INSTALLATIESYSTEMEN

T ECHNI S CHE
IN F O R M AT IE

Uponor meerlagenleidingsysteem
Sprinkler: MLC-S leidingsysteem
voor sprinklerplafonds
 Uponor – de doordachte keuze
uponor biedt oplossingen die op doordachte producten zijn gebaseerd, wat de reden
is dat wij momenteel wereldwijd tot de belangrijkste leveranciers behoren op het
gebied van woning, milieu- en gemeentelijke techniek. Met het samenbrengen tot
een sterk, globaal merk, stroomlijnen wij arbeidsprocessen, werken nog efficiënter en
vereenvoudigen ons aanbod. dat wil zeggen: alleen uitstekende producten verlaten
ons bedrijf. Producten die reeds nu voldoen aan de eisen van morgen, gecombineerd
met een voortreffelijke service voor onze klanten uit de sectoren verwarmen/koelen,
installatie- en leidingsystemen.

Uponor maakt het verschil

Onderneming De onderneming Uponor staat voor kwaliteit

en knowhow, voor een groot scala aan
individuele oplossingen in combinatie met een
service van topklasse.

Bedrijfssectoren Voor de toekomst bundelen wij onze

deskundigheid in de drie bedrijfssectoren
verwarmen/koelen, installatiesystemen
en infrastructuur.

Toepassingsgebied ieder toepassingsgebied vraagt naar zijn

eigen, individuele uitgangspunten voor pro-
bleemoplossingen. Wij leveren ze!

Systemen Ten minste twee componenten verbinden

zich tot een systeem. Wij bieden zorgvuldig
uitgewerkte en aan de praktijk beproefde
oplossingen voor onze klanten en partners.

Componenten De basis van onze systemen vormen afzonder-

lijke op elkaar afgestemde componenten, die
in onze prijslijsten eenvoudig te vinden zijn.

eén merk – één belofte

Wij voelen ons verplicht ten opzichte van onze klanten en partners. Met verantwoordelijk-
heidsgevoel, betrouwbaarheid en duidelijkheid maken wij iedere belofte waar. Samen met
de vakmensen in de markt staan wij voor levenslange behaaglijkheid, zodat u met ons aan
de toekomst bouwt. Vandaag en in de toekomst.

Technische wijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden

Meer informatie onder www.uponor.de

2 Ti MeeRLaGenLeidinGsYsTeeM sPRinKLeR 11/2006

Inhoudsopgave:
Uponor meerlagenleidingsysteem Sprinkler:
MLC-S leidingsysteem voor sprinklerplafonds••••••••••••••••••• 4
Begripsdefinitie sprinklerplafond••••••••••••••••••••••••••••••• 4
Algemeen•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 4
Systeembeschrijving Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leiding• ••••••• 5
Beschrijving persfittingen en verbindingstechniek• •••••••••••••••• 6
Systeemvoordelen•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 7
Toepassingsgebieden en opslagvoorwaarden• •••••••••••••••••••• 7
Toelatingen en certificeringen••••••••••••••••••••••••••••••••• 8
Kwaliteit••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 8

Technische voorschriften••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 9
Door VdS (Verband der Sachversicherer) gekeurde
sprinklerplafondconstructies•••••••••••••••••••••••••••••••••• 9
Ontwerp en uitvoering van sprinklerplafonds• ••••••••••••••••••• 10
Doorvoer door dilataties•••••••••••••••••••••••••••••••••••• 10
Bescherming tegen uitwendige corrosie• ••••••••••••••••••••••• 11
Aarding (potentiaalvereffening)• ••••••••••••••••••••••••••••• 11
Druktest en leidingspoeling•••••••••••••••••••••••••••••••••• 11

Montage- en installatierichtlijnen•••••••••••••••••••••••••••• 15
Gestelde eisen aan het montagepersoneel• ••••••••••••••••••••• 15
Transport en opslag•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 15
Aanwijzingen voor de verwerking van schroefdraadovergangen•••••• 15
Montageafmetingen••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 16
Montage volgens Z-maatvoering••••••••••••••••••••••••••••• 16
Gestelde eisen aan gereedschappen••••••••••••••••••••••••••• 16
Buigen van de Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen•••••••••• 17
Buigen met de buigtang•••••••••••••••••••••••••••••••••••• 17
Perstechniek••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 18
Lijst combineerbare Uponor persbekken/externe persmachines•••••• 19
Onderhoudsaanwijzingen voor het Uponor persgereedschap•••••••• 20

Berekeningsgrondslagen•••••••••••••••••••••••••••••••••••• 21
Technische gegevens Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leiding••••••• 21
Zeta-waarde en equivalente leidinglengte••••••••••••••••••••••• 21
Leidingweerstandstabellen Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leiding•••• 22
C-waarde van Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leiding• ••••••••••• 22

Productbeschrijvingen••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen••••••••••••••••••••••
Uponor Sprinkler persfittingen•••••••••••••••••••••••••••••••
Uponor Sprinkler persfittingen sprinklerdoosaansluitingen••••••••••
Uponor gereedschappen••••••••••••••••••••••••••••••••••••
Montagehandleiding• •••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 29
23
23
23
Alle wettelijke en technische informatie zijn
25 naar beste weten zorgvuldig samengesteld.
26 Fouten kunnen echter niet volledig worden
uitgesloten en hiervoor wordt geen aanspra-
kelijkheid aanvaard. Alleen de originele tekst
van deze handleiding is wettelijk bindend.

Het werk is inclusief al zijn onderdelen

Druktestrapport• •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 32
VdS erkenning••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 33
Staat van wijzigingen••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 35
auteursrechtelijk beschermd. Iedere toepas-
sing buiten de door de auteurswet toegestane
uitzonderingen is zonder toestemming van
Uponor GmbH niet toegestaan. Met name
reproducties, nadruk, bewerkingen, opslag en
verwerking in elektronische systemen, verta-
lingen en microfilms behouden wij ons voor.
Technische wijzigingen voorbehouden.

T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6 
 Uponor meerlagenleidingsysteem Sprinkler:
MLC-S leidingsysteem voor sprinklerplafonds
Begripsdefinitie sprinklerplafond
Dit technisch handboek beschrijft het gebruik van het
Uponor Sprinkler MLC-S leidingsysteem voor de instal-
latie van een gedefinieerde sectie van de sprinklerinstal-
latie. Enkele componenten van het Uponor Sprinkler
MLC-S leidingsysteem bestaan uit materialen die in
geval van brand niet bestand zijn tegen hoge tempera-
turen. Daarom is het absoluut noodzakelijk om de
Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen binnen de
betonplafondconstructie te verwerken om de werking
ervan volledig te garanderen.
De door de VdS (Verband der Sachversicherer) geteste
betonnen plafondconstructie bestaat uit het Uponor
Sprinkler MLC-S leidingsysteem voor de aansluiting van
de in de geprefabriceerde betonelementen meegestorte
sprinkleraansluitdoos F1500 en Tyco BSP. De geprefa-
briceerde betonelementen hebben een dikte van mini-
maal 5 cm met daarin een betonwapening. Verdere
details, zie door VdS gekeurde sprinklerplafondcon-
structies (pagina 9).
In de volgende beschrijvingen wordt deze constructie-
wijze sprinklerplafond genoemd.
 T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
Algemeen
Sprinklerinstallaties zijn continu operationele, niet ver-
plaatsbare en automatische brandblus-, brandvertra-
gings- en brandbeveiligingsinstallaties. Een automati-
sche sprinklerinstallatie bestaat uit een netwerk van
onder druk staande leidingen. Deze garanderen, indien
nodig, de bluswatervoorziening aan de geactiveerde
sprinklers.
Sprinklerinstallaties werken selectief, dat wil zeggen
alleen die sprinklers, waarbij in het werkgebied hoge
temperaturen tussen circa 60 t/m 260 °C ontstaan,
worden automatisch geactiveerd.
Onder een sprinkler wordt een sproeikop verstaan, die
door een warmtegevoelig activeringselement is afgeslo-
ten. De sprinklerkoppen worden onderscheiden naar de
wijze van thermische activering, sproeibeeld, waterver-
deling, inbouwpositie en aan de hand van de waterca-
paciteit.
Wanneer het activeringselement tot de activeringstem-
peratuur wordt verhit, smelt het soldeer of breekt de
glasbuis, waardoor het onder druk staande bluswater
automatisch vrij komt en op de sprinklerschotel stuit.
Het bluswater wordt parapluvormig over de brandhaard
(warmtebron) verdeeld. Bij natte sprinklerinstallaties
stroomt het bluswater nagenoeg zonder vertraging uit
de sproeikoppen. Gelijktijdig worden door de water-
stroom die in het leidingnet ontstaat, alarminrichtingen
geactiveerd.
Sprinklerinstallaties kunnen branden niet voorkomen,
maar in een zo vroeg mogelijk stadium tijdens de ont-
wikkelingsfase, melden en bestrijden. Door de gerichte
bestijding van brandhaarden worden persoonlijk letsel,
zaak- en milieuschade in hoge mate geminimaliseerd.
De te gebruiken bluswaterhoeveelheid is hierdoor
uiterst gering, waardoor beschadiging aan gebouwen,
goederen en installaties wordt beperkt.
De in deze technische documentatie vermelde Uponor
Sprinkler MLC-S systeemcomponenten maken, met
inachtneming van een gedefinieerde betonplafondcon-
structie, de installatie van een VdS gekeurd sprinklerpla-
fond (nat systeem) mogelijk. De Uponor Sprinkler MLC-S
systeemcomponenten bestaan uit de Uponor Unipipe
Sprinkler MLC-S leiding 32 x 3 mm, fittingen met een
doorsnede van 32 mm en speciale fittingen voor de aan-
sluiting van Tyco BSP sprinklerkoppen type F1500.
Systeembeschrijving Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leiding
De Uponor Unipipe Sprinkler meerlagenleiding is een
leidinggeneratie die de voordelen van kunststof- en
metalen leidingen verenigt en zodoende een optimale
flexibiliteit en stevigheid, gecombineerd met een hoge
druk- en temperatuurbelastbaarheid biedt.
Uponor Sprinkler MLC-S bestaat uit een overlappend in
lengterichting gelaste aluminium leiding, waarvan de
binnen- en buitenzijde zijn voorzien van een polyethy-
leenlaag. Alle lagen worden door een tussenliggende
hechtmiddellaag duurzaam met elkaar verbonden. Bij
het PE-materiaal gaat het om lineair polyethyleen met
C8 zijketting met een verhoogde temperatuurbesten-
digheid volgens DIN 16833 (PE-RT - polyethyleen of
raised temperature resistance). Door een gerichte vor-
ming van C8 kettingen in de moleculaire structuur van
het materiaal wordt een soortgelijk effect bereikt als bij
het vernetten van PE. Het overlappend lassen van de
aluminium leiding levert door de bredere verbinding een
zeer veilige en duurzame verbinding op. Op deze wijze
is de dikte van de aluminiumleiding niet doorslaggevend
voor het lassen en kan zodoende aan de gebruikseisen
worden aangepast. Uponor Sprinkler MLC-S is daarom
in de kleinere afmetingen zodanig geconstrueerd, dat
de aluminiumlaag de reactiekrachten van de kunststof
neutraliseert. Op deze wijze wordt het montagegemak
van de leiding aanzienlijk verhoogd, omdat de krachts-
inspanning tijdens het buigen laag gehouden kan
worden. Op grond van de kunststof binnen- en buiten-
laag is de Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leiding cor-
rosiebestendig.
Veiligheidsoverlappende met in lengterichting
gelaste aluminiumleiding
Hechtmiddel Hechtmiddel PE-RT
PE-RT
T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
De kunststof binnenlaag biedt door de geringe wandruw-
heid geen aangrijpingspunten aan het water. Aanslag en
corrosie worden bij reglementair gebruik vermeden.
De belangrijkste voordelen van de Uponor
Unipipe Sprinkler MLC-S leiding zijn:
absoluut zuurstofdiffusiedicht, overtreft de
DIN 4726 standaard
geringe wandruwheid k = 0,0004 mm en dus
geringe leidingweerstand, waardoor geringere
drukverliezen
vormbestendig door compensatie van de
reactiekrachten
hoge flexibiliteit, waardoor buigen met de hand
mogelijk is
corrosiebestendig door binnen- en buitenlaag
van kunststof
uitstekende levensduur biedt veiligheid voor
het dagelijks gebruik
laag gewicht
De Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S installatie binnen
het sprinklerplafond is door VdS getest voor drinkwater
(koud) en een maximale bedrijfsdruk van 10 bar. Bij
vragen met betrekking tot een andere configuratie moet
met de fabrikant ruggespraak worden gehouden.
Opbouw van de
Uponor Unipipe
Sprinkler MLC-S
leiding 32 x 3 mm

 Beschrijving persfittingen en verbindingstechniek
Het fittingprogramma voor de installatie van Uponor
Sprinkler MLC-S binnen de VdS gekeurde sprinklerpla-
fondconstructie bestaat uit vertinde messingfittingen
met de doorsnede van 32 mm. Deze bezitten geprofi-
leerde aluminium pershulzen en rode persbekaanslagrin-
gen van kunststof.
De pershuls heeft kijkvensters, waarmee de insteekdiep-
te van de Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leiding in de
fitting vóór het persen kan worden gecontroleerd. De
aan de buitenkant stevig bevestigde pershuls, die een
vaste verbinding vormt met het fittinghuis, biedt
bescherming tegen mechanische inwerkingen op de
afdichtringen. De Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S lei-
ding wordt tijdens de montage tussen de steun- en
pershuls geschoven en door het persproces kracht- en
vormgesloten met de metalen Uponor Sprinkler fitting
verbonden. Dit vindt plaats door de druk van de Uponor
persbekken. De rode kunststof aanslagring op de gepro-
fileerde aluminium pershuls vergemakkelijkt daarbij het
aanbrengen van de persgereedschappen.
De profilering van de steunhuls zorgt door inpersing in
de binnenste kunststoflaag van de leiding voor een veili-
ge onscheidbare verbinding. De afdichting vindt plaats
tussen steunhuls en de binnenwand van de leiding door
middel van twee in groeven liggende kunststof O-ringen,
die bestand zijn tegen hoge temperatuur en veroudering.
Na de montage kan de verbinding door de vormbesten-
dige pershulzen buigkrachten opnemen zonder dat er
lekkages ontstaan. Een reeds geïnstalleerde leiding kan
daardoor naderhand worden uitgelijnd.
De persverbindingstechniek is duurzaam dicht, zoals
door de VdS erkenning, SKZ testberichten, DVGW-certi-
ficaten en KIWA/KOMO certificaten wordt bevestigd.
 T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
De Uponor Sprinkler persfittingen
bieden de volgende voordelen:
de fitting is zodanig ontworpen dat bij de
voorgeschreven druktest volgens VdS CEA
4001, nr. 17.1.1 bij de ongeperste verbinding
water uitstroomt of wel dat de fitting zich van
de Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leiding
losmaakt
het gemakkelijk plaatsen van de fitting op de
Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leiding leidt
tot een nog gebruikersvriendelijkere montage
de optimale vorm van de pershuls zorgt voor
een persing op alle vlakken van de Uponor
Unipipe Sprinkler MLC-S leiding op het fitting­
lichaam
de eenvoudige montage en verwerking van de
Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leiding en
fitting vindt plaats met de beproefde originele
Uponor persgereedschap
de drie radiale groeven van de pershuls nemen
de persrillen van de persbek op en zorgen daar-
door voor een optimale kantelvrije persing
de aanslagring van kunststof op de geprofi-
leerde aluminium pershuls vergemakkelijkt het
aanbrengen van de persgereedschappen
de Uponor Sprinkler persverbinding blijft ook
na de persing draaibaar, waardoor het bijstellen
vóór de druktest altijd mogelijk is
Doorsnedenteke-
ning persmetaalfit-
ting 32 mm met
geprofileerde alumi-
niumhuls en rode
persbekaanslag
Systeemvoordelen alleen de VdS gekeurde Uponor Sprinkler MLC-S
systeemcomponenten (zie productbeschrijvingen
pagina 23) mogen binnen de betonplafondconstruc-
Het Uponor Sprinkler MLC-S biedt voor
tie voor de horizontaal geleide sprinklerleidingen tot
de installatie van sprinklerplafonds de
aan de afsluiting aan de Tyco BSP sprinkleraansluit-
volgende voordelen:
dozen F1500 worden gebruikt
het complete Uponor Sprinkler MLC-S leidingsysteem
VdS gekeurd leidingsysteem voor de installatie
voor de aanvoer van bluswater van de Tyco BSP
van sprinklerleidingen binnen het sprinklerpla-
sprinkleraansluitdozen F1500 moet na de met succes
fond volgens VdS erkenning
uitgevoerde druktest volgens VDS CEA 4001 nr.
de componenten van het sprinklerplafond zijn
17.1.1, spoelen van leidingen en aanbrengen van uit-
volledig in het betonplafond ingegoten
wendige corrosiebescherming, volledig in beton
besparing van kosten op lange termijn door pre-
worden gegoten. Daarbij dient de in deze documen-
miekortingen van de brand- en de brandbedrijfs-
tatie beschreven en gekeurde sprinklerplafondcon-
schadeverzekering mogelijk
structie in acht genomen te worden
de brandbestrijding begint onmiddellijk na het
alle Uponor Sprinkler MLC-S systeemcomponenten
ontstaan van de brand, actieve brandbestrijding
mogen volgens VdS erkenning van 17-10-2006
sprinklerplafonds kunnen bijna overal worden
alleen binnen de sprinklerplafondconstructie voor de
toegepast, waar zich mensen en/of goederen
installatie van sprinklerleidingen worden gebruikt.
bevinden
Andere delen van de sprinklerinstallatie (bijvoorbeeld:
de sprinklerinstallatie wordt in de plafondcon-
stijgleidingen voor de bluswatertoevoer binnen het
structie geïntegreerd, daardoor wordt de sprin-
gebouw) mogen niet met Uponor Sprinkler MLC-S
klerinstallatie onzichtbaar en geeft een maximum
worden uitgevoerd
aan ontwerpvrijheid en optimale benutting van
voor de installatie van de sprinklerinstallatie mogen
de ruimte
uitsluitend goedgekeurde constructieonderdelen
besparing op bouwkundige maatregelen mogelijk,
worden gebruikt. De geschiktheidsverklaring van de
bijvoorbeeld vermindering van het aantal vlucht-
betreffende componenten moet worden gedocumen-
wegen in grotere gebouwen
teerd door het testrapport of verklaring van een toe-
hogere toegevoegde waarde van het gebouw
gelaten keuringsinstituut (bijvoorbeeld: VdS erken-
door hogere veiligheidsstandaard
ning). De toelating van de Uponor Sprinkler MLC-S
hoge veiligheidsstandaard – vermindering van
systeemcomponenten voor sprinklerplafonds wordt
schade aan personen, goederen en milieu door
aangetoond door de VdS erkenning van 17-10-2006
gerichte brandbeveiliging en brandbestrijding
met het Uponor Sprinkler systeem MLC-S binnen de
eenvoudige, snelle en schone verwerking, geen
sprinklerplafondconstructies mogen alleen natte
lassen, solderen, draadsnijden of lijmen
installaties worden gerealiseerd. Bij de uitvoering in
besparing van arbeidsstappen en montagetijden
het natte systeem moeten alle ruimten die aan het
dezelfde verwerkingsstappen en gereedschappen
sprinklerplafond grenzen, het gehele jaar vorstvrij zijn
als voor sanitair- en verwarmingsinstallatie
het sprinklerplafond wordt voorzien van (koud) drink-
montage door één persoon te realiseren
water. Andere media (bijvoorbeeld: zeewater, opper-
onscheidbare, duurzaam dichte persverbinding
vlaktewater, hemelwater, industrieel water) zijn niet
producenten met kwaliteitsmanagementsysteem
toegestaan
volgens DIN EN ISO 9001:2000
de aansluiting van het sprinklerplafond mag alleen
plaatsvinden aan een sprinklerinstallatie met een
maximale bedrijfsdruk van 10 bar. Wanneer de moge-
Toepassingsgebieden en lijkheid bestaat dat de maximaal toelaatbare bedrijfs-
opslagvoorwaarden druk van het systeem van 10 bar kan worden over-
schreden, moet op een geschikte plaats een
Toepassingsgebieden veiligheidsinrichting tegen drukoverschrijdingen
(veiligheidsventiel) worden ingebouwd
Tijdens de toepassing van het gekeurde Uponor Sprin-
kler MLC-S sprinklerplafond dienen de volgende punten
in acht genomen te worden:

de VdS erkenning van 17-10-2006 omvat een vast Let op!

omschreven betonplafondconstructie, waarin het
Uponor Sprinkler MLC-S leidingsysteem met een
doorsnede van 32 mm in combinatie met de Tyco BSP
sprinkleraansluitdozen F1500 volledig in beton wordt
gegoten
Het gebruik van niet gekeurde Uponor Sprinkler MLC-S
systeemcomponenten of andere systemen op het gebied
van leidingen en leidingverbindingen, de installatie van
andere sprinklerdozen alsmede wijzigingen binnen de

T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6 
 gedefinieerde betonplafondconstructie (laagdiktes,
afstanden) zijn niet in de VdS erkenning van
17-10-2006 opgenomen.
Opslagvoorwaarden
Voor Uponor Unipipe Sprinkler meerlagenleidingen,
Uponor Sprinkler fittingen en de daarbij behorende
systeemcomponenten dienen bij langdurige opslag de
volgende punten in acht genomen te worden om geen
beschadigingen aan leidingen, fittingen en gereedschap-
pen als gevolg van opslag te laten ontstaan. De aanwij-
zingen gelden tevens voor gereedgekomen installatiede-
len alsmede als instructies tijdens de montage. Als
aanvulling op deze richtlijnen dienen de algemene mon-
tage instructies alsmede de afzonderlijke bedienings-
handleidingen van alle apparaten en componenten in
acht genomen te worden.
Toelatingen en certificeringen
De VdS erkenning van 17-10-2006 omvat een vast
omschreven betonplafondconstructie, waarin het Uponor
Sprinkler MLC-S leidingsysteem met een doorsnede van
32 mm in combinatie met de Tyco BSP sprinkleraansluit-
dozen F1500 volledig in beton wordt gegoten.
Alleen de in de systeembeschrijvingen van deze docu-
mentatie vermelde goedgekeurde Uponor Sprinkler
MLC-S componenten en de Tyco BSP sprinkleraansluit-
dozen F1500 mogen voor de installatie van de sprinkler-
leidingen binnen het sprinklerplafond worden gebruikt.
Het Uponor Sprinkler MLC-S leidingsysteem komt over-
een met de risicoklasse OH3 (OH = Ordinary hazards).

Voor alle elektrische gereedschappen en apparaten Let op!

mag de opslagtemperatuur niet beneden 0 °C dalen.
Als minimale verwerkingstemperatuur voor het leiding- Het gebruik van niet gekeurde Uponor Sprinkler MLC-S
systeem wordt -10 °C aanbevolen. De toelaatbare systeemcomponenten of andere systemen op het
bedrijfstemperatuur van de persmachines mag niet gebied van leidingen en leidingverbindingen, de instal-
lager zijn dan het vriespunt en mag niet hoger zijn dan latie van andere sprinklerdozen alsmede wijzigingen
40 °C. De optimale verwerkingstemperatuur voor lei- binnen de gedefinieerde betonplafondconstructie
ding, fitting en gereedschappen ligt tussen 5 en 25 °C. (laagdiktes, afstanden) zijn niet in de VdS erkenning
Bij opslag beneden -10 °C moeten de leidingen aan van 17-10-2006 opgenomen.
de buitenkant worden beschermd tegen slag, stuik-
en andere mechanische belastingen.
De omgeving voor opslag en montage dient droog en Kwaliteit
vrij van overmatige partikelbelasting te zijn om de
probleemloze werking van de fittingen en gereed- Door controle volgens de normen van officiële materi-
schappen te waarborgen. aalkeuringsinstituten alsmede door voortdurend eigen
Uponor Unipipe Sprinkler leidingen moeten tegen toezicht en controle beschikt het Uponor Sprinkler
langdurige directe zonnestraling en belasting door MLC-S systeem over een hoge kwaliteitsstandaard.
ultraviolette straling worden beschermd.
Tijdens de opslag tot en met de montage ter plaatse De meest moderne productie installaties en jarenlange
zijn fittingen en leidingen in de originele verpakking ervaring in de kunststof- en metaalverwerking in eigen
optimaal beschermd. Gereedschappen moeten steeds bedrijf, volledig kwaliteitsmanagement, goederenont-
in de daarvoor bestemde gereedschapkoffers worden vangst- en uitgiftecontroles, uitgebreide interne en
getransporteerd. externe kwaliteitscontroles garanderen de hoge kwali-
Uponor Sprinkler fittingen zijn in de ongeopende ori- teitstandaard van het Uponor Sprinkler systeem MLC-S.
ginele verpakking 6 jaar lang bruikbaar. Wanneer de
Uponor Sprinkler fittingen in gereedschapkisten etc.
zijn overgeladen, moeten zij binnen een jaar worden
verbruikt.
Bij het stapelen van de leidingdozen mag de stapel-
hoogte niet hoger zijn dan 2 m.
Tijdens transport en tijdens de montage mag niet
met de leidingen, fittingen en gereedschappen
worden gegooid.

De aanwijzingen gelden tevens voor gereedgekomen

installatiedelen en tijdens de montage. Aanvullend
dienen bij deze richtlijnen de algemene montageaanwij-
zingen alsmede de afzonderlijke bedieningsinstructies
van alle apparaten en enkele componenten in acht geno-
men te worden.

 T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
Technische gegevens
Voor de deskundige en reglementaire projectering, toe-
passing, gebruik en installatie van de sprinklerinstallatie
moeten de desbetreffende geldende normen/richtlijnen
worden nagekomen. De geldende bouwkundige bepa-
lingen, de algemeen erkende technische voorschriften,
de nationale voorschriften/werkbladen en de bepalin-
gen van de plaatselijke bouwinstanties/schadeverzeke-
raars/brandweer moeten in acht genomen worden.
Bovendien moeten de geldende voorschriften met
betrekking tot de installatie, ongevallenpreventie en
veiligheid worden nageleefd.
De aanwijzingen van deze technische documentatie
“Uponor meerlagenleidingsysteem Sprinkler: MLC-S
leidingsysteem voor sprinklerplafonds” moeten voor
gebruik, ontwerp, verwerking en installatie in acht
worden genomen en dienen te worden nagekomen.
Door VdS gekeurde sprinklerplafond-
constructies
De gekeurde betonplafondconstructie bestaat uit een
geprefabriceerde circa 50 mm dikke betonplaat en daarop
een, tot aan de definitieve plafonddikte, aangebrachte
bedekking van beton van kwaliteitsklasse B25 of B35.
Tijdens de prefabricage van de betonplaat in de beton-
fabriek worden reeds de Tyco BSP sprinkleraansluitdo-
zen F1500 en de onderste bewapening ingegoten. Om
er zeker van te zijn dat de sprinkleraansluitdozen op de
juiste plaatsen worden ingebouwd, moet aan de beton-
fabriek een installatieschema met de plaatsing van de
Pers T-stuk voor sprinkler
Persaansluiting 32 x 1 bu. dr. / ½ bi. dr. x 32
32 x 1 bi. dr 32 x 1 bu. dr. / ¾ bi. dr. x 32
20
25
138
250
32
30
50
25
Tyco BSP sprinkleraansluitdoos F1500
T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
sprinkleraansluitdozen worden overhandigd. Vervolgens
worden de geprefabriceerde betonplaten vakkundig
naar de bouwplaats getransporteerd.
Na het monteren van de geprefabriceerde betonplaten
in de plafondconstructie op de bouwplaats, vindt de
aansluiting van de sprinklerdozen met de gekeurde
Uponor Sprinkler MLC-S systeemcomponenten (zie pro-
ductbeschrijvingen pagina 23) plaats. Tijdens de instal-
latie van de Uponor Sprinkler componenten moeten de
bepalingen van de Uponor Sprinkler MLC-S montage-
handleiding en van deze technische documentatie in
acht worden genomen. Als gebruik wordt gemaakt van
een sprinklerdoos van Tyco BSP met geringe inbouw-
hoogte is de aansluiting met de speciale persaansluiting
32 x 1 bu. dr. / ½ bi. dr. te realiseren.
Let op!
De componenten van het Uponor Sprinkler systeem
MLC-S bestaan uit materialen die in geval van brand
niet bestand zijn tegen hoge temperaturen. Daarom is
het absoluut noodzakelijk om de Uponor Sprinkler
MLC-S componenten inclusief de sprinklerplafondaan-
sluitingen binnen de betonplafondconstructie volledig
in te betonneren om de werking te garanderen.
Op de volgende afbeelding is de VdS gekeurde sprink­
lerplafondconstructie met de minimale afstandsafme­
tingen weergegeven.
Persknie voor sprinkler Persknie 90º
32 x 1 bu. dr. / ½ bi. dr. Corrosie- 32 x 32 of pers T-stuk
32 x 1 bu. dr. / ¾ bi. dr. bescherming 32 x 32 x 32
Persaansluiting
32 x 1 bu. dr. / ½ bi. dr.
32 x 1 bu. dr. / ¾ bi. dr.

 De aansluiting van de Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S
leidingen (verdeel- en/of ringleidingen) aan de Tyco
BSP sprinklerdoos type F1500 vindt plaats met behulp
van een speciaal pers T-stuk. Bij steek- en/of afzonder-
lijke aansluitleidingen vindt de aansluiting van de
Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leiding aan de Tyco
BSP sprinklerdoos type F1500 plaats met behulp van
een speciale persknie 90°.
Als gebruik wordt gemaakt van een sprinklerdoos van
Tyco BSP met geringe inbouwhoogte is de aansluiting
met de speciale persaansluiting 32 x 1 bu. dr. / ½ bi. dr.
te realiseren.
De verbinding van het sprinklerplafond systeem met de
componenten van de overige bluswatertoevoer kan
plaatsvinden via een Uponor Sprinkler fitting met
binnen- of buitendraad (bijvoorbeeld: via een Uponor
Sprinkler persaansluiting 32 x 1 bi. dr.). Deze wordt even-
eens geheel in de betonplafondconstructie ingegoten.
Let op!
Het gebruik van niet gekeurde Uponor Sprinkler MLC-S
systeemcomponenten of andere systemen op het
gebied van leidingen en leidingverbindingen, de instal-
latie van andere sprinklerdozen alsmede wijzigingen
binnen de gedefinieerde betonplafondconstructie (laag-
diktes, afstanden) zijn niet in de VdS erkenning van
17-10-2006 opgenomen.
≥ 500 mm
Zachte leidingisolatie
Dikte van de isolatielaag ≥ 13 mm
bijvoorbeeld: Tubolit TL-32/13-DG
10
Ontwerp en uitvoering van
sprinklerplafonds
Projectering
Voor het ontwerp en de installatie van sprinklerinstalla-
ties moet de VdS CEA 4001:2003-01 “Richtlijnen voor
sprinklerinstallaties - ontwerp en inbouw” in acht
worden genomen.
Bij de inbouw van een sprinklerinstallatie moet tevens
worden voldaan aan de voorwaarden van de bouwin­
stanties en van de brandweer. Deze, evenals de later
met de oplevering en certificering van de installatie
betrokken instanties (bijvoorbeeld: VdS schadepreven-
tie) moeten vanaf het begin in de projecterings- en
ontwerpfase worden betrokken.
Keuze en rangschikking van de sprinklers
De keuze en rangschikking van de sprinklers vindt
plaats door een door VdS erkende sprinklerinstallateur.
Het brandbeveiligingsbedrijf en/of ontwerpbureau dat
met het ontwerp en/of installatie is belast, legt in over-
leg met het plaatselijk bureau voor bouw- en woning-
toezicht het juiste aantal en positie van de sprinklers
vast. Voor verdere details wordt verwezen naar de
betreffende richtlijnen van de VdS.
De Tyco BSP sprinklerdozen type F1500 kunnen met
alle door VdS erkende hangende paraplusprinklers met
een activeringstemperatuur van maximaal 68 °C worden
uitgerust. Gewezen wordt op toegestane plafondafstan-
den volgens nr. 11.4.2 van de VdS CEA 4001.
Doorvoer door dilataties
Doorvoer door bouwkundige dilataties
Doorvoer door bouwkundige dilataties dient vermeden
te worden. Wanneer dit niet mogelijk is, kan de Uponor
Unipipe sprinkler MLC-S leiding met inachtneming van
de volgende veiligheidsmaatregelen door de bouwkun-
dige dilatatie worden geleid.
Uponor Unipipe
≥ 500 mm
Sprinkler MLC-S leiding
Bouwkundige dilatatie 32 x 3 mm
met plakband waterdicht
afplakken
T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
De Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen moeten
op een lengte van tenminste 1 meter worden omman-
teld met een zacht verende isolatie (dikte van de isola-
tielaag 13 mm). De plaatsing van de leidingisolatie vindt
plaats over het midden boven de bouwkundige dilatatie.
Met waterbestendige plakband worden de beide uitein-
den en eventueel aanwezige stootkanten afgeplakt ter
voorkoming van het binnendringen van beton en/of
betonwater tussen isolatie en Uponor Unipipe Sprinkler
MLC-S leiding.
Doorvoering door betonelement dilataties
Wanneer het Uponor Sprinkler systeem MLC-S bouwzij-
dig in het betonelement ingebouwd wordt, kunnen de
Uponor Unipipe MLC-S leidingen op de bouwplaats
middels de Uponor reparatiekoppelingen met elkaar
verbonden worden. Voor de montage van de fittingen
zijn de betonelementen voorzien van overeenkomende
uitsparingen. Is de dilatatie geen bouwkundige dilatatie,
dan mag deze rechtlijnig gekruist worden. Is de dilatatie
gelijkertijd een bouwkundige dilatatie, dan zoals onder
“Doorvoering door bouwkundige dilatatie” (pagina 10)
beschreven te handelen.
Betonelement Betonelement
Reparatiekoppeling
Bescherming tegen uitwendige
corrosie
De Uponor Sprinkler fittingen moeten tegen direct con-
tact met bouwmaterialen (bijvoorbeeld: beton, dekvloer,
pleister of gips etc.) of met corrosiebevorderende media
en/of materialen (bijvoorbeeld: ammoniakhoudende
lucht in veestallen, chloorhoudende lucht in zwemba-
den, reinigingsmiddelen, desinfecterende middelen) met
passende maatregelen tegen uitwendige corrosie
worden beschermd.
De toegepaste uitwendige corrosiebescherming moet
waterdampdiffusiedicht-, warmte- en verouderingsbe-
stendig zijn. De bescherming tegen uitwendige corrosie
van de fittingen kan ook met geslotencellige isolatiema-
terialen en/of met isolatieslangen worden bereikt, waar-
bij de snij- en stootplaatsen zorgvuldig waterdampdiffu-
siedicht moeten worden afgeplakt. Er mag tegelijk met
de externe corrosiebescherming geen vocht worden
ingebouwd. Chloor-, ammoniak-, sulfaat- en nitriethou-
T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
dende omhullingen mogen niet worden gebruikt als cor-
rosiebescherming. Vilt is niet als corrosiebescherming
toegestaan.
Vóór het aanbrengen van de corrosiebescherming
dient de voorgeschreven dichtheidstest volgens
VDS CEA 4001 nr. 17.1.1 worden uitgevoerd.
Aarding (potentiaalvereffening)
De VDE 0190 Deel 410 en 540 verlangt aarding (poten-
tiaalvereffening) tussen alle soorten aardleidingen en de
aanwezige geleidende water, afvoerwater- en verwar-
mingsleidingen. Omdat Uponor Sprinkler MLC-S geen
geleidende leidinginstallatie is, kan deze ook niet als
aarding (potentieaalvereffening) worden gebruikt en
kan niet worden geaard.
Het aarden van leidingen (potentiaalvereffening) vindt
plaats volgens VDE-richtlijn vanaf de te aarden compo-
nenten direct naar de hoofdaardrail of -klem aan de in
het ontwerp daartoe aangewezen plaats. De installateur
of de bouwcoördinator is verplicht de opdrachtgever of
de gevolgmachtigde van de opdrachtgever erop te
wijzen dat door een erkende electro-installateur wordt
gecontroleerd of de installatie van het Uponor Sprinkler
MLC-S de aanwezige elektrische beschermings- en aar-
dingsmaatregelen niet nadelig beïnvloedt (VOB deel C
Algemene technische contractvoorwaarden ATV).
Druktest en leidingspoeling
Installatie van de Uponor Unipipe Sprinkler
MLC-S leidingen
Na het inbouwen van de geprefabriceerde betonplaten
wordt begonnen met de installatie van de Uponor
Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen voor de toevoer naar
de afzonderlijke sprinkleraansluitdozen.
De aansluiting van de Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S
leidingen (verdeel- en/of ringleidingen) aan de Tyco BSP
sprinklerdoos type F1500 vindt plaats met behulp van
een speciaal pers T-stuk 32 x 1 bu. dr. / ½ bi. dr. x 32
dan wel 32 x 1 bu. dr. / ¾ bi. dr. x 32. Bij steek- en/of
afzonderlijke aansluitleidingen vindt de aansluiting van
de Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen aan de
Tyco BSP sprinklerdoos type F1500 plaats met behulp
van een speciale persknie 90° 32 x 1 bu. dr. / ½ bi. dr.
dan wel 32 x 1 bu. dr. / ¾ bi. dr.
Alle leidingsecties (verdeel- en ringleidingen, steek- en/
of afzonderlijke aansluitleidingen) binnen het sprinkler-
plafond dienen zodanig in de sprinklerdozen met vul-
en aftapkranen te worden uitgerust, dat het vullen en
aftappen van de complete installatie mogelijk wordt. De
11
 vul- en aftapkranen kunnen in de sprinkleraansluitdo-
zen worden geschroefd. Alle andere leidingopnames
(open sprinklerdozen) worden afgesloten met ½ bu. dr.
dan wel ¾ bu. dr. schroefpluggen.
De aansluiting van het sprinklerplafond aan de stijglei-
ding van de bluswatervoorziening kan horizontaal bij-
voorbeeld via een Uponor Sprinkler persaansluiting
32 x 1 bi. dr. plaatsvinden. De schroefdraadaansluiting
moet eveneens met een schroefplug worden afgesloten.
Na beëindiging van de installatiewerkzaamheden binnen
het sprinklerplafond moeten alle leidingopeningen
(sprinklerdozen en sprinklerplafondaansluitingen) geslo-
ten zijn. Daardoor wordt het binnendringen van vreem-
de objecten in het leidingsysteem tijdens de verdere
werkzaamheden op de bouwplaats voorkomen.
Vullen en ontluchten van het gehele leidingnet
Vervolgens dienen alle Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S
leidingen binnen de sprinklerplafondconstructie geheel
met gefiltreerd drinkwater te worden gevuld en ont-
lucht.
Druktest conform VdS CEA 4001
Sprinklerplafondaansluiting
afgesloten met
schroefpluggen
Sprinkleraansluitdozen
Testdruk 15 bar
afgesloten met schroefpluggen
testduur 2 uur
Afperspomp
Na het volledig ontluchten en vullen van de Uponor
Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen vindt de druktest
conform VdS CEA 4001, nr. 17.1.1 plaats. Voor Uponor
Sprinkler MLC-S persverbindingen is het absoluut ver-
plicht een druktest uit te voeren. Deze druktest is zowel
een sterkte- als ook een dichtheidscontrole.
De complete installatie (dat wil zeggen pers- en
schroefdraadverbindingen) binnen het sprinklerplafond
moet worden gecontroleerd alvorens deze ingebeton-
neerd of bedekt en de verbindingen omhuld worden.
Daarbij is de visuele controle van elke verbindingsplaats
belangrijk.
Gestelde eisen:
voor de reglementaire uitvoering van de druktest mag
uitsluitend meetapparatuur worden gebruikt, waarmee
een drukverschil van 0,1 bar afleesbaar wordt aange­
geven.
12
Voorbereiding:
de gehele Uponor Sprinkler MLC-S installatie binnen
het sprinklerplafond moet aan een druktest met
water worden onderworpen. De installatie is gevuld
met gefiltreerd water (filter volgens DIN 19632) en
volledig ontlucht.
in de dichtheidscontrole kunnen alle onderdelen,
waarvan het nominale drukniveau tenminste over-
eenkomt met de testdruk, worden betrokken.
het drukmeetapparaat moet worden aangesloten op
het diepste punt van de te controleren installatie.
Wanneer de sprinklerinstallatie reeds is geïnstalleerd
en aangesloten, moet het alarmventielstation als
meetpunt worden gekozen.
de gereedgekomen, maar nog niet bedekte leidin-
gen, moeten met gefiltreerd drinkwater worden
gevuld (tegen vorst beschermen) en worden ont-
lucht.
de Uponor Sprinkler MLC-S installatie binnen het
sprinklerplafond moet worden getest met de toege-
stane maximale bedrijfsdruk 10 bar, te vermeerderen
met 5 bar (gerelateerd aan het diepste punt van de
installatie dan wel het alarmventielstation).
de temperatuurcompensatie tussen omgevingstem-
peratuur en vulwatertemperatuur moet na het tot
stand brengen van de testdruk door een adequate
wachttijd worden afgewacht. Indien nodig moet de
testdruk na de wachttijd opnieuw worden aange-
bracht.
tijdens controle moeten alle leidingopeningen
tijdens de
druktest,
(sprink­leraansluitdozen, aansluiting van het
sprinklerplafond op de bluswatervoorziening) met
geschikte metalen materialen (bijvoorbeeld: plug-
gen) worden afgesloten.
Voorcontrole:
de testdruk binnen 30 minuten met tussenpozen van
telkens 10 minuten tweemaal opnieuw tot stand
brengen
de testdruk mag na afloop van nog eens 30 minuten
niet meer dan 0,6 bar zakken
Hoofdcontrole:
onmiddellijk in aansluiting op de voorcontrole
de druktest geldt als succesvol afgesloten, wanneer
de testdruk na nog eens 2 uur niet meer dan 0,2 bar
is gezakt
Testdruk: toelaatbare max. bedrijfsdruk 10 bar
+ 5 bar = 15 bar (gerelateerd aan het
diepste punt van de installatie en/of
alarmventielstation)
Testduur: 2 uur
Testdrukverschil ∆p: ≥ 0,2 bar
Afsluitende visuele controle van alle leidingverbindingen!
T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
De resultaten van de druktest worden als bewijsstuk
voor de installateur en opdrachtgever in een rapport
vastgelegd. Hiertoe kan het formulier aan het einde van
de technische documentatie worden gekopieerd.
Bescherming van de aansluiting van het
sprinklerplafond
Bescherming sprinklerplafondaansluiting
(bijvoorbeeld: bekisting)
Sprinklerplafondaansluiting Sprinkleraansluitdozen
afgesloten met afgesloten met
Testdruk 6 bar
tijdens de
schroefpluggen schroefpluggen
betonneerwerk-
zaamheden
Het gebied van de aansluiting van het sprinklerplafond
aan de componenten van de bluswatervoorzieining
(bijvoorbeeld: stijgleiding) moet worden beschermd
alvorens het beton in te brengen. Hiervoor kan bijvoor-
beeld een bekisting worden gebruikt.
Druktest tijdens de betonneerwerkzaamheden
Voor de Uponor Sprinkler MLC-S installatie binnen het
sprinklerplafond zijn nauwkeurige tests en controles tij-
dens en aan het einde van installatiefase onontbeerlijk,
aangezien het gehele Uponor Sprinkler MLC-S systeem
in het beton verdwijnt en daarom op een later tijdstip
niet meer toegankelijk is. Het installatiebedrijf van het
sprinklerplafond moet tijdens het aanbrengen van het
beton voortdurend ter plaatse zijn om beschadigingen
onmiddellijk te kunnen herstellen.
Aanwijzing:
de termijnen van het betonneren moeten met VdS,
vooraf worden afgesproken. De VdS beslist of een
schouwing ter plaatse wordt gedaan en/of een deelna-
me aan de druktests volgens het handboek plaatsvindt.
Alle standaardprocedures voor het storten van het
beton in de plafondconstructie door middel van beton-
pompen of betoncontainers en aansluitende verdichting
door trilapparaten zijn in combinatie met de Uponor
Sprinkler MLC-S componenten geschikt voor de sprink­
lerinstallatie.
T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
Bij speciale toepassingen of nieuwe betonneerprocedu-
res moet ruggespraak worden gehouden met de fabri-
kant. De procedure moet door Uponor worden vrijgege-
ven.
Vóór aanvang van de betonneerwerkzaamheden moeten
de volgende tests en controles worden uitgevoerd:
visuele controle van alle leidingverbindingen en aan-
sluitingen aan de sprinkleraansluitdozen
visuele controle van de fittingen op aanwezige
bescherming tegen uitwendige corrosie
visuele controle van de sprinklerplafondaansluiting
op stevigheid - men dient zich ervan te overtuigen
dat de dozen tijdens het betonstorten niet kantelen
en de sprinklerdozen niet omhoog kunnen komen
waardoor beton in de holle ruimte van de sprinkler-
dozen kan binnendringen
visuele controle van de sprinklerplafondaansluiting –
men dient zich ervan te overtuigen dat dit gebied
niet wordt gebetonneerd
Tijdens de betonneerfase moet voorts worden gegaran-
deerd dat de testdruk van 6 bar wordt gehandhaafd. Dit
moet voortdurend worden gecontroleerd.
Mocht een drukverlaging van > 0,2 bar worden vastge-
steld, dan moeten de betonwerkzaamheden worden
onderbroken en het sprinkler leidingsysteem worden
gecontroleerd op beschadigingen, die dan onmiddellijk
moeten worden hersteld.
De resultaten van de druktest tijdens de betonneer-
werkzaamheden worden als bewijsstuk voor de installa-
teur en opdrachtgever in een rapport vastgelegd. Hier-
toe kan het formulier aan het einde van de technische
documentatie worden gekopieerd.
Voor het overige moet het rapport aan de opdrachtge-
ver ter beschikking worden gesteld en dient met alle
overige documenten volgens de wettelijke grondbegin-
selen (tenminste in de garantieperiode) bij het uitvoe-
rend installatiebedrijf te worden bewaard.
13
 Aansluiting sprinklerplafond aan de
bluswatervoorziening
F 90 Stortlaag
Aansluiting op de Sprinkleraansluitdozen afgesloten
bluswatervoorziening met schroefpluggen
Na beëindiging van de betonneerwerkzaamheden vindt
de aansluiting van het sprinklerplafond op de compo-
nenten van de bluswatervoorziening (bijvoorbeeld:
stijgleiding) plaats.
Let op!
De verbinding van het sprinklerplafond mag alleen aan
een door sprinklerinstallaties toegelaten leidingsysteem
(bijvoorbeeld: VdS erkenning) plaatsvinden.
Vervolgens wordt de gehele sprinklerinstallatie aan een
druktest onderworpen. Na het succesvol afsluiten van
de druktest worden de metalen onderdelen in de buurt
van de sprinklerplafondaansluiting voorzien van een
bescherming tegen uitwendige corrosie. De testdrukin-
richting wordt verwijderd en door een ½ bu. dr. schroef-
plug vervangen.
Nadat het beton is uitgehard, wordt de bekisting in de
buurt van de sprinklerplafondaansluiting compleet ver-
wijderd. De holle ruimte die hierdoor ontstaat wordt na
het aanbrengen van de bescherming tegen uitwendige
corrosie geheel opgevuld met een stortlaag in F 90 kwa-
liteit (bijvoorbeeld: normaal in de handel verkrijgbaar
zand). De aansluiting van de bluswatervoorziening aan
het sprinklerplafond verdwijnt daarbij geheel in de F 90
stortlaag.
Spoelen van de gehele leidinginstallatie
De gehele sprinklerinstallatie moet, ongeacht de
gebruikte materialen, na beëindiging van de installatie-
werkzaamheden grondig worden gespoeld. Door de
spoeling moet de bruikbaarheid en functionaliteit van
de gehele sprinklerinstallatie worden gewaarborgd.
Principieel moeten tijdens de installatiewerkzaamheden
alle onderdelen zodanig worden opgeslagen, dat inwen-
dige verontreiniging wordt voorkomen. Vóór de inbouw
moeten zichtbare losse resten en afzettingen in leidin-
14
gen en fittingen worden verwijderd. Losse resten van
verspanende bewerkingen moeten worden verwijderd.
Tijdens de assemblage mogen geen verontreinigingen in
de installatie terecht komen. Vreemde objecten, die
ondanks alle voorzorgsmaatregelen tijdens de installa-
tiefase zijn binnengedrongen, moeten door grondig
spoelen met gefiltreerd water worden verwijderd.
De Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen binnen
het sprinklerplafond worden, voorzover geen ander
spoelproces volgens contract wordt overeengekomen
dan wel verlangd, gespoeld met de waterspoelprocedure
met de locale verbruiksdruk. Ter voorkoming van het
binnenspoelen van vaste deeltjes uit het leidingnet
moeten filters worden ingebouwd.
Naargelang van de grootte en het leidingtraject moet
per leidingsegment worden gespoeld. Daarbij moet de
spoelrichting vanaf de toevoer van de sprinklerinstalla-
tie, in de spoelvolgorde per segment en per leiding-
groep (actueel spoelsegment) van de meest nabij gele-
gen naar de meest verwijderde leidinggroep worden
aangehouden. Uitgaande van het einde van de stijglei-
dinggroep wordt per verdieping de in het sprinklerpla-
fond aanwezige Uponor Sprinkler MLC-S installatie
gespoeld.
Binnen het sprinklerplafond worden de sprinklerdozen,
te beginnen met de sprinklerdoos die het verst van de
stijgleidinggroep is verwijderd, helemaal geopend. Na
een spoelduur van 1 minuut aan de spoelplaats die het
laatst werd geopend, worden de sprinklerdozen na
elkaar in omgekeerde volgorde gesloten.
Plaatsen van sprinklers
Nadat de leidingen zijn gespoeld, moet de sprinklerin-
stallatie geheel worden afgetapt. Alle inrichtingen ten
behoeve van het spoelen van de installatie moeten
worden verwijderd. In de sprinkleraansluitdozen worden
de geprojecteerde sprinklers geplaatst.
Vervolgens moet een visuele controle van alle sprinkler-
dozen worden uitgevoerd. Daarbij dient te worden
gecontroleerd of in alle sprinkleraansluitdozen de
geprojecteerde sprinklers aanwezig zijn.
Vervolgens dient de totale sprinklerinstallatie helemaal
met gefiltreerd drinkwater te worden gevuld en ont-
lucht.
T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
Montage- en installatierichtlijnen
Gestelde eisen aan het
montagepersoneel
Teneinde een correcte montage uit te voeren en om de
werking van de Uponor Sprinkler MLC-S installatie te
garanderen, dient uitsluitend geschoold en voor het aan-
brengen van sprinklerinstallaties erkend technisch perso-
neel (bijvoorbeeld: VdS erkend installatiebedrijf) te
worden ingezet. Personeel in opleiding mag alleen onder
toezicht van ter zake geschoold en bevoegd technisch
personeel het Uponor Sprinkler MLC-S systeem binnen
het sprinklerplafond installeren. Het verantwoordelijk
technisch personeel moet vóór aanvang van de montage
de montage instructie en de technische informatie
hebben gelezen en begrepen.
Transport en opslag
De Uponor Sprinkler MLC-S systeemcomponenten zijn in
de originele fabrieksverpakking optimaal beschermd en
mogen eerst vóór de montage uit de originele verpakking
worden genomen. De Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S
leidingen mogen nooit over de grond, betonoppervlakken
of betonwapeningen worden gesleept.
Alle systeemcomponenten dienen onder deskundig toe-
zicht zodanig verpakt, getransporteerd en opgeslagen te
worden, dat:
iedere vorm van beschadiging aan de Uponor Unipipe
Sprinkler MLC-S leiding of Uponor Sprinkler fittingen
is uitgesloten
geen componenten worden blootgesteld aan natuur-
lijke weersomstandigheden (bijvoorbeeld: UV-straling,
zon en wind)
iedere vorm van inwendige en uitwendige verontreini-
ging en beschadiging (bijvoorbeeld: door aarde,
modder, zand, afvalwater, stof, olie, vet, verf, lak, ver-
dunningsmiddelen, reinigingsmiddelen, specie, dek-
vloer, beton, pleister, gips, pur etc.) wordt voorkomen
de aanwijzingen met betrekking tot transport en
opslag worden nagekomen
Alle componenten dienen behoorlijk verpakt en gemar-
keerd te worden opgeslagen. Tijdens het installeren van
de leidinginstallatie moeten maatregelen worden getrof-
fen om het binnendringen van vreemde stoffen (bijvoor-
beeld: vuil, water, stof) in de installatie te voorkomen.
Leidingopeningen dienen met daartoe passende midde-
len geheel te worden afgesloten.
Vóór de inbouw moeten herkenbare losse resten van de
verspanende bewerking (ontbramen) worden verwijderd.
Tijdens de assemblage mogen geen verontreinigingen in
T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
de installatie terechtkomen. De Uponor Unipipe Sprinkler
MLC-S leidingen en fittingen moeten bij eventuele
inwendige verontreinigingen met inert gas of met olie-
vrije perslucht te worden uitgeblazen en met geschikte
middelen te worden gereinigd. Daarbij moet er op worden
gelet dat de inwendige kunststoflaag van de leiding niet
wordt beschadigd.
Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen met beschadi-
gingen en/of beschadigde fittingen mogen niet worden
gebruikt. Vóór het begin van de installatiewerkzaamhe-
den van het sprinklersysteem moet een visuele controle
van alle componenten van het Uponor Sprinkler MLC-S
systeem worden uitgevoerd. Uponor Sprinkler MLC-S
componenten met zichtbare beschadigingen mogen niet
worden gebruikt voor de installatie van sprinklerplafonds.
Aanwijzingen voor de verwerking van
schroefdraadovergangen
Schroefdraadafdichtingsmiddelen moeten voor de desbe-
treffende toepassing zijn gekeurd en toegelaten. Deze
moeten overeenkomstig de aanwijzingen van de fabrikant
van de afdichtingsmiddelen worden gebruikt. De verbin-
ding van het sprinklerplafond met de overige componen-
ten van de sprinklerinstallatie vindt plaats via een Uponor
Sprinkler fitting met binnen- of buitendraad. Uponor
Sprinkler fittingen mogen alleen met genormeerde
schroefdraden worden gecombineerd.
Het aanbrengen van de schroefdraadverbindingen moet
vóór het persen plaatsvinden om de persfittingverbinding
niet te belasten. De schroefdraadverbindingen dienen
vakkundig volgens de erkende technische voorschriften
te worden uitgevoerd. Bij de verwerking van messingde-
len mag in het algemeen geen geweld worden aange-
wend. Teveel schroefdraadafdichtingsmiddel (bijvoor-
beeld: teveel hennep) op de schroefdraadverbindingen
moet worden vermeden.
Met de volgende punten dient bij het maken van schroef-
draadverbindingen rekening te worden gehouden:
door de schroefverbinding te sterk aan te halen, kan
beschadiging van het materiaal ontstaan, er dienen
geschikte gereedschappen te worden gebruikt
de montagegereedschappen mogen voor het aanha-
len van de verbinding niet worden verlengd (bijvoor-
beeld: door het aanbrengen van buizen)
alle gebruikte materialen en hulpstoffen (bijvoorbeeld:
afdichtings-, montage- en reinigingsmiddelen)
moeten vrij zijn van in spanningsscheuren corrosiever-
oorzakende media (bijvoorbeeld: ammoniak- of
chloorhoudende verbindingen)
15
 Let op!
Afdichtingsmiddelen voor schroefdraadverbindingen
moeten overeenkomstig de aanwijzingen van de fabrikant
van de afdichtingsmiddelen worden gebruikt.
Montageafmetingen
Minimale lengte van de leiding vóór montage tussen
twee persfittingen:
Leidingafm. da x s Leidinglengte L
32 x 3 mm minimaal 70 mm
Aanwijzing:
vóór het plaatsen in de fitting moeten de uiteinden van
de leidingen (zie montagehandleiding pagina 29) ont-
braamd zijn.
Minimale plaatsruimte voor het persproces met de pers-
machines (UP 75, UP 75 EL en Mini 32):
B Z1
A Gestelde eisen aan gereedschappen
Leidingafm. da x s Afm. A Afm. B*
32 x 3 mm 27 mm 75 mm
B
C
A
Leidingafm. da x s Afm. A Afm. B* Afm. C
32 x 3 mm 50 mm 110 mm 50 mm
* Bij dezelfde buitendiameter van de leidingen
16
Montage volgens Z-maatvoering
Als basis voor een efficiënte projectering, werkvoorbe-
reiding en prefabricage levert de Z-maatvoering metho-
de voor de verwerker aanzienlijke werkverlichtingen en
besparingen op. Basis voor de Z-maatvoering methode
is het uniform meten. Alle te maken tracé’s worden via
de axiale lijn vastgelegd door van midden tot midden
(snijpunt van de axiale lijnen) te meten. (Voorbeeld:
LR = LG - Z1 - Z2.)
Met behulp van de Z-maatvoering methode van de
Uponor Sprinkler fittingen kan de installateur snel en
gemakkelijk de exacte leidinglengte tussen de vormde-
len calculatorisch bepalen. Door nauwkeurige vaststel-
ling van het leidingtraject en coördinatie met architect,
ontwerper en bouwleiding bij de voorbereiding van de
eigenlijke installatie kunnen grote delen van de installa-
tie voordelig in voormontage worden vervaardigd
(Z-maatvoering zie productbeschrijving pagina 23).
LR Z2
LG
Alle voor de installatie van het sprinklerplafond gebruik-
te gereedschappen moeten vrij zijn van visuele bescha-
digingen en verontreinigingen. Controleer in uw eigen
belang de gereedschappen vóór aanvang van de instal-
latiewerkzaamheden. Beschadigde (versleten) gereed-
schappen moeten worden vervangen. Alleen de vermel-
de originele Uponor gereedschappen mogen voor het
snijden, ontbramen en buigen van de leiding worden
gebruikt. Deze zijn speciaal afgestemd op en getest
voor het Uponor Sprinkler MLC-S systeem.
T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
 Buigen van de Uponor Unipipe
Sprinkler MLC-S leiding

De Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen 32 x 3 mm Let op!

kunnen met de hand, met de interne buigveer of met de
buigtang met inachtneming van de betreffende minimale
buigradius worden gebogen.
Wanneer een leiding abusievelijk geknikt of anderszins
wordt beschadigd, moet deze plaats onmiddellijk door
één of meerdere duurzaam dichte Uponor Sprinkler
perskoppelingen 32 x 32 mm worden vervangen. Op
deze manier kunnen ook leidingverlengingen worden
gemaakt. De metalen verbindingen moeten met
geschikte middelen tegen uitwendige corrosie worden
beschermd.

Buigen met de buigtang

Met de buigtang (art. nr. 76 05 32) kunnen de Uponor

Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen 32 x 3 mm nauwkeu-
rig worden gebogen.

Meerdere malen buigen op het zelfde buigpunt is niet

Wand
toegestaan! De gebogen leiding mag slechts éénmaal in
de uitgangspositie worden teruggebogen!

R
Let op!
L

Warm buigen van de Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S

leidingen door middel van open vuur (bijvoorbeeld: sol-
deervlam), of andere warmtebronnen (bijvoorbeeld:
heteluchtpistool, industrieföhn) is verboden!

Markering voor het buigen

Buigen met de binnenbuigveer

Leidinguiteinde ontbramen, buigveer zo ver mogelijk in

het binnenste van de leiding voeren, totdat nog slechts
een stuk zichtbaar is. De bocht mag niet zo sterk gebo-
gen worden dat de ribben van de buigveer op de bui-
tenste PE mantel zichtbaar worden. b

Minimale buigradius

Begripsdefinitie: Berekeningsformules:
Minimale buigradius in mm met de volgende hulpmid-

delen:
L = buigbeenlengte b=L-x
b = buigpunt
Leidingafm. Buigradius met Buigradius met Buigradius met x = booglengte
da x s de hand interne buigveer buigtang (zie tabel beneden)

32 x 3 mm (5 x da) 160 mm (4 x da) 128 mm 111 mm

Leiding diameter Buigradius R Booglengte x
Aanwijzing: da x s bij 90° bocht
in dit verband moet erop worden gelet, dat niet bene-
32 x 3 mm 111 mm 28,5 mm
den de minimale buigradius wordt gebogen. Wanneer
onder minimale buigradius wordt gegaan, moet een
overeenkomstig vormstuk (bijvoorbeeld: een persknie
90° 32 x 32 mm) worden ingebouwd.

T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6 17
 Berekeningsvoorbeeld

Gegeven: L (buigbeenlengte) = 1000 mm
Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leiding
32 x 3 mm, 90° bocht
Gezocht: buigpunt b = ???
Oplossing: b = L - x = 1000 mm – 28,5 mm = 971,5 m

Buigtang 16 – 32 mm

321 1 23
II
I
A A
A
B B

Leiding diameter Buig- Positie Opschrift Positie

da x s segment tegenhouder tegenhouder strip

A A 1, 2 of 3 B I of II

32 x 3 mm 32 3 32 II

Perstechniek

Voor de Uponor Sprinkler persfittingen in de afmeting

32 kan worden gekozen uit de volgende persmachines
en persbekken:

Uponor persgereedschap Uponor persbek

Uponor elektrisch persmachine

UP 75 EL

Uponor persbekken
afmeting 32

Uponor accu-persmachine
UP 75

Uponor accu-persmachine Uponor persbekken

Mini 32 MLC Mini 32

18 T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
De Uponor persbekken zijn speciaal voor gebruik in De volgende tabel geeft de compatibiliteit van de
combinatie met de Uponor elektrische- en de Uponor Uponor persbekken met de persmachines van andere
accu-persmachine ontworpen. Bij gebruik van andere fabrikaten aan.
persmachinefabrikaten dient u zich de geschiktheid,
garantie en veiligheid door de betreffende fabrikant te
laten bevestigen.

Lijst combineerbare Uponor persbekken/externe persmachines

Machinetype Uponor afmetingen persbekken

Benaming Eigenschappen Type 14 tot 32 Type 40 en 50 Type 63 en type 75

Viega „Oud“ type 1 type 1 ja nee nee

Viega „Nieuw“ type 2 type 2, serienummer
beginnend met 96....;
zijwaartse buis-
constructie voor
boutcontrole ja nee nee
Mannesmann „Oud“ Type EFP 1;
kop niet draaibaar ja nee nee
Mannesmann „Oud“ Type EFP 2;
kop draaibaar ja nee nee
Geberit „Oud“ Type PWH – 40;
zwarte huls boven
persbek opname ja nee nee
Geberit „Nieuw“ Type PWH – 75;
blauwe huls boven
persbek opname ja nee nee
Novopress ECO 1/ACO 1 ja ja nee
Novopress AFP 201/EFP 201 ja ja nee
Novopress ACO 201 ja ja nee
Ridge Tool/Von Arx Ridgid RP300
Viega PT2 H ja nee nee
Ridge Tool/Von Arx Ridgid RP300 B
Viega PT3 AH ja ja nee
Ridge Tool/Von Arx Viega PT3 EH ja ja nee
Ridge Tool/Von Arx Ridgid RP 10B
Ridgid RP 10S ja ja nee
Rothenberger Romax Pressliner
vanaf 01-02-2004
vanaf serienr. 010204999001 ja ja nee
Rothenberger Romax Pressliner ECO
vanaf 01-02-2004
vanaf serienr. 010803777600 ja ja nee
Rothenberger Romax AC Eco
vanaf 01-05-2004
vanaf serienr. 010504555001 ja ja nee

Stand 09/2006

T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6 19
 Onderhoudsaanwijzingen voor Persgereedschappen steeds voor aanvang van de
Uponor persgereedschappen werkzaamheden reinigen/controleren:

De voornaamste voorwaarde voor de dichtheid en vei- 1.) het gereedschap optisch controleren op zichtbare
ligheid van de Uponor Sprinkler MLC-S installatie zijn beschadigingen (bijvoorbeeld: lasstrip gescheurd,
technisch correct functionerende persgereedschappen materiaalbreuk, uitbrekingen uit het gehard materiaal
en persbekken. De contouren van de persbekken mogen door vreemde voorwerpen tijdens het persen etc.)
geen zichtbare beschadigingen vertonen. Zij moeten vrij 2.) verontreinigingen van het oppervlak met behulp van
zijn van verontreinigingen en aanslag. Persmachines een draadborstel verwijderen
met een lekkende hydrauliek die bijvoorbeeld olie ver-
liezen mogen nooit voor installatie worden gebruikt. Beschadigde (versleten) persgereedschappen mogen
niet voor installatie worden gebruikt.
De persgereedschappen zijn zoals ieder persgereed-
schap onderhevig aan een natuurlijke slijtage. Bescha- Regelmatige controle:
digde (versleten) persgereedschappen mogen niet in de
installatie worden gebruikt en moeten indien nodig
worden vervangen. De bedrijfs- en onderhoudshandlei-
ding van de persgereedschappen moet in acht genomen
worden.

Wanneer het na het persproces herhaaldelijk komt tot

vastplakken van de persbek met de pershuls van de
persfitting, moeten de persbekken worden gecontro-
leerd en dienen verontreinigingen en afzettingen te
worden verwijderd.

Op de volgende punten moet worden gelet:

gereedschap alleen gebruiken in overeenstemming

met de geldende UVV (Ongevallenpreventie)
bepalingen van de bedrijfsvereniging (9. GPSGV –
Machinebesluit (negende besluit met betrekking
tot de Veiligheidswet voor apparaten en producten
Richtlijn 98/37/EG van het Europees Parlement en Onderhoud:
van de Raad van 22 januari 1998 voor de harmoni- persmachines en handperstangen in een cyclus van
satie van de rechts- en bestuursmaatregelen van 3 jaren of na maximaal 10.000 persingen.
de lidstaten voor machines)
gereedschap alleen gebruiken conform de bepalin- Inspectie:
gen van het bedieningshandboek persmachines en handperstangen jaarlijkse inspectie
niet met gereedschap gooien en niet met gereed- tussen de onderhoudsintervallen.
schappen (bijvoorbeeld: tang, hamer) bewerken
gereedschap alleen gebruiken voor het persen van De Uponor persbekken zijn speciaal voor gebruik in
de Uponor Sprinkler fittingen combinatie met de Uponor elektrische- alsmede de
gereedschap alleen gebruiken met de door de Uponor accu-persmachine ontworpen. Bij gebruik van
firma Uponor vrijgegeven persmachines andere persmachines van andere fabrikaten dient u zich
persgereedschappen tegen verontreinigingen (bij- de geschiktheid, garantie en veiligheid door de betref-
voorbeeld: stof, specie, cement etc.) beschermen fende fabrikant te laten bevestigen.
of bij verontreinigingen zo snel mogelijk reinigen
(corrosiegevaar)
persgereedschap alleen droog en beschermd
opslaan (bijvoorbeeld: in de Uponor gereedschaps-
koffer)

20 T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
Berekeningsgrondslagen
Technische gegevens Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leiding

Afmetingen da x s 32 x 3 mm

Binnendiameter di (mm) 26
Lengte op rol (m) 50
Buitendiameter rol (cm) 120
Gewicht rol (g/m) 323
Gewicht rol met water 10 °C (g/m) 854
Gewicht per rol (kg) 16,15
Watervolume (l/m) 0,531
Leidingruwheid k (mm) 0,0004
Lengte-uitzettingscoëfficient α (m/m x K) 25 x 10-6
Maximale constante bedrijfsdruk 10 bar
Min. buigradius met de hand 5 x da (mm) 160
Min. buigradius met interne buigveer 4 x da (mm) 128
Min. buigradius met buigtang (mm) 111

Zeta-waarde en equivalente leidinglengten

Voor de bepaling van de Zeta-waarden en de equivalente leidinglengten is uitgegaan van een op

de nominale diameter gerelateerde stromingssnelheid van 5 m/s.

Afmeting da × s (mm)/binnendiameter di (mm) 32 x 3 mm/26 mm

Zeta-waarde z (-)/equivalente leidinglengte äL (m) z (-) äL (m)

Persknie 90° 3,0 3,6

Persknie 45° 1,6 1,9

Reducering 1,2 1,5

Aftakking bij stromingsverdeling 3,4 4,1

Aftakking doorgang bij stromingsverdeling 0,9 1,1

Aftakking tegenstroom bij stromingsverdeling 3,0 3,6

T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6 21
 Leidingweerstandstabellen Uponor
Unipipe Sprinkler MLC-S leiding

Leidingweerstanddrukverschillen voor koud water met

een temperatuur van 10 °C

da x s 32 x 3 mm da x s 32 x 3 mm
di 26 mm di 26 mm
V/l 0,53 l/m V/l 0,53 l/m

VS v R VS v R
l/s m/s hPa/m l/s m/s hPa/m

0,10 0,19 0,28 1,70 3,20 39,10

0,20 0,38 0,91 1,80 3,39 43,30
0,30 0,57 1,84 1,90 3,58 47,69
0,40 0,75 3,03 2,00 3,77 52,27
0,50 0,94 4,48 2,10 3,96 57,04
0,60 1,13 6,17 2,20 4,14 61,99
0,70 1,32 8,10 2,30 4,33 67,13
0,80 1,51 10,25 2,40 4,52 72,45
0,90 1,70 12,63 2,50 4,71 77,96
1,00 1,88 15,22 2,60 4,90 83,64
1,10 2,07 18,02 2,70 5,09 89,50
1,20 2,26 21,03 2,80 5,27 95,54
1,30 2,45 24,24 2,90 5,46 101,76
1,40 2,64 27,66 3,00 5,65 108,15
1,50 2,83 31,28 3,50 6,59 142,73
1,60 3,01 35,09 4,00 7,53 181,57

VS = Piekdebiet in liter/seconde [l/s]

v = Stromingssnelheid in meter/seconde [m/s]
R = Leidingweerstanden in hectopascal/meter
(1 hPa = 1 mbar = 100 Pa)

C-waarde van Uponor Unipipe

Sprinkler MLC-S leiding

Door het gladde oppervlak van de

Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S
leidingen kan voor het berekenen
van het drukverlies van de C-waarde
van 140 aangevoerd worden.

22 T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
Productbeschrijvingen
Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen

Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen, 32 x 3 mm rood op rol

Absoluut zuurstofdiffusiedichte meerlagenleiding (PE RT – hechtmiddel –

met overlappende langslas gelast aluminium – hechtmiddel – PE-RT) voor
de installatie van sprinklerleidingen (drinkwater koud) binnen de sprinkler-
plafondconstructie volgens VdS erkenning van 17-10-2006. Normaal brand-
baar, bouwmaterialenklasse B2 volgens DIN 4102. Kleur: vuurrood conform
RAL 3000.

Maximale bedrijfsdruk: 10 bar

Afmeting di Art. nr. VE Lengte Gewicht Gewicht

da x s
mm mm m/rol kg/rol kg/m

32 x 3 26 735320 50 16,2 0,323

Uponor Sprinkler persfittingen

Persaansluiting bu. dr.

Van vertind messing, met gefixeerde pershuls en rode persbekaanslag.

Bruikbaar voor de aansluiting van het sprinklerplafond aan de bluswater-
voorziening volgens VdS erkenning van 17-10-2006. Buitendraad volgens
DIN EN 10226-1 voor het afdichten.

Afmeting Art. nr. Z L Gewicht

mm mm g/st.

32 x 1 bu. dr. 980301 34 65 184

Persaansluiting bi. dr.

Van vertind messing, met gefixeerde pershuls en rode persbekaanslag. Bruik-

baar voor de aansluiting van het sprinklerplafond aan de bluswatervoorziening
volgens VdS erkenning van 17.10.2006. Cilindrische binnendraad DIN EN
10226-1.

Afmeting Art. nr. Z L L1 Gewicht

mm mm mm g/st.

32 x 1 bi. dr. 980302 11 61 31 208

T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6 23
 Persknie 90°

Van vertind messing, met gefixeerde pershuls en rode persbekaanslag.

Bruikbaar voor de aansluiting van de sprinkler leidingen in het sprinklerpla-
fond volgens VdS erkenning van 17-10-2006.

Afmeting Art. nr. Z L Gewicht

mm mm g/st.

32 x 32 980303 23 53 239

Persknie 90° bu. dr.

Van vertind messing, met gefixeerde pershuls en rode persbekaanslag.

Bruikbaar voor de aansluiting van het sprinklerplafond aan de bluswater-
voorziening volgens VdS erkenning van 17-10-2006. Buitendraad volgens
DIN EN 10226-1 voor het afdichten.

Afmeting Art. nr. Z Z1 L L1 Gewicht

mm mm mm mm g/st.

32 x 1 bu. dr. 980304 26 28 44 58 259

Persknie 90° bi. dr.

Van vertind messing, met gefixeerde pershuls en rode persbekaanslag.

Bruikbaar voor de aansluiting van de sprinkler leidingen in het sprinklerpla-
fond volgens VdS erkenning van 17-10-2006. Cilindrische binnendraad
DIN EN 10226-1.

Afmeting Art. nr. Z Z1 L L1 Gewicht

mm mm mm mm g/st.

32 x 1 bi. dr. 980305 29 28 47 58 293

Persknie 45°

Van vertind messing, met gefixeerde pershuls en rode persbekaanslag.

Bruikbaar voor de aansluiting van de sprinkler leidingen in het sprinklerpla-
fond volgens VdS erkenning van 17-10-2006.

Afmeting Art. nr. Z L Gewicht

mm mm g/st.

32 x 32 980306 18 49 226

24 T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
Pers T-stuk

Van vertind messing, met gefixeerde pershuls en rode persbekaanslag.

Bruikbaar voor de aansluiting van de sprinkler leidingen in het sprinklerpla-
fond volgens VdS erkenning van 17-10-2006.

Afmeting Art. nr. Z L Gewicht

mm mm g/st.

32 x 32 x 32 980307 23 53 330

Perskoppeling

Van vertind messing, met gefixeerde pershuls en rode persbekaanslag.

Bruikbaar voor de aansluiting van de sprinkler leidingen in het sprinklerpla-
fond volgens VdS erkenning van 17-10-2006.

Afmeting Art. nr. Z L Gewicht

mm mm g/st.

32 x 32 980308 12 73 161

Reparatiekoppeling

Van vertind messing, met gefixeerde pershuls. Reparatie en opvul persfitting

met verlengde inwendige steunhuls. Verstelbereik 48 mm.

Afmeting Art. nr. Z1 Z2 L Gewicht

mm mm mm g/st.

32 x 32 946163 43 48 125 360

Uponor Sprinkler persfittingen sprinklerdoosaansluitingen

Persknie 90° bu. dr./bi. dr.

Van vertind messing, met gefixeerde pershuls en rode persbekaanslag. Bui-

tendraad 1 bu. dr. voor de aansluiting van de Tyco BSP sprinkleraansluitdo-
zen type F 1500 aan de Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen binnen
het sprinklerplafond volgens VdS erkenning van 17-10-2006. Cilindrische
binnendraad ½ bi. dr. volgens DIN EN 10226-1.

Afmeting Art. nr. Z Z1 Z2 L L1 Gewicht

mm mm mm mm mm g/st.

32 x 1 bu. dr./½ bi. dr. 986246 25 29 35 56 45 340

32 x 1 bu. dr./¾ bi. dr. 986346 25 29 35 56 45 275

T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6 25
 Pers T-stuk bu. dr./bi. dr.

Van vertind messing, met gefixeerde pershuls en rode persbekaanslag. Bui-

tendraad 1 bu. dr. voor de aansluiting van de Tyco BSP sprinkleraansluitdo-
zen type F 1500 aan de Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen binnen
het sprinklerplafond volgens VdS erkenning van 17-10-2006. Cilindrische
binnendraad ½ bi. dr. volgens DIN EN 10226-1.

Afmeting Art. nr. Z Z1 Z2 L L1 Gewicht

mm mm mm mm mm g/st.

32 x 1 bu. dr./
½ bi. dr. x 32 986236 26 29 35 56 45 370
32 x 1 bu. dr./
¾ bi. dr. x 32 986336 26 29 35 56 45 354

Persaansluiting bu. dr./bi. dr.

Van vertind messing, met gefixeerde pershuls en rode persbekaanslag. Bui-

tendraad 1 bu. dr. voor de aansluiting van de Tyco BSP sprinkleraansluitdo-
zen type F 1500 of gelijksoortig type aan de Uponor Unipipe Sprinkler
MLC-S leidingen binnen het sprinklerplafond volgens VdS erkenning van Z1
17-10-2006. Cilindrische binnendraad ½ bi. dr. volgens DIN EN 10226-1. Z2

Afmeting Art. nr. L Z1 Z2 Gewicht

mm mm mm g/st.

32 x 1 bu. dr./½ bi. dr. 986226 65 17 12 200

32 x 1 bu. dr./¾ bi. dr. 986326 59 17 12 164 L

Uponor gereedschappen

Snijgereedschappen

Buissnijder 25 - 63

Buissnijder voor Uponor leidingen diameter 32 mm.

Type VE Art. nr.

25 – 63 mm 1 st. 760005
Reserve snijwiel 1 st. 760011

Ontbraamgereedschappen

Ontbramer 32

Speciaal montagegereedschap voor het ontbramen van Uponor leidingen diameter 32 mm.
Levering met handknevel, als opzetstuk voor de accu-schroevendraaier te gebruiken.

Type VE Art. nr.

32 1 st. 996400

26 T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
Buiggereedschappen

Binnenbuigveer

Speciaal buiggereedschap voor Uponor leidingen diameter 32 mm.

Type VE Art. nr.

32 1 st. 760032

Buigtang

Speciaal buiggereedschap voor het gelijkmatig buigen van Uponor leidingen

buitendiameter 16, 20, 25 en 32 mm. Compleet in gereedschapkoffer met
buigsegmenten.

Type VE Art. nr.

16, 20, 25, 32 1 st. 760532

Persgereedschappen

Accu-persmachine UP 75

Geleverd in een koffer met een accu en een lader. Toepassingsgebied voor
Uponor leidingen, afmetingen 14 – 75 mm.

Gewicht van de persmachine: 3,3 kg
Motorspanning: 12 V DC
Laadspanning: 12 V
Laadtoestandindicatie: optische indicatie
Acculaadtijd: circa 1 uur of 1/4 uur met snellader
Perskracht: circa 32 kN
Perstijd: circa 7 seconden
Vermogen: circa 80 persingen per accu

Type VE Art. nr.

UP 75 1 st. 990005
Accu 1 st. 990010
Accu-oplader 1 st. 990020

T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6 27
 Uponor elektrische persmachine UP 75 EL

Geleverd in een kunststof koffer, zonder persbekken.

Toepassingsgebied voor Uponor leidingen, afmetingen 14 – 75 mm.

Gewicht van de persmachine: 3,3 kg
Nominale spanning: 230 V DC / 50 Hz
Nominale vermogen: 200 Watt
Perskracht: circa 32 kN
Perstijd: circa 7 seconden

Type VE Art. nr.

UP 75 EL 1 st. 1007082

Uponor persbek MLC KSPO

Persbekken voor Uponor persfittingen voor de diameter 32 mm.

Type VE Art. nr.

32 1 st. 1007088

Uponor accu-persmachine Mini 32

Geleverd in een kunststof koffer inclusief accu, een lader en persbekken

voor de diameters 16/20/25/32.

Gewicht van de persmachine: 2,5 kg incl. persbekken

Nominale spanning: 9,6 V DC, laadspanning 9,6 V
Laadstandindicatie: optische indicatie
Accu laadtijd: circa 40 minuten
Perskracht: circa 15 kN (lineair)
Perstijd: circa 4 seconden
Vermogen: circa 40 persingen bij afmeting 20 per accu

Type VE Art. nr.

Mini 32 1 st. 1007096

Reserve accu Mini 1 st. 990066
Reserve lader Mini 1 st. 990067

Uponor persbekken MLC Mini KSPO

Persbekken voor Uponor MLC persfittingen Mini 32.

Type VE Art. nr.

32 1 st. 1007095

28 T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
Montagehandleiding
De Uponor Sprinkler MLC-S montagehandleiding dient
in acht genomen te worden. Vóór de montage moet de
installateur deze handleiding lezen, begrijpen en opvol-
gen. De Uponor Sprinkler MLC-S systeemcomponenten
zijn op elkaar afgestemd en getest. Op vreemde compo-
nenten van andere fabrikanten verlenen wij geen garan-
tie. Technische wijzigingen voorbehouden!
Voor de installatie van de sprinklerinstallatie mogen uit-
sluitend goedgekeurde constructieonderdelen worden
gebruikt. De geschiktheidsverklaring van de betreffende
componenten moet worden gedocumenteerd door het
testrapport/verklaring van een toegelaten keuringsinsti-
tuut (bijvoorbeeld: VdS erkenning). De toelating van de
Uponor Sprinkler MLC-S systeemcomponenten voor
sprinklerplafonds wordt aangetoond in de VdS erken-
ning van 17-10-2006.
De aanwijzingen, verwijzingen en installatie en/of ver-
werkingsvoorschriften van de technische informatie
“Uponor leidingsysteem Sprinkler: MLC-S leidingsys­
teem voor sprinklerplafonds” voor het gebruik, ontwerp,
verwerking en installatie van het Uponor Sprinkler MLC-
S systeem moeten in acht worden genomen en dienen
te worden nagekomen.
Voor het ontwerp en de installatie van sprinklerinstalla-
ties moet de VdS CEA 4001:2003-01 “Richtlijnen voor
sprinklerinstallaties - ontwerp en inbouw” in acht
worden genomen.
Gestelde eisen aan gereedschappen
Alle voor de installatie van het sprinklerplafond gebruik-
te gereedschappen moeten vrij zijn van visuele bescha-
digingen en verontreinigingen. Controleer in uw eigen
belang de gereedschappen vóór aanvang van de instal-
latiewerkzaamheden. Beschadigde (versleten) gereed-
schappen moeten worden vervangen. Alleen de vermel-
de originele Uponor gereedschappen mogen voor het
snijden, ontbramen en buigen van de leidingen worden
gebruikt. Deze zijn speciaal afgestemd op en getest
voor het Uponor Sprinkler MLC-S systeem.

1. Afkorten 2. Centreren en ontbramen

1 2a 2b

Met de afzonderlijke ontbramer Om het werk te vergemakkelijken

Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S lei-
dingen 32 x 3 mm met behulp van
buissnijder (art. nr. 76 00 05) haaks
afkorten.
32 mm (art. nr. 99 64 00) en opge-
zette handknevel een omlopende
afschuining aan de binnenleiding
(zie afbeelding: 3a/3b) van tenmin-
ste 2 mm diepte maken.
kan naar keuze met de afzonderlijke
ontbramer 32 mm zonder opgezette
handknevel als gereedschap in de
accu-schroevendraaier worden
gebruikt (zie afbeelding: 3a/3b).
Let op:

het maximale toerental van het

apparaat mag hierbij niet hoger zijn
dan 500 min-1 om beschadiging aan
de binnenleiding door oververhit-
ting te voorkomen.

T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6 29
 3. Optische controle
3a
Visuele controle van het bewerkte
Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S
leidinguiteinde op de aanwezigheid
van een gelijkmatig omlopende
afschuining (zie afbeelding: 3b).
4. Montage persfittingen
4a
Leiding tot aan de aanslag in het
vormstuk inschuiven. De juiste
insteekdiepte kan worden gecontro-
leerd aan de hand van het zichtbare
leidinggedeelte in het kijkvenster.
30
3b
Na het ontbramingsproces moet
een omlopende afschuining met
een diepte van tenminste 2 mm
aanwezig zijn. Alleen in dit geval is
een duurzaam dichte verbinding na
de montage gewaarborgd.
Na de ontbramingsproces
dienen alle spanen verwijderd te
zijn.
4b
Persbekken openen en de persbek-
ken tegen de rode kunststof aan-
slagring van de fitting plaatsen. De
persbek zodanig op de pershuls
plaatsen dat de persbek in de profi-
lering valt van de pershuls. Persbek-
ken sluiten en het persproces acti-
veren. (Omschrijving van het
persproces zie bedieningshandlei-
ding van de fabrikant van de pers-
machine.)
T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
5. Montage reparatiekoppeling

5a 5b 5c
2

Na het rechtbuigen van de leiding­
einden de opvulzijde (diepe
insteekzijde) van de reparatiekop-
peling op het leidingeinde tot aan
de aanslag inschuiven.
Leidingeinde afbuigen (1) en repa-
ratiekoppeling terug schuiven (2),
tot de leiding aan de tweede pers-
verbinding in het kijkvenster zicht-
baar is.
Allereerst de perszijde met de korte
insteekdiepte persen (1). Pas dan
de perszijde aan de opvulzijde (2).
Daarbij persbekken openen en pers-
deel tegen de aanslag plaatsen (zie
5d, punt 3). Persbekken sluiten en
pers voortgang in werking stellen.
(Beschrijving pers voortgang zie
bedieningshandleiding van de pers-
gereedschap producent.)

5d Let op!
1 2
Glij- en/of smeermiddelen mogen niet worden toe-
gepast voor het samenvoegen van leiding en fitting.
Het uitlijnen dan wel het justeren van de Uponor
Sprinkler MLC-S installatie na de druktest is verbo-
3 3 den.
Wanneer ondichte persverbindingen worden gecon-
stateerd, mogen deze niet worden nageperst. Defec-
te, ondichte verbindingen moeten worden vervan-
gen.

T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6 31
 Druktestrapport
Druktestrapport voor de Uponor Unipipe Sprinkler MLC-S leidingen binnen de sprinklerplafondconstructie
Voor de bouw van sprinklerinstallaties
toegelaten installatiebedrijf
Firmanaam:
Certificerings/
identificatienummer:
Inspecteur:
Adres/postbus:
Postcode/plaats:
Telefoon/fax:
Voortest - druktest na de installatie
Datum/tijd: aanvang tielstation)
Gegeven testdruk: = toelaatbare max. bedrijfsdruk
10 bar + 5 bar = 15 bar (gerelateerd
aan het diepste punt van de instal-
latie en/of alarmventielstation)
Testdruk: aanvang: bar
Testduur: daarna de testdruk tweemaal
opnieuw herstellen binnen 30 minu-
ten met tussenpozen van telkens
10 minuten - daarna nog eens
30 minuten wachten en testdruk
aflezen.
Datum/tijd: einde zaamheden geen lekkages (drukval
Testdruk: bar
Drukval: bar
Gegeven: maximale drukval 0,6 bar! Onmid-
dellijk na de voortest begint de
hoofdtest.
Hoofdtest - druktest na de installatie
Datum/tijd: aanvang
Testduur: 2 uur
Datum/tijd: einde Plaats, datum Handtekening/
Testdruk: bar
Drukval: bar
Gegeven: maximale drukval 0,2 bar!
Voorwaarde: aan de bovengenoemde installatie
kunnen ook na de betonneerwerk-
zaamheden geen lekkages (drukvak
> 0,2 bar) worden vastgesteld.
32
Projectgegevens
Bouwplan/project:
Adres:
Bouwfase/etage:
Inspecteur:
Rapport nummer:
Druktest tijdens de betonneerwerkzaamheden
Datum/tijd: aanvang
Gegeven testdruk: = toelaatbare max. testdruk = 6 bar
(gerelateerd aan het diepste punt
van de installatie en/of alarmven-
Testdruk: bar
(vóór de betonneerwerkzaamheden)
Testduur: tot aan het einde van de beton-
neerwerkzaamheden.
Datum/tijd: einde
Testdruk: bar
(na de betonneerwerkzaamheden)
Drukval: bar
Gegeven: maximale drukval 0,2 bar!
Voorwaarde: aan de bovengenoemde installatie
kunnen ook na de betonneerwerk-
> 0,2 bar) worden vastgesteld.
Plaats, datum Handtekening/
stempel inspecteur
stempel opdrachtgever
De druktestrapporten moeten tenminste gedurende de
garantieperiode worden gearchiveerd. In geval van
schade dienen de testrapporten aan de installateur en/
of installatiebedrijf als bewijs dat de voorgeschreven
druktests reglementair zijn uitgevoerd.
T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
VdS certificaat

T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6 33
34 T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
Staat van wijzigingen
Staat van wijzigingen in de Technische Informatie
“Uponor meerlagenleidingsysteem Sprinkler: MLC-S
leidingsysteem voor sprinklerplafonds“
Van revisie 1 (op 15-12-2004 door VdS onderte-
kend) naar revisie 2 (07/2005)
Algemene wijziging van de naam van “UNIPIPE lei-
dingsysteem voor sprinklerplafonds” naar “Uponor
Unipipe sprinkler leidingsysteem voor sprinklerpla-
fonds”
Wijziging van het begrip PEKSO plaat onder begrips-
definitie sprinklerplafond van “voorgeconfectioneerde
PEKSO plaat van ingebetonneerde sprinklerdozen…
naar “…voorgeconfectioneerd filigraanplafond, dat
uit ten minste een 50 mm dikke betonplaat met inge-
betonneerde wapening bestaat, ingebetonneerde
sprinklerdozen…”
Opname van een verdere variant van de rechte aan-
sluiting van het Uponor Unipipe leidingsysteem aan
een vlakkere BSP sprinkleraansluitdoos in hoofdstuk
“VdS gekeurde sprinklerplafondconstructie” en de
toevoeging: “Wanneer sprinklerdozen die qua type
gelijk zijn aan Tyco BSP met lagere hoogten worden
gebruikt, dan moet de aansluiting met de speciale
persaansluiting 32 x 1 bu. dr. / ½ bi. dr. worden
gemaakt.
T I M EE R L A G EN L EIDIN G S Y S T EE M S P R IN K L E R 1 1 / 2 0 0 6
Van revisie 2 (07/2005) naar revisie 3 (11/2006)
Algemene wijziging van de systeembeschrijving
“UPONOR UNIPIPE sprinkler leidingsysteem voor
sprinklers” in “Uponor meerlagenleidingsysteem
sprinkler: MLC-S leidingsysteem voor sprinklerpla-
fonds“
Invoegen van de risicoklasse in hoofdstuk ”Vergun-
ningen en certificeringen” (bladzijde 8)
Beschrijving van de doorvoer door betonelement-
stootvoegen (bladzijde 11)
Actualisering van de compatibiliteitslijst voor pers-
machines (bladzijde 19)
Invoegen van de reparatiekoppeling (art. nr. 946163)
(bladzijde 25)
Invoegen van de nieuwe artikelen in hoofdstuk
“Sprinklerdoosaansluitingen”
· Persbocht 90° bu. dr./bi. dr. -
32 x 1 bu. dr./¾ bi. dr. (art. nr. 986346)
· Pers T-stuk bu. dr. /bi. dr. -
32 x 1 bu. dr./¾ bi. dr. x 32 (art. nr. 986336)
· Persaansluiting bu. dr. /bi. dr. -
32 x 1 bu. dr. / ¾ bi. dr. x 32 (art. nr. 986326)
Invoegen van de montagehandleiding reparatiekop-
peling (bladzijde 31)
Invoegen van een staat van wijzigingen
Wijziging van de VdS bevestiging naar: VdS certifi-
caat over de goedkeuring van bouwdelen en syste-
men van 17-17-10-2006
Invoegen van de C-waarde (bladzijde 22)
35
 Uponor – partner, pionier en marktleider

De mogelijkheden van Uponor zijn omvangrijk. Deze reiken van vloer-

verwarming via drinkwaterinstallaties, radiatoraansluitingen tot aan con-
cepten voor de civiele techniek en de milieu- en gemeentelijke techniek.

Sinds de oprichting in Finland in 1965 heeft Uponor met nieuwe ontwik-

kelingen maatstaven aangelegd en deze voortdurend verder ontwikkeld.

Ook u kunt in de toekomst op ons prestatievermogen in de drie bedrijfs-

sectoren verwarmen/koelen, installatiesystemen en infrastructuur
rekenen. Een nieuwe structurering, die tegelijk een unieke meerwaarde
inhoudt – in het voordeel van onze klanten.

Uponor. Simply more.

Sales Benelux Nathan Import/Export B. V.

Postbus 1008
6920 Ba Duiven
Nederland
T +31 (0) 26 445 98-45
F +31 (0) 26 445 93-73
W www.nathan.nl
E info@nathan.nl

Nathan Import/Export N. V.-S. A.

Lozenberg 4
1932 Zaventem
Beligië
T +32 (0) 2721 15-70
F +32 (0) 2725 35-53
W www.nathan.be
E info@nathan.be

Headoffice:
Europe / Middle East / Africa (EMEA)
The Netherlands
Enschede
T +31 (0)53 4284444
F +31 (0)53 4283377
W www.tycobuilding.com
1008198 - 02/07 – Wijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden.

Uponor Central Europe Uponor GmbH

Postfach 1641
97433 Hassfurt
Germany
T +49 (0) 9521 690-0
F +49 (0) 9521 690-105
W www.uponor.de
E central-europe@uponor.de