Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 734

^

^^^-^ ^/^yj^ ^*^;^ '-^^,

V-h^ .«-At--^ /Sl^-ifT V^-^*4-#-* ^A^^^ty-^^^jc/y^ ^'^(y, fc^^r^

i^- %.^~f£^ncSk^ . ^ . .. »

-/^ ; /tr l!^-/<i.A^f~, f/lZr /S^^i-<Vt/yi'Z<!'^^«^; .

fei ^7/1^ .jl/}^.. ^/.^ /ifc /«-«^, .^w-/w:zt.^7^^.

CL<^
£^^.J
<^^a^ .
.

i'tr-^p^'i,> ..y^U^u:. /^t..77^cjif4^s yfs6~}j>

-^--4*^ ^/^;^ t^/.^

~/lke^, /u.l'-tcr<. <S».«-»-^ ^ /yl, -^^ '


^ .

^^^^^^ '^'^ ^Mt^^ii^ '.'


.

^i-"''
'
'/^/ /juiU^j ijyfTKsi' .

' - '
— . -^ A

»\ •v*'^'' ' •
>-^»^ - -«.^^ >i->> A ^i.'

. . N .-sxx"» <• ... .w-


AD DIVVM CAROLVM
QVINTVM, MAXIMVM, N M I V 1 CTI S S I V M'
infuos de Hiimani corporir fibrica libros, Vrxfitio.

VANTVMvrs uariamambusrdentns^nratlan
d,sgrauiter obftcnt, quo
I
minus accurat^perd.rcan,
j
tur,m,ntjs(j Mcter
„i ufum fucccda,u,
caR
o Lh
ccmmi,ffimc Cxfar, tamcu haud
,i,ed,ocrcd,rpen.
d.um quoquc adlerrc arbftror,u,mium
didu<3a,n
drlaplinarmn qua:un;cuipiam
art, abfolucndxfa,
mulantur d,uiiJoncm, multo &
adhucmae,s e,us af
ns exerc,t,orum adco
niorofam ad d.uerfol arttfices
d,(t.-.but,onem,utquian,s fropum
fib, pr.T-fixerCt
unam c.uspartcm itaeomplexcntur,
ut cxteris qun;
.plum max„,,opcre fpccftant.
&
ab ,llo fciunci nc>
qucunt, rel,ft,s n.h.l unquam
egrcg.um prarftent,
ac propofitu,,, fincm
nunquam att.ngentcs , a uc.a
tc. . qu.dcm,,ic,,t.opr.tc.eam,^:i±;:::.r::;:;;:;::;?^^

=s:-=xt^p;=-^^^^^
qua,n ,nltrudtos,id quafi tudcatur
Cte oltmextiterint, Logica uidelicct,
cflc

Empirica
demandaium.
&
S,n,i e, ,m t~ "™r'
mcdtcorum fc
autoVcsuniucrf. artis f^,pum adco, Cnd m^^^^ tjnf mo
°-™'™^ tamen,llaru,n
ru,,t,clcindchucomnia.qu..fi,,guli,,,ft,
ci
S,^,
aux,liorum i.,ftru,,,cn to uteba,,t.,r, ,o
q p ,mum uSu^
medicam,,,umurus.tc,-t,u,n.nanuso;c'a,q xrd~S^^^ "''^''^
add!tionem,&fupcrfluo.&ablatio,,en,,elca ntcroftcndrar
n,,
auu,.curationcVx-bct,quoties.nr;.cSb°r^?;\",""^
manor^lubcrr,macn:vcmpo,-aurus^5,docuerQt.T,XC"l^^^^^^
medie,sxqu^cratfamil.a,-.s,ipfi&prop.-,asmanusproa^^^^^
dantes,nc::.mi,,orcminduftL^^,,iL::r:d^:^^z;";;r;;z
rat,on,,aut,ncd,camcntis dignofccnd,s,ae '"'^''"™''^ "'^'"'^
componcndis oncm,S^ T
d.uiniMppoc,.at.sl,bros,,,lK,uid6a,-guu,,t!qurdS^^^^^^
Aruculorun, luxation,bus. eius^t-gene^-is ,nal,s
Galenus poftHippocratcmmcd.c.na^princcps
omnu.n, abfoteS co.Sr nfit of
Q"'" &r
J^*
Dra-tcrn.,,,,, nnArl D
torumcuratfonem fibifol. eo,.m.m,nft.bmde Xna tu?^^^^^^^^^^^
fin,ias abiprofceandas famulorumoperacxcor.ar.
uo 1. ^Vrclt^/ ^ ' ™ ''"'^'
arttfic.ooblcdatus,Jt,quam^ftudio^eidcu:r:.;S;^
nullus non xqu,! attcnte curat.oncm ''™
qu.v mant, fit,atque eam qux 1
t
t,s perhctur, poftcns t^-ad.diffe
uidetur. Vcru,n max,m^ poft G^t.h '^f'^^^^'
quandoom,,csfc,ent,xantcapulchc,-ri,.^florcntes,rtqu
ucd c^^^
lautiorcs mcdici primum .., Italia ad ucicrum Ron,a norum iJZlZ ' ^
dicntcs,qu.ina-gr.s,,,a,,ufi,e,c,,daduccrent,ZrprrfrT^^
rum modo allarc^ccrpcrunt. Mox quum
aZaZ
C,u,„,nt.mmoda de;;eaarent,qu=Slu,hi:f
pro,,,ptedegencrarunt,coqucndi
SX;rS~
fcnfim

modu,„,omL,q,adciu,ausTXa^^^
ca.-teri

'W^^^
,

cuftod.bus , „,cd!eaminil compofifoncn, '"''f ^S^ovuni


pharmacopohs ma.,. ,m
n.l.nquc,,tes. Atqucta tempo^s 'occcftu,^ur.,,cS:r
deiT,,fc phyficoru,nnom,ne uenditantcs, medicamcntorum
SS::":^:;^''^'''
.V „,v-7,° 1
'l'"' ^
, ''n
pr.(c,.,t.oncmfib.duntaxatarrogaueri„t:rel.qt.:mZ::f:^S^:;j^
AD CAROLVM V. INVICTISS, IMPERATOREM
gosnominant,uixcpfamulorumlocohabcnt,relcgarint,turpiter a fe quod prarcipuum&ari
tiqiiiflimum cfi: mcdicinx mcmbrum, quodg naturx fpcculationi (fi modo quod aliud) in
priinis innititur,dcpeUcntcs;id quod tamen hodie apud Indos maxime reges cxcrccnt, Pcrfa:
hxrcditario iurc fliis libcris perindc ac quondam tota Afclcpiadum ars tradunt/1 hraces cum
plerifqucnationibusfumme coluntacucncratur.eaartispariepropcmodumncglecfta.quam
olim Romanitanquam cludcndis intcrimcndiscjjhominibus cxcogitatam,erepubIicaproIcri
pfcrunnutquaicitra Naturx opemnihil penitusaccommodct,im6&ilIamalioquininmor
&
bo a fc explicando fatagcntcm,iuuare fludcns, frcquenter to tam pcITundet, ab officio pror
fus abftrahat. Vndectiam illi potiflimum dcbcmus, quod tot conuiciis in medicos iaci folitis
hxc facratiflima ars cluditur, quum tameii ipfiuspars,quam liberalibus difciplinisinftituti
a fe turpiter diucUi finunt, pra;cipua laude illam perpctuo illuftret.Quando cnim ingcniorum
fons Homerus medicum uirum multis pra;ftantiorcin elTe affi'rmat,8^ cum uniuerfis Gra^cia:
poiitis Podalyrium & IVlachaonem cclcbrat, hi diui jSLfculapii filii non idco pracdicantur,
qu6dfcbriculam,&qua;lolaNaturaabfqucmedici auxilio Icuius,quamilloadhibito,fanat,
rcmouerent, hominum'uc palato in rcconditis dcploratiscp alFcflibus fubfcruircnt ; fed quia

iuxationum,Iraifturarum,uulncrum,&; rcliquarum continuitatis folutionum,fanguinisq) flu


xus curationi potiflimum prxcfl'ent,ac fpiculis, tclis, atquc alijs ciufmodi malis (quac bcllain
primis infcrunt,diligciitcmcp mcdici operam fcmpcr cxpctui) gcncrofiflimos Agamcmnonis
niilitcslibcrarcnt.VcrumauguftifllmeCa-lar c A R o L E, unum mcdicina; inftrumcntum
alijsprxferrc,haudquaquampropofui;quuin triplexdiclaauxiliorumratio minimedifiungi
poflit, &C totaad unum artificcin attincat;atque ad hanc ut dcbilcexequatur,omncs mcdicina;
partes cx xquo itaconftituta' paraia:^ fini, ut fingula co fclicius in ufum referantur,quo quis
cumulatius omnia inuiccm iungat.Qiiamuis ciiam rarus omnino morbus occurril, qui non
ftatim triplex prxfidiorum inftrumcntii rcquirat^iiacp opportuna uiclus ratio inftilucnda, &C
mcdicamctis ac dcmij maiiu aliquid molienda fii.adco ut huius ariis tyroncs modis omnibus
hortandi ucniat,ut illorum (fi dijs placci)phyficorri fufurros uilipcdcntcs,Gra;corij morc,ac
qucinadmodlTi artis natura pcnitus pra-cipit, manus quo^ ctu-ationiadmoucai,ne dcinccps
laccrammcdcndirationcm,incommunis hominum uita; pcrnicicm conuertant, Atquchoc
co inftigandi funi diligcniius, quo in mcdicina hodie intcgrius cruditos,a manus opcra,tan'
quam a pcftc,idco pra-fcrtim abftincrc ccrnimus.nc a medicorutn Rabinis apud in doftam ple
bcm protonforibustraducantur,ipfisq;poftmoduinncqucparcumiftisuix dimidiat6mcdi
cis quTftus,nequchonor,nequc apud impcritum uulgus gcftimatio accedat.Hxc ctcnim
dcteftabilisuulgiopinio prxcipueremoratur, quominustotum curandi artificium,ucl hoc
ctiamfcculo afl'uinamus,&Cintcriorumafficduumcuraiioncmduntaxatnobisafcifcentcs,ma
gnamoriaIiumnoxa(ut fcmcl uerccp dicam)modicafolumcx partemcdicicflc ftudcamus,.
QiiippcquumpriiTlumad pharmacopolasuniucrfa mcdicamcntoruiri compofitiorclcgarc'
tur,mox ciiam mcdici impcnfeipfis ncccffariam fimplicium mcdicaminum cognitioncm ami.-
fcrunt,atquc uttotbarbaris uocibus, falfis^ctiam pharmacis officinx fcatcrcnt, tot ucro clc'
gantiflima; uctcruin compofitioncs nobis pariter dceflenl, adhuc^ complurcs ctiam lalcant,
autores fucrc ac inexhauftum laborem pararunt cum xlaiis noftra;, tum qui antc annos ali,
;

quot hanc prxceflcrc cruditillimis uiris.inde.^elTo ftudio fimplicium mcdicameinorum cogni


tionificiiicumbentibus, utillampriftinonitorircftitucre conati,plurimumcontuliflcuidcan-
tur;cuius reiinicr totcelcbrcsalioquinuiros,argumcntumpra;bet,huiusactatis rarumlpcci-
mcn Gerhardus Vueldbik, Maicftali tua; a fecretis,uaria^difciplinarum ac linguarumcru
ditipnc cumprimis ornatus, atque in ftirpiumhiftoria noftrorumhominitcxercitatiffimus.
Cxtcrum perucrfiflima hxccuraiionis inftrumcntorum aduarios artificcsdiduflio,adhuc
prxcipux naturalis philofophia;
niulto cxccrabilius naufragium, ac longe atrociorem cladem
pariiintulit, cui quum hominis hiftoriam firmilTimum^ totius mcdicxartis
compleifiialur,
fundamcnium,ac conftiiuiionis initium iurc habcndafii,Hippocraics &
Plaiotantum iri-
bucrunl, utilliintcrmediciiia; partcs,primas cflc adfcribcndasnondubitarint. Hxc nanque
cumpriusamedicis unice excoleretur,ipficpin hac adipifccnda omnes neruos intendcrcnt,
tum dcmum mifcre collabi cocpii, quum ipfi manuum munus ad alios reiicientcs, Anatomeii
pcrdiderunt.Dum enim mcdici folamintcrioru affcdtuum curationem ad fepcrtiiiere autuma
bant,ctiamuifcerumcognitioncfibiabundefufficcrearbitrabantur,&JofIium,mufculorum,
neruorum, uenarum.aricriarum qux ofla mufculoscp pcrrcptant fabricam, ucluti ad iplos
iioiifpcdantem, ncglexerunt. Ad hxc quum uniucrfa adminiftratio tonforibiis commitiC'
batur, non lolum ucra uifcerum cogniiio mcdicis pcrijt, ucrum eliam diHccandi induftria
interci'
ANDREAE VESALII PRAETATIO^
interddit prorfus,eoquod fcilicet hiconfecrioncm non aggrcc!crcntur,illi uero qulbtrs manus
artificium committcrctur,indodiores cfTcnt, quam ut diHcdionls profcfTorum lcrlpta intclli.
gerent tantum abeft, ut difticilliraam abftrufiflimamcp artcm manu ipfis traditam, id homi-
;

num gcnus nobis alTcruarct^ut^ ha:cpeftllcns curatiuxpartls difperlio detcftabilcm ritum in


Gymnafi-js noninuehcret,quoali)humanicorporisfc(Sioncm adminiftrarc, ali) partiumhi^
ftoriam cnarrare conlueucrunt , his quidcm graculorum modo,qua: nunquam aoorclli funt,
ied tantum cxaliorumlibris memoria; commendant,defcripta'ueob oculos ponunt,altein
ca
thedra egregio faftu occinentibus : illisautcm adco linguarum imperitis,ut diflc<S a fpcdra-
toribusexplicarenequcant,atque cx phyfici pra;fcripto oftendcnda lacercnt,quimanu cor,
poris fcflioni nunquam adhibita,tantumexcommentario nautam nonfinc fupcrcilio aoit.
Atque ut ficomnia pcrperam doccntur in fcholis, ac ridiculis quacftionibus dies aliquot abc-
unt,ita quoque fpetfiatoribusin illo tumultu pauciora proponuntur, quam laniusin
macello
mcdicumdocerepoflct.utaliquot Gymnafia pra;tcream, ubidehumani corporis compage
rcfccanda uix unquam cogitamr: ufque adeo uctus mcdieina a priftino decore antc
plures an-
nosdefciuit.Porro quum illa iam pridcm in tanta huius feculi(quodtuonumine prudcnter
modcrariuoluntfuperi)foclicitatecumomnibusftudiisitareuiuifccre,atqucaprofundiffimis
tcncbris caput fuum erigere cocpiftet, ut uetcrem candorem citra controuerfiam
nonnul-
in
Academijspropemodum recupcrafte uidcretur,nihilq;illaimpenfius adhuc dcfidcrarctj
lis

acprorfuscmortuam humani corporis partium fcicntiam,ipfetoi pnrftantium uirorumcx-


emplo prouocatus, huicpro meauinli,aci)s quibuspolTcmrationibus opemfcrcndamduxi.
Acne,omnibus aliquid communium ftudiorum gratia tanto fucccftu attcntantibus folus

deretallercrcjhancdiflcdionisrationcmcum antiqua illaconfcrri ponc:noftraq;hactempc-


ftatenihil fimulitaeollapfum, moxi^integritaiircftitutum^ac AnatomcnfuilTc.Vcrumid ftu
dium ncutiquam fucccftiflct, fi quum Parifijs mcdicina; opcram darem, huic ncoocio manus
non admouiflcm ipfc,ac obiter mihi & cofodalibus ab impcritiflim is tonforibus'^n una aique
aliera publica fciflione uifceribus aliquot fupcrficictenus oftenfis
acquieuiflem.adco cnim pcr^
funifiorieillic, ubiprimum medicinam profpcre rcnafci uidimus, Anatome Iraclabatur.ut ip(c
inbrutorum aliquot fcflionibus fub cclcbri ac nunquam fatis laudato uiro lacobo Syluio
ucrfatus,tcrtiamcuiunquammihiadcflt obtigit lcflioncm, folito abfolutius, &
fodalium8(:
ipriccpiorumhortatu adduduspublice adminiftrarcm. Qiiumautcmfccuiid6(tonforibus
ab opcreiain rclcgatis)illam aggrcderer,mufculos manus cum accuratiori uifcerum diflciftio-
ne conatus fum oftcndcre pra;ter oflo cnim abdominis mufculos turpitcr.pcruerfoqj ordine
.

laceratos,nullum unquammufeulum.ut neque ctiamosaliquod.mulioq! minusadhucner


uorum, uenarum,artcriarum exaaam fericm, quifquam mihi primum commonftrauit. Mox
Louani),quo ob bclli tumultus mihircdcundum fucrat,qu6d illic deccm & oclo annis
de Ana
tomc nc fomniaucrat quidcm mcdici, utcp de cius Acadcmia: ftudiofis bcne mercrcr, ac ipfcin
rc prorfus abdita, &C mihi ad medieinam apprimc ncceflaria cxcreitatior reddcrcr, accuratius
paulo quam Parifijs, humana fabricam ita inter diuidcndum enarraui, ut iuniorcs cius Acade
mix pf ofcflores c nun magna
atque adeo feriam ac diligcntc in hominis pariibus dignofccdis
opcramimpendercuideantur,probeintelligentes,quamegregiaiuphilofophandifirppclle<3i-
lem carum notitia ipfis
fuppeditet. Porro Patauij in clariflimo totiusorbis gymnafio,
quia ad
mcdicina:chirurgiccprofcfl3onem(quam,ncarcliquamedicinamcipfumdifiuugercm,anniS
quinqi illuftriflimi,&: erga doarinarum ftudialong^ libcraliflimi senatvs veneti
ftipendiis condu(rtus,pra:lego) Anatomes quocp tractaiio pertinet, eam in hominis conftru.
(flioncinquirenda nauauioperam, utmodo fa:pius hicS<: Bononia: hancita
adminiftraue-
rim,ridiculoq)fcholarummore cxplofofic oftcndcrim atqucdocucrim,utinhac
nihil quod
a uetcribus prodiwm ad nos pcrucnit, dcfidcrarepofl^imus, ac nullius
qua: occurrcrct partis
conftruclionemadhuc expctcrcmus. At mcdicorum fcgniticsnimiumcauit,neEiidemi
He-
rophili, Marini, Andrcx,Lyci,ac aliorum dillcflionis
proccrum fcripta iiobisrercruarcntur,
quum nc fragmcntum quidcm alicuius pagina; fupcrfit tot illuftrium autorum,quos
ucl Ga-
lcnus lccundo conmicntario in Hippocratis librum dc Natura
humana, plures uioimi com.
nicmorat,imo Sv' Galcni Aiiatomicorum librorum uix dimidiapars
abiiiteriiuefttiindicata
Qiu ucro ipfum funt fccuti, iii quoruni clafl^em Oribafium,Theophilum,
Arabes &noftros
quotquotlcgcrchac1cnusmihilicuit,reccnfeo(iUorumbonadixerimuenia)omnes,fimodo
* 3 quid
fiD CflROLVM V. INVICTISS, IMPERATOREM
cjuid lc(flu dignum tradiderunf, cx Galeno id funt mutuati. &C pcr loucm ftudiofe fccanti.niV
hilunquamminusaggrefliuidcntur,quam humani corporis leclionem adeo mordicusho :

rum primarfj ncfcio cui diccndi generij aliorum^ in rcfccando ofcitantix fidcntcs, Galcnum
in difpcndiofa compendia turpiterrcdcgcrunt, nunquam ab illis dum ipfius Icnfa aflcquun^
tur, nelatum quidem ungucmrecedcntes : imo librorum fi-ontibus adrjciunt.ipforuni fcripta
e Galeni placitis pcnitus conlarcinata/ua^ Galcni cflcomnia,ideo ctiam fubiungentcs,ii quis
forteca duccret reprchcndcnda,ob id Galenum quocf circ cotcmncndum arbitrarctur. Atquc
itahuicomnesfidemdedere.utnullusrcpertus fit mcdicus, quiin Galenianatomicis uolumi-
nibus,nc leuiffimum quidem lapfum unquam deprehcnfum eflc, muko^ minus dcprehcndi
pofre,ccnfuerit:quum intcrim(prxterquam qubd Galenus fc fi-cquctcr corrigit, fuam^ negli-
gentiamin quibufdam libris commiffam,inali)s,poftcaexcrcitatiorredditus,nonfcmelindi'
cat,contraria^ fi-equentcr docet) nobis modo cx rcnata difleaonis .irte, diligenti^ Galeni li,
brorum prxleflione, 8£ in plerifquclocis corundcm non pccnitcnda rcftitutione conftct.nura
quam ipfum rcfccuifte corpus humanum atucro fuis dcceptum fimijs (licet duo ipfi arida;
:

hominum cadaucra occurrcrint) crcbro uetcres medicos in hominum confeflionibus fe excr


ccntcsimmeritoar^uerc. Qiunetiam quamplurima apud Galcnum inuenias, qux infimiis
quoque minus rcfteanccuius eft.ut taccam,mirandum effe maxime,in muliiplici infinitacj hu
manicorporisorganorum& fimia; differcntia,nullam nifiin digitisacpoplitis flcxu,Galc-
num ammaducrtiirc: quara cum cartcris procul dubio omififlct, nifi citra hominis diflcdio.
ncm ipfi fuiflct obuia. Vcrum in prxfentia,haudquaquam inftitui falfa Galcni difledionis
profcflorum&cileprincipiisdogmatapcrftringcre^muliocpadhucminusinipfumbonorum
oniniumautorcm,moxinitioimpius,fuxcfautoritaiisparunioblcruanshabcriuclim.Haud
cnim igiioro, quam medici (longe fccus quam Ariftotelisfciftaiores) turbari folcant, quuni
niulto la?pius quam duccnties a ucra partium human.r harmonicc, ufus funcf^ionis^ defcri-
ptionc,Galcnumdcdinafl^:,inunius Anatomcsadminiftrationcnuncobftruatjtorucintcrini
&fummodcfcndendiftudiodiflcflasparticulas c.xpcndcntcs. Qiiamuis &
hi ucritatis anio-
rc ducli, paulatim indc mitcfcant, fuiscp oculis ac rationibus no incfBcacibus plus fidei,quani
Galcni fcriptisadhibcant.hxcucreparadoxa non abaliisautoribuscmcndicata,nequcauto
riiatujn congcric tantum firmata, hucilluc ad
amicos fcdulo pcrfcribcntcs,&: ad illorum infpe
iflioncm,acdcmum ad uera: Anatomes cogniiioncm,tam folicite&amice hortantcs:utfpcs
fit.lianc breuiinomnibusAcadcmiis itaexcolcndam, qucmadmodum
Herophili, Andrea?,
Marini, aliorumq; pneftantiflamorum diflcaonis proccrum fcculo in Alexandria olim cxer!
ccri conlueuit. Qiiod quo fcelicioribus Mufarum aufpiciis fucccdat, quantum in me fliit,
prxicr illa qux alias huius argumcti in lucem edidi, & qux plagiari) quidam mcprocul a Gcr
mania abfenicm arbitrati, tanquam fua cmiferuni, iam de intcgro humani corporis pariium
cognitioncm co ordinc in fcpicm libros redegi,quo in hac urbc& Bononix in illo erudiiorum
uirorum ccctu ipfam pcrtraclare folco. Hac fiquidem ratione, qui fecan tiadfucrc,dcmonftra-
torum habcbunt commctarios, cxteriscf Icuiori ncgotio Anaiomen oftcndent. Quanquam
alioquin & hisquibus infpec^io denegatur,minime fuairi fint inutilcs,quum cukifquehu-
mani corporis pariiculx numerum,litum,formam,magnitudincm,fubftaniiam,ad alias
partcs conncxum,ufum,munus,acciufiTiodi pcrmulta,qux in pai-tiu natura difl"ecantes
rimari
confucuimus, una cum mortuorum uiuorumcprclecSionis artificio,fatis difTufepcrfcquaiur,
& partium omnium imagines fcrmonis contcxtui infcrtas ita contincant, ut
ucluti diflecfium
corpus opcrum Naiurx ftudiofis ob oculos colioccnt. Acprimo quidem
libro omnium of-
fium cartiIaginum^naturamenarraui,quxquod illisreliqux partcs fuffulciantur
ftabilian-
turcf,&fccundumhxcdcfcribantur,abAnatomcs ftudiofis primum cognofcenda ucniunt.
Sccundus libcr !ioamenta,quor5 bcneficio offa cartilagincsqi inuiccm concauntur,&
deiii
mufculos,motusenoftroarbitratupendcntisopificcs,comcmorat. Teriius,ucnarumqua:
mufculis &
oflibus cxtcriscf particulis familiarcm quo cnutrian tur fanguinem
dcfcriJt, ac dcin
artcriarum infiti caloris fpiritus^ uitalis tcmpcricm modcrantiri,fi-equentiflimam
fericm com-
pledtiiur. Qiiartusnonmodoncruorumquimufculosadcunt diftributionem,fcd &reli,
quarum quoque omnium propagincsedocet, Quinius organorum nutrilioni,qux
cibo perficitur,famulantium conftrucflionem tradit : acinfuperob
potu &
fedisuiciniam,inftrumenta
etiam continet,ad fpeciei fucccflioncm a fummo rcrum Opificc fabricata.
Sextus cordi uita-
lis facultaiis fomiti.ipfi^ fubminiftrantibus particulis

fus organorum
dicatur. Scptimus ucro ccrcbri Cen &
harmoniam ita perfcquitur.ut illic neruorum a ccrcbro origincm duraiiium
fcricsquartolibroexprdra,norcpetatur,Quippcinhorumlibroruordinedigcrcndo,GaIeiii
fen,-

ANDREAE VESALII- PRAEFATIO.

denrudccrumAnatomenper„-aaandamduxu.Quantumu,sn5ineptc,acpo,ffiminX^^^^
hu,usfca.nt>a:tyronem,al,qu,scumuafor5d,ftnbunoncrudemu,fcemmco^nitionc,urfc

tam,acm,l ,sdemonftratoru,ndicempr.'eparaui,Seren,n;miPrincip<s
P h ilj pp i e
ftatis tu^ hlii,ccuu.uipatcrnarum
uirtutum exemp!ar,s (h quo qu^cu,i, i,r
b, smoderatoredefida-anpoffunt,quamcumulatiffimeexpetour)fpleLor^
optimo totius or

tor,ate<p,r,unjtam.Verum hicquoru,rdam
,udidum,™hifuccurrlVinon du^^^^^
baru,!, fed &humamcorporis
partiuquantumuis ct,a-exqu,fit.ffimasdel,,reatfonerr™^^^
mcurahu ftud,of,s proponi.acr,terdamnat:quod has ,ron
pUris, ucrt',m fedula e^^^^^^^^^
reru,T,cp,pfarum,,„u,tud,fc,oportcat.pcrindefan^acfihocnommeuer,ft,masacun^^^^^^
typograph,sr,unquamdepr^^^^
d,ofnll,sfreu.acadauerunifcd,o,rctemperarcnt;S:norjspot,us.qu,busponcmm^^^^
c,
na.cand,datosadco(ca,oncspropr,isman,busobeundas.cumGalc,ro'hortrrerPoS
fiuctert,m qmpucros domiin confca,on,bus adm,niftrand,s.pcr,,,deatquc,,r
mcnt.s&!cc%oneexercebant.confuetudohucufq,deduaafu,fTet.nonp,LnsS^^
&omn,buscomentar^sperindcatqucuetercs,llosfac.l.!nosca,xrepcrm:ttaemqm^^^^
mumdeAdm,n,ftrand,sdift-efl,on.busfcr.berefu,,taggreft..qt,u,„,u51ib
n,s cttam u.r.s quos u.rtutis nomine f..fpiciebant, artc.
r foll fcdal,"
conru.lare ho.Kftr. e!^^ ^"^1^.;, un
Cum pr.,r,am en,m pueri non amplius ,nfccSio,,,bus cxcrccri
cofueuc..^ prot.,,us"^^^
acc.d,t.ut A,,atomen ,nfc.l,c.us cod,fcerent.excrcitat,onc.
aboLta. Adeo ut quuars Afclepiadu.rr fam.lia
quam in puer tLui^S b"t!
cxcid,ftet. mulns^p fccul.s
.n dct nus u ricm'
opusfuer.tl.bnsqu.fpect,lat.onc.pfius,ntegraconfa-uarc-t.Q.u^„umucr6Sr^^
I.ge..d,s op.tule,,tur, ,pfo^ et,a-ucl
expl,cat.H,mo !I-rmonc rc^ exad,t-,s
ob o ulos cc locen
nemoeftqu,nomgco,,ietria.al.js^pmathematnd,fc,pl,n,sexpcriaturpra:teraurmo^^^^^^
ftrxpart,um,,.ag,,,es.l!osi,.pcnfeob!caabi,t.q...bus.ro!l™Vrhum^^^^^^^^^^^^
datur cop,a:aut fidatur.tam deltcata &in
mcd,co parum proba-da prrft.funni^^^^^^^^^^^
.ucund.inmahom,,uscognit,one.immenfirer5Conditor,sfap,cntfi(fiqudai^^^^^^^^^^^^^
.nfign.ter cap,antur. co tamcnan,mum
inducercncqueunt. utuc! fed.o,., aI,quS^ fi, t'
ytccmc,,,crofi,totoopcrc,duniceftudui.utin,,cgoc,olongerecondit,ft;^^^^^^^
duoquamp!ur.m,sprodcfficm.human.^pco,porisfabnca-nondece.autduode^,^^^^^^^
f,cc1ant,apparc)fcda!,quotmil!edi.K-rfisparc,buscxtruax-h,ftor^^
Iut.ff.mepertraflare.acjntcll.gendis Galcn,
d, u„r.e.us u.r. monumcta pra:ccptoris
l,brispoftcntat.adhucaflLat,s & n^^^^^^^^^
operarcquircnt,bus.n5
fpc-nenda fruacm n^
cand.dat.sadferre.L.cet.nterimnonmelatcat.quamco,.atus,ftcmc^xrat,Xqt^,"eft^^^^
mcS
odauum annum nojKium exceffi. nominc.parum autoritatis
habcb,t. ac quamtnS
bra,nnonucrorumGaIcudogmatum,ndicationem.ab,!lorum,no,-fibuse.-.tt™^^^^^
A,.atomcn c^ocent, ,ro aft,ta-c.aut ,pfi hanc fedulino,.
fu,rtaggrcffi;pr,ma& fror^^^^
t.ones,nGalen,dcfenfionemc5mm,fcentur.,,.fimag,roaIicumsnu,;,nisp!^^^^^^^^^
co.rrmcmdatus.n!t,cemaufp.catoprodeat.Verumqu.a.r.aiorinullo
qu Jdiu. c r^^^^
..™.a.ffim.,max,m,q,I,uperator.snunquaintern,orituronom,netufiusmun,ri
ornan poteft.tuam Crfaream Maicftatem omni fplM
rcuerenna fupplex ,tcrum a.r^lrf
utm..cn.!ehocmeum ftud.u multisrationibus caufis^ fib, obf "r?
ob,,ox,t.m. fub.pL du^^^
dorcacpa^oc..r.o.nhommuma.ybustantifpert.crfarifinat.donecpcrrerumuft,n7™
a:tateacced.t.ud.c,...erud,t,onem^huneIaboremfummooptimo^Pri,Kiped..,"i^
dam,autaI,ud,ionre,lc,endumaImscxartenoftradepromptiaraumc,t,^m,,?,?.^°^^^^
Q.,amuis augurer.cx uniucrfa ApoII.nea d.fc.pl.na,
adeo^ nCa i^^fol, a
tua.Ma,cftat,granusacceptius-ueprocudipofte.h,ftoria.quacorpus&an,murafnr^^^^^^^^^
X
d,u,,u,mquoddam,u,menexumufq,(ymphonia.&nofmet.pfosdeniqueCq^^^
mseftcog,rofamus.Atquct.tidpIunbuscoII,goargumet.s..raindei,,?rim^^co,^^^^^^
.ncal brorumfrcquct,a qua.fc,:l,asmemorix
HAXIMIL.ANO Romanor5max™on^^
rator.auott.ocofecrat,fuerc.nuIlusprxfe,rtisncgoc,iItbcllounquamgrare~
unq..amobI.u,fca,squauok,ptatetabuIasmeasAnatomicasinfpexeris
gu ,spe,-cunclrtusfis^quaspatcrnu-usAndreasMaieft.T.^ph'ra auam&n r nl^'^
c,-^^^^^^
dcl.ffi,nus,al,qua,,do,ntue,,dasobtul,t.Vtnuncpra:tereSincred,b,Ie-,II^^^
pl,nas,,taej^amultomax™e,nmathematicas.&pra:fertimcusqua:mundaftronS^
..a,,.pertraaat.amorem,&i„tantohero«dmxrabiIcmdusperitlAde6,ulSc"^S^^^^
* 4 qui,!
ftD CflROLVH V. INVICTISS. IMP. PRAEFRTIO.
quinutmundi lcientiaunicetencris.itactiamaliquando omniu crcatutarum abfolutifflmajfc
bricationcexpcdcndadcIccflcriSj&imniortalisanimaidiuerforio ac inftrumeto coiidcrando
uoluptatcm capiasrquod domiciliumjquia pcrmultis nominibus mundo cgrcgie corrcfpon-
dctjUcteribus haud ab re microcofmusnuncupabatur. Ca:terum,utimodohomini dignilli
mamfui corporis f!:ru(Sura;cognitionem,pcr fe longe commcndatiffimam, & cui tantopcre
ucl Roma: (limmos uiros, tum rebus, tum difciplinis philofophicis pcr omnia prscipuos,
operam impendereiuuit,minime hicpra:dicandamflatui:itaquoqueMagniiIIius Alexadri,
qui non nifi ab Apcllc pingi,a Ly (ippo in a:rc duci,& a Pyrgo tclc fculpi uoIuit,probe mcmor
multo minus hic laudum tuarum aliquidreccnlendum duxi,ne iciunaSf parumexcrcitata ora-
tionc, illis pro luce tencbras offundam prxfcrtim quum prorfus improbandus fit, nimium
.

rcccptus in Pracfationibus ritus,quo abfcf omni deleflu,8^ fcrc pra^tcr mcritum,ucluti cx ty po


& formula quapiam,uilis alicuius prxmioli gratia, omnibus afcribi folcnt, fufpicienda doLtri,
na,fingularis prudcntia,mira manfuetudo, acrc iudicium, indcfeffii Iibcralitas, crga litcratos 8C
ftudia mirus amor, in rebus agendis fumma cclcritas, omnisqp adco uiriutiJ chorus,quo tuam
Maieftatcm non minus quam dignitatc, acfcclicitatc,rcrumc|) gclTiarum triumphis uniucrfos
mortalesanicirc, nuIUis no (quairiuis hic a mc non dicatur) pcrfpccTifflmu habct.unde ciiani
fumminuminis locoadhucuiuuscolcris quod ut r3ij ft:udijs &iotiorbinoninuidcant, fcd
:

diutifiimcmortaIibusincolumc,perpctuoi^(oclixfcrucntactucantur,precor.
Patauij.Calend. Augufii,anno poftnatum c HR i s TVM
M. D, X L I I.

P O C B^^Ti H S LECT O FLT.


Qtroniam Ep(iiola,quam una cum Tabnlis, ad liofcc de Humani corporis fabricaliliios
&ipforum Epitomcnparatis, ab andrea vesai, io cx Italia milTain acccpimus,
plciaque continerc nobis uifa cft, quorum alioquin Lcclorcm initio admonendum putairc-
miis,qiia-cii Typographis.prarcipuc ita parui Principum dccrcta pendcntibus, &; ad ca qua;
Intci lucraria ufum cuulgantur dcprauandaiiatis, (ignihcanda uidcbantur,opera-prccium
duximus illam ita qiioquc utiad nos mifla eit, candidis
Lec^oribtiscommunicarc,
lO^NNI OVORINO GR^EC^R^M LITE
RARVH APVD BASILIENSES PROFESSORI,
amico chariflimo fuo.

C c IPIE s 6reuijimulcum his litcYisper Mediolannfes mtrctttorts Danoiios,


tabuUs admtosdc Humanicorporisjibrica libros , (y corundan EpitomenfcuL
ftas.T^tinam tam intcgreac tuto Bajileampcrfirantur^atjucfcdulo cumfculpto-'
rc N COLAo
I s T OP O
I hic Bombcr^orum nc^ociorum fdchfimo
cuyatorc,in humaniorihm^ Rudijs apprime uerfato iuuene, eas compofui : ne ali^ua ex parte
attcyantur,aliud'ue incommodum ipjis uedura infrai , In ter tahularum fericm exempJarjru^
flatim rcpofiimus ,f'mul cum imprcfoflngularumfi^urarum typo , cui (Juo (iua:qne loco rcpo^
nenda ueniat afcripfi: ne frtiillarum ordo ac difpofitio tibituisue opcris ncgocinm fcej?c-
ret,fgurie^nonordinatimimprimerentur,IncxcmpIari promptcdfcerncs,ubi^qeniii chaKi-'
Bcrumfit immutandum. cpiandocjuidcmfcriptura: partent,(jua; or^ano rum hiRoriam comple--
Bitur ,continuo(ls orationis confextufinffilis capitibiis abJoIuitur,Iineis ab ca dislinxi, tjua- ad
charaBerum (juiin tabiilisfctilptioccurrttnt explicationcm itiuat oh idip f^ur.-trtim CT" chara^
:

Berum Indcx appellatiir. lu continua orationisfcrie ntifpiamfgttris indicandis intcrrupta,Ii


tcrulas cxpcndes,<juas in ojjicinisftiperlineares nuncupatis : <jua- illis reffondent annotationi^
btis,(juas intcriori mar^ini non tanta induSlria,(pianto lahorc (^ tardio,adhihiii, ut le^ori uc^
Ititfcrlptortim effent commcntarius,exprimens in qu.i'namfqtirapars,ctiiusmcntio incidit,ffe
Baripofitttitiannotationesin exteriorimar^-ine obuiiV , eortim pi.v enarranfiir ar^qiimetitunt
quodaniinodo propontiitt.In interioribiis, nc effemproUxior,Ciim rationcm ohfertiaui, ut pio^
ticfcuiKjiiefgtira indicattir,(jti(e capiti,uhi annotatiofpcdattir,pra-Jfxa efl, iiulluin capitis nit
meruin indicein: quem alioquin appono ,flf^ura altcriprarpon.ittir capiti, Rurftis,Jifgura in
libro tibi annotafio occtirrit,inueniattir,lihrinumeriiilif£ur.-r hatidftibijcio . Quamohrem uc^
rofgtiras hoc iIlo'ue loco collocandas duxerim , in lihroruin tiftilis,c^ charaSlcruin indicihus
abtinde cxplicatum repcrics.Notarum enim, quihus partes in dclincatione (juapiam infqnicn-

d(cfieriit, Ioco,charaderes (juorum in ojficinisperpctuo tifis ejl,in fabulis fciilpftmiistprimiint


frediitaiufculis,cy dcin aljjs Latinorum orftinfupcr Gra-cortim ininorihus : mox ab eorun-
dcingrandiorihus ,qui Latinis nonfuttt fiitiliarcsttjtitim ucro hi omncs non fujJicercitt,miinero-

ritin typos alfimpfiniis,:^ftpue alia notula in commuitihih typis occtirrch.tt In horiim indicii .

defcripfione obfcruatuin c/l,ttt indicans unamif priuatain cxplicafionem hahens charaBer , in-
margine libcr colloccttir. Siucro pcculiarcin non habeat indicein,acuchiti ciim alio charaBcre
expriiiiatiir,ipfipiinRiiin in marjqinefubicci , tif und ctim ca-feris IcHori in Jeric ohtiim ferct.
eruinhancratioitcm,ac potifimtimcur chara^lcruiniitdiccm cum parfiuin hifloria conjuit--

iendum nonputauerim,aIi<is adfcprolixitts fcripfi: nunc tiero ijs piihiis pojfiin modis hortori
rogopariter,ut omnia piain nitidifimi <o' ocyiis excudaitiiir ,ufip in iiteis coitatibus cxpc-
Bationi,piam omitcs de tiia OJJicina,nuitc primthn ma^no fludioforuin comiitodo,fliciqs Mtt
faruin oiitine in/lituta conceperunf,fafisjicias . ''Prieciptnim fluditim in tabularum iinprefioite

erit iinpcndenduin , piod non iitilgaritcr acfchoIaflicc,uehif' picfinplicihiis duittaxat lineis


fitt exprefx mifpidin piBtine ratione (f inferdtim locum pio rcs delincata: ftjjulcireitttir,
:

excipias)itc^Iei^a.Qypianpiaht'c iudicio ualeas,nihil^s nS de tiia induflria CT' fcdulifafc mihi


pollicear ,hoc uniim perctiperem , utittter cxcttdeiidiimid exemplar qu<im proximi imifarcris,
qtiod dfctilptorejpeciininisJtiiloco imprejjiiin,undctim ligncis fyrmis reclufiiin iiiucnies . ita c^
nim ntillus ch<iraBcr,quanttiinuis ctiain in uittbra recondittis ,octiIatuinfediilump IcBorcm lati-

tahif. er quodin hacpiclura lon^iefl arfif'cioffimiiin,inihi<fJpeBatu pcrtjudin iticuiidiim , li-

itearum in qtiihiifdam partibus crafiticsjiinulctiin elegantiuinbrarunt obfijcafionc apparcbit.


I^crum iton efl quodh<ec fibipcrfcribam,qiiuin inpapyri Icenifate Jolidifafe^ , acin priiitisin
iieflraruinopcrarumdili^entiapofituntft,uffnqula,qiiaIcnuncmitfimus excmplar ,nosp hic
alitjuof iinprefiiitus,cxtuaOjJicittaoiiinibusproponantiir,miiItispfanfcomiitunia. Dahoopc
ram,ut non ifa multopof ad tios profcifcar,^:^Jinon toto imprefioiiis tciitpore,JaItcin aliquan
diu Bafkie Camorcr,mccum jormulam decrcti ScnatM enctiaIlafunis,quo cauetiiri ne qtiis

tahularutn
EPIS tOLA.
UuUrumali<iuamabff,cm.oco.fa,fi^
C.vfris,,p,,ntumutstuaeneralci,,cm,^,

f'&'^'^''ll'^f^'nihiad,pturu,nrcc.pitipfiusap^^^
,
Uctlmc ,xpart,parumfim a„xius:in,6 diplcnatum cxanplartbus
„c paainam Juidan occu.
t^^''i^<^dux^r,,n.Na,,,^,,idprincipu,ndccrctaap,,dkbliopohs,^iL^^^^
da,fifi,,ncjatos typographos uahat, abundcin
„,cis^nato,nicis tabulis antc annos trcs Vcnt
^'^^^'''''''''''nprjfiis^^p
i,at,seflan„„aducrtcrc. ^u^uH.ci^nmcaad narcissvm vertvnvm
^'^J^r,sz3-res„lNcapolitaniprimariummcdicu,n,rarum
rum cxanplarfubduaa cpiflola, ncfcio
Juis rabula Gcr,naniccc/1 pr.&tns , ^trr.tcrmc^
'''t''<n^'<-^uiccn,,a,,,rcliq,,os^^rabcsblatcra„s,mci,,tcrquofdamf,,cci,,aosd,la,oscon.
<'''''''rat,zo'(.utcmptorificu,,,ficcrcty,,ccocs^^^^^
"^''^•'-'ntri^intalibrud^fufico,,,^^^^^
fiibu,ngc„s,attcnatur Gr^cas &
^rabicas uoccs ab ipfi adh,bitas:.p,um „,tcrim
nonfolL
^f"°'>'<''nofibduxcrit,fcdcao,„ifcrit.lu.cco,,,,c^^^^^^

P™''fdcbcba,,tcficcom,„a,datiorcs.pr^tcrq,,a,„q,,6dP^c,,ctamfc,.lpturampcrucr^
junt tm.tat, Moc^uguHa^oficulptorc longc rud,or „„pcritiorq, cxtitit
, qui Colo„i,e
Vficm tabul,smanu,„ .,d,„ou,t:pa„tu,„uis ,Uic ucfiio quis i„
typo^raplfi<rrat,a,nfiribat,
„o,t
tantum cx ,„c,s t.,bulis ho,„,„,s co„s1r„c7ioncm
„,cUus qudm cx hum.vi.c Uriccc
rcRaionc i„^

O-p. 7««,« u.Mc corrupcr„,t,^ ucruorum dclincat,o„a„parum


fiUcitcr i,nitat.,m adiccc^
''''''i''-'''f&"char..acr,,m..d,caoi„d,cc,u,,iatf^^
<^rc,„ a,nccxpctcba„t,rud,tcrdcl,„caucra,n.
l^arif,;strcsp\iorcs c4„tcr cx ift
b"'fnud,oforu,nhab,tacjJctratio,abn„,c„d,-,fi,fct.
C.tcr,l,nJfrJ,ti„cnrisillc,iuc
F VcH s I V ^ t''nt'sco,,uiciisobq,,ccd.,,ndc,,,,6t,,,,,fcriptaprofici,,dit,quc,nS,c^^^^^^^^^
^'°''^rciua,„,pficpUgiariu,„appcllarcpofa,,,dcfl,,d,ispcf,,n^

>''>>>i>'''>nfi''tis'„ag,,a^a,,cliofispropo,,ipotcr,,nt,t.,,,,focd6contraxcrit,:i3-t,,rpif,mitiLs
acpr.ctcr ontucm ratio„cm c,rcu„fiript.,s, cum '
^ugufla„iucrfio„c, ta„ciua„,fi,,as cmifcrit.
Hun,sgor,:c,s,,,,,idcrc,,ifi,,scn,q,U,,,,dcc,,,,q,.cc,tradclca,,,„co,,,pilaiiscxal,
'^<'''.^'>''^'<s,M-rp,,rgi^Fra,,cofird^

d''>'n'-'<n''jrfotlicif,m.,h.,lor,,mi,,gc„i.dcuitcrfiram,ct,,aldccxofc,,l^^
^'f'-n'cd,c,si,,dic,uobfiordidorr,q.,or,.,,damtypogyaphor,7,„a,,cipiarcqL^^^^^^^
nafcr.pt,gc,,U6 uil,s alicuiuspr^,„iolidtypographis
c„,u„_gcdigratia cs Jrcrc,cnLrc
tntn
f^rlbcrc,fuofno,,u„cut„o,,,,,,,q,,idcdit,,,,,,,idc..t,,r,dccrcta^pri,,ciput^^^^^^^
da,t. Ha:ccoficribo,ut,„tcUigas,qudmparu„,illa „„prcf,o„i
tu^ adlnbcda putaucrim.
qmnpot,usfiffufica„dum duxcri„,,,nc n„,lt6 lubcntius tabuUs
alici indu/lrio typoarapho o„o
^'><'r'^tr',,,i,n,j?,,r,,,,,:^,,.,,,t,,,„^,i,,,,,ccfct,opcra,,,,,,caminrc

rn'''fam,,t,,,cpt,,s.,Uq,,is,cu,pro,,,ca,,iriUrationib,,so,,,n,busobcfccoLbor,t..h^^^^
t<'^forcinco,,,,,,,mcmfl,,d,oru,,,,,f,,mconfiaasi,,,itarct,,r,ill.rp,,ra^^^
t't'do,pcrJ,,dcacfia,,,cit.,ncsUgc„^

f''''<'^^^f>'fi>^>'rt.Masmcofu,,,ptupara,,cri,,,,ac,,,,„citcrumatqucitcrumabstccoltc„

Tu,i6 ^nd. Vcfalius.


ANDREAE
BVX R
VESALII
DE HVMANI CORPO^
E LL E N SIS.
RIS FABRJCA LIBER PRIMVS, IIS Q.VAE
iiniucrruni corpus fuftincnt ac fufFulciunt,quibusq) omnia
ftabiliuntur & adnafcuntur dedicatus.
ClVID OS, QVIS'QVE IVSIf^S VSVS
Cr dijfcrcntia^ Capiit I.

s C AE T E R A R^V H hominis partium efi:


durifsi
muin,&aridi(simu,maximeq) tcrrcftre &
irigidum,
& lenfus dcniqucprxtcrfolos dcntes cxpcrs. Huius
enim tcmpcramcjiti lummus rcrum opifcx Dcus Ofiimi uftis.
fiibftantia nicrito eftonnauit,
corpori uniucrlo fuii
damcnti iiiftar fubij ciendam.Nam quod parictcs &C
trabcs in domibtis, & in tcnton)s pali & in nauibus
,

cariaxlimulcum coftispra;ftant,id in hominis fa,


brica ofsium pnvbci ftibftantia.Oftium fiquidcm
Opri^-ffcrc'
alia roboris nomine tanquam corporisfulcra
pro,
crcantur,equorum numcrofunt tibiarum &
fcmo,
rum ona,& dorll ucrtebrc.ac omnis fcrc ofliutn con
tcxtus. Alia rcliquispartibus ucluti
propuonacula,
j , , ,
'"tifsimiqjuallt&murianaturaobnciuntur.qucrii-
, -Z.
admodumcaluarta,ucrtebrarumfp„.x^&tranft:crficarundcmproceftus4x-ftorisosc^^
Al,aquorundam offium arucul.s pra-ficiuntt,r,ne illi
plus fat.s laxc moueantur.autin ni
nmnn acutos .nel,ncntt,rangulos Huiusnanqucbcncficj
occafione, ofsicula cff^ncuntur
fclam, fcmtnts magn.tudun a d,ft:-Aonrs profclTonbus
comparata, quorum qua.da,S
do pollic,s n,anus ,ntcrnod,o, quatuor ,-eliquorrr dicitorum
ct,am ,,Kcr,rod,,s qL,mquc digitorum
& primis mtcrnodijs, & primis
pcdis
fr,nge,id,s &attcrcnd,s ,nol,endis^ c,b,s
coarticulantur. Dcntcs po.t6 i,tcidatd,s
&
priuat.ni co.tducunt, pa-i,idc ac duo aud.tus
inftru
mcnt,ofs,cula pecul.ar, ufu
aud,endioffic,of,mulantur.VcTima,iufq.onis pnmanummu
nus,fi,igulorumofs,umCaputfufit,softendct,qua„doquidcminprtcfa,tiaabt,ndccftacne-
ranm ols.um ufum rcccnfTC quoCut fcnel d,cam) hxc
: fulcroru,n ,nodo uniucrfa.n comoris
molem fuftentant &
,,somn,a adnafcuntur &
firmantu,-,& ab,jfdcm fufpcduntur adco
aneut cx ofstum ufu aiit oft,c,o,non alia quim ,nod6 fcre
dixi.nus, dcfu,ni pofsit dtficcntia
In magiutudinc uero ofta uaria,it,quid
nonnulla qu,dem fint grand.a, ut fcmu,-, tib,x os
hu* I^iffcrcmid
.nerus, &
ofla facn oflls latenbus utrinquc
connexa.-nomiulla autem parua exiftant ur bra^ iiitignitudine.
a.

ch,al,s olia,dentes,&; ofs,cuIa qux fifamo


afliniilantur. Alia rurfus a„,pla funt,ut ofta
facri oC
fis latenbus coarctata fcapula.,facrum

c, l,a &longa,uthbula,radius, ulna,


o.s,uert,eis ofta.froutis &
ocapiti,. AI,aanaufta& ara
&cum al,jsmult,s coftx. Porro fatius crit Smncsd?ffe
rmt,as, cluas a forma petcrcintegrum cfll-t
(cum .nnumcrx- occurrant) ad prtuatas ofsium
dcfcr,pt,onesrcfcruare. Arduumqu,ppe
eftct,ofs,bus nondum ciarratis aft-equ,
qua-'nam
horu,irfi,Kafpera:ut caqu.-clapidca iu caluaria-
bafi uocab„nus, quid prxrupttc r
up, fimi,
,a u,deantur.itcm qt,a.touia fint,ut
uerticis ofta^frontis os, pc<fto,-is os. dcinde
qux- triannu,
Iumrcfemnt,utfcapute:&quadra,,gulum,utucrticisofli:&qua;eu,icifpccic,iobtincant
utcapitisos,acunco <r^t..MW dicfum:&quariuais
afsimilcntur,ut c"»^^^.™ Grxcis iuaa!
l,a autcm noftns appcllata
:
&
qua./noftrum tmitentur, ut clauicttlx :
& qu^c enfis effiaian
oftcndant,u£pcaonsos:infupcrqua.vfigt,ramrcfcra,rt,t,t ^.«rf.,
d, quo lattorcs cordute tcxuntur figuram cxpri.nant,
uocatum os: qu°c ra &
, ut cub,ti os radi, nomine donatum:&
qu.-ccubotc(iera:(5comparamt,s,i,tped,sosact,biimaginc
cy,nbx,mag,n,acccda,it,utped,sos h cymbaGrarcis
nuncupatum : quse &
.«.^.^1. appcllatum : &quxmola-,
icuto cY patcllx- fiimlia dicantur, ut
os garu aruculo pra-pofitum : ad ha:c qux
totius Italia:
cii^unlcnptionem leutter proponant, ut fcmur:&
quxfibulam rcprxfentctt, ut tcnuius in ti
biaos hbula appellatunr
:
qua.&coccygis fcucuculiauis roftro eomparcnn,r,utfacro offifup
pol,cumos,quodcoccyx nuncupatur : dcn quxincudis
uelmolarisdcntis cffiaiem quodam,
modorepr«Icn:et,utmmusorgamauditus ofs,culum;&qua:maIlcum,ut
grJndiusciufdem
A organi
. ^

Z ANDREAE VESALIt BRVXELLENS.IS


orgamoflicuUimrprartcreaquxaiicrticuIi formanomcn fortiantur,utdorfTucrtcbi'x:&rqacc
clauoaGrxcis yci^ipM appcllato refpotidcant, ut dcntcs: &qua'mcdiammaiLifcula' pifsclcu
ciccris formampr£cfcfcrant,utduo pcdisoflicula, primopollicis intcrnodiofuppofita:cius{^
gcncris offium quxformainuicem uaricntpcrmultajnon iia obic^rab illo cui olla adhuc inco
gnitafintjintclljgcrcntur. Atquc hac criam rationc proccfTuum, appendicum,capitum, fu'
T^iffermid.
dppendicih.
pcrciliorum, finuum,§(: tubcrcuIorumimagincSjinpra-fcntincuriquamrcccnfcndarucniunt:
tih

procepihws, ca. qucmadmodumncque aIiquaqua:cxhifccfumipofTitofTium difFcrcntia, quum quidprocef^


pitihui, (jc. fum^appciidiccm^ciuscpordinis rcliqua nomincm,haLtcniisnoncxprcfTcrimjiftafecundoab
jlhojiiucomr
hoccapitencccflariopcrtraiflaturus. AcproindcctiadiflFeretixab ofsium comifrurarum fpc.
7nijJ'u.ri-s.

cicbus pctitXjnilicomiffurisaccuratc cxplicatis,obuia;cffenoqucunt.QuodautcquampIu'


cdnitd' rima;fint,& cognitu non admodum facilcs quartum Caput atteflabitur. Itcni diflercntias
,

qux dcpendcrcpofTuntjnondum natiira carn'laoiniscxpofita,haud prompte


acarrilagine
quiuis afTcqucrctur. Incognita cnim cartilagine, intcllcdu difTicile cft, qux nam ofTa cartila-
gincprorfus dcflituantur,ui ucrticis ofIa;quxilIa undiquc, ut quxdam brachialis ofTa, aut ali
t 4i ojsium quatantumcx partCjUtfemur,incrufi:cntur.quxitemincarriIagincmdcgcncrct:utnafiofra,
Jnbfl^ntid O- coflxjpctftons os.His igitur diffcrcnti-js in Quonidm prccfens differeiitid in figuris , fingulis Cdpitibui ^uihwi
coTifiicufionc,
fuum locum aflcruaris, cas qux a fublTantia piiiidctm os aliipiud dcjcrihitur , prccpoficis, itd ut reliqud qux hoc
Cdpite pertrdildntur noit
&ofriumcoftiturionc collioiunturjfcrmoni ,

ejl ohuid , htc dppiniimus


hic adrjciamus.Sunt cnim quxdam ofTa pla hrdchij ojiis ,JeU\Ut cTiCfl*
ncfolida, ncqucquouis pa^fto cftracla, intc- Jo dicdmus ) hurneri Jecun* ,

rius cautrnulis finibusuc obfita uidcntur: dum longitudmcm diJfetHidl


teram partem ^ucc ipfius
ut, duo nali ofTa,
prxccrcxtcra, cjuodia
cdpite ^uod fcdpuliC articu
,

oculorum ininimum,ac lupcrioris ma-


lcdc Idiur , cduemu/iis pumcis

xillxofTium fccundum numcrabitur: &ca ?uodo efformdtdi, (j ^ in^

fignitiis comonfhrdt ^ucad


qux lciami leininis maoiutudini comparaii r/ioda etfqudyiia. illii cduerr
:

tur:& duo ofTicula auditus organo propria» ttulis ohduSd, et B nocdCd.


qux omnia nifi tcmporis fuccclTu impenfe C duicm injcrihicur portio
exterioris fuperjiciet iJliuS
rcliccara,nulIamomnino cauitaccmintuso-
oJsis,hi.c cojjicud . Infupcr
rtcndut.Nonnullaucr6 extcrius,qiiafi con- JD finum commonjlrdt dm*
ti]uiacru("b,autlaminaobduccrctur,folida pliter cduum,^uiJolidifim<t

apparcnrjfcdcflracla.quxdam paruis tantij crdjfd^ ofis pdrce Rdc F


indioitd Circu7iid,dciii, fecuf
finibus caucrnuliscpcopacTtilsimxfjjongia?', dum humeri lonqicudineni
ucl IxuiiTiini pumicisforaminaquamproxi '
tzporrigitur. .Adfinus ne*

nic rcfcrcntibus intus opplcta ccrnuntur, ro Jummujii uhi G reponi'

quandam
,

fungi fpeciem cxprimentes: utiu


tur, (jimum uhi H «//.v

tur, ojfece occuYrunthiiex


minortim olTium numero, brachialisoffa, jneduUdm hoc fmu concew
hi carfi ofla in maiorum auccm, facrum os,
:
tdm intcxentes . Cccterunt
fuh hu?tiero os cymhdin rejc
ucrtcbrarunicorpora,pc(5torisos,calcis os,
rens , dc undeamd figurx
talus,dcindc &' ucrricis ofla . quxdam ucro crigefimi tercij Cdpiti6 eXf
prctcr caucrnulas,nullaferieautnumero po primendii, hic uero per mer

tas, amplu a!iqucm & infigniter cauum exi


dium dijfe^um, CT I CT
fi
infignitum deiineduimws, ut
ount finum, qui folidifsima ualidifsima^ of ojlii dppdreret fithlldncid.
fis fubftantiacircundatusin extremisangu^ pumicis infldr conflruiflu. ,

liSjofTcis ucluti lincis in terffinguitur. Hunc


^''i&^-^m^ cduemojdmfungojamue hit
finum fingula ofTa, quibusobtigit,unicum
iwi ojsis nocdcfuhfhdntidm .

fci e adipifcuntur. Sunt autcm huiusdafTis iV^" uerOif^udvidm, ^UjC oJ»

intcrminoraofTa,pcdrj,poftbrachialis,&d( JiS conjhcuic fuperficiem ,


• illi fiingojecJuh/ldncicC circumdiicitur P rcccnea huic
CirorumofTa^atqucex hisporinimuprimac ^^^H^ .

11. ofstunnm 'yfficulorum fuhiunximus ,^Ucc primopollicis pedisincema


^xlccundxdiIgltOrum aClCS,quanCumUlS le diocodrdldtd^inficunddtrigeJimitrrcijCdp.fig
Jn . de Vfu CUS GalcnO AnatoniCS proieiTbrum pr3Cci- dtnrur.t^^Ait^ f>oc ideo I\l nocatumincrgrepcTmcdlumdiuiJimus.
pdrciu.etxlih.
nuouirLinifit.ofradisitorum folidaconfti- ''•'^''•'''''''^''['roUum.acaucrnuhittncdcMum.iiti^oa
Comenidr. in ^ .
fj~ f ti.f. JpECtumnuomspaaouentrcc.
.

'
fJipp .
lih. de
tucnti. orandiora ucro olia ciulmodilinu
i^TdL^urii donatafunt,femur,cibixos,humerus,maxillainfcrior,quartum (upcrioris maxillaE os,froti-
tis os,tcmporum ofra,& plcruncf ipfum cuneiforme os. Dentes autem, qui omnium offlum

facilc funt durifsimi^huius gencris finum quoqucobtinait : fcdinterim diflisnupcr cauernu»'


lis, & pumieis inodo efformaris foraminulis prorfus dcftituuniur . Maiores ifti finus,& illa

p L.iuiici ac c.-iicijto ftingQ iiQii abfiniilis conftruflio,offibus couti2criuit.cum quo motiis no^
miiie
. ^

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I.


^
mmekuiora redderentur,tum ut medullain proprium ipforum nutrfmcntum
ill.s conpeien t
aut pnuatim aerem^aliquam-ucpcculiarem materiam, utfrontis
os, tcmporumolTa pra-tcr
medullam^ample&renturAV-querolumuimaionbusliisoniumfmibus.utqu.fpianiavbitra
n r--,
retur,mcdulIarepon.turuertmr,lIa:(pongurmodoc.tructecaucntutenonmuLquam,n,
figniores ill, finus mcdulla infarciuntur. Quod autem
fingulis offibus prout unumquodnue
ma.on m.noriue .nd.gct leuitatc, robo.-e & dur.tia, aut prout bu.c
aut .Il.rcnfus oraa.io pnf
clilTnus h. &ofsmm denfitas iultilTimc attr.buatur, i.i fi.iguloru.,, ofliu.n
cna.Tanoncfedul6
profequar.-Pr;cter eauernulas & fi,ius,quibus ofla .ntus fcatc.n, qucrdamctiani
a.npl.s fora. ./r„„
m.n.busfuntperu.a,utocap.nsos.&ue.-tebrx,quadorfalcmtranfinitmntmeduIlam.pt,bis/™«i^^
quoqueoHa.quo Icu.ora rcddantur, cartcris
ommbus gra.idius fora.nc,i obtmcnt Aliaau.
tcmparu.sperforanturforam.nibus,utpleraquecap.t,s&niax.IlarumolTa,uen,s ne.-u.s
ar
tenjsu.am p.-xbentia:& os quod intcr eapitis ofla odauu.n
.lu.iicrab.tur, odorum orat,a'te.
nu.bus foram,nul,s er.bri modopcrforatum crcditur
Alia extmus acin fuperficcnullum
.

quod lenlud,g,iofc,tur foramc,icomo,iftrant,ut


brachialisofla, &dcntes,&dicirorum ot
flumpcrmuIta.Non paue.sautcmoUibus foram.nulaobtingunt,
quxcxtcrius a?„i funcrh,
cclunt conlp.cuamon ta,iicn uniuerfum os pe,ictra,it, fcd
olia lubcunt.bus pra-parantur
ta,itu,ii uc.i.s & artc. iis cralTica
E.ufmod, foramiiia .n calcis ollc,
.

grandRim t.ertebraru corpor,bus pafs.m occu,Tunt quod


talo, &
olTe facro &iii &
uidelicet hxc c.-affiora fi,it qua.n
:

ut ual.s ,plori,,ti fupcrHccii tanir, per,x|itan


a tibus, alimcntum com.iiodc qucant affi„ncre.
^d;i.oduni pcidct d,fferciit,a. Dcntes en,m
(cifu pr.rd,tos,rcliqua au.
^"'m
tem olla illo delhmta arbitramur: quamu,s non nimiu.n
tcmcie ofsibus omnem foiticndi
li,m ad.merc conue.iit, quuni i,i crebris quas .naiiu
ob.nius eurat,o,i,bus i.itcrdum olla do,
Ioreali,a,c-t,am pra-ftantifsim. niedici
aH„-ment:nonigno.-a,itcs ,ntc.-im memb.-anam
qua,.
dam ommbus proRcnod.mi ofsibus obduci, quani ^.e.i=.* ob id
Gra-ci uocarCt^euius a.-a
t.aal.)s olla (fi quid modo fcitiunt) fc.ifu
pollcrc uifum fuit. Prxtcrea & lol,
dcntcs totafcde
quaextrag,ng,uasprominent,nudifunt,reliqu,sintc,imofsibusomniexpartctcft,>;&ante
rec-l,o,iemlatitant,bus.Aclha.edcntcsub,prommcnt,membranaolIi,nuoluentedcft,tuu,i
tur,ut&caluar,a:,ntcr,orfuperHcies,qu4ce,-cbrumco,it,nctur,quamduracc,-cbrumi,idu. 1"
^ '

membra,ia prox„ne fuecngit, quum alioquiii ca-tcris


e,is c_(fd fucatigc
ofsibus d.cta prius .ncnibra.ia un. ti
d.que crcunducatur, fi eas lcdes exceper.s, qu.bus
oflk uel artieula,itur inuiccm , ucl alioqui.t
mutuo conltruuntur. ^

QVID C^RTIL^GO, ET QV I S C A KT I.
liginisufus&diffcrcntia. Cap. II.
A R T t L A G o oftr mollioreft. tcn-eftris tamenacduiifsima
partiur
corporis lccu,idum
lccundumost-iarrirnla nmrUt^fnMA-,
os particula, prorfus 9^' ,,..\\:,.t:
folida,& -i C'^^.-»^,
nullis fora,ni,i,bus ca.
i,cniul,sq!offiu,nodo,ntusopplcta,&foifusacniedullxc.xpcrs
Huius
uluspcrquam uariuscft. Pnmumnanqiidcmpriftat
quodofta quum
uelutluIcrumquoddamfit,cui proximxpartcs adnafca,itur
^ &adftabi
l,aiitur.Cart,Iagi,ies enim quibus larv,ix
co,iftat,ofsium munerc clcaan.
I

'ErtL.iiguntur. quippeipfis qu,dlimp!antaturmufcul,,


",£lf"
„ , - acn5ni,Il,ab JIis
eiialcuiitur. Inluper cart,Iag,nes ha:
laryngcmpcnnde efK,iaunt, atque rufticonini domus
ex trab,bus co^ifcdas ecrn,mus,priufqua,n
ftramina,tegulx, & lutu.n ,ll,s adh.betur. Ncque
)anehom,numona&eart,lagi,iesear,ie,iudatas,acpoftmodumunacontcxtas,propiuscui,
p,a,n ,mag,ra afs,m,Iaueris,qua,n
tugur,orum fabricoc .ampr,mumercf,a:,& nonduni
ramis
autteiT-aornat^Pa„quoqt.erat,onceartilagmcsofs,umu,cemobcunt,quxi,i,b
tur,ub.nulIo off-e locato, mufcul, fuam
infotioncm te,ita,it:quod palpcbns
palpcbrarumcn,m extrcm.s obIo,igx eonfiftunt
nafo et,c,i,t In &
cartilag.ncs, in quas mufcul, palpcb.-as mo,
ue,i es,nll-nmtur. Ad hxe^^iafialx cart,Iagi,i,buscfFor^^^
imd
p aeofl-acxc,p,u,it.Qt,,nctiam,IIa:alarumcart,laaincs,nafiapieemunacumaI,i^
nIag,,i,busa,iafiofs,busprognatiseIeganteroffiumrittrfuffulciunt,cr,gn,itcp.Prxtcrcaco.
ttarum olla „i cart,Iag,nes
fi,iiunt.in om,iibus qu6d ad ufum fer<;
fpedtat, ,Il,s ols,bus rc!po,i. C.niU,<ne
dcites:qtiamt,,sexabu,idant,h,seart,Iag,nibuspecuIiarisufusaeced,t,quothorac,sampl,m
f
tur,quamfir,g,da:&offismododurxefleut.Infupcreiufdemfcr^ufusgrat,aal]3crxartcr,x
"°'^'''""^g'"^'^^-7[™^"Ks,in hoc aboffibusd,fcrepl,it,quid prxterid
ouidlfirr
quod bdlefuftment,
ft-
offisq; munus fulciendo ga-unt, eam adipifcuncur temperiem/cuius be.
A
2
r-
ncfido A _ .
+ ANDREAE VESALU BllVXELLENSIS
Cdrtikgitus
ncficio diftcndi comprimi^ fccus quam os poflunt. Adde &
alium cartilaginis ufum ncuti-
vfia 1» drti' quam infimum,quo haccofTibus occalioncmprxbetjUtincontinuis frcqucntibus^motibus
cidu. attrim minus uiticnair. Offium nanquc commiilura: motus gratia cxtruftx, proptcr offium
ficcitatcm ex mutuo leui opcra rumpcrentur, nifi utraquc commiffiirx ofia tota
contadlu,
fedequa fe inuicem cotingimtjarticulumqi fonnant, cariilagine quadam ucluti crufta fcorfira
obduccrentur, &
hxc cartilago fuo in duritic mollitic^ tanpcramcnto ofiium impctui refi'
fteret,& una incidentis uim ccdendo Icuitcr cxolucrct. Ncquc folum cartilago in oiTium affii-
dtuquominus mutuocontaftuaiteranturcommodaeft,atitalxuispIanaq,' lufit-ur, ui prom
piifsimc ofsis caput in fuo finu uoluatur, nuUaq) alpcritas raotus promptitudincm impediat,
accedentehucuiicido lubrico^humorc, &
ucluti fmegmate quopiam, quoroailas adrcflc'
iScndumfuncs oblinimus. Quineiiafagaxrcrum Opifcxadcoprxftantcni cartilaginis ufum
in articulis forc cognouit,utnonfolumadeumquemdi.ximus modumofia iu mutuoconta'
TertUindrti^ (ftu cartilagine Ixui &
lubrica cruftx cuiufdara modoornaucrit,ucruminnonnullisariiculis

P''''^''^''
cartilagines tertiam quanda adhibucrit, qux neutrixis oflis cardlagini,fed tantum
"^e/"if'o*
mcmbraneis articuliligameniis orbiculatim connafcitur,& ucluti cariilaginum ofsibusobdu-
(Ttarum quoddam intcrftitium cfticitur Hxc un'inque, qua intcr alias cartilagincs confiftit,
.

Ixuis, &C ob uifcidura quooblinitur humorcra lubricacft, 8C multoillis cariilaginibus qux


oftibus obnafcriturraoIlior.HuiufmodicartilagineminfcriorismaxillxadfuperiorcmarticU'
losinterccdcre,fuoIoco audics^dcindealiampcClorisonis cumclauiculaarticulum,&ncxum
clauiculxcum fummo humcro,S£ ulnxcmn brachiali,& tibie oflis cum fcmorc,in quo articu
lo huius generis cariiIagines,finus,quibusfcmoris capitacxcipiuntur,magnaNaturxproui-
dcntia pcculiariteraugent. Verum ciufinodicartilagincs Galcno non uidcntur animaducrlx,
fi cx omnibus cas duntaxat exccpcn's,quas gcnu ariiculo proprias cfle diximus;quarura Ga-
"g^uicnti nominc fcmcl,&r obitcr tanium mcrainit. Arabibus autcm cas notiores fuiffic,
miniflfatffi
dionikm. quodammodo hinccoIIi'gitur,qu6d iili ofsium contcxtum docentcs, ofla^quidcm omniafcri-
plcrint cflc contigua: iUis tanniraleclufis,in quibus Laguahic,aut(utcorre(ftius dicamus)
Luhach intcrccdunt,quxoffainuiccmnonihildirimunt, cauocehuius gcncris cartilaginem
moUicicaligamcntinatura paruraabfimilem intelligcntcs. Atquibusfedibushxcontinean-
tur^ncmincm Arabum haflcnus docuiflc rcpcri.Huiufinodi itaque ufum cartilago in articu-
CtrtiUgo
glmnii uicc lis fuppcditat. ad qucm rurlus acccdit, quod in plcrifquc offium commiffuris non ad motum

fiiiinis. inftituiis,cartiIago quafi glutinisuice intcruenit: qucmadmodura in pubisofsiumcommiC


fura ficri animaducrtiraus, & in minoribus natu corporibus, inappcndicis cura rcliquo offie
Porro de coglutinantis cartilaginis natura, ubiofsium commiflurai-um diffi:rentiara
cdalitu.
pcr(cquemur,dcnuc> agcndum erit, ubi hxc luxationura gratia ncutiquam perfijnftorie pcr-
ZigdmnmX pcndcnda ucnict. Paritcr 8c cartilaginis fpccies , quam ligaraenta cartilaginofa aliquando cf-
fiifijmS ix, formare doccbimus,inligamcntorum cnarratione pcrtraiftabiiur. Sunt autcm eius generis
grctimscj.ru in ucricbrarura conncxu, in coxcndicisariiculo, &
ingaiu. In prxfcntiaigiiurfuficccrit, ita
Cirtiligmcs
cariilaginisnatur,ilcuitcrexplicare:adquamn5 inopportuneadhuccariilagincsrciulcris, in
dliquid comi, hoc febricatas, ut quippiara in ipfis quod continuo ereclum cflc opormii,firmarcair. Cuius
nm crigctts. generispalpcbrarum funtcartilagines, «jSi nuncupati,quxciIialeupaIpcbrarumpiIoscrc
clos.neque afiorum pilorum modo concidcntes fuftinent, inftar aridi dunqi foIi,in quo arbo
res firmius figuntur : co uidelicct paflo, quo in longis nauibus rcmos, quoties non nauiga-
RxtStil.pir, tur,fua (crie firraatos,& cxaqua fublcuatos conlpicimus. Prcter hxcrerum Opifex nudas SC
ticulHddmta: promincntcs corporis particulas,& offium finesaltcri offinon commiffas, cartilagincadau,
cdriiUgitiis
. xit.nirairumutlalicoftarcntfubftaniia, qualisneque frangi proptermoIIiciem,ncquerumpi
proptcr ficciiatem queat. Quodaute cartilago no minus quam ungucs ea forracntur fubftaii
tia,ucl pucri nos docent, qui maiufculam cariilaginei pifcis, aut uituli cartilagincm nadi, cam
in globulum fcindunt,acut ualidifsime frequcntifsime^ rcfiliat,lapidi cuipiam iniiciunt.Is
cnim rcfiiltus Iiquido cartilaginis tcmpcriem ita arguit,ac quum cxfim punflim^ cartilago fu,
pcrficictcnus cultro petimr, &
abillo dein rcfilit.In cartilaginum,quxnudispartib"Us conti-
gerunt, numcro, obfa-uabis nafi cartilagincs, cam qux in mucroncni gladrj modo a pcfloris
finccxacuiiur,fpuriarumcoftarumcartilagincs,&eamquxoffis coccygisterminoadna
offis

&
auriscartilaginem,qux tenuis moUiscp eft,
fciiur: &
cuic obdufla,oflisuiceauris corpus
Cdn^UginS pulchre fiiftulcil. Cxterum ifti
cartilaginum inter fe uariantes ufiis , carundem quocp dificrcn
"'"'
tias cxplicant,adc6 ut nuncncque has,ncque cartilaginumforraas, prolixius cnarrare conue-
niat,prxfcriim quum fingulx cartilagincs perinde ac offa a nobis priuatim ucnianl dcrcribcn
dx. Qiiamuis forte aliquis hJc adhuc addicum uelit,in minoris xtads corporibus cartilagincs
mollcs
,

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIEER 1*


y
molles elTc : in graiidioris uero ita fiibindc indurai-i, ut fragilis ac friaoilis
offis naturam refc
rant.quod potifsimum laryugts cartilaginibus.& illis accidii quas
fupcriores coft,i: educunt
Hae cmm tcmpons fucccffLi, id^ maximii in brutis, oITcx fiiint, cxtcrius
duntaxat cartilaoine
ucluti mcmbrana quapiam fuccinfla:, qua: ab oflea illa
cartilaginis fubftantia per clixationem
leui negotio abfcedit x diiicllitur.
NOMIN^ QVIBVS OSSIVM A
tcs ftits^indicmtur, Cafut III,

PRAESENTIS TABVLAE EIVSDEMaVE


characSerum index
'PropoJIta modS tabuJa aliquot oft inboc tantu ddineantur,
ut ojiium partts &fed€s dua^
rum nomina hoc Capitc ptrfquar , in nonnuUisfaltcm
ofibus appofltc cxprimant, VndlfiiH
1''^«' '^''P^tis conttxtu alicuius oPshicnondclineatimaitiotncidct,tdcxJhuri^

^''P't",^Mcxintc^riscjuarprimi!ibrica!ciadhzhchuntur,opportunepctcs.Quancluamnon
cpus c/l,m cuiufqucpartisfidis^
dcfcriptionc,onmia of,, qua; cxcmpU !oco
adfiram,contan
plart,quum Inc abundc crit in uno ofc quodtraditurpcrpcndcrc,
cr riuum aUbiidnomcn occur

^ rct,mcmorcm cfc. Quar ucro oft hic dc!,ncantur,cl,araacrum


Dcxtrumfimur,
ojjcdijiunximus,
cu.us appcndiccs
indcx doccbit.
fuafcdc dimouimus, acuduti^uodam intcrliitio Srcliauo
J z

73 Dcxtrumfimur, cuiappcndiccsfuisfidibusadhucadnatteharatt.
C Maxi!iainfirior,undcumhumilioridcntiumfcric>

A s D HIc
. . .

e ANDREAE VESALII BRVXELLENsis


X) i-7/r os icyctroficri oJ?is lateri corirticulatum,extcrna fcde cxprimitur : cui aliuJ milluinpccu
liarc nomcn cum Galcno indimus,Jcd triplici nomitic, uidclicct iliiim CT coxendicis C7' pubis,
pro ip/tiii fcdium ratione comprchcndiimis,iduiqeJimo nono Capite dcjcripturi.
Sub iam comemorato oJJe,i^ injiriori maxilla,pedis dextri ojft ita uidctur,ut quatuor tarjl
t.i. cyc. ojfihisnotis,i.x.j.4.inftgnita,cumojjecymba:nonaljimik,ac E indic.ato,<^taIo F infcri^
E. F.G. pto,c^ calcis offe Gjignifi'cato,di]uiihJucpedij ofilius I, II, III, II II, ,notatis,^
H.I,II, digitorumoj^ibus II 0^ H
oflenfis,ade6 remouentur ,utfedes <pia pcdij ojfatarfio^ihus
III, etc. committuntur,intueripoJ?tt.Hac nampie rationcfiniisinfuperjicie tantum infiniiati,^;' capita
H H. Icuitcr admodum protubcranfia , opportimc commonflrantiir.
I T^cdifibiacet brachij os ,fcu humeriis,anteriorem ipfiusfcdcin o/Icndcns.
K Sca/ju!.e dorfi portio,in hoc dcpicla,utfpinamipfiiis cum fummi huincri appcndice lineis in^
terflin[la,t3- uarijs partibus cfformata oflcndcret.^tque h<ec ojft prtefns coinmoilrat t.-t
tula.re!i<jui uero chara^lcres oJ?iuin p.-trtibus oflcndcndis hunc in modum fcrutiint.
L&c. Quatuor L inpriorifcmort notatopofttis,quatuorjimorisappendicesindicantur.
1^1 crc. Qu^.ituor AI in altcro fimore locatis, etiam quatuorjimoris appcndices injinuantiir,quarum
circumfcriptionem linae notant,(fuibus il!.e dfemoris oJJe,ut ita dicam,dirimuntur.
N Supcrius N inoffe facri oJ?is lateri commijjo, ac D iifignito,appendicein itotat ojsisilium.
infcrius autcm ]\, appcndicein ofis coxcndicis.
Ocrc. •^lijiiotO inpcdi/oJ?ibii6,I fci!icet,III cr I^Jli^-n.itis poniintur,^^ dcindcinprimojc^
O coiifjncis, appendices in his of-
cundocp pollicis ofc,(y priino fccundoip medij di^iti etiatn
fibus infinunitia:non quod tantum ofa 0 infg-nita appcndicibus donenturfcdcjiiia cha. alicjiiot

ra^cres eandcin infimilibus oJ?ibiis nitioncin cjje,fatis doccant.


'P Huineri appcndix
Q^i.^pcndix fpin.efcapiila^ ,fciifummi hiimcri. R. Lince, qua:p!iiresjpiiia:fca^
puLe appendicis portiones intercediint.
S cyc. In utroqucfimorc duofcripfimus S,fiinoris notantcs proccfjus
T Vroceffis aciitus infirioris inaxillie,at(j)ita ctiam T,La^mH inji^-niturt
I^ Duofuntproc:JfisinoJ?eaItcrifacrioJ?islttericaarSlato.
J€ VroceJfis appcndicisfiipcriorispedijojtts V notati,p.tru6que diqito pra^pofitii
y Duo proccfjiis fcu tuberciila infiriorisfedis humeri,ijua ctibtti ojitbiii articulatur.
a crc. Iniitroque fimorefer a ponitur ,tria fimoris oflendcns capita. Cxtertlm in priorifiinorc:
A
notato, in elatipina appcdicc a pofuiiniis. Infiinorc iiero B
inJi^nito,extra appcndicem.,
ne fortcqiiisfol.im appcndicein hic caput coxendicis oJ?iinarticulatum
eJJc arbitretur.
t Caput inaxiH.c infirioris dextruin.
c Caput ta!i,oJ?is qitod cymbam rcfirtfinuin fubintrans.
d CapiittaIi,tibicefinuinfubiens,quodzs' F notatiir.
e crc. ^liquoticsinpedisfi^urae occurrit,capita notans pedij digitoriimoJ?ium.
f Caput humeriJuperius,quodfcapulie articulafur.
gg Diio capita infiriora hiiiiicri,fcu potitisfedcs quibus utna CT radius articiiltntur.
h h In utroqiicfiinore fcmel h ponitur,ceruicem c.ipitis indicts qiiod coxendicis
ofi immittitur.
i Ceruixiniiifiriorimaxilla. Ceriiix intalo
II Ceriiiccs pedijo/ium.Tonitiirautem l in II, in ^ IIII
tantum,ne reliqua: ceruiccs
obfair.ireiitur. „, Ccruixinhumero.
n i^etabulum in coxendicis
off, ctiifiinur inarticulatur.
o ^cctabuluinin huiiiero.Iatitat autem o interduo Y.

pp p Superficictentis cxculptijtnus, qiiiin tarfiopbiis uidentur.


Pedij ofiium minim6 extuberantia tubercula duo autem
qq q tantum his afcripJimus,quodrdi
.

qua in umbra latitajfent,zr piclura: qiioque obfiiiJ?cnt.


rr Supercilia in coxeiidicis oJ?c,adfiipcriorem acetabtilifcdcm
confjicua. Sifirtcin cartilaqi-
mbushas quoqs ofiiump.irtes aiit fcdes contueri Iiibet, oiniies qua: in
cartilaqinibii6JJcilari
{oJf,nt,effigies cartilaginum tri^efiino odauo Capitiprarpojtt^ commonflrahuM.
VTCV

HW I
ilB i - m •w.>i.ja>.^..^
. .

DE HVKIANI CORPORIS TABRICA LIIIER


^.^ I.

-
WiJ?^'^^"^^' "onimmuWmdo&uariusillarumapudalios&cuiiclcm
A ^ MMndeauthorcinulusrcrumdcfcripnoncmarduamreddit.nuIlatamca
Vdvoi effe
: . i-queuariapugiianscpdicnonumcftcongcncs,aiqucnomuuim, quibus "•^cfs^uid op
o(!arm parics lcdcscp indicatur,
&: qu ibus in offiil dcfcriptionc pcrpctu6 jtupartes Je*
cftutcndu.VtcnimnuncadliqucnsCaputuariasappcllationcsaflcrud,
tur.
quibus comtnifluraru ofla iungcntiu fpecics fignificitur.huc
modo rcfr,
-— —_™
runtur, li<Sfsf,™tpvmM77^c}^Tis, i^sa^x.iosMwV.ii^aAa.iiija/Amt-.^eSfoiy.icV^^i/Ast',
V'^X''^:,'^xl^,'^'r.M,UvA.M,:cfex^^^^^
ciuscB acncris
quamplunma-, qux GriccorC funtnomina:Latinis autc,
iioces
&:fi pnuatim nonulla «ntt.m
habcntuiMntcrprctumtamcn lafcmia toinominum mynadcs pafsim
itafunt obuia- utiam
lcorlum unumquodq; Grxcorum nomcn adumcndum
ucniar,& quid ucicrcs quipucros do
inilcduIodil!ccandirationcmdoccbat,iIlisinteIlcxcrint,addcndum,qu6iandcmcumfmodi
uoccnos quoquchmustotofcrmoniscontcxtuufiin.ftamatiir. map^
iiaquc quoctiamno
jnincGra:corum,ntcrprctcsfubindcumntur,al.quandoautcm
armm^mtcrdumueromcm
brumucrtunt,Gixc,squamorduntax-atinembnsaccommodabatur,brach,ofciIicctci,bito
lcmori,& t,bix:ncquc ctiam aliam partcm ca uocc Galcnus
ufquam intcllcxifle uidciur Vc'
n,mquumrai-o,autnunquamhu,usuoc,sufus.n,h,mcidat,illiprol,xiusinha:rcndum,,onar
b, t,-o,- f^^.«,,quamLat,niappend,cc,n,applantationc.n,ad,,cxum,add.t^^^
tum, ah)s i.mu.ncns profefio modis ,-cddun
t, pcrpctuoappcndiccm appcllabo Fft aiitcm
t^*v<.s lcu appcndix-, os altcri ofliadnatum.cS:
pcculiarem obtincns circu.n lcr.ptionf
illius ol ,s cui co,nm.itiiu,-, ucra portio.
ncduc
Hu.u.Gnod, appcnd,c,s namram, quotics
aut uituli
autha:d/,autagn.,autaI,cuiusii.nio.-isanimal,sparsaliqua,ncnfvappouitu,-,dif:ci-clicct'
bmundato cn,m lcmorc,humci-o,tibia,autradio,aut ulna, autalio his
fimil, oflca carteris I,be
rato,&:ual.d,usnonn.hilattre(ftato,ab,llouclutial.udquoddaosdec,dcrec5fpicimus
appci
d.c,s,iommcdo.iamm.Atqueidmiun.onbusduntaxatan.ma-ubusiiitucmur.Inatak-cnim
prouca.s ap,;,cnd,cesadco pcrt.nacitcr fuis ofsibus adnafcu,itur,ut
aboftcauelli ncquc.inf
u.xq,co,i,uncl,o,i,s l'"«mcxprimanr, &:ucra:luorum ofsiiimport,o,icscfleuidcanti,r-cim
i.itcr.m „1 ,iupcr.iat,s magnan, cartilagi,iis
port.o.icm i.itcr appcidiccn &' os cui ea ad.icfti

^.usfi:^: "P':f='^P"*f'^'''^'P'^'-^'"<--'"^r"'"oscuiappc,,d,xcommittitur,fi,i,busqu,tufda,^^
"'••'''°"'=''^"7,^«'q^"busappcnd,c.stube,cuIafi,iusq;mumo,,igrc^
'''']]
'''^'^"'''''i^^^^^^^^
t^cTA. '"°"'"''S^|'^''"''"^^^/°''J'f'->K''^hnnmsquimc,,caipfu,nco.inexu,nce,-,,amr.Pernctu6
c,ii,n osinib, pu.nic.s fpongixue
modonudtis caucinul.s ..ui.s plc.iu.neft. &quamuisid
(ub,udcrcI.quapropemodum ipfiuslongitudine unumfinum
amplitcr cauum &;duntaxat
mcdaLaoppIctumoDt,ucat,acdurifs,mumuaI,d.fs,mumq.fccundr,finusiIliuslo.,oitnd,i,cm
cx.ftatmihilommustamcnpnu(quamappcnd.ciosanucft>mr,finusillcdcficit
&,pfummo!
k.srcdd.tu,ii,caucniuI,s,que,nadmodu,n&appendix,pfa,lcatct.Atqucid,tapcrficiturut
Ualcnus appcndtccs finuum ,ncdullam contmcuium
opcrcula cfte trad.der.t.Ouafi ucro ao-
pcndicumcaucriiutemcdulladcftitnercnmr,&'iion quampl.iriina pdrtimn,
ofta fi,iibu^quibusml
i-^ppcdices
dullaolIuofishbnsno,iiuta-textaconti,icturcarcitia,append,ccmafafccrcnt.A.npl,se,iim
f nmi medullH
ols.busquxfacr,ols,sIatcribuscoarflanmr,cufnodifi,uis,Kuuquamadcft:,,,h,io,ni,msta continemium
,nci toti ihum oftis lp,na: appcndixcoalefct,
qucmad,nodu,n
olhs Q_u,,i &_ fcapukr,iullafcre cxpartemedullofv,''
&
toti infi.na- fcdi coxcidicis
ncn effc opty
cuU
f.tji CU.ll. quamorappc,id,cesanncftu,itur.dua^
^^^''''J™''''*'P''"^'''->fi'"'"™='dmucro.iemintc,-ioi-isproccirusfcapuIa-,&:quartaadfum,n5
a..Kfi.K. humei-um: quxpcculiantcrcxpluribusparticuliscxtruitur.
Dcmumdorfilertcb.-Tcrse
. "cnslinucarciti attamcnipfari,mcorporafupcriusinfrriusci,fib,'appcid,ces
t,-ifi.cj. 17 ucnd,cant 1,4
no,i modo ucTtcbrarum corpora appcndiccs habcnt.Mctiam
tranfucrfonim in tho,-accac
lu,iib,sucrtcbraru,n proceftuum &
fpinarumapicibusappendiccs anne<ftu,uur. I,ifi,pcr&

plofinumedulIamrcc,pientcdonctur.Ca-tcrumuertcbrx&'pucrorumdcntcs,quieiiamap ^cn
foluni
pe,id,cibusdccor_antur,„oufolumindicantoftahisfin,bi,sdeft,mtaappcnd,cesobtmcreuc gradih . ofsih.
rumct,a,n araumcto fun: non fohs grand,bus appedices con
ofsibus Naturaappc,id,ccs ded,ftc,quaiitrmis
tingere
Ouatunr aniehacAnatomicon.mprxcipuioppofituinantruifleuidc,Ttui-.appcndicesmagltanmm
L f..
PiJcln
CJm.U.
4 M li, B. anncctuntii appcnd,ccs:u,ius capit,,
quo coxcndicsofl; mart.culamr unus ,nfI-rior,ipfius
:

part,,quxt,bia:com.nittitur:&duoaIi,duobus,pftusproccfsibus,quostcr^rotatorc^^^^^^^^^

A 4 mus.
.

8 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


mus.Tibia: ofTi &
fibulx ad genu &C ad pcdcm appendices adnafcuntur.Radius quoqueiuxta
brachiak &
humerum appcndicibus donatur. Humero autcm tantummodofupcriuSjqua
fcapulamfpe^at,appcndix contigii quanadmodum ulna; duntaxatiuxtabrachialc. Atque
:

hxc oflagrandia (iint, quibus infigncs Natura finus largitur. Parua autcni, quac nos quc &
qiiccius gcncrisfinucontraGalenipIacitumdonaridocuimuSjhaudquaquamappcndiccca
rent:quippe poflbrachialis &
'pcdii oITaadunumonDiia manifcftilsmuimappendiccmexi OOin^.
gant, ubiprimorum digitorumolsium finusad articulationcm fubcunt. Superiusucro qua
ha:c oflarbrachialc &
tarfum rclpiciunt, fubindcappendicem quidcm adipifcijtur, ai firmius
fcmper quam ima parte, ipforum offi coalitam Itcm omnia digitorum ofla fupcrius
. infe &
rius appcndicibus plerunquc decorantur/i ultima cxcipias,qux fupcrius tantum appcndiccs
habent.Ha-c omniain pucrulis admodum funt colpicua.In i)s ucro quiiam ad fummum incre
mentum ucnerc,appcndicum conncxus Ipcflatu eft dilFicilis, in fenibus autcm prorfus occul
tawraclatcl. Am,pv<rts, queminlcrprctcs proccfrum,cxccfIum,cxplantationcm,additamcn'
Procejfns. tum, SCnefcio quibus aliis uocibus uertunt, nobis proccftus appcllabitur : eftqj ofiis parsni,
hil a fuo ofte diftercns, quam quod tuberciili leu gibbi inftar cx ofTc procedit, qucmadmo-
dum ex arboris trunco radices ramicj; cxtubcrare ac proccdere uidcn tur. Eiufinodi proccftus
in ofsibus funt quamplurimi. Nulla cnim dorfi eft uericbra, qua: non muliis donciur.quan-
doquidem aliquot 'ccrtxicis ucrtcbras etia plurcs undccim proccffus habcrc, thoracis autcm Sfl.tjcap.

m ucrtcbras fcptem.Iumborum ucrtcbras noucm,fuis locis doccbimus. Dcinde inferior ma & '
mmtcris
tmtitr.
m-
xilla duobus donaiur,
proccfsibus uirinq) &
''humcrus quoque,& omnia corporis of!a pro- c T-iji.C.
ccfTus cxigunt, quotics cxira fiinpliccm planam^ fupcrficicm aliqua fiii fcde cxtubcrani. Poiv d Yifi.l.
ProceJJiimt
ro procefli,ium,ficut&appendicum,noiinullxftintdiftcrcntia;. Quibufclam cnimproccfsib.
C7 ^ppcdicu
dt^crsiitiiX appeadixadnafcitur.nam fcmorisproccfrus'roiaioresnuncupaii,&fcaputefpina(quarpro' SSfig.R.
E.
ccfrusfcapulac cft)appcndiccm obtincni: qucmadinodum &intcriorquoqucfcaputepro-
ccffus, qui ancorximagini confcrtur. Alijs proccfsibus nulli funtappcndices. nam maxilla;
infcrioris,caIcis oftis, tali,& rcliquorum fungolorum ofsiumprocclsibus appcndices rarilsi^
niecontinguiitjinodo &
corumquoqucofsiumproccfTusfangofi fini. Humcri ctiam pro'
qui ad cubitiarticulum confiftunt, nulli appcndiccs adnecTiintur : qucmadmodum
ccffibus,
ncquc ulnx proccfsibus, qui humcro articulantur. Rurfus ipfi appcndiccs plcrunqi fibi pro-
cclliis ucndicant.' Vlnx cnim appcndiciproccffus accidit, quem coIumna-,& quo fcribimus fi.t.:.ctp,

ftiIo,dincclionuniperiiialsiinilarunt.Tibi£cquoqiieolTlsinferioriappendici"proccfIusobti 24 R.
git,qucm inicriorcm mallcolui nuncupamus. Dcinde &
pedij oflls paruum dfaiium fuftinciv
tt

!i
fi.iCtt.
i.
tis fupcrior appendix proccfTum cxigii,cui oiSauus pcdcm moueniium mufculus
inferi often
deiur. Humeri quoquc appcndix, qucmadmodum &
appciidix infima fcmoris,in duospro^
ceflus adco infigncs diuiduntur, ut uffofquc capitis nomcn fcorfim mcreri audias. Ad appcii
dicem itaquc & procefliim rcfcruniur, qua: iam cxplicabimus ofsium capiia, ceruiccs, finus,
tubcrcula, &
fupcrcilia. Qiianqua lamcn procctTus nomcn illis tantu proccfsibus
adh/bcri fa
tius eritqui altcri oflinon articulaiur. Fcmoris nanqj
, &
humcri capita proccflLs non nuncu-
pamus, quemadmodum fane acutos maxilteinfcrioris proccfrus,& tubcrcula humcri, qux
adcubiti articulilatcraprominent.Dcindc&proccfrusappcndicibusornatos,nonappcndi-
ccs,fcd proccflus fimplicitcr appclIarcopportuniusforcputainus.Fcmoriscniinrotatores,&
fcapulx &
uertcbrarum proceflus, etiam fi appcndiccs habcant.proccflTus aliorum Anatomi,
corummorc(quifubindc iTnifftrji/ cum i?racpv«-{ confandunt)nuncupabimus: Appcndids
autcm procclTum fimplicitcr nunquam.non addito appendicis nominc,profcremus. quippc
intcriorcm mallcolii inferioristibi3coflis,appcndicisprocefrumcf)cdiccmus.At
harcomnia
Tmctffui
obitcr taiuu intcllcdis nominibus, inoflSii defcriptionibus crCit obuia, ut &
proccfluir quoij
urusinfingulisoflribusmanifcftuscuadct.Cofcruniautcproceflrusprarcipueadcomodamar
ttfws.
ticulationcm,& ofllum comifliiram, deinde ad multarii partium cxortum,aut infertioncm
Si .

cmm offa nullibi extubcrarcnt,nc($ collin ritu cduccrctur.ac rurfus ualliij modo exculpcretur,
paucifsimaexipfisnafci^ipfisqjinferipofl^cni.NuncautcproccflSismontisinftarprominent^
a quo plura quam cx plano pronafciitur,aliaq! ci dcin(ut fic dicain)infcruntur,& fupcr
ipfum
exirdificantur. Qiiinctiarn pro ccfliis propugnaculi uice cfle^fcapularum & uertcbrarum pro-
Lopuvt ccflus tcftabuntur. Kojura, fcu io{»nV, intcrprelibus
quibufdam cornLx dicitur. At ueteres
Gra>ci inofsibus hacuoccacuium fignificabani procefllim,qucmadarcuscornu&incifio- c Tfi.C-
et6itiitfctt.
ncm.ubi ncruus fedct,refercbant. Huius generis unus utrinquc in infcriore maxilla
'
habetur, tii.ti, B.
cui tcmporalis inufculi tcndo infcritur. Deindc in lemporum offe^alius
cernitur, qucm mam
d 4, sfi.S
&
marum papillis afsimilant, Sic in eodcm oflTe alius confiflit, qui gallorum calci-ibus,& fcri ctp.uitusk,
idtcr (.
ptorio
DE HVMANI CORPORtS FABRICA LIBHR t,
9
ptorio ftifo comparamr. Verum Galcnus no,i dufmodi acutos proccffi^
°"'bus&exornbusparatos,itaroU,m appcllafliuidctur.ll-d&nonnullaoftmmcapita
' qux-
U^c.lL
fi,
^-nu,rors,um ruu,sart.culat,on,scrgorubcunt.Occ,p,t,,cnn.offi^
cs ttcrtcbrxr„t,bus art.culata, no.t fcmclco ,to,™ncappcIlau,t,
^
mhomme.acut. proccnusnomcnncut.quammereantur.
qt,rn,ttenm,
,dJpot,^,mu,n ojt
k.,.U& i.^^.; jL,t.,ns.,o.™
nc cap.as cxpl.cantur.qu. hac f.oceappclla.ttoffls tuberculum.altcr.us
ollls c uum art u a f

latt.mpro.™,tensd.c,tur,quodab.pfiusceru.ceaduert.cemurqttclonauspcrtinaatduclus- ^

5 cap ta qua^^tarr, offibus com.n.ttu.,tur,


adeo depredi plana^j, font, ut u.x d.cerc
C|rp,. pfa tarfipffium ^tus rub.ntret, aut tarfi offium
queas num

f5A,,«. ^„^^<^°''Natu.xopert.mftud.oflagra,ttes,cap.taprominent.anu,,eupane,quxman,Tcrtu,n
;^«>^^oftcndu,tttuber,&.pforummed.o(qua.numadruperfidemrpcclu),.^
^-^ aut,norb.cuIo cm..tent
&
extuberant. Deprefia aute,n,quxade6obreu?o
t\ re o, £
pra:d.taru,t-ut.rumcaput,numl.nuscauocar,dcbeant,tonrat,sconftet.Atqueh^"cpoft^^

At decondylo non .ta .nulto poft qua.da,nCqu5 ,ta


uanea niult.s .d no.tie., ulurpcturfadhuc
rub.,c.emus. que.„ nos A,-ticul5d,c,mus, Grxc.
pr.mum uocarGt,
^ramadmott,mparatam.Vc,-;.mH.ppoc,-atesc,x-b,-6,,d^poufsimt.m.nlbr.
J^ Zi^Zt
d^^^^^^^^^^^^
&art.cui.s,acGaIcnusct,am in eort.ndcm I.brort..„
ro tundamo
Co.n^nentar.is.art.culum.tom ,tar ,
^S-'-
T;spartcm,np,-ox,m,ofl,scauumfinumuc,mm,ira,,,
Atque hu.ufittod, caput Latini ctiam uertcbrum &cap,t,s,,o,,reS^^^^
fcu ucrtcb.-a.r, appellarc u.dc, ™,"
,r 0,
.iMm- dorcmons caput coxendidsofl^s" finumrubincn-ediens r.
f^m.W ,
.la nomi.,a,,t au., n.T r^

'^"'^^ dorfi ofl]bus


tantumaccommodarcut nobis uertebra ,dem
t """'^'l
G.^xas fion,ficet c uod
c./ig««
c...^..;,
n,m,rum quoduisdorfios.-quod
uidc!,cetforma,quomuIieresrt.fosaggrauant.
&ucrt,c,,l5non,tullisd.c,mr
Ca^tcrumcapitaai.ecian,
"uS
dXitT
.....b.^t.cju,bueamolTJ,usfi,,,pliciaoftiga-unt,u^
d^&poftoraeh,al.soffibus,qu.adigitorr, pnmaofl-alubeunt.
&finuquodam
Al,,sdupl.ciarunt acSa
..,tcrft.,,&,utfe,,to,-iqua t,bi=.com,,,,tt,tur.
on,bus,.,,nrc,-.onbtrspartibus,qua:rubreque.tt.um offiumfinus
pr. Ls& rccu^^^^^^
rub,nn-at. Ru Lsf °a m
al.a.-otundaeonrp,c.t,tu,,utremorisrupremumcaput:al.aidcxtrarcdcfiniftrorrt3^^^^^
ducu,,tur,atque ,ta
quodammodolatafiunt,utmax,lteinrer.or.scap,ta.
toC^^^^^^
mrorrt..,,long.usfcruntur,utcapitaocc.pit.,oflIspr.mxuertcbr^Lusrubcunt.a^
&
&fia,t,ed.co.tom,,te,,ted.cidig.,ohuiufinod.cap.tr.fo,-mxacd.fferent.a:no.,™'m
propn,,,,,gucs,t^IIuxat.o.,,,mgratia,fi.ttcog,,ofccndx,hkta..^
das cftc hat.dex.ft,mau,,qt,idacctu-at.f;-,m^
fingula.nu,,oquoq,oirepcrrequico^^^^^^^^^^^^
.oors,t.mcap.tanonfomdGalc.toW,,^W.3fcSappcnd.cesuo«nturfortlflisq^^^^^^

ok,um & pottbrach,aI.s cap.ta, qu.bus


primis dig.torum ors,bus coarftatttr . VcrL Dlera»
^'"'^^'^'^'•^^
Icsxo^vX''^";
d.ccscxg.t.V.,dc
nonadmodumredpiendaucnitGalcnioratio,qua
hoceftartuum r . r.r
"ocaridocmt. Forro i«</?„Apy
dum n„nro,KK.r„ Latmini,ncarticulu,Ti„uncno /..«,„».

modum uar,e hanc uoce.n a Gra:e,s habcricognorcant.


\n C^lenienimiam dtdaorat^one ar
uumcap.taco,tom
uaduo,nta-,oraremor,s cap.tauocat,
&tuberculacapitaueinfer,orahumeri pcrindcacfieo
nom.ne.nd.carct,,rgeminaofl:umcapita.quod&H,>pocratesinl.broTStet
ub,luxatumhumeru,n«.^^j»,,hoceftdigitorumarricul,sreft,tueredo^^^^^^
M. 17. cft,d,g,toruonajtaabaliquibus&iflenunVtaW"odocmin,s'Vapitibusqu^^^^^^^
frntur,nrcr,o,-,rcdcdo,te,,tur. &pot,flIm5prima
quatuor d,gitorumoira qTx^^^^^^^
rcft.tut,o,tehumerumcxtrorft,,„,&dci„furfumprlcc.pu^du™u.C.ta?^^G
t^^^^^^^^^
mo
.

r
1» ANDREAE VESALII BRVXELLEN'SIS
modeMulcuIorummotii 4o''<^"^i' appcllat,dcprefrumo(Tis capitulum,quando ii?«^tu' lcu
caput ioTvAii fcuacctabulo,profundo'ue feualtofinuicofcrt^Jioi-olvAsi; ucrOjfcudcprclTummi
nimeqj cxtubcrans &: planum capitulum, ytiwu, quam llnum cflc dicimus, adco lcuitcr in olTe
ca;IatumjUtan[inuSjancapitulumfit,diiudicareuixpolIis, Atqucin hunc modum aprimis
diHcdlionis profefloribus Uavdvhi! nomen proculdubio inflitutum fuit. quamuis inicrimfa'
cile curaucrOjnchoc nomen quicquam obfcuritatis alibi in nofba orationepariat, quum non
minus promptum fucrit, obfcure& lcuiter extuberans capiiulum, aut intmium cxtcrnum ue
fcmoris caputiuxtagenudiccre,quamambiguauoce condylum,uclnodum,uclquippiamli^
milcfcrmoniinlercre. Acproindcctiam incuiufqueofHs dcfcriptionepcrpetuo illudnomen
nobisconftimcmus, aquopofi:moduminmufculorum, uenarum, artcriarum,&rcliquarum
corporis partium enarratione nunquam difccdemus. Tfec/^^Asi/, 6C ciix^'it, Latini collum &
Co/lum.
ceruiceiTi nuncupant, his uocibus offis partcm qucc collo noftro relpondct fgnificantcs.Co!
Ceruix. lumnanquc SCccruix lenuesofliumfuntproccfliis, quorum cxtremum craflaisrcdditumin
ofliscaput finitur. Huiulmodi ceruiccs nullibi pcrindc confpiciuntur ac in'fcmorc, iuxta cla- h, hfi.AO'
E.
tifsimum ipfius caputcoxcndicis offi inarticulatum. Dcin in maxilla infcriori adcoinfignis
ceruix fcoffcrt , ut & caput infcrioris maxillx ccruicis nomincab Anatomicis fubindc dona-
Cj Alcn.initio .

,fi.C.
iikdeOfsib.
tumfciamus.Qiiinctiamin talo quoqucccruixapparct,antcorbiculatum ipfius caputcoiifpi
b inpf(/r.
cua,quod nauiformi ofli inarticulatur. Ad ha-c,' pcdi) &; poftbrachialis ofta, qua digitis coar^ 1,1 inpf(/f. ;

(ffanturjCcruiccsoftcndunt.lnrcliquisautcmoflibusilla-nonccquemanifeftoconljMciuntur.
Cxtcrum aliquando non modo tcnuiores offium partes in capita cxtubcratcs,ccruices dicun
tur,quinetia & tcnucs proccftus ita uocamus, qui latiorcs rcdditi finuin conftituunt cui aliud
Cjd!. in litro
os coarcftatur. Qiiodfiin alic|uo offe con(j5icitur,fane in fcapula eftmanifcftilsimum,cuius'ar cd.n '

C,D. '

de Ofsihiis. dtior pars antc finumcui humcrus iiiarticulatur pofita, ccruids quoquc nomeii ab Anatomcs
KorvAH profcftoribusobtinuit. Koivh^iw.S^ UotvmMvx, acdcin o^vScctfotii Latiniinoftiumdcfcriptio

^cecdliiliim
nc (nulla nanque nobis modo mcnfurarum acctabulum acccptabulum,& uulgo
eft ratio) &
pyxidcm,&intcrdum bucccllamuocant his nominibus finusindicantcs,qui altiusprofun-
:

dius'ucdcfccndunt,cxcauanturci;,acoftiumcapitacxcipiiat. Obfcruanturauicciufinodifinus
feu acetabula, in coxirdicis oftc, ubi femoris caput admittitundcin & iii oftc cymb.? rcfcrctc,in Jnfi.D.
d wfi.n
qucm tali caput ingrcditur. Ncqi fane in corporcali] finus,quibus oftiij capiia inarticulantur,
illisduobusprofundiorcsexiftunt.Vcrumarbitroraprimisdiflccfrionis profcftoribus,no fo
lum infigiiitcrprofundos finus co nomincappcllatos cffcjfed omnefinum altcrius ofUs caput
excipicntcin,modoquiuisiIlumprimointuitufinum cfle attcftarctur. Tf^luiu autcm abocula.
risfinus(quantum conicclor) forma finus dicitur, qui lcuitcr &
fupcrficietcnus lan tij cauatus
eft : ac talis occurrit,ut ignorcs num aliud os adinittat,aut aliud os fiibeat,nihilo lccus quam fi
duoplanilaruigatiqsanercsinuiccm imponercntur. Atquefic y^hun dcprcfTorcfjiondcrctca'
piti,quod omnium primum ««rfTutei/ nuncupatum cfte ai'bitror.Talcs finus habcntur in'tarfi ipck.
ofribus,quapcdrj offa ipfis coarflatur. Iicm'offis cymbam refcrctis fcdcs, quibus id tarfi ofla C fi.loCJ. I

excipit,huiulinodi quoqi ic funtiut &''brachialis offium nonnulla, quibus pofiiirachialis ofla j;. »,'!',/. 1

d cfi.ii I

articuIantur.Pra:terca in prima ccruicis uertcbra.ubi ha-c deprefTa fecundx ucricbrx capitula


M. M, L, I

admittit.^Vcrum hxcnon itadico, quafi inhibere uelim, finus quofdam (qui &fi inanifcfti fi, K. I

nus formam prxfcferant,tamcn non admodii profijiide infinuantur) etiam yAliict! appcllari.
Nollc cnim contentiofe rixai-i, num tibix offis'finus quibus infcriora fcmoris capita infident,
7fi.nct.
toTiJAw aut yAlii«s noinenmcrc.Ttur.AttamcnfiarticulationislpcciesdiligctcrdifcufIerimus,

mcritiffimo UriiALu uocabimusapparcntemfinum, yALulai uei-o fiiHimade6obfciirum,ut


ambigamus an uere finuum numero ueniat adfcribedus. Quamobrcm autcm finus nunc lcui- •

tcr,nuncprofundearerumOpiticeinfculpantur,lequcntiCapitc,quodofliumcommiffiura-
cdpuu ufue. rum difTerctias cxplical:)it,oftcndemus ; quandoquidcmarticulationis gratia tam finus quam

capita forinantur. Hic autcm fuffcceritnoinina duntaxat declarafle:& fi cuiintcrim uifum fue
rit,liccbit & finuum diflierciias hic quocp fermoni obitcr adii cere. Quippe prxtcrquain quod
rcntia. alii alte, ali] uero in fuperficie tantum inciduntur, alfj rotundi orbiculares^ funt,ut coxcndicis
offis finus
'
fcmoris caput excipies, &
digitorum offium finus,quibus poftbrachialis oflfa inar { nfi.V,.
ticulantur.Aliiautcoblongifunt,utradi)'finus brachialiadmittens:&primxuertebrxfinus,
«.!:,?,>
qui occipitis ottis capitula excipiunt:& maxillx fuperioris finus,admittendx infcriori maxiL I

i. zfi.iy
lxparati,in horum quoque finuum numero rcponijtur. Alij gemini funt, ut tibix offls finus, ct.l.K.
I

quibus infcriora femoris capita committuntur : dein digitorum offium^^finus plcrique ocmini Cl,2fi.l} I

ca.K,L,H.
quoqueccnfentur.Alf)trochlcisrotulis9refpondent,uthumeri'finusulnamadmittens.Alii d ./1.1+
I

C refcrunt,ut"finus ulna;, quem humerus ingrcditur. Cxtcriimutfiiius&capitaarticulo- CiI.i:,C,0.

runi
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LII!ER 1. 11

rumgratiacoftituuntur^iraquoqiic & iVvtf.f^jTO.iV&w.^^iiA,, quKLatinisfupcrcilia&Iabra v„„.


untautcmproccllusadfinuumorbcminitarlabrorum prominC-tcs, & finus i,f^vi,,
profunditatcmaugcntcs.Hi tamctfi in omnibus articulis fcrc& offium conmiilluris confpicui wftnf.
fint.cuidcntiflimc tamcn ipforum jiaiuram in profundiflimis finibus oifcnduiit.
(;)iiarcciiam
r,rmfi. incoxcndicisoflisfinu.cuifcmurinarticuLitur.altiffimamaximcqfpromincntiaiirdciuurfu-
D. i"/™^^
pcrcilia.ui finum impcnfius cauum rcddcrciit, fcmorisc]) luxationcm accuratius prohibcrcnt.
Quominus enim oiTapromptcliixcntur.fiipcrcilia in primis conducunt. MniJliir autcm, i3«WAs.
finus quidam funt, qui balis lirmamcntiqj ritu , ulira quam animanti
cx ufu fit, os moucri
6 iji.ctt. haudquaquam (inunt. In"antcrioricnim humcri fcdc, &:in poftcriori finiis cxculpitui-,fincu
1, N.
los ulna:' proccdus cxcipicns. Antcriornanque finuspriorcm
c tji.cd. ulnxadmittiiprocc)rum,qua°v
j)0. do cubiius cxtrcmc flcditunpofteriorcautem finum poftctior ulnx proccftiis in cubiticxtcn-
d i^.crf. fioiiibtis ingreditiir. Quoniamitaqucpofteriorfiiius in antcriorcm noncftpcruius.hi uliiam
quamcxpediihaudqiiaquam moucri finunr. Si enim cflcnt pcruii,ncquc proccflibus
ultra
obuiam ireni.cubiium rcqtie in itcutuin angulucxtendcrcmus,atquc modo fleftimu s.Mcrito
itaque primi diiltcflionum profefl^3res,hos finus exl^iMs uocarunt.-qu.amuis Hippocrati
non
huiulinodi tantu finus ita appcllcntur,uerumeriam rcliqui, in quos lubcra oflium
ingrcdictia
»

C,E,D
M. 14
.
infidunt.Vlnacnan^Tinum C inodoexculptum.&qucmhumcriorbitafubii, foW-t nun ^ ,-

cupauii, quemadmodum ali] tottim cubiii eum brachio articulum. Illi quos prius in humcro anl
narrabarafinus,idpriuatimfibiucndicant,qu6dfolifcreomnirifinuuaIteriusonispi-occlTus
in articuloruin motibus excipieniii;,
ij cartilagine uix incrurtcturrquemadmodfi
ali] plcriquc
ginK mic;-
ofliumlinus.articulandisoflibusnon paratijed folum in hocinafiutligamcntaautmufculi
in ipfis ualidius aptioriqj fcdc in(crantur,& inicrdri quoquc aliqua cx i)fdcm '"''<" ^^"m
f-fi.c^p.
iniiium commo-
joR. diusducat.Cuiufinodi iinus in intcrnolatcrcmagnicxtcrnicp proccflus femorisobfcruatur.
g 4/i.JS
cl.TjT.tr
&
in talo &
calcc.in-medio duoruin articuloru,quibus hax ofla inuiccm coardaiitur.
At ha^c
omnia,(qucinadinodS&Iinus,quibustcndinesuchunnjr,arquencfuaabcrrcnt fedccotincn
7,sfi.V,
V. tur,"c]iialcs in cxiernaradi] fedciuxtabrachialeoccurrunt)in priuatis oflium dcfcriptionibus
h tfi. c.i. magis cruni obuia:&fialiud quodpiam noincn.quo in olTium
dcfcriptione utcnduin mr,hic
prxtcriniferiin,id fcquenlibus Capitibus rccenfcbo Vercor cnim ne ifta, utcunquc utilis fit,
.

aiitcofl^s cuiufquc enarrationcmproIixiias.abAnatomes ftudio aliqucm propcrandicupi-


dum dcterrcat, iscp non mcdiocri difpendio aliud pcrqiiirat compendium. Qiiamuis non mi-
nus Galcni Iibrorum occafione, quam qux fubfcquciur offium dcfcriptionis gratia, in
hunt
modumnominapra-libare opera-preciumfuit,'

DE OSSIJ^M INTER SE STRy.^


iSuya coiitextiu Caput 1 1 1 1.
s sA humanieorporis inftaruniusconiinuiqioffisjapidcarcuiufdam
ftatux modo, cffingi ncquierunt. Nam & fi iia quidcm hominis fabrica
minus forct obnoxia,
iniurijs &
ipfius offia firmiorcm fedcm adipifccreii
tur,nequeluxari, ncqjcxcidcrcac diftorqucri poffcnt:taincn quiahomo
motu(qui animalimaximcjfiquid aIiud,propriusccnfciur)ncutiquani
dcftiiui dcbuii &quum motus citra oflium diuifioncs commifliirasq^
:

haudpcrficiatur,homincineinultisoflibus fabrcfierimagnoperccodu, HomiiKptu.


xit. QLiinetiam oirainuiccmcomponuntur non folum motusgraiia, fed ciiam alicuius corpo
ristranfitusoccafionc,auifecuriiatis/eunoxrisIcrendispcrtinacia:caufa,auipariiuindiuerfi', ^Jtu"'"
catisnomine.Proptcrmotumquidcindigitorumoffiainuicemcominittuntur,deindculna&
radius cuin huinero, &
humcrus cum fcapula, &
femur cum tibia, pra-ter ciufmodi innume-
rosoffium coimcxus.TranfpiraiionisueroIcu tranfiiusalicuius corporis gratia,fiiturasca- "^''•^'«'

piiis cfiirmari,tuncdicain,quando has fuliginofa ccrcbri rccrementa tranfmiiicre,&dura: ce ^^7^"°"" S'-'


rcbrimembranxfibrisuiam pKcberedoccbo.cxquibusmembranacaluariamfuccingcscon
fiatur.Pariter quoque& in eapitis futuraru fcrmone (ne longius cxcmpla pctantur)caluariam '3r<'tid diffi.

non uno offi-,fed pluribus cfFormari audies, ne forie ha-c quapiam ex partc larfa, late rumpa-
tur.uiiiumcpucluti in ficftilemollamlongiusquamad offiscircunfcriptioncmpcrtincrat,fcd
'''^'
utipfumunacumoniradfuiuramtcnninctur.Adha-c^proptcrpartiumdiffcrcntiam ucriicis
autcunquemolliaduns temporum oliibuscommitti,ineorumofsiuin commiffiurarufcr-
moneintelligcs. Omnia igitur olla inter fc cotigua funi,& ncquc os ullum (iiifi fortaflis quod
ab "imagine OaiJis
nuncupatur,&fiquodincordisbaficonliftit)feorfimpcrfehabctur,fcd
auipars conuiiui cft,aut aliud os c5tingit,ac altcri adiicditur : adco uc fagax rcrum parcns Na
tiirii
. — , . . , M ,

»1 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


tiira,ofi;bus tanquam uno continuo^ &::ianquampluribus ad comemoratos ufus homincm
utiuoIucrit.Quoduero' cartilago &Jinterdum'ligamcntiportiointcrofiaqua:inuiccmcom- ^ s^.ji
Li.i.JePdr' miitunturinteruenit^uiliuspcndcndumarbiirorjquamutcius graiia cum Ariftoiclcminus
r"'"''
^
dicere, ofTa intcr fc clTc coniigua quamuis interim is ofla ucnarum modo con-
pius^/ii^ '^P'^^P°^™'i^ : r_
<fc H:Jl ani.
.
tinua effe atiefteiur prxicrca ctiam aftcrcnSjhxc cx dorfi (pina non fccus quam ucnas a corde
:

Cdp.7. principiumducerc. Hancporro' inicgram ofl^ium mutuo coha:rcntiit fcricm Graeci a-KMvcf, Tnsfig.ai
quafi aflicatum cfleiCxtcrum ut uarius compofitionis ufus cftj ita quo, hmsli. «i
cadaucr,nuncupariit.
quc multiplcx eiufdem cft ratio:quam modb obitcr in labellam primum rcij ciam, latius fingu "
las commiflurarum differentias deincxplicaiurus

TYPVS CO MM I S S VRARV
OSSAIVNGENTIVH,
Humani corporis offa inuiccm committuntur
ftrudluris, qua;
I
M-otum tdunt Nullutn pcnitiis habent
motum,Jiunti^i

r Ohjcurum cr ohferuatu diffi--


per
ISLinififlum er cuidaitem , ut
denrticul.itio jkmoris in coxcn cilgm ,ut tali cum ojjc cymbam
dicis ojji^primce ucrtehrte cum rcferente , tarjl cu pedij of-^
fccund,i, uhi£ cu humero. Hic Jtb.tali ad calcem coarticula^
contcxtiis i_Miatomes profcf-' tio. IrlcccflruRurafynarthro

forihiii diarthrojts uocatur. Jls dicitur . i

v:

Componunturauianifta
i
\
E.Tidrt/>ro/i,

^iidfimorii cd-
t -irthrodid
iJldM>ccie pri'
Qinglymo^^no
}dnd cum hnmc/
Cjoniphofm,
hac coflruilio,
Suturdm , ^ud
muitd cd'
a armonid??!
^ymphyfm,
Jftecie hdc i pncterd' ^itd hufni/ioric
piit in dcetdhulu THd iitrtchrd dd 70, cdlcii os niiJliecie dentes pitis ^nonnul lidfndfiojfdue pc^oriiojjdin.
caxmdicii, ojsis fccundd, tdr cti tdlo inQYef lan^ cldui vidf Id mdxilliC fupe lutifimplices li,
"y fe, CT tp'
^ tdli cdput in ficjfd cu pedij fn 7>iutuo conne xillis infigun' riorii ojfa fcr' nedi mntuo com pendices fui6 of
Tiduijhrmii of •
qudfipld' rdtdi compagii
ofiih. (Sisnturt tur. pdSdi cernit fihus concinni
p5 dcnahuhtm iti6 fiiperficiel,. modo inuicc co moi. codlefcunt.
indrciciildtur codr^dntur. /Iruuntur

Atquehxc omnia committiintur


i
^^liciiiU6 partis ope yctut Midlins partis baicficio.
X Ita cnim in natu ^randi^

X,igamenti
oribiii appcndiccs ipfi-^
, %it uni' Cdrnii, ut omnes ojjt Cdrtildgini6 , cuius
uerfi ojsiu nexus ^ui um commiffurcc ^uds interuentu puhis ojfa. rum oj^ibiis coalitas ccr^
ynocupollent uoluntd niujculi circundant. inuicemnedliitur , (fy tiimtis.Dcindc omncsfu^
rio. o47 j9 hicc comf I^rd-terea dentes in in minorihus natu ha
Tniffiira rdtio fyndrf fuii dlueolii ^uafi car sniliord peSoris ojfa. turiv^ quemadmodum^
throfis uocdtur. 7ii6 henejtcio innetfli Infuper dppendices
harmonice abfij^ corporis
uidentur. HancJynf in prima adhuc cccdte

farcofin uocdinus. cartilagine glutinii alicuiiis auxiJio ha^rcnt^


tnodo jjiediante ,fnis
ofih. conndfcuntur
Dicitur diitem ijle
connexns Jynchon,
drofis.
DE HVMANI CORPORIS F A B R I C A L I B E R
I.. ,
,5
Huiufmodi itaque commiffi.rarumd,ffercnti,so{Ia
i.u.icem com.nittuntur. Ac nrimu.n
qujdem uolutart, motiis g,-at.a eorum natural.s fit
conipollt.o,quar a Grarcs .'£85«« & i^&.„,
nob.sart.cukt.oart.euIusqu,u.rcupaturA^erm
rciciiltis,
demeftrat.o,quandoqu,demaI,motuseuidentesfunt..requequenquamlatent.^ E.U[(icntcsf!fo

noucaputfupercollum.,ro,.er,rent,t/emu,-ci,adeoxe,Kl,c,sos,&ex;rcmam,r,anumadeubl
Wm.acprxtcrm,,u,nerosart,Culos,,pfosquoqued,g,tos.Hrcarnculat,on,sfpcc,eseu,d^^^
temmotumoftcndens, ^,^^^.. d-,tur,qua(;iaxac^na
deartieulat,o:quemac^uodS^^
pocrateseam«^,S,..,,^qu,fiabart.culat,o.,emuocauit.Alioru,„ue,-6S^^ Lii.dcAnu
Musne<jmamfeftusfedobfcurt.sadeo^dieie,lislates4.motusi;-,uitu,-,ut,s,tcut.qua.nTln
ffr
lat,o.i,s,r.otusnon eft obu.us^fitamen
.upla.iamfuperficicm pruui.ndia.tos cxtmderis
ac iVl„^ ir
md.cemdemm,n,mum^dig,tu,r,mcd,o &annulan'inftar
x aut deeuftatm, fubtc r^^^^T
oru.ncjrad,c.bus uelut, fcm.c.rcul5 ftatuereconcr.s,
poftbraeh.alis ofla no prorfe m^bt
J^,apparebuntAtquc,demquoqueinbrach.al,soffiuminterfecomm,f^^^^^
o,tal.^cumoffiecymbamexp,-.mente,acrurfumhu.uscumtr,bustarfioffib
,s &cale cu,n

""'''""^-
no, fim,
nonfimphc, r
eompofit.omsgcnerencxuit,
,

que,nad,nodil et.amnequeomn.busarnculisDar
/

^ abducuntur,ac demt.,n ,n gyru,n quoque c.rcu.nuertu.ui.,-. Fe.nurc.nm


& b,-aeh,u,n hos
m^otus oftmdut.qu.ppc brach.u.n
pedo.iadduc.s, cS; .-etrorfu^n ad dorfu.n aois dein furfum

hxo, el.c^^.us d,g, ,s e,rculuqua.npotes


& ,ntrorlum ad al,ud fcm..r,& ext,-orfum.naximcSmolir.s. &femurantror.rum retrorfu,n&
Ita
ab alio dueis,& c,,TU.nttcrt.spa,uer,quum calcc

o umcxpl,eand,s d^lfufius perfcquemur^


Al,, articulidu.tt.axat flccmwr &extend5tur atc«
tnlate amouentm-
o,nn.smotusc.retluerfionisexpertes,utp,-,madigitorummternod,a &

da &
tcrt.a quatuor d.g.torum
.nternodia, & tertium poll.cis. Alt, du.ttaxat cireSuertuntur
u pruna eeru.cs uertebra fupra fecu.rda.n,
uck.tad axan cu.n uniuerfo eapite eircGuoTu
r

.tntt^;r
n am ,g tu. omues arucul, ,io,t fim.I, poIlc,rt,notu,
nequaquam m.rum u.der, debet. dmcrfa
qt.oquccompofit.on,slpec,eeofdemco,npi„gi.
Acfpecieshecfeuformaefttripartit iuett T„
ludeficet,
-S«f"^"^&^,jyA.,^.qua„quamfortafl]sha;enomiuaaD,oclc,&i!lisquipr.mu.n
re^ca,rd,rat,onemeom.ne,ttar,,strad,dere,poftmodumfucri.ttconlnfaH.^,«,.?"rr

excXt-el^^SZ^t^f"''"'^^,^"'^^
exculptt^elt. Caputautem quod.Ili
.narticulaturc.xtt,bcrans,adde&finuminhaearticula
K,msd,lfe,-ent,afim,literac caputenefimplicem,u.t.cum
feil.cct
..tdeacr fe,nor^art,culatione cum
hic jingc A coxendicis ofl^e, &
in humeri cum fcap r&'poftbra
ch,aI,sped,,<,offit,,net.mprim.sd,gitorumoflibusfier,eonfpic,mus.Com^^^^^^
cup. iit c, g,

rumd,c,mus,Heftuntur,extenduntur,adlata-aducu,uur&circumucrt5tur.Primaautemdi
fc C, D 1 ji. g,toru.noffa„o.rc,rcuuertu,ttur,quoda,m,nufct,Iorumratione&ofl;umquxSrom
ly CJpnis. parantur,tu,n et.a,n articuli
co,tftrua,onisgratiaacc,dereaud,es.
HuSr«,amTrieT
5^4"
d,ta> 7
'"'1 comm,tt,t^ur,quareet..Tplur,busmot.busdonatur.fl,^^turcn,n"S
l,mulcumulna,&dc„idccircumueriiiurade6i.tNan,r3m
""""'^'^^™
"u,r aaco i.t INaturam oWo
„ r
Qu.Jo,nj7m,
sv^SfiBmj, ni fi.npl.c.busaiv plidmicda
ticulis onr rnnf,,,,, nta-cepta eart.Iag„iis incruftatione,ut
finxfli . ^ r fie d,cam,pcrfic 5tur con. ^-'"-r
fan^.fleco(Hqitot,es,pfiplu«busmottbus.demosmoueriuifumfu.t,mtli;smotibusqt^^^^^^
itf
B fnnpli
14 ANDREAE VESALIt BRVXELLENSIS
fimplicidimo miiiimecp gcmiiio utcns oiTium conncxu/ Tali ucro caput olli cymbam rcfrrcn a lun^r o j

tihacarticulationis fpcciciungitur,utctiam quiTdambrachialis ofla inuiccmavticulariluolo fi-isf'- '«

co doccbimus,non minus quam ((:cundx,tcrtia% quaria?& quintx coftarum cartilagincs hac j"/'^'"^^'

articulationis fpccic pcftorisoni coarctantur. Inprarfcntiacnim abundccft, commiiltirarum jsmmcrm


difFcrentias naturascp cnarrarc,S; in illisfcopumCoditoris rcccnfcrc, quibuldam tantum ad, ?'>"
ditisexcmplis,quaIiahxcpoftcriorainobfcuris mbtibusccnfcriqucunt.Omncscnimarticu^
los fcmpcr enumcrarc,&li promptilTimum mihi quidcm cllct, illi tamen Anatomcs tyroncm
nondumexplicatis ollibus rcmorarcntur, acncgocijdifticultatca pulchcrrimaDciopcrum
in quifitioncabflcrrcrcnt. k^lp^xMic itaq;articulifpccicscft,quxcauum finuniq;lcuitcr& !ti

pcrficictcnus cxfculptum, & caput


dcprcftum adipifcitur,&: uclu ti plaiiarum fupcrficic'
oflis

rum conncxufit.&qucmadmodum incnarthrofi quislinus caputcpfitindicarelcuiscftnc-


goti),ita e diucrfo in arthrodiautraqucadco oblcura funt, ut ignores cui'nam oITi finus aut ca-
pitis nomen opportune dcbeas adfcribcre, perindcac fi duas fuperficics planas inuicc incum-

berefingcrcs.Hacfpcciecommittuntur" triaintcrioratarfio(racymbamrcfercntiolTi,&'' pc- c '«"ff^


*>"/''>"'
di) offa tarfi olTibus, quartum brachialis
nonullaqj brachialis ofla poftbrachialis oITibus, dcin
os quod rciftum uocabitur,tcrtio brachialis olTi;& clauicula lummo humcro. Atq; in his com m.ho^.
Qmnio adc6obfcurifuntmotus,utpcrquamarducfcntiriponint.QiTafiNaturahancarticu
'"'f'"-"''* /i. m.;.

turj irthro, lationis fpccicm in fimpliciarticulo tentaret,ubi uix tantllluni os moucri ftatiiit. Nuilibi cnim ll^^tf-
iimicmflime fimpliccm candcmq; ueram arthrodiamreperias,ubi manifcftus fit motus:qucinadmodiifor-
tedupliccmoblcruabismanifefto motu prarditam, lird illo ftrcunico &
fiinplici. Primanan
que ccruicis ucrtcbra nullo motu aIio,quam liquido circumacftu fuper lecundam moueri tiro-
babitur,'&duobusinterimlocis primahominis ucrtcbrafecundxper arthrodiamiunoinir, ^

utrinque fcilicet ad fccundx uertcbrx dentis latcra, &


dcns ipfc quodammodo arthrodia pri- £|^'/^-'
J
mx ucrtcbr,r committitur. Qiianquam in his ucrtcbrarum ncxibus finus capitaq; adhuc ma- Drin 4 /i'

nifcftiorafint, quamin fimplicibus,quasantcaenumcrauiinus,arthrodi)s. Ad hxe,eiiifiTiodi «.'."""«i,

quoquc arthodiam obfcruabis in reliquis criaceruicis uertcbris,& thoracis quoq; omnibus,


p^ijyiv"'"*'
ad cam ufcj; quam ab incumbcte ipfi ucrtebra & ab ipfi lubicfla fufcipi cxpona. Nam caru ucr fi. cugs fi
tcbrarumconncxus,quiadradiccmfpinxfcupoftcriorisua'tcbraruin proceffus confiftunt,
f ung; e.
itacommittuntur.ut lubingrcdicntcsunius ucrtebrx partcs leuiflfimeprotubercnt, partes vfi-c-ip.ts. & ^
aliam ucrtcbram admittetes,luperficietcnus tantumfinucntur. Quamuis in his ucrtcbris prx-
tcr ficxioncin & cxtenfioncm,etiamaliquisinlatcrainotusobfeructur. Atqueitaficiufmodi |r
dupliccm ucrtcbrarum ad fcinuiccm articuiationcm arthrodiam cflc dixcrimus, hanc nonexi c». le.cm
rijyM/(<®-. «"^"k fimplicismotusgratiaperpctuoficrictiamfatcbimur. ri'jyAi/n»f
, quxtertiaarticuli fpc- •'o-t^fig-^

cics cenlctur , manifcftis finibus capitibuscj; pcrficitur , fird ncquaquam fimplicibus . Fit enim '^^^""'^
ginglymos, quoties mutuo ingreiru ofta inuicem iunguntur :itautunius gibba,altcrius ofsis
ir. - , „ cauaftibintrcnt:&rurfusuniusofsisfinusalteriusgibbaadinittant,perincieacfidiaitosmu'
feu cdrimcvi tuis lugrclsibus committas, aut oltiorum cardinibus hancarticuli Ipeciem
notit, pdricti n confcra.s,inquibus ferrum parictiinfixum illudquodoftiocomittiturcx-
mfiM.Bdu cipiat, ipfiffi etiam oftii fcrro parictis fcrrum fubintret. Ab hac enim imaoi ^ cSfira.v

ojlio jtn finc,


neprxlens articulationis Ipccicsnomcn inuenit. Hxc m gcnuoccurrit.
^J^e
jlrtcncilimr. tibixenim osduobusdonaturfinibus,inquorum mcdiotubcrculiapro.- Fa-iifis-
minct: fcmoris autcm infcrior pars duo exigit capita,tibix oflis finus ingre "P««-
dientia.dcinincapitummcdiofinusuintur,tibixofnstubcrlufcipiens.'Eadcmratioinfccun ' i" =
fig-

dis & quatuor manus ac pedis digitoruin artieulis feruanir, &in tertio manus pollicis
tcrtiis "P''""

intcrnodio,& m lccundo pollicis pedis. bupcrius enim horumartictilorum os duo obtinct ca i,K,a.
pita,in quorum mcdio finus cofiftit:inferius ucr6,ac (ut fic dicam) ungui uicinius os,duobus
donatur finibus,tubcre quodamdiremptis. Adhcc,humcri cum ulnaarticulus ginglymo clc
gantiflime pcrficitur.^Vlnxcnim finus humcri tubcrculacxcipit,& rurfus ulnx tubcra humc-
rifinusinirificefubeunt.AtqueinditSisiamoftibusginglymos in unocotinuocpfitarticulo,
qui folamcxtenfioncm &
flcxioncm nancifcitur,nulIo interim alio motu prxditus,non alitcr
QudnJo quam fi hac articuli forina rcrum Opifcx utcnduin duxiITct,quoties articulum duntaxat flcfli
turdgmgly, cxtcudiq; aut alio fimplici tantum motu
, agi oportuit . Huc quoquc (quantum conietfiura
"uerit.
flTequi tialco) uetcresGrxcircpofuerunt offa inuicein diftiniSis remotiscj! articulationibus r
Quilu! moiii coinmifra, qux fimplici motui prxficiuntur. idcp tunc potifsimum, dum illx arriciilationcs a.Lt wti
duplicc! drti. interfeinfufceptioneuariant.^^Radius nanqueulnxduplici articulocommittitur,&ciusbe- "M'm,fi
cu
'^"^^^^^ neficio tantuin fimplici motu, qui in fupinum pronumq; fit,poIlct.[uxta humcruin cnim ulna '™ *" 'j
f
in finum fibi cxfculptum radij admittit capitulii, &iuxtabrachialeradij fihus ulnx capitulum
7
excipit.
DE HVMANI CORPORtS FABRICA HBER I. ij
exciplt. Idcm 111 calcis &: tali cSnexu ( u t & gmgly mos obfcurum mot5 edcntes aliquot rcccn
wmteP icam) obferuatur. Inpoflerioricnim fedc talus calcistubcr aflumir^inantcriori ucricalcis
« „m finui caput tali inarticulatur.adci ut^iuTitinnno&hlcquoquc mu
S4./i.i»R ^'"'^'^'''^"'^^"«^"'^""crcsrctuliflcuidcnturdupliccsarticulationes.ctiamfimu
tuo codemq; uario non Hcrcnt Jngrclfu, fcd fimili utrinquc
fcjyiim^.
modo.ut capitis ad primam ucrte-
l«»gcB. oramconncxusccnfcripolTct. Duobuscniminuiccm diftannbusprimx '
uertcbrxfinibus
fi .
«. „ in duo occipi tji offis capita uclu ti cnarthrofi articulannir nequc quicquam
, dexo-i la tens articu'
d,e:I;g, ^f'^"''Pff
fornia uedifcrcpat. Sic quoquc &
alixuertebrarintcr fecoarc^antur.
fi.uno,p, INaminteriorleuiubie&fuperiori fcufupcrpofitxduplici articulo
comittiftir illisnimirum
<i.,R.>-.=. articulis quiadfpinxfcupoftcriorisucrtcbrarum
proccffiisradiccmhabcridiccntur Non
c N, oj. euim de
ucrtebrarum ncxu,' qucm fuis corporibus nioliuntur, in prxfcnti
loquonquum is
JR
quantum ad propofitum fpcclat.uarius fit. qucmadmodfi ctiam ucrtcbrxfiipra
fi.c,. duodccimain
.+. thoracisconfiftentes,qiiod ad articuliformamattinct.poftcrioribus
articulis arthrodiamu-
o tuo iunguntiir:qux ucro duodccimx fubiacent,
i«ng. z.
quodammodo" cnarthrofi. Veruni fihuiuf
""^ ' "'^"^•^'•"m ncxus,quia dupliccs(unus utrinque nimirum ad
K L M Iatus)fint,fub ainolvmo
fi.,.
™'"P''-'"'^''<^'^'''''"iamaliquothuiusgcncnsarticulationesnonJlmplicitaiitummotu'cIona,
tas tatcrcmur.quumucrtcbrxprxter extcnfionem & flcxionein,in latcraquoquc nonnihil
agantur. At iionarbitroructcres illos Anatomicorum prxcipuos,ucrtcbrasidco
oiiiolymo
articulari dixiflc, quod prima ccruicis & duodccima
plcrunquc thoracis ucrtcbrarjm dunta.
xatcxccptis, fcmpcrunaucrtcbra fuperiori partc fufcipiatur
abalia, &
infcnoripartcinfcrio,
rcnilu(cipiat:autcontra,fupcrioriparicaliamfufcipiat,infcrioriautcmfufapiamr
Quamuis
id Ualcnus latis innuat, hacrationcginglymon ficri
autumans:&r forte non animaducrtcns fi
LHroJeOfi
Conj^icc ucruraaflcrcrct,tuncoportcre triaoflaadarticulationcmconcurrere
primumfcilicctosucr

cLl '''^"'^f
PC'-"--S'^tcrtiumucrtcbram,quxamcdixfcuprimxucrtcbrxinfcriori fcdc fufcipe,
' W.A^?-
retur. Vt cnim una fufcipiat, cademqj fufcipiatur prxtcr illam,
, &
fufcipicntcm fufccpiam &
quoqucconcurrcre ncccffiumeflct, Atcjuc hacctiamrationcad
plurimaoffaoinolymosrcfe-
rendus cHet,ad ca nimirum qux ima fui partc aliud os fubircnt,
&
fupcriorcahud^admittcrct'
aut ex aducrlo,in lupcnori ll-de aliud ingrcdcrentur,infcriori
autcm aliud
cxcipcrcnt nullo aiv
ii..7". "<:"'^f''''^l'*f'™^habitorcrpc(Sii.EthuiusocncrisccnfcrcnUir^primadioito^^^
B.a -.fi.E. fapcriori lcdc per cnarthrofin poftbrachialis oflibus
iunguntur,& ima partc fubfcqucntis ot
fis digit, finus lubcunt. Vcrum de dig.torum ucrtcbrai-um^^
conncxibus fuoloco cumulatim
pcrn-acraturus,nunccommiffiirasnulIumprorfusmotumoftcndcntcscxequar
fipriusad
monucro, nullum ha&nus diaorum offium contcxtum ficri, nifi
finibus capmbus & fcuVu,
/;.«.,4R. ^'^«"'^buslfuilubncaqicartilagincincruftatis^fimodo^icrtcbrarumcorporumadinuiccm
bC lacri ollis cum duobus ipfi coarclatis offibus conncxum
feclufcris, m
quo cartilaoincum li'
gamcntum pnuatinr interucnirc poftcrius audies . Qiix ua-o iam
narrabuntur commiflurx
omm prorius motudeftitutx,Ixui lubricoqjcontafiu ncutiquamfiunt.
Atqucharumpri.
imnttcii ma ymt«ns (^icitur.eftq^cum inftar clauios offiiinfigimr:qua'dcntes
ad unum omncsniaxil '

P'-^''^P'°'''' «'^q;'^'" ^lf' ^J'^° 'mpinguimir, ut nc tantillum quidcm


'A''"'" moucantur?"'^''"'*
u. m ^a^tcrum uetcrcs intcrdum mftar claui conncxum,ctiam ad articulum,
fi. fed alia rationc contu-
qi,irafig. ''^'•"i«,quumoflainmccmaltcriusoflisbcncficiotanquamcIauicuiufdaintcrucnmcoarc"tari
cp. diccrcnt.qucmadniodum Ariftotclcsinnuit,quum duo offii caua inmedio
clauum habercfcri
^xpcndc 1^"= "'^'^"^^calcisosfinusobtinerc&talumfuistubcribuscosfinusclauirituitafubircarbi C^ipit.^Uhi
5«;,,.,.»- tratus,acfiduoaffcrcscodem fpiculocommittcrcntur.Vcrum trigcfimo 2 dc Pdrntus
tcrtioCapitc talina
7^1 tradctur,cuius conncxus ad tibiam & calccm oinglymo,& inhommibus &in quadnipe dnijiuilium .

dibusarticulamr.Homincs enim talo nondcftituuntur, quamuis isi


4 cr,fi- foIipcd5acbifuIcori3 ta-
/i«.A«t cS- loforma(non autcm fitu)difcrcpct.Nam tibix omnibus fubi] ciwr,&
calci aut quod calcis ui
ccm gcnt o(TJ articulatur Femoris enim os tam in auibus quam
t^fnt in cquis & porcis, & rcliquis
q^-adr^P^^dib^s^ Ariftotclcm,&in tcrtio de Vfu partiS Galcnura
imnZ. lufit, quid in illis xqiie ac ia
hominibus Icmur uilu obuium non fit:ut modo in fuum locum
affcruem,qux in libro dc C5,
mumanimaliumgreffuAriftotcIcs,obignoratumipfi m
qu.adrupcdibus &auibus femoris
os,& brachii os parum refle pofteris ffadidit. Sutura,quam/.^fc;
GrxciappeIlant,compo pV.i
fit,oquxdamcft,adconfutarumrcrumfimilitudincm.HancnonnuIliqu[,cxpIicareftudcnt ^sIL
ierratam compagcm ftructuram^, alii in ungucm
commiffuram effe definiunt.Scd illinobis
m memonam reuoca,it,nn,tuum fcrrarum contrario occurfuingrcffum,quo
dcntatx altcrius
leirxpartes in altcnus finus fubcunt,Hi ucrb qua: in
ungucm committidicuntur , qufigibba:
B z uideli>
:

i$ ANDREAE VESALII BRVXEt;LEN'StS


uidelicct partcs ffcnnflx, m OnLisquibus concinne exCipiponLint^infe^
adunguium figuram
Sftrdtd com runtur,quaconncxus fcric arcarum fcu lccfticarum alTcrcs fubindciiiuicem
compingiccrnimus.CxtcrLimpoftcriorcs/uturxformamaccuranusquam
.^^^^^
"
Infhdr ungiH'
priorcsexplicant. QLicmadmodumomnium proximecamanimilant^qui fu
ttm commiffiu
turas adlimborum iuturxcfFigicm conferuntjquando,iit dcunguibus dixi'
^^ T ~
mus,panni unius flofculiinaltcrius finus mutuis ingrcflibus confuuntur.
Kiufmodi Tuturis oiTa capitis magnacx partccompinguiitur^&intcrrcli-
quas fcmpcr futura: (peciem clcgantiflime ca oftcndii," quam a litcra: in occi CT A, B,C.

pitio comparamus. Porro i^itwlx oflium ftruflura eft perfimpliccmline,


h BintcT'

am, cin-a omncm tubcris.finus &: alperitatis mutuum ingrcflum commifla. fr.i intcgr*

Ad bunc^ modum quacdammaxillaifiipcriorisofla, &prxrertim nafiintcr rum.

feiunoi putantur. Cartcrum quia harmonix concxus uix unquam ad amuC


fiminftar fimplicis linea: pcrficitur, fed nonnullxarpcritatcsmuiuoingrcdientcspcrpcniofc
recum ofla rumpuntur,in harmoniaoccurrunt,uctcrcs_futurarum uocc ctiam harmomas plu
riiTiumcomplcxiuidcntur. svf^ywit eft naturalis ofliumunio.quacommifl^urajformaap'
f.ca.4oH.
pcndiccs fuis oftibus connafcuntur,''in xtatcquidcmminoribus^quum ofla adhucmollia fun fccundi 1,1.
gofa^cxi(^uni,cartilaginisinterucntu:ingrandioribus ucro,ubiiamoirainduruerc,appcndi 4.i.

ccscitraalicuius corporis interucntu oflibus adco uniuntur, utcoalituslincamuixconiiccrc


qucas. Hac quoquc unione ofla facrioflis laieribus commifta inuiccm'inpubc coalcfcunt. 1 figurf ht'
te^rarti r.
Dcin admodiim pucris utriufquc laicris os tribus formari ofl^bus apparet:quc tribus lincis iii
coxcndicis oflis acctabulum concurrentibus interftmguuntur: ut ctiam in agnis uidcrc cft,in
quibus cartilago lincas has ficui in pucris intcrcedii 111 paulo autcm prouciftioribus tres illx.
.

partesadco connafcuniur,utnelincarumquidcm Ipcciesfcoffcrat. Ai dchisoflibus^ipfisdi,


cando Capite pcrtraclabitur^qucmadmodum &
de ucrtcbris,quc in pucris quoquc pluribus
conftant partibus qucmadmodum
. &
occipitis os, S;: alia corporis pleraquc quxalioquin :

uniusonisnominc ideohabeiitur, quodcoalitusimagoplaneinanaieproucclioribuslaieat.


Libri lnti-odu(rtorij,fcujyTedici,quiGalcnoafcribitur,author,ofliumdifcip!inaminftitucns,
nonciufmodiunioncm, quamnos iam dcfcripfimus, iri^.uiji/o-ii/ uocat, ucriim futurasad har-
moniam quodamimodoaccedcntcs. Maxillxcnim lupcriorisofliumcommilTuras, o-i/f^^vWf,

Quoriim lcne (atnonrecte in:crim)appcllat. Omiies ofsium conftruifturxfpecics, aut alicuiusautnul'


ficio ajfd. inui
lius corporis bcncficio committuntur.' Vniuerfi nanquc articuli ligamcntis inuiccm alligan- fi.Cit.i.U.
can co?nict,tn'
ear. tur,quxorbiculatimofla inucftiunt. intcrdumucro &
hxcinofsiumnicdioconfiftunt,utiii
Ligdmfn' fcmoris cum coxendicisoflcarticulo,&' inuertcbrarum corporuncxu.Hicorsium connexus
lorufit.
ligamcntorumauxilio commiflus,Grxcis o-m/cAfciJirit nuncupatur ncrui inicrim uoccad li.-
:

gamcnta pi oprie dic'ta,& ad tcndincs, neruos<':j) qui a ccrcbro dorfaliqj mcdulla prodcunt,dc-
ducla.Hxc naiiqucomniauctercSjUt&uuIgushodie, ncruinominefubaudierunti&prxd'
Lihroi. pue Ariftoiclcs cum alias fempcr, tum maxime quum ofsium contcxtum rccenfct. Nonnulla
JPdrtiStii dni
ucrocarnisctiamopccommittuntur, 'utgcncratimomncs articulimufculis obdufli.Mufcuh Pctj^im iii

^ulium, cd, 9. tnujculorit


Cdmi4. cnimquum ab unooflc aut aliocorpore principiumduccntcs altcri inferantur, uinculorum tahiit.itt jC'

etiam loco iurc habentur,oflacj!inuiccm nccftunt. Cxtcriimquiamufculiucteribusplerifque, ptintit t.tb,

&poiifsimum nominc appcllantur, conncxusqui mufculisfit, nuiwjxtao-it Q.,X.


Ariftotcli carnis
fftt.
mcrito nuncupaiur. Porro& dcntcsquoquein fuisalucolis carncquapiam firmariuidcntur,
adcout ca quafi rationc ofsium coftruftio reperiretur,in qua caro non duntaxat mufculorum
modo conncxum exteriusambirct, Icd& intcrucniretquoquc. Infupcraliacartilaginis mcdio
CdYtiliginii. connafcuntur,quippe"appendiccsinprimaxtatc cartilaginis mediofuisofsibus committun h f.c4.4o
tur,qucmadmodum&'pubisofIa, &
oflis v imitantisofsiaila.Hxc conncxusfpecicsacar tib.i. c/141 .(

tilaginc avyyivS^uiris uocatur.Suturx autcm & harmonix nullius corporis bencficio quamof
t?a-cii,i.

4.!-
fium ftrucfiurx coi:unt. Nam &fi durx ccrebrum inucfticntcs mcmbranx fibrx aliquot futu-
trt!.

Qu^nuUiiiS tntc- i I fi.

corporiiinter ras tranicanc , non tamen ob id cas coneftun t:quemadmodum ncque cartilagines in articulis grarum r.

iunm commiC' ofla oblinentcs,ad ofsium firmitaicm &


conncxum quicquam auxiliantur.Prxtcrca in Icnio- h fi.,,z
ij G. Ctt.
tiniU7>
ribusappendices non ampliuscartilaginis,quxglutinisuiccm fubeat, intcrucntuofsibus con-
nafcuntur, fed cartilaginc prorfus dcpcrdita adco committuntur,ut,quciTiadmodum iam au'
tcaquoqucdixi,coalitusrcgioncmobfcruarearduumfit. hiftiiuiummodoerathuicCapiti
finem imponcrc, aiquc ad fingularcs ofsium defcriptioncs fermonc dirigcrc, nifi magnopcre
Qud; potifsi' Galeni authoritas me rcmoraretur : quxmcrito prohibct,adco leuiicr ca qux in prxlcn ti Ca-
tnuma. GdU'
fti pUcitii hac
pitc ab ipfius placiiis defledlijt^prxtcrgredi. Vt cnim ex multis prxicr prius ctiam commcmo'
Cdp.declinat. rata, aliquid proponam,primum inlibro de Ofsibus,ubi is cx profeflo,& fui non mcdiocri in
primo
DE HVMANI CORPORIS
FABRICA LIBER I

"
non.scl,ga-cncnsIcfor™s iat a

abipfofaaundu,nfucrat,,,fib,-achl ,s V ach,a!,s
flons oflc cartilaa,uu,n co { ra 1, A f
^
tarl,,& pcd,, coQarS cum
afrercreuo.u,(Tcrrarrc,t rb ™r ''So^^^^'y""*'^'^" '-''^'-"^"
maducrtcndii,pfifu;.rar diccret, „o,fnca,uV
hxcne^fumra n -n h
fan^ficrer,fimLfy,catSsl"^^^^^^^^^^^^
Vcrimpcr,.ecuiu,L,u r',.er TflrtM
ignoret,L,,clo,Wfccusmo bu^^^^^^^ ,

priuacm ofsiu,n conncxus d,t„dcns °


inqu.t Fa Lt
'^^
^ '
'''"ir^^-^"''^ ''bi
fitio„.s(cncm i,, articulS^aut^ri^ ^^r^^^riir^^^^^l^^^^^'''^''
'-«'sfjc».,, appe,!an: cu.us
fpccics futuram, go,„phofi,n
& fy mphvfi,! au,nicr V '

chial,s.tarfi&p^,,4i,,,,5p^lt£
ncquefutura.ncq;ao,„phofi multnrnm,
3^
!, , ,
r

r ^
^^'^' '^«r^''^q^''-"npoi..t,quum

g, slGalaKdolatc,x^^^efs
aurnull,usco,nmitc,p
iZ^^^
Sol^ iX^^^
0&buscr,bucnc,ac^?^::^ofi,?^;^a;^S:'S'"F^'';?
e,.u.ncrauer,c.Ouid "uLllurn nonfim '^^^^^^^^
fe
.o,quaR.,.go,^.M,,a^,..,ceric::nt^
'^^i-:::!:^^^::^
nonnull.snua-mcd.iscoalefccrcdocuit
appctdiccs cart.la<.,„is mtcru^u fu
r.l,,^,-, J"i"""
' '

"\'^^-!';bus ,-d!u,c c^ tatcr/s


'^''"'-"'"'^"-'^'^'^'^^

ofsibus!
s oM,?^
h. lprorlus^mph;fi„.„terXSc;;u

quaml.gamc„t.i,itcruentuiicrcu,citaml.ccreri(rL 7' r
''''y-^^^^ ^r'^f r t''"^^"'

p.eha,d.,,cqucat:dum,„odo,u,z:.!;r;^^t^^™:S:::^-:fM'''^'i™^
o.n„csligamc,uibau-ficiocoa,„t,,,u,rcrut\'a,ucad,vnor^
"^^^^
mutuo ols/um coirtactu i,ueruai,et,s IWct Jl 9
adhuc,ni,n,s ly,nphyfis obt
lcll-
^
qt.am ca. it^-r'
„ulloc„,,nols,t;mco,,,u-xuca,-o,„te;clrmffr^^^^
'" " ' ""g"'-M-PC"de„ci,muIto

gomphons.„onautcmfymphyfi tfour^l^^^^^^^
no„::ag.sfc,.cctoua.nL^in-::ud;::sr-^
cnnes fcr^co.n,ttuncur
x..m,s, qua,n fy„,phyfis
articuli.-qt.cn co.tc.xu.n
^ 1° Lu H T"" t"
fpecon ,te,no d.ca-e pofs.c. '
Ad hxcTu hu r'; y Q r"
ta„dcnT.mponact.r)AnftoceI,squoq,locus(4,.d,libr,dcP,rt^^^^^^^ '^^^^^

aGaicnod,ne.,c,.-cadmonu.cu.SA::;Totdc:2;™
'i ^&^'^:;^::^^

doeu,cobl.tus,adfitemS^^
aort,,,cct.„.eleg.te.pati^3t;SS:::-t^^

tio
, quotli tiufdi:vijigur<e . Capiit V .

aVINCiVn SEaVENTIVM FIGVRARVM INDBX.

Tert-aeffin-w,r^r„„^i^ „ '^, J •.^'"^•''^"""^"^''V"^"'' anttrtortmmctiaperiit.


iS ANDREAE VESALIl RRVXELLENSIS

QV A RTA. Q VIN T A.
VMANVM caputoailofUmgratiacfformari, cancronim.rcarabco^
Jj
& quorimdam quxcapitcdcftituuntur animalium oculos manife
riim,
fto common(l:rarc,Galcnusclocuit. His fiquidcmoculi fupcrproceffus

prrclongos locantur, ncquc imi, quemadmodum os, nafus, &aurcs iii


pcflorc ipfis conduntur. Oculos cnimalta eguifIcfcde,attcftanturho-
ftium incurfus latronumcf; fpeculatorcs, qui muros, montcs & altas tiir
codem ufu afcendunt quo naii ta; nauium antemnas, lerram ocyus,
rcs ,

quam qui fublunt in naui, confpcfluri. Commcmoratis igitur animalibus teftacca & dura
cutc obtcetis, intcgrum fuit oculos in oblongis proccfsibus tutorc:'oni, quod ilii durioics
erantfuturi,&:tunicaextrorfum obduci potcrant, qua-abillorum animalium cuteprognata,
fimul durifsima &
tcftacca cflct.Homini uer6propiercorporisfiibftaijtiam,&mollemte-
nueincp qua oculi inucftiutur
mcmbranam, totos oculos ncccftario mollcs habituro, hi pr^^
longisproccfsibus citra pcriculum apponi ncquierunt.Quandoitaqueinimohominisocu
loslocarcnoncrateorumfun(rtionicommodum,nudisucroceruicibuscosadncdcrc haud^
quaquam deccbat:8<: quum Natura nccoculorum ufum prohiberi,neque eorundem feciu-ita
tcm uitiari ucllct.partem extruxit altam,& elegantcr oculos ab iniuriis uindicantcm.Superius
oculolmumue
enim palpcbras,cilia,& frontis os collocauicrinfcrius ucro pra;tcr palpcbras,iTiala:etiam ge &
na: oculos tutantur . Intcrnis
autcm partibus nafus muri inftar oculis interiedtus cft.exterius
deindc ualidifsimum os extcrnum oculorum fcdis angulum occupat,adcb ut cxcclfis &:exm-
berantibus undiquc partibus oculi fepiantur, utilitcrqj ueluti in finuofaualle latitcnt. Carte-
Gm(?7« acw
lorn grdtid in &
rum horum quo? oculos muniunt coaccruatio congcries,caput minimecft quamuis etiain :

cdpite locdri. illalmecapitc confiftcrcncqucant.Quarigiturfuitneccftttas^hicquoqucalias componipar-


tt dtm ccrtfrrt
res,quarum fabrica capitis nomen mcreturf Singula fenfus organa,uifus nimirum,odoranis.
nomine rflir

y«OJfenjilA.
guftus, &auditus, ncruo indigcnt molli ncruo quidcm, quod ille fit fenfus inftrumcntum:
:

raolli autcm, quomam aftici & difponi quodamraodo oportet ; quin & aliquid etiam organa
ab
DE HVMANI CORPORIS FAbrICA LtBER f,

abmddenti extroffum ut fcnfus ficrct, magnopere Gonducit. Qiiando itaque


fcnfibili pati,
oculi mollibus cercbri ncruisjndigcbant, acmollia omnia IT ulterius
proccdcrcnt prompte di
uulfa frangerentur, offenderctur^, cerebru iurc non procul ab oeuliS
rcpom debui t. His ita (e
habcntibus,quodaprincipiodecapitisftruaura:rationcinquirebatur.iaminuenimus.CoL
ligiturenim,cerebrumincapitelocarioculorumcaufa,odoratusautcm&"auditusauftusqior
gana propter ccrebrum. Quanquam &
ha^corgana alioquin altifsimam fcdcm Spportune
lortiantur.Auresenimquum fonumpcrcipcredcbcant^quinatura in fub!imefertur,rcaeia
altis corporumparnbus locata? funt. Itcm narcs, eo quod
omnis odor ad fupcriora ducitur,
meritb furfum funt:& quodmagnum cibi &:porionis iudicium ad
narcsquoquc pcrtinct'
nonfinecaufauicinitatemorisina: fequuntur, lam guftatus.qui fcntirecorum
quibusucfci'
murgcnera dcbet,commodc habitatineaorisparte,quacfculcntis&poculeiitis
Naturaitcr
patefecit.Tadius autem toto corporea:qualiter fufuscft,utomncsiflus,omncs9nimios&:
h-igoris& calorisappulfusfcntirepofsimus.Caitcrum caluaria(ut
A^w, 4
modo tcmporalcspra:, fiiis/i^ura.
teream mufculos,& capitis fupcrcolli ucrtebras conncxum,& roiundam fiouram
iniurijs
frioresjU
- -
, omnium aprifsimam) 'cercbri,cuius dcbctcffc rcccptrculum &pro-
pcrtinaciterrepcllendis
npgure.
pugnaculum, figuram non iniuria mutuatur, nimirum fpha:ra; utrinquc Icuitcr in
antcriora
deprcffa-.Quum enim ccrebro cerebcllum pofteriori in partc fubi)ciatur, &
dorfalis mcdulla
illac e capitc procidat, priori ucro ccrcbri fcdc proccflus
ad oculos &
ad odorarus oraaiio-
'"""/'^dcspullulcnt.noninepteccrebrum prxlongam fphaTamrefcrt. Atqucobhancaiam
fe.. ft
p/fw$ 6 caufam caluaria, ' qua: frcundum natuiam £• habct , ad oblonga: fpha:ra:
imagincm porifsi-
cap.fig. mum cxn-uitur,priorcm pofteriorcmq; partcm obtincns promincntiorcm^ac^^maoisproce-
ram. Omnes autem rcliqua: ab haccuariantes figurx, non naturalcs ccnfciitur : qucmadmo P™., «5-«
tfigurj. dumcain'quaanterioreminentiaafyncipitcfrontis uccla!iori(cdcprodu>rtapcrit,poftcrior "f''"
^h»'--. autcmquxoccipitis eftrefa-uaiur.ltcni'qua:huicplanccontrariaiiii:.tui-,acpofteriorcm
oc fr*</
cipitiinimirum,emincntiammancnteanicriorepcrdidif.Deindc'tcriia,natiir.iIiadhucm2, TnM^''
gis opponitur, in quaamba: capitis cminciuia-,prior fcilicct qua-
in fror.tc, &
poftcrior qua;
iiioccipite confiftunt,abolentur,& caput ad amursimrotundum
ac inftar exi&^ fphara:
obferuatur.Iftafigura Therfitcs ab Homcro fuifl^ctraditur. hanc cnini
ab ipfo ^off appel
'^" noiinullianirunt : quanquam plcnfquc omnes acuininatas capiris figuras
,fg.,.
co ncmi.
ne,& ilmifcJAov, nuncuparelibucrit. Qiiartafpccies nonnaturaii:; fiaura:abHippocratc
QuJr».
quoquecnumeratur,inquacaputm latcra ad utranqucaurcm infignius, quair.m anteriori
poftcriori^ fcde prominct. Ac ha:c naturali capitis figura:
omniex parte diisimilis cft haud
fecusquamfi ad alteram aurcm in naturali figura facicm,ad altcraiTi ucro
poftcriorcmcer-
uicisfcdemfingcrcs. VcriimGalenus alibi hanc cxcogitari
quidem,non3utcminrcrumna LH, A-y,
turaconliftcre poile atiirmat quamuis interim Vcnctr|s pucrmultis partibus dcformis
admodura amcns hac
:

figura hodie confpicitur.


&
Imo apud Bononicnfrs mcndicus obanv ^"I"'
bulat, cui caput quadratum , fcdlarius paulo quam loiigius contigit. Pra-tercaGcnurc piv
cllus a mendica oftiatiin circumfcrtur, & in nobilifsimj Bclgarum Brabantiaabhiftrioiii-
bus fuit propofitus. cuius caput citra omne mcndacium duobus uirorum capitibus arail.
dius cft, & in utrunque latus cxtubcrat. Ca:tcras autcm non naturalcs capitis cfllaics ?tiani
tiicgrcgieprudcntibusintcrdum confpicimus. liccttalcscaluaria:nobis in
ccmitcriis'nimis
quam rarofcoffcrant:uri profcdo fubindc occurrerent,fi Alpium,qua- Stiriam
fpccftant
accolarum ccmitcria fcrutaremur quum illos homines non modo
;
diftis capitis fiauris fed
longeetiam magis diffi;rcntibus, pluribusqj dcformes effe, non femcl
mihi rctulcrit Natu-
ra: opcrum ftudiofifsimus, ac in primis generofus iuuenis,
P F L V G s A L r^s P V R G F N s t s, multipl,cilinguarumperitia,uaria&
CHRistophorvs
cimalia.
rum artiuni,tum ucro potifsimum luris Ciuilis cognitionc ornatus : qui
nupcr fui lona^
prseftantifsiim-animi cgregium fpccimcn edidit,quando
Louanienfis Gymna-
iv} ftudioforum pra^fectus, tam alacriter
ac repente Louanium
grandi obfidione fecundo liberauit.

B 4 bB
.

ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


DE OCTO C^PITIS 0SSIB)>-S,
O" fiituris hcec committ£titibii6 Capiit
. yi.

PRIMA S EXTI CAPITIS


FIGVRA, Q_VAB DVAS VERTI-
cisopiim portiones imiican nonnihil ffiiiinflds
commonjlnt , ut commodiiis artijtciofij?imafiitii
rcejibrica ocidisfiihijccrttur

S-ECVNDA FIGVRA.
HAEC OSTENniT CALVARIAB
fortioncm dreliquo capitcferra diufimjit oJ?is
apparcrct cojlruflio duahiii daifisJolidis^Jipia
misfai lamiiiis aC^oi notatis cjformatajn qua^
riim inediofijhlofa
fcufimgaja ops confiHitfiib
Jlantia cu indicata .
Carferiim hiiifnodifpiamar
mi[(.-6 capitis tabuLe uocantur acfiiperior.

quidem exterioruefpiama «
notata. frrima appcllanr tabiila . interior
uer6,qua: diira: cere
iriiminue/Iienti manbrana: e/l prox,ma,cr c, inf(;nitur
Jecunda: tabula;loco habetm;<3-
quidam hanc diplolquoque iiocant. Neqiie defmt iiiterim quifimgofamfiIlulofam§j ofisfih^
fanviam cu indicatam,unius ctiam tahiila: iiice recenftnt.hanc mediamfeu
feciindam appellan
tes hacqi ratione tres caharia tabidas conflituentes,
i^u^ crafitie duritiaqs in omnihiis homi
nibits neutiquam pares ccrnimtur.

TERTIA SEXTI CAPITIS


F I G V R A.

TERT I-^ fi£uratnte^acahariamcapitisnatumlisfimr^(qua-oblonffamrph^^


^^'^"^riuqiieleuiterinanterioraco,^^^^^
depiilam exhihet,futurasin cxternacapitis
fedejj,ecl^andaspulchrcproponcns.

Q_V AR
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I. II

QVARTA SEX-
T I C AP IT IS
7 1 G V RA .

H -4 E- Cfyuyd cahidriafmi/lro Idttrinidgis incuinlentv exprimit,M cr bdfis Cdludria


in con/]}eSii nonihihiaiiret. t_^liquoffuturdrti Cdufd,dh hdcf^iird os iugdk fcrrd ddcmimiii.
Cuiufnodiucro illtefint,cxfubfqucnti chdrdSerum indicc,dc cxhuius CTfucccdcntiu dliquot
Cdpitum contcxtu,promptcintcUi^cs. Vrdfns ndn^sf^ird mdXiUtt fipcrioris ofibiii co^no
fccndis,(^uibufddm^ ofiUfordminibm oflcndendis,ctidmpulchrcfubfruit^

CHARACTERVM TERTIAE ET Q_V A R T AB


FIGVRARVM INDE.Y. ^

T R S E iV"5 ch.trdclerumindextcrtiie dc quartcrf^urte communis crif , quod


fcilicef eidcmfrc chdrdBeres in iifrdqj coUoccntur. etfcdfu quis dut tertice,dut qudrtcefiguy'
nr duntdXdt pecuhdris occiirrct,iUiprofgurce rdtione,dut hduc notdin J, diit ifdm 4 , in indi
cis contextu fubijcidin.
t^A", B Coroiidlis diitcriorue fiifurd cdrum qud' frdnfierfm ducunfur Carfcrum B CT in fertid
. <^
mcdium nofitnt coroiidlisfutura:,infinifho Idtere conffcns. dextrum diitem ipfins Idtiii^qudry
td foiird exprimitur.

Q, D Pol!criorfturd trdnferfdn1,qute A GrcecorSmdiufiilielifertrdfimildfur.InterfidhuiiiS


fituric finiflrd pdrs conJpicitur,in qiidrtdiiero dextrd. Porrc tertidf^urdrii intcffrd. ofium
compd^cmexperimcntiiim , huins fiturie tofdmfedemad B commonfirdt ,quie uercejutiirce
pcrfimilis cfl. Qiiippe de ipfiis additdmenfis per c.tpitis bdfm perreptdntibiis, atque in quintd
fxtd idm fibfquentibiisfjyuris, delinedndis,dlid e/l rdtio.
E 5 Suturd dincdiofitura- A refrenfis dd mediuin corondlis, feu d D dd B dediiHd.
F Squ.-tmofd coglutiiidtio,dc in tertia quidefij^iird uidcturfiniflrd, in qiidrtd diife dextrd. Deill

G. indinbdbiis d dd C G
interudUum coii£lutindtionisnotdtur,dfiturdA fmiUaducrdin coti'-
^hitindtionemfqudmafrmem pcrtinqens, quod non mutud incumbenfin fqudmdri!,fd uerarfit
jF/. turceconflruRionemoflendit. Quoduerdd G dd M per F porri^itiir , fqudma-formis efl
cottglutiiidtio, uerficis ofi cr tcmporis ofi communis. <^b jfi autem ad <J/ indicaturglu^,
tinafiofquamaifrmis,ofi uerticis CTfrontis ofi communis.
J5 SiinRrumuerticisos. K Dextrumucrticisos.
L
]\f
Frontisos,quodunicumef}.
S iniflritcmporis os in terfid,dcxtri autcm qudrta oflcnditur.
M Occipitis Os,fmiIitcrunum.
itt

O Os cuneo ddiJfSionis prrofjjoribiis dfimildtU, qiiodfiiccinilioriMomincfaipitis ctineifrme


53 .
(iioces duntdXdtJeSlantiiiuenid}dppeIIdmm.Hocutiicii efl,(^ coiiig-is expers.J^crii P pri
ihifim ttotdt hiiitis ofis procefus,quos uefertiliontim dlis copdrabimiis. Hi titriitqi diio ftint,iit

5^ 43 <J"drtdf^urdconJpicui(a-prcrter V ,etiS.mimeris his i,-), 4;, CTJ notdti,quos quintdhtiius cct

f,fg. 4 fitisfguraaccuratiusproponu,
Q.Q.Q.

1
. , ,

22 ANDREAB VESALII BRVXELLENSIS


^\SXS^Hoc osmaxilla:juperioris oJ?iumprimum erit,htc itli^luot Q^njlguitum, nejorteftdem
(juodd uicinius cjl notata-^aliud os d pra-fcuti ejje arbitrarcris. Linca inttr duo Clconfiflcns^
ac * infqnita,proccjJiimeiuSoj?isdelincat,(Juicauitate intcmpore exculptiiualdi au^ct,
R RR Z,ettisinJrotisojJe(^ucrticisaJpcritdS,dipiafcniicircuhrituteporaIismufculuspronafcitur,
^ ^ Quartu maxillceJupioris os:in tcrtiaJitiifrii,in quarta dextru notatur. Tincuria elapfum cf.
> ^ 3 Caluariicfedes,cj^uam os itigalc appeUantus,acfc(j^uenti Capite dcfcribemiii. hic notatpiro

cejfint tcmporis oj?is, N indicati,aditi^alis oj?is conflitutiotte cduilutn. 'um


ucr6,proccJfi,
5' primititaxiIItefuperiorisofis,Q_Jttf^iiti. Z autcinfutitraindicatur,di3:osnuperproceJfi.
^ 4- ncBctis,(lttibtisiugaIcostfformattir , Porrd (yXin(juartafgtircinotaittJcdcs,dcjuibus
procejfts illosJcrra rcfcctiimus

" Sutura: ciineifrme os circuittjcribentis interualluniilli ofi ac tcmporis ofi communt


^ Sutura: ctineifrme os circuntfcribetitis ititcrtiallutnipfi i;^ Jrontisofi comntunc.
^ 4 Pars hcec cuneifortnis ofis iitterdum peculiare tiidetur ofictiIutn,fquatnce: modo tcnuc,^kncct
5> 4 d cunciformi ojje direntpttim,ipiam
* indicauitttus T^enim hctc non ita crcbroje ojfcrt.
(jj .

^ Suturce os cuneijorme circumfcribentis intcruallum ,ipjt ntaxitno ftipcrioris maxilla: ofi


paulo attte S ittfgnito contttiuttc.

ff^i In quartafquraf conjpicis, prcefnti Capiti nihilferuiens: ttotattir enim ftiint ofi djndi^
cati,zy ofi S notati commtmis,(juam cum rclicjuis maxilla:JuperiorisJuturis perjc(juar. Hic
tnim obiter tius mtmini,(ju6dhuius uidtttdigratia in (juavtajtfrura osiugalc cxecucrim.
S <S Suttira, Jrontis os d cuneijormi maxilla fipcriori dirimctts
^ 4 Sittus,cuicapituIutninfrioristttaxiIIceinarticuI.ittir.
' Tcinporis ofisproceJfiis,JcriptorijfiIimodoprominens.
^ I^antinillaris proccjjus,etcmporis ofcproduHus. Quctrtafguratitriuf(j;pirocefum k notat.
4 Capitaoccipitijofis,jitcefrintccccrtiicisuertebrc€ fnibus artictdatttur.Inhorutnmcdiojorci
mcn occurrit, do rfalis tncdulla: catifa ccclatum. crii titprctfcnti Capitc ofiiiJorantina enar

rarc non inflituiinus,fic ncjut eadttn hic ch.traclcribus iitfgnienda duxintus. Quamuis priua^
^ 4' timin ijuartafgura i pon.utir,ad(juodddtiodtcitno Capitefratninibitsdicandoremittcris.

QVINTA SEXTI CAPITIS FIGVRA,


BASIM CAPITIS ABSQ.VE INFERIORI MAXILLA
AD AMVSSIM aBFRAESENTANS.

INDEX
. . .

DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER I. IJ


C H M qv I N T AR FIGVILAE INDRX.
QJ^ I N
hinc modum adhihuimus.
E fgiira: imikos chdmUcres tertia: CT fiartiejigmis commums,in

kA Coronalisfutiira: txtrmum, in ttmporis cduo conj^icuum.


CC Sutuya A
exprimcnstatijuc hi chdraSlcres infcriorcm pdrtcm huiusfutura: cruriim notant,uhi
ha:c no amphusfutur^c cffigicm accurate cSmon/lrat. Sagittdlis
futura h!c nufpiam ofcrt. fc
F S([uama-formis conglutinatio non otnni cx partc hic uifitur. qiiarc ctiam alios chara^lcrcs tcr^
tia: qudrta:figurarum,ipfi non accommodauimiis. Quaiiqudmhic K idcm,qiiodintcrti.-t
a & (luartd indicabat,notdrcpoJ?it.

P K crticis finiflrumos,ucrummodiCdipfius conJ]}icitur portio.

L Frontis os, cuius ctuvn modicapars hic oculisfubijcitur.


MM M Oc cipitij maxima ops p.trtchic ccrncrc !icct,tota nimirii ijiia: in Cdludri.r hdfcoji/lit.
N N l^trinj unum tcmporis os notatin: OO Cuncifirmc os.
P? Vroccjfus cunciformis of?is ticjjcrtiliomim alirum imagini rcjjjondcntcs. Quituimcro qudtuor
^pJAsS funtjns chdrdUcribiis x,-},^,^ notdti.
QJ PrimutnmaxiUa:Jupcriorisas^ijuodo' V htcnotaui.
S A Maxitnum cjuartumuc tnaxilLcfipcrioris os, cr hoc ijuojipcculiaritcr aIi,juof A
VK Osiugalc. Y Suturaopsiugalis.
iiidicatur.

aa Sutura: os cunciforiiie, circumfcribcntis intcrudlliim


ipfi^y tcmporiim ofi comtniitie.
Sutiir.c oscuiicifyrmc,circumfcribentisiiitcrudUiitniIlidcfiontisoficoiiitniitic.

Ib d Hdcjcdc occultaturjiitura: os ctiticiJortnc,circiitnJcribcntis ititcruallutn


cxtcrtiutn atigulutn Jcdis oculoriitn con/}itiicnti,ac
Qjiifgniti.
cotnttiunc ipfo' "fi

e Siitiira: os cuncijormc, circtlfcribetisintcriiallS


ipfz^ fiarto maxiUa:fiipcrioris afi cStminc,
f Ha:cJutitrajuperiori tthixilla: pcculidris cenfctur,ac proindc hic non ucnit
cxplicaiidd.
g Sutiirdfontis oficrfuperiorimaxiUa: commimis.
b Sinus,cui capitiilutn infrioris maxillce inarticulatur.
i VrocelfisJcriptoriojlylonSdbfttiilis.
k MdmtniUarisproceps.
1 1 Cdpitd accipitij ofis,qiia: prima: ceruicis uertchr.-e coarMantur.
m m m His ch.tra,^erihiis,qiiiquitita-,utafibJc,]uctcs,p,-oprijfuitt,iiatatiir fitiira: Aimitatis ad.'
dit.-imcntd, pcr calii.ma: bafm antrorjum dcduBa, atquc ddje inuicciti,ncttipe dd n, tcndctid.
n n Liiicd di^a iiiinc ddditdtnctita iutigcns,ac afi ciineifriniio- occipitis
ofi cottimiinis.
op Siiturddlincd n indic.tta,indextrum!atiisrcpcns,intcrasciiiicifertnez^fni/lritemporisos..
Vcruab n ddotiSprapriefiturae/I,c[u!:adtnoduncjjdbdntcriari
m ad n,fcdrimacr ofis
db ojjc notdbilis diHantia, fcciis nittiirum qiidin in alijs futuris harmonijsue occiirrit
q q Suturaios ciineifirmccircumJcribentisintcruaUiiinipfi fcxtis fiipcrioris ttutxiUa: ofibus
n n notatis cotnune. V criim ut ciineifirinc osfitiiris circutnjcribas,hanc
qiiintd fgiird tcrtia. CT
cum quartd intuere,fiigiilaru animaducrtes charaScrcs. ^b n igitiir ad o, hiticad p,a,H,
b, d,eO- qproccde,atqi ita iitritqs ciineifirtne os fiituris
tcrmindtufngito,fcdiion nifihomiitis
c.tludrid inJlicRioni adhibita,ut qiue inottincm pdrtetn
p-rompte iicrti
poterit. quu iitteritn hic trcsfinult.tbula: injpicicda:fiit, ut uclin
cxtcr
na c.tlu.tri.efde idos circiitnfcrihas. quod qiid Iciiiiis pra^flcs
,futuratn
A ft!iilcciimJiisddditatt!etis,crIincdoccipitisofietciineifirmicom
niuni,juturddcniijcuneifirmcascircafcrihkclncdelitiedui,ijfdechd
raUcrihus in hac dtquc in tertia,quarta er quitita undi^ ddicHis.
'r Inhacfgurd,ut et in quarta tcmporis ofis liiica natatiir, itiibi
fiturie
mado os, ad auditorij incdtus initiutn iitfciilpitiir, cantincns,0' ueluti
i
offi(titfic dicatn feiutigens
f Ofis tctnporis ajpcrit.ts cr pracefiTis,qtio idtranfucrfdm rcfbicii
lincam, aitieifirtniofi cr occipitis
afi camtttiinem,zsr « natatam.
2 Oc%uicdpitisofisprocelJiis,fcufeptiimdmp!itudinendriilintercedesi
Rcliquichdraderes ojkndendis Jiipcrioris mdXiUa: ofibiis
priuatim confirunt
SEXT A
4 ANDREAE VESALU BRVXELLENSFS
SEXTA SEXTI CAPITIS FIGVRA'

? R^ES ENS fig


^uc cahMTiam dclineauimusjn quafupcrior iffim pars
fubfci^ucntifi^ura cxprimenJa,ad cuiii
moduin ablata cfl , (^110 ccrcbrijibricam oflcnfuri caput fcrra diuidcrc confucuiinm.

SEPTIMA SEXTI.CAPITIS
F I G V R A.
, . . , . .

DE HVMANI CORPORIS FABRICA MI'ER I. z<


IMVEJC C HAB^ACT ER^V S E X T AE ET M S E,
piima;figurarum.

DV proximcpritctdtnttsfiguricphribmornanturcharaBfribmMtrumhucpo
,. tifiimtim Jtruiunt maiufculi Grcecorum^capitis oJ?iumfuturas indicantts
: qua; in inttrna calua

ria;ftdt,qua ctrcbrum continttur^ttiamftfptdandas ojftrunt. Rtliqui auttm charaStrts in


hisfguris confpicui,cahiaria:foraminibus ojltndtndis conductnt.
rr Injtptimaf^ura coronalis notatur,nonadt6 cxaSlam futura; compagtm, atiptt in cahariie
txttrnaftdt,txprimtns.

AA Sutura A littram rtfirtns, notatur inftptima. Vcrum CT inftxta A ctiam uifitur,diB:am


miptr fituram notans.

00 Infiptima,faqittalisfiitura indicatur. Stiptntts modo nota; adftxtam duntaxat rcfiruntur,


\
/\ Squamofaftniflri ttmporis con^htinatio
^-^dditamtntumfiniSlrilattrisfiitura; J\ imitantis, cpiodptr cah.ma:bafiim confcndit.

n Linta cuntiformiofiiO' occipitis ofii communis, quie duo futura; A imitantis lattra addita^
mtnta iit iungit.
22 Sntitrx ciintiformt os,circumficribtntis inttrualhm commiint ipfi^fontis
ofii, cr oB^auo ca.
pitf ofii,in o[lauafgiira B indicando. Si itaqut d fl ad 2 , CT hinc ad aliud 1,, hinc ut^
rd ad primiim Y,ac indc adficiindu Y
ptrrtxtris, cuntifirmt os finiflro lattrt
in inttrn.i^s
cahariarfitdt circunfcripfcris. Vndt fi cofdan charaSltrtsin dtxtro Uttrt adfiiasfiituras
ponifnxtris,todtm modo iit in finislro lattrt,pcr chara^ltrts ptrgtns,
uniutrfium cuntifor''
mt os hoc loco dtficriptumfiitris compltxm.

OCTAVA SEXTI CAPITIS FIGVRA-


Cl_V^ M VI S modi
tabuhriimfrtqutntialt^orimini-'
mcmokflus tjjt uclim, to^jpotifii
m ( nomintfiiigula capitis ojfa ad,'
huc priuatis figuris nS txprimam:
tamtn ijiiia ofiis cunto comparati
(^ydtin odlaui capitis ofiis,quod
crihri infl.ir foraminihiis ptruium

tfi,circiinifcriptio,non ita promp,^


teac c.rttrorum capitis ofiiiim in^

ttlligitiir,pra-Jtntifi^-ura cuntifir

mt os cum o^laiio c.ipitis ofit,d carttris omnibiis Ubtriim, taficit txprimitur, qua inttrnam cal
u.iri.-cfup^ rflcitm ctrtbrijtdtm rtfpicit qiiodidto m.tximi prtcfiitimui,ut c.iutrna: in cunti^
.

A,BA firrmi oftpltrump occurrtntts in cSJJtRu tfiint.Inditttur itai^ B , ^oSl.^uti capitis


os.V tritm B priuatim iifiniiaturfiptiim,fitdts intcrjlingiitns ,qita: ctrtbriproctfiibiis parany
tur,qui ncritorum modo d ctrtbro tduB.i,olfaBiis organoriim loco habtntur
(J 25 Duce priscipua; ciintifirmis ofiis caiitrnce

Jl Stpttim indicatas modd cautrnasinttrdiitidtns.


J7 ^ Ittritts cantriueftu antrifdramtn,in n.miim amplitiidiutm
ptrtincns .
*

Q Cauitas in hitmihorifidtfipti pofitta^ipioddiio potifiima antra inttrficpit


Rtliqiiaforamina
,

in Aac fqitrap.tfiim obiiia, citm ca-tcris cah.iria;fdraminib.duodtcimo


Capitt tnarrabtintur.
Cuntifirmis ofiis proctfiiis ittfiptrtilionum alisjimilts , cr hic aliqua cx partt conjfictii
Ca^ttritm iam tcmpcfiitu tR C
apitis conttxtiim t^rtdi, ha:c^; omniaftriatim
ptrfitqiii,atij}
Conditorisnofiriindufiriamincondtnda caluaria txptndtrt Licebit tnimopinor
.
,foUstto
cihm addiSlorum utnia,uniuerfiam jlrutm ttrtia, qiuirta, qiiinta,fitxta
zrr ftptintafigitris tx^
prtfiJim,caharia-itomintcompltfli,utcuiij;aIijfioIamparttmcrinibiisorn.itaitaapptlIariut
lint. ^ti^ ita h.ec moks nobis in caput cr maxilldfuptriore,dodrina;fiidio, diuiditur
C CER
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
BR E B R VM icdcm (qua; inftar rcginxinaltifsimo corporis
rationis
animis dominatur ac prajcft) luto quodam
fita^cluabiis cociipifcibilibus
munimcntocLiflodirimagnopcrccxpcdit, Quocircactiamprouidus rc-
rum OpifcXj non foli cuti carnoGsq; partibus ut in abdominc.autpcr in-
tcrualla a fc inuiccmrcmotisofsibus utin thoracc, ccrcbri commifitcu
ftodiam, fcd undiquc os ipfi inftar galcx circumpofuit. Vcriim quuni ca
put tciftum quoddam domus calidx rcferat, fumida uaporolaq; fubiC'
Cdltidrrd cuT
Ttonjolido ojje
quxcunquc furfum confccndunt, cxcipicns, atquc huiiis gratia
«fiarum partiuro rccrcmcnta,
conjht. copiofioreeuacuationc caput ipfum cgcat , galeam ccrcbro inducftam non omni cx paric foli-
dam, fcd cauernofam , futuriscf intcricxtam lagax rerum Parcns cfformauit , non quidcm
'
i &icrijt
Ipongiatmodolcnuibus inarqualibusq; foraminibus, uclutquibufdam caucrnulis.utrinque g»m.

os pcrforans:at utraqucparie' caucrnulas,'' intus' ac forisfcilicct,inlxucm dcnlamoflis & c,i,c,

m«i,,ct6
zfi.

fquamam dcfincrc uoluit, quod illic occurfura; crant durx ccrcbri membrana;, hlc autcm
mcmbrana: qua: caluariam ambiens, jsfKecinaii nuncupaiur.Sicnimtotacaluarix-fubftan'
tia ferruarctur fiftiilofa,& caucrnula; nullo obducercnturcorticc, ca fubftantia fua alpcritate
uicina radcrei uulncrarct^. Dcin fiprorfus fpongioia fiftulofacp forct, nullo donarcturrO'
bore, acpumicis ritu fragilis atqucinfirmacflct.Verum uidcbitur fortaflealicui, caluariKos
inlcrduas fquamas fruftra fiftulolum & caucrnofiim efre:quuin ipfius futurx proptcrilla'
rumcopiam& magniludinemabaliquoad tranlpiraiioneniiuuarinihilindigcant. Siiiaque
huius iudicio uniucrla caluaria fimul tcnuis &
deiila folidacp fuiflet, nihilo fane tutior hac
ratione reddcrctur fubiaccniium organorum conftruftio quaiidoquidcm quacofla uulnc-
.

rant, introprompteobui.r breuitatcm pcnctrarepoflcnt. Siucro caluariafineomni caucrnu


larumfpccie fimul crafladcnfacp crcarciur, homini onushaud fecusprxbcrct, quam fiobli'
gata capiti larcina nunquam rcmittcrciur Rcliquum igiiur erat tertiuin , fcilicct ncquc tenue
.

nequc denfum, foliduinuc, fed craflum , rarumqp, ac caucrnofum caluarix os fabrcficri. Ita
enim nequc grauaturum crai.nccf uia in ccrebrum breuis ipfum pcrcuticniibus fiiiurum.Cac
terum caluaria nonadexcrcmcntorumtantum Iranfpirationcmfuturis indiguit, fed conduce
bat cx muliis oflibus ipfam compingi,ut fi quado pcrcufla rumpatur, ipfius ruptura; in totam
caluariamucIutiperficT:ileuas,nonproccdat, (cddctincantur,&inillisledibusccflxnt, inqui'
bus ipfum quoqueos futuris tcrminaium definii.Qiiinctiam ccrcbri uentriculos, aliacf non--
nuilain cerebro corpora, nccocidant,diftcndiacclcuarioportuit:idquodoptimefulurarum
perficiturbcneficio.Durxfiquidemmcmbrana: cercbrum conucftientis fibras,unacumua- tf. ylihri
G,H,l,<icM
fomm quorundam finibus luturas tranleuntcs, in mcmbranam cxtrinfccus caluariam fuccin- r.
gcntcm cxplicari,atquc
ita ccrebrum curmiiuis in fir coliabatur fuftincre,lcptimo libro often-

deraus.Atquchuiuspotifsinium ufus rationc,iuftifsimacaluarixiuiurarum ccrniturdiftribu


lio,nimirum ut fuftincndx in ccrcbro parics accurate fublcuentur.Qiiod cnimoblongum ce
rcbricp modo roiundumcft, non aptius qi.iam tranfuerfis, &alijs iccundumlongitudincm
duclisapprchcnfionibusattolIiiur.N.icurabsnanquc capitis figura primum tres fuiurasobti
:
gUTeC CdpicH net:duas quidcin iranfuerfas, quarum .^itcra in fyncipitc cft,in occipitio" altera icriia a mc-
^ '

fu:urtC.
dio poftcrioris,feu cius qux in occipitio confifi 1
1,
pcr capitis longinidincm ad mcdium ufque
anlcrioris extendiiur.Antcn'oremcoronalcinuocant,quandoquidem coronxpotifsimumin h j.+^^.C.
Corondlii fitf
D, i)l6, 7
turd. cacapitispartccollocantur:pofteriorcinaGnrca-litcra; a imaginc, },xi£JlmSi nominant:
A lictramrcji tertia per ucrticcm capitisqj longitudiiiem procedcns, o&xoia Grxcis nuncupatur, quod ue- 1 j/l. dD
reJis.
ru(agitta:'ucinftar rc<fta inccdit.undcctiamauirgxdudu pfrEtfciB,
6dgittdlii,(^
{ii£<l\ai<Kii fuilappcIlata.Harcin-
in 70 s.
turiui ipfiui terdum pcr fioniis mcdiia ad nafi ulque fuinmum non adco infigni aiquc in ipfo ucrticccom Tale t/Mii
duSui. plexu, aut cxquifita adco futurcccompagc prorepit. Atque id nonnulli uiris omnibus,alij au ciiendunt
tem mulienbus peculiarccffcfalfo conicnduntiquum rarifsimein uiris, atqucadhucmultora
rius,autuixunquaminmuIieribusidaccidcre,non obitcranimaduertcrimus.Ethocuclindc
'•^lrryrii cdpi'
conrjcias,quod exuigintiqua;incemitcrfjsoccurruntcaluari)s,uixunain,cui frontis os diui-
tdai mulicrum
nott pcrptcua daiur, rcperias : ncque ulla,
ctfi fccus tradidcrit Ariftoteles, in fuiurarum enarraiioneprorfus
Udridrr. aberrans,uirisacmulieribushacin partcuidcturdiffercntia.Ca;tcrum quadnipcdibus apo
'jQdbic. lii.j.
fteriorefutura a rcfcrcnli,fagittaIisfuturaadfuperciliorijufcf mcdiijprotcnditur:' idquoii
Hijlor. dltl'

rndlium, c &
canum caluarix, equoru, boum, id genus animaliu manifefte attcftatur.Non cnim audicn
dc Pdrcii.dni dus cft Ariftotclcs,qui canibus continua^nullis^ futuris diftiiKffam afcribit caluari.i,quu com Cdluaridifi
mdlium.
mcmoratashacftcnus luiuras,&qux hoc totoCapite enumerabuntur fere omnes, canum
Lih.i
Li. cdp. 7-
JcHtJl. dm. caluarif clcgantcr cxprimant. Non dcfunt ctiain,qui infantibus hanc futuram pcr medium oc
'"
mdlim. cipitij offis ad foramen uiij dorfalimcduUa: uiamporrigens defcendercjlotum^ occipitij os
efii.':.

diuidere
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER I, 27
diuidereaircratrquodfaiie&nosqiioqucobfcruauiW.ucrumpotmscadiuifioac! <rit,f,mi,
coalitumqj.quam ad futura; fpccicmrcfcrenaa eft, quoniam harc
cartikginfs bcneiiao in pue
rispcrfiatur.martateautemprouctaioribusnuIlumciusdiuifionisrudimcntumoccurrir.Vn
dectiam eiufinodi diuifionis ratio non hicin futurarum fci-monc,
fcd in occipitij offls dcfcri.
ptione enarranda ucnit. Quod autem Hcrodotus.ac prxtcr illum plcrique
ctiam alij Pcrfia m
caluanas reperiri fcribunt, nullis prorfus futuris intcrffinclas, ipfecp
Ariftotcics fuo tempore '^"K
uiri caluariam abfquc futuris repcrtam n-adit, ncutiquam
miror : quum ualdc fcnum caluarix
nobis futurarum fitum duntaxat^id^ pcrquam obfciireetiarcfcrant,nulIa
intcrim furura: ima
gmeconfpicua, Ncquc profedo mirum cft fcnibus futuras concrcfccrc,
fiquidcm lilis ucrtc,
bras uniri conafciqp cernimus.&ofsium quoquc fupcrciliaproccITusq; Senum, itiutf
ita cxcrcfccrcipfis ani-
t!tl}?!,^ pncra
maduertimus.utcofuctismotibusillorumoftkagincqucant.Nam&finunquamiinumona
rum ojld.muu
&
aiuucnum ofsibus, puerorum rurfus a iuucnum uariarc cognouiflcm,
in poftrcmaBono, cem uuriure.
nienfi Anatomcid fane didicifll-m.ubi praDtcr quamplurima
olfa^iamnati pucruli ofl"a no, &
nagcnarijfenis^mcdixxtatishominumoftkinfchol,sfcduliamcdicina:candidatisadfcrc
bantur,quum Galeni Iibrum de Ofsibus antc mufculorfi fcflioncm
iftie cnarrarcm.Quando
crampcrmulneftraaismonumentis/atqucexxcnodochijsconquifitiscorporibusollaadin,
pcctionem fibiparabant facilcaccid, ut alius in il'nis,al,us
t
in pucri,acrurfus alius in huius iL
liuscpa:tatis hominum ofta incidcrcnt, atqucin fcholas dcportarcnt.Tunctaquc Cutad f -re,
ucrtatur oratio) in puerulorumofsibus omnia clfe
Ia:u,a,difiur,aa,moll,a, plcraquc carulaaf,
nca, & proccffiis triinimum prominerc, &
quamplur.ma qujc in adultis unius oftis loco ha
bcntur,,n ill.s cx plunbus coftrui expmdimus : qua:
i,i fi.igulis ofsibus
fi-aflurarum^luxatio.
num,d,ftorfionum,&: plicationum gratia, fermoniadderc haud
arauabor. Ouanti cnim mo
me,it,l,tha:cnou,(Ic,abundcintcIIigu,ii,tumquiuc,-3:mcdic,nxftud,ofi
H,|rpocratisI,bi-os
cuolucninntum qui appediccs in pucris ab ofsibus fccpius quam
articulos luxari, quotidiana
cxpci-^ctia didicercac ab incunte artatcluxatos, aut
alitcr in ols,bus aftcdos, aliquldo
fcdio.
111 accomodarunt. Ca:icrumiam trcs faturas ut
frcqucntius i,i naturali capitis fiaura obuix
luntrcccn(u,mus.qua: caluariainlatus cubantc,IitcrS H , autpotius « cxprimuntTln
capitum
autem torm,s a naturali ftruc1uracuariantibus,futurx ad hunc
,nod2 fe habcit Vb-' a,itcrior
'

cap,tisem„ict,apc3,t,fL,turacoronalis abolctur,fcruata ca qux a


cxprimit,una cum faaittal/ f^»»»"""'
quxtuncadmcdiuufq,fupcrciIiorumporrigitur.^ Atpoftcriorieraincntia
dcfic,etc,fi,wra ;
rcfercnsdcperd,tur,manentecoronali,& fagittali
intcrimpcroccipitqmcdiSadcaluarixufQ; «r^-
bafim duflaXluaproptcrfihanccapitis figuram occipitio iiin,ti
finxcris,ua-aq,rcmancntiu,n
lumrarumeft,g,es T l,tcrxfimil,scr,t: qucmadmodum&iprimx
quoquc fiourxnonnatu
ral,s,futurx T rcfertuit,quumiIlafi-o,iti innititur.' Antcrioriucri
poftcnor^^ijcmincntiafi.
mul cocidentibus,b„ic qux tunc uidcntur futurx ad rccTtos angulos fc
inuiccm in tcrli cantcs
X htcram icprxfcnt.Tt. Altcra nanque tranfuerfa ab umus auris i-esrioncad
altcrius auris coio', 1
ncni pcr mediu caput dcducitur. Altera autem i " foramine
i,i occipitis ofli dorfalis
medulla:
granai,icilo,percapitislongitud,nemadfum,mimufqucnafipertingit,illiusi-ituquamfao,-t-
talcni uulgo dicimus. Hxc fiquidem fcmper i,i tribus
prioribu s capitis figuris i naturali dtffi
rcntibus lcruatur.Reliqux autem dux cum totius capitis fioura
uarieint^cidunt.' Ouinta ca
p,t,shaura,utprorfusiiaturalicftcontraria,ficquoqueom^iinopugnanteseumipfrfi^
cxigit. 1 ra,ifucrfxen,mfeucoronal,s,&:iIIaqux a
rcfcrt, (l.eundim capitis proecdunt
lon,
g,tud„icm, reda interim feu fagiitali tra,ifuerfim lata.
nuncVcrura
crommiHurasfcrmoncm dirigamus.Sunt^ primum^dux^ fagittal.futura
ad refiquas capitis&
quodamodo xqu^ tniiporuvi
diliantcs lincx,percapiti^Ioiigitudincmunautrinqucfupraauresporrcfe.His«prineipiiim
camijfur^.
a.b!ramilhmafuturx Aimitantis(:-dependet,quahxcproptcroccipitijinfcriorauixamp^
futurx efiigian egregierefert. H.ncnonnihilprxfcntcs linex
.
refti quodammodo fcruntur
. & mox lurfum afecndcntes, inftar fcmicirculi quodammodo ad coronahs
futurx tcrminum
perrepunt.Hxmaximaexparteconftantduobusofsibusmutuofibiincumbentibusconne
- xis^^nonperfuturamquidem^fcdpauIatim-uerticisosdefcendens.inftarfquamxaHcnua,
tur,atqueiii
. osinfi-aabauribusafccndcs,fimilitcr^infquamamattcnuatumfubintrafutt-ifcK
• olsibusqua muicem compinguntur, afperitatem quandam
mutuamnancifccntibus Vnde
enam ncquc Hippocrates,nequealiquis corum quiaccuratc corporis
fabricam expcndcrunt 9
fourarumiiominc cas di-giiatuseft,fedafquamxfimiIitudmediffeaio^
hoceftfquamofas coglutiiiationesappellarunt.Noncnimpropterfalfaquo, '™ ^l-"
rundam dogmata arbio-andum eft,has conglutinationcs
minus qu^im trcs futurasprius c.iar T"^'
ratas,mcaluaria:amplitudmequacaebrumreponiturapparere.obid6pfuturartimnomine^'"-
C 2 neutiquam

V*
,

2.8 A N D R E AE VESAL 1 1 B R V X E LL EN S I S

neutlquamdonari," Hai-um ejiim efiigics iucaluarix amplitudiacpcriude ac futurarum coii 6 fi..\,A.

{piciturjquxnoiiajque luturx rpccicminintcrnacaluarix fuperficiccxprimunufcd ciuiamiV


nus implicantur,idcp potifsimum''coronalis,magis ad Imcx harmonixuc figuram acccdunt,
Prxfentcs fquamofx coglutinattoncs non toto ipforum dudu inftar mutuo incumbentium
,
fquamarum committuntur Qua cnim primum a futura a imitantc proccdunt, notabili
'

Prxterca ha- r.t Cad


intcruallo foris £C iiitus in caluarixamplitudine fpccicm luturx adipifcuntur .
ii

G.
conglutinationum portio,''qux coronali futurxproximaexii-br,etiamucrticis offl,&
rum
Cm Jjiuma, ' offi quod cunco affimiIabimus,communis cenfcnda cft,Qiioduero hx commifiurx,qucm' HadA.
/i canglttmi admodum diclx capitis futurx omni cx partc ferratacompagc, aut ungucm conncxu non
O.
m
timcsrchjiu'^
extruanttir,hincprxcipuefieri credimus,quodraram& fiftulofam caucrnofamqjoportcbat
-
ficri totam caluarix partcm quanta a ucrticc cx latcribus crailx ccrebn mcmbranx cu
,
&
fingdntUT. cumponitur rcliquam autem folidam ac duram, idq; in primis temporum ofIa,ob catiitatcm
,

4 mufcula
'tcmporalimufculo exculptamtenuia,& fonorumforte etiam gratia(quum inillisauditus
oroanumconriftat)omniumcorporisolsiumfaciledurilsima. Hac itaqueoccafioncofsium U.r-.

fines in fquamam attenuatur,ucrticis quidcm ofie intus locato,u t propinquet ac occurfct lon,
giori Ipacio durx niembranx alio autcm ab auribus afccndentc,uclur aliquo propugnaculo
:

ipfiucriicisofsifafto, Adhxc,ucrticisoffadurisac dcnfistemporumofsibusnonpotuiffcu-


niri,nobis perfuadcmus,quonia non itaprompte laxum cum duro ad iinioncm pcrucnit ami,
4V i

Quct Jlmr,c cam.xgrcqjfolubilcm^Hacftcnuscrgoquinqucpcculiarcs^nuIIicf altcri ofsi quamcapitisof


i^iAniu com/ [il^us communcs funiras explicauimusicoronalcm fcilicct,&qux a imaginem rcfcrt,& qux
'

li!

maimM. ucrticcm ducitur duas itcm ab hac xqucdiftantcs, quas fquamofas conglu,
^^q^ capitis :

Smmd o{ld, tinationcs uocauimus. Eft &


^ alia foli quoqi comunis capitim caluarix interna amplitudine,

ch.truttc'
Kumcdpitiios qua ccrebrum continciur,poti(simum apparcns,acfrontis ofsi 'illiq; ofsicommunis quoc! rcs V ,
L, r.
oifjjfjiis organorum fcdes conftituit,ac inftar cribri pcruium ccrnitur.ld cnim os ucluii lion
cimimfiti. I

/) 8 fgurx
tis offis bafi infcrtum,hac fuiura ipfum ambicnte in capitis am plitudinc obfcure circumfcribi- A,B,fi.

quoque futuram obtincns, ipfi & fupcrioris maxillx ofsibus communcm. Prxfens Uddn D.
itlji.7 Itlf.
tur,aliam
enim os,' oftcum icptum foramina nariumintcrdiuideiis producit,quod ' futura quadam fc- h zifi.dc'
cundum humiliorem fcpti fedem, ipfius^j; longltudincm du(fla a raaximis fiipcrioris maxillx iji o I yi .
y
ofiibusqux dcntcs cotincnt, dirimitur:pcrindc ac ab oftc cuncum rcfcrcnte'" inibi ctiani Icpa-
./i.jPi- /

ratur,quanarium loraminainfauccspcrtincnt.Cuiulinodiautchoccribrimodopcrforatum pltisg.


(it os,poftquam alias luturas capiti ali)sqj ofsibus communes cxprc(Icro,in cgtcrorum capitis m ip..iic4

ofsium cnarrationc pcrfcquar. Sunt cnim & alix futurx capiti cum ali]s oflibus comuncs,ni- fccun- (iictJ
Suturd: cdpi'
m ofsii. a-''' mirumcum fupcriorimaxilIa,&" cooftcquodacuncifimiiitudinc aipliuiiiJis uocant, quod fi-
tijsammncs.
^^^^^^^ unicli,ac,ut nonnulla corporis olTa, coniugis cxpers cft:ab aliquibus inter capitis oftii, 0,P,o-to-
jiria
abalijsintcrmaxillxfupcrioris oIIa(quum iiitcrutraquc mcdium fi t)c6numeratuni.C^iam-
til
fi.

uis capitis ofsibus longe rcclius, quum haud minimam


quam fupcrioris maxillx afcribctur,
caluarix amplitudinis, qua ccrebrum reponitur,fedcm coftituai,cum cxteris ofsibus qux ab 0 sfi. c,c:
omiiibus Aiiatomicis capiti attribuuntur. Sed cuiusnam id formx, & quantx magnitudinis dcm liintl-

qiw ni,
„ . . fit,quibuscBcirciifcribaturfuturis,rcccnfcrcnuncconabimur.Suturx a imitantis"extrema, 111.

Scd poHlii -

tdntis ddJitd'
qux proptcr occipiu] numiliora non amplius cxacta luturx compagcm cxpriinunt,ucrlus ca fitimi fi.indi

mmtd. pitis inferiora bafiiiVuc protenduntur,ac per mcdia bafis fcclcm(quxprxruptxrupi & imagi ci ch.tr.tde

nc & duritia fimilis eft) & qua caput primx ccruicis uertcbrx articulatur, in anteriora prorc- Tum
biicjacit.
iiifcrti

V, .r punt,mutu6fcnfimappropinquantia.Quumautcm
r extrcmahxciuxta nariumforaminaoris
CmcifonM - r n., . p r r •
r- •
r p ifi.nn.6 • •

amplituuinc IpcLtantia pcrtigerint, tranluerla linca limul lunguntur, qux nec lutura ncque
.
.
i i

ofsis circSfcri fi„.


fho. harmoniamcritodici potcft: fcdad fymphyfim coaliiumuc prorfuscft refcrenda. In pucris q in s fi. ab
pcr o CJ*
€nim cartilaginc in eum modum oppletur, quo in illis appendicum cum fuis offibus unio coin n
p m dextro
mitti uifitur.in natuuero grandioribus prxfcns lineaomnino latet, perinde ac unio appcndi- Utcrr.in fi-
cuminxtate proucfiis occultatur.Vtcunquefit,hxc linca occipitis olsi,& ofsicuncum ntjl.pcrdct &
imitanti cOmmuniscft.'Ab hac utrinquein latera,'' futurapcr tcmporum caua obliquis anfra-
ifiibusfurfumdiicitur,ucrfus''anteriorcmfquamolarumcoiiglutinationumfedcm.Vbiucr6 iicrfuf H.
futura hxc anterioran illam conglulinationum ledem atiigir ( quod noiabili intcruallo a co r 5,4/(^.46
'

HddA.
ronalis incauis tcmporura cxtrcmoeft)inprioramodice deorfumad coronalis extremadu-
citur. Hinc rur fus parumper dcorfum rcpit,quoufque fuperioris maxillx coniingat os,quod ah Actdb.
'

extcrnum oculi fcdis angulu conftrtucre doccbitur, Hinc dccliuis pcr caua quocp tcmporum t ,.4>5^'!
'

mccdit:indcadpoftcriorcmintimorumdeniiumfcdemdufla," pertotamnariumarapliiudi bpcrd


dd c.
ncin tranfucrfim fcrmr. Hxcfuiuraairanflicrfalinca,quamfulurx a rcfcrcntiscxircmacom
usfi.^4.
mitterc diximuSj in hunc moduin furlum ad c?ua temporum utrinque duda, & deorfum ad
pala^

I
DE hvmAni CORPORIS FABRICA LIBER f. :$)

tumufquc ab utrocp latere, co quo fcnptum cft modo, rurfus dcfcctldcns^canciTormc os cxrc-
infili.fcci; riuscircumfcribit.' Intcrmsucroincapitisampliiudincos quoquc cunciformccadcm iutura
limi tcrminatur, inibicf ctiara huius ofHs circumfcriptio lcuiori negotio, quara cxtcrna fcdcdcpre-
- hcnditur.fimodoquisaccuratediclxiamfutura' progrclTiniicxpcndcrii;namha:cpafs!mac
pluribuslocisfcdibuscpfelcoffcrt. Lincacnimprimumoflloccipitis&cunciformi comunis,
q,,,.^^^ y^i^
i 4.n,n, pariter&"cxterius,8<:' intcriusapparct;qucmadmodum&futura: ctiaminterualium^alinca
pS,y"Lmr>
c 6ji.n.
obliqucfurfumadcauatcmporumufqiadantcriorcmconglutinationum fquama;forniium r^ccumfiTme
fcdcmpcrtincns,ctiam''interius&'extcTiusccrnitur,&: communccftofiibus tcmporum &:
d 6ji.in
""'
fc s.s. cunciformi, acdcmumucrxfutura; fpcciem oftendit. Qiiod autcm ab hac fcdcantrorfum
ac!

'cr^"'\''d
'^'^'''""''^ cxtrcma ducitur,fquamofam rcfcrt conglutinationc,ucrticis offi cunciformi com &
'""""'''•^"«'"^"""'-'"o^ '""turiccoronaliscxtrcmisadofracxtcrnosoculorumfcdiuman-
A.\nMli.
«^JH. gulos conftitucntia proccdcns,etiamfquamofcconglutinatioliisform3mcommoftrat,cft^

Coc/tr
- ^'^''"^^'^'^'^'"^''''^^''^''^^"""'^'T^-Pi^rfcntis futurxinta-ualluni duflusuccogUitinationi
^^"•'"'"«^'^'«^'pondens, cxtci-ius tant 3 clatius, quam in iiitcriori caluari» fupcrficic,
"Td""* apparct,
bkfixu. quanto intcruallo cunciformc os inftar fquamx aticnuatuni, fiontis Sc iicrticis ofsibus com-
mittitur.Atqueidcmctiam intcmpc:ijofsium cumucrticis comicxuaccidit.fquamofa-cnim.
coruinofsiucongli:tinationcs,multl clatius in cxterioricapitis lupcTficic,quani intcriori,ubr
3,4/;.il' ccrebruconriftit,afccndercuidi;mr. l:ann-umfuturxcunciformcoscircijfcribcntis'intcrual
fcrdidc.
him^quodpcrcauatcmporum dcoilini fcrtur,iii intcrnacaluarix lcdcnon confpicitur,fed
,>'.jc4.ci; tantumincauistcmporum 5i:''oculorumfcdibus,incxtcrnis fcilicctcarum fedium anpulis.
Atquc hoc futurx interualluni communc cft cunciformi offi,& olTibus cxtcrnos oculoriiin fc,
.
i.4.f dium angulos occupaiitibus " Intcruallum autcm cius quam modo prolcquiniur fuUirx,
luxla poftciiorcm intimi dcntis fcdcm prorcpcn s, cxtcrius apparct, &
in narium ctiam ampli,
tudiiic:cftcp dommunccuiiciformi ofli, &fupcrioris i.iaxillx utronimcj! latcrum niaximis oC
fibus.Intci iiallum ucro eius fumrx in fupcriori nariLim amplitudinis fcdc confpicuum,iiT

i6 fS.iid 'iutci-nacakiarixfcdcmcliusquamin" extcnia,(pc(ftantioccurrit:&communccftipfiofficil


fnjlrJmt nciformi, &
illi ofsi quod cribri modo pcrforatum dicimr. Porro
intcrna caluarix Icdc,non

''ksfiTq.
^'^'"''' pr^rlentis futurx intcruallum illi ofsi &
cuiieiformi commune obuium cft.ucrum ctiam

j fi/ij. r.
utrinqucadidintcruallum' aliud ciuldcni futurxintcrualkunfcfcoffcrt,quodcuiiciforini8i:
dddmr. k fi-ontis olsicommunc cciifctur.atqucid ciiam'" in oculi icdis radiccliquidoccrnitur.iuxtacmi
"" ^^"fi' ncntiorcmilliusrcgioncni. Adc6,utfiadamulsimocu!orufcdcs(qux iiy}(oi
Grxcisdicun-
m 'ci.
tur)cxpcndcris," radiccm ipfarum,&magnam cxtcrni carum latcris ad intcriora portioncm,
s,T. acuncformioHeconftituilpcc^tabis,fimod6inhomiiiisfabricahuiufmodictiamduxcrisintu
"'/'-!'"• cnda, atqucilliscapcris, qux &fi ad artis ulimi non magnopcrcconducunt,immcnfitamefi
Crcatoris admirabilcm arguiit induftriam, &proculdubio a uctcribus Aiiatomcs profeflo,
ribus fcdul6 ac ftudiofc cxaminata fucrunt. Pon-6 hoc futurx intcruallum, quod & cu-
nciforini & firontis ofsi comunc diccbam, magna pars altn-ius futurx cft duaruni, quas capiti
cum alijs olsibus Galciius communcs efferctulit;tunc fcilicct, quumuiiius loco illam cnumc'
rat.qux cuncifornicos inibi circumfcribit, qua id occipitis ofti, & tcmporu ac ucrticis offibus
contiguumcncnarrauimus;"altcramucr6,poftquaincunciformeoscircumfcribcntcnifutu, GJ„ii heui
,,4j;..;!>

tdg.g. Dc- ram,lua oratioiieabloluit, a cauis tcmporum pcr mcdiani oculorum Icdcm ad iiafi
.limmum •"Uroic Op
'^^*'"^
"'''Ff^r' fcufupcrciliorum mcdiumpertingcrcait. quemadmodumctiampertinoit,illicincipicnsubi

yi,-z.mk cuncilormcos circumlcribenslutura.percauatcmporum dcorlum un-fusintimumdcntcm fimuosima^


erhuiasfa primumdcfccndit. Atquehxcluturaprimoipfiusinteruallo,fi-ontis os a fupcrioris
raaxillx
'^'^ccxtcrnumoculi lcdis anguluiii conftituentclciungit:dciiimagnointerualIocundformi
rw^ilTtH'
ofli &
fi'ontis olsi commiinis cfticitur, toto nimirum duclujquo cuncifonncos fiontis ofsi iu

&
oculorum fi:dibiis caluarix intcrnafupcrficic contiguuni efic uifimr. Vnde ctia id intcrual-
lum in (uturx cunciformc os circumfcribcntis dimcnfionc,non autcm in fi'ontis offis a c^tcris
maxillx offibus leparatioiic,habeiidum ucnit. Vtilane fiibfcques futurx tranfucrfim per oni
Iorunifcdcmduc1xintcruallum,fi-ontisosafccundo,tcrtio,quarto &
quinto maxilla; fiipc,
;rioriS in altcro latcre offibus dirimcns, fi-ontis offl & illis inaxillx oflibus communc cxiftit,t(>
qua prxfeiis lutura internum fcdis oculi aiigulum, &nafi fiimmum fcu fu-
ta iiiniiruin lcde,
pcrciliorummcdium occupat. Vcrumdcfuperioris maxillx ofsibus futurisq^nonoagcmus
Capitc.illic nccclTai-i6 rurfus luturx huius fcrmoncm inftituturi. nunc autcm capitis ofla Icpa-
ratim funtrccenlenda,quxcnuincratis haflcnus Iuturis,o(So circumfcribuntur, fimul capitis
amplitudincmquaccrcbrumcontincturcHormantia. Suntenimduouerticisoffa,utrinquc
ludclicct uiiuni ; duo itcm infi-3,ad utranqucnimirum aurera unum.qux tcmporum offa huc
C i ufque
.

JO ANDREAfi VESALII BRVXELliBNSIS


ufcjucuocaui.quintumfrontiseftoSjUt (acpius.unicum.lcxtum occipitis ,Gmilitcr unum.fcpti
mum cunciformc, unum quoquc.o^lauum id os cenicbitur,quod iedes coftituit, quibus duo
ncruis non abiimilcs ccrcbri proceflus incumbunt, quos fcre olfKTtus orgajia nuncupamus.
Vemcis '
Vcrticisoisibtisinfuperioripartc ea futura peailiaris elt, qux-re(fto ffamitefccundum capi'

''^longitudincm du(fta,ha:cofIa inuiccm diriniit.In antcrioriautem icde ueriicis ofla coronali in mnqi c
^''^firiiUo
'
futura, &
pofteriori a imitanti ab alrjs difcernimtur. Inferioribus ucro fcdibus iquamofis '"'f'"'"''-
conglutinationibus circumicribuntur ; quo tit, uerticis ofla quadrilatcrauidcri,undique fibi '^"^
j
fimilia,prs:tcrquamubiinftar fquama;attenuantur,temporumc{i ofla fubcimt. HIc cnimtc- cd.c.g,
nuifsima funt.fcd lolida,&neutiquam fiftulola : quemadmodum''reIiquaiplorum fcdc, qua
temporalibusmufculisnonobteguntur, fiftulolacaucrnola^intcr fuas iquamas ccrnunnir, SufmR.R
candcm fcre erafsitiem undiquc cafcde obtinentia, Dein qua fi-ontisofsicommittunrurjtc- ''"^^"
nuiora quam iuxta occipitij os apparct. Si ucro aliquibus donantur finibus,aiat foraminibus,
yroMkofsis illaduodccimoCapitcipfisdcdicandopercurram. Frontisoscircumfcribfturcoronali fu
'

^fj^cir ^
€ircSjcrifno.
tura,& ca qua; odauum Capitis os olfaftus organorum fcdes coftituens tcrminat:& illT qua: afcribitur
a tcmporum cauo incipiens, acper medium oculorum fedium duda, ad fuperciliorum ufquc a

congrcirumfcrcur, acfrontisosamaxillx fupcriorisofsibus fcparai,incpfuturarumnumEro


^^'p^yjj
ulcimum locum fibiuendicauit. Frontis itaqueos quodamodo orbicularc cft, niillibi tcnuius cr cxtn,.
quam' ubi fupcriorcm oculorum fedis rcgionem conftiiuit,& oflauo capitis offi c5miccitur.
Hic cniiTi ucluti duobus tcnuibus cHormatur fquamis, in mcdio uacuis,&; aiire opplecis,
l/i^s'
&
qucmadmodum ipfius' concauitas,quam inter fuas fquamas ad fupcrcilia naficp iiimmum ,'6,-,ji.ti
haberiaudics. Vbietiamhocoscauitatis crgoreliquaipfiusledc,craflifsimiicft,acuc!utipro
tubcrat.VerimiaItcraiIIarumfquamarij,quxoculi lcdcmrcfpicit,exteriorq!cft,la:uisuifitur.
quxautcmintcrnitcapitisfpcdatamplitudincm,' inxqualibus quafinubisformatubcribus Talc quid
extubcrat,qua: ccrcbri rcuolutionibusmutuo corrclpondent, In tcmporibus,ubi temporalcs "
mufculi confiftunt,id tcnucctiam eft,ac folidum, minimccpcauernofum.^prKtcrquamiibi
'^il'^^'^
cumucrcicisoffcinibi iungitur. Namracnimillicutrunc]ueosucrfusinceriorapriuatim craC
g 6fi.chi
fius cfFccic, ne forte nimia ofsium tenuiias caluariam ibidcm plus arquo infirmam rcddcrct. '"^" E""-
Crtcrum fiotisosinfroncepauIofuprafuperciIia,8<frcIiquamdeinipfiusfedcm, qnxcxcar,
nis cft,nullam cauicacc oftendic nocabiiem,&muIco craflius fpifsius^ quam un-ticis ofla fen>
,
titur. Qiia tamcn illud hiscommittitur,''5<; fuwra in coronalcmincidit.frontisos
fagittalis /;.b.
j ;

^*^""'"* infirmiuscpcft.quam in ipfafrontc. Hxcfi:dcs qua diflrc iam futura: inuiccm commit
r<rij!Sid§
c4iuri.t tuntur, totius caluaria: pars molliflima rarillimaq! ccnfetur. eftcnim illa quac in nupernatis
,

t^rs. infantibusadhucmembranea, acreccnticafcofimilistangcmibusoccurriti&quginpuerulis


quum manducant & refpirat,moucri uifitur. Porro quoniam hacc lcdcs Arabibus Zcudccll
nuncupata, intcr cxcarncs capitis partcs tenuifsima cft, & futura: nufquam laxius haTcnt,mC'
dicihuiccauteria uulgoditfta, uel candcfccnteauro, uel fcrro,uel urentcquopiammedicami
ne,pro afleiftus ratione(fcd parum tuto intcrini)adhibct.Locus autcm iftc in nobis,apiee me-
promptc conijcitur, fi brachialis principium fuperciliorum medio nafiue fummo,
dij digiti

''"'^ai^commodauericacmcdiumdiginimadcapitisucriicemrcdadcprcflcrit. 'Occipitis
%'ciilsrfi
jitarcujcrip^
os futura A fimili, &
ciufdcm futuraradditamcntis, &
liiica hxc iungcntc tcrminatur.
"Vndc M- '<-'ra;-

etiamquinquequodammodolateribusconftat. duobus qiiidem a a imicantisfuturxcru,


ribus ciTormatis;&alns duobus,qua:ab ciufdcm futuncadditamcntis fepiuntur,'ac
demum dmi^lZ
quinto a lineaqua: occipitis oflr &
cunciformi communis habctur, defcripto.
Hocosincrat '".'".'"ca"
fitieadmoduin inxquale eft,ncque omni ex parte fibi refpondet.
Quicc;uid cnim ipfius in oc
cipitio cxcarneac a mufculorum cxortibus infcrtionibusqi
Uljcr^jm cft, infignitcr crafliim
ccrnitur,tanto fcilicet ofl^c ftontiscraflius^quantoilluducriias
oflium craflii.cm uincit. Ne-
Occ!/.itHos qucciiamoccipitis os tota cxcarm fede,parern
adipireiturcraflitiem^ucrumadeiusfcdisra,
j'™" ° '°"§"^''^'^'^^™"'"^PP"«.' fllaniniirumrcgione^quaduos maximos s.c.
"if' c^urxccrcbri
mcmbranx finus,fangu,ncm &
fpiritum uiialem uenarum artcriarum^ mo, hk.yU-
docontinentcs iungi,alios^ duos finus cducerc,in ccrebri
uaforum cnarratione audics. '''"^-
Vidctur cnim Naturaoflis craflitic huic finuumconcurfui profpexiflJ:.
tum quodcxipfius
Ixfionc cxtrcmum homini impendcrct pcriculum, tum qu6d
hanc occipitij fedcm oculis
dcftitutam fubindc percutiendam, ac crcbro in terram uarijs cafibus
, illidendam, haud iono Ht"" ^fi
rarct. Craflifsima hxc occipitij oflis fedes, fimiliter atquc tota excarnis ipfius oflis pars°in P"""
tus caucrniilis conftant, utrinquc
ualidaobdu<fhsfquama:qucmadmodumucrticis&fron "utT^
tis olla,ubi cxearnia funt,conftareretulimus. Verum reliqua occipitti oflis fedcs, cui poftc sA-yli-
riorcm rcgionem fibi uendicantcs mufculi partim infcruntur,
colli
& a quo param princi.
pium
DB HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER r.

pium ducunt, folida admodum^ dcnfa, fcd pcrquam tciiuis, ncque caucrnulis donata,ccrni^
tur, Bft autcm ha?c (edcSjquam ccrcbcllum implct. Ncucroob infignanillam tcnuitatcmol-
fisrobori male confulcrctur, in huius fcdis, qua os tenuceft,mcdio,' oblongum & inftar

tnatltm
'"'E^ cxporrcftum eminct tubcrculum, oflis robur inibi plurimum adaugcns Porro quia .

idin intcrnam caluarixamplitudinem ucrgit.duosquafi finus utrinqucuidclicetunum clfor


mat, quos ccrcbcllum infarcit Hoc tubcrculum,qucmadmodum &r ccnuis ifta occipiti) offis
.

1ii6fi.dc parSjpcrlinct aradice excarnis partis occipiti) oilis ad poftcriorcm ufquercgioncm foraininis
adn. dorialimcdulteparati. Abantcriorienim partcforaminis dorfalc tranfinittctis mcdullam,
& qua occipitis os maxime in anguftu cogitur,id lcnfim ita craficfcit,ut infignirer ctia craffum
I
U'dcatur,quacunciformion[icomiititur. Hocos in extcrna lcde ad latcra foraminismcdulla;
jt,sfil
dorfalisgratiaexculpti,' duo exigitcapitula,qua:primxccruicis uertcbra;articulantur,rjuo' Ocdpimop
rum^ beneficio caput proprio motuflcftitur&extcnditur. Harccapitulain puerulis,appcn
dicibus conftant:in (cmoribus autcm, ut &
rcliqux appcndiccs,hEC ctia latcnt l\a;tcrca pue^ .

rulis id os tribus extruitur partibus, quailincis mbus carcilaginc opplctis dirimuntur. Atque
harum una a tcrmino ad foraminis dorfali nicdulla- parati poftcriorc pcrtin-
fagittalis futura;
git fedem.alia; durc a foraminis latcribus tranlucrfim,in luturx a relercntis additamcta pcrti
nait.Adeo,ut.admodupuerisinoccipitc duohabcanturoccipitisofta,&unumin baficapitis
cunciformi oftTi comiflum. Occipitisos intuslxueminimcqjalpcrum eft, pcrindcacexterius
totaipfius ledeexcarni,ctiamlxueccrnitur. Scdcaiithuicfiibicifta, S^ubioccipitis os nonmi
nimam capitis bafis portioncm conftituit, id cgiegieafpcrum inxquale^ lc offcrt,ut commo
dius ab ipfo ligamenta & mulculi quidam pronalccrcntur, rurfus quidam alij tutiiis fir^
* i,4i!fi- miusqjilliinlcrcrcnair, 'Tcmporumonacircumlcnbuiiturlquamofisconglutinationibus "^'"P^rm
TOtI»r!er
^ Tuturx qux a rcfert additamcntis, itcmcp futurx cunciforme os tcrminantis intcruallo,
"^ZlrltUo
^
m,,4cir- quod utrincjoc a tranfucrfalinca, qux occipitis ofli &cunciformicommuniscft,(iirfumpcr
eiifcribiiiir
cauatcinporumadfquamo&s conglutinationes obliquecontcndit. Hxcoflanonpcrpcram
dicerentur circularia,
nifi cxtra circuli dcfcriptioncm ea oftlum pars proininerct.qiix
Fa/^Jt- *
'
i«»i!.icprefcrcntifunirxproxiinaeft,capitis9 'mSmillarcmcducit proccftiim,quiinutroquctempO' :
m,m^in, nim oflc unus habctur, non (blumad opportunam captit mouentium mufculoruin,
qui a pe
ZnfdHfi-
^
clauiculis principium ducunt, infcrtioncni protubcrans,ucrum utauditus orcra

jwf4,;. no apta hlc conftitueretur fcdes, magna cauitatc indigciis. Ac proindcctiam tcmporum ofta
r !, 4,( non hicmodbmiimillariproccffucxtuberant, fcdctiam in intcrnain capitis amplinidincm, '^'"/"^''"'f
'^'
fi-l^ utampla uacuacf temporis offe conftitucrctur, quaaudinis organum tumfuo ncr'
fcdcs iii

"° dilatando,tum etiam finibus efficiendis,& peculianbus officulsrcponendis,opportu-


iefi^Iita
7 z. ""I" locum adipifceretiir . Cuiufmodi ucro hxc fint officula , lccundo ab hoc Capitc
fi.li. cxe-
qiiar, nunc teinporis offis hiftoriain abfoluturus cuius iam unuin reccnfui proccffum,qui a
:

uaccini uberis papillx forma Grxcis quidcin ,nobis autcin maminillaris nuncupa^
ti.xsaiM«s

tur.maior cnim cft, quam ut apte tcneris mulicrcularu papillis affimilari poffit. Dcinde tcm
•),4,r^. ;. poris os^ alio donatur proccffu, non procul a mamillaris proccffus intcrno latcrc initiiim du
fcwp^trm
cente.HicobIongus,tcnuiscp, &
pcrquam loliduscft, undeetiam abacus imaginc illum JbHtmln.
Grxci towofirf?K uocant^aftyliucrbfcriptori-j (pccic ypx<fm<A« & si/fssiA-i, acdcin aoallicalca
risimaginc mAmJiv- Qui ecfi folidus uidcatur, quum tamen tcnuis cxiftat, & admodum
promincat,[euni'occafioneabrumpatur,incaluis e ccrraeffofsisrarboccurrit.Ex hoc
pro-
ccffii ad os rcferens ,
1/ &
ad linguam mufculi porriguntur, quemadmodum ad inferio &
rcm maxillam, iUi nimirum quorumbcneficio ea deorfi.im trahinir. Deinde t, refcrcnsos
aut oblongorum terctium^ ofliculorum , autualidi tcretis^ ligamentiintcrucnni
huicpro-
»,+,sj;.x.
cefiTui comittitur. His" alius adhuc in temporis offc acccdit proccffus neuciquam infimus,qui "^""pc^Ai^P
^'^diaoffjsiugalispartccfFormat:quodproximoCapitenihilaliudefl"eaudies,quamdu'ori3
i;fi z cr ^''^/""f"^
'
oflium proceiTus obliqua' futuraiiuilcc nexos. Ad huius procelTus radiccm antcauditorium
]fi Y. 'pmiLfnn
k ^,sfi.h. mcatum finus offi infculpimr, cuiinfcriorismaxillx capituluinarticulanir. & hicauditorf)
i 4.jii.r. mcatusinitiuin,quodimpenfecraffumcft, ueluti'fi.iniraquapiamcxiguaoblcuracparcliquo
tcinporisoffcalicubi,&potiffiiniianterioriinferiori^ fededifctTnitur.Cxteraoflisamplitu-
do uerticis fpecflans os, ainpla & tcnuis admodum, fcd folida & caucrnulis dcftituta cernitur
exterius lxuis,intus uero inxqualitcr exniberans,fecundi} ccrcbri reuolutionii qux inteftino,
rum gyris comparatur cffigicm Ad bafim ucrb capitis afpcrum & infigniier inxqu alc cft,&
.

5 fi.f. potifsinuim'" ubi proccfliis rini iranfuerfam refpicit lineam, occipitis olffi
& cunciformi com
/lca.144. muncm. Hacenim parte inxqualitercxtuberat, pumicis^ modo afpcrum occurrit, tranfucr
' foforamineperuium.quofoporalis aricria:"prsEcipuam fobolemin caluariam ferriaudies.
C 4 Cxte»

Ji ANDREAE VESALrl BRVXELLENSIS


Cimifirmc Caetcruin quibus cunciformcos circumfcribatur,fupcrius abuiidcdiximus.Hoc, j,4>r.ft-
{iituris'

os. R ciuod non iniuria a multiplici forma Vctcrcsid ^•'^^t"


aliud .infiCTuitcr uarium cfl:undc ctiam
ai»AiiM»5?»i' nuncupaucrc. Ad latcracnim, oi nitcmporumcauis, tcnuc {xpcrquam loi"Cum

efl. in mcdioautcm, capicisqpbafi omnium caluari-LT olsiuni longe cranitsimum uidcnir, S*^

jntusplcrunqucuacuum,'' in quauacuitatislcdctuncoflcndit duo grandiaantra, tcnuiquO' ff.c,o,


piam oITco fcpto intcrftinifta, incuiusinfcriorictiam fcdcparuum confpicitur antrum. Ha-C '^'^'^-
undiquc oflis fquama obducuntur, aut(ut fic dicani)omni circumfcrentia oHc fcpiuntur,
nufquampcruia,prxtcrquaminnariumamplitudincm,Duocnimpi-xcipuaantralingulisfo
raminibus illuc pcrtincnt, intcr fpirandum acrcm cx nariumamplitudinea[rumcntia,qucm
fimulcummolliquadam mcdulla complcclutur^Atquchxccunciformisofiis antraintu.slati
tantiajcfTraflo ollc couelim cxpcndi diligcntius,quo mirabiliori artificio confifla funt,& quo
magis a diflcflionumpcritis ignorantiu'.dcin ctiam idco accuratius ueniut obfcruanda,quod
Liho 5 lc Galcnus pcrpcram hoc os cribriaut Ipongix modo pcrforatum,& ccrcbri piiuita ti anlniitic-
V^pdruum.^
rc fcriptum rcliquit. Nccjuaquam cnim ciufmodi foraminulis pcruium cfl,at continuum 5c' lo

aJtoTigi^ mo
lidum undioj! in lupcrficic cofpicimr.& fi quando eiufmodi antris non donatur,nihil prorlus
donontjfcpcr ifubftantia&conformationc tali,autcalcis,autaltcrius cuiufpiamoflis diffcrt, quodcxtcrius
uium. contiiiua incruftatumobuolutumq;
cft fquama, &intus tantii paruis caucriiulis, tcnuifsimi
pumicis modo,opplctur.Cuneiformc os ubi ita cralTum cft,SC intcrnam caluaria: Icdcm rcfpi
cit,' fiiiu quodamdonatur, cuiNatura'glandulamimpofuit,defluxumpituitxcxcipicntcm.

Ab hoc cnim finu dcindc utrincp lcucs mcatus dcducutur , pituit.T dcfcrctcs. Impofsibilc cnini ^
^
cITc;, ctiam fi id os fpongix modo in fupcrficic pcrforatum donarcmus,illis foraminibus pi- 7 a.

tuitara fcrri. At latius critmcatus auffinus pituitx gratia cxlatos,una cum capitis offium fora
minibus diiodccimoCapitcpcrfcqui,&;dc pituitx expurgationc infcptimolibro, quiccrc-
bro dcdicabitur,dincrcrc:potifsimijquum hicnuda ofsium tradcnda fit cognjtio. Qiiinctia
procefruri cuncilorinis ofliSjquos in intcrna caluarix fcdc ad difti finus latcra oftcdit, ninc dc-
mum mclius intclligcntur, ubi illuinfinuin oflisq? foraminapcrtracflabimus. Vcrum prxtcr r
Procrfflti 1' illosproccftus, cuneiformcosincxtcrna fcdc adcaIuarixbafim'aliosquatuorcxigit,utrinc5 trdim^rue
lujlmles.
binos,&ucfpertilionumaLirummodopromincntes,undcctiam -^if^xiyaii/lis nuncupatur.ln i»nn,3,

duarum .ilaru mcdio finus cauitas^ conlpicitur,a qua ualidus cnafciairmulculus,qui in ore
dclitefccns,maxilIaminfcrioremfurfum trahtt.Atciuchuiusmufculiexortusgratiahiproccf-
ISi
fus c>;tubcrant,cumut isaptumcxillisduceretprincipium, tum ctiam ut principium ab illis 1«.

tuio cuftodirctur. ^Oc"tauum capitis os in Irontis oflis bafi contcntum,futura illa circuinfcri
OSumim ci, bitur,qux id a frontis offc &
cunciformi tcrminat .
&
" illa ctiam quam in humiliori narium
| ^
pitisos. fepiifededu(fi:.ahocosamaxillxfupcriorisofribusdirimereantea diximus. Prxfensosprx- [ccuadum',
tcr nariuin Icptum ab iplo cducTtum^olfadtus organorum Icdes conftituit,& multis foraminu ^ f
lis odorum gratia peruiumcft:attenucintcrim fubftantiacp folidum fe Ipccflantibus ofFcrt. 'i""''
Dein in caluarixamplitudincm oblongum cducic'' proccITum, lcpti rini fedcs intcrdiuiden.
f is^./lt.y
tcm,quibusolfaflusorganarcponuntur. Qiiinctiam pcocelTui illi durxccrcbri mcmbranx c,d,e.
'
pars pcrtinacilsime connaIcitur,qux dcxtra cCrebri partcm a finiftra in tcrdiuidit. Ad hunc ' ''fs'"'-'-
itaqucmodiimcapitisofrafchabcntjlcdcmquaccrcbrumcontincturcftormantia.quibusali ^h.''''"'
quis forteexGalcni Iibro dcOfsibus aliudos putaucritadiicicnduin, quod in ccrcbro rrpo-
fituin arbitrabitur. Galcnus enim ad cius libri fincm, inter ofla mcdicinx Candidatis iion dc^
Os fuo cdnis fcripta,aliquod ctiamin ccrcbro obuium, cnumcrafrcuidctur . quod fortaflis cft occipitis oC
'^"/hp^rficZ
fis proccfiTus in canibus admodum conlpicuus,& in homineapparens.
nihil minus quam
Mniic. Canibusnanqucintcrccrebellumacca-cbrum,latum,fcd tcnucosintcrucnit,"ubiduniaxat '
-f^Si.
inhominibus duram ca-ebri mcmbranam oblcruamus. Quum itaquc cius oflis apudGalc- 7.0,0.
lenum alia nulla fiat mcntio, diuinandum cft, num ille canis proccfliis ab ipfb intcllioatur:aii
ucr6antcipfiimaliquis(ut Marinum fecifle opinor)illiusmeminerit,&: Galcnuspoftmodu
iii bobus fuis , quoru ccrcbra potifsimum aggrcdiebatur,id nunquam obferuaucrit ac pro- :

inde ita folumpcrRincloriCjncquicquam faltem, cuius alii diflcdtionum pcriii quouispacflo

mcminitTent, ab ipfo in Anaiomcs traclaiioncomiirumuidcrctur, offis illius mciitioncm fa-


scrc uolucrit : idquod& dc fummo humcro , feu fuperiorilcapulx proccflu accidiflc quum
(
t iliccttcrtiumquoddamos,nonniiIlorumHippocratisuerborumoccafionc,prxterclauicu
laiTi & fummum humcram" in illorum olsium connexu oblcruari tradi' m intcg-h
dit)infcquEntibusIiquid6demonflrabitur. fi.Qjidi^.

DE
DE HVMANI CORPORIS FADUICA. LinER I. 35

DE OSSE IFG^LI, ET OSSlBys QiV^E .

riipi prieriiptx iij?imilctntur i Cdput l^II.


Huic CdpitinulhprxJlqiturjigiirct^quodiu^alc os in pr.TCcdctis Capitis tcrtid ct qiiintd
figuris P' C!" X
notdtumficrit.<picmadmodiim CT ipfiusjutura in tcrtia qiiidcm quin^

ta aiitcm Y indicdb.itiir . Ojjd iiero quce rupi prarrupttc aj?imildntur , fcu qua; Idpidcaiioca^,
mns, ctiam quintapra-ccdcntis Capitisfgiim ofcndiintur,totanimirumJcdc,qud C, C
jy[^ ]yl, m, m, m,m,h huiifmodiin Cdludrix bdfiillic rcpofiti chdraclcrcs occiirrut.

isspirjsr]! N T E R rcliqua corporis ofTa, quxdamproprris circufcriptionibiis Qjy!,.,f3j„- of


tcr,

i- '- : rainis^clefticucajnonfccusquaiTilipcculiariaclTcjitoirajdillcctioiiupro- fmmfdilMpc


™<icicf,m-
:
:- . .
iclToi'ibus dcfcribiiturjin oliiumqjuumcrticuiTi cxtcrisrcfcTilttir. Huius
::i
n T I . 9' II > cl,!hcircmiif-Ti
1! ocncns cltos tugalc Latinis, Orxcisucro obnocnuncupatuni, ,[,n jiomt

^ty^^ll quodutraqpoira(funt enimutrinqifingula^boum cquoruimieiugis ab 'Ttipom.

AnatomcspcritisalTlmilcntur.Colfatauti;os iugalc, autpotius caluaria Osingdic,

nominc di<rta,cx duorii oflium proccflibas inuiccm obliqua fu


tura coi:untibus.' ac poftcrior quidcm cius pars tcmporis offis proceflus cft,"' anterior autcm
Clp.X. pars,illius oflis proccffus ccnlctur, quod uniucrfum ociili fcdis cxtcrnum angulii efformans,
6
maxilla; fupcrioris oflium primum numcrabi tur. Adeo fanc,ut os iugalc proprHs dcftituatur
!,sfig-<^
CApiUi V.
C sji.6c,i. tcrminis,aliudcpnihillit,quamduorir proccffuirmutuo' futurx bcnclicio coinillorum rcgio»
X. C;i;tcruiri os iugalc mcdullx cxpcrs eft,folidu,duruiTi,5<: lapidis modo ad paticndu pcrtinax, lugJi; „pj
''
HuiuCnodi nanqf cfformari dccuit,qu6d tcmporali mufculo oporimcti ritu fucrat proponcn «fi!-
d 4 mit'
fculorum t.t
dum. Hoccnim os forisgibbum, intus cauuin, illi mulculo Gigaciflimcopponitur. Qiiamiiis Qffi-^""".'
huli pnm« interim Natura hoc propugnaculo minimc cotcnta, tcmporalem in capitis oflibus inagnaex ^^;^^"*^.^;^
V,dcm r.
partcoccultauit,finumofsibi.is infculpcnsmulculorccipicdoapprim:;idoncum,&huncun
dtqueuiciiiarumpartiumtubcribuspromontoriisqi circumicpientcm. Atqucid mcritiflimo
Naturamolitur, quandoquidcmtemporiamulculimaleaftcfli, conuullioncs,febres,fopores,
amcntias infcrunt, quia iicruorum principio proxiincacccdunt, &C lolum os cos a ccrebro
tf.g.ttntci ipfiuscp meinbranis dirimit. Adde' quinos neruorum ccrcbri furculos (prxtcr trcs cnim aliia
f(i.//.4pq/i notos A:iato!nicis,duosadinucni)fingulis mufculisimplantari.-obidcpnoniniuriadiimHip
UQJ<, b, pocratcmpi-onuiiciauifle,plagasprxcipuasacftuporcininduccntcs,cflctcmporalcs. Scdho
Manforiitm
c,d.
ru.Ti mufculorum prxftantiaminfccundo libro cuin rcliquis ad unum omnibus abunde pro. iiifciil,tmi iu

S-<i';}ll' p-
lcqucmur. ubi etiam doccbitur, lusale os in hoc prxcipue fonnatuin, ut ab ipfo mafleter fiue
^ 1
r^ „....-'.._..._..... n „~ _rr-
, . ] ' ctpi„Ju;?:erc.
f.
f nxcins manforiusmufculusopportuneprincipiumducat. Cxtcrum uetcnbus AtSoeic/li
^ .
, I .
oflauoca-
fi.6 cjp. bct r,
'
r,
bantar,qua; petram &:eftractamrupcm non duritia modo,ucrum ctiam imaginc rdcrut. Hu-
f 1.. J' ' r-TT W/'^ pra:r,t>
fi fiiiit oh- rupifmt,
iHA. iufinodi aucem eft inferior capitis pars, qua dorfalis medulla e caluaria delabitur,ac ubi m.tmil liu.

lares Si ftylum rcferctcs cemporu ofliu proceflus cxoriucur. Eius cniin rcgionis oftTa omnium
uniucrfi' corporisduriflima&foli4ifrimacxiftunt,aC(5rcueracomodi mufculorum cxortus
acinfcrtionisgracia,prxrupcxafpcrxcf rupiquamfimilima.Vndecciamhancpartem merito
itanominanda arbitror, nuUumqi in corporc os propria finitti circumfcriptione pctrofum la-
pidcum'ucauetcribusfuincappcllaturcor.Qi.ianquamrurfusnonignorein pluriinos,dunta
xat tcmporum oflii hoc nominc indicauiflc^no quidcm adhuc uniucr&,ueruin illam ipforum
portionc^quxdiiSosanteproceffuseducit. Pcr mcigitur,itaCcmporuoflanoininareliccbit:
modo neininc latcat, dicTii nobis caluarix bafis regionc Anatoinicis crcbcrrime pctrofum os
nuncupari,& dcin inccrdii ofla qucda ab ipfis comemorari,ac fi propria donarecur circufcri-
pcioiicquijtamennihilaliuduere ccfendaucniat, quamduoruoflltimutuocoeuntiii(uciani
Tm pgii'
&
dixim s) fines, aliquando unius alicuius oflis una fcdcs,uci eueniflc audies in"ofljbus qug fa
'.1

rttap.i^.
cri ofljs la tcribus coardantur.ac triplici nominc pro fedium ratione donantur.

DE OSSICVLIS ^VD ITVS O KG A


niconfhud,ioncmingrtiia\ti^us, Caput VIII.

ttVIVS FICVRAE INbl


cem fequens pagina proponet»

OCTA
,

54 ANDREAE VESALH BRVXELLENSIS


OQTAyi QAPITIS FIGyIL.AR (.qjf AR MO
do prEcccffii) ac ciufdcm charaflcrumlndcx.
5* R<^E C 3 D E 7VS fiaura auditns or^ani ojiiaih nprimit.prcecipua aiimil
liiisjigurit efftgics,portiomm cx dtxtritcmporis ojjc cxcBam abruptimut commonjlrat, cjuce
dcin pcr mcdiu difcSa, duas qtne in eiiis oJ?is cauitatc rcponutur,mcmbranas,und cum oJ^iciiUs
obocuhs ponit: uti charallcrum indcxhuncinmodiim cxplicahit.
Foraminisportio ,(^uodabaurcintrorfninadmcmbranam B notandampcrtinct
Mcmbrana tranjiicrftm Joramini obdu^la,quodab aurc in cauitatcmjcrtur^in tcmporis oJ?c au
ditiis organinominc cxculptanu
C jymimauditus organioJ?iculiim,malIcolo aJ?imiJatum,
Z) (^uintincruorum ccrcbriparis ncriiiis.
E Quintiparis ncriiorum ccrcbriramiis,pcr cieciimJSrameii ad miifculiim tcmporalcm potijti^
mum digcfliis.
F Quinti paris ncriioriim ccrcbriramiis,perjoramcn procedens, ([110 iicna auditiis or^anumpe^
tcns cxcipitur.
G Series qiiiiitiparis ncruiad planam litucm^ concauitatis ciusfcdcm,hic auditiis organiocca^
fione ca^latam.
a Sedes cfrbicularem circtilum rcjircns, ciiius anteriori fcdi alterum auditus or^ani oj^iculutn
I- committitur,quod incudi molari dcnti comparatiir,z^ I hic iijlgnitiir.
K, K Cauernula:indicantur,qiiibus cauitas auditiis organo parata,intiisfcatct,
L MaUeiab omnibiis conterminis partibus libcri aiitcriorjicics.
J^l jSiciUeiab omnibus partibiisfiniliter libcri poflerior^cies.
N Incudis,fcu molaris dcntis ab omnibiis partibus liberi anterior jacics.
'

O Incudis Jeu molaris dcntis ab omtiibus partibus libcripoflcriorjicies.


T Incudis ac malleiita ut in aure committuntur,fimiilncxorum anterior ficics.
Q_ Incudis ac mallei undiunSlorum,pofleriorficics.
oD o' quidcra haud inftituimusorgani auditusconftruflioncmomni

paratam induftria commcmorarc^ quum harc una cum rcliquorum fen-


(uuni infl:rumcniis fcptimo libro cnarrandarelinquatur.nihilo minus ta,
nicn duo ofiicula, qua;in oftis tcmporiscauitatc auditus organi nomine
cxculptareponijtur,hfcopportunedcrcribctur,nefortcquicquamoflcu
in humani corporis fabrica hoc libro ofcitantcr prxterijfic uidcamur.
quanquam ncq; Galenum.nctf an tc iUum qucnquam alium h xc ofiicula
CiuitMiiiiii cogiiouitlc.titis hinccolhgatur,ciu6dnurquamhorummcntioincidcrit.Quandoioiiurati
morgmopi ditusorganiconftruclionereceniebojamplam anfratTiuofam^cauitatcmtemporisolliinfcuI
^'^'''"'''-'^''^^''^"''^'^^''^"'^^^^''^'"'^•^'^^pi^i^amplitudinc
Kinl^i^itfum
pmmmid. ampliori minus^ tortuofo, in e.^iterna capitis fcde uerfus aurcin cxporrigiair. Dcindeab hac
cauitate alia duo deducuntur foram ina, quorum alterum carcum nuncupabitur, altcrum ucro
hoc quocp nomincappcllaripofrct; uerum non fimilitcripti ca:co anfracSuofum anguftum^
jig. cn. rf rt

cft,& ucnx ad auditus organi enutritioncm acccdcnti uiam pr.-cbct. Atque hxc quidcm" fo^ L^librtj.
'

ramina fuis charafteribus notis^ duodccimo Capiteindicabiitur. nunc autem tantum ipfo-
figur, 11 ci.
QiJnti piris rtim mcminimus.quantii ad officulorum hiftoria duximus fufficcrc.In foramcn itaque capitis
rmnmtm ii amplitudincm qua ccrcbrum cotinctur (jDciflans,quintiparisccrcbri ncruorum altc/ncruus CD.
^ditiitorM-
orqa.' riK.nri-Qi- a^>^fi.,f..-''vn.„^..
s
„.,a.„.... .11 C U r_ Jj__n.- _ e i^- •
fubintrat.ac pra;tcr ramos pcr anguftiora ;
illa tenuiaqp foramina ab ipfo

d E,F.

digeftos,' inligniori
Ttuin jeries.
fuiportionc cauitatem tcmporis offi incifam mcmbranas modo oblinitrnon quidem uniucr^ c C.Hufi;
ifi.cci.ili,
fam,at quibufdam tantum fcdibus,qua(i ca nerui portio in plurcs diuidcretiu- membranas.ali'
3, itibiCt^.
quot eius cauitatis rcgionibus obdudas . Vcrum inter rcliquas cauitatis fedes, qua: uaric funt,
8i:alicubiplana:,alicubirarioris
fpongixpumicisqjmodoforatac, unaeftorbicularis&pla H.
'

O^iculuminj na,&offico circuloparumpcrextuberantcfepta. Ad huius circuli quinti paris ncruo obdufli


cuacompariij
cxteriorcmatcpauri proximafcdcin,'' officulum obferuatur, quod duobus tcnuibusacutis^
tum. I,N,0.
proceflibus tanquam cruribus huic oflco circulo aflabilitur^fupcrius, ubicruraipfius coijunt,
fpiffius craffiusq) incudis inftar
cfFcflum.Hoc altcrCi audims organi ofliculumeft, quod fane
lcuiori negotio intcr fecandum comonftrarc foleo,quam in prxfcntia,ut
ab aliquo qui id nuii
quam
DE HVHANt C0RP0RI3 fABRICrt LIBER 1. 3/
pofrem. Nihil enim aliud quo dilucidius cognofcatufjfe
quartiuicJeritj iiitclligat, dcfcriberc
& &
moni adhuc adt) ccre poflum, fiquide illius forma fitus uix manifcftius cxplicari qucant.
QiiippCjUti diccbamj ad circuli in tcmporis offis cauitatCjcfFrac^to iam oiTc, cofpicui cxtcrnii la
tus.hoc officulii rcponitur, &
bina quibus firmatur crura cxigit, quorura extcrius ac auriuiciy
niuSjcft brcuius & craffiuSjIatiuscf ,ac in acutii dcfinit apiccm. Altcrii crus quod intcrius con^
fiftitj&membrana; orbicularcm illam cauitatis fcdcmfuccingcnti magis, quamcxtcrius crus,
innafcitur, longius nonihil tenuius uilitur, ipfiusq; cxtrcmum quafi in unculum ccffatjquo
mcmbrana! cauitati tcporis offis obnata; implicatur, firmiuscp iniicditur. Officuli huius pars
extra mcmbrana prominens, fuperiuspartimplana,partim rotundacernitur;qucmadmodu
minorcs incudes effingi folent, quoru amplior pars plana eft;altcra,quxueluti in luucronem
definit,inftarconirotuda.GrandioresenimincudcspenituspIanidcpreffi'uc&:qiTadranguli
fiunt.Ca:tcrum fi hoc officuIi5,quia tantu binis donatur cruribus,incudi affimilare minus pla-
h fi..a. II " molari dcnti duabus tantum radicibus ornato.id confcn'e.
cuerit, nihil profccflo obftitcrit
Ktali pro '
Altcrumofficulum auditus organi fabricaingrediens^aiaracomcmoratoplurimiiuariat, OjskutSmdh
1™" & alteri mcmbrana: innafcitur.Foramen cnim concauitatis fcu antri in tcmporis ofleincifi,
'^'f'"^'''
i C,L,H. quodauremfpe(flat,eapartequacauitatisarapIitudiniuicinircn:,''mcmbranulatenuiffima8i
k B. prorfus pcllucidain eum modum obtcgitur,quo uas fuo infrriori fundo obtcgi obturanuc di
ciraus. Huic mcmbranula: tranlucrfim aliud officuK innafcitur, itacf illi intus tranfucrfim in^
ftcrnitur,qLicmadmodiI in tympanis fidcm unam atqjalteram craffiorcm mcmbrana: obtcndi
confpicimus. VtucroofficuliJualidius firmarctur,obIongu tenucmcj!cxigitproccnLim,quo
,. meinbran.'cIccundiiipfiuslatitudineminna(citLU'.HuncprocclTumliccrct' fcmorisoffisDarti „ r o
comparare,qua: ab ipfius procclsibus, quos rotatorcs uocaraus,ad intcnora ulcj icmoris ca, culiddfimorn
pita pcrtinct imo fi hxc infcriora capita a reliquo fcmore rcfeifta finxeris,uniucrfum onJculii
. "J co^.irMi>,

tuncfcmori opportuneafsimilabitur. Qticmadmodu cnim femur iuxta ipfius ccruiccni duos


afcifcitproccffus,ficetiaofsicuIiihoceadc{edcproccffiilosaliquotfibiucndicat, quorilibcne^
ficiomembrana; fuac firmius innafcitur.Dein,utfcmoris oflis ccruixoblique uerfus corporis
amuffim rotundum ccflat;ita ctiam
interiora ad coxendicis offis finum uergit, atqj in caput ad
prarlcns officulum,amcmbranaintrortum abfccdit, in rotundu caput dcfines, quod Ixuemi
nimeqj aiperura eft, &C fuperioriparti altcrius offlculi, quod molari dcnti,aut incudi afsimila'
S. uimus,ita tcnuiflimarum mcrabranarura intcrucntu"'coinraittitur,ac fi mallcus incudi laxc alli
garetur.nonfecus,quamfiofficulumpoftremoen.arratit mallcoii pra^ftarct munus : allcruni
ucro incudis uiccm gcrcrct, led pro mallei mole nimis quam parui. Num
autcin officLila incu^ i_^uSiiit
dis & malleoli officio ita fungantur, quemadmodum fane forinam rcferu t, & lcuiffimo afHatu o/f/cK^o,

iecunduraofficulumcumincmbranacuiinnafcilLirintcrdinccandiiinoLictur,primoofsicuIo '""""fi^'

interimquodaramodoquicfcentc,amehaudquaqLiamaffertumLieIiin,qLiandoquidcauditus
rationcm non latis cx fcntcntia percipia.Non quod mihianimo excidcrit,communc illud mc-
dicorura ad partium tempcriem afylum &
airis gyri, quos cx huius pcrcuffu in aurcm ferri,&:
quandainincmbranam ft:rirc,ULilgb nobis elapillorum in aquam iaiftuperfuadcmus,intcrim
organi huius col-truclionis prorfus ignari.Longe enim diuiniora rcrum Opifcx callidifsimo
ariificio hlc machinalur, quorura fabricam iatis dilucide in fcholis quidcin coraonftro,ufum

&
autcm opcrandi rationem non magis quam oculi ipfius aHcquor. Vcruin quia dc auditus
organo poftea prolixius pertraflabitur, hic fat fuii ofsicula rcccnfuiftc qua: fi hoc fci-inone
:

non aff-cutus fueris, uilLili,aut agni, aut alterius aniraalis capiic in menfam pofito, temporum
osnunchocnuncillomododiuidcs,horumoftiumconftruiftioncm animaduerfurus. Quari
quammulto fatius eft hxc in crudocapite,quam in coiflo examinare, &
inhominepoiius,
quam alio quouis animali. Non cnim illa adininiflxaiione,iam {pcflatu iucundifsimam ofsicn
lorura conftrucftionemadinuenies, quaraomniumfcrcmuficoruminftrumentorumfabrica:
rationcm cx audiiusorganicorapagcdcluraplampcrindeadmiraberis :ac uclhocin primis
noraincaudiius organi harmoniamfumma uoluptaic iniuei-i Iolituseft,nonmodomuficO'
rum abfolutiflimus , ucrum &
noftra;:a:tatisphilofophorum eximiuradecus H A R c V S MdrcuAn
ANTONIVS GENVA, primarius^uaria^difciplinariicrudiiionccxcullilsimusapud ton.Gtnudcy
Patauinos philofophiaDprofeftbr, cuirerum naturalium ftudiofiiantum debebunt,quanwm ^^^^'••"•g'^

frugis cx hoc meoconaiuipfis accedet, quippe qui ad huncinchoandumprimusautor,ac wilj^^c'!^


fcdulus monitor haud minus extitit, quam rarum uirlutisicxcmplar vvolphangvs cliounJ, i^t dl,

H B R vv O R T, patricius Auguftanus,ob incrcdibilem crga liieras earuin^ cultores araO'


.rcm,immortalitatc dignifsimus,ac mihi duinuiuamunicecoIendus,qu6d ad huius operis
abfolutioncm,quantum in ipfbfuit,nihilfeceritrcliqui,

DE
.

3lS ANDREAE VESAt-II BRVXELLENSIS


DE DVOD ECI M SWERIORIS M^XIL
lceoJ?ibus,iii(JuorumcLiJJimnaJioJJa(tiitmrcfh-mtur, Caput IX.
PRIMA NONI CAPITIS FIGVRA-

PRIHAE NONI CAPITIS FIGVRAE, EIVSDE M'q.V E


charaflcnim Indcx.
H<^E C fiffim antcriortm caharia-Jedcm cxprimit , maxilla:Jupcrioris ojp , ijudm
datum cfl accunitiJ?imc,oflcnfum.Humana: autcm cahiariit caninamfuhiccimii6,ut Galcnijtt
perioris maxilUc oJ?ium dcfcriptio, Icuiori ncj^ otio dquouis intclli^atur . 'Prtetcrca,ut oculo.^
rumfcdcs,ac in ijs apparcntcsfttura: offatj;,quoadfLcri licct,JJc6larcntur,hominis caluariam
occipitio inniti, anterioriJedcJupcr caninam erigi oportuit . 'Prajentis autemfigurce cha^
railerum indicem ita di^eram , ut ma iifculi Grircorum , maxilkfupcrioris ojfibus (c^uceJex

utrin^i eruntyprimiim adhibcantur: rcliquis autcm oJ?ibus CTfuturis, utforsfirt,omncs accom


modcntur.Cxtcriim priores aliquot charaSleres ojlcndendis foraminib.capitis iuuabunt, qua-'
re ctiam illi ad C aput his dicandH opportunercfcruahuntur. Sunt aute iIIii_^,B, ufpic ad I.
11 Frontis os Ictiam poniiur
. in oculorum fedibus;,camfontis oJ?ispartem notans, (juxfupcrio^
rcm oculorum Jcdium rc^-ioncm conflituit .

K VerticisasfniRrum. L Siniflritcmporis os.


M Mmmillaris proccjfisJinijler ,iuxta cluem proceffin fylum rcfircns etiam occurrit.
M Cunciformc os,inJinillri tcmporis cauo cr in dcxtri oculijedc N infgnitur. In Jini/lri autcnt
oculifede G M rcponuntur,idcm os indicantia : qiianquam illi charaBercs huitisfcdisforrt
minibus ofcndendispecuIiaritcrfibfertiiant.^dha^cIVtjuojjrcponituradintiintimfiiifri
lateris dciitem, notans cuneiformis ofis particulam , cr dcinftittiram id os dfuperiorimaxilU
hac in fede diuidentcm.
r r Hoc os,nobis primum maxillxfuperioris ntimcrabitttr.ac V in octilifedc poftii,huius ofis par
tcm notat,in octtlifcde conjficua. Circumjcribitur ucro id os frafcntisfjrura: a, b, Qj^R &
V ,quos characlercs fuis locis fcnftin explicabo.

A Infnifrioculifedc A tantii apparct,fupcrioris maxtlUfecundU os indicans,qttodtcrminatur


fittira A cr C literasproximeactielut orbiculatitn ambicntc,z^ qiiodumodo X, V, c. ctia.

0 In fniilri quoqtte octilifcde 0 tantiim occurrit , tcrtiiim maxilla:fiiperioris os indicans, qiiod,


V T , , c cr dintcrcipitur
AA

9
. . . . . . . . ..

D.E HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I, 57


AA Q^^i^tum mdxilliefupmoris os.A in oculiftde pofitum huius ofis pcirtan qure infcrio^ uotctt,
rcm ocuhfedisre^ioncm ma^n.t cx p.irtc co/htuit.Dcin codcm ctiam A indtcatur principium
firaminis,ipiodingcnisBinfgnitur.ycramidoscircumfcribiturh,^,c,y,X,c,d,b,h,a,
N,inprimahacfigimpofitis,<:srinfupcrc,u,t,cry in fapicmi filgtira poncndis
H Quintum maxill^fipcrioris os. Vmim H dcxtri lateris os,aItcrum Hfimfri latcris os infinii,>
at,(^uod QX' in alijs charaSleribiu obferiiatum uidcs
n Inalterafccudiuehiiiuscapitisfigura U fic offcrt,fcxtumfupcriorismaxiUieosindicatiirum.
quo ctiam chara^erefiexti ofis coniiixnotahitiir,ipfum uidelicct altcriiis latcris
fcxtum
O N iriumfieptum , qiiodoSlaiii capitis ofis cribri modo perfirati proccfifis putatur. <^^juc
os.

his iam explicatis chara£leribus,offia pra:fientifgura occiirrcntia iifiqniuimiis.


'P Sutiira duos ofiiim proccffiis committens qiiibiis iugale os efformatur
,

Qj!^ Sfutiira notatiir, cuneifirmc os aprimo maxilLc fuperioris 0fic dirimens,ac hk in


oculificdc confficiia,in dcxtri^i ociiUficdc ad charadcrcin (Xjlariu6fierc,qii.{m
infiiiii£iri,ap
parcns .In tcrtia iiernfigiira, cr qu.trta, quceficxto Capitipneponuntiir ,
ha:cfiitura in cauis
tcmporum d iiifiqnitiir
^'^ ' ^3 ^ Y,c;' Z Suturafiantisosdmaxill.tfiuperiorict^cuncifirmidiiiidcns.^b
R. cnim ad S futiira: pars notatiir ,fioiitis ofi cr primo maxillce offi communis, qiia; in caiiis
temporiim in tcrtiafigura fiexti Capitis conjpicitur, inibid b ad proximum
ipfi b pcrtiiiens .
Hic ucro ab S adTfiturte hiiiui intcrualliim notatiir ,fiontis ofii cr ciinciformi commnnc
T ady intcriiallum mctitiir, tcrtio maxilLe ofii (^fiontis
ofii cSmune.^h ad X
intcruallum prtefeiitisfiitura infgnitur, comiincfi-ontis ofii
Y
fiecundo inaxilLe ofii. Inter X
Cr huiusfiiitur.e tiitcrii.-illiim coiiffiit, quarta maxilla; ofii acfioiitis ofi cominune . ^b Y
ucroad^Z.fiitiira iUiiiifignificatiir intcruaIliim,comiincfiontis ofi,cr qiiinto maxilLe
a M ofii.
axillctficdes afipcra inarqiialisif, qiia pritnmn maxilla' os qii.trto committitur. Vcriim
ab a
ad b fiutura indicatur,duobus illis ojiibus communis,ubiha;c in antcrtori caluaria- fedc con^ cfl
fpiciia .
Vars aiitcm ipfitus qua; in tcmporis cauo Iatitat,cx quartafigurafcxto Capitiprarpo^
ff'ta,fitib charadcrcfi in tcmporis Cuuo pofto peropportune petcs
b A bad Qijtiturx primu os dqu.trto diuidcntis p.ars indicatiir, quce in oculifede cfl cojficua,
Hcec in prafcntisjigura-fiiniflra ociilifcde cbaraHcrib. p.iuciorib.cccip.tia,ef manifcflior.
c i-Ab V ad cfuturanotatur,ficcundo of?i ct tcrtio commiinis. Qtiicqtiidaiitcmfirfium iuxta C
Cr A adX ufiq; ducitur,fecundu os dqii.trto dirimit.

d d fieriiit dcfcribenda tertio maxiUa: ofii.


cnim ad T V
fipcriorccius ofisfiedcm dcfcribit,y
adcantcriarcm,TaddpoJlcriorem,qiia cuneifirmi committitur ofi. c uerd ad deius ofis in-'
firiorcnt partcin circumficribit, qiiarto maxill.e oJ?i contiguam.
e c adY futuram not.tt,qiiarto maxillce ofii ir^ quinto commtincm.
ffiad 'Zfituram infinuat,quinto unius latcris oJ?i cr quinto altcriiis lateris ofii communcm
g Innarium amplitudine
q ponitur,ftitiircim indicatts, qiia fcpttim nariiim dquartis maxill.e
fiu^
perioris ofibus difiungitur

h Siitura,aiit harmotiia potius, quartis maxilla:fiuperioris ofibui communis, cuiiis beneficio illct

intiicetn in inuflacis rcgionc dirimiintur.


i ^
tiiis
ifupcriorctnfiraminis B not.ttifedcm,iponitur,indicaturum quartioj^isfuturam,quce ela
qudm idfiramen cotfilit,ipf^ quarto ofii diintaxatpeculiaris
efi
Hominis caluarice, ctiius inodo indiccmprafcquor,figura,
prcetcrea infgnitur chai'
tiullo

ra8erc,neqi aliudin illa enarrandumfiuperef . Subfcquentcs ita^ notce canis caluarice hunc in
modum proprice ccnfehuntur.
li Sutiira dmalisfiirfum admedium ambitm ocuIi,tn infierioriregionefedis oculorum afcendcns,
ufji adl. •

l.m l tifqi adin futuram notat, adfiipercilia ufique iuxta internu oculifedis angulum cofcendentcm
n Sutiiraab illa quai externum nafiiafiutn I.ttus circumfcribit,intcr caiiinum dentem ct incifioriu
ipfiproximiidclata. Licuiffethanccaluariipluribuichara6lerib.occupare,nificxifiimaffcm
hoininis maxillam LcSori in prcefentiafatis negotij exhibituram.
D S EC V N
. . . . .

33 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


SECVNDA NONI CAPITIS FIGVRA-

SECVNDAE FrGVRAE E 1 V S D E M'q.V E CHAR A,


tflcruni Index.

T R. S -E Isl S Mpalatum maxiIU'^j fu^


Jtgiim, cahariLe bafim in hoc exprimit,
ptrioris nfjain priorifgura cotnmonfraret . Huicautan psrmulti adfunt charaScrcs ,qul
capitis oj?ibu6 futuris^ cnarrandisJtipcrius adiuuerunt . acproindc quidillisindicttur, ex je"
xto Capitc pttas licet . Quamuis interim hic cos annotare operarpreciumJit^^uibM adpropo^
Jitam cnarrationcm indi^emus.
L Htc modica ofisfontis portio in conJpeSlum ucnit,
OOPP Cuncifirme os.
Q_r Hoc ospriorquotjsfi^ura T notatumhabet^c/l^iprimummaxiHieJiiperiorisos.
S A Hoc os priorJ?£ura etiam A indicat,eflfi (piartum maxilU os.
X Caluari.tfdes,(^uain os iu^ale .^^atomcs pcritis uocarijam antea diBum cjl.

Y Siifura, quie duos procejfis os iuqalc cjformantes committit

d Htc LititatJutura,primum inaxilUfuperioris os d cuneijormi difcerncns:deindc et futurce prl


mum dquarto dirimentis p.m,in temporis caiio confpicua.
e Sutura cjuarto tn.-ixtllie ojsi aineijormi communis
Suttira: primum maxilla: os
f dquartofcparantispars,in anteriorimaxilU rcgionc apparcs, ac
priorifgura ab a adb indicata.

g Suturafoiitis op er prima maxilla: oJ?i cotnmunts, qu.mfuperiorifigura R. injt^niuimus


n Sextiim maxilLvfiiperioris os.

q ^be iierjiis qfiitiirafcxta tnaxilL-e aj?i


cr cuncijortni communis indicatur.
>2 Septutn n.irium, crJedes qiia idd cuncijormi ojje dirimittir.
t . u <-^' t adu tranfucrft ttat.tturfutura,fextutn os tnaxilU dqiiarto dirimens.
X ^bxadtfiituraiiidicatur,duofcxtamaxilliefuperiorisojjdabinuiccm feiun^ens , & iuoy
bus illis oJ?ibils cotinniinis.

y Sutiira ttotatur rcBdper palatum duSla, quartis maxilla: ojiibiis comtntinis


:j- 'Priuatim indicatiir Jiramcn in anteriari palati fede poferiori^ dentium inciforiorum re^
giotic apparens,adctiiiis latusintcrdumobfcuraoccurritfitura,
tranfiicrfim aliijuouffic iit
fi.irtoJuperioris maxilU ojje prorepens, a infi^nita

SVPE-
DE HVMANI CORPORIS FAERICfl LtBER I. 59

VPER I O R maNillanonunico quidem,fcdpluribus


cFiormaturofsi- CurvtaxHU
buSjatqucidpotiffimum, utadpaticndufiatpcrtinacior,nc icilicctllatim pltinltn cm,
unaeius particula laborantc, uniucrfa intcllctur,fcd quo malum una cum fl"^"f"l"'^: cr
"
ofsium ftrticlura diitum cft) dcfinat. Deindc quum no '^i^^"
ofle (utin capitis
omncs cius partcs a;que folidas, fpiflas ac duras fieri oportucrit,illa quocp
cxpluribus conftituiofTibus fuitnecclTc. Atquc lixc prxcipucduris^lcd
admodumlcuibus compomturoflibus.nam nariumtoraminaadcoam»
plapatentiaqituntjUtianta^molimaxillxinfignisaccedatlcuitas. Dcinalii inoflibus finus,ac
intus latitantcs caucrn<x,quas ai:r opplct,ade6 amplx caux^ cxiftiat, ut maxilla lupcrior utrin-
qucad lateranariumcauitatis,fimilc quid nancifcaturcum cereisimaginibus,quasinuarias
formasfundimus,acintuscauas relinquiinus. NonenimGalenohacpartcaffcnticndumcftj LiL^t.JtV.
qui fuperiorcm maxillam mcdulla: cxpcrtcm, durisqj offibus, ncc leuitate indigcntibus cfFor^ > pmturn.
matamdocct:qu6d hxcnihifuti infcrior,moucatur. Qimm interim infcrior multo fanefit
ualidior, &
oflc conftct iniuri)s fcrendis longe pcrtinaciorc, multocp minus a Gallica lcabie
crodi apto. Compinguntur uer6 maxilfa fupcrioris ofia inuicem futuris, ita tamcn ut ca qua;
pcrharmoniamcommittuntur,futuras quoquemod6appcllarcliccat.NamuelGalcni luffra Uiatio.
gio cas omncs futuras nominarc ncmini uerendum cft, cjimm cxaiftitlima: (fi modo qux fint) LtLntitOp
harmonix intus qucndam mutuuni ingrcftum lutiirarum quafi ritu oftend.lt. Cxterum quac
nam futuraria fuperioris maxillx fit fcrics,quisq! illius olsiiim numcrus, longe facilius dcmon
ft.-atu quamfcriptuarbitror.Qi.i6minus tamcnhicrciditlicult.iticcdam,primum hominislu

pcriorcm maxillaaggrcdiar,ac dcinccps obitcr in quibusGalcni dcfcriptio canibus aut fimi^s,


nonauti;hominibus coucniar,fubiungi!. Vocabitur itac]uefupcriormaxilla,quicqtiidofsium
in caluaria prxtcr fuperiorcm dcntium fcricm nobis adhuc cnarrandtim lupcreft. Capiris igi
tur ofia o(fto,fi.iis futuris circumfcripta, iam antcacnumcrauimus:prxtcr quattior oflicula,au
^
ditus inftrumcntorum conftructionem ingrcdicntia. Maxilix autem fuperioris ofla (prxter
iJ."'fim"nu
tenuia qua-dam fungofa &ucluti nicmbranea ofsicula, qux in narium amplitudinis fummo, mtraiio.
in exiccatis, autnupcrcocliscaluarijs impcniccartilaginca obferuantur) duodccim funt, ab
Primum r,

r,i,ifig«r-
un-oquc fcilicct latcre fena Atquc horum fex, unum ledis oculi extcrnum angulum confti'
. '

tucrc diccmus, fecundum ucro &


tertium ad oculi ledis internum angulum rclcrentur. quar-
ter. e i
fjg. tum omncs fuilatcris dcntcs fupcrioris maxillx lufciperc docebimus.quintu cxduobus (qux
qudrt.A,.\.
i, ifi.qutU'
itauocamus)nafiofsibusaltcrum crit. fcxtumcum luo coniugcad palati fincm collocabiturj
quanarium foramina inoris amplitudinc fpciftat. Acceptaigitur in manus caluaria,illam cum
fextFtn tfi. figuris huic Capiti prxpofitis conter^fexqihorum offium fuis characlcribus in fignitorum cir
cumfcriptioncm tuo marte aliquaiitilpcr inquirito : & qucmadmodum in fcholis ficerc coii'
fueui,rudiori pcnna omnes qux tibi occurrent fururas,in altcro caluarix latere atramcnto obli
tera,ut indcfuturas quibus ofta diftinguutur, cx fcntentia promptius adinuenias. Ac primum
omniumoculilcdianimii accomoda, cofideraturusquot'nairnllacfIormeturoflibus:quor5 QmtoPiL
h tfg.Vm
nonuulla ma.xillx fupcriori, aliacapiti afcribuntur.'' SupcriornanquehuiusIcdispars,fron.- Ctllt fcfitS
fuufi. ocuii ejformttur.
tisoflcconftat." Vertcx aurem huius fcdis,qux inftarconi pyrainidisqiiiiardumcogitur,
fcdr.

c . ji.G.H. oftecoinponitur cuneiformi, magnam quoquc extcrioris lateris oculifcdis portionem (fcd
profundam) cliormante.adco ut cunciforme os,fccundiim os:Irontis autcm,primum,in ocu
lUedenumerarinihil prohibcat.' tcrtium autem, olsiummaxiUx primum numeratur,quod
totum cxtcnm oculi fcdis angulum,&; infcrioris ambitus mediam portionem conftituit,'Yeli-
quam autcm inferioris ambitus oculi fedis partcm ad fupcrcilioru ufquc mcdium,maximum
fcuquartum maxillx os occupat, atquehoc ctiain ipfius fcdis inferiorem partem quodammo
do rotam cfticit,inter oHa oculi fcdcm cfFormantia numero quartum. Qumtum ucro oculi fc-
dis os,in intcrno confiftit angulo ucrfus anteriora,SL luxta fedis ambituin, cftqj id olsium ma-

1 1 jig.e xillxfccundum.^ Sextum autcm otsium ledcm oculi conftituentium, in intcrno ctiam lcdis
rcponitur laterc,& pofterius nupcr ditfto locatum.nobis maxillx ofsium tcrtiS cenfctur. Duo
nimirum priora. 8c quatuor ad fuperio^
itaquc oculi fcdis olTa, ad capitis oflarefcruntur, diio
rcmfpeftantmaxillam, quatuoruidclicct poftrcmo cnumcrata. Poftquamhxc in oculifede
11011 olcitanteranimaducrteris, & futuras infpcxeris quibus lexoculi fcdis oftatcrininaiitur,
licebitcxactius unumquodquemaxillxos priuatim fuis luturisadhuncmodum circumfcri'
Pnmtim mto
< t,r/i.r,r.
bcrc .
"
Primum niaxillx fiipcrioris os,altcram oflis iugalis partcm conftituit,& nonnihil tcm
poris fupercilijq; ac fedis oculi,totum uidclicct extcriorcmangulum,in fe comprchcndit,non
minimaminalxetiam portioncm efformans. Committitur autem hoc primummaxillxos,
tcmporis oflijiiiterucntu Iuturx,qux duos proccflus os lugalcefformatcs iuiigit. Dcin com
D i mittitur
v

43 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


mittimrofliciinciformi' eiusrutur;cbcncfido,qua:percauateniporadcdiuisclu(f}a' ctiamin c !,4/.is

oculi fcdc confpicitur, huicq; primo maxiila- offi & cunciformi com unis cfl:. In I u pcriori parrc "P""
'nccliiurfrotisoflijcafedcquafupcrcilijcxtrcmuhabctur. Fitucroba-ccomiirura illius 'lutu
ra;benefido,qiia;a cauis tcmporu pcr oculorii fedes adlupcrciIiorumcdiumfi:rtur,frontisc|j f ,pg.R,s,
osamaxilla 'upcriori &cunciformidifccrnit.[nferiori auicpartcinlioniamplitudineprimum ''.v,X;
os quarto eafuturacopingiturjqua? tribus locis in cofpicuo cft r in cauo fciltcct tcmporu lub ^'^^^ j;„
offe iiigali," in antcriori maxillx regioneiuxia malam,' & in oculi icdis mfcriori partc.Sutura: f,
pars in cauis tcmporum confpicua, ab inferiori paric intaaialli lliturx os cuneifonne a primo ^ 'As- ^^'f

maxillxo(lcdiiiidctis incipit. afinccnimiIloha;c futuraobliqucdcorfumnonnihilinpriora


feriiir,quoufqiad infimammaIxfcdcm,ubiha-cafpcraina:qualiscpeft,pcrtingat.Pars autcni d ddci^
huius fuiura; in anicriori maxillx fcdc apparcns, a malaobliquc furfum ad oculi fcdcm conicn •fg-'''

ad media regionc inferioris ambitus ociili htc fedcm circumfcribciis.Pars auicm fcu inteiv
dir,

uallumhuius fuiurx,primum os quario comittcntis in oculi fcdc cofpicuum,a mcdio intcrio


risambitus lcdisoculi pcrhumiliora ciusfcdis rcirorfumobliqueucrfus extcriora lantilpcr
confccndii,dumadinfimamfuturxparicm,cuneiformeos aprimomaxillxdirimctis pcriin,
gat. Ad huncigiiur modumprimumos circufcribiiur, quaiuor (utidiximus^ofTibus com^
mifRim: temporis fdlicct olTis proccdui altcram oflis iugalis partcm cfrormanti,dcin cuncifor
SecunJrimj, mi oiTi,froniis oni,& quario maxiilx ofli, Sccundummaxillx osca-tcris omnibuslonge
'

minus,&; fquamxinodo icnuc,in interno oculi lcdis angulo confiftit.ubi foramen habciur, h i/g.c.
cui' caruncula prxeftinicrnumocuiianguliimoccupans:quxinhocci cata diciiur,ncqiiid cji is
«l'.

pituitxadoculorum fcdcsa ccrcbro cxpurgaium, in genasdefluat, fcd tota per idforamcn


innaiiumampliiudincmprocumbat. Olliculum hocfuperioripartc' modicointcruallofuiu j,^ y
rx tcnninatur, Ironiisosafuperiorimaxilladiftingucnris.Qiiarcetiamfutiirxilliusinicrucn «Jx.
tu ofticulum id trontis ofli coinmittitur. Ab hac Iiiiura/aliafccunduin poftcrius ofsiculi latus c ifg.,i,

delccndit.qux fecundLiin ipfius ofsiculi infcridra rcpcns, pcr antcrius ipfius latus furfum in fmmilH
candcm fur.ura dcnuo afccdit, quam fi^oiis os a inaxilla fupcriori dirimcrc diximus. Cxtcrum
^jf^*'',^"
futura, qux a iain diflafi-ontis os a maxilla difccrncntcad eum modum in orbem pene fertur, i,,,^' „„.j;,.s

in poltcriorc ofliculi regione(quxoculi fcdis conum refpicit) lcciido ofliculo comunis eft,&
illi quod tcrtium inaxillc iiobis cnumcratur. Ad infcriorem uero olsiculi partcm,& fecundum

anicrius ipfius latus, fiitura hxc communis cft


ipfi ofliculo,& quarto maxillx Iiipcrioris ofli,
Contingit iiaqucprxfcns ofliculum fuperiori parccfronris os, poftcriori tertium maxillx os,
interiori uero anicrioriqi quartum maxillxos. Olsiculum iftudquia laxehxrct,&antcriori
partc quarto olTi harinonia iicrius quam furura iungitur,ipfumqj admodum tenuecft, in cal-
uarqs c tcrra cfiofsis raro occurrit : quod in humida hac fcde pofitiim,lacilcputrcfcat:& ob la
xumn;:nis concxum, promptc dccidai. In coiSis ucro caluari)s,&artcadofsiumdifciplinam
l^enium w,
XllU
paratis,abfquc negotio lcruatur, 'Tcriium maxillx fuperiorisosfimiliteraclccundumte. aifi.e.
nue,& fquamx modo ccrnitur pcliuddum:& quando cflringirur,intus finibus acrcopplcris
amplisq; fcatcrc ccrnirur. Hoc paulo minus toro quadrangulu eft, in inrerno larcrc fcdis oculi ,

/""'"'"'
rcpoliruin. Supcrius rcrminarur futura tronris olTi, & fupcriori maxillx cominuni.' Anrc ^^'

riuscommuncin fuairamcum fccundomaxillxofti adipifcirur,''Pofteriuscumcunciformi cfig.Sv


oflcfuturamcominuncin cxigit.' Infcriori parit, cuin quarto maxillxofle, communifutura
j'^'''''"''''
donarur.Vndretiamquaruorofsibusrcrriumhocosconc(ftitur,fuperiusfciIicci fi^ontisofli,
antcr!uslccundomaxilIxoffi,poftcriuscunciformi,infcriusquartomaxiIlxolfi.Interiusuer6 c ifig.ic
^"^"'"'''^'"'^'^('^''tamplitudinein^cuminordinata oflium compagcintusinnariumfummo "''''•
QodrtSmdxn
Uos. repofita,coii. Quartummaxillxosreliquorum ipfius ofliuin longemaximum,omncs fui <i,,:figut:!
''

larcris dcnres excipir,ac uarrjs fururiscircumfcribiriir: quemadmodum &ipfuinquoqucos ">'

uariuineft,hiic arqucillucinplureslocos perringens, Primum itaqucfururaillaa-rminatur, Yff'."^'


qux priinuin os a quarto difccrnii, cam dico qux fimulin " cauis tcmporum,' & in an tcriori c,fi.ab.ud
maxiIixrcgione,& '
inoculifcdeconIpicirur.Dcindequarrumosrcrminarurfururis,(ccuiv >'

dummaxillxos & rerriumabipfodiriinentibus,°quxfecundumtorainfedisocuIi longini- ^'/""''"^

&
dincm in inferiori eius fcdis partc, in anreriori rcgionc fccundi maxillx oflis.ducuntur. A J
c',fi.A x
hxc,iuxra fuperciliorum mcdium, quartum maxillx os furura finitur, fuperiorcm maxiliam
' fcamdim c
aboflctrontisdifiungenie. Hocfuiurx intcruallumduciiiirabanicriorifcde fccundioflis,ad ''''"'

extcriusIanisoffisnafi,ciusIateris,cuiusmaxillc fupcrioris olTanuncinIucris,quodquintum


/-.^i^atx
maxillx os coftiructur.a quo quartuin dirimitur, fiiiura a nafi fumino iuxta ipfius cxiernum idr.
latus deorfum ad nafioflts longitudincm porrecTa. Sccundum uero longimdincm dudus fo, 8 'fe- <!' 'r

raminum nafi,quartumn1axillx os ab illorum foramiiium fcpto" futuraiatcrftinguitur/ecun


h.fignrjg.
dura
DE HVMANI CORPORIS FAERICA LIEER t*

i.fi:.D,d
dumhumilimamfcpd fcdcm
prorcpcntc. [iipoftcriori ucrofcdcquartumos^cunciformidi--
'^'"S"""';' tuminoculorunifcdc, tum ctiam luxta intimum dcntcm, ubi fiitura cunciformc
* Sm"'
^ '"P["°" "'^'''"««^'minans cSfiftit.In palati
fincucrfus intcnora ciuartum os tranfucrfa
fe« '"tura ab illo ofTe fciungitur.quod '

1 . ah fcxtum maxillx appdlamus.quod^ hi c ad narium


fi. forami,
,dt. na cum iuo coniugcrcponitur. Atquchas omncs futuras
quartum os cum alns fibi contcrmi-
prr^X. r alia acccdtt quarto offi dc.Ktri latcris.
quarto finiftri&
latcr.soliipropna,fccundumpalatilongitudincmprorcpcns:&nonfoluminpalato
ucmm '

mfig,r.h. ^^ninanumamphtudincconlpicua." Dcindc &


inantcriorimaxiILrfedccademquoquelu
tura .ub nanbus eafcde ccrnitur, ubi fupcrioris labri fulculus confilf
it. Hfc cnim futura
appa
ret utrorum^ latcrum. quartis oftibus propria:quamuis lincapotius
quim futuracenfcn dc-
bcat.bx hac (ulurarum h-equcntia quartum os tcrminantc, haud dfficultcr
t colliaitur ipfum
iedccim offibus comraitii.primo cnim,fccundo,tertio,quinlo
&
lcxto maxillx fupcrion^ coii
nciftitur oftibus.dcindefi-ontis ofli,cuneiformi,&
oflauo capitis offi.ipfi uidelicci foraminum
nanum lepto acdcmum quartum maxilteos fuo eoniugi, fcu alterius
latcris quarto ofti iun,
gitur:qucmadmodum &odto dcnl.bus quarto offi infixis, quotics fupcnormaxillafcdccim
dcnt.bus decoratur. Prxfcns os .nagna cxpartc latera
&
infenorcm fcdem narium co.iftituit
&adha.clatcra.mpcnlicauuracft,&ncutiquamfoI.dum,fcdcerc.simaa,n.bus.ntusuacuis
0 .fig.A-m admoduiTi clcgantcr fi.n.Ic. Huic offi,prxtcr alia ipfius foram.na" unum
accid.t.quod ab infe
cc^ fidc nonocul. Icdis rcgioncincipicns.deorfum in a.itcriorem
maxillxpartcmporrioftur Iftud
p»jmu«" ubi pnmum iii oculi
fcdcinehoatur. nolabili mtcruallo fupcnus ucluti offica
conftlt fquama-
ubi autcm ..1 antcnorem maxillx partcm pcrtinct, iam
pen.t.us in offi- cxculptum uifitur atcp
ct.anu.iteruallu notatu dignum apparet intcroeuli ambiii; &
fupcnorem feramin.s fcdem.
p ,figm,. Hoc intcruallura crcbcrrirae non continuu.n cft, fcd" futura donatur, qua- huic quarti oflis
particiil<ub.fo.-a.iicnconfiffit)propr.apccul|aris4,eft.Qt.isucrohumsforaminisufu9cen
lcatu.-, .n co.nmuni omiiium caluaria: foraminu fcrmonc cxequar. in
pra:fcniia autem obiter
111 illius mcnaoncra mcidi, quo aptiusfuiuram quarto offi propriam hlc
.•cccnfcrcm ncquis •

iortc.quum ipfam obfcruarci, illam plura cGftimcre offia, ac altius


quim ab oculi fedis ambitu
ad loramcn uiq, fern arbitraretur.Prxtcrca in anteriori palati
fcdcad poftcriorem inciforiorG
9 =/-2 dcntiura rcgioncm,aliud " foramcn fcoffcri,quartis maxillx
fuperioris offibus commune &
r:fo , . "^^P^'"" "1 nanumamplitudincm fpcclans. Adhuiusforaminis laierainicrdum ' fiituraap-
- ' parct.aut potius linea,in pueris cart.Iaginc oppleta,quc quafi
ad cani.iorum de.itium anlmus
latuspcru.ig.t. ycru.nnufquain adeo pcnctrat.ut huius
futurx bencficio quartummaxilte
°^'"P'""d'"i^"m«'i'^ri qL.cat;'quod(utpauIi p6ftd.eam)can.bus&fimi,s
''tZ ^"^"'"^ ^"'"'^ o,vanum os i.i duo diuidcns,non folum in palato.ucri'im
po.-cis&ac-
Ln cxtcr.us in aiv
tenori maxilkrlcdc.ctiani confpicueccrmtur.nequcullam
appcnd.cura cum fuis offibus
coa-
l.lus(pccicmrcfert. Quinturainaxillxft.pcriorisoscxduobusnafioffibus alteruracft.of
'

o„^,„„ ,

ficuIt.,nu.dcl,cctdurura,fol.dura,Iaw.n,tcnuc,obIongS.&quadranguIopotiusquiratriaa

,i-z. wimb.duobusdonetura.igulis.Tcrmmaturautemill.cfuiura,frontisosafuperiorimaxilIa
cfig^hY dinmentc. Extcmumoffislatuscominunemfuturamnaneifciturcum quai^lo niaxillxoffie
<^dc.
qua;fcamdunafilaiustantumdecliuisperiingit,quantaquintihumsmaxilla:ofliseftlonoi!
d .fig.iz tudo,quacmhorainclongc brcuiorquameanibus &fimiis u.fitur.'' Internumucrc) offisTa
•«'f tus quoconiugifuocoramittitur,futura.n obtinct harmonix non admodum diflimilcm ac
utrifquenali oflibus communcm.Hxc a medio fuperciliorum ex fuaira froniis offiac inaxif
Ix fupcriori comnuiiii incipieus, dediuis fccundum offium nafi
longitudincra porrioimr^'
r Infcrior.autcmparte,quintumosfutlirahaud intercipitur,nequcall5ioffi.unwur
,fig .<!.f '
iKrum
''°'''''?'^"'''^''°™'"§'-'^'P<^'-"'"i'^^q"aIc9cft,&'incariilagincmflnitdcorfumpro^
f 4,rlr«
"i°'''°'''-™>q'^o >o.ig.usadaiafi apiccm defertur. hanc cartilaginemcumrdiquis nafi
lora,nU„ ?;'^-'^°'f
i^totiiB eorpor.scartilaginibuspriuaiimpoftoffiumcnarrationeprofequcmur.
,^.K, L.
"Sextum Smum ,„.„
°s,cumfuoparinonminimampalati&nanumamplitudinis portioncm
'''='^!"='^'''P"'°'''^
t H^bx
,la;a^ c. ^°l'i
,'""* ^'^PO'!' wr cmm ad palati extrcmum. qua narcs iii fauccs pertinenl:cftq; os tcnuc
lcd loIidura,laiumq!. Id pofteriori fcdc partim
c vfi.c. cundformi committitur offi, partim l.bcrum
'^*^';'-"'"'''^''''"''"'''''
^"'it-A ^ ^«'"^""'•^'^'•^^•Vbicune.formiofficomittitur,' illacircumfcr.pmm
' '^^'^^" cft futura,qux' iuxtapofteriorcra inlimi dcntis fedcm
fcrtur.maxillam^p fupcriorem 'a euiieifor
t °'''-' pot.ffimum partc, ubi cunciforme os ipfius cdudt " proccffus
f . fi a 'J"'"^',^''^^' ucfpcrtilionS
r al'sfiiniles
^ Anicrioriparic&externolatcrefexmmhocosfuturaterminaturipfi&quarto
max.llxofftcommuni,acttanfuerfiminpalatoduaa.' Inicrioriautcmlatcrc,quo
fe con.ugi
f

41 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


fuo mngitjilimra quadam dirimiturjquacutriufquclatcris fexto ofJi duntaxat comniuiiis cft,
portiocp'illius cxiftit,qu3cpcrpa!ati longitudincmprorcpcns, quarta maxillxofla inuiccm S
feparat. ContingitigiturfcxtumoSjCunciformcos.quartum maxiUx, &
fuun-iConius;cm,&
poflrcmo narium fcptum:quodctiam a fexto oflc, qucmadmodum a quarto,ca dirimitur fu' ''
/, ,^g.g
Vnmrftfu: tura,quam ad icpti humiliorcm fcdcm duci,antcacommcmoratum cft.HaCtcnus itaquc icx al-
'^''^'^ latcrismaxillacdcfcripfioila, quxfilenisoppolitilatcrisconumcrcnturoflibus, omnia
^xJluoffk^JJi
daodrcm. maxilteolTa confurgcnt duodccim, quibusnullumodocapitisoftmmadicci. CaEtcrumfi
Norz ommd ad amuffim fingula qusc hoc Capite pcrfccutus fum excuircris, ac demum non pcrfunefiorie
frxfnitiCd, Galeni fuperioris maxiUa; dcfcriptionem euolucris, permulta iam occurrcruut, in quibus
ab
mJiU g2 illiusplacitisdcclincm.qua;ctfiomniainpra;fcntia(tua: fidcns induftria-^non commcmO'
Um pUciasn rauero,nonnulla tamen fubfjciam^e quibus mea: fiue diligentiae,fcu ofcitantia; (prout mca ue-
Jtmdcrc.po- ritatiautcofona,autdiffonaintucbcris)(pecimenaliquodanimaducrtercqucas.Galcnusitacp
'"1'brodc Offibus futuras maxillx pcculiarcs defcripturus, carum lcricma'mala:infima8£ 4tfig.tm
^clp^n "ifuc

fintm rcccn-
^xtima ledcaggrcditur,quam cgo alpcram ina^qualcmq) efTercccnfui, quod hincmaflctcrmu Immncm
fimur. fculus fui principii ualidiffimam ncrueamq; admodum portioncm cducat.HIc igitur Galcnus
futuram defcribit, primum maxilla;os a quartodirimcntcm,primaniappcllans,eiusfumra: 6 .^.fi.^cit

partem' in cauo tcmporis colpicuam. Sccundam ucro numerat huius futura: partcm in an-
' fit.f iaum
tcriorimaxilla; lcdc occurrcntcm,qux ab illa mala- afperitatc furfum ad mcdium infcrioris am ^""^"j^^
bituslcdisoculi pcrtingit. Hancpoftmodumtripartitoaitdilcindi,ac'' primamhuiuslccun' ad b.ir.ho,
dxfuturxpartcmpropemagnumlcuintcrnumoculiledisangulumcxterioriinparteadmC' "»"
dium lupcrciliorum,& communcm frontis &C maxiUa: futuraminquitproccdcrc.Hac futura: '"

partchomincsdcftituuntur,ucrijmincanibus caudatiscp fimi^scft manifcftifflma.' quamuis mMcii*


intcrim noncxaftc ad fupcrciliorum fcratur medium,fed ad cam tantu lcdcm,in qua quartum m-
maxillx os a fccundo dirimididumcft. Hancitaqucpartem,utGalcnumafrcquaris,cxcanis "fi'"^^'
caluariapctcs.Porro fccundampartem lccundx futurx,inquit ' pcr concauum (cdis oculi fub '[""fin^c ini
magno angulo ad communcm capiti & maxiUx futuram pcrtincrc, hancqp cundem angulum fi.ib fn-c
comprehciidcrc. Hxc pars ea cffct futura,quam fccundum & tcrtium maxiUx ofta in infcriori ^ ^

iplorum lede, a quarto dirimcrcdocuimus. Vcrum hxc in hominc nequaquam fccundx Ga-
Zafiiu!^
lenifumrx comittitur, multocp minus primam partem lccundx fiiturx contingit, quum hxc uti m cm
in caiiibus tantum &: fimi)s,non autcm hominibus cernatur. Porro ' foramcn, quod huic 'fl^tinjpi,

fccundx parti Galcnus fubijci fcribit,id cffe opinor, quod in oculi fcdcoblongu admodumcp
j,
&
patulum cft,inter quartum maxillx os cunciformc confpicuum.'" Tertiam partcm fccundx f ifiMfi-
futurxGaleiuisappellaiportioncmfuturxprimumos a quartodiuidcntis, quxinoculifcdc """'•"» °
fpeftatur,una cum illa quxcunciformcos aprimomaxillxofl[cdifiungit,atque in oculi fe- f"''^"'^

dc ctiam fpcclatur. Galcni cnim eft fentcntia, fub didis duabus futuris (qux dux prima: par,
>' tes funt ipfi us fccundx futurx) tcrtiam ciufdem partem infcriorcm in fede oculi
ambit u infccii
&
" den tcm intcriii s ad imum contcndere.ibiop communi futura capiti maxillx fupcriori iunoi.
His futuris Galcnus tria maxillx fuperioris olla circumfcribi poftea fubiccit,quibus hj:c apiti
comaiitcitur.' Primum cflct^quod cgo primum maxillx ftatui.' fecundum,ea
qux mihi fccun
&
dum tertiura numerabatur : duo cnim illa unius offis loco ex Galeni placito recenfcrcntur. '
'M"''
'
Tcrtium,pars eflct noftri quarti offis,quicquid fcilicct ipfius in oculi fcde cofiftit,ea nimirum
1
parsinqua"foramen incipit.quod ab oculi fcde in anteriorem maxillx rcgionem pertinef, Ufi.Aino,
Hic modo confidcrate cxquirito, num Gallcnus maxillx offa hucufque ucrius quam ego, in "'"f''* f
&
hominc cnai-rauerit,& quantum adhuc Galcnus in fimfjs canibus omifcrit. dcin^nunfGalc
{7g!!;™
num cgo cxrei potius cognitione, an interpretis uerfione intellexcrim, 8C cuiufmodi natatorc quodM
Dclio Galeni dc maxillx offibus traflatio indigeat : potiffimiim quando communis ''" '""^
utilita-
tis uel parum ftudio fi Grxcum excmplar ita fupprimunt,ut nullis id r™f
quidam,uel ctiam inuidi,
rationibus quo aliquandiu mihi ufurpandu traderctur, abijs obiincrelicucrit:qui tamen prx^ c.Ah.d.
ter Balaraium, & Cardinalem Rodolphum, id fe etiam habere fatcbatur,fcd
ea conditionc.mi "" fi-"'"'
hi nc communicarctur . "Verum interea omnem nauabo opcram , ne illo libro qucmadmo,
,
dumncquc ali)s ciiamquibufdamGalenilibrisad Anatomcn eguiffe uidear,
quos auttotos
citra omncm ufum reconduiit, aut faltem corrcdiorcs a tincis (quum
ipfis ufui effe nequcant)
erodimalunt.Quoducro Galenuspcculiariaconftituatoffa,quibusincifori-)dcntesinfioun,
tur,hinc accidit,qu6d fuis nimiumfauens fimiis,cas hominiplus fatis fimilcscffingebat. In ca^
nibuscnim & fimiis porcis^acalijsanimalibus^quibuscanini dcntcs ualidi cxertiqjobtioe- Ciimm
runt," dux (uti prius dixi) uidentur fumrx,aut harmonixpotius,admodum confpicux,qui- ctl

bus homo deftituitur. A fu tura enim quintum maxilla: os.quodnafi alterum exiftit, a quarto
dtftin
. . .

DE HVMANI CORPORIS FABRICA tlBER li

ucntejalia cducitur futura, oblicjue dcor(um uitcr caninum 8^ incifonum canino proxi
mumdelata, quaccumillacommunis cfEciiur, qua? in palati extremoiuxtainciforiosdentes
tranfuerfim in animalibus fcrtur. Ha:c futura citra omncm cartilaginis intcruenium
illis
adco
infigniseft.utquartumame cnumcratum maxilte os, canes in duo diuifum commonftrent.
m
Veru non arbitrandum eft futuram hanc,inter dcntium pra:fipiola in carabus au t fimrjs du-
flam,afuperciliorum medio deorfum continuo progrcffu (& fi Galcnus ita doccai)
fcrri,fcd
uti iam admonuimus, ex medio fere dudu illius futura: incipit, qua: extcrnum nafi
oflium la-
tus terminat; Quod
ubi in cane fimia ucinfpexcris, accurate cxpendito,quam impoffibile fi^tj
hanc futuram porrrgi inter dentcs hominis, maxillam adcpti breuilTimam,& dcn tibus caninis
prorfus exiguis donati.Infuper animaducrtito, quid in libris de Partium ufu Galcnus
fibi uo-
{uerit.quurt duodecim fupcrioris maxilte ofta elle obitcr fcripfit:uti &
In troduflorii feu Me.
dici autor,duodecim tantum maxilla; ofla, e Veteril indubie placito,
cnumcrai:aut quum Ga- r
lenus haec ofla prolixius comemorans, nouem tantit recenfet, nullum^ os
priuatim inciforij s JJ"
dentibus tribuit,in eo etiam numcro cunciforme os haud complcdens.

DE XIL INFERIORI,

VTRARV M Q.V E DECIMI CAPITIS FIGVRARVM, ET


earundcm charaflcrum Index.
"P RIO R fcu dextnt huiiis capitisfiqura, injiriorem maxillam mittcum dentibits an
ttriori fi.cictxprimit . Vojlcriorfigurajinjiriorcmmaxilldm fimul cum humiliori dentium
fcrie poflcriorifcdc delincatam exhibct. Tabula autem tertia prafentis libri Capitlprxpo/"
fita, adcharaSerem C , maxillam dlaterc delineatam ojlcndit
Maxill^ infirioris alterum caput,c[uo hiecfuperiorimaxilk dearticulatur .
Ceruix,feu collum capitis cx/" injigniti.
Cl,Z •^ltcriiii lateris aciitiisproceffis, in quem tcmpot-alis mtifciihis infertionem molifur
Dz D in umbra latitat, finiflra^figurie amphim indicansfiniim, ctiiin ore dilitcfcens mtifcuhis infe
ritur,quifimul cum temporali manforio attollenda:fertiit maxillcF.
Et,i •.^fjcritas ad pojlcriore infriorem^ maxilla: fede confpicua,ad qtiam manforiiis infcrittir.
Fz Infinijlrccfgtir.t umbra Fjoramcn notat,tertij paris neruorum cerebrifobolem admittens,
Gi Foramen, quo ftirculits nertii niiper difli in htimiliiis labrtim procidit
Hz Inhcec tiiberctila maxillam detrahaites mufculi implantStur,o' JuidS lingute nb ipfts oriutur.

N I M A L I V H omnium homo infcriorem maxilIam,pro totius corpo


rismole,brcui(simam adipifcitur:afinus autcm &cquus inter quadrupe
JFJomini irt
dafere longiflfimam. Homini enim facies obtigitrotunda, non longa.ut lUJsimdm oL:t
rcliquisanimalibus:quar, quoniammanibus carcnt, cibum aflumptura, gijfrinfiriorc

inclinantur. Duram autem hominibiis maxillam,ut &C cartcris animan- maxtUa-m.

tibus fieri dccuit, quod |fo!amobiIis fit, & uarios at^ fortifsimos motus
6 mitjado. in mordendo mandendocp fuftincat. Ca:teriJ ne fic dura folida^ nimio
rm uhuU pondcrc ipfam moucntibus mufculis incomodo forct,finus SiCcauitatcs nolatu dionas,meduI
njiixilLtpcr
laqj infarflas exigit,intcrim appendicis undicf expers. Sinus hi non adco in pofteriori
maxilla;
proponit.
partc,acinquadrupcdibus exculpuntur, fcd antrorfum magis uerfus menti rcgionem,&ad
inaxilla: latcra. Plurimis ammalium maxilla duobus conftat offibusin fummo mcnto,ubi ma-
D 4 xiUa
44 ANDREAE VESALIt BRVXELLENSIS
MdxiUiho- acutum dc0iiii,mutu6 pcrunioncm nexis. Homini autem,unido conformatur
xillaillis iii

mn^jirl-mi- oflcj ac in fummo mcnto lata.ncque ut in ca:tcris animalibuSjacuta cernitur. Nullacnimparte


cooffitxtni. maxilladifficiliusquamhicdifcindimr. Prsrtcrcacoclionc.autcaiicintcrraillamdinoluijno-
dumanimaducrii.&quanquamcumalibijtum prxcipue Parifijsin Innoccntuccmitcrioma
ximam infcriorum maxillarum (utifi<: cxtcroruin onium) frequcntiam conlpexcrim, nullam
tamcii unquam in duas bipartitam parics adinueni. Canum ucr6,boumcj; & alinorum maxil-
lar,ctiaiTi citra coclionis bcncficium, muiccm paruo conatuintcrdum diuelluntur. Qiiamuis

Galenus,& alrj pleriqucpoft Hippocratcm dinedionuin pcriti,maxillam non unicura


interiin
cfle codum in fumma incnti cxtrcmitatclaxari, ob idcp ipfum coaluiflc mani
os aftcrucrin t,fcd
feftumindiciumcfle. Vtcunquc rii,ha<ftenusnullahominismaxilla mihigcmino conftruda
oflc(uti&priusdicebam)occurrit. &quamuisforteintcrtot hominummyriadcs in canino
aliquo homuncione,aut pucrulo talcm quampiam maxillam aliquando obieruarcm juon
tamenideomox aflcram.hominis maxillamdupliciofteconftarc quinCcllo potius,autiHi :

Gr.rcoautoricx quo Cclliis quicquiddc olfibus prodidit mutuatus cft, acccdam,qui cum
Galeno cancs parum curans, maxillam fimplici ofte componi docuit.Et quamuis hxcin puc
risduobusollibusperunioncm ncxis cftormaretur, non idcotamcn fimplicitcr duplici ofle
maxillam formari rcde diccremus, nifi etiam occipiti] os,ucrtcbras,& ofta qux lacri oflis late^
ribuscommittuntur, pluribuscffingioflibus donarcmus. fi quidcm ha-cin pueriscompluri.-
Dm utntif Ijys oflibus mutu6 per unionem commiflis cxtrui, nemo negauerit. Inferior maxilla un inquc

""""'cf^' '-''^f''"t proccflus, quorum '


altcr in mucroncm produclus, mufculi tcmporalis tcndi- " •,-- fgari

nis inlcrtioncmualidinimecxcipit.totusabillotendinccomplcxus.'' Altcr,qui poftcriorcft, j^^^^j™


in capitulum tranlucrfim oblongum finit, cjuodlibicorrcfpondcnn" finui inarticulaiur, qui yi^^
ad iugalisoftisradiccm &:anteriorcmauditusorgani lcdemin tcmporis oflcinciluscft. Huic bi,i.fig.f,.

_ ,
Pecrdidfii m
finui.ut & capitulo
,r maxillx, cartilago cruftx modo obducitur. Vcrum prxtcr hanccartila
, ,
^ , .
r- t ' i i
^
Cifl.6ca'
ruxilUrSdni gincm omnibus articulis paritcrcommunem,intcrfinum capitulumcjjalia rcponiturcartila, p,„s;,_

culo cdraUgi go lxuis,tcnuis,S<; moIlis,ligamentiq; naturx quodad lubftantiam Ipec^tat, noniliil compos.
micffigics.
Hxcoflibus nufquam adnalcitur, fcd tantuin ligaincniis articuluin in orbcm contincntibus.
^?"
^^^=^
— \ Iflius cartilaginis bcncficio, durorum prxfcntis articuli oflium impcius cxoluitur, & quo mi-
nus mutuo aftricluin ualidis afliduisq; maxillg motibusofla rumpatur,fciteprxftat,una cura
cartilaginc finui &
capiiulo obnata, Ad hxc, infcrior maxilla duobus utrinquc donatur fora-
MdzilUfi' minibus,atque''alicruinquidcmin interioriipfius rcgionc,non proculanunccommcmoratis ^ ifig.i.
rdmmi.
Qj.^.fi;|3ys (^fmmir al tcrum ucr6,in cxtcriori lcdc ad labriinfcriorisradiccm,latuscp.Inte- c fig.G.

rius,quod&amplius,& iirrqualc fcu afperumeft, uiam prxbet portioni ncrui tcrtii paris f')'- """

neruorum cerebri ad dcntiumradiccs difper[x,una cumucnula & artcria,qua' dcntibus&


1"'p"i,^,
inferiorimaxillx nutriendis,hocforamcn fubcunt. Extcrius ucr6, cius ncrui^
fobolcincxma mamtrT.
xilla in huiniliuslabruin longeminus intcriori. Porr6 fi fetamexiccatx g
finii procidcrc, eftqj fi-

maxillx inierno foraminiindideris,camab hoc foraminead exicrnum ufquc lcuiopcrafcrri


f'"„|^„(^
conlpicics . &
fimaxillaincftrcgcris, continuum ilcrabunoforamine in alterum canalismo, mub.c.

Sniiumdl- docxlatum obferuabis Prxta- hxc foramina in inaxillxextcrna fuperficiealiaprorfus nuf


.

utoli. larcperias, nifi forte &alueolosprxlcpiolac])iilisannuinerarcliibcat,quibusdentesinftarcla


uorum inhgiinox trademus. Quod ucr6horuin finuum alucorumq; gratia,inferior maxilla
craftior fii, hinc poiiflimuin conftat, qu6d in uctulis, illiscp quibus dcntcs crud funt, acin

MdxilUiit ciuibus dcntiumfinus fuccrcuerunt, maxillaabimo furfum multo tenuior& anguftioref


ipfi

foflrriori fi- ubi dentcs ipfinon infiguntur, caq; fcde qua commemoratos nupercducit
ficiatur. iVlaxilla
^
dc dmpkiiio,
tcnii-tdi.hnui,
proccniis,laiiffiina,&, filatcrafpccftes, tenuifllima, intus&ac' cxterius quafi amplo
r- .
r r .r ri f '
in fii-
-
& i i.iR.e.
pcrncie tantum cauato linu inlculpta uiliiur, quo aptius mulculi maxillam, prxter tempora-
ci^critdus.
lcm mufculum attollcntes, infcrtioncm inolircntur,' iscp quiillorum in ore dclitcfcit.minus fua
crafliiic ac molcfauciumanguftiam infarcirct:adc6,utintusinagisquam foris.maxilla mcri, d.
t6infinuctur. Qtiinetia huic latiorimaxillx fedi idfcparatimaccidii,qu6dal]3erainxqualisq;
cerniiur, idqipotifliinumiuxta huiusfcdis' infcriorcmpoftcriorcmcprcgioncm. quodetiam ' '•'yi E»

mufculorum infcrtionis occafioncrerum Opifex machinaiur, non ignorans afpcris inxqua'


libusq; locis promptius aliquid adhxrcre,adnafciq!, quam planis & glabris. Cxtcrumhac
;,h;
eiiagraiiaintcriormaxillxfcdesadmentum^aliquot ftibcrculis afpcritatibus'uccxtubcrat,ut
'

"muTculi(quoriJopeipfadcorfum trahitur)fuam infcrtioncm ualidius conficercnt,acdcniq) "^^,^,1.


°nonnullilinguxpecuIiarcsmufculi hincapdus cnafccrentur. Talc quidctiam ufuuenitinex o i,^fi.<9

iernainferiorismaxiIlxfcde,adfummimentiregioncm,'' ut hacrationc labn humilioris mu- "(''''"


fculicommodius iIlinc,pronafcercntur. Lt^^N
D E
, .

DG HVMANI CORPORIS FAERICA LIRER I, 4?


D£ DBNTIBVS, QlV I ET M
oj^ium mimero afcrihimtiir . Caput X I,

PRAESENTIS VNDECIMI CAPITIS FIGVRAB,


ac ipfius charaflcrum liicjcx.

HA C Jigiim tdtn fuperioris maxillcc^qudm iiifirioris dcntcs^in ahcro lattrt txpriiniin


tur, quum tnim utriufqtit lattris parfit ratio, ahundc tfl aktriiis lateris dentts tx maxillis erti

tos delineafjc. Si uero dttttts maxillis adlmc infixos conttmplariuifumft,fuptrioris Capitis

fi^ura: infiriortm commonslrantftriem, fiemadntodiim ttrtia CT qtiintafexti Capitisfiffira:


fupcriorem.ulii <y quarta eius Capitisfigura ahicohs prompti of}cndit,qiiibiis dentes infigtiit

tur. Quandoquidem ex cahiaria, qiiam iUafi^ura exprefimiis,fiudiofiiperioris maxilU den.^


tcs tuidfimiis,

Dextri lateris oSlo fuptriorcs dentes


BB Dextri hteris deittes oRo inferiorts
Duodtxtrilattrtsiitcifiorij. 3 Dens caniniis dexttr.
Quinqutmolares dextri.UuncnumtrumZT'nfiriori z^fiperiori dentiumclafiaccommo^
7>B darc inttgrtim tM.Nomina aiittm dtntium,cum uarijs rtliquoriim oJ?iiim nomtncIattiris,ex hu
iiis Iihri calctfiimtnda utniuf.quodin tiim loctim nomina, qucecunquc mihi hadtniis occurrtrt,
duxtrim reijcitnda.
Bafisnotaturmolarisdtntis. D <^^cies dentisincijorij.

Media moUris dentis parshic dclineatur,finum in dentihus confpiciitim o/leitfira.

X OSSIBVS {o!osdciitesfcnticnciiuimobtmcrc,Galenusnopcr'
fundtoric attcftatur,affcrcns fe quoquc dcntium ciolorc ucxatum, atquc Bmtrs fnti-

tumdiligcntcranimum adhibuiflc numdcntes ipfi dolc,Tt;fcn(ilTcquna


lufcfto dcntcm no modo dolcre, ucrumctiampulfare,carnibus iiiflam-
irMrdicd,
matione oblcflSs non diflimilitcr. Applantatur cnim dcntium radicibus vimtoru con.
mollcs quidam neruuli,a tcrtio ncruorum cercbri coniugio propagati,
2
P. U.
fopt-ontftc-jn
4SrtXX. dumlocQs,
quorum gratia dcntcs duntaxat cuidcnti intcr ofla fcnticndi facultate do
natos crcdimus. Cxtcrum nonnulli Galcno haud acquiefccntcs,colligunt,dentem, quum os
fit,citiadolorcmafFici:qucmadmodumcumIimacxccffusdcntiumprxfccarc,autigmt!sfcr-
riscos aliquando cxurcrc cogimur. At quum in huiufmodi artis opcribus ipfos lcnlu pradi^
tos fubindccxperiamur,&: a frigorc potiflSmum moleftari cognofcamus,mcrit6laudandus
-eft immefus rerum Opiftx, qucra ca:tcrorumoflium foiis duntaxat dcntibus notatu dignam
(cnticndifacultatc largitumarbitramur.Noucratcnimhos crcbrooccurfurosijsqua^fccant,
ucl frangunt,uclrodunt,ucIualidcexcalcfaciunt,aut rcfrigcrant,ucl alia quauis occafionc al.
terant:quibus omnibus dcntcs multo aliter, quam rcliqua ofla, nudi cxponuntur. Qiiamob.
rcm,li nulla fcnticndi ui pollcrct,a dolore homo
ncutiquam admoncretur,ncquc dcnti luccur.
rerct,quod infeftat amoturus,priufqua molcflati dcntes uitiarentur, Porro dentcs non folum
J^rntiita c£,
fenfu,& quod nudi fint,abaliis oflibus diftingui crcdunturjUcrum ctiam quia hos plus cxte.
terisofi^widif
risoflibusfcmpercnutriri,&quouistcmporcuitccincrcmcntumaccipcre,idcopra:cipucarbi fcrentia.

tramur.quod dentcs illis quos cxcmimus oppofiti,fubinde in eruti dentis locij cxtra rcliquam
dcntiumfcricmfucercfcant:obhocuidclicct,quod contrarrjs dcntibus nonamplius atteran-
tur.Rcliquienim dcntcs tantum augcntur.quantum Ixuigandis cibis comminuuntur. Sunt
autcm plurimum dcntcs numcro triginta duo, una fcrie in utraquemaxilla (cdccim, inftar iu. Dentimn «u'
incrus.
ftiflimxchorexfiti.^QLiatuorpriorcsaducrfiuequiafccantjineiforiiuocanturifiintenim la-
i,j.D.
ti& acuti, quo oblatumipfis cibum mordcndo cultri modo prompte abfcindant, diuidant^. Incijorij.

Dcinceps
46 ANDREAE VESALH BRVXELLENSIS
Cdtiiiti.
Deiiiccps' caniniiitrinquefiiigul)conftituuntur,aiTipliquiclem fua bafigingiuis proxima: cfcmfl.j.

iplorumautcm tincagingiuisrcmoto,acutijUtfi quid propcrr dunticmab inciiori]snon pra;-


lcindcrctur,bocilli confiingrrcnt. Porro ipfis ic! nomcn inditumci\quodcxertis canum (qui
Mcldrts. habcntinfignes) dcntibus rclpondcnt.Pofthos, maxillares feu niolarcs quiniabun^ocp
P]Q5
'

4,!,s,7, «.

latcrchabentur,alpcri,ampli,duri &L magni, quo incifa ab inciforijs, cftraclaqj a caninis in Ixv


uorcm cxaiftum tcrcrc pollint. Si cnim prorlus larucs crcarcntur, idonci adproprium munus
minime cxiftcrcnt quoniam ab iiixqualibus alperisq; om nia mclius tcruntur Proprcr hoc
: .

ipfum&molas,c]uibus frugcsmoliuntur, tcmporis procclludiucp minucndolscuigatas^rur


fus incidi atquc cxafperari uidcmus. Ncquc li alpcri quidcm cflcnt, non autcm duri, plus Dfnimo/j-

commodicx i]s ciTe[,ut qui prius contcrcrcntur,quani cibos iiila:uorcm comminucrcnt.funt "'l'-

enimdcnics omnium oHium durifsimi.Qiiinctiam,fi afpcri &


duri faifli,iion elfcnt uiia am &
pli,ncquc talcs plus accommodarcnt illis coiicrcdito muncri,fi' modo qua; Ixuifflme attai de^
bcant,iii amplis firmari bafibus oportcat. Inciforijs ciiiiii & caninis iiihil coniinuitur, propter
ftri(fiaiii Sc aiiguftam ipforii aciem. Qiiid fi hxc omiiianiolarcs adipifccretur,at intcrini parui
ellcnt,iioii'nc&;hocloloilloruni uliiscoiTumperctur^quuni pluriiiioattcrendis comiiiucn-
Qa! dae! tiu dis(B cibis tcmporc iiidigcamus. Dcntcs ad unum omiics iii iiiaxillaru fiiiibus clauorti ritu
xdliimfiiigdn infigijtur, qui proptcrimagincin,quam cuiii prxfcpibus brutorunihabcnt,Grxcis cfoJTvm,
Latiiiis prxlcpiola iiuncupatur. Hi iiaiiqifinguliscircuiidaturdcntibus, hosqjftringuiitatcj

DmiitmriA exaiSj rctineiit,ut non proniptc ucl taiitilluni coiiimoucaiitur.Ncquc paribus radicibus mci. imtio
as. omncs fuis inlcruntur prxlcpibus,quandoquidciii paruis uiia radix,duc ucro maioribus,trcs <i"'l'

& quatuor maximis obtigcrunt. Inciforii cnim finoulis ininiittunturradicibus. Canini quo- piKoi<:.Lr-

quc radiccs liiigulasexiguiit,qui iiiciloriorum radicibusmulroaltius iiinguntur,taiitcq!nia- j,„„„ ,x-


lorcs lunt quaiitum caninoruiiiroburcxccdit. Qtianquam &iiitcriiiciforios duo mcdi]iiifi- frcjiwm.

giiioribus hxrcatradicibus,quam duo proximi,nimir5 quod nicdt] latiores


Iatcralcs,caiiinis
grandiorcsqifint. Molarcsradicibusintcr lctiariant. naiii quiinaxillxinfcriori funtiiifixi,bi-
nisradicibus:quifupcriori,tci nis,fubindcinfiguntur.Diftcruttamcn&hi intcrdu.quinancj
fupra lunt,ciuatcriiis qui iiifra,teriiis radicibiis imiiiitti aliquado dcprchciidutur, pra-fcrtim
:

duo duosmolarcs fupcriores canino dciitiluccc-


Jciitiiiitimoproxinii. Dciii frcquciitiniinL'
dciitcs,duobus taiituiii ininiitti radicibus Ipcclabis, trcs rcliquos tcrnis fic duos infcriores
: &
caiiino proximos uiia radicc,trcs rdiquos duabus. Prartcrca obfcruabis quoquc omiiiu inti-
J^ntciniii tiu. nios miiioribus infigi radicibus,quam illis attiguos. Iiiciforiorum & caninorum numcrus,
'^"^ honiiiiibus iit molariuiii, mutatur. Iiitcrdum cnim iii utroquc latcrc quiiiquc niolarcs
"'X "ulnlre
occurrunt, iiitc. dum quatuor:nonnuiiquaiii quatuor a finiftris, quinquc iiero a dcxtris iiel :

coiitra iii fiiiiftris quiiiquc,cx dcxtris quatuor:uclinfiaquatuor, fupra autciii quinquc.quam


dilfcrcntiam potifsimum pariutfioftrcmidciitcs, quos plcriquegciiuiiios uocant,ctiam li Ci'
Gmmm im, ccro ita iiiolarcs uocauciit.Sunt autcm illi,qui primuiiipoft pubcrtatcm uciicriscf ufum homi
'
jiibuscum maximisfubindecruciatibus prodcunt idquodnicdici parum obfcruantcs,aut
:

alios dcntcs cucllunt,aut humorii uitio cos infeftari fibi pcrfuadcntcs,a:gros catapoti]s atcp id
gcnns pliarmacis obruuiit,quum dolorcaffcdis nullumlcuigingiuarumad poftrcmum dcii
tem fcarificationc, ac iiiterduni oflis pcrtufione,pra-lcntius rcmcdium adfcrri poflit. id quod
ipfeciiam modocxpcrior, cui hxcfcribcnti trigcfimus fecundus dcnsxtatisuigcfiniolcxto
aiiiio fuccrcfcit. Aiquc id etian^ arguunt pcrmulta; caluarix in ccmitcrijs occiirrctcs,in quibus
poftcriorcs illi dcntes uclutiin cauca quapia adhuc rcponuntur ac latitant,quibufda fuac bafis
apicibusos tciiuifsimumpcrforantcs.Cuiufmodicaluariamnuper niihicxliibuithumanarfa-
brica:quam ftudiofifsimus ac ualde pcritus iuuenis, ioannes pavlvs
gvi^
DVC Vs [ v R B N A s, mihiamicifsiinus .Cxtcrum Ariftotclcs, ali]9 complurcs uiris
I

copiofiores dcntcs quam mulicribus aftcribuiit quod cuiuis non iiiinus promptum cft cxpc
:

riri,quam mihi falfum idcfte dicerc,quuin nulli no dciitcs iiuiiicrare liccat:cx quorii (rcqucn^
tiaplcriqucciiam uitilongitudincm breuitaiemq;arpuunt. Dcntcs non folumdicTtos nunc
Jeitmm cdttt pracftantufus,ueruiiiciiamaduocis modulaiioiicmiuuaiit.quumdura lapidcaq; conformcii
tds. tur fubftaiitia,' exiguas, fi:d notatudignascauitatcs intus
obiiiiciite: qux ut dcntcs lcuiorcs DfniEin;?
fiiit,comiiiodiusc|;accipiantnutrimcntum,occafionemprxbciit.Atquchuiuscauiiatiscau(a,
fiqu.ido dcntibiisforamiiiacxhumoruacriumcrodentiumcfinfluxuoboriatur, qua?adcam
cauitatcm ufq;pcrting,ttocyftimcdcntesadradicisu(q;cxtrcmacroduiitur. Dcincle pucroru
DtnDim dp. dciitcs iinpcrfcclis &
mollibus &
quafi inedullofis coftare radicibus, nonprxtcrcuiidum cft:
tcndiccs. qucmadmodum & pucris dentium paricmcxtragingiuaseonfpicuam, clentis radici appciv
dicis modo commitu. Atque id quidem ud pueri didicimus,
quum nobis fociisqjuacillantcs
dcntcs.
DE HVMANI COR.PORIS FABRICA LIBER I, 4^
dcntcs,&: pra?cipue iiiciforios,unguibus aut filo dcn ti circundato,cxinicre cofucuinius.
Qu in
& in mulis quoquc.ac multis canibus dentium rcfcruatis radicibus.ipforani
appcndiccs proci
dercindies oblcruamus. Atquc poftrcmum iilud profcflo accuratifsimc cxpcndcndu cft,nc
pucriscfFraifli alicuius ex cafu dcntis rcliquamportioncm unquam cruamus.icd
duntaxat ap-
pendiccm.incuius locumalia(modo radix fcructur)prompteluccrcfcct.Dcin plurimumid
quoque in pucris animaducrtiflc coducit, quibus mox ab incuntca;tatc molarcs dcntcs crodi
uitiari^folcnt.Inhisnanqucopera-prcciumcft,moIariumdentiumappcndiccs (qua?jionita
utinciloriorum procidere in ipfis foIent)aufcrrc,quonoua;carum loco fucccdant,dcntcscp
integriferuentur. Sicnim appcndicum unio a:tatis progrc(rufirmctur,appendixiiunquam
decidct.quinim6uelpubertatistemporealiquotdentcscumradicibus,ob crofionis uitium,
plcrunqucucniuntcrucndi.

DE OSSIVM C^VITIS ET M
xiUj^fuptriorisfirMumbiii. dipM XII
VANDOQVIDEM inucnarum,ncruorum&artcriarunidc(criptio-
nibus, foraminum capitis ignoraiitia non modicum obfcuritatis paritura Ca-rfi-rjmhu
cnct,deiii quia in illis enarrandis(quri coniiitu fint difficillima) Aiiatomi.
corumpra;apuimuItuniabcrraucruiit,opcra?prccium iam duxcrim,lioc
Caputomnibus capitis foraminibus dcdicarc, ac fingula qux accurata di-
ligenti^ manifefto dcprchcndi,mod6rccenfcrc, ut in uaforum 5i
fciftioiic

^
iicruoi-um quarundamcp mcmbranaru ccrcbri cnarratioiic,huc ftudiofus
difcciidicpcupidus lecflorrccurrcrepofsit, &
foramcn cuius mcntio incidct, pcrpctu6 in pro^
cindu habcat. Vt uero id fiat compcndiofius, quatuor figuras pra;fenti ncgotio famulantcs,
hucrcponam.unumquodqp foramcn cum ipfi pra:fixo charaflcrc fcorfum Tta cnarraturus,ut
fcrmo fimulcharaderum Indicis &
Capitis contcxtus uiccs opportune fuppleat. hidc fi cafu,
'
autcxinduftriaaliquisfiinusuelproceffusanteafueritomifl"us,iIlumctiamnuncdefcribani.

PRIMA XII CAPITIS FIGVRA.

P K AE SENS fyum aiitcriorem aharice fiim exprimif, dc proindc omnia


ctiamjontmina in oculifedc maxi!la§i fupcriorijn
hac fepcrficitappartntia ,proponit.
C aninum auttm caput humanx caluaria; fubieaum, iam prim
maxilk fiferioris o&biisfutu^
ris^i indicandis imice, ptrinde ac
tota hscfigurci , iuuit .

S E CV
43 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
SECVNDA DVODECIMI CAPITIS FIGVRA»

H
Nos enim hic
figum Ccthutriit bitfis cxteriorcm jiciem^cjiidpahtumrcJJilcit^delineauUnui.
caluam,feu caluariam, aut capitis offa non oHo illa qucc: prius infexto cr nono
Capitib. ofa capitis uocatafunt, nominabimus:aut cum ^^ijlotelc capitis tantum
partem c.-t
tecl.vn:uermn oHo illis ofibm maxillafiperiorem adijciemus, id^ caluariam
pillis
feu caput
mcdo dicemus,cjuod in cemiterijs pafimreperitur,(y caluarice loco pingitur. Quodaiitem
fiprd capitis ofa dmaxilla-fperioris offib. dijlinxa-imus , Gakninomine O" euidentioris do^
ilrini^ fudiofaSlumfuife,haSlcnusabundclicuit coUiga-e.

TERTIA DVODECIMI CAPITIS FIGVRA,


INTERNAH CALVARIAE BASIil COMilONSTRANS.

Q.VART
dcrcjokmus. ^gc igitur charaacrum lud.ccm ar,Sn-cdiamur,^nugtdis cl,.,n-.acriLu'
dusff

cluMJdam iutcmgcndis camfiguram iuuarc, qu.r oaauafcxti Capitis habcbatur


,imcriorem
ciicndcns cuncum rcfircntis, cr oaaui capiUs
ofiis
ofi.s, qu.r ccrchrum Jfcaat fupcrfxcicm
hamanm fguram cununtcrua tcrti. huins
Capitisfigurccficdcficuudum cunctLL ofis
& oilam capitis ofiis dcficriptioncm,confirrc phtrimum
conduxcrit.
A t ForamcnadmcdiumfL,pcrc,l,,mc,rL,m,qi,o' ra„u,sm„Loris
tcrti, par/s ^cmorum
^.^"tc ccrcbr,
.. = rad,c,scxocLihfcdcadfro,n,smulcu)ofi,ncutc,nd,rpcra,tin^Hoc,,Vun-oaL.c
w^^^^^^

0-4™«;'» W^rct. Ahqiia,idoi,iuiioqu,dc,,Llatc,cfora,Tic,i,,naltcroauicmfa,L,circuIa,1sta,i'tr,f,n,.!.


,0«. *
peruid,: atquc liic „1 pri,i,a figura, ccrnitur. Foramc,
hoc frctis oni propr.um' c(l, quoj
aI,quotIpr,,™liu,usCap,t,shgurai,ifignitu,iiccr,,itLir.Vcr;,mno,icf{qL,idautl,?ci, 0--1
iio,i,scontcxtu,aut,,,margii,cosal,quodad,,otc,,i,quu,nd,arac"tcrfora,nc,iuid,ca,i^
' cti^m
oscund,nlcL,lpitL!r,pro,nptedoccat.
B I Foramcn,quo d.dx ,m,ioris_tcrt,iparis ,ieruor5 ecrcbri rad,c,sYobo!cs,cx
oeulo' u ftdc ,,
gc,iasadfL,pcr,onsl.abr,c\'ala,ut,,anmufculosproc,dit.Pnrfcnsfo,^,,ne,,in
^'^ '"Pn-ion.s ,nax,llrc oiTc
fculp,tur,iv: i„ anter,ori maxillx ledc
4 'm!a,lo- ub, „1 pr,„u-rfioi„-a
rmuu. pomt,(oiam,n,sliu,us duflus pcn,tiusmo!71-ca:latur. Pcrocul,
^ ucrod-dcm t.intr,tc„u ac
iqiiamx„m,l,moo(Tctcgitu,:quamregioncm a nioculifcdceo,ifpicuo,in(Ta,i,u,mus
U 1 J^on'"c„nu,iccomc,noratoampl,us,quodcxmag,iomtcrno-ucoeul,anaulo,niiarium
oi;..«p.
port,u,icLila-
P'"'""'
? m,noris f''P^-'-'0"'* '"'«'"a^ offi,&quarto pantcr cSmune
hh.iS. par,s .icruorum ecrcbriradicis niam
tcrti,
pr.rbct c\' ,io,i„,hil nf
tmta: cx cc-cbro ad oculi fcdcm co,ifluc,it,s,
ad narcs tra„fin,ttcre ereditur. Ca-tcri',m
nr,rtcr
id toramc, aliud quoqac g,a„d,us p,tu,ta: cx
ocul, fcdc „, „arium a.nplitudincm
hi„ccp'nia
gisadtauccsquamnafumdcflLixu,,prxparatLir.(;H,odqu5pi-ofund;uslatitct
neq'u,lIon..c-to
pra-pol,t,s,a,nfaguns mdieari pon,t,qi,artamad,tofiaui^im
(extoCap.t^pnrpofitamVcua
,ugalcos(quo cauu.n tcmpons cxacnus oculis fubijcei-ctur)cxccuimus,
ill, fiaura- * a fcr,bm
tcs, ut (altcr. fora.n.ni.s huius i,i
eunctorm, oflc md{^ fedcs „id,carctur.Quo autcm id ,naa,s
m caluariis colpectum fug,t,co mi,ius quoqj mira,id2 hoc quacu,,^ et,a,n d,a„um fit ani,
niauucrlioiic,diHc(ftioiiis proccrcs latuillc.

B D i.z
' .

jo ANDREAE VESALII BRVXELLF. NSIS


P,-a;(insforamenomnmmquxinoculifcdeconfpiciuntui%facilema::imumoLCum
D 1 i,_f.,.ci.
drciamfxpiusminoris tcrtiiparisneruoriiccrebriradicis' ramulouiam dat,in temporalcra b.^q^
mufculum&manforiumcxoculoriimfcdcporreflo.Ncquehuiusduniaxatncruulinomine
patcns illud oblongumcp foramcji exculptum cft,at mufculi tcmporalis cxortui hiiic quoqi rO'
bur accedit. Ad hxc pituitx, ad grandius in narium cauiiatcm pertincns foramen(quod t
expreffimus)deflucnti,uiamprxbct.Q.uinctiIprxparatumuidetur''ncruulocuidam,qucra l^r'^'f-
iuxia quinti paris ncruoruraccrebri radicemeduci,nos primumobicruauimus. Qiiippc ncr^
uulus ille pcr proprium foramcn pauIopofl:erius notandum porrigitur in temporaicm mu H
fculum &C manforium, illura^ qui in orc delitefccns.etiam attoUendx maxillx famulatur.Cx-
tcrumrimahxc/euoblongum foramcn D
infigiiitum,adcuneiformeos,&quaruimosma
xillx fupcrioris pcrtin ct.
E ij 3 B in tertia figura porito,& E in utrifqi oculoru fcdibus prima: figurx foramcn indicatur,in
fcdisocuIiradicefeuuerticecIatifsimri,&iiicunciformiofleincilum,quodiorisquioculifcdc
^

prorfus orbicujarc ccrnitur/ iieruo uiforio (cuius gratiacxculptum eft) amplimdinc ^/^^
fpciflat,

refpondcns. Vcrum intcrius ubi cercbro propius accedit, iuxta extcrnu ipfius latus.cxiguum
eundcmqsacuturaobtinct angulu, qui uenulxcumuiforio ncruo haccxcidcntcparatur, An.-
oulumhuncv notat.Isnanqjintcr E &
mtcrtiahuiusCapitis figuraconfiftit.j-

' ' I_J.. ^ C_ 'l _ .,1 ... in(r^.-i..\.-in..i tT..i-iir.i-iim


J
Huicfinuicunciformioftiincifo,uiforiorumncruorum
; .-I ... (-nrrnc inniMHtt-
coitusinnititur.
'

p ; . . ; .

^
Q j , G in primx figurx finiftra oculi fcdeoccurrit,in tcrtia auteiTi figura G dextrum cius figurx
latus idco occupat, quod in finiftro latcrc foramcn G indicatum, nufquam obuiu fit,co quocl
'

huius fiourx caluaria iu lalus ucl iftius toraminis aliquo modo


L,k 9.* V. Qno„:iprxfrn!fir,minclfcurim hu
nominc,mBcxcrimus.Iiifculpitur autJ cunciformi ofsi,
• '•
nisdmriuiriieficicnt achumiliori fiu partc paulominustotoorbicularc dt,cIatiort
idinrdui,aci, hamiliorcm
^'f''^ ucro in acutup.i longumcf & anguftum dcfinit angulum.Fora'
ipfiuipmi .fipcrio- (A hoc,ctirifi Galcno fecus uifum fit,iicrui uifori) fcramcn am
„in„Jgdumiinf,gn,ui. Qjunpum plitudincumcit. ^Tfi fimilitcr atcpillud prorfus orbicularc clier.
uniufci; Liicriificramcn ctiam piilchrc quadruplo amplius cfticcrctur.Niliilominus ta
facile triplo,aut

,.r,cn humilior ipfius pars', quam paulominus tolo orbicula-


tnocl.„ufcxtiCafitisfiguriincon3i

rcmeflcdixinius)uiforijncrui foraminis amplitudiiicmadhuc


longe fupcrat. Prxfensforamcncxlaturgratia fecundi parisncruorumccrcbri, inoculi fc ' '4/>-7K
^
demad moucndos oculi miifculos progrcdientis, dcin gratia niinoris tcrti) paris ncruorum '
j ^^^^^.^ ^_
ccrcbri radicis, qux frontis cuti, fupcrioris maxillx in facicmufculis, in iiarcs &' inufculos iiv j;irj h.
fcriorem maxil!amattollcntcs,diocritur. Hxcquidcmpcrhumiliorcmforaminis fcdcm proci cjig.ci.i,^.

duntjUiia cum ' infigni ramo foporalis artcrix, quam rcticularem plcxum in homine quidam j '^^f^^
^
efiormarc coininiiiilcuntur. Vcrum pcr clatiorcm foraminis fcdcm, qux in anguftuin lon- G.cru/ig.
guincj angulum cogitur,'' ucna ex oculorir fcde, ab illis qux temporalcm adeunt mufi ulum, iii.7 H.

durxmcmbranxhic & fuxdiftributioni in caluari.xbafi finusinibicxculptos


diftribuitur,
gcrit,ueiiiilaruin tuberibus congruentcs, & in ca caluariix Icde conlpicuos,cuiin tertia figura

{ inf-ribitur.Ncqueprofcdoncruishisduntaxatj&uenXj&nuperdiclxinfigniartcria^ara
pluiii id Foraincn cxcauatur : ucruin etiara pituitx ex cercbro in oculi ledcm, & hinc in narium
amplitudinempromananti,qucinadmodumfeflioluculcntifsimeiuxta aciucimdifsinicoften
dit,adc6 ut nulla rationc magna hxc foraminis amplitudoj ncruis illis, & ucnx, & artcrix
parconlpiciatur.
, , For.amcnorbiculare,&inoflrclongiusquamduoproximecommcmorataprocedcns,&ar
ctiusquoqi.Hoc in cunciformi oftc cum reliquis" neruuli gratiaexculpitur,qucm no procul a 014 fi.Bri
prxcipuaquintiparisradicepronafci audics. Prxlensforamcn in tertix figurx dcxtio laterc
iub G pofiti!t,paulograndiusuifiturforamineinfiniftroIatere conipicuo,quod intcrdC prx,
tcrncruulijillumeti^nterti)paris minoremradiccmtranfinittat,quamperforamen G infi'
ii^fijU,
gniliun dcduci,paulo fuperius commcinoratumcft. briH.

j
Hac fcde in oflauo capitis offe" multa,fedcxigua fpcdanturforamina, odorum &a(:risin ""fi- ''^-
j
infpiraiionibusad cerebrumiiigreniis noinine,inci(a.Hxcnonuthac^enusdii^a, ipfo du(flu ^
rec'iafuiit,& utrinque peniia,(cd obliqua, SC an(ra(5hio(a, Ipongiarumqj foraminibus fimilia^
Intcr rcliqua tameii utrinquc unum cft reiftum & grandcfatis, quod primum quodiimodo cft,
& aiiticx fron tis oflis fedi proximum, ''
uenam ad duram ccrcbri menibranam ex narium am '
''^i^'
^
plitudine exporre(flam tranfinittens . Vcrum cxteraintcriin foramina, etiam rc(5}a & utrin, i^lt jp'
quc pcrtulauidcrentur, fiinodointeriora nariuin ofliculain ipforura fummono parifcmpcr
numcio rcpofita,&infigniiei- fungola, & nonnihil mcmbranea cartilaginca^ eximerentur.
Nura
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I. yt
Num ucro hacc foraminula pituita: ccrebri cxpurganda: etiam cfFormctur, fcptimo libro pcr-
tradabimus. In prclenria tamcn addcndum duxi,his nunquam nifi oppleto ccrebro
pituitam
excolari,&: Icuifsima piiuita: copia hac deflucnte,ca foramina obnirari,
aliaq; graucdinis fym-
Pl^o^^^t^ '"'"pcradmoncnduscs.inomnibuscaluariisnonxque ficq^iicntiahicappa
cii fg.jli.
i,„E. rcreforamina,qucmadmodum&' fcdcs quibus'' oltadusrcponuntur organa,non pariter
d ndcmfi- ampla: in fmgulis confpiciuntur. Cxtcrum canis animal minimcpituitofum,
fedexa<fufsimo

odoratupra'ditum,uthasfedcshabctamplifsimas,itaquoqiicpermuItaadmodumqjpaten-
liainillisccrnunturforaminaann-orfum,nonautemuthominidcorfum,fpeftanda.
K3, 4 Cauitasinterduasfi-ontisos conftitucntesfciuamasrcpofita, quamnonnulli olfaclus
oroa
numcllc a(Tcrunt,propter acrcin in ilia conclufum.qucm odoratui mirifice neccftirium
cfle
non ambigimus.Qiiam ucro hxc cauitas capax fit,prompte obfcruabis, fi fiontis os in
fuper,
cilioruinrcgioncfregcris.cftcnimamplifsima,&molliufculilcorpusmcmbranulaobduflum
complccntur.quod medulla: quod.Tmodo refpondct:uniucrfum tamen eiufinodi
cft,ut nullii
4 Sfi.sa.
fi'"''»-" 1" "^oto corporc repcrias,pra?terqua in caucrnis antrisue in cunciformi olfc crcbro coii
'

c,D. fpicuis.Pra;tcrca quibus gallico morbo antcrior frontis oftis fquama croditur,autuuIncre
pcrfringitur, tanto impctu in cxpiratione acrcmcxcauitatcilla propdli ccrnimus, ut etiam is
candctelumcn proinptiftime cxufflct. Pra:fens enim cauitas non folum ad fuperciliorum
fe-
&
dem quibufdam rccoditis foraminibus in narium amplitudinem pcrtinet, lcd ctiam
in cam
fi-ont!solTisporrigiturpartem,quamfupcriorefcdisociilircgioncmcoftituerediftuincft.
L j f"oranicn,autrimapotius,taIisforinx,quaIeinunguisapiccquisccra:iinprimcrct:qua:'du
SxtD^^jf. rxcercbrimcmbrana: hic firinanda; cxtruitur.Ncccn"uinquippeerat,nonhic folumubica
7 ' mcmbranamultis foraminibuseftpcruia,uerumali-|s comp!uribuslocis,caluaria-allioari,&
duram mcmbranam fibras uinculaq; pcr caluariam tranfinitterc.Licet ctiam iftas
rimafacri m
ccrcbrum ducendo alicjuid auxiliari intuebcris,n illas intrufa fcta,in nupcrrim^ dic^tam fiontis
offis cauitatcm nariumq; ampliiudinemdefinerc cxpenderis, ac pra-tcrca ia ofTis cuncuin
imi,
tantis antrapertinerc animaduertcris.

M 3 Sinusincunciforineoftcincifus,acgIanduIamcotincn3,cuiexcerebrodcfluenspituitain- Af«nK /„,


ftilIat,quamdeindcperosfinrihiincctlorinasinpaIat5inanarcGalenusprodidit:peripfum ^""'^''^"*'
cnbri aut fpongia: modo foraminibus pcruium, pituitam
M'»/'"'/^^^^^^
iT^i
colarian"ercns.Hancfcntcntiam,nifiineaqu:rdaminGale Qi"''"'«
, 1 . ^ piird aiidnimijuis ruais prcc ntt lccc dccw
numpictasrcmorarctur,nonininusaucroalicnamoftcn- 4mimt%„„
dcrcm, quam quod inaxime. Qiiandoquidcm hxc oftis nSimiuUs
^ «^" cjl,

fcdcs,quf cunciformis mcdium exiftit,ncutiqu.a fpon '"'"""^

gia:, multocj!
oftis

adhuc minus cribri inftarperforatur, quum


'wl^ ''''*

inibi folida contmuaq; conftet fquama, intus amplas illas


^SIQ^ l»",™>i^I
'''^""' ^

cauitatcs plcrunque contincntc^quasofiaua fcxtiCapitis ^^^^ rx tmui mnilrn

figura cxprefflimis, qua:^ non nifi cftVaflo prius oflein


c^tC,D.E.F j„diu,„ucl2nt'IgUnl
conlpectumucniunt.Pcrhuiufinodiitaqucoffis cuncifor, i' pituit^micducmtcs.
mis foramina (quum nulla fint) pituita haudquaqu.a defcedit.
Veriim ifinu
qucduodcriuanturdLiaus,finuummodoexciilpti,quorumprioradfccundumforamcnno
notato M utriii

bis in ocuh fedis radicecnarratum ac G infignitu tendit,&pituitam


tora.nina,qua:prius C&
in oculi fedcm & hinc pcr
* c.xprcfsimus,dcfcrt.Poftcriorfinusadafperummxqualc&fora
mcii,lcuriinainpotius dcorfumporrigitur, quapituita ori
palatoucpotifsimfunfluit &:aer
qiioque intcr fpirandum caluariam pctit. Rimam hanc temporis
offi cominunem
occipitii &
• N notauimus infiniftroIatercfecui-ida:figura:,&indextrotertix.Dudusucro&finusnoii
Q p adeocoinmode(quumnon admodu caui uidcantur) in tcrtiafigura fc fpcaandosoffcrunt.
quanquaminterim priorem finum O, poftcriorcm uero P in cadcm figura

indicaucrimus*
uthisadiutus charac^icribiis
finuufedcminucriscaluarijsocyusadinucnias.Proceftibusqui

. Kfi ,t
°':'"™'"''" circa fiiuim M infignimmapparent,dura ccrcbri mcmbrana firmiffim^adni
'

• lcitur,ac ucluti ea fedc fuftinetur,qua hica caluarix bafi


abfcedit, infignioresqi foporaliil artc,
riarumramos,&commcmoratasnuperqua:pinutamdcducantuias,fibifubditashabct.
Q_z, 3 Adlatusinxqualisafpcrxqjrimxfeuforammis N
notati,ucrfusantcrioramagis aliudoc,
currit foramcn in cuneiformi offc incifum, quod Ixuceft,
non ad amuffim orbicularc fcd &
circulo rcfpondet utrinque modice in lorigum comprcffo
Hac cnim efl]gie foramen infi, .

^'-'^"'f^quod duotcretia corpora inuiccm membranis


f ^'f-^ "Ji?" conncxa,crat tranfmiffiurum
^ ''"'i '""q^ep^ris ncruorum ccrebri crafsiori, &pra:cipuxradicifimulcum''
^'Jfi.lc; quarto pari
^
uiamprxbet, ^
4I..MZ.'

E 2 R 1,3
.

yi flNDREAE VESALII BRVXELLENSIS


R 2,J Rur(usadextcrnumforaminisQ^inclicatilams,almdmukominushoc, & c-xatTte orbi
ar ^^^|;'+
Itttum.in cuneiformi ofle cernitur,quo intcriia- iugularis ucnac^porao a foporali abfccdcns
tcria.caluariam fubinirat. Aliquando cxiguum foramen ad internum latus foraminis, duo nu-
'

percomcmorataneruorumpai-iatran{iTiittcntis,obfcruatur,eiuldem ucnac ramulo paratum,


Verumid inuno caluarix latcre rarouifitur.atqucadhuc multorarius inutroque. Nosta'
menid foramcn fimftro lateri (quod inter cancras caluarias una hoc donata foraminc obtigif-
(ct,quccca;terisomnibuselegantioruilacft)hfcquoqucappinximus,acS in iccunda tcrtia &
figuris infigniuimus. Abhoc foramine finus pcr intcriora caluarix afccndunt.conucxo dimi-
diatx uena: congrucntcs ; &
in hoc cxlati, nc caluarix os* finus in dura ccrcbri membrana ue D,D,
iiarum modo duflos, premat conftringat^. Hos caluaria; finus in tcrtia figura quai ta ali' &
'Y T quotT,Tnotauimus.
j Foramen hoc in cxtcrnacaluarixbafis fcdeobuiinD,comode uidcri ncquit.hinc cnim obli-
quc ucrfus exteriora protcnlum," in auditorii organi cauitatem tcmporis ofli infculptam dcfi- a wmfm
nit.Quareetiamidpaulopoftcum aliquotauditori) organi foraminibus dclincatum,rurfus t^i>-sh«r^

liibrjciam.Elformatur autcm id,ut uiam porrigat quintxconiugationis neruorum ccrcbri ra


mulo,ab auditus organi cauitatchacad mulculos iiiferiorcm maxiUam attollcntes cxcurrcnti. (,j,„ 4 h.

Infuper hocctiam foraminc iugularis intcrna; fobolcs,auditus organum petit.ac acr ctiam in
'
cfi.c.i.tifli

"
temporis offis antrum auditus organo proprium, per id foramcn lcrtur. Id quod facilepcrce-
'

pcriSjfi attrac"to in os ai:re, illum quafi pcr aures propcIlercconabcris,in auribus fonum pcrce-
pturus ucntorum,aut aqux turbmum fonis parum abfimilcm,
X2,3 FnfiCTnc foramenmaiorifopor.alisarteria!' ramocaluariaingrcdientiexcauamm,quodnon
''
r-eifta caluariapcrforat,(cdinftaroblongimcatus,cxpolT:crioribusobliqucintrorfuminprio-
ratcmporisoffiinfcuIpitur.Onispars hocforamincperuiajubide- „ rccfhis
^ fiqtiyd .,1^
r r r c \ -n. - P j, j-
prdmmb.jC
-

cc, orlumacitauccsipcctat,acinlecunclatiguracc notatur,inltarpumi- fjY nitJM,promttiM cfltv


cis afpera inarqualiscg uifitur.C;rtcrum liuius foraminis progrenuni tiW<j "".'^t . compleSinr evijtt

conimonftrat X
in lccunda &
tertiafigurispofiftim,&deindchxc titrmj^ldtt
ris rdviif
quani modb adrjcimus figura,in qua Y,ut X&
in maionbus figu & tiu diiiflus,

riSjfituinuiccmminimcrefpondent.Huncuao obliquum &inoire tdfcrit pojt


tos (jUd tlU
longo trainiteproccdcntcm duc1uni,Naturacffinxitlongiorisobli/ ,

in caludritt
quioriscp artcria: foporalis progrcffius gratia, iiimirum ut uitalis fpiri
A itnmifii [tf
tushoc crrabundo ducftus itincrc,ctTcbro exquifitius prxpararetur, tii, dUt tx
Qiiarcetiam Galciiiriii primis admiror,qucm cum plcrifquealijs fo- pluriffo filii

raminibusgrandchocforamcn, nonobitercxpcndcndum,Iatuit
.o, -
-r^ 1- t
^ crmitmur Vtrii^:

: &
^pr.ijlru:iifirdTnennctdt,j!!A
1 . igitur

fo ramcntcrtiiKcjuariiparisncruorucercbri Cj_'"dicawm, xinio


fiitiflrJ fopordlit drttridn
foporalcs artcrias caluariam ingrcdi in fiio de Simia: uenarum arte- rdmopdrdtum. utrumf itm y
riarumcf difledionclibro, fcriptum rcliquit. Et qucmadmodumde firdmmimlicdt.fopcrdltidrte.
^1*1
hoc foramiiic,iicquc canes,nequc fimias hic intuitus,falfa pofteris tra
didit:itanon mirumcft, ipfuramirabilcmillum rcticularem plcxum
1
ritc rdmuhin ndrium
ntmczcurrenttinctjutn.
.
dmplttucli

fuaiiuaginatione iii honiinibusquo(fconfixifle,acua(orumccrebriferiem non undiquaque


ucrammcmorix prodidiflc.
B'rcgionc foraminisnunc difti^ac X infigniti finis , qui caluarix amplitudincm rcfpicit,
aliud foraincn iiichoatur, refla aiitrorlum in amplitudinem, mcatus oblon gi 1110
narium ufcf
do protcnfuin,&: artcrix' ramo uiam exhibcns.qui a foporalis artcrix maioriportione calua- 'f':"-'*''
"''"'
riam ingrcdii;tc,ad narcs ufcp exporrigitur,inibi cumaliis eo porredtis artcrix furculis pulfum
cdcns fciifibilcm .Hoc foranien cunciformi ofli pcculiare ccnfebis,
a 2,3 Quiiiti ncruorum ccrebri' parismeatus,auditorius'ucporus,cuius principiuminteriusin dtfi. w.i
caluarix amplitudiiic, anotatintertia figurapofitum. Exte Hdncruilemfigurdminliocdppof,ii,utfi- ''S"4«-
riorcm autc ipfius paricm, qux ab aure excipitur, ac auricu- nminum dutflm in corffe/lu efftt, V
etd tt linotdjr.tis,
Ixqiiodammodore(pondct,alpci'ac{!uifitur,a fccundxfigu
Significetigitur
rx indicat. Mcamsiftcetfi iniusadmodum ampluscauus^ ritdi £>dinerud,
fit,adcotamen tormofus&aiifi^afmofus acimpcnfcuarius vtrun^ d dudi'
torium medtum,
inucnit,ui 110 iiifirarifsime impulfam tranlinittat fctam.Iicet
Vjvrdwn,fupe'
quo miiius fcta non ipfiusmeatusgyriaiifra-
tranfinittatur, rtus ttotdtttm.

flus uc in caufa tantum fiiit, ucrum etiam quod is ad aurcni, h duttm, id ^iiod

& dcin qua ccrcbrum rcfpicitjardtior euafcrit,quam iii ' me-


niox fuh Uttrd l
ezpltcdiitur. Iftg.Scdf.
dio,ubi admodum amplus latus^ uifitur . Vci-uni intcrim Pr. fens figurditdflniflrm Idtta ejlrcf
haudqua^ audiendus eft Ariftoteles, quum ab aure ad ccre f^rcnid.

brum
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER 1.

)> bnim nuUumaderitpEndcre mcatum. At in on's palatum ufquc fcmiiam pcrtingercj &ucnam
>' dccercbroeodcmdefcendcre.induit.Incaluarixcnimampliiudincmauditoriusmcatuspcrti, ^f"'"'^'™
fict.oc uenamquoqueadmiititmon qiiidemillam a ccrcbro aeduccns, ucrumcam ab intcrna uundccma
*rijn,
iugulari caluariam ingrcdicnti ad auditus organu affjmitj& uti antea monuimus,quiniiparis
neruorum cerebri ramulouiamprarbet. Pra:icreafi felamaudiius mcatui extcriusindideris,
hancqp modice in antcriora iniroriumq) obliquc prolrufens.in foramcn V noiaiu,illam multo
facilius quam in caluariac ampliiudinem fcrri conlpicics.

(j 2 Foramcncxauditusorganiamplitudinis mcdio exort5, ac illinc in poftcriora porrcc^tum.


Hocanfradluu&labyrinlhorumoccafionCj&quiaininicrnamcaluariacicdem nonpcrtinet,
tifi.a.i U immilTamnon traiifinittit fctam.Prxparatur autcm' ramulo ncrui quintiparis,quem quij Na
iri^c.
tui-jiiiJurefccreuoIucrit,admodumcaIlidehunc perduriflimificciflimicf offisanfi-afluolum
foramcndcduxit.Vocaturucro omnibusdineflionum profcfforibus Ti/.jAc(/, ca:cum&mo-
Fordmmc i
noculum,non quod ucrus pcruiusq; meatus non fit, fcd quod uix ad auditus organi ampliiU' cim.
diricm ufquc Iciamaut plumbeumfilumadmiiial. Iffud foramcii lupis &canibus , quibus
id lupra mamillai'is procclTus radicis fedcmhabeturmuItoampIiusgrandiusqjcoiigit,quam
hominibus Forfitan nonnulli foramcn exaudiioriomcatu inpriora protcnfum,ac v infi,
.

gnitum,ca;cum appellant.Vtcunqjucrofit, hoc foramcn V, autilludb notatumignorarunt.


quanquamfane hadcnus apudncmincm,uelunumforamcn digna dcfcnplionc exprcfTum
repcri, quum intcrimforaminum fpcculatio fit iucundiflima, illaqj maximam Natura: argu,
ant induflriam.
c i,3 Foramcn occipiiis offl & tcmporis offi communc,ac ' Icxto pari neruorum cercbri,& ma
"^'''''^'^'"^itigularisucnxramo, minoricp foporalisaricrixfoboli cxculptu. Ill:ud,quiahac
""n
hfi.ciii^ii
tranleunliaorganagradiorafunt,amplumuifitur, tranfcuntiumcor,
irij.c. Jc, porum forma; refpondcns . Non cnim examuffim circularc cft, fed
quodanimodo gcminum intortumq), & pfiusuna pars (qux iniC' .— tnoiiicll-rilitmfit
rjmmcxprejsmm,
rior cft) neruo excaluaria antrorfum quodammodo clabcnti para^ ^^A^ imc7iori^w£ifJi-
•"ptrt, i,exm.
tunaltcraucro Cquxcxteriorcft^uenx&arlcrixcaluariamadpoftc-
^ } rt r oridutm I dfcn*
rioraingredientibus iublcruit. ^«1«.
d,2,3 Foramcn in occipiti^ offc gralia' ncrui lcptimi paris neruorum ccrcbri incifiim, quod qui-
<ic,jiAib.7 dcmorbicularccft,lcddu(fl:uobIongum obIiquumcp.Expoftcrioribuscnim,intcrnaq:calua-
rix fcde decliuc fcrtur,qu6 citius lcpiimi paris ncruus hoc duclus foraminc, lcxto paricommit
«'^S^^
tcretur,unaq! ambo fimul ha;rcntcs, dcorfum luto dcfccndercnt.
c 2, 3 Foramcn unicum,ca;lcrisqp omnibus facilemaximum, quod occipitis offi infinuatur,gra'
li.
7 H. tia dorfalis mcdulla: ex ccrcbro originem duccntis.
f 1 Non infignitcr amplum foramcn, quod abcxicrna caluaria;fcdc,cx poftcriorinimirum
iifi.ca. fcde ' quod primx ccruicis ucrtcbra; articulatur,incipicns,in intcrna caU
capiris ocdpitii offis,
fitis I. '

lcdcm longo duflu pcr os fcriur,in clatiori fcdcfcptimi paris ncruorum ccrcbri forami,
uarisi:

nisd noiati ccflans.Hoc ucna;


&
" aricria: gralia ca:Ialur,pcr tranfucrfos ucrtcbrarti ccruicis
Iib. j.D.ty
J^'-
proccflus furlum confccndcntiu.Cxierum in quibufdaiu caluarrjs id foramcn in altcro laterc
aliqu.ido dccdc rcpcries, inierdit ctiam in uiroqi;ucrum tunc huius foraminis uiccsgsrit lcpti
miparis ncruorum ccrcbri foramen d infignitum, quodtuncnonadamuffimorbicularccer
niiur,fcd oblongum,ncruo fimul cum ucna artcriaqp tranfiTiiitendo idoneum.
g -j5 Foramcn id ad poftcriorem rcgioncmproccffiusmamilIaris,iuxtafulura: a refcreniis' la-
"
'eclpc ^"''^ tcmporis oflc cxlaiur,& tranfucrfim caluariam ingrcdiens,uiam externa: iugularis uc-
i> )7.cj..4 na: " ramo hac caluariam petenti, ofFcrt, .Animaducrti intcrdum id foramen,mod6 inaltero la
/itr/jE. tcrc,mod6inutroqucdefuiffe.

f r «rr^2»
" ^'^ '^'''''' figurs. "Of ofcilantcr finus inintcrna caluarixamplitudinc, qua ccrebrum conti- Cd!iurid-p
Tici.,i,ii. netur, animaducrtendus ucnit, in quem iria foramina c & f & g infignita,&ucnisartcriis^ nmdurd^me-
jH.N.o, tranfmittendis paratafubeunt. A lcxticnim ncruorum ccrcbri paris foraminc c notato,& '^^^^"^^'^"
'nterna parte foraminis f infigniti,in dextra finiftraq! caluaria: fedc finus incipit,qucm in fini-
\ lify"?
QSx,s.dc'- ft''o latcrc h, h & h indicauimus.in dcxtro autcm tribus
Sinus ifti oblique inftar quarta: cir, h, h h.
i.

in^ /i.s.T. culi pariis furltim in pofteriora tanliliDcr confcendunt,dum dextcr finiftro inibi committaiur, i,i,i,

'''^' k repoliiimus, Huius enim coitus fcdcs in mcdiaregionc occipitis offis uifitur, qua; inter
j'"£T'i''
j.' elatifsimam lutura: a cxprimcntis rcgionem,&pofteriorcmforaminisdorfaIcmmcdu!lam
l/;.j.cjp.6 tranrmiltcntis, ac e infigniti rcgioncm, mediaconfiftit,& k infcribitur, ubi occipiiis ol craC lc,
fifsinium dcnfirsimum^effc,ineiusofflshiftoriarctulimus.ExhocduorIifinuum congreffu,
almsrcclalurfurafertur.fubeminentifsimapartcfutura: a fimilis,&fub tota lagittali futura,

B 3 &
54 ANDREAE VESALfl BRVXELLENSIS
SC froiitis ofTc ufquc ad olfadius organorum fcdium (cptunij s quodammodo iii tertia figura
infignitum.Huncfinumquartafiouraaliquot 1 notatumgcrit.tcrtiaautcminfrontisoHcJi'
tcra m cundcm indicat. Cactcrum linus hi cxculpuntur dura; ccrcbri mcmbranx oratia.cuiMs
uafis ipfos ncilla caluarix oflibus prccmcretur, cedcre tuiic audics, quando ccrcbri ualorum
nonmiiius clcgantcm quam arduamjparum^abalijs diflciSionis profclToribus animaduer
fam fcricnijin tcrtio libro cxequar.
n, o 1 Animumaccommodaquarixfigurx paIato,inquo!iisc!iaractcribus amplailariuiiifora'
minafcpto quodaminfigni x notatointerftimfta, &infaucium amplitudincmenaribus tcn^
dentia,n ac o indicantur. Hxc ctfiliominiad pIurimaconducant,pr2edpuc tamen naturali
infjDirationi uoci^ idoncaccnlentur.

p i Foramcnhociuxtapoftcriorcmdcntiuminciforiorum Icdcmcxpalatoinnariumamplitu
dinemdcfinit.quartis^maxillae fupcrioris ofsibus commune habctur. Dcinde hominibus
unicum adcft,cquis uero &C canibus gcmiiium. Paratur autcgratia connexus^conlcnfusq; tu. •"fg-^u '

nicacpalatumfucdngentis^cumilla^quajiiariumampIitudiniobducitur.Portiunculaenimil P"''''"'-^
lius tunicxfimulcumucnuIa,8CitemarterioIa,idpertranfii.
frfwmz
q , AdpaIatifinciniuxtamaxiIIxfuperiorisfcxtao{ra,utrinqueduouifunturforaiT)ina:unum 6 Eadifi
A quidcinaItcroprius,&amplius.pnuscnimantcrius'ucac A infignitum,notatudignxeftam gnMfcuini

pIitudinis,expaIatofur(lim in poftcrioraadociili fedisucrticeinradiccm'ucpropcrans.Inibi


foramcn occurrit, quod altcrum pituitain in narcs cxpurgantium efle rctuli-
cniindcfinit, ubi
it mus, atquc iub antca dcfcripfimus. Poftcrius autcm " notamr,cftq;exiouuiii
litcra * iain

oinnino,&;furfumafccndcns,aliquandoinidcmforamcn cumanteriori K infignito tcrmina-


tur.Intcrdum ucro pcculiarcm terminum, in futura cunciformi ofli &: quarto liipcrioris ma'
VmmimiU xillx communi adipifcinir. Prxtcr foramina haftcnus commcmorata, fi caluariain in ma»
""^ fumpfcris,alia quamplurima (frd cxilia) obfcruabis, ucnis tranfmittcndis
I7,plimdt2n incmbrana- &
fi^r/im aluij. rum ncxibus cxculpta. Vifuntur ucro huius gencris aliqua edircdlo maioris interiorisueangu
li fedis ocuIi,iuxtafuturam fccundo & tcrtio inaxillx fuperioris ofli & frotis ofli coinmuncm.
Hxcincauitateinpertingunt,intcrfrontisonisfquamascomprchcnfani,& K priusindica-
tam.HorumquoqucfcdcsinprimaprxfentisCapitis figura,T &V
indicatur.-quibuscha-
raclcribus nupcr diclam futuram fuo lo co cxprcflimus, qucmadmodum &
comcmorata iam
ofla r,A &o
inibimfigniuntiir.Dcindeinfrontisquoqpoirciiixtafupa-ciliorumfcdemhu-
iufinodiquoqucoccurrunt foraminula. qucmadmodum &
inutroqucnafioflc,quod quin-
tum fupcrioris maxiUxrccefuimus. hifupcr in primo inaxillx oflc, quod exteriiuni oculi fcdis
anguluni coftituitjUnum aut altcrum huius gcncris foramcn inucnitur.Prxtcrca oflis cuncuiii
refcrcntislatcra,quxtemporumcauacumali)solsibusconftiiuunt,tali quoqueforaniinedo-
nantur. Ad hxc,in lateribus fagittalis futurx in uerticis onibus,&: potifsimum iuxta futuraiii
'.
ff. * fimilcm,taliactiamapparcnt,quorumfedcsinquartafiguraaliquot f inuiiibralatitantibus
indicJtur. Verum prxtcr comcmorata uiium notatu dignxmagnitudinis habctur intcrius iii
frontisoflc.quaoclauicapitisonis anteriorparsipficomittiturj&antcriorftptiparsolfac^tus

m «.
orgaiiorufinuum ccrnitur,nimiruintertertixfigurx m & «conlpicuii.Pertingitautcmhoc
foranif n in frontis oflis concauitatem,fupcrius K indicata.In quarto quo^ fiipcrioris maxillx
olTcjiuxta magnii intcriorem'ue oculi fcdis anoulii,di<fii iam ordinis foramenetiain fc oftcrt.Iii
bafi ucro oflis cuncum iinicitis extrinfecus,qua id fcpto iiarium coniirtitur, ftibindequina nu
v-t^i mcrouifuntur,actriaquide ijl,v,^ infignitapofterius confiftut,ulrin(5nimirijunum,&iiiho
rum mcdio tertium,qux antrorfum inftar artSilsimorii meatuum produ(fia,in iiariii ainplitu-
dincin dcfinuiit. quamuis interimmedii foraminis ' indicati finis fetamrarius admittit. Alia
.5,jU aut<;duoqux & »infigniuiinus,antcriusincipiiit,&rrcd:otramiteantrorfumquoc5cofccn
terminatur.Cxterum horiiforamiiiij tcrminitiiccomo
dciitia,tn oculi fedis ucriiccradiccmq;

dedclincariacqucunt.quarcctiaeouchementiushortor,utcxhoininiicaIuirrispotius,quam
cx iiudis ofHum picluris hxc difcas,foraminis cuiulq) fcdis conicifturahiric a charaifieribus fu
mcns,&; cofidcrate, aii mc aliquod foramcn notatudignii prxterieritjexpcndcs. Supcrfunt
adhuc iii tcrtia figura &: quarta Grxci maiufculi charaflcrcs, quibus in luturis caluarix indi-
n candis,ianipridcufifumus:adeoutnulIusprxter n cnarradus fitreliquus,quofinusquidaiTi
in uertice notantur,quibus " dur.t cercbri nicmbranainnaici audics. Atqi horum finuum non 'tfg.lii.f,
cadcm fcinpcr cft ferics quippc modo nuIli,modb pauci,modb plures, atqp hi uarii,cernutur;
.

prolJ c1b(fi quisme audit)illis animaducrtcdi,qui nimis prompte hanc ucrticis fedc urunt,aut
in oflium fracluris niiniiiinn-cpideac confidcntcr terebrant. Huc quoq?rcferrcfinus duos cu
nciforniis oftjs,inipfiusracdio antrorum modorcpofitos^nifiiamante in cius offis hiftoria
ipfos
. . . ,

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER U' 55


iproS defcripfifTcm, pcrinde ac amphs cauitatcs 111 quartis maxilla; fuperioris ofllbus ad na-
rium amplitudinis latcrarcpofitas.
DE OSSE V G R^E CO RVM L IT E^^^
rte imagini comp.irato , Citfut IKIIIt

P R I MA S E C V N D A
F I G IL. <_^.
trrtfj Capitts Ji/

PROPOSITARVM HIC FIGVRARVM E T EA R V


dcin charaflcriim Indcx,
R I M.<^ pricjtntisGapitisfignra,dntmoremjaciemcxfrimit ops t/ imdginem
refcrcntis, und aim minoribiis Aatiorihusiie ipjliis Uterihiis, cr oJ?icu!is, <juie his ufipic ad tem
poriim oJ?iiim procefjlis inJlylimodum efformatos conne&mtiir
<^L T E R^^ Jigiira,po/lerioremoJ?is v referentisregionemcommonJlrat,Jiiniil
ciim elatioribus coflisiueriim intcrim illis oJ?icii!isno de!ineatis,c[iu-E adproceJJiisJlylijpeciem

exprimcntespcrtingiint,priori^jJiguradclineantur.
C 1 Grandiiis mediiintifs oJ?is !>yoidis oJ?icii!iim,anteriorifedc conjjncmim .J^eriim

er B gibbam biiiiisfedis regionem indicant. In horum characleriim mcdio peculiare Iniius rc--

_
gionis appartt tubercidum * notatum. C autem indicatJinum tranfuerjim oblongum, CT' fu
periorimedi/iflius oficiilifedeobuiiim.

D z 'Poflerior grandioris oficiili


fedes , finuata caud.

E Fi z Humiliora ofis hyoidis latera, (jute cuni medio oJ?icu!ofguram u fimilemrcpriFfentant

G 1 i Conncxiis humilioris
Idteris,cum Idtiiifulograndiori^j hyoidis ofis oficulo

2 J-Iunii!ioris Idteris apex,qiii Idryngis cdrtildginisfciitum exprimentis procejfii alligatur.

1 Ki,z Superiorahyoidis ofis Iatera,!nimi!ioribus Iongcteniiiord,mdgis^; teretia


L M
I^'- Tria oficuld ,fuperioribiis Idteribiisutrincjiiit plurimiim commijft Ca-teriimddhyo^
idis ofis injpeciionem etiam faciuntprieter quintdin
.

mufulorum titbuldm ad charaHerem L ,

priores aliqiiotfgurie diiodecimi Capitislibrifcundiad<.^, B, C, D.


1 A r Y N G r s cmincntilsima; parti os unitatis nomiuccomprcli cn^
liim,icd uarfjs multiplicibuscB oisiculis cxtruclum, pracponitur.quod 9-^'' hods
nonnuUi a Iitcrx " hgura WiAsit4t,ali) luccinciais t/o{</t! appdlant:
qua uocc diflccTiionum rudcs dclufi,in Galcno os fucm refcrcns ucr^
tcrunt. Alijs rurfum id os a a imaginc !.xLLSJli>iJts nuncupatur quo
:
c.(.C,D.p"
etiamnominc intciprctcs dcccpti, luturam capitis a litcrx limilcni
B. ucrtcrcconfucucrunt.cuiulinodi tamcnmcndaspronoftrauirilinupcr
cx GaIcno,qucm &ltalia &Gcrmania latinli dcdit,fubduximus.HcrophyIus quoqj id os if|«
sifVii/ appcllaffe dicitur,forte quod Iingux,aut Iaryngi,aut fiucibus apponanir,qucadmodil
c cifdanfi.
ipfi in organis gencrationi famulantibus quxdam '
vi^as^^fis I^i^miMs^Sc'' r.%ccsvr"s KJlwoiMs
uocantLir. Non dcfuntctia, quiquum in faucibus confillat^idijirgujyifoj/nuncupauere. Nos
ucro paffim id os u rcfercs,aui uocc contracliorc hyoidcs nominare inftituimus. Homo igiuir
lioc os longe aliter,quam quadrupeda, qucc hacTrcnus aggrclsi lumus , cxtrudum obtinct, ac Mtjiuv, hy,
maximumhyoidis' ofsisofsicuIucftlatiufculu,&forisgibbum,priuatocjitubcrcpromines: oiJiscfMojii,
intusautc,fcupoftcrioriIcdc,cauum.inanteriorictiainfcdclupciius quafi in oblongii finum
f4 imfcU'
dcprimitur,pro figurxnimirumipfiidoncx,'&mufcuIoru ligaincntorumqsillicomiftorum
mm uhula
K. rationc. Supcrioricnimfinuiimplantatur' tcrtius &
quarais huius ollis pcculiares mufculi:
E 4 ad
f6 ANDReAfi VESALtf BRVXELLENSlS
ad tuba'is ucro in hac fcdc confpicui latcra, cjua; ciuodammodo in gibba fcdc finuantur, in-
fertioncmtcntant duo primi huic offi pcculiarcsmufculi .Ex poltcriorisautcmlcdis cauo
'
f ^imifc.U
mufculi" duo priorcshnguam moucntcsprxcipuecnafcuntur, Prxtcrquamquodgibbacx,
trorfunijCaua uero introrfum,atquc ab iuiurijs cxtrinlccus occurrcntibus rcmotius opportit 'mifm
necollocentur. Grandiusidolsiculumfupralaryngcmpaulocofiftcns, tangcntibus occurrit, i, q_,\'.

iptiusintcrimlatcribuspcniiiuslcrelatitantibus. Huic cnimlatiori ofsiculo utrincjj" aliaduo g'.'


Ldtmhyoi, '

diiojiis. tiniuntur. Atqj horumaltcriihumilius cfi:,alterum elatius.Humiliusoflrculuranonnihilbre J^ J^


Humiliora, uius,latiuscpfupCTioriefi:,nullicpaltcrioflIcommittitur,' quamlatcrimcdiiaclatiufculihyoi- hvnUi, i

disoffisofliculi^adquodcartilaginis ligamcnticp cartilaginciintcrucntu ualide, & notatu di- fi.^.r-Alic

gnaamplitudincncflitur.Vcrum^^finisipfius' fiiperioriproccfliiicartilaginislaryngis,qua=
icutiimagincmexprimir,colligatur.Infcrius hocofl^iculum fcu latus unacum fuo coniugc,qui j ^;. h.

in altcro coliftit latcre,humilius hyoidis oflis latus merito appcllamus,aliquot mulculis admit^ 's. ^f.c-

"*>^-
tcndis&producendisaptum, Atqucha;c humilioralatcralimiilcummcdio grandioriueof
SupniortU, ficulo, V imagincm pulchre conBciunt,Porro fuperiori ofllculo fcu lateri quod magis tcrcs
'"t. ^ ™'' uifitur,"' alia rurfus oblonga tcretiaqj oflicula tantifpcr cotinua feric uniuntur, quoufque ipfo- mi);x,H.

cuIj,
rum fincs proptcr radicem proceflus tcmporis oflis,qucm fcriptorij ftyli formam oftcndcrc
"
n.

iam fcpius commemoratum cft,tcmporis ofli inlcrantur, uti in quadrupcdibus uidcrc cft
manifcftifsime. Hxc oflicula fupcrionbus hyoidisoflis latcribuscommina,nonparilcmpcr
oblcruantur mimcro, utpluriinum tamcn tcrnaquatcrna'ucutrinquc ccrnuntur. quanquam
maxime in mulicribus,ha-cofiicula uidcrimus iimul cum luperioribus la
ctiam intcrdum, idqj
tcribus omnino dccfrc,& ipforii uiccra tcrcs quoddam, ualidura & oblongum ligamcntum
gcrcrc,hyodiqjo(Ti&ft:yluinimiiantiproccnuicolligari,Qiiod ctiamnonlemel animaducr'
titmihi admodum familiaris renaldvs colvmbvs, nunc fophifticcs apud
Patauinos profc(ror,Anatoraes ftudiofilsimus. Hyoidis iginiros neque liberum,ncquculli
contiguumeflconiifupcrioraoflisindicantlatera tcmporumofTibus concxa. Dciiidc&infe-
idem atte
riora quocf latcra,cartilaginis lcuto fimilis proccflibus ligamcnti bcncficio comifla,
cnim laryngis,ut
ftantur. Cartilagincs &
coftarum cartilagincs,oflium pra:bet ufum,& quod
Qmiyoiiks ad contiguitatcm fpc<f}at,in oflium quoqueclalTcm rcccnlentur. Verum quoniam hyoidcs os
osh-rrndtar.
adco firma bali, atquercliqua olTa, nititur,propriis id niufculis in omncm pofitionis difte
rentiamitatrahiinfecundo libro narrabimus, utncqucin latcra, nequefurfumautdcorfum,
ncqucprorfum aut rctrorfum prompte cx fua fcdc dimoucri qucat. & quamuis id minimum rjjj f
hominiobtigcrit,maxiraostamcnplurimosqjufuspra:ftat:quituncenarrabuntur,quum°ali d&-e.
quot lingua; mufculos ab ipfo cnafci, lingua:q!,fijndamcnti tutilsimac^bafis modo fubrjci,8i; P
^mulculorumlaryngisquxdamprincipiaporrigcrcoftendcmus. Jrin-
figuricK,

DE DORSO, ET GE N E R^T I M DE
ipfiiis opbiis . Ccipiit I I I I.

S VB S E Q.V ENT I S FIGVRAB AC IPSIVS


charaflerum Indcx.
FI G R proximctm pctgitiam occupate dorfumj^l^iiod Griecis folx'! SC viTtii di^
citiir^dlatcrc cxprcj?imiii, ut primiim totius dorfi oJ?ium contcxtus ccrncrctur,ac poflmodum

finqule ipjiits partcspriutttis C apitihiis dclincareiitur. Cittcrtim (juum trcsf^urct;^ carunt


prcecipiietcrtia, adpnefetitis libri calccmpofitx dorfumparitcr commonfrcnt, non abs rc iU
Us ctiam obitcriiitucbcris,unicum tcrtij libriJiguris,ncrtiorum d dorfali mcdiilla ori^inem dit
ccntiwn fcricin exprimentibm,atijuc ad iindccimi eitis libri Capitis initium rcpofitis.
'-^Ji Colhintfepte coii/lans ucrtcbris,quce: niinicris interna: ipfariifcdiappofitisftgillatim iiotdttir.
C,D Dorfpars thoraccm con/htiieits , ijuam notimilli fniplicitcr dorfimniinciiparunt alijucro, ,

ipi6dueIutipo/lfeptuint!-anfuerfumconfifiat,mctaphrenum.aIij,utiiamdiccbamiis,dorfipar
tem,quathorax conflituitur. Hcecutplurimumduodecimform.-tturuertebris,quibusthoracis
co/la: articiilantur.imdc ctiam illie cofl.-irum,ut cr thoracts ucrtebrte nominantiir.
E,E Dorfpars c[iiinquc lumborum ucrtchras compIcBcns.
Osfacrum,ijuodtanttfpcrfcx ofibtisfeu tiertchris in hominc effingi daks,(luouf(juc opsfacri
defcriptioncm priuatim perfcciitiisfuero.
I> K. Os coccyx,iluodetidijitatuor oj^icnlis
efformaritantifjier anmies, dum id defcripfero.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA tlBER n 57
L ,_y4Ji(^uot u£Ttcbr<ts L inJiffiiuiimis,nimirH in tota dorjlcompageJhcundam,nonam,decimamy
V odauam ui^efima quartam : ita indicaturi uertcbrarum partcm^faifedcm, ^uam ijfarum
corpus nuncupamus.
M.,M. M inifdcm ucrtcbrisuifitur,in (^uibM L occurrit ,proccJJus
C c . notans in latcra cxporrellos, at^ idco tranjucrjos, aut lateralcs

ll
nobis appcllatos. Quoducro no fola: iicrtcbm L infjrnitce cor^
W poribus,& A/ indicatiE tranjucrfis proccjfibus donentur ,ne.^
mincm latcre arbitror, etiamfijin^ulas uertebras charailcribus
non ohruamus. ^^quc id ctiain deJubfcquentibm notis cxijlimait
dum uenit quippe Jiqiiidproprij cuipid obtigcrit uertebrte ,hoc
:

Capitc idcxplicarc haudinflituiinus.


2^,ISf JSIinoBaua totiiis dorft fabricit obfcruabis uertcbra , dein iit

C f"'
dccima Jcptima,cf ui^cfima tertia. Notatur autem ISf tjuidam
ucrtcbrarii procejfis adinferiora nutiites ,quibus fuperiorcs Jcti
incumbcnfes uertebrip Jubditis articul.itur ucrtebris. Hospro^
ccjjns ob id cjudd deorjumjerantur , in orationisJcrie defccndcn^
tcs nomin.tbimus.
O O O uiftur in ucrtcbris,quce nupcr coiitcmoratisJubijciuntur,indi^
j

OT. cat^i uertcbraruin proccjfisfurfim Jpeclantes , cjuibus /iipcrpo.^

fit.T fubiaccntibus articuLintur , Hos ,re8:i dcjcendcntcs pro^


cefjus nuncup.tbiinus.
'P ,'P p illis iifcribitur uertebris , (ju.nprius L , M. CT O iiijlgniui.^

mus.notantur aute uertebrarit proccjjiisin corporis pofleriora


exerti, cy aculeo acJJinte non abfiiniles . J^ndc ctiam Gra:cis
, ccKxrOxitLatinis ucro Jpime nuncup.intur , at^s hinc (juojj totaitt
ucrtebrarum compa^cm, imtSxii erfpinain uocamiis.In oratio/-
nisautem contextu,hosproceJJusfere poflcriorcsuertebrarum
proccffus autJfinas nominabimiis ,totuin dorjuin hoc nomine ra^
rius appelLtttiri.

Qi, Q^Q___prope eajdi- repcris iiertebras, ijuibiis poflremd cn.-irratos

Cr<^' chara^lcrcsinjcripjimus. CljtuILiucrtcbrcenotafp.-irtem, ^"^^.^fiH^l,


Jcdforamen in ucrtebrariim conjjlens Iateribii6,z^ neruos d dor
Jalimcdulla pullulafos tr.mjinittcns , Qtidinucro hoc fraincn
Is^^^P^^^^Slla
in dorji oj^ibits u.triuinJit,inpeculiari ipjoruin dcjcriptionc pcr^

traclabitur.
R- Cartilaqineum notatur li^qamentum, uertcbrarum corpora in^
CTc. tcrucnicns.quodGalenus cartila^incmpuramejje, contrauctc^
SSS^^??''''/"' AV*'
rtim placita contcndif.iiertim cjudin re8:i,fecundi libri uigefiino

feptimo Capite docebimiis, inibifgtiram frropofturi hutc narra


tioitinon imitilcm,qua aliquot uertebr.trunt dclincabuittur corpo
ra,cartil.tgineum hoc ligamcittuin , uertebr.tritmfs corporuin ap
pcndices, CT cartilaginctn cju.T corptis ucrtcbrx ac appcndiceiit
intcrccdit (ut inpucris hcecfe habent) expriincntia.

E R VH parensNaturahommidorruminfl:arcari'na;cuiufdam,{linda'
mcnti^ machinata eft.Dorfi cnim opcrcfli arabularCj&crcifli coniiftc.
i^Umc!^
rc ualcmus.Quanquam ncq; illa in hoc dorfum homini duntaxat dcdit, ticMu/hu.'
fcd perindc atq; alias in unius mcmbri coftpudionCj co ad uarios fimul iJfiifli'

inirmfuhfe P^.. ufusabuticonfucuit.itancchicquoqucminus induftriamipfTusoftcn^


"'p^trforW/
juamu dit Primum cnim omnibus ucrtcbris ad fuorum corporumpoftcrio'
gj &35^^^H|
ca.
. wMlJmtlf
^fmcnob
l
fe^^
tfg^**^fl l
rcmregioncm/ foramcn cxcuipfit, idoncam dorfali mcdullxperipfas fi^^imr, a-i"
uuancjl. ueiccnluru;uiam pracparans, Sccund6,noncx incompoiilofimplicicf oflcuniuLTfumconfU
'ff
5S A N D R E AE V E S AL I I B R V X E L LE S I S .

tuii dorfiim.quamuis id ad ftabilitate& tuta dorlalis mcdulix fcdcm fatius fuiflct:qiiu nccp lu

xarijiicqpcxcidcreautdiftorqucripoflct, nifi itauariecffct articulatu. Vcrum rcrum Opifex fi

tautil paticudi pcriinacix auimu adhibuilTct, ncq! iu organorii fabrica ullum priorcm digniov
rem tic (pcftaflci fcopiJ,nonaliter fancquam prorfus incompofitu fimplcxq! dorfum crcaflci,
Quippc fi quis lapidcum,aut ligncum animalconfingii,npn aliicr dorlum quam unica conti^
nuacf paricfabricat. Homini ucro dorfum inclinaiuro, autcrccturo, noncrat mclius iduni'
ucrfumunico oflcfabrcfieri.quinimo cum dorfibcncficio homincmmultis ac uarrjs moiibus
agioporieai^fatiusfuiihoccx pluribus conftiiuioflibus,utcunqucctiam hocnominc iniurijs

Dorfi cfiium magis rcddiiur obnoxium.Qiiamobrem ucro dorfum non ex duobus ucl tribus oflibus^tam
miiltituJims longis quam in manu eft humcrus.&ulna cuinradiorin crurc autcm femur,& tibia- os cum fi
bula:fcd cx quatuor &
triginta cftormeiur oflibuSjUariemuiuo articulatis,in prxicnti fubijci,
cndum cft,a prxcipua totius dorfi pariicula fuinpto orationis cxordio. Eft autem harc dor- '
^ Tm^gK
falisinedulIa,quaminftarcercbripartibusfubcapitelocalis cfletuncnitemuroftcdcrc,quum 'if^^p^^p^
quario libro ncruoruinfcricinpcrtraiflabimus, Qiioniam itaquchanc (imilitfrutccrcbrum, fue.

duro&prompteiniuriasrepcllcntemunimctocuftodiri oporicbat,dorfuininftar carinxhu-


&
mano corpori fubieflum, oinnino infculpi, itcrcp fimul lutiffimuin ualluin ac (ut Gra-ci di
cuni) crv^iy^ i^cc, ipfimcdullx conficidcbuit. HuiuscnimnaturaccrcbrorclpondcI,& noxx
qux hac homincm afficiuni, illis confcruiiiur, tjuxccrcbro laborantc indics oboriri
aficvfla

cernimus. Motus fiquidem &fenfus omniu partiumquxlxfr lubfunt ucrtcbrx,uiiiantur,


Liirotz Jt
hxc quidem ncmincm Iaierc,GaIenus attcftaiur, Quamobrcm ucro diuinus Hippoa a^
V/it pirtium. tes libro dc Ariiculis prodideriljfi plurcs uertcbrx uno ordinc inuiccm fubfcqucntes ffanfmo

„ ucaniur, graucefTe fiautc unaexcxtfrarir coinpagccxiliat^perniciofumefle: haudquaquam


:

" perindcnotuincftoinnibus, Hippocr,ites itaqi caufam fyinptoinatis nos edocet.nainfi fimul


plurcs ucriebrc dimoucantur,ita ut qu;rquepaululuin tranlinuletur,& fua fede dcclinel,iunc
circuhris,acproindcn6 ueheinensdorlalis mcduIlxoblingcIcucrfio.Siucro,inquil,unaucr'
tebrai uinfuocontcxtudimoueatur,tuncdorfaIisincdulIaparuointcruallo inflcxa,afliciciur,
&quxexil!)t ucncbra iplam coinpriincr,nifi lanc&rumpai. Quum itaquedorlalismcdulla
angul.arem,camqi fubitain &acutam flcxioncm ncqucai perlcrre,dorfuin no potuit inagn is o &
laxis ariiculis infigncm iranfpofitioncr.i habcnlibus,innoxie inoueri. Vndectiam melius tuit,

'"'^'''^'^ paruis oflibus qux fingula ad inotum confcruni, dorfum coaceruari, Cxicrum
Horf! ojlium
nSpurm^gnu hisofiibus non paradcftinagnitudo,ncqueomnibusforaincnmcdullaindorfalem tranlinit'
tuio ,r,e<ii dor tcns xclua ainplitudine cxculpitur. Coordinationis cnim occafibncmeliusfuit,minorcsfcin-

fi^" pcr ficri lupcriores :mod6 idquodportatur abaliquo, minuseflcconucniatportantc. Hinc


igiitir " inaxiinumdorfi ofliumlacrumos aNaturacrcatumeft, &uelutibafis quxdam uigin cG,h. p^ut

ti quatuor ucrtcbris iLibijciiur, duobus coiniffum maximis oflibus, qux una cum ipto cop jj"
'

'j^/Jf'^'*
pusmaxiineftabiIiunt.Sccundumucrodorfiosmagnitudinc,fiafacrolurfumalccndas,''uer d[,duchi
tcbracft IacrooiTicoarticuIaia,a primaquidciniaccs quarta &
uigcfima, iplarumqjin lumbis nifla-i^.
ucrtcbrarum ordinc quinta. Porrb aliarum fingulx quanium pofilu ab infima difccdunt,taii
tum&molc.Arq; hxcmagnitudinis diininutioulqucadipium capulperficimr,prxicrquam
fi' quando ucricbra intcrucniai paulbin aior fubiccla.quod lane non ablc^ magno ulti ficri/ pri
inxceruicis ucricbr.rdefcriptiooftendct,quxiIlam reliquis ccruicis uertebris laliorcmefle
docebit,graiiacoinmodx quinti&^ fcxticaputmoiicntiuininufculoriJinfcrtionis,&'lccun f.],H.niufc.

difcapiilumattollcntis mufculi e.xortus. Atqueinibi ctiam ariiculationis nominc, (ccundam


ccruicis uertebrain ualidioreingrandioreinqp tcrtia cfle audics. Quia uerb Natura nuUius oc
f,j^L
cafionc ucrtcbras in pofteriori fuorum corporum fcdeexculpfii, quam utitcr dorfalimc' h^imufc.u '

dullx pararet, oporiuii lane foramen magnitudine cum dorfali incdulla congrucrc, Hxc au-
• tcm qutimin fingulis ucrtebris fitimpar, &
in primisuertcbrismaxima(gigncndiscnimncr- "
" ^f]^""
uis fcnfim con(tringitur,attenuaturq;) optimo iurc (upcrioruin ucrtebrarum foramcn infcrio
rum forainincamplius cft.Dein quu fiipcriorcs ucrtcbrx amplo foramine exciilpi dcbucrint,
& inierim alps inniiantur uertebris, prompie colligitur, illas quoquc fimul tcnucs ncccflarib
cxtrudascffe, Ncquedorfali mcdullxduntaxatuiainucrtcbrisexculpitur^ucrumetiam^^tri' ,_ ,
Vordininintr I
'
ij ri-» - J
gmta ncruorum p.iribusinhomincadorlaliprincipiuducentibus 'r r /
l
«Tm/r.cif
l

uiiemmitteiii
luiilsimxuixloraminacp p,,, „/,,.j.
fdr^tu. inuertcbris cxIantur,quxiijneruorumferieexcquar. quamuisinpriuaiisuertcbrarumdcfcri fripofite.

ptionibusquxdam illorum foraminuinmcntiofubindcincidct prxcipucqubdin oinnibus :


''i-'^
"'^'"''^'"''^ '^°'i cadcin Ipccic, neque pari etiain numcro infinucntur. Qtiumigitur dorfalis mc-
^""^'^^ii"
dullauclutialtcrum ccrcbrum omnibuspropeinodum quxfubcapitcconfifhjntorganisha-
&
bcatur,& dorfum ipfi uia ualluin quoquc tutumfabricctur,rerum Opifex alia pcrmultami
randa^
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I. 59
P,P,P.
randa^circau(s-tcbrasmo!iniseft,qiiippccxmedibpoftcriorumpartmm"'fpiiiainprotli!;;ir,
inftar fcpis Siualli totius dorfi;liaiic pnmam proponens, frangcndam & contcrcndam, mo
disq) omnibus paiTura, priufquam noxa infcratur cuipiam uerLcbra:,&: ipfa dorfalis medulla
i,ifi.ap. Ixdatur. Poftcrioribus his proceftibus inplurimis ucrtcbris appcndicc donatis cartilaoo Cim/jgo/^-,
"

'7
obnafcitur, idoneu iubditorum propugnaculLi,ut qux ncc frangi nccrumpi,modo fragilimn
fi-iabiliumcp ac diiroru, ncqj incidi & qualTari pcrindc ac mollia carnofaqj queat. Pra-tcrca fiii
°

gulorum proccfluu quos Ipine modo extubcrare diximus, niagnitudo in omnibus ucrtcbris
inarqualis quodamodo ccrnitur, mirifice &:hocpariterprouidcntcNatura.Ncquaquaenim
ini]s locisinquibuscandemfedem cumdorfali mcdulla pai-squa-piaprimariafibiucndicar,
a.'quumeratnegligcrceiuspattisdignitatcm:ncq; in locisfolaoccupatisrncdiilla,pra:lonoas
educi lpinas,erat iuftum. QLicmadmodum ncqiie cxpediebate paruis ucrtebris longam cna-
fpiiiam,neq! grandibus brcuem. Rationc igitur optima, quoniam in thoracc cor locatur,
fci
e
&magnaartcria dorfoincumbit,inhisdorlipartibusNaturalongifsimas produxitfpinas,ia
alijsucro fedibusbrcuiores.Vcrtebrarumquidcm lumborum corpus grandecft,iilisq:intus

/J*
'"^§"^ arteria &
cocaua ucna fuftiilcitur. Icd oftis facri moles cft maior& infignior, nullum ta,
'xpoMu menintcrimprxcipuiaci prariacetorganum.Parigiturcratpofticosprocellusfccundumucr
T,fyir£ tcbras thoracis,maximos in lumbis cdaci,in facro autcm oflc breuifsimos.Ccruicis uero ucr^
Kbra:quum lenuilsimxomnium fint, nonpotucrcnancifciproccfli^islongos fimul.&inno-
'iflLhitt.
xicinmn)sfcrendisaptos:quumhilcuioccalioneproptcrtcnuitatcmruinperentur. Qiicmad
Tr^nfinfl
moduitaq;dic"tinunc proccnUs fpinaefticicntcs, propugiiaculiuicemgcrunt^ita&ali-jspro- /roc#w."
H,H. cclTibuSjnimirum'' tranfuerfis ucrtcbra; donantur,qua'partim ucliiti tcdcs qua'dam
dorfum
moucntibus mufculis fubmittutur, quemadmodum&: fpinx ad mufculorum produftionmi
inlcrtioncin^fpeo ufii potilTimumiuuant,cuius gratiagcneratimomnes fcreoflium procclfus
montium colliculorumqiritu cxtubcrarcac cduci.prius no (cnicl rclatii cft.Omnibus enim his
ucrtcbrarum proceftibus mufculi accumbun t cum artcrijs, ucnis, ncruis, ad ipfos il pcr iplos
'''^'''tiS''' Vcrumaliusquoquetcrtiusufus tranfuerforum thoracis ucrtcbrarum proccfluum
'7>.!fe-
'''''""'''"'<»
«.ij. pra:didisacccdit,quoaptamcoftislcdempoirigunt,cuiilla;articulantur. QLiiaautcmdor
ilim in ftar unius corporis cx ucrtcbris cftorniari dcbuit,quod fimul firmum,& forte,Sc ad mo
tuspromptuinelTct,magnopcre laudandaLicnit Natura,quadorfum ambobusufibus (etft
contrarijs) idoneumconftruxcrit. Omncscnim uertcbra-ad facrum ufquc os (fiduasprio,
5R,R. res cxccpcrisj inanterioribus quidcm frdibus fibi mutuoampliscorporibustuto colii.r;aii
ti'r, poftcrioriautcmfcde duplicibus articulis coarirtantur,ubictiam robur
K,o. proptcrantcno-
rem compagcm nancifcuntur. Moucri itaque uertebra: non prohibcntur, quodcorporibus
miituononconnafcantLir^&pofticalcdcnonobfcurisarticulisfintchftinclc^atquehacctiam
ratione antrorfum ualdc inclinari poftumus, rctrorfum ueroncquaquam. Rumpcs enim, fi

R, R.
coegeris mcmbranca^qua: uertebraru corpoia colligant,ligamcnta,cuiii alio cartilaginco liga
mcnto intcruertcbrarum corporarepofito, itacpcorpora connc&nte,ut ucrtcbranon ai
modumaconnatisdiflcrant.Athorum ligamiiuimnaturamfubftaniiamqj.ut&catcrorum
omnium, fcquciis libcr accumulatepcrtraflabit. Quoniam uero 110 aquc mtum crat dorfum
Como&jfi r
antrorfum rctrorfumcp flcLti(ita cniininfirmum acinftabilc &
laxum pcnituscflct) Natura fi°dorfimfll
quodfatiuseft,iurepra?lcgit.Aduniuerfaetenimuita; muniacomodiuseft,dorfuminpriora '^''"crcrrfim.
flcdi. dein ha:c quoqj flexio uafis dorfo ibidem incumbcntibus,magna: fcilicct artcria',&r con
caua: ucna-,minus molcftia:infcri,quum alias plurimum cxicndcren tur. Qiiia igitur oportuit
dorfumaiitcriori lcdeadamufsimftringi,meritoucrtcbra;inpofteriorcledcIaxiusarticulan-
tur.Cuius autcm forma; ipfarum fint articuli,una cum his quadc fingulisuericbris dicenda fti
pcrfunl,iam addemus. Sunt cnim in ucrtebris plcrarque differentia-, pafsim incredibilcm Na
tura; induftriam oftcndcntes , ob idcp quaiuor modo lequcniibus Capitibus non perfuniflo.
rieautobiterenarranda:,quorum primum colli ceruiciVueuertcbris, lccun^
dum thoracis, lcrtium ijs qua: in lumbis habcntur,
quartum autem lacro ofli coccygi^
oftidedicabitur.

DE
,

DE CO L L I CE RV J C I V ES' VEK
tcbris. C.iptitXV
PRIMA XV CA' SECVNDA-

qvarta- qvinta. sexta.

D E C I M A- VN D E C M A-
I
VND E C 1 M
. . . . . . .. I .

DE HVMANI CORPORIS F A P. R I C A LIBER I. ft


VNDECIM C^PITIS B E C I MI QV I N T
figurarum & earundcm charaflerum Index
V R I M<-^ pr.Tfattir Capitisfiqura,occipitijoJ^ispartmabalijsaJ?ibmlibcram,

CT in extcriia caliiaria' bajts jcde htc conjpicuam exprimit


Sccunda,primam ceruicis uertehntm anteriorijiiperiori^jjacie exprejjain proponit.
T ertia priiiiiE ceruicisuertcbra- fuperiorcin pojlerioremfi imajqincin oculisJubijcit,
,

Quarta, primain ccruicis uertchram injeriori poficrioriifjicic delineatain cxhibet

Quinta ,Jecunda- ccruicis uertebr.r anteriorem cominonjli-at jaciem .


Sexta,Jccunda: ceruicis ucrtebra- pojlcrioremjiciem dcjtgnat.
Septiiiia,Jccundam ceruicis ucrtcbram injiriorijicieJfcUandam offirt
Oilaua,tertix ceruicis uertebrce aiiterioremJuperiorein^i jiciem ojlendif.
Nona,tertiie cermcisucrtebrie pojlerior juperiorjj ficies delineatur. Quoniamtiero huiits
ceruicis uertcbrce injhriorJedes Jecundcc uertebrcc injiriori fedircJj>odct,illain hic non appo^

nimm,nefortepra:Jenti Capitiitimius tabulartim aceruusprieponatur. ^t<Jj hac etiain ratio^


ne,cateras ccruicis uertebras tertiitJubieBas fingulatim iion dcpinxiinus,pr<ecipueqjuuin illa^
ruin dcjcriptio cx triu fiiperioruin uertcbraruinji£uris,prainptc dcfuini ijucat.
Dccima,triuin primaruin ceruicis uertebraruin campago,antcriori parte dcpicla ccrnitur.
V ndecima,trium primarum ccruicis uertcbraruin contcxtiis poferiariJicic exprimitur.
-^fin i Forainen in occipitis oJje,darja!is mcdullcegratia excifim.
-B 1 Z3 cxtrtim occipitis ofis capituIum,<jtiod primce coarticulatur ccrtiicis uertebrce.
Sinijlrum ue
C, D, ro capitulii, C,D, E cr Finfqnitur. Siquidem C^yD capittilinatant Iongitudiiiein,feu du
1- cluin,ijuo loiigitudinem in horum capitulorum defriptionc mctimiir. Dcin
E iiifnuat interniT.
latus capituli,r[uodinagis dcorJuin,cjuciin extcrmiin Finfgitituin, depriinitur,aut iion cei^uefir
fuin prominct.
G 1 ^^tterior Joraminis darjalcm traiifnittentisfedcs, quce ob terctis cuiiifdain ligainentiinfer^
tioncin afpera inarijualis e/1.

•f^i Sinusinpaferiorifedeutroruini^capitulorumoccipitisofisincifis, acuiam priino


dorfalis
ineduILt ncruorum pariporrigens.
I^?3i 4 Foramcn tranfnittendce dorJalimcduILe inpriina ceruicis uerttbra cxciilptum
K^,3 Hicpriiita- ticrtebrce corpiis excuIpitur^JccSdce uertebrai dcnte,quiT notabitur,Jiifccpturum.
L^D A Siniis inpofleriorijedc corporis priiit.e uertchr.e incijiis,

M 10
ac cartila^iiic incrujlatiis
'Proccfiis er tuberculuin, in aiitcriari corporis priina: ceruicis tiertehrceJcdc proininens
jSj to, 11 Dexter printieucrtehrce fniis,qtio dextrum occipitis ofis capittiluin cxcipitiir. Sim-^
^jTp JlruinJinuin inJccunda cr dcciiitafguris 0,V , Q_, R notatii: O ijuidein cr P eiiisfniis loit
Q^-K-. gitudincinindicatitriis: Cljier6,intcrnum Iatiis,Ionge'ipfi cxteriari H. iiifgnito decliuiiis.
S 2^ 3j 4, io cr 11 Tranficrjiispriinaiceruicisucrtcbra-procejfisdcxter. Sinijlrumuero chara^
clerenaninfigniuiiims,quodutriuf(j)eademfitratio . Sicctiam ipfiis foraineninfnifro tan.'
T. tuin latcrefecunda: undeciinarfgurce T notauiiniis

V 3^11 IndextrotantumIatercfniisindicatur,qiiiciimoccipitijoJJisfnu H natato cammunc cjficit


Joramcn,ijuo priiitiim dorjalis inedullie neruorum par cLibitur
X. 3, 4^ II Hacfde prinia ccruicisucrtcbrapoJlerioridc/lituittirpraceJJu,criiiibidunfaxatui^
fittir acutuin cxiguuin^ infar linea: prominens fubcrcultiin, ad ciiius latiis hcec fdcs ajjcra cjl.
Y4 Dcxtcrprimce ceruicis ucrtcbrceJiniis, dcxtritfecunda- iiertcbrce tubcr cftgnandiim cxcipiens.
a,b. SimflruinJinum aQ^-b nofauiinitsiaquidem internum ipfiis Iatus,b autcm cxtermim indicantes.
c^,6 DextrumJccunda: ucrtebra- fuber,Jcu infigniter dcpreffiiin capifuICi, comcmoratum iain prius
priina: ucrtcbra:Jinum Y infignitumfubingrcdiens. d,c,f,finifrum oflendunt capituliiin. Vc
d,e,f. riiindpriuafimlafns ipfiis notat internuin elatius^.e uero externum,<3- deprcfiiis.
eain capiftiii parfem , qiicead pojlcriara ueluti cxtra circuli circuntfrciiti.^in educitur.
f aiitem

r 7j 1 1 Secundce ccruicis uerfebrieproccJfis,que ddcntis imaginc dentein uocabiiniis, qiii^ in qtiin


tafigura cr decima CT undeciina etiain conjficitur Veriiiithmcinfejitiiita, decima cr tindc
.

cima r infgitiuimm.In cjuinfa autem <^Jextafigtirapluribm notatur charaderibm priuatim


F aliquid
. . . .. . .. . .

<SJ ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


h. aJicplidj!gnilicantibu6 ^ cnim in quinfa tnbercuhm
. notdt cartiUqine obiuBnm
ipftits . h in
fcxtit, notat po/lcriorcm dcntis
f dcm,quct crafior cfl,ma^is^; qudm dcntis radix inpofcri^
i. ora cxtubcrat. ifnum indicat^adcjucm traifucrfum li^amcntum aduoluitur^quod dcntcin in pri
lipl. ma ucrtcbra confrin^it ac coittinct. k cr lutriitL-jifitiis infqititur addcntisprincipij radicisuc
latcraincifm , atquc aittcrioris fccundincriiorum dorflis incduILe parispropa^-ines admo^
dum exiguastraiifinittcns. detcriim foramen,hocfinu prima: uertcbra-fmi,cjformatu in tm
tn. n. decimafigura mjignattir. Tofrcmd n in cjuintajTgur.t deiitis notat mucroncm
o 3 j i' Scdcs dcxtri latcris notatur ajpcra, inter primai uertcbrcefupcrioremfnit N indicatiim,
infcriorem Y indicatuin conf/lens.ubiframen nonpcruiuin confpicitur .

f6 Sinus dcxtri !atcris,ad pofcriorcin dcxtrifecundcs uertehra: tubcris c iiijlgniti fedcin exctiU
ptus:o' coiniituncfrainen uiaiiiue conflitucits,quafecunduin neruorum dorfhs mcdulLc coitiu

? • gitiin in pojlerior.i profiUt. In qu.irta:fguri£fitifro laterc


q pofitiim ccrnis,fiitum huitc priiiice
'• ceruicisuertcbnenot.ms . Indcxtro autein latercdccimcec^ undccimce r repofui,ipfainner
Uorunt iiiam in altero laterc utcunjue fignificans
7 Voflerior proceffis,fufpinafccuiid.e ceruicis uertcbrar, quce ctiain in dcciina cr uitdcciiitafi
^uris partefiperiori, inJeptima uero iitfriori efl obttia
1 9 Tcrti<ecerulcisticrtcbrxff>ina,cluam((^uitdcciinaflguraoflcndit. Spiiueautein hiiiiis apiccs
in oSlaua | cy Tir notantur,ipfa tierojpina iUic mimcro ii indicatur

" ?j 6, 7 JJcxtri lateris tranficrfusfcctinda: ccruicis ucrtebrceprocefus. Sinifler ctiam citra chara.^

flcruin opcratn in iIlisflfiiris,ijuemadmodum ^ in dccima undcciina utriiifcjiie latcris pro^


cefiis prompti: co^nofcitiir
X ^,6,7 foraiiien tr.iiiflierfifccunda- ccriiicis iiertebrce proccpis
?5 9 jio Tr.mflierfiis fiiiiflri I.itcris proccfliis,tertice ccrtiicis iiertcbrac. Vcriiin y interitain p.trtcm, z
atitcm exteriiani itotaitt. Porrd ocl.maflj^ura tr.mflicrflim dcxtrilatcris proccflttm his itotis 7
Cr 8 indicat.flnifriautcm l.iterisproccjjiiin iflis notis 9,10.
a3,9 Foraincn tranjiicrji tcrtia: ccriiicis tiertebra: proccjflis
•S,7,ii
^ Dextcrdefccitdcitsflcciind.etiertebra:proccjfus,ctiiiisfliiitsformam feptiinaflgura indicat.
y9,^i Dcxter dcflccndens tertia: ccriiicis ucrtebra: p-oceflus,ueruin in iiona
y CT iindccima poflcri^
oreipfiusindicatfledem.Inflrior aute ipflitisfedcsfeufnus,flniiircfpSdct injcptiiita
^ infltgnito.
9, u Dcxter aflcendenstertice ccrtiicis tiertcbra- proccfliis ,ac noita fiidcmfi^ura ipflius tiibcr ojlcn
dit,cjueadinodum oBaua utriiifcj^ ajccndentis proceffis tiibera indicat iiolis 3 CT 4 injignita.
£ fp^^j 7, 1° Sedes, qua flccundce uertcbra- corpus deorfltim porri^itur
^9 S cdcs,qua tertia- corporis ucrtebr.e corpus dccliuiiisflrtur.
n 9 Stiperior tertia:uertcbr.e cerutcisfledes fiiitiata. c:^ nquideinfliitiiinindic.tt, 5tierc) CT KUtrinJs
proininenteprocefliiin.atcjihietiamproccfiisiitimcrisi^zinofiaiiafigurainfigniticcrituiitiir.
AiiVio ^iterior flectindj: iiertebra: corporisflcdes ,in cjua A proiititteitsiitd.cattiibcr , tiero
jj.

y ittrimjuc dcprcfla tiihcris latcra

hh3jO''^- I^untericharaSercsino^au.aflpiraconJpicui,procefliiumfertia:certiicis iicrtebra: niime^


rtim indicant. Quandoqtiidei,! notaitttir dtice emincittesparfesfupcrioris
fuperflciei corporis
iierfcbrce.%4 duo aflcedetitesprocejflis.^,6 dtio deflcedentes proceftis.7,s,c,,io
traitfltierfl pro^
fjTS-- f • ccfiis. ujpina,cuius apices nofatiir | er Tir- uti cr huitis uertebne infln-ior p.trs^ indicatur.
s S,9 Sinus iitflriorem partcinjoraiiiinis confitticns,cjuo tertium dorflalis nteduHce par exilif.
n7 Siniis fluperiorem dicli iant framinis partcm efforinans

VL H o N VH^ gratiahominrcollamdari,hincpotifs;mumcoftat,qu6d
idpcrpctuounacumpulnionibusdcpcrditur. Qiiippchacoccaf?oncpi, ^

'ccsCquibus &pulmoncsdcrunt)collo dcftituuntur.


"mi^^ Animalibusucrb, ,s v.r/i
•f^^ffflK quibus Nacura pulmoncs dcdi tjiis quoquc &: collum
clargita cft." Afpe ti pcr «ffi
'1 ramcnimartcriamquainrpirantcs aercmin pulmoncsducimus "f'"".tct
&rur,
ruscxpirantcscundcmcfBamus,aborcadpulmoncsfa-ri,atqucobidin,
ItdTu
tcrosKpulmoncsfpaciumincefccdcrcdcbcbat^fiquidcmopportunaet 'fporm,
:
^qiLi; uocis cil matcna> homincmdonari dccuit . Nam citra afpcra; artcriar bcnefi ""^'"^
caimuoxmmimcpcrfiatur.undcctiamnomiramur,aull5animalcollocarensuoccmcdcrc.
tu^fjfl
Quum
f DE HVMANI CORPORrS FABRICA LIEER.I. (Sj

Quum ita<5 pulinones in thorace contincantur,& afpcra artcria(t]uam in os defincrcomnino


decuit)ex pulmonibus cofurgat,intcruallum elatiorem thoracis lcdcm & fauccs intcrccdens,
Iarteria: illius gratia crcatur.Qi.iia ucro thorax & os inuiccm (epai antur.quaiHum iriicr utnan'
que intcrualli mcdiat.uia corum cflicitur,tam qua: delupcr dcorfumprocc Jiit (uc dorlalis mc'
dulla &ftomachus)quam coru qua; ab infcrionbus furfum (ut afpera arttriaj &
nitiks: Ixues
arterix ac uenx)porriguntur.Homoigiturcollumafpcra;arteria:gratianancifcitur,a(peram
ucro arteriam uocis rclpirationisq; caula. Qiiarc etiam colli longiiudincm hoino tantara for'
tituseft,quantaafpcra:arterixaddiflasmod6 funclioncscxulu crat. Qiiinctiam conuenic-
fcapulis contcrminas, 8i brachium,&cubitum,cxircmamqnnanum, pra:tcrcaS<;
pUnfrl bat partcs
lcptumtranfucrfum, adorfalimedullacollum perrcptante ncruosadipifci : quocirca&pro-
'

ptcrillorumpropagationcm,ncccnumluitin Ipaciointcr caput& thoraccni mcdio ucrtcbras


rcponi,quibuscollum tcxcrctur.Suntautchumanxceruicis' ucrtcbra;(cptcm,quarum nunc Cnukhmnc
naturam ulumq; cxplicarc conicnd.i,a capitis collicp motibus fumpto fcrmonis cxordio. Non ^'^fit'"'-
cnim hic auium quadrupcdumqi,quibus longa obtigcrunt crura,colli ufum rcccnlcrc propo-
fitum eft,quumnemonointclligatNatur.ihis, quodmanibusdcftitu;itur,collimaxillarumcp
prolixitatcad cibum affumcndu profpcxilTe, hacq; ratione plunbus ucrtcbris collum illis con-
Cdlnnclr Cd
finxille. Galenus itaq!,rarum Naturx-miraculum, ipliusqjopcrumexquilTtifsimusintcrpres,
innulliuspartis conftruclioncexpcndendaadco cruditumlolertcmcpac induftriuni rcquirit f,'^,^""'^''"'
auditorcm, atque in capitis motuij, ciuldcmqi cum duabus fummis ucrtcbris articuloru dclcri-
ptione.Quid multaftam paucosqu.rin duodccimodc Vlupartium, dccapitis motibustra-
dit,ancquuturosc6tendit,acuclutrei difticultatclectorcm itadctcrrct,utneminimirinn uidcri
dcbcat,inc quoquc hac in partc prxccptoris opcra pcnitus dcftituium, ea qua licuit diligcntia
&: Anatomes dilccnda: a puero, prorfus obKrmato animo ea perlcgific,ac ut Galcni lcnla
intelligcrc,rcsipfasorationieius lcduIoadhibuilTc.Aniiero Iruftra ncgociiiaitent.iueiim,tuni
dcmum nofccs, ubididiccrisinc non lolum quxGalcnus doccreconaturpcrccpille, ucrtmi
Natura: inarticulis abiploparum refle tradi, tandcnictiam
hifce artificium, capitisqjmotus
intclIcxi(Tc.GaIcnuscnimcapitiduosmotusalcrib::s,unum in aiinuedorcnucndoq;,altcrum
Jj'/!.'"^'^^
in latcra ficri docct. ac priore quidc intclligit, quo caput an trorfum Bedimus, inclinamus^an- Aimmis!.
nuimusqi.ac dciudcquo caputrctrorfurn reflciflimus&rcclinainus,ca prorfus fiinctionc,qua dif.lil.Jt Ofsi

Thraccs &Cretenfiuinplcriquc hacctiamxtateuidenturabnucre. lliienimabnucntcs,inpo


ftcrioracaputre^ta rcinoucnt,fublcuant'uc:nonautcmutiiosrcnuentes,idcircuinagunt,icu
circumducunt. C.rtcrum aliero niotu, quem Galcnus in latcra fieripra:cipit,illum iubaudit,
quo caput iii laius in clinamus,ac ucluii humcris (eu fcapulis admouemus. Quod autem h;vc
de latcralimoiu,atquc adc6dcrenucndoannucndoi!{jipfiusfitfentenua,cxquartodcAdmi,
5 niftrandis lcftiombuslibro doccbcris,fiinod6accuraieexpcnd.is, quo fitu Galenusoccipi-
c zji.N. tis olTis' capitu!a,qu;T: ' primx ucrtcbrx deariiculaniur,locari,anurgcrc,innitiq; affcrit,quuni
inhoc illuduclatus caput aoitur, &
quumcxGaleni placiio rcnuimusannuiinus ue. Huiut
modi cnim profciflo ipfius dc capitis motibus cft dogma:quorum priorcm,qui annucndo rC'
nuendoq5fit,lccundxccruicisuertcbrxbcneficio,autli.ipcr(ccundampcrficiafiirmat: pofte
riorcmucr6motum, quo caputin latera ducitur, fupcr primam ccruicis ucrtcbram ficriait,

qucmadmodumcumcxpluribus Galcni locis,tumprxcipue ex quarto dc Adininiftmndis


fcclionibus libro colligcrcpromptilsimum cft. Vt cnim illos libros omniu poftremos fcripfit,
itaquoquc fuainlcntcntiain &brcuius & .apcrtius inillis, quam alias,cxplicuit. Nuinucro
hoceiuspIac;tumueriiatifitconfonuin,iplcnuncmecuminquirito,atq)alitcrquam Galcnus
capitismotus(affccT:uinterimaIiquandiureprcffo)coftituito.Primuiniiaq,caputautprima. CulmdcCU
riomotu quiclccte collo inoucmus:aut fccundario, qiium fcilicet caput colli motum fcquiiur, piusmnit.fat
eiiamfi id in aliam partcin,quain collum mouctur,duccre concris. Propri) capitis motus duo tentta.

funt . priori, id antrorfum flcctimus, retrorfiiincf inclinamus,cxtendimus'uc : qucin motum


conficis autrigido immotoq! coIlo,aut collo ctiam fimulmoto,fiucid parimotu cum capite
agas,fiue contrario.Quamuis cnim in antcriora collum ducas,caputq! necef(ari6 collum in(e,
quatur,nihilominus tamcncaputpropriomotu in pofteriorapoflisreflccrtcrc, atquclcuine'
gocio oblcruarc,collum caputcf proprios &
priuatos in flcxurcflexuq; motus obtiiicrc. Altcr
proprius capitis motus, is cenfcndus eft, quo caput ita circumducimus, fcu in gyrum agimus
quodammodo,ut rota ad axcin reuoluitur. Atque hunc motura etiam quiclccte collo obibis,
fi inod6 dextra,inod6 finiftra uicifsim iniueri ftudueris,caput'uc circumucrtcris.Pra-fcns mo
nis capiti omnino cftproprius, & collum illo dcftituiiur. quaproptcr ctiam quocunqj modo
collum moueris, hic capitis circumaflus commode pcrfidtur. Flexo enim collo,capiteq) cum
F 2 iUo
i

64 ANDREAE VESALII ERVXELLENSIS


illo inclinatOjid facilcingyriim ducis.fic ctiam fi colkimfuerit cxtcnfum, autin latus humcro
admotum,caput prompte circiiagis. Cxtcrum ut capu t uno circumaflus motu, quo collum
carct^priuatim donatur:itacollumquoquealtcrumpcculiarcmmotum,quoinlanisducitur,
fibi ucndicat.Caput cnim nullum obtinct pcculiarcm motum, quo in latus inclinctur, fcd colli
.
^
tantumbcneficiomotuqjlccundarioinlatus (\nppcnobis dcncgatumcfl:, caputhuic
fcrtur.
^j.
'""-"^ fcapule ticl minimimi admoucre,nifi collo illuc duflo.Duobus itaquc propri^s moiibus
pitis mociLs
fdTati. caputdonatur,quorumprior,quiflcxioneacrcflcxioncpcrficitur,capitiscumpriniaccruicis
ucrtebra articuli fit bcneficio : fupcr primam cnim ucrtcbram caput flcdtitur,& rcflcclinir.Po
ftcriormotus, quo caput in gyrum ducitur,fuper fecundam ccruicis ucrtebram cclebratur.
Caput cnim fimul cum prima ceruicis ucrtcbra, fuper fecun dam,ucluti ad axcm, circumduci'
tur. Atque ha:c mca de capitis motibus & articulis cfi:fententia:qua: quantum a Galcni dccli,
netplacitis,promptifsime quidcm colligis. num autcm magis ueritati acccdat, e.\ ofl^itim con-
ftrucT:ioneligamcntisqjhnrccommittcntibus,5<rmulculisillamouentibus,difcito.Ca-tcrumlt

•p . ,
gamcnta&mufculos in fecundolibrocxequar, inprxfentioflatantumaggrcfturus^inquo.-
fcrmone forfitan quxpiam quoquc ligamentorum mcntio incidet. Occipitii os ad latcra /"/!.''.
oraj/t^o/te
pipnm^iin foraminis dorfali medulla; uiam porrigcntis.utrinque unum cxigit'' capitulum,magi.'- ad an- ? ''"'™ '
uhxdnicuU tcriorem foraminis fedcm,quamportcriorcm ucrgcns. Ha:ccapitula,fi" priorcm' poftcrio..
f^^imr.'
rcmq! ipforum fcdcm fpccles^oblonga funt &arc"ta,atq! ita prorfus cxtruc"ia,quafi lotundum h,jig. c.
aliquodofliscaput," uttcmoris fcilicet,quod coxcndieisofsiarticulatur, induaspartcsdiflc' "h ^-
<Sumcfrct,acutrinqiiead latcra foraminis inoccipitisoflcinlculpti, unaillius capitis p.ars,re-
pofita.Sicnim utraque occipitis oflis capitulaintcrnis latenbus lunfla finoas,cxambobus ro
tuudum (quauquam interim in homincfatis deprcflum) caput conftitui ccrncs. Qua- quum
uafint,lacileconftat,utrunquccapitulum,uti diximus,oblongumcfte, atquc' intcrnolatcre l<fy.E.
magis quam extcrno protubcrare,ad cum nimirum modum quo in offc romndi alicuius ca-
"'
't'-^-

pitis mcdiaac in tota fuperficie magis promincns pars, proccritis,quam partes in orbiculo po

fita:,cxtubcrat.Hacc crunt capitula,qua priiua: ceruicis uertcbrx inarticulari, paulo poftcrius


fcribam.Nunc autcm adhuc in occipiti) ofte " afpcritas crafsiticsq; cxpcndcda ucnit,inter duo „ ,fig.a.
nupcrcoimncmorata capittila,inhocparata utualidiorcfticei-cmr infertio°terctislioamcr.ti, ofig mirgi

''dcnicnilccundxucrtcbra-occipitisoiricoIligantis.Ha-carperitasintcrdumadcoinfionisui- «""P""'»
fitur,ut tuberciilum aliquod dici mcreatur,promincns gratia difli ligamcnti, nonihTl ctiam &
infcrtionis mufculorum collum flecftcntium nominc. Poftcrior autcm fedes foraminis dor-
''

f rm/toi
falcm tranlinittctis, afpcra quoquc,fcd non adco ut anterior crafta cft. ac ctiam ad poftcriorem
utriufquecapituli rcgionem,' finuslcuitcr impreflusconfpicitur, inhocparani,s, utcumalio
^/^""b"'" '

primx ucrtebrx finu utrinqj loramen cftormjrct, quo ' primu dorfalis mcdullx ncruorij par r ./i.h.
Pr!«ifcniu procidcret. omnibus dorfi oflibus folidior,dcnfior,fcdfc.
Prinia ccraicisucrtcbi arcliquis 't' i

'^''"'^"longitudiRc tcnuior,&: formaa cxtcris omnibus plurimu dificrcs eft. Foramcn nanq;'
"'dljlr^pti^. f?',''' ''c,
ipfi dorfalis medulls: gratia ineifum,habet maximu,quod &C hic dorfalis fit craflifsiina.Dcindc
gar.

ipfiuscorpus'intcriorilcdcc.xculpitur,8<:Tinuminpoftcriorifuicorporisfedelcuiterincifum "'''P&K.
^
oftcndit^quicartilagiueincruftatus lecundx ucrtebra; ' dcntcm cxcipit. Corpus cnim primx
uertcbrxhacrationccauaf,utdensilleinprimaucrtcbriiinibircponiqucat. Cxtcrumncpri- Ja,if,t.^
ma ucrtcbra hoc modo in fuo corporccxculpta,&.' corporepropcmodu dcftituta, plus xquo '
imbccillisinualidaqjrcdderctur' proccffu quodam&: tubercuIoinantcriorifcdeaugetur,cii- ^'>"'fe
'
lus bcncficio illacraftcfcit,robuftiorc}!euadit:pra-terquam quod ipfum etiam tuberculum aC'
cominodum cft fufcipicndx iufcrtioni,primi dorfum moucntium mufculoru paris. EiufmO'
diitaquchuiustuberculiufuscft.nonautcinhoc producitur, utnimiumcapitis flcxumpro-
hibcrct,caputcp in flexionefuftincret:autin caufaelTct, utflcxuin caputalacrius dcnuo furfum
&: iu pofteriorarcflccteretur, qucmadmodum Galcnus in quarto dc Adminiftradis diflcc^iio-
iiibus parumrcfleaftcruit. Nam
(ut nihil hic decapiiis motu, fupcr quam ucrtcbram fcilicet
isfiat,dicam)caputnullaraiionceoufquciuclinari poicft,utoccipitisos id tubcrculum con
tingat,tantum abeft ut illo capitis moles fuflcilcii-ctur. Cxtcruin prima ucrtcbra ad latcra ' ca-
e,figX.
iiitatis^qualccundxdentemadmiitit.eftualidifsima^&crafl^ifsima.&utrobicf'' unumoftcn- t /f-

dit finum, quo fiii latcris occipitii oftis capitulum cxcipitur. Sinus hi un-inquc finguli, ut illis
f^f'^
capitulis cxquifiie rcfpondercnt (fi ° priora poftcrioraq; fpeflcs) oblongi funt,&" cxicriori-
''

'cll,jig o.
bus lateribus furfum cduifli, inicrnis ucro profiindi:iion fecusprofccff o, quam fi ambo finus
' <l',',fi P-

cxunorotundo profundoqsfiiuicffcntdifcifsi.^^Sicnimcoxcndicisoflis^autaltcriusonisro r
'
'/
"^-

tundofinu donati.finum diuidcres,atque utrincf ad primam ceruicis ucrtebram,ubinunc g','',fig'^,


finus habcntiii-,unampartem collocares,huius primx uertebrx flnus tibi coftitucrentur.
Vel "<./*
DE HVMANl CORPORIS FABRICA LIBER V
nucrtebr^finusfimuhunftos
fingcres,unicmnfinumromndumprofundum^;cxanibobus
cfformatumccrncres.Quodrantomanifcftu,s adhuc ,n pr.macanum
iinLun. cltcil &
uerebracontucbcns,quantom,san„^aUbusfinush,alt,orespr^
p,t.l on,s cxtuberant,ora acunoracp obt.gcrunt.
H,s itaquc pr,m:c ucricbrs finibus
ocdnitis C.*,„/7.^-
cap,tulacxe,p,u,rtu,,atque,,r,l!,sflcfluntur&cxtc,rd,-,tu,^liua,nrorfumreu^^^^^^^^^^^^
fimo ducunturmotu Nulla auterat,o,iccapt,thuius
dupl,c,sart,cul,auxilio,,nlateraaaitur-
quamu,s.dGalcno Anatom,coru,n p,-inc,p,tot locsproditum fucr.t. Primum nanqttcm*
moto collo, caputnctanullum qu,dcn, „t latcra moucrcpofs,n,us. Et,fi caput fuperp ,ma,n
ucrtebram ,n latus agcrctur, qu.s a,nb,g,t „r co motu pr,manr uertcbram dcbcrc infmota,"
leruai,^!, modo,n motu alteru,ii articul,os oportere fc,i,per
quicfccrc, Ariftotclcs „. l,bro
commtm,a,r,maI,umgrcflureai demonftraucr,t. Vt „ttcr„n
de
Lccam Galeni fmp.ctate.n qua
mUp.he,r,,demncgligcnt,a,nturp,teri,,rpon,t,quumfeabund,;^ ^
b.trams,tamprol,xap,.rlat,oncattc,.tumleflorem,&,,tdcmo,.ft,^ai,r,cthodoexcrcitau,m
defiderat
Qu,dcu,mt,,,pius(fimocl6ucrumdiecrel,cct)Natu,-x,nobislona^quamGr
nus eft chanon, prx-ter meritun, impingipotuit, ^ ,

qua,u „r d,gn,fs,mo totius corpor,,


init":
anku
o,extrcmaofc,tant,arNemocnim,g,.orathunearticulumcilc,!lum,quincm„,Loqud^
tcmpons momcnto paruam .nchnationcm fuft„tct, nu,lto^p
,u„rus e^articulaconan ac
t,o,Km,quaho,rromox,x-lpnat.o,,,scxpc,-s,mutus&abfque,r,otu&fc,,fu,tanq,,a,.a^^^^^^^^
ncruor,,mrad,ce,,-edd.tu,^Cl,,isoblcc,-oart,cuIustot,usco.-ponseft,„,q^^
tc..usofl^^finu.tamoucmr,utcaputnonampl,usfi.u,m
cont^.catn.ullusprofeai' pj"te ,
qi am . ba c,to c,-cd,mus, cap,ns cu pnma cc^
a bcrdtco ,n latus due, arbitrat..s,in quarto dc
c ,h
au, eft,quado caput,n dex-n-un. latus ductur, clcxtruu,
Ad.ni.uftradis lecuo,„bus afl
tunc occpitp ofl.s c.aput .n
,-„- Z
ucr.ebra: .,u,m ftn,.g.,fi,uftru.u ..cri dcxtrmn
caput cx fi,r,ft,-o fi,u, afll,.-g„-c:& co^

m latus mot.mi,fcd fle>:u,n ,-eflcxu,u.Tj tnbuamus.neqt,c adc6 „r Galcn,


ucrba ,urc,uus ut ta,r
anr
o c,ta.rt.a .mmenlo rerunr Auton .., prx-cipuo corporis articulo .,nputemus:nequjch"
n Galcn. excufat.oncn, ftudea.nus con,m„ufci,ab
,!lo ,notum ,n latera
,ntcllccu.,n,que.., "o
gyi unr &
arcumaclu fier, d,co ..cqucet.am .llun, .uotu.n fupa-
:
p.-„na,n ucrtSra^n fi?ri
cumul,oPolluce&tcamu,-.l',-xter,de,
adeo ftup,dus cffipotcnt ut duo oblonga occipitis offls
cap,ta ,nutui d,ftant,a, &duos
m:c ucvtArx finus altos, fcu profundos, pri,
&
fi,n,l,tcr oblongos fubcunt.a,
e.rcu.naa. pofle au.
tumct^ Qi„s cm,n unquam circi,ru,n ut,-,fq. cruribus
aflcr, u.fixum, crcu.uagi
an.n.aducrtit^
INcqucelt quod qu.s Galeno patroc„,aturus,occ,pitis
eap,ta fib, dcprcfli H.i aat atquc
ita ea'
puti„perpnmamucrtebramc.,-cumagipoflccontendat,quumGalenusi.,tc?reliG,,aonmm
7'"'''^'^"''^;';^'l"^'"d.g.,atus fit,histantr.occ.pit,,cap,t.bus
dc,nprs,qux Ar„„y?,„;,,
pals.ni »;Z
Dafsm «5„,«j (fcd no.i reflc ad,nodum) uocat, eo no.uuie
ra,-„,i-,, qux- ,n can.b.,s
po '.us
quaii-,,,o,nin,busoccu,-rit,mucronem„ifi,u.ans.H„iufinodiiiaquceap,tiscumpr„naua-tc °:^:!'^-'^'
braeft a,.,c„lat,o &aliquact.a
a..suc.-tcbrn:dcfcriptionispars. Rel.q-I,amaute.nnunc^^^^^^^

h..,,<. q';^™^';^;"^;"^'^^ Adcxteno,-a,g.turfinuu,uocc,p,tisoflfs


'^V„^^-lacxcp,ciit,umlatera,pr,maccru,c,sucrtcbrautrf„quc" unum cxiait
u/;,s. tranfuerfum nro-
cclum.proccrius multo quam cxtcri ucrtcbiaru.n
ceru.cis tranfuerfi prScelTus eduftu,,!
&
at,ulciUtmi,notamena-queinhomin,busac,ncan,buscaudatiscpfim.jsin(hr.ala-cu.ufd.im
atuni. bducutur autem tranfucrfi pr.mx
ucrtebrx proccflhs ut opportunam p,-x-
..ifigni,:,s,
to-f ''^"'^"'-ru.cs tra,ifuerfos proccflus, duorum ,iiufculorum..ikrtio,ic.iifinaui,aeeipc.
i ,4 mfc.
(Wh. !7''"''^ e,u,nproecfs,buspriuat,m quinta&^ fatamufculo,-umcaput
.nouc.uiumpana
hcadmu- "^'"•^w.Hiprocelmsmagnoperforantur^foramincperquod-artcr.a&ucnahaccalua

utf ''^'"P"'^'"^^'^™«"'--Adpoftcr.orcfinuuniqu.buscaputinarticulaturfcdc.u,"finusutr,i^
,»,!l.;^f;^''^P™7"^«<^b>-icje„lp.tur,.ll.rcfpo.id^^^
1,1 f, tulorumlcdemcxlatud,xi.A.ubocnimfi.u.s,occip,tisonis,ii<uir[.&prinia;i,ertcbrxfi,i.uI
»..o|v. u,amprxbcntpn,uo pa„ncruoru.ndo.-fal.smcdullx-. Can,b„s„e^^
n^-
br^nonfm„s,fedpropnu,uforamenhkclabEtine,-uo..ifdnd,tur,quid.ll.sp.-,,nauer
admodum a,iipla altaq, fit. Cxtcrum hiclio.iiinis ucrtebrx finus,ct,am
ad
pofterio,-e,n fora
m,,i,spartcmpcrt,nct,quotranfuci-fusperforaturprocc(rus:utitafinusillcnon,iei-uod,',nta'
xat,led ucnx .irtcnx^ ctia,ii ccdat.quas hac caluariam
f •-fi..u. ad..-cpaulo prius rclatu.u cft ner
fora
(u,sf mcn leil.cct ad rad.ccm capitulorum occipini oftis excuiptuni.
Prima ccru.cs uertebra oo
ltcnonproccflu,lcufp.naobhoc.nterrcl.quasucrtcbrasfoladcft.tu.tur,qu6d,saliq„otrnu^
F 3 (cuioruui
"

ANDREAB VI3SALII BRVXELLENSIS


fculoriimpariaaculcimodouulncraircMicqjillis&prxcipue" Krtiomufculorum caputmc
Ba tamcn partc, qua alix ucrtcbrjc in (pinani '^''^^ „_
ucntium pari aptumitcr, aui fcdcm tribuinci. '

dcfinui,hxcafpcracfi:,&uclutiacutalincaextubcrat,quofacilius'quartucapuimoucntiumu ji.x.

SmM p-rime fculorum parhinc principium duccrci. In infcriori primx ccruicis ucrtcbrxrcgionc, fub
unukmfk
lierctiriC tuie J . ouibuscaputcxcipitur.finibus/aliiioiidcm infculpuniurlcuitcrac
lcuitcri infiperfidcca- .".'t,',,;,
b^is
feamtLc ex
rdjecnmtc \ y
- T „
.
^ ,

Horum
,
,

circumfcrcniiaorbicularis cft mcdioui.^ali- fcrY.


eipmes. uijob idqp cliam yAbjo{Ma! appci lati,
quid^quod diiudicari pofliiicaui obiincns,icd'cxieriora finuu fupcrcilialonge infcrius,quam l^'^^'^-'""'

Tiilerufeam V
dcfccndunt,idqj fi hanc ucricbramin crcflo corporc fccundx inniti fingas.Hisfi-

nibus cartilaoincobcruftaiis,^ duofccundxccruicisucrtebrxcxcipiunturtubcrcula, jert. quxad


latuscorporisciusucrtebrxhabenturminimumpromineniia^uti&finusprimxucricbrxle- x^fsi.
uiicr excauantur. Tuberculorum circumfcrciia ctiam
finuum modo orbicularis cft,quamuis ^6%.^
^
inicrim nonnihil pofterioripartc exiracirculi circumfcrentiam dcduci uidcaiur. Ad
'
lixc, iextmm fi

inrcrnum latus tuberum.elatius' cxteriori latcrealTurgit. Vcriim ca laicrum aliiiudo dcprcf "'^'^- *''f
"

fioqi non adco infignis cft, atquc fupcrcilioru primx ccruicis ucrtcbrx finuum. Dcindc mbc- ^

rainmcdio ccnirononxqiic promincni,acprimx ucricbrxfinus inicr fupcrcilia cauati


fcu dUtii-e.

funt:non fccus fanc,quam fi tuberum laieraproccTius quam ipforum mcdium cxurgeret. Vn


de ciiam fit,in nudis ofsibus inuiccm adaptaiis.finus non ad amuisim tubcribus rcfpodcrc,&:
in illorum finuum mcdio fpacium non prorfus opplcium
apparcre atquc id pnuatim homi- .

nibus accidit canibus autcm : &


cquis aliisqi animantibus plurimiim caput circumducctibus,
unum coniinuum utriufquc laicris in fccunda ucricbra cft iubcrculum,& finus quoqucin pri
maccruicisucricbracotinuus apparet,tubcrcuIoconcinne refpondcns.Hancinhominibus
HiC pectipA'
rem ucriufcpld inxqualiratcm, Natura fubindcpcculiari cartilagine corrigit, qux prxtcr cartilagines oftibus
teris cdraiucri cruftx niodoobnatas,finum&:iubcr intcrccdit,acligamentisinorbcmarticuIum
nem nonnun^i €~A cotincnlibus duntaxai adnafciiur, & fupcrius infcnusq; admodu uifcofo humore,
nahii oifer-
tanq; (iTicgmaIc,obIinilur.Huiufinodi igiturprimxucrtebrx finuu cum fccundx
a.

udtdmdepinxi
mui. ucrtcbrg tubcribus duplcx(utrinq; fciliccl unus>ft cotextus,eius quem ftatim dica
motus aratia cftormalus.Nunc cnim icrtius fccundx ucrtcbrc ad prima conicxnis adhuc fcr
Secuud-C uer
moni eft adii cicdus,qui fccudx ceruicis ucriebrx dentc cum prima ucrtcbra cfficii.In mcdio
'

teira dtns.
cnimduorumtubcrufccundx ucriebrx,cxfupcriorimcdiaq;ruicorporisrcgionc,proccnus „,a-',o,l,'.

quid,Tinfignis&:aItus,admodumq;durus SC foliduscnafcit, quem quod dentiacpoiifsirau figarxr.

hominiscaninoafsimilcf, icflm=aM dC cMm Grxci uocarut, quoctianomincHippocratcs


LihoJe Ar f(.(.m,[J,'[ucricbranuncupauit,nonautc(utlulius PoIlux,& Cxlius^diftciftioniiimperiiimale
tnrnii.
^^^^|,j|-j,|,|j^p^j|,f,:; yj.ri^n.,3i,jlm„cproccn'uma turbinis,fcunucispinciimaginc i.mai<A«: alii,

quodcufpidis pyramidisiicmodocxtubcret, esvejiny &C -wv^voii/lH appellarunt. Proceniishic


primx ucrtcbrx' cauiiaicmfubit,quam illic haberifcripfimus, ubiprimx ucrtcbrx corpus fsji.KJe-
'"^"
dcberctconfiftcrc,& ubi eiufdcm finuminfculpi fcripfimus, qui cartiIagincobIitus,antcrio-
remdcntisp.aricmlxui & lubrico' tubcreprominulam cxcipii. Pofteriordcntispars.crc- y-^^g,

oioncciustubcris' pofita,magiscxiubcrat,craffiorc]5cftquam ubiprimumis afccundauer s.nfig-l'-

Deniii-upri tcbra producitur.Hic


cnim utrinqucad latcra finusfinguIos,&' tertiuminpoftcriorifcde, h<,6f,.kX

miuenehri cxicii. Qui iii laicribus confpiciuniur.inicr dentisradicem fecundxuertebrx tubcra confi- & ' fe"''-

contexm.
fl;tjnt_unacp cum primx ccruicis ucricbrx finibus, qui his rcfpondent,^ foramcn uirinquc pa- 'i njij-
"
rant,' neruulis tranfmittcndis aptum,quos intcrdum hac in mufculos collum flcdcntes proci j'.^-'^''?

4 N.
derenidimus, ac fccundi paris neruorum dor-
Qiliniuisprdcfensfigurdpriudtim fecundoliho fit prop
falis meduUx furculosccnfcmus. Porro finus
illdmtdmm/mcrepofui.juodi/s fue liictrddumur imelli^

disnonmediocrt' in poftcriori dcniis fcde confpicuus,in hoc ex-


teriuuet. Sigm^ culpitur, utligamcntumipfifirmius obuolua»
o'
ficetur itdf, tur,quodab uno primxucrtcbrx laicrcinali-
liter t-^ . B,
Cprimdceruias
ud tranfuerfim proccdit,& infigniicr ualidum
uenihrd cr . D poftcriori dcniis fedi (uii diccba) iranfiicrfim
X) fecundd. G obuoluilur, dcntcm accurate in cauitatcm pri-
fecund^ corput.
H dens . I tc'
mx ucrtebrxcoiincns, &caucns prxtcrca nc
res liqdmentum dcns fua fedc abcrrans, h ic dorfalcm mcdulla
ttdente ocaprtis comprimat.Cxtcrum utligamenium id aptius
c^i infertum.
cnafceretur, prima uericbra'" ca (cde qua id ori- m j „fig.
Ki trdnfiierfii ligdmenium , dentem in primd tartelrt
flringens.
gincmducit,fiuc infcritur,afperainxqualiscp
cft, & foramen quoqj no alle penetrans exigit,
quodfirmiusligamentumcxplantariinlerfuefinit, NuUibi cntm in ligamentoru cnarratione
intcrcflc
DE HVMANI CORPORIS PABRICA LIBER I. 67
intcre(Tcputo,fiuecain(iri,(iuccnafc! dixcro,quumIiganicniup>iritcradutrunq!ospcrt!ncat.
"Supcrior dcntis pars,fcu ipfius apcx in mucronc icftudinis capitis modocxacuitur,ut° aitius
cxffaprimam ucrtcbrSpromincns,cx fcrobuftum tcrcscjligamcniu cduccrct, quod occipitis
olli ad cam fcdcm allicaripofntjquain in anteriori partc foraminis dorlalcm mcdulla iranlmit

tcntis,alpcram, lcuiterqicxtubcrantcm cofpici fcriptumcft. Atqjciulinodiprofcifloprima;


^J^^jX^"^
uericbrar cum
fccunda cotcxtus pcrticitur, duobus nimiru latis lccundx ucrtebrx tubcribus, p„ jccmddtn.
totidcmcf primailinibus, &uno rurfusprims;fiuu, cuidentis tubcrculucommittitur. Hunc
contcxtumexipio potiusrerum iniuitu, cluain cx hacmcano tamcocinna quam ucra dcfcri'
ptionc,difd malim,qu6 prefllus di)udicarctur,num Galcnus nos caput fupra fccunda fleflcrc
& extcndcrc,fcu horum articulorum opcannucrc, ac Thracum inodo rcnucrc,ucreprodidc.
rit an ego perpcram his contextibiis caput una cum prima ucrtcbra uelut ad axcm in gyriim
:

duci,nihilcf minusquamflcctiaccxtcndijContraGalcni decrctu tot locis grauitcrrcpctitum,


allerucrim. Si cnim fingula in oflaim fabricapcrquifiucris, (ccunda ccruicis ucrtebra tibi na-
bem referetjCui tcrrx infoflo axcin infigimus. ipfcautcm dcns, axis crit prima ucro uertcbra,.

cui caput in hoc circuaflus motu,ac fi cum illa idcm corpus cffctjiungitur, trabi aflimilatur ad
axcmreuoluto. Autpriinaucrtcbracardiniconfcrtur,oftio coiinlTo;fccunda
aute,illicardiniqucmparieiiiiifixuin uidcmus. Prartercaligamcntir tranfucr
^
f\ do^BJtn!'
fim dcnii obdudum, abuiidc coinnionftrat, primam uertcbram ncquaquma
fupra fccundam flecfti ; fi modo quiciccntc dentc, prima ucrtcbra antrorfum ^*"""-«

retrorfumcp in flcxu mouenda ellct.Qiiis cnim ambigi t,Iiganicntu id dentem


inprimocucrtcbra! finu contincrc' &illi iion taniani laxitatcmcumGalcnoalcribi Dodc.ut
m
pnmam ucrtebrani adco a acntis contactu antcriora fcrri Imat, ut c.iput lultum cxpcria-
turflcxumr Porro iam duoapud luliuni Pollaccin iioiiiina niihi (liccurrunt,quoruiii altc-
rum primxaccommodat ucriebrx, altcrum fccund.rr. ac primaquidciii t-^syii<jti)p , fccun-
daiicro «Iu-j ipfinuncupatur.HxciioininaprocuIdubio£!uetcribus,quipiicrosinAnatomc
cxerccbant,maiiaruiit hocnoiiiineuoleiitcsinnucreuertcbra, axis
; modo quicfccntcni,acftu
pcr quam alia drcuiiiucrtitur;ilIo autcm, ucricbram, qua- taiiquam ad axcni circumuoluitur.
Atquc id fanc mcx fubfcribcrct fcii tcntia:,qua caput fupcr fccund.iiii gyrum duci,iain (arpius
ailcrui. Qiiod uero a uctcribus antc Galcnum ha:c nomina nianarint,pr.Ttcr poctas Cclfus mi
codcx ubi ccruicis cxplicat ucrtcbras uiciatus fit,atq)ipfe a fe ncu
hi autor cft.qui tamctfi ipfius
tiquam intclleila multorum Galeni intcrprctuiil morc uertcrit, aitamcn a uetcruni quopiam,
cx quo luuni dc ollibus Caput in laiinainorationcm conucrtit, cam fcntcntia primiim affuni'
pfidc uidctur,qux incc,atquc ipfi dciiiquc ucriiati,proxime acccdit.Ncquc profcfto cft quod
prolixius hxc rcfcrain,quum uel Ieporis,uc! cuiiiculi,ucl agni, uel hocdi ccruiccm iiitcr cdcn-
dum conicmplariintcgrum fit, & (imul lucc clarius iiitucri niotum qui in gyrum fit, fupcr (e-
cundamcclcbrari ucrtcbr.i;ac dciiiceps non amplius mirari,quamobrcm Galcnus auditorcrn
adco (olcrteiii,in IVTathcmatiscgpcrcgrcgie inftitutuiii, induodccimodcVfu partiuin cxpe-
tat:quumncmo ambigat, clcgantcmalias atque diflicilcni alicuiusncgocij dcfcripiioncni co
dift'iciliorcmrcddi,quo ipfrminus ab cnarr.rteintelligitur,isq; magis a Naaira:artificio,quod
rcceiifcrcpropofuit, aberrat. Quod ucro Naiura prxtcr flcxuni in antcriora,& in poftcrio- C«r I^Mui
gyrum circuafluq! fit,fupcr ''''"^«f'/'"'
rarcflcxuin,ctiam alios duos inotus,quoru altcrinlatera, alter in
priiiiam ucrtcbraiii iion pcrreccrit, qucmaamodum Dracliiuni rcmurcp triplici motuum dirrc- ij;f,„i,i j„o,
reiitianioucri uoluit, hinc potifsimum faclu ducito, quod prima ucrtebram magis ainpliusqj qm drcumdu,
quamrcliquas omnesdorfalismcdullxcaufa,'' pcrforari operxprcciumfucrit^quodqjobid
"•J^'" '""
unus duiitaxat rotuiidus amplusq! finus in illa cftormari ncquiucrit, nequc etiani occipitis os "'J^l''/'
foraminis fui occafione in unum tantum grande caput extubcrarcpotucrit, quod in illo pri-
''

mx ucrtcbrx finu pcriiidc ac femur in coxcndicis oftis finu, oinni inotus (pccic agcrct Qiiu . m
itaquc duplici articulo,dcxtro nimirum &
fiiiiftro, caput luiigciidu fucrit, omnisq! propcmo-

duraduplcxarticulusfimplici folum motui famulctur , mcrito Natura caput fupra primam


ucrtebr.i flefli ac reficftiuoluit, Nam fupra hanc in latus moueri nequiuit, nifi Natura hic fui
oblita,uiium occipiiis ofHs caput in uno ucrtcbrx finu flringi,aliud ucro caputattolli,atquea
primauertebraprorfus difiungi cupiuiflet:quod in nullo tcntauit articulo:id fcmpcr ftudcns,
ut articuli ofTa muiub enTcnt cotigua,ncquc ab inuiccm abfccderent, 5C ncfcio quain uacuam 3
Galciio coiififtam lcdcm ftatucrcnt. Dcindc caput in gyrum fupraprima ucrtcbram moueri ^•^rr: 4 de
minus potuit,iiifi Naturaacuium proccflumin capitis amplitudincm,qua ccrcbrum coiitine- 'j^^ll^'
tur,a primaucrtcbra produxiflct^adquem caput ueluti ad axem uoluereturjacdciiiccps alia
(quampIurimauuncrccTiifsimeformatajUitiarepropofuiflct. Supcrfccunda itaque ucrtcbram
F 4 caput
„ „

ANDREAE VnSALII BRVXELLENSIS


Sy"'" '"0"«ur (Jenim fle&retur^dcns dorfalem frangeretmcdullam;
%ZuXi o''"' •

1""-'^° dcntcpnma ucrtebra antrorfum duccrctiir,


femnJ^m fir. poftcriori fcde furfum cleua'
a,u.rflea; "'t^ii^^^-lalismcdulIainprimxucrtebrxforamincprorfuscoaraatacomprcflaA-.abrum-

P'y""''-°''"^7''""^"""^'-''^"'f'>P'-'-'r<:'^"ndai-ctrorfuninullomodorcflecliponct,^
"'mind.Z''
• in antcnori ledc, qua dcntcm continet, prorfus
cxculpcrctur, prima^f tune ucrtebra a dcnte
nonpra:pcd,ta,retrorfum libcreducerctur. Addc,caputneut,quamin
4 h
latusfupra fecundam
moucn potuiflceadem rationc qua probau,mus lateralcm motum fupra primam ncqu,uilTc
hen. Alias cnim neccflum eflit, pnma ucrtcbram ,n altero latere k Iccunda fcniper leuari.quod
ctrcumaclu non impendet. Porri latcralcn niotum
""'^'
Natura infioni prolc,
"° indultria oinnibus ecruicis
commif, t uertcbris, qux finoula- feorfum i,i latus moi,en nc.
queunt ucrum fimulomucs fuccedcntibus motibus illuc
,ur. adro coiicinne mclinantur, ut caput
commode lccundario motu in latus citra omncm noxam Hratur. At
nun c rurftis ad fecun-
damccruicis ucrtebram,ac fiedcincepsad quinque
reliquas (ermonem rcflcftamus, ucram
duniaxatearundemconftruaionemcnarrantes.nccafuquaDiamnouaduccpiationepra-lens
L,aput ,n immcnfum cxcrcfcat, atquc cgo nimium
anxie Galeni ( cuius diliocntia; alioquin
j
cumomnibusmedicinxftudiof,splurimimidcbeo)fe,,faerucrc,omncs6,ipfu,sAnatom,cos '

'^°'"'^^'"°'-a'-c>"'dear. Secunda itaquc ceruicis ucrtcbra in


^Z*r H polieriori tuberum,
lisnMArr
,u>rii,.poJ}rri
y busjlla pnma- uertebra; comittitur.f-dclcuiter cxculpiiur, ut comunc
tora,nc utruiq^ co(t,Iuai, quo fccundr, dorlalis
"
'
cu prinia ucricbra
mcdullx ncruonl paiyn poftcriora clabilur
.

r
Vcrum luMus fora.runis ,i,aiorcm poriio,icm prima cflormat
uericbra,infionitcr fatisad po,
Spi„.Pu "'^''°''™^'^^'-™'''^""'^.q"ibusfccu,,da-articuIaturuertcbrx;infinuaia.Rd,quain lecunda
"''^'^'^ ucrtcbra commci„orai,da,cxtcrisetiam
itl',
crr. quinquciiifcrioribus maona cx paricfunt >s.i.7
uiasurruh., ™'"'ii"'^';i- Hxc cnim fimiliter aiqr illx.poftcriori donatur proceflu:qui ^
priuatim in ccr «'"f
uieisiiertcbrisfibi ucndicai quodluo niucrouc
' bipartitur,ac prxcipu^fccundxuertebrx

triun,q,ipn lubiaeciKiuiii. Sextacniiii ucrtcbra ittZ


admodumobfcur,; fui proccflus diuifionem fln.'..
o!tcnd,t,atquead!,uemultominuslcptima.quxpriuatimhoccumfextafort,tur,quod,nfius •'»^/.-
procclfusplerunquedo,,eiurapp.e,id,cc,aep,oecnuscducatur,quodamn,odo;i!adiupcr,o.
rum tnoracis ucrtcbraruni proccnuum imagmem fuo niucroncaccedat,nifi quod
illehisob, t <;
tufioramphor.i; relinquatur. Cxtcrarum ucro ceruics ucrtebraru.n p,occflus
,

appcndicbus ^,o,v.
earcni.iv. Iat,,,„xqualcs,afper,,&'(ut ita
d,ca„i) ra,uofi, infcnor,^ frdc caui, ae fifpcrius o,bb,
ccniuntur, ac utr.ncf mod,ee deprcfsi quod '
extuberaiis linca fact. qux fecund^m procdTus
long tudinem porngitur qucnadmodum ct
.

ani infcriori proecnusparte(quxcaua


ftL
"
cft) qu..

gibba fcd. hnea utligamcntum ab haciii eaux fedis contHicris.


mcdiumproducatur:quod lecundC
indupro-
nro ^ut^^o^p
ccflusfet,li3,iixlong.ud,nci,iporrec'lum,unamfpina,nalicrLlI,oare,dcltros^^
a chferv.cs i,
'^""^'^?'','^'-^ fcribcnus.Verum hx pofteno=^-umprocefluuml,nea° -n'»
fiour£
7.
ci
5ion'dst"irh'"
hoi acs c\ lumboru,n uertebn.s
confpecliorcs
i i
cruni, quod c\' ,Ilaru,n ucriebraruni procefl^iis

gc,iiu.D,u,fio„,sauiemniproecfl-uIospot,Is,,iiaoccafiomufcuI,cenfcniu,-,i,ipoftenonccr
uics f.dcrcpol,Ii.uten.ni h.proniptius
principium dueerei,t,& ualidius quoqucin ucrtebra.
u,nfJii,iasiiiferI,onemmolireniur,hxfpi,,xet,ammprocenulosdir,muniur^Atqu^
u ,nh,sco,ln.ertebnspecul,ariiermach,i,atacft,qu,ai,onadco l^
i
ue tebris,atqucathorac.slumborum;puertebrisproduce,xmtumfuc?at.Dc,ndemaio
t'
fcuIor.,m eop,a,n ceru.cis poftcrion fcdc,qu4m
,n algs dorfi pariibus coIlocStur,
duin..bnn..fcuIosfcapulas,thorace,n,capui&dorfummoue,ucspcrfequar,a^^
qu3
fif me.Porromufculorumetiam gratialecundxticitcbrxfp.naproccri
,s,quam aliquo^^^^^^^^^
fuecedc,,iesip,,ix,cxcntur,cxtcnscplai,oru.fitur,qu6dfc,Iiccthxcpriuat,m-icrtio,,u^r^^^

r-t- r^rrXZr
ra cx g, acl, ucrtcbra
''trJ'^'"' d,tisgrand,orcmefftct:
r.hSuUu.,,,
'^^"^^"''^"^'-'-'^''''-P-beaf^Nctamcni^lmftS
prohxiorcm latioremq, educcret Ip.nam, ipfa
H-cundan, aliquot fibi
S: '^^t.
iub
^ >"
ucrimnoniamfpmx produccndxoraiia quam uiA^
^^' ^^';"-'-'TJ-'= gratia, c^u\l A a, ucu, "'.'^.^-
KTcmeffc. l3r/nni3niinrlpf;>flv,-..r„„ n- „ lcc.inda,

laton.a.,u,ideluttccrepoflet,quamcumpr.iiiaucrtebramolitur.Atquchocilludeftauod
a,,tcaafl:T.i,,nus.Naturainfe,„datque,teru,nfuper.orcn,ucrtebr=i„L^crrrm^^^^^

Tuerr..ue,surr
"'Tc.Secuclacn,mcrafsior,c&iiiaiorualidior;T.cfttertia:
r«»fer/5, fuum occafione, omnibus ccruicis ucrtcbris
dcinprimam n-a rf^^^^^^^^^^^
lat.liimam cfH- fut^ra doci ,m,7,
docuimus
X
Ca-tcrum
.
tranfucrfi proccflus ,11 rd,quis colli uertcbrisno,,
id,„„,l
t:lrurumpro, ,
cundxuertcbrx, cu,breu,s
' o
c\
, , •'"'™dum cxpornouniur &
iinnrim.s i^ rr.c.yfi-
cejruuu..,r.. l';npIexutr.i,quci,aiifuerfusobtigiip,?,ccffi;
ts.mCcundauertcbram.nusquam.naI.,sprom,nere,b,cuiorq,y,proptcrl^
raT^tcm V^Z
^«"-

tubc^
DE HVMANi CORPORIS FAERICA LIBER 1.

tubcrum.quac primx fiiius fubcunt.amplitudincm^craniticmqi. Infupcrha-c tiibcrum


amplitu
fs,7<"l'- doincaufaetianicft,' foramcnquo traiifucriiisfccuncJa; procciTuspcrfbratur, non rc(f}a,(cd
T/i
°t'''q""'''^"'pf"''" Liidcri/ecus atquc m prima ccruicis ucrtcbra," & qninqiic fccundx fiibie-
* ctis^quarum tranfucrfus procclTus rcflo amploq; foraminc pcruius cft.Ncquc profcdo
liaiSc For^n^mn^r
nus in homine ulla ccruicis nnhi occurrit ucrrcbra, qux tranfucrfum proccffum non acficrit ""/"""''^r».
pcrforatum.Verumproccfluslcptimxcanumfimiarumqjucrtcbrctranfucrluiiiproct-ftiim, "•^™"''
abfqueforamincfrequcnteradinucni.HuiufinodiforaminibusfolxccruiCi.sucrtcbrxornan'
h ukim tur,in hocpcrforatx,ut " ucnaartcnaniq; furfum ducant,qux dorfali
5 mcdullx,ac tandcm ipll
Ul.figuril ccrcbrofaiiguincmfpiritumq;dcriuant.Prxtcrcaquatuorucrtebrx,quxfta[imfrcundamfc,
is.iofe.y, quuntur,hocctiampcculiariterfibiucndicaiit,qu6dilloruiii' tranfucrfi proccftus ampli & bi-
^'^'''•''"•'''°"'^^'"™""'^""'''«'-"'^™"dcmfpinx,afpcri&iiixquaIcs.Tranlu^^^^^
"ifmtm
7,s.j , ,0.
formainuiccm rcfpondent, & intcrior ipforum pars lcmpcr latior cft, clatiusq; iplapoftcr
riorieffcrtur.Spiiix autcm partium impar in omnibus quafi ucrtcbris cft forma,&:
illx pcrpe-
tuo uanjs modis protuberat atque cxalperantur. Hxc tranfucrforuni procclTuum
amplitudo
& bipartitio.cadcm rationc accidit, qua fpinas bifidas clTcprius rclatuni cft, niiiiiruni
mulcu-
lorura ortus infcrtionisq! gratia. Vtenini alios huius fedis prxtcrcam
niu(cuIos,utrinque
ksmf .(i traiifuerfis ucrtcbrarum procclTibiis priuatini " duos committi in fccundo libro fcribcnius,

'ouiir.^l
^""''^'^'^'-"'^'^"^'^^"'""^S^poftcaconfccutionismotucaputiiilatcraducuntur.Him.ufcuIi
"•' utroque latere ita collocaiitur, ut unus aiitcriori
lutm uh. traiifucrforuni procclTuuni fcdi,altcr ucrb
iterN. poftcriori afcribatur.Scptima auteiii ccruicis ucrtcbta traiifucrfos proccflus
latos q'uidcmcxi
git,atadmodtiobfcurebipartitos.Qiiumcnim ampIiproccnq;fint,nullaiiicumbitnccclTitas,
eofdcm cjuoquc bifidosficri, prxcipuc quaiido mufculi collum iiilatus duceiites,iioii adcoua
lide fcptiiiTxac cxtcris committaiitur,qu6d hxc iUis ucluti bafis in dic^to colli mom fubiaccar,
5,..j;g.A
'3bl'cure iion fecus quam thoracis iicrtcbrx in latus moueatur.
Afccndciitcs "' dcfcendcrt ^fctvin,t!,m
'

sr mmtn tcsqsproccfIus,quibus ucrtcbrx mu£u6articulantur,inoinnibus ccruicisiicrtcbrisfccuiidx cr drfier.de„,


i^^j. 4-
fubicctisfiiiiilesfuiit,&fccundaquoqucdcfcendcntcsproccflusobtinet,aliarumproccfiibus f ""^**
" difsimilcs.Qiii itaquc dcorfum fpcaat,& fubditx comittuntur ucrtcbrx,
orbiculari finu
"k>-
nihiliniiius quam alte incifo, &
ab antcriori fcde iiifignitcr oblique dcorfum iii poftcriora e
duclo^ornantur.Afccndciitcsucroproccniis.quiincumbcntiarticulanturucrtcbrXjtubcrcu
luni orbicularc habcn t,quod adco lcuitcr fupcrficictcnusq! cxtubcrat, ut ionorcs
finuumnc id
\^
ancapitum numcro afcribcrcdcbcas. Hoc tubcrculuinafcciidcntium proccffuumfinuicon'
Mnhc M,
gruit:& cartilaginc pcrindeac fiiius incruftatum, ab aiitcriori fcdc dcorfum in poftcriora ad- d,ia,M
modumctiamoblique idquod nonobiterconfidcranduincft.Nain obliouus illedu-
frrtur.
clus in ccruicis ucrtcbris, qua- tlioraci propiorcs fuiit, minor fcmpcr, ac fccundum
corporis
longitudiiiem rc A'or euadit,qu6d illx ucrtcbrx iio adc6 laxe ac fiipcriores moucri,
atquc ob
|,- idetiam nontamlaxearticulari.dcbcaiit. Afccndentcs itaqueprocclTiis fuo tubcrculo, iinum
y dcfcendcntium procclTuum fubingrcd!untiir,atque ita fccuiida ceruicis ucrtcbra tcrtia- dupli,
ciarticuloalligatur,uttcrtiaquartx,& ficrcliqux oniiicsadthoracem ufqucconfcquentcs^
Scptinia enini ceruicis, priinx thoracis afccndcii tcs proccfllis cxcipit. VcruinNatura
non fo^
lum ccruicis ucrtcbris laxiorescommunicauitarticulos,fcd ut commodius aptiusqj quam rcli-
Corfor«cne
quxdorfipartcs,coIiuininfigni&quoiiiaxiincindigcmusufu,moucripofsit,ipfaaliudquo- «m<»fTirf,vt

l'm°,"m-
'^^"^ P''°P'''"'" ':°"' ucrtcbris adhucclargitur. Qiiuni cnim ucrtcbrarum thoracis lumborS &
':°''P°''''' iiiuicem planis minimcq; cxtubcrantibus comittantur fuperficicbus,ad cum modum
alum quoduolxuigati ainpliq; aftcrcsmutuoincuinbcrcnt^Natura" infcriorcceruicisucrtcbraru
orumua- corporis partem oblongaiii,
capitisq; alicuius arriculi ad motuin cuidciitcm lafli ritti,cxtube.
bris fi.cC'
"°'""^>^<: fuperiorem corporis ucrtcbrarum partcni amplo finu ita
°
pit. .4!
fit.,4.. cxcauauit, ut obloii-
gi^"" lupcrioris ucrtcbrx corpus 111 hunc fubditx ucrtcbrx
^'^""'''^'^'-"''«''sucrtcbrxcoi-pusinhuncrubditxucrtc'
f; cr
'•/.cr finum ingrcdiatur,ucrtcbrarumq;
sjig.t. compago ad moucndumpromptiorconfurgat.Atquchxc compaaioiiis fpccfcs in fccundc
9P.'<>^, ucrtebrx
ucrtebra-Tm-n
cuin friTLT ,'N'Hcinfl,-iM
tcrtia,& q1,,-i,.^«-(T.U;.,^.,.,^.-.,.„
dciiidc 111 aliquot .„1
liibiaccntiuni uertcbraruni nexu maois cft n. •

colpicua".

_
Colli autem lcptima, primx thoracis quafi omiiino plaiia innititur
ftipcrficic^ac ctiam ipfius
mm,,,z. corpus elatiori li-dc noii adc6 atque fupcriorum ucrtcbrarum cxcauatur:quod prxcipuc acci
dit,quiafuperiores laxius infcrionbus inoucri.cx ufu fuit. Cxtcrtim quam tuto uertcbrx inui
cem ligamcntortim ope colligcntur,quamq; ftudiofcNatura laxis his olTIum conncxibus pro-
fpcxcrit,inufculi & ucrtcbrarum ligamenta in fecuiido libro aft'atini oftendciit.Nunc intcrim
D E I opificiuin fumnioperc admiremur, qu6d is fimul & lixuritati,&inultiplici motui tam
incrcdibiliinduftriaprouidcriti&quauisfortc crcbriorcs ccruicis noxas luxationesq;,quam
reliquai-uin dorfi partmm ficri conlpicimus^iiihilommus
tamen adhucmaois obucrfeturrani/
a
70 ANDREAE VBSAHI BRVXELLENSIS
iTio,t3iitam hominum frcqucnt/am incollociuslaxeCarticulationis uitioncutiquamafEci : &
expendamus paritcr, quaiuumadomniauitccmuniaincommodi rigida imniobdiscfciruix
adferat.Qiiod ucro lccundx ucrtcbrx corpus in ''antcriori fede non planum rcliquorum colli '"f- ''

''''
ucrtcbrarum corporum modo uifitur, at tubcrc fccundum longitudiiicm duc"io aniplioris li-
nea-formacxtubcrct, &
utrinquc ad cius tubcris latus dcprimatur, mufculi illi m caula ccn. ''

qsKxfal.
Icndi lunt,qui collum fleflentcs, &
liac fcde coeuntcs, in iftam ucrtcbra: corporis forrnani ua- tuh. a,b.

lidius inlcruntur. Vcrum quum tcrtiaccruicis ucrtcbra lccundar fubiaccat, & utriuiquclatcris
collum fleiScns mufculus (upra hanc ctiam inlcratur,non mirum cft, antniorcm ccrpori,^ fcr-
tia; ccruicis ucrtebrx fadein lccundx ucrtcbrx nonnihil clTc confimilcm : imo dicTrcruni n lu-

fculorum occafionc omniu ccruicis uertcbrarum fcdcm ucluti comprcflam, non autcm iit tho
Pmejpiunu lumborumqj ucrtcbrx fcmicirculi infiar,protubcrante uideri.Qux quiim ita lc liabcanr,
ncmincmlatet,omnibus ccruicisucrtebrisnoncundcmproccnuum numcrumobtigiffc. Ne
autcmaliquid hlcprxtcrmifide uidcar, ncceffumfueritucl Galcninomincalicuius ucrtcbrx
ceruicisproceflrusitareccnlcrc,utundedmnumcro inillisprocclTusadinucnias:totidcmnan
Zil.,, Je V- queprocelTus colli ucrtebris a Galcno afcribuntur. Aflumito itaque tcrtiam,aut quartam,aut oifiruuta
upiTttim.
qujp,j3n.,^3ut fextam colli utTtcbram,ac primum duos numcrato proccflus in liipcriori corpo- 'h''" ''"^

nslede,utrinqucuiaeiicetunumacl latuslinus, cuimcumbenus ucrtebrxoblongumcorpus


ri^fnaffm
infidct.tcrtium autcm &: quartum rcccnfc duos afccndcn tes proccffus^qui incumbentcm ftib. frrmim dc
cuni ucrtcbram.quintuin ucro & fcxtum, duos dcfccndcn tcs, quibus fubdita- ucrtcbrx alccn
dcntcs proccfliis cxcipiuntur. Porro fcptimum,oc1auumjnonum&dccimumnumcrabis,
tranfucrfosproccfltis:quiquumutrinqucfintfinguli,acilIi rurfus gcmini bifidiqjccrnaniur,
quatuor coftiiuutprocenus.undccimuseritiplc poftcriorproccnus,fcufpina.Vcrtimquum
ucrtcbrx, quibusgcminis utrinquc tranfiierfus accidit proccflhs,lpinam quoque' bipartitam v8 ,<!./,».

gerant,nihil obftitcrii,cur minus Kic duodccimumquoquc liiigas,Galcni numcru auiflurus. ' sfe-,-,cr

Item quia oblonguin uertcbrx corpus infcriori fcdcproceflus modo quoqueeducitur,quid '^^
'

prohibcbit &
id paritcr dccimi tertij proccffus loco, cxtcris adijccrcf QLiodautcminpriina
ccruicisuertcbra,&; lccunda, fcpiimacjialiusproccfluu obfcruciur nuincrus, atque illeadhuc
iniftisuarius,uclmctacciitccitranegodumpromptecolIigitur. Foraminain ucrtcbrarum '/i <4. '

'^'^'
Fordmimm latcribus neruis a dorfali mcdulla iranlinittcdis,&: ucnis quoqucac artcnis ad illam admittcn
vn-uos inLtc dis parata,cadcm fcric fub lccundaccruicisucrtcbraadfacrumulqucoscoftituuntur.lnicrla-
rimfattten,
uumndturd.
tuscnim poftcrioris fcdiscorporis ucrtebra', &
afccndcntcs dcfcendcntcsq! proccfliis, finus
i ^ r r i' ' i i i i i

JncolUuntt, 1tii"am lupra intraq; in ainbobus latcribus cxculpitur, qui cum proximx ucrtcbrxfinu js,;,/;^.,.

irii. communcforamcncfformat,quoncruusprofilit.Iftifi'nusinomnibusucrtcbrisnoparircha, ^if^i-r-

f ^ bent niodo. in ccruicis cnim uertebris lemicirculus in fupcriori ucrtcbra, fcmicirculus iii &
^ — inferiori cxculpitur,utraqucucrtebra parcm opcram ad foraminis conftitutioncm prxftantc.
Autfiquis adamursim fingula cxcutiat, infcnorucrtcbra in ccruiccpaulomaiorc poriioncm
foraminis conftituit,ipfa fupcriori.' Sinuscniminfuperioriucrtcbrxpartccxculpiiis,S'ntcr is,<,/i,.

proccflum afccndcntcm,&; proccffumqucmclatiorcorporisucrtcbrxparsproducit,profun *!>/""'«'

dior cft finu,qui "" inicr defccndentem proccflum,& corpus ucricbrx cxlaiur.ln luniborum
'

proi^fi^is contraria cft ratio fupcrior eniin ucricbra, fupcriorcin foraminis fcdcm la- m ^yi.ratrr
.
!™-Jr!i'
^J- tei-acpcftormat^iiifcrioriinterim ucrtcbra inferiorein foraininis illius paricm,fcu ucluti tcr- '<^'-
f ) tiain circulipartcm duiitaxat conftituentc. Sinus cnim in illis ucrtcbris intcr corpus ac dcfcen-
dentcm proccffum cxculptus, multis numcris eius cauitatc fupcrat, qui in fupcriori ucricbra;
Jnthor.idi paric iiiter corpus ipfius &afccndentcm proccffum cxIaiur.Thoracis autcm uertcbrcmcdio
«mc m iihabcntmodo.quxcnimcxilliscollopropius acceduni, colliucricbrishocncniorunifora-
minc rclpondcnt qux iuxta lumborum ucrtcbras confiftunt, lumborum ctiain ucricbris in
:

foraminis forma afsimilantur. Quamobrcm uero Naiura,in alia fcdcncruoruin foramina" in- « ifi.cs. „
tcroccipiiisos &primam ucrtcbram,ac rurfus°inicrhanc & fccundamcxlaucrit, quamin ''''4H.O'
rcliquis ucricbris,cuiuis obuium cflearbitror^quiprimx ucrtcbrx cum capiic,& ciufdcm ucr '''i^'
tcbrx cum fccunda articulorum compagcm fcciesqi ex prxccdentibus iniellcxeril.
4 n^^" Hx nancp °,

liquido coinmonftrant,iii latcribus ariiculo occupatis, ucrtcbras illas infculpi ncutiquam po- fe««i.
tuiflc,nifi prorfus inSrmum inualidumtj Nanira hlc lcciflct conicxium, mutuo olsium in &
afsiduis moiibus affi itflii, ncruos rumpi uitiaricf cupiuiflct. Qua ucro prouidcntia hax fora- r
^
mina in facro oflcexculpfit, in cius oflishiftoria Cxtcrum quod ad prxfcns Ca
pcrcurram. Ih^thl'.
Vmrhdnm putadhucfpecftat, colli uertcbrxaliud nihil fibi priuaiim afldfcunt. Nam ctfi omnium ucrtc- «'' «''J
uppndias.
brarum Iccundam {cquentium corpora fupcrius infcriuscj!,& ipfius ctiam fccundx corpus in-
fra.ippcndiccsinminoribus natuoftendani, idquoque omnibus ucrtcbris Iccundx lubditis
''l."'|'
^
"
. .

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER 1. 71


commune cft. Qucmadmodu & ucrtcbras non uno oftc in pucrulis cfFormari, nulli nc"atum
cftucrtebra;.Primacnimccruicisduobusconftatoftibus,inuiccmappcndicilmorccomiisis.
q =feM- Apparctautcmhxcunio,ubiprima;'' antcriorparsconiiftit,&: quialixinfpin.amcxacuuii
3,4/zX. '

tur. Rcliqua: autcm ccruicis &;tlioracis &C lumborum ucrtcbrx prxtcr pnerii pluriL
'
appcndiccs.tribiis
s ^rimii U-
coji/idre ojii/
cxtriiunturpartibus.VnaenimIincacartilagincoppIcta,(ccundtimfpina.'duciturIonaitudi,
KM, Lui.
itljfi.
nem,a foraminc dorfali mcdullx parato ad Ipmx ufqucapiccm pcrtincns Alix
jvramine . autcm dux
illo pn- fdit abcodcm foraminc produclx, corpusucrtcbrxaduobustranfucrfis proccftibusrcliquiscj
(erctitr. jc ucrtcbrx poftcrioribus j^artibus dirimunt, qucmadmodum m agno ac hccdo eft ccrncrc.
citr.di attlc
Qiiamuis id in pucrulis obfcruari maIim,qiiod ipfis ofsium noxx crcbrius quam xtarc
er tcrtiti i confir
matis oboriantur.Cxtcrum in xtatc paulo proucffioribus, hxc ofsium
forafttmc frcqiientia abolctur:
appendicestamcnctiamuigoristcmporealiquandononitadifFicuItcrdiftinguuntur. Infcnii
VeYttlrdrum
busautcm nonfolum appcndicumconncxusoblitcratur,ucrum ucrtcbrarum corporaalias in Jtniiiui j/i,'/

magno intcruallo ob cartilaginciligamcnti intcruentum diftita,adc6 coalcfcunt.ut modo trcs xws.

modo quatuor ucrtebras in illis ita concrcuift"c, ac (imul in ccmitcriis cftbdiuidcas, ut inuicciii
diuellinulla rationcqucant. Coalitusiftcquorundaproceftuumfitintcrucntu,quos
corpus
unius ucrtebrxab cxtcrna ipfius fuperficic m
aliud producit, G-.Tterum coalitum hunc in caii,
cur minus dorlum moueant lciics, &: qu6d ncquaquam dorfum cxtcndant^ipfiq;
fa eflc,
maois
incurucntur, ncmincm ambigcrercor, prxcipue quis aliquando gibbofiiicrtcbias inlpcxc,
fi

rit,hascj!incuruatas,&: fuiscorporibus pcrtinacifsime unitas.


Quanquamadhxc,diflicilcra
in fcnibus motum aiigcn t ofsium fupcrcilioru mira afpcritas,&' ofsium
tubcrcula,qux capita
in fuis finibus moucri prohibcnt. Poftrcmi &
infignis ligamcntorum duricics,prompteuei'
tcbras moucriuetat.

DE THOR\^CIS 'y E RT E B R I S.
Capitt :k V I.

PRIMA XVI CA'' SECVN' TERTIA' Q.VARTA'


PITIS FIGJ^R.A. JDt^.

Q.VATVOR PRAESENTIVM FIGVRARVH ET EARVN.


dcm charaftcrum Indcx.
D y O B EC I M thomcisucrubrarumMshicddincMimuiMuasoncnticnitci]
l^^rumd lcriptiomfific,r,duximm.Int,^yaa,imdorftucrt,:bmrm^^^^^^
quarto Capitipra-poJJta , ac dcin tribu6 intcgram
ofium compagtm adhuim libricakan cx-'
prim"ittbuiproponitur.Thoracisaut,mucrtchr<tfimulcumcoHis,qu<viUisarticulanti,r,,^^
''mJcorJumd,iab,iiprioribH6f!gurisnprim,,nt,,r^<l,,a:dccimononoCapitipra'ficcntur -pri^
maucro hui„6 Capitis fi^uraunamcxmtdijs
thoracisucrtcbris antcrtorzparic dcUncatam
ojtcndit^cuifirc dcccm fupcriorcs thoracis ucrtcbrx
corrcfiondcnt
Sccunda,candcm ucrtcbra,n,q„^frima
cxphcaturfig„ra,pt.ncriorijicicJhcaandam ofTcrU
1 crtia, thoracis undccima ucrtcbrapoHcriorificic
oficnditur
Qjf^^-t^-iduodccimamthoracisutrttbr.vnpofieriorictiamficictxprcpmui,

A 1,2,3,4
. . . . ..

7i ANDREAB VBSALH BRVXBLLENStS


<--^'jij3j 4 <— ^ in omniBus obfcru,iturfi^uris,fiiperiore corporis partan mtttns,iju^i ftiperpoflice co^
mittitur uertcbne . C^etcrum quiafupcrioripnrti infirior prorfiis rcJpondct-,ahs rcfiiifjct ucr
$ . tcbram thoracis ah infiriori ficic dclincarc.^ucro in tcrtiafigura pojitum^appcndiccm notat
fupcriorc corporis ucrtcbrie^quie adhucpofl of?iu co^ione cr cmundationcmfcrcrclinipiitur.
B i Mcdium ciusfinus,qucm duabus ucrtcbrarum corporib.communcm cfjc diccmiis^cui^ coflce rei
dix inarticulatur.
Ci Eiufmodi finiisparsin infcrioriucrtcbrte corporis fcdc fculpitur,<juie tanto minorcfl fipe^
rioripartc B inf^nita,quanto communisfiniis coflte articulandte paratiis,adfubiaccntcm ucr
tcbram ma^is^qudm adfupcrpofitam pertinct.
D 3 5"/«^ undccimce ucrtcbrte, cui undccima dcxtri latcris cofla inarticulatur
E4 Siniis duodccimcc ucrtcbra;cui duodccima dextri lateris cofla coarHatur
F 4. Siniis afpcr CT" profiindiis,cx qiio li^amcntS prodit,diiodccima co/la fuce coiicBcns ucrtcbrie.

G 2.,j,4 Foramen^randiiis po/lcriori ucrtcbrce corporis fcdi,<juie dorfilemedullam rcfjiicit,incifim.


Ii, 1, 3, 4 T ranfucrfiproccffiis iicrtcbrarum thoracis
K i SinikSinapicctranfuerfiproccffii6,cuicofaarticuIatur, confpicuiis.
L t Sedes tranfiicrfi proceffiis , quam gibbam efc diccmiis
A/ 1 Sedes tranjiicrfproceffiis caiia. Quod.mtem in reliqtiis tribusfgiiris poflcriorcm uertcbr»-^
rumjicicm cxprimcntihus,tranJucrfproccJfis nonnihil decliucsjirri apparcnt, ob hoc cucnit,
quod inhis dclincationibiis fupcrioristicrtebrarumpartisma^na conjpicitiir portio . Oculi
enim acies ajpo/lerioris fcdis medium,fludid nonfiit direcla
N, O, T-'i,z Spina feu po/lcrior procefus.ac injccuitda qiiidem f^urafupcrior fpime exprimitur
fedes,in qua N O CT" P tres lincas notant, trianq-uLirem fi^urantfitntul conflitucntes. CT"
interuallu intcr NacOuna eslfuperfcies fupcrior,c^ aliudintcruallii inter Nz3' ? altcra
e/1fperfciesfupcrior. l^crunt primafigura tertiam ipfius proccjfus fuperfciem notat , qme
infirior e/{,acintcr O CT ? confiflit. Quodautem itixta N inprimaf^ura inumbratum ccr.-
nitiir,alterius fipcriortimfupcrfciertim efiportio.

C^, Linea in tcrtiafiipcrfcic cxtubcrans ,qua: afpera Cr inxqtialis cfl.

Ji. 3 Spina undcciimv thoracis ucrtcbrie.


S4 Spina duodecima- thoracis ucrfcbrte.
T^T^x ertebrarii thoracis, qii.efipra diiodeciina conjl/lunt afccndcntiu pr occfiuS antcriorfdes.

JC,Yz,j <~-ffccndentiuinthoracisucrtebraruinproccfuumpo/lerior fcdes, quaiUiproccfusextubc


rant, cartilagine incrtifanttir
" i 2.,3 Defcendentium thoracis ucrtebrarum procefuum cxteriorJcdes.
e I Hk uidetiir dcxtri dcfcendcntis proccjfis anteriorfedes,qua:
fnuatur,cartilagine^j obdtici^
ttir,^ afcendentis fibicSa- uertebrieprocefus tuberculum cxcipit.
e,j
4 <~^fccndcntcsduodccimiethoracisucrtcbrceproccfus,undecimamfiubcuntcsuertebram.
g, h 4 Defccndentcs duodccimce thoracis uertebro! proceffis ,qiii ajccndentitim primar lumbortim ticr
tcbrieproccffiiumfiinibus in.trtictilantur,

H o R A C IS uertcbraJnummntur' duodedm.prKterquamquodali- fi-"!"*


quando.tamctfiraro, aliquibusuel dccft una, ucl fupcrcft. Sed dceftera, ^r.c
Kii
rius,quam fupcreftcjinucnitur. Patauij nanquc duo corpora.trcdccim fin L.Dcmto-
gula thoracisdonataucrtebrismihioecurrcrunt,quumintcrimhaflenus 'i""'
undccim taiitum ucrtebras nunquam uidcrim. Nequcetiamlumborum
tTxtmt^^
ccruicisq; ucrtcbrarti numcrus tam crebro.atquc thoracis,uariatur. Pra:. fg-cp-i9-
ici cdjCtfi thoracis ucrtebra? pari conftcnt numcro,non tamcn in omnibus
""'''^'"^"'"''^"''"'''<^°''"™°"'t''"'P'^'^'™-Q""nicnimunatho
t^^few uertcbram ipfi
"fiflf JJfs fupcrpofitamafcendentibusproccfsibus&fubicflamdcfccndentibusparitcr
fijapi. fubeat,duabus'uc excipiatur uertcbris,ha;c tamen no eadem (licctduodccim tantum thoracis
fint ucrtcbrx) fe offcrt. quandoquidcm nunc undccima, nun c ucro
duodccima, autalia qua:-
piam intcrdum hoc arnculi gencrc proximis committituruertcbris. Quo igitur accuratius,
qui-namhii;cfit,quacprationcaliiscoarfletur,quiuisprompteinteIIigat,pra,-fensncCTocium
dclcnptuutcunquearduum, £ddemonftratumihiperfacilc,quampotcro dilioeniiffimcmo.
«

DE HVMANl CORPORIS rABRICA LlBER


do aggi-ediar.omncs thoracis ucrtcbrarS partcs
I
^
ord.nc cnarrati.rus, ut in qu.bus ,IIt inuiccm

mM cr q"^"«umuna,aha collo uianior


con(ift,t.Prima:nanqucthorac.sucrtcbra;co,pus maanitu '"5""''-"
mo&5„»- dincadmodumduodccimxcorpoi-iccdit/ Dcindc cornusnrima: ^ r ' fni-^iff'-
fiinrrior/ f/. r i

.«,4.- "'^ ^^?"^"*?™™ corporaobfcu,-,!,,u,tatt,sdufcr,orautc,nlu,,

IT"; ^^^t '


NT
^ "*-'-lupcriorcpom,iit,,mho,ac,sucrtcb,'^:"™r~
i.H.:,.
decliucprotcnd,tur, &,u
fubfcqucu^s ucrtcbrx corpons f,nu,u
('ccruicis ucrtcbrarur^ri u)
dcf,mt.Vtcuuqt^ct,amal,tcrGaIcnusattc(ictu,-,parcm
quoda,u,i.odoart,cuht ho oZ Ll , nr
'"''"'^.'^.'''''^^'^'''"^^^^'''^der^tlioradsucrtcbrccorpus.uoadci antcto
,partcrotu,id3
, feuorb,cularepr_om„rct.atqucrcI,quarumthorac,s uc,4braru
corpora. qu/,ut to mact
ciuamfuprc,..aruco_rporaadc,rct,!,lcul,tc,-,cCconucK,i,nagincmLcc^.mt,p^^^^^^^^^^
thoracisan.pI,tud,ncprotuba-a,tt.V,dcnturcnin,dt,a.ft,pcr,orcsthoracisuc,-tXcc,^^^^^^^^
ucrtcbrarum modo, .n an tcnon corpor,s fu, fcdc dcprc&.multo^ (" t fic d,cam) ampho
'
^"'^"P''°("'^'''°'-«;='"d couexum(c,r.,parc,uhcfis (pot.usqu4m C forn.atx. Qt.od^pS
, . s „r.

cafio,.c obontur.Mufcul, c,.„n


,11,; ita utnnquc pr.marum
thorac.s on.,.ium^ ccru,c, uTrtc'
brarum corponbus„.ftcrnutur, utLquido conftct.ea
coipora ab ilhs comprimi.Rdiquarum
autcm ucrtcbrarum corponbus hu.uimod, mufcul,
ncquc adnafcuntur, „cquci,ict.mbu,U
quoque. V,xterca om,.,bus thoracs uertebra, u,.i
corponbus hoc com,uun'caccid,t qt""d
utrinq.,efi,.ushabca,.t,qu,buscoftarun.capitt,la„.art,cu(a,.tu,-.Vcrt,,..utcoftan,mcapitula
,llo art.culo uanant,,tactia,n
.,1 ,jfde„.o,m.i,.o fi,.,bus non o,..,.es ucrtcbrardecorantur Vbi ^"'^'T^'
'
(ccundx com,mttitur,& fccunda tcrt,^
^'^''"P'-''''"horac,s
cum dccnia conucxum, fi,.us quida,u in a.t.bobus latenbus
iuxta fora,nma ,.eruorum
'

up.„ ,n,ncparata,„fcu!p,tur. qu, utraru,nq,.inu,ccm


no
colligatart,m ucrtcb,-aru,n corporibus
mu,.,sex.ft,t,aepa,t,m,n fupe,-ior,s ucrtcbrx corpus.part.m
com,
•^.
in i,.fcrioris excind,tt,r. qua,l
. q''^';i''«cr,,.ihu.usfinusgr.Tdiorportioad,„fcr.orcmuc,.tcbrampot,Ts,mumpert;ncat
Si,
,.us ,ftc „.cruftatur ca,.t,lag„,e,& obtufia,.gul,
pm^ forma c.Tlaws cft.quanadmodS & cofta
rum cap.tulu fmuni ft.b.c.s angul, obtulToris modo exti,bcrarc,i,. coltarC
a:p.L. tradatione eom
'"onftrab^nus. Cxtcrum pn,na d.oracis ucrtcbra hocproprium cum
IH.fC
iH.-c p-tcs
f
maad.p.latur, quod utr.nquc pecuharcm habeat finum
undecima & duodcci.
E. alijsucrtcbris ..0,1
in commu,.cm
F.
-
;pr't'sq=<;orpo,.cdu,.taxat,,.ci(t,,n.Adft,perioreme,.,mfcdemcorporispr„na;thorac,stierte
b '^'•='-^''','t'sut.ob,q.,ecxculp,tt,rrott.,idus,&:fatismfign,tcrcauus,acdcniqL,ccartiIaa,ncobli
tU3,cti, pnma^
thoraas coftx radix rotundo capitulo inarticulatur.Dcindcad
infcrio^c huius
l,nus(eclc,nal,us,,.(,gn,tcrprofu,.dusc5fp,citur,afpcr8<:mxquaI.s,&foramin,busquibur,
da,noppletus uequc cart,lag,ncinu,.dtus. h quo ual,difs,mum
prod.t ligamai tum coftam in
iuofi,.urobuft,fs„ne(^r,„gens.Parirationefmus in duodecma
ucrtebra duodceima.'coftx
g..ai,a „.lculptus,ad mfcr.orcm ipfius (tdcm ahum quoq;
afperum/ed minus quam poftrcmo
diitus pn,..x uertcbrx finus, profu,.dum
adipifcitur, quiligamcnti duodccimam
coftam fir,
n.,t.s ucrtebrc ad,.cflcmti nom.ne caMamr.
Poftremi thoracs
uertcbrarum corpor.bus etiam n,-f.»u..
fubftat,xrat.o„equxdamacccditd.ftc,.ent,a. quantoenimct..ufq,uertcbrarcorpus
c,,.and, -S^^^^^^

nia,usq,cft,tantocua,nm.nusapparetfol.du,..,fcdft,ngofu,n,&:multis.nxqual.bu^suanis&^'''"''-
foram,,i,bus,,.certafene,nterftmfium.i,.qua:ucna:artcria:q,corpusucrtcbr^
fub.ntrant.N,(, cn.m uaforum furcul. craft-orum
onmm
fubfta,.ria: i,.fi,iuarc„t,,r,,mpoflJb.lc
cftct,..cd,am,,itjma.nq,a:a(^^.perficcremotifs,mamofl;sfubftat,am,fibinutri,ncnt
l!,j.4/5. d_oqu.de,n,tad,ftat)all,cere.I,itcrca.terahuiusgcncrisforamina,nullibiinfia,uorafcoflcr5t
G. qjmpo(fer.oncorpor,sucrtcbrar5fcdcdorfalemcduIIarefpicicte.Vbii,.pIurimisua.tcbris
vfi. 6up "•'tipec.,ureccrmturforanicn,prouertebremoIcmagnu,n,&afpcrum,&inmuto
.

'ib.; ,

i„ ,.
ucrfui
adfcnbcre,Ctame,i qu,s fingulaftudiofe nmabitur.co,ifpieict
i .
primamlumborri&thoracis
I a. K.
Eli.fd.fi. duoacc„nam,&u,.dec,mam,ahquot<5 ucrtcbras ipfis fupcrpofitas.hxc
dcm G. foramina pro illarum
mag,.,tud,,icinfign,oraplura&altioraexigerc,harum^pucrtcbrarSeorpusfungo(7us,quam
ca-teraru,n o,nn,ueflt.Quod fclicetmagna:
fi„tuertcbrx,& cauxucnx" caudi?cm fibiinni-
tcn£annonfor£mttu.,acduntaxat"ucna:paricarcntispropaginibusimphccnti.r.
In°tranC
^

74 ANDREAE VESALI! BRVXELLENSIS


inuiccm uariant, ucrtim non adco ut Galcnus iii
uetITs procefsibus, ucrtebrx tlioracis ctiam
DHTrremkl
trL/urrps dccimotcrtio dcPartium ufu prodidit,dccimri& duas ipfi fuccumbcntcs iranfucrlis priuans

frocrjiiiiu. procefsibus.Omnibus cnim thoracis ucrtcbris uirinq! unus traiilucrfus obtigitproccllus,qui


magnitudinc in noucm fupcrionbus ucrtcbris uix quicquam diflert. dccimrc .lutcm ucrtcbrx
tranfuerfiproceffusminus,quam fupcriorumucrtcbrarum,cxtuberant,utctiamdccima,qua:
comittitur cofta, adinodum p.arua ipuriacp cft. Vndccimx ucro ucrtcbra; tranfuerfi prO'
ipfi

cclTus minorcs adhuc dccimx funt,& duodecimc proccflus adhuc minorcs ipfius undccimx:
nimirum quod non tantus horumproccftuuA ulus, atquc fupcriortim ucrtcbrarumproccf
fuum,fit.Ca:tcris enim omnibus cofta; articulantur,quarum gratia thoracis ucrtcbr,x ualidilsi
moscra(Iilsimos^procenustraufiicrfosribiucudicat.Duodccima,-ucr6 S<;undccimxtranf'
uerfisproccfsibus cofta:non articulantur. dutccniminfimaeutriufquclatcriscofta^unicataii
tum ad ucrtcbrarum corpus articulationc conimittutur, rcliquis intcrim ad ucrtcbraru corpo
ra &
proccn"uum tranfuerforumapices dearticulads. Ad apiccs uanquc tranfucrlorum pro,
ccffuum nouem fuperiorum thoracis ucrtcbraru finus cartilaginc incruftati uidcnmr,quibus
coftarum'' capitulum articulatur. In tranfucrfis autcm dccima; ucrtcbra: pro celTibus ciulmodi
finus aut nulli, aut intcrdum obfcuri confpiciuiitur : in duarum ucro infimarum proccfsibus
prorfiis nulli occtirrunt.Praitcrea finus iii tranfuerforum proceftuum apicibus fcu!pti,omncs
quidem antcriori procclfuum fedc habcntur ucrum ali] fuperiorcm, ali] mcdiam magis occu-
;

pant. Primxenimucrtcbrx tranfuerlorum proccftuum finusdcorfum fpc<rtant,uona; ucro


furPjiTi,media;autcmmcd!ofehabcnt modo, (^iodGalcnus quidcm parumanimaducrtiffe
^ ^ ^ uidctur.quiini coftarum ncxus cxplicas,huiulmodi fiiius oinncs deorfum IpcclarCjatqucinfc'
fiim°a^Su,
mdcAJmL riori apicis tranfucrforum proccftuum tede infculpi arbitratur. Qui dccimam thoracis ucrtC'
bram, & duas huic lubieiftas ncquaqua tranfuerfis proccfsibus ob id dcbcbat priuarc, quod
illi lotius dorfi in latus motum cllcnt prxpcdiiuri. Si cnim motus illius ratione Naiura tranf

TnLiL.'li- Of ucrfos proccftus illis ucrtcbris abcflc uoluiflct,no magis ucrtebras dccima: (quam Galcnus fu
/;i»s. pi-^ iiihacp lulcipi tradidit) fubditas, quam fupcrpolitas,dcbuifllct illis proccfsibuspriuarc.
Nam fi inferiorum ucrtcbraru tranlucrfi proccflus motui latcrali obftaculo crant futuri, proic
non minus motui, quam infcriorcs obftitiffcnt. Qticmadmodum cnim dorfi
(flo iiipcriorcs

pars,qux ucrtcbrx fupra infraq> excepta;fubiicitur,furfum in illo motu ducitur:ita ctiallipcr'


iaccntcm parti: dcorlum fcrri ncccflum cft, fi modo iicluti in lcmicirculu dorfum in lanis duci
debeat,cuius lcmicirculi circumfcrcntia: mcdium puncSum ucrtcbra illamcrito ccnfctur, qua;
fuprainfracpfufcipitur,qua;cunq;ctiamha;cfit.Atquid opus efthuicfermoni,adhucproptcr
ucrtcbram utrinquc fufceptam intcllcdtu diflicili,immoranfquum decima & dux ipfi fuccum
bcntcs thoracis ucrtcbrx tam infigncs tranfucrfosproceflus habeant, quam illorumufuiiii
"Tumdhkfct- mufculorum exortu infrrtioncqscxpcdit. QuinctiiiGalcnus fuinefcio quammcmor, pafsim
pm,tmitiMzi omncs coftas duobus intcrnodiis articuIariprodidii,uno fcilicctuertcbrx corpori,aItcro au'
'
tranfucrlo proceffui. quod fi eflct (uti fane non cft) n unquid & dccima thoracis ucrtcbra,
^*^'''''
dijfec
&duxipfifubditx donarcntur proccfsibus^Qtio autem duclu illi aut
neccflario tranfuerfis
quum thoracis uertcbrarum Ipinas lcrmoni
furfiim au t dcorlum porrigantur, tunc dicemus,
Affindliffe, fubnexucrimus. Natura cnim omnibus thoracis uertebris fpinam toto duclu fimplicem, mi'
Tm<;ar.
bifidam largitur. Atquehuius Ipinx in omnibus ucrtcbris non cadcm forma uifitur.
' '^S^''

Noucm cnim fuperiorcs' longifsimas cxigunt lpinas,non admodum amp!as,at tamcn ex am^ "''^''\t,
pla bafi in mucronem fcnfim dcfincn tcs, trianguliq; imaginem ita refcrentcs, ac fi iriaiigulari o'p.
conftarcntpyramide.Superiori nanqucfcde' rcflamacutamqioftcndunt iincam, fccundiim
ipfarumlongitudinemexporrc(ftam,&dcindcutrinc5iad'' latcraiuxtainferioremipfarumfe' ™''te°>
dcm,fimileetiSobdnentliiiea.adc6utfpinxiinius,treslongxacutxq)lincx,icrnasfupcrficics
eflormcnt : quarum ^ dux fupcriore fpinx fcdcm coftituunt, qux fuperiore uertebra relpicit, x =
fe mi
atqiharumunautrinqihabctur, * tertiafupcrficicsinfcriorcmcoftituitlcdcm,fubiaccdsuertC' '^O'^
brx fpinx incumbente.Tres iftx fuperficics in cadcm fpina in nouc fupcrioribus ucrtcbris.ui NaTp.
^f,
plurimum parcs &xqueamplx ccrnijtur,ct dux fupcrficics exacle Ixues funt. tcrtia autem & y ifig. iit-

mferiorafperaeft,&ucIud° lineafcctmduni ipfius longiiudinedu&intcrdiuiditur. Abhac frO«p.


tcrtix fupci^ficiei linea ligamentii prodit, quod linex duabus fupcrficicbus comuni inferiiur, ^^''^ '

aciiuiice fpinas colligas.intcruallumcp carunde opplens, dextros fpinx mufculos a finiftris di


fi,.r.,p.
rimit, illircfpondens Iigamento,quod 'intcr ulnam&radium, "acintcr tibixos fibulam ',!., &
confiftercdica. Inicrdumfupcriorcs fuperficics infcriori ampliorcs apparcnt,iplxq! Ipinx a la ttr E CTI.

tcribus magis (qucmadmodum in quadrupcdibus cernitur) funt dcprcflx. Dccima thoracis


s,r,\\
iicrtcbra noaitaprominenteiTijatquefupcriorcs uertcbrx/pinam exigii neqi hxc triangula-
;

rcra
m

CEHVMANICORPORtSFABRICALIEERI.
remi«amimagmcmadc6rcit,!commonftrat.Duxeaimfi,pcrio.Tsfupcrficics,anin •

dum lutit. tcma autcm infcrior uc angufta ccrnitur, ncc


mxquahs. Pr^terea fpma: hums mucro obtufus amplus,
ualdedeprcna/cdmfianitcr afpcra &
cft, non ut fupcriorC ucrtcbrarum
',k-K. |>n^acutus&ftr>aus Vndcamxucrtcbra:Tp,na,adhucmmusquamdccnuax^xporriok
Kutr,ncp mag,s adhuc dcprim,tur,amplior4<fi
luperiora i,tfcrioraqnnfpcxcris)citicm^^
'"d^ '"»<^"or ipfius fupcrHcics in l.ncam infignitcr
d^fis. cxtubcrat,,iequca.npl,us dcp.-clTa/cd arcla
o^^lperauil-rar.huiusc^fp^nx^microadmodumobtuluscftacfpiftus.Duodccimx^fnina
c.p.c,p.
.7.c,D.E, adhuc magis a lupcnorum ucrtcbrarum
Ipinis uariat,ad lu.nborum ucricbrarum'
.s.
fpina^ima
g.ncmmagnacxparteacccdens, quxn.tr.nqucadmodum dcprcfla cft:
&
fi fum.nu.n ,mum&,
'^'^'^'^^.^d.nodumlata&ampIa.Cxterum utom.ubusuctcbns non cadcm
:oi/n-«to fpinarum for,na
acc,d.t,fic ct,a,n fp,nx ductu i,iuiccm
fi. up. difcrcpant. Noucm nanquc lupcr.oru.n

Tmt,Tl

'P'"^A«5^ ceruicis, i.ifignitcr dccliucs feru,itur,fcua fu.n.no ad .,num
thoracs ucrte.
tcndunt De.
l^t''^ri,.ii

7". t^^- c.ma:autemthorac,s,^rtebrx fpmammusquimfupcr.orum


fp.na-dcorfumconn.uct ma.
g.sq. rcaa rctrorfu.ri fcrtt.r. V.ideci.u.x- fpina
adhuc reft.us crigitu,-,
duodccmx fp,na u.,tct. Vcru.n i,rtcri.n harr, nulla adci rcfta fcrcur
&
huius rccutudi.tcm
,
qu„t ,pfius ,nuc.-o lan
pcr ,nag,s dcorfum,quam lurfum,uc,-gat. quod ctia,n
o.nniun. in lu.nbis ucrtcb.-aru.n liMnis
accd,t,ckorfi.m magis quam lurlum fpccant.bus. Atquc
harc .n ho.n.n.s dorfo fubaud.cn
da itmt La,r.bus enim,fim,,s,lcponbus, &
al.js fcr^ quadrupcd,bus prorlus
contraria cft .a-
t,o Galcn, dogmat^Ljs pulchre
quad.ans.H.s an,„ dccimx thoracs uertcb,x fp.na
ne>
quedcorfum,,cquefurfu.nucrg.t,c\'duxdc.nccps,qua.ftat.,ndccimxfub,,c,u,,turfp,,,am/;^^^^^^^^^^
L,Mor
habcntoblcurcfupcr.o,-aluomucroncfpefta,,tcm.Rcliqua-ucr6hasadhucfub(cqi,c>ucsfni »*^>^-r
nas ex,gu,itab „no lurft.mporredas. longe
protifli lccus, qua.n homo,cu,nc unius quidcn
dcorfu,n,incl,narc,nc,no ucre allerturt.s fit.T.anfucrfi
rn
''cMi^Jr^rrW^^^^ Tr..firrfo,
iiirrmroi-n.T, proccfltis^ qiicmad
colliucrtcbrarum ^'"'""J"m &
.loucu fupcr.oru.ii thoracis, cx Galcni fcn- i-um procepn
tcntia , dccliucs,fcu a fummo ad ,.iium
n dcbcri^tpon-.g, : ucrmn id adco
"""'"'•'"^•^'-'^'H'-""S'- obfcurclcuitacp fif,ut
"^'^'^"'^"-'''"Co^oicurcIcuitacBhf ut
U.X ,nmt.o,ic d.anum u.dcamr. Qiiandoquidc.n
fi tra.ifucrfoscolliuertcbraru.n
proccffus
f 8,.o/i.
non pcrfunclone co,ifidcraueris,diccs illos extcrno fcu
'

poftcriori corum Iaterc,dcorfuni re,


'P'"''«'""''"°='"'^'^™=''^''^'-'°'-''aKi-e.quodpoflcnorilatiuseft,furfumtcndcrc.Tran^
'7,m«ii
thoracsuertebrarum proccftiis, toto,pforu,ncorporcrctrorfum
t'-'/? '-
k-^- XTr""''
,^ "';l"'"'i-'ag;s,quam dcorfum, fcruntur. Vcrtnn" fupcioreorundcmpars oibbauifitur
''''''''

'"^''T'
iUireierrcnt ^'^^r"'^'^^^^"^^^^^^
1 ranfucrl, autcm procclfus duodccinia: thoracis,
. no,i fol^nn furfum conniuc-t
ueru.iict,a,ncgrcgic rctrorfum ducuntur,
quemadmodr,&u,idecmx&dccimxpi'occirus
"onn,.i,lfurlunilpcaat.Tranfiicrfilumborriuertcbra,-uproceni,sadmodr,oblci,refurrum
:«f ..7-
H. ducuntu,-:quanq uertcbra facro ofsi c5mini,pauli
nianifcftius fuos proccftus ftirfum cftcrre
ccrnuur.hicanibustranfucrfi procclTus colliucrtebrarum
deoriuiii tciduiit Thoracis autcm ucrtcbrarum
pcrquamconfpicuc nia.iilcfti &
proccftus,aut non dcorfuni fcnintur aut
ad.
modum lctmcr. Vcrum lumborum ucrtebraruni proccftiis infigmtcr in
alium obliqu,; porri,
gu,itur,&Galcn.delcripiionibus adamufsim conucniu,ic:fi,nodiuertcbrarum
,™mcrum ^«».4* tt.
cxccpcns.plures cn,m liimborura uertebrx cambus
&
caudatis fini,,s obtiecrunt * cuam ho
.n,nibus,quici,amplcrunqueican,busu,iathoracisucrtcbraftipc,-.Ttur.Adhunci'a,ttirmo
\ji.ap.
du,n iranlucrfi pc,fteriorcsqj thoracs ucrtcbraru proccftus
.4
* ""'"''""'^""""^'"^''"-iscoinniuutui-.^IUticro
co,iftiii,i5tur. ill, ucri quosalccn
, , 1 r j
'

quos afccn
N,o.
0. dentes & defcendaitesuocanius
dentesa:ciclcendcniesuocami,s.c.gnn».n,.nrf;,KG.„,,Vi...,:,_,'.,.-i.n,_._-.
caqua:nuiicfubfrquiturfi:riedifpon5tur. ,t ' ,

VcTtcb,-arum
omiiitim que lupra lacrum os habentur,articulation,s,quc nupcr diclis "'/"'•''"'">
cflicitur procefs,bus
iifi. di,plex cftratio .•o'^'^"'"""^'-";""^"^
autcmin fuccUJiibais uertcbra fupcriacentem fubintrat, ac abiiialulcipitur*
"-'"-.-'11 <'JFc<<tict,iicm,uuintrat,ac
. ,j ab illa fufcipitur: tlfj-'
i *
j«. aut fticcuiiibciis
iuccumbciis fupcriorem
fuDcriorem in fuiJ
iiiic fimbus
finibus excip,t.adcoutom,i,s
exriDit.adrniirn,-nnic ucrlcbra,
.iri,f„k.„ '
'T,""
duabus tantum c.!?"l ""JJZ
^ demptis,unapartcfufcipiat,aItcrafufcipiatt!r.Pr!macnimccruicisuertcbra&:fupcriori&:infe '^""f
4 lede fufcipii,'" fupcriori quidem occipitis offis capitula," infcriori
.
.( autcni fl-cundani cerui.
cis ucrtcbram. ° Duodccima ucro thoracis
(nifi alia qii.Tpiam interduni fit) utrinque
fufci'
"."2««
pitur.iiuIlaminterimfufcipiens.Omncsitaquehacuertcbraluperiorcs.adpi-imamufquecc^
/;.Mp..4 "'cis^priori articuIationisgenerecommittuncur.fupcriorcii,iifI-mper
infcriorcmcxcipit ut
.a- dccma thoracis undccimam. Qua;aiitcm fub utnnquefufccpta locantur,
fupcriori quidcm

'i'a lumborum uc-tcbra a fccunda


7A..S u. fufcipitur.Thoracs ucrtebrxfupra un-iiiquc fufccpram
ic:,i poI,ta:,caiidem ,n afccndcntibusdefcendcntibusqiprocefsibusfpcciemcum"
.
9 colli uertcbris
° ''^.^•^"'''"'"'''"''^^'''"'^^'^'''^^^'^''«"'''iLiGalenifentcntiami.il^brodeOnibus
^'Ts"
.
' "oucnlupcriores:autaIicubiinIibnsdcVfupartiumdccem.Isenimh;cu,idccimam,iUicue'
z ro
yi ANDUEAE VESALfl BRVXELLENStS
ro dccimcim ttioracis fiifcipi tradidit , uti in (imijs S; canibus ca-ncbat.mihi autc niinquam dc-
cimautrincp fiifcipi in hominc ui& cft, fcd plui imum dviodccima. Aliquado cnim cum facrum
os quinquc tantum offibus cfFormatmTi rcppcri, undccima mihi utrinquc fiifccpta occurrit,
Vcriim Bononix Galli cuiufdam (accrdotis olTa contcxuimus, in quibus prima lumborum
utrinquc fufcipitur, Siilla Itios proccffus pcrindc fibi articulatos gcrit, ut duodccima thoracis
uertcbra duoclccimas collias. Qtium itaquc duodccima thoracis Ircqucntifsime utrinquc fulci
piapparcat,abhac orationcminftituamus. Vndccimthoracisucrtcbrarum'' proccilus afccn- l^fij,^'

dentcs protubcrat, acin'cxtcriori polTcrioriuc fcdc, notatu dignaorbiculariqj circumfcrcntia


cartilaginc incruftantur.atquchorum proccduum tubcr adeo lcuitcr ac in plana fupcrHcic cx-
tubcrat,ut num finus,num tubcr ccnfcndia fit,uix intcrnofcas. Dclccndcnics autcm proccflus

\ 'intcrnaantcriori'ucipforumfcdc,qua foramcn dorfalis mcduILr gratia ca-Ianimrclpiciunt,


finum quoquc adipifcuntur amplum, &
quodammodo orbicularcm, &C cartilagiiic incrufta-
&
tum,&nupcr diclo tubcri ad amufsim refpondcntcm. Hi finus tubcra, a colli ucrtcbraruni
finibus tubcribusq!indu(fiuduntaxatuariant.Collicnimucrtcbrarumfinus,actubcraobIi-
que ab antcrioribus furfum porriguntur,autcontra obliquedcorfum tcndunt. Nihilcnim
dcorfum porrigi dixcris,mod6obliquitatcm illorum intclligas, 8{ cum
refcrt,fiue furfum,fiuc
thoracis ucrtcbrarum finuum tuberumq! ductuconfcras. qui quandantcnus recto pcrticitur
colii iitrc^irrd iramitc, quo Hrmior minuscjj ad motum lcquax thoracis ucricbrarum coicxtus forct.Quum
Tiljroceffutf
jgifyj. thoracis ucriebrarum,ut & coUi.atccndcics procelTus poftcriori fua (cdc protubciciit,
ucrtcbra' proccflus fub-
r"r cu^o defccndentcs ucro intcrnafedc ca:lcntur,merit6 afccndenics intcrioris
uJddorac/s. inirant dcfcendcntcs fupcrioris ucrtebra'proccnus,infcriorqjucrtcbraafupcrioricxcipitur.
Ca-tcrumlumborumuatcbrx,aliarationecoordinantur.'AfccndentcscnimiIlarumpro- '-fi- "P^
Quomoioh,, '

quo le inuicemilli rcfpiciunr,finum habcntob!ongum,&amplitcrfatis


(.^fl^,si,,j,,,.|-,o]3fj.i.e

trdrmimodt cauum. Delccndcutcs autcm procclius latcre luo extcrno (modice inienm ucrlus antcrioraj « i,,fi.a.

tnkulitimr. oblongo protuberantcapitulo, quod in inferioris ucrtcbrx afcendcniis proccftus finu apie
excipiiiir.Adc6,utinIumboriimucrtcbrisinfcrioruertebrafi.iisfinibusfupcriorisadinittatca
pitula:fccus quam in ceruice & thorace, ubi fupcrior fuis finibus inferioris uertcbroc tubcrcu-
laexicipit. Duodccimaautcthoracisucrtebra^^afccndcnccsproceflusfiniilcsgerit cum alccn '"^f' ''f-

dcntibus ccruicisac thoracisuertebraruprocefiiibus,quospoftcriorifua fedccxtubcrarcdixi-


inus. Atqj idco duodecimaafcendiilibLis fuis proccfsibus undccimx thoracis uertcbra- defccn-
dentcsfubit, ipfiqjabundccima excipitur,' Dcfccndentcsucr6duodccimK procen"uscxtube yj^fi.g,h.

rani quoqi, dcfccndcniium in lumbis ucrtebrarum procclTuum ritu. deindc hi fubcunt finus
afccndentium proceftuum prima: lumborum uertcbraj.qux quum duodecimil cxcipiat,quid
colligi pofsit,quam duodecimam fupra infraq! fufcipifVerum intcrim non ita mul
promptius
tum rcfcrt,an duodccima, an undccima,an alia quxpiam uirinque fufcipiatur: inod6 nos indi
Qmmoheu-^ cibilis Naturx induftria hic non latcat,quxin dorfi mcdioucrtcbram cfHnxii, ftabilcm,&

"hUorfi^ic-L
utrinquc ita fufccptam, ut in camcratis & arcualibus xdiHcijs architcflos inicr uii-iufque laic- Fignw o-
ucrirct
mrrir-f lurciiii rislapidcsunum locarc ccrnimus,qui utrinquc fufcipiiur,ipfo intcriinnullumfulcipicntc: P"'»/?»""
I
,
,1,1
^ ^ Hr ab alio MuJUi
qucmadmodum cxtcri omnes uuum \lapidem Clulcipiuiit,ix
C T ft-
1 \
'
ttponucrir. cxcipiuntur,uiftincnturc{i.
Vt enim dorfuni fibi dicaiis agcretur moiibus,hanc ucrtcbram utrinque fufccptam quiefcere, cslniJit.
firmariq; neccftum reliquisinterimomnibusabhac& a fcinuiccm Icuitcr lcccdentibus;
cft,

Illa cnim quicfcentc quum dorfum


flciftimus, fupcriorcs dcorfum ducimus, infcriores autem

quodammodo furfum incuruamus.In tcnfionc uer6 rurfus oppofito motu ucrtcbras agimus:
fi quidcin dorfi moius circularij,non autc prorfus angulari Hgura cclcbrantur. Qtiim parum

iier6 lixccuin Galcniindccimo tcrtiodcPartiumufu,pIacitis conucniant, fimuiu61oca coii-


tuleris, prompte animaduertes Cxtcrumdorfi motus una cum ipfius mulculisparumrccfte
.

hacftcnus cognitis, in fccundo libro exequcmur. lain auiein ad thoracis ucricbras rcuerfis, in-
Zi;ffi.cir
ta' uiriulquc latcris afccndcntcm&defcendciitcmprocefi!um,infigncs nobis° obfcruandx
C4 G.
fuiit afpcritatcs,inxqualiicrcj! proiuberanics procefluli^in hoc parati iit ualida hincpronafcc-
rcniur ligamenta,tanto robuftius firmiuscp thoracis ucrtebras coUigantia, quanto obfcurio- H.l.

ThordcH ucr (ucrii, Quc quum itafint,omnes tho


bifi. T, V.
j-, rnotu thoracis uertcbras,quam ccruicis incucri,ex ufu
:
:,!/;.X,Y.

"cfjlTtimunic,
racisucriebrx feptcmdonanturproccfsibus ' duobusniiiiirumtraiifuerfis,'' duobusafccn ci.lficb.
rM. deniibus ' &totidemdefcciidentibus, unoqj pofteriori,feu fpina. Siuer6undccima,autali-
'
tt i.s/i.N,
0,P.
quahacfuperior, uirinquefufcipcreiur, tuiicduodecima,automiics utrinquefufceptxhumi
ri/i.M, 17
liores, duobus abuiidarciit proccffibus,quandoquidcm afccndenics finguIi;duorum loco, K quidcfl'
propicT finuiii illis iiicifum cuumcrarcntur. Vctcrib us enim nonnullis,' hic finus tam infignis nui llotd'
tur, tuhcr4
V jhabcbatur, ut fingulos afcciidcntcs lumborum uertcbrarum proccIIus,geminoscnunicranc ,

ctutc ^I, L.
uidcan-
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I. 77
uidcanmr. At nunc fatius ci-ic, & illis quoque uertcbris pccnliare Caput confcrarc hxccB
^
inibi accumulatius perfequi. '

23 £ L V MBO KV M V.E R.T E B K I S.


c.tput x:vii.

P R MA
I XV r r C A- S E CV N D A.
P IT I S P ICV R.A.

TERTrA. cvrvs
E T D VA R VM P R I MA RV .M
ac carundcni characlcrum hidi-
ccni iam lubiungcmus.

Qf O NI^ Momnts hmhorum ucrttbrcc Mdcmform.1 conp.mt,mi.im duntaxat ipftrum


tr!plici6ckhicexpreJ?tmus:Vrim.T,piidemflr,u!-cianterioran ucrtebrit ficiem, Secund.i lcf
tui-, Terti.i pofleriorcm
fcicmproponentes.
'^i,^, 3 ^ppcndix fuperior corporisuertebrie.
'5 i j 2 ^.^ppendix infirior corporis utrtebr.r.
D, E,F,G His charctaeribus non in eademfigura obuijs,Jpinafimul not.-ttur
,acfingitli priu.ttim
infpina aliipuidhunc in modum indicant.
2,3 Indicaturfpinx lumborum uertcbra:fuperior
parsfcu hta afferaqi ipfius
DzD htitatin umbrafub fpinafccunda:f{gura:,notans
lincam infcrtorcmff,tnar.
linca.

E2 E nonprocuUD diflat,not.ms alterius hterisfiniim,.,dUtm lincr


D confifl,cntem.
\F cr G 2,3 ^ppendixJf,in.T,tri.mguhmrefrens,acinb.f G,in .icuta autcinflqnita:
anguh F njignitm.
ittfi^
21,2, 3 ^lteriushteristranfticrfusproceffiii.

'
r
' ^fi""'"" ^''tertsproccfhs.Vcrtlm K,L<:^ M in fccttndafigura et tertia exprcf
. L, fiiis.tlterii(s I.ttcris afcendens not.-tttir proceps. K entm fintis ittfgnitur L uero aitteriiis eitip
M
.
.

M. demfinuslabrum feufipercilium. autcmpojleriiis fupercilitim.


.02,3 Dcfccndensaltcriiishtertsproccffis. O in tcniafigurapofitum, tius procelfistubcrculum
notaf,fcucaput.

QJf^ O Icuioriopcra proceJ?uiimhoc Capitepritiatimde.^


fcribendorum ftdcm form.tm^ ajjcqitaris pra:fenti
, ftgura cati.-
datccfimij; lumbortim iiertchram dcxtra
ficie, cxprtpmiis in .

cfna^ ^^iiertcbrxilliiisnot.-mt corpits. tranfuerfttm B


procejiiim bic m.mifjlofurjttmfpcaantem. Cjpinam , (jux ttia.

G 3 fcrfui
. ;

AND E AE V E S A L t 1 B R \' X E L T- K N S I 5

fnrfumutrgk. DcT diios indic.mtafcendentcsproccjjii-s . F iicro & G, duos dcficfi^

dcntcsproccfiis infinuant. Pojlrcmo HindicMir proccfiis.fio human.c luniborum iicrtcbr.c


Qitipauliiminfidaudies)^iudnuir.

E R E omniaqux'ad lumbofiimua-tcbrasfpcflant.antcarccciifuimiis,
Ilfi acproindeiUarumdcfcriptiommodo prolixiusnonimmorantes.obirer
prius commcmorata rcfumcmusrdcin fi hoc Caput priuatim aliquid
libi
Cuiufmodi
ucndicat/ubiecluri. Suntitaquclumboru ucrtebrxnumcro quinquCj
'

ucTteh-rdriwi
i.
omnium quas haclenusdefcripfimusmaximx & cranifsimx,obquod M.
corpora.
ctiam ipfarum corpora multis foraminibns oppIcntur,quxnonpcruia
funt.acduntaxat uaforum nutrimcntum aftcrcntium occafioncparata.
dorlaii mcdullx in iiis cxculptum.tanio mmus clt incumocntium uci
icui ai uni
Fcraami. Foramcn ucro
foraminibus.quanto iam toto progrcffu dorfalis mcdulla gigncdis neruis" tcnuior graciliorcp h,fig.cj.,i

cuafit. ' ForamenemittcndoncruoS<; admittendxucnx


artcrixq^inambobusuertcbrartim
^^^+Jj^^^l
latcribuscxlatumjfcreuniucrfumadfupcnorcmrcferturucrtcbram.quxeiusforaminis fupc^
riorcm fedcm ac latcra conftituit, quum interim fubiccla infcrior uc ucrtcbra duntaxat humi-
Ti^ficrfi liorcm foraminis
fcdem eftormct, Tranfucrfi haru proccflljs utrinquc finguli,longe tcnuio-
'
«'^

troujja. resfuntthoradsucricbrarum'' traniticrfisproccfsibus.Atintcrimadmodum proccrecducun ^


tur.quafi coftarum u!um in lumbis cllcnt prxdaturi. Prima ' &
quinta lumborum ucricbrx, ilSH.l.
brcuioribus tranfucrfis donantur proccflibus quain mcdix.Prxicrca nullius ucrtcbrx tranf f
o/!raii
i.ftgsn> irf

ucrfi procclTiis furfum manifcfto aftiirgunt^prxtcr quintx uericbrx


proccftuSjquibus quo mi
IfgrdiKjjt.

nus tranfucrfim aliorum modo porriganiur,» ilium ofta obftant, qux iUius uertcbrx corpori g ift.mlC'

uicinius acccdunt, quam mediarum in lumbis ucrtcbr.arum traniticrforunr proccfluu


cft loU'
C,D
Sfind. oitudo." Spinahiscft ualida &
crafta, aipioipfarum molcnonaclmodum proccra,auilon
/;!/;.

oa.Si dcxtruin finiftriimcp in IjDina fpc^^tcs, ipla tcnuis cftf fi autcm luperiora infcrioraq; con-

fidcrcsjlatifsima." fupcriusquidcm acuta,&: inafpcram dcfinens lineam :'


infciius ucro craf ad D.
k
' (ior,&:quafiduobusdonaiafinibus. inquorummedio lincafeuoblongumcduciturtubcrcu ',--,!fs,
C.
!um,aquoligamcntum lu.pcrioicminfpinxinfcriorisucricbrxlincampronafcitur, quodlpi, Itf.g.TiU-

narum inicriiallumoppIcns,dcxiros mufculos a finiltris ita dirimit,ac"' ligamcntum intcr ul- licm. E ju

nam & radiuin fedcm fibi ucndicaiis.internos cubiium occupanics mulculos quodammo tcm jlttru
fmu t\ctcLt.

doabextcrnisinterdiuidit.Spinc" mucroappcndicc,utetthoracis ucricbrarum fpinc,coftat: m 7 ffiiirc,

&uaIdcobturus,acquodammodotriangularisuifitur. fimodoutrinqucadlaicraunam trian tah.v.

t^cinicn, cTuli coftam,& tcrti.i (qux ali)s brcuior cft) m fpinx appcndicis bafi conftiiuas." Alccndentes " '.ifig.
F,G.
tcsfrocrjjin.
pi.occftus inicrno latcrc, quo feinuiccm crcgionc Ipcflant,'' fiiium adipilcunturprofundum, <",',; ftg.

&; fi animum antcriori &


poftcriori finus partibus accommodaucriSjOblongum. Delcendcn 1,K. '

OcfcctiJcmes
tcsproceniisinfignitcrdccliucsfcruntur, &cxtcrno ipforii larcrcin ' oblongumtubcrculum P -,;fi.K.
fe
froccSJm. dcfinuni, quodmagisucrtebrx anteriora quam poftcriorarelpicit.Tuberculahxcin fubic N,0.
clc ucriebrx afcendctcs fubcut proccflus,qucmadmodum ctiam antea fufiuscxcquutus Itim: rifi.O.
Proccffm
jj^-^uf imij-Capitihaclcnus^quodpriiisnonreccnfuijnihiladicclumfii.Ncqjeiiamaliudfub
'^""dhunZitti ncdlcrcm,nifi Galcnus lumboru ucrtcbris, cx abundan ti unum utrinq) tribucrct proccfftiin. s^fi.H '

Itttnhortim licr qucm ad ifcrior rgcntemiiixtaforamenfitumlcribii, quo neruus adorfali medullaprin-


tcl,rii afcr^iti
cipiuin duccns prolabitur. Ego huncprocefliuminhumanisuertebris nunquam obicruaui,
U.tjJcVfti .... cndocadcinratione&tiiamihiutcnduinduxi,qua eaindagarefolco.
hiicOfstlM qu.T a Galcno defcripia in hominis copagc mihi haudquaqu.t occurrcrct, quxuc lcciis quam
ttif.ia. ip(Ji;i.adidith.abcreccrnerein.Confueuicnimhxcomniamoxinbrutisanimantibus,&:potiC
(imuin (quoru copia nunqu.a defuii) canibus cxaminarc, qui per Ixpe Galeni dcfcripiionc mi
hioftcndcruntjautuclutimanuduccntcs, quidfibiuoIucrii,cdocuer2t. Hiciiacjproccfttismc
tantifpcr laiuii, doncc oniniij partium anatomcn Bononixin fimia illa aggrcdcrer, cuius offa
lo. amdkb- prxtcrhumanumlcelcion, ioanni a n d r b ar alhio, Hippocraticxmedi-
cinxapud Bononicnfes profeffori clarifsimo,compcgi:quuinis,ut uir eft Iplcndidifsimus,
ycalictts
luxq; Acadcmix ftudiofis liimincaddic^tuSjOmni humanitaicadmodumcp libcralitcrin ipfius
xdibus mcBononiahominis fabricx doccndxgratiauocaiu fecundo^cxcepiffct.In fimiarum
igitur lumborti ucrtebris ad radiccm' tranfuerfi procellus in inlcriori ipfius fcdc," acutus con
fpicitur procciTus rccla dcorfum protcnfus , &
fiiuis qui ncrui nominc incifus cft, cxternum
K4/z'.H.

latus conftitucns,ac ucluti intcruallum quoddam cum defcendentc proccliti cftormans,in


quodafcendcns intcriorisuertcbrxproccfTiis fubintrat. Cxtcrtim ctfi huiusproccniisnatiu
ram in fimia ob cius pcnunam intucrinon dabicur,caais tamcn tres humiliorcs thoracis ucrte
bras
DE HVHANI CORPORIS FABRICR HBnR I. 7p
brascontcmplator, ctiaciurmodi proccffu donatas:uti & in fl-nioribus canibuspcrpctuo liira
borumucrtcbra^ciufmodiproccflumobtincrcuidimus.Iiihommcautcmncl^gnumquidcm
eiusproceirusuIIamucrtcbrarcpcritur.Lumborumigiturucrtcbrajinhommcfcptcmdo, X„„fo?,„-.
naiiturproceiribus,unorcilicctpoftcriori,fcufpina,duobus tranfucrlis.totidcmqiafccndciiti.- tdnrum fn
bus & dcfccndcntibus.Simia; uero adhuc duos habcnt, quos ad tranfucrfonim
radiccs confi'
"-i^'"""'™"
fterediximus, adco ut his noucm adfint proccflTus : quot ctiam in hominc
quidam rcccnfucrc
X m dm quum fingulosafccndcntcsproccftus, ' in duos proccftlis fubdiuidunt,idq! finuum
ipforum
gratia.Vcrura hac rationc fimi)sundccim proccffiis in Kimborum
ucrtcbrisconfurocrcnr.
fiUsmii Poi^roGalcnusintcrimOicidprOTcrcamus^parumfibiconll-nticns^indcamotcrtiodcPar*
Mtm fC tium ufu/oramina ncruorum occafione cxlata exprinicns, non uidctur pcculiarcm in lumbo-
rum ucrtcbris proccllum engcrc,quum dcfccndetibus Iiarum ucrtcbrarum procdlibus
illuirt
ufum afcribat qucm alias diflo nobis limiarum procclTui tnbuit.

DE O SS E S^ C RO, ET O S SE COcv
o^r. C.T^Hf II I.

P R IM A DECrMr OC S E C V ND A-
TAri CAP. FJCyP^A.

TRIVM Q.VAE HIC PROPONVNTVR FIGVRARVM ET


earundcm characlcrum Indcx.
"-^-^ S E NS t.ibida,
tur, contcxtum exfn-imit. ctcprima quidcm
uniuerfim dorfiopum, (^ua! hiinboru utrtebrisfuhijciuli
ipfimfi^f^ura^quo! dcxtrum latm ocoipat,aiitcriorcm
l>orumofiiumfi.cianjpcaandamproponit. Sccundaucroinfiiniflro cSfiMais latcrc,poflt^
riorcm oHcndit ficicm, modici in latiis dclincatam,fiinm
commonJlrandigratia, cui dcxtrum
ilium os coaraatur Tertia
. antcfi^iira in diaarum mtdio confiiSlcns, intcqrum coccyx os
tafin-ma ma^nitudincfj oculis fubijcit,<lua idin ucgcta^ <ctatis hominibm
plurimu obfitrnatur,
C,D,E,F, G,H,I,K Hicharaatrts inprima fig-uranoucm dcnotant ofia,cjuin^
tanilumborum utrttbram fuhftqutntia,quorwn
ftxfuperiorafiacri ofiis loco in homint hahitu-'
rnsfium-.juatuor utri iifiriora ( .jua: ctiam G,H,I,K in ttrtiafigura infmuantur ) mihi
c occyx,fcu ( uti inttrdum loquiinur _) coccygis os,apptllabuntur.
L, L, K Liprimafi^ura notatur tranfiutrfiofiiU facrum os conftitutntiu
proctfihs. uerum hic L&
G 4 L.pri
80 ANDREAB VESALH BRVXELLENSIS
Ljpriudtim inilic.tnt amplitiidinan procejjui fecundi oJ?is. K. riufem,cf i» h.tc,<o' infecundafi
gUTA ojhndit proctjjits tritnjucrfi quinti oJSis tuScrculum , cui nonnulla li^q-ctmaita implantari
M- audies . In fecunda ititc^ut ftgurd L, L Rtntnjiicrfos proccjjiis oJ?is facrioJ?ium

injimiant.
N N' dcindc OO , pojlrcmo P infecunda f^-ura oJ?is ftcri dcxtrumfinum notant , ciii dcx,^
trU iliiim, aut (" ut alijsjortiplacebit J) ilis os connc^litiir, CT (Juipofmodum in pliircs Jiniis cy
tubera fubdiuiditur.J\ citim cr N notatur ipfiiis oblott^iis finus,^ anterior. O ucro C7' O tu
berciilum indicantiiiflar ampiie cuiufd.tmUnete promincns , ac antcriorcm finum N& N
ttot.ttum dpofcriori Pj$ cr Q^ifignito diritnens. P enitn fuperiorctn finiis pojlerioris

Jinumnotat.CljtuteminJcriorcm. ^uerotuberculum dcfgn.it ,Jupcriorctnfinum P notatutn


ab infriorifinu Clfttf^nito intcrdiuidens.
S Inpriinat^ fectindaf^ura,primioj?is dexter afcendens procejftis notatur.
'iT
> I^ ,N HicharaSeresittfeciindafiqiirdtantiimapparcnt.acTcjuidemnotatfinumafcendetis
proceJJus,S indicati,ctii tuberculum defcendentis dextri procejjiis cpiinta- himborumucrtehrie
in.trticiilatur. T/' ucroi^ X,finiii htiitis anterius pojleriiisjj notant fupcrciliiim. ijuanjuam iti
teriiis etiatn fuperciliilinjecund:efi^iird-afcendentef'ni/lrildteris proccJJii,X infgniuimiis.

y Infectinda fgiird coniicxiisfrecjuctitcr app.ircnsfqnijicatur, quo priitiifacri ojfis defcenden^


tes procefjiis fcendentibus fcciindi ofis adciim tnodiim comtnittuntiir ijiio Itdcfcdc lumborum
d ,

uertebras articul.tri, i.im tnulto antca didici/li.


Z Inprima fecuttdaj; fguris connexus ttotaturtrdnfiierfi proceJ?us primioJ?is,cuin trdnfuerfo
feciittdi oJ?is procefu.

a In prim.tjii^-urd CT /ecunda, indicatur ittfirior extuberatisj;fcxti ofis pars,qucv primo coccy^


gis ofis ofi co.trticuI.ttur.
bh In tribus Jiquris infinu.ttur c.trtilaginofutn Iigamcntum,coccygis oj?is commiffiiras intcrccdcs,
c Infccunda (j- tertia ittfqnitur CdrtiI.tqo,tnucroni coccyq is oJ?is adnata.
dd Infecunda facri ofis oj?iiitnfpittc€,pofleriores'ueprQceffiis o/lenduntur.
fo,h,i, h Hi cfiaradcrcs infccundafgurd adinodiim Iatitant,not.tntcs dorjalis medull.f in oJJe fa.^
cro iter.jSraminaip hicittterJJnnarutn interualla fubinde confpicua.

i->h4^f, <S His niitneris in pritna cT' fecunda infcrilnintiir fordtnina neruorumd dorfdlimedulla in
ficro ojf cotnplexa originetn ducentiutn, qua fex cottjlituunt paria , in antcrioriac pofcriori
facri ofis fcde excidcntia. Horum primum p.tr intcr pritttum osfacri aj?ts qiiintam Iiitnbo^
rutnuertebratncxilit,ipfiusj)fedcs i ittfgnitur . Secundi autetnp.tris foramen intcr pritnum
Crfccunduin os confjlens z indicdtur : CT itaferiatim reliqua fuis numcris ofenduntur.

QVA RTA
F I G V R A.

QJ^O NI M .A inpra-fentis Capitis contextu,GaIenigrati.tfitniarum ^canumfacri


ofis cr coccygis mctttio incidet,non ab re duximtis,z^ hic ijuojj ea oJp,uti in ftnijs obfruan^
tur,expritncre:qu,trta qiiidcm anterioretnfcdctnfacri oJ?is,i:^ dein coccygis cxplicaiites : quin
ta uera eorundetn oJ?iumpofleriorcmfcdem.Nutnertisigitur ille i, 3,crf fix ittdicat ojja,
qtiorum tertio cartilagapriuatitn fubnafcitur.Neji ejl quod bxc offa prolixini charaSerib.
dcpittgdm, quum iila ex humanis of?tbii6 pratnpte intclligdtttur.
Q_V E
. .

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBnR 1. Sl

V E M A D M o D V M pcmiulcaha^flciius commcmorata,a!faq; poflmo-


dum hoc & fiibfcqiicntibus libris ficqucntifsimcrcccn!ciKiaomniu
qui Galcno fucccllcruni mcdicorum m
diHedionibus ofcitantiam ac infi- igiioraTitu.
giicm prorfus iiilcitiani attcftaiitur ita profcflo non minus
: oiTis facri, &
&:coccygisqua; apud onincs obuia cft dcfcriptio. Quid cnim proliibct
obfccro.illos Anatonics impcritos rudcsq; dici^ qui Galcni dcfcriptioncs
inaliquibus falfas^in plcrifque fimijs &
canibus,no autcm liominibus con
ucnicntcs,ac eas in
hominefpcctaftcnt.poftcrisprodidcrunt.-acnunquamabiplisncpcr
fi

fomnium quidcm uifa,& fcpc pcrpcram in Galcni libris intcllcaa/cribarum modo rcccnfn-c
haudquaquam funt ucriti.^ Apud qucm qua:fo,Galcni tcmpora fccutum.alia offis facri & coc
cygis^Rtmcntio, quam a Galcno uariis locis fibino conftantc,proditurf quum intcrim nulla
prorfus imagini offis humani acccdat. At iii prxfcnti rcliquos Galcnum licu tos, qui
hominis
partibiiscognofcendisobfuercpotius,quamprofucrc,minbsfaciamus,Galcniomniiimdifle Cfe
(Sionisprofeflbrufaalccorypha-ipladtumakiusrcfumcntcs, quo mlnusturpitcripliusquo. moffinccc
qucautoritatcm ncglcxilTc uidcamur. hi libris itaquc dcPartium ufu/acri olTls non fcmcl inci cygc ft-ntccid.
ditmcntiondqiinibi quatuor oflibus extrui docctur, nullo intcrim ucrbulodc coccyacoflr
afTcnpto.Et pra:terquam quod coccygis oflis Galcnus inibi iion memincrit,
abuiide conftat,
hoc ;pfi quriillos libros fcnberct, fuifle incognitu. Qjiandoquidcquatuor oflis facriofl^a cflc
doccns,iIloruinextremotalcm '
cartilagincm adnafci fubiungir, qualcm nos coccygis oflis
m-icroni in fermonis progrcflAi obiiafci diccmus,& in quam offium fincs altcri ofli non com-
mils!, pcrpctuo fere dcgenerant. Prxterca in dtiodccimo de Partium ufu," tranfucrfos lacri
£ R.
ofifsprocciius tcnucs &
fubtilcs clTc aflcrit : quu in libro dc Ofsibus cos (uti mchcrculc
funt)
crairos&ramploscfle doccat.VerumGalcnus inhoc deOfsibusIibro,qucmpoftIibrosde
<4f. chd' Partiu.Ti ulu,iain in ITmiarum fcdionc pcritior^aggrefliis cft,facrum os' tribus cftormari
offi-
bus pcrornfet. utcunquc brcuis fit, fimiarum tamcn
illiusq; libri oflis dcfcriptio
canum ofli &
facro cleganter &
congruit.Dcin fub tribus offis facri oflibus alia ffia ciiumcrat oflicula,
fcite
li.ira! coccygis nomiiie ab ipfo donata.S: fuccincle ut in fimijs fcfc habciit
cnarrata.In Iibris de
AJiijiiiiftraiidis diflccfiionibus, quos omnium Anatomcs Iibrorum poftrcmos fccuiido cxa-
rauit, ut fcmpcr fimia: magis quam hominis conftructioncni inibi pcrtraflat, fic quoquc facri
oilis 6^: coccygis adeum niodu mcmiiiit, ut nihil omnino ipfius oratio inibi a libro
dc Oflibus
rii riu^cid. d;icrcpct.Q_uando cnim intcr fcmoris motuum autorcs ' mufculum rcccnfct,qucm a coccyae
uh. * ofTc principium duccrc inquir, promptifsime colligitur, illum iriaofficula in
fimiis tcrtium os
ficri offis fubfequciitia innuiffic, quum intcrim in libris dc Partium ufu (dum ^ihrodecimo
magna cx partc
aliorum Anatomicorum nitcrctur placitis) cummufculum a facro oflc (uti ciia in hominc ficri
audics) cnafci fcriplcril.Cxtcrtim quo minori ncgocio Galcni dogmata aflcquaris, corum &
ofcitantiamparitcrcxpcndas, quicxaliorumlibriscaquxnunquamuidcriTtridicuIeiranfcri-
bunr, iamnicnonpigcbit&faciu&coccyxos,ut infimijscanibusqj lchabcnt, dcfcribcrc,ac
poftinodum honiinis ofsium hiftoriam inftiiuere, In canibus itaquc &fiinijs fub infimalum' Simia cdr
mifficrioO
borum ucrtebra, '
os quoddam rcponitur tribus cftormatum oflibus, ita inuiccm commilsis, fis 'jcfiriptio
rucincs I, ut iii antcriori fcdc iuxta carundcm medium talcm conncxus fpecicin oftcndanr, qualcm ucrte
1,;. \ f;KIJJ
brarumcorporainutu6conipaflaexhibcrct,fiquandoitacoaluiflcnt,utnctantillumquidcm
fftn Ji/i /7-
moucri poffirnt^&ex ipforum medio omnis cartilago tcinporis fucccflu iam cuanuiflct.quan,
quam & in catulis lacri offis ofsium unio cartilaginc ctiam aliqua (ut in appcndicum concxu)
rcplcri confpiciatur.In latcribus anterioris iam dida; lcdis, hxc oflitin a;tatc proucftis uix ali^
FjltmuJiJt cs
quam coalitus imagincm oftciidun t, fcd continux ab initio fuiflc: uidcntur. qucmadmodum
abltndc no
tt.rif:t , O" & poftcrior ipforuinofsiuin fedcs prorfus (nifi forte in admodum catulis) coiitinua apparci.
5osif.( rJ£- Tria hxc offia inuiccm ad hunc modum coalita, Galcno in Iibro de Ofsibus, &Iibris dc Ad.
phiAhituy.
miniftrandis fciflionibus facrum fcu amplum &
latum os dicuntur.Sunt eiiim ha-c a latcribus
amp!a,continuaqp:& quum ucrtcbrarum imaginem quodam modo cxprimaiit,hicamplos la
toscg tranfucrfosproccffus efFormant,qui inuiccm continui in fc infigncm & ina-qualcm afpc-
;HHJfC j/l. rumcp*' finum in cxtcrnolatcrc cxcifum gcrunt,quo ilium oflibus ualidifsime coarflatur.In po
^fjjlii( JJ-
fteriori parichocos trcs cxiguas cfficitlpinas.minus quamGalcnus arbin-aturfurfum fpcflan
trttt^; .

tes,& fubiiidc inftar continuajlinex conftitutos.Hoc facrum os fuperius iiifcriusq! magna cx


partelumborum rcfpondetucrtcbris. fupcriornanquc pars,fiiperiori caruinucrtcbraru fcdi:
inferior autcni, inferiori afsimilatur. Supcrior cnim oflis ficri pars tanta amplinidine protube
rat,& appendice donatur,quanta cft infcrior corporis infimac lumborum ucricbrepars,qua;
facro offi eadcm. prorfus rationc comittitur, qua lumboru ucrtebra: intcr fe coariftan tur. Prx,
tcrca
81 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
duos cxigitafcciidciites proccffus, codcmmodo infiniiatoS,quo
tereafacrioffls fupcriorpars
afccndcntcs inlumbis uertcbrarum proccnus ca-)ari diximus. His cxcipiuntur mfinrj: lumbo
rum uertebrx dcfccndentiu proccfiiium tubcrcula. Porro infcrior iacrioffis pars (qux tcrti)
Sianguftifsimi Irium oflium facri oifis humilior fcdcs cfi) orbiculari quoquc protubcrat cor,
pore,lumborum ucrtcbraru corporibus forma admodum fimili. Nulla cnim ratione illud ab
hisuariatjquamquodfacrioffiscorpuslumborum ucricbraru corporibus tantominusfit,
quanto hoc corpusabillis molc uincitur. Prxfcns facri oflJs corpus uni comittitur " ofliculo, h^fi.Ax,
Coccygii quodex tribus oflis coccygis ofTibus iain primura cnarrabitur. Sub facro itaqueoflc tribus .«(.4.
antni dc' ad hunc quem diximus modum offibus concinnato,' alia tria collocantur oflicula ordincinui
JcripCio, I4/1. chx-
cemfuccedentia.&Iumborumucrtebrisincoformationcnonabfimilia.In niillonanq; abiliis
imaginedifFerunt.nifiquodtranfuerfos procefTus latiorcs^quam Iumborumuertcbra:,obti- £(;fa: con/c-

nent,& eofdcm magis dcorfum quam furfum conniucn tcs:dcin fpinam aul nullam, aut pcr, nsctniiin-
tc^rxrum fi
q^uam cxiguamji feporriguni. Corporum enim forma pcnitus illis rcfpodet ucrtcbris,nifi for
gwr. kmbo
tc pro olTicuIoru inolc ha:c aliquis, minima quacq; cxpcndcns,ampIiora cffeaftrucret. In afccn rum (imc-
dentibusautcm&dcfccndcntibusproccflibusncminiinuinquidcmdiffcrunt.Horumitaquc bns.

triuin ofticulorum fuprcmum.fuo corporc tcrtio facri oflis ita coarflatur ofti, utluinborti ucr
tcbra:intcrlc. Suiscnim afcendcntibus proceflibus dcfccndcntcs oflis facri proccflus cxci-
pit.Tria hxc inferiora oflrcula Galeno coccyx proculdubio appcllaniur. Intcr tria cniin ha-c
oflicuIa,&intcr horum fuprcmuin & fiicn oflis infcriorcm paricin,non ininus intcrucnit car
, quam intcr luinboruin ucrtcbras, quum intcr iria
tilaginis,aut potius cartilaginci iigamcnti
facri oflis ofla nihif uti iam diximus, cernatur cartilaginis, &
pra-cipue in a-taicproucfliori-
bus.Dcindein canibus fimi-jsq; mufculus fcmur moucntiri quartus,a tribus illis oflibusprin
cipiuin fumit.cum dico, qucm in tcrtio dc Adminiftrandis fcclionibus a coccyge off-cnafci
Galcnustcftatur.Quinciiamforaminancruistranfmittendis incila, GaleniiniTbro dcOfli-
bus dcfcriptioni accurate conueniuni.Tria cnim ncruoriim paria facro ofli,& totidcm coccy
giaGalcno tribiiuiitur, qua- in hunc fc habent modum. Vetcribus Anatomcs profcffonbus
U£cfcrcf:
is in ncruorum paribus rcccnlcndismos fuit,ut ncruorum par fcmpcr ad neruis fubicdam rc- rirHira frctii

acproinde prinium dorlalis mcdulla; ncruorum parenumerarci,quod


fen-cni ucrtcbrain. ti(r c.Y z,}
fi.Op.u.
intcroccipitisos&primamcolliucrtcbramprofilinll-cundum.cuiinterprima&fccundam /ip.
4 prj;-
colli ucrtcbrain iiia cxculpitur. Sic itaqucprimum neruorum oflis facri par id ccnfctur,quod fofitis.

interprimum ipfius os & infimam lumborum ueriebrain clabitur, cuiforamina ad cum mo,
dum incidun tur,quo in lumborii ucrtcbris ca habcri iain pridcm prodiium eft. At fecundum
& icrtiuin par.non a lateribus primi paris ritu exiliuni. Qiiuin cnim oflis facri latera articula.
tionccumiIiumofTibuspra-pedirentur,impoflibilcfuit&hicquoqucpcrIatcrancruos cxci.
derc. C^iocirca in antcriori &
poftcriori oflis facri fcdc foramiiia in oflium compagc ca-Iatur,
uthacNatura-induftriaab iHisncrtiorum paribus,qucmadinodi; &
acitcrisfcrcomnibus
antroriuinrctrorftimqifobolesopportunedirigcrenmr.Acfccundo quidcmpari foraminain
pnini off s cum fccundo compagc excinduntur, leriio auicin pari uia
paratur, qua feainduni
ofiUs lacri os tcrtio coalcfcit. Caicrum tribus a coccygc
offepullulaniibus neruorum pai ibus
foraminapennde ac in lumborum ucrtebris exculpiiiur. quum enim horum oflium
latcra (u t
oflis lacri ofliuin) articulatione non occupcntur, fatius
ftiit candcm hlc foraminum fcricm ob-
fcruarc,quam in ali]s ucricbris laterali articulaiionc non pra-peditis
fieridocuimus.poiifli,
mum quum horuin ofliculorum articulatio iUipar fit,qua lumborum uertcbra: inuiccin coar
flantur. Primum itaquc par in uiroquclatcrc uno incifo foramineinter icrtium facri offis os
&primum coccygisprodit: Sccundumucrointcrprimum coccygisos,&fecundum:Tcr,
tiuin auicm par, inicr fccundum os &
tcriium egreditur Ab humiliori uero fcdc tcriij oflls,
.

quod dorlalis mcdulla; rcliquum cft, coniugis cxpcrs nullifp affociatum


, cxcidil . Sinoulis
cmm oflibus facri offis &coccygis oflis dorfali medulla- uia cxculpiiur, medullx hic cralfitici
noii
dam
... „ r -
mmultiscanum& fimiarum fpccicbus ciiam plura tribus uidenturcoccygisoflisoffa
,ncquc id infrequentcr,
ciut
dcm prorfus cum tribusfupcrioribus forma:. atque itaetiam illis tuncplura
neruorum pa.
ria ab illorum oflium latcribus profiliunt Non caudaiis fimijs infimo
.
coccyois oflis officar
tilago lanium adnalcitur:quanquam tamen cxillis non adci concinnc,
aiqueex canibus Ga
Qtium igiiurhxciia in illis animalibus fe habeant, exhisqf Galcni
Icni fcntcniia intclligatur.

dclcriptioncm optime pcrcipiam,&pantcriafchoIisadc6araiceoftcndam,ac


poftmodum
DE HVHANI CORPORIS FABRICA
LIBHR I. gj
m homme fecus omnmoinucliam cur qucrfo fcioli qu,dam,& in Galcni
ucrba iurari ad
ahud<5mhdquamaddctrahcndum&u.u,dedeaIiorumIabonbu<quum,p(Tn,h,^
rud,ca,rdumnat,,runcm,h. obftrepau, quid torics
Galcn,phc,nsi^^^
meacqu,efca,n,Qt,af,uero&,pf,ocul,sp„uarcntur,acm,h,qu^mcomarread,n^
obnefco quamm Galcnt™ rel,gionem,apud
I.ceret,
crud,t,ffimos fopc,toftr:r -.rta t,";^^^^^^^^
profcrre.quum mtcnm h,fe rabuhs, nt.Ilus ,tec bo,tus
.rccmalus gc„,us filcnrium pofs,
impo,iere,fi qu,d d.gnum de med.cmx fub,edo,&
arsnc an fc,c„t^^fit,& num prxdTca
ine,ttorumtraflat,oadlog,ct,ma,tadmctaphyficumfpec'let,&dcintcllcfrupofi;b,l,&,,um
W,adc an,maomniu fit pr.rftant,n,ma. ahi^mcptn^
(quamu,s tnter.m fupcrc.hofos) hom„tcs,modo (ut, lons;<! m,nus
'
adhuc prxfcns co.tfueu,)
neut,quam,rtoror:qumpot,usgrariam h t.eritat.s ftudiofiscxpcclo.quod Galcn, fcnten,.,s
fub.ndccommcmorat,s,t,e,-amhomi,r,scoftrud,oncmrp(;-pc,-t,-aftcm,ct,amfifo,-t,!l^
ahcub, cxpat,etur orat,o.Nc9 arb.tror Galcn,(qui
totics ,nter fcr.bcndii
„,gcn,u,lTc uidctur
quod fimul cum ,p(o A,,atomes ftud,t,m prorfus, uri fan,;accid,t.
collabcrca,,0 mancs mihi
ob ,d mfcftos forc, quod ,pfu,Tt pot.us fim,x qui,n homin,s
fabrica edoccrc, ac
p, op tcr al,o.
ru,n Anatom,coru,« quullumprxccficrunthbros,
^,fin„Vccon(truc1,onc ad hominisdcmi,
grare,f,mukja,t,b_asco,.,H,nderc ollcnda,tt.auod
,,o,tc6d,c^
g,s dcfcr,pt,o,te Galcnus ho,m,.,sona cunt fi.n.x m,rcuer,t(n,fi
uolcns pauciora coccyc^s
olia, quaur fub.nde „t caudat,s fi,n,,s occu.Tunt,
I
cnumeraucr.t) fed quod qu.nquc tanttnrt

mcnGalums Sc ucrtcb.as & lacrumos&coccyx osfi,™xdcfcr,bat.tluoducr6ucrc,cs,Ili


ab,pfis,,td,ta.V,xe,y,,ramb,go,qu,nl;,«<0-..appcllaueri,uosquoddamifim,^
L.U,.,
pu,,,,,qua,ncuma..caPhu,oci,,oquccoccy,ge(nobisi,cr6cucculo),u,,.cupata,obt,,Kt.prrr,™"'"^
cipueqtmm ca,-nel,aa,ncnrisqjadamun,mn5cftpurgatum. ^'^-
Clurcautcmhirceficpoft^^tfimi-
.ji.ap. + '''"^^ p.-ompt,us cxpo,iam, quu,n horu,n quoquc oftiunt i,i
ho,n,nc dclc, ipt,o,tcm
,G,H.a.. 'Ucc,naeadd,dcro. ^"blu,nborumitaqueucrtcb.-,smhommcplur,mt,,n dcccmrepc.iun JT»„™
'""'^
:J^--'oTr,i'''"™
P^^r^ora.nu^cem co,.im,ttuntur,qL,cmadmodum' tnaolTa can,s
,ta
^,„.,v,,N. facrum os cftormantia.
Msu. ""'"'^'^^"'"^'^•I"med,oc,iimantcnorisfcd,sconncxumo(>endunt3''aua!cmucrtcbrarum
.»...c.= conft,tucrcm
forfican .n admodumpuer,s,qu,bus oft^aadhucprorfus ,ion coalucrc.
b\
c,aE, i. Wic a,itcr.or,s parris,ub,(ut .ta dicam)" tranfuerfifcx horumoflium
proccfius inuiccm
I,i lata-,bus

"'fi/'«<;i-du'"'''Pn.n.oniscumrccundocoa(,tu.''Quippc,ionrar6primumos(I-cundopo:
ftcr or.(cdeeaart.culat.on,s lornia co.n,tti
(peflatur, quaafccidcntes dcfccndcitcsfp ,n \L,
'•^'^"^'/''^"^"•"P'-°^5'^"^^'-""'l='>-'folcnt.Ve,-imctfi,ll,proccnus,ra,uno.^^^^^^^
f^.-fez.
'"^'1 ^"i^ proce(lus,o,nn, ex parte fccu.id, olTs
b .j,,. r . proccffibus
coalcfcu„t"& om.ics ,ft, con
ncxus adco funt uahd, ut p.-,minn os ne tannllum qu,dem
fupcr fccuudum mouer, qucat. Ali
quando tameu (acraolTa ,u ccm,tc-,1s obuia pr,mu,n os
abruptu,n oftcndunt, idcp ac fi lum,
boru,n cffict uertcbra fcorluni mucn.tur. N,fi ciim id
p,„num
os craffis amplis do,ia, ctur &
tranfucrfisproccfflbus,alumborut,crtcbrisformau,xd,fccrn,poffi«.Porr6,,ipue,islcxho-
rt,niolTTu,ncoal,wsctam.iipoftcr.or, fcdcc5fp,cuuseft,
, . , qucmad,nodum ,nantc,-ior,parte
"k f.g. cl^'pc"at.li,ma.Demdcut,nnuIlishom,ii,businanter,orifcdecoalitusomn,noobI,tcratur

p..S /„!. '''^'f


Pcrhctur. S, cnmi foramui, dorfali mcdulla: in faco oflc
incifo,a,iimr, accomodauens

^ ^^^"^^ fcx horu,n oflium


offibus qux canis facru,n os cft6r,na,it, rcfpondct.
fcr,cs tr,bus

p«c„.ct ^'-'^'^'^'^ducn^nh^sfi^prcmnnmaiuscftnicdio.&mcd^umniaius.nfimo.-.taquocphomi
. fig. am .iis olia a,ito m„iora u,dentur.qua,ito hu,nilio,-e,n in facro
oftcfcdemoccupat. Oua.iquam

^u,:,f^r. •''?"'^<>/8^''''"'-or'umrct.-orfumqjmagisp.-ominait,bustranft,crfisconftctprocembus'P,-i
aimmtc .TU ieu .uprcn, ofl,s (upo-.or pars, omnino
lupcriori fcdi cu,uis lumborfi ucrtcbi-xrefpodct
pispi-v Ltcorpusc-.iiTcmintailiiml-i
qumtx lumborum utrtcbrx ,ta primo offi adaptatur, ut lumbor5
'
fo cii .4 .
ucrtcbrx fu^
''fe;r..P'^'-'^r''^."«*'-^P'-0':'^ff""mtubcrculafufcip,unt.S
abmtenon fede tcrtij canumoffis diffcrt. Hominis enini os nullosdcfccndcitcs ad,pifcitur
proccftus^
. ,
_
.

84 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


proceflus, qulbus fibi (ubdito oflc coarticularctur, Vcrum duntaxatin orbiculai c^ fcd paulo
latius dcfinittubcrculum quod primo oflij coccygis in hominc ofliSjCo modo committitur,
;

cip
"
quo ucrtebrarum corpora intcr le,aut podus quo caudarum olla mutuo coariftantur. Quiii- 11

ctiamtranfucrfis humani offis facri oflium parumpcrucrfuspo


proceffibus in cxtcrnolatcre,
ftcriora," finus exculpitur,cuialtcriuslatcris ilium'' os ualidiflime coarifiatur.Eft autcm hic ii- hum
nus admodumafpcr & ina;qualis,acprimi!im quidem fccundum ipfius logitudincm in mcdio " 'fis.- ^
cxtuberantem habet * lincam,aut amplioris linex modo promincns tubcrculum,quod finum ^^'^'^l ,p

rurfuSjin anicriorcm & poftcriore finus.dirimit. ' Antcrior utcunq! fimplcx cft,alper tameii, , j fl,B. c,

& inxqualiter admodum incifus. ' poftcrior altius cauatur,ucrum in mcdio proccflum often- c/c.
'^'
'i^'^'^
dittranfuerfim extuberante.quifinumpoftcrioremdcnuoinfuperiorc&interiorcminrerdi
uidit.HisfinibusaptifRmerefpodentilium ofla,mutuis niberibus,finibusqjdonata.Sinushi k,n.
& tubera cartilagine alioru finuum modo non obducuntur. Qiium enim alia tubcra& finus s'hP,
teui continua^ 8^ planacartilagineincruftentur^iftifacrioflisfinusnihil praitercartilaginca ^'^^'("
cducunt ligamenta,facrum os robuftiflimcilium ofli concflcntia. Hi finus prxtcrca ad tnapo „;j;„,i, _

tiflimum fuperiora ofTa facri oflis rcferunf infcriora cnim proccflus tranfucrfos habet tcnucs, <i«'«"
.

at amplos intcrim,&intcr fe continuos,cx quibus' mufculus illcpronafcitur, qui fcmoris mo- j"^""'"^''
torumquartus habcbitur.Verum tranfuerfus quinti oflis procclTiiscaparte, quatranlucrfo ,.|(,^.
fcxti oflis unitur proceffui,"luberculu cxigit,utcuncj! promincns crafluin,in hoe formatum &
i.i/ig.R. 11

utopportuneduo"' ligamentahlc facro ofli impfanrareniur quorum altcru ab ' acuto coxc- .
"'"l'"'^''
dicisofl;isproce(rucnafcidocebitur,aIicriiab 'elaiiori fedeappcndids,qua coxcndicisosdo- mmild-
Tndmm^ nari audics. Foramina neruis iranfiuittcndis in fex iftis oltibus exculpta,imaginc,quamuis tc-.m /.
'

omnino coueniunt, qux tribuscains offibus inciduntur. Inantcrioricnim '-fe


"c>imumcro,iIlis
c"t,jr't'^'"r
mtunm. fedc homini quina utrinq; iuxta corporum compagem foramina cxlantur, totidemin poffc f^j^i^ &
riori fcdctadeo ui ha-c ofta lex neruorii paribus uiam prxbcant.Primum nanq) intcr primuos figj.
&quintamIitmborIi ucrtebramperiiidc egreditur, ac rcliquineruicxlumborum &C thoracis "j/''^' .

ueriebrarum lateribus profilicnres. Sccundu par inrcr primum offis lacri os,& fccundum:& ,

aliahacfericdeiiiccps itaclab5iur,utexeidcnsparadfubdiium os perpctuoreferatur.Prxtcr flj tamm


hxcforamina neruisexculpia, inpoftcriori facrioffis ledc aliaapparcnt, intcr fpinasoffium, ttijgisicr

inuiainfpetftantiaqua: dorfali medullx cft parata. Ha:c foraminaligamentisopplentur, per-


[//ff,,."^"
Sacri oflis indcacintcrualla foramina^ inter fpinas reliquarum ticrtebrarum conlpicua. Cartcrumhacc pr.^po;7.
^'"^' intcrfacriofris ' fpinasintcrualla, inierdum continuaapiparcni,nequculIis foraminibuspcr- "J.
^
indcac in canibus fcre peruia. Verum inierim olfis facri oflibus Ipinx obtigeruni,tanto in fin 'J'^^
''^'

quanioosipfijmunde prodeuntgrandiusfuperiusqjeft. Nuilata- ^ ^jigAJ,


gulis offibus proccriores,
men fpina (fi modo quid iudico) neminimum quidem furfum conniuet, fed dcorfum potius
omnes fpcetant, & ut in ali)s ucrtebris cum rraniucrfis proccffibus intcruallum quoddam &
fcdem conftiruunt inquam' nonnullidorfummoucntesmufculi aptereponuntur, &aqua Hifutmuc
:

^
,,K„ir7""'r,
illiiuftiflime cum ali^s hinc prodcuntibus mufculis origincm ducunt. Toia autemoffis fa- la^Uo uf
cri fcdcspofterior o;ibbacft,& curua, quoitaturius propugnaculi modoeas quibtisprareft 9"'' '"'""
npoitenarj^ r
crioJJisfiJcs
p r l\
partestuereiur,acaboccurianiiDusmunirci./\ntenon
t rii

n •
r • lior/iwr-
autem lcdc,l3cueclT,ncquealpcrum, „
cuiufmoJi. ledfimum cauumqj, quoaptiorcm illis organisquxcum alijs offibusinftarpcluiscuiufdam

compIc(fl:itur,fcdem eftormct. Ad hunc modum hominis facrum os fe habct.quod interdum


quinqucianiumconftatoffibus,& tuncinanicriorifcdcduo defuni foramina, inpofteriori
Coccygis of tamenperpeiuofexncruorumconiugi^sitcrparaiumcernitur. ' Coccyxosquaiuorextrui-
g h K. 1

Jisi>'JlorM. turofticulis :quorum fupremum , finura cxigit,quofcxtioffisfacriofIistubcrcufum'cxcipi- yig.Mp.

tur: quod ipfi corporum ucrtcbrarum modo ligamenii admodum cartilaginci interucntu '•'-''^'^

^'""'•5"'
committitur,nulla interim alia accedcntcarticulationisfpecie,nififortequinquetantumofli-
busfacrum os exiruatur.Tunc enim ad foraminis cuiufdamin poftcriori firde conftitutio- f i^g.s.
nci-n,neruumqj fexti in facro oflc-coniugij deduccndum ac defendendum. primum hoc os in
poftcriori fcde duosacutos educitproceffulos, qui furfum Ipeflantes, quintioffis&crioffis
proceffibus ualide coaIcfcunt,ipfum^primum coccygis gs uixcartilaginei ligamenti inter^
ucntu quinto commitiitur , fed propemodum offis facri oflTum ritu coalefcit. Porroprimum
coccygis os, quando fex funi offis facri ofla(quod frcqueniiflime euenit)eiufinodi nullos edu
cii pro ceffus. Vcruin ad finus eius, quo lexio offi facri offis coardatur, latera,fiipcriori ipfius

Icde laiius ad tranfun^fa cxtubcrat inferiori autcm parte fenfim anguftaiur, acrurfus fccundo
;

offi^itaomninocommiititurjUtidlexloofils facrioffidiximuscoinmiiri. Huic deintertium


f^f'"^"'
& quartum fuecedunt, codem pcnitus modo inuicem commifla.tantoqj minora, quanio
unumquodijin ipfaleriehumiliorcm locumobtinct. QuatuorhisofltculisnuUumforamen
unquam
DE HVMftNl CORPORIS FABRICA HBHR I. 85
unquaminrdnditur.quo dor&lis mcdullaprorcpatjautcxquoulliexiliiitncrui.lnfextocmm
hi.jfg. 11 o(Tis facrioflc dorfalis tcrminatur.ncqucipfius"' cxtrcmumin coccyx os dcrccndii.Harcofficu
fungofa funt, &C pciftoris modo rubicantia, ac in pucris admodum cartilaainca, uniucrfo
'ihirlc st
contcxtucxampliori bafiinmucroncmdcfinut,cucculiqiroflrimodointrorfum curuantur.
isfi.s l:.<t.
Infimum odiculum fuo mucronc, quo rcfli inteftini pofticam infimamcp lcdcm contingit,
'

ihi fig.c. in cartilagincm degencrat, ciufdcm ufus occafionc qua ucrtcbrarum (pinis cartilagincs obna
fcirclatumcft. Hinc fane liquet, quamin Galcnum clTemus impi), fi hominis iabricaraillum InphsMC^
contcndercmus cnarrafle.ac non potius fcmcl fimiarum conftruflionc illumperlccutumfa- l""mtjjr,ciui
tercmur. &
dein fi non ipfi ftatim initio tcrtii libn Commcntariorum in Hippocratis librum hlm
dcArticuIis crcdcremus , quum ait fedc Ofsibus librum confcripfilTe, cum figillatim quale
Zmmdl'i"'
imumquodcp os cflet, prxcipuequidcm in ipfis hominum aridis cadaucribus, fin minus,in
fimi-jscerte diligcntcr infpcxillct :ita indicansicomniftudiofaltem fimias dcfcripfiilc,has^

homini in olsium coiiftrucftionc cfilc fimilimas Dcindc fi quisipfius cnarrationcm ad homi-


.

l',!fig.<^,
num,nonautem fimiarumfabricamcogcrcuolct,is Galenum quatuorofia '
latuiftcannuct,
H,i,K- qua; nos coccygis loco recciifuimus : &
dcindc Galcno falfo imponct, ipfi "" fcx foramina fli-
''^' incognita . Qiiandoquidcm in homineutrinquc in antcriori lcdc lacrionis (cx fiint forami
«c^f
na,quum incanibus tiia tantumoccurrant.namforaminaincoccygccanum con(;Dicua,tan^
tum in poftcriori fcde, feu potiuslatcribus conhftunt, uti 8c Galenus ucriftimercccmct,ante-
riorum foraminum nullam facicns mcntioncm. Ad hxc,cogercmur Galcnum oicitantia' tur-
pitcr infimularc, quod non cundcm contcxtum in tnbus infcrioribus oftis lacri hominis ofli.
bus clTe dixcrir,qui eft in tribus fuperioribus. Non cnim pluscartilaginisininfcriorum ot
fium unionc, quain iii fupcriorum intcrucnit. ]3t intcrimnulla cartilaginciligamcnti poriio
hominis coccygis oflicula comiitit,quam cartilagincm,ut &
in uertcbrarum corporibus,Gale
nuscllc cxiftimauit, Adcoutfiprcfsius fingula mquircnda duccrcmus,tandcm Galcnumcx
ucrisaliorum Anatomicorum dcfcriptionibus falfas fccincuclimus nolimus conccdcrcmus,
NuIIi cnim dubium clTc dcbet,a foi-ma-obliquitatc& in mucroncm ductu ac ruborc,quatuor Coxyfrv o-
iUahominisofsicula LmKnx uctcribusfuiflcappcllata, quodilli hxc omniaadcucculi roftrir ^'"'"Ji'""'

pucris luisrctcrrcnt. quum intcrim nullafit in canibuscuni hominisofsibiis fimiTitudo.Ea


cnim qux Galeni conucniunt dcfcriptioni,ucrtcbris Iumborti,uti diximus, onini finiiliiudine
accedunt. Porro lacru os etAkti), fcuIatum&.'aiTiplumuocarunt,quodciusainpIitudofacilc
rcliquarnm ucrtcbrarum, quibus inftarbafis tutifsimicj; fundamcnti fubi}citur, amplitudi,
ncmuinccrct. Non cnim arbitroreosid
amplitudinc omnibus contiilifle oftibus^quum
in
iliumofia facro oflcamplioracflc cognofcantur. Vndcucro id iif>o'(/ fcu facrum uocariiit,non
fatisconftat;nifiidita dixcrint a rara quadain cfligie formacp^autqiiod adco diuini propu.
gnaculi imagincmrcferat:autqu6ddiuinaopc,citra mufcuIorumauxiliUjin partuhuiusciim
ilium oflc connexu rcfcrari, ac dcnuo naturali inftiniSu committi plcrique (fcdfalfo) arbitrcn
tur.aut fortequod grandc magnumqifit:qucmadmodum apud poetasIliuiTi,marc,(amem,
atqueidgcnus,facra iiocariputamus, Vcrum tunc,uti
dcampIitudincdiflumcft,facrumos
ucrtebris duntaxat efIctconferenduin,quumonaipfiutrinquc commifla^&fcmuractibiicos
facro ofle grandiora fint, &
interim unico tantia (ut fic dicam) harccoftcnt ofle,quum facrum
feniscompingatur. Alqhuius nominis rationcm indagantcs, nefcio quid deuctcrumfacrifi'
ci-js in mcdium adfcrunt.Porro quandoquidem nominum rationem perlubens adalios rcmit

terc palsim foIco,etiain huius nominis inueftigationi non grauatim conccflcro,

BE THOR^CIS OSSIBVSi
JCIX. Ccpnt

CHARACTERVH SEPTEM DECIMINONr Cfl-


pitis figurarum Index.
ON I M .yi fiibfcquais charaSlcrtim Indcxfcptcm prcepofitisjpguris habebitnr
communis, ut lcuioriopcr.iad quam Jigurarum charaBcrcs rcfirantur cognofcas ^fin^ulis,uti
caufucuimm,numcrinotamfubiunqcmui.
»j ^> 3j ^j^jCyc. Inprima crfccundafigum hoc mimcro indicantur duodccim thoracis coIlce:qua^
rumfcptcm fupcriores pc^oris oJ?i articulantur, quinquc autem humiliores no itcm.Thoracis
ucro ucrtcbrarum numcrus,ctiam citrd notarumfubfidium,inodo enotatis cojlis obuius cuaditt

JiJin^ulis uertcbris utrinipc iinam coflam articularijjicclcsi


H AA
.

S6 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


K^,Ai,-i Qmc^luid coHarnm hiiciiffie diicrtebrisfcrfur, oj?eum omnino ell-.hic^frimiim collie in car
tildginem degenerant. ILeli^luarum notariim indexfigiirisfubijcittur

PRIMA DECIMINONI CAPITIS FIGV-'


K.^, QF^ T H O B-^CI S OSSIVM I NT RGR.A CO M P AG O
(interiorijicie exprimitiir,duodecim nimirum thoyacis ucrtebrit,^ duodccim
utrin^ue coRte , unicum fedoris ojjefhiribiis cfformato oj^ibus.

SECVNDA PRAESENTIS CAPITIS FIGV''


OR-E
Ii_A, P EGILAR
OST ER-I M I NT T H O P^AC I S O S-
Jiiim comjjagis ficiemproponens. Iiiuerit modo ohiter tresjtguyas contiieri, ijuibus
in hiiius libri calce totiis oj^ium contextus triplicijicic delimatur.
. . .

f,1
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I.

0
TERTIA FIGVRA E..
MBDII8 I^EB^TEBIL^
riim thoracis,frcs continet uertchms^intro
Idtcrt cxprejjds, unicnJn ciufdtm
Utcrismt
did coUd.K^t(juc huius fkrurce
bcncficio,
cojidrumdducncbrds drticuUtio ,dcin
o'
coRdrum (^uo^i du&is ajlcnditur

QVARTA, EXPRIMITVR COSTAE:


POSrETi..IOR^ ET VRIL.TEBIL.I S P IL. O .

xinid portio^uttubcracxdSein
conJJcaumucnircnt,quihns noucm
fupcriorcs cojlar ucrtctris articulantur. 'Prancrcd
huius cofla^par.^
cjfrcgim ut ajjca cojldrwn ajlcndcrcturfihflantia^^ indicata

QVINTA FIGVRA PORTIONEM


EXHIBET DVODECIMAE CO 8 T AE P O-
fr™rijicic,0- 1"" duodccima: thoracis iicrtcbra: codr&dtnr
dc^
piadnuHdnc cluo<jiic,nhi <ipofitum ccrnis fJfrcgimus,oJJcam
cofla-fubjlantidm oflcnfuri.

SEXTA FIGV^ S E P TIM A, P E-


P EC T O R. I 8 CT O IL.I s O S SI S
ofis d cartila^inibus co/idrum
Cdrtildginihiis coRariim lihcri
libcri antcriorcmp.-trtcm
pojleriorcm comnionflratis
proponciis.
ficicm

^Nohis modS ddchdyaSlcrnindiccm rcucrfis,B,B


indicctnr cartilaainc^
conariim rnblia„
Ci
Bi

Ei ^'''^'Si""tubcrcum,juofcciinddcoHd^^^
F Ft ^^rjninii.caruldsinismcsittimdr^
Gt
Ht Sfi"^fMccim.cof.cdrtild^Odbundccim.p%^^^^
Ilt
KK
La '^'^'^rculwnfiucdpitnlu,^^^^^^^^
Ma
N,
O

H z Q_4
. . . . ..

83 ANDREAE VE8ALII BRVXELLENSrS


Qj(. Jntfrual!im,{ntcr L Iditppdrens,^iiodaJpcrumIi^rimaitiproducendigrMut

H. 4 W«rc qiio^ fedcs,muJculoruin quos in C^tpitis contextu uumtrabimus occaflant exajpercitur,

S,T,{^ Tresfimid contextti ucrtehr^e , aut harumucrebrarum corpora . •^lias autemuertebra.^


3
rumpartes, prbceJJ7i5ue,fuis locis indicauimus
Sinus duobus uertabrarum corporibui communis,cui cojlx capitidvm inarticulatur,
Cojl^aduertcbmcorpusarticulus.
51«'« iii tranjuerjo ucrtehrce exculptus procejjii, cui cojla etiam articulatur.
^ j

(-j
CoJla^adtr.anfuerfumproccJJum^articulus.

j Infuprema ucrtebra S infanita,etiam dfnus indicatiir, talis qualem inter incdiaMiQ' infimam
jj
uertcbram X
exprcfimus. ac c is notatur,cui in infma uertebra b inf-.riptuiu ccrnis.
CoJlierc'^ioinpoJlcrioramaximiexporreBa,adeoutinhuncmodumopportunecoJlarumdu^
f3
Bumhincmctiaris.Ab a enimt^ c adf cojladucrtchris dcorfum obliqueinpoflcriorajer.^

tur.ab ^^ueroi(T H ad E-
farfimin anteriora circulatim cojla rcfcBitur.
,

£.h,i. ki His charaSlcribus in primafqiira pcBoris os notatiir. ac g qiiidcm ad h,primumpcBoris in^


dicatur os. h ucroad i ufcp,fcciinduin. i ad k ufcp,tcrtiuni,k aiitem,mucronatam pcBoris of'

fs iiotat cartil-iqincm, p^eriim iam exalliui pcBoris os infcxta cyfeptima aggrediemur.


^ Iii antcrioriprimi ofisfede protuberans infar tri\quhp.ars,cl^iia: t,tj, 1:^
r pojft circSfcrihi.
l
Scdes iitrinqiie adpartcm eamprotubcraittem dcprcfa
m n6
primi ofisfcdcs, iitcunque caiia cernitiir .
g ^ Voferior
Scdcsprimi ofis,cui primcc cojlie cartil.igo innafitiir.
j, g ^
Sinus primi ofis, quibus clauiculariim capitiila articulantur , acr etiamiiifeptima fgiird
dextriiin indicatJiniim

^ Sedes iitter duos claiiicularum noininc infciilptos finus confiflens ,ac lunts modo excauata^
f^
Hacfcdc primum osfecundo coinmittitur
„g Cominunispriinii^^ fcciindi ofisfnus,cuifccundie cof.r cartilago coarBatur.

^ ^''^ Sinusfcundiofis,(Juibuscartikigincstertiar,quartte,cJiiiitta,fcxtiecyfptinuv co^


X y Z ce

f.vutn inarticulaiitur.
HisfdibusinterdiiminpucrisfccundiofisdillitiSlioncsapparent,perindeacfiidexpliiribus
V cfli^ 7
cffoniuretur ofibus,per uiiioncm niiituo coalcfcentibus

^6 ,7 Hac tertiumpcSloris ofis os cettftiir , quodin cartilagiitetn eiifs mucroniiton abfmilem ,crc

u » notatamfnitiir,Foramina^c]iiibus intertiapcBoris ofisfcdes abundat,ctfnotis non iitdiccn^


tur,fefcfcile dcmonfrant.

Qmdthordx,
HoRA cE H uocabfmus.qiifcquidcoftisiiiterceptucircumfcriptum^
Tomdsoi
•i eftmoiiautcm cum Ariftotclc uniucrfum corporistruncumjqucmaiu-
'
y;„,„{),„,
flor.d: ^r.inj., 1
^
.
jf' gulo ad pubcniuicp mctimur. Antcriorcm ucro thoracis parfcm , pcclus rm i i
liiimCdp.y. i
opportune nominabimus.obidcpetiam'' latum inhacfcdcos.cuicofta: ijs-
°^™'
PaHu!.
Pcifloris 03
coarticulantur, pccloris fcu pcdorale os rite uocabitur.qubminustrcs ^f^„^j.
Grxcorum&^ praccipucGalcniuoccs, U^xmc,!iil& SCs^jivoo ofcitanterui fgur.iio
dcamur confundcrc. Pcfloris itaquc os,& cofta', itcm^ duodccim dorfi
ucrtcbrx,quasthoraci hacT:enusalcripfi,thoracisfuntofIa. Eftautcadmirabilisfummireruni
Opifiasmii Opificismduftria,quatotusthoraxncqueoftcus,ncquecarnofuscfticitur,ucrumos cummu n.rcoj}m-
'" cr
mdoiiidu- fculis uicifsim aliernatimqjcommutatur. quanquam intcrimcaluaria quidemuniucrfaonea,
/Irid. abdomen ucromufculofum magnacxparte cxtruitur. Ca-terumdcccthxc non pcrtranfcn- ' "'"J'^^"'

r.am aut obitcr confiderarc, ucrum accurate prarcipuocp ftudio cxpcndere. Qtmm enim tria
fiotprincipia homincm dilpcnfantia, os quidcm immobile acnullis intcrftinc^m mufculis
primo principio circundatur,mufculi ucrotcrtio at icctmdoexoflibusmufculisqsmedium
:

quid circumtcxitur.Ccrebrum nancpin nullos ufus mufculis cguit,quum nulla caluaria; pars
autdilatatione,autcomprcfsioncindigeat.Qimrcctiifmerito caluaria uelmigalea & murus
immobilis ipfi circumponitur. Porroii organis iccori famulantibus, ucntriculo fcilicet,& in^
teftinis,& ucficCjac dcmum ipfi utero aliquod tale lcptum in circuitu oppofitum fuiftttjubi ci Hfc com-

bum & potum ucntriculus fufciperet^ quorfum utcro geftantium tumorcmincrct^ qua cxccr
ncrcntur cxcremcnta, aut quoniodo parius fcclici conatu propcllcrctur;' nullo hic opcm fc,
rcnte
DE HVMANI CORPORIS FAERICA LIBER I. $9
rcntemurculor Thoracis autcm motus,qucm maximc adaeris infpiraiioncm rcquirimiis,
omnino abolcretur, fi folis duntaxat ofsibus thorax conftarct. Si ucro is rurlus cx folis mulcu
hs motuum opificibus conformarciur, pulmonibus
ij & cordi, nulla ctiam rc extcrna cos ur-
g*^'"^''"'^''^'^''^"^-^^ igitur ahqiia thoracis capacitas intus fiat, ac thorax ctiam motu agatur
c 6 mur.u
"oltintario,mufculi altcriiatimfuntinterpofiti.Moxautcm&hocadiccuritatcmnoparuni
s,T.v;x. '

cr iiu.T, cordi pulmonibus^ conducit.magis cnim nunc muniuntur, quam fi fohs mufcuhs thorax
fa^
T.v. bri catus eflct. Quinctiaofiea thoracis molcs firmandis
fuftincndis^ fcapuhs,ac dcmum bra-
H« intc - '^'^'i^ quoq>,rhirificc coiifert.Scapulas cnim fohs inniti coftis,&cIauiculas nullo offcquam fca

gra figur. pulis &pedoris ofCc firmari,doccbimus ad quas rurfus brachia,& poftca cubiti & cxtrcma?
;

'^^''"'^ quadam (cric coarflantur. Pra-tcrca finullis ofsibus thorax coftaret,nulluseflctlocus


VZ r'I'
undefcapulis&brachi-js&abdominiacahjs quibufdammembris mufculi pronafccrentur;
nequc ullis fimdamctis mufculi ha;rercnt,aut confiftcrct. Atcp hanc fane olTci thoracis neceni-
tatem,ficjuidaliud,profcft6 teftudinesnonabfqucfummaCrcatorisnoftriadmirationc,pul
cherrimecdoccnt, qux tanj tuto fcpiatur domiciho,tamcn in pcdtoris & thoracis latcrum
ctfi

fedibus clcgantiftiraum & iucundifitmum fpcdatu oflium dcmonftrant textum,in hocdunta


xatincredibiliartificio crcatum, utilli prioracrura innitantur : utqi mufculi tcftudinis brachia
moucntes,commodeorigincmfLimant. Scd fortaftisinmcdium aliquisadferct^Curcftctpe'
modo abdomen quoquc oflcum cxtruif quum fi talis olTca ftrucs uicinim cxmu
ius,thoracis CurMomm
formata uentri circumponcrctur, conn-aftionem ac dilatationem non pi xpcdiret, ad
fculis
ha-cmaior fccuritas itaabdomini conciharcturc Qtii ficquxrir,docendus cft,caqua;ucntrc
continentur,non potuifteadc6,atqucintcrdumcxufueft,diIatari comprimiqi, ficxtiinfccus
oflibus fcpirentur. Si autcm hoc ucrum cft,neque mulicrcs cocipa-c polTcnt dcindc ncqucad;

faturitatcm lciucl comcdcrehomini liccrct, uerum afsidua egcretcomcftionc, qucmadmodii


& rcfpirationc. Sed hac quidcm f crpetuo homincm indigerc,nihil cft abfurdi quippc qui in
:

aere ueriatur, ac uiuit. Si ucr6 efculentis poculentiscp fimilitcr egercmus, uitam


duccremus
I

admodumaphilofophia&mufisalicnam:cibiscf!pcrpetii6dcditi,opcramoptiinispulchcn-i
mis^rcbusnunquamnauaremus.Rurfus,fi olTca moIestantacfIct,quanta mulicrcsultimis
mcnfibus utcro gcrcntcs rcquirunt, quid hacmole elTct incptiusf fi cxclufo fcctu, illa tam
i
mo,
lcfteextubcrarctr & intcrim nulla re alia qua; cx ufu humanx fabricx cflct implcta non
j confi-
1dcrct,utinteftina&uentriculumdebite amplcxaretur,&pcniciIlimodo,uelcalefacicndicau
fa,proxiineillisapphcarctur;'Verumha-cinquintohbrocxequemurfufius,&oftcndemiispa
ritcr,in uentris fabrica tantam NaturxfuilTc folertiam, utucntris organancq;
\ dilatationc ncc^
comprefsioncuicifsim cgentia,autaliisfubicccrit partibus.aut etiamnon minusquampuf
moncm muniucrit. Iccur nanquc &licn coftis fcpiuntur, &rcnes quoque totaliisoroanis ob
hocpotifsimumaddorfumfuccumbunt,qu6d horumnullumdilataridcbeat.reliquaautcm
ucntrisorganainfigniquadiximus prouidentia,ofteo contcxaifuis fundionibushaudqua- Ql^t^riFt-
^ r\ r ^ mu I\J .-.tttr^
quam . . . .
prarpcdiri Natura uoluit. QLium itaquc n cquc rcfpiratio.ncque uox abfquc thorace
. , . ^

fii thorai
ri pofsit, thoraccprimum quidem cor, infupercj! cum ipfo pulmo, muniri dcbcan t,ad *"'r.< „nm-
ac dein
quatuor uclut fcopos rcrum Opificem in thoracis fabrica attcndere oportuit, uocem nimi,
rum,relp!i-ationem,cordis &
pulmonis magnitudinem.Thorax enim,qui quodammodo
oualiconftat figura,tamampluscft,' quantampulmonismolemcfteoporluit. Atpulmoin,

tib..
tcrim thoracis fequitur forinam,non autem thoraxpulmonis.hi pulmonis enim hiftoria,me-
diocri ncgocio oftendam, ipfum nulla pcculiari cguifTe forma, ut ncque iecur, ncquc lienem,
neque quod.Tmodo cerebrum, Poit6 iam tempeftiuucrit,thoracis ofta icriatim dcfcribcre, ^0^?^™««;
mtrus.
&<;u"iLiei-tcbraseiufdeprius° cnarraucrimus, a coftisfermoncaufpicari. Coftxigituruiris
tfe M.14
c,De3-/i- &mulicribusabutroqjlatere duodcnoconftatnumcro:rarius cnimundena-tantumuiden
^'"'•l'''"^'-"^"'"'^'''^"'''''*^"^''^''''^'^'^'^"^' oblcruauimus : quemadmodi; trcdecim quoquctho-
frVcft/
racis uertebras
fa:piusquainundecimtantumoccurrci-e,fupraretulimus. Singulis cnimtho
Mfl^^iif
giif aiJiz. fingulx in ambobus lateribus cofta; articulantur. Qii6d autem uiros cofta ^''"'^
racis ucrtebris,
quapiam in alta-o lateredeftitutos,acuirosunius cofta;numcro a mulierc fupei-ari,uulgus
'cjji^",,
opinatur,ridiculumplane eft:ctiam fi EuamcxAdxcoftaaDeoprocrcata,Moyfcsinfccun^ »»!.""""''
do Genefcos Capite prodidcrit, Qiiamuis enim forfitan Adx
ofla^fi quis ea in fcelcton com-
pcgiflet,ex altero latcreuna caruiflent cofta:non oL id tamen omnibus quoq; uiris unam dcfi
ccre ncccfTceft. Ariftotelcs homini ocfto coftas tantum tribuit, conccflurus etiam quofd.T ocn'
tis Ttirdtilorum feptenis coftis crcari,fimod6 id ahcuiusidoneiautoris teftimonio
- rimonioipli con
ipfi^on
n, ,rr 1 ^„„,„/,
-ium
Uitiflct.Vci-um ut htc Ariftotelcs aliorum duntaxat fuffragijsfuum dogma firmaret,ita quo- Cdp.i,,
quc non difsimile uero eft, illic ocflo coftas homini cx aliorum relatu eundem afcripfi flc,haccp
H 3 ra-
,

ANDREAE VESAbll BRVXELLENSIS


rationcremnonuiramparum rcftcnobis tradidifTc. Qiiod R toticsin hominis fabrica ipflim
fccifle nobis occurrit,quid dcrcliquaanimalium hifi;ona ccnfcndum putabimusc Cliianquam

interim dum memoraium iam Ariftotclis locum aliquando Pataurj in lcholis ciiarrarcm
a fummx ( propter fingularcm litcrarum ac lurisciuilis cognitioncm) adolcfccnnbus
fpci
CoTporum in l ACOBO NIGRO & FRANCISCO PINELLO patriclls Gcnucnflbus acce-
Ligttril.fjm, pi^gcncrofifsimosLiguresinuetcrumonumcntis i-^x^Mim fuilleappcIIatos,quumtamcri
irjtir.a.
jspQp^ius mcft nauali terrcftri^ pugna ftrcnuuSj optima quoq; membroru fymmctria ac nu
mero fit fpeiftatilsimus, Sunt itacp plurimum utrinc^ duodccim coftx:ac icptcm fupcriorcs pe
ftorisofti&uertcbris,utpofteadicemus,articuIatur:quinqucautchumiliorcs lolis alliganmr
ucrtcbris,ne(f adpcftoris os pcrtingunt,fcdin thoracis latcribusdcfincntcs^fuarumcartilagi-
numfinibus* inuicemcomittuntur, duodccimaduntaxatexccpta,qua:abundccimapcnitus |>feP-
cx parte ipfam cotingit.id quod &C undccimx non raro ufu ucnit,decimar
''dchifcit,nccp aliqua
J^^-^^
cartilaginem tuncnon'aitingenti.Quinq; iftac humiliorcs,qu6d pcfloris ofti non articulaiur, j
CoHdn ful. ^^ij^^ quafidicas Ipurix&illcgiitima", Graecisappcllatur. Omnibus coftis communccft, prrfjdA.

""'^raitx. quod^ offca' cartilaginofacjcoftentfubftantia, quodqj'" appcndicccalcdcquauericbrarum


'^"''™J''
corporibuscone(flu)itur, & quaincapiailacas prombcrare aiidics, donciur, Oflca coftarum j^t ijigur.
OJfidJulfldn fubftantia no omni cx parte fibi fimilis eft. Vbi cnim cofta- ucrtebris coarticulatur,ac ubi dor, a,b

fum cftormant, folidiorcs multo duriorcsq; funt, quiim in thoracis latcribus & iuxta pcdoris
CdrtiUqir.ej. rcgione,ubi niagis fiingofiextru\rturfabftantia,quxtcnui fquama,fculaminaobducinir,atCf j;^„r_
JiiiHdtit^. hxcillicdcmum tcnailsimac(^,ubiin cartilagincmdcgencrat. Cartilagoetiamnonparcmun frddjmo-
dique oftcndii fpccicm. infcriorumcnim coftarum cartilago mollior cft : undcctiam fortaflis jj™''™'"
nonnulliillcgitimas coftas j^iri/l^aij, quaficartilagincdicas,uocaritradunt.Supcrioruucr6co
ftarumcartilagoduriorcft, folidiorq;, acin lcnibus intus oftca cfticitur, qucmadmoduinoui^
bus & bobus,aliisqifcrcomnibus ciiis gcneris animantibus cxperimur,quoria cariilago innis
friabilialboq;acfragiliconftaionc,cxterius cartiIagincuclutimcbranaquapiaobuoIuto.At(p
idciiain fimrjs canibusq;adc6cftmaiiifcfta,ut Galenus ucrarumcoftarucartilagincsofliras,
^ .'
^
fpi;;'iarum ucro cxquifitas cartilagincs ellc dixerit. In hominibus autcm nifi xtatcadmodum
.'a '^flf'^'

partim m lii. proucctiSjCarulago inoiicamnaturamcicli]llcuiactur, quuminicriminiunioribusadhuc ca^


dcOffii. Cd. nibus^&quxiampioximcrccenfuimusanimaiibusoflcaadmodijcfFiciatur. Huiuscariilagi'

lusrtoi,
j,.
^oitts ojiim'
pdrlS
nis molcs
p I 1 r 1 rioi
inomnibus coftisnocadcmcft,utctiam omniii coftarumnon narcftlonoiaido.pri
manancpcx'daodccimabreuillimxiunt,moxlccunda« undecima,quxomncsbrcuibusdo-
f^ri
g.tujo. nanturcariilaginibus. Scxtauer6,fcptima&oflaua,iongifsimxfunt,aclongifnmasctiaobtu
Nonpdrdm ncnt cartilagincs.Primx coftx cartilago
ampiilsinia eft,qucmadmodu piimacofta cxicras &
quocf ampliiudinc luperat,mox lianc lecunda, dcinde tcrtia fublcquutur. duodccimaucro &
&undecimaomniiifunttcniiifsimj-,&in tcnuiflimasquoqjtcrminannircartilagincs. iVledjx
autcmmcdiolehabctmodo.quarumcartilagincs fubindcinprogrcnruaboftcacoftxfubftaii
tialaticrescfliciutur.Quumcnim cartilagincsfexfupcriorii coftarumintcruallaefForment,to
tocf duc^tu ab inuiccin xque diftcnt, fcxtx,lcpiinix, oiflaux & nonx intcrdum coftarum car^
tilagines uarie iii progrcllu latclcuni, inuiccmqp continuatx intcrualla ipfaruin fuamct fubftan „ , ,

tia' implcnt. Ad hxc quinq: fpuriarum coftarum cartilagincs in acutum"iTiucroncm dcfiiiunt, o • j.g.i.

Vcrarumautem coftarii cartilagines non itcm. Primxcniin coft.Tcartilago,'' fuo finequipe, f/^S*^-
ftoris ofTi ualidc conafcitur, amplior fii, quam quaprimum ab offca coftx fubftiiiia educiiur.
Secundx ac tcrtix triumcj) fubfequcntiij coftarum cartilagincs modice in progrcflii arftitur,
CcfldramU,
^ fiugulx in tubcrculii finiunt, quo poftea has pcrtoris olfi coarticulari docebimus.Coftis
''

q ,jig.-o.

-Mds-jd]l>tri "'^n omni ex parie eadcm adcft Ixuitas. intcrna enim fedc, qua membrana ipfas fuccingcntem damji.s.
tds . fpectant, omncs Ixucs minimcq; afpcrx apparcnt. tcrtia lamcn, & qux illam ad dcciniam ulcj
Cojldrim/i; fubfequuntur,in intcrna ipfaru fcdeuerfushumiIiora'finumoftcndunt, ipfisfccundiicarum tht^fig.K.
nus.
longitudineinexculptum,nonquidempcriiniuerfamcoftxlongitudincmconlpicuu,lcdma
ximicafcdcciua primum a uertebrisabfccdunt,aiquein thoracisIaicrafcrriincipiunt.Sinus
iftc paramr uenx caux' ramo,quem uena coiugc carens coftis cxporrigit,dcinde ctiam hac tic

Iiiturartcrixmagnx'fobolcs,&"neruusadoi-falimcdullapronams.Verumquiahxcua&in ;/! g"g'


mediiscoftisgi-andiafuni,acpari fcmperferunturfcric,iniribusautcfuperioribusminima& tfig.cap.Li

errabunda ducuntur,no mirum eftmcdias coftas his finibus ornari, fupcriores ucro no itcm. '"''s.'**-
"
Porr6 trcs coftx humiliores, etiafi magna illis aiiendiTtur uala, quum lamen tenucs intcrna & 'm„"^
fcdcdeprcffii;ccrnantur,eti;Tcitrahuiulinodifinuuoperamillisuafistutumiterprxbcnt. Hic prxapui
finus uafis dcduccndis cxIaius,infcriori: coftx partcm acutiorem tenuiorcmcp cfficit,quam fic "fl"^

fupcrior,quxobtufiormagisq!(utficdicam)tcrcsccrnitur,Exteniacoftariifedcs,quxgibba 1;!"'^,'^^"
DE HVMANl CORPORIS FABRICA LIBER I*

4pgi( L, cftjnon ornnicxparteteuisoccurrit.cacnim^^parcequacoftcucrtebrisalligStur, prxtcrquam


lyfcdpr^- quodtubercuIa&capitulacfFormant.quibusucrtcbrariiinarticuIantur finibuSjCiiamaipcrn;
f «fCi:. injcqualescp fefe offcrutj quo aptius hinc ligamcnta cducantur coftas uertcbrar5 corponbus
& tranfuerfis carundem proccHIbus coUigantia. Prartcrca in haccxtcrnacoftarumfcdc,ubi Co/?.»™

.4,s^.o. primuma uertcbrarum abfccdunt proceflibus/ tubcrculum quoddamafpcrum


tranfucrfis
f„"™
12 mufc. inaEqualecpuifiturjtcndinibus 'undccimi dorfummoucntis mufculiexcipicdisparatum.Tcn^
'"^'^'
dincs cnim huius partim in apiccs tranlacrforCi proccfiuum, &
partim in hxc coftaru tubcrcu
lainlcruntur. Dcindc,quacoftsradhucmagisatranfucrfisuertebrarii ablcediitproccflibus,
inhacpoftcrioriexternaqjipfarumfcdc,* afperxinccqualesqjfuiit, ac
ctia ucluti ttibcrequo-
^fi„R
nmufc. dammodicepromineiidonatur,utinillasaptain(crtionisfedcsciusmufculief[iceretur,qucin
'

inhomincthoraeemmoucntiiIquartum,infimijsucr6Si:canibusfcxtunumcrabimus. Dein
no duntaxat iUius mufculi inlertioniidonca cft,im6 ctiam cxterni intcrcoftalcs
ha:c afpcritas
'

mufculi hinccnafcidoccbuntui', qui hac iuxta ncrtebras regione non folum ab inferiori lcde
fuperioris cofta; iii humilioris cofta:cIatiorccnafcunturpartcm,iieriimetia ab cxtcrnaunius
cofta; lcdc ad cxternam altcrius hic cxponiguntur.Rcliqua autcm rcgionc cotte la?ucs a-qua^
jkt lesqjfuntjnifi fortcquifpiamcasmoc!.icca!pcrasinfuperiori&inlenori lcdc cftc contenderct,
"
,

a qua intcrcoftalium mufculorii pcndetorigo, in quamqj eorundcm etiam inlcrtio pcrficituri


8 mfciil Prinia cofta fupcriori fcdc,qua latifiima cft,priuatini alpcra inxqualiscp ccrnitur,ut'mufculus
'^'c' dorfummoiicntiumquartus hinc principiumopportur.efumat. Coftisomnibusnonpar ^ n ,

aauertebrasobtigitarticulatio.noucmcnimlupcriorcs duplicicoarCtanturarticLilo,undcci imrlns ar,


ma autcm & duodecima fimplici,queniadmodum & dccima quoque rarifsime duobus articu ticuUm.
lis fu,r committiturucrtcbra':utcunq!eriamfccus Galeno uifumfucrit,quifingulascoftasdu- TumnliJsf^
p'"^' 'irticulo uertcbris coarclari docuit.Cxtcru cofta; duobus nodis articulatx^ duo exigunt piiis,tummaxi
timSM '"'^deAdmi-
]fig xj. tubcrcula. unumquidcm,quo finuiuertcbrarumcorporibusincifoinarticulanturraltcrum
'

i fig.h,c. autem,quo ^ intcrna-fediapicis tranlucrfiproceflus firmanttir. Atqueha"caibcTcuIafinibus


rclpondcnt, quos ucrtebris, quum carum rcccnlcretur conftrucfio^infculptos rctiilimus.
illis

Prima igiiur cofta rotuiido tuberculo primx thoracis uertebra- corpori inarticulatur,ac dc'
indc tranluerfumeiufdc ucrtebra; proccflum tantilpcr alccdit,quoufq) ipfius apici alio capitu-
)o tubcrculo'ue articulctur.Sccunda ucr6 cofta &
frptcm fublcqucntes communi fcmpcr dua
rum ucrtcbrarum corporum finui no rotundo,fed inftar obtufi anguli protuberantc capitulo
inarticulantur:tranluerfis aiitem proccflibus pari modo cum prima coarflantur cofta.quan^
quam & hlc qua;da in articulis, proptcr finus non cadcm fedc in tranfucrfis proccfTibus cxcul
ptos diffcrcntia cofurgat.Superiorum enim uertebrarii tranfucrfi proccfliiSjfuos finus in hu-
miliori partc intcrn;r illarum fcdis incifos gcrunt,infcriorum autcm(uti fupra etiam cotra Ga-
lcni fuffiagium admonuimus) in fuperiori partc. mediarum uer6 ucrtebrarum finus medio fe
habcnt modo,Ca:teriim qu6d coftarir articulatio, quxad uertcbra; corpus efticitur, tant6 ela
tior fit illa, quam coftx ad tranliierfos proccflllis moliuntur, quan to apcx tranfuerfi proceftus
dcmiffior cft,finu ucrtcbra; corpori exculpto, ucl me taccntc notum cfTcarbitror.PoiT^ trium
in(criorumcoftarumarticLilatio,quxad uertebrariiduntaxatcorpuspcrficitur, finibusquotp
l jyig.N.
nonadmodum alte cauatis,ncq; ualdcprottibcrantibus " capitulis pcrficitur, Atq' hac ratione
coftx ucrtebris committuntur. quam autcm articuli fpccicm cum pefloris oflc moliantur,&
quo duflu a uertcbris antrorfum contendant, tunc primum opportunecxplicabimus, quum
pcclorisoflis conftru(ffionclcrmoniaddidcrimus:quxprofcd6 cnarratueffctfacilis, fihuma
numos,fimiariim &
canum 8i uitulorum, eius^ gcncris animantium ofli refpondcrct. In liis
nanqucanimalibus (utctiamintcrcdcndumuiderceft^pcftoris osfcptemcoftatofribus,non
Q,,^j^p^j,-
admodumintcr feformadiffcrctibus.In canibuscnim,porcis,&ouibus,inuiccmcoueniunt: fciicmsolp,s
in fimijs uer6,8^ fciuris, propter cIauicularijarticulationcm,primum fuprcmumq; os aliquan drfcripm.

tulo cxtcris amplius uidetur.Scptcm hxc ofla latiora,quam profundiora crafsiorauc funt,&i
qua inuicein committuntur Iatioranonnihil,quim in iplorum mcdio cxiftunt.Horum connc
ci 14
cartilaginisinteruentuinterdumtamlaxcperficitur, utauertcbrarum' compagcmodice
R,R. diffcrat tamcn is conexus ad fyniphyfim fcu unionem ita rcferendus, tit appcndicum cum
: cft

fuisoflibusconncxus. nifi quodhunc connexumetiaminadmodumdccrcpitisbobuscftcer


nere. Vndc ctiam Galcnum in libro dc OfTibus miror,qui pefloris ofla fynarthrofi fcripfcrit
committi,quum tamenncqucharmoniancqucliitura, multoqjadhucminus oomphoficom-
ponantur, quas compofitionis fpccics Galcnus in eius libri initio fiib fynarthrofi coplcftitur.
In harum commifluraruin latcribus finus utrinquc exculpitnr, cui cai-tilaginis in quam coftx
dcgcncrantjtuberculumaliquodinarticulatur. Adpriinicnim offiscumfccundocontcxnim,
H 4 fecun'
pl ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
(ecuiida; iitriufqi latcris coRec cartilago articulatur. Ad (ccundi offis cum tcrtio commifTuram
tcriia: utriufquc lateris cofta; cartilago rpfius feric fuorum oflium commifluris coarflatur. Ve
rum primi oflis laicribus prima: cofta; cartilago adarticulatur, aut potius adnafciiur. Hxc
cnim commiflura ad coalitum poliuSj quam ad articulationcm fpciftat. Scptimum auicm os,
quod rcliquis gracilius, magiscp tcrcs cft, in cartilagincm cxacuitur, ipfo oflc latiorem, cnfiscp
mucroniquam fimilima.achuiufinodi fanepedtorisoffisincanibus & fimijseftratio quam .

Galenum fpcflaflc annucs, quum ipfius de peifioris ofle hiftoriam, his quar modo pra:libamV
^ ^
Huindm pr, mus,contulcris. Vcrumfihumaaumpeftoris os(quodutgeneratimdicamampIum,licet ^^^.^
aons ojSis Je
Q j^i,-,, aliorum animaliu oflibus cofcratur longe brcuils imum cft) intuiuis fueris,mu!to alitcr
fcripm,
animaduertes. Nunquam enim quod ccrto affirmarc poflim, in humano pccfioris
offe mihi fcpicna occurrcrunt oila, ncqpctiam ha:c in hominc codem fcmpcr numcro ccrnun.
itjH^ni
tur. In aduliis tria fcre con(piciuntur,proriiis intcr Ic uaria. ac primum quidem infigniicr am '^Mm <;

plumeft,& nonnihil etiamcrafliim :itataracn,utipfius crafTitics ab amplitudiiiepliirimum crytf


iiincatur. Os id in tcrna fcu pofteriori fedc,qua ihoracis rcfpici t amplitudinc, niodice cauum
^
d1:in autcm gibbum,
aiitcriori &
in mcdioiccundum ipfius longitudincm longe craflius,
quam in lateribus.uidetur enim in antcrioris Icdis" latcribus dcprellum, atque ut apteprimaj o 6,7
fi.p.
pnp-q.rj.
colia'cartilaginiscrafsitiei° relpondcrct,cxtcnuatum.lnmedioautcm,roborisgratia'' trian-
'
guli modo protuberans.'' Superior ctiam oflis pars multo craflior ampliorq; eft '^infcriorc,& qlf/.^"'
utrinqucuno finulongoacucrfus poftcrioraincifo,& cartilagincincruftatodonatur,cuicIa
' ye.j fign.
'>"
uicula: caput inarticulaiur. Inhoruin finuum mcdiopropici- extuberantiaillorum intcriora
'

'

latcra,primum hoc os in fupcriori hac fcde " lunaium ccrnitur,& ueliitifoucam oftcndit,quam
^_
urfn-yluj &i iugulum proprie uocamus, uulgo auicm furculam luperiorcm. ' Infcrior oflis pars 1 1
fig.up.

utcuncpafpcraeft,& lccundo, quodiamdefcribam,onicartiIaoineiIigamentiintcrucntuadc6 " ^*'

laxe conimittitur.utnunquam horumoniumlatcatconnexus,imo &ipfiusquoqucmoiusin


magnis rcfpiraiionibus interdum animaducrtitur.' Secundum os multo ampliuscft, quam y,figiir.iil>
crairum,° fupcriori fcdequaprimo connciftiiurofli, ftridius cft quampropcinfcriorcm. At
'

nullibiinterima-que amplum ccrniiur, atqucpnmioflis clatiorfcdes. Qua fccundumhocos


^ ^'fi^J'
pritno commitiitur,iii uiroque conncxus latcre finus inftar obiufianguli infculpitur,ambo- iuxu
bus oflibus communi5,8<: cartilaginc incruftatus,cui fccunda: cofta:' carulago inftar obtufio' ' ^.y/igi.
ris trianguli ucriicis protubcriis marticulatur. Prajtcr hunc finum,pra;fens os utrinque'' alios
^ '/^'f'^'
mtilios cxigitparimodo, inftarobtufiorisanguIiinfinuatos:uerijrahi panbusintcruallisab y,~,,,f,
inuLCcmnequaquamdiftant. Primus cnim in altcro latcrc huic ofti proprius finus,qui tertix
coftxcartilagini paratur,afinu fecunda; cofta: gratia incifo longius diftat,quam fccundus
huius oflis pcculiaris finiis, qiiarta: coftxgraiia ca:latus. Rurfus,plus intcrualii confiftii intcr
&
fecundum finum tertium,quam intcr icrtium &
quartum.adco ut finus lexta:& fepiima: co
ftarum nomincin hoc ofle fculpti, fcinuiccm contingant, uixqjmutuorcmoucaniur, non &
tam alie,atqucfupn'iores,cxcaucniur. Sufcipitcnimhoc fccundum ospriuatim tcrtia:,quar.-
ta^^quinta^^lcxta" &
fcptimx coftarum cariilagincs,fi:cunda! cofta; cariilaginis " modo protu, c^figur.^,
bcrantcs.Sccundumhocos inpucrisex plurimisefformatuuidcniroflibusinuiccm fymphy i^fi->A^
fileuunionecartilaginisintcrucntucontextis.Vcrum is coiextus neutiquam canis autfimix
J
ofliii compagi ucnit conferendiis, quii longe magis lateat,iiifei-ioraq) ofla niulto brcuiora fupc 1
rioribus ccrnantur. Et in ccmitcriis fccundu os iiitcgrum, &
aprimo difiundum fcre lcmpcr |
£ffoditur,quemadmodumucrtebra:mutu6dircmptxeximuniur.cififortuit6in{e:cundoone I
aliquam compaginis {pecicm,ac fi cxpluribus id conftarct,oblcruabis, ca potiflimumapparc'
bit, " ubi tcrtix coftx cartilago ofli ariiculatur, &
dcin ccps" ubi quartarum coftarum cartilagi 2 ^fii-f

nes pccfloris ofliiniuiiguntur.' Tcrtium ucr6 os cxiguum eft,& inferioris fccundi offis fcdi iiv
i^fig/,},i
ternapariccadciiirationccomraittitur,quaprimum IccundoiungireIatumcft,illic^fccundo adk.6,jfi.

offi nccftiiur, qualc-ptimarum coftarum cariilagines infima; fccundi offis fcdiarticuIaiur.Hoc


osmodiceampIumcft,ac tenuc,humiIioriqi fctleinniucronatam cartilagincm dcgcncrat.Vc^
risddmfi,
rumidnon iiifrcqueiitcr dccfferepcrics,& ''mucronatani cartilagincm indccnafci confpicics, 5 1 fig.t.e.

tomfmtio. ubifcpiimarumcoftarum cartilagincs mutu6 cocunt,(ccundoqipcd:orisoflisoffiarticuIan. 7fii'"-'-

tur.Iam fi tria pccloris offa fimul iunxcris, manubrii alicuius gladij imagincm conlpicies.pri,
mi nanquc offis fupcrior pars,qua;lata admodum eft,illi manubrii parii refpondcbii,qua; fub
paruodigiio inapprchenfioncconfiftit. Secundtiautcmos, illiparti congruet,quanimanus
tota intus complcrtitur, inqua finus coftarum cartilaginibus paraii inftarfoueariimcrunt,
quibus digiii firmari poflciit . atquchuiuliiiodi fouca; euniprxftarciit ufum, quein in gladrjs
£X manubrij alpcriiatc qua:rimus;quoiicsintoriisnodofis^funtculis,autfcabrapifascute,
nia-
. . .

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER U 93


maiiubriumobdiici curamus. Tcrtium os unacum cariilaginc, rcliqua:
glacJij parripoflctat
fimilari. adco, utuonnulli uniucrfamhancoffium ftrucm
^upiM abcnfc imagincuocarint.
ali],qui cancspotiusacfimiasquam homincs
fpcdarunt, mucronatam cariiiroincm dunia.
xaijllo nomine dignantur: quod hxc falicn gladi)
mucronis formxacccdat^ipTiimqjcanum
peftorisosenfisimagininonitaapteachumanumos confcrriqucat. Hxcimaginum coilatio
aiteftatur, ueteribusiliishominum cadaucra,
Galcno autcmiimiarUmdiftcflionifuilTcadhi.
bita. Cui fenientia: Celfi quoquc oratio, qua illc
ospcdoris utrinque lunatum cflt- fcripfit,
iutiragatur.id cnimde
fimiis &
canibusfalfoprotuliftei^quumtale quidin illisnihil appa.
rcat.quippeiiihom(;)eprimumpeclorisosfupcrius,aMkunduminfcritis,nuiIiolaiiorafunr,
quam ubi ha;c inuicem committuntur. Pcaoris oftis fubftaniia admodum fungofa mot
Iisqjcft,&:antcriori fcde magiscontiniiafquamaquampoflcnoriobduciiur. Poftcriorcnini fisjulflina.
fquama muliis inarqualibuscg donanir foraminibus,qux haud peruia
fedis
•cundiim funr.t-d '
uafis fo-
Afig.:.
lumuiam praibcnt, quibus idos cnutrimr. Atque hxcforaminainprimo tantoma^is
ofl'c 'I>c{lcnisoJ],s

funtconfpicua,quanto huius oflis crafsiiies fccundioflis craflilicm fuperai. Qiiid itaque^^pc


a:orisos,illis
coftisquxorbiculaiim thoracisamplitudincm cffbrmant,ftabilicndis procrca,
tum fit, ncmincm
latcrcrrbitror qucmadmodum ncque, quod propugnaculi
:
cliam uiccm
lccundariogcrir,eosc{!ufus hominipra-ftci,quos gencraiim thoraC:S
ofla pra-bcrcin huius
CapitisiniiiorcniIimus.CartiIago,inqiiampcftorisosexaciiitui-,fubdiiorumquoq!cftpro.
pugnaculum, & malum granatum uulgo appcilatur.quod (ut arbitror) unius balauftr| apicis uji,s.

imaginiilla acccdat. A quactiam forma,uulgus ipfam cpioloiialcm appellat cartilasincm,ab


imaaineuidelicetIaryngis'"opcrculi,pccronsofliscartilaginifpecicnonadmoduimbfimiIi.
crfp.jS.
VcrumhuiufTiodinominumcopiam ad prxlcntislibricalccmunacumc.rterorum ofltum
nomlnibus fubiiciemus.
Modoautem nihiladdcndum fupcrcft, nifi fortc coflarumdiiclus
coftarum ofl"ibus longe quam 111 cartilaginibus diucrfus. Coftarum enim ofla "
in
quum prf
cadf. mum a uertcbris abfccdunt in poftcriora dcorfum obliquaniur,
, ° hinc ad ihoracis latcra &
dcorfum fcmpcr obliquc uerfus anieriora dcclinan t," quoufquc in cariil.agincm dcfiiuint obli
A.
quc ac circulatim furfiim in anteriora porrccam.adci ut coftx ubi cartilagincm
;adcDi
fi.
primum cdu
B E ciint,arcuatim,S<:in angulum quodammodo furfum flcdaniur.^
rf<(
Iftc coftarum duftus non in
folum quxpccloris ucrum & in rcliquis omnibus,fi fone
iiCcitJtC'
illis ofli commiiiuntur, cuidcns cft :

duodccimam c.^iccpcris^cuius cartilago admodum obfcure furfum Ij^ccftat quanqua intcrim


immfc' .

cwicLi. hic inflcxus potiflimum in mcdijs, quinta niinirum,fcxta,fcptima,oflaua & nona uifitur,in fu
pcrioribus uero ac inferioribus magis latct.

BE C^RTIL^GINE^
dis b^fiafcribiturfubjlantict,fiu cordis
ojf. Caput ^X
<^E C ft^uKl m.-{qiicc ctrfcricc arterialisUencc r.tJi.^

ccs perfinBorie cxprim t, ab omnib. conn.ttis corporibus partibus'^


ue diuifas, C^duobuscirculisfmilimas.^^ ^f^'(juidem arterice
magnce radicem notat, B
uero .irterialis uence radicem autecon . G
nexumindicat ,quo uaftinuicemin ipfo exortu conn.fcuntur I/le .

connexus,(Juipotifimum cartila^qineus ejl ,non ex hac rudifgura pa


ttndus cfnerum cum ex alijsfextilihrif}guris,tum maximeex oRaua cr dccima,quas non oh
fieritobiter cumfiorum charaBerumindicibusmodo perluHmre 'Parum .

autem opportuneJaccrcm,fc.ifdcm tabulas uarijs in locis


jrecjucntcr proponerem.
^

e FORSITAN pra:fcntilibro,osaIiquodpra-tcrmififleuidcamuf,
hocloco ctiamoftcxcordisfubftantiemcntioncmfacicndamduximus.
Galcnus nanque ab elephiitis cordc, a quopiam fuorum familiarium os Li.Jet.^J/
cximiarmagnitudinis c.xc(flumprodidit;&grandium quidem animalm mimjl.fid. S.
Ego autcm haflenus,
cordibus os,minorumucr6 cartilagincm afcribii.
Huniduil COf
nullocordc,itancqueinhumano cxquifiiumosrcppcri,caq;Iedc,
uti in
ttcro ojfc dc '
qua Galcnus cordis os coftiiuit, fubftaniia obfcruo cariilagineam,qua; ^iULi.

mca quidem lcnlcntianihil cft aliud,quam " magnx artcrix& ucnoD artcrialis radiccs a cordc
' Gdrtildcrinci
1II£ flO' cordisfiiijlan
tiiitiir
principium duccntcs .Qiiippc radices ha;,in quibus mcmbraiiarum bafes confiftun t,qua" ma
tericrum
94 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
tericrum e duobusillisuafis incorrefluxuiprxficiuiitur, multoduriorcsfiiiif, quamreliqiia

illorumuaforumfubftatia,adcoutradiccs cartilnginis naturaparciciparenonnihiluidcantur.


qua;inbobusitaintcrdiiindurelcit,utquadrupcditcoftarumcartilaginesinalbum&friabile
os cxtrinlccus cartilaginc tanquam mcmbrana obducftum degenerarc,prius fcriptum eft.Ha^
itaque uaforum radices " pcrindead fc mutuo fun t coniermina', ac frVluos circulos in puntfto
inuiccm committeres con tinuarcscp.ita ut dcxtcr circulus ucnx artcrialis cfletradiXjfiniftcr ue

rrofqui amplior cflct) magnx arteria;. Vbi autem circuli mutuo commiticrcn tur,is locus cflet,
quo hxc uafa fuis orbibus fimul connafcuntur uniunturcp,acubi op tima cariilaginis confiftc
ret portio,qua: oblonga &
ueluii teres cflet tota nimiru fedc qua ilfa radiccs inuicem comit'
:

tutur,& rcliquxintcrim circuloru poriiones cflcnt rc&ilx. Ac proinde per meliccbit radices
has,aut cordis cartilaginciTi, autos uocarc, modoaccuraicipfarunatura quis intueatur, nccg
t^vMomko cum Galeni feclatoribus ipfius fenfa adinodum ofciianter crucntibus lam (-tolidus fit,ut
rumUpJus, cordisosinftar a aut ti cflormatumfibiperruadcat.QuienimpoftGalenumluimanicorpo
rishiftoriam fcribere aggrcfsifiini, in cordis bafiosquoddamcxtru(ftumrecenfcnt, quodla^
ry ngis fuperiori fedi ' prxpofito,8<; ab " imagine voasllf nuncupato^afsimilant. Ncq;fatfuit
illis hominibus ad hunc moduin,os in humani cordis bafi conGnoerc:quin imo fcrmoni adie
ccre,cordis bafim,atqi idco ctiamuniucrfuin cor, ab ipfono lccus firmari quanr lingux radix
illo olTcquodlaryngi prxponiiur. Arbiiraniur nanqj eor ciuimodi oflc firmati!,moueri:noii

expendcntes cor etiam fi eiufinodi donarciur oflc,ipfo no minus fufRiIciri poflc^quam tcrrcus
palus Icclum in acrc fiiftincrct qu.ado is lcflo all igatus, fimul cum ipfo dcorfum cx alio proi)-
;

ccrctur .Qiiamuis intcrim quatuor cordis uaforum ad contcrminas lcdes conncxum nonni-
Mtjiconm
hilcorfuftincrc, haudinficiariponumus .Ca:icruin huiufmodihominumfigmcnta miflafa.
vph^miaca, ciamus,& illorum qviocji ofcitaniiam ncgligamus,quain cordis (utipfi cxiftimant) affcdibus
paUnimim, magiio fupcrcilio os cordis cerui, ncfcio quibus gcmmis&auro mixium, propinant quum
:
fojlm.
ji^jp,.,',^ ccruo non aliud os, quam uiiulo, aui cani, auifuiinfit, cariilaginca' nimirum magna:

artcrix &ucnxartcrialis radiccs. Et ofticulumilludquod e ccruorum cordibuscxcmptum


pharmacopolarum officina: mihi Iiaclenus cmeniits' funt, aliud nihil eflc ecnfco, quam gran-
dius agni hyoidis oflis ofsicuIum,quod continuum eft,& ^ fimillimum nifi quod dextrum
:

crusctiamiranfuerfim in huncmodum \ finiftnimdccunatimrccct, &altcrumcrusaltero


breuius fit:quod etiam ouina lingua, quoiics mcnfa: apponetur, lucc clarius cdoccbii. Porro
qua adminiftrandi ratione cartilaginca; uaforumradiccs inquirenda:fint,infexiolibro,ubi
cordis lcctio pcrtradtabitur,defcribcmus.

TRIVM Q.VAE HIC PROPONVNTVR FIGVRARVM ET


eartmdem cliaracterum Indicem,proxime fequens pagina exhibet,
P RI
.. . . . . . . . .

DB HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER


RI M ^
1. 95
"P uigejimiprmi Capitis fyura itttcrnam^fcu anterioremfcapula; dcxtrce
fcdcm cxprimit , qihr coflis iimititur .

Sccunda, dcxtnvfcapuLt cxtcrnam pofcriorcm'uc fcdcm o/icndit


Tertiafcapulam dcxtri latcris in latus dcpiclam continct,utfinumgihhcc cxtcrioris^fcapul-e
fcdis proponcrct.qui intcr clatiorcmfcapula: coflam.ctfcapula;fiinam cofiftit . Vcrum idiam
cx charaftcrum indicihus rcddctur cxplicatius
Inprimafi^gura "Z^Xz^-Y fcapula: ofcndunt hafm . Ejl cnimfapula quodammodo trian ^
gularis. Z ucro.cr a,o- fupcriorcmfcapula: notant cofiam.Y autcm^cT B, coflamfca
fula: infiriorem :adco ut 'Z, fopcriorf(t hafis anqulus, Y infirior anqulus ; ^ CT -B tcrtius

f:apulce an^ulus,qucmfcapuLtfupcrior ct infrior cofia; cSflituunt. J^tqi hxc obiter ifiinotant


\
charaBcrcs:fiinguIis autcmfiorfm aliud cunt ccttcris in hutic modtitn infignitiir.
i,z ScapuUfinus, ciii hiimcri caput articulatur. Infccudafiqura'B notattir infriorfiniisfc^
des, quct qiiodatnmo do orhiciiLtris ^,fiuperiorfiedcs magisjlriSIa, contrahaijj in primafl
efi.
gura ^^indicat protuhcrantcmfinus fcu ceruicisfcapuLt partctn, d qtia diio hiiiiis articulipe
ailiaria Ii^amenta,undcum cxterno capitc tttufuIiciihituflcBcntitim antcrioris pronafciitur.
'
,D i,z Ceruixfcucollum ficapula:. crtim C ctiaminfignitur radix ittferioris fcapiila: pro^
ccf7is,quiE,fz^ F infifftitur . JDcittdc C inprimafigurafiinum<picndatnindicat,fiihin.'
tcriorifcapulte proccfiii coitjpiciitim

f F inprimafigtira,^ E o- F infccunda,intcrioremlnfiniiatltproccffumfcapuIa:,in(jtio F
frotuhcrantemnotatpartctn,ctiicIauiciiIaaIIigatur,!3-pettiittnititur. E ticro, proccffishu
itis appcndiccm f affcram commottfiratpartem dipia ligatncntumpronafiitiir hinc
. titttctn ,
, ,

infiitttinutnhumcrtim(qiiiKittdicabitur)pertincns.

? ^ i ILadixfJnna:ficapuIa:, fieuipfa fcapiila:ffina,qua: in hotttitte fiiimmt"iproducit humcrii,qiiettt

K. K in prima crficiida er tcrtia notaf,ct L etia in prima ac tertia. Ejl itatf G cr M/pina: cx'-
orttn longitiido. Quodiicrd ah Had Kfirtiir,fiitttmus ef hutncrus. Vhi cnim Hccrttitur,illic
Jpinadficapula: dorfo abficcderc diccmtis. l^erthn K
priuatitti notaturfummihumeriappetidix.

!; 15 3 Sinus fimttti hiimcriadinodutn Iciiitcr ca:Iatiis,cr admittcnda: cLaiciiIa: paratiis .


'Ii,3 ScapuLtfpin.t pars crafiior,infcrdum appcndicc dccorata. ^dG cnitn,crl, QyH^fjbina
fcapulc cfl crafior, qudtn alihi.^^ G ueropcr I adK afpcrapars tiotattir ffitiit,!^ fitnttti
hutneri . Quodautcm infcciinda inter I ^ FI confifiit, cr in prima inter L cr aja:ue cfi^O"
miniittt afp>cruin.

1,M crc.i Iiifiar oLIiquarumlincarumfuhcrcuIa fiinus pcrindcconfiitiictitia , acfi illi d cojlariim


conucxisfc.-ipulct cauo cffinf imprcfii

7,0, i SedcsininternafiapuLtrcgioncmagiscatia^qtuTficctidctfigurctlitcrisGo^HreJfondct.
"P 1 'Protiiherans crafiwnf infrioris cofia- pars ,qiictininternamfcapuIctficdcmprotttinct

p i Hacfedc infiriorficapida: cofa latusuc cfficitur aciitius , idco^ magis prominet , uttcrtius
brachititn mouetttititn mufiuliis hinc prompfius exorirettir

' Q^t Scapiila: infirioris cojlttafpcrfittus, tinde interior ciibitiim cxtcndcntiutn pronafcittir tniifcu '

lus, H. incuria clapfium cfi.


S i <^dficapulceexferttamfedemproftiberattsittjir.ioriscofice pars.
T 1 Itnprcffio O" ainplittido infi-ioris cofice,undctcrtius brachiumtttoucnfiiim mtifculusnaficitur.
' ,1^ z Hic cxtcrna fcapula:fcdes proptcr crafiitictninfrioris cojlctitifignifcr caua,ccrnitiir
Quodcnitn intcr Vcr/^sCr Go IIconJifiit,tctiuifiinium tnaxiinc^fubtile crfolidiim cjl.
^ ijij 3 <.^ppcndix hafiisfcapulce ,adprincipiutn ipfitusffince coalita.
ij? t_-^ppcndix infirioris angtili bafiisfcapula:

$1 Sitpcrioris atigiilifedcs, in intcrnamfcapulct rcgionem tnodiccprofuheratts,

^ 1 j 1 , 3 'ZjJiiperiorctn hafis anquliim aittea notauit


d 1,3 SemicircuIarcjDratnen,feufiitius,infuperiorccofiafcapuIct conjpiaiiis

^jO? Sedcs in cxtcrna Jcaptila: re^qiottc itttcrjpitiam cr clatiorcm fiapiilce cojlam confiifetts T^c ^ .

rtiinbpritiatiiiifcapiiIctfcdehicttotattctiuifiitttd,tnaxitiiej;juhtiIctn: et qtiodamodo pcllucida.


c aiitfiraminulii indicat hicficipcter apparcs , ct ucnula: inihificapula niitritiira: itia pra:hcns.

Q.V A
&

ANDREAE VESALII ERVXELLE^JStS


aVARTA VIGESIMI PRIMI
CAPITIS FIGVRA.
V R S E NTI figiiraextcrnctmfeiipollcrio^
rem canis fc.tpiilj!fcdem in hoc dclineaiiimus, utpromptc expcnde^
retiir hominisjcapiik ad canis,aiit oiiis diff creiitia,qiiam in fiiin^

tno hiimero , aiitfiipcriori fcapijie proccffii notabiinus . Si^qnificet

igitur B fcapulitgihbiim ,feudorfum.ac<.^qiiidemip''


fius infiriorcm fedcm B autem fuperiorem, ^ aniinamis collo cit
,

pitiucpropiorcm. C(yDfpinamfcapiiLt; notent,fuper


fcapuli£ ceriiicem non cxcedctitcm. Efca^
piila: ceruiccm.

Scdpntdrum C A p V L AB ' utnnqucfingulccpofteriorithoracisrcgion/ucrfuslLipe tnttm itt'

Jitus nncxus. tcgrjrU R.


riora innituntur, ac occipiiis ofTi, ccruicis,thoraciscp ucrtebris, coftis,&
o(Ii " litcramrctcrcnti,mufculorumduntaxatinterucntucopul<inir.Oc
cipitis quidcm ofti bcncficio fecundi kapulam moucntium mufculij
tah.y.J.
qui ctiam hancmultarum ucrtcbrarum fpinis committit : uti
'
tcrtius
c VI inu[c
fcapulxmotuum dux,qui ccruicis ucrtebris illam ncc"tit, ''
Qtiartus ucro Uh.C.
fcapulam mouentium,illam aliquot thoracis &
ccruicis ua'tcbrarum fpi d lo M&.r*.

nis firmat.Coftis lcapulam comiitunt'


primus ilbm moucntium mufculus,& thoraccmmo'
f j r,
ucntium' fccundus.Oftiucro refcrcnti" lcptimiciusolTispcculiariummufculoruopcfca'
i/ tih.L.
f7
pulacopuIatur.Iiihominibus,fimi)s,aclciuris,&liqux alia clauiculisdonatur,cxabund.i:tili gs tib.R,
S.
gamciuorumauxilio, " lcapula" clauiculis coarticulatur,clauiculxcj;contcrmina cft.Iiiom^
b intc^df
ucro animalibus brachi) os lcu hiimcrus ipfi articulatur.ac proindc fi homincm fcapu rim CU.rti
iiibiis '

Jm.
lisdcltitutuni finxcris,nuIlaranonchuiTicriarticuIum lcrmonc conftitues. Adcius nanqucar
iintegrxji.
ticuli cft, humcri capui alicuius oftis finuni fubirc, atqucutmouca-
conftruc"tioncnincccnum
S ai R.
quapiam firmari. Porro huiufmodi fimis occafionc,'' collum
tur,in aliquo oftc ueluii in bafi
hi,:jig«r.
qiioddam fcu ccruix fcjpulx protuberai, in cuius cxtrcmo fiiius tam alte latccp cxculpitur,
' C,D.
quantum humcriarticulouarrjsadmodumcpdifFcrentibusmotibusmoucndocxufucft. At- U.-.figtir.
A.B.
quchicfineprimusprxcipuusqjfcapularumufuscciifciur.cui alius moxfubfcquitur, ncque
ipfcquidciTipccnitcndus,thoracisuidclicct pariiumcoftisiiiicclarumcomiiiunitio atquc cu-
ftodia. Aiiteriores enim thoracis paries tucmur, multo anteprouidcnlcs qux occurfura Ixlii-
racpfuni,&ant:cipaniesucltranfilirc,utidqu6dingruitdcclinemus,autobiicercpcdorimu
nimcntumaliquod,aut manibusquippiamquo dcfcndamuranumere. Qiiinimoplcrunque
& lolismanibusaiiiepcricliiamur.laiius elTirraiihasuuIncrari, rumpi,cotcri, abfcindi,quam
quod Ixfurumfii,adpc(ftuspcrtingcrccoccdamus.Thoraxenimrcfpirationiscftorganum,
quemadmoduni &abillo coniplcxus pulmo:corautf:infiti caloris fomcs.irafcibilisqjanima:
fcdcs cenfctur, propugnaculis ob idctiam cgens ualidioribus. Porro quum poftcriori thora-
cisfcdi,8L anteriori xqualcab occurlantibuspcriculumimpcndeat.corum ucro quxobeflc
ponuniprxcogniiio,inantcriori &
poftcriori rcoioncncquaquamparfit,nonprxfcniibus
nimirumin poftcrioriregioncoculis^oportuitfane&hicquoqucNaturamartificiumquod-
dammachinari, poftcriorcmcp thoracis fcdem ncuiiquam ncgligcrc. QuocircainftarualIi&:
mirabilispropugnaculiucrtcbras thoracis inibicompcgit,&fcapulastanquamduoscIypcos
&fcuta,firmilsimoscpmurosobiccii.hincrurfusaliumufumhominiacccfl"uruminimeigno-
rans.quo complurcs mufculi motuiimbrachij autorcs, fcdcm quafulciantur,&aqiiaorioi,
ncm aptifsimeducant, commode adipifcuntur. Aiqucid prolcftofummxopus eft iuftitix,
codemoffcadiam uarios prorfus^ncccirariosufusabuti,&uiidcquaquc ica fcapulas cfFor-
marcutpriuatimadfingulosufus confi^txccnfcriqucant. Scapulacniminarqualiscftadmo-
dum,omniqjcxpartc fibidilTimilis. prxtcruarioseiiim ipfiusproccftus,finus,iubcra,appcn
dices,ciusq! gciicris rcliqua,e quibus oftium difFcrentias dcfumpfimus, fcapula trianguli diffc.
imaoincm quodammodo cxprimit.'" Primum nanqiic^pfius !a-
rcniibus latcribus cfTormaii
fi.
tiis,quod bafim fcapulx pcrpctuo uocabimus, ca fcapulx fcdcs cft, qux fecundum
pultc. dorfi lon
giiudincniihoracisucrtcbrarumfpinisproximecxporrigitur.bafishxcobliquaconftallinea aix.

qux fupcrius & infrriiis, uerfus corporis latus oblique ucluti in circuli conuexum inclinata.in
medioautcmcrcbropaululumlunatacauaqi uifitur. hitcrdum cnim continuoduiftuwtafca-
pul»
.

DE HVM.^NI CORPORIS FABRICA lIBER I. 97


t3ula!ba(is,huncmmodum ( gibbaeft.deinde baf;,s hprctenuisadmodumuifiuir
quamuis
inlenon tamcn partc &
fupenori modicc quam alibi crafsior apparcat,
& infenoris partis
cra(smesparusfupenoriscraffit.cmadhucu.ncat.Huicba[;plerunqL.c"duxadnafcunEurap B./Tsufpm.
1 1.!,)^
pendiccs:u,iaqi,ide.ii3qua:grand.orcraffior^&longiore(tacpcrpctu6appa.-ct,adbafis£
tcra X. m{enoremconj.ft.tanguluminfign.tcrobtufum,acuclut, orbicularcm.alteraautcmappcn:
d.xaI.quantulufL,bfupcriori habctur angulo,,ll.^pbaf.sfcd.
coalcfct, ^.qua fcapulx-Mp.nam
pnnapmm ducerc aud,cs. l^a-tcrh^sappcndiccs et.am bafi mollisquxdam cartilagoadna,
£.Ac.™^^^^
ictur.cus cartilag.nu ge.icns quo oflium c.^ctrema ntai. comm.lTa
oft,,auger, folent. Vcrim in S"-
hom..„bus ha:c cartilago longe brcuior mmorcp cft, quam in
ou.bus &
bobus, al.is&
anima.
hbus quorumlcapuk-thoracispot.usincumbiitlatcnbus3qu^im,uti.,hominc
.zpg.i
Doftcrioritho
1 B ad Y.
racisW,ucrtcb,-.sproxima.Atq,itapnmumfcapL,IxlatusbafiVuefchabct,c!L,'oautc-rcliqua
Su.„,-or,-s!n
,ntcrfeuar,ai,t. Infcriuscn^m^abhum^horibafis fedead.nodumobl.qu^
furfum.nantcr^o, firi^^^Z
Sprrf ad ra duc.tur: (L.per.us ucro (quod tan to brcuius
eft infcnori, quanto inierius cft ipfa
A.
bafi bre
u.us>ionnihil dcorfum in cxtcnora fcrm,-, quodammodo
tranfuerfim
m angulum coeunr,& lanufculam fcapufe partcn fuis cxtrem.s fimbus con
latcra
proccdcns Duo hxc
1,1/7.;«'
tnrA.B.
t.ncnt in
I
qua ccru,x (capufe fi.iusq; co.ifpic, turjiumcr. caput cxcipic.,s:ade6
ut hac fedcs(fi modo an
>.«,! fig.
1
plrlococa,fcnpoff;t)tcrtiusfcapulxa,,gulusfuturafit.qt,a,,doquidcm'pnmumanauk.m
z.
iuperiorembafisangulum numcra.iius,' lecundum uer6humilio,T.n.
Cxterum duo hcccla,
y.
tcTaiL,.shn.bus tcrtium anguIumconft.tucntia,nonl'olumduflu&breuitate
pt uerum etiam intcr fcdifcrc ^'"^"f'
craffitic Infer,usa,imlams,quoaltii'is a
bafi furfum confccndit^cocraC
[ddprimd: lius inl.gnitcr ip.lium cfftc.tur. non al.tcrquam fi
Natura huius latcris bencficio fcapula; '^'J"'^""'-

fe.s.
aI.oqu.ntcnu.&:.nhrma:magnurobL,radd,tumuoIu,ff-ct,acdcindcfccundari6qu;buldam
mL.icui.scommodu-xortusIocumprxparauiffi-t.l\a:ta-idcnimqu6dmufcuIoruquoruiv
dam gratia (ut mox fubi,ciam) huius later.s craffitics intcr.iam fcapula:
^,0,P. p.
t-dcm ' cau.orcm rcd
d,t,& in extcrna icde feu gibco, uclu ti
finum cftormat, ipfum quocjiin fua cxtcrna fcdc pro,
'
; («tfj- 2 /i.
pc .nter.orcm bafis fcapufr angulum = comprcffioncm
i6,H,S, T. obtinct.ac dcorfum quadantcnus cdu
citur,ut , mulculus lOinc pnn c.pium funicrct,
cuius opc bi-ach.um ucluti pcclo.c rcflcxum
'Smtjcul. a
rctro._(um ducitur. QLiinetia intcrna huius
latcns lldc, iuxta ipfit.s clatio>-cm partcm
ub. K.cr qua icl
(capul.-c ccru.ccm tcrminat,etiamoblongus finus aliquantulum afpcr inxqualisq; confp.ci^
t
tur .nu culopnnapium
porr/gcns,quemafcapulaenatumcubmcxta,fionisautorem.n fc.
i nmujc. cundo l.bro aftcremus: ..„bi pcrpctu6 infcrius hoc fcapulx
tjb.T.
lams, infcriorem coftam uctcrum
morcappcIIatur,,qu, fupcrius .nfcrius^; fcapula: latcra
. m/F,c. uocaucrut. Po rr6 fupcrius fca
, .../i.F. pulx atiis tcnucminimcq; ci-affiim cft,ad cam ufq,-fcdcm quafcapulx
ceru.cis" fupa^orrcaio
ifeil.a.
co.ifift.t,mtcrioi-qjfcapuIxpi-occflusexoritLir.hacnanq;(cdefupcriusfcapulxlatus,mpcnfc
jfig.cap.
/(/».
4 ci-alic-(c.t.Dai.depnL.atimhu,cIatcri,uxtai,itcriorisfcapLiIxproccirusradiccm;'
'i /.
finusqui,
.vfigur.
dam icu mcd.um foramcn inftar fcmicirculi infculpitur^uiam
porrigens nerui quinti pans 1,-^^,
C,D. uorum dorfaI,smcdull.x furculo,hac una cumucnulaartcriaq,poftcriora,i
".^.fe.i
adeunti. Cxtc,-um fcapulx ccru,x, qux intcr fupcrioris
fcaptLfedcm c™, r„.„
^
Cllf D. & infcnoris fcapulx coftarum fincs
habemr,cranaeft,ip%fcapulacxampla tcnui^pfcde in.b.coarflata,&
fecundum lat.tudiiiE
A, B. mcraliata ceriiitur. Ccruicis tameii = lonoitudo (l-u
i .fe.C,
i.itcruallum, quod a fupcriori corporis
partc ad .r.fa-iorcmmctio,-,adniodu,ii ccruicis craffiticm
7
7 fJIHpIf fupcrat,qux ab aiitcrion partc in
CT 8
poftcTiore pertinct. Ccruix i.ifignius adhuc extrorfuni
itfc.r.
duda,dilatatur,& ut.pfi, oblonoacft, 5-»-.
W& .H .tact.amoblongumeftormat fi.ium,infcrioripartccirculancircumfcrent.atcrminat,,m
fupc
f stmfcu.
nonautemparteinacutumniagisexporrcftum.Atqueidproptcr',-mprcflioncmaccidithic
x.unum e,
.ntcnixceruicis fedifa(flam,tendinis eius mufculiducciidi
gratia,qui inti6antrorfum& bra,
{ (rffc.il/tC chium c.rcumueriit.Prxtcrea fi.ius ccruicisq; fcapulx
'iVnofiit.
'
fupcnorpars^i.ihocprocai^is cxtubc
: 6mufcu.
rat,quo aptms h.nc duo ualidifs.ma huiusarticulipronafccrenturl.gamcnta " &
cxternum
tab.m.
quoquc caput e.us niufculi co.nmod.! hinc principium ducerct,
qui cub.tum flc&ntium an.
,i,ifigur. teriorccnlcbitur Hicfcapulxfinuscartilaginc rcliquo,-r,art,culi
finuummodoincruftatus
non admodumaltecxlatur nequcctiam hutus longiiudo &ampIiwdo
B, C. .
refpondent hume,-i
capins quod ipfi inarticulamr,logitud..ii & amplitud..ii.
hwgc E, Quod faii^ in hoc art.culo Natura
pecul.a.-.tcr
mach.nattLr . aliorum cnim articuloru.n capita fin.bus
exquifit^ consruu.it n.ft
otd G,F, iorte fcmons cu.n t.biaarticulumcxc.pcre ucl.s,
in quo t.bix finus fcmoris cap.t.bus
non
rclpodcrcac pr.uanm in illo quoq; articulo Natura aliquid
i. c dcin mohri intclliacs.Quaiaitur parte
xpcnde S gcnu ab a horturticuIorE rarionc d.ffa-t,fuo diccmus loco
nunc ucr6 humcri art.a.lus uenic
:

'g.ciufdan
expI.candus. Qi,L,.ncrgo Naturahunc
CdfUis.
fcapuIxfinumfatisleuiter,laxorum motuum araua
cxculpfiflct,aium<5nonualdcamplum lo,igum^crcau,flet(pra:tcr
pcculiaria huius a^^rticuli

I liaa-
pS ftNDREAE VESALII ti b V ii E L L E N S 1 3

fcapule proccfliis,
liCTamenta.qua; infccudo libro una cummufculis profcqucmm-3& quofda
icrmonis con-
^fXfZnfic quos articulum a luxationibus proliibcrc tum audics, ubi illos quoquc iam in
jKto-a«(;&. icxtu pertraflabimus) cartilaginem quandam ligamcnti fubftantia; compotcm in hoc fnm
crcbrocfRnoitjquafinumaugct.profundiorcmqjcfficit^nimiamcjiluxandi promptitudincm
indi,
multum corrigit.parum interimlaxifsimos diffcrcntcsqjbrachi) motiis^quibus niaxinie
oemus.prxpe^icns. Inambitu cnimhuius finus ca cartilago ponitur, fcapulxintcrim,ncque
etiamhumero connata,fcdtantum lig%mcntis articulum inorbcm amplcxantibus adnexa.
Huius cartilaCTinis cxtcrna fedcs craffa eft, fenfimcp ad finus ccntrumducla gracilcfcit, ac muU
inftar trianguli
to ante ccntrum definit.-quafi' quis finumin ambitu anulo augerct, cuius orbis
efrctcontufus:&iftiustrianguliextcrnumlatus,cxtcriorem articuliambitumrcfpiccrct:infc,
fpcftarct.adco ut duo anguli am
rius uero latus finui incumbcrct: fupcrius autcm humcri capiit
bitumarticuli contingercnt, tertius intcrimfinus centrumlpcdarct.Cxtcrumhanc
Naturx
indufb-iamfpcflatuiucundifljmii.ctiamfihominiscorpusadmanunonfit,inquadrupcdum
&: auium oenibus prompte intuebcris, quum pari quoque artificio hic tibix offis finus pcrpc-
fcaputepro-
tuo auaeantur.Huius itacp cartilaginis quotiefcunquc rcpcritur, bcncfiicio,finus
fundiorcuadit, &
intcrim cartilago impcmi comprefiioniq; oftium facilc ccdit,laxum huius
ar

ticulimotum minimecohibcs. Proceftcis ucroquibusprxfcnti articuloNaiuraprofpcxit,


'^"'"tC
duoccnfentur:quorumaltcr'' fuperioreft,fummusqihuir.crusnobis uocabitur,atqiicmox i{^ ,--.,fig.

Inctr.orpro. a fcapulx' fpina pronafci doccbitur. ucro eft intcrior ac minor,qui' ampla radicc cx fupc
' altci-
^
latus antrorfum lcrtur,antcriori
riori fcdc ccruicis fcapulxprincipium ducit,8«: hinc utcunquc , .^.'^j

articulipartiucrfusfupcrioramagis oppofitiis.lnfcriorhuiusproccftiis pars c.xafic la-uiscft, f,

tir-pz-^.
acinftarantiquscGrarcorirliterx C cauus, ob idcp ctiain uiy^Ms appcIlatus.AIrjucrbaqua-
danr imagiuc, quam obtinctcumaltcra anchora; pai te, qux terrx iniigitur, dywioiM
hunc
procclTumuocarunt.NoniuilIirurfiis,quodcornicu!xroftrimodoincIinati!r, li-a:^a.x.!aJ& ap
opinilante Ga
pcllaucrc. Atquc hxc nominaGaleni intcrprctes fubini- Iufcrunt,ad hoc ctiam
jcno,fibiinnominibushtc parum conftanti. quumiscnimalibipene fcmpcrhuncproccfium
Kj„<vj3s»i; uocatjin dccimo tertio tamen de Partium ufu,eo nominc illum icapulx
procclTuin

donauit, qucm fummum humerum uocamus, Vcriim huius proccffus nomininn mcntio,
poftraodum ncccirarib incidct . nuncautcm quod dcinteriori proccfiu adhuc cnarrandum fu
pcrcft.percurrcmus.Inferna itaquc fcde is Ixuis cft, in fupcrioriautc parte afper inxqualis. &
" '.^^ r.
in clatillimacnim fuiprinciprjfcdccrallioruifitur,&:"inxqualitubercprominct,cuiclauicula
'•'t'-^'
fcr?incumbitacinnititur,ualidccf alligatur.' Inapiccucr6,ubiappcndiccmexigit, etiamafpcr
cft,ut aptius ' intcrnum antcrioris cubitum flcflcntium mufculi caput ab ipfo cxoriretur,&: li- y nmfai.

namcntum humcri articulo pcculiare hinc principiu obtincret.° Intcr apiccm ucro &i tubcrcu ub.n.

kim, qiio clauicula penc fuiriilcitur, hxc fupcrior procefttis fedes ctiam afpcra cxiftit,quo ftrli- ^ '
M-
cius ligamcntum cduccrcnir,hinc ad fupcriorem fcapulx proccflum pcrtincns. Qucmadmo ^
'

diimucrohxc fupcriorproccflusfedcsinhocafpcracft.utopportuiieligamctailla&hocmu ub c.

fculicapiitproduccrct: itaquoqifcapulxceruix orbiculatimforaminulaquxdamnonpcruia


commonftrat, ex quibus commoda ualidorum huius articuli ligamentorum pendet origo.
Nunctempeftiuumquoqueeritjaltcrumlcapulxproceffuinfcrmoncpcrlequi:cuiusnatu-
ramoptime inueuicmus,anteriorcm poftcriorcmqjicapulx fedesnon ofcitantcrfpcvflantes.

Antcnotfni Scapula itaquc'' antcriori fcdcfimacauaq;cft,utcommodecoftaruconucxisrefpondeat,acfu i^fiiun.


cojiis proii,
pcripfeftabilitadcbit^moucatur. dcindcetiam,utopportunalikfcdcsaptarctur° mufculo,
^ ^
ir.ufijpii.^Ji
q^j([Q[3,.f,3,,|-(.^;orciTifcapulxfedemimplens,intr6ana-orfumqibrachiumcircumucrtit.Ca-
ua hxc fcapulxfedcs Ixiiis quidcmeft,fcdnonomnicxpartexqualis.namiuxtainfcriorcm a
ipfiiisfcdcm'' tubcrculaquxdaexigit,modiceinftarobliquiorislincxextuberantia,quxquo-
d.imraodo finus conftituunt,acfi thoraciscoftx,quibus fcapulahac fcde incumbit,tcmporis
fucccftu in fcapuIacomprimerentur,ipfaqi fcapula illarii cffigicm cedendo aftumeret. Hi enim
finus tubcracpinfcnibusapparentmagis,qu;iinautinpucris,autiuuenibus, quibusomniami
mis conipicue protuberant,cxcrcfcuntcp. Ad hxc,fcapulxantcrior fedes ' adradicem elatioris r, fgur. ».

anguIibafisicapulxnonnihiIprotubcrat,aptamq)regioncmefficit, cui alterfcapulaiattollen f^""'f"'-

tium mui'culorum ualideinfertatur. Prxterea fcapulx anterior fcdes qua iummi humeri radi ^^i;^'^^^^
ci I'capuLi;'uc ipinxrcfpodct,infignius quam alibi cxcauatur,non fecus quam fi Natura quum n,o fi.fH

fcapulx fpinam fingcrct, cauam fcapulx parte in pofteriora extraxiffet, ac ita ipfius cauitatem rtucm H
auxif[ct:quemadmoduinficT:ilibusuafis,&i:ijsquo<5quccxmaflauelccraparatur,indiesfieri '^'^fe'-
ccrnimus.QiiandoenimoIlxanlam extcrnaipfiuslcdclocataraconipicimus,plciunquccaua
oUx pars anfx rcfpondcs^finuata raagis,ac uelu t ab anla extrorfum trada ceniitur. idqi in ilKs
i

fciijus
DE HVHANI CORPORtS FABRrCA LrBBR I. 99
fedibus potifsimum obfcruatur, ubi crafflorcs anfc partcs cofi ftunt. Vndc ctiam
ilte fcapular
cauitatis fcdcs inlignius imprcfla; cauatxqj confpiciuntur, qua? cxtrcmis
fpina; rcfpondcnf,
moxcnim fpijiam in totaipfiuscxortus fcdcadextrcma impcni^us craiTam,quam in mcdio
duclu^uideri audies. Intcr rcliciuas intcrim fcapula: cauitatis icdcs,ca maximecaua
ic cxhibct,
qua: iuxta icapula: ceruicem exiftit. prxtcr id ciimi quod in poftenora a fcapulx
fpina, cxtra'
^CD. fta colligitur, hic ctiam fcapulx "
collum impcnfc- cral]um& mtrorfum protiibcrans,hanc ca
ifig«r.P.
uitateminfigniterauget:quemadmodum&'infa-iorfcaputecoft.a,qua;quumcra(Iafit,huius
; '»fe. quoquefcdiscauitatemprofundiorcmreddit.' Poflicrior fcapulxfedcsinfioni proccf]u,ue. ' 35<,/?„,b,/«
fpina,adornata,fi obitcr uidcatur,gibba cft,quod hanclnguram iniurijs
,i,K,L.' noxam fcrcn
citra ^"'^/"''V"'
disaccommodatiorcm ciTe Natura haud ignoraucrit. Vcrum fi prcftius hoc fcapula- gibbum
contcmplemur, dux in ipfo fcdes cauitatcsq; nobis occurrcnt, muiculis fufcipicndis^^aptiflf
.'h^"- mscr Vna enim fiib (capula- Ipinaintcr fpinx infcriorc lcdcm, &
cxtubcrantiore craflioremq^
s. T, Y.
inferioris fcapulxcolte partem confiftit. " Altera ucro inter fuperiorcm fcapulx fpinxlidcm,
,-,fi.mKr & fuperiorc lcajjulx coftam habctur. Atqs hanc quidcm ° mufculus occupat.qucm
brachiuin
':'r™'"4!-'^ciit'" tcrtium ftatucmus. Inferior cauitas inufculo opp!etur,quibrachm circum-
itaw "

j
uertcntiu fecundus numcrabitur.Porro ctfi hxc cxterna poftcriorue fcapiiLx' fcdcs,cum fcapu
s mufc lxfpinx,tum ipfius coftarum gratia,duas has cauitates oftcndat,nihilominus uniucrfa
.
(quo.
"'^''"'^^'^'''^'^'^''«^^'^nituiOfcapulxdorlum a ueteribus nuncupataeft, fimilitudincm a ucro
"«fc G"
"°'ii'i^'S "^orfo fumcntibus.Proccfl"Lim autem qui ab hoc fcapulxdorfo cnafcitur,fpinam
. mfc. uo
tab.r. csrunt^aducrtcbrarumpofteriorumproccfluumfiue.^jriiaarumimaginem.quxquumuctC'
ribusreflifsimefintinftituta^abhisnominibusiiunquamnclatum quidcm unguemdcclina,
lurus,cxtcrnamfcapulxfcdenn Dorfum nuncupabo : fummiuerohuineriradicc, Spinam
fca,
pulx. Diciturautem mihifummushumei-us,quoducteribus ax5»(.io(/ nuncupabatur:
quan-
quamnon adco promptum fic diuinare,quid quifq; hac uoce intclle-xerit.nequc ctiam uel diui „
Hippocratis caula nomen id negligcndum uenit, aut ctiam dc ipfo obitcr ftaiucndri
cft, fi mo mZ^Z -

do a Syropis & [lalcpismtcrdii animuin auocantcs, diuinaHippocratis de offium fracluris


luxationibus idq;genus malis oracu!a,etiam ad nos pertinerc duxcrimus. Qiiare ctiam non
& >-"Znh,s'Z
, '''''S"" •'•/1''
abre fuerit, fcapulx fpinam fummumq) humerum, uti nobis uifum crit defcribne,
atquc tuiic 'Zltf''"
dcmum Hippocratis & Galcni f:ntentiam fcrmom adiiccrc.Ex tota igitur propemodij ampli
jf.G.H. tudincdorfilcapulx"ualiduscrafl^is9cnafciturproccniis,nonquidemedorfi'lonoitudinis
1"^"^^ medio,ucr5nonprociilafiipcrioriipfiusfedc.ProcciTusifte(quifcapulxfpinaeft)lcnfimma
g"* magis9 augetur, ac" tandcma lcapulx dorfo iuxta fcapulx ceruicem
:,f,im. ablcedcs,teixsqj quo-
itaiz. dammodo apparcs,modice antrorfum fertur,infignitcr fupra fcapulx cu humcro articulu '

la
''''^^^^^'^'''P'^'''''"'''''*^PP™''''^'^''1"^''''P'J'^'"'s>luribusofficuliscofo^^^
Kfo"'
\,!fi.K.
''"'^"'^'^W'^'^^'^f':"ibus.Huiusprocefl"usparsoninisanterior,&poftcrior,&'humilior,Tcuis
«p.s miniine9afperacernitur:fuperiorautcipfiusledcsneutiqualxuiseft,fedrudis,&fora.minu
OiR lis quibulda non perui)s dccorata . id^ potifsimu in fupcriori fui appendicis
fcdc,& " ub: i non
r&- K^fi i.ii-r\rrriMc iftc -
.
rirr\rnl a fcapiilx
procu! fr.Tnni bafi,proccflus ifi-*- /-.-^17.,^.- t.,.,....^^
cralTior apparet, ac /;.U.'._ .j . _. 1 -r
fubindcappendice quoq; nancifcitur.
Ncq; lixefanc fruftra machinaturNatura.nuifcuIorumenimgratiahasmoIiturafperitatcs,
quibus'maximus fcapulii furfum ducens mufculus implantatur.Dem proecflus iftc iis quibus
dixi locis afpcrior idco cuafit,qu6d nuifculus ilic laiiorem uaiidiorcmqp inlcrtioncm
inibi tcn-
tmifatl.
tat.Qiiinctiam lixcalpcritas,principiumprxbct dignilsimo brachiummoucntimufculo:
i r.a. qucm,qu6dbrachi-jcumicapu!aarticuIumclcoaiitcriiitegit, i7rai^l<Ax diflcffionumpcritiuo^
t) mufc
.ub.^.
'^^'""'"•''^^'"'^"'^''P™'^':'f"^f'^'''^ fi^iusade^letiitcr&fiipcrficietenusinfculpitur^utnumca-
pitulum,num fiiius fit,xgre di)udiccs. Huic (invd modice promincs clauiculx ''
tubcrculii ar,
' ji i- tieu!atur,ualidifsimis9 Iigami;tis coftringitur. Intcruenietc hic plcrunq; peculiari
cartilaoinc,
'"' ^''"fus quain iii maxillx infcrioris cum fupcriori articulis oblcruari retulimus.^ux
finuli
^i^o]
qua ofla fpe(ftat,lxuis &lubrica fit,& tantu ligamcntis articuluin continciitibus PtculUrk
fcilicet utriiiq;

aftirmata&continua.Didimod6proccnuspars/quxafcapiilxdorfocnafcitiir,ac(utlicdi ^'TtiLgocU
cam)dorfoproximacft,Spinaopportunenominatur,quxcti;Tin'' canibus, ouibus &cquis
^G.H. "l^tritl"
ccrnitur." Pars autcqux a fcapula antrorfum uerfus exteriora abfcedit,ac
fenfim dilatefcit,iiiq! pd^proceffu
iHuer'.
hominibus, fimijs, fciuris, ctfi quod aliud anima! clauicula donatur, obferuari poteft,
.Kfi.i. fummum humeruin appellabimus idnoiiien a Grxcis mutuantcs,qui procul dubio brachii
:

oflls cuin lcapulis articulum wfjLo^j luincuparuiit. ac proinde ««g(u.Ltio(/


haiicproceffus partem ^^^i
uocaruiit,qu6darticulifuperiorcmcoftituatfrdcm,acuclutii!liustutifsimu habcaturpropu.
gnaculum. Atqueitafane abHippocrateperpctu6accipitur,cuina!iasfxpius,tumprxcipue
quando!iiimcrum(qucmipfe iipx^^iistcc uocat)ncquaquamadfupa-iora(iinpcdictciiimirum
I 2 fummo
,03 ANDfcEAB VESALll BRVXELLENSIS
fummo iuimcfoMuxari docct,&: quum dc cffraclo fummohumeropertraaat.Qiianquamcum
&
proccflus f.ntjr^'
hk Galemis ctiS in libro dc Ofcibus audicndus eft qui copagincm pra-ientis ^
T^thmos. iubiungit.hic
dauicula <iHs«(^i«c nonuUisdilTcctionisprofelToribusuocanaflcrit.Vbictiam
TZZ::: quofdam tcrtiunr os pra:tcr proceiTum hunc, &
clau.culam in fohs homi.ubus poncre, idcp
UmKA«<nx uocarc.Tcriium hocos Galcnus dccimo tcrtio deParuumuknn
lio
cUu,a,U »t .
acromion &
M nccnfni. jbus rccenfct,& fimias il!o priuat;qucmadmodum in &
Iibris de Adminiarandis fcctioni-

bus,&inltiisinHippocratisdcArticuIisIibrumcommcntariis.Scribitcnmi,pra:terhundca
pute fupcriorcm proccfli-im, &
clauiculam, teriium quoddam os clTc carnlagincum^quod
cla

coiextui inftcrniwr,
uicula- ad iUum fcapula: proccfifum &
a quo mcmbrancc ligamc tai| pro.
dc Admi,
nafcuntur, quorum bcneficio contextus ifteualidius comittitur. Galcnus in quinto
Hippocraii uocari aii, ipfeq: eo nommc
niftrandis cofcclionibus libro huiufinodi os
quofdrihic tcrtiu quoddam
ibidcm id appcIlat,quemadmod5 in libro de Olfibus teftabatur,
oscollocarc,idcgabilIis nuncupari.quuminterimGalcnusfubmdcinlibnsdc 1 ar.
dc Adminiftrandis feftionibus, ac fcre in omnibus in Hippocratcm
com
tium ufu, & in libris
meniari)s,huitc fcapiilx proccflum uocitaucrit,aut faltcmhuiuslcapulajprocclius

cum clauicula compagcm.adeo ut non parum Galeni inconftantiam hic admirer.multo^ ma


ois lantilj^cr admiraturus fim.dum in hominc tcrtiu
idcartilaginofum ds mihi occtirrat.INcu,
huius articuli cartilagmeni
tiquam enim arbitror Galcnu, pcculiarcm fuperius comcmoratam
loco habcrc, quu cius gcneris cariilagiiics ad ligamfii naturam a ucra cartilagine plunmii
oflis
rcccdit,ncq! ofl^cc ullo pafio fint : quinetiamquumha:c in fimiapcrindeac in hominercperia
alitcrhuius mcmininci,&:
tur.Et fi forteoflllsloco habcnda eflct, pra-tcrquam quod Galcnus
pccu-
ariiciili'i intcrucnircnon autfipfi infterni fcripfiflit.ciiarcprchcnfioneno carerct,quod
liare os in
'
elauicula; cum pecloris ofTc ariiculo, &
rurfus iii infcrioris maxilfcad fuperiorcm gcri,iio>

"ariiciilis &'in ocnu no ftatuiflii^quu intcrim huius gcncris cartilagines manifeftius quam
iUic ^/ig»

hk in fummo hunicro apparcant,eti.Tfi ilkv &


Galcno incogniia: prxiermiflx uidcaiur. Adeo '^'^•P^2
iit adhuc multo fatius fii, pecuIiarS hanc cartilagincm (ct li oflea efl"ci) oflis nomincno habcri, g„„„j.„,.

quam fimul tot ofla Galcnu latui{Tc,clam innucrc.Haficnus iiacp mihihicnunqu.T^quantituis isfi.a.n.

dilioctcr Hippocratis nomine fccanti,tcrtiu os animaduertere licuit,Satis^ pcrfpcdu habco,


Galcnu id nunquam ctiam uidiffe;8<: fi aufim eo ufq! in ipfuni impietatis progredi,affirmarem
illumhuiufiuodioscofinxifTeaquadacum^onifijquxfcfamiicmcnrcfa-iit, fimilitudinc,qux j ^ ^^^^;

alioru oflium articulis contextibus^ ita apponi audics,qucmadmodu cartilagincu os


Galenus v. v.

hic confi ftcrc prodidit.Lubcns igitur coccflcro, tcrtiu id os mc in homine non magis quam in J J^^;"''

qui mihi fecanti adfucre ullus , utcunqi ctia ut a fingulis id obferuarctt^r,


fiinia rcpcnfli:', ut nccj

fedulo fcmpcr monuerim. Ac proinde fi quis id os,aut fimilc quodpiam prxtcr proccfluin
lca i„tcgr, f,,,,
'

riiQjj'»
pulx &:"' clauicula;inihioftederit,fidcmdoinhummcumfcapu!aarticulo,mcaliudciuiir.odi
quidlongcdigniusatqjin artis opcribus egrcgic pcrpcndcndii,ocytis comonftraturum.quod
Qmhntdnr, ucIfo!ahacoccafionclctcnsnuncpnrtcrco.Quamuisintcrimncmineignorarcuclim,nuIliim
ammdihtsfii' &
unquam aiiimal.pr.ricr hominc, fimi.i, Sifciurum, fi recle memim, glircm mihi occurrifTc,
donam proceflruadeo ut uix ambigc,cum qui primus homine duntaxat
^"upocclls ho': fupcriori fcapulf
ohi£c7it. ixfiouiV donari fcripfit,intcllcxifTc foliTi hominchunc procelTuin obtinerc ; quando lilumjn ca
nibiis,ouibus,capris,lcporibus (quicti.iintcriorefcapuIxproceflumfL-paratimnancifcutur)
S<:alrjsqucmcnfxappoiiifolctquadrupcdibus,nullijfupcriorefcapulxproccflxim(atdunta
xat Ipina) fpcc-taret^parii defimi^s cum Galeno folicitus. Liceat igitur fupcriore hunc fcapulx
proceffum nobis tantifper Summu Humcrti, autSupcriorc proccfl"um,dum uerior occurrat
Smmihmrri fciiteiia,appcllare. Porro cuius ufus gratia is homini &
alqs animalibus clauiculas obtincubus
nfis, dciui-,tumdcmii mcliusexpIicabimus,ubiclauicularijhiftoriaaggredicmur. Prxtcrhoccniin
quod ad fupcriorahumeri luxatione is procelTus prohibeat,&: tutifsimu humeri articulo pro-
pugnaculii fit,&: qubd mufculoru infcrtioni &: exortui eleg.iter famulciur,in hocpotifsimum
iuuat,utacccdctecIauiculahumeriariicuIiimathoracislatcribus&:coftisquamlogifsimere-
moucat,illum^ in eo fitu rcfcruet,quo maxiinead fuos motus,quosuarios diftcrcntcsqi admo
dum molitur, indigct. Ai hxc in clauicularit defcriptionibus refumctur diffufius.iam cnim ali
quando opporiunuerit,fcapularii fermoni modum impona-e:prxcipue quum aliudenarran
dumnihilfuperfii,nififorteperquamexigtm.euiufinodicnrcpofTct,bafimfcapulxquaappen
dieibusdccoratur,utcuncpfungofamfiftulofamopuidcri,&nonullaforaminainfcapulxfpina
porrigi,qux ipfi (quum crafla fit) ucnas deducat,nutrimcnlum illi fuppcdiiaturas. Ccrnitur
autcm " unum fubindc in illa ampiitudinc, quam fuperior fcapulx cofta cum ipfius fpina effor „ , ^^ c.

mat:acetiam in interna fcapulxfede.quahsccimpcnfius cauatur,


D B
.

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I.


DB CL I C V L I S, C^^VT :K X1 1.

P R I M A V r G E-
SIMI SECVISIDI
CdpitisfCgurctt

S E C V ND A.

T ER T r A.

TRIVM QVAB hlC PROPONVNTVR FIGVRARVM


E T
ipfarum charaftcrum Indcx.

.
^ -^/ pra;fcntis Cctpitisfigurct dtxtrilattris
dauicuhm Mttriorinttr^
nautcrJuperioriftdt txprtfjam habtt.
Stamda^pojltriorcm iuttriorcmut dextri lattris
clauicuUfician.undcumfuptriori.uoai ip
Juisjedt ojlendit. ' ^ l r f
Tertia infiriorcm ciufdem Lttris clauicularfcdtm
commonRrat,
•i t,i,3 Clauiculo! capitulum, quo
ipfia pedoris ofii articulatur .
o i Capitulihuius primus an^ulus.
"jij? Secundiucapituhangulm.
3 ^ft^'^i"mrcommtmora^^^^
caprtuh circumfcriptiotHconfpicuahttrisB,
C&D . ptri^t ac in fiJra maS^Z
"'"aniJiStio
rtsdoarm^^nuia,indicicharaatrisDhicfuptrpofita.
'h
„3 InanttrioricIauicid.fidtprotubtransIintaidirtaoprimianguIiB
infi.niti ,notatiir .

7 ^;'f''''''flS'''-'''protitbtransIint.tinfiriorisJtdis c\auicuIceindicatur,,iiamF^
mJtcundifigurautcun<;iiettiamo/ltndunt.
G
G Gpriuatimindicatur "fPcritas^adlintc
Finfignit,epoilerioraappartns.

i z Macftdt clauicula adfuptriorem fcapul^ ttndtns


proccfi?,m dilatcficit , Lcriorii
't^rioricp jtac
rtd:
Opia:ttiamIadKiifijnotatur)g,biacJl. ' ' I

„ M
^^^f^rita^ff^^^^^^^^
3 LatiufcuUfcdis cIauicul.infiriorparsItuittrfinuata,
^afptra, non autcmfiuptrioris'
partismodo qibba .
J t

'^'^dlprt^umfr^^^^^^
0 1 3 CIauicuI.efcdes maxime rttrorfum
introrfiwriutprotiibtrans, er huimfidis
pcculi.,rc tuber .
Locusi,,figniterafptr,i,,infirioricIauicuI.fiedcconfpiciim,ciu^^^^^^^
Jui coarticulatur .
j-
j ^ j t t J

!^^,3 htertiafigura (^tuberciilumin/ignitur, cjuo clauicula


fiuperiorificapuyproct!J^,icommit.
t't'>r.Inpr,ma,,crofigura^Jec,mdaC^fcdesindicatur,.l,,aidt,ibtrcuLconfm^

H<^NC figuram intcgri\m trit pra^fitntis Capitis ctuartam


confituerc,inquadextriIatcrispars Rinfignitacartilaqintmtxpri
mit,cLmicula; ciifumino hiimtro articuhptculiarem.Aktra
autpars
Sindicata,cartiIagotfiptcuIiariscIauicuUcupeaorisofearticuIi.

I 3 IN
ANDR.BAB VESALIl BRVXELLENSI9
N VTRISQ.VE lateribus clauicute' (quaj Grarcis liheAt, LatinisUc

roctiamfurctiLx&iugula nominantLir)fingiil5c cofil1unt,pcfloris ofli&£ 7um


Q^ilii

0 ©-.>.
fummo liumcro fcu fuperiori fcapulc procdTui coarcTtata-.Pcfloris offi m
illis articulantur' finibus,quos in primi oflis fummx fcdis latcribus cxcul b jfig.ct.
pcdc7ii OS d7
ptos diximus.ac qucmadmodum
ob!ongifunt,ab antcriori,
finus illi •j r.
ticnUtio.
buscgpartibusdcorfum inpoftcriora ducli,8<: antica fedcquampoftica
latiorcSjintcrnoq; latcrc altiorcs quam cxtcrno ccrnuntiir, ita quoquc fe

habent dauicularum' capitapefloris offi concxa, Ha-c enim finuum modo


oblonga lunt.ac Cl,i,;ji.!i.

depreffa:eifiquis accurativiseorumcircumfcriptioncm animaducrterct^iUam quodammO'


d •figtl.3.

do trianoulam iudicarct.'' Vnusenim angulus in antcriori capitispartc ad humilioraconfi- twfi.C-


ftitjUtcunquc obtufus. Secundus etiam obtufus
' eft, in fupcriori capitis parte nonnihi! uer-
f ',',;k-
inpoftcriori fcdc rcpofitus,dcor, D.
fus poftcriora confpicuus.' Tcrtius acutiorlongiorqicft,
gtfigu.iB
fumcfdecIinans.PonoutpraifcntcsanguIi obtufifunt, itactiam trianguli lincai in.Tqualcs, dd C.

extrorfumcp obliquatx occurrunt.'^ Ula cnim qua: a primo angulo ad fccundum ducitur,bre h t,i,jjii.

uifitur. qua; ue D.
uiffima cft a fecundo autcm angulo ad tcrtium " proccdcns , multo longior
rf C. dd
'
:
i i/ig.i B
roaprimoad tcrtiumfcrtur^omniumlongifsimacuruaqicft. Atqucita lchabctclauicula;ca'
piiis circumfcrcntia, quod multa cartilaginc incruftatur,la[-ucq; cft : cartilaginc tamcn una
cum tenuifsimaappcndicccffrafla,caputafpcrum ac inarqualc canitur. Vcrum ct fi caput car
Pecid!d7!S tilacinc non minus quam & pcfloris ollis finus abundct nihiloininus tamcn Natura htc
,

Cd7t:Ug0d7 '
caVtilaoincm cftlnxit, qualcm priuatim in infcriorismaxillx ad fupcrioremarticulisrcpom S^^^n.s.
commemorauimus. Intcr pcdoris cnim oftis finum ,clauicula;q;caput, cartilago quxdam
uculdtionis
'iTc-'
ctjuicul
X'
pl!<!]07iS0jJc adco ampla
npl intcrucnit,atquc capitis
- . .
&
finuscft amplitudo. Ha;c tcnuis undecunquecft,ac

a;quaomni cxpartc conftatcranitic,& quafinumrcfpicit,admodum lccuiscft, £<:unfluofo


humorcpcrfula,finuiq; fcu pcc^oris ofli nufquam connata. Item qua cartilago clauicula; coii
tinoit caput, paritcr quoquc Ixuis & lubrica cft, capiti intcrim non connata, fcd tantum liga-
mcntis articulum in orbem ainplexantibus.adc6,ut &
hxc cartilago non minus triangula fit,
Mir. quam clauicula; caput pccfloris ofli articulatum.Clauicula ab hoc cum pcdoris oflc articulo,
cttl<ccunutds. jioii rccto tramitead altcrumipfiusporrigitur articulum,quo fcapula; fuperiori proccftui IddQt,!,
'

conncc^itur."' Apecloriscnimoflcprocedcns^exfforliim fcnfim curuatur,&antcrioriparte ifigtir.

m 1,1 fgttt
oibba, poftcriori uero concaua cfficitur," Verum ilico poftmcdium ipfius longitudinis coii'
db A ucfftis
trario du>if uproccdit introrlum nanquc curuatur,
. &
gibba fit, anteriori autcm fede concaua H.
promincns,ubi fupcriori fcapulxproccfluiproximacft: nt,if.g. tib
uifitur: inantcriora infigniterillic
H j'HI
adco ut bis gibba.bisqj cauareddatur.Pars cnim ipfius pefloris ofli contcrmina,& -Ti^tiac^tiyit
i,c,

dicla rctrorium, lcu ad thoracis interiora magis pcrtinct qux autcm fuperiori fcapulx arii'
, .

cuIaturproccflui,ac Wai.uit nuncupatur,anirorfum uergit, &abinternathoracisfedccxtror


fum rcmouctur, dauicula interimin mcdio ducTii etiam obliquata. eft itaquc gibba anicriori
non procul abipfiuscum pecSoris oflc articulo, eauaqi cft
fui partc, in anteriori pciftoris lede
partcfuaintcrna.nonproculuero a fummo humeroantcrioripartc infigniterbrcuicfflcxu
caiia ccrniiur poftcriori autem partc, gibba
: &
conucxa. Atque ut res lcdulo propter crcbras
clauictilarumluxationcs fraiflurasqjexpendcnda brcuiter dicatur, clauiculxduifius huicno-
ftro frefpodct,prxcipuefiidinmcdioduiSu'paulomagismaiufculi S rituinhuncmodu
obliciuarifiingcrcmus.NcquchorumullumtemereSi: fruftra a rcrumOpificefacftunicft.ubi
5

Cumitdtis cnim clauicula iugulum fpecflat, mcritb pofteriori leu intcriori partc caua eft, quum hac afpc' t7J fcre ftf

ttfis.
ram artcriamj ftomachum cum iexti paris neruorum ccrebn ncruis,&: imprimis infigncs ncr- iKiii ojlen-
du ukitiu
uorum feries mcduUa axillam petens, ferri dcberent, quibus potifsimum ncruis cla-
a dorfali
fi.lb.i

uiculauiam exporrigit,&propugnaculi etiamloco prarfigiiur. Quiauerb a JuguIo,autpo. iii ultinix

tius a fuae longitudinis medio clauicula in pofteriora porrigitur, neque alicuius ufus gratia
quirti.

hxc in anteriori fede gibba efle dcbuit, nccclTario rurfus iuxia fupcriorem fcapulx proceflum 11 L.
antrorfum uergit, quoufque proceflus illius " partcm contingat, cui apte coarticulari poflcr, pz.ifi.O.
Tantumautcmhicantrorfumporrigitiir.quantumrctrorfumabfccflerat ipfius" gibbapar. q HiCc pc-
tcs ah intc'
te in iiIiuspofl:eriori fcde,qua:nonprocuI a fummo humero diftat. Sienim clauicula a fua:
grls libi
longitudinis medio duntaxac in poftcriora tenda-ct, ad coUi latcra prorcpcns^nequc clation ticulus cx
culus cur a.
fcapulx proccflus apici articularetur, nihil profecfto obftarer,totamfcapulam clauicula;bc' RcumSco
cojlis 7£7llOUef ^udus co
ncficio non firmatam, fuperthoracem cadcre,thoracis^ latcri proxime applicari,'' articu.
.i

tttiir-,Q-ciuui }Us rcmiie


ciild: acfummi
lumcphumeri cofi:isuicinifsimum ficri,haccp occafione cjuamplurimos brachijmotus prx- tur pro - ,

hmicniifus. pcdiri» Brachium nanque ob id potilsimumin homine fimiaatque ali]s qua: clauiculis do- ptcr iicxii
jiantur aninialibus,tamuarijsdifferciiribus^motibus dud poteftjquodipfiuscum fcapula
arti'
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER 1. lOJ
artiailus a thoracis latcrcpluriinum diftet. Si cnim articulus i!!e tlioracis coftas contiriCTcrct,
uclquauis rationcipfisproxime^qucmadmodiiin quadrupedibus)locareturjip&smanuura
circulationcs&iaftationesadpeiTtuSjdorrumjCoIlum, &;iliancquaquamolircmur;quemad,
modum acciderc noiumus, quii luxatus humcrus in coftas procidit, ucl fcapula inftar slx ob
cfFraclam clauiculam dcpcndet Neigitur adco ncceflariis deftitucrcmurmuniis,Natura hu
.

mcri articulum a thoraceplurimum diftarcuoluit quod lancprxftititfuperionfcapulxpro'


.

qui itaproduciiur,ut elautcula; beneficio a peftorcdetrufus, fiiftentcturacftabiliatur,


cciru,
iple^ articulus hac occafionc procul a thoracc difiungatur. Articulatur ucro clauicula huic CLim,U „J
tsps Q^ proccfliii minimum extubcranti tuberculo
latiorij quamlongiori,
' nonnihil obliquoria' J"""'""" /"me &
lis^ hic confurgitarticulatiOjUt quodnamos fiifcipiat fufcipiaturuc, dijudicarcuixqueas.
fit enim hic ea articulilpccics, quain Grarcorum ueteribus ki^fuJlUn uocaridiximus. Cla'
CLuia,Uf,j,
""^"''^
P^''^
quxfupcriori fcapulxproccflui conncditur, latiufcula cft.qucmadmodiim t.-.-W, &
^
'
Xi^of'
proceffus quoque latus amplustf ccrnitur . prxterea hxc clauicula; pars,ut & illajquxpcfto- •'Jt"''"-"J'^

ris officommiititur, intus fiftulofa magisqp rara cft, quam reliqua clauicula? portio,quod ui- 'rlt'mu?^'
"

delicct ha; parics etiam crafsiorcs fpifsiorcs quc fint ; & ofli intus lanto fcmpcr fuii.crofiora,
fiMfig"- quanto crafliora Si anipliora cernantur Ipfa cnim clauicula in fux- longitudmis medio foli-
. '

difsimaeft,quod etiam hlc fit tcnuilTimaj quodlmodocp tcrcs nonenim prorfus tercs eft.Iii .

".ifigur.
humiliori nanquc ipfius parte ueluti in " lineam protuberat, quac incipit noii procul a cla-
F,G. uiculx capite, quod peclori articulatur, iuxta medium fcilicct poftcrioris anterioris eius &
'-''P'^'^
angulorum. Pertingit autem hxclinea paululum ultra clauicula; longitudinis mcdi'
"'^"ui d
'j.s/i^.G.
""'ji'! hoc parata,ut'' mulculusthoracem mouentium prinius ab ipfaprincipiumduccret.
iijit.uf. luxta huius linea; principium proptcr caput clauiculx" afperiias finuoia confpicitur, unde
'9 1^- ualidum pronafcitur Iigamcntum,clauiculam pcflons ofTiilIic colligans," qua ipfi primx tho
coftx cartilago connafcitur. QLiinetiam aJ aliud huius linca; exircmum, altcra occur'
'''"^'^
'<:\,ifici.
iiF. ric'afperitas,& ucluti alper quidamfinus,quo clauicula'' tuberculo radicicpintcrioris fca-
'.fi.Ah. pula; procefTus pene incumbit, ac a quo ligamcntum promitur, clauiculam illi luberculo
p£T.M,fti
Porro infcrior hxc clauiculx fcdcs,ubi linea illa definit, clauiculaq;"
I

pertinaciter colligans. am
plauifitur,finLiolafit,8<:alpcra,idq!potifsimumiuxtaconucxumclauicuIa;adfuperiorcmfca-
puIxproccfI"um,ubiligameniaarticuIii hunc coniincntiaualidioraquain fuperiorifcdcena'
i.^mifca. fcuntur.Supcrior uero totiusclauiculx regio Ixuis omnino cft, prxtcrquaiuxtaipfius articti
&
j

s los, ubi ligamentorum produccndorum occafione, quemadmodum mufculorunioratia


.ht.sfig-
nonnihilalpcra cft. Aclauiculx cnimpartefuperioriiuxiapc(fIorisos'' mufculusilleenalcitur,
cxp.6 k.

f/map. q"' (:tm-n a pectoris oftc pronatus, in ' mamillare capitis proceffum implantatur,capitisqi mo
Ui.r,i.A torum dccimus tertius, lcu fcptimi parisaltcr numerabitur
. Supcriori uero clauicula- pard
»4.t4> i-
commiftx procefliii mufculus ille inferitur, qui fcapulam furfum duccii'
ft-apulj; fupcriori '

tiumprimusrcccnfcbiiur.liianicrioriclauiculxpartc ad radiccmprimi ipfius capiiisanguli,


''''i^^^quolUE protuberat, anic mcdium longiiudinis clauiculxdcfincns,a quanonminima
..'ai.AA.Ti pars" mufculi brachiumpcdoriadduccntis principium ducit. Ad hxc, inanterioriclauicU'
I iK 4d L. Ix fede, ubi retrorfum inflcditur, &
ubi non procul ab ipfius cum fuperiori fcapulxproceflii
'fe- articulationc caua uifiiur,eiiam '
afperitas notatu dignaconfiftit'' mufculobrachium attol'
ii
4 miif'.
Icniiparata, cuius- principrj magna pars hinc pronafcitur In pofteriori clauiculx fcde
. nihil,
f jii quod non didtum fit, inxquale occurrit,prxter quoddam tubcrculum ' hic protubcrans ubi
I luxu
' clauicula inibi cft id^ tubcrculum ueluti illius gibbx fedis angulum con-
maxime gibba ,

ad interiorem fcapulx procefTum cducit. Prxicrhxc in clauiculauix


ftituit,ligamcntuniq;
quicquam notanduin eft, nifi forladis adhuc fermoni foraminula quxdam no prorfus pcruia
adi}ciuclis,quxintcrdi3duo,interdu triaininaximefoIidaclauicuIxpartc,Scrpotifsimirinpo
ftcrioriipfiusfcdeuidentur,inhocparata,utucnuIas tranfmittant clauiculacnutrientcs.

DE HVMEKO S EV B C H II
o/c. Capiit 11 I,
CHARACTERVM DVARVM PRAESENTIS CAPITIS
figurarum(quas fequens pagina proponct) Indcx.
.c^jBj C, T), E, F, G, H Horumcharadcrumcilijin prima fiqurct,ahj ucro in Jicuda oLulj
funt , indicantcs humcriappcndiccm,utimoddJubijciam, ualdeuariam.
.i-yflB, C In ambabttsjiquris humcri caput circumfcribitur, quodfcapuLt inarticuhtur .
D, E Vtriqiic charaSleresinprima uifunturffgura, cxtcrnum caput appcndicis humcrinotantcs,
I 4 cui
. . L

I04 ANDREAE VESALII ERVXELLENSIS


cui ligamtntdarticuliinfcruntur.I^erum D cxtn-ni huim Citpitis anteriiii caput in<}iCitt,E
ueropoReriils, quodinfecunda figura ma^is quim inprima cfl con/picmim.
J^j G Duo i/li charaiflercsinprima,zS' G infccunda, finumindicant patuhm^quiinttriia caput
ab exteriori dirimtt . B^elifium charailcrum Indicem poncndis modofiguTisfubrjcicmm,

PR r M A VI S EC V N D A
CBSIMI TER. HVIVS CAPI
tij Capitisfigura , dcx
i tis figura , dcxtri hume
tri humeri antcriorem
ri poflcriorcm fi.ciem
jiciem refrcns
Jrroponctts,

H, 1 1 Siniis externum caputin duo diuidens,ac extcrno capiii antcrioris mufculi cubitii
fleSlcntium
paratiis.^_Ac Hcjuide ipfiusfede in appcndice notat,Iuero ea (jiia: in humeri ceruicc
cofijlit.
K, L,M. \,2. Hiimerirotula,adcjuam ulnaflcBitur cr extenditur. ac
uero cr Mfiniis litcra.^sx L rurfus internum lttus,Mautem extermim.K fiidcmfinum rotuU notat,
Ni Siniis adrocular fiperiorcm partcm in humeri antcriorifede incifiis.
O2 Siniis adfiipcriorcmrofuIa;parteminhumeripoflcriorifcdeadmoduinaItiexcauatlH.
Htimeric.iptitfeutubcrcu!um,cuiradiusarticulatur.InprimafgurahuiiisCapitisparsap.'
paret,(jua;cartiLgineincruflatur.Infcctmdaiier6eapars,cuiradiusnoncommittitur,ucriim
mufculortim cxorttii clcganterfubfcruit.

Qj, i Hacfcdc humcriis admagnum ipfitis longitlidinis interuallum inflar acutce linece protuberat.
R i Simis in hoc externo humcri capitc ijtiartis maniim petentium
ncruigratia cxculptus.
St,z Intcrnumhumerituberctiltim.
T i Siiius anterioristiibcrctiIi,tcrtio ncruomamim adctintitim paratiis.
Vz Sinus interioris tubcrctili,in jtio juiiittis brachitim pctcns nertius uchitiir.
X, Y, Zi T^oflcrior htimerifedes.ac
XY qtiidcmnotatpartemftiperiorem,qua;flnuataefl:'Zue.'
rS inflriorctn,cjua:gibba ccrnitur . impreponem indicat , adcjtiam quartm ncruiis brachi^
utn accedcns reuoltiittir.

a,b,c,di ^"tcriorfcdeshumcri,in(jtiabinf'tttiatprominentemexttibcratttcm-uccitispartem:atier6a-
c Iocum,(juiutrittili adhancprottiberatttcm partem
dcprimittir. Deinde trcs tflicharadcrcsfi
mulnotant anterioris humcrifedis infl^riorem p.irtcm
finuatam : dticrofuperiorcm , qtice qib <
ba tiiftttir

ci,z ^lfferitasiiixta externumlatiis anteriorisfcdishumcriconfijlcns.


fi ^^JptritasinaHteriorihumcrifcdeconfpicua,adradicemfiiius extcrnumcapiitmufctilidcdu
ceiitis, (jtiicubitiimfledentiumanteriorreccitfetur.

H VME-
,

DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER I. loy

V M E R V s Cdfo.atqucalijscompluribus^idosuocaturjquocl fcapu H^m^rrus


Ix & cubito articu!atum,Grxcis(uii &C Latinorumquamplurimis) £5«- Bractim:.
vi'k[; nuncupatur.Vt ucrotoiam oflis& murculorura molem cumncr,
&
alijs li qua: brachii conftrucftioncm ingrcdiun
uis,ucnis,artcri)s,cutc,
tur, fcrmoniscontcxtu diftinguamus, quum foliusoiTis
abipfo ollc in
mcntio incidct, id Hiimcrum, aut intcrdum Brachij os appcilabimus:
quum autcm rcliquas mcnibri partcs una cum oflc indicabinuis, Brachrj
inopportune darioris dodrina: ftudio, utcmur. Humcrus itaquc,Galcni fcntcntia, Htmcrtlpo/t
ttrgi-Is
aan a, omnium totius corporis ofljum, fcmore tantumcxcepto, maximumcft licct tanicn Rbula & f""'"™"ffi
n

ipnmm 4.
I- I 1i--^. 1.1. r
tibia; os,liumcrum longitudinc inligniter uincant. dcm tibia; os cralsitudinc & grauitatc
:
-t . r, .
ctr.niiim cfliu
trrandior,,,,
pf^tindc atque ofla facrioflis latcribuscoarticulata, pouderehumcrumlonge fupcrant, adeo i'riC?«/. /» k
'n-cidne
utpleraque nobis prxtcr fcmur occurrant quibus humcrus magnitudincccdit. Vcrum
offa, '^Off.lcsccn
'
idcum alijs permultis Galcni coiiccdemus autoritaii, quum aliorum ucnianobisnonliccat
iplius placiiis contrairc. Summa igitur humcri pars, quais fcapulx articulatur, admodum Supcricris

''^'"S'''^
appcndice conftat , qux in duo dirimitur capita quippc hxc intcrna iplius fcdc
.
'"""<" Piw/i
1
i i/i fl B
'

F,H,' ' amplunij&in ambiiu orbiculare,&paulo minus quammcdijglobimodoprotubcranseC' "^'fi^t'"-

!,i,:fe«r. format caput,quod Ixue xqualecjicft, 8(:cartilagincincrurtatumlcapulx''(inui ariiculatur.


^
Hoc caput, appcndicis iniernum laius conftituit,fupcrioris ctiam appendicis (cdisaliquaniu
''/g^''P
sifl.B. '° plusquam medium occupans.Cxtcrum appcndicis cxtcrnum latus, quodammodo in

1;
ifeii.D. ' aliud afpcrum & ina-qualeprotubcrat capui,non quidcm articulationi cuipiam creclum, (ed
!'''>=/'^^-
duntaxatcollis modo promincns, in quem ualida niultaq; ligamcnta humcrum fcapulxnc-
(Tteniia implaiiiantur. Ad externum cnim inicrioris capiiis latus, quod in cmincniiori & fum-
!

'fe- "^- maappcndicis lcde habctur, &dcindcinantcrioripoftciiori9ciufdcm capitis Ii:de,'amplus


Ps- qu{dam palulusqj rmus orbiculaiini ducitur, internum caput (quod articulationi fublcruii)
ab cxteriori (c]uod ligamcntis cxcipicndis adaptaiur)diriniens,&: idcncam ligamcntorum
inlertioni fedemparans. In hunccnim (inuraorbiculaiim dudum, 111 antcriorihumcri Icv&
dcmagis quam patulum,fcuamplum profundumifj;, tanquam in uallem liga,
in pofteriori
mciita inleruntur. In caput ucro extcrnum, quod hoc (inu ab interno difiinguitur, ligamenia
ucluii in coIIcm& promontorium aliquodinfcrtioncm moliuntur.&qucmadmodumom'
nium oflium fcdcs, in quibus aliquid inlcriiur, aiit a quibus aliquid principium ducit, alpc-
rx iiixqualcsqj lunt, (ic quoquc&prxfens fmus unacumexterno capite afper inxqualiscp
ccniitur. Porroprxtcrquamquod hocextcrnum caputinxqualitcrprorainet, uariumqjcft,
•fe "^' alioquodam" fmuuclutiinduorurfuscapitadiiudiiur, in" antcrius nimirura,& poftcrius
'

l,jig.t.
quod anteriori multo grandius eft. Sinus enim iftepaululum uerfus extcriora in antcrioi
;

ap i

1 emuf.u. pendicis lcdecxlatus, intignitcr profundus, Iongus,& (ecundum cauitatcm ad amufllm icres
mufaihis
quod ^ cxternum capul eft mufculi cubf-
pei-indc uili tur, ac corpus, cuius oratia infculpiiur,

iMpw lu -
'^'"" nettentium antenons, C^yod autem linum Ulum Icaindum concauum, caput autcm mu
tcmm. fculi fecundum conucxum,teres e(fc intelligo, ncmincm latercarbiiror, dummodo (inus qui,
dcmoiTincs cauos,caautem qux illisuehuntur infidentue, gibba eftc^non ignorci Cxte- .

'
' appendiccm pcrtinct, uerum ctiam ad cam humeriof-
°^'°"§''"* '''^"^ "°'^ lantum ad
''fe
fis fcdcm cuiappcndix coalefcit, ' qux humeri ceruiccm pcrquam breuem impcnfc craf
& &
fira conftiiuit.atque itafupcrior humcri pars (capulx contermina (chabet. hiferiorautcm, Infiriotishn-
m Qmtu- qux'°duobusincubitoexiftcniibusoflibus,ulnxnimirum&radioariiculatur,Iongem.agis pmis dt

^dhucuanacft,iumfinuum,tumcapitumaciuberumcopia&imagine. Primuraigitur,ininC' fi''^""-


'"tifccfihis

/igurx. dio inferioris humeri lcdis," finus cura fuis tubcribus talis prorfus co(picitur,quaIem in troch-

fii.ifeK, IcxroluIaeftccrncre,adquamfunes uoluuniur. QiieiTiadmodumcnimrotulatrochIcx,ro..

tuiidaorbiculariscf in arabitu cft, in latcribus autcraplana & lata ; (ic ctiam in hac humcri (c.-
deorbicularisrotundaqi confpicitur pars, quam nullximagini propiusquamrotulxaffimi
laucris .Dcinde,ut rotula in ambiiu, cui chorda aduoluiiur, (inu quodam (ut fic dicam)
tcrcti, & Ixui, ac lubrico cxculpitur, & finus huius latcra iiirobiquc protuberant, funem^

in lc quo minus aberret amplexantur : ita etiara hxc humcri pars in mcdio finuata cft, &
utrinqueprotiiberat. Inhociamcnabcxquifitxrotulx tubcribusdiffcri,quodperpctuofcre
>oi,:fph. fmus roiulxlatcra xqualiter exporr^untur. Hxcautcmhuincripars° inrernolaiercadmo,
i

p
1,1/1.
M Jum infignitcr prominct, & ad ainuflim rotulxrcfpondet,'' cxterno intcriin laiere multo mi-
nus cducTio. Non (anc, quod hicNatura maois quam rotularum ariifices dormitaucrit,aut
minus fuerit (olers, fcd qubd ncutiquam ncceflum crat, huincri finus,fcu orbiix Iatera,utrin>
queparitcr exporrigi. 'Vt enim rotula murum altcro latcre fpeclans, idco minus in latcrc muj
log ANDREAB VESALII BRVXELLENSIS
ro proximOjCluaminaliOjprotiibcrarc citranoxampotcft^qiiod fcflicct nulliis mctusfit,fu
nem a latere quod murum proximc tangir, e rotulaclapftirum) ita quoquc cxtcrnum liumC'
ri orbitxlatus^non ita atque intcrnum pcriclitatur, AcJ cxtcrnumcnim lattis, aliud caput
conftituimox fubiungcmuSj cuiradius articulatur, quocqjmuri uice ccnfcri potcftjprohi^
bentisiilnam extrorfum a fuaorbita luxari. Vcrumeft&aliudhumcrirotutecumucrisro-
tulis difcrimcn,quod non ad omncm ipfius partcm ulnafimiliterac funis ad rotulamcircum-

moueri potcft. Qiiamuis cnim in fupcriori mcdiaq; orbita; fedc, humeri os infignitcr finua-
' ^ i^j. n.
tum fit, longcq; tcnuifsimum,& Iquamar^modo pcllucidum,tamcn ncquaquam cftpcruium, 'fg o.
& hoc magni cuiufdam uliis gratia, Summus cnim rerum Opifcx quum ulnam ad hanc hu'
mcri orbitam & rcflcfti uoluit, fane ronilam parauir, & ctiam ulna: finus, tu-
flcifti ita ipfi
'
[ '''^f c
bcracp & procclTus clargitus ut cubitum cft, & cxtcndcrc pofsimus, & tamen in his d,e.
flecftcrc

motibus roborenon deftituamur ; quod lanepcrirct,fi in Hipcriori rotula; fcdchumcrus cflct


pcruius, nihilq:; cflctin quo ulna modo,citra
in cxtrema cxtcnfionc firmarctur, lcd funiculi
rcnixum bafimcp&obftaculum obiiolueretur. Exculpfit itaquc Nattira in fupcriori rotulx
huius fcdc duos infigncs finus, unumquidcmantcriori inparte," altcrum, ucrb in poftcrio-
' t i/Jju .v.

ri,qui multo amplior,profundior, &


quouis modo infignior cft anteriori.Sinus hiquafifqua " '-
l'i

ma duntaxatdircmpti, u'nx proccflus (quos Le^u,-jc!! priuatim uocant)cxcipiunt. Atqucho^


rum antcriorem,quum cubitus flccliuir, anterior finus admittit; quum ucro cubituscxtcn
ditur, poftcrior finus poftcriorcm ulnxproccftum cxcipit. Sunt cnim hi finus cxtremxflc'
xionisaccxtenfionis tcrmini, tantaprduidentiafa(fii,utcubitumin acutifsimu angulumflccfti
finant, ii uix ultrarcclam lincam eundem extcndi pcrmittant.quod fcilicet nulla prorfus in an
rulum cxtcnfionc, ficuri lane flexione.indigcamus. QLiiaueroprxlentcs finusin cubitimoti^
busucluti bafcs & obltaculafunr,qua:uInamnonultrofcrrirmunr,Hippocratcscos dcc&i^l'

c/lx! nuncupauit, cui ctiam humeri orbita a quad.i cardinum iiuagine yiyyAitto«Ms appcllatur.
Cxtcrtim iftorum finuum ufum tunc dcmum accuratc intclligcmiis, quum uliia: dcfcri- &
ptioncm fcqucnti Capitcabfolucrimus. in prxfentia autcm infcrior humcripars adhuceftdc-
lcnbcnda. Adcxtcnium itaq;humcriorbita:latus,' rotundum& obiongumquodainmodo ,^,„p
habeturcaput,quodfimiIitcratc^orbira, carrilaginc incruftatum & la:uc,radii cumhumcro
arriculatioiii fubicruit, inradi) fuperiorcm finumfubintrat, radiusqi(ut alias fufius cxc- JsAs".
'

quar)ad idcaput in pronum liipinumq;moiictur. DcindccapitisIongitudo,quam altipcrio


riipfiuspartc adinlcriorcm lccuiidum humcri !ongitudincmmctior,incaulacriameft,qubd
incubiti flcxioncaccxtenfionc, caputid aradij finu (quirotundus,iionautem oblonguscft)
haud cIa'oatur aberret uc. atque hac ctiam occafionc tota capiris pars cartilaginc obduifta,
antcriorcinhumcri fcdcm fpcclat, nihil prorfus in poftcriora crctftum, qubd in nullacu'oiti
cxtcnfionc radiuspoftcriorcm humcri ledcm adeat. Veruntamcnadexternum huiuscapitis
humcrus infignircr prorubcrat, monris rupis'ueimagincm oftcndens, in hccpararam,
latus,
urquampliirimi mufculihincopporruneprincipium ducanr." Abhaccnim humcri(cdc,& ffigu.p,
acuta linea quir ab hoc tubcrc lurlum aliquoufque fccundum exta'niim humcri latus confcen ''''/'" '

dit,lcxenafcunturmufculi, quorum'primusisccnfcripoftct,quica:tcriseftIarior,qu!ci;inrcr ^|^'^("„^


radium moucnrcs facilecft Iongiflinius,radiumq;infupinumducit. ' Sccundus fubillocxo- mutur.
ritur,quibicoriii tcndinc brachialcextendir,'^ Tcrriusiscft,cuiusopeindex,medius&anula- " '=»"#.
ris cxrcnduiirur.''Qiiarrus qucm prxcipuum parui digiri cxrcnfionis aurorem ponemus.
,
t^^i^j;, ^
'
CitiinruSjquiulnx cxporreclus^exrcnlionisquoque brachialisopifex cft.' Scxrus,alrcrra- c 5 ub.^:.
dium in fupinum agcnrium numcrabitur, cuius ctiam portiuncula ab illo humeri tubcrculo s ''''»'
fcriarini a infimaex partccducitur. Porrotubcr iftudquoticsmufculorum, ncruorum,utv r ,

r ' 1 ..1
naruni, artcnarumq; lianc lcdcm pcrrcptan tium meiitio incidet, pcrpciuo cxtcrnum hunicn
I
.
I "tM.n. > , .

tuber fcu tuberciiluin uocabiinus cft cnim, uti diximus, mufculorum produccndorum gra-
.

iiaparatum,ac in poftcriori ipfius lcde itixta'"' extcrnum latusorbita-humcri" fiiiumexigit, sifei."!.


quo quartus brachium adeuntium iicruus uchitur. Sed ut cxtcrnum hoc humeri latus *"A;-'^^
'

protubcrat,ira quoquc &


iiitcrnum lams mulculorum quocf ncruorum rationc infigncm &
acutumq; procdfum fcu tuberculum adipifcitur,nullius .articulationis gratia,qucmadmodum k i,2/,j..s.
extcrnum,cui radius arricularur,promincns. Ad inrcrnuni iraq; larus orbirx humcriproccC
'
/'«'' '

fus educirur,cx cuius apice,qui urcunquc amplus cft,'" mufculus cnafciiur,qui lato tcndinc cu
"'J
tem intcrnam ftimmx manus adit.dcinde" diio brachialisflexus autores, infupcr exinfima n !t.th.,\.
proccftLis huius(qucm fempcr internum humcri tuberculuni nuncupabimus)fcde portio " '"' cl,
eius° mufculi oritur,qui inter radium iiipronum moiiciitcs, fupcriorhabctur. poftrcmb&:
llmlu
quorundamdigiros fleLlciitium mufculorum obfc rahincpciidctprincipi) portio. Ncquc
''

etiam
.

DE HVHRNI CORPORIS FABRICfl LIBHR I. I07

Etiamtuberculum id mufculis produccndis duntaxat famulatur, ucrum ctiam duobuscubt-


tumadcuntibusncruisidoncamcfiormatfcdem,ipfisqi propugnaculi lococenfendumcft.Iu
fe»r.T anteriori enimipfiusfcdciuxtahumcriorbitam/ finumlcuitcrcxculptumoftendit^quo' ter.-
*2 "P- tius brachium petcntium ncruus dirigitur. Inpofteriori autcmipfius fedc,' aliofinu,' quin,

^gl.v. brachi] ncruum deducit." Porro utcunquc inucrnum humcri tubcrculuni grandc fit,& in
jigul>. nobis taflu promptc deprchedatur, oblcrueturcj), non tamcn ob id Galcno crcdcndu eft, qui
''!>-4 *
tS fmMi
idcxtcrno grandiuscfleprodidit, quumcxtcniummultograndiusiiitcriorifit.namquodta' rtUwLhoJe
:Ja„tr- <?luinon
itaatque intcrnum fclcoftert, non ipfius quantitasin caufaeft, ucrumradius,cuiid 0JJit.Ca.i6;
nm fi. articulatur,quicpqu6minus taflu id diiudicaripofsit,prohibct.In canibusautem, equis,oui-
vtittru-
buSjSi idgcnusaniniantibusparumadmodumabhacconftrucT:ioneha:chumeritubcradi&
I, c» m.
ipjj.m., j jj^qyji^ ]^jjmeri caput radioarticulatum,tantominusabcxtcrnohumcri

orbitac Iaterediftinguitur,quanto illisradiuscumulnamagis connatus,connexusq;cft,quam


horainibusquibusaclmodummanifcftoradius in pronum fupinumq;agitur,&cumulnala-
xe articulatur. Ga;tcriim non ambigo, hlc Ariftotclis lcftatorcs, cosq; qui de animalium mO' '-^njlctrtu
tu quicquam ipfius fuflragio, tum ahas fa;jDius,tum maximcin Iibro tlc Communi animalium ^/°/'"ff"J'
grcirurcpctito, freti prodidcrunt,e quorum numcro Galenus in tcrtio de Partium ufu cft, Upfits.
&Plinius,& cum plcriiq: aliisnoftcrErafiriusRotcrodamus in luodc talorum lulu parum
anatomico Dialogo, non mcdiocritcr admiraturos, quod adco cxiguam intcr homincsSC
quadrupcda in hac humcri lcdc,fcu humcri cum cubito articulo diftcrcntiam flatuam:quuni
intcrim,ut rcliquamittam,AriftotcIcs,& quotquotillum fcquuntur, diucrfum flcxumin no
bis &
quadf upcdibus enarrent, quum nos antrorfum, illa autem rctrorfum hanc flcxioncm
moliri docent. quod no folum falium cft, ucrumctia Ariftotclcs uno oftc quadriipcda priuat,
iplonimirum humero arbitratus illic cubiticum humcro articulum in illiscfte^ubi cubitus
,

brachialiiungitur, qucmarticuIumiIIaanimalianobifcumhabcntcomniuncm,aciplaparcm
nobilcumflcxioncm moIiuntur,ut etiam in cubiii ad humcruni articulo. Atillorumanima'
liumhumcrus, quemadmodum &
femur eorundcm,& auium,paritcr AriftotcIcmIatiiit,for
tequod in corporis trunco in illisalitcr atquc iii nobisoccultctur. Porro ha-c aliasfortalTis , , .

a- /- r j J' r j' 1- ^^' «'•'«'"'


dinulms prolcquutun, nunc ad rcliquas numcri partcsrcdimus, qux iccundum longitudi- humnipdrtir-
1 I-

1 • 1 •

ncm tcrctcs quodammodo fuiit, ucrumpoftciiori fcdcmagis quim antcriori ampliorcs mndcjcriftm &
* ^H^' dcpreffx. Antcrioris cnim fedis"' mediuni,quodammodo iccundum longitudiiicm protubc'

i,/i|.4,c. rat,&'' utrinqucha;canteriorfcdcs compreftauidctur, latera autcm humcrimagis,ut&an-

tcrioris fedis medium, protuberarc quam dcprimi conipicuintur. Atque hxcomniaaccum-


bcntium murculorum ratione.qui, ubi corum naturam habucris pcrfpcdlam, os fuo uoto clc
gantcr comprcfsiflc tibiuidcbuntur Ex abundanti autcm, in pofteriori hunicri fcdc iuxta
.

'fe'*'- ipfiuslongitudinismcdiuni,°qua:damapparetcomprcfsio,adquam"ncruusmanumadcuii

latcreperpoftmora, in cxtcrnum latus obliquedcorfumrc'


Uit^" tiiim quartusab intcrnobrachi)
pit. Quoniodo autcm fcdes hunici-ianteriorcs quidem &extcriorcsgibba-, poftcriores ucro
atquc intaiorcs finia; Galcno in libro dc Ofsibus uila: fucrint, &
cur in lccundo libro de Par-
tium ufu humcruin extcrius gibbum cflc, interius autem fimum prodidcrit, no fatis aflcquor.
'
Namnifihumcrum ftatucrimus redum eflc^gibbusccnfcbitur^^anteriori fiiperioriqspartc,
^^'"'x
Ji^jBr^
' fimus ucro poftcriori ac fiipcriori.Turfus antcriori infcrioriqi fimus,' pofteriori
''
infcriori &
;./2*.z. gibbus.Dcindc,nifalIoi%intcrius,&pori(simumadinfcriora,gibbus,cxtcriusucrofimus. At
quchancformamniufculipotifsimiiinducunt, cubitiflcxionis&cxtcnfionisopifices.quani-
.'>'fe' minorhumeri fitobIiquitas,quamqu;Eindiftenfionemuocari dcbcat.' Alpcritas
uis interim
autcm qua: in aiitcriorihumeri fcdc ucrfus extcriora &
fupramediuni ipfius longitudinis con
fiftit, in hocparata cft, ut ualidiormufculorumbrachiummoucntium htc fucccdcrct infcrtio,

gmnfM. & poftcriorcubitumflciScntium mulculushincidoiicumcduceretprincipium. Att|ueha:c


"

TjiinnL. a(peritastantacft,utinadmodumfcnibus hincinfignis proccfTus cnafci conlpiciatur,impri-


'Tus^d'' mufrulibrachiumattollcntis infcrtipnemparatus. Prxterhancafperitatem,' aliaoc-
'•hTicirt
tiata.P. currit iuxtafinum,quoexternuni mufculi caputuehitur, qui cubitumflc(5lcntiviantcriorcft:
ifgar.f cuius intcrioris capitis" carnola pars, huic alpcritatiadnakidocebitur. Foramiiianotatudi,
^ &
ana in humcro nulla occurruiit,pra:tcr pauca iuxta finuum capitum lupcrcilia,iii hoc fora-
imfcukis
<"''f"'\
nbu.i).uln , . ,.1. 1
^ jl^.f o
ta,uthincligamcntaualidiuscducerentur,autcadem hicimplantarcntur.ounteuamnonnul
t •

' notjtnr. la, lcdrara foramiiia, iii humcri longitudinc confpicua, &uenisadmittendis potilsimum in
interno ipfius Iatcre(qua maxinia ualorum fcrair feries)c3:lata,atque in amplum
I
fig""'^- '
finum inedulla: aneruaiidx gratia,& oflis Ixuitatis
'J^
occafioneparatum,pertinentia.
D E
.

103 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


r> E CVBITI O S S I B y S, VLN^ N I M I^.

miruin, radio .
_
C</^!/( . ^II1 1,

'PR^ESENS figiim
Jini/lri cubitidito exfrimitofpi,an^
ttriorificie: ddineata . Quoducro iit
hac,uticr infubfequentibiis firehu^
iiii Capitis ominhiis ftguris ,finiflri
lateris ojfafint ohuia, quum tamen ali
oquin quodammodo faitper dextm po
tius,qudmfimf!:racxplanaitur,fw-tui
toz^r cafu accidit , quodin li^qnis feu
formis hicprofinillris dextra dcpin^
xtrimm. Quamiiis interim in ofiibiis,

dextriiiniie anfiniflruin propona''


tur,nibilinttrjit

S EP T I
.

Q.VID DECEM FIGVRAB Q.VAS SERIATIM PRIMAE


huiusCapitis figurarfubicc/musjdcnotcnt.acomniumcharaclcriim
• qua; uudccim figuris infcribunturjudex,

S C y ND uigcfuniqturti Capitisfigum^utriimtlue aibitios ^radiiiinimiy


rum cr ulna:,cxtcriorifacic proponitur. Tcrtidfoliis ntdiiii intcrnafcdc. quarta antcm radi
m cxtcrnafcdc dclincatur. Quinta intcrnam uhurfcdcm,fcxta ucrd cxtcrnam cxprimit. Scp^
tima dcxtri radij infriorcm o/lcndit portioncm, cui brachialc iitarticulatur : atjuc hanc par^
tcm iicluti cx infiriori,fcu alids ulnamfj^c^lantcfi.cic,ita dclincauimiis,utfimis in conjpicuofiit,
quo uhta: tiibcrcuhim caputuc hic iiixta brachiak cxcipitur. 0{lauafi^ura,ut et tres ipfiamfiub
t^fiexpriores,adfinifirum cubitumpertinens, infiriorem radij portionem cxtcrio^
fie<jtientcs,

rificiefic delineatam continct, utfiiniis octilis patcat,ctiibrachiale inarticiiIatur.Nonafipe


riorem radij portitinctilam indicat, in qtiafinus obfcrtiatiir,qticm extcrnum htimcri capiitfiib^
intrat . Decinta iitfiriorcm tilncv portiiinctilant cxhibct , partent tjtia- bmchialefpctFcat oflcn
dens.yndecimafiupcriorem ulna: p.trtcm cxprcfiam offcrt,in jtiafintis tubcra^j ctproccfiiis oc
ciirrtiitt,qtiibus humcri orbitaficu rotulaadaptatiir.
A, B i,z Intcrtiallumhis charaflcribtis incliifum , Ciibittistiocatur.ac<-yffiiperiorcmipfiusnotae
partcm,qtia; htimcro coarBattir: B ticro infiriorcm,qiia: brachialeffellat. Si qiia: intcrim hu^
itisfcdis horiim^i ofiitim nomiita dcfideras,ca expra-fcntis libricalce non inopportune petcs.

^ h ?3 " ^ntcrior procefiustiltia: ,humcrifiintimfiubiens,incIatiorishtimerirottil,eficdis antcriori


p.irte ccelatwn .
Et C quidcminprimafi^uraitttcrnamjrroccffiisnotatfidem cartiLig-inc in^
crtijlatant. in qiiinta tiero CT undecinta externamfcdcm iitdicat,af^cram (j- ina:<jiialem.
0 'Poflerior ulna- proccfitisfimimintrans,inhumcripoficriorificdeadeIatiorcmipfitisro^

j
tuLe re^ioncm cxculpttim. ^c D in prima qtiidcm,& fccuttda , er quittta internam proccfiiis
fcdent indicat,in undecima atitcm cxtcrnamfeupoficriorcm.
J^Itia:fiittiishtiincrirottiIamcxcipicns.Htincfiinumundccimafi^uraexaSliiisitaitotat. F
F,F. tiiber cjtiodfictittdUfintis htiius lon^ittidincmfirtur. GctG lattis tiiberis interntim.H H latus
'7, G. tubcris,fieu,fiimauis,fiitiisulna:,extermim.l Kfiin!ishtiiiisfedcs,(juainfiiis'Iatcribiis infi>
d,H. ma ipfiiis parte dla:tii circumfirentia nonnihil intcrmittittir , ligamcntortim^ prodiiccndortim
11, K. ^ratia aliqnantulunt afiicr CT modice firatiis cernitur .

^ipj-jii Vroceffiili ma^na^ afpcritasin radiccantcrioristilita: proccfilis C ittfigniti conjficua, er


quoriindam mtifictiloriim cxorttii CT inficrtioni aptamficdem paratts,
VfijZ, 3^43? Ceruixficucollumradij.
Vijij 3,4,9 Radij capittiltim,cuifiintisinficulpittir,quemexternum humcricaputin^reditur . Siittim
O . huitc O in nona fi^iira indicat.
P y^Sio yina: ccrtiix.
Qfii ijfdcmfij^tiris, ulna: appcudix notatiir.
^ ip^j y,<Sjio ^!fta:appendicisproccfiiis,qiiem/lyIofcriptoriocontparamtis.
S lo Sinusafipcndicistihia:,cuicartiIa^oqiia;damaditc6littirficupotiusinttafiittir,Tnota.d.r,at^

d radijjinu , quo is brachialc continct,pron.ita


r M,7,S CartiL-igo ciiius iam mcminimus,qtia: tilnce appendicis m.ixima.portioncm d brachiali
dirimit.ac T qtiidcm inprima oBaua cartilio-inisfcdemindicat,quaprimiim i radij appcn
K dicis
. . . . . . . .

ItO ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


didsJlnu X,y cr Z iiidicandum proiictfcitur. In fecunda ucro partan notat,(^ua cartilacro radij
cippeiidici adnafcitur In tertia, cartilaginis fcdcs indic.ttur^hrachialc rejpicicns. In quarta
.

cartiL^ginisjcdcs ulna: incumliens.


%,6,\o Simis in uhiie appendice cr ofisuha: cuiappendix adnafcitur,fcde inhocparatus,ut alterius
hyachiaie cxtendeiitium mufculitendinem deducat
^,Y, Z Hi tres charaScres in fexta,cy ^ 2/ infccunda trianguhim ciriumfcribunt,(jui iit
ulna excarnis qiihusip ef. T^eriim Z priuatim trian^uli ucrticcm notat
<i,a \,r,6 Vrima protuherans uhire linea
b,b i,z,f Scciindaprotuberans uhice linca.T^crilm ^priuatim tnprima Juint.ifguris huiiis lineccfei'.

dem infinuat,obliquifecundiimceruicem ulnce duilam.


CfC Tcrtia protuber.vis uhuvhnea.
di,6 J^lnce latusprima linea CT fccunda circumfcriptum . ^

tz,6 I^lncc latus prima cr tcrtia linca circumjcriptum

f\,5 Latiis ulnceiiiter fccundamlineam CX tertiam conftflcns . ,

1,6 L itica lateri illi pcculiaris,tJuod prinia linea tcrtiaip coiitinctur


h, i i Duohi charaSeresfcdcin utraiigi notant, qua radius uliice coarRatur.ac h quidem fcdes indi^
cttur fupcrior,(^ humeroproxiiiia. i ucrd infrior,i^ brachiali coiitcrmina
k, li i Tota hacfede(eo quodradius arctiatiin obliquatiir)duo cubiti offa inuicein dchifcunt.
1 ?jti Sinus uhte incifii6,in quo radij capittilum uoluitiir.
m i,4,s> Radi/ capitulifcdcs,qucc uliia:fimii, liifi^nito infidet.
n 1,3 Iiijerioris ntdij appcndicis interior fedesnotaturiinreliquisautcmf^urisfecundanimirum,
qturta,feptima cr oH.iiia cxtcriorjedcs ofccnditur,aIijs chara^leribiis ornata
0 7 Sinus in radij exculptus appendicc,in quo uhia- appaidix cxcipitur.

p ?;>io Trotuberans ulna- appciidicis pars,radijfiiiuin o iiidic.itum itigredicns

qi, 1,^,4, c, ^_SiipIus abruptus^i radij procejjiis , cui tcdo miifculi cubittljie^etiS aiitertoris infrittir.
r,r i,z,% 4 ^aitaradij Iincaipfusiiijirnafede,quajecundiicubiti!o^itudincuInarcJpicit,extubcras.
Inlernuinlinca:r prius iiifgnita' latus . t,t 2,4 E-xtcrnumliiiece r indicatarlatus..
fj 1j3
u 1,4 Uacfedc radius ajfcr ef,ut duo,exquatuor ipfpeculiarib.iiiufculis,htc ualidius iiifcreretiir.
X,y,ZhS Siiiusinradij appendice ,articu!ando brachialiincijus . Et ?^ qitideinnotat tuberculiim finus

iioniiihilproininciisjzs'jiiiuin ipjiim ucliitiqemiiiu coiiflitues,cuius partes X


cr > indicaripofut.
ce 1,3,4, 6,7,9 Radij appcitdicisinaxiineprominesportio ,qucefiiuin cuibrachialeartictilatiir Jiipe^
riori aiit intcriorifedc adauget, cr proceriiis qudm appcndicis tilncvproccftisfyliim rcfereiis,
ac -R infrtnitus,protubcrans.
y Jl, l,l,n His charadcribus in fectinda CT quartafgurisgibba extcrna^ injtrioris radij appcitdicis re
gio ctim ipfa ofis fcdc ciii appeiidix coalcfcit, notatur.CffnguIichara6lercs,hitiiis fcdis pri^

uatim finum indicant. y quidcin primuinfiiiiiin,(f^fectmdum,i et^ tertium,n qiiartum. Infecundcl


6. aiitcmfgiira Sfiiium indicat radio ulna:^3 coininuncm.

Cukt,
NIVERS A 'parsmtcrbrachium&bracIiialecofiftens.Grxcis myvi., i(,if.A,
LatiiiisucrbCubitiisappellatur.ha;cduobusconftatoffibusinuiccmm- ^/"^y'
cumbcntibus & coarticulatis , quorum infcrius, quod & longius cft, 6 toufg.f
^«Xv! quoque St Cubitus nuncupatur. Neautem homonymia lcrmoni c,
.liiquid obfcuritatisconciliet, quoticsintcora; duobusillisofttbuscxtru- 'P-""'S'''
: \ \ ..-,! - |. .. ^ n ym Y.
^y^^ ^
'.
t '
; . . .1 .
1 .

Vlnd. i 1 ptrtiscumligamcntis,uems,artcrijs,ncruis,mcmbranis,&cuic,mcn c lou 5,4


«1 tio incidetjCubiti uoce utcndum duximus,inferius quidem os ulnam/ fu fis-'""^!'.
penusueio Radiumruti hadcnus fccimus)toto fermonis contextu nuncupaturi. Duoha;c
VlH,eiilumc ollalonga lunt, Komni
propcmodum ex partc intcr fc uaria. Primum itaque infcriori hu- Tiif.a.
nm j.rcicd.1 . incri lcdi diucrla prorfus articuli fpccic coardatur. Vlnacnim ad humeri ''orbitam romlamue ajK.L.H.
"f.
^ tr' - ^P'^''*
exculpta finibus.&idoneisdonata procefsibus articulatur. Infupcriorinanque
fcdc,qua admodum crafta foIidacj;,& appendiceno '''''' "
'o- /'^'sifri
'P^^-is minus quam humcri interior fcdcs,
ftio. dcftitutacft,' duo5 infigncs adipifcitiirprocel[us,quorumalLcralteropriorantcrior'uehabe- Vf^Dpo-
tur.acantcriorquidcm iscft,qui 'finuminantcriorihamerifedcadelatiorerotukrreaioncm fi^ior.

exculptum fpcfiat, lui.sq! tubcribus illi finuiad amuflim congruit cftcnim proccflushicam- .
hh"}.
plus
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I. llf
p\as,8C obtiifo angulo fimilis, & pcrqiiam durus.ac lolidus. Poftcrior auccrti proccfTus ante^
jig.ap. riorisforma;quodammodorcfpoiidct/finumfubintrans,qui in pofl:criori illius fcdc ad cla
''° tiorcm rotula; rcgioncm ca-latus ccfiiitur. cum tamcn finus iftc anteriori finu profundior am
pliorg) multo fit, proccflus ctiam poftcrior antcriori crafsior ampliorqj merito cuafit, adhuc
magisobtufianguliipccicmrefcrens.ProccfrumhuncAthcnicnfesquidcm i«amj«w(/, Dores
autem ivftiop, Hippocratcs ucro a^i&n:, Galcnus porro iam iAwjitni/, iam iyKSux uoca-
ucrunt.Qua: uoccs magno eorum quilatina Icguht incommodo ab intcrpretibus cofundun
tur,non ha:c folum unica cubiti uocc crebro uertcntibus, fcd ulnam, &
totam partcm intcr&
brachiumacbrachialcrcpofitam,&humcricumuIna acradioarticulu,&intcrnamciufdenr
articuli fedcm^ipfius^ flcxura ; quumintcrim plurimum intcrfit.quid fingulis uocibus ab illo
quem uertunt autore,intcIIcdtum fucrit.QLiamobrcm ne rem alioquin plus fatis arduam, ob-
fcuriorcmreddam,id lubcns a Icdorecotcnderim,utperpetu6 cadem uoce toto contc.xtu me
uti paticnter fcrat.ncquchaud fcio cuius copixgratia,aut obfcuri nominis propri-j occafionc,
oraniaturbari uelit. uocenturigitur nobis hi ulna; procef[us,illequidcm antcrior,hicuer6
poftcrior, qucm gibberum plcnquc &: gibbum appcllarunt;non e.xpcndentcs indc ipfos hu-
mcri" tubcrculaquxadrotuLcipfiuslatcrahabentur,&:deindc' intcriorafcmoris capita,ali-'
oscpnonnullos oftium proccfliis, fimplicitcrfcgibberos nuncupafl"c. " hihoruraulna-pro-
'Tfixi.
,oE,F, cefluummcdio,quafcinuiccm e regioncfpciflant, grandis exculpiturfinus humcri rotulam
'^^"P'^^"^' '"'^T oranino rcfpondens. Priraum cnim inftar femicirculi, aut paulo ctiam profun
*l dius quam fcmicirculus, ca^Iatur; noftriq) C, acGra;corum c imaginiaccedit. undectiam
ab eius characleris torma Grxcorum uctcres hunc finum <nyu.oitfS appellartit. Sinus iftc noii
obitcr tantu C modo cxculpif,ueru ut ad arauftira huracri ro tula; refpodcrct,in ipfius mcdio
tubcrc obtufo amplocp protubcrat, quod fccundu finus illius longitudincmfcrtur,
j, j.
'
umncp &
Mdm/i'. ad latcraitacomprraitur finuaturqj.utfunichorda-ucqua-adtrochlca-rotulamuoluitur,
"'

;g. dm pofljtcofcrri.QLicmadmoduenim tcrcschorda,rotula: fiiuii(utfic dicam)paritcrfccundum


liS-rfcS
^''^^'^""'^''^"'''"^''•''"''^^'quoq^boculnrcfinustuberfinuirotuteconucnit.&dcprcfl^i
i,H w- fiiiuatfq; rurfus tubcris latcra,ro tul.i: finus cxtuberatibus a:quaturlateribus. Quod ut fiat cxa
Ml.:,. ftius,ulnxfinusintcrnura latus,altiusipfocxternocauatur;qu6duidelicctinternurotula:la
tus,raulto proccrius externo promincat,cxtubcrctqj. Vniucrliis hie ulng finus la-uis
cft,& car
tilagineincruftatus,&:unacurafuisproccfsibus rotulxitacoaptatu.s,ut fiucl minimiiquid,
aut magis cxtubcrarc,aut profundiiis infculpi, aut ampliari.aut ftringi illum finxeris,ilico uni-
ucrfamlxlcris articulationem.inhocduntaxataftabre conftrudam,utciusbcncficiocubitus
flccftatur,&: cxtendatur,citra luxationis pcriculum. ad quod no foluni fpccftatu iucundiflimus
ille qui rautuo ingrcftu pcrficitur ofliuni contextus opitulatur,ucrum ctiamligamcntorum ar
(u/ig.c, ticulumfliringcntiii robur. Vicnim ualida articLilumambirentligamcnta,proccfruum" fcdcs
o. finuranonrelpicicns,afperainxqualisq)eft. Quanquam denu6 non ligamentorum tantura,
fcd & mufculorura nomincproccfllis afpcri ccrnantur. Pofterior cnim pofterioris proccflus
fcdcs admoduni inxqualitcr protubcrat,quodammodocp finuata confpicitur,ut cubitum cx-
r; mu/c. tendentiura mufculorti infcrtionem fortius cxciperct. Ita &: antcrior prioris cubiu proceffus
i.Kcd. pars,in hocalpcracft,utualidior'' mufculi
cubitumfle&ntiumpoftcriorisinfcrtioefficcre-
"i,™!
fccundos ac tcrtios digitorii articulos flcftentcs.hinc proraptius originem
tur,&: mufculi '

inmftul. ducerent.Ncqucfolumha-cantcriorpnoris proccfTusregioexafpcratur,ucrum&:iuxtaeius


uh.a. procelTusradiceraeorummufculoriinomine afperis quibufdam tnbcrculis Naturaulnam
'

'
decorauit. Ad ha:c,ut ualidionbus ligamctis hic articulus amplexarctur, in infima ulna: finus
Mi^.L. C literamrefcrcntisfcde,'utrinqueadIatcrafinulusinftarangulicLLiufdamimprimiccrnitur,
ifi.i,K. &:ipfefinus C
fimilis a fua circumferentia inibi definit,afpcrqsredditur.nonaIiafaneocca-
fionc.quam ut ex hac ulna; partc foraminulis non peruijs obfita.ligarncntorum fortium pen-
,,4,5^- deretexorms.AtqueinhuncmodumulnahiimcroarticuIatLir,radiusautcmquahumcroiLm
!
gw.M, gitur.utcunque tenuis cft, &C ex " oblonga tcnuiqj ceruiccin amplum orbiculatumq; porrioi,

' tapitulura.quod
ca partc,qua humcrum Ipcdat,'' finura cxigitrotundum,S; noii ampii-
\ifdmfi- Tneruntdrticu
;
g«r,N. ttrcauumjqucmhumeri^caputfubintrat.Adhoccaputradiusinpronurafupinumqiagitur, TJdo.
<9jig. o. &: interim quo rainus cubitus flc(fiatur, cxtcdamrq; radij cum huracro articulus, ncquaquam
\ifigU.Ci. -l-a L . 1-11
. 1 ,

obftat,quinim6radii (m\xs adid humcri caput quoq; inflccTtitur


, ,.
& .1.1
'!'
p! cxtcnditur, ad quod prxci
pue luuat huracri capins logitudo,amplacp ipfius fedes cartilaginc incruftata, qua: nunquam
aradi) finu in cubiti motibus abfcedit. adco ut non ofcitantcr Naturxprartcrcundura fit artifi
cium ,qux ita humcri cum radio articulum adap tauit,ut &: radius una cum ulna flecfii reficcliqi
poflit,&: is intcrimclcgantcrin pronum fupinumcpquiefcenccad humerum ulna,ducatur.
K z Cxtc
& '

itt ftNDREAE VESALII BRVXELLENSIS


Vtiicdihi- Cxtcmmulnaafuocumliumeroarticulodcorfum^reclaqubdammoclouerfusbiachialc i",'fgji
cbUediicliu, fertur,fetifimgracilcfcciis,tcnuior9iantirpcrfaftadum ad brachialcufq;pcrtiiigat.illiccnim l""'"'^'^^
f,. cx'' tciiuilonoacK ccruiccrurfusnoniiihil aufla,' appcndicc donatur ini^ar capituli cuiufdam ,oft,.V.

fimA. rotunda,leduariaintcnm. Hxciianqueintcrion iplius partc proccllum obtinet,qucm,_quia c aidcmji,

inacutumproccdit, Grarci difredoresafcriptorii ftyliimagiiic y^arpoiM S>C svAsai/li appcllai:


in hoc formatum,ut fiiium adaugcat,quobrachialc ad cubitum articulari doccbinius-: utq; ab ^,1^ r
ipfo' ligamcnarticulumcotincnspronafcatur.Vcrum huiusproceflus uliim paulopoft,ucl ' imfc.

Galciiihuicprocefruinimiumtribuentis nominc,explicatius aggrcdiar. Inferior igitur ulna:


appcndicis fedes brachialc refpiciens,ad intcrnu latus acuti illius proccflus ina:qualcin qucH'
damnancifcitur' finum,inquem'^ cartilagofirmatur,quama radiopronatanimagnaexpar, f?fe"S.
tc itaintcr brachialc &
ulnam audics rcpolitam, ut ncqj brachiali neqj uliix adnafcanir,cius9 ^/g/fg.r!
geiieris cariilago fit," quam priuatim inmaxillar inferiorisad fuperiorcni articnlis,' fi^incla' hinm.iygi,
"' <:"?'<>
uicularumcum conterminisofnbusnexu,contincridudurarctulimus.Porro fi finumillum
1"'
appcndicis ulna: exccpcris,tota fcdcs brachialelpeflans,ad cum modum cartilagiiic incrufta^ L
tur,quofinuscapiia9articuIorumobduciIxuigari^folent.Pra-ter huncfinuraappcndixul
narjinextcmaipfiusfcdc^finumfibiinfcuIptumgcriijquioblongus^&Cutficdicam^tcrcscft,
tciidiniparatus,ciusmufculiquipoftbrachialiantcparuumdigitumiiilcrtus,brachialisexten j
^
fionisautorhabctur.Verumpra:icr hanc appendicein,ulna;(ecundumipfius longitudincm ij6^a.

, „ forma&imprcnionesquxdam, &ipfiusinll:ar Iincarumiubcra, adhuccxpcndcdaucniunt;


poftcriorisipfiusiuxta humcruniproccnijsradiccm,
^mipfflT Primumitaquchumiliorulna:fcdesad
gmJinm l,u. quacubito innitiraur^aliquotifq;'" gibbacft^fuaamplitudinc triangulumrcfereiis,qui cxcarnis rnefig.x,
&mufculisintc(Sus,moxadcniptacuteconfpicitur, duntaxatncruofamtcnuitatcm" niufcu-
^'J^f'^
lorumexcipicns, quorumbcncficiocubituscxtcnditur. Huiustrianguli^ ucrtex dcorfum pa- ncMntni.
ulnxlongiiudincni cxporrigitur,&linca:inodoob hoc m.lxi'mcprotuberat,quod huiusli- s,T.

nca: latera a mufculis duobus comprimaiitur, ipfa'ue ulna mufculis iUis ccdat, quorum ' altcr ^'^'^j

cxtcriori liiica: latcri exporrigitur, poftbrachiali aiitc paruum digitum iiilcrtus, ac brachialc „„ ^
extciidcns. ''
Alicr,qui intcrno latericxporrigitur,& cui uliix os impciifius cedit, brachiali an ^j.(i,.<.

teparuumdigituraiii(critur,idqiflciftit.Ha-citaprotubcranslinca,fccundi!iminfcriorciiiulnx
fcdcm ultra niedium ipfius longimdinis fertur ; & prxter han c alix adhuc dux cci-nu tur,qux ^^j..^.^

cum nupcr diifla fic ulnam etrorraat , utipfa ab humero iicrllis brachialeproccdeiis non tercs, tB/.s.
'
fcd triangularis uideatur. Sccundaigiturprotubcrans liiicaabinteriorilatcrcradicisantcrio fi,

ris qux communc' latus cum prima lincaconftituit, quod ab


procclfus uliix rctfta dcducitur, ^ ^
iilo mufculo iraprcfruin eft, qucm modo brachiale fleflere diximus. Aliud autcm latus cum' t i,6]ig.'.

"tertialinca eftorraat,qux triuinlincarura acutiflima afpcrrima6peft,&; ab extcrno latcre radicis " ',',spg-

ulnxprocenusantcrioris longiflimcprocedit, atqiin hocproducitur proininct uc,utabipfa ^'^',„^rj,

ualidurapronafccretur" ligamcntu, quodradiura ulnxfecundiim cubitilongitudinemrobti ub.v.'

ftioris mcmbraiix ritu coniicd:it. Porro' latusinter fecundaralineain & tcrtiainrcpofitum, y '>sfe/.

mulculoriim gratia comprimitur, qui intcrnam cubiti (edeni occupat, quibus^ hic ab ulna
radio apta fcdcs paratur.Horum prxcipuus efi:,° quem tertium quatuor digitorum articulum
fj!!"'^''
flcflere audics. Vcruiii quia illi mulculi in ipforum quocf pcr ulnani progreflu etiam fui ortus
portioncm aflumunt,hoc tertium latus intcr (ecuiidam &
tertiam confiftcns lineas magis alpc
rum occurrit,quam latus intcr (ecundara liiicam &C primam con(picuum,a quo iiuUus prona'
(citurmufculus, nifiiuxtaulnxcum humero articuluin,ubi"isprincipiumducit,quiradium « vnufcii.

in pronum ducentium fuperior eft. Latus tcrtia & prima lincis circumfcrip tum, reliquis duo • '^'''^

busrainiiscftcoprefftira^&priuatira Iineamobtufam,(cdlongam&modicepromincntcm, gj'


ac uicinius tertix linex quam primx dcdudam adipifcitur.Haiic Natura'triuin mufculoruin c >o mufc.

"'"^'''-
gratia produxit, qui ab ipfa tripliei principio origincin ducunt. Ac primum quideni cius mu,
fculi cft,qui intcr radium in (upinum duccntium brcuior habcbitur. fccundu autcm tertium &
pollicis ac indicis famulari motibus,in lecundo libro docebimus:qucm eo leuiori iicgocio in-
tclligcs,quo confideratiusea quxmodonarrainus,inofiibus (paflaueris.Suiitenimhxciion
minus uiluac cognitu iucunda,quam ccrcbri & aliarum,quashodic folum miramur,partium
(eclio.utintcrimdcfummoinartisnoftrxopcribusufu nihildica,dumad hasliiicas (copum
figentes^fraflum ac luxanim os ritc nos repofuiflc ccrtiflimo cognofciraus. Ad huncitaq; mo,
duraulnamultumetiamuln-amcdiuipfius longitudinisfchabct.Vbiucrobrachiali propin-
quius accedit,ieres omnino eflei,nifi (ccuda linca infigniiis iiiibi' protubcraret,ac oblique de- d hsfig.f.
orluin protcnfa (cdcra adaptarct ' quadraiigulari iTiufcuIo,qui radii in pronum motus opifex ' 7 mufcu.
'"'''^'
hinc principium fumcre docebitur. Porro fi quid de ulna adhuc dicendu fuperfit, id (am una
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER I. 113

fifefc. in radrj cnarrauonepcrlcquarjquiobliquus cftjquatcnusulnaredta. Radius nanquc fcpra ciu,


tjigur.i. 8 infracj ulnx committitur,in " mcciio autcmac pcrrcliquam longitudincm ita arcuatimobli' juius.

abu!nadchifcat.quodpariimmotusrationepcrficiairjUtob!ic]uofciIi-
'\^^i(jk
cct duclu radius ulna fuflu!tus,in pronum fupinumcj! prompte agcrctur partim,quo apta le-
:

des &
fundamcntu mufculis coftitucrctur, quos ncccflario intcrnam cxtcrnamqi cubiti fcdcm
occupare oportuit. Cluanc|uam magis obliqui fui motus occafione, quam muiculorum gra-
tiaradium obliquari, plurimuincp in mcdio dufru duo cubiti offa inuiccm abfccdcre, illa nos
doccant animalia,quibus nccp radius, ncqucradi] bencficio manus extrcma, in pronum fupi-
mmiqj ducitur. Bquus nanque,ouis,ciusc); gencris animalia folidis, aut bifulcis donata ungui'
bus,totacubitiIonoitudincradium ulnxadcoconnarum aflabilirumcp obrincnr,utneranriL
lum quidccitra ulnamradiusmoueatur. Incanibusucro & felibus, & ijsanimalibus quibus
pcdcs in digiros dirimurur, radius mouctur quidem, fcd tanio obfcurius ac diflicilius,quan to
nos manuti rnotus pcrfccliores obimus. Diftat igitur in his quoqi animalibus radius ab ulna,
ucrum longc minus i|uam in hominc.necp ciiam adco laxam ariiculaiionis fpccicm in illis,atqi
inhominc,eft cerncre. Aiticulaturauicmradius ulna-fuprainfracp, diftcrcnii omninoariicu- „.
^ ^
lo.fupra cnim ulnaradium cxcipit,infia ucro aradio ulna cxcipiiur.Ad cxtcrnum itaquelatus namZucuU'
antcriorisulnxiuxtahumcrumproccftus,' linus quidam inftarquarrxcirculiparris tranfuer tio.
fim excu'pitur,Ixiiis,&carrilagineincruftarus.Huicfinui'' intcrnulatuscapitisradijjCuifinus
; !,4>9^. infculpitur huiTicriexiernumcaputcxcipicns,appofiiecongruir,aclxuc& orbiculatumhicfa
(TtLini^in iilo finu uoluitur.lnfra auti: iuxtabraciiialc,ubi radius craflcfcit,dilataturc;i, & infigni
'
appcndicc donatur,huiusappcndicis huinilliiTixfcdi" finus infculpitiir, illi nonabfimilis,
1
vcmmm qucn pauloanrein ulnam incifiimrctulimus.liihunc(inumc.artilagiiic incruftatumfupcrior
appendicis ulnx " fcdes capituli modo protuberar,s,cartilagincc}i obduclajrcuoluirurdiacqj ra
ffJdfilu
appra.fe rioncradius utriufqiarriculi bencficiorantummodo inpronum fupinumcfagiiur. Nonpro-
poqnc cll (.^ij ^ fupcrioriariiculo,ubiradij ° ccruix confiilit,radius alpcrum abrupiumcpcduciiprocef
''

dii»: ipfius lon


ftinijquiinlcrnam cubiii lcdcmrefpicit, &intcriioni antcrioris cubitum flcclcntiummufculi gitudmcmU
nfjimio
,1 !,io/.p. aprain fcdc parar.Rurfus rcliquo ab humero ucrlus brachialc du(^u,radius non oninino tercs ^ 'Jt"
i>i>!,4. &l.ruiscft.Vcruin fecundum ipfius longiiudincm humiliorilua Icde'' acutam
I
infigniier &
cxtubcrantcm producii lincam,qux icriiam uln.x lincam rcfpicicns, ligamcniu admiitit mcm'
1 dfdmfi

gur. 5. branxu.'ilidifsimxrituambocubiiiofla,quainuiccmdchifcunl,colligans.' Extcrnumhuius

5 '.'>!>4 linc.r latuspcrindcac inlcrnum quoquc^comprefliimfinuatumqjcft^uthocinternam cubiti


'

f'^'^'^'r' occupaniibus mufculis,illud ucro ijs qui in cxicrna confiftiii,ccdat. Porro intcrnum la-
- 7»»ifoi

M.T, v,s. tus cxtcrno afperiuscft,qu6d priuatiin" mulculus tcrtium pollicis os flccflcns, no infimam fui
! •>! ji.f.f cxortiis portioncm ab illo lalcrc fibi alcifcat. Dcindc fupcrior radi^ fcdcs e direcfto diclx nu^
*
P'^'^ lincx confiftcns,pcne icres cft,& iuxta mcdium Itix longirudinis aliquoufcji^afpcra occur
6 r»i'c«

tJb.n'.
rit,urinhancduo mufculiualidiorcm moIirenturinfertioncin:quorum' alrcr radium in fupi-
ti,u4fi' numagcntiumbrcuioreft,' altcruero radiuminprontim duccntium fupcrior,cuiuspotilsi-
illa cxlarur,qu6dipfc ncrueam porius quam carncam infcrtione cfli-
giir ».
lymrn occafionc afpcritas
'^riU n ciat.lonPiusqiinolTcproducatur. Inradii lcdc brachiaIicontcrmina,quam craflcfccrcdila
'
r .c •

t •im/i/r. taiiqjdictumcft^pIcracfexamuiiiminquirendaucniunr.Frimumenimnancpartcmiraaugc- d,j /^irtis bjlo


'tabiil..io-
rioporta!t,utrandcapraconftituereturledcs,cui brachialearticulariqucar.ncccflumcrcnim

ittoZ'? cr
cum cubiro arriculir.in hominibus paulo minus toto ad radicem refcrri:fi mo-
crar.brachialis
8 figiir. do quicfccntead humcrum ulna,fummamanus radij bcncficio, &fccundari6 in pronum fupi
'
!
prmi- num% agi dcbuit. Si nanquc in radio & ulna finus, cui brachialcariicularetur, xqualis poriio
cxculperctur.&ipfcintcrim finus {uperiorcbrachialisfcdcmimiiatus ncccftariotranfucrfim
"ichmli
<,t,j. oblongus cffc dcberct, impoflibilcprofe(S6 fuiflet radium & &
fummam manum in pronuni
fupinum'uefcrri,ulna inicrim ad humcrti quielcente,ac ucluii huius molus bafi ac fulcimcnlo.
Pars eiiim brachialis qux ulnx finui infcrcrclur, inarticularcturue, claui modo obftarct, quo
minus ucl tantillum radius immoia ulna moueripoflxl. Opcrxprccium igitur fuit, infcriorcin
radij pafxinadeocraflcfccrCjUt cfticicndofinui,cui brachialearticuIarciur,aptacflct.Vcrum
ci.j/ij.R.
q^jj^ tcnucos nimium craffciccrc ncquaquam cxpedicbat,Natura etiam brachialis poriio-
: at ita,ut uix punclo ulna brachialc coniingcret.coniingii auicm
ncni ab ulna fuftineri uoluit
c •>!, !,4> ' acuto ipfius proccffu, qucm ftylo diffccfhonum periti afsimilant.Nc cnim ulna,rcliqua fui
ap q^^^u^^^
Ti^h""' pcndicis fcdc,brachialeciira alicrius corporisinicrucntumconiingcrel,Naturaabinfcriori y^cliiSc .,1
fcdc''fii"iusinradijappcndicc brachialisgratiacxculpti' cariilagincmdcduxii:quxulnxap- ulnadirimns.
pcndiccm afccndcns , illam a brachiali dirimit,iiacji articulum hunc aptat, utulnabrachiale
<juidcnifuft:in£at,'j£rumproximenoncontingat,totusqilinus (uii lane oportuit)adradium
K 3 fpcfiet.
«4 ANDRBAE VESALII BRVXELLENSIS
hxc fane tanto uelim inquiri diligentiuSj quo magis cum Galeni dogma t!bu3 ptl
fpe(fiet. At<J

gnant. non enimkibct in hoc ncgocio alioqui fatis prolixo.palsim Galciii loca.sTquibus pru-
dens diflcntio/ubncdere, rationemqj cur alitcr fcn dam fubijccrc, quum diligens lccror etiam
non admonitus, hxc abunde animaducrfurus 11 1. Vcrum nc nimium GalcnrAnatomicorum
coryphsi placita,eaq; potifsimiim qurc a ftudiofis in pubhcis fcflionibus.ut cxpcndantur re-
quircre foleo.iam prxtcrijne uidcar, inradi) ulnxqs Galcni hiftoria portioncm
modo aflumam,qua:prohxius farpiuscpab ipfoincuIcatur.eftautemhK;c,acutusulna;pro^
&
particulam

cefl"us,qucm ftylo comparamus. Vt itaqi practcream,quod magnanij&^quantu ex ipfius fcri-


ptisaflequor)dimidiamfinuscuibrachialeinarticulaturportioncm,u!na'afcribit,acutohuic
'
P^^^^^n^iP^u^wmadbrachialc connexum inibitribuit,ubiulna;radi)qj hiftoriain libro de
PrimoieAd Ofl^bus fjertraflat. Vbiautem paulo pbft brachialisoftareccnfet, concxus fpccicmcxprimit, f>,!,4,!^
mmB. dijjic. quando lertium fuperioris brachialis oflium ordmis os quod paruti d igitum fpcctat, finua-
'

Smmdode tum efle,atquein illud acutum ulnxprocefllim


ingredi rccenfct,acucluti duos brachialiscs cum
ulna S: radio arriculos proponitrquorum unum quidem ad radium &
ulnam fimul refei-t, altc
rumuerb adacutumulnxproccffum.atcj adhuncquidcm nexum pertincrcancrit,brachialc
in obliquum duccrc:ad illum ucro,in reiftum, cuius opcra fummam manumextcndimus inflc
c"timuscp. Arbitror autcm Galenum per obliquum motum, illum intclligcre, quo manus
in
utrunqucIatusducimr,parinimirummotu,c|uodigitosinuicemadducimusS<:rcducimus:ita
cnim obliquum lateralem ue motum alias fcre fcinpcr Galcnus intclligit.Qiiod fi cft.quid dici
poirct ablurdius, quam hunc motum acuti illius proccftus munerecclcbrarir quum tantum
abli t ut quicquam ad illum luotum auxiliari qucat, ut illum no fccus impcdirct, quam fi palum
bacillumiicaliqucmbrachiali&cubitofimulad latus ficobligarcs^utlcdulasmatrcspuclloru
finiftrxmanus pollici&cubito paritcrbaculuiualligarcuidcmus,quandopucrosnimiumfi,
iiiftra manu uti ccrnunt,mctuuntcp nc progrcftu
tcmporis fimftra pro dcxtra utan tur. Porro
fi Galeni locum in fccundo de Partium ufu
cxcutcrc uolueris,inibi illum quoque dupliccmaiv
ticalatfonisfpccicmreccnIcrc,atquccam quxacutofiiproccfluinhoc faflam
dicerc,animad,
ucrfurus es,ut raanus eius ariiculi ope in pronum fupinumq;, &
deindc etiam in latus duccre,
tur. Hanc lcincniiam rc ad amufsim perpcnfa, non minus quam
priorcm iicritati rcpuonare
fatcbcris.idq;tuncpotif;imum,quandoomncmfcrebrachialisarticulaiionci,i,adradiimiob
hocprxcipuercfcrridifccs,uti-adi)moium,quiinfupinum&pronumfit,cxtrcmamanusfc.
cuiidario fcqucretur : &
infupcr colligcs, illos motus dcbcrc impcdiri,fi acutus ille
proccfliis
cx Galcni fcnictia brachialiarticularctur.Qiiod (nc longius in rc
clarifltma immorcr,oucs,bo
ucsqj Iiquido oftendunt . nam ipforum brachialis ad cubitum
articulatio Galcni dcfci-.ptioni,
busquodammodorefpodens,nequcinlatcra,ncqueinpronum,ncquefupinumaptemoucri
potcft. IUis nanquc animalibus acutus ulnxappcndicis
uaiim
proccffiis oblongus efi:, &
finum pri-
in brachialis offibus fibi ucndicat, nulla^p cartilago
ulnam ac brachiale iiv
pcciiliaris g ..!,4,r/i
teruenit, prxtcrcam quxolTibus cruftxmodo obducitur.cuiuliuodi tamcn
cartilaoo in homi
nc lpectatur,in quo ciiam proceftlis ille non tantri
cartilaginis illius aliitudme cxccdi?,quantum
"5V
luperioriliusqunnradi)appcndiccfcuIpiturfinusparsporrigicduci^gccrnitur.Eminctau .%,4,< '

tcm illa radi) pars cadem cum acuto illo proccflu rationc,ui fcilicct
finum efformaret brachiali ^«"P «
aptum, hincqj ualidioraariiculum contincntia produccrcntur
ligamenia. Ouumuerihuic
radi)fi,-iuinonunicumtanmmbrachialisarticulaturos,ucruminteririabracliialisoffa,qux /i.cW,.
radio ulnxqr coarctari docebimus, duo ad folum radij
' finum refcruniur,&: ' tcrtium cartila '

gincmillamaradiopcculiariterpronaiam&acutumulnxappcndicisproccffum "^'

drjfinus gcminuscffcapparet^coqubdfinusmodicii-inibiprotubcrat^ubifccundumbra,
rcfpicit ra- ""f
"7,^'
^h-alisos primo commiiii,illoquod fubfequilurCapitc
^dZ^Z diflurifumus. Ad hunc loiwrmo
ci<i>j-,,./a„ ''"'"j''"™'3'"sdiocommittiiur.inquoprxtcrcaconfidcrandumucnit,radijpartcm cuiap, '"'';°'";'
l,.p-,pfiru,n pcndixipliuscoalcfcit, ipfamqjappcndiccm" internaparie finuatam&:
lcuiicrcauamuidcn 'S
,Mu!^t,i. cum ut mufculo ccdercnt radium in pronum
duccniium infcriori,tum ut cxadum itcr " tcn' V>'-'H'-
dinumlcrieiaptaretur,quicubitoexporrc(f}idigitorumflcxuifamulantiir.ExternaautEh-
rkdi) fedis pars gibbacft', quod iia (quum cxtrfponatur)7niurijs7c7aidis*pminTci^^^^^^^
Zlfr^'
tur netamcn mufculorum cubitoexporrcaorum tendincs fiimmam
gibba lalededcdua, hmc indc abcrrarentimplicarcnturq;, Vums
manum hacpctcntcs & '^-
1
inulii huic fedi infculpun,
'
V
s .

DE HViMANI CORPORIS FABRICA LIBER r. iiy

»11 i»«/c. !ius bicorncmtranrmittcnstendinem altcnusmiirciilibracliialccxtcndcntium.unacum


tciidinc' murculipollicem ucrfus indiccm cucrtcntis,extendentis'ue,' QLianus finuslcuitcr
'tiomufc
uko. adraodumcxculptus cft, uixqj finus nomen mcrctLir;afpcrtai«enIocuscll:,qui ligamentum
'.4/! tranfucrlim'' tribus tendinibus obuolutum cducit.quorum. unus brachialis offl pclliccm fui^i
"ireritur;fccundus primo offl pollicis, tcrtius autem tertio pollicisoffi. Verum quarti il-
M,m,n.
t zu,h,c. nus fedcSjligamenti illius gratia non duntaxat afpcra eftjprotubcratcp, ucrum ctiam ut " tendo
1
lirmifc. illiualidiusimplantcturmufculilongifsimiradiuminfupinum duccntis. Etprxterhos ftnus,
'
e^^ternaarticuli^quo radi] appcndix iuxta brachiale appcndici ulna; articulatur lcdc'
'^gi!'*! f
'
fiiiiis ctiam conlTftit,quo 'mufculi tcndo uchitur.cuius potifsimum beneficio
i miifa. paruus dioitus
|!
ttb.e. cxtcnditur.atqucisfinus&ulm&radiocommunisccnfctur.lamdculna&radionihildicen
"1!^«" fupercft,pr;cterquam quod folidaundiffi conftcnt fubftantiaJIIictantum funoofi ubi
;4pi(,u>i- appendiccsiplisadnalcuntur. intus finumcxigunt,mcdullaoppletum,atqucinhocuInara
fcTM. diusq)humerum,fi:raur&tibix offa imitantur .

PRIMA FIGVRA EARVM S E CVNDA


qy AR V IG ES I MO INT O
CAPlri PRAEPONVNTva.
. . . . . . . . .

u6 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


D V K-AH priorisjigurccnonprccf<:ntitMufuhfcruiutCapiti,xia-umttiiimtrlhtlsoT
dinc p.ibfeipentihus,quihus fumnij: manus partes ctiamexpUcantur , ocamus autemfummam
cxtrcmamue mamim, (jiiic Hippocrati i«ioxH dicitur:ea nimirum pars qwe d cub.to adextre^
mam uj<p dtgitorum aciem hahctur, Juannp in hrachialc ZS" pofihrachiak ac digitos partimur.
Hippocrati cnim manus nuncupahatur, quic(juid dfcapulis ad extremu uj^j digitoru pcrtinct:
quod^; in hrachium cuhitum et cxtremam manii fhdiuiditiir. Vrima i£itur huius capitisf^-ura,
intcrnam ofiumfumm:e manusfcdcmproponit . Secunda uer6,eorundcm oJ?iu cxtcrnam^cient
appofitiftme dclineatam continct. Quatuor autcmf^ura: hasferiatimfiihferjuentcs,hiiic Ca ^
pitifunt propriie,ac duntaxat o{lo hrachialis offt uariaficic exprimunt . Illa nam^; tjua ter y
tia infcribitur, o^lo brachialis ofiumjtmulin fuafcde commi^orum internamjacicm common.^
frat. (^uarta cadem offi cxtcrnaficie dclineata coutinet. Quintafupcriorcm hnichialis ofi^
um p.ntcm notat ,qua cubito articulantur . Scxta hrachialis ofium infriuim ofienditfcdcm,
cuiprimumpollicis os,cjuatuor^; pofbrachialis ofa coarHantur. CharaBerum uero indcx
rit huiufnodi.

4,^, 6, -7, 8 O JZo his numeri charaderibiis oUo brachialis offt in omnihusfcx pra-fcntibiis fguris
infqniiintur ,fi modo in illafiperficie,in qua hrachialefe offert, omnia in confpeSlum ueniant
'^tquc unumipioddi osfioJcmpcr characlcrc indicatiir,fuumip nontcn ita cxhihet Idenim pri .

mum uocabiinus,quodxinfcrthitur. Secunditm uero,quod z. Sic itaqj i,z,3,4 notantfuperiorcm


odo hrachialis ofium ordinem,ipfa nimirii tpiatuorfipcriora,feu cubito proxima. J^criim
6 ,7,3 infcriora indicant oJft,tjua: poflbrachhtlifiitt contcrmina.
I,IfIII, IIiI Inprima e^CT fctind.tjiqura notantiir tpiatuor pofbrachialis ofa, quihusah infcri^
pto ctiam ntimcro nomen imponerc nihilprohihet niffrtcmajyis : lihcat illa d digito quemftifi
ncnt,aut cuipr,rpoiiunttir, niincilparc
<_^-B, C i^t Tria pollicis offi , qua frv internodia appellamiis
D,E,F z Tria indicts ofa . atquccadcmr.itto in ca:tcris csl digitis
G 3j cS Qjiinti hrachialis ofisfinits,fcdcs^i,ctiiprimumpoIIicis os articulatur . at^sfinus htiius lonqi-'
a,b. tudtnemtranfierfmin fcxtafquraab a ad h mctimitr Intcrnamticrofedem
. c , cxtern.tnt au
c,d. tcm d notat. ac d tpiidcm in tju.trtafqura etiam cfl coiijpicuiim
3p4^<> Scdes fcxtihrachi,disofis,cuipoflhrachialis osindicem fiffulciens coarSlatur h ucroitt ,

h. quinto oftj edent indicat, quam idcm quotjuc pofhrachialis os contiiigit


Ki,4.,6 Scdcs in fcptimo hrachi.tlis tfc , ctii po/lbrachialis os mcdiiim digittim ftijlincns coar^.ttur.
k ucrd in eifdcfiguris fedcs indic,ttiir,qua idcpo/lhrachialis os,fextu brachialis os cotiitgit.
L Scdcs oiH.tiii hrachialis ofis,cuipofbrachiaIis os anulari pnrpoftuin coar^atur
M 3, 4,6 Scdcs oSl.tui br,ichi,tlis nfis, ciiipofbrachialis ospartttim digitum fufiiiens coarticulaftir.
-A/ 1,2. Oficulum acctimhcns cxtcrno latcri ,irticuIationis oSlauibrachialisoj^is ^adpoflhrachia'
Ic os,tjuo p,truiis digitits fuflinettir,

O z,-i,6 'Proceffits oSlatiihrachialis ofis , in inttrn,tm hrachialisfedem protitherans

',3,6 Vrocefiis ijitintibrachialis ofis, cxiptotranfucrftntpronafciturIigamcntum,quodino^au£

ofis proccfum O not,itunt infertioncm tentans,tenditiihus obducitur,ex cubtto internatn fum^


nta: m.tnus fedcm adeitntihus.

i
^ Opendtx poRhrachi.iIis ofis iitdicemfufinentisfuperior,qiia: brachiali coar6l,ttur
^ppendix poflhrachialis ofisindicipra-pofitiinfrior,qua:capituIum confituitprimiindi
cis ofisfimtmfubiens.
S i,z Intcruallitm occtirrens itttcr poflbrachialis os indicipritpoftum , cr id quodmediumftifinet.
In CiVteris ,tiitcm poflbraclnalis ofihtis cadcm appendicum intcruallorutn^j cjl ratio.

In prinutfffiracxdttobnsfefatttinis ofibtts ititerna: fccuiidi pollicis articulifedi prtepoftis,


iiiternum os iiotatitrtinfecunda iicrofgura,extcrntim.
^'^' Ditofcfatnina oficula, ittdicis articulo prcepofta.
• I^nictitn oficttlumfcftmiiiu,aitt potiitsfn.tpisfetninifinilc,fecudo indicis artlcuh appofitttm.
^ ' l^iticitm fftmintim oficiihim, tertio pollicis artictilo allocttum. In rclijuis digitis ctim ittdict
ca dcm cf r.ttio, cti,tmffeciindi cr tcrtij articulifefaminutn oj^iculiim non appinxiinus.

E XTR 8
DE H VH A^N I^C O RP OR S FABRICA LIBER I. I 1!7

X T R E M AE nianus," partcm cubito articulatamGrxci Lx^-noy, wos fi^ack


Celfum imitatiBrachialcappclIanius. caoctoonibusdupliciordincdi- toojf.l,US COTl'

ftinffls conftruif .Qlic in nacu gradioribus dura (unc &paruulajintusfp fl'""'' i"nff
parumfungolajmodicacpmcdullaappcndicummodoopplctajnojiaii»
'^J™''^'^''
tem prorfus mcdullxcxpcrtia, potifsimum qua; horum maiora ccr-
nuntur. Haud parcmcnimomnia lortiunturmagnitudincm,uiiiccfor
^
mam etiam,ncq) fitumrquum ex omnibus nullu fi t, quod altcri omnino

relpondeatzS^ lmgulapriuatimaliquidadipifcentur,quo prompteab inuiccdifcerni queant.


Porro utcunq; fint uaria, nihilo minus mutuo tam concinneadaptatur, ad tantamqi compoli
fi mfm. tionis harmoniam acccdijt, ut corum numcrus non admodum inuentu facilis fit.'' Nificnim

"^lidifsima cartilagincacp ligamcnta, quibus obducuntur,fimul cum mcmbranis rclecucris,8<C


^'tM
accuratcabrafcris,unumefletibiomniauidcbijtur,autcumCcIfoipfainccrto conflarcnumtv
ijnfcriji roopinaberis.' Cxterumcun<Sancrucishiscariilaginofisq!nexibusfimulconftrifla(noj)au
^ ^.^.
tcmutnonnulIiexiftimatconnata)duasintcgrasfupcrficicsunaefiormant, exterioriquidem fJqaJusJcdi^
iiwtii
tqaaru. rcgioncquantummanuicx ufucft,gibbam,interioriaucem finuatam, quantumq; &rhocma' ti^Jigimtis,
ifiguri. nuicxpedic,concauam. Atque ha; tantu fuperficics ligamentis obuinciuntur.'' lupcriuscnim, ^i'!^'"'
f h"- qiia ofla cubitocommittuntur, teuia funt, &cartilagi]ie incruftata,qucmadmodum '
ink. & "clftur
rius, qua poftbrachialis oflibus,& primo pollicis ofli coarftatur. Quin ctiam ubi olTa 11- inui<
ccm contingunt , non vindique afpcra £i inajqualia ac ligamci* tis opplcta uifuntur , ucrum
,

omnibus apti lacuescjitinus incifi funt, qui cartilaginclariii & lubrica iIIiti,aliorumoflium tU'
bcrculacapita'ucfimiliterla;uia,carciIagincq)obdud:a,cxcipiunt. Inmediocnimconcadunul-
? lorumbrachialisofnumligamencamembranxueinrcrueiiiut.nifiininfcriorisorduiisolTium
conncxu,ubinonnihiI,lcduixanimaducrfionedignum, ligaiTicticartilaginciuelutiinpunclo
intcrccditj&ubioflainferioranonadco contermine inuiccmatcp fiipcriora funt compacTta,
BinnMra QuodetiammcritoNaturamolitur^inhocpotifljmum duosbrachialisoflium ordinescon,
CuriuoU ^
||t fe»r. fiiigens,quod fuperiorcubito, ° inferior autcm alia prorfus rationcpoftbrachiali &piiiiio
'

chutis ofim
I,
p(3Hjj.js ofj; dcbuerit comitti. His nanqp ut diftindis diremptiscp coarticulaiur oflibus, cubito

nmmm autcmuniusoflismodo; ficutiure fupcrioris ordiiiisolTa,uicinius propinquiusq;ac nullius


ichxrx. corporisinccruentu inuicemcoarticulentur,quaminfcriorisordinisofla.Atquehaiicbrachi-
'i!,6,7,3.^
alisofriunicopixratibnediflciflionumpcriti potiflimamcncrcferunt:huicfccuiidariopatien'

Smi di diiEcultatcm addcntcs, quum arbitrentur brachialc iniunis ferendis pertinacius fieri, quik
w.clu • componitur ofTibus occurfantium uim articulorum nomine cedendo cxolucntibus,eo
multis
quo hafiam fagitamue difficilius laxa quam tenfa pcnctrare confpicimus. Qcianquam
mitim
\lchmc 1'urfus 8iad innumeras
manus motuu dificrentias, hanc offium uim copiam a Natura non &
z. poftremo loco cxtrufti efle animaducrtimus. Cxtcrum quibusnam finibus tubcribusq; bra.
ofladoncntur, iara enltar perrequi. In lupcriori brachialis fede, aut ordine qui cubituin
'^'^'^''^
^lduu"
IpccT:at,quacuorreponunturofla,quibuscxip(brumquaordinantiirlcrie,nominanonabi-e Brdehidlis of
mnim imponemus.- primumperpccubuocantcs^quodUjpcriorisordinisintcrnumconftituitlatus: "<"»"'''•

nWiS. > (Jcundum uero, quod huic fubfcquitur,atcj magis abintcrno ablccdit laccrc : "
tertium.quod
iffratii);
fi^cundo adcxternum latus proximum eft ;' quartum ucr6,quodexternum latus iam oninino
tjmuiSui occupat.Parcterquacuorinferiorisordinis"' ofla,quintuin,fcxtum,fcptimu&roftauumnun-
'-chmc.cupabimus,atquein hunc modum finpiilorum hiftoriam aggrcdiemur.Primum,{ecundum

wjTj. &
t'^''tium inuicc uaIidifIimcproxime9comittuntur,& unoordinciun(fta,acfiunumeflent Brdchidis<i
'
'
>4 w. oSjfuperiorc brachialis (cdem itaeftormant,ut inftar unius alicuius offis lati oblongicp capitis, ^"j,^"'" ''™
:,2>!,s/;. in radi'j ulnxq! finum.ea concinncarticulentur. Ac primii quidcm,& fccundci,in" finu radi) ap
^'1"^ pendiciinfculptorcponuntcir;tcrtiiiuer6°carcilagiminnititur,quamaradiopronata,maona
«.•4 R. cx partc ulnam a brachiali dirimcre fcripfimus, Qiianqua externCi tcrttj offis latus etiam'' acu-
=.'.7 jig. tum appendicis ulnaiproceffum tunc cotingit,quum in cxternu latus fummam manCi indina-
tftis. Vcrum interim tertium id os finumcartilagine oblitu,qui uifti dignolci queat,in homine
^rioB r/f

'ii fojl.
ncquaquam adipifcitur,quem procefliis ille fibi propriu haberet,quum ctia proccflus ipfc nifi
'cofft ifi Iecundumfinus,quo brachialcarclatur,latus perindeeKtubcrct, acreliquorij fiiiuu fupcrcilia,
'''"-''1 2PP™dicis in hacrcgione apcx. Atqj id ucl tadu Icuiter dfjudicatur, fi manu in la
itcm^'~ 'P''^^ ''

mcrichl iuternvf ducfta inter brachiale & ulna,altcrius manus pollicis apice inlcrcre quis fucrit adni
rScra iit fus. Triaigiturprima brachiaIisofla,fupcrioriIcdcitafimuIiungutur,protubcratq(,utucluti
'^'^'^''""''''''^h'='''s<^aputla?ue&cartiIagineincruftatitconftituat,quoidcubitoarticuiatur,mul
^cltft
':fm't ol -
tisq? & uchcmctibus mo tibus,ac fi uno grandi cfrormatvi cflct offc,agitur. Quartu brachialis Qi"?'"'-™
1. os ulnamhaudquaquam contingit;at fupcriori lua fedecamhuiusarticuliligamentiportio-
nein
113 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
nonadmktitjqux ab acuto ulnx appcndicis procclTu cnafcitur. Dcin fupcriori quarti oflis

fcdi' tcndomufculi inferimr, qui brachialcflcdcntium infcrior ccnfctur.Exinfcrioriautcm


ipfius fcdc mufculus pronafcitur, cuius bcjicficio paruus digitus a rcliquis abducitur. Prx^ „„j-c^
&
'
( ,

tcrea " mufculus fuxjoriginis portioncm hinc afltimitjqui duorum primum parui digitios tA-r.
4''<^-/.
flcclcntiumcxtcriorcfl:. adcoutquartum hocosncquc iufcriori,ncquc fupcriori ipfiusfede, «
Ctdolsicom'
„(.qm, etiani extcrno ipfiusIatcrcaltcriofficoiTimittatursfcdtantumintcrno ipfius latcrc,dc^
mudcur.
pj.j,|Yg aduiodum capitulo, terti) ofRs externo latcri (inagis tamcn ad manus uolam) in cum

modum coarticulatur,quo offaper it^^ai^Uy coftruidiximus. Hoc itaqiquartumbrachialis

lphxricum,fcd paulolongiusquamcraffius:quiafcilicctinferiusmufculoscducit,Uipi
tcm ualidifsimi tcndinis infcrtioncm, uti diximus, cxcipit,ca^ ratione furfum dcorfumcii ina^
gis quam in latcra protuberarc dcbuit. Vndc ctiam ucteres diflccftionum profcITorcs, id(uti
Cuiariimti, coniicio) Rcclum appcllarunt, ambigcntcs qucm in ordincm ipfum rcferrcnt. nos autcm lu.
firilmdum uc periori ordini afcripfimus, quod tcrtio huius ordinisoffi coarticuletur, ac reucrain eo ordinc
confiftat.Nuncuparunt ctiam Anatomici prxlcns os,cartilaginofum:non fccus quam Mari-
"htfici.
nus" osgcnu articulo prxpofitum co nominedonauit, quod molam patcllamqjuocamus.
Non fane (quantum rcor)qupd idos mollc cartilagincumcp eflearbitrati fint,quum omnium ^^^^^,,',

brachialis ollium facile duriffimum &: folidiffimum fit, at quod codurn cxtcrius cai-tilaginc
obdu(ftum uifatur, proptcr mufculorij principia tcndinumqp fincs, quf poft clixationcm car-
Lil.-.JcVfii
t||j^in;s,no||ii,f(-i,i^.fp(-cicmrcfcrunt. G.alcnushocosoclauum brachialisosuidcturrecen-
fuille,id propriu ipfi mbucns.quod propugnaculum ' nerui cuiufdam fi t, qui ab intcrna ma^ y-h-^P-
nus fcde ad extcrnain fccundum id brachialis os reflciftitur. Hic neruus ine non latet,ucrum "^^^''^^'
ad hoc officulum in hominibus no rcuoluitur.cft cnim illcneruus, qucm a quinto brachium
pctcntiuin,pauIo poft incdium cubiti longitudinis ab intcrna cubiti icdc in poftcriorem por-
rigi, atqi duos furculos paruo digito,totidcmcj; anulari, unum autcm medio dcriuarc,in quar

to libro audics. Prxfcns itaquc ncruus quartum brachialis os non contingit, idcoqj minus lc»
Pmmm os cundLim illudabinternamanus fedcin cxtcrnamrcfleflitur. Porro prxtcr quartum brachia^
fuci cffiUs [,s os^nullum pciiitus occurrit, non pluribus adncxum contiguum^ offibus. Primum cniin, siuiftmflic
comcrmmum
p^xtcrquam quod radio articulatur,ctia fccundo brachialis coarticulatur offi, amplo utcunqp >>'^chit

lubcrculo in fccundi oflis finum fubicns. Dcindc alio tubcremulto ampliori,atquc ab infcrio
ri fua fcdc protuberantc, communcm finum ingrcditur, qucm quintli brachialis os cum fcxto fibasquod-
rom
cftormat. Vcrum Natura prxcauens,neid os undiquc aliorum oftium finus ingrcderctur,&C 9"'
"
mittdturE'
ipilim intcrim tyranni morc nullum fufcipcrct, infignem in ipfo cxlauit finum,quo una cum
*

xaimnatH'
lccundo brachi.alis oflc (cui is finus quoqi cominuniseft) lcptimi offis omnium facilcmaximi r«f,
granderotundumqpadmitterct caput. atque ita primum os radio,&fccundobrachialisoffi,
Qjiot fcciin- SC quinto,fexto,ac lcptiino committitur. Sccundum os (quod tanto minus cft primo,quanto
ipfum maius cft tertio) conneiftitur primo ofli, &: leptiino,uti iam diximus.teriio autcm,ain,
plo connexupcr i^S^ui/lim' conftringitur:adebuttcrtium osradiOj&tribusbrachialiscom^
mittatur oftibus.primo uidclicet,leptimo &
lertio, neqp etiam multum ab odauo rcmouetur.

Quot ttnium. Tcrtium os modiceprotuberatc.fcd amplo tubcrculo in finum fubit oflaui oflis hinccpfacile :

conftatjid os &
ulnx, niagisq) adhuc' pcculiari huius articuli cartilagini, dein &: lccundo offi z wfi.c*.
„ brachialiSjSiquario&oiTiauoconterminumcflc.Quintumbrachialisos, quodinfcriorisor
Qmtpimii.
ji|.„sp,-i|.,.,^,.„j.(,(.(.,.,fuiffjus^fypc,.;ofjfu3fcclcinfinumfibicxculptii priini brachialisoflisca'

pitulum excipit,& cxtcrno latere finuatumquo<5,lcxtioffis capitulumadmittit.adco ut quin^


tumos duobusbrachialisoffibuSjprimo niiniruacfcxtocoarftctur. prgtcrcaidpriuatim &
Primipolli- quoquc'primumpoIlicis os fuftinet. hi infcriorinanqucipfius fedc finumadipilciturpatu.- ii,tjig.n.
csojjis
p
pojlbrdchtd'
lumSi:' oblonCTuin, ac in'' interna' cxternacB (cdemaoisquaminlateribus ac mcdioexcul-
.
^3 ... ... .1 . ,^ .
r - - . .
6 !,•>/!.<;.
ceHcdb
ptum, cuiprimi pollicis internodii capitulumeaarticulationislpeciccomittin.ir, quxmotum ^
, . . .

lisojjiiimdd
hdchidle cou cditomnibus inanifcftum. alitcrmulto quambrachialis oflium intcr fc conexus, cuius moius ^ ^ ^^^2.
tczcus.
Ijtct, ut uix diiudicari qucat. Atque hac ctiam articuli Ipecic quatuor poftbrachialis ofla f i,»fe.i,
"''
inferiorisordinis offibus adneifluntur. Primum enim poftbrachialis os indici prX'
'
ciuatuor
I
h rr-. .
I rr cucbdriict.
. . .

pofituin,magnaexparte lextobrachialisollicoarnculatur, portionemquoqucquintiollis ;_(j.7,s.


attiiigens. Vbicnim quinttiinos fcxtocoard}atur,communisfinus utrique offi cxculpitur,cui g j.^.uy;.

capiiis primi poftbrachialis offls parsarticulatur. adc6utquiniumbrachialisos,pra-tcrpri.^


^
niumfcxtumq; brachialis ofla,ctiamprimumpollicis os unacumprimo poftbrachialis oflc
contingat.Porrolccundumpoftbrachialis os mcdium fiiffulcicns digitum, dcprcfIo,led obli,
quo.
.

DE HVMANI CORPbRIS FARRICA LtbER I. i/j)

E4,«p. quOjCapite' fcptimiofflsbrachialis linui lcuifflme ac obliqi;ecxcuIproarticu'aiuraciin'oi ifui


partclatcnrcpintcrno^fcxtuinbrachiahs os modicc contiiigcns.Duoautcmrchquapoftbra-
Warrn
'„„ chiahsofla, eafcihcct ciuxanularcm &partmnifultinent,duiKaxatoc1auo brachiahs offl la: '

4.«fe. uibus,acin fuperficic tantum cxcauatis linibus coardantur.Scxtum itaquc brachialis os duO' Q«m #"m
*'» M. committitur poftbrachialis offibus, illi nimirum quod indici pra:ponitur_, &: obfcure illi ''^"
uyminimiftt
quodmedio fubiiciturdigito.Brachialisautcm tribuscommittituroflibus: p: rimumcnimos
fuo finu excipit, & fuo tubcrc in quinti offls tinum fubintrat. dcin lcptimo offli leuifflme oro tu
berantecapitulo.aut potius plana ftiperficie articulatur.cftcf in ferioris ordinis minimu.qucm-
admodum feptimum maximum.quintum autem&odlauummcdiofc habentmodo,quan,
quam odaimmquinto paulo grandius ccrnatur. Scptimfi os fuo capite rotundo.ac impen
fiusprotubcrantc,incommuncmprimi fecundicpoffls finumfubitjhaccprationcduobus iUis
offlbus comittitur.ab interno aiitem latcre lexto offi articula tur, ab cxterno uero latcrc articu^
laturodauo ofli ampla admodiim articulatione, qua; dcprcfl^o fit capitc, finuqj in fupcrficic
tantum cxlato. Hancarticulationcmaliqua cx parte cartilaginei ligamcnti intcrucnitportio,
qux etfi feptimiim os uchemctius oclauo ofli comittar,attamcn id omnium brachialis offium
crcbcrrimc ucrfus interior.i luxanir : tum quod grandius fit,ncc;j ita facilc,ac cotermina.occur-
rentium impctum fufl:ineat: tum etiam , quod ligamcntrt in tcrna fcdc hoc os uicinis collioans,
no xque craflimi fit.atq! in rehqua brachialis rcgionc. Atqj id hinc potifsimu accidit,quod Na
turahgamcntimolccraHitiecp,'" tendinibus itcroccupareuoluerit, quifrequcntimultiiudine,
)iffla/i».

s.ecrs hacaddigitos flevacndos ab interna cubiti fcdc


prorcpunt.Vtcunqueucrofit,fcptimumos
quatuorbrachialis connectituroflibus,primo nimirum, lccundo, fcxto,oc1auo,Sipoftbra,
chialis offi mcdium digitum fuftincnti. Odauum os cunci quodammodo ritu fcptiinum Qa«o&iii?. &
tcrtiumfub:ntrat,iilisc,f duobuscomittitur:feptimoquidem,utpaulo antcretulimus.tcrtium
autem,in finum fibiexculptum admittic dcm prxter hxcduo brachiahs olTa, duobus ctiam
:

poftbrachialiScoarcTtaturoflibus^quxanuIari&paruofabijciuntur.adcout&idquoqsqua'
tuoroflibuscontcrminumfit.quibusfubindeparuulumacccdit "offlculum,cxillorumnumc
j ^ y'

ro°qux
vlx' fcfamifcminisimaginiaflimilata, miincifiiJa Grxcisnuncupatur.Adcxtcrnuenimla 2^2''""""'
tus coarticulationis poftbrachialis offis paruu fuftincntis cum ocMuo brachialis one.cius oc totZlh^h!
ncris reponitur ofliculum, icdem quafi oppleturum.qux ideo hic quodammodo uacua refin "^^
quitur,quod hoc poftbrachialisos fua fuperioripartctctuinoflauobrachialisoffl innitinc-
qucat, atqj in cxtcrnum latus paululum abfcedat. Videtur itaque id ofliculum, quando adcft,
priuatimhancarticulationcfirmarc,acpoftbrachialisos paruum fuftincns digitum noiinihil
fufrulcire.atquehacctiainoccafioneoflauumbrachialisoscxabundatihuic quoqucoiliculo,
prxtcr illa qux nupcr dixi, contiguum uifitur. Quinctiam &hocadhuc oftauum os fibi pro-
prium ucndicat,qu6d ipfius intcrna fcdc,quamanus uolam quodammodo fpc(fiat,notatu di- ^'^•"^ "U'^

"''"^c?
E^ducit proceflum, ab externolatere uerfus intcrnum latus inclinantein, & intcrno fuo
latcre C modo exculptum : utaptam conftitucret fedcm, qua tcndincs mufculorum digitos
fleclcntium^quicxcubitoproccdtit^opportune uchicontincricppoflcnt. Vtuero tantitendi-
J-^-fe. nummoIifcdcshxcaptiorrcdderetur,ctiamquintirbrachialisosintcrnafuafede''proccffiim

cducit,ucrfus cxtcrnum latus uergentem, &
in cxterno latcrc pariter cxculptum,ciufdcm 0."""'°^^^

ommnoulusquooctaui oiiisproceiius gratia,nimirum uttendinibusillis uiacxhiberctur,ac


kmifa. poftinodum cx proceffluumillorumapicibus ualidiisimum ligamentum enafccrctur,quod
'

'™''''"'^''''''''''^™'^''^''^"'*'^'''<^'''''datum,ipfos,neafuafcde'aberrcntexurgantue,connn^
'ifitfid
i<!.unfcr pIciScrcturcf.Hxcfcdcstendinumnomincexcauata,utcunquclxuiseTt: quemadmodum&
ta. reliquos finus efflc dicimus,qui tanquam anuli tcndines trantinittut. Cxtcra brachialis oflium
j
pars cxtra hunc finum, casq? fcdes quibus ofla articul.i;tur,inxqualis,& propemoduin aipci a
eft,ut fortiora cduccrct ligamcnta,cadcmq; ualiduis cxcipa-ct, quibus olTa inuiccm obuinciri
ac colligariiam antea proditum cft.

Caput XXVL
H I P' S Capitisji^-iirieexprimttficmiia^pr^ectdtntis Cipitisjiguris cxtre^
mam manmn , nc proindt ttiam foRbrachitilt (notis L 1 1, III, III I)txprimtntibiis pf
ttniccfmit. Qmni^udmo^fibftqutntis Capitis primctfi^ura, cticharadtrtm ^'po/lbra^
chialis os indictmJii/lintns txprimtt , omni ojft libtrum .

PARTEM
m

ANDRBAB VESALII BRVXBLLENSIS


ARTE M fumma; manus a bracliiali ad lacl/ccm u!qj digitonim'' dcdu^ ^ ^

iflam,Grxciqiudcm i^irxKccl^Tmii iiominarunt.-CcUlis autcm,^ Grxcoru ap.-.sXit


interprctcs pcrmulti, palmani . ali) rurlus pciflincm, ac pcctus aliquando nii o
'""'3''"»
uocarunt.ucrum quia palnia: uocabulum latius pacci, &: brachialc quocp
in palma plcrifquccomplcdtitur, ac rcliquis rurfus palmaidem quod uola
dcnotat.&quum pcdis pcdicpcftinis Si pcftoris Idi s»fet nomcn ctiam
I ^ - ^y<^^:r^-,^^,^,^„^^A,.^„y „r^„ hi-^trnn'- iutTuWjiriop poftbrachialcappclla'
Qu^iufju,,,
fojlhacbulis ui. Poftbrachialc itaquc Galcno quamor conformatur oflibus. Eudcmo autcm & Cclfoj atcp
"JU^ i«ftiior, (ut c.-c primo dc Hiftoria animalium cft colligcrc ) Ariftotcli ctiam, quinquc prout nimirum
;

pollicis primum os,quod quin to brachialis offi articulatur, hi qtiidcm poftbrachiaii, Gal
JK^ atumcra
nus uero digitorum olHbus adnumcrant. Porro nonnulli id poftbrachiali afcribunt, quod in
ull.,.
codcmfcrecum cxtcrispoftbrachialiso(ribusordinelocatirlit:&£non,ut°primarcIiquorum c '.--fig.ct.
digitorum internodia,nudum exeratur, fed quodammodo poftbrachialis oflium riiu latcat,
uulgo^ pollici laniu duo pfia tribuaiur.quamuis intcrim id pollicis os poftbrachialis oftibus
& breuius fii,& ipfis noa-que atqp illa,intcr (e contcrminu.Prxierca &hinc fortaftis primum
quod fecundum pollicis os, primo codcm fcre modoar-
pollicis os poftbrachiali adi)ciiini, '

d 1 fig.Cdf.
quo prima digiiorumofla poftbrachiaIisolTibus,quxfimpIidfinu illorumoftium
ticulctur, iyC,D.
roiunda fimpliciaq) cxcipiunt capiia. Polfrcmo huc fortaffis ducT:! fucrc,quod nullum tcndt-
nem,quiprimopoIIicis offimoucndofamulatur.ipfiinfcriputaucrint.-qucmadmodumciiani
nullipoftbrachialisoffitcndoinlcriiur, qui illiuspriuato motuiprxfit. Complurcscnimmu-
fculilatucrunraliosdilTcLtionu profcftorcs, quiprimopollicisoffipectiliariterimplantantur.
Galciius ucro (qucm ctC ut minimum ' ircs quaiuoruc cius intcrnodij mufculos prxtcri-jffic, ty mifca.
in fccundo libro auditurus cs) prinium pollicis intcrnodiij digitis, quibus fingulis iria tribuit '''•"'^

ofTa,connunierat,quod id fiipra inlraq! pcr c/^ncsJjiuo-ii/ , lioc cft laxam, & qux manifcftum mo '^t^t"
tum cdit articuli fpccicm artiLulctur ; fupra quidcm brachiali,infra ucro fecundo pollicis ofti:
&intcrimquaiuorpoftbrachiaIiso(Ta,infra tantum quadigitis commiituntur,eaarticuIil[ic-
cieconiunguntur.Supracnim,uclGaIcnifufiragio,poftbrachialipcr iwcJ(,^^i,iai\i coarticulaii <j

tur:hoccftdiPicrciiaarticiili,qui pcrquamoblcurum,& qucnj lcntirc uix qucas, motiimoftcn


dit.ltacnim arbin-or Galcnum fyiiartlirolcos nominc inCapitc libn dc Oflibus dccimo no-
noufum. QLiandoquidcm haudquaquam exiftimandum cft, Galenumadco pcrfunclorie
poftbrachialis ofla ucl in fimia, ucl canc intuitum cflc, ut aut futura, aut clauiritu, aulharmo-
nia,hxconabrachialicoar(fiariuolucrit.quamuisilIaipfiuseffiet fcntctia, fi illum iiii dogmatis
non oblitumhic dixcrimus,quod initio libri dc Offibus fynarihrofeos fpecics cnumcrans dif^
fufe cxcquitur. Vt ut ucro t,quorcdius nos Galcni fenteniix accommodcmus, qualuor qui-
fi

Qudtuor pojl dcm poftbrachialis,quindccim autcm digitorum ofta, lcmpcr cnumcrabimus.Sunt itaq; poft
ir,cc!t;ulis op
brachialis offa rcliquis digitorum offibus longiora,&magna cx parte terctia.Lonoinimumiii
jd cuiufmodi
fim. diciprxponitur,aiqucitafcnfimfiuntbrcuiora,utomniumfacilcbreuinimumtcnuiftimumcp
Jn longicudi, paruo prxponaiur digiio. Omnia fupra ' infraqi appendice donantur, fupcrior quidcm & .
nt. f f,g.ai,.
(cuius concxus ciiam in pueris aliquando latct) brachialis offiibus, uti antca diximus,coar<rta- =>'
In apptndici
tur, ipfaq; offia hic cxtcrna fedc nonnihil laliora quam intcrna funt,ui poftbrachiale una ''"""^'
cum ^
brachiali fuperficicm cxicrius gibbam,intus ucro cauam aptius hlccfformaret. Qiiin etiam
Inv ap nlupiT,
pcndices hx latcribus lc inuiccm coiingunt,& cariilaginci ligamenii internciu inuiccm allioan inccpsilbac
tur.Lifcriorcsucroappcndiccsgrandes quoq!funt,&inroiund5acabcxicrnamanusfedcin f"^'*'.'''^^

intcrnumoblongucaputdefinut:quodcariilagineobdu<fti5,primidigiior;;offisfinumfubin cmdTcm
trai.Hx appcndiccs latcribus fc ctiaconiingunt,fcd non adeopcrtinaciicr aiqi fupcriores,quc eorjia.
brachiali coarflatur. nihilominus lamen quainuiccmrcfpiciunt^finuatxfuni^ligamcnlaq; car
"Pollhrachid.'
liso[fiiimin-
tilagiiica cducunt, quorum opcra ualide conncfluniur. [n medio
auicm duiflii, lecundu &
ttrudlli • poftbrachialis longitudincm, quoniam ofla
appcndicibus mulio tcnuiora funt, inuiccm
fuis
dirimuntur,& digno notatu " intcruallo inuiccm dchifcunt. aicp id inagni cuiufdam ufus ora- h<^<i-

tia.inquoIibctcnimtriumii!icruallorum,quxquaiuorpoftbrachialisolTaconftiiuunt,' duo
rcponuntur mufculi cx oclo illis, qui primu quatuor digitoru os flcclunt. Qiiemadmodum
itaquc fingulos digitos, duo illorum mufculorum acccdunt ; ita ctiam cuique poftbrachialis /iit- c,,

olTi duo attcnduntur, atque in tribus inicruallis fex collocaniur.adintcrnum ucrolaius poft- "^" '*'"'

_
brachialis olTis indiccm fuftinentis/eptimus protcnditur. cxierno autcmlaieri oftis paruo di-
pr-^P^^fiti^o^ftauus cxporrigiiur. Vcrum quum hi mufculi fuo ducfu, horum oftium lon
^JsoirTmu
oifaniu
fculis ccdwit.
ix fupcrent, inicrualla^ hxc non tantum diftcnt,ut fufflcicns mufculoru molcs
f ituutncmiiixl in
ipfis collocari queat,poftbrachialis oflk mcrito inius, ubt uolam conftituunt, caua uidcntur
'

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I. ui


ut &hic quoquc mufculorumportio mtam aptamcp fcdcm iianciTccrctur.Iii cxternam autcm
offiumfedcm mufculi nilnl prominciit, ncqucinibiofliumgibbum ucl minimumcxccdunr,
parcm cum oflibus fupcrficicm conftitucntcs.Qiiinctiam ut ulnam radiumqi attcn(i.s ipiis mu
ccdcre oftcndimuSjita ctiam poftbracliialis ofla fecundum longitudincm angu!ofa,& li
fculis

ncisquibufdampulchreextubcrantiaccrnimus,promufculoruuidclicct,quiipfiscxporrioun
j mufcul.tur^rationc.-utictiamnonminusfupcriorifcdeelcgantercxafpcranturjUtopportunam^^trium
a& Vms
.
brachialc flcftcntiiJ mufculoru inlcrtionem cxcipiant. Ncq; id foluni poftbrachialis offj cum
i. u
atius

.b.A.aii' radio ulna^exiguntcomunc.ucructiam intus oblongum' (inum mcdullir reponcdxaptum

fibiucndicanf.Porropoftbrachialciuftifnme quawor oflibuscfibrmatumcfl^r, quatuorqui


1 ulcmpro
ipfis ftabiiiuntur digiti liquido commonftrat. quibus quintus ucluti opponi dcbuit, fi modo
..Mfe,.
i upitj m manus commodum fatura craiapprchendcndi organum. At fatius lam quoqucfuerit,diCTitis
fjerUD. peculiareCaputconlecrarc»

DE NV S D IG IT I S. C ^ P. X X V1 1.

DIGITORV M. ad initiumui^cjimi quinti


oj^ium ferkmducepriorts figurte
-Cnpitisrepojitce commonHratit quauadmodum cr trcs integrum oJ?ium contextum exprri>
:

mentestabulce-,ndhuius libri calcem locctnda:. Tabula autem hic inferta^ac in tres uelutijigu-'
ras(ut finqulceduoproponantojp
^
digesla , dirritorum articulos oculis
Jubijcit. Hdrum enim prima,duo ex
primit ojjaupiorum alterum i^yTin^
jigniui, cjlji poflbmchialis osindi^

cem fujlincns. alterum B indicatur,


ejlip primum indicis os ab externafe
de,qnemadmodum t:^ illud pojlbra^
chi.ilis os,dcline.itii, Tfa-Jenti ita^
Jlgunaprimi di^-itorum articuli ejfi
gicsproponitur . C enimcaputrd>
tadum not.1t poflbr.-tchi.iIis ofis.D
ucroftmimprimi indicisojiis caput
PRIHA FI, SECVNDA, TE T
C injignitum cxcipiens. R I fl.'

ret. G itam CT H duo ,„ "'"'"^"'«f' d'&^torum .irticuliflKciem oculis


Jubijce^

.uosdlf^Z^^a^^^^^^^^^^
conmentem acinclucm f l^^r ''f "«/'""«Tt?''^'^."""^*''
capitum primiofis

aerib..non:bIiteLim:Te2t^^^^^^
^niiuintiCapuisfigurispeter::::^^^^^^^^^^^^

''i:^:i'^^'^'''f^'°'''-''}^^°'^^''^^^^
articLUi,&:acics,(euetiam?.A«j^<b-&:<.,„^„;;,-^,j&:i,V^„;^,, ,

uocantur)fu ^"•^f"''?'

tamcnCutaI,quandocontraGaIenipIacitummonuimus)medulIa:pcni,
tuscxpertialWidcnimquidftipr^infra^appendicummodonon,
blfungofaexiftunt,etMngulisrmusc5tig.tgrandior,mcdulIxaflir
7r,
to. unr ollibus ad
— ^"d^egratia, ut &
in poftbrachialis ofljbu^^paratus.
Qu6duer6 dipi
action.s robur in apprchendendo, & eifdcm ^Libu pr^ter uarTos oui

ufuIucnt,ucIhincprompt,fsim]colIigitur,quomafiiUumexcedcretnumeruiiprrrqu°^^
L quod
,jj ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
quMnull;auxdiarciiturfunaioniXabiuideenimomiicstriumoffiumopeoWmus)pcrM^^^
ualidamq;dioitorumcxtcnfioncniuitiarcnt,haiKminusfirmam,quamnuncfil,cfticicnli^^
a fuo roborc
Ex pluribus naiiquc conftrucla parubus fTuion ncgotio fatigaiitur,lairantur,&
; tunc prxcipue, quum
qua: paucioribus cfforman tur omncs particulx
exoluuntur.quam
niuiii]s,rcfcruan nequcuiit.
mul coniunda; comminitqiCut bracliialis olTa^in uiiiucrfis ipfaru
Vcrum fi paucionbus offibus digiti conftitucrcmur, in tot tani uarias pugnantcscj hguras rfi

oitos"aocrencquircmus.utigituruari^moucrcntur,paticndicppromptitudincmdccliiiarcnt,
Juji^ ojjlum
friumofliumnumcrus fufficit. Qiiandoquidem autem prErlocatumospoftpofito,autuC'
^^^^ ueflo,maius effe operaprccium eft, merito Natura quoque, primum
v,.gn,tuda. cuiufquc digiti os
fabrefcGit,non folum mfenora olla lon
arandius fecundo,&! fccunduiii rurfus os tcrtio minus
Situdinc fed &: craffltic.&iatitudiiieminucns.hacqjrationepotifrimumdigitoscxamplion
&
mucroncm coarftans : digitorfi formam, quam in mulieribus pulchcrrimam
bafi fcnfira in
Z);«Moi7?S cxtrueiis.Qiianquamrurfusmir.abili induftrianoiieandemfiguramdigitorumof
largiamr.Totos enim digitos paulo niinus
fe, fibus, & digitis adhuc unguibus cutecp obtedis

toto teretcs efformauit, quod eiufmodi figura reliquis omnibus iniuriis minimuiii obnoxiam
fcirct:utquxnullacxtuberctemincntia,aforisoccurfantibusfrangendacollidcndauc.Quod
emm dioiti extrinfecus quidcm accurate gibbi fint,iiitus ucro ac in lateribus magis molhunt,
coinprelfi,

ufus occafioiie faclum putato Iiiterna iianquc ipfarum rcgio ne digiti


alictiius ctiam
.

fubiount,teru4itacapprchendut:quxomniadeterius ficrent.digitisinibigibbiscxiftctibus.
ut interim prxteream duriufculam neruiscp
oppletam adipem,internx digitorum fcd!,eorum
qux iam diccbamus oftleiorum caufa.& tendinum dcfendcndorrioccafione,fuljtcnfam,atcf
iii

fccundolibroprolixiuspriuatoCapitecnarrandam.Porroquumcxternadigitorumrcgioiie
tciitcmus. nequc alio quouis muncre funganiur,rationi
coiifonum fuit.
iicquc horum aliquid
dioicos ad folam patiendi pcrtinaciam examuftim
gibbos conftrui.Qiium autcm digiti iii laie
inuicanadduai.conftringi.ac in ipforumjnedio
ribus minus effcnt iniurijs obnoxij.quumq)
gibbos fierihaudcJHaclua ex ufu
nuilani fcdem uacuam rclinqueredcbebant. ipfos in lateribus
erat. Atque his diximus poUcx paruuscp digitus cum indice fatis fuffragantur,
qux inodo
® fiquidemillcuti-uiicplatus.fcdmagis internumgibbum adipifcitur.paruusautcmcxtcrnuiii
duiitaxat.iiidex uero contra internuin:quod his fcdibus ab aliciuo
non tutantur.adc6.ut noii
miiiimam Naturx folcrtiam in totius digiti figura uidcamus : a cjua quantumofla
difcrepcnt, vic cchA-

iam enitar cxequi. Nullumdigitoru os fc oftcrt. quod iion fuprainfra^


craffius &
fpiflius fit, M»^- »
longitudinem quodetiamomnibus ferelongisoffibus commune
quam fecundum ipfius id : ^,,,

undiquepari con- guonm o/


cemitur.qux ad articulatioiiem perpctub craftcfcunt.augcnturcy. Si enim
ftarent craffitie.aiiimaiiti pondcre molccp admodum
iiicomniodarent, ipficf aniculi. iiifi am- f» «fnmii
plioribusbafibtisconciiineadaptarentur.pcnitusinfirinieffi-nt.Inhocigiturprimumforma
imitareturimagiiiem,
offiumatotiusdigitifigura differt. SicnimdigitusinlatcTibusofflum
quemadmoduminmacilentis acparuniobefisuidcreelf.intcrdigitorum latcrauacuaconfi-
prohibcrct. Implctur
fterct fedes.qux liciuorcm digitis complecai iion inediocri incoinmodo
obitermeminimus. Dcinde
ucro hxc (ifsium fcdcs duriufcula illa adipe.cuius paulo prius
&
unumquodcj digiti os externa fede tcrcs gibbum eft, nullibi infigniter, ncq; etiani iii
articu-

lorumreoione.extra recTtam lineam protubcrans.uti etiam inlateribusoffianonadmodum


circa articiilos proniineiit. fi modb primumpoUicis os hincexccperis.
quod cxteriia fede am-
pluniiiiaoisplanuraqj&depreffum.nonauccmaliorummodo gibbumuifitur. Adhxc,tcr,
tia digitoru ofta fcde extcrnaquidem gibba funt, fed ab ipfa articulatione qua fccundis articu.-
laiitur offiibus deorfum dufla, non itaatque reliquaofla extrorfum protuberant, fed ungui
quodammodocedunt.tanto enimminus proinineiit.quantaiii fedcmunguesoccupant.quo
exurgat.
miiius fcilicet intcger digitus in tertio ofte procerius.quam in reliquis. extrorfuin
Intcrna cuiufcp offi? fcdcs iiihil minus quam gibba cft, fcd dcpreffa
prorfus, &
fiiiuata po tius,

niultb alitcr quam externa digitorfi fcdes dum niodo: &


hinc quocp primum poUicis os fcclu-
fcris.quod brachialis offibus interna ipfius federefpondet.Nam et fi fupra infracp ad
articulo-

&
rum fedes in intcrnam raanus rcgionem magis protuberet. iii medio ducflu imbi finuatum, ^ ^^^^^^^
extcrius autem curuatum confpiciatur. non tamen reliquorum digicorum
offium modo.am^
^

plum deprcffumcj planuni cft. at potius gibbum. niagiscp intus quam foris acutum.Quod
& f„,iorm

faiie .N^atura haudquaquam fortuitb cafucp machinatur


fecundi enim
. &
tcrtti pollicis oflis in,
f^f'^^
ternxfedi.qucmadmodum&tribusquatuordigitoruraoflibus tcretestendines exporrigi
dcbucrunt, qui profeflb nifi ofljum internafedes ampla depreflacp & ueluti finuataeffet.in
ol- coB^i/mfc

fibus nequirent fubfifterc:non niagis quam tcretia corpora inuicem nunquainniti cernimus.
DH HVMANI CORPORIS FABRICA LIEER I. i;^
Ncqnc ctiam duntaxat applicari dcbucrc.iTno opcra-prcciiim (mt,Si
tcrctcs illi teiidincSjipfis
'nmiis 4 cxhacoffium fedc' ligamcntumcnafci/ccundumlongitudincm oflium
tcndmcsjllis oflibus
wfcii.ui.
committcnSjipfosqsncab oflc cxurgantdcclincntuccomplcdcns. Cuiulrnodiucro tcndincs
oflibus cxporrigantur, quxqj ligamcnta iplis obdiican tur, in fccundo Ubro aflatmi rcccnfcbi-
mus.inprxfentiautcm,tantumilIorum mcmminclatfit, quantum adoflium conftrucfiionis
rationcmcnarrandam cxpcdit. Pcrlccundi itaqipolIicisolTis lonaitudincm intcrnafcdccius
i 6 mfm. gencris ligamentumenafcijCO libro audics, tcndincm'' mufculi dcduccs,qui tertio pollicis offi
«W. .dc-
ualidifluTieinfcritur, ac cius articuli flcxus autor cft. Vcrum quia ciufinodi ligamcntu Natura
nullum 111 primo pollicis oflc condidit, neque pcriculum eft, tcndincm iiac ad tcrtium pollicis
;
^rmfat. os prorcpcntem aliquo abcrraturij(ut qui undiquc' mufculis primo pollicis- ofli propnjs con
""c^t^Ohaudquaquam neccflum fuit,primum pollicis os aliorum ofliummodo planum
tsubtu
T r..ic7 dcprcflumcp.intcrna fcdc extrui,prxcipuequum & idmufculis ipfiattcnfis infcrtisqiinido'
t.iluraa. neum cxtitiflct.Primis uero quatuor digitonim oflibus duo inuiccm incumbcntcs porriCTuii '

t"''''^'^'^/''''^^»'!'-""'"'""''"-'^ fccundo inlcTiturofli : altcrucro, qui fuccumbit, tcrtio implanta.-


E 6 mfm
it.,ilai/.
tur:adeo ut tribus horum digitoru oflibus ciufinodi uchatur tcndincs,ciusq; gcncris liCTamcn
tisqui tcndincs anulorum ritu tranfinittunt,digitorum ofla doiicntur : prxcipue autcm pri-
ina &fccunda quatuordigitoruin olTa,& pollicis lccundum.TcTtiis cnim non fccundum
totamlongitudincm tcndincscxporriguntur, undcctiamncqucita utinfcriorauidcnturdc'
prefla &
plana.Aiquumigiturfuit.hxconanonlccusformari, quamfiunapars tcrctiscor-
poris diuifi cncnt,tendincs ucro
ipfis cxporrcfli altn-a cius corporis pars, ut fcilicct ofla fimiil

ii H«!5) ciimtcndinibusteretcmdigiti iin.agi!icmconltitiiant.° Extcrnxcnimdigitoruinfcdiciulino


iufc.ub.ct
dinullideducuntur tcndincs, atmembrana- niodototi ofsium longitudini tendincs ibidcin
'^araOT duntaxatadiiafcritur.Latcractiamofsiumiicquaquam digitorumritucomprcfTa latacpfunt,
tnbiil. ncquculIapoIlicisparuiq;digitiacindicisolsium,hacexp2rtecuinrcliquoi-uindigitoruinof-
fibus, eft diftercntia.Rcfpondcntcnimofsium laicra, tcrctis corporis dimidix partis latcri.
quamuis intcrim ab hac figura primum tantum difcrcpct,quanto minus rcliquis di
pollicis os
gitorumofsibusinterna Icdc comprcflumamplumqj ccrnitur. Atquchuiufinodi digitorum
ofsiumeftforrna,longeprofc(f}oalia quain Galci-iusiplis tribuit,eamaddigitoruimagincm
/" pan.
t
dcfcribens. Vcrum lam tempcftiuum crit, Naturx prouidenti.i in digitor"un-i articulis con- OJJ',um J:gi,
tcmplari:ncquc obitcr Galeni orationi aequicfccrc, qua fupa-ioris offis caput in fiibfcqucntis
finumfubire,acextcriorafinuumfupcrciIiainfigniusquamintcrioraexporrigi fcu cxtubcTarc
fimpliciterpronitciat,candcinq;articuIationisfpccicm oinnibusdigitorum articulisafcribit.
1 1 mfcu. Vt modo nihil dicam dc tcndinibus mufculorum, qui digitos in lateraducunt,& a Galcno
''

p„„mJt^J
nonminus fccundis ac tcrti-js digitorumarticulis, quam primis,communcs ccnfcntur.quum mirfi.d^fd.
Sb'//.^
!ibii.-p'g'il
intcrim nunc facilc fimus oftcnfuri,ncq? tcrtium pollicis articulum, ncquc alioruni digitorum
hbul. s, n, iccundum aut tcrtium articulos, primario motu in latus agi. Priinum itaquc pollicis os,quiiv ^™'.
a-c.
^J*'^
^
tobrachialisoflr rara pcculiaricp coinmittiair articiiIationisfpecic,qux&: flcdi, &cxtendi, cfc/f"
ncxus.

js G,*i!c,
^*- moucri in latera potcft:in cumcp inoduin parata cft,ut priuatim magis motui qui in la-
!
d. terapcrficitur, quam flcxioni cxtcnfioniqjfublcruiat. Qtiintum cniin brachialis os ainpluin
cxipit finum, qui tranfiacrfim ampliori tubcrc promincns, intcriori cxterioriqj fedc infignius,
quam in latcribus,cxlatur. Primum autem pollicis os fupcrius tranfucrfim, fcu fecundum in,
tcrnum ac cxtcrnum latus infculpitur,& intcrius cxtcriusqi protubcriTs quinti brachialis oflis
fiiiui clegantcr cogruit, &
quafi mutuo ingrcflii ipfi articulatur. non tamcn adco infigni, ut id
uiiotantum agamr motii, reliquorum articulorum mutuo ingreffu, nexorum ritu. Vcruin
quumintcrna priini pollicisoflislcdcsmagisquain cxtcrna promincat,& quinti brachialis
oflisfinuinaltiusinibi infculptum, profiindiusiubcat, idprimirpollicisosmagisflctfti quam
cxtcndipotcft. Sccundum pollicisos primocaarticulilpccic articulamr,quam ^al^S^u^ii, Srcunli poUi
k iniiim r r • •.,,-.
Grxci uocant.Infcrior cnim primi pollicis oflis pars in rotunduin quafi capitulum dcfinit,ro- ™
rr. • i
-'--'^isciim
"^-
r- .

hic primc
-^- - .... ^ , . . , , - . ^ . *r/mc •

c. i{m<l tunduin lecundi oflis finum lubiens.Scd quia caput id tranfucrfim,hoc cft ab intcrno pollicis ^iJ'^°^l;"p',
mmitiitur
l^^tereadcxtcrnummagisprotubcrat,acuelutitranfiierfiinobIoiigueft,inIateribusq5uixma' us§
fiusi maus.
gis quam in ccntro dcprimitur, acdeinum amulsim aptatur,
lccundioflis finus huic capiti ad
iecundumpollicisos flccTiiturpotius & cxtcndirur, quam inlatcrainclinatur. quumintcrim
xque capitulum primioffisadamuflim rotundum cftct,
in latus duccrctur,fi in latcribus &
xqueiicinantcriori fcdc compreffium. Dcinarticulietiam i-ationc^quuincapituluinintcrna
fcdcualde dcprimatur) fccundu os maximeac in acutilsimum anguluinflc(fii dcbcrct.ucruin
quo n-iiiius id fiat, duo liic obfiftunt officula fcfami lcininis imagini a Grxcis alTimilata.
'

''j; X. Quod uero lccuiid-u pollicis os uixextrarccTara lincam cxtcndi qucat, caputprimi oflis in cau-
L i facft.
^

124 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


facft,inibi adeolaiitcr Jcprcfriim,hicq!(ut 8i in latcribus) arqiialitcrpropcmoduinatqueiii
ipfiusccntroprotubcraiiS.QiiaiiiucroalTabrCjquibuscprationibus Naturab.xcmohatur.ni
hil faiiepromptius nos cdocct,quam pollicis oHicia.quc poft cogniiam olTiu conltruc"noncm
lonncp!uraprimointuitufpcc"tantiumammislliggcrunt,quamproIixcaliquis mukasiiihoc
cha?tas oblitcrans.pcrrcqui poffit. Sccundu pollicis os tcrtio ofli/ccus quam primu ipfius
' llmmitte

os brachiahj&alitcr quam fccundum primo.committitur.lnfcrior nanquc iccundi oftis pars,


induo capitula bipartitur, quadamtcnus orbiculata, & in mcdio fiiui oblongo dircmpta,qui ,

„ ..
^j. non minusquam ipfa capitulacartilagincincrulTatur. Supcrior ucro tcrti) oftis fcdcs duos iitu

Sinushi.duo fccundioflis cxcipiuntcapi,


cis"jPs°cL obtinetfinus.tubcrcquodamoblongodiliunclos.
Jeamdo M,
tula.ipliim autcm tertiioflistubcrfinum fubingrcditur in fecundioftis capitulorum mcdio
l^tionisraio.
cauatum.atque hac rationc fecundum os in tcrtium fubit, uicifsimqj tcrtium os cxcipit.ac mu-
tuo inCTrelTu ambo ofta tam fcitc coarctantur,utduntaxat tertium os cxtcndi flccTicj qucat,

nequaquam ucro, ucl minimum ctiam, in latus ducatur. Quod autcm tcrtium os in angulum
intcrim no ultra rcclamlineam cxtcnditur, fed potius a flcxione duntaxat cngitur,
fle(ftitur,S<:

capitulafinuscparticuIiincaufrafunt.Capitulaenim,quibusfinusadamuflim refpondcnt,in
interiora magis quam extcriora fcruntur, dcprimunturc|) : ac in externam fedcm adeo obfcurc
porrinmituratquc confilTunt,ut inibiuix capitis fpccicm oftcndant, itaq; tertium os in poftc^
riora inclinariprohibcant.qucmadmodum ctiam ipfi articulo coduccrc tunc difcimus,quum
ipfius inflexuufum pcrpcndimus S<:una colligimus, quibusmodisarticultisipfeinfirmarcv
:

tur,fia;queextcndi,ducic5! in latcra poflc-t,atqueiam magna Namrac prouidentia flcctitur,


Fmi.ficSJi Huiufinodi lane articulationis fpccie rcliquorum digitorum fccundi tcrtiicp coardap.iurar-
tyimijum-
Prj|,.,us jm-f jpfjrum maonaex parte,utiantcaquoqucmoniiimus,fccundopollicis
taor dgnoru articulo conucnit. VcruiTi longeuiagis illo inlatusducitur, non tamcn acicomfignitcratquc
t^nr.a. flcclitur.PoftbrachiaIiscniinofli-.'.nicapita,ininterioramuItumporrigLitur,dcpriinuturq;: in

latcribus autcm non admodum latefcunt. Icd modicc tamen ctiam imbi dcprimuntur adco ut ;

° promptiorfitflcxio,ciuamautcxtcnfio,aui in latusdudio. Qiianquiirurfusindex&paruus


in primo-articulo priuatimidfibiiicndiccnt,ut m.igis mcdio &C anulariin latusducantur.id
quodpotiftimia cx capitis poftbrachialis olTis, in latcribus comprclTionecucnit. Quod autcm
quatuor digitorum primi articuli, uix in a?que acutum angulum ac fecundi & tertii articuli flc-

(rtantur,no iplapoftbrachialis olTium capita in caufa funt, ac fi minus intcrna fede deprimcren
tur:fcd""cxiguaqua;damoflicula, quxfcfainifeminisimaginicompariitur,hocpra:ITat,quia
& articulum firmant,ac nc plus xquo laxe flcdatur, prohibcnt Dcin primi digitorii articuli
.

rcflefluntur extcnduntur ucmagis, quam cxteri, quod brachialis capitaetiam e.xternalcdc


comprcflioraccrnantur,quamdigitorumofliumcapita:qua;innonnullishominibus coma-
gisarticulos extendifinunt,quoextci-na lcdcimpcnfius comprimutur.VidcmuscnimquoC
damnonprima tantum digitorum intcrnodia infignitcrexn-orfuminflccTcrCjUcrum &rcli^
qua omnia, ac potirsiinum tcrtia. Cuius rci fpcdmen pulchre rcddir, fuminx Ipei accuratifU'

mi^iudicii adolcfccns.gcncrisprctcrcanobilitatcacingcnuismoribusfingularicpbonariilite
rarum ac uariarii dilciplinarit cruditionc cum primis clarus, I o A N N E s c E N T v R t o
^"""oNi 3 G E N V E N s I s, qtii digitos(quos habctegrcgic tcretes,longos,&adoinncartificiii quam
tiwiilts uccU- maximeidoncos,ac perc!cg.ttes)in pofteriora adco mirificeintorquet, ut illisaquain,pcriijde
^iues di^iti.
atqijc nos uola,contincre queat Qiianquam is non digitorum modb articulis, uerum
.
alij.s &
totiuscorporis,ac potiflimumcoftarumadthoracis uertcbras,miramlaxitatemnoincdiocri
roborciun(ftain,oftendat.Atquehuiufmodifcredigitoriicftarticulatio quxetiamhauddif- :

ficultcr atteftatur,digitorum ofla iuxta ariiculos mcriib crafliora cuafiflc, quam in rcliqua ot
Ttnij ojjls fiiim longiiudine. C^iod autem tcrtiumos interiori fua fedc,qua nulli altericoarcTaturofH,
diiiioriaiipro
ctiani protuberct, afpcrumq; capitulum duobus quafi unculis donatum obtineat, idco impri- ^,,^'^

mis accidii,ut totiintcrnx huius olTis fcdi tendo qui ipfum flcdit adnalcaftir,ac dcmuin fuo
''
"

fine in offis apicem ualidiflime infcratur. eft enim is tcndo omnium digitorum rcliqua ofla mo
Qifmf, digi, uentiuinfacilcmaximus,robuftifsiinamq; infcrtioncm tcnians. Porroquinqidigitosopor-
tos iiircji-
fingijinuentuncquaquam arduum cft, fi cxpendamus,ad qux officia digiti nobis ex ufu
Si enini paudorcs cflcnt, permulix acTiones imperfecTius obirentur,p!uribus uero in nul
<icin-/ ttli.
fint.
'
lumiifum indigcinus. Qucjd autcm fi pauciorcs formarcntur,plerxq)acTioncsinterciderent, '

Dighorum prompieaffcqucmur, fi fingulos priuaiim fcrmonc pertraifiemus. Pollice nanque(qucm rcli-


'nitas.
quisquaiuoropponiexpedit,quicpobidGrxcis tcvTl^ap^, quafipromaniidicas^nuncupatur)
depcrdito, omncs cxteri potcftatc interciderent, quum abfquc huius ope illos nihil agerc, uc!
iudices ipfi doceat, quifuribus pollicemquo pouflimumcruniciiasaHtloculiprxfcinduntur,
noii
.

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LUIER


r.

lionmmusqu^,iiai»TmampunrcfoIent.Accadcmfcr,5rationcct,amAthcnicn^
qu, da{rcualcba,K, poll,cc,u prxcid, dccrcucrCt.
Rchquorum ucri d,g,torum.i„dcxtcnTc,
d,us,qucmadmodumpoftpoII,ccmf,tu,,tactiamufufcCu,rd,funt.Paruacnimco,-porah.saL,
prchc„d„m,s,om,i,tmiq; artium opcra ,pfis prxcpu,; confici
opcramur
ccrniuius : fi quid & uio!cnt,us
,llos pot,ffi,r,um „r opus afc.icmus. Anularis
ufum pni:bc,it^at ,s ,i,hfcm.,ius ,.i h.s ca-„.tur,in qu,bus
& parttus^minorcm qu,dcmal.is
amplcftcndum corpus arculo co,n
p, chc,id,mus.S. c„.m ,d hum,du,„ & cxiguumfucrit. digitos ad amuffim co.iftnclos ipfi cir,
cumHcft, cxpcd,t. quo „i opcrcparuus quoquc cft
acc5.Tiodus.opcrculi modo al.is ad.cdus
ft,q, .d complcft. dcbcat,pra-tcrqua,u
quod ,d piunbus dig,tis apt^ comprchc,id,,pIuribus^«
fu,spart,bus d.g.tos acccdcrc comm.tn^f
ccrnimus.pro.iTpt^ 4,ii cxpcndnuus quantu.n
.ntus cufiiiod, co,-pus amp
cd,tur, rcl,qu,s i„tcri,ii dig.tis cxtcrnx
fcd,- circumducus toto6,
corporc „i cmi niodmu orb.culatim comprchcifo.
Quod fi fi,qu,s ig,iorat plurcs qm.iqt^
d,g,tos p,-orfus forc fupcrfluos, quum qui,iquc
ad ,d munus fufiiccrc noucritr Q.ua,™b,-L
ucrod,g,t,,nxq,,alcscxtruant.,,viicdiuscplo„g,tt,d„icc«c.-os.,,,icatJi,nccol^^^^^
d,
g^oru,ncxtrc,iiaada-qtial,tatcpe.-t,ngcrcfat,usfit,quot.csmo!c,nal,quamg.-:?,d,orlm
amb,tucoprchcnd,mus:quumq,,n,pfis!,quorc,ii,autcxigutla!,qi,odco,-pus™„t,,,a-cftu"
dc,„us.Cira,_id,or,busc,i,nicoyor,busualidcapprchcndSid,s,rct,,ic,id,siucIfortitcrcm^
c,id,sab.,c,cchsq<.a-qual,su,id,q,apprchcifiop!ur.m5confert.C5fp,c,u,i;m-en,,^
crcul, cn-cu,„fcrc,it,a quuiq, d,g,t. cocurrcc,
fi qua,ido ,!lis
corpus cxquifit,! fphxrict-; amplc
fl,,nur. Pr_a-te,-ca ad ma,ius accurat^ occludcidas, quado
ucl cxigu5 colpus ud humidu^^
a^^^
a,iiun,,i,cot,ne.-ca,i,niuscft.d,g,tort,,,ixqualitasulumpra-ftat,ua,i,fcftrt:atq,huicf^^^
nonmed,ocr,tcrpoll,csfit..sco,iducit.Poll,ccnanq,qur.ca-tei-,sd,g,t,s,nofF?c,oopp^^^^
pfis quoq.
f,tu oppon, ncceftu,iifu,t. At

e.-c.pcrct,q,^s feorfum
ficxoppofito p,-orlus Ioc?rctu^^
cg,o„eml,b,t,e„d,cans,apIur,busfa„^ funclionibus.iianum
altcr.usmanusuola,autfi,iiu!
.,iipcd,rct ac,mpr.m,
"
ut,-,fque uLob,mu
t.a,luerlo,pfumoportt,,trepo„..&p!ur,niumabaliisdifiung,adiu„g,^.Q.,u,iiuc-6tlc
uc,-fania,iusrcg,oad,nd,cem xq..^,atquead
paruu,ndigitu^^i.confiri.*prVpte. .^^^^^

npoll,cc,npot.usfu,t,acCut,fuperiuseo,ii,uc,iio,atu,iicft)i,ifer,or,brfch,.^,soffiu,^^^^^
n,laxca,t,cu!an.Oportcbatc„,mma,ius,„dic,busadinu,cemco„uerti,auertiautcm™
d,a,t,s.qu,nct,a,n„i ext,-cm,s d,gitorum flcxio,i.bus
pa.-uus dioims .lullsfedem
.ndcxuerono,iparua,n.qucpolIicisbc,ichcioocc!udiobturar.|modoopercu!ipotcft
fi,i u ^
DE OSSIC^LIS, QV^E SES^MI
janini compayantiir .
Caput XXVIII.
H V IC Capitipr^dpuefimulaturprimafi:gunu^^^^^^ ^uinto Capiti prcvpofita
^^'"^^rnamfimm^manus^^^^^
raacrcsnmnumN I V, V,X ^ Y. juorum etiamN^ T,inficundL. Capitis
fyf^^c"-"'>^'tur.hnnhucimpa,cfacUfc^^^^^^^
^Jc^^^-f^rcs^quodctiaminik^nprimauifi^^^^^
^ram ojdum compaqcm rcfi:rcntcs,krc oficula k notataproponunt .

^ B CMpriuatmhactabclladuodclincanturoPcult,primo poUicisiupc^
^miS) f"'frnodiof,ihicaa,acinnupcrdiaafigurat,(sr
^ infiinnita.ac J^aui

d^'''oPsfipcriorcfidcm^}ua-caputfi,cc1atpcd,/ofiispol!iccmfifiincnL
" e;c^cr«r« „,inor,s,p of,shumiliorcfcdcm
_^ indicaf.D ucrSfiupcriorcn.
- S s E CTtoNV H
1 profcft-orcsquo,-undam'ofsicu!or5mcmi,icrunt

rTl'^1
rcn
T'°"T'"'^''^""S-,acqu6m,nus !uxat.on,rcdde
urobiiox,,, fi,-n,a.-edocent.
ati.itcri.u in quibusnani
rcno.ianturar
t<cu!,s,qu,bus.i, fed,bus ad..iucniantur3
,icmine,n feripfiffie fL.Ouapro Quriris /^ci >

i-s /•>..:„...,

oJficuU rcpa
ttamur

L 3 fionte

®
,

,15 ftNDREAE VESALIl BRVXELLENSIS


itaquc in iiitcrnarcde fccundi polUcisarticuli
qiroprimum
Jrt ffW«/:. fi-o,itc mihi occurrcrc.Pnmim

iplms os fccundo articulatur." duo rcponuntur onicula utcunquc rotunda, & (o.da. non 6 .
, fig,^.

quamfcmcn.pfumbrcuiora.uc "f. T.
multLimaborhx fcminisformad.fccdcntia.funt cnimpaulo
rum ut ory zx fcmcn una partc dcprcflum uifitur,fic &
horunr olTiculorum p.ars dcprclla.mo
cft, quapnmo poUias ofl, ambo
conuttuntur.
diccL cauata,£i cartilaainc ca partc mcruftata
Incumbunt cnim priml oilis capitis mtcrnx icd, ad ipfius capitis radiccm, K
ubnd pr.mum
cxtcmum.nter.oris frd.scapt,
cartilacriircobduci Ixuigancf i.icipit, acunum ofticulu.n latus

ti s altc?um UC.-0 intcrnum latus


ciul-dcm fcdis occupat : &
utraquc pcr .ilorum, quo..nu.cc,Ti
diru«unti.r.ntcruallum'tcnd.ncmfcrrifinunt,tcrt.umpollicisosfic&ntcm.(i.umucra cjmf^,..
poUicis oflJ ualide coUigcnmr, cKtcrnapartc gibba
funt,& oflium fcdcm rcfc.
hx'C o!T,cula illi ;

runtquxlioamentaeducit,tcndi,ium9infcrtioncmc.-ccipit.Ad htmcianemodum^.npnmis
rcl,quoru,ndigitorum.nternodns''duoquoqucoiricularcpcriuntu.-,eodcmI7tupofita,ta.v d.fe«p.
--'V,v.
acccflcr.s. lll.usaiimp.-..
oUiculis minora.quantoadparuum digimm propius
to^B Poilicis
mi.uma quodammo
mo art.culo,aut potius capit. pol^brachialis oflis parim.n fuftincntis
mcdio fc habcnt modo. Hrxtcrca
ofllcula. Reliquiautc.n digiti
do cartilaoi.aca adncftuntur '
al.quando in .ntcrnafcdc JP^^^
in fcnibus &ofliis(ut fic dica.n)homin.bus' unicumofl.culum
d.r„ncnt,,ui mteriia
cap.ta fecund.ofl.s
ter'ii polUcis articuli pofitfi an.maducrtl,quod
fi.iui '
^_

fcde prxponcbatur. Huiufinod, ctia.n oflicilum


no,iunquamin fi.igulis d,g.tom lecundis = «p. „.
X^-PS"P-
&tertiisintcr,iod,]sm,h.occiirrit,fedadcocxigt,umi.tuixm.lilfcminis.nagn,md,ncxquct.
m
adeo ut nifi rcpurgadis oflibus accuratiflim^ caucris, id
(qucnadmodum et.am a pr.m.s ar ^
ticL,Us)unacumliaamentisab.iciatu.-,ncqucunquamfcfpcc"tandumofeat.Hu.usct.amge- .,x,x.
ncris"ofliculum.rotatud/gnx,nagaitud„iis,llicp!eru,iqucobfcruatur,ubipoftbracl..aI.sos <l<.^t:c4.

itamanus extrcmxof
naruum d.c.tum fuffulciens, oC-t.iuobrachiaUsofl.articuIatL.r.atqLLe
JnpeJ.,.,. ficulafehabcnt.Inpcdeautcm'unumfimiIitcrinLie,iimus,ubipcd,)osparLiumdia,mmiult. „.,p,,p
loco .n manu
coarclamr, .11, prorfus rcfpo.idcis, quod poftrcmo
«.
clf.cuLM. ;efl~cram imitanti ofli
ofliculad.fticu!Kr,prxterquam
recmfui \n primis ucro pcd.s digitomm articulis huiufinodi n 4,,.
.npoIliccobfcruantLU-.infembustamen,quodmaiufculafint,prompt.uslcoffcrunt.Iniccu.v
in fecundo poll.cis .ntci-nod,o,
dis autcm tcrtijs articulis,illa .lu.iqua.n inucni, prgtcrquam
&
iubiicitur. Qiianquam qux primo pollicis
intcrnodio iiib.iciu,.- lc,,ifdcmfi'
cui ara.ide fatis
'
ofliculu^n
tur multo infianiora oflicula fi,it, & horum rurfus intcrnLl cxterno longcgrandius. Hcc qua
finuata
caoki prdii oflTs (quod pollicis prirai oflts fi,uim fubirediccmus) comittuntur,lcuitcr
incruftata,illius capitis gibbo pulchre conumiiSt. Inferiori
autcm tcde,qua
funt,& cartilagine
teri-amfpcclant,oi-bicuIatafunt,&: dim.dixparti
emundatxpifxnonabfi,nilia.Hxcprofe,
tcndv
(floIo,ia,;iuntfoUd.fl;ina,&prxterquamqu6d primopollicis prxficiunturarticulo, ^
nem mu,iiu,.t quo fecundum poUicis os fleaitur. Ipfa enim utrinquc ad tcnd.nis latus protu- t.,b. /i.t h
ofi,cuUm-^
bcra,.tia,quominusaped.sintcrraminnixuiendocomprimaiu.-,elega,itcrprxcaucnt.Atq,

OJPclS mu, altcmm horum ofl^iculorum illud cft, cuius


&
mag. occultx philofophix fcflatores adco pro. ^^-^^ ^

gu^eocmhcc ifxe in homineos quoddam efifc tradunt ciceris imagin. refpondcns,nul


mcmincrunt,quando ,^ „,„p„.
pUhfcpU^ |iA5CorruptioniobnoxiL.m,quodinterra poft mortcmrccondituminftai-fcminishominem tA.

fane uiru.ique os, fed potifs„nu,n cxtcrius,


in extremi .udici die produflurum aftirraant.Eft
referasiaut fiutrun-
mundato ciccri pcrquam fim.lc, fi modo id ad mcdiam ciceris partem
fpcclat. Dcin in gran.
qucos iu,ixeris,intcorum ciccr cfFcccris, quantum fcilicet ad imagincin
tefrc-a cx ipfo promptc pare-
dioribus hominibus^^internum id ofliculu,ii etiam tantum eft, ut
tur. In hoc tamcn ab Arabum illorum co,nmentis
ofliculahxc diftcrut,quod aliorunioffium

modo franpantur, exuranturq; : quanquam fane corruptioni admodum rcluflantia , ac


ut
ofliculo homincm, cuius nunc
prius diflum eft, folida fint. Dogma autem, quo ex ciufmodi
difceptandum rclin-
immenfam narramus fabricam, propagandum contcndunt,Thcologis
qucmus,qui fibi folis rcfurrcftioneanimaruinq; immortalitate altcrcatioiiem &:
liberamdc
£-ntcntiainuendicant. Atqueillorumciam cauraiiunc dc mirabilibus occultis^ dcxff. polli-
cis intcrn, officuli uiribus nihil i'ubiicicmus,cjuantumuis ciam lufpcfi furis,aci,itcrdum fimul
amatoris.ucl cx publicisfcaionibiuieiusoflismeliornobisfuppctatcopia.qumnilUstribus
pucruli uirginis ma
apud Vcictos truculentifsiinis fcortis, qux nupcr huius ofl^lculi, cordisq;
(uti era.it digniflimx)
fcuU,compara,idi gratia,i,ifa,itc,n trucidarunt,uiuoq; corexciner[it,ac
grauifsimas pcrnasdedcrunt.PorrbofliculumidAi-abibus acuere
occultis te.-ic.
flaoiai fui
Alldiyin. " phiIofophis,AIbadarannuncupatumcfle,fuperftitiofisqui-
bricofisq; illis

bufdam uiris notius.quam Anatomes ftudiofis,eft:qui &


quartumbrachiaUsosciccriafsimilai-cpoflent.

®
. .

DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER I. ,27


DE OSSIBys, (XF^E OSSIS S^CRI
htmbm committuntur , Caput 2C XI .

PRIMA VIGESIMI'' SECVNDA- TE R T T a-

TRIVM PRAESENTIVM FIGVRARVM ET EARVNDEH CHA>


raderum(quipro Capitis contcxtus fcie mutuoie confcquentur) Indcx.

IH I S trihii6 flguris os deIinc,-ttur,dextrofacri oJ?is latcri cSmiJJum, ctc prim.t quidem !m


ius o/?is dutcriorcmfcdem eofitu cxprimit,quo idin fccleto ab anteriorire^ione infJcHofe of
ferrct. quemadmodum in primafyura trium iUarii ejl cerncre , quas huius libri calcifuhijciam.
Secundafi^ura huius oJ?is fcdcm undecun^j ex()rimit,qua externa cJl,corporis^; interiora non
JJcBat, to nimirumfitu cjiio idos integram ojiium compdgcm cx dcxtro latere intucnti occurre
rct. Tcrtia autemfigura oppojltofitu interndm huius oJ?isfcdem appofitiJ?imc oflcndit Cate .

riim ctjiomncs harumjigurarum notce priudtim aliquid, ut mox perfcquar , indiccnt ipfis ta ^
,

men obiterintegrum quod hic dclincatur os,in ilium os, cr coxcndicis,pubis^j fubdiuidcre licc
bit.J^tfcilicetinfecundafigurdd c,pcr b,adS: acrurfusintertia,ab S,per N,adclineam
duciflngcres ,ilium os d coxcndicis offe quodammodo terminantcm Quicquid cnimfupra hos
.

''
^hetur chdrdSleres,iIium os nuncupabitur .Quod autcm inter hos chara(leres, infccunda
ura intcr T^,pcryJcT h,ad^ : in tcrtia intcrV,pcr 0,(j^f,ad $ intcrcluditur, coxen^
.Licis ol?is loco nohis erit. B.eliqua ucrd totius of?isfedes,pubis os appellabitur:qua:fcilicct in

fecundafigurd adfiniflrum latus ch.traScrum I^,f, CT $ confiRit.In tcrtia autcm ad dex


trum 1^,0, f cr $
-^Ji, C,D,Ii,F,Gin 3 ScdcsiliumbJ?isnotatur,qua:facrioJ?istr.-infuerfisncRuurproccJ?ibus,
ac quidcm,^ B priuatim indicantJinus,quos anterior triumfuperiorum oJ?isfacri oJ?iunt
tranfuerforum proceJ?mim protubcr.-tns p.trs f.ihit.EtB rurfis oJ?is ilium p.trtcm indicat,in^
fl.ir cultriacutam tenucm^j.C C ohloniy-um tuber ilium oJ?is, facriojiis proccJJiiu ohlotigo

finui con^ruens.D CT D
longus ilium oJ?is fnus,quiftcri oJ?is tuber dorfi fpina: modo protu^
bcnins admittit. E CT -fcT G
fedcs ilium oJ?is, non ad amuj?iinfacri oJ?isfinibus tubcrihus^
rcjjmndcns. quanf E CT" I' duo ucluti tubera indiccntur,finus facri of?is objctirc inj/redietia
C aiitcmfiims notatur,qut oj?isficri tubcr admitterct, tranfucrfim duos illosftcri oJ?is finus

L 4 inter-
. . , ''

t2S ANDREEVESALtlBRVXELLENSIS
intercedais.^thuiufinodinon.idmodutnaccurctte: txprimuntur,(^uumhitc oJ?isJcdes dfpcrd,
in.i(jualis zs" cjJrdSla^rupis modo udriamfcJpc^andam offert
^J-,^> 3 Cluicquidaddcxtrum Ho' I'" fcund.iji^ura hdbctur-,& in tertia ddfiniflrum,portio ^
nem ilium oJ?is indicat,pojleriiis qudm tranjucrforimfacri oJ?is proccjjuum dmplitudo cduHS.
p in prima: Qluer6,H, R, R, P infccunda : cr "P^L^H, Qjit tertia ,^f4ppettdix ilitiin
oJ?is indicatur.CiFteruin L ititerniim appcndicis latus priuatimnotatur. Rucrd Itexter
num appcndicis l.itusjtitcrno intniis comprejjum. P anteriiis appendicis cxtremti, Q^pojleri^

iis dppcitdicis extreinum.


K,K 3 Scdes adhoruin chantBerumJitiiflrum conjifens latus, nono dorjuin mouentitim mtijculo priit
cipiuin pr.vbct.
M,N, O 3 Ttiber ,d cjitoprincipiumdcciinijiinurinouentis mtifculi pendet . ^inplitudo atitcm,
tjuam P,L,K,K,A'I,N,S intertidJiguranotauiittus,autcJua:illischara<ncribiiscircifcri
bitur,principium offertfeptiinojiinur moucnti mufculo.
T h~,3 Sinus in elatiori coxendicis oJ?isJede cielatus , CTfcxto dcJcptimo fimir moiicntibus mtifctilis
utidcuinpriiiio cruspctcntc ncrtto ttidmpmbens.
S 1,^,3 Tuber cxtcrntimlatus diili ntincfiitus cottflitucns.
-X^ijij 3 Tubcrinterntim dicli ntiperfnits lattts ejforinans.
Z ,Y z Vrima in iliu/n oj^is dorja adiitoduin obfciircapp.trcns linca,
a,b i Sccuttda dorfiiliuin oJ?!s Iinca.

^-'•f^S Siitus cyacetabulitin coxendicis ofis,citiJiiittir ittdrticulattir. Vorro^- Jep.tr.ttim huiusftius


Jedcm notat Lcui lubricaip cartil.i^ine lion incrii/Iatam, altitis^ (piim relitjuafitlus fiipcrjici''

es,infctilptam
',i',z Supercilia acetabtlliincoxeitdicis ojje cailati.

h iji Sedes ubifupercilia interciduitt,ac uclutifinu (Jtiodam infgtii donantitr.


-'3 Scdes,(]ua neriius caitc.rorum corporis indxiinus,attp expluribus ncriiis conflatus porri^-itur^
d "Proccjjiis coxettdicis oJJis,diiuo li^qaineitttiin adjacrttm os cnajcitiir.
^ 'j-j? Siiiiis coxcndicis oJ?is,ad ipiein deciinusfintir inouentium intifculus , uelutiadrottilain mirdbili
N.ittir.r indujlria rejiedittir.
l,m,n,o,p, inprima coxendicis oJ?is appendix
q JijJccund.ijiqura, I atitein diititaxat notattir. ac hptidem
pojlerior appendicisterminus itji^-itituriqucro aiitcrior, in atitcinprima appedicis iinpreJ?io,
0 feciinda,n ttrtia,p ad tifjj iju.irta.
q
t,z Scdes not.ttiir,ijua dcxtrum pubis os,cartiLiginis iiitcruetttu fiiiiHro Scd u inprimd
coalefcit.

figtira priu.itim notat ofjls ajferitatein, dqtia cartila^o abjccjjit ,infecunda uero, externa
ias oJ?is jcdes tiifittir,qua: mujculoruin cduccndoruin occafioite ajfera ejl

Tttibis oJ?is Jiraiiten,omnitiin oj?iumJoraininibtis patctttij?iiiium,

^ Sinus fuperioripubis oJ?isfcdi incijus,(j^tio inaxiina criis petcns uenaCT' arterid, ac uirisJe^
t}up!rk
min.iria u.fa deducuiitiir , l p o- m
f'A>3 Siitus in eldtiorijoraittinispubis oJ?is fede iiifciilptus, ac iiena: arteriie,tertio^i criis petcn
("^'.f "Jj,

ti iieruo,uiain porrigens . pro,

' 'j2.j3 "^"


J^,)cJede piibis os noniiihil cr.cjfefcit ,ne niittium cxfcnucttir , CT in iiiris Jectinduin peiiis mtij:« '

him,cy altertiin ipfius corpiis,educit. iicMur,

HANSVERSis trium fupcriorum offis facri offium'proccfsibus,utrin ^pi^cg


que unum conncclrtur 'os, cuiintcgro nullumnomcn Galcnusinditum mm »m
aftirmat.Latacnimipfius, &fupcrior,acpo{lcrior, facroqjoffi commifla fe'"''"

pars, lliumosuocatur: antcriorucro eiuldcmonispars, qua in pubisre^


mcmk
f;ionc cum altcrius latcris one'committitur,ainplitcrcii pcrforatum cft,Pu nmofSm
bisos:mcdiaautem fcdcsadfemorisingrenumpofita,Coxcndicisosap- f''*'
pcllatur . adcout unius latcris os non fccus dcnominctur, qiiam fi tribiis ^"'"''^1
propnaarcumLcriptionctcriTiinatisoffbuscxtrucrctur:poftcriorifci!icct,antcriori,&'mcdio: Mffrmit
lcuiliumofIc,pubisoffc,&oflccoxcndicis, CxtcruCcl!ouniucrfumos,coxa'os:.autoriucro fcprtn
fr.troduiflori] lcuMcdici,qucmadmodu& fiippocratinonnunqua raV (quodcflcoxcdix)
dicitur.qiiamuis intcrini& latiorcm pollcriorcmcghuiusoiTispiartcmilium, antcriorcmucro
fig'"''^''
pubis
,

DE HVMANI CORPORIS FABRICR LIBER I.


pubis os utcrq;,alioruin didccflionis profcirorura modo nuncupcr. Arb itrorauicmfolanomi
na t-(ftanriuiTi ucnia ctiam quum rantum offis latx partis mcntio mihi incidct.iuura os
altcrius ollis

poflcdiccrc, quum ufurpatu minus frcquciis lit. His itaquco:llibusnia-ximamufu
ilis aut ile
<,//„w,&,
cumrcapuliScftafEaitas.utenimfcapulxpotifsimumarticuIandis humc
^"'^"^''"'/'"''"'"^''"culandishumcrisformantur.itala' comiljojuni
. ,

dinicgri -
"ehxcollamhocprarcipueluntaccominoda, utfcmoraipfisarticulcntur^borumcpopcho-
rm h"-r- mo engatur,& fcdcat. Dcin.ut fcapula cernitur ampla.uarijsq)
procelljbus doiiata (quo mu.
fculis pluribus adraittcndis, educcndisiij aptior cflci) fic h.r^c olla omncm fcre conftruclionis
rationcm ineum modum fabricaiam oftendiint, ut ab ipfis omncs propcmodum fcmurmo-
uentcs mufculi pronafcantiir, prxter alios qui ab his offibus principium
ducentcs tibiarum,&
thoracis, &
dorfi motibus faraulantur. Cartcrumquinam mufciiliab Iiis
offibus cnafcantur,
quiqjin ipfa implantcntur, orationis fcrics offmm partcs cnarrans,
fcnfim cdoccbit Nunc .

auiem minirae pr.rtereundus cft horum offium ufus ncquaquam infimus,


quo communi of-
fium modo, reliquis corporis pariibus
iiiftar fulcrorum iubii ciuntur,reliqiiasq!
1 et,jmtrg. parics conti,
I
/i,s C! iM. nent&:ampIcxantur.'Duocniinha;coflafimulcumLacrooffeucluti pcluimquand.amefror
/ Pf(;(!rmr raant, quxintcftinaconcinne fuftinel, &ucficam,&in llrminis
I

uicrumclcganrifsimcconri
k£CCX
I fli.
net,ac dcmum cas,quas ainplcclitur partcs, tuti munit. Prinuim iiaqi iliura ijlis,* fedcs facro {.'''""'^^A
"

on;commiffii,cgregieuariaeft:qucmadinoduinlacrioffisiranfucrfusproccffiuscafcde,qua colmjf/l',
iliuinoffibusconncrtuntur^admodumuariosmulripIiccscjjeftcrciuIimus.Siiigulisnanqucil-
1-^''"™ P''occftiiuin
j... w^^....^.... finibus,iliuin v^iiia lubera,&
... ...^L.j,i..Liiii offis iuLiti.iji_v eorundcm
Liji miuLni proLCiUIum tUDcriDUSj
procclTuum tubcrfbus,ilaim oftis
Ae! yr'
'q^ Imus ita corrcfpondcnt.uiuariispartibusmutuo ingrciru ilium os facro commit
tiatur: non
quidcm connexu ad motum conftructo arbitrariuinjliut finibus tubcribusqi
buscpl.Tuibus&carri-
l.xuib
,
-

laginclubncaincruftaiis,uerura concxu ualidifsimo,& in fymphyfis fcu unionis claftcm


quafi'
rciei-cndo.quxcartilaginofiligaincnti,aLiiporiuspura-carii!aginis interucntupcrficitur.Ca;
tcrum oHis ilium finuu, &
tubcrum quibus id facro ofsi comiiti turforma, cx facri offis defcri-
pLionclxuincgocio pcriiur. Vtenim iranfuerfosfacri oftis proceffius primum oblonoo
finu
I
l jfi.cc. donari diclum cft,iia eiiam ilium os,'' oblongum tubcr fiiuii congrucns obtinct.
qiua & pro.-
'
'^"''^^'"'"'^'^''5=''''f'-"'''°''P='''s.fi'^"s'ucluperdlia,fatisinfignitcrpr(?iuba
Zt'l"mn
frrcum t
c-tiainoffiad anteriorcm oblongifuiiubcrisfedein' finusmfeulpuntur,quosprotubcrantcs
!
pg c.:p.,s. illx proccfi'uuin partcs fubeunt. Vbi autem humilima corum
' finiium ledcs
confpicitur,iIiura
?^ 1"''''' '^°'''"" ex3cuiiur, uicandeincura quarri oflis facri offis' tranfiicrfo proccffii

;>/i,c.ip,iS
'upcrficiem conftituat. Rurfus oblongo lacri oftis lubcri, quod inftar fpinx in proccftiium
,
fi,
)):!,!ii/.Mi nibuscmincrcrcI.atumcft,'''obIonguseti.amiliumoffisfinusconuenii,tubcridadamufsimIu
''^'P"-''^^-^^'^'''''^
duobus proccni.ium finibus ad poftcnorcin diiftinunc lubcris lcdcm coiififten
m D
I 3
'
fi

d'.
til^^s, &
tuberi tranfiicrfim in illorum finuum mcdio promincn ti,iliuin os no xque concinne
!« jfei.E, ' refpondct,quum fcilicct noii adco proccre cxtubcrct,at(;^ illiproccn'uum finus aliecxlanf.ir.
'Idctit G.
NequectiamiIiumos,illoruinfiuuumtubcn,fcdem,quaidfufcipa-ciur,parat.aiquc(utlcmcl
dicam) facrum os ilium offi non admodura hac fede, ubi duo illi offis facri proccfltium finus
confpiciuntur,conierminuincft,fedpluriinacartilagoIigaincnrinaturaparricipans,hxcoffia
iiitcrccdit,toiain amplitudincm, qua inuiccm of!adchifcunt,infarcicns. Vniuerfaioitur iliura
offis lcclcsfacro coininiffia,afpcracft,acinxqualis,&infigniicr craffia:qucmadmoduin&rcIi
qua ofla illis fcdibus quibus inuicem compingunmr,ampla craffiaq) idco cllc nouimus, ut ua-
' ojijAs»- lidiorcm amplioicincpconncxumcfficerent.Aiquc hxc cra(Iailiumoflispars°inpoftcriora
IliSc^JJispm
' longemagisquam tranfucrforumlacrioffisproccfliium amplitudo^porrigiiurprominct^; remrfimm*
tuin quod ilium os amplifsimum laiifsiinurai!;; fcapubi; modo cftc oporiuit, ut fcmur moucn-
^ofih""iT'
tcs&aliosplcrofqucraufculospaulop6ftcnarrandos,afepronafafinat:iura,utad pofterio y^' 1 proctPIiLS
ipiim,/». facrioflis fedcm aptum coftituerctIocum,a quo" quartus hominisihoraccm moucnlium exporrciBtt,

ij
'"ufculus principium duccrct : unacum dorfuin moucntium'' undccimo, qui fimul cum illo
3 mufc.
tA.T. thoracis inufculo ab intcrno latcrc offis ilium (qua id in poftcriora fcrri dixiraus)& ab oflis fa-
"'^ po'^'-'''"^''' Icde,origincm nancifcitur finulitcr ac ' mufculus dorfum moucniium dccimus
i' Lr^v :

' ' •
tei-rius,abhacctiamoffiisfacri,&iliuinoffisfcdc,iniriumfumcs.Poi-r6rcliquaiIiumoflisain' IUumopsdf
plitudoplaaxfcmicircuIariRgurxnonabfiinilis,fuperiorifuafedcfccundumtotafcmicircuIi
i>./ij..R, ciicumfcrcntiam,'appcndiccinobtinct-,quxucicribusSpina ilium offis diccbatur. Ipfinancp Spii^.
°^''^ uocai-uni,
cxtcrnam fux ampliiudinis fedcm,quia hxc ampla cft,&,fi cum ^"-f""^
'"'-"'"
,
^xl^t'-
, P,i.,H,ci;
intcrna con{i.-ratur,quodainmodo gibba. Appendicis autcm fcdcs cxtrorfum prominct,ac ue
luriilliusdorfilpir.aiurccaifctur. Vcrum&fiuctcrcsha;cnominarec^leinftiiua-int,&Galc-
L,Ui,Ai.
nus quoquc coruin nominuni, ut &
oflis ledium diff'crcntia, apud illos fuiffcaniinaduericrit, i'm<Si. dij.d
nih iloinin u s is fubinde Dorfum cuin Spina in tibiam &
fcmur moucnriii mufculorum dcfcri-
ptione
' .

130 A N D R E AE V E S AL I I B RVXELt EN S I S

ptioneconfuditiquodnos, quoad liccbiteuitatcSjDorfumoffis iliumrua-r.niplitudiniscxtcr t 1,3 fg.t.


u 1,1 /l.R,
namrcgioncm appcllabnnus Spinam ucrOjlcmicircularcm ipfius appcndiccnijquxafpcra
:
R.
fcutiS appcH I ina-qualiscp &'
intcrno" cxtcnioq! latcrc comprciTauifitur. Comprimitur quidcm intcrna X 6 tnufcu.
fcdcjUt hiccinibi ampliorcuadat,& carnolam^ tranfucrfi abdominismiifculi partcm.illinc tjt.-i.
tiir.
apiius cducat. Extcrno autcm laicrc appcndix coprimitur, ampliorcp fit, ut potilfinia oblique y 4
iwWj cK.

fji.n.
'
afccndcntis abdominis mufculi canicaparshincprincipium)umat,&obliqiie' dclccndcns Zsniufad.
abdominis mufculus ipfi His cnim tribus mulculrs uniucrfa fupcrior appcndicis fc-
infcratur. tjb.e.

a pg:L.ih
dcsoccupaiur.atqucutilliampliorcscarnofiorcscfiniliu laicnbusquamiuxtadorlum,autin :

RprrRad
abdominisantcriorifcdcfuntjitaquoquc appcndicis'pars,qua:abdominislatcrarc(picit,an- P.
teriorcpcft,unacumiliumonisfcde,cuiappcndixcommittitur,craffiorcfl:,quam parsuertc,
'
b 1 f.4h K

bris &
dorfo proxima. ' Antcriusucro appcndicis cxtrcmij,antcrior'uc fpinx ilium oflis pars po- Ha.i

idco cft commiflos^duobus miifculis priiici


crafsilfima,quod pra-tcr abdominis mulculos ipfi
<:..=„-/i.P.

piunipoiTigat,quorum'' aliertibiaimotoriaprimus,'' Abinterna


alcerauti: fextus ccnfcbitur. d , nr.ild.t.
t iliim ojfis
ilium oflls amplitudiiiis lcde,primLim mufculus enafcitur,qui dorfi moiorum nonus crit,qui
c ciufdcix.
ex° Ixuijfcd uicunquc ampla ilium oflls imprcfsionc(qux ad rcgioncmtranfucrfi quintx dan X.
lumborum ucittebr;c procclfus confpicua cft)ortus fui portioncm adipifcitur. Vcrum prxter f a mufaiL

hanc ilium ofiis comprefsioncm," alia magna ipfius cft amplitudo caua, &C minimum afpcra, tab.z

quam mufculus occupai femur moueniium !cptimus,qucm carnco amplocfi principio inftar
'
g adfmi-
jirumUm
fcmicirculicx intcrna hac iliu ofsis ampliiudinc pronafci, ac deinde fcnfim arc1ari,fiinulc]; cum K,K,^^;( .

fexii lemur moucntiij mufculi tcndinc,' primocj! crus pctcti ncruo,pcr"' finu fcrri doccbimus,
/) mtcr P,
Sinu! coxen- ribipriuaiimin
co:\cndicisoncc,xculptuni.lnelatiori cnimcoxcndicisoftis fedc,iuxtafuperio-
L,K,K",-^!,
dicts ojfisfnpe rein"acctabuli,cuifemoi'is° caputinarticuIariaiidics,regioncm,finusincidituramplus,&inu N. S/rg.j.
riorifidt in •
fculishacdcfcendcntibus rcfpondcns, qui 111 muiidato ofle foraminulis quibufdamin hoc op I 8 mufciii

Ub.A.
plcLUSCcriiiiur,ui is ligamcntum educai,cuius bencficioos inibi Ia;uc lubricumcp^acucluti
k eiufdcin
iincgmate iiiuncftum ccrnitur,iitreclead liunc finum fcptimus illc feinoris mulculus,una cum ttib.e.

{exti mufculi tcndiiic, rcflccli atqucconuolui qucat.Vtrinquead huiusfinus iatcra,'' unum I zfig cap,

Sinustuhiyd. infic^nciatis proiiiincitiibcrculum huncfinuinaugcns,acquominushacdcfccndentesmulcu II iibr. 4


]iexiinudcclincni,autor.Vcruinprxtcrhuncufum,tubcrailum adcxtcrnuin finus latus con (y 10 nnif
fiifcns,''noiiuin tibiammouciitium producitinulcuIum,cuiusctiainufusgratiautcunqucam tab.f.
plum inxqualccp iiifitur,' paruuin (inuluni inftar fciiliira- fibiucndicans, aquoforiisillemu- m 1,1,1 fi-
gur.T.
iculus cnafcitur. Alteru ucro tubcr, intcriiu finus nupcr dicfli latus conftitucns, plurimum ad
n i.zjig.r,

coxcndicis oiTis robur confert,quod ncccflario craiTum ualidumqj oportuit,ium articula- U-


cfl"c

tioiiis roboriscj! nomiiie, tum ctiain quod id totius coiporis altifsimo fiiiu, cui fcmur articu- 0 1,1 fi.ci.
jo A.
latur,cxlandumfucrat. Atquchuiusctiam iifLisoccafionc,ilium osintcnia ipfiusicdcadcla-
Qiion:odoco-
tiorcni fui cum facro oile coniicxiis rcgioncni,' craflum ualiduniqj rcdditur,S<: ucliiti ad fccun extcrn:.ni
xendicis ofps
rolicn-i Jit pro di ttibcrculi internam fedcni continiio tuberc porrigitur,quod non folum coxcndicis oilis ro tuhcrS in-

figtmtir, ir,

firiSunt. bur adauocf,iKTUiiieti.i; principium oflert mufculo femur mouciitiuiii declino,qui in tcrnam
'
tciitiiin itc-
dor
Jliil ojfis
pubis oflis (cdcm occnpans, fcmur extrorfum circumucrtit. Porro ab ilium oflis dorfo, fcu )-oX
filine£,^\p'
externaipfius amplitudinc, quxintcriori ipfiusoflis lcde afpcriorcfl:, " trcspotiflimumcna- q 4 ivufc.
Ju!n occupaji
tub.-t.
tes vmfcuii. fcuiitur inu!culi,fuis principi}s totu ilium oilis dorfum occupan tes. Ac primus quidcm inufcu
r S i>i pri'
lus fcmiir mouentium primus nuiiierabitur,magna cx partc poftcriorc ilium oflis dorfi fcdcin m£fgurx
fuo principio opplens.Qiiantam ucro huius icdis portioncm occupet," dux admodum obfcu fmlo pO'
re in ilium oflis dorlo prominentes linex indicat,ciux lcniicirculi iiift.ir ducfla?,iliuni oflis dor- mtiir.
M,
fum ucluti in trcs icdcs diftermiiiant. prima harum extra primam confiftcns lineam, a primo N,0.fg
! j

fcmurnioiicntiuin niufculooccupatur. Sccundaucro intcrprimamlincam &fecundani con- t^6r„ufc.


ipicua,mufculumcducit,qui lemur moucntiu fecundus ccnicbitur. Tcrtialcdes,qux a fccun- f.ffc.F.G.n
i; tab.r.
da breuioricp linca ad coxcndicis ufcp articulum pcrtinet, tcrtio fcmur inouenti mufculo priii
u p-iimis 5
cipiumporrigit.Aiqucinhuncfanc iiiodum oflis lacro olii coniiiiiisiampla,&qua'iliuin os mufcu.titb.
dicitur,pars fclc habct:mediaucrop,ars,quxcoxcndicisos nuncupaiur,etiainmagnacxpar- n.fccundui'
10 tuhi.^.
teexplicataclt Diximus enini ea partcos craflius ualidiusqj ficri,utuniucrfuin corpus uni in-
tcrtium II
nitciis cruri,fortius iuftincret^aptaqjfcdcs ficret,cui finusarticulando femoriidoiieusincide-
ActtM'Xun rctur. HuiccnimcoxcndicisoiTis fedi'ainpius rotundusqj,&omniuiiicorporis finuiimcui xzjig.Z,
Jrmori arf-CU Y. iinu ii
oiTaariicuIaniurprofundifsinius finus inlculpitur,nooinniexpartcIxuis,lubricaq! cariilagi-
Undo pctrdtii. iic.t,altn-u
ncincruftatus.hiantcrioricnimipfiusfcdc,noninodica' portioaltiusquainrcliquailliuscir (i,b. eiuf'

cuiiifercntiaincidiiur, acafpcracxcisqjforainiiiulis quibufdamopplcta ccrnitur,' ligamcnti dcm figar.

yi-,ipgur-
produccndi gratia,quod tcrcs iii mcdium,fcuucrticcm femoris capitis inicritur. Dcir.dc prx-
lcntis finus 'fupcrcilia in antcriori ipfius icdclcuius,quain in poftcriori protubcrant,qu6d fci
'U
licct
,

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I, tjl

/% « Iicot feinur feddntibus magis in angulum flccti oportcbat, quam ftantibus aut aliud qu/cl agen
''l'''is^'-t"i''d;,aut in pofterioraduci. Prartcrea in' humilioricoxcndicisacctabuli finusuefu
t^^^^U
c i,'!^i!'f>.
no cotinuo duclu orbiculatim ferri,
pq^iliorura fede,id cjuoqf animaduertcndii eft,lupcrcilia
jij.Mp. fi:d!iicidiacintermiti,acuclutiitcrpararc'ucnulxhacinalpcram&cartilagincnoobduiftam
pri
to.)
accfabuli fcdcm cxporrcda:,articuloc{; alimcntum fuppcditanti, a quo uifcidus humor (qucm
"
' h\ iiocarticulo plurimuin coaccruari decei) adaptctur,cuiusdcmum auxilio arttculus prom-
p • mobilis euadat.Nc tSmen iinus huius in fupercilio inciii ratione, articulus luxationi obno
.\:us reddatur,Naturaualidum cartilagineum^ ligamcntum orbiculatim fiipcrciliis adnexuitj
quodnullibiintermifliim apparet, finumqi adhuc magis quara fupcrciliaadaugct,&ucnula;
iili uiam pr.rbet,intcr os 2v:pofteriorem ipllus ligamenti federa prorepcntis, ut uena fimul tu-

tolcratur,&finus illeluxandiipromptitudincnonadiuuet.ulcunqucctiamhaclemurcrcbrius
liixariCcrnamus. Atde ligamentis uen!sqj,fuisagemuslocis. Nunc autem pcrpendendaue^
*
« i i^'"-"it pafsimin coxcndicis oflisacetabuli fupcrcilioruiTi cxterna lcdcin hoG
^'-ca foraminula,
fi^.

*: iP.e. p.arata,utualidifsimuiTieducant*ligamcntum,orbiculatimfeiTiurcoxcndicis ofli colligans. .

;:,!/ig.c.
Quinctiam in hocofTe' fcdes animaducrtendaeft,qua:iiitcrilium offis antcriorempartcra, <.'?is«iy„<j

t'ii.^cbi
quxfacroComittituro(Ii,&pofteriorcmcoxcndicisregionemconfpicitur,&:ut'neruotHiam
prxbcatexculpta, qui crusadeuntiumquartus, omniumtj; corporis ncruorum cxpluribus
«iT.71.
'Zsfmn"
l-.ih.i- compofitusmaximusqjexiftit.Eftquoqjhlcoblcruanduscoxcndicisoflis^^acutusproccflus, Coxmdicisof
* "'j'^' qai" liaamcntumcducit, in' tranfucrfum proccfliim quintifacriofllspertinens^Sf qui mU' f'' "cvtus pro

i ,,:fi. u. fculo priiicipiumporrigit, quem aut decimo femur moucti mufculo a(cribcmus,iut priuatim
R- undccimumfemurmoucntiumnumerabimus.' Ncq!Ctiampra?tcrcundus uenitfinus coxcn- Sims<,dpc
^*^'' pofteriori iiitcrnacq! rcgioni fub diclo nupcr proceffu exculptus,ad qucm mira Na' dramusfimur
""^vit
""»'•"«'""»"1
II tM.n. turxfolertia ueluti ad trochlea: rotulam decimus feinur mouentlum mufculus rcflciftitur.Infu
'
V&i liiM - pcr no perfunftorie coxcndicis oflis "' appendlx Indagabitur, toti infima: Ipfius fcdi,cui fcdcn
ms ra;c.
innitimur,adnata. Appendix hxc amplitudlncm lcruat quod cum ro^
oflis, cui coalefcit, : ^ppnidixca-
^ boris CTratia,tum raufculorumexortuscauIainfignitercrafTum, &uccunqucamplumuifitur. ^"'i:cis ojjis.
li,..'

Wic ffclti AbhaccnimappcndicCjUtmlnimum, quatuorgrandcscxoriunturmufculi, quorumfinoula


u rrtufc.ts.
c_ip;ta''priuatiininappcndiceIinprefsionemfcdcmc|; fibiucndic<it,Incmundatoonclatis con
r,j,t,ih~,
Cpj|.uj|.|, priiYius quidcmmulculus tibiaramoucntium tcrtiuserit.quiabclatiorcciusap'
'

m:ji.lfo, pcndlcisfcdcprincipiumducit.'' Sccundustibiammouentiuinquartushabebitur,atC];huius


fimorra . principium minus quam primi mufculi latum eft,ac magis ucrfus anteriora, luxta extimuin

tc-wri'"p-
primlmulculilatuspronafcitur.'' Tertiusautcinmufculus,mihitibia:motorumquintusha^
(cuitas fc bcbitur.' Qiiartus ucr6,inaximaportio cft cius mufculi, qucin Galcnus quintum tibiain mo ^
dan mt.%t.
ucntiuin recenfet,raihi autcm femur moucntium quintus conftitueair;qui maxiinam pra:fen mimjl.ijjcifi

lisprf"
t'^ appcndicis fcdcin fuo principio occupans, totius corporls mufculoruin facilemaxiraus cft,

fion:,fcci Sic itaqucmcdla eius,quod dcfcribiinus, oflis pars fe habct.quam coxendiclsosnuncupa-


iio,tcr.n, mus.Antcrioruer6,qa3;Pubisosdicitur,tcnuisutcunqucccrnitur,& dcxtrum os finifiro p„i,,-^.^jj^^
"
/ "^ari^ilagiiiis intcruentu quafi unionis modo comittitur. quo enim homo cctate fit prouetrtlor, hjiru.
'

^""'ii
0 ,omfc. co fempcr conncxus ifte minus cartilagincopplctur, minusue cartilaginls oftendit. Atqucid
uiris paritcr ac mulieribus commune eft. Neutiquam cnim ob uulgi fen tcntiam arbltrandum OJfumficro
f-
ncxcrm,
p ":<f'"« cft.pubis ofla uiris cflc cotinua, mulicribus autem in hoc cartilaglnls intcrucnm compacfta.ui:
•„.• j:a D,...,.r;„„r;k„o „,,i.i!r»,i.l;.-i-;k.,or,,ri '» «"-.j C7 "•u
partus tcmpore remitti atque inuiccm difiungi queant. Parturientibus nancp mulicribus (uti
;

tJo '.,,,icm lierilius dtifc>

ncque quadrupcdibus) hxc ofla inuiccm haud difiungijtur : uerum id mulieres in hoc oflium
co3litupcculiarcfibiuendicant,qu6dipfisnontamlongalinea,atquelnuirls,committuntur,
Vntichd
nfl crU Deindc coxcndicis ofslum infima: partcs,dcxtram dico & finiftram,in mulicribus mutu6 loii
i:(j6.2. gcmagis diftant,quainuiris,Pra:tcreainfiraxpubisofliumpartcsInuiccmfubIpforumcon^
$itHcgmi
ciircmp ta:,multo etiara magis mulicribus quam ulris fciunguntur ac diftant. Ade6 ut Iii
mulierura olTibus iiacuafcdes intcr coccyxos &
intcrnas rcgioncs infimarum partiumcoxcn-
dicis oflium, multo ampllor quam in uiris occurrat. harcqj difterentia tam eft Infignis, ut uel
Ipfaabunde doccat, pubis ofla in partu non recludi, etiam fi tacSus intcr pariendum , idcm
nonlcuioperaattcftaretur. Qi-iantumuero adhancamplamledemmagis adhuc parmstcm,
t,,,fi.cj. p3i.edilatandam'coccyxosiuuet,licctanimalia,qua:caud,ahabcnt,id liquid6paricntiaoftcn

K^",'.'>> dant:tamen id quoque in mulienbtis obferuare mtegrum eft, quibus id oscxtrorfum caudx
tcgrarri'^. modo ad:6 porrlgitur, ut ctiam huius oflis gratia ipfis (edes in circulum incifa: apud omncs
quis unquam uidi nationes adaptcn tur, Atque ideo ctiam plcrxqi mulicrcs genibus Innixa-.
&:aliqu.an£ifper antrorfuminBcxa: fcciiciusparlunt: qucmadmodura contra erecla-.autrc-
u-orfumtncUiiata:,difflcIlius,AtqucItacxcludendofcctuiNaturafocminisprofpcxit,Qii6au
tem
. , ;

,32 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


iicctocio lcuiiisq) iitcl-uni gcrcrcnt, ilium offa mulieribus multo ampliora
funt,
tcm minori
«
ipforumq! " fpina in laieralonge nlagis cjuam in uins,cducitur,& ctiam illa ofTa cNtrorfum inR ''iff
gniuscauantur^SiutfemcldicamjiLrc commodamgcltandofcctuifedcmcftormant.Quod
autcm nupcr natis pucUis partus facilioris gratia, apud nuUas gcntcs pubis ofla aut compri-
mantur, aut diliun'7antur , ncminem diflcclionis ftudiofum latcre arbitror : quantumuis id
Curpul,-s os
j •jj;.^y|t,usnu|.,(.dchis,nunciHisnatiombusafFirmet.Qiiamobrcmucropubisosma
j

minrpermum, ximo totiuscorporis ofsium foraminc (quod ctum proptcr magmtudincm


ab oltii imagmc '

cr ddn ipfius J„g„^^f nuncupaiur) peruium (it, illi dcmum cognofcuni, qui ad amulsim intcr (ccandum di..
fMsot»!"^
diccre,qui'nam mufculi a coxcndicis &
pubis olsibus pronafcantur. illi cnim arguuni pubis
" os amplam & aptam cduccndis mufculis fcdcm ncccflario oporiuiflc fieri. Nc uci 6 m tcrim fru
ftraanimal orauaret.fcdut lcucc[Ict,co quo diximus foramine donatur. Ncquccft quod hac y =° /''>•

aliquis*'uafafcminaria,autmaximasa-urum" uenas&: artcnas.auictiam ncruosdcduciar- jj„„_„^,


Liirctur : qucmadmodum nemjo non crcdii, qui etiam Anatomcs rudis,nudam
ofsium coro^ pg, , m /.
>• pagcminlueiur.Illacnimorganaaliamnancifcunturuiam.quippcmaximacruspcicnsucna, ^^^'^-"^-

artcriaqp.fimul cum' fccundo crus adcuntc ncruo, proprium finum cxiguni, in fupcriori pu, j^^^^J;^

bis oHis fcde nfinualu,e rcgionc claiioris fcdis nupcr difti foraminis, Porro fcminarijs
'
uafis ),[,

bijig.a.
eiiamclatiusquampubis os prominciinabdomineitcrparammeflcaudies.Dcindcingcns
foramcn ualida' membrana oppIetur,quac'^ mufculum intcrnx foraminis fcdi +
illud pubis oflSs '^'J^ ^

proximum ab illo dirimil," qui cxicrnam foraminis fcdcm occupal. Ncquc proftao aliquid, ^

foramcnhoc tran(it,prxtcr' ucnam,&:'' artcriam,' ncruumcpnonadgcnu ufqucraniorum fi.dmtl.

feriedicrcftum.Prxtcrca hxc uafa non pcr foraminismcdium feruntur : lcd in clatiori forami.
^'''''''^'
nis icd?" Iinus ca;latur,illis ualis dcduccdis paratus. Qiiod ucro fupcrior pubis oflium"
pars,

qua inuiccm committuniur, afpcra eft.idco contigii,quod reclos abdominis m.ufculos hinc
° r wjl.r.

enafci Naturxuifum Dcindcantcriorquoqp ofliumfcdcsinibiafpcracft,iitncruofum 1^'^^^^^^'^


fucrit.
caput^^fecunditibiammoucniiummufculihincritcpronafccrctur.AdhaJCjinantcrioripubis Jfo""^''
fcdc'' acoxcndicisoflis acciabuli intcrno !atcrc,ad pubis ofliumconimiflruramufquc^tubcr g leimfc.

& quxdam ucluii promincntia confpiciiur,a qua oftauus femur mouentium mufculus prin
'

cipium ducit. Qiicmadmodum hxc anierior pubis oflts fcdes proiubcrat, ita quoquc poftc-
rior' acutam oftcndii Iincam,a qua mufculus fcmur moucntiu decimus fuicxortus' poriio'
' ;
fig.up.6
«
ncm aflumit. His omnibus accedit pubis offis " crafsitics,iuxta infimam pubis ofsium connc-
xus fedcm,& magni illius foraminis intcrnum Iatus,ubi pubis os quodamodo tercscrafliimcj ua,""
ob ho c uilitur, ut ipfius oflis robur adaugcatur uicg hinc pra:ter quofdam penis mufculos
^
: : fig.ap.
Oftfdcriof pcncmconftiiuunt,originemduccrcl. Atqucinhuncmodum >i'i-4 dit
jifci^umcorpus'' eorum quac
^m-fflJnpZ^M ofla fc
habcnt,facrioflfislatcribusconnexa.quxina!tatcproueflis duo tantumapparcnl,fin.
VstrilttscffoT gula(uti rclarLimcft)duobusdonataappendicibus.Innupernaiis ueropucris uirunqucos „ ^Vdrx-
mtri tre ktas»
j,.i(,ys conftatoflibusjqua: iribus lineis cariilagincoppletis diftinguuntur. Ha;linca: acoxen
ojfiiis.

dicis acetabuli centro fimul comiffa: porriguntur,una quidcm adfupcriorcm acelabuli fedem ^™^rf^
duda,fccuiida ad cxtcrnum acetabuli Iatus:tertia autcm ad latus intcrnum dclata,ctiam pcr pu
bis os procedit, ubi id quodammodo leres cfle, &
pcnis alicrum corpus produccre dixinius, p n;»a/c.'
Vcrum quumhxc non minus in agnis hccdiscpquamhominibus fint confpicua,cuiuisucl ''*j1j^yj^
intcredcndumcaobfcruarceftintcgrum. gurxadit.
r 7 mnfm.

DE FEMORE. G^VFT XXX. oMo:


t i.6 mufct
I.16.G.

CHARACTBRVH CtV l DVABVS PRAESENTIS »1,1,, fig.

Capitis figuris lequenli pagina proponendis adhibcntur,[ndex. ^ tr.fi.a.

i,i Cdputjimorls acctdbuhim oJ?is coxendicisfiibicns.


B i Sinusfimoris capiti infculptiis,cy terctis li^ammti infcrtioncm acoxcndicis oJ?c cxcipicm. y «ra<in»

C ij2 ^_-4~ppcndicis/rotundwnfimoris caput cfformantis^cum relii^uafimorisportiont coalitm, fil-^fi-

D i,z Ccruixfimoris.
E,Fi,z Infiriorafimoris capita.ao E quidan intcrmim,F ucro cxtcrnum notat.
Gij ^ FI.CC linca coalitum indicat appcndicis,duo infiriorafiinoris capita conflitucntis,
Fi ^ Sinus,cpui utrifque capitibiis E F injignitis cfl communis, ac qucm patcUafubif.
11 Siniis dcinterualIuin,duo infirionifimoris capitaimiicem diriinens.

K • •.^bhac fede inttrioris capifis primiis pcdcm moucntiuin mufculiis initium ducit
DE HVMANl CORPORIS FABRICA
LIBER I. ^3?
^incfmmdusO-tmiuspariitrpedaniiwuMesm^fadiexoriw^^^^^
'
jyi 1 Huicin
^"i""t^rnicaptisfidi,cluintifimurmmaitiummu
clwaacrumindicmjigurisfubfjcicmus,
^>^"<iuonmmitm

PRIMA TRI
S E C V N D A
G E S I M I C A P 1,
tis figura,dcxtri lcmo-
FIGVRA, FEMO-
ris dcxtri anteriorem
risospofteriorifacic
dclineatumre^ faciemoften-
fcrcns. dens.

We. .c,u.rtunuiU.. mouenti,..


«j:L"Z:"^^^^^^^^^^
Oi
ntsprm^,jecu>
dm!0-imntitibiammoucntiumnmfc.dorum porriJittur.
^''y^^oneidcmintcrioriscapitisUtusinf^nitc^

-
^^'"''"fi^norisprocefiu nerumfng,,Uchar^aeresnoinutrailsfiaum
nh 't, f, .
(imul

r^^^f^s^Ppendtc^sadre^uuntos^Rv
S'lPr'n'fsurae.teriorisprocefusprin^
Sprff^eralineadeorfumaprimaim^^^^^^^^
\^'"'fr^P"'^uero,tertia,^^^^^
^'^^<>jf^'or.sprocegus.VerAmbpriuatiminfcu^
C,C l
""^^^^^^^^^^^ *o^>«o^/,^„c^„,,, .aauifimur mouentium

d,dx

e2 Hacfedefimur amplum
ejl,quum interim re^uafirclonqitudine
tercs llt.
^JP''^fd^s,a<luaoaauambianimouammmufuhsfuicxortusimiu„,ducit.
M F E M O'
/

ANDREAE VESALtl B R VX EL t. E N S I S

'osmagnitudiiiecunflishumanifabricxofnbiispra-ftatjn
E M O R I s

auibus auK&: omnibusfrrequadrupcdibusnbixofli


& hbuky-(quum g,^„m a,

ofli.mha au f«p™«™
ha:cadclt)longitudinc ccdit. Hoc lupra quidcm coxcndicis
Supcriori cnim parte, ^'^ ^ ^^^.
tcm diucrfa articuli rationc. ofli tibix coarclatur.
quafimilitcratquciiifcriori "appcndiccdonatur.robuftifsmuim caput „i,„,„,.
6.../if«-
Fmorfsfu -H t_Zri obnnct,prolixxquidcm-'ccruiciadintcrioraindinataradnatum,coxcn
j™^«^»r
^^J^^g^ dicisciioflls"
acetabulocxquifuecongrucns.Vniucrfumhoccapunxue P,^-'
ipfius ucrticis (ut fic
V^nboincincrulteum uifitur:ac in fui mcdio nonnihil infcnis,quim
dicam)cmtrumconfift.t.anguftumprofundumJp&inxqualcmcoinonftrat imum.cuucrcs ^..^0. /•
>
X)„»*;fr,-o- qi„3,„„tumacoxendicisoflIsacctabulocnatum,ualidifsimeimplantatur.lnfcrioriauielcGc
^..-.•v-.- r
k|,OT,„cntumacoxenuicisuni^a..c.a..L..u^..»u„...,— =!>'^'/*
totiuscorporis oliium capitummaxi, ^,^^,„..3.
J"^"™" fonurinfionitcrcraflhmeft.&induo" capitaomnium
madirimiu,r,quxinpoftenorcm fcmonsfcdcmJongemagisquaminanKriorcnn.orrigun. ,.fe„p 4,j.t.P.
turqucmadmodtimct.amipforumcumt,bixon-eirt,culocxufufuera^-Hicnanquco)llt.,
pols,t,ne.
ut t,bia duntaxat eea, extcndicf
bi4 .iiutuo inerefll, ad cum modum articulantur, ,,urgrn
Z,hJeVfu quaquamue.6mlatus.ueltantaiumquidcm,duci.utcuncpetiamidGalcnou,fumfucr.t,qm
f-''-^' * ,V,t,temotuumcxamine,fcmorisadcoxendic,sos.T,otudcludcbatur.Cxtcrumfcmor,sca-
^*„»,yZi/. flc(5ti,nccextrarcctaml,ncam cx.
,^^,.^.j,.orfumideoproducuntur,quodt,biamin angulu,n ^ ^^„„
fatius erat : adcb utmotus illius
ratio.tc fcmoris cap,.a ,n antcrior, te „p^^
tendi,aut ant,-orfum etigi
nior,sfcdcnequaquamproni„ieat.&quaniuishxc,mantcrior,coru,idcmfcdc, rmumolten
t^'H^^^^-_

impenfc patulum, Ixu.tp cartilag.nc ,ncrultatum,,s ta


dant utnfquc capitibus communem,& ^_

mcnaliqi,otibixonistubcrc cxcipicndononparatuseft.atos
orbicularc &
brcu. lcuto non d.

lubireaudics,quum fecu.ido ab hocCapitc cus ofl.s fcrmo


-fe-i.
abfimile apto' tubcre finum illum
poftcriorifcmoris fedc capita hxc magno " intcruallo
inuicem dir.muntur,at,$ ,
inftituctur.hi
utcunqpafpcrum,&cart.Iag.ncncquaquam
inipforummcd.o amplumprofundumqjfinum
u.

oflis" tuberexc.p.t quod.,, t,b.x =X


obduclum cxiount.Isnanquc afpcrum inxqualcip tibix ^
.ucdio protubcrarc,ac ligamcntu cduccre
° fcnbcmus,quod ualidifs.me ,lh finu,
oflis fi.iuum ^

«nfcrinu-
unacumal,oadmodum.-obuftoapoftcnontibixonisfcdepro,iato.luuatct,aml.,
nus iftc,deducciido totius corporis maximo ' neruo
hac fimul cum " uena arter.a in t.biam & , .tem./;.

fcmoriscap.ta,quumtibixmotuumgrat.a adco.npoltcriora
contcndcnti.Humilioracnim ^

fimulcumualis tuulsimo dcor ,,,„ufm_


ducantur ctiam idprxftant,ucinillorum.ricdioneruumillum
aliquot mufculorum pedem moucnt.um a^..
famrcperc fina.ic. atqucctiam proccfluummodo
princip.a porrigant. Ab clatiori nanque
internicapitis fcdc pr.mus pcdcm mouentium iiiu ^ i
'
/
^ - _

autcni capitis clatiori fedc," fecundus,& tcrtius


quoquc,pcd.s
fculus cnafcitun Ab cxterni '

mufculusinpoplitclatitansaboflial.quamfu.cxortus x .,(»6.».
mot.busprxfccu exorir.tur.Dc.nfi' ^^^^r.
capite mutuatur. quanquam prxcipua '^'4
portioncm fu.uit, hanc fa.ie ab cxtcrno hoc femoris
rpfiusorioocx=ligamcntopendcrcdocebitur,diaumnuncfcmonscaputt.b.xpotils.mum ,,(,^^.

collic ms'' Dcindc in elatiorcm capit.s .ntcrni


rcgionem modice ucrfuscius cap.t.s intcr.uun
'
^ , figu.a.

hw^ tcndoinfer.tur,quint.femurmoucntismufculi,cu.us ctiam infertionisoccafionchoc


cxcipicdo apta.n.Canes in hac oll.cu
femoris caput inibicomprcflkm oftcndit fedem, tcndini
lum paruum &illis' qux fcfamo co.nparamus fimile ofte.idunt. Atque
ita antcrior &
mfcr.or c =fe «p.
uerb corundcm multis cccis foramiiuil.s o^ n
poftcriorfp horum cap. tum fcdes fe habent.latcra
^
Forro ^
gcnu articulum contincntia ligamcnta hinc aptc pronafcantur.
plcnm.-,ut uaIidifsi,Tia ^„^^_

extcrnumcxtcrioriscapitisIatus,priuatim'' finumcxigitobliqueipfiiuxtapoftcr.orcme.usla ,Ar.


tendiniparatum.quom,. f.fi»4*
lcnsrcoioncm infculptum,ac' quartitib.am moucntium.uufcul.
a fuo duftu abcrrct,Natu.-a ipfi hu.ic finum prxpa-
nus cn.Vn tcn do .lle h ac oblique rcflexus, '^^^^^ _

id plures reflcaStur tcnd,ncs.tamcn nul


rauit. At intcrnuiu latus intcrioris capitis.ctiam fi ad
t.^.
latcris fcdem
lum ciufinodi finum adip.fcitur Verum cnundato iam ofle ,uxta poftcriorcTi
.
'"^'
'=comprcfsioapparet,quatut6tendincsdcfcrriqiicant.a luall-dctubcrisbcnchcio .lonrecli- ^

iiantes,quodinmcdiodic1inunclatcrislate"protubcrat,atqucfccundumipfiuspoftcriorcm g,figu.o.
fcdcm tcndincsopportunedcfcrri finit.Tcndincs aute hacdedurti,
triumprimoru quinti h fe». P. & .

tibiam moucntium mufculorum cenfcbuntur. Adfcmoris oflls ccruiccm,cui fupcrius femo ^m'»'-
r „i, riscapuradnafcitur,duoconfpiciunturproccnrus,quorum'altcrcxtcrnumfemorislatusoc- j^„,„,.,,^.
iZ!f'"f'u
cupat,aco.nniumcorporisproccn'uumnullialtcrioflicommiflbrumfacilemaximuseft, infi g«« «p.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA HEER I. j

Tjv^T^ix dicunt.pcrpctiiocxtcrnum rubaudiuiir,qucmciiamproptcramplitudincS:


cuaii
danicumnatcimagincm yf.sTii, uocarunt. Horum procclTuum idcm ufus
cumrcliquis fe,
re ofliumproce(Iibus cft,in hoc cnim parantur,
u t collis ritu mufculorum infcrtioncm probe
S^l'"'",!'"' 3'')^^ mufculis clcgantcr pnncipi, fur icdcm pra-bcant. Intcrior namquc fcmons
ufcu.
v»«i ^"'^«^''^'^.-qil^^odi^oblongus^ncqucadmoduniina-qualiscft.inhocpromnic
adicem
aliquo
- ' £.
r r j L L n •
1 i^...^. proccflus,
einmfa,. externalui lcdegibbus cltnntcrnaautcm, quafemoris caputrefpicit^finiiatus
Hicenimafpc
,J^!r r'"" "''^^i';'^'''-''"^
commonftrat " finum, cui 'nonus &
dccimus fcmur moucntes mufculi L
rsptt,
lcruntur.bxtcrnaautcm fcdcs.qux gibba cft, in ofteis hominibus &
.xtate proucais, quatuor
mufc.uk,- imprcliioncs icdcsq! commonftrat, quatuor mufculorum infertionibus
'
excipieudis para-
tas. Ac' prima quidcm ampla cft,& gibba in poftcriori
proccfTus fcdeapparcns,cui primus fe
sermul"^ ^'-'''"'''J':'it''"^V^'^''''^'''''^^'''V[ainlcTiioncinipIantamr,Abhuiusconiprcftionisradiccafpe
mufc.ubu. ra qua^dam " linca dcorfum pcr frmoris pofteriora iionnihil
oblique dcducitur,cui primus ille
mouciis mufculus ualidifsime ctiam infcritur,"' Sccuiida comprefsio
m(X f"^"^
conmu
exterioris proccC
'tmlXb.
inanicriori ipfius latcrc, magis quam prima mccqualis &afpcra, &" utcunquefl.
E.5a.ir(.,i nuata,ac dcmum
lecundi fcmoris motuum
autoris mufculi fcruiciis infcrtioni.' Tertia ad fu.

t.ftl'
P'^''"^"™' procefllis fedcm uifitur, inter prima; &
fecundi- clatiores confiftcns fcdes.Hir gib
c
'^^'^ infcrtioni; tcrti) fcmur moueiitis mufculi cxcipit. = Quarta in
».'jfXT
'.

apiccproccftlis feoftcrt,
x^jigu.v. reliquis tribus longearctior, Sc quartifcmurmouentis mufculi tciidincmadmittcns.Atquc

y-k. X horum finemufculoruminfertioiicmextcrior proccft:uscxcipit,abipfiusueroradiccinante-


cxtcrnaqjipfius fcde mufculo principium pra;bct, qui tibix niotorum
TfiiijM.
'

H-ptimus rcccn-
^Jf.^
tibul. .i.,o
icbmir. Quod ucro ad rcliquam fcmoris formam fpcflat,uniuerfum fcmur anteriori ipfm s fc,
Fe,„or';fic,„
t.<6. de,&: mlatcnbus tcrcs &: utcunquckcuc cft, undiquc ab' oaauo tibiam
moucntium mufculo <''"'"?A« lcn
'^'rcnda cuius gratia antcrior fcmoris fedcs luxta ipfius ccruicis radicem g-"^''"»i^r
GfguL\, nonn ihil ampla
'.cricadG cft>&^ afpcra,quoualidiias &: amplioriprincipiomufculusillccnafccretur.lnpoftcrioriau.
jigur^,. tcmledcfemurin acutum quodammodo fertur,&: ' Imcaminfignitcr protuberantcm &afpc-
"'",'" ''^:'^q''^'':'"9 oftcndit, qua: a femoris proceflliumradice atiquo ufque
'J."'*„ ultra
lon. medmm
(.<6.^./.
gitiidinisfemorisprorcpit, Huiclinea; 'quintus fcmurmoucnsmufculuspcrtiiiacitcrinferi-
izfiguf tur,-ipfaqpduntaxatcxrcliquafcmorisamplitudmc,aboflauotibiammoucntimufciilo,non
'^'''^'-"idatur^Porrc) ad mfcriorcm huius lincx"
f if «j-f fcdcm,aciuxiainfcriorumfcmoriscapitum
. tub. ',,s.
i-adiccm,fcmuramplum dcprel<umcti,n5autcm tcres ccrnitur, quo tutiushacmaximatibiam
g„ imifn,. pctcns ueiia cum artcria &: ncruo feratur , ncquc fi fimur hic gibbum elTct, a fcmore errabun-
h .fe<r"r
Qiiamuis & fcmurhfc ad fuorum infcriorum capitum produflionem latefcei-e
1 Fr<,e,4/--
Cxteruni femoris duflus non rcfto tramite a coxcndicis oftis acc
craftcfcereq! etiam debcat, '

fu, cfi ah tabulo dcorfum tcnditur.Vcrumfcmorisccruix a capite ipfius ualdccxtrorfum


obIique,&:

adgcnudcfcciidens proccdit. Quamfane figuramnon obitcr Natura excogitauit.


\iurj: i.mc eftcnim
,po- D, laiidatifsima,quamcf Hippocratesinlibrodc Fraaurisincffl-aaofcmorc
f, fcdulofcruandam
P''^'^'^"^- Q.yandoquidem omncs quibus a prima conformatione femur reflius, quam ho-
"mctcn
'"'"' '^'^ "''' cft.<:ontigit,uari &:claiidi
ingcnuredduntur.Hocautemquam non modoad
\dcmtciL
mm jig.A. curfum,{edad ambulationc, firmamcj! flationem noxiu fit,quotidieuidcntcs difcimus.
Atqui
fi utriufquc femoris ccruix non ftatim a coxcndicis articulo, uti diximus,
foriis porrfgeretur.
'
quxnam fcdcs intcrnis fcmur amplexantibus mufculis reliqua eftk C qux rurfus ncruis,ue'
nis,acartcri)s inuniuerfum crus diftributisf qujcitcmglandulis horum uaforum
propa'ga..
tioni pra-fedisc Non enim pcrexternas cruris regioiics ha;c dcfcendcrc dcccbat, quum ita
omnibus foris occurfantibus Icui quaqueoccafionc ladcnda, cxponercntur. Si ioitur ucnis,
artcriis glandulis , mufculis pluris iifdcmq! maximis hanc rcgioncm inibi
, parare oportuit'
ncccfTum quoque fuit, ex acctabulo femur foras cxtrorfumueabfcedcre. Porro fi quibufdam
capitis fcmoris ccruix minusforas educitur,his ftatiminguinum fcdcs angufta;
&:inuiccm
comprcflxrcddijtur, pra-tereahisfcmur fimul cumgenu turpitcrextrorfumabducitur.
Me-
rito itaquc uniucrfa fcmoris forma curua gibbaq; exteriori rcgione cxiftit,intcriori ucro fubca- •

ua. Pariter quoqj, &: magis adhuc fcmoris poftcriorpars fima cauacp uifitur,antcrior autc oib
ba,quod ad fcftiones is femoris duiftus admodum fit idoneus:uti etiam ad multa qua fcdcn^tcs
obimus munia,quando fcilicct unum fcmur altcri ini)cimus, Vt modo taccam,quam clcotiier
^
fcmurmufculisccdit^poftcrioremipfiusfcdcmoccupantibus,
M 2 DB
h(5 ANDREAE VESALfl BRVXELLENSIS
JDE TIBI^E OSSE ET FIByL-^ C^. X XXt
PRIMA- CAP. SECVNDA- TERTIA- aVARTA»

QVINTA- SEXTA- SEPTIMA* OCTAVA-


. . .

DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBEK I. IJ;?

T RIGESIMIV RI MI C^tVITIS ElGVR^^


rum & carundcm charaflcrum [ndcx,

V N T> EC I M pra-pofita- modo Jigur.v addextyam Jpcchant twiain,ac primd


titrumcluein tihia locatum os autcriori ficie cxprimit , craj?ius nimirum infcriuscjj
, faodtibicc
os uocakmus i(ygracihus,quodcxtcrius pofitumfibula
: nobis potius quamfya nuncupabitnrt
Sccundafqura tibia: osfimul cumfibida poflcriorifcic appofitifimc dclincatur . Tcrtiafo
lius tibia: of^is anttriorcmfcdcm commonjlyat. Quarta tihia: ofis paflcriorfcics oculisftibif
citur .
Qi intafibuhm antcriorifcic cxprimit. Scxtafibultm pofcriorifdc dclincatam
txhihct. S cptima tibi.c ofisfupcriorcm o{lcndit fcdcm,cuifimur articulatur ORaua duas .

continct cartiltqines,qua:finus adaiigent,quihiisfimoris capita excipiuntur. Mona im.-tm


ti>
hia; ofis crfihidarfcdcm antcrioriparte proponit,ut cauitasin-cotifpe6lutnucnircf,taIictim ti
bia articuUtiottiparata. DeciittafoLvn tihi.v ofis infiiit.tm fdem poflcriori cx p.-trfe dcli ^
ncat.im offcrt , qua tahs excipitur . Vndccima itttcrttuin latus iiifcrioris fihul.c appendicis i

commonflrat,i}uodfah articuhtur. Chayacleriiin atitctn itidcx erit huiufmodi.

, B His duohus charaSlcrihtis in priinafi^uya,fupcrior tihi.c afis appcndix not.jtur. In tcrtia uc-
ro CTfecuttda,indicattir linca coalitum camtttonfly.tns .ippcndicis ciim rchpia
ofis portione.
C ^^ppcttdix fupcriorfihtila: in primafiguya indtc.itur, in fuittta autcm coalitus appcndicis cum
reliijuo
off infgnitur .
T> In prima appendixtihiie infirior,in tertia appcndicis caalitus indicatur.
E
In prima appettdixfibuh ittfiria r,in qiiiiifa co.ditiis appcndicis ados ttot.afur.
cr tfti.tmuis eitif
madi appcndiccs co.tlitiis^s non in otttnibusfigtiris not.tucrim , niilli tamcn tton ohuias .tppett cfc
dices arhitror
F,G,z, 4,7 Sinustihi.i;afis,(fuibusinfirioyafi:inoriscapita articuhtttur
Ei,I, 7 Tibi.E afis tubcr,finus, (Juibusfiittoris capita cxcipiuntur, dirimcns. ac Hquidcm
ipfiui
antcriorfcdcs indicatur.Iuero media CT iinpenfitis promittetis.K atitctn pofierior.^t([s hicha.
raBcresineiustuhcrisfedibus,qucefttuantur,abuijfunt.(^horum cr I infecundafifftya, K
cr quarta idcm quadin feptima,indicattt.
tcrtia

L8 Cartihgo dcxfrum tihia: ofis fiiium adatigens, qua cxternum fiinoris captif cxcipituf .
Ms C.trtihqafiiiifrtim,feu dcxtrcc tibia: ofis itttcrttutn fitutn atigens,cuiitttcrnum fiittoris caput
articuhtur .

M 8- Macfcdc cartihqines,tihia- ofisfintis .iiigcntcs, uidetttur cyafifim.c.


O 8 Hacfcdcntipcr diSla- c.mihgittcsfunt tcnuifimx,ac antefnuiwi ccntrutn deficiiint,
T, P 8 Hisfcdibus illa: cartihgincs in apiccs terminantur.
CXl Fihul.rfinus lcuiter ac ittfupcrficic caihtus ^ cuitihice afistubcrcuhiiniam R indic.mdum,
caarticuhtur .
R4 Tuhcrctihitn,feu c.iput tihi.e ofis, quodfibtila; coarSc.ttur
S 4, lo Sinus tihicc ofis,quo iiifirioremfihulacfcdcm excipit.
T^,6, it InfcrnumfihuhThtus,quodfihia:oficommittitur.Ca:tenitn V in fcctittdafiguyafiiperia

V,y^ .
rcm conttextimfibtila adtibiam indicaf : X ticro infriarem.Y aufcminteruaIIumnot.-it,quo
Y. hcec offi imiicein dchifcunt .

Ziji H.ctcfedcfibuhnore^ldducifur,fcdinfrorfumttottihilohliqu.'ttur,extcriori(lslcitercfiittafif.
t}l> 1,3, 7 ^ntcrior tihix ofisfcdcs,inquammufcuhtihiamextcndctttestnfieruntur.
c^,6 Supcriarisfibula:appendicispracefus , cuitcnda qu.irtitihiamtttauenfis ttuifculiinferitur.

^''^'f? Scdes^ctiifupcriortalipars^latera^sctrticulatttur.acdquidetnc^^e^o-ffupcriaremhu
ittsfcdis regiattcm in ttona cr decimafiguris cotttittonjlyanf. Dcitide rurfus d notat eiiis rcgia^
nis ttihcr. e uero crfipartetn htiius rcgionis iitriiKfs ad tuhcris d notafi hfus altitis qudm ipfiint
ttiher infittuatatn. Varrogfcdis huius itttcrntim httis indicaf, qtiod ab externo hfcre cattflitui
turproccfus infiriarisappcttdicistihiaops ^qucm^ inprimafigiiyaindicat Ca-tcrtim h . itt

noita cr tindccima cxtcrnumhtiiusfidis , qucetalo aptatur,htus oflcndit,ah infertto canflitu^


ttiin laterc appcndicisiitfiriorisfibtilceinprimafiguyd E noiatce.
$ in primafiguya proccfus indicatur infkrioris appcndicis tibia:
offis,qui cxtcrior cf mallco ^
M 3 lus.
. . . . 4

,35 ANDREAE VESALri BRVXELLENSIS


hi5. C^tterum i infccunda,tertia,nonn,i(y decima tundcm appmdicis proceJ?um tlotat.

li4,io Sinus inttrioris malltoli,cx quo cartilagincum ligamcntum talo infcritur .


/ Ij3j9 Sinu6 afper CT in<equalis in anttriorifcdc infkrioris appendicis tibice of?is confpicuus, diluo li

^amcntum cartilagincum adtali ctruictmpronafcitur.


m 2,4,to Hacftdcfinusfpedantur ,quitrestcndincsadpcdisinfiriordprotaifosdedtiCunt.
« -E quidcm in primafigura txttrnum notat maUtoIum. is nam^j aliud nihiltfl, (]udm infiriorfi^
tulte appcndix. l^erum n in plerifpfiguris Imnc malleolum cxprimit.
o,p %, 5 Vmhrata ha:cfihxd<efedcs ahoadp ufipptrtinens,ttifibula: pars tfl,(luis nuda mtllis^j mufcu^
lis ttSa antefcRiontmfe ojftrt.
z,6 Hdcftptimicr oBauimufcuIorum pedcmmouentiumtcndintsrefleduntur, quorum ocufiont
fibula hicfmuata tfl
r i,6,vi Simis infkriorisfibula: apptndicis,dquo ligamtntum in talumfertur.
, 5 Vrimafibula: Iinta,ftu primus tiufdtm
an^ulus
f,f^
t,ti,i,^,6 Stcundafibula:linta. u,ui,i,^,6 Tertiafibulcelinea.

XjX t,5 'Primum fihulx latm. J^crum x CT x priu.-ttim huiuslateris lineamindicant , iiiibi£ratia

mufculipolliccm extcndtntis modiccpromincntem.


a,ctx,'> SccundumfibuUIatus. ^,^2-, 6 Tertiumfibulalatus.

y,y Trimatihia^of^islinta. <A,J^ 1,^,3,4 Stcunda tihia: ofiis linca.

i>it>2,3A Ttrtiatihia:opsIinta. 1^,3 Trimumtibia- ofiis latm.


Hi,3 Stcundum tihia: ofiis Utus. 9 ^,4 Tertium tihia: ofiis latm.
cuimufculus in poplitt latitans inftritur
X 2 p 4 ^fpera tertij tibia: ofiis lateris linta,

tltoUt^fS
N T B A fimilitcratqucincubito,binarcponuntur'ona,qu3;Hippo
I I

cratcs pcrpctuo uhix ofla appellat. ac horu" altcrii intcrius cft & craflius, integraritnt
0. ctt-ttd.\
quod toiiusnicmbri nominc Lnnn, &:tibia nuncupatur:' altcrum ucro
cr n.
exteriu s locanir,& intcriori crafTitic admodum cedit, Gra;cis quidcm m- b totu 1,

{«K?, Latinis autcm fura & fibulauocatum.Ego cvudcntioris doflrina: ftu figttr^

dio craflius oSjtibiae os appellabo, id a tibia, (loccft toto mcmbro diftin- c totit i, 6
figtird!.
guens, quod his oftSbus ,mufculis,uenis, arteriis, neruis,& cutchxc om- dttbi£ of-
niaambicnti tormatur. Gracilius autemos fibulaopportunedicetur,utidafura, quam Grx- ftSLtpftetl'

diccs pri'
ci,quiauelutitibix ucntercft, yxsfmvHiiiiui nuncupant, diftinguatur.Tibia;itaq)oni&fibula;
trtitm A, B
fuprainfra^appcndix coale(cit,acfupcriorquidetibixoflls appcndix admodii crafTa lata^
pendicts. fig.dcin
eft,aii tcriori tamen fcdc crafIior,ac in antcriori tibix rcgionc magis quam in pofteriori t dcor- D,., fi.fi-

Sedis cuifi' fumducicernitur.Huic* duooblongiinfculpuntur finus^inuiccm^afpcro ina-qualiq; tubcrc btiUMtcm


murctcltiiidm C t.sfigitr.
diftinfli,&lubricacartilagineincruftati.Hisli'nibusinferiorafcmoris capitacxcipiuntur.tu-
iltftipcr Ei
drtictdarur.
bcr autcm finus diftinguens, grandcm^ finum fubit,femoris capita poftcriori in lcde dirimen cr j figtt-

tcm Dcin tubcr cx fupcrion " mcdia^ ipfius fedc, qux afpcra
. &
finuata,nequc ulla cartilagine r£.

inunfla uifitur,ualidifsimum emittit ligamcntuni , nupcr dido fcmoris capitum intei-uallo


'

finuiuc infcrtum. Adco lane, ut mcdia huius tubcris fedcs in hoc alpera finuata^ fit, qubfccli. F,G.
cius ligamcnta infcmur porrigat.hxcemaximeprotubcrantcfua fcdc, acdcindc cx^^pofte- c
ifigu.a,

rcgionc educens. Ab qux minimum prominct, K.


1.
riori spfius antcriori nancj tubcris rcgionc,
f'.= fe.!!>
eliam fi illa fimilitcr afpcra fit,ac late finuala,nullum tamcnligamentum femori inferitur,fcd li-

gamcnta inibi producuntur,qux "' cartilagincs antcriori huius tubcris fcdi colligant, quas ti- g ifigu.jo
CJp.I.
Cdrtildgtnes
bia; oflis finusiam augcre dicam. Qiiura enim duo tibixoftis finus femoris capitaadmittcn-
t >,! 4.7
^ttiiiiseiiit^of tcs,quodammodolupcrficictcnusduntaxat infculp.atur,ncqueadamufsimfcmoris capitum
fig-J-
fisftnus dugc fi Galcno fccus uifum fttcrii) fuis cauis rcfpondcant, Natura mirabili artificio fi-
gibbis (ctiam • fig.cjp.t.
tur.

l,tl.iieVftt
nuum profunditatemadauxit. quippcpra:tcr lubricas cartilagincs tibiEC offis finibus & firmo- lib.i

ft!,4.7^-
X.

pdrt. crtnco ris capitibus crufta-modoobductas, utriqucfinuiunam adhibuitcartilagincm, nequefcmo- gtir.K.


mentdrijsin ri^ncquctibixoflialitcr quam ligamcntoriimbeneficio conncxam. Harcnanqucorbiculatini 7/g.H. '

tiippo. lihrit
ligamcnfisgcnuarticulumamplcxantibus (olumconnafcitur,&prxtcrcaIigamentiintcruen- m lofrf 8
dsFtd^uris. figurit tt'
tu anteriori pofterioriq; fcdi tubcris conncftitur, quod tibix oftis finus fcmoris capita excipi- bi dcxtri
,

cntcs dirimere diflumcft.lfta-cartilagincscxaftc fimplici cartilagincmolliorcsfunt,&quafili L, ftmfird

gamentinatui-jcparticipcs. Dein quaofflbusappIicatur,impcnfca:qualcs,lubrica?,la-ues,ac aiit M tnjl


dcni^ uncfluofo huniore oblita; fpedan tur. Ad hxc^in articuli ambitucraflcc funr,multo antc
gttitttr.

nSfigu.N.
finuum
"

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIRER I, jjj,


oih^r-o. fjiummccntrum" cxtcnuata-, dcfincntcsq!. Hartim fiquidcm figura lunanscft qucmadmo
dum intcnons finus intcrnum latus, & cxtcrioris finus cxtcrnu.r.. Prxtcrca
nullibi crafsiorcs
P8^P,P. quamadlatcris fuimcdium ccrnuntur. quicmm antcrioripoftcr.or.quubcris
^
tib.xollis
linus d.lt.ngucnt.s (cdibus app.-opmquant.tcnuiffima: fu.it. &.nacutos ap.ccs finiunt ctlio
ru,iiqu. a,ucr.or.^cius tubcris fcd. committ.tntur, ..lu.ccm
proxim. fu.tt, dcxtraq; cartilaoo
lui.ltrx ib.dcm alligatur. Apiccs ucro poftcriorcm tubcris
Icdcm acccdcntcs, macris mutu6
ncquc inuiccm.utantci-iorcs cartilaginumapiccs, committuntur.
dilta.i,t.
Ligamc.uumc.iim
c.-ali.liimum cx tubcrc iii fcmur infcrtum.poftcr.orcs
cartilagi.ium apiccs d.ftinouit
quum .ta fi.it. Icu. ncgotio colligitur, quam co.icinne haru,ii cartilaginu.ii Ous:
auxil.o^offis ^xx
linuum cauitas adaugcatur, non folum quidcm i.i homi.iibus, ucrum
in omnibus qua; ha&
nusuid, quadrupcd,bus& auibus. His nanquci.igcnu articulo
cmfiuod.cartilaaincsrcpo-.
nimtur. u.idcct.ani .n mcifa cuiuis harum nacurain contucr.
promptiffi,num cft fi modo exa
ftegcnu articulum quis infpcxcrit : nequc paftim cum Ariftotelc.
&C Galcno m tcrtio dePar
t.umu u, quadrupcdum gcnu illiccllc exiftimauerit.ub.tibixinfcr.orpars
talocoarclatur r i , r.
A^l"^ hoc fanemodo t,b,a= osfcmoriarticulatur.fibula autcm no.i adco alte
I '/i^ co,ifccnd,t,utfc «"Sr
,.%f.x: '"""°'^"'lg«^"S™mfupcrioripfiusappcnd.xinintcrnoilliusIatcre''finumgc,ulcuitcrad.^-^'-
tifigur. V.
B4,.=/;.s
x<,6u^
.
''"odummlinuatu&amplum.cu.ininimcp.-otubcrans tibiajollisappcndicistubcrcoarticu
latur.quod ad cxternum tibia; oftls latus ucrfus poftcriora cofiftens
cartilaoinc fimilitcr atnuc " ™
finushbulxvncruftatur.Porro-.mafl-dcfibulatibixoffidiucrfaarticul.il„ioncqu.i.i/fupra
coaraatLir.bxter.uimc.ii,n tibiicoftis latus.oblo.igum cxigit "
yfiduU fi. fi.ium.cuiprotubcia.is i.itcr
y„,!„v n!:imhbul.i:\latusim,nittitur,quodarpcruinnonih.lcft,quc.nadmoduin&tibia-offlsfiiius
5."' ^""^"'^'Sd cart,lagi,icncutiqua,n incruftatus canitur. S..ius cnim
illc fibulam teui co.i
'^^n°Z
"°'] ^''<:'P't>»<-ru,n qua hxc ofta i.uiiccm cGmittuntur. ualiduin interccd.t
K . fe.H^ lioamc.uum
"0'iqu'd™dimtaxatinc,.-cu.tuipfac3ncdcns.atct,amubimutuofcconti.ioun?Ca-tcrum'
P'^"^-''q"?'"^'b'^^long,tud,ncm fibula a t,bixoffic>- plur,mi,ndch,fc/t.
j^X' a ,
'

r,';ffB' non qiudcm quod


obI.queducatu,-,ac uclut. a t.bix ofte for^is obliquctur.fed
&m t-' 7 ,\ "1°, quid nbia- os 1« fi"'-
&
.

pi-amtraq; adco craftum fir. .n rcl.qua ipfius lo.igitudincgracilc.ut


fig.4,b. fibula ill.s t.bixoftfs fc

II Tf"'
i« M
^,&M,
crc,
'
'^'"^T""'
Qy3;"u.s ta,ito adhuc ,n„ius hbula a
^'"'"''^a^ a tota t,b,x graciI,ori fcdc multiim d.ftct
t,bia deh.fcat.quanto .n..uis reda
co.ifp.c.tur. Rbula
Pa"lolubmed.ologitudinistib,x.i,itrorfumacucrfustibia-os no.i.h.I curuartir
<^'"',"

nocT<,pliuslatcrefima/cuc5cai.arcdditu,-.Cxtcr^imt,b,xofiisfibuIx& du<f}us
cxter
&fccund5

U.-r.itX.
bam.ub. lupcrnas..iIcr,iasq!coru,idc,n ofsium partcs. quibus ali^s
coarflaiuur cxprcftcro
fimufc.td. bupcrior .taquc tibKr offis appendix.ad cum quc.n d,x, .nodum
frmor, ac fibula: coarfiatur'
td anicrior autcni e.ufdcm appendicis fcdcs utcu,iquc dcprcft~a
8 9k-d.e,
afpcra^j, ccrnitur.uni cum tibia;
oll,santcr,orifcdcappcnd,ciproxima.& a plerifquc Grxcorum
«.t,W,o, uocata qux in
hoc alpcra clt.ut ual.difsunos .nufculorum tibiam mouc.uium
' tc.idi.ics cxciperct diiorum
,S,6./i.c-(,;?
«'^''\f':'^'J''i^™g'-^™/"P'-riorfibulx appc,id,xinfion,tcr cxtcrno.pfius
Xf. Protubcrat.robuftilsimum^ cpartitib.am mouc.ins mufcul.
latcrc&fupcriori
hUfit f^"'^, tcnd.ncmc.xccpturus.
i
,
Ucnhxchbulxfcdcscaputcduct fcpt.mipcdcmmoucntismufcul.. Infe.-iores
tibixoffis r/^.r„7,ir
appcid.ccs.fimul = fi.ium lcdemq, cff-orma.it.cu. " talus mutuo
, l'^
quafi inorcftu articu ««„,tr
» 9 "^"^ fib"'='^ fi'i"s tuberaqj fcdulo pcrpcidcris.
, tali cu.n t.bia con.icxum
n ..u9„o adg.,ioly,nonopportune rcfercs.VcrJmi tali h.ftoriam fuo loco cxplicab.,nus
.lunc c.iim .

fe.»-.,. fi.ius t.b.x oft.s cxa,nina,idus uc.iit. quii.i i.ifimx tib.x offis appcndicis (cde a.nplus
0 admo
1
muial. dum cft.& quoda,nmodo ' gcmi.uis.I.i mcd.o cnim amplo.fcd modice pronii.ic.itc " tubcrc
P4,'ofi.k. ""'^'™'ig'-'":';"'.liq'rido^altiiisadtubcr,slatcracxcauatur.Adintcrn:.huius finuslatus
i.ifc
5fec_,p., rior tib.x offis appc.idi.x.ualido magnoqj' proceftu dcorfu.n
fcrtu.-.qui cxtcrno ipfius" latcre
q"o''"""i '•'^'Pict. cauus. &fimilitcracli.iusipfclxuis&'cart.lagincincruftatuscft:
>,'l'fil .ntcmo
^*^'»" ':=ff':3lf<^''"'ncrusrcfpicicntcgibbuscft.acquum''cxcarnisfit.nullis^mufcuIorum
„.N. part,busobtcaus.nnob.staaufaciIcpcrcipiwr.cft£pi.ucrior.naIIeoltis.Proccftushicininfil»r.™^
'P'""; ^'"^"1''^"' pofter.ora
fi.iu.n obtmct.cx quo" ligamcntum
"
l"*Z!!f prod.t.cart.Iaoincum t.
tAchjra ^'fostalocoIIigaiis.Atqucciufinodictiamligamcitiproduccnd.gratia.aiitcriorappcndicis
intcnoris t,b,x olT.s fcdcs. in hu.n,Ili,na ipfius partc. ctiam
,
finum cx.g.t tranfucrfim obloii,
g'"^-&:,afpcruin &mxqualcm : aquoligamcntumprodit.dbixoffi "
d'ep1"; ccuiccm talincftcns.
1 oltcriorctiamhuius appcndicisfcdcs.ubiprimuni iiucrnficducitniallcoluni;
m^mr.fc- dcprcfliicft
cmd-Oiter hnusqjoftciidit.quitraiifucrfisobdudtiligamcntismufculorumtendmcshacpcdcmadcun.
tes.tuto.iicfuisfinibusabcrrmt.fcmrinunt.Suntautcmillinumcron-cs; qui.itusfcilicetpe-
M 4 dcm
,48 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
dcmmoucntium,&: duo digitorum flcxuifamuImtcs.Cxterumcxternuminfcriorisappcn
proccHura mtcrno mallcolo refpondentcm. Vcrum
FltulcCCUtd '
ap i feH,
lo d.rUculdUo dicis tibiEc offis latus, nullura cducii •

pcndixfibulicxtcrnotibia:offlslatcriadnexa,impcnfcWccrancicit,deorfumci5magisquam
caufa A, ut rarius in cxtcrnura pcdis latus, quam m
intcrnum.
interior mallcolus fcrtur. ac in
oflc dclccndit, quanto altius tibix os
talus luxctur.Tanto cnim fibulah?c dccliuius ipfo tibux
a tibia; ol c iim. ^«'^
ad fcmur fupra porrigitur : adco ut fibula nc minimum quidcm longitudinc
catur.Infcriorha:cfibula:appcndix,cxternum' latusfinus coftituit talum
excipictis. Vcrum
a- talouc-
appendixmtcrnoipfiuslatcrc adco protuberat.&cartilagincincruftattir.utcam
latus appoliK
rius fufcipi
,
quara eundera cxcipcre,mcrit6 quis dixerii. ctiani fi cxtcrnum tali
comprchcndat,ut nufquam in
atque in eum modum una cum interno malleolo talum
teoat,
TJumMt j,^^ ,5 hominibustaIuscontingiqucat.'Tibixenimoflisappcndix
fupcrioremipfiusintc- ^confnli

mZl gicf?dcm,g^intcrnuntquoqucipfiuslatus.fibuIaautcminfcriorifuaappcndicccxtcrnunita. g«n«,«-


nudaoflium compagc oculis fubijcitur tcndinibus ^^^^^J^^^,
curr^'- li laius occupat:antcrior tali ledcs, qua: in
iia eiiam poftcrior ipfius fcdcs non minus j,,,, „j„ ,.
occuliatur pcr pcdis fupcriora ad digitos dcdudis.
in nudis fcelctis confpicua, icndimbus obtcgitur in calcem infcrtis, &
quibufdam hac pcdis mcnM,m
nri„iorv,d infaiorafubeuntibus.Imaha;cfibuteparstalocommifla,cxternoqpfuoIatcrcgibba,&nuIla
obtecla,cxteriorem conftituii maIlcolum,qucmfimul j ,„„f„i
cumintcriori
T /./nir' prorfusmufculi partc'
tcftatur. Aiqui is error adnos uk? u.^.tA.
Lcui.1 mallcolo a quibufdam talura perperara appellari Galcnus
lalorum lulu Uia^
manauit.Nam,ut cxteros taccara,Erafinus noftcr Roterodamus in fuo dc lZm,fi.
loTO,malIcolosinhominibustalos fimulcum Plinio uocariinnuit: quodnonnulIisGalera g,,^ ^
hoccftmallcoIos,fubindctalos reddiderint. bxternum ccjJ.j.
inKrpretibusadcbarrifit,ut <ycfvpi,

gibbum cxcarnc^p eft, firailiter aiq! inicrioris raallcoli inicrnum


iia-qj cxccrioris malleoli latus
latus.PofteriorautcmcxtcriorismaIIcolifcdesamplumoftcndit"fmum,quiiranfucrfoobdu „„„„,„

(ftus
'

liaamcnto,fcxti fcptimi pedcm moucntium raufculorum tcndincs dcducit, illos quo


& nrnfaih m
infimaipfius fcdc ucr
minus alTua fcde reclincnt coiitincns. Intcrnura ciufdcmmallcoli lalus in
fus poftcriora,profundura afperuinqi oftcndii' finum,cx quo'
ligamenium prodit cartilaginc g,';

Eim™/! um,hicfibulamiaIoualidinime conne(rtens.Ca:tertiinexuniucrrafibula:amphtudine,nulla


fi'
fji.cif.tli.

tuUfdrs.
j.p^^jj, p^j.^ cxcarnis'uccft,pra:ter infima:ipfius partis exteriut " laius,quodctiam aliquo.
^
uscpfupraappcndicemfibulxinfcriorcmcxcarnecernitur.quumintcrimrcliquaipfiusampli-
tudo mufculis obtegatur, ita fibulain amplcxantibus, ut hxc paflTim ipfis ccdcre,ab illis^
com , ,,..,,,6 ji.

Filulu fccnn- pnmi uidcatur. Si cnim fibulam cxarainaucris, eam fccundum ipfius in logitudine dudum iri
,/»».>/?«j hn angulam aiquc id potifsimura iuxta ipfius longitiidinis mcdium. In an tcnons
cflc confpicics,
gmimcmtri- ^,.^-^ fibulx fcdis medio,acuta &
iiifiguitcr protubcrans apparci" Iinca,priinum fibulx angu, aatm,,.».

lum conftituens.ln poftcriori autem ipfius fedc, deprefla cft,8(: plana,ac utrinquead poficrio * P™"'""

fcdis laiera unam coinmonftrat lineam,quxinfigniier fatis prombcrans,


alium fibulx
ris fui '

aiiCTuIuinefforraat. Adco ui eaqux intcrnum latuspofterioris fibulxfedisoccupat,fecum ,,;/;,„,,„.

dus fibulx angulus appcllari pollit qux ucro cxtcrnuin cius fcdis latus habct,tcrtius. Atque
:
^''^

histribuslincisangulis'uc,triafibulx confineniur^ latera.acunumquideinintcrprirauin& ^^l^^^^l


fecundum angulos confiftii,quod una cuin tibix offis cxicrno latcrc aptam fcdcmprxbct il- ,jj
'

mufculis, qui a tibix anicriori fcde in pcdis fupcriora feruntur. Sunt auiem illi,pcdcm mo- 4 mnf™.
n
lis

ueniium "' fextus,deindc quawor pcdis digitos"


extcndens,fimul cum ° nono pcdcm mouen-
'^^J^^
tium,&illoquipolliccm''cxtendii,ac priuatiminprimohocfibulx latcre'' lincamquandam p ^
,,(,' .,1

exioit modice protubcrantcm,a qua illi inufculo principiuin offcrtur. Secunduin


latus,prima qmfi.x.x.

linca &
tcrtia icrminatur,& ainpluin cll:,egrcgieq! finuatum feptimo ac " odauo
' pcdcm mo
'J™*"''
ucntibus mufculis locum prxbct.Qiiinctiam oiflaui mufculi gratia, latus hoc utcunquc afpc- j s tji.r.

ruin ccrnitur,ut is hincuniucrfiiin ipfius principiuin pulchrccducai. Ab iUis itaq? inufculis qui
priraumfibulxlatusoccupSt,&illisqui fecundocxporrigunturlatcri,prin^afibulxlincapri
musLie angulus educitur. Tertium latus fccunda &
tcrtia lineis circumfcripiu,a mufculis com

priraitur poftcriorcin tibix fcdera occupantibus,& poiifsiinum ab eo' quipollicis fecundum


03 ficclit, ac ab hoc fibulx latcre carncus cnafcitur. Qux quum ita fint, icrtia linea a inufculis
fecundura&tcriiuinlaiusoccupantibusforasproiruditur. Sccundaautcm lineaabillis pro^
ducitiirmufculis,quicn-tium &
primumfibulx latus comprimunt. Vci-umfecunda hxcli- „ ^g. «,

ncapriuatim" ligamcniumcducit,fibulainiibixonitotaillafedequahxcoira inuiccmdchi


lib.,

fiA
Tiii^offsfi fcunt^colligas^&in" fccundamiibixoflts lincaininfcrtum.Tibixcnimosfimilitcracfibiila^
cund mipfiiis \n (ua- longitudinis incdio quadantenus triaiigulare cft. ac primaipfius ' linca in anteriori of- y,,[i.
lorgtu^ncm
jj. j.o,°(;ft|t^i,,(lgni(:crcp proiniiict.undcctiain Spiua Anatomes profcfloribus app^

atquchxc adco acuteporrigitur.utnullibi potius conccrtantcs pueros pcdibus inuiccm pe-


tere
I . , . .

DE HVSIANI CORPORIS FABRICA LIDER


tereuidcamus, quam ad antcriorc tibix Ccdem, iihi Iinea pro.xim,: cuti fubiccfiajranc
I.
^
-~ 1, 1,!,
4 cultrimo
do lcmdit, cjuotics ipfa impctu ad tibia- os colliditur/ Secunda & '
tertia tibia- oflls linca'
ttenons po
(ui fcdis latera conftiaiunt : ac tcrtia quidcm internum cius frdis latus
filiir.,, ..
eflormat Da
rumacutecduc-ia/cdobtufaadmodum.&quafi teres. Sccundaautclineapaulocftacutior
hzy^jig.t. ac
extcmun-i poftcrioris tibix offis fcdis latus cffirmat eft^p
illa.cui Iigamentum fibulam
:
tibii*
olli conccacns infcri non rta multo ante rclaaim cft. His
tnbus lincis, tria tibia- offis conficiim
tur latera. ac primum quideni prima fl-cundacf linea terminatur,
finuatumqi eft ac planum
corundcmq; mufculorum occafione cauatur,quibus primum fibula;''
c:,Pi... latus cederc dickiin cft'
V fecundu uero tibia; offis latus prima tertiaqj linea terminatur,&
1 'wh/c. infigniter oibbum eft nulloqj
Uh'.i.x,y .1 prorfusobtcftummufculo.Grxcis l^U, &:frcquentiusadhuc
<«'.;T«.,iM,.i?nuncupatur 'Tcr
tAhid. S,H.
mim tibix offis latus, fecunda tcrtia circumfcriptum lincis, non ualdcdcpreffium
& eft ac mu
gi^miifc. lculisoccupaturpo_fteriorcmtibixfedemfibiuendicantibus:pra;cipueiicr6«illoquiquaniot'
uhid.z. digitoruni tertii offis flcxus autor habcbitur,&"
illo qucm pedis motorfi quintum
hmnufm. Ad ha-c,tcrtium ftatuemus
hoc latus in fupeiiori ipfius fcdc afpcram oftendit Iincam,obiique
(sti!. D, E. cxporre* '

(ftam.cui ' mufculus in(lTitur,quem in poplitelatftantem uocamus.


l>,4fo«. Atquc huiuimodi (ane fi.
t4 IJIHp. bula: tibia:-^ offis linca; & latera teui negocio arguut,quain fufl:u!cicndis cduccndisre mufcu-
tib.r. hshxc ofl^a conueniant. Articuli uero oliendunt, quam aflabre motibus quos
cruribus moli-
mur obcundis Natura hxc extruxerit.illa ad cum quem diximus modum iuxta
articulcrum
fedem adaugcns : adei ut citi-a fummam Crcatoris noftriadmirationem,
harc ncmo contcin-
plari qucat,
& nc)n promptccolIigat,quam imiucrfam is uitiaret coftruclioncm, fi quicquam
corum quxinodofcripfi'mus,immutatumfingeret.

P R IM A T R S E C VN D A,
GESIMISECVN POSTERrOREH
di Capitis figura,rinteri
patella: fcdein fpctfiaii
orempatcllsfaciem dam proponcns.
oftendens.

C H AR A C T E R V M S E C V N D AE F I G V R AE, I ND E X;
DcxM crurisrctnU^tubcrfmuminfiriorum fimcris capitum
fubicns
C tnm qui mtcrno fimoris capiti adaptatur
D Sinuip.itcU.r^gibho exta-nifimoris
capitis con^ruens.
E ^'''P^»'P''tcll^infiriorific,fid,tibi^osJpc^^^^^
^''''^^'^^''ta.ntcriorrp^^^^^
dumptuchreoSlcndit oaauamuficulorumtabuh,
charaacrtk quiinn.fiitur .
cLaacrtbus
^"^^'"''''''''«'rohacpartc^ut^O-inpatcU^c.ntcrior
raitcrumoperampromptcobfcruantur,

^ ^^ gcnuarticulifedi os quoddampncponfturorbicularc
vTbrcui lcuto non abfimiIe,quodpoftcriori fua fcde, qua fcmur fpeclat
CjJoriHd
la:LU,lubricay cartilaginc, magna cx partc obduftum uifitur, apto tubc
rc linibiis(^ antcriori inferiorum
fcmons capitum fedi elcgantcrcon,
.gruens.Secundumipfiuscnim longitudincm' tubcrcamplo&mcdio
critcrprominenti cxtuberat, quod patulum
femons capinim finum in
antcriori illorum (edc cxculptum
fubit.'' Vtrinq, ad tubcris huius
latcra
iinasliabcturiinus promincntcs
&
cartilagineincruftatasfemoriscapitum
Vcrtiinutcxtcr.us fcinoris caputantrorfuin inagis,quim
fcdescxcipicns.
intenus caputporrigitur,&a,npli,
ori (cdcIa:uicartilagincobducitur,itafan^cxter,orpatelIa:fmusad
tubcris (ui?xternum
confiftcns,longeainplior!at.or9intcriorifinu occurnt. Patclla
igiturillaparte qua ft-mor,s
lcu ji- os conting.t teuis &Iubncaccniitur. A,Uenori
if I

gma. ca:cis quibufdam


' autcn ipfius fedc, inlatcribus afpera & &
foraminulis obfita fpcdatur: qucinadinodum
ub. inhina lui partc tanquam acnto quodam
poftcriori ipfiusfedc &m
proceflu deorfum ducimr,tibia:& oftls clatiorcm
lcdcm rcfpicit afpera etiam cS: foraminulis illis ornata cft,qu6
aptius firmiusft; tcndinibus tibi,
gSnmfcul. amcxtendentibusjnnafcawr.'' Vniucrfa
cnimpatelIa,tota ipfius ampl,tudmefede&,ubilu, Q^pdtclU
tab.k.
jhiicris oljl
bncacartiIagincnoobducitur,tcndmibusillisinnafcitur,nccfcmori,ne<jtibia:alitcrquimten
C07lnc{ldttlr
• dinura
j4i ANDREAE VESAcn BRVXELLENSIS
dinumbencficibcomminra.Hocenimpriuatimpatdlafibiucnclicat.quodalierioffll/gamcn
torumopenon alligetur,fcdtcndinibusillisgcnuarticulum tranfccndentibus/nnaia.adfemo
ris os ualidiflimc collringaiur. Patclte fubftantiain naiu grandioribus impcn{e dura& folida
MclUfui-
uicunqucctiam Galcnus cam cxtrinfecus cartilaginofamefleafferat acMar/nusquoque
:
amia.
-
^jj^^ ^[ j Anatom/coru prxcipuis^ eam fcparaiim cartilaginofum os uocaucrit, fuum quod&
patcllscdedicauitCaput, dcCariilaginofis olTibus infcripferit. Aicfiftifortaflisanimumadh!
bucrc tcndinu cui patella innafcitur fubft.itiac, qua; clixa molliufculx cariilaginis fpeciem obtt
nci,earum partium modo, cx qmbus neruofa mufculorum capita, aut 1/gamcnta pr/ncipium
ducunt,aui in qux eadcm infcruntur, Vcrum quando patclla dcbitea tcndinibus cmundatur,
nequaquamcariilaginca,fcd pcrquam fol/dafortisqj ccrnitur,no qu/dcm /n lolis hominibus,
ucrum ctiam in bobus,ouibus,& cxtcris quadrupedibus.quorum ciiam gcnu articulo rcrum
Opifcx patcllam prxpofu/t,muIto quam /n hom/nibus Iongiorem&: anguftiorcm,qucmad-
PdtclU II- &
modum in plcrifquc auibus laiiorem brcuiorem.Datur autc paiclIahominibus,& illis quac
-'^" modo dixi animaniibus,ut gcnu articulus, antrorfum in angulum m/nus fillax cxtcdatur,&
duntaxat ad rcflam linca ab angulari flcxu crigatur. Deindepatella prxcipue pra-ftat,quo mi
nus in libia; flcxu fcmur cx tibia; oflis finibus in antcriora luxctur. Aiquchunc fane ufura illi
demu nos edocei,quibus patclla fedc fua dimouciur:aut quibus cx cafu in duas partcs frafla,
furfummulto claiius afcendit,quain" inferiora femoris capita cofiftunt.Hi nani^ infirmifsiine h zfig. ,o

tibiamflcclunt^&pcriculofilsimepcrdecliuialocagraduscpdefccndunt.femorcfemperpror
fum citra onine arliculi gcnu robur clabcnic.
DE V ED I S O S S I B ^ S, C ^ T>. :K X X 11L

TERTIA- QVARTA- QVINTA- SEXTA.


ATQ.VE HIS SERIATIM SVBIACENT SEPTIMA, OCTAVA, ET N O N A.
. ,,

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I.

DECIMA- VNDE CIMA-

DV O- DECI
D E C I- il A T E R-
T I A,
^
1

TREDECIM PRAESENTIS CAPITIS FIGVRARVM


earundcmq! chara&rum Iiidex.

V B- I iVf « integram dextri pedis ofium jlriiem fuptriorijicittxprimit


Stamda dtxtri quoqutptdis ojiium compa^tm tafcdt dtlintatam proponit^quaflantts inniti^ .

mur Tcrtia dtxtri


.
pcdis talus anteriori ficie ita oculis fibijcitur , ut ipfius fiptrior pars iii

ficit txpriinitur. (^inta,


confpt<flum ueniat. Quarta,eiufdtm tali infriorftdes ab anttriori
interno lattrefpeSlatnr. Stxta talum conjpiciendum offirt txttrno lattrt defqnatH^
talus ab
Septiina, dtxtri ptdis calcis osinttrioriftdt ita expriiiutur, ut txttrmiinipfus latusiv.ariis
K qiiiim inttrnum appareat. OSlaua , calcis osab inttrno latere ofenditur. Nona calcis ofts tx
ternum latus cainmonjlrat , ptrindeac dua:priecedtntts,fuptriortincalcisftdcmdepi{lant
exhibtt . Decima,pedis os cymbam refrtns anteriorificie,Jua tarfofibus committitur, deli^
ntatumctrnitur .t^iidtcimatiufdtm ofispoftrioremreftrtfdem.Diiodecima,quatuortar
Jiofiumfmulnexoruin anttrior ficies conJpicitur,cuipedi; ofa coarSl.antur . Dectmattrtia,
(tuatuor tarfiofiwn pofltrior ficitsjjtilatur , ([ua; calci QT nauijormi tfi contermina.

T,i,iTaIus. Ai,2. Calx. 0t,i Cymbamrtfrensos.


i,z, i, 4 His nuintri charaBtribus inprimafi^uraftcuiida,duodtcima & dtcimattrtia quattiortar^
fofaindicantur,qiiibusab injcriptonumtronominaimponimus.hoc primum ,illiidftcundum
atcjj ita deinctps appellantts.

lll,llll,V Quin(lipedtjof?ainprimafgurdnotaMur,qua:infcundattiamcitrackiraHe-
rumappoftiontntjuntconjpiciia. A,'S.i,z Digitoriimpedis of-t.

B,C,D3,^,6 HisquatuorcharaSeribilstalitubernotatur^tibia-ofis infiriori appendict

articulatiim.ac o-/ quidtm ad B primam hiiius tuberis cofamJeu latus indicat. C ucro adD
fecunduin,cr ^^ad C tertiuin,B autem adD ijiiartum
E,E 5
SinustuberistaIi,ficiiiidumipfusIongittidineininfcuIptiis.

F,F 3 Dua: tali tuberis partts,tlatim qudm fiiitus E indicatus promintnttsl


cartila^inc incrufatum, inttrno malleoh
G5 Inttrnumtalittibtyis latus ^ijuodcomprtfum
cominititiir,
obduHus , exter.^
Hs Talituberisfnus externo ipfius lateri infntiatiis , qui cartila^ine fimiliter

nuin mallcolum excipit,


inalltolo injeritur.
7; Siiius tali ajper , cui ligamentiim cartila^intum ab intertto proctdtns
K6 Talifnus, cuiligainentumcartila^-iiitumabtxternomalleolopronattiminjeritur.
iitrjus interitil latiisjpei^andos ex/)ibtt,qui deduccdis
L,M 5,6 Duofiiiiiis,quos poferior t.tlt rt^io
rtfltHtndts§^i mujculoriim teiidinibus paraittur, hdc pedis iiifriorafiubeiintibus .

Nj,4, $,6 Taliceruix.


k iitdicabitiir.
^'^^' '^"P"*- °P' O'"'*""" refivtntisfiiitumJubieits,qtii itndecimafiqura
O ^A,
•p y,S, CaIcisofistubtr,captiiuecartihqineobiioIutu,^int.difiintim Qjtotaitdiimingredicns.
9
0^4 Taliaiiiplusfiimis,calciscapiit P iainiiidicatiiin admitttns.

9 Calcis ofisfiinus,ctiiinfitrior tali capitisfitdts S


iam indicanda articulatiir.
Ry,s,
S4 lnferiortaIicapitis,fiodopcyinbamrefirentiarticuIatur,fitdcs,caIcisfnumfiubiens.
T,T 4
«4<S ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
jiculatur.quemadmocUliiicaiiibusfit,quibustaliqiiatrioiiifigniuslccuiidijm ipliuslongitii
diucm cauatur,iiiagisq! ad rotuli-.cui funis aduoluitur rpccicm accedit, ob quod etiam lirniiori
mutuo iiigrclTu caiiis tulus tibix iuiigitur. Ad harc, prKfciis
tali quatrio non in his foium qua:

niododiximusquartxrotulxpartircfpodctjUcrumuti rotulxlatcra, quibusipfauclutiinfur ,


cula,aut ut alijs placct in trochica, fuftiilcitur, dctrita &: fauia uiiclacp uiliintur ita quoquc tali
:

lubcr ad latcra,quibus niailcolos contingit, comprimi tur, Ixuiq; cartilaginc incruitatum ccr>
ksfigur.i
nitur, quaniuis noii pari modo utrinquc. In intcrno fiquidcni latcrc,^ parua amplitudiiic fu & 1 jjij w)

pcrficictcnustantuinconipriiTiitur,qu6dfcilicetinfcrioristibixoffisappcndicisproccrfusintc "2- .

riorem malleolum conflituciis,&: hoc tali latus comprxhcndcns.noii admoduiii anipio fpa- ' |"
^J^fil
cio la:ui cartilaginciiicruflctur. Externuiii ucro tubcris tali latus "' amplitcr fiiiuatum,S: maio cji^^.-.i h.

riintcruallo cartilagincincrul^atuapparct, ut aptamfcdcinconftituat,cui " intcrnunicxterio- ° ""f"


ris mallcoli latus conciiine coiigruat, " qui magis deorfum, quam intcrior mallcolus, cxDor, ^^l'^
"g'Wr. ^^icniadmodum ucro iiitcrnum iiitcnoris mallcolilatus aiperum linumcxigcre f^.ioju
tusiuiijof.
fitsfikuUli' fcripfimus,cxquo'' liganientuincartilagincunitalumttbia;officolliganspronafcitur itaquo "f : J' ''

gdmcnuaffu- quecius ligamcnti recipicndi gratiainternum taii latus afpero ' finu iiifculpitur, pcrindc ac ''''

^/f r
cxtcriiuniipfiustali latusfimilitcr ' csclatur, ut ipfi ' liganiciitura iiifcratur abintenioexterio- 'r
sli.i.
rismallcolilaterc cduclum. Huiufinodi quoqucliganientorumrationepoftcriortalifcdcsad "/'S K-

tubcrisipfius,fcuc]uatrionis" radiccni coli(l:cns alpcracft,utinibiligamcntaadmittcretaiibia


l/f^^*'
principium ducctia, &
rurftis alia in calccm porrigat. At prxtcr ciufinodi afpcritatcm pollc-
npoj.^B.i
SinM fuiiui rior quoq) finus oftciidit,mufculorum teiidinibus,qui hac pcdis infcriora fubcunt, Mr-t
tali rcdcs," s'.

parati.' Delccndunt autcm hac tcndo quinti pedc^n mouentiuin mufculi,& mufculi ' ^
Jncl'. ^^^l"^^'^
fcctidum poliicis os flc(fi:cntis,& iilius teiido qui tertia quatuor digitoru ofta inflcdtit. Atqiad ir.u!cll.t.ti

huncmoduintaltistibixarticulatur,&:taiiquoquclupcrioracpoftcriorfcdes,Iatcracgitafcha cUntl.i,
TiUam of- bent. Ab antcriori uero ipfius fcdc, idqj magis ab huius fcdis intcriio latcre oblonga produci- .
'""^ <:Er"«. ^"3^ al'qLioufquc progrcfra.in caputrotundum, lubricacp cartilaginc incrufta-
'

fymteHnL, ' 'i" d™


lus .
t"ni dcfinit,quod nauicularis offis alto" finui inarticulatur,contcxtu cfForm5s,cuius bcneficio o,p.mB/c«
Tilidtlcal- modiccobfcuroqjmotupcdeminlatcraagicircunduciqiarbitramur.hifcriortalipars^duplici
cm cotatus. ai-fjcuio calcis offi aniculatur,illiqj totus iiiftcrnitur.ac
Jj"

unus quidcarticulus in poftcriori coii- 'n'


fiftitrcgionc.ubicalcisosainplolatoqiproiniuet'' tuberc,amplumprofunduin^tali'' finum a cmidm
ingrcdientc. Altcr ucrb articuius anterior cft, ac ucrfus intcrnum pcclis latus ucrgens, fccus at- h"'-^-
quc pofterior articulus fc habct, Calcis enim os oblongo ' finu exculpitur, qui cartilaginc iii-
\ "/^'t
cruftatu.s.huiniliorcmtalicapitis '
fcdcnicxcipit.Talinanquef^ caputnauicularioftiartictila- g«rV.'
'^'''"«'''''^'''«'''^'alcdequacalciinnititurdeprefl^otubcrc^didoiamcaicisfiiiuicxainuffimada- ^fi o^
Sin
PtatLir. In horum ariiculorum medio " talus,& calxparitcr exafpcrantur,profundosq; obti '
tdkZm 'clkc '
^ r'''''
commiffurds ncut fiiius,ex quibus cartilaginca pronafcunturliganicnta,talum calciualidiflimeconncdtcn
f^fyi.s.
dtfdrms. tia. Atquciftiafpcrihorumofliuinfinusadcoalte ca;lantur,utin mundatis ofllbus,
Sipoft- S4/i o.
modum inuicem coinmiflis, magnum intcr talum calceinqjinibipatcat interualluin,in uiucii-
'l*^'^'!'
v''
tibus cartilaginofis huiufmodiligamcntis opplctuni, qux adco pcrtinacitcr talum calci col- v,
ligant,iit uixtantiiiuni is fupracalcemmoucatur, acfuainferiori fcdctamfitimmobilis,utfu l",-figutx

pcriori,quatibi3Earticulatur,ucrfitilisuolubiliscpobferuatur. '^.crtou

''p^^"^ os,quod oinnium pedis offiumfiicile maximuin eft.pari^ cum talo conftat fubftaii Hgr/ut
TJ,s tf
TdIiJ!JlL'.
1"^ ingredimur leui tcr tcrcs, fed tuta: forniationis gratia quoquc latiufculum cxi- '«"»' -.i
l"'''^'^
ffit.ucrum interim afpcrum &
inxqualc inibi cernitur, id^ quorundam mufculoruin occa- fe"
fionc.Primiicnimininferioriipfiusfedetranfuerfim iuxtapoftcriora dcorfum proininct,ac
y,z."'^'
afpcrumcducit"' proccflum.acuiusantcriori fedc" mufculuspriiicipium ducit, qui quatuor ""/%« r.'
pcdisdigitorunifccundumosflectit.Deinillic" mufcuiofa fubftantiacnafcitur,quatuorpar' ^'^^fii-
ticulas dcduccns,quibus quatuor digitos pollici adducimus. Horum ciiim mufcuiorum
pro- 'figlTz'"
ducendigratia,hxcinfcriorcalcislidcs,latior&:ina:qualiscft,&proccfliisillcobhocpromi- « .4m/c.
propinquius quam rcliquum calcis corpus acccdit, quo minus illoruni mufculo,
iict,terrxq; ''''"'"'

Suprriorcdl- rum capita intcr calcandum comprimantur. Supcrior calcis fcdcs,'' qux a poftcriori tali partc ""'l"
adpofticamufquc ipfiuscalcis fcdcm ducitur, terctis corporis fpecicmrcfcrt,priiiatimnihil •stA^K^
"iiifrMtl
tlintmrnror'- prxtcr cxiguam afpcritatcincominonftrans,iiiquamtibixoflis&:tali ligamcntainfcruntur, P7.8,s)^.
fmniuai. quxqsamufculorumcxortu & inli-rtionc, &: articulationclibcracft. Poftcrior hxc calcis fc- "q^-^J^'
dcs,tibte offis rec^titudincm admodum cxccdcns,in hoc in poftcriora edudtur,ut tibiaoppor tJkZ'.2t
tunc inftar pcrpciidicularis linca: in pedcm tanquam in aliani lincam
tranfucrfim duc^tain ftil- tub. tcn '4
totius corporis ro'ouftifsimus " tcndo ' poftcriori calcis parti infcratur
ciri poflit, utcp ''° '?„"'''••
. huic

„-,-,rlmn.fri',V,,tr„nr„„.,f;,„,.,..-,l.-,„„.,_.:,.„J.,/__r
ctcnini dcprcfla: 5c utcunquc afpcrc calcis parti .^r^ 1 C, q CojUtus.
tcndo implaniatur cx primo, fccundo & quar n,'^^"''"''
.^fl.C.

tope
DE HVMANI CORPORIS FAERICA LIBER T. 147
topedem iriouentibusmufculis Liquadrupcdibus autcm, utcanibus ouibus &:
conflatus.
equis.pofterior ha:c calcis oflis fcdcs cx abundan ti finum quendam obloncrum
fibi ucndicat
quo tcndo is tuto Uehitur, qui in illis animalibus fccus ac in hominc latunftcndinem
plantx
cuufubnatum procrcat, CartcrumcalcislaterSqua-ampliterfuntdeprclIalata^p; /«™"(-
lltt intcrnum
im mdi- '"/"sl^y^^S^^nfignic^finuatUrnconfpicitur.utapiamconftituat fcdcmmufciilorumtendi- "'^""l-^-
c„t[rdm. nibus hac pcdis inferiora pctcntibus, atque ad internum hoccalcis
latus tutifsimo rcflexis
Deducuntur autem hk.pra^terpr.Tcipuainpcdisinferiorapetentcm
\ tZ''j uenam.&^artcriam* '

««te-;..
ncruum tcndoquintipcdcmmoucntismufculi:&''tendincsduorummufculorum
qui
4 figur... ultimos pedis digiiorum ariiculos fleclunt, Hi tcndines potifsimum ad pofteriorem proceC
" conuoluuniur.cui Natura= finum infculpfit tali capulcxcipicntem,&
'"Z. anterio
, .4 tnh.
^'^"^ f^li cum calcc conftitueniem articulum. Adeo ut is proccfllis 111 intcrnum pedis latus
pro,
tuberans.intcrnum
K 7,s.9
„.. calcis latus impcnfc finuatum efticiat.qucmadmodum & protuberans po
fi- ftenoris calcis fcdis' internu latus huncquoq; finum amplitcraugct. Id enim in hocinfianms
P™""n<:i. "C mufculus ab illo enafcatur, cuius bcneficio pollex introrfum a ca:icris
^Jfig.Y. dloiris
i, 6 m„ji. abducitur.ExtcrnumautcmcalcisMatusnonfinuatur/cdafpcrum&inxqualcacexcarn^eft ^^«"^'««/"
i^b-X fimodohumiiiorcmipfius'' fedcmcxcepcris.qux' mufculumcducitpaiuum
diaitumaca^!
"'^' "^'^- f xternum latus abduccntem.Dcinde anterior huius lateris
^'^'"^ fcdes aliqua exparte
d=,,fiz. '^"'s="iodicccpadmoduminfuperficicfinuatacernitur,&tcndinibusceditfcptimi&o(ftaui
^
c
.
«mfm. mufculoruin pedem mouentium, qui ad poftcriorcm " externi mallcoli fcdem
rcflcxi, fccun<
" '""'^ "^"^ regionem porriguntur.Cxterum calcis anteriorum partium; ea qucclreoio. t--/»«.or
'"tlbt
"cmagni digiti habetur, & proceflus inodo in internum calcis latus
/'.7.5 fig. cxcedit,«lo qucmadtno
g6mufm. dumantcadiximusarticulatur.nulIiintcrimaltcriofficoniigua.Atcalcisantcrior'
parsmi-
''^vi
' nimodigitofiturcfpondens,inanieriorifuafacicLTuiseft,&lubricacartilagincincruftatur,
hntat deprefl& amploqsprominens capitcquodoflls tcflcram imitanlis' finui
coarticulatur.qui
rfig:,. I,. fimilitcr lubrica obdudus cartilaginc, duntaxat fupcrficictenus
1
infculpitur, caq; commiflTurx
'F"^ci'rhicarticulusperficitur,quam iil^uJllxy Graccisuocaridiximus.
U-l^^'
"'Nauicularefeunauiforme os, poftenori quidcm fcde admodum profundo donatur"fi, T"Ii""
mj"figu.
wttota,o nutundectiamacymbximagine nx^pmjt, Grarcisnuncupatut-.SinusifteCuiipriusdiLlum
/rZs
capiitexcipit. Antcriorofliscymba:comparatifcdcslubrica cartilaginc
Z^rlm incruftamr, <-^Mmor
«t™ b d, ^ admodum lcuiter prominentescommonftrat" fupcrficics, n-ibus tarfi oflibus^qux "i"/*-'.»-
'i.ctd.cf ipfiarticulaniur,paratas,adeocpmodice protubcrantes, ut numfinus,numcapitafint,pene
7Jfup'"/''
0
"
^fo
di)udicarcncqueas. Harurn fupcrficicrum intima &
intcrno pcdis lateri proxima.reliquis dua
pio amplior eft, &
infignius quam illa: idco prominet,quod tarfi os ipfi coarticulatum maius
m,n. &'™pIiusfit,&profundiusquoqucfinuetur alrjsduobustarfioflibus,qua-rcliquisduabus
9 li oflis cymbam exprimentis fupcrficicbus committuntur. Lxucs has, adeoq) obfcure proiubc
"^^""^^ lupcrficies,diflcdionum periti cubos uocat, quoiics tria larfi ofla cubis cius oflis quod
tt%
r i',/i"ci,'p cymbamrefcrtcoardaridoccnt.Superiorhuiusoffis'fedesgibba,&quodammodorotulx Supmorfi.
f- 10 fi.o. modo orbicularis eft.cam obtinens figuram,qux pedi hac in fedc fuii optima,iniurijs9 fcrciv
dis pcrtinacior. Atquc hxcledcsuniucrfa utcunque afpcra eft,quo foelicius ligamenta educat,

r ri°f I ?'
'"^ '^^ "'^ ^ °'^'''"^ connciflcniia.hifcrior oflis cymbx fimilis fcdes utcunque fima uifi'-
'
lufiTi^.
tur,uthacpartccauitatcm pcdimagnopcrcncccflariamadaugeat. Vcrum hajcoflis pars,fu^
perioriparte afperioracinxqualiorcernitur:qu6dhinc ualid;oraligamcnta,quamexfupe,
tio.ttfiq. riorienafcidebucrint. Prxicreainferiorhacc ledcsiuxta internumipfiuslatus ' finum cxioit,
Kimuft.t. adquemfcxtipedcmmoucntis"mufculitcndoappofitifsimercflecSitur.NauiculariitaCBofli
^ >
o /
tMubus ptdis
,

t 1 •
1 ti ' ^ ^ 1
utnequeeiiamcaici, nequetalo, inmanunullumproportionalcoscofiltit.quaiautemadhuc mmu.,
ofjitus

"'pedcrecenlcndafuperfuni,exlremxmanuspariibusaliquacxpartecorrcfpondent: cuiuC "unuliumrc-


*i,i,n,i!.
fig.durx. modi tarfi funtofla^brachialis oflibus confcrenda. JI>onde,.

VocaturautemGrxcis
quatuorpcdis" oflrumferies.quorumtrianauicularicoar- tarsvs,
OT5<r«
'u IITh
dfcf!gjd
"Santur^quariumucro^quod tcflcrxaflimilamr,calci, Qiiamuisinterim Graccifubindctarfi
h,c,tt h.h. nomen non his loluin oflibus accommodcnt, uerum uniuerfam pcdis fuperiorem partem eo

plerunque intelligant:uii Galenus in libris dc Adminiftrandis fcflionibus perpetuo


i ff cfc!
ficit,tendines,& uenas,& arterias, ncruoscg fecundum tarfum fcrri fcribcns, qux pcr pedis fu
"la^Jtt
4.f,c'.7.8. pc"oraexporrigi;tur,digitosci!accedunt.LaiinorumquampIurimihanc ofTium ftrucmplan

tam quoque nuncupant, ucrum quando plania; nomen laiius patei,non inepie tarfi nominc,
dum aptius {clcofFcrat,mihi utcndum duxi.Tarfi igiiur ad brachialc conftruflionis propor
t^o non eft obfcura. ex quaiuor enim oflibus tarfus, ex duplicaiis auiem brachiale coftituitur.
Expluribusnancp&minonbusparticulis apprehcndcndi organucomponidcbuil.exgran^
N i dioribus
,

ANDREAH VESALII BRVXELLENStS


tarfi offium intcriora planls
Truurr.:f dioribusucri paucionbusf?,an-,bulandi inftrumcntum.Tria
fii,.c.no,.. =
'
fupcrHcicbusnauiculari
lupcrhcicDusnauicuiari oiu
offi coarc1ata,propriocarcntnoninic:atnonnu,hs
toaicidid,iJ>upiiv.^c^.^..—
l^immodo
q,,odamiiiodo • „.

appcl!antur.Qi.artumautcnic>:trintccusfiium,acubilcutclicrx-lorma
fiinulomnia «A«J^;;
uocatumcffiAtqticunumipluis atuspoft™ft .
Saimquafioaohab^datcra)
fccundumaiitcnus.quocominualupcrhcicduobuspcd., oliibus
quo" calcicommittitur:' cjuartu pc
^^^^^^^^

coarclari doccbitur.' tcrtium iiitcrius


cft.quo ipfi proximo tarfi olli coarciculatur. y.
nomcnmcrctur,quumadnioclumc)blcurcplanumlit. .=,.,^>.
discxtcrius rcfpiac latus,u.x^latcris /
cft,null. ctiam ncxum offi/cd pcdis
lupcr.oralpcaans. fc.xtum tc.T,yTi rc. -^^^^
'
quintum fupeU
fnicit nuUi fimil.tcr offi co.nmtffum.ca-tcris^ij
latcribus longe inxqual.us, K
pr.uat.in obloiv ^ ^

quJ maxima Naturx folcrtia lcptimi pcdcni noucnt.s raulcul.


co quodam finudonat5,ad
'

-n-
?cndo rcuoluitur. Ouia ucri aliquothuius
offislatcraadcum modum
obfcura ina-qual.a ^
Arabcs ab inxquali ctiigic, t.; quadam gran, ^^
fuiit & non ad amufsim tcffirx imagiiii acccdir,
dims,maainc,idaraiidinofumappcUar5t.Aliirurfusimultipliciformail!.idcmnomcncum
ctmcumrcfcrcnticapitis'oneindidcrunt,id-,r»Av.Mj<f.i,
uocantcs.Hoctaraos(uti&:antcamo

nuimus Valci coarticulatur,tcrrxcp innititur:reliquaautcm tria fi.nul ctmi nau.ct.lar. lurlum a ^ ^^^^^^
olla,ut brachialis,
tcrra fublcuantur,ut pcdcmhac fcdc
cauum altum^i; conftituant. 1 arli
T -rQ
.

cfrir;,
'
' « Houra&:quantitatcinterfcd,fcrcpant,ncclupcriorinecinfcrioripartcxqualitcrporriguntur. /;„f,p„-
occupans,duobus qux .n mcd.o <^^h;^'_
ds enim cubum rcfcrcns. & primum os intcr.us pcdislatus
titdtm '
graiidius cll quoc ciibunii-ctoeii
1, C rur -

h.ibcntur multo maiora fu.it. atquc illorum


duorum rurius fui duodc -

tincc"tiiur qucmadmodum &:cubuni


rcfcrensintimo oftc grandius quciqucuuitur. Ciii.n. c rti<f atm

poftcrius, ad calccm fclicct, ucrgit:intimum ucro os


antrorlum uer.
etiaiii os cubum .•cfercns

fus polliccm multo maois, quam cxtcra,cminct. Ex medi]s, quod intimo oUi proximum ctt,
productum.
brcuc ccrnitur n5 adccTantrorfum, atqs id quod cubum rcfcrcnti committitur
fupcriorcm corum fupcrficicm gibbam orbicuiaremqj cflormant, mie-
Omnia fimul iuncla
pcdicx ufu cffic ,icmo no nouit. Uuo ,ncdia
riorcm ucro cauam fima,n'uc,quc,nadmodum &:
fupcriora fpcftant, lata orbiculataqf nonmhil funt;
cunci acccdunc imagiiii qua cn.m pcdis
.

cuneorum ritu intcr intimum


«ua ticro plantam cortituunt, non fccus acuta uifuntur, quam fi
Deindc tarfi os offi cubo fimili coarftatum,
priuatim
& cxtimum tarfi oftahxc iniiccrcnttir.

acntius &: dcmiffius in pcdis infcriora porr.gitur,


quam fccundu tarfi os intimo co,nm.tTu,n.
mufculiualidilsimeinlc „„/;j„.,,
(,.1:1 i qu6dipfiushucdcdu(fto" proceflui tcndo quintipcdcm mouentis"
coniicxus amplitudine Is;ui lubricaa; o^,,^ ,:wfc.
ratur.Tarfi ofla,ubi latcribus inuiccm coniittuntur.tota '

latcrum fcdc offlcymbam rclcrenti /J^-^^^


cartiiaainc non obducuiitur, fcd duntaxatinpoftcriori
cartilaginoforum Iiganieniorum p./.j.r
Drox„na. quippe in rcliquapartcnonnihilmutuo diftant,
Interasimiinuiccmcopulata.
r rr r -i-i- or/v.tor™-
Tarfumfubfequiturpcdis'pars,quamH,ppocratcsacoftaru,nfortaliislcric s-O^S-, al,,
p K D 1 I Ai/

Laiini planta,n, Si noiiuUi peftcn, ucftigiumqf appcllant.Cxtcru


quuin fi^j,,h.M
/ioriu. ucroGrxci •^rtX-i',
ncruoru,ncp dcfc,ipiio,i,bus d.rj.g.
Latinorum uoces in mufculorum ,iarrationc,&: in uaforutn
iUx-
plt,rimu,n obfcuritatis (fi modo ,llis utcremur)adfcrrcnt,coiiduxerii profcc-fo,^ hk qtioquc '^^-^^

l,Grxcisnomcnmumare.eftcnim&:planum(quo,iomiiicaI,l w.Sv ucrtu,it),nliaclignih


in.auditum, Pcdionigiturnianus poftbrachiali iui.
M,™,..-„, cationcquapedis partemfignificat,pcne
rcfpondet:ucrumquinqucoftibus,nonautcinquatuor,utporti3rachiaIc,conlorinatiir.lr,raa
,iunanqucpoUiccmrcliquisdigitisopponidcccbat,atquehaci-at!oneprimiimiplii.sosbra-
offia.aUigatur.quaic etiam pi-.muni polli-
chiali ariiculo laxiori,quam quatuor poft:brachialis
non autcm poftbrachiali G.ilmum fccuti alcripfimus, poUici pcrindc ac cxicris
cis os dioitis,
articuli connexu tarii oflibus una fcrie
dioitis cna ofla tribucii tcs. Qii.ncp ucro pcdii o.Ta pari
illiniaximeco,!'
committuncur. Pcs cnim quumambulandi fitorganuni, ftabilitatis fccuritas
uciitqux in uno ordinc locatis indigct. noii foium quidcm pcd,-), ucrum eciain Si digitorum
r- offibus.Acpcdi,offia' t.arfioffibuslxuibus &: inlupcrficicta,ituprotubcranlibuscap!t,bus ^

fupcrftciebuspcdii ofiaiarfo coar-


coardatur. tam obfcurepi-omincntibus.ut mcritoplanis
turfofcvu.
fiuit

Utio.
ticulari dixeris. &: pcdi, quidcm os poUici
prxpofitum iiitimo tarfi comittitur ofli. quod indf
'
duo autem rcliqua ofli "
ccm fuftulcit fecuiido, quod mcdium fuftinct tcrtio ofli coarticulaiur. ^
poftbrachialisoffia
cubumrcfcrcnticoarfl.antur:' qucmadmodum oc^tauo brachi.ilisoffi ca !..f,g.c.,p.

committi prodimm quibus anularis &: mcdius innituntur. Et qucmadmodti articuIi,quo


cft,

poftbrachialisos,ninimudigiiunifufti,iensbrach,alincctitur,cxtcr,-,olaccri'officuIumquod

dam apponi diximus : ica ctiain iii pcde ° ofliculuin uifitur,adcxternum latus articuli poficum, (

tarfi ofla non cadcm m.


quo qui,itum pcdii os cubiformi ofli articulatur.Porro qucmadmodum
.''VS"-
Imcaanicrioripartcfimuni.ficctiampedij olliumaliud aliomagisinpofta-ioraporrigittir.
Pc-

I
.

DE HVMANt CORPORIS FABRl"cA LIBES I, 14.0


Pedrf ofTaillicubi tarfo committuntur, latcnbus Obi proxfmacrafTacp
funt 5< aliquacxpar^r
plamstembusq) fupcrficicbus pcr arthrodiaii inuicem coarftantur.
C)ua aurcm a tarfo ad di
X 1,1 figur. ptos abfccdunt,tcniuora fiunt.atquc in illorum mcdio ' intcrualla
cftormant^quibus^ mufcu ihUrUdlU.
lolarcponicur lubl tantia, cmus auxilio primi diaitorum articuli
y 1$ mtifc. flectuntur. Atq: ut ncdn ofla
ilh (uWbnttcaptiorcm fcdem porngant^non
Ub.L. adco acuta tcnuia^j fupcnori partc,arquc ca
qua
tcrramfpcctant,u.{untur.Vbiautcmdigitisarticulatur,omnicKpartcpoftbrachiali^offibus
127 C. dcin
rclpondent &appcndice donata iu rotundum " capui definuntjlnum
t>.ac infti - primi dioitorum offls ucuUtio.
pcr iubiens.Fcdii os pollici prxpofitu, eaparte qua tarfo articulatur,
i/i fic in ipfius inferiori fedc terra:
''giiorifVf, contcrmma, proccftum exigit.cui feptimus pedcm moucntium'
hqiiur,}
mufculus infcritur Atque fi
mih quidcm occafionc pedii osminimum fufllilcicns digiium.qua
tcarticuU- tarfo articulatur infiancm
commonftrat proccftum in extcrnum pcdis latus cxcedentcm.m quem
tioncm. odauipcdcm inoucn
tis muiculitendoinfertioncmmoliiur,
b 1 flgU.-;^.
Pcdiioni digiiifubfequuntur,quiex tcrnis ^oftlbusomncsadcorumqua^inmanufunt r E D
C I,-
' r s
tnnfc.
fimilitudincm cxtruAs conftant : poUicc tantum cxccpto,qui G IT I.
mier alios duphci tanium " ofte
dca; Y. cxiruimr, ut antcnor pcdis concauitaiis fcdes firmius tcrra-
innitamr, ad auod ctia plurimum
d ^fi^Lf.
iuuanrmagna'omcula,qiia'quumonifef.mifcmenrefercntiapcrfequcrcr.adprimumpolli-.
c I
? mafcit.
cis internodium rcpom diftumcft.co enim Capite
fjtii/.j, dc non minus dc manus quim pcdum ofticu
inh. hs (quum un-orumquccadcm lit ratio ) cgimus. Qiiid ucro pcs a fumma manu
uno oftc uin,
catu.-,manitcltumeft.cxtrcmaenimmanusuigintifcptcm conftat olTibus,inis
fcclufis qux
lelamo comparantur.Suntcnim ocro brachiahs. quatuor
rum mm torum. Pcs autcm uiginii fcx tantum donatur cftibus, calcc
poftb.-achialis, quindccim di^i.& knip: icnujit
i,Ud h , h.
nimirum,talo,nauicuIari olli, fupcr.-n.
g .,2 feir. quatuor larfi oftibus,quinquc pcdi) &: quaiuordecim digitoru.n.
Atqj id Galeiii nomine hic
acKicndum duxi.quiinfccundo lib.-oCom.iic.iiarioruininHippocraiislibrumdcFracturis
(ubi is inquii,pcdcm hominis niultis ac paruis ofTibiis n5 fccus
ac fumml manum cflTormari)
lcnbi t.pcdi iion ahtcr quani cxiremx .nanui uiginti lcptcm
adcfltoftk.-parum mchcrculc per,
pciidciis, fc bis cubum imiians os eiiumci-arc, aui prxtcr id os, alia quatuor tarfirccciifcre.
qucmadniodum faiie fecit eodcm in libro,quuni quaruor tarfi ofla cubuin rrfcrenli
offi & illi
quod cymbxaffimilaiur ariiculari u-adii. Scd hajcde omnibus humanx
fabrici oflibus fiiit
fatis:&nuncungucsaccartilagines,qua:adhucrcliqucfunt,rccffcamus.fimod6omnia oua:
corpusfi.-mant,&:fuflrulciunt,fuftineni9,hoclibro,uiiinftitumfu.t,abfoluendaucniunt.'

DE V NGVIBV S.' C^VVT XXXIIIL


HI S du.-ihuififfirisunqncmitdexprcpmus, qucm.idmodumcoiifpi
cifokt, quwn dm.tnu adfcclcfi prccparMionan cocla,aut pcdc, diucUi
conjucuit. %_Xc dcxtra ipiidcmfigura chara8:iribiis infiQ-nita, intcrna-
unguis rcgioncm , fcu c.nium ipftus dcnotat, altcra intiriti: laiguisgib'-
Lum oflcndcntc. Quin cr^^ln'cunquisfcdcsindicatur,ante coufcBi
oncm apparcns. B ucrofcdcs injignitur-,tlua: mollis c/l,nulliii^ dctcgitur, ac ucluti radix un^
guis ccifcnda ucnit

ANV VM pedum^digitiunguibusidcoafummorcrumOpificedcco Curti:giti iin

rantur,utipfisfirmamcnii uiccapponc.-cntur.Digiiienimfuispartibus gwLits doiien


lur.
cariicis,quibus in cxtremo donatiii-,mo!lia duntaxat corpora apprehcn
dunt.Duraautcm,& proptcr hoccarnisnaturainpellcntia,uio!ciita-^
a (c cogctia,digiti fine unguiu.n adminiculo ncqueut a.nplcfli. Ipforum
c.iim caro,quani poftca duriufculam quanda.n ad.pcni cuii fubftratam
cftcdoccbimuSjtuncrcflccniurfubucrtiturq!, &obidfir.namcnioindi-
commoda ex unguibus.fi ncqucfummitatibus digitorum fu
gei.Qiiiiictiain pleraquc deiiidc
pcriorcs, ncquc .^fdcm infcriorcs fint,ho.nini acceduni:
que.nad.nodu.nfiradc.?quid,aut
(calpcrc,auiuc!licare,auicxcoriai-c,autcucl!crcoportcat.Ca-tcru.nfum.nusrcrumOp!fcxiu
Vnguiimni,
{l.ftimcunguium (qui & muninicnia uulncraiitium co.iquaflantiu.nq) ccnfcntur)durit!cm cC tiirdm cJjEiii.
finxit. Si cr.im duriorcs quam nunc funt, iiiftar offis cuiufdam procrcarcn tur, ita quidc.n ad Jlum.
apprchcndendu.n magisencniidonei,utqui.ic.nini.niircficclii-ecI.iiai-iq!poflcnt,atrumpc,
quam alia qux dura fragiliq; conftant tcmpcric.Itaq,- fccuriiati
rciitur promptifsime,iion fccus
fimul&: robori rcrum Opifcx prouidens, illos mediocr.icr duros extruxit,
ui ncq; ufui cuius
gratia crcati funi,quicquam inco.nmocUrci,neque ipfi quum fua
nioll.tic extrinfecus incidcii'

N 5 tium
' .

ANDREAE VESAtll BRVXELLENSIS


Vngim tte
tiuin uim cartllaoinum ritu facile cxoluunt, Icui quacp occaOone afficiantur. Ob candcm hanc
caufam gibba cSftant fupcrficic, quod hac figura iniurijs rcfiftendis melius coparcntur.Quo
xas.

minus ucro fufpcnfi uacillcntjigamcnto quodam cxtrcnii digitorum oflis radici,corum fupe
fuit^hxc
rioritcrmino colligantur.Qiioniam autcm canii cuticp illos connafci opcrarprccium
cxtrinfecus uniucrlxradici circiidatur.illa intcrius ufqucquaq; fubnafcitur. In
radiccmjpfam,
Li.zieMmi nonmodoartcriamucnamqi,fed ctiamncruum porngi Galcnusatteftatur,atqucimgucscx
nfi.ijji^l.
j^i, feufum.uitam alimcntum aliarura partium modo afrumcre fcribit. Scio quidem non fo-
&
lumduos' ncruulosad unguiumufqucradiccmferri, fcd cofdemcum ucnis fubunguibus ' d ttunus 1

quocp ad digiti cxtrcinum rcpere ungucs autem intcrim fcnfus omnis cxpcrtcs clTc arbitror.
.
11/(6.4.
Acproindcnon lcuiteriIlorum,qui imgucs ex oflis,ncrui,cutis(quidam& carnisaddunt) b minusji'

concrctionc gigni ccnfent, fcntentia; accedo.Qiiod ucro uenx.arterix bC ncriii,


qucmadmo' gur£ cjp.

dum in hortis alueoIi,in unguibus non difpenfcntur,ucl hinc conftat,quod pilorum inodo ab 6lib.i.

radice proccdcntes augcantur. Satius cnim crat, &hos pilorum ritu fcmper
rcnouari, atquc
quumindiesattcrantur,nunquamnonincremcntuadmittcrc,quodpotius inlongumquam
latum &r profundumaftumunt.

V^L-P E B RVM XRT IL^ GI-


niblis. XX
Captit P'
Cfi^urctfip^riorismfriorisjip.dpcbrcccctrtiUqiitasidrw
niiUis chara
partibiis liberam ddintauiiniis,!icipfiatit,<luiim aliof tin fit nota,
^eribiis infigniuimiis.

T R I ctVE palpebrx,tam inferioriquamfupcriori,unacontigilcartila-


oo,utcun9 mollis &
longa, in palpebrarumcj cxtrcmo qua illx inuiccm
conniuent,locataS<:intercutcm & mcnibranula palpcbrasintusfuccin-
gcntcm repofita Huic cartilagini palpebrarum pili (quos cilia uocant)
.

infig'.intur,m illaqj tanquam in durius quoddafolum infcrti criountur.


(deocnimcartilagincs hx(quas ab illapilorumferie, remorumcpin lon
_ ,aisnauibus,feu,utuocant, galcris,(imiluudinc Ttt^irlss uocamus)potif-
limum creamur,utpTlos illos ercvftos, nccp cxtcrorumpiloru modo flaccidos dcpendcntcscg
contineant.dcin etiam creantur,ut ' mufculonim palpebras moucntium implantationi fubfcr
uiant,tiuemadmodumopportuni: in fecundo libro eorum mufculorum naturam cxplican-
D , f, cic s
i£s doccbimus. VJUjciii.ti'

D £ ^VRIS C^ RT I L^GIN E. bul.CD.

XXXVI.
Caput

Qiy Q> NI ^M auris cartilago ctiti illi obduBa cxclitifite libera, auris ipfiiiisfior.
aurem nuUi non obiiiam deltnearc.
tnam,ablata dtis piniiula,exprimit,abs re efiet hic

V I s potifsimum auris in cxcipiendis acris conuolutionibus gyrisq) ufus


cenfeatur,quibusq! nominibus auris fcdes donctur,in auditus organi con-
ftrucflionisfcrmonclibro feptimo excquendum eft. hicautcm obiterauris
recenfendaucnit cartilago, quxauris formam rcfercnsin hoc formatur,ut
cutcueftita auris corpus inftai- uanni coftituat,idemq; commode fuftincar,
8C crccftum fcruct.Elt autem hxc cartilago mollis &
tenuis, tanto femper a

capitisoftcucrfusauris cxn-cmamolliorcuadcs,quatoauris orbiculoprO'


piusaccedit,&quominusfuftincrcaliquiddcbct.Acproindcctiamin aurispimiulahuiuscar
tilaginisnullacxporrigiturportio,quodfciliccthancpropendcntcm,nequcerigi ncquefuflul
ciri oporteat.I^orro ad temporis os &
hxc cartilago durior lcntitur, ut firmiori radicehcreat,
craffior. Enafcitur enim ex orbiculo " foraminis auditus meatui in tcmporis ofle cxlati.cuius ^

circunfcrcntia idco cxafpcratur, ut promptius auris cartilaginc educat.Qiiamobrem ucro Na- i

turaex huiufinodi cartilaginc aurcm conftiiucrit , &


non duriorem aliquam oflcamqj cartila-
crinem,aut ucrum os ipfi indidcrit, in lccundo prxfcntis libri Capitecxccutus fum, qiium Na
turam tantaprouidcntia cartilaginis tcmpcriem finxiffc diccrcm, ut hxcoffismodofuftincat
quidcm commode : &
intcnm adco moUis fit, ut occurlantium impctu non rumpatur,fed cc-
dcndo lcuitcr eum exoluat, atquc itacxtrcmaspartes iniuri]s fercndis pcrtinaciorcs, quam (i
oflcx cnent,reddar.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I. ,yi

DE N^SI C^RTIL^-GINIBVS
Ccput XXXVII.
C^V ^ N QJ^ M n.tfi Cctrtitagincs taSlu anteftRioncm dckte di^nofcantiir,
nihilo miniis tamcn^ qnart^e mufculoriim tabulcc n.fJis has litcris K. (j- L, ntcintqjproponit.

ER VH opificcm tcrmiiiumcxtrcmumcpnan cartila£;iinbiiscadcinra


tionccxtruxiflejquaauriscartilagincm paulo ante procrcad
diximus
quadrupcdumnafi cxtrcmum fcre comprobat.quod minori amplitudi'
nc,quam hominis nafi tcrminus cartilagincvi cxiiiitrqui ctiam cxtra rcli
quam facici fupcrficicm magis quam quadrupcdum nafus prominct.
,

Ab infcriori itacp nafi oflium 'fcdc,qua liarc afpcra & latiora.quam fupe
riori '
ledefuntjdux cnafcunturcartilagincsjquxdcorfum in antcriora
h cxd^m fi'.
cxporrectejinuiccmqj coiunda: fcnfim molliorcs cuadunt,ac in nafi cxtremo ucluti in cartila^
iXidr.
gincum ligaincntum dcgenerantcsj totam antcriorcmiiafircgioncmconftituuntjquaranaii
c ciufdcm fi offium inferiori fcdead nafi terminu apicemcp pcrtinct. Ab olifo autem (cpto narium forami '

g.'0-.O.
nadirimcntCjquodoclauiCapitis' offis partcm cllelupra comcmorauimus.aliacnalciturcar
dS/i.a. s.

A,B.fl.
tilagOjmollisquoqjjacligamenii natura-compoSjqux atotaanteriori (cptiilliusfcdcantror-
fum procedcns.internx duarum primaru cartilaginum rcgioni lccundum iplarum loiioitudi-
nemadnaicitur.Hxcparirationcincanafiparte, quxuclutiex facieiplanicic porrioinn- njfj
t ; jix.ctip. foraraina intcrdiuiditj qucmadmodu ollium illud lcptum ip(a ^ foramina inibi difiunait^qua
1 j 0,0. fi^ipQ. palati rcgioncm, a nafo ad fauccs ufqs ducuntur. His tribus nafi cartilaginibus alia:
du;r
iitrinqj nimirumfiiigulxacccdunt, qucmagisadbucalijscartilaginibuslioamcntorunaturx:
participanf, &orbiculatimfingulxunumnafi foramcn conftituunt, Cartilagincshxintcrnis
fuis latcribus inuiccm colligantur,& aliarum nafi cartilaginum cxtrcma intcgunt,fo!xq; motix
donatur uoluntario, cuius opc furlum dcorfumq?,& introrfum cxtrorfumq! ucllunt:',propri)s
/j Mnfc. !.!. in hoc donatx mufcuIis.Harum cartilaginum latiorcs molliorcsqj partcs in iiafi la tcnbus con
t.^ub.K.
fifl:Qnt,acnafi alxnuncupatur,quodquafialarumodonarcsoccludant,rcfcrciuq;,itahomini
intcr rcfpirandi; infigncm ufumprxbcntcs. At quu hc nafi cartilagines ud folo taflu coonofci
pofsint,nocftquodprolixius cariinaturacxcquarHitcuncpctia uclloliusGallicimorbinomi'-
nc(quihascrcbr6infcftai)iplariS ftruflurammcdicisnoofcitantcrcxpcndcndaduxcnm.

D E ^ SV E R ^E ^ RT E R
laginililis^ac Jtiid Grcccis in hac y-hasllk
I ^E C^ R T
"S^j-^M^it nuncupctiir
I-
,

Caput XXXVJII.

PRIMA TRI SE C V N D A
CR8I M I OC- VlGVR..^,
taui Capitisfigur^ toti- fpcr.-e artcri.-E caudicis
us afpcr.X' arfcrtar ab o - poilerior facics dcliiica
nmibus partibiis libc, lur.abrecnim fuifTct,
ric anteriorcm faci- &huicfigura-,(jucmad
em cxpri -
modumprima-,ramo-
mcns. rum in pulmoncm fub
ftanti.-im pci tincntium
fcriem appingcrc, quOt
illamprimafigura
abundc oculis
fubijciat.

4 T E R.
. . . . .

i;i ANDREAE VESALII DRVXELLENSIS


TER-TIA. IIII. V. VI. VII. VIII.

TREDECIM CiVAE SERIATIH HIC PROPONVNTVR


figurariim, & cariindcm charaflcrum Indcx»
H R. VM figumrumprima, quietertiainfcrihitw,primamhryngis citrtila^

^ncm,quS, fiiafcutum re^rt^Jcutifirmefio^ uocahimus,ex dextro Utere expreffam ojlendit^

Figura autemqua: Quarta ordine ejl,eiufdem cartilaginis internamfeu polleriorem Jiciem


proponit. Quinta,eddem cartilaqo externafeu antcriorijacie delineatur. Sexta,fecunda: laryn
^is cartilaj!inis anteriorem commonflratfi.ciem. Septimafecundam laryn^is cartilagine ex dex
tro latcrc exprefiam continct. Oclaua Jccundam laryn^is cartilagincm pofleriori ex ficie dcpi
d.im ojfert. Nona laryn^is tertia cartih^o cx dextro laterc delineatur. Decima,tertia c.ir^
td.iginis anteriorfcdes occurrit. f^ndecima,eandcm cartila^inempoflcriorijicic oculisfuhij.^
cit.Duodecima, laryn^is opcrcuh infrioremfedem oflcndit,qua idlaryngis amplitudincm Jpe.
Slat.Decim.itertiafupcrioremlaryn^isoperculifedcmcontinct,qua:palatumreJficit.Deci.'
maquarta,unam ajpcne arteriie trtmci cartilaginem C modo extruilam anterioricxternaueji
cicuidendamohi;cit.Dccimaqmnta,eandcmcartila£inempoJleriorificieproponit,qutcinter.-
nam ajferte arteriie amplitudmemfjxSlat
t^,B-}, 4,7 DuoelatiorcsfcutiJormiscartila^inisproccJJiis^

C,D^, 4,7 Duohumiliores ciujdcmcartila^inis proccjjiis


E,F in S,in7 uero dunt.natE. Sccundiecartila^-inisJcdcs,quihusinJeriorisJcutiJormiscartila£inis
procef^us coalefciit.
C, H,-}, 4,7 Hacfedejcutijormis cartilago arclij?imahrcuij?ima^s uiftur,fuhinde lineam ofcndcs qwe
dcxtrain c.trtilaginis partem dftnifra infar duartim cartiLiginum dirimit

J6,7 His fcdihiiiJccundx cartilaginis regioffeBattir, larynqis internam amplitudinem rejjncicns.


jR.eiiquis atitem fedibiis, qtta: his trihiis fgtiris conjpicitintur , cxtcriorcm laryngisregionem

fcu amplittidincm conflituit.


K.,L 6,7 Injirior fectindte cartil.-iginisfcdcs ,
perJiRum efformans circuliim ac . K quidem htiius partis

antcriorem notat regioncm,qua' taifluftih fcutijormi cartihgine pa'Cipi potefl. L ucro pojle
riorem infcrioris hiiius f:dis regionem indicat,dcorftim procejfis iiiflar eduBam , ac in odaua
cti.mtfigurd L injignitain.
M 7jS Lincaffin.rmodo in pofleriorifecunda: cartilaginis fcde prottiherans.

N,03 SinusinpoferiorifccundtCCartiIa(,-inisfedc,adIinca-illiiii M. not.ita: lateraincifi


'P ,C^, 7, 8 Duofecundcecartilaginistubcrcula,feucapita,finiiitcrtia:cartilaginisftihciintia.

J^,S^, io,n Dua tcrtiit cartilaginis partes.


Tp,io, II Ha-c tertia: cartilaginis regio tiactia ef, ac dtintaxat membraneis ligamentis tunicis^ la.^
ryngis occup.-itttr.

,X c>, xo, II Tcrtia: cartihginis fedes,quibiisfeciindce cartilagini artictdatttr.


~y,Y9,xo Tcrtia- cartil.iginis proccJ?us ,qui lingulam I.iryitgis ejformant
Z$>jiOjii Tertia: cartihginisregio ,i!li olLirum tt.foruiit ue parti aj?imilata , qua mantis lauaturis
aqtiam afjitndiimis.
a xz,xj Laryngis opcrculi baji's,qua-fciitum imitanti laryiigis cartilagiiti coiitinuatur.
h 12,
. .

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I, lyj

i 11,13 t^pcx^fcu inpoftcriord introrfuimp ucrfiu dorp.im m.tximc proccdcs larynqis opcrculirc^io.
Trieterijuindccimfigiir.ismodo cxplicatasjjuc comprimisficiuntfgurce Capitiuiqcfmo pri
mo librijccundi pratponcnd^ , (Juibiis laryngis miifculi cxplicabuntur. inter ccctcras aiitcjllas
opportune nonminiii qu.vnfihiclocarcnturinJpicics,(Jui£illartifig!ir-arumtrcspaflrcinxhabt
buntiir,quibiislarynqislinguIitfcurimximago,qudmficripotuitaccuratif?imc,dclincatur.

atoUteti IG E T fextuslibcrcordircfpiratiomscporganisdcdi'cai-idus,°afpcra?ar
fi.d<r >-> tcrixnaturadiftuic periraftabir,in pra-fentia laincn ipUus cartilaoiacs drtericc viftiu

M.c! lib. 4 Td. pertrA^U'


cxplicaiida; ucniunt,ucomncSjquibnscorpusfuftincuir, partcs,hocli-
H, I, K,L, ktnr.
broabfoIuamus_,acncquicquamoficum cartilagincumcjshicnocxprcf
lumj a mufculorum cnarrationc in (cquirti libro nos rcmorctur.ln fcxco
igiturlibro doccbimuSjafpcram artcriam a fiiucibus in thoracis amplitu
cnncm dcduci^ Scmultiplici ramorum fobolc in pulmoncs diftundi,ut
acrcmiUisrcddatjCxcundcmrurfuscducai.NccjloIuiTihancrcrpirationisinftrumcntum po-
nemuSjUerumetiamprincipaliisimum uocisclTe organumaticftabimur,cxacteipfius fubftan
ti.c iiaturam iermonctunc pcrtiaftaturi. Conftatcnim pariim cartilaginibus,partiramem-
brancis uinculis, fiinplicibuscpmcmbranis fcu tuniciSj acdcmum mufculis ipfius capiti pccu-
liaribus. Ac caput quidcm hoc alpcrx artcrix (quod laryngcin potius quam guttur mihi ap-
6 lo!.(l,4, pcllandum putaucrim) primuin iribus conl^ituitur cartilaginibus. quarum prima maxiina
'

5 h o-fi- ampliftiniaq) &antcriorcft,torisquidcingibba,intusautcfima, fcuto


PRIMA LA/
quodaminodolimilis, ryngis cartii
gur.Vit u.
40 l-h.i.g nonrotundo, fcd prxlongo, quali ucicrcs in prxliis ufos,& Turcarum aliquotadhuc,in na- Ugo.
cr b.
uibus prxfcrtim.uti ccrniinus. Atcj) hanc ob caulain dilleclionu pcriti cam fcjtatit^i, uulous
autem lcutalem&pclialcmappelhrunt.acproindcnosquoquc illam fcutifonncm,autcartila
ginemlcuio fimilcminfermoniscontcxtuperpctuouocabimus nificliamhancprimam car- :

tilagineni appcllarc uifum fiierit. Ifta in homine fuperiori f-dc amplior quam infaiori conlpi
citur,lecus multo quain in bobus &C porcis,quibus infcriori fcdc latior, (upcriori autem mul'
to n:ri(fiioreft:,minuscp inacutuinquam hoininislarynx,antrorltim cxporrigitur. Qiiod ta
mcn ad imaginis Ipccicm fpciflai, hominis cartilago lupcriori & intcriori fedc libircfpondct,
'
Supra enim infrac^ex fuis lateribus binos cducit proccflus,utrin9 fingulos.ac horuin qui-
''

demdaolupcriores procenus inferioribusedufti, mcmbrancisuinculisoffis v rctcrcntis hu-


A.B.
mihoribus' laieribus alligantur.Intcriorcsautc fcunformis cartilaginisprocclTus," latcribus
'

^.C,D. fecundx cartilaginis ucrfus pofterioreni ipfius fedcin uniuntur,coalcfcuiiicp. Scutitormis hxc
cartilago uiris quam mulicribus antrorfum magis prominet, tadtuiq; magis cxponitur:& fub-
1!.E,F.
indcgcinina,id4=poti(rimu inuiris obfcruaf.In ipfius cnim" mcdio, ubicartilago hoininis bre
jilii.iC.
uilTiinacft,maximeqpantrorlumextuberat,lccunduinfuam longitudinc crebrolinca ducitur,
gS/i3.E,H. quxadaniullimaincmbranulis cmundata,duas cartilaginis parics inutuo commiftasciiam
er?^.;. E.
antefcAioncm ilullcarguit. AtqucidfanehominibuspecuIiarcobiigii.Bouin ciiini cartilago
hi,z,{fig:i.

G,l-I. fimpIexeft,Si plurimumabhominis cariilagincformaiiariat: quain ledulo abarchitcflis Ipe-


i fof.(6, 7, (ftari uclim mirii nanquc cft,quam boum fcuiitormis cartilago propugnaculi lorma- acccdat,
.

quamcpaftabreidlpcculatoribusin ipfiuselatiorilede(obpnuatos ipfi incifosfinus)accom''


21 U.z i dc'
modum &quamaptebombard.arum iiftibus rctorquendiscomparatum. hautl fccus pro
fit,

i:i h. fcclo, quam fi inachina quxpiam cfTet portatilis,qux duobus proccftibusfuis humilioribus
tanquaduobuspalis icrrxinhgi,acexercitu;prxponipofsit, 'Secudacartilagominorprin
«p. 11 lih. Uryngiscd.r'
iH.er .4, ina,maiorq; tcriia eft, ac niaxinia luiportione iii pofterioribus lary ngis lcdibus rcpomf ,qua
tiLigo
1! (* . (jl- cibi
"
uia (quam ftomachum cum Grxcisuocabimus) deorfum a faucibus fertur. QLiaiitum
gHl-.A^BjC,
enimfeutiformiscartilago a perfeiftacirculi figuradcficit,hocip(afupcriori poftcTioriqscius
D.
partefupplct. Imaenimipfius' fcdcperfcdumconficitcirculuni,cuiusantcriorempartcin fub
U,7fig.K,
L. fcutifcriniscartilaginisradice,ta(ftuinanticalaryngisfcdcpercipimus.liitcrnahuiuscariilagi-
m 6 figti.]. nis
"'
amplitudo exactcleuis cft,pofteriorautem ipfius tcdcs ftomachum fpeiftanSjlongaextu
«STi.L.M.
yjig.M.
bcrat " linca, fecundum cartilaginis longiiudincm, quafi fpinx modocxporrccta. Hxc duos
08/i.M,O. huiuscarulaginis" finus dirimit,in quibusduo figuntur^ mufculi^recloducluafccundacar
f 6,7/1'.". Superior huius cartilaginis fcdcs, quapofteriorcm lary ngis rcgioncm
tilaginc in tertia inlcrti.
!i bb. 1 P.
eftormat,in duo
tubcrculaoblonga,&utrinqucfingula,quxtcrtixcartilaginis fini-
dcfinit''
56.7,3/;.
P,Q_ businarticularimoxaudics. Secundaautcmhxccariilagopriinxadcuin
inodiimcommiiti-
r 10 ff^i^r tur,quem fupra expofui, quando h umiliores primx cartilaginis proccflus ipfi connafci dice-
v,x.
bam. Vt uero firmiorcorumproccftuumfierct conncxus,(ccundacartilago inibi,quaproccf
fusipfi coalcfcunt,modice'extuberat,crafsiorcjeft,&iahacprotubcranicpartcfinusuifitur,
qui
ty4 ANDREAE VESAHt BRVXELLENSIS
quiprimrccartilaginisproccframualidilsimecxcipit.' Infcriorcarti!aginisfccurn3cpars,ubiIa t6,y,tji.]

ryngis pofleriora confl:ituit,nonnihil tcnuis uifiiur.deorfum magisjquamrcliquaiplius infe-


rioris partis fedcs,poiTcifla.idcpjUt" mufculi cx remotiori lcdc iiiitm duccrcnt,qui rcfta per car u^ji.ct^

fccundx longitudincmcxpaufi,tcrtixcartiIaginiinfcruntur.Huiccartilagininullum "''''•P


tilaginis
nomeninditijcft.aciccircopcculiari nomincnobisInnominatanuncupabitur.Si tamcn quis
fedul6ciuseffigicmin(pcxcrit,atqucalicuiusrci formxillamconfcrrc, tandcmcf hinc ipGno^
men indcrc uoluerit,haudaIiud illi conformius adinuenict,illo Turcaru anulo.qucm fagittaii
tesdextropollici imponunt,uteiusanuli bcncficio arcus neruumrobuftius trahant.lsenim
anulus illa parte,qua pollicis intcriorarcfpicit, antcriori fcciida! cartilaginis fedi fimilis uifitur:
qua ucro cxternam pollicis fedem tcgit,poftcriori fecundx cartilaginis rcgioni utcimquc con
, uenit:qucmadmodumcxhacanulicffioie,qucmmar2iniadhibco,eftccrncrc. " Tcrtiamla- x tou,
ryngiscdrti- ryngis cartilagincm tjra:ci cciinxivtw Si igvTazmi</li uocarut, quodquumintcgraadliucclt,c<. lo.n/i.c
'«<' mcmbrana tunica'ueafperam arteriam intus fuccingentcadhuc obducltur,illi ollarum parti fi^ "t""
millima rit,qua aquam manus lauaturis affundimus.Illi nancf ollaru oris fedi aptius congruit,
quam ligncis illis conchis, quibus nautas (cntinam exhaurire, ac olitores irrigare hortos con-
Ipicimus. fiquidcm &ciufmodi fitulis feu uafculis Grccci hanc cartilagiiiem contulifte uidcn^
tur,non quidcm toti uafi, fed ipfius mucroni. Vtcunquelit,tcrtiam laryiigis cartilaginemuni'
cam (implicemcp omnes diflciflionum profeflbrcs dcfcripfcrc, quum intcrim mcmbranis (uis
libci-ata,fitgcmiiia:&duabusconftituatur'cartilaginibus,ligamcntorumduntaxatbcneficio y ^
& laryngcni fuccingcntis mcmbrana;, inuicem admodum laxe commiflis. Ac haruin una fig.R.s.

quidem dcxtro lccunda: cartilaginis ' latcri,altcra uerb finiftro iniiititur," finum lacucm & alte ^ i

(atis cxlatum obtiiicns, quo fccunda: cartilagiiiis tubcrculum cxcipit itacp articulatur, ut ad

intcrnam laryngis amplitudiiicin,ac rurfuscxtra illammoueri poflrit,ha:ccpca;terislaryngis v,x.


.
^ ,;^

cartilagiiiibus maxime niobilis cxiftat. Vtriufque cartilaginis bafis ampla eft, ScT auteriori fcde
in longum ^ procefTum fiiiit,in interiora laryngis cxporrec"tum. Supcriorcs uerb harum carti- ^ ^^yj
lagiiium' partcs fenfim a bafi inuiccm''dehilcetcs,ac dein teiiuiorcs molliorcscj;,& adipofe rcd r.
ditx.mutub uniuntur,Sidcxtra:cartilagimsfupcrior pars finifb-arcartilaginis parti coniun- c^.io,
c1a,cam laryngis fedcm cxtruii,qux illi uaforum parti congruit, quaaquam manibus affuii- j
'

di fupracoinmcmorauimus. Atquc ha:c quidein laryngis fcdcs adcb mollis flcxiliscp eft,ut uo r.
mcntibus in intcriiam laryngis amplitudinem antrorfum rcclincmr, afpcram^ artcriam adco < J'?.'o.i
exquifite intcgat,ut nc minimum quidcm cx uomitu artcria; ipfi illabatur.Cxterum &li tcrtia
^f^f''
hxccartilago gcmina fit, duabusqjcartilaginibus cxtruatur, obidtaniencamduarum carti,
laginuiii loco non enumcrabiinus: fcd unius tantum aliorum Anatomicorum morc nobis ha
bebitur,tcrtiaq) iiuncupabitur,qub minus illonim placita qui cartilagincs numcrarut potius,
inRVNois quani defcriplcrunt, plusxquo turbare uidear. Histrlbusigitur laryngis cartilaginibus,
opa-mkm. aiia quxdam mollis, & fubftantia tcrtix cartilaginis fupcriori parti prorlus fimilis,acccdit,
quxlaryngispcrclcgansefficituropcrculum,accuratcprohibens,nequidcibiautpotus in la- jig.a-,,^

ryngcm deffuat.Enafcitiirautcmhoclaryiigis opcrculum ampla&antrorfumcuruata^ bafi, >.>!." A^'

abintcriori fcutiformis rcgionc iuxta partcm ipfiusclatiorcm. hinc iiitrorfum ''proccdcns, '^f^-'-^

trianguliimagincmexprimit, cuiusbafimoperculiafcutiformicartilaginccxortus, autipfius gu.i,/;.,

cumca cartilaginc coiicxus efformat.Trianguliucrbucrtex,eaparscft, quxintrorfumueluti 'irmi

adftoinachircgioncniproducitur.CorpushocquapalatumrcIpicit,gibbumcft ac mollius:
quaautclaryngiinniqtur,cauuin finiumc{i,acmulto quam fupcrioripartcdurius.Incxtrcmo
autein ipfius,quo iT:omachum fpectai, iiifignitcr mollccft, pinguicp obduflum mcmbrana li^

gamcnti quodainiiiodo iiaturain rcfcrt. qua uerb fcutiformiconiittitur cartilagini,ctiam multa


abundat adipc,nccf inibi adcb durum atcp in fui mcdio ccrnitur. Plcricj corpus hoc prxcipuii
I.dryngn lin
uocis orgaiium eifc putarunt,id temcre yAasrjic^x 5^\7fiyAi,iT^l</lx uocitaiitcs:quum taniciihxc
d,fciirwja
« prccapuum |,onj|„3p(.„;[u5 pugnltcs , diucrlasq! prorfus partcs, uctcribus illis Anatomcsprofefloribus
uocts orgdni. rimam indicat,quani duo tertix cartilaginis^^proccfTus
fignificauerint. rAB-?/; eniiii laryiigis '

.^^^^
iiimcdialaryngisamplitudincpingui incmbrana obducTti conftituunt, &quam prxcipuum i, i,;, , ^

uocis organuin eflc in quinto libro dcmonftrabimus.Illi nanqueciufmodi rimam yXin-rliJlx fcu "i

linoulamuocarnt, abcalinsularum fimilitudinc, quamcxduabusarundinu laminis iiiuiccm 1'^''^'


.
/-^ I .. . I
'' 9'ioP2
conipactistiDi)s accommodarl iudcmus. Uxterum i7ny!\aiifi! nuncupatur laryngisopcrcu-
I 1 • 1

x,y.
luiiijdictxnupcrlaryngis lingulxiiiipofitii, &nequidintcredcndum incam dccidatcaucns. l Confrr i
"
Qiibd ucrb id noftri (cculimcdicos Iateat,non ipfi tantum in caufa funt,iiihil prxter autorum '^"'"'^fi;
'
fcn(a,citraonincin fcclionis ufum, fccftantcs uerum &Celfusctiainhxc pcrperam (uti (ane
:

qux ad Anatonicn ipcftant pcrniulta) intelligcns, illud laryngis operculum lingulam appel-
lauit.
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LlBER 1,
lauit^noiicxpendeiis iclGra:cis X^.yX^iJl^cc
fui(Teappcllatum,quodillilarynais rimx quam
ingute Hftularum aflimilamus. incumbit:aut ignorans aliam in
laryn ac pr.T?cr opcrculum il
lud fcdcmpartcm ueefle.quam lingulxconfciTi pofsimus. nanr
opcrculum hocciiani luinia-
n^lingua:imaginifatisacccdit.QuinctiaCcllicrroreThcodorusGa=adclufus
inAriftotcIe
^7r,y^^H,A. lingula iiertit.quum intcrim Ariftotclcs laryngis
intclligat opcrculC: non aute cam tiiiiLStLr.imali'

partcm.leii lcdem,quam uetcres lingulara uocarunt, &


qujc principalifsimrt uocis inftrumen itm, ca^.i.

lummeritocenfcttir.Vtmodo pra:tcrea, quoticsapud Galcnum,


tumlntcrprctC.tum ctiam
Urxciexemplarislcriptorumuitio, yA^ak pro iTr.yA^-^l,. acrurfusdiucrfoordinc Icaatur Pracipue ili

r""' '°™ '^'''^^"^'h''^ "anque tantum dclaryngis cartilaginibus fcrmoncni «.Lit.d: Vf


a™"!]-'
mftituiHc lat luit.quanto ad mulculorum in fccundo libro tradationcm indiacmus fiipdrt.

«(»u,4, deetiamrcliquasafpcia:artcria:" cartilagincs,


Ac proiii
qua: C noftri forma: magnacx partcconuc, ^eiipitccdr
• niunt,unacumomnibus quxadafpcram artcriampcrtinent.in fexto libro
profcquar Nunc tildnincs djjit
autcm tempeftiuu crit, rationcm ac modum fubiiccrc, quo ofl.a ric drtn-i£ G
di cartilagincs ad difciplinam
fimilcs.
parcntur,autpcrAnatonicndifcantur,adcamuidclicetmcthodum,quaIcmpcrpoftpartium
defcriptioncm,illarumfccandiartiHcium(proutidfuolocoaptiusficriputaucro)fubr)ciam.

QJ^O ^ RTIF I CIO HVM^NI CORPO.


ris pj]j cr carfildgincs infpeSioni pnTpnrattur.
Caput JCJCXIJf.
O N s V E V F. R V N T mcdici Hippocratica: arti digne Offiumiiud'
mcumbentcs,
nequc ad lolos lyrupos fcribcndos.hominibus^ cc nidcc):i:,Q..
imponendum nati non r-Jm,dcclcin:;i
mcdiocnlaborcofla.quxaddirciplinam aflcruantur,cxtruerc,ftuccain,
fi'i'ru7iccmru;.
uiccm iun^ta,fiuc fingula fcparatim crant infpcduri.
Solcn t cnim fufpcn, c!d;;c>.cn-u;;t
rd;
lum.uel alias mormu cadaucr,maona cx parte primtim tio.
carnibus libcrarc
&uifccranullofo!utocorporisarticulo,cxfccarc.Poftcaoblono:tarca^
_ itadiflcftum corpus immittcbant, uniucrfam arcam
nonnihil aqua: dcin afpcrgciitcs, Dcinccps ubi arcam ad
calcc opplcntcs ac
hunc modum ofliduo obfcruat
lcnt,cam undiqueanguftis loraminibuspcrforatam.rapido
illigabantfluuio,ut calx una cum
marcclccntibus lam carnium rcliquiis tcmporis fucccflu dcflucrct
, acundiquc ab oflibus
ablccde.-ct.Poltdiesa!iquot,cxemptumcadaiicrpaflImctiltrorumbencficiocmundabatur
mente adhibita,nc aliquis olTium conncxus inco operc
diflikicrctur, ligamcntai) oflacol'
hgantia(quorum intcrucntu ha-rercnt ) intcgra cuftodirentur,acdcmuraomn,a
pra:ta ot
lium articulos mtcren t.Lmundatum cadaurr,co litu
quo id aut fcdcns.au t crcctum,hac6i aut
tlWorma compolitura fpcdari uolcbant, foli exponcbatur, ut ligamciita
folisxftu rcficcata
olliuarticulosincopofitucontincrcnt.Vcrumhccpra:parandiratiopra:terquamqu6dmo'
lelta,lordida,ac ditticilis cft,nullos fcreoflium
oftcnditproccflus,appcndiccs, capita finus 8C
ciusgenerisreliquain oflibus pra:cipuo ftudio fpcdanda
: quod fcilicctha-c omniainfianilcr

nigricantibusligamcntis adhuc obducantur.


adcofan^,uthicofsium mundandimodusad
Uoi trinam pcne nihil accoraodct. Quemadmodura
nequc ridicula mufculorum,tcndinum,li
gamentorum,ncruorura,uenarum &
arteriarura uidendi ratio(qua haaenus racdicina- candi
datisnoltrx-artis profcflorcs impolucrunt)
quicquam commodiadfert, fedduniaxat ftudio-
lorum animos cohibet.nceorum, quxiam
diccbam.organorS dcmonftrationcm a Rabinis
illis cxpctant. Hi nancp
aflcrcbant,illa folum c corporibiis in aquarfi gurgi
tibus(fi dns placct)
emaciatis,nonautcmenupermormisdifcendacflc,quafiucroquicquamcruditioncdianum,
m corporibus ad cum modum adaptatis, prorfusqj hac
rationc corruptis difci pofsit.& non
ha:c omnia m hommc nupcr raortuo melius multo a nobis oftcndcrcntur. quam ipfi iccoris
aut intcftinorum.aut cordis fupcrficiem
ftudiofis coramonftrarc folcnt:quamuis illam quoq^
latismcpteproponcbat,intenmaca:tcriscorporispartibusabftinctes, Ca-tcrura quo nam
pacto aha: corporis particula; fint aggredicnd.i:, fuis Off:u.. pcr
locis
affatira profequeraur : ofli autcra, catf/ione?,
utmodofiibijcia.lcmncgocioadaptabis,fidifccndifalteracupidus,&quodmdiflec"tioniim r^ndi niadiif
Uudiolo Galenus imprimis requirit.laborum paticns
acinduftrius fucris. Alicundc itaqucna
Tum dhkp.
ptus,tum
etuscadauer,qualecunq)idlit(quamuistaraen morbocraaciatumlonac aptiusccnfcbis)uas
ximc liL j i/c
llnum carnibus, uifceribus &
cuti reponcndis, &
fanguiniadmittendo^^ad manricfle curabis,
unacumm.agnograndiqjlcbete,cuiufraodiillifuntquibuslixiuium mulicrcs ianiadhibcnt,
isnanqucraquendisoflibiiscftaptifsimus.Huiciaiturofliiniicientur^Pr.Ttcrcli&amplapa
pyrus in allere diftcndctur, ut huic aflcri cartilagincs n5 clixandx applicari, fcriatimcp imponi
poliint.
,j6 andreaevesalubrvxellensis j

poffnt. orbiculatim pcr rrontcm


Mox acutfori cultro &
tcmpora &
occipitiura, fcftioncm

tentabis.ad caluariam ufquc pcnctrantcm Ad huius. dcinccps lcflionis orbiculum^icrra calua^


folicitus.ciiam fi ccrcbrimi uities, aut paulo humilius clatius uc
caluariam
riam diuidcs.parum
diiiidas. quandoquidcm nuncduntaxatoiraaccarcilagincs intucri fcruarcqjpropofitumcft.
'Dinc(ftaiCTiturcaluaria,ccrcbrunr folis manibuscx ipraeuulfum, uafiimicicndumcft.ac
caL
prius ab illa ucrticis cute. imia,
uarix parfarcliquo capitc adcmpta.cacabo indcturj.bcrata tamcn
tcmporum oflc abfcdam, icorfum in aflcrcm, cui cartilagincs
lam utrauquc aurcmproxime a
adhibcntur, collocato, una cum palpcbris &
nafi extrcmo, quod cartilaginibus conftat,qua;

uicinifsimeabillisquibuscomittunturoflibusfimul cumcuteluntrciccandx.Dcincepsma. ut-i


ccrm-

quas priuatim
xUlam mfcriorem a fuis cum capitis ofllbus connexu libcrabis, ac cartilagincs, '^^^^^[tti

in ipfius cum capite articulis habcri diximus, cultcllulo a


hgamcntis articulum conunentibus ^ ,

charta; illi cui prompte hxrcbunt fcriatim appIicans.Quando mteriorcmmaxil cf.b.um-


dilfecabis,cas
lam adimis,&: cam obitcr cutc Sc lingua (rcli(flis fi uolcs mu(culoruapplantationibus)libcras,
actandcmincacabumrci-)cis,caucndueft,ncos vrefercnsautlaryngemcorrumpas,rcdinte,
oram larynoem cum eo oQ'c,S»: lingua, & ftomachi afpcnrcp artcrix portionc limul c faucibus c^p.tr „U-

aufcras, ac aileri iUi non aliter cmundati cum auribus imponas.


lam a pccloris oflts rnucronc ?«id.«l»>o-

ufq* {eftioni; molicris, ad omcntum ufqj pcncn-antE. ctii deinceps aliam rcclioncm,
ad pubcm
qux tranfuerfim a dextro ilio ad finiftrum pcrtingat,adiunges, &
abfqucdeleftu omnia qux

pcriton.ro cotinentur.laniorri morecuelIcs,ca uafi imicicns. Abdominis cutcm una cum mti
in uas cxprimcs.modo
obiter ab ofl^ibus din'ccabis,& fanguinc l|Dongiis cxcipicns,cum
fculis
refliancm,ut illa ad peflo
a lugulo ad pecloris oflis ulque mucroncm.adeo profundam duces
thoraciinftratos, a coftai-um oflibuSjCarun-
ris iilqucos penetrantc,fiinul cum cutcmufculos
dcmcpcartilaginibus,adimcicponis,& fimul clauicutenudx,carnibusq;Iibcrxappareant.
Qiiippc hx acutiori cultcllo a pcctoris oflcuenirit liberandx,& cartilagines h is articulis pro- I

prix(qucmadmoduminfcrionsmaxillx cartilagines aggrclTuses) accurate fumadimcndx, 1

& dcin chartx fcriatim adhibcndx.Pedoris os una ciim coftarum


cartilaginibus ftudiofc a co

ftarum oflibus liberabitur, fcflionibus acutiori &


no admodum craflb cultro pcr carflagines

duais,ubi coftarum oflain has degencram. Atque idpromptcobitur,fi modo mcmoria


inibi
non cxcidcrit,primx col tx cartilaginem a pectoris oflis mcdio ir.agis in latus qu;:,m rccunda:
funt dirimcn
coftx cartilaginem rcrri.Ncq! tantum cartilagincspcftoris ofli coardatx a coliis
dx.ucrum ciiam omncs fpuriarum cartilagincs,qux uelintercoftalium murculorum intcjuen
tu rupcrioribus cartilaginibus hxrcbunt.bifiuncftis hunc in
modum cartilaginibus, pccloris
os k iugulo attoIlcs,&?d uenis & arteri)s a iugulo ad illud poiTciftis & mcmbranis
quoqucli-

bcrabis, qux amplitudincm intcrfcpiunt. Poftrcmo cartilagines a fcptotraniucrfo


ihoracis
rc{ccabis,'& ipfas fimulcum pcftoris oflcnon alitcr mundatas,in chariam rcponcs,dein Icapu
!as una cum clauiculis a thorace diflccaturus. lam longa rcdioncin
alteramanu arumnio hu.
&
mcro pcr brachium cubitum ad polliccm urquc duaa,fcapulam,humcrum, cubitum, ex.- &
trcmaiii manum cutc &
carnibus cnudabis, non admodum anxius, ctiam fi aliqua tcndinum
carnisqp portio oflibus adhucappcnrarclinquatur. Adco ut ctiam fuftccerii,rclic"ta
lummc ma
nus cute, illam aliquot feftionibus hic atquc illic rcindcre, quo poftca leuiori
ncgocio manus
clixetur. Modo clauicula a rummo humero fccabiiur, mcnte adhibita, num prxtcr fcapulx

proccirum,quem Tummu humcrum appcllamus, & clauicula,iiiibi aliud tcriium os occunat. .1

Hocubiprxftiteris,acpcculiarcmcius ariiculicartilagincmchartx.adhibueris,clauiculam in 1

cacabumcoiicies,fc'apulamq!abhumcro,&dcindehumcrumacubiiionibusfcparabis:&cu' I

bitumcumcxtrcmainanu conexumferuans, fimulomniaincacabumquoquelocabis.PriuC


quam tamcn fcapula cacabo indeitir,opportune fcccris,fi cartilagincm fcapulx finum,quo hu
mcricapuicxcipinir,aliquandoaugentcm,arcapuladirciTieris,charlxcj!Cumcxteris cariiLigi
nibus applicucris. Atqucidfimilitcrinalicriuslatcrismanucftprxftandum,acilicoadihora-
cem dcnuoacccdcndum, cx quo primuni pulmoncs cum cordc &
lcpto tranruerro cxccabist

& priurquam cor in uas coniicias,cordis bafim pcr tranrucrrum a rcliquo cordis corpore di
uidcs &
dcinde bafim rurfiis a uafis, qux ab ipfa prodcunt, fic aufcres, u t iia ucnx artcrialis
:
&
magnx arterixorificia illxfa habcas.ac poftmodum (fi uirurri fuerit)in cariilaginum numero
iIlaTcruatiirus,chartx applices. Vbi igiiur rcliqua qux in thoracc inucniuttir, in uas reicccris,
cadauer in pronum uertes, utcunq; liccbit,ccruicem rcliquumq! dorrum,una cum tota tho-
&
rads ampliiudinccarnibus cmundabis, ftudiorecaucnsnecoftam aliquam(utpotcfragilcm)
runipas:autnimiumuicinecarneradiflccas,procenumaliquemuitics. Atqiicidadhucmagis
caucndumcft, quum iam fingulas coftas fcorfum a ucrtebris thoracis liberaturus cs. Dtcnim
relupi-

i
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER l( ,5-7

refupinato cadaucrc.cultcllo acutiore coftarcapitulu, a ucrtcbrx corporis finu ucnit Icparan^


duin,8<:deindcligamcntisfen0mdiuifis,a tranfucrfis quocj; ucrtcbraruni proccflibus coftar
funt adimendSjobitcrci; emundatx in cacabum mittendx.Crura ad cum modum,quo manus
aggrefliis cs,atcreiSabis,fcmur uniucrfiim carnibus emundans,mox &C tibiam, & pcdcm imi-
uerlum.Qtiu tamen genunudas,cx tendimbus antcriorcgcnu fcdcm occupantibus,patcIlam
£xecabis,& in cacabum no fccus ac fcmur c5iicics ilico,at<5 id a coxcdicis oiTe tibiacjj libcrauc'
ris,& cartilagines rcfccucris, qua: tibiac offis finus fcmoris capita excipicntes augcnt. quippc
&illas non inopportunechartxagglutinabis, acdcinccps tibia; os,una cumfibula&pcdc,
cacabo indes. Id ubi in utroque crurc prxftitum erit, & offa lacri offis latcribus coarflata ali-
quantulumrcpurgatafucrint,cartilaginca!igamcntaucrtebrai-umcorporaintcrccdentiaada-
&
munim ueniuntcxccanda, chartx lcriatim accommodanda. Ligamcntis igitur,qua? ucrtC'
brarii corporibus in fupcrficic obduclitur, acutiori culiro adcmptis, inter offis (acn fummum
& cartilagineum ligamcntum,os facrum acinfimam lumboru ucrtcbram intcrucniens Mio-
ncm tcntabis,qua:ligamcntumid,fcucartilagincin,utGaleno uifumfuit,ab offiefacro diuidat.
Rurfus inter infimx lumborum uertcbra; corpus, & clatiorcm difla: nupcr cartilaginis reoio-
ncm, eandem duccs fcdionem, hacqf rationc intcgram aufcrcs cartilagincm quam ubi charta; .

impofucris, fcqucntcs tantifpcrcxcindcs, dumad lccundam ufquc ceruicis ucrtcbram dcucn-


tum crit, Qim itaqueuiginti tres cartilagincs ligamcntaue cartilagineaad hunc modum char^
ta: applicaueris, m &
dorlum tres quatuoruc partcs caute lcnitcr difiungciidum ucnit, nc im-
pctu id tentans, cafu aliqucm uertcbra: procclTuin confringas. Qiiaic ctiam caucndum cft,nc
primara uertebram a capitc ncgligcntius libcrarc ftudcas Liccbit cnim cum capitc ccruicis
.

uertcbras cacabo imponcrc,ui & thoracis ucrtcbras cum lumborum ucrtcbris, modo illas a fa
croollepriusdifiunxcris. Osfacrum autcm, unacumoftibus ipfi commiffis (qua:ilium, co^
xcndicis & pubis ofl& conftituunt) nihil proliibct cacabo indcre, quum fcilicct ilium offiaad,
huc cruda a facro difficultcr & ardue fcparcf.:.'-,& pubis oftiuin cartilago ctiam tunc uitictur:
quamalias integraaffcruabis, fipubisonanondiremptacacaboinicccris, Offibusadhunc
modum cacabcimmiffis,aqua is uniucrfus implcbitur,ut offibus altc in aquam fubfidcntibus,
nulla offis pars cmincat. Hoc cnim imprimis toto cotftionis tempore obfcruandum cft,ne os
aliquod aqua non tcgatur,multo^ magis, nc id cx cacabo proraincns fiimuin cxcipiat, cuius
ctiam occafionc grandcm cacabum clli: conuenit . Vniucrfc cocftioni nullum pcculiaread-
hibctur artificium, fed, ul in ca:tcrisclixationibus, Ipuma lcdulo aufcrcnda cft, quo lus clarius
reddas,iplacpofIaininusfordidaextrahas.Pari ctiamrationcpingucdoomnis(qu3: plurima
fupcrnatare folct)eft hauricnda,acin uas aliquod ucluulgi (ioinincrcponi;da,quodilliin obli
terandis cicatricibus, &
ncruis tcndinibusqj produccndis multum tribuit. Coclioni nullum
tempus pra:finitur, quum id ex a:tatum ratione plurimum uariet.Duabus cnim aut tribus ho
ris plusquain fatis fit, pucrulorum offa coquuntur pra:cipue, quum in illis ftudcndum fit,ne

intcr mundandum ofla, appcndices dccidant:quarum coalitus in proucdtioris xtatis homini,


bus tiix unquam,quannimiiis coxcris,dif!oluitur.Is itaquc coftionis lcopus cft,ut ofla cultro,
rum beneficio,utiintercdcndumfit,aptemundariqucant. utauicmidfacias opportuiiius,pe
dcientim nonnulla offa intcr elixandum forpice cximcs,caq; foIuspurgabis:nifi foriaffcftu-
diodis adfitfodalis,quiunamanusopcriadhibcat. Summopcrcenim cauendumeft,neimpc,
riiior aliquis offium fupcrcilia, proccffus, capita & finus radendo uitict,aut alicundc cartilaai
ncmlxucin,&crufta:modoolIibusobdu<n:aiinprudcnsauferat.ha:cnanq!,quum carncm,Ii
gamcnia, tendincs &
membranas olla ambicntes adimis, pra;cipue fcruanda uenit. Ncqj ac^
ro officium id hac duntaxat rationeincpto alicui, &
Anatomes parum ftudiofo minus coinii-
ti uclim,ueruin ut,quuin unumquodq; os priuatimpurgas,finus ipfius &
capita,& po tiflimii
ligamcniorum naturam,& tendinum infcrdonem, mulculorumqj cxortum accurate contcm»
pleris. Non enim faciledixcrim, quantum cognitionis partium co opcrc libi paraturus fis.
Qiiando igitur hunc in modum lcriatim ollacx bullienteiurc cxtrahis,ac mundata tcrra:,auc
fportulacalicuiimponis, nonadmodum anxice.xpendito,quod'nam os prius tibi occurrat.
Summain tamcn manum cum cubiti offibus extrahcns fedulo oblcruabis, ne uiolcniius bra-
chiaIeacubiiioflibusfeiungas,fedcultro articuliligamcntafcnfimdiuidcns, biachialcacubi
tioffibus accurate libcres.idem facito in poftbrachialis offium a bracliiali foparatione.Id eniin
caucri uelim, ne brachialis ofla inuiccm dirimas, unde ctia ilico atquc idinicgrum a cubito, &
poilicis priino ofl[c,& poftbrachiali difiunxeris,obitcr dunlaxat tcndiiics ligamcntaq;ipfi'
obnaia diucllcs, id ftudens, nc olla in intcrna cxternacp ipforum fuperficiepcniius ligamcniis
cmundcntur,utligamentoru beneficiobrachialisoffainuiccmhxrcat, Brachialicnimitaigni
O adhi.
ly» ANDREflE VESALH BRVXELLENSIS
adhibito figamenta fenfim rcficcataj ipfius ofla firmitcr conrincnt, leuiori^ ncgocio in offlum
connexubrachialc,cubiti&:poll:brachialisoffibus comittiturniififorteiniungcdisoffibuspe
ritior,brachialis offiamutub dirimcrc,acligamctis cmudarc,poftmodum^ a;neis filis inuiccni
committcrcaudcas,autetiadifiunda alleruare uclis.Moxubibrachialeineummodumignj
appofueris,chartamaffiumes,cuipoftbrachialis&digitorumona,nonpra-termiffisfclaminis
oftibus^cxacrteemundataimponas.-quominus ha;cilli chartac inuoIuta,ncqucaItcrius manus
offibus confu(i,in committcndis offibus negocium augcant.Conduxcrit igitur, manuum pe
dumcp olTa fcparatimin quatuor chartas recludcre. Priufquam tamcn huius illiusue manus,
aut pcdis offia chartac implicas, an tca fcmper indagandum eft,num aliquod os no mundatum
fupcrfit,ne quum putamina &ius abrjcicndum curas, una aliquot ofla ofcit.itcr fimul aufcren
da porrigas. et fi forte ungucni affieruarc uifum fit, illum dum pcdis manuumq; digitoru offia
expurgas, aucllcs. No minus cnim humanos ungucs,quam auium &
quadrupcdum ungucs,
apcdibuscalcntiaquximpofitis,elixationereccdcrecon(iDicimus. Porroquumulnam&ra-
dium cmundas, cartilago non ncgligctur, qua; aradio profefta, magna ex partculnam a bra-
chiali dirimit. Hccc nanq; ab ulna libcrabitur, ui radio adhuc connata, in oftium connexu,rur
fusulnam &brachialcinterccdat. Quinetiam quandocaput purgas,accuratifsiniecaucto,nc
mcmbranam,qua;auditusorgani foramenfuccingitcucllens,officulailIancgligcntcrcximas,
quxciusorganiconftrurtioncmfubintrant.quippeillaftylo quopiaminforamcnmilTo,funt
ftudio(ccuclIcnda,&paritcrcxcuticda. Harcofficulaad rcliquaoffiiumcoIligationcm,aIiqu6
rccondcs, &ucrtcbras omniiJ poftrcmo e iureeximcs, quemadmodii &
facrum os : nifi forte
poft aliquam clixationcm, coccyx os a facro libcrarcIubcat,quQd fcilicct huius oflicula^ob car
tilaginca Iigamcnta,qux ipfa coiincclunt,fi diutius coquantur, ab inuici; fciungi folcant. Si ta
mcn coccygis offis prcfcindendigratia, os facrij excmcris,id dcnub cacabo eft immittcndum,
coccyxq; os priuatim in chartam rcponendum, aut in fportulam coniicicndum, in quam mi^
nuta locabis officula cuiufinodi dcntcs funt,fi fortc iplorum aliquis cxcidcrit,aut aliqua offis
;

portio olcitantcr ef&afla fucrit. Verum ut pubis offium cartilaginem fcrucs,priufquam ilium
ofla a facro libcras, pubis ofla antcriori poftcrioriqp fcdclcuitcr lunt emundanda,ac dcin inui^
ccm folis manibus fciungcnda,ut ipfa intcrccdens cartilago ab altcro ofteabfccdat, uniqi dun-
taxat commilTa mancat, lcui negocio poftmodij in offium connexii, cum altcro pubis olTe iun
gcnda. OfTa hac rationc purgata dcnuo nuincrabis, non quidem manuum 8C pcdiiona, qua:
iain fcorfum chartis prius inuoIuiiTi, ucrum rcccnlcbis caluarix partcm,quam fcrra a rcliquo
capitc adcniifti:in quaconfidcrabis, numportiuncuIxtcmporumoft!um,qu3;inftar fquama;
uerticis offibus applicantur,atque ferraa cxtcratemporum portioneaufcrri lolcnt,cx clixatio-
nc dccidcrin t,nc forteillas cum offium fpoliis autiurcrcijcicnda cures. Solciit enim facilc a ucr
ticis offiibus dccidcrc, fi cafu lcrrx fc<fiio multumfupraaurcm ducra fucrit. Deiiidenuiii dcns
aliquis exfupcrioriinfcriori'ueniaxilla cxcidcrit, pcrpcndcSj&uigintiquatuorucrtcbrastoti^
deniqi coftas ciiumerabis,duas clauiculas,duas fcapulas, duos humcros,duas ulnas,& radios
dnoSjlacrum os, a quo iani antea coccyx os adcmptii cft;duo grandia ofla iacri offis latcribus
duo,& fibulas duas,itcm patcllas fimilitcr duas. Atquc ubi omnia
ncxa,fcniora duo.tibic ofla
cnunieraueris,magnopcre c5duxcrit,olTa denuo miindx &
bullicn ti aqux indcrc,ac mox CX'
cmpta fcorfuni afjicro rudiqj lintco abftcrgere,& fi qux ligamcistorij.aut mcmbranarum.aut
niufculorum infcrtionis cxortus'ue fint reliquix, cas defricarc abftcrgcrcq; coucnit, ftudio in^
tcrim adhibito, nc lubrica, &
cruftx niodo offibus adhibita cartilago fimul aufcranir. Interca
ucro duni hxc in orbcm igni appofita lcuiter dcficcatur, aurium cartilagines cute detcgeiitur,
chartx cunircliquis cartilaginibusapplicandx.ldemquoqjin palpcbrarum&nariumcartiTa
ginibusmoIicndumeft,acdcinccpsacutiscuItcIlisosi/ rcfcrens.a mufculisipficomiffis.quam
licebitcxacTifsimccrudumemijdabis. PurgatoiIloofIc,laryngis cartilagincs fimifiter crudas
accurate cariiibus membranisq) Iiberabis,fimul cum una atcp altcra alfierx artcrix trtici cartila
ginCjCimaginicoparatg.Iam pcflorisos^ipfiqjconexas cartilagincs lcdiiloemundabis,quod
co minus prompte pcrfcccris, quo id pluribus obducitur mcmbranis,pingucq) cft,& intcrim
coqucndum neutiquamuenit, uixcpcalcnteaquaafpcrgcndu. Quuiiiucro cartilagiiics carne
fpoIias,caucndum eft,ne menibranam cartilaginibus proxime obdu(!Tam,ilIi^ coiTcfpondcii
tcm aufcras,qux quod os ambit, rui^iismii Grxcis uocatur. Qiiippehac membrana a cartilagi
nibusdifccrpta, illxinfirmiuspcdorisoni comittunturj&cotratftxbreuesintortx^euadut.
Ktquomiiiuscartilagincshxcontrahanturjpeftoris osad igncni non cft cxiccanduni,fcd ali'
cubi tantifpcr,dum olTancctcrepropofucriSjiiilocononniniishumidorcponendum.nerur.
fuscartilagiiicsplusxquo flaccefcatjacpoftcadcformemihoracisoffimmfabricamcoftituant,
Quan.-
DB HVMANI CORPORIS FADRICA LIDfiR I, ijtj

Qiiandoquidemniliilprorfus cft,quodxqueclcgantcm fcclctiftrucm uitintjatqipcclorisos


cum cartilaginibusjfi modo illx negligcntius obfcrucniur, jion iam compactis oflibus po-
tius,quamantca,cxiccaripcrmitt.itur. Rcliquasautccartilagincs chartxadhibitas,liccbitigni
nonnihiladmoucrc,atita,ncnimiumconucllantur: quumlatiusOt,&:hasquoq;poftcompa-
cftioncm liccari.tamintegrUt tibi eft ofta &
cartilagincs ad cum qucm mox dicam modum con

texcrc,aut diflbluta alfcruare:quod longc ctiam pra:ftitcrit,fi modo aut conexis,aut dilfolutis
carcndum clTct. Olfa nanqj difiunfta,& iii oblongam arcam lcriatim pofita,quouis rcmpore Q,ia:r,p
fcorfum confpici, ac omnia qux ad ollium cognitioncm fpcclat, cdoccrc poftiint.quxautcm iijaplmM

ercfta comiftacf funt,finiis, capitaq; oflium non admodum accurate comonftrant, lird u t ucre ""^'IP""-

dicam,ad oftcntationcm potius quam ad difciplinam conducunt.Quanquani rurfusad difci


plin.imillaofraaccoinmodaiiftimafunt,qua;fubducunturcxltalicismonumciitis,penusnio
do (ut hk fcrc omnia) extruc"tis,& fub impluuio aliquo, aut alioquin airri ita cxpofitis,ut hxc
pluuialcinaquaquandocpcxcipiat. Pr.Ttcr id nanqjquod monumi:taeiulmodihumida fimt,
ctiam aqua fubindcacccdit,cuius bcncficio omnia qux oflibus adiiafctitur promptiftime mar
ccfcunt,adcoutiIIaolfapoftaliquot annoscxcmpt.i, &obitcrabiuta, fintintcgcrrima,nihilcj
inodo in oflibus fpcclandum commonftrcnt, fi in arcain lcriatim citra connexum rcponatur.
adconiungcndum cnim proriusfunt iiiutilia,cum proptcregrcgiainduriticm, tunipropter
dcpcrditas coftaru totius^ corporis cartilagincs.qux li fortercpcriritur,obputrcdincm limt
friabilcs,& undicj ab oflibus libcra-.Rurfus ad hunc ufum funt inutilia, qua- c tcrra apud alias
nationcs cffodiunnir, &cumuIatiiTi in cccmitcriis alfcruatur. Pra-tcr hoc cnim,qubd illacai-ie
ob teirx ficcitatcm afficiutur, omiiia ciufdcm liominis ofla iiunquam uclut in diclis nupcr mo
numcntisrcperics, uclParifiis ctiam inlnnoccntij cccmitcrio. Vbi,fimodb alibi, quampiluri'
niosofliumqua;ctcrrafodititur,habcs accruos:quiinihiquando priinumoffacum M a t
T H AE o T E RM N O, iii omnibus mcdicinxpartibus infigiii mcdico,&: duinuiu.i mihi
I

colcndo Ifudiorii fodali docli.Csiino dilccrcm, adcb nobis ubcrcm fiippcditarilt copiani,ut lon
go indctcfloqj Ipcclandi ufu cdocti, ctiam obuinclis oculis cum fodalibus intcrdum dcponcre
aufi fLicriiiius, uiiius mcdixhorc fpacio nuUum os cx tot accruis porrigi pofrc,quod,cuiulmo
diefiC-'t,tairtunondiiudicarcmus.atquc id co nobis facicndumcratftudiofius, quodifccndicu
pidi,magisprxceptortiopera,inhacmcdicinx p.artcdtftitucbamur. Porrbquodad cofto E,„r,iju.
rumofliumconncxtimcrccfjioncmcpattinct, eamoxpoftcmund.atioiiem(nciiiiniuinindurc- f.vDmVo,,

fcant)cominittcnda funt. nam ftatim a coflionc^ofla iolis fiibulis,quibus fiippinguiitur calcei, A'""'''-

citrancgoti5 pcrforantur, xnciscB filis miitub alligantur ; quod quilquc prout nianum nactus
cftinduilri,i,&:caquxhai5tcnus toto Iibro dcfcripfimus, minus obaudiucrit, fiio niartcpcrfi'

HKmfmoiii
cict.Acprimuquidcaliquotparatisfubulis^a-ncofilopartimcralTiorc^partimtcmiiorc^hluni
indrnnm - igni indetur, quo poftmodij magis fequax, & quantumuis uarie intortum, minus rumpatur.
u fn-ifc - acldcntur dux tcnaculx, fcu forcipcs:unus qtiidcm quo filum intorqucbitur, altcr au tcm
Pm'"iA<'
quointortumiamabfccabitur. Aurpicaberisauicofliumcolligationcm apcdibus,acpriinum
Uco.Thh . calci lalum iungcs,& dciiidc cubiforme os calci,& cyinb.irefcrcs taio,& tr/a intcriora tarfi ofla
zj.! ch.tr,i.
cymbamrcfercnti, deindchiscomittcs pcdiiofra,his^(t-riatiindigitorirofla, cumofliculisfc-
s,r, V, X,
j^j^jj coparatis. quxidco cautius& tcnuiori fiibula pcrforabis, quo duriora io!idior.aq; funt,

&cx fubulximpctuproptius diuifadilsiliunt. Vbi utruncj! pedem iunxcris, tibix offis tubcr,
quod finus fciiioris capita cxcipictcs dirimit,cultro aliquo oblongo, fird arcTto pcrforaiidu cft,
quodexcipiendodurioribacuIofuff"iciat,quifcinorictiamintrufliscIauiriniitatibiamfcinori
committatjiiti aflcrcs abfqi glutinc nedi ccrnimus. Eft cnim m fcmoris iiifcriori fedcaliud fora
mcninolicnduin,ilIiedirecioconfiftcns,quodin tibiafieriuolcbam,uiidcmbaculus&fcmO'
ri& tibi,tiiidatur,huiuscpopcariiculusgcnu inficxus mancat. Prxtcrhuncbaculuni tanicii,
fonurtibixoffi utrinquccrafsiorifilocommittcndum eft, nonprxtcrmiflis carlilaginibusti-
bix oflis finus augcntibus qux quum hxc ofla iungcntur fimul cuni illis conftricla,in articu
.

lo gcnu fcruabuntur. Moxfibula libia-ofiG fuprainfraq!alligabitur,&patcIlafi'mulfcmori ac


tibix firmabitur. Hoctibiinutroquecrurcprxftiiumerii, lacriofilisIatcribusiliumoflacraC-
fiorifilo funi ncflcnda, acdcindc pubis oflaiiitcrucnicntccliainillorumcartilagine itingcn^
da. lam ad inanum crii orbicularis affcr, in qucm ofla crigentur.coiiucnit autcm huius ailcris
orbcin tantumcflc^ut pcdcsillicofitu,quoolTa crigcnda ducis,apie firinariqucant. Huius
aftcris incdio forainen inhocparatur,uiquum ofla in crccflam arcam rccondcs, infcriorar^

cx fundiis axcin habcat: qux foramini illi indiia,orbem conuolui finat.Pra-ter hoc fora^
mcn,.a!iud iiixiaorbis circunfcrentiam aptabitur, in quo ligiiuin firmari qucat, quodinftar
teli, aut haftx,aut falcis (utcunquc uillim crit)paratum,rcclcti manus fufluIciat.ExtrucTo
O z in
'^" ANDREAE VESALII BRVXELLENStS
in huncmodum orbi pcdcs imponcs, &aftanfis alicuius opc fuper pcdcs rcliqua crurum
ofTa
iiiniti curabis, ac dcindc fcmorum
capita in coxcndicum olTium acctabiilis indcs, ut
rectefilo
aui uirgtila .ntcruallu mctiaris,quod ab orbe
ad humiliorc fedcm foraminis pcrtinct.in facro.
olic dorlalis mcdultegratia inciR. Hoc
ctenim intcruallum cdoccbit, qua menfura ferrSfibri,
caiidum fit, quod orbi affixum, & oflis Ikri rcliquarumcp ucrtcbrarG foramini
dorfalcm me-
dullam tranlmittcnti inditum. uniucrla olTa pulchre
fuftincbit. FcrrQnanq; ita aptandum dt
ut ualideorbis mcdio elauis aftigatur,&: ab orbcad
infimam ufcp nuper difli foraminis fedcm
tcrcs atit quadratum fit.ab illa autcm fcde
furfum latius quam craflius ciTcconuenit^ut poflmo
dumaddorfimHc.xumobliquariqucat,uertebrxc|iipfiitaadaptcntur,utimmota-adidncuti,
qLiamcircumicrtantur.Atqjidco&Truminibipriniumtcn^
iublidcat.luttulcicndum ucnit.Nifi cnim hoc os firmctur,fuftincatur^,una
cum ipfo rcliqua:
ucrtcbra:(cnfimdcfccndcnt,temporis^iifuccelTufccIeticruraturpitcrobliquabruur.Accurate
igitLir ab orbe ad facn offls foraminis
infima fedem, longitudo mctienda ucnit. Dcreliqua
au-
tcmfcrrilongitudinenonadcicurandiimcft,quumha:cfifortefongiorfit,poftolT;uincopa,
(iioncmtacileprafandatur.Eletiafiofi^aarcgimponendadLixcris^magnopcreiuueritfcrriTra
plus minus dLi.ibuspalmis logius quam uniucrfum
fitfcelcton,ficri, utipfius portio cxtraucr
ticcmcni,ncns,fupmoris arcac iundi foiamiiLi
polTltindi,inipfoJijconuolui.Fcrroiiaqjorbi
pcrpcndiculatimaftix'o,acutiori culiellooftisfacriforamendorfalismcdultenommcincifum
imlimitacxculpes,utfcrrumipficommodeintrudipon;t.Namquumhocfo
eHLislit,5^infigni_tcrobIiquLr,iicquaquamfcrrumadmitiit,nifiqucmadmodi--iiamdiximus
hcaiigcatur, ut a lciTi mucronc os lacrum ad cam
ufcp fcrri fedcmprotrudcrc ualcas, quam
ii5
anip ius tci-ctem quadratam-uc facicndamiiinuimus.
&fi cafu hirc fcdcs os faerum
miiius apt^
iuttulcitLira uidcbitur, opcr.r prccium crit
eam fcm fedem l.ma exafperare, ac deiii nodum illi
ex XTico hlo obuoIucrc,qui os facrum c5mod^
fuftincat. OlTc faero in huiic modura fufllilto
craUiori hlo fcmoris capita coxendicum acctabulis
imicdes, diligenicrpcrpendens quantum
lixcautcxtroriumautintrorfumintorqucas,iicforteeruraturpitcrintortacommittas autpa
iclI.r,intcriora potius crurum,quam antcriora
refpiciat. quod fane futurfi eft, nifi ad amuffim
capita luisfiiiibusiunxcris. Vicuiicp tamen fceeris,in hoccoiincxu filumprorfus intorquend5
non ctt,pr,ufquara pcdcs orbi & tibijs eo fitu eommifcris,qui
abaculi
tibi apparebiielcgantfor. Hunc
quo,n.anusftabilicnturforma,potifsimumpetcs:aliumquippefitummc{Ibriafalx,
al,iimtc um,5^.-,l,umrurfushafta,aut
Ncptunitridcns,autaliudquoduisinftru,Tient5expe-
tit.Modo ucrtcbnr oiniics foriatim accomniodandx funt,quo
cuiufq) fitum ordinem& inucn
tu iioiiarduumobferucs.hunc nancf ucricb.-arri
forma,& articulationis ratfo promptToftcn.
dunt. QL.UI11 pr.mum .taq; ordinatini omncs m
mcfam rcpofuer.s.quinq? lumborfi ucrtcbras
muiccm duobus ncxibus comiiics,qui in corporura latcribus
fafti.un^, cartilaoinefi licramcn
tumcontincant,qLioducricbrarumco,porainicrucniredi&.mcft.atq.huiui;nodiI.aa,,icnfa
icr,at.ra a chartacu, ,lla appl,caft,,funt alfume,ida,co
fo,r,pcr rcl,fto,quod cas interccdit
ucrtt,
bras,qLjas,nu,ce,ionall,g.is.qucniadmoduminprxfentiacftIigamcnt2fcuc2rt,Iac»oficrum
os.V,nhraam uraboruramtcrccdcnsucrtcbr.t,id4,quodfuprcmam
lumborum&infimam
thoraas ucrtebras mtcrucnit. lun^hscnimlumborri
ucrtcbris, fcx infcrforcs thoracisinuicc
c\ poftmodum fcx fi.pcriorcs una cuni ceruicis
humiIioricone<Sentur.Reliqua=cniraccruicis
niutLionoluntcoII|and^,fcdcasmtcrueni«cartiIagoco,poriinfcr,orisucrtcb.-.'cdunt.axat
eftglutin:ida.quaiidoquidcraeerurasucrtcbrfctiamnonnexar,fcdfcrrotantQind,ta-fu.=ifer
u.int lcdem n.ccp thoracis ucrtcbraru modo
immotx, poftmodum coftas fuftinere debet Ilico
.gitur atq; ucriebras ad eaiii, quam pr.Tccpi
rationem.pnus.q fcrrura illis ira.iciatur comiforis
lumborum uertcbras iia concxas frrro i.npo.ics, id^ fcdulo
ad corura fitum inflcxumue obl
qi.abis,ac .,ihra.i ucrtebr.T una cura facro ofile
ita comittcs,ut iam prius
lumborG ucrtcbi x m„
tuo uinxifti.Mox his infcriorcs thoracis adiungcs.
pcrpetui quara liccbit accuratiftlm^ fcrrfr
mi ncccftum erit,compIicans, & ,n hmam thoracis ucrtcb,-am
fuprcmx lumborfi ad.icftcns
H,s par. .nodo fupcnorcs thoracis ucrtcbra- addcn
tur,& haru.n
.iifima fupremcc carum qua=
.amforroappofitxfuerSt,aII,gata,latmlcuIum&longumnigroq=colorciiilaumadaptab.s
baculu,n,qu, poftc.-,or. fcrripart. appofiius.qua.nliccbit
dera,fs.5,„ter fcrrum & ucricb.as
.ntrL.dciL,r,uthu.usbacL.l,bc,iefic,oucrtcb,-.radfcrrfifirmiusconi.,icann.r,ne9uIlaratfo,.c
ucrfanlcs fmt, nc poftmoc^u.n un,ucrius thorax
„i hoc illuduelaius n.rpiter
coiiuolui qucat
Viaute caluana fcrro appl.cctur,,icccftum cft ucrt.cc
foramine quodam pcrforari.ad amuflln,
ierr. araplitudim cralTicici coii-efpondcn tc,ne quando
ipfi ferrura tra.eceris,caluaria quauis
occal.onc q"oqL.oucrfumc.rcumucrtatur.prouienimfac.cmanteriora
cxa(fTcautlaterafpe,
(Sarc
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER I.
flareuolucrisjoramcn i6 aut tranfuerfim, aut obliqu^ infculpcrc
cultro quopiam oportcr
qiiemaclmodu
&
lUtc ubi caluarta deiuio perforandacft,utliaulis
ca fcftio quan, fcrra in calua
riamoluus cs, comittatur, SC quu uilum fuerir, caluaria k fcn o
adcmpta, rui fus dillolui qu'caT
lummopcrcnancj coducit,intcrna caluarix amplitudinc qua ccrebrS
cotinetur intucn nuoi
ut hat utracp
caluaria: pars tribus foraminibus fibi mutu6
corrcfpondcnnbus candcnti fcrro
autculmmucronccftpcrforanda. acunum quidSforamcn
opportun,!inoccipitio pcrficitur'
Kutrincjjin tcmponbus unum. At infcriorcm ma.xillaa-nco filo cum
fuperiori comittcs nexu
luis capitibus in linusfupcrioris maxilla; faclo.
Vcrum quCihicconcxus noadeifinuus fit ut
accurate dentes mutuo applicet/cd infcrior maxilla
dcpcndcat.clcgas^p fit,hanc fupcriori nio
doiungj^^modocJifiungi,pra:terdi(rtrincxum,maxillxinfcrionsacutiproccfrusct!apcrforan
di iunt, U (unicums iplis illigandus, qui fubiugalibtis traicdus oflibus &:ua-tici
inctimbcns
nunc ucrius lrontcm,nunc ucrfus occipitium tcndi poftit^dcntcs^
iia collidi nueant VtcuncB*
ucro lit, potilsima fcrn cura cftl- dcbct, nc illud incpte nuiic
in poftcriora
nunc in priora obli.
quatum,corpus indccoiecngat.quominus autcid
fiat,magnopcrcconduxeritdorfi duclum
cognouilie. Forro nunc tcmpeftiuu crit coftas ucrtcbris
&
ftiis cartilaginibus alli..arc
quod
laneutadamunim&lcdulofacias,primiimomncsdcxtras coftas a finiftrisdifccmes
"conic
ctura ucl a finu fumpta, quo ucna.neruus & artcria coftis cxporrigitur.
dein a fu pcr.ori co,
ftarumk-dc.quclatiorfpilsior^nnkTiorioccurrit.Deinccpsinhuncfcremodilrrr^-l^coftas
nienftfciatmiimpones,utdcxtrxfiniftrisrefpondcantcurans.Promptnenimcrit'finoulas
lius lcdibus poncre,fi camodo mcmorix non cxcidcriiit,qua- ad intcinofccndas coftas itipra
comcmoi-auiimis.bxhaccoftarrifcricprimautriufqjlatcnscoftamfuccartilaginiadpccloris
os adncftcs, &
dcindc fodali pedoris os cum fuis cartilaginibus in fua fcdc
tenaidri porriaes
ac dcinccps primas coftas prima: thoracis ucrtcbrx
trafucrfis proccftibus allioabis.Infupe? fe'
cundas coftas ftur comittcs ucrtcbrx, &
poftmodfi ipfarfi carnlaginibus, at|ita feriatim om,
nes.-oblcnias intcnm,ut illas coftas totointcruallo prorfus
dchifccrc finas,qucantc fcdioncm
cartilaginibus iiiuiccm dircmpta: fucrat. Nunc humcros
fpiftiori filo fcapulis ncftes dc.nde &
tcnuiorihloclauiculaslummishumcris,nioxfcapulascoftis,&clauiculaspcclorisoffi.Qi.ium
tamcn humcros fcapulis aduincics,cxpendcndri cft, quo nam fitu
manus collocadas duxcris
Hic cnim multu rcfcrt,quomodo fcapulx finuicaput iuimcri c5mittaiur.
in quo cti.a conncxu
cartilagoneutiquam pra:tcrcundacft,cuiusauxiliofcapulx finus
intcrdSadauacmr atcpita
etia cartilagincs maxillaru & clauicularS articulis pcculiarcs iio neglcfe fuis articulis ncflen,
tur.Ca:tcrucubiuoflahumerouincicdanofunt,priulquamextrenia manus totafucritncxa
radius itaq; fupra infracp ulnx cft colligadus. dcindc fi brachialis
ofli difiuiic-fa^fuisi^; lioamcn
tislibcrafunt,cainuiccmfuntcomittcnda,aliasautefuorumligamcntorriinteruentuabunde
coiitinetui% Infcriori ipforu ledi prinium pollicis os,& quatuor
poftbrachialis ofl^a, ac dcinde
his digitoru ofla,una cumfcfamiiiis ofliculis adneclcs.
Poftrcmo autcbrachialcradio iunocs,
&dcindculiiamhumcro. Atcpubiidinutraqpmanuprxftituerit.fummasmanus
bacutoiHi
alligabis,qucmualideorbiinfixi;inftarfalcis,autaliterextruendiidixi. Ereaisnuncoflibus,
&cx ofle V refcrciiii,& auditus organi olTiculis,ac afperx artcrix, aunumqj& palpcbrar5
car
tilaoinibus,&unouccordiscpcartilaginibus,monilclicebitconfingcrc,hisomnibuscatcnu,
lx,aut cxiccato cruris aut manus ncruo adnexis. Hinc liquct,quam leui
negocio humani
corporis olTa^oppido quam mcdico exoptada,parari queaiit;quo in opere nihil
ipfo concxu,
nonaggrcdicnti,difficilius iiidcbiiur. quitamcn mihi primumcxpericnti fatis
pulchrc fuc'
cenit,excmploabillisfumpto,quosclifraflasfcutcllas& lapidcoscacaboscopinocreiiitcrdu
iiidcram.Coclioiiisautemrationc,cmollicdiinmcdicinauisdocucrat. Lutelia nanqsobbclli
tumukusLouaniurcucrfus,atq!unacum G E MMA P H R Y s I o, xquccelcbriMcdico
acpaucifl[ImisconfercndolVIathcmatico,offiumuidciidorunomincadcum locii quo maona
ftudioforum comoditatcomiies ultinio afFcdi Ripplicio in publica uia rufticis proponi
folcnr,
obambulas,iii ciufmodi incidiafliccati; cadaucr,qualc latronis crat, quod Galcnus
fc fpccTaflt
LikU-^J.
commemorat.VtieniiiThocaucscarnclibcrarat,itafaneilludquoq!ipiascmundaflcconi]cio, wimjlljjia.
quiahomoillc anteannuftrainincduntaxatobuftus,&quafitoftus,paloq!alligatus,itafuauc
elcam auibus exhibucral,ut nuda undicp cnriit ofla,cacp folis ligamentis hxrcrct,inufculoruin
cxortibus & inlcrtioiiibus duntaxatafll:ruatis . quod infufpenfis nunquam ufu ucnit, quum
prxtcr oculos (& fi uulgus aliter arbitrctur) uolucres nihil ob cutis craflitiem dilaii ict.ac pro-
iiide iiitegra in his cutc,ofla intus carie afficiuniur,prorfusq!
ad difciplinain funt iiuitilia. Aflic
catumitacp&nullacxpartehiiinidumlordidumuccorpiisintucns, haudquaqiiiifpcratainac
fubiiidcc.xpetiiamihi occafioncprxtermifi.qiiinimoGcmmxbencficio palumcofccndcns,

O 3 femur
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
femiir a coxendicis oflc diuulfi. trahcnti^mihi.uni
cum brachiis ac manibus/capulx quoC?
patclla utraqj.una cum pcdc altcro. t^uu
&
fubfcculc fun t. decr.« tamcn alterius raanus digiti,
clam rcpctitis uicibus domum
iTacf crura &
brachiaCrcliclo cS totius corporis trunco.capite)
cxcludt
dctuKlTcm, utthoracequi catenaaltefirmabaturnancifccrer.cxtraciiutatcmeuelpcn
palTus fum : tanto^p ob tmendorum offium defidcno &
ftudio ardcbam.ut media noflc in iLa
corporummultitudinequodexpetcbadiucllereno horrucrim.haudmcdiocrilaboreacindu
dcfcrcs.tn fecretiori loco
flna/mc arbitris.palum cofccndcns. Vcra dctrada ofla procul illinc
ciuitatis porta domQ dciuli.Porro quu
ligamenia re.an
condidi.fruftatimcf altcra dicper alia
illa fcructc aquacmoUirc coa^tus
dcrc cccpiflem, nihil ob egrcgia corum durici? promoui, ac
cmudatis illud icci etoa
£im : uiq; uoii compos rcddcrcr, omnia ofli tand£ tacitc ita coxi, illisqp
£xiruxi,quod Louani] apudlongcamicifsimummihi G I s B K R T V
M c A R B o N E H.
piiero ftudioru commilitone
infianc ac uario difciplinar5 gcncrcmftruciruiicdicri,meum9 a
allc?uatur. Atqrid fcelcion adei prxpropereparaui,&: manu acpedcm,duasq) paicllas no mi-
non laborc & induftriaaliundc conquifiui, ut omnibus perfualcrim id mc
Lutctia aducxille,
poftmodu adco
quo omnc fubrcpiori-i offium fufpicione delerem.quamuis cius urbis Prxtor
gauderet:ac ip c no uuL
mcdicinx candidatorii ftudijs fauit, ut quoduis corpus a fe impetrari
Sariter Anaiomcs cognitione afficereiur, m^hicp illic
Anatomcn adminiftranii Icdulo altarct.
Ouum iaitur primum lenianiibiis nobis adco proinple
negociu fucceflcrii^quid nunc fiiturii
prxicr iubiungm
exiftimandum,poftquam coponendi quoq) raiioncm aliis dcfcriplimusA
plurimis Acadcmiis,ucl noftra opcra, fcclcta uifuiiturf Vcrum iion ho.
das nunc tabulas, iii

minisfolumona,fed,ucIGaleninomine,fimix&canum,acAriftoieIisetiamgranaauiuiiipi-
fciuniq; &
rcpiilium inuiccm connexa, aut filtcm difiuiiaa
apudmedicinx &
naturalis philo
aiv
fophix ftudiofum cfle oporicrci. Nifi forie hanc philofophix partc adnos mhil pcrnncrc
ciira Anatomcn imponercmorta
bitrcmur,fatisqi cfle nobis pcrfuadcamus, finofais fyrupis,
libusj&loculosopplcrepofsimus.

DE OSSIFM NVMERO. C^V. LX.


A R V M dubito plerofq; alicub[a mc ofliium quoi$ numcru defidcratu.
ros;quibusnuIlum aliudconfiIiudariuclim,quam,utexfinguIishuiusli
briCapitibusiIiripctant.proIixiuscnimefl«,hicoiiiniarcceIerc.Quauis
netaniillunilaboris fubtcrfugiflcuidcar,noncnumeraiisappcndicibus
.S^oflibusiiaurinproueaiorisxtatishoniinibusfehabcni,coftiluiis,ad
huiiCmodumearcccnfcrcnihilinipcdict.Caluarixoflauigintifunt,o(fio
capitis,&.' maxillx fuperioris duodccim : ita
tamcn,ut iugalja pri-
,r.=»~^^«^r. quidem
uatim 116 ciiumerentur, quum quorundam illorum uigiiiii offium parics fcu fcdcs tantu fint,
quatuor funt,duo fcilicct ad fingu
propriafe circGfcriptioncdcftiiuaniur. audiius organioffia
V rcfcrcntis ofiicula iuiit
las aures. dcnics funi triginta duo.maxillx infcrioris osunicum.offis
quatuor.coltx ut.
fcre undccim. Vertebrx uiginii quatuor. facri offis offafcx.coccygisautcm
siiitiquamor.Pc(5torisoflistriaiiumerauimiisofla,aIiisaut£fcptcnarcccnlcntur.icdagcliac
& uifum tibi fucni. lcapulx clux: to
enumeraiionc tria taiiium fi nn alias ex mo arbin-atu, quot
lcilicct
tidem clauiculx. humeriduo. uliix dux. radii duo. brachiali&offafedecim, utriuiq)
&
manus odo. ofto ilem poftbrachialis ofla^inutraquc manu
quaiuor.digitorum oija trigiiitat
quindccim.fefamiiia offlcula in fingulis maiiibus ut minimu iuiit duo,
utriufq) maiius iiimirfi
decim acpromdeiamuiginl.quaworilla inmaiiibusrecenfeamus. Offafacn onis latcnbus
commiffa,duo.fcmoraduo.duotibiarriofla.fibulxdux.duxpatellx.duxcalccs.ialiduo.na
uicularia olTa duo.tarfi offa oflo,in utroq;
pedequatuor.decempedii offa,in uiro(| pcdc quin
quc.uiainti odo digitorum pedis ofla, cuiufcj nimirum pcdis quaiuordccim. pedis Iclamina
nonnulla fini proriuscartilaginea. Ac
ofsicula fimilitcr atcpin manibus uiginti quatuor,qu,auis
proindefihxcon'ainunumiiumcrrirci)cics,uniuerfacruni(fircaeaddo)trcccia&quatuor.
quibus fi pedoris offa quatuor adhuc adi) ci uelles, &
maxillx infcrioris duo ofla ftatucrcs ci.

fcnt irecenia & fcpiem. Verum fi omncs appendiccs (quu offa fint propriacirculcri.
priuaiim
pucris termiiiata) cnumerare lubeat, facile dicflum nuper
numeru fcnicl, ac rurlus di
ptioiic in
midioduplic,ircs.quodueIhinccolligcs.fiuertebras,fcmora,tibixoffa,aiqueal.aqtixmultis
appcndicibusdonantur,inniemori.^rcuocaueris.Rurfusfioffauiinpucrisuifuiiiurlubc^uxe

ris
Di1boniquant2ofsiumacoruumcumuIabis^quumomiiesucricbrx,autinbusautduo-
generis rchqua ; adco ut cuiq?
bus conftciit ofllbus: & ofla qux facro coaraanlur,iribus, idq?
fuo arbitratu ofsium mimerum confingcre fit
imegrum,
HVHA
,

,^(5 ANDREAE VESALII CRVXELLENSIS


CHARACTERVM, QVI TRIBVS VNIVER-
SVM SCE1.ETON EXPRIHBNTIBVS
FIGV-
ris adhibcntur, Indcx.

TR I B VS prxccdcntibi,sfiy^uris(:qudsintcgrasnuncuparcfok^^^
iunturcharaactcs.<luanquafiquis,llammaUcuipcc,,Uaristantun,fi,crit,cxnun,cropro,npd
Indiccfubijcia,quopot,fi,„u,m ,nfi,tu, oJi„t^
obfruabitur, qucmfinguUs ch.traSlcribus tnodo
in

quib,K totofcrmonis contcxtupra:clpuc


nominafimpUcitcr afcribcrc:prim,',m ca coUocaturus,
Latina probatioribns rcccpta autorihus, id§i ,ta ut
utor-dcin Grceca, mox (fiqua: aUafint )
ordohic,,imf,.',nd-,h.ibcat.HisfucccdAHcbra:.t,ficd&'tUf,acxpartcadh,,c^rabicacx
mcdiciinihii:p timiUaris amict Lct
Hcbraro ^iiicena: intcrprctc propcmodum omnia, infig-nis
Ztri Hcbra:i dc Frigcis(cum quo in
^uiccnna ucrfiarifoko)opcra dcfumpt.-,.^tp iUisno^
Latinas litcras fubiungcndas duxi,quidhoriimpkraquc in ^rabim Ubris Lati
minibm idco
proindc ctia mcritopofiha:c hcu habcbuntaUa in Latinis
^ra^
nitatc donatis occurranf.ac
ijs qua: infcholafiicis(ut dicigaudct)
doaor,b„s, no
bu n iutcrprctibus pafiim obuia,fiiimdcum
,ncdicorum Uhris kguntur, nonininnsfiancqu.vn noinina Latimsrc^
(lr.c^i a:tatis manuaUum
cxpcndcnda. Os itaquc Gra:cis nominatur hUu, Latinis ucro os .
Hc^
ccpta auto .-ibusficdulo
Ca:tcr,i,nofi,umno^
br.risautcm -yy Ae^em. C.trtilagoautcmxMcos,::,^^-miV,baficcch,ifiim.
lis«ln^,,Liyx.v,
minaopportmia,,Jftcabinturdcapitisofi,b„.s,ficucali,aria,qu,sGra:cisdicit„r

UJIU, <r«.?.V. C.di,a,ccrcbrigalc.t, atquc ita nounulU totam capitis ofiminfcdcmuocant


Li,,,,
ccrcbr,,mainpkxai,tcin,oao§ofiib,,scforinatam.aliquii,cr6camd,intaxat,qua:cr,n,b„sor^
-^iJi^m®- nuncupatur .r,x£\r. Tr^ thcck
hamo.th , r.-.ian '^*<='
si<pA«
natur. cuius circulus CT
dcrathhamoach.thccacroIlacapitis,tcflacap,tis,Qrfic„tcllac.tpitis,afio.tn.
committunti,r,gcncratim uocantur ixcpai, ^-.^^ JccUwiiiu
Suturce, quibus capitisofainuiccm
fcnaii,dirczan,adorcn,coii,ploJa.
chaficthij.arc„.tlis,fiuf„rap„ppis.
3 Sutura coronalis, ..,t„;uA..-Vhzi^ hacbMij,^^Tm
Gr,ecor,7,naiuficulumArcfircsfiuti,ra,K«,.liMis,Gnjabfii,n,Iifudi„c H.AcjMs. ^-.'v^i? lain^
B 2,3
dii.la,idc,hypfiU,fiuti,rapror.v.
cap,t,s long,fi,d,ncm
C Saeittalts futura , i&oKio^", / . Inflar tcli,„cri,,ai,t uirga:ficc„dum
5
prorcpcnsfiutura..^-ST,chccij,---r,-.-wfccfid.j.ncruaUs,idq;pot,fi,imm„bih.c^

titur-.qui locts cfiam zcudcch, id<f iinprimis Mejua: uoc.ttur.


cxpri,nci,scumfii,acSiugcuoc.itur ,f„ti,ra:Jqua,iia^
P X 3 Hci:ccompaaoi,tra:fiutura:im.tg,ncmnon
tcmporalcs,fqu.tii,arfir,ncs b-qV? chclaphijm.
rum inodo inuiccm cBmifa: ,M-mMJH^ «S"™^'". .

nomimbus . c,i,uf
corticalcs,incndofia: . Rcliqua: autcm caluaria-fi,t„ra:propr,js dcjlituuntur
modii,croillcefitnt,noncfiq„6dhkprolixi„sdcn„6rcpcfain.
l.^.y,.^T&,«tiv,t«!.fii,nfqutb„sJy,icipt
c, z 3 Hocos„ndc,imJ„oconi„gc,ucrficisofa„ocaf„r,ifc,n§,
' arcualia:quanqm alijtta
aiV hc^cm hachodchod.ncrualia,paria,
tis offt ,iunci,pant„r.y;r,VT.
noininc nonnulUs tcmpornm ofa dicttntur ofia rat,on,s.
ralia nuncupcnt ofja.partcfali.t, quo
.

fc„ coQit.ttionis.
hcxcm ha„tczzcch,coron.tlc,ospuppts CA>
^t,i,3 Fronfis os k.^^u q„ibi,fdamfincipitis.TSWHV
,

pitis,os inucrec„ndum,osfcnfi„s coininunis.


l.tude os,pyxis os,osprorce, os inciiio
y^,3 Occipifisfieu occipuij o.,i.V,h-,-,>-n cyy hczcm b.thorcph.
ricc.Suntq„icrb.tfillarc(:qu6dm.tg„amcapitisportioncmcofiifi,at),tu„cupcnt,cf,ainfiidno^

mcncuncifirmiofiipriu.ttimindituiiifiicrif.
f.^-mA«ja aliqui efiam Mh{M, lapide.i,
J^Z 3 Idos cumfiuo p.tri, tcmporum ofia, x5o«?^(,,>«e«-Jp,«fHc .

hazztmoth h.taunijm. auriketiainfiidnoim duo^


lapidofi.^,yysTj>ciZ<:d.thi,n,^-.^vsi(r. Tm-t'J!
organi confiriiaioncm ingredicntibns , (3- inficamno
bmofiiculis accomiiiod.tri pofiit auditus
nofat ,„c„d„
,' ciifecundafigura ci,b,tis inmtttur ,qiCr> cxprcfiis . Quandoqiiidem qs of?ici,li,m
* ;;cro td qiiod inalleolo autfimoris coniparanms . Quum ttaq^
autmolari dcnt, apmilatum, ofit

fierinf incognita,non niirnm c/{ ,lla cfidnomiiiibus


ca of?,culaprifcis ^nafonies profforib„s
d„ra,ar„ialia dict^fiir.
Caterti tempori, ofia qiiibiijdam ty„ipar,1,mendofa,parictalia,
dcflitni.
^vAcjMi.y^cc^pijMs, B:hm{Ms, ^aJktpoi-.
i i Intemporis ofc procefisjlyU acusuc 'imagincm rcfircns ,
c.tlaini,i„m,fiagittak,clauak,actialc.
calcar capitis.vSt\ -\nM chcmo marhczx.os
. ,

DE HV:!ANr CORPORIS FABRICR LIBHR I. ,^7


^i,z,3 '^^'np°risol?isproccJ]7ti,nbirispapill:trefrcs,v.ccs.iM!,m.^^^^^^^

£ Os amco comparaaim,af,,ciM!, Galcno yr^t-M <s^,s'i''t' i^ie (^tiamfipalatummx contin(,Jt\


"rci1fcribitur,7r,!.it,o,>^cv.Cuucifrmcpalatios,bafilLirc,quanu^

°'''rfsXX\-i^^-A>nofcauhamoach.Baxillare,paxtllum,oscolatorij,oscribratu^
'
quam cr ita talum quoquc uoccnt. „ z Sedcs caluarict,quam lapidofam dicimus
U CmcifirmisoPsproccfm,ucl}crtilionualisaPmilati.^,^yciJlS,^^^^^^
Fi,i, 3 ^'^cfdcsjimulcumfra coniugcin altcro latcrc, uocaturofa iu^alia.
(^«««.^^j,»^^; ^^^^^*
TKn TWvh^t^iMothhaxo^h.Oftparis^paria^qucenominaillictiamtcmporuafrcributo&l
bus,anfa;o[Siumtcmporum,arcualiaolfa. '
Supcrioris maxiUa: duodccim opbus nullum infcripfimui ch.traacrcm,
quodpriuatis dcflituan
tur nominibus,quanquam intcrimfptum narmm,nonnuUis
cri[la; os nuncupctur.
Ca:tcrumll,pa
rwrmaxilladiciturybv,,mandMa.y,.^yn^j,^nh.,lcchihahcl,oi.qua:n
G. "^^'^'-^"'trib.f^urisnotat^accSmodatiir^qudHalyabatisintcrprcspriuatimF.wcl^uoca^
i->^''t<^s,M'urdy,:,.,,^^fcin.,i/m,plurimumin
mcdij,antcriorcs§i,incifor,j uocatur. .^^u,, Ji^,;^,,,
(^^'^:,y^^o,<r;m.r,forij,quatcr,j.
a^^^Tcn ha
mcchatcchim quadrupli. Vcru duo mcd,j,priu.uim dualcs illis
appdlatur. Qui utrinq^nafmis
froximuscJl,c.,nimt6 uocatur,futji ita titriufqs maxill.c dtto canini . UmjiJ^y.,,,.
rf.y.Ja Q-^a4
chclattipn attt mct.,lchoth.mordcntcs,hos qutda 'qttoqs riforios uocaucrttnt. quinq/autcm utrin-
qitctnfcqt,ctcs,moUrcs appclLtntttr. ixvAWtu,y;i.,p„. molarcs,m.,xiIL-trcs,
p.txillarcs, Ciccro Gc
ttuinos,quo nomincalij cos appcUant,q,ti pojl
pubcrtatcmfr,;
crcfcunt,ac Grarcis «^50«.%«,
«Tift, Hiycm uocantttr : noftris dcntcsfcnfis
, ac fapicntia:, dcin cayfclcs. naqhttid nc^
Sttc^idi,,t.in^cd,aIh<,Itn.Molarcsucr6,Hcbra-is dictintttrrc.-^y^tochanoh.
HzOsy rcfrcns. <;»«</i;f,i.J.,A«,y!W.Aar,.</l8c/!W,w{ar5»V!,, ?^jv^t,j„(,. os y attt A im.iqincm cxprimcns.
•«tcV W "ISWV VSV hezcm Ih.tmiattt Limdtj .
Lingu.v os,guttt,ris os,os
Iattdc,os morfts ^d.,m
^uiccnna-Intcrprcs Capttc dc Gttttttrc h.tbcf.^Ifrc os bahh qttattior latcra,duo tnfritts]
ciiiofupcrtiis,quod non obiter>^natomcs fitdiofo obfcruandtim ucnif.
I,K, L,M,o-N His ch.,n,acribtis,in tribtisfguris friconfficiiis dorfttm notatur,quod /«/^,V
^mnk,mr'y,ffiti.i,tcrgtl,ho,nittiscarina,K^'ysJcidmni,,tcttp.,tt1,mtt

'^''^''!.^yf>'f^chtiItotb.Vcrticitlis,opb,isJiifi,quccinpoficriorifcdcactttu
SHStfSx, Siminea, adjenafccmfcnafcm uocatttr. Cartcrtim ab I ad K indicttur ccrtiix .
^f.i^^^®.,
ttiybi, coUttm .y,',^',n',t<',Y <:ttiorucI^h.irron.Tcnonath!as,qtiodnomcn.,Iijfeptim.-c ceruicis
vertebr^ duntaxat tribttttnt .
PorrSdK adL ttcrtcbr.f injjgniuntur thoracis Ji^ccK®-
, ali^

qiiMidocr ''ir-v,iiimct,iaov-pcaoris,ii,tcrd,tmdorfifimpIiciter..^,^X\chaze.iiitcrfcapil,j.J^ '

adMttcrtebra; lumborum . ic-cfCs^fO-.-lotSvrcittm .


q,i-^^ mothnaim. alchatin . ^b Mad
Nosfacrupropo,iit,tr.Wicv.-nKctTij.L,ttim,r,y^,«^^-,.r^^^^
niit,clatm, ala^qas, a^it,abhans, abhau,tictttla,ofim,u,ofanit,quce
nomina coccygi op ab alijs
aJfcribiitttr.Ninfcribitur coccyx os. WKV^.oanMutv^c^^cnviyicy
nyjj ha.izc.cauda: os,alhofos, .

dcin rcliqua,quce opfacro cx quorundam intcrprretumfentaitia trihttimiis nomina


O x,z, 3 VeBorisos.^^^n^j.quonominc nonnulli fttperiorcm opspartcm appcllant,
infriorcmtiinc
^"^''smtnci,pantes.p.,X\r^.^<S}bczcmhchacc.thor.-tx,aJfcr,coflos,fcttt,t,ncordis.
P ».1.3 Mucron.,tapcBoriscartiUqo,enficoparata.p,fmcAk, ciififirmts. am-i^^-QCyy hczeiedcli;
rachatich ^i.yys.ghcroni, •yy.xb^ alchan^ri, qttibiis nominibits uniucrfim pcaoris os don.itur.
MaK^ra,iatuci,fifiidis,cuItralis,epi^lott.-tliscartiL,^o,fctitu,cIypeiisorisfo,nachi,,,tediiim
fircuLt infrioris. i,2,3,er ca:t. ttfquc ad ix.In tribiisfgtiris duodccim thoracis
cojlcc tam
iterce ac lej^itimce, qttdm nothcefjuriactic indicantur .7^11/5«. n"i}?^y zclahoth.
Qj. 3 ClauicuIar.UhSJli! clattes,iti^itla,ftnt qtiicrhas httmeros appcllaritnt. r:iofcech?.FurcuIa;
.

autpriu.ttimfi,rctiIa:infiriores,q„asabhumiIioripcaorisopsJcdc,itadifiin^,iitnt.
3 Sc.ipula. Si,i®;ii,^a-Accli«X-mvimf,,7,f.xr«. Scapula, Latinis plcrttnqitc eti.tm hitmerits ntincttpct
tur,JcoptuIumopcrtum,Jcoptu!a. rcQ chathcph.Sp.,ttiIa,clypetis
ziT fctttttm pcaoris. Ca-tc^
A. rtmKintribtisfigttris,Ji,periorfcapitIa:i,,f^niturproccJfits,quci,tJtti,tiii,imhumerumfreiioca
>n!is,i^i,uoi,,aliquddo aitt Hippocr.,tiTiKf,^„;„lsioy, Galeno etid.
«siccmHJlk A'&«.a^ts-in
agrafiich.trtom^-^r^ytT.-^ripihahorctth.Ros^rumporcinum^captttafcapulce.alachantm,,,,.,,!.^
char,a!gorab,defrudu. 'Proccfjtis aiitemfiapula: intcrio r iifrior uc ,in prim.ifigiira
^ indica
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
tus <}icilurh''<'S'i'^"''0' Gakno interdum iis^x:i!ieiMs,(nyiimJlk-^~^nchorieJormts,C literarcfi

S 1,1,3 Humerus,feiiirachijos,£,i«xmy3rad)iii,jiint(luibustdnauocetur.y')^^^

"Ijji hazad. Varuum brachium, adiutortum hrachij,canna brachij,afeth.


X^V Totah'ecfedes,cubitusnitcupatur.7rSi(yf,<!'>^?''«>^^V®'- Cubitus,uha,<lua-nominactiainJi

op tribuiltur ^ni.j, ::andin, p-,>^, reroha,^-.-\'raV Tysp^etchamudim.K^Jaid,


riorihuiusfedis .

ajeid,alf-thad. Xi.,%,-i Superiiis iti cubito os,radius nobis afpcUatS.Uigw-y^-,hsnr\-aif


hamudhaelion. Focile minus brachij,canna,artmdo minor
brachij.

y 1,1,3 Cubiti infirioris os,uhta nobis didum , eifdcinip ctim


toto cubito tiocibus donatttm . mixi^hxioi!.

^^^.^.^^y.^..gyhaimidhatachthon.Focilcmaiusbrachij,catta,acarMomaiorctin^^
iyy.mx,Latinariiq^ui
V- Htiius proccfUvinfccudainjlgnitum Grtecintincupanti,\iK(mi,,Kignvii,
inf;^nitus,acJlyh1refi!rens,sv>s{Ms.
|. dam Gibbcrii.^dditamciitnnecatU.Vrocefusaute |
rL, Z t, Brachiale. «»?7n.i. Vahnafiibtifd.m. rafegh.RaJcha,rafeta,a[cam,oprafete.
permttltispahna,peSiusmamis,pe^lc.
r 1,1 Voflbrachiak. ,,t«wsOT»|;,w'a?s»F'=J9©-.'<T8t,><Vi«i'- -,,n

j^2p-\0Ta
ntafrechchaphh.nad.aljelanuat. A,A 1,2,3 Digiti. M^lvl^t. nvayw hczbahoth.
iitrin^i titm c/l,in tres uelutifcdcsQctflcontinuiifit^
© ip 1. 3 OJ?afacri ops lateribus commiJ?a,cjuorii
acprima qiiidc 0 infqnitur ^ilium os ntincupata. Xxyiva,).
0' d dtlfeRionisprofiJforibus diflittdti,
h.ichcfcl.^lharta,anch'C,iittcrdii hibare. Secilda fcdcs media^j^acwiitji
Ug^-cy^ hexem
'atiit7,coxendicis os ntiitcupattir. ij^.V- \-rrX,rf
bc^cm haiarcch,coxa: os,qttibiis nomiitibiis
totuos ctia uocattir.^Ithauorat,pixis os,f:moris os,
fcdualdepcrpcram.Tertiafe^
plcrify
pcSlinis. g'^bchaherua,
des,anteriorip,ac g infqnita,ptibis osuocata c/l. «"&t, r\'<',yn-'i.^

hcIhatia.Venispudibuttdihfcnellratumos^quodetiaillifimorisosJtibindcappcllitat.
nJvb^
ycruuitiuerfumos Hcbra:is dicitur n^-^ynSjmTavS? haxatnothghauhahcriia.
.,1,3 Coalitus ptibis opa,ucrtimpriuatim
.
cartiUqo hlc inf^nitur,eorii opti uitioiu intcruenicns.
yvn^f&p-^^^f^^d^haiarcch. Os coxa:,coxa,agis,ancha: os.
A.1,1,3 Fcinur,fcufmorisos,fimen. msv.
1 1,1,3 Fxterior'fiitarisprocepis,qttirotator,<0'natisfircniictipattir,-if,i,xiuTiilAyx;,yXts-Tis.M
inaior. Miitor uero intcriar^fccpis, " infgititur,
v- graitatii tcfiictilorii,tbaruca,trachametra
os,genu rotula.
Sij2j3 p.if c//<r.^i;A;i,l^//vA;t,f"i/A(t<:sit,TOV;t»,<is>.)c©-.«'«)'»''»^'''f- MoIa,fcutiJSrme na^s^tiin
haynaiitmaghenhaharcuba.OctiItisgcitu,poIus,adaican,raJga,alrafafi,arcsfitu.
U-O^wr:'
U,2,i,i,3 Ha:cparsu.:iuerfaCcIfo Crusnt1ctipatur,quanfGaIeno
«Ut dicitur,quicquiddcoxedicis

oJfi,ipfs'uci:miinibus,adcxtrcini1tifpdigitari7pedispcrtittet:fimtirnimit-tt,tibia,<srpcsipfc^

jSlaminatur t^acpfccus pars hcecncrl, interfepta,tibia. Lm/^H. ^•^^pfcoch.quibus nominib.hu


itis qtioffcdisgrandius
cxterius^ os obtiifi cfl,quod tibia: asfircnilctipaiittis. vALvmot/,
$ 1,1,3
tcrdtim ai-nm'.t„i<:!i appcllatii, Vvwnii? chaitehagadoI.FociIcmaius,zy artindo,cr cannamtt
domcfiica cruris. Ca:tcru cxtcritisgracilitisqs os iitfqititii,acfibula nobis di<flu,appcl
4 1,1,3 ior,feu
lattir -Tiipm-if^xlanuicy. Swra.VJ^nmv chanc
hachato.Focile minus,cana,ct artido minar crtiris,

el>,)( 1,1,3 M^lkoli,(!q,\i^x,-m'i(i:, latinoriiaut nijntillis malhali appcUatur,'t:r.^;in-'V&^


Claiiicula:,cattilla:,cahabin.^c <p qtiideintcrio
fcte chezz^uoth haboletim mifceitc hachanim .

reinindicatiit.dIcaIii,yjiUtecxteriore. Sl,i,i,3 Taltis,xsfxyxfss,xsfi&',Latittis Iitterpre

tibus qtitbtifda parii rcdemallealus appcllattir,JSrtaps htic qttoruitdd no ^natomicoriifeti


tentiaduBis,quiihji<r,fi^xiimallcii,ncutro atitgenercm<Ttt,v^ixtaIospotitisfgnificarccotcndutt

Bali/la: os,cauilla,chahab,alfochi.h-at:>X\b^<:harful, o-^p-\y haarcchom.


ai,3 Calx.^^Slivx^lixxwi&.Calcis os. aipy haacheu.'.^Irip,calcarpedis.

b 1,1 Os cymbdfcaphaiiitie refires,<TLx<p<,iJl^s. Natiictilarc, nauiforme. nTO9 WSOSwn^^SiltsySJ ^


hafcaue,atitfcphinachotcna. c,c 1,1,3 Ha:c pcdis pars quattior cjformata <pbus,nobis tar
fiis, iit cr Gr.ecis,firi: ntlcttpatur. jd"i rafegh. Rafcta pedis, CT ap rafeta: pedis. Tria aute
y^KM{M <jttibufddappc!ldttir.extimuuero acgnotatt1,uoca
d,c,f. itttcriontd,e,fiitfignita,priuatim
mtisosctibt1tepramuerefh-h.Uv?oa,rts,mK<}t^o^cp<,ii.Ctibifrine,quadnttt1.-,^^^
g.
he::cin nipirat. Grandinofum,nerdi. h,h 1,1,3 ¥Mi,.plaitta,pIaituiit,ticfiigiuin crfolum.

^tTtw5s«t,=»"S®-. 'Peaus,<a- pcBcn.^^xr, ^-lOia mafrech hareghel. c^Ifielamect.

i,i 1,1,3 Vedis digiti. kt,i,3 Chara^crckoJJictilanotaturfcJamina.<rH<nciiii<Ai,r»,'^y.'aSrb'n^^^


thcfiamittiath.i^lfcmfcminia:.
L I B R I P R I M I F I N I
ANDREAE
RVXELLENSIS.
1]
VESALII
HVMANI COPPo- DE
& Mt.faJis,uoluntam atquc ^ noftro arb/tratu pcndcuis n.otus nftrun,cnt<s
dcdicatus,acpropcmoJum figurasomncs,pfipropria.-,antc
Capuum
conrcxtum. uti nunc fubj]citiir, (pcflandas
oflcrcns.

/V TR^ESENTIS Li!,rUnitfopr6.
ponaida fcdecim tabuUrnm
fcries , omnibnsfirc Sc^
cnndi hbri Capitibus commnms crit , nccii minus in Li
bri calcc, qtidm hlc modo in fiontc collocari potcfl.
'i''^"n.ccnim<inMiordccim,intcgroscxprimunthomi
ncs,dcbarnm ordinc prima, antcriorcm uiri
ficicm
dclincatam continct , Jccunda latus
ojlcndit. tcrtia,
{•'^''t-^4t'i,ita,fcxta,ficptima,oaana,antcriorcmfil
cicm qnoqi proponnnt, in boc
iUud'uc latus ,pro mufci
lo
^°rum,ciuiindicantur,natnnt^fittumagisrcpofi,tam.
Scx ucrooaauamconfi,jucntcs,po/lcriorcm
corpo^
u rcfirunt, omncs propcmodnm ita
cffigiat^
utquodinprtor, confincnnm cfiinfiubficqucntircfiat,m,ab
tnficrtiottc pcndcat . Dcindcomncs
t^^bula;,tat,ttitccmcongruunt,titnni,pt^antcriorcmficicmcxprimit,aIiafittcccdcrcpo(JIt
to^
jlcriorcm cxhtbcns.Intcgrttm
namf crattcrtia: fub,tt,tgino,tam,,nox qnartam , dcin dccimam
"Wr,-iut,tta,,i,ilhucr6uttdcci,ttam,pofi,,,odttmfxta,,,,abhacdt,odcci,,,am,dci,,ccpsfcpttl
,ium,quafif,crctur dccimatcrtia, cnirurfisfittcccdcrct
oaaua,cr huic dccitnaqttarta Vndc
<^"-''n''°fi'nopportttncficcris,fiiut,^,cl,fcricbasm,tfic,,Iorumtabt,Iasi,ttucaris,

l'^pot'fi,m,,mcxprt,,ta,tt,cxipfiar,,,ncarundc,,tjicharaacr,,mi,,dicib,,silhs,qt,a,,tpcrtyporii
rattottcm Iict,it,proximcappofiitis rcquiras,quo
d Capitum contcxtu non ad qttatuordccim pri.
'"fi^fih,n,t,crt,m&addcci,,ta,,tq,ti,,tazTdcci,,,a,,tfixta,,t,fiqt,a,,dot,ifttmcrit,rcc,,rr^
jculortimtfquoritm tttm ntcntio incidtt,dch„catio„cm
cxficntcntiafpc^cs. Vcrpaucis cn,m Sc^
^""dihbrtCapitibuspccuharcsfigurasfinnipr^pofiturns^.jsni^nirridnntaxat^quorummnfcnU
P'-''''--'t'sfg,irtscogr,,ccxpri,ni,tcqt,it,crttttt.Dc,npri,,,iCapitisfo,,titabcIlaadhibcturIi^a

'''<^''t°rudtficrc,,t,jsofc,tdc,tdispr.ccipt,iapta,^ficc,,,,diCapitisinitioca;pra;po,,c,tturfm
ryuasntttficuhrum copofiitioniintcU,gcnd.v idoncas duxi. Torr6
nonfttffcccrit in una tabnla
ahquct intttcri, ctiantfiiiUum charaacrc
,nujcnlu
i„figniucrim,ficdut uidcas, ubinam qtttfq^ c,„i
"'ff'^ru,cfit,ccu,nbat,pafi„ntibiisuc„itinqt,irc,tdt,s,^pot,p,„,h„fi,caandu6,t,bitotufc
"'d^nduojfcrt^quodfh-ift^ubipcculiaritcruntntufcuhplurcscharaacrcsadhibctur pr^ct
pnc quum cxtra alioru ordine ,naiufic„h charaacrc, Gra^cis
pccuhariittficribttur. QnarcctiS.
qunm illtiin ca tabula infpcxcris,„onpra:tcrcas,,qnin
nnd^pra^ccdcntcm tabtthm ct jcqttcntcin.
t''<^^r's,utdifccr,tas,cttiisqt,cffcaas,,n,tfictthstttctt,,tb.,t,cttiipfi,,bfcr,,atur.^t„onc(l,qnod
prohx„,s t„ tabuhs cxcrccdi rat,o„cmpra-fcr,ba„,,quum qniuispro
fuoptcngcnio ct ^nato
,ncspcritiafcopos,t,tcnd,li„,odu,nfibipr^figcrcqt,cat.
Qu6ducr6ini„tcgrastabulasmt,fcu
^'^'''fKV^^^it^^-i^gi^fii^rim^nccqifittiguUsCapitihtsfiitigttharticitlicii
capottfitmn occ.fiiottcfiau pt,ta,qtt6d iUi fipritiatim
articuUpingcrcntur,dnc,ninc„ift fAna
tomc'P<^it,Ji,,,,opofc„tdifii,tgtti.Nt,ncautcqt,u„to,,t,tiacoha:rc,tt,cuittisobtttiicll,q,,afcdc
quifii ntttficulus rcpcriatur,adc6fia„6,utprorfius opcrarprccium
fi,tfct itttcgras adhttnc modtt„i
tabuhs dcUncari,q,ta„ttt,nttis ctiatnfcorfim articttltfiiffctt
cxprcfii. Infiupcr fiifitttqttlis Captti
busjuosmujcuhs adhibcrc,t,clahqita rationc tttilcfircfcrafim, non hoc ujn
Ihidtofi carttj.
ffiit,qu.tndopra:tcr fu„,ptum ntillus hbor mthiitnpcndcndus crat.Ex his namqs itttccris tabu^
l'^''^ccffari6fit,lptis,p.,rtict,hsfingt,lasarttculosttcficorfii,,,tra,tfci,tdc,,dosdarc,,ton,,taio.'
rts nttln cffct opcra,qttdm cx i.improponcndis
tabtths,„ttnccapttt,nunc brachiu,n,nunc crus aut
thorace, ttt tit uifum cfct,a'ofct,tdcrc, ctficulptorioffirrc.
^dha;c,idc„tfic„tpcr labor Icc%ri
^''''<^'-tcttdisfihjsi,npcndiffct,quumc.tdcmpaginaZ3-,nufcuIorumcffigic,,^cbaraacrtt,ndt
clarationcijcu indiccm,ac dcindc mtificulo nm
dcficriptioncm contincrc ncqttcat.

P P R
. )

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LTBER II. ,7,

PRIMAE MVSCVLORVM T A B V L AE
CHARACTERVM INDEX.
T R S E 2V S tabuld anterioran corporisjicicm magihi expartcnotans, car^
pUstxprimit,dquocutiscum adipc carnea^imembrana ,<:y omnibus infuperjicic
extantibus
neruis,uenis CT arterijs,Jiiju.cJiint,rcfecui.Hanctabulam und
cumfequenti, charaBeribus U-^
heramrelinquerepropofitumerat,quominuaUiscomm4culatafpedarctur.Quimdoquideter^
tiafercprimaefl,quamaddifciplinamparauimus,prafensnamjj(utincc confequens aliquid
)
oculis fbi/cit,quodnon in mufculofis cr quadratis, utfic dicam, hominibus, eruditos
piSores,
fculptorcsqi indies etiampracipucexprimcre obfernamus. enim mcmbranea in tertiar ta^
hule ficie CT ceruice uifuntur,ZTfibra: etiam in mufculis duBa;,pntiits pi^lorcm
, dcfculptore
Cr pldjlem C quorum fludijs quoqj opitulari uifum ejl ) perturbant. Quanquam his Janc nonfat
fit,mufculos in fupcrficie rcpofitos adamupm tcnere,imd pra-tcr oJ?tum accuratipmam cogni-'
tionemfiimma dih^-cntia cuiiijqj miifculimiinus perfpcdum ipfis ejfc debct, qiio fciant, quando
mufciilii alique aiit breuiorc,dut longiorem, aiit protiiberantc ma^is , aut coprejfum dcpiiigcre
dcbeut,hoc axioma perpetuo ob ociilos habcntes,miifculu,dum os mouet,idji(utfic dica)adfuii
uentrcm rctrahit , breuiorcm,muJto^iprominentioremficri,& ddipfius uentris mediu colli^gi,
quum autem c conuerjo miifculus os dimittit,ipfumji osalio a^itur,qudm ab co miifculo duccre^
tur,mufculiuentTem ( cuidiintaxat illi artificcs dnimiim accommoddnt
) prodiici acfiibfidere,
minimutmpprotuberare.Ca^terimqudndoquidemh^c ajfdtim in tnufculoriim defcriptionibus

perflrinqdm,chara8eriitn prafentisfigura- itidiccm d^grcdidr,in qiio uix uUiiin mujculumpri^


u.ttim exprefiiirus Jum,fcdunicum duntdXdt charaflcrffin^qtdis in dltcro Idtere ddhibens, quos
hic obiter fpecldre licet , ajfribdtn . In ficie itaquc nuUiis hic in conjpicuo c/l miifciiliis quod
,

illi tenues ex.iBeiQ-membraticifinciieque etiam obiter adempta cutcfeciis qiidm in prafentia.


,
modo occurrant
<^ Glmdulc qudm pliirima; notafur, quce fub aurium radice ,adpofieriorcm injirioris maxilla-fi
dem repofi'ta;cauitatem hic oppIent,tutceip uaforum difiribiitionipraficiimtur. Siint aiitem ha:
qiias in piieris Inimorii infliixus crebro inoIeflant,ac qua:flrumis (quasxoi^xs Gra^ci appellant
fiibindeitififlaniur.Hacfede, quagIanduIa:reponiintur,etidm citra chdra&ris adminiciiliim,
prdTfciJfa: hic aurisfiiratncn obferuatueflficiUitnum.
B Sinifiri lateris tnufculus,ab infirioritndxiIId,in os u itnajqincm refirens infcrtus.
C Miifulus dpeSloris ofiepronatus,acinos \i litcra Jimile ciimfiio coniiige injertionem tentdlts.
D MufcuIiisgraciUiitius,dfuperiorifcdpuI<c cofid,in osvrcfirctis infertus,acin quarta miifculo
riimfiqiira, l^crV, in quinta autem, Rqt S notatus. Sedes quce utrin^ ad literce D late^
ra uifitiir^cauap cfI,neruos continetfcxtiparisneruorum certhri,interioribus uenis iii^uldri^
hiis^t^drterijs Joporalibus concomitdtos.
F Miifciilus d peiloris oJfeQ' clduiculd,in mamilkrcm occipitij oJ?is procefjum , carnea injcr^
tioite itnplantdtus.

G Vortio efi ttiiifciili ,fcapuIammouetitiiitn feciindi ,cuius efijgietnmonachi in fiiis cucullis imi^
tatifiint. 'Pra:fcntis miifculi aUiidiiihilhic
eflconfpicuum,qudm qiiod clauiciilam , CT Jummi hu^
merifcdemclaiiiculcscontitxaminfcritur,ueriiminnonafiguratotus apparet miifculus, T &
A itifigiiitiis.

H Sedes ha:c iiigulares uenas exteriores tranfmittit,qiiart etiam citra omtiem mujculi difiiiiHtO''
nan,in uiuis duntax.it caua appartt. Veud diitem refeda, CT mucofis quibiifidam metttbranulis
ademptis,ille occurrit muficulus,quem D inf^niui,z^ etiam unus qui dprima thoracis coJla,in
anterioretntrdnfutrforumprocejfiutnctriiicisucrttbrarumfedtminfertus, C in oSlaua mu-^
Jculoriitn tabiild notdtur.

I Clduicula: dnteriorfedts,quie excdrnis occurrit.


K MuJ :uhis brachiiim attoUtns ,cuiiis prittcipiiitn dclduicuIa,fiimmo humero,ttfcaputtefpind e>
ndjcitur,dtqi hic ipfius pdrsJpeSldtur ,dclauicula
CTfiimmo htimtro pronata.
L Miifciilus brachiumptfloriadductns.

M 'Peiloris os excarne apparens,nam mufciilis pt^ori brachium adducens ad ofiis tdtus,priminti

P 2 carneut
1,1 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
carnciis ejp indptt,cr quamuis dtxurfiniflrum neruofo,^ manbramr modo tenuicxortu con^
tinn.it, oh hoc tamen in uiuis iidhuc hominibus
pcBoris osnon prorfusoccultatur.

N axilLi Utitat^partem notans mufculibmchium deorfum uerfus dorfum


fub
dctrahentis , ac

fccjucntitabula F indicandi.

O, O Ha:cdigitorumim.iQ-o,mufcuhaliquotinfertionesindicat,(lniinoaofupcriorcs thoracis co.'

flas infertus infpirationifimuhtur, at^li in oSlaua mufcuhrum tabula F cr F inf^nitur.


P P abdominis obliquc defccndentis , qucmplu
, Pr.cfcns ucro di^itorum cffi^qies,exortus cjl mufculi
charaSlcrihus hic notare non hbuif.clucmadmodum neji re6lo etiam ahdominismiijculo no
riki6
mufculo brachiumpc
tam adhibui,quod prorfus adhucfub obhquorum neruofis
tenuit.ttibus

abdominis hn^itudinem por


aoriadduccnte reconditusfit,utcuncp ctiam tuhcra qua;fecundim
reBaconjficis,re&ahdominismufcuhfvit:qua:fiominuscxtubercnt,obh(luorutendinumtt^

nuit.itibus inhibcnturiqucmadmodum nejs cutis crafities in non admodum obcfis ohjlat, quo
non
minus cadcmJfcBentur.
Q ^nterior cubitumjieclentium mufculus.
R R fub .txilU rcconditur, not.ms diBii.m mufcuh,inttrioris cafitis carnof.mp.trtem,ptcuh.x
ristnufcuhrituextuhcrantcm.

S,S Mufcuhis pofcrior cubitum fltBcntium ,qucmduobus infgniui ch.tra^lcribm ,ncfcdcsiUis


ch.iraHcribm notatas,diucrfos cffemufcuhs quis arbitrarctur.
T Mufcuhs ab injcriorifcapula: cofla enatus ,cubiti§; extcnfionifuhferuicns.

V Superior mifcuhis corum qui radium in pronum a^unt. Ca:tcrum


dextro
quum pra^fcntisf^urcs cuhifo
ctfinijlro latcri V
rum cr m.muum cxtrcm.irum non eadcmfitficics,haudinopportune
ac fibfequcntcs .ihquot chiiraSlcrcs paritcr adhibui.
JC Mu fculus antc indicempoflhrachiahinfcrtus, idj^JleSens.
Y MiifcuhisLitumtendineminfummammanumprodiiccns.Sedcs aiitem qua-utrin^ad huiustett
dmslatusincubitihnqitudtneprotcnditur,nuUo^ich.ira{lereinJlgnitur,Jltxionisfccundiqua
aiordioitOTtimarticuhautortjl,qutmquinta:figtira: 0
indicat.

ab intcrno htimcri tubcrciih principium ducctts , qui rcBo


'Z. In dcxtro cuhito indicatiir mufcuhis
brachi.ihs of?i infertus,hrachiahjlc{lit.
duccns tquiab htimcri ojjc natus,infiriori
a In titroq; cuhito mufctilus notatur ,radium infupinum
radij appcndici implantatur.
,bicornitcndinehrachiaIe extcndcns.
b In utroq; cuhito mufcuhis infinuatur
In iitroqi ciihito indicantiir duo mtifcuh,ex iiha originem duccntcs,quorum unus tendincm bra^
c
chiahs op offcrt poUicem fujlinentiiaktr in binos diJJeSus tcndincs, unum primo poUicis oj?i,

akertimfccundo cr tertio infcrit.


ilcrfus indiccm cuertcntis.
d Infinifra manu hic occurrit tcndo mufctih,poUiccm
e Infiniftra manu jpcSlanttir tcndincs,in
cxtcriorem indicisfedem txporre&.
m.inu notatur tranfucrfum hgamcnttim,in cubiti cxtcrnafcde confpicmim. ucrtim nw
3,4,?,6 Infinifra
mcricharaacrcsfeorfimindicaitt,quotinh.icmanusfuperficiefinusanuhqidiff^cantihus appa
tendiitihus adaptati,in quortim rc
rercpojfunt. Sunt.iiitem omncs qtiatuor radioproprij, iUisCfi
nione numcrum conjfncis.ln dcxtro citbito ctiam 6
jpcaatur,idem quodinfiniflro indicans.
h\finiflram.inufedcsmufcuhindic.tturpoUiccmindiciproximcaddticcntis.Mod6poftfcuU
tahulis intcrdiim
ptuntmfa-g incuria tUpfi,nihil^itUisinfgnitumobfertio,quod(3-inaUjs

C citra incommodum tamen _) tifu ucnit.


abduccns :atf adhuius htus portio tiiis
i In dextra m.tnu mufcuhs polhccm ah indicc phrimiim
,qiii primiim poUicis osflcdcntium cfl prior.
miifcuh uifitur
qiiifub iUo
di Mujctihsparuiim diqitum dca:terisahduccns,adcuius dcxtriim Ufusisfe offert,
idin cxternum Utiis dticens.
maona cx partc occidtattis primS p.trui digitifleait internodium,
inuiris prorepunt. Muhcribus c^
k Ttinicatcftcmacipfitts uaftfcminari.tinuohens,qua: bdc
cum rchquis generationifimuUntihus organis in corporis alto recottduntur.
rtim ha:c uafa
in in^tiinibus rtpltntts,
l ^d fimflri fcjlis l occukatur,notans^UnduUs catiitatcm hic
Ufus
cu
qiia infi;::nis tiena cum arferia criis adif. GUndtihs cnim rcfeais hic m.ignus txiirgtreffinus,
lufmodiininovinumabfccpbusfiericcrnimus.
DE^ HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER
m Mufcuhs dfuhU ofc infimurproccdau, lU ,73
in oaauaftauyl^ notatU6
" f^'j^°^V'ntduo,nufcuh,ci„
buIa Q notaktur:alterucr6fipti,„Us,incadantabula A Micandus ^
l-^bf''nolJcprc,,at,,s,,u,fcuh^^
P^P''b'soPu,nco,,,,,,ifr,,n.c,,at,.s,:,,,fc,,hs,actika,n,,m,c,,ti,,,nrcc\,nd,,s
^
1 f^t,,s,ntcrtibia,n,,,o,,c,,tcs,,,,,fc,d,,s,c,,i,,scarnofafubflantiahicco„rhicitur-
tcndn., .
f'''-'^^"tc,u,iscf,utf,,b,cclor,,,,,im,nufc,,loru,,,i^^^^^^^^^^

^^''''''pri'^<'tmhicfc,,o,,oac,,dit,cl,,c,,,ad,,,odu,„,,c.Jfc^^^

r
^r.fins,,,ufi,,l,.sctfc,,,nal,jsi,,ibiadf,,pcrficic,n rcpoftis
nupcr
2^
d ho „,c,Z^^"

fs^t^raadhucc,.cco,,fPc^^^^^^ r p.,^.Jfy,„,,, ^^i^^^^


^ ^^"'^'^^'''coxa^dicisofiiu^
'"'^^^
r'"''^h,c,,,c,,,Lra,,coobtc^it,,rtc,,dinc,,,,,ficulitibia,,,,,,oucnti,,,nfcy:ti.
Mufi„lus,fi„or,s os u,,i,,crfu,„ ^uoda,„modo
a,„plcacns,tibice^, d„cu,„ odauus.

^ ^"^^''sp^f '''^^^^^^^
pofitum,^ Jl
'''dica,,d,,,n,dcfcc,,dc,.s,pcd,l.fof,poll,cc,,,fini,,c,,tii,,firt,,s.
^

^i;;^";^"''""'-^^^^^ . ^'fiS''ito:„,a.i„,afi.ipcrtioncoc

^ Qji'''''°rdiSitoscxtc,,dc,,tis,,,,,fic,.l,portio,,r''^pcdii„a,,tcrioraattolIM
jufipcnasprcns,
pedcninoucntiu.nnonusccnfictur.

e Extcrior„,.a!lcol„s,ficufib,.la' cxcarnis pars.

if^'f''Mbf'^<^^Porrca,.s,,l,.ifibpcdisi,,firiorarcflcx,,sinpcd,;ospollicc,„Mi,,c,,si^
^«7«^''«"'-«-
fift'onc,,,„,ol,tur,acpcdc,„,,,o,,c,,t,u,,,fipti,msn,,,,,cribit,.r. ^
n Muf,.l,,s,abcxtcrnofi„,or,s
.
capitcpronatus,^pcdc,„ „,o,.c„tium fccuudus.

"^S;::f'^"""'''^
A Mufculus quatuorpcd,s digitorum
tcrtium osflcacns.
^ T;"'-;"'''"'^^''^^!^^^^

PZ;.':^'""'"^^^^^^^^
V Tranfiucrfum \qa„,c„tum dtibia in c.ilccm
pcrtincns.
i Mufculus poUiccn in intcr„,i,n latus aqcns.
;'lf»'-JP^dc,,,,,fc',lus,,otat,,r,pomccma^
''
''s-^PPc,rc,,tadl,..c,fi.btc,,d,,.,b,,s,,,ufi,,lij,,at,.or
d^itos^xtcdcntis^ac « „oL"
ncs „,d,cc„,,,„cdiu,„ anukrcm i„ cxtcruum latus abduccntcs.

P 3 SECVNDA
.

DE HVHANI CORPORIS FAI5RICA LIBER II. , 17}

SECVNDAE MVSCVLORVM T A B V L AE
CHARACTERVM INDEX.
S E C y ND<^ tabulaprmie,p6dadfcBionan[pcclctt,omninocorrcfliondct,ct
in latus ucrft cofdem cum illa commonflrat mufculos, und cum opumfidibus injupcrficicpromi
ncntibus, ac utfic dicam,cxcarnibus. Qmm itaij} harc fj^c^atufiit di^qnipma,pari cum f^a:cc^
dcntc modofiinqulos mvficulos uno chaniSlcrc annotabo.Facics ita^i propcmodum uniucrfa,i^
caput quo^;, quum paulo minus toto of?cum fit,litcris nifiipaucifiimis in huc modum infiignientur.
^ Tcmporalis muficulus. Quicquidfupmfcmicircuhim hunc fio tcmporalis mufiuliprimus cxor^
tus circunficribitur,confifit,prorfus cxcarnc cfl:nifi'hic fortaps accuratc nimiumfiingula ani-'
maducrtcns,fiontis os fccundum naturam non cxcarne cfic,ucrum tcnui muficulofa compa^e ob^
duci,cidditum uclis,ijuamfimu! cunifiontis cutc tota^; aico carnofia mcmbrctnarcfccuimus.

B Os iugak.Foramcn illud ad o_fis huius terminumficfc ojficrcns, auditorius cfi mcatus.


C Muficulus d mandcndo tt«M-«T»;,cr manforius nuncupatus.
D M.ujcidiii buccarum motibiii fubfieruicns,ac cx una maxilla in alteram pronatus.

F Mufculusfiiniflcr ab infiriorimaxilla in os v imagincm refircns produ^iis.


F MujcuIusipcclorisof?cinos v rcjerensinfertiis.

G Mufculusfinificr,dfiuperioripccloris oJ?is fedcprincipium diiccns,^ in humiliorcm cartilaqi

nisficutiimagincm rcprejcntantis rcqioncm infcrtiis.Js enim fiumfiubmuficuloF infi^nito lati^


tct,non prorfm in latcrc confpc^umfiigit.

/7^ H Muficulus d fiperiorificapulc- cofla ados v ima^inifimilc propcrans,qui ablato adipc cr iuini
H
lari cxtcrna hinc diligcntcr cxefla,iuxta humilim ejl confpicuiii.Deindcfiupcriiis indi M
cat etiamglanduldsadaurisradicemrcpofitas.
I A
pcRoris ojjc^ claniciila principiumfiumens mufculus,ct in mamillarem tcmporis ofispro^
cefjiim infiertus.

K,L Muficulusficapulam mouentium fccuudus . ac K


(luidcm notatfupcriorem ipfiius parte,qua'Jca

pulamfiurfum trahit. L
uero infiriorem, cuius bcncficiofcapula dcorfum aqitur.^^d dcxtrum

latus L hic qiioji dcxtrimuficuliportio ficfie ojficrt ,ucruminnona mujculorumtabiilautriufiji

latcrismujctilus litcris T CT A cfl fpeBatipmtis

M Mufciilus brachiuin attollcns. pra^fcns mtificultis lo^c accuratiiisin cjuartafigura^^jO- in dcci


A
ma indicabitur. quodidco additum ttoItii,ne qtiis htinc mufculum multis donatiim imprefiioni^
bus,plurcs cffic cx ttera hac intcgra§s dcltncationefitbipcrfitiadeat. Quamuis interim ha- imprcf
modo niufcultts ) pcritos fculptorespi^lorcs^i Itidant.quos no hicfioIum,fied
fiioncs (fiiquis alitis
in toto cxtcrno brachij latcrc uclim cjfie attentifiimos , quodmale mujculum quem iam notabi
mus,ueIutiincubitiextcrioraprotrahant.

N Quanquam ex fubficquentibus chara^leribus nonnullos in


titro^ brachio rcpofiitos ccrnis , tan>
doncc cr dextrimemincro. N
itajj notatur
tijfer tamenfiinifiro duntaxat animum adhibebis,

foflcrior cubituinjlcSlcntium, quiin iiiuis altitis fupra brachium attollentis mufictiliirijcrtionem


enaficiuifiitur,qudmreucraprincipiumducit.Iiccthicnonntmisinfiritisincipiat,ficdquodpi6ld

ribus animaduertcndum ejl,firtafiis ctiam elatitis qudm deccat.


O Mufculus cubitum cxtcndens,quiab htimeri c.tpitis certiiccprincipium adipificitur. ,

? Muficulus cubitum quoqi cxtcndens,cuius origo ab infiriorificapulatcoflapendet.


ClJ-Iac fede duo diilinupcrmuficulicubitum cxtcndcntes in iinum coetint, non amplius duplicis mti
fiuliima^incmreprafcntantcs . Quodautcmhic inji^niiis qudmreliquo progrefiuexttiberant,

prcetcr ipforum partem ftimnte carnojam tertius cubitum extendcntiuntin caufa cfl, quihicjub
tllis occultatus ab humero fcu brachij ofifi pronaficitur,ati^ in duodecimafi^ura ji,in dccima-
tertia autcm d indicabitur.
Hac parte cubiti cxtenfionis atitores inpoficriorcm tilna-procejfum, CT articttli li^aincnta im
plantantur,ncrticamfiiice infiertionis partcm in trian£ularcm bancficdcm porri^cittes, qua: cx^
carnisuhice efl portio.

S Mufculus ab humero cnatus,qiiiin inficriorem radij appedicei>ifertus,radium in fiupinU ducit,

T Muficulus bicorni tcndinc brachialc cxtcndens.


p 4 Muficului
K"S ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
fy' Mufculus indicem mcdium, cr dmiLiranpriecipue cxtatdetis,

^ Mufcuhis paruidi^iti extcttjtonis primarius autor.

Y Miifcuhis poflhrachialc: cxtaidattiti ittfcrior. a MufciilusflcSlcntiu bmchiale infirior.


(j^c Duo h!c indicantur mufcu!i,(juoriitn fiiperior b infi^-nitus brachiali infcritur : infkrior autectii
c injcriptiitn efl,in duos diducitur tendines, uniitn primo poUicis ittternodio inferes,alterU duo'-

busfiperioribus eitifdem intcrnodi/s implantans.

h3A>S mimcris ttotatur tranfucrfum li^amentiiin in extcriorifcdc cubitircpofitum, quodin


tot rurfus attulos diuiditur,ijuot numeros fcripfitnus. i cnitn indicat ligamentii radio tilnirif cotn
miine. z ligametttum iiItta;propriu. -^,4,^ 6ucr6 infittuattt ipiatuor Iigameta radio pcculiaria.
jf Scdcs mtifciili,aut ipfc etiam mufciilus indicipollicetnproximcadducens.
e Tcndo miifcuh poUiccm adindicctn euertentis. t^erum modo tempcjliuu ejl cr' dextro hrachio
animtim accSmod.irc^ac p.trtim e.fdem nota<s quas infiniflrofpeclafi,partim tiero nouas inttic
ri. Idctn igitiirfgniftcant N ac N,'P, S, T, a .fed tiix hic mufculi a infigniti linea conjfici^
ttir.deinb,C(:2-4,^,6,cr dac e idemindcxtra,quodin fnijlramatturefrunt.^tpriuata: dex
tra: mattus notxfuttthuiufmodi.
'Zj '.^terior cubitufcBentiii mtifciihis. f Mufciilusfiiperior yadiiim inpromim mouentiu.
Miifciilus fiipcrior brachialcflcHcntiiitn. h Latumprodiicens tendinemmufculus^
^
i Mifctihisgibham fcapulcejcdetn occupans,qui extrorfiim brachium circumiiertit.
k Mufciihis quo brachiiiin retrorfum addorfiim elatiiis qudin i.tmf^ttando mufculo ducitlir.
p Vrafentcm miifciiliim itotta tabiila 0,c?' dctc8iitn adhiic magis decima 0
ofendent. ..^t quii
extcrnumfeciittdiitnuc ipfiiis latus niillibi atqj in hac t.ibiila opportuttiiis oiicttdetur, hic aliqiiot
charaifleres adijcere crit operarpreciutn.Efit.i^ mufcultis hic ciiiiis bencficio brachium agitur
deorfiim,triaiiguIaris quodatnttiodofignra:, ctiius intcrnum latusffinarum apicibus exporrigi
tiir (quiprafenti ttttijciilo principiutn offerunt) ab I ad tn pcrtittens. Exterius tiero latus,
^j"'* qiioddfacro ojjc furfmi obliqucin priora .-xd infrtionemproperat ab m ad n ufqi pcrtinct . n
"' enitn ittfnuat huiiis miifciilipartem fiiar infertioni proximii,qua: citra altcriiii miifcuh

nem cottffici tteqiiit. ^ tq; hoc latiis eJI,qiiod in prima tabula Nttotat^infeqtientiiiero
difeSio^
y,cr
rurfusIonqcaccur.itiiisdextriittifptittta;tabu!arbrachiiim O literahancinjertioncmcommon
firat. Tcrtiiim Littis ab I ad n porrigitur,quodtraitfuerfm duSItmt hiimiliori bafis fcapiila: ati
gulo infernitiir.i^tqs I etia indicat huius imifLuIiparteittufcuIo L
ciii fubieSa..
infcripjitiiiis

A Neparuumo inuttibraad pcBoris fedcs pliisfxtis laterct , A inibipofitumhabes,mufcuIiim


indicans,quo brachiumpe6loriadducitur.
0,0,0 Huiiifnodi triangiilorum qiiafiritu proccdentesformte, infcrtioncs miifculi funt eiiis quiin
(7ofuperiores thoracis cofas tnatnis modo itjcrtatiir.

p,p,p Exortiis abdominis mujciili obliqtic dcfcendentis , qiiimutuo ciim iiHiiam mufciihcr "lifot o
ittfgttiti ittfertionibus ingrediuntiir. Quod autem in iiniucrfa abdominisfedc cottfpicitur , obli^

qiius illc ef miifculus: quanquam re&is abdominis miifciilus ttonnihilproptcr obltquortim tcndi-
( qiicinadtnodiim cr atttefc^ionem) extuberct.
niiin tettiiitatem

q Trincipiutn not.uiirprimitibiamtiioucntiiimmifciiIi,quem fequentifgurci 2 notatumcernes^


Hic aiitem in dextrofcmore
q etiam indicatur.
r Mufuliis Iatiitnproducestendincm,quo omnes fcmiir amplexantcs mufculi circtitidantiir,qui^
tihiam moiientiiimfextus habetur.Huiiis tcndo quiitn non infgncm exigatjfi^itudincm, aliorU
mufulorum ittffcxiottem minus adhucipfa ctitc occupav.tinde etiam hic occiirritmiifculus, mox
ttiotandus.

f Vortio miifculi tibiam mouentiiim noni,qiietn in qiiarta tabtila $ exprimam.


t Mtfculus tibiammotientiiifeptimus,tiieiitbraneotettdincfextitibiainmoiictismufctiliobte^iis.
II Mifcuhisfniflriimfimiirmouentium pritniis. (^iiiero dextrumfimur agit ,etiammagtta ex
p.^rtc hic f• offcrt.

X Rcgio maioris exteriorisue procefiisfimoris.


y Conjpiciiafccundifiimir mouetttis mufculipars. Reliqiia aiitcmprimo fitmir mouentimufciilo
Ufupcriiis indicato,^ illo que latUproducere diximus tctidine,qiiem^ hic r notaiii occultatiir.
K (^artus
A

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBBR II. 179


t Qjutrtus tibu-im mouaititim mufciihis,cjiiihic txttrno ipjiiis httrt t/lfptilittifimus , ac nullibi

in dcxtro crurtnpparct.
^ In utroi^jjintorc tcrtitis nofatiir tiliiam moucnsmufctdiis.
y Itt dcxtro tatttumfimorc indicatur fccundus tibiam moucntium miifculus.
In dcxtro crtirc bis pofii,mufculum indicaturus^qticm c^o qiiiitttitnfmoris moforcm cntimc>
rafurus fum.Infttifro atitan crure Jl iiixta poplitcm poitittir, qtiintum quoc^ itotatts mufculum.
{ CT^ J« dcxtrofiiiorc indicatur quitttiis tibiam tttoticntitim Galcntnttifculusynojlcr autem fmiir md
ncntitim (Juiittus . ac t cpiidcm huius mufculi pojlcriorcm p.trtcm iitdicat , ucro pojlcriorent
J
antcrioris partis portioncm . Hcrc non ambi^o abjlrufa obfcuraip uidcri, attamcn fi Ca^
ptit tibiam mouetttibtis mufculis^f^ Caput fmtir a^entibus dcdicanda pcrlc^cris ^crtint lon^
^c ficillima :
pnrcipuc cpium hos mufulos
in alijs mtfculorum tabulis propcmodum dcnudatos

fptima adchara^lcrcm ^,in odaua ad<b


uifiirtis cs , tiidclicct in c, in duodccima adS,cr

2- Omnia cnimftt^-ulis locis haud utniuntrcpctenda:imo iicrcor ntorojiorcm qtiempiatn ro


dendijludio natum, mihi detyailaturii,qti6d ca in hartimtabularum indicibus priemoncatn,qui€
in fcrntoiiisfcu Capitunt contcxtu dijftifcac cxplicate pcrfcjuar. Quanqiiam cfiam ha^c cr co^
tcxtus ipfcfiudtofo homiiiiuixfufficictttititcos modo mittam, qtiiomnia ofcitantcr a^qqrcdicn^
tcs, copendiafuinmo ipforuin diffcndio qu.vrtint, ct G.tlctti anatomicos libros tatujiidm ad ipfos
non pcrfincntcs rclincpiunt.
u M-ufciiIus hic cxttiberans ,tibiam mouentium ocl.mus ceitfcbittir,
u,§ Iixcarnistibi.^pars,ucriimintcrior mallcoluspriuatim k notatur.
A In utroc^ crurcfuram conjlitucns mufculus, qui moutntiumprimus niimtrabitur,
Mtifculus in utrojj notatur crurt, pcdcm mouentiiitnfccuttdus.
V Gracillimus totius corporis tcttdo ,dtttufctiIo cn.itus quipcdcm moticntium tcrtius babctur.
1 Maximus jurain confitucntium ntiifculus, ac pedcm mouentium tjuartus. Quamuis 0 CT"

eiufnodi aliipiando chara6lcrcs tw inucttis,ob hoc cquicquani 110 ttot.itum fuiffe mittiitte arbitratt
duin cjl,(ptium illichayaBercs^qii.vttum adfculpturamjpc3:at)nojlro 0 (yi non abjiiniliajinti

ur Mujculus tcrtios quatuor digitoruntflccJcns articulos.


T^orfititictila cius miifculi ,qui pcdem mouentium quintus crit.
f
s Tranficrjum li^anten ab intcrno mallcolo in calccmpronatum.
T Mujculus pollicem in iitternutn latus ab alijs abduccns di^itis ,qiiifanc hic cfl manifijlijiiinus.
V Li^amcnttim mufciilo fccunda quatuor digitortiminteriiodiajleSlcntiobnatunt,ij' latifcndinii
uiccni in plaittajjcrcns.

cp In utroqj crtirc tttifciilus 110 tattir in aiitcriori tibia:fcdelocatus acpcdem nioticntiiimfcxtus.


Miifctilus fbulcc exporrcBus ,quipcdis motorumjeptimus numcratiir.
^
j- Mufculus nuper didojubjiratus,pcdcmji inouentium oSlatius.huius tendo,tit crfcpiimi,fub S
ejl confpicuus.

1» Mufctilus qu.ttuor di[qitos extendcs,adlatus .ititemjinifrunt £1 occttrrit huiusmtifciiliportio,

bicorni tcnditte inpcdij os aiite parutim di^itum injerta,qti.-im pcdcm inoucntium mufculorum nd
lUim appellahimus,quij; aptiiis in quarta mtifculoriim tabula i2 indicabittir.

0 Tcndo niufctili pcdis poliicem extendetttis.


Aj A Tranfucrfum li^anientuin tibiie ofi i^fbuW comintinc,infiitijlro criircA indicatiir,in dcxtrd
aiitctn A.
H ExteriormaIIcoIus,fcufbtiIce ofiis cxcarnis fedes.
2 Tranfticrfum li^ameiitum dfibula in calcempcrtinetts.
n Mujculus abdudionis partii di^ iti drcliqtiis atitor,
T E R T I
b

DE HVMANI CORPORIS FAnRlCA LIBEr 11. i79

TERTIAE
B V D AE C
MVSCVLORVM
H T M ND
ARA C E R V I E X.
TA-
7> R^^E S E- N S tabiila anteriorem corporisjiciem exprimaisjn hoc
d prima mii^
fculorumtabuUdi{fcrt,qu6dmufcidos tx carnofamembraua confitutos^z^ ahquot ctiam ja^
cicimtifculos ab adipc liberatos commonjlrct^quodip ma^-is itd mufcu!orum dijciplinam , cjUMii

priorcsdutvftcomparata.
^ 1-i.cclcefccundihnfrontcm ducla: linc^ ,fontis

Tcmporalis mufculus ,ubiintcrdum,fcdpcrquam raro


Q^narium cutis mufcutum notant.
, carnca mcmbrana fibris ctiam caf^
/;
ncis cnutritur.

(J M.ufcuhspalpcbrcimattoltcns.
23 Mufculus paJpcbram dcorfumtrahciis.
_g Mutuuspalpcbrx mufculorum
fccundilni p.ilpcbrce lon^ifudincm conncxus.

p Alufculus mcdiafii partc naf a!ant,aItero ucrofipcrius labrumpctens. Qucmadnlodunt fanc


uariuin mufculorum [ihr.trum in labijs implcxiim indicarc noii licuii) ita quocjs charai^lcru copia

fciem alioipiin fatis obfcuram nonfim occupatiiriis.

Q Maluin, aciugalis ofis anteriorfcdcs ,quc€ prOrfuS excarniafunt.


J-{ Mufcultis dntalis pronattis , CT' fupcriorilabroproprius.

l Mafetcris mufculi principiunt, lato quem iam defcribam ,mifcuIo non obte^iim.
mcmbrana ,1;^ pra^cipuus biiccarum labiorum^ ZT anterioris colli
f Mufculus carnofa conflans
cutismotuuin dux,quihic corporiinutro.jj latcre harrct,reliqua carnofe membran-e partc,quis
c.trnca non efficitur,dcorporc rcfcSla. (fuodautem ad prafentis mufculifbrarunt pro^rcfum
attinet,K. ad L ufji^mufuli principiunt notat,e re^qionc of^ts pcifIoris,ac ntcdia^ clauiculaf^
yV/ dis ofi pcifloris proxim.c incipicns,cuiiisfibrie rcSo tramite furfum ad Mcxporriffintiir. A
J\J L
uero ad ISf,principij p.trs not.-ttur,ere^qione reliqiia:fedis,clauicule jumini hiimcrifcde

incipiens, cuiusfbra: obliquefirfim in anteriora porri^unttir. Dcindc ctfi ea ntujctili p.trs noit
O ff (fcdandiim ofcrat,qu!e in pojlerioriccruicisjedc confi[lit,nihilontinus O ad aurisradi^
ccm pofitiim,traitJuerfrsfbras prorepcntes utcuncj; oflendit; Quarc etiam in mujculi late
illinc

ribusdcfcribendis,printuLitustibifiitjqendumefiab N
adO,fccundum ab O ad H.K uero
pcr L ad Nytcrtiuntindicabitlatus M
K aiitent ad quartum h.ibcs I.itus.Intcnfils e^
nintnigricaitsliitea ,d K ad M duSajdextrintifciihctimf niflroiitterflitijloco habenda efl.

p BrachiumattoIIensnnifcuIus,qucmhicinantcriore corporisficie L,N et Q^ropemodiim


'

Q circumfcribunt,isenintinfritis,qudnt Qj:onJiflat,fia infcrtionc prorcpit.

^ Miifctilus brachiumpe3oriaddiicens,qiiiittfequcntitabtiIafmuIhicneititiiifficiendus,ibidem
peHitdenotatur,ijJdcmqifrecharaRcribusiiiibiatcjihic ita cir^
nant
f abinitijs hberatus,A
cuntfcribittir.K ad L ujqjprincipijipfuspars,dclauiculaprincipiumduccns. Kiicroad R.

Jl principij pars ef,cx ntcdia latitiidine ofis pecSoris pronata. Qtiinctiam R notat nmfcuhmem

iraitcant partcm,qua: ad ntucronat.e cartila^inis Iatus,oblicpic defcendcntis mufciiliabdominis


5. ncrtiofa: tenuitatiexporrigittir.S autemf_gnifcatcarneantmtifculipartent,dfcxta: (^Jepti^
mce coflarumcartiIa_qinibus,propterobIiquc dcfcendentcm abdominis mufctiluin pectihariter
pronatant. Qj}ra:fntis mujctili injcrtionis index cf,qua intcr brachium attollentem (qiii T>no
tatur ) cr priorcnt cubitumfleclentitim Z, indicandum,in hunicrunt inferitiir.Torrcf latcra
ipflus,crfbrarumiifertionemintticrianimusft,fcquentcmetiaminfpicito tabulam,quie pra:-'

'Y fentis miifcuIiinfcrtioitem,Qj3' T notatam exhibct,quo adhiinc modtimhuiusilliuf^s tabula^


riim chara^eribusfimuliun^lis,quincjue mufctili latcra ntctiaris. Vrimum d K ad L. S ccwu
dumd K ad R. Tertitim ab L ad QA^arttimab R ad T,quodfubfcqticnsofendit t.t^

hula,in pr.efeittiinterint lata ntufculiinfertionc occultata.c^tcf hinc ctiam qiiintu qtiojj latus,^
dQjtd T pcrtincns,inquartat.ibtiladtintaxatefconJficiiuitt.
17 Mifcidusbrachiiwt dcorjumtrahens.
Hisnunteris,infcrtioncsmiifuhthoracemmouenfiumfecundittotanftir,qtia-cofis injcriintur,
y g 7 3
quartint rcgio qutim his numeris exprimitur,elatifintam infrtioncm in qtiint.wt ficri cofam
prompte colliqis,

0 c-Abdominis mtifculus obhquedefccndcns,quictimfio coniiige nniucrfm abdominisfedcntco.^


opcrit

\
190 ANDftEAE VBSALIl BRVXELLENStS
afcrit jnd^r,n,tm qiio(^ithoracisfedem integais. Exortiis pritfcntis inujciilinumtrisiniiicatur,
qiiibiis fccundi tkordccm moiicntis miifculiinfcrtioncsf^nijicaiitiir. Ca^teriiin R ad -X" albam
ojlcndit lincam,qiiam alitcrJimplici colorc cxprimerc non datiir,z^ omniiim exemplariiim tabu

las fiiis cohribus difiiijjucre ejjct quidem opcrifpreciimhiit membranea pars dcarncapromptif
fiini dijliiigueretur^ucrilmfumptus cjiiibiifd.vn effet non admodum mediocris.
-X^ penisfua cute,<jiic pra^piitium uulqo iiocaitt,Iiberatus,in quo ducitiir reSla linea,duorum ipfum
conjlituenfiii corporii coitii indicaiis,ijua-fubjequens tabulajub q ofeiidit diffccla,ueru horilna

tiira amnium hicidij?imc tabula docet qiiadnt^efimonono Capitipra-fntis Libri pra:locanda.


Y Jy^afaJeminariaJua adhuc tiinica ,<juam peritomeum educit ,iMeSla.
"Z, 2^lufcuhis antcrior cubitiimfleBentiiim. azj-a Voflcrior cubitumflcSlcniitim.
b Ininttrna brachij latere b occiiltatur,notans mujciiliiin ciibitiim cxteiidentcm,qui ab humiliort
fcapuLr cojla principium Jnmit. c Mufculus bicorni teiidinc brachialc extendcns.
d J^iufculus radiiiin infupitiiim diicens ,aciiiflrioriradij appendiciimplantatus.
e Superior radium inprotiiitn mouentiiim mufculus.
A Miifcuhs brachialefleBeiitiU aIter,pollbrachiah antt indice infertus i^cfipflus notatprin .

},g,h- cipiu,^tedinis cx mufculiuentre exortii^h fedc,quatedonegIigetius fecatideflncrcpiitaretur.


n J^lujciilus latiimjiimmat matiiis producens tendinem , cuitts caput i indicatiir , tendinis aiitem
i,Kl- ipflus principium k. ^^tl locutn inflnuat ,ubitendo pritnum dilatefccrc incipit.
in fiufciilus alter itiflrior^j brachialefleiflentium.
n Hic abflciircuidctiir portio miifcuIortim,qiiorutnaIterum brachiali,alttrtimuero pollici tcndi'
nes ojferre dicd,ac inter di^-itos tnouentes,uigeflmiflcundi cttii^cfitnitertij loco habiturusfum.
0 Excarnis primi poHicisinternodijjcdes. p Miifculus abindicepolliccremotiJ?imcabduca.
1 Itiflgnior duoriitn primum pollicis osfleBetitium.
r Jvliifculus minitmim digitum maxitni dreliquis amouens,ac inflecjiientifabuld u iiiflgiiitus.

2. In dextro crurc priinus notatiir tibiie motus opiflx , cuius initiiim


f inflqnitiir , t tcndinis illius

ft,u. principium,u eiufdem infertio.Catcriim charader z,infertionem Jeciindinatat tibiatn mouen-'

ijj. tis mujculi,-} ucro,injertianem tertij.


$ Scxtus tibiam tnoiicntiutn miifciilus, cuiiisprincipiutn notat, x, y uerofedem , ubi c.mtoflis e/?e
definit,tnctnbratia:j; modo totiflmoris aiiiplitudine obducitur. Haud liciiit aliter ipflus tendi.^

ncm meinbranaitiuc cxprimerc,<jiia'tn hic inodo in iitrojjflmore obfcruatiir ,in cjuo tenuifliinam
ipfiiispartem,interiorifi:morisfediobdu3:am,uelutiIaceram mctnbratiam dijfcciiimus ,ut flc^
Siioali<luantifpermemhran<enatiiratncommonflrarct.Quicquideiiimad cxternum ittitqualis

illius linea-fldionisue Iatushabetur,ipfa adhiic eflfextimujculimembranajeu tendo.

a Miifculus tibiam itiouentium nonus.

^ ORamis tibiant mauctitiutn,niagis infiniflro crurc,qua)n in dcxtro,dJexto tibi<c tnatimm atito'

re dctcclus tnufculo. Septimo ucro tibiam moucnti,charaBerem nan adhibui,quod utiiucrfusfex


to aiihucobtc^^-atiir. Quamjuam^ illum quoqj injiiiuare paflit , quum fcxti mufciili membrana
non eam attingat craflitiem,<jua fibditoriim miifculoruin ejfig-iem obliterare cjueat,

y In inguinutn re^iatic indicantiirmuJcuIi,cjuosflmurmouetitiuin fcxtum er fleptimum rcccnflebi-


Ga-terum
tnus.
y jylandulas quoqi itiflinuat iii^iiinu utidcii fiiiu,ex qiio uafa crus petentia refecui.
Jl Mufculus flmoris motoriitn oSlaiius.

4 Muflciilus tibice motus opiflcum fecundus,cuius tendinein charaBer z coinmanflrat.


Excarnis tibia: oflis pars,ueriim u priuatim interniim notat malleolum.
Y Sextus pedem mouentium tnufculus,cuius cxortiim 6 indicat, n aiitc principitifuitendiiiis, ciiius

6,K. duc^uscitrachara^erS appofl'tionemanifleflusefl,quan^^iiJcrtiotiisqu.fl'ijfiusfcdeoJledat.


7\. Mufculusfcptimus pcdcm tnouctttium.

(X MufluIipoUiccmextendcntistendo. v Muflculiis quatiior di^itos extendcns.


pollicetn d Cirtcris digitis in iiiterttum latiis abduccns.
^ Mufltihis
a Tranfucrfum lijyamcn in anteriori tibia; fedcpoflitum,ac fclafeclione in laterareflexiim.

ijj Tendo bicornistnuflulipedemmoiientiumnoiii.


g Vrimuspedcmmouentitim. s Vedismotoruinquartus.
T Lonrjiflimus^racilliittusj) tendo,itertio pedis motui autoreprodiiRiis tttufculo.

V. Miiflculiistertium qiiatuordi^itorumosfleclens, tp Tedemmoiientiiim quitttiis.

Q_VARTA
(8Z Andreae vesalii brvxellensis
CHARACTERVM QVARTAE MVSCV-
TABVLAE INDEX.
LORVM
R S E NS tabulitquamplurimospr^cedattistabnlxmufcnhsfcllionis fmi;
ademptos commonJlrat,cr dcinde pltrofqi,quiprioribm figuris nondum in conjftflum uncre,
uidcndos offert. quod Omnes ctd oilauam ufip mufculorum tabulamfubfcijucntes tantijper pra:'-
/labunt,dum ofja atttcriorificie nuda confpiciantur.
r Mu fculu s temporalis, cuiui prtncipiumfcmicirculo non abfimilc ^,B(j-C circunfcribitur.
D Ofi, iugalis extcrna fedes,qua; excarnis ejl.
A M.tfeter.E huiusmufculiprincipiumdntaloexortimt. F priitcipif ipftns portio aiiri proxi
E, F. ma. Carteriim abEadF totus ipfius principtj duclus fcuttdil iiigalis oj^is lon^itudine mctitur.
G. G infmamufcuIiinfcrtioitisfcdesnotatur.Vorrofitrianjriilo hiincaJSintilarcIuhet, E, Fc^-
G tres tibipropoitercfiiges.
ait^tilos

H Neruuliii minoris radicis tcrtijparis neruonl ccrcbri,hacfiontis miifculofam compa^ge pctcs.


I Mcrtmlus diSa: modo radicis adftiperius labriim,^ externam ala: nafifedem propa^atns.
K C.irtila^o in quamfini/lrum nafos definit.
L -^la nafiftitiflra di^lce ntodo cartilaginis extremo alli^ataincumbens^.Inter K^xL nariu
ciiteiamablatacum qiiibufdam membrancis ligameiitis ,in conffe^um uenit interior ak itafi
inufciihis nimifquam tenuis.
M Mufculns dfuperiorimaxilla tn infiriorem iitfcrtus,ac buccas inoucntiuin unus.
I\f _AIufcuIusfihifIerinfirioriIabropecuIiaris,cuiusJanecorpusminorinc^ocio,qua'inmtiItipIex
ipfiiiifibrariiintcrfeBiodcIincaripotefi,quodctiiinmuJcuIo Mnotatotfuucnit ^iiris au.'
.

temfiramencitraOappofitionemJcfe ofendit,uti etiam aiiris radici fibditce ^Lntdula: hunc

charaSlerem qiiodammodo exprimentcs.


O P^ix cottjficua efl eius mtifculiportio,qui infiriorem maxillam deorfum ucllit.
P Hac fedcosreponitiir " imaginemrefrens.
Q^MufcuIiis dtemporumafisprocefiuf}yIiformatnimitantcenatus,acofi^fimiliinfcrtus.
R. I^lufciilusfiuifler ab iiifiriorintaxilla in os " refercns, infertioncm tcittans,cuius coniunx nonni

hilquo ji hicfiefpeSandiimprccbet.
S, T Dexter CTfitnifier ofis v imaginem exprimcntis mtifictili, dpcRoris of?isfiummo pronati.
V Miificulusgracilis iS' longus,quidfiupcriori fcapiiU co.Ua ofi<i referenti implantatur.

0 Mufculus capitis motibtisfiubferiiicns,qui ab ofic pe8oris principitim X


notatitmfitimit, dein^

J^, Y. de aliampartem Y
indicata, dclauicula: fcdepcBoris ofiproxinta. Ca:tcriim Z
infertioncitt

Z. ipfius infinu.tt,qua unitierfum mamillarcm capitis proceffiin amplexatur.


a Claiiiciila magna ex partc anteriori ipfiits fide excarnis.
h Mufculifcaptilammouentiumfccundiinfcrtio.
c Muficulorum hic m.agnd obfctiritate pariut uafa capiit adct1tia,(y ncrtii in hrachiit cxcurretes.
d Mufculus d cLtuicula in primam thoracis coflant infertiis,ac thoracem mouentium primus.
S Miifictili brachiiim attollcntis anterior pars,po/leriorem decinta oflcndit tahtila adhucinfiua
fede repofitam, ac Apra^cipueinfig-nitam. Vroxime autem fiquens tahula anteriorcnt hanc par
c,
f. tem ab exortu libcram rcficxam^,ac y notatam comntoii/lrat. Vorrd in prafntifi^tira e,f, ct

g. g confificiiam hic mtifcuU brachiunt attollcntis partem, trianguliritu defcribttnt.


h Miifciili brackium pcSlori adducentis infertio , quam in dextro brachio cr T notaui, &
Qff,A. ipfmufcitlo Aquoqucimpofui,qtiohichara6leresadpra:cedentistahuI(£ notas referantur,ad

K L, K. qu.im quoqj K^Lqt KfipeSlant.


i 'Pcfloris os lihcruni ah initijs mttfictiloriim hrachiapc^ori adduccntitim.
Secunda,tertia cr quarta thoracis cofice,adquasrcIiqtta-feriatim fiibfquuntur , attf; in harti
1, 3j 4
iitteruaUis exteriores mifctdi intcrcofialcs ftint ohttij .Lincie atitein coflis du<flce,atq; adchara
R.eriimfiinifira, confificntcs,ofacoftarum ab eariindcm cartilaginihus determinant ,fiunt cnim
ilLr iiota: cartilaginibus infcriptcc.

K Mufculiisfcaptilammoticntiiiprimus. 1 Muficulusthoracemmottcntiumfecundus.
m In dextraaxilla m Iatitat,ntuficuIumnotans,qtto brachiumdcorjumtrahittir.

n DcxtrilaterisreiHtis abdominismufculus,lncaItiitsqudmobliqneafcendentis mttfculi ncruoft


tenuitas coitfcendens. o .Ahdo''
DE HVMANI CORPOUIS FABRfCA LIBBR 11. I.,
0 i^hJominis inujculus ohlicjuc dejci:ndens,ipiem hic in poflerioya ah ahdomine
reficxnflixim::
n '-^bdominismujcuhsohliiluLifcendens,actotam,uticonJpicisfuihtensahdc,;:inis fcdcmain
fkdens^fiem qiiodainmodo circuiifcribunt o,n,p,q,& linta fcunduin infriortin ahdominisfi
dcm adiliuin os^c^ coxendicis,zsr puhis du<^a.
p.q Tortio ohliquoruin ahdaininis mufculoruin defcendentiuiit,quce adalham in ahdoiniite apparcn
tein lineam ejl reliSa. Cartcrihn priuatiiiifgnifcatpenis confru^ionein,qui
q adpubis os,queL
: priinthnflaccidus,dcorfmdciniopropMet,diff^usef.Duoitac[3uehitinligniorescirculi,duo
ipfius juitt corpora,circuhis atitcm fiib illis confjlens,ineatus ejl urina:feininieji coinmunis.

r afafeininaria,qua:hicpriuatiinenarrarenonpropo[ui,queinadinoduinctiamneJSteIlismu^
f. fcuiiim,ciiiutduafisdilliit^ucretur,fafcripf.VeriimI)uczifl^uyaLihriqtHntifedocehit.
t Miifculus cuhitutnfleHentiii anterior,cuius interioris principij caritofa- parti nullum
adhibui
chara^erein,quuin is j
hic,uti ttcqj in equeti tahula, adbttc aufrripofit.Interuallum auteinter
duo ipfits apparensprincipia,huiiterifeu hrachij os exijlit.

« Mufulus ctibituin extendcns, cui ab humiliori flapula: cofla priiicipiuin pra:hcttir.


x,x T>ojleriorcuhitnflcclcntiiiinufcuIus. y Mufculusjupcriorraditiinin promiinducentium.
K Radm infupiiiii a^qcntiuin loiigior. ^ Mufculus qiiatuor di^itoriifcciidosflcSles articulos.
2 Mujculus tiltia- exporreSlus^cr brachialefleSlcits.yipfus capiit. Jl ipfus infcrtio.
c Muftilus alter hrachialeflcScns,hic^ dcorfum depciidcils.
^
Mufulus primuin parui digitiintcrnodium uerfus cxterioraflc^cns.
u Hic mufculus propeitdet,paruum digitum cireliquis in exteritum latus ahducens.
6 Tranfuerfim ligamcin iittcrna hrachialisfedc ohuiuin,tendinihusqs hacrepcntibiis obduHum.
t Mufulus inaior,priinuin pollicis osflccflentium.
K Vropendet hicmufctilus,cuius beiiefcio pollicein ah iiidicc inaxiincrcmoucinus.
K Lattisfuiiiiita: maitus tettdo tiitdcuin ipfius tcndiite,dfuiiimis quatuor diqitoru. aciehusin
dextrd
maimdepcndens.Vra:tercahicin utriuf^maitusuolatettdines occiirrtint mucofs membranis
induti,atq; ad diqitos protcnf.
^ Scciindiisfimurinoucntiummufctiliis. y Trimusfmurmouenttummufculiis.
1 Ofisfacri oJ?is dextro lateri coinififedes, dqtia priiitum cyjextum tihid. iitoukesrefeciiimus.
er Charaflere fdesinfqiiittirinaioriscxterioris^ifinorisproccjfis.
$ Noitus tihid inoucntitim mtifctilus,cuius initiumfipra coxetidicis articuhiin incipicns a notattir,
-w uero tcitdiitis ipfius principiuiii,^fedcs indic.itur,qua pra:fcntis miifculitcndofubditis coitna
fcitur tcitdinibus.
i Mujculiisfiiituriitoueiitiumfcptimus. T Mufculusfinurinouentiumfextus.
XI Inflitiflrofiinore miifulus " infgniturfinur mouentiuin odautis.
Quintifimorismotuiferuicntium.
tp
^ Sccundustihiammouentiiim.
OBauus tihiam moucntiuin. a Scptiinus tihiam mouentiuin mufculiis,in dextrofimorc itt^
fljynitus,quod ibidein isflt conffedior.
i Vrimustihiammoucntiummtifculus. j Scxtiistibiammouentium. 4 Sextuspedcm
titouentiiint iitujculus,undut duoprceccdentes,ab infertioitepcitdens. Cteteriim iitfniflro crurc
etiain obferiiatur priinitibiain mouentitim,c:^ huiusfextipedein mouentiuin infertionis portio,

^,6. huius qiiidein infertioni charailere 6,illiusucr6 ^inflgnito.

7 Scptiiiius pedem inoucittium mtifulus.

S,p Excarnis tihice oJsispars,dcuius externo latcrefextuspedem mouentium miifculus ablatus


V
criim 9 priuatimintcriorcmnotatmallcolum.
efl.

Y Mufculusquatuorpediscxtendensdigitos. 10 ipflus exortus inf^nitur . 11 ucroipfias fcdcs,


quaportioiiemfliamcmittit,quantnonipcdemmoueittismtifcuIiIoconumerahiiiiHS,o'hicfi.no^
Sl,u.. tauiiiitis. \z Mufculm inffftitiJcdcs,quatuortcndincs,quibusquattiordigiticxtendun^
Q,. t!ir,puUuIaiis. Q. iiti cr iain p.ttiU .mtcfcripflintijculus notaturinter pcdis inotorcs noniis,
ij. qui hicornitendine infrtionem i^notataintciitat.

14 MtifctiluspoIIicemextendeiis. MufcuIuspcdcmmoucntiuinoSlautis.
16 Miif:uliis pcdem mouentitim fecundtis . Reliquos aiitein in pojleriori tibice fedc non iiotahi''
mus,qu6dcadein hic cum trihus tahulis prcecedcntibiis Jit ratio.

0. 1 Q_VINTA
DE HVHANt CORPORrS FABRtCA LIBER ri
CHARACTERVM QVINTAE MVSCV^
''°RVM TABVLAE INDEX
yVr\r> Tif T7

B Tempomlumufcului. C Hlc macncofuiueaUs portio cxc^a .If


"{ Pf''
D. rn./ctcre^^u.mDi,,Jlj.„i,n^^^^^^^^^
E ForMtcncluofurculustcrtijparisncruorum ccrchri,cdfupcriusUru
c-y ahsn-,Prl.rl v

G Ncrurutrtn^, ad hunc chanxacrcm occurrcntcsjabro


infr,ori cxporriountur CJ r

HJ MuJcuhismfiriorcmmaxilUmdcor[wntn,hc,is.Sinjy,dicbantacrcsrinrul„.H,, 7^/'"'''
^'^'^"-^"i^"^"""-""/^"''
trcsnota„t,rn^,iorummcdiocxcar,,isn„,fc„liparscifinit
K Vortio mufculicaputmoucntis ac dpclloris
ofc cr clau,cuU ^maminariproccfTui

N
L Os,„„ag,„cn,rcfrcns. M
T^ri,,,us
^fcc,,,,d,tsU,,s,,.,nufc,,liJoffchUJpL^^^^^^^
inrcrtus

^
^
I^ry„g,scart,hqofc„tu,nrcfrc„s,^ia,nnarra„dism,fc,disadhucohtcaa
O Dcxtcr duorun, ,nufculor„m ab ofc.rcfircntc,in
cartilagi„c,nfcutofi„,iUn, infcrtorum
^ Dcxtcr,,,,fc,,Ior,,,,,,,l,,.^pcaorisoJJcfc,,t,mi,„itantilary,,^^iscart1^^^^^^^^
r . ,^ ^„ "'Ji.r""—'"'"-^";'-^a,yn^,iscart,,aa,nii„ cru„tur AJhu
-'^Hf^^^^^n-l^^t^ts^cogcricsuifitiirf
ticcrebrtncruorumparis. n "^ujcx
Arf r , I?- ^^P^^r^eartcria^antcriorlcdet
^,6 MufcdusoJ?,
-

. rm^S'>'f>n^^primc,,tipropri,n,^dfcapul.f,,p,rioricona
catus ^ZJu
h pars cf,tcnd,n,sfubfa„ticc „on abfmlis. ' J '

T Vortio„,,fiulorufa,,,d^^^^^ caput,no„c„t,u. V
Tcrtiusfcapulam„,c„ti,unufcuh,s
J< Quo,,,., h,c Iocusn,hdakudpccuUaritcr,quufcptima tabuh, in hominc
ollcnd,fct
^^'''H^''ti^>qu,-,ha:cp,,,ga-cm,,s,pl,,s^cl,,of,,i,,,,,s,,,,ufcuh,nhiccxc.mcdc^^^^^^^^
^ ,L J'
guoho„,incsprorfos dcflituuntur,^ Gakno tcrtiusthoraccmmoucntiumhabctur
bulai„tcgcrT „otand,u.
kmcntitt
'Jl ^ "/'^

;^Dcxtraatcriscla,,iculaml,icipcaorisoffca,,,,fi,„us,adlMcf,,,
^dhuc,nuJcuh„„fcn,a„tc,n,quithoracis motor„mpri,nus„u,„crabiturJ,ic,y
a Sunmushumcrus,fufc..pulre cUt.or proccfs.
Z i„rir,nitJr
b Intcrior dc,nij?,or'ucfcap,,lLroc'c(Tus
'L,£^''''^-tuh,,i,,sartic,,Upcc,,hariuq,,art,labintcriori

dL,g-v,,c,,t,,tcrcsabapicci,,tcriorisfcaful^proccfJh,i,,antcrioriJidccxtcr,,ic.
n„,fcrtu achuiusarticuUpri,nu,n. c Mtcrcs hgamctii ,cxc„,,„cnt,p„,o fLule acc
^^'Hf^Mcxtcr„,,,,,^,,ocj,h,,,,,crica
/ Hacjcdcduo hga,ncnta d & c injlg„ita,fuis l.,tcribus „„iut„r,zj-
uclut tra„fucrf,„„ cfform It
''X^'"^''tu,tna„f,,,ittc„scaputcxtcr,,,,,n,,,,,fc,,Uc,,bit,,,,,flcac„t,iia,,tcrior

g lcitorts os,c„ifcptc„,fupcriorum co/larum c.trtila^incs


utri,,^ co„„cau„t„r
h 'Pf'f't!>onaciscofa,rcU

nkj. "^'''P^fdc,acm,,fc,,h,sipfif,cc,,,,,bc„s,crmi„fg,,itusrcpr^fc„ta„s.ltc
P''''"di^cat.Porroi,h^Ifi,nullmi,,s,,,,,fc„htria,,g,,Ulpccicmf^^^^^
m Mujculus qm dfcapuU bafipro„atus,oaofupcrioribus
thomcis coflis infirifur
A D':xtcrrcaortiabdo,,,i„ism,,JcuIoru.„car,,cr,rcaiabdo,,,,,,is,n,,fic,,hprincip,utria,,m,Io„S
n,o. abJ„n,lc.o
princ,piumciufdhn„fcuh„cr„cum,pc„eu„iucrfumcfform.-,„smufculum
Totoin
p,.l. tcruanodpadqpcrtinc,,tc,rcai,,,ufc,,hi„tcr„isfi,,islatcrib,,si,,uiccco„tiount.
Totaautcm
fcdcf„praq,.^tfupra u„,bilic,1co„fi/lc„tc,ta„to
ma^-is„„,fcuUm„tuoJciungi:tur, auato altius
conf c„dut. Ca,tcr,h„ q „otabit ctid obhquor,; abdominis
mufcdorum ncruofe tcLtatis ad
r. abdominU „,uficuh1h.ici„p..rtcccncxS.r Ha,c
traujucrjun,
lincacarncarcaimufuU partcm
fmt,qua: ultuna ipfiius infcrtionis i„ homi„c cfiportio,uti in tab.
4 adcharaacrc n cf ccrncrc
Intcrcapcdinc igitur ab r adfhic notatur
fi rcaifiimi^ abdominis muficuU tcndo
fcu mcnbnvJ
t. cxc.^rm/ucmuJcuUpars. t autei,idicat carncd mufic„hfcdcpri,„,e
co/l.e crficcu^d^ethorach
,,t,,u. infcrta,,!. ",",u I„ficriptioncs,fcuncrucadchncamcnta,tranfiucrfimrcao
„,ufcuh i„,prcfja
iwhusobUlucaficndcntismuJculincruofiacxiUtaspcrtinacpnSconnaficitur.

3 X Lincri-
.

,Sri ANDREAE VESALri BRVXELLENSIS


miifciiKqiia is tranfucrfo abdominis miifu.
X Linca I.CC pa niuncubm notat obliqui afccndaitis
ciujinodif^no c^tranfucrfo h
lo inibiMualide commUtitur
,it intcr difccandum,nifirchao

^ Tranfiicrfus
abdominis mufcdm.
bcrarincqiicat.

a Obhaucafctndcnsabdominismufculusababdomincrcflcxus.
S yaforuJifcminahiimportio.C.tcrumtrcsimquodammodocircuUadrcaoru^^^^^^^^
notat,quodin mcxfr^ccdctc tabula, abfaun^
radiccmfcu iuxta n,cr o ac p conjficui idcm
inirum pcnis conjlruaioncm ac naturam.
attollcntis antcrior pars.
y Rcucrfa cllmufciiU brachium c{l,mufcuUbrachiumattoUcntts.
Jl In Ihillro brachio infcrtionis pars adhucrcUqua
cubittimjlcacntiiim antcrioris.
, Excarnis htimcripars,intcr duo capita apparcns muJciiU
CnbitumAcacntiummtijciihis atttcrior.
l ^ , . f
ab iitfiriorifcapula: cojla pronaj ctur.
„ Mufculus ctibtti cxtcnftonis atitor ,c,iiiii priiicipium
§,§ Vofhriormufcuhis cubittimjlcacittiiim.
'
Supcrior mtfciihis corum,(]iii raditim in prontim a^qtint.
,

R.,diuminotictttitimlot,o-iPittis,cuius.MxiUoradiusi,tfopintimdiicitiir.
X
Q,,uuordiQitor,i,,,Jcc\indtimosJlcactts,ntifciih,s.^ipftiispri,,cipi,ifubmtife^^^
Q
r^a-tttotato,rcco,tditu,,,.^^mtifcuUhuiiisiniltiatt,orcar,,caspartcsdinrib,itio,qua-fonnto^

dmninfiitotilostcndincsdcocncrant. . , ,

Tra,,ftifrfii,,,iittcriorishrachiahsfcdisUsamcntti,n,lo,t^afcaioncdii,ifu,n,crtitrt,tJ,tnh^^^^
vl
mtifcuhimpriorcmprimumpoUicisosflcacntiumcoimnonSirM,
rcflcxum Vcriimpra:tcrcav
intcrnoditim cxtrorftimflcc^itur. Vorro quod
i,tcm „„ifcuhim,c,iius opc primtim partii di^qiti
I
ldq,iatuortc,tdi,,m,,,fcc,i,,dtimcltiatuordigitorumosflcac,,ti,imfcric,nattittct,o,nmajt,ntcm

Jlnctia^mamuisi^itcrimindici^zj-paruo^hiiiiisittdicatiomsgratiaoinfcripfcriili.
0
No,t,,ihtlhicfcfoffcrt,,,tifcuhis,qtiatuordi^(,itcrii,ntcrtiti,nficacnsos.
ittfiniftro ciibitc cft cc„Jfca,cr.
, Vortic mufciiU tcrtiiim po!Uas iittcrnoditimficac„tis,fii
, Sccu,tdt,sfi,,ti,rmo,ic,,ti,unt,JcuIus.
1 Mu[cidust,h,.^cxpcrrcaus,qi,ohrachialcficaittn:
fibiciis,cr U^amcnto obduHu^JcdT
T ^pparct hic obfcurcfimoris c.aptit ccxcndicis ofisfiitiim
in ho c pr.tciptie adhibctur,ut ccruix ,fcu
coUtim 'fiincris hic indicarctur.

V Fcntorismaqnuscxtcrioriicproccjfiis.
Fciitrmculntiiimfiptimiis. k Fcmurmoticntiumfcxtus.
<J>
- Quinttisfimurmoucntiiimmufcuhs.
4 Fcmtirmoucntiiimca.niuu
A. Scptimus tibiain moucntiiim mufcuhis. z ipfius amphim principiiim dradict magmfimons pro.
tihiam moucntium
, 3. tcndincm Latiim dcfimt ciim oaatii cr noni muficuloriim
ccffus cit.ttu,n.3 hic in
uititumfi.^haic Unca iUum in antcriori fiinoris
fcdc tcrminat , ubi oila^
4. tciidinibtis commixttim
utismufcuhs ipfipri,i,i,mfub,jct incipit. S
Oclaiius tibiam moticntium mufcuh,6.
i,tdicat,fcdpritiatimflnum oflcndit , c„i nontisti.'
n n ca.tuum auoaj tibiam moutntitim miifciihim

biammoiiattiummufctihisinfidcbat,quihicprcpcndc„su„fi^nitur.
Maximditaiffltiusjtdan
5.

„,ufctihis cci,nituit,ticri,mficptimus cius


tantamportioncm cjformat, quaiita a linca 4
oa 11,'is

infio-nitaadumbram J-epti„,i„ttifia,U ufiiic frctcnditur ,itafanc,ut ah utrtfquc mtifcuhsfnus

ijhccoiif,r^.-it.

b Hic propeiidet,niifciihis tihiam moucntiumfecundus.


ccrmttir. Superefl cnim hic duntaxatex
2 Inhactibi.t,tibi.ros antcrwrijcdc prorjus cxcarnc

*. omnibi^s mufuUs ilU ad,t.ms,intifcuU,s pedts poUiccm cxtcdc„s,& modo * i„flg„it,K, ciiim ten

7. diitiyinfcriptumcoiifficis. 3 Scptimuspcdcntcueiitiumujcuhis.

9 Oaauiif pedcn „,ouc„tiu,n.


digefla,q„atuor
Y Carnea molcs infufcrioripcdisficde rcpofita,qiia: tn qu.ttiior carncas partes
cdticit tc,tdincs,cr pcl!iccm,cr trcs ipfi proxinios di^itos in latm cxtcrnum mcuet.
quam itcnipc^
a Hic pro/I-ernitur nuifcuhs quattior cxte„dc„s digitcs,und cum ipfius portionc ,

,accui iam CT infcriptum ccrnis . Mufctihspoile-


Cr. dcmmoiientiummifctiUtiicereccnJtiimus
,qtiodipfortimcademciimpra-^
ricrcm tibut: fedcm occup.mtibiis ntiUcs adhibtii charaacrcs
ccpia ^tquc hac ctiam occafionc cxcarncs tibia: ops
ccdcntibiis tabuUs adhticfiitfcrics CT .

Crfibidxfcdes,initct.-ita{Cc,,fficis,qti6dfcihcctexfrior,biistahtiUsiamfridchasdidiccris.
'83 ANDRERE VESALII BRVXELLENSIS
SEXTAE MVSCVLORVM TABVLAE
charactervm index.
S EXT^E tahuU caput inpoHerwrarsjlcxum maxillaminjirioreinjummo
er utrimji in latera dcduBam rejirt.
incnto diuifam,

Hic iugahs ops portionan exfccui. ^^erihn prcctcrea infinuat , tcmporalis mufuli in acu
ttim injirioris maxilla^proccjjum infe rtioncm.

B ^fcutiismaxilUinfcriorisproceffis. C SiniHramaxilUinf-riorispars.
JD Mufculus in ore de!itefcens,qiii intcrniv infirioris maxilUfedi,ubi latifima ejl^infcritw.

E Gurgulio dpalatifnepropendciti.
F Glandulafiniflra amygdahcnon abfimilis,ac eminentij?imclaryngisfediappofita.
G Linffia,iieriimfuperior chara^eris pars,Iaryitgis operculo ef contermina.
J-i Iriacfcdep\urescapitis(Z3'ccriiicismotibusp.muIantcsmufcuIiconfmduntur,
I Mujculu6 infriorem maxillam deorfum trahcns,hic ab cxortu pendet.
K Tcrtimhominisfcapulammoiicntium.
L GlandiilaJiniflro laryn^is radicis lateri adnata. }y[ ^_^Jpeyd artcria.
M HiVc congcries,cJl uaforiim cr neruorum lateribiis afperie arteriit cxporreilorum . quanipii
Cr mufuii dorfim moiientium primi aliqua cxpartefe oflendant.
r Quoniam haiicpei^oris collifsfedem,illi fOnilem delineare oportuiffet^fiam Jcqtiens ofenditta
buIa,non abs re fore diixi, ex canehunc Galenimiijculum exprimcre,quidtranfierfisucrtebra^

O, 'ruin ccruicis proccpbm origine O notatam ducens,ad quartam ufjiic co/lam carnofiisjirtur,
V, ubi P notatiis,in membraiteiim cejfat tendinem Q^infgnittim,<:2' dcorfum ad aliqiiot cojlas ad
huc pcrtincntem.
K Mufciiliis dfcapiiU bafprincipiiim ducens,thoraccm^s mouentiumJecuitdus. Vclloris os citra.
ch.ira^erii impofitione confpiciiii ef,qtiemadmodS CT
cofa^,ZT carundeintcriialla und cH cxte
S. rioribus mufctilis iittercoflalibus. Quo tanicmcliiis fingula cxpcnda$,fignificct S
tcrtia: cojlar
T. os.Ttcrtij; cofa: c.irtilaqiitem.V mufcultim extcriorcm intercoJlaIiiim,intcrtia' (s^fecundit
J^, cofi arunt interuallo repoftiim,cuitisfibra: deorfum inpriorajiruntur. X
uer6 dcnotabit
teriorcm intercojlalium mitfculiim ,inter Jeciinda: cr tertiar coflarum cartihgines
cx^
conjpicuum,
ciiiusfbra-Jurfum in anteriora proreptint.

a ^Arteria o" ticna,JubpcclorisofJc deorftim adabdominis Juperiora propagat^e.


A Tranjucrfiis abdominis mufcu!us,qucm cofarum duSiis
feufines,crofisJacri opsfinifro late
b. ricontinifircgio,abuitdehiccircunfcribiint.Cxtcriwi b fedcmnotat,qtiaobliqucafcendcntis
mtjculi tatdo, abdominis tranfuerfo pcrtinacipmc adnafcitur, pritfqtum rcBum confccndat.
c. c autcm in dicat aJJ,critatem,quam mufculorum oblique du6lorum cum tranfuerfis
mufculis con,
nexiis inibimoIitiir,iiti rcBi miifculifiipra iimbilicifedcm, uerfiis pcSloris osmtituo dchifcunt.
d Foramcn uafisfeminarijs uirorum tiiam prarbcns.
c V
enacr .trtcria,in rcflos abdominis mufciilos, conterminas^ fcdcs cxcurrcntes,

f Spina
HicJintflriIatcrisreRiiSabdominismufculus,dptibisofc dcpendct.

g ofis iliiim ,carnofis partibiis dtiorum obliqiiorum abdominis mufctilorum liberata.

h Scapulis crfiitiflro brachio mentem accommod.i,ibidem n.mc^ hfuperiorem notat fcapuhaiu


i guliim,cuimujculiis K infgnitiis inferitiir,deindc cr fiipcriorcm qiiocljfcaptila: cojlam h eadem
opcra tibi indicare poterit.
k Summushumerus ,feufcapula; clatior proccfiis. h Mtfculus brachium moiicntium qiiintus.
l IntcriorfcapuU- procefiis ,anchora: imaginem rejercns.

0 Mtifcuhis antcrior ciibitumJlc8cntiiim,ciiius exterius caput,quoddfcapiiIa:


acetabulifiiperci
m,n. lio n.fcitur,m notat,n iicro indicat intcrniim capiitab interiorifcapula:
proceffiienattim. Qho
tamcn Imius capitis ncrucam partcm dcarnea exqiiifitius
dfcern.is , huitis tabiiU dcxtrtim bra^
0. chiumfpcclabis,inqiio n ncriic.impartemdcnotat,o autem carneam
. ^t non ha:c duntaxat
tabiila e.ts comntonflrat partcs,imo priorcs adiinum
p, omncs. Cceteriim p duorum capitU coitum
indicat,q ucro tendinis,quemmtifculus hic cducit
q, ,principium.
r,r Mufciilus poflcriorcubitiimflc8entium.

f Muf ulus cubitiextcnfonis aiitor, cuitis principium ab humiliorifcapult cofla enajcitur.


A Miifcuhu
"V"'^^'! CORPORIS FABRICA tlBFR
A .^r,"" ,r

-MufadusrupcrioliLumJ^^^Z^^^^^
^ Mufcuhistcrtmmauatuor diG-itorumns-Rc/l^Hr , ^ j r

^^'''l^i^'n'ni.c4uamurcuL^^^^^
porri^nnttcnd,ncs.Vorr6,pu,raLcJtcrum^^^^^^^^^
fiuUporrisantur^^incuL.ismufc:UtZ^^^^^^^^
Sutamcn doarin,-. .ratU y tcndo tcrtiummJT
r ""'^"""^ T '^'

dum osflcau. ^ ^lJculslTr^^^ 7


'"'^"'ficun^
?? TJ { a . ^ '-^"'''''^'"''''^''"'i''''f''°rdiaitorumflcacnsarticuhm,

-^^^'''''^'na^orpr.^^^^^^^^^
A M,fcuks,,,,,,orprimupolhcisosflcac,,s,^uif,Smai^
ro cr K,pnmumpolhcis os nudum „,d,catlcco„dcbatur
r«r. i
Intc
ntc
cxcarnc^j apparct
M,,lcuh,sprimumparuidi^itiosucrfascxtcrioyaflcac„s.
Tuhcrcuhmucro / •

"
I Ma^-nusfinfor,so/,sproccfjr,S.
<>
X^T/^'' '«'i/""'^-
M,,fa.Jusfi,n,,rmoucntiumfcpt,,,,,,s.
^ Ahfc,,hifi,,,,,r,LcLJL,,s,
rs
' Mufcuh,sfi,„ur,nouc„t„,„,oa.n,us.
. Jntusfi,m,r„,ouc„tium,ijJ

'W^^^^^=^JJSLB
*. ^"'ca,jjcCtuscJt,uto'
"'"/'f/'.f.;i,c/c;„,>.ro,^,c^„;„„e«w?*«of«^^.
X-i- H.ecfcdcs adu„dcci„,am tnufculorum tabulam
potiRi,n,\m rcfirtur ^,,^ ./7.„^v . ,

^ podadcxtcmi
'i^:J:::JL::::j:T'''''^j^^^^^
"""^^ur qu.w, dcxfmtibia totam ocul
rit C rfrr,),„v ^ . ,
""f"
-1
cumz, bri„attmnnt^f-hn.,m^^t-;; 1.^1.:,.
,
n, t .. -l '

'cunt ,i„^

4.3- n«ttt^ntcrioremcarncam,iucropos1criorcm.

"•'^mujcu
Ut^'do,adponcr,orcmcxtcrioris,,,.dlcolifcdc,,,rcilcx,,:
^
7 H,cproc„,nkt,„ufc„lusponiccmcxtcndcns. ™« a««M«r.
S Mufc,,h,spar„u,n digitum
in cxtcriora aLduccns.hacfcdc
obuius cfl.
9 i>ec„naus „!,fcuhis pcdcmmoucntium

Yj;''ff''bi^Pofi^iorifcdcn,,nasadhih,i,,otas,cl„odm,,fc
£^^..&,,,„.r..eJ^r«,,f,,.4,,/,„/f,,,rf„,„,^J,^.^/.^
« .../,r,,,,../e.«„i,erfer./.f.i,,/..^efe.. ^er,i„,^,,.n-,,L^
/;o//e,v »,t,-or>,„ ;,,o«ef «r,*„^c
,npra;fc„titab,da ^
% i„fcrj
^ '
DB HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER Ir
SEPTIMAE MVSCVLORVM T A B V L AE
CHARACTERVM
«TTTTlT-ri^f INDEX.

mculo ttajuj},cndtmus,ut ipfm cauum in ,'uamji,.


conficaufit.
^ JrSuho,ndicaturdpalatit,rminopropa,dars,nfr^^^^
B
E
^Huotccrutc,s,,.rt.b^^^^^^^^^^ .
c, D Trtmumpardor/^nZ^^ium^
Sto,nacY^,,^-,,Leparsf,l,aJ}c>-aLrtit..nsartcr^
F. utnn^adl,u,,,slateraL.bcnt,,rcon^.ric^
Fnotaui.nL.
^^,,^
cLun, /M-
^^^^^^^
2Z
'mcunsm
£uJanb„sucn,s,z:rfxtoncruorumccrebrico„iu_gio.
^ Mufcuhii altcr fccundiparisdorrummoucntiiim ,
Scapnlammoucntiumtcrti„s.
lMJjcuIu.bJi„m,noucntiumJ,int.i.

iViVM^Ir^^rr""'"'''";'''"'''-^"'''''*"-
M Bracl,i„ma^cntiumtcrtius,

^K^
Q ^12 ':
m,,,p^,,umc^^^^^^
l'^^^^^^^^^^^^
^ Cul,itumflcLt„„npoflcrior.
j^j^ ^,,,criL,,b,U,micLt:u,:
o iLadms. T l^ka. V L,{^'"^ntu,,,tcrrad,u^,,l„a,^,,di,,,,ic^i,,,fJ^
^ Kadiuminpronummoucntiuminfriormufulus.
mcats.

^''"^""^'^'^'""T'^^^^
giorrad„im!nJupint,mduccnti,„n. „
lon.
t"'"'"'"^
a MiLr^^i,,,,,,.. ^
^'^'lTrtb,.sbiscbi:acr,bus,,,uJc,.U,,otanturfic,,nd„mp^^^^^^^^
bDcpcndctmu[cuIustcrti„mponicis,ntcrnod:u,.,flcacns.
i MufcdustcrtiJ auatuor di.

^''•^"'orf^^^

c ":::'^z°''i""'^^^^^^^
f ^^''"'^'^^';fT^-''T'''T^^^ ^ fnfripfijdiniautctcttunr

-'^'''^^rfalcsfpca.u,,^^^^^^^^^^^
ij'^i>a^
raacrtbusnonucnitoblitcrandus.

11m f
^''''''''l>'f>"poducroc»cr,Uhoscharaacrcsambit,atJ^^^^^
^^tracorp„scy:pa,fcircunfcribit„r

o.p.Jrflt,,suttur,car„can,fcptipartcmcfcp,,ta^
o,pD,.ol,^amc,,t..Ja.tc,,J,,,cffcpti:, tc
i.brarun,,nlu,nbtsconfliflcuti„,ncorporibusi„fcrti.
q Scptififl^traJciuafcptun^^crtcLru^n
^"^'^"^b^t^°rporib„s,acmaff,amartcria,n,ucn..,n^cSi,,giscx^^^^^^
f''l'^"'orflctaiincorporchui,,stab,.ypoftun,i,,dicat,quc,,,..d,,,odu^^
r.Jcpt„,nc.currcntcs.
rFora,,,c,,flo,nacl,ouiamprHc,,s,j,,ictia,,trincorporcinflo;,itu:
j. / J'ora,n':n„cnarca,.a-caudiciparatum,juiincorporcf,,otat,.sco„fhicit„r.
t Mufcul,.sfi,n„r„,o„cntiu,nfcxt„s. „ Mufcuh.s dorf„„,moucntiu,nnonus.

cd,,at,obu,jf.„t.
, Fanurntoucntiutnoaauus. ^ Qj.„L f,n„r ,„oucntium.
Ttbta,nmo„cnt„.m o^auus.
y ^ ,
i Muflculus polliccnUc^tcris di.itis a„,ouc,:s.
^i"fc"h,spolIiccmaca:tcrisdiqittsa„,ouc,:s.
J> "
crtioncmuflculr'' '
't^^<f^"^^t^htciuo^<'btnflcrtionc,,,uflc,,hfl.molcs,poll,cc,,,^trcsipflipro:,^

cxtcrn,.,nlat„sd„ccns ucro tn firiffc^i


. Qjueticroinpr.flcntistabuUtihijs occtirrunt
illis rcjhond^t, aua^
prioribus
prtortbustabu istucrrnbiii^.
tabtilis fucrc obiiia. ' 1

OC T^V^
DE HVMA.NI CORPORIS FABRICA LIBHR II. ,<,j

CHARACTERVM OCTAVAE MVSCV^


LORVH TABVLAH INDEX.
H^EC tabularummttriorcm corporisficim exprimaitium
poflraiiacfl.mtifculos
adlmc in Mteriori hacfedc obuios,cxJcaiotns§ifcric rcliquos propontns
. Vt ucro intcriorcs
intcrcoflahm ojlcndcrct mufculos^ZTcos qui in intcrna tbonxcisfcde
pc^oris ofiis attcndiuur
latcribus , os iUud undcum coRarum cartilaginibiis cxeBum
addextricruris
, latiis cUcrfum,'
atqjfub dcxtnr manus indicc propofitum ccrnis,

B Mufculi collumfuperioreinuc dorfpartemfleacntes,dorfum§ mouentium


priintt coniuaiuiiu
C MuJculusa'primaenatuscoIla,acfccundidorfummoiicntiumparisaltcr,
), D E^^terioresmufcuhintcrcoflales^inofiumintcruallisconjpicui,

B, E Eitcriorcs mujculi intcrcoflalcsjn oJ?ium intcruallis obuij.


jP MuJcuhisoBo thoracis coflis injertus ^ipjunq!, inotorumfecundus,
G V triiupfapuLi modoJcBionis Jeric,nuda excarnis^i cjl,ac
Juafcde dimota,
M Mufcuhis dependet,bi-achium antrorfum circumucrtens,fcapukq; cauuin
occupaiis.
J MifcuhisfuperiorifcaptiLc bafts aitgtilo iiiferttis,ipfainq; agentitim tcrtitts.

r To/lerior
ctibittiinflcflentitim,cttius principif elatior extc^ior§;pars L infqitittir,dcmif?ior
',,M. ueroiittcriorcjip.irs M.JitJcrtio atttemprajcntismtijctdi
V
N
iiidicatur.

O
Radim. Vln.t. QjTendinismtfctihpars ctibitumfleatntiumantcrioris.
21 Mufculusabiiifertionedependct,radiuininprontiminoucntittmfupcrior.
S Mujctilusab ulna dtpendet,raditim in pronum ducentitim iitflrior.
" ,V ScdcTinflgnitaliqainetu,bracbialeadcubitUitecT:cs,crafiusapparet,titttiafedeViiot.ita.
;X Mufctihab infcrtionc propcndent ,fecuitdiimpoUicis iiitcritodinmfledentes.
^ Inpoflbrachiahdtlucidiiis cxprimincfiicrttiit oBo muftdi, quattior digitoriim
priinos articti^
Y. losflcacntcs. Cartcriim dcxtra maiius in lattis piaa efl,ut iimfctilum
Y^nfgnitum ojfcrrct , qui
primum iitdicis os iiitrorfiinflcait.
0 S cxiiis flntiir mouentiiim mtfcuhis,cuius vtitium c ucrtcbrariint proccdcns corporibiis a inltmii
a,b. tur.b ucr6ipf'iisfcdes,ubitcndinemcduccrcincipi(.

A Scptiinusfliittirmoucntiummufctthis. SMufciilus dorfitminotientiuinnonus.


XI Sacruin os,ex ctiius antcrioribtis foramtnibiis ntrtiiprofilirc hktiidcntttr.

$ Quintits Jiitttr motientium mtifciilus. Vcriim $ priuatim huitis mtijctdi p.^rtcm notat poflerio^
c. rent,cautcinaittcriorcin.

c 'Piibis ofis anteriorJedes,hoc laterc ex feaioitisJcrie,carne denud.ita.

Y Mufcttlusfinttirmoucntiuinnonus,aiiteriorcmpubisofisforaininisfedcmoccupans.
Q, InfmJlrogeiiutcitdincs,fcptiinitibi.mmoiientiummiifcuhg inflgniti,!^ on.itii b indicati
q,b,i. noiii i
notati,dgcnurcflexiJuiit,acpatellamipfis innatam,ac k infgnitam oculisfubi/ciunt.
h,L In dextro autcm crurc oaatitis tibiain motientium mufaiIus,folus ab iiifcrtionc acintcger dcpcit
det, 1 notafus,crpatcllamf'biinnat.imfcruans,cui h iitfcripjimus.

m Tibia: ofis anteriorJcdes ,oinniprorfis initfcttlo libeni.


.
n EibuLr ctiam antcriorfcdcs ,cx dijjeaionisferic inttfculis omnibtis deniidata.
o Lig.-imentttin notattir intcr tibix os CT fibulam inibi rcpoflttiin,ubihxc
ofla iiiiiicem dehifctint^
, Qui hicffe8..iittiirmufcidi,iUifiint,qiios Jcxta mtifculorum tabtila cxpreflit litcris
$ er Y-/e^
ptimtisniiniriizToclattuspedcinouentiu. Infttperiori pcdisfedc modonuUiadlmcrcliqui
fttitt iitttfcuh,offa^ dtiittaxat lig.imetis obduBa,in conJfeBii ttcniunt. Ccetcriim
mtifcuh, qui ha
p,q. acnitsin tibiarpoferiorifcdefiereobui/,feaionisfcrieaufirriincipitint.ac p,q not.mt primic
ft. acficttndttin pcdcm moticntiU, dqtiarto cttifdcm motusatitorc mtijctilo, t
itifignito,adcha!-aclie
rcnt Jpropeiidcntcs,quo pritiatim notatiir tendo tertijpcdem inoticntis iiiufctdi.

II Miifcidip.trs hic occiirrit,qti.ituor digitoriim tertium articukimfleacntis.


X Hic obfcurc je ojfc rt pedcin iitouciitium quintus.
a TcSlorisofiispofcrior^fcucorJpeaansJcdes.
1 ,3j4. ^,6,7 His charaacribusjcpfcm iicraru coflarti indicantttr cartilagines. Reliqu.f autcmqtia^
Ittor c.irfiIagitics,oclaua!,nona:,dccinta: t:^ undecimcc:
coflariim cartilagines Jttitt.
^ Alujculushum.iiitimthoi-acemmonentiumfcxtuf, R nona
.

DE HVHANI CORPORIS FABRICA trBER 11. ipj

NONAE MVSCVLORVM TABVLAE


CHARACTERVM INDEX.
omniufit pofleriortm
corports^cicm exprimciitiu, prima hd
bcbitur,btc ordine nona. Si tamen anterioribusferiatim ac uicij?im
pojlerioresjubfequiuelks
pojjet htscomnium effe aut ttrtia , aut (Jiiarta . nullum enim abfedum habet mufculum,prceter
eos^quos cartiea membrana con/lituit,tertia^ tabula obuijfunt. Vrceterea
tranfuerfa in cubi^
tiexternafedejuxta brachiale repofita li^amenta hic diffecuinms, quod rima
f ofecunda ta
• bulisabundecoifjncuaficrint^hanc^stabulamaddifciphnam urorfiii parauerimm.
Temporalistnufculus.

£ Ositigale.

C Maf?cter,<^uris uerdforamcn cum tpji'fubieUis glaiidulis , citra charaSterum


fibfidium e/l
obiiium,

X) Mufcuhis capiit moiientium , dpcBoris offe, CT clauicula enatus , tn mamillarem capitispro-'


ceffiin infcritur,

A Mfculus fccnndo locn interfcapulam moucntes reccnfendus.\^t<li hniiisprincipium ab occi>


E,F. piti;oJlepronatiim,E ac F infgnitur. E iicro uflsad G innfculi priiicipinm ab occipite,ad
G. oSlana!nfi[ithoracisnertebra:llmain,dmcdiarumuertebrarumapicibus quodainmodo enatu.
H,I, H, I
infrtio,quam mnfcuhis infcapultfpinam,^ fuinmum humerum , latiufculanuf clauicu-
*. I^^fidem molitiir. * hacficde praficns mufculus,quafimcmbrancumfietnicirculum obtincf,fieucar
K. nofv ipfinsfibric,infemicirculi cefiant circiinfh-cnti.ttn.K hac parte ceruix coUum'iie,thoracis
ehtifiina; parti committitur .Linea: autcin laterdue tniificiilum circunfiribentia in hiinc
modnm
coIIiguntur.<^b E ad E primaprotcnditnr adocciputtranfiuerjiindud.i. Quodautemhu
,

iuscxtremiim F notatutn,nontantittnabaiirisradicediflarehicuideatur ,quantiim Fremoue


tnrab E pi^ura,incanfiicfiocuIumfiigiens,qnodiyfiiniflriimbrachiiim in anteriora porre^
dnm liqnido commoiiflrat,qnodJm-tc ^'"»5 igiiarus,p!ns aqiiobrciiius efic arbitrabitur. T>or
rdfiecundaliiieaprafientismiifculiab E pcr K ad G tnetitur. Tertia antem ab F ad H.
Quartaab H ad G. <-yftqjhis liticis tniificulus terminatur. Jiijertionis aiitein liiicaab I ad
K pertinens,n ulla prorfiisfcparationis nota exifiit.
L Mufculus brachintiiattollens,eius^jmotorumfecundns.
M Mufcnlusgibbam [capiila:fcdem occupaiis,brachiuimf mouentiiim qiiinttis.
N Mnfculus ab humiliorifcapiila: co/la pronatus,0' b rachij motus opificum tertius.
O Mnfinlns brachium agentiiim quartns,feqiicnti tabula © ittjignicndiis.
P In prafientistabnhe dcxtro latere 'P,indicatportioncm abdominis ttmfuli, quem oblific de^
Jcendcntem uocatnus.
Q_ Nonnihilin dextro brachiooccurrit,hrachiuinfle8:entium miificulus.
R- Pojlcrior cnbitninfledlcntiummuficulus.
S Mnficuhis ciibiti extcnfiionis autorum,ciiiusprincipiiim ab hiitneripendet ceruice.
T Muficulus ciibitutn extendentium,cuiiisprincipium ab humiliorificapnla: cofia pronafcituf.
VlnccJedes triangnla,nullis obteila muficulis,excarnisue , acpriecipudiijertionem excipicns
ncruofie ciibitum extendcntium mufculorum injcrtiotiis,
^Y Mufculus radintn in fiupinum agcntium,qui in infiriorcm radij appendicetn iiifieritur.
Mufcuhis bicornitctidine brachialc extcndcns,
Z Mnficulum "Zj infignitum,autoremcxtenfiionis indicis,tncdij ac aniilaris recenficbitnus , cuiiis
<t,b, initinm a indicatur. Sedcs uerd,qiia cariiciis
effe defiinit, b iiifigtiitur.
Miificuhis qni nobis cxtetifionis aiitor pariii digiti rccctificbitiir. Commixtiottetn tcndinum mu^
0 ficiili Z. iiifiqniti,ac mnficiili Q indicati ,qua: ad digitortim fitradicem ,itahicdcliiicauimiiS:,
qnemadinodutn crcbrius nobis occurrit
A Miifculns hr.-ichiale extendcntiutn,cui principium ofiertnr ab hutnero c infignitntn , Inficrtio-
'^''^ neinuerd d indicatatn,inpoflbrachiaIis os ,paruum fufliiicns digitiim molitur,
>=• In iitroqi ciibito H infigtiitur inufcnIiis,brachi.tIeflcdietts,odlatioq; brachialis ofit inficrttis , ac
in niilla intifculoriitn tabula aqiid ati^ hic cotifpicuiis . Qucmadmodum cr ttttifctili Litiitn tnanm
R z tcndincni
196 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
ttndincm produccntis initium,hic ad chayaBercm cfl obtiium, iind ciim cxortu mufaiji hra^
Jj. ^
cl}icikflc8cntis,qui]}ofihrachialiinfcrtus, A in tertiamufcuhrum tahulaornatiir.
c Mufctilihdcobliqucprorcpcntes ,iUifunt,qiiorumaherunumtcndincm hrachialis oJ?i,polli»

tcm fiffiilcicnti infcrit, alter ucrd unum tcndinem primo poUicis ofii offcrt, aliumfccundd
tcrtio poUicis of?i infcrens.

f I\iufctilus tribuspoUicis oJ?ihus cxtcrnafcde infertus,C^ polliccm iicrfus indicem eiiertcns,

M.ufctilus poUicein indiciproximcaddiiccns,


h JSdufctilus parui di^iti drcliquis abduclionis aittor.

.n 'Primus fimur moucntiiim ntufculus,i, h, I, m C' « circunfcripiiis. Qvandoquidcm i iifip ad A,


cx oJ?is ilitimfpina cnafcitur. h aiitemad I,principij partcmin
i^h,I,m,n, fii principij partem notat,qu,e

dicat ,ab ofjc coccygc,infimacl;facri ojfisfcdcpendcntem,ubietidfiii/ler niufciihii dextro cou


ii^uus cfl. m indicat clatiorem ipjtiis infcrtionis partem, n atitcm infcrtionis infntd notat par
tem,quce quia intcr mufculos tibiam mouentes hicpenitiits fc infinuat , reconditq; , ontni cxpar^
tc nonefl confpicua.

o Secundiisfimur mouentitim mufculus,ma^na exparteprimo obteSlus.


p Sextus tibiam moucntiufft mtifculus,in latum illum dc^encranstcndincni, qiiifcmur amplcxanti^
ius mtifcuhs obuoluitur,attamcnnon ad eam pcrtitigit crajiitiem ,utJiihditos ipfi mufctilos oh^
fcurarepof^it.
notaui,carnofr partis terminus.
q jMufcuIi,quem p
r Septimus tihiam mouentium mufculiis , mcmhraneo tcndine fexti tihiam mouentium mtifculi

obtcBus.

f Quartus tibiam moiicntitim ntufculus,fcptimipoflcrioriattcnfusfedi.

t Tcrtius tibiam nioucntiiim mtifculus,in iitroqi criirc(qucmadmodum fubfequcntcs aliquot)


notatiis.

« Mufctilus,qucm quintitibiant mouentitim loco habemus.


X <^bparct er hic quoqi po rtio nitifctih,fimtir mouentium quinti,
y Miifcuhis fccundus tibiam niouentiiim,
*
cc Mufciihistibiammotientiumprimus.

^ Oclauus tibiammoucittiummiifculus,
y ISIonus tibiam moucntiiim nitfctiliis.
cft Inhocfiiiu tihiam accedcns artcria, und ciim maxima criiris ucna,Cy ncriio quo^ totius Corpo^
ris craf?J?imo tichutitur.

e Miifciilus primus pedem moiientium,

^ Sccunduspcdcm mouentium mufculus,


a Scptiinus pcdcm moucntiiim mujciilus.
0 Oclatius pedem mouentiuin mtifciilus,

t ExcaritisfbtiL-c pars ,ipfcjue aded cxterior mallcolus.

K i^^hqua cx parie portiunciila hic occiirrit,mufcuh pcdem mouentiiimnoni,


A Mufculus partiiim digitum dciCteris abducens.
Iiifnisli-a fiira tcndo,terti/partem inouentiiim mufctilinotatur.

y Intcriormallcoliis.
DECI^
ANDREAE VESALIl BRVXEI, LENSIS
DECIMAE MVSCVLORVM TABV-
LAB CHARACTERVM INDEX.
H^^E C omnium titbulcirum dtcima ,poi}erioran utr6fi.ciem cxprimcntium feclinj.i^fc
Bionisferic quitrttim tahulam fuhfecjuipoffet.In hacitajj iam pra-cedentis tahula: mufculi ali^
quot adempti dependent,muhif iii illa nS obuif,hic fefe comonjlrant. •^iip intcr rehquos pror
fus ablatiisef,quem nonatahula T O"' A inji^niuimus , quodiiidchcet niifqiiamapte firmaiit

ipfiui, dcpendens oHendere potuifft.


,_^I)cxterprimi pariscaputmouent/ummufcuhis.
25 B Seciindiparis caputmonentium dextcr.

C Scapulam moiientium tertius mufciihis.


JJ Claiiicula.

Jl Miipiihu humani thoracis motorum tertiiK,fccjucnti


tahiila notandin. F
Mufciilus jcapiilam mouentiwn tjiiartus,cuius tluatuor latera circunfcrihuntiir G, li. I, K.
r
G,LH,K.
I^lufcuhis hrachium moiientium tjuintiis.

JV/ Scapula-fpina,acfumtnushumerus.
Mufcuhis brachium mauentiumfcundus,quem in poneriori corporis fede prompfc cirainfcri
A
p. O
pfcris,fiP mufcuhinjertioncmeffccorjnoucris.T' ii-vnqsacNc:^ ,frianguhmodo,dii1am
/s/ O. mufcuhpartemtcrminant,antcrioriinterimparte'S.iinquartatabulamuJcuIoruininf^nita.

O Brachiuniinouentiuinfcxtusmiifculus.

2i_ Mujculus brachiuni mouentium tertius.

^ Hacjcde ahquot dorfuin monentes mifcuh exporrijpmtin;und aiin humamim thoraccni mouen
tiumquarto.
0 H.inc iivijcuhim,feciinda t.ifwLi T inf^nititm proponchaf.ejl autcmis,cuius benefciobrachiii

deorftiin,uerjui dorf.imueUitur,id^i mout:ntiutn tqu irtus. S cr T,inufciihhuius priiicipi/ indi^


p^. xant lonqitudinent, p.mem ipfius injertioniproximam,tju.T hic oflendincquit, iieriim in fc
J^. ptiinat.tbula O
inpgnita,utcunqifiiitohuia.J"C autem mujcuh latiis ea fedeindicat,uhi ab iliil

ojjcncnamphus enfcitur.Circutifcrihesueropra-Jcntisniufcuhlateraab S ad T,deind T


Y per X ad V
,infiiperab S ad V
Ccrtcrim . Y
iiotalit infriorcm fcapulrbafis aiiffilum

hic extubcrantem,!;^' tertio mujcuh latcre intcBum.

2^ Ohhque defccndcntis abdom.inis tnufcuhportio.


(t hlufculus ab humiliori fcapulie coflaprincipiiiin ducens,0-ciibiti cxtcnfonis opifx.
h Mufculus d ceruice capitis humcriiuxtafcaputam origincm duccs,ac cuhiti extenjlonis aiitor,

^ Vortio anfcrioris cubituinjlciflemiutn miifuh.


d Tortiopc/terioris cuhitunifciflcntium tnufculi.

c Mufculus radium injupiiiiim a^entium lonr/ifimus.


Mufculus bicornitendiiichrachiale extendctis.
f
^ Hacfede lir/ametitutn conjficitur membraticum,Jupcriorem rctdijparttm humcro colk^ans.
Jy^j, Hacfcde ulna,carnc omni,niufcuIis'ue hbcraccrnitur.
i Mufcuhis brachialcjleiflcntium,tjuio^auo brachialis o/?iinJeritur.
AjHjn Tres ifli charaflcres, tria notant miifculorum principia ab ulna pron.ita Vrimum A infiqnt .

tutn,iIIudclI,iqiiod radio ante mediit illius lonqitudinis iiifcrtiitn,mufculus habetur , radium infu

i^J. pinutna^cntiutn
hrcuior.Sccundutn H
indicatutn,il!ud cff,quod in duas portioncs ,k CT' l iiota^

tas dirimitur. k cnim eain fio-nfcatportionem,quce tcndiiiem brachialis oJ?i,poIIicemproximi

tn. Juihncntioffcrt. I ucro infiriorctninjiiniatportionein ^qiia: dein bipartita,unam, t]ux m iti''

,pritiio pollicis njii injerif.altcram n indicatam,in fcciiiidum CT' tertiiim pollicis ititer
H. fcribitiir
nodiuin impIant.tt.Vorro tcrtiiim principinm,n injignitum ,illud dctnum cf,fjuodin duas quop
pcittes, 0 CT' p indicatas difcinditur,quariimfiperior,o notata,tribus pollicis oJ?ihus itifcri^
0,p.
tur.Infrior ucrop indicata, indicem, acmedtutn dpolfice abduccre creditiir.
'Propendct ab infertione mufculus,hrachiale unico tciidine extendcns Deinprcvcipuus exten^
.

q
r. Jionispariiidi£itiautor,r inJignitus,qucmadmodum q;' mufculus indiccm medium,ac anularcm
potifiy
.

DE HVMftNI CORPORIS FABRICA LIBER II. ,p3


f- potlj^imitm exttndens^ac indicatiis.
f •

t Mufciilus poUiccm indici proximc ddductns

2 S ccundusfimur mouauium mufcuhi6,cuius txortti ,ftmtcirculiforma^ ^uodammodo rejpondtn


"^x. tcm, u tt X notant, qu.mqua u in anttrioya magis adhitc dtbtrtt txporrigi,fipra:jttis
tabttla in
y- utrterttur. Ca^ttrtim y huius mufculi indicat inftrtiontm , ttt ttiam
latits m.tgis
UjC!' x,cr y
uniutrfitm mufculum circttnfcrihunt.
« Maginis txttriorqsfmorisproctffits.
^ Quartusfmtir inoutntium mttfcttbts.
y Ligamtntttm dtranftttrfo ftinti opsficri aps proctjfi, in acutttln coxtndicis ops proceffm
ptrtintns.
^ Ligamenttim idiBa nuptrftcri ofisfedt,inpoftriorem elatiorem^; appeitdicis opis
coxtn^
dicisftdtm inftrtuin.
p
i MttfcuIuspnurmouentiuindtciinus,quihdcdpoEerioripubisopisftdertfltxus,aIittm tithti
mu[culttinftprdinfaq; ipftatttnfum continonllntt.

l Qitoniamkecftdtsfquetttitabula ptrindt,atjj hic erif coiijpiciia ,ntruiim ca^tcris omnibiis


corporis ntrttisjuinine animadtterttnduin ,ab hac tabttla nS rcjecuimus.ejl aut is,quein
qtiartum
finurpttentiitmtinc>-abimtis,eiifcunda ttrti.iqijtquris , Capitittitdeciino Libri qttarti
prcc^
foneitdis, charaSlertyi indic.ituri. Vr.fcns etettim nerutts , dntfltim ftritiit^
ciiitts tantapt^
rt cxptitdtndd.putaiitriin,isprof^d t[l,fcundiim qittm ex caluariie amplitudine,in
dorfiitef
ttbi-arttmfi)-amtn,quoddorfalimtduII.ctninfititttnda-paniftir,bumorinptdtscaitfliiitjqucm
nonitllihattdiiifieqtttnttriitflar ttptntis,alij inflarfiigid.r aqtta; dtm.mart,ac in crtts proflutre.
Jtntiiint. rbitror auttm huius ittrui difribtiiione to animaduerttndl accitmtitis
, qiiofiepius
hac inta a:t.Ut aJftBtis innuineri,ftjt iitihi ex bitmorti ad ittrimhunc deflttxu obtultrint.
Quine^
"• ti.tmeuiidcinpopliten not.ttUcernis,qttaiiqiKpriu.itimhitiusneritiqi-andiareiitdicttportioiti;
qu.r crfin alias qttainplurimasfobales dijjeininetttr,prarcipua taiiten
ipfliis partt pedis ,iitfirio
rainttr calctin,t3' iitftriortmmalleoltimpttit. S tttropraftntisneruiin popIitebipartiti,mi.'
noreininflnti.itrainiiin,maximaftiparteininitfciiIosdigtIltiin,tibitelatus,(^anttriartmtittf
dtmfltde occtipantes, quimt Mercttle itSminus quoqs acctirate,qudm qtiiuis corporis iteruus
efl
obftruandus,finan ab aliud,falttm propttr urtntia intdicainina,qitce fubindt htc a^gris itdhibeit
tur. Vrarttrhac eiiiin, quod appoflttionis fedtin ad.imtpim Mtdicihinc cogitofcettt,etidexpen
IdereeritiuctiitdiJfiiitwn,quiuIcuseoruinmtdicaintntoruintiiiiitisl:uin,httinorein fiecttiidiiin htinc
nerttum dtciirrentein expttrgef.Nain qitad iitttritur ulctis,huicntriti raiito , S indicato uiciituiit

efl, cr qiiwn paitl6 injiriiisfit, qudinftperior fibithe confRat apptitdix, nertius coittinqiiiequit.
^tqjeiufmodifinepIeraq;crtbroferinaiiiadi/cerem,mfiridicuIuinarbitrarer,rcIiqtiasi!ted(
cinay p.-irtes huic ^natoiiiica: mifceri,aiit e£o etid eiufnadi aliqiia iton ejfiin priuafiinfiito tem
pore,ufiiam cccpi,exaratitrm. Quodatttehic qticedam interiecerim,nerttiillius occaflone
fi.dit
cf{,idqj pafipimtim,quum locus ttacttus ante undecitnam tabtilamfieruandus ejfit.
«pK Inufraquefiinore k occurrif,muficuIuinnot.iiisflmiirmaueiitittmpriinum,qttiinfiiti/Iro crtire
integer dfittaflede reflexus cfl , inficrtiaiie diintaxat corparicominipts,quie in dexfro crtirefo^
ltiininibireliquaefl,ubiualidiptinapedatur,ubiatttcmleiiiter,iiteinbrana-^tantiimritutiifc--
?V reb.itttr, \ aflcriptum cernis.
ii Scptiinus tibiam iitoiientiitm mitfculus,iion ampliits inembraneofiexti imiflcttli teiidine obteBus.
TertiustibiaminoiientiummuficuIus,aiiuscaptit y iitflgniturffedesuero tendiitem priiittim edtl
v,f. cens ^.IiiflerfionemattttmtertiainttfciiIoruintabulaproponebat,charet3tre
3 infgnitam.
Y Quartus tibiam iitautntittm iiittficiiliu.
tiSiti! Quiittustibiammaitentium.

f Quintifiinttr inoueiitis mitfculi portio,


5 Sccitndus tibiain inoutntiuin,
T T>ortio o8aititibi.im inoutntis mufciiIi,refeHo iam iiiterimprimo tibiam mouenti, qui alids h!c
iii orbt occiirrtret. Quoduero adinufculas in tibiapedt^ repoftos attinet, oinnia prcectdtnte
coiiittiiiunttabuI.e,uti2'duodtcima-,quaminibicharailcrihmprimtim occttpahimiis.

R 4 VNDB»
. .

DE HVHANI CORPORIS FABRICA LlBBR II,

VNDECIMAE MVSCVLORVM TABVLAE


C HARACTERVM ND I E X.
S JiVJ ST ER. primicaputmoucntiiimp.-trisimifcuhis.

B^E S ccundumpnr mufcuhru cctput m'ouciitium,infiniHro tanuim laterc charaderibus infionitum


^ Muf 111:16 hic obfcuri occurrit,cnius hcncflcio infrioran maxillam dcorfim aoimii/.
*

C Mufcuhiifcapulammoucntiumtcrtiiis. '5

J) ClauicuLt.

E- 'Pcndcthicmufcuhu,dfapulaoJsi V rcfircntiinfcrdiS. '


:

ip Humanum thoraccm moucntium tcrtius.

G Brachium mouentium <luintus.


Y Mufuh,sfapuh!,ibbumfuhiUiusJ],inaoccupans,acbrachimnmoucntiumfe
HJ. "bJrdadlmetiturJnfirtionisuerofides K indicatur ,at<hitatotus trianculimodo H I
A circunfribitur. ^ '

L MMfuhisabbumfiorifc.-tpuUcoRainitiumduccnsMachiumlimouentiumtcrtiu^
M ^-^'''"'"^"''''^^^''clnummoucntiumfecundus^abexortuhbcrat
aitur f,amproximcpr.cccdcnstabuh,0,N&
P circunfcriheb.int. ^t<uita intcrnimu
ja,Ufdcs,qua Immeri ..rticulo incumbit,in
confieaum ucnit , trian^uh uertex etiam quo.
da,nmodoproponitur,adcuiusfimihtud,nem buius mufcdi initium
dcfcribebant.
tnulc,difixrsc]l,<iua:hafiifiapuhvfititproxima,Qa,itemiUa,cuim
N enimca.

initiu .iftimmikimericum clauictda articulo pidct .


DciitfiiD cam (^:
'

nufii:uhp.trteeffcfinxcris,cuiclauic,ilainitiumlargitur,prompti
aficilu^ris mtifiuli fuo exortu hhcriprincipiii infignitcr
obtufiim an
gtilu refrrc, utifigtira modi inficrta comprobat,
qua interna mtifi^
cukfidcsexprimit,ir,articuIomaximecontcrmina.^tclihic^,
B, C miijaili indicant princtpiu, ab
portioitem afitmtno htintcro,^^-fcapiila:
^ fiidem cr 23 principij
ffina pron.xt.im,d B ticro
ad C rehq„dprincipijp.me, qua: chtuicuLt debctttr. po/lremi D mufculiinfiertionisficdes
^"fiffi^tiir.quodatitcmadtriaiti^tiUobtitfiumattiitcttierfic
foni, (ludm ^/cr C, quibus ch.aratflcribtts trianquhim tcrminaripromptc animaduertis
P D,aus nuper muficubis ab omnibtts ,undc principir, dticit ,ficdtbtis hbcratiis,ac ab
infiertionc dun
taxat in dcxtro hrachio pendcns,p,ilcbrio[lcndit hanc
tranfiucrfiim in humcriimfieri.
Q^Humanum thoracem mouentium quitrtu6.
-K. Mufuhis dorfimmoucntiumundccimus:
S Dcrfmmoi,cntii,mdeci,nus<}„intiis,fcuoaaiiidorfi,mmoiicntiiimparisaIte
T,T, V Characlcribus T,T du.,5Cofasc.tr,im,q,,Aa,,,ficaio,,isficriedctc^,mt,,r,infq,,i,,imus,
V ticro cartindem coftarii intertiaUt1,tit
intcrcofiaUum Inc mujculoru cxterior obfertiaretur.
Mti/cultis thoraccm moiientium fecundus.

A Htim.ir.iim thqraccm mouentium qtiintin.

a,b Obfictirumimpcnfe^imembraneiimmttficuUohIi<ltt6 afccndcntis


abdominis initium,dJJinarum
apicibus iittcr a ac b pronatumc

c Mtiftihis ab injcrtionc hic dcpendct,brachium tnoiientitim quartus.

0 Mufculus cubittim exte,tdctts,cttiusinitii,m d infignitfi^dccriiicc capitis htimcri ediicitur,<li,oi


d,c. ficapula: artictilattir. c autcntfiedem indic.n,<i,iapr.fiens
mtifictiliis ab altcro cuhitttm cxteiiden>
tiunt,mox findicando,iion amphtis diflin^ui ncquit.

f Cubitum cxtcttdcntitim muficultts,ab httmilio rijcapula: coHa prottatus,ac


cum mujculo 0 infi.-
r:nito coictts.

^ Aluficiiluscubittimfleaentiitmpoflcrior.
h,h Lon^q-ior mujculus radium iu fupiniim ducentittm.
A M:,f-„hishicor,titcndinchracbtaIccxtcndens,ctiiusinitium i infi^nittir. fcdcsuero , qiiateiu
i,h,L dtiiem educit,k,tendi„um autcm ipfius infcrtio, I
m ^^lufuh,isnid,uminf,ipiiiumduccnti,imbrcuiort n Radius.
o Vlnctt
202 ANDREAE VESALII BRVXEM.ENSIS
0 yinn.^t^l} opnm mcdio lig.-tmentum occurrit , tota fedc ilU ojft intercedttts com>
in horiwt
*
mittcm^i^qwinuicem dehifcunt,
Jiimunt.^^c p ([Ui^
2 Secundum principium triumprincipiorum,qua: ab ulna originem feriatim
cjl,qua; tcudinem brachiali offert. q autcm tcndo^primopollicis opin^
p^. dem ciusprincipijpars
tcrtio pollicis infefitur opbus.
\. fcrtus. r uerois tendo^qui fccundoio-

f Mufculus poUicem indiciproximeadmouens.


n Tertium principiimi coru^qua: ab ulna pronafcuntur,hic quoip ab infertionc pendens. Ac t qui
t u.
demnotatciusportioncm^quaHndiciacmcdiotribuitur, u uero eam,(fua; poUici e/l pcculiaris.
'

'2 Tcrtiusfimurmoucntiummufculus,cuiusinitium y> x circtmfribitur Quodticroadh orii


.

-
charaBcrumlaterafupcritis§;Jfcclatur,ilium opisdorfum cfl,printo fccundo^fimur mouen

x,y,Z.
'
'u.
tibusmtifculishbcrum.Ca^tcriim a tcrtijiUitisntiifculi infcrtioncm proponit.
Quartusfimur moucntium mufcuhs,d tribus htimilioribusficri ojiis ofsibtis initium diiccns , (3>
$
iUic priiitumtcndinemcduccns,ubi coitjficitur,
^

Secundiisfmiirmoucnsmujcidus.
Scptimustibiammoiicntiiimmiijhilus. Quiducrd ^indicetur,ad charadcrcm p.tiilo poR
1
commcmoraturtisfuin.

u Lifrainenttim abofefacra, in coxendicis ops acutum pcrtinensprocejfim.


0
Mufuliisdccintusfimurtnotientium,hacahinterioripubis oPis fcdc rcficxiis,ac iicluti iiiter

infignitos prorepcns.
(,x. dtiosmufcuhs 1 CT K
dcoxciidicis opis
A. Capiittcrtij tibiammouentiiimnitifcuU,(luodprimumeorumcenfcttir,cltia: ap
pcndiccproitafcuntur.
opis appettdu
C.tput quarti tibiam moiicntium,quod fiatiior tit miniimim capitiim dcoxcndicis
^
cepronatoriim fectindiim numerantus.
Mnfciilus,qucmijuintitibiammoiicntiiimlocoh.tbemiis,cuiiisinitium vinfignitiir^quodtertiim
y
? coriimcapittimhabctiir,hiiic dcoxendicis ofic edu^oriini. I tiero prarfiittis miifciiho/lenditfi--
mim,ctiitcrtiiiitibiamntOucntiiimaho<juiniitfidct. 0 hic (jtiititiis intifciiliii,in tendiiicm dcfitiit^
0
attteriori tibi.r ofiisfedi iinplant.indum.
Subficqticntit.ibiilititiJciihimexphcabo,qtieinfimiirinouentiumqtiiiitiimrccenfcmiis,char.t8:e-'
ac CT,
ribus 2 Cr X\inibiiitdic.tndiim.Inprafentiautcmidcmmufciihis,chara8cribiis cr
'
' indicatiir.y trumquccnim isx ,po^
tiimlac Q. infigititiir,fingtihs^;pccidiarismfcuhpars
flerioremitotat mufciihpartem, ^ucroo' antcriorcm. Ca:tcnim ^priihitim iitdicatc^
portiotiem antc^
anterioris partis anteriorcm portioncm. f2 autem po/lcriorcmjlgnificat
iiis

riorisp.irtis.
Qu.irtustibi.immoiicntitimmuficiihishicabipfiiisp.trte,quam fimoris oscdticit,ac j infigni^

tiir,pcndet.

s Miifiiihis tibiam moucntiutn tertitis,ab ittficrtionc pendcns.

charaSicrem , quddfi^
1 M'fiiUi tibiain mouentiiim oclauiportio.Tibia: aiitem mtUiini adhibiii
qucntit.ibulaijdem,qtiihicmoddproponanturmufcuh,iUiccharailcrihuscx feiflioitis ferieoc

cupandi.
D VO-
.

204- ANDRRAE VESALII BRVXELLENSIS


DVODECIMAE MVSCVLORVM TABVLAE
CHARACTERVM INDEX.
r 5 INIS T
E R. primi caput moiiaitiutmfculoru parismufculus^cuiusprincipiuu^ n0t.1t,
i^-BjC. -^^ ucrot^C infertionem,(]uam in occipitis osmolitur.D autanfcdcm indicat^ipi.i dexter mu^
2)^_E. fciilus dfiniflro primum abfccdit. Voflrano R
infinuat intcrnu infrtionis dcxtrimujculilatus.

Qwiire fiilhim inujculum in triangulijorma agcre uifiimficritjUum circunfcribcs lincis,.A B,


.AC,BC, Qjiinctiam fintcriiaUum intcr dcxtriim miifciiliim CJ' fniHrum confflens, quojs
trianqiilimodoJjicclare uohicris ,circiiifcribcs id,dB ad E,dcindB adD^zT ab H adJDt
JT p Sinifiri latcris miifciilusJeciindi paris caput mouentiiim,

G Scapulam moucntiiim tertius, H,H Brachiunt moiitntium qiiintus,

J Suniimis hiimerus dconnatis ipfmujculis liber. Cartcriim netj; coflas,naJi carundem intcrualLi
chara^leribus infqniiiimus ,qu6d hic cadcm, ut in pr^^cedcnti tabula, ad T, T, J^^jit ratio,
^ Humanithoracismotorumqiiartiii,ciiiiisinitiumKinJignitur,Lf uerofcdcs,(]ua primiiin d !on

K,L. gifiniodorfimnioucntiiimifcidorii Nmoxnotddo,noampliuspcrtinacitcr(queniadnioduinf

J^l, M, riiisdKad LiiJip)adnafcitiir.Tendincs aiitempra-fentismufcuIiaIic]iiot,Al,Mindicaiitiir,


]\f Dorfinimouentiiimundccimus. O Dorfuni moucntiiini decimusijuinfus.

•p Scapula-gibbum mufciilo liberatuin cernititr,<^iiibrachiiiin moucntiumfextiis hal>ctur,hicip ab


infertionc propendcns Q_ infjj-nitiir.
Jrl jyiujculus brachium moucntiunitcrtius. S Seciindus thoracemmoucntiuin

T M.ufcuhis cubitiim extendcntiiim,qui ab humiliorifcapulce cofia initium diicit.


Jy^ Inflnijlro brachio miifculus, ciibitum extendentium cxtcrior ah eafcdc propendet,clua
ciim inte

rioriT notato impenfc coinifcctur.In dextro aUt brachio propcndcs eapars rcJcSla cernitiir^

Hacfede ab humcro carnea exoritur portio ,qiiam tcrtij mufculorum cubitum cxtcndeiitiiim lo
cohabemus,feiJuei!tijjtabuIad notabiinus.

y Mufcuhis cubitwnJlcRentvr/npoflerior.
duccns^quiab humcro miilto fuperius, qiidm extcrnum illius conf^
Q Mufculiii radiiim infup! i:i >n

a,b. flittiibcrciilum,inibi x:iritiir,ubi


' a aJJcripfiinii6,ipfiusinfertioncm b iiidicantes.

/\ Mufciilus akcr,ciiius ope radiiis inJupinum agitur,atgi huius


initium c iiidicatiir,infrtio au.'

c,d. tem d infq-nitur.

e Neriiea portio,fcu infertionis terminus mifciilifpcrioris radium inpronum aqentium.


f Radius. ^ T^Ina. h LigamentumradiumuIiiamif;,qiidimiicemdchJcuntcommittes.

i^Ii Hmcfcdcmfimiuin uehendis muJciiIisparatoruni,crcartiliginis iilnam dhrachiali dirimcntis


nominc , pliiribus ornajjcm characleribus,nifillafupcriori Lihro pulchrcfijfnt obiiia.
1 Llac fcde niufculis tcdinibusqj Iibera,alitcr Iigaincta,qiiibus ojft copiiigutur,proponincquciit^
]}i To/lbrachialis osamilarcni fiifulciens diq-itiint,quodideo priuatim notauimus,iit ojja pofbnt
chialis, ab ipjoriini intcruaUis, mufuUsip illa occupantibus interflingucrcs.

fi Hic mufculus reponitur,poUiccni indici proxiine adduccns.


o iVftt/™/'" bicornitcndinc bmchiale cxtendens,ab infertione propcndet.
Hicbonatranjuerfabdominismufciiliparsoccurrit. .
p
q lliiiin ofis dorfiim nunc prorfis excarnefpeSlatiir.

r Fcinoris caput, coxcdicis ofis acctabuliifiibiens ipfiinuc ligantentu,priefnte ambics articiiliu


Lig.tinentum dfacro offe in aciitum coxciidicis ofisproccfum defncns.
f
t^u Dcpcndethictcrtiusfiiniirmoucntiunimufculus,tnotatus,uiidcumquarto,qui u infgnitur^
X Majjtius cxterioruefinorisprocejfis.
(C Dccimus fintur nioiicntium m!fculus,cuius pra^cipuam p.irtcm F notandam,cx dccimafxtata
hula opportuncpctcs,adcharaclercs F, G,H. Vrafcns autcni tabiila eant mufculi partcin cS^
.jnonflrat,quce adpeculiarcm ipfin coxatdicis offc cxlatumfiiiiim rejlcxa, ad magnunijcmoris
ducitiir procejfiim.
x injigniti,fcdi
^ Miifculus gracilis, ab aciito coxcndicis ofis
enatiis proccfu,elatioriiJj nitifculi

cxporreSus.
MufcuIusfmiIilergraciUs,iiifrioriexporreUuspartieiustnufciiIi,qucin « notauimus.
y
Miiifcuiiis
DE HVMANI CORPORIS FftnRICA LIBER II, 205
H Mufciilus fcmiir moiientiiim <liiimiis. Vcriim "S. priucitim notat pojltriorem huiiis miifculipar^
J^,c. tan,cuius caputp.-trtimneruciim,ac A infignituni,ii2r pctrtimcarneum ,i notatum,dcoxendicis
of?is appendice cnafcitiirjjiiic^prodeiintium capitum,niimero qiiartum ccnfetur.^Mac
fedepo
pcfi-iorhxc quintifemur mouentis niufculipars,admodum carnea
ef ,ueri muris,ut ita dicam,
II- effgicm pra:[efkrens.u Hic poferior quintimufcuhpars,in tendiiiem degenerat ,interiori ca^
pitiimfimoris infertiim.

2,11 fl cr I.,anteriorem (Jiiiiitifimur mouentiutn miifculi indicant partem,ac U qiiidem eius partis
poferiorem portioiiem, 2 iiero anteriorem Quo .-iiitem ha:c non admodiimfncobiiia promp^
.

tiiis percipias,eofdemiUos Gra:coriim m.iiiifculos charac^ercs in feqiieiiti tahula repojitiirus


fum , illic depetidentes mufulipartes notans,
Miifculustibiam mouentiumfcpfimus.
K, K Miifculiis tibiain mouentiuin oilauus.

A <_^mpla dcprejjaqs fmoris ojiis fedes,ftipya radicem infriorum ipfiiis capitum,pojlerioriinf


de conffeiis.

H,v Quartus tibiam moiieiitiiini miifculus, hic ah iiifertinne pendeiis,ac j/ qiiidem partem illius indi^
cat,dcoxeiidicis offe eii.itain, v ueropartem ,ciiifmurprincipium prcebet.
Tibiam moiientium qiiiiitus mufciilus,
I
<t> Vriinus pedcm moueiitiiim miifculus.
Y S eciindus pedem nioueiitium miifculiis. Cccterum hiiius niufculi (utcr prinii principium par^
)
^,^,1-. timc.irneti^acrtsinfgiiituuiftur^partimncrueum^aciiiidicatii.Tautemfedesfgniflcatur^uhi
s. primiimduoifipriniipedem mouentiummufciilicontigiiiflunt. s HaSlenus mufiih iUi
in fura
extuberant , hic^ carnei effe definunt , ticrum ha-c tubcra nona tabiila etiani accuratc expri^
i/. mimttir .fj Tendinis, qui c diiobus prafentibtis miifculis educitiir ,principium.

01 Initium miifciilipedem moutntium tertij,cuius tendiiiem proponit charader ^,in finiflra pc


<3". ftustibia.

DECIMAETERTIAE MVSCV"
LORVM TABVLAE, C^VAM SEQ_VENS
pagina proponet , charaflcrum Lidex.

-^jB^ -Dj Er, F, G Dextra portio fecuiidi capiit moueittiiim paris,in qiiofn^iili chara^
Beres aliquid priuatim iiifinuant. A enintiitdicaturmufciiIiisfecundiparis,acutoprincipioeX
tranfiierflsquintcecrquartarthoracis uertebrarum proccfibus enatus .B mufculihutiisfdes,
qiiac.trneus efedeflmt,acuelut intendinem degenerat . Torro B qiioqj mufciiliimflgniflcarc
debet,qui dfeptima: ceriiicis iiertebra-jfina enafcitur,o' ctim mufciilo ^iiiflqnito commiflce^
tur,con^-efJiis autem fedi, C infcriptumef,qiiodnonmodo congreffim titriufqs miifuli nota^
bitiieriim etiamubiuterqiCXaBccarneiis efficitiir. D utriiifq} miifciili infertionein notat. E
Jeciindiparis tertiiis in altero latere mufculus indicatiir , cuiiis eti.vn principium in alto latitat,
injertione intcrim ipfliis ad F coiijjncua. Tofremd G ac G,fecundiparis carneamolcsin^
flgnitur.
H Mufculus dorflim moucntium qiiintus.
I 'Portio mufculi dorfum mouentiiim fexti.
K Decinitijquintiis dorfiim niouetitiiim,feu eoriim miifciiloriim oSaiii p.irisaltcr.

r ndccimtisdorflim .igentiummujciilus ,ciiiiis priiicipiiimdfacrooffpendens L itiflgnituf,


'j,M, ipfius iicro aiifiiUtendiiiesue M, M.K^t<^itaelnifimum M,prarfentismufculi juperioy
M. remjtffiiflcat termiiiiim.

s Ch.irader b Ioco N pofltus , mufculiim dorfum moiicntitimnoiitim indicat ,fu qiiiilti paris
alterum.

0,0 Mtifciilus hk ab exortupropendet, thoracem hominis mouentium quartus ,flmutrumucrd ca^


niiimffptimiis,

S DECIMA
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBBR II, 107
Jrlce cojlarnm djperztatcs,earum tuhcrcula rejiruntjn <]uce quartus tboracem mouentium mu^
fculus inferebatur. Quodautem adcofas^carundemjj intmtalla attinet, eadem hk at^ in ali^
cpot prcecedentibus tabulis ejl ratio. Scapulam mouentium tertius.
Scapula pojierioriparteprorfis excarnis. S Thoracemmauentinmfecundui,
V Tertium ligamentum peculiarc articuli humeri.
Depcndet mufculus hrachium mouentium quintus^
Y Lt utro^s brachio poflcrior hnineripars , excarnis prorfus , mufcu!is'qnc lihera cernitttr.
a Vo/lerior cuhitumfcpicntium mttfcttlus.
Mitfcnli cuhitum extcttdentes. Achis infgititur ,qiti ah Iminiliarifcapulv cafa initium ducit, c
i!!c,qui ab humeri capitis ccritice exorittir.datitetncarnofdpars,qttce ab humera,ad
tncdiumf^
rc latigitudittis eiusori^inemftntit. e Radius.
A? Mufuius radittm inpromtm diicentiumfpcrior,cttitts iiifcrtioncmpriuatim r; iiif^ntuit.
h Dcpcndct hic mnfculus ,radiu!n iiifnpiitum mottcntium hrcuior.
Ina,radium atitem efupcriits notaui. k autem,Ii(ramentnm in ntroip ctthita indicat,radiii u!n<E
totaeafcdcco!!igans,iptaha-cofaiiiniccm dclnfcnnt Quod ucroad hrachialis pojlhrachia^
.

lis^i ac demitm di^qitoritm ofafpcclat,omitia hic pra^ccdcntibiis corrcfpondcnttahitlis.J^eruiit


iitufctt!ttmhicrcJccuimus,paI!icemindiciproximcaddttcentcm. ^c itifiniframanutrcs cofpici
untttrmufcu!i,fcttitdiimpo!IicisintcrnadtuinJle^entes, charaSlcribiisp i,z, 3 inji^niti. Infit^
per mufulus primitm indicis as itttrorfumflc6lcns,hic priuatim 1 indicatur.
dorfum,qucmadmodum et coxendicis oJ?is exteriorjedes ,prorJus excarne occnrrit,
Ilitim afis

Coccyx ftop as excarne,feu mttfcnlis ipfadiiatis liherum cernittir.


Lijj-ainentum dftcro oJJe,coxendicis acttta praccfui infcrtum,
p Fcmoris capttt,
1 Ma^nns exteriorpfmaris praccjfti.
r Hicah iiifcrtianepropedet dcciinusJinittr moucntiU,intern'i ipfusfcdc,qu^ ofibtis undip} attc
ditnr,comonfrans.^tp ita f
t, n hitius mujcttli tedines natdt,quiad coxedicis os rcfedSttir.

Trihtts his charaSleribtn,carnafa tndicatur pars,ua^incc ptafimodo dccimumfmurmoucntiu


mnjculum inibidcducens,qudadcoxendicis os rcflcHitur.<fy^ip itaxhuiui carnofce- partis
fu^
premamindicat fedem, y mediam^^z attteminfmam. ce Vortiafmurmouentiumnoni,
Indcxtrofmoredua:mufculorumnotantttrinfertiottes,inparituftnaris^dccpracejium.^c^
qttidem infertione indicat mttfculi Jimur moueiitiiifexti, autcmitfculifmur agctttiu fcptimi,
y
Muftihts tibiam moitentium oSauus, niiiucrfnmfmitrprapemadnm ambicns.
i^fperafiiioris indicatur liiiea, cui ptiiitusfmur mauentinm mttfcttlus inferitiir.
,n,2 Qjiiiitus fmiir mottcns mnfcti!us,ah interno fmoris capite propendet,in pta ^ pofcriorcm ip^
fiits notatpartem,n uero 2 anteriarem.at^ htc rtirfns priuatim H pojicriorem indicat por^
tioncm partis atttcrioris,^ ttero anteriorem portionem.
Mttjcnlits in pedem mouentitim dajje tertius enumeratus, ac principiiim $ indicatttm dfmoris
extcrno duccns capite,tendinem autem illic editccns,uhi injignitur,
^
11:11 Mttfcu!tts,piem inpoplite latitantem uocamus.
Y Quartnspcdem mottentiii mufcu!us,ctiius initiiim S indicatur, ipjlus aiitcmfdcm,(^ua tendo duO
rum primornin pedem monctiittn mnfu!arS,i!Ii printtim pertinacifimc adnajcitnr, Ktiotauimus.
A. \ itero tcndinis iitfqnitttr iitfrtio,pii ediiobus illis primispedem mauctihns cr tcrtia cojuri^-it.
J-[acfcde tibia os excaritc conjpicitttr,(ptemadmodum ma^napartia extcrioris capitis duo
riim hutttiliarumfmoris capitum,
V Tenda nttif:u!ipedem matientittm oiflaiii. | Tetidofcptimipedcm mouentiitm,
'Prafeiiti charaSerc indicatd iiolttif^unm, addextrS inte^gri hominis hac decintatertia tahu
la expreficrus repofta,Iapidi^s innitetem , qito tande inferiar pedisfcdcs aculisfttbijciatitr,et
fcSlionis feric mttfcnli in hac app.trcntcs ,fenfm infcqnentihits tahuhs proponantur . Sigitifcc^
1B-. tur itap printtim tj! Iigamcittum,fcu mcmbraneafihfantia,primo drgitos mouentiu mtifculo ab
natam, latiij tendittis uicem in platttafithcuiitem.

Mufcitluspallicem dcceteris digitis introrftm abducens,


Mitfcttlus ahduBioilis paruidiqitid ccvtcris opifx.
P ritmisfeciindttsjipedcm moutntium mttfcuh,in iiitegro ipiidem homine dijuartopedem moucn^
S z DECt

V
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II. 209
tiiim propendcntcs,in illa dutcm figura^qiiam £2 proponit ^fiiajcdc repojjti.

V Tcndo tcrtij pcdcm moucntiiim mujculi.


cp Vortio cpKtrtipcdcm moucntium mufcuJi,c[ucm in intc^ro hominc Y injignitum ccrnis.
^ Tcndo cxprimo ,fccundo quarto,pcdcm moticntium mufcuUs conJlatus,ca!ci^ infcrtus,qua.
intcr antcriorcmprajcntis tcndinis
^ ^hicpriu.-ttimcaiiitatcmproponat , partcm,z3' pojlc
riorcmfdcm aliorum miifculorum canfpicuam, qui hanc tihia: fcdcm occupant.
Excarnisnullis^j mtfculis ,uchtntcfcdlioncm obtcBa tibix ofispars.
« Hicportioncs occiirrunt mufculorum,qui poflcriorcm tibiafcdcmfibi ucndicanf^prcetcr tres
primospedcm moucntium miifculos.

DECIMAEQVARTAE MVSCVLORVM TA-


BVLAE CHARACTERVM INDEX.
H .AE C tabularumpojleriorcmcorporisjaciemexprimcntiumultima cjl,fcapulis CT
brachijs c.trens,et^cnuaJlc6lens,ntplantamaltcro crurcjJycS.tndamproponcrct. i^d^r/cnua
iicro nc alia (jucepiam intcgra dclincanda cjjct tabula,caput und ciim duabiis primis ccrtiicis ucr
febris reponitur,cjtiartum mufctilorum capiit mouentiumpar ojlenfiirum.
-^p-B .
Tcrtiummufctilorumcapiitmoucntiiim coniti^itim, dfccundie ccriiicis ucrtcbrcejfina occipiti

infcrtiim.

C At.imillaris fcmporiim oJ?is proceffus,tam in intc^rafi^tira,cjucim illa qu.t adgcnuaJJeclatiir,


conjficuiis.

D Hicchara^lcrcumaliquotfibfecjucntibus^figtircead^cnua locatce proprius ef ,tranfucrjum


primce uertcbrce ccruicis indicans proccjfim.
E Spinafectindce ccruicis ucrtebrce,at^i ita etiam E fectindam ceruicis denotat uertcbram.
F, G Quartiim capiit moucntiiim mtifulorum par,dprima ceruicis uertebra,occipiti iijerttim.
H,I In ccruice intc^-riorisfi£urainfinuattir,guintum par mufculorum caput mouentium,(luod ab oc--

cipitio iu tranfucrjos printce ccruicis uertebrce procefus iniplantattir.

K,L Sextum mufciiloriim caputmotientium p.ir, djpinaJcctinda' ucrtcbrce ,tranfuerfi primce pro^
cefiihus injcrttim.

M Mtfctilifcapulam moiientiiim tcrtij pars,illic conjficua,uhi dtranfiierfts .-ilicjttot


brarumproccfiibus prodit.
ccrtiicis uerte

N Dorjtim inoucittiiim mtifculoriim tcrtiiis. O Dorfiim moiicntium feptimtis mtifculus.


P Chara^ler P in lumbis rcponitur , notans nomim dorfiiim mouentium miijculum.
T^ndccimus dorfim moucntium milfculus,hic ab iiltima ipfius infertionc pcndcns ,ac fintim 2i itt''
R,S. fignitiim ofendens ,cjuo decimotcrtio dorjum moucniium miifculo ccdit,ipftis aiitcm principitint
S indicatur.

T Dccimustcrtius dorfiummouentiummtifculus,cuiusprincipiiim notatur ,finis iicro X,cjiioi


T, X, ctiamprincipumdccimiqtiiittidorftimmotientiiimmiifculiindicctt.
Y Dccimuscjiiintus dorfum moucntiiim, ctiiiisfipcrius cxtrcmum a infgnittim ,fib fcptinio dorfim
a. a^cntium rcconditiir.
Haitc dccimamcjiiartam miifciiloriim tabiilam,propter thoracisfirmam,coflarum^ diicltim fc-
dulo intucri opercvprecium erit , qiium cofarum dudum ,uti^ relicjuce mufictilorum tabiilar, ap^
pofiitifimeoJlend.it.In ofium atitem compage haileitiis nunqtid cojlas adcci concinne inuiccm ad
ncxui,utiUcenaturalcnifiitum,(juodadoblicjuumipfi.irtimdu{lunijfcilat,nancjcercntur.Nimis
cnim ingcns iittcru.illtim,intcr clatifimam ofis iliiifcdem,0' duodccimce thoracis cofla: mucro^
nem,inofium cHpailionc mihijcnipcr rclincjiiitur Inmufculortimautcmtahulis,c6flartimduRii
.

inter pinqcndum obferuarefiitprotnptifimum,(juum in fio ncituraliftu totafedionis feric fm^


pcr confifiant. cjiiinctictm extcriorcs intcrcofitlium mtfculos hic cjuocj; fejpeSlandos ojficrrc,e^
ti.im me tcicente,ncminem latere arbitror.^^tjj ita etiam ilium ofa,(^ coxendicis(^puhis cr
fimoris ofia adcofunt confpicua,utfthic notas dcjidcrcs,illa- d trihiis integris Vriini lihrifi^u^
b. rispctendce ueniant. Quancjuam inpiibis ojfi b occurrit,nicmbranam indicans in piihis ofis
forctminc obtiiam.
S 3 c Mufcu^
ilO ANDRERB VESALII BRVXELLENSIS
c jSlufculusfeXfusfimurmoucntium,a!) injcrtioncfrofaidens.

d Mufcuhis fcptimusfemur moucntium.


e Hk mufcuhs propendct jimur moucntium nonus.
C.irnc.ip.irs,fcufiuoIcs,priu.itimufculi,dccimumfmurmouenfcmmufcuIum dcducentes, rtt^
f,^
hic al> infcrtione pendentcs.

r Mufcuhis i^uem inpoplite latitdre dicimns,cui^s Galcnus firc totti poplitisjlcBcndi munus per
h,i. peramconcrcdidit. h ipfius ab cxtcrnofimoris capitc cxortus, i infertio ciufdemintibix os
infi^nitur.

h,k Scptimuspcdem mouentium mufculus.


l Tendo oflauipcdcm moucntis mufculi ,cuius infertio inpcdij os paruum fuflincns jiSla , m in^
m. f^-nifur.
ti,o,p,q fnijlripedis calce quatuorhumiproflratipcndentmujculi,pedismotorum opifices.ncnim et
r. o,duos primos pcdcm moucntes inftnuant, p autemtertium,q ueroquartum. Ca-tcnim r ad
dcxtri calcis internum lafus repofitum, tendinis illius infcrtioncm indicat.

A A Fi^quram notat,externo Ltteriintc^riorisjiqura: dcxtripedis hlc appofitam,(qua:fe^lionis fc


rie dcxtrum intcgriorisfqura:pcdcmfubfci^uitur,ijuifucceditfigur.i:,quam inprcccedenti mu^
fculorumtabula Q. indicabamus.

f Liganientumpedis,adigiforumtcrminis pendct, quodmufculofccundos quatuor digitorumar


ticulosflcSlenti , 0 btc notato ohnatum fiierat ,
lati^ incxtremixmanus uolafcndinis uiccm
gerehaf.
t IHepcndet mufadus ,poIliccm d ccttcris digitis abducens.
u J^lufculus hic dfia infertionc dcpendcf , qui minimum digitum dreliijuisincxternumlatus ah.^

ducit.

0 JSlufcuIusfecundumquatuordigitorumosflcRcnsjX ipfius principum dcalcc enatum, ec iliius

x,a. in cjuatuor tcndincs p.irfitio.Ca-fcrnm qua ratiouc huius nmfculi tcndincs diuiddtur ,jubdifosp
tranfnittant tendiues,in hoc dcxtro maioris figur.T pcdc cxprcffum habes,nt tamcnfefe htec of^
fiyant,affcntifimis oculis internam quatuor digitorum fcdem intucbcre,<fuanquam (^fgura A
notafa^hiic ctiam commonflret,in qua mufculus ille ab injertione propendcns,& ijuoque infi^

gnitur.

^ Carnea hcec molcs illa ejl,cuius bencfcio prtmum pollicis intcrnodiumjle3itur,atiJs ha:c codem
^ indicafa,infqura illa dcpeudcf,quant A infiqnitii.

A, I\.,i\ Mujculusfecundumpollicis osjleiHcns. y in dcxtra fihia htiius mufctili not.itur principitim.


y,S^. hac fcdeprafcns muf tilus,ab intcrno ipfius Lifere tcndinc educit,qui in carncaipfiusftihfan.'
j. tiaaIiquotifpincacperaf,iuxfacharaScran j. Deindeutracpfgura plaittam rcfirens ,tcndi.
nem hunc qtioip Jl not.itii h.ibet,qud pollici iam cjl proximus.

HjSljS; Aliijculus quatuor digitortim tcrfium osjlcJlens,^ipf'tis principitint aliquantifjer altiiis ad'
^,n. huc ,fub mufculo in poplife Iatitante,ac F nofato. » tcndoillius ,ab ittterno ctiam laterc car^

S. noft jiia- fuhflantia: enafus , atip in pedis pLmta in quatuor alios tcttdincs inibi,ubi S occtirrit,

diuifus,qui qnatuor digifis pofmodum ojfcrunfur.

KjK Hicfefe oflcndif portio mtijculi,juem inter pedis motores quintum ntimenvnus.
7\. Mtifctiloja caro,qua- in quatuor portiones deduSla,tcndinibus cxporrigitur,qiii tertium qud"
tuor digitorum osjleSlunt.Efl atitcm niufculofa ha:c caro,cuius opera quatuor pcdis digiti ad
polliccm ducuntur. l^ttiero CT tcndincs iIlos,ctportiones has ntufulofarfubfantia: accuratitis
coj/nofc.is,tcndincm tcrtium indicis osfcBentcm,\ notatum confficis,miifcuIum autcm indiccni
pollici adduccntcu,^.
DECI-
DE HVHANI CORPORIS FAERICA LIBER tl. 1«

DECIMAQVINTA MVSCVLO-'
ABV LA. P^V M T

DVARVM DECIMAEQVINTAE MVSCVLO-


RVM TABVLAR FIGVRARVH, EARVN-
dcm'que characTtcrum Lidcx.

T> V •^E fr!cjcntisUbul<eflgufa:inert(jfigk[!-i-uitnfur,m(lna dcxtra tibidjimul cu


pedc dtcimxquartie tabidce^fcfe: exhibuerunt. priorjigura in[tBionis feriz fquram fuli
fequitur^quamprtecedens tabula A notatam oflenderat. Vojleriorautem hutus tabultefgurd;,
fucceditpriori.Notie autcm h.trumjigurtirum itafc babcnt,
\-A^ i Tibice Os,

lii Fibula.
Ci A^ufcuhis depindet, quiin poptitcLititat.
D,Ei ]Siifcuhis(iiiintuspedcmmouenfium,ac D quidcm ipfus notat principium , Eucrotcndincm,
ab interno mufcidi Ittercpronatum.
Ei Sinus cui tendo infidct,fccundi poUicis intcrnodijjlcxionis opifix.
G i Sinus quo tendo uehitur tnufculi,tcrtium quattior digitorum osjlc^cntisi
H i Mufcuhspedcmmduentiumfeptimus.
Ii Mufcnluspedetnmouentiumo^auus.
K i Infcrtiofextipcdcm mouentis mufculi.
L i Alujculoft congerics ,primum cjuatuor digitbritm osjlc^lens.
y'^! i Oficula adprimum poUicis intcrnodium rcpofita, qua- dfcfimifetninis imagine iiomen iiiuenc
riint, quLefab ^-^rabibiis dimidiati cicerisjorma: afiinilaiitur.
JSI i 'PendcthicmufcuIofafubfantia,qu.efiiiguksquatuor digitorum intcrnis lateribus portioncm
exporrigit,digitos pollict adducciitem.
0 1 Mufculus pollicisfecundiim osjle^ens.
?! MufciiIustcrtiumquatuordi^itorumosfcBens.
Qj. "PortiotcndinisfccundumpoUicisinternodiumjlecletttiSyiUitcndinicdmmixta^cjui indicistcrJ
tium iiiternodiumjlcHit. Scqucntes modo charadercs ntfra- fgura:hac yationc pecuUares,
,f
fuiit.

Tibt\e os.

Fibiila.

S 4 Ti Ligai-
111 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
T z Ligctmentum manbranaim ,fibuhmtikx ofiillic committens , ubiha^c ojfi inuiccm dehifcunt.
V z Mufcuhspedanmouentiumfeptimus. X hicfnptimimufcuhttndo^fuboffcubutefjlmniut
-X', y. imitantc reflcditur,o' htcfcit quo^.Y tcndinis huius in ospcdi/pollicem fuflinens infcrtio.
a z Mufcuhisfubjeptimo occultatus,cr pedem mouentium o(lauus,cuius infcrtioncm b notat,ju<c
b- inpedij os paruum fuffulcicns digitumpcrficitur.
ijijj frihushischaracleribusinpofieriorifinillraueflgura^tresfinn^indicantur^mufculisapojh^

riori tibiafedc inferiora pedis fubeuntibus exfculpti. ^t(p i finii notat,quo quintipedem mouen
tismufculitendouchitur,z finumtendinitcrtium,quattior digitorumosfleSlcntiinfinuatii.jue^
ro ,fmum indicatnomine tendinis carLitum,cuius bcneficio fecundus poUicis articulusflc^itur.
c 2. Mufcuhis dependct hiimi quintus pedcm mouentiu,inprioriflgura DctE notatus,acin fccim
d. dafgura adinfertionem dinfignitus.
c z Mufciilofa moles,primum quatuor digitorum osflc^lcns,hic pcndet apedij opbiis, fia: iam nit
da cxcarneac^Jfiedantur.

DECIMASEXTA
M r s c y L o R^V M
T A B V L A.

T> R SENTEM tabulam k


cuij?ctflatim tertice miifculoriim tabula;Jiib
ijcere,fed quoniam corporis duntaxat pars
cxifiit,huceani reponere magis uifum ejl,
quafiniflrifimoris,tibia:,pcdis^ intcrna Ji
cies nullo liberata mufculo exprimitiir , und
cum ofle facro , CT offeflniflro ipflus latc
ri commijjo, ut dccimus fimur moucntitim

niujciilus alicubi in conJfcRum ueniret,qui


in integris tabulis ea parte conjpict nequi^

uit, tjUif internam pubis oj^is CT coxendi^


cis ^uocjij•dcnt occupat. Hiiius autettt

tabulit charaBercs, ut fc
quens pagina proponity .

fe habent.

^ Os
S

DB HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER II. j,;


Os fdcriiin.
B CySnftcrihtiis^cuifinillruinilium oscommittcbMur.
C Li^amtntuin djacro oJJc,in coxtndicis oJ?is dppcndiccm pcrtincns,
23 Siniflripuhis ojiis pars^qiice dextropubis oJ?icommittcb.mir.
Ji Notatur quartusjimur ftibiats ncrms.
E,F, Dccimusfimurmouaitiuininufculus,cuiustrcsucIutipartcs,E, F, G inf^nita:,infcriptioni^
H. bus quod.tmmodo dijlin^uuntur,quibus ab intcrnapubis ofis fcde, cr intcrna cjuoipie coxcndi^
cis oJ?is rcgione,mufculus ilic carncuspronafcitur . ^dfcdem uerd Hindicatam, mufculus
ardior redditiir,^ adjinumfibiin coxendicis ojfe injculptu refexus,ad inagnumfmorisptr^
fcrtur procejjuin.
I Conjpicuaefportio,fxtifniurmoutntisinufculi,
K Vortiofptimifmurinouentismufctdi.
L Vrimtis tibiam mouentium inufculus,cuiusfedcs , qua iiixta tntcrnumfmoris caput,in tcndincm
ceffit, M indicatur.

A Sccundustibiainmoutntitiinmufculus. N cy Q> miJcuU /mitis principitiin ab oj^is pubis cont'


N O. mifftra pronattim. M pioqs CTfHn priino poiiatur mtifculo,huius fectindi mtifculi ctiam fedcm
natat,qua in tendinent dejinit.

V Nonus mufcuhis tibiam tnoucntium,parttd ipfitis portione hic confjicuus,


Oclauus tibiain mouentitim mufctilus.
-R Tcrtius tihiam ntouentiiiinufculus,ciiiustendo,quemadmodtim (^priinicy fecundi, tibiam mo
ucntitim mufculoriim qtiocp M indicaripotcf^s^j-promptijiiintim etiam cjl intucri,ubinam mti^
fculorum ttndines,in anteriorem tibiee oJ?isfedem inferantur.
S,T Quj>'tusfmurmoucntitimmufcttlus,utriim S po/leriorcmciusmuftilipartcmnotat, T atl^
tcm quintifmoris mtifctili anterioris p.irtis pofleriorein indicatportioncm.
J^, Quintus tibiam mouentium intfculus.
J^C^Y Excarnis tihiiE ojiis pars,ncritm Y
inttriortmnotat malltolum,
a Vrimus pedcm tnouentium mufctilus.
1 b Seciindiis pedem mouentium mufculus.
I c TtndottnuiJ?imus,ideincq;fiiininegracilis,qtiidtertiointtrptdismotorummitfculocducitur.
I d Mufcultisfiiram con/litucntitim maximus,ptdem^j mouentium qttartus.
e Mufculus quatuor pedis di^itorum ttrtiuin osfcdcits,
P
f Vortio mufculiinter pedcmmouentiumquinti,
r; Tendofcxtipcdem moucntitim ntufculi,
h Tcndincs digitos extendentes,
i Mufctilus poUiccm dcicteris dij^itis introrfim abdiicclis,
hfolutis itaqsfcdecim mufculorum tabttlarum (quas in prajentis Libriinitio coUocandas du
xi) indicibus,proximuin modo trit Capitum contcxtum a^grtdi,ac d li^amtntoruin nattira ini

tium fermonijlatucrc.

Q^yiD LIG^MENTVM, Qjy I


li^amentiiifiis CT dijfercntia, Caput I,

FI GVR fcqucnteinp.-tginamocctipans,^}' omntmpfoptmodumli^amtntidiffc


rtntiant Jtmtl commonflrans ,uniutrfuinfmoris os exprimit,tmd cttm tihice ojft c^fbula , qtii-'

bus ta li^amenta adhuc connata hxrent,qua: primi Capitis contcxtu inttlli^cndofibfcruitint.


-4,1^, C,D Ftmorisos,
B FemorisoJ?is caputfnumcoxcndicisoJ?isfuhiens,
C,D Femoris ofis htimiliora capita,qux tibicc articulantur,
E,F, G,H Tibiaros.
Eminens fiperioris apptndicis tibice oj^is proceJJtis,qtiiJiiium fibitigrtdittir , qutm dtlo humi^
liorafmoris ofis capita tfficitittt,zj- qtii li^amtntum mox inftnuandtim cducit.

IF
.

H4 ANDREAfi VESALIl BRVXELLENSIS


G Sinus itijrrioris uppeiidicis tibice oJ?is, quo complurcs ui^
huntur taiditics eorum mufculorum, <jiii anteriorcm tibite

Jedem occupant.
H Inttrior malleohi6t
I ,K. pihuU , ueriim K cxterior maUeohis priuatim injignitur.

M, M-ufculus notatur in Jura maximus, pedem(j} mouentium


ijuartus,at(Ji iiiter rehipios corporis mujcuhs intcnjijiime
Uuens, Verum M. huius mufcuh tendinem,calcis oJ?i injer
tum,particuLitim indicat. N autem portiunculam tendi.'
nisprimi CT" •cundipedem moiientium miifculorum ojlew
f
dit,cl^uar (Juartopcdcm mouenti mufculo coimajcitur , acJi-
mul cimi illo unita,calci injeritiir.

O TeresIigamentiim,fimoris os coxendicis oJ?itun^ens,


J', P Li^ainentiiin orbiculatimjeinoris cum coxcndicis offe arti
culum amplcclens.
Cl^Li^-ameiitorii portiones, ex inagno extcrno^Jemoris pro
cejju in mufculoriimJiibjl.intiam abjumptce, ac potij?imuni
in tibiam mouentiumfcptiini.
R. Vortiiincula: lij^ainentoriiin (juoi^ , dradiceiiitcrioris mi-'

noris^i proceJJiisJemorispronata:,Qyino^auum tibiam


mouentem iiiujciilum prcecipuc degciieraiites.
S, S Membraneum lig.vnentiim, reliquis etiam omnibm articu
lis commune,<jiiodiiniiierJum^^eiiu articuhim ambit , ea tan

ttiin piirte excepta,cui moLi praiponitiir.

T Lig.imentutngcnu articiilo propriiiin, cjiiod externoipjim

hiteri attenditiir

Ligamentiim boc ,etiamgeiiu articulo pcculiarc cenfetiir,


atiji extcriio ipjius lateri attctijum uijitur.

Ligamentum cx tibia- ofis proccJJu F notato , injemoris


os itijertum.

y Ligamentum fiiperiorem Jibulcc partem , tibice oJ?i contie^

Slens.
Z Ligamentum iiijirioretnjibulcc partcm, tibice alligans.
a Membraneuin hgatnentum,fihulam tibice oJ?i toto duUihjuo inuicem hcec ojft dehifcunt, com^
mittens.
b, c ILicIigatncntiitiotatur,tetidines anuIirituampIcSlens,(jiii<itibice antcrioriJede,inpedisJupc^

rioraporrigiiiitur. t^t uero ipJiU6 natura exaBiusocuIisfihijceretur , idJedione fccundum


longitudincm duSa,diiiJiim,at(ji unapartein latusrejlexumfnximus.
d Liqamentumdtibiieojfadcalccm infrtum , tendines hdc adpcdis infriora defcendentcs
continens.

c Ligatnetttutn dfbula ad calcem porre^lum , csy tendinibus hac pedis itifriora petentihusoh^
duSliim.

f Ligatnentum cctrtilagineum, ab interno tnaUeoIo,in tali ititcrnum latus infcrtum.


Ligamentiitn
g (pioip cartilaqineum,fibulatn talo colligatls.

Hucfanilzj'tabuIamretiihJfmpra:fentisLibritrigeJimo Capiti proponcndam ,qua:prima!


ceruicis uertebra- adfciindam, (^primcc Jecutidar^j ad capiit connexum cxprimit,nif (piatn mo
dd propojui, utciincji oinnem ligamenti di^ercntiam cj' iifim comtnottfKtrct.
PR I MVS
. .

DB HViMANi CORPORIS FAbRICA LIBER 11. 2I5

R IM V S Libcromnia,qux adhumani corporisoffium cartilaginumqp


cnarrationcm fpeclare duximus , enarrauit , praefcns ucro offium cartila
ginum^ ligamcnta, & ea mouentcs mufculos profcquctur. Offiumc-
nim & cartilaginum naturaprimum pcrdifcenda, & poft illamox
fuit

ad ligamcntorum mufculorumqj concilloncm propcrandum quando ,

quidcm hac corporis partes , carteris omnibus ucluti fundamcnta ac ba -


mdiij; in fcs fubijciuntur .'Ligamcntuniitaquc.quodnerui gcncratimdiiftinO' Quldtigdmc'
tgUU Ldpl
niinc compra-hciidimus,Gra;ciscj; tnujAtrn©- nuncupatur, proprio, nonautcm communi Cu tiim.
ishmunni
io pripofi gnificatOjCorpus cft fimilarcex oficautcartiIaginc,autquauis duriorimcmbranaprincipiii
i ligmcii' duccns,omnis propcmodum fenfus cxpcrs,durum,fcd tamcn cartilaginc moIIius,album,ua^
ta occuT'
riosqjin colligando, continendo, obtcgcndo,& mufculis conftitucndis homini ufusprar^
mtt.
O.P.S.T. ftans.''Niricnimoffium& cartiIaginumarticuIi,Iigamcntistcncientur,nihilfaneprohibcret Ligdmcnto -

V. ofl&,autcartiIagincsinquoIibctiTiotuluxari,&afuanaturaIi fcdcalia alio permutata egrcdi. rniifus incoL

Quodne contingat^fummusrcrumopifcxDcusomncsoffiumcartilaginumqiarticulosliga
mentis circundedit,ualidisquidcni,aticminionisinterim, tenlioniscpnonparuxcapacibus.
Mirada profcclo cft Crcatoris induftria,qui cxcoarticulatis inuiccm offibus,corporis fubfta Ligdmcnti

tia enafci uolucrit, cuius beneficio ofta fimul ad amuftim tutoq! coIligcntur,&articuIata conti fitl>Jldntld,

ncantur,nequeprompte pcr uiolcntosmotusafcinuiccm rumpantur, quodqidcmumha^c


motibus,noxx fufcipicnda; contumax, ob duriticm cuafe
fubftantia cx continuis indcfcffisqp
rit.Porroutoflacartilagincsqsa mufculis tracT:aocyuslequantur,molIcrurfusIigamcntifub'
ftantiamconfingioportuir^atqihacrationcinualidam. Atquicontrariumcftualido &duro,
infirmum,debiIeacmolk-.QuxfiicriiigiturrerumOpificisfolcrtia,quicorpus quoddanifa-
brefecit,ufus&naturacutriu!'q)abunde conipos,&abiniuriisrcmotum, cxhumana.- fabiica;
rcfectioncdifcas.intcgrum cft. Compcries enim omncligametum adco durum , ut luto fimul
colligct,&quantumfuoarticuIocxufucft,iIlu!!imouerinonprohibcat, ncq! facilcabrumpa
tur.atqjhicpra;cipuusprimariusqiligamcntiufuseft,aquoctiam nomcnmutuatur. Nanili-
gamentumcxoflrcinos(uthuiTicri&genuai-ticulorumIigaiTicnta)autcx cartilaginein carti-
lagineiTi(utIaryngis cartilagines mutuo nctfl:cntia)autab ofTc in cartilagincni(ut qua: coftaru
cartilaginespe(florisofficommittunt)infcrtum,comminbrumoffiumac cartilaginumcoiri'
muncuincuIumcfHcitur,hocfolonomine,utilIainuicemcolligct,fiucha:cmanilefto fiucob^
Ligdjncnii in
fcuro,&quiuixpcrpcndipoffii,motu agantur.'SccundoufuligaiTientum,tendincsfuis,qui
tcndiniius con
bus uchuntur,finibus continct,nc cx ipfis dcclinent, aut ab illis elcucntur huius autcm genC'
.
tinendis itfus .

ris ligamcntain hominc cffe quam plurima,in manus pediscp mufculorum cnarratione docc'
Ii«i> cU' bimus.In externanaiiq!cubidfedc,quabrachialcilliarticulatur,ciusclaffis ligamenta' fex ui^
funtur,inintcrnaautcmbrachialisregione'unicum&perquamuaIidum,dcindc etiaminin'
i.Ub.alUc
tcrnadigitorummanusacpcdisfcde,unicum in tota fcre ipforum longitudinc confiftit.hi
3.4.S,<>- antcrioriucrotibia:fede,quapcdiarticulatur, unumquoquecftamplum&ualidum^&^alia
e 4 t<i
denicpin ter tibiam & calccm.acinter fibulam & calccm obfcruantur, quxomnia in hocprarci
ti.?..
puecrcata funt,ne tcndoin mufculicontracfhonc e propriofinuanurgat Nifi cnimhuiuf .

; 2 ta.rdc' modiligamcntia antcriori tibia:fediiuxtapedcmprcpofit5,intcrrcliquos,quibusuia pifbet,


«s. iicriim
tcndines, illos qui digitorum cxtcnfionis authorcs funt,tranfiTiittcret,& cotincrct,quotics di'
fuffcccrit
gitos tenderemus,tcndines illi antrorfum a tibia: &pcdis articulo promincrctnihilo niinus fa
einpcrwiu
(tijj cdtcru nc,cp fi funicultt unidigito alligatuad genu ufcjj protedercs,iIloq) digituni clcuarc, conareris,
in finguhs
fuiiiculusnanqjilleuerfus genuattraflus,plurim5
cxcinplis

adiiotjj[c
a pcdis cu tibia articulo abfccdcret . At fi aliu funicu
Ititranfuerfim infiraa: tibie fcdi obligaueris,atcp fub
illo,cu quo digitJi cxtcndi uoleba,traduxcris,funicu
lus illcrccfkis,ctia fi ^trahatur,no amplius a tibia ab
fcedet,& tibia: pcdiq!, trafucrfiuinculi occafione to-
toducfluexporrecTtuSjdigitiiclcuabit.At^hac Natu
re folcrtia aurigas imitari in tucmur an ulis illis, quos
cquoruiugis concclunt^uthabena oblogioripanu
15 traiecfla, equos.quibus no infidcnt , opportuniiis
refleclat.Quiaueroligamctaha^cpcrinde^acillcanu
lushabcne,trafucrfimtedinibusobducijtur, autpo _
tiusorbiculatimaniplexatur,Grj:cis;j,)(!i55i«:fuerciiucupata,nosauteiIlanIicTranfuerfa,niic
Anularia appellamus.Interior ciufmodiligamentoru fupcrficies anulis,g quos funcs trarjciu^
11(S ftNflheAE VESALtt BRVXELLENSIS
tur.pcnitusrcfpondcntjcftenimutpIurimiimiUtctipfctnido/ccundumcauumorbicularis,
lxuis,& uclut uifcido humorc ccu fmcgmaie quopiam pcrfufa.Qiiippchjpchoamenta no (o^
Itim tcndinibuscxtrinfccus obducuntur, ucrumctiamuclut ftratumipfisfiunt.ipfanamquc
oflisduriticm corrcflurajintcros&tcndincsfcfeinfinuantjundiquaqiinorbemtcndincsjci'
traomncprorfusconncxijamplcxantia,&:,utanuIushabcnam, tranfinittcntia. Horumliga-
mcntorCtordiniaflxribendcfuntmcbrana:,tranfuerfi'malicutintcgrxmufculorucongcrie'ob
duflc,ncilliintcrfcimpliccntur,fua uefcdcaberrent.huiufmodicnimmcbranasintotacubi'
ti,fcmoris,& tibixlongitudincmufculis prareircrcccnfcbimus.Infupcr &trafuerfum prima;
ccruicisucrtcbra:"ligamcnti5,dentcminfuofinucontincns,acncillealiquandodorfalcmme.- l^pMp-s
dullamcoprimat,inftarualliprohibcns,inhorumquoq;nunieroreccnferipotcft.Rurfusnifi r j,
f'
ridiculosetfiifl:ospcnitusarbitrarcrcerebelli'procclTuti,quiucrmibuscomparantur,motiis, bIdcJ^
intcrha;cligamciaquoqjconnumcrarcm,teniiisccrcbrimcbranarpartes,qua;antcrioieccre
bcllifcdeccrcbri^^natibus^&poftcnorc' dorfalimcdullcc5ne(flimt.QuandoquidcmilIasme 'ofi.li--

Lil.sJeVfu branipartesTcndiniS nomineGaIenusdignatuseft,arbitratusilIasinhocformatasefle,ne


^'^'c^ij,^'
f"- proccfliisucrmiijmodoconficTiiafuafcdcrcclinarcnt. VcrumquiahisproccflibusnuIIiipc-
h!L'e«
culiarcm motii tribuo,ncutiquam tcnuis mcbrana: partes iiloru motibus prxcflcconcedam, h.
fcd huc quoqj rcfcra mcmbranas,fcu ligamcnta potitis cx oiTibus pronata,& quofdam ofliij fi
^'^'iTii"
fimiuioidu,
""^ "^™ fuccingcntia, ut, &
fi mufculu tendincmucfinuiinciibcntcm, anulimodoorbicula-

tVa-.ndjms timnoampIcxcntur,nihilominus tamcnfiniiitafubungat^&uifcidoquoqphumorcficoblinc


tmfmhrrflc tur,& laruia fint,ut pinguis rotula: modo,mufcuK&
tcndinc fibi fupcruchifinant,&quomi
°° "'
nusisattcraturjprxftent.-Repericsautcnon finefummauoluptatchuiufmodiligamcntu,in mj]>e!i,ti
poftcriori coxcndicis oflis fedc finui obnatti,ad qucm mufculus rcfletflitur, qui intcrna pubis t.ibiiU,.t
offis icde occupans,fcmur cxtrorfumcircijagit,dcinde ctia in fuperiori coxendicis offis" rcgio
'
Ligdtiintd,
nc.qiia^duomufculidcfccndut.primarijfcniorisflcxusopificcs.Hucquoqilpcctantligamen %'
t^j^^artilaginci ligamcntorum naturafcruantia,qua: acctabulorii &offis finuu cauitatcaugct, nifig.a
"lulTdu^et'.
tiu, cuiufmodiadco.xendicisfinusfiipcrciliiJobnafcitiir.Etfortaffishucreponendj:en"cntligamc
J^^'^
tofc cartilagincs,quas in gcnu articuIo,&in hunicri ad lcapulas articulo haberi in Primo li- pffi.
'

' '^'/i^' rctulimus. Vidctur nao! et genu cartilaginibus Galenus Lisamentoru nomeindidiflc, li- s'-''''''

T^fisligume- <:ctacicouigationcnimisquamparuconducat.Forrotcrtiusligamcnioruufusccfcbitur,quo
tora»/, juaria illa inftarindumcti &propugnaculi, corporib.quibiifdaobducutur,in quorij albo inprimis
fidrprotiu'
omniafeciidiufusligametacopra;hcndimus,&priuatimmucofasquafdam(:branulas,tendi
gn^eu ijuitt.
i^ji^i^jj tunicac ritu circiidatas,''cuiu(rnodi in manu prarcipueobfcruatur. Tcdincs cnim
mufcu 54 fatnt
Ioru,qui cx cubito ad digitos procedtit,mcbranulis propri-js obtcgijtur, &potiflSmum ca tcn
dinitportio,qupinbrachialis finu,&manus uola,addigitori5ufcpradiccs habctur. Cxtcrtim
h|rmebranas a tedinibus,ipfis^ mufculorii peculiaribus mebranis potius^quani ab oflcprin'
cipiu ducunt,unde etia mcmbranaru ordini no incpte aflx:ribiitur. Quandoquidc fi huius oc-

^'^'"{'^i nerismebranasinterLigamentaciiGalcnocnumerauerimus,reliqua: propemodii corporis


'"'
mcbrana;hucquoqjreferentur,quoniaquibufdaobduci;turcorporibus;&ucIutuinAilacO'
rijexiftunt.Eflcntauteexharumnumcro,peritonaciipra;cipue,mebranacoftasfuccinCTcs,in- "^' "ft'"'

terfepicntesthoraciscauitatcmebranc,duracercbrimcbrana,unacuomnibus,quoseducijt, tT/gure
pro ccffibus. No enim minus hac mcbranaiab offibus,quam cartera Iigamcta,enafci cofpiciun s,6, 7 i*ri
tur,&intcriminfcaliquidcolligat,continent,ctamplexantur,proximis^oflibusaftabiliunt.
Ligdtiieuto .
Quartusetia ligamentorijufushaberipotcrit,quofcptialicuiusacinterftiti)uiceilla mufcu. ||

Tutuiifm.lii^
losintcrcedtit,&mufciilisdurt;offismodorentxijpraDbct,cuiusnota:'ligamentuilludprofc rjtA.v.
itijldr iltterjli

ttj filnt.
&h cft,quod inter ulna radiijqf fccundum cubiti longitudine porreftum mufculos internam ^''^-

cubitifcdeoccupatcsabcxtcrioribusinterdiuidit.Dcindequiimufculihuicligamcntoatten-
fi,ut os ipfis concrcditii moucat,in fc contrahuntur,tucIigamentu id ipfis firmamentii oftert,

abfcj) quo no acque ualida corunde ficret funflio Huius ctia gcneris ' illud cft,quod tibia? fibu
. '.'""'« "
lammebranxciiiufdaualidiorisritu,ubiinuiceoffahs:cdehifciit,conne<rfit,poftmoduprctcr
f^' j, '

LisMieiito. ligarncntiifpinarumintcrualli;occupas,&dcxn-osniufculosafiniftrisdirimes.hisqiioqi'ad' '

rumiifu.ipo numcraripoircntmcbranac,quaepubisoffiiiforaminaoccupat,mufculosq!anterioriforami-
'^'^^^ attenfos ab illis,qui pofteriori comittuntur,quafi ollis modo difcerniit."
Atquin tus li " Q^"^- °
"'!l"a.^m„i
'°'""' i/f.cJ.i.C.
.-
futrunt.
ginicntorij ufus neutiquainfimuseft,in hnni?
PamcntOruufuSneuriauainfiTTlUSpft.ln huius rniinnrflin?
enimordinc ca lioQmrni-rtri^i
ligamentorti t^e^rti.^,:.,^.^^..^
portio rcponcn-
Qii. Lgdiiiet, dauenit,quxinufculiconftitutioncingrcditur,mufculoq!noinfimafubftanti,afuppetit.Qiia
M iiniciim
cumuu .... auterationc
iuiciaiiuut fcrieqj id fiat,fcqucnti Capitc,quod mufculorii
n:iii:4jiuiiai,ic4uciiii\.japitc,quoa muicuioru conftructioneenaiTabitjOpportu
conitructioncenaiTabit,oppor
"'"M'rofequcmur.Hicucrofuffeceritaddidiffe,mufculijctiaadofliucartilaginucpcolligatio
'uflHjutpL
ncplurimuauxiliarijquiacapitcfuoexunoofl^ej aut cartilagineprincipiii ducitj & ipfius fine
inaliud
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBBR ri. 2t7
fn aliiid os, ucl carrilagincm implantatur Atquchac rationc ligamc/itorum ufus commirccrs
.

promptuerit.buntenimprimiduntaxatufusomnia^quxfcmorisoscoxcndicisofsi
&:tibii
kmon coliigant.nullum cnim aliud homini quam colligandi officium pra:ftant,
nifi etiam for
liianaliquistcrtioligamcntommufu.ipfaofsibusobduciafrcrcrct.
SccundiduntaxatnfuJ
nunumrepcrics.quuomniateriioufuintWpropugnacuIi^autabofflsiniunauindidsinllar
tendinibusfint Vcrumexhis repcriesnonnulla.qux aliud nullum bcncHcium.qu^im
fc!
cundiixtertnu(usconferunt,ncqucoflaautcartilagincsinuiccmncclunt,qualiaomniafunt,
( Mchi. q"a;unilolummodoofsipropriacontinua'ucccnfcntur.ut"quatuor illa
quTincxtcma cu
'''^^'^'"'''j ^PP^dici aflcribuntur, &: unum ulnx
' proprium , dcinde pr.rtcr cxtera huiu^
, !;!;;m'
quxdam ad calcisos fpcifiant,quemadmodum fuo loco diflulecxplicabitur
raa.z. Aliacx k
cundiufusligamentis.etiaprimiligamcntorQufusuiccmfLipplent^tendinenancp
qucmtranC
mittunt3tucntur,&: ctiam offa inuiccm ligan./unt^p illa.qux
duobus offibus conimunia con-
^ (A.. lpiciuntur,cxuno oflc in aliud pronata.ut illud fcx tranfucrforum
'
cubiti liaamen toril quod
-^-
«dioa^ulnrccommune(Iiccmus.deindctranfucrrumquocp'Miaamentumrantcriorc-tifjiTfe-
demiuxtapcdcmoccupans,cS<:adfibulamtibiamqirelatum,quodduoiIlaonacoIlioTs
pluri
4f«6 .
/. mos etiam tcndincs una tranfaiitit.Pr.r terca Sc' tranfucrfum interna;' brachialis
lioamcn ledls
tum,pIuribusquoq;ofsibuscommunccxiftit. Tcrtii duntaxatufusillafunt,qua:tcnd?nibus
lecundumiplorumlongitudincm obuoluuntur.nifi ctiam primiufus fint,
quod tcndincsuici-
nis ledibus commilTos lerucnt,autIigent.Q_uanquam rurfus
cx his quedam &: quinti ufus uice
md.6u gcrant, quandoquidcm mucofa; mcmbrane tendinibus
tcrtium quatuor digitorn os fieficn
Ju'd.f. "'^'^'*'''ib''3S'i'a!'8^uolaobdu(ftc,etiammulcuIisgcaciIibusquatuordigitospolliciadduccn
.4 tA,- tib.principiuprcbent.ln quinti folumodo ufus numero propemodri
habcdivfunt' mcbranCi
Uh ,6. in pubis ofsium foraminibus obmx. Id autein quod
in' cubiio &:-' tibiahabctur, etiam
primf
7 ulusligamcntum cxiflit, quum& adoITium conncxum cgregie auxilietur.
Qtiamuiseiiam
hxcomnia&adquintiurusligamcntorumcla(TimrciicipolTcnt,qu6d nonobfcureetiam
mu
lculisprincipiu porrigant.QLii cnim internam &externam pubis
ofsis foramiiiis lcdcm obte
.guntmufculi,ab illius quoqj (oraminis mcmbrana partimenafci
dicentur,utictiain abciulmo
diligamcntointibianoiuilli mufculioriginisportioncm afTumunt.Porroutincq; •^'j"*"'*"'
liaamento-
rum ufus idcm cft,& plurcs intcr ligamen ta eius gratia confurgun t diffircn tia-.ita
quoqj in or
tu illauariant,quum aliac folis cartilaginibus principium ducant,
utlaryngis ligamenta alia a "aIm .

folisofsibiis,utgcnu,cubiti,humcri,S;rcIiquafcrecorporisligamcnta,Aliaautcm&:cartilaai .^ioZ.
ni&:ofsicommuniafunt,utquxpcfrorisos illiinfinuatis cartilaginibus adnedunt. Parira, ^ P^rt-lut

tioncquxdamligamentafoIasnecfi:untcartiIagincs,utlaryngis,nafiq5cartiIaainum"ligamcn' £7°""'
ta,quxdaniolT;Kiuntaxat,uthumcri,coxcndicis,gcnu,&:reirquoriafcrcarticuTorumIioanien-
ta.Qiixdam cartiiaaincmolsicommittunt,m quorumnumcro funtliaaincntajCoftarum
car
tilagincspcftorisolIine(ftcntia.AliaaIianTpartcmquampiamofsiautcariiTaginicoiTiiu:'itunt,
utcorporismcmbranxadunam(cieomnes,at(jhxct-mpcr duabus partibus funtcommu,
nia. Alia
uero uni duntaxat ofsi priuata cenfcntur,ut fcx cubiti cxtcriorum IioamentoruiTi,qux
tranfucrfim ducuntur quinqs.nam primum quod ulnxradioq) communeeft,
^ p„^jj„^,
non ad unicum 9«-!!. ZL"l
tantumosrefcrctur.hifupcr&:qiixpubisofsiumforaminaopplcntmcmbranx,hucquoque
fpc(ftant,fi modo illx(quum non ligent)in ligamcntorum
numcro liabeantur.Subftantia dc- . rm-
mualiaconftantinolliori,magisc[imcmbranea,utomniafercquj-inorbemarticulosambiunr.
quanquamiiiillisi-urfusquxdanifitdiffirentia.Digitorumcniminternodiamolliusambitli
gamcntum,qLiamhumcriarticulum,cthuiusdcnuoduriticm,co.xcdicisarticuliligainentum
longe(upcrat.Aliaautenidurafunt,mcdiamq;intcrIigamenta,quxarticulos amb^irc dixi, &:
cartilagiiics,naturamrortiuntur,undcctiam Grxcihxci'^l/jo^w^»y;.,,niu'Aff.«:,quafiIigamenta
'^^'':''agii-'cadicas,appcIIant.Huiusgcncrisomniapropemodumfunt,quxexirin(ccus articu
^
'.'''
''"^''' ol^tciiduntur.fed inter ofla ipia Iatitant,quale illud eft
" quodex mcdio capitis fcmoris
al .4
ft.. R.
"'' coxcndicis acetabulum fertur,&' ca qux ucrtcbrarum corpora interccduiit,&: id quod ex
'

i X. mcdiatibix fcdcqua hxc fcmurrefpicit.intcr femoris capiia ducitur, &:


quxdam maHcolos
&
'

l-l- talo nefleiitia, quod facrum os iliumqj offa in terucnit , &: ociicratim omnia qux intcr offa
,
fcdemhabcnt. Vndcctiam&:fituligamcntaintcr(e pugnant,quuaIiaextrinfecusofsibusob-
ducantur,utmoIIioraiIla. AIiaautcmintcripfaoflli,ubifciiiuiccmrcfpiciut,continauniq;,fi. "^^™'
tueiitur,quemadmodum cartilaginca propcmodum uniuerfa. A
forma quoqi lioamcn ta dific A finu.
'entiammutuantur,funtenimqMxdamprorfusIata,mcmbranea&'tcnuia,utiiHud,quodrc-
1. r"i-idumcubitilongitudincniintcrulnamradiuin'qucconfpicinius,&'illudquodparimodo
interfibLlIam &: tibiam,ubihxc mutuo dchifcunt,ob(cruatur,&: ctiarapleracfin orbcm articu
T los
;,g ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
los ciVcundantia.cacp tandcm omnia,qux tEndii-iibusmufculisque obuoluuntur. Alia autcm
quxda tcrctia,ut"'Iigamcntu cx dcntc fccudx ccruicis uertcbrc.in occipitis „ fi^a,
ci-ana funt,&: cx his
ucrtcbrxcftpcculiarc, «p.i.
os proccdcns,&'' id quoq quod tranfucrfim dcnti obducitur,ac primc
articuli medio lo- ^^'''i'
dcindc &° iiciamcntum femoris caput coxcndicis ofsi committcns quod in ,

catumtcrcs«iamuifitur.AliaampIalataci;funt,uttcrtiumpcculiariuhumcriarticuli ligamcn-
torum.prxtcr mcmbraneum quoddam , in orbcm articulum ambicns . Infuper
gcnu articuh 4? P-
•>»
pcculiaria omnia.crafla &
quidcm fun t.non tamcn prorfus tcrctia,ut cartilaginca illa tahim ti. f

&
hix fibulx coUioantia. Rurfus quxdam continua , niillo foraminc pcruia
& ccrnuntur , ut
ut liga.
ligamcntorum maxima multitudo ," quxdam ucro aliquid tranfinifTura perforanair ,
neruo cum
nKnta anuli modo tcndincs tranfmittcntia,& mcmbrana pubis ofsis foraminum,
ucna &artcriauiam prxbcns,ut &
mcmbrancum ligamcntum intcr tibixos &
fibulam con-

fiftcns. Qiiamiufteucr6hxcfingu!arcrumConditordiftnbucrit,fcorfumfcmpcrinpro-
Capitibus rcccnferc conabor,ubi pcrpctuo, fi quid pcculiaritcr alicui ligamcnto
in colorc,
pri)s
Zig^«imi! fubftantia,forma , eiuf^ gcneris diftcrcntiis obtigcrit,fubiungam.Communc
autcm ommbus
commm,i. obtufo admodum fenfu(no!lcm cnim dicerc nullo) participcnt,ncproptcr crcbrum
eft,qu6d
frcqucntemcpmotum^&continuLiafFricmm dolorcucxentur.Quactiamfcrerationc(quum
fcilicct natura ficca fun t)ue ocyus cxficcentur,Iigamcnta
qux articulis funt pcculiaria,mucofo
p-ifciJasligi &
quodam lcntocp humorc, ut articulorum cartilagincs , oblinuntur.Cuius fanc naturam ac-
perdifccrc dcbcmus. Quotl
mcnKrumha, curatifsime,fi non ob aliud , faltem ad luxatorum reftitutionem
quum aliasnon fcmc! , tum ctiam in Libro dc Articulis Diuus Hippocratcs nobis infinuauit,
quum macilcntos non natura,ncq) dcbitsi artc redditos,ciufmodi liumorc ob excrcmcnticios,
quiipfiscolliguntur,fuccosabundaredocuit.Prcterhoc,qu6drcri;Opifcxunc%iofumhunc
inftar olci ofsium,qua inuicem coarclantur,carti!aginibus oblinit , ut
huius bencfL
humorcm
cio,proinpte mobilis fimul & attritu contumax ariiculus reddcretur.
CiyiD MVSCVLVS. C^-AVVr IL
V Rl^E S E NT I figurdmufculi JlruBurx
'
rdtiOyquaomncsjircdiJJiSlionisproctresmufculuin jormari
tradunt^utcunfitcxprimitur.Quodeniminter Q.con
tinctur,neruicuiufdam cjl portio fuprdinfa^; ahtruncata:

iic rnm hccc charaBerum indicc oppo rtunius explicahuntur. PRIMA SE^
T^crui inphircsfurculos dijlrihucndi portio. CVNDI CAPITIS
B Nerui ^ffnotatifohalcs mufculi conflitutionem Jubicns. FIG VRfl.
C Li^-amcntuni quod ahojjc ad mujculum con/litucudum pro^
najcitur.
LiqamMi(^ncruiadmufcuIum cfformandum congrcffiS;,

ac primainfihras di/lrihutiojnufculi^ caput.


E Scdcs quajthrarum maxtma cfl diuifio, er c[ua mufculi ucn>
tcr confiUit.
F Diuifionisfihrarum concurfus commixtio^s , C tcndinis mu

fculiinitium.

G TcndinisparS:,<piiT moucndo oJ?i injeritur.

SEQVE NTE M paiqinaoccupansfiguramufculorukimcrios,o'nhifiojp,&


brachiii
cxtremd fumma: manusfede amhicntififibras dcarne lihcras comonjlrat,und cii cpiarto
adcuntiUneruo,uthiccluimficripolfet,comodipmiimnfcuIifibrica!naturaocuIisfubijcerctur.

H Humeriofiis caput,cjuodfcapuI^ articulatur.


I Quartiis hracbium petcns neruiis.
K 'Principium mnfculi cuhitum cxtendcntis,cjuiab humericapitis radicc exorifur.
L 'Principiumalteriiiscuhituextendentismujculi,cluiab humiliorifcapula: coflapronafctfur.

Jlf Scdes qua quarttis hrachium acccdens ncruiis , duobus cuhitum cxteudcntihiis mufculis propa^
jjincs offert.

N Cuhitum cxtcndcntiii nufculoriim finis,feu corundcm in poflcrioreiiltice proceffiim infcrtio.

O VoHc^
'

bE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II,


O 'PoJlcriorisulni^proceJJuspars, quxcx^
carnis ptrpttuo ctrnitur.

"P Quartus brachium petens iteruas inibico


Jpicuui,quiipojleriorefediextcrioristu^
berculi humeriinnititur , ac mufculis hinc
ab humero principium duckibus ramos
of
fert.
Q^Initium e/1 cubitum fle^lentium mufcuh^
rum pojlerioris. SECVNDA
R. Caput ob!on^imufcuIi,quiradij appendi FIGVRA.
ci iuxta brachiale infertus , radiuni in pro

num ducit.
S Mufcnhs bicorni tendine brachiale ex^
tendens.
V Mufcuhis brachiale extcdentiu altcr, qui
eregione minimi digiti poflbracbiali im^
phmtatur.
Mufcuhisuln<texporre6lii5,^brachiah
fleflcns.
M.ufcidus indicem, medium cr anuUrem
extendens.
Y Mufcuhisq uo minimunt digitum pr^eciput
extendidocebo.
Z Carneapars eiusmufculi,quiintres dedu
unum brachialis ofipoUicem
flus tedines,

fuflinentiinferit ,fecundum primopoUicis


oJ?i,tcrtiumfecundo poUicis ofii cr tertio.
a Mufculus cuius beneftcio poUex indici ad^
ducitur.

vscvLVMmotLisuoIuntarii^cxnoftro^iarbimtupfclenrisproprmni
cHei.i(trumcntum.omnibusconcclTumuidcturdi(rcdIonisprocenbus
atq;abomn.busidemmufculic5ftru(rtionismoduscnarraiur.Quicqui'
dcm probabiiis apparct ac magiium Conditoris noftri
,
artificium com.
monftrat,attamcn quum in paucifsimis mufculis,
aut potius in nullisil-
lumobferuem,fecuspropcmodumatcf!iili,demufculorum conftructio.
'^""•f cogor. Qiia: autcm omnium fcre fit
fententia, nunc quam potc,
,
ro ,- '^f
brcu.lsi,ne,6<: l.mui
,

expiicatifsi.ne fub.]ciam,corum placita ,n continuam orat.onis


feriem
qua3ucr.tat,proxime(?tconfona,&:qua;corumfcntcnt.amcianusedoceat,conaefturus Qiii^ mufcii
Dif
hn,unt.taquemufcuium,partemcircinftrumentaIcmexncruo,I.gamcnto,carn?ucnis&:ar, tuSiipfiusiji co
pofitionis rd>
teniscoiitabncata.n,motusqjuolunEai-,,pecuI,arcorgaiiu.n,mcuiusfabricaadliuncfcr^mo,
tiofecundudli
dumNaturjopusrccenfent,Mufcuiumfanehuiu(;nod,mftru.nentumefformariopei-xpre oriint dnato,
vits PrDceric
Qpuin bina cn„n corpora fi,it fim,lana,quibus in pra^fciti fcntcnt!d.7n.
u figJ. fer.noneCqui de mufculi conftitu. Ligd.menti et
™™p.. "°'''"lt>'idLgcmus,l,gamcntumfciiicct,&:,icruusfuapropriauoced.clus,i.>amentumucr6 ncrui in nnu
i. duru.li neruusautcm moiiis,m,randa Crcatons eft i,iduftr,a,qu, i,i fculo nccejfi'
t fiuouhs motui uoiu,i.
tano pra:fe(fl,s part,bus,utroq> utitur,neqs „1 ligamcnti iocum
ncruu,n aiiqSando tra,ifpo,ics
necp ,n nerui rcgioncm ligamcntum. Co,iccflum
enim cft o,nnibus,ncque durum ad fcnfum
(utpote quod non faciieafficiatur)nc(? mollc ad inotum(
quum imbcc.ilius Rt^cfti idoneum.
brgonequeper,ieruosfoiosmoueturaiiqiiaparticula,ncquepcrIigamcnta.Ncruusc.iimfen
l.i.uus quidem
ctt,quatenus moii.s i.iualidior autem,quam utmoucret,
:
&: tra.isferret tomm
mcmbrum Ligamentu ucro tuto quidcm coliigare, &:intcrim mcrabrorum
.
motibus n5 ob.
T 2 ftarc
7 ,

120 ANDRBAE VESALII BRVXELLENSIS


{larepotcratjiplumtanicnmotus uoluntarrj organunipcrfcncquiuitproduci, quiiinorigiV.e
cxoficautcartilagincjnoautcm ncrui modo,cxuoluntarii motusfontcobtincat. Ncmocnini
ambigithuiufinodifontisfcuprincipi) corpusmolleoportuiflc ficrij quandoquidcirt ncq; cx
molfi perfcifle durumjUcCf cx duro mollc cjuicqiiam cnafci polsibilc cft Proptcr has igitur nC' .

ccfsiiatcsNaturaiiccp folis ligamcntis uti admottis uoluntarios potuit,quoniam ncquc fcnfii,

motuprxditafuntjUtqua;an mx principatus fcdinon continucntur. nccjj ncruis ctiafo'


nccj!

lisutcndumfucrat,cum hiproptcrmolliticm tcnuitatcmcptransfcTrctammagnapondcramiV


Miifciiljl M, nime ualcrcnt. Pcrmixtum igiturcx ambobus oportcbat aliquod crcari motus organUj quod
turd mtn U
, ^ -^y^y^y^ ncruo cflct durius,&; lioaracnto mollius,&: idco quoC» participarc fenlii.minus quide
neriiufffc-me, quaiTi ncruus.magis
autcm quam ligamcntum. Iniupcr dccuit cx id quocj! 111 mcdio roboiisct
dium. imbcciIIitatis,aliorumc{; coiitrariorum,qu,T ligamcntis & ncruis infuiit,cxiftcrc. Atq) hac occa

(ioiic motus inftruraciitum, utriscj ipfum cornponentibus K ibftantijs comunicat, iion tamcii
e.xaifieaItcram,iicq)folam,nccj eam impcrmixtSobtinet, fcdcxambabuscomifcetur. Vcrum

Li^dmhi cr quuin nihilalicuipcr totumconfundi poteft,non confraiSum prius in ininimas particu!as,nc


nnmimix, cclTarium fuit utruiicjj,neruum uidclicet &
ligamentij,in fibras tciiucs difcindi_,dcindc fibi iiiui
ccmeascopulariaduoluntarii iiiotusorgaiiigciicrationcin.Pcrliciturcniiniicruiacligamcn.-
^
ti iii fibras dirtributio in hiic inoduni Ncruus accedit Iigaincntuin,ac finiul comixta iii hbras
.

dins quodaminododigeruntur,illxrurfus fingulxinalias hxitcruininplurcs tantifpcr


, &
diuiduntur,donccin tciiuifsimasracmbrancascp fibrasprocedant.poftquanihcadcxtrcnuim
dilTufionis pcruciiere,rurftis ut diuilx fucrunt,niutuo concurfucoalcfccntcs, 8l comniixtxin
Mujcuhcd-
colliguntur. Etqucmadmodum priinadiuifib niulculi caputconftitucbat,itahxc' po
Finisfmcdu ftrcinacollcflio fiiicininulculicfforinat.qucinGrxciisi^ilisffitnj/jquaficneruationcmdixcris^ct
Jdcr ""'!'' ut iios quoqi tcndiiic iiiulculoruin, appcllaiit.'Mediuiii ucro,iiiquo diuilioiiis firries cofiftit, ' '^^-
Vmtn. i^^fj-^iii ucntrciii iiuiicupamus , fiiiiilitudincin a inurc,&; Iacerta,& pifcis niulculi,autaIioquiii
conimunipifciu forinaniutuantcs. Mufculinancprculaccrti caput,murislaccrtxqjcapiti con-
Cdmisit mi fL'riinus,tciidinciiiauteiii caudc,& ucntrc ucntri.Cctci uin fiNatura foluniinodoita ncruum
Jculaujm. &:ligaiiicncu diuiliftct,nccinedias rcgioiics,fibrarumqpinterftitia molli infarfilfct fubftantia,

qux fibris , thori ac texturx alicuius , rinnc fcdis loco clTct,haudquaqua mufculi ucl tantillo
tciiiporis fpacio fibras illasinfraciasiiicorruptas^ fcruarcnt.Eftautem lcdes eaacthorus,fiin^
plex caro fibris obdu(rta,quenoalitcrfibris c5mittitur,quani incalathisalijsq! fifccllis,in qui-
buslacharumreruin pcrit! coagulant.Fingeioiturfibrasexncruo&liganicntodifRilas,iun'
cis rcfpoii dcrc^lacfi uero ipfi languincni,ct calco carncm proport!0!iari,iiam ut illc ex Ia(Sc,iia
hxc ex fanguiiic paratur . Quanquani tanto ucriorcm tibi coiifiiiges imagincin, quo per
caleuin plures crebriorcscf iuiicos funiculosuc porrccftos , & iio folum ad calci latcraatteiifos

,r iiiiaaiiiar.is fucris.Ncautcm caro hxc,rcliquaq,! inufculi fubftantia,fanciiiiienutrime;itoCfi in-


tni^invmfcn digarcliiiqucrctur,5; fuus innatus calor non refociIlaretur,uenas acartcrias, tanquam riuulos
\o ncctfiitds^ quofdam iiiufcults iininifccrifuitncceftariuin.Deiiidcquocpmembranam uiiiuerluinmuicU'
^^''^"hdnd
eorpus iiitcgciitcm a ligaineiitis , qux inufculi caput & fiiiem olsibus cominittunt, produci
oportcbat. CommcinorataiaminurcuIicoiiftru(rtio,adaiiiuflininulliprorfus coiiucnitmu
Mufcuhin fcuio,qutinu1Ium inuniucrfocorporcadiiiucnias,quiparcinligamcnti,lcuexoftcaut cartila-
^
nm^pcnej gjnecxortus ftii , & ncrui portioncm fibi aftuinat.Qiiod (aiie iniiucbat Galenus,quij Mulcu^ dotmfcula

mmdfdra, intcr ligaincntu & neruum iiatura inedium cfte aftcrcret , alibi tamcii animaducrteiis iion rumn.o, q.

cipdrc. parem iicriiiportionc, ligamciitiportioniiii quibufdammulculismifccri . Namut cxteros ta ^ ^Ps-^-^r


''
jLt.idcMo- ccam,' tcndo poftcriorciii in calcis fcdcm iiircrtus,foliis crafsior cft° quatuor femur petcntiuin ''
'j*
Umulciihn. - ^?'"».
J u r 11
ncruoruradicibus,utcun($eas limulcollcgeris.UeindcliJ rt l r

J-
nuncomnes nbixinicrtos tendincs yj.icrtiif.
• •

ac rcliquos pedis oiTa accedentcs pcrpcnderis,quc iiunc cum tciidineilIo,iii calcem iiiferto erit " p™por-
proportio,utillafciIicetmediam tcndinij portionencruo, & mcdiam ligamcnto formario'
ri n r - r
I
>
i^ l.- • - i i. -
ltcndat;Froiccto li tcndines neruis hiccomparabuntur,iicutiquaiionagclimamtcndinupor,

uorumtdiu
^ at

tioncin ncruis coiiftare fatebimur.Dcinde fi fortalsis aliquis iiiufculus pare liganicnti & ncf ui «''""". ff-

""'?"^'-
portioiicfibiueiidicarerepcriretur,eftetprofec^to tcmporaIis,&^fcptum traiilucrrum, quippc
in hoc"duo fatis iiifignes iicrui implantantur,illuin ucro ctiaquinij iicruorij propagiiics adirc
j, u.n.
doccbo,quainuis iiiterim in neutro ne trigecupla neruicuiii ligamcto uidcatur proportio.Scd fi- «.
" '"'' "'
quid tantoperc prxcepta tanquam oracula fubucrentcs,& ipfius libros de Mufculoru
Galciii
motuexofculantes,dcillisdiccmusmufcuIis,quilatifsimooriunmrprincipio,acfenfiminan, u.^q^r,
guftu uerfus ipforu iiiiertioiic dcfinun t."cuiufmodi intcr rcliquos brachiij'' attollciis eft, dcin- h,c,d.
dc'isquibrachiijpc(ftoriadmouct,&fcmorismotibusfamulantespropeinoduomnes,inquo '^''-•o
ruincxortibusiierulj,quiutGalenus ccnfajCumligamcntodifIundipofs!t,confingcreiiequi ,"(^'

mus.
D E HVMAN I C O RPO R I S F ABRIC A L t BER it. i2l
mus.Namfladmiijciufmodimufculoruorigincmultomaior fibrarucftcopiajquaminmu'
fculircliquapartc,(iquidcm inillis mufculiSj&pra^cipue quifcmoris motibusprxfuntjfibra;
ab ipfo ortu no amplius in plurcs diuiduntur.inio icnfim ad inlcrtionc propcrantcs inuice col
ligimturjmulculos triangularis figura; cliormantcs, Vnde ctia confpicuu cuadit, fi modo tlla,
quam Anatoiniciproponuntjncrui ac ligamcti diuifio comixtioq! in mufculis ficri oportcrct,
fingulis fibris in ortu ncruulii dcbcrc miiccri,quod ncuticp acciderc ipla ncruoru fcrics comon f,„/"",''"jjl''
ftrat.Qiiandoquidcin plcrilcpmufculis duntaxatncruuIumadmodumgraciIcm,ncci! magis h.uaftjsd,/,
quamucnadiui{um,adfupa'ficicm mufcuIinuncintcriorcnunccxtcriorCjUcncacartcria-mo
docxporrigi,mcmbran3cc[jmufcuIiadha:Tcrcconfpicies,neutiq;autcinin fibras pcr mufculi
^l^fil^^'^
tt
j tik. n. fubftantiam difflindi.Qiiod inier plci-ofcp corporis mufculos in"illis liquido condifccs.qui ab nufan.
s.u
0 t<ih.
ilj^iiYi qIIc lcmoris os acccdunt.cx quibus ciia quofdam repcrias,
quoru nc fupcrficici quidem
neruus,uti ncq; ucna &aricria,uix ut coniiguus omnino fit,attcndatur. Ncqj id liic folum ob-
1 7 (iit.x. feruabis,imo ctia in quadraio" mufculo radiu in pronum moucn tc,cui nunq;ncruum,uenam
& arteriam cxporrigi intuiius fum;pra:tcr illos ncruos,uenas ac artcrias qiia; cum tcndinibus ,

digitosflecftcntib.adextrema manum prorepunt,qu.T: ctfi amufculo illo no multum diftcnr,


l6tS.f.7
U d. iplum lamcn no coniiiiCTunl. Addc ncq; neruulii obfcruari infcrtum in gracilcs" mufculos, qui
p s (.1 A. quatuor digitos oblique pollici adducunt,ut nccjj in' illos, qui primi quatuor digiloi li ofsis fle
{"'""'"t
1 xionibus prxfunt Adiungcprctcr hos,abdoiTiinis cti.5'' niufcuIos(quos prius,quia omnibus
.

rgio"""^
"''^'O'''^^ cum ligamcnio proporiionc oftcndcre , quum
funt.rccenlcrc dccucrai)nullam ncrui
't&tnitik- ncquaq; in fingulis mufcuIorii,quioblique &iranfucrfim fibras porrigiit, principioru fcdib.
rm. ncruus implantctur^ctquoniaiploriicncruaiio icutcndomultolatior fii,cj;mulcuIorij origo.

. Noneftitaq!mulculusinicrligamcnium&neruunatuiamedius,ncq;ctiailIa, qu.rimaginan'
I tur,Iigameti &
ncrui fit comixtio.Nam cifi forte neruir in mufculi alicuius capui inlcri animad
ucrfurus fis,nuncj; fane ncrui fobolcs ligamcti fibraru modo, ad tcndinis ufq; principiu diftuii
di,autaIiquo paflo ligamcnii fibris uniri,ucrecppcrmifccrireperies.Ncqueidprofcctoinullo
!(.<.ii.A.
niufcuIopcrpendesiaciliuSjCpinillis^^quiabinicrnohumcritubcrcuIoprincipiucapiunt.illo
^
rum eicnim capila funtacuta,S<;ncruorij inlcrtiones in ipforum fubftaniia,no folumautcmin
I 6tii.t. fuperficicadipi(cuntur.Atcpidetiain'iIloanimadua-tes,quia fibulcfuperioriappcndiccpnii
i!(4.».r.
fumcns,ad pcdcm prorcpit,fic&in' illis,quiab infcrionbus fcmoris capiw radicibus ad
cipiJJ

calcem fcruntur. Non enim omnes mufculi,ncrui impIantationc(etia fi quando in ipforii lub Ommumma-
ftaiitiSncruusporrigitur)incapitis cxortuadipifcunt. (cd fubindemuItoinfa"iias,q; caputha-
» 6 ti.e. bciur,& in mcdio fui cjuod,imodo duclus &
longitudinis,quod" antcrior flc(ftcnlm cubiium itifiri, dui^Uo
'mifcjfoi^fioftsiT^lTj^i^^^Liiprimum^propagincanumcns^ubiduo ipfiuscapitainuniacocunt, fitdttndi,
i/^"^-'
* " IdeminnonuIIistcmorisosamplcxantibusobleruatur, &;inabdoininis mufculis , pleiilcp
'"'ji'^-^/),"^ &
quiincollohabentLir,& inomnibusferequicoftisinftcrnuiur.Verumuicunquencrui,ucIin „j- „,™»5,„
mufculi fubftan tia fcle infinucnt,fiue ipfius tantii fupcrficiciaticdaniur,fere fcmper fua fcric& fmmr.
propaginibus,fccundummufcuIidu(fiiiporriguntur.Rurfustcndoclixusnccpfapore,ncq!co Tmdinmli,
Iorc,ncc{i fubftantia a liaamenlo uariat.nifi fortaflis illum molliorc, no quidem omnibus liga- S-""^""''

mentis.fed tantij quibuldam cfte quis contcndcrcl.utui tamcn fii,lcndo mufculi capiiis moUi- §o„i„c.
ciei nequaq; ccdit,quauis id ftatim in oriu puru efle ligamcnii},ncmo inficias irc poflii.Ncquc

etiamirandijc(ret,icndineligamentooffacolligaiiutplurimummolliorcm,minusq;cariilagi-
neilefi^c.cumligamcniorij^quaronamutiiocoIIiganl^indurilieeadenofitratio.Addccti.i, icii

dinc clixu cum neruo no proporiionari,hic enim clixus aut crudus,fi pcr tranfucrfum diuida'
tur,cx mullis quafi funiculis conftrudus apparebit no alitcr,c| fi chordam aliqua crafliorc di-
auie folidior,& utligamcntii fimilaris magis,cotinuuscp uiletur,prccipLic fi craf
uififlrs. icndo
fumaliquetcndinccxillis,quipedcauliibia,auicxtrcmainanumadeunt,examini adhibucris.

t tofer dh
'''"^ ^"'"^ ^ quodamodo mcmbrancis lendinibus fcries fibrarii cft maniliftior,quo eiia i lo-

loiiira 6(4 mineaucrismcmbranisintcrdiffccandudiftinguutur^^^qucmadmoduinperitonajicumobli


iuU cum &
quoru iraiifucrfor5abdominis mufculoru ncruofis tcnuitatibus collaiioiic eft ccrnn'c Ec .

idomtuci
quamuisidinquouisaniinaicinlcredcndirintLieriinicCTrii(it,inbubuIatamc carnc id fcceris
apiiflime , cum pars aliqua menla: apponetur,quam(ignis pcrreptal na-uus,qui plcrunq; cum
& artcria mtcr glaiidulas confpici confucuit. Inucto iieruo iiunq; tendo dccffc potcrit,qui
uena
modo propofiia no cdoccat.Deindc id,quo leiidiiicncruo mifccri,aiq; exligamcto & ner
alii ETcdmevru,

uo cqualiicr,aui plus minus confufis ficri,maximeprobare conicndi3t,prius num ita,ut illi pro
poiiiit,resfcfeabcrct,perpedeiidiicrai,priufq;aliquidiiifcrr(5t.Dicijtnaiicf iciidinccapiicniu-

'x""'m t ^faffl^^rc cflcjquodis noii capitis foICi mufculi fubftanlia,fcd & ncruo quocj; coftet.
oij'.
'
Quafi uero quis recte dicere poflit,exorlus mufculorii furf fimul coUedos, quod ad ncrucam
T J aiiinct
a

211 ANDREAE VESALtl BRVXELL.EN3I3


mufculoru lendinc.qui ca!ci infcritiir.aut qnafi brs
attinct rubftantiarn,miiiorcs cflc illorum
l<

cliium attollcns mufculus.pauciores fibras in ortuhabcret.quam ipfarura coHcctio adinfertiL--


Mufailom ncmoftcndit.Eratitaqucidpriusprobandum.quamfallaconclulioiiiduccnda.Qiiemadmo ,

(jym 5^' lixc quoquc incftkax afTumptio cft.tcndo fcniu cxac^tiflimo participat , ncruo igitur
cif iM tmz:, u &
"^. liCTamcnto confl:at.Qiiaii ucro mufculorum capita.Sc: pra;cipueligamcntofa,& prorfus e.xcar,

i7s'.pZ"m nca.minus ipfis tcndinibus fcnticndi ui pollerct.S; Ixla conuulfionis pcriculum


minus,quam
itncm fentm. fcndincs induccrent,ctiam fi capitibus mox in cxortu neruus non infcratur , fed tantum attcU'

^'^^^ occurratjisqp ctiam fubindenotabili intcruallo a capitc rcmotus.Hac


occafionc huiufmo &
'^(i'"/f
""^"prlcjlm. di pluribus,quus rcccnlcreprolixri forctjefircitur, ut alTcrcre cogar niillam prorfus aham ncrui
in &
mufcuIos,quam ucnx arteria: diftributioncm enc,& pari ctiam rationc ncruum,qua uc-
nam artcriamqi mufculum acccdcrc Ncquc ullam aliam in ucna arteriaq; cuiri ncruo diftcrcn,
.

tiamftatuo,quam qu6dadfincnifeuinfcrtionemmufculincruusnunquam,utaliquandoilla
uafa,implantctur,quanquaetiampaucifIimosprorfusmulculosciusgcncriscnumcrarcpofri
mus. Suntautcmintcralios' recliabdominis^qui&aucnis&artenisfubpcdoris ofle dcor-
'

fumdcductis^ramulosafliimunt^&^^tcmporalis etiam ab infcrioribus fuisfcdibus' uafa ad- j*


mittit,quiiin is tamcn intcrim ex clatioribus principium dcducat. Pra-tcrcaut ucna nutricndo r
mufculo fubfcruit,& artcria ipfius injiatum calorcm rccrcat,ita quoq; neruuin animalcm fpi- ;
•«

"
ritum coiitinue ipfi dcferre^ncruumq) illo fpiritu mufculum nunquam indigum rclinqucre ar-
Qu^ilitnmu- bitror,ut ncij iicnaalimcnto mufculum dcftituit.Dcindcfpiritus aiiimalis ui , dcbitac pccu^ &
fcm fuimma jj' „mfi-ul{ conllrurtionis c;ratia,mufculum contrahilaxaricB fcntio, ncq! aliter fuo muiic
itns obtant. ^ y , , 9 r r
t n \ r ' r\ \

rc fungi,quam oculuin,reIiquaq! leniuum organa.qua; Imgulapropriam lingularcmq; tabn.


camobtincnt,&: animali fpiruu(quc pcr ncruos ccrcbi-ii ipfis porrigit)imbuta,fuis funguntur
munrjs.Noeiiimaliusaninialis Iptritus ocuIo,autlingua: autauditus organo,quain niufculis
difFunditur.Verumfu.r conftructionisrationc,&accedcntefpii-itu,oculusuidct,lingua gii-
ftat,auditus organum fonos pci-cipit,& fanc mufculus ipfc uoluntanjs mo tibus prxcft Accg .

bacctiamrationcomnia,quibusncruusattcnditui-,fcnticndiuipollenr, nifipropria corufiib'


ftantiaidprohibcat.Cetcruinutquamplurimosmufculosartcrianoncontingit,quorunuain
autcm fiipcrficici tantii attenditur,& aliquando adiiafcitur,interdum ucro ctiam iii mufculorii
fubftantiapcnitiusramoscxporrigit,&intcrim oinniiacaloretcmperai,tamcorufcilicetquos
no proximecontingitjCp illorir quorii fiiperficici adnafcitur , acpcuitius in ipfoi u fubftantiani
d'ffLindiiur,ita protedo &
ncruis ufu ucnit,qui fuam facultatc tam illis niufculis cxporrigunt,
c|uibusuixattcnduntur,q5quoru(iiperficiciadnafcuntur,&in quorufubftaiitiaaliquaramo-
rii fcric digcrutur.Qiianqu.a ncruos propinquius uenis cp artcrijs aftimilarc qucas. Pauciorcs

cnim mufculi ucnc,qj artcriarir attaiftu iiilertioneqi dcftituirtur,licct ctia quofda prius reccnfue
rim,quos neq;ncruo,neq)ucnacontingiobferuabis,quinihilomiiuis intcrim, utncqtalimi:to
Qsj.""""" &uitalifacultatc,itaquoc5fpirituanimalinopriu,Ttiir.Eftitaqjmufculus,uoluntani motusin.
'
ftruincntii,uti oculus uifus,& Iingua guftus,cx liganictinatura in fibras coplurcs diuila,& car
nehas cotinciitc firmanteqj fabricatij,ucnarii,arteriarri & ncruorii furculos in fe intcrduaflu'
Citrti prtcci, mcs,acneruorubcncficioanimaIifpiritunuiicp,dufaiiiicftaniinal,dcftitutii.At(jhanccarnc,
pudmtfmlt
pr„(-ip^,5^,Q(-^sc>rc>aniicnccxiftimo,&iicquaCKduntaxat fibraruthoru&fulcimcntii.pcriii
fnmdntid. *, V > ^ I , . - . ~ r , i. .
.-r n.
& -

ucntriculi propria uibltantia,prima'


1
.

dc [ane,ac ccrcbri,coi-ais,iccoris,pulmonu,Iicnis,renu
Ad'pr>nepd tia fuarii funi^cioni; autori; cftc fuo loco dicemus.Qiiod ucro mufculorii carni,aut cariii fimpli
cdrm p
pdffm citcr,nullum adipcm intcxi,omiics haflciius falfo prodidcrint,obcfi boucs, quos Brabanti la.
me.tdi.
lc codiunt,attcft.Ttur,in quoru mufculoru fibris pcr carne adcps attcnditur. Addc etia obefaru

mulicrumufculos, quifcmurcxtenduntpinguitudinc,adc6oppIctosuidcri,utambigas,num
caro adipi.aii adcps carni comifccatur.Nccp hlc dc mufculorum fupcrficie foltim loquor,uC'
i-umdcintimaipforiifubft,Ttia,etmaximecarnca,quaprccipuamurculiparte cfrcafilcrui.Tcn
Tc.tJinrs diiics aijt &
encruatioiics illx,quas caro dcftituit,in illis tantii mufculis habetur,qui longo du
^uindo mufm fcruiitur.Brcucs cnim tcdine carciit,&undiq) cariiofi funt,utlaryngis omncs,fi duosrc.. f
lisdentur. *'
(^^£,5 (-xccpcris, qiiatuor tcrtiam cartilagincm primx iunocntium,illicniminiiilcrtione ncr-
Jyl uiaili ttn, t^ > 1 , ~ . ? n- - ^ ~rr- 1 r 1- ^
dimUcflituti. ucam natur.T oblcure cxpnmut . Dciiidc inter eos,qui olla mouet(ctia liLialcnus Ixpius alitcr j

J^i.i.drMo inculcci^quiprimupollicisflcifiutarticuliij&^quipolliccindicimaximeadmouct.lnterma^ g
""{'"^<""
gncis aut huius geiicris cft quadratus mufculus,fcapula dorfo ad mouens,&'inufcuIus, qui
'

icapulxbaficiiatus^odoclationbuscoftisimplantatur. Vcrum demufculis teiidinecarcntib. j,

tcndinuinq!gcncrib.iaagcmus,mufculoi-udiflrcrctias aggredictes, quibus neprxfcnsCaput


niniiuine.xcrefcatjiampcculiaretribucmus^poftdiffcrctiasdcmufculorumfundionib. acnu-
niei-oaliquidfubncxuri,priufq;priuatamfinguloriimufculorumcnarration€aufpicabinnir.
DE
DE HVMANl CORPORIS FABRICA LIIiER IT. 2^3
BE MV SCVLOKVM D IFFE R E N T 11 S.
Capnt III,

IFFERENTIAS murculorumnopaucasrcccnfcrc promptifsimum Vnie rmfcu'


Ji.ab illoruuidclicctrubftantia, orai,inrcrti'onc,quam moucntparticU' Lornm Aijjirc
ticC petdr.tUT.
h/oniia/orammibus.coIorc^ritu.fibrarumfpccic^&mufcuIicapitcAicn
trctcndmcjacdcniquccxmutuomufculoru cocurfii,autunius mufculi
uclut in plurcs fcparationc, QLia- a fubftantia pctuntur diffcrcntia%cx ^Mfiun^
ue
is.artcnis^ncruisqjimpnmispcndcnt.NuIlum enim corporis mufcu.
lum pcrias,qiiinonalkpaligamcntiponioncinfibrasdclcifi:a,&.'carii.
iUascontincntchrmanrccp conftituatur.Vcrumprxtcrhxcalrj ncruum, artcriam
&:ucnam
in luum corpus quoquc diflundi finuiit,ut " fcptum tranfucrfum,8<: maximus
iiWfc. s,
rotius corpo.
ris mufculus, qui fcmur moucntium quintus crit, pra-tcrca abdominis
omncs ac pra-cipue
c 6u f. '
rcfli.In alios ncruus nullus, ncquc ucna, ncquc artcria inlcritur, cx quorum
clafle mufculus
d 3 U.u. eft.qui latum in manu cducit tcndincm. dcindcpr.Ttcr alios quamplurimos.quadratus
e jtii.x.
' mu-
fculusradium in pronum ucrtcns,&: gracilcs illi,qui digitos ad polliccm in latcra aount.
6Ub.f.7 '
So-
U.d. lusncruus quibufdam propaginibus in illorum ° mufculorum capita diftribuitur, qui
a radi.-
11 tab. *j cibus capitum icmoris principium fumunt.atqiic adcalccmducuiitur.horumnancpfubftan
ti;Encqiicucna, ncqucartcriapcnitius infcritur. Latus in collo" mufculus.quigcnas
mouct,
ucnisabundat &ncruis,tamcnartcria intcrim dcftituitur. Quiucro folam nancifciturartC'
riam,nuIlusoccuiTit.Ca-tcrumadcps,qucm interdum mufculorum fibris pcrcarncmd
ftisattciididiximuSjin macilciitisnonrcpcritur.lnobciisautcmillimufculiadipcpotifsim
abundant,' qui ilium olfibus obducuntiir,ac cluncs, & ucluti fcdcntibus puluin,aria conftitu-
S.tiS.
magis adhuc mufculi uariant, nam omncs, &: fi Galcnus non fcmcl alitcr affirmct,
unt.In ortu
ijliinfc-di
aboffibus fuum principium ncquaquam mutuantur,ucrum alii aboflc ipforum liCTamciiti
us,<iuii oc

iipAt, in tu oiigincmfumunt,ut'' qui a fcmorisonc& coxcndicis oflcad tibiamproccdunt,&plurinia


itlis funt ci mufculorummtiltitudo. Alii a cartilaginc ipforum ortum obtincnt,utomncs larynoismu^
'anotdm
pem cajpi
fculijquoslaiyngispropriosnuncupabimusjdcmdc intcrcoftalcs mufculi,' quiintcrcoftaru
cicndi. cartilaginumhabcnturintcrualla.Ali] amcmbranaquapiamcnafcuntur,cuiulmodifuntocu
l 6W X. liomncs^mufculi, aduramcmbranauiforium ncruuminuoIucntcnati,dcindcduo"mufcuIi
ftomachum rctro amplcxantcs,&: in fciitiformis cartilaginis Iaterain{erti,his nanquc ab cxtcr
CCl.ll.

naftomachi tunicaprincipium pcndct. Idcm &:dc° circulari ani,&:ucfica? ccruicismufculo


ccnfcnduucnit.AIi]amcmbrana tcndincs obuoIucntccnafcutur,utquatuorCTraciIcs''mufcu
1,1^.
Ii,quatuor manus digitos ad polliccm in latus duccntcs. Ali] ab alio quouis Iigamcnto oflCTi..

4/i.N. nem cxigunt,cuiuIiriodi funt duo pollicis prinium internodium flcftcntcs, qui a rranfucrlo
'

6Ub.f.7 ligamcnto tcndines inbrachialisintcrnafcdcn'anfmittcntccnafcuntur.Talcsctiamfunt,'qui


ti.i.
in fupcriori pcdis rcgionc locati, pcdis digitos cxtrorfum ad latus moucn t,qui a liCTamcntis ti-
6tJ..>».
r 4.U.S.
biam talo, &: talumcalci, &:nauiformiol]i, calccmqj cubiformiofticolligantibuscnafcuntur.
s 6U.SI. mufculo prodeunt, ut 'qui a circulari ani mufculo, ucluti diCTiti duo,mea'
Ali] ucluti cx altcro
i,iji.Cit.
tum urinarium,qua fub penis corporibus fcrriincipit, amplexatur. Ali] rurfiis cx nullo princi
45,H,I.
pium ducut,ucrummcmbranca;partcs aliqua fui Icdc carnca-,acmuIcuIofcfcu mufculi Hunf.
jtdbu.A. Huius ordinis funt omncs" mufculi ex carnca membrana conftituti,qui in collo &: facie in ho
dcin r. minibus habcntur, dcinde &: tcftis ^ mufeulus in rubicundo teftium ualorum lcminalium in,
i-.fi.hb.
uoIucro,inftarcarnofiorislinca: innaais.Qtiinctiainfcpti tranfuerfiormm, cxpcritona-i,&:
i 1.
tunicx coftas fuccingcntis partibus, ipfius ccntro adnatis pendcre fatcamur, ncccflc cft,nifi il,
lius ortum cotra aliorum mufculorum rationcm, ubi coftis inleritur, cflc dicamus. Catcrum

nonomncsmufcLiIi abunaduntaxatpartcorigincmfumunt,pcrmulti enim expluribusofli-


bus cnafcuntur, nam dorfum moucntibus mufculis plurcs fere ucrtcbra principiu prxbent.
y ;tJ.B. Sic&:abdominis'' mufculusobIiqucdeIcendcns,apluribuscoftiscxorditur.'Qtiibrachium
et j£.l.d.
pciflori admouct, cxpcdroris oftc, &; quarundam coftarum cartilaginibus,&: ipfi dcmum cla
4 s:.

lo £4.il.
uicula enafcitur,quemadmodum &: is cuius auxilio brachium attollitur, cx fcapula quoque
'

Sl ciauicula proccdit. Paritcr ctiam ' rc(fti abdorainis mufculi,a'' cartilagine pubis ofla in tcrue
intcgrjrit
nicntc,&:abipfisoITibus cnafcuntur.adc6,utquidam mulculicxpluribus oflibus, ali] cxofte!
fi.U.ut.
cartilagincq; non inepte principium habcre diccntur, Alrj ex ciufdcm oflis pluribus proccfti,
t 6ti.<5. bus enalcuntur,ut prior flcclcntiu ctibitum, qui ab cmincntiori fcde ccruicis fcapulx &' pro-
'

ccflu ipfius intcrno, qucm anchorx aflimilauimus^cducitur. Ab inlcrtionc uero intcnrum eft
diccrc,aIios in os,ut quifcmur, &
tibiara caput^ moucnt, inlcrt.alios ucro in cartiiagincm,ut
T 4 laryii
214 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
Afia; in
ryngis omncs,& quipalpcbrarum motuum autorcsfunt,& qui narium alas moiKnir.
cutcm,utlabroruramufculos,aliosin aliud quiduis,utoculorum mufculos in duram ocuii t,:
nicam.&T pcnis quatuor mufculos,in pcnis corpora,& urinx mcatum, dein tcftis mufculu, in
uas faucn a tcftibus furfum dcfcrcs. Ad
ha;c mufculos refto intcftino proprios,in cius intcfti.-
ni cxtcriorcin tunicam, &
circularem ucficsc colli mufculum, ad mcatus urina: corpus applan-
tari inferi^ cernimus. Cartcrum ab infertionc mufculiifto quocp modo difFcrujit. Quidam
&
apluribuspartibusenatiinunicaminfcruntur.ut mufculusbrachium pedtoriadmoucs, &is
qui brachiil attollit,cx pluribus orti fcdibus, duntaxatin humcri os inferuntur. Ita ctiam qui / 10 u.:

brachium deorfum trahit, ex plurium ucrtcbraru fpinis oritur, attamcn in unicuiri humcrios
lantummodo dcfinit. Pari ctiaratione SC fcapular motuu autorcs mufctili ad unum omncs,cx
pluribusolTIbusiniiium fumunt, &:unitantumfcapulx implantantur. Qtudamucroexuno
oftc cxorti in plura infcrutur.^ Mufculus cnim qui a fcapularbafi prodit,rcfpirationiqi lubmi, g 7td.L.
h sUh.Q.S
niftrat,inofto fupcriorcs thoracis coftas inferitur.Eius quotf generis funt.^qui quatuorpcdis td.^.t^td.
& manus digitos cxtcndunt , deinde qui nafi alas fimul fupcrius labrum mouent , in cutcm s,dc »3.
'

cartilagincmcpimplant5tur,qucmadinodum&lcptumn-anfucrfuin,quodalicubioni,alicubi j M.F. I

cartilagin innafcitur. Qiiidii etiam a pluribus enati ofltbus in plura quoqi infcrutur,ut mufcu kiiu. F.
i

lus a ccruicisucrtcbrarum Ipinis cnatus, qui in aliquot fupcriores thoracis coftas implJtatur,
thoraccmqj inouentium in hominc tertius habcbitur. Pra-terca dorfuin inouentcs mufciili ad
unijomncs,inhuncoi-dincfcrcrefcrutur.Itcinhis diffcrcntiisilla:cofcntiunt,quxabcaquani
mouetur pdT' mufculusinouct,particuladcfumiponent,quumomncsmufculicius,ctiiinfcrutur,pariisuo
ticula.
luntai-io motui prxfint.Porro ab infertioine &
ortu fimul alia fumitur diflcrctia,quu ali] mulcu
li ab illo oftcoriantur, quod moucndo ab iUis offi,cuictiainlcruntur,alligaiucft,proximumci!
uifitur.ut' trcs mufculi cx ilium offc m fcinoris os infcrti " feptimus 8d" odauus
tibiam moui n / 9 td.^. la
tdbuli -^.u
tium,quiafcmorisonccnatitibixiniplant,uur. Aliiucroafupcriorialiqiioofre,&rn5illi,cui
tuh.s.
in lcruntitr,proximo origincm diicijt,ut mufculi tibix motibus famulantcs,qui amagnis
ofti'
»1 s lab. A.
bus ficro conncxis-principiu obtincnt, cx quorum numcro fiint uniucrfi tibia moucntes,
olli n jM.n.

fcptimo &: oclauo tantu cxccptis. Iftis rcfpondcnt. qui fccundu cubitiaut tibixlongitudini m
forjnd
cxfcn fi dioitos adcunt. Forma ctia oinnium mufculorum haud cadcm eft.Quida enim fint,
quos inud aut laccrtx (fi ipfis pedes tantii abfcflos finxcris) ac pifci mufculo,&: aliis multis pi-
feibusappofitccofcras,utfcilicctinufculicaput,laccrtx,autpilcis,autmuriscapiti,uentrcmaii
tem corporis trunco, tcndinem ucio caudx afsimilare qucas. Eft autem huius ordinis miifcu
lus," qui ab intcrno humcri tubcrculo cnatus, ac radicis poftbrachialis offis, quo indcx fufti- Oj tit.A.
fUd.^:.
netur,infcrius,brachialis flcxioni fubferuit.Talis etiain cft,' qui primus in tibix anteriori fcdc

magnus dioitus articulatur, infertus ad pcdis eleuationc famulattir.


occiiiTit,&: in pcdf) os,cui
Sunt&: ali-j cius generis no pauci,uerum nullus xquc acduo nupcrdicfimuris cfligicm cxpri
munt. Qui autor eft inaximx poUicis abdudionis a cxtcris digitis,&:alius qui paruu digitum
a cxtcris maximc in latus amouet, tam in pcde,quam in manu, ad nupcr difta quocp
figura ele

gantcr accedtlt. Vnde etiam arbitror, inter rcliquos corporis mufculos (quafi nulli cftcnt ali))
qui ad pollicis primum articulii habentur, Bruxellenfibus,& alijs quibufda nationibus
iflos,' q ttd.t.

mures nuncupari.alrjs ueroita appellari cubitii flcdentium 'anterioi-em.ltaloru autemuulgus


inquibufdacorporispartibus,nefcioqucm,pifciculumcnrcfingit,conomineindicansmufcu
J^ufcult no'
non abfimiles. Vtcunqp fit,ab eiufmodi murium,autmufculi pifcis,aut laccr
los pifcis imagini
tnen unde dt'
Jiv/ipcum.
tamm fimilitudinc,omncs mufculi a Grxcis &: Latinis fuum nomcn fortiiitur,etia quamplu fi

rimimufculiillorumanimaliuefliigiemnullacxpartercfcrat.l^andoquidcmali) figura triaiv


gulari conftct.ut brachium attollcnsmufculus,& is qui fcapulam pcflori adducit,&: qui bra J fig. iniici
'

II tdhukin
chiumdccliueaddorfumuellit. Alif quatuorconftcntangulis,utfcapulani dorfoadmouens
fcrtd.
'
mufculus, &: " motus in pronum autor eft, qui ambo etiai quo,
qui ad brachialc pofitus, radii t to ta.r.

danimodo quadrati funt,ut &:latus fub colli &;genarum cuteoccurrens " mufculus.qui ex car uvtd.X.
X itj.r.
nea incmbrana coftituitur. Ali] etiam quincp angulos exprimunt,ut is ' qui brachium pcdori
adducit,quainuis iUum alrj non itacxaflc illius latcra pcrpendcntcs.triangularcm cftc aflleruc' huLe

rint." Qui cx fcapulx bafi natus,oflo fupcrioribus coftis infcritur,fi obitcr fpefletur,quadran
gularis apparebit, at fi ipfius in coftas infa-tioncs quis pcrpcndcrii, tot angulos illius infcrtio.
b td 0,cr
tribuct,quot digitis implantari uidct. Atcp huius etiam figurx cft,abdominis mufculi
j
iiis latcri '

chdTdit. 6,
obliqucdefcendcntiscxortus,&:quorundamthoraecmmoucntiuinfertio.Scd plurcsanguli 7>8.

ctiam tribuutur mufculo.latum tcndinem fub manus cutc producenti,&: aliis omnibus in plu,
rcstcndinesccfi&ntibus.Vcrumangulis hispoftpofitis,mirabiIisformxeft"mufculus,fingu CtltA.Ci,

lis coftarumradicibus tcndincs cxporrigcns,quemaIo(:s radici, aut palmiti no incpte


aftimila-
ucris.
b

I DB HVHANJ CORPORIS FABRICA LIBER II.


I j,^
I ««s.utradicisquidcm_mm£us,mufculicarnofac{R-tpars.tcnd,ncsautefi,rculi,quo
Iai,mab humilion tantu parteradix pullulat Jn palmitc ucri
hgnofa pars,mufculo conf?rctur
toha autcab altcro duntaxat laierccdufta^tcndin.bus.
QL,inc„am huius quoq, ord.ms ell: lon
d.,..r. g.lf,musdorft,mmoucnt.u mufcuIus^quimapiccstranfucrforSproccnuumthoracisucVtc.
• brarumpotifsimummleritur. Septiquo^trafuerfi figuraadmodS
raraeft,acccditaut?raix
(qucmVr., Grxciappella-t)pifciscfl,g,c.- fimodi.lliprms caudamfectmdumlonaitudmc
diuilam hnxer.s. A,iulis uero rcfpondcit^qui fxcium
cxcrctionibus pra^ficiun tur tam is fcili,
.,./;.«. cct qui ad anum ipeaat.quam qui orbiculatim uenccc ceruiccn
« ambit. Piramidem ucro SC
M. turbinem mufeulus rcfert.inter oculi mufculos ordinefcptimus.oculi^
radici i.ifcrtus.' Mu
^4, N. '^"'"^ quem.palpebram deorfum agerc crcdimus.noftro fimihs uifitur. In tibia: ctiam
po, C
cup. Itenon
.
ledeiuxtacalccm, .uufculorum imagincs occurrunt, laniorum fccuri
^fi

i.O.
non admodum
" abfimilcs.utmufculus fccundum poUicis os Hectcns, &: qui tertium quatuor dioitorum os
fi. rap. fle
^^^ticix unus qu, (ub planta tcnd,ncmporrigens, ad pcd,s in
poftcr.ora rcflcx.o.rcm luuat Ho
rumnanqucmulculorumucnter/ecurisfcrro.tcndoautem.capuloobfcurercfpondet
D.
lamfi
mufculum.qu. (ecundus i.uer fcapute motores
'^H "r" o P habeb.tur.cofidcraucris .lon
'«^"^quilrfu-Ji .ndcfcrtote,itauit,fcdabhorum niufculorum forma
.UK^L. f Fra.tc.fcanos laco.
j ,,-.r,A.
bias ti pra:c,pue bcncd.ct.nos fux cuculla- imagi.ic.T, .Tiutuafil-
co.itc.ides.qua.itum fc.licct
c.usdorfum lcapuIasqjmtcgit.VcrumncinmufcuIorum
hgu.-is rccc,i(c,,d,s,&potin;m,:,m
corum.qui ad lcmur cb.amcp perti.icnt, .n mo.iachos al.cub. pra-tcr
fcntcnt.am rclioioncmij
imp.ngam dunta.xat comcmorat.s a figura d,ftcre,it,,s adij ciam,
quofdani ,tiufculo!amplio-
myu.i.. rcm,ui,kohabcrcinlcrt,oncm,quamortum.qual,s'",IIccft,quiaicapulap,-onatusofloiho,
>"fcr,tur,dci,i tranfucrlus
abdominis mufculus.qucmad.iiodfi &: obl.que
0 4 ;1 „:
^f}'' dcfcci '

dcns. Al.i latum obt.ne.it principiu,& fcnfim coar(f5ati in


a
4 . acutum fcru.itur u t niufculus
lo r...a. chm.n furfum agcis &: al.usqui .d dcorfumaddorfu.ii trah.t,pr.rtcrea
o.iincs ab .lium
,o«i.. e.
^acm f^mun.ifcrti. Altj ortu.n i.ifcrt.o.ii ccqualcm .lancifcu.itur, ut ' qui fcapula-
bafi .nfcr-
s^.x.v.
tuscam dorlo attrah.t,dcin &: intcrcoftalcs omnes,pra:tercaquadrau.s'
.iiufculus ..i cubito
..(..V. uma
brach.alc rcconditus.rad.umqj in pronum c.rcu.Tiucrtcns
Ex ciarratis mufcuIoru.n .

t7«.x.
d.ftercnt.isl.quidoco,iftat,al.oscirclo.igos&g,-aciles.uteum"quiab,l,umon;sappendi,
c,santcr,onparte iii t,b,am fertur. totiusq; co.-poris lo.igiftimus
/k.r.s.
iculi.s a fcapula ad hyo.dcs os produflus,
cft, &: ctiam araafis.' Mu-
.,fig.
B. pro fua proportionc fi.r.ilitcr lo.ious°& aracl.s cft

. , ,Jo
^"'^'"^^'iioduni &: teftiu,ii
>'
.nufculi. Ali, autcni ampl. & longi quoquc funt, ut S5dom,.i.s
obl.qucdclcmdcntcs mufculi,&:fcptum tranfuerfum. Al.i breucs
&ampIi,utintercoftaiis,
quoru.r. a.npl.tudo fecundum duaru.n coftaru.n intcriialli a dorfoad
pcdorisos duifiiim
proccdit.Tanto aute lo.igiores u.funtur,d,ftaua a fupcriori cofta ad inferiorc
fpe(ftantc,quaii
to ipforu.n dudus a cofta ad cofta.n rc(flo obliquior eft,ac inlatus niagis dcdinat. Huc quocp
rcfcrri poftc.it infertionis princip.]c[! for,n:c,nam aliud pri.icipium uclut pi..ic"to ta.itum fit,ut
b j
(.<..7. niufculi laiu.n tcndincn in .nanu produccn t.s p.-incipiu,&: pri.ic.pia coru.n' mufcuIor5,qui
^;J;°™\'^'"''f''''^PP"^,f'.''^'^P™"«.,int.b.x

: 10 U. r'

'^^P'^'!"" pnormaiorcp
rcccnlcb.tur.Alr) rurlus mulculi n5 linea; fimplic
^^^.'t^ I"'"
.i.itub. ™^f"Ps:'''^ciciritue,iafcuntur,ut'= tresqiiiabiliiiinoflJrfonuradeunt^&^-mufcuIicauamgib
- bamq; lcapulx fedcm occupates,quorij; opc brachiu circu.iiaoitur.Ouiiictia
ha: Iinca: fupcrfi-
/.;.:.c-^ .....Xl ; I C/ i_ r ri 1- -t. , . .r .

™'' t"':"^^!"^ pedori admouctis infcrtio alias pcr n-anfuerfum &:


;'"''
!t" f^'
' ,
Iataapprchcnfio.ie,ut
'jth.l'.
'""^'^"'^'^''^chiumatioIIentis.nferti.Vclutpuncftumautc.ni.iferitur,' taidopr.orisniufculi
mr,'f,ac cubitii,n. C;rtcrmn&ad fonn.iquoq; foraini.iafortaflis
^'^'^'^cnt.u
fpc(Sat,qua-quibufd;Tmu ^ firmim,
q. fculisi,ifunt,ut"'feptotranfuerfobinaobtigerutforamina,quibusue.iamcauaftomachiim9
..z^.c.
tranfmitiit,quaautemag,ia:ccditartcria:,&:uertcbrisui.iprxbct,uixfora.n.iicpcru.ucft,fcd
fcfl.onc quadil inib, ditfifum d.ci dcbct. Vcrum hxc fcpti foramina
^fi.ap. cum Hippocrate Galcius L,:,d.Mm
49 N- malcaniniaducrtit,qui ctiam alibf orbicularem rcfii inteftini ,nufculum,&: '•Jlr-xJ'!
" illum qui uefica:
'^"'"'^'^-
^'^'^'"''^'^^'^'^'^^"'^anulumrcfcrSt^perfcratoscni-recciifuit.Eft&^unusquoq^perforatorriis
''.nufculus,qui
mci fyi- a pri.na thoracis coftapronatus,anteriori tranfucrforum ccruicis ucrtcbrarum
i.hkm- proftfluLiinfedii,ilcritur,acucnaminbrachiu.ncu.nartcriatcndcntctranfiiii-itit.
AI,jfora.ni-
ms 14. c.
„e miiio fun t peruij jUt corporis rdiqui omnes, nifi fortaflis quis intcrcoftales idco pcrforatos
cfle
" i,

2Z6 ANDR'EAE VESALII BRVXELLENSIS


encdixcrit;,qiioduenas,iicruos &artcrias, ad mufculos coftis inftratos tranfmittant. Qiiaii
quamctiampcrforatidicipoffint'' mufculijquifccundodigitorumquatuormanus&Cpcdis ^

ofritcndincs,quiidflc(flantdargiuntur,quiiillitcndincs longa fcctioncdiuiii/ubditumipfis


magnv tcndinemad tcrtiura digitorum ospcripios cofccndcrc finant.In magnitudincautem mufcu
itariant,quodalii maxima conftcntmolc,utmaximus corporis' mufculus, qui toti propc'
tudinc.
t %ttik.\
"^-
modum femoris longitudini implan tatus,fcmoris motoruni quintus numcrabitur. Deinde
magnusquoquceftfcmurmouctium' primuSjinfuper &tibia; motorumnonnulli,pra:ci- ,

pueautc fcptimus et" oftauus, fic pcdis motus autorum"' quartus,a fibula principium ob
& f (tjiu.

tincns.Minimi ucro funt,'' qui in tcrtix cartilaginis laryngis bafircponuntur,8<: qui primam
cartilaginemfccunda;copulant,deinpropri)Iai-yngisfereomncs,ut&pcnisraufculi.Reli' ^
^'^

quiinhorummcdioconfiftunt,nuncmaioribus,nuncminoribusacccdentes.Omnibusmu «p. zi\


^
fculis fcrecommunis obtigit color,ubi enim carncuacant , ncruoforum corporum modo aL
bcnt,quod in principiis & encruationibus pra;cipueaccidit,ubi autccarnc abundant, carnis
quoquc modo rubcnt , cui fibra? ncruca; permifccntur.Porro ca partc qua rubcnt,intcrdum
.candoreinunaobtincnt,quodillismufculisufuucnit,quitendincm,priufquamcarodefinat,
infui ctiam ucntrismediocducercuidcntur.Eftautcmtalis,'quiafibulacnatusintcrcalccm ^
&hbulam,fuotcndineinferiorapedis fubii,atqiinospcdijpoIliciprarpofiiuminfcritur,pC'
discpmotorum fcptimus crit Sunt ctiam . &
cius gcncris in tibia nonnuUi, qucmadrao-
dum&i.Tcubito.alii talcquidinipfainfcrtioncoftcndunt." Mufculus cnim brachiumfui-'
fuiTitrahens,proptcripfarainfcrtioncm,intcrnaquidcmfcdc,quaosrcfpicit,candicat,extcr.-
||
naauicmmagisrubct.Alii mufculialiquafuipartcprorfus liuidi plumbcmcconlpiciuntur, W
ut fu rc'mufculorum facilc maximus,quijDcdcra moucntium quartus rcccnfcbitur,deindc c ijtjj & .

nonnuUiabiliumoflccnatij&prxcipue quicxillisarticulumproximeintcgit,fcmurqp mo- duub.i


ucntiu tcrtius erit,' prgterca &
cx tibix motoribus aliquot,pnTcipueautem fcptimus &o<Sa- .
,

uus,ubinonusillisincumbit.Liuoriftcmufculisaccidit,pcculiarisipforummcmbrana;gra- j^,^duii
tia, qux intcrdum adco craftTa cft, utprorfus non uidcatur pcllucida,undcquum craffaner, buUA,t
ucaqifit,&carofubtus rubcat,autnigricetpotius,facilecolorexnigro&albopcrmixtuscO'
ruborinoinnibus horainibusoccurrat,utifane ncq;fangui
furgit. Qi.iamuisnoidcracarnis
nis,quocarocnutritur,naturaeadcmcft.Porroalbamhancmufculifubftantiam,quc adhuc
Kleriiuinnf £.xcarniscft,infcrraoniscontextunerucam,quafidiccrcrausligamctofam,appcllabimus,hac
culo7tipcns.
uocc illam £1 carnca diftinguctes.ucrum qua; in harupartium incdiacft,non inopportuneliui
LjMidl da nobis uocabitur. Par ctia fitus omnibus raufculis non contigit,quonia ali) ad corporis ha
Differrncu hctur fupcrficie,cuticp accubunt,ut omncs cx carnca mcbrana coftituti.ct ali) innumcri,quos
ferefcmperinier articulorumraotorcsprimosrccenfcbo. Aliipcnitus reconditi delitcfcunt,
utinpoplitelatitans'mufculus,pubisoniumforami'nibusproxinie ° attcnfi, fub ftomacho
j-,^,^ ^
"latitantcs.Ali-irurfusfecundummcmbrilongitudincirilocantur^utorancsintibiarcpofiti, g ««.f.
illotantumcxcepto,quiinpoplitcoccultatur,obliquura'qucfitumfibipcculiaritcruendicat, g-sm.-t
ut&'illiquiradijmcdicpropcmodumlongitudiniinferuntur,propriis9radijraotibusfub' ^'^^y'^
\
fcruiunt.Tranfucrfimautemfcrtur,'' quiiuxtabrachialelocatus,radiuminpronuramouct.
Qi-iinctianidiucrfummufculorumfitum,feupotius fibrarum du(fi:um,abdominismufculi k

oblique deorfum in priora fcr.atur,'" alrj furfum obliquein prio- ' ' ""-
clcganter oftendunt,quu' alij

fihdru ra," alrj rccta furfum,' alij prorfus orbicularim tranfucrfimq) . Fibrarum genus omnibus fcre „ f^^^^'
gmere. mufcuUs uiium duntaxat fimplcxcp cft. Nifienim'' raufculo brachiura pccloriadduccnti, & o eu.a.

etiam illi qui'' fccundus intcr fcapulam mouentes cft,duplex,& genarum labrorumqj^mufcu
lismultipliciusadhucfibrarumgcnus tribuerimus,fingulisprorfusmufculis, unicuratantu r
fibi-arunigcnus,mufculorumducT:ui&forraa;magnaexparte rcfpondensafltribctur.Mu' f.41<<.h,

fculi autcni,quos abaliorura nuraero uidebaraur fecludcrc, itafc habent . Mufculus brachiu
admoucns , fibras quafdam cx fuperioribus dcorfum,ucrfus cxtcriora duflas exigit,
pccftori
quafdamuerbab inferioribus furfura , etiam ucrfus cxtcriora. Qtiifcapulammouentiumft'
cunduscft,quafdaafupcrioribusdeorfuminpriora,fcucxtrofumprotcnfas quoq; obtinct,
autc ab infcrioribus furfum fimilitcr in priora,aut cxtrorfura Vndc illis duobus duplex
alias .

fibrarumgenusaccidit,qua:inillocuiusopcbrachiumpc(5i:oriadmoucmus,inaliquafui(c'
dc,idcf potinimuniiuxtainfcrtioncm,inftar X feinterfecant,leudcculTatimfcruntur.IlIiau<
tcm, qui inter lcapulam inoucntcs fecudus ccnfebitur,nullaobtigitfibrarum interfcctio.Rur
fus fi labra inouentiura raufculorura,qui ab iiiferiori inaxilla, &raalis ortum ducunt, inlpc-
xcrimus,uari.ainprofcd6fibrarumiuxtainfcrtioiiemdifFcrentiamiiituebimur.Qucmadmo
dum&latummufculum,quicarneaconftatmeinbrana,fibrasredas,obIiquas&tranfucrfas
cxi'
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II. txy
exigcreconfpicimuSj&proutetiamdiuerfa^fibrxhismufculisobtinguntjitaqiiocpdiucrfis
famulancurmoiibuSjproharumillarijmuefibrarum tcnfionis remiffionisqjrationc.Adhcc,
quid dclingua diccmus,omni fibraruin gcncrc intcrtcxtacaliud fanc nihil, quam mufculis &
diucrfas adcffc fibras
, &
has fcorfum fuis fubfcruirc motibus.Ncquaquam cnim hanc fihra-
rumincodcm mufculo contrariamfcricminficiari poffumus, &prarcipue inillis mufculis,
ubimutua pcrficiturfibrarum intcrfcciio , feu ubifibrac dccuflatimfcruntur. Nollcm cnim
adco aliorum Anatomicorum(qui omnibusmufculisfimplcx&unicumprorfus fibrarum p^/,,,,,,
gcnus ailcribunt)placita turbare, ut mufculo brachium clcuanti, &
multis fcmur mouenti- dlHif^pLi,
figu.indi- bus,diucrfas fibras cumnupcrdiclis mufculis aflignarcm,' itauidclicctacfialiudfibrarum ""'"«•«jrW
u6a.'.<- 11
o^-nus in mufculo brachium cleuante conftituam,quod a clauiculis pronatum dcorfum ad "'/""'^
,

aiD.dc-
mfimummulculiangulum,quohumcroimplantatur,obliquerctrorfumtcdit,ctaliudquod Urtnimur,
;«c.tiiD. afcapula;fpina,dcorfumctiamobliqueantrorfumfcrtur,&aliudrurfusquoda coniunclio
iii/iif.Ti
j.^j.funimihumcriadcIauicuIamrcclotramitcdcfccndit.AtqjidcmferedcomnibusmufcuIis
'
exlatoinacutum coarcT:atis,auttriangularibusaffirmaripofrit. Vcrum liccbitpcr meipfis
unum fibraruin gcnus aflignarc^fi modo interim has diftcrcntias, a fibrarum ducftu petitas,
utinuncfcrepropofni,fubinteIIcxcris, acetiamfibrasnoa;que inomnibusinufculipartibus
collcctaSj&tenuescncdidiceiis.himufculiscnimacutocapitcenatis^&incranumtcndinem ^ fih-dnM
finicndbus,inucntrismufcuIiincdio,ubiiscraniflimuscft, fibra;tcnuiffima-,inuiccm pro- "'"/'«^'cik-,

ptcrcarmsintcrucntummagisdiftant,quainincapitis&tcndinis initio.Aliis autcm mulcu-


lis in prlncipio &
originc,pIures &
magis diffitx,Iaxiorcscp obtingiat fibra:,quain in finc, ut
omnibusfcre,quiex htoprincipioinftartrianguli in acutum fcruntiir,&ampla fupcrficic
principium ducunt Alijs mufculis in ortu fibra;magis conftringuntur, quain in ipfii infcr-
.

tionc,quodilIiaccidit'mufctilo,quiafcapuIa;b3fienatusoc"tothoraciscoftisin(critur.QLiin
, ^f, r

uyfxa. ctiamidin" fepto tranfucrfo ufu uenit, cuiusfibra: plurcs, magisqpinuiccinrcmotajfuntiii


ipfainlertionc,quam in capitc,ucIreIiquoipfius corporc. Alijs propcmodum arqualis unde-
cunqucfibrarumcftratio,uc'illiquiadbrachialclocatus,radiuminpronumducit,' intcrco-
«'tjWc
v,x. ftalcs &
laryngis primam cartilagincm fccunda;' ne(flentes,& mufculi orbicularcs, qui rcdo
^''/'S- intcftino,&ucficxccruiciobducuntur.Alii rurfusmufcuiitoto ipforum corporcrcifta fcrri

uidcntur,obliquas tamcnhabentfibraSjUtdorfummouctium fcxtumpar,cuiusmufculitc-


*'h ^ur
dincs in apices tranfuerforuprocciruir prajcipueinferutur. Vcrumillisetiamufculis aliquid
(ij.H.i. priuanmcucnit,quiduobusdonanturucntribus,exquorumaIbo illi funt," quiinfcrioreni
Isia.R.s. maxillamdcorfum trahunt,atquc' illiquiafcapulisadhyoidcs osporriguntur. Hiscnimin
fibris accidit, ac fiduo, unus poft:aIiiifcilicct,pofitielTcnt mufculi,quiacutum caput, tcrc- &
temtcndincm oftenclcrcnt. In mufciilorumcapitibuscxortibuscpquamplurcsconfurgunt '-^ 'mfiuto
diffcrcntic,quarum prima a iorma craffitieq! mufculorum defumi poflct , quam fupcrius co- """"f
mcmorauimus.Secundaucroafubftantiaadhuncmodum accipipotcrit^quodalii pcnitus
^iilu.v. carnciin cxortuapparcar, fibris duntaxatraris &incompac'tis intcrftineTtijUt'^ quiab ilium of
" ft femtiraccedunt. Alii ncruci in ortu apparcnt,ctrurfus quidam cxhis illicoin ipfiusoflis co
i" !
fi;u.t. tadtucarncicuaduntjUt maximiinfurainufcufiorigo,&incxternaintcrnaq: cubiti fcdcplii
riirmufcuIorumprincipia.QuidamucroIongoduifluncruci pcrmanent, priufquam carnc
^„,^.,. adipifciitur, utintcrrcIiquostibiamoucntcs,^quitcrtiumcaputacoxcndicisoffis" appcndi^
I
ifi.ap. ccaffumit,&tibia:motorumquintuscenfebitur,dein'mufcuIus brachium dcorfumaddor
j.k.itij.
fujn trahcns.Aliiunicoquidcmcapitcoriuntur,atq;idhaudfccus,quamfi duoobtincrcnt.
Alianani^principii pars aliquoufquc ncrucaapparctjaliaprorfuscarnca^quod^^rcclisabdo
'sw "t?
1,0. minis cucnit mulculis, quacxpubis oflibus cnafcuntur, dcin duobus cxradicc capitum fc-
'

iiM.t.f, moris principium ducentibus,&calciinfcrtis. Alrj duocxiguntcapita, unumncrueum &


^"'f' prorfuscft,longoq;du(fl:utalcpcrmanet,alterumuero,utrc(rtorumabdominismufculorum
II stifc.e.
principia^carncumncrueuiTiqifimuIuifitur.AtqjidiiVartcrioricubitumfleflentiummufcu
jm, th 0. lo ccrncrc cft,cuius caput afcapuIcccruiccenatum,prorfus ncruc5ccrnitur,quod ucroab aii
choramimitantcproccffiucnafcitur,ncrueuin carneuqjcxiftit. Atquehicmufculusillico com
nionftrat,quofdammufculosplurahabcre capita,inipfocxortuinuicemncc{! continua, nccp
contigua,hocnanqiultimo commcmorato ciicnitinulcuIo.Aliisunicumcftcaput,utuniucr
fisquitibiamcubitijcpampIcxantur,quibusomnibusautininfcriori,autfupcrioriparte capi
ta funt,fepto tamcn tranfiierfo caput in medio cofiftit,non autc in altero extremoru.In ucntri '-^ vmrt'
ius.
bus mufcuIorudiffcrcntix,prs:ccdcndbus diffcrcntiisfcreomncscxplicatxfunt,quumufcu-
lorCi formaSj&fibrasrcccnfcrcm.Ncc^shicaliudaddcndumcft, quamucntremmufculi illic

proprie rcponendueflc,ubifibra;mufculiinuiccminuscompinguntur,accopiofibrccarne
contincniur
:

itg ANDREAE VESALII BRVXELLENSlS


contmcnmr.VndcquibufdammufcuIis,mipfocxortuucntrcspoti[Iimurn habctufjUtqui
abilium offcinfcmoris os inferuntur,alii ad fincm.acad infcrtionemmagis, quam ad caput,
ut fcptum quod carnofius in cxtrcmis, atcf ipfis adeo infertionibus , quam alibi confpicitur.
Aliis mufculis ucntresflatim ab ortuincipiunt,utfuram"conftitucntibus.Ali)sm'ufculis ue
terlongius abortu cofpicitur, cxquorum numcro is eft,° c^uibrachiumdcorfum ad dorfum
trahit,&''unusintcrtibia:motorcs,quiacoxcndicisoflisappcndicccnatus,fuum caputdiu i^fAi
ncruofumnandfcitur^tibiamqjmouentiumquintusmihihabcbitur.Alijsucntcrpcruniucr
^
&
fum mufculi corpus permanct , ut intcrcoftalibus , illi qui ad brachialcrcpofitus , radiura p uui.t
in pronum agit, &
laryngis non pauci Atqucitaaliquimufculi uentrem ad ipfam ufqucin-
.

fertionem fcruant,ut nuncpoftrcmo commemorati, Aliorum ucntrcs longe admodui5i


ab infcrtione diftant,ut'' mufculiillius,qui a femoris cxtcrno capitenatus , in calccm tcnuiffi-
molongo^tcndinefertur,&:iIIiomnesquicxcubitotibiauc procedentcs,digitorummoti'
busfamulantur,& is quimcmbrancum tendincm, mufculis fecundumfemorislongitudi'
' ? '^''•.J

ncmproteufisobdu(fi:umeducit. Alrj rurfus gcminum uentrem oftendunt, cuius gcncris


mufculi funt,quos pauloante inferiorcm maxillam deorfum trahere,& quos a fcapulis in i-jw».

hyoidisospertinercciiccbam.DcindeVefloabdominismufculoexabundantiqucdamtranf
ucrfimducSa: impreftionesinfunt, qua?illos mufculositacxornant,acfipluribusuentribus ^
^^^^ ^
cfformarentur. HuiufmodiueroimprelTioncs lcvilincamcnta,& a'rcCi(criptioncs,quas Gra; u,,,,,,.

ci!iti&).5(t$icsUocauere,funtuclutialba:quxdamIincc,in mufculialicuiusfubftantiaimpreffc,
nfalhnn quarum quum frcquens nobis mcntio incidct,non abs rcfeccris , fi has in rcflis mufculis atcp <"
etiam qui fub ftomacho latitant, in mufculorum tabulis intucri non grauaberis Qita' 3
fjs ,' .

tcndinibu3l'umipofrentdifFercntia:,iamfcrecxcommemoratisctiampcndct. Qiiidamcnim < sta.fl.B

i^cenii-m' in tendincm encruationcmucprorfus no dcfinunt, ut labrorum " mufculi,&'' rciftum intefti


num,& ucficf ccruiccm ambicns,&Iaryiigis omncs.illis tantum cxccptis,'' qui redo donan-
'

" ''''•'''l
turfitu,acfecund3ECartiIagini tcrtiam committunt,hifiquidcmininfertioncncrucumquid
comonftrant.AtnonfoIumilIiquialiudpra:tcrosmouent,tendinibusdcftituuntur,ucrum x
(etiafifccusinPrimodeMufculoriimotuGalcnusfentiat)coruquibusoflamouctur,quam ^sm
"^'
pIurimitcndinibuscarcnt,ncqueininfcrtioncmagisnerueumquid,quamomncsmufculiin ''"^,
fuisucntribuscommonftrani.l5ftautcmciusclaflisinmanu,'quipolIicemindiciproximead z6,-!fig.
ducit^dcinduo^^quiprimumpoUicisosinfleclunt^ac' quiadbrachialepofitus, radrj motus «p Jii'-
iuDronum autorcft.hitcrcoftalcsetiammufculitcndincpriuantur,ut&iIIcgrandis'' mufcu f

lus,qui a fcapula ortus octo iupcrioribus thoracis colTisinlcntur,demde is qui aclauicula in c 7 ta.x.
primam ferturcoftam.Atcpitaetiaminfignis'mufculusintermoucntcsdorfumnoinfimus, «iytaL.

quiabiliumofleinucrtcbraslumborum, &infimamcoftamducitur,flcxionis9dorfiautor 'A^^'^'

cft,nullibi ncrueumquid oftendit.His acccdit fcptum tranfucrfum, in infertionc nuUibi ncr-


ueam fubftantiam exprimcn.Sj^prajtcrquam ubilumborum uertcbriscxporrigitiir. Ncque
etiaminhominerccT:iabdominismufculi,"ubicoftarumcartilaginibusimplantantur,tcndi-
&
ncm commonftrant,ut' necpin fimiis canibus,quibus ad primam ufcp coftam confccndCt. f ^
At in illis qua pccTroris ofll cxporriguniur, in mcdio ducftu ncrucam naturam habcnt, ac fiin- i s ul>. Jir
tcr illos prorfus rcponendicflent, qui duos uentrcs cxigunt.Ncq; ctiam complurcs mufculi,
in occipitii os capitismotuumgratiainfcrti,tcndincminagisininfertionc,quaminipforum
ucntrcoftciidut.PoiToalii mufculi tcndincshabent.utcorii quialiud^quamosmouent^^^fex
oculi mufculi,fcptimus cniminnerueam fubftantiam non dcfimt.Exmufculis ofla mouenti'
""''"•
bus omnes,qui ex cubito cxtrcmam adcuntmanum,tcndinibus ornantur Tcndinum autc .

quidam,latimcmbrancicpfunt,utfexocuIiniufculorum tcndines,&'obIiquorum,&'"trafucr
foruniabdominis. Aliiomninoterctcs,ut" quicxcubiioproccdentcs, digitosfic<ftunt. Alrj
paulo minus tcretcs,& latiorcs nonihil,quam profuiidiorcs, ut° tcndo in calccm infcrtus,& ' '"^>
tcndo in latum ccflans tcnclincm, priufquam bracIiialcatiingit.Etalii tcndincs brcucs fiint, „,\;'u.a.
-

ut'' circumucrtcntiumbrachiummufculorum tcndincs,&radium mouctium,'quicircamc' n '6uy,J,

diamradiiIongitudincminferiionemhabent.Aliiautcmlongiffimosedunttendines,ut mu °

, &
gracilcm tcndiiicm,priufquam gcnu articulu pror
fculus ab extcrno fcraoris capite natus
J ^
fusfuperauit,educens.quinetiamisquiIatuminmanueducittendinem,&omncsquicxcu- u.r.s.

bito&tibiaprocedcntcs,digitorummotibusfubfcruiut,&pra:tcrnonnullostibia:infertos, vttb.Q:.
tib.
isetiam,'qui exilium oflc natus, in maximam mcmbranam omnibus
fcmoris amplcxanti- ^
busmufculisobduclamdcfinit^actibixoffijfibular^infcritur.Mufculiqui tendincscducut, 5 i,ut J.
alicubiab extremo porrigunt.Tcmporalis tamcn,ex fui corporis mcdio tendincm cmit-
illos '

tere,GalenoinLibrisdeVfupartiumdicitur.Quidautcmhacdercfentiam,Capite dcMu-
fculorum
L 0

DE HVMANI CORPORIS FABRICA CinER II. jj^


ustd.k. f;:ulorum maxiUam moucntium fnfcrioraii fcribam Priuatim ctiam

robuftiffimo tjdini ad
nbia: cxtcnfioncm auxilmn ti,os ipft nimirum patcHa
ISX, innafcitur.Sic &^ tcndo cx tibia intcr
bulamcalccmqjduaus.c^fub cubiformi^oflc,priurc!uamin pcdi,
os.quodpolliccmfuftinct,
mfcratur. protcnfus qui fub.Ilo oflc rcflcffitur,
inftaroffis. duriorii^ccarnlaginis indure
lc.t.mod.ce.bidcm d.laiatus.Rurfusunus mufculus plurcs
cducittcnd.ncs, fi.ro,,Ios duafi
cx pr.uat.s ffi. ucntris carnofis propaginibus
cduccns, ut>- quiin cubiio locati ad quaiuor d.,
g.torummanusflcx.oncmaux.Iianiur.Ali,unumquidcmcduci.nttcndincm,atispoftmo-
a 14^.:. s:.

dein H.
duminpa.rc.schfand.iu.,utmufct.Iicxtibiacnatitcndo,quiinpcdisplanta.tcrt,isquatuor
d,g.iorumon,bustcnd.ncscxporrigit.dc.ndc''quibicorn<tcndincin
poftbrachialisoflkin,
.lcr,tur,atq. ad brach.aks cxtc,i l,o.ac,n
c 9 t.i. z. iuuat.' Q.ui autcm indiccm mcdiu
cxtcndcrccrcd,iur,,nharu,n d,fFcrcntiarum mcdio
. &
anularcm man us
confift,t. Hicnamqucncqueplurcs cdu.
c,t tc,id.ncs ncquc ciia„„pfius
tcndo 01 plures diuiditur, fcd mcdium quid
intc, ia,ii diflos
cx,lt,t.lv.u,fus pli»-cs nii.fcul, ununi cft,ciunt
tcndincii/ trcs cni.ii fura: maxinii.tcndincm i,.
e ij tub . c, nu,,i,,,^aIccm,nfa-unt.I,,ffipcr&ct,biiumcxtcndcntcs%iiufcuI,-inunun,coeunt,unam&fi
d,c. mul.n(L-rt.onemcftornia.,t.
Prxtcrea&trcs tibiani cxtcndcntiumniaxinii, /nunuui
fSt.ib gjy, quocp
idank. tend,,iem,cuj^patclla,i,,,i,,afcid,ximus,coIIigu,,t,,r.AtdcmufcuIori,mnumcro&coneurfu
aliqu,clnuncfub,,aa,du,nucnit,&fiquidcxn,ufculorumdifrcreniijso,iiiftumnt quu,nfe,
orumfinguIospcrci,,-,-.T,,,iLibrihuiusp,-ogrcffi,cxpI,cabitur.Qi^
poffit, niutculos quo dam habcrc, qui fuo
moiuiopponuntur, al,os,ut fle&ntibus digitos fi^^^^^
opponu,itur,qu,cofdcmcxtcndunt.bicquicaputi,,el,nant,eontrariose.xigunt,quiidc,firur c,-^^»^t;
gzzfi.lib. lus,iipoftc,-,orercleucnt.Atquidammotusffiinulir,habentcotrar,u,,i,tcftium,,a,,quc^-,iiu
lculis null,, qu, tcftes dcorffim trahant.opponuntur
Ncqucctiam anumftirffim " uclk-ntcs
.

h fi . c.i .
ft
quieundcp,-,uati,ndco,-ffimt,-ahat,oppofitosadipifcuntur.Vincq,ct,amci,-cuIarcsiIl;
qui
rcci, intelhni hncm,& ucfica-cc-uicem amplcxantur
,
&
poftmodum mufculi a nobis inucn
t,,la,-yngis opcrculu,quodl«;,AW;t Gra:cisd,eiiur,ffirffim
atqj in antc-iora mouent
nul,
losquocToppofiii,,ioiusroeiosobtinet.SiectiamamufcuIori5munercdiftcr«iapcndct,qu[; A,nun„r.
a,,,-eft,sprxfintmoi,bus,utquiquatuor&,,iani,s&pcd,sdigitosextendCt.AI,iduntaxat
obl.q.us lubm,mftrantmotibus,utrad,i motorcs omnes
AIi, .
utrinquemoiumpra:fta„t
& 4 o. emm apccronsonc&cIauicuIacnatusSiiufculus.acin mamillarum occipim 'fi

oflis proccC
iu,,iinlertus,qi,undext,-oeftIatcre,unaeumfinift,-ocontrahitur,c3pi!tflcx,onemrca,flima
cxpcntur.fi ucro is foIus,quiefc^tcfiniftro agit caput finiftrorffim,
in antmora eircriucrtitun

DE MVSCVLOKV M NVMERO
Caput 111

RDVVMdifficiIeqjcffi-,,iiufculorumnumerumpcrfequi,acfemeI,quoC
uniucrficorporis^r,ntrcccnfcre,pra:ccdcnsdeMurcuIoru,r, diftirav
tiisCaputIiqu,deratisco,ii,T,onftraffcrco,-,nonranequodilIumdercri
bcrcprorlus impoffibilefit, ^cd quod uaria cademque non
admoduni
!,4f<!.. dcnurculoruni numero unicuique rentcntia efl^e poflit
abftirda,
Ali
qui.sjiaiiqjtmum dicctcflcmureulum/qui brachiiipertoriaddueit co,
^flff^S"'
^ quod nuUa lu, partc fib, non continuus contiguusquefit. Aliis uao du fil>r.:sfi/tui
oru.n,iiulc,iloru„ilocoillumrortafliscenrendumcontcndct,qu6d omncsfib,-a;ipfiusnoil
parc 111 da&am obrcruent,iprccp murculus utcunqj contrarios niotus '

obcat. Eius enim pars


cui clauicula,& mcdia pedoris oflis pars clauiculx-proxima,
p,-i,icipium pra:bcnt, deorrum
obl,quc,ucrrus,iiurculiinbrachiu,ninrcrtioncmrt,asfibrasporrigit,&brachiumpcaoricla
tius,quafi ad guttur clauiculaniqj trahit.ffifcrior autem pars,
quca rcliqua pcfloris oflls fedc
& quibufdani coftarum cartilaginibus cnareitur.ffirffim obliquead
brachium fibras dirioir'
b,-achiumquehumilioripeflorisrcdiaddudt. VtrirqueautciT, murculi partibusin
^e coTlc'
ftis,brachiu,iipe(ftoris,iiedioadniouctu,-.Pra;tci-caadhancniureuloru,ncontinuitatem,&
un,usinftarpartisci,-cumfcr,ptionc,ii,&nulla,ri,utintcrduosdigitos,iianus,rc(ftionan lcd
diucrffini fibrarumduftum,aclatummurculi principiu,ii,diuerfum^
ciurdanmunus non
9 ,.(.r,.
rokun, qucii nuncreccnrui,Tius , mulculum quis rcfcrrcpotcft,
&
uermn illum," queniintcr
fcapulani ,iioucntiuni fccunduui rccenrcbo,qui continuus
quidem eft,atlamcn fiipcriori
fuapartcfurfum,uc,-rus occipitium rcapulamatlrahit,infcnori uero deorffim
ucrffis dor.-
ffim nfcdiaautcn ftdcaut utraquc ipfius pa,-tc, rcfta rct,-orfum
. fcapulam niouet. Dein
huius mulculifibi-a: ffiprarcapula^rpinamconfpicuar.dcorfum in
cxteriora fcruntur. qua;
V autcn

\
' .

.250 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


autcm fub fcapulx fpinauidcntur,furfumiii cxtcriora co.ntcndunt,ucrum nulla; interim
decunatimfemutuointcrfccant.ltcm quihumcrura attoUitjUnusquidcmcontinuitatccft, '

uerum apud Anatoniicorum pra;cipuos non dcfuillcuidcntur,quiduos hunc clTc diccrcnt, iMtim "
p'^'^'

unum a c!auicula,alterum a fcapula oriri contcndentcs,ac motibus , non autem continuitati „ mdm
•"!"
animu adhibentcs.QLunctiam prxtcr alios plcrofquc his adnumcrari poffint, fcmoris moti'
&
bus famulantcs omncs,' qui triangula: figura? proximi funt, interimnuUam difmnflionis ^"^ ^^^^^
aut incontinuitatis notararcfcrunt, ucrum fibras ueluti cx baO adconu mtcndcn tcs , &
idco „ :;.„

non pariprorfus du(fru delatas fibi uendicant.Fibrarumctiam dutftus diuerfitas, aliis' qua^ -^''^^'^-
tuorintcrcoftalcsmufeulosinucrarumcoftariiinteruallisconftituit,proptcrdiucrfamiIlaru
inter coftarum olTa &
cartiiagines feriem,nihilominus tamcp. continuitas feruatur, undectia .i„,j^, e_ e _

aliis duo tantummodo in toto inicruallo rcccnfentur Scd & mufculorum dorfum mouen-
.
er ia-rr^or
;
tiura 'quamplurimi,uarium mufculis aflcnbi numerum indicant,quum alius continuitatcm Jj',/"".
pcrpcndcns,unumutrinqucftomachofubic(ftumeflc dicct.alius fibrisSi: expiantationibus p„y;,,

implantationibuscpattcdens,totmufculosrecenfcbit,cxquotonibusiscnafcitur, &inquot / s 'j,,;,&.

'i "-
Aimprrfrio infctitur Alius . non oflibus,fcdquibufdamleuibusimprcffionibus, infcriptionibusq; at.- '-'

tcndenstotmufculoscnumerabit,quotinfcriptionesuidcrit.Idcmmaximcin'^ iecundoca- j,j,.,;i,b,


putmoucntiumpai-iufuucnit,quodexpluribuscnafciturol{ibus,&multasoftcnditfibras, gd,e,f.
&prxierca in hominibus uarias priuatorum mufculorum defcriptiones adco, ut id par qui-
bufdamncutiquamduorummufculorumlocohaberipoffii,fedplurium,ncqucid quidcm
adhuceodcmnumcroomnibus.Cacicrum&mufcuIorumcapita numcrum lurbant. Non
Acdbitihs '
enimdubito.^mufculumipcflorisone&clauicuiacnatum^acpoftmodiiminmamillarcm
capiiisprocciruminfcrtum,duorum mufculorumnumerononnullis Anatomicorumpro^
ccribus copra4ienfumfui[Ie,quod caprincipii partc, quam apeaoris onceducit, ab illaqux
aclauicuiisprodii,nonmhildircmptamputarint,quodq;unaaliquaniulunineruofiora!tcra
fii , ctiam fi rcliquo duclu mufculus non lcparctur, nequc
diucf lam fibrarum naturam ha-
bcat Parietiam raiionccertiffimum cft
. '
&
non defuifli-, qui primum lccundumpcdcm mo- y;';']^^*;,
uentcsir.ufcuIos,aradicibusfcmoris capiiumorigincm duccntcs,fcorfum finguios pofuc' ^^^'^
enedupiices,quodunamoriginisparicmncrueam,alicramcarncam,ut& reiftiabdo- ^ t.i,!^.
rint /,

ti-:nn,o,
iTiinis,exipant. Aiiitamceamorigiiiisdiucrfitatcmnontanii,utciusgratianiufcu!orumnu-
jTierusip!iscxcrelceret,fccerunt,ctfingulosuniuslocohabucrunt.Athocpoftremummagis
^

adhucufuucnit,inanicriorifle(ftcntiumcubituiii'mufculo,quinullis,quodfciam,duorum
numcrohabitusfuii,ciiamfiduodiltin(ftacapitahabucrit,8>:magiscjuam nupcrdiifddii-cni ^[

pta.Qiiamuis in communem conueniant mufcuii ucnirem , qui unicum tantuiii cducit tciv
dincm,adco utad capitarcfpicientibus,nonidem omnibus placiium fuerii.Qiianquara id ii-
conftitutum fuincuidcbatur,utununidiccreni mufculum, cuius capiiain cundcm mufcu
lis

liuenlrcm porriguntur, quodiani diclis fit mulculjs , atcf plurium mufculoru uicccos habc,
rcnt,quicifiinuiuinicoeuniiendincm,ucntribus tamcnnoncontiiiuantur.Quodexa(ftilTi'
iii(;in(urc'"mulcuiisobicruatumcft,quuramufculos ualidumillumcaleistcndincm confti- >" H''''"-
"''^'
£ucntcs,totnumcrocncuoluni,quotucntres,quitrcsuifuntur,duonimiruma femorepro-
duc'ti,quos ctiam quatuor aliiscnumcraios dixi, &
icrtius quiliuidus cft, S<:pcdcm moucii- ^
^
tium quartus.ldcm quoq; maximis tibiamcxtciidcntibus " mufcu!is,feptinio uidelicct, otfta- jj^^^'
uo&:nonoiibiamiiioucntibuscontingit,quiclfiunum tcndincmtibia;infcrtumunaprodu
cant, tamcn quoniam ucntribus noncontinuantiir, plurium raufculoruniloco cenfcniur.
Atmiittths, Cctcrum tendinum raiio talis cft,utomnes unum numcrcntmufcuIum,quiuno enatus capi
tc,unicumeducittcndineiii,eiiam fi illc poftmodurain plurcs diuidaiur,.quemadmodum
°mufcu!oaccidii,quitertiosquatuordigitorumpcdisfic(ftitarticulos.Iiactiam raufcuiusU' oi+fjt.s-

iium caputhabcns,etadhuccarneusinplurcstcndincsdiffi-(ftus,quiciufdcmmoiusautorcs
exiftunt,uniusniufcu!ilococoraprxhcndebatur,qucniadmodum''niufculus quatuorma- Psj-^-s-

&
is etiam'' qui tcrtios inflccTit, a quo nos
nus digiioru,fccundos fle(ftens articulos, illuiii fuo '

diftingucmusloco^^quipoliicistcitiumintcrnodiumflcelit^quodisabiiloprorfusfiidiftiii' reti,<.

<ftus,&: fi alibiforie illi continuus ccrnatur,id obfcure adinoduin in prim(3 tantum cft
exortu.

Indic^torumodoclaflcctiamfcrii^prxtcraliquotalios mufculoshabctur,'quiindiccm&me- ' t>"-^-

diuniatq;anu!aremraanifcft(>cxtendit.Verumfitcndiiicsindiucrfafpecicoflainferantur,dif
fccflionum pcriii niufculu,qui tcndines cducii,pluriuin niufcuiorum numcro recenfent.Que
admodunonnulli'mufcuiri,quipolliciduostcndincs,ctunumbrachiaIisoffipoIIic(;fuftincn j ,o^„;j6.

ti cxporrigit,duoru loco cnunicrarunt, etia fi oinncs ifti tcndincs ad euerfionefaciant,poIiicis s.

quidcm tcndints ad poUicis motum.brachialis au tc, ad brachialis." Vcrum talc quid in antc, » +"
DG HVMANJ CORPORIS FABRICA LIBER II. 2,1
rioritibfefcde magisadliuccftconfpicuum.admcdium
cnimlongitudinistibia-^amufculo
quatuorpedisdigitosexrcndcntc.farnoluscduciturmufculus^quiinpcdiiosminmio di"i.-
topra-pofituminfcritur^atqucadpcdisclcuationcminantcrioraiuuar.quumdioitorumiii-
terimicndincs^digitoscxtcndant.Adcoutalicuiuidcbitur.duoshlccnumcrandoscficmu-
fculos,aUeriucro unicum,prout hicc.Mortus continuitati illc ucro
, diucrfis tcndinibus , &in
uariaofrainffrtionibusdiftcrcntibusqjfuncaonibusanimum adhibucrit.Ncqiminorcm
in Aftutua con
x^u.s,T. numero obfcuritatemparit.mutuus mufculorumconnc.xus." Qui cnim
a pcctorig offis fum.
moenati.in os v rcfirrcns infcruntur.intcrnis fuis latcnhus adcoinuiccm
adncctuntur.utquis
hosduoseffc^alius autcmunicum nonincptedixcrit.
Quodctiamillicommoniirant'' qui a
y,,-li.u.
drcuIarianimulculocnati>ic(icxmcatum,ubtprimumfiibpcniscorporibuscxporrioiinci
+9 • pit.ianquamduodigiti^amplcxantur.NumcrictiammufcuIorumobfctiritatcmiuactcorun
ccncurju>
dem concurfiis^cxquoruin albo quis
alius,ille profecto c(l, qui a coxendicis
fi
oflis appcndi,
.(low.t.ii ceenatuSjUalidusdeorfumfcriur.&admcdiafcmorislcigitudincm ncrucusfaftus.altcricar-
u.,,r. nofx particonnafcitur.cui fcmoris os initium pra-bci. A 19 amba; parics , ea fcilicciquir
a co-
xendicc ducitur,& ca quam fcmori a(Ia-ibimus,unum icndincm fimul
cfformaiu, clatifTima;
fibute pariirobuftiHinieinfertum adeo^ut &
unum duos mufculos ab aliquo hunc rccen-
&
ferinihilprohibcat^dummodoaucradcfcriptionenondeclinctur.Kriiautcinisiibiammoue
tiumquarlus , in hominibus fimiis conformaiionc plurimum difK-rcns. Simix
enim mu-
fculoafcmorcnihiIadnafdtur/cdisuniciis,ua!idus&IaiusclfmufcuIus,quiobhoc ciiaGa S ecuTuio ILi.
de AJmrj,
lenofcmpcrLatus nucupatur.Aiqjhincfii, ui toiofermonisprogrcnuaccuratc
mihidcmu flruv,i„d,ffl.
fculorrinumero coftitucndum fit.ad quosiamtcmpcftiuumcftaccedcre,neprolixiusinc-e
nerali mufculorum cxplicationc harfiftcuidcar.Cxterum ne quid obfcuritatis fcquens parmc
oraiio,& pra;dpuequum cutis motorcs pertraflaturus fim.aut quoiics crebra Carnofa; mc
brana;mentioincidet,nunccuiis&mcmbrana;ciusnaturamprofcquar.

DE CVTE, CVT ICVL^, ET MEMB R^N^


» pcr uniiier/iim corpiis ciitifubieSla ^prcetcrea cr adipe intcr cutcm
mcmbraiiam^i carnofamrcpojko. Caput V'.

RT E S hocCapitcdcfcrihcndcealitcrdclincarincqucut,qudmiii^cfima Quin
ti librifii^im utcunip txprimnntiir,iuxta r,f, t,dcin
cr in ui^cfimafiintafi^qura cniJdcmLibri,
iuxtadcxtrammamiUam.Vcruiniflcepartestalcsomninofunt,qiiascitraomncmf^iiyain nc^
mo non noiiit finiodo aut ipfcfcSlioncm alicl^uando a^grcfksficrit,aiit[ccanti afhtcrit.

VT s, omnium corporis partium eft indumcntum


I
, corpori inftar nati^
CUTIS JH/(/
uilcgumcntiobduflum, non duntaxatomniuni hominispartiunijcd
uniucrfa; fubftaiie, quam gcnerationi &
corrupiioni fubicc"tam fcimus,
duriticmolliiiccpmcdia.Eftcnimcuiis.ucIutifangilincprcditusneruus, Cutii juhllati
ac inicr ncruuni carncmq; quiddam planemediu pcrindc, ac fi cx mixtis
utristpconftitucretur.Cacicrumncruusomnis.exanguiscft&frioidus.
caro, multofanguinepracditacalidaqj.Mcdiainierutrunqjcftcuiis^ncc
^uis,uincruus,nccfanguincabundans,utcaro.Cuiishxcinhomine;,Hcrophilo Cutil JffcrS
»Ji;M-57«diifl:a,boum&equorumicrgoribus,exquibus coriaadaptantur,rcfpondct,&non tiic

yiconncxut
pari rationc omnibus fubiedis ipfi partibus adhxrct^conecliiturqj.Sccus cnim in manus uo^
Ia&pcdisplatafi;bditispariibus adnafdtur^aliicrrurfus in frolefibifubditarmufculofxfub
ftantix,& altter in Iabris,palpcbris,aiiribus,nafo,ano ac pudcdo, &alitcr pcr uniucrfum cor
pus,fubfl:ratis pariibus cutis commitiitur,ac inter fccandum,diucrfarationc a fubditis aufcr--

tur.Deindeinomncscutisregioncsnona;qualiseftncruorumdiftributio,ncccuiisciia un^
.A ncruorum
decuncfeadem craniiics.[nterna:emmmanuumcuti,pIurima;neruorumlibrx porriCTutur, coptd.
ucrticis uero cuiipaucift:imx.Qiunciiam fadcicutis mollior& tenuior,uerticis autcm,&pl5 jdinolliit.

ta: pcdum durior uifitur.Qiiac internam fumma; manusfedcminueftii nifi labore callofibr
(
£uafcrit)cxquifiti(fimeinduriticmollitieqj intcrrcliquamcutcm.&omniaprorfuscorpora,
rnedia eft, quam proximexquali ad pondus temperamento acccdens. Vtcunqiucro fit,cuiis
hominipromagnitudinecorporis tenuior,quamanimantibus quadrupedibusobtigit,qua-
quam ctiam homini profeclo in ucrtice,dorfo,cruribus &pedis plaiita crafta fiiadmodii.fcd
non oinnibus crqualitcr.Qtiinetiam alia; cutis partcs prorfus immobilcs funt,& ciraimadu Anmu.
pertinaccs,utuola;&p!ania;cutis,alia:uerfatilcsquidemfunt,fcdnulloagunturmotuuoIii.
V i tario.
2?Z ANDREAE VESALIl BRVXEfc.LENSrS
rio.uc totacorporiscuus,eaexccptaqua:mouctur,cftautcmhxcfrotis&faa'ci uniucffa,8i
qua: antcriorcm coUi fedemjatcracp complcflitur. Atq; harc iiiotu participat, aut proprrjs in
hoc famulantibus mufcuIiSjUt frontis,colli,gcnarum & labrorum,aut uicina; ipfius cutis <:;ra
y4pi!ii.
tia,utmalarumcutis,qua:mufculisclcfi:ituta,fimuIcumproximaipficutcrnouctur. Qiiod
quidcmaliacutisfcdcspilofafit,utucrticis,axillarum,pudcdorum, in uirismcnti,#.ia autcm
& plantar cuiis, omnibus confpicuumcfTcarbitror.
penitus pilis orbata, utintcrna manus ,
AfijMimi, Quemadmodumncmincmlatcrcfcio, cutemaximam totiuscorporispartcm cfic,perpctiio
contcxtucflormatam,nifi quod tcnuibus foraminulis, ad fuliginoforum excrcnicntorum
propulfionen\&pilorumgcncratiojiemparatis,pcruiafit,atq;ctiaminpalpcbris,nafo,auri,
bus,orc,ano,pudcndo,&ubiunguibus uiam pra:bct,intcrpcllctur,perforataq!corpiciatur.
Adha;c,cx cctcra cutis regione,intcrnafumm:cmanus cutis(ut &pcdis plantam inucfticns)
maxime coniinua,minimeq)pcrforatauifitur,quod&rnupcrnatorumcutialiquibusaf!cribe
relibuii. Verumhxc fingulahaudquaquamociole,ncqi fi uftra faclaeffc^fuis locis,quura dc
CVTl C VL A
fispartibus,quaccutcobtcgutur,priuatimagendumcrii,dcnionftrabo. Cuti,quam Jliiiix
• Grxciuoc;it,aliacuticula tcnuis admoduni,&; prorfus exanguis obducitur, fupernafciturq!,
propemodum ccparum tcnuioribus ac pellucidis rclpondcns inuolucris , nifi quod alicubi
&pra:fcrtimin uola,& pcdis pIanta,cralliorduriorqiuifitur. Hancquum cuiisuclutqua:da
cfflorcfcentiafit, iiai^t;ti('</la Gra;ciappcIlant.Siucroaliquandoattrituinfcabie,autinuulncri
busexungucntorumapplicarione,autignisadmoiione, autferuentis aquarinfufionc,autcx
logoitincrcaufcratur,8iinterdum ueficuleacpapula? inftaracuteabfcedat,prompiiflimea-
Cuti itmds , litcr^. ac ucra cutis renafcitur^qua: folafanguinis & uitalis fpiritus compos cft,ob quod ucna
^rruospmi-
arteriarum^ alicubi, &
neruorum tenuif!ima: partcs,fincsqi ad cam confluunt , ipfani^
gi.ipfiinffin fimulconcrctx quibufdamcflc>rmarccrcduntur.NeqifaneaudicnduseftAriftotelcs,cutcm
fm ejjc ccm ' fcnfu dcftitucns,non fecus,quani fi carnis cuti fubdiia-duntaxai bcneficio tadus fcnrus perfi^
/•»'"'••
ccrctur,quumcuriproprios,ccrta^fericneruoscxporrigiex Anatomecondifcamus,iIIiprc-
Cipuc,quxin facieeft acbrachio,cubitoextrcmac{inianu,dcindc &cruribus&pcdibus. Pcr
reliquum autem corpus,criam fi non ordinata ferieiieruiad cutcm deducan tur, attamcn com
plurcsin illam definunt,fubipfa9&potinimumadthoracislatcracxporriguntur,mcmbra-
nacurifubch'ta(ut&uenaLipfx)fuftult!,queraadmodiJctiaminQiiartolibro,quiNcruisdc
dicabitur,cnarraturus fum explicatius. AtC)! itamufculorii (quos Carncm Ariftotclcs appel-
labai)grariacurisnequaquamfenrit,ucrtimutidiximuspropriorumncruorumoccafione.
Etquanuisuerticiscutis obfcuriorifenfufitprardita,attamcnfcnrit,utcunqjcriamincommo
diflimumNatura-fucrit^furfumaducrriccmneiniosdiftribuerc^ipfaqseriamcutishlcnonad
moduni fenfuindigucrit.Deindcquisnonquotidianacxpcrientiacdo(Sus,cutcinafubditis
mufculisautonibusquoq>auulfam,&poftmodumfcalpclloiflam,unguibuscpcomprcffam
no didicitfNcqi eft,quodAriftotclis fe&torum quifpiam hic,nefcio quam,Tcrrcfteri
fentire
tatemmihiaftruat,quuneruiadorfali mcdullacnatiipfacutcduriorcsfintj&his adhuc ipfi
tendincs,quospotiliimumfacileaffici,nemoinficiatur.Imofinon minusrationc,quamcxpc
ricntia; fimulfides habenda crit,aufim afTererc^mufcuIorum ucntres quamplurimos (utquo
rundafemuramplexantiu)obtufius quamipfamfacieimanusqscutcmaffici.Atcpcriani mihi
ridcndi uidctur,qui cute ob hoc fenrircpofte auerfantur,qu6d nullum hic fit mcdium, quafi
ueroctiam neruuproprfjs membranisprorfus denudatum.autetiam in mcdio diuifum gra-
uiflinicafficinonuidercmus.quoticsipfiusdcnudatxfubftantixacriorcspulucrcs infpcrg{;
tur.Etfimcdiumctiamprarcerrationcmin ta(flusfcnrudcfiderarcmus,nonneinproniptucft
cARBosA ipfa curiculacutiobnata,&intcrim(utputamus)fcnfupriuata^ Atnuncmcmbrana quo-
mtmkrdnd.
qucaggrcdiamur,cuti pcr uniucrfum corpus fubditam, qux cuticulalonge robuftior cralTl/
or9eft,&fibrisquibufdararis,his,quifubftcrnuniuriIIi, mufculisadhf^retjConnafciturqijCU
riucropcrtinaciuscommitritur.Siquidcm quamplurimxucnx,&pauciffimxtcnuiflima:q;
cutem nutrientcs,& ncruorum propagincs curi fenfum f ommunican tes,hanc mcm-
artcri^,
branam tranfcut,ipfaq!intercutcm,etiIIamprorepentiahac fufflilciumur^mcrabranam^cu
ticopulant,prctcrcoririnuaquandam,fibicpproximamfibrariimembrancarum fcricm, cu-
ius etiabeneficio mcbrana ualidiflimecuii connafcitur.Hxc non candcm in uniucrfo corpo
recrafTitiem obtinct.ueruniquibufda corporis fcdibus, carnofis fibris adaugctur, &craffior
JrrfMm reddita,adcocarnofaefRcitur,utmurculinomincdonctur.Huiufmodiregio,intota'colliam ^
ir.iiu.ciircir plitudinehabctur,& in fronte,ct in rcliqua propemodum facic,quibufda autcm animalibus
'

iwfi icmn
unJccuq;ferecarnofisoppleturfibris,etprxfcrrimiIIis,quxtotiuscorporiscuii:(ut nosfron
j^J?'""
iis)moucnt. Audio & homincs fuifl5:,qui in thoracis regionc,& alibieria in corporc cutc mo-
ucre
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER h. 2;j
uereualucrint.quibusproculdubio membranaha^c.Hmiliscquorumalinorumm
carnolis ^'"^f""
mcmbranisconngic.Porr6huicmcmbranar,quamaliarummcmbranar5nomincvKi(.,.Gra;
ciappcllant,nonpcrpcramCarnofcaclicctumarbitror,quumintcrrciiquas
corporismcm-
branas.hscfola carnora apparcat^ucrequctalisccnfcndafit.Qiiod "''^'^^^™
Arabespaulocxadius' ,

pcrpcndcntcs primiomnium,quodfciam,hancmcmbranamCarnofamappcllauincuidcn,
S™?J^
tur.Atqueidfanepcnitius huuis noftrarxtatis Mcdicorumpra;cipuisindagandum
fucrat
qui panniculum carnofum a Barbaris quibufdam non male me Hcrculcs
co nomincappclla' 'iff
tum,oaoabdoininismufculoscfrecotcnduntA'contraGalenifcntcniiam,acrciucritatcm' J^""»»?™/.*
cuti membranam in uniuerlo corpore,& in ipfo dcmum abdomine
(dequo duntaxat fapcr^ "™°/"'
uidcntur)fubtcndiinticiantur.Alijetliperuniucrfumcorpusamehancmembranamdcm5
ftrari confpcxcrint, adco incpiiunt, uthanc non fatcantur cam
cflc.cuius Galcnus tum alibi
fxpius.tum in Tcrtio de Adminiftrandis fedionibus mcminit.eo qu6d cgo
adipcm rdequti
moxfermoneminftituam)intercutcm&hancmcmbranamoftcndo,fa-pctriumetiamdigi.
lorumcralTitudinc^quodcphominlsmembranatantumacutefcmpcrabfccdat,
quataadipi^
eftcranities.Dcbcbantprofcfloeiufmodihomines.adcathedraroftcntaiioncmfoIumnati,
accuratc perpendere,Galcnuin dc fuis (imi)s no autem hominibus
,
locutum cftc.quibus nui
lus adcps intcr mcmbranam &
cutcm intcruenit, ipfaqjmembrananon fibrisduntaxatcuti
continuatur^iedprorfusundiquecitraalicriuscorporisinicruentuipiicontiouaeliAtqjob
hocnon adcoarduumcftjiominis cuicmfolam,illa:famcmbranadiuidcrc,quami^ifinins
canibus^&rillisanimalibus.cxquibusGalenusAnatomendefcripfit.Huicmnnbranarcapar
te,quamufculorumpropriasrefpicitmcinbranas,leniorillcmucofus,qucmcuii
Ariftotcles
tnbuit,obducitur,obhocfortaffis,ueipfafubic(ftoruinmufculorummotumpra:pcdiai.Idc,
nim membranis omnibus communceft,qux' corpus,quod fitum locumqi aliqiiando
mutai'
contincnt,ambiuntue,uimucofoquodamlenioq)humoreoblinantur.E'quarumnumero
peritona:uin,fuccingcscoftasmembrana,cordisinuolucrum,&ipfademum licramcta funt
ciuajanulimodotendinibusobducStur.Suntita^iriauniuerfumhominiscoipuspcrpetui ad.ps&
cingcntia,nimirucuticulailla,cutis,&mebranaha;ccarnofa.Quibus&;quartumhomincm t"'S'"lo-
anibiensaccedit,ipfauidelicetpinguedo,fcuadcps7nKa^Gra;cisnuncupatus,quinificxtre.
me homo emacietur,undiquc propeniodum in ter cutem, & quam nuper dixin]iis,mcmbra-
nam copiofiffimeconiinetur.Ex uenis cnini coinpluribus &:arieri-)s(fi qua; rcpcrianiur)me'
branamperi-eptaniibus,aiqueinteriIlamcuicmqiprop.agatis,pIurimusfanguisrefudat,me- Vluirpsco
branxfrigiditate,caIoris9(utcredimus)inopia,inadipcmfcupingucdincm,autuia!iictiani i'°f'"f'-
in cornuiis animalibusuocanl,axungiamdegcnerans.Eftnamq;ha:cadipisaduniucrficor.
poris mciiibranas,ligamcnta,8(:(utfcnicldicaiii)adomniafanguincindiga,frigidaq!corpo'
ra,gcncraiionisratio,uidclicetqii6dcxuenisemanansfanguis,frigon'surcongdciur,illisnue
adharreatcorporibus. Scdidinicrima Naiuracautunieftaccuratiftime, nea^lcps
nafcatur
ubinoxiainutilisueeftepoflit.NonenimNaiuraadipcm cerebrimcnibranisobduxii,non
teftiuniinuolucris,noninierna:fedicordis inuolucri, quamuis lamcn corhacnon
dcftituc'
rit,non interna:ligamentorum fedi,qua: tendinibus tranfuerfim obuoluuniur,
ncqueeiiam
p3lpebi-arum,auifrontis,autpeniscuiiadipemfubiccii,nequcctiamadc6niuItum,fumma:
manus pedisqicxtcrna:fedi.Quemadmodum profefl6 copiofifllmum clunibus
obduxii, ut Q»fc «4«
illiadipe,puluinarisuiceutereniur.At(5adepshumidisfrigidiscpanimalibus(cxquoriinu.
mero homo &:porcus funt)plurimuscolligitur,ficcis ucr6 &: calidis,nullus auipcrquam
cxi
guus,ul Iconibus,&:canibus uenaticis,ipfiq? ciiam fimiar.Quanquam prclcr
honiinc,&: por-
cumelericium,nunquamaIiudlcrreftreoccurreritquadrupes,quodinicrcuicm&:carncam
mcmbranam,adipem nancifcatur,utcunqueetiam oues,et glircs illi fubindercpcrianturpre
pingues. Albct autcm adcps,qu6d mcmbrana; cuiisqf,&: alia,quibus
adha?ret,corporaalba^
ne9carnismodorubrafint.Oinniaenim,quarinnoftro corporeab aliquo eniutantur^mu'
taniis alierantis^colorcmctiamfortiuntur.EfridicuIum
prorfuscft,obhocadipemalbum
arbiirari,qu6d aerca; fubftantix compos fii,quum oflc,&: cartilaginc,&: ligamen to, &: tcndi
nibus uix aliquid cadidius occm-rat,quibus nihil a-que tcrreum,in corporcrepcrias.
Adipiin
tercuicmmcmbranamcpcolled:o,cum ufumaflcriberepoflumus,quemuefticarniqifimpIici
tribuimus, uicorpus fcilicct calefaciat frigoris tcmpore, &: fi Soli
homo exponatur , ueftis
quoquc modo refrigeret.calorem quo minuspenetrct,in1iibens<
V 5 C2.V I
154 Andpeae vesalii brvxellenis
(Xyi cyTlCVL^E, CVTIS, ^D I V I S, ET
cariiofe mmbranic natura pcrf:8iontm obfitruari dcbeat.
Caput. yi.

\
TI prxcecIcntcLibro.poftquamoniumcartilaginiimcp hiftoriamabfol
u ijrationcm modumcp tradidi , quo quis hxc ad difciplinam opportune
fibi pararequcat, ita quoquc hoc Libro omnium , quar fcriatim tradeii'
tur,fecandiartificiumpoftcuiufqueenarrationemfubiungam,utquisin
uno corporeomncm mufculorumacligamcntorum Anatomen rcifteag
grcflurus.&ordincabfoluturusfit. Partiumucrb cjuacinfequeniibusLi
brisdcfcribentur Anatomen,proutilliccommodius forcputauero,fuis
locislubiiciam.Nuncaute cuticulc,cutis,adipis,&:membranjnaturrihuncinmodumaggre
dipolTis.Nouaculaacutiori,inabdominc,autquacunqucuifumfueritcorporispartc,cutcm
adadipcmufquercdafecftione,&dcindctranfucrfa(utfaltemunum,auiplurcsanguIosmo-
Uaris)incidts,tamlcuitcracmodcratecutinouaculamadmoucns,utfolamipfam,illa-fainte-
rimcarnca mcmbrana.diuidas.Quod fine ncgocio in hominc facics, pra-cipue pinguiori, &
quumfubindc,&:potilIimu inmulicribusadipis craflfitics,duoruindigitorum latitudinem
in thoracc &
abdomine fupcret,in coxis autem ac dunibus ctiam palma:latitudincm,in mu-
licribusnonnimium obcfis uinccrc,in publicis fcftionibusuidimus Ac proindcfcdiones .

duccndcfuntcoaccuratius,quomacilcntius obti^eritcorpus.Dcindectia conanduni cft,ut


hancfcftioncmcitrancgociumobirc afluefcas,cumproptcrmufculoscxcarnca mcmbrana
conformatos,tum ad difccdam ncruorum feriem.quam intcr cutcm mcmbranamqi hancfer-
ri diccmus,& propter innumcras
quoque uenas,qua: in hoc diligentius erunt difccda:,qubd
nuUas in morbis incidamus,nifi carnea membrana fuffultas Poftquam igitur cutcm ad adi^
.

pcm ufque (no tacTra intcrim carncamcmbrana)dinccucris,hamulo aut unguibus , in aliquo


cxfcctionibusangulo cutcm attolles,&diligentcrtranfuerfisacutiorinouacuIa,adcutcmdu
<rtisfectionibus,cutcmabadipc,quoufquclibuerit,feparabis.Cutidcindcreflexx ardcntem
candclamadmouebis,utcuticulaignisuiueficulxinftarabfccdat,feorfimciiCUtcm,&:cuticu-
kmiutuearis. Dum
uero cutcm ab adipclibcras (quod nifi laborum paticns,difccndic]!cupi-
dusfucris,nondiuindcfen"efaduruses)ncruuIosindagarcconucnit,&:ucnas,quxfupcrmc
branam in adipc prorepentcs cutcm adeuntjdcinde ipfa quoqucmcmbrana fibris illis frcquc-
tibus cuti comrailfa,fedul6 infpicicnda cft.lam fi obefum ad manum fit cadauer,adipcm a
me
branalibcrarccontendito,quodeademprorfusratione,quacutemabadipcfciungcbas,prx-
ftandum eft Caucndum que.ncmembrana ofcitantcr cum adipc auferatur , in quo noftrx
.

Anatomiciabcrrarunt,cammembranaminhominc repcririinficiantcs,atqucita hac


xtatis
poiiffimiim occafione ncccflari j,ut reliquos corporis inufculos,&: uenas ncruos,ita ciiam &
rctnorantcs mufculos,ex carnea mcbrana conftitutos,&: pcrillaexporretflas uenas &: ncruos.
Ablatoadipc,leuefcc"tionepcrcarnofammembranaadfubie(flosipfimufculosuf(f induces,
&:paruaopcra,folisferedigitispertranfuerfumhincindca(rtis, autbuxecjcultcllo, aut, fiuO'
les,nouacula,illamafubditispartibusfcparabis,atquealiammembranx acutefcparationem
cflcdirccs,quammcmbranxabillis,quibusincumbit corporibiis,auulfionem,quam Hcro-
philus nuncupauit.Hxcenimfaiflufacilis cft,ocyus^pcrficitur,illioperationipenitus
rcfpondcns , quabobus , uitulis, ouibus , lcporibus cutem citra ncgocium auferri uidemus,
imo auulfio hxc adcb promptaeft,ut folo flatu hccdis,agnis, &: etia iunioribus uitulis, mcm-
bianamhanccumcute,afubditiscorporibusfcparariindies cernamus. Vcrum cutis abadi-
peautamcmbrana(eparatio,nififircquentiflimis fc(flionibus ,
acutiftimis^ nouaculis com-
plctur.Q_uodetiam&:lanrinosdocent,quotiesfiib axillis cutem auferre conantur, carno-
fam mcmbranam corporisbouisadnexam (ncnimium carnisauferant)relinquentes Ne^p .

iftatantum uel apud laniosdifcuntur,uerum etiam cuticulx natura,quumlanij


obuftosprius porcosdcradunt,autpotius,quumcaIidxaquxipfosim'
mergcntes,pilos una cum cuticula defcalpunt.
DE
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER 11. 237
DE INSTRyMENTIS, QJ^ AE S ECT lONI^
hiiiadininiflrandtspararifojjunt. '
Caput 1 1.

ANATOMICORVM INSTRVMEN-
T O B^y M DR LI N EAT I O.

CHARACTERVM SEPTIMI CAPITIS FIGVRAE INDEX.


p Jl^E S ENT I figurctmaifa^ cuidaininciimbcntanfinximmajjtmn^quotnui

uorumfedionibus opportunc utimur.drin huic ajftri omnia propcmodiim


accoinodauimiis, (jui-

bm in difeclionum adininiflrationibus,adi:o^ tota ^natomc quispojjit uti. Quo autcmfngu


la kuioriopcra ajfquarisjmic ctiamfigura: charaHcrcs,ac dcmtim corum indiccm adhtberc
nonqrauattisfum. Indiccttir itaip

_AlA Menfa.cuireliijuaomniamodoferiatimindicandafupcrjlcrmintur.
B, B ^JJer tiiuisJcHionibmadminiSlrandisidoneus.
C, C Varia Jiramina.quibtis laqueospro animalis molcadhibemus, quiifimora ct brachia uinciinus,
D, D Eiujmodi anulifuminis manihus pedibusf; ligandis adaptantiir.
immotum feru cfur^
E Hiiic anulo maxilla fupcrior Jibcra infi:riori,catenuIa aUigatur,ut capiit

ac interim neq; uox , nccp rejpiratio uinculortim occajioncprarpcdi.intur.


F,F Diuerfa nou.-icultrutngenera,quibus/Joiigia accutnbit.
G CiiltelliadearumJpeciem firmati,qiiibus calainiad.iptantur.
H Viilqaris qtiimenfe adhibetur culter. L
M
Grandis ac ualidus ciitter.

K Cuitriibuxoparati. L Hamiili. Varij (lyliundcumfiphone.


N, N Ob!iquat<e acm cumflo crapore,quibus literarumfijciciilos colligamtis.
n Miiiorcs acus^fia-s uulncribusfuendis accommodamus,
Malleusligncus.
O Serra 7> Forflcula. Q,
R ^-frundincsiiifindispulmonibtis^crali/squibufdampartibus idonear.

S Filuma:iteum,opbusneBcndisaptuin. T Stibiilafirandis opbus parata.

V Vari.ifibuLiriimfirra. X Forpexintorqucndisfilortimcxtrcmis coinparatus.

Y Forpex^quointorti^o^offiiamcommittcntisfilireliquiasprafcindimus.
-^^
V 4 ciyAN'
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
v A N D o q_v l D E M in nouaciila: hamulicj! mentioncmincidimus,at'

qucin fcqucntibuSjhorumacfimiliumjquxadfeiftioncmpcrtinirCjinflru
incntorum non infrcqucnsfcrmo occurrct,non abs rccrit,obiter hlcin'
iVumcntajquibus in adminiftraiionc uti poflisj fubiungcre.ctiam li id in
VimilibricalccficriquoqucpotuilTct. Sunt ucro ha:c paucifflma,para-
facillima,quanquamtamcn adhuc opcrofiora^pluraquCjquamipfe
ucp
AWcii.'< I' '^-g^l iiiinrpiiKlira^rri.im
fi-ri-i.-ini 3rlliiK<.r. (niinit-rjnirii» fim.' Prim.um ita- 4 F.

qui piu. C.V coinparandi funtcultrijquibus tonforcs in radcndis pilis utuntur, &quos uulgo
nouaculas uocamus .atquccxhis quafdamacutascfTcconucnit, quafdamautcm rctufiorcs,
ucrum harum maior fcmper,quam ipfe uelis,futura tibi cft copia. Gligcndc fun t minorcs le &
uiorcs^jquamuis ctiamgrandcsaliquotadcncnihilprohibcat,plurcsautccoemcnds:funt,aut
a tonforibuspetendi,qu6dlcui quaqioccafionein mcmbranis,auttcndinibus,ligamentis^
fundcndiscorrumpantur,atqjquumtragili admodumconftcntfcrro, promptcexiliant,pra:
cipuefinouaSj&acuendo nondctritas,opcriadhibucris Q_uibuldamcxhis,&poti{Timum
.

niinoribuSjilludfcrri tuberculum noninutiliteraufcrtur,quodcultrumcxtramanubrrj rccli-


tudincmcxtendiprohibct,atqueidtunc inprimis tcntandum eft,quum nulla;rcpcriuntur
nouacular obliquo conftrudx manubrio,qualcs iHi funt,quibus noftrates & Galli tonforcs
ututur.ltaliscnimrudes,6CmaCTnisercd:is^capulisfcu manubriiscultriinufufunt,quorum
capulifubindcinobliquisfecflionibus incommodocircfolcnt.undcctiam quo minusmanu
Pdrui cuftri ex fententia infic<ftas,obftaculofunt.' His paruos cultcllos,quibus calami aptantur,acutiorcs t G.

I7mul rctufiorcsqj addendi lunt,& cx his nonnullos orbiculato cufpidc, nonnullos ucroob-
longo acutoqj clle coucnit.Intcrrcliquos potiorcs funt,prorfus fcrrci, alrjs cnini quu trafucr-
faligamcntafcindcre conamur,capulusfacilefrangitur,ipfumq;fcrrumimbccillius,cmoIlita
cxcalidxaquxlotioncrcfinain capulis firmatur.Prorfusrcfpucdi funtincuruati,acfalcibus
finiilcs,quoniam lolo propcmodum mucrone inter diftccan Ju immur,qui introrfum incur-
e lUh.chi.
uis iUis cultcllis rcflexuSjdifticultcr tranfuerfis' ligamcntis fubijcitur.' Prxtcrea non inutilitcr
Vuh i>»,J,4.(.
adhibcnturduocultricxillis,qiiosmcnfx apponimus,quorumaltcralterolongefic maior,
(edrcturior,&ferreuspotius,quamchalybcus,autfaltemnonimpenfefragilis Siuifumfue d H,I.

erit, potcris hisc|uo(5 adrjccrc duosc buxo ,autlignohidico,quoin morbiscur.Hdisutimur, rK.

conficT:os,atquccxhis altcrumtcnucm,&oblongaculjndefcindcs,altcrumucrolatum,&;or
raroadmodum illis utor,quum retufiorcs nouaculf fcmpcr
biculari cufpidc clTe fincs.ucrum
ad manum fint.' Liccbit etiam hamulos duos cffingcrc,illos rcfcrentcs,quos Capitis initio ap f l.
pinximus,confucui autc illos pararccx furculis,qux menfcin dicsapponi foIent.Si cnim fur-
culam acccperis,atque utraquc furculx crura,limamagis cxtenuaucris,& dcindc corum api-
ccs oblique nonnihilinftarfcmicirculiinflcxcris,hamulum tibi elegantem parauer/s, cuius
mucroncslimacxfentcntiaacucrccft intcgrum,atque itaunumhamulum rctufiorem , alte-
rumucroacuiiorcmadaptarenihilimpcdit.QiianquamtamenhamuIis relidis.ungucs fub-
indeopcriinclcuandisquibufdamcorporibus utiliusadhibercs,nififiniftrxmanus umbra
icdionc obtcnebraret.'" Infupcr ftylos oblogos, breues &
crafliorcs, cxargcnto aut xnco filo g
tibi dillccari curabis,& quofda ex molliflimo maxime^ fequaci plubo ab Aurifabro quopiii

cducitrahicpinftarfilorufincs^hicnimaduarios ufus,&prxfcrtimad obliquorum duiftuu


Stpho. naturaminucnicndam mireconferunt.Conduxeritctiam fiphonemadcfrc,fifortaffisillum
pcrpcncm ucficxinderc libcrct,utinco manualiartificio reddcreris cxpcrtior.Btquemad-
modumnuclcumfiphoniaffingimus,itaquoqucquibufdam ftylis illum adhibcri, &quof
dam ctiain fiphonis modo incuruari conduxcrit . Ncque profcflb mediocriter utilcs fue-
rint ftyli aliquot,inftarmcdixcanaliscxtru(Si,ita nimirum, utfiphoncs parantur,inquo-
rumcauiiatem fediomolitur, cx qua e uefica calculus cucllitur , aut ad cam ftylorum for-
mam.in quibus pilofi ferici textorcs feriatim fericuminpilos fccant. Confcruntcnimeiuf
modi ifyli in illis fetftionibus^in quibus membranam longa fccftione diuidimus caucntcs,

nequid lubditorum autmembranaamplexorum Ixdatur.'' Acushabcrcconucnit,fcdob-


liquaias potius.quam re(ftas,quod ilico prxftabitur,fi communcs acus prius ignitx,in-
ftar C litcrx aut (obliqucntur Conduxcritautcm &magnas &paruas adcfte, qux
. fcilicct
filiifuniculoscpgracilcstranfinittant^&prxtcrobliquatas^illas^ciufmoditibiquoqucadma-
numfint,quibus in confucndisuulncribusutimur.utcutcm aliquando fimul fuercualcas,
quummctuis tcabfentc,aliquida fpcdtatoribus difccndicupidis uiciandum Hisacubus fi-
.
Fi!u-n
Iumadapt_andumeftfcricum,quouulncracofuuntur,autpeculiarcaliquod,fifortaffis qux-
piam confuta difl"oIui turbarique ab alijs, quum abcs,uercrcris
. Cxtcrum ad uafa religan -

" da
^

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER 11. I-7


da ut?ris Communullo,quoIucrarum fafciculos coll,gamus,quod
pra-ftantiffimum c-. Gn.
maniamltaliam ad(crtur,apudaliasautem nationcs imbccillius
&cranius fit &:mmus con
tortum&Iaruc.Scrraucro.quamintcrdumopcriaccomodamus.caconducet.quasanorx ,

na.auteiusgcncrisafFca-busuitiatamcmbraprxrdndimus.nonautcmorbicularisrutc™
dam£iiamMathematicifuisAnatomicislibrisappinxcrunt,ncfcio,cxquarumlmc..rumdu
ftuarbitrau,orbicularccaputferrainftarfalcismclIorixincuruatafcrrandumd!c
[-tfiforiaf
kF. fis fcrraad manum mirimc C,c, ab illis
opportunepctctur,qui pedincs coficiunt.'^ Forficula
niliablcindcndispoftligationcmfuniculis acconimodacft.quodetiam
^ orficuUi
quouis cultro obi'
lCL tur. Mallcus
m fiipl,usulusaliquandoad"'grand/oremcultrumimpcllendum,quumaIiorS
I. MalL„u
animaliumcHringiscaluarias,crit,quiuisctiamaptuscft.Noninopportunequocjiexarnndi
»R. nibus oblogi " calami aptabuntur quibus miniftcr aliquis, hoc
illiduc corpus inflarc poflit C.nuU
0 B,B. Alicrcs,quibus uiuas feclioes c5ficimus,paratu quoq< facilcs funr,&:
iliosdcfcnbcmus ubi
S,T,V,
uiuorumprofcquemurAnatomcn,quemadmodumquoq;adfincmPrimi!ibricarcccnrui
x,y. "mftrumcnta^quibusincompingcndisoftibusrcCKquiuisutiqucat.Scdnuncadmulculos
eoordinc,quoinunocorporeomncs diflccari commodepoftiht,nosaccingamus.

DE MVSCVLO FRONTIS CVTEM


moumte. Caput VIII.
ARNEAMmcmbranam,qua:uniuerfa;cutifubijcftur,quibufdamcor*
poris fcdibus carncis fibris augcri, &
alicubi in mufculi iiaturam dcacne
rarc,priuscommcmoraui.Nuncautcmpcrtra(ftabitur,quona,npa<fto
idfub frontiscutcaccidit,quam7r^.('iTiBOT'«?ioj, Grarci uocant,
qucadmo
dum &:ipfiinfinuataslineas, i«A/</?m & i^a^Myi, appcllant.Hominiqui-
dcmutplurimijm nul!a;cutis partcs,quicfccntibus oflibus moucntur,
prxterquam frontis,facic/,&:anteriorcmcollifcdcmambienscuiis
. Vt Q„
eniiiHupcrc,liaattollantur,&:/ntcrdumdcminaocul/fcdcm anguftamrcddant,ipfam^cor '

rugatamuniant,fi-ontis cutisuniucrfa,qua;dcpiliscft,fimulcumnaficutc,motuuoIuntario
oppoi-tuneagitur,quodcarnofa;mcmbranc,totiusfrontis&:naficutifubtcnfarfitbcncficio,
'ha:cnanqjcarneisfibrisaugcturquamplurin-)is,&:mufculofarcddita,plurcsncruorumpi-o Frm,tisM.
",rtZ ^^^''''"'""^"^tur.Dcindefi-ontisnafiqjcuiimcbi-anaha^ctcnacius^&citraadipisalicuius, fi-l-fifllJlS
'"^
mcMi- ^"'^P'^i'1'Ja'T)r"odici/ntcrucntumconnafc/tur,quamperre!/quumcorpuscut/adnc(fti con'
•ATC fucu/i.Qiiod ct/amaliis impofuit Anatomicis , arbitrantibus fi-oniis cutcm ,
llcli'
carnofam mu^
u,4d
fculofamcpfubftantiam cfl^e^quum cutis non magis luc,quam alibi carn/form/
fl.

fubftant/a do-
nctur,fcdduntaxatpracfcns mcmbranacarnofiorreddatur,cut//pfi(quemadmodum /am
di
x/mus)pcrt/nac/us,quam/nabdom/nc,autdorfo,autcruribusconnatahaudfccus,quamfi
mcmbrana,unum corpuscumcutcenctcftormatui-a,quiidoqu/dcm ficrcde/dcm inotusam
borun-i,mc,nbi-ana'fcil/cct,&:cutispcrfic/tur.Pori-ohu/usmufculofa!compag/n/sfibrc,mu
p;i
tuo ad latcra
accumbentcs,a nafi fummo ufqjad mcdiam fi-ontis fcdcm (qua; /ntcr pr/m'as ca^ nis"^""
pillorumi-adiccs,&:fupcrciIiaconfiftit)& adhuius quoqi loci latera,camofiorcs u/funtur,
omncslurfLimrcctotramitcprocui-rctcs,fimodo intcrim pcrquamrai-ascxcepei-/s,obl/quo
dueT:ucxporrcclas.At9ha?cfanere(ftafibi-arumferics,nonpcrfunctor/eaMcd/c/sucn/tpcr^
j-
f.-
pcndenda,nc/nfrontctranfuerfaspotius,quam rciflas moliantur lediones Accidit cnim,
.
unfiTJJho-
quum tranfuerfim quandotf fciflioncm inibi,&: maximciuxta fupercilia,ubi carnofiores efte «o
fibras dixi,aliquis tcntatad palpcbrarum radices,tum fupcrcilia, tum contiguam ipfis cutem
deoi-fu,nconuolui,&:oculo,s,quibusincumbunt,aggrauai-c,utncq;apcriricxfcnteutiaque'
ant,ncqilibci-efuomuncrefung/.

MVSCVLI FRONTIS CVTEM MOVEN-


tis admiiiijlratio, Caput I J^.
> '<! l

l-e-
-

-^s^asjia-E^i IC T AE modo mufculofa;" fubflantiac adminifiTatio , duplcx tib/crit.


Vnaqu/dem,quacutcmfimuIcumcarnofamcmbrana,amc,nbranacal Dnplexd4»i
uariam cingcntc, obidcp a Gra;cis ^>ti«ii&' nuncupata, aufcrcs Af . nflraiio.

tcra autcm qua cutcm a mulculofa fubftantia (quantumuis /d d/ft/c/-


,

cultcr.fiat) fcparabis,carncam mcmbraniicapiuaffixamrel/nqucns. Vt


ucro utranquc /n uno cadauerc cx fcntcntia perficias , dctonfis cr/ni-
busa ucrticc,i-e(ffaperfi-ontcm&:fupcrcil/orumn-icd/um ad nafiufquc
cxtrcmum
258 ANDREAE VESALII BRVXELLBNSIS
extrcmumfectionemnouaculapercuKmcluccSjdeindealiamin iincipitejfecundumcorona'
P"'"'- rlallsfuturcduclum,adiempora,&auriumradicesufc])molicrc. Duiftisfciftionibus.in alte^
ro latercj hamulo, autiummis digitis jCutis proptcr lcclionum angulos (qui inclatiflima
frontis fedc,&; ipfo fere ucrticeerunt)elcuanda cll,ac fimul cum carnea mcmbrana ad fuperci
lia ufcpaucllcnda,eodem prorfus modo,quo carneam membranam a fubdiiis mufculis fepa-
Poflrrior. rari fupcrius relatum eft. Atin alio laterc,uarias cafdemqj tranfuerfas fcflioncs cxpericris,do'
ncc relicla ad caluariam carneamembrana , cutem commode ab ipfa,ad fupercilia ufqueadi^
mas,iam in palpcbrarum' miifculosincidcns Nequcid tam fecluarduum eft, atquc ali) ui-
.
(, , t^x.D
denturinnuercdin'cirtionisproccrcs,quumutianteatcftatusfum,membrananon co pado
cuticonnafcatur,utumimcxambobus limulconfiifis corpus confurgat.

DE MVSCVLIS -p ^ L-p EB RY M.
Citput 2C
ClVOyfMVI S tertianmlciiIoriimtabuU iidcharaSlcrcs C,T) ,E,
has imifcidos utcunijj cxpriinit,hic tamcn ijlam peciiliarcm locauimusjisiiu
ram,in ijua primum indicat palpcbrit mufcuhiin,b iicro cr C,mujcii.^
liillius principium,Djcaindum miifciihim, ciiius initiiim c notatur.Mii^
tmii aiitcm diionimmufculorum conncxus,F injignitiir.
Palpfhdfu ALPEBRAMutranquetaminferiorem,quam fuperiorcmefFormat mc
conjlimio.
brana,queca caluariam fuccingente membrana principium ducit, &U'
num continuum cum adha:rcnicalbauc oculi tunica corpus exiftit, dc
'

indc&cutis quoquecum carncamcmbrana.Atquchxc fimi;lad palpe


brarum fincs, &ubi ' cartilago ciliacrigcnsconfiftit,firmifRmeuniun-
b tfi.ci.i
turadco fanc,utquatuorhcc, cutisnimirum,dua:mcmbranar,&cartila hh.i.

go illa,quam tarfum uocauimus,fimul unita,palpcbram, corpus quod'


damrarum,&nullialteriinh6mineparti rcijpondcnsconftituant.Cxtcrumpcrreliquapaf
pcbrarumregioncm,cutiscarnofa;mcmbrana:,utinceteris fereomnibuscorporispartibus,
quodadconncxumattinet,committitur,atnullus intcrimadepSjicduniTtuofusdiJtaxatqui'
JDttopdlpr- damhiimor,intercutem mcmbranamqjiacet. Infuperiori quoquepalpcbrafecundumuni.-
trx mujcttl!.
ucrfam ipfius amplitudincm cx abund;Tti,carneamebrana niufculofis adangctur fibris,acue
lut duos cfticit mufculos,in medio cutis &cius membrana:,quam adhacrend alba:ue oculi tu

Sttpcriorm nica!Coniiiiuamcftcdiximus,rcpofitos.Moucri cnimoportcbatcxnoftro arbitratu fupcrio


pdlpcltTdCttr rcm palpcbram,alioqui in nuUum ufum/iobis accommodaturam.Etenim fruft:ra palpebras
moueri opor-
tuer t.
Naturalargiretur,fialiquandocxtrin{ccusillato,ucrfushominisoculosfcaraba:orum &can
crorumoculislongemolliorcs,quodpercufrurumipfos,& lxfurumenet,cxnoftro arbitra^
tueas non claudcrcmus Duositaque tcnues,latos,mcmbraneos,ac{ubftantia propcmO'
.

dum omni cx parte fibi fimileSjNatiira miro quodam artificio mufculos produxit, unum fa^
VnuA c A.dtinC
mufcio neinmaiorioculiponcnsangulo,a!teruminminori.\Qtn'portionem maioris angulioccu-
luS.
pat,cxmcdia anguli fcde inibiad nafi latus incipit , fao principio etiam fupcrciliorum partcm
C.
nafo proximam contingcns.Huius finis amplus, qucmadmodum totus ctiam mufculus,car
tilagini,in quam pili firmantur,applantatur,mcdiam ipfius fcdem, quac maiorcm rcfpicit au'
gulum,uniucrfamoccupans.' Altcruerbinufculustotiiminoremangulumampled:itur,du'
(ftum quodammodocircularcmobtinens.A'mcdionan(^infcrioris palpebr3cortus,pcrmi- d D.deini

noremangulumcircunducitur,&infupcriorcmpalpebramafccndens,inreliquam cartilagi-
nis dimidiamfcdcm fefeinfcrit, prioric{!mufculo,non adcartilagincm tantum, fed etiam per
reliquam fupcrioris palpcbrac longitudincm" committituradeo fane, ut nifi fibris ambos di'
ftinxcrisjUtcrqucunuselfeapparcbit. Fibra:enim fccundi,noftro C,quum palpebra fur-
E.
fuinduClacftjrclpondcnt^caautcmconniuente^acutummagis cfticiuntangulum Prioris .

uero mufculi fibra:minus obliqua: confpiciuntur,&uelut cx dupliciducuntur principio,


nimirum cx angulo maiori,& fupcrcilrj partcnafo contcrmina. Horum mufculorum bc^
neficio fupcrior palpcbra & attollitur,& deprimitur. Prior cnim ipfam ad fuperiora contra-
hit,poftcrior, quiminorem perreptatangulum , ipfam deorfum agit Simul nanque frmpcr
.

attrahitur, tamaltcra tarfi pars^cuicontraftus mufculus non implantatur,quam rcliqua.


Huiusautcmcaufacftjtarfi duritics, fi enim effct mcmbranofus , ucl carnofus , ucl quo'
modocunque libct mollis,pra:tcrquam quod cilia non rcfcruaret ereda , motam partcm,
rcliqua
.

DE HVMANt CORPORIS FA B R I CA LIBER If.


2J!>
rcliquahaudquaquamfcqucrctur.Idquodprfuidens Crcator.durumcartilaofncum&tar.
fumipfipalpcbrarinncxuit^in qucm utriu% mufculifincs infcrcrcntur Qiicmlidmodum
.
c-
nim fi baculum aliqucm obliquum &rctortum,utra uolcs partc apprxhcnfum.attraxcris/e
quiturtotusjparimodo tarfjsquoqucutrunqucmiifculumakcrnatimuniucrfuslcquitur.
Quod ucro iam dicti palpcbra- motus , codciii ritu cum rcliquis totius corporis motibus-
quicxoppofitisperficiuturmuiculis^ccIcbrcntur^omnibusconfpicuumcHcdebct.unofci*
hcetmufculoinfecontraclo.alteroucroapropriafundtioncquicfccntc.&lonoiorcrcddito
laxatoquc.Sicnim uterqucmufculus conuellerctur, &ad fcipfum fibicontiniTam
, tarfipar-
tem allicerct/urfum quidcmparscius.qux magnum rcfpicitangulum,rcuclIcrctur,dcor.
fumaufcmtrahcrcturea,qua:paruo uiciniorcft, acitanon magis apcrirctur oculus.quam
cIaudcrctur,eacpuidcrcturpalpcbra,quaminPra;fagiorumLibris Rctoriamuocauit
Hip-
pocratcs.CuiusfancoracuIigratianonofcitantcrpalpcbrarummufcuIosiftudioflsobfer,
Biffidlc tjfe
uariuc!im,cftcnim,utomniumpropcmodurainfaciemotuum,corumquoqucfpeculatioar
pdlpeirdsrnc'
dua. Qiioducl Gaicnus fKileaitcftatur^qii-inLibrisdc Affeflorumlocorumcognitione, ucTitiuviufcU'
trcs palpcbrx mufculos fccus aiquc alibi rccciifuit.Duos cnim illos.quos lorum ccgni'
iam enunferaui^in'
nuitpalpcbram dcorfum trahcrc, &: tcrtiuir afrontc natum , dudus palpcbra: adfupcriora tioveni. ,

autorcm ponit. NcqucadcS adhucpalpcbrarum motus admirandus ucnit, atqucpcllicula;


il!ius,quaminauibus,&tcftudinibus,alijs9plurimis animalibus cxmaiorcocuH anaulo,
quotics oculus conniuct,totioculoobduciconfpicimus,&qua:apertoocu!orurfusadma

19 ji.Mp.
iorcm oculi angulum colicda , quid fimilc commonftrat , noftra;
caruncula: in maiori ocu
'

14''- 7>- Iiangulorcpofita:.QjJa-itaq;adfupcriorispaIpebra:motumpertincnt,ficfchabcnt,infcrio-


ri intcrim palpcbra optimis rationibus &
minori &
immobili. Porro mufculorum palpc- j^dmitiiflrd'-
tio pdlpdraiti
brammoucntium adminiflratiociufmodifcreeft,qualcm pra:ccdcntiCapitcdcfcripfimus, moiunt nmpjiU
optimetamcncultcIIisparuis,quibusinaptandis calamisutimur,&: hamulis ncgociumpcr- Jcu/o7u?:i.

feccris.Cutcm enimomni induftiia acarnca mcbrana ad tarfum ufq;,in utraqipalpcbra opor


tetadimere, ac ncquaquam pcrfundoric cutis cum cariicamembrana conncxum intucri,adi
pisq!hicabfcntiam,uiparslcuior,mufculoc|fcquaciorrcddcrctur,pcrpcndcre,idnanqiuiili
um gratia,quo3 idxTiJlas Crxd uocan t,& alios qui in palpcbras non infrcqucn tcs
tcr affcc"tu
procumbuntjHuxusperdifccs.

BE OQVLORVM M V S C V L I S.
Capuf XL

P R I M A SECVNDA
OCrLI MV- OCVLI MV-
jctilariimfigtir^. fctilonmtfigiira.

PROPOSITARVM tAM FIGVRARVH ET EARVN'


dem characlcrum hidc.x.
QJ^ONI^ M. inintegris inufailorum tabnIis,oaiIimifcuIos depin^erenonJaicf
tur,ipfef oculus cx caluctria
ad mufculorum ojlenfioncm cucllendu6 fit,hic ipfrum delineatio
nem repofiimus.^cin haruin prima <juidem,ocuIns fimul cumfiis mufculis in
ipforuinfedead^
hucrcpnfitis, unaficie dclineatur. Secunda uer6,fex primos joculimufculos ab
infertione humi
frofratos commonfrat ,feptimo adhuc aduiforium neruuin affcruato, Ccctcrum notarum In^
dexfqucntiproponeturpa^ina.
240 ANDREAB VESADII BRVXELLENSIS
•-^ji. •.^-^terior oculifcdesjit qua iris confiflit.
B i,z l^tjoriiisntruns inibi rcfcHiis^qudprimnm cx cahicria in oculorum fcdcm delabitur,
C,D, 3 Trts in hac jicicmufculiocctirrunt,ttondum fcilicct alt(jiio mufculofiafdcUbcrato.
i

'F,Gi Inttruallorumintcr fex primos mufcuhs confJltntium,i3' "dipe opplctorUm duoin hacfcie
apparent.
H,I,K, L,M,N 'Primifcxoculimufculi,ucriimHmifcuhimnotat,qtiooculusfurfma^itur,Iqua
deorfum,Mo' N ijuibiis ctrcumagitur,K ijuo admaiorcm oculian^ulum ducitur,L (juo ad
minorem attgiilumfcrtur.
O Scptimus ociili mtifuliis , nulla ex parteduiforio neruo libcratiK , ac ab adipe ipfum alioqiiiit
intc^ente omniito dctcSliis,

V O N A M ncqj ex latcribuSjnc<5 cx poftcrioribuSjnecj! fupcrioribuSjUcI 111


I

fcrioribusfcdib.ncqucomninoalitcrjquamfccundum pupilla: rciftitudi^

ncm, oculorum uiflo pcrficitur pauciilima utiquc uidercmus,(i'ocuIi im-


.

mobilcspeniius elTcnt. Qiiadecaufaipfos ita corporis noftri Conditor


crcauitjUtplurimum circumducipoftintj&rpra^tcrboc, collumad motus
promptum rcddidit,idc6quc potiflimum duofaclifunioculi, ctiamnO'
tabili fpacio difflii.Cctcrum fi cos moucri motu uoliitario oportcbat,ip()s

quoq;mufculosIarCTirineccn'umfuii,Scdquumoculorummotusfmttrcs,unus,quo hi in^
trOjUcrlus nafum adducuntur,& quo cxirorfuni ad paruu angulu aguntur. fccundus, quaii
dofurfum tcnduntur,ucrfus fupcrcilia,&dcorfumtrahuniur ucrfusmaIas.icrtius,quo ob'
fcuroadmodummotucircumucriuniur,mcriio totidcmnumcroduccsmotuum, mufculos
fabreficri oporiuii,atcj; fingulis motibus,quiingcminos diuidipoftcni, binos mufculos apta
rincccnumfuii.Aicxhis^duosquidcminlaicribuSjfingulos lcilicciaduirunqucangulum, tllfi. Kfllit
pvmt. K dtrrL. .

aIiosautcmduos,unum quidcminfra,altcrumucrofupra,^quintumucr6ac^ fcxtum,utcir ifi.mm b


cumucrfionis motui pra:elTent, uarielocarioportuit Ca;tcruracxhis fcxnumcro
. mufculis lAcr H.
primiquatuor, qucmadmodumredlisoculi modbuspra:funt, iiaquotf rcclumfitumobti- cz/i.Mcr
N.
ncni, Siomncs omnicxparicfibi fimilcs funt Capitacnim ipforum,uclutex''duraccrcbri
.
d SpcHd M
membranancruumuiforiumobicgente,&encruo *fcci3diparisneruorumccrcbri,ftatimin
ncrui uifori)acaluariacIapfu,origincmducunt.Dcindcipforumucntcramplior,quamprO' ci. 14 U. 7.

fundior,attamcn tcrcs propcmodum uifiiur , & poftcriori oculircgioni , neruoq; uiforio, fe-
ct,tfi.cjp.

cundum ipfiusacaluariainoculi ufqiradiccmducftus longitudincm^incumbitj&quumpro *,,-fi.ci:


ptcrmediamoculifcdem(ubiislatinimus cft)uentcrpcriigcrit,in latammembraneamqjcncr ili.4-K.

uationcmfinii.Qua: ultra mediam oculifedem tcrminatur,&dura:oculi tunica;, tanquam f figWcC 16


cr '7 Mp-
in mouendo oflc^rccria (fcd fccundum corporis latiiudincm ducfia ) linea inferitur,iuxia^ iri- t^lib.y.
dem,maiore'mucoculi circulum,in anieriori oculi partc confpicuum,& niorum ab albo (ut gciwtdcm
italoquar)dirimcntcm.Porr6mufculi,circunduclionisoculiopificcs,formaquidcm ac ortu fi.x.

prioribus illis rcfpondcnt,at minores funt, &


dudu infcrtionccp ab illis uariant Prior nancp .

adura cercbrimembrana,uiforiumneruum ambicntc,ercgioncminorisanguIiorigincmdu


cit,& in humiliorcm oculi fcdcm , ncruofa fua tcnuitatc infcritur, obliqua lincaiuxtairidem,
rcliquorum quaiuormodo. Alter uero auifori) neruimembrana, ercgione maiorisangU'
licnafcitur,&:dura:ocuIi tunica-,ncruofamipfiustcnuitatcm,obliquiorilinea,adfupcriO'
rcm oculi fedcm inferit. Aiquchinc fit fcxiftos oculi mufculos folo fitu, & in duram oculi tU'
nicam infcrtione,idcpadhucmodi*e,uariare.Primicnimquatuor,utimod6 diccbam,pror
fusrc(ftifunt,rc(Sacjj linea inferuntur,alii duoobliquiores uifuntur, obliqualinea infertio'
ncm molientcs , qui etiam circumuerfioni conducanl, atlamcn & furfum dcorfum^ ocu'
fi

lum agunt. Atque omnium neruofarum tcnuiiatum duiftus,intcr duram oculi tunicam, &
adhajreniem mcdius confiftit. Eftormant itaquefimulomncs mufculi , dum proprium
'

adhucfitumlcruanc,turbinatamfiguram,cuiusconusip(orum eft exortus,bafis uer6,co- 14 /1.7»,«»


Adeps tnujcu
rundcm infcrtio Brcuiflimo enim duftu ncruo conneflunturuiforio,quum inillorum,
.
lii oculorum iUic l jigHr
intrrpojttus. quamunaconformantcapacitate,multuscotincatur ' adcpsduriufcuIus,&aIbusadmod[r, r-c G,M,CL
atqueisrurfusaltericuidamobuoluiturmufculo.Eftenirapra;tcr commemoratos fcxoculi 1 toU r fi.

3ept!>mi6 ocu fei/i.F.G.


mulculos, aliusmufculusgrandis,undccunc[;abillis &reo,quemdiximus, adipe circunda'
limiijculu^. Izji.O.
tus,acfolusfimilcmfiguram,quamprioresfexfimulefl'ormabant,conftituens.Nammufcu
lusifteprincipiumquoqjaduraraembrana,ncruumuiforiuinuolucnlcafrumit,atpaul6an'
tcrius , quam fcx priores , illorum cnim origo ab oculi corporc rcmotior cft, quam cius,
qucm
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II. 2.41
qucmnuncenarramijs.muraih.cuius principium fimifitcr carnofum cft.utcti.imrcliquum •

totius mufculi corpus, quod orbiculatim uilorium ncruum ambicns, ac aprincipio in


priora
porreflum, inftar turbinis tantifpcr dilatcfcii.clura poftcriorcm oculi
fcdcm continoat il!i&
circuli modo iinplantetur. Atquc hanc in fcrtioncra raufcultis
molitur, non quidcm ncruoui
forioproxiraa/cdfcreubioculus ampl.fflraus ficri incipit. Qi.craadmodum
ucromtcrluinc
mufculum, &
fcx priorcs adipcm rcpolitiim dixi.ita ctiam intcr ncruum
ipfum prarlcntcm
mufculum co intcruallo, quo is k ncruo ablccdit, adcps colliaitur. Mulculus
liic nullam pror
lus infcriptionem obtinct, nifi fortaffls unam m infcriori ipfius fcdc,fecundum ipfius lonoitu,
dincin protcnfam. Vndcctiam miror,hunc non unius mufculi loco a c.rtcris Anaroinicircnu
mcratum fuiirc, f-dab alijs duorum, ab ali^s trium : quum intcrim raufculum
hunc uix obitcr
omncs dcfcriplcrint.Ac proindcctiam ucrcor, iplos non admodum apti^
mufculi huius ufum
exprcllilicdum hunc priuatini, rctcntionis oculi in fuafcdcautorcin
cniaftcrrit, nulliim pnr.
tcrcaiUiufum an^cribcntcs. Qiiura tamcnaptitis fc.xpriorcsmufculi id
munus fibi iicndiare
ppHint, ut quorum cxtcrna fupcrficics, incrabrana: oculi fcdem in
caluaria cxculptaiu fucciiv
o.feia g<^""' Hbrisiuultis connafcatur. Qiiinctiain fcx iftipriorcs propinquius ipfi capitis ofli,iibi
c prm:4 ncruus cxcaluariaclabitur, pertingunt,ilico cniin atqtiencruus
cmerc;it, ex ipfius dura lucra-
h^r-i-
br3naprincipiuiumutuantur,oiunicxpartcfcptimuinoccultantcs.QLianquaiufortanisnoii
dcfuturi fint, qui origincm horum mufculorum non a dura ccrcbri
mcmbrana, ucrum ab illa
quxos fuccingit,pcndcrecotcndcnt,quum interiin reptimus raufculus,iuultis intcruallisun-
diquaqueabos fuccingcntemerabrana diftct, quod profcclo faaum n5 fuiftct^fi
raodi huius
bcneficio oculuin in fiia lcdcrctineri, ac quodammodo ad ccrcbrura
trahioportcrct. Bt fi for
talHs ipfius naturam accurateriinatus fucris,illuin inftar teguracnti uiforio ncruo obduci con.
cedcs,
& poftinodum ctiam oculuin rcdis motibus agcr^ fatcbcris, prout nimirij has illasue
fui corporis fibras contraxcrit,laxaucrii uc,

OC^LI MVSCVLOKV M ^DMINL


flrdtio, Capiit 1 1.

5^1 E CT Iv s mu[cuIorumoculummoucntiumadminiftrationcm,ilIoex
^

"^*'"^''''.'
' '1 I

\\ c.iluarix'finucuulfo,pcrficies.ELielliturautcmpromptcuiuucrrus inte-
gra adhuc caluaria, li omni cx parte oblongo cultcllo, ad os lcmpcr
ul. du- r^fi,
(ftisincircuitu fcclionibus, a ftio finuipfumlibcraucris, & tandcin ncr. •Sa,G-mdu,n
sM uuinuilonuiu,ubipriiuLiracxcaluariaproccdit,abfecucris. Siuerocal 'f^"'""''

af uariaforteadccrcbninfpcclioncpriusfucritdiffcda, ipfura^i; cercbrum


I

3lauiillum,coduxcritduabuslineiscaluariarafcrradiuidere, unaquidc acm


linca a rcgione maioris anguli,ucrfus uiforij ncrui foraiucn fafla^altcra autciu a minori
aiioulo
ad prioris fccT:ionis,iuxta foraincn iUud, tcrrainum. Si cnim ad cum inodum fcrram in oculo-
rumulqifcdempcnctrarc coirgcris, tot.im fuperiorempartcmfcdis ocuIoru,inftarcuiufdam
trianguli aufcres,acdcinccpsundiqucoculoapinguedinclibcrato, illuiuadimes.autfiuifum
critjoculumaboneundccunquclibcratumfoliusuifori) ncruiintcruentu,caluariir .ippcndcre
fincs. Euulluin ininiftro tcncnduinporrigcs fic, utfummis dcxtrxmanus digitis ncrui uiforii
fincm (quciu & elcuabit) finiftraautein manu uclut in pugnum coa(fta,in indiccacpollicc
antcriorcmoculipartciucomprchcndat. Moxadipcm oculojUtiuinoriraolcftiahuiuccratus
iuoucrctur,circuinpofituin,&: glandulas.ucnarum & arteriarum diuifibncm intcrccdcntcs
t-rcquifi adimito.Dcinconfidcratisiuufculoruindudibus,&,quamfiiuuloinncs conftituunt, forma,
™ capita primoruiu a ncruo uiforio acutiori cultdlo libcrato,ac fingulos dcindc luufculoslc
f p"
figiiri.
"'Ki' lccando, ad mcdiam ufqucoculi rcgioncin dcducito, unuinqucncp; fupra la-uam miniftri
iuanum,quafiftellamcffigiaturusextcndcns.hacnancjucrationccLiiurcf;iinplantationcm,for
is/i.Mp. main,& ufuin lcui ncgocio codifccs. Porro nihil a-que diligi:ter prxcaucndii ucnit,ac nc''ad^
hxrenteiualbaiuucoculi tuiiicam a' corncaprorlus abradas,niraiuiucp oculuracrauiigas,
vfZt)
lik.yx. priufquam lcx raufculoruminlcrtioncm intuitusfiieris.aliasenim(nififortecxcrcitaiiorfis)
eaiu uiciabis, ncruofain alicuius raufculi icnuiiatciu tinacum adha-rcntcmcmbrana incuriole
ablccans. lain ubi adipcm in incdia horuin mufculoruin aiuplitudine coaccruaium, uiiCTui-
bus,aui cultcUo a fcptiino oculi mufculo ademplcris, illum quoquc aogrcdi inicgrum^cft. M,mmjlrj,
Priinuinita^ qui ncruuin ambiat, circulatimq! in oculi radiccm implantctur, examina,ipfu OCtli '

a ncruo prorfus ad duram ufquc oculi tunicamradcndo. Carteruiu fi caluaria;adhucha-rcn' /"'-^™-?'"""


tem oculuiu adminiftrarc animus fit,mufcuIorum capita primum libcrans, ad cum qucin iam 'ItcUrTt'."^
X diIXI
241 - ANDREAB VESALII BRVXELLENSIS
fcilicct a ncruo adhuc fixo ad
infcrtioncmufquc(ciua:no
modum mi,rcuIos attrcclabis, capita
tamen.minoriq! mokaia pnorcm lcflion^cm
nrocul ab iridc confiftic)dcduccns.Commodius
fitus fcmpcr pcrpcndeiidus elt.quem
ca J4 7A.
obibis In utroquc tamcn adminiftrandi modo.oculi
llb.

aiigulum in homine occupans,&:(uc creditur) p.cmtamm gcnas


runcula indicabit.maiorcm
oculum
deflvicrc prarcaucns. nanque (dummodo cognofcas, an dcxtrum, an finiftrum
Hxc
manusalTumpferis)oculircgioncm,quxmagnum fpcc-fat angulum pcrpctuocommon
in
iquailicorcliquaocuUlatcraopportunepetes.lntcrcftautem.oculiregioncs.propter
ftrabit
lubet, negle& caruncula, potcns cultello
obliquos mufculos, potiffimim cognofcere. Aut fi
pundim m aliqua parte radcre,
carneam membranam.priufquam oculum i caluariarcfccabis,
hinccpoculircgionesfempcraugurari.

BRORV M, BT
najictldrum mufcults. Capm XIII.
' cartilagincs, at<f
IB R o fupcriori/ duo narium ofla in duas dcfincrc
horum cxtrcmo fccundum latera alias duas mollcs, & latas cartilagnics
1

' b
. 4
, tst.fi.

c .^.,4.1.
(quasalasuocant)accumbcrealligariq!fcriptumfuit.Nuncueroraufcu-
los.quieasmouent,fimul cum buccarum gcnarumuc labroiumc^ moto
ribus excquemur. Cxtcrum quum buccarum & labrorum motus dici,

quos quiefcentc etiam inferioris maxiUx tjlfe obi-


mus.illi intelligentur,
^ n^us' Alijs fiquidcm mufculis maxiUx os.alii s ucro buccx labracp.motu
fcuiitS , iirl /1
-
aountur uoluntano. Duorumitaqucprimorum.qui buccas &
labramoucntmufculorum,
^.^jt.™^^
ampli. Hicnnncxomnmmuer
'mid ommiipr: n?ucroquelaccre'' fingulihabcnturmcmbranci.admodum^f
rcgionibus .deinde fcapularum, «clauicularum.&pcccorisol, ,^„^„.^^5,
tcbrarum ceruicis fpinarum
ulque ad facici mcdium protenfi. Sunt auccm hi aliudmhil
om, |b-,pt««H.
fis fcdibus oriaincm ducunt,
(qiucmcriticarnofanobisdicitur) carnofis hbris adaudta,
nino prxterquam membrana
pcnitusrcddita.aliquo iiiqjuere
hxcenimin tocapaulb ante commcmorata fcdc, mufculofa
Cxtcrim carnofr hx fibrx k nullo prorfus offe originem (ut torcallis quii,
cai-nofacfficitur.
lufusarbitrarctur)ducunt. ncqucetiara quis mufculum hunc ab aU,
piamab alns Anacomicis
non aliud exittit,quam car
quo olTe principium pctcrc, non pcrpcram diflurus eft. Is nanquc
nex fibrx nupcr dia.3: mcmbranx intenfx, raukis ncruorum & furculis concomitatx, qui

fubditis mcinbranx corponbus in illam cxcurrant,


ipfam firmius fubftratis fibi parti,
duod a
obducitur, mufculis hxc attirmari
bus conneaunt, quam in rcliquo fcre corporc illis^,quibus
folct Prorcpunt autem primum eiufmodi
neruoru loboles in mcmbranam.lecundum totam
coili ionoicudincm,feu a thoracc ad
occipitium ufquc exca fcdc, qua fpinaru ceruicis uertcbra,
rum coiSftit rcaio.Itcm fccundim fcapularum fpinarum du(ftum,fummos humcros clauicu
&cmincntioicm pcfloris ofsis rcgioncm, neruiculi quoque inftar tcnuiftimorum hlorum,
las
kfubdicismufculismciTTbranxcxporrigunttir.Acquchincruorumfurculiomnes,lccundum
carnearumfibrarumduaum(quipcrquamuariuseft)rcflexa:excurrunt.hbrxcnim a pe, adL.
aorisoffisfcdc,mediaqjciauicuIarumrcgionepeaorisosfpe(ftantcfurfum,ucrlusfacicmcon f,u.st
fcendcntcs,fccundimcollilongitudinemrc(ftotramitcprotcnduntur. Qux autcmcxreli,
tio.

Ipinam incipiunt,
qua clauiculx lcde,& fummi humcri,& fcapularumfedibus ad ceruicis ufqj
ccruicis fpmx luntpro-
oWique furfam contcndunt, tantocj obliquiorcs uifuntur, quanto
prorepente.s, una
pinquiorcs. Omnes enim fibrx a ceruieis ucrtebrarum fpinarum fedibus ^^^^^^^
mulculus oc
cum cius parcis ucruorum ' furculis tranfucrfim kruncur. atquc ideo magis,quo

cipitio uicinior exiftit. Porri ciufinodi fibrarum duclus, in ceruiceadmodum con picuus elt, ™
nulla^ fibrarum intcrfec-tio^uc ncquc eciam in fummo mcnco,
& in inferioris ma.xillx luxta au,
ducoliuji'
P-«°°i',

fcadco conlundumiir ut
rem rcoione fcfe oftcrt." Verim ubi lam labra cocinount, fibra> inter
&
obliquas, &: ti-anf.icrfas lam amplius diftingucre prorfus
arduum inipoilibiIe(? lit, u. W.4.
rcctas
h iuxti H.
accidit. Labri emm lupcrioris latc,
atque id prxcipue fecunduin coca infcrioris labri rcgionem Mj U.
porrigunmr. Pofterius itaquc huius mulculi imtium,a
ri ad a!as ufquc narium duntaxat fibrx
oftis bafim tcrtur, mox lub iia.
fpinx ceruicis fede omnino promitur. dcinde fecunduin occipitii
aurcm, uc ipfius radicem pcrrcpcando concingat. Im6 interdum hic adco afcciidit. ut auris &
afinis)moucatur, uti intcr ali-
huius bcncficio quibusdam hominibus (nonctiam ftupidis.aut
os quofdam hlcPatauii uiderc eft,in lepidi ingcmi lurium
Dodorenon minus cgrcgie erudi,
Claudio Symionio Foroiulicnfi.dcin in no mmus audaci quam tor
to quam iucundc faccto ,

ab aurcm facicm du-


tii' ftrcnuo, Pctro Rauafclicrio Gcnuenfi. Cxtcrum prxfens mufculus
(ftUS,
1 v„
HVMANI CORPORIS FABRICA HBER ir
'
clus, .llum qucm a,nandcndo ma(I-tcrauocab,mus. nu.fculum
contin.it &-nauI^ u.I/H
off, ,n ,iial,s,qua,7i ahbi in rchquo
,-pf,us duAu co.i.iafcitur
h,,K acl nafi n,; V
gcns. Atquchu,icduc'ium nu.fculusadco
, , «^y; auttu^^,,u,mqu,dcm/ccundumfp,nxlong,t^
fca.atcx-qu.fit^^rut ,1^ / r,"^^^^^^^

l.;:ro|"'^d.oadlupc,-,uslabrumprorcpc,,s.RcI,qSaucroduLpfi^^^^^^^^^^
haud a:qu<! lu,u d.ftinfia;' (>,od cnim i
„i H.5,
> ^ ^"^''""O
fc,na ad 'Iimm,^ f.,
pulan,
clauiculascxporric^inr i.iZ.a lc ft ac u^l O
»-ir^':"-carnorarumfibr]:.umh.cap;^;;?:r,nct^
I.s.nu,rcpaululumfubfcapulxfpina&clauict^a,ncip.c.
,US.^ oionc: Qttartum autc latus.qt.oda
.uncZs
. fu.umo mc.uo ad l^^Sc^u nci^"'".^ r^^^^
tc,.ditn,u,xob.dd,ft,.,gmp^tcft.qu6d hom.nibrutX^^^^
utduomufcul, unus '^'^fdcococant.
cftc quod& hac innartccarnoGo^
uidcantur, ,

.;proru.ufcdccx.fta„t.Cxtcrimh..;,^fcul.l.cca
hunt,&ad
:& o um"£^^^^
latcra fi.uul cu.u fupcriori labro
abducL nt ,ntTr A ,

tcm.qux^.mufculofaf.-o.,t,sl,,afifuSa,uS&^^^^^^^^^

"^- ..s.uax,llx lo.ig.tud,nc ,ninfc,-.o,-,s


lo.ig.tudincu , ad a.naiuarumrad.cc.ii
tcm h.c mufculus fimilitcr mcmbra,icus,& , lU.l Tfi
ua.^,a Hbra,-u.n Ip^c^ t c^^^^^^^ .

carumlcdc.uc5plcclc.is,quaminfla,-cpolT;mus.
NV-qdaneal.uT orn
V"- ''fi^^-^cc.iraidumcft,quimcut.s,cu.,.u.ucd.ateTuccu.nb.t^'^^^^^^
mufculus dc.ndcp.-outobcfio.-cshomincsrunt,ad,pisma.orfu. "^
o
„f,.G.H. d"'iiq...damfupcr.o,-,slabri^uufculus.&:-aI.uslabr.auoa-c.,.fHr,^
.UP. quospoftca dcfcr.bcuus. prxtcrea
V 1 r
.
orb.cular.s & an XsTon fc mutt
c..pl.carc.amcontc„dimus.Hu,us.taqucmufcul.,.itenl?mpTrfio^
fucc,igcnstunlcaobl,.i.t.,pfi^padc6co,inafcitur,utnunoprofrus,u2^^^^^^^^^
aut mufculus ab.llaaufc.T.qucat. Im6fccu.idush,c
buccarummufculus nival .lT a •

ca,-uorarumhbrarum.,np,cxusad,uodumtenuis.acquodam.u:3:t;t^^^^^^^
fccsautcm ca,ii quamd.x,mus,mr.ufquc
,a.u commc.uorati buccaru.u .ut.ra
mt,mpr.,u.funct,o,icmp,ompt.n,m,f,(;infcr.orcmax.narupc.-ioriadduaa,-,iuu^^
& p^^^^^^^^^

mumad quamct„iquc partcm ledcu ue, labra


&buccasdt:xcris,atqucct.am obrruau
r,"
qu|et,amantcr,orcmcoll,cutcmpr.,uimurculibcucficio,unacu.ubuccisdco^^^^^^^^^
poft.s.Rurrusl..m,uotacoll,cutc,totambuccarumrcdcm,quami,iflareintearurcft^^^^^^^
.,1 or,s amphtud„icni uolucr.s, ,u,nc
autcm cxtrorrum, ,iu.ic lurru.n, ,iunc
prorlu.u, .iu.icrctrorru,uduxcr.s, rccu.idimurcul.
dco.rm nu, c
r...ia,o,iem &' .uo us,qt,os,m sT^^^^^
m.oreu, ob..uus , ph,r„uum admirabcr.s. Et fi dcuum
i,i corporc.llum
infpcx r.ti mf
CU.U fu.um.s reruni Op.fic.s, quas proloqucris,
expl.carc poffis, hbraru.u .niplexum, 8C
laud.bus, uar.um .llum, qucu u .nt.am &
u.idecunqueinhu.ic procurrcn.es ncruu
o .nif^
lut vTk
lu,u, &
labrorum T
"r''"''°"
& "'r^'^"
,iafi propr.os, quos ftati.u
'•^<^datur,prxtcrrccundumhu icn t^f n
aia.rabi.uus,murculos, mcmbra.ia.u
ar

cluntaxat dcuplcns, ,ll,en„u ,uc,ub,-a.ia, quam


\a,ug carnora.u uocamus , fub,iarciti,r
werumh.c ,iu!l,s car,ic.s
du.dcm ' "•"-"•'Ho
cnutrita fibr.s. N.h.Iomi.ius ta.ucn
,„,,„, quum cutis,qucr mal s ob tc, d
tur, infcr.or parsbucc.s coutinuetur, fupc,-ior ucro fubicclai
u.uatur, fimtd cumrel,quarac.c cutc,.ualarum
frontis m^Lor™^^^
quoquecutcm mouemus. Qu^m ucr6 dh^
latorum .uuIculoru.u,q.,, car.ica .ue.ubra,iea co,iftant,munus
lio,ui,ii,iec^irium fit o^^^^^^^
fc,mi^,quot,eslabrorumrt,bfta,it.amdcflc&re,ac4rt,ofituaucrterecogimur,auto^^
dcre
&
con trahc,-c, ftnngcrc
&
laxarc, quocunque edcnuum,
b.bcnt.uni, ucl d.C^^^^^
ucl al,a,u qua,ida,u fiuufl^^icm obcu.itium urus
uocaucr.t. Atquc haru.u om.i.um
ru.icl o'
.iuniat,torcs,GaIcuus..i(luartodcScAon,busadmm,ftrand.sl,bro,hostantt\^
cftc ,.ifi,iuarc u-dctur Sed pnuat.ni ncruis
huc co.icurrc.it.bus .uoucidi
ofl^dum nulla
,,,^(utta.iicndcccbat)hab.tamurcuIorummcntio,ic,t,,buit.Suntautcm,icruieiuf;nod,urri,v
o,v. quc b.n,, quorum u,ium cx
forami.ic i.ifcnor.s max.llx,ad inrcrius
labrum clabi ^uo loco
doceb.mus alta-um cx oculoru.u lcdc pcr pccul.arc rorameu
dcdudum, iu nialarum roio,
\i\imitsU ncm dccu,iibcrc aud,es h,s duobus, in alio latcre totidem,
ab cirdcm red.bus rui Iater,s p. o,
cdcitcs rcrpo.ide,it. Verum quum c.uliuod. .icrui
r.Hj!,i--i! .uurculis indigca.it, o.uncs labrorum &
I- 4 X motus,.lI.s Iat.s &taiu.bus tantum pcragi ,iequca,it,.pfiq, aI,os exiga.it aux.I.atcs,mcr.t6
-

not^ttir. rNatu,-aalios quatuor murculos mouend.slabns conftruxit,


QuorS,upnnc.pia,euidcntia
X 2 quidcm
I

AN DR E AE V E S AL I I B RV X E 1> I. E M S I S

quidcra & m.i.iifcfta fu.it, aiiccaqiiam labrorum cxtrcmis pcrmifccntur, concrcta ucri illfs,
omnifarrara rcdduutur obfcura, & mfcparab.lia a rcliqua labrorum fubftantia Vmucrla .

ctyzL», emmlabrorum &:orisamplitudincm fuccmgcntc tunica, toumtifcu.olx naturxcora-


cutc.
A,» ?».n«r ^i^tis ac mufculis.utquifpiam dixcrit, ibidcm corruptis.una cum' lungoIa,quampoltca
ysU.G.
«.ufMri,
.(^^'bimus fubftantia,hominisIabraproa-cantur.Qtiatuoritacpfuntmufcu!i,quoniam
labrisquatuorpnncipiamotuumcncoportcbat,utrinqticuidclicctduo,quorummolcsor
t^.us.ap., „a„is illorum bcncficiomoucndis congruit.Primorum cnim duorum qui lupcrion labro
'

fl'fl"^»us. °^^,„u,,„runt,iitrinquc'unushabcttir,quiamaxillxfupcriorisofl:c,iibimalaconliltit,car
quouf^ in luilabri latus fefc infcrat.
Z"
'
s principio cnatus, dcorfum obl.qu^ in priorafcrtur,
nofo
infcriorumquoqucutrincp''unusobfcriiatui%fupcnorimulculolatior/cdbrcuior.bxoritur ^^,,
r .,1 mcnti qtial latcra.
quoquc, ab infcrioris maxilla: humiliori partc ad nicntiquafi
& hic
- • , . . , ,

nanquc carneus
mcdiani dcm iiT)'
jiu labri lcd
hinc furfum oblique inprioraprotcnfus,latus9pcrmanciis,in
phn tacur. Sunt itaquc omncs quatuor lati, ac quodammodo, quod ad hbras attmct,clupU.
cidonatiimtio.ipforumcffibrxcirca infcrtioncm, X litcrx modo
lclc intcrlccampcrtinaci,

immixti. Qiiatuorhis mufculis duodccimmotiisutmi


tcr utiadmonuimus,labrorunicuti
niinum obimus. quatuor quidem obliquos, utroquc labro duos, m
aliosoflo rcctos, in &
fiunt , quando labra pliininum a lc
utroque labro quatuor. Duo quidcm ad amulTim rccli
agcntibus ad narcs tcnlo, altcro au,
inuiccm diftant, hoc quidcm a duobus mufculis furfiim
dum duo mulculi laborant dcin quando ad lc,
tcm dcorfum ad mcntum duclo, infcriorcs .

inuiccm cocunt, uno ex fupcriorc loco dcorfum, altcro cx


hiimi.
fc labra rctrahuntur , &
liore furfuni protcnfo . Cxtcrura ab intcrnis horum
mufculorum hbns , labra introrlum
conucrtuntur fubimplicantur,ab cxtcrioribus ucrb foraseticUuntur.utita
& duoali)m &
motus, qui paulo minus toto ad obliquos quafi rcfcrcndi lunt.
fingulis labris rccn c5furgant
intcnm axato cc
Quatuor uerbobliqui motus.unico duntaxat iaLorantcmufculo,rcliquo
finiftro contrahitur,dcxtra
icbrantur. Si cnira dcxtcr fupcrioris labri mufculus remilTo
obliqui
bn pars obliquo motu, finiftradepcndcntc. attoUitur . atquchacrationc rcliqui trcs
Vt ucro ualidiis adhuc fupcrius labrum moucrctur atquc fccun.
AUrum..n- motus labrorfi pcraguntur.
^«fcuUs.lic dumtotamipfius fubftantiam mufculis participarct.ilUalia portio
mulculi clargiiur. qui ^iW.f.
malis cnim iuxta proprium fuperions labn mulcu
A
-
narium" cxtrorfum furfumcp agit.
alas ^ '^J-
ro Ucere i.iiuc modicc ucr-
tcnuis mcmbrancuscf cnafcitur mufculus, qui in ipfo
ommuni ^ CT lum, carneus quidam, fed
unam nafi alx radici, altcram fupcrions labn
fus priora dcfccnfu, in duas portiones partitur,
part!,quamLatiniMuftaccm,Grxciucrb ^hL^v uocant.infcrcns.Portio nafialx cxpor.
refta camextrorfum furfum^ mouct, qux labro propria eft,
id quoq; furfum ucllit, tamus &
huius portionis cum alx portionc cft connexus,ut fupcrius labrum,
immota ala, furlum uchc
^

In^Jt^oh,. raentcr moucrcncqucas. Verumprxter hunc alx .mfculum , aliusinintcrnanariuiianjli .

,e6.iutomm, tudiiic habctur, ad fux cauitatis cxtcrnum latus , fub tunica


narium amplitudme obdudta,
untixa .2,
rj.(.onditus Eft autcm hic tcnuis
, &
mcmbrancus, intcriori alx regioni infertus , iliuinq! iiv
magnooculiaii. g =A? c.«
trbtrahcns.Mufculus hicncruulumhabetab^ iUo.qucm per" foramen in
gulo incifum,ad narium amplitudincm.a tertio ccrcbri ncruorumconiugiodiflundicom,
mcmorabimus. Atqjhuiufmodi alarummufculos cftormari dcccbat, quiinrcpcntinis aens i,;,^^.

Mufculorr, iufpij.ationibus&:expirationibus,carumniotibusopportuneprxficcrentur. Suntitaquc


f^^M. (^^^.^^ ^^^j^ enumcrati duodccim mufculi, fi omnes utriufquc latcris iunxa-imus , duo
cx carnca conftantcs mcmbrana, duo admodum uari) cx una
maxilla in aliam
quidcm lati

pronati, & quatuor labris proprij. &: totidcm alarum nafi. Nifi fortaflis illum , qui labrum
fopaius & alam fimul adit , fubdiuidcrc conftitucris , atqiic ex umufquc latcris mufculo
duos.proptcr dilTcaionem in progrcn"u,& in diuerfaspartcs infcrtioncm,fingcre,atquc

ita quatuordccini raufculos ftatucrc iiifum fit. Sicetiam nihil obftat, & duos qui carnca nicm
adcb in antcriori coUi partc continucntur, ut di, M
brana cfForraantur, unum diccrc. quum hi '

ciim in hoc, tum in


uifibncm nullani notatu dignam oftcndant. Rurfus fi fibris motibusq;,
propnjs labroruni raufculis animum accommodare uclis. ob idq; in plurcs mufculos
hos di-
uidas, maior fane tibi. quam nobis hadenus, horum mii.-
fculorum numeruscxcrefcct.
d

DE HVHANI CORPORIS FAnRICA LIBER


MVSCVLQK V M BVCC^ ir. 24,

najiahs moucnthim adminiflnttio.


Capiit XIIII.
O RV M mufculorum adminiaratfoncm a latis ac cx carnca conftan-
'

mcmbraiia mtifculis opportumffime aufpicabciis


tibus
, primtim &
acutiori nouacula in cutc rccram lcflioncm.alummo
mcnto mcdiam
inlcrioris labri fedc (ubi cutis iii ruborem
dcfinit) ad pccms ulqiicjccun
dum colii lonaitudincm duccs itaquidcmadamiifflm^ut fola
C'./,„„ w,
cutis ad
g lubicclum ufquc mufculum, carncamuc mcmbranam ftn
iuidatur. Dcii
liaduccnda clt lcdio, ad utriulquclabri cxtrcmum,
fccundmn rubo,
risnncmlicutorbiculari lincaosunmcrfum obducatur. fdis alia pcrnafi
lonoiiudincmad.
dciurlec1io,&: liprius irontis mufculorum compagcm.S:
palpcbiicmufculosaaorcflusfit
ens, iiulla pnricr has (mli lub aurc admcdium ulquc occipitii)in
facic lc(fiioca*duccnda
Aliasenimcx lummo narium, fub inicrion palpcbra&aurc. ucrfuso.rcipiiium
tranfucrfani
mohn dcbcrcs lcclioncm Cxtcrum a fme lcctioms ad pecloris uCquc os duc^tx, tranfuerfa
.

una fubc!auiculis,& fummo humcro, & fcapularum fpinaaddorfum ufqucpcriicictur.


li-
ccbit& histranfucrlam cx faucibus. fcu cx guttiiris rcgionc. ulque ad
Ipinamadiiccrc. His
tcntacis iccnonibus. hamulo cutis lciiabitur. ac in altcro latcrcacution
nouacula. cutis a fiib,
icdo mcmbranco mulctilo. omni induliria libcrabitur. Quod nullibi
fcccris molcaius quam
ubi laqucus ccruiccm comprcdcnt, litc enim laquci occafionc, cutis
mcmbranco mulculo
pcrtinacifiime connata rcperitur, &
etiam cutis inftar conui adco mibi mox indurclci
t, ut uix
nouaculam admittat. Quanqiiam mulctilorum lcdioni corpus opportunius
adhibcbitur n
e>L quo ucna; prius fec"tx, uniticrfumfanguincm in
aquam calcntcm cflTidcnnt quandoqui! filrlZl?;
.

dcmtunc;.iontonesucna;fanguineinanir.c,dummulcLilosdiuidis,ucnicntcollioandx,atque ""•'ft-omi.
adco licqucnter fpongiis abaergcndx Ex altcro autcm cadaucns latcrc.una
.
cum cutc(quod
mufculum lattim tcnucmq} aufercs, atquc u trinquc mufculi naturam,8(:
faftu facillimum cft)
Hbras ncruosqj, ac muma ( fi hinc indc fuas, quas prius cnarrauimus,partcs
attraxn-is) intue-
bcre. Fibrartim autcm huius mufcuh (mem, nequaquam ofcitabundus
in tota humiliorcinfe,
rions maxilla; lcde pra'tcribis,quin prius cas ftrumarri, uel ut uuloo dicimus,
fci oph ularum
gratia diligentcr examinaueris, quo in eo abfccirus gcna-c, quum Tifus
expctct,fa;licius ac mi,
gisiiiduftric tumcntcs glandulas e.xfcccs Admimaratio emm . fcclionis inhoc aftcflucxtra
hbrarum duclum tciitata, admodum obfcocnehinc inde colli cutcm aut tcndit, aut corruoar.
Vbi ha;cigitur fcdulo oblcruaacris, eius latcris mufculum, qucm fubditis corporibus adtml
pta cute afl^xum rcliquiai, omni ex partc adimes, aique adminiarationcm
ad propnosla, Mmmillr.i.
brorummufculoscoucrtcs^quiinconlpcL^tumueniunt.quamprimumadipcm.quihisprxci ""»,7,8.
piiein buccarti regionc incumbit, pcrmifccturq) una cum lato,quicx
carnca coftituitur mcm,
!> 4t.l!,.N. brana,mufculoadcmcris.Libcrabis itaquc abinlcriori maxillapnmum'' duorum,qui infc,
nori labroclargiuntur capita,lcnfim ca ad infcrtioncm ufque,utfibrascxamines,dcduccns.
I4.G.
c !
Atquc hic labra fungofc cuiufdam fubftantia; interucntu, maxilla; ofti connata rcpcrics,
'

i^„„7^,
qu<r; labris opiiulatur
,
quotics diftraluintur, tcnuesq; fiunt, & quoties contracla incran"an. g->fi MJU'i-
rur,accorrugantur, Qiiippeeiufiuodifubftantiaomnino & inanitur,&rcplcturpromptc;
inanita quidcm fubmittitur.rcplcta ucro attollitur. Pra:ter hanc fubftantiam occurrcnt &
'
nerui duo,maioris tertii paris neruorum ccrebri radicis ramuli,ex maxilla infcriori
in cos,
quos iam diftrcas, mulctilos difiufi, Cxtcrum poftcaquam infcriorcs libcrati fucrinr,
a ma-
f .iG lis ' duos quoquc fupcriores diflccabis, atque illis ad
!
fuperius ufquc labrum dcdudis, qua-
,i,;h.
tuor luufculorum functioncs, capita huc illuc trahcns fpcclabis. Poftrcmo mufculo alx '

;M.l-. na.- AJ„,i„,llru,


fi, & (uperiori labro communi a malis dcrafo, ac ad alam ufquc & labrum dcdudo , eius '"f CT'o-
quoquc ulum contcmplabcrc. Hic uolens prxtcrmitto ncruum minoris gracilionsuc tcr-
til paris ncruorum ccrcbri radicis propagincni, cx fupcriori maxilla
cxcidcniem, ac nupcr di-
clis rnufculis communicatum Siquidcm iicruorum omnium lcricm,quam
.
dabiiur,accu-
ratiftime in Qiiarto libro profcquar. Atquc cadcm ratione nullam ncquc
ucnarum nequcar
tcnarum mcntioncm facio, ctiam fi lato mufculo cxtenia iugularis fufirilciatur, quoniam
''

j T,V.
Tcrtius Iibcr Vcnis artcrijsqj dcdicabitur. Intcgrum itaquc cft, ut confidercs mcmbranola li
gamina, narium alas alrjs nafi cartilaginibus coTligantia, &
dcindc mutuum carum camlaoi,
niim connc-xum.Namdcnarium' tunicain Ncruorum diftributione fimilitcr pcrtraftabi-
il .
4 hnmi'
tius P, curjnprxfentiaautcrafuftccerit adhuc fcnnoniadieciffc, tunicamillam, quxnariumampli,
X 3 tudincm
24(5 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
culicllo a fubditis parribus abradcndum clTc, ut commodete-
tudincm ambit.aliquoufquc
Ainiiwjlrd' nucmmcmbrancumcp' mufculu.intro alam moucntcm intucaris.His omnibus relceftiSjlccun k ^t^x.
dusalicrius lateris prxcedentc Capiie enarratus inihi mufculuSj cxicrna ipfius fuperKcielon ' ^fJ-tt

ge fpcclaiilTimus eft, ui lamen ipOus naiuram quoquc examuflim obferuesj undccunque un


tiof CJ4.
Ejuibus, hamuliscp cftdiucllcndus, ac poftmodum a maxillis,&dentiumgiugiuis detafus,a
lunicaoris cauitatcmobtincnte ueniilibcrandus. Eiquohuius mufculi rariorniagiscpadmi-
randa eftcoftruflio, fibrarumqjmirabilis implexus, co ftudiofiiis illum in multaspariiculas
noninediocridcleclationedifcerpes, atqueadbuccarum motum,non auicm maxillxinferio-
ris, illum auxiliari Ipeculabcris.

DE My S C y L I S INFERIOREM M^^
xiUammoiicntibiii. C.ipiit -X" p^.

N F E R I O R "maxilla homini, quicfcenteintcrimimmotaqjfuperiori, ifigmat.


nioiu agiiur uoluniario, quemadmodum & animalibus adunum om- kb.i.

nibus, fifluuiatilcmcrocodilum exceperis, cuiunico fupcriormaxiilamo


bilisuifitur,infcriori intcrim cum tcmporumonibus adco uniia, utnc tan
tillum quidem moueri qucat^iplaq! duosfinus naiicilcatur, quibusfu-
perior fingulis utrinque lubcrculis laiis, nec noftns admodum dilli-
£.,>/;.«.
magna cx parielaccrtarum teftudinumcp infcriori
milibus inariiculaiur, loLb.tA.
maxillx cleganterrcfpondens, quemadmodumetiam loiuscrocodilus imagine(nonautcm
MdxlU iti'
nias^niiudine, & gcniculaiis caudx tubcribus^IaccriaDfimilisuifilur. Cxtcrum inferiorhomi,
fir.onimotm
j[n;itur niotibus, ac unus quidemin inandendopcrficiiur, quo ad latcra,
& prorlum &rcirorfum maxilla agiiur, ac circumferiur, alius in oreclauden do, tertius uc-
M~fxilUmu ro in ore aperiendo fil. Moius hi omncs propriis obeuntur mufculis, exquibus' qui uarijs

Jciihriim 110,
motibus maxillam prarcipue circumagunt, &
prorfum rctrorfumcp mouent, a mandendo
(ii<ojaT(7jilx- Grxcis appellantur, quoetiam nomineGra;cornm plcriquctemporum mufcu. '

los nominaruni, quodilliadmanducandum quoqucfint uiilinimi, ac maxillam mordcnii,


bus,nioIieniibuscj! quippiam adducant. Dcindeita temporalis quoque nominatur, quod in-
Lilroii. uicem lanporalis &
manctcradeo connafcantur, uiGalcnoctiam in Librisdc Vfiipariium,
ac fi temporalis &
malTcicr unus elTeni, impofucrint, quum temporalis partem, malTciercm
arbiiratus, tcmporalem mufculuin, ex fui medio lendinein, contra aliorum niulculorum ra-
tioncm, cducereprotuIii,&poftmodiim(ncab aliorum Anaiomicorum in mulculis nume-
ro aberraftc uidereiur)mafteterem eiiam quendam enumcraueril fecus mulio, atquc in Qiiar'
to de Adminiftrandislecftionibus, ubimaflcieremcognofcens, nihildeill.'; tcndinis mirifica,
fallaq; &
fic^ta produclione comminifcitur. In co iia^j Libro Galenum Iccuii, aique cum ipfo

uocis fugicnics xquiuocum mufculos qui poiiflimum claudunitcmporalcs loio Icrmonis e 4 Uh. r.

progreftii,' illos auiem,quimaxiIIaiTipra:cipueantrorfum retrorfumqjaguni, maftctercs leu


/4 tah. j^.

mandibulirios uelmanloriosappellemus.' Qiiiauicm inoreoccultari dicentur,& ficifdem g 6 cub. D.


fcrepra:finiinunrjs,in oredeliielcenics nomincmus, qucmadmodum&" quidudus maxil- b j tJ. H,I.

\x ad inferiora autores cenfenlur,os apcricntcs,itananqucfi(.ftis quodarnmodonominibus,


Mtfmrfiii rerumfccliciorparabiturmcinoria. Mafteieriiaqueillecftmufculus,qucmad poftcriorcni
'

Jtmnl,m- maxillx
inferioris (cdcm.fub' oflciugali poftimusmanuamplccfti.lOumenim nolliccmin-
riiprmiii. ., a r r
tcraunsradiccm, « •
ii^ • •
i
inrerioremmaxillainlcris, mcdiumucrodigitumgcna:admoues,iIlumc;i)
* i i
D.

in oris ampIiaidincprotrudereienias,ioiamma(Tcteriscxiernamfuperficiemcontincs,quam 6 li.i v,X.


rurfus ta<ftudignofces, fi adduiflasprius maxillas, adhuc ualidiuscomprimcreadnifus fue-
ris, & indiccm feriei, fcfcdilatansaccontra-
quia lunc mancterin (emagis collc(^lus,poIIiccm
hcns Pra:lcrea
. & hunc quoquemufculuminequisuidcs fpc(Saiinimum,isenimcuin" illo, n 6 fdfj. D.
queminorelatitaredocebimus,illiluntmufculi, quoscrcbroincquisample(n:iconfucuimus,
oblcruaturi, numcarncus autncrucuscquusnobisproponanir. Atqueideodicodiligi5tius,
quo minus aliqucm mccum abcrrare uelim aliquot enim Galeni in Libris dc Vfu partnim !o
,

cis dcccptus malTcierem quem modo delcribam,aliquando temporalis'' mufculimediam


,

paricm clTe arbiiraius fum,ac lalumingenis' mufculum, quemabuna maxillain aliamduci


prius rctuli,maflctcrcm efte exiftimaui. Aitamen co ufquc nunquam a ucriiatc rcclinaui, quin
tuncduos tcmporales mufculos, femperin altcrolatereltudiofi-commonftrarem,unum fu-
pcriorcm,qui uerecft lemporalis, altcruin infcrioreni, qui maftelereft,appcllans. MaiTelcr 6 4 UE.
ciji.cap.f
cnim nerueo,' 8i amplo ualidiflimo^ principio ab ca malarumTede cxoritur.qua infima pars
futura;
4

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II, 247


itmUlm fliturccilliusconfiftit, quajmaxiltefiiperioris'' osj.totumminorcmoculifcdisangulumoccu
/1. r. panSjmcdiamqj oflis iugalis Icdcm cHormans, maximo ciufdcm maxilte " ofli coiunoirj quod
t riBjcon
[j^-iitiui,^ prxicpcola contiucrc, ac narium amplitudincm magna cx partcconftituere,fupcrior

4(j.a!>ri Libcrdcckrauit Dcmdc a malis hoc maiictcris principium in poflcriora ducitur-,e tota
.

tdi.lc. infcrioriintcrioricpoiTis iugalisfcdcadaurcm ulqucpronatum. Ex totaenimlongitiidincof-


fis iugalis,qux a malisad aurcm ulquc pcrtinci, maflctcris mufculi principium cnalciiur,

quod impcnle ncrueum in malis efle dicebam,qucinadmodum etiam illic,ubi ab cxterioris iu


galisoflis lupcrficieiintcriori partcprodir, ncrueum liuidumcp confpiciiur. ubiautcmabin-
tcriori iugalis ollls lcdeorigincm ducit, carncum eft, qucinadmodumctiam toius mufculus,
non multo pofl iiiitium, carneum crallumqj fc fpc(ftandum ofiert.Jvlaflctcr hoc cnaius prin ci
i /!.«.io pio dcoifum tcndii, loiamcf infcrioris maxillx ° amplitudincm,in cxtcrna poftcnoriqi ipfius
lit.iE. (ede conlpicuam amplccliiur, illiualidinimcpariim carncus, partim nerucus latiflima inlcr^
tioneimplantaius. Extotaautem mfcrtionis ampliiudinenulla infignior,nulla9ualidiorcfl
ea, quaminmaxilla;infcriorisalpcritaicm molitur, ininfimaipfius fcdcuclutiproccflulisali-
4 uh.Q quot exiuberantcm.in hacetiam" fedcmafleter cftanguftiflimus,&ucluti trianonlialicuius
iimmiiM obtuliorcm angulum exprimit.Totus cnim maflctcr quodammodo iriangularis cft, una
enim ipfius Iinca,iccundum loiam principii ampliiudincm, fcu iugalcos porrigiiur, fccunda
a?"'^ '
amalis, lcuainicrioriprincipii partc,adinhmamtnaxillx infcriorisfedcmrcirorlumducitur,
illam quam nuper diximus , afperitatem coniingcns.Tertia autcm linca ab aure, fcu pollcrio..
riprincipi) fcdc, inantcrioradcorfumferiur, addemifliorcm fccundaclinca; lcdcm,angulum
cum iilalincaadco obiufumconftitucns, utfcre hicaliudlaiusmaflctcri poflitalTcribi, atque
illum quadranguli formam rclcrrc, quis non incpte aftrucret. Vtcunquc ucro fii,obtulijs
hic angulus, lcu fi ita uclis, quartuni maflcicris latus , mulio flricftius eft amplo illius princi-
4 (.!.<!> E pio, undc ctiam ilico fibraruinipfiusduclum uariare ncccfleeft.' Fibra-nanqueabantcriori

paricorigincmduccnics,dcorfum inpoftcrioia fcruntur," quxautcm a poftcrio^


rlb\ii p''''^'^'P'i
fAi^. riprincipi) fcdc prodcuni, obliquedcorfum inanicriora repuni,omncscxamploprincipio
ad obiulum,qucm reccnfui, aiigulum protcnfjr, maxilla-cp infcrioris amplitudini, citrarcn.-
dinis produflioncm infertcC Giilcnus in Qiiarto de Adminiftrandis fc(ftionibus attcftatur,
.

nonnullosdiflccrtionum Profcfloies amplo huicprincipio (quod ipfe Gcminum appclhit)


& diuciTo hbrarum dudui attendenics, binos ab utrocf laiere maflctcrcs collocane, ut unum
anterior principii pars conftitucrct.alterum ucropoftcrior. Rurfus non dcfucrc, qui trian^
gularem pra:fcntis mufculi circumfcriptioncinc.xpendcntcs, trcs in unolaicre maflctcrcs cnu
nicrarunt,unumqucinq; angulum fingulos maflctercsclTearbitrati, taleenimquid Galcnus
nobis innucre uidctur. Quanquam arbiircr ilIos,quitrcs mafrcicrcs utrinquecollocarunt,
I4. M.i. non iribus illisangulis animuinadhibuiflc, ucrtim hunc, qucm dcfcnbo, maffctcrcmunum
'

m 4 t.t.r.
appellaruni, Si lecundum tcmporalcm, " icriium ucro, quem 111 ore dcliierccredico, pofue
"'

'
runt.Dcindcquiduos reccnlucrunr, nonmihi, ut Galenus afTcrit, principrjs mentcmadhi-
buiflc uidcntur, Icd maflctcrcm hunc noftrum unum pofucrc, altcrum ucro tcmporalcm cum
iIlo,qui in orc dclitcfcit quod uel ex Hippocratis oratione,ubi eos mufculos iVlafliiicrcs
.

nominat, colligcic promptiflimum cft. Prxicrea nifiin ore dclitclcentis mufculi munus mat
fctcri accoinmodauerimus, ncuiiquam opportuncmanducaniium maxillx infcriotTs in late^

ramotus nobis expIicabutur.Qiiarcetiamfatiuscrit, mafrctcrismufcuIifi.in<flioncm tuncpri


4 ti.r. !, &
milm pcrlcqui, quum temporalcm, in ore deliielcentcm plcnc dcfcriplcro. ° Tcmpora- Tatpindn
tat.Bi.is
lismufculus principium'' aucrticis, & tcmporis,&froniis oflibus,&f olTecuncum imitantc, ftndcmut, u

^ ^ ^j,^
& co oflcjquod minorcm fcdisoculi angulum amplciftitur, ac maxilla: fupcrioris olTium mihi "''V'™'"'»*
1.6 /mk, primumhabctur.'' InftarfcmiciVculienim primum, &prxcipucaucrticis acfrontis oflcmul
.imdth.ec
toclatius cnafcitur,quam commifTiira fquamxformis confiftii,tcmporis os, iicrticis ofli com
^IjTX 'i''"^':'-''''^ • h''^'^ fcnfim craflirfcens, & carnofior redditus ar<fiatusqi, in cauiiatcm ibi in capiiis
ii,c. oflibus exculpiam dcfccndit,a icmporis oflc, & cuneum imitantc, & froniis, & quod mi-
illo

norcm oculi fcdis augulum conftituit,cnatus. QLiuin ucro ad iugale os urcppertingii,admo-


r (j.i.
4 craflus.lccTanguftus intcrim euafit, fupcriori quoqj iugalis oflis fcdi adnafcitur^^^maffc'
adeo continuus, ui iiix immcrito tcmporale
tcri &
maireterem, unum cflc inufculii quis coicii
derct. Ca-tcrumuniucrfum tcmporalismufcuIicorpus,ad iugale ufj oscarncucft,exicriori
1
c.
fcdc,propicr proprix mcmbranx crafliticm, pcrquam Iiuidu, idq; potiflimum ad cxortus fui
!i!>
.
>

Ia'"^^
initium,&ipfiusados iugalcconncxum. Intcrnaautein fede,quacxoITibus ainpla illalatacp
cxplantatioaecnalatur,carneuseft,&acutummaxilla:iiiferioris' proccfTtimcotingcnsinbre
X 4 ucm.
248 ANDREAE VESALII BRVXHLLENSIS
ucm.fcd iiifignitci-ualidum.ncriicimicpfiniticnclincrn/uaamplituciincacutum illum maxilla-
proccflum amplcflentcm, illicp proccflui ualidiffime infcrtum. Ad tcndmcm hunc omncs tcra
poralisraulcuIifibra;,ex fcmicirculo uelut adcirculi ccntrum procurruntj tcndincmcp fiunc
cftormantillorura mtifculorurarrtu, ' cjtios gibbum, & cauum fcapuUcrmplcre docebrnuiSj ' "''.r.

& qui exiliumofle pronati, fcmoris raotrbusfamulantur, &: iscuius bcncficiobrachrumac- "'^jjj^
Li.u Jr Vfu tollrtur, adcb profcc^o, ut fatis mirari ncqucam, quidnam Peculiare rllud fit, tan topcrc in tcm t,i.3 .
siai
f
poralr mufculo a Galcrio dccantatum . Ncquc iatis Naturam tot
alfcciuor , quaniobrcra is -^-

laudibus cfFcrat,quod ab aliorura mufculorura forraa hic dccliriaucrit, tcndincm cduccris non
exmufcirli extixmo, utalias lcrapcr,{cdcx mufculi mcdio. Hgocx totGalcniiri Naturamlau
drbus afiud nrhil colligo, quam rlluraarbitratum furirc,miifculum icmporalcm a nobis dc-
fcriptum,una cum maHctcrcunum cflc, atquctcndincm,qucm tcniporalis acuto inaxilla- pro-
ccfluiinfcrit, a tcmporali & manctereproduci. Qtrodfi cxmediamufculi lcdetcndo is
fieret,

enafceretur, tcrrrporalrs fcrlicct mufculi fibris dcorfurn ad tcndinis generationcm deducfis,


maflctcris ucromulculi fibris furfumproreptantibus,8<; tcrrdincm illum confiitucntibus. At
quidattinctillis Galeni laudrbusprolixiusiramorari, qtiasad Naturxdcdecus potrirs, quani
honorem, (fi quis examulTrm fua perpcndat)contcxurt^pra;cipuequum Natuia non loltim
ab aliorura mulculorum tcndinis produclronehrc non abcrraucrit, & fi abcrrallct, nccclliirro
colligcretur, citndcra mufculu maxillara, & furfum & dcorfum dticcre. pars cniin mulculi lub
tendinc pofita,nccenarr6 dcorfum trahcrct, qucmadniodum fupcrior furlum allicerct. litrtim
igiturOpifici hymnos canarTius,qui mufculum cx tantrllo Ipacio, tanto muncri pra-fccfaim
produxit, exquoinlrgncni illumprocrcaurttendinciTt, acutum infciioris maxilUr procclTum
amplexantcru. Qtio autcm temporalis tuufculus roborc pollcat, &
qtio nam patfto pro ipfius
- molc ualrdrflrmum omnrum mulculorum munus illi concrcdrtum fit, condilcimus, quotrcs ali
quid tii mordcmus , &
aliquid impctu dcntibus confi'ingcre adriitimur, atrt ingcns alicjuod
onus hilTrioncs quofdani leuarc coufpicimus. Vtenirauarios hominum inmordcndo cona-
tus taccani, nupcr Pataui] hiffrionem uidimus, qui fcrreum urginti quinquelibrarum palum
dcndbus a tcrra fubleuatum, &
aliquandiu in orcerccTum, rctrorfuiTi a tcrgo punflrm paricti
tniecit,quem trigintairouera peduni intcruallo ab hiftrione dcftitiftcmctitus iple lum. Qtraiv
qtiara Ttircum nupcr Vcnctr)s longc maiusroburin mordcndo oltcndiftcaudio, qui tra-
bem a quinque uiris illi allatam perindc, acbaculum aliqucm, uariismodis omniumadmira^
Miifcuhisin tione contrcdaurt. Vtcunquc tamcn tcmporalis mufctilus fit ualidus, " multisqjncruorum " «.i
orfdfiirffces,
propaginibus donatus, ac ftix nobilitatis gratia ofluo fis uallis interccptus, aptiscp fin rbus in, ^^'^'^
faiditeriiis iii' j
clufjs,nihilominus tamcn illialtcrum quoque^ mufculum, fimiliter robuftum &;ncruofum, x iai.D
terts tfrrtiujs. Is

acinore dclitefcentcnr Natura aftociauit^eiufdcm cum mufculo tcmporali firniftronis auto-


rem. Atque huius principium perquara ncruofum , ex tota cauitatc finu ue exoritur, qui in
cuneum rcferentis ' proccffibus, quos uclpcrtifionum alarum imagini comparamus,
ofTis
„ ^

inlculpitur.huncfiquidemfinumunacura olTrsproccfIrbus,mufculi huius principiumam- li.,p,deia

Natura fabrefccit, fimul etiam proceflus hos ton


bicntrbirs (ut tuto prirrcipiu id cuftodirctur ) m.
girjs cducenSjUt commodc ab rpfis principium illud cnarceretur. Cxtcrtim ilico atque cauita-

tcrn rllamoflrscuncum imitarrtisexccdit, carneum, amplum& craflum ac torma maflctcri ,

perquam fimile cfTrcitur,intcrior enim ifte mufculus poftcriori ac interiori parti maxillar,
'
,
" '.fi.cn.

ubi hxclatiflrmacft, implantatur, ualrdara arapIaiTrqjinfcrtronem molitus. Vtucrocommo-


diijs pra-fcns niulculusamaxilla fufciperetur, ncquc isnimium oris amplitudinem occur^a-

rct,lcuem,fedamplamcauitatcmmaxillxinfculptamenedrximus, quando ipfius conftrucftio


in l-^rimolrbro cnarrabatur. Porro mufculus hic, quumcodcm cura tcmporali fi.rrigaturmtt.
ncrc, acfiraul is tcraporali coramiflus ttnitusqi aliquacx partcfit, nonnullis Anatomicorum
in ore dclitefcens, tcmporalis pars habita cft. alrj trcro, ctiara fi inuiccm committantur, qutrm
tamcn diucrfis prodeant prrncipfjs, & in uarias ciufdcm ofTis fcdcs implantentur,duos ipfos
ftatuunt. Nosautemitaillos diftinguimus,ututrinque unum tcmporalcin, &unum mafle-
.Mjffetrris, terera,Si unumiiiore delitefccntcra enumeremus. Atqtie his tribusprrmario ulii hocmu

'inaredfUte''
""^ committttur, itt furfum maxillara inferiorcmtrahant,iIlamc|} fupcrioriiungant. Vcrrjm
Jcnnismumis. maftctcri id priuatim committitur,ut mafrctcrirm antcrioribus princrpii partibus contra-
'

;> 4 (j.E.
(ftis,inlcrior maxilla prorfum ducatui', rncntumqjin antcriora promincat. Poftcrioribus ue-

ro principri fcdibus tcnfis , rctrorfum ac uekitad atires maxilla retrahatur adeb, ut dtio hac
rationc rnotus maflcterum bcncficio pcragantur, quibus manducantes indigcmus. Atque
huic ctiam motui fuppctias fcrt temporalismufcutus,prout has illasucfui principij fibras tcn-
dit
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II. 14^
dit^autrcmittit. dciadcmafletcritm,& inoredclitefccntium miifculorirm opcraj in latusma
xilla ducitur. Dcxtro cuimmaflctcrc duntaxat, &: finiftroinorcdclilcfccntcmulculocontra'
(Sis, dcxtrum latus agitur. At finiftri latcris raaflctcrc,
maxilla in &
dcxtri latcris in orc dcli^
una contradtioncm molicntibus, infcrior maxilla in finillrum latus fcrtur.
icfccnte mufculo,
Atquchisfuniftionibusin ipfa fciftionenihil a?quepromptunicognitu, iamadmoninisrcpc
ries. Enarrationi adhuc fuperfunt ali) duo, utrinque" finguli, gracilcs &
oblongi, origiV & Mufculuf

nem ducentes ex prominetibus oflium tcmporum proGeflibus,qui fcriptorij ftyli imagincm orfunitrdt)cs,
refcrunt. Atque hinc mcmbranco latiufculo^ capite exorti, flatim carnofi tcrctcsci! fiunt, ac dc dlurius U,

ucrfusprioramaxiIIa;,ubi fummummcntum habetur,procurrcnics," intcriorieiuspartiad, trii ^.dut 0'

nafcuntur, &dextermu{culus (TniftrohIcadinIcrtionemunitur,inca fane infenoris maxilte


fcdcjubi ucl horum mufculorum gratia, maxillaexafpcratur, &
proccflulos inxqualitcr cxtu,
bcrantes gcril. Praclcntcs mufculi , dum in fe colIiguntur,os aperii!nt,qucmadmodum ha-
(Ttcnus commcmorati illud claudunt. Caiterum uiriquc os apcricnti mufculo Dcculiarc ali'
quid, & nulli uniucrfi corporis mulculo,practcrquam uni, qucm contraGalcni placitum
ofli V rcfcrcnti aflcribam, commune obtinet.' His enim in medio itincrc, quo d ab exortu uf^
qucadinfcrtioncm cmetiuntur,parscarnofaaboleiur,8^ exanguis&ncruoiacHicinir,ceu tcn
do,ucl ligamcntum quodpiam carniformibus fibris neutiquam enutritum, ita lane, ac fi quis
ex duobus mufculorum uentribus,in quorum mcdio tcndinis fpecicscancrctur,utrunque
niufculum conflaridiccrct,ucrumhic nou pcrpa'am,ncquc ociofe a confuctomufculorum
artificio Natura dcclinauit, atqucidcocncomio tibicclcbranda uenit. Propriananquccxor'

tus corum mufculorum rcgio,non crat poft aurcsad capitis bafim, undc nunc a ftylos imitan
tibus proccfllbus cxplantantur, lcd ad antcriorcs colli partes . ficcnim maximc fccundum rc-
dtitudincm propri] principii, uterquc maxillam dcorfum n-ahcrct. Atfi ibidem ab ipfis ccruiV
cisucrtcbris produccrcntur,anguftiam nonparuam tumipfictiam primimaximetuliflcntj
tura omnibus aliispartibus inibi rcpofitis pracbuiflent . iu nullacnim propcmodum totius
corporis rcgione adco cxigua, tantum organorum accruum (quoruni intcrim nullum tranC
poni cxpcdit) rcperias, atquc hic in faucibus. Nequc enim ftomachum, ncquc Iaryngcm,mul
toautcm miniis circumadiacmtcs cismufculos,ncque ucnas,neque artcrias.ncqucncruos,
iicquc olandcs cum uaforum diuifionibus pra:fcflas,tumad humcflandam laryngcmho^
miniopitulantcs, ncqucaliudqiiiduis hicininfcriorismaxilkvamplitudine,citranoxam,ucl
{o!aiinaginationc,fua fcdcmutarc poflcs.Iureitaquc mufculi infcriorcmmaxillamdeorfum
irafiuri, ncquaquam a ccruicis ucrtcbris explantantur , led a longis illis proccflibus ftylos bC
pallorum calcariacxprimcntibus. Et ubiregio potiflimumfrequentibusorganis cratopplc^
ta,himufculimcrit6cxcarncs facTti^ibidemin ip{orummcdio,non abfimilcm tcndinipartcm
commonftrant cnim iuxta has in faucibus anguftias craflTiorcs cflent, prx locianguftia itcr
. fi

ipfis prxcluderetur. Siucroomni cxparteadc6,ut hic, fuiflTent gracilcs,ad nimiam pcruc'


niflent imbccillitatcra,quum nullus mufculus abfque fibris carnc amplcxisconftarcpoflit,
&
quam fi habcrcnt, illius tcndinis craflitiem fuperarcnt, quidhis tanto intcruaIlo,& pertot
prxcipitiaducns cogiiaripoflit infirmius ? Qiiocircaquoniamcosin hisanguftr)soporiuic
lici-i, ad patiendum pcriinaccs &C graciles, Natura iure totam corum,qua: inibi cflct carncm,

adcmit,folos&nudosproduccns tcndines qiiando uero primum cxtra anguftiam confti-


.

luuntur, tunc iam fenlim carnem rurfus aflTumunt, mufculorum^ uentrcm, ut antca circa
exortum fibi uendicant.

MV SCV LORV M IN FBRIOREM M^^


xillvn mouattiwn adminiflmtio. Caput XVI
o RVM tlui maxillam infcriorem moucnt,mu(culorum adminiftratio^

ncmdcbite abfoluturus,iIlama' tcraporaliopportune aggrcdieris.Ca^ Ttmpmlk


piteitaquc in latusrcclinato,grandiori, quem adminiftrandisfcciioni- iimmiftrmti.

busparafti,cultro, &admoto ctiammalleo, iugale os ad aures &malas


cxcindes, & id acutioriculiello undcquaquc a mulculo lcmporali, cui
ualli riiu hoc proponitur, & maffctcrc, cui principium cxporrigit, libe-
^ ^ rabis,cxafteiumiemporaIismufculi ad ilIudosconncxum,&maflcte-
n^^cxortum ronliacrans.Ablato iugaliofrctcmporaIismufcuIiprincipium,quodfccundtim
capitis loiigitudincm fcmicirculiinftar cxoriri diccbatur, undecunquenouacu!a,autcuItelIo
proxime ab ofli; abradcs, quoufque totum mufculum a cakiariac, & maxillx fupcrioris ofit'

bus
ANDREAEVESALIIBRVXELLENSIS
bus adcmcris ram tcmporali mufculo dcorfum
, &
cxtrorfum rcflcxo intucbcrc ncruofifli- ,

mumiplius tcndincni,acuturamaxilla; infcriorisprocefrum,quafi in Ixoccultaium, ample-


xantcra dcinccps qiu ismufculo inoredclitcfccnti,&raaflctaicommittatur,fpcctabis.po-
.

ftrcmo, li apcrtoorc, mufculi temporalis initia furfum trahcrc non dctrcclaucris^ipfiusmu


nusprompte ctiamcondifces. Nuncintegrum cft,' maflctcrem a iugalione malislibcra- & '^'i'-"^-

tum.abhumiliori maxillafimilitercultello dcradcrc, atquc illius infcrtioncm non ofcitanter


pcrpcndcre,animum adhibcns.a maflctcre nullam portionera confcrri admufculitcmpo^
ralis tcndincm, raaxilfc proccffui infcrtum. Intcgrum quoque crit,mairctcris officiuminda-
poftcaquam fedionis fcrie, maxillam inferiorcm carnc dcnudaucris. Omnibus enim
gare,
mcmbris,quorum motumin mortuis animalibus examinarc inftituimus, coinmune cft^ut
umucrfam carncm ab illis offibus, quorum motus indagaturjaufaamus, ac illi duntaxat mu
fculi, quorum bcncficio ipfa mouentur, intacli maneartr. Proindc maxillainfcriori his,qua:
iUiinfcrius adiiafcuntur, corporibus liberata , fi mafTeteris mufculi principia hucatquciiluc
traxeris, facillime his maxillam in latera, ac prorfum rctrorfuracp agi, &: dcmura ad fupa-io-
ra ctiaraallici fpedabis. Mufculum in orcdelitcfccntcm ad amuffim ,nifi infcriori maxilla
''

d cSf.<.D.

in nienti rcgionc pcrmcdium diffcrta, adminiftrare poteris,ac proindcgrandiori cultro


periadhibitOjipfam a fummomenio aufpicatus,pcrmcdiosdentcs inciforiosdiuides.di-
uilamutrinqiicmanibus apprehcndcs,ui utranquc ipfius paricm in Iatcrarcflcftcns,ac il
lara ucluti cxfupcrioris maxillx' finu luxans. Mox oris tunicam circa maxilla-cxtrema,cu r 4,(. f-c.

tisinftar icparabis, quoufquc mufculus in orercconditus fcfc ex omni partcoftcrat.queni


fi uifum fiierit,aut olTibus comraiHiim relinques , aut abipfis derafum abiicics, ipfius quo,
quc funclioncm non ofciiantcr expcndens. VerumIe<aioni non obfucris, fi mufculi cius ad^
miniftrationi laniifpcr fupcrfcdcris, donec lingucc & offis v imiiantis luiifculos una cum
MufcuU«,i- illo aggrcdicris, nc modo hunc uidcrc ftudens, illos iraprudcnter lacercs
.
Mufculuniq
'

x///.£ ilttyrfu
os aperit, ad maxillx inferioris longitudincm protenfum repcrics, aiquc, ut diximus, maxil-
trdl}£n[is.
Ixin internafurami menti fcdc infertum.Hic nullam peculiarcra adminiftrationcra cxigit,
flprius malTctcrein^&^^glanduIascumucnis&artcrriSjquxauribusfubijciuntur.rcfecueris.
Huius initium, fi uerfusftyluin imitantcm procefltim protrahetur,maxillaradeorfum ucL
buU.
Icrc uidebitur, atquc id nonnihiloblique in unum
tantum mufculiinitiuin ira-
latus, fiunius
Mttfaituius xcris Vtroquc autem attraclo, reclus,neque inalteram
. partcm inclinans, pcrficictur ma-
otltil^UUSVlO'
xillx ad infcriora duftus At horum mufculorum pcrindc,ac in ore dclitefcentium
tus,
. feflio.
tuncdemum opportunius pcrficitur, quum lingux,& offis hyoidis,& lai^ngis mufculiii.
LICAMENTA na aggrcdiuntur Lioamcnta maxillam infcriorem fuperiori alligantia , ligamcntis alios
.
Wdxitt,-C drtl'
articulosracmbranx inftarambicntibus rcfpondent,nihil fibi quicquam pcculiare uendi,
cntorum.
canlia. Tamen ii ligamcnto orbiculatim diftecto, articulum diffolucris, in huius articulipe-
P""'""'''
culiarem incidcs cariilaginem, quxncuiro ofti connata, fcdfoliim inil.
attorr, ivfirio
loruTi mcdio polita,ligamcnioarticulumambicntcadnafcitur,&uim
ris mdxitticTt offium in magno, uchcmcniiq; maxillx infcrioris motu cxcipii, modc &
^""^^'^'^"t^ ''^™'^"rculoruin,quxinQuartodeSe(flionibu.s
i^,m^m°L^°''"'"''
^^'"''''''^'^'^'^'S libroGalenus poftaures obferuari docuii, ncutiquam
'"hnfJnLu. ha&nus in hoinini-
nibus rcpcri.quanquam in canibus aurcs moucniium raufculorum naiuram,forraam,or-
tum,funaioncmqjoptiraeaftecutus fucrim.dein hos mufculos nonnihiI,fcd minusquam
obfcurc, fiiniam oftcndcrcobfcruaui. Interdum ciiam quibufd.i raris fibris
carncis,mcmbra-
na.quam carnofam uocamus, fupra aurcs augciur,& modice auri proxiinam cutem,&ipfani
quoquc aurem inotu agit arbiirario.

DE MVSCVLIS OSSIS . IM^GINEM.


refiraitis. Caput IKVII.
s 'h Y o I D B s in faucibus fuperiori laryngis IcdiprKlocari,&ra
dtiQU t,a
dicilingux fundamenii uicc,fiipcrquod mouericainoporteat,&pIu- fi.ct.,!li.t

rium mufculorum uelut anchoram cftc, iam antca diximus.Ex mufculis Cifi.cs.
Mujculi
uli.:A.
tuic ojfi coni' ucroquioffi coinmitiuiur,aIrj quidcmipfifiint proprij, &foliushuius
viilp,dn[ coni' oftis gratia conftrucfti, qui omncs cx alijsoffibus principiura
niun:SdU[pro
fumentes
huicofti " fimiliinfcruntur.aliiauiemexoflehocproccdcntcs,ali)sor
pij.
ganisfainulantur.Qiiiigituroniipfipcculiarcspropriici) funt.hocpo-
tiiiimumpra:ftant, ne os non admodum ftabili firmatum bafi, hinc inde ad Iatera,ucl furfum
aut
DE HVMANl CORrORIS FAP. RICA LIBER II. 2yt

aut deorfum, uel prorfum aut rctrorfum conVicIlatur Sunt porro hi adminimum nume-
.

rumrcdac"ti fcptem.ad maximum autemocWjUtrinquc nimirum quamorjUtuniucrfi qua-


tii.s, mor confticuant paria." Primus ca-teris ualidiorS:: craffior, bifidusq; autgeminus cfl:,lcu- Pnpric^uvt

tiformi larvncis carcilaaini,& alpcrac ai-tcrix in collo exporrcflus Lato nanquc & carneo .
f ™"''"

principio cxeminencion pecloris olTis ledc,ad partcm magis internam exoncur, reicaque
, furfum ccnfus, ac parem fempcr ipli origini lacicudinem fcruans , in' antcriorcm hyoidis olTis
Imcx. partcm infcncur, carnofo inncxu tocajn amplitudincm mcdi] officuli, cui hyoidis oflislatc-
t.ij.i* Ermantur,apprehcndcns Huic mufcuio lccundLMn ipfius longitudincm in mcdiolinca
.

incifaert,cuiusoccafione,cxduobusmufculisillcconftarcnonineptedicicur,acduorummu,
fculorum,lcu unius paris uicc cnumeracur,qui hyoidcs os dcorfum, fi quando uiolencius a fu
uhi. M pcrioribus mufculis furfum ucllicur, rccrahunt, fcutiformi cartilagini, afpcrx arteria-,& '
&
daicu propugnacuUlocohabcripoflunt.' Tcrtiusigicur5^quartus,utrinq!unushis duobus oppo SecmJani
nuntur,& ampli,breucs,ac omni cx pSrte carnci,a maxilla infcriori,fui5 fummo mcnto intaicis
t'r.
Y
e'. cnafcuutur. Hiiic proccdcnres, ac admodum modice arftiores rcdditi,
dcorfum protcnfi, &
laticudiacm,in
>jfr. .'.i-
hyoidi ofliduobus primis contcrmini iufcruntur, 'candcm prorfus infcrtionis
anrcriori oflus fcdc cum illis cxigeces. Ac proinde hi os furfum oppofito duobus infcrioribus,
fcu primis motu,dcindc & modice in extcriora pi-otraliunt, qucmadmodiim & humiliorcs
Tni^Hpm
ioraos perquam obfcure promoucnt. Q_uincusucr6acfcxtus,abutroqucla
"
^tob.Q^ quocp,incxtci
,.-i,<H. finauli admodum graciles,tcretcsq) fuiit mufculi,qui ab oflis tcniporis " proccfluum radi
j-jr^
cibu3,cquosftyIuin&gallicalcariarefcrredi'ximus,cxplancacihyoidi,sofsiinftTuiitur,adlacus

amplimdinis, quamprimi quatuormufculi occuparunt. cftauccm hxcregicubioflislacera


cum mcdio officulo cocunt. .Vlufculi hi toto duftu illis mufculis cxterius attenduntur,quo3
'

maxillam infcriorcm dcorfum trahcrc rctuli, tjui ctiam ab cifdcm fty lum
iinitantibus proccflii

bus, fcd paulo humilius, quam hi hyoidis oflis mufculi exoriuntur. Porro his duobus oflts v
refei-cntis inufcu!is,nc id aut in dexcrum, aut in fiiiiftrum reucllatur,munus cocrcdiium eft,&

itJ.a, S.
pi-.Ttcrcailludquoqucfurrumnonmhilinirorfumcjcontrahunt.At' fcptimus&oflauus, Q^yiupin
'u.\"-j', prxfcatisoflismufculi',utrinqucctiainfinguli gracilcs longicpuifuntur.nulluscnimuniucrfi
"'"'^
corporis his fimul &
gracilior &
longior occtirrit. Dcinde uccrquc cueruacioncm quandain

!t r R c;- fibi cum mufculis, maxillain


dcorfum crahencibus pi^iuatim ucadicat, in incdio n.aquc ipfius '

aliquoufq; natura oftcndcns , a qua dcnuo carncus cuadic,


s I J.s.
diiftii carucus cflL- dcfiuit, tcndinis
mufculi ucntrcs naadfcitur.Priacipiuin ctciiiin carncum, cx claciori
fc-ipulx co
ac iicluci duos
fi fta iuxca i'ifius ccruiccin,& proccfllis anchoram iinitantis radicein obtinet,
"' fub " mufcu-- &
lofcanulamadoccipitium crahentioccultatus, furfuin oblique protcnditur,fub° mufculoa
hyoidis oflis mu,
pcaoris olTc & clauicula,in mainillarcm capicis proccfllim infcrco,qui hunc oftcndatpcrindc.
dcfinac, ccndmisc]) fpccicm
fculumadco comprimit.utcaniofus fub illo eflc
ccderct. auc ipfc durior fadtus, ia coatraccioac impe.
ac fi diaaionilli capuc moucati mufculo
lum moucncis mufcuU facilitis exolucrct. Nam fimul atque illum fuperauit.riirliis carneus ap-
parct,quouf9ineamhyoidisoflisrcgioacmiinplantccur,,Vquainfcxtuin&ft^
,.t.,
* de Admmiftiandis fcclionibus Iibro ,pfos fca
^
fercioucm mcDlir, didum cft. Galcnus QuarCo
furfum adgutiurag, quamue, Q-^H
'J^r^^
rumproprios
pulaiLiui >-'p' »VJ
i-"!
cflL- arbitratur,
«-•••-"• j ho,-um opeillas
1 ^„aflcrens^ - .

pcropCarim,mihicaimhyo,d,soflis,non lcapularura y„.,„.


roiducrlcaci confonum fit,obferuari
com,nunecfleex,ft,mo. Qu,p.
propni uidencur,nec quicquam his cum fcapularum motu
pentiao,-esfunc,minuscjfirmi(quum,'pfihyoidicommittaaWr)bafiftabilmntiir,quamqu.
{capulam ( cui brachium cubitus cxn-cma manus appendcnt ) attollcrc obliquo mocu
, &
Dc!ndcfubftauciaformai?,ca:tcris hyoidisoflis mufcuUs,
ncquaquam aucc-,nlcapu
polTJnc
Vetcrcs pulchre norunt, exquorum {entciuia
larum mocuum autoribus,rcfpondcat. Qiiod
hyoidiofli aflcr,b.i, Ucct rurlus
Galcnusin L.bro undcciino dc Partiumufu,hosmufculos
DeciinoccrciodeParciumufu cofdcm inccr fcapulx mocores commcmorcc.ta
fuioblicus ,u
mufculis abcrrans. Quin ctiam hyoidcs os h,s muicu-.
cilein iUis, uc in alils plcriiquefcapufa
motuagidcbuil.quemqmnws &lexcusmulcul(
hs ommnoindiaecfideinum idconCrario
loco cnumcrati mufculi dcorfum ac ucrinque
ad la
Dcrficiunt. Vidcntur fan^ mihi poftrcmo ,

prorlus lallax
tera hvoides os decrahcre . & nifi his ilia cocrederetur aflio, hyoidis oflis fitus

' Addemufculishis,ubifcapulxcommicttmtur,"neruulumapplaatari,nccluaquamau
efl^ct

m.ca quidcm fentcntia ocfto mufculi,foIius hyoidis
tcm ubi hyoid, infcruntur. Erunt itaquc
indc ex ftiafcdc id turbaretur fundamen'
olTis occafione clTormati^ia hocfcilicct,nc hinc
cfticiaiur. Atmufcuhquoshyo» ^.j^^^
lum^pplus &cis ,afirmum lingux,&ipfiquoquclaryngi
ipfo origiiicm mutuantur , atque horum
quamor lar^ng,, f„fr^.
di offi non proprios cfl^e dixi, ex
zyi ANDREAE VESAHI BRVXELLENSIS
&C aliilingiixporriguntur.' Primiduolaryngcmadcuntcsjati&carnofi funt, &,' abinfcriori
hyoidisollisledcenatijac poftcaantica; fcutilormis cartilaginis parti.lccundumipfiuslonCTi,
tadincm attcnfi, tandcm humiliori cius cartilaginis ledi fccundum latitudinem infcruntiir.
'Alijduo paulominustcrctcsfunt&graciles,dcindctoticarnof),cx' incdiaqjonishyoidisiiv
( j/i.ca.
tcrna fcdcenati,implantanturradiei laryngis" opcreuli.quod "t7n>Aaj^it Gra-eis dicitur.quod M.r D.
iierohorumfitmuiius,&quoscxhis Galcnusprxtermilcrit,in mufculorum laryngiscnarra "-,!fl,C'.
Ji L.
tioncdoccbitur.Linguxauicm"niufculoru(crmo,mcixpoftfublcqucnsCaputinftituciur.
.9H.
T ROP RIORI-^ M HYOIDIS OSSIS
miifciilorum admiiti/lnnw. Capiit IXJ^III.
OH MoDE horummufculoru fcc"tioncin adminiftratiirusccrui'ci(ut
in poftcriorapcndcntc eapitc, ca cxporrigatur) truiicu autoblongum !a
pidcm fubi-|cics,&ucnis,artcri)s, glandulisqi in haru diftributionibus lo-
catis iitcunq! rcicflis,
minoribus cultellis fcdioncaufpieabcrc pra-caucs,
ncangulolus lapis pofteriorcm ccruicis fedcm occupates niufculos coni-
Secundi pit,
piimendouiciet.Acprimumquidcinabinlcriorimaxilla,quxadhucin,
rhail'im.jlr.-i
tcgracft(nifiillain' mufculiniaxillam attollentis, &in oi-e"dclitcfccntis H
occalioiicficgcnsjobliquos &
latos mulculos, qui tcrai &
quarti loco habcbanrur,dcra-
'
h 6U.V1.

Prwnpiris.: dcsco.suiqueadrcgiancm,quahyoidiolTiimplantantur,dinccans.Dcinde''primi&:fccundi
dcs cos uiqucad rcaiancm.clua h voidi olTi imDlaiitaiitur.diftmns nrnirlr '
G.-,,,,,^;
llu.s,i
capitc apccroris oflcliberato,utrunqueucrfus os hyoidcs dcducito,i!los
a'inufculis fcparans, '!'*?•"
qui duobus his h yoidis oftis mufculis fubftrati,a pccloris oiTc in
fcunformcin laryngis cartila!
gincm pcrtincnt.Ciiium cnim horum oflis hyoidis mufculoru origiiicm aogrcdicris,
ftudav
dumcft,ncinitia mufculorum apcdoris olTc &
clauiciila, ad inamillarcincapitisproccnum <
afccndcntiauieics^autctiamcxcadcmfirdenaros.nupcrqjdicrosfcutiformiscartilaainismufcu
Tcrtijparis. los una aufcras. = Quintum &
fcxtum fummis dioius, aui exiguo cultcHo a contcrminis parti-
,^
""S,ufqucad ftylumrcfcraitcs capitis proceffiisdeduces.illorumcpiniliaillinclibcrabis."
Sc. f Jte^
ptimum K otftauu uix.nifi fccundo fcapulam moucntiiiin
Quun,p.,ri>.
' mufciilo, &
illo qui a pcfloris ofl"c '
s"-"'''
& clauieula mainillarcm proccfltim pctii,abfc<ais, aggredi proinptum
cft. nihil taincn prohr-
bet iplos a iiicinis partibus cxiguo lonooqi culicllo buxco, aut folis digiiis
!ibcrarc,iproruinq;
capiicapprchcnfo, ida fcapula ciilicllo diuidere. Quanquam hos, doTicc
mufculosfcapulam
mouentcs aggi-edieris, intcrdum feruandos duco, ut qucmadmodum iioii fcmcl
tcntaui, tu
quoquc expcriaris, num inufculi illi fcapulam oinni prorfus carnclibcra furfum aocrc
pofllnt,
contcmplcrisqp, quam bellcprimo quoquc tciifioiiis impctu ruinpcntur. Cxicrdm propnis'
odo hyoidisoflismufculishacraiionc abipforriprincipiispcndeniibus,intcgrn erii cuiufm
mufculi munus indagare quolibcl inufculo ad fuum principium lcuitcr aQo. iVlufcuIoruni
,

hyoidi ofli non propriorum fciflio,iii cumlocum referuabiiur,qui


carundcm pariium,quibus
illi inlcruntur, Anatomcn pcrtraflabit,

DE LINGy^E MVSCVLIS.
Caput XIX.
PRIMA DECrMINONI S E C VND A-
CAPITIS FIGVII.A.

TER'
.

DE HVHANI CORPORIS FABRtCA LIBBR II, 255


TERTIA FIGVRA, CVIVS
S I CVT E T D V A R V M P R AE C E-

dcntium ac omnium charaiTtcrum In-


dcx modo fubiicitur.

R 1 M^figum Jingimm uniaim ipfim mufculis,


drdiquo lihtratam corporc , cx dcxtro latcrc commott
f:rat,mufculoru dcxtri latcris naturam acfitum (judm
,
fcri licetyproximc exprimcns.
Sccundafiguracadcm,qua-prima,ocu!is fuhijcit ,uc^
riim utprimilingua: mufuli,ac itcm noninatura aliquo
paclo hic magis,qudm inpi-ima conficcrctur, tertium
lO^fptimum^linqmvmufcuIosfurfumrcflcximus^quin^
to intcrim dcorfim ah ipfiis infrtioncpropcndcnte.
T ertlafigura noucm lingwe mufculos ahfcSlos hahet,ac liiigua fcundiim loitgitudinem diuift
ccrnitur,lingua: ligamcnto htc ah iitrisq; lingiice corporibus direinpto^;^ corporumfiipcrficic,
qiia: liganieiito continuatiir,htc apparcnte fip eum in modum homtiiis ( iitfenieldicam ) lin^
gwe coiiflruSio efi exprcfa , quo nohis hanc picJuris ajjajui datiimfiiit
>-yi\,i,j LingiiiT portio aiite conjeBionein in hiaiite orcconfpiciia,(j' tiinica adhuc ohte^la
ip
Jt,ac totiori-, flomacho ,itcni CT affera: arteritc comniuni.
Ha:cIineadicl.cinipertwiica:parteinnotat,fcunditmiiifiriorismaxiIl.c lateya ah ore difc.'
Bam.Liitq-ua eiiimportiofipra lineam coiififleiis,illa adhuc ohtegitur tiinica, qiicc aiitcin[ul>
linea ccriiititr,hic(iitietiamitiinquam)ilIatuiiicanonfucciit(/itiir.
lam di^la prim timica:portio, quam hic dpalati ititimo und ciiin litigua pr.cfcidimus .
i,z Vritiiusliitgua^itnifciihis. E i,z Tcrtius litigua: mufcultis.

Qiantus lingua: miifculus. G i,z Scptimusliiigucctttiifculus.


Isfoims Iittqu.c mitfciiltis. 13 Liiiguce Iigamciitii,ciii lingua: corporitfihra: cotttinuanfiir

3 Dcxtri liiigua: corporisfihrariiffiecies. L,L^ SiniJIri lingii.c corporisfiibmriiffecics

N G VAE molcsoricxc|uifitecongruitjinomnccnimcius{cdcmcom, Li,


gr.mtdinem ia
I
luodc pertingit, quod (anc, mijior cdci, ipii ncgarctur ncquc rurfus .
fif,',1'jj™'f.
]:\-x oris anguftiainipcditurjquamuis tamcn id facillime contingitjfi ali^ limj-,mufculis

ciuaiido in magnitudincm pnctcr naturam cxcrcucrit. Quoniam ucro


prompte iplam impctu atquc cx noftro arbitratu moucri in omncm par-
;cmconucnicbat, hancmulculofamficriiummus rcrum Opifexuoluit.

lacuni agi,atque ad latcra circunduci,poftrcm6 proriumj rctrorfum, atquc ipfam hinc inde rc--
fiexam, &infcco!lcc'l:ammoucri,opera;prctiumfuit multos illi clargiri muiculos , quiua>
riorummotuumautorcs cxiftcrcnt Linguamautcm fortcm&magnam,ad bafim ftabilita^
.

tisgratia,tcnucm ucro, ad tcrminum mucroncmuc, ut cclcritermoucrctur,mciit6 faflam cfte


ncmincm laccx. Vcrum qui, c]ualcsq;,& quot numcro ipfam agant mufculi, cognitu cft quam Diffidie ,ffc
diflicillimum. Adc6 cnim inuiccm conncduntur, ipforumcp fibra-mutu6 tam uarie cocunt,ut "••fiulmi Im

iuftumnumcrum,tormamq! mufculorum,Simotuum lingux diftcrcntias cognofccre, non S'"'^ ^"S"''""

iniuria arduum ccnfcatur.Imo lingux conftruvftioncm haftcnus a neminead amulTim pcrfpe-


ocyus forc mctuo adc6,ut fatcri cogamur c6 Conditoris noftri in cftin-
<5lam fuiftc, ncq; etiam
gendo cx tcrra Adamo artcm induftriamq; proceftilTc, ut to ta hxc no inucniatur,quantumuis
longo tcmporis Ij^acio, idq; a Viris illuftribus fucrit indagata. Quoufq: tamcn in lingux con
ftruflionc Galcnus cximium N.;turx miraculum artificiumqj perlpexcrir, minimc conftat,ca
fiquidcm Libri dc Admijiiftrandis feflionibus pars,in qua lingux mufculos proculdubio
rcccnfait,nobis ima cum Libris dcMufcuIorum rcfcc^iioncintcrijt, autpotius apud comunis
utilitatis ijiuidioiillimos homiiics,iiullumliii ufum prxbcns fupprimiiur, a tineisqi ac blattis

corrodcnda &
fccanda (quum ipfa fcclionem doccrc dcberet) laiitat, In Libi-is autcm dc Par-
tiumuiuper tranlcnnam, lciiiterq^duntaxatdclingux motu,abfq; pcculiari alicuiusmulculi
Y enar»
6

25-4 ANDREAE VESALIl BRVXELLENSIS


Qiddltjjgud enarrationcmemiiiit. Ego quaiitumhadcnusafrccLitus fum,linguararumc5uippiam,acprO'
inmtijculti rtt prium prxtcr cxtcros mufculos fortiriobfcruo,ad radiccm cnim proprios quofdam,ac fuis fi
ruiiibiil^ut.
bris utcunqucdiilinflos cxigit mufculos. Atcj cxhis quorundatincs iliic tcrminarcuidcntur,
cum fua radicc quodammodo angulum coni-titucns.
ubi lingua in longitudinem tcrri incipit,
cftautcm is locus, ubi corpus laryngcm in ciborum uoratu obturans oftenditur. Ali} mufcu
" .
•-ji.C4.1l

lihicneutiquam ccftant,tcd mixti inuicem,rai-am corporis partcm eftormant,ncmpc duorum


uclutioblongorummufculorum concurfum, quiligamcntum quoddamtcnuifsimum,mcm. Hsc jci-e
Lhtgiiitpdrs brancum,acadlingULT:craniitudinemIatum, inipforummedioplcrunqucadipifcuntur.Sicfa tertufi.fc
atitefiifltotitm rUtmfro,
ne,utuniuerfumIingua;corpus antcfcflionenobisapparcns,cxduobusillismufcuIofis cor,

Illllti: fec|?fc ?"r


poribusjligamento hoc.accurrentibus uen!S,artcriis &
ncruis, atquc ha-c omnia intcgcntc du
k k'lT
uculis. plicimembrana,conformctur, una quidem mufculis omnibus commiini, qua? cft intcrior. AL 1,1.
tcra autcm cius tunicac pars ccntetur, qua; uniucrlam oris amplitudincm fuccingit, &cadcm
continuaqp cum interna afperx arteriofac ftomachitunica exiftit, priuatimq? terti] paris ncruo-
rum ccrcbri prxcipuas portiones, tibi infcrtas ucndicat, quarum bcncficio lingua guftatO' j tfi.c^f.z
rium organum efFicitur Rarum ueroidatquepcculiarcquod duohxc mufculofa corpora
. ft.+v,Y.

obtinerc diximus,ad hunc quafi inodum fefc habct.Qiium catcri corporis mufculi unicum fc
re fibrarum gcnus, aut rcftum fcilicct, aut obliquum, aut tranfucrfum duntaxat obtineant,
hxc interim corpora obliquas , tranfucrfas , rcclasqj fibras timul adcpta mihiuidcntur, qux
inuicem adco coeunt,conimifccnturc]), ut in his aliquod fibrarum genus fciftioncancqui pro,
pcmodum fit impolfibilc.imo mufculofa hxc corpora quippiam no abfimilc cordis' fubftan.- c n ji.Uh.
tiXjin ca fibrarum cotrariarum comixtione adipitcunnir, quanquam non adco atcj cor, (olida
conftcntfubftantia. Scdcarnofx fibrxinpinguioribus, &iam xtatcprouc&s animalibus,
pingucdincm in lingua adnatam obtincnt, &
fibrx multo quoque rarius in lingua contcrun-
tur,quain in coinpaiftiffima cordis fubftantia. Atqj hxc uel inter edendum cuiuis cuadunt pcr
ipicua,quam fcilicct amufculorum carnis natura,forma^ &; guftu, lingux pars, qux in deli-
cijs habcri folct,uarict. Vcrum cx quibutiiam mufculis hxc linguc pars formctur,ac undemu
fculi Iingux,quos inter diftecandum obteruaiii,originem ducat, nunc opportune fubijcictur,
Tmer Kdni , Duo quidcm tuntrcdi,& impcnfc cralTi, obfcure^ ab inuiccm,ac fi plures duobus cffcnt^ali di,ifi. D,
fiflos engttic quotlocisdilcrcti,quicxmedia,fuperioric|)'onis v imagincrcfcrcntisfcde,carnci,fedutcuncp °-
mufiiihsjm
f^ngofi principium ducut, ac tecundumlingua; longitudincm protcnfi, ipGus mcdio rcflain. ,jyl"jifj
Tmius cr fcruntur, quam cotradi recla intro, & uelut ad poftcriora uellunt. Tcrtius & quartus, cx pri-npiir z
s
^uenus. duobus fuperioribus oflis hyoidis olliculis oriun tur,qux ad ipfius latcra habcri,ac ipforum h'" '^t
fine ad ftylos ufqucimitantcs capitis proccffus dcfincre diximus.Quanquam etiam intcrdiim ^
hi mufculi ab" huinilioribus offis hyoidis lareribus,qux tupcrioribus fcutitbrmis cartilaamis
g
proceffibus collig.ltur, principium lumant tunc nimirum, quum flipcriora hvoidis offis latcra 's '
i>''-

''^™"*"'
non planc oftS-a, cumligamentorum natura aliquid comune adipifcuntur, quod no inlrcqucn
ter, & potiftimum in mulicribus obfcruatur. Mufculi igitur
illinc cxortum adcpti, obliaue &
quodammodo proccdentcs,Iingux lateribus implantantur. Si horum altcr uno rcmiftb laxa^
to^ tendatur, lingua, &
potilTimum fua radicc, in latus dcorfum uelliiur, at fi fimul utcrquc
Qultiius ty agat,Iingua in ncutram partcm inclinans deorfuin, ucrfus interiora quoque mouctur. Qiiin '
; j.
fextus. tus ac fcxtus, fimilitcr carnofi&; utcunq; cralTi,duobus nuper didis opponuntur, ac a ternpo-
rum oflium proccffibus, qui ftyliacusqj imagincm refcrunt, explantati, linguxadnupcr di '
^ s>4.!,fe-

ftorum fincs innafcuntur. Hiquotics ambo conuclluntur, ucrfus intcriora linguam liirfum
"'''Jfl'^''

Septiniiis &- 3gu"tj at fi altcr duntaxat 111 fe colligatur, lingua furfum trafla ad alterii latus inclinatur. Sunt
oiSduus.
&'" duolinguainad infcriora contrahcntes, acadlatcrainuolucntcs, quicxftifcriorisina»
ali) "i i,-f'.<i-

xillx latcribus, intus ad dentium molarium radicem utrinq; lato^&utcunqj mucofo principio
enati,lingux tecundum ipfius longitudinem lifqucad ligamenti fincm, quo faucibus illa colli'
gatur, fete inferunt, non quidcm prorfus in lingux mcdium, fcd " duorum, quos primos cnu " '>* °>
°'
mcrauimus, mufculorum latcra. Horum alterotantum fuasfibras colligente, contpicuaante
fetfiioncmlingux pars,in contrafli inutculi latus conniuct,at utroqj laborantc,pcrtinacitcr lin
Nonus. guafaucibusreflomotuadigitur.Pofthos" carncaquxdammolcsab'' intcrnaquoqucinfc- 0 i.ifi.H.
rioris maxillx tcde, cx menti regione enafcitur,ab illis prxcipue procetliilis, ipforumq; lateri, P •-fi ca.io

bus, quiinxqualiterininternainfcriorismaxillxadfijmmummentumfedecxtubcrant.Prx,
fens molcs furfum retrorfumqj ad fauces ducT:a,in lingux radicem, amplam infcrtioncm molt'
tur,quemadmodiJ ctiam lato principio origincm fumit.Hxc molcs linguam ad mentum con,
trahere uidctur, nunc exquifite ad labroru inedium, nuncautcm ad latus, prout nimiruni has
illasuc fiibras laxat, &
intendit, fibrx enim ipfius reflx, lecundum totam illius amplitudiiicm,

ab
bE HVMANI CORPOSIS PABricA LtEER 1 1.

abantcriorifederctrorfLimdua,tconrpidunt,,r. dci,idcpra:tcrfibras,uclutquafdaminfcri'
pt,o,u-s quoquc reftaprogrcd,cntcs cxig,t, quafi harum
occaiionc, pluriu.i, mula.loruni nu
meroctiam habendacffct.bnarratosiam mufculos.qui
undiqueattcnfum
habcntad,pcm Mi:fa,!of4
mter d,flecandu,ii ad luiguam porr,gi in fcholis oftcndi,&: horum
plur,mos circa .pforum fi'
5,^.K.K.iicsmu,cemconfund,,ac duo.qua:priusinnuimus,mufculo6corporaconfticucic
' g„a pdrci^i an
ha^ctri
^^- plcx hbrarum genus obti.icre fupcr.us d^dum tcfc(fho,,cccn
cft. qux inu,ccni
adeopcrmifccn tur, ut eas m,
ternofccrc fitquamdifticllimum. hiter rcliquas ta,ncn
obliquas tranrucrlas&. m corporum
,ticd,opIurima=rcpcnuntur,qua:mihiutrinque,npropriuml,,igua:'l,gamcntumIon2cte>
nuiH,mum,& mcmbraiix n5 abfimilc,tanquam in ipforum firmamentum
dcfinerc uidcntur
re(;tx'ueropauc^resrefeoffirunt,omncspropcmoduminexternacorumcorporumfupcrfi'
c,e cxcurrcntes.Tranfuerfarum fibrarum
bcucficio lingua: corpus antc fcfl,o,icm
apparens'
m contrah, „icraftariqj, bC rurfus cgcri tciuari^- arb.tror.
lc
id cn„ii ,n l,aamcntu,ii fibraruni
.nlert,o, t.b, diftccauti
utcunque commonftrabit. Reflis ucro fibris, hngua i,i
fcmicirculum
adpalatum faucesq; co,iuoIui fpeaatur. prout n,miru,Ti aut fuperiores,
aut
infcriorcs tcnfx
lucrmt Fonoobl,qu,shbris,,nl.itcraI,nguamagi omnino
coniedorfic fan(i.utal,i mtcnm
mulcul, hiigua; moueant radicem. alij ucro lingux corpus,
ante courcflionE ,n hiantc orc con.
ip,cuum. L,gamcmu,n ucro. cui fibrx firmaniur lingux. oflis
uice datu,n cft. Haud cnim dc
cu,flet.I,ngua: fccundum ipfius Io,igitud,ncm os,
aut cariilaoincm quanmmuisctiam ni
tilhmas diLulam ucrtcbras,„i,iafci, quum ta,i, uar,)s diucrfis^
mmu
,iiotibus, inlcr mandcndum lo-
qucndumcj moucr, liiiguam oportuerit.ipfaq^interim nullum corpus
fuffulciat.ac quouis
ecam lerpeiitc agilior fluifluofiorcj cSc dcbeat.

LINGV^B MVSCVLOKVM ^BMI


niftratio, Capiit X X^.
Vs cVLoRV i\l lingua; fcdio communis cum rcliquis crit. Dcdufla
igitur.quantura licct.utraq; maxiIla.S<:' oris tunica,cutis
niodo a fubditis
organis.quamlicei.cxquifiiiftime cultello undccunt^ dctrada.
ommum
primi fccabuntur "obliqui.quorum principiiini
a proccftibus ftylum ,mi
rantibus pendct, quodiamab oblongis illis off,cul,s
ucnit Iibcrandum.
lam hos adlingua:radiccm ftudiofe recutus.cam'canicam fixtt,
molcm.quam
:eamticm
fi.H. — ,iono loco reccifui.ab infcriori maxillalibcrabis.atque
qua,ii poteris ac- I\' oni.

curar,ll,,i,..-ipl,usiiilcr,ptioncs.&ipfiim,nixtumadipcm.dci,idcilliusctiacxortus.S:in,plan,
tat,on,slit,iudiiicmfpcaab,s.at(i!ha7cpcrfcccrisprompiift;,iie.fin,od6addcntiuniinc,lorio
icarundm
rum radiccm.& fub meiito uicftim reflioncm tcntaucris. Mox
poft hos aoorcdicris q ui ab SfptimiCTO^
fi.G.
earundem
internx maxilte ledis latcribus enafcuntur, &
linouam ad latcra mouent.pol^hos «lutciii alio,
ru,Ti duoruiii obliquorum. ab offis hyo,d,s
lateribus ongincm duccniium pr„icipia l,bcra> TacfJ C74"
fi.-E.
b,s.l oft,-craoauiem
: cdrundan >lhabhyoidcoflcaufcreiitur,quosprimosrcccnfu,mus,qui&max,mam
Pri7
I„igux,-ad,cspartcmconftituereuidcbuntur.lnhuiurmodiadmimftrationccx,ouumcultcl.
u,ii, l,bcra,id,s mufculorum capitibus opcriaccommodabis, ad rcliquam ucri
rmarat,oncm
buxeumcultellum, qi,odmucofi admoduml?nt murculi,adh,bcrenihil
prohibct. Cxicrum
hngua: rcliquuni corpus ad hu^icnodfi aogredi confuIo,anteom,iia R-Aipii !in ^
idambicis craftior mcm guie corpori-i
brana. toti com,nunis ori deradciur.firmius ai„n comiardtur,
quam ut ci tra cocl,onc,n cutis ddminijtrdtiot
modoahiiguaaufari poflit.Dd,idc&;,Ila mcmbiana, qua:murculis omnibus
cftcomunis
quamq? fruftra rcpararcconteiideres,rcIi(fta,reflio adlingua: mcdiuni fupcr
id,quod dixi,nus',
° Iigamaitum, & fecundum lingux longitudincra ducetur, no,i fupcrficialis tantum, fcd qu^
admcdium urqdi,igua:pcneirct, autct,a,n uniuerram diuidat, IVIoxhamulis
rum corporis lingua: ,iaiura,n redulo i,iquii-es,ac qui fibra: ligamento
& cultellis, fibra-
committantur.cxq; iii,
uiccmuarient,&com,nirccantur,pcrrpicics,,iumrcilicctco,quodiaumcftinodo,autd,fli,nili
iclchabcat.i:gonanque,utmihiIi,igi,a:c5ftruc1io apparuit,ha:ctrado,lubcns,fiqu,dnot,us
ucriusqt occurrcret,impertiturus. Porro ' ncruos a rcpiimo pra-cipui: pari iieruoru cercbri,&
a lcxt(5,Iinguc murculis motus principiu pra-bcies dcinduftria,ut & ca-ieros iicruos,in Quar
.imlibru rrilrin .-irrE1rrirrr».-nTV,?.- .t.T: ^^..1,^^..«,.,.,...,
tuml,brurc,;do,at(5iccircoetiiihic,nifi xt
dcligamentoiinguafaucbus., II
(.- rr-
colligantc, paucftima
rccenlcnda fiipcrrunt. Eftautem id liga,ncntu,n, quod adpalatum
reflcxali,i"oua,apcrtoq)ore L,gd}t!Ci,t„m
fub ipraconij3,c,iur,magni ufiis gratiacffonnatum. Nifi cnim id cffctligamcTitum.Iinoua ni, ll„g,UJ„ jauci
mium a!,qua,ido rctrorllunni ii colligerctur.ncc fadle cxerta introrctrahcretur, pra:terra I>ni calligdns.
necp
fedcm obtincrci ftabile & tuta, ut qua: iuidi(j cflct foluta. Vtro^ cnim muncrc ligamen tu fun
Y 2 giturj
1^6 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
^imrjnimiruut&bafislingujcfitfirma, & linguaifiriisprompte quoquoucrfum pcrtmgat.
At ucro ligamcntum inmodica lingua: partcm proccderct, minus quidcm,quam omnmo
fi fi

faflum non fuiflcijicd proximc,& propcmodii fimilitcr lingucincomodarecur. fi rurfi:s idcm


ad plurimum linguae Ipaciu pcrtingcrct, ncutiquam ad palatum, ncquc ad fupcriorcs dcnics,
ncquc ad alias multas oris fedes lingua extendcrctur.Tam igitur cxafla eft uinculi commcnfu-
ratio.ut fiue adieccris,fiue abftulcris aliquid,quantumuis exiguum,uicietur totius lingua: fun-
dlio. quod indics in artis opcribus expcrimur,quoties id ligamcntum praefcindimus,autpro»
pter nimiam humiditatcm laxum reficcamus.
DE L^RYNGIS MVSCVLIS. C^V. XXL
ClVO NI,.^ M in integris mufcuhrum tabulis in priefentis Libriinitiofriatim po
Jitis,omnes lctryn^is mufculi oculis fibijci napiicrunt,no abs rtfire put.iui,in huius Capitisfion
tc priuatim laryngis mufcuIos,hitcfi^urnrum copia cxhibcrc.

PR-IM^. II. III. IIII. r.

IX. X- XI. XII. XIII.

TREDECIM VIGESIHtPRIMI CAPITIS FIGV'


rarum,& earundemcharaflerum Index.
T RI M^ figuraops v imagincmrcfircntis,i^hlcfuismufcuIisomnibii6hbemian>
tcriorficicsexprimitur^undcumantcriorilaryngis^z^aJpcrarartcricecaudicisC^uiincolh
conf/lit)fede,iiulh intcrim laryngis muficulo rcfcSlo . Quiuero mufculihicfiint conJpicui,cha
raBcrum index dilucidecxplicahit.
Secundafigura eadem,qua:prima ex dextro laterc commonfIrat,quanqucihtc non tantam
afjie
ra: artcria: caudicis portioncm afferuaucrimiis,dein etiamhinc
fiuperiora ops y rcjircntis la.
terarefecuimm.
l^ertiaJecunda^pcnitusreJpondet^nifquodhiecexpolieriorificieeade^quceiUaexIatcreca^
monflrat,ucrnm hic^uojj ex indu/Iria fipcriora ofiis hyoidis latera adhuc dclineantur.
Quarta anteriorem laryitgisfiedem, ciim portione caudicis afjera; arterice proponit
, refcSo
iam kyoide offi,cum inufiulis ab iUo, er dpcBoris
ojf, laryngi oblatis. Seruantiir itai^ adhuc
^xcommunibiislaryngismuficiilis,<juintusi:}-fcxtiis,acdeinmuficuhlaryngisopcrculo propri).

Quinta
DE HVMANJ CORPORIS FABRtCA LIBER II, x^y
Qninti figuYd iquctrta [cBionis ordinc nihil uariat,tadcm qua: quarta^exfiiiflro
latcre ek^
^anter fpcdanda ojjereus.
Scxta laryn^em drelicluo ajpcne artcrite caudicis liba-atamjta poflcriorificic
cxprimit , ut
neque Homachi^nequc communis alicuius mufculiportione adhuc reliiluerintjnterca
tamcn nul^
lamIaryngiscartila{iinumfuafededimouimus.
Septimalaryngcmexdexirolatcrcita expreffam continet ,ut ipfius operculum iam
rcfcSluiA
Jit,undcum mifculis primce cartilaginifccundam ne^entibus Dcin prinice cartilaginis
.
in hoc
latcrc injiriorproccjfus,dfccunda liberatus efljpfac[iprima
antrorfum,atque dfcundafic re
jlcxa occurrit,ut mcdia prima: cartilaginisfcdcs,in pojleriori rcgionc nuda cernatur.
OBaua dfeptima in hoc differt,quodhic reSlos mufculos illorum quatuor,qui tcrtiam cartila>
^incmfecimda:ncclunt,reJcidimus,ipfa^ifccundacartihqomagisdcte(^aappareat.
Nona rurfns ab oSlaua in hoc uariat,qn6dpra:ter mtifculos nupcr diSos , ctiam qiiatuor tcr>
tiamfecund<iinnrrentiumobliquos,<(3-dcinduosintertia: cartilagittisbafi poftos abflttlimui^
fcruatis dtmtaxat cum tribtis cartilaginibtis illis mufctilis,qtii tertiam primx alligant.

DecimacxantcrioriIaryngisfidefeJJjc^andapra:bet,ab!ataiamprimacartilagi)ie,z:rdun^
taxat ctim fectinda c^-tertia apparentibiis miifculis,tertiamprima: committentibiis.
V ndccima laryngis mtifculis oMcndcndis non fcruit,ucrtim hanc, ut
er duas fcqucntes , oflen^
denda: laryngis lingtiargratia dclincatiimus. Exprimitiir itaqj hic larynx dreliquo
, ajj^era: ar
terice trwtco,crfuis contmiinibiis miifculis Iibera,qua:
afferiiato adhtic ipfiiis vpcrculo ^pofie^
riorifua:fcdi inctimbitjiiperiorcm^ificicm commonflrat.

Diiodeciniainhocabtiitdccimadiffert,qti6dha:cinfirioreLiryngisfedentdcIinc.-ttd.contincat.
Dcciniatcrtia hoc ddtiodccima habetpecii!iarc,qu6d laryngis riinamfcu !ingtilam,ntagis
coar
clatant occliifamiie reprafcntet. Ca:tcrilm charaSlcriini index crit eiiifmodi.

•-^ in prima,z cy ^iftgiiris hyoidis notatur os,nonprorfiisftiis mcmbranulis liberiint.


B Jnprima,z O'3,htimi!iushyoidisoj?islatus,fiipcriorifciitif)rmis cartilaginis alligatum
pro-^
C. ccfftii,qui im,3 C 4indicatiir.
D In prinia CT tertia fiiperius notatiir hyoidis oj^is Iatus,dfectindafigura inibi refcSltini , iibi 3
E. ajjcriptum ccrnis.
F MiifctiIusab!>yoidisoJ?isinfi:riorifedcenatus,aclmmiIiori prima: cartilaginis fcdi infcrttis.
In primajigiira dextcr er finifler cjl confpiciiiis,infcciinda dextcr dtintaxat.
G jyiufctilus ex poflcrioris ofisfummo,ad huiniliorem prima: cartilaginis fedcm dcdu^ns. T> riy
ma dextriim crfiniflriim quoqs exprimit,atfcciiitda dextritanttimmodo portioncm.
H Gtila,fcu fIomachus,in j cr 5 conjpicutis.
I M-uj :iiltis cx poflcriorifcdc flomachi,carti!aginisfctitiim rejercntis,!ateri infcrtus. i^c itr^
tia dcxtriim
CT !a:uiimfireiiniuerfiim oflendit,iy potiJ?imum utriufq; inititim, Secunda dcxtrtt
Crminimamjiniflriportionem. Qitintaucr6,finiflri infertioncm exprintit , ut ctiani primao^
qtiarta titriufq; infertionent proponit.
K Diio mtifculi diffcclioniim ignorati T'rofijjoribus,& aboffcv refcrente cnati,ac in laryngis
pcrctili radiccm inferti. hi occiirriint infccutidafigura CT tertia CT quarta.
i-mfKie^^iK ,feu(iitnos uocamiis ) laryngis opetcutttm, infecundajigura, cr deinin % 4, 6, cr
XI conjpicuuni.

yVf Glandulie laryngis radici,ad ajpcrce artcrice latera adnexce,in z,J,4(^ f.


2\/' Mtifciilus dprima cartilaginc adfccundam protcnfus,extcrior'iieprimam cartitagincm jccun>
dce iiingcntiiim.Dextri miifctili crfiniflripars in prima uidettir,titerqj autem intcger in quar^
taapparct,
O MtifcuIiisdfccundacartiIagincinprimamprotcnfus,aIterius'ucIatcrisinterior,fcciinddcar>
tilagincmprinice conncSlentium.inquintafoIusfiniflcrcxprimitiir.
"P J^lufciilus ab iiifmafcciindce cartilaginis /ede,poJlerioriin partc principium ducens,
CT tcrtid
cartilaginiinfcrtiis.Scxta dcxtrS fniflru afdldit,feptimadextrii,cr quoddmodofiniflrHi
Q_ Sedes iain diBi inufculi,in oHaud CT noiia.
R Mufciilus dldtcrefectiitdce Cdrtilaginis,in tertia cartilaginis infcrtus, Septima cr oBaiia dcx
truniduntaxatofendtint, Y 3 5 Siniii
153 ANDREAE VESALII nRVXELLENSIS
S SinUiJccutidit cdrtihginis, in OL^aua cr nona notatur,cui infirior primie cartllaginis procef-
'T. us, T in oHaua ^nona injlgnitus connafcitur.
Mujcuhs in bajitertiic cartila^inisfitum obtincns. Scxta utriuf^j lateris mufculum rcpr(efai'
tat,Septimadextrum,CTfinijlriportiunculam,Odauactiamdcxtrum,
In nonafffiraJitius indicatur, cuimufculus injtdct, tcrtia: cartila^inis bajim in altcro latcrc oc

cupans,ac charaScrciam cxprcjjiis.

a MufiiJus ex totaprima- cartiLigiiiis lo^itudilie e)iatus,ac tertice infertiis,aut tmifculus prima:

b. cartila^initertiacopiilans.Decimadextrii a iiiJiqnitii,ZTfiitifru h inf qnitiiiiidicat,ablata.


ititerim priina cartila^iite. Septiina uerd o^aua cr itona,itite£ruin dextri lateris mufciilii a tio
tatum expriinunt,(^ eIatioremf'tiiJlriJedcm,ijuam ob hoc ijuoijj b literain illisfiguris notaui.
c Littgul.e Jeu ritn^,in medio laryngis obiii.eJuperiorfedes,in decimafquracoiijjicitur.
d Iiifcrior Jicies linguLc,quam ift decimatertiam.igis,qudm duodecima apertain exprej?imus.
e,c Duofinus,utrin(Jj unus,(jui claiifa lin^iilafeu riiiia,in Inimiliori ipfftisfede ad latcra etiadut coit
fjncui,in duodecima cr decimatertia.

f Calliis in mcdto rim<t apparens,ubi!pfa potifimuin conniuct in dccimatertia.

g Nejortafealiqtiidobfctiritatisc.-trtilagincsliterisnoinfgnitieadfirat^illasquojiadnotahi''
miis.gitaijipriiiiaefcartda^^o,inanterioripartefeofJeres,in ifij^-ura,deinini,^,;,ii,i}.
h Vriiiia cartilago, in tertiafigiira cr 6,7,e,9,poferiorificieJe ojferens.
i Secunda cartil.-ijyo anteriorificie conJpicua,in prima,i, 4,^,7,8, p,io,iz,i}.
h Seciinda cartilago poferiorifcieJfe^atur,inJexta,j, S,9,ii,iz,ij.
l Tertia cartilago occurrit in fecunda,3,6,y,s, $1,10,11.

RE s laryngis ' cartilagines Libro fiipcriori dcfcripf?, tcrtiam cartilaoine,


ctiam duplcx i?t, nc aliorum diiTcclionis ProfclTbrum placita prorfus
fi
'

c.,p.,..l:X
intcrturbarcntur.umus Iococnumcrans.Pra:tcrcahiscartiIaginibus'cor,
pusfimilitcr cartilaginofimijfedadipofsmcmbranccrqjfubftantiaictiam
compos.incumbcrcrcaili.quod £i*),A4i^if nuncupatur, nu.^ljlx ucro, ''

corpus quoddam,aut potius laryngis {cdcm, in mcdio ipfius locatam


t ffe
rcccnfui, rimulx fcu ftfluraclingularum, quibus tibia?inflantur,
pcrquam
fimilcm. Nunc autcm harum cartilaginu mufculos pcrfcquar, in Qiiarto libro
ipforum ' ncr.
uos priuatiin cnarraturus. Qiiando itacj! cx plunbus cartilaginibiis larynx, ut apte
claudcrc-
tur,apcrireturq;, conftrufla cft,&: quia Ipirittis, rctcntionis uocisq! occafionc,motu
uolunta-
rio,&:cxnoftropcndcntcimpctumouericamoportet,mcrit6 mufculoscartilaginummoto,
rcs Natura ipfi communicauit, quorum quidam laryngi duntaxatproprij
funt,quidam aliis
partibus communes. Proprios humanalarynxduodccim
1n?>r°o'%
' nancifcitur.atqshorum
fP^iJfoll
Urynv'm„.
q^^^tuor primam cartilaginc. quam fcutiformcm uocamus,fecunda:,qua;innominata cft,iun- icor
fmgw.
failos. gunt,quatuor fccundam tcrtia: concvflunt, duo tertiam prima: copulant, &: duo in
" bafi tcrtia;
'^^''^''^g'''"'^» 1"^ fccund.TC coarticuIatur,fcdcm habcnt. Communes hmtnr.
TTTvJu Galenus odo numcrauit,
tamcnfcxtantucxplicauit.quifolifcutiformi cartilagini, nonautcmaliisduabuscommittun
pir.
Dua Uryn, lur.Ego pra^tct cos fc.f,alios duos obfcrtiaui.non quidcm fcutiformi cartilagini ncxos,fcd ipfi
g^opcradi.
laryngisopcrcuIo,quaproptcrciiamhimtcrcos,quiGalcnoCommunesnuncupantur,rcfe,
rendi ncutiquam ucniunt. Cuiufoodi ucro ipfi fint, una cum reliquis lam
ordinc profequar,
fumptq fcrmonis initio a propri-)s,qui omncs, ut lingula laryngisaperiat,claudant'ue,arcruni
Proprovm Opificcfunt procrcari. Qiiatuor itaq! primam fecundgiungcntiu,ad infcrioralarynois utrinc»
..».j.4- duo habftur,in priori parteipfius ucrfus latcra locati. atqj hi brcucs funt,fed lati,tcifucs gU^^fgM'
ac car
tiu; N.ii/tci'
nofi.unusaltcriincumbit.acutriqjlcinuicc fibris ad x litcrxfimilitudine
intcrlccat.Extcrior ffi-O.
nanq), ab infcrioriprimar cartilaginis fcde fibrani originc ducit, qua; dcorfum
oblique in pri-
oraproccdcntcs,fccund.ccartiIaginisparti,prioralaryngisfpcaantiiiifcrutur.Intcriorhuic
fubic(ftus,ac in ortu fibrarSq! du<Su cxtcriori omni cx partc fimilis,a founda:
cartilaomis fcde
qua: prima- fubrjcitur,origine ducit.prima? cartilaginis humiliori fcdi implatatus.
huiiis fibrs
cxpofticaparte.oblique inanticajn afccndunt. Quatuorifti mufculi,utrinqj
nimirumduo
intcrcoftalibus mufculis apprimc refpondetcs, primii fecundamqi cartiTagine h tah. V,
inuiccm addu' X./cti pa-
cunt,laryngis rimulam claufuri. Ad hunc fanemodum quatuor illos mufculos intcrd5 neq; id tius confn
inlrcqucnterlocatosinfcholis oftcndi,aliquando tamcn unicum Uhule D
utrinqucduiitaxat rcpcri 8

ducTum fibrarum anicrioris nobis enarrati mufculi fcruantcm.fcd interim ciimE.


'
paulo crafliorcm!
Rurfus
1 DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER tl. ifp
Rurliis autem, quum alccrum duntaxat Tr^lmsfigurd.jiztd: ImiusC^pidsfioti pnpofi

adcfle obfcruaui,no femcl ac pra-cipue 0 " ""'^'''^pmtrijpo,d,t,t,ir,midtd:cp-r,uatim,,m


r J carneos \wr»<£m/>i, I S^Msm^ldttios ezhikn,!l,ios Ifrauili^cdrtiUmnis
1 •

\

ani' fe;pM«/
1
inuiriSjduosgraciles.lcd /7,,-,„ ,
J^"''^,'^^ '^pr^ores pr„„dr cd7t,ldgimsproceJjitsa!w
,
.
p .

maducrtimulculos, quicxmedialongi
rW^^'^^^M
Kr^&^B' i"ddoiii„aosuiii.,^,td<i, (yt..A'pri,„dldryngis
'""dtur cdrtiUgo,E ,wr6Jl„„djecundd:cdrt:ldgm,s.
(S 8/i.«.;S tudine ' Ipina; fccunda; cartilaoinis cna w^i^^W
C-,™cr^^
,
/j,4,j/7g.
ti,actandcmdeorfuinobliquWuai,in
1 rr r • ,
^Mf^ lp'ndprinc,piu,njur„n,tcs,dc,n pri,„dm cdruldgmm
«.jSi.iL, proceliusintcnorespnmxcariilaginis ra/^ni.

D. inlcrtioncmmoIiebStur. atq)himanifeft6phmamquoq;cartiIaginem lecundx propinquius


accommodabant,rimulaillain,fculinguIahacfunc"tioncar(ftantes.Exquatuorucr6mulculis Propriorum
^ ''''''
'
(ccund^tcrtiScomniittetibus,duoquocputrin(jhabctur,ac"'unusquidccxa<Sein totapoftc !,c>,7,8.
riori fecuda; cartilaginis fcde,fccundu ipfius Iongitudinc,qua ftomachii fpedat,Iocaf,qui car
:n (r,7 neo principio ab inlima fccfidai: cartilaginis"partc cnatus,ac demdc rcfla furlum procedcs,ian
Iatefcit,donec tertfx cartilaginis radici,' qua fccudac coarticulat,neruofa utcunq; implan
"'P'^'^
0 PQj^7
lationeinfcratur.HuicmulcuIoperlccundaccartilaginislongitudinCjquafertur, ''fmusexcul
fi.!d.,si'i.t

•comnnnm pitur tantus quide, ut mufculo utriufcf latcris abIaio,lccunda cartilago in acutam'' linc3,& ue
twvo-x lutidorfiuertcbrariilpinam, inibi delincreuideatur.^^Altcrmufculusiuincdicio
cotiguus,&:
11 nji/iicm
o'Ti"'nocarncus,afecunda;cartilaginis(cdecnafcitur,quxprimcc.irtilaginisinicrnarcgionc
r.i. refpicit,primxcp cartilaginis inferiorc proccftiini admittit.Ex hac itaq; fcde pra-lcns nuilculus,
|p8,ti/!
carnofumlatum^principiuducens, ac furfumobliqueprotcnlus, tcrtixcartilaoiniinlcntur,
Ist^i^is tertix cartilaginis radicis lcdem occup;T3,a priori mufculo no amplcxa. Hi qua^
^k^St
o. tuor tertia cartilaginem utrinqi ad exteriora laryngis rctrorfum cucrtunt, lingula,aut iplam,ff
9 uoIcs,laryngem apcrientes. Atq; duo quidcprimi poftcriorc cartilaginis lecundx (cdcm occu
'/"(^"jf
pantes^reclo motu id prxftat,reliqui autc,ut obliquo fitu pnxditi funt,ita quoq; tcrtia cartiiagi
r K.
iCs.tj/ig.T neminpoftcrioraobIiquereiieIIunt.Nonus5i:dccimus,quitcrtiaprimxcopulat,ctiitutriiiq;
''Q^ funtTingulilati, &,utcxtcrilaryngis,carnci.cnalcunturautcinuicccoiitinuicx"mcdiapriiTix
p ^
^^^^a"""
s.j, .o/i.
(
c:artilaginisfcdc,fccundu totaipfiusintcrnxlcdislogitudine.Dcxterridcdcfiniftrofubaudi)
t„h. lui principiu oltcndit, proptcr qualda ipfius iiilcriptiones,adco illi imprcflas^ui
uclut triplcx
ii(4/i.H.33 hariioccafione triplex mufculuseireuidcat.hicaprincipioobliquefurfuinafccdit, &dcxtrae
^'^'^^'^^ cartilaginis partis anteriori fcdiimplatatur.Duobus his tcrtia cartilago primxadducit,
^\x^K^g
a.jSi.iY, illorumcpbcnelicioduxtertixcartilaginis^partcs^contraclisnimirumufculisconiuentjiplaqp
V. lingula horum potifllimum auxilio coprimitur. Hi lancmufculi omnium totius corporis cum
y 4(j.r. ' temporaIibus,proipforijmolc,uaIidilTimofunguturmunere,quu totmufculis cxpirationcm
molientibus, inlpiritusretentioneopponatur,quanq & hucquoqjrcliquilaryngcmarift.ites
KS 7, sfi mufculifaciant.' Vndccimus ac duodecimus, inbafi tcrtixcartilaeinis cofiftunt.canimirure- e
'
V.
. h n ,
11 ~ , . . , .,

gionc,qua itoinacnolarynx comittitur,tertiaqi cartilagolccundxcartilaginicoarticulatur. ncru.


r I
J-^rapT,orilm

1 hi.ifig. Sunt aute ab utroqp latcre finguli,qui ex radicc tertic cartilaginis,qua hxc primx proxima eft,
principiia fumunt,& fccundum bafim tcrtix cartilaginis modicefurfum protcnfi,ad tcrtix car
tilaginis medium(ubi dux ipfius partes inu icc colligatur) finiunt,fc mutuo inibi cotingcntcs.
Suntitacpprxlciitcs mufculibrcucs, & cxterius quodiimodopyrimodorotundi, intusuerb
omniex partecarrilagini tertix conati, &ubi feinuicem contingitt, latiorcs craftiorescjp funt,
quam ftatim in ipforU cxortu. Ambo mufculi tcrtif cartilaginis bafim coftringciitcs,atc|j duas
eius cartilaginis partcsinuicccomprimctcslingulaclaudut,ar<fT:at^.Ethifancargumctofunt,
tertiam cartilagine necenari6 cfle gemina,quu fi fimplex eflet, ab illis mufculis coftriiigi haud

c 7,',9>io poflit, utinecp a' duobus tcrtia primxiungcntibusoccludi, necfa' quatuorfccundxtcrtiam


^
/1,1,6.
nccteniibusapcriri potuillct. Exduodecimigiturlaryngispcculiaribusmufculis, oflolaryiv Pmprftmnn
'
gcmarclant, quatuorfcilicct primafecundxnefterues, &duotcrtiam primxcoinittcntcs,ac 'P^l^gti^-
dcmum duo in bafi tcrtix cartilaginis repofiti, quatuor uer6 iplam rcfcrant illi niniirij, qui tct'
tiara fecundx comittunt. Ali] autcm mulculi, quos comunes uocamus, utriufcj! ctiam niotus
duces funt,per qucm Ipiritalis meatus lingula'ucamplificatur,& coprimitur. Horu primi duo Coumunium
,r 1,1^. F.[ utrincp^^finguli, ex totapropcmoduinfcriori hyoidis oftis fcde principiii ducunt,ac lati
' car pri,i,uio-i. &
td.o. nei,& intcrnisIateribusinuiccproximi,cotiguiqiuiluntur.Hincdeorliimprotenfi,&mutu6
ih-fi.f:
internis latcribus abfccdctes,finguli in fiiilateris inleriorcprimxcartilaginis lcdcm implantan
tur,tanta latitudine atq> ipforii originii cft latitudo.Toto aute delccnfu, qua antcriori primx
; Affo^ I , j cartilaginis (cdicxporriounf,ipfi fibrofis tanti!im ncxibus in eum modti hxrcn t, quo incubeii
1 «! tt. F. tcs inuice mufculi mutuo coiTiittuntur. Porr6 ad prxfcn nu mufculorit inlcrtiones, qux non Communium
'^'"'"''j^"ameoruoriginescarncxcxiftunt,°alii duomufcuhxquepropeinodiiampliprimx J04-
'//fifa«t
o, cartilagintimplantatur,ab interiori ''
regione oITis pecloris in iugulo carneis,fed no latis prin.
Y 4 cipiis
«

260 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


cipiis ortumducenteSjqui furfum fecundum anteriorem afpcra; artena: fcdem protcn(i,ac lcn
fimiatiorcs.rcdditi,illi,quamdiximus,primxcartilagims lcdi infcruntur.'Qiiintusacfcxtus i i,i,j.4.!

communium laryngis mufculorij,tranfucrfi funt,& ipforum uirinquchabcntur finguli" fto^


''^'
machumamplexantcs,hi enimcxftomachi pofticaparte,uertebrasccruicisrefpicientc,fccun h!"
dum ftomachilongitudinemprincipiumlumunt,adc6inuiccm continui,ut utrorumqjmU'
fculonim idem unitum^ principium elTc propcmodum dixeris.Hincampli carnofi,ucrfus &
priora tranfucrfim protcnfi, latcribus primx cartilaginis,fecundumipforum laterum loiigitu
dincmimplantantur,totaam.plitudinc,quall:omachumcontingunt,impcnieipficonnaticoii
Commumiim tinuicp.Hi quos poftrcmo rccenfuimus,mufculi ad pofteriora contrahuntprima; cartilaginis
latcra, fecundx cartilagini eani itaapplicantes, ut laryngcm quoquc, fculingulam illam coar-
clcnt. Qiii uero ab oflc hy oidc proccdunt, primam cartilaginem a pofterioribus furfum quo-
dammodo abduccntes,laryngem dilatant.Vcrumhiscontrariamflinflioncm adipifcunnir
mufculi, a pcctoris ofte, primx cartilagini inlerti, illi nanque humiliorcs, prima: cartilaginis
'"-Q:
fcdcs conn'ahunt, eafdem^ deorfum ucllunt,nonnihil una contrahcntcs ftringcntcsq)' afpe^
'

ram artcriam, ne quicquam, quum uocem cdit homo,reduplicetur,neq; plurimum dilatctur.


XillO tHuJcuU Pra-ter hos fcx, alios duos animaducrti propemodum tcrctcs, ac ex mcdia intcriori olTis m i,!.4)i.
"'

hyoidis fede cxplantatos, & utrinque fingulos radici cius " corporis, quod laryngis cenfewr
Idryngii oper "^-

cuti.
operculiim,infcrtos. Hi liquid6admodum(fimod6quis iplorumnoucritadminiftrationc) ^l.'"*^''
uifui felc offcrunt,Galeno tamcn.quum in nullis, qux hodiccxtant,Opcribus ipforum mcmi
ncrit,incognitos fuilTc opinor, non cnim(quod fortequis arbitrarctur) in commuiiium laryn
gismufculorum numerum luntrcijciendi. Quamuis cnim hos o(5io Galenus elTe dixerii,&
interimfcx tantumdercripfcrit,omnes tamenodo,prima:canilaginicommittipoftmodum
fcrmoni fubnexuit. Porr6 his duobus id munus concreditum eft, ut laryngis opcrculum,ci-
bispotuqjdeprclTum denuo cleuent, iplorum nanqucprincipijsucrfushyoides° ostraflis, oi.jfe*.
opcrculum illud crigi conlpicitur. Vcruntamen mufciilos, qui his duobus oppofito munerc
fungcrcntur, nullos obfcruaui, ncqucid mirum cft,quum cibus SC potus,fuo podcreeucrfum
clcuatumq; laryngis opcrculiim facile comprimant,& ipfum mole fua ctiam grauatum,laryn'
gi prompte applicctur, Qiiamuis non hi folum mulculi oppofitis deftituantur,fed &''illi quo^ p /f.ap.
rumbencficiorc(flumintcftinum,&teftesfurfumallicidicenwr.Corporaenijn,qua:cxfuana B,ciMr/}i.
tura plus fatis dcorfum tendunt.nec pcculiarcm motum in ducT:u,qui deorlum fit,cxiount, ad
Hctryngii U- camadionemminimepropriisindigentmufculis. Larynx raru aut peculiarc ligamentum gunmm
gdmattd.
prorfus nullum obtinuit,pra:termcmbrancaarticulos orbiculatim cingcntia,deindc in ipfius "ii.

medio'' lingula confiftit, cuius etiam fuperiori Libro mcntio incidit, qux conforman.ir cx car
tilaginuiTi articiilatioiie, & prxcipue cartilaginis tcrtix partibus, qux prima cartilagincm acu- „,„ ,
„yi,

tisprocelTibus fpeclant, mox & cas coUigante ligamento,&: pinguitotam laryngem fuccin- £""'•

ccntctunica.cuiusfanenaturam,acconftru(ftionis artificiumutpropri)sraanibuscxdi(rcifiio
nc,uti mod6 fubijciam,difcas,optarim,

L^RY NGIS MVSCVLOKV M ^DML


Caput X1 niflratio. 1.

AB R c A M I laryngishuncinmodum inboueprimum,autinuituIo,
deinde inhomineaufpicabcris. Ex aliaquapiamlaryngeemundatas car
tilagincs operiadhibebis, uthxcuclut offium (qua;mulcu!orum lccfiio-
ni pcrpetu6 adclTc oportct)uicem gcrant,deinde dinc(flis hyoidi ofli pro
prijs'^ mufculis, ftatim tibi occurrcnt 'duo ab ofTehyoide, ad primam ''4W.S.T.
cartilaginem procedcntes mufculi, quorum principia paruo cultcllo ab j^j^o
ofle libcrans, paulatim mufculos a cartilagineradendo,ad iplorum ulcp
mlertionem lcqucris. Ca-tcrumpariratione apetTorisofreadprimamcartilaginem' du(fios, cju.p.

primum ab ofle feparabis,ac poftea ipfos ab alpcra artcria leuiter diucllens,ad primam uf<5 car
tilaginem,cuiinfcrutur,illosdcduces.VbiquatuorhosdiIigcterinniitusfucris,(e(ftioncmper
palati tunicam,fauciumq; intima duces,ac lary ngem cum ftomacho efaucibus eximes,ad cum
prorfus modij,quo lani] boum laryngas cxccare confucuerunt. Liberata poftmodu larynge
&
cum alperx artcrix ftomachi portionc, omnino ab animante aufcrcs,ac abic(5ia lingua,uni-
ucrfam larynge Sodali, ac tecu Anatomes ftudiofo tencnda porriges. Qualis mihi in laryngis
conftruclioncdifccndaledul6fuit,prxftatisingenrjIuucnis, antonivs svCCHA,
noftrx communis BruxclIx,adeo^ totius Belgicx,ob fingularcm mcdicinx ac mathematum
Cotrintutiiuv!
cognitionem,magna&;rarafp£:s.Hacita(j rationea(;commodatalaryngc,mox''mufculoscx ^J','']'^'''
ftomachi
.

DB HVMANi CORPORIS FABRICA LIBER rr. 26i


ftomachipofteriori parte ad pnmx cartilagiiiis latcra Ffroducftos
infpicito. quod ut fiat ijrom
ptius,ipfoslongafedioile,ubicapitafefccontingunt,diuidito,&:hamulo,autfummisdiaitis
alterius capiteapprehenfo.totum a ftomacho adprimx
ufquecartilaginis latcra accurateTcpa
rato.Uccbitmod6fcxhorummufculorum,laryngicomuniumadionemd'fcercdummodo
ipforum capitahucillucucrfus fuapnncipiaattraxcris.quo faflo^omnes
ilico a prima cartila
n
r M . 4^. ginc llbcrabis, atquc ad duos, quos opcrculi laryngis radici implantari
'
didum cft.d-aioncm s^so^L^l"
Lmgua.^ tunican,, quxcumpalatiiun.ca&laryngis &ftomachi
^«"fe"-"-
hfi::,:.; interiorimfius&
c.
demum operculi comunis eft,ad dperculiradicem orbiculari linca incidcs, ac hamo cxccptam
cutis modo cxcoriabis. Moxenim illorum mufcuIor5 Hnes in promptu crunt, quos poftca-
qtiam ad hyoMcs os, lenitcr ipfosab adipc illis proxime accumbciite
iiparando dcduxcris ab
oniipfosdifl;ecabis.Vtautcm illorum fundioncm difcas, laryngis
operculum dioito dcpri
nies, ipforumcj! capitibus ucrfus hyoidcs os attraftis,
opcrculum eucrti,atquc antrOTfum tciJ
di elcuaricp confpicies, Modo &
hos quoquc mufculos &
ftomachuin, ipfum^p fi Iibucrit
opcrculum a laryiigcintotura adimcs,uttres laryngis cartiIagincs,cumduodccim
ipfi pro'
pnismafcuIisfoterclinquantur.CXuumtamcn rcliquamafper.xartcrixpartcm
afccundacar
..i,4.( '^''^g'"'^^'^'^'^'''5'"^'P'°'^°'g'3"dulashominislaryngiappoiitas, utn &
« n M. utcunquc carncas. In bouc autcm, harum loco carncamprorfus rcperics
fubftan tia ad lecun'
dar cartilagiiiis latcra repofitam, &
mufculo cuipiam fimiicm, qui fcptimus odauiis & comu-
nium laryngis mufculorum in boue ccnferipoflit^quum mtcrim homo aus
fiibftatia- fcu mu
fculoiaimuicc,qucmadmodumnupcrdixi,grandesinl7gncscpobtincatglandulas.Cxtcrum
Qiimii nunc tempus cft,ut ad amuftim lingulx feu rimxformam intiicaris ccrnes
cniin larynocm fu
'
,
.

mdm ctr perioripartc &infcriori amplamcllc, in mcdioautcin rimam '"1'"'"""^


oblongamhabcrccxealluam

priusquam mufculorum feaioncm aufpiccris, dcxtrc manus polliccmcdioqj


dioito,larynois
comprchendcs, indice intcrim inta-iori tertia; cartilaginis amplitudini
latcra
infcno'. finift?a;
autem manus polliccn ac indiccm.inferiori laryngis orificio immittes, ac duobus
,
illis finiftrx
manus digitis, fccundam cartilagmcm aprima abducerc conabcris, dcxtrxq) manus indicc
tcrtiamcartilagincm cxtrorfuin euertes. Liquidiftimeeniin hac rationcinljjicies,
qiu linoula
apcriatur. Siucro fiiiiftra manu {ccundapriina;adduxcris, &
dextra; manuspolliceacindice,
tertiaincartilagincmucrfusinterioraprotrurcris, acinuicemduasipfiuspartcs
conniuercfccc
ris,IinguIamadamuftimcIaudiintucbcrc.Scriboautemhxc pauIofufius,utGalenusaliquaii
do intelligatur,ncc pofthaclaryngis operculum, uocis principaliffimum organum, qui
hodic
fefe Galenicos profiten tur,contcndant,8<: idcm corpus, ucI lingula^i, kj,Aa,f,^!»;, &
feu laryngis nobis uocatum opcrculum cftc opincn tur, ignoratcs profcfli
Imgulam in mcditj
circl.iryngis,actibiarumIinouis,quibusilla;infiantur,quamfimiIlimamexiftcrc.Quumitacp Mmmfm.
liiigulam tuis inanibus,utGunquc uifum fucrit,& clauleris,& aperucris,proprioslarynois tio propnorS
iiM./i.4 mufculos QinTccabis, a' quatuor primx cartilagini fccundam neflcntibus Lcui
aufpicatus.
I, &«;./;. itacj ac tranfucrfa (c(fl:ionc,cxtcriorcin mufculum a fcutiformi cartilaoinelibcrabis
prxcaucns,
ne intcriorcin iTmul conuulnercs,hoc ablato, interiore fiinilitcr a fccunda cartilaoine abrades^
mentcm adhibcns illi, quamdi.xi, fibrarumintcrfee"iioni.Ncqj hoc duntaxat ad ainuflim,num
fcilicet unus duo uc fint,rimabcris, fedctiain, dum ftomachum a laryngelibcras, dilioentcr

fig.cifiti
expcndcs, num cos, quos intcrdum obfcruari diccbam, mufculos repcrturtis fis, qifi a fc-
uinfcrtt cundxcartilaginisfpina.inprimxcartilaginishumiliorcsprocefltisinfcrutur. Quatuoritacg
'*^'^'-!"dam cartilaginem primx iungcntibus a larynge refedis, in altero laryngis
KtT^.^s latcre pro- '

ceflum inferiorcm priinx cartilaginis, a fccundalibcrabis,ac primam hac rationc a fecunda an


,s , s cJp.
u. trorfum reflecffes,'" duos infpedurus mufculos,tcrtiain primx colligantcs, Vbi hos utcunquc
' " cxaminaucris, intcgrum crit cxiguo, fcd acutiori cultcllo primain cartilagincm, a ' ^ '°"

,!f ,p rcliquis dua


j! bus adimcrc.aut fi uoles, ad duos mufculos illi tertiam nccflentes appcnfam fcruare,ac poftmo
jp. i.,p. dum tc ad " quatuor tcrtiam fccundx nedentes conferre. quos licebit a fuis principi)s, qux cx Propriorutu

'''^'^"''''^^'^^'''^''^g''''^'''-''"'^"^>'''''^''^'''^'^'^<1"<^^dtcrtiam,cuiinferuntur,deduccrc.Pofti-cmo''qui .'^''^^-
'sl'a
iiv.
intcrtixcanilaginis funtbafi, aufercs fimiliterquoquecorumprincipiaprimumIiberans,ac
.fj^tr"""
ad finem ufque, quo femutuo contingunt.dcradcns, huiufinodienim admimftrationcpcrpc-
tu6integruincrit,mufculorumfun(ftionemdifccre,dumfcilicetipforumprincipiaad locum,
undeoriginem fumunt,attrahuntur. Ablatis mufculis cartilagines inuiccm fcparabis, ncc ficri
potcrit, quintunckcurate Iingulxfubftantiapcrfpc(ftiflimamhabcas,queinadmoduin&na
turam illius quoquc, &
ufum, &formamj cx adminiflrationibus nimirum,quasproprijs ma
nib us iam es aggreflus.
a"
'

A6Z ANDREAE VESACII BRVXELLENSIS


DB MV SCV LtIS B MO-' R^CHIVM
ucntibm. Caput JsT III.
^lim wcmicf
^u^m fccflio-
I CINITAT I s qiiidcmorclo,antemulculosbrachmmmouentes,capi
nis ordo. tisSddorfi.&fcapulx motuumduces oportuiflc dcfcnbiindicabit, fide-
mumpartes iamdincdisuicinioresprolcquiinftitiitucflct.Vcrumquum
intcgrisadhuc brachiLimmoucntibusniulculis,fcapulammoucntcsadmi
nequcant,multo9 minus illis nondum ablatis,aut capitis aut dor^
niftrari
adminilirarcdatu fit,opciU'prctium mefaifturum duxi,fi braclii]
fi dcin &
{capula;motorcs,antccaputmoucntcsmufculos, fcdionisnoniincaggrc'
diar.QLianquani ii lecus cuipia uifum fucrit, Capita facile ita tranfponi^tur, ccu cao,in horum
Librorum cpitome fecTrionem non moratus, fcd uicinitatcm potiiis fccutus, pra;11:iti adco, ut
modo hoc, raodo illud Caput aggredi, prout fibimufculoru tradendo
cuiuis integrum fucrit,
Brtctijmo- ram feriem proponetBrachium itaq; antrorfum ad pccius,&retrorfum uerfus dorfum,&; fur
m^uat,
fumaclceruicircapuiq;, &;dcorfumadthoracislatcramouetur:&pra-tcrhosmotusquodam-
modo in gyrum quoqucagitur, aut ita circunuertitur, ac fi baculum aliqucm, in utrafque ma-
nusnonflcxas, lcdfccundumlongitudincm tantum munio appofitas accipercs, acdcindeat
ternatiin,prorlumrctrorfumcf ac"tis nianibus,baculumuolucres. Qiicmadinoduenim baca
!um fiue dcorfum porrcclum, fiucfurfum fiuc antrorfum proininente, illo modo mouercpot
fis, ita quo que brachium, fiuc id pcdori admoium, fiue furfum aclum , aut dcorfum propcii'

dens feruaucriSjlcmper circumucrti potcrit adeo, ut brachium tripiici niotuu gencre agatur.
Primus hrd'
cUummotLtn, Brachiumitaqucpeftori" unicusadducit murculus, origincm fumens^^cxmcdiapccloris ''=.!.4f'

tium. oflls latitudinc, & ipfiinlcrtis cariilaginibus,dcinde quoquc priuatim ' cx fcptimcc &C oflaua;
j ^"^'ji
coftsccarti!aginibus,& ' exmcdiaclauicula: lcdc,quaha-cpccT:orisos fpcciat. Principi] pars a a^R.
clauiculaproccdens,omninocarnofaapparct, quxucrocxpcirtorisoflis fccundum dcxtrum cju.jSi
finiftruniquncdiocnafcitur,alta-itncj;laterismufcLiliiniiiocontiguacfl,ncruofiormcmbrano
fibrcp,8i minus crafla uifiiur. Attamcn,qux cx oflis pecftoris latere, ipfiq; inartictilatis cartiiagi
nibus pronafcitur, penitus iam carnoGi exillit. qux ucro priuaiim ex fcptima; ocTtauaq; cofla'
rumcartilaginibus,iuxtamucronatam cartilaginem exoritur^membranca, tcnuisaliquo-&
ufquc confpiciiur. Mufculus cx his principijs prodicns, &
paulatira crafltor carnofiorq; red
ditus,lcnfim arcT:atur,atqueinacutum tanrilpcrproccdit, quoufqueamplo& ncruco,admo-
dumcjfrobufto, fedbreui'tcndinc,humcrofccundumipfius longitudincmimplantetur. Fit <!'-'<!:.'

ucro tendinishuiusinfcrtio,' fubtcr humeri capitis cerniccm, ininterioreipfiusrcgionc, non-


j"tcf^'
nihil interim in prioraucrgens.^ Huiusmufculi fibra^inuiccm uarianl, &
pauloante tcndi- fiuxi^f,.
nisproduclioncm, adhucincarncamufcuh partc,dcinde&fcctindumtotamtendinisamp!i-
tudincm,ad X liicra:fimiltiudincmlcfcdecul?aiimintcrlccant. QLia»cnimexclauicula,&mc- j^j^-j^j,,^
dia pcdloris oflts longitudine clauieulx proxima enafcuntur, cx fuperioribus dcorfumobli rcuidhiil.

que in extcriora procedcntcs, fupcriorcm tcndinis partcm,fecundLim totani ipfius amplitudi- nffiulum

ncm efliciunt, carnofxq; toto duclu, prcctcrquain in inufculi in humcrum inlcriionc, perma-
ncnt. ScdquacxrcliqLiaofltspc(ftortsicdc,accxfeptiinx&o(Sau;ccoftarucartilaginibuspri huk.
uatim originem mutuan tur, oblique furfum protcnfc, infcriorcin tcndinis partcm, fccundilim
jpfius latitLidtnem conftituunt, & citiiis carnem ipfaru, qua itnplcntur, fuftulciunturc;;,quam

luperiores atnitiunt. Superius enim adinfcrtioncmufquc, mufculus carneatn naturam rcfer-


uat, iiifcritjs auiem niulto antc inferiioncm, liiiidus ncrucusq; confpiciiur, quod fupcriorcs fi:-

brxproculdubto, proptcrbrcuioretn ductutnadeptx liint. Idnancf omnibus cominunccfle


dixitnus mufculis, ut tanto brcuiori doncntur tcndinc,quo luccinfliori ducTai^pro motus ipfo
rumrationeferuntur. Cxtcrum fupcriorainferiora^Jp in tcndincuoco,non quxhnmcTicaput
propinquiusaccedunt,autremotiusab illoreclinat, lcdadiendinis,quxfccundulaiitudinem
perficiiur,inferitoncm,has pofitionis difFcrentias in prxfcnti refcro non fecus, ac fi hanc char-
h prima
tam,fubditaaltiorcm fupcriorcmiic diccrcm. Eflitacjmufculus hic quodammodo quinquila
Vnananquc, (ccundijm mediam clauiculxlongitudi- K.L/am
tris,ledinxqualibuscoftiscoftituius."
ncmducitur^fccundaadoflispetfforislongitudincproccdit, tcrtia fccundum infcrtionislon- ^ii^^H
gitudini: fcrtur,quarta a mcdia clauiculx lcdcjad iiifcrtionis partctn,humeri capiti propinquio ^T'"*
rem proncilcttur. qumta uero a rcmottori ab mimcrt capite inlcriioms partc, aci pccioris oliis l arf
mucronatamcartilagineprotendiiur. Atq;hxccofta,illademiimcft, qux antcriorccauitatis
Ixillxfedemefformat,poflcriorcm ucroilleconftituit 'mulcttlus,qucmbrachiLideorfutndor ^'^^'y

foadmouereaudics. Cxterumutbrachiiipccloriadduccns mufculus, diflcrcutcs fibras.acla «.e.


tum
DE HVMANt CORPORIS FABRrCA LIBER if. 26-
|um&amplum,uarium^pri„cipmm fordtur. fic quoquc aliis atquc alfjs pcflorfs rcoioni'

n^.f d "i^
^P"'";" 'P"^"^ fibr^^a chu,cila,
offisfcdcccluax-contrahantur,ucrluspcflonslt.pcnora,&
& (upcr.or, pcdor.s
otur, IIntnfcnorcs hbnr tendantur prxfcns
, muiculus hum.horis bracl„,ad pcdus
addu,
i.fi <^7'^°P'f'^''h^3fiqmdcmadS™cronatamcart,lagincm,&fpunascoftas,^
resfun,brachmmaltocmr Atfiutrxquclaboraucrmtfibra-.mncutram
md.nans pcfton ad.gcnt. Quia,g,tt,r h.c ,„ufculus amplum,
Itcm bra^^S^^
atquccx ua ,,s,.atun offiU^
pr,nc,p.t,mobt,nct,&ftbrasfdcintcrfccantes.c5trana9fc
d.fferentcsad,p,lc.tu.-, n,h,l obfttcrit
fortaffis, ,pfumgcminum
pro.runcare.acduorum .bu
fculorum loco cum al.quotet.am d.flccS.o^ris
Procenbus cnum^are, quanquam umus dunta
xa mce,™h,toto orat.on.scontcxtuhabeb.mr.Ve,-^,m
quuminfcnonm^lcufip
m.l.orcs hbras produc.t, ucrfus ..,fcnora brachium
pcftor, adduct, ntc.-.ti quLuc- n.inor,
&fecundum profundum tenu.or fupcr.or. euafit, qu^c
uehcmcnt.orual,d,orq,ft.na,oconcred.tac(t.
furfo.nmag.s n.cmbru,u act, & cu
fetcr huncmukulu.n (paccutnim Ga,
len, d.xenm) nuUus al.uS brach.u.n peflon ad.nouct. Nam quem i.ucr b,-ach,,
,nufculos pri, , ,
inum enu,.erat,quemq,,t.xta mam.llascx,guum,ad
h.,mcnart,culumafce,,d^
r,a eoftasbrach.um ad.gcrc fcr.b.t. .n ho..r,nc neutiquam
poilet, quu.n
repcr,cs. Non c.in. nos fuorfe
hunc obfique fub cute, ,n al.orum fimid.
fupcrfic.ccxta..te,ii, furfun.
ceSi ^uo
ad art.culumliu.
dlundat.
'f-:;l-V'"^"P'™''^P^'^^^-''™7>-""''^«,
//.iH,I
mc,Ttbra,icamdcfincntcmcx,litatcm.articulo
kriattirmct,proptcrhumcriolTis fiiumi;"
6 tab m.
cxtchuscaputmufculiflccftcnnumcubuumaiv
tcnoris amplcxantcm. Ncc quifpiam mcillum
nufciiii o. ofcitantcrcum cutcaufcrrc arbitrab.tur qui -^™''"'
authumm articuli murculonim fcdioncm aggic.us
aggrclTus fucnt, aut admmiftrantiadftitcnt. Et
del>d7t:U7il
r iucni,autad,n,n.ltranuadltiierit.bt
quomodo,quarfo mu culus afiquis cx mammarumrcgioncmc,p,e,is,
,

&al.orum fuperficid
.ncumbcns et.a,T, fi ud fib,-a: cu,uiilam craffit,cm duntaxata:quarct, a
quop.am i,i ho.i.iue
crP.mU
' '"""^' quem modo rcccnfui, mufculum, & illum, qucm bra,
r.* L ,.i T°'''"
ch.unr
j
^ attollcre aud.cs, ad art.culum confcciderct.
acfi,Tieremr,,lla pars ^ieccflar^o (utcu,icp quis
Nam etfi eius .nufculi pars, cut. fubiecta
ud ultro .llum refccarc propofu.lTct) fcnipcr feie
oitcrrct, qt,a: .ntcr duos .Uos mufculos fofe ..tfi.iuans, articulo prox.ma cffit.
At quorlu.u atti
nct, m.h, h,c ofc,ta,iti;i: cxculatio.icm pra:tcxere,
quum uerbulo Galcium fimiarum mc au-
tem p.-o uinbus hommum co.iftruflionem dcfcribcrc,ud hic b,-achii mufculus, cum ca-tcr,s
mnumens atteftcturdiomi.ics cn.m hocpr.uaiim,-, ucrim
in fim,js &
potiftmu',m caudatis
0 5f.f.^.
(quoru,iimih„naiorcopia,quam,ioncaudatar5accidit)adhu,icmodumobfcruatur Cute
h!UT R .
detrafla, is quem .los i,i hom.,icprimum occurrere
d,ximus, pari .nodo in fim.,s cofpicitur
iiullo prorlus al,o tcctus mufculo. Verum fub
U;. hu,us hu,n,ll„na Vofta lcu latcre, fupcr obliqui
abdo,™msmufcufi(qucmdefcendenteuulgidic,mus)princ,piu,ii,o,-acileme,nbra,icu,ii&
niufcul. „i.t.um reperitur,longe fub papilte rcgione
confiftcns.I.iitil, hoc carnofum cuadcis
led graclc mtcnm pcrmancns, fub magno illo brach.u.n
pcdor. adduccitc mufculo furfuin
obl.que ad art.culu.n porrig.tur, eam prorfus, quam Galcius tradidit. infcrt,onc.n taitans.
Ncquehuius mutculi „ifcrtio,ut.iequcipfius duftus, ,iifi,nag.io .llo
,nufci,lo pc.iitus clcuato
111 conlpcclum uemunt, atquc id non pcrfu.iftorie, ut Galcnum
ctiam fi iiom.nu.n iiitcll.gas.
duntaxatmed.cnamnomiullifcfeprofitcriia(ftitcnt,ucnitobfcruandum.Nific.ii,nhu,^cGa.
(cm mufculum, fuo progreftu ita occuliatum, &
lantum ,ncmb,-a,ico pr..icp,o ,nod,ceadmo
dumextare cognoueris,crroncus omnino,atque admodum d,flicil.s
Qi,intus dcAdmini,
(trand.sfeaonibusliberftat.m in .pfa fi-ontcuidebitur, qimm Galcius
pan.m .llurn in alio-
rum, ac pro.iide cfia.n in dus, qucn nos b.-ach.um pcftori attrahcrc dixi.nus,
fupcrficie fub
cutccxporreftum ,ninusre(fie trad.dcrit. Qiiamuis interi,n feduloftudiofos
horicr utinca:
fentent.a: non ,taprompte,propta- Galcni obfcruaiitiam,
aflb-.bcntes intucantur num&
||
ftomoqiioquecumfi.niisillu,nmi,fculumcomniunc.nfibiucndicet,&rurfusnu,ncaudatis
1 nm.is in aliorum fupcrficie (ut Galenus teftatur) cxtct. Pra;ter hu,ic,GaIcnus MiifculSjui
al,um dcfcri,
imr .4 bit "
,nufculuin, quem altioris brachrj ad pcdus duiftio.iis autorcm eftc exiftima t. Iftc profe- fcdpulam un i
tTorfum ttg!t,
;
ftoinhomincncquaquammefi.git,atininimctamci,ut GaIcnusauminat,brachiu,npc(fiori n Gdlima 7UJ.
"Erfcsdatiora admouet.imofcapula-gratiVitfcilicetcainad pecflusducat, prohdchij
iit..I...!./ creatus cft,quod
M. & ipfmsorigo,&duaus,illius9tcidinisinfertio,luccdarius,&pracipuei,i homincdcnon vtotorehdhcrii
^^'"^'^'P''-"'" ''^"^ fumit fub ' mufculo, quem cgo brachium pcc^tori acco,ninoda,-e re,
'
'^'
'uctnis
t"I'>S<: illehuic omniiio fubftcrnitur.' Bnafcitur
Z^it autemcaniofoprincipio a fccunda, tcrna,
mchari. quai'H&: quinta,,ion,uinquam(fcd perquanirar6)&fcxta,fiipcioribus
thoracis coftis,no,i
1.4 o- 5. quidem (ctfiGalcnusnon fomcl alitcraffirmet) ubi pc(rtorisoff.coai-dantur.& cxipfopc, Li.,JcAii
mi.fai
doris
.

ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


(Ttoris oflc.fcdantcaquam coftarumofla in cartilagiiicm pcftoris ofTi iiiarticulantlam defi'

ncrc incipiuntj ncc prorfus rcflo tran-iitc,rcc1a'ue linca cnaicitur, fccl quafi digitis quibufdam>
craf
cx coftarum ofllbus longius cxortis procedit. Hinc ad cxtcriora porrcflus anguftior.fcd
fior cfticiiur,quoufquc ad humeri cumfcapula arnculum, in latum nerucumcj)" tendinemj
tib.
carnc mixtum Finiat, quo "
proccfttis anchorx imagincm rcfcrcntis intcrno latcri implanta-
X i tAh.h.
tur,illic ncruofiorcuadcnSjUbi is proccffus cx fuoappendicc' ncruofiorcm intcrnicapitis
pariem cmittit,eius mufculijquem intcrcubitum flcflenics antcriorcm reccnfebimus.Ne-
F.
quaquamauicmtendo iftc,articuli ligamcntumin hominecontingit.ut fane,fcdadmodum y 6t.i )im
adhucobfcurc, incaudatisfimr)s,quibus anchoram imiiaiis proccflusmodicecxtubcrat,dc-
indc nuilam fcapula; regioncm uacarc, prxtcr hunc proccffum rcpcrias,cui tcndo illc commo
de implantari polTit. Ad hxc, fi mufculi huius naturam ad amuiTim pcrpcndcris, procul du-
bio cumaltcriusaIicuiusufusgratia,tuiTictiamprxcipuchuiusmufculiinfcrtionisoccafionc,
illum fcapulx procciTum a Natura produdtum aftrues, quandoquidcm proceflus is,mufcu,
loilli non mcdiocritcr aptaminfcrtionis fcdemcxpcrrigat.
Huiusmufculifibrx fefcnondc,
cunatim intcrfccant,qucmadmodum
°
mufculi, qui nobis brachilim adduccrc difius cft.
Ouum itacphocfim ac figura mufculus iftc aNaturacrcatus fit, qui obfccro.ad altiora,quani
rfj,4 f((.K

p"rimi mufculi
'

fupcrior pars,brachium pciftori admoucbit^ niuscnim principium,lonoe L.

aprioris mufculi fuperiori principio luperatur, quum hoc a cIauicula,&;fuperiori pfctoris h s tith. ah
ad cj:iffl

ollJs fcdc, infigniicr ctiam dcorfum oblique fcratur, illud ucro ex fccunda cofta Sctcrda,
l
pri- .

ditdit cofl

mum,utuel clatiflime proccdat,longc9 inferius habcatur,ac minus obliquum duflum(quict ft'!f! jiiK

iam ad " iuperiora fere pertinct) moliatur. Quamobrem fi hxc omiiia haud iegniter pcrpcn de LaiiCijt
huU.
ris , & Galcno conceflcris mufculi' inferiionc,qux e regionchumcri capids pcrficitur,nonni c s tif.L.
hilarticuliliaamentum apprchendcrc ncccflario fatcbcriscam, quam mufculus iftcmolire- d jtrt.j.

tur brachi] adduclioncm^ncquc humiliorcm,ncque aldorcm fieri ea, quam a primo muiculo c ^tit s.i

cftki dudum dixi. C^ium itaquc folius fcapulx gratia, non autcm brachi], mufculumhunc
ta.ei.dciit

tj.K. 2 lil
procrcatum in hominibus ccriiflimenoui ,
ipfius dcnuo in fcapulani niouentiu mufculo: um SI.) tn . P.

cnarraiione fcrmo inftituctur,acproindc etiam in prxfcntiarcliquos brachrj motorcs aggrc (rf.;..9f4.1

autorcm eflc ccn, a.K,I


Srcuduih^- diar. Vnumigitur'' mufculum,omnium adduLlionum brachi-jad pc<flus >,

moaen, fio,
c/jiam
& ' quibrachium ad fiipcriora attol!it,pariter quoque unum ftatuo.Eft porro hic mufcu
ctprjicipi.

figurit ctl
uum. quoquc, lcd continua principia fortitus, ac uclut c.x diucrfis mufculis (fi
j^ij carnofus, uaria ta.tndicill

lato ipfius principio, &;uari)s infcriprionibusattcnderis) conformatus. cxmcdiacnim cla-


fcrt.l.

f ^tA.Ah
uictilx partc, fecundum ipfius longitudincm,qux fcapulam fpcftat, principium ducit, mufcu ultr.tf

lo brachium pcclori adducenri^^contiguus.Dcindccx fummo humcro,'' ubiis clauiculx com g i tA.lint


mittitur, £v lotaquoquc fcapulxfpinamufculus hic" cxoritur. Extota hac clauicula-,fum-
'
ahL.tdc
b i:ttiW.tt
mihumcri,&; lcapulx fpinx rcgionc,principium ncrucum continua linca cnafcinir,quod fi.ll.tQj.
uix benc pronatum, ilico carnofum, craffumqi admodum &; cxtubcrans efficitur. Mox a prin A.

cipio mufculus carnofiis permancns, in anguftum fcnfim, tanquam in trianguli ucrticcm 2 ji.c.(.i
(
'

tantilpcr porrigiiur,donechumcro tcndinc amplo, &


cxcarne neruofaq;fubftanria niixto,
h.ikKpi
ludG.
robufto9,adhumcriof[is latitudincm, non modice fub ipfiusccruicc'" mfcratur.Ipfiusin- kioUh.c
fcrtio.qux intus,quam extra ncruofior cft, non adamuflim fccundum tranfucrfumpcrfi- N pcr Ms
O.
citur, (cd modiccobliqua ab antcrioribus, dcorfirm iii poftcriora nonnihilucrgit, nihilqjmi
figur^ I i>

nusquain dccliuisrccTauc (ctfi Galenus fecus attcftctur) cft, qui ipficandcminfcrrionisfor dtci II
Li icAi' tui

mam tribuit,cum " mufculo brachium pcclori adduccnte, quam fccundum rcflum, ac hume infcrt.£ A,
minijl.fe<!l-
B, C conci
ri longitudincm perfici diximus. Foius itaque mufculus, fi quis illum obitcrintucatur,trian-
riint dd l
ouliiinagincm prxfc fcrt,ac proindc a a fimilitudinc, illum Grxci appcllarunt, m II td. di

Qiicmadmodumcti.iobid,quodhumcriadfcapulainardculo,qucm wop Grxci uocarunt, pcndct P.


n 4 fd&
inftcrnitur,illumc}! quod.tmodo cotcgit, W»(/i'o7«£ cundem mufeulum nominariSt, cgo autcm
dd(X,T.
toto fcrmoiiis cotcxiu,inufculumappcIlabobiachiuinattollcnte.Cxtcrumcofta-,mufculum o j-tgur£ I

huncdefcribcntcs ita fe lc habcnt." Prima a mcdia clauiculx longitudinis fcdc, ad fummum hu dici n td
ic
mcrumcotcndit, &;hincpcrfcapulxlpinam,ad eiufdcmufq;bafim.Sccunda,ac!auicuIaobIi infert^
Cfr B ad
que,deorfuinad iufcrtiom'sintcrniilaiusducitur,autcacft,quxhuncmufculij, &;brachium primtim n

^rmuttri pccTorircduccnteminufculumintcrccditcarcgionc,quainuicanambocommittuntur.Tertia tat.zdh


ad D.
mguli,cleiiua ucrocotTa, a fcapuLT bafi, ubicius fpina emincrcincipit,adcxicrnia latusinfcrtionisobliquc, j ,i

rfii D . Ai
'

deorfumin prioracontendit. Cxterumuctcrcs Grxci,qui fuospucros corporisfabricafedu confulc 4


l6cdo:ebant,omniaqj,ut uerilimiiceft,adquafdam Ipccicspucrorumgrada rcfcrcbant,hac IO,[I tJ.hb

Us nc
triant;ulari figuranon coiitcnti,uidcntur&;exortumprxfcntismurculicuidatrianguliucrtici
, bi

in notand
alTimilaflc, quem mufculus no antea oftcncht,quam fuo principio unditf Iibcratus,in planum nimimfin:
ponatur.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER IT„ 26y
ponitur.Quumenimitaextcnditur,prmdpiipars,qua;brachiumpcdouadd
Ioproxnnaeft,&deindcqua;adbal5mfcapula;habctur,ambomagispromincnt &attoIIun.
mrcaparteprindpij,qiia;afummohumcropcndct,qua(iualdeobtufumirianouliucrticcm
ha:cpars cxpriincret.Huncautcm triangukim eftormabis.dum alicui
longccofta; dtias alias
breuilTimasadiicics,dua;cnimha;obturumangulu efformabunt^cuipra-inuis
mufculicxor
tuscffigies a Vcteribus comparabatur. Huius hbra;inuicem
non alitcruariant,quam quod
antcriorcs^qufdauicitlcdcbcntur^dcorfuutobliqiicinponcriorafcrantur^poftcriorcsiiero
qua;afcapula:fpinapcndcnt,obIiqueinpriora dcfccndant. Qiia;autcmafummo
humero'
&ipl7us cum clauicula-articuIopronafcuntur,rcaadcorfum procurrunt,
nuHo tamcn intc'
rim paflo mufculibrachium ad pcftus ducentis fibraru ritu,fc inuiccm
dccuftatim intcrd-cat
nihilominustamcnobinliriptionesnonnullasobliqueduclas.fibra^irnplicariparunipcr 'c(5
fpiduntur.Siitaquemufculipars,qucadauicuIapnncipiumducit,tenfafucrit,bradiiunifur
fum adantcriora colli,& fadcm attollctur Si ucro fibra; a fummo humcro
.
, &
clauicula; fcde
iplicommiira,originemmutuantcscontrahantui-,brachiumre(fta,&in nclitrampartcm Ucr
gcns a(Iurgct.Ati;poftcriormuiiulipars,cxfcapula-fpinaprodicnsinfccolHgatur,adpofte
rioraccruids,ipfumq!occiput,brachiumagetur.Mufculihuiusinitia,cx tota ainplitudincil-
lorum,quxdi.ximus,ofIuimnoncxoriuntur,fcdduntaxatinftarcralTiorislinca;, undccun-
queapromincntiori illarumfcdcadco, ut paruaomnino initij cranitiesoccurrat
Ncqucid .

prorfusncgligendumeft,quumpra;terhuncmufculum, quibrachiummotuproprioattoU
lat,nullusfit,ncqucetiambrachiumhocdonatummufculo, aliocgeat,quicodi:cumillofun
gatur munerc Qiianquam non ignorcm Galciium hic alios quofdam dcfcribcrc,
. , at id tam
ucre,ut fibiin Dccimotcrtio dePartium ufu,& Quinto dc Adminiftrandis
fcfiionibus mini
meconftct, cuiusloca fi omniaprofequcrcr, in iiiraiam prolixitatcni prarlcns
Caputcxcrc-
fccret. Quapropter unumquenquc diflc-aionis,
&
Galcnicardodrina; (quamonmcs anv
plcftidebcmtis)ftudiofumfedul6hortor,utha'cnoftracumGalcnilcftionc,diligetiintcrim
infpec'iionc,& icftionc,quam iiio loco ftatini profcquar,adhibita , conferrc
haudquaqua dc-
dignetur,hoccpadhucaddifinat,ccrcopithecisprorfuscandcmcftcfpcciemmufculibrachiu
attollcntiSjCum hominum niufculo &
nam in illis animalibus hunc mufculum , ud Galciii
.

gratia.non ignauitcr aggreftus fum. Canes autem,cqui, boues in hoc articulo


, non folijmin

!
i-iis.^ onibus^fcdmaximeinmufculis&ligamentiSjabhominisconlfruclicncuaiTain. ' Mufcu ^""«^w,
<.;i.3k:
Iusbrachiumrcdaaddeorfumagcns,cotrariomuncreillius"mufculilungiiur,quiomnibus
'"'

.. R. ^uiscontraflisfibris^brachiumpefioriadmouctjfeuinanterioiaagitjhiccjuoquecarnofus
,4fj.i. militcr&craffuscft^&inter ca;tcroshuius articuli mufculosutcunqucteres Oriiurautcm
.

,'.'(;, 'y '^^"^™P""'^'P'o>f^"''fcriorifcapuIa:bafis'anguIo,abafi quidcmmodicamprincipii partc


n mt;-', 3ftumcns,fcdinlioncmabinferiorifcapula;colTa,cxmcdiacnimco(ta:illiuslongiiudinc,l;a-
kmufai fifcapuIa;propinqua,&abextcrnagibbauehumiliorisbafisciusanguli fcdc,continuacar-
origine cnafcitur. Ad mcdium igitur longitudinis,infcrioris cofta- mufculus hic, fca
er
•'/;' a
T. P"'^
olTeabfcedit,& modice furfum in priora tenfus,humcrum fcu brachi) os acccdcs,in ua.-
.uhcx^ Iidumbrcuemq;,icdlatumcelTattendinem,illi fcreformarelpondctcm,'qucmnuifculusbra
i»u.-u!i
chiumpcftoriadducens^h umero infcrit. Ncqifolum forma^quam adlatitudincm &craftitiG
acinfcrtioncm, fecundumhumcrilongitudincmrefero)pia-fentismufculitcndo,iHiustendi
nirefpondet,quiadpc(rtusmouet,ucrumineandcmferercgionem,iHiduomufculiimplan,
7 o- tantur,in corum mcdiointeruallu dcmittcntes,cui'tcndo" muf uliinferatur, qucm dcorfum
"'
ucrfusdorfum,adiliabrachiummoucrcpaul6poftfubijciam.QuamuisinteriiTi tcndomu-
fculi ab infcriori fcapulae cofta pronati,paul6 uiciniiis humcri capitiimplantctur,quam illiiis

tcndo,quembrachiumpe(ftoriadigerercIatumeft.Ncquehic rurfusmefugit,pra'fcntcmu^
.i.M.r. fculumintcrbrachiumdrcumucrtentcs^aGalenopcrpcramrcccnfeiT^atcjiabillo^mufculum
x/, jeP^
triangularcm,&fcapuIa;gibbumoccupantem,&mihiincircumucricniiumbrachiumclaf timinif„,Lj.i
fem ponendum,ab ipf6autorcmdu(ftus brachij ad dorfum poni. Vcitim lTudio,quum mihi * -^i»"-"'
^
:. rcsfccushabercuideaturjabipfiusdoomatercccdo^utiprofccT^&tuquoq; csfacTurus ubi ^J''^'''''lf''
' CtlOJHbWS;
jT Qr' 1 r T
cctucxuto,o<:iamadmonituslecuoncmaggredicns, autdebiteadminiftrantibus aftabis.
ffi'

Nollcm enim mihi hic fidem exLibro dari,quum certa femper lcgc orcm,ncqua fidcs Libris
''^'1^ partibushabcatur,qua;nondum per fcdioncm uifa; fint. Brachium dcoiTum trahi- QiMnu^ha'
,0
.aiN.j tur^a^^magnoquodaiTijIatoqucadmodummufcuIOjquiaipinarumapicibuSjqua-affxta
^m-y. thoracisuertcbra:fpina,adoftisfacriufquemediumhabentur,"prindpiuinfumit,non[qui-
demid pluriu brachij motuum opificum modo craffum, fcdomninoinftaramplxmcm-
'otj6«6
s*Jt. brana: tcnue continuum^.acrciftalincaadiflarumraod^lpinarum apicibuspronatum.
Z Veiuirt
166 ANDREAE VESALII BRVXELLENSI3
Vcrumubi mufciJps dorfum moucnteSj id principium pcrreptauit, camcp coftarum resio-
ncm contLna;it,qua;maximeiii dorlo,ucr(uspoftcrioraextuberat,cafnofuni denfumi^ cllict
tur,& uniuerfus mufculus ad cum moduni auclus, in'' anguftum tantilper proccdit, doncc ^'^^!^^^^

tendincmlatum,ualidum,fed breiiem humcro inferat,fubter ipfius ceruicem, &fecundum ut,s,T '.

mcdio' tcndinisbracliiumpeftoriadniouentis, &tcndinis' qui bra-


ipfius longitudinem, in ucrfusv.

chiumredaaddorfumagit.Hicitaquc mufculusciiam triangularis elt, fcdplaneinasquali-


busconformatur'coftis,acduasquidcmlonginimascxigit,unam,qua:fecundum dorfilon^
gitudincmporrigitur,altcram,quxabofIcfacro, perilia& inferiorem thoracis partcm, fur^ dTUh.!
lumadtcndinisinfcrtioncmconfccndit^atqucalterumaxillaecauitatis uallumconrtiiuit.Ter ' '°'":,f'

tiaucr6pra;fentismufcuIicofta,afcxtathoracisuctebra;fpina,'fupcrangulumlcapuli,quc sJi T^i


bafishumiliorparsoftcndit,adinfcriionem tendinisuchitur,atquc trafucrfimquodam^ Tpirx,
hj;c

modorepens,rcliquisduabuscoftismuIt6brcuioreft.AcprotriangulicoftaruminarquaIi-
tate,ctiam huius nmlculi fibrx difFcrunt,qua; cnim pcr ilia,et fpuriaruni coftarij cxtrema fur- r^j,
j \^
fum porriguntur,prolixifrima;,acminus obliqua: funt. quxucroabinferiorum uertcbraru vtj.i».

thoracis fpiniscnalcuntur,brcuioresfunt,&tranfucrfinimagisprorcprit.Mufculus iftemo-


tus brachi) dcorfum opitcx cft, non quidcniid fimplici motu,fcd conipofito,pro fibraru ua-
rictate,pra:ftans.quandoquidem proutfuperioreslibrx,autinferiorcsinfecolIiguniur, coii
trahunturuc,itaquoq)deorfum,nuncad fuperiora, nuncadinferiora,brachiuniucrfds dor-
fum dcpriniitur. Porr6mufcuIushic,dumfcapula? humiliorcm' tranfccnditangulum, gfdfrii

Zi,t!tlePd-r fibrisquibuldam fc3pula;comitti,atqueipfi aliquainfigniori apprchcnfioneadnafci, Gale-


timiiiifit, cr s
nus fcriptuni rcliquit.Dcindehuiusinfcrtionis bcneficio,nonmod6brachium duntaxat,ab
hocmufculonioucrianeritjimoetiamillumdctrac^iionisfcaputeadinfcrioraauiorcnicncco
JlrdfjisTifc,
iHioniius. mcmorat.Profecl6ctfiquammaxinieuerear,Galcniplacitisobuiamirc,&lubcnshocCapi-
tc,falteniunicu: mufculum citracontrouerfiam plenedefcribercoptcm,haudquaquam tamc,
ui rcs fcfchabct,htcfubticcrequeo. Prxfcnscnimmufculus,dumhumiIiorcm fcapulxbafis
angulum intcgit,fcapulxofli,nifimufculoruni,quiabillo pronafcuntur, intcrucmu, conti^
guusuifitur,ncutiquamautemofli connaius,utncqueetiani,cuiincumbit ibidcm niufculo-
rum rcgioni,aliquapecuIiariinfertioneconimittitur,connafciiurcy.Non cnim alitcrinibifub
ditis adneclitur mufculis,quam mufculis dorfum moucniibus,& ihoracis abdominis,qui &
liuicmufculoiion minus,quaniillifcapuiam occupantcs fubfternumur Qiuim itaqucmu^ .

fculus hic,nullani in fcapulam moliatur inlcrtioncm, proprioctiammotuuna cunibrachio


cam ncquaquam,uiGalcnus opinabaiur,dcorfum ucllit. Htfiilluni totaca fcde,quaanguIo
fcapula;lupcruchiiur,!capuIxinnafcidarc,idtantumeHcrculestranfucrfis pcrlicieturfibris,
illisinquairi,quxin clatiffimafuxoriginisfcdehabcntur, atqucafextx^feptima^ocftauxjno'
nx& decimx thoracis uertebrarum fpinis dependcnt,qux fane non dcorfum fcapulam mo-
uerentjfedrec^ia ad dorfum.Huius cnim niufculi emincntior pars,altius a fpinis, quam Gale-

nusarbitratur,principiumducit,nam aliquoufqucilli"mufculofubfteniitur,qucmfcapulam hsij-r,

moucntiumfecundumnumcramus,quemqi Galcnusinterpoftcriorcsfcapulanimoucntcs, ""'iinthi

Dcmiftiorcni uocat,amplumhCcbrachfj mufculum,ibidemprincipii fui ucrticcm affumcrc


aftruenSjubiilledemifliorfcapulxmufculusccftat.Atquumfuorurfus loco dcfcapulxmo' ^mu ui

M ttfciihis.ili

usjmiiMuirt Ifiiusalium
toribus lcrnioncm inftitucnius,ad brachi) mufculos iam rcflccflenda eftoratio,intcr quos Ga
mus.
cnumcrat mufculum, ciufdcin funflionis cum nuper diclo, gratia cfforniatum,
"Jjm
brachiumdcorfum trahat,atquehuncquidein fatuni amplum^ cncrccenfet,lcd IC'
"^''^''''^'^t

Li.t ry sde nucm in tcriiTi. Mcmbranani cnim , quaiTi nos carnofamuocamus,fibriscarncisaugcrinar'


A.'m:iiijl.d:f rat,quum primum ilia contiiigit,ac fibras lias furfum icnfas,carnofiores tatilper cfRci , donec
''"'^'"branaampli&tcnuis' mufculinaturc,quenibuccasmouerediximus,rcfpodcat,huine'
^deVjiifijc'
,„„ rocpimplaniciur.DcindchuncniufculumGalenusomnes, quiillumprxcencruniconfcflio
iiumProccres,inhominumpotiuscorporibus,quanicum Galcnoin fimfis feexcrcitantesla
tuiffc,atqucabipfoinfimiis inuentum nufquamnoniaclitat. cgoprofccT:6in fimiis,&cani-
bus^plurimiscpquadrupedibus ipfum obfcruaui,non tamcn in omnibusxquclatum carno-
fuiiiue. Aiin fimia(utidpriuatim dicam)adhuncmodummihiapparuit,mcmbranacarno-
fa, (ecundumfpinxtotius longitudincm firmius fubditisorganis, quam alibi connafcitur
haud alitcr,qu;im ficx fpinarumapicibus principi) fui portioncm, aliorum ligamentoru mo-.
doeduccrct. Vcruniincafcde,c|uamembranaercgioncquinq!luinborri ucrtcbrarumconli
ftii,iliucp os coniingit,carncis,fcd tenuibus rarisqj fibris adaucrctur,qux furfum oblique uer

fusaxillam prorepcntcs,accxIatabafifenfim in arc"tum coIIc(^tx,mufcuIuni ampluni attcnue


e,xpriniunt, qui in mucroncm dcfiiiens obfcure,uixqjadmoduminhumcrumimplanratur,

tcndini
'

d'b HVMANI CORPORrS FAERtCA LIBER IT x&y


'=.4»"<.-:
tcndinidusStiufcuIkondiiuus.quibrachiunipcaonarMft^
m
bus nianitcitam infertioncm humcrum non oi^cndit.
&
tiidciur rii^fculibrachmm
ncflori
adc{uccnnstendinialiquopa(floadmifceri,autpotiuspropria:ciusmufculimcmbran!c-
lci.hicquisquoq,bobus.&ouibus,&:idgcnusanimalibus,admodr,cuaditconfpicufs°un
decciamconfuloilluniinboucpotiffimumpcrpcndi,quodfictprompt,filmc,ficxcoriatibo
uisaxillammfpexcris.Apparcbitnanqueisamplus.&contcrmimsmufculisrubicundior
cxtcnspartibusalbisapparcniibus,cxillomaximamportionemabIatameflcc5pcrics
V
lanr) cuti adnata rclmquunt
auam
co^quodcarnofammembranamunactmicuccaufcrrc inccrcx
coriandiimconfucucrc^at^idcoctiamtantamprcfcntismufculipartcni.quantanondilpror
lus,&:mfignitcrcarnofaapparet,aufcrunt.Q.uaproptcrctiamiuuabit,cxcorianr-slan,os,^
dcre, qui longe acutiori cultcllo, maioriqi mora in axilla
cu tcm adimun t.quam in
reliquo roi^
pore,ubimembranamunacumcuteafubditiscorporibus fcparant.
.- , , . r Nonimuilc<
"-^"r"""'-"' "F-i^i-i-^onimmicquoaicrit
excoriatacutcmiubcretibiexporngi.ut&cutieorummufculorumportioncmadhucadm'
tamcontcplcns,obfcruescphuicmulculofa:carnipaulo rediorcs fibras
intertcxtascflc auam'
.oM.e. amploilh mufculo.quembrachiumdcorfumadfpinammoucrctcflamur
AtCBha-cinfim'
&qua:proximenominatafunt,animantibusdidici3atinhomincmcrcpaiflcncqucoaft'ir'
marcquantumuis reclecutcmab adipc, &quum obcfius acaditcorpus,adipem
a mcmh-a
na carnofa,& membranam a fubditis illi mufculis , pcr totum thoraccm
abdomenqinon di'
uullamdaccramucfemperdfflecc.Liberauicnimfubindcabadipccutcm,ctadipcmpoftmo'
dum amcmbrana.& dcnuo mcmbranam ab his, quibus incumbebatmuVculis
ac dc^ndcma
nibusmcmbranamictcndi/cdha&nusillamnulliscarnofisfibris/ccundumihoracislatcra
nuiritamau(ftamcpobfcruaui,nccctiamfpcflatorumaliquis,quoiquotmihifccaiitumquam
aititcrc mcmbranamhancmufculofamficri^aflcrercualuit.Prxtcrcafimebrana
quan' mK
iculumheriGalenasaftruit,brachiumdcorfumtrahcrct,proculdubioauthumcro
autarii
culifaltcm ligamento nccicrctur.quod &
fi dc fimijs fortaftis,&
bobus dicipofli-
alium' qu,
quam hom,nes,moium,proptercrcbrum in tcrram prioribus pcdibus innixum
cxiauni in
homimbus tamcn nullam infcrtioncm mcmbrana: carnofa-in humcrCi
ficri^audaciftmic^nro
nuncio.Nam pra:icrquam quod mcmbrana in hominc F bras carncas fub
axillis nullas com'
monftrat,integrumcftcampcrtotamaxilla:rcoioncm,abhuiuslocimufculis
&ariiculon5
minus Iibcrarcquam in inguinibus^&popliic, quod haudquaquam
pcrficeiciur fi mcmbra
na tcndincm in os brachii infcrcrct. Porro quum omnibus diftcdionum
ftudiofis intcoruni
fit,numhiCc,quxdemcmbranainhominibuspropofui,ucritatifiniconfona
propriism-.ni
businquircrc,autaliisdinec.mbusiamadmonitiaftarcpoft7nt,hisprolixiusimmorarihaud
conuenit.Addamtamcn&hoc/imufculusiftccum,qucmGalcnusnarrat,du(3um fitum
& fibrarum fcricm nancifcerctur, quod non alio plane fungercturrauncre,
quam inferiorcs
tat.e. mufculi fibra:,quem nos brachium deprimcrcafl^^cruimust
eius'"
Ncquaquam cnim, ut Gale,
nusarbitraiur/uiusmembranxcarnofcmufculibenefidOjbrachiumiefladcorfum
ncutrumlatus inclinans duccrctur, quum prorfus obIiquas,ex Galcni
in &
ctiam dcfcriptione fi.
bras nancifccretur.Ca;tcrum innullam partcm uergcns brachiumdeorfum
udlitur quum et
I
tti e'
"
^'^ducentis ad peflus pars , &
inferiorcs fibra: dcprimentis ° mufculi
fimul
'

agunt,acccdenteunaquocpbrachiipoTidcrc.Atq)duxiamdi(fla:mufcuIori;partesvilcfunt ^xHUrun
qu3:axilIa-cauitatcmeftormant,quasqjinLibrodeArticulisHippocra£csTcndiniim"nomi
bofiTt ne nuncupauit,qucmadmodum&Vctercs,quictia,TiTcndincsnuncuparunt,mufcuIosoc

'^'P'"^ conncxos.acin mcdio foucam eftbrmantcs,& Gra-cis k<k quoq; ap^


wJit- cllatos. Oui
qmi bi'achiumcircumagut,tresmihiconftituunturmufculi,omncs cxfcapula 5uccntcsqrio,nc
'.ub.w, &latistendinibus,ai-iiculumconiincntibusmcmbranisimplantati.''Primusita9
quiprdi' n
moucntium quinius habcri potcft,fcapuIa: " finum occupai, qui inicr d^ZZ^Z
u\ fo L fupcrio^
'
uG. '""'capuliccoftam^&dufdemfpinamjfcumagniilliusproccflusradiccm uifitur. Pi-occdit
/;.c,(,;. cnim a fcapula- bafi,ct omnino carnofus lotam,quam diximus,fcapula cauitatcm
iniplct oC
i- ' fi fcmpcr ualide,ac fi ab ipfo toto progrcftli cnafccrctur, conati-s . Quum ucro ad fupcriorcni
mS. '^'^''"''='sf<:3P"'.^'''=dempertingit,fub'ligaiTientonalidifl!mo,fu:nniumhumcru,nintcriorifca
pula:procefli,i(qucmanchora:affin-iilamus)coll,gantc,inantcrioraconicndit,ctinampIum
ualidumcpcdTanstendinei-n^articulum humcriac! fcapulatiifupciat, ciusarticuli
lioamcnto
pcrtinaciflim(f,obIiquaqiiodaiTiodoiiifcrtioneimplantatus.Eftitaq!mufculushicobloous,
&cxtcriusgibbus,intusautcillircfpondctcauitati,quamimplct,deindcfibrasfccundiimfui
'.uh.s. '<''^g't"t''"';<'''P'3''re<Sashabct,qu;rfibrachiriaii6flcntis'mufculifibriscofcrantur,tranfucr-
o<.<,A. fcprorfuse,xifti;t,HuiusmL;fcul!Galenunomcrninifleopinor,iiififorteintcrbrachiiiattoI-
Z 2 lcnteS
266 ANDREAE VESALlt BRVXELLBNSIS '

lcces(quos uarios,ne(5 fciTipercofderccenfct)illu reponat.quauis ipfi ad fupcriora cotracflio,


quamobfcureucrfusanteriorainolitur,praccipucdemadata nofii.DeindcGalcnidcfcriptio
num nuUaillicogruit, etiifi fcapulxcmincntiori cofta^qucndam cxporreftum obiier narret,
qucm fi quis hunc noftrii cfle dixcrir,no tamcn ipfi inligncm cum brachiumattollcnte mufcu
"''
loconnexum(imouixconta(ftum)tribucrepotcrit.' Scxtus brachiu mouentiummufculus
cbium moutn' Jj'^'
tium-
admoducftcarnofus,acconcauaintcrnamq!fcapul3:fcdcmopplet,ex"bafitofiusfcapu!ccar
ncaoricJincdeduccnSj&intrianguli^uerticc.adlcapuIeformatantifperarflatuSjduminiiue ^dL.
riorcar"icuIircgionepcrtingat,cuiampIotcndinc,quafiinfemicirculijimplatatur.Huiusmu xi.ti.A
fculifupcriuslaius'illiadmoducontinuumexiftit,quempoftrem6rcccnfui,ade6fane,utnifi
diliCTentcranimuadhibueris^utcrqjunuscffctibiapparcat.illumqimufculum ad ° elatiore fca , ^tj.i.

pulicofti,inflexioncinantcriorafccilTc,atq!itaetiamportioncgibba:fcdisfcapuIgoccupare
^^^"P" "^

Stftimm. anci-es."Septimus uer6 brachilj moucntiu mufculus ille cft,quc Galcnus in DccimotcrtK) de ^'^^.^

Partiumufu(naminQuintodc Adminiftrandisfedionibusomncsafcapulainhumer2por
Uh.i.^M.
reffimufculimirecofunduntur)brachiumrctrorfum,ad dorfumagicrcdidit,''iliucnim,qui
10,.! CU
uereid munus prarftat.qucmcp inter huius Capitis mufculos tcrtio locorecenfui,Galcnus cir b ij U.S,
cumuertcntisadextcriorauicedefcripfit.Cctcrumhicfcptimusmufculus,cuiusope brachiij
ad exteriora circumagi fcio.uniuerfuin fcapula;gibbum,' quod fub ipfius fpina habctur, im' C zfl.CX.t'

U.tmtcrG
plct.'' Exoriturenim carnofuscx fcapulacbafi^dcindcardioradfcaputeformam' redditus,
1, H, D, T
tandem articuIiIigamento,tcndincamploatbreui,tanquaminfcmicirculumcxtrinfecusinfc Y.
riturita,uttriummufculorumbrachiuincircumagcntiumtendincs,inorbem quafi uniucr- d Li tah.il

furaarticuliIigamentumamplexcntur,&quarationefingulifuisfunganturmuniis,facilcdc. H,l iJ K,
e 11 tdh
monftrent.Lioamenta uer6 fcapularum ccruici, caputhumcricolligantia,ubibrachium mo
.i\

ucntium mufculorum fcdioncm abfoluero.peculiari Capite pcrtraiflabo.

MVSCyLORyM BK^CHIVM
X 111
MOVEN-
Cctput 1.
tium admiinjlratio.

[ ha(ftenusadbrachiummouentesufqucmufculos,e;eteros,&prccipue

'

latum illum,qui buccaru motibus pr3ceft,dillccueris,cutis quoq; ex par «.r.

tc fupcriori fcapulac,S<; pefloreablata crit,acproinde cucis ab abdomine

&uniuerfothoracc,uf(f adfcmora,&oflisfacrimucronenuncdutaxat
adimctur . &
hanc quiclem autlanrj more intcgram excoriabis , unica
tantum liiica a pctTtorcad pubis ufque os du(fta,aut pcr uaria frufta,prO'
Qiiicorpitiin
honmmulcu. iitcommodiorapparebitratio,eamdificcabis.Egoautcmintcrdii,quan
loruin adftiini. dohominisfe(ftionemmihiadminiftrare folco,fubinferiorimaxilla perutruncf osiugale, h i.sf.c
flr.ttitmr
robuftum funcm traicci ad capitis uerticem,laquei modo uin(Sum,id^aut ad frotem , aut ad ^ '' '^'^

occipitiummagis,proutautcrc(fto,aut dcpreffocapitecadauerfuIpendercanimusfuit.Lon
giorem cnim laquci fincm,trochlca: cuidam camsrx trabi affixa; tranfpofui,illoq) corpus can
quam fufpenfum mod6 altius,mod6 dcmiflius dctrahi,at(5in omncm partem,prout ncgO'
,

tio competebat.circumuolui curabam,&quum rurfus lubcbat, in mcfam indinari finebam,


facile enim fub trochlea! rcgionc mcnfa accommodatur. Accf hoc modo in omnibus mufcu-
lorumtabulisdcIineandis,cadaucrfufpenfumfuit,qucmadmodumSeptimatabula utcuncp
oftendit,quamuisdumiIIadelinearecur,funis adoccipitiumreflexus eratproptcrmufculos,
qui in collo illic funt confpicui. Et fi fortaflis maxilla inferior,ex difle(fHonis ferie ablatafic, aut
eciam iugaliaoflafuerinccfFra^fla,' nihilominus finus temporalibusmufculis cxculpti,laqucu c \d «iJi

faiisualidcamplc(rtetur.Caucnduenimeft,neccruicilaqueuscirci3ponatur,nifiiamaliquot 'li^i^i
I

concxi mufculi fucrintrefe^rti. Atcf ciufmodi corporisfufpenfio ideo maxime co


occipicrj ofli
ducit,quod molefteadmodu corpus humanu in menfam procubcns,mod6 in pc^^luSjmodo
indorfumconuoluipoflit.Bclicecforcafrisopportunecadaucruertatur^camcn mufculitunc
adc6producuntur,autexinnixu latefcunc,coprimuncurq;,utdiflc(Sipropriamforma&fpe
Mufcii!i,pS ciemuixrctineant.Quocun(f modoi^ituruifum fuerit,autea,quadixi,rationefulpcnlo,aut
MWo/k»- i„in(.nfarcpofi'tocadaucrc,cutcmunacumadipeabfcpulla membrana!carnofiorisla:fionc,
rOTcr cZ« ab uniucrfo chorace abdominc^ aufcres.Quo(i profed6,nifi
laboris fis ftudiofus,difccndi^
ttiillis con/li, cupidus,molcfteac difFicultcrperfcccris,cumtotfc(ftionibuscutisprorfus aliter libcradaue-
'"
twt , txdmcn. niat,quamficarnofammembranaunacumcutcadimercs.Ablatacutcunarurfuslinca,amc'
diapcftorisrcgionc.adpubisufcjios^inmembranacarnofaduccSj&dcindealiamapubis of
fctranfucrfim,fecundumcoxendicisarticulum,adfacrioflisufq!fpinam,&tertiamafummo
humero,aduf(j mcdiani brachij regioncm,fccundumipfius longitudine. His du(Sis fc(fHoni
bus.
DB HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II. zfp
bus.mcmbranamcamofamhamuloautunguibus apprehendcs,&ab uniuerfo thoracc 8c
abdominc,ad fpinam prooredicns,camaufcres,ipfam intcrim glandulis.qiia; in
axillis habc^
tur.adhucconncxamfincns. Auulfaitaqjadaxilla: ufqjcauitatcmmcmbrana
Jia-cadluccm
extendcndacft,acdiligcntcraducrtcndum,numcafubaxillisincarnofumdcgcncrctmufcu-
lum.a Iumbis,& fpuriis coftis incipicntcm.Si forte(qu6d non futurum fcio) hanc
carnofis fi
brisauftainfpexeris,caquapotcrisdiligentia,illaabaxillisfcparaanimumadhibcns,numhu
mcrotcndincaliquoinfcratur,authispartibus(utinrcliquothorace(olct)fibronsiaV.rumne
xibus adhacreat. Atquc fcdulo cauebis.nceo ruditatis ucnias^utadeps
, qui in thoracis latcri-
buSjtotocp dorfo occurrit, carnis loco tibiimponat. Vidicnim quofdam
, tam rudcs , ac in fi.
milaribus partibusdignofcendisadconcgligcntcrucrfatos,utprimointuitu,adipcmdorfi,
carnem eflcarbitrarcntur, quod multo magis illum hic,quam alibi proptcr incubitum
rubc*
re cerncrent.Quandocnimcadaucrunaatqsaltcra diedorfoincubuit,
tota incubitusfcdcs,
quafiinflammationeobfc(farubct,atq!idco&ciusfedisadeps.Hacitaqueadminiftratione'
nummcmbranaha:cmufculuscfliciatur,&ancutismoucda',anbrachiigratiatalis faclallt]
promptecxaminabis.Mihiautcmhfcmcmbranainhominibus ncqucm^ifculofacfiici,nccp
humerotcndineinferi.imone ipfumquidcm contingereuifa eft. Ca:tcrum ubiuniuerfara Prmih.cU
membranam^a corporis trunco, &: mcdia brachrj rcgionelibcraucris , brachium pciftori ad-, "'"««"m
<i,w.a. ducentcm mufculumaggredieris.anteomniapcrpendcns, numalicubipromincatillcgraci "^''f"'""^'"''
lis mufculus, quocaudata; fimia:donantur,quiq;a mamillarum
rcgionibus, furfum obIi>
quefcrtur.Vcrum quumiftcin hominibus non fit.iammulculibrachiumpcftoriadducciv
caput, aclauicula,& lotaoflis pecloris rcgione^ipfiqjinfcriis cartilaginibus,
t is
nouaculaaut
cultcUo abradcs,achamulisautfummisdigitisapprchcnfum,adhumerumufqueafubicdis
corporibusjaut digitis autbuxeo ciiltcllo fcparabis. Dumuero mufculi huius caput nouacu
lalibcras, accurate ftudcndum cft, ncquid aliud una cum illo aufcras . In canibus enim acfi- i.

™i^'"'^"''"'"<:°ft3rumcartilaginibus'mufculus obtenditur, qucm fcre' recuabdominis


'Ifr''"
™"'''^'-'''P^'''^'^'"<^'^'^'^';^*^'""s>&^q"iiGalenorcfpirationisgratiacrcatusdicitur,acuiccp
fJuA Li.6jc^j,
prijthoracisraufculijarcflodiftindihabetur,qucmadmoduminmufculorunuhoraccmO' »''"'y2wW,J
uentiumenarrationedidurifumusIatius.NunccniminhocadmoncO;,utctiamfieooinho'
mineminushucreperiam,ftudiofitamcniIlumpbferuarcconcntur,atquccommilironcsin.-
terdi(rccandumfefeadiTioncant,eiufraodimufculumcxGalenifcntcntiahIcIatcrc,acproin-
denonofcitantcr mufculumbrachiumpccftoriadduccntcmoportcrcfuo principiolibcrari,
autobitcrliberatumabijci.Nequchuicfolumanimusaccommodanduseft,ucriiinetilli,qui
infimiisfub mufculo brachiumad pcdus mouentcoccultatus,adarticuliIioamcntumc.X'
porrigialitcr^atqucinhominibusdiccbatur. Atqucitanon mirandumeftjmcquumliomi'
nis fabricam oftcndOjCtiam pcrpetuo aut fimianijaut cancm publica: fedioni adhibere. Cx'
terum magnum hunc peAori brachium adigcntcm , in [3ra:fentia humcro adhuc appcnfum
Adm.fccmii
rclinquens , ad rcliquos brachii accedes, quos coinmodcadminiftrare ncquis , nifi prius ab^, lc^iniUm ,m.
>f<i.r,A. lato^mufculojquiaboccipitiiofleprocedensjpcrtotamceruiccmcxtcnditurj&^totifcapu' «tr'-
imii/ra-
tefpine/ummocphumerOjUna&huicproximeclauicuIxTcdiinfcritur.tumhincpcrfcaDU r''""''^™^^^^^

amim- lasgibbajOibalim deorlumprotenlus,donecmucroneluooclaua:thoracisuertcbra:fpina: r,i.

rmhnm. committatur.Eftenimmufculusifteaboccipiiio,ado<rtauamufqucihoracisucrtebram/pi,
''^'Sapieibtis quodammodo conexus, abipfisq) principiumfumit. At dchocmufculo una
'ilb Jci
&ca:teris fcapulam mouentibus , poftea
agcmus . nuncautem obitcr cius mcntio incidit,
quodpofteriorcsbrachiummoucntcscon(piciaptencqucant,nifiillcafpina&occipitio,ad
hb.iahi
ipfiusufcjinfertionc/cftionclibcratus fuerit. Adminiftraturucr6nouaculaautcultclIo,fc'
"PQ.- cundumfpinapdorfilongitudincmfaclafcdionejquaimufculumillumduntaxatadfubicifta
ufqueuulnerct, dcindealtcra lccundum occipitium eft duccnda, qua:ibidcm ctiam mufculi
principium^ab occipitii olfclibcret. At fifortaffis fubicflum aliquem mufculum illis fcfiioni-
busuitiaremctuiSjbuxcumcullcllum exterioribus mufculilateribusfubdcs,illifcilicctlatcri,
quodab occipitio ad dauiculam fcrtur,& deindeilIi,quod a fummo humero fcu clauicula,ad
oflauc thoracis ucrtcbra: (pina dcfcedit.CultcIIo cnim lateribus indiio,& furfum dcorfumcp
ac1o,afubditismufcuIis illumfcapuIarmufcuIumabfccderccoges,atcpipfiusneruciprincipii
mufculumcpa fubftratis corporibus iam Iiberatum,paruo
crafliticmfacile tunc coieflurabis ,
negocio ad ipfius inleriioncm perduccs. Vcrum rurfus fub hoc,utin pcculiari huiusmufcu -
lienarrationcfumus diclurijobferuandum eft, ne una cum illo mufculus ab occipitio in fca- '.

pulam procedcs aufcratur,qucm Galenus una cum ilIo,qucm nuncdiflecafti^fcapulam quo^


qucfurfumtrahcreprodidit.NeifhoceodicOjquafihomiiiesillumcum fimrjs communcm
Z 5 habcrcnt.
1>73 ANDREAE VESALU nRVXELLENSIS
habcrcnt,ucrumutnopcrfundtorie,an illoquoqjhommcsdoncntur.animacIucrtaSj&fimia
aJminill:rationifimuladhibita,ha:cnortracuniGalcno(fimodocliligcnsNatura: fisadmira
tor)confcras,ncquc ctiam canilius hic confidas,qui qucmadmodum equi.&boucs , &
cste-

ra,qucclauiculis carcnt,animalia,plurimum in brachium &


fcapulam moucntibus mufculis,
ifimi]suariant.Qiixadhucaliumhabcntmurculum,abextcrnafedetranfucrforumproccf'
fuumquatuorprimarumccruicis ucrtcbrarum cnatum, Siin fcapulxfpinaminfertum, quo
homincs quoquccarcnt,efrcttamcn&iftcquoq!,fircpenrctur,iamdiflccandus.lnfimiisigi-
irdchtiim moi
tur.tribus ilIismufculisabfcdis,inhomincucr6, primoduntaxatliberato,'' mufculum cuius
loU.ii.
brachium attollitur,a fuo principio fcparabis, cius caput ab uniucrfafcapula: fpina,
bencficio
fummohumero,Siclauicula;mcdiafcdc,nouaculaautcultclloproximefempcrofli adicflo,
abfecans,donecillumtranfuerfaminhumeruminfcrtioncm moIiriconlpcxcris.Brachiumta
rncn attoUcns mufcuIus,pofi:quamcius triangularcmfiguram,etprccipueilliuscapitis,quod
al)fec1um,iamobtufum trianguliuerticcmoftcndct,pcrpcnderis,nonfoluminfupcrficicuiv
diquecftintucndus,fedfummadiIigcntiainquircndumucnit,numtotaillamolcs articulum
cxteriusintccn:ns,quam9nosuniusmufculilocohabcmus,plurcsmufculifintmutuo fibiin-
cumbcntcs,qucmadmodum Galcnusin Qtiinto libro de Adminiftrandis confcclionibus
uidcturinnucre,!mmcrit6 utialias fa:pius,uctcribus difleiftionis Profcftoribus(qui inhomi-
numcadaucribusfcfccxcrccbant)ncfcio quam,ofcitantiam imponens.Examinabisitaqucu-
niucrfummufculiprincipiu,atq!quomodocraffcfcat,carnofus9lcnfimmufculus cfticiatur,
confidcrabis,ac dcinde tendine ctiam ( qui fimplcx cft) examinato, pcr tranfucrfumin omni-
bus mufculi fcdibus illum diuidcs,ut aliquando fatcaris illum nihi! minus,quam duplicatum
eftc^ncq! illam rcfcrrefpccicm,quam' trcs primi ab ilium ofle enati , & fcmoris motibus famu- '
9
lantcsmufculipulchrecxprimunt,fifimulmutu6incumbcntcs,unius9iTiufcuIi lococnumc-
ratipcrpendantur. Cacterumduobus primisbrachium mouentibus mufculis,ab humcro
niflrdtio.
abfcctis,'" mufculum,quidcorfum brachiunimouct,a fubditis illi partibus adinfertionem ut
fi fccundum fpinxlongiiudincm , a qua principium
quc libcrabis, quod faclu cftfacillimum,
alTumit,lincamduxcris,qua:mcnibi-ancuniipfiusprincipiumduntaxatpcrfccct.Quumitai5
principiumlibcraueris,hamulo autdigitisidapprchcndcs,uniucrfumniufculumbuxcocuI-
tcllo,auteti'amnouacularctufiori,afubditismufculisfcparans.hihacadminiftrationc," quali
ter iTiufculusiftcbafisfcapulxhumilioremangulumtranfccndatjfcapulxcpadhcrcatjCOntue
beris,& deindc fi principium ipfius uarie ad originis locum protcndcris , manifcftequo mo-
do hicmufculusbrachiumdetrahat,&nihilminusquamfcapuIainiiioueat,addifccs.Porr6
quumlincamillammoliris,quaciusmufcuIi principiuniafpinarumapicibusliberas, caucn-
initium abdominis niufculiobliqucafccdcntis,ct dcinde 0
dum fanc cft,ne una quoq? diffcces ° II td.i^

•illiuSjquitranfucrfimafpinis quoqucucrtcbrarunienatus,indccimam&undecimam,tho- P i> ti..

racis coftas infcri dicctur.Quapropter fi tuis manibus parum fidis,idcm in hoc mufculo tcn-
tabis,quod in illo cxpcricnduiTiprobauimus,qui'' fccundus fcapulam moucntium nobis nu- 5 jM.r,,

mcratur,utfcilicctprotcnfamnianum,autbuxeumcultcIluiTi cxtcrno mufcuh latcri fubdas,


atcpilIumtranfuerfimfurfumdeorfumc{iaftum,tantifpcrmoucas,donec adfpinarumufque
apiccs mufculum,afubditis organis diuifum cflcconicccris,hac nanque rationc principi] fui
nicmbranei crafliticm promptc cognofccs, &
quam alte cultcUus aut nouaculaad lioc fcpara-
dumimmittidcbeat,exquifiteintelliges.Vcrumomiiinoopportune fcccris, fi ftylu aliquem
longiorem,rotundo9ornatum tubcrculo,fub iiiufculiprincipio rcfla protcnderis, &fcnfim
culidlofubmufculo adftyIilatusdcmifl6,piincipiumdiuifcris,cultcllifcnipcracieextrorfum
duda,&leuitcrobhquata,furfumqifciTipcrcumftylo protufaadcumferemodum,quochar
tani diuidimus Niii ctiam eo artificio uti uclis, quo in erucndis c uefica calculis utimur,
,

quumfiphoncminftardimidia:canaIiscfti<ftum,ucfica:ccruiciindimus,utdcm ineius caui-


tatcmfccliomoliatureo prorfusmodo,quopilofifcrici tcxtorcs,fericum in pilos diuidunt,
his cnim rationibus omnia pulchrediuiduntur,quc fccundum ftyli longitudincm diflccaiida
fubinde inpofterum audies . Quando' igitur mufculum , quobrachium decliueagitur, ad r 10 ti.

humerum perduxeris,tcndincm ipfius abhumero liberabis, ac dcmum' mufculo rctror-


wjhrido. i II tib.

fum brachium trahenti te acccingens,ipfius initiumfimilitcrabhumiliorifcapula: coftaab-


fciiides, & accuratc indagabis.num Galcnus uerius huic circumucrtendi munus attribue-
rit, quam' mufculogibbam fcapula:fcdemoccupanti,qucm'que cgo incircumucrtentium
albo rcccnfui. Potcris itaquehunctam diuhumeroappcufumrclinquerc,donccillum,qui
fcapute gibbum opplct , a fcapula ad articuliufqucligamcntum abrafcris,utcoucrius fin- u n (4)
.

oula cxpendcrc ualeas " Mufculum, qui fcapula: cauitatiincunibit , qua; intcr fpinam & H.
fupcrio-
DE HVMANI CORPORtS FABRICA LISER
11. 2yi
fupcriorcm ,pfius coftam uiCtur k fcapula deradcs duabus lincis una
,
. pcffpina: fcann
fupcnus latus, altcra fccundu.ii clatiorcm ciufdem coilam^dufiis
la:
7 t^. •

art.cuhligamcnto mufculus eommittatur, cxaminato.Brachium


, &
demde qui hur^eri
circumaacnthi - muTcu
lus.qunntcrnam fcapute fcdcm fibiucndicat. n.f, prius
fcapulam /e^^^^^
foluc..s,noncom,«odeie(i3e<fta.,dumoftert.etintcgrisadhucfcapulammoucnnbusm,^^^^
mponune lcapula a clau.et,la fcparatieris , aut et.am una cum clauicula
4 thorace cam b
ftuer.s.Qi,a.idocunque.g,turfcapuIamaeIauieula/cc'tionisferieliberatamt,ideris
antfr,
pttla ,n tott.m a thoracc ablata fucrit,cius mufeuli,quem
ord,nc brach,, motornm fe^tum
re^
tu!,,adm,n,ft,-at,ofac,ll,macnt,quandoquidemoeyustumuniuerfnsexfcaputeerad,turra
u,tatc,quod ub, pra;ftitc,-is, huitts i^mul &aI,oru,uofficium
abfqucneaocio cxan',n b s
Quanquam,nterduni cttam" quintinobiscnuma-atimufcul,fononcn?,donec
fcani.la,^' \
yvux clau,cula folueris.referuandam ccnfco, quum is
in fcapula: cauo thoraci
prox,n-,o
^ nror
^^jiui^
lus recondatur.

DE LIG^MENTIS HVMERI
icapulamarticuli. Caput XIJCV,
R I
M o LibroVotundum magnum"^humcricaput.8<:nonadmod2Ia-
tu,nneqj,nl,gnitcrprofund:,fcapute"aec,abuir,Cpropteruarios,quos
brachioob,mus,motus),neritoextruflacftcreiuli.Ncauteiaxusadco
articulusmalecuftodiretur,&qi,ouisfc,-emotufuafcdchumcrusc-.ci.
dcM;et proccni,squofdam
fcapula:,&uariadcindcl,gamcntainuicc,,i
oftacoll,ga„t,a,Naturam produx^ftcfubiunxi.CjctcrSm
quum iam a,-.
t,eulum muntcntes procefius.acplcrofq, hunc
ftringentcs'' mufculos ab
olu,,te,upL,slaneex,g,t,utart,culi ctiam ligamcnta nuncpcrcurram
'.cx partc Superiori itaqueU,
.

iii?mc/ji- bro lcnplimus,qu, fupcrior humeripars , quodSmodo in


duoinerqualia capitadiftinouerc^
mouetit. quod amplum
tur,,n ,,ueniis leiliccr
&
fcmiglobi in ftar rotundum cil
k- "P- , , A' propter ,lli obna.
li.i
tamcari,lag,ncmla;:uc,articulationic]jidoncum,cxtcriusautcmafperumina?qualcq'u,f,tur
H,l.
Stab. C.O leui quodam patuloq) finu, ab intcrno o,-biculatim dtftindum
Et rurfus propterahum ' f,' .

tn mu,
<t
num,,nantcnonpartccxtcrio,-iscapitisc.xculptum,ac'cxteriuscaDutmufculi
fculia. cubitumfle-
dtcnnum anter,onstranfmittcnicni,cxtcrius hochumcri caputueluti
I

Id quum gcminum conipieitur


;tLim obti utnnqucadfinusilliuslatcramagis^quaminreliquapartccxtuberans.Atquchccomnia
pr^
lcntis aniculiligamcntorum
occafioncpotiftimilimfuntfabricata.interius
quidem capui ar,
m, fccus

incmnc ticulatiomsg,-ana,cxtcnusuero,utIigan,cntoruminll-rtioncmfufeipcret,autexfceadcmpor
it , qam ngerct.buntautcmtriarobulKquxhumeruminfcaputeacetabulumconnefluntlioamcn.
ZQCCUT' ta,pra:tcrcoramune,omnesarticulos inftar membrana-.nunctenuioris
nunccraftioris am merum Jc<ip:r
jUhitutA
connscliti
ulii offu
b,cnsu„iculum.^Quoditaquea,i,plum&raembranofumeft,omnibt',squearticuliscom, liC

munc,orb,eulanm cx lupcrcili,s ccruics fcapula: principium aflumit. fd.

b,ens, ,n rad,ccra mtcrn, capitishumeri primum infcritur,


ac totun, articulum am CccctrisaTr:'.-
ntiir ut
& dcindc totiuscxtcrioris capitis
,
culis cofn^r.u/-
tahula.
an,pl,tud,n,,aeutnufque ceruici implantamr. Aliorum ucri ne
st^b.d trium"duo quidem ad amuftim
inltar ncruorum tcreitauifuntur,' tertium ucri) T^riapra'
CTf. nonnihilaniplura.Iinafciturautcm primum prid..
i! tab. V. ex ap,ce,ntenonsproccnusieapuIa:,&:
hineproccdcns,intcniisantcrioribus&- partibus cx
k s taJ. tenons humencapitis circuntenditur. ualidiUira,!ht,ius
capitis fedis imprcflioniadnatum
I 5 td.b.

\ fi. cap. Alteruniuci-o,quodci-alliusmaiusipiftocft,cxccruicisfcapufefuperiori''parte,ub,fummo Secundhi]L


i':}h.i D. humerolubm,mtur,o,-tumducit,&interiushumcricaputfuperans,infcriturtotiilliextc,io-
II S tJ.C. nscapms reg,on,,qua:adextcniuralaiusciusfinuscxtuberat,quicxterius'^caputmufculi
fi. Cit.iL

1 h.iA. cub,iumHc(aentmma,itcriorisuiarapra:bet.Huiusligamcniiante,-iuslatus,pofterioripri,ui
',i fi, cu. Iigamcnt.connafc.turIatcri, acfimularaboucluttranlucrfuml.gamcntumeftorraani
caput
Ub . i E, cms mulcul, mfuumfinura fcruans. Rcliquum uerotcrtium,
taUji'
' excadcm cum fecu,ido re. Tn
g,o,ie pnnc,pm,Ti nancifcitur, ac oblique hinc
\gur£u porrec%,m, inferitur in totam poftcrio,-cm
cxtcnonscap,t,s humeri fcdemadco
, utp,-arfois ligamentum poltcrio,-cm ai ticuli
;> tsh . in

ufculie.
ambiat
reg,oncm,utenima,iiplumobtinetprincipiu,ii,itaquoqucampliorcmmolituri,ihumerum
rsta.f
.iilert,onc,ii Cxterumpnrterharetria, qua:
u ta.V. p,-a-cipue humerum , ncdcorfum extrorfum-
?EadF qttc ab acctabulo fcaputelabatur,contment,aliud cftadhuc" l,ga,iientura,
huraerura furfum
'^cap. ij
i<:,na,itcnora,ad,iied,amn,rairuminterfummuhumcrura&,ntcriorcrafcapulcproccniim iiiteriari fc^,
lib.i.

ta.c.db icdcmluxar,p,-ohibens,hoec,,imfim,literuaIidum,ab,ntcr,oriquoqueproceffufcapulcfur puU procelTu


lum obhque ad fummura humcrum m Jiiperiorein
ad4. porrigitur , articulum humcri cum fcapula nufquam pertinens.

2 4 contiiv
I7i ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
contingcns.Atquchiuceidcmmunmrubfcruit,nmicumillud caputantcrioriscubitumfle'
(ftcntiutn imufculi, quodab eminentifflmafcapula: acctabuli fcdccnatum , interarticuliliga-
JLiqdnlcrtto '
mcntahunicricaputtranfrcendcrc,atqucluofinui incumbensdcorfum fcrriaudics. Ho'
ftun ddminir
/iriUio.
rum ligamcntorum adminiflratio,non nifi fcapulam quoquemouentibus mufculis,et cubi-
tumflcflentibusdiffedtis^aggredicnda cft,quxtunccultclIisparuulis,fcdacutioribus celc'
brabitur,atquc omniumprimum id fccandum ueniet,quod cx intcriori fcapula? proceflu eX'
oritur deindc alia duo peculiaria , ab ipforum radice a lcapula liberans , ulque ad humerum
.

fingula dcduccs. Ncquehicinterim afcitanteranimus adhibendus eric, nequum fecundum

ligamcntum aggredicris, una quoque caput exterius cubitum flcdtcntium mufculorum an-
tcrioris pra:fcindatur,nifi fortafils anteaademptum una cum toto mulculo cffct. Porroliga -
mcntum abintcrioriproccnli fcapula:,in fummum humci um pertincns," mufculo brachi- x 4 u.-i

umattoIIcnteablatOjCuaditcitrafeftionemconfpicuum. !lluduer6,quodfcapula; acctabuli


cauitatem aliquando augct,diuifo prorfus articuIOjin confpcdum uenit.

BE MV S CVL I S SC^VVL^M MO-


ntntihus. Ctiput XXVI,
C A p V L A iifdemcumbrachioagiturmotibus,(iiIIumduntaxatexce-
peris,quobrachium circumucrtidiximus.Scapulam itaqucpcdtoriad'
moueitriangularis 'mulculu.Sjillifubfl:ratus' mufcuIo,cuius bcneficio
brachiumpccloriadducimus. Eftnanque hicprimus fcapulx mufcu-
lus,quem in uigcfimotcrtioCapitecxfecunda,tertia,quarta,quinta, &
intcrdum fcxta,fuperioribus thoracis coftis, pauloantequam in cartila-
gincsiIIa:cef[ent,'principiumanumercdocui.Adc6uthicncquc ipfius
fubrt.itia,qua;tota,nifiiuxtatcndinem,carncaeft,neque' infcrtio,quamininteriuslatusan- dik.
choram imitantis proccflus molitur, ncqi fibrarum dudus , qui ex amplo principio in obtu- d ! Ubuli
lllb.
fumuerticeni,nufquamintcrfcc>a:feruntur,difFufiusreccnfendaueniant,quumabunde fit,
ipfiusfundionemhicaddidiiTc. Siitaquehuiusraufculialtiorcs fibra:contrahantur, clatius
(capulampecn:oriadmouent,inferioribusuer6infecontrac1is,uerfuspe(ftusdcminiusfcapu
laadigitur. Attotius mufculi fibris unalaborantibus,fcapuIain ncutr.a partciri declinans,
pe
floriadducitur.Qiianqua intcrim fcapula pcfloris offis fummo, autmucronata: cartilagini
no gquc,atquebrachitiadducitur,quodinfignibusinmoiudiffcrcntijs,nuncpc(rtoriscIatio
tiorifcdi,nuncdemifrioriadmouctur,'qucmadmodum ipfius quoqueraufcuIus,cIatius& c con/rrl
dcmifnus ipfo fcapula: mufculoinitium ducit.Ca:tcrum etfi Galenus fcapulj: nullum tribuit R ; r.:.c(i

niufculum,quiproprio motuadpc(ftus,antrorfumuefcapulamagcrct,&nostamenhunc,
qucraiaranarrauimus,illi priuatimafrcribimus,nonpra?tereas,qua:(b,quinfcdul6mcntcra
quoquc accommodcs mufculo,quem ca:terorum Anatomicorum morc, afcapulp bafi cna^
tum,o(ftofuperioribuscoftisinfcridicemus,quumthoraccmmouentium mufculorum fer-
mo inftituctur.Sienim huius naturam diligenter fpc(Saueris, &
potiflimum in quadrU'
pcdibus , fortaflis illum quoquc niotorem reccnfcbis , qucmadmodum audies,
fcapula;
quum fextopoft hocCapite,illum thoraccm mouentium fi-cundum enumcrabo Porro .

furfuni ad caput ualidi raufculi fcapulam attollunt , fi quidem &


ipfa grandi molc cou'
Secatidus fcd ftct, plurimamquc ipfi carncmadnatam fuftineat. ^ Primuscft,qucm antemufculos bra' ;9fj.r„
piiUmviouen'
chium mouentes difrecandum cflc , tunc dicebam , quum illorum mufculorum admini' U.G. il
tiutit.
ftrationcni fccundo antehoc Capiteexequcrcr. Mufculus ifte raram^prajter ca:tcros cot'
poris inufcuIos,figurain fortiiur, ut etiam fibras &
mouendi rationcm , ab alijs mufculis
quodammodo differentes adcptus eft.oriturcnim ab occipiti) ofle tranfucrfa'' Iinea,qua: ab
eius ofOs mcdio,uerfus auris radiccm porrigitur Huius linea: extcrnum latus , ab auris pin'
.

nula tantum remouetur, quata ipfius ab ocdpitio cxortus eftlongiiudo. Si enim occipitij fc'
dera,qua: ab ipfius medio ad aurem ducitur,in duas cquales rcgioncs diuifcris,earumunani,
qua:occipitrjmediouiciniorcft,prcfentismufculiprincipiumoccupareintucbcris. inoccipi
tijmediodcxtcrmufculusfiniftruracontingit,acamboinuiccm iun(5li,unaq;uelutiexfpina'
9 tj. c3}
rum ucrtebrarum apicibus principium duccntcs , pcr ceruicis thoracis quc fpinam , uf'
'
1

tpcrKdili
queado^ftauam thoracisucrtebramprotcnduntur. Dcxter(idcmdcfiniftrointclliges)qua k 6 f.ctt.

ex fpinarumapicibusenafcitur, membranofiis tania fere amplitudinc apparet,quantaucr' Ib.tdf,


u-cr 9
tcbrarum in fuo latcrceft^^latitudo^rcliqua uero rcgione carncus (fi unicum duntaxat'Io' f.
t'tdz-
cum exceperis) confpicitur. Quis autem membraneus ille locus fit, fermonis progrcflus
cnarrabit.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER It. »75
enarrabit.SuntitaquehjEduacpracfentis mufculilinea:. Vnatranfuerfim fccundum occipi
tiumporrcaa,qua:ctfitenuisfit,carneata Qjf MVI
S mufaiU humjejuoin pr^iimUdgmw!,
men uilTtur altera re(fia per fpinam deor.
.
efpgifs exfecunrli nnifciilorum tJmU dd tlcrraS ,

fum aboccipitrj mcdio,ado(Sauamufque


^Cr L>tiim[ongfddbuc munifijliils exnonutd'
\A. luU djr c,dlijstpu: his cnaimduiSis cktrd,
thoracis ucrtebram dcfcendit Prartcr has
. clcrihiis pcti poffit , nibilom

autc,alia: dua= obliquac funt,"una cx tcrmi pniori figurd.hicillm circamfcriptionem exprtf'


xni.dj,
fi. lvfirioriaer6 tffigie
trapeZwn ^aainohfcurc
F «"iH. aurem fpeflat,ob'
iio trafuerfx lineac^quo ,

Gulenui inQturtodeAdmmflrandtifeS-ioniLut
hque deorfum uerfus antcriora, feu in de> lib propomt, deHneaai. Ptrtinet itd<p dh
ro d.dB A
xtro mufculo dextrorfum protcditur,quo trdnfuerfd Imcafecundum occipitiim protenfd.Ai
u4 urro adC linea. reSa dL occtpitio,d.d oSdiicc uf(^
.
ufcp latiorem clauiculc" partem contingat,
thordciiaerte/>rccfJ}!ndmdu(fId.A'B uero ddDJi
fummohuracro coarticulatam." Aliahnea nedoUi(lue dh occipitio ddclduicnldm pcrtinens.A!

,1 M.ii qua; fimih'terobhquacfi:,ahncf poftremo DddC lintd fio^i ohH^uca cldnicuU,ddJ]}indmo'


commcmorata; fine,quoipfaclauiculam A
cldua- tho rdcii uertcl>rdr p rccedens . P oflrevio a.

tangit,dcorfum ucrfus pofteriora oblique


D dd RjnfenionmfcuU inJfiinamfcdpuU ,t:j-fum'
mum humermn q- latiore cldutcuU pdrtcfihd no
,

tantifperde(cendit,dumunacumtcrmino tdtur.InhumUioriporrofigurd F
,notdttriangu!i

n.aSE hnea:,fecundum fpinam exporrc'


rccfla:''
retfldiigulnm f:j hdfm etiam , G uero linedm toto
duSu a^ucdiflantem a hdfi\ l^niunfm! dutevijjd»
""^-
(fic,acutumangulumconftituat,ercgionc cium, ^uod dhFadG hahetur, 7fawif't^,feu menja.
oifiaua: thoracis ucrtebra: confiftcntem. Ic7n Jiguram notdt , a fiu fecluditur dcutfsimuA
prtcftMiHridngiilidngiilus,H infgnitus.
Qiiatuorhishncismufculuscircumfcribi
\,uh.ah tur^ucrumpractcrhas^mufculus^^aliam tranfuerfam, inipfius mcdioquodammodonancifci
Haili.
I

tur,eamnitnirum,qua'totifcapula;fpinc,8<:;fummohumcro,&clauicu!a:latioripartiinferia
;
iG. fcr
tatur.Hac partc qua fiiam molitur infcrtionem (qua^-uclut ipfius tcndo cft)ncruofus fimul cc
,K.t.i L. carnofus uifitur,' ca ucro fcdc,qua fcapulvc ceruiccm fpc&t,8(; quarta ipfius linca a clauicula,
deorfumadoclauamthoracisucrtcbramprorcpitjfcmicirculumquodammodomcmbrane'
°»9(1 "T"^o''""louftrat,quafihic(n«fortefcapula:gibbumoccupantcs mufculos ardius prcmat)
iTfcipBc craiTior carncuscpcnencquirct.Rcliqua autcm ledc, utiiam admonuimus (nifiqua dorfi fpi.-
H |i3(. committitur ) omnino carnofus exiftit, fcd tamen undique tcnuis cft, ea fui " fedcexccptaj

.lafeM
fupcriori fummi humcri fedi, &
latiori clauicula:parti ualidinimeimplantatur." Por^

irrunt m ro fibras,non uno omnes modo porrciflas habet , nam qua: ab occipitio , ccruicisq) ucrtcbra-

dU'
&
rum fpinis dcorfum protenduntur,obliqueut cxterioreius mufculipartis linca,ad antcrio
ido
ra dcorfum tantifpcr prorcpunt,donec fcapula: fpina:,& fummo humcro,
.

latiori clauiculg &


fcdiinfcrantur.Pra:lentcsfibraceofcmperobIiquiorcs magisuctranfuerfa:rcdduntur,quoa
ceruicis uertebrarumfpinis,thoracipropinquioribusprincipiumducuntadc6,utilla;,quas
ccruicis radixexporrigit,iam paulbminus loto tranfucrfa; fint.Qua^ucro a thoracis ucrtcbra
rumfpinisuerecnarcuntur,furfumuerfusantcrioratcnfa:,tantoquoquercdiores,m)nusque
tranfucrfa:uifuntur,quooflaua:thoracisucrtebra;funtuiciniores.Eiufmodifibrarumfcries
commonftrat,huius mufculibeneficionon modb uniucrfam fcapulam furfum attrahi, fcde-
ttiA.r. tiamdeorfum ucIIi,re(flacpaddorfumagi.Sinanquc' fupcriormufculipars,intcrfccandum
9 tU.Ci. uerfus fuam origincm trahatur,totam fcapulam furfum attolli confpicis. At fi "humiliormu-
fculi^5ars,qua:intcrfcapula:fpinam,&o(fiauamthoracisucrtcbramconfiftit,adfuumcxor^
tum tcnfa fucritjfcapula deorfum uellitur. Dcinde uniucrfo mufculo intcr diiTccandum attra
\d K (4- cT:o
, &
praccipue qua ex infcrioribus ccruicis , &
fupcrioribus thoracis ucrtebrarum fpinis
tnttj. enafcitur,fcapulacmolcmrc(flaretrorfumduciccrnimus.Atquchincfit,utpra-fcns mufcu>
lus motibus omnino pugnantibus pracficiatur, ac, uti prius rclatuni cft,fibras contraria lerie
du(flasquoqueexigat,quanuisintcrimnullaprorfusfuifedchuncdifitm(flum inconiiJclum
uecflrc,quisueredixcrit. Proinde unitatis rationc,pracfcns mufculusunius loco mihihabe
bitur,quo minus autcm funifiionis gratia isduorum,autpluriumuicc aquopiam rccenfc'
'
• riqucat, pcr me non obftiterit. At Galcnum miror, qui hunc mufculum difiungcns , ad
mcdium fcre Libri quarti de Adminiftrandis fctftionibus , fupcrioris mufculi partis proli'
xius,quam dcaliquo totius corporis,contra Lycum nimis profciTtb inuidiofedifceptans me-
minit. Adcalccmuerb eius Libri, inferiorcm mufcuh partcmuixobitcrnominauit,tunc
fcilicet, quum fcapulam duobus proprfjs mufculis,ad dorfum agiinfinuarct,quorumin'

fcrior cft huius noftri mufculi humilior pars , a thoracis uertcbrarum fpinis pra-cipucori'
gincmaflumens,quametiam alibi Dcmifriorem fcapula;mufculumappc!Iauit. Vicunque
fit, parua hic nobis cum Galcno futuraeft difTenfio, fi ambos a ic cnarratos mufculos,U'

«^"""""ii"^ corpus cfte annucrit, Nametfi fortaffismufculihuius' infcrtio, qua:in'


,'
UiSH
iH, ftarlata: ac obllque admodu proccdentis lineac perficitur(quantumuis ctiam & in infcrtione
mufcu-

I
'

27+ ANDREAE VESALU BRVXELLENSIS


mufculus dontinuus fit)illum in duos diftinguere apparcret.nulla tamcn prorfus difcriminis
nota(ni(7fortediucrfuslibrarijdu(ftus}'intcrfpinamdorfi,&fcapula;balimhabcbitur. Vbi
"''^'
tamcn diftinc"tionem lincamcp confingcre dcbcs , li modo fiipcriorem Galcni mufculum tra-
pcziEcfigurxquouispacloanimilaturusfis.Ealiquidem' linca,qua;accruicisradicc,fccun' tpta
diMrifcapulacfpinam,&fummumhumcri:m,&latiorcmclauiculxfcdcmduccrctur,compa '

randauenitbafitriangulire(ftanguIi,incuiusfummolineaa;qucdilT:ansabafiducT:afit.Que'
admodum camufculi linca,qux fccundiim fjjina: ceruicis longitudincm fcrtur,illitrianguli [9'"
lineKaffimilatur,qu3sperpcndiciilaritcrtrianguli illiusbafiincidit.^^Qua^autcmadoccipltiii
f
tranfuerfimducitur.illi lineaccorrcfpondet,qua;intrianguliucrtice arquecumbafidiftat.At
MuJaJws
"quaeaboccipitioadclauiculamproccdit^obiiquotriangulilatcriconfcrtur. Cxtcrumniic 9«
lau.juoRmd niagisaLiaIemdogmatibusmihirccluiandumclt,iacppra:cipueproptcr fimiarumadhomi^
J:u!iddc. nesdifterentiam.Primumcnim,fiGalenocrcdj^cris,tcipfuminfcitia-ofcitantia:c(;intcrfccan
dum infimulabis , quum deinccps alios mufculos fcapulam attollcntcs inhomine fcdulo in-
dagare conaberis.Ex Galeni enim placito,fub cmincntiori nobis dicti iam mufcuii parte
aliuminquircs, quiiUo longegraci!iorminorcji,fcdtamcn carnofus totuscffcdcberctj&qui
exoccipitrjoflcfub nupcrdidoprincipiocnatus^dcorfum modiceucrfusanteriora,oblique
defcendcrct,&altioribafisfcapula;anguIocxporrcc1:us,inIatumtcndincindcfinerct,adinC'
dium ufquc bafis fcaputeinierius int-rtum, ercgioneradicis fpina- fcapula; Huicid munus .

concrcditum cffct, ut fcapulac bafim furfum , fcu ad occiput attrahcret , ucrum huncfruftra
mecuminhomine(qu6dipfcillodcftituatur)indagabis,qimintcrim prcmptiflimcisincau-
datis fimi-jsoccnri-at.camprorfusnaiuram^quamGalcnusipfitribuitjquam^esJoiamdc.rcri
pfi,fcruans.Qiiod noneo in mcdiumadfcro,quafiillum mufculum in hominibus inucftipa-
rinollcm,fcd nclibrorumleftioniplusfatisfideitribuc-Sjmeillumpra-tcriiftcarbiircris^autfi
fed:ioncaggrcdiaris,intclligas,quonampaflohominismuf:uIoslisrcpcrturus,quancBprx-
ter mcritum Galcnus ucicrcs diftciftionum Profcftorcs fuhinde fuis dclufus fimrjs infimulct.
TeriiMmn Dcnuo in caudatis fimfjs alium obfcruamus mufculii,a Galcno quoq; cnumeraium,qui car-
fcupuLm dt-
pnncipio,cx prima; ccruicis ucricbrac trafuerfo proccfl^u,dem & cx lertia' & quartcc uer
tcUentimii. tcbra: tranfticrfis procefTibus
enafcitur,nonquidcmcxinternaipforumfcdc,fcdabcxicrna
magis.Hicmufculus,poftquamprimumcxrrliquismufculis,quiccruicisucrtcbris adnafcii
tur,cmerfit,tcrcs,fcdtamcnlatior,quainprofundiorapparens,deorfuminpoftcricra,ucrfus
fcapulac bafis fupcriorcm angulum pcrfcriur,ipfius in tcrna; fedi carnofus latiorq; rcddiius iri
QuMut.pil fcriatur. Rurfus fimixalio quoq;mufculodonaniur, qucmintcrGalcnimufculos fcapulas
fimifiiifn- attolIcntcs,fi Qiiartu de Adminiftrandis fcdionibus adamuftam dircu(Tcris,quario loco cnu
UdflU
merarircpcrics.Aiqihicinihiabinternatranfucrfi prima;ceruicisucrtebra:proccniisfedc,de
uendicdM.
"iceps «
tcrtia; quocp& quarta: ccruicis ucrtcbrarum tranfuerfis proccftibuSjCarnco princi-

pio enafci ui.lis cft,quod prardido mufculo laiius redditum,dcorftim quoquc, fcd minus in
poftcriora tantifper ducitur,dum carncalataq; infertione,in fcapula: fpina infcratur, in ea fpi-
na;fcde,quaha:cfummuinhumerumproducit,qua'quodammodo crcgioneceruicis fcapu
Ta-tius /,c,,ii la:confiftir.Ca:terumuthomincs prorfus fecundo Galcnimufculo, qui ab cccipitcin fimijs

"f£f™
mouentitim.
Exorirididus cft, dcftituuntur , itaetiam
& Verum tcrimmmulculumhomocom,
quarto . Vertim'
quarto. tcriium mufculum homo com. i^uj
nnincmnancifcitur,fed nonnihil quam fimia: ualidiorcm Exoriiurcnim fiominimufculus u.ks\
.

ualidus a " tranfuerfo prima: ceruicis ucrtcbrx proccftili dcinde& ' tranfucrfo proccftii ter- "'^ "
tia;ucrtcbra:, quarta: & quinta^^quafidifiuncus conftaretprinciprjs,unonimirum,quod j,'^^^
prima: ccruicis ucrtcbra; dcbetur, altero autcm , quod tribus fccunda: uertcbra: proximc s iA .

fubicflis aftcribitur. Qiianquam etiamintcrdum a "'tranfucrfofccunda;quoqucucrtcbra;


proccftli mufculus hic, fcdparua originc enafci uifus fit Porro principia ha;c,fimulaiquc
.
5 ,

cx rcliquis ceruicis uertcbras amplcxantibus mufculis cmcrgunt, unacocunt , &ualidum M.ijk


eirorniantmufculuinnonnihillatiorem,quamprofundiorcm,quilaia,fedcarncainfcrtionc,
in''intcrnainfiipcriorisanguIifcapula:bafis fcdeminfcritur,fcapulamq;furfumucrfusante.-

riora, ccruiciscj;lateratrahit.Noninopportuneitaq;hicmufculusnobisfcapuIaaitolleniiual 'it i».

ti^fdicctur.autfaltcmommumfcapula-motorum tcrriusinhacnoftrafcriclocabilur.Galc'
Mufiuki
mer fidpu, nusfuisomnibusfcapulam attollcntibus inufcuIis,addidiioblongumgracilc'mque°mufcU'
^
" ^
Um dttoUen - lum, qucm cx oftlshyoidis latcribus procedcntcm fcapulx,proptcripfius ccruicem,inicriori
foiptumreliquit,&ciusmufcuIibcncficio in anicriora colli,fcapuIam attol.
P='"<^'"''^"
'perJe?J,Z
•' opinatus cft.Ego autemin Capitcdc hyoidis offis mufculis,cius
firiftus. offis graiia,non autcm fca-
pula:,hucinufculum cftormatuaftcrui,ac proindccuiufnamoiusautoris cenferidcbcat, dili
geniifcdionc ucniiindagandit.hihoc enira fimijs nulla CH hominibus cft diflcrclia,nifi qiiod
fimijs
G

DB HVMANI CORPORIS F .Oi B R I CA LIBER I f. 27?


fimi-js mcdio duflu gracilcfcit, tcndi'
toto progrcfTu carncus ludcaturjhominibus aiitcm iri

nisfpccicm comonftranSj&duobus quafimufculorum ucntribusdonatus. QiiodfencGa-


st4. n,i. IcnuSjfihomincmunquam fccuiffct, nonminus animaducrtiflct, quam'' mulculos infcrio-
rem maxillamdcorfum duccntcsduobus donariucntribus.'' Vnusadliucmufculorum fca^
pulammoucntium rcliquus cft^quihancrctrorlum £d dorfi fpinanijUcrfus lupcriora rion}ni-
hii agit.Hic autcm amplus & tcnuis,fcd omnicx partccarncus uifitur,qui a quinta?jfcxtXj & v.ciurntitwt.

10 t^. (1
fcptimarccruicis ucrtcbrarum,dcindctrium primai um thoracis ucrtcbrarum fpinis 'princi
ndH. pium duccns, toiipropemodumfcapulx baficarncus, aca:quc utin cxortulatus ' infcritur
10 t.(J ,ih
.

Hbras obtincns non prorfustranfucrfas,atnonnihi'obIiqueadorfo,dcorfum adfcapula: ba-


fim duiTtas.Quibus ucro mufculis hic quadrilatcris mufculus,&alii omncs tcoaiitur,quibus
iiciIliobducantur,fcclionisfcmpcr ctmufculorum tabulxlcuincoocio conimonfirat.
fcrics,

Quod prokdo non ofcitantcr in illo mufculo obfcruandum pra;ccpimus , qui brachi] ad Mnfchm
'

dorfum ucrfus infcriora motus autor cfi: , qucm Galcnus in Libro dccimo tcrtio dc Vfu |iar-
tiumfcapulamquoquedcorfum duccrcparum rccftcprodidit, cgo autcm huiusquoqncmo durah:[ur,
fctpulam
domcmini,ncquisin mulculorum fcapulam moucntium numcro,Galcni nomincalium, mcttere. noA

quam hadcnus narraui , rcquirar.

MVSCFLORVM SC VL^ M MOVEN^


tiumddminiJlrMio. Caput XXVII.
R AE3 E N T I VM mufculorijadminifi:rationcpari,quareliquos omncs,
mcthodo aggrcdicris.'Primicnim,quo fcapulapccloriauducitur, princi
Prttti Atbni*
piij,nouaculaa coftis, undcprodit,Iibcrandiieft,&dcindctotomulcu- Itiftr^l o,

loathoraccadintcrniun ufcf lcapuIa-proccftumfcparatOjipfiusqsattra'


disprincipfjSjCuius potiffimum motusopifcx habcndus fit , inquircs,
numfcilicctbrachiumpotius, ut Galcnus tfoccbat,quam fcapulam uti
egodiccbam,moucat.'Sccundummufculum,qucm&.'fcapulamattoIlc SccttiK^i.
rci>; dcorlum trahercdixi,inmufcuIorumbrachiummouentium adminiftrationciam antca

cs aggrcftus , undcetiam hicipfius fcdtioncm prolixius rcpctcrcpenitus abs rcforct. Vcrtim Tctiij.
bfj.H.i, "
tcrtium,qui a ccruicis ucrtcbris ad fcapulcbafis fupcriorcm angulum ducitur,fuo principio
t.ih.Q^
I

prorfus libcrandus non cft,nifi aliquot ccrin'ds mufculis antcapra;fcftis. Ac proindc opcra?-
prcdumcritillumtrafuerfim,ubiprimumcxccruicismufculisemcrgit,abfcindcrc,atci5,ipfius
relicTrOjillu m a fcapulalibcrarc,ipfius tamcn funifiioncprius pcrpcnfa.
principio ad ucrtebras
lof.i.r.
I '
QLiartummufcuIumlcuilongacp fcifl:ioncafpinarumapicibusfccabis,atqucubiipfius iu' Qiitn

fcrtioncm adamuffimobferuaucris,cundcmafcapulaamoucbisfedulocaucns,nctertiumho
minis thoraccmmoucntiummufcuIumfimuIrclcccs,autfaltcmimprudentcr fuo principio
libcrcs. Dcindefiadhuc' Iongusillcmufculus,qucmcontra Galcnifcntcntiam,hyoidi ofli
proprium cfrcretuli^affcruatus fit,non ofcitatcr fpcda,num fcapula:,an illius oftis graiia crca
*
tus fit.NunccultcIIo,quamliccbitproximc,ligamcntaafummohumcroctcIauiculis,quain' C/iiliicii/cc a
uicemcommittuntur,rerccabis,fummumhumcruma clauiculis!ibcrans,&'pcculiarcmhu' fcupultiltUrd

:= (l.lR.
iusarticitlicartiIagincmobfcruans,quxinifimiliscft,'"' qua;inmaxilla:infcriorisad fupcrio-

rcmarticuIo,&''cIauicuIa:rurfuscumpc(floris oflc ncxuadinuenitur.Dcindcaccurateper-


CJp . 10
li.i. pcndcs,numtcrtium aliquodos hic,pr{:tcrclauiculam,&fummum humcruiTi,cum ipfius ap
penchcc,diiffacpnunccartiIaginccxiftat,cuiusHippocratcminLibrodcAriiculis, dcbrachi)
z-.ll.iS.
luxationibus diffcrcntcmmcminiftcGalenusdocct. Scd quid dc illooffcfentiS^Primolibro
ftimcxccutus.ubi itaquc clauiculamafcapula dircmcris , ha;c in fuafcdc diligcntcr fcruan-
daucnil. Vcrumuafisexthoi-accinbrachium prorcptantibus funiculis binisintcrccpt!s,&
dcindcinfuniculorummcdiorcfc<ftis,fcapulamathoracccucrics,utiamcircumucrtcndsbra
chium' mufcuIinaturaminfpici3s,quicauamfcapuIa:fcdcmoccupat.Hocitaqucaboftcun-
diquc crafo,atqucadarticuliligamentumdcdud:o,&cius ftinclioncpcrpcnfa^illumquoquc
l 8U.F. abiicics,utnuncfcapuIanulIialtcrifirmataparti,athoraccmaximi mufculiinicruiftuhxrcre
uidcatur,qui thoraccm moucntium fccundus,& a fcapula; bafi cnatus,o<fto fupciioribus tho
racis coftis manus rituinfcritur,cuiufq! naturam cumrcliquis refpirationifcruicnlibusmufcii
lis, tcrtio ab hoc Capitc cxcquar.hi pra:fcntia cnim ad capitis mufculos cft acccdcndum.
DE
,,

17* AND R E AB VE S ALI I B R V XKLLEN S I S

DB MVSCV LIS C^VVT MOVEN^


tibus. C.tput XXVIII.
CdpitiiTr.cta^ V P E R O R I Libro,prima; fcciindEe^ ccruicis uertcbra: conftrutftio '
I

ncm diftuleadmodu pcrfcquentcSj caput proprrjs motibus, & fecunda'


riis moueri rctulimus Vt enim clcuato brachio cubitus una attoUitur
.

ac eques cum cquo promoueturjita quocp motam ceruiccm caput ncccf-


iari6fublcquitur.Acproindc,quotpropri)smotibusccruixagitur,toti
dcmctiam fccundarr|s caputmouctur,acccruixquidcm cxtcnditur, feu
in poftcriorauerfus dorfum ducitur, &in antcriora fleditur , deindeU'
tnnquead latera,ad humcros fcilicct ctiam inclinaiur^utcuncf aut flcxa autextenfa, erefiaue
fit. Caput autem uno proprio motUjUelquicfcctc ctiam ccruice flciftitur,& cxtcnditurj fcu in

poftcrioraantcrioraqjfcrtur,adlatcraauteno,nificcruicisbcneficio agipotcft.quandoquidc
immota rigidacpccruicCjneminiad humeros caputinclinareconceditur Vtcuque id parum
.

rectcin Quarto dc Adminiftrandisfedtionibus.Libro Galcnouifum fucrit. Ccterum pra^ter


flexionc ct cxtcnfionc,quas caputmcaquidcni fcntcntia^repuonantccpGalcniplacito, fupcr
primamceruicisobituertebram,aliumctiamcapitimotumiupcriori Librolargitum eflcpro
didimus qui altcr proprius capitis motus cft, cuius opcinftar rota; quodammodo,ad axcm
,

Qmniufculi
circunducitur,fiucflcxum fiuc cxtenfumcum ceruice, aut citra ceruicem fuerit atq! hunc ad
,

hocOapitc C' fccundam ucrtcbram confici,contra Galenidogmatadiclum eft.Qiiainobrcm ctifinuncopc


TtdrraTidi. rxprcdum fucritmufculos omnes rcccnfcrc,qui priuatis capitis motibus famulantur,& deiii
dc eos,qui ceruicis dudibus praifunt.Quanquam rurfus dc ceruicis mufculis,in dorfum mo
P CtijfllHltJll
ucntium mufculorum enarrationcpertrac1andumcrit,quosquam cxamuftlmGalenusdc-
4. dc ^dtnini'
firditdtsfcrflio fcripfcrit,exipfiusLibrisdifcas,uelim.Egoenimfuisucftigiis,fimod6clareuereq:cos defcri
niliiii.
bcre dcbea,ncquaquam perpetu6 hsfurus fum,quauis intcrim pro uiribus, u t & hinc Ana
is

tomicorum coryphcus intelligatur,ad ipfius feriem me accingam.Primum itaq; fcx mufculo


rum coniugadoneSjfcu paria mihi ucniunt explicanda,qux in poftcriori ccruicis fede locata,
partimcapitis,partimautcm primac ceruicis ucrtebrf motibusfamulantur.Vcrumantcaqua
ad horum cnarrationem Galcnus accefl'it,duo alia mufculorumpariacx diftcftionis fcric prc
pofuit,fcapula;iTiotibus feruicntia,quorum' unum homines cum fimi-js communcnancifcu 4 9 Ux.
tur id fcilicct,cuius altcrius latcris mufculus infcapula: Ipinam, fummum humcrum,& latiu-
fculamclauicuUrpartcm infcridiiftuscft. Alieroautemparihomines dcftituuniur,cuiusin
a!tcrolatercmufculusaboccipitiocnatus,adaltiorcmbafisfcapulx angulum in fimiis pro-
tendicomcmoratuseft.AtC|,'hincfit,ut id,quodnuncprimumappellaturusfum,Galcnotcr
I^rimlim pdr tia fcriccnumcrctur. Primum itaqj capitis mufculoru par duobus,utrincp fcilicet fingulis co- h it lA
mufculoru dut
ftai mufculis,' origincm ducentibus ex apiccquintac thoracis ucrtcbri fpina;, dcin etiam cx 10,11 tj.
Cdputi dtit pri
mdm utrtehrd quaria:,tertia!,&primxuertebraruthoracisfpinar5apicibus.Principiumhoc,quapriiTii!ini
moitcntium. exquintathoracisproditucrtcbra,acutumrcfertangulum,quifurfum tenfus,fcnfimitalate

fcit, ut mufculus ad tertiam fecund.iq; thoracis uertebram iam porrccius , adc6 amplificctur
ut cxtcrnum ipfius latus e rcgione tranfucrforum proccffuum earundcm uertcbrarum confi

ftat.Mufculihancfcruanteslatitudine,furfumfcrunturaquincpinferiorumceruicisuertebra
rum fpinis(fed nimis quam lcuiter)cxortum aflumcntes.'' quando autc ad tcrtiai- ccruicis ucr
tebrx fpinam confccnderut,quuha(ftenus toto progrefTudcxtcr finiftro coniunflus fuerit,U'
triqj ab inuicc fcnfim magis magis^ tantifpcr abfccdunt quoufq; tranfucrfa ' linea occipitii,
,

offi carncalatacp infcrtionc implantentur. Eius eniminlcrtionis tanta eftamplitudo quan-


,
tum in ternum alterius mufculilatus.a mcdia occipiiij fede, & externum latus ab auris radice
remoucnturade6,utinfcrtionisamplitudoutriuf9mufculitantafit,quatumab unaauread
alteramoccipiti)eftintcrualli,quodmufculori3infcrtionenooccupatur. Cartcrum illiusmu
(culorumab inuicem reccfl"us forma, triangularis cxa(fleuifitur,fimod6 unam lincam tranf f,i Uk
uerfiinadoccipirium, abinternouniusmufcuIilatere,adintcrnijlatusaltcriusduxeris,&:dc' E,D.

indealias duas ab eius lincf terminis,fecundum utriufcp mufculi internum latus,ad tertifc ccr
uicis ucrtebrg fpinam,uelu ti ad trianguli ucrticem porrexeris.Rurfus finguli mufculi tiian' g n lii

fl. Cfl.
gulariformaconftant,filincam fecundumfpinaclongitudinemad occipitium ufqjdu^iam,
B.
uniuslatcrislocohabucris,&fecundilaterisuicc, lincamfccundtim cxtcrnum mufculilatus
exporrcetam.&tertiilatcrisloco lineam,qua:tranfucrfiiTi mufculi infcrtioncm ad occipitiii
dcfcribit.Fibra; horum mufculorum,afpinis uertcbrarum furfum obIique,quafiad tranfuer
fosfupcriorumuertebrarumprocclTus,tantilpcrducuntur,dumfimulomnes inoccipiiium
finiant.
,

DE HVMANl CORPORIS FABRICA LlBER 11. 2-7


Eniant Pncfentcs enim mufcul,' modicam prorfus
&
cxiguam in tranfucrfos i.crtcbrarum
procefrusmfcrt.onemmoliuntur." Secundummufculorumparad,i»dumfan,iuanum
B ufquc dd
& s
G.stah.T.
lccus,^uIto.nhom,nc,quamcambus&fi.™jsobfcrt,amus.His..anqucext.-anfucrfister;i^S'^^^^^^^^^
quarta:ucthorac.sucrtebra:proceir.bus,&mfupcrfccundxacpri,na:quoquc
qu,nque hum.l.orum ccruics ucrtebrarum tranfuerfis
'"»
thoracis &
procefribus. mufcul„ft,us pans cna',
lcuntur^adearunde,m,crtcbrarumfp,nasprocedctcs,,pfisnonnull,s„ifertionibusapplan-
G,itur. Demdc dextcr fimftro com,Tiittitur. & .lufquam toto progrcflu
ab .llo recedit fmul^
ambo ,11 mediun, ampla infcrt.one innafcuntur, qua; fua
occ.p.t,,
lat,tud,ne longe fupcra.u
un,uerlumfpacium,quod intcr extcrnum mufculorum latus
, auris^ radicem mciiri
poflis
Frmerea pr^fcntes mufculi prorfus camci apparent,null,bi
ncrueum aliquid Cquod notatu di
g,iumfit)oftendentcs. Attamcn obliquas quafdam imprcfflones expr.munt^ex
tranfuerfis
mtenoru,nuerl.ebrarumprocc{i;bus,adfuperiorumquodammodofp,nascxcurrcntcs.atilte
leutorcs caifmda: funt^neque adcopenctrant.
ut his aliquaex parte mufculum d,uid, qu,s dice
re qucat. Quanquam indub.e Galenus nonnullos
diiredionC Profeflbrcs.non duos huius pa
r,s mufculos tautu.n enu,r,cralTc,ucrum
quofda quatuqr, quofda uero fcx ,b,dcm reccifuilk-
u.deatur teftar,.at h. fortalTis cx ,llor{i fuerealbo.qui
aliterac Galenus homincs asorcdieba.it.
In l,m,is cn,m &can,bus (dc quibus haflcnus in hoc fccundo par,
locutus fum) unum dunta,
xatutnnque mufcukim rcccnlercm,quandoquidem fi illis
attendcndum forct ^mprcnicii.
bus.tot,dcmfercmufcuIorumloco utcrq; habendus elTet.quot funtex
tranfucrfis ucrtebra,
rumproccn,busexortus &:inearundc,nfpinas i,illTt,o,ies.
Cctcr,:,m inhomine multoalitcr
hanccoii,ugat,onem,acGaIcnusillamdefcr,pfit,autenumcrauitpot,is,obfcruaui.Apparcnt
€n,mquampli,ri,iiiutrin9mi,fculi,i-cr,cmult,pliciinu,ccmco,nmixti,&occip,tioimplantati
non tamen codcm modo omncs prtnc.p.um ducunt,&: infertioncm
mo!,u,Kur.Ilico enim atCB'
M.fl. pnmummukubrumparfubduc-tumeft, mufculusoccurrit,quiacutum principiumexmc.
'

diotranlucrforuproceffbumquinta:&quarta;thoracisuertcbrjecducit,&il.coabcxortucar,
ncus apparens, .nuris &: laccrta: formam adipifcitur, quum
ucr6 furfum ad ceruicis iniiium
perrcptat,carnolus enedcfin.t,ac uelutiin terctis tcndinis
!ta.H,I. namram ccflat, mufculum imita,
'

tus,qu,max,Ilamhuinilio,-cmdeorfumtrahit,duobusqpuent,-,busdoiiati,r.Quandoqu(dcin
inibi,quamufculusiftefecundipariscaput moucntium,ccruicis
• ijW.D. radiccmfuperat,cai-nofus
dcnuo cfle „icip,t,quoufquc in occipitii ollls medium" inferatur. Verumpriufquam
infcritur,
pfo alius co,t niufculus,cx feptima: ccruicis ucrtebra:
cum,f,.„„..„.,^„.,...„,^„.„^,^.^,^jji„„^^^(.jL„^,^ uerieurxipina,ncruco
fpina,ncruco tcreiiqspnncpiocna
tcreiiq; principio
tus,qu,lurlumafccndens,carnofusquoqucet,adit,diao9mufculo°antcipfiusinoccipitiura
tdX).
infcrtionem commifcctur, una cum ,llo in occipiiium
implantaius. Atquc in hac infcrtionc
dextr, latens mufcul,,lateris fiiiiftri ,nufculis cotigu. fuiit^ncq) ab inuicf(u t priniu ,n par)rcmo
yijUh.E ucntur.^AIius dcinccps occurrit,qui uclutialierius lateris tertius
cfll-ponit,ac ex apice iranfucr
f. fccunda: thoracis ucrtebra;, &
prima: etiam proccfllis, partim car.ieus, parti.n nerucus cna,
latur , &furfum ucrfus cxteriora oblique exporreflus carnofus'uc,ac
latiorrcdditus, occipi.
tio ad radiccm'' mamillaris in capitc proceflI,s, ualide inferimr.
Sub his, ' magna molcs car.iea
:a.6.U.ik.
confiftit,fecundo i.i canibuspariquoda,n,nodo rcfpondens, qua:a tranfucrfis uertebrarum
ijtnIi.G,
procefltbus,oblique furfu,n ad fpinasexporrc(aa,occipitri offi i.iferiiur,fibras
e. obtinens ab cx,
tcrioribus fiirfum intri obliquercpentes. Atquc eiufinodi fecundum
mufculorum coniugi,
u,n, in homine ,ioii femcl in publicis fecftionibus oftcndi.nuncautem cuiuis
intcoruerit^uti^ii
queinhoc coniugio quatuormufculos collocare, primumfcilicct, fecundu,n8acrtiu)n, trcs
illos ante carnca.n molem e,iarratos,& cjuartum.ipfam carncam
molcm.Nifi fortafljs quis dc
nuo illam carne in tot mufculos fubdiuidere propofuiflct, quot in ipfa imprcfl^oncs,autcxor
tus infcrtionesq! uifuntur. At confultius forcarbiiror,fiunicuni tanium
par exomnibus his,&
unum duntaxatutrinq; ,nufculu,n numcro ftatucrimus, quum ca:tcraparia duobus tantum
conformcntur mufculis, &
omnes huius fecundi paris mufculi eiufdem fundionis oratia pro,
creati finf .Ho c enim(ut etiam primum par) capitis &
obfcure admodu,n,ccruicis cjiioque per Pr/W ^cfi
ficitextenfioncm,autinpoftcrioradu(fi:um,quc,nduntaxairc(rtum,&inneutrampartcmincli ^""H fnum
nantcm pcrfici ncquaquam ambigo. Si iiaque mufculi utriufquclateris tcndantur, nih,l aliud
etiam,quam caputre(ain[imecxtcndent,& fiaIternati,nIaboraucrint,iam alteriusmotusopifi
ces rcddcntur. iiort enim extcnde,it,fed circumuerfionis capitis tnotui
(quem fupra fccundam
uertcbram perfici docui,nus) famulabutur. Cicterii ha:c accuratius intclligcs, ufeS uniucrfutn
decapitis mufculis fernloncm audicris,& ha-c noftra cumGalcni fcriptis,adhibita
fc(ftionc
E.
pcrpcnderis. Tertiumparduobus gracilibusconftat mufcul,s,neutiquamcunipra:d,(Sis Tcnimp^t
'

.i4ld£).Ei mole correlpondaitibus, Exfccunda: enim ceruicis uertcbra;' fpina: exircmo, duo cnafcun.
4

173 A N D R E AE VESALII BRVXELLENSIS


turmufculi non admo3dum ncruci, qui furfum porrcfti, in occipiti] medium tcrctcs infcrun^

iiinus,quam in ortu inuiccm contigui,ab iplo


tur,iniplainfcrtioncniinu-,-j .
cnim nonnihil obliquc'
fur
r a
fi llmul tcndantur,caput quoquc
x

routuo abfccdcntcs.Hi lolum ui poltcv


fum ducuntur,fcnOm
riora aount ,at fi altcr tantum infc coUigatur,
duclus rationc, circumucrl^onis capitis (ut duo

QuMum prioraparia)opitcxcrit. "Qiiartum parcapitisetiamextcnfionipra;fcftum,fubtertiooccu ft.+jj.F.

litur,ilUquodadfubftantiam,formam,d-aaumcpattiuct,nmilc.Apoftcrioriciiimprimxucr,
tcbnr fcdc, ubi alix in fpina dcfinunt, ipfa'? lincxniodo
' promincns lubcrculu proccflum'ue (;,4,.i/l.
exioit, utri^ne^ ad proccflus cius latcra uiius cnafcitur mufculus gracilis, omnino cariicus. ^ &
Amboquartiparismufculiincxortu contiguifunt,atfurfuinporreai,modiccc{;abinuiccmrc
lubftantia,duobus m.^tJH,
Quimum moti,occipitioinfcruntur.Porro quintum par, mufculorum fornia&
tcrti) paris,aboccipitii oiTc principium
P"^- prxdidis paribus rcfpondcns,iuxta cxternum latus
tranfucrfi prim ccruicis ucrtc- n 14
obtinct,atq;iUinc dcorfum oblique dcfccndcns,inapiccm" D. rrf

brxproccflus infcritur, dcxtcr quidcm mufculus in dcxtrumproccftum,


ffum, finiftcrucro
fini inftni'
0 .4 U. K,
ftrum.
°
Scxtum par'afpinafccundxccruicisucrtcbrxcnafcitur,&;obliqiuc furRim procc L.

dcns, in ti-anfucrfum quoquc primx ccruicis ucrtcbrx proceffum iniplantatur, pari prorfus p ^,,

cumquintoconiugiorationeformaqi.Suutcnim utriufquc pans mufcuUoblongi,carnci, & D.^r.!.

pa^uloininus totorcrctcs. In cancucro& fimiis mult6,quamin


homiiiibus craftiorcs infi' &
fpina pcrquam ani pla lataq ui-
oniorcs,ut ctiam horiim aninialium fecundx ccruicis ucrtcbrx
dcatur .'at in illis xque ac in hominibus tcrtiiipar cum quinto &
fexto, parcs xqualcsq; trian-
muiculos una coii
oulos utrinqucformare cofpicitur. Si cnim trium illorumpariumdcxtros
finiftri lata-is mufculos inuiccm compara- 5 huiaico-
tulcris, indcxtro latcre" triaiigulum ftatucs, fi uero
medio, 1*^^^ '» -4
ucris.ctiam &
hic triangulumlieri obfcruabis, cuius unus angulus cofiftit in occipin)
fccundus ad fccuiidx ucrtcbrx fpina, tertius in Imiftri lateris tranfucrfo
primx ucrtcbrxpro- h^k_,,,„;,
ccftu. Cxtcrumquinti fl-xtipariunimunuseft,primara ucrtcbram unii cumcapiicfupra usmmiri.
& "
fccundamcircumucrtcre.VtnufquccnimparisdcxtrismufcuIisadfuumprincipiumcontra.
«-««'Y'"
(ftis,primaucrtcbrainpoftcriora finiftrorfumcircumucrtitur,finiftrisauicmlaborantibus,in
poftcrioradcxtrorfummotuspcrficitur.Aiqucadhuncmodumpoftcnorcs capitismufcu!i,
par diuilcris) habcnt,
qui numero duodccim erunt (nifi in plurcs duobus mufculis fccundum
MufcuU i ant niorcs ucro hacraiionc' Vtrinqucamcdia fupcriori offis pcaorisregione,fccundum
' v ttmmk
aniplitudincm, ' & clauiculx parte pcdoris ofti ibidem coarticulata,ampIum & ncruo,
^tculll*
pcctoris ofte, quaiii a clauicula pro-
%m1nfr,a, {lim.mcmbrancumcii mufculi prodit caput, ncruofius cx , p .

Mpcin huius naaun.Caput hoc uiiicum,quodad continuitatcm attiner,uifitur, ac oblique ucrfus lupcriora u t.t. k. j
capms nmc quamprofundiorcni .. clTicitmufculuin,qui ""^^
Dcedcns,carnofumdcnfumqi,&paulolaiiorcmquai..j,.„.....^
p'roi
. ,
; ^,^y^
:inporisoncproceftuiinnafcitur,iUumfua
tcinpor
carnofo crafto^ admoduni" finc," iiianiillari iii ,

amplitudinc uniucrfum ainplcxus,fic faiic, ut & unicus duntaxat utrobiq^uein hominibus mi- » tA.Ti.

nbrancolatoq! " J.4.5/'-


hircpcrtus fic mufciilus,citractiam fcaionem (quod ualidus, ac proximc nicinb '

a.f.ir.i k.

in collo mufculo fubditus Cxtcrmn in quibusdam quadrupedibus,in.„...-


fit) confpicuus. iiufcu-
^ ^ „
mamilla'
lum ad fupcriora procurrcntcm, in mcdio dudu diuifum obferuaui, cuius una pars
ri proccftui^altcraad aurisradiccincaluarixinfcrcbatur. Trcsautcm fineshaflenusinnullo
compcri animantc, multocpminiis principium a pcctoris offe &
clauicula proccdcns, in duas

trcsuc parrcs difTectum. Qiianuis in icrim hos mufculos utrinque ab aliquibus An a


niaiiifcfte

tomicis tres,aIiquaiido &


duos eiiunicratos fuiffc no ignorc, ucruin hic numcrus pro mufcult
finiumrationcin fimiis &
canibus intcr diftcdionis pcritos uariat, licct plcriquchos a capitc
natos, pedoris offi &
clauiculis infcri, thoraciscp motibus prxfici cotcnderunt.at
aj^ud ncmi,

ncm intcriin leoo, qui mcntione digna defcriptionecos donaucrit, tantu abcft,ut ucre ipforum
Munu!„ a funiftionem naluramq; nobis exprefferit. Vtriufq; eiiim lateris mufculus c5trar!)s prorfus mu
14 mfculo, ,-,ijspr3:ficitur,quacuorprimorirpariuin, quxinccruicis poftcriori fcde locatarcccnfumius.
ccruiccflcai-
anibobus enim tcnfis contractisq; , caput in aiiteriora, fiue rigida fiuc inclinata
tur.Siuerodexterduntaxatcontrahatur,caputinaiiteriorafiniftrorrum circuinucrtiti^r,fini-
ftroautcmfoIolaborantc,caputinantcrioradextrorfuincircumagitur.Ncqucquicquaxque
niotibus fainuIaiitiummufcuIorumfun(rtioiicm oftcnfurum
cxamuffiinpofterioruincapitis
duo hi priorcs, quoruinoflkiuin lam admonitus pronipiiftime capis.
Quandoqui,
eft,atque
dcm fi funiculum tranfucrfim occipitio
circuduxcris, cuius fincs utriiiq; fupra aurcs dcorfuni
adpcclusi^rrigantur^acpoftinodiiutruiiq^fincmunatraxcris^caputinantcriorafleacmr,^
MufcuUM
flonLlicUi, autc altcrnatim fincs ucllentur, in gyrum caput moucbitur. Sint itacp hi noftrorum capitisnio d 8 t.(.fl,B.

h 7 {dh. B.
t^ntcs.a- cn fubferuientiu inufculorum,dccimusicriius &
dccimusquarais. Veruni prxter hos, ali} .tuti^ji.!L
,„c« fl^Tiom Vctcrcs appcllafli uiden tur.hi uaiiq!
,nufculi, quos fcre fub" ftomacho latitates 5 fliB.
{rxjcct,.
^.^,
r j^j^^j^^. cjuatuor
f

DE HVMANt CORPORrS FABRICA


LinER I r. i^,

occ.p.t.sosmrcrn,,uxta
antcr,orc,nforam,n,sdorftlcmmcdullamtra,l,tta,t,
111,7^
hos cxaa,us mtcrdorfum moucntcsmufculo.srcccnre!.,m,s,
flcc-tuntc,,,^ fupcr,orcm dol
fi partcm,cap,tc mtc.-.m
propno motu horum cpc uix flcxo. Qi,amoi3rcm
JSf^.C.i!
ct,am intcr «p°t ;
mufculosu.xucn.untcnumcrand,,qucmadmodumncquc^Vadhucquatuor(ut.-m^^^^
U.H.
m., um dt.x) con.ugat,o.,cs ad ccruic.s
latcra .-cpofiti, qu. ccru.ccm ad
atcra, .to.r autm a
1 14 w.o. putpropnomotuagunt.htrurft.s'aliaconiugat.o ccru.cccxtcndcnshkprxt^
ad rel.quu_dc dorft.m mouc-t.bus mufcuhs
fcrm1.ncm ancrua,tda, quu.n n.lT iCtc^^ >
,

LTmT.u"""""'""'""''^"'''"*"™™°"^*""""'^"'''^
MOVENT IVM MVSCVLORVM
adininiflnuio. Caput XX^iy^.
O R V iM qui capitis motitus pra:runt,.T.ufcuIoru.n
admi.iiflratio.icm,
rcfupi.iatocadaucrc.autadcum,quem p,-,us d xi,inodu,ii furpenlo.a
'
pnmo pari au.^picabcris, pri.iiimperpm. icns .ncmbrancum cuiuf PrmipM, '

da,n,T.uicul,pr.,ic,pium,quodcx iittcriorumccruicsucricbrarumrpi, ^"""'fl"''-'.


nis ciatum, pri.no cap.tis .ni.rculorr, pari.rcliquis^i!
hi c dorrum inoum
tibus murculis i,ifternitur, a: ta,idem aliquot
fi..pcrionbL:s thoracis co-
ft.s inlirtu.ii, !-erpirat.o,;is opifcx cfficitur. Liccbititaquc huius .nurculi
(qu. iiom.,i,s inoi-accm .noucit.um tci tius crit) pr.ncipiu,n,a uerttbrarum rp,nis cultcllo 1,-
bcrarc,&: .nurculo ad i.ircrtio.iem ufi; a rubdiiisdiuuiro, iilum .bidcna
collis appcifum tan,
tirpcijlncre,du.n ihoi-acis.nurculosaggrcflurus l?s. Inpi-a-rcitiacn„n
cultcllum rciufiorC-,aut
buxeii,rubcxtcrnopri.niparismurcul. late.-c rub,)cics,&.lium a rubd.tisl.berarc conabcns,
dcindelccu,idum rpinxlo.igitudinem dudarecnonc, ,pru,n ad in(l-rt,o,icm
ufqucinocciput
duccs,quod ubi in uc-ocp latcrepraiftitcris, huius paris murculos ab occipitio no
amputatos,
'"^5''^"^3'"q"°'''^'^'^*^»"^''<'''q"3'"'^ftio,iciniio,ii.npcdiant. Moxuarios' rccundiparis
'/'iJG
'W" mulculoscoiifidcrabis,caillosrci-ie,qua enu.neraui,a ucricbrisablecans,
atqueadoccip.tium
dcduccs.ut .nodo illoru.n ti-aflispriiicip.js, quaru.n func^tio.iii potilTmiili.n autorcs
fint, rcclc
pcrrpicias.quod tuiic dcmum opiime Uifiiur,quum ccrcbrum cx caluaria adcmptuni crt.iplaq;
'14 f4 infcriojior.naxillaabrcfla. Tertium par a rp„iarccu,idxceruicis ucricb,-a?poftmodum libe "^""J-
E
14 f,J. G,
rabis,rc,ifi,n illudad
,
- ,
occipiiium

urquc.a ' quarto pari rublcua.is,prxcaucisq;,nc & id uiia „11, Q_««x/.
prudensauteras.
auferas. hoccnimnuncanr.mauc.-tebralenaraiidnni n.-mV arrcnr cxic.a,
hoccn.mnuncapnmauc.-tebraleparanduinuciit,atqiut
.
r^-r,.,..,
ad /;.,„,
fuam
J4 u. H, quara ,nolitur, infcrtio.icn duccndum.' v^uiiiiuiii.n
Qui.itumin fupcrpariab
^
'
vjLia,,,..iv;i.LLii,iM.<.iLi,^ii<.iiiuuLLiiuLuii.

UL-iie,s primxucrrcbrx
ucrfos JJ. iiiici. Liti tnna.-

proccftus, „,j.„„j...„ B r
upcT ^^^,30 o
quc,nad,nodu,n ' .extu.n
pioLeiiUS,que,liaunioaLl,n .'r-.^i-
occipitio
1
bc.a tu ^d tta
cci p, t ,o l.bcratiiad

rp.iia lccundx ucriebrx ad eoC


rextu.n a ipilia
tranf
u O»'
„1
i .

1 ,
^
'£ demproccirusducctur.Moxi-eflexocadauereapeftorisofre&clauiculis,''
demproccirusducctur.Moxreflexocadauereaceftorisoffc&rclauiciilis anienorum
nnr,M-,n>-„m ,rtu.
., S'zA
b 4(4.0. fculorum principia fu,itacuto cultello re(cc,ida,me,itciiitcri,n adhibita,,iuni plura mufculorri -DmWttm/
principia fimul
.,,..L.. ci5currant,aut ULi ,,i^|7 plurcs
.L,aL.L utrinq; J.^IUII.., murculi
IIIUILUU obrcruari
UUiei Udl I.jlICi,,lt.
qi,ca,it.\'bi
I \ uero hos ad ,iia & ('f
.
'""-'''^

jnilla.-e.nprocelTum im pcrduxeris, illorumrR iiiii-rrinn.^


Dcrduxeris. illoru.nqj i.ilertionc rimatus tueris, coflcm a capiteabrccato
atcpcci-uicispropr.is.nurciil,sinprxrcntiarcii(ftis,adligamciacapiti5vduarunipriniaru ccr
uids ucrtcbrarum pcculiariajleflio.ii; conrcr, quibus nuncpriuatum Caput dcdicabi.nus.

DE C^VITIS ET -PRIM^E S E C V N-
die^ ctruicis utrtcbrarwn li^amaitis. Caput XX X.
R <_-/.B S E NS jiffira,primamfmindjmcjiCtr
liicis exprimit utrtcbras,pofieriori jedc delineatas^un.-icum
earundm li^amcntis hoc Capite dcjcribcndis. Chara^crcs
autcinfigura: infcripti ita habcnt.
P riina ccruicis iicrtcbraj^ccudie concxa. Vcrum pri
• uatim dcxtcr priniieuertcbra:flnus,jui dcxtruin occipitis oJ?is
caputfiifcipitJndicatur.B autcmfimjlerfinus, cuifnillrum oc
cipitis o]?is caput infidct. Cucroprima- uertcbr^e fcdcsaibiin
Jpinamalia^tcrminantur. I),D,G,H. Sccundaccruicisiicrtcbra.
JjSp 3 Li^amentummcmbmncumf^rimamcmiiCismrtebi-am.fccunda:ucrtcbra:ncBens.
a I G Coi>
E

2So ANDREAE VESAMI BRVXELLENSIS


G Corpiiiftcund.vui:rtc:brcedmtaiiprodncens,
M JJais^aciUusuefecundceccruicismrtehrceproctJJus,
I Tcresli^nmcntumjdcnteinoccipitijosinjertwn.
K Tcrcinfuerfum lij^-amentihdcntem infinu cotinens,<lui dcntisgmtict inprima
utrtehmcichitur.

V L L A 11011 admirationcdignamcapitis cum prima ucrtcbra articula-


tioncm,& fecuiidx cum prima/ecundxcf rurfus cum capicc coniunflio
effe/upcrioris Libri decimumquintS Caputcxplicauit.Prxfens
au
ncm
tcm fcrmojigamentaliis articulis prxfcda obitcr perftringetjixc nanq?
enarren-
Ipcftatori Naturx induftriam,quamtunuis ctiam pcrfuncloric
tui-;abunde commonftrant. Q.uando itaque primam cciaiicis ucrtcbram
«
capiti copulari neccfliim fuit, merito uniuerfum artitulum ambicns' liga
mcnium (quod & cxteris articulis comune cenfctur) forte robufiumqj Naturaprocrcauit, ra
rum tamcn nihil,autpecuIiarc,prxterroburcraffitiemq!,id ligamcntum adipifcitur.Cxtcrum
SicititdtneT'' quod fccundam ccru icis ucrtcbram capitis offi comittit, tcrcs & ualididimum eft,&
cartilagi- m
tehant capta. qua antcriorcm c f
nis naturx participat, hoc ex ucrtice ' dcntis enatum, occipitis offii infcritui-, '

foraminisregioncm,quodorfalismedulladclabitur,conftituit.Idligamcntufirmif[imefecun, ;

occipitis offi colligans, una cum dcnte ueluti axem efFormat,


fccundum quam
dam ucrtcbram
X,iga>}tert£iim caput primxuertcbrxintcrucntuingyrumagitur.Verunincdensille'
intcrnamprimxuer- „
rt<tnfuer/l'm tebrxfcdem occupans, &
dorfali medullx ibidem prxlocatus, quandoq; cxfuo finu
iiiuche.
demokliiclu. comprimat,aut fiaiv
mcntioribus capitis motibus dcuiet,luxetur'uc,atq; tunc dorfalc medull.i
eat, '
aliud Iigamcntil Opifcxprocrcauit, quod exuno latcrcintcrioris rcgionisprimx
rcrum
/i

obduflum.l rxlcns
uertebrx prodicns,altcri latcri infcritur.poftcriori dcntis fcdi tranfucrfim
naturx compos, ac dc,
liaamcntum, quiacgrcgie robuftum ncruofunicp exiftit, cartilaginiscp
mum intcr dcntem^lorfalcmq; mcduUam locatum eft^aptiftimc dcntemin fibi priuatim exfcul
uaciIIct,luxcturue,continct, dorfalicp mcdullx firmiffimu &: tutum
propu-
pta concauitatc,nc
fuper fecundam cir
onaculum cflicitur,8: iiitcrim quo minus prima ucrtcbra fimul cum capite
™niucrtatur,haud quaquam prohibet. Atqi id ligamcntum cft, quod lupcriori Libro manife.
uc neuti.
ftiftimc dcmonftrarc dicebam, caput fupcr fccunda ucrtcbra,ad antcriora poftcriora
quam moucri poflc. Rcliqim cft aliud ligamcntum, primam ucrtebram fecundx
colligans, g
Primam tter/

te[>ram ficutt/ mcmbraneumquidem,& ciufdcmcum ambientibus cxtcros articulos Iigamentisn3turx8<:


offi debuiflearticulari, fed ctiam pri-
dct colligaits.
ufus.Conftatcnimnon folum primamuertcbra capitis
adnafcercntur,prohiberentfanemotus
mamfecundx. Sicnimuna hx ucrtcbrx capitis ofli

mutuos. ca namq; qux quiefcit, udlcrct,& dctincrct agcntc,nunc autcm uiciflim utra^ potcft
fuo motuagi, alia intcrim fua fcde firmata. Vt autem hxc
ligamenta examtiflun adminiltres,
Ligamettto >

diflcftos, ac tunc
rttmidrttitti- conduxcri?mufcuIos ceruiccm moucntcs, fuo loco dcfcribcndos, prius cfle
Jlratio. dcmumacutocuItcIIomcmbraneiTliganicntum,primamucrtcbramcapiticoIIigan,s,opportu
quoqi pcr tranfucrfum abfcca
ne diuidctur,^ capitcad antcr iora inflcxo, dorfalem medullam
bis,ut tcrcs liaamciuum dcntcm capiti colIigans,in
confpcflum ucniat.Quod ubi intuitus fue
dcnti obuolutu^dcntemcp
ns.tranfucrfo quoq; iflu id diuides,atq! ligamcntu illud tranfucrfim
partc prima uertebra,qui motus
in fuacauitatc cotincns,diligctcr obferuabis,&; mota omni cx
fuprafccund,i&:prim.acomplcntui%difccs.PoftremomcmbrancuIigam5tuni,primamiicrte
bramfecundxcopuI,ts,incircuituquocjacuto cultello aggrcdicris,&auulfaprimauertcbra,
&
denub dcntis fiiium, ligamcmum dcntcni complcclcns, U
quod ex ipfius uerticeproccdit,
confiderabis.Cxtera autcm ligamcnta rcliquas uertcbras colligantia, in id Caput commods
fubfcquctur.
reiicicntur,quod dorfum moucntium mufculorum adminiftrationcm

r>B MVSCVLIS ^BBO MINIS. C^. XXXI.


E R E o R, ne & hkparitermorofiorquifpiamdifciplinxordinemforte
culpaturusfit,quod ante abdominis mufcuIos,aut manus,autthoracis,
aut dorfi motorcs non fuerim aggrelTus. Nihil eniin prohibet,
cubitum
^

moucutes mufculos modo pertradare. Scd quum hos,uicinitatis rationc


dorfum acicntcs mufculiprxccdat, &; antc dorfi mufculos,quod ad fecftio'
nis fcriem Mtinct, thoraccm mouentcs, &: antchos thoracis
mufculos,cos

_.__ iquosabdominisuocamus,diflccarioperxpretiumfit,proximumcft,hos
aliquot
abdoraims pcrlequi.Qiianquam(ut &: antea admonui) intcgru ciiiuis fucrit,paginas
inucrtcrc.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LlBER II, igi
muertere, & Caput, quod ordincprius cfTc arbitrabitur, rcliquis Icdionc pr^poncrc Mu-
kulutaqucquos abdonnnis, Anatomcs profeflbrcs nuncupant ,
ab omnibus ofto (utrinquc U
n.m,n„n quatuor) conftituuntur quatuor quidcm obliqu., duo
,

li.Ubl.qu. .11 utroquc latcre bini funt.qui inuiccm


rcdi, & totidcii tranfucr, "fZfiZk
incumbunt,& contrarias fcq; mutui decuf
h l,Tn
.4"*... T
"""''^''^^'«'^^ «'g"t- " Supcrioris enim fibra-, dcorfum ucrfus pr.ora
cedu.it,q..em hu.us Hbraru.u dudusgratia
o1,Iiqu^pro,
dcfcendcntem ut.Igi d.c.nus'." Infer.or.s ueri
hl5ra-,iurlu.nobI.queada..tcrioratendu,it,quiob id oblique
afccndc.isnuncupatur Rcflo-
•:"'"^I^«'-°q"^lat^'-c^ un.cuseft,quiquumfibras fecundum
yjttl' corpor.slon2,tud.,.cmextc.v
las obtincat.reclt.s nuncupatur. Tranfuerfus
fimil.ter utrinque unus habcu,r,cui
.d nome.i
quod eius Hbra lectindum corporis latitudinem, aut a dextris ad
finiftra nullo obliquo duail
""'"'^'^- 0'^''q"^defcc.idesca:terisabdo.iii.iis.nufcuI.sfupcrftern.tur'&cx o//
llTt ^'"^V'"''" 'J-

wa.6,7.s. '';''"'fP™Pt7mulculum,quemexfcapuIa:bafipro.iatii,caocIat.oribusthoraciscoftis.-nfc,

"''*^'' 'i"'ius-lll"ni,ii thoracis mufculus,


coftis quafi digitos fingul.s porrigmdo
0. 0.;.;,
t quoruin intcruall.s inferitur cx
p promincntiores oblique dcfccidcntis mufculi partcs, dia,toia.m
ritu ena.
lcuntur ,io,i fccus, qua,u fi h,iiftra: manus interuallis,dextra:
ma.ius diaitos^lnfcrcrcs & mu-
lculum tho.-ac.s .uot.bus fa,iiula,itc,ii, finiftrx manui
conferrcs, dcxtra- ucro obliquedcfccrt
dcntcni
Dcindcpoft,iona,n coftam, a tribusctiam infcrioribus coftisiftcmufcu,
ail.,ii.larcs
lus c,ialcitui-,illam fcmpcr or,gincm imitatus,
qnam ad mag.ii thoracis mufculi in tcrualla adi,
pilcitur ,ionqii..dcra ampl.iiscum illothoracis
mufculomgrefll.mutuocomm.irus ucrini
f „ tA.^. cum al.o quodam, qui ab i.iferiorum thorac.s ucrteb.-arum, u.iius altcrius& lumborum &
lp!,us ciatus dccima^ &
undccima- thorac.s coftx pot.ftimum .,ifcr,,i,. thoracis
mufculorum
cnarrano,icdicctur.Is cn„iima,ius quocfritu coftis.priufquam
in cartilagincccfl^arcincipmt
implantatur,atqucobliquecIcfccndcntismufcuIiprincipium,maniisquo(j,modocxciusmu'
iculiiiitcrualIis,abipfiscoftisaItcrnat,mproccdit,atqucIiocobl,quimufcuIipri,Kipiriundiqi
carnolumqu,dcm cft,fed tcnuc. Verumniufculus foifim carnoliorcraflior^euadcns
dcor
lum in priora fertur, il.a (qua; quafiinania inter ilium os &infimam
coftam, ^y^^ims, Si Lyim
.H t *^''^'^' "°'^3iiO carnofa ipfius partc amplcflens,quoufqucad ilium os
perrepfcrit, cuais =
fum
mitati Iccundum totum ipfius appcndicis duflum, carncus infcritor.
r^p! Eft autcm appendixilla
toti oliis ilium quam ipfius fpmaraproprie uocari rclatum eft. Ouum ucro car'
partiobdudta,
iioIaipfiuspars,cxiliuinrcgionibus,adantenoramcdia6|,,fccundum abdominislonoitudine
propcrat, in ncruofam cxilitatcm raanbrana: quam fimillimam
dcgc.icrat,qua; fcxtar& fcpti,
raxcoftarum cartilagin.bus,&pcdoris offis mucroni,&reftis mufculis
cxpanditur,firmifl;-,
... _ Iupcrior.soniscoxcndicis,&pubisregioniimpI.i:tatur, totaillanirairumfede
quarabili-
„ta.™ umonisappciidicc,f:u
1,
fpinxanticaparte^adpiJ^isufqucofl-mm" cartilagincmprotcnditur
non quod illo duftu ab ilium ofl^c, ad pubis offiura ufquc commiflliram ofli iiifa-atur

fed duri
e cr taxat,ubi os ex cariie repcrit.Qiia cnim duo fcmiir fle&ntes raufculi,fupcr coxendicis
i s tj .

bis os dcorfum prorcpunt, obliquus hic raufculus ofl. non



'
pii, &
implantatur,fu.it ucro.IIi raufculi
' ^""''iio"/"""'" fcxtus &
fcptimus. ' Sccundum autem corporis Iongitudiiicm,in
abdomi
nismcdiodextcrraufcuIus,cummerabraneatcnuitatcfiniftriitafaneco.t,utfimt.Iut.-iquc de,
'^'2 t q"=>'i^am,uniuerfo abdomini obduclam eff-ormeiit.
Obliquus '
OtU„tUM
u " '"r
''"'^l^ubftr^W^. exfuperiori off.s il.um regione,
"'."pol quam.pfiusfpinamcircumfcnbcred.x.mus,
cnalc.tur,acfimultciiuem.ne.nbraiicamqjoriginem,alumborum ucrtcbrarum
/Jminifjt.
- fpinis aflfumit,qua: in mufculiprogrcflu, carnofis fibris
& oflis facri
1.
tandcm adaugetur,cnutritur'uc. Mu-
fculus ifte furfum tendcns, ilia car.iofafui partciiitegit, &quatuor inferiorum
coftarum.quas
fpurias uocant,finibus carnofus &
hfc quoquciufcritur. Vbiautcm abdomiiiis priora
me- &
cojrr mtcr diumcoiifccndit,inncruofamdefinitcxilitatcin,qua:interrcflu.n.nufculu.n,quiipfifubric.V

cu.naItcr.usIatcrisoblique afccndcntismufculi tcndincficunitur.utex


utriufcp latcr.smulcu
lo,fimuItotiquoquc abdomini tcgumcntura quodara.nodo efliciatur.
Mcmbranci horura
niufcuIoru.n tcndincs,eundcm cu.n reliqua mufcuIoru.n partc fibrarum
dudum cxioun t.Dc
fccndcntiumeiiiin fibra:oraiieS,deorfum obliqucad aiiteriora propagantur,
afcciKlcntium
ucro,furfuminpriorapcrreptant,atqucduoruraraufculorum mutuo incumbentium fibrs
X litcra: fcinuicem interfccant.Cartcrum ea fcdc,qua afccndcntis dcfccri
dccuflatira, fcu inftar

deatis9tcndincs,fupcrabdominismediiiinuiccminffernuntur,utriq;firmifl;inefimultantS
a 3 ampli/
ISi ANDREAB VESALII BRVXELLENSIS
ampIimdinecoiinatiocciirruiir_,qu3ntamcdia rcflimurculicxiftitlatimdo.atqjidadcoualide
fccundumabdomim'slongitudin<;pcrlicitiir, utliicinabclomiiiismcdiojquatuorobliquorit
mufculorumtcndincs,unumproducci-cquisarbitraictur,nifiduosutrinqihabcri,accuratiflL
ma Ic(Sio,fibrarumq)du(ftuscomonltrarcnt,VbidcxtrifiniltrisconafcunturjUniunturq?,nul
lam prorfus fcparationis nccp coitus lincacxprimut, fcd paulo cralTiorcs rcdditi,in abdominis
mcdio,rc(f}alincalcfcintcrrc(ftosmufculos"' ubiilli inuicediftant,imprimcntcSjrobull:ifIime ») y ul.i
j
tranfucrforummufculoriincruofistcnuitatibus.ipfiqiadeopcritonxo" conalcuntur/Qiiod fiirjnm.

n 6 tu.c.
ctiam obliquorii afcendcntium ncruofis tcnuitatibus ufu ucnit, (ccundCi cxtcrnarccloru mu,
0 5 ub.x.
fcuIdruinlatcra,priufquamilloscofccndunt. pcrabdommis cnimlongitudincm.inftarlinca: 6 (.1.6

infcrtionem ualidam moliun tiir,in ncruofas tranfucrforu tcnuitatcs,&: ctiam ad quafda rcclo-
rummufculoru'' impreffiones,quaspaulopoftcriusexcquar. Sub obliquoru ita(^ncruofis tuh.
p f II,

FLnli. tcnuitatibuSj^^reiSiabdominismufculircconduntur.fingulicxmcdiaoflispubis rcoionc,'du tt,it.

plici quodamodo principio ducentes originc,uno quide fupcriori intcriorecp,aItcro infcriori q 5

[j.n.6t.t.f.
accxtcriori,nonqu6dh;ccprincipia, finguIismufculisdi(iunc"taincotinuauefint,fcdipfamu r ftx.nito-

fcaliorigo,diucrfaiTifubftantiaad huncmodumexprimit.Superiorprincipij parsintrorfum t.ttar fiipc-

niit,o
nonniliil ucrges.cxacle carnca cft, acex lato in anguftii definciis,priulquani ad nicdia funiiiiis llifc-

rtlii.
rcgionempcrtiiigat,quafiinacutuinangulumtt:rminatur. [nferius uero, quod&extrorluni
paulo inagis proiiiiiiet,iicruolum cft, cariiis oiiiiiino cxpers,uerum furfum porrc(ftum fcnfim
dilatcfcit,totumq! rc^ftum mufculu produccre confpicitur.Re^fti itaq; mufculi,duobus ciufnio
di principijs fiiigulicx pubis oflcrnati,' inuiccmcontigui funt,reiffa furfum porrcc"ti,doiicc ad s i tu.pii
umbilicum pcrueneniit,' ibidcm eiiim nonihil mutuo diftatcs,modicccf ampliorcs facli^ad pc 1-
t s tab.i^
<fius ufqj fcruntur.cuifupra mucronatani cartilaginciii,ad oflis pccforis latcra,illic{i coiicxas car fiirfim.
tilagincs,lari caniofiqj implantatur.Mufculi liiiion uno fibraru ducTu,lccundum totam lon u i fi&.r^.
°

gitudincm fcrri uidecur,fcd fiiiguli in abdominis rcgionc diucrfa" dclincamcta, fcu mfcriptio- ub.ii.
X S U. «,K,
iies(quas Gra:cis /pSfiyixrpds appcllari diximus)tranfuerfim, &
incurua albaqi linea,ipfis indu
flascxprimunt,noaIiicrfanc,quamfirc(Sorum fingulipIuriumniufculorununicioclTcntha
beiidi, Noii ciiiin rc(Sa aboflc pubis,ad pcHus Rbrx nufquani inclinatcs ferutur,fcd ad nunc
di(?tas circumfcriptioiics imprcflioiics uc nonihilimplicata: obliquatur, at^ cxalijs ali;i: pro.
duci quodammodo apparct.Dcindc mulculis rc(ftis,no proptcr pubis os ncrui duntaxat infe
ruiitur, fedintcrioriquoqicxpartc,ubihisiinprcnionibusniufculidoniuur.]ftaruiinprcnio.
nuni dux plurimLim lupra umbilicu coiififtut,& in terdu una fub umbilico in fuminc.aliquan
doctiani trcs (upra umbilicti.Ncq! has Naturam mufculis fruftralargitam aibitror,uerum ut
commodiiis rccla furfum iii priora nonihil dccliiiantcs porrigcri:tur!.^8<: no iiiftp-- duorum pa-
lorum crcdi,fcd (c-cuiidum orbicularcm abdomiiiis rcgioneobliquati, pcritonaruin appofite
Tl-cfli mufai prenicrci,coqi,quodnaiTaturifumus,muiiercopportimiusfungeretur.Porr6quuthoraccm
{ipars,<iudft;
m<£ dhiin^
moucntcs cxequcmur mufculos,' ununi in fimijs &
caiiibus cnumerabiinus,qui intcr ipfos or
pcr
diiicquintusfuturuseft.Huncucrarucoftarum cartilagiiubus^adpccforisoflislatusexporrc f ab t.

cluni.doccbinius totum mcmbrsneij,pra:tcr;jad primc fecundxqj cofta-intcrualliiin,tibi car


noliorrcdditus,inprimanicoftamdcfinit. Profe(fT6 mufciilus hiciiiomnibusaiiimalibus,in
quibus fcdionc deprehenditur, mihi quantiiuis acciiratc fccanti.pars rccf abdominis mufculi
i

cfleuidctur,&rc(rtummufculiiad primam uli:}! thoracis coftam inillisanimalibusafccnderc


prorfusaflcro. Quodincaiiibus caudatiscf fimi-)sinaxuii(:cuadit confpicuum,nccquifquam
iiificias irepotcft,illis unuin mufculuin
a pubis ofle, ad prini.T ufqi coftam cxporrigi. In honif
nibus (ut ucruin fatcar) cundcm m ufculij nunquani obfcruaui,atqi illo honiincs quu brcuifti'
mo doncntur pecflore,facilc carcn t.quaproptcr ctiam in hacnica hominis fabricj: dcfcriptioiic,
ncutiquanircctipartcnijautipficoiun^rtumcfteaftirmo.Oninibus niodocommcnioratismu
^*^"''^ fubfimt traiifticrfi, utriiicp unus, qui ex traiifucrfis lumborum uertcbrarij
Trafmfi. ' proccflibus,
tenui mcinbraiicoq) priiicipio cna(citur,deinde in progreflu ex dorfuni moticntibus cmcrgcs
mufculis, &
carnofis adaudTus Hbris,fupcriori iliuni oflis regioni,&: fpuriarum coftaruni finf
buscxa(fte carneus coniiafcitur, carnofa ipfius p.aitc uniucrfainuefticnsilia.Vbiucroucrfus
abdomiiiis mcdium, ad cxtcriora rc(ftorum mulculoruni latcra iifquc prorcpfit,iii ncruofam
'

exilitateinfinit,qiia:
pubisofri,&mucronatxcartilaginiimplaiitatur.Perrcliquaniintcrha:c
cxtrcmalongitudincm, iftcmcmbraiiofus tcndo,ncruofxcxilitati alterius tranfuerfimufciili
continuaiur,acfiinuIanibo tunicxinftaruniucrlnmabdomcn circticingunt,inhocobIiqiios
mufculos iiiiitati, Vcrum horum mufculoru iicruofa tcnuitas non xque, atquc obliquorum
Iataeft,tranfucrficnim noniiihil(ubrc(^tis mufculis, &
potiflimum iuxtapcctorisrcoioncm,
c prim.f.
carnciconlpiciimtur.PrxiciKibusmufculis' peritonxumfiibnafcicur,mcmbrananutritionf
iiib.

famu^
DE HVHAN, CORPORIS FABRICA
LIDER If,
famulanobusorganfs circumpofitajuiicmcmbranx-tranfucrfi
adciconnafcuntur utard,".
umfit,,lIosabhac:nhommciIlacerpsl,bcrarc.Carnofc tamcn
ntonxoco,™ttuntur,quammutuouKU-
mufcuS
,bcntcs mufcul,- ,,ru,ccmha3 u^^^^^^^^
'anlutrli
cnimmufculipropriamufculor5mcmbra,iaillic a.|\,in-,rnm-„ .,1
" ^
fipIer,^fccusarfMUuuiOdcftitut,fcca,:tib:.:
abdom,,ris,qua,nnt.nccnan-au,mt,s,fitusuifitur.Vtifo
S^^^^^
iZa ou E
wmimi

UJUS.

fioncm aptifflmefublcruiunt quandoeitim


omncs fimul tcnfi laborarunt''
mtcnmcxfptntusrctciK oncdcprcffo.itaintci^inafimul l^™oZfucrt
c5primunt,utc^
pliorc™(quiinK-norcft)fa-ccsprotruda,rt,cxpcllant^p,&rurfLisaducntrictdr,l^^^^^^^^^^^
lasdcfcrn^prxcaucaiunihfcfccus.quWfiduabtisadbrachialctant^r^^^^^^i^^^^^S^^^^^^^
fempcrmag,smag.^fcnfimadcxtrcmaufcyd,gitor:,ac,emdiftantibt,^^
mponcrcs,c\man,buspauIat,mcoa,,it.bus,aquamcxpnmcrcn,tcrcns
Vcru n W^^.^^^^^^
Ieuu,nabdom.n,smt,,t..vuficogn,tai;-ptitra,.fua-fifi^nflioncfimq,^apcr^^^^^^^^^
Parct,arationcquopaflopanc,uibusabdomin,smufcuI,Cutc5,ttod,usfcrtt^^^^^^^^^^
conkT^.ito aptc cognofcit. Atq, h«
adhuc min,.s ab illis ak-qutut.r.qui
d. ,ncotrahitur,thoraccmcpadapcrit,dcorfumpdl,arbitr.aturI^ani™dufJtS ^

ft^^c^
. t,oduc,mus acthoracc,nc5tinu6.citt-afp.r.tusrctc.tt.one,thoracis4=rcpict^co^^^^^^^^^
diftend.,,n,s, fcptum t.-aafucrfum
nullum,,npetG ,n cxcrct,oncmol.,i,quod
fc,I,cct p^^^^^^^^
fu, fum traamrt no dcpr„natur
quemadn.odu.n .d
co,nprcffo thorace pe,-ma,Kt. Ca-tcrum
,n firma fcdc,rctcnto fpiruu
uU & r^nm
"
fcr
noftr. fccul, mcdicos,qu,hos tant5
o m cc
,tau,cle,,tu,-,acfial.,,ncorporenull,eftcnt,omn.nodcliraivcx.ft.mandtlcftqtu
c^^^
ftul.sc.bpnuc,.trematt.-ah,,tra,tfucrfisautcexpell,.&obl,qu,srct,ner.cotc^n^^^^^^
t.bu ,.ufcu!,sattnbuc,ucs.quodue,-,luc,,tr,cuI,,ntcfti.w

ucronatur.aI,qu,a,tollronopcndcti,npctu/amulcntur,Neut,quamfan,^hxcabipfisconfia

uolu,t,tamaftabrastun.cas,u,uoluc,-4,pfiparau,t,qt,eprc^tcrqu6dtegumcnta,&apt.n,ma
receptacuIafunt,thorac,squoq5ntot,bus.v,timonu,mus,ut,l.n-,ntefub,^^^^n,ftrant.

^BDOMINIS MVSCVLORVm ^DML


dput nillratio. XKXII.
D .M I N I s T R A T lo N
M hanc.aut i mufcuIorS capitibus.auttcn n„,fc' rr
E
d,numtcrmm,sapredimhilprohibct.Ver5facil,oreft,mufculorun.^ tJ..,Lfu.
naturamacctirat,uscommonftrat,quxabexort,busaufpicatur Qu-I, '"""««i'"»»*
rcrcunqi ig,turfcdioncm cxordiri propofueris,
cutemu,ia cum carnofa
mcnbrana.ab unii,crfo abdomine.&lumborum
"'•""""">^,^<.i".iiuuiuiii,ct;.on.Dus,aatcmora
rcgionibus,adfcmora
ulquclibcratuciicoportet,unacum'mufculo,que,r,braclm1dcorfu,n
tranc,-eofte,idimus,quanquam.siampridcex fcftionis fcrie
,

fimulcum
cutcac mcmbrana, bi-ach.um moucntirt
i,i
mufculorum lcctionc ablatus fit. His adcmptis
pcrqua.n tenui Hbrofaqj mcrabrana mufculis, pratcr
&
carncam, obdufla, unou.bus hinc iiide
Icuitcr (ut ipfius .laturam difcas) d,uulfa,pr,orcm
fcct^onem in hunc modum^aao.xd.cris Ca
tt
daucr ad alta-um latus inuoluendum eft,ut com.node &
lumborum t,crtcb,is,^ abdotninis ^.oi^u^^,
mcciio,nanusadh,beas.Ucindeadcxtracoftanitr-"''
nicdionianusadh^beas.Dcndeadcxtracoitanitcr^sVufcuI.abdominisobliquedcfccndcn "«"'»'-"' ' '

tispnncipium^paritocultcllo^autcxiouanouaculahbci-arclcuifedioneduflafccunilimrcli ^'•'^''''M
quas coltas ucrfus dorfum, &fecund,:,m fupenorem il.t.m oftis
regioncm,ad pubis oflis ufcp
mcdium hancfcctioncmadeo duccsleuiter, utnihil prxtcrprxfcntcm
mufculu.n uulnercs
n, ,\ lox .ab h,s oftiu rcgion ,bus elcuato
mufculi principio, conabcris pat,Iatim ab obliqueafccn '

T —
dcnte,delcaidcntceoufqjlibcrarc,dumadabdominisufquc,ncd.u,nillumpcrduxcris,pra-ca,
" — .^^.^...Ji no tliVj^Lil. llli_UiU
'.ii.^. ums.icuna ta.iquam oblique dcfcfiidcntis mufculipartcm
ncunatanquamobliaL.edcfccndFnrism(irri,l( i^arr,-,-r,
aufcras, ,„., _ mufculu.n,qui
„..r_._i
tcnucn ' .

ai. dcamain undccimaqj thoracis coftam,


cum obliquo mutuis infcruallis c5,nittitur, Si emm
a 4 hunc
_ -. :

iS4 ANDREAE VESALII tJRVXELLENSIS


huncicopulum uitaucris,&inuirisc]uoqucabftmUgrisa°tunicauara feminaria inuolucntCj ,,u.i. .

murcuiuni ucrlus mcdium abdominis promptinime duccs. Ca;tcrum ubi ad mcdiam ufquc / h^c rjfct]
rcdimufculiamplitudincmpcrucntumcrit.pcrtinaciuscumafccndcniismufculitcndincjobli
qui dcfccndcntis tcndo coireuidcbitur,qucm ut intcgrum, &
non uulncratum laccrumuc ad „„ p„^,
CdMor in lincam(quxin abdominis mcdioambicntibusmcrito,quodiIli nuUafublitcaro, candidior b,»«.s. .,

MomincU- app3rci)dilTcces,impofribilcarbitror,utcunqucacutanonacu!aufusfucris,namrctuliorinihil

prorfus promoucbis Quamobrem rcflcxo pcndentecp a media rcfli mufculi amplitudine pri
Olliam ufcm .

dmtii. mo abdominis mufculo, ' afccndctcm,qui fecundus eft,fimilitcr aggredicris, duda nimirum 54 •

a pubis olTcjper fuperiorem iliumoffis regioncm,& lumborum ucrtebras,&: fines quatuor in


feriorum cofi;arum fcclione, qua: ab his omnibus mufculum fcpararc ponit,& ab illo etiam re ^
li:)irationis'mufculoabftincat,quidecim3c&undccimj:cofta:petifrimuminfcritiir.PoftfccT:io
ncm,mufculi huius principiahamulo aut unguibus atioIles,& a' iranfucrfo,cui infidet, in pri, i f tt.y. .

'
ora pro cedens liberabis Qiiod ' ufqi ad cxteriorcm coftam , latu sue recli mufculi cius latn-is ,
.

cuius lcdionem adminiftras.mcdiocri ncgocio pcrfeccris, fi modo in uiris uaforum fcminali-


'
umtunicis(quxadtcftium'mufculorumfc(rtioncmfcruanda:funt)animumadhibcas,neuna
ctiam illx prxfcindantur. Vbi ucro redtimufculi latus extcrnum mcmbranofus obliqueafccn-
dcntis mufculi tcndo fpc&t,acutiori nouacula fcparandus eft,ncquc id quidem ofcitanter,nc
iVtr«i «rr-
obliqui mufculi tendini: pcrtundas, ipfumcp hic finirc arbitrcris.Tantus enim huius tcn.
r,f'i%«"'"''
diniscumtranfuerfimufculineruofacxilitatciuxtaexternuredimufculilatusjcccurritnexus,
fccn.mf.am ut aliquando obliqui afccndetis tendinc diuidi putaucrim ,
" '
& unam "ipfius partcm
-.
tranfucrfo
-C__
.
Mnfuerfi.
^^^f^
rim
afccn
ad albam ufq; abdominis Imcam accuraiefeparandus ucnit,quod in carnofis rcfli mufciili par

tibus faftu cft promptiffimii, at in"" ncrucis iUis recli mufculi infcriptionibus arduum cfic ob,
Hj K.
fcruabis.Obliquorum enim lendo pcrtinacius inhis rcifio mufculo,quam in rcliquis fcdibus,
ubi carnofus cft, conafcitur, ncq! adco prompie ab illis cxamuffim difcindif, aut polms cradif
Hicmododoccbcris, qutafccndcniis dcfcendctiscp tcndincs,cirCaabdominis mcdiii inuiccm
connafcaniur,ubircflimufculimcdixamplitudim(quxinteriorcft)incumbunt,&ardue,ncc
maxima indiiftria,
nifi &
aeuiiori nouacula,ad albam ufcp abdominis lincam fcparari queunt.
Cxtcrii pol-tcaquamunius latcris,cuius iam fcclioneaggrcdcris,obliquos abdominis inufcu-
« jtjt./ii
losadalbamufcf lineampcrduxcris,cxpcnde,"quaIiterobIiquorumlcndincs,rurfustranfucr.
P"?' "
forumtenuitaiibusineaabdominisrcgioncadnafcaniur, quareftimufculiabinuiccmmagis
Rj-Si^Jmi, fciunouiur.^Viroqsobliquomufculoinilludcadaucrislaius^quodmcnfcincubitpendetc.fola
mjlrdtio. manu° rcflum mufcukim a iranfuerfi ncruca icnuitalcfcparabis,dcxirx manus digiiis ab cxic o su .a.

riori mufculi latcre iniertis,& lccundii abdominis longitudinc hinc inde fub mufculo dutftis.
Qim primum rciftus mufculus a iranfucrfo abfccffii, inicgrit cft,rc(fti mufculi fibras una cum
''tranfucrfisiIlisinfcriptionibusconiucri,actandemmufculumalhoracenouaciiIalibcraiu,ab p sK,»,»,

abdominc dctrahcrc," iia tamcn.ui adhuc pubis offi hxreal,ipfiusqi hic iniiii; accuralc cxami. «-^ ,

nes. At quu hunc a peclorc in canc, aui fimia adimcs, ftudcndii cft,nc'continuu illi mcmbra, ^ ^td.

ncu tendinc fimul aufcras, aui uulncres, qui fecundum pecfloris longiludinc, a reflo mufculo,
ad prima thoracis coftam porrigitur,acre ucra in eiufmodianimantibusrcfli pars cffeconfpi
citur.Eftauichictcndomufculus'uc,aquoin'mufculibrachiir pcfloriadducctisadminiftra- .

tionc prxccpi quoq: abftincndum, &


num homincs hunc cum fimi] s comunem habcant inda
adminiftrabis,dufla
Tnnfmfi. gandii.' Tranfucrfum pari modo,quo obliquos aggrcftiis es,opportune
fimiliterlciu fcftionea pubisoffe,pcriIiiimos,&tranfucrfosucrtcbraiu
lumborijproceffiis,

aut potius " mufeulorra dorliim hic moueniiu cxicrius !aius,atq; dcmu ad fincs fpuriarum co. u tn. >, r.

ftarum,qux inlaclo pcriionxo folu mufculia peneirei.Mox iranfucrfi principia hamulo cleua ^
bis,etnoiiacula,quWpotcris,attciiflimca periionxopaulatimliberabis,donccadneruofam hri.

ipfius dcucneris cxilitatc,qnx maiori adhibitacura,a pcritonxo iia fcparada eft,ut neqi perilo-
nxum,nccf tcndo.na-uofaucca tcnuiias laccretur. quod quidcm no adco arduu cft,atcp opc
Akerd dUo- rofum,& prccipuc iuxia abdominis claiiora no proCula pcflore,nam in fumine tendo ipfc(ut
j.tia peritonxu) mmis quam tcnuis occurrii. Nunc ucro ubi &
minii mafido hunc mufculu ad medifi abdo
flrdi,Cj',crfus
minisperduxcris,acapcritonxo,utlicuit,optimclibcraueris,rurfusinfuumlocuquatuorhu
•ffhmiini. iuslateris mufculos rcpones. Mox cadauere in dorfumreflcxo,fccund,Tadmimftradi ratione

Qll
qux a tendinum finibus.in abdominis mcdio aulpicatur. Duces itaq! a pccfloris
aggrcdieris,

^'"iS^ olleadpubcmuf(j,pcrtotam abdpminis longitudinc, fupcr mcdiu redi mufculiciuslatcris.


DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I r.

p| cuius adminiftrationcm moliris, adco leuem fcclionem, ut nihil prxtcr


'oblique dcfccndentis
mufculi tendiiiem pcnctrct. Atquehanc fcftionem ad mediam refli
mulculi amplitudincm teit
tandam fcribo.quod nollcm fruftra pcralbamltncam, qux in abdominis
mcdio occurrit eam
feflionem expcriri, fiquidcm impoffibilcarbitror defccndcntis tcndinem
non uulneratum SC
ilMo quocj afcendctis tcndine, fcorfum libcrarc,quanquam &C ab albalinca
intcrdum feflio.
nem inchoari no improbaucrim, utcunquc ctiam laceratos tcndines inuiccm fepararcs. Qiia.
propter hac illaue fccTtionc dufta^adnitcris hamulo dcfcendentis tendinem
attoIlere,ac *a fubie
mufculo nouacula diflccarcquoufq; uniucrfum mufculum, uerlus
(flo ipfi
dorfi fpinam undi
^^to.». que liberatunidcduxeris.pofthunc/afccndetis tcndincm areaofcparabis.principium
t-pa 0%W./c«i
rationis abalba linca cxorfus.lnhoc opcrerurfus-intuebcris.qm
tcndo ille tranfuerfis redi
mufculi infcnptionibus adnafcatur.ac cum ncruofa tranfuerfi mufculi
tcnuitatc,ad externum
reiflimufculilatus coalcfcat. [nfuperarcliqua tranfuerfi mufculi
partc,obliquc afccndcntem
auelles ipfum a pubis &
coxcndicis &
ilium offlbus,& inferioribus thoracis coftis, ad
lumbo
rumufqiieucrtcbrarumljjinasabfccans.- Reftumfimiliter^utalteriuslatcrisdiftkafti
atranf n
uerfo mufculo attolIcs,&: ipfius capitc a pubis offl- abfe(fl:o,ilIum fupcr
thoraccm refleftes.Mo
dorcftarcaionefrcundum alba:linca;longitudinJdu(aa,qua;duniaxatncruofain''tranfuerfi
mufculi tcnuitatcm illarfo pcritona-o diuidai, conaberis eam a pcritona;o
T^ f r
diligentcr fcparare,
quodquideminhominc&potiflimumiuxtapubem,' uaforumqjfoiiinaliLMntranfitum^fa'
flurus cs difticillime, in porcis autcm minimo ncgocio. Ca-tcrum tranfucrfi
mufculi^tcndine
ufqucad carncam ipfius rcgioncin a pcritona:o,liberato,cuin quoqj tantifpcr
aufercs quoufcB
uniucrfus mufculus a pcritonxo diftcclus pendcat. [ntegrum iam quoquc
eft,&: huius lateris
mufculos in priftinum locum rcponcrc,& ad amuffim corum formam,fitum,8<:
fibrarum du>
dus examinare,ac demumrcfecTiis illis,ad tcftium mufculos teaccingerc,

DE VI RI LI VM TESTIVM ET MVLIE
Caput J^^JCJCIIL
brisuterimnjcuhs.

L ICVI S S ET Imcaliquot Quiiitilil>riJ(gurasrepoiwre,ex^uil>iistc/liSufcri^s


mufculorunatura utcunjj peti pojfet, ueriim nc eafdemfiguras diuerfts in tocis proponcrenms,
htc iantihn adijciemus, in quibusnamfi^quris pra-fentesmufculiconjjici qucant,
l-eflisitaque
mifcuhis,nonihi\[JeBatur tertia tabula adJ, cr uigefimafecundaflgura Libri quinti-^.
Vtc
riautemmufulofafubflantiaciuJdemLibriuigefimaquartafl^uraadchamdercm 0,utifle
ripotuitjcxpriniitur.

A M tempeftiuumcft,admufculorumthoraccm &dorfum&:femurmo
uentium infpcflioncm,peritona;um adminiftrarc, atque cumco
tifi.Uh.%
quoque
tcftium mufcuIosaggredi.Pertinguntitaquead unumquenqj tcftcm," fin
.AtC^UCCX
guli mufculi graciles admodura, ex ca uaforum VintiHtHii,-
fcminaliii &C tcftis tunica ^aufcultts.
f zo fcrii efformati,qua: a pcritona:oprincipium ducens^uafa fimul cum
tcfte conti
nct. Hxc enim in poftcriori ipfiuslcdeiIico,inipfo
mhicfub^
fcqucntiu
a pcritonxo cxortu,
longis, ac inuicc fibi proximis, carneisq; fibris ita adaucretur,
pctcs, ut fibra- ilte
gracilisoblongicpmufculinaturamexpnmant, qui illi tcftis tunicxfcmpcr innatus
dcorfum
i-.fi.li, protenditur, ac tandcmiuxta infim.i teftis fcdcm,una cum illa tunica" uafi ei
feminario applaii
,.z,fi.ti.
tatur,quod a teftibus iam paratum fcmcn ani.imit,idci; furfum in pcritonxi
amplitudinem do
cluceiis,in ueficx ccruicem IL-profundit.Ncq; aliqua prorfus
n p.hb.s ' partc,tcftibus,aut fcminarijs ua
fis tunica illa pcrtinaciter adnafcitur, quam ubi fimul
cum mufculofaipfius fubftantia, inferti-
onem ad cius uafis inflcxum moIitur,quiadinfimam tcftisfcdcmreflcditurade6,utmufculus
ipfenufquam teftem contingat.Rcfpondct itaq; teftis mufculus illis,qui cx carnofa
membrana
cftorinantur,quandoquidcm is aliudnihil prorfuscft,quamcarnexfibra;
uaforumfcmina-
llUfi.fl.C. lium &: teftis inuolucro innatx.quemadmodum carnofx mcmbranx
mufculi,carncis quo.
E.r.
que fibris per mcmbranam digcftis conftituuntur. Porro tcftium
mufculorum bencficio,uiri
arbitrario motu teftis modice (ut &
ipfi mufculi gracilcs tcnuesqj funt) furfum alliciunt, nc
afiM.S tcftes plusa;quolaxati,ac adanteriorapcndcntcs,nimiooncri'
fcminarijsuafisfiiit.f-Iuncu.
fum mufculi in coitu potiftimum prasftant, fi cniin tcftcs uafis feminanis oneri fempcr
cllent,
atquc hxc ad infcriora protradaperpetuo arflareniur, non adco commodc
femcn tranfinitte'
rent.atque mod6,qUu teftiuma mufculis iam attraaoru pondcrc
fublcuata,magis patcfcunt.
Conftac ita(jmufculoshos(qui «jijj^sijaV Gra:cis uoc,intur)cxcorum claflkcnfcndos eflc,
qui
' '

286 ANDREAE VESALII BRVXELtBNSIS


qui nul!ura fortiuumr mufculumjConirarij motus autorcm.NuIIus cnim,qui tcftcs adinfcrio
rarcucllat,cxtruftuscft, quandoquidcm tcftcs, quos nifi rcftadcorfum, ncc in ullain partcm

indinantes prolabi dcccbai, abunde a naturali ipfis inditagrauitaic dimittuntur,idtp fubindc


minimum quidcm furfum a'gris,fcnibuscjallici qucant. Quid ucro Arabibus in
adco, ut nc
mcnicmucncrit, ignoro, qui binos in uiris cuiuf^ tcftis mufculos, in mulicribus autc unicum
habcri fcriptum rcliqucrunt. Vnicum enim haflcnus ad ftngulos porrigi teftcs fimper in ma-
fculis obferuaui. Mulicribus porrb Natura finiilitcr mufculos largitur, quos in pcritonxo,ut

Screliquaipfarumgcnerationisorgana, recodidit. Eananqucperitonari 'pars,icuprocefrus, /"^4 flM.


qui utrinquc a latcribus,ad utcrum inftar^ mefcnteri-j pcrtingit, ucnascp &
artcrias utcro dcdu
cii,& dcmumcum alterius laicris pcriionari proccftu,cxtcriorem utcri " tunicam procrcat," car
'^^.jil
nofis quo9 adaugctur fibris,ex iliumrcgionibus dcorfum oblique, ad uicri latcra pcrreptan' g .o ji '.U
tibus,adcofanc,ut&muIieribusutrinquc ITngulifint mufculi,illis(pccie(imilcs,quibus uiri ^'^''}'^'
'''
teftcsdonantur. EtquainuisplcrunqucgraciIcsfiiit,ncqucadmodumcarnci,crani'uc,cgota^
h h''
In Hihro t/f
mcn cos aliquando in noimuilis mulicribus uteri cornua eflc arbitratus fum,Galcni utcri de. =4. i fi. , i

fcriptio}ic clcgantcr dclufus,qui &


non raulicbrcm,ad uaccinum caprinum dcfcribit 'utcrunij '-^-

cornua arictu cornibus longc fnniUima obtincntem fecus multb,quam mulicbris utcrus.Por- 'j,'' ^^*

rbhisutcrimufculis,obfcurautcriadfupcriora attracliopcrriciiur,q\iammulicrcstunc facile


pcrcipiunt.quuin ilia trahcrc coiligcrcq! conatur,atqueadcb(ut [ic dicam)utcri ccruicis' oSjto 1 2j ^.ffi.i
tumcp utcrum,pcnitiusin pcritonxiamplitudincm alliccreftudent,

MVSCVLORy M T ESTIVM ^DMI^ \


«i/lnitio. Cafut XXXIIIL
V E HADHoDVH in Qiiinto Iibro murcutorum, quos tcftibus afTcri i
pli,mentionemincidercncccirumcrit,itaquoq;eorum adminiftrationcm i
cum rcliquarupariiu illoLibro cnarrandariifcc7ionepcriraclabo.Qiiod
tamcn ad admin iftrationc hoc Libro pcrfcqucndam fpccftat,' a mucronata f'"''
"'
pccloris oflis cartilaginc, ad pubis ufq; os,nouacula pcritona'uin diuidcs,
f^^'
aliarurfus lcclioncpertranfiicrfum utrincp,abuinbiIicircgionibusduftai '

Moxabfqucdclcftu,inuirisomnia, qurcpcritona-o cinguntur,pra:terre-


Viriliii,

li ti^hllinifiril'
cuiniciuni iincm,ixucficam,aufcrcs. Hisitaq;,utin Qiiintolibro doccbimus, adcmptis,' £<r « fi.li.:

ctiamfcortoatcftibus una cum carncamcmbranaipfi fubdita libcrato,' ftvlumcxiouumab


tio.

r 1 !, ( ^ .

intcriori pcritonm partc mcaiui indcs,qui Icminarijs uafis in humiliori pcritonxi rcgionc,ad
, , -.
c 1(1! m :c

fi.i,. , r,

inguina uiam prxbct. Poltcaqua uerb ftylum ad teftem ufque protrulcTis, atq; ad illius latus, /.',«,»

fcu (fi modb talis ftylus admanum fit) in ipfius rimam ac canalcin, cultcllum indidcris, loncra ''''''

fcfiionea periton.ro adtcftcmufq) fccimdumftyli longitudinc&ifta,membranatunicam'uc,


'fMsiul
uala cum teftibus inucfticntc diuidcs. Atquc iia uafa in coiifpcftu cum tcftibus lcfc oftcrcnt,& jr/iww di
cxtcnfoquocpuafor5inuoIucro,giacilemtcftis'mufculij,quoinuolucrum iduclutcnutritur, l"
confpicics.Hoc mufculo ab humillimauafis a teftibus (cmcn dcfcrctis inflcxioncIibcrato,cius
natur.< promptiflimc codifccs,qualitcrq; tcftcm furfum n'ahat,intucbcris. Liccrct modb lcfti-
bus cum fuis uafis mufculiscf ablccfHs, pcnis &: ucficx ccruicis mufculos aggredi,at quum antc

A^liilidris
hos inicgrij fit,
I,
&
thoracis dorfi &; inanus diflccarc, ad thoracis fcfe iam conucrtet oraiio.

^ufculi uduii.
Cxtcru mulicrii mufculi apcrto iam pcritonxOi& intcftinis ad latera furfumq; reducftis mu & ^ ""^'f?
tio.
11'jlriitio. licris tcrtibus quocp lublcuatis, in confpccftii citraaliam fccftionc ucniijt, dummodo utcri late- "^"l'^'
ribusmcinbranisq;,iIlumperitonaxialligantibusanimum accommodarcnonpigeat, Athscc
uniuerfa(ut & antea admonuimu.s)in Qiiinto libro accuratius profequcmur.
BE MVSCVLIS THOK^CEM MO^
ueutibus, Cctput XXXV,
'1 ORA CBM ciusraotus,quorcfpirantcsindigemus,gratia," nonimi-
co coformatum oftc, aut omnino ollcum clTcjfupcrioriLibro dcclaratum 19 tt.u

cft. lamucrbproximueriijthoracismotum cx nofb-o arbitratu dcbuifle

pcndere, no autem naturalem cflc,fermone pcrfequi, dein fi uoluntarium


cflc,cx ufu homini fiierit.quibus is motus pcrficiatur mufculis, fubiunoc-
rc. Sumraus iiaqf rcrum Opifcx relpirationc homini animalis fpiritus refi
candi,&cordisoccafionc largituscft,qubd&ipfum quidemfubftantia
atris indigcai, hc plurimum ferucns in co calorrcfrigcraii cxpctat. Inlpiratio quidcm cor rcfri
gerat.
DB HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER 11. jg;,
gcrat,{uppcditata ci fi-igida qualitatc. cxfpiratio autcmfcrucntis in co, 8c quafi
combufti.S*: fu,
liginofi rccrcmcnti cfFulione cxpullionccp^cordi ctiam rcfrigcrando
conducit. Atquc huius po
IiHimum caufa duobus contrarrjs motibus rcfpiratio pcrficitur.attrahitcnim in diftcntionc
SC
dilatationc.cuacuat ucro in conftric"tionc,cisdcm fcilicct motibus, quibus &
cor ipfuin pcrpc^
luo fungitur.Qiianquam rcfpirationis cordisqp motus, gcncrcplurimum uaricnt.
Siouidcm
cor naturali motu, uclimus nolimus, mouctur, rcfpiratio autcm adco cx noftra
pcndct uokm-
tatCjUtquofdam fpiritus rctcntioncfcfc nccauiflclcgamus. aiqucidniagnopcrenonadbcne
...
liiucndum duntaxat/cd ctiam ad ipfam uitairij homini utilc ccnfetiir.
— Si cnim idcm rli
-

cumcordis pulfu nccefIariocftct,ncquc ipfarclpiratiocxnoftro


onantiatprclpirationis
. thmus
.y .1 ijnii.»

impetu uoluntatccp pcndcrct, multum diuq; loqui ncquiremus, quod non cxianam
commo.
dxuitxnoxamprxftarct. Porrofinon poflcmus intcrdum citra rcfpirationcm pcrfiimum,
ucl pulucrem.uclquanpiamprauam &
uencnofam acns quaIitatcm,ucIIoca putrcfccntibus
cadaucnbus,cloacis, autali|s occafionibus inquinata inccdcrc,ea uitam iplam quam
cclcrrime
li-cdcrcnt,homincmq;prorfuscorrumpcrcnt.Conftatitaquc,cxnoftroimpctu,acrispcrafpe'
ram artcriam in pulmoncs infpiratioiicm, atque rurfusfiiliginoforum rccrcmcn torum cordis
exfpirationcm oportuiiTe cclcbrari, Curr. ucropulmo thoracis morum, quotics
ille c5pnmi,
tur,diIatatur'uc,uacuipotilTimumui fequatur,mufcaIos thoraccm nioucntcs dcbuiflccxtrui
ccriiflimum cft,quithoraccm dtlalarcnr^arcTarentqj.Eruntantcm

vfmilln
hiinuniucrfumunacum
odoabdominis mufruiisinhomine," ocluaginta noucm,uirmqac fcilicct quatuor& qua, ^ ^ oru
t^,'fcm
itcem n;o'
'''^S''"'!'*'^'
poftmodu unus utriquc latcri comuniS'. Venim ca ncs & fimix duobus abundat jicTttiim nunit
°'JuL\
utrinquc, ut fimul trcs h.abcant &: nonagiiua, quos Gaicni intclligcndi riw.
hiitm. occafionc, in fcric fua
cnumcrarchaudgrauabor,cnumcrationcmabaItcrotantumIatcre uniucrfam abfoIuturus,ut
dcindecnarratoutriufqucIaicriscommunimuicu!o,amborumlaterummufcu!osunanumcrt
gratia coniungam. " l\imus iiaquc cx infcriori intcriori^ clauicul.r
rcgionc, fccundum ipfius
Pnmiii tho '
ti.Z. " longitiidincm,quaprimamrefpiciicoftam,exoritiii-,piincipii[carnolumundiqueobtincns,
& carnofo quoquc tcrmino prima; coft.r,quu peftoris ofli committitur, antica cx partc infcr- tiiwi^

tus. Mufculus
hic brcuis,fcd amplus cft 8£ tcnuis,ac omnino carncus,fibras
fortitur impcnle
ob!iquas,propemodumc);tranfucrfas,quxaclauicula antrorfumproccdcntes,fupremxiho
racis coftx, &
uonmhil petfToris ofii, qua cius coftx cartilagincm cxcipit, implantatur. huius
bcnelicio prima cofta,furfum ucrfus cxtmora rctrahitur, hacqi rationc ibidcm thorax dilata.
l!fi!..0:
^'^^'"^'*'^^'""^'^'^''^*'S''''''''''''^'^'^>'^'^'''^'^'°P''"ii':'P'OjC>^t°t:''cap^^^^
0 A "^o^tus.hinccarnofuspcrpeiuoprocedcns^accoftis cxpoiTcdus,admodumlatcfcit, tcnuior
SminJiiS
^o."i.
.j,6,7. tantifperrcdditus,donecprimx,fccundx,tcrtix,quartc,quintx,lcxta-, lcptimxSroftaux^ali
sm- quando & iionc. ihoracis coftis fefeinferat,atqu,c id mcdia potiflimiim coftarum fcde,fi modo
\-x,t ™'^'^'''^'''g''^'-''l''''^''"^'''-'''Kb'''s>3'i'^spccT:orisufq)nietiaris,quiIociiscft,m
s.ijT.
ft^cin cartiiaginemcefla]it.Reliquaautcmpartc,quamufculuscoftisexporrigitur,ipfisdunta-
xat incumbit,exiguisc|! tantum fibris(ut mutuo inftrati folcnt mufculi) illis commitiitur.Cxtc
rtim noii rccTta fimplicicj! linca ipfius,qucm dixi,finis coftis iinplantatur,fcd hic tanquam in di
gitos diicretus eft,qui pcr coftarum ofta prolixiores, quam mufculipars, qux interuallis con-
hfcm nafcitur,in priora proccdunt,
' contrario nimirti modo, qi;o oblique defccndcns abdominis

-' '-
id I t<i. mufculus,cxinfcrioribusfcxcoftisfuam alTumit origincni. Hic cniin cx intcruallis coftarum
3,0, P,
prolixius fuos digiios cducit, atquccum fecundo rcTpirationis mufculo icrratam compaacra
P.cr I

tD,o,o,p..
cfticit. Sccuiidi thoraccm mouentium mulculi fibrx, li quando ad liium principium, quod cx
fcapul.x bafi pcndere credimus,tcndantui-, uniucrfas coftas (pi xter infcriores, quibus mufcu-
lus non infcritur)ucrfus cxtcriora ucllunt thoraccm dilaiantcs.Hic inufculus in hominibus iia
fcrehabct,incanibusiicr6&:caudatisfimi)sfecus,non cnim iblum ipfis inoflo coftasiiilcri-
tur, fcd etiam ualidiflime tranfuerfis fcptimx fextx quintx & & & quartx ceruicis ucrte>
brarum proceffibus implantatur, aut ( fi aufim cloqui ) ab illis proccftibus fui principrj por-
tioncm mutuatur. Vclim cnim noii ofcitantcr cxpcndi,an prxfcns mufculus a fcapula, coftis
& ucrtcbris illis infcrtus, thoraci moucndo feruiat,an uero a coftis,iIlisqj ucrtcbris
intium du>
ccns lcapulx iinplantctur, ipfiuscjj fecundumthoracis latcra^antrorfum monis occafioha-
i'ii(4.F. bcri qucat.Duorum quiiam fublcquuntm- innumcro mufculorum, 'unicustantumhomi, „
1 tih.T. nibus adeft, is fcilicet que ordine quartu ftatucmus,nam'' tcrtio fimix ac cancs tantti donatur,
cuJtJt'",'^^,
nuracro autcm ipfum quoquc, ficutipaulo fuperius monui, ne quLs Galcni ledioni nimium nero , ucrm
citra fcflioncrn confifus, aliquos meprxtcriifle mulculos prxter mcritum nugciur. Tcrtius ''«-"/''''«

'i:aque,& quartus,ab utroquc fccundi mufculi lalere habcntur,unus in priore®ipfius fedc,alfcr


itS.r.i
t.i.x. inpofteriore,ambofimul cumIccuiido(Iimod6id prxftet)choraccmdiIatantcs. Teriius ''

;
qui
iSS ANDREAE VESALIl BRVXEUCENSIS
qiiifccunduiTi antcriora fccundi mufculi exporrigiturjcarnofuscx intcriori partctranfucrfi
fcciindx ccruicis ucrtcbra: proccfTus' cnafcitur, ac dcorfum protcnfus, cx fcqucntibus quocp i 6 u.o.

principium ducit, doncc uarijs aucfius cxortibus, primx thoracis cofta: comittatur. hiccnim
latior, fcd tcnuior efticitur, & quatuor fupcrioribus thoracis coftis,pcrpcwb carnofus inii ci-

Vbi ucro quartam,interdum,id9 pra:cipue in canibus,quintam pra:tcrgrcditur coftam,


tur." k c u.f.
in membrancum ncruollimqi ligamentum definic, quod fubfcquentibus coftis ad (eptimam
'
' ^ '"'•Q;

aliquado,& oclauam ufquecxporrigitur,fi'ngulis,quibus incumbit, coftis firmiter adnawm.


Proccdit ucro huius mufculi carnofa pars, qua: cofbs comittitur,una cum ipfius mcmbraneo
tendinc,iuxtamufculi'° lccundiregioncm,qua!indigitosdiffula,coftisimpIantatur.Huncin m e M.R,
caudatisfimijs, &canibus liquidillime ita in publicisfcflionibusfcfe habcrc oftcndi.nonta'
mcn inftar manus fuas infcrtioncs tentantem, in hominibus autcm, mc unquam aut repcrine,
autoftcndiffc minus afFirmarc pofttim, quam audafln' aftrucre, illo homincs carere. quod
non ita diclum cflc uclim, utpoftpofitaGaleni autoritatc, ftudiofi illum inhominibusinda-
Qii.irms nu > garc ccflcnt. " Quartum in huius Capitis mulculorum lcric, homincs iuxta ac fimia; canesq; « u ui . F,

mera.himMi adipifcuntur,t'd nonnihil diuerliim . Hominibus enim cx triuminferiorum ceruicis ucrtcbra' 'o t.t.Ti.

"
""'cLttntwi
primx thoracis ucrtcbrx IpiniSjmcmbraneum latumcp cxoritur principium,quod''pri
''""^'^'^ °

mocaputmoucntium mufculorum pari &hacfcde'' rcpofitis,dorfum thoraccmqi moucnti' p „ (iQ^


bus mufculis inftratum ^in priora,leu fi dcxtrum IpccTtas mufcuIum,dcxtrorliim dccliuis cx por R>s.

rigitur,camcumcuadcns, lati^ mufculi naturam oftcndens, fimulatquc primi illius paris cxtcr
num latus fuperauit. Dcindeubiprimam thoracis coftam contingit, in latcra fcnfimobIic]ue
duclus, in trcsucluti digitos tripartitur,fingulos tribus quatuor primarum coftarumintcr-
ualliscxporrigcns, illis^ lcfc coftis infcrcns. Canibus porroexeodcmprincipio mufculus ifte
prodit,nifictiam altiusnonnihilcxoriatur, ucrum ubimembrancum cius principium magis
obIique,quamtranfucrfim defccndcns,adtcrtiam thoracis dcucnit coftam, carnoltislatus^
inibiconfpicitur,qui tertia: coftx,&tribus ordinc deorfumipfilucccdcntibusimplantatur,

in priora, lcuinlatus fcmper obliquetantifpcr defccndcns, doncc aliquoufque fub fccundi ^nt^.x
thoracem moucntis mufculi principio reconditus, atquc in digitos difcrctus finiat. Cacterum
duoshosmufculos, tcrtiumuidclicct & quartum,thoraccmquoque attollcrediftcndere^in
finnjs cftmanifeftiflimu, qucmadmodumctiamin hominibus quartummufculumeidemmu
ncriprxcflc. trcs itaqucinhominibus, quatuor ucrb in canibus & fimiishaflcnus defcripfi.
Qukmi cd-
'
&
Quintus igitur ordinc, quo homines diftituu tur, antcriori coftarum parti,qua pc<floris r s urf.l,

Kumlfiohu , oHiproximxlunt, cxporrigitur, paulocnimfupralatus mucronatx cartilaginis,membranci


^'^stkorM nalidiq; ligamenti inftar.fuper coftarum cartilaginumfincs,furfum nojiihil in poftcriora incli-
nansproccdit, quoufquefccundxcoftxfupcrftcrnatur. Ibidem cnim tcndo illxmembraneo
ligamcnto rclpondcns, carnofis adaugcturfibris, &
hxc carnofa mufculi pars, primx coftx
cartilaginis principio,&ipfius oflis fini adnata, adfupcriorcm cius coftx regionem tcrmina-
tur.^Vcrum non hic magnam teretemcf carncm obtinct, fcd tenucm utcunquc, tendinis fui &
modo latam,fupcrioriipfius fcdcorbicularcm,&inextcrno laterc,quam in intcrno,quo pc(fio
ri3 0srcfpicit,longiorem.Tcndoiftc,fcu ligamcntii(utcun^appcllarcuifumfucrit)coftarum
cartilaginibus, quas afccndit, firmiflime adnafcitur, caro autcm, carneaueipfius portio,fupe'
riori lccundx coftx parti, & totiprimx fccundxq; coftx interuallo adnata uifitur.Mufculum
hunc(utinabdominismufculorum cnarrationc admonui)nullum pcculiarcm eflcarbitror,
nam rcifli abdominis mufculi portio, quantumuis accuratc diflccanti apparet. Videtur cnim
carnola' rccSimufculipars, quxpaulb fupra mucronatx cartilaginis latus confiftit, inhunc s^u.i,
mcmbrancLiualidumq) tendincm dcfincre, atej ita furfum cofccndens dcnuo carnofo finc pri
mx coftx infcri, eiuscp mufculi natura referre, qui maxillam inferiorem dcorfum trahit,qui in
' t s u. ftl.

medio tcndinisfpccicm cxprimens, duobusucntribus donatur. Aut fi hxc coftis exporrcfla


portio,re<fh mufculi pars non cenlenda fit.ncmo illius termino h anc firmiffime connatam,aut
potiiis cxipfaenataibitinficias.Vtcuncpucrorcshabcat,fiucpcculiarisfitmufculus,fiucrc<fli
portio,ciufdcm femper fundionis opifcx erit, nimirum uerarum coftarum terminos pefloris
oflicoarticulatos comprimendicoftringcndiq!, ob idqj&thoraccarclandi. Cxtcrum quum
in hominibus mihi nunquamuifus fit (uti neque ijs, qui Galcnum prxccflerunt, Anatomicis
ftfe in hominum cadaucribus excrcentibus)hominis duntaxat trcs mulculos haflcnus rcceiv
uero & canibus quinquc, atque id adhuc ca conditionc, ut rcclamantibus oculis,
fui,infimijs
,
'Hommti quintum mufculum a rc(fio abdominis diftincflum rcccnlcamus " Scxtus igitur fimiarum, «""•'>"
fiurtus.fmi
^rum6.
^ quartus hoininum, ad dorfum moucntium mufculorum latcra, coftarum radicibus, &
n-aniuerforumuertcbrarumproccfruumapicibus cxporrigitur." Originem enimducitcum xum.H
'longifTimo
'

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LlBER II» ifj


t! Rr.tj ' longiffimo dorfum mouentium mufculo, ex poftcriori oflis facri rcnionc &C intcriori ilium
uh.N. offisfede
jC|uanicxfraiacrum os in pofteriorapromincrcnouimus, Hinc cum undccimo
dor^
fummouentcmufculo, tianfucrfis uertebrarii lumborum proceffibus innixus , furfum dcdu-
'^'"''"'^P'^"'™'^'''^''' totopcrlumbosdudu illimufculocomixtus conatusq,%utmcritoip,
"'"dL
" fius pars cenfcri qucat.ncquc facileab ipfo fcftione dirimi poffit. Quij primum ucro utcrqj du.
odecima thoracis rcfpicit uertcbra, fextus hic mufculus a dorfum moucntc undccimo notatu
,

dignointcriialloabfccditadcOjUtinibiincuriofcfccantibus exillo principitifumcreuideretur»


Hincmodiceobliquus furfumin latus confccndit, &: dccem fupcrioribus coftis,cx carnofa
iiti. M, fua fubftantia' tciidincs paulo minus toto tcretes pullulat, non pfrpetuo carneis coftans
parti'
bus, quantunuis ctiam Galenushuncundiquccarnofispartibus conftarcin Qiiarto dcAd,
miniftrandisfeftionibuslibroprodiderit.Infcrunturautem illitcndincs coftarum'' tubercu-
4.fi.c.ip.

'mfus&.
^'^^1"- 'P''^ P^'^'" poftca,quam a tranfucrfis uertcbrarum proccffibus abfccftcrunt, extube
rarerelatum cft, Ccflat autcm mufculus hic ad primam thoracis ucrtebram, intcrdum tameti
adeo confccndit,ut & tranfuerfo fcptima; ccruicis uertcbrx proccffui tcndinem quoquc non
ininus,quamcoftisoftcrat.Vndccima:8<:duodccima:coftcccarnofusduntaxatiniiciiur,quo
enim altius raufculus alccndit, co nunc dicli tcndines magis euadunt confpicui, ipfcq; mufcu^
lus quafi a tcjidinum gcncrationc abfumptus, fcnfim gracilior rcdditur, eas infimas thoracis
coftas, &
omncs rcliquas dcorfum trahcns, eascj! comprimcns, ac dcniquc thoracem ar^ftans»
:
nM. a. Scptimus mufculus, homini paritcr
^
&
cani comunis in pofteriori thoracis fcdc,fecundum
^
infcriora collocatur, origincm ducens mcmbrancam latamqi, cxun decimar duodccima: aC & .Sitrniiij»./!
aliquando dccimsc thoracis ucrtebrarumlpinis,tumaliquotctiamprimarumlu]nboru uenC'
ihjc
^^^'^"^ fpinis.Principium hoc mufculis dorfum agctibus,& quarto humani thoracis fuper
'

fc m„u
U 0-14. Vbi autcm fcptimus mufculus hos tranfcen
ftcrnitur.tranfuerfim rcfla iji priora porrecftum.
ramoK .
ditjCoftarumqp offibus commitiitur,ftatim carneis adaugctur fibris, &
tandem uelut in aliquot
diuilusdigitos,nona;,dccimc, undccimx&:duodccima:coftarumintcruallis,ipfisqicoftisfc(e
inferit,implantatur ucro ipfismult6ante,quam in cartilaginc ccffant. Atq; hicmufculushomi
nibus longe latior eft, quam fimi]s &: canibus, quanuis ctiam in canibus infignior,quam in fi-
t,ti.e.
miisuifitiu-,&:iiiomnibusferratam quoquecompagcm, cum abdominis' niufculo oblique
defcendcntc cfformat. Mufculus iftcrctraclionis carum, quibus inferitur,coftarum opifcx cft,
fsid.l. undc ctiam thoraccni diftcndcntiQ numcro opportuneaftcribitur. ' Oiftauus homiiiibus ac
Homhr t
fimiis8£canibuscommunis,inthoraciscauitaiefitumfibipcculiaritcrucndicat,cxtcnditurau Simum:..
tcm pcr un iuerfum pcifioris oflis latus, fub tota ucrarii coftarum cartilagiiium rcgione, prope-
niodum coftaruiii os , cxtcriori ipfius latcrc contingcns.Eft autc mufculus iftc triangularis, cx
duobuslongiflimis latcnbus, &:unobrcui conftruifius,&; tcnuis,oinni^cxpartccarnofus.
Fibras fortitur obliquas,ex offis pcctoris latcribus, furfum in pofteriora protcfas , nifi fortaffis
mauisaftcrcrc^ipfasacoftis adpcftus, apoftcrioribus dcorfuminpriora fcrri^hunccfmufcu-
lum huius lcdis intercoftalibus annumcrare Adiiafcitur autcm omnibus uerarum coftarum
.

'^^"'laginibus, ^ illasadpc(florisos,infinus nimirum, quibus ilte inarticulantur, attrahcns,


'lEmu
tx,M,t'y ^ ^° motu thoracem quoquc ar(rtans,&: coftarum cartilagincs inuicem colligaiis.
"
Supcr^
,6iidT. fuiitpra:tcrutriquclatericommuncmadhuc,utrinqueduo&uiginti,acdeindeduodecim,In Ininccflih
''''§'-'''* '^'^''"'^"ft^''"'''^''''''^''''^'''*»'!'''"^''''''^'^'^'™''''^'^'^''''*"'^^^''^^" vmfcdimrin.
^'"^X S
[cIe.o-
l<:"''jtindc&:intcrcoftaliumniufculorumnomcnmutuantur,Siquidcmadillorumgcncratio^ jitcmgmu
1"'""'"'
..umn Mi nem,pcrtotamcoftarumlongitudincm, ab inferiorircgionefupcrioris coftaj^iiifuperiorcm
'

mU df- humilioris,&:indcfcenfuproximcfcdcm, iicruofa!qua;dafibra;deorfumproducuntur. ^ Et


"1 ''"'''lis a fuperiori parte infcrioris cofta;, alia; fibra- in iiiferiorc elatioris cofta; fcdc oblique fur-
Vu
u.v. ftim proccdunt fic fane, ut in fingulis coftaru intcruallis
duo intercoftalcs mufculi habeantur,
i
ft 8 ta.E. mutuo incumbunt,ac fibras dccuffatim prorcpen tes i6rtiuntur,& pcr uiiiucrfum intcrual'
lum fempcr carnofi permanent, nec ob loci anguftiam iii tendinc ccflant Acproindc intcrco^ .

,
: tsh .
V, ftalium mufculoru alios cxtcriores,alios uero interiores iion incpte dicimus ' Bxtcrniin fingu Exti-mii«.
.stjfc.D.
[iscoftarumintcruallis, fimulatquccofta'" a tranfucrfoucrtebrartiproccffu, inantcrioraobli. mcojldes.

ifi.cif.
1'^^ prorcpit,principium habeiit, ac fibris conftant ex fupcriori cofta,in inferiorcm obliquein
Wit.t kc prioradeorftimprorcptaiitibus. Huncfibrarum du(fi:um,peruniuerfa Ipuriaruiii coftarum
rf,<i(ifl.
intcrualla,tamqua;interoffa, quamquxinter cartilagines coiififtunt, extcriores muiculifav
rkficfig.
uaiit, & ucrarum coftarum mufculi, ufque ad coftarum partcm, qua in cartilaginem finiunt,
nii E, cam quoque retinciit, " Vbi aute uerarum coftarum ofla in cartilagiiicm dcgencrant mox , fi.-

(ponii!
brarum du(ftus uariat ab iiifcrioris nanqj coftx cartilaginc, furfum in priora oblique, ucrfus
,

"^
ti.Tde
fupcrioriscofta;cartilagincmfibra;inibiprocedunt,donec&:iiihacparie extcriormufculus
X.
b pecloris
"

193 ANDREflE VESALII BRVXELLENSIS


pc(fi:on'soflricommittitur.Extcrnishisintcrcoftalibusmufculis idpriiiatimaccic1it,quodlon'
quxa ucrtebris primumabiccdic,
geniagis ncruofi cxcarncsc^tiiluntur in cacoftaruni lcdc^
quampcrrcliquaminteruallilongitudincm.dcindcnonfoliimabirtrcriorifcde fupcrioris co-
ftxjin lupcriorcm humilioris cofta:(edcm ducunturjUerum ctiam ab cxternafupcrioris cofta:
°
incipiunticdcj&incxtcrnaminfcrioris infcriatur. Intcrnorumintercoflialiumraufculorum o SfAE.B
fibra-,prxdidis fitum contrarium exigunt, &
extcnorcs adx litcra; fimilitudincm intcrfecant. •l^mfig"

Itiurni inttr Interiorcs cnim mufculi, qua ucrtcbrarum corporibiis proximi funt,cx inferioris coftxfupcri '^^^^^"'1"

cojlalcs. oris fedc,in clatioris cofta: inferiore iedcm, fibras obliqucfurfum in prioraprotcnfasm:ttunt,
risfrdema-
Hancfibrarumferieminterioresmufculi,pcr (ingulafpuriarumcoftanim interuallaretincnt, [Irndcas.

& in uerarum quoque interuallis, ad eam ufque coftarum fcdcm,ubi in cartilagincm dcgcnc-
rant, ibidem cnim ilico ac intcrni c6 deuencrint, fibrarum duflum cmutant, nam a lupcrioris
coftx cartilaginc,in infcrioris,fibrx in priora dcorfum obliquc protcnduntur. Atque ut femcl
dicam,in ucraruin coftarumintcruallismufculi, quiintcrcoftarumoflahabcntur,omnino his,
qux intcr cartilagincs exiftunt,contrario fibrarum fitu donantur , quod quum prcflius Ara-
bes animaducrtcrcnt, in fingulis interuallis non duos, fed quatuor mufculos cflc,uetcru quO'
rundam Anatomicorummodo tradidcrunt, quanquamdclex tantir ucrarum coftarum(qua:
fcptemnumcro ccnfcntur)intcruallis iduercalTcrucrint.Naminfpurijscoltis, biniduntaxat
mufculinumerari qucuiit, Quum itaquclex fintucrarum coftarumintcrualla, nihilexfibra'
rum fcrie obftiterit,utrinquc quatuor&trigintaintcrcoftalcs mufculos enumcrare , quan,-
&
admodum ego paulo ante,quum adhuc utrinque duos &C uiginti,ac dcindc u trobiq; ctiam
Ir.ttrco/lJit: duodccim,prxtcr'' mufculum utriquc latcricommunem, enarrationi dccflcdiccrcm. In- p ^n.n,
mifiiilontmn
fcrcoftalium mufculorum bcncficio Galcnus plerisqs locis thoraccm ftringi &laxari ccnfcr,

Jn Frdgmm atquum dupliccs hi fint,cxicriorcscxfpirationcmmoliriprodidit,quodcftcoftas fimuladdu/


to it B-jjfl>i- terejthoraceincp comprimcrc, intcrioribus autcm inlpirandimunus aflcripfit, c]uodcftcoftas
w/raa caii- iiiuiccm abduccrc, amplioremq! thoracis cauitatan cfficcrc.In tcrdia uero non fibi conftaiis,
•^''K'''™'''^ infpiratioui, iiitcriorcs autcin cxfpirationiprxenc uoluit,num ucr6,ucl altcra,quX'
Adfincmdt
Mam iiiufcu cunque magis tibiarridet,harum fcntcntiarum ucritati fit confona,diligcntcr (ac lcpofito intC'
hrum. rimaflccfu)pcrpcndas,uclim,Es>o cnim Galenodeditiflimus non aufim ilicoipfius pkciiis

prorfus contraniti, &mult6minusobitcrillisancntiri, quandoquidcmhaftcnus,quaiatione


intcrcoftalcs, fiuc intcriorcs fiue cxtcriorcs mufculi, coftas dirimcre, ac ab inuiccindcduccre
qucant, haud quaquam compcri, quantuinuis ctiam uiuas Galcni fciftiones animaducrtcriin,
&priinumfolusmihihas,&dcindcpubliccinfcholisPataurj acBononicealdi;agorcfl'usfue
rim,qux profccT:^ contrarium potius Galcni dogmatibus probant, quam quod illis fubfcri'
bant, Adhxc, intcrcoftalium mufculorum fitus, figum, fibrx,aliac];oinniaad corundemfa'
bricam fpcclantiajdilucidiushosmufculos inuiccm coftas adduccrc,quamlaxarcfuadcnt.Ex
tcriorcs quidcmintcruerarum coftaruin ofla,&pcruniuerfa Ipuriarum intcrualla rcpofiti,
infcriorcm coftam luperiori adducerc apparcnt , intcriorcs autcm, luperiorem inferiori Dc' .

indeextcriorcsmufculos, intcr ucrarumcoftarumcartilagincs collocatos, fupcriorcm cartila'


gincm iiifcriori, & intcriorcs infcriorem cartilagincm fupcriori attrahcrc exiftimo. qiiod fi fit,

quidid aliud cft,quam fimul omncs thoracc ariftare, anguftiorcmq; cfFicerc f Nccp mc Hcrcule
arationcablonumcft.ad exfpirationeinthoracisuc.arflationc,Naturamomncsmufciilosiii
tcrcoftalcs produxilTe^quumfortiorimotuimpetuqjadcftlationcm^uocem^tuflain, ftcrnuta'
tionem,fxcium cxcrctioncm, ad partum facilius cxcludirdum , brcuitcr ad thoracis coinprcfli
oncm,quamad inlpirationcm indigcamus.Quanuis intcrim inulculi infpirationis autorcs,in'
ScptYitrdnf, ualidipauci'qucfint. lam omncsuniuslatcris mufculos,quiinaltcrolatcreparesfortiun^
'"''> proindc opportunuin crit,orationcin ad mufculumutriqucparticom
T'uhs'''^"'"'ll
'^''P"'^^'^'''''"-'^ >
q jti.i.t
tcricatmu,
munedefle(flcrc,Eftautcis,qucmGrxci cpi^ms^Si </licJcpixyii«jSc iirii mAiccii, Latini ucro Scptij fi.li.6i,i.L

nis. tranfucrfuin,nonnunquam&Prxcordia uocarunt,hicncq; fitu,ncc])formaulli totius corpo t'-R'^-if''


ris mufculo rcfpondct,fiquidc amplus eft, &
orbicularis,&; in ipfius mcdio caput fuum prin £
'
'^"l^

cipium'uc gerit, Hic cnim ad aniplain latitudinem exaflc mcmbrancus cxiftit, cx quo fibrx in- i.
ftar linearum cx ccntro,ad circuli circuinlcrcntiam cxcurrunt,ijs,quibus fcptum infcritur,par ' ">

'"'"'
tibus cxporredx. Hx carnc fimplici adauflx, rcliquam mufculi partcin carno&m cfFiciunt,
'

quxpaulatimin progrcfTu dcnfiorcarnofiorcp,pro fibrarum dudus longitudiiic rcdditur.


Proccduntitaquc fibrxcxmcmbrancocirculo,' ad inferiorcm oftis pedloris rcgionem, iuxta s infn-tin-

mucronatx cartilaginis radiccm, dcinccps alix fclc fucccdctcs ordinc, ad fpuriarum coftarum "™
r ^ ,1- r .
r i .
n . .
; faniyonctt
cxtrema inleruntur, npn quidc cxtcnon cartilaginuin lcdc,at in intcnori, ut coltarum cartila- j,, (j.
ginesfimulcummucronatapccloris oflis cartilaginc, tuiiflimumicptitranfucrfipropugnacu
lum cffici'
&

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER 11« 29!


lumefFidantur, Duodccima:autcm cofta:cartilagininonfolumiiifcritur,(cdtotiipliusionoi
tudini carnofusadiiafcitur, &
adinfcriorumcoftaru cxtrema, obliqueafccndentcabdominis
f 4 '
mufculo, & longe magis" tranficrlo admodum unitur.
Cartcrum fcptifibrxad ucrtcbras
droliprorcpcntcs,noiiinundccima£horacisucrtebram,quamfpc(flant,inlcrtionemoliuntur,
t^b.q. quodmagna" artcriafub fcpto traiifucrfo rcpens,&' ftxtus fcmur moucns mufculu.s, adeo
Uiifi.hk. iindccimac ucrtcbra; obducatur , ut lcpium ipli connafci nequcat. Ac proindc fibrx, quas hic
y ySt undccimx thoracis ucrtcbrx conncai oportcbat, in ' duo mcmbranea, lcd pcrquam ualida
7 t<i6. o, dcfinunt ligamcnta, feu tendincs. Qtii deorfum ad magna: arteria: latcra protenfi, lumborum
P- mufculis inibicohajrent, & fcnfim arcliorcs redditi,ac arteria; nonnihil fcfc fubijcicntcs, tanti-
fper porriguntur,doncc lumborumuertcbras cxcarncs rcperiat, ipfisqi robuftifrime & longo
duflu infcratur. Vniucrfum itaqj fcptiapaulo minus toto orbicularc eft,fitum uero obliquuni
cxigit, nam a pcdloris oftc pcr fpuriaru coftarum cxtrcma, ad cam quam dixiinus, in lumboru
uertcbris rcgioncm protcnditur, fitumqi ob id a prioribus dcorfum ad poftcriora uergcntem

jti.uims obtinct Qiiinctiam ' duos fortitur circulos,imum membrancu, qui caput ipfius putatur,al'
.

itcrs,l,m, tcrumhunc luccingentcm,qui carncus cft,ucrum qucmadmodum hic fcmpcr, quo coftis pro
,a(iiT «- pinquiusaccedit,carnofi'orcfEcitur,ita&ille,quofepticcntrouiciniorcft,mcmbranofiorcua
dit,non tamc ambo exarti circuli imagincm rcfcrunt, fed talem, quale quis latu cffc diccrct, &
una partcin acutu angulii celTarc . Mcmh:'ancus cnim furfum,atcp in anteriora acutii porrigit
angulu,carncus aute deorfuiTi,atqi adinferiora illis rcticulis quam fimillimus,quibus in parue
p lx ludo utimur,& prxcipue ficius rcticuli capulus diftolutus, modicccf paiefccns fucrit,
&C ipfum lignum(quo bretiius & latius rcddanir ) non (cgnitcr parictibus attullim. Cxtcrum
Ucrx i et uiiiucrfum lcpti tranfucrfi corpus,duabus obducitur mi^branis, totam cnini infcriorcm ipfius
l'.pg«ns
amplitudincm, quanutritionisorganalpcflat,pcritonxumfucdnCTii. fupcriorucrouniuerfa
mt pctra- '
, ,
'
r , '
a r j 1
latiiuao,cor pulnioncmqjrelpicicns, tunicacoltasIuccin"enteobducitur.Uuinetiam contra

/-
,U c.

8 t^Ii .c. aliorummulculorumnaturam, paucis acmpus,lcptum tranlucrlum quibuldam roramini-


bus peruium cft,qux Galcnus cx Hippocratisfententia duo elTc rcccnfuii,' unum,quod ucrtC'
'rf "tjli
e 7 ri . <j.
bris,artcrix magna-,& defccndcnti ad ucntriculi orificium ftomacho uiain prxbet, altcium, ''

jU.o,f. quoucnacaua inthoraccm tranftccndii. Nobisuerotria cftc obfcruantur, ' primum,ubiab


/t.D a. Ii.
inuiccm dcducuntur ligamcntorum aut tcndinum illorum principia, qux folam trafiiiittunt
'

ifi tjp 1
arteriam,& fincm^ucnxpari carentis,quxcoftascnutrit,&" ramosdeindclcxtiparis ncruo-
11.4/1. rum ccrcbri,qui ad coftarum radiccs,fub membr.^nacoftas fuccingcnicpropagantur, acpoft
modum iccori,lieni, rcnibus, inteftinis& omcnto numcrofaferic infcruntiir. Siquis modo
uertebrashiscumGalcnoadnumcrareuclit, pcrmittoquidcm,quanquam improprieadmo-
dum ucrtebris feptum uiam prxbcrc uidcatur, imouix appofite,uiam, qiia artcria fertur, fora
minis nominc donamus,quum hxc potiiis fcmicirculumin fepti tranfuerfi circumfcrcntia cx-
culptum,quam foramcn referat,fcptumq; uertcbrarum,corporum fuperiorit-u anierioripar^
ijti.f. ti,nonautemlateribuscommittatur. Sccundumforamen,adfcptitranfiicrfimedium,ucrfus
'

fi.ca.6li. dcxtrumtamcn confiftii,&'' uenxcaua-in thoraccm rcptanti cxtnKftum cft,cuius corpori


feptum firmiflime, mcmbranaruin ipfi obnatarum bcncficio connafciiur, quemadmodum
'

(
ha-mcinbranxrcliquisquoq!,quibusfcptumitcrprxbct,pertinaciierconimimintur. Tcr-
7t.t.r '

tium foramen paulo infcrius,quam media fcpti fcdcs eft, ad finiftrum latus modicc ucrgcns ha
beiur,quo ftomachus,& fcxti ncruorum paris rami,ad ucntriculi orificium dimitiun tur loii
"'


14 itfi

ib.sDcum oe profcfto fccus, ac Hippocratcs, Galcnus, cxtcricp Anatomicorum proccrcs arbitrati funt.
r.vnds. Klec huic fententixnon feclio duniaxat,fed &
ipfaratio quoq; aftipulaiur,arduus cnim ftiiflct
ftomachi anfi'acrtus , fi dorfo propter duodccimam thoracis ucrlcbram in primo foraminc in-
nixus,(i.irfum ad priora in ucntriculi fupcrius orificium dctorqucrcnir. Eft cnim primum fora

• is/i ki !
mcnpaul6inferiiis,quam" mcdiaucntriculiregio,&ipfcucntriculuscaparte,quaftomachus
1!
M,N. illum ingrcditur, tcrcs cxiftit, nequc magis ucrfus priora, quam poftcriora ftomachus cum
'I ipfo continuum corpus cfticitur Cxicrum quum hxc dc fcpii forma natura'quc dixifTc fuffi-
.
5,^,; „,,„,^
ciat,mcrit6nunc ipfius funftioncm exequar.PIato cxiftimauit hunc mufculum duntaxat con-
cupifcibilis,fcunaturalis animx &
animofx fcptumcfretranfucrfum, AriftotcIesucr6,quum
has animas,unius tantum in cor repofitx partcs cffearbitrarctur, in lioc fcptum a Natiira pro.-
crcatum affirmauit, ut cordislcdem auentrc dirimat, &animx originein inoffcnfam acibo-
:
ruexhalationibus, &calorisaduentiirj copia(cruct,ueruinidnonmodoprxftat,fedintcrmu
fculos thoraccm mouentcs,ad re(piraiioncm, ae ad propcllcnda ucniris rccrcmcnta in primis
conducit.huius olficium quo thoraccm mouct, ob(curum eft, neque fai fcio,an quilpiam ucre
idfcriptupoftcrisrdiquerit, autEtiamilludexpropofiiotradcreaggrcflusfit.ldcnim Galeno
b z (fi aufim
J

ANDREAE VESALII BRVXEOLENSIS

„ Lisipfiu _

nus cxamiiiaucrit, neutiquam fe ofcitanti offcret. Porro quantu haiTtcnus afTcquor, ieptum
id
tranfucrfum proprio motu ofBs peftoris infcriorc tcrminu, &
fpuriarum coftaru cxtrcma ^ ad
fuum caput tanquam ad ccntru intro trahitj nonnihil quoqi furfum ucllcns Scpti enim irant .

ucrfi' caputinmcdio raoucndarum parrium rcponiiur,&cIatiori fui capitis fcdi,qua; thoracis

amplitudincm rcfpicit,neruiaccruicedccurrentcsin(cruntur, Quumitaquefcptuminfccon-


ucllitur &: ipuriarum coftarum extrema quodammodo ad ccntrli colligit , folam infcriorcm,
,

eandcmq)antcrioremthoracispartcm,quamlpuriarumcoftarumcartilagincsconrtituunt,arx
(flat. poftcriorem ucr6,qux ab harum cartilagine ad iicrtcbras ufque habctur, dilatat, ac inui.-

cem quincp inferiorcs coftas dirimit, una cum fexta & fcptima, thoracis coftis, quarum ctiani
cartilaginibus feptum applantatur. Hac igiturratione inferiore thoracis partcm fcptum tranf
ucrfumdilatat,acdiftendit, Vtuero quod dico , afTcquaris manifcftius,primum utrancjue
manu notharum coftaru cariilaginibus accomodato , &: uiatiracflo fpiriiu,qui iniro rurfumcp
una manu rclida , altcranipoftcriori coftarii
cariilaginu cxircma ucllanlur, fcntito. dcindchic
regioniexiefamimponc,&rurrusfpirituanumpto,quaIiicriuxta dorfumcoftx dirimantur,
&cariilaginesinuiccmconniucani,cxaminato,nififorianis canis,aliud'ucanimaladmanum
funclioncm doceat, Atque in hac adminiftraiionc caucndum cft, ne
Iir,cuius uiua fedtio fcpti
dum animal intro fpiriiii ducit,id exfpirarc arbitrcris,quod fane faccrcs prompiiflimc,fi dunia
xaifjDuriarumcoftarumcxiremis,illisqjfcdibusanimuadhibercs, quibusfcptumimplataiur,
Ncqucadhuc me latcl, quofdam noftrx xtaiis pra^cipuos uiros, qui mihi inicrdum admini-
ftranti aftitcrc, proprium lepti motum ad infcriora licri contcndcrc, quos prxtcr ° ncruorum o f. a.
infcrtionem,qux ex ccruicis dorfali mcdulla in fupcriorc fcpti fcdcm perficiiur,& uiuam lldtio "
'
nem longecuidentilTima doccrc oportuii,qu6daluum cxoncratcs fpiritum, ualidecomprclTo ^p'.
intcrim ihoracc,rctincamus,non autcm continuo infpiremus,&: ihoraccm dilaicmus, quod la
ne tum facicnduin cftct, fi in thoracis dilatationc leptii dcorfum duccrciur, ut icilicct tunc cum
abdominismufculis,cxcretioniopitularctur,Aiqpid etiamdocetualidinimainfpiraiio, quoii-
cs illamita moliri conaris, utfpuriarum coftarii cartilagines, furfum introrrumq; mouerinon
ftatucris,quandoquide quum ui illas retincs,una atcp altera infpirationc fafla,ita carlilaginum
fcdcs Iaborat,ac fi ui cam pugnis coUififtcs, Vcrum opiiior & te quoqucuarijs modis h;vccx-
pcriri,quemadmoduiri &: cgo nunc adco uari^s rcfpiraiionibus atrcnio,ur pra; laftitudine cala
musemanibusucniat rcponedus,add.ttamen,&:fufFocatosliquid6mcxfcntctixftjbfcribcrc,
His nanque quoniam diftcnto dilaiatocg thoracc, fcptum tranfucrfum ad fiipcriora attraclum
diftcntumqj, adco inlcr fccandiJ apparct, ui feptum in dioracis amplitudini; allatum, iccur &:
uenlriculii in thoracc trahat, difticilcmq! illoru fcclione nobis exhibeat, qux tamcn ilico prom
pta euadiijfi thoraxalicubi intcr coftas,aut ipfum feptum pcrforclur,id enim tunc ftaiim flacci
dum,inftar madidi panni dcorfum concidii, ac plus,quam uoIcs,iccur, &: ucniricuin propcii
dcrc finit, cjuod, quonS pacSo dcmiJ non ignoran t,quibus mufculorum conlraiflionis
fiat, illi

MufmhrS &:laxationisratio pcrfpccra eft. Hadtcnus omncs mufculos foliscoftarumolibus fubfcrui-


tfc«c™ mo, (.,-,[(.5 cxplicauiinus,qui fimul omncs in fimijs numcro funt ocluaginta quincii,hominibus aute
mcritio, cr ociuagintaunus.(^iuucro&:hiso(fioabdominismufculos,inthoracecoprimctiuinclancm
fLtndoillifuo prorfiisreponcndos rubnc<ftimus,in hominc omncs funtocluagmla nouc, in fimrjsaitt tres &:
fingm^- nonaginia," Obliqui enim dcfccndentcs fi tendltiir, admodii h^timiliorem thoracis fcde com- jMs.
f
primetes^thoracear&nt^^^Rcctiucr^.cu^obliquearcendetibuscoftasdcorfumtrahunt^tho ^jtj.a.
raccmq; non paru coftrin gunt. Traiafucrfi aute intr6 coftas adducetcs , ad ardan dum thora
'
> 4
ccm faciunt.Porro eos qui brachiij&: fcapulam moucnt, parumeiiam thoracismotibus auxiH "''''^

ari.aliquisarbitraripoflct, fialiquandoihoracc fortius coftringcrent.ucrumitalongcadhuc


magis rclpirationis mufculorij numcrus cxcrcfccret, qui omnes,non in omnibus refpirationi
bus fimul opcratur. Scd fingulis rcrpirationis fpecicbus, Natura proprios largitur mufculos,
Suntauicprimuinrcfpirationisduoocncra, infpiraiiofcilicet,&:exfpiratio, Sihxcrurfus fin-
gula duplices partes habcni. Bxfpiraiionri enim alia cft naturalis,&:no uioleta,quj; nulla nifi na
turali urgclc ncccfl^tatc fit,alia uehemes &: uiolcia,quam cfflatione nuncupamus.Sic quotf iii
fpiraiio alia naturalis,alia aduocis gcneraiione,autadaliud quippia uiolcta cxiltit, atcf hjc
rurfus differetix plurimum maioris minoris'ucratione intcr fe uariai, Naturalis infpirationis
&:cx(pirationis' feptum duntaxatautor ccnfemr,abundeenimipfo contradto tenfo'uc,medici ' 7 faK^i
thoracem dilatari, infpiralionccppcrfici arbitrantur.deindcrurfus laxaio fcpto, thoraccm fua
grauitatE

l
DE HVMANl CORPORiS PABRICA LtEER tl. ip^
grauitateprompte conciJcrc,exrpirationcin moliriq; affirmant. Atqi id eft^quod Galcnus
na-
turalcm cxfpirationcm citra mufculorii opcm pcrfia fcriptum rcliquit. At fi aut cordis
caloris Li.l,Mo,i
» 4 ^"1
quahtas incrcfcat,aut ad uocc, aliuduc munus maiori indigucris acrc.mox" primus/
X yUh. fccudus, ^nufculmmu
y 11 tii. F. horninis'' &
tcrtius &"quintuSjac fimiaru canumcf 'tcrtius,unin(5 una cum
lcpto opcrabuni^^
u t.tb. A.
:

<t 6 t.t. r.
&
ex Galeni fuffragio"intcriorcs intcrcoftalcs mufculi quotf agcnt.Quanquam
ncfciam.nuni
extcrioribus , an ucro interioribus mufculis intcrcoftalibus mfpirandi munus
b8 tab. Ej Galcnus alli-
gnaucrit. Si' autcm maioris cxfpirationis cfflationisuc.ad uoccm,
E. clamores, tibias ac tubas,
c 8 t.ib. D, idgcnus inftrumcn ta inflanda ncceffitas ingruerit,cxtcriorcs intcrcoftalium mufculi fcfc
opcri
i ltit.r,f,t.
D.
accingent, &
una cum inta-ioribus,nam hos quoque coftas inuiccm adduccre.thoraccmqj ar
darc autumo, His ftatim in opcre fucccdct, qui in fimij s rcfli abdominis mufculi
''

pars cflc di
ccbatur,pra'tcrca qui ad longiffimi dorfum raoucn tis m ufculi latus utrinq! porrigitur,& '
e 12 frft.zi.
qui
in thoracis cauitatc/ub uerarum coftarum cartilaginibus latitat.poftremo
ipfi abdominis mU
fcuIijUix autem aut brachium, aut fcapulam mouentium aliqui,

MVSCVLOKVM T HO R^C EM MOVEN


tiumddmtniilrMw. Capiit XXXVI.
^4t.t.d.
MN I B V s mufculis,quoshucufquedinecaridocuimus,reicas,mufcU
lorumthoracem moucntium adminiftrationem a' primo aufpicabere,
haud quaquam omittes^quin fimia, aut fi cius no dctur copia,cancm una
opcriadhibcas.Acuto igiturcuItclIomcmbrancu,fcdimpcnfcuaIidumli Prmt
aiitni*

g-^msiitiimjquoclauiculapciftonsoflisneclitur^primridifcindcs^mollcm "'Jlutio.
'4/5-"f- ^lv'^'^^^^^ 'icrucamqi ' cartilagincm cxpcndcns, qua: pra-tcr cartilaginem
2iLs. Bffe^^^^S offlbus
obnatam,pcif}oris os 8i:cIauicuKinteruaiit. Adha-cintcrrcliquahuius
articuli ligamcnta, ualidum quoddam ligamcntum inquircs, quod ab humiliori clauicularfe-
dc cnatum,il ic pcftoris ofli inferitur,ubi prima; co ftx cartiIago,pccT:oris ofli adnafcitur.
I

Mox
clauicdam a prima thoracis cofta nunc furfum, ntinc dcorfum refledes, ac primi mufculi
ori-
& &
ginan infertionem,fimul cum fibraru dudu cofidcrabis, mufculo dcin a clauicula Iibei-a-
to,illum pcclori adhuc adhEcrere fines. ' Sccundus mufculus,quoniam fcapula
modo a thora •Scctintii.
cc dcpcndct, toiiis fcfc offcrt, undcetiam citra aliam opcram, a fcapula; bafi diflxrcandus
ulqucadinfertiones,quas
cft, &
in coftas molitiir,dcduccndus.lnhac adminiftratioiic fcduloani,
maducrtcs,numfecundusmufculusa fcapulabafiin coftas porrcdus, thoracismotibusfup,
pctias fcrat,num ucro a coftis initium duccns, in fcapulam infcratur,ipfumc{; moucat. atque ad
hanc fpcculationem non mediocriter cofcrt,qu6d in canibus, tot tranfucrfis uertcbrarum ccr-
uicis proccfl^bus illum aut infcri,aut ab afdc cnafci intucba-is. Adcmpta nunc
paritcr cum bra
chio fcapula, illam aliquo rcponcs, quo poftmodum ha-c ad mufculorum brachium,
tl. r.
&; cubi-
d 6
tum, &extrcnian-imanum occupantiumfeiftioncm fubfcruiat. Ca:tcrumiain''tcrtiumcaniiii -I crti; canii
Stnb.Q^
thoracis mufculum aggrcdieris, &
illo a ucrtebrislibcrato, ac adinfcrtionemdiuulfo,' lioa, mtfciili ddmit
nijhrdtio.
menti ipfius feu tcndinis naturam ad amuflim cxaminabis.Qiium itaquchuius naturain iifca
nc didiccris, in hominc tibi is quoquc quarcndus eli, atqucubi aliquantilpcr fruftra illum in^
[ 11 U.F. ueftigaucris,ad quartam canis,hominis ucro tcrtiam icdionc conlercs, huius^
mcmbranco I^crtij homt*
principio a uertcbrarum, undc prodit, fpinis longa (ciTtionc liberato, mufculum ad fuas,qui' nii.i^ canis.

bus infcritur,coftas,a fubicdis illi fcdibus dctrahcs, nifi fortaflishuius principium,quando ca


lltat.fl,
pitis & a primo illoruni mufculorum pari auulfe-
aggredicbaris mufculos, a Ipina diremcris,
J 11 Id.A. ris. Scptimum canis, hominis autcm quintum fimilitcr a fuis quoquc, undcenafcitur, Ipinis
''

Qjiinti homt'
[2 fdij. A,
aufcrcs, acipfum a dorfum hic moucntibus mufculis, & canis fcxto, hominis autcm quarto
'
nii.ycdnii.

thoraccinmouentium,ad terminum,quo co ftis implantatur, libcranim thoraccappcnderc fi-


ncs.Poftcjuam hos prardida modo rationc admiiiiftraueris, integru eft fingulos ad fuumprin
cipium tuis manibus trahcre,ipforumq; motum,quo thoraccm dilatare creduntur,obfcruare,
fti.r.f.t.
ac poftmodumintotum a thoraceillosreiiccrc.Vtucio'' quintumcanis ad amuflim exami-
ncs.dummodo abdominis mufculos aggrediaiti is lcfctibi non obiulerit, aut eofdemnon-
Iiifrr -
fu
^rcmuniu
dum diflecucris, optarim tc tranflierfa linca, rcc^ti mulctili carnofam partcm, quarpedus con
'

Crr. fcendcrc incipit, in totum diuiderc, ac fupa-iori partc hamulo aut digitis cleuaia, cam a cofta-
rum cartilaginibus nouaculaliberare. Confpicics cnim una cumcarnoia mufculirciftipartc,
latum illud ligamcntum feu tendinem, a coftarum cartilaginibus fcparari ,atquc,ut dixi, a car-
nofarcifti parte cnafci, ac quintum nobis intcr thoracis motorcs ciiarratum 'mufculum,
refli
abdomiois mufculi portioncra cenfendum cfle, Atque id quidcm in canibus &
caudatis fimrjs
b 3 inue-
294 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
inuciiics.in homiiiibus auccm (utpotc quibus brctiifrimum pcflus coiigit) neutiquain,qiiam-
uis intcrim accuratc.num &
is quocj mufculus hominiobtingatjcxpcndcndum luadco.H<i:c

intuitus,"' quarti hominis,canis ucro fcxti mufcuii caput,ab " undccimo dorfum moucntc di, m II (.( .1.

Qiurt'homif n i; r.:. N.
uides, ac illum a coftis omnibus diflccanSj qui iplls infcratur, inucftigabis. huius itaquc fun,
ij.t.it.r.

dioncobfcruata, & ipfo mufculo a thoraccabfedlo, intcrcoftalcs mulculicxtcriorcs uniucifi


manifcftiflJime oculis fefc obrj ciunt. Quo autem & intcriorcs cotucaris, lcui admodum fciftio-
s tihiiU.
ne,in uno coftarum intcruallo, fccunduminfcriorcm colix fcdem, conabcris cxtcriorcm mu-
fculum diuidcrc,ac paulatimhamulo cleuatum,ab infcriori fcpararc, ilico cnim ipforura natu-
ra,& fibrae occnrrentinuiceracontrario fitu incurabcntcs, quanquam intcriorcs, apcrto &
thorace,rurfus licebit cxaminarc. Hortor !ntcrim,utcunquc cos iudagaucris,ut diligcntinimc
inquiras,num & intcriores, & exteriorcs diuerfis fungantur mumis,ac illi inlpirationi,hi ucro

cxfpirationi (aut contra) famulcntur, an fimul omnes mca fententia cidcra muncri prxfician^
Septttrdnp tur,omnescf thoraccmarc1cnt.Qyoniamautcmiamaiitca,quxpcritona:ofuccinguntur,eX'
ticrfi. eraptafunt,iccurinquam,licn,ucntriculus,intcftina&rcncs, nullafcclionc adhib.ta,infcrior
"fcpti tranfucrfiparSjConfpicuacuadit^ubimoxduosinfpiciscirculos, membiancumunum,
o 7 tM.

& carnofum altcrum.ad hxc tria, qux dixi, forainina, &


tcndincs, ligamcnta uc iumbonim

ucrtcbris adnata. Vt ucro fibras ad amutTim, &


tcndincs illos, rdiquamq! lcdcm lcpti infcrio'
reme.xadiusintucaris, pcritonxtim abinfcriori icpti fuperficicmanibus ucnitdirimcndum,
tjuod in porcis citra omne fict ucgocium, in horaine autem Sc cane non itcm. Cxtcrum ut fu^
pcriorfcptiparsthoracis ainpIitudincmrcfpicicns,iiiconfpcflum quoqucLicniat,inhoraine
cultro aliquo mcdiocri, aut nouacula, aut paruo etiamcultcllo (quuni cartilagines hominum,
quaracanum2tfimiarijmolliorcsfini)''apriinxcoftxcartiIaginc,quaoni ipfiuscoftxcom
inittitur,fc(fhoncraadinfimamurquccoftam,percartiIagincs utrinquemolicris. dcindcmU' cft IM 8 tit'

huli.
cronatacartiIaginc,finin:ramanucieuata,ab intcriorioffispeflorisrcgione.&huiuslocicarti-
laoinibus fcptura tranfucrf .m abradcs. Dcinccps crcdis cum pcctoris offc cartilagiiiibus,
'
incmbranas intcriorioffis fcdi connatas, ac thoracis araplitudincra interlcpicntcs, & uciias q Hrc pC'

fimul & artcrias, c iugulo pcclori cxporrcdas abfccabis, doncc pcc^toris os ab omnibus libc- hh.6.
ratum, cum cariilaginibus a thoracccommode aufrras. Rcpofito itaquepaulifpcr pcfloris
oflc,afcpto mcinbranxthoracisaraplitudincrainterfcp!entcs,&cordis ctiam inuoIucrum,rc-
fcindcntur,' quodlongefecus, quamGalenus undique arbin-atur,magnafui partc icpto in
r Spcdifc,

rUtiti ! cr
hominibus adnafcitur,muIto lancaliter,quamincanibus,&GaIcnifimi-|s.Infuperafcptoner
uos ipfi infcrtos,uenain cauara,& ftomachum abfecabis, idalumbis (cnfim cum fuis ligamcn
tis abradcns,libcratum ucro,ac menCc exporrccSum, rurfus fi libuerit, exaininabis. [am pcc^to

risosinmanusaffumcs,atquein partcipfius iiitcriori, fccundum illius longitudincm fiiigu-


los utrinq) mufculos tcnues, carnofos,
' &
amplos cxporrigiconfpicics.liccbithos apccroris
oflcaccartilaginibus,nouacuIa acutiori liberarc, & cuiusraotusautorcsfint,inquirerc.Vbi
&hosabfecucris,intcrioresintcrcoftaliumcontcinplabcris,ac cordc,puIinonc,licnis,artcriis,
fi:omacho,&: fi quxalia in thoracis capacitatc habentur,ablatis, thoracis mufculorum admiiii
ftratioiii fummam manura impones.

JDE THOR^CIS LIG^MENT IS.


Ccput :kxxvil
G N I o R A notatuthoracisligamenta^adduodecimthoracisCterte-
bras fpcftant^undc & hxc cum reliquis dorfi ligamcntis examinanda ue
niuni. Coftis autcm ad uertebras nullum pcculiarc ligamcntum obdu-
prxtermcmbrancum,ariiculisomnibuscommunc,quod hlcdu-
citur,

rilTimum eft, &


cartilaginis naturx particcps, atq.icid polifnmum " in- d if.cd.iy
ah i ddc.
ccr tranfuerfi procclTus radiccm , fcu primx coftx ad ucrtcbram articu atquc itA cx

.
Ium,& iranfucrfi proceflus apiccm, ucl fccundum articulura accidit, ofiuiii fcdi'
/gjmc.
Caitilagincs ipfis coftisnonalfigantur,ucrumuti didum cft, ipfa coftarumoflainillasde- hits

roruffi pctc
gcncrant . Pcfloris ofti, qua cariilagincs ipfi oblongis capitulis inarticulantur , nulla quoque tiAturd,qu£
propria adfunt ligaincnta, namduniaxaimembrancumobtinctaIi]s articuliscommunc.Ni- quum nictit
hil enim pcdoris os , in ligamcntis fibi peculiare ucndicat. Vcrum ut & cxtcris offibus, mem hrjtiCitfiiit,

piHuris 110'

brana quxdam,quam quod os ambit, n^tisi^oiJ Grxci uocant,pe(floris ofliobducitur,at- jjris propo

<juc hxcualida acquafi diiplicatacft,5(lhanc ctiamipfx coftarumcartilagincs,unacuin co- pi tictiucut.

ftarum
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIEER 11. sp,-
ftarujn offibus comnumcm exigunt, Atquc ha-c in thoracis conftrudiioncilk
cftmembra-
na.qua: Vetcnbus Altcra coftas fuccingcns tunica nuncupabatur,ut
icilicct unafit conti
nua, totam ambicns thoracis cauitatcni, pcritomri naturam
feruans, akcra aiitcm fina,.;is co
Itis propna.ipfiscp &
peftoris ofll omni expartc obuoluia. Liccbit
itaque ciufiTiGdi mcm
braiias & hgamcnta.cxiguiscultcllisinpccftorisone &
cartilaginibus obieruarc quxautem
coltas ucrtcbns committunt hgamcnta.non iiifi ablads dorfum moucntibus
mufct^lis ' oDDor
tuneaogrediuntur.

DE MFSCVLIS DORSVm MOVEN.


tihm. Caput XXXVIIJ.
V S C VLORV M
fan^uiCinitas.ilicomufcuIiscaput mouentibusillos.
qui
dorfimotibtispfa;funt,fubiungioportuiiiIenobisinfinuat.Ver,:,m
quum ante thoracis &
abdominis mufculos, dorfum agentcs mufculi
apte adminiftrarincqucant,
nuncprimim corum quoquc fcrmonem as
gredi tempeftiuu fucnt.In quo
mcHcrculcCfimodo m aliqua mufculor5
cnarrat.one oftmm cognitio ncccflaria
fii) mcmoriam in promptu
ha-
bcre oporiet eorumqux fupenori Libro dc dorfi fabricanarrauimus.
j. -

i\on alaus iiaqucuniuerfum dorfumin ceruicem, thoraccm,


ospart.cntcs,nequediucr&mucrtebrarum
lumbos. facrum os. &
coccvx
art.culationis rationcm repctcntcs, ncqueetiam
duodcama; ihoracis ucrtebra., aut quxcunque ea ^ ,

fit, qus fupri mfia^p fufcipitur &offis fa-


criqu.cicme.™tes,quotmoiibusdorfumagatu.^!nodoVeccnfcamus.V^
ftima capiteadfacrtiin ufqucos,,nftarfcmic.rculi
quodammodoi.utcutrumlamsindinans
Hcct.tur, dcmdc in rcCia.n ueluii Imcam, in neuiram
uergcns partem cngiiur, poftea in la-
tus quoque. nec a.rtrorfu.n , nec rctrorfum
exporrcfium , inftar femicirctili quoque i.uioL
uitur,utiamquatuorfimpl.cesl.ntdorfitotiusmotus,flcxiofcilicct,&extc,ifio
trum , ac finiftrum latus mcl.natio. atquc hi motus (fi &addex
qm al., corporis) in obl.qut™ quoque
leu in altcran, partem i.ergcntcs Hunt.Fledimus
cni,n dorfum non folum reaa,fed ctia^^
trorlum aut fin.ftrorfum .nagis incl.natum . ficet.am,
quum ucluti i.t fcmicrculumad latus
id.ntiolu.mus,adantcrioraquoque,&adpofteriora,nonauicmfol.:,mreiftainlatus
illud
ducerc ualemus. Rurfus hos ,notus, uti iam diximus,
totum fimul pcragit dorfum, aut dorfl
parie,qux fub ceru.ceeft,quicfcente, fola ccruix eifdf
prorfus,quos iam loti dorfo tr.buimus
molibus pollct, quos non folum quiefccntc rcliqua dorfi parte
ccruix obit, lcd etiam rcliquo'
dorio, aut Hcxo, aut cxicnfo, aut in latus incl.nato
,
quandoquidcm lax^ admodiim &p,-iua>
tim ccru.ccm mouerc homin. util.ffi.num fuit, &
.mprimis quum in contrarios onpof.tos-ue
motus rcliquis dorfi partibus ceruix agiqucat, Vtcunqueen.in lumborum ucricbras
una
cum ihoracc in antcriora flcxcris, aique iii flcxioncreferuauc.ns^n.hil
obftitcr,i,quo minilis cer
uix in pof tcriora ualide reclinari exlendiqjpoflit.
Lumborriautcm ucrtebrarum moms a tho
rac.s ucriebrarum motu non admodum diftindus
cft, una cnim fcre mouentu,-, prxtcrq
uam
quod lumborum ucrtebris, laxiormotus in o.n.ti diffcrcntia cocrcdiius
fit, quod tum cofta,
rum uertcbris adnexarum occafioncpcrficimr, tum etiam mufculorum.qui ipfis
thoracis
mo
tibus prxhc.untur.Totusenimihoraxuniquodammodoin latusinclmatur, quum tamcn
lingula-Iumborui,crtebr;rpriuatimidmagispoffi.,t.Vcru.nulha:comniaofliumart.cuIatio
co.timonftrat, ita mulio maxime hos motus ipfi fpinalcs dorfales-ue mufculi doccni, iiimis
quamfngide,&nequaquamomncs^iGale.,odcfcripii.EruntautemomnesutritifqucIatcr.s o , . .
Seorfrm
mufculi fimul in minimum numcrCi rcdac-l., fexdecim,
oclo nimirum panbus compIcx.,quo, trZTnZ
rum ceruic.s primum reccnfebimus,abillisqui fub" fto.nacliolatitarc
dicuntur exorlL
latii.E Fr.musiiaqp,qu. parcminaltcrolatcre fccundumhabet,
^uintxthoracis ucrtcbriccor, p,,.,„,,,..
14 .
">-
porislatere ub, .pfi cofta coariiculatur, principium
fumit,quod carncum tciuc^j., Sc acuti cW«./J„ {n
inltaranguliuilitur,&: furlum oblique confccndens,ucrfus
la.A,B. medium maois quartxthoracis »«""^'"--
K.CC. uericbrx corporis obliquo fibrarum duclu proficifcitur. IIIx
. nanquc ab cxtcrionbus, fur,
uin obl.qiic ..1 intcnoraprorcpuntadci, utiam ad
tertia: thoracis ucrtcbra: corpus un-iufoj
latens mufculi ampl.ores faai.i.iuicem
quodammodouiciniorcs fiant, in cxortu cnimia.v
tumab.iiu,cemdiftabant,quantacorporisuertcbrcceftIaiiiudo.Atqucha.icfericm(utfcili.
cctcxinlrnor.s ucrtcbracorporis latere,principium
fcuexplantationcm ducant,atqucma-
gisucrlus incd.um fuperioris ucrtcbra: corporis
infcrtioncni moliantur)perpctu6 fcruant.
quoulqi fcnfim mutuo appropinquantes,adanticam primar
ccruicis uertebrxfcdcni ufqs coiv
b 4 fccudcrint
X96 ANDREAE VESALIl BRVXELCENSTS
i'-,'ilfli.
fcendcrintjCuiusibidemcxCLibcfanti'' proccfKiijncruofainfertionetimulambocoeunteSjtan-
qu^m trianguliucrticc inlcrunturj iion admodum manifefle occipitis offi, ad anteriorem dor-
mcduUa: forammis ' fcdem implantati.Ego hos mufculos duorum duntaxat loco.ut fcili-
falis
c
. fi. m.u

cctunusutrinque habeaturnumero, quamuis exGaleni fcntentiafinguloSjduoruniuicc,aut


trium ctiam nonnulli cnunieraf(e uideantur, quod quibufdam (uti opinor) infcriptionibus,
fecundtim ipforum fibrarum dudlum exporredis, inftar^ albx linexapparentibus aninium
attenderint. quamuis interim hx neque femper ea;dcm, nctf tam pauca: apparcat,ut corum bc
neficio utrinquc folum duotres'ue rccen(eripoflcntmufculi,ddndeetiamlongeminus penc-
trant,quam ut in plurcs mufculos alterius lateris mufculum diflinguerc pofTent. At fi mufculi
principrjs infcrtionibus^diffedionum Proccrcs attcnti fuere,mult6 pluribus,quanitribus
mufculis h ic nofter conformaretur, nam tres mufculi ad tres fuperiorcs thoracis uertebras du
cerentur,8<: feptcm ad feptem ccruicis,quarelonge fatius cft, utrincj unum enumcrare mufcu,
lum,aut,uti iam dixi,dece.Duobus his mufculis ceruix proprio motu,& obfcure caput ipfum
flcclitur,fi enim utriufcp mufculi partes fimul omnes egerin t,rcfla efFicietur ceruicis
flcxio,uer

tebris fcilicet mutuo feic fucccdentibus, at fi altcruter tantum in fc colligamr.in contrafli latus
ccruix inclinabitur.uti etiam mufculi exortus,infertio, &
fibraru dudus^ipfiuscf continuitas.

luce clanus commonftrant. Cxtcrumhi mufculi non folum ccruicem credunnirfleflcre,


at

ctiam,uti paulo poft audies, thoracis uertebras fuperiores. Quod uero Galenus parum refie
in Dccimotcrtio dc Partiij ufu hos mufculos caputrcleuare, &: furfum duccredocuerit,
etiam
^ ^ ^
(inon prolixius id modo exequar, ncmmcm latere fat fcio. Tertius & quarius,quorum al.'

tcr in dcxtro cft latere, altcr uero in finiftro.ad hunc modum habcnt.Dextcr ex
fuperiori exte

riori^ primx thoracis cofts; fcde, carnofus ampluscp enafcitur, ex totius nimirum dextri late-
risprimac coftx fede, qu:c a ucrtcbris ad eam ufque coftx oflfis ' regioncm pertingit, qua; iam
S^'
/"^^
Tm!iii c? in cartilatrinem dcgencracura Mufculus cx hac cnatus bafi, fenfim arctatur,
eft. in omnium &
juunas.
ucrtebraruin tranfucrfis proceflibus interiori ipforum fedi implantatur, fibras fur-
,

fum oblique intro produccns.Fibra; enim a coftx rcgioneuertebris proxima principium du»
ccntes,in tranfuerfumfeptimsceruicis uertebracproccflum infcruntur. Deindehuic
fcdipro
xime in orcu fubfcqucntes, tranfucrfo fextcc ucrtebra- prO'
adnafcuntur, atque iia continua fempcr feric infcrtio-
r li^^^^^iifTrct' it '^*^'^"'

nemmoliuntur,'utiltetandcm,qua;cofta=cartilagini pro-
Ww7»J»r^a I li
jtril, dcUtm yuiitey IIL xima: funt, primis ccruicis uertebris implantcncur, tocuscjj
mufculus n-iangularcm figurareferat, cuius primumlatus
,lclimdu,;,m.Sign,fi.
W L

ulhl lllllm. P"'™^ ^l'?'?"'


exporngitur, cui &
idpriuatim obd
nporrcas.CddBM MLu^^^ git,quod"foramincquodamperuiumfic,quoaxillariuc-
^^^^^^^
(5™»!,»«-
tusfcamdimcosKJu- c
na; &: arccria;, in brachium excurrcntibus iccr cxhibct. Sc- (,„(„ tp„„,

tn^^T^^u^nS^^^t::^'^' cundumautcmlatusadceruicis longiiudinem, ipfiusq^in «


tticemcontcuit. tranfucrfo proccflus infcrtionem fercur. tertiuni uero,a co-

fta:cartilaaine,ad tranfuerfum prima; ccruicis uertcbr.i: proccflum.Huius mufculi fui con. & .

^
ubi quintum 8C fcxcum exprcflcro. Qi>'ntus .taquc,
iuais funflionem orationi adnciam,
qui fotcum m finiftro laccre fibi parcm forcitur, principiii in dorfo afllimit, ex traiifuerfi fcxta;
thoracis uertebrx procefl^us radice.ad
primum cius uertebra: poftenoris procellus, lcu lpina=
quinque fuperiorum thoracisuertebrarum tranfuer
Qui.tu. cr exorcum. Hinc afccidcns cxrcliquarum
ualidiorip rcdditus, quoufcp admodumpcrtinaotcr
proccflibus enafcitur, fenfim craflior
feptimarceruicis uertebrx, infertionem tentct.huic
in extcrnam fedem tranfuerfi proceflUs
ttanf
enimprimimmufculus inferitur, &: deindcreliquarumomiiiumccruicisuertebrarum
fedcm,quanquam mualidam,& non admodum 6
uerfis procefllbus ad "exterioremcorundem
implantacioncm(uc nequc etiam tertms
patentem,in'tranfucrfum primxuertebra: procefllim
mufculus) pcrficiat.Quinto itaq; tcrtio mufcub,qui& dexn-is ucrtebrarum, proccHibus inle-

dcxtrSlatus inclinatur, re<fto quidem dufcu, utrifque mufculis una /


runtur ccruix duntaxat in Uh.ti.
colligente.Tcrl.us enim, quicfcente qumto,
laborancibus,obliquo autc,altcrutro duntaxat fe
in latus quidcm, fcd magis antrorfum
ceruiccm inclinat quinms aucem in pofteriora mag.s.
MurcuU ,
"Septimusmufculus,cui.nfiniftrolatcreoflauusrefpondet,afept.mxthorac.suertebra:„.Y^^ K
fpinarum quo(? radicibus,ubi
fpinx radice deinccps &
a reliquarS fucccdentiu uertebrarum
niu. „ ,^,,.y,
inuiccmuertcbra:articulantur,pnncipiumfumit,nonautem afpinarumlatcribus,qua:
Scptin,m cr fculo dccimumqu.ntum enumcrabo. Qumdo fcptimus hic mulculus len
occupantur,qucm
oaam,s. ucrtebram contingit, uchcmcntius ampl.on^
ccruicem exporrcaus, infimam ceruicis
admodum mfertionem illarum fibrarum, qua: a thoracs
fcdeabillaenafcuur,&: obfcuram
^

DE HVHANI CORPORIS FABRrCA LIBER „ „


^^i^zt:^:'-^ ccn.ic. j:
uaI,dtffl„,^,„totam^nfcrto™n
S^S^^
"
^ mufculus fintftro co,i,unaatur uda to o
du,uaxatuertebrarum
fta furfum confc^rdu^H*^
Smu
rrr, ^^^
&hiquo<5mufcul,obliqurpr2nt m^^^^^^^^
c 3 nt .
It^H
0, h,^; f
-

'""^^,"
a""

°'-"'^
'"Vbntctur. dcxtcr^,

^br^, non prorfus rl


^"''^ «'^'"
f
rcaac.rtLpcra^tu^tcS^S:^'ftlb^::^

7t..u.s
mufculos^caputagc,KeVubSccrfo;,
''Nonusautc,ri&dcdmus
turnumcro.qui 4««.

£^^"»^1 ^,^^
rcsquoquc.quos" u,idcc,mu,n,&:duodec,nium
'S?"^
caput

1™"
fccu,.da,-,6 duntaxat moucant.

"'''"'"''1""'" '-''-rachuscxtcno
A. .

o,-
.4 «. r. >u
"°*''"™''''^^c'cc,mu,T,tert,um, dccmumquarium
fcrmo,i,s proorclTu ,rumcrabo
I -ufculos.iiulu^bor ,ra ,t
S tl,
^"'^ ^''f ""'^^ Galaiushos
ca,<qu,hk,m,fcul,sa3uS hn2 °'v'?^'''''"^
iud,atlrUpfacn,mf,m,Z,'adtdZ:^^^^^^

£dSSS-S11-;^~

lujnLoyum /? V
'-'Q..femo„smou..pra::;^:,:^J-i-^^ t/e occiiTrant^

m.thorac,sucrtcbr.corpor.s,atc,.c.quocoC^^
'i';"i>-imcxcip,t,camolus or,turmu
fculus,qu,ct.a,iiaduaru.n aliauando A-rrn.rr, f;„
car,iofi,m fi,n,l,tc,-.,i,tiu,n dttauodt 7'
orfumucrfi,scxtc,-,oraoMqul'd;ri^^^^^^^^
•'^''^,:canict^^mb.cn,,na.-aatus\excarn,sredrtfi^^^^^
^cnd ,ic,n. q^„ tandcn.n ,ii„io
rcni ,ntcriorc,n-uc frmoris '
,,.6. proccffi^n infcrtus frmor-: fl.
b,s,nodimao,s.modiSm,L.,,,"r„,, .i"^

pr.d.c^fiiftmur,,ifeioncm;Z;;^:;:mb:^^^:^^^
fcam.&hac-tcius.ion.-cpono. At- fccunduslumbo,
,
2 m ufX , "n^^^^^^^^^^^^
lU,,,, '^'^capr,or,fub,cclus,fed,llolo,ig,!brcuior&ampl,orEnafc^^ r^^^^^

^^"'/"^'^'ilculus ^ttc tranfucrfisomn,um


qu,nquclumborumuertcbrarumproceffibus
'°''™'^P'^°«"''^"^>
fccundum,pfarumIo,ig,tud..icm.ab.ntcrna&dcmfcriturlatcribus
"
"'''""^"^^'^™'^^"'V^'^rruipr„numc,ncrgat, applantatus adco,
l£r
1-4 ut quadra,igulu,n,nufculus
hic coft,tuat.Ctuus u.iumlatus
i,i ,l,um
°"c,6<: iacro,adcxortus radiccm
„ ccnfctur. fccundS duodccimcc tho.
racs cofta. lo,ig,tudi,i,s pars, tcrtium
,p(l-lumborr, uertcbra^.quar,
f««. ttmiucroa duodeamacoiia.ub.
lamaduodcci.na ucrtcbraal,quo,
"'qut^^bccffit, adcxtcr,ia.ncxortuspartem
produc.tur, qujepropc.
modumad mcd.u,nofi;sil,umfp„ia. lo,ig,tud„i,s
Rbra: confift,t. rw,„,
autcn.pfius, abexterioribusi,itrorfum
obliqucad fupcr.ora afccn ^^rffi.<«-<».ci^f
dunt,&qt,xabolTcfacropnncipiumducunt,quintc&mfima:lumborumucrtcbrxi,ifeun
''""^'^'^™"'^^^^
C uatcTdorT
quu,ucrdorfummoucntcs„onus,™hic„umeratur,&:dedmo,qutnonimufcul,co,unxcft
, H

133 ANDREAEVESALnCRVXELLENSIS
fcilicctucrtcbrarum, flcflcndi munus concrcJtam cft.ipfi^
iiifcrioris dorfi partis Jiimborum
unus connHat,fc>; is obir
ambo duntaxat, iUius motus autorcs funt. Scd quum horum utnn^
quis donctur fibris, prxfcntcs mufcuU obUquam
quoquc flcxioncm mohcntur prout hic illc
,

ucfokisiufccoUiaitur.Solaitaqucinfcriordorfipars,propriosmufculosflcxiomsopihccscx
uidclicct thoracis uertcbcc quorum cor f o^™*l
ict quorum ctiam bcncficio mcdia dorfi pars, iplar
fupcrionbus fcilicct, una cu ccruicc, inlcrioribus iicro.
pora funtcxcarnca.nonihilinclinStur
fortaflis quifpiam dixcrit thora
fimul cum ucrtcbris lumborri inflcxis. Quanquamnonincpte
pcrficiair)ctiam rccftosabdominis iinis gsw.i.
cisflcxioniCqua-non nifiuniucrfothoraccfimulinflcxo
lcx mU'
Supcrfuntadhuccnarrat.on.fcxmu.
mufculos,thoraci;dcorfumtrahcntcs,fuppctiasfcrrc. h ijti.r.u
Vni-cim^ fculi inutroq!latcrctcrni,incxtcrioridorfifcdcrcpofiti. VndccimusitaqiicKduodccimus
'
tj.N. 14(4

a duoAu.
j^^j;^^^ moucntium utrobic? funt finguli,& foli
duntaxat cxfcx adhuc rcccufcndis L,alcno cc ()BlaQ..R.

dclcr.pt.o. S.
ctiam ncquc undccimifcu duodccimi (quum par utriufquc fit rat.o)
^Jm""^ crniti,qua,iuis
uti duodcamtim ni altcro
i^rf™.y;A ^cm rca.; nobis tradidcnt. Vndccimus cni.n, qucm in dcxtro latcrc,
infimananquconislacrilcdc,ad l
rcnonimus,cxlonoioribustotiuscorporiscfl:' mufculis.ab
,

natiira fim.lis qucm ,pU o^-^^


primam ufq, th oraas ucrtcbram cxporngitur, ill. thorac.s mufculo
i,icxortu,&:inlu.nbisprogrcniicon,ratum,atqueinom.iiilcoftarumradicibiis,ub.primum
Hiccnnrr dorli
itranfucrfisucrtcbrarum proccflJbusabfccdunt.infcrtioncmmoIiridixirnus.
6

fcrmoncm inftituimus, cx totius oflls facri fpi.iac (ummo,lccu.v


mufculus, dc quo in pnTfcnri
dumipfiusIonaitudinc,ii,&dci,rdeexfpinisquinqucucrtcbrarumlumboru,ncrucoual.doc5
t.umapncllau..TUis,
admodumprii^cipio cnafcitur,quod' illi,qucmintotafcrie decimumta , ,^„5^,
" qux cxtra t.-anfuerfam . cy.c.
Atpri.rcipiumidtotaquoqucofl;s ilium intcrnafcdc
inftcrnitur.
offisfacrircoioncmprominct,car.iofumomninocducitur,&utfcdcs
aquamulculuscxo.
'^^^^^^^^
"
itaquoqucacutiinftaranguli mufculusuifitur.
Hincfurfumalccndcns,at<5 ^^,,,,p.,,
ritiir acutaeVt
uclutidiccbam, admodum neruofus crartusque , ab offls
facri &ucrtcbrarum lumborum
ducens, carnofior paulatim ad cxternii ipfius latus cfticitur,tranfucrfis lum^ +
fpinis principium
mufculi imaginem carnc,laiua lcdc „
borumucrtrbraru.n proccflibusinfertus, acucluti tcrctis
exp-imcns.Sie,um&'ncruo(oipfius,quodcxfpinapcndctprincipioattendcrcs,latiormuL p,4«.R
xqualis uecft, mtcr,
toCuamprofiindiordicenduscflct,attamcn cxtcrnaipfius fede Ixuis
na antem partc,proptcr fuc carnofc partis crafliticm, &
ncruofx tcnuitatcm,fccundum ipl.us
nobiscnarrando
lonoimdincm" Onusquodammodo i!limcifusuidctur,quodccimotertio
ufq;thoracisucrtcbntconfcendit •^'acr
mufctdoccdit,&locumporrigit. Vbiucro ad undccima
araiorlonaercdditus,ncqjrcliquisfupcriorumucrtebrarumfpinis adcoconnatus,lcnlimad
primamu^ucthoracisucrtebramanguftiorrcdditur,tranfucrfisomnibusthoracisuertcbra.
inftar anfulx cuiuldam „
rum proceflibus innixus,quibus fingulis cx mtcrna fuafcdc, tc.idinc
r t..
'

cxporrioitipforumproceffuumapicibus,&ueluticoftxcumipfis articuli tcrmino mlcrtum


qui coftis firigulis
pari omnino modo, quo quartus hominis thoraccm moucns mufculus,
' ,

ipfius laterc ciufmodi tcn, A,»H,


tendincm quoq; oft"crcbat , uerum is thoracis mufculus ab cxterno
dincsrcmotiusafcdifparoit.Dorfiautcmmufculus,noncxaltcrolatcrc,fcdpodusabintcrna
lurfum
antcriori'uefcdctmdi.rcscmittit,nonrc(rtotramitc,uerum oblique ucrfus cxtcnora
expanfos.Qiiemadmodrictiammiifculifibrx,omncsobliquxfunt.Vndcquocpcuenittho,
&
duodccimi opc, rcda, ctiam m latcra&
racelumboscp horum mufculor5,undccimi fcilicct
dorfi pars,cui prxfcntcs mufculi inlcruntur,
cxtendi. Ambobus cnim xquecontraais,totailla
extcnditur at altcro tantum protenfo , in ipfius latus fpina .nuolui,
in neutrum latus ucrgcns ,

turcxtcnfioncmexpcrta,quodfanenihilminorincgoao, quamipfa fea.odocct.


Dcamus ,
D,ci„u>rer- «.4'4.Q
tcriius,cuiinfiniftrolatcrcdccimusquarmsrerpondet,atqucfub undcc,mooccul.mr,abd,
principiumobti.iet,quxabipfius fpina adco.incxumcius,cum iliumoUc
laoflisfacrifcde'^ ^'^^,^ ,

modice latcfcit,ita mufculi huius quoquc initium,


pcrtinct. Atqiut iUa fcdcs furfumafccnde.is
iiifimafcdeacummcft,&latiusmodicereddimm,tandemadtranfuerfumquintxlumborum
ucrtcbrcproccfflimducitur^&illicrdiquaipfiusfcdclatiorreddims^atranfucrfisrcliquarum
mitium duccns ' ad undecinix ufque thoracis ua-tcbrx fpinam con, y .4(11.21
ucrtcbrarri proccffibus
fcendit & ad undccimx thoracis uertcbrx fpinam ni acutum
oracilior tcnuiorqi faclus , inibi
ab oflc facro duat, fui coniugis exor
anoulfi finkur. Exortus.qucm dcamustcrtius mufculus
tui rontiouus cft, qucmadmodum ctiam
pcr reliquum in altiora progrcffum prxfcntes mulcu
liinuiccmcomittuntur.Vtriquecnimfcfciiitcrfpinaruintcruallainfiiiuantcsinuiccrn intcriiis
latcribuscomittuntur,ta.itii.iiutuodehifccntcs,quantaligamcnticftcraffincs,quodmterlpi-

narfi in tcrualla rcponi fccundo ab hoc Capite audi wrus cs. Horum mufculorum hbrx,ab iiv
ferioribusfurfumuCTfusincerioraobliqueafliirgunt.&cxiiifcriorumuertebrarumtranluerfis
procciii'
L ,

DE HVMANI CORPORIS F A B R I CA LIEER I

dcamplitudmcnpcrpctuo "
fc
felcmfcrunt. Qt,of cfcunquc ,g,tur
colhg,tur.fuasq; hbras co.ttraliit, lun,boru,n
ut„ufqt,c latc
&
mSu
qu2 thor
ucrtcbrartuit,
fi^d^ ue "l -1
ut„,t<pft,fccptarcTenantur,fp,n.:adfc,„u,cemcon,uucnt;aru,tl™in^^^^^^^
gtt-uuradco utf,,nu
contrafl,mufcul,totam,lla,nlt,,,ra.partem.cuico'^.n^^^t^^^^^^
,ffimccxtcndant.ataltcro,nlLnant^,mcolleaoJnobl,qut,mha-cdorfIparscxt^^^^^^^^^^
L
i4f.(.Y. Icm que, lam„r fcm,c,rculunt quodammodo '
„tuolut,oncnr pat.tur. ''^Dec nn
dcx,musfatus, utr,nqucet,a,nunus, abu,rdec,ma s ,iis^^^
thoraas ucrtcbraad pn,C ft
ote,rduntur,totamfp,,tarumampl,tudi,tem,qu:cab,pfar.,,nrad,ccad'^.p,c
p ,n
ft,t amplexa,ttcs ,
& uu poft,-c,.o loco didi, om,t,no cantci. fed ual,d,fti,n,s neruon,1^^^^
ad,nodum,,ttertc^t,.H,mufculi'
(.1.
adduodeamamthorac,suertebram.autadcam q uxutnn
i.t
quefufap,tur,tcnucsfu„t, qucnadmodu.n dcam,tert,i quoqucadcandcm ucrtArt.nfc
\d Y 14 t o tcnu,s prorfus u,fitur, at lurfu,n e..porreai
paulatim craftefcu^tt, " quoufquc ad
t.t.
q i^
Joraasuertcbra:lp,,,amalcendunt.hfccn,mtotafuamolccraflioreseuLuut,&furf^^^^^^^^^

H U.
qux-.dundccmamclt.fornantu,-. H,squoq,mu/culis
intcrualla fpma^tlopplcntur
ce„tm,b, cout,gu, lu.tt, quum ,uta-mos,ut &,nt,i
&,nlumborum ucrtcb,a,S fp.ms, n^h^fnu-d"
p. a.tc, mcmbra,.ci,nt l,gamcutu,n a fuperiori fpina. ,ni,ifer,oreporreflum,
Si ,llo l,aama,to
htj.v rc|o,,dcns quod.ntcrrad,u,nacul,,am,&t.b.xosacf.bt,la,n^
fcut.habc d,cam. Fuufno ucri horunr
T. mufcuIorumpot,n™aeft.(p,na.s.qu.bus infa-untur
,™tuo colhgerc.atq, ,ta cam do,-fi pa,-ta-n, cu, adnafcuntur,
cumrcI.quismufcuH^
bedutp,-ffcntcsmt,fcul,,nter.-cl,quosdo,-fi,notuu,nautorcs.,-cflisfibris,tiaBnaexpartcdo>
nantur,.taquoq!ipf.admodummod,ceobl,quismoc,buspra:funt.

MVSCVLOKVM BORSVM MOVENT IVM


adininiflnuio.

o R s V H moumtiummufculorum admi,iiftrandi ratio iaminprom,


ptucft,!, huculquefca.ou.s,ioft,-a;fc,-,e
obfcruaucris. hiauterioiienim
dorl, partc.,ll, ct,a,n at,-a feaioncm
confpi<ui fi„it.quos primum & fe,
' tioprimi ^ z;
cujidum ,io,ii.,iau,mus. f, t,cro horum oi-tum.&,nfertionem lubctcx
cond,fcere. ,llos a fuis ucrtcb,-is paruo
.tft,u,5
&acutfori cultcllo abradcs.
.Jcide lerco a prima thoracis cofta l.bcrato,
^ .
uertcbrarmn uiferatur proceftibus.exa.ninab.s.
to,ixu,n.&: (cptu,n quoq, tranfucrfum auulfa ia,n
qu, t,-aufuerfis ccruicis
In lu,iibis quo,iiam
fun t. (] homi,iaii diuid.s. liceblt mufculum
Dcri

Ifli . e. quem ,ios prunum ,., Iu,nb,s reccnfuimu... ac fcmo,-.s


mot.bus famularedix„nus, fuo princi
'id s.s. p,o a uertebrarum corporibus liberarc.& ad coxendicis
ufquc os.a fubd.to ,11, " mu.^culo qui
noltcr lumborum fccundus eft.dorfum autem
moucntitim.ionus . folis .nanibus du.cllcre ut
0, n,i, cx parte nouus mufculus in confpcaum uaiiat.qucm ab ofl~eiIium
a t,-anIt,crfislumborum ucrtcbraruprocefl^^bt.s,
&
facro oflc erafum
&caru,idem co>-por,bus, &:duodecima tho'
racs cofta acut.or, cultcllo d.fcindcs . cius natura.ii
mu,ius^ non ofcitantcr intuims. At fi ca,
ncs.autcaudata 17m,a ad ,na,ium fit. pr.mo ,llum
diflicabis.quem i,i ,ll.sanimal.bus me,nb.-a-
nco ,ierueo9 pr.,ic.p.o a coxcnd.c.s oflls clatior, fede
enafci co,ifpicies. qu.^p oblique ucrfus
i,itcr,ora furlum afcaidcns ac carnofa auclus
fubftantia.i.i fuperiorum lumboru.n
ru,nal,quot thoraas ucrtebrarum co,-po,-,businfcr,tur.
i.ifcrio. &
dorfi quoque flexioni fubferuicns.
quam ca,ics_.n c.rculu.n magis. quam homi.ics moI,un tur.
S, c,i„n hu.ic i,idaaaucris, Galcii
dck,mborucarn,buseuarratio.t,biaI,quautuloreddeturdUuadior.Hoc,g,ttrrquohomi,ies
dc ft,t.,i,tur adempto. rcl,quos duos cau.bus
hom,n,bus in lumb,s co,nuncs ,n canc quoc.
d,nccab,s ut ,ionullani „1 ill,s quoqs mufculis
, d,fferc,itia Galcui „itcll,gcndigratia ontllliS:
„1 wcar,s
& .n.rcns par.ter. quid Galaio i.i ,nentem ucncrit
quid fub„idc aIio?5 A,ittomicor5 uera
,

cuertatdogmata,quodfccus corpor,s hu,na,ii partes


docufftait^quam fpfefuarum fim,arum
partcs oblcruaucrat. Atque.ta dcmum
ipfecxpcnd,to,quoties proptcrp,ctatcm fn Gale.iu.n,
ab ,p ,u,s locs a uectate abfo,iis mihi tcnperan,
cort.m^ uokns nullam mcitioncm fac.a.n,
ll.H.
1. mulq,breu,tat.parccni.Refupinato,g,tur,am Qahtti cr S
cadauerc, quintum mufculum a thoracs
'

ucrrcbr,s paruo cultcllo conu.iuo derades, doncc ad^iinifirdtio^


illu.n ,n o,n,nbus i,ifcrtion,bus
4.0. co,i(Licxe,
r,s.cdu,c
M V.
lcpnmusfucccdct,fim,l,tcrauertcbrisdcradendus.At,nhacfuu(r,ionccaucudr,eft
.
Se^timiOrSt
nc" decniquintt mufcuLportconefcptimiloco
abfci,idas,i,iuicecn.,n pcrtinacitcrherent,&

dcdmus
-00 ANDREAE VESALII BRVXBLLBNSIS
decimusduinms fcptimi mufculi principium aliquourque " fubit. Nunc
nouacula aunialido
,

duodccimi.
a^-uiioricD cultcllo.fccundum fpinarumin
lumbis &
m onc facro audum . tcntanda clt lcdtio, i (..(. .r.:!

mufcuU principium a fpinis hbcrct.Nc ucri fimul dccimumtcrtium ( ut L>a


qux undccimi
' It i4(«t.T.;l

in fimiis alioquin adfccnoncm aptiffimisfccit)


imprudcns auicras^acdcci,
lcnus proculdubio
undcom. duntaxat cxor.
mi pai tem elTe arbitrcris/cclio iUa non altiJis in.icicnda cft, qukm ut
irtdiuidat
atcfhuiuscrafflticmfacilecoicaurabis.fiparuocultcllomufcukiatranlucrfisW
fublcuatu , ad fpinas quoc^^ ™rtcbra-
borfx ucrtcbrariS pro ceffibus clcucs , atcp a dccimotcrtio
rumill5inucrtas.Hocitaq!mufcuIoilumborri,&onisfacrifpinislibcrato,caucnduc(t,nc.Uu
dccimuquintum mulculum una cum
thoracis uertcbrarfi fpinis adco connatii arb,trcris,ut '

hallucincris . Foftquam igitur m.


undecimo aufrras. at^ cumrcliquis omnibus Anatomicis
fubdids connatisip fibi partibus dircmptum con pcxcns
ab
tcrnum mufculi latus^utcunquc a
mufculum attollcs ip um
ilmm quoqi oiTe dcradetur , principio &
ipfius apprchcnfo/cnfim
libcrans,uttandcmintucaris icndincs los, quos a icalocs
ab illis.quibus infcritur.partibus M.
i

radicis inftar.in tranfuerforum thoracis


ucrtcbrarumproceiruum apiccs clcgantiliima lene d.
&° dccmusquintus/untm con n i4M.tj
oent Hocadcmpto.citraaliamfcffioncm" dccimustertms,
Dechmcrt'ij
foieuo, ut tamen lUorum natuna ad amulTim
inquiras, neccfl-umcft hos quoque & a ucncbns 0 14M.TI

fcdulodcradercquodfaneinfpincEmufculiseoopcrofiuspncftitcris.quoildcmpluribusoUi-
etiam ucnit rcrum Upi,
bus &
mnafcantur, a plur.bus ortum ducant. Ob quod laudandus
&
unamquanqsdorfi partem fucccdcntibus luot.
fcx qui.tamufculos hos tabrcfccit.utfcorfum
btis aacrcpofifimus, ne fimul uniucrfum,
multas aftioncs impcd.turi, mouc.yoga.iiur. Car,

terim ub. hos &


abftulcris.tranfucrfam duccs fec-tio.icm. qux facrum os mfi.™ lumborum &
unacum
ucrtcbram abantcriorifcdc.addorfalcmufquemcdullSpcnctrcc.utde.ndeinHcxo
l.gamcia lam indagaturus,
ihorace . dorfum ab ofle (acro d.u.dere qucas.ucrtebrarum
coftis

DE VERTEBR^RyM LIG^MENTIS.
X L. Cdjjut.

G A M E N T A primamuericbracapiti. & fccundam


prima:.&: fccun.
t
ucr,
dam rurfus capiti colligantia fuperius enarraui. qux autc
reliquas
'
ha:cciiaml
ucrtcbrarum
tcbras inuicem c5uinc.unt . .lunc pcriractabo. ab
illis.qux
ter cm
coUigant . fermonis fadurus iniiium . Intcr (ccu.kIx
.taq! quk
corpora ,

t.x ucrtebrx ccruicis, ac dcinccps intcr reliquarum


omniu ucrtcbrarum
iienehrdrtim imi circm.

corpord coui corpora, fubftantia quxdam rcponiiur,quam


° Galcnus Cart.Iag.nciu fcriplioncn
qu. illum prxcel,
?!iittentid. t

uocal,& qua uertcbras inuice haud colligari.aliter , ac fnginfoj.


Li.dtOfi comiituuilt.uc /Jt.propani

i^. icrumuu >ccuo,


ieruntdiflectionisl' . roccres. affcnt.Nam no huius carnlaginis bcncficio ipfas rc iiohis li

ucrtebrarC corpora fc infinuatis .ntcrucntu l^u.ut.


riim tcrtix dorfalis mcdullx tunicxintcr
.
CUlt , IJJWi

fcrmone pcrfequar.lunc nimiru.quando


n.odi uero fit lertia hxc tunica.in dorfalis mcdullx
ctiaiiiadoj

adnatas.uertcbraru ampl.tudinem fttc collfc


nrxicr duas ccrcbri mcmbranas.dorfali medullx prox.me rcs.
biulmo-
rqux dorfali uiam prxbct)mcmbrana quad.i offibus und.qf cSnaia fuccmgi aud.cs. b ji cit.iii

membrana. nihil prorfus.nifi fortafljs crallitieab


illa
d. in ucricbrarum amplitudine occurriJs
(i.iR.R.

diftcrt qux quoniS offi circr.dueitur,


^i«V«i. Grxcis .lu.icupaiur . Num
ucro Galem ic.itetix,
fcnpta liquido oftcndut,admodutriere
an Vctcrr. illo.a^quimd.ncdionibus,quanaiGalcni
cadaucr ad manu non fit.no ta
feduli acccdcndum fii.pc.ics te cfto iudicm. Nam &fi humanf.
f.^ckuiorincgi^C!o,i^u£
- mcficripotcrit.quiniibiiamalcaionelurgcti,ali'
cuius animalis dorfum mcnfc adhibcatur,ucl
ctiafi
tnc ptnrdBo,dffc<lUdris,
^UdS c thordce uertcSrds, pilceucfccnducrit, acproindeucl ludicaufa(dum
modo diuina lUaDiui Hippocratis in Libro dc Ar
nmeriBri ftcic ex piierdi
corpore depic^dihdies. \n
^uilia i notde fttpcrions ticulis oracula non taftidiucris ) una ucrtebram ab
ertehrif cdrtitdgine7t!,fut
alia fciungito, & quacunq; eiiam corporisadhibita
TTporis infiriore dppen
tccum perpcndito,num illa uertcbraru
corpo-
cartilacinc,
<liceTn,ipfum§ corpusin'
obti.icat,
teritenientent, 2 eiufdctter cartilago.exquifiix cartilaginis natura.ri
telr^humilioremdppendtcem, , cdrttldgine!!
ligdmenam
-
numuero ligamfticariilaginofi.Haccnimratione
^^^^^^ ^^^^
a
_^ _
fiPcriori^inferiort^uertehd-dppeclicestncercedcs^Alu^^^^^
teroreininfirtoriiiterteir^dppedicem.scdrtiUginemA-
ma.mbuspcaiausci,m \ i-li^iuc ,

pcrluaclc^
admmodidppendiccmftt^iicrtcLrdtcopitUvtem. procul Galcni placilo.iturus cs,neqj tibi
mcmbranamquanda,cuiusbencficiot.crtcbrxmuiccmc5neflcrStur.duciinterucrtc.
rifines
br os &cTrlainemhancligame
5atckrl.anfuc,ncfon^duntaxaidcduritieioquiuideamur.Qu^^
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LJBER
II,
pe,TJes3fcdul6cauend5eft,,icmagniauth«dUutreccnsnatiuftuHrpm5mc^^^^^
intcrappendicc corporis uertcbra^&ipfura corpus reponta, 'So^
tibiimDon.r .Ih,. ' ,

eam cnearbitrcris.dequaMc fcrraongmftituimL Quin


p^t ^^^X^^^^^
.

trescartaagintl,utficdicLordmcsduobusoffibustn^rdu'aru^t^^S
du illis
ordmibus animadt.crfis,cart.Iagin5 naturas oblcrua,
nfubfcr,bito.Confpic,esenimduasca?tilagincsinterutrarunc^u
fi,^^ S^^^
Xa/^^^^^^
appcndicespofitas,adarauiIimeirecartilag1nes,n,h,lq,ab,ll,sd,fiS^^^^^^^^
ecs&offainterucniunt.Atcart,laginfinte?appcnd,cL.cd,4rrfSovS
oculisparufidastu,s)nihilp,ft,saliudqu^,,rr4amentfielTed;c'es°^^^^^^^
qux pucros fuos in cadauerQ feflionibus tantacura
runt^atquchuius intcruentu,no,i autera tertix dorfalis
n.edulW tu,^ ct u
cxercebat, .^i^o»! Z "
'"^

racolligariaftrues3nullainteriminteruen,enteraerabrana.OuwonteHiT^-^^^^^^
i.iterligamentaeartilaginis naturapollentia, has r'^'*''
ucrtebranirartllagincs c5n umcra
alnsadhucl.gamet,sucrtebrarumcorporacoll,ga,.tur.pcrtot.u-,.Ldo^-^^o^^^^^^
C
d^ff,ma,gamctatot.uertebrart™corpo.-uambitu,obuoluunrur,quectfiund,«c^^^^^^^^
&robu,la/edmucofo,ntcr,rahumo,-eoblira fint.attame
inanterioricornor^r
latus.obfuicranit,cmeonfpcfl.oracuadunt.anum.tacpha-cl,aaZtrSu^.t
i ^
'™
-
r
omn,a corapleffi ucl,s l.ga...cntum hoc duru^^forte^
cLfe
obduca£t.r,obftaculola,.eell,ncinextenfio,.edorfum
nimi.lpornaatur ,ncu
fura e,i.ra pluriraira reflederctur, floraacho " '
fi
ue, arteria^raagn^,
ca. & r
noxiu,plerunq.en,mhxccxtenfafra,.ge.Tntu,,&fiph.sfaSsla;ae"aX:t"
ha:cNaturacrcanct,.ndorfiflcxuini;:=^6plicar;ntur^Eft,t5 la
me^^^
pe,-atura,ctf..orauco.-e.utHippocratesclUat.irabutum,u»!?.t2eX^^^
tat,quantum homini fitex ufu,&uttuto fimul uertebras
colliact &do^fi.m cv?""''/™"
tumoftibus.uniuscorporisraodo cfFormet. Rurfuscxfi, aufet™,fi ^ Z -

fingulos,membraneumI,gameturatotainterualliampIitudi,icporriaiturSice,rm,Wk '
'

ruminteruallis,abunafp,naadalteram,,ncmbraneal,>amentara„t,ne"tur
fi^^^^^^
uerteird.
comgantia,&uelut.raufcuIo,.urainterftit,a,At,nuerte%raruraap~^^^^
rufit pofita.
cran-cfcunt,utadap,ccrafiraulcoeu,.tesquafitotidorfifpina:liaamcn.umconCw;^^^^^^^
aa,n,s ct.am natura. compos Dcnde ubi '
afcendaites uertebrtrum
.
proceffus dcfc ndr,
buscoart.culantur.mcrabraneaquoqucligamentaCfedperquamuahdnl.rrir,,!, ,

ambiunt.Atpnuatu,nquodda,u\i^,fubfl;auumligLcnturon)ru?^^^^^^^^^
fino,.robuft,us^proicc%faItem,.o,,inuaI,d.u,s.int;rfingula;uerS^^^^^
emmfedefo,-amm.sue,tcbrc,quoddorfalimeduIteexfculptumeft
adradiccmi7
riorisueucrtcbra.proccfl-usinterduosafccndentes.autdefcendenicsproceft^sliar,^''-
or,tur,quodfcmpcr,nf.,bfcquentisuc.teb.-eeandcfedeminferitur.(fuo°d^^
nu a fupenor. uertebra ad ...fcriorc, aut contra^ab infcrioriin
fupcrio>liaa,nen,r; ^
cu.uis manifeftura cftcarbitror.nara ctfihincligaiitctumenafci
ctillicinferidixc
ambigcrcputarim,utrun9os/cuutrumque,quienarratur,!ocum
pa.-cmoncr,r,'r)r'""^
"^^
tigcnerationemconfcrre.Incanibus,&,L^sanimalibus,qusriaumtc.3,n
da,.t.&long^laxioresccruicis uertebrarumart.culos.&etiamlon^^fcs 'Proprid.
- cd y "
c ,?c/^^^^^
quam homo obtmcnt,ligamcntum quoddara obferuamus, cuius 7"
,«turam Galc, ar"
?
, '
nongrauaborfubiungcre. In canibus igiturfimulatque fccundum "
par,nufculor.M^
mottbus famula,ttiu aggrcflus cs , in eeruiccligaracntura fcfe
offcrt rarun.
focorporcrcfponden,snififo.tanisiIlisuertcbraruml,gamcntis.qua-pXrao"!^^^^
n ,11 ^ ^ &
mus,.denimcxtcrisduriuseftA'colo,-eflauu,.,&infibrasmuild,TioS^^^^
autem,de.xap,cisfcptimfceruicist.crtcbra.fpina.latcribus,&furf.,mafccndcns
,uMr """^
fc,turucrtebra-,qnoufqueadfccundamceru,cispertigcr,V,cu,us
fp/noclateribusin f '"'""^
p,cc,nfcritur.aliquibusquoqueanimalibus,utou,bus,occipit,joffiinferitur t
hoc pcculianinuolutricftmembrana,gcrainil^pappa,xtobi,np,-cflioneilliusion™v'T'"^
porrec^am.Porrihuiusl,gamentinaturadifccrel,':5,,t,quot,cL,t^^^^^^^^^
autuctuft,onset,ambou,sceruixmenfa'apponitur.Eftc,,imligan.cntuni^I,oc
fl^r r j
corpusquodcxcarnibusl,beratu,.canibus'^3ffenefolemus,.a^m,CrcCai^^^
menta folu,ri tanqua efu,incptumreiicitur.VndeetiamaroboreBruxelIe,
fibus vTJ.
cupatt,r,qu,huiusefurapuellisadcomamprolixioremc5c,Iiandamcomraendanthre'opr
nor,pfasndcntcs,quoduclutincoraarainterrcliquascorporispartesdiffol,,.r,,/ P
flau.pallid.^color.suifatur.hocpr.cipuoufuacco.BmodumTnctS^^^^^

loco
^

301' ANDREAE VESALII BRVXELLENSI3


loco promptccxiliant,quum illa: laxeadmodum coarticulcntur, & pra; cacteris ucrtcbris ad-
modumobliqueagantur. Atcpitaetiaminbobusfccundumtotiusdorfilongitudincm ferc,
utrinqucunum amplum huius naturac ligamcntum,intcr mufculos dorfum mouentcs occul
tatum/ccundumfpinas fcrri confpicimus , qualc Galcnus hominibus fere in Libris dc Parti'
Mmimfln ,
um ufu tribuit. Ligamentoruin dorfi adminiftratio pccviliare nihilobtinci.Quum cnim fpi
,:<! ligMnmK,
^ales dorfalcsuemufculiomncs ademptifunt,inanteriori dorfi partc/ccundiim omncm cot-
rum.
porisucrtebrarumcircunferentiamjmcmbrancailladuraqij&mucorequodam imbibitaliga
men ta in confpecflu funt.quac cuItcUis paruis tranfuerfim ipfis fubditis, a uertebrarum corpo
ribus libcrare potcs.non practericns haud unum hlc fimplcxq) ligamcntum apparere,at uclU'
timultas mcmbranulasinuiccm incumbentcs adnatascj . Poftmodum coftis aucrtcbris dear
carum quoqpligamcnta infpicics , qucmadmodum & mcmbranca illa trafuerforum
ticulatis,

proccfTuum ct fpinarum intcruallaoccupantia. Vt uero ad amuftim cartilagineum intcr uer^


tcbrarumcorporaligamcntumuideas,aIiquot uertebra:inuicem funtcultroaliquodirimcn
da;.Dumucr6ucrtcbras,quarumcorpora iamfciunxifti.infpinamrcfleftiSj&dorfalcmmc^
dullam cxtrahis, tunicam membranamue, uertcbrarum cauitatem fublinentcm intucris, atcp
ucrtebris abinuiccm prorfusdilTccflis.ualidum illud ligamcntum occurrit.in
mcdioaflccn'

dentium dcfccndentiumqi proceftuura locatum Rcicflis nunc ucrtcbris,& aliquo quod ad-
.

huc cx rcliquo corpore fupcrcft , rcpofito fcapulam , &


brachium , quod rcponi ancca uolc^
bam,repetcs , mufculos qui humerum , cubiium , &C cxtremam manum amplcxantur , iam
fcriatim aggreflurus.

DB MVSCVLO NBRyOS^ SV^ EXL


litcttit mcdia: uoU^cr interna: di^^itorum cutifubnato.
Caput XLL
V A N D o Q.V D E M mufculos cadoclrinac fcriecxcqui (cmcl inftitutu
I

eft,quo in uno corporcomncs adminiftrarc foleo, commodum torc arbi'


tratusfum,nuncmufcuIos in fummamanu, &cubito& brachio repofi'
tospriuatis Capitibus aggredi, acpoftmodum communi omnium Ca^
pite,ipforum confcdionem.atquc fimul collcflorum numerum fubnC'
(fterc,VtitaqueGa!eniordiniinhismufculis,quosca;terisomnibusprO'
lixius defcripfit , mc accommodcm , a mufculo exordiar,qui propemodu 4 1 tii.Y.i

~Vfrtir. totidepili,nuda:qimanusregioni,dilatefccntcncruofaipfiuscxiliiatefubtcnd'mr,acneruofo
tcrcticp^^principio, cxinterioris humcri' tubcrculi apice cnafcitur,medio'' duoru brachiale flc ^
dlcntiu mufculorii (qui excode tubcrculo prodcunt) incubens adnatus9,no tamcn in illoru c «.

capitummedio(utali)fcribunt)rcpofitus.Principiumhocilicocarnofum craftiusqprcdditu,
mufculiucntrem non impcnfe cralTum conftituit,quipriufquam ad mcdium longitudinis cu ^J^^l,^
bitiobliqucnonnihiI,ucrfusmcdiamcubitiamplitudincmduflusprorep{crit,'rurfustenuis
gracilisqj fa(ftus,in tendincm anguftum,fcd ampliorcm,quam profundiorem, neutiquam s (' 3 ij*' &
"™
prorfus tcretem ccflat. Hic ad brachialis ufque radiccm pertingens,fenfim in brachialis in tcri,
ori fcde' latefcere incipit,ac fumm? manus cuti, ad cxtrcmam ufquc digitorum acicm fubnafci aj,u da,
tur.Atqueidfibrofisncxibusadcoualidiscontinuisq!perficitur,utintcrnam manus cutcm «ft.j.

a neruofatcndinis tenuitate, uel ctiam acutiori nouacula libcrarearduum fit. Vcruminte' '^^''i^l]
rimGalcnifuflragioacquicfcendumminimccft,fihunctotidcpilimanusfumma;cutiinho- ^„1^,.

minibusfubnafci(utdefuisdocctfimiis)arbitratusfuerit.Siquidcm tcndo mcdiaruotecU'


tiin palma tantumfubnafcitur,non autemcutcm contingit, quarobducitur'^ mufculo,qucm g j u.r.

paruum digitum a cancris in obliquum abduccredoccbimus , ncquectiam cuti fubtcnditur,


mufculofam carnem,qua:primo pollicisarticulo incumbcns.expluribus mufcu
'
inucfticnti
lis Ad hxc, nulla: huius tcndinis portioncs in digitorum latcra cxcurrunt.
conftituitur.
quinimo per quam obfcurc prxfens tcndo,intcrna: ctiam digiiorum regioni obnafci uifi»
tur. Mufculus tendinem hunc producens graciliseft,atqucin cubiti mcdio fupcr rcliquos
huiusrcgionis , uti monuimus, cxporrigitur, nuUoqucpecuIiari ligamcnto ullacxpartcanv
plexus.infummaduntaxatmanu dilatefcit.non enim dccuiffcthuncmagnumcxtrui, quum
C '° Pnojiiti
""
umdm fu" nullius oflis motu illum pra:fici crcdamus. Vt cnim cutis circumadu pcrtinax dcpilisq; iicrct.
ascu, acproinde ad accuratiusicntiendum manusaptiorcfticeretur, cutiinterna:fumma:manus,
[irm pdrdr hunctcndincmfubftcrni((edfortenimis)nobisperfuafumhabemus.Conuenicbatnanque,
ut manus apprarhendens inftrumentum,hancinternam ipfius cutem adipifcerctm-, non mo'
doargre
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LtBER II. 50;
do a^gre mobilem,cum ob aliaqua'dam,tummaximcobcxacfliorcmnitiorcm9 corporura
comprarhenfioncmjfed & cutcm totius corporis^rcliqua cute fcnfu cxacftiori prcditam, in tcr-
nacmanus fedi merito obduci decuit.Non enim aliud apprchendcs &: aliud tangcns inflru-,

mcntura efle oportebat,nequc denuo aliud quidcm,cxtcrna corpora leuando & transfcrcn^
do^automninopcrtraftando alTumere.aliuducropoftha-cdeapprchcnforumcalorc/ricro-
rc,duritie, &
moUitie, altis^ , quac tadu pcrcipiuntur , qualitatibus iudicare ex ufu crat Scd .

moxubimanusquidius apprchenditjfatiusfuithancapprchcnfinaturaunacognofccrcjidq)
internis duntaxat partibus quibus quoqueeftapprehcndcns organum Siigitur
, propterca .

tangens organum oportuit cam fieri, quoniam &: apprehendcns eft inftrumcntum.iurc ma-
nus eifdcm partibus tangens.quibus apprehendens cxtru(fla cft. Quanquam non huius tcn
dinisbencficio, manus accuratum tacftus fcnfum nancifcitur,uerum plurium ncruorum auxi
Mmw^i liojcxquibus ad fingulos digitos quatuor furculos
' in Quarto libro propagari doccbimus,

nctim nimirum externa: digitorum fedi.et totidcm intcrna;, qui cxteriores molc admodum fu
iiau pcrant Confcrt quoque non parum ad exquifitum taftum , dcpilem eflc in teriorcm
»1«! .
manus
•ijiltimf
cutcm,quodeamatcndine fubilla dilatato prarcipucobtinercGalenusaffirmat. fienimad-
modum pilofa foret,nequaquam fibi appropinquan tia tangeret,quod pili nimirum tangcn-
docorporiantecutemoccurrercnt^illius^contacrtumarcercnt. Quoniam autcm tcndo iftc
etiamhuius regionisruten-sduram cfficit,cuiuismanifcftumcft,etidadplurimosufusnobis
conducere,horumit»^graa'7..tendointenia:manusfumma;cutifubnatuscft.Oftendiucr6 MufadSfuo
non femel Patauij ctBonOi iic luinc,qucm narramus,mufculum ccrto dcfuilfc^acportioncm '"'dntt unj.

brachiale afcendant,in latum tendinem dc^ cmem.^onji


td.hcr "
tendinum brachiale fled:enaum,priufq.iam illi
'
fiifrc.Intcrdumuerononabillis ££ndinibusportioncm,quxIati tendinisuiccm gerit,pornV
l^u.i. giuidimus,ueruma' ligamcnto tranfuerfo tcndinibus in intcrnabrachialis lcdc obduiSo.
Quemadmodumctiaminhominibusfecus,atq- .tifimiis.fub pedenullus tendo dilatefcit,
jti. I. nama calcis oflcin^membranam cnafciaudies,Iati tendinis naturam appofitiffimecxprimc-
tcm. Cjctcrumintcrimobnonnulla Galcnilocahaudcolligcndumcft,hostendinesncrue-
Imercit
am'uenaturam,cuticiiraalicuius interuentumadnafci.autnuUo interuallocutcmatcndinc cr tendmcm
fcmoueri.Intcrtendinemnan(5&cuteminmanuetpedc,adepsplurimus cotinctur,cuiusna rrpo'

turamiamiamexplicabo,ilIumaliorum Anatomicorummore carncamfubftantiamnuncu- ^'.^


^
paturus,necphancfolamhabenthomines,im6canesplurimamquoqueobtinct.Vniuerfum vfitp^rHt
enim tubcrcuIum,quodad illorum quatuor digitorum radiccm prominct, &quo pcdcm 'lil>.dtAdmi.

pra;cipucfigunt,adipofa:ciusfubftanti3cpra!fcntiacxtubcrat,utcun^intcrimadipeintercar f"^"'"'^'"-

neammembranam&cutcm,fimia:accancsprorfusdeftituantur.

DE C^RNE^ S VB ST^NTI^, I N^
terioridi^itorumrc^ioni^iipforum^rctdicibus mcdi(C uoltc

JliptrjlrMa. Caput XL II.

S VB S Tt^N T I^ M prcefmtiCapitt defcribmdammiUajiguranprtp


J(mus,nc(ji illamfecus dclincare intcgrum crat,qudm cutcm c?" adipcm in dcxtro pcSloris late^
re fingert conatijumus in uigcfimaquinta Quintilibrijtgura.

E R uniuerfam quatuor digitorum , & fccundi tcrtiiqi articuli pollicis

longitudincm,ac quatuor manus monticulos,quos in Chiromantia ad


quatuor digitorum radiccs rcponimus, &
ad uote medium,carnca qu
damfubftantiarcpcritur,quac intcrlatum' tendincm& cutem partira
intcriacct,partim(fcdminoriportionc)tcndini fubrjcitur.Cactcrumhfc
fubftantia non quidcm,qucmadmodum in mufculorum uentribus cxa-
cfla fimplexuccaro exiftit,fcd fubftantiaquxdam fubalba, & (quo id ap-
tiusexplicem)duriorincruofo^adipi,feu pinguedinircfpondcns.Opinorcnimaboirca,&
neruca,qu3E undccunqucpingucdinihuic acccditfubftanti3,ipfamdurioremcffici, illiusri-
tu,qua?inoffiumarticulisfubindc coIIigitur.Prajtcreapingucdoha^c^frcqucntibus^^ncruo'
tSmii rumfibris^^^uenarum^tcrminisadaucftajmcdiumquippiamintcrcarnem&induratum adi'
latam*
pcniadipifcitur,acctiaminfummecxtenuatis,&marafmode mortuisipfius portio fcmpcr
intcr fccandumaliter,quam rcliquus adeps occurrit. Vcrtim Arabes hallucinantur, hanc fub
ftantiam extra mufculi corpus, carnemfimplicemimmi.xtam^ cflcaffirmatcs illorum modoj
c 2 qui
;o4 A K D R E AE V E S A*L I t BRVXELLENSIS
quincfcioquam, (iinpliccmcamcmingingiuisacpcnc collocant Haudquaquamcnim c:c- .

pcndcrunt innumcras ncruorum fibras capillorum modo tcnucs uenas, hanc fubftanii^
,

amintercurrentcs,i!lamq;ncccolorc,uclfubfi:antia,ncca;qualitatccontinuitateueetiammu-
fculorumcarncm(qua;aIioquintotfibri3implicatur)rcfcrrc.NaturahuiufmoJifubflanti.>,
quam nifiduriufcuteconglobatarq) pingucdiniadanniflim aflimilaucriSjtanquam ftratuin
aliquod, aiit tcrram prarparauit, cui apte infiniti ncruulorum furculi implantcn tur, quos ob
exquiluum fenfum,aniaioribus ncruorumpropaginibus.intcrnain manus fcdcm
ta(flus
adcuntibusdiftundiundiqucoportuit.CiterumjCtfi hxcpingucdodurior admodumquc
ncruca fit, nihilominus iu rcrum fubftantia mollis cft, acproindcoccurfantibus ccdit, ct ad
aliud quippiam , ncquc id minimum , digitis conducit Mediacuim inrcr digitum flcc^tcntcs
.

tcndines,&:dura,quxapprxhendimus,corporarcponitur,&:aptillimctcndincs,neautprc..
mantur, aut contundantur,munit, undc ctiam merito huius fubftantixquam pliirimum in-
fcrna; pcdis cuti fubiicitur,pra;terca oflium rcclitudincm tunc corrigit, quando iu circulum
manus quippiain cft proindc extcrna: digirorum rcgionihancrcrum
coniprchenfura. Ac
Opifcxminimccommunicauit,utqua; ibidcni inutilcpondusdigitisinferrct^quumhxcrC'
gio,ncquc illo abfolutifiimo indigcat taflus fcnfu, ncquc quicquam in obliquum apprchciv
dat,ncquctoticsfubulasfcaIpcIlaue,& id gcnus artium inftrumcnta propcIIat.Qiunctiain
manus fcdc , ipfis quidcm articulis minimum , in partibus ucro intcr articulos mc'
in intcriia
di)s,plurimum huiufinodifubft.atia; induftriusrcrumConditorproduxit.Haudquaquam
cnimofiiumfcdcs,quibusilIainuiccmcoarticiilantur,huiufinodifubftantiaiudiguit,quufle
clidebcat^&fubftantiaca^praitcrquamquodnihilcommodiprKftaret, obftaculomotuific-
rct,tumgrauans utfuperflua,tumetiamarticulifpaciumc.xcludcnsoc';upansci),&:etiampro
hibens,quominusarticuIiin acutosangulosflcclipoftent. Lateribusautemdigitorumtau-
tum eius fubftantia; adnumuit,quantum mcdias ibidcm regioncs,qua; uacua: manfiffcntjre
plercpotuit,qnoctindcmanus,nofolumutdiuifuminmuli.aspartcs organum,fcdctiamuc
lut uaricindiuifum fuomunerc fungi ualercnt. Adduftis cnim inuiccm digitis,ita corum mc-
diarcgioab hacfubftantia opplctur,utfiquidctiamliquidimanufupinacontincrclibucrit,
id nonclabatur.Poftrcmo huius fubftantia; bcncficio cxtrcmamanus, illa moUit, fubigit, &
tcrit ,
molientibus &: tcrcntibus organis indigcnt, qualia pcr oinncs
qux mcdiocritcr mollia ,

artcs funt plurima Qciantum ucrohuiufinodi fubftantia ad corpora fummis digitis appre-
.

hendcnda auxili) prxftct^ncmiui iion pcrfpccliffimum cft,qucm minimclatct, fioffium fini.-


bus nihil,quod ccdcret, appofitum fuiftetjCafacile debuiftc rumpi,necillis potuiffeplurima
corporaclcuari. quod modo huius fubftanti£c,&rcnitcntiumilliunguiumopera obimus
fdiciffime . Atquc ciufmodifunt huiusfubftantixpropriiufus, communisucr6,qucm cuin
carne adipcqp parem exigit, is cenfetur, quo a;ftus tempore refrigerarc, ff igoris ucro calcfacc,
reaptaputatur.

DE MVSCVLIS M^-^NVS DIGITOS


motiaitihm, Cnpiit X L 11 1.

s s I V M quiiiij digitorum conftruflioncm fupcriori Libro profequcn-


tcs,Ionge aliam articuli fpccicminprimisquinqucdigitoruminterno-
'
t

diis^&infccundopollicishabcri fcripfimus,quam infccundo &tcrtio


quatuordigitorum , &
tcrtio pollicis intcrnodio . HxcnanqucinternO'
diamutu6eaarticulifpccicingrcdiuntur,quam yiyyhvij.iiij t)ra;ci uocant.
Supcrius cnim os in fui finum inferius cxcipit , ipfumqi inferius in fuis fi'
nibus fupcrioris offis tubcrcula admittit. Vndc ctiam fimpliccm tantum
motumhDEcintcrnodia,feuarticulicxigunt,quic,xtcnfione&flcxioncnufquamnctantilIum.
quidcminlatusdcclinantibus pcrficitur. Atquatuordigitorum prima intcrnodia inarticu-
IationccuniiIlis,quibusfuftinenturoffibus,coarctantur.Vnicuscniminfcriorisoffis finus,
unum caput fupcrioris oflis cxcipit. quaproptcr ctiam non fimplici tantum niotu, lcd dupli.-
ciaguntur,flexionenimirumcxtcnfionecij,&poftcaadlatcra obliquodcduflu inclinantur,
feuutfcmpcrloquiinftituimus,adhosill6sucdigitosadducuntur,uclabducuntur. Porro
cuiuisperlpicuumelTcarbitror,nihilrcfcrrcnumflcxioncm&cxtcnfioncm fimul profimpli
cimotu,autproduplici,utunusfcilicetficxionc,aIter uer6cxtcnfionepcrficiatur,cnuniercm.
aut rurfiis iiiotum, qui inlatcre Ht , unius loco habeani , aut duorum motuum uicc rcccnfc»
am,utfcilicctunusinhoc, altcrucro inoppofitumlatuspcrficidicatur.Ca:tcrumhosomncs
digito-

\
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II. 505
digitorumoffiummotusuiginti &oiflomufculiscclcbranclocebimuSjadigitosflciffcntibus D^gicos mo,
ioii;r..i icrmoncniinchoatuiijin quo '
mufculicuiufdambrachialiinfcrti ncccflarioincidctmcnrio """" ''"J""

•tj a'' l*-'^™ quiacumdigitorunimiilculisnumcrabimus.hocCapitcnoucm&uigintidcfcribcn'


4614.,. tur. Primimufculi' principiumtcrcs,&ftatimabcxortugrandc,accxcarncncrucaq;ftib Prnms.
If t.i.t,. ftantiamixtum,cx intcriorihumcri' tubcrculo cnafcitur.noncjuidcmcxfupcriorimaoiiq)
' ^''^'"'n^tc tubcrculi lcdc, fcdabintcriorilub muiculiadfumma-manusintcrnamcutcni
i." '

fji^.r,.
iatumtcndincm porrigcntiSj&^duorumquosbrachialeflcclcrcaudicSjCapitibuSjpra-tcrca
u.A,r.i. &fub" ilIiusfcremufculioriginc,quiintcr radium inpronum agcntcs,fupcriorcnumcra-
'
' quanquani potius cx antcriori icdc & infcrius illa originc prinius hic digitoruni mn^
• ,
"ul
initium ducat. Mufculus iftc a crafio aliociuin fuo cxortulatior cfficitur, atqucucr-
ifculus
fus ulna: radiiq; mcdium perrcptans, perquam obicure ab ipfis principii fui portioncm afiu-
mit.Hinc exafte carnofus ct tcrcs,in amplitudincm tamc modicedcprclTus,ad brachialc pro'
rcpit. Anteaquam ucro brachialis radiccm contingat, notabili fatis abrachiali intcrualloj
«•er ipfiusucntcrin anguftum magis 'coaclus, inquatuorcarnofaspartcs diuiditur,qua: rjnoulc
'^^''''^'^°'''^5'''''§''ft'°''''^'i'''^^"''^%'''<^°'''''^^3'^'^^ ccftant. Hicxamullim tcrctcs fimul
.2"o-
6/ii=-flj. commuiiimcmbrana utcunquc tcnui &mucofainuo!uti,brachialis cumcubitoardculum
k^ta.). ipfumQjbrachiaIctranfcendunt,comniuniomncs'' ligamcntoin brachialis finuobducli.tft
autem ligamcntum id ualidum,& tranfucrfum ,cx una brachialis partc in altcrarn prona'
tum,anuIiq;formam(qu6dadeius cauitatcmfpcclat^prapcipuercfcrcnSj&totambrachia'
lisfinusamplitudincm,quaex ipfiorigincm ducit,fuccingcns. Simulatqucucrotendincs
ligamentum id pra;tcricre,inuiccm diduc1i,trcsacutos & intcruallis parcsconftituuntan-
gulos, &
finguli unumqucmquc quatuor digitorum fibi prarpofitum adcuni, ac fccundi
digitorum nicmbraneiq! facfti infcruntur, toti oftis longinidini implan -
ollis radici latiorcs
fccmcx
jjjj^ Dum ucro primum digitorum os pcrrcptant,' tranfuerfo quoquc robuftoadmO' &
i, 53.1,11
dum ligamcnto obuoluuntur, quod cxuno olTis latcrc natum,altcri inlcritur: aut potius
;)ti4t.<, idcx tota intcrnec oflisfcdis ampIitudinccnatum,canalcmob!ongum fcu anulumcflinfit,
ipropa,
primimulculi tcndo unacum'" .alio qucm huic fubijci diccmus,per digiti longitudi-
6tjb.l'
ncmlecuriftime dcducitur,acncfuafcdcadigito dcclinct,clcueturuc, pulchre amplcflitur,
itatamcnuttcndiniliberumifjreitra omnemconnexumpcr ligamcntum patcat. Tcndincs
cnimquaprimis digitorum oftibus porriguntur, neque traniucrfis ligamcntis^ncqucolTi'-
bus ,ucl quouispaclo adncxiharrcnt, fcdligamcntauclutpcranulos fibilaxccxctilptos, mi-
t
nime impcditi pcrrcptant. Cxtcrum hisprimi mufculi tcndinibus"ubi primo digitoruin
i-f.6t.i. oiTiincumbunt,&priufquam fceundum confcenderunt(quanquamfccus Galcno uifum LilicleVfu
ffuit^peculiarcrarumquecxabundantiidaccidit^quodlongafcclioncdiuifi, aliumipfisfub' /•<-',

ftratum tranfinittant tendincm , dcquo flatimac prarfcntismufculifundtioncmfcrmoniad,-


didcro, fumpcrtr.acTaturus.FuncTia autcm ipfiuscft,fccundum quatuordigitorum os flccTe
re,ilIudbrachiaIismedioubi inuiccm adhuciplTus colliganturtcndincs, quam poteftpro-
. xime admouens. Etqucmadmodum minimidigiti lccundum os, cn:tcris digitorum fccun-
dis oflibus minus cft, ita cjuoquc&eius digiti tcndo rcliquis tribus gracilioruifitur, ut il- &
fu.~.7 lamufculicarnofapars parui digiti tcndincm promcns, ca-tcras gracilitatcfupcrat. °Sc- SccmJut.

,5
j ,j
3 cundusmufculus primo fubieclusab intcriorihumcri tubcrculoftibprimicapite, fuiini,-
'' ''

ffi.-ca.is ti) uixaliquam portionemaflumit Exulna;enim anteriori 'proceffii,quoilIahunicrocoar'


.

ticuIatur,fccundushicmufcu!uspotinimumcnafcitur,id^pra;cipueabciusproccn'usradi-
'

/i/Tc
ec,quandoquidemipfiusfuperiorpars fcuapcx,illius 'niufculi cxcipitur inicrtionc, quiin-
'
ifnnL, tcrcubitum flcctcntcscftpolTcrior Secundus itaquc mufculushinc prodicns, cxacTc car,-
. '

jst^.r.
nofus&teres (nonnihi!latustamen,&utprimusmodiccdcprcnus)cuadit,&iTicdiamcu'
'"'"
'
bid fedcm comprchcndi;s uIna;adhucadnafcitur,aquacxortusfuiroburnonniodicum ca
'
" fcdcafcifcit,quaulnx" mcmbraneo connciftiturligamcntOiintcr radium &ulnam totacU'
bitifere longitudine confiftcnti. Qiiando ucro niufculus parum ultra mcdiamcubiti lon-

sijl.A gitudincmdefcendii,aliquantoanguftiorrcdditus,^in quatuor carnofas portioncs fimili-


tcracprimus finditur.quxantcbrachialcintcrctcsccftanttcndines, tantoprimimufculitcn-
dinibusfpiniorcs,quantumlccundi mufculi moles primimagnitudincmfupcrat Hi tcndi- .

ncs comiiiunimcmbrana pcrquam mucofa, acca'tcris omnibus mcmbranis rubicundiori


7 '»!>.'• inuoIuuntur,fimuIcp coha;rcntcs,fubprimi mufculi tcndinibusper'tranfucrfumintcrna;
brachialisfcdisligamcntum ,in manus uolam contendunt, inqua (quemadmodum prinii
tendincs)a:quaIcsanguIos efiicientcs, moxinuicem dirimuntur, finguli ad unum quatuor
digiiorumc.xcurrmtcs .Qucniadmodumautcmpcruniucrfinicubiiilongitudincm&bra-
c 5 chiale
;o6 ANDREAE VKSAtll BRVXELLENSIS
chialc fccundus mufculusprimo fubftcrniturjitaquoquc prirai tcndiiiibus fccundi tcndi^
ncs fubijciuntur , &
codcm Innul ambo fccundum primi oflis digitorum longitudintm,
tranfucrfo ligamcnco obducuntur,xque atquc in uola Si brachialis finu tcrcics Minime .

enim ucritaticonfonumcft^primi mufculiicndincm in primointernodio, ut Galcnusaffc'


Li.vJtPdr. ritjdilatari. ' Porroutfccundi mufculitcndincsadtcrtium digitiintcrnodiumpcrtingcrcnt, ~nlcftru

j-
"^"
P''"^'mufculi tcndinibus in fccundum os nECcfTario infcriioncm molicntibuSjOpcra:'
'3"'' ("» /frffj

fcubtmMnmi prccium fuic fccundi mufculi tcndincs, aut ad tcndinum primi mufculi latcra porrigi, aut ^™"^
ptrpTmhm- quum ipfirccla fubiiciuntur,incumbcntcm ipfis tcndincm. pcrforari, haccj! rationefubftra' yuhuUri. 'i

iints mnft- tumfecundimufculitcndinemtranfinitii.AtquumofliumladtudOjUttcndincsfccundimii

fcLiIi adlatus dcclincnt,minime admittit: & fi forte ad latus duccrcntur,obIiquum fane fi'

tum, ac proindc obliquum ctiam motum cxigcrcntncliquum profeclo fuit,longa fcftio^


ne fupcriorcm tcndincm , qui primi mufculi lobolcs cft, a fummo rcriim Opifice mirabi'
K induftria findi , qua fcclione fccundi mulculi tcndo ucirtus,ad tcrtii oflis radiccm pcrtin-
Lih.tdtM' gcrct. Vcrum cifi tendincs primimufcuIipcrforcntur,obid tamcn cumGalenoneudquam
m:.ft&io. credcndum cftcos fccundi digitorum oftis Iateribusinfcri,quum maxime intcrna;illorum

fedi implantcntur , ac fuis apicibus poft pcrforationem , fub fccundi mufculi tcndinibus

colligantur, perindcac finon fuiftcnt pcrforati,fedtantum latiorcs reddiii, infcrtioncm


moIiantur.Ca;terum utinbrachiali &totaprimionis longitudinc, tcndincs tranfuerfo li'
gamcnto cinguntur fic quoque infccundioftis tota longitudine aliud ligamcntum tcndi-
:

ncm hacporrc(flum obuoIuit,aut, utfcmeldicam,eiufinodiligamcntuni totiintcrnxdigi'


gitorum fediobtenditur,quodnullamcmbrana,nullo'uc alio uincuIo,autfibraciiam,tendi-
nibus in interna digitorum fcdc adnafcitur, nec ibidem quicquam mcnibrancum intcr-
duos tcndincs inuiccm fuffiiltos intcruenii, \\\ uoIatamcnpriuft]uam tendincsdigitorum
ligamcntafubeuni, finguliproprijsinduunturmembranulis, qux tcndinibus,quibufdam
Tcrtiiis "1" fibrofisncxibus adnafcuntur.
' Teriiusmufculus a fccundomihi prorfus diftinguiiur, ^6uh.,.i.
fciilus. fion anxie interim foIiciio,num fccundo illumadnumcrcs, ac fccundum tunc in c|uinque tj.i.ju,h.
^*''""
carnofas partcstotidemquctcndines dincifttim refte profcras, dummodoucratertriniufcu-
lidclcripiio fubijciatur, quitota cubitiIongitudine,fupcriori latcrifccundimufculi
expor'
rigitur, illi nuIquam,nifi(orta(fisad cubiticum humcroardcuIum,continuus, lcd pcrindc
accxtcri mufculi nmtuo accumbcntcsfolcnt, toto progrcftu illi duntaxatcoharrcns. Ena-
fciturquidcm carnco tcretiqiprincipio cxulna;'fede,quaha:cradii capitulum in proprium c^fi «p.

finum amplcttitur, ac ubi radius abulnaprimum dchifcit. Hinc enatus radio attcnditur, ^*|,'(|'""

uniuerfa; ipfius propcmodum longitudini adnatus , & ab ipfo principium continue du -

cens, ex ea potiftimum fcdc, ubi' mcmbrancum ligamcn fccundum cubiti longitudinem j ^tj.vii
porrccftum cx radio ad ulnamenafcitur, quodctiam htiicmufculo principi) portionemof' ifrs.T.

fert. Qiium ucro mufculus radio ad hunc modum cxpanfus ad brachiale propcrat,in tC'
rctem cclTac' tcndinem peculiari mcmbrana,quam mucor imbuit,obted:um non autcm , , cu.i.

communi membrana, qua; in brachialis finu '


fccundi mufculi tcndincs inucftit. Qtiinc' j^^ti.E.
tiam teriij mufculi tendo nulli fecundi mufculi quatuor rcndinum fubiicitur, quamuis c-

tiam pcr tranfuerfum brachialis ' ligamentum fcratur,illiusligamcntilatcri attcnfus, quod 2 'i

ad radicem confiftit ubi eiiam brachialis ospolliccmfubftincns,'' finum huictcn'


pollicis :
,^,,^fi.
dini infculptum gercrc,in primo Libro diximus. Tcndo ad hunc finum rcficxus , atque mC' ap.
dius intcr' mufculos primum pollicis os &
fccundum flcftcntes occultatus , ad fccundum 1'™"/,'"'

pollicis rcpit internodium, ubi tranfuerfo ligamento in tota fecundi ofiis longitudine ex^ ijaimiii.
ceptus, tcrtium os acccdit, cui latcfccns ualide inferitur hi caudatis fimijs, huncmufcu- tcrmm
.
Ti-TrMfiw''
ttri'ic,:iidjcii lum non rcpcrics, uerum a'' tcndine fecundi mufculi mcdium digitum pcicntc, in mcdio

fn.ijs .idcic. uola;,cxigua portio enafcitur, qua; tranfucrfim atl polliccm ducla^uliimo ipfius ofli im-
fjj^''"''
plantatur. Atquc ha'C tendinis poriiuncula , pcculiarcm portioncm carnofam , ut ca;tcri i<;t4t.«,>,
quatuor fccundi mufculi tcndincs.ncutiquam adipilcitur,aut ciiam illi,mcdij digiti tcn- o'?"'''*
P/fMjsJic dinialligatur,at abipfo prorfus enafciiur, fupcr indicis tcndincm ucfta. Porro fi hunc '(.""'jj;^';;
Cdltr.ipUci. fcrmonem pcrmulta Galcni placitis inprimo Iibrodc Partium humani corporis ufu rcni- dincyms
uscomiru adduxiffcanimaducrtcris,&potif[imum illi figmcnio,quo is pollicem non ad uo- tit.nsM»
" lam ucrfus brachialis medium,cxtcrorum dioitorum inodo , fcd fupcr alios , ad uola; '^t'..l°™ &
mcdium,flcfticomminifcitur, nonmeinftitia;,aut in Galcnum impictatis prius infinui'
lato , quam proprrjs manibus lcftioncm obicris , aut alicri accuratc fccanti , admonitus,
aftitcris, rcm uniucrfam diligcnter cxpcndcns Rcpcrics nanquc non modo quxiam com-
.

memorauijfcntcntia; Galcni mcrito rcludari , fcd & idquoque maxime , quod de fccundi
tcrtijq!
-

DE HVHANI CORPORIS PABRtCA LIBER II. 507


tcrtiic^mufculifundiione fubnexurus fum: utnunctaccam Galcnum fiiis lufum fimijs,r,on
! (SM.t. uere tcndincin tcrri^ mulculi graciliorcm illis diccrc,qai a" fccundo rnukulo producuntur.
'

su-s. Opinatur cnim G?.Icnus,& cum iilo omnisrcfccTiionis profclTorum


chorus, fccundum mu-
fculum ciuatuor digitorum primum tcrtiuni quc os flcftcre, S^qucm nos tcrtium rcccnfui.-
&
mus, fccundi pollicisoiTis tciiii flcxum moliri: quum tamcn ambo dunt.ixat tcrti) quin'
quc digitorum oiTis, ut primus iccundi, flcxionis rcucra opinccs fint. Nullum cnim mU'
' fculum os moucrc,nifi cidem infcratur,GaIcno ca;rcrisq; Anatomicis firmillimi axiomatis
ncqucprimoquatuor dioitorumoifi, ncauetcr^
loco habctur.at fccundi nnifculitcndincs
ti] tcndopollicis fccundo nc oblcurifRme quidcminlcriturappIantatur'uc:crao nccco>
oITi,

rum quidpiam hi mufculi agunt. Ncmincm cnim forc arbitror, qui cx primo dc Partium
ufuaftruct,fccundi mufculi tcndinem pri;no intcrnodio dilatciccntcm impiantari: quum
Galcuusin dilTeclionc tcmporis fucccfiu excrcitatior , tribus intcrieclis dctraufucrfo lioa^
mento uocibus,integrampaginam ibidcin rcftitucrc conatus fucrit: parum tamcn fui mc^
mor,quum infertioncs tcndinum in digitoSjfimul in numerum colligit. Ac proindc fi bcncfi
cio tranfuerfi ligamcnti, quod in primis quatuor digitorunt oiTibus , fccundo poliicis &
exifbt, hxc olTa a fccundi &
tcrti] mulculi tcndinibus iTcLti, quis pro G.iIeno certans illi-

iis quepoftcrioraucrioraquc fcnfacapicnscontcnderit,rcfpondeatisqua[:fo,cur minus Si


" "
primi raufculi tcndincs , prima quatuor digitorum olTa flcdant f quum hi codcm li, &
gamcnto contincantur . Noncnim quicquam prorlus cft, cuius bencficio potius fccundi
mufculi,quam primitcndinibus primaintcrnodia flcdti,quisdcmonftrarcpof!ct. Qiiinc-
tiam in mcdium adfcratobfccro , quamobrcm Galenus non fcnferit fccundi quatuor digi-
torumoffis flcxionis , tendiucs fccundi mufculiautorcscftc ^quum tamcn in lccundiof' &
fisradicctotaqueiplius longitudinc hi tendines tr?.nfucrfo obuclcntur ligamcnto . Adha"c
illummc doccrcoptarim,quamobrem & primus, & lecundus ,5c' tcrtius digitos mouen^
j 4ti.j.
tiiim mufculi ctiam brachialc non flcctant, quum& in interna brachialis fcde° tranfucrfo
ualidoquclioamento non mcdiocri duftus longitudine contincantur. Similitcr rationcra
comminiici uclim, quaproptcrquamplurimi tibiam occupantcs mufculi, qui pcdcm adc^
unteSjac'' tranfucrfisligamentis intcrtibia;olTis cxtrcmum&calcem,acnufusintcrfibula;
apiccm c.xtcriorem'uemaIIeoliuuac calcemobuoluuntur,nonillorumligamcntorumctiam
auxilio pcdem moucant, quum tamcn inhis omnibus par fit ratio uti ctiam/n cninibus :

CTtcris mulculis,qui tranfiicrfo ligamcnto inaliaoflc, quamunde principium duxcrc, in.-


- duuntur. Acproindeplcrofquein'' cubiticxtcriorifede,& in tibia;.antcriorircgione ten- '

' ' '


dincs ibidcm ligamcntis circundatos in medium,ad robur huicmco parodo.xo conciliaU'
itJ. J.i dum,nonadfero 'Vtitaquetrcs hadcnus exdigitorum mufculis cnarratos brachiale non
.

« -1. flecTerc ccrto ccrtius conltat ita quoque nifi fuorum quibus infcruntur oITium ficxionis opi
,

ficescenfcndi funt.Dcinde fiprimi mufculiquoqtic tendinibus prima quatuor digitoruni


oflfa, &fecunda tcndinibus fccundi mufculi non inflccTiuntur, haudquaquam fccundi tcn.-
dinum ui prima quatuor digitorum ofla ,
,
&
terti") mufculi beneficio fecundum pollicis

7t<i. chj. os flciSi credcndum Proprios cnim his quoquc offibus fagax rcrum parcns Natu
cft'.
'

^.i,:,!.8
inufculos Iargitur,quos ubi fermonem triumprimorum abfoIuero,fcriatim pcrfcquan
id adhuc admoncns , ut fi quis forte fccundi mufculi ac primi auxilio , primum quatuor
'
1

digiioruni os , &
tcrtio item mufculo fecundum pollicis flefli arbitratus fucrit , non oD

citantcr cuiufquc internodi] flcxionis uim perpcndat nam primum intcrnodium , quod .

cx ipfius fcntentia, primi ac fccundi mufculorum tcndinibus, pra:tcr alios totidcm pau-
I lo poft cxplicandos mufculos inflciflcretur, uix tamcn firmius flcxionis robur, quam tcr-
5,, , g tium intcrnodium commoiiltrat, utcunquc ctiamunicus tantum tcndo huius motus dux
... cenlcatur.' Ti'es iiaquc nunc dicTos iuufculos cx diflitis regionibus, pcr tot.im mmirum
^^^^^ ^
cubiti longitudiiicm Natura produxit , nc fi fortc in cxtrema manu principium alTume^ ««yjufe
rcnt, eain carnc obrucntes,mag!iam ponderofam'que reddcrent qnod quantuin ad ua- : nsflaflcnti-

ria qua; manu obcuntur munia incommodi intuliflct, quiuis promptiftiine colligit. Dc-
mdiifirU:

iiidc robur in flcxionc maius rcquircbatur , quam quod biTuibus mufculis prarftari ua-
'
lebat,quicx proximis iis quxmoucnda erant offibus priiicipium ducercnt Atque hanc .

paritcr ob caufaiii , ut digiti fcilicct ualida flcxione pollerent , non unius tantuin inufcu -

li bcncficio trcs digitoruin articuli flcc^tuntur, fcd finguli proprios cxigunt . llli quideni
quos recla duntaxat,& in neutrum latus inclinante flexione agt oportuit, uiiico codtW
que ualido contenti fucre tcndinc ariiculi autcm, qui in latcra ctiain inclinat/oncm cx-
:

pcr/ri dcbcbant , pluribus tendiiiibus miifculis'quc , illis non .admodum ualidis ( ut


£ 4 Ct/aiT!
;o8 AN D R E AE VES AL U B RV XELL E N S I S

Trjnfinfo,
ctiam illofum flcxio infirma cft) cgucrunt. Porro tcndinibus tranfucrfa ligamcnta fe,
rumlirdnm, cundum digitorum Dflaobducuntur,nc quoties fccundum auttertium digitorum osin-
tarumufiis. flcc"timus j tcndincs tanquam rctfli proicnficjfuniculi , &uirgula' fccundum oflium ficxio'
nem nonincuruatx,aflcxo iam oilcad cubitum tenfr cxurgcrentj&cutcm inmiram altitU'
dinemcleuantcsmanus uolaniturpitcrimplcrcnt.Ligamcnta enim ctfi tcndincs mufculo'
MucofdruM^ rumucntrisbencficiocontrahantur,cos tamcn oflibusciuibus nonin(cruntur,adiaccrcco-
men.irdMru
2\,mt ,\nno\?LVLcmbLhrs.c\\is\\s icdcmucofis mcmbranis tcndincs induuntur, quo tutiorcs
proccderentjCascfmembranas tanquam propugnacula &murosfortircntur.Scdfecundi u^td.ia-.
mufculimemliranaialiusquoqueufus exiftit, riquidem " mufculioblongi&parui,quorum ) 7(ji«.J
'^^'
ope digitosquaiuor polliciadducimus,ab illacnafciaudics. Quumiiaquc fccundum qua-
tuordigitorumintcrnodium aprimomufculoflcclatur,tcrtiumautcmafccundo,& icrtium
TrcAcm pollicisatertiOjtandemopportunumcrit, mufculos prima quatuordigitorumoflaj&pri-

or°£te7nnu'
mum fccundum'que pollicis flcftentcs aggredi Suntautcmhiomncs numero trcdccim:ad
.

jMrofuca:' finpulos nimicum quinquc digitorum primos articulos bini,&; ad lecundum pollicis tcrni.
=rs,itas i

dctitrs. "
Q^, quatuor famulantur digitis , omncs rccla fccundum poftbrachialis longitudincm di-
j
J'!'"''^;-

(jui cudtuor cli » 3 r r r


.r t->
gitisfnuiuxt. runiurauicmlateribus inicriori inlcdc,primorumollium.lJuorum igitur paruum digi- i"Ji''i-

^
tum flccftentium ' unus.abextcriori latcrclupcrioris pariispofibrachiiJis offis, quodparuo
prjelocatur, carnofo principio oritur, edam ncnnihil inibi adnatus brachiali Hinc rccTia di- .

gitumacccdenE,adprimumufquedigiiios carnofuspermanet. ubi ucrooscontingit,ladu-


fculo tcndine exlcrioris onislatcri,iicrfus inicriora tamcn inlcriiur Alicrcx interiori ciuf .

dem poftbrachialis oflis laterc, ad fupcrius iuxtabrachialc cxtrcmum, origincmducit, & in-
tcr idos&fibi proximum addigitum tcndcns,carnofumquoqucpcrmanct,donccmcm'
branco tcndincintcriorilatcriprimiofiris parui digitiimplantciur. QiiandoutriqucmufcU'
licolliguntur, primumdigitios,inncutrumlaiusucrc;cnsficcliiur.Siucr6 cxtcrioregcrit,in'
teriori quicfccnte,digitusinexteriorcm partcm nonnihilinclinans flcftiiur. Atfolo intcrio'
rilaboranic,adintcrioraconniuens digitus flcxioncmexperictur . Ad hunc faiiemoduma'
liorumiriumdigitorummufculih,al5cnt,adc6utbiniin fingulispofthrachialis oflium intcr' t s ti.y.

uallis (qux tria funt) rcponantur, & ' is quiindicis intci iorilatcri inferitur,inicrno pofibra'
^''"».
Illorum iuo, chialisonlsindiccmluftincntis latcriadnafcitur,in uolam magis quaminextcrnammanus '

juipoUic^pn ''
regionem , ut SC caetcri priraos articulos fledcntcs mufculi , protuberans. Mufculi au- '^'''''P-^
'"" * '^'
UnttiT. tem quorum bcncficio primum pollicisinternodiumflccliturjunacum mufculo,quipof '

liccma CKteris digitis maxime abducere dicetur,carncammolemconftituunt,qua:ad polii'


cisradiccrcpofitamontcm,qucmchiroinantici mod6 Vcneri,raod6Mariiafrcribunt,cflin'
git. Galenus inLibrisde Vfu partium hanc molcmfalfo unicum cfTe mufculumarbitratus
eft,qucmpollicis abindicc abduclionisautoremrccenfuit.Qiicmadmodum ctiam uerita- di ta.r,K
ti parccns,' molcmillamcarncamquam chiromantici luna:montitribuunr,unum quoque
'^y^"^-

mufculum quo paruus ab ali^js abducitur cflc,ibidcm docuit,quum interim maioremipfius ^ ^ticb.ii
portioncm extcrior mufculus primumminimi digitios fleflentiumprocrcct.' Primusita' tA.„.
que'pollicismufculus cx fupcriori tranfucrfibrachialisligamenti fedccarneuscnafcitur, & f 4"'. '
totiprimipollicis oflis longitudini intcrnaregione attcnfus,pcrpetu6carncusilliinfcritur, f^j,^^
"
pcrquam obfcure fccundum pollicis contingcns intcrnodium.'" Secundus,qui nupcrdi' h tigurtii

&o prorfus occuIilur,longeque minor ipfo cft,cxtranfucrfoquoc)uc ligamcnto,&" ofTe 'JP"j''''


'''
'
brachialis polliccm fulcicniccnaius, in primi pollicis oflis radicem implantatur, nonultra
mcdiumlongitudinis primicius oflispcrtingens Suntitaque hiduo pollicismufculi inter
.

Trrs juife, digitorummotorcs duodecimus &dccimusicriius,fimod6oclomufculos quatuordigito-


prima intcrnodia flcflcntes ante hos cnumcrare uifum fit Porro qui fccundum polli- . ' 7 . 'j^"'.
cjfi ^°f'"
"""^^^^ osficflunt,' tres numcroccnfcniur,magis diftcrcntemfitumabillis, quiquatuordigito
'''"'^f y
rumprimaofraflcflunt,obtincnics,quamduo primipoIIicisoflisflcxusopificcs.Qiiicnim
quatuor famulantur digitis,rcfla fccundum manus longitudincm proccdunt qui autcm :

primum pollicisosfle<rtunt,nonnihiIobliquc ducuniur.fedprxfentes mufcufi fecundipol-


iniernodrj flexionisautores, quodammodo tranfuerficcrnuntur.Opcrarprccium nam-
licis

quecrai,quatuordigitos ucrfus brachiale incIinari:poIIiccm ucroillis in funflione oppofi-


tum,adipfosinfle(fli Meritoigiturtrcs mufculi fecundumpollicisosflc(ficntcs,cxuolaian'
.

quam cquarta nimirum ad cius linca: circumfcripiio -


circufi parte, principia fortiuntur ,

ncm,qua! uitalis &cordis Chiromanticis quamuis nonnihil ultcrius,


appcllari confucjii .

quam ca confiftat linea, ex uolainitium ducant, ad trianguli illius qucmin mcdia uola collo»
cant
,

DE HVHANI CORPORIS FABRICA L IB R H. li 50^


cant,fuperius & cKtcrius latus Primus ilaquc mufculus obliquum latumq! principium du-
.

dt,cx pon:brachi.ilis oirc.cui medius inniiitur,modice fubtcr ipfTus capitulum, quod R-


numprimioffisdigitifubingrcditur.Hinccarnofusprorcpcnsnonnihilanguftiorrcdditurj
& mcm.branco tciidinc,fccundipoIlicis ofRs Iatcri,quod indiccm fpcclat, ucrfus intcriora fc
infcrif.Sccundusllipcriori fuolatcrciam diflo mufculo cotiguus,ex mediafcdcpofthrachia
lis of!is,quod mcdio pra;ponitur,origincm ducit^nonihil tamen &
os,quo anularis fulcitur,
contingcns.Origohuius quoquctcnuislatacpcft,& ftatim carnca ad infcnioncm ufquc con-
lpicitur,quaminmcdiointcriorispartis fccundipollicis intcrnodi) tentat. Tcrtiushuicinfe'
riorieKpartccontiguus,cxpoftbrachialisoflis,quoanuIaris fuftincturradicc,ou;t brachiali
coarflatur,origincm paritcrlatiufculamfumit,etob!iqucpolliccmaccedcns,latcriintcriorifE
cundipollicisin[crnodii,uerfuspriorainiplantatur.Iftitrcs mufcuIidumunatcnduntur,for
tiffime fccundum pollicis intcrnodium flcflunt,prinio autcm duntaxatagcntc, ad fupcriora
iierfus indiccm pollcxdirigitur.dum ucro fecundus folus contrahitur,ad nicdios digitospol
lcxfleditur,qucmadmoduminfimoadfuum principium contraclo, pollicis ad infcriora, &
magisucrfus paruum digitum flexiopcrficitur.Hos trcs, & liin caudatis fimijs obfcructur,
Galcnus non modo ignorauit, ucrumctiam falfas raiioncs in Primo dc Partium ufu aftruit, finm!!!
quibus impcritior aliquis animum adhibcns,uchos quidem aggredi tcntarct Ncqucctiam .
"'^"
^H'''^"
ucnlimilccft,auumiccundoadmimltrauoncsanatomicascmittcrct,hosmuiculosiplicooni C,,/,7ro i,

tosfuiflc,quumillos uullibidefcripfcrit,qucmadmodum fcccrunt Arabcs,hos,quantumau- gnorm.


guror,cognofccntcs,&duos,quiprimipollicisoflisflcxioniprxfunt,ncgligentcs.V'ndccim
nanq;mufculos,incxtrcmamanudigitis flcflcndis cxtruclosrccenfucrunt,ocloquidcniad
tiuatuordigitos.trcsautcmad polliccrcfercntcs.Qiianquarurfusambigem^nucafuipf] Vn
decim,loco Dcccm cxGaleno fcripf:riut,quucitraaliam dcfcriptioni:, niufculos tanium Ori
bafii morccnumercnt. QuinctiaminPrimodcAdminiflrandisfcclionibusGalcnilibrooin
Ofio nanq; Duoru m loco
ncs , quos hactcnus uidi, codiccs trcs mcndas in numcris Iiabcn t .
illiclcguntur,ubicxtrcma:manusmufculi,pollicisobliquis motibus lcruicntcscnarrantur,
Sirurfusadcalcempropcmodumlibri,quocubitum moucntcs mufculircccnfcntur,Ti-cs
icribunturubiDuo,infuperDuoubiTrcsfcribcndifucrant,nonfccusfanc,quammalccti,a
Primiufus,proSccundiilliclcgitur,ubi Galcnusincodcra Libro ligamcntorum ufuscom-
mcmorat. Vcrumhaic cum innumcris alijs,promeauirili in G.alcno funt rcftituta,qucm
I O. B A P T I s T A M O N T A N V s in gymnafio Patauino mcdicina: ProfcflbrcximiuSj
non finc incredibili artis Candidatorum uiilitate,nupcr in abfolutiflimum ordincm rcdcgit,
maximi acpene diuini ingenij uir,ob fingularcm illa tum Medicina:, tu ca:tcrarum fcicn tiarii
cognitioncm, nulli xtatis noftra:mcdicorum fecundus,& praeftantiftimis laboribus fuis,
quosinpublicumdedit,acpcrtinaciindefcnaq! indocendodiligcntia,dc ftudiofis omnibus
quam optimemeritus.Cuiuiro utinamDcus aliquis aurcm ftatim uellicet^ci^in animum in
ducat, ut &
alias cogitationes fuas longe pulcherrimas,&; iamdudum pra^maturas in luccm
prodirepatiatur,ea,s'quepoftcrisuclnoninu!dcat,uclcorumcaluninias,quiiudiccsca:tcro-
rumcfl"efolumcupiunt,ipficpnihilunquam pra:ftarcqucunt,nonitareformidet.Ha(ftenus r^ccmmfcp
tiZ.z itaqucfcxdecimmufculos,quibusdigitimoucntur,commcmoraui,acproindc nunc' dcci- tmmdigiws
'^"' cimusfcptimus,quidigitoscxtcndentium primuscrit,dcfcribctur,incuiusenarrationc hoc
"'^'
mihiG.alcniintclIigendigratia uclimdonari,utilIuminquatuordiftundi tendincs liceatafic
usiiti. rcre,&dcincepsadijccrc ''mufculos,quicxcubitoproccdunt,&qu,atuordigitosapolliceab
jlicria
duccrc creduntur, bipartito in duos tendines digeri, &
eam qucm Galcnus narrat, infcr>
tioncm in digitorum ofta moliri Atqueidmihi tantilper concedioptaucrim , quoufque O'
.

mnestrcsmufcuIosfcrmoncabfoIucro,tunc enimprimtimuariamipforumtcndinumcom
I

I mixtionemcoitumque,acmunusdeniqucfubiungcre Iiccbit.Quanquam intcriminrcliqua


prxfcntium mufculorum defcriptione,in ortu nimirum, ducliu, fubftantia , forma , id gc- & '

iiusreliquis nufquam aberraturus fum,qucmadmodum ctiam tcndinum fcricm


in falfam

&
ncquaquam impingerem, fi mihi cadcm pcrpctuo ha^coccurriflct, Galcni obfcruanda au'
toritas ncgligcdui amehabcrctur. Scd age ncgocium,utifclc cnarrandum oficict, aggrc-
diamur. Decimusfeptimus principio cx carne ncrucaquc fubftantia mixto,
'
utcunque &
i.M. •-!
lato, ab elatiori fedeexterioris humcri tuberculi enafcitur, &pcrmcdiam cubitifcdcm,ma'
gnus &carnofus,& paulo mintis toto tercs porrigitur,nulIialtcriconnatus ofli,nequca-
liunde ,
quam ab humero principium duccns . Quuiii ucro proptcr radij cxtrcmum, cui
sitd.b. brachialc inariiculatur," pertigcrit,arcliorrcdditus,inquatuorbrcucs carnofasportioncSj
in mufculifiibftautia nonprocul dircmptas Hnditur,quc fimul communimembranaindutCj
fibris^ -

;t4 ANDRKAE VESALII BRVXELTJENSIS


fibris^teiiulbus inuicem cohacrentes , atquc intcndinerrt iUicoabipfaruina mufculi ucntrc
dedu(^udegencrantcs,per finum in radij cxteriori fcdccxculptum , ad brachialc contendut.
' i
{
1,4 Ji.ci

Efiautem finus illc,cxquatuor in extcriori fcdeappendicis radfj cxcauatis,radij cum ulnae^ar "+'''>: >

ticuloproximus.Huicitaquelinui utcunqucamplo,8i admittcndorum corporum magni^ J ]f"t'*


tudiniadamuf[imrefpondenti,quatuor hi tcndincs incumbunt,& tranfucrfo' ligamcnto ««< i/ig»,;
ipiis pcculiari,S<; radio quoque proprio obuoluuntur , ne aliquando cx finu declinent, ne &
coniracSo ipforum mufculo in altum exurgant. Ca:terumut Galcnus radrjiinus nonap- rls"'^'
Lil-iitAJ- tecxprenit,itaquoquefal{ohos tcndincscommuniradio&: ulnac^^Iigamcnto contincri tra^ m xuchi.-
mi.JcMo. didit Namcommuni amborumoffium Iigamcnto&; finuis" mufculusutitur.quemego
. "

decimumoclauum in tota (erie paulo pbft rccenfebo. Qiium itaqucproprium ipforum liga^ "^' j|j
&
mcntum tendines ifti tranfccnderiit, brachialicp iam incumbunt, latcfccntcs ab inuiccm de 0 , tth,».
du(Si,trcsxqua!es conftituuntangulos, &finguIiadunumquenq;quatuordigiiorumprO'
rcpunt.llico autcm atquc digiti principium contingunt , adhuc multo ampliorcs tenuiorcs^
redditijprimioflis radiciinfcrutur,acficpcr totamdigiti logitudinemafcendentcs, medio ex
Lil.tJcAd- teriorisofliumregionis adnafcuntur,nonautcm, ut Galcnusmalearbiiratur,iisduntaxat
m.fiUio. offiumfedibus,ubiarriculorumconfiftuntcompages.Cctcrum quarationcaliorum mufcu
lorum tcndinibus, hiin digitorum fedecommifceantur, quum quatuor digitos , a poUice in
obliquum abducentes mufculos lcrmone abfoIuero,auditurus es Nuncenini fi dccimus . &
feptimus mufculus " tres tantiim tcdincs ut plurimum nobis cxhibcat,quatuor illi Galeni no p k in
DcciMuK. mincIargitifumus.''Dccimuso<n:auusmufcuIusgraciIislonguscf eft,infcrioriIateridecimife IP'^''
^'^"'^'
pcimifecundumcubitiIongitudinemexporrc(Sus.Abextcrioricnimhumcri'tubcrculo,hic
mufculusprincipium fumitintcrdccimifeptimicaput, &principiumalterius mufculi.qui '
5 5 t^h.s.

poftbrachialisoni^quominimusdigitusfulcitur,' infcrtus,brachialis extcnfionisduxccnfe- ' " X-'»


tur.A principiomufculushicfecundum!atusdecimifcptimicarnofusfcrtur,quoufquecubi "j"^
&
n fincm attigcrit,ubi in duos bipartitus tendines,communi radio ulna: " finu, " ligamc' M.i p. &,|

to uiitur.Tcndincsftatimatquebrachialefupcrarunt,inuicemdirimuntur,&unusadpar' ' 5'"-


uum,aItcranularemcontcnditdigitum,acfinguIiinfuidigitiprimumosimpIantatur,mcm'
u '^'fjp
branx inftar cxtcriori lateri ucrfus pofteriora tamcn fefeinfercntcs Hic mufculus duobus, i^B., /.
, .

quibus infcritur,digitis apollice abducendis creatusaGalcnodicitur,quum intcrim obli' ^ 'tt-ehi-


JOcciitttitio, quum fitum nequaquam adipifcatur,quemadmodum fane'' decimusnonus,duobus ultimo "f^^j
""" enarratisfubl1ratus,obliquodu(rtudonatur.Abexteriorinanquculnacproceft"u,poftcriori

humcrifedicoarticuIato,ufqueadulnaefcdem, qua^nonmultbantebrachialceft^continuafe
rie,tanquamexre(ftalinea°mufculiquidamenafcuntur,omnesobliquofituprarditi. Atque ^ ,ow.^,"
Trc! hi trcs exigunt radices principia ue,acprimum quidem, quod elatiflimum &; humero uicini- S)"-
itiufcu'

fornm tWic«
us cft , ad mufculum refertur radio pcculiarem Secun dum autem , primo iam ordinefuccC'
.
rf^ niitte longi
ttidinc procc dens,ad pollicem & brachiale fpetflat^cuius feriem , ac in plures ueluti mufculos diftributio^
dcnccs,piirS ncm mufculotum pollicemextendentiumenarratiodocebit.' Tcrtiumautcm, quoinprar'
, niotS.tt.
unt<tc/l^t}
fentiapotilTimum egemus,quod^fecundoprincipioordincluccedit,abuIna;ofleultrame-
Lii.tdcJid- dium ipfius longitudinis, uerfus brachiale enafcitur,neutiquam ucrb (ut Galcnus parum be
v.fcdlto. ne afferit)a tota ulna,aut ulna: fupcriori partc brachio proxima Hocprincipium cxaefte car^
.

neum,S<: inftar oblonga; linearoriginem duccns, paulb anguftius ab exortu rcdditur,&obli


que dcorfum.uerfusradfj adbrachialeappendicemconfccndens^in^^duascarnofasportiO' 6 •cid.oj'»

nesdifcinditur,quaruminferiordecimumnonum efFormatmufcuICi, afupcrioriilliusprinci Pf'°';P''


'
pfj partediftin(fi:um,quemdo(Srina!gratia uigcfimumprimum,&poIlicemucrfusaliosdigi "
ttotitttr.
J^"

tos eucrtentcm appellaturus fum. Hocigiturtertiumprincipiumin duosmufculos diftiU'


guam,qu5uis interimprincipfj ratione noobftcm,quo minus ambas ipfius partes.unius mu
fculiloco quiuisrecenferepoflit.Decimus itaquenonus digitosmouentium mufculus,ab ul
naeo,quodixi,modo enatus,obIiqucradfi appendicempctit,acpriufquamhijc contingit,in
duos inuiccm cohsrcntcs tcndines finitur, quiproprio ' finui in radfj appcndiceincumben- c
tes,& peculiari ligamcto tranfuerfim obuin(fti,fupcr brachiale expandutur. atq; hic dircpii, »4 i.i a
ilIoriifupcriorindici,infcriorautcmedioexporrigitur,exterioriinfcrion'ucdigitorum '*"''''"'
latcri,
uerfus poftcrioraimpIatati.Sinus autem horum tendinu nomine, in radij extremo priuatim
exculptus,inter' finfi dccimifeptimi mufculigratiaincifum , & illumquo bicornis tcndo eius c 1,4)1.«.

mufcuIiuchitur,cuiusbcncficiobrachiaIcextcditur.At(5)hicetiafinus^aItcramportionetcr '+''""""

>» ,1» (3-


'7 tij illius cxulnaprodeiitisprincipfj trafmittit,quapo!IicismotibusfamuIariaudics. Haudc' '-'^^''m^

'tedinciolm
"™ «"'bitrandii eft,ambas tertfj principij portiones unico finu ct ligamcto uti,ethuicdccimo /"1° tl"'.

^M. nonomufculoligamentripcculiarcnoobdud.QuoduerbprarfensraufculusapoUiccabduc s '<>«»•


tionis
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER 11. jlt

tioniseorumjquibusinrcrimr,digitorumautorfit/itusipniisinrcriiocpliquidi{Tii^
{trant.Ca;teruinhuncnonfcmpcriiiindicem& mcdium,digitos,tcndincmporrigcrcobfcr^
h. e. uaturuseSjfcddirtaxatinindiccm.Sicctiam^dccimumoflauum mufculuminminimumSt
anularciTifimul;,tcndincs,quiftatimin brachialidircmpti fucruntjdigcrcrenonfempcr cofpii
cics,fcd frcquentitlime unicum tcndincm in paruum digitum fcrri obfcruabis, cius digiti e.xie
t'<'Z. lionis ducc. Paritcr dccimusfcptimus in trcs tantum tendines diuidi uidcbitur, quiin brachi
'

aliinuicemdcdu(fti,indicimedio,&anulariimplantabuntur,inminimumautcmdigitum ila
tim a brachiali tendincm,utad cartcros digitos,fcrrirariflimercpcri, quu dccimusnonus par-
'

uidigiticxicnfionisautorfii.Athisomnibustcndinibus,ubipoftbrachialiincmbranulisctft
brofisncxibus committuntiir,priuatimidacddit,utfinguIi latcfccnics uclutin plurcs diui-
dantur,utiam latiorcs muIto,& tenuiores rcdditi,ad digitorum radiccs, mirabiiinequefcm-
per eademferieinuicem mifceantur,uniusdigiti tendinispor[ionectiamcofpicua,adaltcrius
digiti tcndiiiem pertincnte.Qiiod &
in tuis manibus confpicari poteris,animum, quando di
gitosfleftis,acrefle(ftis,etinlatcraducis,digitorumradiciadh!bcns.Quamuisinmanucuteli
berata,idintuerimagis conduxerit,utnonmircris, cur Galcni tcndinumfericiminusilico ac-
cefrerim,arbitrer^dccimumfcptimum,dccimumoiflauuin,&dccimumnonumquatuordi'
gitoruin,una ct cxtcnfionis &
abduclionis a pollice opificcs ctTcjob uariam illam,qua;per ob
liqua jjrorfus fit,commixtioncm,&reflum fitum,& iploruminfertioncin,quam in totam di
gitilongitudincmmoliuntur.NuIlamtamcnprorfus tendinum commixtioncm unquaper'
fici obfcruaui,cuiusbcncficiouclobfcurifl!meparuumdigitumapolliccabduciaufiinaflcrc-
re,imorcc"tusillcinufculidccimio(rtaui ductus infcrtiocj) arguunt,nulla prorfusrationcpar-
uumdigitumciusopcra,cxtrorfumapolliccabduci.Atqucciufmodictiamquid inpedcob-
fcruari , fuo loco dicam Habetoigitur mca quidcm fcntentia dccimumoftauum pro pra:ci'
.

puo parui digiti extenfionis autore.Dccimumautcm nonum infigniicradindicis & aliquan


do mcdi) a polliccabdu(ftionem,idoncum efl"enemincm ambigcre conucnit. Vcriim quia Vigijlvm.

J-Vm paruumadcbatqueex abundantia ca:tcrisabducioportuit,quotiesrotundas figurasmanu


'4 complccftimur, & quum huiufmodi motus dcci!noo(flauo mufculo acccptus fcrri ncqucat,
rcrum Opifcx mufciilum brcuem , fed ualidum in cxtrcma manu rcpofuit , illi motui pra?fe-
'

'^ib t iftum . A
quarto cnim brachialis oflfc, quod rc&am appellauimus , mulculi huius princi-
"'

r,ifffr pium prodit , quod pcr lunx monticulum ad paruum digitum pcrgcns,toto dutftu carncum
uifitur,murisfeulaccrtxformameIcgantercxprimens,quippcmulculusiftc,incxortuutcun
„ [ "i
quctcnuisjin mcdio teres crafllisq! cff-,in infcrtionc autemjquam in cxtcrno primi oflis parui
r.sif dioitiIatusinolitur,gracilistcnuisq),&ncrucuscuadit. fit itaqshicordincuigefimus. Cac- ^•s'!'""^^
° f
i^'
tcrum " uigefimusprimus,poIlici pcculiaris cefctur.eftcpillc altera tertrj cx ulna pcndclis prin
'.,}, -p
cipij portio,quam a dccimonono , qui ad ii\diccm
' &
medium potiflimum fcrtur, diftingui-
la. fc in mus! Ab ulna; itaqueextei-iori fede,iuxta''ligaincntum membrancum inter cuLiti oflajqua in
FS- uiccmdchifcunt, confiftens,&iuxtamediumlongiiudiniscubitiiftcmufculuscnafcitur,uer
'iJll',
fusradium obliquepropcrans Priufquam ueroradii infcriorcm contingit appcndiccm,in
.

paulo minus toto tcretem ceflat tedincm,qui communi cum tendinebicorni, quo brachiale
i.
'

(-xtcnditur,' finu,et'ligamento plcrum^^f dcdu(f):us,adbrachialccontendit,&ilico latcfccns lo


ji. ci.

tius pollids longitudini infcritur,non quide in mcdio


cxtcrioris rcgionis , fed cxteriori ipfius
tj' 'll'^

:i3.4. latere, quod indiccmfpe(fi:at.Cuius autcm motus hic mufculus opifcx fit,ilico fubiiciam, at- Viq,l7„mrc'
\. .1 ti.
q^jpJuos fcquctes nunc mufculos dcfcripfcro,in quorum enarrationc ambigo , num illos pri cuidM^pif,,
''"'" '""''™»'«!«/
mumunius,autduorun-i,auttriummufculorumlocorecenfcre dcbcam Sed age,acfi unus .

'"
s'! eflitjillos pertracrtemus,eundempoftca,utiuifum crit,
inplurcs diuifuri. Ex "tribusmu-
A. A. fculorum radicibus feu principijs, qua: ab ulna fccundiim ipfius longitudincmcxoriri rc-
"
latafunt," medium principium ulcunquc uifitur amplum , longauefatis linca enaium,&
u^fu. obliquefupcrradium confcendens^illiinflcrnitur^mufculOjCjucmbicornitendine inbra-
rP'"'' chialeinferi.idqucextenderedocebo.Simulaiqueucroprincipiumhoccummufculumintc^
fefenullo intcruallo diftantes.fcd mutuoincura-
oii, in duasimpares portioncs diuiditur, a
'
'

'JiJ. beiitium mufculorum ritu inuicem ha;rentes , fupcrior portio aliquandiu carnca pcrma-
ca.i!
i.
nens, in tcndincm quodammodo tcrctcm ccflat, infcrtum cxtcriori brachialis^' oflis fcdi,
fuftinet. Inferior autcm principi-j portio ftatim,ac aliquoufquc in anteriora
'tm quodpolliccm
'"d.^^r. prorcpfit,in duas rurfus carneas partes diftinguitur,qua= fingulein tcndinc finiunt,ac cunl
'

radi-j appendice leuitcr indfo infidcnt , pe-


Vp''- fuperioris portionis lcndine, proprio' finuin
culiaricf lioamenio trcs fimultcndines
''
obducuntur Poftquam uero inferioris portionis
.

cU^e'. tendinesbrachiale fuperarunt, unus in primi poUicis internodii radiccm implantatur,illic in


exter-
n
'

5'i ANDREAK VESALIl BRVXELLENSIS


cxtcriiam iplTiis rcgioncrrt luJitaintcrnumlatus finicns. Altcr tendo mcmbranofo tantum
nc-
xu priini pollicis oilis logitudini adhcrcns.in fecundi olTis radici; cxtcriorifcdcjUcrfus intcrnij
latus infcritur, ncq; is inibi totus definit.ucrum ad fummuufqj pollicis apici:, fccundo ct tcrtio
oflibuspcrtinacitcrquo^adnafcitur. Duoruinfcrioris portionis tendinualtcrtantum,quc
.
nunccnarrauimus.Anatomes profcfloribuspcrfpcausfuit,undcetiam aliqui attcndcntcs
'principiicontinuitati,mufcuIumhuncunumcfl5:tradiderunt,aliiuer6quoniaminprogrcf
fudirimitur,&:unustcndobrachiali,akcrucr6,quiipfiscognituscrai,polliciinferitur,cTuos
hlcmufcuIosconftitucrunt.Nobisautcmintcgrumcflet/triummufcuIorumlocohunccnu f.ot,
mcrarc/ingulos mufculos fingulis tcndinibus aflcribcntcs, quanquam nos opportuniiis fa- '

fluroscxiftimo,fiduostantumcnumerauerimus,inferior£m portionem.qua; pollicisofli- '''''''

Vig^jl^mtr bus tcndincs duos offert, uigcfimumfccundum in hoc Capiteappcllantcs Supcriorem ucr6 .

tiumhocdpi portioncm,qua:brachiaIisctiamcxtenfioni,&.'obfcurocuidamradijcircumdudui fccunda-


"^*^™ ^'^^' "'§'^'''"'^'^"1 nominchabiturifumus, niO quia digitorum motibus no famula-
'i T^Zrls
fS"rrL'i-
wr.ii^ihorummufculorumfericillilocumabncgaueris.quod non incufamus,mod6 tuum
iM. interimplacituin^infubfcquentiummufculorum numcrorcccnfcndOjmcmorianoncxcidc-
rit.Nos enim ac fipracfcnti Capitccnumcrarctur, rcliquum de digitorum mufculis fcrmone
percurreinus,filentiononpra;tcrcuntcs,incaudatisfimi]sunicumduntaxatapparcrctcndi
nem,quipartiminpoIlicem,partimin brachiale infcritur/ccus longe.quamhominibusut

"""
%°m. gefimoprimopollcx rc(Sacuertitur,extcnditur'uc,quotiesutriq)mufculiunacontrahuntur,
quippcuigcfimofccundoduntaxatcontra<fto,pDllcxobIiqucaca:tcrisdigitisabdudusext5'
fioncmpatitur,auigefimoautcmprimoadindiccmmagiscucrtifolct.quarcctiamintcPrum
cft,hos mufculos in d igitos ad latcra duccntium,& etiam in cxtcndcntium claflcm
, ut infum
fucrii.rcponcrc. In hunc ufquclocir feruancm'dccimumoaauum,&:''
dccimumnonum, i,tit
ut iam mufculos obliquis motibus pra:fc(ftos (imul enarrarcm , nifi uaria illa
tcndinum iuxta 'oti
digitorumradiccscommixtioobftitiflct,&:nifi dccimusoflauus cxtcndi:tibuspotius,quam
abducentibus fuiflctadnumcrandus, dcindc huius commixtionis &
decimioflaui nuifculi
ducTtus gratia,neccnari6 ct illum prius rcccnfui,cuius bcncficio paruus
'
digitus a rcliquis uali ( , ui
'^''^'^"'''^""'"'>'1"'°'''^'"'^"'g'"''''"""rat. Acproindeadhucrcliqui funt/duoobliquis ">•
fZZo'^ motibus famulantcs , &: °alii quatiior.quibus digiti quatuorad polliccm ducuntur.
Pollicis
t'fsl7urZ
Pollcx enim quum inftaralterius manus,rcliquis digids opponidebuit,mcrit6
f„,. mufculos fibi Ito»
ijendicat, quorum bencficio maximc abducitur, &: rurfus uariarum aftionum ora- • "f-
a ca:tcris
tia coinodilTime indiciadmouctur." Quiigitur pollice maxime
abducit, at^ in tota fcricuTgcx " *
fimusquartus cenferi poteft, ab antcriori fcdc oflis brachialis,cui pollcx innititur
ncruco prin l ''u
cipio,quod ftatim carncum cuadit,enafcitur,ac dcorfum protenfus,fccundo
pollicis ofli,mc. 4
braneo tcndineinfcritur.Hic mufculus una cum'' duobus,primi5 pollicis intcrnodium
fiede-
tibus,quibusiftcinftcrnitur,carnofamuolcpartcmcfformat,qua:adpollicisradiceconfiftit.
GaIcnusin.LibrisdcPartiumufupra:fcntcminufculum,noadmodumucreinprimumpo^
licis os infcri fcriptum reliquit,quu notabili &: ucrainfertioncipfi nS adnafcatur,fcd
duntaxat
fibrolis ncxibusinualidehcreat.^Vcrum
non mirum cfl,Galcnum ciufmodiinfcrtioncm nos
docuiffe,quum id fcribens, duos mufculos primum pollicis os flcdcntcs
ignoraucrit,ac illos
uigefimiquardinufculipartcscffcarbitratusfuerit.Mufculusifte"intcriorispoIlicem'eucrte, ?.oM
tium,quiordincuigefimusfecunduserat,a(flionemcxcipit,atqucitaquammaximcpoIliccm
abindicercmouei,idpriuadinadcptus,qu6dintcrcxtrcin:cmanus&cubitimufculos,foIus
quodammodoliucat,propria:ipfius,quccraffioreft,membrana:gratia.'AItcrmufculusob,
r.tth
Iiquispollicismotibusfcruics,cxinterioriIatcrc,ucrfuspoftcrioratamc,'ofl1spoftbrachiali,s,
quod indici pra:ponitur,initium ducit carneum,& fecundum totam cius ofl^s
longitudinem '

cnatum Mufculus iftcinferiturcarneaimplantatione, totiextcrno lateriprimi


. pollicis oflis, Iw,
' ,i
mcmbraneumtendincmradiciquocf fecundioflrsporrigcns,huiusfibra-tranfucrfa:quod5'
modofunt,abrachialiadpolliccmduaa;. Vndectiahuiusmufculiauxiliopollexindicipro,
ximeaccommodatur,illoci!mufculopolliccmadexteriora'cucrtentis(quiinnoftrafcricuioe,
fimusprimuscft)a(f}ioc.xcipitur.Porr6"mufculiquatuor digitospollidadduccnte,s,quf?in
"J't
firmiusdigitosucrfuspollicemobliqucadduci,quamabilloreducioportebat,ncquaquam *(/
ex cubito principium fiiinunt,fcd graciles &: terctes funtmufculi, fingulis
quatuorfecudi mu
fculitendinibus(quiquatuordigitorumtcrtiumosfleaunt)cxporrc(rti.oriunturenimcxmc
branco inuolucro,tcndines iIIos,ciiin brachialis finum, "
&
tranfucrfum ipfius lioamcntum ^.u
pcrrcptant,inducntc.HincfiraulfinguIicumfinguJistendinibusaddioitosprocedentes
*

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II. H;


acmtcnoritendimslatcriattcnfi,mdigitorumrad,ccmmfcruntur^
tus,ucr(usinter.oramfcrtionemmembraneammol.ti,i(lananqucfcdcmosinlcridccutt
qui
P°' Pr^fent,busmufculishoc lan^rarum,
. y'.'fi- ^'^""dcacocul.''ri"Y"°I^'S'^°^^^f"^
4.... muiculisobucnit,qu6dnonexoflcautcartilagine,fedcxmcmbraneotcn!

M
,

d.numinuoIucroong.nemfu,iipfer.nt.Iam fi his quoqucmufculis '^^'


||
tuum numcrumdifc.pli,
"^g™'^^"-er.s,inu,.,uerfum uigintinoucm in hocCapitc
'

, . defcripticxurgent.quor.imui. -r;:!:;'
.
g,nt,oflo d,g.torumduccsfunt,- u.gefimotertio
interimadbrachialcrelatS. Porromira.
,6u.U. '"^"'*°'-!'Wn3''q";S;Curminus mufculos quatuor digitos polliciadducentcs^&^eumqui -D"""''"'"'»'
^^'^"'^^^'^^^'^'•'^^bduc.t
63 ...r. pr.moquatuord,gitorumoflid.xeriminfer.,nullaintcrimmcntio, "'Z''"'
ne (uccedcnt,um mter,iod.orum facla.quum tamci
Galenus in omnibus digitorum offibus
lccundumtotam,llorumlongit.,dincmtcndines,membrana:modomfcric6nafci&„
de Adm„iiltrandis fedionibus fcnptum rcliqucrit
licus, quim i,i Libro dc Partium ufu ac
iL
lo ctiam priorcs Anatomici. Ego ncquaquam
inficias co, uti ncqi aliquis, qui m,hi rcfcciu-
afti
titimquam.d.gitorumoffafccundum longitudincm,ercgione inferuon.s
illorum mufculo> '

rummcmbran.s obduci, ucrum non talibus, qualcs commemorati


modomufcuh porriocrc
debcrnit. quandoqu.dcn .llx nullum fibrarum
gciius,fccundum longitudinem cxcur?cns
oltendu,it,iicqueparcm ctiam duftum, cum mufculorum
excubito in extenorem d.oitorum
lcde.nmlcrtorum tcndmibus rctincnt. Quinetiam fohusprimi
pnmi (ccundi(? 1,1 polhce beneficio, d.giti
inquatuord,g,tisar?iculi &
obliquum aguntur, cuius caufa, dum dia.torum
iii
olia perlcquercr, articujat,onis diffcrcnt^a cfi^r
commcniorabatur. Si itaq; quifpiam cmfmodi
mcmbra,ias,mufculoru i,i obliqua agentiC tcndines cflccum Galcio
contcndcrit,fruftra eos

'
li^amciiti tantum u,ce fecundis &tcrtiis digitorum oflibus coiiimiflos
fatcatur oportet
^"f*-™ '"°'-"'^ tendincs,qui cx cubito p.-ocedcntes,a
'iTut Gale.io abduft.on.s autorcs fim
pl.citcrcnarrantur, toti digitorum longitudmi liquido
inferuntur, uehcmcitiijs colliacre co^
gor, cos ,iiufculos extenfioni et,apra-efle. Denuo ftudiofior aliquis in Galcni L.brfs ucrfa. MufaJorlf
tus,illunicj!contrariadeinferiioiietciidinumdocercanimaduertensopperictur,do,icconincs
niufculorum digitos moucntium infcrtiones in unum numeruin
redcgero, Galcnum in Pri-
"^" ^"'""^ "^" '""'^""''s.q"" cas parum rede pcrfequitur,quoniam" tredecim mufculos,
tiathT,'
..,!,t4.8/i,6 y^i^^^^frci^^manulocatidigitorumflcxusautorcsfunt^omittens^faKoTccundimufcuIiten
j dincs,pnmoquatuordigitoruofl5impIantatostradit. Cxtcrum fiobitcr'decimumfeptimum
1"'""°'' Kndiiies,digitos extendcnics,&!'
dedmumo^iauum &"dccimumnonum 111 binos
f Taz qu, quatuor digitos k pollice abducant, diuidi concefl"crimus,
''^'i^^incs,
i9ta. e. 8C dcinde tum in om-
ncs d,gitorum acies, ut cxtcndcntcs infcri annucrimus, ut intcr.m
'i .0 tib.
10 tgb. p.
p. illi, qui in cxtrcma
'
manu
"
11 ti.t rcponunwr, latcral.busqs motibus priuatim pra:funt, ita habcant,utinos defcripfinius,
;•) ta.r.p
fcxa-
gmta om.ies uera; .nfcrtioncs (non accubitus leuesue aniiexus dico) erunt. In
U4./,f. primum fciliccc
pollicis articiilum quinquc,in (ccundum fcptem,in tcrtium trcs, 111 m„iimi digiti primum inter '
tj.f
nodium reliquorum autcin trium digitorum prima intcrnodia duntaxat quinque,
fex, in
in
qiiatuoruero digitorum fecundum &
tertiumiiitcrnodiuni tres. Qiia-porroeiusmodifintin
fert,oncs,ipfe
tecum,utmufculos rurfus in nicmoriam, quafi in epilogum cotrahas,rcpetito,
atquedeindcrurfusperpcndito, quotuniucrfacefl^cnt.fietiam mufciiirobl.quis motibus
pra;-
feai,quii,ifummanianurcponuntur,infertiones infuccedentia ofla, quarin obliquum (iiili
'..wtM, fccu,idari6)non agunmr, ex Galcni fententia molirentur, &
dcinde etiam ' uigcfimifecuiidi
'.
mufculi utrunquetcndinein, primo pollicis ofli inferi ucra infcrtione admifciis^utnuncpri.
mi-impollicis internodium fexadmittatinfertioiics(' quienimpolliccm maximeabducit,in
IljW.f. primumipfiusosnoninferitur)tcrtiumautcm pollicis quinque,
&
fccundatcrtiaqjinterno-
dla indicis,mcdrj,& anularis etiam quatuor, parui autem digiti fccundum
tcrtium intcrno^ &
dium,quinque infertionesobtincant,confurgentom,ics,fcptuagintatres. Si ctiam ligamcn,
torum bencHcio oflibus applicationcs(nolIem cnim cum Galeiio inlcrtioncs dicerc) adnume
raucris,8<: fecundum quinquc digitorum iiiternodium una applicationc,
&
primum quatuor
digitorum duabus auxcris, inucnies (nifi mc additio fijgerit) ofluaginta fcx, nam primo pol-
i6tdh.,. licisintcrnodio"" tertijmufculitendinemtribuerenequis,quanuishicnumerusadhuc &" la-
tltinf. ti tendinis applicationcs fibi uendicare poflit,ut tria quatuor digitorum, & duo pollicis intcr,
uiiaaugcantur commiflioncnumeruscp nonaginta oflo conftituat. Quem fi ad
'''°'''^'^dhuc
!i"£'i>"
laUrfigm-
utramque manum confercns duplicaucris, quot numcrisj ccntum oflodecim Galeni tc?v,
& ^^^;.^
tur. trsj & Trxixtpmas modo fuperafti;' fmmi..
& " '

Jl+ AKDREAE VESftLII ERVXELLENSIS.


MVSCVLIS MOTVVM B R^C HI^-
lis opipcibus, C.tput XLIIII.

Vf.I brachialireliquafummajmanusparsflcaiturjaccxtcnditurjdcinde
ctiam obliquo(utuocamus)motu in utrunquclatus agitur.idcf quatuor
mufculorum bcncficio.Quorum! primuscx intcriorihumcritubcrcU' i4t„l,.r.

culo principium ex carncanerueaqf fubftantia mixtum alTumit, hincto


'

Z.irf. jw. I

tius ulna; longitudiniadnatus, &:femper in progrelfu ab ipfa principii


robur aflumcns.atqi hocprxcipue in fupcriori ipfius fcdc, non procul h jhcui}
fui t

^
abarticulocubitiadhumerum. Bxporrigitur autcmhicmufculusinicno-
nlatcri mulculorum/ qui ex cubito cnati digitorum flcxionibus pra;funt.
li.iS.

c ^frf.)-.
unde ctiam inter. d u.^et
4
namuInjefcdcm^magnaexpartcamplccutur.quemadmodun-i&iTK-diumquoqjfcdisipfius ; tit.e.
inferioris,toto fere ulna; duftu occupat,quo fcribeies innitimur. Rcliquum
autem infcrioris c t,6fi.C<f.i
4.11.1 d.
" alius mufculus fibi ucndicat, qucni antc paruuni digitum
illius ulnx fcdis, quodextcrius cft, ^+
poftbrachiali mfcrtum,huius extenfionem moliri audies.Duo enim illimufculi inuiccm fibro ^

fisnexibusualidehxrentesjuclutftratum quoddam&C puIuinar,quocommodetotumcubi- iuxt4 i.t.

-
•i finimus.cfformant. Canerum primus hic mufcuJus, quum ad ulnsc ufqj fincm pro. « »

rcpfitjpauloantccubiticumbrachialiarticulumjin" ualidum,&quodammodoterctcmcellat f?4t.i.A

tcndinem,carniformi fcmpcr fubftantia ad brachiale ufcj auflum,qui dum ariiculum tranfccn.


dit,prorfus cxcarnis eft, ualidiflima infertione, inferiori ' quarti brachialis oftis fcdi implanta. 1 i.j.r^j.
comrniirum,
tus,quod no immcntorcclum cartilaginofumcpappellatii^ac ' unico tantum offi
in Primolibro dicebatur.Pra:fenstendo,quaulna;appcdiccarticuloq;brachialisfufln.ilcUTir, hcmmdm.
pcculiarc ligamentum, quodipfi iranfucrfimobducatur,nullumcxigit,fcdcomuniomnium fig.ckn.s.
mufculorum mcmbrana,qux ligamcnti uice eft,quam^ intcr manus ligamcnta ctiam rcccnfc.
bimus,circundatur,&pcrquaniualidebrachialiscum cubitoarticuliligamentisconncctitur.
amiis. '
Sccundus brachiale mouentium mufculus, cx intcriori quoquc humen tuberculo cxoriti^r,iI '^'J^^^'^-^^

lius,qucm nupcr commcmorauimus,capiti proximus, &C una cumillius quoquc


capiteinftra.

caputeius mufculi,qui interna; fummxmanuscuti dilatcfcentcm cxporrigic „,


tum obtincns'"'
tcndincm.Sccundus itaquc mufculus,ab interno humeri tuberc " enatus, obliquo ingrelTuad
i<:«lij.^

elatius primi digitos fleftcnlis mufculi latus contendit, ipfi magna ex parte inftratus ,
° ra- & ^
" An te brach ialis autem radiccm in cxaflc teretcm dcgcnerat tendmcm ,
qui
dio cxporrcau s. p , .

biachialis w.".
fimulatq) braciiialc ad pollicis radiccm cotigcrit,incuriofc illum fccantibus,ibidcm
j
j

onibusinfcriputatur. Vcrumubi'mufculus ab indiccpoHiccm abducens,una cumduobus


nti.p.dtA)
'»"'•.'.
primiimpollicisintcrnodiumflcclentibus^abrachialilibcratusfucrit^hicbrachialismufctiliis
confpicictur intcrnambrachialisfedcmpritcrircatqjlatcfccnsinpoftbrachialis'
oflis,quod
indiciprxponitur,radiceinfcri,intcrna:cf tranfuerfih;c'Iigamcntifcdiualideadnafci. j^^^fj,
Duo
Tfrras. Jjyj intcrnis alii duo cxtcrni relpondcnt, " unus ab " cxterioris tuberculi
humeri radicc princi- u t.<..i <> .
1

Y.m?.^
pium capit,adlatus eius ' mufculi.qui Galcni fufFragio minimum digitum,& anularcm a pol-
^
liceabducit,noftroautcm, prxcipuuscxtenfionis minimi digitiautorelt. Siquidcmplurium ,p"
cx co tubcrculo certa feric pro Jeuntium capitum, hicbrachialis mufculus, humiilimam ul f^tu.e.
nx proximam fcdcm obiinct,undc ctiam &: cx ' poftcrioriulnxproceftu, qui humcro adarti- g
culatur,hic mufculus principiu ducit,illi inftratus " mufcuIo,qui hinc quoqj origincm fumens, _
'

radiumadit,iIIuminlLipinumadturus.Hincitacptertius brachialis mufculus' prodicns,hu, h lo.iiMi

miliorcmextcriorcmcfulnx regioneraamplexatur,'' interprimum brachialc flcc'lcnlium,&


quem nos paruum digitum cxtcndcrc propofuimus, cxporrecTtus. Quando ucrobrachiali ap (^'^ ^^ .„1^^

propinquat,interctemfinit' tendinem, qui finuiin appcndicc ulnx adproceffus ftiluminTi- scrz.


tantisintcrnumlatusexculpto,innititur"'tranfucrfoligamento,quodunicumulnaproprium '^'''''^j^^
nancifcitur^obduflus.Qiium primum ligamcto fupcrato,brachiaIi fuperuehimr, latior facftus ^
QiMTMs. poftbrachialis " ofli minimum iuftincnti.nonproculabrachiali inferitur. ° Altcr cxtcTio- nifi.a.ii

rum,quiordin<: quartuseft,latiufcuIo'' principio longe fupra extcrius humeri ttiberculum '™-^


°
enafcitur,ubi humerus uclut in oblongain acuticm prominet.lHinc carnofus,& longa utcun
''

^'J^'^
qucIincaprodiens,radioinfternitur,&propteriIliuslongitudinismedium,inrobuftumdc- , Y.iof
generat' tcndincm,quibicornisbipartitus'ueftatimabortuuifitur,utramq;partcmpaulomi- .

nus toto tcretcm gcrcns, cft enim nonnihil latior, tjuam profundior. Hof partes aui tcndincs jj
''^"'jj

&fi inuicem dii-imantur,non tamen digno notatu interuallo diflati,recSo tramitcradio cxpor i,'.,q_. .

riguntur,ad illius appcndicem iuxta brachiale cotendcntes. quo quum pcrucncrint, inuiccm " '

scp,fcd non tamcn infigniter lciuiic"ti,illis priuatim cxculpto finui incumbuni,


iam magis magiscj,! ' 'j

&com-
.

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER IIj 2|y


&communiip(is mukulo^qui poUicem ucrfus indiccmeucrtir," ligamento circunda
&:illi '

tur.Qiiod dcinceps fupcrantcs, ac magis tum quam prius,inuiccm diftan t^s,


in poftbrachiale
amplis infcrtionibus ' implantantur. unus cnim in radiccm offis indiccm
ampli
JC u Ul. fuftincntis, altcr ue-
ro in radium cius cui meditis innititur, infcrtionan tentat. Qiiartus hic
mufculus unacum tcr, Mufctthrti
tio,brachiaIc/i ambo tcndantur,cxtrorfum rcBcflunt,cxtcndun t'uc. Atq; his auxiliatur ' mu- Jtiunui.

fculus,quembrachialis offi.quo pollcxfuftinctur, inferi tunc docuimus, quum digitorum du


ccs recenfentcs,hunc inufctilum in tota fericuigcfimumtcrtium nominarcmus : & ut his duo^
bus brachialecxteditur, ita etiam duobus intcrioribus fcu primis idcm
pulchreflcclitur. Deiii
cifdcmmufculis,quibus brachialis flcxio cxtcnlio^ concrcditur,brachiaIc
adlatcra quoquc
ducimus. ' Si cnim intcrior mufculus, &
cxterior, qui indiccm fpeclant, " reliquis duobus
la,
xatis contrahantur,brachialeintrorfumatqucadintcriuslatusagctur.Atfihislaxatis,alij
tahuU .\ duo
qui minimum refpiciun t digitum,tcnli fucrin t,ad cxtcriora in laais brachialc
moucbitur. Cort
ftat itaque Naturam admodum induftric, duos mufculos flexioni, & totidcm cxtcnfioni prx-
fccifl:"c.Qiiandoquidcmfiuniflexioncmcommifiiret,ncq)iscert:carticuIitotius,ncquefirmx
flcxionis dux fuiflet, imo prompte circuucrfatilis laxa;q;.ut ucro nunc
habct, firma prorfus ac
tutapcrficiturflcxio.Adha:cpra;tcr flcxioncm &:extcnfioncm,brachialcaliisindiouitmoti..
bus,ac proinde alios crcari tendines opcra?prccium cflct, quiad latcra motuum opificcs
habe-
rentur.Scdnuncdcmum,quumduo flcaiint,&:duocxtcndunt,ilicoquidcm&obIiquosbra
chialis motus adepti fumus.Cxtcru pra:ter hos quos brachiali tribuimus
motus,Galcnus ipfi Bnarhtale
in pronum ac fupinum ucrfionc adfcripfit, pcculiarcm ab ca.quam fccSdarib
manus cxtrema, proprio Titotii
radrj bcncficiofortitur. MihinuUumcxtrema: manus aut brachialis
quicfcentcradio,inpro' tnftipittttm cr
num fupinumue motum pcrfici,ha(aenus percipcrclicuit. Deinderadij finus, cui brachialc
prottuttt noti

„gi.

.yp.ij Ith.i
inarticuIatur,oblongus cft, & ipfum quoqucbrachialc,qua finui imponitur,oblongum quo, Li.zciePar'
quc,ncq5 ut humcri, aut fcmoris fupcrius caput,
rotundum uifitur, adco ut eiufmoduiffium ar tititi ufu.

ticulus confurgat, qui ad motus in gyrum prorfus incptus exiftit. Adde, quam
nos primi ob-
:-iCl4((i>.i.
fcruauimus,ncqucpcrfunaoriepcrpcndcndam'cartilaginem,qua:aradiopronata,brachiaIc
:>,=.!, 4
l.Ci(.i4i(.
& ulnam,inftar intcrftitii cuiufdam mcdiat,oftenditq; totam brachialis ad cubitum articulatio
nempropcmodumfoliradio fcrcndamcffcacccptam. quod neinpuncftoquidcmcitradida:
modo cartilaginis interucntum, brachiale contingit. Non enim audiendus cft Galcnus in Li-
I',h<fg- bro de Oflibus, in quo' proccflui ftyli imagincm cxprimcnti nimium faucns (nc dic.a Natura:
|;((.i4 j(i>.i
opcra deftruens) pra:ter omncm ratione, illius proceffus bcncficio, manum extrema
in latcra
R.
obliquacp agi protulit.parum attendcns,fi cam proccfliis illcquam ipfi tribuit,coftruclionem
non folum motui,in latcra non iuuaturum, imo tanquam palum aliqucm prorfus
obtiiiuiflct,
pra:pcdittu-um:quanquam rurfus alibi iUum ad proprios manus in pronuni fupinum mo' &
tus c5duccrc,uidcatur doccre. Atquum nullum eiufnodi motum,nifiradi) opc,&: fecundarib LiSns tl,V.
in manu expcndcrc ualco,pra:tcr animi fcntcntiam mufculos, qiiibus illi moius cclcbrcntur, /" Hrt.
emcntiri ncquaquam uifum cft. Galenus tamcn ut &: hos motus brachiali pra:bct,fic
quoquc
quatuor enarratos mufculos illorum autorcs cfl"c contendit.prout hic nimirum illcuc contra-
hatur, aut quiefcat. cuius fententiam fi non ofcitantcr pcrpcndcris, hxc illum fin.xiffi-, ima-
ginatumqi citius, quaiu iu rcfeftione pcrlpexifle ( ut alia in Libris de "Vfu partium plcraque )
aniinaduertes.

BE MVSCVLIS R^DIVM TRONVM ET


14
Mfiji.c4.
lit. 1 O fupinumconflitiientihiis. Caput JX^ L V.

h
V M H o D O inpra:fentiincmineriscorum,qua:*dcradi)adrotundum
1,1,! figa

nrum ctip
humcri capitulum articulo," &: brachialis rurfus cum radio," radij^ &: ul
/(. 1 cbit. na:iiitcrfecommiffiiris,fuperiori Libro tradidiinus,nunc mediocrine-
I,1,J((1X,
gocio percipics, qua rationcradius a proprijs tracflus mufculis, quiefcen-
y,zli.sc4.
14 U.i.
humcrumulna, inpronum fupinumquccircunducatur, &:
tcintcriinatl
'C«.i4/(,i quo'nam pafto radii auxilio,cxtrcma manus cofdcm motus ncccflario )c-
ji.ii.h.m quatur. Qiiando itaqucradiusulna: &: fupcriori ipfius S<:infcrioricxtrc-
"11,9 ji. m mo articulatur, ac fccundtimrcliquamlongitudincmduoillaoflainuiccmdiftant,opcra:pre
lujtgu.^
^rurfus p s,
cium fuit&: inprioribusac poftcrioribus radi]
rcgionibus,mufculos,qui illum moucrcnt, QuMuorrd.
loji.moj cxtrui. Sunt aurem hi quatuor, duo quidcm fupcriori radij cxtrcmo fubferuicntcs,rcliqui au- A»'» ptculini
figllrx:.
1

tem duoinfcriori:atquccxhis duo intcrnam cubiti lcdem,ali] duo cxtcrnain occuparunt. inte '5""«
ci ^(.(t.X.
6 S. riorcs radium in pronum moucut, cxteriores eundem ad iupinum conuellunt. Intcrior,qui ''

d z radi}
iI(S ANDREAE VESALII ERVXELLENSIS
radp partcm brachiali proximam mouct.fccundiim ulnac longitudincm,cx tota amplittl'
dinciiiterioris iplius ledis cnafcitur, qua brachiali proxima cft. hinc carncuSj ad intcriorcm
radi-j regioncm tranfucrfim proccditj ipfi carncus adhuc infcrtus. Habet itaquc mufculus hicj

fi cuin reliquis fccundum cubiti longitudincm cxpanfis confcratur, fibras tranfucrfas, cx ul'

na nimirum in radium rc(fla confccndentes.Nequc hic mufculus,ut uifum cft diffcflionis


ProfefToribus, radium ulnam^ intcrcedit, fcd (ccundiim cubiii amplitudincm, totam intcriO'
m.feiflio.
&
rem radii ulnxqj fedcm complcffitur, ad amuflim quadratus cft. Tantam cnim obtinct lon
gitudincm,quanta cft latitudo intcrioris cubitircgionis,quam fimulcum radioulna confti'
tuit. dcinde tamlatusuifitur, quamlongus, adhxc omniexpartc carncus, in ipfius mc^ &
dio fpiffus extubcransq) obfcruatur,inftarpuluinaris ipfum tranfcendcntibus addigitos icn '

fcuUli.st.
dinibus fubftratus. Huius mufculi fibra;, radij partcm qua: brachiale fpciftat introrfum tra, mufcidi s
WlJiiS.
hentcs, radium in pronum adigunt. Extcrior mufculus contrarfj motus autor,huic ncquc
fituncquc figura rcfpondct. Si cnim Natura in cxtcriori IcdeciuIiTiodi carncummufculum
e.ia.iS:.
conftituiflct, cubiti pars brachiali pr3;pofita,minime leuis, carmsq! cxpcrs manfiflct,ncque
commode tot mufculorum tendincs huc rcponi potuiflcni. Proindc quum cxtcriorem inte-
riori parcm cfFingerc nequiuit, ualidioriq) motu hunc,quam intcriorem,radium ducercopor lOC.llfj, ,

tuit, breuiflimo pcr cubiium expanforum mufculo,qui intcrior cft, longiffimum omnium qui

cubitum perrcpiant, Natura oppofuit, quantum fcilicct ad mufculi ucntrcm , longiorcm &
Primo carnisduftum attinct. Alias nanque pcrpcramillum omnium longiftimum cfle Galcnus di'
.xillct, quum plcriquc addigitosprotcnfi, fimplicitcrmulio longiorcsfint : ncqueidfortaffis
folum tcndinum gratia , fed fi quis diligcntcr omnes perpcndat, uentris quoquc. Ab cxterna
itaquehumcri rcgioneclatius, quam^mufculibifido tendinebrachialccxtendentiscaputcon
fiftit, huius radrj mufculiprincipiumcduciiur quod quiafccundum humcri longitudinem
:

latum nafcitur, carneumqjcft,longc fupra cxtcrius humeri " tubcrculum incipit. JVTulculus ' hzfi.ci.^

hincdcorfum cxpanfus,& latus ualiduscpapparens,radioinfternitur,fuperiorilaterimufcu /i.iP.

Iiitdt.d.i
iibifido tcndincbrachialccxtcndcntis contiguus.Vbiucrbadradii fincm,cuibrachiaIccoar- (^.(.

«SaiurjproceflLi, in cxacftum finit " tendincm, qui membranac modo latefcens, radij appcndi' h 6ta.u.v

cis fupcriori ' rcgioni in!critur,quadantenus in intcriora produiftus.Mufculus iftc inferiorem tahh.
lifi.a.z,
radiipartcm,quxbrachiaIicomiititur,inextcrioratrahcns,radiumfupinuefEcit, Cxteruni li.ifiicrfu
mufculi, fupcriorem radij fincm humero proximuin in pronum fupinumqp ducentes, in hunc K.
Tmini.
modumhabcnt."' Interiorcx intcriorishumcritubcrculiradice," &cxintcriori ulnxlatcrc, m -jti. Qi
fjr
qua humcro articulatur,carnofo uafidoqj principio cnafcitur.'' hinc admodum obliquc intcr- V.i
i

namradrj fedcm cofccndit, carncainfcrtioncantc mcdium ipfius longitudinis infcrtus. Acar SR.uf.
neahacinfertionc,ncrucaimplantatioadmcdiumufcpradi] lon!jiiudiniscxponigitur,radij9 n Sllh L fl
I a.14/1.1
fuperiori rcgioni hic ualidiflime infcritur,pcculiarcm inibi in radio'' afpcritaicmjCui infcranir,
o t'..t.ih.c
fibiucndicans. Mufculus iftc, quotics contrahitur,intr6radium ducens, illumcoftiiuitprO'
num. cxtcrior, qui pcculiarium radij inufculorura quartuseftjducTiU figuracpnuncdiclo
''
P '.4 fe-
CLip. 14 /ifl
propcmodumpar, cnafciiurabexterioriarticulicubiti rcgionc,ab articulu circumdantcliga-
IH.
mento.ualide ciiam cx ulna in poftcrioris fui 'procefliis, qucm «Atifaj-np Grxci uocant,cxter,
q lojiiti
num Iatus,principii fui portioncm fumcns. Hinc ad radiuin in priora cofccndit,& radio pro- A.lt m.l:
h.
pter intcrioris mufculi inrertionc ' applantatur. huius tamcn inlcrtio non xque atqjintcrioris
r..-,.,fi
ncruofa cft, neqjadco in radij longiiudinc producitur. Attamcn dudus brcuitas hos duos, ut CiX. 24 Uh.

& primiam,qui ad brachialehabetur,exa(ffo tcndinc dcftituit.Mufculus itaq),quem poftrcmo D.


s 11 ubu.t
reccnfui,fuperiorcraradrj partem extrorfum obliqueconucIlcns,radiumad fupinum adigit.
iuxti f.
Coftatigitur totiIradi]os,intcrnorumufculorii bcncficio pronura,extcrior5autemfupinum
£ffici;ac deinccps radij opc, fumma manum cofdemmotus oftendcre.

DE MVSCVLIS CVBir V M FLBCTEN


tibiiscyexteiidciitibiis. Caput XLVI.
V E M A D M O D VM radius fui cuin humcro articuli bcncficio prO'
nus fupinuscp conftituiiur, itaquoquc'ulnxcuinhumeroariiculusappo-
fiiiffime cubiii lotius flcxioni cxtcnfionicp famulaiur, intcrim i-adius in L , h\ zTi C,

euinmoduin humerocft articulams,ut fimul cumulnaad humcrumflc' D , E 11

(fiicxtendiqiqucai. Mufculi ucrbhorum motuuin duccs, fi inmaxiinuin


redigantur numcrum, duoflc.Kioncm,& tres cxicnfioncm pcrficiunt.fi
autcm ad minorcm rcfcrantur, aut duo,aut unus, crunt cxtendentcs duo :

lamcn, utcunque numeraueris, ficcfentcs In canibus . & caudatis fimijs neccfiario tres fcm'
pcr
^7
DE HVHANI CORPORIS PABRICA LIBER Ili 217
per cxtcndcntcs rcccnfentur: qiiorum etiam dcfcnptioncm ilico^atqucliominis mufculos
cnarrauero, fubncdtam, quo accuratius Primi dc Adminiftrajidis /cdionibus Galcni
U-
bri calccm alTequaris. Atquchos ca tamcn tradam lege,ut omnia dccubitum
moucntium
mufculorumfigmentaSccundide VfupartiumIibri,non ccgarrcccnferc. quandoquidcm
quum ueram illorum mufculorum naturam didiccris,abunde ( fi modo ueritatis cum Galc^
noftudiofus fucris)catuo Marte rcfclles, ftupcns profcdo, qua rationcciufmodi fcnfui
rc.
pugnantiaGalcnus poftcris prodidcrit,ac polfeactiam fcdione peritiorfaflus, non rcco-
Jstj.o..; gnoucrit.' Primusflcc1cntium,duobusualidiITimis &C mutuodilTantibuscnafciturprinci- PrAmific

\ P'i* "
&
quidcm cxade ncrucum, ad amunim tercs cxoritur, ab cm incntiori parte

'' Jitium,

ceruicis (capulx, fcu cx fupcriori ipGus acctabuli fupcrcili) (cde. Hoc lub
R.,0 cMg. ligamcntis humc. '

c 6 t,ih m. ri articulum contincntibus,& huic principio' tranfuerfi inftar ligamcnti


.
obdudis, fuper hu-
''"^'''^^'"tin antcrioraproccdit,
finuquiehitur,ipfiinprioribuscapitis&:ccru/cishumen
^'^h\t '

e
( regionibus priuatim cxlato. Altcrum prioris mufculi principium, a radicc intcrioris'' pro-
li cclTus fcapula?, qucm anchorx comparamus, duplcx quodammodo enafcitur,
f. non quidcm
f'^:"Py difiunflum.fcd dupliccm fubftantix {pccicm cxprimcns, &dido nupcr principio
(&;fi '

'"'^™'* uifum Iucrit)mult6 latius. Prmcipii cnim "


un,'o- pars, ab apice proccffus initium du
z,- , * '
: fi. u. ccnSjCxacTe, ut extenus mufculi principiu, ncruca cft crafta, &'propcmodum tcres & :
pars '
minlfca,o.
" autcm huic continua , ac cx rcliqua procefFus fcdc prodicns, carnea latacp uifitur. Ncutruni
'•

i 6 u.m.
k 6tA.n.
iftorUmprincipiorum,ftatimabcxortu dcorfum tcndens, humcri ofli adnafcitun Vcrum
aliquantulo fub humcricapitisccruicc,ubi ambo '" inuiccm coitura unum eflirmarc mu,
M.R. "i<:'pii"it) carnofa pars intcrioris principij, abiiitcrno fcapulx proccffii cnata, \nu
m 6 tnb
n,fi.a . 1,
"""^" '^"^^ ^ utcunque carnca infertionc adnafcitur, priuatam oITis " afpcntatem,cui apte
l,h.,d. committatur,nancifcciis. Confiftitautcm hxc alpcritas ad radiccm cius ° fiiius, qucm exter-
cmfdm nomufculi prxfcntiscapiti incifum diximus.Eiufinodi inrcrtioadeo ualida intcrdum mi,
hi apparuit, &
carnofa iila intcrioris principii pars adco proccra uifa cft, ut proprium mu-
fculum a fcapulxintcriori proceflu in humcrum nafci arbitratus fucrim,qui brachiumc^
tiam attoIIcrct.Poftquam ucrohic antcrior cubitum flccTcntium mufculus,cxduobus il-
lis cfformatus principi]s, hanc inlertioncm in humcrum molitus cft, ab
humcro iam abfcc,
P ^ '<» dcns, &
ad amuflim tcrctis carnofiqj ' tnufculi cfi^igicm, antc rcfcctioncm in macilcn tioribus
^'^'e tll'.
^ mufculofis confpicuam prxfcfcrcns,alium confccndit ''niufculum, ipfi toto prosrclTii
fubtcnfum. non amplius cnim, uel pundo ctiam, primus hic mufculus, humcrum Icu bra-
r etn.q.
j-hi^ 05 contingit. Cxtcrum paulo fupra cubiti articulum, neruofiorcxcarnisqj rcdditus,
'

in robuftum SC craffum, & ad amuflim tcrctcm finit tcndincm qui articulo cxpanfus , 5C
,

s 8 tah.Q. lubdito ipfimulculo fuftultus,in intcriorcm radij partcm,modice latcfccns infcritur,non,


'

^
nihil & articuli Iigamcntoadnatus.Vtucrocommodior tcndinis in radiumcflicercmr in,
i^JibTf 'crtio» i3m antca latum, ' & modicepromincntcm, inxqualcmqi admodum in radij fupcrio,
rifincproccfrumcxtruidiximus. Atquc hxcprimimufculi cftIerics,hocfibicumaIi]squi^
u s tib. r.i bufdam proprium ucndicaiitis, quod liuidus compcriatur. " Sccundus mufculus huic fuc Secu,iJu,,r,u

41 '^'^"^''i' omnino carncus, & nufquam infignitcr ncrucam oftendcns fubftantiam, prancrca ^'••^'"•«umfa
fj a ^
x.iJ.6r,r'. longe primo mufculo brcuior, multocp iuxta humiliorcm ipfius " fcdcm latiorexiftit. Ex hu
7P.9 R.io mcro cnim ca fcdc principium duccrc incipit, ubi infima mufculorum brachium moucn-

x^suinttr
^^""^ ^'^ ' quam attollcns brachium mufculus cum illo qui brachium pcclori admo'
infcrtio,

ri2-N. uct,iTiolitur. Alatcrc nanquc cxtcriori infertionis brachium attollcntis mufculi, fecundus
y 4 ti.g,h. hic mufculus carneum ' principium ab humcro fumit, quod acutum cft, fcnfim deorfum &
°''''4"^ priorahumcri tendcns,fccundijm attollentis nuifculiinfcrtionis formam(qux
i'''
zslti.'
tranlucrfacft)dilatcfcit, acabcxtcrioribusintrorfum modice uerfusinferioradecIinat.Qiiu
autcm principiumid,ad intimum infcrtionis brachium attollcntis mufculi latusprorcpfit,
<i Dudtoin '
furfum dcnuo ad intcrnum infertionis latus mocfce rcpit, non adeo alte confccndcns at-
8 tA nngu^
.

que iuxtacxternum ipfius latus cnafccbatur. Proptcrmedium igitur longitudinis humeri


lum .ih h,id
fecunduscubitum moucntiummufculuscnafcitur carnco latocp principio, quod'' bicornc
eft, &
in fui mcdio obtulum exprimit angulum (^aiidoquidcm principij cxortus, linea ab
.

cxtcrno latcrchumcri in anteriora deorfum oblique fcrtur, &


hincab antcriori parte furfum
obliquc, ucrfus intcrnum humcri latus ducitur, adco ut unum principij cornu in extcrno hu
mcri habeatur latcrc,alterum uero in intcrno, &
angulus in antica humcri fcdc confiftat.
Porro fi prxfcnsobliqux huius linexducTrus.ilIacpduo principi} cornuatantixftimcs,ut
duplici principio poftcriorciTt hunc mufculum cum nonullis Anatomicis enafci dicas, nunc
mc ucriflime, & multo alitcr quam ipfos, huius mufculi ini tia enarraflc putato. atquc mih i u-
cl 5 nius
7

Jig AND R B AH V E S AL I I n R V X E L LEN S I S

niusprincipi^loco duo, quxponisjprincipia habcri finito, nc omnibus latis murcuforuni


exortibus,prs tcr morcm plura principia cogar aircnbcrc.Nifi enim id mihi donarcs,oninia
lata mufculorum principi aganinanda, aut fi cum hoc fccundi mufculi principio cofcrantur,

plcracjprincipia decuplanda pra;teromncmratione forent.Prarfcnsitaqpmufcukishoc


cti.T

cnatus principio,(enfim craffior carnofior^ cfFicitur^dcorfumrcfta protenfus,& humero ua


lidiffimc adnatus.cs ipfo^ cxortus fui robur toto dcfccnfu tantifpcr aflumcs, quouicp cubitt
articulumcotingat,quem' fuaamplitudinc carncaqilubftatiaintotaantcrioriicdcintcgcns, cstii.N,

iialidifnmearticuliligamcnto, Siantcriori ulnx acradrj fcdi,amplaimp!antationcinfcritur,


fua fcdc,qua articulum tranfcendis,montis fpccicm appofitiflimcrcprarlcntan s. Ca-tcrum uc
huius mufculi dudus rcflo perficitur tramite,ita quoque prorfus recras exigii fibras,qucmad
Prhni o i modum S<:primus,quem nulla rationc huius fubicdi hbras inllar x literx dccufiatim incum
itiiifaihrux
bercaufim afilcrcrc. Et quantuuis accuratehorum mufculoru funcTtioni: intueor, haudaliud
mnus.
^^y^j^^^ quamutrumc^rcdiflimx cubitiflcxionisautorcm cfrc,fiucambosuna,fiuclcorlim
fingulosduntaxatcontrahiponamus.&cur,quxfo,Galemdifl<:(flionisprofefiIoru principis
oratia,quasnunquamconfpicimus,cubiriflexioncsnosdccct cohngcrcfVtfcilicctciibitum
rccla, & dcinde in altcrum latus iiiclinantcm, ficifti dicamus, ut primum utriiqucmufculis fi,

inul reclam flcxioncm, ac infupcr fingulis priuatim ad latcra flexioncm tribuannis, quando
Galcnusfibinonconftat,utri'nam mufculo,inintcrnumlatus,anincxternum,flexionismu-
nus aflicnari dcbeat Alitcr cnimlongein Libris deHumani corporis partium ufu,atque
.

inLibris de Adminiftrandis confccTiionibus^dchorummufculorumdignitate uluq; icntit.


Lihisnanquepoft:criorcm mufculum cubiti flcxionis in cxtcriora inclmantis autorcmcfle
ccnfct,antcriorcm ucro flcxum moliri tradit introrfum ucigcntcm. In illis .autem, mufculuni
antcnorem introrfum magis, poftcriorcm ucro cxtrorfum magis flcclcre firiptum reliquit.
Vcrumnonionoro, quumhxc pcrpciidis(fimodoucritatisamatordifccndicj)cupidus fis)
te ciibiti flcxioncm (cdulo nioliri, atquc quum digitos fuinmo humcro adducis,
arbitrari rC'

ftainffcxioncmcfFici:quumucroad clauiculampcdorisqjolTisfummum^cxtrcmammanum
ducis,in extcrnum latus flexioncm ficri;dum autcm ucrfus lcapulam digitos agis,in cxtcrnum
latus indinantem cubiti flexioncm cclebrari. Ac proinde unamccum Galcno nimium fidens
colligis,ipfum rccfiiflime has flcxionis fpccics propofuifl^e, etiam fi interim in cnarrandamu-
fcjlorumfunc^tione^fibiincommcmoratismodolibrishaudquaquamconfentiat. Cxtcrum
iampaulopoftfccus autumabis, quandohumeri quoqucinfcapulx acctabulo motumuna
cxpcndcris. Conarc igiturnudis alicundc afcitis ofllbus, ab omni circunduiftu tuum ipfius
brachium inimotum {cruarc,atque tunc demum ftudc in codcm brachii fitu diucrfem cubiti
flexionem moliri:quam fi tunc obleruaucris, tcmpus crit fibrarum dccullarionem (cu in terlc-
clionem^&diucrfumcubiti flcxionis opificum mufctilorum ductumcum Galcno (ctiam li
talc quid nihil fit) comminifci. Porro quum prxtcr rec^iniinani flexioncm aliam nullam fieri
confpicies,fummi rcrti Opifrcis folcrtia cncomio cclcbrabis, quod huic motui duos ualidiffi-
mosprxfcccritmufculos, quia illumualidum&adplurima utilcm hominiftiturum cogno-
fceret. Atquehuiuflnodirecftiffimosduntaxat motus inomnibus articulis,qui ucremutuo
ingrefifu,quein yiy/f-viiof appellamus, committuntur, obfcruabis.Quomodocunquccnim
qircmlibetquatuor digitorummoucris,nunquamlccundum &
tei tium intcrnodium prima-

riomotuinlaius autftcifli.autextendiintucberis. Paritcrcri.am neque tibiam &: fi Galcnus .

Lii.3 de Vfii coxcndicis articulo dcccptus, illi diuerfos, &


impenfe obliquos monis aflignaucrit. At dc ti-
pdrt. CT » * bixmotu llio agcmus loco.nunc cnim ad uliic cum humcro coinini.iramrcucrtcndu cft,qux
AJim.fe&o.
ingreffii (fi modo totius corporis alia quxpiam) perficitur ut interim de radij ad hu-:

merum connexumhilaftcram,quiomninoncinirorliim cubitusflcCtipofrci,uclfolusprohi


bcret.nifi forte quisGalcno nimiuin dcditus, cxternum humcri capitulu inftar laxicuiufdatn
tumoris efli: contcnderii, uifcilicctin flcxionc, qux cxtrorfum pcrficcretur, radio tanquani
dioito ccdcrct,&: dcnuo quum introrfumcubitus fleclerctur, humcrus no amplius comprct
fus extubcraret, Qux modo de flcxionc dixi, cadem dc extenfionc propofita arbitrator;
quam & fi uarijsmodis cxperiri qucas, nullo laincn melius cubitum nc tantillum quidcm in
laius agi animaducrtcs, quam fi cxacH^e protcnfum, ucl pilo in altcrum laius dimoucrc Iruftra
E.xttnimiu conatusfiicris. Intcrcubitumcxtendcntes mufculos,'' primusualido latocp&nerucopror. ''"^'.^{p
fr/mw. £,spi.i,-icipio,'cxhumiliorifcapulxcoftanonproculabeiufdcmccruicccxoritur,pcculiarcm f^" k^b!
illic unde prodeat finum obiinens. Cxicrum principium idpaulo poft exorlum camcadau- s.-cf

getur, mufculumcf conftituil, qui rcfla dcorfuin ad inicrnum laius pofterioris fedis humcri '"'j:
^ '

fertur,illinon nifimagnofaus fubceruicisipfiusintcruallofirmii;» adnatus.Iuxtainfimam


nantj
t3E HVMANI CORPORIS FABRICA LIDER It. 219
nanque {edem infcrtionis '
mufcali brachiiim ad fpinam ucrfus iiifcriora trahentis, ifte cubi-
tic.
tummouens mulculus primum humcroconnafcitur,autpotius^aliacx humeroinibicnata
«ti.X.
nU.d. commifcetur.qucmadmodum caudaca; limia:S<: canis mufculi mani
carnofi mufculi pars, ipli
nanquc mufculus, qui ab inferiori fcapukr cofta enalcitur, ab illo qui hic
fefto arguunt. In his
cx humero prodit,omnino diftinguitur. Carnofa igitur cxplantatione primus'nofter mufcu-
lusadatidusdeorfumredaferwr.medio intcrnilaterishumcri &:mcdio poftcriorisfedishu
mcri tantifper adnatus, dum partim carneus,partim ncrueus.ampliflime in intcrnvi latus ''
po
Undaitiiim ait
ftcrioris ulnx proceflus inferatur.m dcfcefufempcrab ca quam dixi humeri fedcad finem ufcp
D. getin,qua>ife
humcro adnatus.ac ex ipfoprincipi) robur aflTumcns.Integru itaqs cft, inhomim hunc
ipfius,
cuv.diiVicorflt
i xjtd.b.

i 1} U.d,
mufculum uniucrfum,autunum diccre, aut duos ut unus quidcm a fcapulacnaicatur," al-
: '
tuercHccc.

ter autem ab humcro, qui cum illo cofunditur, cui fcapulaprincipium


tfdfc . 0.2 pra:bet. At Galcni no Li.idcAimi
4.0.93 10 minc.quum in caudatis fimijs duo manifcfti apparent, duos illos in prxlentia ponamus.' Ter m.fiaio.
'.ti V.i; tius igitur extendentium, qui in uniucrfa cubiti mufculorum feric T^ertita ex •
quintus cenfebitur, a poftc.
c. tetidttifiu/jtt

t tita.a.
humeri, ad capitis ipfius radicem neruofus "' enafcitur,
riori icdc ceruicis &
fcnfiin rccta dcor
tita. f.z &
fum dcfccndcns, externam fedem poftcrioris humeri regionis occupans, carnofus euadit,
&pertinacifliiTiehumeroadnatusabipfoprindpii fuiuigorcm mutuatur. " Priufquamueri
medmm longitudinis brachi) hic mufculus fupcrauit , duobus nuper diftis ita commifce-
tur, &
cum ipfis adco coit, ut nuUo prorfus pacto in hominibus difccrni queant, nihilc|; aliud
quam uiuim cx tribus cffici mufculu aiTcrcre poflis. Qiiamuis intcnm tcrtius miifculus fuum
qucmaprincjpio obtinebatduflum obferuct^atqueualidiflmieiiicxternumlatuspofterioris
"liia^" proccflus partim carneus,partim ncrucus infcratur, Atqucita
0 1 t.i.R. tribus his muiculismii.
tuo coeuntibus,totus illc
ilcpoltcriorulnxproceflus
pofti amp!exaiur,in fuiledis infcrioripartc,cui
partem,quam in latcribus,& fupcrius exigcs.
iniiitimur, neruofiorc inlertionis
tuus cnim Mu
illcmufculorum concurfus, ac uduti cx omnibus unus cflormatus mufculus, in
pofteriori fe,
dc admodum liuidus colpicitur, tanto neruofior euadcns,quato ulna: proccflui propius
acce-
dit.^Vtc unque ucro inter ie mufculi hi concurraii t, nullus tamcn ab initio inceptum fibrarum
ductum dcpcrdit, fcd rccla; omnes dcorfum, nufquam implexa?,neque fefc decuflatim inter-
fccantcs fcruntur, &
candcm omnes funftionemobeunt, qua cubitum iii ncu trum lanis iiicli
nantcmextcndunt.Liquct igiturtrcshos mufculosuniusloco rcccnfcri poffe,qui extribus
conformatus cflet principi-js,aut duorum, fi uidclicet primum &
fccundum unius loco habue QfOTnoio in

ris. At in caudatis fimijs &


canibus ficri id nequit.nam his animalibus pcrindcac cquo,& bo-
cdniliui ctdttlt

'tgetcsiitufcu,
ui, & aliis plerifque, qux antcrioribus cruribus iiinituntur,atquc in ingrcflu ualida extcnfio- Itbdhm,
nc cubiti indigcnt, tres obtigcrunt mufculi cgrcgie conlpicui , pra;ter unum gracillimum in
caudatis fimi-js a fcapula ad ulnam porre(ftum,& penitus a Galcno pra;termiflum. Qtium
in-
tcrim canibus unicus tantum flexionis autor adfit, ut lanefimiis duo, illis prorfus fimiles
qui
in homincuifuntur, nifiquod poftcriornonnihilpofteriiis ab humcro in fimi-js proccdit,8£
ncruofior in ipfa infertione confpicitur. Ca:terum fimi)s exteriorum primus cx fcapula:hu°mi
liori cofta,uthorainibus,oritur;fcdduo principia mox inuiccm coeuntia obrinct, deorfum &
tcnfus, carnofuscp admodumredditus,nulIi connafcitur mufculo, fcd paulo fupractibitiar-
ttculum extenuatus, nerucus^ fadus, intcrna; ledi pofterioris ulna: proceflus infcritur Se-
,

cuiidus huic lubiacct, &


ubi homini fccundus enafci didus eft, cxoritur, totihumcri lonoitu
dini tantifpcr adnatus,quoufquc ualida infcrtionc media-,
&
poftica: proccfliis ulnx lcdTin,
feratur.Tertius,utin hominibus,ab humeri ccruice principium dudt; indecarnofus cua-
dens, &rnulli miifculo, practcrquam fibrofis ncxibus, ha:rcns, in cxtcriorcm fedcm pofterio,
ris ulnic proccflus implantatur, Atquc hi funt mufculi, quos poft tcrip tos dc 'Vfupartium li
bros Galcnus diligcnterlccuit:quamuis oblcure intcrim,neipfius crrorcm animaduertcrc,
nius, iiobis in libris dc Adminiftrandis feflionibus eos cxprefllt, non paffim libros dc "Vfu
partium, quos iam olim Boctho dedicarat, reformaturus. Qiianquam tamcn fuo cxempla-
ri, quod poftca adpofteros dcmanauit, illum nonnullas fincas inleruifleccrtocollioo
atin ,

cubitimotus ducum cnarratione, in libris de Vfu parnum nihil fub incudem reuocauit,
Qua:omniaoftcnfurus fummeis in Galeni Anatomica annotationibus,iampridemnonin- Ttt Gttleitt

j4ndt07tiicct
fa:Iicitcrcccptis,acfeorfum aut cumGaleni libris miilto quaraan-
Anttotddof
tcaemcndatioribusaliquandocudendis.
d 4 DE

t
}Lia ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
N V S LIG^MENTIS.
Capilt XLVIL
AN V M Hippocratcs appellauit.quicquicl a fcapula ad cxtrcm am ufque
digitorum acicm protcnditurjCuius nunc ligamcntanobis cnarranda ue
niunt.Horumigituraliainuiccmoflacolligant^aliafubditis corporibus
munimcnta cxiltiitjinftar tunicarum mufculis obdufla. Alia ad hxc,icn'
dincs infuis linibusitacontincnt,ut quoctinqucmodo tradifueiint, iua
fcdc ne tantillum quidcm uagari qucant. Porro tcndinum " inuolucra,
abundc pritiscxplicaui, quum fingulis tcndinibus pcr brachiaIe,&uo-
lamadclTgitosrcptantibtisobductasdiximcnibranas,rnucorc quodam imbutas,&Iigamciv
Ligdmmtd. torum ntn tendinibus obdudtas.Qiix uero fubditis corporibus munimcta,& nc cx ipforum
miloruinmo tcndincs in fuis finibus
cauitatibus dcclincnt uincula ccnfcntur, tranfucrfa funi ligamenta ,

do tendines
'contmenciii.
continentia. Suntautemhuiusgcncris in manuquam plurima.
Siquidcm uniucrfxintcriori
b v.xtYcm
'
ledi quatuor digitorum unum cxporrigitur,& poUicis ctiam fccundo quali tcrtio intcrno- & ttmits 4t,

diounumcius gcncris cxpanditur. atquc ha-comnia eundcmprsftantufum, quo'tendincs bulx.

digitos flcdcntcs amplcxantur,&: anuli modo cotmcnt. Inintcrnabrachialis rcgionc' unum c stah.t.,^
U.Jl,y.
confpicitur,omncs digitorum tcndines, qui hac prorcpuntconftringcns.atquc hoclatum
j

d /[.UbJ-
eft,&cxtcris omnibus huiusgcncris robuftius,fed intcrim ncquc poftbrachiaIc,ncquccu,
biiumcontingens.Cxterum in cxtcrnis cubiti partibusqua brachiali articulatur,' fc:^ tranC
uerfa ligamcnta fefc oftcrunt,quorum bciicficiotendines in oftium finibus refcruantur. At
hxc,fiinfupcrficictantuiTilpc(4cntur,unicumcnc uidcbuntur,totiuscubitiIatitudinicxpan U.ickct.i

fum, quod diftedtum fcx fpciftandcs oftcrt anulos, tranfeuntibus tendinibus obdudos. Vn-
dcctiam id infcx ligamenta, pcrindeac cxteri Anatomici,diftinguimus, non fane quodo-
z t4. c/jif

Lii iJeAd- mnia ipfiscognita fucrint(nam Galcnum


duoIatuerunt)fcd quodipfi hictotligamcntare- f
vum.fcdio. ccnfucrint,quotrcperiereanulos.'Primumcxulnainradiumproccdit,atqueadcommuncm

ulnxradi}^ ° finum rcfcrtur, quod non tendinibus, digitos quatuor cxtendcntibus (ut Ga-
''

h ita. mu
lcnusnonrcftearbitrattir)obuolutum cft:atilludfibipeciiliarcucndicatis' mufculus, qucm
[cuU V, M
iple paruum &anularcm a rcliquis abduccre tradidit, nos ueroparuli digitum prxcipue ab il.- 9 ta.z.dcr-

lo cxtcndi alTcruimus. Sccundum ad extcrnum primi ligamcnti latus repofitum, foli ulnx b,

Ka.X.'
mufculo pcculiarc eft, qui antc paruum digitum inlcrtionem tcntans,brachialiscxten- ©.
(
iliiqp '

fionis opifex ccnfetur.'" Tcrtium ad intcrnum primi ligamcntilatus habetur, foliqjradio pro- k itd.chs
prium eft, cos ampleflcns" tcndines, quiGalcni fuftragio quatuor extendunt digitos." Qiiar ntfl.i.
tum adinternumlatus tertii pofitum, anguftiniinuiTicfficitanuIum,ut& tcndo,qucmtranf 2 uh.r.\
(

&
cnim a'' mulculo proccdit, qui indicem medium a pollicc dcberct ab- m i,z tnh
mittit, gracilis cft. iUe
duccrc.'' Quintumbicorni' tcndini,quo brachialccxtcnditur,& illiquipollicemucrfusin' cha.i-
'

n ztd.im
diccmeucrtir, uiam largttur; quanquam intcrdum pollicis mufculo priuatum quoque liga-
fcuh V.
mcntumobducatur,adcout fcptcmtunc ligamcniain externacubiti fcdc rcponantur. AIio- O l,lf<l&.i

quin enim fcxtum " tres tcndines tranfinittit, quorum unus brachialis ofli ante poUiccm, af
' cha.4.

tcr primopollicisoffi, tcrtiusautcnifccundo &tcrtio inferitur. Sane & hos tendincs,quum p lotub.p

h.rc ligamcnta ad amuflim perpcndimus, fingulos fua ligamenta fortiri, non fcmcl obfcrua-
M evilrdn.

viufeldii ohn^
uimus. "
Prxter hxc ligamenta, per uniucrfam cubiti longitudincm, omnibus mufculis ua
chu.;.

r utrf.mH.

Iidamcmbranaobnafcitiir,mufcuIos inuiccmcommittcns,atqucnefuafcdciIlidimoucantur, fai,'r A.

atquc inicr fcfc impliccntur,tranfucrfi alicuius ligamcnti ritu cotincnSjCuiulmodictiaminti 1 1,2 tdh.

biahabcri audicsomnibus illicrcpofitis mufculis elegantcrobdudum. Qiium itaq; huius & chA.6.

mcmbranx ligamcntfuc natura intcr diflccandum ad amuflim didiceris, id quoqi in tranfucr U lotuh.li
ni,n.
forum ligamcntorum claflc reponito quanquam non laxc , fcd pcrtinaciter mufculis adna-
;
xli.mcqui
L'erdmentA fcitur, proprix mufculorum mcmbranx modo. Ligamenta quxofla inuiccm coIligant,in o- teimijfimi
offdinuicen, mnibus funtarticulis, nullam (nifi pauciflima) pcculiarem naturamacxteris articulosam- ct pcllucida

commiuentia-.
bicntibus ligamcntis foriita.' Mcmbrancis cnim &
articulum folum circundantibus ligamcn fit,pu1uri<

ahtcr pro.
tis digitorum nciftuntur intcrnodia.Poftbrachialc autein brachiali,ualidis ligamcntispcr poncrc ne.

extcriora etiam ductis coUigatur, At poftbrachialisofla,qua mutuo in ipfarum radiceiuxia quiu mis,
(^um tot£
brachi.alc fc fpcdani, cariilaginis naturam rcfereniibus ligamcntis inuiccm committuntur,
qux nonorbiculatim oflatanium ambiunt, ucrum &
inipforiim mcdio habentur,qua, uti U-fc cffcrhi

diximus,ofla fe inuiccm refpiciunt Brachialis ofla iialidifltmis ligamentis cartilaginis na-


. y hu:c

cx ojitbus
turam refercntibus fimul unita hxrent, atque hxc ligamcnta ipfis undique obducuntur,
,
duntaxat
&quibufdam etiam lcdibus ilia interccdunt ; id^ potiflimtim in illorumoflium intcruallrs, pctedft [unt

qux
,

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBBR tl. zzt


quxmfccundoordmcrcpoiiuntur.quibus^poftbrachialc coardatur. Qiia:cubitum
dmm ulnamq; brachiali collrgant, mcmbraneis rcliquorum articulorum lioamcntis feura
rcfpon.
dent.fed ab apiceproccITus ftylum imitan tis. ligamcntum
hums articuli dunus cfficitur, quali'
hmc peculiarcquodararaodo tcres in brachialis os duccretur, quod
rcdum eft.&ca^tcris ma.
'Votnh hic
g.scaHiIagmofum,un,9tantumofticomm,flum.Huic!igamcntoGaIcnusdianiorcmquim
cgo aiicquor.ufura tribuit.namad nullummihiraotum
priuatimmagis^quam uniucrfum hu
ms articuh I.gamentum femulari uidetizr, Quinetiame.xapiceradij
appendicisfimile&infi>
gmusquoqiiem brachialc fertur, quodliquidiffim^
eumufum,qucm Galcnus altcri alTcri-
bit,uanum elie commonllrat.Radius uero & ulna,proptcr
brachiale& cubiti cum humero ar
ticulumjigamcntis ualidis, incircuituonkambient.bus alligatur.
Ataccuratiftim^ tibiin me,
moriamrcuocandaucmtca" cartilago.quam h radioproccdcntcm ulnam
a brachial.diftin-
gucrcd.x.mtBqua:ualideetiauI,ia:adradiccmacuti.lI.usproccfrus,quafiI.gamentinaturam
T.
nafta .ntcntur.Per totam lo.igiiudinc.qua ..lu.ccm
\h-;td.vin brancura
radius ulna dchifcunt, ual.dum racm & &
I.gamcntum habctur, abacutioriulnae'^^ lincamrad.)
Itrr S &-r. Ii.ieaminfcrtum. Hocnon
t^itab.kiit^ fi.iiplexco.ifp.c.turme.iibrana,uerim(uipIeraq;Iigamcnta)exfibrisconflatumfpcc'tatura
;; tcrccj^i. radto dcorlum .ii ulnam obIiqueprorept.itibus. Huius
bcneficio, pr^tcrquaiii quod ipfo olTi
1 jig.cjp. .nuice.n alligan tur, .ntcriorcs cubiii mufculi ab
c:

t^llb. icc.
ip o niulcul. ctiam nonull. fuoru
cxtcr.or.bus dirimuntur, &
ut aiitcamonui ex
d cuifdcm pr.ncipiorfi robur afcifcu.it.Rad.us humcri cxtcriori
i
capiti
p.r,r. ual.dis.led mcrabrancis ligamctis pcr.ndc ac ca;tcri
articuli.alligatur.Et quamuis tutiflimus fit
•[6(.(.Z.«. ulna; cum Iiu.ncro articulus, tamen robuftis quoque
ligarac.i tis humcrum ulna: Naturacom.
iotil.s,n.
mifi t^qua; fi.nilitcr articulum in circuitu
a.npIcx5tu.-.Pra:ter ha:c ligamina in raa.iu .lulla funt
r •

f T& 0
nifi Si horum albo Iiga,iicnta,qua:i.i raufculorura co.ift.tutio.ic.n i.igred,untur,&
propr.as tSr,
mt:,im mu- iplorum nicmbraiias cfformant^rcponcrc ftatucris. qux intcrdum in
\cv.lorum
taniam pcrt.nount craf *"«™„,
l.t.em.ut quuiTi .nufculi caroipfis fubfitjiuorem quc.idam /'"^™'««-
~m pnitci- mufculis induca.it. Atquec.ut
pij.
modicralTius liga,nentum ucntri obducitur mufculi, polliccra a cxteris digitis niaximeab.'
g ! I.t.p. duccntis. 1 rx-terhunc, " mufculus aiitcrior flcacntium cubitum, ucnn-em quoqucliucfcen-
h 6 tj.o.
tcni,ob mcmbra,ia: cran^iticni adipifcitur, quemadniodum ctiam
illi.-idcp admodiim clarc
^t.lb.f„b qui
cubitura cxtcndunt multo antcipforum infertioncm,
' quamin ulnarpoftcriorem proccftum
mol.unnir.

^DMINIST R^T 10 MVSCVLORV M ET


li^nmentorum maitus^cic ddii qiiot
qiia([ifalc reponciiitiir

mnfculi. Cciptit X L VIII


il N prarfrntia brachium id Cum fcapuladepromendum
eft,quod admanus
mulculorum admin.ftrationc, quura thorac.s aggredcrcris
mufculos ali.
quo rcloca.idum pra:ccpi, Pnulquam uerb feft.o.icm
quot in
aufpiccri,s
fin^ulis partibus mufculircpo.iantur, in
c j tdb.p. memoria rcuoca, quod ut pro.n
! 11 uhn.f. ptius facias nunc omiics in compcndium
t.bidigcrara. In cxtrcma raa.iu a,ot
m.fiu.
utcunque illos numcrcs, uigiiiti eiiarrauimus. " dcccm
sta.r.^ ».
nimirum, quibus l"«mrc,iu
6t<(.U 7 , ;
pnmaqui,iquedigitorum interiiodia fleduntur,quorumbini adfinou.
ta.d. losreterunturd.gitos, tres,quibus fccundumpollic.sflcdimrintcrnod.um,'
unus pollican
max.mcareliquisdig.tisabduccns, aliuseu.idcm proximeca:ter.sdigitisadraoucs
'lernus
qui min.iimm 3ca:teris ualidiftimem latus rcraouct:poftrcra6 '
ijta. m. quatuorill. oracilcs raufculi
quorumbcncficioquatuordigitiad pollicc obIiquodufluagGtur.Intcrnacr.bitifcdcra
oflo j„;«^., .
Stet.Q.
l
mulculioccupat.quorumj^pr.rauslatumcducittcndinem.'- iccundus
^ftab. n. &'tertms,qu.busbra iufdc.
chialcHcditui- quartiis lccundu quatuor digitorura fieftcns os,'
7 tab. V. qu.ntus qui tertiri quatuor
7W.X. digitorum os Hcd.t," fcxtus qui tertij pollicis oftis flcxus eft autor." fcpti.nus °
oflauus ra- &
5 ^jfc Z d.um ..1 proiiura ducunt, Siuero mufculu.n, tertiil quatuor
.

d.gitonl os flcctente unum cffc


rimusyfc'
cumillo qui tertiopollicis oftifamulatur, putaucris,iiitcriia
tdnsejer cubiti lcdcs feptcm tantura mufcu
los habitura cft.In cxterna autc cubiti rcgionciios dccem
ustota.p. niimerauimus: " tres fc.l.cct qui qua r
" 10
tab.o. cxtcndut,& a pollicc abducfit," unum quipollicE ad indicc
tiior digi tos "
'

mao,s cucrtit alium '

qui poluccn eucrte.is, cundcra ab indicc raagis rcmouct/alium illi


proximu,ac ad brachialis
CAtcnhoncm aliquid accomodantera, duos „ifigncs brachialccxtcndcntcs,&'"
s i l.t.k.
' duos quorum
opc radius „i fupi,iu ducitur, Si ucro illud prmcip,[;, quod ex ulna
II tj.A.C)
cnafci, in duas carnofas &
t.i.Z.
partcs diHundi dix.mus, quorum altcra indiccra prxcipue,
&
mediumdigitil, altcrapoll.cc.n
petcbat, umus mufculi uice enumeratu efl^e uclis.hk
rcponctur noucm;dcin fi feciiiidum prin
cipium
,

,,2, AN-DREAE VESALII r.RVXECLENSIS


oflo crunt.nambis umim,ubi nos duos con.
cipium iunxeris, uniusJp mufculi loco habucns,
ftituimus,rcccnfcrcs.lnantcrior.brach,ifedcMuoflccWcscubitumfunt mpofte.onau-^^^^»^-^
r,w,» collccft.on.s.npau,
temfcdecxtcndcntcs.aut' trcs,autduo.autunus,prorationcn.mirum ^,^,^;,

quam tuo arbiiratu proponcrcnihil obttat. Ii raodo accu


ciorcs ucl diftributionis in plures,
rate iHorum fitum, conncxum,
amplitudincm, compof.t.oncm , funftioncm, &
id gcnus alia

Srao„c3^, fecandodidiccns.aiiWcridicuIuraeftdcnumcroanxiumcflJ-.quanquarn.npubl.cisicclio.
»5fc
j„ huius aut illius articuli raufculos itaoftcndi,ut
no mmus quara proprp ungues
j^jj^^jj
aliudrccenfcrc ualcant, quam hac pra:Icdione qua-
coanofci ponint,pcrpauci ftudioforum
fi numero condifcipulum detcrrcant,
ncgc
draaintaoftcnfos cfli mufculos . id fatis arbitrati,
mcu.iica oftenfionenirai^ra mulia aggrcdicntcni .neufcnUn hocta,
cnb''d.fEcuItatcm,&
uoki.it, feduliftudent.utmquibus aGalcnod.itav
racn quiintcrillos diligmt.orcsuidcri
tia,nfcpcquiducIim,nonintclligcntcs excipiant&adhos &C illosipf.s mdoaiores traiiHcn
l.bcrcm.haccamctotiescfflagitatacandidiorian.rao.quamaplc-
bant Qiiolaborc utipfos
nfquc accipicnda crunt, dcfcribcrc .leutiquam grauor unumcjucmq; am.cemoncns nc qu.s
:

cu.quam, utcunqucuetuftate autoritatc9 prolMo fidcm prxbeat, nili


huic libro,neque alicri
fcribuntur.prius, id^ non fcmcl infpcxer.t. Porro
hanc,brach.o
accurat.flima fcdio.ic, qux
mulculisadm.niftraturiises.
ciusquodfecas cadaucris aftumpto.ad huncmoduminraanus
M.n.<exca Primum cuicm cum adipc mcmbrana.quara carnofam uocare Iibuit, adimcs:atclucid per.
&
brachii fcde, fccunduraradn dudum, 8i ponic.s
cxtci-io.
fcccris commodiftira^, fi ab cxterna
caniofam diuidat. Dcin ad cuiufcf d.g.t. la.
ra fedioncin duxcr.s, qux cutem merabranam^f
dcp.Iem(ut fic dicam)manus cuicm.ab cxtcrion dinmat.ut .Ila
tus alia duccnda cft fciaio.qua:
cumbrach.i & cubiticutcauelliqucat,caquxintcrnara fumma:raanusfcderaintegit,adhuc
art.ficio, quam quo
lani) boues cxconant.
rclifla.Ncque in cute ad.mc.ida .lu.ic al.o indigcs
Quura tamcn ad radicc brachialis.in intcrna manus fcdc pcruentum
fncnt,tranfucrfafc(ftionc

c^tcmnunclibcrataabiIIa,qua:inuola.adhucrcliquacft.rcfccabis.ha'cnan9latefccm.s tc,i,
^J^^'^.*
tcndinf illura aggrediaris,accurate perpcnd.to,
dinis nomi,ic aftcru.ida uenit. PriufquS ueri
totam cubiti fedcm paulo minus toto liucfccntcm.obmembranamqua:
mu eulis proxime
fcdcdcclinent.amplcflitur. In conipcclu.n
adnata illos inuiccm committit, atquc nc ipfi fua
coramifti,ut folum I,ncas,qux ip.os di
ciim cubitum occupantcs mufculi lam ucniunt, fcd ita
rimant intucans^quumtamcnrautuoprorfusdifiuncliapparcbut.fileucsduntaxatfcflioncs
lincas duxeris. Huius mcmbranx nawram
co obfcruabis d,l,gcniius,
fccundim diiflas modo
racm„ierint. Cxtcrura ui latclccn
Mufcu!. U' quo maois perfimclone.imo nih,l prorfus Anatomici illius
tc/i™«»,t«-
tJ.,T,u,deastcndincra,animumacc5modacubiti intcnixfedi.incuiuslongmidincipfiusmu-
'

"XfcuIus,&:iendo,quumadhucgn.ciIiscft,cxporrig,-tur.CuIiclloita9abrachiaIisrad,cefcaio, ^
ucrlusintcniumhumcritubercuiummo
ncmlcucm adicndinis&muTculi latus utrinqur, (, v„/i,<i,

a fublatis organis liberabis,&: cultello tranluer t.b.U.


licris,& poftmodum iuxiabrachialc,tcnd,ncm
elcuato.uniuerfura mufculum^ ad ipfius ul^
f,m ipfi fubiefto, & finiftrx manus digitis tcndine
quc caput rcparabis.Dcinccps acuiiori nouaeula cutcin
manus adhuc rcliquam.a uola & d,gi
tranfucrfas .nolitus, cadcm oranino ratio,ie,
tisabfccare conato,-, a brachiali fcclioncs fempcr
carncamcmbrana diuidcre iamdudumaflucuift,. Qi,emadmodunicnim,nilla
quacutcm a
fcflione inembra,iam corpori aftlxam fcruas, ita
quoque tcndincm dilatefccntem manui lara
hxrerc fiiiis.Qu5 ucro ,d tcnias.duriufculus fefc oftlrcl
adeps.cutcm & tcndincm ilkim intcr,
cft, qua,ito tendinem mag,s a cute din.
cedcns qui tanto diliacniius quocp animaducrtendus
nontoticuti proximeadnatum, fcd duntaxatfibrofisnexibus
mcrabranx
mit:&tendi,icm
oftcndit.Examinaia cutc.mu
carnofx modo, & ad,pis intcrucniu,pcrtinacinime commilTura
tendinem.aftibdms
fculicaputabhumcro libcraium.a brachialipendere fincs latefccntcm
ucro aliquando u.fum
quoqucaut nouacula.aut paruo,fcd acutiori cultcllo auulfurus. Si
facillimc, fi tcndincm pnufquam cutcm ic.
fucrit tcndincm una cum cutc adimcre, id fcccns
paras' u,i,i cum cuic abftuleris.at tunc arduum
erit.tcndincm a cuteintegrura libei-arc:qiiaiii,

L,l..J.A-!- uis non adeo.uiGalcnus arbitratus cft.qmmhil


mcdiumintcrcutcm &
tcndincm pofu,ftc

_
mi.fiao. ijidetui..Porr6fihicmufculusinintcrnacubitifedefcfenonoflrerat,atquc duoru niulculo, c,«.a,
interiustubcrculum.iiullum mufculum„v
rum quibrachialcflefluiit,capitibusad hiimcri
cuinbcrcuiclcris, prxfentera mufculumdeeffe
co.jcito:quod faiicnoninfrequcnter t,b. occur

furum fcio. No qu6d ncgligcntia illum prxtcriturus fis,ucr5 quod prorfus deerit.cius uiccm
brachiale fleaciiiiu mufculo.aut tranfucrfi i,tA.a
tunc llipplente'' infcriori.inierdum etia ' fuperiori
brachiali liaamciti portio.ic,quam pari raodo ut latum tcndinc indagabis.Iam itaq; omnia e
in
cute hbcra funt.unde ctiara &
quofda cxtrcmx manus mufculos citraaham fcctionem agg.-cd.
/
1 ,
.

poilis
Iflis
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LICF. R II. 2:3

giU.f. poffiSjEUmuidclicct" quipolliccra a rdiquis digitis remotiflimeabducifj&dcindc duos '' pri,


6 mum ipfius internodiu fleirtcntcs/ic &C mufculum, cuius bcncficio paruus digitus a reliqiiis
'

'*^til
"^s^^imeabducitur, & cxteriorcmprimum cius digiti os flcftcntium dilTccarelicerct, Atop- p,,.„./ ^ f^'
k4W./. portiiniusfcccris,(idonccomncsrummimanusmu(culosadimcrepoflisJiosicruaueris,aiqj
tt. A,m. ad intcrnam cubiti fedcm tc rurfus contulcris,in qua primum adminiftraiicii ucniunt duo bra '
lc moucnuuiiu

chialcfleftentes,quoarediffimc primum ab ipforum tendinibus, iuxta brachialis radicem as,-


gredieris.SicnimhosafubditismufcuIis aliquantifpcrauulfosclcuaucris,acdcindetranfuer-
fis fciflionibus, illos ad lutcrnum ufquc humeri tuberculum a fubditis libcraueris, uniucrfam

ipforum fere naturum mcdiocri negocio Ipcdabis.Inferioris nanquc capiteabfcirto,& mufcU'


);Btjt4.*. loabiilnalibcratOjUtisduntaxatabinlcrtione'" dcpcndat, ipfumutuilumfucrit,autadimes,
autadhucappcnfumfincs.Supcriorisautcmtcndo,abrachialinoeftabfccandus,ucrumaut
ll

"^"''culus fuo libcratus capitc,in latus cft rcponendus, aut " tcndo nonnihil antc brachialeue-
ri^" M-
„„. nii refecandus, ut in feftionis lcric^cius tendiiiis infertio rcddatur confpicua.Mox ° primus di 7>r:mJ,gm
'.ii.tS.B. gitus mouentium fcfetotusofFert, qucmucl folis digitis a fubdito dirinies, quemadmodum "oiuvtium.

'immx-
o^iit^Sjlu^i^uiTil-itcranon committit ncruofa illamcmbrana,qua: communis ligamcn
n 11! Kjr
ti muncrc fungitur. Vbi itaque ipfius capitc adhuc ad cxortum commilTo, quatuor ipfius an^
tebiachialccariiofas portioncsinfpcxcris,ualiduscultellus in tranfuerfum ligamcntumre-
cta eft ini]cicndus, ut huius acic
antrorfum ducta, id ligamentuiTfdiuidatur. Dcin eadcm ra-
^^^'^lJ^;

•fqln.
tioncfccuiidum indicis longitudinem, iranfuerfuminternxipfius fcdis ligamcntum diuidcs,
»iiiij,iili nicntcm accommodans,ne hac prorepentcs tendmcs la:das, quod optime caucris, dummo-
cultclli dorfum fcmper tcndincs refpiciat,ipfccji cultellus rccftus fit. Eaiidcm fcclioncm in tri
"Jufi'"
iiiX«/it
'^"^ rcliquis digitis moliriin prafcntiapoflies,nifi icnfim magis magisqi horum ligamcntoru
/JiiOTo. naturam aut dilccrc, aut alijs oftcnda-Qpropofitumcftct. !n indiceitaq: duiitaxat,autalio quO'
P J f-i-'- uis digitohac dufta fcc"tione, primi mufculi digitos mouciitium caput Iibaato, illo apprc- &
hcnfo, S(:adtefurfuintrad:o,idcx brachialisfinutantifpcrrcponito,quoufcpquatuor ipfius
tendinesad quatuor digiiospoiTigiconfpexeris,& dcindepriuatim illius icndiiiis infertio'
nem obferuaueris, qui iiidici cxporrigit. Haccnim infpc(rta,& mu(cuIo|rurlus in fuam fcdcm
repofito,ciuscaputtrahendu uenit,utipfi'usinnote(catmunus,intucaris9,quarationcprimo
indicis articulo in flcxu fccijdi,tcndo illeadniti noIit,utifanercIiqui tranfucrfis adhucligamen
tis inuoluti innituntur,proxime'uc attcnduntur.Nunc ligamentis trium rcliquoru digitorum,
ac cuiufcp tendinis iuIcrtioncSir pcrforationc,qua fubditum tranfinittuiit tcndincm,notatis,
mufculum a manu inantcriora rcflexummenlxexporriges,autfi in fiiiu manum habueris,
5 Sfj.s. propcndere a digitis Rncs, ac ''
eum qui tertium quatuor digitorum intcriiodiuin flcctit, fuo Sccimdi
capiie liberabis, quod nonihil occulitur fub inufculo, fupcriorcm radi) partcmin pronum du
centc.Priufquam tamcnidabulnaabradas,coducctcxbrachialisfinuquatuoripfiustendincs
attollerc,& aiiimumadhibcrc, qui citra omnem operammufculushostcndincs produccns
r <ti<.«. ab' illodiucIlatur,quiipfius fupcriorilatcriaccumbes,tertrj pollicis oflis flcxioiiisautorhabe
turadco,ututrunquemufculi uniuslocoin hominchaberenequeas. Liberato itaquefecundi
itii.ViVi mufculi capitc &
ipfius quoque cxortu, quem ab ulna; ligamcnto aflumit(quod interra' '

tcrS.T. dium & ulnain,ubi iiiuiccm ha:c ofla dchifcun t, obuium eft) lipjucrfum mufculu cx brachialis
finureponcs,ciusmucolampcrpendcnsincinbranam,& tciid;.u!inipfiusfcricm. Caucndum
m.!J.7 tamcn cft, ne quum cos attolIcreftudes,gracilem mufculiim fingulis tendinibus expiorrc-
'

U.i.
jftuin uioles, hic enim quuin tcndini committitur, atqj ctiam primo digiti ofli infcritur, ad ler'

tium ufquearticulum fccundi mulculi tcndincs olcitatcr cleuare prohibet, Qi.ium itaqj hos ten
6 titlu . 1 dines " primi inufculi tendinibus traijci atquc in tertium os inferi uideris, utrunqi mu fculuin in
'""'''"^ locum rcponito, examinaturus nuni fecudi muiculi tcndincs primu digitoru os flcclant
ijm"""
foli,autfi'muIcumipfisprimimufculi tendincs, &ciusgcncris rcliqua, qux inhorummufcu
, lorum fumflionis enarrationc propofuimus, Primo mufculo a digitis relecTiO, fccundumiu
I brachialis finu tranfucrfim diuidcs , ut ipfius tcndincs adhuc in uola rcferuentur, gracilium
Ix6lii.». mufculorumcau(a,quatuordigitcs pollici adduccntium.Modo^ tcrtiummufculuinpollici '^"".i A
fubferuicntcm a radio libcrabis, &
ad tcrtiuin pollicis intcrnodium duces,ipfius tamcn uanC Mmmjl"",
yjfj A. ucrlo lig.imcnto, ut in rcliquis digitis,priusdiuifo.Hunc ubi abftulcris, ' mufciili brachialc tio,

ifi.cd. flcclcntium fuperioris infertioncm Ipcculaberc ,


quam in radicem poftbrachialis " oflis iii'

^ j.
^' diccmfi.iftinentis inolitur, Atquc nunctibiinintcrnacubiti fede adhuc' duo tantiim miifcu
X. lifnperfunt,radium in pronuminoucntcs, qui quum citra aliain opcram confpicuifint, do- T-rdnJunfo,
1 ti. ch.t. iicc & horum oppofitos uideas, opportunius fcruabuntur In prxfcnti itaquc ad extcrnam
.
^'""Jig-fm-

cubiti fcJeni acccdas,incapotiflirai4mobIeruaturus'' tranfucrfa ligamcnta, qua; acfiunum ^JcU/t/jWr'


cflcnt.
'
^

1Z4 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


ucrum 3um tcndinibiis, quos ligamcntacontincnt.mcntemaccommo '
eflent, (cfe ofFerentj
dabis,ac fcorfum unumquodcp,ut in intcrna digitoruiTi fcdc prxcepimus, adminiftraucris,ut
minimum fcxnumcrooccurrcnt, qusantcquam mufculos fcparcs,diuidcrepofIis,nifiprius
in cubito cuiufqj mufculi tcndinem lcparare ftatucris. At commodius erit aut fimul omnia an-
tcmufculos,aut priuatimunumquodqp faltem ante fuum mulculum aggrcdi. Primus autc effe
Tcnlj hrdch potcft^' quipoftbrachialiantcparuumdigitum infcrtusidcxtendit, cifiustcndocx fuo' finu csh.a.
cmoumuu.
f^f^^^kiixm ,ZcAanAz3Sinia aAxsAo^^zsxx nouacula totusmufculusabulnalibcrabitur accurate ^'jj"
in terim ab illo,' qui fuperiori ipfius latcri comittitur, quicp parui digiti cxtcnfioni potiflimum , j,

famulatur,diuifus. Vbi itacy huius caput ab extcrno humeri tubcrculo diffccucris,illu poflmo
DtamtoSd- a poftbrachiali libcrabis , nifi appcnfum ipfi aflctuare lubcat , quo tande brachialc extcn-

InT.llJF- dcntium &


flcflcntium mufculorum munus conlpicari ualcas.Poft hunc is cx finu atrollctur,
dSmniJlrMio. qui minimos digitos a caiteris dcbcrct abducere, cuius tcndincs, aut tendo potius ad digitos
duccndusnoncft,nifi abcxierno humcri tuberculo is,cum iublcquetiiamincnarrationcmu [9U.Z
'

fculo(qui digitosmouentiumdecimusfeptimusnumcrabatur)iibcratus fucrit.lllum autcm di


ligcntcrex fuo,quemnos ipfi tribuimus, finuattollcs, atqLieabiIlis,quiiupcricri ipfiuslatcri
cxporriguntur,diuulfiim,ab humcro quoque rcfccabis, nunc fcdulo animaducrtcns, num in
quatuor ducatur tcndincs,& quibufnam digitis illi inleraniur,qiiarcF ipforum ad digi
tres,aui
torum radiccs fit comixtio.Idcm in ilIo,quiparuu digitii prarcipuccxtcdit, molicris, ncutrum
^ ^^^^j^
abipfisdigitisab(ccans,nifi&modo''' fublcqucntemadinfcrtioncmukmcdcduxcris.Occur h wtt.i
XiecimiTicmi
rent enim nunc " tria illa,qux ulna producit principia, quorum inferius, brachiali propin- & s,".

quius obfcruandir ucnit, a quo mufculus pronafcitur,qui indiccm &


nicdium a poliicc abdu-
cit.Huius itaq) principi} portioncm, qux illum mufculum coftituit,ab ulna diuidcs, atquc ex
fuo pcculiari' finuclcuatum,& fcnfimabrachiali&poftbrachiaIi,quibus fibrolo ncxuharret, ' !,4/' «

""^
libcratum, ad digitos ufquc dcduccs, ad amuflim nunc trium illorum mufculorum tcndincs,
&infertionempcrpendens, q^uam multoaccuratius intucberis, quamcgo illam (quum uaria
Jigitos
^^'^ dcfcribcrc polTim. Cxterum illis a digitorij internodils ad uiiguium ulcp radiccm refcftis,

mo»,
moucTitim/L n qui pollicem cucrtut,aggrcdicris,ab ulna itaq)," reliqua tcrti] principi] partercfccTta, mufculus fe :otSi
deincmi-jiuin polliccm uerfus indiccm eucrtcs, adipfius infcrtioncducetur, fimilitcr fccundi principi] mu-
tllorum dcfcn
ptloTic ijnu-
mcrdmr.
, in/--» i 11111
,1qyfljii-orncm tranfcendunttcndincm, ad polliccm & brachialeufque aucllentur,atquc
f,;^!;
r
mia cum rcliquis a digitis rci^jcientur. Quibicornitendinebrachialcextcndit,modoprorlus
^
""

m,,ti.:
eftconfpicuus,nifiqu6dnonnihil fub " mufculolongioriradium moucntiumoccultatur.hic "

Qo^TTi Irdi itj^ ftio exortu Iiberatus,ad poftbrachiale diicetur , & ipfius examinata funflionc, ctiam cum
'
"'"'"thm
<^^tcrisabiicipotcrit.Supcrfuntadhucincxtcrnacubitifcdc,°duoradiuminfupinumagcrcs, 0 niat.i

R^Jiummo, qui citra lcdioncm ctiam^ut&^intcriorcsradii duccs, funt confpicui, longiflimi tanttim 'V"a
"^-

''
uattiumtdmi. pjtc exccpto.quod penitus nonnihil intcr pofteriorcm cubitum fleftcntium mufculum,& cx, ^7'"
tendentium 'exterioremlatitat, non tamen adco iiupcnfe, ut non liccatipfiuscapitcabhumc- g n f<i£'.

rorefciflo, illumadinfertioncmufquccumrcliqiiis radium moucntibus mufculispcrducerc. ""-r


""
SiitaCBnunc' lioamcntum in cubiti lonoitudineintcr oftapofitum animaducrtcris,extrcma: '. .

Qudtuormii, siitJD.i
r js- j- , n.- c " /r i • 1

^lorimipd- maiiusmulCLilosordineaggredi tcmpcltiuumtucrit,exquibus c^uaiuor Itatim gracilcs cua- dut itlicn


tuordigitos duniconlpicui,qLios Natura^tcndinibus tcriiumdigitoruosflcflciitibusc.xporrexit.Dcin- tcre cr
polltci ddducc ccps illcliberatur,qui polliccm ab indicc inaxime rcmouet,mox" duo primum pollicis intcr-
'
°'"^',"y

'rs"c'arcmdm
ttodium flcclcntcs.Dcindc' tres fccundum pollicis osflccftcntes, quosco diligcntitis obfcrua- icrs, t.i

mdnSocciipd- rc oportet, quo magis antchac diffcdionis Prolcfloribus incogniti fuerint.Hos fubfequettir,
^
tium. qiii polliccm indici proxime accommodat,dcin' quiparuum ualidiflimeabducit, uttantu "
^Jj'''
rumrcttjmrS
'
adhuc fiiit rcliqiii, quoru opc prima quatuor digitorum intcrnodia flcflimus.Iam digi- x6t4b.;
•idminijlrdtio. torum ariiculos diuidcs,Iigamcti & articuli fpecicm obfcru.is,& attcntiflime perpendcns," of y f-

ficulorti ufum,qua:a fclami fcminis fimilitudine nomcn muttiatur. Rcpcries enim in interiori ' '^''^'

feciidi pollicis articuli regionc, duo rcliquis in manu infigniora, in hoc ibide fabricata,ut quu 4 ^
inarticulaiioneilIumarticulumNaturaficriuoluerit,istamcnfirmiusefrct,&adflcxionemin •.=.!

acuiiftimumanoulum pcrtinax, &obliquoructiammotuumobfcurifIimeparticcps.Deindc ^


"'''f
?irr/T-. r .
j ji.
tanio minora cius claliis olia in primis rcliquorum internodijs uidcbis, quanto in aculum ma
c , tnb.r.

jjub /i.t

gis hos articulos Natura flcfti uoluit, &


ipfos obliquioribus motibus, quam fccundum polli- itb"!'.

cis intcrnodium,doiiarcuifum fuit. Infupcr primiuri pollicis articulum diuidcs, ciufmodi offi-
'^'^"J
bus dcftitutuiTi,&laxum admodum. Idem qtioqiiii poftbrachialis &brachia!is oftibus expe- y x'x.'
rieris,aiIongediIigentifIime brachialisadcubitum ariiculoanimumaccomodabis, quod hic f i.i/ig.n
cariilago cxaminanda ucniat,ulnam abrachiali dirimens. Quinctiam pcrpcnde,obfccro,' fty '^^

IumimitanteprocefIumn5proccriusextrafinum,quobrachialeexcipitur,promincre,quam
radij
,

DE HVMANI CORPORTS FABRICA L I B H R u.


h r.f.. radii appcndicis mucronem Dc/n cxpcnd.co, parcm ligamcnti huius articuli in
' .
i..t...,,6.
utroqile
latcre lormameflcui una mccumomn.busquoquc fimilcmufimiafcnbas
ncquumNatu
ramceIebrarcinflituis,illunartieciofinimamconftruclioncm,cumGaIcnoimponas
Rcic
i 6u.e.
^tanunc fumma manu, ' priorcm cubiium flcaciitiummufculum
fuis principns liberato C.fo,^
Uu.f. quorum cxtcnus cxfuol7nuclcuandumcft,& 'ligamcntoariiculiliumcr.ipfumcontinente •'""""•"^
rectafecnoncdini-c"to,idiifcapuIx colloadimctur. intcrius ualido
quoquccultclloab intc
norifcaputeproccfludiuidctur.&utroqucprincipiodcorfunrrcflcxo.huiusmiifculicarno
la inlcrtio m
os humcn animaducrictur qua difl^cfta ad radium ufquc,
;
fola manu a fubdi-
to mtifculo iftc prior aucllctur Vbi uerohuius
. infrrtioncm intuiius fucris,
appenfus is
mzu.T. leruabitur, & " pofterior ab humcro dcrafus ad
ipfius quoquc infcrtioncm ducctur
Po
{tcriorcscademraiione aggrcdieris, pri.nim" illum qui ab humeri
"uTt ccruice pronafcitiir Ii'
.(4.X.
bcrans^acdcin illo cuifcapulainitiumpra-bct,
utpoftmodumhocdcorfumtrado
f 'Tecun-
dum animaducrias ipii innatum, ac fub illo ab humcro prodcuntcm. Qiiod tum
demum ex
fcntentia fcceris opportuniflimc, ubihos in canc aut li.nia priiis fpeaaueris . Qiiando ita.
quehiadinfertioncmproduiftifunt,nequcullam fibraruminlirtionem animaduertcris
cu-
biii articulum fubinde fleffito &
reflcaiio,examinaturus num uel tantillum quidem extra
rc.
(ftumiramitem dimoueri qucat.quodquuminarticulofoIisligamcntisha?renti,&:iampro-
pemodumIuxato,obfcruas,quidficriinnobisarbitrabcre,articuIototmufculisadhucucfti-
tocVttamcnha;comniaexaaiusrimeris,ona inuiccmfciungendafunt,non folum
humeri
cu.nuI.-iaarticuligratia,uerum&radijcHmhumero,&radi)rurfuscumulna.Prartcrhoce.
iiim quod nihil utilius fefc infpiciendum in tota 'rcfcflionc luxationum gratiaoficrt,
ita pro,
fe<S6 eiufmodi articulorum infpeaionc. nulla in uniuerfa Anatome mfhi iucundior fpecu.
'
laiio occurrit.

DE MVSCVLIS VENI ECVLI^RI.


bm. Caput :kli:k,

QVADRAGESIMI NONI CAPI-' •

TIS TABVLfl.
116 ANDREAE VESALll BRVXELLENSIS
QVADRAGESIMI NONI CAPITIS TABV [ndcx,
te.eiufdcm^figurarum&charatScrum
p C BD E NT 3 M pagmamoccupanstcihuU,quittuorcompkB(^ns
crit.IV uc
fimms numtro infignitas,nohuic timtum Capiti,umim ctiam CT^Jifs plcrisjs
utilis

natarum indiccsfum cxplicaturus.


ro dcin pluribus pra^f^edafit Capitibus, hic omncs fuarum
dircSlo,
1 ? rima ita^fi^ura corporis iti mcnjaproni , CT oculo adpcrinceum,fiu intcrfimincum
of{cnditfimominlatcrctadmodumdiflcnfa,crfcniscorpusuniucrfo intcrim fcorto cum tcjli^

bus,cutc,adipc,ucnis,ncruis,cr arterijs undif abfcHis.


facri oJ?is latcriliu committuntur,
2 Sccundafi^uranudaquodammodocommonfi:ratajJa,qua!
ac ilium CT coxcndicum cr pubis affa appcllantur . Hisfimorum
opum portioncs adhuc appcn
utpcnis
dcnt,undcum ani cr pcnis mujculis-.quos idco ab ipjorum cxortu dcpcndcrc finximus ,
corporum origo urina^^ CTfcmini communis mcatm inibi in conjpc^u cffit, ijua furfumfubpw

bisopbuiflcilitur.
coalitus,
5
Tcrtia,pcncm tranfucrfim diffcBum in hoc oficndit,ut pcnis corporumfubflantia, CT
fubijccrcntur.
cr cum urincc mcatu conncxus oculis
4 Qmrtafigura intcgrum commonflrat pcncm,unicum ucficahic cxporrc8um,ut proprius ucji^
cce ccruicis mufculus intucripofit.

1,1^3)4 -D'"' P^"" corpora, pcncm


quodammodo uniucrfum conjlitucntia,
C,C z,4 Duorumpcnis corporumcxortus.
D 1,1,3,4 Tcnis glans,cluamalij
prieputiumnuncupant:eommintcutcm,qiiapcnisobtcgitw,

non dignantcs.
B,E 3
Fungafarubra^pcniscorporumfubfiantia.
F 3 Mutum pcnis carporum conncxiis^o' ncruca corundcm fubjlantia , fix orbiculatimjungo^
famfubfiantiam compIcBitiir.
G i,2,3;4 Vcfica^ mcatus,urinarficmini^gcnitali
communis.

H,I t,2 Duo primipcnis mufculi,in prima cjuidemfigurafiiamfcrimtcsfcdcm,infccunia autcm ab


coriindcMprincipio dcpcndcntcs.

K,L i,j Duo paflcriorcspcnismufcuIi,ficutcrtiiis(3-(luartus,(luiinprimafiguraintcgri,infccun^


da ucro ab inficrtionc pcndcntcs conjficiuntur.
M 1,2
MufcuIiisarbiciiIatimrcSliintcfiinijincmambicns,facium^cxcrctionipraJc(lM.
urinam, ncpra^fcr nofirum arbitrium dcJluat,cohibens,
2<f,4 Vcfitc^e ccruicis miijculiis ,

0,0 i Manbranapubisopumjoraminaocciipans.
P,z Tcrcs Iigamcntum,dcoxcndicis ojjc in rotundumjcmoris caput infcrtum.
Q__4 p^efictecorpus.
4 Glandofum corpiis,uaforumficmcn dcjircntium infcrtioncm excipiens.
S,S 4 y>artiuncula:funtmcatuum,c}uibusurinacrcnibiisinucfcamducitur.

X^T ^VortiuncuIiefuntmcatuum,fcmeninucfica:ccruicemciacuIantium.Mufcuhsautcminfrimii
non infigniuimus, fiodilli in mufculorum tabulis dili^
figura fimur ampIcxantes,charaBcribiis
gentifimc annotatificrint.
^ T s I pcnis conftru<flionis cnarratio in quintumlibrum.ubi gcneratio'
nisorgana pcrfcquetur,opporlunercferuandauenicl,nihilominusta^
10 /i. B
mcn in pracfenti tantamhuius mcntioncm facerccxpcdit.quanta ad mu
fculorum pcnis dcfcriptionc cxufu efl:. Pcnem itatf practer' cutcmqua
inuoluitur.^duograndia^&ncruca.&^intusfponoiarmodocauaeftor cu.figfrttn

A,B.
m5tcorpora,quorumdcxtrum apubis oflis dextri fcdcenafcitur.pau- c,)i.E,E
loinferius quam ubi inuicein pubis offa dehifcereincipiunt.hocucrfus d ili.cit.i.

principm Lb.ttj.utr
linillrum latus modice exporrciflum.cum (iniftro coit corpore,a pubis ofle finiflro
duccnte.His corporibus tota penis conftat molcs. atcj ha?ccorporaadinferiorem ipforum fe C. C cxot

qua coeunt ucfica: mcatum fibi toto ipforum dudlu ad glandis ufquc radiccm fubna-
°
dcm, ' tuinoti'

tumexiCTiji,ubicanaIcmhuncurinacfeminicpcommuncm,corporaillainunuraprorfuscor- tur.
Ct.tfiC
pus confufaamplexantur.quemadmodum quinto libro auditurus es prolixius Nuncenim/'.=.>.+ .

adquatuormufculorumdcfcriptioncm,mododida,abundefufSciunt.Abanterioriita(jfe^
Pri«,it!uopc n n- ~ ..rr n: -'^"-*um cflcdo g
-'

5„ufcuIi,qucmreflo intcftinoute.xcrcmcntoruprjfitegcftioniobnatumcfl^cdo
.

ccbimus.
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBHR It. 227
i.tfi.n, ccbimuSj^^duocarneicnafciinturmufculiVillisprorfusfimilcs quiapcftorisoilcados i/ rclc-

l.u.s,r.
''^usporriguntur.Ambocnimiiiuicemproximi funt,&intcrnislatcribusmutuocomittuiv
j fig.G. tur.reclaqtfurfum in priora ad urinarij
mcatus fub corporibus iilis ad fupcriora rcflcxum a-
fccndenteSjCiusmcatuslateribusinfcrunturj&inuiccm dircmpti;,corporapcnisnonnilnl di-
•'h gftorummodbamplcxantur.' AliiduoutrinqihabcnturfinguIi,abappendiccofIJscoxcndi r™iscr
cis paulo infcrius quampcnis corpora,principium duccntcs.quodcarncuni cftj&
oracilc ct
oblique furfum proccdcnicm cfFicit mufculum, qui carnofus fcmpcr pcrmancs/ui latcris cor
pori non proculab cxortu in fcritur.Q_uatuor his mufculis penis radix uoluntario impetu tra
MufiulorS
hiturjhincSsTcreflionis quandamuim,pr3ctcrnaturalemfacuItatemipfiinfitam,obtinens. offkiu?,,.
Quanquamduopriorcs mufculi in urina;fcminisqjcxcretionibus,communem illum urina;
meatum ucluti digitis quibufdam apcrirc uidean tur, ne mcatus in obliquo hoc rcflc-
fcminiq)
xurcrtriiSus,eiufmodihumorumexpulfioncmprohibcrct,&potifrimumlcminis,cuiuscia-
culatione(etfi urina multo craflius fit)impctu Natura pcrfici uoluit.Nifi cnim hi mufculi infe
riorem meatus fcdem in hocrcflexu dcorfum ucllcrcnt,in pcnis tcntigine totus mcatus occlu'
derctur,qu6dipfiusfuperiorparsadiftcntiscorporibus adco pcrtinacitcrhuc illuc alliccrc^
tur. Porr6,ut mufculos hos commode aggrcdiaris,rcliqua cadaucris pars, qua-adhuc rc' .^Jnuniflr,„
quammaximepoflis femoribus,orbicuIarcm fcdioiicni inani
liquacfi:,rcfumetur,ac diftcntis "°'

ambituduces,quacutcmadadipcmufquc(quemhichabcs copiofiflimum^niaximccphumi-
dum)diuidas.DcindclongamfeLtionempcrfuturaminpcnisinfcriorifcdeacfcortoconlpi^
cuamin cuteperpcrina:um(quodintcrfcmineumaIi] uocant) moIicris,quc ad antcrioreufcp
orbicularis linca: fcdcmpcrtingat.Poftmodum cutcm hamulis, aut digitis eleuatam,hincin'
dea fubditisorganisnouaculadiuellis,atquemufculos quifefeabfciftacutcoflcrunt^paruo
cultello a fuis cxoriibus libcratos.ad infcrtionem ufquc perduces, non per tranfcnnam finou
losfeorfumcxpcndcns,cumcalculorum crucndorumgrada,tumfiftuIarum ulccrumqjno'
minchacfedcnoninfrcquentcrhomincsinfeftantiuiTi.Deindccoobfcruandifuntquoqjcxa'
(Sius,quominusaliquidaGaIenodchis proditumhabcmus.Quadoquidcmlocusinquoib
losinoperedeAdminiftrandisfc(fi:iombusprofccutuscft,unacumquinquc& dimidio cius
opcris libris incuriatcmporum intercidit,unacum ipfiusdcMufculis pcculiarilibro,in qui-
busproculdubio horummcntionem illumfecifTc Arabumlibri commonftiat unde etiam ;

prorfus (perandumeft,inBocharaPerfia:ciuitatccuiatcm Auiccnnam fuilTe fat nouimus,


hoslibrosomnesaliquandononinuidentibusfuperis,inucnicndos .NififortalTis Auiccn^
naetiam illislibris deftitutus,Orobafrj duntaxatoperibusufusfucrit,equibusuerbotenus
hocquidquiddehominisfabiicaprodidit,defcripfifrcuidetur.

CE RVIC I S VESIC^E MVSCVLO,


iirinam,nc prcetcr arbitrium cx ucjica projlucit^inhibaitc.
Cetput L.
H VI V S mujculi cjfigicm in niris cjuarfafigura tabnLvprrecedenti Capitipra-pofita:
Commonjlrdt,N litcra notatam,qucmadmodum cr uigcjimafccunda £y uigefmatcrtiafqurce
adcharaSlercm Mulicbris uero ueficce mufcnhim proponit uigefintiripiinta: libri tjuinti figu

rce y. Quod antcmiUas figuras hic non propomvn, hincpotifimumjtt, (^uod cifdcmfgiiris pa^
ginas occnpandas minime duxi. ,.

i^fi.citp.
^^^5^^^^^^ D uirilis^uciiCEeGncmjUbiincollumccruiccm^uctcrminaturj^glando
fumquoddamcorpusipfiobnafci,quintus libcrdeclarabit,quictiauni
ucrfummcatusdurtumcxpIicaturuscft.^Mufculusautciamnobispro VirHiiutficc
pofitus inter glandofum id corpus &
rcflcxum confillit,quc ucfica; cer- mi[cutui.

uix fub pubis oiTeprimum molitur. Mufculus tota fere hac mcatus Icde
orbiculatim ambit.E ft nancf orbicuIaris,8<r oblongi anuli , aut oblongi
rotundiq! mcatus cfliigicm cxprimit.fibris tranfuerfim circularibus intcr
textus,& iuperius iuxta glandofum corpus craffior quam infcrius. Atq; ita in uiris habet. hi Mulictrii.
mulieribusucr6,quarum''ucfica;'ceruideiufmodi corpusglandofumnonadnafcitur,' mu
t ciufdcm fculustotum mcatum ambit, qui a uefica: corporc in fuperiorem iedcm colli utcri no procul
I
fi-A apudcndo''" fubingreditur:&mufculus hicquantoin mulicribusprolixiorcft,tantoctiam
K fmifckin
tcnuior uifitur^cundem tamen prorfus ufum inhis acin uiris pra^ftas. Primario enim in hoc Mufculiw
iTfi.il.s
ipfumNaturacondidit,utmcatuiucfica;pra:ficeretur,obftaculofuturus netranfuerfajucfi- /«5.
t. cx fibrx motufuo naturali urinam pra;tcr noftram uoluntatem excernant Opcra:prccium
.

cnim
;

hS ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


cxcorpore rccremcntismotuspreccncuoluntarios (icafucnimnaturali
ciiiiTifuitcgcrcndis .

tluntaxatmotuicxcrcmcntorum propulliocommitterctur, continuorccrcmentacmanaret:


atcf id prartcrquam quodfccdilTimum ccnfcrctur, ad plurimas aftioncs , quas tota uita obi-
mus.ijiHgiics noxas infcrrct.Quo minus igitur uefica; circularcs fibra-j urinam quotics ipla
aut copia.autmalaquapiamqualitatchominegrauatjCtiamcitrahominis impctumpropcl-
lerct,Naturamcatui uclkac hunc mufculum prxfccit,quo laxato urina tranfuerfarum ucficc
fibrarum ui prcffa cxccrnitur,intcrdum ctiam huicfunclrioni auxiliantibus " abdominis mu^ h 3 /^'.s.

fcuIis,&'(cpto tranfucrfofpirituscomprcffuadinferioradcpuIfo.Quumucrourinacffluxit
denuomufculus conftringitur^quicquidcxurina reliquumincatui adhucinha;rctprotru-
dens.RcIinquunturautcmtrcsquatuor ucguttula;,qua!cmifraiamurina promanarcfolct.
Atq; hic alter prEcfentis mufculi ufus cenfcndus ef!:. Qiic d ucro ad excrctionis promptitudi'
ncuclocitatemqjquicqua (utGalcnusalTcnt^auxilietur^quod^ispra^cipuusipfiusfitufus,
ncqueofatisafrequi.Quocnimmagisremittitur,fuamq!comprimcdiuimIaxat, eo hbcriorc
redditmcatum,quiapertus&amplusmaiorcmurina;acircularibus ueficacfibris preflscco
piamtranfmittit,quamfilaxatusmufculusnonihiIfuas fibrasadcxpulfioncdumurinapro^
fiuitquoq!intenderet,acncfcio quaratione pcruniucrfumcgcrendi tcmpus agcrct,itaangU'
rtioremmcatumrcddcns,fccIicioremqjurina;cxcrctioncmuitians.Nccprofc(ft6aIiud (&;li
Lil.iicVf,, Galcnus fccus arbitrctur)cfl:,quo mcatus nc prxtcr arbitrium urina cmanarct^arflaretur, ab
hoc,qucm modo narramus,mufcuIo.Qiiandoquidcm aGalcnoin mcdium adduclammea
tus anguftiam&longitudincuariiscircumattibusiundtam^rcfcllitmuliercularijurina^^me
atus:quietfipcrindcacuirorumadinfcrtioncmufq;,quaminutericcruiccm molitur^arcftus
fit, brcuis tamencft,&rccladcorfumbrcuiinterualIo utericollocxporrigitur. Cxtcrum ccr

uicis ueficx mufculiadminiftrationemin fecundumpofi:hocCaputrei)ciam,ibidcm illum


una cum fcdis mufculis aggreffurus.
DE RECTI INTESTINI MVSCVLIS.
Cctput L I.
' RECT I inteJliniportiocufiiismufailisdcorporerefcSt.i^cj^ua.
durc!i(juci cximimiis intefliim^in corporc adhuc relinquere
fo!emii<s.
A R.eSlum intejlimim^ijuo d in !ibri quin ti tn bidis euadet con[]}icuum,
prccfcrtim nutem oSiiuafigura cr uigefimajecunda.
B,C Duo mufculijntcjlinum po/l egejiionem furfum trahcntes.
D Mufcidofafubfantiapenisritdicictdnata, inmu!icribiii porroad
infmam pudcndi partem commiffa.
Infuper D
fedesnotatur^dqua in pcnem mufculi duo pronafciitur.
E Circu!aris mufculus^nc prarter arbitrium excrcmenta dei/ciantiir
prtecaucns.

A VD fl T A nunqua fatis NaturaVc^Tti intefiiniextrcmo mufculos lar-


Y ad a. crij
gitur,quiinfcciumexcrctioncprotrufumrc(rtiinteftinifinem,aIacriter lo /i (i. 5 o.i

furfunireueIIunt:dcinaIiumdatmufcuIu,quiintempcftiuaminuoIun cr n^.

Mttfculi ft' tariam^ cxcrementorum cgcftioncm prohibct. ° Mufculi itaqi fcdem h B.C-crs

fi.hb.i.Kc.
dem ittoUni' furfumattrahcntes,Iati&tenucs,neq!admodumcarnofi autrubcntcs
funt,uix ab aliquibus oflibus origincm duccntcs A" ligamctisenim ex
.

pubis oflibus, Sicoxendicis ofle,&facro e.xortis, qua: huius regio-


nis mufculis obducuntur, ipfa^ dcmum peritona:i infima fcde
utrin^
qucfinguhenafcuntur mufculi.quideorfumprotenfi^rccluminteftinumamplcxantur^^exti.-
ma^ipfiustunicarinfcrti. Prarfentes mufculi quumlati admodumfint,&fuisfinibustotam L.

in tcftmi latitudinem ambiant,ipforum portio radiciquoqj


" penis, mulicribus uero utcri col
lo adnafcitur Quod nonnullipcrpcndentes , tres fedcm
. furfum agcntcs mufculos rcccnfue,
runt.Vtcunqjucro fit,omncshorummufculorumpartcsparipra?ficiunturmuncri,quofede
ilico ab cxcrctione furfum alliciunt, quidcorfum

pii tranfucrfi ,auxiliantibus ctiam


pellcbatur uiabdominis mufculorum, & fc-
fubinde omnibus thoracem ardantibus fpiritumqjconti-
ncntibus mufculis Cartcrumillisquianum furfum ducuntmufculisnullusercgioneoppo-
.

niturcontraria;funaionisopifcx,qucmadmodLiinomnibusfcrealiispartibusmufcuIicqui-
demopponiconfueuerunt Nequeofcitantcrhic Naturapriuatimabaliorum
.
mufculorum
conftrudioncabcrrauit.fciebatcniminterdu a mufculis oc7o abdominis una cum fcpto trat

ucrfo.
DE HVMANI CORPORIS FABRIC^ LIRER II. Jlp
ucrfo/EdemadcopropclIcndam,utnearclatisquidemrnufculisproiTiptequcatmielli. Ab
r E.cr 8/i. horumfine' aliusprsetcrcamufculuseMrcmumrcftiinteftiniadcutcmufqjamplediiurjqui
U.sa Vhi
MufinlM
pra;diclis (imilitcr non admodum carneus/edmucorcquodam oblitus cxiftit, fibras tamcn crhiciildtim in
.ifi.M. 49//.
orbicularcs tranfucrfasueadipifcitur.Klatioriparte quadic"tismufculis connafciturcraflior tcfima oIkIu-
.11 H.
t:f ) «.F, G. quaminfcrioricft:quaautcmcuti(utlabrorum'mufculi)penTiifcctur,pcculiarccum ipfacor
H,r.4tj6.
puscffbrmat.Coha?rctautcmfibrofis ncxibus mcatui uefica; inuiris, in mulicribus ucro
M,
.,z/;.c^. ''ccruicisutcriprincipio.Quanquam ctiam'duorummufculorum,quibusinuiris principiir
!

4S,G. porrigitintcrucntu,pcnicommittatur.Cactcrumpofteriorifuarcgionc/quatuoradolIisfa'
crifincm locatisoniculis(quxGalcnomcognitaoftcndimus)adnafcitur. Exlarcribuscon^
nec"titurtcrctibus ligamcntisafacrooflf incoxendicisos pronatis . Prafens mufculus non
,,.f..c.p.
4,H,I. adco,atq! mcdcntiu uulgus arbitratur, brcuis eft,fcd lonous, fccundum &
rccTti in, maonum
[ M.
1,1/1.
tcftini longitudinis intcruallumcxporrccrtusuifitur.Quodnopcrfiincrtorieabillisucnitpcr
8/l!>,..G,
K, 1,1C.
pcndendum,quifcdis fiftulas &excrcfccntias, quas Grf^ii^avK &
Kst/^tiAiifix-m Gra;ciappcll,it,
lOtJ.y,/. fubindc prarfcindcrcuerctur,huiusmufculimuncrisabolcndimctu.Licctcnimmufculipor
tioautfcrrodiuidatur,autquauisaliaoccafionediuulfalaccreiur, tamenquumlatior fecun-
dumintcftinilongitudincmfit,eiusmunusnoitapronipte in ciufmodi adniiniftraiionibus
abolctur.Mufculus iftecirculatimintcftinum ambicns^illius orificiuni ftrinoit,ncpra;teruo
luntatcmintei^inanaturalifuomotu recremcnta continuoegcrant, fcduttcpcftiuc dum aut
mole,autuitiataquapiam qualitatchominccxcrcmciitamolcftat,mufculushiclaxatusinftar
fidiianitoriseatranfmittat.QiiemadmodumitaqjhuiusmufcuIicumucfica: mcatum"' am.-
plcxanteeadcmcfteffigieSjitaetiamutrorumquc parufus^quo nimirum conftrinount:ob
4JlN.
quodetiam ambos nonnulli <r(2ij.TO5«5,quafi dicas conftriftorcs, appellarunt.

COLLI VESIC^iE ET ^NI MVSCV.


loriimadminijlfntio, Caput L 1 1,
O L LI ucfica:&ani mufculorumadminiftratio abipfaucficainchoabi
tur.hanccnimapcritonaio" quaintcrna:pubisonis rcgioni obtcditur,
nouacula liberarc adco conucnit, ut ipfanon amplius aliqua
cultcllo aut
fuafcdeperitonaro fitcontinua.Dcindepcncmapubisoftibus dirimc-
re oportet:quod ubi inuiccm hcc committuntur,mcdiocri ncgociopcrfi
cies,quum nerucis duntaxat &
fibrofis ncxibus penis ibidcm harrcat. At
ubiinuiccmolTarcmoucntur,pcniscpcorpora"initiumducunt,acutiori
t ji. cup.
culteUo horumcorporum initiaproximeab cxortu funt abradcnda, utpcnis ab oft^ibus
liber
pcndeat.Moxcultroaliquopubisoflainuiccmdirimes,fcdioncpcripforu cartilaoincmdu^
da.quamfancleuioriopcra quampIeriqueautumantpcrfcccris,fimod6oflium mcdiumad
admuflimtetigcris.Haecfedio quoniampriusfemoracrantdiftenfa.ilicoutinuiccmoflaab-
fcedant.occafio criVQiio ucro rcmotius ofl^a difiungas,uchemcn tius quoquc fcmora abdu^
cenda funt.quod tcceris longe commodiffime,fi uno cadaueris crurc a mcn(apcndcntc,&re-
liquoadhucilliincumbcte,iiimenfelatusacutum'uc,osfacrumcollocaucris,&dcindeutrin
ij^.d.;.
quefemoribus&iliumoflibus rcflcxis , oflapubis quantum lubct diduxcris. Nuncucfica
uniuerfa cum pcncin confpcdu adco iacct,utetiam mufculum ucfica: collo obdudtii
prom-
'
zi fi.ttb.s pte animaduerfurus fis Vtautemfcdis ' mufculosparitcrintuearis,cuItclIofenfim ucfica
.
fi-
mul cum ipfius ccruicc a rccfio inteftino tranfucrfis fcftionibus fcparanda cft \n
. quo opere
.Ji.ca.si B,
C,D,E.
fanguinem,fi is cx uenis & arteriis profluxerit,fpogiafcdul6 clucs. Vix cnim (nifi fortaflis ad
modum opcrofeomnia uafa uinculis ita interciperepoffis)fict,quin intcrdiflccandumuas a-
liquod.autcafupuncftimiiflumjauttranfuerfim ncceffari6incifuni,fanguincm profundat.
Ablata igitur uc{ica,ct connexu redi intcftini mufculorum ad pcnis radiccm etad mufculum
uefic3;perpcnfo,eiusinicftinimufculos aggredicris,quifanc citraopcrofamfcctioncmfiint
fummeconfpicui, fi modo diligcntcr ab ipfis fanguincm , qui hic folct cflc molcftiffimus, ab-
ftcrferis. Opcrj precium nunc forct, ualidius adhucpubis offibus dircmptis,cultro aliquo
acuiioriligamcntum facrum osiliumofliconncftcnsin finiftrolatcrcdiuidcrc,ututrunque
cruscumoflcquodfacro committitur feorfum trac^taripoflit, dcxiroq; cruri facrumadhuc
hacrcat^autfiniftro, prout nimirum mufculos qui adhuc rcliquifunt, in dcxtroautfiniftro
crureaggrcdi uifum crit. Ad hanc cflSgicmcrus illud confpicitur, quod dcdmamfcxtam mu-
fculorumtabulamconftituit.
e j DE
A N D R E AE V E S A L I 1 B R V X E L L E N S I S

TIBI^M MOVENTL
DE MVSCVLIS Cdput L11 bus. 1.

R O X M V M quidem nimceratfeinur moucntcsmufculos dcfcribcrc,


1

fidcmumcxplicatisantcamufculis fituuiciniorcs aggrcdiinftitutii fuif-


ucrum quando fcftionis potius,quam uicinicfcriemfequi propofiiu
fct:

crtjantcmufculos fcmoris motuum opificcs , tibia? motorcs in prarlcnria


ucniCitpcrtraLtandi.namquoufcphosaneruas intcgros, commodeillos
adminilirarcnequis.Cactcrumquo tibiammoucntcsmufculi infignio'
&proccriorcSjmagiscf confpicui fint,co etiam minus Galcni fcntcU'
rcs,

tia:,&potiflimum in illorufundtionibus cxplicandis aficntircquco, quauis intcrimctiani no


G.t!eniin li.i
omniexparteis fibicofentiat. Qtiandoquidcm nonproculacalccterti}dcPartiumufu libri
de Vfii pdr. tibixmotorcsreccnfcns,atcf fuapotiusirnaginationealiorumcndinciftionis profcllorum li-
de ciiidm mo' bris,quamucrafccT:ioneduiftus,noucmmulculosenumerat,quos femorisosamplcxantcs,
Ur?ttliit5 mw
jculii fenuit'
tibiscmotorcsedehacbrcui fcntentiafcribit.Trcsquiantcriorcmfemoris fedcmoccupant,
inorationis'
atqjomnium huius loci mufculorura maximifunt,rcc1aadgenufcruntur: horumquidcm fmcnbiam-'
unusimplantatur paicllxcamofaapprchcnfionc,duoautcmreliquiunum maximumpro-
crcanttendincm,quilatcfccnsimplantaturtotipatclla-,ftringcnscam cxquifitc,&contincns fcuhs fcor/'

fvn fwgw I

cum fubieclis.Dcindcautem pra:teruciflus articulum,antcrioribus tibiac partibus infcriiur, /OI pOV/ii s

cumfi iubcaturextcndens, unacumtotoipfiusgcnu articulo Ali} ueroduo mufculiuiracj


.
a.thi:m, .

pra:diirtorumparte,hicquidccxternus,illeautcinternus,intibia'Iatcribusinfcruniur,ambo Mtc ncjiu


aiurrjtioy.\
obliqui motus opifices.Qiii nancf intcrnus cft,crus intro adducit,altcr autem extrorfum ab - iic n«'.las na^
ducit.Enafciturautcmillcquidcm excomiffura oflaim pubis,hicucro ab extrcmispariibus tds margimi

oriiscoxendicis:optimecnim ticutricpcrusadmotusobliquosabdu^turicrant.Inmcdioau- adijcicmusil

tcmintcrhosfpacio,alia;trcsfunt mufculorumcxplantationcs.paruismotibusipfumgcnu
mouentcs.Flc(Sitenimgenu,ctadinterioraadducittibiamisquicftcontinuusintcrioribus:
abducitautcra cxirorfum fimul fle&ndo^uclutinuolucns cam , is quitangitcxtcrnos Rcli- .

quus,qui&:mediusomniumcft,infcmon's caputin tcinuminfertus,fle(ftitquidcmroiuquo


qucfcmur,cumcoautcmfimul&totamiibiara cuellit,immittcnsfceisqua'ariiculumambi-
unt [ligamentis ] ufqi ad" altcrum maximorum mufculorum,qui in tibia rcponutur,u t fimul <t MelUgit ,

quo<5 tibiam ipfam toia trahat.Rcliquus ucro noui; mufculorum articulum genu moucntiij
n:u.>npcdm
logus,ex ilium oneenatus, tibia furfum cxtcdit: in ea poiiflinn'! figura crus loiu fta mmitium,.
gracllis &:
tucns,in qua molicntcs,acfubigentcs,pcdcad inguina alicrius cruris furfum duciimis. Poft <ttn II fd.itt
ha:cuerbaGalenusNaturainhorumufculorumconftru<ftionclaudaturus,proculdubioin
primis cxcmplaribusfubiunxerat,mirifice8i:hicNaturaomniaprouidine,etqua?rcIiquoco
tcxtufubfcquuntur.Atcum°mufcuIu,queminpop!itelatitareinnuitteporisfucccfru,ctinrc
fc(rtioncfimiariipcn'iior,cognofccs,ha:cquoc[:luo quodadnosdcmanauit,exi:plariintcrie-
cit.Pratcrautchosomncscftparuusmufculusin poplitc^gcnuquoqifleflcns. Vtfiinuloni
ncs ab ipfo hacferie cnarrati,numcro dcccmccnfcantur.Ha:c fane ipfius oralio clariftima cft,
ex qua quiuis etiam citra infpedione quos cnarrat mufculosimaginaiionc fibi pulchre cofin-
Cdhminxdt git.at quam fit ucritati cofona,partim ab ipfo in fccundo dc Adminiftrandis fcdionibus.par
Mmi.fcSio.
tiinucro ex feftionedifcito. Vcriim quandoipfius orationis fcricsin fec5do dc adminiftran-
Jentnitid cunt
u::rd mufcuio' dis fecTtionibus logior cft quara ut tota hic dcfcribi dcbcat,ego fcmoris mufculos eo ordine,
,
rimdefcripti' quoibidcrcccnfentur,cnarraturusfuin, Galenifentctiampoftmufculidclcriptionecoiinuo
om endrrd'
fubi)cicns,acparitcraddens,in quoordincinprcfcriptacxlibrisdcPartiij ufuorationehunc
tur.

Ttlii^mouu illunVueenumcraucrit.Nihilominuspriu.^quamufculos aggrcdiar,idfummoftudioabste


cotendo,utquotmotib.tibi;iagis,accurateexamincs.GalcnusinlibrisdcVfupartiu,utprc-
ccdcsatteftaiuroratio,tibiiicxtcndifimplicitcrdixit,noadiungesei;magisautintrorfumaut
cxtrorfum,aut prorfus in mcdiij rcifta cxtcdi. At flexionc uidct triplicc cnumcrarc: una qua ti
biarctrorfum.fcuinpoftcriorafurfumucrfus extcrioradudinnuit.altcra,quaintrorfumiIla
furfum tra<ftaaoidicit.tcriia,quatibiain neutrulatusinclinantc^rcclafledimus.Quanqua tcr
tiuhuncducTtuduniaxatflexionis nominCj&pra^cipucinfccudodcAdminiftradisfcdioni-
busdonarcuideaf.Dcindeinprxfcriptoipfius fcrmonc,(ccusatq!inlibrisdcAdminiftradis:
fcc"tionibus tibia in latcra moueriaffirraat,quu unu mufculii hancextrorfuniabduccrc,a!tcru
introrfumadduccrcfcribit.Poftca,ubi(jimotutibia;affignat,quoha:cfurfumobliquciic!ut
adaltcriuscrurisfemurducii:.hocmotutibi,aagiab illiscofpicimus, quipcdibuscoriainlig-
ncis ftratis cmolliCit,autquttpiftorcsmaffamapudpIcrafq;naiiocscakat. Atcphosmotusita'
GalenuscnarratjUtpropriosprorfus tibicillos eflc arbitrct, ipfiscj peculiarcs mufculos afti-

gnct.
.

DE HVHANI CORPORIS F A B R CA! LIBER I [, 251

giictjquuintcrimrccTtifrimaScxioncctcxtcfionetibiaj quicfcctcfcmorc,foli^agatur. Sicnim


tibiaciipcdcinlatiisdi^naanimaciucriioncduciiJjidfimefcmoris fitbtncficio.Ncqjcftquod
huicparadaxocorrobor.ado^lixiusinfirta,quriipfeiamadmonitusluceclariusanimaducr'
tas,tuaiibi.iimmotoprorfus lcmorc,diitaxatrc(ftiffimo tramitcficcfticxtcdiqj.Quanquaquu
rnotus hos cxaminas,no pcrfunc"toricanimus fcmoris motibus adhibcdus fit. nifi cnim gna,
uitcrattcdcris,tcinfcio fcmoris caput in coxcndicis oflc fitii mutabit.undcctiamox alia tibia;

flexioe.xtcfioq5,quam prius,apparcbit.Scd quum inrcmaximopcrcnotada,noadc61ccordc


nucforequcpiamarbitrcr^quinadhibitis oflibushcc fcdul6rimctur,atqiin ipfafcflionccxpe
dat,mufculos ipfos .aggrcdiar ca lcgc, lU fcciido dc Adminiftrandis fcclionibus Galcnilibro
adapertohcc lcgas.nificnimillius!ibriobllarctcnarratio,diucrfalogcq;faci!iori,quamGalc
j (46 .
s. nus fcric,prcfcntcs mufculos rcccnfcrc.' Primus itaq; acuto cxortu''principiu,e ncruca fubftS Prmus tiki

'"'bch'
''^^ modica carne coraixtum ducit,ab' an tcriori oilis iliu fpinar fcdc,aut ab ilifi oflis appcn-
afl.i^/w'
dicisanterioricxtrcmo.Hicmufculusnonproculaboriginctotuscarncuseuadit,&modice
«.16 L. dilatcfccnSjgracilis permancticius tamclatitudoipfius cralTitiem fpiffltudincm'ucdupIo (ut
'"f fi'cdicam)fupcr.at,&hancformam mufculusadlendinisufc]! produftioncrctinet,quiabiliu
^

i'.i^hi''i
ofrisfpina,dcorfumobliqucucrfusintcrioraicnfim adc6 prorcpit^utintcrnu fcmorislatus
p. tandcmiu,\tamcdiamfcniorislogitudinemexquifiteoccupct:hincadhucmagisinintcriora
/ lU-t- rctrorfumpaulatim procedcns,c rcgione" intcrni femoris capitis iuxta gcnu cofillit,ad quo^
)o'/fi E uclutiobliquo dudu rcflcxus,antrorfum dcfccndit,tcndincniinantcriorcmiibia;fcdi;" irift

su.cbi- rcns.Porro mukuliis tcndinchunctumprimum producit, quandoadanteriorafccundiife'


Mif.i.
moris caput reflcxuSjOracilior tcrcsq; cfFicitur Tcndo enim ipfius non latus^fcd adamuffim
.

i.j/i.ra?.
(quicquidGalcnusfuisfidcns fimi)saffcrat)tcrcsef!-,tibia;oniadintcrnriIatusacutaLiIIius'Ii ^r'rf-'^'''
'ji/i..,,^. neajfccundumipfiusIongitudinccxporrcc^ta^infcrtus.HuncmufculiiGalcnusinfccudodc
Adminiftr.tdisiccftionibusprimficnumeratjinpracfcriptaauteoratione nonu.&utrobique
huiusmufcuIibcncficiotibi;ifurfi.imadaItcrius crurisinguina,autadfemuralliciarbitratur.
quimotus nohuiusfoIumufculiopera,ucrumfcmurmouentium& tibicmufculorum auxi
liounapcrficitur.Tibia iianc^fuis mufculis flcxa,&fcmorcdcindcfuorumufculoruopcfur'
fum in intcriora duc"to,motus illc fucccdit . Nifi cnim flexa prius tibia fcmoris motu fcqucre-
iSM.a.i (:ur,eiufmodimorutibiancquaqu,ialteriuscrurisfemori,autiibix,obduccrctur.' Sccundus SecunJn.
* mufculusamplo,ctprorfusnerueo'principioexpubisoftccnafcitur.Vbicninipubisonain
''Ji
j>).ioi. lucc '"cartilaginccomittuntur,fccundum comifturaelongitudini^duo fibicontiguaoriuntur
i6tah. N. mufculoru principia,quorir altcrum ad dextru crus,altcru uero ad finiftru defcrtur , fccundu
fi^iici^ulculu conftitucns.Tantaitaqphuius mufculiprincipij cftamplitudo,quatapubis of
''fiuT'
fiumcomifl"ura-cfti6gitudo.Principiuhocnoproculaborigincftridtiuscraffiusq?,etcarno
fum prorfus cfticitur, ut cius latitudini craflilics uix cedat , & mufculus paulo minus toto tC'
rcscuadat,quidcorfunipcrfemorisintcrioradcfcendcs,fcnfimgraciliortantifpcrcfficitur,ut
3 ta ch.l'
iaminternufcmoriscaputnonproculagcnuarticulo cotingcnSjincxacfiiterctcqftendinefi
niatjCadc fcdc qua primi mufculi tcndo tibixinnatii,fcd tanto intcrius , fcu poftcrius,quanta
primimufculitcdiniscft craftitics.Hicmufculusin parij obefismulcribus,ngidumquodda
Si durfi liganicntum,Icu ncruus,fcu tale quidcflc apparet, ec quod cxcarnis in illis mufculus
ncrue,afubltanliadutaxathabeat,&cxiguoadipeobtcgatur.PraTcntismufculibcncficioGa
lcnusinprxfcriptaorationc,ul5iaadintcrniilatusduciattcftatur,illuin fcriequintum cnume
rans.hifccundoautcdc AdrainiftrandisfeftionibuslibrOjtibiaelatius &intcrius mufculihu
ius auxilio attolliprodidit.hoccft(fimod6rc(fleipfius fcntentiaaffcquor)prxfcntcmufcuIii
tibi<1ucrfusinterioram3ximeinclinantc flc&rc.quodcnimattollcrcipfedixit^mihiflcxuinn
nuat.Pcrficercsauteciufmodimotu,fitibicextremtiunacumpedcalteri tibicimponercs,qui
motus&fleflentititibiammufculoriiopc, &fcmurquocf introrfumduccntiunifledentiii^
auxilio celebratur.Qtiippc fi crus utruq; rcifiu,neq; prorfus inflexu habucris , no intcgrii tibi
critiinmotofcmorealtcriuscruris tibia,ucIminimum,altcricruriimplicarc,autuclobfcuriflfi
loti.».: merigidictiacruristibiainaltcruIatus,immotofcmore,deduccrc,°Tertiuscuali]sutminimu Tcniia.
9'-
tribus mufculis,exinfinia coxedicis oftis fcdccnafcitur. Ab eius nacp offis^appendicc^quc no
h4.t..i
bis ftatibus in eius oflis infima lcdc,iii fimiis uer6 & canibus quii antcrioribus innitunr pcdi^
bus,incxtimahabei:)ordinatafcricmultortiiriufculQriicapitaprincipiuducrit,quoriitcrtiu9
h.xihUi
j.,i^j^^(-^yl^5Q^i,jj;|'ipoj(;rcmiicxigit.Abclatioriem&raaximcpofterioricitisappedicis'fe-

io!<i.i^i dc,ncruciigracilcq;principiiicducitur:quoddcorfumdefccndes,aliquantulufuboriginccar
!j ». fit.teretcquoclimodo conftitucs mufculii,fuo principio iam loge craniorc.Hicdeorfuni
poftcrioraprorcpit, aliquantulii oblique tiiiifpcr duclus ^doncc ad pofteriorcfe-
P^^i^feiforis
''kl^m
£4 dcm
"
'

23^ ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


dcm intcrni femoris capicis proptcr genu pertingat.' Ibidem enini extcnuatus , &rin tcrctcm t .o fi!.. /.

LiL-^deAd, ciuoq!(nonucr6ucG5lcnusdocctjlaium)dcgcncrans'tendinem,intibijcantcriorareRefti, ' si^ cW


'"•M'0- tur.eadcmrcgioncquanupcrcommcmorari.infertioncm tcntans .Sed cius mufculi tendo
hocfibipriuatimucndicat,qu6dantcriori tibicefcdiadinternumacutarilliuslincarlatushar'
rcns,ad medium ufcjj longitudinis tibia: propcrer, alijs tcndinibus tibia: infcrtis , haud a-que
defccndcntibus.GalcnusnuIIimufculotibiammoacnti,adc6obliquumafIignatduflum,at-
ui^uii
quehuictcrtioinonanimaducrtcns, primum"mufcuIumlongcobIiquiusdLici,quumisfci- m.
licctabiliumofreantrorfuminintcriorafcmorisadpofterioraufqjpropcmodumdcfcendat, x ,oi.ti,.f.

&hincrurfusobliquodu(ftu in prioratibixfcratur Deinde" muiculusquiordincquartus


.

erit,obliquiortcrtiouifitur. illum nanqifimilitcratqjhuncacoxendicisolTcpronatum^in an-


terioratibixfccundumfcmoris cxtcrnum caput.prorcpcrcaudies. Vndcctiamtantoobliqui
orcmipfotertioquartusiflcfitumcxigit quantocoxcndiciso(Iis(cdcs,undeutcrcii principiu
fumit,fcmorisinterioramagisfpeflat.TertiusiTiufculusinprffcriptaGalcniorationefcxtus
cfi:,qucm inibi inquit tibiam in intcrnum latus inclinantcm Heflcrc. In libris ucro de Admini^
ftrandisfeclionibusutobliquiifimumipfiduclumafli.onat^itaquoqucobliquiilimimotus il

lumautorcm{l:atuit.NccefIccnim(inquit)crt,tibiahactra(fiamanfa,rctrorfumfurfumcpfcr-
ri,&hacin orbcm conuolui Atq; huncquidcm motuni obimus , at non quicfcentefemorc.
.

Qudrtiu. ncccfrumenimefthocmotutibiamflc(fti,&femurextrorfum circumuerti. Qiiartus m u- * "

feuIusnona;qu(;Iatumprincipiuiri,atcptcriius,cxcoxendiciso^l!s° appcndiccducit. Huius


cnim' principium gracilius efi.fed fpiflum tamcn. Dcindc ad tcrtri mufculi ^ principi) cxtcr .
f> m.,'^

nonnihil fub ipfo occultatum enafcitur Falfum cnim cft.quod a Galeno in quin-
'^"^"^
mfr^t .

timufculienarrationc,dccapitibusacoxcndicisoffisappcndiccprincipiumduccntibusnflc
rit,quumquatuorcapitum abilloofTcorigincmdiicentium,quartihuiusmufculiextimum h uu.i.
en(;fcribit,&deindcfucccderctcrtiimufculicaput.Ca:terumprincipiumquartimufcuIipau
16 fubcxortu primum cfficiturcarneu, exa^ftimufculiformam multo quam tertiicrafliorem
refcrens,acpcrfcmoris poftcriorafenfimdcorfum,uerfus extcrioradcfccndens.Q.uum uer6
mufculusfemorismcdi;ilongitudincfupcrauit,tcnuiorredditur,&cxtcrnafuifedc ncrueus
admodi;,qualitcdinemcdu(flurus,apparct.lnintcrnaautcmfcdc,'aliaparscarnofahicexfe c t,u.r.
morepronata ipfi ubi tendine uidcturprocrcaturus,ita adnafcitur,ac fi alius hicoi-irctur mu-
fculiJS,quiquartumaugcrct:atq!fimuIexambobusunuseftormarcturmufculus, quidenu6
craflcfccns carncicuiuldam mufculi imagincm cxprimit, &
deorfum protefus extcrioricp par
teadmodum ncruofus,infigni tcndine Hbuleimplantatur,ualidam infcrtioncin ^ proccftum '''^

fuperioris appendicis fibula; pertinacitcr molitus. "


Huius cnim tcndinis occafionc fibulaacu
tumhuiufmodiprocefrum,quatibia; coar(f}atur,cxigit.Quinetiamfcn-ioriscxtcrnumcaput
inexternoipfiusIatereoblongum'finumgcrit,tendinishuius occafione,utapte actutouche '
'°''''''^'
retur,priuatimexcuIptum.Ca:tcrum fiuequartum huncmufculum uniusloco,autduoi-u
cnumcrcs,nihil intcrcft: quanquam Galeni gratia,ne ordinem pcrturbcs unicum opportu-
,

nius ftatues, Is enim quum hunc mufculum in homine non uiderit, unicum duntaxat iftum
recenfet,atcputincaudatisfimris iUiJcgorcpcridcfcribit.In fimrjscnim afcmoris offccnalccs
portio,quarto mufculo nonadmifcctur,fed is unicus eft admodum infignis ctlatus. Vndee-
tiamGaIenusiIIumpcrpetu6latum,inIibrisdeAdminiftrandis fciflionibus appcllat. Hunc
mufculum pra;fcripta; ex tcrtio dc Partium ufu orationis fcptimii collocabimus, quo ibidcm
Galenusaflcrittibiacxn-orfum.fimulcumflexioneabduci&quodammodoinuolui.InfccU'
do autcdcAdminiftradis fecnonibus^totam tibiam huius ope fimplici moiu in cxtcrna parte
agi attcftatur,eorir qua; inlibris dc Vfu partm tradidcrat oblitus, ct proculdubio
huius mu-
fi^^iIii^turSexacfliflimdproptercurforemillu^cuihuncinccrtamineauuIfum uiderat, coono
^'^"•'^«^"''™''^<^"™''ft'GalcnuiIIocurforisfymptoi-natcalMri,frdul6
tyffiit
rainfimi)sperpcndiflc,at9tunc(utfanedebuifl^:tinomnibu,s)didiciffe,huncfimpliciquod
adgenuarticuluattinct,motui anaturafuiflcpra;fcd;um,&flexioncmin neutrum latusin-
clinantcm moliri, utcunqucctiam obliquo duc^u quartus hicmufculus ad
tibiam prorepat.
Poi^TOquintummufcuIuGalenusrcccnfet^quemacoxcndicisoflctertiumcaputfubtertiiti"
2J™.,„/'''
t"'^'^ moucntismufcuIi&quarti'principiisaflumerctcftatur,qucci)nonintibia-antcriora
''^cl'Z«Zm
tendinemcumreliquisporrigercfcribit^uerumadfcmoriscaput&i^mufculiiibia-principiri, 'LTZ^t
tiisfic.
parteintcrnainfcri,&fimulIigamcntumarticulumcircundansappra;hendcre.Pra;fensmu' '«<ni'
fculus,in pra-fcripta Galcni ex libris dc Vfupartium oratione cft numcro '''
0(Sauus , ciiius au
xilio totum femurfledi, &cum eo fimul totam tibiameueIli,^bideiTi ^
docct.In fecundoautcm
deAdminiftrandisfedionibus primum huctibiamfenfimincxtcrioracircijuerterc,acmotu
tertij
DB HVMANI CORPORIS FABRICA MBHR II. jjj
tertiiiiobiscomcmoraumurculifungidixcrat,quamuis non a:queualido Sccundoautc
.
de
huiusmufculifunflionediirerens,inquit:SihiTcmufculumadcaputfuumtcndas,cumfcmo
rcetiamtibiarctrorfumintrorfum^fcrri uidetur.Dcinderurfusnonitamultopbftfubiun-
xit;Poplitis,auttibia: flcxumintcrinfirmastibia;aflioncsrcfcrcndum,acproindcNaturam
nequemagnis,neque muliis mufculis ipfius flcxuni commiriifc, ucrum(inquit)propcmodil
'
dixcrim,excommemoratisunumfolumcapiti intcrioris fura:"mufculiinl)nuatum,utdixi
tibia:flexusautorcracxiftcre;quanquamnonmagisipfamfle(ftcrc,quamadinternamrcgio-
nemabduccreuidcaiur.HicquidemmufculusIcuitcr&obfcurcquodammodoocnuarticu-
lum mouct. Poftmodum alios incufat Anatomicos,qui magno cuipiam mufculo ad fcmoris
motumprorfus fpe&ntc, flcxioncm tibif iribucrunt,quum isinquit: Vcl omnino non aitra
hittibiam,uclccrteparum,quiaS<:finisipnusinostibic,ncminimaquidcmparteiiigrediiur.
Verumcoadifunthuncpoplitis flexurarautorcmdicere,quodnimirumignorarenfaltcrura
'+"'• '
mulculumarticulolatcnicrquideminfinuaium.quiuclfolusipfumflcciercpoteft.uclma-
xima potcntia prarditus cft.porro hunc prius ccrn cre no n cft , qu am a tibia m ufculos adcme-
ris,quifuramefficiunt.Dcinccps Galcnuscoxarariiculimufculosaggrcdicns,qucndampri-
mumenarrat,quoaliosAnatomicosgcnuaniculumflcdiperpcramarbiiratosaflcrit.Huiuf
modifancGalcnilentcntrjscolligcrepromptumcft,quaniumilliin Anatome,quapotifllm5
exccIluil,quaq;panimgloriaiur,fidcndumfii,&quambclleabipfohumanicorporisfabric.i
nobisdifceredatumfit,quam^dilucidanoftrareddercturoratio,nifitoticsGalcnoconiradi
cenduforet.Sedagecccpiumnegociuabfoluamus, fummaGalcniauioritatcoboculosper,
uerfante. Mufculus itaqucifte qucm quintum enarrat,'' quartum caputa
itii"i> PJ^'-"° coxcndicis of
(jnlir,.
fisappendice fumit,noautem (utipfeinnuit) tcrtiti.Aliusenim eft 'mufculus,qucmhicGay
lcnuspra;teri)t,qui'"tcrtiumcaputabilloappendicenancifcitur,et,utpaulopoftdicam,inait
hb.-f.z
tcrioraiibia; fub teriiomufculorcpofitus dcducitur Subhocigiturqui Galcnittn laiuit,ille
.

n-f.tl
"
mufculusquemisquintumrccenfci,cxoriturualido 8<:admodumcraflo''principio,quod
s.v,v. poltcriorifuafcdeplanencrucumuifiiur^antcrioriauiemmagiscarncumetlatum.Principiii
hoccarneauctu,maximummolcconftituitmufculi5,quipriu(quammcdiamfemorisfupcra£
tah.A !o"gittidinc,graciliorfieriincipit,adcoutpaul6fuprainfcriorafcmoriscapiiain tcretc finiat
Bcraa tendincm,pro mufculi portionenimis quam gracilcm Hic tcndo radici intcrioris fcmoris
.

capitisadcapitisiIliusintcriusIaiusinferiiur,contiguus'cxortui primipedem moucntismu


itm
fcali,ab intcriori fcmoris capitc duceniis origincm. Q_uinius hic Galcni mufculus in poftcrio

11 ti... riipfiusfede,etutrin(5inlatcribusnulliconnatuseftmufculo,pra;ierquamcommuni conne


^c.i.jo
xu,quoinuiccmincumbcntcsmufculos fibris aliquothi;rerefcimus.'V'crumi anterioriipfius
tib. J,
fcdi,quafcmoris os fpeftai^illicontinua connata^ eft tota ea mufculofa fubftantia,qua: ante
'

ifcBi ». riusquamhuiusmufculi initium,'acoxendicis oftis appendiceadpubisufqueofliumcom>


»'^^- mifluram enafcitur. Qiiam ucro harcmufculofa fubftantiain fcmur infertioncm moliaturj
^ q^ibus^ fibris donetur, dumfemoris motorcs pertra(ftabuntur,excquar; ubi hunc quin^
ti~sj.
i-f.cx!9 iumGalenimufculumcumillauniuslocoreccnfcbo,illumquintumfcmorismotuumopifi.i
'^'^'^'^""'^^''""'^"^•I'''P''3^^™tiautemidduntaxataddendumcft,infimum'' eius mufculof*
"'Li'-'
"^'
terminum , non procul ab infcrioribus fcmoris capilibus diftare Ac
fubftantia: infcriionis .

proindeGalenumdehacloculum arbitror,quumaIiosincufaretAnatomicos,at(f illosperJ


pcrameiufinodimufcuIutibia;flexionisautorepofuiflc aftirmarct. Habetoiia^^inpra-fenti
eamquanobismodb mufculofamfubftantianuncuparclibuit,ciusmufculiloco,qucmintct'
coxendicis articuli motores Galenus primu enumcrat:quinti autc tibia: motoru Galcni mU'
illii quem tendinein intcrioris femoris capitis radiccinlcrercreiuli.Nififorte no
Iculiuicc,' ni>
misinGaIcniucrbaiuratus,fcmeI&logere(ftiusdiccremauis,iIIij,eundemmufculuetprimij Ii^^J^Jui
fcmorismotorc,&:quintutibia:perperaconftitucrc.Vtcun(5 ucrofiatucris,intcrdifl(rcandCi
Galcni Ioca&ha:cnoftrarcuolucns,fcdul6infpicies,nijquintushicGalcnimufculusinicrti
bfimouenies rcccferi dcbcat. Mihi quide pro quinto fcmoris motuij ducehabebitur, modo
uix annucti illiiuelobfcurinimepropriomotu tibiammoucrc,&null.imcntionedionamin
(.K. r.
fertioneabhuiusmufculitcndine inarticuIigcnuIigamctamoliri.De'mufcu!oautein popli
tclatitaic,adrcliquoru tibiammoucntii5cnarrationiscalcc,nonnullapriuatoCapitefubiicia,
in prg{cntiaadGaleniferic&:nuraeri3fcrmone,utccrpi,accomodans.Qi.iuitaq;quintu Gal«
•-! nimufculCinoninter tibif motuijduces,fedomninointerfcmoris enumerarcuifumfit,"quin
o/f.ifl.
tijfermonicgo illuadda,quc pauloantea Galenopraitcrmiffumdixi.'' A' coxcdicis oflisap-
pedicefubtertiietquartimufcu!icapitibus,ctantccaputquintiaGalcnoenumcratimufculi,"
a!iudncruofumprincipii5cnafcitur,quodmcrit6intcrcapitaabilloappcdiceorigineduccriaj
tcrtiuirt
"

';(;4 ANDREAE VESALII nRVXELLKNSIS


tcrtiLimcnumcrabitiir. Hocfimilrtcrncruofiimcftj&nifialiquoiifquefubcxortucarneumef
ficiturjfcnfim craffi-fccns. Quum tamcnadmcdiamfemorislongitudincm mufculus iflede-
fcendir,cxa(ft:ecarnofusuifirur,quanquam intcrimpoftcrioriipfiusfcde(utipaulopoftdica)
liuidusapparcat. Adhuncigiturniodumprxrcnsmufculusdcorfumpcrfemorispofteriora
delatus, &carnofuspcrm,anens,fecundumpoftcriorcmintcrioris fcmoris capiii.s fedcm refle
<Situr,& ' fimulatqucciatiftimam tibix partcm contigit,in tcretcm ceflat tcndincm , intcriori <: "t^ a-

laceri antcrioristibiacpartisinlertum,incanimirumrcgione,inquamprimum,fecundum&
tertium tibiam mouentesmufculosipforum' tendincs porrigererclatumeft. Vcrum quin- ''•''i

tihuius mufculi tcndo nonarque dcorfumatqstertf) mufculi tcndoin tibiam prorepit. VixC'
nim tibix appcndiccm pra:tcrgrcditur,fcdminimeintcrim (ncquis hocinGalcnigratia CX'
pcdlct) in fcmoris intcrnumcaputautarticulihuiusligamcntuminferitur. Huic mufculo cx
abundanti' finusquida oblongusaccidit,inpofterioriipfiusfcdcftatim abcxortuad mcdia '^"•«•r

uf<5 fcmoris propcmodum longitudincm ipfi infcuIptus.Totus hic finus liuidus admodum j^,'*!!!,

eft, & 'mufculitcrtii gratiaincifusuifitur.isnanqjfinui incumbit,i'pfccffinus illiusmoliac fiou.t.


curatecongruit. Cxtcrumquumhuicquinto mufculoidcmortus ccparomninoducfiusciS
tcrtio fit, ctiam unacum illo tibiaiflcxioni non fcgniter opcm fert.Sihic mufculus ininccrnii

fcmoris caput infertionem uel obfcuriffimam moliretur, aut quauis primaria ratione fcm.ur
flcdcrec&minusobliquoduflu quamtcrtiusdonarctur,fortenihiIobftarcthuncquintum
Galenimufculftmfuiftc.aliquarationcarbttrariictqucmegoquintumGalcniencdixi^illum
effede quo Anatomicos redarguit.Sed quum ita res non habcat, paticntur Galcnimanes &
nosucritate proculiffetquietiam fuis fimijs nimium confifus, alios difrccfhonis profeft"ores
€extiu. nofemelimmcritoinfimulauic. 'Scxtusmufculuseo;accuratiusucnitinfpicicndus,quo ra S''^'-»

riorcmintcrrcliquosmufculos Nacuram Alatcrccnimextcrnoprimi^mufculi


adipifcicur.
ab ilium oftfe fpina cnafcitur,in tus acutum carneumqscapuc obcincs, quod muris lacerta^ue p.

modo latcfcenSjdcorfum adrcgioncm coxcdicisarticuli fcrcur, ubirurfus capucidlcu mufcu '


''^-

lus anguftior rcddicurj&priufquam magniJ cxceriorem^ (emoris " proccftum pcrrepcec, no '/j

'ampliuscarncus confpicitur.aclco ut fcxtusmufculusaliud nihiltandcmerit^quamlongifti, 6 i,i

ma SC latiffima incmbrana tcndinis naturam refcrens,cui nunc dcfcripta& carncicxacliq; mu 5°'^'Q


fculiformamrcpraffentanspars innafcitur.Stacimenimabinitioinexccrioriparceinftarlat^ '

mcmbrana: inconfpeflumucnic,aIiquoufcp coxendicisarciculum amplexantibusmulculis


obduclar.Quum ucro mcmbrana magnum fcmoris proccffum fupcrauic,toiam anteriorcm
femuramplcxanciummufculorumfedcm^deindc&poftcriorcm&cxtcriorecucisquafi mo
docantifperintegicquoufqjad gcnuarticulumdefcendac:qucmubi fimiliterquocpmcmbra-
naobuoIuicipfainantcriorcmcibiacfcdcmetexccrnumiIIiusIatusinfcritur.Ca?cerumipfius
membranj,fcucendinis,utcun(5appeIlarelubcacnoneadcmundi(5cftcrafritic.s.Totanancp
pars,qua:antcriorifcmorisfedi,ecpoftcrioriobducicur,tcnuiffimaeft:atcphacctantotcnuior
confpicitur, quato interiorem fcmoris rcgioncm uiciniiis accedit.Ea uero mcbrana:pars,quf
cxtcrnofemorislaceriexporrigicur,ualidacrafl!acf eft,&accuratelati tcndinisfpeciemexpri-
mit. Huius fibra: rciSo tramite,quoufquc anceriori cibia; parti ad lacus magis cxcernum ad &
fibuIaminferantur,dccIiuesdefcendunt.Tcndo autcm hicad infcrtionis fcdcm illistcndi^
nibus commifcetur, quicum ipfo quoque tibiam cxcendere diccntur Pra:fcns nanqucmu^
.

fculus exccndencium numero ucnitaflcribendus.quanquam infigncm ufum fcmur ambiciv


tibusmufculis etiampra;ftectranfucrficuiufdamIigamctirituomnes,quosampIe(ftiturmu-
fcuIos,infuafcdc(ncaIiquofcilicctpcrmutcntur)continens.Atcpciufmodimcmbrana:uices
gericcuiufmodi cubitum occupancibus mufculis circulacim obnafci, prius infinuauimus.
QiiamucropcrfuncnrorieGalcnushuncmufculumdefcribactriaquibusillumdignacurucr^
ba, in fecundo de Adminiftrandis fectionibus oftcndunt. Arbitrorenim huc in libris dc Vfu
parciumGaIcnumIaiuiffc,quumincriumquosibidcm rccenlettibiamextendentium claflem
illumnonrepofueritj&quiaquartipra-fcripta: orationismufculiortumfei-moniaddideric
Sienim fimpIiciccr,utdecxtcrismufculisloquitur,quartiinfcrtionceimotumexpreflifIecar
bitratus fuiffcm hunc^fextum ab ipfo cius mufculi loco habcri, quem in externum lacus tibi.a "
abduccrecradidit. Quod fane hic mufculus,fi fitu ipfius dudfiqj fpc(ftcs,prcftarcCmodo tibia
uclminimum iii latus agcrctur. Vcrum quu cxplicatiusdcquarto mufculo locunis,ciusorioi
ncfermoniaddidic liquido Galcnus comonftratfefcxtumhuncno proponcrc, quadoquide
lt^'^tu
hicno ab"appendicecoxcndicis oflis cu °tcrtio,quarto ccquinto nobis cnarratis principiu du 9.

tameinnuebacab extimafedcoflis coxcdicis abducentc mufculu cxoriri affirmas.


cit:ut ipfe °

Ade6fane,utfatericogamur, huncmufculu Galcno in prxfcriptaorationcincognitir fuiffc.


rXa^'
&qucm
. .

DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER 11. Zjy

&qaemadmodumfalfostibia:motusfibiefrinxit,itaquo<:5mufculumaliqucmruaimagina'
u.t.s tioncexcogitatum;,nobistradidilTc,''TrcsquiadhucEnarrandifupcrfunt,dilucidiusfortafns
reccnferentur,fiqucmGalcnitspofi:remumnumcrat,nuncfcptimilocodefcribcrcmus.ueru
quumliocCapiteGaleniordinemfcquiuifumfitsCosctiaquiadhucrcliquifunt.fuaferieag-
grcdiaraur-.pofteain horum omnium adminiftrationc,uti nobis cofultius uidebitur,omnes
S.A.I difreduri.^^Scptimus itaqj neruealatacj! Sc:ampla'origine ab extcrno femoris oflis laterc hafci- Srp,mm.
tur,totamradicemmagnifemoris' procelTus inorbem amplcxus Origo ha!cftatimabini'.

tiocrafracarnofaq)efFicitur,&ilicoafcmorisofreabfccdcns,ilHinfternitur'mufculo,quem
•chj- ocflauumnominabimus.Isnanqpaliquafuiportionehuicfcptimofubtcnfusincaufacft^quo
rja.L.
minusfeptimus toiafemorislongitudineipfius offi',quemadmodumo(fl:auus,adnafcatur.Sc
j," ptimus itacp mufculus fua amplitudinc totum externum fcmoris latus citra omncm , prastcr..
,?

quaminexortu,ados conncxumampleflitur, magnamquoqueantcrioris S<:pofterioris fe-


j.ch.i. jisfeniorisparicmoccupans.Hictotodcfcenfucarnofusuifitur.-paulofupramolamautpa-

y*'' icllaminamplum^tciidinemdcfincns^quemoflauimufculi&noni^^tcndinibuscommixtu,

tl hfi. fimul cum illis patellam appra:hcndcrC;,atquc tandem


in anteriorcm tibic fcdcm infcriaudics.
«»•4 Quanquam etiam fcptimimufculitcndinispofteriorparsualidefcxti^mufculipcrmifcetur
tcndini,quipra; cxtcrisfemuramplcxantibusmufculis huius fcptimiexternamfcdcminte-
git.Pofterioriautem fcptimi fedi' quartushuius Capitismufculusadtcndiiur;,quemadmo-
"
'ndiiiir
'
dumaiiteriori qui^nonusomniumfuturuscft.Quotusucroordineiamfeptimusmufcu-
is
"l,
, u.tad lus in prxfcriptaGaleni orationehabendus fit;,ubi &
duos alios adhuc abfoluero, ipfc augu-
mr .
.
r ' Ociauus mufculus totam propcmodum femoris oflls amplitudincm fuccingit.
q^^^^^
Inpoftcrioricnimduntaxaifedeiuxtafcmorislongitudinismcdium,nudamreIinquit''linca.
,f',Vr
i+if.v'. cuimaximustotiuscorporis'mufcuIus/cufemurmouentiumquintus,infcridoccbitur,Dc-
" inadradiccmquoqpinfcriorumfcmoriscapitumjpofterioremquoi^fcmoris amplitudinem
odrauus hic mufculus non inlcgit, cuius ° principium a femoris oflis ccruiccnerueum cxori-
'
'''"'(^

i^.cj-io tur;fedfcnfimcarneadau<Sum,afemorisquo9magniprocclTusradiccipfiusponioitaena'
' ''''•"
fcitur,ac fi eius obliquiduiflus gratia , duo principia obtincre non ineptc dicerctur:ac unum
quidemfemorisccruici,altcrumuerbmagnoilIiusproceflruifercndumcflctacccptum,VtcU'
que fil, mufculus obliquahac &
ampla originc cnalus dcorfum defcendit,ud diximus/cmo
/•" » ris os adebambiens.ut duo ipfius laicra in
pofteriori femoris regionepaulo minus toto fint
'''''"
contioua. Quouerbmagisdefcendit,crafliorfempercarnofior^efficiiur,quoufcf! adintcr-
*
numlatusanterioris in fcmorercgionis,quodammodo incrafliim &admodum carneum
h6u.u. " feinicirculumproptcrpatellamextubcret.exquolatusualidus^enatustcndo' paicllam.fi,-
pj^ig p^ft dicam.ampleflitur, Hic mufculus lota ipfius longitudinc e dircdlo fcmpcr
u.kpi-
^.^jj

ceruicis fcmoris carnofior crafljior queapparei,quam qua * fcpti.


"°ma'o illius carnei femicirculi Sc
Mtmh. momufculofubftcrnitur.fubillocnimtcnuiorcuafii.attamencarnofusinibiquoquepcrma
tib .1.
net.Quando itaquefecundum femoris longitudincm in anterioris ipfius fedis intcrno latere
ortauus mufculus procerius cxiuberat,& feptimi quoque antcrior pars e direfto lateris cxte-
qux anterior eft,cxporripilur,in mcdio antcrioris fcmoris fcdis fepti
rioris eius fedis fcmoris
musunacumoiftauo^finumefformant impcnfeliuidum,cuitoiafemorislongiiudinemu-
iJcW fculusinnititur,quemordinenonumefle dicam.fimulaiqueoaauummufculumin Galeni
tris indi, orationeproculdubioprimumcflcaddidero:quandoquidemadhuc quodammodo carno-

fiis mola: fcu patellx ini-jcitur. Nonus (cui Galenus exortus fedcm pcrperam aflignat) no
'

(M
4.tl,., ex femoris cnafcilur,uerum cx iliu oflis'" tubercuIo,in antcriori ipfius rcgioncfupcr coxe
oflTe
I.chj.f.i
jicis ofUs acctabulu promincnlc. Ab hoc enim
tuberculo nonus mufculus " principium ncr
"
''
ueum acutumcj affumit.qubd deorfum rcflain fcmoris antcriora dcfcendens.Iaccrta: muris-
'.',2*,!^ queformamadipifciturcarncafubftantiaauflu«,etiIlifinuiincumbcns,qucmfeptimummu
(,-.9('.'.s. fculumcumoflauoefformarcnuperretuIimus.Priufquamucrbnonusmcdiumlongitudi-
n .^ti o. graciliorqj fenfim efficitur , ut multb fupra gcnu
nis femoris defccndendo fupcrarit," arflior
0 4 (J.sr."
p.^.,,.
f4.tj. articulumin" tendincm finiai,utcunqucamplum,fedlcnucm:quire(ftapatcllamacccdens,
qsfcai inanterioriipfiusfedcdenuodilatatur,'' tcndinibusfeptimi&oc^auimufculipcrmixtus. At
tendo alps non adeb ualide, atquc fcptimi &oaauimufcuIi tcndincs inuiccm,con
tci tu. n,
tamcn hic
^ki.k.
nafcitur.quandoquidcm tranfucrfis,quarnouaculaducuntur,fcflionibus,nonadmodum
tibia; fedcm auelli po tcft, Vtcunquc fit,
laccratus, a fubditis tcndinibus ad antcriorcm ufque
htcexiribuspoftrembenarratismufculis.unustendo conflatur,cuipatclIaecorpusuniuer-
fuminnafcitur,NihiIenimipfiuspatelIa:tcndinenonobduciiur,pra;tcrintcrioremipfiusiit
pcrficiem.qu:elxuicartilagineincruftatajfinuinfcriorurafcmoriscapitumrcfpicii,mutuocp
* ingrcffu-


& .

ANDREAE VESALII-BRVXELLENSIS
iiigrcfru Quum ucro tcndo iftc ad cum modum patcllam amplcxus,
cum illo refpondct .

intcrnaipfiusfcdc,quafcmorisofIinonconnafcitur,mukoadipc&:mucorouifcidoq! humo
reimbutus,gcnuarticulumtranfccndit,araior&:craffioreftici[ur,ualidiffimein antcriorcm
'fcdcm.non procul fub articulo,implantatus In caudatis uero (imijs non arquearfla ,
tibicc .
rifi.a.

tur.ncque ctiam pariter craffirfcit/cd mcmbrancus quodammodo tibicinfcrius


lui.iicqucLuaiiiparuercranciat.icamcmDrancusquodammodotibicintcriiismulto.quam multo.quam i.b.
hominibus,
[S. inferitur. Deindc illis
inleritur. Deinde illisnnnniirnmik
quoqucfimijs reliqui
i-plinm' tcndines in tibiam
implantati, mcm
latiorcsq? quam hominibusobtigerunt, Quoduel Galcni
"'^'mjMi nomineexpcndcn-
dum eft diligcntiffimc,qui omncs propcmodum teretes tibiam moucntiu mufculoruin" tcn,
dines.ac liampli^effent, utin fimijs uidcrat, dcfcribit Siigitur feptimum
lati
nonum fc-
.
&
cundi& tcrtti loco in prarfcripta cx lertio dc Vfu pariium orationc enumerari uolcs per
, me
quidcm licet.fimodonequcnumcroduntaxatnimiumattcntus.ncqjlibrisfidens.rcmipfam
aggrediaris,autaltcrifcdul6adminiftrantiaftes.Quodnonfoluminnoucmcnarratis tibia:
motoribus obfcruabis.ucrumctiamin 'mufculo fubalrjsinpopliterccondito.cuiusnatu^
nu.i
ram fccundoabhocCapiteipfidcdicando/umexplicaturus.

NQVEM TIBI^M MOVENT IV M MV


L1 fcuhrumadminijlratio. Ccput 1 1 1.
R c TIoNE H tibiam mouentiummufculorum inillo crure aggrcdie.-
ris.cuidumpubis offain ani mufculorumadminiftrationefciunocrcs,
facrum os adncxum fiuifti. Ab ilium igitur offis fummo ad
medium ufcp
tibia; longa ducetur fcdio,cutem,adipcm,&carncam
membranam diuj
dens.abfcfiomnienimartecuiiscumcarneamcmbranalaniorumartifi- .
cio ad mediam ufqj tibia: longitudinem attollenda eft.
Mox fccundum fe
=====» '"°"s'ong'tiidineinintcrnaipfiuspartcobferuabiturTcxtimufculime- "Jf-'-».
brana.lcu tcndo.quemcutismodo afubiciftis
liberareconucnit.eius igiturpartcqua-autcrio
rcm temons (cdcm ambit.ad cxtcrnum femoris latus dedufla,
eam quo^ qua;poftcriorcm fe
dcm mtcgit,limilitcr uerfus externum latus dirimcrcnccenumeft,
quo manu tranfuerfim in-
ter .pfius tcndmem
&: fcptimum mufculuminterie(fla,& furfum deorfum^ mota,
tendinis I- 4u
inlcrtioncm&mufculiquo<5 origincm intuearis
Vbioriginislocuminucncris, nouacula
.

aut cultello,hancab iliumoffis fpina


abfccabis,&illam dtgitis attollcns ad tibiam uf» totum
,
mulculumauelles.accurate tendinisiftius ampliffiminaturam.&carnofamhuius
mufculi
partcminlpiciens,&mufculumafuainfcrtioncpendentcmrclinqucs,quopofteaipfiusfun-
Prim. dtiorcams innotefcat.Pofthunc,'
primi mufculi caput ab antcriori fumma^ offis ilium c u.,.
par.- ,
tc cultello l'berab,s,& ipfius capitcdigitis
appra-henfo.abfqucncgocio ad infcrtionem uLe
afubdinsdiuclles.Moxnouaculaapubisoffc,''quaidalteriuslatcrispubisomcartilaoinis
.
mtcruentu committebatur, fecundi
mufculiinitiumdirimcs.&illofimilitcrdiaitisappra:,
henfo,mufculumuniiierfumadinfertioncmufqueperduccs.[am'nonumaogrcdiliccretue .6 tab.ii,

rum commodius feccris, fi ucrfo crureillos^ qui a coxendicis f 41il.*.


oft^eoriuntur , priis adminiftra
g 10
£»r.i^?».' "^^'^''"^'^['"'Sefuccedat^necenccftNnfignemmufcuIum^quialteramnatemconftituit

h c) fj,n.
ipotillimumleritur,fcmur,utifuolocoaudics,moturus.NouacuIaigiturhuiusmu
lculi carncum principium ab illis undc prodit offium
fcdibus eft abradcndum , ut a fub.
ditis mulculis quoqueeleuatum,in lamscommode
rcfleaipoffit. Aliasenimcx coxendi,
cis ollis appendicepronati mufculi fefe fuis capitibus non fcoftenderent, quarfuaexortus
rielam ucniuntdirimenda. Ca:teriimut cxadiis
uoti compos fias , digitis in poftcriori fe-
mons(cde,adhibitaquoquefiuolesretufio-rinouacula,mufculosinuiccmfeitmgcs ut'ca,
^
?«"«;•
T u
adhibebis,num
"^™'"b«^"t'"'i' craffitiem leuiori cura coniccftari
mufculicaput ut cgo dixi, quarti infternaiur, num
tcrtij
'
liceat .

ucri tertii ca, f


Animum itaque hfc
,

- cr 1
la
^?"'"' ^^P'"
muiccm magna ex parteV"'
Galcnouidetur, fuccumbat, &
quonam pado ^ regionc il ' loM.r. i

fitucntur connafcanturquc Quod ubi


pra:ftiteris , uFrunquc
.

a coxcndicis offe abfccabis


, & tcrtij capite in manum fumpto , ad ipfius ufquc infcrtio ^ ta.t.
nem afubditisdetrahes. hoc folum pcrpendens,qualitcr'"
quinti 4mc commcmorati mu.
lcul. finuimcumbat.Quumiieroquarti
ctiam mufcu n iitd./.
dendumeft ill.carr,of^parti,qua::afemorcpronata,quartum 0 ntdh.x.
augct. Ha-cenim cultclloa
Quifiti. p ti tjl). r
,
emor.soffel.berandacft,priufquamtotusmufculusadinfertioneperducipoffit.lam°quin,
incHbu o'.
tustiaIenimufculuscratdiffeca-dus,uerum'noftcripfiincumbcnsfefeade6manifefteoffl:rt,

utad'
DB HVHANI CORPORIS FABRICA LIRER II. 237
utadmodum Naturacartificiu admiraturus fis, qua: illum finum tam afFabreexcuIpfit uttcr-
^cmt* ""^'""'^"'"^'i"'''°'''^P°fitus''unacumhoc,acfiumisamboc(rc.it,iGalcnoauuirusV
quapropter huius quoque capitcab offis coxendicis appcndicclibcrato, lotus
mufculus ad fii
am quoqueinfa-tionem dctrahctur.ln prxfcntia quinius Galeni mufculus fc ad amuflim
in la.
teribus,&:pofteriorifedeoftendit.Veriim quia femoris motibus fubminiftrat,
oppornmius
mfemur agcntmm mufculorum fedioncadminiftrabitur. Qtianquam nihilciiamprohibcat
r.uUJ!. ipfius capitenerucoa coxcndicis appeiidicc Iibcrato,illud dcorfuintrahcrc,tranfucrfis'que
leiflionibus ab illo, qui ipfi in anieriori fede adnafcitur mufculo
diuidere. Vifimul
&:carnofx illius partis infertioncm orlumqj intuearis^numcpcgo haflcnus
huius &
ucratibicnarra!
14«.!.. uerim.ofaferues. Vcrfo nunccrurc, ' nonimufculi principium^altiusnonnihil
inter" quof- iVo»,'
14 u„T. dani femoris motorcs reconditum,ab oft^s coxendicis " tubcrculo
liparabis. quod ubi dioitis
3ttraxeris,adpateIlamufquecitrafecflionem adimctur.&liuida ipfius fubftantia.qux'
"'cxljf; iinui
isi.A.n. oi^aui 8i fcptimimufculiinfidctjuna cumipfo finufpcflandam fcfecxhibefait.
HocadpatcL
y ita..i. lam relifto, ^ feptimi mufculi cxortum ab ollc fcdulo dcrades, & mufculi principio fcnfim in Srffm/.
Zit4.n. exteriorarcflcxo.abocftauo mufculoillumadpatcllamufqdibcrabis.^ Oflauumucroopcro. o'£Z'
fius a femore dcradcrc conucnit,quum undiq; fcreofli' adnafcaiur : ubi lamen ad patcllam
ulcp
abrafus,atquc una cuni fcptimo & nono a fcmoris cflc rcflexus erit, opera:prccium fcccris, R
fingulorummufculorumoiumexpcnderis,quodpari r.aiioncatqp in alijsmufculisprxftitu-
rus cs,illorum fcilicct capitibus ad fcdes undc pronafcunmr attraclis. Vcriim
hic tibi.Tmotus
proptcr frcqucniia in gcnu & fcmorc uulncra tibi lantus eftc dcbci,ut pcdc a tibia
afafc(fto,& ti
bia: carnibus quam poflls cxamuflim citra horij mufculoru Ixfionem ademptis,
i|5fos asore
di dcbcas, ut num ego dc tibiacmotibus immcrito fecus ztqt ali] omncs (cnfcriin difcas. INccy
fane pcdem cum tibia; carnibus ademptiim eflc,fat eft; imo nihil xque conducct, atqj omncm
carncm coxcndicis articulo incumbcnicm unaauferrc,nc fcmoris motus tifaicum alijs Anato
micis in hoc opere illudat.Nudo cnim articulo.Icmpcr una iniucfacrc, num fcmoris
caput,uel
tantilluminfuofinu mutctur.Etquo minus pra:ter rcdam flcxioncm cxtcnfioncmcp tifaiam
immoto frmorc,aliamnulli?moliri cofpicabcris, expcndc quanto ininus id in nobis tibiaprx,
ftct.quum tot carnibus undique femur circumucftitur. Pon-o extcndcntiuin tcndinum peiv '

mixtio nouacula inquircnda uenit ut fcilicct intucaris, quis inufculorum infigiiiorcm com-
;

mixtitcndinis portioneinofatulerit. Quinctiamattcndcndum crit, cuiuiinodi patclla; inillo


h.
tcndincncxus fit;ac dcmum qui nuUius Iigameiifacneficio,im6nuIliusprorfus corporis intciv
uentupatdlafcmoriinnitatur.

DE MVSCVLO IN -pOVLITB OCVLT^^


to^qiii non rccle Gakno prcecipuus tibia^flcxionis autor L,l...ieAd-
habttur. Cafut L V. mi.fcdiio.

NTER tibiac momum duces Galenum, qucndam mufculum in poplite

latiianteinrecenfuifl"c,antediximus:mod6aulemquafedcis contincaiur,
ciiius^ forma;,duiSus,&:magnitudinis fit,narrafaiinus.Ex ligamctis ita9
fi;mur tifaia: concc1cntibus(quorum naturam peculiari capite una cum co
xendicis articuli&:pcdisoniumligamcntispcrfcquar)'\inumincxtcrno
gcnu articuli latcrc hafaetur, admodum ualidii &: crafliim. Ab huius itacp
poftcriori parte nerucum mufculi " principium exoritur, quo d fua ampli^
mdincm cxieriori latcrepoftcriorcm gcnu ariiculi fcdem contingit,atque cx tota hac lioameto
rum rcgione prodit.Hinc ucro principium id carnofis adauiflum fibris,admodum oblique de-
orfum uerfus inta-iora defccndit, mufculum efformans paulo longiorem, quam ampliorcm,
d 14 ta.i.
Finiseniin huius,feu infertio iuxiaradicem appcndicis
" tibia: oltis conliftit, in ipfius pofte.

U.lt^l.
P^rteadeoampIajatquctotiusmufculiuifiturlatitudo.DcindeutmufcuIushicobliquus
eft,obliquam quoqucinolitur infcrtioncm.a poftcrioris cnim tibia; fedis intcrno lalcre, dcor,
fum ucrlus internumlatus oblique ita defccndit, utminima huius mufculi pars gcnu lioamcn-
tis, maxima ucro tibia:committatur. Ncquc fotum huius infignior portio in tifaia confiftit,
at
tibia: quoq! ofli,qucmadinodum retuIimus,proIixa &: ampla infcrtione iinplantatur . fi:inoris
autcmoflinullibiconnatuscft,muItoqiininusafahocoriginem ducit. Pra;fcntimufculoaIius
:fi.»cr nuIlus,autincxortu,autin inlcrtionefufaijcitur,fcdariiculi ligamcntis &:oflibusproximeat-
tMiTUh. tenlus,fubillis
inufculisoccultatur,quiabinfcrioribusfcmoris capitibuscnati,fuiacum'' ta-
ijtj.i.
tioquodain mufculocftormant. adc6utnon iniuria huncinpoplite latitantcinGalenusuo-
caucrit. num ucro huic tibix fleclenda; raunus rede iribuerit, iplc ratiocinator. Eo ufcj cnim

f Galcnus
153 ANDREAI: VESALtl BRVXELLENSIS
Galcnus Iiulcmufculo (quodfortc illumprimus inuciiifTct, aut quod alii Diflcdorcs illum
flcdendi opificciTi non recenfuiflent) fauit.ut in fccundo dc Adminiftrandis fcflionibus hunc
folumpoffe poplitcm flcfterc.aut maxima potentia pra;ditum c(Ie fcripfcrit. Milii ucronon
modo haud maxima potcntia ad tibiam fleftcndam ualere uidetur, fed nulla prorfus. Qiiau'
doquidcm mufculus hic obliquusrcflo motui prxfici nequit : dcindcadcocft inualidus.ut
nc tantillum tibiam furfum uellcrc pofljt. Ad
ha-c, nulla huic cuni rcliquis tibiam agcntibus

brcuifllmus &: tenuiflunusfu,fcmorisqiofli,& multb minus illi olli


"
cft proportio, quum
C4.it}/l.i.
quod facrioflislatcricommifrumuidemus,n.onconafcatur.Athxc intcrfccandumcxacftius
inulto obfcruabis.quum hic mufculus inucntu tacilis fi t . ilico nanque ac iurxmufculi a fcmo-
ris capitibus enati, a fcinoreIibcramur,ac dcorfum rcflexi pcndcnt, is mufculus eft admodum
confpicuus. Priufquam ucro ex diflcflionis ordin c is dctcgetur , fcmur moucntcs mufculos

defcribemus: quorum adminiftrationcabfoluta, pcdis,&dcindedigitorum motoribus nos


accingemus.in quorum Anatomc obliquus hicin poplitclatirans mufculus fpcctandum le
oftcndit pariter num commune aliquod munus obcat cum fuperiori radium in
'
oftert : ac ,
1 7 '.'.a-

pronum mouente mufculo.

DE MyscyLIS FEMVR MQiVENT L


Caput L V bui. I.

Pemorii ir.c - 1 r. ; :
. ^ F HV R dcccm,aut(iinmaximumrcdig.inturnumcrum,quatuordccim
propri-jsaHiturniufculis^quiidcxtcndunt^flcirtuntjintrorfumaltcri cruri
adducunr, extrorfum in latus amoucnr, &
circumagunt. Fleclitur itaquc
fcmuradinguina,nobis id furfumantrorfumq; fcrentibus. Extcnditurau
tcmnobisdcorfum, &
ucrfus tcrramiddcduccntibus. Summamauicm
extcnfionem habctftantibus,tuncmaximecpumuni pcdiinnitentcs,al-
_tcrum crus in poftcriora,quam licct rcmotifiime protendimus. Vnde
etiam mcrito Natura magnis &
fortibus muhisq) mufculis cxtcnfionan concrcdidit,quos lani
cum Galoii ordinc fcruaturus, qucm ad caicem decimi quinti dcPartium ufti
cnitar perfcqui,
nanq) longL' inihi potior,
eft fccutus.Is &
cx aliorit diflcflionis proccrii fuffragio magis dclcri-
ptus apparct,quam is quo coxx articuli mufcuios in (ccundo dc Adminiftrandis fcdionibiis
d 9tJ&.rT.i
Pnntns JS- . aoareditur.' Pnmus itacf iploru fub fumma cutccofiftit, alierius latcris natcm prxcipuccftor fjt.M. 10«.
mur motwn' mans.° Exoriturcnimlato5Cadmoduracarnofoprincipio,cx' totafpinccofHs iliumpoflc, h ^ tjbtt.it
rium.
riori partc, qux ucrfusos facrum magis eminct,ddndcetiam fpinx fupcrioris rcgionis portio- k,l.

ncm quoquc luo cxortuapprxhcndit. Infimam autcm fuicxortus partcm a coccygis offis & in
c Ofts cir'
amtfcyipti'
fimi olfls iacripoftcriori fedc aflumit : in qua ctiam lcde unius latcris mufculus, mulculo altc- CliCl:! fYtfJ

rius latcris contiguus uifitur.Exhis ilium oflis fpinx fcdibus, fiao onc,& coccygis oflc & mu CX Z ft.Ct^.

lt,l,.,.
fculusuclutcxfcinicirculo pronatus,incorporis!amsnonihilobliquedcorfuinproreptat,to
d c>t.i.m.
ticoxcndicisarticulofupcrucflus. Vbiucroarticulo inftcrnitur,' gracilioranguftiorqjtan-
''

c .;}td.ttbm

tilpercftkitur,donccinlatum&ualidumfiniattcndinem, quo cxtmorimagnifcmorispro- cldlt.


ccirus parti fircunduni ipfius longitudincm oblique infcritur. Principium enim infn-tionis pau f
fi.cd. la I

lib.iStdciil
16 fub fupcriorieius proccflLis apicc nonnihilucrfus antcrioramolitur: hinc dcorfuminpoftc- T.
rioramodicedcfccndcnSj&maCTnam candcmqiualidamfuitcndinis^^portioncm^in proccflus
eiusradiccm,longaIincafccundumfemorispoftcriorain(crens. " Secundusmagnacxpartc uerflts «.

miirmoum'
tiUff!.
'
primo fcmoris mufculo fubftratus,ab antcriori fupcrioriq! oflis ilium fpinxrcgionelato quo- t.t.y.^t.tb.

quc&carnco exortucnafcitur,^ tot.amfereilium oflis fpinxfcdcm occupans,aquaprimus />.', r.<) o.ll

jnitium no mutuauit. Vcr-um hac tantum fcdc fccundus mufculus non cotcntus,ab ilium oftis M.
(.(.ri.
l9
dorfo,ubiprimus mufculusab oflc primum abfccdit,fubiIIoquo9 enafcitur.adcouthuius
k Hkcolt'
quoque 'initium tanqtia cx femicirculo prodeat,poftcriori fua fcde,cti.i in exortu primo mufcu fcresii, lo

lo fubicclum. Ex liac offis ilium fcde dcorfum obliquc nonnihil ad latus defccndit, ut fenfim CtlttMAS
illtcrfc.
ardior rcdditus ,primuin mufcuIumtotusfubcat,articulum quoquc coxendicis integens: c lO ttt.IliX. i

cuius rcgionc in mcmbrannim,fcd ualidum tcndincm ccffat,qui elatiori magni fcmoris pro- m 10 td.y.
ceffus parti implantatur; " antcriorem quoqueproccfliis rcgioncm aliquantulum comprchcn n zft.ci.y3
dens, laiamcp &
tranfucrfam infcrtioncm (fi cum primo confcratur ) ir.olitus. Qtium itaquc
Ub.x V.

primi mufculi fibrc.quafi tranliierfim inlatus minitnuinfcilicct deorfum inclinatx prorepant.


fccundiautcm recfo quafiduitudccliucs,&inodice admodumiii latusprotcnfxpropagcn-
tur,utriufqucmu("culifibrx fibi mutuo X litcrx modo dccuflatim incumbunt. Hicmufcu-
lusfimilitei-acprimus,nullaexparteautamplior,autcraflior,autcarnofior confpiciiur;,quain
ubi
.

DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER H. 2;^

<^"i""n.m mufculus tanto inmoreft fccundo, quanto fecUndLis


^
6,.,\t, primo. Subncitur au -r -

"""^
f""^-"' '^PfWS fecimdomufcuIo/JnitmmcJuccnsab-' externis dnmflionbus offis iliumdor &
^|;;,f''^;''^'"bMdcoxendJcisbfl.snomenprimu^ idtert.,
i^fiJp mufculi m.tmmll,
%lLt S^''""
^ ^"1'circi.lare cft, & ut duorum primorum princip.a carneum , aMunV^
mfusi.i. 1 ra^terea Iioc ..i pr.ora mod.ce deorfum procedens, coxendicis
articuli
liaamento fibrof,,' '

./i.«..P
"cx,busha'.-et:&ardtiusquoq;redd.tt.m,inIatumrobuftum^pcefl-at'tendmemquima,ori
ta^o"s Proccflu. expanfus, antcriori ipfius part/.atqueadeo
t u ta.:. apici innafcitur, H.c .riufeulus
'

admodu I.u,dus,&: pra:dpuei,i mufcuIofis,&: n5 admodG obcfis


X. dus qua tcrt,o i.icumbit pariter litiet^ut ctia lota ipfiuspars
apparct in quibus & fecun
i/..
pnmo mufculo non obteda
aua=
pra.tcrqu.quodI,uet,ct.auaIidamcmbranaobd.,c.iur,fuperiorikter.primimt.fcuI.p;r/i.,a
cterca edeconatus qua.IIum fubft mufculum.ln
obefisautc&prarpinauibusn.misauam
parum I,uent,,mo plerunq, .leruea: fibra- pcr hos mufculos
cxporrec"ta: .n mulier.bus pcr tota
mulcul. carnofam partcm, ad.pecnutrita: cofpiciu.itur
:aut quum id in mulierc obfenrabis
iii
p.ngued.nempot,t,^ carnofas hbras porr/oiaflLTcs, qu^im
p.ngues fibrasin carnea molem:
fidcnt,busfutur, Q_uartusmt.fculus magnactuTexpartelmidus.&paulommustotote
'^^>"°"autcmd,dorummod6a,.iplusex,rtit,,teq.iecxtcrorumnmabil.umoncprm^^^^^
"'^'P'(5''"'''=" ^ I«er.bus^trium inferiortim oflisfacr. .icrtebrarum, quibus
^"
V^ttl
«^. noncoardantur. carncumcrafl.imcf cducit eaput.non
.Iitim olTa
.
qutdemduntaxat ab.lloru.nofl.um
latenbusciatum atnonmh.lquoqiie.tacx.Ilort.m/ntemafede3UtutriufqueIatcr/s.m,fcuIi
klein.t.,s al.quando m /nterna ca fcdc contingant. Hinci.i latus, feu cxtrorfum ab ofle facro
Procefl-um tranfuerfimcxcurre.is, carneusaliquouf<ppermanct,
!5'''^"f'^*'-™2;'^'"='|""'"
, t& K
.
.
& tandem arAor rcdd.tus, pr.ufquam fcmur conti.,gat,in terctem ccflat ' tc.idinem
pofte
f t"l° &
i
"'^'"''^ '^'"°'"''' procen.is fcd. /mplantatum,.uxta ,pfius= fummum
fi Galcnus m
dccimoqu/nto de Part.u.n ufu Iibro, prxfcntem mufculu,n
ap.ccm. Porr6 &
a fac.-o oflt ena.
I ic d|xent, &
ru.fus/n fecundode Adm,n,ft,-andis
feaionibusimumquoquc^icoccvoceiia,
hocllunr al.um .ndicafle mufeul.im arb.trandum uen.t.
'

«..84...
f,f^^'''''"°" f
""Iquam pr;rter quatuor oflis ficri olfi cognouifli uidctur,
In Iibris cmm de
nulla prorfus coc-
cyg,s ollis tacla .nc.itionc ac pro.ndc ab ofll- facro hunc
: mufculu.n imbi prod/re fcr/pfit
1,1 l.bns at.tcmdc Admin,ftrand,s feffionibus
itaosfacrum cognouit,qucmad,iiodum,nli-
bro de Oflibus id enarratur ut fal/cet tr.bus tani.'.m ucrtebris
Galenus /d conformatum ar-
bitrai-ctur, &
tna ofla h/s tnbus uertebris prox/me fub/cfta coccyx
os appellaret:/nterim qua.
mor illorum o fl,cuIorum,qux nos ita uoca,ida dux/.nus, nullam fac/cis
mciuonem, quum
&
non ab ,llis, Icd a quarto, qu/nto fato ofli.s facri oflibus h/c quartus
mufculus pr/nc/p/um
..,,5f.i. mutuctur. Qu. .nodo fubfequ/turmulculus,aut unius,autduorum,auttriumct.aniuice
n
'^"'q';!'^ "''",'" ent,referripoicrit.Eft .la.iquemufculus
,.V,"Vs P''°"' ifte,cuiusdum t.b.a: .notorcs
enari-arem^lupcrius mem,n,, ipfiim qui.,m,T. Galcn/mufculum
hc.5:c.,o ibidcii appellans Sub" tri
,...cr. buscnimpofter/onbuscap.tibus^quaracoxcndicisoflisappcndiccpronata tcrtium
quar
?..t.6... mm,& qmiimmmufcuIos tib.am moucntcsconftituebant,' quartumciput confiftit'qt.od
'^"'^'"°°''^<^'''^'''ii'''osiTcenfcrcm,dclcr,ptumeft.Atotaigiturappcndicis''fede,tribi,sd,d/s
,^.«p. ampo!tcr.onbuscapitibus,ionocc.ipata,adpub/sofl;sufqucrcgioncmqua/^^
\^tib
'^°'"'"'""''=«= "'1'^ habewr, pr/nc.piu.n ducit .nufculus
21 amplus /nlignisq!, &,ut t-.ncl dicam
tot"iscorpoi-.s
co.itrouerfiam molc .naximus. Hocprincip/u.ii
cit.-a
c«WB«wi fecuiidmnciusappcv
fig.\,..,. d,c.s anipl.tudincm prod/cns,cxa(ftecanicum u/fitu.-,ea ta.itum '
partccxccpta qux tribus
,f .zw.A
coiiimcmorat/s t/b/a: mufculortl capit.bus prox.mefucccdit.
Ha:c enimncruealdmodum&
ualida pofterion fedc cx/ftit,fed /ntcriia fcde, ut &
totus mufculuscarnca,fim/l/teracrcl/-
quus mufcul/ cxortus, confp/citur. Mufculusiftc eiufinodi cnatus
pr/ncipio,^ ftat/mparui
.../;
fcmoris procelTus radicem ad poftcriorem /pfius rcgioncm a.r.plcaitur
jo U ^^J-

m
'

acutam afperam^ fcmoris oflis I/ncam coi/nuo infcr/iu.-, qua.T. in


, & dc/nde ab hac
'
,fi.c,., poftcriori femor/s fede
kcu.,du.T. /pfius long/tud/ncni dcorfuni a paruiproccflus
rad/ceproicnd/,/n primo libro d/.
dum elt. Qucmadmodum itaque niufcul/ huius pr/nc/p.j cont/nuus eft ortus , /ta quoque
h iitii.s,
continua c/ufde.Ti u/fitur /nfert/o modo "
poftcr.orcm mufcul/ partcm exc/pias , quam
, fi
IntJ...
tmdincm iii mtcrni fcmoris cap/t/s rad,ccm /nfercre modo d/cam. Hxc en/m
pars a coxend/-
csappcnd/ccnerucocxortupronata,mufculumquoda.T,modopcrfeeft'ormat,qui.n.,i.ram
uctris ampl/tud/ncm dilatatus, deorfum rcrta pcr femor/s
„p. pofter/ora fertUr, doncc da,u6
.oli. K. grac.Iefccns,teretem tendiuem in inteinu.Ti icmoris caput inferal. Et nifi huius max/.ii/ cor-
f z por/s
i^O ANDREAB VESALIl GR VXELLENSIS
poris fcmurmoucntium mufculiparti,rcliquamufcuU pars" adnafccrctiii',illa Ji- » «cjJ»
fcuc|ui'nti

fiinfli & pcculiaris raufculi uice ab omnibus mcrito habcrctur Nunc autcm
quum poitc,
.

obftabitdi
rior hxc parsadnatam continuam^ciufdcm mufculi aliamhabcatpartcm,nihil
ucr fis doflrina: modis,aut unum (uti nos hadcnus fccimus) uniiicrfum hunc mufculu
appcl

lare aut primum in duos illuin diftingucrc ui fcilicet iinus cflct, qui fcmoris
°
: intcrno capiti " n 2

lcndincmporrigat.alter ucro qui acut.c fcmoris lincnrimplantatur. Atquc ha;c unaelt iiv ^,^„
fcriptio, iftampofteriorcm partcmab antcriori diftingucns. Vcrum &
anteriorrurfus pars p Mcr »ct
c sub^
infcriptioncni quoquc obunct,non tamenadeomanifeftam,acmodo narratam.ucrumta- ^
lcm,cuius gratia hancpartcm induas portioncs , aut fiquis uclit, induos mufculos fubdi-
uiderc, intcorum fit. Huius nanquc antcrioris quinti mufculi partis portio, qux cnafcitur ab />,„^„rr„r
antcriori appcndicis oflis coxendicis fcde, qua; a pubis oflium commilTura ad infimam
uf m" cr i.
que coxcndicis partempertinct,abillaanterioris mulculipartisportionc,inlcriptionc qua-
dam dirimitur,qua: a rcliqua appcndicisfcdcufque ad poftcrioris partis mufculi totiusan^
teriorcm reoionem pronafcitur. Prxtcrca dux hx antcrioris partis portiones,non infcri^
ptionc imprcfl!ionc'uc folum diftinguuntur/cd ctiam fibraru ducm.ac itcm infcrtionc: qucm-
admodumctiam totius mufculi poftcrior pars abantcriori fibraruminfcrtionisq; occalione
diftcrt. ' Portio nanque antcrions partis, qux pubis oflium commifliirx
proxinia cft, admo r aiifa-it-

&
dum obliquas fcre tranfuerfas cxigit fibras, qux ab cxortu rctrorlum ad radiccm parui fe,
moris proccffus contcndunt,& lupcrioriparti acutxfcmoris lincx inferuntur. Rcliquaau-
tem antcrioris partis portio, qux ad infimammagis coxendicisoflis fcdcm principium du-
obliquas quidcm cxigit hbras, fcd propcmodum rcdas,
cit, &
inferiori afpcrx prominentisi^^

lincx fedi continuo implantatas Ac proindc aut mccum unum conftituitoin uno fcmore
.

mufculum,aut fi uifumfucrit utrafquc partcs duorum mufculorum uicc cnumerato: auttl


maiori adhuc numcro, iam in fccfionc pcritior, capcris, antcriorcm partem in duos mufcu-
Jos fubdiuidito,tr<:scnarraturus,ea tamen lcge,ut fitui, functioni, figurx, craflitici, neruo-
fx &
carnofx partimagis quam numcro attcndas, &
obfcrues pariicr mc dc homiiium, noii
autem fimiarum mufculis fccus quam Galcnumloqui nefi foriealiquando illumlcgcnsme
.

poftcriorcm huiusquintimufculi partem, quxradiciinterioris capiiis fcmorisimplaniatur,


ofciiantcr fpccfafle arbitreris,quod lilamtcndincinfcrtioncm moliri fcripfcrim, quum intc-
Hacficnus commcmoratis quinqucmu
Qm„pt pri. rim carncam inicrtioncm in caudatis fimiis icntct.

morum fimo , fculis, tcnfio fciTioris primario cona-cditui-, &


iidcm quoque femori in motu, qui iii latus S>C
rn mulcnlorr, (.[rcumacTiu quoque flt,ut nunc audics,famulantur. ' 1'rimus cnim ualidx in ncurram ucr & s pfi n.

,mniu.
^^^^^^ partemextenfionis autorcft,amploipfiusprincipio,& lato tcndine fcmurrcucllcns.
Bi uero clatiorcm duntaxat fui principrj partcm tetcndcrii, aut humiliorcm, non quidcm in
neutrum latus inclinantcm eftlciettcnfioncm, ucrum in hoc illuduc laiusucrgcnlcm.' Sc, t wtJ.i.

cundusautcmcxtendit fimul,& furfumucrfus cxtcrioratrahcndo fcmur,ipfiuscaputiniro


in coxcndicis olfisacciabulum adigit." Tcrtius
&' qviartus fcmur quoquemodice fijrfum „

trahcntcs,tendunt. Dcinde &


quartus etiam foras circumagit tertius autcm fcmurcircum,
:
.-c un.i.

ucrtit paulomagis in pofterioratcndcns,quam furfum trahcns. Atuiriqucmultoinfirmius


motui qui in gyrum fit fubminift:rant, quam mufculi, quibus hoc proprium munus ddc-
oari paulopoftaudies.Cxtcrum'' quinti mulculi fibrx poftcriores,feuinufculi illius poftc- , ,i,,,tj.

rior pars, redtis donata fibris, crus firmum ftabilit, ac icrrx aftigil,fcmur cxtcndcns.
Antcrio
ris autcm partis poftcrior portio, non minus id ipfum fuis fibris prxftat, cummodica tamcii
femoris ad inieriora adduftione. Aliiores uero ftbrx,qux ofli.s pubis^cartilagini uicinx funt, uWiMr!

autpotiusantcriorismufculi partis prior portio, introrfum ducit fcmur,&fibrxhuiuspor


tionis aliiorcs, ita fcmur duccntes, illud quoque furfum reuellunt fiexionistf quodammodo
,

autorcs cuadunt. Nunc enarratis quinque mufculis, flcflcnics opponuntur, qui illis paucio-
res funt,nciripe trestantum proprfj,quosfextum,feptimum&oftauum mcmorixconhr-
Staiti. mandx gratianumerabimus.' Sextus itaquciscft mufculus,qucm dum dorfum moucntes 4Stt.8.+

mufculos rccenfcrem, atque de lumbonim mufculis fermo incidifltt, Galenigratia,defcripfi. x « »•


'*
quod is inlumborummufculorum cn.arrationc abhominumcompofitione,fuisfimiisdcle' l'^'^
LiliJtM- aatus^abcrrauerit.Hic igiiurmufculus cxundecimx & duodecimxthoracis,& primx,&
uei-tcbrarum lateribus,carneocnafcinir principio, quod fi, t,sui.
' '
m.feiS. fccundx,& tcrtix lumborum
mulatquc prodi-it,mufculum teretcm conftituit, dcorfum oblique ucrfus cxterioradcfcen'
dcntem.Procurritcnimperintcrioraonris ilium fcmpcrcarnofus pcrmancns,' quoufqucad cst^.t.
d,ji.ci.
camoflis pubis'' rcgionem dcucnit, qua coxendicis oflrs nomcnaflumit. Hic nanqi
& teretcmccHans tendincm, didam nuncpubis offis federa tranfccndit, & dcorfum
lib.iT.
lidum
produ'
'

DE HVMANt CORPORIS FABRICA LIBER li. i^i

, - niufculi
'''=''^^",^^'^«'"'^<^ mtcnfus laxatusue offis duritie uitiarctur.
Septimus cx tota in tciio. Srfmui,
f tlb t'l n°
u.,.,r.6,.
" o"isiliura '
rcgione tanquam cx femicirculoquoquecarnofamorigineaccipit,&
latohoc
yx.x+d. edudus principio, paulatim arflior craffiorcj; rcdditur, dcorfum
in priora corporis proce-
'^^"•'^' "^'"^ '^'"s principrj fibris tcrcs cfFormatur
mufculus, qui pcr altiorcm
, )fum coxcndicis' rcgioncmucflus,adhuc carnofus adminorcmfcmoris
j|p!l,k"k% procellum defccn-
N,o. dit, Vbiueroproceffiii uicinius appropinquat, in terctcmquoquecclTat'" tcndincm,quihu-
'
Imfdmfi. miliorieius proccffusparti,pra:di(ftonunctcndini proximus inferitur. Porroquahicmufcu
m ,5 fufc.^'
'"^ '""P'^''
':o>'^dicis offis clatiora deorfum tcndit, cauitatcm quoquc quodammodo finum, &
,„„,^. neuagabundusferatur,inofItobtinet. "Oftauusmufculusofcitantcrfccantibusfemurmo
.aiiSf^6.s.i uentium" quinti &maximitotius corporis mufculi portioccnfctur, cx
pubisoffccarncoam
Tltr^^""'.
P'°^'"'"° '" hominecnatus.Ex tota cnim offispubis linca,ab antcriori coxcndicis offis
ubu * acctabuli fcde ad offium pubis ufque commiffuram cxaiberante, mufculus
p 8 .
hic principium
crc. ducit,quodadpoflcrioraadmodumobliquedefccndens,a:queamplumtantifpcrancrua.
'^'"^' '^.""'^'^ brcui,fcd amplo, tcndine fcmoris offi" infrratur.
,
' Fit ucro ipfius infi-rtio e rcgione
hb ,f!cm.
dm X ,v fcmoris proccfTiis in intcrius femoris latus, oblique deorfum uerfus
P^'"'-" pofteriora tcn-
dens.Hicmufciilus in hominibus liuidum fe fpccfandum ofiert . at non
a;que,atqueincati-
'
'/ft 'i?°
1^^"^ ^'mxis, quibus mufculus ifte minor & non fimilitcr lato principio cnatus confpicitur.
'Tribus his mufculis ISIanira ut fimul fcmur flc(acrcnt,& introrfum ucrfus altcrum
r sij.e, t crus ad* Smi , j, q.
r, moucrcnt, commifit. Scxtus cnim.qucm fieftentium primum rcccnfuimus, furfum * '"«'""•
ualidefc-
murattrahit flcflitq!,ad intcriora id adigcns. Scptimus fimilitcrfcmurfurfumattoUcndofle
dit, &
paulo infignius fexto, uerfus interiora,admouet. Odauus modicefurfum .'cmur
con-
trahit,infirmxcp flcxionis autorccnfctur, ucrum adhucmagis fcptimo introrfum
ucllit.lta
profcclo utflciftentesS<: extendcntcs mufculos,duobus quoque rcliquis ad
intcriora exte.-
! 4 rioracp motibus, Natura prafccerit. Porro tribus flcftcntibus, mufculus qucm
intcr tibia; '

motorcs nonum enunicraui, aliquid auxili) fuppcditarc creditur. Non cnira adeo abfbnum
elT,& huncfccundario quum tibiam cxtendit,ad fcmoris flcxioncm accommodarc,quum
»i^.M.29 cxcoxendicis oflis '
tuberculo quopiam cnatus,rcda deorfumin priorcm tibix partcmex-
W.i s. currit. Verura qucmadmodum hunc fcmoris flcxioni opcm fcrrc arbitrarcmur,omnes ctiam
rcliquostibiammouentcs,qui excoxcndicis,aut pubis,autiIiumoflrin tibiam procurrunt
fecundario femorismotuumopificeseffe,merito(quamuisnonitarcde)affercrcmus.
Ca>
tcrum duoadhucfupcrfuntmufculifcmurcontorquentcs,quosinpra:fentifcrmonenonum
IKS.fi.T.i, ac dccimumnumcrabimus." NonusitaqueIiuidus,&,utca:tcri huiusarticuIi,carnofusui- Nom.
\J'2'S'-
''^'"'' ^ ^"fi-icrfim in extcriora protcfus,totum pubis oflis foramcn extcrius conteoit. De^
"

«.i/d'. inde per cxtcriorcm ^ ccruicis fcmoris fcdcm produdus, ualido fatis &
utcunquc arnplo ten
y tji.u. ,o dinc, infcrtionem molitur, in magni femoris proccffus ° finum, qui femoris ceruiccm & ca-
pntofflsco.xcndicisacctabuIumftibintrans,edircaorefpicit. 'Decimusinternamdi<flinu Bmmai.
zctfdm
fi
R. per foraminis fedcm occupat,nono loiigeualidior, & ob Natura: artificium accurate pcrpcn
t ,ot.i. i.ii
dcndus. Huius naiiquc principium exoritura tota" linea, qua: ab intcrna ilium offls fedc,

'«'f g!h.'
'^"^ primioffis facrioffistranfuerfo proceffuicommittitur,perinternamcoxcndicisoffis &C
i ifi.u.:c, pubis regioncm , ad pubis ufqueoflium commiffura; elatiorcm partcm protcnditur. Latum
iit.iH.N, hocdccimi mufculi principium, quod ueluti tribus lineis feuinfcriptionibusinfignitur,fi,
°' militer ut rcliquorum fere pra-fcntis articuli mufculorum capita,carnofumcft, cotamin- &
c iCu.T ct tcrnam offis pubis & offis coxcndicis fedcm occupans, liuidum^ apparens, fcnfim adco ' ar^
GcMrftoi (ftatur^utcius amplitudocoxendicisoffls' intcruaIlumnonuincat,quodintcracutum ipfius
d ''"f
c
'
% proccfluin, &
pofteriorcm fui appendicis fcdem habenir. Ad hoc enim interuallum, quod
(i... I tiT d, amplum finum fibi infculptum gerit, dccimus mufculus ' refle^ftitur extrorfum,magnum fc'
er/. nioris acccdcns proceflum Atque huncfane reflexum magna Conditoris induftriamufcU'
.

'"^'"°'"-"'''T'^^'""'m"'"''^"'"5a'^ fiiium hunc circumuoluitur, externa partecarnofuseft,


f'''''h
u.:<,li.uk. caautcm partcqua finumtangit, omnino neruofus confjDicitur, ueluti'' trcs tcretes com^ &
I ij tib.f, monftrat tendines , fcric quadam ad finum rcflexos Tendines hi lati m mufculi fubftantia
.

incipiunt paulo antcaquam mufculus fi'numcontingat,fedqua finui obuoluuntur ftri(ffiO'


res euadunt,finguli rurliis in magnohocfinu peculiarcm finum fibiuendicantcs. Amplus
enimfinusduos leuiterextuberaiitesoftendil liiicas.qusctranfucrfimducflajmagnumfinum
f 3 ueluti
"

14-% ANDREAE VESALH BRVXELLENSIS


ucluti iii trespartianturjtribus eius murculi tcndinibusca-Iatos.Tendincsubi (TnHmfupC'
rarunt, inuicem collefli inunumfiniunt tcndijicni, finuimacrni fcmorisproccITusunacum 'fi-

nono mufculo implantatum, Qyum itacptrcslios tcndincs, c|ui cxtcriori partc carircmob-
natam habcnt,intucberiSjfacile colliges hic Naturam dccimo mufculoroburadditum uo'
luiflc: ne fi carneusomnino cdet, in rcficxu Sc motu, olTis duritia comprcfiiis laccrarctiir,
Quinctiam finui Iigamcntum,lcu cralTa ualidaq; membrana obnalcitur, nc oflis contadus
mulculum in reflexu uitiaret. Ad hxc,Iigamcntum id lxucadmodum,&;: uilcido uniSuO'
fo9 humore oblitum efl, quo faciliormulculi ad fiiiumefliiccrcturcircumaiflus quod Na- ;

tura; ariificium in rotulis & cardinibus fedulo iniitamur, non lolum motum accclcrames,
uerum ut lcrius,qui reBcflitur funis , attritu corrumpatur ftudcntcs. Pra-tcrca ut lolo ro^
tute finui funem non commiitimus, lcd rotulaminirochlco autfurcuIa(necxfinuRinisla
CdrntitpBr- batur) firmamus,iia quoque Naturaoflium finunon contcnta, a fupcriori fiiius parte' u^ ianmtiu.
tionesJtatm
num,8<; ab inferiori altcrum cduxii mufculum.qui ambo una cum dccimo porrcifti illum ,
['"r''J,^^
Ku/c; ''''«™
quo minusfuafcdedeclinarci^aflcruant. Abacutocnimcoxcndicis oflis^ proccffu, carnct« cyurjm
cnafcitur mufculus, fupcriori parii dccimi mulculi ad ipfius ufque infcrtioncm adnatus. Dc, (< «.> r.g.

indeabappendice quoquconGscoxcndicisaliusfimiliter cariiolus&gracilisprodir, inferio- "'''


'j,"^

ri decimi mufculi ledi ad infcrtionem cxporrcctus Vtcrque cnim in finum niagni kmoris
,

proccfltis infcrtioncm cumdccimo molitur,&cumiplo circumduftui fcmoris fubminiftrar.


Cxtertim fubindc non lolum eiuliuodi mufculos ad clatiorem
,
humiliorcm reflcxiis fc &
dcm pronafci confpicies imo etiam ab inierna regione, ubi iam flexus no amplius obliqua-
' / >; ti.y.

tus ad lcmur ducitur, carnofam fubftaniiam a coxcndicis ofle cnalci obfci uaiuruscs,quafi
trcs illi tcndines incarncam a coxendicis oflepronatam fubftantiam,poft flcxumimmittC'

Qaotfimur rcntur, itaqj inuoluti ad magnum fcmoris proceflum contenderent. In tuo igiturcftarbitra-
KoHcnttsmif tu,aut hosmulculos, autcarneam molcm icndincs cxcipienicm dccimo iungerc, atquc iia

^"^cJnfiitm P''°P'''''^
femoris mufculos dcccm enumerare:aut fimauis,utrunque diftingues, duode &
cim recenlcbis. Rurfus fi quintum mufculum in tresdiuifcris,omncscrunt quatuordccim»
In noftro itaquciiumero dccimus una cumduobus illis gracilibus femur in poftcriora cir^
cumagit, nonusucr6inanteriora,nihiIo fccus quam fi baculum intcrduas manusextenfas
repo fi tu m, altcrnatim in priora&pofteriora duclismanibus circumuerieres. Nonusenim
& decimus manibus rclpondcnt, baculo autcm fcmur non inepte aflimilaucris.

MV SCV LO KV M FEMVR MOVENT IVM


etdminiflratio. Capiit L V1 1.

O R V M qui femorls motibus prajfunt mufculorum adminiftratiO'


iiem,abextcndeniibus merito in illo crurc, in quo tibiac motorcs ag^
grclTus eSjCxordieris. Aflumpta itaquc cx minus fragili fcrro nouacula,
quaroflis impelumaliquandofuftinei-e poflii,' primimufculicaput(fi 'i$ti.tt.

mododum mouentcs tibiammufculos diflecares,illudnonabftuIeris)


ab oflc coccyge & ilium offls dorfo, tranfuerfis feclionibus nitcris abra
dere , quoufque in fccundum mulculum incidas Quando autcm uni' .

ucrfi mulculi principium ab oflcderafum crit, licebithocrefleftcre, 8c folis nianibus (nifino


uacula quoquc utiuoIcs)a fubditispartibus admagnum ufquefemoris procefTum liberarc.
Ouod ubi prirftitcris, ipfius lonoam intucberis inlertionem, procul etiam fub maenifemo r "^if'"".

risproccliusradice dclcendcntcm. rlxccnim non perpendenda,uunequc


uulgariter uenit „.
huius mufculi forma, fubftantia, fibrarii dufius, &
munus.ucl abfcefluum duntaxat nomine,
Secimdi. quoscrcbroiniplo&prxcipueiuxiamagnu procelTuminillustendinc incidimus,^ Secun' ' «o(i<.s.

dus dcinpariterab iliumoflenouacula dirimendus eft, mente adhibiia, netcrtii quoqueprin


cipium una adimatur.cxortus enim cotinuitas, quar linca duntaxat interftingitur, utrunquc
mufculum una fecilc auferri finit. Vbi iiaq) fenfim reflexo iecundi mufculi initio, tranfucrfis &
fempcr fecundum ilium oflis dordim faclis fc(5ionibus,ad tcrtfi mulculi principiii deueneris,
fccundus iara toms ucnitrefle(flendus,& manibus attraflus, ad inlertionem uiqp a tcrtio diuel'
Ttnij. lendus.'' Tertius quoq; cadcm ralionc ab ofiis ilium dorfo,poft fecimdumabradetunatq) hoc ^ ttti.i.
Q^rti. ipfius eiiam inlcriioncm dcduflo, quartus ab olTis facrilateribus culiello aufcretur,& mani
bus apprehenfus,ad inagnum ufq; femoris proceflum a ligamento cuiinnitilur, coxendicis &
ar ticulo dirimetur. FaciUima cnim horum, poftquam primum adminiftraucris, eft aggreflio,
qua

o
DE HVHANI CORPOR.S FAER.CA L I B ER ri. 54,

hosmufculumacoxcidicisoffisinfimarcdc &nub,-;o(T;- iri,f,„,.,- "«umpolt


l,d^abradcs,&adiuan,,,rfcmur,,.rcrtio,i^mrrpcrdt
ncglca,s ,pfiusinfcnpt.on,bus,fcu
/SW.E. dclmcamcnt,s.'braru SdXXc^^^^^^^^^
ct,am dum hunc pra.fcindis accommoda.ne
qu,ntipartcm.ncautusaufcras.
fimu quoquc tl t.t"m mufa n,^
Q.>nto,taqueifc,lre?cLjra~
'

t
'^"''"^
corporumundec,m^&duodec,i^a:tho,acLcrtcbrar,,m f
gSUs. ,

' fextimufculicaputuen.tl,bcrandum:& a™^^^^^^^


u^efcmor.proccaum^ifi,bd,t,seftcl.,,rl^dus.J^^^^
N,fi forte £V hu,ic mufculum.quum
dorfum mouentes adm,n,ftrares, ,a,^dudum
Poftqt.a,nucro,pfiustc,rd,ncm,&quofupcrpub,sosfertur''
,n pteTL
finum uidaoauerr
T. opportu,.eaggrcd,ctur.Hunc.taque,rouaculatra,,fucrfisdua,siIx^on,bCbLcru^^^
hum fedcad coxend.cs ufqueos qua dcfccnd,t eradcs.&mufculo
mantbus cL o ad
norcm ufquc fc,nor,s procclfum,,pfius ,nfat,one,n
confidcraturus, dctrahe
no, pr^^crTta

.ntcr,mfin.^fu, quodcduc,tu,vnfpefl,one.
Mox^clauum tranfuerfal
r^^^^^^^ ,.^e^

bfc<ftu,nufqt,ead,,,fet,oncm,qua:fimil,tcrfuopr,nc,p,olataeft,d,t,cllcs:obfLWs^^^^^^^^^
.ISU.t.
rca,nc nonum quoquc,mprudcnsad,mas
Duo qui adhuc fu,icrfi„ir ,„„r,
. 1

pubisoftadu,nucfic.&ftd,sfpeaarcsmufcu,os,di:mpt:Tum^^^^^^ cimi.

G,H.ii
crus,,,.quonb,ammouentesmufcuhadm,n,ft,-abas,ad,4numhabclfac,l^l-c
num,taquc& dcamum a pub,s oflc &coxcnd,c,s
abradcs,&,plorun
m^a!connc"t^^&
C
,or,s femor,s proeeftus finum, ac,.npla,uano,.e-cxam„.ab,s,
ncquaqua,n perf.
r.c,rsdcc,m,rcflc.xum,&quxadhu,uslateraund,q.nafc,tu,VWnula,lo6^^^
Tte ncWp
dccno .nufculo ad ,nll-rt,o,.cm ufquccxporrcdam. Ha-c
cni.n ci.ra co,por,s ,.oftr Op,fi
fo!crt,xlaudem hy,n,nunq. ,u,nqt,am
p,-xtcrgred,cr,s Qt,umhos fcn.ur c,rcumum ,u s Qucyunddm
.

rcfccucr,s membra,.afcfpeflandamoftcrt,totum pub,s dlis foramen


b.
hoc loco fib, utr,nquc ,ncu,nbc,ucs .nufculos d,r,mc,.s
compreh™^
''Scaii.
otab.y. S„n,Iitcr ct,am ab acuto coxend^cis
.

ofti proceftu,,,. qu,nt,facr, oft.s latt,s durum


figamctum produc, cont..cbcris,eui ' qua;
tus femt.nnouc,um,.i mulculus ,,n.,tebatur,quodcp
» hxcofta firm,us committit. bci^^
• l,ud,a,ndudumrelcobtul,tabcodcmfacnon;s
laterc,cu,,,t,pcrd,clumiuler,tur,cnat ,m ^
tji.cj.xcj .npofter^rcm,,Il,cc^clat,orcmcoxcnd,cisoft,sappe,rd,c,sTedc,n,nf:Tt.,m,quod',cC-ti;nte
Uh.d. ft,n,,ut&mox,ncnarrat,one pra:cedcns,muf ulorum fi,-mamcntum
tfi.li.sil,
cfi]citur A,t,culi uc'
roeoxc,id,c,sI,ga,ncnta,u,racumge,.uart,cul,,&pcd,sl,gamcnt,s,nt...SCaputrc^^^
d.s&d.g.toru.n.pfiusmufculorumfermonifub.iedcndum. " 'P':
in h,r. )

DE L^TESCENTE TENDINE, CVTI


phntcefubiMo. diput L VIII.
MNEs q"oshadcnusnoncommcmorau.'musmufcuIi,intibia&pede
.^;ponuntur ped,s , ipfiusq) d,g,torum
,notibus famulantcs. Q.,o autem
Ordoin
& h, apt.us pcrtraflenrur,primim
pcdis motorcs rcccnfcbimus, dein &
reti»

dcqu.d,g,rorumducescx,ftunt,uttuncpoftmodum quot quaque Ktufculorum


lcde
l,ni,unacoll,gcntcs,corundcm adminiftratio,iem tr^ffldtionco^
fub^icctt^nus Vcr,:,m
firudjtdliS.
quantoGalc-nioratio mfcundo dc Adminiftrandis
fecftion,bus obfcu
^ nor tmperfcctiorqi eft, &no,i u,idicp fuis in
-T i
tcrtio de Partium ufu nh cV,',
d.l.gcnt,ornol,sfer,no inftituendus^^^ut'''^
2;:oSumG'r°''
quc proirfto cum Galaio arb,t,-ar,
co,iue,iit,fi,uia,n ab ho,nine dun taxat
in pcd,s d,a,torum
Mdgnd fii
d,ductu d,ftcrrc, quid fcficct fimia
Io,ig,orcs , &
magis d,fc.-ctos d.gitos qu^ 11 hom,,ic
fni£ dci lomi:
nem dijfcraif S
p,fcatur.lmomufculismag,iafa,ieeftd,ftercnt,a:qua,n^lnonomncm!,iepll^i^^^^^^^^^^
cuero prout
orat,on,sta,nenordorcquiret,qu^mihian,moobt,c fabLr. lub^^^^^^^^^^
urusR,m.-feduloftud,ofoshfcad,noncns,ut,ion folum
uerahomi,i,smufculortr:n^^^^^^^^^

q..eac>nA,iatomearduuseft)focl.aus.nteIligant,,iequumhunc(utiprofcd6dcbcmusom
ncs)profitcri,,ift,a,erint,fuosp,-a:ccptorcsim,tati,clcgLtift;mam
maxnnaiiiVprus^^^^^^^^^
co,nplecluntur,,iegl,gant:& folim,llis
tcr,n l,bcral,bus ftud,,s crud,tus
qu.qtl,fsmcd,ocrt
atra omnan prarccptoris ope,-am aftcquitur, fefctotos
dc-
dant;,Tiemores,quamturp.tcr,nleu,busGaIcnioperibuspcdcni,quifc£Galcn,coshodicap
f 4 pcllitant.
j44 . ANDREAE VESALli BRVXELLENSIS
pcllitaiit^rctralicrccogantur, quoticsiiifciSionis&corporispartitim mcntioncmGalcniTSM'
cidit. iiicidit autem crcbcrrime,ium quod diiTcclionibus mirifice oblcflabatur.tum quod mc-
dico in corporis quod fibi curandum proponitjmcntioncm fubinde fit,prorumpendum .
At
ShtUdlhw aoc' tendincmplanta:cutifubtcnfumaggrediamur,inquoinprimis.homoa fimia iniignitcr "''A^

dtffcrt.Ha;cnanqucpropriumquihuncproducattendinemexigitmufculum,ab cxtcrnife-
'm'dnul,fi ^^^^^^
7Jdiffmtt. moriscapitisradiccinpoftcriorifedccarnofoprincipioenatum,&C fub'' duobus mufculisoc
cultatum,qui ab infcrioribus fcmoris capitibus cnatijpromincntem in fura partcm effbrmarc,
atque in calcis os infcri dicentur. His itaque mufculis is fimii mufculus coopcrtus dcorfum
^ ^
carnofusfertur,' illiformapcrquamfimilis,quilatuminirianuproducittcndinem.Poftquam
uero ad mcdiam ufquc longitudinis tibix deiccndit.in gracilcm ccfllat tcndincm , qui duobus
illis mufculis non amplitis obtcflus,ad horum tendinis.qucm
ipfiproducunt, intcrnum latus
porrioitur,dccliuis ad pofteriorc calcis fcdem defcendcns,quac priuatim in caudatis fimijs.ut
& canibus,finum cxfculptu gcrit, quo hic tcndo non crrabundo duftu^tuto uchitur:calcis
fibi

interim, nifi fortaffis tranfucrfi alicuius quo obducitur ligamcnti intcrucntu,non


adnatus:
offTi

atcjj in hoc Galcni dcfcriptione in primo de Adminiftrandis fcftionibus libro uarians, quod
a
in duas non dificindanir partcs,alteraquidcm calci infcrtus,altcrauero in latum tcndinc expli-
«
Calccm enim totus fuperat, & in pcdis plantam dilatcfcit, inufculo quem fccundum '4
''

catus .

quatuor digitorum articulos flcflcrc audies, obnatus, atque manifcftius in infcriorem quiiiq;
pcdis digitorum fedcin protcnfus,quam latus manus tendo digitos accedit . Dcindc ut
latus

tcndomanuscuticitraalicuiuscorporismcdiumnonobnalcituriitanccjuein pedc, quando^


&
quidcm multus adcps tendincm cutcm intcrcedit,id'quc potiftiinum in hominibus, quibus
millusomninomufculuslatumtcndincm cducit. Vcrumabinlimacalcispartc,quatcrra:iiv
nitimur,' ualidum ligamentum prodit, totam infcriorein pcdis amplitudincm fubicns,fiu. ^^'^

numutrinqucmufculumcxccperis,cuiidnonobducitur. Inintcrno quidcm pcdis latcrcis


/i!".^
'
mufculuscft,quipollicema ca;teris abduccredicctur.incxterno autcm, qui minimuin di,
critum a cxteris amouct.Obnafcitur itaque hoc ligamentum longe manus tendine craflius , 8C | "'^'J^'-
robuftiuSjtotiinfcriorifcdicius" mufculi,qucm fccundos quatuor digitorum articulosfle-
dcrcdoccbimus.atqucideo fitpacfto, utquis propriam cius mufculi membranam hoc liga-
mcntum diccrct,nifi iuxta digitoruin radices, qua eius mufculi tcndincs tranfuerfum digito,
rum ligamcntum fubcunt,idabfccderet & dcin tranfucrfis digitorum ligamentis obdudum,
.

ac quinque partcs difcrctum inferiori quinquc digitorum fcdi obnafceretur Ca:teriim uti
in , .

patlo antemonuimus,pIuriinaduriufculiadipis copialigamcntuinidfaututcunquc appclla-


rc tibi uifuin fit)&: cutcm intcrcedit , quanquamintcrim fibrofis ncxibus admodum frcquen,
tibusipfi committatur.Eiufmodiitaqucligamcntumpriuatimhomines tcndinis lati uicccxi-
ount:quodfiforteabaliquoducendumfuiffcttcndinc,profefl:oilluin ualidum craflumq! ad-
modum procrcari oportuiffct.Nam fi manus tcndincm cum hoc corpore ligamcntofo contu-
lcris,quaclrupla tendinis pcr cubitum exporrcdi craffitics^in tibiancutiquam fuffcccrit.Nihi' .

lo minus tamcn in hominis tibix poftcriori fcdc mufculuin rcponi audies , qui carnofo priiy
'

cipioabcxteriorifcmoriscapitecnatus,&carnofus priufquam bcnc poplitcm fuperauit cflc


dcfincns,tcndinemproducit,longeillo quimanuslatum tcndincm cducit, graciliorcm . Ve-
rum hic tendo pcdis plantam hatftcnu s mihi ncutiquam fubirc uifus cft, at in terno calcis latcri
ad pofteriorem ipfius fcdem implantatur,ncutiquam fummepofticam calcis Icdem, ut ille cau,
datarumfimiarummufculitendo,attingcns,multoq) adhuc minus finumin hac calcisoflis
lcdefibiucndicans,quononcrrabundusuchatur, Qiiod ucromihi commemoratuminho-
minis pede Iigamcntum,&: fimia: latus tcndo,parcm ufum cum lato quimanum fubit tendine
prxftcnt,conformationis fimilitudo argumcnto eft, atquc id co adhuc firmius perfuadct,lati
in manutcndinisnon infrcquens defedtus.HaudfcmeIenimilluminmanudccffc,&'' tranf-
ucrfum in intcrna brachialis fede rcpofitum ligamenmm fui poriioncm porrigcrc, cjuac ten- j ^ ^^^^^
dinis lati uicem fupplebat,in homine fccus multo quam in fimijs comperi. Vti etiam a tcndi-
nibus brachialc fleclentibus, cum tendinem produci interdumobfcruatumcft,nuncabilIo
qui quarto brachialis ofl!i infcrtus brachialis flcxus autor eft, nunc ab illo qui pcr tranfuerfum
brachialis internx fcdis ligamcntum duflus, poftbrachialis oflaindicem
fuffulcicnti multo ante inferi dicebatur,
DB
DE HVMANl CORPORIS tABRICA LlBfiR
DE MVSCVLIS -PEDEM MQ,JU iA

Itaitihus. CcipM L I X,
N I V E R s V M pcdcmpcrmdcaccxtrcmam manum
flcfl/mus, &cxtcrt Peis
d mus, &dcindcm Lucra Cquamuis nucrim
obla,nffim<!) duci iu,s .dc«
pIunum&d,hgcnn(T.m^ob crcbra qux/plls
t,o,ics<5 obfcruandorum mufcuIon,m
co,rt,ngu,uuu,ncra
bcrcBco. Qu, ucro art.cul.

h s
mot.busfubm.n,ftrent.mpcd.solT;umc.arrat.onc,fupcr,oril,brono,i
ob.tcr pcrcurruuus.h.cautan pcdcm
n.oucnt,umnu,(a.loru,n nun.c
:" .™^^P°'^^"°^^^'b'^'idemoccup.u.bus,opport..nc.nchoab,tur
Pri -P-»
.uus.taqucarad,ccmta-,..fauor.s"
capit,su,.icoc.afciturpr,nc/p,o.fl,„odo,pfircont
° ,.u^
tatemfpcdlcs.fiautemfubftantiican.mriattcndcns,idp.-inc,p,.,,.idi,i,ic^'.nnn
!
;^;--qu.dcmf.,pcr.us.&.nag.s..,.tafemorismcd,umi,.;eriL-aIt;::
h,lcxter.us,pariom,.inomodo,quorcftumabdom,nismufculum '
cnafc, rctul,m',^s S,
u.^..
-o'-"=''^-pr.,.c,j3,ihui..smufcu!,parscar,.calata^,cft,&Mcorfump,otcnfa,pauloft^^^^^^^
"^>3™c"locu,.nTl,qua,n,t,,p.uteconfunditu,,quxc..aftcncrucaliu.daA;.,,e™rtucr^^^
dcorfu,nrcaapcrgenuart.cuIipoftcr.oradefee,.dc,.s,ualdeear,.cu,.,cranum^pcflir,ran
.... fculun. qu,forman.cxaft,(utf.cd.cam),uufcul, refcrt.
Pnulquan.ucri '
,.iulculus ftTadmc
d,um t.b.xIong,tud„i,s.a,n anguft.orrcdd,tus pcrti,.gat,carnofus cflc definit
r,or,s part,s amplitudinc tendmen, latum educt.in
cx fu-rlt &
cuius ,„cd,u,n al.quand...
mufcul. pars porr.g.tur. Atquc hic mufculus in intcrno
klhuc clr, ofa
latcre poftcrio.-i.s t,bia' led,s duc.tur <?
^™*'
--.,.extcrnoa..temlatcrcTecu,,dusmu(eulusconfiftit,qu,iImilLacpr,,nusrb«^^^^^^^^^
j.,,,,r,scnp.tecna£us,dcorlumfert..r,o.u,,icxpartcpr.mon,u(a,lofimilis.Cl..um
ucriutr.quca
.c/,..,. (cmo,-.scap,t.busdco,fumte,.du,.t,nonproculab
exortufcfe- contingunt,,,.uicem
fibro
he,-cntcs. At quo n,ag,s deorfu,., prorcpunt.co
ua!.d,.',s eonnafc.„itur, ut
iam tcndo
quemfi,,g..!.p,-oducu,.t
unusomnmofit.abutnfqjcnatus.nufculis.Intcriortamcn feunrl
mus mulculus non...h,! diut.us carncu.s,quam lecundus.dcorfun,
ducitur, quod i,. mufcuL
fis ctra co,ifcct.o,ic,u eft cu.dcntift.mum.Duo cni,., „. fura p,-oni„,entcs
mufculorr, uentrcs
carncxpartcsfuntpra:fentium,.u.fculoru,../u.-a.>magna,nmoIcmeffo.-mantium
Ta,doa.i
temabambobusmu(ct^isenatus,&pa..l6a,,guft,or redd,tus,in
caudatis fim.,s in poftcio.
rcn calcs fcden, ual,din„nc/n(cr.tur In homi,„bus ueri non
,nulto fub carnofa .nufculo.
, \,
™"(cde/ub.eclo cu.dam mufcu o adnafc.tur, qucm
' quartu.n /,.tc-rped.smotorcsrccen.
lcb.mus Atq..ch.cconne.xus adeo eft pert.,.ax,utnulla
„. ratione hunc tcndn.cm ad calccm
"'q"eaiub,cc-iomt.fcu!od..-/,ncrcqueas,&aflererccogar,s,abhoctc,.dine&quart,mufcu,
sr;^ "'^"'"™^''"P°ft/"°re,ncalc/sfcdem/nfcnum.Acpromdcet,amGaleno Lil.j^M
lucccn(cl3,s,du,nalios fect.on.s profeflircs falfo increpat,
qu6d duorum pr.morum mufculo
rum tcndines tcrtio cuidam tcndini commifccri, ncq.ie alteri .,011 coi.nexos /n calccn .nfcri
icr,plcr.,u. Hocnanqucuei-edchomi,.,busil!iprod,dcn.nt,parumfol,cti num tcdincs fc
^"^",^fi;i^1«ca!ciin,plantarcntur. '
Tcrtiusmufculus.llceft.qucmf.ipcnonCapitc tcndi' T»:i^
"cm.nfign.tcrgraclcmproduccrcd.ximus. Abcxternocnimfemoris
p.optcr oenu an.cu-
l.n.,<ic. lumcap,tctcrcscnafcturprincipiu,n,iainiamin ipfo exortu carneum
oracilc ^Ab onu ta&
"""" ''^P™™' d'latcfc.t,exa(fti mufculi uentrcm utcunquccrafl/ufculum rcferc.s •

I- r°," uermn'
mox(ubpop!,teuenter,ftc' grac,lefccns,fumm<; graeilcm tcnucm-quc
cducit tcndincm cui
qucmadmodum&mufcul,uentcr,fubduobus nupcr commcmoratis mufcul.s
oceultatus
^
& lupcr quartum expanfus,fcnfi,n obliqud
deorfumprorepit.quoufqucadintcrnumduo-
'•"']^Pnm°r"m'""(iuloi-um tcndinislatus c!abatur,ub//s quartomufculo
^ ua!,d,flImcco,v

mcpit. J crt.i mufculi tc.do hinc deorfu.n ad .nternu.n ufque
ne.t,
ca!cislatus£-rtur iux
poftcrioremcalcsfcdem ,pfi implanratus, ..onautem pedis plantam
ta
fub/cns /ll.us ,nu.
(cul. .nodo,que,n,nfimialatump!anta:tcndincm
cducc.-e prius rcccnfui. "

'"l"'" '"'^"^ conftitucntium mufcu!orum,uer^,m ctiam


Qiiartus non n
x.H,': omn,um nbiam amplexantium. ma,
nu.i. xiim.s,poftcr.o.-c,n t.bia; rcgioncm fua amplitudine occupat.' Enafc/tur cn/m cx poflcr/cn
fe
j
coartiailationis fibulc ad t,biam , nerueo &
ual.do i,i/tio,quod deorfum modice
dudum
3dcodi!atcfc.t,utlantudi,.emt,bia:oflis &f^buteuincat.nontamena:quecraflus
. eft,aclatus
mjlmu, a,npiusue. bxhac ucro amp!,tudine priufqua,n nicdium t.b.x lononudinis
fupcrauit (I-.,
•4r,.,rt fimar<flatur,&
pau!ofupraea!cisrcgioneminua!,difl;mum& crafl/nn dcomcrat tend,„'cm
*'?'"'" 'P'^ ' for-iiMum , fed etiam 4 prim, &
fecuud. mufculi tendi,.,s concurfu'
W.c. cx tnbus i[aqueh,s mufculis procreatus tcndo,uniuerfa:poft£.-ioricaIc/s'Tcdii.iip!a.,tatur

quam
'

24^ ANDREAE VESALII B R V X-E L 1, EN S IS

qiiam Naturaj quo faciliorpromptior^ tcndinis pcrficeretur inferiio, dcpreflamali^cramq!


cftinxit.CaEtcrum quia calcis os extra tibin: oflis rccflitudinc prominct3& ipfe quartus mulcu
' i chlin

lus propcmodum toto progreffu tibia? olli &


fibula; incumbitjpaulo antc infertioncm" tcndo =
<^

a tibia: oITe procul abfccdit triangulam efformans cauitatcmjcuius bafis eft longitudo calcis cx ^ ^

tra tibix oflis re(5litudinemprominentis:aIiaautemduocauitatis latcra conftituunturj unum k tiuh


quidemtendinisipfiusanteriorifcdc,altcruiTiucropofteriorircgioneilIorum '
mufculorum, '

qui fub quarto rcconditi,pofteriorem tibix rcgionem occupare diccntur. At(f ha:cca dcmum
Homcrus Achillcm in Hcfloris crurc funem iraiccifle, illumcp ad currum religa
cft cauitaSjCui
tum, circummocniaTroia; traxillccecinit. Qiiodctialanios, quum boucs auioucsiugularas
baculum tranfuerfim fub hoc tendinc tranfmitteiitcs. Porro
attollunt, imitari confpicimus,
quartus mufcuIusextcrnaIede,quaprimiduo illi incumbunt, admodum liuidus cft:qucmad
modum primus quoquc &iccundus , capotiffimum partc qua quartum refpiciun t mufcU'
&
lum.Intcrna ucro fedc quartus non admodum Iiuet,& ipfius eiiam tendo in antcriori ledelon^
giiis carniformi fubftaiia cnutritur, quam in poftcriori. Non cnim a finc carniformis mufculi
huius fubftantix, adcalccm ufquc infignc intcruallum in hominibus uifitur ; quamuis& id
quoquenotaiudignum fit.Infimiisueroeiiamquartus hicmufculus quodammodo carneus •

calci inferitur : quod Galcnus ammadiicrtcns, alios Anatomicos infimulat, quos hominum
cadaucra,non autcm cumipfoduntaxat fimiarum, fcdulofccuiftc^uclcxfjs coftaiquxpractcr
meritumillis aGaIcnoimponuntur,digno fanequiinierdum(nifiipfiusobftareiauioritas,&
quamiIIitribuimusfidcs)anobisnotarctur,cuiusq;etiamcrraia cnumcrarcniur:id^iuncpo
tiflimum^dum pro hominumAnatomc fuarum fimiarum hiftoriam,lccusacucteres illi,nobis
QuA/m. obtrudit. "'
Quintus pedem moucntium mufculus inpoftcriori etiam libia; fedelocatus,
fub" duobusmufculis adhuc occultatur, quos digitorum pcdis flexui famulari doccbimus.
Priufquam cnim quintusin confpcdlum ueniat, ° quaiuorcommcmoraiosiam pcdismufcu,
cum duobus illis digitorum ficxui fubleruicntibus adcmptos cfle conuenii. Qiiin- £ j^,,'
Ios,pariicr
tusnanque" liganientomembraneoproxime incumbil, quod iniotatibia: longitudincpor- f-ir-st
rec1um,tibia:oflifibuIam colligai. ''
Principium fiquidcm quinti mulculi aiibia^ofle^&fibu ''+«•
Ia,qua hxcofla inuiccm dchifccrc incipiuni, cxoritur,& ftaiim ab exortu carncum latumq; uifi '^[^

tur, cadem prorfus latiiudinc ad infcriorem ufquc tibix oflis appcndiccm progrcdicns Hac la . e.

tiiudincpra-lens mufculus pofteriorem illius mcmbranciligamcnii fcdcm magnam quocp & " '^"^

tibix oflis pofterioris regionis partcm intcgii, ligamcnto inlcrim,& intcrno fibulxlatcri adna.
p fj','^ ^
tus,ab ipfistp toio progrclfu,cxortus fui robur afcifccns. Cartcrum ilico atquc inferiorem ti-
' irrs.R.

bia; offis contigit appendiccm, &


propcmodum xquelatus adhucatque in media tibix fcde 9
^ ""'^
con(picitur,ab iiitcrno ipfius latere icreiem profert tendinem, qui iam aliquoufquc in mufculi
carniformi fubftantia inciperc uidebaiur. Vbi igitur tcndo prorfus excarnis eft, dcorfiim fer- j ,

ttir,' finuiineumbcns in pofteriori fedc appendicis tibixprocefliis, qui intcriorcmraallco, jii.im.i


'>'^^"'''
luraconftituit, cxculpto. Inhoc finu tranfuerfumligamentum tcndiniobducitur,hinc obli-
'

quepcdis infcriora fubeunii. Subomnibusenim" mufculis inferiorem pedis fedcmoccupan „',j (^j

tibus,pra'fens tendotauii{perprorcpit,dumininferiorcra'' tarfioffisfcdemualide infcrattir, dm 14.


quod cubum teflcrarauc imitauti ofli proximumeft,quodq;cum alio fibi coramiffo cunei <^">'''

formamappofitiflimcexprimcrc, pra:lentiscf mulculi gratia priuato' procefludonari, inpri ^


molibro diximus.Eftitaque quintusmufculuse.x' illorumaIbo,qui(uacarniforinilubftantia L.

nonariTtati, exaltcroiantum latcrc icndinem tcretem emiitunt,ac maximxlaniorumlccuris "

imaginemprxfc Qiiinetiamunus quoque eorumcft, qui peculiarifinu ligamenloqj


ferunt,
f;j"aa'',
tran(ucrfc) utuntur. Intcr calccm cnim inicriorem^ mallcolum iria pcculiaria huius gcneris If y tjfi.ai

gamcnta,& finus tresconfiftunt, tribus tcndinibus parata. Quodautemligamenturacxtri-


'

bus raalleolo proxiraum eft,quinti pedis raufculi tcndini,qucmadmodum ctiam paulo antedi '
'^Qp
xiraus, proprium ccnlctur. Rcliqua aute duo illis creata lunt rau{culis,qui quinto fupcrftrati
' (, „u.ch,
«S.rtM. extrcmadigitorumiiiia-nodiafleiftcrccomcmorabuntur. '
Sextuspedcmmoucntiirmufcu '>'•!
^"^''''
lusinantcriori tibix fcdclocatur,omniuhuius regionis anterior, &exa(fli mufculi formam
rcprcfcntans.' Enafciiurautcmabantcriori fcdecoarticulationis fibulxcumiibixoftrjabu- d,ub.t.
trifcpoflibuSj&communiillorum ligaracnto exortus fui portionemaflrumcns. Exortusiftc z-^f-A-t'
acuto incipit angulo, quiilico dilatatus mufculi ucntrem oftendit nonnihil latiorcra quam (''""^'

profundiorcm. Priufquara uero incdium longitudinis tibixfupcrat, lenfim arcfiaiur, muf & r

tofuprapedem, in lerctemfinit^ tendincm,quidcorfumpertibixoflis anterioraprorepcns, ffi.^a-"'

in tranfucrfum " ligamentum aiibixoflein fibulam pronatum fubit, fimulatquetranfuer/ & Y''ubji
fumid ligamentum fuperauit, dcorfum inpcdis iiiterioradcfcendensjmodicepatcnti finuin t4.a.aKtji

tarfi
,

HVMANI CORP O I S FflBRICA LlBER il


e .-
r. rr^

mternbia:mufcuIosantcnorc.,.„equepoftcriore rcc^^^^^^

c», c„,„,l,n,, N„,,„,,,„ ,,a,„,|,i,b„


„„„,,,„,f_^,„,^^^^^^^^.^^^^^^^^^^^^^^^^^

= U.ckl- l ^'^"dmcmcomonftratmtcrnafcdc.&abtcnbuscarncenutntum.Vb.ucrrr^I^^^^^^^^
utt.
-«^-"t--llomed,um.ong,tt,d|nisfibuI.fupcraui,totusexcarn.scficr
crcans tcndtncn,, qu,fe,rl„r, obl.qu^rctrorfu.n
ucrfusfibuk- poftcrtora ^5^^
ampfius torum e.yernum fibui^latus ,^^ Non
.nteg^fcd nrufculitcldo iam„r poft
Z C
norrrcfleT
l.f »
excrnu,n,.allcok,mcx-ca,mcm,,udum.TrcI,,rqu
^PP^:^'^'^- If c"iad,t,l„cl„,um proprium &:tra,rfuerfum quo<5 "hgamentnob Lcns
, ,11 1 cndo ,ta^ hoe i,gan,c,uo ,nuolutus, quod k fibula „r caiccn taluml;, proccdit,
pr,ora uerlus pcd.s plantam ductur, adeo ^^0^11™^
fan,? .nflc.xus, ut in rad,cc,;r pcd,, oife
nf aTu
quodpo!i,c,prx,acet,quod;f mcxterno ,pfiuslatcrc'procclIum
obt„,cleu, fcpt,,n, hu ^
-"fi^'''^cndoaptc,mpantetur.Ai.quandotamcnnon,nhocped,,osfepim^^
'"° ''^' ^'^-"d^ccn pcd,i " oIT,s med,u,n
d.gitu,; fufR,lac,rtis. c^m
» ...i. S
Natura„onob,tcr ncque negI,gcntcrobl.quum huius
tenduri^ duc1u,nmol,tur fcd
ncm pcd,s ,mcnora lubcuntcn inter offa mui-eulos ,end>
& ped.s ,nfer,ora
oecupantc;, med,um
o;..M ^edux.t,,rc fiforte,ntercutcm&,nuicuIos,llumduxiiTct,tendo
.pie iurfinn contr^^ftu.
^"'°^>''P'^"ai°catoscopri,nerc.&:quom,nusil,o poffintfl,ngimunerc,obftacuIo
m^
:::::: ^fltr
^

:,'...ix. <-^-^"u,nquumno,ifoluniadpoftcr,orcnfcdc,n cxterions mailcoli


tend,ne,n huncrcficfli
opoituent„cdet.iTad al.udquoddara
y.
inemTnopcdislatereiocatum' os,Naturaincrcd,b.ii
'"'^^"'"''^'"'"^•'^«"'^'•«"'^^^"nferiorien.mfedeoflistcireramimit^^^
tamix extcr,u„npedislatusipcaat/
..^
^ finum!atmfculum,nequcadmodumprofundumcxcuI
pl,t,que,nu,icdo humorcobliniuit,
c\'pcrquamlxu,liga.ncntoc,reundedit. Dcinad hunc
- -
|,num Natura tcndincm e.Vcumduxit, non
qu,dem ut rcliqua ipfius regione, tcrctcm il-d
..»^.x.
q';.^ta,doadfi,,umreflccntu,-,iIiumdflatauit,uteoh>miisadmod,c,;p"atentemfi,,umre
uoluerctur:ivncfitcrespermanfinct.hincal.qu6declmaret.Den,quehaclat,tud,ne,iequa.
quamco„tcnta,taid,nem ct,am peculiari art,fic,o coufque in.bi
indurcfcercuoluit utca,-ti,
^'""'^ expnmat i,n6 .ntcrdum eart,lag,nis durician uincens,
. tah V' °'r"
^ eonlp.ctur
: tendo ibidem ofleus
quo ,s prompnus ad acutum angulumflcxurx uim exoluat.
.cfc,.:.;t 'Oflauus mu o&.^
du.,. 6 '^"lij.S qui lub fept„no prorfus
(fi tendinis ipfius antcriorem fedem excipias)
reco.idinir
X" "
41, •
^f^'H"oquetotusp.-odit.Al.quanti,loen,mfub fibuixfupcriori appmdicc ab cxtciv
no hbulx latere, ucrfus antcr.ora non.nh,! cnafcftur, &: ad
amuflim carncus fibulxquc fcm,
:
Jat V.
pcr adtcnius iub fcpt.mo deorfu,n
prorcpit. Qi,u,n autcm mcdium long,tudmis fibulcX-
aliquoulquc iupcrauit^m tcretem quoque
ceflrattendmem,qui fimil,tcr atquefepnmitcndo
dcorfum
2^8 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
dcorfum ucrfus fibulx poftcriora rcflcflitur. Vcrum hic tcndo fcptimi tcndinc omnino nort
intcgitur, fcd in priora promincns, antcriori fcptimi tcndinis latcri attcnditur, &
finui in po^

ftcriori fibulxappcndicis fcdc exculpto incumbcns.tranfucrfo ctiam ligamcnto circumdatur.


Hinc rurfus in priora defcendcns,'' proccfliaipcdii ofTis ualidifllmeinfcritur^quod tcflcram re, h ifi.cd.i
fcrenti offi adncxum, paruum pcdis digitum fuflinct. Vcrum hic tcndo alioruin
haclcnus di- hb.,,.
ipfius tcn l6tA.chi
«ftorum ritu, non fimpliccm infcrtioncm pcrficit,ucrum nonnihil ante infcrtioncm
'

do bicornis redditur, duplici infcrtionc dido ofli implantatus.Ncquccft,quod quifpiam Ga 6m Id.f. llfXfil.S.,

lcno confifus, fcxtum nobis comcmoraium mufculum,in duos quoquc


'" tcndincs diuids ar^ j 1

bitrctur.Hominibus cnimad cum qucm fcripfi modum fcxtus mulculus habct,alitcr fane
quam in caudatis fimijs obfcruatur. no cnim in his tantum duplcx tcndo uifitur,ucrijm ctiam
duofuntmufculi admodumconfpicui,quorumantcriorpoftcriorcminorcft,amboinpcdi)
ospoUiciprxpofitum implantati.Ca:tcrumquandohis(&fi adGalcnumintcIIigcndumiu.
uent)non admodum concinne fcrmoncraucraenarrantcm intcrpcllimus," nonummulcu- tt A.ld. n
iVoajM. lumiam prxdiflis addamus qucm quis proprium pcr fcmufculum rcccnfcrc potcrit, alius
.
j!. : llixtdt

ucr6"altcrius cuiufdam partem non incptedicct,prcutnimirumilicniotui & infcrtioni,hic s ffcj.cr.i

ucro conncxui &


principio attcnderit. A
mufculoenim, qui in antcriori tibia: fcdc locatus, 0 4ti.i-,'

quatuorpcdis digitoscxtcndit; arnofaquxdamportioiuxtamediamtibiarlongitudinis ab p 4 tif .1

•f.
iranlucrfum
extcrno ipfius latcrc cnafcitur.Qua: dcorfum dutfta in tcndincm dcgcncrat, qui '

5 t.f./. i

anicrioris tibix fcdis ligamentum fubii,Sc fupcrioripcdisrcgioni cxporrcdtus^fibrolisqjnc,


xibusfubditis' mufculiscomminiis,in'duasportiunculasbipariitur,quaspediioniparuum r s trf.t.

dioitum fuEfulcicnti infcrit, non procul ab cius oflis fupcriori fcde,qua imitanti tefifcram ofli al
5 4fJ.£/?i

ligatur. Nihil iiaq: prohibet, hunc mufculum aut partcm digitos


cxtcndcntis rcccnfa-c.aui il,

lum numcro ab cxtcnfionis opificc diftingucrc, illum^ nonum iiufculum cnumerarc, ut haflc
l^oum mu- cnumcrati noucin ccnfcantur pedis moiibus famulanics. Primus iiaquc, &
fccundus,&:
fcde lo cati
quartus, qui furam fcu tibia: ucntrcm prxcipue cfForm.^l,atquc in poftcriori tibia: t i;ti.r,.
'da°Z"Lnui '

ualidilTimuin fcre corporis tendincm fimul coftituunl,robuftiflCmi pcdismotus


autorcs funt.

Calccmcniinfurfum inpofteriorairahuni,pcdcmcptcrrxfirmant,fcuinpoftcrioradeorfum
reflcctunt.atquc his " quintus fuppctias fcri, pcdcm quoquc lerra: admoucns,
intcrdum ut &
fummis tantum digitis crigi qucamus, in poftcriora ducens. Nccj cft quod magnopcre illius
E.

icndinis in calccm infcrii ofFicium prxdicem,quum fccundum moriemhomini nihilpcftilcn


tius infcrrcplcrxq!nationcsftudcant,tendinisiUiusprxcifionc.Quoduer6munus tcrtiope
dcmmoucntium'mufculoconcrcdatur,noniiaaffirmarepoflum.nam latum tcndincminpc
dem no producit, Si faneinualidior uifiiur, quam qui cum infigmbus illis quamor mufculis,
in pcdiscxtcnfioneconfcrriqucat. Sitamcn hunciantum opus fubircpoflc quis crcdidcrii,

id addendum prorfus crit, cum obliquo & in intcrnu latus,pcdis motui fuppetiasfcrrc,qucm
adinodum & prxdifti quocf faciun t:prout hi illiuc foli, aut tcndantur,aullaxcntur,qucmad,
modumdc brachialis motoribusdiifiumcft. Cxtcriim ' fextus unacum° fcptimo," oflauo y 3 fd.r.

Z6ta.t..
nono conirari-j motus,quum fimul icnduniur,duces fiint pedem cnim furfum ad tibix
.
d 6 td.r,

antcriora fleclirt, motu fane no xque ati^ poftcriores digno &C ualido. Si ucro allcrnatim cum b 4td.i2.

poftci-iorc libix fedcra occupatibus mufculis cotrahuntur, in hoc illuduclatus pcdem agcnt.
at^ ita, qui flcxionis extcnfionisqi aulorcs funt,ctiam mo tus in latcra appofidflime obcunt,

DE MySCyLIS -PEDIS DIGITOS MO


ucntibiis. Caput

ic I T I pcdisi^fdcmprorfusmoiibusaguntur.quibusquatuormanus
digitos duci rclatum eft. Pediscnim pollicis (qui duobus tantum ofifibus
donatur) primum inicrnodiii p.ari omnino raiionc cum primis rcliquo-
rum digitorum intcrno dij s fle(flitur,non autem ut in manu,oppofilo fle
I alijs digitis obduciiur. Atque hic primorum articulorum flcxus, aut
rcdus cft, aut in altcram partcm modice indinans, quemadmodum pri,
inosquatuormanus digiiorum articulosmoucridiximus. Sccundviau-
tcrapoilicis &
mtcrnodium, bi fccunda quoquc tcriiareliquorum digitorum intcrnodia,fim,
duntaxat acin ncutrum latusucrgenti donantur flcxioncac cxlcnfionc,nullointcrim
plici
proprioraotuin latus (qucmadmodum ncqucmanusdigiti)prxdita. quura inierimprima
inicrnodia &
adduftionis &
abducTtionis motum in pcde no minus quam in manu nancifcaii
tur. Cxtcrumuimotusdigitoriimanus &;pcdis parquodammodoeftratio,ita fcrectiam fi-
milis

DE HVMANl CORP.ORIS F A E R , C 'A LIBeR „. 54.

cltquiauatLiordioirnriim W,T,^^-.fl^/i.v-,. .1 - . ; ^ 'llllLlSKacpiStUtLUUS

fcuH n,

/:.iY,Z.
fij^txb.x.

hutinsta
P^^bcns, m fccundi mternod,, rad.cemlmplantctur.
latefccns innafcatnr.
Huius ,mifct,Ii bcneficio fectindum
tot. offis ft, W.t ,dt
'°"g""*"'
iuxta
ctna nnr^Z,v
. ..... ttculum cum quam poffimus proxi.W ad cak .^
Sa
protScnt^^' S
U,S1 -™ % d.g.toru,r. mufculi.ternl
quatuor d.gttorum
po
^™*
xusoptficesfont Atquc hi
,0. non,npcd/sphntareponuntur.fcd,n ^,^^0
L^^^^^^^^ 1°'
JltHfi - at,,totam>lliusIo,igitud,nempe,Teptanr. '
'V''"'^ P°"'T'''"
Suiitnorrohi
t,ummu(iu,o,qui (|^a,ri conftLenLm
max^mu^^ft^lir fi,C I^Z:^:^
d,s ,mifculo inctmibcrediximus. Vtucroeandemcum ^
t
,

pa,it,,ta quoq, ,lli fornia admodum fi.mlcs fu,it.


quinto pedis ,1 ufado f^
« .... D,
latiores e,?^ 0^1^^ iT^n r T'"
^
»?r°--=Fr"-
&
ucrfo I,gamento,intertibiam
quidigitosmoucnuum fecundus
calcem , infenora oedis fuhruntrm |P'"""""""f trant
rpoC^ tdTcZ^cxi^^^fih
°

»
- °

Toto hoc progrelTu,


cc,ifeb,tur,
cnafcittir.ftatimab ortu carnofus.& latus
titcuXe
maximo furlm cftorma 1"^ m,"tt
. X tT.f^
coSt™"™:"
°
',"^T
'"""'^™''
1"°''
"^'
3
qua tibix pofteriorem fcdcm
I
'
parte '
B refpict , fibulx poft rior
al'q-,.diuaclnatus:dcindequiord,ne-Lt,usfuturTft c4a^^^^
quoquefub,,c,ttir.ll,eoucr6atq.(:-cundusadmfi,^ani
fius^ laterc
t S^^^^
tcnd,ncmedittcrel,qui pnus aliqu:::,!:!^
X tcndm.snommcadinternum calcislatus.ubitaluincxciDit
'finimnfr, 1 > r

..4.-.»
g^'^™W'"''J'^P"-™'t,pcd,sinfenoraobl,qu^fubit,&inter^llosaii'a ,?r, n^
^ ^-'f l,ciadduceredice,itur,&>- eosqui pnmtim
d,g,toru,^mt noSmX^^^^^
, ,,,,, V. pvopcmodum adpoll,cem contcndcns.A praScnti c.ii^
tendm^^^^^
.....^ t,uncuIad,ffund,tu,,qu.aliquot' teiidinibLcms^^^^^r^^^^^^^^^
' que una cum illis tcndinibus ad tertii i.idicis
&
auafi ad mrd, ^
aux,l,atur.Rel,quaautemtcndm,sfc:u,ididi;Smo,^^^^^^^
T '^°.'^'™^«tur,at,

ual,dilT™aeft)adpol.iccmundix,musob,,qSeperferrr:a~^^
nem tra,ifucrfo l,ga,ne,ito exccptus,in fccuiid, poll,c,s
i,iter,\od,, ,o,ig,tudiC l«a ^^^^^^^^^^

'«-Vlantatur,eiusi,iternod,,flexion,sautor.^TcTtiusmu,culus,qu?qu,ntopcdf^^^^^^^^^
"
in!tcrnitin-,panprorfusrat,onecumfecundod,g.torummufculoin
' pifteriori
porr,g,turad..rternummag.slatus,qua,i,ft-cundus,refp,c,-cns.lo.ige^cn.m^maa^^^^^^^^^^
t,b,S
'
fi quanifibu!:cmnititur afumautemadcalcem fer.^ defce,id.t,arque adhuc lams confp
citur ab„itenio,pfius latcre tcretempromittendinem, cuipccul.ar^m '
„,4.... ft;nrl.gamentu.. Natu.-a fabrefec/t, in
fi.ium
mcd.o duorum qu/ h.c quoquc habe.itur
& tranW
um

r.4/ I ^f'
ma.,s.'"t"" T' '"~^S- l-fbicflus , & cum illo X liter^ im c.ic i ftor
becund,en,mmufcu,/tendoabcxter/or.bus mtrorfumoWtqu^ in antc^io a f rtu
crt.,at,tcmte.ido qt,odam.irodo ab
i.itcrioribus extrorfum co,ite.?d,t,ob
.1 ph I id>
P='"^'''°7'"'^^"'^ditcndi.rcdecunat.mco.iftitu.tur. Tcrti, mufcul/
4!.. '^°'^'"°dolubintra,is,mod,c^ tendo pc^d.s ant p .1
dilatatur.aci quatuor al.os tcndmcs
diacr.tur fi, . , j
M/./..--'-q-tuord.g.torumcxcurrentcs,.,,isquemaiius\endin.busrefpo.il-.it^
->,nfi,.t,. qtiatuordigitorumarticulumtnflcdtunt. Sub pnmi
cnira mufculi tendin.bus occui"
digitor um
if9 ANDREAE VESALII ERVXELLENSIS
digitorumradicesfubeuntjUnacum' primimufculi tcrtdinibustranfuerfo'Iigamcnto,utiu i^u^ ; J

manu quoque obdufli. Vtucro adtertiuin ufcp internodium prorepcrcnt ,pnmi mufcu-
li tendincs feiflionc pcr longum diuifos pcrmeant &latiores redditi, tcriij internodii lon-
:

gitudiniimplantantur. Cactcrum tendini qui indicem adit.&interdumilli paritcrqui mC' ,

dio exporrigitur.hoc priuatim obtingit,ut inplantaimcdio ' portiunculam fccundimufcu kisu^dii


tendinis ad poUiccm proficifccntis nancifcantur , qux cum illis digitorum tcndinibus om-
li

ninocoit,&permifcetur. Interdumuero quantumuisaccurate (ingula obferucs, a fccundi , ,

tendinc nihil porrigi fcd hunc totum in polliccm abfumi conlpicics Atque ita fane ircs di-
, .

gitorumprimi mufculi habent,quorum primus fecundum quatuordigiiorumflccliiinta''


nodium. Reliqui autemduo,ultimiquinqucdigiiorumintcrnodij flcxionis opifices funt.
Lil.tJeVfu Verumhicnon ambigo ftudiofiffimuin qucmquc, quiaccuraiiffimeGalcniloca iam pridcm

ZiS t icAd'cuoluit,atcp fi retfle ipfius fenla tene t, illu fibi haud conformia diccre , libros ip fius hlc quocp &
mi.fcilio. uitiatos efl^e intelligit,auide expefiare, quamobrcm a Galcno diflentiam . Cui in pracfeniiaa'
liudnihiladdituefleuelim.quam ueriiTimamehadenus de pedis digitorum mufculis inho'
minibuscnarrauifi&,&Galeniloca(utiamaudies)uix fimrjsconucnire. Viiiaque nuncpra!'
tercam funflioncm , quam cum manus digiiorum mufculis communcm cfl^ cenfui,quum fe-
cundus mufculus fecundi pollicis internodij flcxus autorponerclur,nulla primi articuli,quod (
14 (Aa..
ad flcxum attinct , faflamentione : quemadmodum terii) mufculi bcncficio lertium reliquo.
rum digitorum intcrnodium moueri iam antea fcripfi. Quuminierim ex Galcni ierttcniia
primosetiamarticulosduobuspofterioribusmufculis fle<Si,di(fi:umcn^ oportucrai. Arbi'
traiur cnim Galcnus, candem hic atquein manu horum mufculorumfunflioncm eflt. Imo
cxacfte in fccundo de Adminiftrandis lccflionibus fuum ipfius pcrpendens placitum,quo Iranf
licrforumligamcntorumopeprimosmanus digitorumarticulos flcdi innuerat; dixii abillis
quiicrtio digitorumintcrnodio inferunturinpcdc,nofolumteriiosprimos9articulos inflc'
xionein duci,ucrum primum,fccundum &
tcrtium iniernodiir ipforum opc flcdi . quod fane
ncccffiim cflet^fi modo tranfuerfi ligamenli ui tendirtcs illa quibus taniu incubunt , ofla moue-
rcdortarcmus.AtiianonfuflicccraiadhucilIis"tendinibus,quosnostertiuinternodiiiflcd:c- „,^tj,j^
rcdiximus,aGaleno infigneilludflciftedimunusaffiribi, quinetiam°primummufculum,qui 0 1414.3.

fccudis quatuor digilorumirttcrnodiisinferiiur,primaquocf intcrnodiaflc(Sere,orationiad'


dendum uencrat.quum &illius mufculi tcndines eodem cum alijs lendinibus in primo digito
P-rimm ty 1 rum ofleligameto obuclenlur. Cglerum fundiionc poftpofiia,qualiter in caudatis fimijs pre-
cr !
mufciJi
fentcs mufculi habcant crtarrarc no orauabor, haud interim immcmor Galen loci , quo tendi- i

^uomoiomfi
^^^^ ^^- Jq.^ fempcr modo pcrmilceri
lllCCi tradidii,nc forte quis meipfius dogmata nimis pcrfun
VIMS ]£ liaocat, ^ o- -- - ri- r ii. — nn
.........
, •

ctoriearbitrcturcxpendcre.Dimn igiturprimu mulculu,quo lccunda digitoru ncctuniurin- Htctxhn-.


- • ~ ' • •
^j.^j.^
tcrnodia,cijhominibuscomurtcmhabcnt:attantolorta;ioribusdonatiilendinibus,quatoirt'
cafunt ot'
tcruallo fimia: pcs hominu pede una cu digiiis in longiiudine pro proportione fuperai. Sccun itli.

dus quocj! &C tertius in tibia eode modo fimrjs atcf hominibus coUocantur quu lame tendinc
.

cduciit,no ex altero latcrc illii promijt,{ed ca^tcroru mufculoru modo coardati illii cmitiunt.
quod ciiairt fimiarii quiuto pedemoucnliij raufculo ufu uenit Deinde tendines quocp . pedis
planta ut in hominib.fubeunl,& ubi X litcrx inftar inledione moliuntur,fecundi mufculi tcn
do tcrtdini tcrtrj mufculiprorfuspcrmifcef,atcpexambobus unusquodamodo confiirgit len
do,a quo traiifuerfim portiunculaad pollicc fcrtur,illi prorliis fimilis qua in caudataru fimia-
rii manu a tcrtdine indicc accedente,in uola: medio ad polliceferri retulimus.Reliquaucrb hu-

ius pcrmixtionis pars in quatuor tcndincs diuiditur,eam poriionc qua:- pollici exporrigit mo'
lc uincctes.hi ut in homine fub primi mufculi lendirtibus dedufli , tande latiorcs rcdditi tcriio
MurcuU pri intcrnodio infcriitur. '"Mufculiprimosdigitorumpcdisariiculosfleiftcntcs.irthomineillis
^^fjf'^
^''^
''^'P'"'"''^''"»
^ qui in cxtrcmamanu inter poftbrachialis ofla conduntur. uerum in pcde ^'^g tai.jiJ
Hci!mca"tr!
tiummujculu itaexatfteac in manudiftinguinequeurtt. Rudisenimindigefta^molesinplantacortlpicilur, a
iurumcTo fuc qua: ad amuffim carneacftj&fibris rcdis irttcrftincfla . deirtdefccurtdum pcdij longitudincm
ccimtcs.ac ic
clu(fla,& illius quoquc intcrualla oppIcns,in quincf digitorum radicem rmplarttatur,uirinque , jy; „
mmti. adprimiintcrnodijlatusuerfiisintcriorainfcriionemienians.Hancfane carncam molcm ex t.i,,,.

fentcrttia in mufculos proprios,quemadmodum in manu fubdiuidere nequco , quantumuis


etiam fibi implicaias quafdam infcriptioncscommonftret. Vtcunque fit,ha;c non minus

quaminmanu ualidacft,&primorumarticulorumflcxionemperficii,quamprimus poUicis


articulus pare cum primis quatuorreliquoru digiioru flexioneadipifcitur.Vndeetia carnca;
illius molis ' pars ad pollicem porrecfla illis rclpondet partibus , quae ca;teros digitos adeunt.
'
Iiitcgruitacjcritproptcr obicuras inipreffiones, &quandacummanusmufculisimagincm,
&
2

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LICER II, ^ji


8^ parem quoquefunaioncm^hlc dcccm mufculos quinqucdigicorum
primis articulis in fle
xionctamulantcsenumcrarcutbmiadfingulos digitosrcfcrantur.atquch,
dcccmtnbusrcli
3"™°"'^ autonbus aflcnbantur. Dcdmusquartusigitur,
' cuiquatuord.gitos cxtcn, n.a„usju.r
f^"duiiunusconcrcd,ttir,.nantcrioritibicfcdc!ocatus/ub''fatopcdc.n moucmu
«jt.,... mufcu- ""
^u.,U 10 rcconditur. A t,b,a: cn,m offi-.qua Bbula: fub gcnu articulo conncd^tur
, hic mufculus
ncr.
luZ r™"'j ^^'''^'"'"''^""'^'''"^'^'•''««"'^srncumcuadcns.rcdotramitcd™
'"sP^aemdclccndit.uimcdiopropcmodQ^du&icarnofam fui = portion£ ab
««.... cxtcrno latcrc
dittundcns:qu3cdco,-fump,-otenfa,eacftqurinonumintcrpcdcmmoucntcsmufculosrcccn
iuimus.ioftquamucrodcdmusquartusd,gitosmoucnsmufciiIushanccduxitport,o,i£car-
<< .ti.-!. nolus adhuc dcorfum tantifpcr fci-tur.dum tranfucrfum " ligamcitri a tibia m fibula pron'at5
iu cha ^i«f^r,oremqjtibi.'cfcdcmoccupans,contingat.]bidcmcnimm''tcndincmdcocncrat
«rf.-- quincf
idiigamcntum uclutipcranulum prorcpit^acpriufquam ligamcntum
pra-tcrol-cditur' in qua
tuoraIiostcndincsfanditur.quipcrpcdisfupcrioraa.'quaIcs angulos
confti?ua,tcs ad qua
tuor digitos pcrtingunt,ac toti illorum longitudini ampliorcs
rcdditi inll-runmr ITmuI tres &
"^"'''^'^«cndunt. ^
Dcdmusquintusmufculusadpolliccml]xaat.&:,nantcriori
iflol „
4c,V.4 ^''''^'^^"°"°'^atus.partimnupcrcommcmorato"mufculofub,ic,tur.p,artimucr6illiusm
u, tcrnolatcn exporrigitur. A' tibiccnim oflls ' cxtmio latcc.ubi
mcmbrancum lK.amcniu tota '

d ^u. t. tibix longitudinc hbulam tibia; ofti colligans.ab


ipla cduci tur. hic mufculus principm
fL,m,r
"i""/ f ^^d^ incipit.qua la tibii osa fibula dchifcit.Hinc
;'. mufculus dcorlum nro
,„.rin "^'^'''s.^cligamcntoillipcrtinacitcradnatus.antcriorcmtibixonisfcdcmaditacini^tcndiucm
icr
R s. hnicns.pcr n-anlucrfum
Iigamcnt5 in antenori tib,a:rcaionc confiftcs ducitur.
'

dciii pcr pcdis

rJat '"^'^''"'^^'''''^"''''^^^'"''^^^'^'^«"'^''"slongit^dinimfcrimr.Huiusmufcuh
h .u.^.
w ncutru latus infignitcr ucrgcns extcndif.Ncq! alius cx tibia homin i in fupcriorc pollicis fcdc ,n
mtentur.Vcrum aliustotipcd,s(upcriorircgioi,ifccunduIongiiudini:obduftus
cxtcrnofu

Wl, ub,calcisoftiostcirer.arcfcrenscoart,ciilaf.abhuiusfcdisligama,sampIamolesca,-nca c.^ZII^


.>-.ci.,; cn^tlcitur.qui-aiurorlumobliqueuerfusdigitosporre&.inquatuorcarnofaspartcsdirimif' i'™"''™^-

'Td* 'l''^''''g'''f'''''""'^°'''"^'^'f^"'^d'"^-Horumquatuortcndmriintimuspollic,scxtcrnoIatcri ^,""-"'/"'"


iicrfus fupcriora mferitur. Sccundus ab hoc.indicis
extcrno lateri implantatur.tcrtius uero mc «mZs
clr|dig,ti,quartusauteanularis.adcoutfolusparuushuiufmoditcndinedeftituatur.quanquI
lemcKx'adnioduobfcureiIliquoq)cxigimtcndinecxporrigianiniaducrterim.Horr,tcndinS
bciichcio.quatuor digiti illis donati.in extcriiC lams abducuiit
Num
ucro huiufinodi canicii
.

corpus in hos dcduflu tcndincs.unius aut plm-iii niufculoru uicc


numc-aiida fit. no uchcmci
tcr inltandu arbitror.quu in ortu unicus uidcatur efiremufculu.s.et
poftmodi^i uti diximus plu
nmu in quatuortcndincs fubdiuidat. Vcrum cx Galcni fcntcntia.duo hiccntntmufculi.quo-
rum uniB ,nd,cc & mediii a pollicc abduccret.altcr ucro anulari;& paruum
cxtrorfum in latus
amoucrct.dcindc ex tibia in pollicc alius infcrcrctur , eius tcndims uiccfupplciis
.-quem ab hoC
carneo corporc in pcdis fupcriori fcdelocato.in polhcc infcri
comemorauimus.^Vcrmu no mi.
rum eft Galciii dcfcriptione hlc plurimS a noftra uariarc.quit infignitcr ibidc
fiima; ab homi.
num conftruftione difFcraut.IlIis iiancp in pollicis fuperiora a tibiaduo cxporriountur
mufcu-
li.quemadmodu iii irianu accidit.ddndeduo in fupenoripcdisfedercpofiti
quatuor
uifuiitur
digiios a polliceabducciitcs. Agc igitur doflriiif gratia,
in homiiic nobis cnarratiJ iam mufcu
u*. n.5 iolum corpusumus loco habcamr.fit^i, ,s pedis digitos moueiitifi
dcci,uusfextus.' Dccimuslc n r
Ptjmusiaiuirine.xtcrnolatcrcpedisrcponitur^infignisutcuncpmufculus.&abcxtcrnolatcrcfr"'"-^^"
7 id tubcrculu quoddam gerit.nerueo principio enatus.
calcis oliis-.ulii
Atq)hoc quidcm iliud
cit.quodlcreinmediolongimdniisofllscalcisexmberat.huiusqucmnuncnarramusmufcu.
li gratiacttormamm. Principium
mufculinonproculab exortucaniofu,T, efficimr cxqui.
fitimufculiformain expnmens Priufquam uero ad primum parui
. digiti articukim pertin.
gat.111 tcrctcm finit tendincin.extcrno
latcri primi illius ofl^s infertum.Hic
mufculus quum ua-
hdusadm^odum etiam fiparuus digitusa deciniofcxto nulluni tcndincm
fit,
cxioat.cius di.
gitiabducuoiiemplusfatispcrficit.qucniadmodu^nctiamin hominismanu fac^um cfl^e affir-
„uh.f. mauimus. " Dccimuso(ffauusinternopcdislatcrifccundumtotamipf,uslongitudincm nedmuso&
p>-o,
^^'^'-^'''''"'''^q'-'oq"<^<^ff'gi™proximecxpri,ncns.aIigamentis ciim calccm talo conne-
' .4
^ctibusncrucumafliimitpnncipmm.quodcrafliuscarnofius^cffcaum.tandcmin teretcm
dcgenerat tcndinem.e.xtcnio latcri prioris arliculipollids implantatum
Huius mufculi bcnc,
.

hcio pollcx introrfum a ca-tcris digiiis abducitur In fimi)s adhuc unus eft a pcdi] ofl"e indi,
.

ci prxpofi to in poUiccm pronatus ac illum iudid


, quam potcft proxime admou cs.quo homi.
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
Qiutmrmu, ,^^5 d^-ftituuntai^ Qiiarc ctiam pofl decimumoflauuiTi in lioiTiinc" quatuortantum adhucfu^ » i4t'< >,:

Jctili t^'^ ios


,
.|l.. fmiilitcratque
u.gau» ... uhl. ,.l,....„ll.o ^l..., .l.o . qui
pcrluntmufculi,quatuordigitosinintcrnumlatusduccntcs. mmanUji
«WWorH/.- pcnu:-iUmuicuu,clLWlL.ol
c;Vrf</ii«Hfr,
" tciidinibuscxporriguntur.quiiertiumdigitorumncctuntintcrnodium.Quamuisinhocpc ^^*^
y;-., ij,=o dis mufculi a manus uaricnt,quod illi non a tcndinum inuolucris horu modo , fed a calcis offe
cxoriantur. A' ligamcntis nanquc ona tarfi poftcrioribus pcdis offibus in planta colligantibus
mufculorumcorpuscnafcitur, quodinquatuorpoftcagraciles didudum mufcuIos,intcrno
qLioqjlatcriquatuordigitorum infcritur.Siitac^carneamhancmolcm quatuor mufculorum
loco habucriSjOmncs pcdis digitorum in hominemulculi,duo crunt uiginti Si uero unius & .

loco id corpus numcraueriSjtanium crunt decem & nouem . Rurfus proutid corpus,quod ^ ^ tii. n.i

polliccm & tres ipll proximos digitos iii extcrnum latus duccre dixi, in plurcs diflecueris , nu-
mcruni quocg augcbis,

BE LIG^MENT IS ILIVM OSS^ S^CRO


colli^dntibns^ZT coxendicis acgtnu articuU^dc^i retiquis omnil>/is (^utr in

tibiac^ptdthabcntur ligdmtntis. Caput L IX I.


r.
J^l^dmCr.td lif^^^^^^^Sl
W..-//,-7s^^
iGAiMENTVH iliumos facri oflis latcricolligans,robuftueft,&mcm- fmmah
CTtt^^^K^- . r r,- 1 - !-> •
.
gmicnuic
Jdcyiojfucm V/i" |iF'»fe brancum.uniueriamcommitiuramambicns.Fortiotamenipliusinme
'

ipfis ndncxis. \'{ j Vj 1


dio.ubiinuicemoftacommittuiitur.fcfe inlcrit, ac itaualidacralTacf cfli- '""T"''^
citur,utcartilaginciligairienti.iaturamprorlusrcpra:lcntct, cuiusbenc (,.4„„ f,„i,

hcio, & dcinum cartilaginis quoq; inicruentu,ilium os ficro ualidillime Aojvnfiu


">''"";'
ncclitur.Oucmadmodum igitur cartilaginis intcrcelTu,&: Iigamcnto or
biculatim coipmilluramambicntc,pubisoilainuicemconncctuntur,ita „„,(„,, p^,

quoqniiuoslacrocoardatur.Prartcrhxc facrioflisligamcnta" aliudexlatcrcconnc.xusquin faUctcon,

ti ollls lacri cum fcxto quodammodo teres cnafcitur, atcp in acutum proceftum
coxcndicis of ^1"^'^"''"'

fis inferitur.Quin ctiam ab codcm facri oflis latcrc in olTis coxendici.s


, appcndicem,aliud li- ^ ,j ,^ „^
<Tamentumenafcitur,quodunacumprxdi(flo onaha^cfirmiusconnciftit^&prxtcrcareftiin Biom.a
MrmlrMd a-ll:ini,S<: mufculorum iplius fulcrum cxiftit. Poftrcmo in pubis offis foraminc mcmbrana ui .c ,4 wt. h. '

puihnlf.s jti-
f,fur^,|iiomninofimilis, quxfccundumcubitilongitudincmradiumulnxcolligat.fubftan- ''7" vi»
rdmcnoccu,
j.-^
g<r
(^l^j.jj |-o,-,(^at dcor£^
^.^.fpQ,., Jj-j^
" '

j^., [^^;^

Fcmortsdci bus. LiCTaincniafcmurcoxcndicisoftiadncftcntia^duomagisprxcipuacenfcnnjr/ unum r/i.M.,p,


COXCTtdiciS OS. orbiculatimart!Culumamplcflcns,cuiufmodictiainaliisarticuliseft commune. Cxteriim ne
a!iquandofemoriscaputluxarctur,quoticsuarrjf motibus fcmur magnam corporis molcm
hoc quod diximus,crafllffimum robuftifiimumq! cuafit , nulli li-
fuftcntans inouctur,ligamen
oamcntocxhis quxarticulos circundantjCrafliticfccundum.Ettantiinoincntiufusqp idliga-
mcntuniGrxciclT(:putarunt,utctiam totiusarticulinoininciUudijcVappcllare non dubita-
ucrint.Qi-iin etiain huic ligaincnto articuluin ambicntc,non folum priuata craftitics durities^
acccffit.ucrLiin hoc pcculiaritcr fibi uendicat,quod nccp capitis fcinoris,ne9 acetabuli oflis co-
xendicis fiipcrcilio inleritur,aut ab illis prodit:totain cnim fcmoris ccruiccm ambit, illi nufqua

quam ad magni fcinoris proccffusradiccm orbiculatim circumnatu,reliqux autc parti tantum


citraomncmconncxuminciibit.deindeacctabulifupcrciliononadnafcitur,fcdpaul6 fuprafu
percilii radiccm cTi coxcndicis. Atcp hic prouidc Natura ab alioruin articulos ainbientiu liga-

mentoru fabrica rcdinauit.nam fi alioru ligamcn torli ritu fuptTcilijs connatu fuiflct, neutiquii
oblonoum fcinoris caput apte inoucripcrinifinct.Quod fancadamuflim fpcdabis, quum in-
tcr fccandum fcmora inuiccin adduccre,& rurfus abduccrc conaberis.IVTirum cnim dictu cft,
quam fcmoris capui antrorfum extra finum fcrtur,dum altcrius pedis calccm,ueluti pcrpendi
culi lincain,mcdio intcrioris latcris alterius pcdis adhibcmus;quod in illo pcdum fitu fieri ccr-
nimus,quum in chorcis notam,ci^uam bi?fimplicem uocant, hoccp figno.j7iindicant,cre(ili fin
gnnus.Adhxc,prxterquamquodcoxcndicisoflisfinusadmodum cauatuseft,aliudadhuc
lioamcntum orbiculatiin finus fupcrcilio adnafcitur,quod finuin adaugct^&corum ligamen
toruiniiaturxparticipat,quxcartilagincalunt.Veriiinidcauitatcm non folumaugct,fedeti5
incaufacft^curminusoffis fuperciiium in uchcmcntibus fcmoris motibus,quum fragile fit,
abruinpatur: fuacniin duritie ligamentuin impetui rcfiftit,& fua mollitie ccdens,cundem cxol.
uit.Porrq aliud coxendicisarticulopcculiarcligamcntum tcrcscft,&adc6durum,utcariila
'

oincus ncruus mcrito ab aliis appellatus fuerit . floc ex mcdio capitis fcinoris cnatum,non in
acctabuliccntruminfcritur,atinhuinilimamipfiusfcdcm,'^ ubiadcps,nonautcincartilago,fi-
nui oblinitur.Haud fecus quam Natura ad fupcriora priinas femoris lu.xationcs
fi futuras ine
tuiflet.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II, ijj
tuifrct,quum corporis tnincus tot oiieribus grauatus , femoris
capiti tum pra^cipu j innititur
quum baiulos tot fope centenis libris onuftos inccdcre.atq) ita uicifflm uno pedi
infifterc ani'
"^,''"^"™"'*' " Ingcnuucr6artict,lo,pra:tcrcommunc l.gamcntum omn.bus
«fe«»: obduftum L,,.„„,.g,
™xS ^"'"'l'S'3l'aq"»damualidarobufta^rerumOpifexfabrefccit. quando cnmi quinquc nu dnicull.
v! funt
T,crc^. ^«^'^^''"^'''cgioncs.antenor.poftcrior.interior^cxtcrior.&mcdia.finaulispeculiareqiiip,
piamNaturaprajpofuit.Anterioriquidcm,quacmcmbrancoligamcntoprorfusdcftituitur
&tamcnrcgioadmodumfallax,&fummopcrelaboraturacft,' mola patcILiuc fimul
cumiL
lamcontincntibustcndinibusprxtcnditur;qua:quum abunde articulum
ftrinoat nullo hic
opuscratligamento,ncqfetiam(utdixi)membraneo,omncsarticulosambicntcrPoftcriorifi,
militcrlaboraturx.robuftumncruofumcpligamcntumprxponitur.quodcxmediapoftcrio
''"^'^''^g;°"<^°'''g''^""«P''^'">'-';<^«furfumfertur,&bifidum%
* .e'"
' •
po(teriori<edi,quamaximeilladchifcunt,implantatur.Ca:tcrummcdia; rcoioniduabu.snu,
pcr didis digniori maioricp cgcnti firmamcto,Naturaualidifl:imum
& cartiha.ncum largitur
7/;.".5. li'gamcntu,quod cx tota proniinctioriinter duos tibiar finus
parte enatum/cmoris poftcriori
'

parti,qua ipfius capita maxime inuiccm diftant.cum paulo antedicto


infcritur. Verilim prcter
hoc ligamcntum intcrdil adhuc mucofum quoddam & gracilc rcpcrias, in mcdio ocnu articu
lolocatum,inanteriorinuperdi(ftircgionc:quodfimilitcratibiain fcmur pronafatur.
Exte-
riori rcgioni iniurijs magis quam intcrior patenti, tcrcs quoqj
obduftum cft lioamen , fcmoris
» 6 Uh.*.
& hbute tibiaccpos inuicem colligans.Huius ligamenti humilius cxtrmuim
."capiti "' mufculi
fubftcrnitur.cuius tendinem ad poftcriora infcnoris fibula: appcndicis
pcrrcpi,ttcm , ad pcdri
os pollici pra:pofitum protcndi relatum cft.Porro in tcrior gcnu rcgio
, qu.x cxtcris omiubus
& minus cratmotibus famulaiura,& ijsqua: crurila-dcndo occiiriantminus obuiatura, lioa-
mcn nancifcitur,iamdidfo tum gracilius.tum mollius.Qiiod ctfi cx intcriori (rmoris
latcrcma
fcatur.in tibia: tamen latus non infcrtatur,fcd uelut ad aliud extcrius in
priora maiori fua iibia;

«sfi af ^"'"'^'''^"'"^''"•^^'^'-•'^''"^''^'^erhajcomnia^pcculiarishuicarticulo^qucmadmodafupq
'""'' ''b'''' '''^'ipfi. cartilago ini]citur,qux
./if.... " duritia exquifiif cartilagini nonnihil ccdit^atq; cum
ligamcnto quippiam cSmunccxigit . Quantum ucro ad articuli gcnu fccuritatem ea cartilaoo
ualcat,illic quoq, diximus.nunc autcm m cxtcriori ipfius circumfcretia, qua quodammodo cx
ariicuIocminctiTiembraneisIigamentisexipfaprodc5tibus,fcmori&tibic collioari.additum
'"P- elTcuoluimus. ° Ligamcn fibulam
tibixiuxtagenuarticulum colligans,fo"rteqiiidcm cft, fcd
Li^i.fiua
ut iii aliorum oftlum commiiTuris^ab cxtcriori tantum parte oflium connexum
circudat. Qiia tAoirimm-
M.j. uero tibia fibulaqi inuiccin dchifcun t,pcr
p /i.
. totam ofltum longimdincm " lioamrntum mcmbra
qrtS.v ncumhabetur,illipar"quod in cubitorcpofitumcnccomcmorauimus.aiqiida tibix ofleiii
mas,T.
fibulamporrigitur,fibrisintcrte.xtumatibia;ofll-dcorfumobliqueinfibulam excurrcntibus.
Qiicmadmodum ucro conformaiione hoc tibia: ligamcntum cubiti ligamcnto rcfpondct,ita
etiaparcm cumilloufumpra:ftat.fibulamcnim tibixalligat.&interftit^ rituanteriorcs
tibiam
occupanics mufculos apofterioribus dirimit,illiscp quiipfiadnafcuntur.c.xortusrobur
porri
^^"^'^ ligamcntoru nonnulla pnus cxpofita fun t, tranfucrfa nimirum, qua; tcndinibus
Lr"'." ' P'J'i HgMl
' ^ '''''^'"^'"''"'"'•'^"^'''^'^daadoffiumcomifruramfimulfaciuntjaliaueroduntaxat
2,,. munimcn ""''"/'«'t/''"
ta qugda tcndinu,& neillic fuis finibus cxuroant,uincula cxiftunt.Sunt ucro tranfuerfa
pcdis
( K.t.Axi ligamenta.fiobiterconfiderctur, tria.'Primi5inantcrioritibia;fcdeadipfiuscumpcdearticu
'"™confiftit,at<5adtibixos &fibidamrcfcrtur:hocenimofIa connc(fht,& plurimos tendi,
tuih- '^z

rlr. utcunq! pcrpcndas, unu fimplicitcr cft. Secundum ab interno malleolo


""^s tranfinittit.lftud '

incalcisosinferitur,atq;ofliumquoque alIigationiauxiliatur.fi ueroc.xaiftediuidanir.tresanu


uiiU.cU. los,&ueIutitriaIigaincntacfFormareuifitur,qua;priuatimadfuos
quofquc Ipedant " finus,
jt
,4 u'.l
"''"'" tendinum nomiiic,ut & ipfi tres funt,exfculp tos.quorum calci proximus
mufculi ten' "
dincmadmittit.quipollicisfecundumflefliiintcrnodium.Sinus huic accubcns,fecundusqp
j.4tj6.. 1 tci¥diniuiampra:bct,icrtiosquatuordigitorumarticulos
flcflcnii.Tcrtiusucro finusuna
cum ligamento in pofteriori intcrioris mallcoli lede repofitus , a Natura illi tendini pra-para-
'

znu.i^. tuseft,qucm' mufcuIusefformat,intcrpcdismotorcsquintus, Tcrtium porro tranfuerfum ''

pcdislioamentum afibuIaincalcemfcrtur,atcpadoniumita colligationem iuuatrqua autem


'"
duobus finibus obducitur(quum illi finus duobus oflibus fimul non fint communcs)tantuin
b-.u..,.. tcndinibusfamulaiur, (cptimi&' octauimufculoruinpcdem mouentium. Adha:c,ininfcr-
^^.
c^u.~l.
napcdisLiigitorumrcgionctranfucrfaligamcntaperindtconfiftunt^acininanu.^Vcrumpr.T:- g.immfl^l
tcrtranfucrlaIioamcnta,qua:eiiampriuscxprclTimus,inpcdeaIia pcrmulta habcntur. Pri- '."•t""' mmt^
mum ex tibia: oftc in fibulam proccdcns , inferius libia: offi fibulain collioat,membrancum fi,
militcracaliorumarticulorii ligamcntacxiftens. Dcindc & aliud quo^ reliquis ariiculorum
g 3 lioamcnti^.
.

X;4 ANDREAE VESALtl fiRVXELLENSlS


iigamciitis reljjonclcCjquocl uniucrfum articulum tibix cuin talo amplcctitur , Pofi: ho:c qua- F.rT flilili'

tipuTlirir
tuorfuntligamciua cartilaginofa,cxquibii,snonnullain altoconduntur, aliaexteriusoflaanv
:

proptj/iii.
biunt,quaelimulomnia talumquatuor quibus fiimaiuroflibus conncfliint . Primumcxin^ rmii/fcdex-

ternis ;ali partibus,quibus intcrno mallcolo excipitur,origincm obtinet , & in tibix oflis par cfiiitm dctif 'i

lcni,qua: talumrclpicit,innafcitur,id os talo colligans. Sccundum cxtcrius eft, intcrioricp rc- f^rjtrPiilCHJ '(

pc',n:'\tx-
fpondct.fibulam talo ncftens. Tcrtii-imcartcrisrobuftius, &admoduminfignitcr cartilagi- pguriifilif '{

ncum,ab infcriori tali fcde propter ipfius ccruicis radicem,nimirum qua calci is commitiitur, cctcj.jtQ-

principium ducii,& calci intcr duas quibus talo coarticulatur,conimifluras innafciiur. Qiiar
luin tali caput oflinauiformi connciTtii.Ex talicnim ccruicis tcrmino origincmduccn.s,iam di
(So ofli in(critur,uniucrfum'queambitarticulum . Vcrum pra:tcr carttlaginea ha'c,iTiem'
braneum aliud ligamcntum omni cx parte calcis cum talo obducitur ariiculo, & ualiduni
quoquc aliud a tali ccruice in icficram imitans os implantatur Porro ligamcn calcis os hcic
.

tcflcrxfimiliofll committcns,robuftumquoque cft,8<; cartilagincuin fcd duntaxat articu- ,

lumampleflitur. QiiciTiadmodum uero in manu brachialis ofla inuiccin duriflimis carti-


lagineiscf ligamcntis colligantur,ita quoquc tarfi oflatum inuiccm cominittuntur,tum ctiam
ofli cymbam imitanti adneiftuntur . Validiflimum auiem &
peculiare uinculum in inferioii
parte tarfiofla obtinent,quod nonfolumextrcmauincit,imo pcnitiusfingul!sin(crtum,ot
iium quoqj mcdia inuiccm conftringit.Pcdi] autem &
digitorum ligamenta manus ligamcn'
tis corrclpondent.Sunrenimomnia mcmbranea,his taniumcxccptis quxfupcrioripcdij ot
fis intcruallorum parti immittuntur.illa fiquidcm cartilaginca func,& in profundo ai"£icuIigC'

Tiu repofiti ligamcnti naturam refcrunt. dfi.c4.iX. :

MVSCVLOILV M IN TIBI^ ET TEDE S E-


dcm obtinentiiiiihc^ li^itmentorum oinnium qua:h.i^lcnus non rcfcSlnjimt,
adminijlrandiratio, mufculorum^ ipiitihiiimzirpcdcin occu-
pant^nuincnis. Caput L X 1 1.
[ modoomnesmufculospedis ac digitoruin motibus famulantcs mC'
inoria; confirmandxcaufa in luis lcdibus ordine rcccnfebis,in pofteriori li tz Uh.

jQnot jftitfcult tibix(cdc,priinum duooccurrcnt, a radice inleriorum fcmoris capitu


"

itt pojlcriori duccntesoriginem,Si furxnonmediocremportionemcfformiitcs.poft b i',tah.*.


tilticc Jede cow
hosfclcexhibet quitotius Coiporislongiflimumpromittendinc. Sub c ij tab.r.
ftfluK.
hoc furx' maximus,feu pcdem mouentium quartiis confiftit, in calccm
ualidiflimc cumnupcr commcmoratis infertus. Huic fuccumbii qui '' d i^ta.A.
e \4.tub.^.
pollicislccuiuluminicrnodium fleifiil,deinde°quiquatuor digitorum tertii intcrnodi] flc- fijtjK D,
xionis prxcipuus autoreft omnium autemintiinushabctur, 'qui pedcm in poftcriora du-
. E.

adcoutiamomncs pofteriorisiibixfedis mufculi fcptc-


cens, uiiicx tarlioflibusiinplantatur ; g 14 tjh.r,

narium confiituant numcrum.prxter' mufculuin in popIitelatitantcm.Sicniin & illum poftc


b 1 td.x, 4-
rioribus tibiainamplcx.Tiibus mufculisadnumcrarcuifumfucritjOiriotuncinpolteriori tibix
Quo£ in dttte- lcdcconftitucs.Inaiucrioritibixfcdeunacuinillis, quiproprieextnmimipfius latus occu
" j tab.t. i

rioritihice ft-
pant,(exnuincrodcl<:ripfimus. 'Primusquidem,quipedii odiponiccfuftincniiiiifcritur.'' Se 4 r. fjfc.

4 t.ib n. l .

cundus,quic[ualiiordigiioscxicndit.atq!huius' portio,quxmpcdii os minimoprxlocanim


digito infcritur,tertius erit. Aul fi hanc poriionea lccundo non diftinxcris , iain duo duntaxat m f-t.*-
s

haflcnus libi in antcriori tibix (cdchabentur. Aiage,tres cflc dona,ac"' quartu cnumcra,cuius n 6ta.i'.
opepollexextenditur." Quintusuero, quifibulxcxporrcflus^pcdisqiiiifcriorafiibiciis^in os 0 etd.-r.
pedii polliccluftcntansinleritur.°Sexiijaute,quiiamdiirtofuccubens,pcdij oflianteininimij p ij tah. V,
Qm inpeie. collocato iniplaiitatur.In infcriori pedis fcde'' ligamcntu primu fcfe oftcrt,lati tendinis uict ge-
q 14 t.t. 0.

rcns:poftinodu''mufcuIus (ccundumquaiuordigitoruosflciScns, dcindc ' utrincpadhuius


latera unus,hic quidcin pollicc introrfum ducens in latus,illc uero minimum extrorfum abdu-
ccns.pofthos in confpediumueniunt^tcndincSjtertiaquaiuordigitorijinternodiafleflcnlcs: t 14IJ&.1.
i; td. N.
quibuscxporiigiiniur'quatuorillimufculi,quatuordigitospolliciadmouenics: omniij autc
w iSW.L/.
intiiniilliconfiftunt," quiprimosdioitoruariitulosfleiftuni.Infiipierioriautc pedisfcdc illud
dunt.axat^inufculofum corpusreponitur,quodpoIliceS(:tresilIiproximosdigitosinIatuscx
tcrnijabducii.Ccierumhxcmufculorijferics,etiam(cflionisrationccoinonftrat, quam in eo
tuiisjhies.
crurcconfpicabcrisjin quoiamante tibiiimouentesinufculosrclecuifti. PerfurxitaqilongiiLi
dinc (cctio in cutc &
adipe &
carnolamebrana ad calccm iifqi ducetur , dcindc aliaab interno
poliicis latcre ad cakc uf^j&hincpcrpedis cxterioraadparuii ufqi digim tcntabiivir , adco ut
uniuer^

©
i

DE HVHAISJ^I CORPORIS FABRICA LlfiER '


II. i^f
limuerramtibix &pcdi,cutcmauferrcpoffls,catantumreIi<fta
quxplantaminduit Ouum
pnmum .gttur lan.orum morehoc prarft.tcris.acutiori nouacula a calcecutem adimJJ pcr '-^

^dipcm tranfuerfis femper dLtffis fecaion.bus In quo


. opere attento an.mo cutis conn xus
. ","f

'^'''-"-do aliqtns ctra ad.pis


.nteruentum euti prixim^adnlfca.
.rrJ^ ^'
dcmdequumnullus erittendo, euiufmodi litjamcntum
tur. ac
id cenfere debeas quod eao
nunc pnmus lat. tcndmis m mam, u.ces gercre d,xi.
Vbi hxcCadhibitafcclioni qu^quc fintu,
aut fi e,us cop,a no,i detur cane) ha.c,n pedis
, planta eo d,Iigcnt,us.
quo ego h,^ tibml,,,, e^
ccnfuer,mparadoxa,mtu,tusfuer,s>adtib,amteconfercsJigamento,IloimufeuIoqu,Il-cu,'

qu, cxtotaexcar,i,t,b,a:offis-
fedeniembraneu uaI,dum^pIigamentuprodit,quodperti,.a
teromn,bus,nt,b,arcpofiusmufet,I,sobnafc,tur.&eor5fummasfupe,-he,^
&ueluf u,nct,I, ufun, prarftat, cu,us bcnefieio mufcul, in
fua fide no,, erran tes eont,nentu,
" -fa-,oribuscap,t,bus,- duoru,„ ,nuleulorrp
,1 P..^,-
p,al,bc,ab,s ''"r'
qtmspr,mosmpofter,o,-it,b,xfedediceba,noceurrere.h,ho,-umcap,ti„ud,t
.j t.6.«. lc';tioncal,udn,h,lcauendu,ncft,qua,nnccumcxterno,mifcuIo,tertii''
mufcuIicaDUtabex
tcrno fe,nor,s eap,te una ,mprude,,s ad,mas.
Illud enim eap,tulum opportu.nftJme
donec pnmos duos quarto eo ufque d,uul(er,s, ut fe,-uatur' r^..
a ,am a,npl,us co.nmuncna ,lloru,n tendi
.t.6»..„e,naquartod,frecarcn^

'i''°'^"^'-/'™.'^'f'-^^'|'''"^"^.^qu^rtoSnureulodeorfumuelles:atquc,deL
tant.fper fecer,s,du,nad q.,art, mufeul. ,nte,-num
Iatusper.,enias.h,ccn,mcuItelIorcut,ori
afubd,t,sadca^cen,ufqueeftd,fleeandus.Dei,.,pfiusinfertiota,,toaeeu,-ati^,scftanimadue.'
tenda,qua..toha.c.nho,n,nibusafim,ismagisuariat.Hoeuaq;acaIc,so(reIiberatopedem
mouenuumquartu,n,cV tonus ftuvTmaximummufeulum
fuoexorm I,bera,& utrufquead
0™
.pfius latus,qua fubd.tis ,ncu,nbit corporibus,
longam lecnonem ducito, qua: nie.nbraneum
id hgamentum ...uoluerum-ue d.u.dat, cu,us auxiho
mufeulos ,nu,cem cxterna fuperfice co,t
ned, d.x.m.^. S.q.,,de,n ,I.eo atque .nufeulum fu,s latecbus
r,,m,m e,-,t lum a fubd.us ad alcem ufque detrahere. Vt
& capitc libcraueris . promptiC
..ero
.
prol.icr,t ,Ilum proxi,neaboflJ:acutior,
accu,-at.^,s inrertio,,;m fpe&
nouacula frparare,&de.nftud,ofeexpendc,-c
nu.rt
ahqua tendi.us huius port.o latu.n in pede p,-oduceret
fortafl.s
lcmcl Galenus u,detur mnuere. 1 empeftiuum itaquc
tendincm. na,n ,d qiioque&
,^ u .
e. e,-,t,a " mufculo quatuor ^'^-^'^^-
dioito ru.n le
{nu. eu,idu.n,..ter.iodiumfleftente, ligamentum.IIud 'p"'"'^"-
abradercquodeootcndinisIa^Jinirrmo.
quSmid^^S™! '^^^'
.cre protul,.Deuide (edulo^ calcsofl^,^ mu(^ulus,lle
hberltur,
' externum lanisabduc,t,&ftat.,n,lle quipolliceniininternum
latus h ca-tcris dio,us amo. ^'"""fif''
uct,ut '"ufculusquatuordig,torumfecundumart,culumflcacnsfefcoftiratis&fcalr.snfrr
n v
l.berar,queat,acpoft.nodumadd.gitor.,mrad,cesdue,.Intendmumue,S,?s!din,ft^^
t,o.ie par, modo ut ,.i ma.iu hen prxecpimus,
, cultcllo exiguo tra.ifuerfu^n
dic,ito,-um liaa,
mcntumfeeundu.n ipfius
Iongitudincmd,uides,ac deindcqualiterfubd.tos
telidinestranf-
m,ttant,atque ,n fecundos articulos i,iferantur,fpeaabis,(l.c'}ionem
rurfus ad ribia: poftcriora
.4(..r. conferens. lamen.m ,.i poplite lat.ta.is mufculusadeopulchr^
oecurrit, ut ,pfius namram «
nonm,nusatqueego,IIamdefcnbe,-cpofl.,n,mtueriuaIeas,&:.ionofe.tanteranimaducrtcre
integru,n l,t num uel minnnum tib.a: flcxioni opitulari queat Ha:e inmitus,
.
illum h ocnu ar
ticulo l,bcrab,s:&nifiatticulu,n
adligamentor2,nfpcaionem fcruarepropofitG fit ,4,1
'''''"
pro
'^'''''^^'"^"•''''f^ff.quofmod.Ost.biam&pedempoftmodumpcrn-afles.AbM^^
.4 - ,g,tur, autrchdo ut lubetfemore,

.4

l,ga..ie.ita,longa
mufculCi fecundum pollicisfleflcns intc.-nod,S,
'

pio hberamm a fubdit.s ad calcem ufq, deti-ahes.


fuo princi
Dei.ide&illum quoq; fimiliterauelles oui 'S"'^"""""
te,-t,umquaworclig.tor5osfleait.Vt,amutro<f ad fuos:finus cledufto.tranfuerfa.pf^rL
fedione d.uidere, acpoftmodumipforum X litcrcrinftarin
cubitum cxami.
~
'"'"'-7'^'--«-l''^^',^"" ueftigioobu.uscft,quucxfuisfin,bus detrados tendmes ^ipedis
o plata
•a-deorfumreflcasmcq,,taduntaxatincub,tus,IIec5fpie,tur,.moet.am>orM
muleul,polI,ee,n fleaent,ste.idmc,,Il,admixta
tendi.ii.qu.tertium indieisinternod.iiflexu,
Ht".». ruseft.(.i.i,ncUahacadminiftranonrnrr„ri-nnr°„i„rrMl,„,„f„„..J.„.- A^„r / -
^^"fcutor,,
.,ir:_ _ j.,

Qjf"'"f"^"'
rabi
tl„-.

o
''

i^S •
A N D R E AE VESALII BRV XEt 11, EN S I S

tur,ac pcculiari ipfius tranfucrfo ligameto longa fcflione diuifo,a J infcritoncm ufqp mufculus
illc ducctur, Cscterum iam opportunumcfl:, &
anteriorcs tibia; muiculos aggrcdi, atquc hic
omnium primum tranfiicrfum ligamcntumfcdioncpcr longum
' fa^^ta diuidcre conucnii.ln r i K.rf.

Sextlpriem quo opercmagna tcndinum congeries fcfecxhibebii, quorum (utfingulos ordincintucaris)


mmentkm. pj-imum icndincm attoUes, pcdem moucntium' fcxti. Huius mufculi caput aliorum mufculo'
'

rum modo,ab cxortu hbcratum, ad infcrtioncm ufquc duccndum cl^ quod mcdiocri nt PiC- .

Beeimipur- gocio,!! uirinquc mufculi latera ab ipfi connatis cultello aut nouaculadiuifcris. Poft hunc to
"
'^'^"mtlum
fefcoftendiiquatuordigitoscxtendens 'mufculus, unacumportioncilla," quamnonum 1 4 tjt.r
"4f'"i'-n
Becimipiiu, pcdemmoucntium rccenfui.Vbihicatibialiberaiusad infcriioncmducTtuscriijisaggredic'
tur " qui polliccm extcndi t,qucm fimilitcr a tibia Iiberatum ad inieriioncm ducerc expcdit. Su ^ j ,,[, ,
Septimi o-sperfuni in tibia*^ duopedis motibusfamulanicsmufcuIi,quifibuIxcxporriguntur. Horum y 6ta.ta
feicmmoum, {^(ftio a " ligamcnti tranfucrfi iutcr calccm &
fibulam pofiiidiflcflioncinchoabitur^&deinde '^-
^ ^
tendinibus eleuatis, uniucrfum mufculorum corpus a fibula dirimeiur, ut poftmodum ipfo'
Deciimrerti rum infcTtioncm liquido uidcas, ac dcmum ' mufculos,quifupcriorempedisfcdcmoccupai, << 6 (40.11

digitoi moueit fuisprincipiis libcratos ad infcrtioncm perducas,atque iia uniucrfvmulculorum fabrica: una
nunc mccum fummaiu manum imponas, ac ligamciuorum qux adhuc reliqua funt naturam
LigdmeMa- fpcftcs. AK^horum omnium adminiftratio proprium nihil, aut peculiarc cxigit. Si enim iani
rmiidSucre- ligamentacx latcrcolTis Iacri,ubi quintum os lcxtocommittitur,prodeuniiainfpcxcris,una i lotat.?

Itjnorumdd ,
cum ' mcmbrana pubis oflis foramen occupante,intcgrumeritiIiumos a6cro,impctuab- ^'^
* ^
jm^perc,&; commiffuram ambicns ligamcn fimul cum cartilagincis ligamcntis intucri. Mox
mimfirmo.
j

ad coxendicis ariiculum accedcns , orbiculaiim illum ambicns ligamcntumacuiiori culicllo rf/i. 1 a.p

tranfuerfimdiuidito,atqucciuscrafntiem,fedpra:cipueorium&;infertionc,infpicito. SimO'
dofemur in cxtcriora modice duxcris,cxacctabuIo ipfiuscaputclabctur, & tercs' ligamcU' afig.cif
tum icfpcflandum exhibebit. Hoc tranfucrfim diflcfto, acciabulum accurate obfcruandum 4sP.
^
ueiiit,propter iam commemoraii ligamcnti infcrtioncm, &
id ligamentum quod finumaU' l||

gercdiximus.Priufquam ucrb gCLiu ligamenia adminiftreniur, oppdrtunum eft pcrpeii'


'

fji.c4.tS

derc, anicrioriarticuli iedi prxtcr^ patcllam, cumextcndcntibusiibiam tcndinibusnullum T,v,x.


^
ligamcnium pra;poni.Idenimubi conftabit,cxterius ligamentum afcmoris capiiclibcratum
ad fibulam dcduces. Pofthoc inicrnumquoquc afcmorisintcrnocapileIibcratum,fimiIiicr
iicrfus anicriora tibix diftccabis. Poftcrioris uero rcgionis ligamcntum opportune a nbia df f
feclum, ad ipfius in femur infcrtioncm pcrduccs. Diuifo poftmodum ambicnie ariiculum li-
gamcnto,in lalus tibiam poftmodum refleifle, ac cartilagincum huius articuli ligamcntum ad
amufiRmcxpcndito,&"cartiIaginestibia;ofris finum augcntes, abarticulo acutiori cultcllo ^ j^'"''

adimito.' Ligamenti, quod tibixfibulamalligal,naiura, fiadcomifluram id diuidatur,ciira ['ijp


]fg
negocium conlpicitur / Membrana quoque iftharc ofta, qua inuiccm diftTt,inicrcedcns,Iele t.

iam citra ullam fcclioncm ofFcri.Tranfucrfaomnia modo diffccla funi, aique iccirco fupcrcft * /''

duntaxat fibulam a tibia difrumpere,& ligamen ambo ofla colligans inquircreidein acuiiori
cultello fibulam a ialo,&pofl:modum a tibixoflc talumlibcrare. itacnim duo fele oftcrunt
tali ligamenta, cartilaginis fpecic donata. Duo autcm rcliqua difccs, fi cultcllo talum ab ofli:

cymbamimiiantediuileris, &a calceialumabraferis : quod difficultcr, idqjnifi acuto cultel'


lopcrfeccris. Ad huncmodum rcliqua pcdisligamenta aggredicris, ncmpe ipfis fecundum
oflium commilTuras circumfcdtis. Qtiam ucro concinne hxc omnia a Natura fint formata,
cx cuiufqueoflis ufu,& gcncrali ligamentorum facultatc.cuiuis notum cflearbiiror. Quapro
pterncquch?c,ncquealiasfa;piusadfummirerumOpificis cncomiadigrcflus (um,nccadem
fcmpcr aui dc inufculis aut ligamcntis rcpctenti, in nimiam molem hxc cxcrcfccrent. Pra;ci-
pue quum nihil facilius fii,quam prolixe in uliis enarrationem cxcurrerc,
fi modo acflio a me fempcr defcripta non latcat.

LIBRI SECVNDI FINIS.


'

ANDR.EAE VESALII-
BRVXELLENSrS. DE HVMANI CORPO^
RIS FABRICA LICER TERTIVS, aVO VENARVM ARTERIA,
rum^ pcr uniucrftim corpus fcrics dclcribitur , Si pcculiarcs ipfi
hgurSjquibuscoucniuiitCapitibusprxponuntur.

QJ^ID VEN^, ET QV^^E ITSIVS S VB^


flantiit c^ufiK. Caput I.
ss I
V H mufculorum^hiftoriafupcrioribuslibris QuidurtioU
cnarrata.proximum uidctur.ucnarum
artcriarumq; i^rodoccnCn.
pcr uiiiucrfum corpus di llnbu tionc
agarcdi fiqui, :

dcm Galcnus in primo dc Adminiftrandis fcftioni-


buslibro.hunc in Anatomcdifccnda
ordincobtr
uandumrcflcprxccpcnt.Namaliusfortanccarum
'partium.qucpcritonxo &coftas fuccinacntcincm
brana & caltiaria cotincntur, dcfcnptioncm, non uc
narummodoac.artcriartim^ucrum&ncruoiupuo-
quc dcfcriptioncm oportcrc ncccflario
pra-ccdcrc,
haudincptcarbitrabitur,quodabfq)carumpaitiuin
not^tia, omms dcucnis,artcri]s
&: ncruis fcrmo tairi
difticilistuturusfit.utcgoncquaquaimprobaucrim
htinc librum,& quartii qui ncruis dcdicabitur,
quin
lo Iibro.lcxto ac lcpnmo lubi]ci,cosqj pra-fcntcm antcirc.atqj id maxime,cum quis
fcdtionum
prorfus rudis in iftos libros primuni incidcrit.S.' no in noftra Lipitomc ucl
obi tcr fcfc cxcrcue,
nt.Nctamcnlongiusin pra:fciuia a Gaicni &cxterorum qui ipfum prxccncredillcdionis
protcftorum placito dcclincm, hunc Iibrum ucnis artcrijscji conlccrabo,a ucnis,
quod plurcs
fiiit, aique artcriis magna cx partc inftcrnantur, fumpto fcrmonis
c.xordio, Iibcraqj fcn tcntia
jiguu; Icctoriinnoltrislibristranfponcndisrclida." Vena iCTitur pars cftinftrumcntarii tcrr-i fift,, Quklu.

M,
""""^ ':'i"ata,£x: umucrlo corpori langumcm parics enutriturum una cum naturali fpiritu
modo fit) caliginofo detcrcns. Hxc unica pcculiari propriauc coftat tun
infigniter (fi quis
"
qua: colorc,ci-an;tie&
aftit'
,. r ..
forma, niembranis refpondet, fedalias ab illarum naturaplunmmu
di »™.
fcrcpat.Mcmbranananqucfimpicxacfimilarccorpusccnlctur,S.'omnicx partcquoinodo- ^""^V"
cunquedifccrpatur, pcrpctuo membrana-nomcn rctinct. Vcnxautcm
tunica,corpuscftin-
ftrumcntariuin,cxfimilaribuspartibus,fibrisuidciicct,coforinatuni. Qiicmadmodum cnim
mcinbranciinufcuiorumtcndine.s,fcre unicoflbrarumgenercintcxuntur,atquehacoccafio.-
nc non in fiinilarium, lcd inftrumcntanarum partium claircm rcponuntur,ita
uenx tunica
tripliciRbrarum gcncre conftituitur. I-luiuf nodi fibra; Grxcis iW.^ nuncupan tur,& fubftan ^'^"^ }"'
tia quidcm,forma,& colorcmufculorum hbrisrcfpodcnt.acrtioncautcm
plurimtim ab illis ua "tTpf^Pc
riant. Hxcnimcarncamufcuiorum fubftantiaobfita?,arbitrario:ilixucr6nulIacarncimpIi, '

cii,c,naturaii motui pra:ficiuntur.quippc ut motus e noftro arbi tratu pcndcntes,


fibrarum in ^trdrioja/fiiu
Idnttir dtffcf
mufculis auxilio perficimus,fic naturalcs motus uniucrlo corpori fiibfcruicntcs,fibris
quibuf rejitia.
damobcuntur,qua:organistoticorporifamiilannbusintertexta;funt.Qiianquain naturaies
motus non omncs, fed matcrix duntaxatalicuius attraclio^rctentio &expulfio,huiufinodi
fi;

bris adimplcatur. Voco autcm in prxfentiaruin uim atiradriccm,rctcntriccm &cxpultrii•icgn,


nonqux finguiispartibusadfui nutritioncin a Natiiraeftingenita, fcdqua quxd,:lam corpo-
ris partcs communcuniucrfo corpori munusprxftant. Etcmin prorfus aiia
ccnfcturattraftio
cibiperftomachijinuentriculum,& fanguinisecauaucnaindcxtrum cordis finum,
&acris
cxartcria uenali in finiftru cordis finum,& lcminis iii utcrum,&fanguinis in ucnas,&
fpirinis
inartcrias.quam attrartio,cuius bcncficio partcs illx nutrimcntum fibifamiliarc,
quo pri,
uatimaluntur,adfclcpcll]ciut. Rurfuslongealiacxcretrix facultaseft, quaucntriculusciburri
&
a (e cofccluin in intcftina propellit,&qua rurfus intcftina fuperiora cundcin in infcriora pro,
trudunt,&quacorfanguincm pulmoncs acuitalcm fpiritumfimidcuinfinouincimpctu
in
pcr corpus rucntc in magnam artcriam mitiit,& qua fanguinem una uciix pars iii fubfcqucn-
tcin cotinuo dcriuat,
& qua uterus fccium &
ucfica urinamcxccmunt quam ca fit,qua nunc
:

diflx partes propri] nu tnmcnti rccrcnicn ta a fc abigunt. Ad hxc, prorfiis alia putatur
cibi po
lusq) in ucntricuIo,& foctus in utero, & urinxin ucfica,& fanguinis in ucnis,& Ipiritus in cor
1^9 AnBREAE VESALII BRVXELbENSIS
dcrctent;Ojqi.iamcafitcuius t)cncficiocor,ucntiiculus,uefica;,utcrusqpfainiIiare nutrimetum
fibi (cruant,&retincnt. Motus igiiur omnibus partibus propri], atque alrjs no fubminiftran
tcs infitapartibusduntaxjtuijCitra fibrarumopcmomninofiunt. Scd partcs quas aut attra-
<ftioncm,aut rctenticnem,autcxpulfioncmpariibusaliis,ucltotietiam corporiadminiftraiv
tcm&Tcommodam fubireneccflum eft,ad eam fundioncm fibras quafdam fibi ucndicant,
quarum auxilio iUam complent. Et qucmadmodum trcs fpecie fiint motus,ita quoque triplcx
cifj fiin-
Oio.
fibrarum genus a Natura conftrusTrum cft,re(Suin uidelicct, obliquum tranlucrfum. Acre^ &
daEquidemfibra^attraiTtioni conducunt,obliqua;auiciTi retentioni, tranfucrfa; cxpulfioni.
Rciflxcnimfunt,qua; (ccundum organilongitudincm expanduii
EA tur.Obliqua:autcm,qua;fecundumobliquumorganoobducun
tur. Atcj ha; circulares funt : fed quum in duplici fint diftcrcntia,
inuicemcontrariantur,ac fc mutuo X Iitcra;,aut potius duorum
inuiccmimplcxoruincirculorummododccuflatim intcrfecat,ita
commode quicquid organi cauitate compra:henditur, retinctcs.
Tranfuerfx fccuudum corporis latitudinem exaifte tranfucrfim
locantur,corpus9 orbiculatim, qucmadmodum obliqua:, ambi-
unt.quanquamintcrim tranfuerfx,circularcsorbicularesqipriua
timnuucupcntur. Difcctporro quiuis fibrarum naturam(fimo
dbmolcftiusduxcrithominchocfolo nomine agarcdi) quoties
uentriculus,autinteftinaalicuiusanimalismcnla; apponcntur, fi'

accnrdttus proponec.
unguibus ucntriculi & intcftiiiorum fibras inuicf m diucllcrc,cacp
corporanihilprxtcr certas quafdafibrasintcr fcordinc,&'prout
parti cx ufu erat,intcrtcxtas eftt, cxpcndcre haudgrauabitur. Idcm fpeflabit,dum bouis
ucfi-
cam,autanfcrum ingluuicm inflari intuebitur : quandoquidcm triplcxillud fibrarum ocnus
in diftentauefica manifcfto fcfc fpccflandum offcret. Contra fi mcmbranam aliquam, ut qux
coftas fuccingit,aut pcritonxum,in manus quis aflumpfcrit, Icui ncgotio difcct hanc fimplcx
V^cn^c covipo
fimilarecp corpuscflcomniexpartefibipar, nullisqjciufmodifibrisconformatij. Qiiumitacp
^fitioitii ufm.
uena (ut oratio undc difccflcrat refledatur) organum fit,uniucrfo corpori in fanguinis admi'
niftrationcutilitcrfubferuicns,NaturacorpusipfiusmcmbranciJ acfiftuteinftarcauum con
ftituit.ac ccrtis quibufdam fibris, non autcm ut forsfcrcbat intcrtcxuit, ijs ncmpc quas fangui
nis adn iftrationiutilcsforccognouit. Qiiamobrcm-quumfciretucniincccflario languincm
Vettdt Cdltd: por ad (c admifl"uram,re(ftas illi comunicauit fibras, quibus ucna
tto a dcxtro cordis
fanguincm in ipfius alliccrctcauitatc.Dcindcquia fanguinis
fittUdd iuguliiufcj:
cottfcettdcttSy^Uit ft
ad fubfequentem ucnx partcm tanquam pcr riuum propuL
Irartitji itt ttettdrit fioneopuscrat,tra(uerfis quoq; fibriscam donauit. Nc ucro
corpore tidturado
ftatim uniuerfus (anguis in proximam ucna: partcm citra mo
Sritt^ grdt^djlw
diofe fitixitrtut. St
ram cx alia aflumcretur propellcrcturuc, obliquas ctiam fi-

fitrtc ittteritti rdj bras uena; corpori implicuit. Ex tribus itaquc fibrarumgenc
moritm hic pdfiitit
ribus uenac corpus iiiftar albx mcmbranexqj (eu neruea; tu-
tthtrtlticdtorutit rd
tiottc expetis, hdttr
nicEC conflatum cft, diftcndi & rurfus (ut contcntx materiei
jrTcivtid cr ttctt^ portiotiB iti' appofite congruat) in fe collabi aptum Prxtcr han c pcculia-
.

nott pccul'arii te^rcc cdtiic uettiC rem tunicam,ucnaaliam fubindc affcifcit, plerilcp ctiam cor^
de.ittcdtiotti ^uitttt
uctite ttttti I
porispartibus communcm. Quandocunijenimuenx lon-
Cdbitis fitti ftihijctettdiC confer.tttilld ijuid
D^F,G,H,I,K,N,S,T,o- d indi go tramitc aliquo ducuntur,aut ofli, aut duriori cuipiam cor
cent perpetidens. pori incumbu t,au t alicubi fufpenduntur.tiim mcmbrana illis
Huiufmodi tunica ucnac pcr uniuerfum corpus indu.
ueluti aliapcculiaris tunica obtenditur.

untur,quoticsextrauifcusaliquod,autmufculicorpuseminent,necuifceri autmufculointe-
xuntur.Tunc cnim femper cx cotcrminis mcmbrauis alia quacdam tcnuis tunica ipfis obuol-
uitur,cum tutioris du^tus, tum ad uicinas partes firmioris ncxus gratia. Citerum uenx cor-
poribus quibufdara inlcrta;, ac in illis propagata:, hutulinodi tunica ncquaquani indiocnt,
quod abunde in illis corporibus firmcntur,quod^ ea mnica impcdimcnto cffet, quo minus
prompie fanguis cx ucnis fudarct,aut ut fanguis in ucnis collet^us,fubftan tia; alicuius uifccris
uim tardius experiretur.Ethacpotiflimtim rationcin nuUa corporis partc, ucnxncq! tcnuio-
rem adipifcuntur fuam pcculiarcm tunicam.nequein plurcs diftunduntur fobolcs,quam in ie
Vcttdrurtt ti >
coris fubftantia,qua; fuccum in ucnis contcntum in fanguinem mutatura, fiiis^ rccrcmen tis
Jui.
libcratura crat. Omncs uenas rationc priinaria ut fanguincm fingulis corporis partibus dcfc-
' figur
rant,rerum Opifcx procrcauit;quanquam quibufdam earum ramis,uc' porta; uenxpropagi
nibus
DE HVMANI COftPORrs FABRrCA treER III, jjsi
nibus,ad cibi in ucntriculo claborati ad iccons portas attraclionCjCeu ali^s
ad excrcmejitorum.
(ut' qux in rcnes fcorfuiri fanguincm dcfcrunc) rcpurgationem
fi.::U.l
abutatur,quas omnes fuo lo-
co commcmorabimus. Num
ucro ipfc(nc fanguis fruftra iiullam a ucnsc corpore claboratio- L<.
ncm fcnticns^per ucnas defiucrct)quandamfanguificationis uim uenis indiderit,
non adeo
prompte affcrtum uelim, etiamll' id omnibus conYcffum fit diffectionis
lixc uirtus uenis tribuitur,ea
proceribus. & fi fortaC
fis norubicundum parabit fanguincm.fed uena! corporis modo
album.fiquidem in omni naturali corporis noftri partium cococfiione,
concoaum neccffario
fibiconcoquentiscolorcm afcifcit.Verumiam icmpeftiuumerit,exquibus'nam
partibusar.
teriaiabricetur, perfequi.

QyiD SIT ^RT E RI^,


ipfwsfubjlantiacrufus. Caput II.
R T ER
A uascftfimiliterutuenamcmbraneum,tcresacfiftula;modo t^idmni^
I

cauum, quo uitalis fpiritus,& tenuis flauus caliduscj; fanguis pcr


uniucr
fum corpus diffunduntur, quorum bcneficio,ac dein arteriaf ipfius
mo
tu (qui dilatationeac contracftione fit) naturalis fingularum partium ca-
lor uiialisqj fpiritus rcfocillantur. Porri Hippocratis adhuc, & Plato-
W^^i^^^ "'^' & Ariftotelis tcmporc.artcrianuncupabatur, " quainfpirantesena
. fLSl-^." ..jI ribus aut ore acrcm inpulmoncs attrahimus, quaqp rurfus expirantes
e pulmonibuscundcmeducimus. Nobis ucrouocatasartcrias,illiucnasappcllabant:atque
artcrias a ucnis nonnulli ca a;tate diftingucbant, quum has
quidcm non pulfantcs,illas autcm
pullantcsdiccrcnt. Ad hunc fancmodum Hippocrati artcria uena:
nominedonatur, cuius LirMdrl
"
agitatio, quum in infantis partu uclox & &
magna ualida rcpcritur, ualidam ac ucgeto ferui. a uiilga.
docp calorcprarditam in cordc irafcibilcm uim effe teftatur.Carterum alr)s arteria;
nominaban
tur,ueiiacflauum &
fpirituofum, acper corpus impctu diffufum &: lenuis fubtilisq) fubftaiv
tia; fanguincm uniucrfo corpori deducentcs. Ita cnim Platoni artcrias uenas uocarc libuit,
quando in Timaro atteftatur, corfimul &
uenarumfonicmcffc,&fanguinis qui pcromnia
membra uchcmicer circumfunditur.Nam quum uafa pulfantia(inquit Galenus)nondum,ut In lihri6 de
nunc,artcria:diccrentur,fcdtant5 illam fic uetcres appclIarcnt,qua:exorcinpuImoncsdiua- 'PUcitk,

Platoutdiftinguerct,quarumuenarum cor cffcfanguinem uellct, fanguinis qui


ricatur,iure
per omnia membra impetu defcrtur, mcminit. Ariftotclcs auicm in libris dc Animalium
par-
tibus, & eorundem hiftoria,fubinde arterijs ucnarum nomcn elargitur. Nam ut reliqua prx,
is magnam artcriam caua: uena: comparans,
tercam loca, in tcrlio hiftoria: de Animalibus il-
lam minoremucnam crebroappclIat.Scdfucceffu tcmporis eamquxcxoreinpulmoncspcr
tingit, afpcram uocare uctcres cocperunt: uafa au-
^rterice mdgttct t^ua ex cor^
tempul(antia,naturalcm9 caIorerecrcantia,la:ues
dc prondfciturportio, quam
nuncupaucrc. Verum nunc fola qua: ab orc in puU diJJeSa apertdTn^ finxmus,
moncs difFunditur, fuum nomcn leruauit, alperaqp vtdrttriec htc cojjicerentur

arteria uocatur. Arieria: itacf fimiliter ac ueng mem tuniccCdc A (piidem loctimin
Qicdt,in quo potijsimum ea oc
braneo coftant corpore, coprimi ac in fe colIabi.Si currit tunicd, pdm drdnea: pUA (fUdk '

rurfus diftcndi idoneo: atlonge folidiori,duriori, dJJimiUmus.B dutem cr


telic

Binteriorem notant drtericc ^'^"'^rcs tuni^


ac ex pluribus tunicis coformato. Artcria enim du- '^**
tunicdm.l^utnerusdutemil
as pcculiares fibi ucndicat tunicas, quarum exierior
le infinudttres memhra/
profecTtb robore ac crafti tie uenarum pcculiari tuni^ TidS mdgnce drteritc orificio

ca:refpondct,intcrior autcm plurium diflcdionis prccfe^dSt dcin decimdJexti


lihrifigurd By C, J^ natdUf
procerii fuliragio, craffitiehuius fcre quintupla:ac
dds.ljU uero R
CT-D dud-
poftmodum totum artcria: corpus ad ucnam colla rum corondlium drteridrum
tum fcxtuplum cenfctur Ha:c tunica quibufdam,
.
origintm ofltndunt Ford' .

mind dutem in drtericc trun'


quia durior &C quauis membrana longe craflior fit,
co dduertehas deorfum defie
j(OviAjt^»s feucartilagineaappellatur.Vndcetia Ara xo conj^icud , earum propd'
bes forfitan artcria ncruum pulfaiilcm uocauerunt. ginum funt ord, qiicc coi^iis,

deinJepto cr dlijs dd nnes


Tunica;arieria; fimiliter utuena:, fibris coforman^ ,

uj^ue organis digeruntur-


tur:ac intcrior quidcm tranfuerfis duntaxat intcrte Verum bccc fuo loco erunt
xitur,exterioruer6 redis, &
quibufdam mcdiocri- dilucidiord . in prccfenti enim

figura drtericC tunicai ohitey


ter obliquisjtranfucrfis autem nuUis conftat . In,
ddnotare uijumjuit.
tcriorarteria: tunica, ccu cutem quandam interna:
inteftinorum &i uentriculi fupcrficiei modo contiiiet, lata: continuac^ araneorum tela; mani-
fefto

o
'

I6a ANDRHAE VESALII BRVXELLENSI3


nifefl:operlimiIem,mgranclioribusquiclcm arteriisconfpicuam,acanoiinulIistcrtiKartetiaT
tunicac loco dcfcriptam. Quartauero alia pcculiaris nulla eftj fcd ueluti quibufdam ucnarum,
teritirutti tuni ita quoquc arterrjs alicubi mcmbrana tcnuis obha:rcfcit &circumtenditur contcgens, aut fta^
ccr,
biliens,autconne(Sens ipfas proximispartibus,quemadmodumdca!terauenarumtunicarc,
^Artnia catt'
tulimus. AtcfhaicomniaiuftilTime a fummorerum Opificeiuntextrufla, quiinhocarterias
Jhru^toitii rtt
(uti in Capitis initio dicebam) formauit,ut illx uitalcm fpiritum &
fanguinem impetu pcr cor^
pus difFufum,lingulis partibus deducercnt,ingenitumcp calorem rccrearent. Fibras enim arte
rix corpus, ciufdem quo ucna: uiits gratia fortiair, ac plurimas quidem tranfuerfas cxigit, ut
ocyus ipfi ex iiniftro cordis finu immifTum fanguincm
' &
uitalem fpiritu toti corpori diipcn- c fiittinii
fet,nequcaliumintranfmittendo recipicndocp rhythmum, quamcor ipfumcfticiat.Ad hoc
Y},'^^^"'
nanqucmunusmagnopere tranfuerfcconducunt, quas expulfioni a Naturapra;fc(flascflc
dudum aftcruimus. Obfunt autcra expulfioni infignitcr obliqux, ut qua; matcrias rctineant
acrefcruent. VndeetiamNatura pauciflimas obliquasartcri]sclargitur. Qua^quum tcnuio-
rem rariorcm^ & uclociori impctu ruentem fubftantia,quam uenx,erant amplexur;c,ac dum
iiiuit animal perpctuo dilatanda: coftringcndx^^merito etiam durioribus & craffioribus plu
ribus^ tunicis conformantur.

QVIS VEN^ RVM ET ^RT ERI^RVM


numeriis. Capiif 1 1 1.

VOT in uniucrfum corpus ucnx, & itcm arteria: deriucntur, fi uniucrfa;


foboles Liaforumcfomnes di(Tributionesenumeranda;fint,indicarcarduu
prorfus eft,atq;propcmodum imponibilc. At fi uena: arterixcp propriam
cxigentcs circumfcriptione.acueiutipropriisierminis finitar,duntaxatnu
mero quodamfintcoraplecftcnda;,in procintftueftnumcrus. [n natis cnim
dbfolutiscjhominibus omnes ucnarutpluriinaL quatcrnario nuraero com
prehenduntur, qux cartcrarum omnium radices ccnlennir. Atque"una i S a /ijili
(^udtuor ue
Tl£. ex caua iccons iedc prodiens in bilis ueficulam, ucntriculum, lienem, intcftina,mefenterium ra cr II ji'

k,h.
&omentum excurrit. Secundacxgibbisiecoris.aututquibufdam uifum eft ex dcxtro cor
h }igurx6,
dis" finuorioincm fumcns,inreliquum corpus folis duntaxatcxceptispulmonibus,innumc- capitifrx

raramorum feric diipcnfatur. Tertia,edcxtro ctiam cordis linu nata, frequenti admodum po/it.!. cri
p.li.6C,D,
propagineinpuimoncsdigcritur.Verumhancuenam hocfibipeculiaritcruendicarcaudics.
E.
qubdarteriarumconftet' corpore,unde etiam arterialis uenanunctipabitur. 'Quartaabum, c pdtctint
bilico in iccur,ut fic dicam,producitur, acadfcctus nutritionem duntaxatanimali famulatur, crsfili.er
d a.ij.
ncquc hic ucnarumnumerorede habcripotcft, uixqj propriacircumfcriptioncdonatur.
in
i
fi.

cr 6 /i. /i. e
/.t -lis itaqucuenis reliquac omnes
quxin corporcoccurrunt originem mutuantur,cis9 con i,cr8/z.C,i
tim"a: lunt. Arterix autcranumcro binx cenfentur,' una quxex finiftro cordis finu origincm D.
Jiudtirttriic
C
capicns,iu uniucrfum corpus pncterquam in pulmones, difpergitur.'' Altcra cx codem cordis I
fi.
crf.il

B, C.
finupronata,in folos pulmones diftribuitur;qux quia uenx corpore conftat, uenalis arterix II,
ffi.Cap.
nomen obtinuit.Porrb ' duxarteria: ab umbilico fccunduraueficxlatera defccndentcs,ac fcc C/:.fi.tlb.i

tuiquodamodo proprix,cummagnxarterixpropaginibus iuxtaofTisfacriregionemuniun F.

gfig.capill
fur.quarcetiam propriarumartcriarumloco neutiquam recenfcndxueniunt.Cxtcrum fi fcc
iipr.tpofi'^
lus uxnx & arterix priuatim fibi aliquid uendicent, id fuis locis ubi fcctus uaforum tradetur ti. 0~ iojT.

hiftoria.fict obuium iam enim operxprcciumeft a perfcdorum ucnis exordium lcrmonis fu


.
/J&.6A.

hifi.cu.t,,
merc, ac fingularum enarrata diftributionc, iplarura ulura diuaricationis^rationera fubiun,
crc,fi.U.&
T^dturaitr' gere.Veruraquoniara fingulis corporis partibus artcriasucnascpdeduci oportiiit,nonnul- C, C.

tificAivtin UE. Ixautem partes procul ab horum uaforum initijs diftant, longeoptiraum fuit, ncque tot nU' iifi.lisK,

r.iruitt drtcri' L.crcif.u


mcro ramos cx principrjs origine fumere,quot corporis funt partes4iuiufmodiuafis indigen
arutit^ ferie.
tes:neC5omninorauItos:lcd lummopcrc expediebat maximaorgana caudicum inftarunocp
principio dcduci, &
ab illis in proximas partesueluti ramos propagines^ dcriuari, a quibus
fingulx partes,quod fibi familiare fentiunt,in nutritionemallicerent.

DE GL^NDVLIS, V^SORVM D IDVCT L


biis roboris ^mtm immij?is adncxis^^ Cdput 1 1 1 1,
? Rt^E S E NT I Cctpitifi^uramnon duxi prtFponcndttm^quoilqucimplurimcc

tucfimuUocart dcbuijjint quintiacfcxti feptimi librorumjormic^prater alitjiiot ctiam muy


fculorum

D E HVMAN I CO RPOR r S F AB R 1 C A LTH ER I I f. zdl


fculoriim fahulas,.idqiLis d Cctpitis contextu , dum dicuius^hndulce mmio incidet, oppor^
tunc rcmitteris.

I c V T Natiira ucnx &


artcri'a: prxtcr proprias ipraru tunicas.aliam
fubindc mcmbranam circundcdit, cuius bcncficio opportune
contcrmi
nis partibus alligctur, tutoqj prorcpat:fic quoquc
quum minimcignora
ret unumquodcpuasmibi noxijs opportuniuscxpofitumcfre,ubi inra „
mos difcinditur, tutJc fidionis gratia,pra-ter eiufmodi
mcmbranas/ub. ^"u.Ztml
ftantiamquandam mcdiocritcr mollcmmodiccqt ccdcntcm condidit, flnl„,fon,l,u>
qua nodorum in arboribus ritu,uaforu diuaricationcs, fic pafflm rcplc' pld7,d„!cc ,m *
uit,hanc9 ramorum fciffionibus fubftrauit ac circundcdit,ut nulla ipfarum
facile findi, uelin.
uafida fieri poflit. At quoniam pcr motum
uiolcntiorcm uaforum diuaricationcs iniurijs po,
tieimumpatcnt,&fupcrmolliacmcdiocritcrccdcntcfubftantia opportuniusiiafa
quicfcfit,
&demum huiusauxilioquamuismoucaturuchcmcntius^impcrcufta intcoracpcuftodifitur'
Naturahaudquaquamutforsfcrebat.fingulisuaforildiftributionibushuaifinodifubftantii;
mtcncdt.Qiiandoquidcm hxc pauciftima, aut nullam propcmodum diuifionibus,qua-
ncqj
Julpcnfxfcruntur,ncqucarticulis quiinacutum angulum flcftuntiirc.xtcndunturuoncum-
bunt,comunfcauit, quod illas uaforfi partitioncs cx\iioIcnto motu nihil
pafturas cipcrfpcflii
cffct. Vci-um ubi diuifiones quapiam membrana fiifpciifx.
aut fupcr articulos, qui in acutos
"'^"'^"'^"""^"'^^'""^'"^^^"'^""'"'''^^^'^'"'csiniftiulinodifcdibusnumcrohabcntur,
a -i
'^^^^'^'^''^'''^'^'^q''33g''""sfubftantiamnonmcdiocricopiacircumdcdit,'utiperuniucrfam
(.crm4 Porf^^^iiftntiutioncmcftcerncrcquodhxcnimirumuniucrfamcmbranisduntaxatfufRilta
l,.,.o- aducntricuIum,!icncm&intcftinacxcurrit.Pariinfiipcrrationcin'mcmbranisamplitudin£
_a 1
r r ^ _ ,

ucnx)
b
1
. -
o ,..-poplitcfv.'aliis
_
nonnullis corporis icdibus,propta-adiaccntium partium motus
numcrofam uaforum di- &
Itributioncm, eiulmodi fubftantiam diuifionibus intcrijci, in lirmonis
progrcfl'u oltcndam.
G.i.i. Subftantiaha?c comniuni nomincGrarcis ^«Ji*; & «')-«« dicitur,Latinis o|ans& glandula & 'GlMcoptf„t
S''*'^"^'"'"
' '^'^^ °'"''''" corporis partiii fumme imbccillis, ac fiuxionibiis impriirus obnoxia. ^-""'"'""'>
Tfifv
L crJ. '^^}"^ '^'^''" 'i'^':'!'^" partcs rcliquis uiliorcm corpori ufum prarft.Ttcs, cTtcris ualidiores clTc
.....if.u. iinodciecnsuinbuspra.-ditas&rccrcincntisc.vcipiendisaptiorcscrcari.Cxtcrumnonomnis G/.,„d„Lrum
«- huiufmod^corpons lubftantia,colorc, forma,nominc,duntia fibircfpodct.quxdacnim
^ mol
ft.a"' ''^'^''"'''''^"^''^r.&qucrdnxglandiformaprorfiisdiflimiliseft^qualiscaccnfcturi^qu "'ZsmT
maf.u.l. cipiograaliumii^ittftinorunonproculabinfcrioriorificioucntriculicxporrigitur^&ca qux
'k'a>- inclatioriinfcriorismcmbranxomcntircgioncfubiicntriculocofiftit.Hxcquiarubicudior.
PO"'''"''""' canibus,&mollior& uiidiq! fibi fimiLisuifitur.a carneGrxcis
1,4 fi.U. ''^'"1'
W>«ei«f SC
s,.„. Qux ucro in iugulo fub pcftoris ofli habciur.iam dic^ix propem odu
nuncupatur. '

fi.lA.6 fpccicrefp5dct,&aGrxcis «^('«t.aLatimsautemcomuniuoccglandiuappellatur.Cxtcrum


quxin reliquocorporepaflimoccurrit,& nuperdifladuriorcft,olandis qucrcinximaoini
quodanimodo acccdit,&pcculiarc nomcn iii quibufdam corporis fcdibus obtinet. Cuiii? oe
'fi.lA. 7 ncris in ccrebro glans pincx nucis imagine referes,& forfitan in mefcntcrio' laflcs fcu per id
'^''^''burx glandes ccnfcri poflunt. 'Verum hominis fabricaetia alrjs donaf glandulis ad alios -^^
>fo ul 'iT"'

L,a. ufiis^quamaduaforrifirmamdiftributioneprocrcaris.-inquarunumero'" olanshabetur,ccre


7fi bripituitaadpalatumdcfluentecxcipiens.^tonfillx^glandcslaryngisradiciadnatx.^glando
7 « fum uirilis ucficx ccruicis corpus.cui femen dcfcrf tia uafainfcn
lA.
doccbimus. quodqp uaforudi
muj.
'-"
F.
uaricationi'uixfii"''-<T''j2"^'>l'^"'*- '^'"".-"..-^-
quicquaauxiliatur.Cuius *.'I7;™
ticro potiflimu r. -—
ufus gratia nupcr comemoratx glaii, . .

mfdm dcsparatxfint.luisIocisabundcpcrfcquanhicenimfufieccritgIandescomcmorarcuafo^rum
'^''^''''"'^'"'^'^''^''^'^^^''^^'^"'''"^''^''""''^'^''«"^'"muafisprxfLint.uerumetia
..ITfi
'ik;/! ^'''"^''^"'"'^'^^'^'lispri-tcrcaidoncxcenfentur.qucniadmodumolandcsinmcfcntcriorcpofi
tx,& quxduodeno intcftino cxporrioitur,utintcftina lcnio humore imbuat. progcnitx a dif
'''^"'°'^'''''"P''°f'^'^°'''''"s':'^<^'l''r'W''- Alixrurfusreplendisfinibus &caui'tatibusetia funtac ^Jfi,:mfi,
mi<ft4
A. omnmm infimx,& fub auriumradiccconfiftunt,& quxaxil ""^*
coir^mod^r^ut ''qux in faucibus •i"«i'

mft„.l larum & inguinum cauitatcs infarciut. Qux autcm in mamillis " ^"'"^^
'
habenir,prxter'quam quod
'

.fi.hh^ lactigencrandofubfcruiunt.ctiamuaforumpartitioncsutcunquefirmantacroborant.Atde
' ' hisomnibus.uti pauloanteinnucbam.fuislocisaffiitim difleremus.orationeaduenarumfe'
riera nunc properanlc,
h V E N AE
j^j ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
VBN^B TORT^E ORTVS, ITSiySQJ^E
propii^imm fcrics, Cajjiit .

VENAE PORTAE AB VNIVERSIS QVI-


BVS COHMITTITVR PARTIBVS LIBERAE, INTEGRA
ddincatio,in ea proportione cxprcnkjad quam fccundijm prxlentem fi-
ouramaliqun .;cur,bilisucficulamjUentriculum,licncm, omen
tum, melenterium & inteftina ex illorum magnitudi
ncj ac infupcr in fuo fitu depingcret.

NVDAE VENAE PORTAE DELINEATIONIS


charaftcrum Indcx.

eic.
QJ^ I N Qy E his charaSleribus portic uence propagims indicantur,pcr iccoris

corpus diffufa!,0' hic uektiiecorisformamftcundum cauam ipfius [cdem exprimentcs.


etiapaucioresfint ) notat,ex quibus ipfius
1,^,3,4,? Numerus ife quiniji porta: uena; ramos( niflfukndc
di^eritur.
caudex quoddmodo ^roxime coHituitur.aut in fios isprimum in iecorisfubfiantiam
Venx

i
DB HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER '

III, j^.

V-p O Diio rmmfculi bilis ucficuLtm in caua iccorisfcdc


poftam adcuntcs.
O Venandpofieriorcm infrrioris ucntricuhorifiajfedcm cxcurrcns,
Hac fcdc ucna porta- in duos maximos bipartitur truncos.
F Truncusfimfcrcrclatior. G Truncus dextcr bumilior.
ti Vena dextramfindiuentricuUfedcmpcrreptans,
&geniculatim iUifcdiac fupertoris mAn^
branceomcntidcxtra!partiramulospra^bens. > J t:
I V enaduodcnointcfinoziriciuniprincipioexprompta.
K R''n'usindcxtr_^.mrcsionangM^^^^^

^Sobolcsr.daafaiftrot
^<^''-''lfi£'''fl>uentricu!o,ubidorfoisinnititur,uerfo^
f''--l''yr^uf„^^^^^
?. lu''^hacfedeiuadorfoincuml.it,discpanuVuer6fr.fntis^
«.^. c, uentrrcu!! latus inantcriorc
ucntricuI.fcdcn.CiautcmrcUjuaprafcntfsuena^rcric notat
iu-'''fifrcoron..idorificiumamp!cxat>,r.Vmbra^ua!,ancucna,na!iauaexparteornaui^--
mus, hic ut m rdtpis ucnarum CT ««-«0™,« artcriarunup
deUncatiombus ucna- partem in
li'riorafinmagisrcconditadeduaamintcrp,guit,abi!!a^u.inpriorifaLterioriUc
oculisjubijcitur,autocu!isprropinquiorell. '

R P--'''Usuen^f'periusucntricu!iorificiumambientis,quifccundumc!atiora
d^''s^''frioriorificiofurcu!oscxhibctfobo!csctiamfatufic,pcntcsinproa^^^^^
rapofcriora^s ucntricubidijpergcns, ' ^
S Grandis utcunqucucna in infiriorcm omentimcmbranam
& colum inte/linum m£ uentriculo
exporr!£itur,numerofafobo!eprocurrcns.
Tfr Siniftritruncidiuaricatio,ublisiamIicncmcflacceffurus.
V Vcnula inftniftramfedem infirioris mcmbratt^ omcnti
dtfributa,cuius radiccm in intearafi^
^'^^'[''''dfihindcdefit^dttntaxatdelitteauitttus^ciusfiriHacpecuIiarifiottraM^^^
''dbibe,nuscxprimc,ttcsin^,aTttcna,,t,p^!icniexporrigitur,cSmottfn^^^^^^
tam.pra^fittsucrouenulaVinfignittir. ^ ,

j
'X.X Vetta ab illis qtice datiora Iicttispcttmt,infi,tiftrum uentriculi
lattis dijhcnfata.
Y Eiufnodietiam uctta !,ic,fia!cm titruiiquc JsT indicabat,infignitur.
Z, Vena ittfitttfrantfitttdiucntricuUfcdem pcrrcptans, mtdtas§
foboles ucntriculo ftipcrlori^,
ontcntintcmbranxofFcrens. ^
t,a,a,a His cl,araaeribtis ticttarum in licnisfiibfi-mtia diftributio
indicattir, adcS frequcns, ut licnis
imagittemfiicilc oflcndat.
t,b,b T'rit,tadextriporta,ticnartr,mciin,ncfentcriu,nfcrics.Hainmcfentcriumdsefl,euen,^du^
iufdatnmcfcraicceacmcdia-i^Iaaearnuncitpantur.
c V ettaco!oititeftiiioqiidreaocontintiat,ir,cxporrcaa.
d,d Vcttafiib reao prorcpctts inteflino indicatur,unicum rdmulis
inteRino inuence woorer.'
t ,i J
fiu digcfiis.
c,c Vcnti!arti„tfiobo!cs,rcaii,ttcjiimfincmamp!cxantcs.
'Prc^crhancfigtiracuiusmodi c!,a^
raacrum tndicem abfoltii, alice complures fiinto libro dcdicata:
,l„,c rcponipoficnt, miibus illa.
cxprinttmtur organaM fi<e portcffobolcs
diffunduntur.-prcecipticautcm !,ucj],caarcntfccun
da,tertia,fiarta,decima,duodeci,na,dccimaterti.i,deci,naquarta,dccima(i,iinta. Qiiinctiam

tl'ucntaxi,nijicit,figtiracx!,ortim!,brortimEpitomcftimpta,(]uamadpra:fintis!ibrica!ccm
\ in a!,a quadam in hocfubncaam, ut ucnarnm &artcriartim nttitua fcrics oculis obucrfire.-
tur. Qnottcfctittquc igitur in interiort Capitis contextus margincfimplex charaacr ponctur,
tllum adnudam qtiam htiic
Capitiprarpoftiitntisfiguram refir.reliquos autcm adcasfiguras ad
quastllosficaarc adtjcientus, acproindemanififlioris
doarina:aratiau!timam praficntis U
brifguram totius libri contcxtu notabitnus ,u!tifi,

fl 2 IN
'

ANDREfiE VESALII BR\'XELLENSIS


dnfiM.i
N I E co R I s fubftantiaab onimbus' dcmiffioribus & qua- orbicula
cimconfiftuntcxn-emis ipfiuspartibus" cxiguxadmodum
numcrofxqs '^^""^

ucnarumpropagincs incipiunt, cjux ucrfus iccoris mcdmm porreCta-,fcn j, ^,^^

fim in maiorcs fobolcs, & indc in grandiorcs adhuc tantifpcr cotunt^do


nccomncs(qua?profca6funtquamfrcqucnnllimx)in'qui]iq5.intcrdum
"'^'
^Y^j;"'-'
rcgioneucrfus
ctiam in pauciorcsramoscolligantur,tpi in cauaiccoris
- i
^ -»1 eius meduim.adintcriora tamen &pofterior3, iuxta dorfum magis unici,
nobis porta- ucna nuncupabitur. d B
'unam arandcm & impcnfc amplam conftituunt ucna.qua;
c- ,..
Ioquiuolcs>mncs hM.,^ ha-
Hxc adeum mod5 cx iccoris cauo cnata,aut(fi no minus ucrc quam clarc
nupcr dictos ramos/obolcs & propagincs in iccons fubftantia' difpargcs.obhque deorlum
intcltina,lie
^

gmmvn,
. ^ ^^^,

ucrfus finiftrum proccdit in niultos ucnarij furcuIos,ad bilis ucficuli.ucntriculu,


^jA^^
nem,omcn£um,mclentcrium,hacfcricdigcfta,Primum'duosualdccxiguosramuloscxlupe
P„»c^, (nonaucelatcrc)biIisucficula:ccruicidiftribuir,quieam
c^,«^. i.. riori fcuantcriorifuicorporisparcc j_

cw v.«ji.i
ceruiccmampIcxStcs acinfurculoscapillorilmodoprartcnucsdiducii^inuniuerlumuelicula:
dillrilu,
.iH^.o.
corpuseopaaocxciJrrm,quoin^albaadhxrcntcucoculitunica,uem.lasporrigicernimus.
^ii./,.:;:
a,L Pofthosaliquantoinfcrius abclatioriquoq;& antcrioriucnxcorporis fcde, ucrlus dextrum
Ai mcu- j^i^^,^ i^fy^ "
alius ponitur ramus,nupcr " commcmoratis
infignior, qui humilius tien d.,;^m,. /,

l,bu,nilmor:.
^^^,^^^^^.^^ ucntnculi porcioncm huic luxta dorfum
, proxiniam aliquoc ramitlis adit, s a.
ucnx caudcx deorlum
PorSLTdl nulla prorfus fobolc anteriorem ucntriculi fcdcm perrepcas. At porix
cinduo! manisprotcnfus poftquamhos difFudit ramos,' induosmaximosbiparcicur cruncos,quo, ir..f,riii„
propcmodum u. .» f, g.
^""'^7 (qucm & finifti-um dofinnx ftudio opportune nominabimus)
runtelacior
niucrfusinucntnculum,&omcntum.&quandamcoIiintcftiniScgioncm,qux^
licnem abfumitun Alter, qu. t».hum,lior & ^
humiliorem ucntriculi fedem fcrtur,dcindc&in
orandior eft.ac dcxter mcrito appcllabitur, totuspcne
in melenterium intcftina cxhauntur. &
duostruncos diltributionem
Abhuiusnanque dextrolatcreiuxtaipfam caudicisportx in
utcu,ique'.nfignisucnauenCriculoexporrigiturquxomcntimembranafupcr.onfuftulta,&J^^H.H
„t"SX produfla," cxiguas frequcntesc^ ucnulas certo ot
P^^^^ ^
^:i^P fub dcxtrauc,in-icul.fundi fcdc tranfucrfim
acniculatimuentriculodiuar.cat.qui&antcnorcm&poftenorctun-

W
prox.«un, o.
acquodammodo
^;,^^, ^^,f,,,^„_
ncnup^uM. jj^,;,^„.i|.^,,i,.^„i„„,„n,ult,fobolcaI.quouf^mtcrtexunt.Hxct.cnaubi admcdiamlundi

ucntriculi fcden^ proceftit.in quofdam cxiguos ramulos fi.i.tur° .ll.ucnx cot,guos,quam non
multoniftrcliquamfund.uentr.culircgioncmoccuparcaudies.Porroquemadmodumhxc
ucntriculo offert, ita quoquc .n.umicras „ z.
plur.mas ucnulas cx clatiori ipfius fcdefcr.at.m
mcmbranx oment. rcg.o.rcm diftund,t,,ll,s ^-^^ -
uc,-,a

ucnularum foboles pcr totam dextram fuperioris


quas in ucncricul.fundum fpargi paulo ance d.ccbam. Vcrum
fe.-c! numero corrcfpo.tdentes,
fan,S infrequccer,a portae ucna fupra quam ,lla
„i duos gra,r ^uio &l
prxfcns uena" inccrdum,,iequcid
fin.ftro portx trunco non lcmel
"4^^l.i,r.
dcs truncos biparcicur, origincm obtinct, imb quando^ a
Ai iuoi^mi hanc ipfam pro.iafc.obfcruauimus . Qticmadmodum
ucro hxc lub.nde in ortu uariat, ica
,«.yr,»;.»,
^^,.^,^
f fan,fubfcquitur,non idcm femper princ.pium cxig.t. nunc en.m
a dextro ,
,
_cr.fe
i

portx pr.ufqua .s in duos eiufmo


4^ r.

dcxtri trunci latcrc, nuncucri alatcre dextro uenx caudicis


ducit,qux primum inteftinort.m quod duode
di ttuncos dirimimr.ucna quxdam originem ^^
, ,,., ,,

numuulaouocamus,numerolaferic..npl.cat.Hxceniminteftinumadmed.ufcre.pfiuslon K.

inccftinilongicud.ncm paulo ulcra .cium


oitudinis^^primum contingcns, deorfum ad reliquam
«y^l.f..
'princ.piumcxporrig.tur,&fuper.ori,nembranaome,iti&'glandofocorporehu,cintcftino
perreptat, ramulos dilperg.t, non ncgli,
adnato fuftulta,acniculati.n intcftinorum fcdi, quam ^
&illi,&omcnti rcg.oniqua prorcp.t,
acnsmta-.m alandofumquofuft..ictur corpus.nam
i^,rcuIosquofdam.mpartitur.Cuiusucr6naturx,lludcorpusfit,inCap.teprxccdentcexccu
falfoid' .nfcnusuentn. >.4..>i;.
X,.4if^ rusrum:quanquam.dcmrurfusinqu.ntol.broGaleninomine,qt.i
Hicenimfcrmorel.qi.x,quampc,rta=
culios coprimci-cacoccludercopinatur,agcndumerit.
S,n:!lritr,m =
jbutioni dcdicandus cft. S.n.ftcr itaque
portx truncus tranlucrfim ad.n, ^fi.
^j^,^^ „,„,|j^„. ^,(1^
fcr.oranomcntimcmbra.iS,quahxcpoftenoriucntriculifub.}c.turrcgioni,properat,hac9
o,Ticnii fcdc dcin &
alandofo corpor. huic mcmbranx innaco fuft.nccur, aptecj luHulciCus
"
^ ^ j;
digericur.Non proculcnim ab ea fcdc,qua a portx caudice ....
in plur„nas nocacu d,|nas foboles
truncusiftcd,ncinditur,inferioric!Jomenti mcmbrana impl,camr,ab cl.3t,or, ipfiusregione
ramorum fcncin gibbu.Ti uc.nr,culi,qua
ucnam acrminat, qux nonadmodum frequcnti
"
^^;4M.
dcxtram dorfi lidcm id fpcflat.d.ffund.tur. Ab
humilioriautem trunci fede. al.a diducitur ue »

dcorfum .n dcxtram .nfcnor.s omaiti


na nuper diftx quodammodo in ormrcfpondcns^qux ^ 4 ^3.

m-mbranxrcgionanfurculos aliquotdcriuat,& cpibufJamramulis mcolum


intcftmum, w.sx.
qua
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER III, 2S5
qtu liac omcnti mcmbrana id continctur,pra!fcns uenapcrtinct.Porro ultcrius in (iniftri trun
cinerfuslicncmprogrcflu.prajtcr'' cxiguas fobolcs quaspriuatim glandulofo ipfum fuffulci-

ri
'"' corpori claroitur,ab elatiori fua fedc ' ucnam promit omnium ucntriculum adeuntium
fa
N.4./!-i'- cilecapaci(Iimani.Ha;cinferioriquoqucomcntimembranacontinctur,&obliqucl'urfumucr
'' '"'-'^''/^''^™'"'"t>""'''"'^"'°1"^ dorfoidinnititurprorcpens,moxin afccnfuhuic uentriculi
'Yd ''"'^' '^"'^^ communicatramoSjUtrinque fingulos^in hanc ucntriculi fedcm multis
f 0,0!
' etiam fureu
;i4.,i>-./i. lisdilpcrfos.Reliquiiuenxfurfumad'^ clatiusueiuriculiorilicium, per uentriculipofterio-
'~ '
Ub.s.a. raexporrcclumjad dextrum orifici] latus ad anteriora ipfius orifiei) emcr"it,& totam antcrio
"
/)P.
rcm lcdcm ambiens, lccundum fihiftrum eius latus dcnuo in poftcriora rctorquctur, ac ut fe- •

I (T. mcl dieacoronxprorfus niodouentriculi fuperius orificium concinne perrcptat,in profref


'

fu reda deorfum in ucntriculi corpus ramos gcniculatim oftcrcns, qui magnain uentriculi
(e-
dcmoccupant. Alupenoriautcmfcdc,ucna haEcramulosctiamdiftundit,icd cxiguos pror-
fus,&: in ftomachitcrminum,qua is uenn-iculo continuatur, cxcurrcntcs.Porro intcr
ca:tcras
Rip.14. propagines,abhacuenacorona;rituuentriculiclatiusorificiumfuccingentecxortas^ utcuiv
A/it sc
queinlignisucnaabipfapronafcitur, quaapoftcrioriuenn-iculi rcgioncfecundum dcxtrum
orificii latus antrorfum contcndit. Atque harcpropago a dextro cius ucna: latcre nata , iccun,
dum fuperiorem uentriculi fedcm,infcrius ucntriculi adit orificium,id frcqucntibus utcunque
ucnis amplexans,S<: in progreflugeniculatim ramos inpriorempoftcriorcmcp uentnculife-

Is.^fig. demfpargcns.lamcommcmoratxucna:totpropaginibusinuentriculumpcrtincnti,'aliarc.. .
Iih.s-r. fpondct,ab humiliori fcdc finiftri ucnarportj trunci prodicns,ac mferiori omcntimcmbranx
implicita, qua: non ita longeab initio in duos ramos plurimum ab inuicc difccdentcs biparti,
tur,ex quibus dcnuo quamplurcs furculi deorliim prorcpunt,& incoli intcftini partcin (qua;
inferioris mcmbranx omcnti bcncficio tanquam a mcfentcrio ad dorfum committitur) cxcur
rcntcs,& nonnullis propaginibus infcrti in parte infcrioris membranx omcnti,qux intcftinis
incumbit,acucIutiacolointel-linopronafcitur. Atquchxc qiudemdchominibusmchaifte'
nus dixiftc arbitrator nam a finiftro portx trunco nc minima quidcmfobolcs canibus ad co,
.

lum intcftinum digeritur, uti ctiam in ipfis colum intcftinum nulla cx partc omcnto allioatur,
- adeo utncque mirandum Citfi hacorationis fcricintcrdum a Galcni placiiis rcccdam,qui fimi InU.JeVe.
Ir' arum ucnas, uti ipfc ctiam ad Antifthcnem fcribit, cx profelTo docens, hominum ucnas non """'«s crar-
^ pcrfcquitur.Cxterumpoftquamfinifterportx truncus commcmoratas cduxitpropagincs,
^J'''™'''/"
"'r.T. adlicncmtranfucrfimacccdcnsjin"' duosramosfccatur, quirurfus inalios partiuntur,'atquc
" hidenuo in alios tantifper diriinuntur,quoufque numcro& ramoru feric in " cauam fimamue
m.i. licnis fcdcm rcifta linea fccundum totam lienis longitudincm inferiori membrana omcnti pcr-

0 <i,j,j.
pctuo fuffulti implatcntur,atque ° infinita fobole ucnulas oppidoquam gracilcs inuiccmcji im
plcxas.pcr uniucrfum lienis corpus digerant. Ab infimo raino, licnis infrriora pctcntc, priuf
p V.4/! quamfinifterportxtruncusinfrcqucntiflimasfobolesillasdi(pargatur,interdum'' tcnuisuc-
lib.;.J.
naprodit,quxinfiniftrain inferioris membranx omcntiledcmuno atquealtero furculodi,
qS. fpcnfaturfid^tunc potiftimuin,quandoprimus' maioris in humiliorcm oincntiincmbra-
nam pertincntis ucnx didudus anguftiorcft, quam ut commode uniucrfx mcmbranx inibi
ramoscommunicet.Prxtercaaramo quopiamcxillisqui ad fupcriorcinlicnis rcaionemrc^
?:,x.i4, punt,quum is iuxta lienem confiftit, '^uena exoritur,qux dcxtrorfiim lata, atquc onicnti mcm-
.ji-ii.i.g.
branafupcrioriintertexta, in cainucntriculi fcdcmpcrtingit, qux elatiori licnis fcdipropin^
quior uifitur.Hxcquandoq;,(cd rarius,inuentriculitunicasadc6cxcurrit,utnonadinodum
procul a finiftra fcde fuperioris orificij uentriculi diftct.quod autcm hxc ucna illud contigcrit,
nunquam. Ncqucctiam prxfcns ucna ab elatiflimo licncm adcuntm ramo promitur, fcd
tiidi

abilloqui ferehuicproximusefii.Qticmadinodumucrohxciuxtacininentiorclicnispartcm
prfii^^ipiumducit^fieamaiufculoramoimamlicnisfcdcmacccdcntc, ' aliacxurgituenautcun
'^'^'s^'
' qucinfigniamplitudinedonata.Hxcpcrindcatqucnupcr diftadextrorfuinrctorquctur,&:
'

tx. finiftrainucntriculi fundiregioncm pcrreptans," illi accurateconucnituenx,quamadfundi


ii^H.
nicdium ufqi dcxtram eius lcdcm ainplefli rctulimus. Ambx enim ad hocmcdium in exiguos
'^^ definuntramuloSjmutuoqjimpIic.uur. Dcinfiniftrapcrindcacdcxtrainfiniftramfundiuen,
triculi fcdcm furculos gcniculatim antrorfum rctrorfumcp difpergit, ac fupcriori mcmbranx

omentiinfiniftramipfiuspartemoblongas frequcntcs^ fobolcs communicat. Cxtcrumca'


ncs ca quam fundiucntriculi dcxtram fcdemadirccommcmoraui,deftituuntur:& illius uiccm
ca(upplct,qux finiftram fundi (edein rainis confcrit, Atquc ad hunc modum fi-cqucntiffnnc fi
niftrum portx ucnx truncum abliimi fpedabis.noraro auicm adhuc in hominiBus ex fingU'
i". Hji. lis uenis concauxlicnis regioniiarainferendis, ' fingulasucnasinuctriculum ad eum modum
"•'2 2-
h 5 digcri.
'

tlSS ANDREAE VESALTI BRVXELLENSIS


digeri, aclicncm ucntriculo pertinacitcrcolligaricomperics, quo ' duas nupcr commcmora- z J:,z.

tasaucnislicnemacccdcntibus propagarifcripfimus. Atqucliicfcdulo obfcruandumucnit, a

huiulmodiucnasabcisqux licncm acccdunt in ucntriculum digcftas, ncquc difti'ibutionis


forma,ncquccoIorc,nc9implantationisrpccic,quicquamabalr)sinucntri<:ulumcxcurrcn, 1
DrznicduJ, busucnisdiftcrrc. Dcxtcrucnxtruncus(qucminintcftinapotilTimumdifHindinarrabam)
'
"^^ff
ai porcd: trii qya primum mcfcnterio a dorfo nafccnticommittitur, in trcsprxcipuos diflcinditurramos: j^t j^j'
cijmcs.
^^jj ^ij^g dcnuo innumcras ucnarum fobolcs diuaricati, intcr duas mcfcntcrii
mcmbranas mffcaj,^,

producuntur,atqucinfcriorcm poftcriorcm'uc intcftinorum partcm quxmcfentcrioailiga-



turj&quamdillcclionumprofcironbuscauamuocarclibuit.amplcclcntcsjiniciunum^ilciim,
ca;cum &
dcxtram coli fcdcm,qua id dcxtro rcni &
iccori adlacct.Einiuntur.Quot ucro ab Iiis
diflcindanturfoboIcs,quumprorfusfintinnumcrx,diducftarduum:dcinnoomnibiis can-
dein diftributionis exhibcnt fcriem, quamuis (uti diximus)ad intcftina illx propagincs cxcur
rant. Atertio dcxtriportx trunciramo, qui in finiftram partcm mcdii mclcntcrii potiflinium
difcinditur, " infignis ucnain finiftrum mcfcntcrium, quod colon a licnc adrcclum ufque
''
m r,c,r. ,i !(.

teftinum dorfo alligat,porrigitur, at^ nunc diftis ucnrs in intcftina diftufis fimiliicr,in plurcs ^ .

^
deriuata furculos, cam coli rcgionem, qux a ucntriculi fin iftra fcdc ad rcclum ufqi in tcftinum p_

pertinct.adit. Intcromncs finiftri mcfcnterii ucnx ramos,' iinus infigni magnitudineintcr cd,d.jf..li.

'
duas fui mcfcntcrii membranas (qucadinodu cxtcri omncs rami) intcr[cxtLis,lccundum coli
• fine dcorfum fub rccro intcftino prorcpit, multas ucnulas cx liiperioriantaiori'uc ipfius fcdc
adcam intcftini partcm, qua porrigitur, dcpromcns. Prxfcnsramus quumadrcfli iiitcltini
exaxmum ufquccontcndit,non amplius recla fub intcftino dcducitur, lcd in pliircs utcunqi ^,,^
ramulos, fincm rccti intcftini orbiculatim ainpIciTtitur. Porro &.'fi frcqucntifii-
exilcs diftufus
mxfinttrium nuncdidorum dcxtri portxtrunci ramorum fobolcs,tamcn plurcs numcro-
fiorcscp in gracilia, quam cralTiora intcftina diftribui, cuiuis ex dift'cftioncobuium cft. Quo
cnimintcltinaucntriculifundofuntmagis continua,co pluribusucnaruinimplicanturfarcu
Iis,quoniacxil!ispIusfucciquamex fcduiicinioribus fitexugcndum. Qucmadmodumuero
nonullispriusenarratisucna; portxramis ^corporaquxdaglandulofaatcpadamuffim quo- g 4,;/;.ii,

dainmodo carnca attcndi circunduciqj diccbam, fic ctiain ramorum pcr mcfcntcrium ad uuc- ^"""j^^'^

« ftinadiffuforumfeiTtionihus,'' glandulxquxdamintcriaccnt.proportioncininmagnitudinc ^^'^^ '^^'^

cum diftributis propaginibus leruates.In grandioribuscnim propaginu diduclibus (qucm- ^,G,f.

admodumubidcxtcrportxtruncusintrcsprimosipfiusramos finditur) magnxrcponutur


glandulx.in fubfcqucntibus ucro horum ramorudiuaricationibus graciliorcs minorcscp. Hu
iufinodi quocp glandulx,capiIIoru modo prxtcnucs ucnulas,a ucnis quas intcriaccnt mutuan
tur.Inhasigiturpropagincsportx ucnadigcritur,quxoinncsauradnutritioncm,autcxcrc-
,iM porM nicntialicuius cxpurgationcm,aut inucntriculo cxcodi cibiiniccorisporcasdcdudioncm,
diJlr.bacMmi^
c,c.
propagatx ccnfentur.quippc' quasbilis ucficuIxoblatasdixi,alimcntuiIlifiihminiftraturx i

adcamcxcLirrunt. Pari modo propagincs numerofa fobale in omcntum diftufxduntaxat '

utilludcnutriant,multocpadipeimbuant, aportxucnadcriuaiur.' Propagincslicncmpctcn ,

tcs rcrum Conditor feciffcconiicitur, ut fimullicni alimcntuin defcrant,atq! cxiecorc fcxculcn


tum fanguincm fcu mclancholicum fuccum in ipfum cxpurgct.Qiiuin cnim craftius fanguifi-
cationisrecremcntumhispropaginibus inlicncmuchatur, &:quuinhxillud licniporrigant,
fimul quoq! ncccflariolicninutrimcntu of[criat.fiquidem,utin quinto libro, no fincrcligione
tamcn quadam,fcripturus fum,licn atrum illud fanguificationis rccrcmcntum in fui nutritio-

ncmconficit,5<:licnper"'uenasabillisquxlicniinfcrunturinucntriculumprofiifas, quodipfi rax,r,7^


cx fccculcntiori languinercliquum eft, nccp fibi concoqucrc ac adaptare ualet, in ucntriculLim
cruclat.ucrtim idno (ut diflidrionura profelTbrcs male arbitratur)in fupcrius uentriculi orifi-
ciumdiffundcns,lcdadfundiiprxcipue, quo" maiorucnaaucnisliencm adcuntibuscxorta, „2.
inuentriculu pertinet.° Surculi capilloru modo tenucs ad glandia in hoc a rcrii Opificc dedu o .m.
cuntur,utilla aportxramisalimcntucolIig.Tt. Cxtcrum'' rcliquxoinncs portxpropagines '^^;'"'^
inucntriculii&intcftinadigcftx,duplicinominccxtruutur,partiniutillisnutrimentufubmi-
niftrent,partimutfuisfinibus&ofculisinucntricuIum&:intcftinahiantibus cofciftum a ucn-
triculocibuexipfoacinteftinisexugant, atqiadiccur taiiquamcocoifhonisofiicinatotihuma
Porunami- no corpori comuncm transfcrant.lngrcnusautcm&afccnfusinhancrcgionc,cxmulris,qux
Tu. nuncnarrauimus^ftridisitineribiisunuspra-paraturjipfcnimiriiportxucnx^^caudeXjqucm
uctcrumquifpia Naturxopcriipcritusantc Hippocratcm mvhxt nuncupaLiit,aquoinhunc

L, 6 ilePl'
&
"'9 ''"^'Ti pcift^" ucnxnomcnad nos inanauit,ipfaqi (ui Galcnus tcftatur) a nonullis porta
cct, iccoris,abali}sianiirixappcIlatur,ueriiinnonnulIitotaucnamhocnomincdonarinoIunt,lcd
partem
:

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER III. r6y


partcm ipfius duntaxatjqux primum a iccoris fubftantia ccrniturlibcra Dicitiir calidicis . &
« nomincisAvi;uit«,quod etiii noincii Galcnus interdii caucc uena: qua iccoriefl proxiiiiaj& prg
'

tcreamagnc artcriCjqua c cordc pronafcif jtribuifle uidct. Dcin portx uena ab aliis ctia iecoris
nianusnuncupaf.>quodiccur caadclaborati in ucntriculo cibiattrafrioni; tanqinianuutatur.
Suiitquiladciiappcllct.quodluccusquirhccabintcftinisiccoridcfcrt.lac^fcuslIt.Porro ucnai Poni^ ,ir«:;

portx,iuccii cu quc e ucntricuIo,pra:cipue autt: ex inteftinis ad ic allicit,atqi in icctir dcfcrt,icco r.6

rismodoinipfodcductuconcoquercjaccidcm prxpararc, &


in rudcm fanauincm inutarc
liaudfacile conccflcro:quantumuis orauitcTidin quarto dc VTupartiulibroGalcnus affcrat.
r^^killam enim fmguiRcaiionis uim irii:branco &
coriacco ucnx corpori aflfgiiare poflum
fiqux eflctjilla profcfto albumpararet languinc, non fccus quama uciitriculo cmutatadaifrcu
colorem rcfcruiit,uti&; ucntriculi fubftantiiialbam.nonautcm iecoris modo concrctifangui-
nisinftarrubramcflcliquidocernimus.AtquchocGalcniplacitumnon femclabipfo rcpcti'
tum altius rcfellcrcm,iiifi Galcnus iplc fcxto dc Dogmatibus Hippocratis &: I^latonis cam niii
j. talfct lcntciitiam,iurjpluTS,quo acrius Anftotclcm oppugnarct,obIitus Ranium porte,que Mct.meloH,
.
'

iub reclo intcftino dccliucm ac mcfcntcTio luPiultumporrigi (cripfinius,noiinuiic[uam ad fx- ^'"•^["mipcr


culcntifanguinis per ani ucnulas, faiiguiiie iiitcrdum manantcs, cxpurgatioiicm plurimum
^ply^l^™"'
condLicercarbin-or. Qiiandoquidemdumautoblicnisobfl:rufrionem,autaliud quodcuncp
ipflus uiiium,frculcntus fanguis non uiiiucrfiis,ucl nullus plane in licncm abfumitur , uel licii
cundcmaduentriculumcruc"tarcnequit,liuiusramibencficio ccrtis quibuldam interuallis,utL

niulicrummenftruxpurgationesfolent,peranum cxccriii credo. Rarius cnim cx uiiiucrfo


corporchxmorrhoidumuitioIaboraiitibusaducnxcauaTamuIos iii fcdem pcrtinentes, lu'
tolumeiurniodilanguiiiemrcgurgitareucrifimilcnobis uidemr, duni ucram uciixportxdi.-
rtnbutioncmpcrfpeclamhabcmus.Qiiippccx hacconiccluraricftproinptiflimum^qiu is faii
guis a liene non attractus, auiob mcatuum obturationcm iion admiflus uiide fiucbat rurfus ,

regurgitct,atque fua grauitatcpcr ramum ad intcftinum rcflum pcrtineiitc dcorfum procum-


bac,ibi'que tantiljicr rclcructur colligatur ciuc,doiiec nimium turgenicsuenx ofculis rcfcratis
per anuin maiiarc illum Huic nicx fcntcntix magnum robur adiccit is qucmhoc fan-
fiiian t .

guiiiis defluxu pcr intcrualla laborantcni refecuiinus. Huic enim niinor,fcd durior licii fuit, &
iicna fub rcc^to intcftino cxcurrcns,poIlicis quafi crafliticm lupcrau it, coqs modo fanguinc tur,
gcbat,quo iainparturiciiiiumanimaliuinucnas utcruniamplexaiites,iiif giiitcram.plas diftcn
tasqicernimus. Verum hxcpaulolatius anobisrclataruntincpiftola,quadcxtr,T.axillarem in
lateraliinorbo (fi inodo dcxtrain aut finiftram fcces, quicquam intcrfit) apcricndain docui.ac
proindcnuncaducnxcauxfericmcftacccdcndum namportxucnam fccandiinodumad fi-
:

ncm Qiiinti libri rcijcicn duin duxi,in quo oinnium nutritionis gciicrationis'que organoriim
adininiftr.ationcin una pcrfcquar.

CHARACTERVM TOTIVS VENAE CAVAE


DELINEATIONIS, Q_VAM SVBSECJ_VENS
pagina proponit, [ndcx.

FI G R- i_-/r ([ii^tin inproxwuireponemuspitginrt^qnatuor Capitibusfcriatim fi!i^


fequentibus communis eJl,proportione^ illi corre[pondet,(lua intcgram artcricc ma^nce ferient
ante duodecimum huius libri Caput, ac dein dorfalis meduUa: nernorum diflributionem ante un

decimum qu.rrti libri Caput exhibebo. qw^ in ca uirilis corporis ma^nitudine ( quemadmodum
^ha:c uencc caua: !igura,c^ mufculorum cy oJ?iumfimul compaclorum tabulx 3 dcpinquntur,
(Juam huic papyro( quic re^^-alis md^-o dicitur}accommodamjore putaui. erhmficuipiampo
ilcauifimfiierit,eiufmodinudasuenarum,arteri.-irum,!:^neruorumicones aut ex proportione,
iit clariores reddantur,auqere(uti in mea Hpitomefiflum cernis) aut propter charta; anqu^
fliam,feupotius ob typo^raphorum fordes zj' auaritiamimminuere ,idunummoneo CT ro^qo
pitriter,ne quis hasftquras circumfcribens,aliam hominis imaqineillis adijciat: quemadmodum

plaqiarij quid3.proficio,cx quibus hancuenarumfericmfediila diffeclione colle^iffem dignif^i


mi,in meis ^^natomicis tabulis ^rgentime imprefiis tentariint .Hcec enim circumfcriptio,
etfintultis rationibus negociii uitiet',ob id tamen etia. refpuenda efl,ne omnes uente hac expreffie
fqnra in una tanttim corporis fuperficie dijqeri,ac anteriori tantu parti peculiares effe uidean
tur:potif?imum.quumnemotamrcrumi^-narus in his Natura: myfierijs opcram nauet,quiiii
. h 4 hae
'itfS ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
INTEGRA ET A B OMNIBVS
nuda iicncE cawe dtlmtcttio.
,

DE HVMANI CORPORIS FABRrCA HBER III,


J).ic proportionenon cernat ciuMi totiiis corporis fupcrflcieijtdcm fingidx ucnce pcrreptem
Qjunetiamexquintifextio-fptimiliLrorumfigurisficilecon/Iaiit.cuiufmodii debeaiit
cjje efiigles,quc£ cum uenis etieimpartes qute illis implicanfur oculisfubijciunt.
'^''^"i^i-i^haraderespropaginemnotant iuenacauauhiiecoriadnafcitiirjnie^
corisgibbumpafimpercludmnumerofaramorumferiefninrorfimdiRrihutam.^lterctmaii
tempropaginemindextmniecorisfedem fimihtcr diffiijam chara^leribiis non
infirrniiiimus
vtietiamnuUasuencccaua;foho\es,qua:pariteriitrin<iuehabentur,iQ-priuatim nihilin altero
laterefihi uendicant,ne firtafis charaReriim copia delineationem obfcuraremus.Vnde
etiam
dextrum latus potiiis cjiidmfiiniHriim charaScribiis liheriim conjpcitiir.
Huiufmodietiamgracilior foboles dcauaiccoriJuhgrandibiisiUis propaginibiis
indica>
tis digerititr.

B Vcna: cawsfedesinteriecorisgihbitm tryficptiim tranfuerfium confiHens.


C Sini/irapropago ditarum,<lua5 cauafipto oJfiert,(S' dftihiis etiamfurcitUin cordis imwlucrtt
pertingunt.

D Caua- itetur orificiiim in dextritm cordisfinum pertinens. Optarim hic fediilo expendcres, uni^
iterfiam^j caua: delineationem acciirate contanplareris,canfderaturits aiine ucritis hoc orificiU
caiia:uena:principiiiueniatfcttucndum,aneacauccparsuhi CT* " inipfo catidicefcriptuni
cernis,0' ipf ueiiafecitndum iecoris poHeriora deorfimprorepit , ctiius etiamgratia in dex-'
triim Iatusincitruatttr,t.tntuinfilicet,quantum iecorisfedes , ctti cau.c caudex committitur, ad
dextrum latus duertebrarttm mcdio declinat.
3 Vena coronce modo cordis iafmamp!e&ns,ac deorfim per cordis fitbflantice exteriora ad
mucronemfurculos dfe deriucis,cr ^ufcmi^xJcu coronalis nuncupata. Hcec
ipfius ufqite
zryfiab
anteriorifdeorificij uence caua: hic oriri uideatitr , perpetito tamen quuinfOiiplcxfit^dpofe^
riorifede cius orificij pronafcitur,uti infeptimafexti libriflgura adG ef ccrncre.
F,F Vena coniugis expers,qua: dcaua- dextro laterc prodiens, fcUuisfecundum dextrum ucrtc^
brariim latus adfccundamfire luinhorum uertehram dcfcendit.
J,G CIh-ir.a3eres iflihic atqite illic adtiena:pari carentis latera repofiiti,uencc ilUus propagines iit

Jlnuanf.eas nimiritm fta: coflarum ojfertintitr interitallis,ac pffmoduin in dorfalem medullam^

Cr in mttfculos uertebris ipfii§s co/Iis infiratos, ac etiam mcmhranas thoracis amplititdinem in


terfpientesfurcttlos promitnt.

H Caucv fuh peHaris ofiis elatiorifede iuxta iitgttlum hipartitio,(jiicim lanij hoiies cr porcos iitgu
laturipetuiit.

I Vena primce thantcis cofl.e inniXct,atque adalam tranfitierfiim perduila, hrachij^ axillarem
poflquain aliquot propagines difiudit conflituens.
K Exilis uena infitii lateris aliquot fuperioritm coflarum fiifcingentemembranci fiobolcs deriuas^
L Venafiub peBoris ofisfiniflro latere adahdominis ufqtic fuperiora defccndcns,ramos^ iiera^
rum cofiaritm cartilaginum interuallis ,ac dcmum thoracem interfepientifitti latcris mentbrance,
ac etiam mufculis peRoriinflratis,Z3' ahdominis cutirainos exhihens.^Prcccipitum atitem ramic
fiib re^lo ahdominis muf:uIo dtjfcrgit,qitijupra umbilicum in aliqiiot flniens ptrctilas , altcrius
M. uence ah imo furjttm afcendcntis ,ac V notandce terminos rejficit ,eanimiriim fede,uhi M.
ajfiripfimus.

NV ena pcr firamina tranfiterfisprocefibus uertebrarum ceriticis infcitlpta,a'd caluariam proy


perans,ac dorfaIimeduUcegenicuIatimrainosofi^erens,ut c^in mitfculos quoqite iiiihi ceruicis
ucrtebris adnatos ,fohoIes dijpenfat. Qua itero rationc hcec itcita in duram cerehri memhraitam
exhauriatur,etiamfihanc hic quoque delineare conatits fin,in peculiari de cereiri uafsfgurct
decimoquarto Capitiprceponenda non mimts difces,qudm reliquarum caluariam petentium uc>
||
narumjeriem.
O Ven.t tniifculis humiliorem ceruicis,0'fiuperiorcm thoracisfedem iitxta uertebras occupanti^
bus,tnultipliciutcunq; fobole cxporreBa.
J> YenaadmufcuIospciloriinflratosiO^bHiis regioniscutcm^ZT^pJamdemum mamillam cx-^

currensf
"
Q, Vcna
470 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
yatd hposlcriorit thoracis profciJcmS:,ac in cautimfcapula-fcian tiicinos^ mufcuhs dcriiiit
tci.Huicproxiiitie funtticnulcein^lmdiimaxill^ excurrcntcs,(jiiartiinhicma intcr P e?"

txprcjja cH.
R "Propa^-ofcctindum thoyacis JatcM dcorftim ducla, poti/?iimim diHrihiita itt mtifctihm , <Juo
poHcrior axillx cauitatis fcdcs cottflituitur,hrachiuin^; inpoflcriora dcorjtim ucllittir.
S Intcrior iii^tdaris ,quiegracilcsfurctdos ajpcra: artcria: latcri (^hic dcdiiflis ncruisfpar^-it^
^uoduero ipjius pra^tcr ali<Juot propa^incs rcliijiiunt c/l,in caluariam prorcpit , uaric tit iit
cercbriuajortimdefcriptioncprofc(juar,difcinditur.
1* Hxteriorjeu fupcrficiaria itigtilaris. J^eriim iiigularias uenas ((j[uiE Gnecis trifxyniJlxt tiocan^
flatim in thomcis amplitiidinc fubfummapcBoris oJ?isfcdc bipartt
tiir) nSnuIIi appcllant ,quce

tacauaproducuittur.t^hj nontotdsillas,fcuintcgroscius diiiifioiiis trtincos itigularias ueitas


nuncupari tioluitt,fed id dcmfi (Juodex ijs iamfiipra clatiiculas ceruici intextii cerititiir.In ra,

bitiittcrprctibus iiigularias itajcre appellatas legimus : Guide:;,Guadcs,cr' corruptaGrceco


rumuocegrandcsjJphragitidas,iiiucuilcs,pciiJiles,orgatticas,Jubcticas,uertiginoJas,apopIeti^

cas,uenasfomni.<^yii(juc ita tain intcriores qudm exteriores appellitant cr h.is ijuidein patcn.
.

tes,iIIasuero iininerjas occtdttis mincupa.t.Torrd cxtcrioris iiigiilarisjerient ,tit phirimuiil


mihi appartiit,hic dclincatam habes ,utfcilicetfimplex pcr colli htus prorcpat,furculos tanttim
ahqiiot in cotttcrininasfedcs diffundeits.

V Hxterioris ucitce iugularis itixtajiuccsin dtios rantos di/lributio.

-X^ Extcrioris iiigularis ratniis oris iittcriorafibies,ac uariein larynge(y hyoidis rj?is mujciilos,
liiiguain,pahtuin,nariuin ainplitudittcnt,ac dciittim in caluariam tribus propa£iitibus,ac ctiant
aliipiotjiircuhs in octilos digeflus.

Y Exterior ramus diuifionis cxterna: iiigularis iuxtafiucesji(fl,e,(juinuinerofa uenartiinferie iil

jaciei ntufciilos cutcin,dcindc adtcinpora crpojl atircs uniticrfam^j capitis ciitcm digeritur^
Z. i_^c Z (juidem portioitc hiiius rami Y notatiinftnuat,(juiein jicieiti cxporri^itur, p iicro,
.ce.t. fontis ucnamindicat. ce,portionemfecundumteinporafiirfumrcpcntem. cr « eam notat,quce
pojl aiircs CT adoccipitis cutcmfirttir. Ccetcriiin rcliijua ticnaruin hic in capitcferies adccrc^
hriuafaJpcBat: quain ob id charaScribiis nS ififijymui,quod hiec pcctiliarisjigura deciiitoipiar

to Capitipra-poitenda cxplicabittir. Quaiupiani iittcriin ftijuis hattc caute ucnce ejfigiein charct
Beribus occup.ireuoliierit,adcuinmodiimquo nos illvnjinximus , quiehuiuslibri adhibebitur
calci,ucttasjimul cuin artcrijs oficnfiira : printum charaScrcnt apponcrc licebit dextro late^

ri,ut is dextrtimftipriiniim mihific appellaitdum dtirce cerebri membraitcefinuin hic quafiiiijlar

fciiticirculi porrcBum indicaret. Scciiitdus ucro charaRcrfiniflro,fcufecundo eius membra.'

ncefinuiinfcriberctur,quiinf'ui/lrolaterc fcmicirculi quoque modo fcrttir . Tcrtius aiitcilt

charaBer tertio diirce iiteiithi-ancejiiiui adhiberetiir,qui ilhc incipit,ubi priimis CT' fecundiisfl'

nus jeu diio ilkfeiiticirculi intiiccm congrcditinttir, CT nbi ab ipfis aliusJemicirculus quodain^
modof.irfuin cxporri£itur,cuius po/lcrior pars occipitio propinquior adumbrata cerititur , ait
terior autcin quiefoiitcm adit hicida. Quartus aiitcm durce mcmbrana;fitus,qucm cx aitterio
rifede triuin diBoruinfinuiim conciirftis prottafci,atque rcBdantrorfum ducijtio loco atidics,

y infgnitur. 'Prceterea tribus il


hic iton e/1 dclittcattis.lnftgtira taiiten huius libri calci iitfuta,

lis charaBeribus quartusficcederct,quiinpriiitidiirce!iteinb}-anceJtitusradiccpoJituSj,in^ef'


fumindicaret tience notatceidcindc ingreffiiin rdmi iiiterioris iugularis etiain injinuaref,
qui perJoraiitcnfextincrtiorum cercbri paris caluariant fiibit. Quinto ciaraBcrc ititcrnce iti

gularis ramus pcr propriumjoramcn in latera durce ccrcbrimcmbrance cxciirrcns infignirctur^


Sextus rainum extcrioris iugularis notaret,qtti proprio Joramine adradiccm po/lcriorem'quc
fedcmfrocejfus maittillaris teinporuin ofiis cxfciilpto ,caluariam fubit. i^^ihtec frrcetcr alios
characJcrcs eti.tin tiitus illis uentilis iitfcribipoJfet,qU(e Jubfontis ticna p injgitita hic umbratce
Jiruittur,ut Jcilicet uence eticiittdicarentiir,quce per caluariie fedccui oljiclus orgaitaiitcrihuitf,

Cj" perJoramen fecundi ncruortitn ccrcbriparisgratia ca latii,in caluariain reptint . t^t^js hcea

omiiiaJane adnot.iuiJfin,nifiiUa ingrandiorijigura deciiitiquarti CapitisfiiiJ^e propoftiirus.


quanquain ctiam ccrcbri tiaforuinfcricin abjquc artcrijs miniiiti liccrct aggrcdi, quandoqui^
dein
DE HVMANI CORPORIS FABRICA Li fcR 271
dcmitliUos durcc medrancefimis nSuaiiC modo^fed^y artcri^e exhauriantur^ipfijijimis non mi^
nusartcriie qudm uencefun^antur muncrc . f^cnim intcrim non improbauerim cr hanc uence ca
vce dclincatione,utiiammonui , charai^cribus quihufdam d /ludiofs inji^-nirijam in ccrehri ua
forum fcrie ex huius libri decimoquarto Capitc , c^exfptimo ctiam libro eruditis:aut,utan'
tedixi, exemphim fumentibus,ab eaf^uni qua- adhiiius libri calccm infuitur,ac nuper commc
morataferiatim litcris t,t,u,u.x,xf.i-\-^,exprintit.

a,cl 'Vtrunipic a uenam humcrariam indicat,ucrumfiipcriori a ipfiii6 exortiu ab extcrna iiigulari


T notata,radix fgnifcatur.injiriusautem a humcrarice fcdemnotat,(juaiani humeraria ex
alto inbrachij fupcrftcic cutcm^j emergct.Huiiis ucna: nominapaulo pofl abfolutamanm cha^
raBcrum narratione,propter i_Arabum intcrpretum uoces fubijciam.
b Humcrarice propa^o ab ipfiiis elatiorifedc non proculab exortu in pojleriores ceruicem occu^
pantiiim mufcuIos,ipfamJj huius rc^ionis cutcmffarfa.
c Humeraria: etiampropago, ingibbamJcapuLe fcdemfccjuentiutcwKjjfoboIe excurrens.
d,d l^ena: ab humeraria,priufcjuam ipfapcnitius fiibfiimmo hiimero contor(juetur,pronatcc , acin
fummi huincrifcdis cutem crfupcrficicm nnifcuh brachium attollentis , inicrdiim quocjue cr ad
mamillam digc/la:.
-e,c Temics ucniilce ab bumeraria in extcrna: brachij fedis cutem,antcriorcm^ire^ioncmmufculi
cubitiimfleHentium prio ris propa^-ata:.

f Humcrarice iuxta cxtcrnum humcritubcrculum in trcs r.tmos p.irtitio,cjiiinunc iniiiccm ampli-


tudinc cequalcs,nuncina:quales uifiintiir. -

£ Vrimus humeraria: tripartitionis ramiis in altum immer^ens,ac fiib miijculoriim ab cxtcrno bu-
merituberc pronatoriim capitibiis alijuoiifcji excurrens.

h Scciindiis difla: nuper tripartitionis ramiis,cjiiifiib ciite deorfum obliijucad medianifedemfc-

xiis cubitideduiliis,cumaxilIarisuena:ramo t notando coit,accumillo uenani comniunemcon


/lituit,cui ct affriptiimefl.
i Tertiiis humcrarice tripartitionis ramus,pcr radiiim in externam cubitl re^ioncm oblicjue con^
h. tendcns,ac ucnulas paj?im in proximam ipficutem dijjcr^cns.inter cjuasjire prcecipua k infi-'

gnitur , (juam ad extcriorcm cubiti articulifcdis cutcm ad pofleriorct (juodammodo di^erit,


Qjiando pra:Jcns ramiis in ciiin modum obIiqucrepens,adbrachiaIis ujcjue radicem e re^ioncap
/. pendicisiilna: pertingit(nimirumiibi hic 1 ffci^attir)axill-fris ucnacpropaj/inis x notaitdcejo-
bolcs ipficomntifcetiir,ac tina ab hac axillarisfobolc CT' hiimeraria: ramo iicna confir^it , bra-
chialis ZTpo/ibrachialis fedenifiib p.iruo digito^ipfitmp adco paruum di^itum quod.immo'
do anidarcni,uaria ramiiloriimferie accedcns.
m ^xiIIarisucna,cuiiisnontinapauI6p6flrcccnfebuntiir.
n t^xillaris uence rctmus,in capita deriuatus mufculorum ciibitum extcndetitium.
o Ji.ainus nupcr di^is mufciilis (S^poflcriori brachij fcdis ctiti exporreSus.

p Infignispropago oblicjue dcorfutn fub humcro ucrfus cxtcriiis humeri tuberculum duBct,(juce mu
fctilis hincprittcipiuin ducctttibiis r.imos exhibes, aliijuoiif^s in extern.tm cubitifedcm cuin cjthtr

to brachitim pctcntium ncruofrttir.


cj,r i^xiUarisiicna- in duos trimcos diflributio ,quorutn alter binis cj itifignitiis in altofcmper to-

toiji ipfiiis duBu occtiIitiir,ac prorfiis p.-iri modo ciimmaniis arteria digcritiir, ijuam in totiics

inaqnce arterice fguradtiodccimo Capitiprceponcnda liccbit intiieri . Itcr uero axillaris

truciiS(cui r infcribitur,^ cjua: tota orationisfcrie nobis axillaris iiocabittir)p.iJ?imftib ctitc

cxcurrit,ac in uarias foboles difjcnfatur. Ccetenim hdc axillaris ueiice dijlributione intcrdunt
etiam altitisficriqudm hic deIitteaiiimus,obferuabis:undc ctiam tatitomittus Galeni dtfcriptia
nibiis eam conuenirc animaducrtes.
f P^ena ab axiUariin anterioris brachij/edis cutem , nonnihil ijuoijiie in poflcriorisfedis cu-
tem dijycfla.
* tcrio r axillaris iience ramus,etus diiiifionis quce htc iiixtainterioris hiimcri tuberculi ciitem

efl confpicua. Vriefens ramus t infignitus,obIijueadmcdiaincubiti.irticuIiflexusfedemfub


cutcfirtur,ac cumhuitterariit ramo h notato coicns,comituinem c^ormatuenam « indicatant.
u Axillaris
:

lyl fiNDRRAE VESALII BRVXELLENSIS


II ^^xilhrisiuy:tdUtteriiislnimcritubtrculumhipartitionis pojlerioruenti^clutephrtseafdgn^}

Ucfrias dfejoboks dijfuiidit.

XpX 'Poflerioris ueu£ u notatic ntmus^quifib ulna deorfum ad brac/iiale porriqittir , ^pafim in
conterminam ipficutem digefliisfobolem ojferthumerarix ramo hrcichiak iuxta minimum digi
tnm confccndenti.
y l^ena tnpoflcrioris arficuli cubitijedis cutem excurrens.
interioris cubitifcdis cutem diffnfa,^ dein in interioris
?pv Notatur multiplex uenartimferiesjn
fummarinanus fedis cutcm excurrens.V criimfuperitis ?• tienam notat ab axillaris tiena: ramo
t infi^nito principium duccntcm.Inferiiis autcm ? indicat propa^incs,quas axillaris uencera^

mus X X iiijlgnitus intcrna: aibiti rcgionioffcrt.

5>' "Sf enularum Veneris monticuhimimplicantium cum ramo c/1 notando coitus . ejl nanqtie ramiii'

is propago illarum ticnarum ,<Jucc cxternam maniisfumma-fedcm intcr pollicem cr indiccm per^

reptant.

^ 'Vcnacommimisabaxillarisramo t ^ hiimcrarice ramo h conflata,cjua:per intcrnam ciibiti

fcdem deorfum ob/iijui: radium confcendens cxporri^itur,ac tandcm radiumfiipcrqrcfa in cx-'


teriorem ctibitifedcm propter injiriorem ipfiiu rcgionem excurrit, ramulos cjuojdam in proy
^rcfju adproximam ipflcutcm difper^ens.
/i Communistien.eiuxtaradi/ humi/iorem p.-trtcm^cfua brachia/e reJficit,diuifio, y aiit Y aut
y. f\.non abfimilis-.ctiius cjiiidem altcrum crus inf^nitiim,externamjiimma: manus JedcmpoUici
y
ac indiciJ'ubieHam,ipfumjspoIIicem cr indicem acccdit,^ramulum indicatunt in intcrnain

manusfcdem digerit. ^^lterum autentcrus e infiffiitumjicrfus medium c^ anularetn potifi^


miim abfumitiir . B~amis extcrnamfimma: m.inusJcdcm adetintibus uaria dnoflris mcdicis inu
poniiimir nominA,<Jtii£ cjiitim interfeadmodum pti^gncnt^c^pafiinfint ohuia,aIijtiiddc ipfis iam
diccndiim arbitrorihuc characlcrum indicem /ubcntitis barbaris nominibus occupaturus,qudnt
orationis Jua has uenas defcribamferiem. Grctcii^itur cy Latiniores mediciin uniuerfa ma--
mi paucasuenas proprijs nominibns appe//arunt . Venam nanjue pcrbrachij interiora alam^

excurrentem in utrojue brachio , juia axillam feu a/am pcrreptat , axi/Iarcni uocaucriint

xjtiemadmodum ctibitiintcriorem,Ju6dfci/icctper cubiti interiora potifimum cxporri^a.'

tur. Vertim pria.ttim dcxtr.-v manus axillarem iecorariam uocarunt , Juod in iecoris affe6li^
hus i//am diuidcrc fo/cant. Siniflnr autem manus axi//aris /icnari.i ipfis dicitur, Juodin /ienis
morbis hanc plcrtmjuc apcriaiit.Sic riirjus iiiutmcfeu humeralis a infqnita ,fmpliciter fuum
tiomen obtinuit,juodper htimcrum in manumfr.iturtctiam cubiti extcrior mincupata, Juoniam
ciibiti exterius latiis perreptat.Hippocrates in libris de ^^rticulis h.mc uidettir cra/Jam iie^

namniincup.rffe.Qiiiauer<ic.ipitismoi-bisfiiecmedericrcditur,ctiam capitis ucna efl diS/a.


P^amosuero h d' t Hot.ftosiSTuenam communem,Jiiam a notatiimus conf/ituentes , mcdias
ucnas niincupartint ,ju6dfciltcet adjlexus cubiti meditim duccrentur ,aut Juodintcr cubiticxte^
rtorem ucnam er interiorem cffntntedice. i_Ab ohlijuo autem ipfcrum duRu ob/ijuas Jtiojue
iIIasuocaruttt.Communem(jUif x inf^niiiir)nuncuparunt,jtice ab illis ramis h O" t notatis
confurqit,atjue interiori extcriori cubiti uenis communis cfl. 'Pra:ter ha-c nomina uix alia

apud illos rcpcrias . <_-/f ^rabiim Itbros tierfcs , nominum accrtiipaftm occurrcnt cidem
f
ncna: uix unjuam accommodatorum. Quo atitem alijtiid certitis de /jis Juojs depromam.fudio^
forum nomiite juime his nominibiis in <^ncttome rcmorarifo/ent , non ^rauahor i_^tiiccnncE
interpretis nomina hic rcccnfere,jua: Fcn prima libriprimi doclrina Jtiinta Capitcjuarto /e^
guntiir. Injtio Capitc<.^uicenna expropofito manusuenas defcribit , earumferiemd Ga/eni
Iihrotertiode^dminif/randisfcBionihtis,autpotiiis ab Oribafo petens.i^uiccnnaigitur,
aut ipfiits interprcs, Spatularem tioc.it htimcraria: partem diu^u/ari cxtcrna ad cam ufjiie fc
dem duB.tm^Jua humeraria brachi/ ctitemprimnmfuhit,jtict pars dtiobiis a in nojlra de/inca^

tione contp/e^itur.Qud.-tufemhumeralis hrachio exporrigitur,iIIatn Cephalicam ju.fi capi^


ris ticnam niincupat. H.rcinferinfriiis a f continefiir . Tertitim humerarice ramum,

Jucnt i infqniuimus,Funcmbr.-ichij appellat. <^xiIUrisipfi^feIIaris dicitur. Communis


ucro « notata,Ni^ra:ubiautemha:cobIiJucadradium confendit,Baf/icaipfitiocatur. -4U
terius
^

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER III. 275


ttriili ciut Y ,tJ?imiLiuimm,Jid aiiulari
commimisuenx cruris,illim nimirim diuifioms quam y
Cr indiccporre&!is,Syclcn ^.^uiccnie appcllatur. Verum alids fubindc apud^rabes CT bar
harosillam Syclcm uocariobferuabis, quceiuxtabrachialeabhumeraria: ntmo i notato,^
xiUarisucna:propagine xinflqnita conpituitur,cr Inotatur.cuieadcmqua^axiHarimedicorum
wilgui nomina impomt,hanc ijuojj Saluatellam zs-Sahibrem iiocans. Quanquam rurfiis commu
nis uena ramum y notatum ucrfiis poUicis CT indicis re^ionem exporreSlum, alijfahiateUam 110
cent,huic eadem ijuar humerarix nomina lar(rientes.^dha;c,axiUaris mcdicis otijiimilm Ba f
JiUca,interdum !^ hligra,aUipuando er Eunis hrachij nuncupatur. Himicmria etiam ocuLris
Cr auris,quodfciUcet carti partium inflammationibus medeatur. Nifforte horum nominum im
poftoresade6fultifierint,utcumJ^riflotelecriUisquihodicucnasdmcre(^e antcapiflai
turpitcrin hicem fuo nominc cmiferunt, arbitratifnt humari^c ortum fub aurc primiim cfc. Cce
teriim communis uena Media, Mediana crCorporaUs uulgo dicitur.

l VH £ caucc portio,qua infrioribus corporispartibus nutrimenttim adminifratur.


1 f^ena in pinguem membrancam^ifnifrircnis tunicam,contcrminas^fedcs cxcurrens.
S Grandis iicna ad dextrum renem exporreSla.
I
Grandis ucna fnifrum rencpetens.hxc , titi cr dextra , qtiodferofim fanguincm adrenes de^
fert,ferofis^humor quodammodo ab ipfa emu[qctur,Emulgens tiulg-d niincupatur.
K Vropago duena in dcxtrtim rcnem dedu^a,inpin_guem renis dextritunicam cxcurrcns.
\,\ ScminaUstienafniflra. SeminaUs uenadextra. Hcc ucna- iu prorjrcfu peritoncco cui
ciddorfimfrmantur,hcerent^j,fircuIos communicant,Qxramu!osmcmbranis tefemu.fnjje^
naria ambientibus dijfundunt.
V SeminaUiim uenarumfcdes,qua hccprimum impUcari, acuaricummodo comolui incipiunt.

I 'VcULCgeniculatimdcaua in dorfalem meduUam,qua: himbortim ucrtcbris continettir,ac dcmum


adipfas hmborum ucrtcbras, ipfis^ accumbentcs mufulos zj" peritonceum digcflcr.
0 ence caua-fupra ofis facri initiii in diios triicos diflributio,A aut inucrfa v .tutVno abfniUs.
•Br Itamiisutcuntj)amphis,tranfucrfm in peritoncnm cr hmborum carncs,abdominis^ ntujcu^
los diflribtitus,

<p RamuU aliquot infupcriora oJ?is facriframina mij?i.


Sinifri truncimagna: iUiusfuper osfacrum bipartitionis in duos ramos difrihtitio,quori!m in^
terior y notatur,exterior j-

TjT Interioris rami,qucm g notauimus,exterior propaga,in miifculos extcriore iUum oj?isfedem oc


cupantes,^!' in clunitim ctttem contcrminas^ partesfrecjucnti ramoriifcrie tranfuerfm digcfla.

V Intcriaris rami f inf^niti interior propago, at^ eius prop.-iginis rami humiliorihus facri ofis
foraminibus diflributi.y^ tiero CT "f reliquas interioris htiius propciginisfoboles, uti hac parua
tabcllaeas dclinearcd,itum e^,exprimtint.T>orriguntur autem illcc ad ani miifculos, uejicccfin
diim,cr ceruiccmtmulicribus etiam adhuntilioremfiiidiuterifedem^ipfitnifj adco utcricoUiim.

(i,
cna ab exteriori ramo,juem f indicatum coitJpicis,dcprompta,atq) cum reliijiio interioris rci
mi j notati coiens , cjudidpiibis ofisforamenpcrrept.tt.

et Hacfedc uenapubis oJ?isfiramen pcrmeans,prceter aUos ipfiisfurctihs ucnulam in caxcndicis


acetabuliim porrigit,hic^ in ifiius regionis mufctilos dijfcminattir.

}a p^niis ex ramis ucnccpubis ofisfiramen tranfeuntis notatur , qui cutem adinternamfmoris fc^
dcm inibifubit.
Cangreffus diSlce nuper uena: , cum ramo magitce incrus diflrihutce ucna: pcrfcittir cjuem z
^ ,

notabimus.
r J^ena ab elatiarifcde exicrioris magnce illius trtinci rami,(judis peritona:um perfrat,princi
piiim ducens,juceperitona:a et abdominis mufciiUs cuti^ ramos offcrt.inter cceteros autentprce
ciputisfub reSla abdominis mtifculofurfum confccndit,^!'ftipra umbiliciregionem in alijuot dif
JeSlus ftircuIos,eas rejpicitjobolcs ,jt!ce huc ducna fubpeBoris ojje dedujlapertiii£unt,ea tiide
licct fede ctii M. afcriptum ccrnis.
^ Vropagouence incrus tendentis,cjucetranfuerfmad^enitaUa contermiiiasc^ fedesin fiirculos
cxhatiritur.

i 0 Prima
^74 ANDREAE VESALIl BRVXELLENSI3
criis petentis iicna: prop.tgo pcr intcriormfimoristibiie^fcdcmfub cutcdcor
© Vriirutmd^itiv

fiim itdfummiim iifjp pcdcm pcrrcptans.


A Vropaqinis ©
infiqnitarcimni ,fimorisiiitcrioraadinguinaacccdcns.

DiSl.-cpropa^inis ramiis ad antcriorisfimoris rcgionis cutcm ucrfm cxtcriora di^cjliis.

n Diclx propaqinis ramin, primo tihiam mouctitium mufcuh oblatiii.


2 Diciar prapaginisfoboks, quas in antcriorcmgcnufedcm CT poflcriorcm quoii; diffcnfat.
$ Hacfcdcpropa^o ©
indicata pcrfcdcm tibia- iiitcriorcm , fub ctitc in iiarios multipliccs^ nt

mos diffcindittirjjicf) opportunc diimfanguincm mittimtis aperitiir.


Y Hacad.vitcriorcm intcrioris m.iUcohfcdan niipcr dida propago ducitur,atc[j iiti ccritcrc cjl

in pcdisJiipcriora cxhaiirittir.
Q, Ramiis dqrandi ucna criis petcitti inantcriorcm coxcndicisarticuUregioiicmcxporrcBiis,

CT cutifoboles iitciiit^;freqtientcs dcriu.ws.


ciusjjfedis mtifculis

1 Raimisfeptimo nono^ tibiam moucntibits mufciiUs ty ctitifinoris iiixta cxtcriiam ipfiiisfedcm


rantosdeduccus.
2 Grandis ucita in quintiimfimtir tiioticiititim mtifciilum digcfla.
HisdiiahiispropaqiitibiiiintiicecoaiittihusticnacoflittiitiiT,qiiceintcrmiifculospoflcrioremf:
3j4
morisfdc occtipaittcscxcidcns,fiirfuminfiiiioriscutcramosporri£-it,(juos 5 iiifgniui.V crii
5.

m.tioriipfus parte 6 not.ita ,fub ciite pcrpopUtcmgctti'iueflcxiifirtiir,^iiifira;cutcitumcro


6.
JpcSlas. Torro in deUiieatioiic,ohfcurus illc ramuliis,
7 fafcric inihi diqcritur,iihi 7 .tffriptum
S rejficit.dcorfim magis dcherctfirri: iteipfatfcio qiia iiclmca iiel fciilptoris negligcntia,
8.
iicgotij illtim ticrfus s notam,caIamo dcorftim protrahcre,
is illic dcfnit. Veriim mcdiocris cR

quiiin in dextro crtire illtim iton negkxcrim.

p
Magtis crus pctciitis ucnce in diios ramos difributio,(judha:c iittcr duo infiriora fimoris ofis
capita cotttiiictiir.

10 Intcrior diBa; ditiifioitis r.mus,adpoflerioresftirain tibiar'ue iicntrcm conflitiicntcs mufciihs et


adciitcmintcritarfcdistihiafura-qidigcflus,ittibicjj 11 iiiflgnittis.
II.

IX DiHiiamrainiqtiein 10 notaiiimusportio,fccuiidiimiittcrioris
mallcoUpofcriorem fedemad

intcrnum pcdis latiis cxporrcHa.


13 Exterior ampUorj; ramus diuifonis 9 inf^iiitie ,fiimox in alias diias iilip.ires propagines

diqcritiir.

14 'DiSlo! modo ditiijtoms exterior propago.

Jixtcrioris difla; modoprop.igiitis portio extcrnumpcrreptans maUeoIiim,

liS
IittcrioriUiusdiuifionispropago,clUieintcrtibia: Z!yfihuIxmcdiuin<]udh(rcoJpiiiuicemdchi^

Jcuntdcorfumfirtur,iittcrmufctihs uidcUcet poferioritihiii oJ?is z^Tfibiiltc fcdis adnatos

liq.vnentiim ijiiod harc ofafcciindiim tihia: hitgitudincm mtitiio colligat.

17 Diiiifio intcrioris propaginis 16 infi^niti^fia: admcdiunt hngitiidiiiis


tibia: pcrficitur. ^-Aicj)

ha:c altcrum rantum iitter calcem tibite os adpcdis iiifcriora mittit ,altcruin ucro intcr fihii^

lam cy calccin.
»8 Sohoks iam iilfimo commcmorati rami , fia: iitter tibia: os izfrfihiilamper mcmhraneum eorum
alijs^; tienis hdc prorept.-intibus commifcetur.
ofiium ligamciitiim in pcdisfiipcriora digeritur ,
Atcji ita qu.itiiorfin-eucnariim radiccs adpcdis fuperiorafurciihs porrigiiitt,tiimiriim ii,e,is,
ij infigttitce.
'9 Venarum ad digitosfcrics indicattir. Trceter hanc caiia: uena: dcUneatione,^' plcraf^ cjtiiitti

fcxti ct fptimi lih rortiflgtiras,huc imprimisfpcBat cjud adhoru libroru Epitomc p.tratiimus,
Cr htiius libri calciuarias ob caiifas iiticoiiimodiJ?imefleripotuitinfiiendam dtiximus. Quoticf
ciincj; iqitiir in quatuorfubfccjuentium capitum intcriorimarginefimplcx ch.iraBer occtirret,il
Iiitn ad ttiidain catiadcUtieatioticm refir, qiiamfitiefcxti Capitis lihri tertijflgtiram ,fitiefigu^
ramfcxto tcrtij IihriCapitipra:pofitam alihiin margiite uocemm,nihilintcrcfjc arhitror.
QV ONAH
DE HVMRNI CORPORIS FABRICA LIBER 111. 275
CiVO N^M V^CTO VEN.^4E C^V^E SOBO
ks iti itcoris fubflantin:,portx ueiiie prop.i^inibui committantur ,qua^ rationeuata
cauadiccoreprodcat,autiiiipfutnnimos di^indat. Caput V I.

Qwties ahcubi in itltcrioribus tnarginibus fi^uratn ftxti Capitis libri tcrtijfcribitilus , tiudalli
ucna: caua: delincatioticm indicattius,neJcmpcr addcnduinjk,figuraJexto Capitiprccpojlta.

R O LIX admodumde'uena:cau9Eexortuagendumc(Iejfiquisauto Proljxdm du


rum cotroucrfiam in mcdium adferendam arljitrarcturjCum pleraqj Ga-
iice caUiC oitu
opcribus paflim intericcla, tum maximefextus dc Hippo
lcni locajipfius
cjje dffceptdti-

Platonis dogmatibus libcr attcftantur,qucuniuerfum huic quf >


cratis ct oncm-
ftioni,cxquo'namuilccrcucnis origoducaturjdcdicauit.Sicnim cxpro^
pofitocadcmdifcrptatio mihi aggrcdiendaforct,ncutiquam Galcniar^
gumcntaofcitanterpra:terireliccrct,quinfingula fcorfim cfR-ntaccura-
tiliimo Itudio cxaminanda,& qua: uera,& qujcfalfa duccrem,enarranda . Haudquaquam c- Odlen drgn^ ti

nimadc6Galcniucrbisacquicfccndumcft,utomnia quacillicin Ariftotclcm congcrit,uerain msntd de uen<c


cdUcC ortu in
dubitatacpcfreducamus.Vtiiaminfcrmonisprogrcftu,quiucramucna:caua;fcricmcnarra'
j4rijlotdan
turus cftjcuiuis rcddetur obuium.Qiiippcrelid-a deucnac cauacortu (dcquo non immcrito nan
firiptd,
Hcrophilus illc Anatomicorum coripha:us ambigebat) contcntione, ipfius diftributioncm ommdextri'
h .;d. aggrcdiar,quam quidem" a cordcaufpicarer,fi modo a maximaamplifi^imac]! ucnc caua: fcde podedt<fU.

hancaufpicandamopinarcr. NamcontraGalcniplacitum,in Ariftotelica:fententia;robur,


Uth. e
c,c. uclimus nolimus,nobis quantumuis ctiam ringcntibus,fatendum erit,ucng caua? " orificiunt
Mt^li' quo J ad dcxtrum cordis finu pcrtinet' amplius eftc, quam uenc caua: corporis amplitudiiic,
quacijqjctiam cxpErtehacmetiendamduxcris.DcindefubfcqucnsCaputcommcntumGa'
B,/.
lcnifalfumclTcdoccb5t,quocauam,quaiecorisgibbocommittitur,ampliflimam cfteaftruir,
•- c quod9illamftatimabexortuinduostruncos'arteria:magna:modofindi,acunumfupcriO'
v.mrin
rapctcrc,akcrum ucr6dcorfumcxplicari,&poftmodum exillistruncis cum quidcorfumfc'
/ aim
c, cundumlumborumucrtcbrasfcrtur,grandioreefretradit. VndcctiamilicoinGalcnumpro
pna ipfius iacula, qua; cx fontium fluuiorum^ ducftibus &arborumradicibus tantaindu'
ftriactcallidetcxuit,rcpcllcdaucnitmt .Eodemmodo Galenidogmaprorfuscftrcfpucndii,
COtt- quouenamcauamexcordeprodircmficiatur, qu6dillicnonfimiIitcr,utmagnaartcria,cna'
ft.li.6
fcatur,hoccft,qu6d moxab ortu in duos truncbs no diuidatur,fed recTta fecundum cordis la-
Kf.gii tusducatur.Primumenim,utfalfum&diflcdionisprofcfloriindignifIimumcft,Galcniaxio
. Dan ma,quo uenani eiecoris gibbo pronatam in duos truncos,perindcac magnam artcriam,par-
tiriafFirmat:itactiamnonfuademonftratiuamethodoconcIudit,hacoccafi'onecauamacor-
/r.A'.
de non oriri,qu6d recfta fecundum cordis latus porrigatur. Nam fiquis artcric ortum attcnte
cxaminaucrit,aniinaducrtctprofec16(quod &
Galenus no ignorabat)iIlamecordis bafis me
dio tanquamcxipfiuscentro enafci,acproindefiartcria:pars aliquadcorfumduccndafiicrit,
ab ortu ftatim arteria ncccflari6 diuidi oportuifle . Venam autc qua; cx cordis bafis latcrc( ut»
poteuasniolliusquamartcria)fecundii Ariftotclisfententia enafceretur,nooportuitinduos
trucosftatimabipfoortudifcindi,quumcitradiuifioncm pcropportunefurfum dcorfiim^
rcpcrepoflit^illaqidiuifibincaflum ficrct, pra:tcrquam qu6dprorfusencti'nartificiofa.Nain
fi hinc prodicns ucna, arteria: modo bifurcaretur, primumipfius origo &
caudcx aliquoufcp
indcxtram thoracis fedcmomninoprorcpcrct,acindeprimumdiuidcrctur,cuiusdiuifionis
truncidcnu6 finiftrorfuni dcbcrctdu> H
j4C figurdfinxicdni£ ftriem ,quam neccjfaiio
molireuir fi induos truncosddcordis dextruw U/
ci. fi mod6 uerfus corporis mcdifi (ut ,

tui dfciftderetur- Quo autent hoc G d.lenid.rgumen*


niJcfit)caua: caudcx porrigidcbuiflct.
tum toties db ipfo repetituyn, et optima: demon/lrdtio
AccedithucGalcniargumcnti5,nuncp nis loco /)dSitU7n, dccuratius olfcrues,c5fr preefen'

nograuiffimeabipfo refuiTiptij:Si cor teniftgiiTd^n cum dli^uotfixtt/iiriet potifsi?iiiim cum

^ninta, (y ^tidjn cmn totius caucefii^urd, ut dnimad'


ucnarumeflctprincipiij, omnes uenas
ut
uertdi ^ui illdcicra. dinifioni olli^udri oportneiit,
nccefl!ari6 oportuiffcad cor ptingcre, ex dextro dorfiUtere ddipfius?>iedium pertmgeret.
utifaneadiccurpertingunt.quafiuer6
.Cd.K, 'artcrialis uena ad iecur non minus,quam porta; ucna ad cor,acccderct . Aut fiforte Galcni
fentcntixfuffragaturi contcnderimus,arterialcuenamob idadiccurnopcrtincrc,qu6dartc-
''j"^f^

'^'figii
ria;conftctcorporc,conccdainusrurfusoportct'ucnalemartcriamuena:corpore cftormari,
<i ''atcpabillafiniftricordis finus fcdeprincipiumpctere,aquacauaedcxtrocordis finunafcitur.
Adde&hacno fecusaborigine indcxtrapuImonisfcdemctinfiniftramduci,quamcauafur
i„G.' fum acdeorfum acorde ducituriac dein ucnam artcnalem aliquadiu unumcaudiccab ortufcr
i 2 uarcj
i76 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
uare,acpofteainduos truncosdimdijperindefaneacmagnaartcriajquarfirnilitcraciicna illa
artcrialis e cordisbafis mcdio^nafci,fuo loco doccbif. Pra:tcrca irrcfutabilis illa (ut Galcnus
inquit)dcmonftratio,quam in Ariftotclcm dcanimalibus dextro cordis flnu deftitutis conte-
xit,minimecfficaxcft:quandoquideiIlisaninialibus cauaucnaunico cordis iinuicum in mo-
dum tunccommittitur,utin aliisdcxtro finui,quum &;hisanimalibusfan£;uisaiccoreadcor
artcriarumfaltemnomine(ctiamlinonpuImonumoccafione)difFandaiur. Htquisobfccro
coucnitftupiditatiSjUt Ariftotclemcauam ucnameiufinodianinialibus ex dcxtro uentricu'
lo,qucmnonhabent,exoririuoluilTccumGalenodicat,&non coonofcat Ariftotclem aiiud
orationisgcnusdeanimalibuspulmoncdcftitutis , quam dcillis qua^hocnonpriuantur, in-
ftituturum fuiftcfAd hcc,quis pcrfuncloriein dif[cc"tionibus uerlatus ambigit, argumcntum
quoda'mcmbranulisuena;cauxorificioprxfcflisducitur,pcrucnalisartcria-"'nicmbtanas ijf,.i,\,,

pofTccNcquefaifcio quid de auiam ueno: caux diftributionc Galcnus comminilca


clilui - k.l.m.

tur,quumnihilpcculiare in ucnxcaua: fcriciniliis obfcrucm ,nifiquod iccur duabus fibris


fculobis ipfis priuatim conftituatur, a quibus fi caua priiicipium ducit, proIcC"to artcrix ma-
gnx ritu ab originc in duos truncos non diuiditur Infupcr Galcno quando cauam a corde
.
,

non oririalIerit,eoquodartcria; modo non pulfct,animaducrtcnda ucncrat artcriahs ucnx ac


uenalisitidemarteriainatura.PariterquumobiicitjCorfanguificaticnisuim iccoripcrcauam
nonoffcrre,quodiIla coriaccafit,ipfiexpendendumcrat,quam brcucinicruallumintcr corct
iccur confiftati&quopaifloipfcinquarto librodc Pariium ufu, toii ucna-porta- fanguifi-
cationis faculialcmiccorisuirtuti fimilimam nibucrii. Cuius ucnxdiftribuiionis fcricni A-
natomici aiccorcincocpcrunircccnfcrc,ncn autcm ab inccftinis &
ucntriculo,i quibus confc
rtum cxcibo&potufuccum in iccurdcducii Scd nc hkGalcni diilccTtionis, atqucadco to-
.

tius mcdicinaiprincipis placiia,nimisuilipcndcrc,acfcriatim ipfius qucadhucrcliquafuniar


gumcntarefcllcreuidear, &non potius tanquam proaris & focis una^um aliismedicis, qut
manus fcfiioni nunquam adhibcnt, pugn.-trcac probabilia faltcm afiingendo defcndcrc,a ie-
corefcricmucnEccaua!iamau(picabor,quodabhocfanou!ncmincauamdcriuari,autfaItcm
Vmcdua^Ji exportarpropaginibusincauac fobolcsallumi nonncgcm Orium ucrocauarhinccflcnon
.

flrilatiomsde^ ita auuuo Ncquc quicquaiii a mc dc ipfius origine affcrium uolo, quicquidctiam
. cafu mihi
fcripaoncm a
quibufdam mcdiciscalumniadi anfam iplcfuoacram,
jnicr fcribcudum cxcidcrit,ne hitcofis

dum. quinonnuihuiusgcncns nugas morantur,cxintcrimollium acmulculorum cogniuoncm


&uaforum rcliquam fcricm tanquam ad fc nihil pertincntem rci) ciunt: & fi fortc hic quic-
quam texere inmeponcnt,mircfuispcftilcntibusodi'jsnostraduccrcni,probc&taciicadin'
numcralocaconniucnteSjin quibus Galenilapfus Anatomicos haiftenusoftcndi : & forte in
pofterumillos uelobhoc noiifumpra;tcriturus,uteiufmodi fycophantis & uitiliii'
filcniio
gatoribusinuidiac,&inilli3qua?proptcrinfcitiamaucrfantur cxcrccndi argumcntum prac-
beam. Verumideo decaua; principio cxiecorcnihil abfol^iiusfubrjciam^quod iccur mihi po
tius eucnis qua;ipfiintcxuntur, quam uenas abipfo, ucletiam in prima fccras conformatiO'
nc, origincm duccrccolligatur . Aliud cnim nihil in quinlo libro iccur cftc audies , quam ue-
nulanim infinitam fobolcm,cui concretus languis(quipropria iccoris eft fubftantia)obnafci
tur,quuminterimucna:cauac"osadcorperiincns,fimiicprorfusfitmagna;aricriar,&ucna- n 7/;.M
lis arteria; arterialiscp ucna; orifici-js quxa cordccnafcincmo fanx mcniis inficiaripotcft, fi
: ^^"

mododiuerfacquafifubftantixcorpus (uiligamcntumabofle)cx2liopronafciafflnnarcau-
CtniemiKo- demus.Ca:terumqucmadmodum(ncforterurfusalioexcurratoratio,cui,neproIixiorfiam, ^..oi.jui
rtjcncs.
rationcsnuIlasexfcntcniiaaddo)abcxircmis iccorispartibusorbiculatimcxipfiusconcaua ^'^-^

fcde° cxiguas ucnularum propagincs paulaiimad iecoris mcdium ucrfus pofteriora contcn-
gg^jf
dentesinuiccmcoirc,maiorcsq;ucnasconftitucrediximus,etdcindccxmaioribusilIisrurfus a, Auoj
grandiorestantifpcreffici,quoufqucomncsilla:fobolcsinuencportxcaudiccmfiniani:''pa- ch.i.,,i.)

rieliamrationcadconcaux ucnxgcncrationcm(utitamod6loquar)exfummisorbiculari- 1""^/^


«citiidB
1 ' f . •!r T, • . •

busquciccorishnibus,ingibDaiplms lcdc,innumerxucnularum propagines exoruintur, pa.a.ji


qux lenfim ucrfus medium pofterioris fcdis iccoris prorcpcnics,in infigniorcs ucnas coi:- b.

unt atquchxrurfus in ampliorcs coufquccolliguntur, doncc tandcm in claiioriiccoris par-


;

Cdufuin^ quadexiram uertebrarum fcdem rcfpicit,in unam congicdiantur ''ucnam, quxab infigni
te,
ttomnd. ^
ai-nplitudincGrxcis mf.H,iivyci)\H intcrdum,&s-tAt,^K<I(r(qucmadmodum &portxuena)dcin-
dc& «TTKTtxw: in Arabumautcmintcrpreiibus uocaturhanabub, ucna ucnirem habens: La-
tinisucro caua, magna &
iecoraria,rariijs auiem caudicis ucna nuncupatur 'Vndc ucro .

nonnulli hanc Galcno communcm iiocari fcripfcrint, non faiis affcquor, quamuis exifti-
mcmhos'illadclufosucna,quamconomincincubitopcritiorcsmedici uocant. Vtieiiam r«.

dextri
. —

DE HVKIA.NI CORPORIS FABRICA LIBER III. 277


dcxtri cubiti'aj:illarem, Hippocrates iecorariam,nonminiisquamipram cauamqiiacordi
proximacft,appe!lauit.Porrouenccaua:ramipcriecoriscorpusexpon-ccn:i,porta;ramis 'in-
•fiMb., cumbuntj&utriufcisuenxramulorumextrcma ofculisintcr fcconniucnt, utcaua-propac;!'
ncutjihu ncsoptime citiffimeqp fanguincm iccoris bcneficio in porta: ramis claboratum,ac bilc flaua
X.
fa:culcntoq!fanguinerepurgatum,tranirumant,&:poamodumuniucrfocorporiadpartiura
cnutritioncm dcducant. Venarum itaquecauam confi:itucntium,atquc e iccorccduftarum
coitus,no in mcdio gibbi iecoris p)crficitur,ut Anatomicorum uulgus ridicule arbitratur:fcd,
utiampriusadmonui,in eaparteiecoris quacdorlifcufpinaidcxtro latcri proxima eft.adco
faneutni!iilprorfusfubftantia:iecoristotipofterioriucnccaufparti,quadorfumfpcciat,ob-
duci ccrnatur .'Ncque rur-
fus, quemadmodum Galcno P R^<-^E S EN S fi,
SsTomnibus diireiftionum pro giird iecoris gilhii pojleyiorc^
ipfiiii fcdmt oommmPtmt. dc fA
feflbribus hac^tcnus uifum eft,
t^ttidem t-^ iitdicdnt eldtto-
uena; cauac rami ex iccore prO' ran giliUregioncm fepro trdiif
ccdentes , cauam in eum rao- tierfo ueifus dttteriord coitti riiti

dum conftituunt,°quo porta: ttdm. B tlcro B reciiovEvt hw


.CJ.f. B. viiltornit.C cdtja- tiettd^ pdrsno^
flituitttr uenara cfEormari coUigicp di' tatllr, ^ttd lidcfepttivtpermedt,

(fi:ucft:aututradicesad arbo- ipfitjirdvios expOTrigit.fi ddfL


ufc^i fedciitdicdt,^lld cdttd iecons
ris caudicem pertincrc confpi-
fuljidti<c dditdfcitttr . ff portdt
cimus.Nam caugrami,ac fiue 'Udinddprdfeits Qdput rejeruutur.
tieitd:tportittnculdinfinudt.ci£tcrichdrdt!leresdlio^Udiitddp-

nam perpofteriorem iccoris fe


dcrcfla quodamodo dcorlum Tf ^E C figurd uena: cduec
portionem octttisfuLtjcit , pofle
porrcclara,etduntaxaticcoris
riori iecoris fedi exporreifUvi.
cuidamnnuiinnatamingrcde Jrldnclongd fetflione fecitnditm
rcntur,cam conftituunt.Sunt .pofleriorcm iteitd: fedem dutfld.

dtjfeciu, dc dein d'flevdi, iit pro'


autemlri duo infigniorcs ra-
pdginttmjordvtivd, ^itdt cdiu in'
mi,proptcr iccoris clatiora,in tecur dijfuiidit , dut ([uec cdttdm
anteriorem caua: fedcm,non conJiituunt,incoiiJJie(flulnitenii

autem latera,aut poftcriorcm rent . t tttruiitt^; t_^pro-


paginis ^iLdt d cdud in Jivjira
fedcm , fubingrcdientcs , qui iecoris fedevt diffemtndttir , ori'
neuriqua cum uena; caujc am- Jicitiiit, ipfdvt dniiipue propde

plitudinc funt comparandi ginevtnotdt.B ueroQ-Bpropdgivemindicdnh^ucc perdexerdm iecoiis fedc


JJidrgitur.CdutiiCrC pdruds foholes infinudvt.^Ud: iecori etid d- cditd prd ter
imo fi non nimis anxie in Ga- dttds vtdxim.tspropdgines,diJfiinduvtur.ffiliilenivt intereffe tielivt,dn propA
leni ucrba mccum iuraucris, gineshds ry foholes d iecore evdtds cdudin conflitueredicdm,dn tlcditd in ie'

ncque tuis oculis fidera dcro- corisfuhfldvtidm dijfufds. Cicterilm Z) cdUtt utndefedesnotdtur,^ud bic fe-
ptuvi pervtedt, ipfiif; rdmos depromit.
gaucris, proculdubio afleres
ucnam cauara a corde dcorfum per iccoris poftcriora ferri , atquc ab liuius antcriori fc-
de duas infignes ucnas pullulare,numero(a ferieiniccoris fubftantiam diftufas Pra?tcr eas .

uenas quas caua,(imulatqucdcorfum a cordedcfcendens,iccorisfubftantia:adnafcitur,ie-


cori offert, in reliquo ipfius pcr uifccris poftcriora dcfccnfu quifane brcuiftimus efl) par-
(
uulos etiara Ipcdlabis ramulos ab antcriori caua; fcdeetiam in iccoris fubftanriam cxcurrcn-
teSjCtinomnibushominibusnumcroneutiquampares.AtquchEcomnia fcdulohominem
(ecanti, adeofuntobuia,utnuIlusnuncucna: cauajferiem fpcd:ans,nonmultomagispro-
bauerit hanc, quod ad feriera , no autem fanguinis duclum attinct,oporterc acordeprimum
delcribi^acdcmumipfiusadfuperiorainfcrioraqsducrtum cffcenarrandum.Scdquum con-
cedam,fanguincm quiin caua paffim continctur,aiccorcconfici, uena: caua:ramorura diftri
butionem a iecorequodaramodo aulpicatus fum,ac deinceps eamuena;partcm primum
defcribam,qua:fupra iccur confiftit, non cam qua: ad partes iccorifubditas porrigitur lon- :

geomnibusdecaua:ortupoftpofitisaltcrcationibus.Qiianquara intcrira fcdulo ftudiofos


adhortor,utnulIis autorumfuffragiisfidcmdantes,ipfinonmod6hominisiccur, ucrumSi
fimiarura&canum,quibusaliaiecorisformaaccidit,aliaq! ramorum a caua in iccur fcrics,
accuratefccent,ac ucna: caua:iuxta iccur &corprogreffum cxaminent, dummodo inutili
quoquc Anatomes partc delc<5entur. Quo autem id fieri debcat arrificio, partim in calce
quinti libri,parrim&:infextilibrifine doccbitur,
15 13 E
' L

ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


VEN^E C^V^E, BIVS V^RTIS
cjtice Jiipra kciir conjijtit, iii[lribiitio nis feries.

Ctput VI
A V D Q_v A civ A M Galcno&rcliqu3c Anatomicoruturba; illiuspla
citafc(flantifatisfuit,falfumucnccaua;ortum a iccore comminilci,acut
ab Ariftotclis placito ucrius decIinarcuidcrcnturjfingcrCjUcnam cauam
moxa fuo eiccorisgibboprogrcffuinduos truncosartcria:magn;emo
do bipartirijUnumcp adfupcriora corporis, altcrum uero ad infcriora du
ci:quinimoutetiamprobarctfanguincm in cordcnon gcncrari,adi)ccre
n5 ueritusefljtruncum qui fupcriora pctitmulto ftrifliorecflcjminusqj
Cdu^panerti i n-fpoiidc
amplumillo qui dcorfumporrigitur.Sed iam affcruimuSjCauamin ciufmodi truncos non di-
ftptum trdnfc B,/.
tintc jilld ^!l£
uidi &ctiaueritatincutiquacofonum cl\cau3C ucna: partciri quxintcriccur" dcxtramcp cor
:
b sfi.lib.,

Ji:!>
iccoTC cofi dis aurcm conlpicitur, anguftiorc illa uideri, qux fub iccorelumborum uertebris cxplicatur.
Jlit,noii drcli
quodnoperfuniflorie intcrdiftccandumobfcruariuclimiquominusaliquis, quimihifecan^
orcm cjjc.
ti noaftiteritjautiplefccflioncmftudiofcnonfucrit aggreflljs,ha:cmeconfingcrcarbitrctur.
Nam fi quis obiterfeiftioni ftudium impcndat, &iecurautcor_,aut aliud mcbrum intcr fccan-

dum mouens,plus fanguinis in uena; partcm ucrtcbris lumborum cxporrcclamjquam in iIIS


qua: fupra iecur habeturpropulcrit,is fane Galeni fentcntia; fubfcribet.at fi uiciftim cx hacntv
ns parte in illa fanguinecompreffum furfum duxcrit,lcui opera Galeno non amplius aftcntie
tur.Pra;tcrca,ubihxcfc(ftioncindagauerit,nccefl'umcftGalcnirationcmprcfliuscxpcndcrc,
quaconficitafcendentcucnxpartcmultooportcreminorc cffcdcfccndcntc,quodhcccplurcs
quamillapartcs cnunriat.NamlihxcGaleniratio ueraeft,etiacitrafeclioncipfius commentii
nuIIinoinnotefcct,quandoquideafcendensparsplus fanguiniscontraGalcnidogma, quam
infcrior quclumborumucrtebriscxporrigitur,requirit.Primumcnimncq!bilisueficul3,nc9
Hcntriculus,ne(5 inteftina,ncq; omentum, ncqsmefenterium , neq; licn ramulumaliqucm a ca'
uaairumuni,hxcq; fub iccorc collocantur. Verum foli rcncs,altcra uefica,tcftcs ct crura,& iU'
feriorabdominis pars abcaquxdcfccnditcauxpartefanguinemadipifcuntur. Abafcendcn,
tcuero fcptum tranfuerfum et uniucrfus thoraxalitur. nam & thoracis pars iccori proxinia,ad
fccundamufq)Iumborumucrtcbrampcrtinens,a' uenaconiugis cxpcrtinutrimentumobti'
ncreaudies.deindemanus,colIum&caputuniucrfum,uttaceamnijcfanouinis copiamincc^
rcbrum tot ucnis fcaturicntem,et eam qux in cor defertur,non folum cordis pulmonis ora- &
niummaximiui(ccrisnominc,ucrum& omniumartcriarum quasfanguineadcordelatoim
plcricredimus,&arterixdcmum,licumdcfccndentccauf portionccomparentur,quantomi
nusquamillalanguinis contincntfScdquorfumlpcftat eiufmodirationcs,utGaleniplacitu
fubueriatar,colligcre, quum fcflio iam admonitis ftudiolis abunde non hoc folum infirmct,
fcd &
alia qux in Galcnilibris deHippocratis &
Platonis decrctis paffim leguntur,quatTiplu-
rima.amedicis proptcrfccandiimperiiiam,&nimiam quamautoribus damus fidcm,tanqua3 (Jb.

ApoIlinisoracula,Iibcnter concella.Ca;tcrumegoinprEfcntiarcliflisGalcnipIacitis,''parte
cauaeafccndentemlubensperlcqucrer,quooratloucraduntaxatenarrans minus excrefccrct,
& Galcni nomine non intcrrupta, longeredderetur facilior Verum ea ipfius cft autoritas,
. &
noftrain iliumobferuantia,utnifi ipfcintcrdumquandoilliusfcntenticnonacquiefco,admo
f
ncrem.nullusnon mefalfilIimaproponcrefibiperfuadcret:quumintcrimcolIatisinuiccmad 7 tnnfcu

td propi
f.
hominisfcd:ionemlocis,inpromptufit,anpcrpcramab illodcclincm.quodfialibiaccidir,pro
fcflonunc in uena: caua; feriemihiquantumuis inuito continger.quam prius aliquoufqjuere f !/;.».<
perfcquar,acpoftmodiJubiaGalcnidogmatibusfcrmodifrcnfcnt adrjciam. Venaitaqjcaua C,D,E,F,
Cdua perfcp neruofam fcpti trafucrfi partem in dcxtro ipfius latcrc peculiari foramine' pcrmcat,una ctiairi G.4/.J.B,
B.
tum trdnfitui,
cordis inuolucrumperforans,quodinfigniamplitudinctumalibifcptocontinuatur,&con g C iltrrl
dcipfuiinfp
titm rdnii.
nafcitur,tum potiflimum ubicaua feptum tranfit,ac fepto ^ duas non uulgares offcrt propagi notMur.
h ifi.ltb.l
CducCincor ncs,pcruniuerfamfeptifcdcmmultiplicifobolccxcurrcntcs,&ramulosquoq!cordisinuolu'
D.
^iticTtrumfi'
cro,quaidfcptocommittitur,diflFundcntcs.Qimmprimum uero cauafeptum"fuperauit,mo i^fi.lih.t
numdddpcr'
diceucrfusfiniftrum cordiscp^bafisdextrumlatus proccdens,finiftro ipfiuslatcre^^adapcri, C,D.

tur,atq;in dcxtrum cordis finum pcrtinet.NonquidemutAnatomicorum fajx fcribit, aliqua /i D , c?* 1

/i.(i.6C,C,
propagincautramoquopiam,uerumduntaxatforamincquodamfcufciflioncadc6 ampla,ut c.
Cordis lidfim
caua;ucna:amplitudo ipfi neutiquamconfcrcndafit. Antcriori caua:ucna-partih?c 'dcxtra ( sli.!i.6B
cingcns ttntd.
tn
cordis auricuia connalcitur. A' poftcriori uer6caua:ad corconnexus fcde,'" infignis ucna ICJ",

/1 /i,(:G.CJ
promitur (non autem,ut Galcnus libro de Vcnarumfedione docet,cxigua) qua; fccundum 6 fi.D.
cordis
DE HVHANI CORPORIS PABRICA HBER II. i79

fi.B. o cordis poftertora& (iiiiftrumlatus itaporrigitur,utcordis bafim corona: modo fticcingat, ac


ab inferioriipfius fcdc" ramos dcorfum ad cordis ufquc mucroncm difpcrgst.quoruni pra-ci
puifunt,quicordisfubftatiamillicpcti^tjUbihxceft°cra(rin7ma.Vndeetiamfrcqucntiorcs ue
"hVJ
nas finiftro cordis latcri, & ubi fmuum iplms fcptum confiftit,nobis occurrunt. Ha:c ucna in
tcrdum peminauifitur,orandioriquidem a poftcriorifcdcoriticii cauacinitium ducente,mi'
noriucroabanteriorifcdc.Vcrumlongefxpiusunicatantumoblcruatur,ctiam fi GalcnusH' Li.jie.Ad,
libihancpcrpetuogcminamcftefcripferit.Vcnacauaacordisbafi furfum afcenfuraaracilior ™-'^JT'^0'
jiiprrH fit, &cordis inuolucrum pcrforat, &ucrfus corporis mcdium fcnfim duifta magna' artcria;

rs/i./i. ''innititur^nonautemrctrorfumduclauertebrarunicorporibusinfidct^quxaftomachooccu
'^'^'^' pantur, cuirurfusafpcraincumbitartcria,&£huicnon infima magnxartciixpropagocuiul
„,U.ji.
timocauainftcmitur:adc6fane utquum caua tantum aucrtcbrisdilict^mirabiliartihcio illis QtuutiumcS
<jht.i. ucna fucritoffcrcnda, quajipfis coftisquc fanguincm fubminiftrarct. Quumcnim fcptum
"'J"'"?
tranfucrfumimpcdimcnto fit,quo minus caua ''ubi fub iccorccxporrigitur, acrcnibus lobo- Vptrtucy"c.'
lcs difpcnfat,ucrtcbris coftisqipropagincs tribucrequcat,& deindcquum cordisbafis adco a
,F.n(». ucrtcbris clcuetur,&;uafainpuImoncsdiflufa cauamaucrtcbrisitafublcucnt,utctiam liinc
'
''t'''^ cauanullosderiuarequcatramos,rerum Opifex a caua'magnam cduxit propagi-
acl ipfas

jrfl.i 11ncm,poftquam ha:c cordisinuolucrumtranfccndit,atque pulmonisdcxtra- pariis cumhni^


fi.bb.i. ftra' conncxum(quiuaforum pulmonis intcrucntu pcrficitur) fupcrauit,ipfaq; dorfo propin

quius quam antca accedit Harc propago feu ucna a dextro caua: latere pronata,dcorfum ad
.

fimu G. quartac propcmodum thoracis ucrtebra: corpus contorquctur , &


decliuis fccundum dc^
mufai. xtrum uertebrarum latus porrciSa fuo fine una cum magna artcria," fub fcpto tranfucrfo ad
'

pcrtingit. Hxc ucna, cau;c uiccm toto progrcflli gcrit,quo


o/Vj shquot lumborum ucrtcbras
er2i/i. ipfiuscaudcxucrtcbrasita" atqucinlumborum rcgionencquiuit contingcrc,acgenicuIaiim
2- ramosaduertebrasipfas qucadcodorfipartcsoftcrrc. Porro caua hanc fine coniuge &pa^

f.rjp.ii riuenam afctam grandemdcprompfit.utartcrix magna:ritu utrinquc ad coftarum inicr'

ijrunJK
ujHj^yutnuncdicam,' ramosgcrminarepoffct, quos quidcm a latcribusnondiffudit,fcd
z G^G. cxmcdiarcgioncpoftcrioris ipfiusfcdis,qua;ucrtcbris innititur. QLiiaueroconiugcpriua-
tur,ncqucinalterolatere parcmaflcifcita cauapropagincm,K(v).»t/ Graci,nosucnamabfque
coniugCj&paris expertcm nominamus Oriturautcmpotius adextro caualatcrc,quam2i
.

finiftro, quod fccundum dextram dorfi fedcmcxplicaridcbuit,finiftranimirumfcdc,&.'me


dia quodammodo a magna artcria digniflimoorgano occupandis Abantcriori etiam ca-
.

ua:fcdenonenafcitur,nc"fruftratunclongioriduftuquamnuncucrfusdextrumrcflcc1i,iia'
que fpinam accedere debcrct. A' poftcriori quoque principium fumcrc ncquiuit,qu6d lia;c fe-
L alrjs incumbatorganis,qu6dquchincucnamconiugis expcrtem dcxtrorfum magis dc'
dcs
I- duci,quamnunc,oportuifrct.Abhacucnautrinquc gcniculatimpuIlulantpropagincs,fin-'
Tfi a
gulxadunum noucm coftaruminfcriorum intcruallumpcrreptantes,qua'inucrarumqut>
(ib.is, dcm coftarum intcruallis adcamufque' fedcm contendunt,ubihxin cartilagincmdcgcnc-

ran f. in fpuriarum uer6 coftarum intcruallis , etiam in antcriora magis abdominis , quam in-
s
teruaIlapcrtinent,propagincs hxpcrtingunt, abdominis mufculis ctiam" impliciia:. Inipfo
autcmpcrcoftaruminteruaIlaprogrcffuramulosdiffiindunt,quiinmufculosillithoracis ic'

di quamipfa-pcrrcptant incumbcntes,difpcrguntur.Pra;tercaabhac finc pariuenaad fin-


oulas fecundiim quasdcducitur ucrtcbras fobolcsqua;dampcrtincnt,quainuertcbrarura
ji.hh.6 corpora,&dorfalemmcdullam,&inmufculos his fcdibus accumbcntcs cxcurrunt. Prx-
,H.« 1
mcmbranisthoraccm interfcpientibus,quaiIIa;dorfocontinuantur,abhacucna fur--
t(.rea'
j.G.1,1.
(.yii non obaudicndum cft, abhuius ucnxlatcribus, quampri'
jf;3n,^f^'(,runtur.Dcindc
mum abortu ucrtebrascontingit,fubinderamum quoquccduci,cum'quc in tcnuespropa-
gincs diuifum,ctiamfuilatcris fupcriorcscoftasadirc,atqucinibiinmcmbranam coftas fuc-
dngcntcmnumcrofis, fed gracilibus furculis diftribui.atquehinonfcriatim acredalccun-
dumcoftxducftum feruntur, qucmadmodum rami infcrioribuscoftisdigcfti, ucrumerra- ^.^
bundoduflucxcurrunt. Atqueidadc6frcqucntcrinhominibus(qu6dhisfciIicetmuIt6bre f,,T,Varni/t!
uiorthorax,quamquadrupedibus,anaturadatusfit)ufuucnit,uteodeannoinpublicafcctio fni
/rr/rj.

ncinuiro&item mulicreomncsthoraciscoftas cnutriri,intcrdijPatauiiuiderimus.EtBono


nix ctiam(ut priuatas filcam fecTtioncs^quuprimum illic difl^eitioni prxcfrcm,atq! dc ucna; fc-
dioncinlateralimorbofatispcrtinacitercontcndcretur, unaeadem^ dcmonftratione triano
bis obtigeruthominij cadaucra,quibusomncs dioracis coftashuius ucna;propagtnibus cnu
triri,ncmoextanto cruditori5uirorucoctuinficiaripotuit.Atcyutidfubindcobfcruatur,itafa
neintcrdumhancfinepariucnam,quumadnon3mferethoradspertingitucrtcbram,induo9
t 4 truncos
ANDREAE VESALIl BRVXELLENSIS
truncosdiuidiccmcs.quorumunusquidcm dcxtrilatcriscoftantm
&US hisfigu.
radicibus,altcrawie finiftricxporrigitur/uicplatcriscoftis,quapro^
ris gemindi
uencC pdri^ rcpit,ramosoftert.Intcrdumucr6 afiniftroucncparicarcntislatcre
cdrentis fe^ in cadcm propcmodum rcgionc, grandem ucnam pronafci obfcrua.
ries exprep
bis,' illiprorfus fimilem quac aportKucnainferiorcmomcntimem
fimit^, <^nd:
ftL ilU udri" branamadcuntiumfacilemaximaeft. Ha-ccnimubiprimumtranf 5.,,

ant, pid-in' uerfim ucrtebrx illius cui cxporrigitur corpus tranfccndit, in duos
teqrd uen£
ramos diffunditur,quorum altcr furfum,al£crdeorfum fcciidum co
cdiicC deline

atio tndicd' fl:arumradiccsfertur,acfuarumcoftarumintcrua!lisramosdcriuat.


uit. ISfotdt NonlccusfanequamfiNaturaaliquandomaluiirctjUnumgradcm
diuc hic j4.
ramum a dextro latcrcliic ad finiftrum porrigi,quam fupcr fingulas
inm£ finepd.
yi truncum.
ucrtcbras unumtcnuegracilcmq; ramulumfcrri.Adco utmihi ctia
B ipfiwsrd perfuafum fit (quamuis id nunquam uiderim) interdum a fimftro
mum.^iii in caua; caudicis latcrcjubiiugulum contingitjUcnam dcpromi.qua: fe

6lws,inpluf
citdum finiftrii ucrtcbrarn latus dccliuis duc^a, finiftris coftis ramos
res diqeri' offcrat,illa quam finepari ucna nuncupamus dcxtras coftas dutaxat
tur propd' alcnte. Atqi huiufinodi ucnjc ortLim no tantii a iugulo primum pof
ghies. G ue paulo infcriiis , ctia agnus atceftaiur, in quo talc aliquid fcy
fefierijfcd
ra in infir

riori figu - melobfcruaui.Verumeiufmodinonnifirariflimeoccurrcntcsucna


Trf, infinudt rumfcries.Anatomcs ftudiofononaliter cxpcndcndas putaucrim,
cdUcC ueuit
Cdudicispor
quamfiintcrdumfcxtuminmanudigitum,aIiud'ucmonftruofum
tionem. fc fpccftandum offerret. Adeo ut fi quado in publicis fcflionibus hcc

obferuo,ca tanqua non effent,tacitepra-tcrcam,ne artis candidati in


omnibus corporibus hxc obfcruariarbitrcntur Idqj tanto, no in fc
.

(Sionibusfolum,fcdmod6in abfolutihominis hiftoriapcrfcqucn'


da/aciendumduxiftudiofius,quanto pertinaciusipfosmonftruofaillaadmirari,cxpericntia
Qua hdile-- non fcmcldidici: quiiintcrim ipfis dolcndu magis cffct, talcad intcgrafedioncm corpus obti
nws friptd
giffe,quodabhorain[icanoneplurimiiuariat,nififorteetiacrcbro abfo!utorij&nonmoffa-u
Gdleni pldci'
oforti hominii fedionibus aftitiftcntjGaleni prcccpta ad finclibri primi de Adininiftrandis fe
tii pdrmn con
uenidnt. ftionibus nobis datii nunc|uancgligctes Porro iam fermoni adi)cicnducft, mihi haftcnus in Ucch,
.
U
Li.yde Ad- hominenihilcffcpra;tcrmiffum:utiranearbitrabitur,quiGaleniplacitafccIuI6euolucns,pri <!''i'"j,+
mi.fe^io.
mum
a mc quintam pulmonis fibram feu lobij rcquiret,quo caua in in tcruallo in tcr fcptum & J;', ^^j^J*
cordisinuolucrum cx Galeni fententia fuffulcirctur . Quippe quum hunc lobum
G.ilenus tubbn^^
in fimiis reperiftctjimmcrito ofcitantia: alios diffec"tionis proccres arguit, quafi illum ignoraf- ^"<:-
fcnt: uti (ane& Galcnum is latcrcc, fi hominum cadaucra potius quam fimiaru fccarcaggref
fus fuiftct.Qiium cnim in hominc nullii fit intcruallum duflus ucnf caup a fcpto in cordrs in-
uolucrum,fcdutifupcriusdocui,hccduofimuIconnaca unafemcl9pcrforencur,nullusfane
pulmonis lobus hic cofiftcre poccft,qui in illo inccruallo ucna fuftincret,nifi forcehunc(quod
fumme eft abfonum) in cordis inuolucrum rcponi quis fcdionum impericus arbitrarctur hi .

caudatis ucr6 fimfjs,etmagis adhucin canibus,amplum occurritintcruallu,interfcptum Craf-


uerfum&inuolucricordismucrone,achicintermcbranaschoraceinccrfepicnccsinaneuacu-
um'uceft(pacium,perquodcauaprorcpic,fibifubftracumhabcspulmonisl6bi;,quomirabi-
liNacurxopificioiscauxcaudexcanquammanuapprehcndituretfuffuldtcu-.Proindcquan
LiUdePU doGaIcnidcfcriptioncmcanibus,noftramautcmhoniinibus confcres,ucramqueucramcffe
citii.ULds Ss faccbere. Veriim Galcni fcnccntia nufquam non a caua priufquam
cor pcrtingat,uaias in me-
utnd. Uli. 7
ifli.
branas thoracem incercipicnccs,dcduci ac diftribui docens,uericaci parcic,quum ha? mcmbra-
deAdmi.zX-
Gommentd-rio na!uenasaffumanc,parcimab"illisramis quos aiuguloadhas fcrri audics,parcim aucnafi-
fi- .jJ.li.

rum in Hip' nepari.Cauaaucem quum ad corfcrcur,inccrfcpicnccs thoracis


cauicatcm mcmbranas ncco- Vflf^
po.cis V^iSii^ "
'
cingitquidcm,cantumabcftucramulosipfisitaccnucsucinilIasdigcridebcanc,offcrac.Pra'ce '

rdti.in morhii

acutii. reaaliusGalenuminlibrodeVenarumfeclione^probeaffecutusmirabicur^quipriufquam ca
ua;fupracorprogrcffumaccingcrcm,acauaftatimatqueincorpercingic'uenamarterialcmin f <5/''«l-
°'
pulmoncsporriginonafcripferim,quuminterimilludGalcnifitdogma.QLiodquamucrita-
ticonfcntiac,ipfa uaforum concinuicas arguic:quippequumnihilabaIiopronafciucrcdica-
mus,nifiideificcontiguum,autfaltcmattiguum,artcriaIcmuenama caua principium duce-
re ncutiqua quis affcret.prajterquam cnim quod arccrialis ucna fexcuplo craffiori conflac''
cor- «/'«"<
porcquam caua, illa hanc non concingic, fcd non mcdiocris cordis fubftantia- porcio inccr ca-
ua; orificij clatiorern fcdem Sidcxcram orificij arccrialis ucna;, intcrccdit . Dein arterialis uena;
orificium
DB HVMANM CORPORIS FABRICA LIBER 1 1 T, 281

orifictumnonmmus mcordis dcxtrum finumquam orificium cauae orbiculatim libcrumq^


pcrnngit,nihilqjiTiinusapparct quain fobolcsaliquaacauaadarterialcmproduda . Vndcc-
tiamlia:c,quiapropriam obtinct circumfcriptioncm,non minus priuatim quamcauaucnit
pcrtraflanda.HucacceditGalenidcucnxpari carcniisprincipio,fibinonconftansfcntcntia.
PrimumenimincommcntariodccimofccundilibriinHippocratcm dcViflusrationcmor,
na-f,„epari
borum acutorum,fibi ipfi tcr pugnat . nain in initio fcrmonis de ucna: caua; pcr thoraccm di^
ontiJtntccia,
ftributioncuniucrfiminquitjUcnamoiTtoinfcriorcs coftascnutricntcmacauapronafciantca
qiiamadcorpcrtingat.mox fubiicit, in quibufdam animalibus fupracorhanca cauadcpro'
nii:in hominc autcm ex ca caux fcde candcm eincrgercdocct, qua harc dcxtram cordis aurem
coutingit.Rurfusfuioblitusahquantoinfcriusfubncctitjhominisinfcrnas coftasaucnacnu
Huic fcntcntia: propcmodum conformis cft, quac in fc-
triri,qux fub cordc a caua cxcrditur .

xto libro dc Hippocratis & Platonis dogmatibus legitur


,
quum fcribit , cordis inuolucrum
fimulcumomnibus membranis,qua; tum thoracis cauitatcm intcifepiunt, tum qua-pul'
monemambiijt,alimcntumexcauapriufquaadcordcfcraturfumcrc. Quandoeniminquir,
yrriVi^mi: aliud nihil ipfum intclligerc arbitror , quam membranam coftas
KpioCi pi^xAucftiu-: ,

fuccingcntem,qua;maximacxpartc ucnafincparienutritur.Nonenim imclligitopinormc'


branam pulmonum fubftantix proxime obnatam,quum ha-c ncfurculum quidc a caua mu-
tuctur.lnlibroautem dc Vcnarumfcc^tionCjUcnafinepari adcxtra auris fcdcadfiniftras tho'
racis partcs proficifci,atcj! ad quintam thoracis ucrtebram perfcrri in.quibufdam animalibus
autcm , paulo fupra aurem in dcxtris partibus hanc poni docct,pluraque
attcftatur. In fimiis
hicquamin librodc Viftusratione, coftaruminterualla pra:fcntiucnacnutriri fatctur. Ean-
dcm fcntentiam in fcptimo dc Adminill:ranclis fccftionibus compleflitur^nifiquod hic ipfam
aucnaqua:iuxtadcxtrumcordis finumconfiftit,pronafcifimplicitcrtradit:quumillicadfini
ftras thoracis partcs illam proficifci malc adicccrit. Quinctiam alio fcptimi cius libri loco hSc
,

g E fincpari ucnam cxdcxtro cordis finunon fecusac ^ coronalcm pronafcidocct: quamuis idiii
fimiishaudeucnir.Atnoncftquodprolixiusaliahuiusordinis locacxlibro dcFcctusforma
tionc&aliundein mcdiumadfcram,quumexmodopropofitis,Galenideuenacparicarcntis
ortuprogrcftiiqucfcntcntiautcunqucconftet. qua:quam ueritaticonlcntiat,cxnoftracnar'
rationc uerameius uenxfericmprolcqucntc, pctcre licct. hihomine enim non minus quam

in fimijs, &
canibus, &
fuibus, &:;bobus,&; quotquot uidi quadrupedibus a caua pro-
cedit,poftquamha:ccordisinuolucrumfupcrauit,aceoufqucpcrtingit, ubinullusamplius
pulmonum apparctconncxus,qui uaforum intcrucntu pcrficitur.Et fi quis feclioni fidcm de
T^nde tietidm
rogans, rationem huius ucna: cxortus peticrit,illam faneadinucnict cx noftro fcrraone, qui
pdri cdrmtcTtt
Naturxartificium in iUius ucnacpropagationc fupcriuscnarrauit.Haudquaquam enim hcc endfci opQr/

paricarcnsucnaa caua;caudiccfubcordccnafcipotuir, tum quodnimiumpcriculofcfufpcn tucr!t>

fafuinct,proptcringcns intcruallum abcaucna;caua: fcdeaducrtcbras ufqucconfpicuum:


tumctiam,quodfiillincucnaparicarcns cxorirctur,totadorfipars fub corde &ca fcdequa
eiusucna;principiumnunccxporrigiturconfiftcns,ucnisindiga rclinquerctur :autNatura
dcnuo aliain ucnam illinCjUnde nunc illa cnafcitur,produccrc dcbuiftct, illis ucrtcbris alimeii
./;«. tumfubminiftraturam.B regioneautcm'' dextrxauriculcpronafcinulloprorfusmodoqui
uit,quoduafa pulmoncm adcuntia, uenalisfcilicctartcria,&arterialisucna,&alperaquo'
qucartcria,illamaddorfumfcrriprohibuinxnt,nifiipfa aliquoufquc priusautdcorfum aut
furfum prorepcns,aptam dcfccnfus fui fedcm callideinueniflct Prarterca . fi e regione dcxtraj
cordisauricula:uenapariscxpcrsdifFunderciur,ipfaetiam cordisinuolucrumpcculiarifora
minefecusatqucnunc pcrmcarct. undcctiam uel hincaffatim docct,quam procul a corde
principiumducat. Ncqueeftquodadhuius fcntcntia: robur, hominisdorfiquaidcorfpc-
clatobliquitateadfcram^quxquiiinultomaiorinhominc^quam quadrupcdibusautauibus
fit,facileliccretconficcrc,fincpariuenahominictiam altius,quamillisanimalibusacauaopor
tcrc cnafci,quodhis&fuccin(ftiorducrtusercgionedcxtra:aurisaddorfumquamilliuifitun
utiprofccl6intcrfccandunonfolumiucunducftcxpcndere,fcdctiampromptum.Quamob-
rcm ucro Galcnus ita uarie &dchominis ucna pari carcntCjipfi^ nunquii uifa, magis pcrpera
adhucquam de fimiariauenafcnfcrit^incaEpiftolautcucjperftrinxi^quadexiricubitiaxillare
inlateralimorbo(fimod6 quid intcrfitcuius lateris ucnadiuidas ) fecadam docui.Galcnus c-
nimaliquamrationcalicundecominifci ftuduit,quaHippocratisfcntcntiaprobabiliorcred-
dcret,qua is fanguinc nonmittcndum docet,quum dolor inferiora ac fub fcptum petit.Qiiali
uero Hippocratcs arbitratus fuiftct.a ucna fine coiugcpcr phlcbotomianihil cducipoflc,aut
'

ea rcmotiiis ab' axillari diftare,quam ui hxc aut alia qu^uis,illius gratia apcriri poffet . quum
intcrim
18Z ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
interiminpulmonumjCordiSjiccoris, uentriculi,licnis &;rcnum affcdtibus, uenam in cubito
no Hippocratcs folum,fcd omnis mcdicorum chorus fccct. Ca-tcriim quoniam Epiflola nu»
pcr commemorata,ha:cproIixius cuin aliquot alfjs paradoxis p£rfcquitur,cauae ucna: diflri^
butioncmdcinccpsnon intcrrupta fermonisferie aggrcdiar.ne mihi pr^ctcr uerachominis
hoc ncgocium augcam,u t ubi a Galeno diffcn tiendum eft afTcribam,
hiftorie narrationcm in
ipfiuscj fcntentiam uerbis aliquotrcfcllam:&ncproptcr mcam in eum pictatcm, ctiam proli^
xemihi uenia petendafit,quo rabularum animos leniam,quos miras cxcitaturos noui tragcc^
c!ias,lifcmelatqucitcrumGalcnumpurgare,&fi-iuoIis quibufdam ratiunculis ab errorc uin-
Qu^moirem dicarc potcrunt,parumfoliciti,qubd tot innumeris locis ipfius placita a ucritatc diffona ccrto
noniemptrftr (quantumuis interim inuitus^oftcndam.Ha&nus cnim non femcl cxpcrtus fum,quam ciuf
inomdd^A, ^oji homincs apud diffcftionum imperitosgloriari folcant, quumrationcm aliquam
cxcO'
mfUatis de- gitaf!cnt,qua Galcnus
cxcufari,aut ut ipfi loquuntur,cum oftcnfa amc partc concordaripot
cl/m. fit.Qiiamturpitcrucrofctum poftca inpublicis feflionibus dcderint,quum fuosAchilles
Ciutdimg» niihiproponerent,ipfiprobenorunt.Vcnaigiturcaua,poftquam fine pariucnamafedidu'
xit,adiugulumrcc1:afubpe(Sorisone'confcendit,mcmbranisthoraccminterfcpientibusele' lAisii
ganterfurtulta,°'niollcq;&glandofumcorpushTciniugulopaffimadftratumobtincs,quod "
Gracci uerocommuniglandularumnomincglandiumuocant.Eftautcmglan'
8i//uoi;,Latini

, ut ab omni noxafi-cqucntiflimas uaforum di^


dium id in elatiftima thoracis fedeexftrucfluin
Cdu^ciudi.
ciitn""-'"''*

Tipdrmio.
-----
(tributioncshtc fupenfas,immuncs feruarct. Vena cnimcaua" inibi primum induosinfi,
gncstruncosdifcinditur,aquibusomncsucna!caua:partisadclatioracorporisporreflxfo'
"H.

bolcspendent.A' finiftronamcptrunco,quemadmodum&adcxtro,° grandisuenapromi' o L ^


tur,qua;primxthoraciscofta!innixapoftquam aliquotafedifparfitramos,fubclauiculain
axillam^^properat.Abhuiusetenimradice^^exilisuenacnafciturjdeorfumpcrcoftarumradi' putefulii

tmii ortus. «^t^s ad tertiam ufquccoftam cxporrefla,& exiguas fobolcs tribus fuperioribus coftarum inter • jig"']

Vmdfuperm viallis,aliquando dumaxatduobus,deriuans. Prarfcns ucnanon fcmpcrabciusquaraxillam '''''''•

rdcofldrum pctit radiccpronafcitur, ucrum nonunquam acaua priufquam in duos illos graudcs trimcos ^ " '

"'""^
\rns.
bipartiatur,principiumducit.Qi-iinetiaminterdumhancpcnitusabcfreob{cruaturuses,aut
aranea; filorum modo pra;tcnucm,quum brcuioraillaruni coftarum intcnialla ab ipfis incu-
bentc uena qua^axillam pctit,aliquando autemaucnajpari carentis propaginibus^idqj potit
VtndrfnL pe, fimum in dcxtro latcrc) fatis nutrimcnti aftumant . Ab anteriori fedeillius magnac in iugulo
'
'

cHorii offede- bipartitionis,' dux prodcunt ucna:, qua; introrfum duda; , ad clatiorem pecftoris oflis fedem ' fit^fi l.

orfim repen- contendunt, &


fub pccTtorisoflc dcorfum pcrrcptantcsnumerofas a fediftiindunt fobolcs. '"h"""'-"
'"'
Siniftra(quod &
dcdcxtra fubauditum uclim ) iccundum la:uum pcftoris offislatus,ubi co-
J'f;,i','"l,
ftarum cartilagines ipfi coardiantur , dccliuis ad abdominis ftipcriora tcndit , in progrcffu ad C.

fcx fupcriorum fcptcm coftarum intcrualla fingulas propagines diftribucns, qua:ad tcrmi-
numoftiscol-tarumubiucna:coniugccarentis'ramosceffarediximus,finiunt.Qiicmadmo' t g,g.
dum ucro a ramis ucna: pari carcntis , propagines cxtra thoracis amplitudincm ad mufculos
coftis inftratos excidcre rclatum eft , fic quoque a ucnis ad cariilaginum intcrualla diffemina-
tis, ramuli notatu digniin mufculos pcftori incumbcntcs,ip(asqjadeo mamillas propagatur,

fi modo ad has a uenis pefloris ofii cxporreiftis, furculi deriuentur Porro quodex ucnis fub
.

pec^torisoffcdcdudis" relicjuum adhuccft,ad latusmucronata:cartilaginisdcorfumincar- , c


„ ,;

nofam recfiorum abdominis mufculorum partem diftribuitur. Vcna: enim e thoracis ampli- K.e muf.u.
nidinc prolapfa:,fubre(ftis mufculis ad mcdiam ulq; abdominis fedcferuntur,ramuIos quof
dam inproximas partes utrinquetranfmittcntcs.Quorum pra:cipuusadabdominiscutcm ^'„*"f"'"'|
fubit,atqucobliquefecundumcoftarumcartilaginum tcrminospropagatus,ingracillimaset ^mil^t'
capillorum modo fubtiles ucnulas cxhauritur.Cgterum infigniores ucnarum rami, fub rediis
mufculis exporre(Si,in plurcs furculos " fupraumbilicifedcm ccflant, quirc(florum abdomi - x m.
nis mufculorumfubftantiaiimplcxi,'' illarum ucnarum terminos fincscp fpccftant, quas in fer- >
monis progrcffu,ab imo proptergenitalia furfum fubrecftis mufculis cofcenderc audics , quu
earum ufus quem in mcnftruifanguinis ad laclis generationem,& fanguinis item ex mamilk'
rum fcdibus ad uterum foctus cnutriendi gratia rcu jlfioncm , iplas pra:bere crcdimus, expli^
cabitur.Harum uenarum fubpe^ftoris oflereptantium origincmexanteriori mediacpin iugu
lobifurcationis{edc,utplurimumficrianimaduertcs.intcrdumucroeasab'axiIIariuinuena ^ nhi.
ru radicibus, poftquamilla: nonihilaiuguli mcdio in latera reccffcrat, enatas obfcruaui:que-
admodumaliquandoalteramipfarum,&pra:fertimfiniftramabaxillari,altcramuer6abipfa
bifurcationcpronatauidi: qucmadmodum etiamnoinfi-equenteroccurritab anterioriucna;
cauac fede,ubi in duos infigiies truncospartitur,unicam pronafci, qua;furfura ad pecftoris os
du(fia.
8

DE HVMANI CORPORIS FABRrCA HBER HI. 285


diiiSa , 111 duas diffdnditiir ucnas , ac unam dcxtro pcftoris offis lata-i , altcram finiftro
exporrigic . Ab his quoquc ucnis fccundiim pcfloris os dcduccndis
, mcmbiana; thora-

cis cauitatcm intcrdiuidcntcs primos mutuantur furculos , ac fubindc ctiani a caua ubi
S.ffi.c
nunc diiSas promit ucnas , gracilcs quafdam propagincs fibi ucndicant , fccundum to-
'

5.(1 t?-!rimembranarumIongitudincmcum^ncruisfcptitranfucrficxporicc'tas.Qi.unctiani,utct
p,P. antca monui,a" uena paricarcntcin mcmbranas thoracis cauitatcm intcrlcpicntcs furculi ac-
c F. ccduntjUcnisqua;' adhaL-j-cntcmoculi tunicamimplicant,quam llniilimi. Abhisucnisctiam
r"^ fobolcsincordisinuolucrum,ubimcmbranfthoraccmintcrfcpicntcs'hoccontincnt,pcrtin -^fy">t

icctcol g™t- Ca;tcrum uena axillam acccdcns priufquam ethorace procidit, non ita procul ab 1^"""' li'''''
ccx ipfius initio cx clatiori fcdc = ucnam utcunquc amplam promit qux furfum oblique in
,,
, priufp^df^
' ^'^' poflcriora tendcns , ad tranfucrfos ucrtcbrarum ccruicis proccffiis dcduciiur , £<: pcr" fo» fii'ic.

_N.ut- raminaiHispriuatiiTie-xculptafurfumconiccndcns in mufculos ucriebris proxime adnatosj


fobolesfpargit. Atpra:tcrillas,ccrtoordine &
ucluti geniculatim fingulas foboles unicui-
1'"^ foramini neruorum exortihus in ccruicis ucrtcbris incifo dcriuat, dorfali'quenicdul!a;
^"fi
'
fi.«.
ipfisque adeo uertebris alimentum fuppeditat.Qiiod ucrc eius uena:reliquum cft, in calua'
3.«. II riamcontcndit,'pccuIiarcfibi cum'' fuaconiugc artcria foramen obtincns , quouadpollc^

riorcm occipitis offis capiiuli fedem cxcauatum antca dixi Vbi ucro ueiia in caluariiv am .

"f. plitudincm pcrtingit,in 'fccundum fcu finiilrum durx ccrebri mcmbrana; finum ,uti po^
.i.fi.t,!. ftca audituruscsdiftufius, exhauritur. Prxterhancuenam^^^aliaadhuc ab illaquarinaxiU
7 h.h.j
[3,.,., contendit,priufquam e thoracis cauitatc labitur , cx ipfius poftcriori rcgionc principium

ducit,quxinmufcuIos,humilionbusceruicis&thoraciselatioribus uertcbrisadnato,s,acca-
pitisdorfiqs&thoracisinotibusfamulantcSjdifpcnfatur.SimuIatqsueroaxillampctcnsucna
maf.u.
intcrprimam thoracis coftam &clauiculam ex thoracis cauitate progrcditur," mufculumcp
'lenA pcrforat qui lecundi paris dorfum moucntium altereft.non fcmef' eam " proniit uenam quai
tu/u w humeralem pofl:eauocabimus,& ilico atcp dccliuis duftaglandulas in axilla ad firniam uafo'
'^'^'^^ diflributioncm a Natura procrcatas contingit,quas nunc dicam a fc cmittit propagincs.
wWlr
0 ^
„' Primum utrinquc fingulas promit uenas , ad thoracis quidem antcriora unam , ad po^ ''

tin «Isi. ftcriora autem alieram. Qux antrorfum cxporrigitur, in


' mufculos a pcdoris onc& coftis '

nfrrok
aelbrachrj os& fcapulampcrtingcntcs diltunditur, &pec1oriscutcm fimul &mamillasfre-
q'-!'^"" admodum ramorum fcriein mulicribus adit. Vcna autem retrorfum proficilccs in mu
orkur
p. fculos cauam fcapula: fcdcm occupantcs,uicinasq; fcdcs multiplicictiam fobcle digcritur. Cg
<;
a
""i- terum nonnunquam 'priori &qua-pec'tus acccdit uena,intcrdum ucro ab ipfo qui in axilla

^'fi''r.
confiftit"trunco 'aliagrandisutcunq;ucnae.xoritur,qua:deorfumfccunduiTithoracisIatus
t p. cxporrccT:a,potiffimum abfumiturin mufculum, cuius bcncficio brachiu dccliucdorio ad^
'

«"' mouemus.Pra^tcrhosramosmaiorutnaqucinaxillahaLctur^^exiguosablcoatfurculospl;!
dulis &mebranis, cjua:inibiuaforum diuriDutionibus corundccp colligationibus pra-funt.
o muji
tae. Qtiaautcmfcrieaxiilai-isuenxrcliquumin totam manumexcurrat,pcculiariCapitcmoxat' Cju^p.t col
intcr p. qiicca:tcrasafcendcntisucnxcaua:propaginis fobolcsabfoluero,cxpediam Proindcadiu- .
li!-ncdpM§Jc

^S oulumrurfus fermonc conuerfo,ca'tcros truncorum" mac>na:illius iniucrulodiuificnisra'


mos aggrcdiamur. Venaitaq; cauaadcumqucm di;cimcdum priufquampccloris onisfum.-
' mum tranfccndat,in duos truncos diducitur,acftatima diuifionc nupcr commcmoratauc
n3,qua;axillam petit,principium obtinet: quod autem altcrius diuifionis illius irunci adhuc
fupcreft, a media primac thoracis ucrtcbrx ccrporciedc, cui prius innitcbatur, modicerccC'
dcns, furfum cxtra thoracem protcnditur, &fiinulatc|; clauiculam pcftorisqjoflis lummum
' '^^' fupcrauit,in' duosimparcsramos fcinditur.Intcricrnamquecxteriorimagisquam plcriq; ar i„„iofii,^u

'"ad E.
bitrantur gracilicr eft,& fecundum afpcra: arteria: latus ''alccndcns,nonnullas ucnulasin Lris.

fpccicmcapillorumexilcsafpcra: arteria: eontcrminisqjmembranissommunicat Ha-cinte> .

6 M cenfetur iuoularis,qux cum fui latcris " foporaliarteria ucrfus cercbrum fertur,acin afccn
.

t fomi! f'-!
graciles ramulos meinbranulis lexti neruorum ccrcbri paris in eollc
' in faucibus ctiam fc &
iit.mhic ptimiparis ncruos colligantibusdigcrit, uniucrlodu(flufoporaria:artcria-ad caluaricufquc
cdu dii.
commifTa quc cum " pcrucnit, in duos inacquales amplitudineramos dif!cinditur,ac
.

ifi ct z
"
amplior obliquc rctrorfum,fccundum caluaiix bafimdufiuSjCaluariamfimuIcumquo-
4r.r.*- dam foporalis arteria: ramo ingrcditur, foramineutcns fcxti ncruorum cerebri paris gra-
'

tiaexculpto . Qua ucrofcric in caluaria;cauitate prarfens ramus digeratur, in ccrcbrtuafo'


fi.t^ CJ.
ruin defcriptioneaftatimpcrfequar:modo autcm latcrit,ad caluaria: ufqueamplitudincm ue-
ciufdc fj. nas,qux eo pertingunt, fcrmonc dcduccre. Ab ampliori hociugularis intcrna; ramo , quum
tami. ^jjj diximus in poftcriora fccund-jm caluaria; bafira is contenditj" propago diducitur,
1 u /(.I c. k ji^.w.i^ *.
2jj f.ca. in
,

iS4 ANDREAE VESALII BRVXELLENSTS


111 clatiorcm fcdem ' mufculonimpcrtincns,quianteriorcmccnncis ucrtcbrariim rcgioncm Ismif.i
occupant j ftomachoqjfubiaccnt." Graciliorucr6intcrn;iciugularis ramusfoporaliarteriapc fl,B.

"1 /i.cit
nitus iclicta," priuato foraminc caluariani fubit,quodiu.itaforamcntertio°& quarto pari F./".ICl'eJ 1

neruorumcercbricommunccxlatum rctulimus.Priufquamucrbramu.sillcinduramccrebri fJ;os 0,0,1

mcmbranam digcratur,totus'qucin caluariam mcrgatur/fobolcm non admodum inlignem


ad auditus organum dcpromi!,eam per foramen quoddam tranfucrfum mittcns,quoQhuic
ILxtniar iu>
foboli&^ncruulocuidamquintiparisncruorumcercbricommunecenlctur.Porro^cxtcrior 4i>./l.

idemq?grandior fupraclauiculamfa(fta;diuiliom'sramus,abcxtcrioriipfiuslatcrcpoftquam ^ ^ '

CT pT.ufqtitLm mufculorum dorfum raoucntium fccundi paris alteruni pcrforauit," infigncma fcdiducit fju
'
irdclKmnfu. q-jia.,
iit Jirics.
ucnam,quDcdcorfumucrfusclauiculam reuolutaadfummum humcrum ipfumcp adcobra- hb. V ,

chiumcontcndit.Antcaquam tamcn hucpcrtingat,non proculab ipfius ortu'ramumcdit, r-fi.u.


/1.4 t j6
qui in cutcm poftcriori ceruicis fcdiobduc"tam,& externoscius fcdis mufculos, numcrofaue
nularumfericdigcritur.Pra;tcrhuncucnafubclauiculabrachiumpctcns,*'aliumquoq;.gran I T.

dioremdepromitramum,ingibbamfcaputefcdemfrcquciui ctiamfobolcdifpcrfum.Dcin' t 8 iwip,


C.
dcquando ad^fummumpcrtendithumcrum,atcj;fub illoinbrachiumprorepit,priufquain
pcnitusdcmcrgitur,infummihumcricutem'propagincsdcriuat,quarumpia:cipua:incutc xb.
digcruntur, qux mufculumintegit, cuiusopebrachium attollimus.Eiufmodipropagines
'
'

interdum,idqipotif[imurainmulicribus,admamiIlarum ufq;cutem°excurrunr,deorlumin
priora fccundum clauiculam crrabundo progrcflu dcduflx,& antc fcdioncm in plcrifqj mu a dj.
licribus uirefccnte quodammodoautca;riileocolorcapparcntcs.Qi.iaautcmfericciiTsuena; t4-»;«Cf,
'
brachiumadcuntisrcliquum(quodhumcrariamuenamconftituit)inmanumdigcratur,po
ftcriLisdica,quandopcculiariCapiteipfiusaxillaris9uena;diftributioneinpcrfcqu3r. Civte A.fl.

rtim' maior ramus,qucfupra clauiculahabcri,atqj ab cxtcrno fuo latcrc humcraria pcrminarc


Exterioris iu diximus,fub cute ac' latobuccas mouctc mufculo fecudum colli latus ad fauces porrigitur,cx
guiiirisftrics.
tcriorcm efFormans iugularem,quenon pari fempcr modo(utiin uociterantibus, autalias ui
fpiritumretinentibus,&uetulis indicsobferuamus)pcrcollicutcm fertur, fedfere ouadru-
plicem diftributionis fpcciem proponit. Prima (quam frcqucntius cft ccrnerc) cacft,qua
unus tantumramushic fubcute ad fauccs ufqueproccdit,inipfoprogreflu nullibiinfictni,
ter difciffuSjfcd duntaxat graciles ramos in mufculos contcrminam'quc cutcm partim rcifta

partim oblique, & interdum tranfuerfim confccndcntcs , uarie (pargcns Sccunda autem
.

ca uifitur , qua
medio duclu iuxta colli longitudinis medi-
in
um iugularis in duos infignes ramos dirimitur , & unus qui-
dcm in priora, alter in pofteriora quodammodo furfum pro-
perat. Tertiam rarius accidcrc confpitimus,nimirum qua pro-
ptcr clauiculam adhuc,ubi humeraria origincm ducit, extcrior
iugularis induas propagines difftinditur, quEc furfum fubcu-
te inuiccm diftantes feruntur Qiiarta cx tertia paratur . aliquo-
.

tics enim illa! propagincs inuiccm pcrpctuo diftan t, ac nufquam


fe mutuo contingunt.intcrdum ueio ad humiliorcm faucium fe-
dem mutuo rurfus coeunt, ac exambabus una conftituiturue-
na, qua; mox bipartita,uti modo
fubiungam, in ramos ccftat.
Verum fubinde & cxtertiaadhuc confurgit difltren-
fcrie alia
tia Nam aliquando altera, ncque illafane minor propago,
. cu-
ti non fubtenditur, mufculo recondita qui apcflorisoffisfum f^-mfu

mo &cIauicuIapronatus,mamiIlaritcmporisonisproccffuiiiv °'

feritur. atqueeapropagoin cum modum fubmerfa,frequentcr


ade6infignisoccurrit,ut ctiamnonnulli diflcflionum profcflo
rcs hanc internam iugularcm uideantur appcllaflc : illam ue- g s.

nam intcrim negligcntes,quam priusinternam iugularem no-


minauimus Vtcunque igitur cxtcrior iugularis aut unica u-
.

trinquc, autinmediopercollum dudu,aut ftatim a clauiculis


gemina afccndat, femper cutiquaprorepitinftgncsnotatuque
dignos oftert furculos , ac quum adfauces ufquc iuxta infcrio'
ris maxillachumiliorcm fedcm fub aurium regione " contendit, hv.
fui portioneadorisinteriora&duram cercbrimcmbranatranC
' '

mittit,* rcliquum ucro ipfius in facici cutcm &illius mufculos,&


ad tempora,&poft aurcs,& uniuerfam breuiter capitis cutcm
tranC
'

I t)E HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER II t. ig^


fx.
transfundimr. ' Portio interioraoris fubieS;,in primis fuis fcifllonibus " glandulascxigit,qua!
1 1 mftfta.
in faucibus funtinferiores,quasq! tertium glandularum gcnus in (cxto librorcccnfcbinnis.His
giandulis qux uaforu Mcpracfunt dill:ributionibus,ab intcriori extcrnc iuguiaris portioncra
muli difpcnfanfjraox notatu digni in Iaryngc&'' glandulas ipfi proximcadnatas.ct
mulculos
olTis "referentis,&: linguc,S<: uniucrfim ad omncs fauciii fedcs,furculi deriuantur
, quoru infi,
gnisfublinguafecundii ipfiuslongitudiaeprorcpit^inmultipliccs&errabudaferieprorcpen
nifuhlc- ramulos fcilTus Quinetia ab hac iugularis portionc prxtcr' grandc ram u qui iii
ics''
ata Imgui . caluariara
foramc fubit.ad poftcriorc mamillaris procclfus fcdc carlatu , rami etia in palatii
onjpiciun
pcr''
tunica &
tur. nariu ampIitudiniobduclS digeruntur,a qiubus poftmodvr no ncgligcndcTobolcs
ealuariarn
pctunt.Vnaenimpcr'foramc,quodfccundoccrcbrincruorupariinlculpif,caIuaria acccdcs
. cr ulti'
in dur.a mcmbranaaliquotlurculis excurrit.qucmadmodii &altera fobolcs dura; mcmbrana;
offcrtur,calLiaria ingrediens pcr grandius foramcn' illoru qux in oflauo capitis
z,3fi.ca. offc odorum
gratia cxfculpunf .Ha: fobolcs quii caluaria ingrcdiuntur,lurculos quofda oculo clarcriuntur
fuhs>.<y
in frontis cutcm interdum diflcminatos." Ijxtcrior cxtcrna: luaularis portio pcr
'ti.fi.ft.v capiti?cxtcrio
ca. 14 G, ra paflim repcns,pcrinde atcf interior,cuius fcrie iam abloIuimus,moxgIandulas fuis diftribu'
H. tionibus pra:fc(ftasobtinct,qua;inibircponunf,ubiinferiormaxiIIafupcrioriarticulatur.Pra;
1,3 fi- ca.
fcns portio intcr has glandulas bipartitur^ct^uno ramo in buccas,nariu alas,& adTronte
i»/mG. uane
J Cd.ii.
exporrigif:aIfcroaute' tepora&'auriii(edemadit.Hiccnimramusrurfusinduosprccipuos
fi.
ll.il. furculos diuiluSjUnS in fui latcris tempus admodu errabundo &
inuoluto dutftu digercnrfum
U Y.
X Z.
offcrt:aIccrlj ucro po ft aures & ad occipitis cutc diff undic. Vcru m cxterioris iu oularis lobolcs
infacicac capitiscutedigefi:x,hocfibipriuatiraucndicant,quoddcxtriIaterisucna:,finiftri la-
y 9-
z uenis pcrmifceanf , ac inuice cocant j idq; potiflimuin facic
tcris ucrticc , &
imprimis adhuc &
a
in frontcradcoutfrontis ucna plcrunqj ab utrarumq) iugulariupropaginibus perinternos
H.fi.ca.tz
ocu
u.,f.r.
lorliangulos furllim dcducfisconflctur. Ad
hcc, pcr cxigua ucrticis olfiu foraminact futuras
'

ifi.U.7
'
gracillimx uenula: in caluaria procidunt,no ali tcr atcp rurfus cx caluaria in
cuti: alias cmcroerc
F,F.
tumdica, quandoccrcbriuaforS lericpriuatim pcrlequcmur. Qinppc ha:copportunctanti'
Ipcr duin caluariaartcrias quocplerinonc pcrduxcrimus,allcruabitur,qu6duariaccrcbriucna
rumartcriaruinq;fitcomixtio:qu3incognitaadhucarteriaritadcaluaria diuaricationc,arduu
forct pcrciperc. Qiianquara intcriin cuiuis iiitcgrum fit, Caputa pra:lcntifcptimum, ccrcbri
uafis dcdicandum,authic, aut ipfius quo id rcponain loco aggredi,

VS^N^E IL L^RI S ET HFMM^


rdriicpermammjcries. Cttput VI IL
ENA duas a caua in manumpropagari,prius relatumcf^;' unam quidemi
s

antcaquam caua thoracis amplicudinc fuperci;'altcram uero ab'extcrnaiu


gularijubica clauicuIampcdorisqifummuraaliquantifpcrfijperauic.HfC
quod fub fummo humcro
'

ipfacp adeo clauicula in exccrna brachfj fcdem


proccdat,humcraria & cubiti cxtcrior dicitur
. illaautc quod pcr axilla iii-

[ernamqi brachii federa prorcpat,axillaris intcriorq; cubiii uena nuncupa-


tur . Et quauis utraq^ uena in plurimos pullulct ramos cum , in fuperficie
iubcute, tumalcmsintcrmufculosproptcrof[adcdu(rtos,atcamcn axillarisquantohumcraria
grandior ainpliorcp uificur,tanto ctiara in Irequentiores nuincrofiorcscp fobolcs dilpcroitur.
Humeraria nancf ab cxtcrno laterecxtcrioris iugularis longe minori,quam uulgus arbitratur,
trrlcr
'
intcruallo,& interdum a communi cum axillari trun co,qua is primam thoracls coftam fupC'
xu T. rat, principium ducens.accp'' illos quos prxcedenCeCapiccrecenluimusramos difpergcns,ad
in pnu
pofteriorcin clauicula; fcdcin concorquccur,ac (ub fiimmo humcro prorepens," incer incernii
0 Utcre
«ifig. latus mufculi brachium accoIlentis,ct ualidum tcndinemraufculi brachiura ad pcclus duccntis
c.d.d. inbrachiumproccdic.Dcin carnea meinbrana fub cutc fuffiilcicur , deorfum^ porrecfta eriam
muf.ta.
anccfc(?fioncinoinnibus euadiccolpicua, nififorccgraciliores omninouenashomoobcineat,
V £7
fr [WA obcfiorue fic. Porrigicur icacjj reifco tramite dcorfum pcr anceriorem (ucrfus exceriora tame ma
l.d(X: gis)brachii rcgioncm,lccundura cxccrius latus' raufculi cubitura flccflcnciuin ancerioris.In
de
nuf td.
fccnfu uero ad cubiti ufqj arciculuin' gracilcs duncaxac ramos ucrincji in cuccm fibi proximam,
e.
1 c,e,e.
ancerioremqj mufculi cubicum flecn:cntium prioris fcdcm dilpcnfac, qui partim rcc^ca parcim ^tate.fms
,

obIique& cranfiierfim in cucc ita prorcpunt,ui interdum ucrfus incernam brachii lcdem ad 3., '"^'"^"^'^
If
xillaris uena; foboles in cuccra digcftas percina-e,cum illisq; coirc uidcancur.
' Qiiando hu-
mf
t fi. ca.
mcrariacubitiattingitarticulum,iuxta" cxteriushumcrituberculumin trcs diducitur ucnas
itiP. k ampli-
ANDREAE VESALli BRVXELLENSIS
amplituclinc intdrdiim xqualcs, nonnunquam ucro una ca^tcris ampliori. ° Prima (quam fic^ " Z-

qucntillimejac potiffimum in hominibus dccffc rcperics ) pcnitius obliqua dcorUim ad mc-


dium flcxus cubiti articuli dcfcrtur;,atquc fub mufculorum fccundos tcrtios quc digitorum p , nm':. u.

articulos fle<flcntium , hincq; ab humcro &


ulnaorigincm fumcntium capitibus in aliquot ra, e.eu.s, ,.

mos diCTcfta ccflat.non autcra uti Galenus fcribit,alicui' axillaris uenxramo(qucmadmodum r m j.at :

e fub inU'
ca quam nunc perfequar^commifcctur.^Vt enim Galcnum axillaris ucnxportioncm
'

Xi.ii Vmd.'
'^umfiOiZe. fculisreconditamminusretftedclcripfifltobfcruabisjitaetiam
primx huius humerarix pro^
o-li-ideAd, paginis^liquandohxcuntluamccrnitur^feriemnoncftaflcquutus.^Vtifaneadmodum con-
uerccp eas dcfcripfit uenas,qux citra fcctioncm in nudato,ut in ucr.x fciftione fit,brachio
o mi.fiSio.

plurimiim &
frequentcr illi occurrcrunt. Secundus itaqihumcrarix ramus , qucm cum ali)s
' ( fc.

duobus paulo fupra cubiti articulum dcriuat,cxteris plcrunquc craffior exiftit, obliquus & »

quoquciubcuteadcubiticumhumcro articuliflcxusmedium dcfccndit,ac cum axillarisuc'


nx" ramcqucinpoftmodumcommemorabojCOit.^unaqjcxambobusramiSjhumcrarixm ut.

mirum&^axillarisucnaccnflatur. ' Tcrtiushumerarixramus, 'mufculijquiradioiuxtabra-


J
chialcinfernis,radi] infupinumotusautoreft,confcendit:&;paulatim deorfumprorcpcs,obli ^ ^ ^^^^^^^ ^

quusperradiumiuxta medium ipfius longitudinis in extcrnam cubiti regioncm perfcrtur,

quara ubi attigit , ut in rcliquo fupcr commemoratum nuper mufculura duclu," furculos quol
'

i-J"f'ii«!
daniinproxiraamfibicutcmdcpromit,quorum non' infimuscfrcfolet,qui ab ipfo cduci-
i

tur qua humeraria iri tres illos raraos iuxta cxtcrnum huracri tubcrculum diftcinditur
',
Cx^ .

terum tcrtius hic ramus fcnfim oblique ucrfus ulnx appcndiccm , brachialis'que radiccm
prorepcns , tandcm altcri cuipiam inibi commifcetur ucnx hac que adauflus cxternam
'
' , d y,x.
' '
brachialisfcdem confccndit.&in aliquoc furculos errabundo dutT:u fparfos difIciflus,regionc
intcrcurrit,qux ante paruum digitum &
anularcm habctur, cxtcrnaetiara illorum digitorum
fcdc fobolcs quafdi fibi uendicantc.Cuius ucro uenx propago illa demu fit,quam tcrtio hume
rarixramo uniri iam fcripfimus,fubiungam , ubi primum aliquot axillaris uenx propagines
abfoluero.quippcabaxillarisramofubcutcpcrtotamulnxlongitudinem cxporrefco , illius
Axilkrn in propaginis initiumpcndct. Axillaris itaquc, quumprimum axillara fupcrat ,brachium'quc
'

fubingredicur,intcr mulculos brachi] os amplcxantcs delitcfcit , prxcipue ucrb intcr antcrio-


Irdclito cimfi'

jhuisftnei.
fcdcm primi fcu intcrioris cubiium extcndentis.&poftcriorem fcdcra tcndinis " mufcu- g t,i! m«f.i

li.quobrachiumpcclori admouctur,&dciniuxta cubitumfleftcntiuni mufculorum 'poftc- '^^'^'^^


^
riorcm. Hxcprimumcapitibus'" mufculorum, quorumopc cubitus cxtcnditur " propagi- g,^,',.' ,

ncm oflicrt,illis uenulis e regionc


°
cduflam ,
qux ab axillari in glandulas hic rcpofitas digc w n t.(,e,f.

runtur. Pofthanc.feddemiffiuSjexpoftcrioriipfiusfcdc^ucnamrjfdcmmufculisdifpenrat.a '^-^^


^
quamcdiocriseci.ammagnicudinisfobolcsinextcrnxbrachfi fcdiscutcm difleminantur . Ab „
cxternolatcreaxillarisucnx, alia notatudignxaraplitudinispropago diflTundiwrjoblique po.
deorfurafubhumcroad cxternuraufqucipfius tuberculumdcfcendcns,acfub mufculiscu 9 P-
' '

bittiracxtcndcntibusoccultata,mufculorum^capitibusabcxtcrno humcri tuba-c prona- Jj^jJ


'

fccntibus , ramulos quofdara cxhibcns,ac dcmum aliquoufcp in extcrnam cubiti fcdcm prorc- s 5 mf.tt.
pens,fimul cum " ncruo cjucm brachium pctcntium opportunc quartum enumcrabo.Has pro ^'•^^.
pagines axillarisadhucinaltolatitanscdit,ipfaq;in ' duostruncosdiflcinditur, quosfaneac y^^e.A.'
curatiflimeexaminatos uclim.non tancum Galeninomine, querahxcaxillaris diuifio lacuic, » ^.c*

fed corum quocj; qui feopcrxprcciura aliquod in AnaComc arbicrancurprxftitifrc,dutnfc<ftio •


m cri'.
nem fcinel acque itcrura aggrcffi^fimul cura axillari ucna humcrariam porrigi , fe animaducr- ^ 5
tiflcfcribunc,ofcicanccrhumcrariara(quxcciamuelancefcftioneranociniraa efl!edcbuic) una
cumcarncamembranaabrachioaufcrcnccs,& poftinodum alceram axillaris ucnxparccm yq,qtjiii
''

Pr^cipiucLx (quam modo per(equar)humcrarix loco dclcribcnccs. Axillaris icatj hominis ucna non pro' ti.}i.j.f.
lUdris ih duos culabipfiusechoracis cauicaccin axillam cgrcffiu,in duos quodammodo pares difficinclicur ^''"P'"

"'"'"'tuJo
truncos,quorumalccrinceriijsacqj in proftindo coco dudu fubmcrgicur.ac" arcerixinma- .^.«.ii

num cxporrefcx pcrpeciio accenfus.cadcm fcre cum ca diftribucionis leric digcritur, fimul etia i'l>.^

"
ncruobrachiumadeuntiumtertioconcomitatus.Inter" duos cniin cubitum fleflcntcs rau-
J',,,'^^™^^
fculos dcorfuin ad mcdiam fcdem flcxus articuli cubiti porrigitur,iHis mufculis , & dein mcm- ,

branisquibusneruiinduuntunamulosfpargcns, Quando auccm cubici articulum fupera- cPrtc/Jn


uit,atcf intcrmuiculos digitorum flcxus autores in alto rcconditus lcrri incipit, in duos diri' ''^1""
initurraraos,quimodiceabinuiccmrcccdentcs,acmufculos quos pciTcptant furculis impli- d^rmfa
canteSjUna cum tendinibus intern.i fummx manus (cde pctunt, qui per "
ligamcntilin intcrna td.i,

brachialisregioncanulimodoconfpicuuraporriguntur, Raraiinibi in alias fobolcs partiti


^*,'*J-JJ
fub '
tcndincferuntur.quilatcfcciisuolxcutifubnafcitur jatquehinc ita in intcrnam digitc „.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LlBER III. isj
rumfedemdigcruntur.utbinajfobolcs pollici,&: totidcm indici, &:uua mcdio offcrantur.a
ramo qui fccundtmi radiu pcr cubitu porrigitur Ab illo autcm cpi ulnx cxporriCTiti,r
, bina;
.

mif.t.-'..
foboles anuIari,&:minimo,S£ una mcclio cxliibcniur,ab illocf ramo furculus '
muTculos adit,
qui exicrnam uola: fcdem occupant,atqi ita ab altcro ramo furculus in
maf.ta. mufculos pcniiius pcr
tincnt,quiprimopoIlicisofIiconnafcuntur.[nhuncigiturmodumaxii!aris truncus fub cute
nufquam prodit.totusqp in altis &: dclitcfcentibus fcJibus abforbetur. " Alter iruncus
II tx.f.
Icnfim
cxalto ad intcrnc brachi] fcdis cutcm emcrgit, ucrfus humcri' intcnus tubcrculum
br. propcrans, 7icc portiotin
ifi.cd. acanicfedionemfubmcdiacubitilongiludinisfcdc noiiminusquam humcralis fupra cutcTri fiil>£un'
cubi-
!;/uS. tuniconlpicua. Vbiautcmanterioritubercu!ohumcriincumbit,ad clatiorcm tii fcriest
cius tubcrcu-
iit.acu li (edem paulo clatitis quam cubili cum humcro articulus confifiit,in duas magnitudincpro^
"
rriorem
nout.
pcmodum a:qualcs partitur ucnas cluarum antcrior cuti fubftrata (qucmadmodum Si om-
,

ncs prxfcntis trunci lbbolcs)oblique dcorfum ad mediam cubitiarticuli flcxus


fedcm repit,ac
Ih. cum fecundo humerarix ramo ad humiiiorcmmediamqj flcxus illius fcdcm coit, "' unaqi ini,
'

biexambabusconfurgituena,quamcommunem,quiaex axillari &: humcraria conftituitur, Cowjrm/i,,


n
mcrito appcllaraus.uulgus tamen mcdianam uocat,ctiamfi Gra:ci S: Latinorum ""fi""-
t,h. pra;cipui" ra
"°'
0 u. mosquihanccommuncmcfformant,mcdias&:obIiquas nuncupaucrint. ° Poftcrior autem
ucna huius axillaris iuxta intcrius humcri tubcrculum bipartirionis,frcqucntcs ramos
dcriuat
inferioris cubitifcdiscutiS: interioris itidcm extcrioriscp fedis humiliorimi,ac
fccundumul.
nafitarurcgionijcutiinicrprccipuosramoshuccxcurrctes/unusfccunduulna: infcriorcfe,
dcm,ad cxterioratamcmagisdcclinans,uerfusbrachiaIeporrigiiur.Huiusramifobo!cs cuhu
r/.
meraria: ramo huc contendcnti'coics,fimuI cil iIlo,uti prius diximus,digcritur. Intcrdij
''

autc
illo humei aric ramo deficicte,ea axillaris uena: propago abunde eius rami
uiccs in cxtrcma ma
s y. nu gcrii.Prxtcr hunc ramum poftcrioris illius axillaris trunci Ucnn:primari[i, alius cx illa cute '

infcrius
adit,quapoftcriorcubitiarneulifedesinduinir,alcjisramusinextern.icubiti(cdcm no admo
du procul pcrrcptai. Vcrtim alii ctia' rami ab" hac poftcriori uena in intcrna- cubiti fcdis cute
digcruniui-.qui uario Si admoduincerto implexu permifccntur ct cocut,furculos ab infianiori
illo-ramo quc ulnx exporrigi diccbaaf[umenics,alioscp rurfus ipfi furculos imparticntc^.
His
upcrms furculis &C propaginibus in cum modu pcr cubiti intcriora rcpiantibus,^alia frcqucnriflimea
z.
J^' cedit non conicmnenda, qua axillaris ucna:' ramus communc uena cum humcrarie ramo cffor
&
mans,ab humiliori lcde ex medio duftu emiliit.HxcinterdurctSa ad brachialc contcdit,in'
tcrdu uero errabundo ducftu pcrfcrtur,aliisq; huius ledis propaginibus cainifcctur, qux
adco
gracilcs funt uaricq; inuice implicaniur,ut interna cubitircgio no minus fi-cquctcr quam iibig
uenierfcu furauaricibusmolcftctur. Propagincshx ncutiquam ad brachialc tcrminantur,
fcdpartim obliquc, partim rcda , partim ucro tranfucrfim,&: modo inuicem commixtx, mo
d6rurrusdiremplx,totairi fummx manus internam cutcm pcrrcptant,ipficutipaffim con-
natx,ac cutcm carncamquc mcmbranam confiftcntes . Porro harum propaoinuni
inter
qux pollicis radiccm, (cu Vencris, aui ut ali-js uifum eft, Marris collcm acccdunt,priua,
tim idfibi ucndicant,quodipfis' rarausabillis ucnis" pcrmifcctur , quas a communi uena
in extcrnam pollicis rcgionem diffundi iara dicflurus fum ' Communis
enim ucna ilico C^nmunls
.
u,
atque" duabus illis axillaris &: humcrarix propaginibus conflatur, oblique deorfum du- na/erics,
citur, ad elatiorcm cubiafcdempaulatimcontendcns,quoufque radium paulo ultra ipfius
longitudinis mcdium hinc indc tranfccndat : ncqueid codcm fempcr modo , ramos dif,
fundcns,&; intcrdum aliundc abintcrnacubiiifede alios affumens, ac tandcm in cxtcrnam
cubiti fedcm peruenit, pcrpctuo curi fubftrata. Vbi itaquc hanc fcdem cuicit, priufquam
mcdiam radi) appcndicis (cdcm acccdit fupraradium aliquanto anlcillius cum brachia,
Ii articulum, in duos ramos communis ucnadiffundiiur. Aiquchancfcdioncmalii Grx-
corum y (non autcm r
) alii ucro Y &: A ctiam referrc fcripfcrunt .
^ Alicr iftius fcflionis
i J.
ramus,qui elaiior e(f ,' portiunculam ad internambrachialisfcdemuerfuspoUicis radicem
difpcnlat, qux diflis nuper lianc (cdcm perrcpiantibus furculis commifcetur. Ouod ue,
ro eIatiorisramireIiquumcft,cxtcrius inicr pollicem &indicem(iirfum afccndit: atqp hic in
U. uarias (obolcs inuicem aliquando unitas,aliquando autemrurfus (eiundas difpcroitur
.
Al- '

tcr ramus qui inferius y aut Y


capui conftituii, indicis,&: mcdii,&: aliquoufquc anularis
fedcm pctcns, in uarias quoquc foboles exhauritur. Qtiippe hxc uenarum infummx ma
v„iS,xtre,
nus cutem fcrics adco uaria cft,pugnans'que, ut hanc explicarc prorfus arduum lic pr;e, m^tiunmci ,
fertim quum quamplurimos homines uix duos xquali correfpondenrique uenarum
intcr "'"'"'plictu,

iiir.imos propagincinucnias, adde eiufdcm hominis dextram finiflrxraro admodum con,


"cjf^fhim""
grucre. Operxprccium itacp fucrit, ucnarum in raaiium propagincs non hinc, fcd ex (ctfrio,
k 1 ne
2SS ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
nc&antcconfcflioncminbrachijsuiiiculointcrccptiSjquiim ucnam diuidimus condifccre,
atcp ad amufflmcxpendcrCjquam in ucnarum fecTiionibus nollri/i dijs placet.jtfculapi] hallu

cinentur,cjui grauitcr num humcrariajaut conimums, aui axillaris in cadcm nianu diuidenda
contcndcntcs,humcrariam fcfcapcrirc cxill:imanr,quoties uenam intcr polliccm 5£
fii,ridicule
indicem apcriLit:&axillarem,riuenam interanulare& min!muin,aututaliis arridct, intcr mc-
dium&anuIarcmincidunt.Adha-c, quis nonconfpicitipfosin cubito quamcuncp uenam ar
bitrcnturrelcrandam ,propcmodum nuUam prxtcr axillarisuena;"' ramumad communcm
uenamcxporrectum inciderccCa:tcrum ut in extrcmx manus cute ctiam in codcm hominc uc m u
Vrn.irmnft. narum diftributio uariat,pari quoqi ratione& in cubito fubindc ucnarum propagincs diucr-
fas uidcrc cft.Intcrdum cnim " duarum mcdiarum ad communis ucnx gcneratioricm concur^
iuridye.
fus nonin cubiti fit flexu,fcdmulto humilius.no procul a mcdio longitudinis cubiti. Aliquan' „ j <J<i

dohumcrarixramuscoLnmuncmacccdens occuIitur,axillarisramouifum nonfugicnte.Non


nunquamrurfuscontrariacftratio.Contingitciiam no lcmcI,a:<illarisramum,quiadcommu
ncmfcrtur,humcrarieramolongcautgraciliorcmautampliorcmcfle,& intcrdumhuncautil
lum gcminimi uidcri.Qiiando(j(&idnoninfrequentcr)° tertiushumcrarix ramus cxter-
nam cubitifcdcm acccdcns,omnino dccft^ipfitis uicem tuncfupplentibusramulis,quia'' com
muni ucnaincutemcxcurrunt,acfubindc etiam abaxiIlarisraino,quitotiulnx longitudini p t.

exporrigitur,

VBN^E C^V^E TORTIONIS


ttsinjrajeptum tranfucrjiimloccitjsdijlributie Itrics. Cap. IX' I

REQ.VENTES fane&infigncsadmodum propagincsctiam a caux


'

portioncfubiecorelumborumucrtcbriscxporreclxpullulant, qux in ^^^jj^


huncfehabcntmodum.Simulatcpcaua fccundum pofteriorc iecorisfc- Ii sQ;!'/»
='''-
dem deorfumprorcpcns,noampliusiccoriconafcitur,nonihil oblicjtia 2

TEiiii inuolii'
ra ^^^^^^ cx dcxtris quodammodo corporis partibus introrlrim, ad mediu uidcli^
cctdorfiferiur,ilico'ramumnoadmodumgrandi;exfiniftro latereprO' ^ ,.ct^fi
criimucnit.
mcs,quipotiflimi5numcrolaucnularitfcricinpingucmcbraneam(5fini- dii.jx*
ftri rcnis tuiucS digeritur,quc pcritonco pronata,rcni: inueftit,cundcm9 dorfo alligatu con
a
caux caudicis latcre,uena coniugc adipifeitur Quan^
tinet.Hic ramus inti'cqucntcr cx dcxtro .

doquidem ucna dextri renis pinguc tunica conterminasc]; peritonxi fedcs acccdcs.no a cauc
' , „ri ^aft.
.Addextrire'
nts inuolucrit.
caudiccprincipiuducit,{cdabeIatiorircgionc'ciusucnxquadcxtroreni fcrofus fanguisdc' i'.

'
portaiur. Aliquando intcrimucna frcqucnti fobolc in finiftri renis tunieam diftcminata , ab ea
qux in finiftrum rcncm proficifdtur,originefumil,ea qux dextri rcnis tunicg ofFcrtur, a caue
Adrt dcxtro !atcTepronata.Cxtcrumcauaabutroq!latcre°amplinimapropagincm,ubiiammcdix
ucrtcbrarum lcdi innititur,in rcncs diftribuit,dcxtra quidcm propaginc dcxtro rcni,finiftram
autcm finiftro dcriuans. Atq; ut fitus rcnuuarius cft,iia quoq; harum propaginu cxortus e di-
rcclo fibi ncutiquacorrcfpondei.quuin cnim dextcr rcn(utiplcrunqiaceidic3finiftro clatius lo
cetur,dcxtri latcris propago aliius quam finiftri rcnis principiiir ducii. Si ucro finifter rcn dcX'
quam diflcftionum profcflorcs tradunt,eucnit)propago
tro fupcrior fit(quod ctiam crcbrius
quoqiin ipfum acauatranfucrfimquodammodorcpcns,clatius quam dcxtra propago priii' r SfriJiit

cipiumducit.Quamobrcucroharumpropaginumortusnunq;edireflo inuice opponatur,


in quinio Iibro,qui rcnir funcTtioncs pcrtraflai^itjComcmorabitur Prxlens. enim fcrmo caux J^',.",„„„
rainorudiftributionipotifflmum cftdcdicandus.^V^cnxiiaqiadutruncjjreneprotcnfc^gran' lo.

dcsadmodufunt,acquamprimuconcaii.Tircnfifcd(:contingunt,hominibusin^duos ramos
Z .

partiunt,ac deininrenu fubftantiainirabiliquod.iartificiohaflcnusnemini Anaiomicorir co


Sirfjlrccfi-mi
Ttdiii ucnif JC' gnito digerunf .quodnam ucro id fit,in quinto libro pcrftringa.Cxtcrum priuatim ab humi, gdhf.mdi
ries. liori qux finiftrii rcnc petit,iuxta duclus ipfius fcremcdiu uena pronafcit in
fcdc' ucnc cius
uirisad finiftru tcftem totaexcurrcs,prxtcrcfi quod gracilcs' exiguosq; furculos in pcritoncu, gii7-if huiUi

&
qua porrigitur,ac in mebranas tunicasue finiftrii tcftc fcminaria ipfius uala ambicntes pro, iicnitffrim

pcus.]
ducai. HiXc cnim uena periionxo , quaid lumboru'' earnibus inftcrnif adnaia,dcorfum fupcr
h 8 mf.M.
pubis osfcrtur quodquiifuperauit, atc^exmagnipcritonxiamplitudincclabitur^in uarios
:

aiifraftus gyrosq; conuoluitur,quoriibafis fupcriori tcftis fcdi conata,raniulos in tunica lcftis ^

fubftantia proxime contincntc digerit,& alijs frcqucntioribus ramis in teftis fubftan tia paflim " > •

diflcminatur.quemadmodtiquinnislibcr^ubigeneraiionisorganapcrfcquar^diffiifiusdocc- {'i',,,'','''

bit.Venahxcfiniftrijtcftcmacccdcns,aliquandopropagincmacauxcaudiccfub ucnxadfi- n,o.

niftrum
• DE HVMANI CORPORIS FABRICA DIBER IIF, 2S9
niftrum renem exporrcto principio m atum
no procul ab exibrtu finiflrorrum
afcifcic: quc
Qnomdm in Trudd ir.tc
dcdiuis prorcpcs, cum illa coit.unaq! lcmina' grdi^cdUec usnccfigii
d j.^, ,
cr lis ucna cx ambabus confurgit.'' Vcna autcm id JrmivdUn umdyum
fiM.s.f. orrginem itd dtrf Jre'
dextrumaccedcstcfi:cmjnona'uena in dex-
^uentius fecdt!i'U^C'
u,t. trumrcnem protenfaoriginem fumit,ataue- ciirrit , ezprc/iintus :

c nx caudice aliquanto inferiuSj quam uena? re prtcf-v figurd. quddd.


dijferencd. ^udr Inc cie
nibusexporrcclarprincipium ducunt.Huius
fcnlrtur pingereuifit
fcminalisucna: cxortus.nonutrcliquarijfere efh. IVotet itdr^i t-^,

propaginum in caua; confiftit latcre, ucruin


cx ipfius emincn tiori [i:u antcriori fedc, uerfus et Jr, ideni^uad in niicU

dextrum latus nonnihil ha:c ianinalis ucna ex


cdiiicfi^urd.. S uero
rdiiiud cdua Cdiidice
tubcraniiac uclutirotundaoriginc enafcitur, ddfin-flrildteris fenii

Prgfentiuenxramulumquoque extaqua^in Jldieni llenlporreiBii,

ac cumipfd coeunteni.
dextrum rcnem procurrit acccnifTc, ac fimul
C rdniulii figni/tcet it
cum eacoiuilTe.Galenus fibi femcl obferuatit iiend pronutum , ,udi
J^j/,^ p.^^
teflatur.Ego quoque lotam dcxtri teftis ucna dertroren, ofertur,
jfj-^;^^^^,^
ntqi 16 ydmiti, dextrec
a ueiia qufreiii offertur pronaiam {cmcl uidr,
famnali iieticc cormni'
Qiiod uero hxc ucna dcxtrum teftcm ea Ci. Jccnif.
riez adcat,qua finiftram finiftro lefti porrigi diccbam.uel me taccnte,cuiuisobuium cftc fat fcio
"'"''"'''"'^^ harumuenarumeftdiftnbutio.Quamuiscnimill,sparcumuirorumucnis
fitsT" r Muli'ierii fe.
I
'
lit cxortus, iptetamen magna
ex peritonxi amplitudmc haud elabuntur, neque ad
pubis viindliiini iie '
tsfi.hb. oliapertmgunt , Verum ad mulierum teftes " pinguibus membranis fullult.r; itdrum feries.
s r.
porriaun,
tur,nonumuerfa;in feminana uafa degenerantcs,autiota; inteftcs
Iltlr6fi.lt. exhauftx. Nam pnuf-
hdtcumud quam ad teftcs deucniunt , uiriufque latcris uena bipartitur, ac ' una
'
portio uenx uirorum
h Ifeain. tcftiimplicita: modo,(eminariiini uas cfficitur. Altcra uero in '
membranas quoque pinoues
tnr.
intcrtexta, in uterilatcra digcritur, clariorcm ipfius fundi
I Uhfi.:6
fedcm potiftimim implicans.Prx. Cdiiif rdmi
e tcrfcminalcsuenascauaubi lumborum ucrtcbris"' ipfi que magnx arteria: collioatur abi'p. luniSoriini iiej
.mfdefi. fiusinfcnorifedequxuertcbrasfpciftat," ucnas geniculacim diffundit, teliris cdriii'
pcr" foramina ncruis
iSTzSpl,. in ucrtebrarum lius^ olildii.
aboad p.
latcnbus exfculpta ad dorlalcm medullam digcftas, ramos dcin i lc fparocn &
tes in mufculos uertcbris adnatos,a quibus rurfus alic
carHudm foboles abdominis mufiulos orblcu m
^.H,„. latimad abdominisufque latera confccndcnies^&illis
qiuspcrrcptanticdibus alimcnaifup
uzfi.hs. peditantes. Qiium primum uero cauaad facrioflis ufque" fummumdcfccndir,'atque lam
''

is
magnx artcria:(qux ipfi priusad finiftrum fubi) cicbatur)tanquam dioniori oroano Qu'ic
fi. cdf.,^ cedir
i,.,Q^ quo minus artctia oftis facriduritiain dorfi motibus moleftaretur.cauaipfi
aneria: fe fubftcr- 7^™ "fZT
" "'-"^'"^ a?qualcs partirur truiicos.quorum hic dextro cruri, ille fiinftro
fi cdb
(ubieas quas mo,
t'cU.Z dodicamdcprompfcrefoboIes)oftcruntur. Siniftcrcnim iruncus (quod&dedextroctiafi
" '
'>
_ '^"'^" fusSficre,'
r „. ~„
^n. r
mG. nondicatur,pcrrcIiquam(cauxlencmintclliges)ltatiminipfapartitionc,autpotius
. . .

. .

ubicaua
oftcdk mduos truncos fupra os facrum diuiditur,ab exieriori ipfius
latere uenam prcmic maiorcm

,%mC'. ji^ 1"^^ adlumborumucrccbras&abdominismufculos,&aliosibidcm dorfo connexosdif


feminari diximus. Vcna hxc inccrdum ante caux fupra os facrum
I e.t. pariitionc principium du
t cens,tranfucrfimlumborum" carnibus infteniitur,ipfis &peritonxo abdominisqj
!r.

S Itlufti. mufcu-
lisramulosdilpcrgens,&incanibusmulco quamin hominibus manifcfiior.
E,©. Pofteaquam
finiftcrcruncushancdcriuauicuenam,obliquedcorfumucrfus cxccriora fercur,fiouram
ciim
inttrior p,

extcrior t
dexcrilaceristrunco A licerx auc Y
inhiincmodum x
inucrfi nonabfimilcm confticufs
C^^aliquoc" furculos fupcrioribusfacrioftisforaminibus oftirens
ttotjtiir.
. Deinde mox inproorcf
fuin' duosimparesramosfinditur.intcriornanquegracilior eft c.xtcriore
: ac mox duas^dit

dr. propagines,quarumaIteram-" intcriorcm,aIceram cxicriorcm manifeltiorisdoctrinxora


'

"
i'3=dumAnacomenoftendo,appcIIareconfueui. Extcrioriiaquepropagototaquoda'
y"T,U ammo-
,mmfig.
do interfacruin&coxendicisos,c
i.»"umt,vtoxenaicisos,qua maximusncruorumcruspetentiumducitur
'

incxie.
W... riora tranfucrfim fercur,& numerolaramorum iciic in omncs mufculos
- ab lllUIII
^..v^ J tll/ ilium oftis' cxicrna
"•«!'". lecic pronacos , fcraorisqj mocibus famulances dif|5cnfacur , ramulos eciam
t.i.ifi.C4.
dcorfu minmufcU'
'

'.li. '^^'^'^^'''^"^^"'^'^''^^'''O^^^^cndicisoflis&depnncipiumducui^
„. dici3of[iscumtemorepoftcriorfcdes,ecelunium
190 ANDREAE VESALII DRVXELLENSIS
nam cauamliucdccurnbatjCoJcrncpcollfgatur.DeiiKcpshaccinteriorpropajJonotatil dignii
' dcxtrum ueOcx latusamplciflitur,&.' in plurcs (cilius furculos, uc-
diftlindit ramiJjqui in uiris 2 n-

ficjc ccruicem feu pcncm adit,in cumqp numcrofe digeritur,ca iempcr lcricut ccruici cralTiorcs

ampliorcscpfurculi,quamuefi'ca:fundocxporrigannir. In mulicribusuero'' pnrfcns ramus h fg.hi.

abintcmadiduc1uspropagincpinguimcmbranafufFulcitur,acquibufdam furculis ueficam 1 j-

quidem adit,uerum fi-equcntioribus infcriorcm fundi uteri (cdcm intcrcurrit , ramulos quoi^
fpcflabiles in utcri ceruicem difpcrgcns.pcr quos uirginibus &
nonnullis mulieribus,quc pri
mis mcnfibus uterogerut,mcnftrua; purgationcs colari diflcclionum profclToribus uifiini clT:
Veii,c e ju!- &
quanquam in reliquis mulieribus ab harum propaginum oris non minimum cius fanguinis
luiwrgmbiu
proflucrcadhucexiftimcm. Arabum nonnulli quinqucnumcroucnulasinmcdium longitudi
"L^r/vT^ nis utcri ccruicis diflfundi aftruunt,& dextrarum ucnarum ora cum finiftrarum oris conniuc-
Timcrdm- recommitticp,acabillispuellarumhymcnconftituidocent,uenarumhucpcrtincntium copia
(utin Arabumintcrpretulibris lcgitur)ccntoncm nuncupantcs. Quod ucro interioris ranii ' i

""""^
finiftri trunci eius fupra os facrum fa(5x diuifionis adhuc rcliquiJ cft, ad pubis os contendit,& '

ab cxterno ramo tmnci ucnac caua: fobolcm afTumitjqua; cum eo interioris rami rcliquo con J"^

VcMpnpn- grcna,unamcumip(o' ucnamcftbrmat,quxprimumpcritona:um,acdcin"' dccimumfcmur mismif.


'•
liiajfis firj- mouentium perforat mufculum,8<; oftis pubis " foramen permc.is in crus cmcrgitur,° propriu

Tncnjtmur p£>
finiim in elaiiori eiiis foraminis fcde fibi uendican s,quo fimul cum fua coniuge ''
artcria ac itcm ^^'^^'^' "^^

ncruofcrtur,acforaminiseius 'membranam,&' nonumfemorismotiisautorcramufculum oKrunAa


tranficnSjillis quos pcrreptat mufculis ramos porrigit.Quando autc in crus pcrtendi t, in mu- f

fculosapubisolTcprincipiumduccntesdigeritur,inelatiorem uidclicct' fccundi tibiam mo^ \^f""'^'


ucntismufculifedem,quiapubisoftiumcomminuracnafcitur. HuiTiiliorcnimcius mufculi ^ ,
^,«.11

pars a maiori crus petenti uena " ramos fibi afcilcit.Dein ab hac pubis oflis foramcn tranfcun- ''- 4
te uena,rami in " quinti femur mouentis mufculi partem a pubis ofle pronatam , ac poftmodij ^^,^^

in' oftauum fcmur mouentem mufculum &


pcnis ctiam ' mufculos digcruntur,a quibus' fur
culi nimis quam exilcs in fcmoris intcrna; fedis cutcm in inguinum rcgione prodcunt. Prxter
s 8 014. Xi.

ramos autem illis mufculis & cuticxporrcflos,'' unus ctiam articulum coxendicis acccdit,pro- ^^^ ^^^^
prio ' Et utcunquc multifariam hxc crus
finu coxcndicis oflis acetabulum priuatim fubicns . „ ^

pctcnsucnad!geritur,rariusmediumlongitudinisfcmoris fiipcrat,icd intcrduin pnccipuus %Hi.t,c.

ip fius rainus quinto femur mouenti mufculo difpenfatus,propagini commifcctur,' qua: huc
'

pertinct a maiori uena in crus dcducTra.' Exterior ucnx caux ti-unci ramus,quum oblique crus ^jJij^H,"
ucnam mcdiocri magnimdi'
accedit,priufquam pcritonxum pcrforat,ab elatiori ipfius fedc K.

iicexpromit,quxfurfumadabdominisantcrioraperperiton3Cum duda,ipfiramulos quof ^j,'.^,,^^


^ '

dam utrobiquccommunicat.^Vbihajc ad iftum modum peritonxo connexa ad rcftum abdo ^^^^ ^


"

minismufculum" confccndit,peritonxumperforansinintemainpoftcriorcm'uere(fti abdo, c i.x fi.ct.

minismufculi fedcminfcritur, &


utrinqueuarias Ibboles in tranliierfum abdominis mulcu-
lum,& ipfi incumbentcs obliquos rcliquas^ proximas fedes diftribuit.reclo tramitefurllim ^ ^^'^^^
fub recto mufculo protcnfus. Vbi uerb ad abdominis mcdium paulo fupra umbilici xz- f,.
'

oioncmprorcpfitjipfius cxtrcmum in plurcs furculos dillerainatur, qui ramulos fpcflant, l^-


quos a ucna fub peflorisofle'' abelatiori thoracis fcde dclata, difTundi commcmorauimus. ^
^^^'^
Huius ucnx intcruentu mamillis cum utero communioncm efle credimus, cius quippe be- i m.
jiciicio cx mamiUarum uenis in uterum quum fcctus enutritur,fanguinis retracftioncm quum :
ii !•

autcmmulicr lav1at,exuteriuenisinniamillarumucnasmcnftruifanguinisreuulfibncmperfi-
ci.mcdicis paritcrconccffumeftomnibus. Vcnam cnim deorfum cxalto procurrctcm.ramos
mamillarum corpori difftindcrc, ncmo non fcribit:cti3m fi id no adco obitcr conccfl^um cflc ue
limus.Vcnaucrbabiniofurfumconfcendcns, 'nonitaproculabuteriucnis origincm ducit. /rmjiipri)

Dcinde"'alteramucnaminortuquaficoniugcmfortitur,adpudcndum excurrcntem."Exte- "'^^ */""

rior enim uenx caux finiftri trunci ramus,quando fupra coxendicis os in femur pro ciden s,pc „„„ pronil

ritonxum tranfit,ab interioriipfiusrcgioncaliam promit uenam,quc ad pubis oflium ° incdiu Ay-


qua inuiccm cartilaginis interucntu hxc uniunturaccedens,uiris in penis ' inuolucru fcor- ™ & '^-

tum,mulicribus autcm in pudendi colliculos,& in " coriaccas carunculas (quas ^c^fi^ uocat) „ ^j,, yjjf.
uicinascpfcdcsnumerofaramorumlcriedigeritur.Porrbucnafubrcfto abdominis mufculo ,. i

furfum cxporrccia nullam parcm adipifcitur, qux in utcrum (utimcdicorum uulgus arbitra' p
«cyi./ir.

tur)defceiidat:fcd uti prius moncbam,illa ab 1] s cjux in uterum digerun tur non ita multum di ^"'^j
^
ftat.Quandoquidemipfiusprincipiuinabextcrioriramofiniftritrunciucnxcauxpcndct,il- , ,.

lis ab intcrioris dus truncirami intcrna propagincor^inem ducentibus,at9 in utcricci-uicem

ipfiuscf fundi humiliorera ledcm diffuGs,


VENAE
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER III.
VBNAE CAVaE SOBOLES IM CRVS Dl
^g-e/?tf. Capiit J^.
R AE T E R caiix " propagmem/ccundum pofie
riorcm coxendicis offis "™ .
Icdem in fcmur aliquoufquc propagatam^ad crus dua;
defccndunt ucna: fi
una quidem anguftior, quam pcr pubis offis foramcn
ad quofdam inte'
norem Icmons fcdem amplcxatcs mufculos perrepcntem,
fupra fcmoris
medium CeHarc/Uperiori Capitc narrauimus." Altcra
Itrunciis in
ucro maior carte-
uenarum in crus finiftrum (quod &: de dextro intclliacs)
raruiTKj
CTGcr n. cxcur,
e r. reatmmcaudexab^extcrnoramo finiftri trunci uena:caua:
lupraos fa-
ciuinparnuonis poidct. Pra^fcnsuenafimulat^
^pcritonxoclabitur/clatioremcoxcndicis
V.
oHis lcdem ad intcrnu latus fcdis,quafextus &
feptimus fcmur mouentium " mufculi dcfccii
eArundem
dunt ininguinaIabitur,acanteriorem(uerfus interioratamcn
magis)fcmoris rcaioncm fubit
fi.T. i^nullo occultata mufculo finuiinfidct, qui in inguine cfticitur '
'
a longo sraalifc mufculo
'Smuf.tu. tibiammoucntiumprimo^unacum oftauofcmorismotuumautore.Vcnaitaquchuicfinui
feueauitatiincnmbcYnplurcsramosdifc,nditur,atqucquoiniur.ism,nusrcddercturobno,
Zt^^lj^ji
k I t-t.o. xia pnmisluisdiftributiombusNatura-
,

h-cquentcsgla,idulas(uti inaxillisfic)hiccircum,
ti u.m. poluii,qua:i hrmam ftabilcmq^ ueni
propagaconcm rcddcrent, qucm diximus finum cum&
, «I 1 u l.
ucnal,mul,&: artma na-uoq,hacdefccndcnt,busoppIcrent,propuanaculum&quoddahis
fi
. Mp.li
uafis ctacerentur. Primahuius uenx crus pctcntis propago infignis cft, ac ab
intcriori ucnx
latcre prmcipium ducens, ad interiorcm fcmoris cutcm properat, aique
fc.4 c/w.
in intcrnam femoris
lcdcm dcoiliimpcrgenuquoqueinteriora, &:hincrurfus pcr
60. intcrnamtibia- rcoioncmuer-
ps. lus mallcolum intcriorem fub cutc cxpon-igitur. &
dcindc in pcdis fupcriora dcfccndcns
ultimjru uariein,bi d,geritur,aliishucpcrtin.cntibus
,

ucnarum furculis commixta. Hanc propaaincm


fi.li.it.
ita quidcm fub cruns cute carnea fuftiiltam membrana
deorfum prorcpcrc obfcruaiii ucrum
qua intei-iori exporrigitur malleolo,uniucrfim iion eundem feruat dudum.
Qtiandoquidem
interdumab intcrna tibia: fcde fccundum antcrioremmalleoli rcgionemad
pcdis fupcriora
r t.
excurnt,aIiquandoucr6(fcdrarius)fubmalIcoIocontorquetur,iIlkpcdisfupcrioraconfcen
tunrnf^ic dens.Dcindc m ramorum ad pedis digitos & fuprapcdion fcric,plurimum uariat.
jntmiioji'
"
Aliquan-
tram 6 crf
dopiimaIiisquibufdamramishkcommixta,admmimumdigitumipficpproximumpra:ci
(« prrf-pO' puedcducitur,aIiquandoucrfuspolliccm&:indiccmcxcurrit.Breuiterincodcmhomii-ie
uix
parcm unquam repcrias huiuspropaginisramorumin utrifquepedibusfericm.
mattnttjpt
Ramiquocp
quos in dclccnlu profert, rariflime inuiccm aut numcro,autampIitudinecorrefpondcnt
CtTC. IL
quidcminordinate ad cutem permcant.ut plurimimautcm fuperiorcm interna; fcmoVis
in
rcgionis cutem, non procul a fuo ortu.utrobiquc uiiam cmittit fobolcm.ac
intcrior quidcm
'

fcraoris intcriora & inguina,ipfumq; quafi pcrinxum feu intcrfccmineum


accedit,quod fedcs
eftmtcranum&tcftcs,autmuliebrcpudcndumconfiftens."ExtcriorautcmfoboIes qux&I
craftior cft, fcmoris antcnora &: cxtcrlora fub cuteperrcptans, fimiliter ac interior
in furculos
digcritur.Qiiiimgrandis ha:cpropagoad mcdium fcmoris longitudinis
quafideuenit no,
X n.
tatudignos ramos hlc ctiam m
cutem difpcrgit, &: intcr ca;teros' unum'' gracili
lonsofe
ilttuf.ti. mufculo porrigit, qucm tibiam moucntium primum rccenfuimus. Cxterum
quando acf ge-
nuarticulum uclutad poftcrioraorbiculatim ea propagononnihilconuoluitur,=
duas quo-
quc cmittit fobolcs nuituo quidcm mole pares, fcd cxiguas. Vna in anterioris gcnu
ledis cu,
tcmfecundum patcIladifpergitur:altcraintcriorisgenu fedis ucrfusgcnuflexum,cutcmacce
dit. Ha:c pofteriorfobolcs aliquando penitusdeeflc,aliquando
impenfe gracilis reperitur;
tunc fcilicet cum' propria genu flexus cute acccdcns uena, folito amplior
uifftur. Ad interioris
fedis tibia; cutcm a maona hac propagine , &: antrorfum
'

&: retrorfum ramuli difl^unduntur,


quiimpari numcro fparfi,rurfus cum proximis ucnis uarie cocunt, inuiccm^
rurfus dirimun
tur.Supcr€latiorcmucr6pedisregioncm,ucnahaccqucmadmodumcomcmorauimus,diucr
fimodc Ipargitur. Atqueharc propaginispcrintcrnamcruriscutemdedufeeftdiftributio.
d cha.t. ra>tcrhanciriaximaincrus fubiens uenaeregioneniipcrdi(5a:propaginis,'
!
ucnampromit,
i mufait. quxcxtrorfum dufla in anteriorcarticuIicoxC-didscutcm, &eius fcdis mufculos quoqp
tJ.r.
diftri
buitur.Poftqu.Tiucr6maximaucnahascdiditpropagines,pcnitiusintermufculosfemoris os
g cha.i. amplc,xantcsimmcrgitur,&'''infignemramum'f:ptimo&'nonotibii?moucntibusmufculis
i mitf ta. com,nunicat, a quo etia tcnucs furculiin cutcm deriuantur. Deinccps '^aliam maois
t.i^tab.
in proRin
dum diftribuit ucnam, nupcr comcmorataampliorcm, qua: pn- quintum fcmur mouentem
mulculumdigcritur.ramos^in' oclauum tibixmotuumautoremmufculumdifpcnfat, Ab
k 4 hac

192. ft N D R E AE V n 3 A L 11 B RV XE LLEN S I S
"

hac ctiam plurcs iicjiarum fobolcsiii uniucrfos propcmodum fcmoris os ambicntcs m ufculos
propagantur: intcr ca?tcras autc prxcipua fincm cius ucna%quam pcr pubis oflis foramcn.in
fcmurdclabidicf^umcrt, ad fc a[Iumit,coq>adau(fta,dcorfummagis adgcnu ufqucquodam- (

modo intcr mufculos occuItatadcfccndit.Ca^tcrum maxima ucna icnllm ad fcmoris os ucrfus


pofl:crioracontorta,ramulos oppidoquamcxilcs'" grandionbus fcmurpctcjitibusncruis of- mimf.u.
fcrt.qui inmcmbranasncruisobduiftasdigcruniur.Dcin" aliamcmittit propagincm.quacin /.
"
poft criorcm fcmoris cutcm cxcurrcns, furculos ctiam furfum cutcrn fubcuntcs dcriuat. Huic
propaginifrcqucntcra" ramoqucminmaximum corporis mufciilum dilpcnfari diximus,lo " '^•''^

bolcs quxdamacccdit,qua-una cumipfaconimifcctur,&ucnacxduabus confiucns, ficutirc-


latumcffjCutcm adit.Crcbritis tamcn'' dira-agrandiucna cnafcunturpropagincs,unaliumi- p chj.,,^.
Ha"in progrclfu inuiccm unitxcam conftituuntucnam, qua-iilcin cutcm promi-
lioraltcra.
tur,ac ubi ramulos luriuin in poftcriorcm fcmoris cutcm gcrminauit,rcfto tranutc dcorfum q chj.i.

pcr mcdiam flcxus gcnu fcdcm (cu poplitcm ad furx cutcm dcfccndit,ipfi numcrofam ramu
'
'
" dM.e.
'''"•^"
lorumfcricm porrigcns, qux fibiinomnibusminimccorrcfpondct.Vcrum ramulorumalrj '

rcfla^alil oblique,alrj tranfucrfimin cutcmcxcurrunt,&dcnu6nonniilliinuicccocuntcs pcr-


mifccnturacuniuntur,&dcniciuc cum' ucnxramulisIubindccocunt,quam pcrcrurisintc- t »,t.

riora dccliucm fub cutc fcrri diximus. Atquc, ut fcmcl dicam,huiulmodi hic ucnarum implc-
xusdigcftioq;confpicitur,utcutcmfurx uaricum afFci^tucrcbrius (pcrindc ac tcmporum &
intcrnxcubitifcdis cutcm)implicarinonmirum fit.Prxfcnsucnapcrgcnuflcxuscutcmin fu
ram dcfccndcns, aliquando ad calccm ufquc prorcpcnsinibi" ccflat, aliquando alrjs ramulis «<idihd.i.
"''•/'•"'•
pcr tibixcxtcriorahucpertincntibus comifcctur,& lccundum" cxtcriorcmallcoluporrcifta,
pcdis fupcrioraadit,nonnunquaucr6&infcriora,nuIlibiinteriminaItumacutcdcmcrfa.Cx
tcru m orandis ucna fcmoris ofli qucmadmodum fcripfimus accumbcs, adco ipfi aduoluitifr,
' iit mcdiam inicr duo humiliora fcmoris capitafcdcm occupct. Hicin
iuxtagcnuarticulum'' y chi.^.

duos imparcs ramos cledufla intcriorcm (qui ^ cxteriori multo gracilior cft) ad furx mufcii '^"•J"
'
^
los,prircipuc ucro ad pcdcm moucntiCi primum & fecunduiTi,dcorfum mittit, furculis qui-
'
, c;,^'

buldamhoi umfupcrficicmimplicans,& fubindcctiafurculosin progrcfluadinicrnxiibix l' Ai.:,.


'
icdiscutcm'" difpergciis. Quumucrointcriorhicramus ad tibix humiliorcni ufqucappen-
diccm" perrcpfit , atquc in dicfam nupcr cutcm lurculos difFudii, fub in tcriori mallcolo rcfic- „,'
^),^

xus,intcrnum pcdislatusad polliccm ufcjucacccdii^inibi in cuicmutplurimumabfumptus. 'i ch.i.u.

Rarius nanque intcr calccm &


tibixos una cum tcndinibushacpcdisinferiorafubeuntibus, °

ramus illc ad pcdis digitos proficifcitur." Extcrior ramus magnx iUius in poplitc latitantis par
titionis non procul ab cxoriu in binas rurllis diducitur propagines,quarum maior cadcmq: p c/m.ks.

intcriorpcnitiusintcr''mufculospofteriorem tibixlcdcm occupantes immcrsitur. Primum 'I


Sm.»™

nanqucintcrcapitaprimifccundi^ pcdcm moucntium mufculorum rcftadclccndii,acdcin


inter quartum &
quiiiium pcdis motores, &
dcindc intcr mufculos digitorum flcxus opificcs i4,,;ijt«.

hincatibiapronarosfertur,intcrdumetiam ligamcnium cotingcns.quodfibulamtibixofli


'
<""[
'"''•^-
lccundtim tibixlongitudincmcolligat.lnhocdcfcenlii.interiorhxcpropagoillis quos pcrrc' '

ptaimufculis ramulos oftcrt, a quibus nulli,autprofcirt6longcpauciflimi in cutemfubcunt.


mcdium fcre loiigitudinis tibix pira-fcns intcrior^propago in duos partiiurramos,
luxta '
' chi.ij.

quorum inicrior talicum tibiaarticulo' ramulum ofFert,ac lotus quodammodouna cum icn ' cht

dinibus a poftcriori libix Icdc ad pcdis inferiorareflcxus intcr calccm & tibix os pedis inferio "'''^'

ra fubit, & fub" mufculofccundosquatuordigiiorum articulosflciftcntcpropagaius, duos " ^'''•a

furculos poUiei&itcm indici,mcdioautedigitounicumprxbet,itaq)abfumiiur.Quanquam


frcqucntiftime hic^ intcriorisiilius propaginisramus(qucmadmodum&ncruuspedisinlc' xchj.i6.
''""
riora fubiens) in omncs digitos digcritur,nuIlo raino inier fibulam &C calccm huc pcdem ' ac- >

ccdentc. Verum altcr ramus quicius diuifionis exterior eft,quam paulo ante ad mcdium lon-
iji^^j**
gitudinis libi.r ficri diccb.a, fibulx cxporrigitur : quum ad infimam tibix fcdcm pcrtingit,
&
atqucligamentomcmbranco, quod totatibix longitudincfibulamtibixonicominittit,pro-
ximusclt,' lobolcmafcdilpcrgit, qua'ligaincntumpcrforans,unacumtcndinibiispcrtibix <: c/m.iS.

anicriora pcdis fupcriora adeuniibus in pcdcm fcriur, ac' mufculis pcdis digitos in cxtcriora " ^

abducentibtis furculos offert, quibufdam etiam ramulisin cutcmfparlos. Qiiodautem altc^


rius rami illius reliquum cft, cum fcptimi'& ocftauipedem mouentitim mufculorum tcndini' t e tj,,,r.

businpcdishumilioraproficifcitur,atqucinminimosdigitosdifpefatur:nififorteintcriorra-
mus intcriibi.ros calccmc]! pedis infciiora pcicns, omnibusdigitis furculosexhibeat.Varia
cnim hfc(fi alicubi profccfo) uenarum ferics occurrit. namcrebr6 (quod etiam diligentcr iii
fanguinis e uulaeribus fliKu obfcruaiidu cft}confpicics ' interiorem illam propagincm,quam c

inpo
o

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER Itl, 195


m poftcriori tibi^fcdc intcr mufculos alterccondidicebam,ilico atq; poftcriorcm tibia- fcdcin
iltlfio.,. continait,' fobolcmintcr tibiai:osg<: Fibulampcr mcmbranciim ligamcntum
porriacrc.ouGE
fccundum tibia: longitudincm antcriori cius ligamcnti rcgioni attcnfa, ad pcdis lupa-ioraicr,
tur. Vcrum tunc propago i!la qua; in poftcrion tibix fcdc dcorfum
propcrat,ad mcdium tibie
'cha.ij. non amphus '
infigni diu:fionc dilTccla, fed fola pcdis infcriora, omncsq; digitos adcuntc. In"
•'1'l.y-
tcrdumrurfusintcrmnfculos^anrcriorcmtibixfcdcmoccupantcs' aliafoboTcsrcconditur.ab
£M'4.
capropagincquamnonduaipcrfccuiusfumorigincmduccns.^ Rcliquacnim adhuc cll cxte-
chi.,;. rior propago," c.Ktcrions rami magnx in popli tc diuifionis.qux ad iupcriorcm fibulx appcii

ch.t.,6. diccm lertun&quunia' propagincquam


tibixpofteriorcm fcdcm occuparcdiclumcft.in an
tcriorcs tibix mufculos nulla fobolcs pa- mcmbrancum ligamcntum duciiur.ab
bac cxtcriori
&
propagincramus intcr lcptimum fcxtum pcdcm moucntium nmfculos prorcpii, frcquaiti
fobo!cdigcftus,inmufculosantcriorcm tibix oflis fcdcm occupantcs. Aliasucrohxccxtc-
riorpropagoincxtcrioris cibix fcdiscuicm potiffimum frcqucntibusfurculis difpcraitur;^
chi.a. prxcipuo ipfius lurculo nuncantrorfum, nunc rctrorfum ad intcriorcm mallcolum rcflcxo,
pcdis lupcriora accedit, &
potillimumcxtcrnumpedis latuspcrrcptat,ali)sq;huc pcrtincnti-
bus uenis commifcctur.nufquam in altum mcrgcns. Qiium itaij dilicrcns uariacpadcoucna.
Vnmfmn.
ruin tibix &C pcdis cutcm implicantium fit fcrics,lualcrim cam non iccus quam m manu "«/•/'«»-
facicn
dam prxccpi, in uariorum homiiuim cruribus uinculo intcrccptis, aut calcnti aquximmcrfis
contcinpIari,modocamfobolcminfupcrficiccxcurrentan,ucnarum fccandai-umaratia cx- 2?°
pcndendam duxcris. Ego eniin parum fupcrhciarias pcdis ucnas morari folco,quum iuxta ae
wecr nuiplecasexcrcininomincnon lcmclapcrucrim:quodcjomncspcdis ucnxab codcm truii '

co,quifcilicctpcringuinacrusfubit,principiumducant.&arbitrorGrxcosuixaIiasfccuinc,
quam^quxintcniumgenuregionanpcrrcptat, &inobcfismulicrcuIis uclob continu^icru
ns ligatioiieinlatct,& dcin" quxinallcolos ainbiunt. Adco utciiam noftrxxtatis nicdicos mi
fi„e„,m
'c.quicumalicubi Icgcrint quatuorucnasad pcdis fuperiorapcrlingcrc(uti &eoo "uel fiib
cTj!s
'\Zs'.
cuteaiarraui)quatuor pcdi adfcribunt ucnas,quas magnofupcrcilioin fangiiinismiflione
diftinguutjintcrimionorantcsipfirumproarcnum&cxortuin.aclongegrauioripcriculoin ,,lrum^"lr,
cum iicruoruin,tum teiidiiium occafionc,ucnas fccari,quam cani quc fub tnimm,.
P':dis lupcriori (cde
gcnu^atque ad inalleolos cofiftit ut modo clcganicm promptumq) fanguinis fluxum filcntio '^"""'"'f'--
.

prxtcrcam. Venarum auicin quas illi If atuunt , prima Saphenam, &


niatricis uenam,& uiroi, ;
".("^'""f"'
naIeninuncupani,atq!iIIamadintcrnumniallcolumrcponunt. Sccundanicxtcrioriniallcolo »i.
alcribunt,iIlamSchiaiicam nuncupantes.Qi.icpolliciexporrigitur,iIIishominibusPopIctica
dicitur, hancq!tcrtiainnunierant.Qii.artamrcnalcm conftimut,eamiuxtaminimum digitum
ditudcntcs.Oiiod ucroad totius uaixcaua-adniiniftratioiicm ipcftat, (cdulo in fcqucntibus
libris perlcquar,ubiearum parrium quas iiitcircptaiit f:(ftioiicnicdoccbo. Fictautcmidin

ncquinii& lcxti &fcptimilibroruaccuratinimc, Nani & in lcptimocommuncmucnarum,


artcriarum & neruorum in manus ac crura pcrtincntiii fedion is rationcm inftituanus,

D E V ME I L I C I VB N^.
Caput XL

N VD umbihci ucnce dditieatio, du6 nimirum partis qute in ncttis oljuid efl.ctf^ hic
.A ucnceftdcm notatquccumkhctimJpe3:ctt„Bucr6fedanquahceciecoriinferitur, C i(^Ti
utroipfiiu iniecoris fubflantiafericm ruditcr cxprimit. Vndc etiamquinti libriftgtircc hiic
maximefjicHantcs tieniunt examinandce, trigefima uidelicet, quce iluatuor tabcllisfatiis inuo,'
o hicra ctim ipfofoctii proponit.Deinfectinda eiiis hbrifigura,fta: umbihciportionem exfeS.io.'
nisferie rehilam oRendit : ac infuper uinbilici iiena: , cr arteri.tr ttnt, cr urinarij meatm , qui
foctns tirina pecuh.iriter editcit. 'Prceter ah.ts eitifdem hbrif{gtiras,cjiiia: iimbiliciuenee in iccur
infertioncm octihsfibijcttinf,tnmirum duodecima,Z2' uigejimat

I
ANDREAE VE3ALII BRVXELLENSIS
N (iVlNTO libroorgana fa:tuipeculiariapcrrcquutuniSjii[um'tTi- jsmjtmi
bustunicislcuinuolucrisiiiutcro inuolui contincriqjaudics^quorumcx fjxanM
timumGracci ;(MeMf, Latini ucro fccundinam &; fccundaSjinterdum ^'h"''
'

iocuIos,uti&ipfum utcrttm,appellat. In hocquuminfensutcrogcritur,
'ucnarumartcriarumcpinutcn fundumpcrtincntium fincstcrminantur, h isfi.lii.t

acuclut in nouasucnas artcriasqjccfTant, qua; numcrofiflimaramoruin "'^-

Qni mdlc (ericincxtimumilludinuolucrumdigcruntur.Vcn;r lixacartcrixcxinfl'


utnd C dltC' nita propcmodum ramorum (cric fcnfiminpauciorcs colliguntur, acmutub cocunt, ucna;
7Jttc07:fi:r'

gmt. quidcm ucnis,artcriarautcartcriisfcmpcrunita:. Exliisramis rurfusinuicccoeuntibusoran'


diorcs paucioresq; tantifpcr coftituuntur, doncc tandcin omncs ucnx in duas finiat ucnas,&
artcria- itcm in totidcm artcrias.' Vcna; acartcrix ad fiunc modum exfccundina colicftx^rcii
quas duas fcctum inuolueutes tunicas penctrant,quxctiam a ucnis ramulos pcr iilarum mcra-
brancttm corpus cxcurrcntes mutuantur. Quum uao ucnx adumbilicum ufque prorcpicrc,
moxin unam cocuntucnam imofubindcctiamunatantum uifituruena,fimulatquea fccun
' ;

tlzfi.U.I
dina abfccdit. 1-lxc umbiiicum ingreffa pcritonxo adnectitur,& furfum confccndens patulx
iccoris fciffurx ' inferitur,qux dextrum mucronatx cartilaginis Iatus,in anteriori iecoris fcdc •-fi.li.tS.

hominibushabetur, &
foraminis cuiufdam autmeatusmodo hancumbiiiciafiumituenam, ji.l-l.-j,

camcppcriccQrisfubflantiam ucrfuscauamiccorisfedcmdcducit,nonproculaportxucnx ?'


j
' caudiciscxortu.Atqueidfcdulointcr iccandumuenitcxpendendum,ncfiobitcrprimum ue Diiaj^iisa'

nx in iccur ingrcfTum fpccftcs, iliam intcr gibbum cauumcf iecoris medium inicri exiftimes,& g raip™
iionaccurateid iecorisforameninhominc(cuiidpriuatimobtigit)cxpcndas. NonnuUisani
nlaiibus,ut catulis,unusaiiquando &aitcrramiis in mcicntcrij" ccntrum,ab hac uena priuf- '

quam iccur contingit,porrigitur.Quod proptcr quxdam Galcniiocain libro dcFcctus for- ;


ifi.U.st.
mationc, ubi isiecurantccor,cx huiusucnx dudlu formaria{h-uit,nonicgnitcranimaducrti
ArttnitruJit uclim.'' Artcrix autein umbiiico inlertx dcorfum ad ucficx fundi iatcra porrcflx,'" ramis ma
'
kfi.c
'^'"^^'^'
gnxartcrixpoftprxcipuamftipraosiacrumartcrixdiuifioncincontinuantur.Artcrixcnim
umbilicura ingrcdicntcs,iilis magnx artcrix propaginibus uniuntur, quas pcr pul>is ofJium I s fig. li.i

foraminaincrusdcfccnderc docebimus. Vmbiiiciucnxbencficiofcrniscnutritur^&artc-


V^mkltci up /

]tit drtcrid' riarummuncrcipfiusinfituscalorrcficimr. Cxtcrum quandoinfansnafcitur,h;rcuaiafimul


rumt^uftis. cum mcatu quo cx ucfica ° intcr intimum &fccundum fcctus inuoiucrir, iiiius
" urina cfFertur, n •.fig.lib.t

ab obftctricibus iuxta uentrem ' prxfcinduntur, bruta autcm animaiia dcntibus abrumpunt
inuoIucrafcctuspicrunquedcglutietia.Quodhorumuaforu incorporcadhucreiiquumeil:, =

d.sratoO,
tcmporis r cr

t
luccclIucxarelcit,mcmbraneumq)prorlusIr ji ' r r r .

redditum,inuar runisluam cauitatcm oerM,


dcpcrdit. Quaautcm feiSionis rationchxc non modo in fcctuum, fcd &
lcnum anatome ob-
fcrucs,inquintoiibro ubinutritionis gencrationiscporganorum lec1ioncmpcrfequar,proii-
''J'/''/^'
xe audics. Nc uero ucnii in abfoiutis hominibus 3 nobis pra-tcrmiflam quis arbitrarctur,hic
umbilici ucnx qucmadmodum in iilis apparet, meminiflc uolui. Abumbilicoigitur adiecur
ucnacxporrigitur,quxiccori,qucmadmodum diximus, infcritur. Atque hxc omnia inaii'
quandiu natis arida acucluti neruea, muitoqj adipeobdutflia uifuntur, in fcctibus uero ab aiiis
"
uenis nihii uariant. Nunc itaq) tcmpeftiuu crit magnx arta-ix diftributionc aggredi. Vcnx ' ^

cnim arteriaiis ferinonc tantifpcr intcrmittam,doncc fimul artcria uenalem pcrtraiflarC;,intc-


'
r /t.m.i;.
grum erit. qu ippe operxprccium cft,{ermonem utrilij comuncm inftitucrc. ' ifi.a.».

TOTIVS MAGNAE ARTERIAE DELINEATIO--


NIS, Q_VAM SEQ_VENS PAGINA PROPONIT,
charaflcrum Indcx.
'-^ "-^f RT R It^B- mdgiia: txjlniflro coriiisjlmuxortus^qudmAriflotths m^tIm
nocmit,to quoil ncruofam ipfiusp.irtcm, iic! in mortuis conJ]3ici poffe diccrct, inflcir uaqince

firtdfis quiim Maceiloncs «ojTtu uocant . erum t^rifloteles hanc cum caua comparans,
ipfamminoremucnamnuncupauit.t^bj Grcccorum uocanteam ftvyislu,. alij fimpliciter ntx-
}(icc/r, alif i^Stu), nosma^nam ilicimus arteriam NonnuUi rurfus uenam uocarutit, quofan^
.

guisimpetu per corpus diffufus ducitiir. Quidam i..^abuminterpretes audacem uenam^ahf


ntruumpuJftilem uocant.P^erumeorum uoces temporum iniiiria omnts corrupta-lcquntur,
quemadmodum apud Ha!y interprctem^c^ui haict^cam c.^i/loteli auritfnam uocari.Quant^
uis intcrim in bccbraicisc_^abum iiiterpretibus,omniafrcpartium nomina cx Gnecis ita cor
rupta legantur,ut noflra: atatis medici eafonant.

B,B Dua:

«
. '

ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


li,B JDiiiC itrteriiF coriis bttjim coronx modoJiicciti^ctites,
C M.dffta: itrttrice caudicis itt duos truncos bipartitio.
D i^rtcria obliqueadpriitiam finiflri latcris cojlam contcndens.
ILamus quatiiorJiipcriorumpni/lri latcris cojlarum intcruallijobolcs dcriuans.
F P^amm pcr tranjucrfos ccriiicis licrtcbrarum proceffn6 ad caluariam iij^uc prorcpcns, CT^j^e
niciilatim dorfalimcdullie iiiciiiis^; mujculisfobolcs ojjcrcns.ubiuero is inJinijtrtim diim ccre^
hri membyanarJiniim exhauritur^illum abJcidimus.TraJ^titi cnim tabula niillum eius mcmbraiia:
fiiium cxprcj?imit6,fedtantiim artcriarum,quas Galems reticularetn plcxum fiiis hoiim ccre^
bris delujusJormare arbitratiir,Jeriem mox explicatidam. l^eritmfihoriimfinuutn delineatio'
ncm expctis, pneter figiiram dccimi quarti Capitis plcras^fcptimi libri, non mediocriter
hiicjicitflgura huius libri calci infuta.

G Subfnijlro peSloris oJ?is latcre ad umbilici ujquefedcm excurrens ramus, dquo furculi di^c
nntur in uerariim coflarum cartila^inum interualla,zs' hitic inmufciiIospeSloriinflratos.itiJu
per infniflram,qua thoracis atnplitudo intercipitu r mctnbrana,((^ abdominis muftilos,
f-I Ramti6 pojlcriorcs ceruicem occupantiim mufculos accedcns.
J rtcria ad cauam fcapula: regionem ac in eiiisJcdis mufculos prorcpens.
K B~anniliii adhumericumJcapula artictilum crJiitnniihumeriitifriorapropagatus,niiJquam ifl
terim adciitcm excidens.

Z, ? ropago in mufiihs antcriorcm thoracisfcdem iiitc^entes /parf.


M 'Propagofcciindum thoracis latera deorfiim procidens, ac mufciilo brachium deorfum trahcn-'
ti intertcxta. Iitter L&M ramultu iiniu occurrtt , eortim <jui itiglandulas aU cauitatcm op
plcntcs diJJcminantiir.

2^1 i^rteriafmul cutn interiori axillaris iicnie truncoin manumcxcurrens,acprimiillifurctili


fiib JSftnox coitfpicui,in mufculos hiimcrum attiplcxantcs propagantur,

O ^rteriafeciindum poferiorcm Immcrifedcm tindcum quarto in brachiumpertinetttt neruo,ali


qiioufque in cxternam cubitijedcm reuoIutus,ac undiquc in alto interim latitani,

'P^ P J-Ji nvniili articulo cubiti ciim humcroJunt pcculiares,

Q^-^xi'laris artcria- raitms ntdio exporreSlus.


Ji, Su rciilm ab artericr ramo Cliiifgnito iierfis maniis exteriora intcrprimtim pollicis os CT pofl
brachialis os,qiio indcx Jiifjulcitur,dedu6lus

S Ramti6 ulnce cxporre^us^ac in intcrnam qiioquc manus extrema: fedctn digeflus.


» R,imulm miifulis elargitits,qui extcrnum latiis pophrachialis oJ?is occupant, quo minimus di.'
^itiisJiiHinetiir.

T Artcrianim in cxtrema manufcrics.


V^ mplior afcendentis arteria: trunciportio,quce re/Idad iii^ulum cotendens, in diios imparcs
ramos diritnitur.

X Sinificr diuifiotiis in iu^ulo fSla: ratniii^qui CT gracilior efl ,finiflri^ lateris foporakm
conflituit.

Duobushis chara3erihusdexterramtt6,quiflniJlro lon^c' amplior ef{,injigtiitur, f^erumY


pritiatim prop.i^incm indicat,qua: in dcxtro latcreprorfus in eafdcmJoboles di^eritw,in quas
artcriam D injignitam infinifro latcrc dijfeminari confpicis. Ca:teriim Z dextramJopora^
lem notat,quain iiti<^finijlram^rabum interpretcs apapIcticd,CT'Jomni,QyIetar^icam,cr
Jubctcni, decolationis uenatn appellant, qutenomina plerofque ittgularibus uenis accommo^
dare antea retulinitis.
a SiniHritfoporalisarteriie injaucium rcgionibiisin diios ramos diflribiitio ac b quidcmex^ .

b. ternum, c uero cr d intcrnumindicdt : qiianquamduopofcrioreshicharadcrcspriuatimali


quid indicent.
c 'teriarutnpropaqatio ad Iaryn^em,fi.uces O" lin^am.
d Soporalis artcria: pars caluaridpetens, atque iuxta bafmcaluari<einduosdiflributarrtmo!,
qitorum altcr,qiiifiiifrutn durce mciiibraiicefinumJubit, hic qiid in caluariam mer^ittir, abtrtitt
c attis ef. quod pra:fetitifgura eiits membrana:finiis tion diixeritn delineaiidos , eos pojlmoduttt
cum intcgra ccrcbriiutforutnfcrle adfrontem decimtquarti Capitis, peculiarifigura exhibi.^
turus.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBBR III. 237
turus.(xqii!tetUm alttrius mnifopomlis ttrterix cAuariam ingrcdicntis,dijlributionem
pc
tes, ((^fiuifumfiierit Imic delineationi exillachanicleres adijcies. quifreefent L ,q ,r ,f,
u,u,x,x,ii,y,J^:quos I)tc expkcarem, nifftius omnino fret fudiofum d cerebri uaforum feric
tantiffcr abfinere, donec ego illam decimd qu%rto Capite ferjequar.

i Soporalis arterice ramui,capitis exteriora implicans.


c DiSlimodo cr b inf[qniti rami propa£o,pemtius interjicieimufculos excurreits.

f Rami b infjj-nitifub auris radice diflributio, cuius anterior ramiii


^ notatus,fecmidim tempa
^,b. ra firtiir: pofierior uer6,cui h infcripfi,Jecuiidiimauris pofleriora jubcute pariter atcjuc
ille Ifar^qitur.

t TR hl C S magnt arteri.v,deorfumaddorfiuertebras explicatm.


, k, k Tropa^ines utrinqtie adoSo injeriorum coRarum interuallaprotenfr , dorjali quo^ me>
duUxacimJcuIisdorfo^thoraciadnatisrainuIosojjerentes.
1 Septitranfuerfarteria:.
V eritusne charaEleruin copiaintegrammagna: arteriie
delineationem alioquin hicjatis obfcuram penitus corrum
peret ,priuatahac ejfigie modoutendiim duxi, quajupe-'
riiis ubijepto tranfuerjo artericF lindicat.t ofjeruntur,uc
lutiex ma^na: arterice caudice diJfeBa ejl: injeriiisuero
adjeminaliumarteriarum,quas i CT k indicabimits,exor
tum.In prajentiitaque f^ura iam enarrandis propa^ini^
bus duas radices pinxi, quum inte^ra arteria: delineatio
unicam (ut fieqiienter etiam occtirrit) tantttm habcat.In^
m. dicetigitur m utriujque,autunius duntaxatradicisexor^
n,o. tum. n dextruin ramum. o Jurciilumin humiliorem omeiiti

p. inembnwain hic exporre^lum. p propaginem in dextram iientriculijedem, qiia dorfumjpe^at,

q.
atque infiriiis orifciiim educit,excurrentem. qramum duodeno inte/lino cr iciuni initio expor
r. rcBiiin. r propagincm .iddextrainfimdittentriculijcdcm dedtidam, ueiitriculoip
ly fuperiori
ft. membrana- omentintinulos exhibeiitem .
f bilis uefcuLr arteriolas. t arteriam iecori diflribu
u,x, tam.Cceteriim uinfi^niturfinijlerramtts,quipotiJ?imumIienemadit. x prop.-igofccundumpo^
y. fcriorcm ucntriculifedem,adipfus ufqitc elatius orificium progrcdicns. y eim propaginis
.Z. muliinitentriculumquddorjoinnitititrdcriuati. ? ramiisorificittinuentriculijuperius,coronce
K. modo cinqens. a rainiisJccitndum elatiorem tientriculijedcm infh-ius illius orificium accedens.
^grandis in demifiorem omenti membranam exctirrens propago,qua: ctiam colo intefinomul

y. tisjurculisiinplicatur. y Jurculus in humiliorem oinenti iitcmbranam hic adfinifrumlatus cx^


currens. </l artcria: lienis cauumfubeuntes.
i arteriafiiiframfiindiuentriculijedempc^

tcns,ac ueiitriculo ipfjjfupcriori incmbrana: oinenti joboles dcriuans.


^ ramuli ab alijs lienent
j".

accedentibus arterijs,in lceuum uentriculi latus deprompti.

f.
Inintegra delineatione, ea qii-i hicindiciadhibuimus, aliud^occurrif,quoinfigniturarfe''
ria injupcrioreac propeinodum iiniuerjam mefcnterijfedein propagata
, cr fuis propagitiibut
in iciunum intejlinum cr ilium er coli partem diecore ad dcxtrum rcnem
confficiiam jfarfa,
V Dcxtriimrenemaccedcnsarteria. 6 <~^rteria qua: infiniflrumrencm exporrigitur.
hi Dextrilaterisfeminalisarteria. Siniflritefisfeininalisarteria.
A >^teria humiliorcminefenterijfcdem fubiens, acpotifiinuinin colon iiitefinum, qudiddlie.
nis regione adredlum pcrtiitet,ac dein in reBum intefinuin difcinditur.
n^ji Vropagines notantur, quce geniculatim lumborumuertcbras accedtmt^c^in perifona-umQ;'
mufulos uertebris adnatos diftribuuntur Vropago autein ad humilius
.
^ conjiflens cceteris
grandior efl,atque adabdominis ufquc laterajrequentifobole cxcurrit.
BjyjK MagncE arteria: ados facrum in duos truncos djlribittio. 'P^erum ifhcharaBeres ctiam fur.'
culos notaiif, abhuinilioriartericeregioneinofisfacrijaraininaderiiiatos.

Interior ramusfinifri trunciiam diRce diuifionis.


I
Interio ris rami exterio
a
r propago in mufculos excurrcns,qui extcrnam ilium oJ?is fcdcm^ co^
xcndicis articulumintcgunt.

1 7t Inte.
25>9 ANDREAE VESALII BRVXELCENSIS
Inttrjorisrdmi | not<!ti intcrior fropagoin oJ?isfacri humiliorem fedcm^ueJtc^mzyiieflLte

ceruicem, ipfumji fenemUn mulieribus ucrOpin infiriorem utcrifundi re^ionem^z^Tparitcr in il

lius ceruicem furculos diffundcns.


Hicetiamarterias affinximus,(luitrumfini/lri ab umbilicohic intcr | CT f adinteriorem
f^f
friuscommcmaratum ramum perinde fcrtinct,acfiucrjus umhilicum ab iffo deriuaretur.
f Interioris rami infgniti rchqmim, quod ab cxtcrno ramo trunci diuifionis ijua-fifra os fa^
^
crumft, portioncm ajcjccns,pcr puhis oJ?is foramen in crus dclahitur, inibi in miifculos puhis

os occufantes di^eflum, z^fuo termino cum alia arteria, c[ua: in qiiintumfimur mouentem mii^

fculiim pra^cifue di^-eritur,ac moxf(rnahitur,coit,cafcde<Jua a afcriftiimcernis.

T "Profa^o exterioris ramifiirfiim ad rc/lum ahdominisfiii lateris nnifciilum confcendens,atcjuc

fra-cifuaipf?usfoholeumbilicirc^ioncfetens,rcliipioiautcmfurculostranfie-)jiminbumilio-'
rem ahdominisfcdcm dijjenfans.
V Surculus tranfiicrjimfecundum fubis os ad fudendafrorcfcns.
<p Scdes cxterio ris rami,qtidis modo in criis delahitur,ac in uniiicrfiim crus dijjeminari incipit.

\ Ramiii maioris crusfctentisarteri.rinmifculos frofagatus,<juiantcrioremJimorisfcdcmfl


bi uendicant.
•4- Ramiis ad fiintumfmur moucntem mufculum,^' eos cjui intcrnam flmoris fcdcm occupant di^
qcfliis,unoijj iffiusJurculo cum illius artcria- coiensfinc,c[iiamfer fubis oJ?isforamcn frocidc^
a- re diximus,ac at inf^niiiimus.
r B..amusinmufculosfoilerioremfimorisfedemobiinentes deriuatiis.
Aj A Ramuligcmi articuIipecuIiares.Hicp^andis artcria in poplite reconditiir,
0 Grandis criiris artcria poHcrioremtihiie fcdempetens.
H B-amiisJibuLi amplexatihus mufculis, pra^cipue atitemfcftimo ct o^latio fcdemouetiU oblatus.
2 ,_^fteria inter calccm interiorem maUeohim fedis iiijiriora fuhiens.
n ^^rtcria ad fedis humiliora accedens, inter calccm O' exteriore malleolu nonniinqtia. refexa.
$ B..amulitihiie ciimcalcis artictilofrofrij.

Y Trofagofediselatioraaccedens.
O, ^rteri.irum in fedis htimiliori fcde diflribiitio. Suhfcijueittibus modo duohus Cafitihus non
foltint hicc ctiius indicem abfoIuimus,fiqura conucnit,fed ctiam htic attinet fra:tcr crebras quin
ti libri 27"fextiiu'feftimif^uras,ea ijuam biiius librtjinifiibiun^am.cuius charaSleribus per''
inde atqueha^enusfecimus, in interiori mar^-inc utcmur.

VNDE ^ RT E R
cifitim
M^GN^
ducat,^ in <juos ramos ipfiiis afcendcns pars di^cratur.
V R I N.^
Capiit XII.
CXJf<.^ ND O in intcriori mar^ine aliciibi,fra:tcrquam in duohiis proximis Capi^
tibiis fcribitur Jtg. c.ip. iz. ea ftib.mdienda efl , <qua inte^ram arteriie magnce im.iginem , antc
pra-fens Cafutpropofiimiis.

ONG minorintcrmcdicorumacphilofophoruproccrcsde" gran- ^

dis arterix,quam de ucnarum ncruorumqj principijs eft diflcnfio. Hip <«

pocratcs nancf ,Plato,Arifi:otelcs ac Galcnus panter cor artcriarum ton t'

tcm ac origincm (uti fane cil) ftatiiunt. Quippc crronca prorfus eft Pe-
lopis Galcni prarceptoris fentcntia, artcrias docens fimul & uenas cum
neruis e cerebro nafci: nonminus (ane quam a ueritatcfimulabhorret
cius autoris placitum, qui fpurium traclatulum dc ucnis,Hippocratis li-
brodcNaiurahumana intcriccit.Qiiandoquidem,utcrtcrataceam,ccrebrumuitalisfpiritus
a are^ro nt i^ &fanguinis feruidiacimpetupcrcorpusrucntis,qucmadmodumcor,noneftprincipium,ac
tziremii cor' arterianullibiquam ubiecordcpronafcitur, amplioroccurrit. Dcinhxcquoqueillorudo- h
porti pdn<!>iii
giTia improbant, qui arterias ab c.^vtrcmis fummis^ corporis partibus no lecus palTim oriri ar,
TUlfcL
bitrantur, quam fi quisab extrcmis arborii uirgulis illarum iniciu reccnlcret Vcrum etiamfi .

non philofophia: modo, fcd&.' mcdicinarprincipcs corarteriaru fontcm ftatucrint, nihilomi-


nustamende cordis finu,a quoarteria pronafcereturjnonniliilinter fe diflcntiunt, quumhi
quidem
'

DE hvmAni corporis fadrica lider iir. 259


quidemex cordismedio finir, illiautcm cxfiniftro, artcriamoriricontendunt. Ca:tcrutn ha:c
diflcnfio de cordis ucntriculis Onibus uc potiusj quam de artcriarum orininc cft . ac proindc
4rfria- o >
t^ntum duos cordis uentriculos cnumeraturi, poftpoHta omni controucrfia cx clatiori ic» msfedes.
Viktiit !
\.U.6.'q,a
^'^ finiftri finus cordis.proptcr ipfius bafis ccntrum^magn.^artcria origincm duccrcattefta^
'

onfmi di biniur,ubi tcrtiu uentriculu C poft dcxtra uidclicet mcmbrana artcria: ucnalis orificio prxfe-
,
fta) Ariftotclcs enumcrauit , etfi alia Galeni in libro dcDifrecftionc ucnarum fit fentcntia.nifi
» ^«"^''J;

H 6fi.o. forteperpcraDcxtcriorisproSiniftcriorisinibi inGalenilibrolcgatur.Magnaigiturartcria


lig.li.6 in hoc ortu
<> orbicularis cft, achic ipfius ampliflima fcdcs &
durior 3i cartilaoinofior cofi ftit.
Lforaar Ipfaautemarteria fimulatquc cnafcitur/duosgracilcspromitfurculos^quicorona:
prorfus Coroniles„
™°'^^cordis bafim una cumcoronali ucnaamplccKntcs, cordifccundum ipfiuslongitudi,
tnmiA
mq; mfl, "cm " ramulos transfundunt,quorum plurcs ampliorcsqj inibi fc offcrunt, ubi cordis iiibftan
immr. tia craffior uifitur.cft auteid potiffimumin ca cordis fedcjubi finiftrum ipfius finum continet,

i cs.r
^
quafcptum utrifque finibus comunc porrigitur.Coronaliumartcriarum ortus poft mcm-
bfanulas confiftit, quas rcfumptioncm ipiritus fanguinisq; ex ipfaarteria iu finiftrum cordis
B.B.io/.
b.6E,E finumprohibcrc,infcxto librooftendam.Vcrum &:fi coronalium artcriarum parquodara-
'itamplitudo, ca tamcn amplior longiorqj cernitur,qux cx dcxtro magnx artcnx ori--
?^f( J tf

E,E,iD.
'^"'1 l^^ta-e origincm ducit.una naLiq; hinc a tergo dextrx mcbranx pronafcitur , altcra autc a
poftcriori eius orificij fcde principiii fibi uendicat , a tcrgo poftcrioris mcbranc a finiftrj- intc-
nm mcbranp tergo nulla pronafcetc.Poftq; uero magnaartcria coronalcs dcpropfit,a cordis
c^iujiois
'^^fi.^'^™'™'urfumquod,imodo' fub ucnx artcrialis caudicc confccndit, accordisinuolu, iiplnilicl
^otbi
4/i,jIi. .6
'^''^'
unam ipfius partc,qux grandior eft,dcorfum ad quinta
Pi-Tforas bipartito fcinditur, ac '

HprrA. thoracis ucrtcbr.T, & dcindc pcr rcliqua dorfifedem detorquet,in omncs qux cordi fubfunt
' ' rcgioncs ramos cxhibituram. Atminor pars fupra cor rcpofitis fcdibus diftribucndafurfum
1 6f..Ub.6 properat,ac ftatim in progreflii afpcrx artcrix" innitens, acucnx caux intcr mcmbranas tho
^finjei,tii

'Jat%aa
raecminterfcpicntcs fubftrata,cx finiftro ipfiuslatere" ramum diftribuitobliquefurfum ad Mrcis firies,
dulo aki. primam finiftri lateriscoftam exporrcctum, qui quidcni qua pulmoni accumbit atquc finiftrx
•pw/rntij thoracem membranxalligatur,nulias dcriuatpropagincszucrtimfimulatcfpri-
intcrfepienti
^rlLmfjn'
mam thoracis attigit coftam, ab humiliori ipfius fcdc*' propaginem dcorfum difiundir.qug co <X
p E,'
ftarum radicibus attcnfa, in tria quatuor fupcriorum coftarum finiftri latcris intcrualla finou- ''l''
las fobolcs {pargit:a quibus rurfiis fi,irculi in dorlalcin mcdullain, 5i:mufculos thoraciucrtc,
9 D- brisqj hic inftra toscxcurrunt.Cxterum ab clatiori fedc cius oblicjux ad primam coftam con
''

r F. fccndcntisrami,'aliaenafciturpropagonupcrcommcmoratamultoamplior,quxadfcptimx
ceruicisucrtebrxlatus obliquerepcns, inhuiuslatcris tranfucrfiproccfliisforamcn fcinfcrit,
'.fi.a. i(
ac dcindepcrtranfuerforumrcIiquarumucrtcbrarumproccfluilYoramina confccndcns,pcr,
•..T.7fi.
r.lf.g.„. indcatquehac 'cxcurrcnsucnadigeritur.NaminprogrefliidorfalimcduIlxfurculosdcriuat
?,6M.N. ea
j fi.Cii.iz
fubingredientcs foramina, quKneruis cmittendisrcTum Opifcx cxculpfit. Dcindc mu- &
fculis ceruiccm hic occupantibus ab illapropagine ramuliquoque fparguntur. (^uoducro
luf
eiusreliquum eft, fimul cuin comitc ucnaper " foramcn in pofteriori fcdc finiftri capituliocci^
jji.h ,7 pitisoffis infculptum,caluariam fubit,atqucin " finifirum durx ca-ebri membranx finuin cx-
hauritur.Prxtcr hanc propaginem uertcbris exporrcfftam,'' artcria quam obliquc ad primam
y D. finiftri latcris coftam contcndcrc diximus," aliaab antcriori ipfius fedcpullulat propago, obli
G q',iioriduduparitcrfupcrioraantcriora'qucpctcns.Hxceteijimpedorisoflisfummum accc-
p.i.eo.
deiis^acfiniftrxthoraccmintcrIcpientismembrancadhxrens,dccIiuispcrfcrturfccundumpe
&ons oflisfiniftrumlatus,quaipficoftaru eoarftantur cartilagincs.Hxcpropagoineoldcin
fi.a.61.. omninoramos digeritur,in quos' uenamhac repcntem dilpenfari retuliiniis,prxterquam
ijfe./it. quodnullxfobolcsaprxfenti propaginccutcacccdant^nififorfitanobfcurinimxinmamillc
' ' corpuspmingant. Quacnimhxcartcrix propagopcfloris officxporrigimr, ucrarumcO'
ftaruin carrilaginum interuallis ramos ofFcrt, a quibus alfj ramuli in inufculos aflurgunt carti-
laginibus incumbentcs. Dcindc &
ab hac propagine in fui lateris mcmbranam qux thoracis
1 fi.lib, 6 amplitudincm intcrlcpit,& in " glandiumin iugulo rcpofitum, furculi mitiittur. Quod autcra
F. ipfius rcliquum eft, fi:cundum finiftrum mucronatx cartilaginis latus thoracis cauitatcm in>
smuf.ti.
preditur, 8i recto hfcabdominis mufculo fubnatum,ad umbilici quodamodorcoioncin prO'

viifailof
cedit, in progrcllu utrinq; ad partes abdominis ramulos oncrcns, &
iuxta uinbilicum in pku
mtjto. res diflccftum fobolcs ' altcrius artcrix tcrminos relpicit, quamhuc ab imo furlum contcndere
/^- doccbimus.Vbi arteriaoblique ad primam protcnfacoftamjhatTtcnus comcmoratascdidit
imufta.
propagincSjfiniflTainadituraaxillam^&^' mufculumperforaturadorfiinotorum (ccundipa-
c. ris fimftrti,ab ipfius clatiori parte priulijuam e ihoracepcnitus labitur.notatu etia dignx 1113,
1 2 onitU'
^

Joo ANDREAfi VESALII BRVXELLENSIS


Svjlrddxil gnitudinis" ramum dcriuatjqui in poftcriorcscmiiccmoccupantcs mufculosadoccipitium
IiH.

Id;, /icKntn ufquc difcinditur.nullibi in tcrim cutcm fubiens. At quuin primiim illa arteria thoracis cauiia.-

porumiijr' iamqjuicinor axilla-rcddiiur, cxpoftcrionipfiusfcdc'ramum


tjfji,& primamcoliam cuicit, i i,

vitcunque inlignem fpargit in cauam fcapula: rcgioncm, &


cius lcdis mufculos abfiimcndum,

Poft hunc cx Ripcriori ipfius rcgione" aliam,fcd non adcb craftanijdcpromit fobolcm,qua' ad t K.

humeri cum fcapulaarticulum iuxia fummum humcrum &


fcapula; gibbum in ramulos digc
riiur,quoruunuscum' humcraliucnaubiadhiicinaltorccondiiuraliquoufcpprorcpit Huic f .

foboli'" aIiuslucccdiiramus,nonnihil dcmiflius ab axillampetcnteartcriacnatus,acinmu m l.


fculosantcriorithoracis fcdiinftratosnumcrofapropaginumfobolcdigcftus.Dchinc"ramu " i-rt

liinglandesaxilla; cauiiatcmopplcntcsabhacartcria admodumrarifparguntur. Qiunctiam ^ j,


priufquam tota artcria inmanu abfumcnda fcratur," propago quxdam thoracis laicri expor- p lo mufa.

rigiturjpotiftmium in " mufculum e.xcurres, cuius beneficio brachium quodammodo decliue '""^-

dorioadigilur.''Quodpra;fcniisarterixiam fupereft,' axillariucnaconcomiiatum,acinbra ^^g^


chiumproccdcnspenitiusocculitur,&primum' gracilcsramosintcrna-mufculorum hume- s p.ui/o/ij

rumamplcxantiumfedi,&;mcmbranisncruoscontinentibusdiftribuit.lnfupcrdeorfumIcn-
'^l'-^"-
fim adh uc prorcpcns,& continub inicriori axillaris irunco attcnla," aliamcmiiiit propagine,
'
3"

qux Iccundum" poftcriorcmhumeri(cdem,quaipficubiiumcxtcndcntcs mulculiadnalcun^ « o.

tiir.obliquc prorcpiiadextcrnum humcri tubcrculumcontcndens Haccnim propagouna . " 'fi- "p.

&
cum ucna quam hac duci rciulimus, dein cum ° quarto brachium pcicntc ncruo ad cxicr^
'
mjil"
^

naincubitifcdcm pcrtingit,&fubmufculorumcapitibus aliquoufqj dcduflus ccftaljquihtc yfi.a.ep.


ab humcricxterno tubcrculo principiu ducuni,& partim radii,partim auicm brachialis, paiv z '.jfi.a.

tim uerodigitorum motibus famulaiur. Vbiautem nniftrxmanus" artcriahas fobolcs digcf- "^'

(it,intcr " duos cubiium flciftentes mufculos rccondiia, ipfisq) ramulos prxbcns, ad mcdium imufu.
cubitiariiculiflexusprorcpii, hic uirinque' ramulumipfiariiculocxhibcns,&mufcuIicubi' e,r,r.

j'''''',
tumflcflciitispoftcrioris^^infertioniinnitcns, hiccpfubindepulfum cuidentein edcns Hinc .

t ,- 1 r I ! - u
• c •
I 1 •!! • •
«Smuft*'
arteriaintcr mulculum lccundosquatuoraigiioru articulosHcCtcnicm, c<; illumquitcrtio NmiijcBli

corundcm digitorum articulos flcclii^mcroiturjac ubi nonihil per cubitiinterna fedcin prore .
pfit.bipariiib lcilTus ' unum ramum radio, altcruin ulnxcxporrigii. Qiii lecundum radium ' ''''^-
ArtrrM ri, '

''•• pul feriur,cuiustj!pulfumindicsinxgrisexp!oramus,noproculabrachialisradicc' fobolcmde-


Jumunre i
riuat,qux fub^ tendinibuspolliccmcxicndcntibusadfummxmanuscxicrnamlcdcmprocur h s.
chldL erplo
rdmui.
.

rit iii mufculos digcfta , qui inicr primum poUicis os


' &
poftbrachialis os indiccm fuftincns '^-
fi;/ifc.

CoUocantur. Qiiando ramus radio exporrciftus illam emifit fobolcm, una cum tcndinibus di- „
oitosflcc1cntibus°'tranfucrfumbrachialisligamcntum tranlgrcditur, & fub " dilatefccnte in i tui.J.iy

lumma manu iendine,fimiliicr ac ° ucna huc pcrlincns ,& ''


ncruiis quoquc illi attcnfus in trcs U.Y.
4ii,'!ij:
ramos difIcinditur,quorum unus in duas dircmptus propagincs iii tcniam pollicis rcgioncm f.l.^.

acccdit. Scctindus ucrb duplici ramo inlcrna indicis fedem impIicai.Tcrtius autcm indiuifus n , mi:(. u.

intcrnuin latus interioris mcdij digiti fcdis confccndii. '


Ramus aricrix c^ui uinx cxporrigitur, ' '""jn

manus uoiara ° '"]/'"'•


fimilitcr pcr iranfucrfum brachialis ligaincntum fubii,' &duosramulosinini-
nio digiio & totidcm anulari, unuin autcm mcdio oftcrt, fcd intcrim nullam foboicm in exter- p fiap.n
namfumm.Tmanus fcdcm dilpi;lat.quamuisinterim "unam ' illis mufculis porrigit, quicxtcr '''-^ '>'<•

numlatus poftbrachialis oflis occupant,quo minimus digitus fuflulcilur.Ramiulnxexporre '^'^'

(flimotum haudmanifeftb percipiinus,nifihomoadmodfi graciIisacmacilcntus,aiitmagno r SfriS.i«-

'tert"ir'"l-iL
pulfu prxdiius Quippc Naiurauiomncspropanodum artci-ias,huncquocpraniuin
fucrit. ttirhaiia

retinct, lendinibus magis quam is qui radio cxporrigitur, occultaiuin, atquc ita nufquam ca-
'^"

riim portioncm Natura in cutein confpicue emittit,qucmadmodum fobolcs a ucnis paftim & ( „fji^
frequcnier pcrfcrri prius commemoratum cft. Mcriib igitur nullam in extrcmis manibus a fo .,/.

°'
ris aliam a nupcr difta, quam pollici ac indici afcripfimus rcpcrics artcriam, quia nc mufcuius "

quidcm unus inibi cofiftii. At inierna regio quoniam pluribus cft lcpla mufculis, idco multas y efi.ub.s
quoquc aricrias fibi ucndicat. Ad hunc fene modum " primus arterix magnx partis fuperio- R jiipfr r.
^
^nirs mdh, pcicniis ramus diuaricatur, qui ad prim.ii finiftri lateris coftam contcndii. Maior autc am ^ '^' '

ris portionii pliorcp alccndcntis artcrix partis portio afpcrx artcrix'' innitcns,re<rta furfum ad '
glandium d 6 fi.hh.6
migne drtf X
iniugulo rcpofitij propcrat.id cniin artcrix huic fimiliicr ac ucnxlcflulimodo fubfternitur, in cr S.

s-iffl^riord
acipfiusbcncficioramorum fciflioiniurijsinnoxie ferendis promptiorcflicitur. Quumucrb ^

ift hunc moduin artcria furfum tendii,priufqua clatiorc pcdoris oftis fcdcm ftiperai,adhuc in
'
corporis pe-
'^J^i^ai
thoracisamplitudiiicin'duos imparcsramos findiiur. ' Siniftcr, quigraCilioreft(ampIusta potiiiiBb-
Sin-Jlrd /(i.-o
rdtis.
incn & iplc)noiinihil
r_^-_. oblique in Ixuii dcflexus,furfuin cum' intcriori iugulari fccundum-"^
' .
afpe
.
'""'"i'
""'''
i„s/,
'"''

),,,„-«

rx artcri j finiftru latus pcr ccniiccm cxporrigitur,ipfa9 foporalis ctus latcris artcria cenfetur. feilc
'

At
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LtBER Ifl» 301
dr
xum cu Atdcxtcr ramus finiftro craffior,.fimiliicrfurIiim tendit: &
fimulatqj primam thoracis coftam
contigitjCx dcxtro ipfius latcrc' artcria promit in cafdcm prorfus fobolcs difcifram,quas a ' ra^
Dcxtrrii Irjf
ibm co
mo,c-[uifiniftrocmanuioftertur,puUularc(cripfimus:ad fupcrioruuidclicctcoftaruintenialla, chiiim peceiis
s arte'
irinpj ad tranfucrfos ceruicis
ucrtcbrarimi procclfus, ad pccloris os,ad poftcriorcs in collo locatos artcrU,

'tum. mufculos: &utrcrain paucacontraham,incofdemomninoramos digcritur,in quos fimftra!


/z. manus arteriam dcfinerc commcmorauimus. Quod ucro maioris dcxtriqi rami adhuc fupcr-
iDcxira fopo
* (.
eft:,cran^tie iUi congruit ^ ramo,quemfccundum afperxartcric finiftrum latus prorcpcrcpau rdlis.

1 c. lo ante diximus.atqueis hacporrigitur,ita ut illc dcxtcr,(ccundum alpcra: artcria: dcxirum la-


rtfi.a.

HB.
tusfurfum confcendit,achuius lateris foporalcm coftituitartcriam,qux uti finiftra xnfioTif &
nuncupatur, Quum autem finiftri latcris foporalis artcria (perinde ac dcxtri ctiam) ad fauccs
.crf. 14
L. ufquc periingitjin duos diffcinditur ramos quorlr grandior idemq! intcrior feuccs fubir,ac
,

.ifi.a,
6..,X.
&
mox laryngi linguae' propagines deriuans,ad caluarix bafim' propcrat:priufquam ucro in Sopcrdtis di
cdliidriam Je*
caluariammcrgitur,in duosimpares deduciturramos. Maiorpcr"'pccuIiareforaiTiennuIla
rics.

_
7fl- co ncom itatus ucna.caluariam inibi ingrcditur,ubi " glandula cerebri pituiia excipiens in qu O'
T.CJ. li d;im cuneum rcfcrentis ° finu ponitur.Hicramus mox in ipfo ingrcftu utrinquc fingulas
offis
/l.i M.
cmittitpropagincs,ac'' unam per ' proprium foramcn ad narium amplitudinc difpcnlat,quai

f-
fuo cxtrcmo intcr nafi cartilagincSjadcoqjad nafi ufque cxlrcmij ita cum aliquot facici artcrio^
a.ca.iz lisdcpcrditur, ut tacluctiamipfius motum inibipercipi'amus.'AIicra propagoinlatusfini,
/i.i.Y.
ftrumdur£Ecerebrimcmbrana:'muItiplicitcrdifcinditur,' ipfum auicm artcria: corpus duas
illasdiffundens propagines bipartitur,&: caliiarix bafi fuftultum, itaqj diuifum inantcriora
.
Fj./*.7 nonnihil tantiIperrepit,donccdcnu6ip(umcoIIigatur.Subindcucr6hucufqucno diuifa,ne
D,D.
quecol!ciftarur(us,fedfimplcxprorfusfertur.VtcunC(i autefit,fiucfimplcxhucpcrtingai,fiue
;.ci.i4
'Kidiiur priusinduas partes diuifa hic(crurfuscolIigat,inibi"infigncm utcuncjjramum pcr^fccundi
,lt. qu£ &
neruorum ccrcbri paris foramcn ad o culum interiorcm' temporalis mulculi fedcm diftri-
'H hl X.
Qiiod icro ipfius ' rcliquu eft,dura ccrebri mcinbranam
'
buit. 1 pcrforat,ac' partim in tcnuerrt
tjpcaj
/1.I/.7.
ccrebri mcmbran;i,'' partiinad finiftru cerebri uentriculij conlccndit, plcxli inibi facicns qucm
fccundinisleuextimo fcctusinuolucrotum comparabiinu.s,quando cerebri uaforum (cricm
fccudo ab hoc Capitc pcr(cqucmur. Vbi etiam paulo diffufius qux lam poftrcmo loco coinc-
G. morauircpctam,' Altcrramusartcria:partis,utidiccbam,adcaluariamdui5la.-,cum 'coniuge
,f;.c4. ucna in poftcriorafecundum caluaria:bafim fcriur, &^ramulum'' mufculis ceruicisuerte^
j/l.iG.
braruni antcrioixm fcdcm occupantibus , iuxta prim x fecundx^ ucrtcbrarum in tcruallum
oflcrt.acdcincaIuan'aminarcditur:&' communcforamcncum^^fcxto ccrcbrincruorumpari
5.cj.,4 naclus, fimul cumuenain finiftrumfeulecundumdiirx ccrebrimcmbrana:finumexhaurit.
Porr6 finiftra: foporalis ad fauccs diuifionis " exterior graciliorcp ramus gcnis (cu buccis
'"
,
,,((,t.7
''ramulumoflicrt,penitiuslatitantcm.*'Infuperinduaspropagincsfe(fh.is, ''unam finiftrotcin-
C.
J-Cii4 pori,'altcram fecundum finiftra: auris poftcriorcm fcdem digcrit,pulfum ctiam cdcntcs fenfi<
H. bilcm. Atcp in hunc (ane modum afcendens artcria; pars iii raraos finitur.
>.c.c.,4

it

7G,N.
6fig.
^MP LIO RIS D ESC END ENT IS-CiVE
J.rd.14
IdB.
^nce (irteri<ctrunciinfuosrcimosfa-ies. Capuf XIII,
#.c.
#.«. R V N c V s magna: arierix deorfum ad thoracis ucrtcbras' cxplicatus, AdiTifrrif^fi
mufcul. ab infima ipfius (ede qua uertebris incumbit, nonautcm latcribus, uirin- cojldruintcr'
.A,B.
que'' propagincs in oflo iiiferiora thoracis intcrualla deriuat, qua: fimili'
C.I.
fig.
.llb.ic. terac^iicnaecoiugecarcntisrami fccunduminter. i^— ,„ „
ifi.Ub. ualli ducflum ad coftarum ufquc cartilagincs in ue
7.N.
ris coftis prorepunt,fpuriarum uero colferum in-
/;./,f..7

T,T. terualla excedijl , in abdominis latcra magis quam


(H i.
iplxcolta; pcrt nentes. Abhispropaginibusramuli in dorlalemmc.
ij 6.
ciullam per foramina ncruorum gratia in uertebris fculpta, ac dein ad
0 c.

pf-
mufculos ucrtcbris thoracicp adnatos fparguntur , pariomninofcrie
quaucnamcoiugis cxpcrtcmdiflcminari fuperius proditumeft/Ipfe
autcm arterix truncus ucrtebrarum corporu finiftrx fedi quodartmo
r/i.
d i.

i./i,!i. do innitens , dcorfum fub fepto ' iranfucrfo qua id undecimx thora -
.Crf.fiF, cis ucrtcbrx corpus rcfpicit,cxtra thoracis amplitudinelabitur,ac mox
G, t^.^f^d jcptnvi
utrobique (cp to tranfucrfo^ unam ofliri propagincm,qux in plures fecla furcuIoSjin humilio
ilclt

G. trdnjucrjum

g, cjp.
rcmfepti iuxtauericbras fcdcmprxcipuedcpcrdiiur,fobolcs furfum ad lepti elatiora adeocp drtcrid:.

/1.1 c I. /7 mnpj. 1 3 ipfum


iOZ A NDR E AE VESAL 1 1 BRV XELLEN S ! S
I
f a s

Aruri^ttid, ipfumcordis iiiuolucrumqua id fcptoadnafcitiirfparp^cns.Poftcommcmorataspropagi- cD.E.f.c!


gnd:rdmio, ncs magna arteria,cx clatiori fui corporis icde,' imum promit truncum,ramos in ucntriculum, ' sptfl^ii-

i,tctutn,,ta,r^
iecur, bilis ucliculam, liencm,omcntum,&: duodcnum intcltinum, & colon quoquc vibuicn-
urntnculum,
"^"^"'o idcxpoiTigitur,ad hunc modum oHcrcntcm. 1 'r;r(ens truncus iimulatcp prodijt, ela namn, §
limtm.diiodt. tiorilcdcinfcriorismcmbranxomenti fufFulcitur, ac m duosmagnitudine propcmodum x- .gKranUm
mct ro47.ar- qualcs ramos dircmptus,hijc qui oracilior paulo cft dcxtrorfum,'" illum ucro qui modice am
'

tntidacdtn, Ji r- r- a r • •
r ir
P''''r"'"':"'' imiltrorlummimt.Ucxtcr ramus ucnxportarm glandoiocorporc, quodlub kjv^^.
II , 1 I

tcs.
uentriculipoftcriori fcdc huicomcnti membrancc intertcxtum ccrnitur, adnexus, furfum ad f ««* s

iecoriscauumcontcndit,inmediodu(Su cx humiliori ipriusfcdc° furculum infcrioriomcn-


timcmbranx, ipficp adeb colo inteftino hic dcriuans.Poft huncab clatiori partc '' fobolem n„„ ftm
ucntriculo cxporrigit, qux in pofteriorem ipfius fcdcm qua is dorfum fpcclatjpauculis ramu- umrfortt

lisdigcritur.Exhumiliorirurfusfcde, dextcrarta-ia:ramusadiccoriscauumtendcns,duasde
nuoprofcrtfoboles.^^Vnumcumuenxportairamointcftinodiftundit, quodduodcnumap |„.
pellamus,fccundum cuiusmcdiam longitudincm&aliquoufquead iciuni intcftmiinitium ca ™ «.
fobolcs porrigitur. Altcra nupcr commcmorata paulo amplior,ad dcxtram fundi ucniriculi " 'ti''^'
'

fedcm rctorquctur,& fuperiori omenti membrana: innexa, cxclatiori fcdcin antcriora& po- „
ftcriorafundiuentriculiramulosfrequcnti foboIcfpargit,pcrindeacab infcrioriluafcdcaiias p p.

inomeniifupcriorcmmembranamducit. Atquehxcartcrixcum portxucnajramohacex 5 '

porrccloadmcdiumfundi uentriculiccflat. Quod ucro dcxti-x aricrix ramiadhuc fupcrcft, ijyjj.;,}.,.


poftquamabcmincntiori duosinfignitcrcxilcsfurculosbilis ucficula: tranfmifit,in" ramu- ^cit.M
'

los aliquot lciftum adiecoriscauum tcrminatur, non admodum altein iccoris fubftantiam dif '4.isf-»_
fcminatum. " qucm dcxtro modicc craftiorcm \tc\i,cfm
Siniftcrramusabartcrix caudicc prodicns,
cflc diccbamus,infcriori quoquc omcnti memhranx ipfiuscf glandofo corpori committitur, (o (itiofpt

coniungcns fc ucnx porixramo,in tot quot illcfoholcs diocrcndus. Mox cnim prxfcns artc-
1 ri= n-
rixramusab cmincntiori icdc propagincm uentriculo qua dorlo inmiitur oncrt, qux pri- ,oaj„„gj
'"i"'"

.,^,r-^^ cjt,mum,

mum' fobolcm unamutrinque in mcdiam uentriculi fcdcm ciusqux dorloincumbiircgio- mforu


nis exporrigit.dcindc furfum afccndcns, ucnx portx modo fupa'ius ucmriculi orificium co ^/^"P'""
ronx inftar appofitilTime' cingit,ramulos ucntriculi corpori &gracilcs furculos ftomachi U,',',',",»'^™

tcrmino,quo is ucntriculo continuatur.diftribucns.lntcrrcliquos autcm ramos ''


unus fccun undofm.
dum ucntriculi iupcriora dextrorfum exporrectus, ucntriculi humilius aditorificium, furcu- ' f-

"
losquoquciiiprogrcfluanteriorig^^poftieriori fcdibus ucntriculi dcpromcns. ' Sinifrcrartc-
rixramus licncm potiflimum accedcns, ab humiliori ipfius fcde propagincm in infcriorcm '
y „,

omcntimcmbranamdiffundit,quxpaulopoft cxortumin duos ramos inuiccm ualdedidu- « •

<riosdifcindiiur,numerofamaricnarum fobolem deorfuminnunc didam omcniimcmhra- ' ,


^
'

nam&colon intcftinum propagantcs. f-daceditapropagine,'^ finifterillc artcrixramus fini- u.,j'.'


ftrorfummagisduciiur.&ucnxipfiattcnfxriiuinduas diftunditurartcrias hx rurfusin : &
"'
dirimuntur,doncc ' frequenti ramonim fcric licnis cauo fccundum rcclam linc-
alias taniifpcr

am impIiicntur.Priufquam ucro omnes arterixinlicncm ccflcnt,abhumiIiorcpartc cius qux


f i,
dcmiftioremlicnis fcdcm adit, plcrunquc '
ramulus infcriori mcmbranx omcnti oficriur. s "
''"'*
Dcinccpsabillaartcria,qux infimxlicnis artcrix proximaeft,priufquamha-c in liencmdc- *"

perditur, propago puIlulat,quxfupcriorimcmbrana omcnti fuf?uIta,dcxtrorfum ad ucmri-


j
culifundum contorquctur,finifl:ramci;ucntricuIifiindi fcdcmpcrreptans,ocniculaiimramu. ( /.

losantcriori&poftcriorifedibus, acdcin fupcriori mcmbranx omenti fobolcsfpargit.licm "


ab alijs Iicncm adcuniibus arieri-js ramuli cnafcuntur, qui finiftrum uentriculi latus illo pror-
'
gr/
modo adeunt,quo a uenis lienem pctcntibus propagincs codcm pcrtincrc, fupcrius com-
fus iclmcuiit.
Prtedpudtti!
memoraium eft. Cxtcrum a magnx artcrix corporc, paulo infcrius quam " truncus cuius ''''"'"/«1«
jcttimum dc, - r . i ,~ i . . , , . , , , . ' n i,4.6,7,3.
ctdcnsdrte,
'^m icricm abloluimus, pnncipium ducit, ab clatiori quocj corporis parte ahapromitiirar .

dliquotqi fe
r r r '
r 1
' ' ' ' ' ,

tcna,qux in luperiorc mclentcrrj fcde in plurimas fobolcs diHufa,ucnxportx modo excurrit cjutmtilik

in iciunum,&; ilium &C coli in tcftinipartc,qux a iccoris cauo ad dcxtrum rencm ufcp pcrtinct. » fe"'-"-
P~^nutn drtt
Pofthancinfcrius paululumab utroquc inagnxarterixlaterc," amplaeducimrartcriainfiai
rtd:. p,'''j^/i.
laicris rcncm,''qucadmodum & ucna, tranfuerfim prorcpens.Hx artcrix in rencs intcgrx ab s m,n.

fumuntur,uixcjucnarummodo ramulosnotatudignosin * pingucmrcnum tunicamdiflc. 5 /''''>(

Stmindttsdr iniiiant. Infupcr ab arteria finiftrii rcncm acccdentc, ac dcmifliiis plcruncp, quam ca qux fini- ^'^'^
tcrid:.
ftro reni of{crtur,principium fumentc,' feminalis arteria no enafciuir,fcd frcqucntifl?me(u t & s

'arteria)abarierixmagnxcorporcorigincmducit. Aliquantuloenimhumilius tii,i,f.li.


dexiriicffis
quam dextrx fcminalisucnx initium a caua cxurgit, ab anteriori aricrix maonx fcdc fcmina '"
' ,

i' , u , ,
r , , r ''^
, . tttjrunitin
lium artcriarum exortuspcndet,quxipfoortmnuicem funt cont£rmmx:acdextraquidcm jig.,.

cau^
^

DE HVHANI CORPORtS tAbRlCA LIBER 111,

lifdifl-r
cauxucna: corpus " tranfcenclens,dcxtrn: fcminali Ucna;attcnditur,quoufq; pubis os fupcraSj
iturfigii- acexmagnapcritonxicauitatccxcidcs,ipfiu(;na?pcrmifccatur,atq!cumiHa anfradus gyroscj)
is,uti CT
eftormct,quorum bafis humilioruc fcdcs flipcriori tcftis rcgioni implantatur,ac tcftis lubftan
'ibfcquen'
tia: &rhancproximeinuoluCnti tunica; ramos pra-bct. Ad hunc quoqi modum finiftra fcmina

zifi. iib.s lis artcria finiftra: congrcditur uena:,5^ in niulicribus quoq; ' artcriarum (crics ' carundcm uc-
narum diltributioni pcnitus congruit. Vt fcilicct" media artcriarum pars in teftes adcatjlcmina
eitifdcfi.
liaqp uafa conftituat/ altcra autcm fundum utcri implicct Enarratis haclcnus propaginibus,
d.c. ,
^j/„m:hort
riuffig.o. 'aliafuccedit,infcriusquamfcminalcsartcrix,abantcriorictiammagna:artcric fcdcprincipiu »«/"' urij jt,
etuf.pg.n.
duccns,8<: in humiliorcm mefenteri-j fedcm diftnbuta Q.uandoquidem hccc in colum intcfti.
.
'HiiTtcrlit.

\.a lo/i.
lib.i h.
num,qua a licnc ad redum ufcp intcftinum prorepit, ac dcin in ipfum quoqi rcftum imprimis
digeritur.A'poftcrioriautcmfeuinferiorimagna::artcria:lcdc,quah^'cucrtcbris committitur, hmlmu
gciuculatim' ramuliutrinq! ad fingulas lumborum ucrtebras promuntur,quiin dorfalcm mc "mrhMiy
dullain &:mufculos uertcbris hic adnatos excurrrunt . Atque huiufiuodi ramuli inuiccm fere
inferiui ^ amplitudinis duftusq! fpccic conucniuntjfimodo ' unicam utrobicp propagine cxccpcris,quc
quum ca:tcrisinfigniormu!toqfcraniorfit,aciuxtalacrionisfummumpra-cipueprodcat,no
Oflcndfd
foUim mufculos ucrtcbris attcnfos acccdit ucrum tranfucrfim pcr pcritona-um abdoiuiniscp
,
ecic, zi,
mufculos ad latcraufq! abdominis cxporrigitur. Hadenus magiia artcria in lumborum rcgio
hb.,. nc uciix caua: finiftro latcri fuccubuit.quuin ucro lacri offis principium attingit, ucnamcj! con
^crumTj!'')
fcendcns, in' duos grandcs truncos inftar Y
ad hunC modum ^
inuerfi bipartitur.Fit u ci o fi fio, drinia:^

tus huius permutatio propterartcrix dignitatem.Qiium cium hxc dignior nobiliorqj ccnfca f<'l"rc.t«din

tur,non immcrito ipfam magis quam ucnam rccondi,occultari,& in alto corporis fcrri, ac dc- "^"".l"'

mum iniurrjs fercndis pcrtinaccm cftici, iagax rcrii Opifcxuoluit . Neucro hic ab excarniollis
facri initio in dorfi motibus artcria promptcIxdatur,fupcrpofi ta prius artcriam inibi ucna fu-

pcriorc cnc,illamq) hanc confccnderc uoluit,ut ucna inftar fubfterniculi cuiulllim artcrix fub
'tam quo_ deretur. ' Cxtcrum priufquamucnc cum artcriis in crus dclabantur, quum iam (acrum os uala
ie artcri£ fupcrarijt,ucnxartcriis fupcriorcs uchuntur.'artcrixq! quoniadigniorcs fuiit,fub ucnis rccoii
[encm ub
duntur.Rami uero qui a magnx arterixfupralacri oflls initiu diuifioncprodcunt,ucnaruiTi ra
ultimi
pctesfig.
mis cxaftillime corrcfpondcnt.Si' cxiguos fortefurculos {cclufcris,c|uiab humiliori artcrix lc^
Ub V, dc,qua hxc primum bipartito fcinditur dcorliim dufli, ac ollc fiicro fuftulti, ipfius ' foramina
ifi.ca.iS.
fubeunt,hacdorla!cmmcdulli5poftcriorcmq) lacrioflis fcdcmpctcntcs.Aicf hx intcrduadco
i.i.ciiiC.t,
infigncsoccurrer[it,ut fedlionurudcshas ucnascncarbitrarcni:, quxinrccli intcflini finc,fcu
fmijhuy. anum dcfincntcs,£rculcntulanguinciTinonnunquiIcxpurgarciit. 'Siniftcr itaq!,qucmadmo, Tnnmum
dum & dexter huius fupra os facria faflx diuifionis tritcus,no procul adiuifione in duos gran <t'''f"'fi'fif

dcs pariitur ramos,quoru'" interior" cxtcriorigracilior cft:ac ilico duas a (e diftundit propagi
ft}u,fa-m'^
nes,quarii° unam rurlus intcriorc,'' altcra ucro cxtcriorcm doiftrinx ftudio no incpte appclla-
bis. Exicrior fimul cum''ucna intcr lacru os & ilium 03,qua hxcinuiccm dchifcunt,in cxieriora
p.. tranfucrfimcxporrigitur,& trequentiuicunqplobolcmulculosiliumosamplcxanics,ipfumcg
fi
. CJp. 6
adco coxcndicisarticuluimplicat.Antcriorauti;inuiris ueficf fundo,&ccruiciipfiuslcupcni,
i$fi. Itbri & paucas admodu ctianl podici lobolcs difpcnfat In mulicribus uero,quibus hxc'propago
.

grandior uifiiur,in humiliorem fundi uteri regioncm numcrofa lerie diftribuitur.Ncqj is utcri
duntaxatinfitij calorcrefocillat,fcd&foctus quocj, quandoisutcrogcritur.Dcinhxcpropa-
t f,f-
ifi.lib.,. go prxtcr utcru, cna mulicbre uefica, &
uteri ceruiccramulis quibufd.aintcrtexit.Quod intc-
K,L. rioris rami qui binas iiunc explicatas cduxit propagincs reliquu cft , dcorfum repi t , fui la tcris
'

X intcr / '
artcriam,qux in umbilicit fcrtur,admittcs," Artcrix ctenim ab umbilico lccundum fundi ucfi-
CT/.
^>-yk- cx latcra deorllim duiftx,ac in natis hominibus coriaccx inanes^ rcdditf in fui latcris ramum ,

tp. 19 hb. inferunwr," ipfi'uecontinu.iiur,qucm modo ab intcrioriillo ramo rcliquia efle dcorfumqj fcrri
I r.
diceb.a, Isnancpnominus quamuenaipfiattcnlapubisoflis ^ foramcn petit,Priufquaueroid t-^tnidpii
Z 4cccdit Ui ojsi^jvrd,
ad,. tranfit," propagine alTumit ab cxterno trunci raiTio,ubi is iam in crus cft prolapfurus,Prxfens
mcn trdnfies*
fi.
ca.6. i'
itacp ramus ea propagiiieadauc1us,pcr pubisoflis foramcn duciiur,& in mufculos foramen id
B muf. ta.
occupantes,& illos qui a pubis oflcprincipiu fumunt difpcrgitur,perindc ac' ucna pubis oflis
fi.cii.6.^
foramcntranficns.Acquemadmodi} hcciuxtamcdiijlongitudinis femoris cxtrcmo quodam
ipfius furculo alteri ueiix in quiniia (cmur moueniiia mufculum difpenfatx' comifcetur,iia fk'
^ ortum 4
ne &: prxfens artcrix ramus fuo fiiiecum alia' coii' arteria,quaniilli mufculo a maxima crus pc
tcntearicriadiftribuinonitamuliopoftliibr)ciam.Exteriornanq:ramus finiftritruncicius di
« t- uifionis.quam fupra os facrum ficri diceba,per iiiguina iii Ixuum crus* delccndit an tcaquam :

hr.
uero peritonxuni pcrmcat," propaginem furfum pcritonxoexporrigit,' qux ad reclum abdo
minis fui latcris mufculum acccdens,furculos in contcrminas lcdcs tranllierfim utriiic}! digcrit.
1 4 iple

I
ANDREAE VESALIf BRVXELLENSI9
ipfcautcmfurlumadumbilici ufquercgioncmpropcraiis, inramulos diffcinditurj'' c|uiarK-
nxcodcmapcctorisrcgionibus ccndciitisramulosfpc(ftant, acmamillarum cumutcro C(^nu
nioncm(fi modbarteriarumbcncficioaliqua fit)prxbcnt Qinmi ucrograndis artcria in crus
.

dcfccndcns pcritonxum fupcrauit,'ramulum ad pubis offiu commilTuram mittit.qui cxiouus ' "•,

cR,nccp ut cb tcndes" uena in multas fobolcs dilpcrgitur, quarii ne una quidc cutc lubit,mTi for ^''^
^ quarpiam in pcnis" inuolucru diflundatur.ln crure auc; artcria modb ucnx fubieda.ip mofi.lib.
wtjrfw" f'''''^
faqjucnauclutipropugnaculomunita/ramiiinanrerioresfcmorisosamplcxances mufculos ,

digcrit,quietiamfiinfrcquctesfcinditurfoboles,nullamtamcncutie.-<porrigit.Deindcaoran
^'a™
diartcria''aliuscduciturramus,inquinCumfemurraoucnccmufculum,&cosqui intcrnam te- rim jidah
moris fcdcm occupanc mufculos^ad gcnu ufcp quodammodo in propagines fparfam qua- , & ""•'•ff ™
damipliusfoboleillius''artcrixcxtremo'commixtamunitamciJ,quampcrpubisofi!sforamcn
incruspertingcrcfcriptimus.Cxtcrumipfagrandisarteriafenl7mdeorfumprorcpcns,(ecun- i>\.
dum fcmoris os ita conuoIuitur,ut ab antcriori inguinum fcde' inter duo infcriora fcmoris ca- 9
pita in poplitc confiftac.nufqua non" uena grandiori quc crus accedit concomitata. In lioc pcr ; J'
femoris poftcriora dcfccnfu,artcria" propagiiicm cducit , qua: inmufculos poftcriorein fcmo^ (./;.«. ,0

risfedemoccupantesexcurric&aliquouf^cumillisucnarum^propaoinibusdeducicurjauas ''';'

ucnam cfFormarc docui,qua: per genu flexiJ fcu pofteriorc ipfius lcdcm in furc cu tcm fparia fo "^^" f
bolcpcrtingit,artcric intcrim nuUa propagine ad cutc emcrgetc. At grandis artcria in iplo pO' x r.
plicc,uti diximus,rccodita,° utrinqj propaginc cmiccic inalto quoq; occultatam, &
in gcnuarti >fe
dioeftam. Vbi uerb artcria cibiam fubircincipir , ab cxcerno ipfius latcrc" ra^
culi latus pcnitius
"Jmd''
mura dinund(t,qui hibulc cxporrccflus inter (cptimum &
oflauum pedis motus auiorcun" mu rla.c.
fculosrccondicur,ac(5inreliquosquiantcrioreratibi3cfcdemfibiucndicant,(bbolcs ultramc sr^s.a.

dium longitudinis tibia: ciigcrit.iplc autcm arteriaD'^ truncus intcr capita''duorum primoru pc'
l^',,,,^,^ '

dcm moucntiu inulculorurcpens,inter quartcipcdis moiuuopificem mu{culum,ct'duos quo »,1.


'

'

rura beneficio ultimi digitorij flefluntur ariiculi, ac"^ quinlu pedc mouentium occulia tur.ncq! c e
multum a ligamcnto mcmbraneo fibulam tibix ofli fccundcim cocam fibula; longitudinc col -
"
"f
liganti diltat,& fub mcdio longitudinis tibic induos'ramos dirimitur, quorum intcrior intcr ct;tl.r.
calcem & tibia: os pedis infcriora {ubit,una cum mufculorum tcndinibus humiliora pcdis hac i
'4 'j.-i,

pctcntibus.In dcfcenfu interior illeramus' furculum tali cum tibia articulo ofFcn.In pedis uerb *'

°'
plantainter'mufculum fecundosquatuordigitorumarticulos ficcflcntcm^&^^tendincs qui
e.'"
tcrtios articulos fle(ftunt"repofitus,in duasprimumpartilurfoboles, quartira unaduplicira- ntii.T.

moinfcriorempollicisadicfcdemralceraucrbinprogrefluinduosfurculos digcfta^unumad
|
indiccra deriuat.in duos tamen priusderiuatumramulos:alterum ucrb furculumintcrno latc-
*^.„,„p /
riinfcriorismcdri d!gitifcdis,ind;uifumofFcrt.°ExteriorramusiIliusquxadmcdiumlonoitu, tjKo.
'"^-
dinistibia:fitdiuifionis,iiiierfibulam&calccrapedisinferioraaccedit,unacumtendinibusfe, "'

pcimi &
oclaui pcdcm moucnciura mufculorum.atque hic in duos mmimos digitos cxtcr & ^'."^

num latus racdij digiti dinemiiiatur ; in ipfo auccm adpedis infenora prooreflu,iali cum libia 0 n.

articulo^^propagiiiemprajbet.&^^aliarahac longe grandiorcradiocrit,'fiibinteriorinialieolo ?*•


ad principium illorum mcifculorum qui poUicem &
crcs digitos ipfi proximos in cxternum la 2 li, r ,

tusabaucut.Mxcpropaooinlupcnonpcdislcdcraolumetiamcditlac^ufcnfibilcra.^Verijm nW./iiU
uc ucnarum pedcm fubcuncium fericm uariari fuo loco rclacum eft , ica lane &
artcrix diftribu- "•

lio inibi difcrcpat:quippcinterdum,ne(5 id infi^cqucnicr' obferuabis omiiibus digiiis furculos


tr[,]|"..''||)
oScrri.ab ramo qucni pcdis inferiora intcr calcem & libiam petcre diximus,illo qui fibuUc UmmdcU
illo

exporrigitur plantam non accedente. at tuncab artcria in pofteriori tibia! Iedcrccondita,oran ""«ifigti,
disramus pcr' mcnibrancuin ligamcntuni libiac oiU fibulam qua hxcofla inuiccm dchilcunc
,
'^
'.^'""'
<:olligans,ina!iCcrioremcibia:fcdcmpercinct:atqueintereiusfcdis mufculos occultatuSjUna
cuiiieorundcmtcndinibuspcr"tranfucrfumligamentuminanteriorctibia;fcde conlpicuum, «'ttb.j.
infuperiorcm pedis regionem deriuatur,mufculis iliis qui digitos in cxternum latus abducut,
quodammodorcconcLtus.Alq!hicramusi!itcrdumligamenruidmembraneuiniranfit,mox
fubocnuarticulojubilibia: os afibulaprimumdehilcereincipit,interdumucrbiuxiainferiO'
rem libia: fedeni,prout nimiruni" raiiius qucm arteria tibiam fubieiis,uerfus o^ftauum icpti, x & x.
mum pedem moucnies mufculos digcrit,aui demiflius fcriur,aut claiius in ramos difl^ccflus cef
lat,autctiaraprorfusdecft.uirumq!eniraaccidcrcrepcri,quurafummoftudiononartcriarum
folum^fcd &C uenarum neruorumcp (cricm priraijm difccre,acfubiiide tum priuatim , tum
pu-
blice oftendere,ac demumhlc ucricis quara elegantius dcfcrLberefum conatus.

VENARVM
D E C I M t Q.V ARTI CAPITIS FIGVRAB
eiufdcmcf characT-cruni Indcx.

? ES E A/" T Ifigurd midd iiaforum csrtbri delimdtio proponitur,auenis artcrijs^s


incapta^priufquaiUspenitusincdluariamcr^untur. Getcrumfifirteliisctakilafn^ulaca-c
briuafanoadannil?imollcndat,ednihiIominus quoresalioquindijficzhmitminorine^gocioocii-'
lisfubijciatiir,acdfiudiofisin diffcRionibus proptitis obferuetnr,nomedioc.ritcr accSmodatu^

ra mihiperfuadeo . Nc autem ramoriifretjucntidpla-acp ob(curarentur,ui!ius duntaxat latcris


uaforumfcriem(nifiquandoqueresfecuser.i^at) dehneatamconfbicis,haudpra;tcricns omncs
propemodum fcptimilibrifigurdsbucqnoqjfpeSarcacabintenorim.drgineadiUdS kHorent
ableg.vidum,perinde atip adfgiirani huius libri calciinfucndam.
^ Interior itiguIdris,qudidmcaIu.iriaproximdefl. B Sopordlis arttrid.
T) Vrimacdludriampetcnsuena. C Secundauena. F Tertiaucna.
E Qufirtducna. G Quintauena. M Sextauena.
K Vrima c.tlu.iriamvtgrcdiens artcrid. I Secundaarterid. L Tcrtia arteria.
J^'L Dexter ,fcu primus durx ccrcbri mcmbrana-Jinus.
JV Siniflcr durcv cerebri membrana- finus,quemfecundiim mincupamus.

O Vrimi s^fecundifinuum conqreffis.


"P, P Tertius durtc membrancrfinus.
QfTcrtijfinusfinis offco comn-jfusfepto,quo olf^^us organorumfcdcs intcriiuidimttlr,
Qjiartus diir.r membrancefniis.
S,S DuBiis d dextro fiiui puUuLintcs,ac in diira; teniiis^ mcmbranartimfedes,quceillis proxlllltt
ftint,excurrcntes.

T, T Diiclus ex terti/fintis latere in teniic diffiif ntembranu,quosfoliim abtrticatos depinpere liaiif.


/-^ Ramuliab injiino tertijfinus angulo in eam dura: membranie partem deriuati,qti.r dcxtram ce^
rebri p.irtem d fniJlra fiting-it.

'^, Tcrtijfittusfrciili ciim illis comntifiuafcuUs,qu(tpcr utrticem caludriamfubitigrediunttir.

Y,Y Exigua:

I
. , '

'!<xS Andreae vesalii brvxellensis


Exigttitpropilgincs ab cUtipmo i^iiitrtipms anquh^ in diirar memby-ana: fejcm alitpouff} cx^
ciirrenfcs,ijiiar dextram ccrcbripartem dfini/lra hlcfupra cercbcllum interdiuidit.
<tA l^uB:usidcxtro(piartifimisangulodeprompti,qiiiindunimccrcbrimcnibrana,(liia.ccrcbello
hk iiicumkt,ac dcin in tcnucm cercbclli cerebri membnmam dijfiinduntiir.
l DuBus dfiarto pcttdeitsfinu,acfecuttdiltn tot.vtt lottgitudincm, hiimiliorcttitpfcdem cius durie
membranar partis prop.igatus,qua:dcxtram cerebripartcm dfiniflra dirimit.
C,c,c Surcuhfurfum d commeinorato iam duSlu in diilatn quotp diirar ttiembrana; partetn deriuati.
d,e .yt ([uartofinu propagati duSlus,qui ucnarum prorfisinodo tcnui tnembr.viafiiffuki,fccundum
cerebri lonjqitudinemfupra caUofum cercbri corpiis ducuntiir. <_^c iiniis quidem qiii d iii/igni^
tiir,parti dcxtrti: ccrebri attctidifur.>^kcr ucrd e nofatus,finiflra; parti cxporrigitur.

f Du^usdifuartifiiiushiimiUorifedcintenuetncercbcUimeitibranainpropa;;atus.
g Duclusf iiot.iti proptigoperccrebrianfia^iisgyrospinhiimiUittiamdcxtriccrcbriitentri^
cuhfcdein pcrtinqens,ac cum hdc afcctidenfe arferia,quam y notabitnus,coiens
h Du8us f
tiotatipropagoretrorfiimrcpcns , ac multifiriam in tcniicm cercbcUi ttictnbranaiti
difeails.
i 'Priecipua quartifiiius propago,fub ccrebricorporefornicis camer.vuctttodo extruHo, adin^
tcriorem ujqjfedctn tertif uetitricuh ccrcbri procurrens.
Ji Vropaqinis i notafa:induasp.mesdifedio.inqua l partcmitidic.tt dcxtro cxporre^atncc
l,m rebriiiciitriculo, m iicro cam qua: finiflriitn .tdit,hicp abtriincata certtitur.
n Tcrtia: cahiari.wi inqredietitis iiena:furciihts, ad.tuditiis orgaiiiim exporrcSlus.

0,0,0 Sericsfinus diira: membrana;,in qiieni tcrtia ueiia cxhaiiritur, ciii perpctuo finus atfenditiir, iti

qucmterfia: artcrits ratiius r tiof.mdus abjiimifur.

p,p 'Propagiiicscoritquos iam ukimo coittctnorauittiusfinuuttt,in teniiem cerebrimcmbrandjparfa:.


Diiiifio terfi.c cr tti.txima: caluariam ingrcdicntis arteria:,fimulatquein cahiarice atnphtiidi'
q
nem mcrqitur.
r Raitiuhis terti.v arteria:,quiin diira: mcmbrana-fnuin abfitnifur,ai^fecundtim cercbri htcrct
exciirrit, 0,0,0 tiofata.

f Ratnuhisperpropriumjvranieninttariumamphtudinemdigefliis,0' ^nodamfurciilo t infgni


t. io nafi extreinuin accedens.

ii,u DuoQ-randes ramicius diiiifioiiis,ciii (I infcribitur. aD.f.af.

X rrop.tgocxrrraiidiuininoriimr.ttnorum^quos u CT u not.-iuimus,coitupcr fcciittdip.msneriio fi.f

rum ccrebrijoramcn adoculospotifimum excidens. ^


uki.ji.i.l

a T'ropagocr.if?iordi^limodocotigrcffus,qucs duramccrcbritnembratiampcrJorat,ac tnoxin


c c.

diios ramos bip.-trtitur y infgiiitos.


dx.iji.a.
ll.tc.
H Ramuspropitginis « notata:,intenueittccrebrimetnbrati.ttnficquenfifoboIchicdifpcrfus. c ,4/i.

Ramiisprop.iginisrciiifgnifie^dcxtrumacccdens ccrcbri uentriculutn,^ plcxutn efforitians,


y
qniextiniofatusinuolucrocotifvrfur,quiiphic </l not.ttus conjpicitur.
Ci.

^
['VM fupcriusucnxramoscaliiaria^bafimingrccIientcsrcccnrcrcmjUtriii
"^l^^j^
qucfcxcos obfcrLiari relatumcft. Artcriarum ucrofcricm pcricquens, in^fi.U^
u trobiq; eiiam tres artcriarum propagincs caluariam fubcuntcs enumcra '.K.

ui. Acprimaquidemilliusenarrationisuena,propago ca ccnfebatur,


'
^"'"f-
qua; pcr tranfucrfos ccruicis uertebrarum proccflus confccndcns, calua-
; j,, fi.rt.

i riampctebat, Secundaactertiaintcrna;iugLilaris uenx'' rami erant , u- "''g


J nus qui cxtcris caluariac immifirs ucnaru.-n propaginibus craffioram, " '^''fe
pliorcfiuilitur:acpcr' grandeforamcn, quod etiam' fexto ccrebri ncruorti pariparatumeft, "'cJk.fi.
caluariamingrcditur,prius propagincni in anteriorcm uertcbrarum fedcm ucrfus primam et
'
sltcrrmiis

fecundam ceruicis ucrtcbr.tdifFundcns ^ Alter" peculiari foramineiuxta tertii quarticp pa-


. '
"
rium ccrebrincruorum incifo utcns,caluariam citra artcriar confortium fubit . " Qiiartam UC' ",4
ro ucnam extcrna: iugularis fobolcm cfle fcripfi,quac priuato foramine caluariam pctit, "' ubi
'

p 14^.1.7
Aimitans funira poftremx parti temporis comniiirura: iungitur. " QLuntadcmumillaeft,
quamper ° foramen fccundoccrcbrincruoruinpariincaluariamporrigidiccbam. Scxta ''

l^^f^f,,
autem&ultimacaluariamfubintratpcr Ibramcn in odauo capitis olie cxfculptum,quodeO' n.

rum
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER IIT. 307
.M.ii i-um'foraminumqun:odoris gratiaCTlari putamus,maxime anticum SC grajidius qiicque
iilj'.'-
ccmmr.' Primaartcriaquummagnacartcrix icricmpcrfcqucrcr,illaoccurrit, quxuna cum Tnsjrrn^a-
tti.ji.f. prima caluariam fubcuntcucna.pcr iranfucrfos ccruicis ucrtcbrarum proceflus iurfum attol.- cxduroUu.
litur.atquefimulpcridcmforamcncumiamdiifta ucnain caluariam mcraitur. Cactcruinfe- ''f"''"™»'
ap,,. cunda & tcrtia, ramiloporalisartcnarccnlcbaniur. Vnus,qucmucna;coniunctumpcrfo
X ramcnncruilcxtipai-isccrcbri caluariam ingrcdi, atquc' propagincmad antcriorcm ccruicis
lu.fi.f.
uci-tebrarum fedcm dcriuarc diclum elT:
.
' Altcr ucr6,qui comnicniorato nuperramo am -
'
pliorapparens.abfqucueiiacomitcper" pi-opriumfibiforamcncaluariampctit.Atquc!iuiuf-
atti.p. niodilcreartcriarumucnarumqucinalicrotanturalaterccaluariam fubcutium cft numcrus.
' &
quaautcm rationc& fcric inuiccm committantur cocantjrurfusquc dirimantiir,ac uariein
X membranas cxcurrant,hic cnitar pcricqui^id antc omnia moncns , nullam prorfus ue-
/m
ecob
'-
namautartcriamin cercbri' lubftantiamadcum modum intcxi,quopulmonibus,licni,icco'
(Ji"!- ri,&plcrilqucctiammufculisciufmodiuafaimplicarinouimiis Namuafa ccrcbri mcnibra' Cmlri ful
.

nisduntaxatcontcnta, palTim ccrcbro accumbunt, uix'qucullibiiplius fubftantixadnafcun flMie ums


.ll!>.7

f.fiiih.
tur,qucmadmoduminlcrmonis progrci.u Ifu audicrur diftufius .
'
Dura„ ioitur ccrcbri mcm' ^^^^
s/i-o- branaubiquadamiplius''portioncinicr dcxiramctfiniftram ccrcbriparicmconfiftit,acdcin mipUcm,
iijy.mit
'
^jj^i (-erebrum & ccrcbcUum implicatur,pcnitiusqj uclut (cptumquoddam fubintrat, fi- itfisf imi -

rim rmdocf
"^Zt nusquofdamcxicritucnarummodooblonCToSj&ueniscaluariam petcntibus capaciorcs fcd :

li!>.7- interimucnarummodoncuaquaratcrctcscxillunt.Vcrumhorumlinuumcauitas lccundum


7 inforu
r.
dudlus lonCTitudini:infinuata,trianc<uli fpccicm cxprimitmon quidcm cuiuluis,fcid qui
l.mtcr n. ? i-
1 L =/• a
tribuscoltisloncritudinc p.aribus,Kmltarquar
j. g B
txpartiscirculiincuruatisconftat. Ncquerur.
VT EFLQ^VE trimgulusum
fiiib.j fuptrwr i^uani injcrior triiiis cojlis
^0,0. [jjj trianguli coftaruni obliquitas feu incuruatio, ^Udrtcc arcuUpurtis mcdo curuutis con
/Idt J infigiiitis. Veruti! fupe
.^^-'p^ inommbus finibuscadcmexiftit.namha;c(uti i, 2.

riorduo Idtnu 1, i iutrorfmoiii^ud-


<.,s,T. pofteaaudituruscslatius).alicubitrianguli ima- tttgcrit,ttrt;uindutnit cx
j infgr.itu/it

gincm refert,cuius una co fta cxtrorfum obliqua trorfum.l nJcriortridTigulus trict Idtrm
notdtd introrfum ciirudtd txhi'
tur,rcliquis duabus introrfum flcxis; alicubiue» 1 , 1, j

Itt.
ro trianguli forma; cauitas hxc accedit,cuius trcs
coftx xqualiter introrfuin obliquantur.Pnfcntes finus non folum ucnarum ufum,fcd&ar -D'ttrcc cerC'
'ri meiiiirdn<£
tcnarumquoqucprxftant,quanquainida Galenocxtcris que diflcclionum profcfforibus
finuiim tifas.
haudanimaduerfum lucrit,quumillihosfmus ucnarum niuncre tantum fungi arbitrcntur: l-il.^dcAd,
fi.li6-7 nccpfinus cosarteriarumritupulfareeuiuorum fcctionc, autuulncratorum inlpcftioncoblcr Vli.ftdiio.

^'^' uaucrint.Quinctiamipfis 110 uidcturpcrfpciftum fuilTe,in iftos finus&ucnas&artcriaspari-

"araim
tcrc.xhauriri,fuam'qucquamamplexantur&coiuincnt matcriam infundcre: uenas quidcm
0,0. fanguincm cralTiorcm,artcrias ucro uitalcm fpiritura fimul cuin fanguinc impctu pcr corpus
fi.hh.7 Jjf[.^iiQ^ Pr,ctcriftosfinus,indurxmcmbranximpIicationibusfinuatos,hxc^ alios quam,-

H
pluriinosobtinct:cxquibus(qucmadmodum&:nupcrcommemoratis)'' frcqucntcs ducfius
iJi^
in tcnucm cercbri mcmbranam,ac cum hac quoquc in ccrcbri ucntriculos cxcurrunt, qui om-
' ncscxacTe terctesucnis fimilitcr,cauitatcs exigunt noii tamcn uniucrfiparemanimantiufum
.

pr.T:bcnt,quum nonnuUi ucnarum paritcr artcriarumq; muncrc fi.ingantur,alii ucnarum dun.


r„ I.
taxat,alii artcriarum. Atquehxcambo,ccrcbrimcmbranxinterreliquascorporispartcspe^
Ciiinfiiodic!
n M. culiaria,rara, SC priuata lortiuntur,candcm nimiru cauitatc duiftum'ue artcrix & ucnx paritcr rriri mcmlrd
njtm-n
„^mj^,5 obirc,& intcrim ipfos in mcmbranarum corporibus ducfTus fcu finus ncq; ucnam,ncq) tctrumfmtft-

ucrumpropriasquafdamiraplicationcs,actalcs omnino fiftu


"y.wh artcnamproprieccnlcripolTc,
i .si.i. °lasfinus'uc,qualcs quis fonna:.-ct, quando ftylos craflion cuipiam corio fccundum ipfius

aximm eralTiiicm in lonoum quafi ucnarjm finus , cxn-ucturus impingcrct .Qiiapropter horum fi,
,
ilmsr. r ,n ,^ r r •

j(
nuum,authftularum,autcauitatum,taitucn.arum,autartenarumlimauislei-icraenaiTatu-
•Xifciio ro,uarie nunchac , iiunc illa uoce, prout ncgocio accommodum uidcbitur , uti , quid prohi'
Itimift.
bebitc Inunoitaquelatcre(parenimutriufq'Jccftratio)fcxcaluariamfubingrcdi diximusue y„,d:rt dru
J^"^'.^ !'
naSj&tres
ti^e arfprioc ac'
rrpc artcrias. ' orima artcria Oux Dcr tranfucrlos
pinn-i^ nrn^i fimul cum primaarteria,quxpcr
pr primaucnafimulcum'' . rrruicis
Iranfiirrlns ccruicis riccinprimtim
'^""'l^i
durai mrmlyrd
r/;iifi.7 ucrtcbrarum ducuntur procclTus dciiide'
, artcria omncs fimulin
fccundaucnaj&^fecunda
ncC fint
x^/'- uniusdurx cercbri mcmbraiix" finus initium confluunt,qui adearum quas modo rctuli- ^^,^™™^^,
'^
f.'!^'
musuenarum&artcriarumincaluariamingrcirum" incipitiadlatusnimirum maximiinoc- tisffmui ftJ fi-
cipitis offe foraminis, quo dor&li mcdullx uia prxbctur: dcinde& ad cminentiorem forami.
rifs.
,%'L 7
:nadiim nis lcdem , quod fcxti paris ncruorum ccrcbri gratia infculpitur Sinus hic occipiris olTi.

fcmpcrattcnfus, lccundum ''ccrcbclii defcriptionem cx prioribus ucrfus cxtcrioraoblique


''
^^!^''!^'

'
rE. retrorfumfurfum'qucconfccndit,&ilicoin progrcfIi.i quartam affumit ucnam , quam ab
'

extcrna
^

?°3 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


cxtcmaiugulli-iproprioforaminccaluariamingrcdi rcccnfuiinus . Pra?fcns finus hinc rur^
fusrcLrorliimir.odiccqucfurfaminftai- quartx circuli partis protcnditur,quoufquc clatiffi-
'^^"^ ccrcbclli paricm occipitis cfli
contiguam attigcrit. Ibidcm cnimdcxtri latcris finus cum
' t M, Noi,
f]d"r'^'^'-
g'"}''! fi"i'^f°™'Mtquccxambobusunaccmmuniscauitas cfficitur. Iftc amborum finuum con- "•'«*'o.
'
offi.qucmadmcdum
grellus occipitis &
finus ipfi contiguus cft,non quidcm ad amuffiim fub
elatiUimapartceiusluturxquam AallimilamuSjUcrummulto" humilius,& propcmodum /mwp.p
_ 'nmcdiarcgioneconfiftit,quxintcrpoftrcmamforaminis,qucdorfalismeduIladuciturfc, '«"'a-a-
'^^"^'^ ^^^^ fuiurx ucrticcmhabctur. Ex mutuo lioc amborum finuum " congrcffiu.
"mi ^jf n'"''
alr) duo exoriuntur finus longitudinc & cauitatis forma inuiccm uariantcs.quippe ' unus lon uj/i. «.„
giorcftj&caluari.-cfcmpcrqucmadmodumpra-dicaduocontiguus/ecundumcapitislongi-
tudincmann-orfumproccdit. Excmincntiffima cmm fcdccongreflus dextri finus&finiftri ''"^i'-'''

principium duccns, ' (ubclatinimafutunc A imitantisparte.&fubeaqux fccundum capi-


y ¥,?.,^,
tislongitudinefertur,&dcindcfubfrontiscnismcdioillclmusprotcnditurufquead ' offiu '''.vc. c
(cptumaboflauo capitisoflcincakiarixamplitudincmdcduclo. Qucniadmodum ucrbdex
t^s^'^'
tcr&finifterfinus(nifimauisillumprimum,huncucr6fecundumnuncupare)intcrcercbrum z fom,
&
cerebellum qua hxc offiproxima funt,in dtira ccrcbri mcmbrana fcruntur : ita quoque tcr- >'»"'IJ,lfi.
tiusfinus,qucmpriorcmexduorumpnmorummutuocongrcnucnatumrcccnfui,in'' cadu- '""'!'
r.i:mcmbranxconfiftitfcdc,quxdextramcercbri partcma Imiftra dirimcns,fccundum to- ll!',"'"
Qju7U!f„
"'"si^apitis longitudincmcft cmincntiffima, &
caluarix fcmpcr contcrmina. ' Alter uerofi, 'j/iM.?.
„„j. nuscxcommuniduorumprimorum finuum congrcftii pronatus,&qui opportune quar-

tusconftituetur,diflcdicnumprofcfrorcs,quantum conicctor,latuit. Porrigitur autcm ab yTatR."


antcriori fcdc communis primi lccundique finuum congreffius recto tramite ucrfus priora ce-
rcbri,nufquamdeorfumncquefurfumucrgens. Confiftiteniminduraccrebrimembrana,
ubi lccundumccrcbelli longitudincm id&ccrcbrumadcasufqueccrcbrifcdcs' intcrctdit,
quxtcftium&duniumimaginiaffimilamus. Quartusitaqucfinusfuodmftu ccrcbcllilcn o o^''''
gitudincm,& durx cercbri membranx intcr ccrcbclliim & ccrcbrum implicationcm haud cx- ' ci«;i«
" ''rjdcxtrx&finiftrx ccrebripartibus &ccrebelloxqueattiguus:acproindeidfibipriua- ^"*"'-
Cvfi/o*
pmm'r^Jr,
'Jfi Jicat, quod fit breuiflimus , &
nufquam caluarix contiguus Prxtcrea ipfiiis cauiias
.

Ihicimutts. corrcfpondctcriangulo triumxqualiumcoftarum, qux omnesex xquo introrfiim curuaiv


tur.Infimamcnimcoftam imprimit' cxtuberantior, t^h^i
TR-I^NCVLI $e. I ac(utficdicam)tcrcsincercbcllilongitudinepronii.
'"f""^
c^s^,^c,m.,pu,nifmu.corr,3cn
„,„5. po„,„ ^^^^ ^^^^
.
fupcriorcs ccftas incuruant
* ^dextra fmiftra'que cercbri partes, hic no in acutum, gifgH.j.
T R-It^ NGV Lys 1
fcd inobtufum angulum ccftantcs. Cxterum trcs "''''&
cdwtdtinf^onicm pyimi,f!cm<Si, <^~~> priorcs finus duas coftas introrfum , tcrtiam cxcror-
vtm<iiu7d:mtmlrdnd:finuum. oW^ fum obliquatas gcrun t Horamcnimfinuumcofta
.

cxtrcrfum curuatur , quandoquidcm his


cfti attcnfa

durx membranx finibus ,& rcliquis ipfius uafis lcu ducftibus, qui paffim pcr alias membranx
(edescxcurruiit,Naturacaluariaminfculpfit," finus quofdamcfiormansfccundumfcmicircu fii/i.w.ii

licauumincifos.quidurxmembranxfinus eapartc quacaluariam fpcflanc,' conuexosgib- '"•''>«


bosq) excipiun t,ac admictunt. atque demum in caufa iiint,quo minus membranx finus a cal- f/^vl^jj
iiariacomprimantur,ip(orum'uemotusquiartcriarummodo ht impediatur.Vcrumrcliqux c,c!c.
dux trium primcrum finuum coftxintrorfum curuannir.in primo quidcm finu fecundo a &
ccrcbcllc & ccrcbro, in tertic autcm finu a dextra& finiftra ccrebri partibus Hx cnim pcriiv
j c j
.

dc ac ccrebellum qua ipfis finus accumbunt,obtufbs &


ueluti in quartam circuli partcm extu- o^o. ers
bcrantcs angulos cfficiunt Hacftcnus itaque quatucr iu dura ccrebri membrana finus enu, h- ''•^' 9
.

mcratifunt,inquosprimx&fecundx&quartxcxhauriunturuenx,&primx lccundx'que
f/s*^"'
^•''^i''^- Qiiasucrbpropagincs,finushideinccpsinduram ccrebri membranam&tcnucm,
P o d »« ^*" '^'^'"'•J'''^ ccrcbri uentriculos dilfundani,fubfcquens msfi.a.j

txa-^^i/Mi- ""1 mcdb fcrmo enarrabic. A' primo ^>^^ &


cndtic. fccundodurxmembraiix finibus, iii' uniuerfam eiusmcmbranx parccm,qua ccrcbellum
"J'^"^
opcritur, iiarrj furculi dcriuantur inftar uenarum finuati& (parfi Ab his deindcfurculis
' .
D,D./g.i , &
ipfisdextro inquam finiftrocpfinibus,extraduramcercbrimcmbranam'" duiflusplurimiue- E '»"''

narumcorporedonatipropaganlur,intenuem qux ccrcbellura ambit mcmbranam, &cam


Ji,'"^™™
Propdgmes qux ccrcbrum qua id cerebclloinnititur,implicatcxcurrcntcs
Pcrrba tertiofinu" pcrmulti ^ cneM
.

' '
r)dcmcpampliduflusutrinquccxlatcribuspropagantur,nonquidcmulccriusin duram ccrc- <m/"rj*«

bri membranam,ucrum in tcnucm,qua hxc dextram finiftram^ ccrebri partes fccundiim cla- "'"'"""''
'"'
tiorem ccrebri fcdem amplexatur &
continct. Prxfentcs dudus , qucmadmodum alrj paulo &
ante
DE HVMANI CORPORIS FABRtCA LIBER II f. 'jo^

ante cominemoratijfimulatcj tenucm mcmbranam contingunr,nL!mcro(a admodum fcricua-


rijs anfraflibus pcr cam cxcurrunt difpcrgunturqj . Quaucro id Hat raiione quis^ duduum
,

numeriis ( quia multiplcxis uifitur, raro^ eandcm retinct fericm ) hi c non enitar prolixius
fit

commcmorare, quumidctiamexcercbrianii-acluum inftartenuiumintcftinoruminuolutO'


rum forma numero^ pendcat. Praiter hos duclus a tertio finu numerofa profcclo fcrie , in te-
v.v.jfi. nuem membranara diiperfos, ° graciles aliquot furculi cx dcmifliori cauitatis tcrti) finus fcdc,
^"'^ membranaiparicm decliucs propagantur, qua; dcxtram ccrebripartcm a finiftra
cx'!^
^pjf' intcrdiuidit . Deindeexelatiffimatertfj finuslcdc, "'icnuesadmodum portiuncula; iliis com-
i.fi.cap., mittunturucnis, qua: cx ucrticis cute in caluariamper''cxiguaipfisinfculptaforaminaproci' ^''"(''S''''

'^^"'^•^'^'^"'^ ciuartus dura: mcmbrana: finus frequentes ctiam cducitpropagincs pari quo-
,
't lb^'
h',r dammodoferiepcrpeiuopuUuIantes. Qiiumprimumenimhicfinusadeascerebri 'particu-
,r. dem Ias,quas clunibus &
teftibus comparamus,pcrtingit, atcp iam 'ramulos quofdam cxiles ex ela
''-^- tiflimaipfius fedein eam quo(5 durc membrana;partcm,qux dcxtram fcdcm ccrcbri a finiftra
'
"^J_y diftcrminat,ac dcin ex lalcribus in cam dura; membrana; fcdcm qux ccrebcllu in tegit , in pro ^
'jig.B. grclTuobtulit, exfuperioriipfiusrcgione'propaginem educiicauitatc ucnis fimiiimam, 8C
7S. qua;inhumillimadi(fta; iamdurac mcmbrana;parlis ledemfccundum capitis
longitudincm
ulque ad " fepiumfinuumolfaifius organorum perfertur , & in iiincre" furculos cx clatiori fua
',r.j/ig. fede furfum incandcm durxmembranxpartemdiffundit.PrxtcrhancnotatudignaiTipropa
yi.i- gincm,quartusfinusexcademfedequaillamdcprompfit,utrinque lccundunidcxtram& ii,
.fig.lib. - - . - , - - - .

niftramccrebri partem,'unum cditduflum ucnarumcorporifimilimum,qui" callolo ce-


.L.
rcbri nobis uocando corpori proxime fccundumcapitis longitudincm propagaais, tenuiqp
mcmbrana fuftultus , in progrclTu tenuimcmbranx ramulos alicjuot communicat : ac dextcr
quidcm du(Susdextra;cercbriparii,finifterucr6fiiiiftra;expom'gitiir. Qiicniadmodumucro
quartusfinus|adutram(j)ccrebripartcm nuperdi(rtasdcprompfiifoboics,ficquo(jjabinfima
j c ^J' ipfius fcdepropteripfius iuxta cercbri tcftes terminura,' propagincs diftribuit in tenucm mcm
s,s.
branamqua; cercbclluni atnplccflitur. Atcf carum propaginum nonnulIa;rctrorfum tcnfa;,fu
cmmi. pcriorcm caxbclli fcdcm pcrambulani,' Nonnulla; ucro pcr humiles ccrcbri anfraflus,qui iu
''^^^'^'^'''"teftcsconfiftuni,ctiamadanterioresccrcbriuentriculosrcpunt,plcxuiqucmillicha
'/•fT'"
imfccii
beri doccbimus coinifcenda;.Ca;tcrum pra;ter has quarti finus propagincs duclusue, is alia
x cH G. infigncm amplam cducit propagincm, qua; ex ipfiiB ad ccrebri tcftcs cxtremo rcclo tramiiE
.jfi.li.7
antrorfumucrfus ccrcbriuentriculos cxcurrit^^plcxumcftormatura qucm a (ecundarum feu
figv,
cxtimif(xtusinuoIucriforma,Greci;;»5oai/!Jnuncupant. Hxcnamcypropagofimulatqjequar
tofinuprodit, autubiipfefinusinhancpropaginem dcgcncrat, illapra-ter propriumipfius
fig.B.7 corpus a tcnui mcnibrana procelTus quoidam lcu manbranulasexigit, qux ipfi obuoluta; tU'
'
toilliusramosatcp implexuscolligant,acfuipen(osaptefu9ulciunt.Simplcxnamq)&abfquc
ucrfm k coniuge cx quario finu cnafciiur, icftium medio fupcrtcnfa : quod ubi attigit,ueliii in° multos 5>roc?^ 1
UibvH difcinditur furculos,qui unius retis inftarinuiccm dirimuntur &
co(:unt.Ha;cpropago olart jMno/i^.ua ''

rdn pnss ui
"c^"i,i' dulamccrebritcftibusinnixam,quxanuds pinexfcuturbinisformaifflwJrf?«f limilmi, GroC'
fii."!'. ri-rui
(• •r
7L. as uocatur,tranlccndit,aclub eacerebriparticulaprorcpit,quxacamer3:auttcltudinisfpC'
n. j- r 'ncuhs.
'

fi.li.7A, 4.a;A»io?af Grxcis nuncupatur.Quuin uero propago.fub illa ccrebri prorepcns particula, ad

' sntcriorem u[<f commuiiis dextri&C finiftri uentriculorum cerebri cauitatis,antcriorem'ue tcr^
^gun«
sfi.chd, tij ccrebri ucntriculi lcdcm pcrtingit,bipartit6 fcinditur, unam partcm dcxtro oflcrcns ucii'
'

llerii iii- triculo, " altcram finiftro , Cactcrum quo nam modo partcs hxretisfeniper forma quafi con^
""4™ "^^''"^' ^ membranulis ipfis adnatis contentx, " artcrijs codem pertinentibus coniniifccantur,
[.6fi.lil>.
opportunefubiunga,ubiarterias(crmoneiniIIosquoq)uentriculosdeduxcro.Atarbitrabitur
7>. fortafnsquifpiam, inhacdurx mcmbranx finuum cnarrationc aliquida me prxtcrmifTum,
quod mentio nuUa adhuc illius regionis incidcrit , quam procul dubio a torculari Awfop Grxci

uocauere.Haiic fane non prxierrjlTcm , fimodo ccrt6 qux nam pars ita appcllata fuerii, niihi
Jfig.
hh.7 h. conftitiffet . quippc aliquam finuum fcdcm itanuncupatam fuiflcnon ambigo: fed apud Gale
ntitnnonconftal, an°communemprimifccundiqidurxmcmbranx fihuum congrcflum, a
V*'?S
r 'is,7 fi
quo&tertius&quartusprodcunt,itaprimumGrxci appcllaucriiit : numucro quarti dura;
4.7 F,G. membranx fiiius ' tcrminum ccrcbri teftcs rcfpicientem , atquc in uentriculos exporrccT um.
0.7 h"- uidctur namque Galenus mod6 huic,mod6 illi parii torcularis nomcn accoiiimodare : uti fa >
dnJi 7
ncutramquetorculardicinihilobftat. Concurfuscnimilleinquartiun&tcrtiumfihum,fan;>
;.W.7<ni guincm tanquam uinum e torculari promit pcrindcac terminus quarti finus in omiies qlias
.

"^' emitiii propagincsfanguinem difpenfat ade6 pcr mclicebit, quamuis finuum fedcmtorcu,-
:

larappellarc, acinillisrcgioncm conftitucrc iii qua Arabes fanguinemcxtrauenasconfiftcre


m puta/
j '
!

JIO ANDREAE VESALII BRV XELLENS I §

putaruiit,moclbfinuumaccercbriuarorumfcriCnlnonpcrturbcs:quorLim quiaiamprim.T, , .

lccundxSiquarta:ucnarum,&itcmduarum prinlaruni artcriarum diftributioncm cxcquu- ^,^^*^^^ j

Tertij-cdliu tusfum,mocio proximumeft,tcrtia; ucnac &artcria;diuaricationcm fubnciftcrc,'' Tcrtiaigitur Himfioms , i

Tidpctmusiie
ugfia,qu3E minor cft intcrnf iugularis portio, limulatcj' raraulum pcr foramcn ipfi ncTuulo in/igrat«.

f^Jn-ics.
jLiidam quinti paris communc ad auditus organii tranfmifit,caluariani ingrcditur , ac duram '"j^^

contingcns ccrcbri mcmbranam,iii" finum ucnar prorliis modo cauatum prorcpcntcm ccf & jii,.,.v.

fat,qui iiuUam artcria:fobolem in fui^jpfius cauitatcm admittit,fcdpallim alium finum libi CO' ' '

mitcmafcifcitjin qucm arteria^^raiiium cxhauriri mox dicam.' Prarfcns finus iii qucm tcrtia ab
Jf ^J^
"' jj
fumiturucna,uariasfobolcsiiitotadura;mcmbrana[:fedcmccrcbribafifubftratam diftundit, ^}-

a quibus dcnuo^^duflus aliquot in tenuem ccrebri membranam(ut a quatuor illis gradioribus x r.

dura: mcmbranx finibus)dcducLitur.lnter cactcrasautcm huius finus propagincs pcr duram


'^"^'j-l^j^J''
mcmbranamexcurrcntcs,unafecuiidum ccrebrilatusfurfumaduerticcmufcficotcndit, uenar j5,„,j;, ,

QjAit^di modoinmultamfobolcmdcn'uata.Adhaiicquoqifpcciem'quintauenapcrforamcn fccundi tjnuo ii,»,

fmx •icit.m, ncruorumccrcbriparisingrena^dcin&^^fextapcrinaiusoflauiofliscapitisforaiTic^quailliol- "•'/'''l'-?

faflus' orgaiiaincumbuiit,caluariampctcns,in proximam fibi dura: mcmbrana; fcdcm exhau ^ '^^p


^j^^
riuiitUr.Harumutrarumc5&tertia;ucnarumfinibus(quiaiIlicaluaria;pcrpctuo attciidutur) bbn 7. s,

caluariaaptis''cauitatibusccdit,quas ipfi clcgantiflime infculptos primo librorcccnfuinius, '^•^-

Tmxdm- 'Tcrtiaarteriapcculiaritranfucrfo^foramiiicincaluariaingrcfla,induos gracilcsSvT totidcm


tiicftrics.
cranbsdirimiturramos^^^Vnusgraciliumjquicxteriorcft^tertiacucnx mox attcnditur,&in tH.ij./Jj.

dura: mcmbraiia! finum cxhauritur,illi undicp attenfum & commiflum,in qucm tcrtiam ucna 7*3
abfumidiximus.'" AltcrgraciliuiTi ramus,quiinteriorhumiliorq)uifitur,pcr" proprium & fibi
qllOiUlng..

duntaxatexfculptumforamcnrc(ftaduftus,innariumamplitudincinprocurrit,at(5inpIiircs cisfig.iih.

diflcftus ramulos,' unu nafi cxtrcmo offert, Vcrum" duo grandcs ranii in dcxtro latcrc (quod 7
nifi aliud fubiunxcro, dc fiiiiftro quocp intclligcndum cft)iionihil inuice dcdufli,&adhuc cal- j^,
"^'
l*.'

uaria: inftrati antrorfum prorcpuiit,& unum denuo cocunt, & ftatim a congrcftu in
mox iii '

c,- 4
duos impares ramos diuiduntur.^TVlinor" communecum" fccundo ncruorumpari forame fi- "T,t.
bi uendicans,tandcm cum'' uiforio ncruo ad oculos prorcpit,at(5 intcrna; tcmporaliii mufcu^
'^fcii'
lorum fcdi furculos comunicat.^Grandior autem ramus furfumconfcendcns,cluram pcrforat fj„ict
mcmbran.iad latus'oIandute cercbri pituita cxcipietis Quumprimum ucrb iii durx ccrcbri
. i«/i./i.7.

membrana:amplitudinccontcndit,induosdenu6ramospartitur,achorum'unusmultiplici j",,'"^""',
:
fobolc iii tenuem mcnlbrana hic cerebro obdu(Sam fpargitur ' altcr ucro tcnuis mcbranx por fJoloo
tiuncula concomitatus , in uarios furculos inuice complicatos dift"cinditur,ac in ccrcbri anfra- g f.

Aus tantifper alccndit,dum iii humilimam dcxtri uciitriculi fedcm pcrtingat. Hincin poftcrio "
^
ra primiim furfum ad poftrcmani ucnmculi fcdcmfcrtur,in afccnfu" portiuncul.T pro
u(c^ cius
paginis cuiufdam aflumcnSjqux a quarto dura^mcmbranc finu ccrcbri anfra(ftibus iiiibi oftcr h », n. ulti.

tur.Quumucrohicarterixramusrctisquafimodoimplcxus.poftcriorcmdcxffiucntriculicc h""'-'-'
rebri fcdeiTrfupcrauit.fccundum cius ucntriculi du(Sum in antcriora porrigitur,donccipr/al-
JjJ'^"'
tcraparsciuspropaginismifceatur,quamfubcercbricorporcfornicisautcamcrcmodoextru ni, j/i.a.

PlcTiisinpri d:o,aquartodura;iTiembrana:finuhucpcrtiiigercdi(Sumcft. Abhac itacp artcria,& dcxtra '^ li iG.

orikia ccrclri^ cius propaginis partc plcxus illc in dc-xtro ccrebri ueiitriculo conftituitur,qucni ab" cxtimi fcr- " '^^2'''*"

"''^ iiiuolucri forma ^^aaM iiuncupari fcimus,id nomen etiam fubindc tcnui mcmbrana: ccre- jf^.n.
""""fiiajo p
briaccommodantes.In finiftro cercbriucntriculo plcxus illecoiiftituitur, a finiftrxfoporaria; 7 n.
ramo,&c(3dcmtendcnteaItcrapartceius propaginis,quamadcercbriucntriculosaquartofi
QuisGdlcni nupcrtincrc.fupcriusfcriptumrchquimus.DcrcticulariucroGalcniplcxunihil hJcmciiticn-

"pkJ^
Aam duxi,quod iani ccrebriuaforum fcriem mihi pcrfpc^Ttam cflchaud dubitcm.at^ji idco mi- '"'fig. iii.

modo aiiquid confingendum eft,qu6d nouimus Galcnum boum ccrcbri diffccflione dclu
iius
^^.
J^"' ^
fum,noiihominis ccrcbrum.uti nccf ipfius uala,fcd boum rcccnfuiflc," Si cnim tcrtia: caluaria '^'
7
petcntis artcria: feriem in hominecxaminaueris,illam,uti ego nunc enarraui,compcrics : intcr- >>.
t,
f.lHi

dilm tamcn unicti obfcruabis ef(c ramum,duos illos,quos aliquoufq; protcnfos inuiccm coirc ''^-

dixi.Ca:tcrum fi bouis artcriam indagaucris,durani^ ccrcbri mcmbranam iuxta glandis pitui 'JltQ^^'^
tam cercbri excipicntis latcra diuifcris,aliquid Galcni rcticulari plexui fimilccompcrics,nequc ug.aji. 1*.

amplius h-xc mca paradoxa admirabcris,quuni ca homini,ut Galcni defcriptio aliquacxpafte ' ^'
''

boui,couciiiat. Vcrum ha:c ad (cptimum fpccflant librum,qui principis aninixfcdi confccran ^,'
!J

duSjhorumuaforumdillecandirationemlucidiflliTieperfcquctur, yl.6fig.li.

7K f(Ji(ifl!ini SUc^ 1 rc
pcntihusfuh A,A^ Zicfi.
/ifc.sF.K-.d,. rfExdmilu.
hishic 16 fxgurAmUhriT-

D E
PRIMAE DECIMtaVINTI CAPtTiS FIC3VRAB
ciufdcniqjcharacScrum Indcx.
'PILI fi^unt cxhiScttiriiiida^ & .-ib ominbu) pdrtibili libcrcc ii the rtrt^riofie dcli

ncMio:cuiusorificiumapcrtuinfinxi,uttrcsmatihnincef.-in^uinemc puhnoiiibiii dilat.ito cordc

2^^,
in dcxtrumipjiusfinumregurqitarcprohibciltcs , in confpcdiimucnircnt iiotMtur autctn . illa:

tiotis i, z, 5.

Scdcs,quatirtcrictlis uen.i cxcordis dcxtrofinu ori^inctn diicit.


E> Intcrior artcrialis ueiiit tunica,(^uintiipIo propria ucna: tunica craJ?ior.
C Extcrior ucncc artcrialis tumca,pcculiari rcfipondcns uciiarutn tunicar.
D rtcrialis iicnx c.xudicis in duos truncos diuijh. ac E ijuidcm dcxtrutn triinciim indicat,mtiV
,F. tiplicijobolc dcxtris piihnoiiumjcdibiii diflribiitum . F ucro dcxtrutn iiidicattruncum. G
Cr. G autctniiijigiiitiir artcrittlis ucita: pcr pulmonumjub/lantiamjcrics.

SECVNDA DECIMIQVINTi

SECVNDAE PRAESENTtS CAPltlS F I GVR AE,


eiufdemcp charaflcrumliidex.
H^E C fi^uranudaiomnibtii^jpartibiislibcra: iicnalis arterice dcliiicationcm pro.^
poitit,ipJiii^^ chai-ailcrcsitajc babcnt.
m 1 H Venalis
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
enalis antriceacordepronafcaisinitium.Huuisimfisorificijmcmbrana ^uiain cordecotl
fi^unt,hicfimulcumuti[i:,utinartt:rialiucna,exprimine(juitrunt,
Indicatur crafttitsfiniplicis arteria: uenalis tunic£.
K, L Jirima uenalis arttria: diuifo
, fintul cum ipftiis ortufiSlct.
M,M grc Strits utnalis artcrixper puhnonumfibflantiam inmimcris propaginibtiifiifla.

E L I Ci V A adhuc in ucnariim artcriarumq; fcrmone funt duo uafajqup


fingula duabus uocibus a d iflcdionum proccribus cxplicantur ac unu
quidcm ucnam artcrialem," altcrum ucro arteria ucnalcm appcllant , no^
men nimirumab ufu, &
appcndiccma corporca fubftantia indcntcs,
Vena itaiy artcriofa' uas dicitur,cx elatiori fcde dextri cordis ucn triculi in
pulmoncs numcroriffima ramorum Icric digcftum,fancruincm'quc in co
Ml cordis ucntriculo claboratum pulmonibus fubminiftrans, Atcf hoc uas
artcria:conftatcorpore:undccliam quia fangviincm ucnarum mododcfert,
]ia-,(ed

ucnx- nomcn obtinuit.quod ucro artcriarum tunicis conformctur appcndix iftc , artciiofailli
adijcitur.Porro altcrumuas a finiftro latcrc bafis finiftri cordis ucntriculi egreflum^fparfa ctia
fobolcin pulmoncs diffcinditur, acacrem cx pulmonibusin finiftrum cordis ucntriculum
dcfcrcndopotifi^mumfamulatur^&interimucnarum'' corporeconftituitur. Vndcquiaai:ris
dcducT:uifubminiftrat,fpiritaIccporganumeft,artcria appcllatur,afubftantiaautem confor &
mationeucnaIisdicitur.Atq!itafecundumcorporcamfubftantiam,uasquod ex dexffocor.
dis finu pronafcitur,artcriaeft:quodautcm cx finiftro.ucna.Contraufus ratione, uas cxfini-
ftrofinuprodicns,aricriacenfeur:ex dcxtroautcm.uena.Carterumquxuenaruarteriarum^
corporea fit fubftantia,duobus primis huius libri Capitibus perftrinxi Quamobre ucro harc
.

uafa&ortu&ufuacfubftantia; conformationcauenaartcriacpdifcrepcnt^dcindccuiufiTiodi
mcmbranxipforum orificrjspra;ficiantur,infcxtoIibroquiuitalisanima;partibusdcdicabi,
tur.excquar. Nobisucroprscfenti Iibro finem imponentibus,ncminimirum uidcri dcbcr,
prolixum Caput hic no fubncfti, quod ucnas citraartcriac confortium in corpus dif!ufas,item
arterias citra ueni confortium rccenfcrct.Qiiandoquidcm fi quis carum dcfiderctCuti fancde
bcnt omncs)cnumerationcm,ilico hanc ex uenarum &
artcriarum tabulis,cum has mutuo con
feret,fpccl>abit.hitcgra: enim magna: artcria; delincatioiii,nudaucna: cauas cffigies proportio-
nc refpondct,ambas^ in candem circumfcrcntia digcffimus.Ca-tcrum quo minus hac in paiv
tcmcam operam quis rcquirat^adprajfcntis Capitis adcoquc totius librifincm,mca-Rpi-
tomcs tabulam impono qua ucnas & itcm artcrias mco martc fum conatus cxprimcre Ha-c
, .

cnim cjuum &C arterias fimul cum uenis compIcdatur,etiam lucidiffimc commonftrat,qua-'nS
ucnacitraarteria:confortium,&qua:rurfusartcnaabfc[! ucna coniuge per corpus digcran-
tur. Verum quum ucnx caua:ramorumferieminpra:(entislibri contcxtu profcqucrcr,non
fcmclfancad uena:fcc1ionis traflationcm (crmo lubens prorupiflct, modo uciiam liuic illi ue
parti uiciniorem,modo rcmoliorcin,camcp autgrandcm aut cxilcm &
fccundum rcditudine
,

undccunqi hcc petaiur,fibrarumqi confcnfum huic aut illi parti corrcfpondentc, cnarraturus:
& non uulaariter admoniturus,fanguincm e fciftauenaflucntcm,in totius ucna: corporc com
ple(fli:ideocp non partiumuenis accumbcntium fitum , fcd ucnarum duflum atcp diftributio-
nem in illa quaromnibus in ore eft,rcditudineanimaducrtendam: itaqi de ucna: fcftione agen
dum,atcp de utero quopiam,qui hinc indc uarios proccftus educcrct , &
interim unicus conti
nuus^ cffi-t. At fempcr quantijuis inuitus (crmone cohibui,quum cx ucncdiftributionis enar
ratione,adcoq! ex uenarumcffigiecuiuis(quimodo tres cuacuationis fpecies,S<: prxfentis, aut
cmincntis aflcftus naturam minimc ignorct)hiturum fit longc faci!limum,d!gnofcerc quana
uena huicilli'uc mcmbro propinquior fit,qua:q;amplior aut gractlior:dcindc qua: lcui aut dif
&
qux fibras reditudinem cumlaborantis mcmbri uenis
ficiliopcradiuidipoffit:polti-cmo,
participet.

VENARVM
t
, .

CHARTA PARVAS ALIQVOT FIGVRAS COM


PLRCTENS qVytR PIGVI^AE AD CO MMONST R-. A N D A M VR
n^^riimarteriarum^ijimdcommifarumfericmfam^ m autmima-o iujlgnitaobui^,
3, 313
ueniunt a^olutinandce
P R- I AI A. T E B^T I A.

chirtA impreffii commo


furi pdiLus glucines, SEXTA-
iil<£^; udUdiores rtdddn
tur , primum pncfenn
cbd rtcc memhydnd.m fidt
glutmdliii,ftnguld/S^fi'
guras d. fuperfiud pdpy
ro refecd!}ii. / P
, qucC utn^ pd-
ri cdrentii dislriliucio -
nim proponic-fndqncc fi'
gUTif tergo dlic uenit co
mitcendd , uii cdua- caw
dexedni ttenam promit.
ac o in utrif^ue figuris

Jcriptii ffetfl.ttu7. SS.

redunddnti pdpyro ctrr


cuncifk erit, duas partes
coiuQituet,^Ud.rum fupe'
rior utnoJJi drttridm^ue.
dextri Idccris exprimre,
fuh peSorii offe fuperio
rcmd^dominii fedempC'
tentes.TIuiu6itaf, pdr^
tii
y
ddmdgncc figurie.

^ figetur, CT * dd rd'
mnm quidd dextrujnld'
tus ^ ^
m in mdgn<t
figurd occurrtt Cccce'
rtlm humitior pdrS uena
artendmfi exprimens
^ucc inferiorem aLdomi'
nii fedem implicdnt , illic

tjliunqcndd , uLi edrum


rddices iuxtd l in dex >

tro Ucere ffietfldvcur,


T ER^TIA
cd^teris dignior , iiencc

portic dislrihutionem fit


mul cTidrterifs illdm con
co?nitdntil>us, mdgnd 'que

infirioris memhrdnec o/
inenti portioncO" li^s
pdricer exprimens,dd ca
iidm iecoriifedevi mdiori
figurce necfletur , uhi v
f> CT contermini ati'

^uot cbdrdiflcres in ucrif


quefiguris ffeSdntur'
qVAB-TA
portionem gihhafidisie
coris p rop on ens, no inu'
tiliter ueluciex punSoil
licalutindhitur ,uhi jt
intcr f^ F jndioris

figurcc conffjlit-

QJf I NT A
prcccer teJles ipforum^
inuoiucrd , CT urinarios
viedcus, ucudi drteridSrfi
femiudies o/iendenS ,i!/ic
efi committendd,uhi tin
dmhdhiis figuris ohuium
efl,dut uhi uend femindlis arteriec primumiuvg!tUT,medtusf iniinj i!lisfuhljciuntu7'
SEJCTA
! ! rr
primtimfuh
1 o
SRPTIMA
I -1.
uenit giucin^nda.^ Septimdenim
^ - ~ ~ "
V"-"- q-
nefica <a pmls dnterioremfedempropomt,m2
i^rim afite-rrcrem leaem propomt.ltna. cuvi
Cltf.

i". ,j««t,t
^erep
fuperammdiftgmd: f nMiipu^t.^cfoHmodumpenismAtr 8 impiicdyi. ^
OCTAl^A f'ff'r-'''"'l'n-is,.eficdmtjm^^
gur^ y,,^ ,n chdr,., tn-go ui.md.or.jpreJfucAutcumipfius.uenas fy druri^feminaridf
,IUmf,gur,imA
udfi co,„n,on/lrat.Iuvgetnr i,df o/laud
h ''"•'rr,t.,,endifem,ndl:sdrtni^commi,atur,nexmucr6fieturindri)S,dntummm^^^^
Jdp„,L

m 3
a

ANDREAE
BRVXELLENSIS» DE
VESALII,,,
HVMANI CORPO'
RIS FABRICA LIBBR Q_VARTVS, NERVIS PROPRIVSj
ac pcculiares ipfi figurasin Capitum quibus coiiue-
niuntfi-ontecxhibcns.

(XyiBVS CORTORIS -p ^ R T I B V S NER


uinomcntribu^tur,nc qiiis proprii ncruus uocttur,^dcmumc[uidisJiti
midcumipftusdiffcraitiazs^ufui Caput L

E RT I o libro ucnarum, fanguinem a iecore in unL


ucrfumcorpusdcfcrcntium,&artcriarum qua; uita-
lcm fpiritum fimul cum fanguine impctu dilFufo a cor,
dc corporis partibus fobminiftrant , diftributionis lc-
1 lem complcxus fum.nunc ucro proximum cfl.ncruo
rum a ccrcbro animalcm Ipirimm mcmbris qui illo
,

adipforummuniaindigcntjdcduccntiumpropagauo
ncm pcrfcqui,a gcnerali ncruorum diftcrcntia lum-
pto lcrmonis cx-ordio Diflcdiionis cnim proccres
.

tupliccmncruorum diffcrcntiam (uti &antcaalicubi


monuimus)ftatuunt,quandoquidcm'ligamcntisolTa
mut uocolligatib us.ct non minimam mufculorii por, ti'£Ts"!pr„
tioncm conlbtucntibuSjncrui nomcn pcrindcac uul' "IT'" cercliri
,

gus,accommodant.Dcin tcndincs,8i uniucrfas mu- "


bi.fi.cdp.i
dulU,.
Ub. I F. cr lcLiIormnciicruauoucSjlub ncruorumno mincuiilgi quoquc ritu, compleduntur
. Tcrtium
pihm m autcm ncruorum gcnus enumcrant, quod nos in prarfcnti ^e»™»» .ic
.
aggrcdiendum duximus oraana '

Ore«,7r»rr
"ws"'" "''^'^''^"'^'°"g^''"'^"3'™''^mqnntuscaLiitatcm,qua'fcnfu^tiignofciqucatJnfuimcdiofo
c p4,m i„ ta , 8s: caluariam ucl dorfi ucrtcbras clabcntia,ac demum animalcm fpiritum a ccrcbro
•.!/;.«... lisfacultatisfomitcadcorporispartesdcfcrcntia.Atquch;
. .
anima- l't^'7j,"'
im t.mcu-
lUcna-corganadifrcdionumprofcflores p-"«m.

"°'^'"^ "'^" appendiccm pricipue dignantur. Qiiod a Gr.Tcisad nos
f„„!C" r dcmanauit,qui
fanaoncfcumunereunicuminftrumcntumduobus nominibus nuncuparijt,KfUg»pidai/«i;ai/,
& Tiniiirmaif appellantcs, quod uidelicct mufculi ncruorum potifljmum opc nutare & tcn' &
dcrc Lialeant.quippcquod nulla corporis particula ncqtic motum arbitrarium,
qui e noftra
pendet uoluntatc.ncquc fenfum fine ncruo nancifcatur,ac quod ncruo prxcifo.aut
&
laqucis in,
icrccpto,autalidquin corrupto comprcfljjueimmobilis confcftiminfcnfibiliscij
pars ciiadat,
omnibus concefliim eft Auatomes profeflforibus Qiiod autcm cerebrum ncruorum
.
, ficut
&: dorfalis mcdullx , quod qucncrui partim cx ccrebro, partim a
origo ac principium fit,
ai tt ccrcliTOf
dorfali medulla oriantur.mmime ommbus notum exploratumq! fuit. Ali-j
enim cor ncriiorum
pofucrutprincipium,nonnulli duram qux ccrcbrum inucftitmcmbranam, nullusintcrim
ic-
cur,aut aliudcius gcncris uifcus. Vcrum Hippocratcs,&quu iam icnio conficercturErafiftra
tus, Lycus, Andrcas , Marinus , Hcrophilus , &
Galcnus diflcdionis procerum facilc prima-
rius,ca;tcricp Anatomicorum prxcipui,ex his quxin corporum refeftioncconfpiciuntur , uc-
nnimeancrunt,ccrcbrumneruorumcfleinitium:&pra:tcreancruosabiIIo fpiritum aniina-
lem afliimcrc^atquc adeas partes qua; illo aut ad lcnfiim aliqucm , atit motum
arbitrariuin in -
digcnt,dcriuarc , eft quoque fatendum A
corde cnim ncruos ( ut Ariftotcli potiflimum ,
.
&
ali^s no paucis uifum eft)neutiquam principiir duccrc, ucl hinc
liquido coIligitur,qu6d in cor-
poris diflcflionc nullus ncruus ab illo pronafci uidcatur.Quandoquidemnullus omnino ncr-

atn:
^ "''^ inLicntum.qucm fiinftcr fexti paris ncruorum ccrcbri ncruus diftribuerc fuo loco doccbi
tur.Quacnimncruusillcfccundumliniftrumcordislatus dccliuis fertur,atque finiftrarput
. . momsparti.acitemcordisinuolucroramulculos pra^tcnucs offert,' ncruum^ rccurrcntcm
' finiftrum
coll:ituit,a lcncruulum dcducit,quiilliccordis inuolucrum pcnetrat,
l'^
ubi 'fiiiiftrxar
fcittf.fy.l terialisuena;fcdiadnafcitur.NcruLilushicartcrialiucna;adnatus,incordisbafimfcrtur,inibi
abfumptusjubi finiftra pofteriorqj arterialis ucna: fcdcs confiftit.Quum ita^ huiufmodi nciv
"1 ^ uulus
5« ANOREAE VESALII BRVXt-tLENSIS
uulus pcrinde cordi a lcxto ccrcbri iicruoruni pari cxhibcatur j-quctnadmodum rcliqius uifcC'
ribusuniucr(!Soffcrridoccbimus:acdeindcquunicorclisncruulusmaximcgracilis!itjproiTi'
pte colligiturjCor nc finiftro quidcm fexti paris ncruorum cerebri ncruo principium dare. tan
tum abcttjquod ca:terorura neruorum origo ncruulus ille iudicari poffit.Prxtcrca fibrc quas
cordis fubftantia; intcrtcxtas nouimus,non magis ncrui lunt^quam aliorum organorum,pu^
tauentriculijintcftinorumjUcnartiniac artcriarum fibra;. Adhxc, ^fibrxincordisfmibus jj^^^'^
iientriculis uc confpicua; excarncs'quc,quia duntaxat membran arum proccflus iunt , in ncr- h cr s/ij.
uorum numero ctiain minime ueniuntreponcndx.Nam fibra: in dextro cordis ucntriculo fc G,iijiiii e,

bfFerentcs,trium membranarum proccftLis ccnfcntur,ucncc caux orificio pracfcdarum.Fibra:


autem in l7niftro cordis uentriculo apparcntcSjproceniili funt duarum mcmbranarum quas ,

no magis ncrui exi


artcria; uenalis orificiumfibi peculiarcs ucndicat. Prxtcrcaciufiiiodi fibrx
ftunt,quam omnium gencratim mcmbranaru partcs, quas quidcm ncrui nomineuulgi morc
donarinihilprohibet,fimod6idadligamcnta,tcndincs,mcmbranas & neruos,de quibus
iam lcrmoncm inftituimus,deducitur. Vcrum quum eiufinodi cordis fibrp ncutiquam in co'
rumncruorum clalTcm referendx fint,qui animalcm fpiritum tanquam riuuli quidam ad coiv
poris partcs pcrfcrunt,annucndum quoquc cft,fibrarum illarum gratia in cordc ncruos rcccii
lcrihaudpolTc,potilTimuiTiquandoabillismembranarumproccHibus cxtra cordis fubftan-
^ , ^
''3"^ prorlus alio cducatur. Cxterumqui cx" duracraflaucccrcbri mcmbranancr'
ci"Tcmlri
Tnmirujid mi uorum origiiicm penderc affirmarunt(in quorum choro ad extremum ufquc fenium fuit Hra.- ,j;,H,H.

.,
fiftratus)cxtcriorcm nerui partem duntaxat confpcxcrc a duracerebri menibrana enatam . .

triplici conftat !ubftantia,nimirum mcdiaquadam&intimx


tS^mrmis"' niufcuiufquccnim ncruinatura .^'ii,.
'

c^nifin. arborum mcdulla; quam fimiliiTia,qux haud dubie a ccrebro initium ducit,conftipatx Ss^ coa j>.>-

gulaixinduratxquecerebri fubftantix omnino rcfpondcns extcrioribus duabus, uiiaca^ .


c
^
dcmquc intimx fubftantixpropinquiori.quam a tenui membrana ccrebri:alta'a,quam a du j^.o^
ra oriri compcrtum habemus.Dura cnim cralTauc ccrcbri mcbranaoperieiidi potiflimum oc- o.

cafioncfaclaccnlciur: mollisautcm,uteodcmetiamfungeretur muncrc,lcdmagis tamen ut


omniaquxccrcbrocontincnturuafcula&rcccptacula,artcriasfcilicet uenas tutb coUiga- &
rct.Qiiemadmodum itaquc ccrcbrum his induinir,ficquoqucprocc(Tusaccrcbropropagati
(ipfinimirumncrui)illisintcguntur,atqucitapcr corporispartcsprorepunt.Adeofancutnc-
, . mofuisoculisfidcranonderogans,inficiariponit,ncruorum principium a ccrebro pcndcrc;
iimmsjniTnd ac proinucctiain uixambigcrelicet,num neruisa ccrebro, anuero a cordc animjalis Ipiritus,
Us^rAcsmr. qucm pavtibus dcducunt,influat Qiiandoquidcm nonnuHi(utintn'
.
cxteros Chryfippus)
ctiamficcrcbrumncruorumdarentcn"eprincipiura,nontamcnidneruisfenlus motuscp arbi- ,
, .

trarii principium ftatucbanr Qiios profc(ft6 uiua fccflio plus fatis redarguit , in qua'omnia a
.
^^^^^
cordc ad ccrcbrum pcrtinentia colliduntur,aut laqueis intcrcipiuntur,aut ctiam prxfccantur. Are ollm-
H.tcnanqucfidcbiteadminiftrctiirjUtiinpublicislciSionibus non fcmcla me tentatumcft, «iitft.fei
edoccbit lanc quan tum cordis muncrc,hoc eft uitali fpiritu,ccrcbrum indigcat:non minus fci
licct quam corilluiTiqucrainfpiramusai:rcm,&iccorislanguincmad (lia ofticiacxigit. Dcin

ca fcAio oftcndctcor neruis no magis animalc fpiritum porrigcre, quara uitalcm fpiritu cordi
aiccorcdcducicogiTofcimus.Vcruraquiahuiufinodi difccptatio ad cordis cerebriq;hiftoria ^^^j^^
poti^l^ Ij-i^^^d iieruoruiTi naturam Ipcdat hacmodo poftpofita, neruorum proprie dicTo-
, ,g,
nimim
dffrrmid, « runidiPicrcntiasaggrcdicmur,
Quemadraodumigiturccrcbri&cxipfo pronafccntismc- '•tr'ida«

„u>/liae
o- dullxdorfalis fublfantia,omnicxpartcnoneandemferuatduriticm,ncqucformara : itaqiiocp ^''^
ritie^fudrum ^ originciTi fuiTicntes , inuiccm fubftantia iion correfpondcnt,fcd duritie ac mollitic ^jf „j g.

clmma^ner, plurimum uariant. Atqucid accidit aut occafioncfi.ibftantix fui,a quo iicrui prodcunt,princi- fi,-. fi.u.

uarS differen, .Huius ciiim gratia'" uiforii ncrui,pcrindcac " lingux infigniter molles cenfcntur qui au-
pi^j :
oi/ig caj)

temadorfalimedulla,°ubiha'c in lacro ollc confiftit, origincm fortiuntur, durilTimi funt. jr.


Dcindc aut proptcr longiorem ucl fuccintTtiorcm progreHi.im,nerLiiautmolIiorcs aut du- ri,,fi.up.
"•''^''=-
riorcs compcriuntur. uifus nanque^ouftus^&auditus^^neruimoUcsfuntjquodbretiiftimo

r- • - c n 'r • S',:fi.up.
prorcpant mtcruallo.Liratia inncris uero, uix qucantractuum occalione icrti) ncruorum ccre
11 • • • •

^ 55

briparis ''rarausuitis,autcucurbitx caprcoli inftar iiiuolutus durior cuadit.Prxtercancrui ti,:fi.ap.


-
pcrdururaautraollc,autficcum corpus tranfitus , eius'uc corporis contaiftus,ilIum mollio-
'"
rcmuelduriorem efticit. Viforius ctenimncruusbrcuinimoductupcr^foraracn inolfecxla-
tum fcrtur,quemadmodum & '

prxcipua quoquc tcrti) neruoru:,! ccicbri paris portio qux , x:fig Mp.
idcirco cx oftium contaclu minimura induratur. At quinti ncruorum paris furculus,qui" cx '
' °:

cumilludtortuofuiTi'qucforamciipcrrcptat, &" uiius tcrtij paris neruorum ccrcbri ramulus


ab ocu-
b E H V M A K I C O R P d R I S F A B R I C A L t B R R 1 1 j, ii^
OCuIorura fede ad genas.ac alius itcm ad humilius labrum procidcntcs
'eiuf.fig.v
, quia loncro itincre
rp™^, perosincedunt,on;sconta(rtusbencficio magisquam ipforum principia
indurcfcunt . Pari
quoque caufa ob itineris looitudinem,& durarum mcmbranarum contaclum, onines
prope -
modumneruimukulis cxporrcdi duriorcs ficriconfplciuntur.quamubiprimumapnnci-
pio prodeuiit . Cuiufmodi omnia mirabili induftria a rerum OpiHce
funtcxcooiiata Scnfus
namqp organum neruo indigetmolli.-neruo quidem,quia fcnfus cftinftrumcntum.quod^
luum munus obcundum multo animali fpiritu indigcat: molliautem^quoniam afllci
ad ^/,^^7
& difpo. r«,Lrf™.
niquodammodooportcatj&patialiquidabextriiffccusoccurrentefenfibili.Eftenimadpa, «
tiendum quidemaptius molle, ad agendum uero &:ad robur (quo neruus inlongo
duclu in,
aigeOdurum.Proplercaigiturfenfusorganamollibus,ca:tera:partesquasmoucrincccirum
«^^''"''"'"''"«"""'^''onantur.Vndeetiamfenfusinftrumcnta^qucemotuagunturarbitra.
M, Y. ''"O > ut oculus &
Imgua , duplex nef uorum genus fibi uendicant,= unum quidem fcnfui
alte-
_.^.«p.2 rumueromotuiprxfcaum. Merito itaqueneruorum exccrebro &dorfeIimcduIIa procet
cu^, fus,non
candcmexortusfedcmnancifcuntur,necpijdemdu(ftusmeamsqjmo!Iibusac duris
neruiscxculpunmr.[IlicnimexmoIIibus&anterionbuscercbnba.(isfedibus,hiuer6expofte
rioribus ipfa^ dorfali mcdullaprincipium ducunt.Rurfus illi
quidcmrccta,hiautem tortuo-
felongo^pitincreprorcpunt. Ca:terum Natura:triplex fuit in neruofi
icopus. Primusgratia fenfus infcnlbrijs organis:Secundus occafione
gcncris diftnbutionc „
motus ad oartcs^quas „^Jd,^V">
^ .

moucn operxprecium fuit:Tcrtius autem in ca:tcris partibus uniuerfis ad triftantium dipno^ d,sfiopur.
tioncm nifi forte cuipiam magis uifum fit,
. &
tcrtium hunc fcopum , quia ad lcnfum pcrtTnct.
cundcmcumprimoconftituere.Senfus igiturnomine, oculis,Iingua:,auribusmaximioffc'
''"ntur ncrui,uti etiam" interna: extremx manus fedi, &' clatioriorificio
Xf^R ucntriculi,qua: uclut
'""ue.t P^°P"^ pra^cipuaqj taclus , ficut oculi uifus,& lingua guftus, organanon inepte ccnfcrcnturv
•^,^sfi.U.
Permanus cniinmagisexaaa,quam pcraliam partem, quamuisplures fcntiant,cft tactus ,
sV,T-
ip
fiusdignotio.lnoreautcmucntriculi lcnfus eftpenuria:: corum quibus animal nutriendum
cft,qaemfamcmnuncupamus.Inomnibus enimijstanquamfenfusinftrumentis,maximiin,
Motus uero caufa nerui ad mufculos arbitrarij motus inftrumcnta difpenfaiv
feruntur ncrui.
tur.Quiproptercaquodcorporispartib.mouciidis extrucftifunt.grandesneruosadmittijt,
autfaltcmcircumtcnibshabcnt. AtquoniamcxnccenJitate tadtus lcnfus omniadcft ntruoi
proptcr hoc mufculos &
fcnfus organauirtus amplior quam cgebant ad tadhlium diCTnoiio -
,
nem/ubfccutacft.RcIiquisautpartibus tafluslenfutatumindigcntibuscxproportioncner.-
tfig.ap. uiottcruntur.Vifccri^busenim,utpuImoni,'iecori,'lieni,quiainaItolatitant,graciIcstantum
ncruorum furculi offerijtur . in cutcm uero,qu6dprima extrinfccus occurfantib. obuiam eat,
2« c «p
"x! compluresfobolcspaflimdigcruntur.
' ^
Porr6ncruorumoriginisfpecics,non cadcmundi'
Diftratii
ifi-.ci.--.. qucuifitur.^aliquicnim,&prxdpuemolliores,continu6nequequafiinpIurcsfurcuIosdcdu- •ikcniginis
'^°''P°'''^'^^°'''"" w.P''°ceduntc[;. in quorum numero uiforij ncrui,& fecundum quoquc ^™"'-
^'''gk
i,
"^ei^f^bri ncruorum par,habentur." Alij tanquam plurcs fiiniculi inuiccm connnexi cx ccrebro
^fi'cj.
.H,z.,<. prodeunt,quaIcsfunttert!i&quartietquintiparisncrui.'AlijetiaminipfoortufurcuIoshos
'^ %'/cl
"^''^'^' inuicem diftantes, ac fingulos propria tcnuis mebrana- poriionc circundatos
habentiquiquia caluariam cgrcdiuntur,onines furculi inuicem commifti unica
Mctfc mcmbrana in,
hhis 9 v duuntur.ati^ id potifsimum in' pluribus dorfalis mcdulla: neruis obferuatur,ut
&in fcxto pa
"'^ Icptimo neruorum ccrebri, Vndcetiaminmultorum ncruorumdiftributionis in ramos
wifis
enarrationc, nihilmterefleuidctur, fiueprxdidorum funiculorumfrequentiamfolui
dicas,
antotumneruum inramosaddiucrfaspartescxporrcflosdifcindi.Atncfcioquafronte qui'
iV™i cm
dam Anatomicorum principcs afrercreaufifi.icrint,cxhuiufmodifurculis fcufuniculis, alios '"'f&sfiii
quidcm motui, alios autem fcnfui feruire:haud fecus fanc,quam fi quofdam neruorum fi'^''-"'""-
furcu,
los taflusfcnfuNatura dcftituiflct Atquc huiufinodi furculorum finium^ imacrincm for-
.

L mamuc difccSjfi intcrcdendum alicuius animalis cx axilia,aut inguine diflccfta caroTncnfxap -


1 ponatur, atquein illaneruialiquamporiiunculam ucna& artcriaplxrunque
concomiiatam
I Ipccftaucris. Ccrncs cnimneruicxtrcmumalicui chorda: cralTiorirelponderc,
quxcxpluri-
» bustorta funiculis , tranfucrfim obtufiori cultro diuifafit. Cxtcrum a ncruorum
cauitatc DiSfnmn
i,'fi.ci.i uixuIIamaufimpctcrcdiffcrentiam,quumnc'uiforiumquidcmncruumunquam cauumpcr- »"'"'""«"-
foratumq; uidcrim. ctiamfincruos non minus quam ucnas &artcrias uafa uocari,
'b,b*'j^ , haud
dubitem,foIicp uiforij ncrui a difl^-flionum profefforibus forati dicaniur. Ab ipfa
U.MP..4. autem fcric ^'fir.c.
i.7 h. huncinmodumdiffcrcntiainfumcrclicet,quodaIijintegriinaIiquampartemabfumanmr ut
uiforijneruiinoculos:altjinpluresdircmptifurculos,quofdamufculisofferunt,quofdam'cii


"jlS RNDRHAE VESALII BRVXELLENSIS
ti,quofdam offibus quofdam fcnfus organo
, Vt tcrtium neruorum par quod quum lin. ,
'
guxquodammodofitproprium^ctiammufculisquibufdamutintcrcxteros^tcmporalimo
tus gratia,"' SC cuti fenfus nominc,ad labra nimirum,&: dcntibus quoque dirigitur. Ali) rurfus
incommixti,nequccumaIrisncruis cocutcs unituiefcruntur:'utfccundumccrebn par nulli """If'-^^-

neruo commifcctur,&ucre congrcditur, Iicctipfi' minor tertr) paris radix in progreffu attcii,
datur. Ali] uer6i]iterfecommifccntur,utpriiniparis neruus dcxtcrfinifi:ro'pcrmifcetur. Alrj
ali-js commifccntur^ut^quibrachiumadeutnerui.fimulatcf euertcbris profilierunt, nonfe' ^-^''^-

cus uniittur, quam pidorcs galerorum fuiiiculos delincare folcnt. Verum quum hcc in priua [ 'k/'"^
ncruorii dcfcriptionibus abunde fim pcrfcquuturus, iam tcmpcftiuu fucrit fingulorum ner
tis > ••'fi.cs.

uorum fericm oratione complcfli.acprim2paria quac a ccrcbro cxoriuntur,deinccps qux dor '

TsJmwserm falis medulla cducitreccnfere. fiquidemnuIIusneruusnccjaccrcbro,ncqueadorfaIimeduIla


tugam m^, inconiugatus prodit, fcdpcrpcmo [if^"^-
altcrad dcxtram , altcr adfiniftrameademprorfus diftribu » v,j,h„
tionisfericjfitumobtinct. ini.j/i.w.
ti.etult.fi.

hutttiltbru

PRIOR DVARVM FIGVRA NOVEM S V b--


SEQ_VENTIBVS CAPITIBVS COMMVNIVH, C2_VA TO-
tiiis ccrehri cr cerddlidmembranis ipfa inuoluentibm libcrorum bafis cxprimitur , ut mriio^
rumct^ebricxortusopportuncoculisfiibijccretur.Hici^mmftmulcumprimisn^r^
uorum exortibus tota ea dorfilis medtiHa: pars ddineatacjl, quxab
citismeduHa- principio ad eam tifpie fedempertinetjtluihiec
in primam ccruicis uertcbram labitiir^ac ubi dor
falis medulla primum ucri
nuncupatur.

D VARVM
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER III. 319

DVARVM FrGV--
R A R V H CIV AE N O V E M
modo fubfeclucntibiis Capitibus
communcs cetifetitur, ttktrci, quce

dextrum latus proponit iiitegrt ce


rehri ctc cerebelli^et dida: itiprio

rifi^guradorfilismeduUapartis,
dtira interim temii^) hicc omnia
imieflihibus membratiis, niifjuam
(ipparentibus.^dha:c pra^fetisfi
gura niidam feptctn cerebriner ^

tioriim parirfcricm in dextro tan


tutn latcre cominonfrat qtian ^
.

qiiain er ubi neccffuinfuit,neruo^


rmn fiorundamfericm eti.tminfi
tiiflro latcre hlc dclineaueritnus .

Ficrura- huiusproportio in ea de^


pida cfl maqtiitudine,in qua cor^
pus circutttjcriberes , ciiius uefica

ininfma prarfntis fgura; fede


cotfifcret, i!sr cuius thorax CT
abdomen cx anteriori parte con^
fficercntur,fcicsuer6 iierfusft
tiifrum humerutn conuerfa pror
ftisexdextro latereffe^
B.tretur.

CHARA-
310 ANDREAB VESALU BRVXELLENSIS
CHARACTERVM DVARVM NOVEM SVB^
SEQ.VENTIBVS CAPITIBVS COHMVNIVM FIGV
rarum Index.
CH R.^ C T E R E S hoclndice: txpritmndi,p<trtim utrifcpte figuris

communcsfunt,partim nero nunc huic,nunc illipcculiarcs. qucmadmodu his notis i, 2., qiicts ch<i

ra8:eribusfubijcicmus,fignijicdhitur.
Ctrcbrumnotatur. B,B t,z CcrcbcUum.
C iji TroccJJus ac uchitifubfiantia: ccrcbri tubera, c[ua: mamitlarcs proccfjiis imlgo nuncupantur.
Ego in altero tantum laterc priorisjigitra: charaSlerem adhibui,^u6dparcm utriuj^ue lateris
rationcm ejjc ncmo ambigat.
D 1 DorfalismcduUieprincipiumtxccrcbripendcnsbaft.
E 1,2. E)orfaIismeduU£ pars iam caluarice amplitudinem cffrcjjiira, CT inutrifjue f^urisinibiab
truncata,ubihtec elatif?imamfubit ucrtcbram.
F i,z OlfaBus or^ano fubfcruicntes proccjfis neruis (tmilcs, at caluartar amplitudinem cjua ccrc^
brum continctur , notatu digna portionc non c^cdientes.
^ jyiforij ncrui,feu primum ccrcbri neriiorumpar Ca:tcrilm in primafqurafnifri ncruiprin
.

cipium G infqnitiir ,in altcra .lutcm dcxtrincruiin oculoriimfcde duSlus.

H i
J^iforioruinneruornm coitus.
Ocuh tunica,in tjuam uiforius ticruus expanditur degener.-it.
Jj 2^

K 1 i
Secundum ncruorum ccrcbripar.
£j ^
Tertij ncruorumparis minor z^^acilior durion^radix.

j-^l^^
T ertij parismaior craj?ior'ueradix.

^ M.inoris radicis propa^o adfupcrioremmaxtllam procidcns.


p ^
'Propagominoristcrtij paris radicis in n.irium degenemns tiinicam,!^ux humiliori P priua-'
timindicatur.

Q_2 Minoris radicts propaqo in tcmporalcm mufculum digcfa.


R. z Maioristerfij paris radicis ramiis caprcoli tiitisiiifar conuoliitus, tjiii intemporalcm infcrh
turmufulum,ac duos dqiiintoneruorum pari a fgnando,ramos b c nofandos admittens,
in majjetercmfcu manforium miifciilum,z^ buccariim mufcuIos,i(j' ciitcm quoipic dijfunditur.
Maioris tertij parisradicis ramiisfuperiorum molariiim dentiumgin^iiiis,ipfisc^adc6 denti^
g j
bus fobolcsfcriatim diflribiiens.

T 2 Maioris radicis tcrtij p.iris propago in maxillie infrioris osprorcpciis..


z Tropaqinis T inf qnita' ramm infiriori labro multiplicifobolc obLitus.
X,J<C z Surculi a propaqinc T notafa ordinatim in dcntium infriorum radiccs dljfuf.
2. MdXimamaioristertij paris radicis porfioin tunicam lingu^efohita.
2/ t,i Quartum neriiorum cercbripar. J^criim hiimiliiis Z infccundafgurapala ti tunica. cxprimif.

a i,z Quintum ncruorum par auditui dicatum. <I> atifcm inufracJucf^urapriuatimhuiusparispoT

$. fioncm indicat, in concauitatcm tcmporis ofis dclatam.

b i,z B.amuIuscjuintiparisexipfi'usantcrioripartccnatus,
c i,z Quintiparis ramiilus pcr ccvcumrepensJoramen ,actandcm ,ut rcimuliii b infgnitiis , cum
tcrtij paris propaginc capreolimodo intorta,ac ctim ramo R. infecundafjgura nofato,coiens.
d i,z Ncriius non procul d ijuinti paris principio enatus,qui ab alijs i^natomes profforibus priete
ritus, in miifculos maxillam infriorcm moucntes exporrigitiir.

c 1^2. Scxtiim ncruoriim cerebripar,cuius iitroriimquc neruorum feries infecundafgiira indicatiir.


efl aiitemfnifer ncruiis, cjuitimbrifiis fiib cjuinto pari ijtiodammodo ducitur.E)extcr aiitcm ntit
^is candic.1t, CT ipf aliqiiot fihfcjuentes characleres priuatim (quum iitriufijue latcris ncrui

eadcmfit ratio) adhibitos ccrnis.


Scxtiparis ramtis mufculos pofcriorem ccruicisfedcm occupantes acccdcns.
f^
i Sextiparis ramuliin ijuojdam larynqis mufculos hicin defcenfi tranfcrfmprop.Tgati.
/, z Scxtiparisramiis co/larum dextri lateris radicibm cxporrcifltis.
i, i 1 'Portiimculic intercoflalium ncruoriim,fcxfiparis raimim hdc defcendentem adaiiqentes.
k,k z Rami
.

DE HVMANI CORPORIS FABRtCA LIBER IIII. jli


Jh^ i RMnintruorumfextiparistn miifailorumdeprompticapita^^^lucedfupcrioripcdorisofiisfe--
de^CT clauiculisprincipium ducentiaJurfumfn-untur.
1 2- Dextrineruifextiparis ramuli ,recurrentem dextri lateris neruum efficienfes .
m z DexterneruMrecurrtns,feUrcuerfluii6.

« 1 Sobolcs dextrirecurrentis neruijaryn^is difpenfata: mifculis.


o ^ Sini/lrifcxtiparisneruifolioles^recurrentcmfni/lrilaterisneruumcon/lituentes,

f i Sinifler neruus rccurrens,quiperindc ac dexter,uocis neruus uulgo nuncupatur,


J 2- Sextiparis ramuliin pulmonum tunicam cxcurrcntes.
r i Ramuhfcxtiparis, membnxneo cordis inuolucro impUciti.<^b
illis uero fni/lri neruifircu-
lis,tluiijsquos r indicaiiimiis corrcfpondcnt,cordisneruuliis principiumducit.

J-S extiparis neruorum portio, fia: flomacho committitur, feries quoque qua iiterque neruus
bipartitofcinditur. ac dcxterfiiii/lram fiperioris uentriculi orisfedem
adit,Jini/Ier iiero ciiis
orificij dextrcepartiimplicatur.

t 2 Scries fexti paris neruorum in fupcrius ucntricuti orifcium


, proximas ucntriculifides
diffeininata.

II z Ramiisfextip.iris neruorii dextram o rificij ucntriculi fidcm adcuntium:


quifccundum elatio^
rem u cntricnli regione du^us,tandctn in iecoris catium abfumitiir,ubi x afcriptum
cofficies.
y 2 'Primapropa^oramineruorumfextiparis,quidextrilateriscoflarui-adicibusexpor.ri^ititr.
? z Ramulus primar illiiis propa^inis y notata: , fiiin dextramfedem infirioris omcnti membra -
n-P^O^coIoninteflinumhicdiqcritur.
cc 1 Soboles primieiIIiiispropa^inisdiiodentimacccdensinteflinum,crieiiiniinitium.

^ i Sobolesdexti-amfiinditientriciilificdem perreptans,acficquentesfiirculosuentriculoo-fiupc>

^ .
rioriomentimembt-anardiffcr^ens.l^bitierd tponitur,praficntispropa^inisinieciircrbiIis
ucfitculamfierics in conffe^^iim uenit.

y 1 Vropa^o dextrumaccedcnsrcnem^
J\ z Vropaq-oin dextram meficnterij rc^tonem,^' huitisfiedisintcHina
fieficntiramulorumficric
difftfa.

l z NcruorUmfcries dcxtram uefiic.t regioncm implicans.


^2 Tirimapropafro neruifextiparis,fiiniflrilateriscoflarumradicibus exporrecli.
6,1 z Dua:notanturfioholespropaginislinfignita:,<luieinfirioriincbnxnieomenti,(:^colointcflino

qudfiibucntriculorepit,offeruntur.

„ , Series neruorum, qtiilieniinferuntiir.

f 2.
Mac cruce ramtim propajyittis ^notata: infigniui,ijtiifimi/lramfitindiucntricttlifidemperrc^
ptat,uentricuIo(^fupcriorimcmbraiiJ:omentifiircuIosderiuaits.
K z Vropa^o infiniflrtim ntefeiiterij eiusfedis intefitia exciirrens
K 2 Siniflrumreitetnaccedens propaqo.
z Serics ramtilortitnfitiijlrtiin iieficee latus admodtim obficiircitnplicantium.

V hz Septimtim cerebrinertiorutn partat^j infeciindafigtird iitriuf^s latcris neruusjlio^j delincatus


efl, ac V inf^nitus,
z Scptitntparispropa^omtifculisdiff>cnfata,dfiylum iniitantctcmporum oJ?is proccfu princl'
I
pitim ducetttibus.

0 z Scptimi paris cumficxto coitus,

ts z Scptittti parisfieries,compluribus lin^tix ac


ofiis uiina^inem refirentis, & l^ii^ytlgis mtifciilis^
intertexta.
1,^,3 IV itncri characlcrcs in priorifiguraad dorfalis tnedtiUa: principiiim coiiffictii, tria indicant
foraittina,quorutn diio lateralia i er 3 iiifi^-iiita illa deitiiifunt,per qua: arteriarumfoporalium
ratiti addextrtiin etfittiflrum ccrebriaccediintiietriculos. Medium ueroforamen z indicatum,
(jtio pittiita ex tertio ccrcbriucntriciilo adpcltiitn ducttiir
illiidcjl qiue pituitam excipit, ac
,

dein infar ittfliiidibulifiuper^landcm tratijmittit qua: htiic cerebri re^ioniftibijcittir. P^enim


,
ha:c adfieptittttim Itbrtim impriinisfpeSlant ,
ad ctiiusfigtiras cx intcriorifitibfeqtieittiiim ttouent
Capitutn tn.ir^ine rctnittcristquemadmodtim cr fextiparis occafione adfiiitti
, CTfexti librd
rutnfirittras.

Q.V OT
^

51Z ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


QJ^ OT N E Ry O Ry M V RI ^ ^ CE RB
bro O" dorpihi mcduUce pctrte ndhuc in Cciharia cotijijlciite, origi'
nemfumant. Cap. 1 1.
SI quanioiniittcriorimar^intfcripflmusfig.cap.z.lib.i^.duas,!tMilUrumaltcramiudt--
'

cauimus , quas prccfcnticapiti adprimi capitisfinemprmpofitas cernis.

Qwi cerehi I B R o (eptimo quum cerebri pertraiflabitur conftru(Sio,duplcx id cf,


fedes er pdT. fedocebimiM,' unumanterius fuperiuscf quod cercbrum dicitur,uniucr fl..li(£Lj(((i

qiudccre.
tes inj lili .di- fam propemodum implcns caluariam: altcrum poftcrius ac humilius,& bri in 7 /d
ilingiiennir.
cerebellum nobis appelIatum,ipfo^ ccrcbro ctiam dccuplo minus Dc- pgiim . o>

indeantcrius tota fupcriori ipfius fcde gcminum efle, dcxtrum uideli- cnnit, pr
'

tcr ccrebc
cet & (iniiirum allcremus.'' inferiori autem parte,qua caluaricc innitiiur hm jfigt
bafijUnicum indiuifumcf efIc,&.'dor(alem medullam ab hac,non autcm iiillgiiitd)
(ut Anatomicorum prxcipui rcribunt)a ccrebello cnafci, &
ccrebellum potius dorfali meduf XX. 8
r,r,r!
/i,

Qjii ueiimcu
lac inniti & tenuis membranx.parum uero ipfius fubfl:antixinterucntu,medullx uniri, quam feB,C,I
dorfalis principiumeflc oflendcmus. Adha:c,addctur pra;tcr alios quofda cerebri finus mca -
li Jeu fimice-
reliri. tus^,duos cerebri exiftere uentriculos, unum quidcm dcxtrum,^ altcrum ucro fiiuftrum,qui h-
bi--f!g.]
ambo in" unamcCHTimunem cocunt cauitatem finum'uc, qui tcrtius in ccrcbro ucntriculus rc- cjjig.lib.

ccnfcbitur.qui'meatu quodaadfinuinter^^ccrebellum&^dorfilcmmcdullaubiinuicemcomit
tuiuur confpicuum,&: tam cerebello quam dorfali medulla; communcm,pertingit.Cxtcrum B.

J^nde neruor d Hlill I


neruexpropaginescxcaluariaprocidentes^autabipfoantcriorisccrcbri^cnafcuntLirbafi, aut
rucereltri ini. Hicdatur

tiifin.
adorfalimedullapriufquam uertebrarufinus ingrediatur,noautcm a cerebello.Vtuero^cam ci.iji.l

DnfJis ini. dorfalismcduIla:partem,qua;Jicerebri bafi fub ccrcbcllo adforamenufcp,quoecaluaria labi- E.

tur,procidit,dorfalis mcdullad' principium nuncupareliceat,mihi contcfTumuclim.-cum quid 7.L,I,.


iam explicuerim,ac itemin feptimolibro difiufiusid fim cnan-a- g4,i/i.ll
illo intclligamprincipio.fatis
turus.Pcrmcenimliccbitilliprincipio,feuparticercbri,quoduisnomcnindere:modononi' 7 H,H.
ll6/i.S6
£;iiorci^,qui illa a ccrcbello diftingucda ucniat.Porro nerui omncs accrebro, illocp dorfalis nic
uhl coflj.

dullx initio proiiati,quia gcniculatim in caluarif amplitudinc,qua ccrcbru continctur,originc H, I/i(li

ducunt,Latiiiis ncruorum paria,(eu coniugia, Gra:cis aut o-i/fi^iMniicupantur.qua^Marini^ac A.y/i.H

dcmu Galcni ctiamfufS-agrjs leptcna; cnuinerantur. quam's fi accuratc fingula cxpendcrimus, J 7.8/1.11

7.K.
Q«or cereLr plura ctiam poftint.Neq; cnim hic olfacflus" organa neruiappellantur,qu6d diftam nu
cciifcri hufi.lH
ncriwrum pd. per caluarix amplitudincm non cxcidant Itcm par , quod nobis cx aliorum Anatomicorum
. E.

icntentiatertiumcSftituetur^ueriiis^^duplex quamunicumcnumcraretur.Dciniuxtaquintipa
lc,fi.Ub.

I. io/lJ.J
risradicciri' aliiidomnibus incognitum difl'cflioni5 ftudiofis parenafci ,
diligens fcclio medo N,N,0.
cuit. Vcrum a ucterineruorumccrebricnumcrationehaudquaquamrcceflurus, ordincfc I» Spc^i

ptcm paria fcptcnis capitibusexplicare contcndam:prius tamcn qua;dam deolfaftus orgaiiis du!o I ji

(jp.i.
fubncxurus, quumnonuulgarcsetiamdinediionisprofeirores illisprimumneruorum coniu ni/UD
gium afcnbant,illa'uc ita nuncupcnt. H.

OLF^CTVS ORG^NO 0
P'.^k-
M.
'.'fig.

tionnuHa. Cap. 111.


iitxua.
A R A profc<fl6dcodoratusorganonoftraetepeftatis,mcdicispariterac
I

philofophis eft fcntentia, magnaqp inter ipfos, ex Anatomcs imperitia,diC

lenfio oboritur. Quofdam namcf rcpcrias odoratus organum in illa' caui iillb.iK

tat j conftitutcre,quam in frontis ofte ad fupei-ciliorum rcgioncm intcr du


befi.cif
fquamas cofpici, in primo libro rccenfuimus.qui fi'duos ciia
as eius ofsis lli.lC.E

infignes finus, quos inoffis cuneum imitantis medio tanquam antra intcr
ipfius fquamas fubindcob(cruamus,adinuenifIent, acfubftantiamillam
quodainmodomedullareminillis cauernisrcpofitam, fummocpftudio hicexpedendam,ob»
Alukiplices feruaflcnt, proculdubio &: inibi quoqueiiioflccuncum relercnte ol&iftusorganum collo-
deoifiifiuAor- caflcn t. Ali) ucro cjuofdam ccrebri anfraftuum reuolutionumqj' apices , acad frontis oflls (c uti.li.;
I..j/i.C,
iidnofenten-
dcm ucrfus fuperciliorum medium protuberantia ccrebri tubcrcula^olfac^kis organa ftatuijt,
tiai.
S<:tubercuIailIaqu6dpromineant,carnisqiquafiinodoriibciii, mamillarcsccrebri proccflus
uocant,utrincp uiium (uii etiam eft) cnumcrates. Alii rurlus cx aliquot Galeni locis,prxcipue
autoc^tauodePariiumufujfimpliciter antcriorescerebriucntriculosollaiflusorganaencaftru
unt , pcrindc ac fi antcriorcs uentriculi prxfcntisduntaxatienfus eneiitprincipia. Alii qui- 7 Ul-
M.
dcm duos anteriores cerebricnumerant uentriculos;ucrum deinde alios duos confingunt,
quos
"

DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBEft IIII. 315


quos olfaiSus organa clTeaffi:runt.Ca:terum quam probe hi fentiant,cx difle(^icincdifcas lice
bit,dcxtriliniftnc|jcercbriuentriculorumconftruflionemformamuepriusinfpicicns,quam
mchcrculemulto aliam cflc in feptimo libro intclligcs, quam ha(Scnus dilTcc^ionum pcriti tra
didcrunt Quandoquidcm uentriculiinpoftcriori fcdc ncutiquam Iaticonfpiciuntur,&in
.
-^'""•'^" «
priora procedcntes paulatim inanguftum coguntur^inibi^ olfaflus organa educunt hcqUc fcfsSf .

ctiamad olfacftus organorum fcdcmpituitam cxcernuntjmulto^ minus ipfa olfaclus organa


>nftarcanaliumccrcbripituiiam(utGaIcnieftfentetia)hucdeducunt.° Pra>fcntcsnamcpcere -^"'•«'iK-

jte
* briuentriculifccundumccrcbrilongitudincm fupcriusampli exiftUnt^antcriorifcdc ticqua-
.iji.tlj. quamanguftiores rcdditi.imopotius magisquamin ipfo mediolatcfccntcs.In poftcrioriaii-
tcmpartcampIiquoqueuifuntur:athinccornu modo pcrccrcbri fubftantiamdcorfum de,
fcciidentcs,afqueantrorfumporreifii,tai.tifpcranguftantur,donccadcamnfqucccrcbripcr-
ifi.thi.i,
tingant fcdcmjqux ^glandulx pituitam ce
'

t^ill rcbricxcipictisrcgionrincumbit.acfubqua r. I 'f^ S AI o H^


I firi dacn D
up.a grandiorcsfoporalisartcri3;ramiduramce ^-^— )
l^-fl:'i'^"'^"!''-"^'l'-^'^f'''r-'c

Adrn
'^'""'^'""^"^'"^'^'''"SntjfuCl^rcbri^UC ni? fidm.t^-jaidtiiumtrwrcr,:, Bucra po,
triculos confccndcre incipiuilt.lllinamcjjar -flirimcm.-C -regiojicn mut, ^u^dcdi.
j; p
' ,'"5''''";>'''''""'«"/-D.?«°rf«'rn^,c,,
teriarumramiinhosuentriculorSanouftos
/u.uai.j^u.iuo „
l,cxmmumtnminim,l,md,cM.Athj!cirtccrctnlwexprimc,:tilM
COntCendUnttCrmmOSjqUOSmodoadccrC' JcftimilihituluUifmtLngicuideutim.potiJsiiriiimtutcmmjudr
bribafim dcfincrc diccbam Atqjeiufinodi
.
'•'•'3i,''t',milUmferidtm(utje,juentliui.Qjwd,,eroinhMfigur,,
''''''-'"''«"''''""' '/''"^''
"'!/2'"'««'/'''»''»»'^i«f^
dcxtri&finiftriuentriculorumccrcbridu.
i.=feF. ('lusuifuntur.A^fcdeucroubiUcntriculorumanguftostd-minosdcfincrediccbamjVlfaflus
organa.aut faltcm cercbri proccfl^us animalem Ij^iritum prarcipuo olfaclus inftrumcn to
'''/i^ defe-
rcntcs,ac'ipficiiamuiforii rtcrui cnafcuntur.Hinccnimutrincp a ccrcbro alba mollisqp
pro-
,!/ig.G. ditfubftantia,ciuxin progrelfu ctiam cerebro tcnUismcmbrana:intcrucntucolligaturj
quo-
'''q'^'i'~li""s 'oflauicapitis offispcrtingat.quiolfac^tUsorganispriuatimparantur.
''^'''''m Adpo- "^,","^/"'"

•,f,^k.-,
ftcriorem cnim horum finuum fcdcm albicantcs cercbri proceflus , accrcbro abfccdunt, ^auingMu:
D,D. ncqueampliusteuuimembrana;connati,infuumfinguliporrigunturfinum:&adhucan- lunt,
f"
"'^'^'"" uiagis protcnfi ad finuum fincm , feu anteriorcm ipforum fcdcm definunt.fini, f'"":'^"'
("f
' ' ' busfuffulti, ac cerebro intcrim proximeaccumbentcs.Nam etfi ccrcbro in ITnuum reoio- mT''^'"
ne non amplius adnafcantur, nihilominUs pcrpctuo attcnduntur,illiq) funtcontcrmi-
ipfi

ni.Hiproccffusccrcbridu(flu,coIore/ormaqinemiscorrefpondent.quamuisintcrimIonge
neruisipfismoIIioresfint,pauloq!(quodadtcrctcmlpc(Satformam)latiorcs,quamprofundl
orcs.Verumquiahireliquorumneruorumritucxtra caluaric,utnequcctiam cxiramatrnam
dura:membrana:ampIitudinem,nonprocidunt,ncruinominccosHcrophilushauddic»na'
tuseft:utncquectiamMarinus,ncqueGalcnus.licctAnatomicorumnonnuIIi hosinncruo
rumhabuerintnumcrojipfos primum neruorum parrecefentes Porroin horum proccffiiii
.

natura non negligcntcr confiderandum eft, quonam pa(floilli dura: mcmbrana: fuis finibus
adnafcatur,&qucforaminahincaduramcbrana,&offium finibusquibusprajfcntcs innitii
turproccffus.adnupcrcomemoratasfrontisoffis &cuneiformis cauitatcs pcrting.u. Ac dc-
mum expendendum quoque ucnit,quod'nam ucrum fitoIfa^Ttus organum,fimiIitudinequa>
dam fumptaab auditus inftrumcnto,difrc(Sionum ac philofophiarprofcffioribus nimis per-
fun(aoriccognito.Vcrumdcauditusinftrumento,&oIfa(flusquo(f,&aIiorumfcnfuum,in
feptimolibro abundepcrn-adabimus.Mod6autefatfuifreuidetur,proccffi]siIlos ccrcbrico
memorafre,quosaliquietiammamillaresctpapillares nuncupaffi:colliguntur:quifcc"tioncra
^./,.7
p3ulodiligentiusaggrefli,ilIaccrcbri'° tubcramamiIIarumimaginepromincntia,nihiladol^
L,L. fa(flus organi conftruclionem auxiliari cognoucrunt. Cacterum quando huiufmodiprocet
fuum naturamcxaminabis atquc illos longe grandiorcs
, in canc itcm &
oue quam in homi -
neadinuenies,etiamfcdul6pcrquircndumclf,quamanatomiceGalenuspcrillosccrcbripro I-i<>.».lcV,
ccflus pituitam adnarcsab ipfisanterioribuscercbri uentriculis dcduci fcripfcrit,haud ^^t^-rt.
ani-
maducrtcns cos proccffus non pcrforatos elfe, &ipl6s ucntriculos in " pcluim dcfincre, qua:
:.c,D.
ig.F.cr
ccrcbri pituitam cxcipicns , eam infundibuli modo ad glandcm deducit,hic in ccrcbri bafi
\tik. rcpofitam.quamuisdepituiixdu^rtibusfuodicemusIoco^Nunccnimncruoriimduntaxat
ferics opportune pertratTtabitur.
5^4 ANDREAE VESALII BRVXELLENSI3
DE PRIMO NBKVQ KV M CEAE^
Bro origmem ducentium pari, Capnt 1 1 1 1.

NIB I unde* proccfTusalboSjCtncruorummocloprogrcdicntcs.acere' it.-i^i


bribalimitiumfumerc fcripfimus .utrincp'' unus cxoritur ncruuSjOm,
nium ncruorum facilc moUifiimus, & circumfcrcntia ca:teris
corporis
(dummodo illi non pcrmifccantur ncruis) craflior. In crure na
cx uari}s ci^. «,
que,&itcminbrachio'ncruosquidemhoc primo pari crafTiores rcpe- "AAi-
fcdquiexpluribus conflcntur neruis inuiccm cocuntibus. Vtcrcp ^ ,
rias,

primi paris ncruus fub ccrcbri bafi qua 'finui innititur.cui glandula infi- ^t^^^
Primipdrii dct cercbri pituitamexcipicnSjantrorfum nonnihil oblique fcrtur.dcxtro quidcm ncruo (inix

f^''°''''"™>fi"'ft''° 3utem dcxtrorfum proienfo In progreffu moxqi ab ipfo oriu ambo inuice
.
^"""""rjjul
"
'coeunt atqiincum pcrmifcenturmodum,utdcxtrumafinifIronulla prorfusrationequeas
^^^j,
difcernerc.adcofanc,utuanapcnitusfitqu3cftio,numdcxtcrncruusinhoc congrcffu dextra /ig.1.7.
obtincat fedem , an ucro finiftrorfum continuo dudu fcratur . Quandoquidcm illc neruo-
^
rumcoalitus nonaIiudeft,quam communc corpus aquoutriquencruidicerenturprona- '
fci,mod6 iftius corporis cxcerebri fubftatiaorigo non indagaretur, atqs illicinitiancruorum
diftita apparcri:t. Ncrui a congrcflu ecaluaria duccndi inuiccm mox dirimu]itur,&; pcr fo-
^,,f,.\\\

Inocuhmin. raniina ipforum nomincinfculpta.in oculoru fedcs cxtra caluariccauitatcm procidunt.Qiiip n,o,
grtjf.u^cr m pe
&
" intcgri in oculos abfumuntur, non quidem accuratein poilcrioris oculi fcdis centrum

tuutcajn
implantati,fed neruus dcxtrum pcicns oculum ad dcxtrum magis latus poftcrioris cius fcdis
<^tldj}i

reticompdrd' ^g.

tttiiAMdtdtio.
implantatur:quiucr6finifl:rooculopropriuseft,adlatus finiftrumccntripoftcriorisfediso- 14. M.:
culi ingrediiur,ac(qucmadmodum &C dextrioculi ncruus) quado oculum fubr|t, in laiam de
gcnerat cxpanditurue' tunicam uiireo humoriproxiinam, &
mediam oculi fcdcm duntaxat tnJu,
ambientem,&dilataia:ccrcbrifubftaniia;admodumfimilcm:acproindcmollem,nihil9ini- <.mn,
nusquammcmbrancam:undeciiamAnatomicorumnonullihanctunicam,qua;arctisqi:a- >
damimagine iii<!2i&MsfHJlns dicitur,Tunicamappellarehaudquaquadignatifunt. Qiiodue ^„'('|^
r6hxctunica(autquomodocunqueipfamappcllareuifumfii)pra:cipuumuifusorganuma 14, I*.

muIdshabcatur,inoculiconftru(ftionisenarrationepcrfequar.Inpra:fcntiaenimncruoshos '^^'^-

autoculosprolixiusaggrediomninoprcterinftitutumforct,quumfuffcccritdixilTe,uiforios
ncruosillumqucmrcccnfuimusduftumcitraomncmramorumpropagationem obferuare.
hoc cnim(quemadmodum & dcxtri ncrui cum finiftro mox ab exoriu coitum ) peculiarera-
J^im uiforij

fint ptrfordtl*
rumq; uiforrj ncrui fibi uendican t, Quinctiam in ter reliquos corporis ncruos.hi d u ntaxat me
atuquifcnfudi-judicariponit,pcrforatidicuntur:quapropterGrarcis(pra:cipueautcmHe-
rophilo &Eudemo,OT{oj St^iwi nuncupabantur.Ca:terum cgo eiufmodi mcaium mihi aliqua
dooccurrineneutiquamqueoalTerere.quantumuisetiamcanumadhucuiucntium & alio-
rumgrandium animaliumuiforiosneruos^uclhacfolumoccafioneaggreftus fim,ethominis
cuiuscaputadhucadccollatione calcbat.uixqjquartahorae partequum neruosintucrcrab'
truncatum fuerat , ipfos non olcitantcr fpccftaucrim, ac calente aqua fcdul6 foucrim At' .

que ut eiufinodi meatus lotoneruorum progreffumepcnitus latuit,ita fane inmutuo ncr


uorum coituis neutiquam feobtulit. utcunquctamen hunc inibi oporicbat cft^e infigncm,
fi modo ncrui ob hoc ex Galeni fententia congrcdcrcntur, quo minus fimplicia nobis ge-

minaperperam uidcrcniur.Porro rjs qui de congreffu hoc mcatuqucacriter citra partium

infpcclionemindics altcrcantur,nongrauaborduoqua:incongrcfruanimaducrti,hicadiice
re,qu6 &: hinc fuarum nugarum argumenta pctant . Patauij itaqucadolcfccns fulpendio ne-
catus publicacfccT:ioniadhibiiusfuit,cuiante annumdexteroculusa carnificeerutusfucrat:
dcindcmuIicr,codemfupplicioafFcfla,cuidcxtcrquoque oculus abineuntcfftaiecmarcuc-
rat, finiftro intcrim integcrrimo . Mulieri dcxtcr uiforius neruus toto progreflii longe te-
nuiorfiniftro uifcbatur,non folum in eafede quaiam oculo inferebatur, ucrum incxortu
quoque & indextrafedc congrefTusneruorum acprstcrquam qu6d dcxiertcnuis erat,du
.

rior quoquc & rubicundior cerncbatur, uti fane & in adolefcente; icddexicrnon admo-
dum ncquccraffitic, nequc mollitic adhuc finiftro ccdebat His illeacccffit, cuius ncruos
.

uiforios in illo congrcflu inuiccm non connafci,necpfcfccontingere uidimus. fcd dcxicr non-
nihilca fcdcqua caluariamcgrdTurus fucrat, finiftrorfum rcfledlcbatur:quafi noncoalitus
occafioncnerui congrcdercntur,ucrumutcommodepcrfuum foramcne caluaria procidc'
rcnt^potifTimu quum etiam hocdudlu ingrcdicntcs in oculi pofterioris fcdis mcdium no infe»

DB HVHANI CORPORIS- F AB R I Cfl .LIEER iin, 325


rantur.Huncduaumfinifterncruusetiamrcfercbat.non tamcn ita
quin notatu digno 111 teruallo dcxtcr a finiftro dchifccret fint' figiirdner
Quani fc. .
iioru (^ttos
dulo autcmacfoliciteeius uiri familiarcs interrogauerimus, h'ic
num illi defcriibnu^ du
omniagcmina pcrpetuo oculis obucrfarcntur, nemine Natura- Su6 exprimi'
ope-
rum cognitione Bagrantcm ambigcrc fat fcio at nihil aliud uir . ac j4 cere
. refcifccrc
licuit,quam ipfum dc uifu nunquam conqiieftum fuide, hi portiuncw
w..,^.- /^„,„rf,„
uifuqj prar- Umindicdt.
ftantiTcrnperualuiflcJamiliarcscpdcuiforumduplicationenihilunquamintellexiffc^Q^^^
ucro Uaflius.ct alii nonnulli.quum caufam rimatur^quamobrcm
dcxtra cercbri fcdc uulTiera
ta.autalioquin tefa.corporis l^niftrapars ncruorum rcfoluiioncinfcftctur,intco,a partedc,
xtra.ncruosomncsinortudecuiratimfeiTiTcuneruosadcxtraccrcbri&dorfalismcduIlci;-
depronatos.infiniftramcorporisregioncmdiftribui.&econtraaftcrant.apudmcclcoantif'
fimum,&:mtcrfomniandumabiIlisproblematuminterrogatoribusexcogitatumfiamctum
1 1 flM,L.
habctur.quum fecundi ncruorum acdein 'tcrtii&l"' quartiparium.dcxtriexortus
paris
k
m 1 ji.X. Imiltris aliquot digitorum amplitudincinuiccm diftent, ur modo dc alijs neruis nihil
dicam
idqj pariter fileam qui uiforios porcorum neruos
fubindenocontinuos/ed perindcaccrurri
ncruos^quaficmultisfuniculisconfiatosfpec-tarim^neinaliamquampiamprolixioremdifce
ptationcmfermodcflcc-tai.pra^cipuecumillis diiTeftionum profefl^bribus,
quidexirumccre
brum penitusa finiftro diremptum pofteris tradidcrunt,
DE SECjyNDO V^KI NERVORVM
ccrebri. Caput J^.
o Ki V G I i
'fccundicxortus,ncquaquamcxinfimamediaqs''quodarti
modo (quod ad latcrafpcflat) bafis ccrebri fede, ut" uiforiorum
pendet.
L Jein prajfenns coniugij nerui plurimum uiforijs
craflitieccdunt quam,
uisintcrimduritiaeosfupcrent,ufuq;abiIIismultumuarient.Paul6po-
ftcnusemm quamuiforij.excercbri bafis latcribus
princpium ducunt
quodha:rcccrcbrircpiononnihilduriorillafit,aquauiforiorumorioofu
— minir.Atcp id mcrito accidit.fiquidcm fccundi paris
ncruos mufcuffs in.
lcrcdos^duriorcsipfisuiforiiscfteoportuit.ProrepitenimncruusdexterCquodctdefiniftro
mli peculiariterfcrmoniquidaddatur, in neruorura fcricfcmper
fubaudicndum cft) fub ce*
rebribafislatcread foramcninoculorumfedisradiccfibicumaliisaliquotuafiscommune
1 hb. 1 G.
Cluampnmum autem e caluaria; cxcidii amplitudine.in ramos difliflus fotcm '
mufculis o-
11J1.2 culo propriis ramulos offerijillorum motibus prsfcftus,

DE TERTIO -p^RI
certbrt.
N E RVO Rl^M
1/" I.
Capiit

(
E R T lVM pardujjliciradiceutrinq! principiumfumit/ unaquide craf- BupkTutm
fiori.cui opportunetcrtii paris nomen accommodaucrisjaltcraautem 15 V" P<"

getcnuiori&duriori^ctne^inipfoexortu^necpctiaminprogrcfluicrafi^o
riradicccommiflk.Huius cnim initiumnomodicoinpoftcriorainterual.-
c 1 fi.O.
>,!/i.K.
lo,abilliusexortudiftat:ade6fanc,utueriusgraciIiorcmhancradicem pe
cuIiarcpar^quamtertijparisportionem^quiscfliaflereret.Atquuomncs
>;/>• «.
iitl G. . — - ——
-
Anatomicorumprocercshanctertiopariafcripferint,nihiI faneobftitcrit dm<mu6
-1
r™»or««
cr
mamtcftioris doctrina: ftudio,& me etiam cum tcrtio pari tcnucm illam pofteriorcmqf
•if.tll). H. radicc
aggredi:prius tamen ftudiofos admonentem, in librodcNcruorum feclionc (qucm
i^.cJ. 11 Galeni
h.i A. uix iragmentum ccnftierim)parum re(5tc tertium par fcctido mollius eflc tradi
libri
. Exoritur
j niK/; ta.
itacpgraciliorha:ctertiiparisradixaIatercbafis ccrcbri,ubidorfaIismcduIIaabipfa''initiudu
A.
.y;.o.4 cereaufpicatiir.HincredotramitefubccrebribafiantrorfumprogrcdicnSiduramccrebrinic
Tnuf.ta.I. branam pcrforat,&' fecundo neruorum pari attcnfa cumipfo pcr communeforamcn in ocu '

fig.ca.,1 li fedem procidit,ilico in quatuor diflcfla propagincs.quarum prima furfum in adipeoculo


'

h.t B.

mufc.ti.
rum mufculis obduflo excurrens , pcr " pcculiare foramen ad frontis cutcm &" mufculofam
huius fcdis fubftantiam digeritur, frontis cutis
«
H,F.
: fi.V.
& palpcbra: fupcrioris motibus prarfcda.' Se-
cundapropagodeorfumduda,moxin'foramenfibipriuatim excuIptumfertur,quoufq;in
.fi.ca.ti
li.t C.
anterioremfuperiorismaxilljc fedcm proIabatur,acmuliiplicifcricdifpcnfcturin mufculos '

9
4(1.7
fi.
ca.

».
fuperiusIabrumetnafia!amcxtrorfuminfuoIateremouentes,acdcmuminipfumIabrum &
inciforiorumdentiumgingiuas.^^Tcrtiapropago" foramineetiampriuatoutens,poft°car5
niuf td.

K culam ininteriori angulo oculi conIpicuam,narium adit amplitudinem,inibi in nariura dcge


n 2 nerans
L

jli ANDREAE VESALII BRVXELLEN3IS


neranstunica.&ramulumcxporrigcns^^tenui&mcmbraneo mufculointrorfum nafi alam
contrahenti.'' Quarta propagoiam didis crafRtienon infcrior,
pcr'foramcnfeufcifrurani po r 1,1 fi.ct.

tius.qux intcr primum maxillcc fupcrioris os , &


cuneumimitans in cxtimolatcre fcdis oculi i:

s
li.t D.
mf.t4.
conl"picitur,adinternamfcdem' tcmporalismufculicontenditjtotaineummufculumabfu- r.
Cnfsiorii rd menda. Craffior tcriij paris radix alaterebafis ccrebri.anterius tamen.ct penitius feu iuxta
'
ti,i fi.a.

dextri& finiftri medium magis quam enarrataniodo radix.principiu fumcns, refta


dcorfum H i,j /i ci.
^MrTmomi iiluQ.
/i^u-j. forame,quodipfi &' quarto neruorum parihuicradici proximo C3clatur,perlabens.
tcndit," xi.ifi.x.
Hsccflatimabegrcffu^propaginem diffundit,qu3euitis,autcucurbiia;caprcoliinftarinuol' yt.ifi.R.

uitur duriorcp paulatim efficitur , ac binos tandcm quinti paris ncruorum ccrcbri
''
ramulos
,
(quorumfcriempoftcarecenfebo)inconfortiumadmittcs,ipfis9unicusintcmporalem mu k.c.
fculum inferitur,ac in 'iUum quocf qui a iugaliofleenatus priuatim (<«KiiT»j feu manforius no "^mfciL
bis dicitur,ramulos porrigit,deinde et^Tiufculis buccas
mouentibus^ipficp demum ficiei cuci
b j rruf ta.

in buccis ctiam furculosoffert. Poftquam ucro craffior terti-j paris radix


propaginem hanc ca r.4.w. M.

prcoli modo intortam cxprompfit^nonnihildeorfum magis dcfcendcns,'


furculum deriuat, czfi.S.

qui antrorfum duftus gingiuje molarium dentium,ipfiscp adeo dentibus fcriatim foboles di-
drfi.T.
ftribuit . Dein priufquam maior hxc tertii paris radix decliuis dufta linguam
contingat, ra- "

c^miifti,
pofteriori ex partegcrminat utcuncp infigncm,qui' mufculo in orc deliiefcenti &:
maxil
mum D.

lam infcrioremattoUenii infcrius,inferioris maxillas foramcn adii,hic ubi is mufculus


'
ipfi in- f'fi.ci.,0
/ii.i.F.
fcriturconfpicuum.Ramus illeinforamendelapfustantifperanirorfumfertur.quoufquefui
latcris dentium inferioris maxiUae radicibus fingulas
foboles offi:rat,quorum bcncficio den- X.

tes inter ca?ierahominis ona,cuidcntius triftantium


occurfum fcntirc credimus.Neque uerb hifig.v.

ramus hicuniuerfus in dentes abfumitur,imb non minima ipfius'' portio pcr' foramcn in an
ufigC4.,c
Jitn I
. cr I

infculptum excidit,dextra: fedi infcrioris labri coplures furculos derivws^


teriori niaxiUa: fede mif.tj.G.

At^ maior portio craffioris tertrj paris ncruorumradicis, quando linguf bafi committitur,cu kifi.r.r.

altcrius lateris neruo linguf tunicam cfform.at, aptum faporibus dignofccdis


inflnjmentum.
Deinde &exiguos quocf furculos penilius in lingua: fubftaniiam difpenfat.Horum enim & l,r-fi.G.

m,,ifii.t
tunica:Iinoua;producendorumgratia,teriiumparpotiffimumarerum Opificecreatumar-
bitramur,at(5 ut priinum par uifus,'"
' quiniu m uerb auditus , fic hoc tcrtium guftus cenfetur
inftrumcncumjguftatorius^ncruus meritb nuncupatur,

DB Qy^KTQ) V^RI NERyORVM


cercbrL C^put MI
j
o c^partertiopadnonnihilgradliusdunus^eft.exontiircriirna ao rfa "«i.ife.Z

lis medullf principio pofterius paulb quam tertium par.fed


antrorfum ,.^fi.lib.'^

K.
modice tcnfum poftcriori tcrtrj paris fedi committitur, atcpuna cum illo b I irtte
fi.

per' commune ipfis foramencx capitis amplitudine,feucerebri fedc, ad D,E.

palatumelabitur:qubfimulatcf peruenit, infurculos quofdam pariitu, Cl,j/7.M


iiB.iCL
inpalati^^tunicamdegenerat: qua: quum!ingua:tunicaaIiquantulofit
difig. in^
durior, iure etiam quartum parpoftcrius tertio pari origincmducit,ac riwZ.

proindc etiam palati tunica fenfu hebetiori quam lingux ' tunica donatur, cjfi.Y.
1, 1 figm

QJ^INTI N E RVO RV M CE REB RI P^^-'


i cufi.iii

ris Jcries. Caput "V 1 1 1, 14 ft. lib.


-

M dcft.ci
V NTV
I M ' par nonihil quarto craffius,ac ucluti pluribus enatu furculis 8./1.1.D.

ti^.D.E
inuicem mox ab ortu connexis principiu ducic,cx media propemodit dor
Cfi.ci.,:
falis meduUa: qua:a medull«eexortu ufqi adeam regionc
fede," eius partis /l.J.

periinet,qua ha:c e caluaria in ucrtebras labitur.Hoc quintum par uniuer- di.ifig,


fcdpolill!
fumper'foramefcrturimpenfe iortuofum,&priuaiimipfiincifum,quo
ufcpincauitatcmpertingai.auditusorganoprfparatam^ubiquintumpar M.S.td. t

uariedifcinditur,& propagines quafdam membrana: modo dilaiaias hu e, ,,fib.


ius cauitaiis fedibus offert,auditus organi non infimam pariem conftiiuens.Pra:ter has ucro f.
fi.c,.,.

hb.tV.
propagines duos educit neruulos,qui feorfum pcr proprium foramen elabuntur. unus qui' gfig.c<t.,t
dem per tranfucrfum ducitur foramcn,quod ctiam admittit uenulam in auditus organum
'
'^
tlb j 11.

h. fig.R.
excurrentEm.HicneruuIusnonproculabcgrcnutcriijparis^ramo commifcelur,inftaruiiis
i, .2fi.C.
capreoliinuoluto.' Alteruerbneruulusper foramenrcpiiimpcnfearctum,&infigniterquo kifig.cdf

quetortuofum.&immiffam ipfi fctara autplumbeumfilumnon admittcns.ob idqjetiam ,xhb.,b.

AnatO'
M -,

DB HVHAN! CGRPORIS FAnRICA


LIBER III I. fly
'4 mufcul
Aiiatomicis ca;cum appelIatum.Neruulusiftctranfucrlimfupra'miifcuIumducituf,quia
M 1 figu R.
iugalioHepronatuSjinferiore maxillamouct:ubiucroad antcriusufcp ciusitiufculilatusan'
trorfum prorepfit,'" dido
tcrtrj paris ramo commifcetur,in gcnarum cutcm &
riiufculos buc
1 1
fi.
iuxta
ca; motuum autorcs
digercndus Atquc illidcmum duo funt ramiili , quos tcrti] paris rnmo
.

capreolirituinflexocommilccrifuperiusdicebam. Porroqucmadmodum"iuxtatcriijpa-
rispr(!cipuararadiccm,aliaqua:daniradix cnafciturtcrtiopariafcripta, finiiliciiamrationeiu
Tii Tudicc prin
) 1,1 p. iux xtaquintum ncruorumpar intcriuspaululum°alia cxoritur radix,quintiparis radicimul- cipitm duccs^
a d oritur
togracilior/edquodammododurior.Ha:cfurfumucrfuspriorafubccrcbribafialiquandiu
U^-fig-U.
71-. protcnfa,duramccrcbrimcmbranamperforat,acpcr'' proprium foramcn fubfccundiparis
foraminccxculptum,ecaluariaprocidensin''tcniporalcmmulculum,illum9digcriturquiin
i ii6n i H oredelitefccns,inferiorismaxilla;ad
fupcrioramoius autorccnfciur. Hanc radiccm cum fua
fubG.
coniuge liccrctpcculiaris coniugij loco ccnfcrc Qiio minus lamcn aliorum Anaiomicoriim
.

iniiiA,d' (quihas radices prorfus ignorarunt) numcrum pcriurbcm hos ncruulos quinto pari afcri
,
urD.
bam,adeumuidclicctmodum,quominorcm tcnuiorcmuctcrtrjparis radiccm icrtio pari fu-
pcriusadnumcratamrdiqui. In tcmporalcmitaqucmufculum 'quinqticncruorumpcriin Qjiotneruof
R.t.c.if. rum propdgif
guntpropagines,primaquidcmagraciliori tcrtijparis radice,fccuiidaamaioriradicc,tcrtia
TICS CcmpOTdU
autem&quartaaquintiparisprimariocducuturncruo.quintaauicm is dcraumncruus cft, 7mfculo ojfc
qucmiamquintopari connumErabani.Ncqucfanefruftra,atqucutforsfcrt,totncruorum rumur.
fobolcstemporalimufculoNaiura cxporrcxit.Scicbat cnim liunc mufculumpro fiiamole
omniumcorporis mufculorum ualidiflimam fuiidtioncm obiturum.ltem quum haud igno-
rarct,quam mollcs illi elTcnt nerui quos a cerebro cdujcit, fumma mchcrculeprouidcniia illos
quantum licuitexofliumcontaftu^itincrisqflongiiudincuoIuitindurefcere.NuIIicnimnon
obuiumeft,quam callidefurc'uluminftarcaprcoliinuolutumduriorcmcftrat.quodis(olus
olTi minimo fpacio contiguus lit:alios autcr, non inuoluit, quod longo intcruallo oflibus at-

tendamur,ipforumqjnonnuIlipcr tortnofos&rinuolutosofliummcaiusetiaporriganturi

DE SEXTO V^RI N E RyO RV


rebri. Caput 1 3€:
ELIQVORVM parium,queincaluaria!amplitudinepri'ncipiumdti
cunt^nullumarquefparfamramorum cditlbbolcm, ncquein tammul^
taseafdcm^ uarias infcritur partcs, atquc fcxtum cercbri ncruorum
'

coiugium, quod paulo infcrius quinto parialiquot diftindlis aca fcinui


ccdiremptis furculisinitium fumit, quimuiuo moxab initio comifli,
.iict Q.
unum efformani ncruum,qui pcr " foramcn caluariam cgrcditur,quod
d.fig.f.
artcria;foporalis" minorcmramum, &grandiorcmintcrna:iuoularis
S)
mfcuL
tah.r. ucna:ramum,fimuIadmittit.NcruushicnonproculabcgrcnuinmufcuIospoftcriorcm ccc
Uh.
uk.fi. uicisfedemoccupantcs ramumdiffundit,numcrofautcunq!fcrieinfobolcsdigeftum:qua'
rum praecipuaE mufculo cxporriguntur , fcapulam moucntium fccundo Ipfe autcm fe-
.

Ujig... xti paris truncus, ' foporarix arteri3cac"fcptimop.aricoha;ret,&rimulcumip(is niembra-


nseinteruentu connexus,adlaryngis ufquclateraproicnditur,inibiportioncmafcptimopa-
i, ,fig.a.
ii. lib.il.
ri'anumens,iIla9feaugcns.DeindefcxtumparquumhancaITciuitportioncm,laryngismu^
7,s fi.ca. fculis'' ramulos tranfucrliinexhibet. Sunt autcm illimufculi 'duo fcutumimit.anti laryngis
ulttV. cartilagini duntaxatproprrj,quiexftomachogula;ucpoftcriorifcdepronati,eiuscartilaginis

occupantcs,& " duo cxillis qut


lateribusinfcruntur.dcindc"' duotcrtia; cariilaginis bafim
'rtlCrf.N.

utinuki. primamcartilagincmfccunda;commiitunt. Hincucro fcxtumparfoporaliartcria&intcrna


Ii.j,'l,'f-
iugulari^cocomitatum, adihoracis ufqucclatiorem dcfccnditfcdcm, acmox^^inflgncmut'
p.fi.h.
SpcllM-
cunque propagincm ad primx thoracis ucrtcbrxlatus, fcu poiius ad antcriorcm prima; tho'
nfiguT. racis cofta;radicisfcdcderiuat,qucfub mcmbranacoftasfuccingcnte,fccundumcoftarumra
'p.tt.ubi dices prorepcns,a'' neruis in coftarum intcrualla a dorfalimedullaexporreflis,'furculos quof
rculi », *
dam afliimit . ucro harc propago ciufmodi adauda furculis , fcpium tranfucrfum
Qiium
wtdtitur.

riji.i,i. pra;tergrefla 'eft,incibipoiusqjorgana,utipoftcadiccmus,difpcniatur.Pra;tcr hancpropa^


tadq fub ginem Icxtiparis ncruus iuxta fupcriorcm thoracis fcdcm 'ramulos ° mufculo oftcrt,a pcc^tO'
jltiufcu.
risoire&clauiculaadmamillarem capiiisproccflumdedudto^&capiiismotibusfubfcruicn-
tA.
Deindc&'mufcuIoquios v refcrcnshinca pcC^toreacccdit.Pra^tcrca &''illiqui hincad
ti.

4. ttiufctt. infimam prima» cartilaginis laryngis fcdcm pcrfcrtur Huiufinodi fane uirorumq; fcxtiparis
.

tafc.w.
neruorumpriufquam thoracis cauitatcm fubcant,ferics uifitur. qux autcm adhuc cnarranda
r4fi.S.
»JM.P. (upCTeft,moxatCfhicfiguramcontcxtuiintcricccro,dcfcribctur.
;iS ANDREAE VESALIl BRVXELLENSIS
<^ M VI S tnidajeftcmnmwrum ca-thripariu
delitiMtio adfincmprimi Capitis pofita , omnem fexti paris
ferim oflcndat, atquc ita paritcr ncruos rccurrcntcs (qui
Gracisx^Lr4>(iitivTiibuocantur) cxprimit^nonabsrcmcjiSlu

rum arbitror , fi pcculiarem corum tabulam und cum artcriie


ma^na: afjicne partibn6,qutitum f:ilicet adipforumfcrici
attinct ojlcnfione_m,hic contextui Capitis intcrijciam . quum
horum ncruorum adcofrequcns mcdicisfit mentio , CT intui-^
tus paritcrob fummum Naturcc miraculum nuUi nonfit lon^
iucundifimus.

^ ^^rtcrice ma^nce cx finijlro cordis ucntriculo cxortus, ubi


hiccduas coronalcs arterias promit.
<_^teria: magnx truncus dcorfum adjfinam reflcxus.

C >~Artcria: magna: ramus obliqucfurfum adprimamfinijlri la


tcris coflam tcndens,ac infiniflram poflea manum cxcurrcns.
23 <^rteria- mar^na: portio itiguhimpetcns.
_g <^rtcria tranfierfiin
indcxtrammantim procedctis . Quas
uero hceccyilla quatn D
vtfjtniuittitis foboles diffundant,cx

nuda arteria- maffta:fgura,decitno Capititertij librifubiiin


6la,peta5 licebit.
F,F Soporalis dextri lateris arteria.
G,G Sinifrafoporalisartcria. H <^fffera: arteriiC -^audex.
I,K Duo ajpenc artcrite trunci,in(juosha:cprimtltnadpuItl!0-'
nesfttditur.

L Larynx,cuius tnufcidorum,tit CT litii^ua: cr ofis t/ rcfren.'

tisfquras,ex tabulisfecutidi lihri dudum didicifi.


M Glandula laryngis radici utrincj adlatus contiata.
]\f Dextcrfextineruorumccrebripariscaudcx.
O Siniferfcxtiparis caudex.
P Dextri nertii ramuli ad arteriam qux dextrce exporri^itur axilIa:,rcuohti, er in unum coivny
tes neruum,qui ititerdum unico conflat ramulo.

Q^J^^Dcxter ncruus rcciirrens.


}l Sitiifri fcxti paris caudicisjurculi,ipii adarteria: magnce truncum ucrfus Jfinam dctortum
reflcHiintur.

S S SiiiiJlcr nertius rccurrcns,qui etiam tiontiuti(juatn unico iticipitfurculo. ILehquxfextiparis ncr


uorutnpropagities in tiuda cercbrincruorutn tabiilajfeilandtefunt,

Dratr vtr^ Quum itaq! dcxtcr fcxti paris ncruus thoracis cauitatcin ingrcflus cft, atqj intcrartcrias BC tt.it if,
uM reanris. „(.,138 in iuguio rcpit, ab intcriori ipfius latcre' modo trcs," modo duos inuiccm mox fuccc-
'^''^' ^
^-f
dentcsdifFunditramulos' rcucrfiuii dextri lateris neruum coftitucntcs.Ramulicnimifti ad
'
artcriam quscin dcxtra alam cxporrigitur , ucluti ad trochlei rotulam rcuoluti,fimul coeunt, c q. C5;i

ncruumcp unum cfFormant, ad dcxtrum afpcra: artcric latus furfum cxcurrcntcm.Quum pri »>•

mum enim ex illis ramulis(quorum loco intcrdum fimplcx uifitur)unus cofiatur neruus,qui
&
dcxtrum afpcra: artcria: latus petit, mcmbrana: in tcrucntu ipfi adncxus ad dcxtrum ufque
laryngislatusproperat' glanduIa:incumbcns,quacaliisglandulisncquccolorc,ncqucfub' r H.

ftantiarefpondcnslaryngisradicihicindcxtrolaterc(utiinfiniftroaltcra)adnafciiur.llicoau
tcm atquc ncruus laryngem contingit,in plurcs partitur fobolcs , in fui lateris mufculos dige-
rcndas Qiii uero illi fint, pofteaquam finiftrum rccurrcntcm ncruum fcrmonc ad finiflrum
.

Simfltrrr, lary ngislatus dcduxcro,fubiungam.Siniftcr itaqucfatiparis neruusiaminthoradscauita-


currrns.
^^^^ ingrcflus, artcria: in finiftram manum propagata: ramulos , qui furfum rcflcclcrcntur,
' f c,j;.a..:
* "'^'
cxporrigcrcncquit,quodcaobliqucfurfum,nonautemdextra:artcriDcmodo,tranfucrfini,in
alam con tcndat. Haudquaquam cnim a:que tuta adobliquum atqj tranfucrfum, chordsc ali-
cuius reflexus pcrficitur.imo hxc fi ad obliquum baculum reuoluitur,fcnfim furfum confcen
dit.
,

DB HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER III I. ;zp


di't,candemreflcxusfcdcmnunquamfmTans:acproiiidcfi'iii(icrnmuistantifpcr ucrfuscor
disbafimdefccndit,quoufquecxtracordisinuokicrumaricria:maon3ccontin"at^ truncum
\fl"^i
iR.ifi o. quidcorfumad{pinamcxplicatur.Atquchicmox"trcs,autctiam'pauciorcsaiicruocducun
; efigii.Lb. turfurculi,qui ad arteria; truncum , qua is ad fpinam dcflcctitur rcuolutij inuiccm uniuiitur,
' finiftrumq^recurrentcm ncruumconftituunt
qui furfuinpropcrans,mcmbranxbcncfici6
.
iS,S..fig.

7.6fi.Uh.6
afpera: arteris finiftro lateri attcnditur : ac cum primum laryngcm
contingit , noii minus
quamdextcrneruus in ramosdcriuatur,quiomncs in fuilatcris mufculos dcorfum capita
habcntes ceflant. S unt autcm hi , fi utriufquc latcris mufculos iunxcris , quatiior , fccunda^
'

l/i.i.P.R.

nmfig.,,.
cartilagini tertiamnccT:cntcs,quorum bcncticio tcrtia cartilago
rctrorfum atquc in larcra du-
.i,ij.ca.ti citur,&:laryngis°'lingulaadapcritur. Pra;tcrea"duotertiamcartilagincmprima-iungcntcs,
lib.i.
,
quilaryngisrimulam,fculingulamclaudunt,acfolipropcmodumtunc cxpiradoniohftant,
i8,j/;g.c,

iif. ca. A,h.


quum cgercntcs ui fpiritum rctincmus,ac interim quantum poflumus,ca?teris nnifculis cxpi-
)l, ifi.cj. rationcmmolinnir.Hisprxteraliosnonnullosacceduntlingusc°mufculi,abonis " icfcrciv
jM. iD, tismcdioutlinguammoucanl pronati.Quumenim pra?fentesmufculi infcriiis fua fortiun- R-runflui
D.
tur capita,at9dcorfum ncceflario moucndii corpus attraifiuri crat,ncccflxim quocp ncruicurjk
cfTc crcdi
iSi.
mus,utanimalisfpiritusabinfcrioribuspartibusfurfumquodamodoipfisducerctur.Quod
quantaindul^ria immcluscorporis noftriOpifexinhorumncruoriiconuolutioncmoIitus
fucrit,&ficxipfadifl"edionc,&;fuccinftahacncruorumdiftributionis narrationc, &;illaqu3
anteacxhibuimusiabuladignofccrepoflis:nihilo rainus Galcnum,qui hos ncruoruminfic
xusomniumprimumabipfoinucntosmeritogloriatur,adcundum hortor. Qiiiin fcptimo
dcPartium ufu, uerosDeo cclcbrat hymnos, magis^ attcntam rcquirit mcntcm, quam fi
Elcufinia & Samothracia ,uclaliam quancuq; ccle
brationediuina', arquisauribusaftans,intcntuscp
Gdlemnn /lorum nerno/
rjs qua;fiuntdicunturqueafaccrdotibus,audias. rum dcfcriptio-nt^^uctnddf
lure cnim Galcnus fibi perfuadct,cclcbratione ini- vwdiim cr Tiannunqiidm rf-
tiS:, maiuonem jscii mjlrit
bi traditam his nulla partc infcriorcm effe, ncque
mentiglojiicomi, nos leSo
minusoftcndcrcincrcdibilcmlapicntiam & proui ri non incof/wiaddtiiros dii
dentiam uirtutemqucomniumconditoris Dci. ximui, /i Imnc chdr,i<flc,

Porro fcxti paris ncruipoflquam rcuerfiuos cx.. rem F


,in ^uo id injiruy
^^^ictuifex'
mentu ohiter expriiw.tur
prompfere,ac iam cordis bafim fpcdant ramulos ,
Ihc wtcrijceremiis: mi2 cu
ti pdrii in tho
rdCMdii.'pl,cit
notatu dignajcraftiiudinis ' in pulmonu tunicam E^t^uo injlrimentuyndeli'
dmeferics.
& mcmbrancum cordis inuolucrum difpergunt. ncdtur l>ra.clnj,Jedpohfsi,
mmnjimoris luxdiionihw^
Item a ramulis finiftram cordis iiiuolucrifcdcm im reflituendis idoneum. Li,
plicantibus,atque afiniftro ncruo dc-
fcxti paris ccthd^c dlio Itbro dCiirpiu
6 figu.lih.
promptis,' furculus quidam cordis inuolucrum 7!iento trd(^.i?ida pu
6h. tmus;
inibi pcrmeat, ubi id finiftro latcri ' artcrialis ucna;
mffig.i.
uniiur. Atque hicfurculus oppidoquamtenuis,
&non nifiaccuratiiTime fcflioncm adminiftrandbus obuius,ipfiartcriaIiucna;adnafcitur,
ciad finiftrum ipfius latus uerfus poftcriora tamcn magis exporrec5lus,in cordis bafim fcrtur,
inibi mox in fobolcs capillorum modo gracillimas confumptus,accordis bafis fupcrficici uix
proprius.QiiaautemrationciUum nimis quamicnucmncruulum adinucnias, adfexti libri
calccm fcdulo cxequar, ibidem cordis ipfiq; fubminiftrantium organorum fec^tioncm pcrtra^
ifigf.O- (fiaturus.Cartenjniquodcx ncruisfexdparis rcliquum cft, deorfum adftomachum dcfcr^
'

tunacdextcrqiiidcmdcxtroipfius attcnditurlatcri, finiftcrautcmfiniftro.Moxucroatque


ST,V.
hincruiftomachomcmbrana' intcruentulaxcadneifluniur,finguli in binos parduntur ra-
mos, adeoobliquefccundumftomachum conuolutos,utdextri ncruiramifiniftram ipfiusfc
dem in progreflu
_ obrineant,finiftriautem rami dcxiram fcdcm amplexcntur Atqueita qua- .
_ Sext'pdris
1
7 mufcui tuorprscfeiites rami fcptum traafucrrum unacum" (lomacho pcrmeantjnuilos prorfus m feries innutri
tub.z.
tranfgreiTurcpto furculos ofTcrcntes Vcrum fparfa admodum fcric fuperius ucntnculi os
.
^°^'^°rga.nd.

xifig.t. "'ambiunt^contexuntq? ramos in priora&poftenora corpons ucntrkulifparoentcs, Ab ijs

•zfi. M.cr ramis qui dextrum huius ohficrj latus implicant propago utcunque inllgnis dcpromi^
tur,qua: per uentriculi fupcriora fccundum fpfius latitudincm infcrius ucntriculi orificium ac
ceditjin progrcfiu antcriori pofterioricp iientriculifcdibus foboles quafdam diffundcns,
:zfi. x.v QLmmueroilla propago infcrius orificium fuperauit, ucna^porta^inrtratainiccoris cauum
zfi. tl.sT. "
properatjibidcm in iecoris membranam tunicam ucabfumcnda. Dextri ncrui fcxti paris
yt^fi. Y. ^
ramuSjqucmanterecurrcntiumncruorum principiacoflarum radicibus fub tunica coftas
Uzfi.h.
fuccingentcexporrigi,aliorum^neruorumperGoftarum interuallaexcurrcntium' cogrcfiu
ii 4 augcri
*

530 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


augcridocuimuSjfimuIatcffcptumti-anfucrfum una cumgradiartcriapractergrefTuseft.prO' ^ jfi.y.rk

paginesdifFuiidcrcincipit,ac'primam quideminfcriori membranasomentiofFert tranluer^ mifcihift

fim iccoris cauumadcuntem. Propago ha:c inipfodufluinfcriorimcmbranx omenti ra- "''c'J|''°^


mumexhibct,quideorfumtenfus,atqucinfurculos difreduSjtumiptimcmbrana: omenti in j, „- J^^^
dextrapartcimplicatur,tumctiamcolointcfi:inOjUbiidhuicmcmbrana: tanquamadmcfcn' cr Mtcrii
'"'™"™
terium committitur. Dcinde'aIiusramusabillapropagineduodcnointcftino,&ieiuni ini'
tiodeduc!turadeogracilis,utinterdumconfpicincqucai.Pofthunclonge'craniorfuperiori rufaics'.'
mcmbrana:omcntidepromitur,quidcxtramfcdcmfundiucntriculipcrrcptans,multasfobo (ii/i.?.
lesuentriculo&ipfiomcntocommunicat. Quodautcmprimocilliuspropaginisadhuc^fU' Y^P''
pcrcft, iecoris cauo Sibilis ueficulx furculos pra-bet. Sccundam ucro^propagincm fextipa- ^ ' |
&: pingucm membra cr/
ris ramus dextri latcris coflarum radicibus attcnfus, in dcxtrum rcnem ' fg. i»
namipfiobduiflamdigerit.^TertiamporrodiclisiamgrandiorcmdiffunditaddextrammC'
fcntcriifedcm,&inintcffinamcfentcriohicconnatafpargcndam.Quodautemciusrami 're- j/j^j''^
liquuin eff,fubindcin ucficam, & mulicribus in utcri fundum dcxtra cxparte ccflat. Vcfica e- s t.

nim&utcrusquoquefuosncruosadorfalimcduUainfacroofredcduclamutuantur. Ad ^'h»-^-
cundemfcremoduni finiflri fexti paris neruiramus coflarumcxporrec"cusradicibusdigeri' ^^^'f^
tur.'"PropagincmeniminferiorimcmbranxomcntiIargiturtranfucrfiminlicniscauumpor ImiK pro-

refla^quxin progrcfruantcaquamlienemcontingit,"duos difFunditfurculosin humiliorcm f:-

omcmimembranam,&columintcfi:inumquauentriculohIcadtcnditur,difpcrfos.Deinde "^" ^^'^


^
aliam fobolcm emitiit illisfurculiscraffiorcm,qua;finiftramfundiuentricuIi lcdcmpcrrc'
... . ..
•^,',;f,gi,.

ptans , uentriculo ipfi^ fuperiori membrana: omcnti(qua etiam foboles ipfa fufTulcitur )pcr ^

inulta gcrminadcriuat Moxquoquea'' propaginibus licnis cauo fe infercntibus,'' exilcs ra-


.
k-t.
muli finiflrum uentriculi latus acccdunt, illis concomitati ucnis acartcrrjs , quas a licncm pc- p/^'

tentibusuafishucref!e(fii,anteadiximus.'Sccundampropagincmramus illefiniffrisexpor-
redlus coftis, mefcnterio &
fui lateris inteftinis ofFert, &
poft hanc tertiam finiftro reni exhi
'

bet,ac demum ipfius 'rcliquo finiftram ueficjc ac fundi uteri fedcm interdum amplcflitur.
A' propaginibus in mcfenterium fpai-fis,interdum cum " feminalibus uenis& arterrjs furcu.
los ad teftes ufcp dcduflos animaduerci. atcfhjec fexti paris neruorum cerebrieft feries.

DE SEVTIMO T^RI NE RVO RVM


ccrciri. Cciput Ji.

E RVo R V M ccrebri ' fcptimum ac ultimum par, uti cactcris paribus 4,,,^.,,«

duriuseft,ficquoq)cxduriorienafcitur principio.incipit enim aliquot ^-^^-li li.

inuicem diftantibus furailis, a dorfali medulla, ubi modo caluariam cft ^^'^jj^ j
Hinc in anteriora modice tenfum,& ipfius furculis in unum
cgreffura .
coeuntibus,per'foramen procidit,fibi priuatim cxculptum. Simulat' c,f.cti.ii
qucucro fcptimum idparcaluariam fuperauit,' fcxtocohxretpari, ''''>''
&
^
propagincs aliquot difpenfat 'mufculis qui a procefTibus ftylum imi' '^l'^^^'''
.

tantibusprincipiumducunt.cxquorumnumero cft altcr tertij parismufculorum ofli re- f^maf.tn. i/

fercntipeculiarium,isq) quiinfcriorcm maxillam deorfumtrahit,&alius lingux proprius. Q,.ersM.


Septimum parhincad lingux ufqucradiccm dcfccndens , in plurcs diducitur ^ foboIes,qux
inlinguacmufculoSj&ofiis v rcfcrcntis, &in omncs laryngis mufculos fupcrius iion con- ^i.
numeratos implicantur, eorumquc mufculorum motibus prxfunt. 'Vcrum prxtcr illas fo- g^h-'-
boIcSjfeptimum par non minimam ipfius portioncm fexto pari ncruorum cerebri ad liiigua:
radiccm inibi" ofFert,fextumparilla portioneadaugcns, h ifig.o.

p RI MA
DB HVHANI CORPORtS FABRICA LIBER IIII. 35*

PRIMA TRIVM FIGVRARVM QVAE


«VB5EOVENTIBVS CAP1TIBV3
communes habentur.

R. <_-/S 5 jS NS fi^uraduabiis modo conJequcnti>


iiis tabulis,(JUit ncruorum d dorjali medulla prodtuntium m>
damfcricmoJleitdunt,potiJ?imum/ubfcruit. Flacnamque fd
ladprfahsmcduna,quamuuIgonucham dicimiis , aS ca Jidc
qiiji e cercbribajtprincipium fumit , ad cxtrcmum ipfiiisuj^

^uejincm,cx humiliori facri oJ?is Jcde procidcntem dcli'


ncatur.
'-^ Darfalismedullce: initium e cerebri bajipronatum^
^ Hacfede dorjalis meduUa non ampliiisfimplcx dcorfum duy ,11
citur,uerum imagincm rcfcrt multorumjuniculorum, Juifl'
mul commiJ?i rcBdtcnduntur,
3j4j ^,6,7 His chara^eribiisneruorumradiccsn6tantur,ddor
fali mcdulla priufquam i caluafid labaturprodcuntium. Sutlt
autem radiccs h^e corum ccrebri parium,qua:fingulis charct^
Beribiii indicantur.
jD, 7 <-^" B ad D in ftiiiflro latere,crad 7 '« dcxtro latcrc dor
falis medullte pars certiicis ucrtebris contenta,et jeptcm qud
que eiiis partis parium radiccs infigniuntur.
^'^^ D ad E infiniflro latere,^^ d 7 ad ip indcxtr6,dor

falis medullf pars oJlcnditur,thoracis ticrtehris complexa.


Dcinde eiiis quoquc fartis duodecim parium radices indi'
cantur.
-fpM- ^b Ead F inflnijlro latcrc,^ i 19 ad 23 iit dextro uf
que dorfalis inedullic pars notatiir,Iumboriim occupans uerte
bras,dqua quinqi parium radiccs principium ducunt. ^
^'3" F ad G infinijlro latcrc,^ «24 ad 30^;« dcxtro dor^
falis mcdullceparsindicatur,fcnis facriojjis oJ?ibm conten--
^
jn
°

ta,i3' fexparium eiiis partis radices , adco ut 7 ^tS'


z4-, & 3° fuaferie dorfalis mcdtillce ncruorumtriginta pa-'
riaproponantur.
^ DorfalismcduUce extremuminconiu^cttumabofiisfacrifine procidcns.
TR d NT
I I fl
15i fl N D R E AE VES
. T RI G rN TA P A
; R I-
Q_V^E t^' DOR.S^I.1 MR
contcnta originem duamt,midn ddintdtio
«i£ cnuit: magn<e ctrtcrict ddineationcs
Capitihus communiumji^ura'
DB HVMANt CORPORrS FACRICA LIBER IIII. 55J
TERTIA TRIVM FIGVRARVM SVBSEQVENTI
BVS CAPITIBVS CO M MVN IVM, QVAE O S S V M O R.s I I £,
cStextumpo/leriori ficie ita commonjlrat
, ctt^^ modo prcecedcns cunJcm cntcriori ficic ociilis
j«biicit.DcinuniucrfadorJahsmcduIUcncruorumferics lnicfiquradcpinr^itur,q:^^^^^^
P^uraminu6ocu!isfi,hiacet,ctcuicharaaercsiiolatiscrwtodhilicalcrdHp^tucrc.Cartcr,m
in utrifijifiguris dorfiilcm
mcduUam adlmc in dorfiofiihus rcpojita fiinxitnus, „t ncruo^
rumparium numcrus cr egrefius inpr-ocindu ocyus iam dor^
cfict, cluodfi
falis meduHar ofitbut liberte effigicm propofiuimus.

CH ARA C-
55+ ANDREfiE VESALII BRVXELLENSIS
CHARACTERVM DVARVM QVIBVS DOR
NERVORVM SERIES EXPRI-
SALIS HEDVLLAE
mimr tiEjurarum Indcx.

Q^Z^ O iV M pricfats charaSlcrum indcx duabmfiguris habctur communis,Z3' non^


nuUicharailcrtsutrif(jiCommmtes,cihjpeculictresfunt,noninopportunchainotasi,zfn-ocha-'

raRerum ratione illisfubfcribam. et licct mintcri charaSercs in fiQvrisfint obuij,iUisfubitmgen


dis notis parum ohjcuritatis acceffurtim arbitror.
\^ i, z Dorfalis medtiUa: fedes,qua primum tiertebras in^editur.
4,yjiSj7.i Septem ceruicis uertebra:.His quoi^ charaSlcribiis dorfalis mcdtiUie neruorum pa
ria defgnantur,fiar adelttioremfedem eiiis ctiinumerus infcribittir iiertehrsfpeilant.
e,9,io, ti,iipi3,i4,i?ji6ji7ji8,i9.i Duodccimthoracisiiertebrar.
j_o,i\,zi, iJjH-i QuiiKluelumbortimucrtebrce.
27,18,^9,30.1 Sexfacri ofis ojp.os autem quod coccyx dicitiir,htc non appinximus^fiiaJpt^

nalem mcdiillam no continct^niilliis^s ncrtius ab ipfo elabitiir. B 1 Vrima certiicis iicrtcbni.


C1 Vrimathoracis ucrtebra.at(pita d B adC feptem ceriiicis not.tntiir ticrtchrar.
D i Vrima lumboriim iiertebra.d C uero ad D dtiodecim thoracis ucrtcbrar indicantiir.

Ei Vrincipium ofisfacri.unde ctiam dD adF fiincji lumborum tiertebrce in conjfcilum ueniunt.


FI Vrimiparis ncrtioriim dorfalis medidU iam in uertebris pofta- pojlcrior propaqo.
G i,z 'Poflcrioris primiparis prop.iginisferics. notaturautem prarcipue ramiis ipfiiis trdftierftim pri

mce uertcbr.e procejjiim accedcns, inibi in mtifciihs aliquot digerendus,quos in Capitum conte

xtiisferie cxplicabimiis, ite firte iicruorum dorfalis mcduUar charaBcrum explicatio alioquin

proIixa,in immenfum excrejcat. H 1 ^nterior primiparispropago.


I z Sccudiparis pojlcrior propago,atiJ} hoc etid charaRere ciiis propaginis minor ramiis infgmu
Kz Vojla-iorisfecundiparispropaginiscrajiiorramm.

Lz Commixtio coitusuetertij parisrami,S in prima figtira noiaitdi,ctim fecundiparis ramo K


iamindicato.
M, M i,z Craporisfecundiparls feries aduerticis O" ocdpitij cutem.
Ni ^nteriorfcctindiparispropaga.
j. , Tertia par. O \,z Tojlerior tertijparis ramus rctrorjum adjpindfccudce ceriiicis iierte
brcerejlcxus,ac inter miifculos ucrtebrts hacfede adnatos latitds. Quando uerojpind cotingit,
extrorfimjirtur per mutuum congreffim dcxtri lateris mufculoriim certiicis pojleriora occu--

pantiiim ctim mtifculis fiitijlri lateris.atf hinc riirfus oblique in latera ducitur . Htincfiane du^
Sum omnium p.-irium dtertio hoc,aduigcfimtim cpiartum uf^,poficriores rami imitanttir.
5> i i^nteriortcrtij paris ramus,<luiin (jfuatuor dirimitiir propagincs. ac Qjn priori figura pri^
mam indicat mtificulis ceruicem fledcntibus injertam . K in titratjsficciind.m propagincm,quce

J^. ciim ijtiarti paris


propagine Y
notdda cogreditur. S inpriori tertiam, quce pofieriorisfecundi

S. parispropaginisgrandioriramo K
notato inibi commifccttir,ubi inficcundafigtirafiripfi^ L
T. miis. T in titrifqi quartam anterioris tertijparis ramiinfinuatpropagincm mufctiHs infcrtd,<]ui
tranjiierfis tiertcbrarum committunttir procefibiis.

4. 1 Quartum par. l^erittis ne charaSlcrum copia pra^fentcsncruorum tabtilas neutiqtiam profiBo


caju partas,nec aljjsplagiofujpiratas obIiteraret,quartiparis charaSicrcs infinijlrum latiis re

ieci,ut dextrtim latus alioquin pluribus onerattim charaBeribus , hac faltcmfcde liberum ejfiet,

ipfi;p
quintiparis crfiubfieqtientium parium indiccs opportiinius accomodarentiir.

J/ ^^2. Voflerior qu.irtiparisramus.


,^2 Anterior quartiparisrcimusin ternasdiremptus
prapagines.Y in priorifigura indicattir,pri
nia propago,tcrtij parispropagine B^infignitamadmittcns.ain eadcfiecunda propago inmu^
Y.
ficulos dijffata, tranfiiierfios tiertcbrarum proccjjus occupaittcs.b
fiimiliterinpriori tcrtia pro

paqo,quintiparisportioneme natandam,ad jeptitranfiucrfiineruiconjlitutionemaccedcns.


Quintiip.tr. ci,z Quinttparispofieriorramiis.
f.i
Quintip.iris anteriar ramiis , ab ipjlus interna latcrc ramtiliim mufictilis ccruicem fieiHeneibus
di,z
exporrigens,quiinterdc)' charaHerem 6 cjlconfjncuus.
c i Vrop.tgo antcriorisqiiintiparisrami,maximam conjlitticns portiancmfcptitranftierfincrtii.

{i,z Anterioris
t ^

DE HVHANt CORPORIS FABRICA LIBER III r.


355

fi,% '^nterioris (piintiparisrctmifropiigo,qu!eintcr mufciilos occukataad fnmmumpcrrtptathu


r^r. merum.CharaSlcresilliinficundahocmodo ^,' conjpicui,huimpropa^tiiisfoboksnotant,mu
fculisfcapulam attolkntibus oblatas.
^iji 'Propa^inis f notata: ramus in cutm exporrc<flus,(^ua: fummum interrit htimerum^O' mnfculum
quo brachium attollitur.

hh^ 'Propa^inisfnotata:rami(smufctilibrachitimattoIkntispartiiitfertii6,(j[ucedcIaiiicuIaQrJum
mo humero, cjtidis clatiiculie articulatiir,principium ducit.
i 'Propa^inis quamfinfgniuimiis ramiis,brachiii attolleiitis iitiifculi parti iitfertus ,(jua:
dfcapu^
la^Jfina exorditiirfoboles aiitcm ramiinotatiqua^in brachij ciitem exporrigitur-, cum brachij
tieriioriimnotis VI O' 7t intttraquefgtirdindicabitur.
^•1 Stxtumpar. kz "Pofcrior fcxtiparisramiis.
l,m JSfcfcioqiiaiiiciiria I & minprimafiquraomifcriinjtiimfctlicetinapponendis chardHeribtis
eos prcetericriin,quiim infinijlro laterefSrtaf?is illos adhibitos arbitrarertan tiero
1,

appofitosjciilptor non expcndcrit.J^ tcuiKqucflt,adfinifrum latus e, tiio marte ad^


fcribcsI,utfcxtip.-trisantcriorciniiidiccsramum.mticr6 accommodabittir iUifur^ '
E-
|
culo,qucm dfcxtopariuerfiis n,hoccflfepti iieriium,dcduci conjpicis. <^tqiieid
ftgura hic iitfcrta monitiis,iiitilt6 pra-Jlitcrisficiliiis,qudtn cgo,d<flineatioitcmJ6rttiiitiattirtis
CrnihiIinterimpromottirus,iamfctilptaacpra:lofubijcicndatabtila /cr '« cietcris ch.trade
ribus adijccrepo ffem.
n,ni,z Septitranfuerfineruiisextribiisftirciilis b,c crin coiiJlatiis.Quodiiero utriufqtic laterisner
uus cr in priorifigura CT poferiori obliqtio diulu iiiccdat,hinc fit, qii6d intcrfepientcs tho^
racemmcmbrana:propter cordisinuoliicrumquodinibiaiitplexantur ,hac fedeextuberaiit.
0,0 1 Scptitranfucrfiticruiin feptiim fcries.

p 2 Sextiparis rainiis cauain fc.ipiila: fedempctciis iiarijs ohlatus mufciilis.


qi,z <-^ittcriorisfcxtiparis-ntmici!mproxiinorupariiiramisimplexus,portiojibracJiiuaccedens,
7.1 Septiiiiuinpar.

r 1 "Poflcriorfcptimiparis rdiniis ,finilitcr atqiic alij hiiius fedis ramijfarfus.


fi Congrejliis feptiini paris cum proximis paribus,qtii neriios in brachiiim dedttcit.
t,t,tz Prop.tgiiies ftint feptimip.tris,feupotitisncrui brachiumpetentistcrtij,ac t notanii,qti<eill
huius fcdis iiiufciilosfcapul.im brachium moiicntcs accedulit.
8.1 OS:aiiumpar,fcup.iriuin dorfdis medtilla: in thordcis tiertebris repofitcc priiittim..
u2 Poflcrior oSatiiparis ramiis.
X i,z Odaiiiparis coiigrcjfiis cumfeptiiiiopari,dquo in brachiiim aliqtii exporrigmiiltr nerui.

y 1 OSauiparis propago fectindiiinftiperiorcm prima: thoracis cofliefedem ad pcBoris ufquefum


mumprorepcns.
cc,x2. Surciilioiiaui paris,feu potiiis quarti brachimn ddcuntis nerui, qui in huitisJcdis mufctdos

diffuitduntur. p.t Nonunipar. jj z PoReriornoniparisramits.


J\ 1 Nc yuicintimipfi y offcnderet,dntcrioremiioniparis ramum iitfigniuimus, hic quoqueno^
taittcs eitis ramiprop.agiucmprimie cofla: cxporredam.

f 1 Vropaginis infgiiita:furculi,in mitfcttlosthoraci hic inflrdtosprotenjl.f^erimhuiujtnodi

Jiirculiinfubjequeiitibiis paribus exprimcntur dilucidius.


lOjiij J2pi5ji4,x;pt6jt7ji8ji9.i Varianernoruin dnono pari aduigcfitnumtifqucnotdntur,qtiibus Cd.^
dcm penc propagimiin ,Qy potiJ?imtitn ad coflartim intertialla e/l feries.
HiU i Surciili iittcrcofalium neruorutn fexiiparis ncruorum cercbri ramtiin atigentes, quijtib ttinicct

coflasfiiccingcntc coftariim radicibus exporrigitur.


^JJ ^ In dextro priorisfigura: I.itcre raini ttotatur , ab intercoflalibus ncrtiis in mtifctilos uariaferie
exciirrentes,qiiithoraciiiiflernuntiir. Vcrtim infiiiifro latcrc paiilo cxpreffiiis ciufinodi ra^
mos itJigniiii.Nam t cr ( ramosindic.int in elatiorcm partcm exporrcSlos miifculi brdchiuiit
"j"* peBoridddticcntis,ctiiusfbra: dcorftim oblique,ut prcefentcsratni,porriguntiir.ti iicro CT'

AjX- K ramiindicantiir in Iniiiiiliorcm cius mtifculifcdcin cxctirretcs , ac obliqucfiirfiiin rcfcxi. Vor


CTA rdmi ofleitdtiimir,obIiqti6 dcfcciidciiti dhdoininis miifculo exporrcBi- ^ CTfi rdini
^>iJi.' A.

iitfttudtitur in mitfculiim prop.tgdti, ciiius ope brdchiuin ucrfiis dorjl humiliora ducitur. ^
a eiufinodi
35« ANDREAE VESALtl BRVXELLENSIS
eiufmodiudrij fpeBatu^i iucimdifimi ramulorum duBusis' inftxus cxipfa potius fSli^nCp
quim hinc ubtomncs ddintarinequtunt,obftruandiucniunt.
In dtxtro lattrt y poniturjndicaturum ntruifobokmpapiHtf tlar^itam.
0,0 i RamuU ddtcimooiflauo paricr dtcimonono,principin acctdetts mufculifimur mouetia fexti.
OTj TT 1 Trtmus ncruus brachium acctdes,qui in txterna: bntchijfcdis cute di^tritur. p^triim in ut rac^

f qura ^ ftcundm byachium fubiiigrtditns iitriius trit,rtcrtiii6,^ quartiis,i, quintiis,^ fcxfus.


tji Stcundiis brachiiimpctcnsiicriius,qucm Galcnophsfatistribucns,g!-aciIiorcin qudmoportuit
f
txprcfi,fccus qiidm infqura huius libri calci iiifiita.

t,S 1 S ecundi ntriiipropagints,qua: capitihus antcrioris cubitumflcdtntium mufciili diqtruntiir.


T i,t Tertiusbrachiumacctdtnsntruiis. Quodiitroftcundus ttrtiiis ntruus paulo ma^qis ipidm
natiirafc habtnt in brachij txttriora dtlintatifint,in hoc fiSlumputato,ut ntruiinuice in pijlu
ra magis qudtn natura di/lantts,omnia adamiifim oculisfiibijciant,
V i Ttrtij ntruipropa^o tn cuttm txcidtns ,inlcr mufciiluin peSori brachium adduccntcm,^ cum
quibrachiiimfiirfuin diicit.

<p i TertijncruiramuIuscapitiobIatus,mufciiIicubitumfleBtntiumpojIcrioris.
i Ttrtij ntruipropai!0,in ciitein aittcrioris brachij ftdis diffiifa.

X Hic coii^rcfus tcrtij ncruiportionis cum feciindo iiotatiir.ueniin iainftepius obftruauimus ftr
tium neruum dfccundo augtri,uti infgura ttiampinxi,qucc liuius Itbricalct adhibetur.
a> 1 Secundus iieruus pofl cotigrefiim ipfius portioiiis cum tcrtio ncruo dtorfum proreptns.
r 1 Stcundi ntriiifurculus capiticxporrcSlus obloiigi,^ radiuminpronum diicentis mufculi,
A i Ncriiiftcundi ramusfccundiim radiiim adbrachiale iifq; propcrans,ac cxttrnam primipolli^
cis intcrnodij ftdtmfiib ciitc inibi afccndtns,ubi himilius A rtpoiiitur.
0 1 I\feruiftciindiramus,iam dido ac A iiifgnito craj^iortquimoxin duas propagints, A nimiru
(^'B.diuiditur.

A i Ramiqiiem 0 infiqniuitlatiorpropago,fibcutefecundumintcrimmIatusrtpensmufcuIi ob'


longi,c^ radiuin inproiium diicentis.

Ht RamiQiifgniti itifriorpropaqo.
n,2 i H notata^diio prcecipui rami,fecunduminternamcubitifcdemad
Infiriorisilliuspropaginis
uolam ufji fieqiicntcr exporredi^qucmadmodum cr in dtxtra delintatum cflmanu.
<i i,z Quartus hrachiuin fubicnsneruus. Hiiiiis nerui propagincs ctiamfi acciirate in iitraqiie deli^
ncata fintfijgura, poptriori tamen duiitaxat charaBcrcs adhibiturusfiim, nt priorfg ura plus
fatis hic obfifrttur.

Yi Quartineruipropagiiies mufiilis iiiterdiim extetidentibus


dififce-
^ 2 Quarti ntrui r.tmus in ciilem poflcrioris brachij cr ciibitiarticulifedis exporreSlus.
y-.z Quartincriiiprop.igocutcmacccdcnshuiiiiliorifcdiextcrnilatcrishrachijobduclam,

33.2 Quartineruifoboles in cxtcrioris ciibiti rcgionis cutcm ad brachiale


ufqj protctifa,
34. i Diuifo quartintrut,qudiam txttrno humtri tubcrculo infidct,
3^.2. ElatiordiSIannodo diuifionisramiis.
36.2 Elatiorisrami^^tiotati^incxteriorempoIIicis^indiciszs^medijfcdcmpropfiginumfcrits,
37.2 Detnifior ramiii diuifionts 34 indicatcc,quiulna: exporrigitur,
3S.2 T^ropagiiics common/lranturdeiiiifiorisrainiZ7infigniti,qucemufculisinferiintur,ab externo
humeritubcrciilo initium ducentibiis.

?9?4°A'-- 2- Hisuotispropagincsnotdturdcmifiorisillinsrainiquiulitceexporrigitur^qiiasofi^crttriii
mufcuhrum iiiitijs,ab externa iilnce regionefecutidiim ipfius longitudinem pronatis.
4Z.Z Ramiilliusuhar exporrc3:i,ac 37 infignitijmis,acfurculi,quosarticulobrachialis cumcubi
toprcrbet.

* 1^2 Quintusbrachiumingrtditnsntrmt6.
43-1 Ttrtijcrquintihrachiiiacccdeiitiiiiicruort7fcrtcs,inmlifcuIosinttrnacubitifedeoccupantes.
44.1 Tertij tieruiramus radio exporrc£lus,ac poiltnodum in intcrnamfcdcmpoIIicis,indicis mc
dtj digc/lils.

45.1 Qii-"tincrui>-aiimsuInccattcnfus,z::rpropagiiicsderiUc(nsiiiterna:fediminimidigiti,^aniik
rii,crmcdi/.

4^.1 Rami
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIP, ER III t. 357
Rami illius (]uiuh<e atttnditur,ac 4; injl^nitur,propago extcrnisjediminimi digiti, anu
4*-t laris,!^ mcdi) ahlata.

Vh- Sextus in brachiwn pertinens neruus. •

47-1 Sextineruiftnis^non proculdhrachialis cum cuhito connexu dejinais.


3j4S.i SurculipaJ?im ctjexto neruo in ciitem , cuiis exporrigitur ,excurrentes:
10, zi, 2Zji3j24.t Quinipparianeruorum c lumhorum uertehris eq-redientium.
?,49. 1 ui^efimo pariprincipium ducens ramus, cum fcminali arteria ad teflem exporre&us.
3p?o. I Series neruorumper ahdominis mufculos.
yi.i Ramidneruis qui ahdominis mufculis oJfcruntur,in mufcuhim excurrentes,quo hnichium uer^
fm dorfi humiliora ducitur.
^iS-^ "posleriores rami neruoruni c himhorum uertehris procedentium. 'Porro
ramuli quiin priorifi
gura hos charaHcres 10, i\, zz,fpeHant,iIlifunt qui ramum au^entfextiparis neruorum cere
bri coHarum radicihns exporreUum,ac etiam ramulifunt di^eili inprincipiumfextifimur md
iientium mufculi. Hamuliautem 13 ^4fpe3:antes,illifint quimufculis hanc dorfi partemflc
flentihiis offeruntur.

$.16, zy,is,ip,^o. i Scxfacri oj^is neruorum paria. Ramuliilli quinumero proximifuntjilli ccnfen
tur,quiueficit uteriquo^) ceruicihusimplicantur,ani^}mufcuIos p.iritcr accediint.
yj.i "Primiparis ofisfacri,feu ui^-efimiipiinti paris propa^qo , intcrncc ilium ojiis fedi, ipjiifi adeo
ahdominis mufculis hinc ah ilium offeprodeiintihiis exporreSla.
?4.i f^i^ejimicjuintiparispropago,^ihhumoj?isiliiimaccedens,z:ymujctilis inihi cluniumipciitira
mos offerens.Huc cr djuhjcqiicntibiis parihiis ramuli pertinent,
yj. z Ramiis efl propa^inis ^4 injignitce,quihicmufculis ojfcrtiir.
6.i,z Dorftlis medulla: tcrminus abj^j coniu^e,indiiiifii6^procidcns. ,

j/.i Primus fcmurfihicns neruus.


ys.i Primi femoris criirisue nerui ramiis cutem accedenst
fp.i 'Priinicruris neruiportio miifculis implicita.
60.1 Sccundus in criis prorcpens neriius.
61.1 Secundicrurisncruiramus^fecunduniinternamjimoris c^^tihicefedemadjiiimmimufj; pcdcnt
fub cuteprorepens.
6x.i Rami 6t inJlgniti,inpedisfummumdiflributio.
63. 1 R.ami 61 infigniti,notcttu dtgna-foholes ciiti anterioremgcnu fedem amhienti digc/l.e.

64.1 Secundi crus petentis ncrui pdrtio jfcmoris profundiorafihintrans.


6^.1 Vortionis illius quam 64 notaiiimus ramusjicilc primarius,ac tpiintojimur moiicti injcrius

mufciilo.
66.1 Tertius infemur pertinens ncruus.
67.1 Tertij crus petentis neruiJoholcs,in mujcutos di_qeflcc,puhis oj^isforamen occiipantes.
6S-1 Tcrtij fcmoris neriii ramus in aitem cxporreiSus.
6p i T ertijfiinoris neruiportio in alto pcrmanens,^^ mufculis implicita.
70.1 Prcecipua modd di^ce portionis foholes mufculo di/lrihuta tihiain motientium feciindo.
7 i.iji Quartus,idem^j craj?ij?imus injcmiir procedentium neruus.
72.iji Quarti neruipropago in po/leriorisfcmorisfcdis cuiem magna cxparte diffufa.
73.1 Quarti neriii foholesin mufiiilorum capita deprompta:,ijiioriim origo d coxendicis oJ?is appeti
dice pendct.

74. i Quarti ncrui ramus,primum cjuarti tihiam mouentis mufculi portioni dfcmoris offe principiiim
ducentiohIatus,ac moxin cutem excurrens,quct injcriorifedi ohducitur po/lerioris regionis
,

fimoris ^genu articuli.


Rami(juarticruspetentisncrui,quicapitihusofferunturmufcuhru,ahinfiriorihusfimoriscci
pitibus principium ducentiuin.
76.1 Quartineruiin duos crafitie impares ramos diiiifio , qticim inter humiliora jimoris molitur
capita.
77-^ GraciIioracextcriordiS,tmododiuift'onistruncus,

t> % Extcridris
.

353 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


78^78.1 Exterioris trimciprop(i^o,cutemfubiens cxterna- tibittjedi obduBMt.
79.t Exterioristrnncipropago cutifubtenfa, anteriorem tibiiefedem ambienti.

, So.t Interior craJ?ior^; truncus magnce cjuarti nerui diuifionis.

SijSt.t Interioris trimcipropa^o cuti tibiam po/leriiis inteqentifubflrcita.

Sz.t Vropa^o exterioris trunci,intcriori trunco commixta,


gj.t Interioris trunciin pedis humiliorifede di/lributio.

64.1 Vortiorami 78 notati^pedisfuperioraaccedens.


S?.i Vortiointerioristrunci,(jua:cutiexporri^ituranteriorifediarticuliobduBcc,quotahistibia:
articulatur.
S^'' Interioris trunciramus,pedisJuperiora accedcns,fedinterim in alto latitans . Qua autem ra^
tione interioris exteriorisip truncorum feries fubinde uariet,in ipfo decimifef timi Capitis con
textufumcxplicaturus.Vra^terfffiras^quarummodoindicesexpreJ^i^fubjequentibus Capiti^
bnsmirccaconjirt , quapncfentilibro cohphonemadditurus fiim . Quamuis enim illanonad
hiinc librum,f-dad Epitomefit parata , quia t.imen pojlremam fortc ctiam ueriorem ipfam
delineaui,non ab re mefidurum duxi , eius notas aliquando in marginefibjcijuentiiim Capitiim
ponere.

DE DORS^LI MEBVLL^, ET NERVO^


rumabipfaprodeuntiummimero. Caput XI.
o R s AL I s 'mcdulIancriiorummodofubftanti;cccrcbriaquaorigine '"fe''*

iumit corrclpondens,quanto magis a ccrebro rccedicprotcnditurqj.tari'


to(neruorumciiamritu)compacliordurior^cfficimr. Variatcnim plu-
rimum ab aliorum oflium mcdulla impcnfc humida, propcmodumqj flu
xili ,
fiquidcm hanc , & prxcipuc ipfius fubftantiam moUiorcm pingue-
dini,ucladipia{limilcs licetinofliumfinibusnutriendihumcdandiqsgra
tia aircruato.Qiiaproptcrcxhac nullum prorfusneruumnccfdurumnc-
quemoIIcmexorinrepcries.QiiinctiamprxfcnsracduIIanccccrebri,autdorfaIis mcdultein
uolucris obtcgitur.ncc pra-tcrca ipfi adco digna; notatu arteria; ac uenx obtcndutur. Qiiapro-
ptcr ctiam nulla rationc cercbro & dorfali medullau fimilis cft , ncqi ulla illi cum fcnfus organis
autmufculis communiocxiftit.Qi.ium intcrim dorfalis mcdulla non paruam cum mufculis
Tiorfdtm m
communioncm fibi uendicct. Qiiippc fi rerum Opifexhanc non produxiflet, duorum al-
dulUmprocre terumftiblcqucretur.aut cniin omncs corporis partcs capiteinltriorcSjaca^^ncruisfextipa^
andinecep 1 c
risncruorum ccrcbri propagines nullas admittentes , motu dcftituerentur arbitrario , tri ,
fiUs.
ftantiumquc fcnfu priuarentur aut ncruum in fingulas partcs a ccrebro dcriuari neccflum
:

ellct. Verum fi motu carerent tunc homo non amp!iusanimal,fcdlapidca: Iutca:'uc cor-
,

rcfpondcret ftatux .AVerebro autcmin fingulas partes cxiguum &grandem neruumpor-


rigerc , artificis cffet neruorum fccuritatcmnihilipcndcntis . Namnonfolum gracilcm ncr-
uum,utquirumpi confringiquc pof(it,IongoprogrefIu dcduci nonerattutum,uerum ne
aliud quoddam ualidorum ctiam organorum , & minus adhuc uenam autartcriam Ha: '

cnimut medullaa propriaorigincgrandcsampte^cnafccntcsinftarcaudicisinpro^


dorfalis
greffu uarie dillcinduntur, &
quum corporis partibus appropinquant, furculos fingulis par
tibusofferunt,quimatcriamipfisaprincipio oblatam communiccnt. Vndc ctiamfaiius fuit
dorfalemmcdullamuelutfluuiumaliqucm,cxfontenimirumccrcbro cfHuentcm, per camfc-
dem quatranfitgcniculatimncruostanquam fcnfus&motusarbitrarij ucflores"gcrminarc, cfg- cjp.
X)orfdll6 ^ut /*.jBjij
municndd.
utimodorcrumOpifexprobccftmoIiws. Cartcrum quando dorfalis mcdullainftaraltcrius cd.6. B,L
ccrebri omnibus propemodum partibus fub capitc pofitis cenfctur , hanc quocj oportcbat fi. /fecj.i
militcr ac cercbrum'' duro &
fcrcndis iniurijs pertinaci munimeto,ac uclut propugnaculo cin- A.

Opihus. <>fy".c'l
gi.Cuiufmodi uero id fit, in primo Iibro,dum dorfi ucrtebrarum ftrucfiura profequcrcr,abun .4M.1.
I.d cmhrdncii de dicTtum cft.Prarterca dura; ctiam mcmbrana: dorfalem mcdullam amplexantur,')') s omnino clnprion
inuoliicrU.
fpecie refpondentes,quibus cercbrum obuoluitur,ctiam fi diftantiainuiccm non congruant. bm ji. li.
5

Cranamcnimfcuduramccrcbrimcmbranaatenui in caluaria diftarc,gratia diftcntionis con-


tradioniscpualorumtcnuisincmbranx,&ipfiusadc6ccrebri,in feptimo libro declarabitur.
mcmbranar dorfalem mcdullam ambiunt,dura tcnuem con^
In uertcbraru autcm finibus, ubi
tingit, Atque hoc uno inuicem mcmbrana: pugnant;acco prsctcrca , quod tcrtium quoddam
inuo-

BE HVMANI CORPORiS FAfiRICA LfBER 1 1 I I.


359
i'rtuoIucnimcgregieuaIidumncnicum'queduabus,ll.squ:cdorrali obducuntur
mcmbranis
cxtnnfccus crcunducatur. Nequeprofcdo mcaflum
hxc mol.tur
Natura:quippc quum dor o A r
ral,smedullaqua.damct.mccrebroobtmcatcommunia.qu^dampecuhar.a^:,n'^o,™u.m^
qu.dcrnco.nmuniseftfabr.ca,.npcculiaribusautcmpropr.aacdittercns.Suntporrocommu
niaJublfant,a.Ticorporisfin,ilemhabcrc&ncruoru.nciIeprmcipiu.n.PccuIianaueromoue f-^^V^P-
'
nqmdemcerebrum,acpuirar£natural.quodammotu,nonfecusatquecor:&cercbruminte
nm .mmob.li ofrccomprehcndi^non moueri ueri dorfalcnT medullam ucrtcbr.s
qux mouen,
turinclulam. Mento itaquc
ipfIsparirat.o..c,dua'mcmbranx,dura,i,mirum&:tc,u.is dr
cumuoluu.itur:unaqu,dem prxc.pue^utcolliget llmul uafa quic.nc.s
cxcurrunt,& totam
eorum^bftant.amutcimquemollemconftn,igat: alia^utinuolucrumcflicatur
&:acircun
datisofl.busmun.at^.pfaquectiamoft;, &ccrcb.-um & dorfalcm mcdullam amb.ant uelut
propugnaculum quoddam tximurus.fufficiens citra ,ioxam exciperc
impctum corum qucaun
lccare,autfrangerc,autalitcrnocercpoiTuiit.Ca:ter,i,nquoniamccrcbrtue,iuisq;me,nbra,iai
ualapullaiitcra lamnicmbranS.tantointcruallo
ateiiui mcbrana in caluariapnuatuii
diftar,
quantum ,pfis dum dilata.itur/ufcipicndis fat fit.Quo,iia,n ueri
dorfalis medulla non pulfat
nequed,ftcn<^^ur,utra.que,nembra,ix(;mulcocu,itcoalcfcu,itq,,,iemi,i,,numqu,dcmmi.,
tuo d,li.tx Forro quod nullus qui fcnfu dignofci
. qucat,motus capit.s oflibus adlit in ucrte,
motus llt uarius dorfali mcdullx tcrtium id inuolucrum
br,s uero
, cuius paulo a.ite mem,nf.
mus^obductum mfitur Nam .lobis dorfum inclina,. tibus^ob idque
ct,am dorfali mcdulla nc

'

iufteaNaturafaclameflc,,icmiiicmlati;rcarbit,-o,-,quumhomi,iiduo dorfa
procrcar, fuiflk
pla,ierid,culum,atqueadplurimasaaioiicsineptu,ii.quodquedor&lismedullaualidiorpcr '

;
u/;./,.7. uertcbras ftmplex.quam ge,nina prorepat . Quamucro fit Gale.iiratio uana,qua = cercbcllum
/-«-B
&noclocohom.n.smedulladorfaI.sueniatcxpendenda,fiqu.dcmper^otam«ruic^^^^
ad thoracisufquemed.umaliquando &.,ifcriis nonn.hil,
fimplexac indiuifa mollisque ad,

"^flt
'^'^'''•'"/."^'^""''"'^'"«^duntaxatgen.culatimafe d.flundcns .
' Quum ucri thoracis me, r^, ,
d,uperrepfit,utdunsacmotuipotin,,iit,uiferuic,itiUusp,-op
"1^^,,
no,i l,niplcxampl,us, fcdm ,nnumeras fecla foboles
cjuentcs .nultas
defeendit.nonaliterproMo quam fi fre
quc tc.iuiflimas chordulas (Imul icda tciifas me,nb,-anx
«clt
cuipiam ilhaarcs ac
:/;«p.,4 dc„idcperfi,igula foraminaperquxneruiprofiliunt^unam
atcp altcram chordulam^cx.nu,
tuo illo coune.-cu tant.lj^er diftnbucres , quoufquc unica tantu,n
fupc,-eflet chordula dorfalis
niedullx hn, relpondciis. Adeum nanquemodum dorfalis
mcduIIai,incruos abfum,tur qui
pcr foramuia 1,1 ucrtebris exfculpta eiabuntur . Quanto
autem artificio hxc concinnata fint.
partim in primo l,bro exequutus lum partim uero in fcquentibus
j
, Capinbus rcccnfere cona-
'*°''''^'"
^''r fn """''3''°' ""'^^""^ "«^rtcbras dufla.acpaulatim in prooreflu ara-
'^'''^'^'^"^'^'^"buit.rclcdlionisprofcllonbusfexaginta.&interdum
Q««t
'
fi iB.d quinquaoima oc.o c^nu, T'
x««ufc..'"'^™""'-''^^'^''°^'-'g'"«.modouigiutinouecomplexiparibus.A-dor ''r^jf^'^''
'

7. delcptemceruiciscontentauertebris.feptcnaexiliunlparia.A-mcdullxautcmTedcperthora '

Ur.j.i ./°°'l5'^^''°^^'i^q"™"''*''i'^o-''"q"'nqueinferioraofllsfacri
„ .dle.YflormeturoH.bus, quodammodo°geminadicipoflint,quum ncrui utnnqueantror
,^o.A E fum &ren-orlum ducantur ab uiia radice uix enati . Dorfalis uero mcduUx " tcrminus cx ofle
P'''"^"^'^"'' '^"""^ "°'^ cenfetur ncque in ramulos qui neruorum ,iome,i mcrentur
,
hlrX^i r cct
^t- :quanquamaIiquando,Ilum ia,iicx &c,-oofle dccidentcn in tres i,iipenfe
,4. breues furcu,
fe..l, F los d,hund, u,deri,n tunc facro ofl^i quinque folum
. ,
oflibus conformato In canibus autem &:
.
iC
^''1'* ,^'^™^l'bus,pro dorfi oflium nuniero iieruorum
dorfalis medullgparium frequentia quo.
q"': '^'"«^'t • Vtn,h.l dc Galcni l.bris de Panium ufu
,0. fententia d.cam , quando os Ikrum qua-
PctfWre ti'°''tautumoll,busformariarb.tratuscft,nulli..nquealiudosilIisfubncifcripturarcl,cHi,t
<T||.2». Ex,llacni,iifcntent,acoll,gereprompt,ffimumeft,quam aliorum Anatomicorum
placitisi
'J"""T°slibrosnob.strad.dit,anxieinftitcrit, qua.n-que inuiccm confona
l,.Ax,6. nobisfcriptare, ^
liquent,

0 J SEPTEM
. -

'440 ANDRF. AE VESALII BRVXELLENSIS


"sEPTEM NERjyORVM -p^RIVM E CER
mcuucrtcbrisprojiliaitiuinjtrics. Caput I L
OD o' haftcnus" rnemoria;noncxcidcritprima:ccralcis ucrtebrxcum
f Hs
occipitis olTe, &
iccundx itcm ucrtcbnr cum prima fupcrius iradirx ar-
c)-it,ex

tigttm ca,
ticulationis fpccics , merito in pra'fcntia Naturx prouidcntiam icdulo 15/1. [rfp4

admiraberis , qux primo ccruicis pari,& lecundo,noncxterorumccr- rAbii,

uicis aut thoracis ncruorum ritu, fcd pcculiari quodam, duarum pri-

marum ucrtcbrarumarticulationibusimpcdita.nia infculpfcritjacduos


utriufque paris , quemadmodum &C in facro olTe utrinquc machinaia
fit cxortus : unum quidem antcriori corporis fcdi , alierum ucro poftcriori cxporrigcns
Quam uUm
Qiiippc ut * poftcriori primi paris propagini concinne uia prxpararetur , Nacura in pri'
IKO pdraim-it mx uertebrx eminctiori fedc ad radici: pofteriorcmq; rcgionc ipfms cum capitearticulationis 1? /l.t V.
pdri.
finum cxlauit,atcp hic ctiii occipitis oOi Tinum infculpens foramcn eftecit primx ceruicis ucr
tcbrx,ipfii^ occipitis offi comune. Ne fi fortaflc intcgrum foramen tcnui illi uertebrx (u ti in «p.H.

canibus,quibusgr,idioreftucrtcbra,cuenit)infculpfillct,ipfaquumalioquinmagnoindigeat
robore,multis pcrforationibus inualida rcddcrctur. Qiiinctiam quo loramen id arctius cftc
poftit,Naturapoftcriorem primi pariscxortum gracilem cflecit,eumq; in mufculos dunta:<at
diftnbuit,'' qui pnma ceruicis ucrtcbra in occipitis os inferuntur,& ' cos qui ab occipitij ollc
rfi4 nitifc,
a tj.u.F.
intranfuerfoseius ucrtebrxproccffus implantantur:aut,ut clariusdicam.inquarti Sv'quinti ci^ubul^
mufculorucaput moucntiiTt parium mufculos,prxfcnspropagofpaigitur.acdcxtraquidem H,l.

propagoindcxtrilateris dcperditurmufculos, finiftraantc infiniftri:quodetiiTtoiancruoru


tcriefempei-,nifia!iudaddidero,rubaudiriuclim.Cxtcruinabhocpofterioriprimiparis exor
tufcu prop.aginc 'furculusctiSdcducitur inpr.incipiuiTi°mufculiatranfucrfoprimxccruicis fe.G..
i;mij'cu.
g
uertcbrx, &
aliquot fubfequcntium ucrtcbrarum principium fumcntis ac fcapulam furfum
attrahcntis." Altcra primi paris propago non fempcr confpicua, nimis quam gracilis clt,atque (12/lH.

ab antcriori dorfalis mcduUx rcgionc cnata, excidit intcrprimam ccruicis uertcbram &; occipi
tisos,iuxta latiis terctis ligamenti fccundx ucrtebrx procclTiim (qucm dcnti alTimiIamus)oc
'
iji.C4.;oli^

cipitiocollifantis.Hxcpropagoutigradllimaeftjita etiammoxin^^mufculosabfumiturjqui :l.

kSmu[.ttt.
Srciitidi pd' anterioriucitcbrarumfcdiobnatijdorfummoucntiumprimumparreccfcntur. Sccundum A,B.
rii fgrcjfuirt
neruorumpar,quandoprorfuscxlateribus fublcquentiumpariummodopronafcincquiuit,
J<r^€S^
Utpote ab articulaiionc duarum fuperiorum uertebrarum oftendcndum, aut quod fi foramcn
imbi ucricbris efTct infinuatu,articLilationis roburomnino infirmarctur,Naturaucrtcbraru
noxam fugicns^fecundu par ut frequcntius, binis cxortibus feu propaginibus cxoriri operX'
prccium putauit.ac poltcriorcm propagincm, qux antn-iori longceftcraflior(quanquam
' '" l,f.J.
Wlfi.S.
&;ipCigraciIis uifitur)pcrlatera pofteriorisfccundxucrtebrxproccnus,qucmfpinamuoc<a-
mus,cduxit,ibidemopportunilTimututiftimumq)"iter(utiinprimodocuimus libro)machi- nw,„fg.
nata.Prxfcns propago quum utrilq; primi paris propaginibus craftior fit,in plurcs quoq; di- ct.iiH.ir.
fmii me '

uiditur ramos. SimiiTatqi cnimprodi)t,in duos crafruicimparcs^difcinditur.acValTior a prio


ribus quodlmodo ad pofteriora furfum tranfuerfim tendit.cx fpinx nimiru fcciidx uertcbrx
lateribuSjUcrliis fpinx niedium, ubi muiuus cft utriufqi lateris mufculoriJ pofterioi-em ccrui- oniijfig.
fifga.K.
ccs region(:occupantiu congreflus. Ramusiftctcrtii paris^Tobolchucexporrccfa^coauirta-
tus,ac ex ditftoru iam mufcurorti mcdio in exteriora prolapfus,conirario pcnitus duflu cx po rspg-l^
ftcrionbus furfum inprioraad caput contcndit,atqueinibi in uniucrfam capitis cutcmtain
quxcirca aurcs,quainquxpoftaurcsaducrticisufquc fummumhabctur,' furculos fpargit.

Huilis rami progrcftus accui-ate proptcr fubfequcntium parium fericm ucnit pcrpcndcndus. H.
'
Ab illis cnim paribus rami a uertebrarum latcribus ad ipfaium fpmas pcrtingijt,& Innc rccta t Pctci h£C
cx fi^ur£
exn-orfumpcrmutuum mufculorumuiriufcplateris cogrcfl"uni,&:ruifushincafpinaruinleu nicdlo.
;

poftcriornin procefluum apicibus, dorfiqj mcdio antrorfum fcu uerfus corporis latcra afcen- mfi.fttpn

dunt,& in miifculos digcruntur a fpinarum apicibus principiu duccnics, uti fublequcus ncr^ cr dd fmif.
jlrmi.
uorum feries ordinc doiftura cft. C.rtcrum pofterioris lccundiparis propaginis minor"ra- X14. mfc.
mus in proximorum mufculorum principia dinaricatiir.fuut autcm illi tcrti] SC fexti paris'' mu tihu. A, B.

fculi,corum quos capitis motibus prxclTc diximus. ' Anicrior fccundiparis propago admo- K.l..

lccundam JN.
dum graciiis,abantcriori dorlalismcdull.r fcde originemmutuatur,atque' intcr
Ziif.ctp.
& primara clabitur uertebram ad latus radicis, eius fccundx ucrtcbr.T proccflus, qucm dcn- 15 /1. 1 m
ticomparamus.DigcriturautemhxcpropagomoxinTnufcuIosanicriori ceruicisuertcbra- Utuir.

runi fcdi adnatos, qui primum par mufculoru dorfi motus autorum conftituunt. Tcrtium iSta.fl.n.

b2f.ib.l.;.
ncruorum
t)E HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER 1 1 1 I. 54«
7^ " " ilcruoram ador&limcdullaprodcuntiumparcx'comiTium foraminc fccundarccruicisucr'

''VfigltrJ.
t^bra; &
tcrtia: procidit, mox ab cgrcflii iii duos difcifsum raraos.''Poltcrior rcn-orrum flcc"ti^ Tntij
pans
di.jfi o. ti!r,acintcrmufculosccruicc cxtcdcntcs, quidorfummoucntiu fcptimus &o(rtauus cnumcra ftncs.
14U. o. tur.acdcindcintcrcaputmoucntium fccundumparoccultatus,ad(ecundx ucrtcbra-lpinam

B^c^rti-
'
'^oi'"^'-''^dit,atquc hinccxmutuo mufculorum poftcriorcmccruicislcdcmoccupantiumcon,
g 1 u r. curfu in poft:criora cxcidcns adccruicis propcrat latcra,'^ mufculo fuft'ultus,qui cx carnca con.-
fc^fei' ftitutus mcmbranabuccarum motus opifcx ccnfctur." Anterior aiit tcrti-j paris ramus,in qua-
U%?!i. 'P'*'^g''^"''
propagincs,ac' prima mulculos dorfum moucntium primum ac lccundum im
•mmijcc- plicai.'Secundapropagodccliuis du(rta,quartumaditneruorumpar, cuidamipfius fiirculo
wciu» Y. commifccnda,in diflos nupermufculos ablumpto.' Tcrtiaautcm furfum contcndit, ac po-
ftcrioris lccundi paris propaginis ramo in ucrticis cutcm cxcurrcnti congreditur,una cum iUo
lidLiJ
»1,5/7. T. ( utiprius diclum cft) difpcrgcnda."' Qtiarta autcmi tcrti} paris antcrioris rami propago in"mu
M C ij lculos digcritur,qui tranfucrfisucrtcbrarum proccHibus connati,ccruiccm inlatcramoucnt:

^
&°cuin paritcr quiatranfucrfis ucrtcbrarumccruicisproccflibus principium duccns, fcapu^
ji/ig.c/M.
larafurfum ucllit.'' Quartura ceruicis ncruorum parccoramunitatix &quartxucrtcbra'

4. rum loraminc cxcidcns,tcriio pari fimilitcr in duos partiturramos.'' Poftcrior aliorum qui re
jM^.v. trorfuraadipinaraintcrmurculosoccultatircncflunturmodo^ucrfustcrtixccruicisucrtcbra;
fpinamcontcnd;t,in progrclluillisquibus intcrtcxiturmulculis, (urculosdiflundcns.C^iado
aut lpinamcontingit,pcrmutuumclabiturcongrcftum,mufculorumpoftcriorcm ccruicisrc^
gioRcm occupantiura, atqihincin latu mcmbrancucji digcriturmufctilumbuccaru moais aU'
^•'fi- torc pr.tcipuil .'Antcrior aut quartiparisraraus,tcrnascdudt propagincs.ac'unapi omit,cui
"^'''^1 paris' propago commifcctur,qua:q;inmu(culos dcpcrditur (tomacho (ub(fratos,acccr
llfi^B.'
u2/i.,i. uiccmflcclcntes." Sccundam usropropagincm in mufculosdiftribuitucrtcbrarumlatcribus
adnatos : cuiuliTiodi pjiit quorum bcncficioccruixin latcradudtur,acisquia tranfucrfis colli
' '"4^111 "crtcbrarumproccnibusprincipiumducc.s,lc3pulamfurlumallicit.'Tcrtiapropagoduabus
'!i.';fi^.ii.
nupcr diclis gracilior,dccliuis fcrtur,cum quinti paris' lobolc congreflura,ac fimul cum illa ct
".fi.du.f fcxtiparis'propaginc(cpti tranfucrirncruu conftitutura.' Quintoparijquodpra-diclis qua-
""^''''^'^'^^ditjquintaucrtcbracumquartauiampnrbct: ipfum ucrofimilitcratqjquartum in Q»™ p^ru
if-figd
fifyi. id duos difcinditur ramos,ac' poftcriorcm ad (pinarura apiccs rctorquct,eodcm prorfus modo
) Mch.t6. digcrcndura,quo poftcriorcm quarti paris ranium digcri diximus. Ai' prior an tcrior uc qiiin

lifigncx
f'!'--, '
ti
f^, ramus,primum'
paris
r
fobolem (pargitmufculis ccruiccin flcflcntibus. dcin' "randiorc dc,
. , r t cr^ ...
q , ,
°
i.cm.drin promit,quiclcor(umrcpcnsrainulosutnu(q; uiciniparis,quaru nimirumixlcxticxcipit,ail
» fig.bh.6 lisadauc'tus,'"ncruum'' (cpti tranfiicrficftorinat^quiprajcipuaquintiparisconftatpropagine,
p jfei^. exigua fobolcquartiparisj&item cxiguafobolclcxti. Intcrdum ucro& fcptiraiparislurcu
'"Tl 1' ncruo acccdit , at tunc quarti paris fobolcs ipfi nulla oftcrtur. AtO! hxc (ane
lus (cpti tranfucrfi
i

.1 , ,T .1,- .
~r, r 1 \7 . '1'
rcgio admodum indultric (cpto tralucr(o ncruos clargitur. Variat cnimida cxtcris muicuds
r f - .
ticrji ticTnoru
covlhcmia.
nontigura foltim, ucrum & fundionc. Orbicularisenim forrax(uti infccundorcccnfui-
'

muslibro)uifitur,&fituobliquo donatur . Moxcaputipfiusa quofabra-dcpcndciit, non \\t


quifpia arbiQ'arctur, cx pcdoris offc, aut coftaru cartilaginibus,aut ucrtcbrarum corporibus
cducitur,fcd in media totius fcpti regione,qux ncruofa cft, id confiftcrc nobis pcrfualum ha-
I
bemus.Acproindcncruos fibris illis motumlargituros , coprorepcrcabalioopcrxprccium

fuit,ut inuniucrfamipfiusfcdcmfuamuimcxxquo tfiftunderent. Siucro Natura ncruos (c^
ptipartibus,qux pcfloris ofti, coftis &
ucrtcbris conna(cuntur,infcruiflet,(cpti finis in ipfius
mediohabcrctur:quuncruosinmufculoruminitiapotiusquamfincscxporrigi, Anatomcs
profciToribusaxiomafit.Atquchacrationcfcptumduntaxat neruos a ccruicis ucrtcbrismu-
tuatur.longo enim progrcflti eos duccrc , quum poffcnt cx proximis fcdibus cmitti Opihcis ,

eIIctignorantis,quidmagisinfabrica conduccrct. Hacigituroccafionc (cptofublimcs tranf


mittunturncrui,uniucrliirathoraccmpcrrcptantes.NcucroinprogrcirupcricIitarcntur, cos
interlcpicntibusthoraccmmcmbranisadncxuit, unumncruumfingulismcmbraniscxtcrius
ii.jfe firraans.Ncq; profccTio minorcra coditoris induftriara arguit,' id quod adhuc antcrioris quin
i.imufi
/.

j ncruorum ceruicis clt rcliquum, atq^ in" mufculu prxcipue infcritur,cuiUs auxilio bra
^ ch^imnijd
tlll.a. ,,, ,,. . , 1 , - ."^
chiuattollimus.Hiccmmquiaingcnsgraucqjmcmbruimpcnlelurlumattollcrcdebcbatjtor
hr r ,1 1 I 1 f
tcr:or:i ra'::t

y„„,,„;j„«.

ti ualidocp indigcbat neruo,qucm Natura ipfi lccuriflime a commcinorata quinti paris portio

Ufig.r.r. ncdcduxit.NaturacniraabhacportioncramuIosquofdam porrigifs^^mufeulisfcapulamat.


•"9 "!> . toIlcntibus,primura ab cxterno huius portionis latcre ncruu dcriuat,qui foras cmcrgciis,atq!
in raultas icilfus fobolcs cutcm iraplicat , qua attollcns brachium mufculus intcgitur. Dcindc
"i^S^
rcliquaportio in profundo rccoudita,firauIatque lcapulx ccruici appropinquat , in du os m a>
04 gnitudinii
34i ANDREAB VnSALU BRVXHLLENSIg
gnitudincirnparcspartiturranios.°Antcrior,qui&graclliorcft,fubfummi huincri cumcla-
uicula'' conncxu porrigitur,& inufculi brachium attollcntis parti foboles fpargit qux a fum-- p iik.pl i,
,
lQ.i(ii,\.
mohumcro&clauiculainibiprincipiumducit.Atquchicramus cuti nullum cxporriCTtfur^ qji.ca,6li.
culum.nifiimcrdum extrcmegracilcm,aliquoufquc'humcrariaucna concomitaiumT Po- 3 (1,4.

ftcriorucrodusquintiparisportioiiis.quaminprofundorccondita dccliucm fciri diximus, rs.j/i.i.

s ! mn|! ti.
ramusquiantcrioricraffiorcft,poftquagracilcmc.xproniplitramulum'mufculo hincafcapu R.S.
lafurfumados v rcfcrcnsproRcifccnti,infidct'foramini inftar femicirculi in fcapulx clatiori tiytji.cap.

coftaexfculpto.lnhocforamincpoftcriorhicramusucnaquoquc&tenuiantcria concomita ii/it.ia.

tus.moxpropaglncm difFundit" mufculo finum occupanti,qucm inter fcapula; fpinam cla- &
tiorcmipfiuscol^amhabcrifcripfimus.lnfupcrinmufculibrachium attollcntis (cdcm digcri-
tur, a fcapula: fpina &
fummo huracro pronatam. Vcrum hicramus in pra:fcntcm mufciiium
nontotusexhauritur,fcd"furailoquopiam cutcmbracliiiextcrna^Iediobdudtamadit^qucm
fccundum cxtcrius latus' infertionisramus ille ab alto traiifiiiittit.quam mufculus is brachium y 10 niufc.

Ub.inur-?
attollcnsinhumerummolitur. Eadcm fane induftria Scafuccedcntibus ncruorumparibus
crd.
feu ncruis in brachium progrcdicntibus ad mufculos fcapulam moucntes,^ncrui tranlrnittun- h't,t,
!

Scxtipim tur,qui omncs innmis mufculorii fcdibus potiffinium in(cruntur.Ca:tcrum nunc tcrapcftiuii
.t 1 fg.clu.
f"'"- eft/c;«i&lcptimipariufcriefcrmonifubiiccic.'Scxtitparfubquintaucrtcbracxcidcns,cadc 6.
cu ca;tcris paribus fcriead ccruicis mufculos'' poft:criorc ramu difpcnfat.tu cos qui ccruicis & tsfig.k
prxfunt motikis.tuilloru capita' cjui rcfpirationis opificcs cx ccruicc thoracc acccdut.
capitis ciitn&K.F,

quanq? &
hi potiftimuipforum ncruos a feptimo pari &
ocftauo quoq; fcu primo thoracis pa
Jl/fg.l.

Clp.Kli
rimuiucntur.' Anteriorautcmfextipansportio,poftquam'ncruumexprompfit,qui quinti c.idconlli,

parisportioniadncruumfeptitranfuerficonftitucndumpcrmifcetur,cumcontiguis paribus, tmor.c n.

fcptimo iiimsrum &odauo coit,8<r uaricrurfus diftcinditur^ncruos una cum proximis parti-
f^.'H
bus cflormatura,qui in manum contcndunt Priuatim ucro prcctcr . c.xtcra ccruicis paria , (irx-

iuiTip.ar'portioncmnotatudignamdcorfumadfcapuIa;cauum tranlmiitit, & rami quoque


tumabhoc.tum&acxtcrisconiugiisadmufculosdigcruntur^quifcapulamfurfum ducunt.
Validis cnim & magnam molcin aitollcntibus mufculis uarias quoquc acfrcquctes ncruorum
Sc^tlvdpiM
propagincsinferi,quammaximcrationieftconfonum."Scptimictiampariscxcommunifcx- htfigchs.

txetfcptimxccruicisucrtebrarumforamineprolabcntis.magnuscumduabusproximis con.
iugationibus fexta uidclicct & feptima ' congrcftus perficitur,atquc huius potifflma portio in I if.f.dUt

manum fcrtiir. Ab hoc enim pari& quinto & fcxto ceruicis,&primo & fecundo thoracis ticr
potiusfpC'

^jfj.ca 14
tebrarum omnes manus nerui propagantur Quaautcm Icrie illidigerantur, peculiari Capitc
. autuU.f^.
pcrfequar,modo intcrim adhuc addcns,fcptimum par interdum ramulumfepti tranfucrfi ncr
uo ofterrc,&perpctuo ramum in poftcrioraad fpinam ducere,qui prxtcr cctcras propaCTincs
inmufculos poftcriori ccruicis fcdi inftratos digeftas,aIiquotetiam oftert fato mcmbrancocp '
/; muf.tdh,

mufculo,quibuccasmouct,atcpcxcarncamembranaconftituitur.lnhunc enim mufculuma r.

qu inti paris neruorum ccrebrfpropagine pcr" ccecum foramen cxcidcntc , ac dcin ab omni- mi,zfi.c4.

bus paribus ucrtcbrarum ceruicis(fi prunum excipias)fobolcs pertingSt , uniucrfc fccundum n 1


fg. cd,
mufculi fibrarum dudum exporredc^ac proindc ctiam ad uenas &Iigamcnta nlib.ik
multifariam (ut
dudum illuin fcrucni)rcflexg, ac cuti etiam communicata;.

SERIES DyODECIM V^KIVM NERVO^


riimdorfalismcdulU-^thoraciscompkxccmrtcbris. Ccip. IKIII.
RIH VM thoracisncruorum^par^intcrfcptimam cmiicis ucHcbrarum
etthoracisprimam,quinq;humiliorumccruicis parium modo exiliens,
fupcrioribus dorfalis
mcdullx ncruonim paribus comparatum , oppor-
j

tLineo&uumnuncupabinir.Hocitaquefimulatqucexcidit,induosim>
I
parcs diduclum ramos, " poftcriorcm qui
, &
gracilior cft, rctrorfum ad
ipinam intcr mufculos ucrtcbris hlcadnatosrccondiiiidetorquct, a quo
progreffu furculos accipitradix' mufculi aprima thoracis cofta in traf
1 111 cSm(f.tii.

ucrlos ccruicis ucrtcbraruni proceflris inferti , acccruiccm in


Iatus(ucrfus antcriora tamen ma
gis)mclinantis Dcin
. &
qui ccruicis capitisqucinpoftcriora
motibus prarficiuntiir mufcu,
li.abhocramooflaui paris furculos adipifcuntur.Qtiod autem eius rami
feptima; ccruicis
ucrtcbrx^inam contingit,extrorfumducitur:&rurfus tranfucrfim
a fpinaabfccdcns,pro
paginesoffcrthumiliorifedicius''mufcuIiquifcapulam moucntiumfccundus dymuf.ti,
acmaior cnu-
meratur.Infuper &
' mufculo fcapula; bafiinfcrio. fcapulamcp ad dorfum ttahenti,
r,A.

ac dcmum
illi

i
DE HVHANI
CORPORIS FABRICA LIBER III I. 545
fiiM.F. illiqucmhoministhoraccmoiicntiutcrtmmrecHuimus. Ataiiteriorodauiparisramus, po-
gi.iji X.
iWiorilongeinfigniorjfcptimi/edmagisadhucintertlLtnoniparisnominimiiportioiiccum
•S' y- ipfo congrcdientcm ' fufcipitjtotus^ uarie uicinis paribus commixtuSjfi " unicam ipfius dcm,
pfcris propagincmjin manus fertur.Ex demifliori nanqp ipfius icdcubi iam proximis paribus
ie commilcuit, propagincm antrorfum emittit, qux fccundum primx choracis cofia; ducflum
4M/' u- ad pedoris oflis ufcf fummum perlata, in progrelTu furculos dilpcnfat thoracis'mul'culo
a cla-
i f uiculainpriraam infcrto coftam. Pra:tcrcahuius propaoinis terminus in illosdipcriturmu
4(4.Srfut lculoSjquiapcctoris oliis lummo prlncipm duccntes,turlum exporriguntur, tuni ad mamil
T. larcmcapitis proccflrtim/tumados u imaginicomparatii, &"'adlaryngis cartilagincmfcuto

"'/hup'
"°" abfimilem.quanquam intcrim &his mufculis a iexto pari ncruorum ccrcbri " lobolcs of
1 h,k. ferantur,ui &a primo intcrcoftali neruo, quem moxiioni paris ° propaginc eflc dicam. Qiia;
o -fiy- autcm oclauiparis in manum fit feries,cum rcliqua manus ncruorum cxplicationc
pcrfcqu.ir,
id&hocloco fubiungcn,s,abo(rtauopari,feupotiusquartomanumpetcnte nci-uo,quuiTi is
alamacccditcxpofteriori ipfiusrcgione etiam''ramospullulare,incauam fcapula; regioncm
l^fy.cC
9. digcftos.^Nonumparintcrprimam&lccundamthoracis ucrtcbras origincm ducens,oda- Noniparn
"'f^-f- uiquoqueparisritu ramiiminpofterioraablcgat,fi'miliquodammodo rationcatqucpofte
'

rioroftaui parisramus digcrcndum. Deindc nonminimam fuiparicm odauo porrigcns,


sif.'. uti fuo dicamloco, in manum fcrtur. reliquam uero ipfius portioncm primo coftarum intcr--
'

uallo oflert, qua: lccundum prima: coftx ducftum ad pciSus ulquefcrtur in progrcffiijUt re &
liqui coftarum intcruallis cxporredi ncrui',iobolcs difiimdeiis inmufculos thoraciincum-
chd.
bentcs.Porr6'dccimum,undcdmum,duodccimum,& rcliqua ad primum ufquc lumborum, P-tlijmnm
dchi.io. fcuuigefimum par,fubfequcntia,cadciTiquodammodolcriedigcruntur.Quippcomniamox f''™"" ''*"-
atquceucrtcbrarumlatcribuscxilicrc,bipartit6fdndunCur,acminorgraciliorq!ramus rctror irnprofi/iai^
fum ad ucrtebrarum Ipinas detorquetur,intcr mufculos uertcbris adnatos latitans. Sunt ucro tiumferies.

illi,quos dorfi & thoracis motibus hlc prajcilc rctulimus Vidclicet humani thoracis motoru
.

•imf.ta. ° quarms,in canibus uero & fimi)s lcxtus:deindedorfummoucntium fcxtiparis'' altcr,moxct


^^'^^ alter ocflaui paris,& circa fupcriores thoracis uertebras alter' primi ,&" fecudi paris capu t mo
'
^_
t^ta.r, uentium,&' aIccrcertilparis,&'altcrquocj;quarciparis mufculorum dorfum priuatim mo^
^iiK.r, ucntium.Inhosenimmufculos thoracis ncruorumpoftcrioresramifparguntur: ucruntame
tancum non abfumuntur. ac quum iam (pinarum attigcrc apiccs ,cxtrorfum propcrat,
'eic^^ljf
bijia.H. intcrmutuumdcxtrifiniftri^latcrismufculorumcongrcfrumprocidentes^atqueinmufculos
^'''^'•o. poftmodumdigcfti,quiabillarumquascontinguntfpinarumapicibusprincipium mutuan
tur:equorumclanc(pra;teraliquotnupercommcmoratos,pnccipuc autcm alterum primipa-
totjhii.r. rismufculoriicaputmouentium)funt, mufculusfcapulamaddorfum trahens,totiq;fcapulg
sMte.i.
bjfj iiif(-rtus:&' humiliorparscius mufculi,quemfccundumfcapula moucntiucnumcramus,

•1146« a.
acmonachorucuculliscoferimus,quihacpartc fcapula dcorfumuclIit,moxhumanithoracis
10 tah. 0. motus opilicum quintus,&^ is ctiam qui brachium dcorflim dorfo adducit Et pra-tcrquam
.

quod a pofterioribus horum parium ramis furculi in mufculos digcracur,etiam aliquocin cu-
tem dorfo inftratam contcndunt,at minus frequentcs quam nerui in manus , aut pedoris, aut
ipS-"'- colIicutcmpcrtingentcs.Cactcrumanteriorespra:fentiumpariurarami''furculos ofleruntfcx

icj 6li " P^'"'^ ncruorum cercbri' ramofub tunica coftas fuccingentc coftarum radicibus cxporretTto,
3G,G. illiscpfurculisadaucIo.Dcinprarlcntcsrami coftarucxporrigunnirintcruallis,' Uenaitem'quc
5:M.nii. '
artcria concomitati,&proprio'" finu coftarum intcrioriinferiori^ ledi infculpto ucfli,fccun.-
}
ft.6.
JJiyi coftarum duftum in antcriora propcrant.Rami enim ucris cxporrcfti coftis,ad pc^toris

itWi . K.
"fquc os pcrtingunt:rami autem fecundum fpurias delati coftas.haud una cum illis cefiant,uc
rum in abdominis ufqpantcriorafupcrpcritonacura repunt. Ab his ramis in progrcftu " fparfa
'''"'^'
admodumpropaginumferics in mufculosthoraciadftratos diflainditur, equorumnumcro
iftnijlrifi
° fccundus eft thoracem mouentium,&'' qui brachium peiSori admouct, &'' qui fcapulam pc^
g«M2. floriaddudt,&'quibrachiumdcorfumuellit,&'obliquedefcciidcns abdominis mufculus.
j.tibii.L.
hoscnim mufculos propagincs ab intcrcoftalibus ncruis olTcrunturjfingulc tanta induftria
5!fa!' r
2dcoftas,&ucnas,acartcrias,&ligamentareflexa:,utadamufl"immufcuIorum quibus porri'
10 tdb.e, guntur, fibrarum incellus retineant. Atque ut his mufculis thoraci inftratis ab intcrcoftalibus
j ;
tnb.B. abdomi
neruis propagines exhibcntur,fic a neruis fpurias coftas fupcrantibus,foboles quoqj
nis mufculis communicantur , fibrarum etiam illorii quibus attcndunturmufculorum obfer.-
uantes.Porr6 a propaginibus mufculos iiTiplicantibus,ncruuIi etiam thoracis cuti ofla-untur,
non quidem ccrta neqi nunquam abcn'antc lcric,fed fparfim,co^ prorfus modo quo crrantcs
Haforum rami,air»j«/«^f Gnccis nuncupati,digeruntur t Vtcuncj uero uaria, necf fibi conftans
lit
344 ANDftEAE VESAlII BRVXELLENSIS
I\trm'f>ip,t
eiuliiiodi ncruorum cutcm pctcntium ferics , Natura lamcii uerita.nc tencro adhucinfenti
Uin petntKsi lac familiarc illius alimcntum , amatre exigenti papilla nonnunquam atrocius dencgarcturjCxa
(flum papiUis ienfum impartiri uoluit.quo tcncroru infantulilabrorum molliscp lingua: conta
(rtus,papiIlam'uoluptatcafticcrct,quahomincsillcfli,liancpromptiusfugcndam contrcdtan'
damcj! offerant. Acproindcaneruis fcrequi quartum coflarum perreptantintcruallum,' pro' t--h-'-

pagincs diftunduntur in mufculum,cuius bcneficio brachium pedori adducimus: atqjab illis


. propaginibusfurculiinpapillampertingut,fimili"qua pcnis cfliormaturfubltantia conftan-
U cip. 49
tem.Catterumutprajfcniesfurculiduodccimoncruorumpariquodammodopeculiares cen lib.i E,E.
lendifunt^itafanedecimooftauo &decimonono paribusid priuatim aflcribcndum ucnit,
quod^ iurculos offerani principio'^ fcxti fcmur moucntium mufculi, quod hince uertcbrarum X ad Um
cbatideru
lateribus pronafci iam multo ante commemorauimus.
18.19.

NERVO RVm IN VNIVERS^M y smnfatL

mamm fcries^ Ccput XII 11.


P R t^E SENTI Jigiira pkxum,de t^uo Ct^ iii

pitis contcxtu moxin iiiitioagttur quijltpyaprrimam


thoracis coflain aiiteriori injicic conjtflit, niidum cxpri^
merc ita conatiisJiim,i^ucmadmoduin in poHrcma^^iia^
tomc is mihi 'Patauij occiirrit . Vt ucro dclincatio cjjct

conJJcdior,oinncs ramos dtJ^uinto,Jcxto,fcptimo, otflauo


(ynono parihm alid (judiit in hrachiuin dcduBos,reJcilos
Jiiixi,(lucmadmodum etiain ti cadauerc cx quo hanc tahcU
lain deJiimpJt',eos ahJccueram.Noii cjl tamen,cur tjuis in omnihin hominihiis hiiiujiiiodi prorfiis
plexiimJc ohfcruaturum arhttretur,quum is mihi adinoduin uarim intcr fccandiim occurrerit.
Chara^leres aiitem t^uihiis hcccjigura infi^nitur,itafe haheitt.
^,6,7, Radices fiintpariiim ncruos coii}litucntiuin,qui brachiumjuheiit, illic rcfeSlte^quciciucrtebrii
e,s>- iainprocidere.Ncruiuer6hrachi/illicfuntahtruncati,,uhiiainintrachiumproIahuntur.
•~A Vortioefquintiparis^dciua tande neruus deducitur,quihracbiufuhcuntiii primm nuincratur.
B Secundusiicruus. C Tcrtitisncruus.
D Q^uartusncruus,quihtcexpoJleriorifedeproditconqrcJJus quintiparisifyfcxti^portioncm^
ajjumit cxpofcriorifcde coiigrejfs fcptiini paris ,ac dcindc Juh oBaiii paris noni^j coii^ejju.
prorepcns,ctiamramuin E inf^nitiiin ah iUo pro^rejfi ita atcpie hic cxprcj?imus ajjuinit.<^^
quibusucro coiimixtionibus conq-rcJ?ihiii'uere!iqui ncruiprodcant,etiainabfquecharaSlcrim
opcra tiotuin ell,modt) iUis qud hrachium pctunt,tmum adhibcain charaHcrcm.
F Quintus brachiuinpctcns neruus.
G Sextus hrachiitmpctens neruiis. Venim ut hunc plcxum adhuc accuratiiis obferucs, tion pigMt
figuram intiieri,quam huiiis tjuarti Ithri calciiiifuendain duxiiniis.

D brachium a quinto,fexto,{eptimo ceruicis ncruorum" paribus.ac dcin i i fig.cla.

a primo fecundo^ thoracis (eu totius dorlalis medullxucrtcbris conten^


tx odlauo &
nono^^paribus' fex nerui digcruntur,quorum ieriem profc
h ifig.chi,

8,9.
quar mox at(j Natura; opcrum ftudiofos admonucro, ut accurate neruo
rum in brachiumporrigcndorum origincm contcmplcntur:ita enim ncr
uibrachiumadituri,ftaiimabortu ad ucrtebrarum latcra permifcentur
coi:untcf ,& rurliis inuicem dirimuntur,ac denuo congrediuniur : ac po
Implexiii ner
mrmi Ir^-chi itrcmo icparantur,ui neutiquam diccre queas,quis'nam brachij neruus ab hoc illouc pcndcat
ujll<tieutmm. pari.Atucrius quodammodolexprarcipuosneruosabilla commixtione ncruorumcpcongC'
ricac cotcxtureticulari principiumduccrcaftrucs.atcphicimplcxus iameleganseft,utab illius
chordulas Cardinalium galcris appenfas,artificcs primum mifcere committercc]) didice
tftigic

rint.Quod autcm Natura artificio hocpeculiari& incrcdibili Ipcclatuq) iucundifljmo utaiur,


i
quo ncruos longiffimo progrcftu dcducendos,duriores aciniurijs fcrendis pertinaciores rcd- dciYCicflii

dat.ncmincm ambigere exiftimo , potiftimum fi implcxum neruorum crus petentium prius ficrircgio'
'

mm 1 ifi ji.

fpcc1auerit,nequenimiuminterim Galenoinprimo Afle(florumlocorumlibroacquicucrit. crhmilu


Cxte- niti.
t3E HVMANI CORPOjRrS .FIA3RICA LIBER IIII.

'
d,Hund.tur, ,n,b,q, ccffat. Qu/ppc uifcriorem l,u,us rcgicnis cutc,,, "
b,fo
bferf al.a c",l,spro
pago.mpl.cat,quccpra.d.aa.nupcr lobol.smodo cx alto
cmcrgcns ab co cd.tu ncr o 'u
'"4'- r"!:"^^,^^''^^ r'^---- Atq-ha-cpropago non folu,=^,d,a. .a.«cut.^rcuIo;lf
fmjcd &
!,catt fobolcsdcr,uat. qux fcdcn
,

ar .cuhampWur. Pra.fcmcsncru,ut
c«crnam poftcriorc,.i^cub.t. ad ht
om.,cs quoquccutcmacccd™ &
mlm
fu Cuntur quam cum mult.sal.isd.ftccnont.nt proMor.bus carnofa.n uo
arcl2ratqu
mtcrha,ic & cutcmprorcpunt in ho.ni.tcmulto ad.pc ct.am i.ti,ncrii,mcnibranam&. lan! iV .
cut,pcrt.naatercom™ttc,,tes,acp,loru,,.modo.ntcr.mgrac,lcs.Dc.ndc.,o,^^^^^^^^^^^^^
pctuo.nfitu,nu,r,cro&craff,ticrct,ncntlmcm,ficutinma1or,busuafis:.,cqucrar™^
rum.nequefitum,nequcmagn,tud,ncmaccurat<!obfcrt.ar,.iamantcarclatu,,,cft
Porro cT ^"r^"^*"""
'-q.-"q-ncruipcraxillambrach.umft.bcCt,atquc.apluresramosqua.n^^^^^^^^^^
u.fe..tur,^
' Pk-"q-™ncruosbrach,u.,t(ubiturosaducrtcbrarumlata-acfforn.ared.x,nr,nc,rru;nd7"^^
c,i.atcp ita ncmo huncncruum
a!,cu,pari ucrcafcr.bct.quod non uno
fcd .il„r^n3 ^
-£g.r.bustextusi.!cconft..au,r^.t.^^mpr.fcnsnc;lsbrad::Z;u^
e,K,un.antcnor„ng,-cd,tur.
Vb.cn.mduo.ll.us mufcul,cap,ta ,nu,ccfuntco°t
a . ^^1
'"'^P'"™>">nbrach,umfcrtur.qt,oct.am!oeo"'mula.l,,sbrach.umpcflori.adduec;^

uerf.m .n.b, humero ,mplantatt„-,p,-a-tcr,nfcrt.oncm quan.


hacp.opcmodum rcconc^mtl
e,u quoquc raufcul,,cu,us bcnchco dcorfum ucrlus dorft hu.n.^l.ora b.-ach.um a.turTnfo

.fe,,. rckrc.,tcong,nc,nduc,t,oecu!tatt,s,utr,fquc cus mufcul,eap,t,bus Turct.!um offcrt


acdccli
u>H^rorcpe,,s fubpoftcrK3r,nt,pcrcommcmorat.,m,fcul,(cdcrcconditur.
.;>.^^.g,,.csdc,n d,.%,,dat,ub,&
Quas uc^opropi
'rlZsTr r„i,.,r.r
' -;«-dohum.l.or.cx.loqt.oq.,cprod.tco,t.plcxurcuuc,quod,^
.fy, d.cous brach,u,n
D,-om.t
. .
— —
•- adcuntjbus confia d,x,mus.
Nc.-uusifte
u...,,.,L,5.iNciuus,ite alam quum
ala,n pcrrcptat/ ramum
,lajuum
brarhirim pcdori adduce.ttcm
,r,ufcu nni brach.um
intcr ,nufcu!unt
. „:;;:;„
P>-om.t .ntc-r ...^J,....,
,
g, ,ir
&
illu.n quo brach,um
^ttoll.tZ
iL.dcu. ^''Pon-ftum^ciua- .Uoruni mufculoru... obduciturlatcr.bus.qua
illi fc mutuo
co.ni,v
gunt. S,mu!atq,ucrotert,us,teruus bumcroappropinquat.moxctiam
cub.tum Rcclcnuum «W/„,„
^'«^"°".>^™fc"l° coopcr.tt.r,atque fimta cum fecu..do ncruo dcorfum
>
propa-ans'
ramu, '"""'^-f-
1 !u.n cap.t. pra.bet mufcul, cub.tum flcde.uiun, poftcrioris quod
^
cu,tdo ,.cruo propagmequadam do.tatur. Ca.ter;.m
, ctia.n in tcrdum Tfc^"- &
Galenus affer.t, a tcrt.o pr^pofiti
no^ X,-,
bi'inumcr,.tcr_uo,poftquam .sra.nulumhunc in caput
.nufculieub.tum fledcnt.umpofte '"''''^"^-
r.or,s d,dux,t,- ta,tta,n propagincm d,ftu,id,,
illamJpfecundo ..cruo comifccri.
d..tcru, port.o eft, hacfub a.itcr.ori cubitum flcclcntium
quanm fccu.i
mufculoprorcpcis. iScindc fub,
d.tjc(cmc! obfcruafl^c, atcrtionc-uoad fecundum
nullamcommunicari propaa.ncm Nos
la'ie al,quot,cs un-unqucanimaduertimus.fcdmulto
fcpius & pc,-petu6quafi"n hom„.c
<m- aiecundoncruo propag„icmnotatudignx craftitudi.iisadtctium
ncrut,m dcprompta.n
lpcaau.,nus.qua tertius ,ieruus craffJor ualid.orq, reddcbatur.
Vteunqucucrofit fiucter-
t,us lccu,ido propagincm i,npart,atur. fiue
a fccundo (quod uer.us duco) ad tcrt.um
propa
§opc«,,.cat.l,ucct,amnu!lt«fcctmdia,mte,-tiocongreff-L,sfiat,'=fccundusncruuspcrpc
7, , r .
^"odeorru,n ad antc,-iorem articulicubit.t-dcm contcndit.
.fi.r.uk. mufculo cub.tum flcflcntiumL.
tcr.or.tcctL.s.& .nprog.-cffuabc.xtcrno/pfiuslatcre^-
fi^.,.. i-a.nulum fparoens m caputVufcuIiab
.ub...
h">iic.-.offcprmcip.uniducc.itis.&rad,oadbrachiaI,srad,ccmmftrti.radium&,np
Mq
„„|-c.e.
^"'"^ P""^"'" '•o fccu,idus ncruus ad antcriorem ufquc cubiti
'"™'^,'y>'-
cub.nuc tlexum pert.iigit.fccundumcxtcrnum latus'
articul. fcdcn
tcnd.nismufculicubia.mflcctcntiura
/._fez. anter,or,sadcarncam ducitur mcmbra.iam.in cutcm difflpandus.
nioxcn,m atqucabalto
]" ""P^'-<^^ ^^tur .-amos. quorum ' unus qui grac.lior ac fupc-ior
cft
_:.c.,p , al,quoufquecumhuEncra!,sucna: '
ramo fccundum radiumadmcdiam ufquecub,^i lonctj
d,nc,n c^poi-rcc-io.ac dci ucrfusul,ipappcndicem tcidaiti
dcducitur.uniucrfam cutcm ra^dio
fig.infc
.ncu,nbe,itcmpra-tc,iu.bus furcuLs .ntcrtcxcns.quoru.n'
prxeipuus infcriorcm radij appci
diccm lupci-ans.ad lccundum ufqucpollicis pcrt.ngit intcrnodiumhk,
uti toto proarcffu &
mtcr
ANDREAB VESALII BRVXELLENSlS
intefcarncam mcmbranam & cutcm rcpcns, fobolcscp tcnuifTimasdiffutidcns.HiiicfurciiIo
poUici cxporrcifto interdum ramuli acceduntjpcrmifccnturcpjab r\s fccundi ncrui propagini,
bus,quas modb intcrnx fummx manus cutcm adirc fcribam. ^ Humilior enim crafliorqj ra- hifi.e.tdt*

mus eius iecundi nerui diuifionis^qux iuxta cubiti flcxum pcrficitur.flatim in duas quo quc di-
rimitur propagines/ub' mcdia prorcpcntcs ucna ab li umcrali ad communis Ucna: conftitutio lfig.u.6.l
,h.
ncmproficifccntc, "' Vnaharum propaginum qiiam clatiorcm appcllare nihil prohibct, poft-
m:f.g.A.
quam diclai iam ucnx fuccumbenSjad ucnxcommunis ufque origincm
" obliquo duftuac-
tifi.ctt.6li.

ucna cuti fubtenditur,


ceffit,relic1a & in dcfcenfu elatiiis ad radrj fedcm nonnihil obliquc con-
fccndcns,fccunduminternumlatus° mufculioblongi&radiopropriiad brachialisufqucra
diccm pcrfertur. Altcra propago,quam memoria: doftrinxqp gratia infcholis humiliorcm f-jig.3.
mincupojinagisobliquequammediumcubitiflcxus autuenaccommunisorigoconfiftat,dc,
orfunifertur,actandcmucna:maiorisctibitifcdiscutipotiflimum oblatxattcnfaiadbrachialc cundii mcl

ulquc prorcpitjin multos cxilcs furculos in progrcflii abfumpta.


'' priufquam longo du^ Nam ^I.'(./i.(l.;,

rzji.ji.

cTtuincubitiregionemfcraturjinduosprxcipuospartiturramoSjquorum' unusquodammo !--k---


do radi-j regionicxporrigitur, altcr uero ulnaj^ac uterquc crebro brachialcfupcrat,ramu!os in
'

rfiiwflf ac
cutcm internx fummx manus fedi dilpargens. Dcin ab illis ramulis qui Vcncris monticulum
confccnduntjintcrdum foboles inexternam manus fcdcm cxcurrunt,ncruulis' commifcendx c.t.6 li.j.

cutcmprimipollicisintcrnodric.xtcrnxrcgioniobdudam implicantibus. atqucinhuncnio' uufr.ji.x.

'^-hx-
Tenijnmd dumfccundusabfumiturncruus.Tertiusautem ncruus limulatquefccundi ncrui" propagi'
3'fi.a.ii
diciLlmiifiiit adaugctur, frcquenter " ramulum in cutcm difpcnfat,anteriori brachi] fcdi hic obnatani. W....S.
flci.iLmpro'
Hinc uti ab initio in alto repofitus,cubiti flcxum acccdit,xquali propcmodii interuallo in pro ZSmuf.u
tol.r.
greftu a fccundo diftans,acintcriorcm fcdcm fibi ucndicans.Tcrtius cnim ncruus no adamuf-
«-fe.cla
Inii pcr mcdiam cubiti flcxus fedcm in cubitum dclabitur : uerum antcriorifcdi infidct ' tubcr- 4J.iilt.ji.r

humcri, ac fuper intcrnum latus quodanimodo uchimr inlertionis ' mufculi cu


culi interioris b idtijig.ii

bitum flcc"tentium poftcrioris. Quum ucro hanc traniccnditinfcrtioncm, in multas ' dirimi- itdti.

cz,,fig.i.
tur propagincs,fcriatim tunc reccnfendas,ubi quintum ncruuin ad cubitumufquc fcrmonis dt.fi.c.

fcricdcduxcro,qui una cum tcrtio in mufculos digcritur,Iedcm cubiti interioremoccupantcs. dult.fi.tib.


'
Qmto nn> Quartus ncruus a rcticulariillo ncruorum iuxtauertcbrarum latcraimplexu principium quo Z Kcyfiis b
iiiiji brdzhmm
qucduccnSjOmnium ncruorum qui in brachiii porriaunturlonge crafliffimus cft,5v; fimiliter fu.ttiuf.ti
fius^ferics.
atqj tcrtius occultatus cuinipfo in brachium properat,' axillari ucnx &
magnx inanus arterix e,i(tirf.
atLcnfuSjinoxqj " infignes utcunquc fobolcs ' mufculis diftribucns, quorum minifterio cubi^ gfid Yfi

tum extendimus.Priufquamuero prxfensncruusadmediumtifquelongitudinisbrachii pci'' h,fia.l,l


iingat,obliquerctrorfum ° ad humcri os Contorquetur,hoc &inufcuIos cubitum cxtendentcs ti.fig.f

intcrccdcns. Verum antcacp penitius reflcclatur,ab intcrno ipfius latcrc ' propagincm cmittit, iljitnPc
Nymwjcft
qux' mufculos cubitum extcndentes& pofteriorein cubitumfledcntitiminintcrnam
intcr
ttlr.

brachrj fcdcm procidit, uniucrfa in huius lcdis cutem abfumcnda, fiirculoscp partim furliim /:j /io.c/iii

partim dcorfum multiplici fcriciparfura. Porro ipfc quarti ncrui truncus, ad cum inodum fc^ ,z.idu.fi.g
cundum humcri pofteriorarcflexus, fcnfim adexterna brachi) fcdcm propcrat, acab cxtcrno IMcrSa Y^tmtf.la
latcrc" propagincm edit,qux' intcr cxtcriorcm cubitum extendentium mufculum &caput m'-fi.ci.i

oblongi mufculi radium in promiin dB ccntis cx alto emergcns, in cutcm difpcnlatur cxternx (i.iP.

brachii & cubitiarticuli fcdiobduiflam.Quuin primuin autcm quartus ncruus in alto fcmpcr
ti citiffi.V

0 j fg.cb.t
latitans, cxtcriushumericontingittubcrculuin,poftcrioriipfiusfcdiinnititur,in quahuius
'"
„.:dt.f.t
ncruinoininc" finuma Natura priuatimcxculptum diximus,qu6 ncruusmufculisocculta' p;fig-cbi

tus,atque hic in frequcntem fobolcm fpargendus,tut6 uehcrctur.Mox cnim atquc neruus ille
ijig. ch»
in cubitum ducitur," ramum promit,qui ex alto cmergcns, crrabundo duitu fub cutead bra- <l

~,s.idti.ji.h

chialcufclue prorcpit, frcqucntcs lurculos in progreflaeduccns, a quibuscutis cxternam cu- I:.

bitifedcm obtcgens intertcxitur. Dcindc quartus ncruus in duos" difcinditur truncos,iu

:
&
prolundo,ut ipforum radix,rcconditos.Horum'' alter altcro clatior eft,ac radio exporrigi-
u.
tur ' alter autein qui humilius confiftit, fccundura ulnani deorfum fcrtur.Elatiorpcnitius' in slntcr Y(
tcr fupcrius latus mufculi bifido tendine brachiale cxtcndcn tis,& cxtcrius infcrius ue latus mu
fad.
fculilongiradiumin pronum duccntisad brachialccontcndit, in progrcflugracilcsramulos
1 1, 1 m[c
utrifqj quibus attendiiur occultaturcp mulctilis comunicans. Vbi ucro clatior hic ramus bra,
chialcaccedit,pcr' tranfuerfum propcratligamcntum,incxternaradi'j fcdcbifido tcndinebra
chialc extcndcnti obduftum. Cxtcrum mox atquc prxfcns quarti ncrui ramus cxtcrnam bra-
chialisfcdem" cotingit, in duas dirimiturpropagincs,quarum altcra duplici furculo cxternx
pollicis rcgioni oftcrtur, altcra ucr6 in duas lcfta lobolcs, unam indici porrioit in ipfius cxtcr-
nam fcdcm duplici quoquc furculo abfumcndam altcram autcm mcdio largitur digito,cam
.

fimpU
bn rtVMANI CORPORiS FABRICA L I i3 E R III,,
'i-
c^. flmp kem mdiuifam^ interno ktcri cxtcr.oris
fedis dus digiti appiicans» DcmifUor ramus
"'"-b/^^-^g---''-'-
>>> duosramos' fcc4n,s
''^^•^*'-
'Tc.'
frcquentcseduc,t
5uiuinxcxporr,a™o
foboles,acpnmamdonatcapiti'mufcul, i,idiccm,n,cd,i™&anu
^.fec larem
. eKtcndennsJecundamcapit,Vufcul,cuiusaux,l,om:n,

«,™„M°'^7
t.*e
d fo
,

.W.
'""'^"^''l*'^'^fi-P'''^'^^"d,nccxtcndct,J,.ipfoautcmfecundun,ui^"^^^^^^
prxfensramus
,2. tnbusmufculorumprinc,p,is abuinaor,g,ncduccnt,bus>rop
bet.aceort,mqu,de,. pr,,K,piorumpri,nus,nufculuscft^
"'^---IN^r.phccm d,fiund,t tend,nnn.ac unum brach,y^^^^
S
l,c,s osfuftmcntj .nnecltt fccundum pnmo
, polhcs ofl;, rcrtium fecundo poil.c s
Stef
:^tt-
^'•4 duc°MoW:'r"" T P° ^nfertus.polliccmextcndcnd^o
7"^-^oxmufculus,cua.sbenefic>o,ndcx,acmterdumquoqucmcd.usa^
uerfus! di "m
obl.que aguntur. Horumna.ique mufculoru.n pri.tcprjs
pr^fent. quart, ncrtura.r.o fobolcs offcrr.tur.accuratc
fcnan,nabul,.apro,,af", tl s"
l^b.arun. corum ,nuLlorum d uflu.n
kfe,^, obfcruantcs. qu,obi,qucabuI,.auc.lusrad,u,npcrtinct. Quod ucrohuiusram, 'rcliquGcT
I
brach.a e,.on confcend,t,nu,ito;T, n.„,us in minores ablumitur d,o,tos,fed
ad braci.,al,s rad,cc,., ceflat.ai.quot furcui.s b.-ach,alis uniuerfumhk
cun, cub, to artl^uiS ,mpi,ca,"s.ad
hu, c
iylk *. i^ncmodumquartus neruus ,n ramos fpa.-§itur. Porri^
qui,.tus ncruus a cLcmoratoiam
«/.fe."..
fcp'"fnob,splexu.nferiusquamquatuorhaclcnusdcfcr,pL,pt,,.c,p,tn,a,,c.fcmr
L^n^^^^^^^^
--'^us pcrax.^ia,..nbracb,u,r.fc.-tur,nullasom,,.,,o foboics cu.c
bucns.Nan. md,u.lt,s
ua,., br c ,"part,'d;^ flt^^t:
li.U .ntcr n.ufcuios cub.tu.n exte„dcnt,r.
„.tcr,orcm,&: cubitu,^. flcfCs
.i. h umcr. cont,ngat tubercuium, ad cu,us poftcriorcm
s rcfle<f},tur fcde,., ,1.;c pnuati.n
ex,ocns
^c4.ti.y. fi™'".q';':7,P^=''^^ub,t..ueh.tu.^C>™ad,nodumenimtern^
tubcrcul.ledeoccupared,ftt,seftitalane&qui,.tush;6.cruus.,,pofter.onfedcnustubercu
i...u
^^"fiP«,par.cp quodammodo fcr.e cum tcrt.o digeritur. A>duobus,.anq.
:

pra^fcnt.bus ner
rf«.4,.«t "is propag.ncs on.n,bus ofFeruntur n.ufcui.s i,.tcrna.„ cub.ti lcdcn occi,pai. t.bus ou. al-,

^ts;"/ ''''"'°'''''};r''''i-r^^^^^
,Z. "^':"° P°^'«™7 '^"^^'^^ fpargu„tur,n mulcuiu,n fccundos quatuor d.a.torum
amculo^
'""'^,^1"' ^"""^s eortmdcmdigito.-ura flcait
"''f™™,;^ art,cuios,mox°,lIumquitcTtri
IZk p/^'"'°^^''^T''"^^'''''^'^^^^^^^^^
q"'^""er„ohu,.,cr,p.-od,cnstubcrcuio,acpoftbrachia],sofli.ndiccftrft.nc,u^^
op.&x habctur. Vcru.n is ...ufculus etiami quintoneruo
ch,al,s flexus
furculum fub.ndcafc,,
^^'^'"^ 8i omnes ab ,„terno hiuncr, tubcrcuiopronat;. ex quorum
clafl^eprxter nupcr comme
'°°''*-'*'^!'^°"",'^f^'-'"'' b'-^A>a!c flcct.t,,nox quiradium In fupinum ducenuu,n
delcr,b,tur.Pon-oqui„tus & tcrtius ncrui ct.amfi fparlamhancpropaginu.n deriucntfupcnor
lcr.cm
, ci.
P'~'' .ionabfumu,,tur,ucru.n un-oru.nque fi,.gul, adhuc lupcrfunt ram,' ,„figncs fa„/
d>ff-u„de.,di. Ac tcrt,, quidcn ucrui ramus ,„tcr,nufculum quatuor
'
d,!
iu.d. ^''^«'''^^'«^^""dosflcftcntcmarticufos.&illumquitertiumpoliiasosfledit
rad,oexporns.i
,„lt,M.^. tur.unacum t.cnaacartc.-iahacdcdudisadbrach,aicpropcrans,&i^
tranfucrfumpcrmca.fs

,L. 'f'''^""'^q''--"^obi;-uros.qu.bufdamufcul,sexhibcred.atur.-quimext.-emamanurenofit,'
d,g.torum,not.b,asquoqueprxfu,,t.cuiui;nodi' iscftquo
pollcxab.ndicemaxim^abduc;!
JA^ „r,de,n quopoilcx.nd,c.prox.mead,g,t..r,&'
duopoll,c,spr,mSflc&ntesmtcrnod,S,&
»r/"'"'''''P5"'>''^<^'''^°'^''fl<^™s°P'hccs3mox qu.;ndiccmacmcdiumpoil.c,adducun
.yu ch.. ac duo qu, md.c.s pri.nuin fleaunt articuium,
ac interior dcn.quc pri.num .ned.. d,a,t. os
"'POtius attcnduntur,quam ;.,fcra,.tui-,aut cnam fupeificictcnus
M.,i,c,Z adnafcantur Inlctamen
m..,H terni neru, ra„u.s,n uola tres notatu d.gnas cS; ,nfig„cs quoquc cm^ttit
propaaincs auarum
'"'','"' P°"'°^,"^j^>-,'^3'nacccditfcdem, in duos pr,us d,fle&furculos:fccu„dact,a,n
b,nis fur
^"l>^''"fn,^,,.d,c,sfcdi,mpl,catu,-,tcrt,aucr6fimplcxi„te.-,.ota„tumlaterimterioris,,.cd,i
./Fg.Ju. d.g.t,lcd,scxporng,tur.Porroqui,iti„c.-ui ramusulnx attcnfusinter
mufculum fecundos
.,. „(™. q»atuord,g,torumartici.iosfleacntem,&:iilumqi.icorundcmdia,torumtcri,osarticuIn,
^fe;.».ficct,tadb,-ach,aledu™
' ad uolam pcr tranfucrfun, brach.ai.s l.gamentu tendunt
^ , H,c ramus fimulatquc rroamcntum
.

.dlupcrauit,unampropag„,Jinduosdiu,famfurcuiosmmim,d,g,ti,„tcrn:clcd.c1)mun,cat
ac unam hmtl.tcr in duos lurculos du-emptam interna: fcdi anuians digiti offL-rt, mox unam'
p quoque
,

ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


mcdii digi
aaome mcdio dioito communicat, qax iiidiuifa cxterno applatatur latcri.intcrnK
oHcrantur.
ti fcdis. Nifl forte uti non infrequcntcr accidit, a tcrtio ncruo dua: fobolcs indici
Pra^tcrhasquintincruipropagincsnuUas in cxtrcmacmanusmufculosfpargianimaducrto,
ducunt.quiprimumos rmnimi &anula, h^m-^^
in"illos dico quianukrcm 8^ minimum adpolliccm
digiti os fleflcntium,&: illo qui mmimum
risflcdunt, cum cxterno mufculo primum mcdii
k cxtcris diciiis in latus rcmouet.Nam.uti prius
monui>is mufculis ncrui ponus attcndutur,
quimadnalcuntur.Porrbquintincrui pracfcnsramusad
huncmodumnototusabfomitur,
.^^^^^^^^^^
infcriusquam mcdiu ulna:
ucrum no pcrfunflorie cxpcndcndam promitVropagincm,paulo
cmcnfus eft ab cxterno ipfms latc
lonaitudinis confiitit.quum cnim ramus hic ulnx mcdium p,

.
rep?opa<Tinem illamdcducit'intermufculumbrachialeflcacntiuminfcriorcm,&inferioraTi -'^
brachialecxtendcntium.Propagohinccxprofundoelabcnsfccundumulnaminextcrnamfe.
cxtcrnam brachialis fcdem contingit, in cxtcrnam regioncm
U
dem cubiti porriaitur.& quum
foboles prompfit.Umidiiur
lorum diaitorii ramulos fpargit,in quam "quartus ncruus nullas fe
,„
,

itacf ca qmnti ncrui propago in tres


ramos,quorum primus duplicifurculo cxternam m.mmi
dioiti fedcm adit, fecundus duplici quoquc furculo cxtcrna! anularis fcdi cxporrigitur, tcrnus

au?em indiuifus cxtcrno implicatur lateri cxterioris medii digiti regionis. Qiioniam ucro qum
tus neruus,hanccxterna: manusfcdi
cxporrcdtamdiff-undit propagincm, fubindc uidimus
fcdem non digcrerc. Haud lcmcl
quintum neruum tot atquc dixi furculos in internam manus
neruo ctiam extcrnii latus intcrioris fedis mcdi) d,giti,& mternum la^
cnim obfcruaui,a tcrtio
tantii propagincs intcrna; mimmi digiti lcdi
tus anulans furculos afIumerc,quinto tunc duas
ncruoruminextremam manum
Q^i 0«/^ & unam anularis intcriori fcdi porrigcntc. Atquc diflam fan^
manus,
iniucundein tc ipfo obferuabis, modo ad amuffim ncruos
.7,™„„„„,» pollice alterius
j-^^j^^ j,^^
animalisfpiritustranfit5comprcffionccohibeas.
SLtr,r, autcubiti innixu,adosita comprclTcris^ut
acparscuina-uiinfcrunturftupefcat.Fitucr6idiuxtacubitiarticulumnomult.smtcaumuc.
inueftitum comod.flime. nam li poUicc quar,
ftibus aut (ut in obefis mulieribus) multa adipc
tum .icruum aliquandiu comprcfferis, fenties cxternam pollicis & indicis fedcm & internum
quoquclatuscxtcriorisfedismedii ftupcfccrc. Quod autem quartumncruum compreflurus
ui poUiccm intcr poftcriorcm ulnx proccflum
cxtcrnum humcri tuberculumimp.n^crc opor,
obaudiucrit. Siucro polliccm
tc.atncminclatct.quimodb fuidaaurcquartincruifcricmnon
comprcflurus,ui admouc.
ad fupcriorem intcrioris wberculihumcri fcdcm quintum ncruum
ris moxintcrna cxtcrnaq; fedcs minimi dig.t. &C anularis &
inferior medii ftuporem expcricn.
compreflcns, atquc .ta
tur. At fi conatu antcriorcm intcrioris humer. mberculi fedcm
maiori
tcrtium neruumobftruxcris, .lico intcrnafcdcs pollicis &
indicis &parsmedii ftuporclabora

.s™ffi» Cr. bunt. Qiium uerb harc exploras, pcrpcnde paritcr.


quim lcuc fit nonnunquam motum inte.
^J„Jp,- aroadhucfcnfupcrire.&fcnfumquocpmotuadhucintegroaboleri.Namutcmerostaccam
aut alio affciau quartum ncruum.
neruos(&: nca rcconditis magis cxcmplapctam)da uulnere
rm.iycStrl

quaisfecundiim humcri pofteriora ctiamqua arcticulari plexu aducrtcbra,


reflcclitur.aut
eius^ generis malo
rum laicra confiftcnti c-corditur , prxfcindi, aut alias ex humoris affluxu
quopiamitauiciari.utanimalis fpirituscum ipfonon deducawr,
&qumtus neruus inten.Ti
illxfus(uti faclueft fecillimum)acintcgcrfit.nonncminimi
digiti & anulansextenfioper-
dctur^ illorum fcnfu integro f quintus ncruus fenfum fuppeditans illxfus cft.at proptcr
Nam
quarti uicium mufculorum digitos cxtcndentiuiTi
munus intcrcidit. Qiiid fi cafu qui.itus .icr.
uus.intccro intcrim quarto,cotufus,aut alioqui oblxfus fucrit:non'nc
paruus digitus a.ui. &
laris'ftup'cfcent,ipforuminterimmotuhaudcoiTuptocAtqucutha:cdequartoncruo&qu.n
to exempli gratia propofui,ita fanc .lli qucm ncruorum fcrics
& mufculorum natura non ftigi.

unt.expcndcre confingcrccp prompt.flimum cft. qu. fcnfus iltefo motu aliqua.ido aboleatur:
cft co dcflcdi.quod ma
aliquando autcm fcruato fenfu.motus corrumpatur.Neque ncceflum
ior uis animalis ad moifi.quam ad fcnfum rcquiratur : multo &
magis irridenda cft Anatomi
aliosau.
L,k,.deJfFr corumprincipis ratio,quais confingitquofdam neruorumfurculosmotuitantum
ftorumlocorS ncruorum furculus fenfu taflus deftiiuerctur. Cartcrum
fgnfui prajcflTc. quafiucroquis
c^gnitio».
,^,„jhxcalibfpcacnt.fcxtincrui(qui adhuc ciiarrandusfupercft)fcricmquoqucpcrftriiv
,„ huchr:.n- acmus." Iftius principiumab infimaret.siamfa;piusdiiflifcdccnafcitur,&.nconiiigatuspcr
grcjfiiucfi. axiIla.ninbrachiumpropcrat,nullibiinaltoreconditus,(idcutiintcrnxbrachiiledislubftra,
coiitcrminis eius quam pcweptat
tus ad internum humcri acccdit tubcrculum , in progrcffii
cutis partibus frcquentcm dcpromcns fobolcm. Ad interius uerb humcri tuberculum in
° ,

plurcs partitur ramos ucna: axillaris ' propaginibus panim


incumbcntcs , partim quoquc j,^;^,,^

fubftratos.Hidcorfumnumerofapropaginumfericfecundumulnamdigcruntur.-aitcrcuicm j„,x.

&car^
a

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LinER III T,

m
&camcam mcmbraiiam dcdufli, & priufquam brachialc continaat ccffimtcs,
J
Coiifcr pcrpctuo& fc
cunduminfcnorcmcubitircgioncm fcu ulnam cxporrcai."
rcr [c ner-
Pr:^icnsncruuscra4c fcom- iVeyuonm
tos ;.*! 1, ) do rclpondct ubi is cubitum acccdit. Qi.intus autem ncruus crdfsitics.
tcrtio conoruit, uti ctiam fccu.l
^gms ,fcd
dus qui pnufquam fui portioncm tcrtio oflcrt.craflus uifitur.
tia^is m ul Atquc hi kxto fcrc quintuplo
crail.ores iunt ommum autcm plcniflimus cl^
tim. : qucm quartum cnumcraui:qucmadmoduni
lummeetiamgracilisocctirrit.quiprimusrecenfcbatur,

QJ^INQJ^E V^RIjyM NBKVOKVM


c kmborum utrtebris prodcuntium [triesi
Ccput XV,
O RsALI s mcdulla lumborum ucrtcbris complcxx " ncrui, in hoc
ihoracis uei-tcbrarum ncruis magna ex partc conucniunt, quod a fingu.
is
ramirctrorfumducanturinmufcuIosucrtcbrisadnatoslparfi.com
mittiiurautcmhicucrtebris' mufculushumanithoracismotorumquar
tus, dcin dorfummoucntium * undccimus.ac
dcmum" qui huic fubfter-
nitur dccimustcrtius.
Atquehis mufculis propagincs apoftcrioribusra-
mis oftcruntur,quum illi adhuc reconditi ad ucrrebrarum Ijjinas
tur, Quando autem rami ex mutuo un-iufquc latcris
ducun
mufculorum conncxu,atquc ab ipfis fpi-
®
narum apicibus procidunt.ad latcra denui cxcurrunt,cuti &:=mufcuio prccipue
10 tih.e. intcxti.cuius
ope brachium uerfus dorfi humiliora agimus. Anteriores autcm horum
2 fig.cha. '
panum rami in ab-
p> so.dcin dominismufculos.ac illumqui brachium ucrfus dorfi humilioradctrahir.ipfamcpadcocu.

Smuftu.
si.
&
tcm difFcminantur, ut in mufculum dorfi motus autorum nonum,
cum qui fcmur mo. &
ucntium fcxtus mihi numcratur. Dcin a uigcfimo primo pari, fcufecundo
iumborum. una
ifig.cU.
cum feminaria fui lateris artcriapcrquam " exiguus furculus ad tcftem ducitur, fi modo a fcxti
4P.49- paris ncruorum cercbri ramis coftarum radicibus cxporrcclis, atquc in inteftina propaoatis
'

12/15. "P-
jfr.
nulte fobolcs ad tcftcs pcrtingant nam &
ab illis ramis intcrdum furculos tcftibus cxporrioi
.

animaduertimus Qiiinctiam ab antcrioribus ramis trium primorum parium


\k^dlAtus .
ex lumborum
hi. 20, zi, ucrtebris prolilicntium/ furculiciiam diftunduntur.qui nupcr diflos
fcxti paris ramos cofta-
12^^,!.
rum radicibus 'cxporreclos acccdunt, iUosq! adaugcnt. A~ tribus uero humilioribus e lumbo,
rum ucrtcbris clabentium paribus, non mimmi crus acccdunt:qua autem fcricin illo dioeran-
tur,fecundo ab hoc Capitc cxcquari
^

NERVORVM B S R 6 OSSE
filientiiimjirics. Caput fK V I.

VA H concinncGalenioflis lacn'dcfcriptioriesinuiccm,ac dcmumMio-


minis ofti congruant, primo explicuimus Iibro,addcntcs quoque intcr fcx
hominis facri oftts oftaantcriori &
poftcriori fcdc bina exculpi foraminai
adco faneut^horainis ncruorum fcries a canum&caudatarumfimiarum
fcriepIurimudifcrcpet.Ac^primumquidcmpartaminhominibus quam
quadrupedibus intcr os facri oftis primum, &
infimam lumborum ucrtc-
bi am ca prorfus rationc qua ncruoru paria e lumboria ucrtcbris eorcdicn^
tiaprocidit,ac moxab cgrcftu ramum inpoficriora non fccus atquc fupcriora paria diffundit,
qui ctiara firailiter atcp poftcriorcs illorum pariura rami,digeritur. Priuatim ueroa poftcriori
ifk.cln.
regione prirai paris facri oflis' propago utcuncf infignis in mufculos fpargitur, ab ilium oftc
!4. principium duccntcs, potiftimum autcni in priraum fcmur moucntium. Dein cius propaoi,
3 mtfcui nisfobolcsnonpocnitendxincutcm cIunibusobducSamderiuantur.Anteriorisucroprxlcii
tnb.n.
tiSparis portio,ncruis in crus dcducendis pcrraifcetur.Non cnim totain crus
abfumitur,quu
ijig. chit. ab illa ramus fccundum intcrnam ilium offis fcdcm exporrigatur, furculos offcrens abdomi-
Si. nismufculis&illiparitcr mufculo,qucmabinternaiIiuraonisfedcpronatum fcmurmouen
iCahu..\.

^tZonfcrfci
tiumfcptimurarcccnfui.^^Ca^tcrumquinqjhumiliorapariapccuIiariprociduntrationc. nam
iii(.i-fe<- priufquamex ipfooflc clabantur, gcmina abutroque latcrc funt, unus neruus utrobiquc &
m tertte. fingulis paribus in anteriora procidit, &
unus itcm utrobic}! rctrorfum:atqueha-c fcrics in ho
minibusuililur. hilimijs ucro &
canibus lccusquamin cuniculis,utitriatantuminillisfacri
oflisncruorum funiparia,ficctiamduofoliira iiiferiora antcrius poftcriusqjexcidunt. Dcin
reliquaparia(qua;in cambus&:caudatisfimi)sceriiunturnumcrofa)abofliscoccyoislatcri,

p 1 biis
,

'^^jo A.NDUnAE VESALII BRVXELLENSIS


bus in cum modum prodcunt, quo ex thoracis &
lumboru ucrtcbris ncruicgrediutur.quum
intcrim abhominis offecoccygc,neunusquidcmcxiliat ncruus.Adeb
faneutminimemiran-
dumfi t, fi cgo a Galeni fcntcntiain libro dc Ofllbus, &
in horum ncruorum paribus rccenfen

disprocuIdcclincm,quumisfuisfcclionibus fidens fimiarum potiusquam hominumnav


uosprofcquatur:fecusfereatquc in librisdcVfu partium,quosex aliorumfententia multis
locisillumcofcripfiffenuUinonconftat.quifcduloipfiusloca.acdemumfimixfeftioncmho-
poftcriora exciden-
minis feilioni confert. Qiiinquc igitur facri offs infcriora paria ncruos in
tcs mufculos potiffuinum digcrunt, qui ilium offis
ad &
facri offis poftcriorcoccupantfedem.
htjmfcu.
cx quorum claffcin dcxtro latcre cft mufculus dorfum moucntium " undecimus,
ac dcin deci '
,
membraneum inilium nuifculi braciiium ad dorfi humiliora agentis,&
mus tertius, prxter /.'^•j.^
.^.
dcnique
quartum humani thoracis motorum.ItcnVquatuor primi fcm.ur moucntiumjac cutis ,^ e,

clunibus obducfta.qux ipfa quoqucpropaginibus aliquot ab illis neruis donawr.


Ajitcriorcs h.u.u.,o
-•"«•
uerb ncrui uaric magis digeruntur. fiquidcm n-cs fupcriores.primiparis modo in
crus (uti

rubfcquenti narrabo Capitc) propcrant. Duo autcm humiliores ncrui,qui fexti feptimiq; pa-

fobole,
rium propaaines funt.in ani mufculos digcruntur.ad hxc.in utcri ceruiccm frequenti
uti etiam in uirorum ueficx ccruicem pencm'ue,pertinent. Nam
ueficx ac uteri itcm fundus
cerebri coftarumra
plcrunquc'" ncruulos ab iUis mutuaturramis, quia fcxto pari neruorum
® dicibusfub timicacoftas fuccingente exporriguntur. " Terminusuerb dorfalismedullxcx
mihihaudquaq; digeri uifus cft,etiamfi a quibufdam
i,'^;,^^».
ai.s6.
fexto facrioffis oftc procidcns, nerui ritu
hunc ncruum coniuge carcntem uocari no ignorem.In homine tamen,cuius facrum os quinqs
tantu cffbrinari uidcbatur offlbus,meduIlx~dorfalis tcrminus ab offc procidcns
unum utrintp
diffundebat furculum,hac rationc fexti paris facri offls uices fupplens.
TIBI^M ET
NE RVO RV M FEMVR, Caput XV1
ptdanadcuntiumdijlributionisrcitio. 1.

RVR I iuxtafemorisinitiumadorfimedullxlumborumucrtcbris&oC-

fcfacrocomplcxxneruorumparibus," quatuor nerui ofteruntur,arcti' '"^^^j'*

culari quodamodo plexu perindcprocidcntes^atcp prxcipuos brachium y,',ulu.jig.

petcntcsncruospronalci iamantcarclatum cft:quanquammagisuarius


in ccruicc, quam hic ad lumbos facrumq) osimplexus uifitur. Hisncr^
uisnoncadcmobtigitcraftities^multo^minus par (cries &du(flus.qut
enim primus ac tcrtius reccnfcbuntur, graciles funt. Sccudus autcm duo-
bus illis crallior lubrnderepcritur, licet interea tenuis quoque fil.quartus uerbillorumlrium ti/Jg.cU

una complexorum crafliticm uin cic. Primus a fuprema partc implcxus neruorum in crus pcr
sT.Kit. Jig.
Primintrui
pncs. tiiientium orioincm ducit, ubi fcilicet tcrtii lumboriJ paris (quod ordinc uigcfimu fecundum
eft) antcrior ramus uigefimo tcrtio pari commifccmr.Ncruus hiclumborum incumbcns' car
^'j""/-

nibus.acpcritonxo fubftratus,in femur procidet fecudum exterius lauis tcndinis fcxti femur
''
^'j
^,5
mouentiummufculi,quiunacumfcptimofemorismotuum autoremufculohacfi-ipracoxcn- .1.

dicis os ad minorc femoris proccftum contendii. Simulatqi ucrb neruus ille femur contingit,
'

ramum depromit cuti paulo minus quam ad genu ufqueexporrciftu, qux anteriori fcmoris
'

fedi uerfus cxtcrnii ipfius latus obducitur.Porrb " maior prxfentis nerui portio inalto latitas, js.uit.^.,.

aliauot DroDasines dcriuat" primo tibia moucnti mufcuIo,qui ab antica fedeappcndicis ilium
i'-k-c'"'-

offs principiQ ducit,ddn& 'feptimo tibiamouennmulculo.qui amaioris temorisproccllus /^,„,:(j,j_

radicc enafcitur,mox quo^ in ' manil tibix motuuautore,at(5 cum illis duobus mufculis pri- ub.^'.

huius nerui gr.^idior portio dediuis ducfta, elacius quam genu cofiftat articulus tcrminanir.
inM..-..
li
'
Secundus ncruus fuum principiu infcrius quam primus adipifcimr,e rcgioneuidclicctui- \ ^
uijtries.
gefimi fecundi paris neruoru dorfalis mcdullx,feu e regione articulationis tcrtix lumboru uer / jig.

tcbrx cum quarta. Hic neruus peritonxi ctiapoftcrioriregioni fubcenfus,fimul cum^uena & 6o.ult.li.,.

artcria per inguina femur petetibusin crus porrigitur,acmox ab in terno ipfius latere " ramum
" "^-
'

deriuai,*uenxadpedesuf9poIlicem°attenfimi,quamabinguineperinternafemorisfedem, ntfi^/M,

acperocnu articuluintcrnamqitibixregionem fubcuceadfummuufcppedemprocendicom di.til.jig.

mcmorauimus.Aiqjutillaucnauariasfobolcsinprogrcffuadcutcmillicoterminadiffundil, ^;;f;.p..
iia(anc&hicfecundicruspcccntisneruiramusanlerioriucnxilliusfeditotodu<riucotiguus, ^„
fobolcspaflimincutcmfpargit^interquas^illacftprxcipua^quamanlcriorigenurcgioniof o-.jig.cbi.
fert.ineius fcdis cutcm frcquentiramorum fericdiffcminatam.NequefancoIcitanlcr obaudi,
cndumcft,prxfentemraiTiumanterioriuenxpartiexporrigi,utineius ucnxfefiione, quam
mox fub ocnu aut iuxtainteriorem malleolum moIiraur,fcalpeIlum retrorfum ucf in poftcrio
ra

i

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER III t. Jji


'*'''"P'''g3™"^'"^'s«l^"antrorrumartusneriiumprafccetXa?tcrumVrandro
"'ittf
tm«/:''tl' "'
PO''tio fimul cum ucna ac arteria reconditur, &
in murculos antcriorcnrfcmoris fcdem occu
c. pantcs quocj digeritur,pra:cipuc au tem in' quintum fcmur moucntium,
in' oflauS tibiam &
*'(!"»' '"°'^'^'"'"'"''^"'" 1"° '^"am fccundum iniernum latus" noni tibiam mouc ntium mufculi dcor
^'^""'^ ^"P^^ gcnuarticulu.non minus quam primus neruus ccdans A' in
tfe chl progreflu mem
branuIisuafacolligantibuscxiguasporrigensfobolcs."Tcrtiusneruus fecundo fuccedit, illic
SMH.ti.;.
T""^
s cnatus,ubi quarta lumborum uertebra quintc articulatur, hlc pcritona-o
uh.A.
quoqj fuccumbcns,
'i"^'iu'o temurmouentium ftptimo uedus.ad pubis olfis'' foram^
lij»*^ contendit, hac in fcmur
u. F. prorepcns. Verum priufquam foramen id fupcrat/ nono dccimo fcmurmouentibus mu
G.H. fculisra]Tiulosporrigit:moxucr6&: "illismufculis.quiapubisolfepronatipcnispcculiarcs
'^'^'^'"'^'"'^•^^"'''P3"'o'J™''^''jsprorcpfit,duorumncriioru,quosiamdcf,ripfimus,rit^
'"^'" emittit cuti oblatum^qux in ternam fcmoris fcdem iuxta inguina occupat.
'u. j K, Dcin cius ncr
L. ui reliquumramum ofFcrt' fccundo tibiam moucntimufcuIo,ac dcin' quinti fcmurmoucntis
sS/iV '"''''^."''^''''^'^liapubisonepronatajramumderiuat^fupra^mcdiunilongitudinis frmoris
terminatur.i^ Qiiartus cruris ncruus tcrtio quidem ortufubfcquitur,
^jig.chi. at fextuplo ciiam craffior '^J?"'
cft.atq; cx uigclimiquinti ac trium fuccedcntium parium antcrioribus
a.ult.fi.i.
ramis potilfimum con-
ftituitur non folum omnium ncruorum crafTiffimus
: , licrum ctiam quum hinc a dorlalis
""^'^""32 tcrmino principium obtincat,dunfrimus,pariterq; ualidiflimus
.stJXc- . Hicneruus pcrito.

:,,fi.chj- naso quoc^ fubdiius intcr lacri offis latus &


ilium os,qua ha:c olTa inuiccm dchifcunt, tanqiiS
laJt. pcr" finum ipfi pcculiariter paratum ducitur,8<: mox' ramum ex poftcriori ipfius fedc deriuat
quialiquoufcp fub'' primo femoris motorum latitans.tandem ad cutem procidit,fobolcs
'm^ba.l diftri
z.j/i.ap. buturuscutiinfcriori clunium fcdiobtenfaCj&illiparitercutiqiif pofteriorcmfcmorisfcdcin
" "'^^^ mcdiuin longitudinis fcmoris intcgit Cutis cnim fupra geiiu in
. poftcriori fcmoris fedc

U'.«t/i.''.
''''P°'''^^'^'''^''^'l'^^"''''^'''''P'''^Pagi'i'^''a'^"''^s°''"'''cremoxdoccbitur.Portquauer^
\k9itb.f. tusncruushuncadcutemdcprompfitramum;'aIiasutcunqigrandcsdiftribuitfoboles inmu
iji^.c/M. fcuIorum"capitadigerendas,qua:acoxcndicisoffis appcndiceprincipium ducunt, quorum
i,^^, ^,*' triatibia-motibusfamuIantur,actcrtium,quartum &quintum tibiam moucntcs conlfituunt
mufculos.Qiiartum uero caput fcmoris motibus pcculiarc ccnfctur,quintum^ femur
aft.fi.,: moucn
loiniiicK. temeftormaimufculum.Qiiartusncruushincintcrmufculos poftcriorcm fcmoris fcdcmfi-
:.,„. ft 11
ucndicantes rcconditus,dcorfum (criur,acpau!o fub mcdio longitudinis fcmoris "
ramum
'
cducit in quarti tibiam moucntis mufculi partem afcmoris ofle , ac fi pcculiaris
cr. cffct mufcu^
tfig.chj. lus, enatam. Ab hocramopropagines in cutem excurrunt huniiliori fcdi
poftcnoris femo>
^<:3i°"'^ ""xta gcnu obducfam. Simulatquc quartus neruus infcriorum fcmoris capiium
tulff'
radiccm fpcdat," utrinqueunam cdit propagincm,in capitamufculorum diftcminandam,
'
"fig.chi'.

s.ait../;3ii quiab inferioribus fcmoris capitibus cnati,trcs primi pcdis motorcs enumerantur Ouando .

^y"^'^'^ quartus ncruusconfiftit,qucmduo infcriora fcmoris capita mutuo dircnipta cf


in' fimi'
Ltir
'
,1'.
duos craflitic ina-quales truncos partitur,a quibus uniucrfa:propcmodum tibia: &:
'rciunt,in"
f
ii
fi.cd.m pcdi itcinneruioffcruntur.NuIlusenimiii tibiam ncruus procidit a quarto no diduclus Dra?'
.. .r „. „.
'

i*.,!. ter" ramii fecundi -J- .


crus petentis nerui intcriorifcmoris
'o.
. . ?.
.

& .

tibia: &C pcdis quoq; fedi cxporrcifliT.


I
g. «i.
f^^^
iXlfiT^ T if>n /^i n
fanequcnquammirari
1 m ,^!.'.« .. ^ J ^
uclim,qu6d
.-v-i 1-.' I.
quartum..V J~_ r- rr
ncruum non fccus quam fi unicus cftl-t^no
._ _. \

Q^tfwt^s
omjfc». autcm(utGaIcnusdocct)gcminus,fecundumtotamfemorislongiiudmcm fcrmonc dcduxc- ""'"'•"/Kti

tf .f... rim quu uniucrfus in hominc unica obtincat circunfcriptionc,&: fi quis ipfius qua inucftimr
:
fX'"-^""
J'^-
mcbranaunguibusdircmptahuncuclutinduosncruosdirimcrcpropofua-it(quodIcui ctia
''cdc,quapropefcmorisinferioracapitabipartit6 fcinditur, furfum
'^^'^'^S°'^'°''''"^'^''^'''^a' .^J-
i/i c)
^"^'iicdiamufqjfcmorislongitudincmduxcris^ctiamliccbitin quamplurimos ncriio's ipfum "' "'i^"^-
'"t.
haciatioiiediuiderc:quumisaIiudnihilfit,quampIuresncrui inftar plurium rcdorum funi-
I cnlorumprotenfi.&mcmbraniscircundaii.Acproindccaraiionequaquisquartumncruum
geminum effiecontciidctjCgo illum dccem & oclo ncruis coflari aftriiam quum aliquando tot ,
•ifig.chu ipfius portiunculg feu funiculi mihi illos ftudiofc numerati occurrcrint. Quotcunqi
uao quar
^'"gii^.
'^'-'^'rcruusconfteipartibus,inpoplitc,utipriusdicebam,induosimparcs dirimiturtruncos.
'
ifig. chx. Exterior,qui
&
gracilior cft,ad fibulx cum tibia: oftt iuxta gcnu articulum prorcpit,inibi mu
1, 78 li/t.
ofFcredus.Priufqua autcm penitius intcr mufcuIos'truncus illcrcconditur," propagincm
fculis

'^''^^"dit externe cuti tibia:propriam,ac pcr extcriorc malleolum pcdis cxtcrnum latiis adcun
i lit.fii.
itii.mtrr tcm,atqq in progrcftu frcquen tes fobolcs Ipargcntcm.Ipfe autcm exterior truncus poftqu.5 nu-
«crr. pcreommcmoratam^^cdiditpropagincm^inlerTeptimum&otflauumpcdemmouentcsmu-
'cuIosprimuinoccuItatur,etiam' fextopcdcmmoucntiummufcuIoattcnfus.Atciiinibirurfus
.fig chi
yiii.fi.,.
moxin progrcffu' ramum educit, qui errabitdo duflu in cutcm difpcnfatur,anieriori tibia: re-
p 3 gioni
jyz A N D R E AE V E S A U T I C R V X E L L E N S I S
gioiiiobtmfam.Qiioducrocxtcriorishuiiistruncircliquumeftjad hunc modum intcrmu-
fculos antcriorcm tibia: ledcm libi ucndicanccs prorcpcns.illiscj mufculis ramulos ofFcrcnS;, li f'! ^"K
"

gamcntoincumbif,fibulam tibixonifecundumtotam longitudinem colliganti,acuna


tibia: ' •

tandcm cum tcndinibus digitos cxtcndcntibus fub* tranfuerfo huiusrcgionis ligamcto in pc- g , mu/cu(.

dis fuperiora ducitur,& penitius fub tendinibus latitans, digitorum fi^criori lcdi ramos cx-
tS./.

porrigit. Anteaquam tamen tranfucrfum idligamentum fubitj' ramulum dcriuat cutiintcrtcx hifig.chi.

tuiTi,qua iplum ligamcntum integitur At pr.v:tcr eum ramulum' magnam fuiportioncm fub
,

''•

mediolongitudinis tibia?pcrmembrancijtranfmittitligamcntumjfibulamtibia:oflicolligas, j^'''^^'^

atcp hxc portio'' interiori trunco quarti ncrui permifcctur,quem pedis infcnoraacccdercmox k .^g.cfc^.

dicam.Interioritacpquartineruuruncus,quicxteriorimulcograndiorefi:, intcr capita primi So.ult.ji.,.

acfccundipcdcmmoucmiummufculorumintibiamfubicns,mox'ramumdil-rundit multipli ,
.f^^j,^^
ci fobolc in cutmi digcftum,qua;pofteriori tibix lcdi ad calccm ufq; obducitur.C^uanquam in 8i,3i. uh.f!.

tcrim ramus illenonuniucrfus in cutemablorbetur,ucrumiplius ctiamportio'" intcr quartum r- i^fi


ci

&
pedcm moacntium mufculum,&pnmum quocf fecundum tantilperfertur, quoufq; trcsil
li mufculi uniantur.nam & hk quoqi portio illa cutcm adit.Ipfc uero intcrior truiicus in poftc jhcSifcih

riorcmtibixfedcm pcnitiusprorepens,fcrtur intcrquarmmpedcmmouentiiiinufcuIum,& "<"' "Wt


[™"'"'
quintum pcdcm mouentium duosq; qui a tibia proccdcntes digitorum flexui pnrfunt Hac
,
.

itacp dcorfum tcndcns.extcrioris trunci"propaginema(Iumit, liucpcrmcmbraneum ligamcn mftMls,


tumtranfininam.Quumucrohocinterioristruncircliquumad tibixuf^humiliora contcn- >"»;

dit,unacumhuiusTedistendinibusper°tranfucrfum ligamentum intcr calccm &


inceriorcm j.'^^
*'''

malleolum pcdis inferiora petir,mufculis inibi repofitis dill:ribuendij,ac fingulorum digitoru „ , „„p^,
infcriori fcdi duos furculos oblacurum.Quocauccm hicreponancur'' mufculi,in fectido libro *«'.
dilucidecommeinorauimus.Quandohiccollocaridiccbatur,quiquatuordigitorrifccundos
fle(rtitarticulos,&quiquatuordioitospolliciadducunt,&;quiprimos quin^ digitoruin flc- tdUkrtm.
(fluntarticuloSj&quipolliccm maximc abindiceabducitj&mufculusminimumdigitumacc
terisremouens. Vcnim uti in manu quocp didum cft,ncrui his mufculis potius attenduntur,
quaminnafcantur, autinferantur.Porroprxterhancquartincruifcricm^ctiamfubindc^^inue ^ Hjc/mc
nics'extcriorcm truncum priulquapcdein contingat ccftarc,multoqi minus per mcinbraneum fprClMrul
licramcntum fibulam tibix ofli colligans.fiii portioncm intcriori offcrre. Imo ab interiori trun "fe-
co,quum poftcriori ledi eius ligamentiexporrigitur, ramum educi animactucrtcs,qui ligamen ^,^/"
tumidpcrfor.lsdcorfuinfcrtur,intcrmufculosinantcriori tibif (cdepolicos.achincpcrtranC
,„|,^j„
uerfuin lioamcntum in tibix antcriori fedc confpicuuin prorcpens,fiipcriori digitoru fcdira- rJmur t.

mulos coinmunicat.Qiiaautcmadminiftrandirationchancferiemobfi-rucs,adfinemfeptimi
libri reccnfebo.-ubi non haiic modo perfcquar,ucrum omncm ucnarum,arteriarum,ac ncruo-
rumlecrcioncm,qu.Tadinanuscruraciipotin'imuinlpcftant. nameorumuaforum quxtiifcc-
ribusfuntpropriajfeclionemintrium fubfcquentium librorum calce priuatim perftringam:
quandocarumpartium, quibusualaillacommittutiir,adminifb-andi racioncmpertracfabo:
prxfentihbro iam colophoncm, ncruorum non inclcganti dcli-

ncatione hic tnfutajaddens,


N B R-
A
1
ANDREAE
BRVXELLENSIS.
VESALII
M DE H V A N I C O R P O-
RIS FABRICA LIBER Q_VINTVS, ORGANIS NVTRI-
potuque Rt,8C dciii propter partium connexumj ac uidniam inftrumcntis
tioni qua; cibo
gencrationifamulantibusdedicatus,&omncsfibi peculiarcs figuras feriatim fimu%mox in
initio oftcndens,quo minuscEedemfigur^plerif^Capitibus
paftim prEcponenda: ucniant,

PRIMA QVINTI LIBRI FIGVRA»

PRIMAE FIGVRAE EIVSDEM'q.VE CHARACTERVH INDEX.


P -R<_^£ S E NT I figuyatantahumanicorporisportio ddimittttr ,<juitntaadpe
ritoitceiJedesoilatdeiidjsfiffiat:expriittiturita^hacJi£ttraMteriorperitotiieifc^^
o^o abdominis tmijculis libe>-a,nulla^ exparte dijJeSla.
nis ferie ab

y.^, %^,B, C,DHis cha>-aBeribttsperitonttuinft^nitur,(ltioddittodo^shacftgttfaterminattirt


E, E Linea itttucronatapeBo ris ojiis cartilagitte adpubis tif^ o_fium contmijjuram procedens, cut
obliquedcfcettdetttitim cr afcettdentitim , tranftierjim procedentium abdomitiis mufcuhrim
P nertiofietenuitatespertinacij^imeconnafciintur.
F Vmbiliciis,fiem inter diffecandum etia. ademptis abdominis mufculis, gratia opporttmar timbi
lici uaforum demottflrationis,referuare folemtis.
G S emittariafiiiiflri lateris uafafuis membratiis,quas dperitonxo mutuantur, adhuc obuohita.
jf/ Semittaria dcxtri latcris tiafa.
I etia ac arteria, <juce potif?iittthn iitfEriorifcdireHorum abdominis inufculortim exporri^tin^
tur,quorum hic quo^propendetportio.
Ky etta cr arteria,qu<efub ojjc pcdoris exporreSlce,in attteriorem abdontinisfedem prolabutP'
ttir,pra:cipuereSlis abdominis oblatie mtifculis,acfiiperiore abdominisfedem uniuerfam qtiojs
implica.tcs-.qitemadmodti illce quas Iinji£nitiimils,humiliore^ptibis oj^ibus uiciniore intplicat.

L Venarum
JyiS ANDRBAB VESALII BRVXELLENSlS
Jj T^endrum foholcsinpcritonieilcttm cxciirrcntium,ac ab illis ucnis dcduS}tirS,quiv mit dcony
iu£c carcntc ucna^aut^cnicMatim d cauapronafcuntur,(judipfiU6 caudcx lumborum ucrtchris
colligatur,

JVl Tranfucrfiahdominis mufcuh portio dperitomeo diuuIfa,rctrorfim^;fcxa.


2sl Ilium ofisfcdcs hic nuda conJpicitur,cui ohliqui tranficrff ahdominis committuntur mufculi .
J^criim (juumpriefcntif^ira,utictiam fuhfc(Jucntihu6 omnihus,ca duntaxat orqana cxplicare
ilifumft , quce hoc pertraRahuntur Ii[>ro,non cf quodillas qiio^ indiccmpartcs,quarf^-iiris oh
hoc addimtur,ut dcfcrihcndie partisfedcs in conJfcBu promptior cjfct:cuiufmodi in hacfi^urct
eJl,tkoracis injiriorfcdcs ahuominis miijculis lihcra,!^ fmoru initia ciitc duntaxat dcniidata,

SECVNDA QVINTI LIBRI FIGVRA-

SECVNDAB FIGVRAE, E[VSDEM'c1VB CHARACTERVM INDEX»


Id^^H C fffiraprimamfcilionisfcricpibfeqiiitur.hicnanqucperitonceiim rc^lalinca
dpcSoris oj?is mucronata cartilagiiic adpuhis ufquc os ita diiiifim cf, iit umbilici uaforum nul
lum uitiauerim:dcin tranfierfa fcBionc dfniflro ilio ad dcxtriim duRa,cqiiatuor pcritomvi an^
giili ab antcriori corporis fedcin poflcriorarcfcxiconfpiciiintur.Vra-tcrcaumhilici (].iiocjue

nnapars ciiipfus u,ifs,tpice peritonaro prius conncBcbantur,oculis fiihiacct.<^^dba:c pra-fcns


fgiira iecoris portione,Q^ uentriculifcdem,ac omcntiintcfinis obduJliftii indicat,iquem omcn
tum ohtinct , (Juum manihus ipfim ucrfaspuhis Os intcr diffccandum trahitlir ,Ji<Juando furfim
ucrjus finifhiim Iatus(utiplcriinqj accidit,ac fccjucntif^ura occurrct^rctrailU adinuenittir.

B, C,D Quatuorpcritonc£ipartcsdiffclce,at^inpo/icriorarcflcxie,adc6utintcrnaantcrio
ris
t DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V. 357
W ris peritonceifedis regio hic exfeSionisferie in confiedum uenerit.
E Vmbilicusdperitomrohhcratus. F Venaabumhi]icoiniecurporreaa.
vr ence umbiliciiniecorisrimainqrejfts.
fJ, H Vortio iecoris exgihha ipfus fede apparens.
I Vrcecipuum ligamentum iecurfpto tranfuerf cSneaentium^quoduerfus
dextrum latusmucro
natcecartila^inisconfifit. Scutumenimidadfinijlrum I latusconf],icuum,mucronataeIlpe^
aoris ojiis cartilago,

K Dextra arteria ab umbilicofeciidum dextrum uefca-fimdi latus admaqna prorepens arterid.


L Sinijlri lateris arteria ab umbilico fecundu uefccrfinijlrdfcdc, admaqnd
M Meatus,quo dueficcefimdofatus urina infecundamfatum inuoluentem
exporreaa arterid.
tunicam expuroatur
NVeficcefindus. O Peritonceiadueflcc.fimdumnexus.
P l^entriculi anteriorpars,f,a; ne^j iecore,nef omento obtegitur
. Ha:cfdes ob hoc amplior
apparet,quoduentriculus quem Inc depinximus impenfi
infiatusfiieraf.quemadmodum cr huius
cadaueris iiefcapaulo quo^j clatiusfIito,fupra pubis
offa elatiorifua parte effcrebatur,
Q, Omcntum.
R Vena cr arteriafimul cimt nertio
dextrarfdi infirioris partis uentrtciili
exporreace.
'

S Sinijlri lateris uafa,qua:


fnifram fimdiuentricttlifedem
amplcxantur.
T Macfededcxtrilaterisuafafiniflriscommittuntiir,acproindeetiam R^TcrS fituram iit^
dicdt,cuius^ifloteIes tertioHifloria: de animaltbus Iihro,tit
cr quarto de ^ntmaUumpar
tibus mcminit,qutim dmedio uentre omentttm oriri depcnderejj afferit.
^
Venarilarteriariifipropa^inesfipcrioriomentimcmbranci:exporreace,adipe(iCinaa:.

TERTIA QVINTI LIBRI FIGVRA-


;jS ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
T EB^T l P I G VP-^B RIVS DE M Q_FR CH<^.
ra8erumlndtx.

T E B- T I '^fiqur(tftcundamadminijlnttionisordincfubfcquitur,achipniliormom
timcmbntnamdfupcrioridiuulfamlaccratam^gcrit^acfupcriorquidemfupcrthoracisantt'
rionx CT ucntriculum quocluc cxtcnfa cfl. Dein uentriculin ctiam uifurfum adpcBui exfuafe
de tra^iii uifitur,ut humilioris omenti mcmbrance natura in confpcBum pcropportune uenirct:
quam eoufq} intefinis adhuc obduBii ccrnis,quoufqj omentumfubindc furfumfinifrorfumj} col
Icdiim difccantibiis occurrit.T>ra:terea inpra;fcntifigura inteflinorumfttminturbatits iacct,
iiti cr lien quoq;,cuiilspars hic etiam ociilis fubijcitur.
K.L. M.N (^O eademhicatqiinfecundafiquranotantur.nam Kindicattimbihciartcriamdex
tram,L ucrofiiiflram.Mmcatum^quofactiis urina infcciindumipfius inuolucrtim cxcernitur,
notat: O autcm perito
quiif hic,uttr artcria;,abtrtincatiis coiifpicitiir. Ccetertim Ntteficam
n,cicumantcrioriuclicxficdccoitncxum.<^tqjinhacfi^iiraperitona:ian£u!os,quifccundafi^
D
^/,B,C cr ittfigniti erant,rcfiecuimus.
gura
a a ^Superioris mcmbrana- omcnti , quamcraLtm fuperiorem itonnulliappcllant,pofieriorficdcs,

qiiainfiriorem mcmbrattam integro adhtic oincntofpc^lat.

b, b Extiiberans b^ec fedes uentriculus cfl,fiuperiori


membrana omcntitcSlus.
c, c Omcntihumiliormehrana,qua:nonnullishumilior alanuncupatur.Cccterimcxttibcranspars,
cuidiio fuperiora c c inficribuntur,columeIlintc(linum,quci ucntriculicxporrigiturfim^
do,acinfiriorimcmbranaomenti,uiccmcfientcrijutitur.
d Hiclien etfiomento obducitur,protuberans ficfie ojlendtt , adqiiodetiampellucida omcntiiu^

uat ftibllantia.
Inflrioromciitimeiitbr.viahkmodoqtiiiientriciiloftibijcittir,qndmphtribusnotandacrat chit

racJeribus iticnim qud miiiiis illam cbaraHcrtim copia obhtcrarcm, eos in fubfiqiicntifigura po

nendos duxi.pr.-ecipucqittim leui opera lcSlor eofidcm charaSleres utrifi^figuris inibi adhibi^
tosfitigerepofiit,ubiamba:idemexpritiiunt.

QVARTA QVINTI LIBRI

Q.V A R-
DB HVMANl CORPORIS FABRICA LtBiER Vi
qy--A R^T^E. PIGVR.<^R E I V S £i R M'Q^V E CH-^,
'raclerurri [ndci.
//<^/ C figura omentumJuis quihus adnafcitur,autpottus dquibus initium diicit,mcmbris ti^
bcrum.cisrnuUainta-im partt diuulfum dclineatur Jntt^m^ ipjiusconflruiflio er pracipui
uc:narum,arteriarum cr ncruorum pcripfum fcrics , <srglatidulofa corpora
ipfi innata com^
monffratitur. Quam concinneucro omcntumfacculo^autpcra ,autminoribus pifcatorumrcti^
bus afimilctur,hac cluo^f^ura difcitur.
fjC Omcnticirculus,fuorificium,quoinitiumducit,

f,f,f Omcnti fuperioris mcmbraUit antcriorfacics.


omcnti mebrante antcriorficics. at btec iio intc^ra uffupcrioris mcmbraniv
£'S antcrior
ficics hic confpicitur,quum infiridris mcmbrana'fcdcs tantum in conJfcBu ft , ijUiV ncntricula
Jubflcrnitur,at(fiadcoIonuJ<pintcflinum,<pididucntricnhcxpOrri£itur,pcrtinct. Rchijuac
niminfirioris mcmbrarix pars Jupcriori mcmbrana occulitur.
/j,iji Tribiis his ch.'iraHcribus adfniflrum latus injirioris mcmbrana; omcntipof'tis,omcnti
conflrii

^ &o infqnitur.Nam h omentipartcm not.itmcmbrancam,ucnis artcrijs<f cr adipc tjiio^j carctt


" tcm.i ucrn uafa indicat,k autcm adcps uafis attcnfus adnatusuc cxprimitiir.:^t<p ut hos
chara.
Bcrcs hac omHipartc rcpofii, ita ctia. <juauis ipfius fcdc caspotuijfc co!!ocari,ncmo ambi^it,
Vciur portte cau dcx<Jucicxiccorcpro dicns infriori m ebrana omcnti contincturacfuifulcitur^
tn
l

^ 'tcria iccoris caiium er bilis ucjtculampctcns, ncruo^ concomitata qiii d dcxtri latcrisfc
xti ncruoriim ccrcbriparis ncriii ramo, dcxtri latcris coflariim radicibus cxporrcclo
dcpromi
tur,ac iccoris cauum bilis<p ucficulam adit.
n Vrincipium ucna; infrioris ucntriciili orificij pofcriorcmJcdcmpotifimiim
acccdcntis , cr ar
tcriam habcntis coniii^cm.

0,0 <.^rtcria<:irucna<crncriius,fciindiim fipcrioris omcnti mcmbranar principiiim,dt:xtrxjundi


uentriculifcdi cxporre^i.

p,p IllorU iiajorH <pia:- dextra-findi iictriciilifdiexporri^utur furcuIi,corpiis iietriculi implicates.


DiBorum iam iiaforiim qua:fiindiiicntriculi dcxtrarfedi cxporri^untiirpropa^incs,infiiperio
rem omcntt mcmbranamfparfc.
r J^ena arteria^i diiodeno intcfino cr ieiuni intcfini principio exporrcclx, ncruiihim<ffociim
fequenter admittentes.

f Port.e ucna: in diios trwicos biparfitio.cquoduero ncnas r cyo indicatas hic elatim qu.im in nu
da portar iiena-fjgiira tcrtij libriquinto capiti dedicata,dclincaiierimtis , in hoc fa8um putato,
quodearum uenarum ortiis in hunc modum fubinde uariet.
t DcxterJaigrandior iicna; port<etriincus,in mefnterium adcOip intcfina excurrcnsi
u l^cna in pofleriarcm ucntripuJifedcm citra artcrice conjortium cxciirrcns.
X V ena cum artcrix ctneruo in dextram infriaris mcmhranx omcntifcdemfparja,ac colon
quii
que inteflinum hacparte accedens.

y V enaJimulciim arteria in ucntriculipofleriora excurrcns,iytandem corona: ritufiiperiiis ueti


amplcdes. ueriim huiii<s ucnce artsrice^j t.intaduntaxat delineatur
triciili 0 rificium
porfio,,ju.-itt
ta infriori membrana oinentifiiflinctur.
a Hic nonnihilgrandior mefcntcrij artcriafc offcrt,etiamfiminimo intcrualla infiriorimcmbm '

na omcnti Jujfiilciatur.
^ Truciis ef arteri.e,q infrioriomefimebrana:intcrtextiis,uHriciiIo,iecori,biIisueficuIa;,coId
qudiduetricuh cxporri^it,ac dein licni ramos dcpramit, neruos^j has partes adeutcs comitau
y P' enafimiilcuarteriaetncruomcdiampotijiimumjcdem Jubiensinfrioris membrance ometi^ :

Cr ramos qiioq; offcrcns coh intcflina qudad ucntricuh prorepitfiindum.


J[ V eiia coniiigis arterlieexpers,qua:Jinifrcefidiinjiriaris omcntimcmbrance pauculasfabolesi
iit(^ipfa^raciliscfl,difiiindit.

i J^cnarum,artcriarumzrneriiarimiinlicncmjeries.
^ f^ena pariter ciim artcria ncruo<f ucntriculifiindifinifrce fcdi exporrc<fia.
ti,H Glindulofiimc<)rpusinfiriorimembrana;omcntiinnatiim,quodiiii!^auocantBrifauoto,jbuU
cem morfiim feu bolum,Buccam Jiporitam,Rodo!.
^ CJIanduIof corporis portio,quodduodcno intcfinofibnafituri
t| i SExtA
Ji* A N D R E AEVESALII BRVXELL B N S I S

S E XT A QV I N T I LI B R I F I GVR A-

3EXTAE FIGVRAE INDEX.


J ftxta quinii librifigumfcSlionis ftrit ttrtiamfubft(pitntt.ftcnr utntriculus (3' intcjlina
propriasftruantftdts , omtnto inttrim qui d utntriculo tnafcebatur , colo^ inttflino conti^
nuum trat,prorfus rtft^lo,nt fortt id rtli^lum alicuius organiftdtm oblittrartt. Vriettrta^ut
finqula opportunius oculisfubijctrtntur,coflarum aIiijuotJines(utiinttrpingtndumfiJIum tjl)
ejfrtgimus,ipfas undcum ptritontrofepto^itranfutrfo illis connato inpoftriora rejltSltntes.
tfica autem hic rtjpondet ttrtite acfcundecftgurarum uefica;. Ctettriim quiaprteftn
tis fgurcE charadtrts ma^na tx parttcumduabusnunc/ucctdtntibuscommu^
nesjunt^nonabs rt trit antt illius indicum explicationem, ^uidhis
dtfgnttur,ftrmoniadijctre^
SEPTl
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V,
SEPTIMA QVINTI LIBRI FIGVRA-
H<_yf C figufA Umium inieflinorum du^
Slum duntaxitt ddineauimui , aliqua etiam
uetriculi et coliintefhnijimulaim ca^co ajjer

tiata portione,ut jicile prarfensjigum iam


Jti[ifcc[uetiti adaptetur . Qjwd autem coli in>
tejlini initiiim paulo magis ([udmparfit , ab
ipfis tenuibiii intejlinis abduBum uideatiir,
in hocfi6lu arbitrator,ut folagracilia incon
f^eBum accurateiienirent.potijlimum cjuum
coli intejlini circum temiiafitum iiigrej'

fumc[ifextafig iirapulch rcpro


ponat.

OCTAVA QVINTI LIBRI FIGVRA-


2> R^E SENT IJigurac<tciint,
Jlini ^ coli^ imaqo com-
re8:i duLliis^}

monJlratur,unicumileiintejlinieX'
tremo, mujculis re3o iit'

tejlinoproprijs.

CHARACTERVM SBXTAE, SHPTIMAE ET OCTAVAE


figurarum Indcx.
5 BS E QJ^ E N S modo charaBerumIndexfextie,feptimcc ZD- oBauccfiguris co-
munis efl.fi cpiis iiero interim charaBer hariim alicuipeciiliarisfit, illiim
profigura: niimero aut
^ciut rciuteinfignituriisfuin-.charaderesautcm^iluibuihuiufmodinullafubiungeturnotula^tri

bilifiguris communes cenfebis.


^6 Mucronata peBoris ops cartilago. '

Veritonariim undcum difruptis coJlis,iIIis^j adnatoJepto retrorfutn at^ in


laterajlexum.
C6 Vrimariiim ligamentum, quo iecur hiimanum fepto coUigatur,
D,D 6 lecorisgibbimagnafedes.
E6 'Portiunculauenceabiimbilicoiecoriinfertce,
F,F6 entriciilianteriorfedes.
G6 Lienisfiniflriim Iatiii,feu ipfiiispars in corporis cMferiora Uergtns.
yentriciiIiportio,qu.r injh-iiii uentri.uli cofuuit orificiumfeu intefiinorum prindpium quod
bicchofdula ligatumfinximiis,

q 3 Pars
ANDREAE VESALII BRVXELt-ENSIS
'parsintejlinorumtibladK protenfa,tmIgttp nominc: niinc duodtnuminttjlinum^mnc intt^i
num duoicnum digitorum lon^qitudine,mihi uocatur.
L 7 leiuni intcflini initiuni,graciliumi^ intejlinorum fedes,ul>iprimum in anjraBiti conuoluiat^ an

tro rp.im ajjiirqere incipiunt.


M7,S IldinteflinitcrminHijZj-graciliuminteflinorumfms.uerumqnanamfedeieiuniintefliniternii
nHs,autilciintefIiniprincipiumJkponendum,augurarineijueo,(juumtotoduc7uquia(>Linfep'
timafiqura in eadcm er oBaua ad M uf^ppcrtinet^nulliU difcrimen commonfrct, fio iciunH

ah ileo licerct interjlingucrc.

N Extuhcrans crafforum intejlinoriim initium.


O Hoc intcjlimim mihi ca-ciim mincupatur,non admodum contendcnti an cjuis co nomine alia craf

Jorum intcjlinorum partem donariuelif.modo is non adco nominumfitJludiofus,utilIorum occa


JioneeaininteJlinoruntfihricaJ]}cB.ircneg!igat,quarihpartiumaIiarumconiiriiiSionc fedu^
lo imjuirtmus.

iV,P,Qj_ R,S, T,6,s CoIumintcjlimimhischaraBeribusinJignitttr,ucrumfinquUpriuatimaIiquid


not.mt.N enimad P uffcoIiinteJliniduclumnatat,d dcxtrirenisfedcadiecoris ufpcautim
pertinentcm. P uero ad Qcofc duBiis notatur,fecundum uentriculijiindtim diecorii caiio
adhcnistifipreqionemproteiifiis.^ Qatitemad R. diiBtis coIiinftnuatur,dIienisregioncad
puhis os,fectindumfiniflruin ik procedens.Cateriimab Rad S ( quodin 8 priuatimuifttir)

coli indicattir afcenfis anfaBtisJs, qucm firfim adumhiliciufjj regione molitur , i_-^f S ad T
uftj} progrcjjiimnotat, diBinunc ajcenjus adrcSiinteJliittinitiiim.
6,e Deprejfacoliinteflinifedcs.
,

X, X 6,e Coli intefliniutrinqi exttiherantesfimi^hhuIi,quos ccllulas tiul_gus iiocat,


Y
. Y6,s Recli intejlini inititim. Quicquid tierojuh confjlit, reBum c/l inteflinum.

Z 7 'portio meatus hilcmininteflinapcrfircntis.


a 8 M
fculus rcHi inteflinijinem orhiculatim ampIcBens,fiecium^} excretianiprcvfeRus.
b, c s Duo mtifctilireSltim inte/linum po/lfcccium excretioitemfurftim alacritcr contrahcntes.
d,s Hacfede reBiiin inteflinum tiirorum Jicni CT mulierum iiteri ccruici intertientu mufculofcefuh^
Jlantiar connafcitur.

f6
c, Diiai arteria-fatui peculiares.

^6 HoccharaBcre uejlcxfiindus indicatur, titi cr meafiis quofatus urina expcllitur, qucm^ htc
utyy niipcr commemoratds arterias ahtruncatum fitximiis.

NONA QVINTI LIBRI FIGVRA. CVIVS


VTI ET EIVSDEM C HA CT ER.V M I N D IC E M
htc lateri adhibuimus.

H^ C
continu.tttir ,
ftgiira reBi intcflini er coliquoque qudid redo
partem cxpreJ?imus,inteIlinorum tunicas com.^
mon/lraturam.
h Prima intcHinorum tunica,quce cr intima efl,acfoIis tranfi
uerfiis circularihus'uc conflrmaturfibris.
i, i Secunda intcflinorum ttinica ,
quf tranftierfiis quoq; effiorma

tiirfibris.attamen rcBis quoqs co donatiir pIuribus,quo reSlo


inteflino uicinior c/1.

li,h. Mefenterij eflportio,qiiiercBiiminteflinumofiifacro com


mittit,ac tcrtiam ipfiexporrij^-it tunicam.

L,L Tertia inteflinorum ttinica , d mcfintcrif pronata mem^


branis.

D E CI-
,

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIDER V. 3^}

DECIMA QVINTI LIBRI FIGVRA-

DECIMAE FIGVRAE EIVSDEM'CiVE CHA-


railerum Indcx,

P" T prtefaujiqura imfenttrijfimm qudm appofitipmi oculis fuhijccrct^^graciUa intefina un


dccuitc[i ad latcrafurfum dcorfum^s inuiccm manibus didu^a continct,ac proindc mcfcntcrijco
monfrat ccntrum, et rationcm qua mcjcntcrium intcjlinis uafaporrigitjntcflin^i dorfo conne
Bit. ^dha^c, cius cpioquc mcfcntcrij partcm oflcndit, qua: colifincm CT rcRum quo^ intcjlinii
dorfo alligat. Succcdit ucrd ha^cfigurafcBionisJcric illi quam Jcxtam locauimin.
B, C, D Vortioncspcritoncei,apcrtoiamabdomiiKinlattracxtrorfumflcxie.
E, E Tcnuiaintcfina.
F Ciccum intcfinum.
G, G Colonintcfimmi
]rl ILc^liintcJliniinitium.
I Vcfica, cuipcrltoiiicum capotifimumfcdc connafcitur, ukahcram ipf offcrt tunicam.
K Mcfcnterij centrum,ca^j dorfip.irsquaiddpcritoncci mcmbranis initiiimducit.qua: ma^nni
artcri.im CT cauam ucnam hic ucrtcbrariim corporibus adneSiint.
L Corpiii ^Iandulof<m,mox in ipft uaforiim dijlributionc pofitum , (lua: mefcnterij ccntro in^

Jcruntur
q 4 Gfendute
36+ ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
M,M GltniuU nttfarum dijlrihutionihus intcricd^e , tJUie uafa in ipfo pcr mefcntcrium dd intcpna
moliuntur pro^rejju,

VNDECIMA QVINTI LIBRI


P I G yiL^.

VNDECIMAE FIGVRAE EIVSDE m'q.V E C H A-


raflerum Indcx.

MI C dtmtaxat ipfttmdclinccitur mcfcntcriumecorporccxcmptum,omniius^partilusipfl


comiatis libcrtim,pra:tcrquam ab infirioris mcmbnmcE omcnti
portionc , fta colon dorfo inibi
colligatur,ubifccundum infiriorcm ucntriculifcdcm idproccdit.
CharaRcr K,utcr in dccimafgura, mcfcittcri/ indicat cctttrum.
l^^l'
Hiquo(lucchara6lcrcsfimi!itcratquciHdccima,glandulo[umcorp,i6notant,totiusmefcnttrii
maximum.
notantur illis intcrpofita: uaforum diffcaionihu, qu^ iam
'^f'"^"^'^ intcflinis appropinduant.
^hJC\ f/i rfn«S erite mcfcntcrij circuntfcribitur pars tcntiia intcfiina dorfo alligans.
P P ad Qjifcl; mcfcntcrij indicat portioncm,cohn intcfiinum dorfo aprmantcm^tlua
idd dcxtri
rcnisfcdcadcauum uftjs iccoris protcnditur.
'^<Slad R
ufqi infirioris omcntimcmbraniepartcm notat,fix colon tota
illafcdt dorfo commit
tit,qudidfcamdumucntricuIicxporrigiturfundum.
B~ RadSuff mcfcttcrij inflntiat portioncm colo intcjlino tota cafcdc propriam, dua iddlicnis
rcgionc adrcHum tfcjs intcfinum pcrtinct.

S^"'^
5 cr T "'tcrcIuditur,mcfcntcrijparscnrcSlumintcfinumdorfoncSlcns.
^''l^ «rtryit/c
^ Y. hranam ab mcfcntcrij naturamcxprimcrc
conatifumit6,qtiandofiidcmunammcfcntcrijmcm^
JC,
tur
altcra unguibm diuulfam piitximtts : ut X
nimirum una fit,altcra ucro infcriba^
^tji in harum mcmbraitarum mcdio mcfcntcrij tiafa cxcurrunt,isripfiits adcps,ut
Y
.
cr qlS.
dula etiam conHncntur,quemadmodum quo^ in uigcjima quarta
huius libriftgura cR ccrncrc.
»

D VO-
~,
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V.
.DVODECIMA QVINTI LIBRI FIGVRA. QVAE
I^M P R.^E P O S IT I S INT EG B^I S F I G B. I s SECTIO-
nisfcricJliccedit.Habct cniin dijfc^u pcritoimim.cr omemiim ciiio^j in hac citlatile/},^' hic
co/las .iliquot etia. cjfre^imus,fi6 iecoris caiiii opporttmius dehnearipojJit.Hic nam<JiConJ}ii
citur uniiierfum iecoris cauu, ipfusp iecoris frma.Deinuetriculiquof
apparh orijicia.lnte
flina aute pcrindeac uentrictilu infiniJlrU latus deprepmus,ut in cS^e^u cjjct
mefenterij pars,
ac uat^porta: in ipfumferies:dcin bilis meatus in intc/linii infertio.etftqua:fint rcliquaqua;
cha
raSleribiisfcriatim aditotabimiis^mox at^ pid dcciiita tertia ojlendatjigiira^ exprejferimus.

DECIMATERTIA QVINTI LIBRI FIGVRA.


NVD^^M BILIS VE 8 ICVL^E RIVS HE M QVE
ineatiium delineationcm exprimens*

C H A-
A N D R E AE VE S A L U B RV XELLE N S I S
CH^^ R.^ CT^EB^VM DVO DEC I Mt^E ET DECI M AE
tcrtfe figurarum Indcx.

P R^E E
S JSf S cham8trumIudexduodecimx(^dccimcetcni<ejigurisiJcohdbr:tur
communis,quodcdUdm iecoris Jidem p!erif(p ch^iraSlerihus quibus dccimtitertia occupatur in^
jlqniri licuijjct,nifi chrtrttBerum copia delinedtionemfiiijjet uiticiturit . Qmim it.-iijs chdrader
occurret duodecim^cji^-urce peculiaris, illi i fubiun^emus, illis i^ui decimcctcrtice priuatim in-'
fcribtmtur 2 adie^luri. Si uero ijuis utrifpji^uris ftinid commiinis erit,illi i 2 addetur.
H^Hi Peritonteiunicumcolliseuerfiportio. J,Ki Caiiiimiecoris.
L i Vortiuncult^ibbijedisiecoris. Mi IecorisfeBio,ciiifatualesuenaprimiiminferitiir.
]Sf 1 jRi/Hd- ac imprefiones CT tuberciilt in iecoris cauo iiixta iiena- portie exortum coJpictia.N iie
r6Juperiiis,feufiniflriimjcu ipfo T uiciniiis ,fedem indicat, qua ab umbilico procedes uena ieco
ris cauo tibi porta:caudexprodit,inferitur. i^b M enimadN uj<pfor.-imennotatur,qiiodti
bereqiiodammodo umbilici tranfntittit uenam adfedem N injlgnitam . (colli^as.
P i Li^amentujiitiflram iecorts partcQqiio! in an^ulu quodamodoacutu definit^fepto trajtierfo hic
4>t Sinusiecorihicincifus,acjlomachocedens,ubiisfuperioriuentriculiorifi'ciocontinuatur.
PjQ^i p^entriculus.

KiV enhiculifuperiusorificiiim,feiifomachifinis,iindciintiKnis,arterijs,o-neruisidor!ficiiim
amplexantibiis.

Si,t HumiliiisuctriciiIiorificium,ipfi-usipduodeniiniefliniinitium,quodindiiodecimafi^urafectis
atipfeciindiim ttaturam fe habet,ad interiora refleximus,ut in confpe^lum iienirct bilis
ueficulie
mc.itus in ipfim tnjertus,ac mox c notandiis.

T i Ncriius d neriiis elatius iientriculi orificiiim implicantibus edu^lus, iecoris^ cauo infertus.
V 2 Eilis ueficuIa.Hcec in utriff prcefentibiisfiguris e/lcoflncua. ueriimpriuatim illam dimtaxat
in decimatertia chara^ere notaui. ac proinde primiim decimcetertice,ac dein duodecimx
mcn^
tem hic cr in fuhfeqiientibus aliquot chara&ribus accommoda.
uC, X 2 Meatus bilis tieficula: periecorts carpus exporreSi,inter portar uettceetcaiice iteuence ramos.
Y2 l^enccportcepropagoiniecorisfubflantiamdijfuja.
'Zji y enar caua-propa^o in iecoris
ftibflanti.-im di^qefia. Volui enim hic exprimere iiaforum in
ieco
corisfubjlantiajitum^qiiifcilicetportaniena^ramipropa^inibuscawefubijciantur^etquonam
paBo in horiim medio hilis uefictilce meatus exctirrant.
a 2 Concurfus meatiium bilis ucfiiculce,qtii in iecoris corpus di^eruntur.
bz V
efiiciila: bilis ceruix,ciiimeatiis ex iecore duSlus ac a notatus infierittir,communisp
cfficitur^
ci,z Bilis ueficulce nteatus in duodcnu iitteflinum inferttis.ac Saddufi^ in decimatertia
fgura duo^
d. dentim indicat intefinum, quodhumilio rifedc apertumfiiximus,nc meatiis illiiis
c notati infer.^
tio lateret.

e 2 ^^teria tn iecoris cauum bilis ueficulam digefa.

fx Ncruuliisiecorii^ bilisueficulce communis,cy d fexti parisneruorumccrebripropagine


promptus,qua- dextri lateris cojlarum exporrigitiir radicibus.

g2 Teniies porta: uena: propctgines, in bilis ueficulam excurrentes.


hi Vortaruence caudex. (jlinet
i,i i Glandtilofiim corpus,quod duodeno tnteflino adnafcitur,uafap exporreBa opportunefw
ipfii
h,l,m, 1
Mefenteriu.V ertimfinguIicharaMerespriuatimquidindicant.h enimuena: porta: dextrifeu
grandioris trtinci di/hibiitionem in mefenteriuin notat.I uero,glandulofiim corpui in
mefente''
rioprimis iiaforutn difrihutionibus prcefi&im. m atitem,mefenterij ittfiniiat
partem , cui colon
inteftimim tota illafede committittir,quaddextrireitts fedeadiecoris catium pertinet.Htc
iifii^

luinqs coliim inteflimim dmefenterio ditiulfum efl,quo mefenterij centrum aptim dcliiiearetur.
ni V ena qua-fibpoferiori reSli tnteflini fede deorfiumprotenditur,ipfi^rcdo
inteflino iienas
01 Vefic^rfindijuperiorparsetiamhiccflconfpicua. (porriait.
p 1 Quodhic cxtuber.it dexter efl ren,fua piiigui membrana adhuc oite^us.
q i Meatiis iirinarius, d dextro rene uriitam in ueficam deducens.
r \ V ena.tcarteriafeminalesdextrilaterisi
fiVasfemenddextroteflcucrfmceruicisuefiicceinitiumperfi^rens.
D E C I-
DE HVMANl CORPORtS FAERICA LIBER V. 3«?

DECIMAQVARTA QVIN
TI LIBR-I FIGP-R.1^. <_^iV
ttriorcm intcgri ucntricuU jlomachi
jicicm cxprimcns ,imd cumucnis ,(tr
tcrijs CT' ncruis ucntri^

culo injertis.

DECIMAQVINTA QVIN
T I LIBR-I F I G V P^^, IN-
te^ri ucntriculi cr flomacbi pojlcrio^
rcm cxhibcnsjicicm.

CHARACTERVH D E C I M AE Q.V A R T AE ET D EC t-

ma: quintxfigurarumlndex.

C CTEB.es hoc Indicecxplicandipttrtimutri^figurie communc!


funt,pctrtim nunckuic,minc ittipccuJiarcsiac proindc communcs i^x indicabimus.pcculiari^
hus ucro dccimce quintic figurce cbaradcribus, ha-c t fubij cictur ,dccima:-fcxtc£ aiitcm bcec z.

/fi,z Stomacbipars infiuces orisjs adco ctmplitudincm pcrtincns, bic dfiucibiii prcvfcSa ccrnitut^
iji ^-^b ad Bufqucduclii6fomachinotatur,rcddpcrmcdiamucrtcbrarum ccruicisO'
quatuorfupcriorum thoracisfcdcm dcfccndcns.
JiSS ANDREAB VESALII BRVXELLENSIS
B,CiA K^'' BtidC iipjiduBniJlomachi indtxtrum lntus fiiptrijuintam^ aUquotfetjuattcs thord^
cis utrttbrdS modice dtclinans.
C;D i,x C ad D ufipflomachi du{lu6 infgnifur tx dtxtra fdc uerfusfinijlramfipya mcignam co
fcndens arteria^Qyper ftptum tntnfierfim in utntriculifupcrius orijtciti G itotandu pertines,
li,^ 1 Diia: tonfllie ^cjtia: nonprociil dfomacht ftdt in oris catiitattmpcrtingtnte diflant.
I',F 1,2. Glandiihfim corpusfomachofe^juettr adnatii,jua quintap thoracis uerttbra: corporiinfdet,
Gi,2 Siiptrius utntrictdi orifcium, H Infriusuentriculiorifcium.
IiA Suptrioruentriculipars. K,K i,z V cntriculi demiJ?ior pars,feujindus.
L,L/ 1 ^^nttrior ucntriculifedes.
M,N, O 2 'Pojleriorfdesutntriculi.J^eriimJin^ulichayacltresahquidpriuatimindicant.O enitn
imprcf^ionem notatjuam utntricuhis eafede exi^it,jua uertthris
ntntiortmfitifriIaterispartem,Nueroparttm dextri lateris prominentiorem.
innititiir. M jtiidtm promi

Piji Dtiodenumintcfinum,juodhicadieiuniintefiniprincipitimrefeBumfinximus,
BilisttefictiLcineatus,induodeniimintcflinuminftrtionemtentans.

R z Mic chantcler ininterna diSi ntiper intefinifede uiftur,infertionem mtatus illiusnotans,


ijuem modo Qjnjigniui.
Sz Glanduloftim corpus duodtno intcjliitofiibnatum, Uafa^j iUiinteJlinn exporreSlaJtiffulciens.
T t.,z Dtxtrintrtii ftxti paris ncruorum cerebripropa^o, adfomachtiexporreSa, multiplici^ft
rie in ipfius orifcium clatius difrihtita. i,z Sinifltr neruus.
X z Siniflri tterui p ropaj^o,ftcundiim clatiortm uentriculifedem aditcur tifji txcurrensjnc^ jiid
iecoriproxinia efl,Y infqnita.
az Vrima^^utidoRrina^fludionuncupartt.imfoItmus^uentricuIiiicnai^arteria.
b z Stcunda ucntriculum accedens uena , jiiar conitige cartt arttria.
ci,z Tertia uentriculi utna ctim coniiigt arttria cr ntruo fio^,Jxundum dextram uentriculi {un^
diregioneni exporrcRa. ( tu ampItSlens.
di,z Quartautntriculiutna coniiiq-em obtinens arttriam,!^ elatius uentriculi orifcitim coronce ri^
e 1 Rami iam diclicucna: <:j- arteria:,juiftcundumucntriculi elatiorem ftdtmadinfrius tijjue

ipfus orifcium contcndunt.


fi,z Quiitta ueitafiinulcum conitiqt arteria cr neruo,ftitiJlram fdtmfundi uentricultptrreptans.
i,z t^lia: iieiut: ac arteria^^ab illis pronata: u.ifs (jux litni injtruntiir.

DECIMASEXTA QVINTI LIBRI FIGVRA-


H C f^ura uentriculum dfomacho ac intefinis
liberauitnus ,ac dein inutrtimus,ut inttrior ucntriciili

fcdesfcuftipcrficits cibos cy potus ampledcns,in con^


fpeBumuetiirtt.
i CirciiL-tre uttttriculituber eafcdt conjpictium, ubifo
machus ucntriculo continuatur ,autubi tlatius ipjlus
confjht orifcium.
' Tubtr orbiculatwtttjuo^inhumilioriorijiciouentriy
culiapp.-irens.

DECIMASEPTIMA QVINTI LIBRI FIGVRA-


T> R^ESENSfq ura uentriculi tunicarum
feriemnumtrum^etnaturam,juanttlmpiSuraajjeijui
potuimus,doctt.
l- TertiatittttricuIittinica,dperitoncopronata,ati^hic
duentriculo ma^na ex partc diuulfa.
l S eciinda uentriculi tunica,ininus jiidm tertia d uentri'
culodimilfa.
'« T>rima intima^ uentrictili tunica,hac inpartc dduabus
cxterio ribus tunicis libcra.

D E C I M A
.

DE HVHANJ CORPORIS FABRICA LIBER V. 363


DECIMAOCTAVA QVINTI LIBRI
P R SEN Sfij^-UK- iccorisgib^
hnmpofleriortm^fcdem undcumc.iiicetieiicc
caudicis portione exprimit.

• Iccoris^ihbifuperiorpars.
Bj,B lecorisj^ibbipoflerioris^j fedis iiifima reqio.
C Cauxuenic fedes,quafeptuinpcrmeat,ipfifs
fobolcs cxporrigit.
^J ^ t^"': intcruaUofedesnotatur, (jua caucc cau>
dcx poflerioriiecorisfedi inn.tfcitiir.
F J>ortw prtscipuiiccurfepto allijjaittisuincuU.
G Li^amcntumiccorispartcminJhiflramaximeexporrcBamfcptoconncilcns.
H^ ettce portce portio.

I Simis<j^uo iccurflomacho cedit^fiafiiiiflro ucntriculi


orificio continuaiiir.

DECIMANONA QVINTI LIBRI FIGVRA,QVAE


LIENEM OMNI RX F^CIE CO M M O N S T R-i^T, C V.
iitsfitum cr ex proportione magnitudinem , iiigcfiiiia ([110^ mox [ubijcictur figurci litcrit
Oj O, ? cxplicabif.prcefcns ucro quatuor quodammodo peciiliaribus
conflans
eJfigicbus,fcutabulis,inhunchabetmodum.

PR I M A, SECVNDA. TERTIA. Q.V A R T A.

q.V ATVOR DECIMABNONAE FIGVRAE TABELLARVM


carundcmqjcharaflerum Index.

T> R. I AI hcncm anteriori flcie exprimit,iiiici cum omentiportioncjcuinferioris fuperia


ris^ioincntimcmbranartim partibus. namcjj liatisfiniflrum indiccit lafus , dcxtrum autent
B, B. acmcdiaipfiusfcdesotnetitointeqtintur. B,BcrB ciiim itifirioris otnciiti mcmbrance portio^
C, C. ncm indic.mt, lienis uafa dcduccntctn. C ucrd cr C fupcrioris omenti iticmbratice portiane fignc
ficant,qua ad uctitriculum iiafa pcrferutitur,ab illis uajis pronata ijua: in licncm iamiain infcren^
da uctiiutit.

Scciinda ejflgie deciiticc nonce qiiinti librifigiirce lictiis Caua regio cxprimitiir , ab omnibus quce
D, E. illicommittutitur partibus libera.ac hic iD ttotatfuperiorcmIicnisfcdem,EinfEriorem,Fjini'

F, G. flram, G dextratti.H ucro CJ* FI lincatn indicant in caua licnis regionc confpicuam,citi lictiis
H. uafainfcruiitur.
ITertia effigies lienisgibbum cotnmonflrat.
Quarta lienis quoque caitam fedctn delineata continct. ^^thuic duas indidt fcSliones , ut lienis
1,K. jubflantia conformatioqiic oculis fiibijccrcntur ^tqiit hic I (2"
. fcdioncs modo di< K
clas indicant

r ViGE-
a ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
VIGliSlMA QVINTI LIBRI FIGVRA-

VIGESIMAE FIGVRAE EIVSDE M'q.V E C H A-


radlcrum Indcx.

T> Ri^E S E N S ji^urafcdionis fcrie duodecimirjuccedit. abhactnimomniaintejlinit


exccuimus , rcli^a duntaxat ucntriculi portionc Jiiperioris orificij ucntricnlifedem common-
flrdntc. atijp ita hcccfi^urapleya^j indicat,cjua: nunc opporcunius cum charaiflerum indicibusJi-
riatiminfinuahuntur.
«_^,<_^ Scptitranjucrfiportio pcritonceofuccintla, ati^ undcum coflis alicjuotfurfum rejlcxa,
BjB Caua iccoris fedcs.
C lecoris Ii^-amcntum,rjuo ipfiusfinijlrapars fcpto alli^atur.
D l^ence pcr umhilicum iccori cxporrcBce portio,ubii;^fnus illc indicatur primum hanc aJmit^
tcns ucnam, quceperpriuatum ipfi in iccorc humano incifum Joramcn adiccoris ufcjucJedcmpcr^
rcptat,nhihk G non proculdK adhibitum coiJJ>icis,uhi^ ucna hcec in iecorisJuhjlantiam pri^
miim ucrcdi^critur.
E Hacfedc iecurfinum obtinct,quo ccdit flomacho pcrfeptum tranfuerfum ad elatius uentriculi
orifcium contendcnti.
F Siip crius ucntriculi orijicium, uentricub^j portio.
G, G Lincce imprefiones he tuhcra^ in iecoris cauo uhipartem uenamfromit conjjicua.
Bihsucjkula.
I Ports
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER V. 371
I Vortte ueiice caudcx hk ahfcijjiis. 'Vcru Iquoi^^ duas indicatucmiUs bilis ueficulcc: cXporrtSlas.
K lecoris ntruus ab illis propagatus ,(j^ui clatioriutntriculi implicantur orijicio,
L e-^rttria iecori cr bilis uejicultc communis.
M Ntrum dfextincruoriim ccrcbri paris propaq-ineinitium ducchs^quf dcxtrilateris cojlaruni
exporrigitur radicibus.attp hic neruus iecoriparittr cr bilis uejicula: comifmnis ctnfetur.
2V Bilis uejicultc meatus hic abtruncatUi uifitur^cjui adintefina pertinet.
OjO Lienisanteriorcatia^regio. P Lienislinea,cuiuafaipfiusimplantantur.
Q^yenacaua. R Magna arteria.
S Radicts arteriarum in uentricuhmJecurJienem:,omentum,mefenterium , 'pfa^ demum intejli
na excurrentium.
T Dtxttr ren,pinguifua obdudus tunica.
I^ Sinijler ren,fimiliter pingui ipfius inuolutus tunicd,
Ytna in Jinijlri renis pinguem dijfuja tunicam.
Y 'Venadextrircnispitigutmtunicamacctdens.
a Vena arttria^j dextro rtniferojumfanguintm deducentes.
b 'Vena arteria^ infinijlrumprotenfarenem^emulgentes^ uulgononfecus apptllaiie,!juimillii
qucc dextro renifunt propri^.

c,c Jyieatus tx dtxtro rene urinam in ueficam defirtnsi


d M.eatus(jiioJiniJlrirtnisurinainueficamducitur,
e Seminalisuenafinijlrumaccedenstefcm.
f Seminalis uena,dextri ftjlis.

£,g Surculi dfeminalibus uenis qua ptriton^eo committuntur,in ipJo§> adeo utrfus ttjlts progrejjii,
ad peritona-um deriuati. -

f) Stminalis arttria dextrum fejlem petens.


i neriaftminalis quceJinijlro tejli eil prapria.

k '-4rttriieinhumiIiortmmefenterijJ'tdtmadcoIon intejlinumet reilumexcurrtntisradix.


l rttria: magnarfuper cauam uenam afcenfus,ac ipftus magtice arterite cr cauiefiipra oj^isfa.'

criinitium in duos truncos diuijio.

m,m "Prcecipuce uenceac arterice earum cjuce gtniculatim d magnisuaffslumborumcamibusipjl^


peritonceo ojferuntur.

n i^rterice maqncefobolesfacri of^isforamina accedtntes.


o Rtdiintefiniparsdcololibtra,at2j,utinterdijjecandumjit,uinculointerceptd.

p eftca urince rectptaculum.

q Semend ttfleadpenemdtfirtntisuajisportio,cjuafecundumpubisosdcorfiimaduejiccs ccrui


cis initium retorquetiir.

r Cutis quiCpeneminuejliebat. f Scortum.


t Carnofce membrance pars, cjuce haudfecus attjifcorfum, uirun^ ambiebat tejlem.
u Tunica dptritonceo inibipronata,ubifeminarijs uafis iter prcebtt.e/i^ hcec exterior teSlistli
nica,carum quas teflihusfingulis propricu peculidres^ HumeramiiS.
X Denudatipenis portio.

VIGES IM APRIMA QVINTI LIBRI FIGVRA.;


QVk^R TILES PR.0Pi3-I>-^S CONTINET T<-^BEL.
lasJedionis ferit inuicemfubfecjuentes,ac appofitipmereniifinusineatuum^
urinaridrum principia ojltndentes.
PR I M A. S B C V N D A, TERT I A.

r 2 TRIVM
'it7i ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
TP^IVM riCESIMJR P JI.I M AR FICVR.t^E TABELLx^-
riinijcarundcmq; cliaractcrum ludcx.

V R I I^l^^ tithdl.t fcLlioncm jcaiiidumraiij lonjjitudincm pcr ^ibbiim ipfiiis indiiSnm


h.ibct adco profindam,utin fcaindum rcnispcrtinqtitfimimjntcrim nulln rcnisfubflctnti.it abU
"j^- taportionc. Significct i^^ititr. ts dcxtri rcnis aiiteriorcm partcm, ^ iicro pojlcriorcm. y zyyori
y?y- ficia funt rainoru pritnijinm rcnis,fcu ipjiiis mcbrancicorporis,quct iiiuice illi rainicocunt. Hic
JlyJl- cnim n-tmincccff.trio pcr fcHioncm in miituo coitu diuiduntur.Jl, </> primifimu corpii6,fcu mcm
brancum corpm in quoducna artcria rcnis tcrminantur.
t Foraminuliimliocurinarij mcatuscflinitium. . .

A jyrinarij mcatiis pars. Supcr mcmbrancuni hoccorpus Jltj^A inflgnitum,fccundus rcnis coiifi^

flitfiniis,cuius intcriiis CT" corpori illi mcmbranco proximum latus in hacfcBionc tantum appa
rct. Hitii ciiiin partcs qua^ in extcriora adutrunc^fcpti cx rcnis fubjiantfa conformati latiis pro

duciintur ,ipfum^ finum uclitt bipartitum cfficiunt ,nififfcciUo in circuitu fub { kic CT » dedudo
iiitucrincqiiis.Scptumnam^ illud prcefentifeSlione in duasp.-irtes,anterioremfcilicct^ pofle

riorcm diuifum cernitur,ac « quidem partcm ipfiits notat anteriorem,^ ucrd pofleriorem.
Seciindce eiftgiei omnia cum nupcr commemorata fiint cSniunia , nifi quod uniuerfapropemodH
renis fitbflaiitiafcptiim illudconliitucns,cultcllo orbiculatim ademptafit,neque aliterfancfep-'
ti illiiis f^-iiram ob ocitlos ponere licuit Confficitur hic itaqjfecundiis renisfinus itniuerfus , at
.

non qiiemadmodum efl hipartitiis,eo quodfcptitm abflulerimfimtm hitnc in cxteriori ipfius late
rediriinentem.x igitttr (3" & y (3' A e.adcmhic quiein priniatabcllanotant . Circuliis autem

j. intcr it i duclii6,fecundiim renis iiidicatfinum. hiero anteriorempartcmprimiftnusjeu metit


, branei corporis ,qua hiec in ramos difcindititr. 1 corporis membranei pofleriorempartemindi'
cat . adeoiitliis-i fimulmembraneum notent corpiis,feu primurenis fimtmiK autcm itrinarij mea
tus infiqnitur origo. Tertia tabclla primijinus feu membranei corporis rci
mos omnes infinuat. renis enim fiibfl.viiici,qucefummis ciiisfinus ramis adnafcimr,pcnitus dcraft
efl.<^tq} hiec citrct charailcrum o^amftint obuia.
VIGESIMASECVND A QVINTI LIBRI FIGVRA-
DB HVMANI CORPORIS FAnRICA LIBER V. J73
yiGB.SIM<~^E S ECVN Dt-J^E FIGVR-^E, E I V S D E M-
que charaflerumlndcx.

P R SEN S figurafta ionis ftrie ui^ejima-fuccedit. in hac namquc cojlarum ak.'


(luotflnucffraBi,!!^ txtrorfumfurfum^retortioccurrunt^utiecorisrribbumitahtc [[KSlare
tur,ut ipfius cauum in ui^gcfimafgura in conjficuo crat.
Rcnes bicctiam pingui illorum tnnica
dcnudatifcfe offirunt.Lt hacji^uraucnarumartcriarum^j feminalium cxortus du^us^i etiam
oJlendetc,priuatim d cauar ueuie caudice ramulumpronafci cjfinximus quifinijlntfcminali co
,
mijcctur ucnte.Vrartcrea pcritona^um (Juduafisfeminarijs itcr pra:bet,und cum tunica dpcrito
nco pronata , tcflem^ fii lateris uafaJcminaria amplcclcntc , diJfeSlum c/i,cr cumfemina
Tijs uafis tefles cumfuis mufadis obuiffunt. Infupcr pubis ojfi inuice ita dirempta at^j adcd rc
Jlcxa uidetur , ut inuicc injigniter dchifcant, cr ucJica,zygIandofum corpus uefica: ccruicipro
priii,und cu ipfius mufculoer pcnis corporib. corunde^ progrejfi oculisfubijciatur. Quod au
te d dextro Jkmorc cuteprorfm ^\dfiniflro alifia ex partc ademimus,nemine ambigcrc rcor,
a, a 'Pcritona-iparscumfeptitranfierfiportione,^' effradis cojlis Jurjiimcxtrorjumfj
rejlcxa.
b, b Iccorisgihbum. c,c Cauaiccorisjcdcs.
d Vrarcipuum iecoris Iigamcntum,addcxtrum lafus mucronatit cartilaginis confjlens,^ hic d
iecoris antcriorijcde magntc cx partc diuulfum.

e Ligamcntum iecoris partem infiniflriimprotenfamfcpto committcns.


f Vena: porta; portio,und ciim arteria er- neruis iccur petcntibus,et bilis ucfiailce meatn intcjli

na pctente,Inc uinculo e/l intercepta,cr deinprafc3a.


g V cnie catice caudex, h <^rteriarmagna:trtincusdcorJiimJpinieexporrei^us,
i P rincipium utnxpinguemfniflri rcnis ttinicam adeuittis.
k Radices arteriariim in intcflina cxcurrcntium,cr utntricuIo,iecori,biIis uejicul<ejieni, et ip
fi demum omento ranios ojfcrcntiiim.
l Initium ucnx dcxtrirenis pingue inuolucriim pctcntis.
m l^cna ac artcria dcxtrum acccdcntts renem.
n Jy' tna ac itcm artcriafiniflro reniferofumfangiiincm deducenfts.
0,0 Dcxtrirtnis pingut intiolucrtim, ab antcriorifcde rcnis liheratum.

p,p Sini/lri rcnis piitguc inuolucrum, ab anteriori ctiam fede fuircnis diuulfiim, ct pcritonteo undc
principium ducit,adhuc conncxum.

^><l Et dcxtcr erfinifler meatus^cjuo urina crtnibus in uejicam firtur,q injignitus cjl.
t Scininalisucna dcxtrtim accedens ttfcm.

K 7>rincipiumfcminalis ucna- dextrum tcllcm adcuntis,fiod injiar rotundi tuhcris promintt.


^ Scminalis uena finiflro tcHi cxporrcBa.
y V cmila duence cauie caudicc pronata,ac ucna:jeminali finiflra; commixtaunitaiic . Quamuis
enim ha:c uenula rarius occtirrat, tamcn quum in alijsfigurisfinijlra utna abjjue hac dtliitca^
tur,illa^j hic nihil obJcurct,ipfam exprimerc iiijum c/1.

a Stminalium artcriarum origo.


Surciili, qiios ucncefcminaria: peritonieo inihi depromuttt,<Jud ipficonnexa: deorfiim
adpuhis
ofja contendiint.

y E>extriefeminaIistiena:,&itemarterice,ptrpcritonieumJuprapuhisoJ?iscoxendicis^rcgio
ncm defcenfus,ac afcenjiis pariterfemcn dtcfle dtfirtntis uafis, qtiod u,i cr k mox notabitur.
<fi J^enafcminalis er artcrice commixtio^cr corporis quod uaricum imaginiconferam,initium.
t V aricofi corporis intcfleminfertio.
^ Teflisintimoipfiiis inuolucro obteiflus.
» Vrincipiumfemcn dtefle dtjirtntis uafis.
i Stdts qua dcfircnsfcmcn iiasfiirftimfecundum tcjlis humillimamjedem reJlcBitur, cr d tc/lt
ipfinon amplius connatiim,abJccderc incipit.
K Hicfemen dcfircns uas nuUam amplius conuolutionum ojlcnditfpecicm,atfurjtim injlar ntrui
teres porrigitur.

V T^eficaurinareccptaculum.
Glandulofiim corpus ucfica: certiicis initio adnatum,0'fcmen dcfirentium uaforum infertio-i
I
ncm excipicns.
r 3 CircuV
'(-4 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
5> CircuUris ntficce certUcm etmhicm mnfcuhis.
T Dno penm confitumtij corpom , quornmfniflrum
d fito principio ijuod djiniflro ptilis ojje
duciturjibemtum cll:dtxtrum ctntem corpusftoprincipio adhuc pnbis dextro ofifirmcttur.
V riCtcrea hic S nojlrifi^tira in cojpicuo efl,qua pcnisfaccidus lagttidus^i cu ttefca effin^it.
V J-^cnaritm CT arteriarttm nerttorttmip penem adeuntiumfirics,tam apte ac in huitijmodi figu--
ris idmoliri datttr cxprcjja.

^X 'Primum cxteriusne tcjlispectdiare inuohicntm dperitonceo inibtpronatu, itbi cp afcripfimiis,

ubiuero ^Iocatur,eaciiisinuoIucrifedesnotaitir,quaha:cinfima: tejtis particonnafcitur.


TeflismiifctthisiamdiSloimtohicroinnatiis.
a Mufcithnfimur mouentitim feptimus hic fe Jpeclandum ofert,cpidfttpcr coxendicis os deor^
fum diicitttr.
* B^cSiintefiiniportio,quceincorporedumintcfinarcU(]uaaitJirtintur,relinquiconfiueuit.Su

pra hancrecliintcfiniportionem cleganter qtiocltie uente caua: CT artcricr ma^nx diflributio

circa ofis facri re^ioncm uifitiir.

V r G E S I MAT E RTIA QVINTI LIBRI

VIG ESIMAETERTIAB F t GVR BE, IPSIVs'q.VE PARTIVM


8C characflcrum Index,

I G E S I MA tcrtiafigur!tmtdtaspeculiaresobtinenseJfigics,tahella4uc,fitmtdcwn
illa quce moxprcecefit, ac ordine ui^qeftmaficcundafiiit,potifimum adtiirihtim or^anorum ^e
ticrationis infifcSlionemJicit, ambas cjtitim primttm charaSleribus infignirentttr, decimotcr
tio huim libri Capitiprceponcndas dticcbam. tindc etiam in titrisip cademprorftis e/l chara^c
rum ratio. Yeriim cquod iamfatiiisfire arbitrer omncs prafentis Ubrif^uras hic feriatim col
DB HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER V. 37?
ioc.iri,priiitttwn indicm hiiic uigejlmcetertiiefi^ura: dcdicalio^chctraSleres (piit hiUc er iii^e
fyu-ejecundce commiineifiiiu,denu6 non^rauate explicaturii6. 'Porro in hac ui^efimatertiafi-'
gura diiie fintprtecipua efiigies^quarii iinam non inopportunc dextram,alterd uerofinijlrant
appdlahimus ac in utrifc^ ijuidem effiigiebus renes,uejica. cyfieminaria organa cU uena- cauie
.

ct arteria- portionihus exc6la c corporefinxintus.i^tij} harc quidem in dextra anteriorificie,

infinijlra atite pojleriore delincantur. CT' >n dcxtra adhuc priuatiin ueficam,&ipfi'us ccriiiccnt

feu mcatumfcminitirinxcj; communcm aperiiimns,quum ha:cinfiiniflra adhucfint iiifcgra:tjuem


admodum in chara^erti explicatione diSiiriis fim difftfiiiis,fimulat(ji cffigics expre(fero,quie

fiinijlrtiin latus er infiriorem pricfcntis tiigefima^tertia-figura- fcdcm occtipant, ac maittjculis

Latinorum literis in hunc modiim noiantur.


<~^>B, Duabus his tabellis dcxtrtim teficm antcriorijacie , at magisfiectindum finiflrufit latus ofieden
•» tibus,idc exprimitur.uertim fupcrior infignita ab infirioriB iiidicata in hoc diffhrt,(ju6d
ipfiafemen defirentis uafisfitiim intiirhatutn oflcndaf.quum interitn iitfirior B notata difercit^
tisfemen uafiis partem,qucefectindum tcflis anteriora fiirfimfirttir,nejj ainplius tcfliadnafci^
tur,ex ftia fcde finijlrorfium habeat refiexam, dctrtifiaiiitic ,ut infiertio applicatio^jucna t^ar
terice feminaliiim ad te/lem in conffcBuin ticniret . ' Ajcc characlcruin utrifc^ue effiigicbus

<_-/' cy B in fignitis coinmuniuin opcra reddentiir dihicidiora.

C "Vcna cr artcriafeminalcs illic abtruncatie,iihiiam ex in.igna peritoncei amplitudine excidcn


tesintiiccmimpiicantur,cominificenturj;,ac corpusquodtiaricofuiniitihiappellabitur cjfiorma

re incipiunt,feu huiwuaricofii corporis quodpyramidi aj?itnilahitiir cottus.


JD Bafiis uaricoficorporis,fcufiedes qiia uena £7" arteriafeminalis tcJliinferuittur,0' ramiilos iit
teflis intiinum inuolucruin tcfiisfibfi.tntiamfpargtint.

E V^afiisfimcn dte/le defirentis ittitiuin.


F B^eflexus uafiis feinen dcfircittis ficunduin teflis hiiiiiiliorem fcdem.
G Siirfuin conjceiidens dcfcrcittis feincn uajis fortio^o' ipfiiis regio in qudampliiu tepiconna^
fii dcfinit.
H Trtefcns effiigies dcfirentisJemen uafis portionem ofieiidit, qu.e tefiis iittimo connata entt in^
uolucro:(^joraininulaillaafperitatcs^ccrnuntur,quceineitisuajisficdc po/l feBioiiein con^
jficiuntiir,qiia: inuolucro illi connafcebattir.
1 H.tc cffigie eade tiafiis fciiten defirentisportio, qua: et moxpra:cedcitti dcliiteatiir. ucriim hcec
fiedem eim portionis ofiendit, qucegihba ejl, tejlisqi iituolucro non connafcitur.
L Tcfiis dqiio feincn dcfircnsuas abficSlum efl,ipficqj adhuc tcflis ctim intimo ipfiiis iittiolucro ct

uaricofio corporc remanfiit.


M. Ha:c cadcin cuin cffiigie L notata indicat.uertiin tit illa aiitcriorcm tcjlisficiem expriinchat,
ita hiec pojlerioreintcx diice fuhfieqtientes notar titriqjfiuitt commuites.

N 'Printaucnce er artericc fiminalium coiitntixtio,fieu tiaricofiicorporis conus.


O aricofii corporis bajis,iy in teflisfubjl.miam ipfius^ intiinuin iituolucruin iitfiertio.

? Teflisjtio iittimo adhuc obduBus iniioIticro,fed duaricofo liberatiis corpore, i^juperiorem


ipfiiis regionein ojlcndcns,in qua uaricofiuin illudcorpiis infieritur. '.^^pparcnt namque hicfirct
mina ramiilorum uaricofi'corporis,qui (iiti dicebam) tcfiiimplantantur.
Q^Iii hac effigie intimam tejlis ttinicain iituolucruinue nouaciila dijficiii, cr ex altero latcrc dte^
R. jlis fubfiantia ciiis inuolticripartem R tiotatam diremi, inpofieriora^ reflexi,iit du^lus in cS
jfeStimuenireitt,qui draiiiisiituolucrumintertexentibusintejlisfiubfiantiampertinent.^l^
S. terctm uero liuius inuobicripartem S iitfigititain,tcfliadhuc coitnatam reliqui.
T Hic tefiis pcr mediiiin dijfieflus iacet,uajortiinper ipfiius fibfl.vitiam diffiuforum,ac /-^er ^
tiaturamdijlributioitisqjj'erieincoinmoiijlrans.(fhttucr6inod6jubfequunturcharaHeres,dua
hits grandioribiis cr inagis praccipuis iiigefiimceterticefigurce effigit busproprij habeittur.
i Hac nuineri nota indicatur antcrior reitis regio.
2- 'PoHeriorrenisregio. ^ Siiperiorrenisreqio.
4 Iitfiriorrenisregio. <r Lxteriiumreiiisi.itiis.
6 Interntim renis latus-.in quo 6,7,0' 8 finuin cius lateris indicatit.uertim 6 priuatiin iiotat eius
fi
7j8- nus tuber.y autem cr 6finus eius aitgtilos iinpref^ioncs^.
g l^tncE caua: caudcx,inibi abficijfiis,qud deorfiim tendcns iecur fuferctuit.
r 4 Artc.
'j7tf ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
h ^rterlie mttgna: trimcusinibirefeSus ^ukprimhijubfeptotrctnfucrfoiitftritmdampli''
tudinemfertur.
k B.ctdices nrteritirum qute mejenterio cr infiriorimembranieomentidigeruntur.
l Jy" encepnguemdextrirenistunicampetentisprincipium.

m Venao^arteriadextroreniferoptmfaiiguiiiemdeducentes.
n T^enaz^ artcriafiiiijlro reni in Jerofjanguinis du^ufmulantes.
Nlil
0 Vena: inpiitguemfiniflrirenis tunicam excurrentis oriqo.
q,q M-catus urinam crenibus in uefcte ainpUtudinem deportantes.
r Mcatuuin urinam ueficce deduccntium in ueficam infcrtio.acin dextnt quidem ejfigie orijiciit

indicantur,<Judhiineatus in iieficam pertinent, er inembraneiproccjfus quoip his orificijs prit


ficli. in Jinifira autcm cffigicJedes indicatur,qua illi mcatus priimim ucfica: applantantur.
t Seminalis ucna dextra.
u TubercuIuinfeuprotuberansfemtnaUsutniedextrilaterisprincipium.
X p^enajeininalisfiniflruinpetenstefiem.
« SeininaJium artcriarum cx magna: arteria caudice initia.

^ Stirciiloruinradiccsquosttciia;Jeminalesperitona;oofferunt,qudillificundiimlumborum rc
gionein coininittuntur.
ena: arteria:^Jeininalium coitus cominixtidue, cr uaricoji corporis initium.
t p^cme arteria: Jeminalium adteflem inJcrtio,Jeu uaricofi corporis bafis,
intimo ipjius inuolucro adhuc obtcdus.
^ Tcflis
„ P
rincipium uafisJemcn d tcfie defirentis.

j Dcfcenjiisuafisfemendcfireiitisficundiimpo/lerioremfeflisregionem.
,
Lociis qno dcfh-cnsjcmen tiasrurftisJccundumtc/lishumiIiorafiirJumJcrtur,ne^ amplitistc
fli comtafcitur,utiJiciebat ab «per Sadt.
K Scdes defirentisfemcn uafis,ubiprimum neruimodo citra omtiem reuolutionem /]iirait(ue fur.^
fiimproperat.
A Hacfcde f:iiien defirens ttas adpofleriorein regionem uenie acarteruefeminalium reflexum,
inpcritoncei ainplitudinem coittendit.

fx.
Dcxtrifieinen defircntis uafiis cumfnifiro coitus,proptcr ueficce ceruicis initium.
V J^cfica,quce in dextra cjjigic priuatim adaperta efl,ipfius commonfirans cauitatem.
corpuf uafiorum femen defirentiuin itjertionem cxcipiens,ac in dextra effigie 13
1 Glattdulofiim
gafcSione admeattis ujq; urinarij amplitudincm diJfiRum.
a mplitudo cauitas^ ceruicis ueficce,in qitain uafafemen defircntia injirtioftem moliuntur,

j,
Mujculus ucficce ceriiiccm ainbiens, ac urince cxcrctioni prcefiSltii.
S&T Duo penem potif?imtiin confiitueiitia organa.
y J^ence ac item arterice pencm ceruiccm^ uefi'cce acccdentes.
Sedesnotaturmeatusurina:fcmini^cotnmunis,quce rcliquoipfiusdu^uamphorinpenisglait
^
de uifitur.

VI G E S I H AB Q.V A R T AEF I G V R AE, E I V S D E M 'Q V B


chara&rum Indcx.
FI G y B.<^fequcntempaginamoccupantemuliebris corporistritncus humiflratusex
primitur,cuiusperitona:uin undcuin ahdominis mufculis adapertum e/l,acin latera ("
utiintcr
Jecandumfit)refiexum.Dcindc intefiina omniad incJenterioprcefecuimus,reBo inteflino ad^
huc in corpore rcIiilo,fiinul cuin integro mcJcntcrio,cuiiis mcinbranas hic aliqua exparte inui
cem dirciiiimus,tit mcjcnterijnatura oculisJuhijceretttr. Verumprxjcnsfigura in hocpotijii^
mtim dclincata e/l,ut utcri ^sy ueficce pofitum ita ofiendcret, quemadmoduin in hac mulierc iite
ro nobis nulla ex parte moto,is occurrit Nulla enim hic ab titcro diuulfii efl mciltbrana , Jcd
.

oiiinia integra ita hic uijmttur, quemadmoduin in mediocritcr obcjis mulicribus iam amotis in-'
tcfiinis Jecanti obuiam ueniuiit. Muliercs iictmqiie adcopingucsfunt,ut longo ctiam morbo ene
catce zj- macilentifiimce, nullam uaforum fcriem(nif membranis mutuo dircfnptis) ofiaidant.

V I GE


DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V.
V I G E S I M A aV A R T A LIBRI QVINTI

i-^j-Bp C,D Vcritonteianttriorisjedisintcriorjupcrjicks. ^

E-^E Mcfcntcrijpars tcmtia intcjlina dorjo conncShens.


F, F '-^ltcmmcfcntcrijmcmhrananotatur^abakcraquamGifrGinJigniuidiuuIJa. T^tratjiau^
G. tcm mcmhrana uafarum pcr mcjcntcrium Jericm, ct glandularum uajorum dijlributionihus in-'
tcrpofitarum naturam tndicat.
Mac mcjcntcrij partc colon intcflinum^quiireSlo cmtfroximum,committchattir.
I Hacmcfcnterijpartc,coliintcfiniiititium,Jeu ipjitis cumtenuihusiittejinis continuitas,dcin
ctecum fuoip intcfinum confllchaitt.
K Rcdum intcfliittim inihipraJcSltim tibicolon definit,fia!fedes c/l cre£ioite conncxusjacri
oj
fis cum iitjima lumboruin ticrtebra.
L '^ittcriortitcrijiindifdcs,dquanihilprorfus atitilftimccrnitur.
M Dexter mulieris tcflis.
.

I>T MulicrisJiitiflcr tcflis.atcji huitis aitterior pars hic toia octilis fubijcitur,<jutim iittcrim dcxtri

teflis modica uidcaturportiotidLp idco accidit,quod dextrtim tcflem ita dclineaucrimus,


ficm
admodum utcrqtie tejlis memhraiia tc^iturfcminaria miilieris tiaja dcduccntc, at<juc dpcrito^
nieo nattijiniflrum iicrd teflcin illa mcinhrana dcteximus,(jti6dJolius maitus,mi!la adhibito
ctil
tro,JitbciieJicio. H<ec nannjue mcmbrana antcriori tcjlii fcdi ntillacxpartcadnafcimr,jcd
tnctimbitfoltim.
Oj O Mcmbrana dperitonxi <{extra fcdcproitata,^ tcfcm dcxtruin tindctim htiius lateris fciiti^
nalibus uajts,ac illis <jihc titcri elatiorcinJcdcm implicant uaJis,dorJo cominittcns ,ttterum^ pa
riter contiiteiis,(y dciticj; cum altcrius L-iteris incmhninajecuitdainuteritunicam coiijlitttcns.
P Hdcinmper ditfla mcmbnvta cariica: ex<urruntjibr(e,dextrumtiteri conjlituentcs mufctilti.
His
J73 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
Q^Q^I-Iis chamclcribiisfinijlrcc latcris mcmbrana notatur , c^utc illi corrcjpondct , <]udm nupcr O,

O indicarunt,
-RjS ^tcricmiicisanterior parsjnter R<:y S caadhucobdu3:atunica,cjuampcriton!tipartcsil
lioffiriitjquctipjiuaja exporri^-unt,dcducmit^,aciUumpcritona:oadne^unt.CiCtcruminter
ualhim intcr S confijl,cns,utcri ccruicis amplitudincm quodammodojlgnijicat . R.ug<e ue
ro hic conjpicua: ,illiefunt(juasutcriccruixin fe collapfa , nciji alids dijlenta,intcr fccandum

commonjlrat.
T Jy^ejica^cuiuspojlcriorjicics hic potiJ?imum fjieSlatur.ita enim infigurie huius delineatione ocii
liim dircximus , acfi in corporc projlrato^poflcriorcmucficitfe,dcm qute utcrumJpc^lat,potiJ?i
mum ccrncrc uohitJJcmm. Si enimprajens mulicbre corpus ita uti idipodmodo fubfequetur ,e^
rcclum arbitrareris,etiamfecus at^ resfc habct,utcrijundum multo elatiU6 ipfauejlca dclincit
tum ejjctibi pcrfuaderes.

l^mbilici cRportio , ipcritoncco inter fccadum libcrata, CT und cum uafisfcctui peculiaribus
hicdcorfumrefexa. X 'Portiouenie abumhilicoiecur petentis.
^ M.eatui aueficcefiindi elatiflimafcdead umbilicumpertinens,acfatus urinam interfecundum
Cr iutimum ipfius inuohcrum deducens.
'^}CtiZ3' ]Dua:arterixabumbihcohucfccundumucfica:lateraprorcpcntes,at^ hacfede magncsartc-'

riie ramispubis oJ?iumforaminapotif?imumadeuntibusinfertt,fettContinute.

VIGESIMAQVINTA QVINTI LIBRI FIGVRA-


niB HVHANI CORPORIS t^ABRICA LIBER V. J7p
VIC RS I M QJ''INT<^E F I C V B^i-AE, EIVS DEM'Q^VE
charadcrum Indcx,

<~yf' pncfentisfigurcv dcxtra mamilla cutem ahjlulimm, ut (juctr/lfieri pojpt proximemamilU-'


ru natura hic oculisfubijcerttur.Deinde uentriculum, CT cum intejlinis mefentcrium et lienere
fecuimm,re^lo inttrim inteflino non fecui qudm iu mox pracedente ftgura reli8:o. ^dhtec,ute
rum fuo txtimo quodptritoneum ipfiporri^itinuohicro quodammodoffoliatiimus, omncs mem
branas qudm licuit accuratij^imc paf?im,ideo alnputantes ,utfeminis materiam tejlibus deferen^
tia rurfusfemen ab his utcro dtducentia uafa in
confpcHum utnirtnt l^eficam utro dcor^
.

fum in fimjlrum latus rtfleximus,undmtatum ddcxtro rene ipfi urinam deferentcm abrumpen^
tes , ut urinam ucficce dcfirentium meatuum infertio appareret, ipfa^i uefca uteri infpeSlioncm
non occuparct. Pnflremo pubis ofium portiontm ab hacf^urct txftcuimtis, qiio tittri ctrtiix ac
iitfica: etiam coHum appofte uiderenttir.
4, A, P' enx admamillasfiibindt txcurrtntts ab illis quce cutiftimmo htimcro obdu^lcc offeruntur.
B ena: ab illispronata: qua- per axillam in mantim porri^untur.
C P riFCipuum mamillie corpiis.
D, D Glandular ac adeps undtctinj; corpori illi^Iandofo ac C inf^nito adflrattr,
E, F G,H "P tritoncei anterio^isfcdis intcrior fupcrfcies.ell cnim hic anterior pcriton<vire^a,
adlatus,!;;^ftirfum deorftwi%flcxa.

I,K y enartim ac ittm arttriarumfubptHoris ofje deorjiimiiuffiloprorepentiumportiones.

Zj Itcorisgibbafcdts.
M Iccoris cauum hic quoj; aliijua cxparie confjicuum.

]\I J^enit ab umbilico iecur petentis portiuncula.


O J^eneportce caudex hicfimulctim uafs ipfiatttnfs prceftBiUt
P^cnacaua.
Q_ rteria magna.
R. c^rteriartim uentricnIum,iecur,Iienem,omentum ac inteflina petentiumradicei.
S Principium uettie pinguemfinifrirenis tunicam implicatttis.
T" J^ena ac arttria dtxtro reni ferofum humorctn deducentes.
cna ac arttriafiniflro renifroftim htimortm dtfrentes.
Vrincipium uena- pingutm dcxtrirenis tunicam adeuntis.
Y Dextrirtnis anttriorfcdes.
'y, Siniflrircnis anteriorfcies.

a,a M-tatm ddextro rene urinam in uefcam deducens,i(2' adhumilius a effraBm.portio autemhu
l). ius meatiis reliqua,ac ucfca: adhtic continua,b infgnitiir.

c, c Mtatus urinam dfniflro rtnt in utfcam dcfrtns.


d, d Dextrafeminalisutna,cuiusinitiumtlatlusdindicat.
e Stminalis tiena finiflriimpetens ttfltm.

f Scminalium arttriarum ortus.


^ Stininalis arteria dtxtra.

h Scminalis arteriafiniflra.
i,k^l •^nteriorutcrifjndipars.acidtxtrumfindiobtufimindicat an£ulum,l<.autemfniflrumjue
ro rtgiontm uteriubi ipfusfindi conffit orifcium, ipfiisfi ceriiix inchoattir.

m Redum intefhnum, quo miniis titrunqjfgura: latiis inihi tibipar utrinqiie e/l ratio onerem , uni
duntaxat lateriiam charaderts opporttine adhibebo.
n T^enx ac arttricefeminalis portio,utcrifiindi ftiperiorem accedensfedem.
o T^tnctac item arteriafentinalis portiones tcflcm adeuntes, et intiiccm cocuntes^^corpiis^ infar

p. pyramidis conflitiientes.ac p huius corporis hafim notat, teflicommifam.


q .^nuper diSlo corpore ciufnodiuafcula in mcbranas cxcurrunt, teflcmftritonieo coittittentcs.

r Teflis anteriorfcies.
f afisfemendtefleintitertimdefercntisinitiiim.
t, t l^afsftmen defircntis rcJlcxus,<luos id circum tefis latera confcit,
11 Vafis
'j86 ANDREAE V-ESALII BRVXELLENSIS
w J^cijls ^tmtn dejcrtntis aduttrumprogrtffus.
x,x p^tcrictruix.
y aftt infiriortm uttrifindi ftdem ac uttri ctruictm implicantia.
« I^tnautficamabillisuafisacctdtns,clua:uttri ctrutctm interHXunt.atfte hic etiam cBttra'
c7cr urinariorum mtatuum inftrtiontm notat.
a,^ p^tfctefindi pofltrior ftdts.
l^tfica: ctruicis mufculus.
y
Hacftdt utfica: ctruix uttri ctruiciimplantatur.
i Cuticularcs ctruicis uttriorifcij carunculce. attlshicuttricolksip^ccruicis ipjlus orijiciumi
citra charaBtrum optram ncmincm lattnt.
l i^rttricc humillimammcfentcri/ parttm acccdtntis radix.
» afa abillisquitcrusadtuntucnisacarttrijs [urfumadabdominismufculosafccndcntia.

VIG ESIMASEXTA QVINTI LIBRI

VIGESIMAESEXTAB FIGVRAE EIVSDEM'QVE CHfl-


radlerum Index,

•P KAE S E N S fi^urauftrumundcumillumperitonteo alligantibmmtmbranis acor


porc txjtBum commonflrat. atqut ipfus ctruix adci hic furfum t/l conuohta
ttttrfa^, utfii
di uttri orificiumin conjj^taufit. Vtjicce utrifindum er ctrtiictm quo<^
aptruimus , ututfic
'icit
cauitai mtattiumcjs urinariorum inftrtio inpropatulo tfftnt.
Vtcrifimdianttriorficics^nulla mtmbranaprorfiis dctt/la.
B,B Vttri ctruix.
C Funditittripanglandis modo in fuptriorcm uttri ccruicisftdtm protubcrans.
D Orificiumfiindiuttrii
E, E Mtmbrana uttrum ptritomeo conntBtns,ipfit6^ uafa continens.
E Sinifcr iitcri ttflis.

G Vtna^arttriaftminalis.
H Portio utnar ac arttriarftminaIium,uttrifiindiftiptriorcmjcdtm accedcns.
I Tortio artcria- cr ticna: ftminalium ttftm acctdtns.
K Vasftmtndttfcinuttrumdcduccns.
ML V
Vtficcecauitas.
Vrinariorum mcafutim infcrtio.
// rtnariorum mcatuumfiufula hicpropendcnt.

VI GE-
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V.
VIGESIMASEPTIMA Q.VINTI
LIBR-I FIGf^R.1^.

TR^ESENS f;gurauurum
d corport exeilum m<ignitudine re^

firt, (pia poflremo V


atauij dijJtHce
mulicris uterus nobis occurrit . at([j ut
utcri circunfcriptiontm hic exprefSi^
muijta etiam ipfimfindumper mediU
dijjecuimus , ut illius finusin confpe^
£lum ueniret , und cum ambarum uteri
timicaru in non pra-^nantibusfiibjlan^
tice crafitie.
<-^, B, B Vterifimdifimis.
Cj D Linea quoidmodo injlarfuturce, qua

fcortum donatur,in uterifundifinum /c


uiter protuherans.

E, E Interioris ac propriccfimdi uteri tuni


c<e crafities.

F, F Interiorisfimdiuteriportio,ex clatio
ri utcrifede deorfum infimdijlnupro^
tuberans.
G,G Fundiuteriorifcimn.
li,lrl Secundiim exteriiis^Jundiuieriinuo.^
lucrum,d peritoncco pronatum.
1,1 et c. M-cmhranarum dperitonceo pro
natarum, uteriim continentiumpor
tionem utrinjj hic ajfruauimus.
K l^tericeruicisfuhilantia hic fiocjue
conjpicitur, quodfeHio qua uterifm^
diim diuifimus,inibi incipiebatur.

X_i J^ejlcce ceruicis pars,uteri ceruici in^

ferta,ac urinam in illam proijciens.


V tericolles, crfiJuidhicJpeSadum
fit reli(jui^etiam nullisappoJitis cha ra.
Berihus ,nuUi non patent.
s VIGH-

I
*|81 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
VIGESIMAOCTAVA QVINTI LIBRI FIGVRA.
C
figurd CAnum non fr£gnanfitXprimituttrum.,<jumfrro.
ptcr ucterum dcfcriptioncs hic humMo utrro adijccrc utjum cjl, utimagis
rtdhuc uaccinum,ficm modofubiungcmus.

Vcnaty artcriafcminalis.

B,B Vcnie ct arteriayfcmtnakiiportioncs,uterifipcriorifcdi uafaporri^etcs.


C Tcflis^ac uasfcmcn dtcflc dcfercns.
JD, D Mcmbrance utcrum pcritonteo committcntcs , cr fecundum ipfus inuolw
crum cfformantcs,
]l l^cna ac artcriautcri ccruiccm (y humiliorcmfundipartcm impJicantes.
£ Dexfrafindi uteriparsfecunda ipfius tunica adhuc uniuerftm obduUa.
G Siniflrafimdititcripars,c]uammcdiaexparte, exteriore ipfius libcraui-

J^, mus inuolucro. G cnim cxterius,H ucro intcrius notant.


I Sinijlri latcris iiasfmen dcfircns,hicdtcjle Uberatum, acin ipflusfede fer

uatum.
K Rcgio,quafindiutcriorificium confiflit.
L T^tcri ccrttix etiamfinifra cx partc exteriori inuolucro dcte^a.
yVf "Portio ceruicisueficx.
/>/ Cutis ad pudatdumadhuc relijua.

VIGESIMANONA QVINTI
LIBB-I F IGVB-^.

TR^^E SBNT I figurduacciniuterifindum,<iyipf(us


ccruicis portionan ita dclincaui,ut magnafitidi ceruicis^ fdes ex
terio ri intiolucrofit dete{la,interior^ tunica oculisfubijciatttr.

^_yf Tcflis finiiier.


B f^as fcmen deferetts dte/le in utcrum.
C Sedesorificijfindiutcri.

D Sedcs ubi tttcrusgcittittusfit,adhuc tamcn utra^ parte fimul txtt^


rioriutcriiniiohcro obtcSla.

Jl Hacfcdc prorfus duce uttripartes inuicem,arittum corituum mo-


do dirimttnttir.

F,F Extcrnum iitcri imtolucrum hisfcdibus adhticferuatum.


G Jnterius utcri iniiolucrum innumeris ac utrmium implexu non abfi^
milibus uafis intcxtum.

FI Mcmbrantehicadhucuifiturportio,uttrtimfinillrainftdcptrito
ntco committentis.

TRIGESIMA QVINTI LIBRI FIGVRA,


Q.VATVOR PECVLIARIBVS COMPLEXA TABVLIS»
PB-IM<-^. SECl^Nrx..^. TER.TI<^. QV<^R.T^.

TRIGE-
.

DB HVHANI CORPORIS FABRICA LIRER V. JSJ


TRIGESIMAE Q_VINTI LIBRI FIGVRAE TABVLARVM,
carundem^ chai-adterum Iiidcx.
7>RIM^ tMattterummafctihnofcctutur^idumJnanterioriipfim feje unalonsa
Cr altera tranftit:rfafe8ioneditiifimus,tittrifinditiiiticartim partes in latc>-a^atjuc aded ab'cx
timofoctus ittuolucro diducentcs.
B, C, D Internafuperjiciesuteri,qu<eantcfeSlionemfattisimtolucrisobdticebattir.
B,E Bxteriorttteriftiperflcies.atque elatius E
uteri apicem feu angulum dextrum
notatftirfem
dextrorfum^; magis qtidmfinifler,cjuod hicmafculus tttero^tratur,exporrcBum.
F Trimum extimunttiefatus inuolitcrum.
G, G Secttndumfatiis inuohicrttnt hic fio<p ma^na ex parte tiifetur.
H Vteri ctruicis pars, ctii in altero laterc ucnam
cr arttriam adnatam relicliiimtis^quce in himi^
liorem titerifiindi fedcm potifimtlm dijjicnftur.

I Dexter titcri teflis hic qitocji, tit ipfius in^qraiiidisfitiis uideretur, adhtic relicltis.
SEC VND^^ tahiilafxtus iniioliicra illacera ex titero dtmptacommonflrat.
K Extimumfcctus inuolucriim.
L,L Seciindumfcctnsinuolucrum:qiiodq,iumpclliicidummtmbran!emod6fit,inipfo complexucum
tertio iiiiiolucrofoctum nonnihil conjpicifeitit.

TER Tly.^ taliula extimiimfccttis iniiolucrii,!^-fecundiim


Ion_gafcclione diiiifinuis,
ac titraqiie dtertio inuolucro fdu^ajnc tind ctim tertio adhucintcgro txprcfitmis.
M, M iniiolticro
Tertium intitmiintiefcctiis iniiolucrtimiqiiod qiiia c^-re^icpellucidum
c/l,fcettim itomtihil
eo fitu o/lcndit,quo is in ipfo iacet

TV; V tnariim arteriarumc[i fericscx primofoctus iniiolucro timbilictim ptttns.

O, V, O^P Secuiidumfcctiis inuoliicrumiatque O cr O interiiam ipfeiis indicatfiipcrficiem, P ticro


CT' P cxtcrnam.
QJl Vrimumfcctiis iniiolucrum: atipie Qjxternamnotatfupcrficiem, Rauteminternam.
Vafo^
rtim atitem pcr tertitim tfrftcundum inuolucrum feries , etiam citra notarum opcm prompte i>
gnofcitur.
Q^'-^ R T^ tahula ficcttim omnibus ftiis tunicis hbertim,ita^ iacentcm exprimif,
qtiemadmodiim in iitero magna N.mra; proiiidentiafectis qii.im ^Tiatamicoruin uulgus arbi
trattirjn omni medtafqura locatur.Falffiimumnanqiie c/l^quod itacon^qIobatus,atit(uffic
di'
cam;)[fhccrictisiaceat,ut^qenibusficiemcontingat,itajsinextremaprorfusfigtirareptriatur.
imo fihiinc titrumipfiiusfe<umohfiruaucris,milIius prorfeis articuli motum magis imieniesme.^
dium minustic laboriofum, atqj is efi qiicm moddfttguli obtinet articuli. Ca:terum in hacfigtira,
M, M, N, O, P, O, 'P,QrQ^ac R idenotatquodtertiatabtilainifequodMcr M
S. internamfuperficieminfiniiaitttertijfiuintimiinuolucri, S autem hic pritiatim indicattiruafo
rtim timbiliciprojqrefeiis, qui intcr timbilicum er uafiorum ctiin tcrtio intiolucro connexum habe^
tiir,qtiiqj lon^o ducittir interuallo, nodis aIiquotinttrdtim,aut,ututriiU dicam,u.iricofeistiibe^
ribus doitatus,e'qiiorum ntimero obiletriccs ridiculcfituram adhtic proliS copiain prafetgiunt,
etiatn quiim hunc pro^refum(utiinterdumfii)coIIo obduflum ccrnunt: addentts illam
qiiamfu.'
fcipitintproIein,fuffeiidiontcandam.EiiifiinodiiiaitqiperiiitiIta,flimqiiainaIibimuIieres,qiitmt
parturieiitibiis adflant,:l^ non nifi ma^nis prc cibiis nos adtnittunt in me^
dium,crpotifliiniiin apiid Italas beiie peritas ,eflutiuitt.

Q.VINTI LIBRI FIGVRARVM, ET IPSARVH


chara(flerum Indicum fiuis.

S 1 HOHINEM
'|S4 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
HOMINEM NECESS^RIG CORRVVT lONI
obnoxium mortakmue cJJe:quo autem diutius uiuerct augerctur^} :, inHrumentis ipfim e^uifft
dcmum cjutE inflrumcnta nutritioni cir-'
multijiriam nutritionijimulantihus, ac
cacibospotus^uerfantipriuatimfintextruBa, Caput I.

V A N D O Q_V D I E M corporishumanigc.icratio
nisprimordia,&coriimquibus idconftitiiiturmatc
riajiomincm ficri iramortalcm prohibucrut, rcrum
autorDcuSjUtillequam diutinimeuiuat,nccp3liqua,
do f}5ccics ipfius deliciat,fcdfempcr immorialis pcrfir
ucrct/olicite machinatus eft.Sanguis ciiim mcftriius
fcincncpgcnitaIcgcncrationisnoftra:funt principia:
ille ccu matcria quardam apta concinnacj , & femini
adquiduislcquax hocopificis rationcnTobtincns.
;

Conftatautemhorumutrumcpcxi)fdcmgcncrc cle-
incntis,aqua,tcrra_,igni.,&ac!rc, quamuisintcrimmu
tuo icmpcramcnti mcnfura uaricnl, fiquidem in femi
nc plus cft ignea; fubftantix atcj! a<:rcx,in fanguinc a-
quca; tcrrcxq; . quanquam prarpollcaiinhocquocy
fc<:caliduinhigido,c«;humidumhcco.boqjfit,utnonficcusinftarpili,autonis,icd humidus
mcrito dicatur. Atfcmcn fanguincquidem ficcius eft,cclcrum ipfum ctiainhumidum fiuxilccjr
fciuiiur . Atq; ita nobis uirinquc cx humida fubftan tia gcniiurx origo fucccdii . quam tamcn
humidam feruarinonlicebal,fimodocxcaucna:,aricrix,nerui,mcmbranx,ligamcnta,carti-
la<Jines,ofta,&idgcnus alia ficri dcbebanl. Ergomox ingcncraiionis initio coniundum
ccipiofius opoituit clemcntum, quod ficcandi facultate pollerct:eft uero id naiura quidcm ma
xime ignis,l'cd tamcn&tciTa.Vcrumhuiusplusmifccriprincipiisnooporlcbal^fimodohcc
humidaerantfutura.Ignisigiturinulrocpprincipiotantumadmixiumcft,quantumnon tor
rcn s abunde ficcct. Ab hoc itacp primiim cogitur,pauIum^ concrcfcit quod in uicro conca:^
p)umeft:moxficciusrcdditum,uelutilincamcnta quxdam rudimcnia cuiufquc mcmbri
adipifcitiir.Vlieriusucroctiam(icccfccns,nonlincamcntarudimcniaucfolijm,fed&cuiulcg
mcnibri cxacfiam fpecicmcxprimit.Iam ucro in lucem ediium,inagniiudinc proficit,& ficcius
ualentiusq! taniifper clticitur,doncc ad fummum pcriingatincrcmcntum. ucro £\ incrc Tum
nicntum omne fiftitur^offibus nimirum ipfis per ficciiatem non ultra fequacibus , bC uafa lan-
guinis ac fpiritus amplifiima fiin t : cuncfta dcniquc membra non folum robufta cuac u i it , ied
ctiam uiicsfuasfummasobiincnl.Siibfequcntiautemtempore,omnibusiampariibus fupra
iuftum ficcefccnlibus,non folum cuiufqucoflriciumminusprobeadminiftratur,fcdciiaincor
pus ipfum macilcnlius graciliusq; quam crat antca,rcdditur;ac proindc ulira ficcaiii, non ma-
ComhteU cilcntius modo,lcd&rugofumcuadit.Sicciiatis !tacj)cxcenushomini,utomni gcnito corpo
hominicmnd, ri,corruptclxinierituscp connatacftncccfnias.Cuialtcraacccdit,quxctiamjnanimalibus prc
txmcrfikd,
nimirum fubftanlix fluor,ab infito calore excitatus.Qiium igitur tO'
j.ipui; Q[,(^,|.u3[m.^|-o[ius

ISSuriitiomi tahominis molcs in pci-pciuo fluorc fit.quumq! nifi altcra fimilis fubftantiain dcfluxx locum
tirctjmas. acccderci,uniucrfailicocuaporaiadiffiparctur,fummusrcrumOpifcx nonhomini duniaxat
cxicrisqj aniinalibus,ucrum ctiam ftirpibus infiias quafdam uircs dcficies ac dcfidcratum lcm
pcr appclcnics,ab initio ftaiim indidii . Non cnim fugerc,uclci,bibcre,au t refpirarc a quoqua
difcimusufquam,fcdftatimaprincipiofeculialesinnobishabcmus,quxhxcomnia citrado
'
ccnicm pcrficiant: &
cibo quicquid ficcioris fubftantixcfHuxitrcftituimus,polionequicquid
humidius,atcf iiaadpriftinam commcnfurationeamboreducimus.Sicucro&acrexigncxq!
Injlnmento Cxtcrum quumid quodfingulis
f^bftantix modum,rcfpiralu artcriarumq; pulfu tucmur .

paitibus dcfluit,talcnaturafit,qualisipfacftpariicula,nihiIautcmcorum quxbibunturcduii


'Zdonifiljcl
mmtium ne- tiir'uc,aut infpiraniiir,ciufmodi prorfus occurrayicccfTum fuit animanti, caprimum afl^umc-
ceptai.
re,dcin cinulare& concoquerc,ac quam maxime licet,corpori alcndo rcftitucndoqt fimiliaef-
ficcrc,ac dcmum rccremcntaquxnecenariohas cmutaiiones fubfcquuniurexpellerc. Atque
hacpotiflimumoccafioncNaturanutriiionisinftrumentaincorporetriplicia inftiluit;'qux-
dam priinaraiioncadidquodaflumitur concipicndum claborandumqj,&intotum corpus
dcfcrcnduin.al!afecunda,quxcxcrcmentoruinluntrcceptacula.Reliquasparics raiionclcr-
tia,qux horum cxaetionibus mittcndis,& nc intempcftiucprofluant cohibciidis , fuo^ tcm-
pore
DE HVMANI CORPORIS F .A B R I C fl LIBER V. 385

rccrcmc„t,sexcocc,aoncfucccdcnt.busc..pcllcnd,s.aNaturacond,tasiq
c^

tilihro docem
fi> B, c in
du7t!,dc paniu

Tiutritiani ex
fiinp.Q.
aho
contund,t5:concoquit,concoaum,n potii^fiti.
"rtcft^naprotrudit.cxquibusquodcocli^lhusfSri
mcl,uscft/angu,ni^cfF,c,e,,doconucn,cs.unicu,.hu,™d,br.h!,usconr^^^^^^ ireuis eiiuine-
to
ucna;porta;ram,cxt,gunt,id,ecor,scauodcfcrentes.Recre,ircntumua-6fica^sTcf,al^^
vzrsfign m,,rcptu,n,,ntcft,,aapoftmodumdepcllunt,&hominisarb,t,atulaxant
r.is. asmufculo,ac abdomin.smufculis,fi.ut,lacccdentcctian.'feptitra,,fue
fe Vb cular
cfi-ci.fU. fiofHao^X^^^
? iiHf 12 /7.

K. cremcnto ,d cxptu gans:flaua fcl.cet


d,,zfi.».
b,le,ccu rccrcmcrto tenuiori & leuiorirdandeatro b,lio-
^^li. iM.
c; muf. u. .tSamu^^uSX?'''"^"^"^
A hoc,ut,
ho u arb,tramur
arZ^^^^^"^per porti- uenx ramos ad l,en,s ,u.tntio,.em tranfin,tt,tur:qm^^
6a.

gl(lX,X.

V, tj-rut' o, ,s bcrchco co,icoa,onem


acqu,re,.s,ruber ,a,u ac purus cx ' ard,ffi,nis
fispcr cin
bus uenxport^ra,™spcr,ecor,sfubftant,am ,naximc& frequci
Saddiiji. diffi,fis,adg,bbam ,econ^^
hfi. at.sli.

$T,Tadu,
meno,quodcxmteft,,,,scumopt,mafucciint,entriculocon&-<S,port,onecxt,gebaturco,ico
ijfig. d.:o
/10,0. n 00 ra nen-T O T ""q^-V"''^''''''
-''"'aa.nauxilio ara.ffimas u.a^ mino
hfi.ci.sU.
jA,a. ' ? '^"§"'"5-P--§-y 'l " un.iarios mcatus
,n ueficam huius co„
cen a ult^^ d
c.ptaculu,n depclk-ntcs.a
ll
qua rurfus opportu,ro tcmpore rclaxato ueficx
lfi.Ci.6U. °
ccrutcis mufeulo.
cxac,„e,rtum,Iludfcuur,nae^corporeredd.tur.Sa,.guisautcmpcrucnamcaua^
m 1! ji. Y, maramorttm cr,epropagatam,adom,,es corporis partcs
Z.
deducitur, &quod in ipfo finouhs
p.rt,busfa,n,I,a,cac,do,,ct,mell,lIxfib,attrah^^
»"fiiq4
itf. ZSfi. „:,llaeoncoa,oneconfurg,trecrc,ncntum,afcperpropriosdt,aus excludunt.
cm^i.
Iftaqu dcm
ob,terdec,b,potusq.,,.ft,-t,mcntisdi(ftafuffidant.aua,«auerifap,e,Kiaha:c.-erum
021 Op,fe>c
crcaucr,t,coo,-d„.eperfequar,quoipfa,u>tr,tiom6mularicoramc,noratumeft.Aperitonco
autemopportune iI-rmon,s ftatuecur initium quod id horum organorum comraunefiti;.
,

D E l^ERITO N^E O. Ca^ut IL


ERITON^EO oncndaidophrccq;condiicimtfi2iirce,cypotiPmumprmct,
idintegru, Mferiore externafi ficicproponens Scciinda
autcm antcriorcm ipfius pctrtcm intt.
.

riorifedc oflendit. T>o/lcriorcm ucro iUccfigurce imprimis


intus refirunt^Mcc ex ipfo pliira of
^anageriint dijfUci,ut ex intcgrioribusfyuris po/lcriorcs.

AT INI
uoccm a
peritona:i(quodabdominismembranamaIiquinuna,pant)
Lrra:e,s
P,««,
,m.tuantur. illis ,ia,iqi quod circuntcndatur ^^,,u,e
=^j.,.«.©^.^^„,(,appeIlatur.Nequeitaabfolut^tantum,uerima,ion'
,iull,slia;ctotaappcllatioi,iditur,A-ri„<a©-i^(a;,nomineuidel,cctafub,
ltant,a,pl,usducio.a ,ionnullisha:c
^w»<®-;t/T<i(,.funt ctiam qui
^.«.(-.«^.r^»: Plumparirat,oneappeIlent,abufufcJicctquoinuolucri

„ .
ir- "^"''"«'""ibuspropemodumqux-hoc qui,itolibro profcquauur or,
, ,

gamsobduatur.Arabcs co,umu,iimcmbra,,arumnom„,e
=,phac& ^imphac S^^^^^^^

" mer;tt,ub ""^''"'^"'^"""''^


s f ^y^'°P' '^''°^^'" educc,ida,&rami,

o~, 1,^;? '^"r'^


al,qucmfu,s,iom„i,bus Arabes fecu,id;„uloa exi.
gcnt,a,uno,imutatonomuusfiga,ficatopra:po,iuut,Beritcron,Bcrbetinen,e,usquegener,s
s j pcr,uulta.

I
JS6 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
PmoMiim permuIta.Peritonarum ita^ ex fimplicium & piimorum corporumjqux fimilaria ctiam nun^
tn ftmiUrm (.up3rj,foicmus,numero cciifctur.Mciribranacnim tcnuis fubftantieeftjnullis omniiio fibris:
firttwa „umc "
ucnarum artcriarumqj' tunicx,aut tcnucs ac mcmbrancc'' raufculorum cncruationcs
intcrtcKta.cftcpintcrcacterascorporislimplicesmcmbranasampliluma maxima. (^arnoia j^^^^
7>mtoMi vid nancp nobis uocatur mebraiia,& fi amplior ipfo peritonaio fi t^ac uniucrfo corpori cutis modo (, i» Ado-
giiudoofi-
obducatur.tamcn accurate fimplcxnon eft,quu quibufda carn^is donetur fibris,& mufculofa
s .4.

in ipfo^coUo 8<:''frontc cfficiatur.Porro peritona:uuniuerfam'cauiiatc,qua: lub fcpto traniucr Jjj'"'"'™'

fo,ad os uftfcoccygis.totius corporis facile capaciffima habctur,fuccingit,ac omnibus quc illa c ,mulm\.
t^^-^^^^
contiiicnc organis obtenditur,ca^conccptaculirituamplcflitur:ucnmcuKfcilicci,intcftina,
^
omcntu,mefcntcriu,iccur,licne,rcncs,utramcpucfica,utcrum,&uafadcmuquxcuncj)intcr(c, ^^"j,'
Cmmmwot-
&
^^^^ tranfuerfum crura fituhabcnt. Atq; ha:c quidc peritonxu intcrna ipfius fcdc cotinct, „„,i,„/ii,

cxtcrna uero undccuncp mufculis conafcitur.Ex ligamctis enim,qucluiuboru ucrtcbras cone J


'
, pif-

dunt,8<: qux facru os iliii offlbus comittunt,peritonxu utrincp principiu ducit,mcbrana; latx
modo ab iilis enafcens.Moxab utrocp latcrc afccndcns,lumboru mufculis, & ijs qui interna (,,^^

olfis fcdcm occupatcs,femoru prxfunt motibus,obducitur;& fibris quibus iiiuicc mufcu- /7


iliij
«
los comitti uidcmus,illis adhxrcfcit. At ubi mufcuIos,qui tcrnario numcro utrinq; coplcdun
turjpcritonxijfuperaiutjintcrnx^^tranfucrforLiabdominismufculorUj&uniucrrx" infcriori (,,j„,,.j,j.
fepti tranfucrfi fcdi fubicndif,pcninacifIimeipfis,potiflimum ucro nci-uofis iUoru tcnuitatibus
ffcRiw,
'Fo-md. connatu.&quod.imodoproprixmufcuIorumcmbranxuiccgcrcns.Rcfcrt itaq; pcritonxu ^^^"•'^'
oblon.oum oui inftar utrc,fcu fphxriialiqua.cuius longitudo pertinct a fcpto tranfucrfo ad hu ,
,
j;.„,,„„,,

Jt:f,ii fuptr, rnillim?! amplitudinis lcdem,qua' facru os cum offlbus ipfius latcribus commiflis cfformat &: .
nm m .

"Zdi''
qucmadmodu utres cx tcrgoribus parati,extcriijs hirti afpericF,intus plani ac Ixucs admodum ^.""'^"^
u^
elTe foli;t:ita quocjs pcritonxii cxternapartc,ut aptius mufculis undiqua^ hxrcat,afperu fibro '^^^^.^^

fumcy ad cum prorfus modii uifii:,quo mcmbranas mutuo conatas,inxquales cffe dicimus.In- tc fcflioM

tcrnaautcpcritonxifcdcs,uifceraquccoplccrtiturfpccSi;s,impcnfclcuis&:tcrfa,acuclutiaquco
humore oblita,fccatibus occurrit,adipis intcrdij copia fibi (ut in fuibus quafi pcrpctuo) adna- |,,p,.^
p'

tam obtincns. Va-um hunc no omni cxparte xquc copiofumrcpcrics Antcrior nancf . fupc- i ktcn

rioriic intcrnx huius pcritonxi fcdis' rcgio cjua uentriculu contingit,ac dcin poftcrior quo9 ^^''^^f^
'
rcgio ad lumbos & facrum os pertincs,copiofiori abund.Tt adipc,q; fcdis eius internc'" latcra,
Proccfuii "parsq; umbilico contcrmina.Prxtcrcaintcrnahxcpcritonxi fcdcs portioncs quafd.a fcu pro- d.
tcrnoMor- (-cfflis i)s quc cotiiictorganis porrigit,illis^ proccffibus ca organa inuicccolligat,ct fibi quocj; «
-J'^^^-^;
adnecliijacfingulisprxterpcculiarcsipforutunicas^fimodoquashabcant^aliudctiainuolu-
crumobducit. Atcf hinc ctia fit,ut i}s organis qux duas peculiares fortiuntur tunicas,qumiad psptfla e,
E.n.Hjy
modum ucnn-iculus&:intcftina,°ternxattribuantur:quxautemunicaduntaxatpceuliarctu-
nicam cxigun t,c quorum numcro funt utcrus & utracf uefica,'" binas obtineant. Vei um orga- ^^jj„„„„.
&
na nulla pcculiari donata tunica,ut iccur licn,'' ea qux ipfis obducitur a pcritonxo adipifcun „1. f, c. ,3

tig.dnnB,
tur.QLio'nampa(Soautem,quibus^exIocishofccprocenusinciufmodi tunicis dcgcnerates,
pcritonxiicducat,&quomodoiUiinuiccmcraffiticdifFer.Tt,incuiufcporganicnarrationcop' ^^„',^1''^
'JicritoniEuno
portuniiisquamhicreccnfebitur,Qiiemadmoduuerointcrnapcritonxifedcsabc;;tcrnaua^ r.ji.c;,H.
vndrf pdriccr
riat, fic neqj omni expartepcritonxu fibi craffitic &: roborc corrcfpondct.Q.ua eiiim cx ucrfc- er
rrdj
tffiim.

brarijligamcntispronafcitur,craffiffimucft;deindequalumborijincumbitmufcuIis, craflum 'i,,',;''^'!'^

quocp cernif Antcriori ucro parte,quc a mucronata pccHioris offis cartilagine ad pubc ul^ pcr
. cdmitj,. ct

tinet,pcritoncii tenuius graciliuscp &: inuaUdius rcperitur,q;in latcribus & lumboru regicno 'ofig.u.
"'"'"
Adhxcuirispcritonxij craffiusualidius^eftiuxtamucronatacartilaginc, quam iuxtapubis |'
fedemtin mulieribus uero ad pubem craffius ualidius^:nccjhis,uti uiris,pcritonxij hic ad iii- ,','^^„. h.
Qjiilai pdrti guinautrobiqjfcminariisuafis^uiiiprxbcnt.Eftenimpcritonxupeculiaritcr inuiris inibifo- so/i.s.

luipcritond:ic
^^^{^{\,^^ dicam,pcruium,& tunicam utricB tcfti priuatim oflert,quo is &: ipfius fcmina
riauafatutoobuoluuntur,acdeininuirisparitcratcpinmulieribus,pcntonxuqua lcpto tub- „..,^j, (,[,„•

ducitur,'triacumfcptoquoquccommunia cxigitforamina:primumquoucnam cauam,fc- ic.

cundum quo ftomachum cum ipfi cohxrcntibus neruis.terrium quo magnam arteriam ucna
' .
o . . r . .
I • • -
1 n 1 •
'
tlti.at
%M.
coniugecxpcrti,cx aliquot tcxti paris ncruorum ccrcbri ramis concomitatam dcducit. l-^rxte, ~i„„i,ifi^

rca' umbiliciquoque uaforumgratia.&inmulicribusfinisutcri" ceruicis^inuiroautcm^^ccr hh.,,ct,ilt.

uicisuefica-jinutrifqucuero'' podicis nominc,peritonxum perforatur, ac dcmum' multis Pi-''!'-'^-

uenis,artcrris&:neruiscruspetentibus,dcindc illisquxmaxima portionc in rccftos abdo-


'

g.n.alitS
,

Vdfdoner- rninis mufculos furfum tendunt,&: ''alijs nonnuUis quxdorfi&: abdominis mufculis,&: cu- muf.ul.r.
iiifuilitsperi' ''/•"*''•
tjJiu3f;sIumborumuertebrisincumbentibus,pcritonxumitcrprxbet,abfifdcmuafis furcU'
'°""""clmr. los fibi affumcns, Qua enim fcpto fubducfium cftjfcpti uafisad nutritioncm uiitur, in la- IfJ^'^^'"'
tcribus
DE HAMANI CORPORIS FABRICA MBER III I. .
}Sf
tcrlbus autem ab iis ramis qui in lumborum regione geniculatim a magna ucna & artcria por'
''fei- riguntur/ plurimas fobolcsquoquc pcritonxummuiuatur. Inanterioriuerorct-ione.clatius
d tfi.K. qiiidcm qua mucronatam fpeflat cartilagincm,a uafis (iib pefioris oHc adreftos abdominis
'

mufculos excurrentibus peritona*um fobolcs exigit;in humiliori autcm regioncad pubis olTa
'TC'- confiftcntepropagincs aicifcitab 'illisuafisj quacfurfum fub reflis cxporrigunturmufculis^
Ca-terumquod pcritonaco medici tactus fcnium adimant,ridendum potius quamrefellcn^
dum cft,quum una cumillis qua; tranliTiittii organisjfrcquentibus quoi^ ncruis uiam oflFcrat,
^'"li^' "d
^ 1"''"^^ furculos ctiam adipifcitur,idqj ab ijs potiflimum qui abdominis cxporriguntur
' mu
didomitt
fcuIis.Porro peritonari ufus complurcs enumcrari folcnt.primus quidem,ut ea omnia quac di Pmunii
rcghnem, ximus contcgatrcx quibus quumpleraque tcndi remittiq! dcbcant,peritona?um quo aptius fie "fi^"

riid poffit, ncrueum 8i membrancum mcrito faflumcernitur.ualidum quidem,utopportune


contincret;(cd tenuc,quominusponderemoleftumefIct,Secundus, quoomniaquairampledti
lurabexiriniecusambicntibusmufculis intcrltinguit,nc quando tcnuium inteftinorumali^
quainmediaipforumfpacia incidant, &dummulculos premunt, aut ab illispremuntur, ar^
ciantautarftantur, doloreafficiuniautafficiutur^intcftinamotumcorumimpcdiantjacrccre
mcnia inteftinis complexa difficillime deorfum iranfiniitanturnd quod nunc neuiiquam acci
dii.Vcrumha;cinteftina inter media mufculoriiabdominis fpacia, duminiegri adhuccftent
g««»/"cii).
5tranfucrl7,minimeinterciderent,8i fi Galenus idprxcipucinnuii,quandoquidcmhiuclulaL X/i.^i^,
rcrumpcniona;umijsquibusidobduciturinuoIucrumconftituuni, omni^ ex parieabali)s /"(«n.
abdominismufculish;ccorganainierftinguut,ncquecxfiiu ciiam intcrlumborum mufculos
fcj«.»,i3.
&£tranfuerfosfortaftisinuoluiintcftinapotuincni. Suntautcm illi lumborum^^mufculidor..
fum moucntium nonus,& fcmoris motus autorum lexius.l criium pcriiona^i ufumGalenus
cumcxieris Anaiomes profcfloribus reccnfei,quoidficcialimentifuperflua fepti tranfuerfi

accedenicoperapropcllit;quafiucro idemofticium quodabdominismufculos unacumlcpto


adfarciumcxcrctioncm fubircfuo loco comeraorauimus, peritona?um pra-ftct, &arbiirario
motuquo fc contrahat diftcndatq; pra-ditum fif, ac non tranfuerforum abdominis mufculo^
rum, &
Icptiquibus connalciair motum necelTario lequaiur. Dcin ac fi peritooa^um magis
quam cutis,autabdominisadeps,ipfumc]! adcoomcntiim illiufuifubfcruiat.Mirormcmbra-
namcoftas fuccingentem,quarpcriionxo fubftaniia ufu &! conformaiionepeniius corrdpon
det,in thoracem arcftantium organorum numero habitam non fuiflc,quum illa no min us tho
racicomprimcdo,quamhocfa:cibuserjciendis auxiliaridebcrct.Hisquartus pcritona^iufus
fuccedii.omnibusquxperiionxum ambiunt, &
potiflimum abdominis mufculiscomunis,
quoisccuinuolucrum exaflecircundatum, ftrtngatomnia,neleuioccafionc laxiorucniricu'
lus,autintcftinactiamfla[ibusinfeftcntur.Atpoftrcmuspra!cipuuscpperitoii3:iufus eft,quo
omniaquibuscircundatiieft,abcocotiucntur,&ueluti a pcIIcquadamfingulafeorfumte(fta,
tut6colligantur,fuis^fcdibusfixaha:rent.

DE STO M^CHO ET yENT RICVLO.


Capnt III.

Stomitchum ptrindc <ic iietttriciilwii pr,rcipiw o/letldimt deciiiict (JUitrttt cr decimct (^utntd
figura;,quibus tn uentriculo cominonflrdndofucccditdecima Jtxta,qux Inmcinuerfumrcjirtf
decimafeptima ipfius tunicas utiferi licuitfiiielexprimit. Dcin uentriciihimfuafede repa
fitum proponitfeciindafigura fiinulcuinfexta, Suafede autem nonnihil motum refrt duodeci^
via. Po/lremd ipfiit6 elatius orijiciumiioiiineleganteriniiigef'mafgurajpe6latur,(juod Grte
coriim nonnulli Ltt^Mcui, ut Latinifcriptores plericjue cor pr,rcordium,permu!ti etiaitt
(ut Galeiius) Homachum appellant. t^Arabiim itlterpretes ^lfud,i^lphaed,Fued, .Aljiud,
Fuhed.Inferiiis uero Vohix^iHafohcr.

bNitricvlvs, quipromptuarfjmodocfculcntapoculenta^fufciV Vmtrkiirut


pcre,eacf primolaborc(finequoha?cinutilia&hoiTiiniad nihilcomoda Mdmalcr
cirent)concoqucrc ac mutarcdcbuit,non ftalim poftos coUocatuseft,
quanquamisfitus adcibi dcntibus attriii aflumpiionem fuiflct aptior,
&
Thoracem nanquc illo conicntauifcera rcrum Opifcx ucnti'iculo prx-
I locauiijUt isindcmiftioribus Icdibus e.xcrcmeniorum haberet ef-iuxus,
I illaqj(ut inxdifiajsarchitc(fiiab oculis 8C naribus dominorum ea qua:
prouucnua neccftario tetri cflcnt aliquid habitura,auertunt)procul a fenfibus, qui ir -apiie fc-
s 4* Aem
Jf6 >. NDREAE VESALIt BRVXELLENSIS
dcmexiguntjdeducercntur.Thoraccm uero aercmperos&narium foramina attracSunims
acrurfiis cLindem cmifl"urum, uc uocis rcfpirationisqp autor cfficeretur, elatius CoI!ocari dc^
cuit Porro ne nimiii ucntriculus ab orc rcmoucretur, quumcf longus ab ipfo ad rccrcmcnto-
rur c.-ipulfionislocum duclusfit.Naturaillumquampotuitproximeorifubiunxit.Sub tho
)

racccnini& 'lcpto tranfucrfo inccriccur& licncm mcdiusftatim ponitur^uiamep ab orc ci,


T^icectLumpo t.A.i.
bosadfedcfcrcnteobtineC,quxabufu oiVorjit}.©- nuncupatur,&:ctiam illis coiiimuninoniinc
tuntf; uetricUf
lodtfiretii no
quo omnciTi anguftum duftum, Icu collum ifthini modo alicui ampliori ucntri pra-pofi tii uo, inUT D,D
mine. citant, siiicex®- dicitur:quauoccnosCcIfum&Ciccroncmimitatipotiusutcmur,quamouIa ^"'^

Xniciwit. aIiis(uti&:mcri&uefcct)noninfrcqucntidi(flionc,Ha;cnanqueuia linguamadradiccmcius


haircns excipit,ac utraqucparte" tonfillas attingcns, a palati cxtrcmo prmcipium fortitur , ac c 6 mtf. u
dcpulfum ,
agitatione motibusq) lingua: &
quafi dctrufum cibum fufcipicns , illum dcorfum,
pcllitpartibusipfius quarfuntinfra idquoddcuoratur dilatatis,quxuer6fupra contrac"tis.
<S ulfidmid « Ncruola enim membi-anca'uc,ut facile dilatetur,prompteq)
Jorntu
rurfus cocidat, eflccla cft fibris ; &
fuomuncrifamuIantibusintertexitur,acrcIiquorumdcniquccorporis dudtuummodotcrcs
&intusaccuratela'uislubricaqf cernitur.''Duabusctenim propn-js coftattunicis,fubftantia,
d Mmiit.
duritie,craflritic,&fibrarumfpccieuariantibus.Harumintcriorquidcirincruofior,durior,& imtionc
paulo tenuior,ac totius oris palaticp tunica; continua eft,&rc(ais fibris manuii inftar ciborum « ti-
attraclioni fub(cruicntibusdonatur,Extcriorucr6craffior,molIior,propemodum^mufcU'
lorum natura participans carnolior uifitur, unde etiam cibi conficicn di uim plcrique ipfi afcri gmra^
bunt:dcintranfucrfisduntaxatcircuIaribus'ueabundatfibris,qua:ciboruminteriorestuniccc
fibra: bciieficio attradoru fccliciorem, magis^ fiibitam in uentriculum propulfioni: cfficiant:

& fi quando uomcntibus uentriculus quippia protrudit,ad eius cduclionc fummopcre etiam
auxiliantur. Duabus his folum fibrarum diffcrentiis ftomachus indiguit^utrcfta; quidcm at.
trahcrcnt,tranfucrfEcautcm arflantes pcllcrct. Nam fi obliqua: acccnifTcnt.cibus in ftomacho
Iongiorimoraha:rerct:quodnofolumhomini inutili,fcd &importunumacmolcftumeflct,

Jticfjfui.
quando ftomachus cibo plcnus,ita prolixius diftederetur, afpcrxq) arterixacpiilmonibus &
magnx icidcm artene,dum ea dilatantur,diutius obftaculo cffct.Natura cnim ftomachu tuto,
&iIIaquxmod6comprchcndiorgana minus moIcftaturi3,pcr ceruicem thoracem^aducn-
tricukim porrigens, ' exade fupra mediam ceruicis uertebrarum &
quanior primarum thora.- ' ' '""!'"'•
cis(cdcm, in netitramparteminclinantem afpcrxqj artcrixftibtcnfiim dcducit, Ad principiu
^

^['S'''^
ucroquintxthoracisuertebrx^^ftoinachus utampliorimagna:arceria:cruncofecundiimdor
[•s.-^fig.
fi uerccbras inferiora corporis pccenti cedat, nonihil in dcxtrum latus a mcdia ucrtcbrarum rc, «'"''"dB.

gioncabfccdrc,arccria:!lliproximusadnonaiifquechoracisucrcebramrepens:''qu6fimuIatq! ^'^j.'!-!':^

pcrtingit,abeiusuertcbrxcleuatuscorporearteriamclacius(neillaforteadcuoratocibocom kXo.'^!
Lil.s.JcAJ. primatur)afcendit,ncruofimlcpci tianfuerfipartem uerfusfiniftrumlatus' pcnctrans.Non a.fJib.,.
--.fMo. cquidem ut cum Hippocratc Galcnus ccnfuic, arcerire hic ad infcriora corporis prolabencis
StOTttdch. CKi-/iaD,
"foraminc utens,ucriini pcculiari,quod ipfi neruisq) cum illo dcfccndentibus(dum fcptum
nott codt cttttt dc-
tLrceritt

gnd
vta. prxparatum cffe diximus.Ncqueuero adminiftratio tantum.Icd
fcriberctui)
ratio quoquc & ' t:»"'/'»'-
uti ford. id commonltrabit,dummodo fupcrius uentriculi orificium adamuffim pcrpcndcre
mnc fcpti.
'
non gra
ucris.Hocnanqjuentricufi mcdixlidi quodad-priora^poftcrioraqjfpcclat^nequcinferlus
'lJh7
quam ipfius clatior ° pars habctur,infcri dcbuic:quod ccrte accidcret,fi communi arterixfora- "^«.R.- '

Lii.f^.clcV.niiniftomachusinfcptouccrcmr,acque(utGaIenusreIiquuscf Anatomicorii chorus affcrit)


["im. ad duodeciniam ufquc thoracis ucrtcbram flomachus arta-ixiuncTtus
ucrtcbris ncflcretur,ac 'l]''^^^
iuxta primam dcmum lumboru ucrtebram, aut paulo infra,arteriam confccnderc, & a dcxcris » 'sfe K
infiniftrumprorcpcrcincipcrec.Quandoquidem arccrixpcrfcptum tranfitus,quifupraun'
dccimani thoracis ucrtcbram, ucl Galc^ii fuflragio, confiftit,fub poftcriori ucntriculi
fcdein
' medio ipfius elatioris parlis &
diniiffioris occurrit, non autem ubi claciflSma ipfius eft
rcgio, '',^,fo
^''^

Deindc fi ad duodccinia ufque thoracis ucrtebram,fccu ndum artcrix latus ftomachus delccn "™ "jg
dcret ex thorace,& fub fepto primum arteriam a dorfoclcuacus confccndcrcc,furfum^
dcnu6 "«":
aduencricuIifupcriusorifidunincccffari6conuoIucrccur,pIurcs9quam nunchabeat,anfra-
dusjcosq) acutis prxditos angulis adipifccrenir, Ad nonx itaqj thoracis ucrtcbrxinitiuni
fto,
machus uertcbrarum corporibus in tcrucntu mcmbranularu cx ligamencis ucrccbrarum orioi
nem duccntium comittitur, atque ab illis membranulis tcrtiam tunicam nullis omnino fibrTs
inicrftindam,& iiclut fecundx ipfius inuolucrum poffidet, Qiiod ucro iuxta quintam thora-
cisuerlcbrama(ldcxcrapotiusarterixquamadfiniftraftomachusexpIicetur,incaufa ipfacft
arteria,nonadc6tyranniritu(quamuismult6fitdignior)dorfiniediamfedcm occupans,fcd 'ZiMt,
'
quum a " finiftro cordis finu ortum ducat.&pei' rcliquum ipfius duclum ucrfus finiftruni ca- ^.'^h-
KX.
B

DE HVMANI CORPORIS LIBBR V. FABRICA '|S9


t,:fi.ha uxam^ '
fubiiciatur.finiftrorfuin
maiorc fui parte nccelTario uergcns.acproinde aliquan.
tulura Uomacho ccdcns.communicatorcm, ac uclut fociujn fcdis
uertcbrarum adinittit, adco
utftomachus &minus oWiquctur, &£ firmiorcm adhuc fedcm
quiminfiniftroIatcreVcpc-
rirc polTet, obtineat. Pono ftomachus non dcxtram fcpti perforai fcdem, reflaq; m ucntricu,
lumcx dextro dorfi latere porrigitur, fcd artcria; fuperucctus
obtufoq-; obliquatus anaulo
'

ne ftomachus ucntriculum adcundo iccur uniucrfain dcxtram


Pt'"t,
"duIt[g fedem inferio-
ris rcgionisfepti occupans, pcrforare cooatur/edcain

fcpti partem adinucniat, qua rainor
leconspars ipfi facilcm aditumpra:bituraconfiftit.' Talisfaneefttcnuiortotius
iccorispor
%"'''=dihic fubtenla.cui inpofteriori rcgione quaftomachus
ufojT lir '''"'^''f f-ptumpcrnieat
'''^'•'^ '""^^'^ lemicirculiinfculpitur.ftomacho (cuius antcriorem
R.M>.*d ftdem mibi amplcflitur)
E,F. proportione congruens. Neque eft ut quii]-)iaraali)s crcdat difteftionis
profcfforibus, qui
«s/ig.i. fcptura.idcppotinimum
quoddiximus foramcn.necibuseucntriculofupcriora rcpctatob.
ftaculo clle arbitrantur, quum idcm quoquc tunc in ucntriculum cibi
dcfccnluin potius pro-
hibcret. Q.uemadmodura &
mcra quoqiiccft fabula, qua anguftiorcin ftomachum hic qua
uentriculo continuatur, quam
inccruice cftTc contendunt,au-a bilcin ucntriculi
fuperiusos
alicnccruaataeumcoIligiconftringiq!faIsie.xiftimantes.Ca:tcruraobIiquusiIlcdu(ftusquo
x,^,„fig. ftoniachus artcriam confccndcnsin finiftrum fcrtur,"ncruisetiam
commoduscft, quospau
lo poft ucntriculo inferi audies.
Ncqueprofea6 fufticit Natura-, ftomacho in cum modum
cUnduUf!
obhquato ad ueloccm ciborum tranfitiim eas quas innucbam tribuifli fibras, ucrum
ut ipfius Trclro
concauitasfcinperhumeclaacuclutunflaeflctjglandulas adiunxit/ aliasquidcinadfauccs,
y i4fe»M ftomacho &
laryngi communcs,qua; faliuam humorcmqj illis organis nccxiccentur,pra:pa'
rantes^Latinis tonfilteappellantur." Inmcdioitidcm propcmodura ftomachiduclu, quais
afpfa=arterixin duostruncos adpulmoncs diuilx Iubijatur,binasa!ias frpe ftomacho
*
"'"'f.k
* fi. Mf. 6 &
non apponit raodo, fcd S£in poftcriori ipfius fcdc ad latcraadneflit, illis plane rcfpoden
+ «s, q^as ucficx ccruicis initio in uiris Natura circumdcdit. qucraadmodum has & icv urincc
mcatura irrigare humcdareq; fuo loco commcmorabimus,ficctiamolan-
"'"'iiiscifgcnitalis
a»:"',/;'-
gnrj/. dulxftoraacho adnatx illius amplitudincm irrorant.ac ne obficcitaicm difiiciliLis in\icn-
triculuin cibus piolabatur, faliuali quodam humorcimbuunt. Ca:terum fi quid dc ftomacho
adhucdicendum fipcrfit,in ucntriculidcfcriptioncid pcrfcquemur. Ventriculuinquiin- Vmrkdibi
tcrreliquos corporis uentrcs finus ucnon minimam cauitatcm obtinet, undcctiam yxsii Sc' fl"^'"-
UaIx Gr,\xis jUtnobisucntcr &: ucntriculus potiflimum dicitur,mox fub thoracccolloca-
ninyamobiccrdixiimis.Nuncucroexquifiteipfius fitum,formam,quantitatcm,fubftanti,T,
tunicas, ueiias, artcrias, neruos, ac dcmum ipfius uires, quaccp ad eas auxili)
quicquam prx-
ftantorgana rcccnlcbimus. Galenusitaque ucntriculum in medio corporis collocattimaftc-
L,l.4.Ay,
rit,quod plcrique dinecuonuin profclTbres ab ipfo mutuati non fimplicita- aiunciant.ucrum /"^'"-
huncfccundumomncspofitionis difterentias adamuflim mcdiam fedeminftar communis
P^'''^"^^ officiiia: adcptum aflcruntjperfunclorie admodum in hominis proportione
iaH-yR
mctienda ucrfati. Scdcs cnim raucronatx cartilagini proxima,aut ut Galcnus alibi ctiain
aftruit, umbilicus, haudquaquam erecli corporis medium cft,ucruin clatiflima pubis oftium
rcgio. At fi crura fimul cum ceruicc illi ncgligercnt,folo uidelicct corporis trunco(qucm thora
cem Ariftoteles uocat)intellcflo,fortafliereoiomucronatx cartilaginifubiccfta in corporis mc-
diocofiftcret,utiumbiIictisfereinhomincmediuscft,cui circulus obducitur,qui&: manuum
& pedum & uerticis fuinmum xqualibus fcreinteruallis complctftitur. Ncque ctiara xqualis
uentriculi portio dextrum &finiftrumoccupat, neque uentrictilus in pofteriora
adeoatque
t.jfei.R. inprioracorporis exporrigitur, quamuis forte' clatius ipfiusorificium idfibi nonimmcrito
ucndicSre poflTet. S tatim enim ac ftomach us feptum in finiftra ncruofc ipfius parus fede pcne-
cum ucntriculo corpus cffIcitur,quod in fimftro latcrc ampl.i fepti fcdcm con,-
trat,continui!i ''

-("i''! ff

{mia us tingens,totam regionc intcr iecur &


Iicnem uacuam complccntur hi dcxtro autcm latcrc uen- ,

igiiris, er triculus nufquam (eptum attingit,fed iccoris duntaxat concauo fubtcnfus,


totaipfius partc Iti
mfupcr 6,
pcriori,&dcxtroiteralatercaiccoreoccultatur,tanturaq) a dcxtra fcpti fcdc paftiin abfccdit,
qiJ^nta iccoris cft cralTitics,quum iiiteriin raagnain fepti fedcm (uti modo diccbam) finiftro
jmAto.
fuo latcre contingat. Ncquc id fane admodum liai impedit, qui non ita ucntriculi finiftro late,
riattcnditur,adeoq)incorporisantcriora,utmedicorumuuIgus arbitratur,pcrtinoit, lcdpo-
tiusinpoftcriorahumiliorac[j(tamcn &
ad latusnonnihil)fubfternitur. C)cinpi-ofc(fionon
folum in finiftrum ad lcptum ufque fcilicet,quam in dcxtrum, utpote fub iecoris tantum cauo
ucntriculus raagis pcrtinet uerum ipfius formain homine (nulla aiim nunc raihi cum Galc-
:

no.ncque canum, nequc fimiarum eft confidcratio) talis cernitur, ut maxima ipfius quoque
L portio
a

jjio ANDRBAE VESALII BRVXELLENSIS


portio in (i uiftro collocctur Jiaiid fccus quam fi inibi maiorem qua apte cotiiicri podit fcdcm
Vcttmali aJinucninctjidcpilliusfunflionibusuidcrctur accommodnm.Vcntriculus cnim formapcr
/orM.
q|^|^j.^^,2riuscfi::atfiquisillvtmobitcrcxaminctjrotundus,5<:adcxtroinlinift:rumoblongus,
ro
aut fccundumlatitudincm quodammodo tcrcs primum occurrita-otundus quidcrn,quod
tunda omnia fint capaciffima, &
intcrim minimum noxi]s cxpofita : oblongus ucro.quod id
fcdcsquacontinetur,&:dcindcbinaipf;us'orificia,altcrumquocibosadmittit,altcrijquoiam t,4rMjig.
g,h.
confcflosinintcftina protrudit.cxigereuidcatur.Ca^terum fi deincepsuentriculi tormaaccu
ratius cxpcndatur, in finiftro latcrc multo amplior rotundiorq!,&ad inferiora prominulus
cernitur,acdcinhincucrfusdexiraucrgcns,paulatiminanguftu cogitur,&f fupcrioriquidcm
fui partc dcfccndcrc.infcriori autc afccnderc confpicitur,adcci ut in dcxtro latcre
multo quam
in finiftro oracilior euadat. Sic quoquc fuperiori fua fede,qux ab uno orificio ad alterum
per,

tinct,ftriftToranguftiorq!cft,inferiorilatiorampliorq!.'Antcriori partcxqualitcrundiqsgib fi4fe«"


bus occurrit, nuUacxpartc deformatus. Poftcriori fcdc duos quodamodo gibbos common-
ftrat,^ unum finiftrum^cundcmqj magnum,proccriusc{! cxtuberantcm:" altcrum
dcxtrum,mi g „ fig„^
norem,acdepreftummagis. Atquehosgibbos finusquidam imprcftiouc parat, fccundum m.
'

Hm urntri' corporis longitudincm poftcriori uentriculi fcdiimprcna. Quaenim ucntriculi dorfiucrte-


cdiorificid. bras,ipfiscpcxporrciftos ucnxcaua: &:arterixmagna'dcfcendentcs ' truncosrefpicit,acfcdi j.^ii.g,/,.

quam fortitur (cfe utcunque adaptat,poftcrior ipfius rcgio introrfum quafi adcius amplitudi --i^. p,

ncm nonnihil imprimitur: quamuis uentriculus ecorporcauulfus inflatuscp, eiufmodi finum


non oftendat, &:perindctotusinibigibbus atque anteriorircgioncoccurrat. Porroad uciv
triculiquoqucformamduoipfiusfaciuntorificia,c quibus 'unumquo cibus Scpotusaftumi Jr^.isfe»
"'^-
diccbatur, in clatiffima finiftrx ucntriculi partis fedeob hocconfiftit, quod ftomachus inibi
fcptumcommodc pcrforans, illic primum uentriculo connafci,commune'uc cum ipfo corpus
ficripotuit. Etquanquamfupcriusucnn-iculios in finiftraciusp3rtehabcridicimus,propin-
fedi quamfiniftro lateri acccdit:quodtantoapparctmanifcftius,
in.4,is/i.
quius tamen mcdix ipfius
"^-^-
quanto ucntriculus turgidior occurrit. Altcrum ucntriculi orificium cibos in crcmorcm emu "
tatos ad inteftina tranfmittcs (undcctiam =rvAiBe«j Grxcis,nobis autcianitor &: inferius os ap
pcUarur) in dcxtra eius fcde confiftit,no quidem, ut totus Anatomicoru chorus arbitratur, in
dcxtrx fcdis infcriori rcgionc, fcd in clatiftima.dcxtro^ uentriculi latcri proxima. Non cnim
faicratmutuo edircfloqphxcorificiainuiccm (ncocyus cibusadhucimmutatuseucntriculo
labcretur) no opponi:ucrum infcrius a fupcriori rcmotius abduci oportuit,&:cxclatiori quo-
ijueuentriculi fedc cxplantari, quo minus fuagrauitatccibus uentriculum prxtcrfuga-ct: fcd
tuncprimum quum confedus, &: in crcmorcm cxquifite mutatus cft,uentriculi potius exccr'
ncndi roborc,quam fuo pondcrc, in inteftinapropcllcretur. Atquc horum inteftinorum prin
cipium.uentriculiorificium conftituit,expIantat9:quarc ctiam " primum intcftinorum,quod n i4.'<fe-

duodccimdigitorumcftlongitudine, cxortumpIcriqucnominarunt.Ncqucprofccftoiniuria
^J^^^'"^
alterum hoc orificium dextram ucntriculi fcdcm occupat, quum hxc medio caux iccoris fcdi
contcrmina fit, in quam iccur fuarum ucnarumbcncficio, cx intcftinis ipfoqp adco ucntriculo
quicqiiid fucculcntij ab illo cofcftum eft, arripit ac dcpafcitur . quod co iccur pra-ftat facilius,
quo partes confcdum a ucntriculo crcmorem primum excipientcs illi uicinius allocantur.
Orifidariim
Prxtcrca ucutriculi orificia non fituduntaxatinuiccmuariant,fcdinfcrius quoqucfupcriori
"°" ^'1
ardius cft.quod rudes,non tritas,duras, mao-nascB molcs homo fubindc dcuorct, ad quarum
ingrcHum amplam ucntriculi uiam elic oportuit. Intrae contrario,ranus magnu, clurum,non
conucrfum in fuccum crudumcp tranfit quancj fanc no adco anguftia fit infcrius uentriculi os,
:

utfoIumcrcmoremtranfiTiirterequeat.quandoquidenon paueiquamplurimafi^ucluum olTa


impenfe etiamma2na,crcbrodeuoratainnoxiecxccrnunt,&:GaIcnusaquodamanulumati-
T , ,
LtLdelSId' r- J
i , .

cimlttM jd. reum qui orc tcncbatur,imprudcnter deglutitum, eundcmq; promptc cxcretum
t t
narrat. LNccp
\
M
cikMiius. orificii huiusamplitudinem leignorafTc callidusille Hifpanusdocuit, quifupcrioriannoCIi

nianxcuipiamBacchidiquadraginta unioncs,cxillisquashtcnobiiesmatronxcoIlogeftat,
una cum aurca crucc quinque gemmis inftru(ftiflima,&: fide paritcr qua hxc continebantur,
fuftiu-atuseft. lUananque quumhuicnoflcmfirdaturam nifiprius numcratis quinquaginta
aurcis negaret, atquc is tandem annuiffet, ipfa a patricio Veneto pattieo fuo, ut comptior or
natiorcp,&:inagisplacidaenct,clcgantinimumuxorisfuxmonilc(quod hicnonminimado-
tis folet eflc portio) obtinuit,ac id in Iccfto adhuc collo appenfum,nc foric fubduccretur,fcrua-

uit.Fluicmonili Hiipanusquomcrctriculxuices rcponcrct,inhians, camqjquampotuitfala'


cifrime,utfuauiustandcmobdormirct,exercuit,ac poftmodumfolutoinonilifingulosunio-
ncs,8<: cruccm,acpoftmodii fidem(ne quidfuo furto obftarct)dcuorauil.Conftai igitur in fe
rius
DE HVMANl CORPORIS FABRICA LIBER V. 3pl
rius quoque uentriculi orificium ctiamfi fupcriori anguftius Cu, amplum tamcn cflc, Si in ter-
dum grandiora quocjuc tranfiiiittcre. Cxterunr Galcnus & omncs cius alTccla; glandofam"
CffA/o/i «
camcm interioriorificio priuatim tribuunt,hanc ad cius orifici} conftriclioncm auxiliari,ac in ™«»« procul
quibufdamanimalibusmanifeftiorcm efte afFirmantcs. Iftam fanein canibuspnmum,quiilla "'"l/""-"'"/"

donanturmaxima,&quumcarniscolorem obtineat, manifcftiorc,dcindc in hominccxami- ° "^^"^'

nesuclim.Eam fiquidcrahanccflearbitror,qua:duodcnointcftinoadnafcitur,quaportxuc,
na:°ramusillifubtcnditur. Vcrum hxcnoin hocut inteftinum iliud,aut infenus ucntriculi
orificiiiclaudatarflet'ue,procreataeft,fcdutuafa illiintcftinocxporrcdtafuftu!ciat,acparcm
cumglandio''iuguli&:/mcfcntcrii,&; ' humiliorismembrana^omcntiufumprxfttt.Dcinde
L.UH.M. fiqua; conftringcndi uis huic glandofo corpori indiia cflct, ipfum ncceflano orificium aut
'3>4y?.»,.,
intcftinum ambirei,8(: fibrarum natura participaret, aut tranfucrfarum mufculi ucficx ccrui,
cismodo.autobliquarum ueficx&utcricorponsmodo.QtiinetiammuliumabcftjUtinicfti-
numilloglandioorbiculatimcircunducatur,quumadintcftini longitudincm redaduniaxac
linea id adnafcatur. Qiianquam no dcfint,qui (olis libris cdofli,fuoc|i arbitratu Naturxopcra
fingcntes,glandofum id corpus mufculum cffc fcrib,it,co inferitis ucniriculi orificium orbicu-
latim ampledi nugacitcr aftirmaics, aiquc hinc ctiam corpus id •aivAiojiif/ ianitoremcf appcllan
intucrei6 tcs.Porro (quod nuUos animaducrtifle plunmii admiror)' non folum in inferiori ucntriculi
Protulmrs
'g.adh,k.
orificio,fed 8^ in fuperiori fubftantia ucn triculi craflior fpifliorqj cft,ac orificia uclut in imcrio uer.triculim
ra extubcraiitiorem inftar circuli partcm exigunt.ucn triculi fubftanticC pcnitus refpodcntcm: "'fi"!' !"!>
qux quidem inter difll-candum intcgro adhucucntriculo taflu percipitur,apcrio autcm inucr
fo^ in conlpc(ftumuenit,ac manifefte iicntriculi initiuin ftomachi ue fincm duodeniiiv &
teftini originem coinmoftrai. Vidctur enim tunc ftomachus, idqj intcftinum ex ipfo ucnn-icu-
lo quodammodo cnafci, alixcp omnino quam uentriculus ipfc,partes eflx-, quum tamcn cxte
riijs nihil talcapparcat, ncquc ulla craflior ucntriculi portio cmincat. Atquc hxc craflior ucn,
tricuh portio inhocpoiiftimumfadacft.utoraipfius robuftioradcnfioraq;,quam reliquum
eius corpuscuadant, nc fortca tranlcuntiumimpctudiuellantur,rumpanturq!,&dcinfortaf-
fis,utquiiioracoftringunturhuiusextuberantioris particulx inirorfum coniucntisoccafib'
ne citiusarftcnturocdudantur^.Et lanequemadmodum' cxtcrior ucntriculi fupcrficicslx Vntricitl,[u
>l t6fy.
uis&Tplanaundiquccft^fic&magisadhuc "intcrioripfius concauitas:fimod6 duo,quxiam t"ficits.

diximus, tubcra circulatimpromincntia exccpcris. Venlriculuseniin inibi nihil pra-tcrrugas


quafdafn uehemcntcr conftridus rcpcriaiur,oftendit, inteftinorli
fi'
&
' ueficx cauiiati rcfpoii

dcn.s,quamuis intcrim obfufcuin &


quafiriubcculisintenfc rubentibusintcrftindiicolorciTi
expninat.quuin tamen exicrius omnino pcne albicct. Cxtcrtim utin obcforum intcftinis,ita
quoqueinterdum adipcmfundo ucntriculiintus adnatum,atquchunccopiofumquandocp
Quodueroplcriquc dincdionisprofenbresintcrnainucntriculiicdemccllulisqui,
inuenies,
bufdamafperitatibusqjabundarc fcripfcrint, uanifliinumpuiatOjaciplosruminantiijanima..
liumomafisdclufos,idcpquumboumpinguiadcuorarcntcxta cffinxiflc arbitrator. Qtian Vcmriculi
titas iiidem uentriculi uaria admodum cft. nam fi ucficx modo inflctur,haudquaquam mira- fmttus.
beris tantam ciborum uim uiniq; copiam uno tcmporepofleablumi.Ncque inhoininexque
fempcreft turgidus,fcd quuin pro fua natura fc habct, coftrifloriacp ui utitur,quamlibct cxi-
guum iTiuItum'ucfit quodcontinct,totumidundiquc compIcditur,nullam uacuamfcdcm
relinquens.acproindc pro aflumptorum fc habctrationc, ut &
multa (neperpctuo cderc CO'
gaturhomo)airumei-eamplcc"iiqppoflit:&rurfusfimodicaofFerantur,eaundiq;amplcxeiur
ac concoquat. Huicaflioni ipfius congruit fiibftantia nimirum mcinbranea.qux commode 'Vmiculifuh
y Ciuo.td
ufuexigcntcampliari dilatariq;qucai:&rurfusquumopuseft,colligiacconftringi.'Conftat ^'^^'^jj""*'"
erilicuit,

Itricult tit
cnim uentriculus duabus latis tenuibusq; tunicis fcuplexibus fibi inuiccm iundis,perindcac
icis v-jji, ftomachus.frd noniiihildiflimilibus.Qiiandoquidcminternaucniriculifimilitcr,aicj;iniema
gurct tX'
ftoraachi,neruofamcmbraneatf cft,&totius ftoinachi,oris&labrorum,uiilanc&inicftino^
prej^tmui.
rum interiori tunicx continua, duritic tamcn ab oris ftoinachicp tunica modice diftcrt. quod
duriores afperiorescp cibos, priufquam in ucntriculfi decidant,orc conficiainus:a quibus oris
amplitudo conmndcrctur &
radcretur.nifi dura denfaqiciulrnodi tunica cuafiflct. atquc idcir
co tunica ori, & ftomacho, &ueniricuIocominunis,fenfiin ad ucntriculifunduinaccedens,
'mul cum
molliorefFicitur. Fibris hxcduplicibus intcrtexta eft, quo etiamabintcrna ftomachiuariat,
lom.tcho
o§tatiunt Intcrior cnim tunicx pars uentriculi cauitatcin refpicicns, rcclis ijfdcmq; plurimis donatur fi-

.l.sft.ctt. bris. Attrahatnanquc uentriculus cibos& potusperftomachumoportet, huiufmodifibris


itih.2 ubi
ccumanibusalliciensiquxquum contrahnntur, ftomachumucntriculumq;breuiant,adeo ut
^omacbus
interdeglutiendum " laiynx defcendentcftomachi initio, furfum confccndat, quodmutuus
ftomachi
"

491 ANDREAE V.ESALII BRVXELLENSIS


ftomaclii&Iaryngisdtconncxus.&imcriorutriurquetunica cotinuaccrnatur.Atfccundum
fibrarumhuius intcrioris ucntriculi tunicxgenus obliquarum cft,in extcrnatunica: fedcjqua
fccundaillam ampleditur, (itum. Quemadmodum cnim cibipotuscp attraflio,eorundcm nc'
ccfrario prxccdit rctentionem, ita redas fibras interius obliquis Natura coordinauit.Dcindc
utrctcntionem, ciborumiam confcflorum fucccditcxpulfiojitaquoque fccunda cxteriorue
uentriculi tunica trafucrfas fibras obliquis cxteriorcs mcrito nancifcitur, nonullis intcrim obli
quis fibris ctiam implicita, Exterior cniiri tunica, qux intcriorc craffior &
mollior minuscj
compaflaeft, tranfiicrfis fibris abundat,lccundx ftomaclii tunicx rcfpondcns,nifiqu6dilIa
Rxterionm paulo minus quam hxc carnofior fit, &
aliquot etia obliquis intcrtexitur fibris . Cur autc ucn
ucMncuha- triculum, aut hanc extcriore ipfius tunicaadco impenfc carnofam fccundum ucntriculi ftmdu

ll^rnpafi nS
humiliorcmuc ipfius icdcm eflc plerique fcribant,non latis alTcquor. Vidcntur cnim fuis fom
cjft curno- ni]s confifi,'
fundum uentriculi infignitcr carncu ftatucrc, quum intcrim ucntriculus illic necf < ScciiJm
^
P""- carnofior,necp cralTior fit,quam adelatiorc ipfius fede:im6 fi ucrum fateri licct, ^ fuperior uen

triculiparscarnofiorcftinferiorifundoue: utnunctaccancuorufupcriorisfedisfi-cqucntia, tf^^,;^^^


timicaruciusfediscraffiticm infignitcradaugcntem. Cxtcrum duabushisucntriculitunicis mxuQ.
'
tcrtiaaccedit, inftar operimcnti& propugnaculi cuiuldam tunicxexteriori circundata,& a '^•^/''i.ft.
pcritonxo, qua idfcpti partcmftomacho itcrprxbcntcm intcgit, pronata. Huicenim pcri- ij imifcuL
'

lonxiportioprimumelatiori uentriculi orificio, deindeuniuerlo ipfius corporiad duodcni


ufquc inteftini origincm obducimr.atij hxca pcritonxo proccdcns tunica, omnium quas id
rcliquis organis cxporrigit.facile crafliffima ccrnitur,ac utpoftca dicfturus fum, ° fupcriori eifipj.Q,
mcmbranx omcnti principium prxbet. Hxc tunica primum omncs ucntriculum pctcntcs ue a- Q. > fi-

yairiailum nas,arterias &neruos cxcipitfirmatqj. Aciftxquidcucnxomncsafolaportx 'ucnaorigine


'•^'^^-

pnenus ueu-c pctunt. iiullacnim uelquantumuis exilisa^cauauentriculo fubftrata(quanquam idGalcni lif^"^''


fii^dogma^ucntriculumadit, Artcrix autcm uniucrfx abillisortum ducunt," quxamagna g^jiguj.
^'"JTm
'

mi.Jcdio.
inhumiliorcomcnti mcmbrana primum digcrutur, ac in id i>C iccur
artcria &
bilis ueficulam, j^te^'"*''

& Iiencm,& inuentriculum dcnicp ipfum dcriuatur, Ac prima quidemucntriculi uena a por
'

tx ucna priulquam in duos grandcs ipfius truncos difcindatur, principium habct, ad infcrius hk mo 4
uentricufiorificiumcontcrmina^ipfiadpofteriorcmciuslcdemlocaexcurrens.'' Artcriaau- fe"-
tcm huic uenx coniunx.propago eius arterixccnfctur, quxlecundum portxduflum icco: is '^'^^'^^^*^

cauumadit, Sccundauena coniugcm undecunquc habcns arteriam toti dimidixinferiori


' «crfwH.
ucntriculi parti fubtcditur,fuperiori membrana omcnti fuf{ulta,a qua & antcrior & poftcrior kjic.if.it

fundi uentriculi dextra fcdcs lurculos mutuatur. prxfcns ucna frcquentcr ortum ducit cx dcx- j
^

traucnx portxrcgionc,qua in duos grandiorcs ipfiustruncos finditur. Artcria uer6ab "'


h.i/ij.r,

illapronafcitur, quaminiecurdcriuari diximus. " Tertiaucntriculiucnaimpcnfe graciliseft, >4, '(ii-c^

comiicarteriacarens, &aucnxportxgraciliori finiftro'uetruncocnata,inpofteriorcmuen'


triculi fcdcm (qua dextrum ipfiu s gibbum inibi prominet) pauca ramuloru fcric dilpergitur. nji.cd.,u.i
°
Quartaucna ab eodem quo nuper dida trunco prodiens,tcto progrcffii artcriam fibi coniu k. isfj.t.

gem afcifcit,omniumc5 ucntriculum afccndcntium ucnarum,ut arteria artcriarum,facile& '

prxcipua, atquc in numerofiores ramos diuila. Proccdit cnim fiirlum ad mcdium pofterioris g„
(edis ucntricuii, ac primum utrinqueramum fpargit in plures furculos pcr poftcriorcm uentri
culi (edem diuaricatum. Dchinc furfum ad dcxtrum fuperioris uetriculi oris latus (cnfim con
fccnditjilludcpcoronxmodo ampIc(flcns,ramulos complures dcorfumin ucntriculi corpus
digcrit, paucos,eofdcm^ graciles in ftomachi finem, quo is ucntriculo comm ittitur,furlum of
fcrcns. Ab hac ucna dcxtrum oris uentriculi latus ambiente'' propago editur,fccundum clatio p i^j^g».!

rem ucntriculi fcdcm ad ipfius ufquehumilius orificium pertingcns, ac in progrcffu dcorfum ucrjiuH.-

quoquc fobolcs diffundens. Porr6 artcria prxfcntis uenx coniunx ab ea dcpromitur, qux 5 fi. «p.i;

pcr inferiorcm omcnti mcmbranam in licncm contcndit,' Qiiinta ucna comitc arteria non
priuata,finiftram ucntriculi fitndi fedem ambit, &C fupcriori mcmbrana omcnti fuflultaramos "^^2"''!

elatiori fua fcdc in uentriculi antcriora poftcriora^ cmittit.Huius principiu dcpendct ab am- jiftfi.l
pliori ucnx portx ramo,Iienis infimx fcdi infercndo:& 'artcria,ucnam cam concomitans,ab sfi.ca.ti6

arterixramo pululat,licncm hJc accedente. Scxtaucntriculi ucna,ca demu cflct,qux fola Ana- '

tomicis in orc uerfatur,quanquam a licne in fuperius uentriculi orificium perfcrri omncs aftru
unt.Egoucroutucrumlatcar,nonunicam,fed 'plurcs,cas^non (cmpcr parinumcroabillis tf.a.thl
qux licni cxporrigutur uenas pronafci, prxtcr quintam ante enumerata obfcruo, finiftri ucn- j x.r. 14

triculi latcris fcdcm licni proximam accedcntcs:intcr quas ea (olei cfreprxcipua,qux a maiori ^ 2-
ucnx portxramoaliiorilienis partiinfcrto,principiumducerccon(ucuit,aquaminusquam
raro furculi pilorum modo gracilcs, quafi ad fupcrius uentriculi orificium pcrtingunt. His ue
nis
DE HVMANI CORPORIS FABRICA
LtBHR V. 40.

ncrm\
^>feXv, "«^^'•^'^"losq^cordtsmuolucro &pulnion,buscommun,caucrc dc^^^^^

na
n ruu
uus b n rZfc
biparnto T
^^t'"^
fonditur. tv' dcxtcr quidaii fuis ramisobI.qu<!in finiftrum fcrtur finillcr au

dcx«muauriculi ortsreg.oncm.mpl.cantc /tnf^i^.^u^


n^"

impi cct.no tamcn inibi abfumitur/cd


in iccoris cauura ,,rorcnir_Cr,^rcr„m h,™,. „.
prorcpit.i^xtcrum humiliorcm
triaili pa,
triculi tcn M,i
nartcm ali, duo Tl" ncrui.a r
d,,,, acccdut
, • - ucn
fc.xti ncruorC ca-cbri
paris propaomibus fccundnm
'

co
aru,nradiccsdcoriumdcduaisprincipiu.«obt,ncntcs/acilla,Lrarr^^^^^^^^^^

'l'''"fi'''ft'0"-triculiiat5,;qu^dam,,cruo.-umoffb-u,,turfobSlcs,;.'Lui^Z^
c./.cumar,cr,isl,c,,c,,,acccdut.r,,tcH

u!l,prorcflotantamNaturx^oftc.,df,tprouidcnt,am.arauciVcr,ori
no,r cn.n, duntaxat ,d ut no..am onf,^^ fpfius '
^ k b.hofocus-ucgcncns hi„-,,orc aliquo
aaco trcqucnt,bus fcatctncruis fcdut indufr^m cntL
pcrillosuck^Jiriuos &dnctus,a^,,,m ,sut
fi™
arctur.Cumcn,mtot,us corpor,spart.cu!.T.pla.,tarummodo
quatuordoncnurfaculta
bus .rutr,t,o,rifcu.c,rt,bus, ncqucllis corum
qua: dcfunt fcnfus fit.nditus.atqucomnc
-o^
pc,™dumacau.r=ra,,,,s,rt,tr,,,,aituma!lic,ant:alixautemcxcauxpcriccurd.ftr.but.sp,C
I pn,t,us.hxMtcrumcx,,squ^pcr,cconsportasfo[,turucn,sA'ba4,rfuscx,ntcf^^^^
tr,culo:q,,u,nq.adhucnulla,amlupcrfitpars.cxquoucntnculusal,qu,daftumc,-cpoffi^^^^^^^
ccffi,mcrat,utfor,s,.igcftoc.torcplcrctt,,-.atqucml,ocAplantisd,flg.-,mus.H^nan^^^^^^^^^^
u,mpropr,xqual,tat,sattraar,ccn,.&att,ac7orumrctauriccm.acru>-fusfupa-fluoru,:icxtrc
tr.ccm,atquc a.itchas omncsakcratriccm
pcrindcachomo habca,it/-nfu tamcn corum quar
dcfuntpnuantu,-. Ncqucct.ampcr os
plantasnutr.r,oportcbat,promptuariu,n copiofinu,
t.ni,c,r
.fubm,ffi,mhabc,ucstcrram.ct,,compIantat^ coniunflx^
copLon,n,quibus
mn dcbcnt nunquam dcftituuntur. Vcrum humana fubftantia. prxtcrquam , u,

tcrra fc,u,,g,mr.a qualitatc quoque


^1^10,^^
tcn-ca plurimum d,fcrepat.motu^ a,-bitra,-fo cxloco i,?fo,
cumlub,.,dcpcrmutar,dcbuit,adco utimpofl3b,Icfucrithom,ni
plantrcritucxta-ra humo.
rcm (ugcrc. Oportu,t
,taqt,c fccundum propriam rius naturam.
hcbis.fruft.bus.firmin.bus
ahorumq; an.mal.u.n ca,-n.bus ho,n..,cm ali.ca^. .llo tcmporc. quo ucitriculus fcu.J
adfcrri

'"'^'^•^^^"""'"""^Pf "^(cipfamnatumfenfum poffideat.inucntriculum.ut, prius


h. zi? « "'ff
d'ccba.nus.aufir,od,u,m a fcnfitiuopnnc.pfo
^i^. ncruorum ccrebn
influcrc oportu,,. Ethu.us hniorluA,,i
par,spra:dpue fobolcs ue,ur,cul, os.contcrminas^
,pfi partcspotift.mim

r ' ;~
<mpl,cant&,ntexuntatque,jdcmum,l!incruifunt.qu.busobliquumftomach,duftumco,i
,""*,"^'""'"""'naui,uiii.qu.Dusooi,quumlto,nach,di
.
,
fcrrc prius retul,. Mollcs
rtrrcp,-iusretuli.lVlo csmim
cnim quum fin t.& graciles. (7 lo.iga u.a rcflo
tra.uite tendcrcntur 8
i.c,uriculun, c.b,s rceip.cia.s dcftinatum
a fefufpenfum haberau.ab eiusmolepcrpctui tcn,
I.
.
lcii, occal,onc
lc^ulo prolpcx-ilict.
rumpcrcmr. ,ufi ciufiuod, ,mplcx.bus &
tortuofis duft.bus Natura ,llis
Poi-ro ucntriculus.ut iam .pfius uircs aggrediar.
ofto habet fecultatcs ^"«'-«i"
acquacuorquidcmo.iimbus uniucrficorporispartibus.qua:nutnt-itur.co,nmuncs:quatuor "''"'""'^

t autcm
,

494 ANDREAE VESAHI BRVXELLENSlS


famulatur.Vcriim hacC niniilim
autcmfibi peculiarcs.quibus uniucrfo corpori ucntriculus
icconconKcit
obitcrpcrpcndunt,intcoros Ubros hacquxftionc,Aa ucntriculus fuoqucm
fucco,autfanguinefeor£m,anfimulanibobuscnutriatur,commaculantcs.Quandoqiiidcm
bciicficio illarum facultatum, quas ucntriculus cum rcliquis partibus communcs adipifcitur,
quidfupcrfluum ipfi tucnt,
proprium fibi nutrimcntum cx ucuis allicit.rctiiict, claborat,S.'fi
ifcabifit.At munrjs,quibus toti corpori ucntriculus
famulatur,quarumq?gratia plcnlque
ftomacliumcx orc
Rcx co^poris uocitatur, is efculenta quidcm poculcntaq; rcflis fibris pcr
ampleiflitur, doncc id ingC'
aftumit.mox obliquis fibris affumptum rctinct.totumqi tantifpcr
fuxfimilcmrcddai.acdc,
nitafibi altriccfacultatcjn fuccum cremorcmcp colorcfubftantix
exhibiturus. infcrius orificium luum laxat, ti-anlucrfisq;
Hbns
mum quod confecit intcftinis
quodampIexabaturdeorfumprorrudit.Cxtcrumuimipfiusalteratricem^undcquaquccum
parum adiu-
circundantia organa, acuelut lebctcm ingcntcs foci foIcnt,cxcalcfacicntia,non
ii mnmjs fid>'
frruiant pan uant.totam cnim fupcriorcm eius fcdcm uerfus antcriora U
dcxtrum ipfius btus,&: in poltc. lUc petet

fcdedextrumgibbum,iecur complcaitur.clatiorucropars ipfius ad fupcrioris lui


trs ipfiiiccum riori fua
30 jigitm,
latusuniucrfum,fcptoambitur,cxcc,
hcrttes,d[^ ha onfidipoftcriorcmfcdcm confiftcns,&: finiftrumcius
iUius dd alidS huiniliori poftcrioriq; partc occu
pta folum carcgionc quam. licn ad finiftrum ucntriculi latus jj,-
pancs contd/
ffius. pat. In poftcriori autcm fcdcuenn-iculus infcriorcm omcnti mcmbranam, &
qua; in iilam cx- mn^c,
tim coUi'
curruntuafaproximefubtcnfaobtinet.Dcinfubhacfcptitranfucrfipars,&ucnacaua,&:ma
ona: artcrix trnncus prxtcr dorfum, ipfiusq? mufculos confiftunt.
Porro uniucrlx inlcriori prtoiijiar.
^

icdiomcntum ipfi partim attcnditur,partimqp connafcitur.


prxtcrca &:huic fcdi
ucntriculi
aiv
fubomcnto colum intcftinumclatius.tcnuiaucro intcftina dcmilTius,adtenduntur. Atalii
omcnti mcmbrana
tcriorcmucntriculi fcdcm omcnto intcgi fomniant, quuin tamcn clatior
adnafcatur,nulla intcriin omcn-
ti p,t-nnn iintc refta duntaxat linca infcriori ipfius parti fccundum antcriora
riori n^ntricn tiparteucntriculiantcriorifcdiobdufla.VacatitaqucmagnaanteriorisucntncuIifcdisrcgio,
/tfedioSduci.
iccorc, ncque fepto tranfuerfo,ncquc omcnto, ncque licnc
obdu(fta,fcd omcnti uicc
ncquc
aliuducntriculus hic obtinct fubfidiu, in calefacicndo huic non abfimilc. Prxrcr pcritonxum
fcctusnutrimciv
cnim &:ofloabdominis mufculos'ucna.abumbilico iecori dcducitur,qua
ncxa
tum accipit,qiix9 poft partum cxanguis inutilis^ cfficitur. Huic ucnx qua pcritouxo
multusnontamcnomnibusxque copiofusadnafci-
uentriculo inftcrnitur.incircuituadcps
concoquendo munerealacrius laboret,aliquid auxilij prxbct.
tur, qui ut &: ucnn-iculus fuo ir.

Impcnfius cnimconducitiecur,Iicn,S: quxpoftcrioriucntriculi fcdi


fubtcndunturuenx ac
artcrix,ut & ipfum quoqucfcptum indefcfl^b fuo inotu
ucntricuIummlnimcncgligit.Quin-
ctiam cordis fepto incumbcntis calor, ad pcrfcfliorcm uentj-iculi fundioncm
non inutilis
ccnlcndus eft.

DE OMENTO. C^VVT IIIL


O MENT I dehncationanimprimUproponitq^uartafigura^Mficwidit^^zytertirt,
inttrprctibui^ no/lric
utiinilhrwnfipirarum indice commanoratum c/l.hoc^mium
appedicr.aut cwn appendicc.TLirbus adipinus.Tirbus,
istxtis chirurqis dicitur ^irhusftne

ClypQus,Ventris mappa.i^ut Griccis.Eflas^Epiplex.

ROX I M VM nunccratintcftinoru,utqu»confcflumauentriculofuc
cumcxcipiant,cnarrarioncfubiungi. fedquiaiIIisomcntumincuiTibit,&i
uclut innatat (unde & a Grxcis X-mTAiun &. t^^TiAosi/ dicitur) &: diftccan,

tibus prius quam inicftina occurrit, ac demum non minus quam intefti-
naucntriculo continuummagnaexpartc cft,nonadmoduminopportu
ne id hocloco aggrcdicmur." Omcntum itaquc in pcritonxi amplitudi'
Omentifitus.
ncpofitum,moxantcriori illiusfcdifubiicitur,&: fupcr
" inteftinaextcn-

fum.ad licncm quoque &iecoris cauum,ac poftcrioreraucntriculi fedem propcmodum


uni- e,c.

uerfum,ciuscf fundum cxporrigitur : atque ab his ctiam fcdibus


omentum origincm duccrc, n.

non multo poft audics.quare etiam in difliaiombus pcrpetuo illis fedibus attcnfum
proxi-

roumcprcpcritur.Atnonitaomnibusobduifliiintcftinisad pubisufqi os(ut in Canibuspro, ,^^erfcJi<

pcmodum fcmper) in hominercpcritur.Nain ipfius,quxintcftinis obuoluidcbcat,portio,ra 16 fl.cfl.!

ucrfus rctra
roultraumbilicu dcfccnderc cofpicitur; fcd maxima fui partc finiftrorfumlienem f^^^"^^-^
cocuflu mo
hi &conuolui. Quod quii in hominibus laqueo fuffocatis primum obfcruarc.ex „Jr,c,c.c

tuq)CorporishoccucnilTearbitrabar:fcdpoftcaidipfuminaquafuftbcatis,&capitctrucaris, ,fig.

itcm IatcraIimorbo,autphrcnitidc, riusuc gencris affcdu alio quopiamortuis,


&: in iis ctianr
quibus
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V. 4<jy
quibusuiucntibusthoraxabdomcnq; apcricbatur,animaducrti:atquc,utfcmeIdicam,;nfano
quodad omcntu attinct hominc, ad pubis ufqfos id defccndcrc raro copcri. Quin ctia quum
idem obferuaflct in diflcdionibus obeundis uir diligcns o A n N e s D R Y A N D E R, i

medicina: mathcmaticcsqi profc(Tor,quid dc Hippocratis aphorifino fcntirem,


in quo ille mu
liercs prartcrnaturam obcfas conciperc negat.quia os utcri illis omento comprimitur^prolixe
8<:eruditeliteris a mepercunaatus eft^ac prxtcr ca;tera quxderamicumdiflcrentiis
l^ympto-
matibusq! mccum cgit, fibi omcntum ad fcor niin dcuolui, inibi ramicem & (qucm ab omcnti
dc(ccnfu,Gra;ci appcllat)haudpoireficriarbitrabatur.Vcrumrctraflusilleomcii
ti finiftrorfuni furfumcp^fundi u tcri os omento comprimi, & ad fcortum dcuolui poflc omcn-
tum non impedit.Nam fi diflccans humiliorcm omcnti partcm furfum rcuolutam lcuitcr de-
orfum traxeris,citraaIiquamomnino diuulfionc in omnibus hominibus facileadpubis uf?
ci!4fe iii ipfum obtcndi pofle dcprchcndcs,ciuscp finem" intcr pofteriorcm ucfica; fedem,
osinteftinis
S^uteriantcriorcm Icuioccafionccolligi^ibidcm^uteri ccruiccm(fiomcnti;
"fiipcrRjl prEcpinoucfit)
1 16
utcunquc comprimcre docebcris, dummodo in mulicrc id inter ueficam 8c uterum, uun fua
fii. d'.

27p$.G. fedeponeretur,cxtcndcris.QiianquamciufiTiodi comprcftlimuix tantum cflc autumcm.ut


ingrcflumuirilis fcminis in utcri fundi ' orificiu inhiberet,nifi penis breuitas hic fimul obeli-t,
acproculabutcrifundi orificiofcmcnrcddcret,cuiusdcinad fundum ingrcfllcim concidens
comprcflaciiccruicisuteri ante fundiorificium (edcsrcmorarctur,qu:cfimuI obcfocompri-
merctur omcnto, acparum fcclicitcr a pencdiftcnta, fcmcn fibiadhxrcns fcruaret.
Similiter
ctiam omcnftim ad fcortum dccumbcrc, in ramicum fedionibus intcrdfianimaducrti,
quum
in lis quibus intcftina in magnam pcritonxi amplitudincm dctrudcrcntur,
cum fcminarijs &
uafis ipfa amplc(flcns tunica prxfcindcrctur, portioncm omenti qux in fcortum
dcciderat,au,
ferri uidcrim. Ncqj iftud folum manu tales aftcclus curantibus intcrdum
accidit, uerum etiam
intcftiniportiucula ab imprudentibus artificibus amputata, pra-fcntcm xgro mortcm
pai at,
Pra:tcrea in latomi cuiufdam, quem cx cafu ab alto mortuum Pataurj dilTccuiinus^ramicis
ui,
tium,id quoqiluculentiflime oftcdit, Huic nanqp dcxtcr tcdis cum fcminarijs uafis,quum ara
fQiikquid
""'^'^ '"'^"^'^' ciirarctur abfcflus 'fucrat,S<: rurfus in finiftro latcrc idcm afl^idus
u coplMi- inuafcrat,qucm
figu,
exintcftinoru&oincnti infcortijdcfcenfucotigiffe,diffccandocoinpcri.adc6utisccrtainmi
hi conicfluram faccrct, ad pubis ulquc os,ipfumq; fcortum etiam omcntum dcuolui poflc,
li,
cct id furfum in latus finiftrum diflecantibus plcruncp rctraiftum obfcruetur. Magnum
cniin
(nollcm nanquccum Galcno maximum dicere) intcr animantia hoc homincs fortiuntur,ut Omntif!.
&'ndc nonnuUi <iii7rt»WKtti, quafidicasomcntigcftorcsappcIlcntur.Porroomcnti''' figura
ditYfig.
Pi^o^^^^^rfupiljautfacculi.autpcrajimaginiconucnit^acinpriniisaucupumpcriSjquxoiv
biculatumhabctorifiduin,poftcriori fuapartcclatiusquamanterioriafccndens.Huiufinodi
nanqp pcra omcnti figura; ad amuflim cogrueret, fi uno conftarct corio, aut cx lana tcxercoir,
acundequaqjinconfutiliSj&unumduntaxatcorpus cuiufmodiprofccloeftomentum,
cflct. Omntlfil,
quod fubftantia cft mcmbrana nullis fibris implicita, fimplexq!,fcd multis
abundans uenis,ar fi"""'''"'''^

tcrijs,ncruis,& aliquafuiregioncglandofumfibi innatunihabcnscorpus,&multumquocp


adipcm.Vndeucr6ha:coinniaortumducant,intclligespromptinime,fitalcmpcram qualcm
auteapropofui,aniinococcx:peris.inquaunampartemanteriorcmfuperiorcinq!,altcram po^
iiifcriorcm^appcllcs. Adcumnanquemodumunamoincntipartcm"fuperiorciTi
i.l
:
4^.r,r' f. antcriorcmuc mcmbranam, & alteram rurfus iiifcriorcm feu poftcriorem dicimus. etiam fi
'

,fig.
c,c, c. omcntum rc ucra duntaxat unica(atcp id potifljmfi in canibus)lit mcmbrana antcriorcp pars
,

^^'^'"'""'''•"''"'^''"'^^""^'^''^"'^^'"'^'^''"batj&cotinuafit^&omcntumquoquefacctiliinodo
'^'^^'fig
cauitatemqua:rcpIcripoflet,conftituat. Inferiorisitacpmcmbrana:omcntiorigoaperitonco Omlmius
" primum fub fcpto magnaartcria defccndit,ac primum uenam cauam ibidc
Vh' pcndct ca fcdc qua' "cicmjuxus,
contingit.Peritona:um enim qua
^ j a ucrtcbraruin ligamcntis
^„ . -.-^ principium —
...... ducit.acutrmquc
II ivjiit laii
taii
mU ! 7
mujc.isb.
quam a uertcbrarum corporibus abfccdit,incmbranulas magna: artcrie uencr caua- oficrr
.ii_ j....r> r° .„. "
oficri &
'
dorfo aftirmatur. Ab his mcmbranis iuxta eam fcpti
.a:-.. •. . , .

Huucda^
.Huuc^..
>
quibus illa:
i i
"' partcm,qua:
' undccimx thi
.

, . 1

nimpotif- racis uertebni: corpus rc{picit,alia: propagincs mcmbranea: exurgunt, omcnto orioincra
P''^"'^'^""^^»'"'"^'? '^°'''° hicalligantcs.Infcrior hxc omcnrimcmbranadcxtrorfumadicco,
Kri.r»
",'Icmfx ''''*'^2'''''"'^'"^''-'P°''t'i''-'™aprocIit,pcrfcrtur;aciccorisportionialiasalijaliquadoadnafcitur,
jiuru c,c, ut &
alicui fcpti tranfuerfi fcdi Ipurijs coftis hic obduifta'.ac id rarius accidit,ncqueex eiufdcm

>'"' '^"^^ ''^ fcmpcr fit rcgionc.Prxfcns omcntimcmbrana aiccoris cauo ad dcxtrum ucntriculi la
'"J'chj
Ji&raOT "'*^'<^""^"^""^'^''"''afatur,proccdit,&adduodeniintcftinicxortuni,cuipropeinoduinadieiu
:ulum quo uum ufquc intcftinuni ctiam fubnafcitur^hinc orbiculatim fcmpcr ad infiinam ucntriculi par
"

isiiodocir tcmcofcendit:quamfimulatque attigit.accxdcxtroucntriculi latcrcucrfusanteriorarepit,ca


t 2 omenti
,

4^ ANDREAeVESALttBRVXELLENSlS
cxoritur." Tcrtiaciiim
omcntipars quamfuperiorcmipfius mcmbraii3dicimus,aucntricuto "'^j^^S"-*' 'l

uentriculi lunica a pcritonseo pronata.fccundu m


totius ucntriculi latitudincm" rcAz linca,&: py;„„j,;„
antcriora fupcriorc omcn
ut Ariftoteles diccbat/utura: modo cxhuraili fcdc ucntriculi ucrfus
r,t,s, ijr.
(

membrana ex fededucit. Supcnor harcmcmbrana cx dcxtris uerfus finiflra fccundum uen-


'
ti *J't>'"'

* implantatur,qub etiam infcrioris omcn " '"^S' '

triculi fundum proccdens^caux licnis fedirec^ia linca

timcmbranx liniftra pars protcndit, ambx^ fuperior uidelicet & inferiormembrana:licnis


cauo iimul commiflic innafcuntur. ita fane.ut comemoratus iam omcnti duaus,orbicularcm
circulum a dorli mcdio ad iccorisportas,&: hinc fecun dum ucntriculi fundum ad
licnis
cfFiciat

cauum,& inde addorfi medium proccdcntem.Totum igitur femicirculum inferiorcm a lienis


mcmbrana;
cauo pcr dorfum ad uentriculiulquc dcxtrum latus pcrtincntem,infcnori omcnti
nouiflc uidctur
attribuimus.fuperioriuero membrana:(quam cum multis Anatomicis folum
cam circuli partcm afcribimus^qua: a ucntriculi dcxffo latere per ipfius fundum
Ariftotclcs )
adcauamlicnisfcdem ducitur.Porroinfcriormcmbrana totipofteriori ucntriculifcdi^ifub- ^J^';™-'
tcnfa,dccliuis,acucrfusantcriorafertur,atqucadhumiIimamuentricuIifcdcmfecundumcor-
porislatitudincm omcnti mcmbranani fupcriorcm contingit. hincambac mutuo
(ibi incum.

bentcs.deorfumfupcrinteftinafubcpperitonxo ducuntur,&fiinhoc fupcr intcftina duflu


membrana: non impliccntur, caantcriori partc acinlatenbusobtcgijt.&adpubisufqueos
qua: lupra
humiliori fuo cxtrcmo pcrtingunt. Si uero intcltinorum fedcm duntaxat opcriant,
umbilicum confiftit,atquequod frcquentercucnitinfiniftrum latus cotrafla^iaceant, illxicfe
n„„,-„,„ uifuioficruntreuolutacadmodum, &uelutinfpiras collcclx. Mcmbranxha-nuliis ncxibus
co/owOT. inteftinis connafcuntur, prxter inferiorcm mcmbranam, qux m hornmibus coio intcumo
pminaciflimecontinuaturpertotameius intcftini'fedcm,quxfecundumucnfriculifundum ^^^^J''''''-
prorcpit.Ncqucidlcgnitcrinhomincobfcruandumucnit,quuminfcrioromeritimcmbrana
mefenteri) loco ipfi colo intcftino fit,qua id ucntriculo exporrigitur.CoIum cnim
toto ilio du

(flunullamexioitmcfcntcrrj partcm,fecusmuItoquam in canibus& fimi}s,cjuibusomcntum


uix colo connafcitur,atquc uti prius rclatum cft habct. In homine uerb mfcrior omcnti rncnv
dccct) dc-
branamcfentcrii uiccm gcrit: imb fi omncm fidem libris (utiprofeflb in diflcflione
ex-
rooans.accurate fingula cxaminaucris, mcmbranx infcrioris omenti portioncm intcftinis
id co tc expcii
porrccTtam quodammodo ex tcriia coli in teftini tunicapronafci fatcberis. Atq;
dere uelim diligcntius, quo id minus a GaIcno,qui fimiis nimium tribuit, animaducrfum
cft;

udfane Herop1)iIo& Ariftotcli iduidetur fuifilc pcrfpefliflimum, qui omcnti partcmcoloit


dorfo co!ligantcm,oincnti loco non habucrc,fed cam tantum partcm quse a ucntriculi
fundo
S:coIointc?tinoenafcitur,inteftiniscgobducitur.Q.uanquamfatiusforcarbitror,fieam quo.
qucomcntipartc quxuentriculofubtcnditur,columc];continet,omcntoattribuamus,quum
ea omcnti rcliquxportioni cotinuctur,& cofdcm ufus cum infcriori canum omcti
membrana
fuppeditet : quamuis interim cxabundanti hominis colo mcfcntcrii uicc fit. Ca-tcrum ad
hxc,
fupcrioromentimembranainhomineinfcriorimembranxadcoli rcgioncmconnatarepcn'^
tiir,quaiduentricuIoexporrigitur. adcb ut quifpiam nonnullis nexibus fupcriorcmomcnti
mcmbranam colo quoque intcftino fccundum uentriculi fundum conncfii^haud abfurdc di^
cerepoflit.Qiiod autem Galenus omcntum modicis,& i-jfdciTi laxis ncxibus,idcp ad dcxtruni
duntaxatlatuscolointeftino committiprodiderit, in caufa fuercfimis;mediamintercancs&
homines naturam foriitx. Omenium nanque canibus nulla ex parte colo alicui ucaltcri intc-
ftinoadnafcitur. SimiisautcmiTiediofchabetmodo,licctillxadhucadcanisconftrudionem
potius quam hominis acccdat.Venxomento implicitx folius uenxporixfunt
Vtnd^omtntS; fobolcs.nul.
.icdntcs-
,
Jananquca caua in omcntum,uel ubi id principium fubuentriculo ducit(& fialitcrGalcnus
min.
fcnferit)pertinct. Venas cnim infcriorimonbranx omcnti difpcnfatas,fi ad amufljm fingulas
cxaminaucris, ab co portx' trunco difpergi inucnics, cuius prxcipua portio in licncm
exhau,-

rimr,qaemq! dodrinx ftudio graciliorcm& finiftrir portx truncum fupra uocaui. Primum
fi.df.

excipit,fibi iam commcmorandas in


itacf omentum portx caudiccmex iccorcproficifcentcm tmf.

jpfo duclu propagines aflumcns. Ac infcrior quidem omenii menibrana " trcs
ucnarum radi, tfi.a.fli.,

ces admittit,ex humiliori fedc cius portx trunci,qui ad liencm fcriur,dcpromptas.


Vna nota, Ip^l^
tufatisdignxmagnitudinis in dexn-ampotiflimum eiusmembranx partem muliiplici fcrie i„s.v.pi
difpcrgiiur, quibufdam furculis in colon quoqucpcrtinges. Secujida iam commanorata am 4
'•)••''•

plior aTiquantulum poft originem in duos mutub multum abfccdctcs ramos diducitur, a qui-
bus poftmodum in mediam mcmbranx omcnti fedem, ucrfus finiftri^m tamcn ma-
inferioris
" "^2
ois,ircquenlcs admodum foboles diflunduntur,qux homini in colum inteftinuca'' lcric per-
iincnt,qua uenas mcfentcrio intertcxtas alijs intcftinis dcriuari nouimus.acproinde ctiam fre-
qucntior
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER V. 49^
qucntiormulto ramorum fcriesmhacmcmbranaipartccolumdorfoalliganteuifitur.quam
inrcliquaciusparte,quxacolo deorfiim dudajintcftinisobtcnditur. Deindcctiam radices
hx hominis omcnto infigniorcs obti]igunt,quam canis,qu6d illi nulla ucnulaomcntum
, non fcmpcr apparcns , in finiftram humilioris
acccdcns colo committatur Tcrtia radix
.

mcmbrana;partemaliquou{cf,pcrindeacinipfumcolumquoquc,dcducitur.Porr6fupcrior
^ ^ ^

^iiz
°'"cntimcmbranauenasmutuatura° duabusadinfcriorcmuentriculifcdcminipfamcmbra
lfi-
nac.^cporrcctis. Abhisenim innumcra: fobolcs dcorfum incamomentinicmbranamcxcur,
ga.R.s.Jriii

.
X. X.4/;. runt,non quidcm reclo prorfus tramitCjfcd obliquo quodammodo crrabundo, uti rctium &
'^""'°/' * funiculos implicari
cernimus. Ac proindc etiam omcntu Grfccis yiiyi,aii^iiciaKyljJi«,ut uuloo &
reteSi rcticulum dicitur. Qiianquam fortenon a uario uaforum dudlu, omcntum itafucrit

!
mo^5 4V
appcllatum.fed quod ab i-js quibus comittitur partibus ' liba-atum, & dcindc diftcntum, rctc
Hij 1, 5, 4 pifcatorium uniaccommodatum baculo refcTat. Artcria: omcnti ab illis pcndi:t,qua: uentri. Oftiati^tt
'f:gms,_uc. culo.IicnijiecorijScbilisucficuIa-diftribuuntur. hasnanqucomncsnonfccus acucnasomcn- '""^*

tiir.crfig.
tumtutodcducit,acabiIlisfuaruiTipeculiarii3ucnaruconiugcsade6numcrofasadipifciiur,Ut
«p.iiM.j quampaucin[Imiucnariifurculi,citraartcria:col6rtium,ipfumperreptent.Itcmpra:tcrcomc-
m, ic fcri moratas modo
arterias, inferior omcti nicmbrana aliquoufqj" grandiorc in intcftina porrccTta
deducitarteriam.Sic ncruisquoqueiIlisomentumintertcxitur,quiafcxtipariscercbrincr. ISferuioKni.
'trLa'^.
rics. uorum portionibus fccundum coftarum radices cxporreiftis iccori,licni & ucntrictilo implan-
c4li.11.fig. tantur.Cxtcrum' adeps quo omcntumabundat.inobcfis prEcpinguibusc^hominibusplu- '~^dc(,s.

'idVcnisquo
"'""^>'" macilcntis modicus,in extrcme ficcatis &
marafnio mortuis, etiamaliquis rcperi-
cr irtc.
tur:iscp pcrpctuo ucnis &artcn)s omcnti attcnfus, ad uaforuin quidcm latcra duntaxat mcdio
5;
r//!iji !,!,4 cris eft,fupcrius uer6 ac infcrius quoquc, quibus multus accfdictadco ut illis etiiiuala alioquin

gi^a^^iliapiugucdincprorfusoccuitentur. Atin intcrmcdt}s uaTorum fpacijs,nullusadepsaf


'

u.iii.^y, icruatur,utnecinali)smcmbranisquibusadepsinnalciconfucuit.undcctiampromptiuscol
z.", 5,.' I, ligitur, hunc ab exudante e ucnis fanguine S<;mcmbranarij frigoreincraflato, mutantisq; cor-

^'^''^('^'^'"'^'^''''"^''''^''''^'^''^^'^'^'''^''^'^"^'iteprogigni.Pra-tcradipcmquiambabusomen dmjulofim
c fi urlk
ti mcmbranis communis cft,inferior ipfius membrana pofteriori ucntriculi frdi fubftrata,
^j,. pri, '"•ccicorfui.
f 4.fig.h. uatim ' glandofum quoddam corpus impcnfe maonum cxigit: quod quia in canibus rubct,
g*fig.->'. fimpliciscp carnis fpcciem quodamodo exprimit, Gra-cis inrMiiifsitf & myxp^ixf appellatur. Iit

homincautem hoccorpusmagisalbumquam rubrum cei-nitur, ucna^ portx, arteriarumSi


neruorumrainisinibi attenlum,utillorum diuaricatio infcriori membrana oinentiduntaxat
f"fFi'ta)rcddatur{ccurior,uiq)ucntriculo etiaminftar fubftcrniculiacpuluinaris fubi-jciatur.
h^figi I!.

Huiufinodiplane'' corpus fubftantiaci)eft,quxduodcno intcftino fubtcnditur,qua-qihac"c^


nus falfo ucntriculi humilius orificium (nc quid inconcoc^um cfHueret) occludcrccrcdita cft.
Atquc is profcfl6 pra;cipuus maximusq; omenti ufus mihi cenfetur, ut fccure ramos porta- in Omcmi
i,fis.
licncin, ucntriculum Sc duodcnumintcftinum, accoli non infimani partcmcxporrecftosfuf
fulciat,acipfi implcxos deducat, ncqueucr6 hos duntaxat, ucrumetiam utartcrias quoque&
neruosillisquasmododiccbampartibus infercndos fuftcntct ac tueatur.&demumufuipO'
utcro quidcm fccundarum, in capitis autem amplitudine'' tcnuis qua
"'^'ii"'T"''^'F»^'''dcat,in '

'^'°QJ^
k cofficmir ccrebrum inuoluitur membrana:.Dcindc quod haudquaquam minimum eft, omcntum dor-
falchrcifi fo ucntriculum coIligat,& rurfus iccurlicnemcp ticntriculo una cum ualorum nci'uorumq! in-
gii,li.7.
(CTuentu conncclit:utiam taccam quantum homini firmando colo officium fcparatim fiibmi»
miniftret.cxaccidentcucro uclut quoddain inteftinorum inuolucrum tegumctumq; eftlcitur,
ipforum calorem inftar pcnicilli cuiufdam foucns ac contincns.His lancufibus omcnti fabrica OmntifAri
refpondct. mcmbrancum nanquceft,utfortiusucnas,artcrias,neruosq)ipfiimplcxoscolliget, ^'""/""''/'-
"
mclius^inteftinorum caloremrefleiSat, acpromptecuminteftinisfufjfiderecxicndiq) qucat.
Tenucautem,& potiftimum qua inteftinis innititur,ne pondcre grauct. Vndccti.i Bruxcllcn
finoftroidiomatcplumxnomcnmerctur. Qii6ducr6 omcntum fanguine& fpiritu(rcqucn
&
obus illisuenis artcrris^ aflcruato, intcftinorum ucntriculi qua partc ipfiattcnditur, fouen-
docaloriaccommodum fit,ctiamfi nondicatur, manifcftumcire arbitror . Ca:teruni num a-
depsinfitaacpeculiarinaturacalclacicdo pro(it,an tantum pcnicillicarnis ucautmcmbranx
potiusrituiuuet,nona:queabomnibusconceditur,alfjsquidCTnlrigidumadipem,aljisuero
calidumpronunciantibus.

DE INT EST INIS. C^WT V.


InttRinorumimctginan potijiimumfextitflgurct crfeptima cr oSlitua cr nona cxprimere co
natifumtii.tjuanipiam huc ctiamjicutt tcrtiajigurajimulcum dccim.t ^ duodccima.
t 3 l NT E-
ANDR E AE V E S AL I I B R VX E LL E ^,' S I S

NTESTINORVM ipforum officio& 11^111 coueiiire


conftrLKrtioncni
tiimdemum opportuncnarrabo, (imulatejeorumfuum/orma, fubftan^
tiam,conncxuni, qua-qj ipfis implantantur ucnas, artcrias &i neruos,ac li^
quidaliudadcorum fabrira:enarrationerc!it]uumcritcxplicuero. Intefti

norumigitur,quac Grcccis fiiifx diciiturnomina, nooinniainprarfenti


complccT:imuruifccra,uelqua;co(l:asfuccingctcmcmbrana &;pcritcnxo
1
ampleftunttir ' organa aut ctiam uel Ifemachum &^ uentriculum,
: rjs qux «(HlltKf

nuncintcftinauocabuntur, non afcribam. Qi-iandoquidcm'' ducflumabinfcrioriorificio ucn


tnculi ad podiccm ufquc pcrtinentcm qui ulnas Italicas utplurimum quatuordecim & dimi-
, Ula.

Jrttcjlind cuii diam longitudinea?quat,pecuIiaritcr nucintcftinorunominecomprchendam. Qua-etfi con bTfig.lth

nnu quidcrn cf- tinuum idcmc5j(iiitcorpus,quumtamenin uarios SiCmultipliccs figuradifferctesanfra(?}us &


fccorpwi,fcd
fpirascj circunducantur,ncque omni ex partecandem tus,fubftaniia:, &; forma: naturam for
(i
pluruiicdci:
mimero iia.-
tiantur,ac denique aliaali] hominis parti contiguaefficiantur, nccp pra:cipvius omnium ccrum
rljs^ no7T.ini, ufuspar uidcaturcffe^acii pluraintcftinacftcntjdiflcflioniiperitis ha:cenumeratur,pn'mum
hws^diiierfts csfg.
in' craffiora&^^gracilioraipfadiuidcntibus.atcjiexhisrurfuslingulis ternariunumerUjUtfcx
ol> cdnjfii dof
finc uniuerfa coftituentibus, ad eum qua(i modum, quo idem cotinuumq; perpctuo itcr plura
nari.
uarias ob caufas nominafortiri coftat.QLicmadmodilLutctiac a diuilacobi porta ad eam ulcj
quac Martini dicimr,iter,ctia fircfluni (it, ncqj pcr uarios giros proccdat, iuhilominus tanicn
fexies(fi rcflcmemini) nomen euariat.Primum a diuo Iacobo,indc a pariio pon tc,mox a tem
plo Virginis,8<; 110 multo pbft ab eius pon tc,indeab ccnopolio CjUodam,& poftrcmu ab a:dc
Martini appcllationcm mutuans. Idcm multo magis in fluminibus no rcgiis,& qua: pcr mul-
Breuii intrjli tosgirosproceduntuiis fiericernimus.Cxicrum utcuncpinteftinaintcriefeuaricnt,omnia ta
norit lyflori^ men interuentriculum,&qua cxcrcmcnta cgerimus fedcm collocantur, formatcrctidonata,
aiiimrdtio.
fcd no omni cx partca-que capaci 5C orbiciilata. Subftantiam habct mcmbraneam, uerum un
diquc nonpariterautcraflam,auttenucnT. dcindcduas pcculiares tunicasorbicuIaribus,&
aIicubictiamretrtisfibrisintcrtextas(ortiuntur,tcrtia ad hastunicamapcritonaroobtincntia.
Vcnarum prxterca,& artcriaru,&: ncruorum furculos fufcipiunt,fed non ubique fimilitei- nit
Itnrjtinornm mcrofos,quemadmodii nuncpcrlcquicnitar,abipfointcftinori5 cxortufumptoinitio.Kx'hu
miliorionficiouetriculi,quodinclatiorifuaicde&rdextroipfiuslatcriproximacofiftit, prin
XQ rtui-,''i^ grd
aUsdu^iif^fiii
cipiuniinicftinoru cxoritur,illi'ueorificiocontinuatur,quodfimulatcpeucntriculoprodit,in
fim. pofi:criorarctortij,fub (ede ucntriculi poftcriore fccundum dorfi dcxtru Iamsrc<f}adcorftim
* proficifcitur,in nullos omnino anfraflus reuolulum. Quu primu uero ad inferiorc ufcp ucn^
triculi fcdcm inteftinu iftud fic occuItatij,rc(rtacj; defcedcns" pertingit,fub colo inleftino(quod
fep.
paulo poft hac porrigi audies)Iatitans,ftatim ex dcxtra (cde in finiftrii rctorquctur.acuclut ex
' h-!j\.n,u

alto fuifum antrorfum^ueafTurges, in ficquctcs innumcrosqp giros anfradtusVcuoluiturjac & • <!.


'h-f
nullis omnino intcftinis obtcflii^lcdem uniuerfam qua:fub uentriculo ad pubis u((f ofla.&ad
t7/i'. abl
ilia utrincp habctur,occupat,ea demum exccpta, qua huic intcftino colum inftar orbis ad latC' td Mconti

ra'circumduci,pofteadica.HornmfancanlTad:uIi (eurcuolutionunullusornninonccpnumc nao duthi.


'«,8/1. N,
penims ordohabctur, nccf illc magis dextraquam finiftrii: ucntris Icdcimplent,
rus,iicqs idein
P.CL R.S,
prxterquani quodaddextru ilium(euiIe,ubi(edcmlongcmaiorcm fuprailiumosadpubem T.
uicjopplcnt in finiftroIatcrc,coliiiitcftini"'anfia(f}u quopiam camfcdem fibipriuatim uendi, mAR,s
ddr.
cantc. Vtcuncjucrb multipliccs, uaviiqjhuius intcftiiii confpiciantur an(rac1us,pcrpctub ta,
nadj,tfi,
mcii ' e dirc(fio media; fcdis dcxtri ilrj formani, ipfiuscp anipliiudincm, &; plcracf alia (uii pbft
fubiunga)euariat,eandciTiqi crafliticm amplitudinemcf ab orificio ucntrictili infcrioii ad hanc 0 Ejjet iux

ufquc (cdcin ob(eruat,nifi aliquado huius iiiteftiiii °pars fub ucntriculi fuiido ad dorfum pro-
ximeaftirmala,intcrdi{Tecan(ium capacior,ampliorqircliquointeftiniduirtu(quemadmodti
CrdaVsinte/ fubindefit)occurrat.atque huiuliiiodi gracilis intcftini duc^tusuifitur, quod ternomen,acfi
/Imiintriddi'
m/lo.
Primum quidcm coiiftituitur tota ca intcftini pars, quaeucntriculo
tria effcnt iiitc(^ina,uariat. Pvfyu.ti
ludK.
fubftrata, ab iiifcriori ipfius orificio rc^Tta quodammodo couf^ dcfcciidit, ubi intcftiiiiJ in an,
P rimum.
fractus orbcsqjprimumcouoluiincipit.acdehuiusintcftiiiiiiomineaiiilesadiiiodumcontcn
tioiics apud illos reperics, qui partis rc(c(ftionencgIecfta,futilitcr dc uocc altercantur. Sunt qui
totamhaiicpartcmqua:duodciiunidigitoru longitudiiicni iii uiroutpluriiiiuma:quat, 11011
intcftinum,fcd 'tx^i/o-ii/ &exortuin,(cuproccftum,feuutcoruiTiucrtuntiioiinulliappcndiccm
uocandum cotcndani.Alijetiam fiipfiusprincipium euentiictilo nafcatur, inteftinumiamcn
e(Tc,ipfiuscp orificium 'ixif viri(y ,reliquum ucrb ipfius ducftum, inteftinia uocari affirmant,intc-
gros commciitarios nugaci difccptatione implcnies, parteinicrini quam in controucrfiaiii uo
cant.prorfusignorata.Vocctur itatj nobisuulgatonominetanquiifuccin(fliori,duodenum,
aut
D E H V M fl N I C O R P O R S F A B R I C A L B E R V.
I
49p I

autmteftmumlongimdiiiemduodcdm digicorum xquans, (Jquidcm id Grxcis , & impri,


qvfigK. misHerophilorf!toAx«rf?tJiTi/A3pappcllabatur.Sccunduminreftiiium'illiciucipir,ubiiaincom ^"^'"!'"t.
nicmoratuin anfraflus gyrosucprimu conuoluitur:& ™it./euiciunum appcUSt, quod intcr
diflecandum rcliquis intcftinis inanius S<:magis uacuurepcriaiur.Huius nomcn ali) cxplicare
conantcs,tanquam nihilunquam in fecontincat, acperipfum a uentriculo confeclus
crcmor
nunquamtranfeat,autmomentotantiimineoha-rcrct/cnbcreuidentiii-.Tcrtiumintcrtinum
ilcon,(euuoluulus Latinis,ui&Gra'cisiAto(;,afrequcniibus fortaftis quibus inuoluiiur
cmmtl fraabusdicitur:acctiamlocoinquoadabdominislatera contmctur, nomcn indidii.'Hoc ^^t
" Tcntnm
- ,, .

(»rM. in craffi intcftini principium definit.ubi uero principium fuum obtincat,no iatis mihi conftat.
'L 7,'J,'s'l'i'
Equidem ignoro quantam gracilis inteftini portionem iciuni nominc, grauitcr dc nominibus "tmt.jtkm.
''"^^'"'^^''^"'"^''^''''^'idiiielintme^fane^aieiuniinteftiniinitio^adileiufqi fincm manifeftum
tia.
aliquod indicium obfcruo,quo iciuni finemacild initium intcrnofcerc queam. Vbi
cnim duo,
dcnumintellintuTimieiunuiufinirCjiciunumqjintcftinuinincipcrecrcdimus, copiofiorcsuc>
nxacartcric,quamproptcrilciadcrafIioraintelfinaterminum,uiluncur:iicrtiiumcdiamcdio
fcfehabcntmodo.Dcindciduni inititim rubicundius cft^^ilci hnis magis albicans Ad hxc,in, .

ter fecandtim iciuni initiiim forte magis inane ilei tcrmino oflcnditiir,ac iii medio
duiftu, uti &:
anteadixi,omniafuntmedia.Quapropccrquisiciumhabendusfitfinis,aut quodilci princi-
pium, non ftaiuo:id intrcpideaftirmans,nihil minus idunum abilco quam inanitionc,ut ca-tc
ridinec"tionisprofcnorcsobferuariandunt,dirimipofIc.ncqueprofc(fi6minusduodcnum,
quam id quod ieiunum uocant,inanc repcritur:g<: maiorcs(ut dicam poftca)ob cau fas. Ac ta. Gnciliimc
les gracilis inteftini tcr nomen cmutantis,du(ftus lituscp funt Forma
au tcm undccunquc con- ^"•fi™'.
.

ftatlimiIi,adairiuflimuidcliccttereti,&:omniex partea:queampla,nifi interdum(utprius quo


<-ifi.c\ni. qucinnucbam)quadorfoproximecomiTiittitur,iciunuin'qucindpit, ac2dinfertioncm'uafis
""'^'^"''^ defcrentis, amplius obfcruetur. Subftantia quoqiic toti intcftino
Mchm oracili S„m^„cu_

iftrutlit,-
E^d""Eft."icmbrancafcilicet,modiccqucadmodumcarnca. ConlfaEcnim" ttinicis duabiis,
Kfjrs/i. quarumintcrnaduriormcmbranca^eft^uerumintenoriucntriculitunica mol!ior:cxtcrna te-
nuior,magis9 carnca:utraq4 iamc,tamextcrior inquam quam intcrior tcnuis cft,S.' tranfucrfis
orbicularibusuc fibris tantum intcrtexitur:nififortaft!is extcrna,idcp potiftinium ad ileiiii craC
7.8/1. M.
fiorainteftina^^tcrminumjrcdasquoqucaliquocnancifcaturfibras^quctamcfuntquampau-
ciftimx.Duodcni inteftini pars cIatior,utpotc qua; uentriculo uicinior cft.tunicas fuas craflio
yjk: resobtincccumucntriculi' tuiiicis aliquid fibicommunc adhuc uendicai,tcs,°Tcrtiapra;tcr
^^ ualaadinteftina (ecure dcfcrentibus orioincm
'''^^^^'^'^'''''"''^^^'-"'''^^^pcritona-iiTicmbranis
'ir t
vkcns i
'^^'^'^. Ha:namqucunacumuafisad^^cauam inteftinorum fedcm pcrtingcntcs dilataiitur,
vidcjiit! tertioqueinuoluaointcftinainduunt.Cauaautcminteftinorumpars Anatomicis doc^irinai
uafaprimum attingunt,lcuquxintcftinarcfpicit,oibbaucrohuic «""«'/i»,
g''^'''"'"-""^''P'"^'"''T^^'^
'"m-^ttZe
MnsTo '^'^'^^'^''a • Acduodeno
quidcmintcftino tcrtiam tunicam eaomenti' pars cxporrioit,cu- p-cAr.aomi
Oi dicutiiY.
figura. lus beneficio intcftinumid dorfo colligatur. leiunum ucro ac ilcumtcrtiam tunicama mc
Mi^fi- lcnterio,quod ea dorfo firinat , accipiunt . Sic duodcnum quoque
fi.cu.sli. c . . , .
ieiuni initium ue^ G raciliiirni,,.
J
& '

!l.
nam° arteriain'quchabcntpeculiarcs,fecundum ipforum longitudincm recla dcorfum du- "^'•'•'iimuo
""^ "•"'"•'^-
,1 (ftas^multoscpfurculos iii progreflu illis diflundentcs Ac uena quidem a porta' ucna priuf-
.

'.iq.tat quam mefentcrio inferatur,principium


. -. obtinct:artcriaautcm ,ab ea quariccori offc
, -crcur. Iciu-
- -1

''ur"''ciIcumfrequcnccsuenasarteriasqucfuasnanci(cunturab'iIlisqua;mcfentcrioaport;c
"gurtr
7. cd.s U. uena, &
ab artcria; radicc fupra renum arterias a maona originem ducentc expof rlgutur. pau-
3.iifi.k. cienimramiingraciliorainteftinaabarccri,r^propaoinediftiinduntur, quxa magna arccrii
feminalium arccriaruin orcum origincm fumit. Nccp cciam uafa.qucmadmodtim in duo>
i" m"/ P°'^
5. cip.ii deno,fccundumiduni&ildlongicudinein fubipfisdeducuturjfed" uclutcxmcfcntcn) cctrd
exalto furfum tendunt,rcc1acpantrorfuminintcft:inapcrtingunt,inqua;numcrofa fobolear-
Mt anc boris radicum modo,in cauamprxcipueipforum
partem implantantur, ofculis fiiis in inter-
namintcftinorumfcdcmhiantia.Ileum&ieiunum' neruos quocpcxigunt dcriuatos aramis ^•^•ui.

fi.ci.iii. fext!neruoriicerebriparis,quicoftaruradidbusc,xporriguntur.dua'enimabillis propagincs


4''.»- iitrin(5finoulaj,admcfenteriu,&dehincadinteftinafrequetiutcucf foboIcdincindunt.l3uo>
:iuf.fi.,. denij uero" neruosfiquos habct,ab illis exigit,qui inferius uctriculi orifidlj^&dcxtr.a fimdi fc-
ih"- "^-
dcmadeunt.Deinduodcnripriuatimidfibiiicndicat,quod'meaiusbileflau,aadinIcftinadcfe
rcns,illi implan tctur.Idem intcftinum in hominibus , &
adhuc magis in canibus "' ojTndofum IiuflinorUm
11 fi.i.i. illudcorpus.cuiusantca ucntriculumdelcribcndomcmini,pcculiariterfubftratijpoflidct, ad
fufFuIcicdauafaeiinteftinopropria,acquaruda corporisglandulariimodo amplitudinifeius
Icnco humoreirrigan d,i Qiian^ no duodcnii folum,(cd ct reliqua inceftina omn ia lcnco quo-
c 4 dain

\
JOO A N D R E AE VE S Ab I I B RV XE LLEN S I S

Crujsi
dain & lubrico liumorc intcrna fede imbuantur,atqi.ic u t Rhascs non incpte diccbar.fiflilium
uarorummorcinuitrcnturinftanneaturue. Atquumhuiulmodi plcraquccraffls ctiam intc-
crJitnoritTi! h:

fiorid. ftinisfi)itcommunia,illaquoquercccnfendanuncucniunt. lleum inteltinumlubdextrirenis


rcoioneaquodamcraffointcftinomultismodisipfoiJraciliinteftinoampliorrcxcipitur.non "''''te"

m
quidcm ac ii quis diccrct cxade in crafti cius inteltini initium , lcd iplius proptcr mitium la-
tusfiniftrum.Hoccnimcrafliorisintcftini initium inftar globi cuiulclam primagni cxtubc-
rat.in finiftro fuo latcre duo obtinens orificia. ° unum quidcm continuum5&
ileo inteftino „ y.sjJ.H.

C^ammtf- magis ab initio diftans: altcrum ucro humilius,& ipfi initio propinquius. Huiccontinuum nffi.o.
Jlmumcmuf- eft i,i hominibus intcftinum , quod tviJiaJ(/, feu cxcum uctcribus diflcdionum profeflori-
bus uocatum elTe certiffimo noui.non ignarus intcrim,quid hodic pleriquc de Civco intcftino

commcnictur:dcfcptiprofert6,quodintcr craffioraintcftinaidaGalenoalicubi reccnfeatur,


nc(j alircr quam amplus quifpiani faccus,ac ucluti altcr quidam eftct uentriculus,ab ipfo ca^tc^
riscp qui illum fubfcquuti funt Anatomicis dcfcribatur.quum tamen in honiinc id quod ca:.
cumappcllandum duco,cxtcris omnibus inicftinis fitbreuius,atqucariftiftimaomnium intc^

ftinorumpartc multo anguftiusftri<fiiuscp,&:crafflorilumbricoin orbes conuoluto potius


quam inteftinofimile:adc6utcxcumuixintcftinorumappcndicisloco,acproindcminus lon
geincraflorumintcftinorumnumcrohabcndumefreuideatur. Aiquchincfit,utitfculaprj
noftri , fcilicct quando hancgracilem portiunculam in hominc cxci intcftini loco mc common
ftrarc uidcnt,G.alcni dcfcriptioncnobis obftrepcrc.ac alii quidem cx faccofis illis cxcisq: Rabi-

nis contcndant,'ampIumilludcoIiintcftiniinitiumfaccum,aututipfiIoquuntur,orburri &: ^^'J'"^


monocuIumcflc;aIij uero afferant, cgcum intcftinumob fccadiimpcritiam a iiobis minimeob-
fcruariNecp ucro in cathcdra ha:c boaflrc contenti funt,quum non dcfint qui dc cxco intefti-
.

noparadoxa confcnbcrc,intcgroscpIibros,utdcduodcno intcftino,commacuIatcs,magnum


opcrxprccium fcfeciffie glorictur,fi no unum cum ucteribus Grxcis in cxco orificium cfle,fcd
duofibiproximacffcinmcdi5adferant.Qiixfiuiderint,autimaginatircaefuerint,eadcmum
t ^ ^^^^^^
""'^
fun ' qux in coli initio extubcratiori uilun tur.ac unu quidcm foramc ilci intcftini terminus cft, ^
altcrum ucro cius quod minus crcdamus, gra-
cxcum cffie dico initium.Nccp cftprofcfl^ cur s.

ciIcmilIaiTiintcftiniportiunculammefentcrionoanncxam,fcdfibiipfiinorbcs couoIutam,&
fibrarum bcneficio hxrcntcm, in hominc cxcum eflc intcftinum: quantumuis cam amplitudi'
ncm ufum^ Galcnus ipfi tribuat,quc huic minime adcffie uifuntur,fuas potius caudatas fimias
hac appcndicc deftitutas , quam homincs defcribcns:quos tainen uetercs illi aggrcdientcs, ap-
pcndiccm hunc inteftini cxci nomincprocul dubio donabant Dcindc Galcni defcriptio cani .

fortaffisaccommodari hicpolTct,cuicxcumintcftinummuItoquamhomini cotigit amplius,


ncque in illo,ut in homine, inane propcmodum rcpcritur Quin etiam ucras glires fciuros
. &
cxcumhocintcftinumadc6ampIumnaflosfcimus,uiampIitudini ipforum ucntriculi facile

rcfpondeat,£ccibusqjturgiduinfc(fiioneobfcruetur:atq;hincconftatgracilem huncappcn-
&
diccm in hominc cxcum elTe,quum uidclicct duduac fitu formaparitcr(licct no arnplitudi-
nc)ilIor5 animaliii cxco inlcftino his congruat,unumqj(undc etiacccum primo didu cft)nan
cifcatur orificiij.Infuper fummus profedo Naturg admirator Galcnus,fi hominis intcftina un
qua ita u t canu intuitus fuiffit,hunc appendice,& extubcras illu d in homme coli initium , ilcicp
cum ipfo unitatc,&: coli forma.longe fecus dcfcripfiffi-t.quippe fi aliud homo cxcu nacifceref,
cum appcndicc minimeprxtcrijflct Galcnus,quanq; ortu nonihil in homine& cancuariet. na
ctia fi utrifcp in dextro ilco colIocet,hominis tamc cxcu ex finiftra magis coli initi] fede q? dcx^
tra,ut in canibus,ut &
Galcnus atteftatur,principiii ducit.Porro fi c5 nonullis, qui fccatimihi
aftitcrunt,inhominequidcmadc5ufumqucmGaIcnuscitribuit, appcndicchunc aNatura
primumformaridiccrem,&obnimiahominumingluuiecxilcointcftinoa ucntriculo confe,
ctum fuccum abfcp co ut is totus cxcum fubintretprotrudi,at(5 hincappendicc in nobis tancp
inutilc &
marcidu,aliter fortecp in tcmperatis Galcni hominibus,pcndere affirmarc, ad nuga-
cem illam tcrgiucriatione dcucniendii forct,qua alios tum fuiffic homines fatercmur, prxcipue
„,
quumamplumhoccoliintcftiniinitiuminhominccxciintcftiniufumabundefuppIeat,&;no
^^^^ ^
uidcatur. In dcxtro itacji ilco ad humiliorcm rc-
'^mfa&sl^ txduntaxatgratiacxcuminhominc habcri
'
u^.y^sji
tusj.. nisdcxtrifcdemextuberansillud'' amplum&rotundumcoliprincipium habetur,quod hiiic ga.N.

fcnfimrc(ftaadiccurfurfum " contendit,iccoris'que caux parti nonnihiIfubftcrniwr,ac 'bi-


"^^J^-''
lisucficulaminhominccontingit^cuiusctiamcontaiftuflauocolorchrc intcftinum quandocp jiofeH
'

tinoitur,' indccx dextro latererccundum iiiferiorcm ucntriculi fedcm in finiftrii fcrtur,uentri, ss. i

cuHfundoattcnfum:haudtamen,utaIiisuifumcft,cumconfccndcns:aututuulg6dicitur,ucn-
L"''/^"
triculi fundo fupercquitas Qiium primum ucr6 ad finiftri
.
uentriculi latus pcrtingit,fuper dc- J^;'^"™
miffiorem
HVHANI CORPORIS PABRIdA LIBER V* 50(
iePgaG
liofig.v. niiffiorem^licnispartemanfraflusquofdamlcuitcrinficxosobtmctjacpaulatimfupra ''ihiL
c6,spgti.k ftrum rencm per ilium (iniflrum dccliuc fcrtur/ccundum pcritona:i latus adpubis uicj! os' dc-
" "''^ fccndcns, ' Hinc rurfus ad finiftrum adumbilici (cdem ac anfra(ftum( quem a m.C'
latus quafi
dicispropterfuosclyftcrcs,quosadgracilia ufque intcftina fcle infunderc arbitrantur, coli'
dc ad T ac coscp cruciaius perpendimclius optarim)hIc coniiituens/upcr oflis facri initium tcnditur , ' a
r.
q^uo reda dcorfum ad podicem quidem fub ucfica,in ^ mulicribus ue
ufqiie dcfccndit,i]i uiris
e 8 figu. ab
Yuda.
ro fub utcro ofli lacro & coccy gis inftratum ,huic inteftino.ab
ilei intcltini fine ad podicem uC

f ijfei.* quepcrtmcnti:&fi par undiquc propemodum,prxtcrquam in initio, ubimiilto capacius


^^^^'''^''''"''"''^'""dojfigura tamcn dudiiquc uariat, ac proindc tanquam induo intcfti, CrafiM mt
icr t
^ nafubdiuiditur,ut ''cjuicquidadcxtroilio fuperdextrumrencmfiibiccoriscauo, deindc fc- ^'""^""j''
'
hsji.abs cundumuentriculifundumadlicncm propcrat, &hincrurfus fupcr finiftrum rcncm ucrfus aidt.
pci P, cx. pubem fcrtur,acaliumanfrat^umfupraintcrnam oflis ilium fcdcm facicns , ad facriufqucof^
fisinitiumproripii, Latinisparitcr acGrxciscolumintcftinum appcllctur. 'quod iicroab
isfig^Ai
oflelacroadanum ufquc pcriinct, Grarcis iiii-Afc<rnS.«V&ica«P dicitur, Laiinislongaon, re- ^
ddi.
^ i

h 6, sjigu. clum , princcps Colum enirain liominibus alitcr quam in canibus , non ad amuflim le-
& . ,
Hffnmtf.
""^^ cft.ueriim peruniuerfum ipfius duclum luperius infrrius quc ' dcprcflum uifiiur,
l s.sfoo j adlaic-
x.x. rautrinqucquadam ieric,uelut in'medios globos cellulas'quccxtuberans. Atqucha:c ficrura
cominus confpicua fit,quo colon rccio inicftino uicinius acccdit, quod cxacle tercs,"non
autemcolimodo deprcflTum cxiuberans'qucccrniiur Ambo itidcm ut ca-cum quoquctuni-
. Crdrfaramin
caexiruuntur'" duplici.-quarum, utinoracilibusinteftinis,intcnia cxteriorincrucfiormcm ''^™"™""'"
Kscx^fi'
branca'ucmagis Sc durioreft,ucrum colon utramque tenuiorcm graciliorcmqucquam re-
&im obtinet: & qiianto colon rcfto magis contcrminum eft,ianio quoquc ipfius tunica;
cratfioresineliusquecnutrittcconfpiciuniur. Iniernauiriufqueintcftinitunicairanfucrfiscir
cularibus'quc fibris, ijfdcmq; frcqucnliflimis folum abundat : cxtcrna ucro in colo inicfti-

noiranfucrfasquidcmnancifciiur, fcd&recSas quoque quamplurimascxigit,non quidcin


fccundum uniueriam intelT:ini fuperficiem protcnfas , fcd duntaxat inf:rius& fuperius ubi co'
ns,s/iga. lon" dcprcffuin eflcdiximus. Secundumcnimcascoliiniprcflionesrci^a: fibrx prcfcndun»
^'^'
tur,&coIi tunicx ibidcra funt robuftiflimx,admodum'que fpiflx, &f ut Galcnus iii quar-
to de Partium ufu, dc pluribus animalibus innuebat, colon fortibus ligamentis iitrinque
fingulis conftringiiur , fccundum longitudincm dcfuperad inferna porrcftis quod mc Hcr- .

culc & homini Galenus aflcripfiflet ,


nifiipfius intcftina canura intcftinis ciufmodi ligamcniis
carentibusrcfpondcreputaffct. Porrocxtcriorinicftini rcc^ti lunicaper totum intt-ltini am-

bitum rcclis fibris admoduinfrequcntibus paflim abuiidat, adcouiha-c plurcs rcctas quam
offigi.k orliicularesfordatur. Cxtcrura tcrtia ° crafloruin intcftinorum tunica, qucmadmodum &
g''^'^'''"''''' lunica tcrtia, a mcfentcrio ipfis ua(a porrigentepcndct.hoc cnim cauc intcftinoium
p'rT(5-'">
icdiappIaniaium,iniertiamipforumiunicain dcgcncrat. quanquara coli inicftini pars, ucn-
p 4- tig'tu triculifundoaitcnfa, priuatiminhominibus ab infcriori membrana oincnti tertiam afcifcat
''

tunicam,quod hxccolifcdcs cius racmbranx beneficiodorfo iiaafFirmetur, atque rcliqua


inteftina mefentcrij interucntu dorfo colligari nouiinus.Coli itidem & rccti inieftinorum uc- Coli cr reSi

na: &aricrix,quaspaucioreshxcquaminteftina gracilia cxigunt, aportx&magnx aric- ai: arcr-

rix ramis pcndcni . Colo quidan intcftino toto progrcflir , qui a dextro ilio ad finiftrum
fcrercncm pcrtinct , arierix uenx'que,qucmadmodum ieiuno &ileo, implaniantur, cxal-
to fcilicet furfum lcriaiimconfccndcntcs,acpartiipfiusinferioria finiftro rcncad rcclum uC
9"^ intcftinum duiftx, &ipfiquoque rcdo ucnx arierix'que,quemadmoduin duodcno
^['^^"''m
'
porriguntur.
'
Vnaeniminfignisuenaaportxramisinmc(cnteriumexcuri-cntibus,&ar-
Bfig^otx
is/ig... teriaetiamab illaprincipiumducens,quxabarteriamagnaadmc(enteriumfcuuaforum fe-
'

j/i cd.sli.j
minaliura cxortu deproiniiur,fecundura diclamcoli pariem rccflum inteftinura mcfen- &
'
'j.' tcriofufFultx,rccn:aprotenduntur,acin progrcflu furculos feriatim uno'que ordine intefti-
tfi.ci.uU. nisofFerunt.Vcrtimdeuenisacarierijsinmelcntcrfj deicriptioncrurfus pcrtracfiabitur. Ner- Neruh
>" uosautcm crafliorahxc inteftinacum gracilibus communcs habent,& uiraquclento uifci-
doquc huinore intus oblinuntur : adipcm , aliquando fatis ctiam ^*/' '""0
ac uii obeforiiin uentriculi
copiofimiintusadnatuincxigunt. qucinadmodum&cxtcriori fupcrficici coli intcftini, qua
id rcclo proximum eft,& ipfi quociuc rc<rto,pingucs quidara appciidiccs adnafcuntur . Inte- R.rSi ititr/Ii

usfjgii, ftinum rccftura "


raufculosuoluntarix f.rcium excretioni prxfcdlos fibi priuatim ucndicat, mmufculi.
c,d.ctfi.a.
quos quum infccundolibropcrfcquutusfim,noneftnccefIchIcquoque cofdcm rcccnferc. Imrflinormi
••'cd"''
"r- n Scdadmirabilispodus Naiurxindu(^riahicconfidcriidaucnit,quxcaomniaadc6dnuncma
chinataeft,accquicquamnifiadfummumufumininteftiniscxtruxit,primum&pofiHinium 'aimiiratia'.
ca
^

fOl ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


- ca efiormanSjUt horum beiicficio quicquid enct fucculenti in cibo ucntriculi opcra claborato,
id ad iccur fanguinis ofFicinam duccrctur.Dcindcut frrccs &
quxfucftui incpta clTciit, dcbite
cxcerncrcntur.Poftrcmiim ctiam coqucndi alterandiq; ui modica nonnihil inteftina prodcfle,
NaturauoluitjUtauenriculo fcilicctprius confcflaabfolntiuspaulumemutarcntur Atqucad .

hos fane fcopos illare(piciens,intcftina artificiofiffime fabrctccit.quod cnim prccipue ncq» gra-
tia cduclionis cxcrcmentorum , ncquc concodionis , fcd ut id quod in crcmorem uerfum cft,

pcr ucLiasaftumptum in iccur totum dcfcraturjintcftina ad cum qucm diximus modunij fabri-
cata fintjConicflare licct pcrmuItis.Primo quidemjquod in nullo animali conftruiftus lit ucn-
triculus illis organis contiguus,quibus cgerendo idcm cxpurgatur quamuis non impoftibile
.

eftctjUcntriculum ad anum ufquccxtcndi,Deindc,quodpIurimisa"nimalibus intcftma in mul


tos fi'equentcsqjgyros & anfradus inuoluuntur,Poftrem6,quod conftctuentriculuni cibum
nonaritcadcmittcrCjquampcrfcctcillum confcccriir. Ventriculum igitur fcdinonclleconti-
guum,autilIiredo faltcm meatuducftuueiundum^liquido commonftrat,aliudconcodiO'
nisefculcntorLim,aIiuduer6 rcdditionis digcftioniscp, aut ut Grxcidicunt,»a;ay!titrt©-orga'
num ficri oportuiftcQiiippc idem omnino exiftcrct,metucndu cftct^nc Ircqui:tcr ucnx cru-
fi'

duLniiicocoduLuqjaftuiiicrct cibuiiiiquipoftLiioduma iecoreiTialeconfc(ftus,homiiiiinutiIis


noxiusq;forct.Scd&redditionisinftrniTicntum,quodnoLH'C(f}aaucntricuIoadaLUiiTiextciv
ditui-,fcdquam plurimisorbibus&anfra(ftibusfpiriSq;(neocyushominis nutrimcntumnon
cxinfluniclabatur)inuoIutumuifitur,nuncdicfaconfinnat.Sicnimaliusuenter uetriculoiuc-
cedcrct,cnctcpilIcrcdditionis,ficuthicconco(Sioniseft,promptuarium,nequaquam cxiguo
tcmporcJ^ plurimum alimcntiperuenasfrequentcsin iecurlufciperctur, Nuncautcmper in-
numcras uciiarum foboIcs,ex uari"js illis copiofiscp intcftinorum anfrac^tibus, quicquid fuctU'
lcnti a ucntriculo confc^Ttum eft,in iecur pronipte tranlTumitur, Alias ucr6 fi raris ucnarum o^
rifici]s parum cibiin cremorcLnucrfi, continu6incidcret, tarda& diuturna fucccderct digc-
ftio:quumncCelTariumfit, orauaforumclaboratumfiiccumtangcrc. Siuer6altcr magnus
ucntcr priori fubtcnderetur,cibus omnino modicam cius ucn tris fcdem tangerct,foIam nimi,
rum eam cui proximus attiguusq? fuis parietibus cftet.PIurima uer6 cibi portio , quaniacuncp
icilicctcftct in profundojfeu mcdio eius ucntris fpacio ,uenarum apprchenfiones fucftuscp ef-
fugeret, Scd nunc demu tranfitus anguftia cibum in exiguas cominucns particulas, cogit ut is
propcmodum totus langat intcftinorum tunicam,ad quam ucnxfuis olculis hiant,Et fi quid

iLi tranfitu primianfra(Sus,uaforum ora in internam in tcftinorum


fedem hiantia cflugcrit, per
fecunduLnquidcLn tangit:& fihuncprartcrlabatur, tumoLnnino per lertiuin,aut quartum,
ucl alium eorum anfi-a^Ttuum qui frcqucntes numeroficji fubfequuntur,ut tandcm nullus efiu'
giat,autlatcat,autcxcidatcibusadnutritioncmutilis,quandolcgeNaturar&morbo libcrum
corpus difpcnfatur.Inteftinorum iiai^ianlracTuSjUtquicquidfuccuIcnli humidicpin confc(fto
aucntriculo crcmorecftct,uniucriumdiftribuatur,comparatifunl. Etidpra:cipuetcnuium
intcftinorumunus cft.CrafIacnim,&fiipI;iquoqpadfuccorum diftributioncm conducanl,
pcculi.aritertamcn c6 conferuni, necontinu6,fed perlongainteruallaegeramus . Hxc cniin
tanquam ucntcraliquis ficcisexcrcmcntis,utiucfica urina',fubiiciuntur : undc ctiam inferiO'
rcmuentrcmcanonnulliappellarunt.lnhisnamqjcxcrcmcntaita colliguntur, utrcpcnteuni'
uerfa fimul cdiici qucant;ita tamc,iit &hinc aliquis hominiufus accedat.quippc fi gracilium
intcftinoriim fuc^tum aliquid prartcrfugcrit, quum. longiori mora cxcrementa in cralTis inicfti'
nisrcfidc.Ttjipforuinuafaidcxugunt. Adhxc^quomaioradhuccftctcomoditas morarcibo'
rumpcrcos anfraclus dclabcntiuin,quandamaiterandiconcoqucndi'que uimioti intcftino-
rumgencriNatura indidit Quamuis quum prorfus impofiibiIcfi'i,non adcfl^c unicuiquc
.

animalis particular uirtulcm quampiam aItcratiiccm,&nonabfit longc, parum queauen-


triculo intcftinoriim lubftantia ^ncccftarium fane eftj& uirtutcm altcratriccm ijs incne,& ucii
triculiuiribus confimilem, &proindc inipfis quoque inteftinis cibum concoclioncm ali-
quam fufcipcrc eft quam manifcftiftimum.Qiiod autcm commemoratis iam ufibus qua; dc ,

intcftinorum conftru(flionc fupra fcripfi, omniacompctant obitcr quoque nunc fubnC'


,
^J^^'"^'
(flam. Ha;eitaqueaducntriculumftatim,aquocibumaccipiani,opportunelocantur.^ Duo- j,i^g„.(,.

Siaiintejli- denumucrotrtiamfiidfuiffetutilcjin nullos tamcn anfra(ftus ducitur, qu6d fub ucntriculo, zjjig.iii
iiarumrmo. qua fcrtur , nullam oinnino uacuam fcdcm obtincat,in qua apte in ayros fle(fh queairdc, P"'^
1 \V I > .
1 .1 r,
indcquod portarucnaraiecoriscauo prodcunti ccdcrc oportucril. Iciunumucrocxilium o- .
, .| anfrdiiiii,

(jifjjji.
mcdiainucntris lcdcmiuftiftimeoccupiant^quodinibimclcntcrii ccntro fintproxima,brcuiC
' a lo.tijig.

fiino'qucduifIu &uenarporta'rami,&arieria;inagnx propagincsillishicdiffundi poflint.


^'J''
Porr6 de colifituriimis quam mifcrefe torqucnt diileclionum profcflores , quod iiJ quum p t.'

excrC'
1

DE HvHANt. CORPORIS FABRICA LIBER V. 5«!


cxcrcmcntorumuelutqiioddamfitpromptnariiim, ad uciitriculifundumfccorisqLiccauum
porrigi conij^iciant.ac alius quidem quia id fxccs continct , innatoquc calorc dcftituitur , ad
uentriculunifcrriuuli.utillius uicinarumqucparuum contaiftu maiorcm concoqucndi uirti
alTumat. Alius (ub iecoris cauo colondcducicontendit.ui cxbilis ueficulainillud rcfudans
biliSjinciiandoexcrcmentorumcgcrcndiuimfcliciorcmrcddai. Aliusaliud commmifcitur,
&iniereancmoanimaduertit, colon mcfcntcni ccnironon admodum dcbcrc uicinum cffe,
ncque id ucna; porta; ramos cauo iccoris proximos oportuifTc anuraerc, quum parum quod
j"a cxugidcccat amplexctur. Vtitaque' grandiordcxicruc uena: portx truncus brcuiori dU'
(ftu gracilibus inteftinis in(cra'ctur, acfuccincliori uia cibumad iccur transfcrrct, colon in^
teftinum gracilibus cedit , ac ucluii pcr diftaniia maximea mcfcntcri) centro loca procedit, aD-
que hacetiamoccafioneidprxcipuafuaportionc finiftramcorporis fcdcmoccupal.Rcdum
autcmintcftinum commodiffirae rcponitur,quk opportune paulatim aflcruaia egcrere XM,Jlimim
illic

tandcm qucat . , ut fint capadora,minus'quc in-


Formaautcm tereti in hoc intcftina crcanmr
iuri)soccur&ntibuscxpofita.AtanguftafunlgraciIiainieftina,utminimacibiporiio abipfo'
rum tunicis.adcoqucipforumuafisiangatur. Craflorum inicftinorum magnacftamphiu-
dOjUtmuIiacolligcrcpoflini.acncfrequcniiuscgcraraus opiiulcntur. Subftantia conftanl, 8uljl<irt^^
'^'^'''^ continci amplcflcnie,8i: rurfus a contcntis diftcndiapta
.''
Dupliccm ucroexi' Tumedrum,
l^tiZh 'l'-'^

iiKufpo gnni lunicam , ut iniurfjs innoxie fcrendismagis fint idonca. namintcrioraliquando inin-
/(ciL i icftinorum dilFicultatibus , alrjscp diuturnis aftecfibus puirefcii , cxtcriorc filua: undc a'gri &
,. nonnuUicuadunt. Porrointcrior gracilium mufculorumiunica' interioriucnn-iculi lunica
^ "''
molliorcft.quod nullaafpcra intriiauc illa,ficuihic,recipiant. Extcrior ucro inicftinorum
tunicaintcrioreucntriculiminuscarnofa cft,quoniam digeftionis potius quam concoftio'
nis organafint.Cxicrumtunicacraftorum inicftinorum tanto graciiium inicftinorumiu,
nica inicriorc durior cft, quanto illa maicriam coniuieniduriorem.Si: a fiicco raagis Iibc
ram. Qiiandoquidemquxgracilibus coniinentur inicftinis,liquida,fluida,aquea'quead. FiImhihi
«t/b.
huc funtrqux autcm cralTis,dura. Intcftinorum lunica utraquc iranfucrfas forlitur fibras , uc
ocyus quod in illa dcfluitpropcllant,iia'quecitouniucrfusluccusadiccurcxugatur. Atcx-
tcrna rcdi intcftini &
coli luiiica , prxcipuc quoquc rcclas fibras obiinuit,ul hx uclut uin .-

culumcircularium fibrarumefliccrcntur.ncforiequum illx dura excrcmcnia crcbrius pro-


trudunt,inuiccm abfccdant diucllanturquc. aique hac potiftGraum occaSonc rcC^to inicfti'
no,ucquod ficcioraexcrcmcnta amplcftiiur,eius gencristribuuniur quaraplurimx.Qiian-
quam foriaftis nonob id foliim ut tranfucrfas colligcnt, reftx fibrx huic oftcrantur, fedc-
tiam ut rccrcmcnta alioquin non admodum fequacia illx attrahant. Tcriia intcftinorum
SfeaMm tunica fecundx udut propugnacuIuracft,& copula, cuius beneficio intcftina mcfcntcni '
^^^,
"''"°'
Cxtcrum ucnx arccrixque (nam & hx cx inicftinis aliquid „
inicruciiiu dorfo colligentur .

cliccre crcduniur)non omnibus pari numero acfrcquentia diftributx funt,


quod non inom
nibusinteftinis eadem exugendafuccorum copia fit, Quo enimintcftina ucniriculo incon
linuitate uiciniora funt co plus optimi cremoris contincnt, ac proindc frcqucniiora uafa
,

igracilibusinteftinisdefcruntur^paucioracraftis &pari hac rarionc pauciores uenx uentri-


.

culo^quamtenuibusinieftinis inferuntur: quoniara quiinipfo continclurcibus,non fcm-


per pleneconfeclus mutatus'quc cft, Ncruisaulem intcftina donantur,ut infcftantes hu- isrnmma
rmt.
morcs dicrnofcani : quandoquidcm fi fcnfus penilus cflcnt cxpcrtia, nihil obftaret, quin
ex flaua btle, aucalio mordaci fucco intcftinum penitus fubinde corrodcrecur ,
priulquam

, homo fcntirel.iamucro bilis'^ raeatusin duodenum infertus , inleftina bilis influxu fiimu^ VeltmU l,;
g „
'
^
M. lans eorum aclionem uchcmcntcr adiuuat , ac pituilam ipfis incidcntem cxpellit Atque i/, ,Musin>
,
.

hxcprxcipua.prxcer fucci cenuiiatcm,caufaeft,curieiunum inteftinum fuum qucm con .


7?««^«'«-

tinetcremorcmocyusquamreliqua tranfinittat .nam dum bilis adhuc crcmori non mixia,


inteftini lateribus adfluii,fua acrimonia id magis ftimulans.ad ca qux conunentur uelo' iumminuSl,.

cius propcllenda inuitac.RcIiquxeniminanitatisiciunicaufx.utfuccorum


optiraorum co- cwW
pia,fi-cquetcsuenx,proximusiccorifitus,&antehxcomniadcorfumrcaatendensinicftini ^"//""'''^

duftus, &
liquidilTSraus adhuc fuccus, duodcnum magis iciunum elTc, uti faneetiii repcriiur
documcnio funt. Quanquabilis inipfum influcns, &'illud quoqj adfubiti; cxcrctionc irritac
jmpellii^.Seddc bilisnatura.ipfiusmcatibus.fuopoftcalocoaccuratiuspcnraaabitur.
DE
N

:J°4 ANDRnAE VESALII BRVXELLENSiS


BE M E S E N T ER I O. Cap„t VI.
MESENT EILiyM intcr ccetentsjiguras oHeitdit tindccima, mox decima cr
dtiodecima , CT non ficrfiin^loric mgcfima(j^ii.-trta . uti cx illa nimjtgiirarum Indicihiis colli^ c--
rcprompttim c/l.

O RP V s Grxcis (/trti/TijMp.&fiio-cc/jKsf; nunciipatiim,Gaza in Ariftotclis


hiftoria de Animalibus lafles appcllauit
Ciccro autem in tcrtio dc Na-
.

turaDcorumintcftinum aliquodita uocari arbitratus.mcdium intcfti,


mimucrtit.-quodquumfalfumfitjncqjlaclcsidcm omnibus fignificcjit,
& mcdianum rcccptaparum uoxuidcatur,a Grxcis no inopportune uo
ccm mutuabor.Mcfcntcrium itaq; ad poftcriorcm intcftinoru fcdcm '
lo, "

catum clf,uinculLim,cuiusbeneficio inteftinainuiccm utaddorlum eolli, 7


ga,cnuir,tuturiun. Vtucroid tantrihominiufumlccLiriusprcftctjduramcmbrancaqi confiat
Siilflamid. lubltantia.hx duabuscnimmutuoattcnfis&accumbentibusmcmbranisapcritona-o orioi, 6i4j;.F,

Fcymddc _
ortM. quocp non cadem undecunqj mclcntcri) efligics.Quam forfitS Galcnus animaducrtcs,ctiam li
Inli.Je Sec7,
omniiio contiium mcfcntcrium fit,nihilo minus triamclcntcTia quodiTmodo rcccfuit.' unum c i.

a-mrurS. 1""^'^"' dcxtru, tcrtiuautmcciiuminnucns.Ac Lialenu quidcm mcdiuin " ^*-


altcru ucro limltru,
mclintcriu appcllarc arbitror mcfenierij partc,iciunum ileumcf intcftina dorfo colligante:quc
i-fi^]
angufto orta principio,in miram amplitudlnclatitudincmq; ducitur, ut omnibusiciuni ilci^
)•&
intcftiniconnafccrcturanfraftibus.Dcxtrumucro&fimftrum appcllarcpocuit,quod colon ""M*.»
^''^'
intcftinum,&rcc7umdorlballigat,dcxtruiriquidcmindextriili-jregionc,fiiiiftruua-oinfini-
ftricollocans.Mcfcntcnjitaqiparsgracilibus intcftinispeculiaris.fiinilcomninocuininfcrio
rimcmbranaomctifortiturcxortti.Ex^^niagiutcnim artcrix&ucnccauetunicis, quascanafa fi-fi',v
fccundum uniucrfuin fuumpcr lumborum ucitcbras duduin aperitonrco obtincnt,mcmbra ^^"
''^
ncx fibrx admodii fi equcntcs cxurgunt,ftatim in dtias dcgencratcs mcmbranas, dcxtrx qui-
<!cm in dcxtram,finiftra: au tcm in hniftram Hilce mcmbranis mutuo adnexis,mcfenteri]
.
pars
giaciliainteftinattrfocolliganscftormatur:
partcsautcmcolon&rccmmdorlo conneCieiv
tcs,abillispcritona:iregionibuspiincipiumducunt,fccunduinquashccintcfljnaexporrigun
tur,pcritonxofcinpcrfibrasquafdaqu.rin mclcntcrij mcmbranas degcnerent,illiccmittcntc,
SvI.flSriattitc Neq; profcift6 mefentcrfj fubftatia in hoc folum quo ualidius intcftina dorfo adncclcrct, mcm
^"'''-'^'^^^'"'^™'"'^'^'^'"^'^'^""^ '^"iufuamufusgratia,qLio''uenaso ''^«.(E
^"""'iJuflm
ta,&' artcrixpropagincsamagnaartcriaadintcftinacxcurrctcstut6colligaret,acncillx-dum
^f^tf^i
homofalitautcadit,contundantur&difriinip.intur,tut6fccurcq)admodtnnfuftiilciret.Gran ^.M.u/ii
dior cnim ucnx portx truncus,qua mcfcntcrium iuxtarenum regioncm a dorfo SJ.a.
pronafcitur,
mcmbranas ducitur,artcria habcns comitcm,qux a magna artcria priuC
intcr duas mclcntcrij

quamhxcadrcncsramosdifpcrgat,inhocutinintcftinadiffiindattir,ori.oincmducit. Htic
quoquc pcrtinguiit" duo nerui,utrinq; nimirum finguli,ab illis ]3ronati raniis, qui a fcxto ncr'
k.,,^, M.l
uoruinccrcbriparicoftarumradicibuscxporriguntur. Adeoutingensis ucnx portx trun, ^A>'.^'Z
cus,& diifta nupcr artcria cum duobus illis ncruis fimul incfcntcrij ccntrum fubcant,atquc '<o,../;.l,'
'
in,
tcrduasipfiusmcfeiitcriimutuo cohxrcntes mcmbranas ingrediantur,actut6poftmodum ^'-ki'
pcruniucrfimmcfcntcri) lcdemnumerofafobole ad inteftinapcrferantur . Atprxtcrcomme
|l
moratam artcriam alia quxdam magnx arterix propago cam mefencerij partcin inorcditur,
,
'

quxfubrcnum regionc adorfo principium obtinct. atquchuiuspropaginis cxortusp.au' '"


'"«/i?«w
lo fub fcminalium artcriarum principio a inagiia pcndet artcria.
Vcnas autcin nullas prxtcr di
clum nupcr ucnx portx truncum , mcfentcrium admittit Ncque fatis aftcquor,
quid Gale -.

'"'i^^ • ^ '^'J,'" a''!^'» a caua intcftinis ramos


quofdam propagari commcmorat, quod fane faU
filLmumcfte uel fcctio ipfa lucecIariustibidcinonftrabit:ctrinuIlaaIia,faltemillain
quapoiv
txuena,& quos dixi,artcrixramis tiinculo intcrceptis acrcfcdis, inteftina fimul cum mcliiv
terio in uiuente adhuc animali a dorfo auclluntur. Hxc enim fiqtiis ell« uel capillaris ra,
niufculi a caua uena ad intcftina cxortus, fanouincin tibi ex illo proflucntcm oftcndcrct.
1 orroincanibusdupliccm mcfcntcrij mcmbranam adinucnirc non adeo promptuincft,
quod illis macilcntius obtigci-it mcfcntcrium,
cuiusmcmbranxinuiccmomni expartc(ni'
fiqua uafa admittiint)perindcacfifimplici membrana
mcfcntcriumconftaret, connatxui-
funtur.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBE-R V< Joy,
funtur, Atinhomincbinxmcfentcrii mcmbranxinucntufunt pcrquam facilcs, acmultain- >/,n„,„,"
tcrCcdcntepingucdincinterfcdiftat.Vt cnimhomocopiofa undccuncjabundatpingucdinc,
l/f/t"'""
fic mefcntcriu quo9 prspin guc adipifcitur, fanguinc hlc cx uafi s refudan
tc, mcmbranarum%
uiinadipemmutatOjitautprcrtcruafa Sc neruos multum adipcm mefcntcri) mcmbramciii
fui mcdio contineant. Sed pra:tcr adipem aliud quoquc mdcnterio acccdit
ncqj enim fat cflc.
.

uifum cft Natura: fagaci.frcquentcm illam uaforum fobolcm mcfcntcrii membranis cotincnV
quinglandofumcorpus.Grrccis tscJyKfix! S( Uh.Iki<,xs didum, fingulis uaforufciffionibus, Glandcs.
itaundcquaqifubftruxit fimul& circumpofuit.ut nulla ipfaruinualidaficri,aut pcrraotum.
quaftaripoftet.-no ignorans, quiduis fufcipiendis noxis opportuniffimum ellc, ubi in
»10, Il^g.
ramos
ducitur. Acproindcadmcfenteriiquidcm"centruiTi,ubiprimauaforumfitdiftributio,oran
l.,L.,zfi.l.
de corpus glandofum cxtruitur, infigniorcs ac primos uaforum ramos fccure admoduni dc
010,11
duccns.PerrcIiquamucr6mefentcri]ledcm/ingulispropcuaforumdiducT:ibusNatura°gIaii
fig.
W./fif inii'
xiHic mi4
dulam quoquc aliquam intcriccit, diuifionis robur fimul ac firmamcntum futuram. Adco ut
fig.adF,!:. fimul glandulis illisaccedcntibus, mcfcntcrij mcmbranx uafa ucrfus intcftina tutiffime dcfc-
G,G. raiit,intcftina9 omnia dorfo quamaptiffime colligen t,ac dcmum tcrtia intcftinoru tunicara
f9f!g.h,k
cfiormct. Qiium cnim mcfcntcri] mcmbianx uafa ail cauam intcftinorum partcm dcducunt,
ipfis iiitcftinis fimul cuin uafis adnafcuntur, atquc hic inuiccm abfccdcntcs fingula; pcr fuum
in inteftina latus afcendunt, ac in tcrtiam intcftini
tunicam dcgenerant,hac occafione fortius
intcftinaligantcSj&ualidiusualbrumpropugnaculumconftituta;.

DE lECORE. C^l^VT VII.


I EC V R. pkrce(^jo/lmdiinfJi£urcc,uaihn!ntcrccTtcrcisduodccitna(j^iil^epitit
cauaiti ipjiiti fcdein itnprimisJpcSandatn offcrtmt. Gibbainucrt} proponit dccimaoBaua^i^-
aliqud etiatn exparte fccunda ,fexta, ac iiigcfitna fccunda,crui^cf'tiia qiiinta, clua: cr caua;
regionls iiontiihil expritnunt : tpiumin his ieciir itacoUapfiim fit,ut cxtra naturakiiifitiitnid
anteriorc ipfiusfedcfurfiim in diiodccitna CT uigcfima protruftmus , ipo caiia ipfiusfedes iiitCf
^ra in confpeiflutn uettiret.
E C VR nutritiomsorganorum facile prarcipuum, &fanguinis craffid- lecorkfitui.

17 Kuftul.
animxq; cibos ac potus ciuarquc corporis natura: ncceftiiria
ris officina,

ttib.-i. funt,appctcntis fomcs.clatiftimam ci miniftrantiumpartium rcgioncm


h vtdttitr
iii, e, 12,
obtinuit. Sub irafcibilis cnim &
iam diAx concupifcibilis anima; fcpto '

iccurftatim' collocatur,maximam infcrions (cpti fedis rcgioncm occu-


glir/^CT «' pans. Etcnim fotam dcxtram fcpti partcm contingit,parum admodum if
lus partis intaflum relinqucns, qua fcptum undecimai duodccima-qi co

ftis adnalcitur," fuacpligamentaquibus ucrtcbris colligaturporrigit. !VIcdia;autem fcpti par-


c 7 mttfciit.

f4i>.o,p. ti . non itidcm , quanquam huius maonara


uniucrfx iccur fubtcnditur Siniftrx ucro parti
quoque fcdcm tcneat, totam uidclicet anteriorem ad eam ulquc partcm, qua finiftrum fcpti ia-
tuscoftarum mcdio(quod abiplarumradicibusad fincmufquc corundcm inctior)incum,
lijCT ilii C berc incipit. Et profcfto longe magis quain noftris uifum eft mcdicis, in finiftrum latus iecur
fig.:o.
'
pcrtingit.Ncqucucrofcpti traiifucrfilatitudincm uIlibicxccdit,nifiquod paulo deiniftius,
t6figa.fub
quam' mucronata confiftit cartilago plerunquc, &potiffiimum ardato thorace pcrtingit.Por
A hjhctlir
D,D. ro humanum iccur maiorcm fui portioncm in dextro latcrc cxtcnfam habet, proptcr' licncm,
l--ofig.O, quiipfodignitatcmuIt6infcrior,finiftrainicdcnneratoccupaturus.Vtigitur corpusrcddcrc-
o,p.
tur xquilibrc,fagax Natura minorcm iccoris partem in finiftra dcduxit. quod aucs manifcft6
atteftantur, quibus iecur propcmodum xqualiter in utrunquclatus confiftit, ut & canibus'.
His cnim quia ncquc pondcrofus adinodum licn contigit,magnaiecoris portio in fi-
gracilis,

niftrain fertur. Vtcunquctaincn dcducaturiccur,ctiam fi fub fcpto Iocetur,eam fedcm pcrpe-


tuo cxigit,qux coftis fuccingitur, adc6 ut cibi organorum fitus magnam rurfus Natura-often
dat prouidcntiam. Quum enim abdomcn proptcr ea qux extcndi fubfidcrcc^ crcbr6 dcbcnt lecurmdVt/
organa, oftibus deftituatur, Naiura caspartcs quaruin gratia illud offibus carcre uoluit,ab maexparuco
[iii fuccmgit
g CDfljVr iniuri]sminus texitrrcliquas ucr6hac e.xtenfioncnon indigcntcs,tutiffi'me condidit. ^ Atque
munhi^.
cfigtir.zo.
ita pcritonxo intcr diftccandumapcrto, primum occurrunt, uentriculus, intcftina, ucfica,&
utcrus.Vcrumiccur,licn,rcnes,ucna caua, &
artcriamagna tutiusrcconduntur. Iccoris tor Icconsfir^

&
ma uaria cft, fuis quibus acciimbit organis rcfpondens, non alitcr quam fi id nullam pc-
culiarcm exigeret formam, &
fibia uicinis pariibus , inftar fitfhlis terrx, quamuis cHigicm
u indi
jo6 ANDRERE VESALfl BRVXELLENSIS
/'
indi (ineret. Nam &C fupra, S£ rctro omni cx parte qua fcptum " fpeflat, gibbum Iflcue^ aJ' ^/^;;'
modumuifitur,nullis omninocxtubcransproceflibus:&cauitatifcpti,quxininftTioriipfius p„;
ftdcnecefrari6'conftituitur,adamufflmcongrucns.Videturcnimi£Curuclutglebailliinfcrio imfiul. i

ri fcptifedi impreffum finlfc,ac ab ipfahk formatum."


Neuero ucnxcaua; caudex fccundum ['"/,;,^
pofteriorcm iecoris fedem protcnfus.aut huius grauitatc,aut fcpti tranfucrfi motu comprimc- f^,, „ ,5
retur, tantus finus in pofteriori iccoris fede exfculptus eft, quannisamplcflcndo
innafccdoq; fguM.

caux caudici fufticiat. Cxtcrum inferiori fede iecur admodum amiceucn triculo ccdit, ac ab il
'

lo(quem rotundum fccundumcf corporis latitudinemoblongum ncccflario procrcatum efle


m
diximus)cauum efficitur: & teue quidcm h!c exiftit,fed non undccunque proceflibus tube-
"'
fi^
n.
*^.=o/i,s.
ribusue &finibusliberum.Quemadmodumcnimorganaquibusiecurcaua fuiparteincum
bit,fimpliciquadamfuperficicneutiquamgibbafunt,ita quoqueiecurunica fuperficichaud
finuatumeft,fcdrupispra!cipitio aliqua ex parte accedit. Qtia nanque"duodenumexpord.- ^^(^^p-

gitur intcftinum,&uena° portac a iecore prodit,iecur quodam' tubere prominct,lcdcm ""j!^^


quam hicuacuam repcrit adimpicturum. Prarterea ubi bilis " ueficula cauac iecoris rcgioni
cxculpitur,mcdiumeiusueficula:corpuscIcgantcrexcipicns.Ad ha:c, gjo/i.H.
innafcitur,finusin illa

iecurquoqueea parte'finum adipifcitur.quaftomachum tangit, ipfiq» fcptum tranfcunti,&: '^"l^J^


fuperiori onficio uentriculi continuando, locum pracbct. Adeo fane ut iecur nullam pcculia- e jpjs^
rcmformamobtineat.lcdeamqua: acontcrminispartibusipfi imprimitur. Velut canum fc- F.
tftiopulchre atteftatur,in quibus iecurfinu fuo fuperiorem dextri renis fcdemconcinnead-
ItcurrmJUpt modufii cxcipcre ccrnitur. Atquchoc reflc a Naturafa(ftumeft,quum iccoris munus nullam
cui/antg,iip fcparatam propriamue exigat figuram,uti ucntriculus, inteftina, ueficar, &C eius generis pcr-
multa^quxamplamcauitatcmcam^unicamneccflario obtincntia,opporniniflime rotunda
effinguntur,&; fcptum quoque tranfucrfum ob fuam funftioncmdilatando thoraciimprimis
prxfeflam ncccnaric),quam nunc fortitur formam,obtinuit. Iccoriscnim fubftantia &UC'
narum pcripfum rcptantiiiferics, faciletibidocumento erunt,ad ipfius ufum quo fanguifica'
tionis cft officina.magnum id & crafliiiTi oportuifl!e fieri organum, ac interefle, utrum romn-
dum an oblongum, gibbura'ue an cauum cxtrueretur. lecur itaquc fupcrius pofteriuscp^ qua
fcptum fpec"tat,prxter finum vien» cauac caudici paratu, cxafle gibbum &C Ixue , fcd qua ucn
triculum ampleftitur, omni propcmodum ex parte cauum cernitiu-. Rurfus ubi pofteriori
uentriculi fcdi & dextro ipfius latcri aitenditur,craniffimum eft : qua uero fuperiori orificio

ucntriculiciuscp (cdi fupcriori ucrfus finiftrum incumbit, tenue apparet,8<: fenfim hominibus
^
acutum fertur angulum. In dextraucro parte rotundum c^uodammodo & orbiculare
illicin '

obfcruatur, &: nufquamtenuiuscft,quamin ambitu,&:prxcipue in anterioriipfiusfcdc.ubi


fanetcnuiflimuni uifitur,interduminibiimprcfflonesquafdam obtinens,fcdomncscxiguas
(inwH,
prxtcr' unam patulxfedionismodoanteriori ipfiuspartiinduflam,acamucronatapc(So-
risofliscartilaginc parum indextrum iecoris latus uergcntem, &ueluti" foraminequodam ^[j"''^
ad eam iecoris lcdcm penitius pcrtinentem, a qua porta; uenac * caudex principium ducit. At, jig.^^i^
que hxc fcctio leu foramen eft, quo umbilici ' ucna humano iecori implantatur.Ca-tcrum ncs ^ofe
Humdn! ic ncqucporcini,ncquccanini,fcdhumaniiecorisformam nunc perfcquimur. Qua: enim difle-
''r'';^"'™" clionumprofeflbrcs dceiusforma acpenulis feufibris(quas Aoftt Gra:ciuocant)commcn g.

t^mfec^i. tantur.ecanum potius &:fimiariimfc(4ionibus,quamhominumdidicerirt. Humanumenim


xtafi.\.

iMMrunc. lecurin fibras,porciniiecoris modonodifcinditur,&: multoadhucminusutcaninum.Nam ^^^^"'^


unicum cotinuumcfprxcipuaipfiusfubftantia corpushominis iccurcft:canumueroinquin
que.nonnunquam in fcx aut quatuor tantum partescft difiun(%m,folarumuenaruminter'
uencu inuiccmcontinuatas . Porcis uero in pauciores , uenis duntaxat hxrcntcs : aut etiam
in plures,fi le(fiionesquoque impenfe altas fibrarum uice numerarelubeat. Atquehincna'
tum cft illud medicorumac Anatomes peritorum commentum,quo ucntriculum a iccorc
quin(5 fibris manus apprarhcndentis modo, amplcfliairerunt. Qtiin Grarcorii nonnulli,ne.
fcio a quibus ut tcftantur mathematicis medicis nomina mutuates,illis fibris priuata(utiapud
Thcophilum iUum parum Anatomicum uidere cft) imponiit nomina. Quatuor enim quum
fint,inquiunt, iecorisfibra!,primafocus dicitur:maxime nancf adfucci conco(flionem facit,
qucmadmodum concoquendis cibarrjs focus . Sccunda mcnfc nomcn fortitur,quod mcii'
fxuicesger3t:nammembrorijaIimcntain ipfaapponuntur.Tcrtiacultcrnuncupatur:diuidit
cnim.fcgrcoarcp intei lehumores, aut fi quid craffius diftribuendu fit, id fecat attf commutat.
Quartaaurigx nomine appellatur : nam naturalcs uires iam excodlos humorcs bcne regun t,
atqueiu meliiw rc(fla ducunt, Huiufmodi profe(ft6 corum qui humanam fabricam imagina-
tionibus.
BE HVMANt CORPORIS FARRICA LIBER V. yo?
ttenibus, noii fi:c1ionibuSjaiit brutorum potius quam hominum adminiftrationibus difccre
conantur.nugx figmcntacg funt. Ac proindccxuto afFccluomncsqui mihiunquamfccanti
aftitcrc teftor,meiecur in fibras ahquo paflo diuifum nunquam infpcxific. Ncquc cft cur
quiC
fsfriiiffl- piamiccurduphci fibraconftarc aftruat, proptcr ' fciffioncm fcu foramcn potius.quoucna
ex umbilico proficifcens cxcipitur.aut obeius iccoris'portiuncuIam,fub ortu ucnx portx
extubcrantcm, fibris ahquot conftarc afFirmct ; fi modo unquam ucl pcrfomnium animaha
quibusiecur in fibrasuticanidiuifumcit^contcmplatusfucrit. nonautcmhxcfoIumLvuinc-
gocio obfcruabit, fed&animaducrtct,quotquothaiftcnus ucnaccaua^exortum, &ad iccoris
gibbuminduos truncosdiftributione hteris prodidcrut.ridicule nugacitcrqiadmodumde'
lirafl"c. Dc magnitudincuero iccoris, quod fcilicct timidis gulofisq; maius obtigcrii,&:
quod
iuxta proportioncm homini, ut & ccrcbrum.intcr reliqua animantia, grandius iecur datum
fit,nonpra;terrationcmaquibufdam Anatomicisdidumcft:quanquam nonullinoftratiuin
medicorumrjfdcm crapulaabftimiiccur, feri6adeocj;cotentiofcaftlrmcnt,utrcrumomnium
impcriti, &uulgo &
fibi ipfis perfuadeant, infignibus illis uini gurgitibus iccur ad nucis dun

taxat molem rcduci confucuiftc. Porro de iccoris fubftantia, ucnis, artcri-js, tunica,& ligamcn Trm,j
0,
1 tis plcrique redle fcntiunt. Pcr uniucrfum eniin iccoris corpus ad humiliorcm cius ledcm uc fiM:,!.

portac propa^ines innumera; diffunduntur, in fupcriorcm ucro ipfius fcdcm uaia; caucc
! TiiA'
fig'u'p.6
'
fobolcs numcroie Ipargiaiur:cjuas &ab carum oi-tu,initi)sq?,autab eapartc qua caudiccs uc
iA,A,i\. narura conftituunt,dcfcribereintcgrumcft. OrbicuIatiiTinanque(utiintcrtiolibrocoinpIe-
firie:.'"
xus fum diligcntius) exomnibus cxtrcmis iccoris partibus infiniti ucnaruin furculi, capillo»
rummodotcnucs prodeunt,exquibusalij inelatiori uifccris partc,alii in dcmilTiori habcu'
tur. hiferiorcs furculipaulatim intcrfc in alios
paulo craftiorcs colligutur, hi rurfjs in alios. &
Atq; ita dcincepsfenfim ac tantilpcr cocunt, doncc tandcm omncs in iccoris cauo in' unam ue
''^'g»: congrcdiantur : noii equidcm ut quifpiam diftciftionu fidcns proleftoribus putauerit,in
cau^ (edis centro, ied in humiliori cius parte, qua dextro dorfi latcri iccurproximij cft. Hinc
prodicns uena eos quosfrpcrccenfuiramos inbilis ucficulam, ucntriculij,omcntum,licncm,
&intcftina digcrit. Sic ramoru qui fupcriorcm iecoris fcdcm occupant,tcnuilTima: fobolcs in
grandiorcs paulatim, &
ha:rurfus in maiorcs,ampliorcs'uc tantifpercolliountur,donccom'
AlirrAiti
"^^ duos maximos ramos cocant, qui in antcriorcm ucnxcaua: fcdcm,qua ha^ciecoriin
gniwr fi. nafcitur, pertincnt. prxtcr aliquot ctiam gracilcs furculos cidcm ucna; caua; lcdi inlertos,
'^'^l'^'^''"''''^^
'u gibbx iccoris fcdis medio fit.fcd ° in pofteriori ipfius lcdc,qua fcpto in^
fi c ' dli
cumbit potius quam adhxret, dum relupinatum homincm intclligimus. In dictoruni ra»
'j^'

iSfi.inKr morum medio aliquibus in locis tcnucs gracilcs^ admodum dcducuntur furcuh,qui caui
„.f^^^^
^•^^- funt,&ucnarumcorporedonati,inunumquoquecaudiccmmutubcolleirridcrinunt,inbilis iccorr.

! \^i3t ucficulam(utipoftdicemus)dcduccndum. Quin&inhumilioriiecorisfcdcutinorta-rami x .

iriK.rr z in luum caudiccm coaccruantur, exilcs artcria: in corpus iccoris excurrunt, ab ca diHufx,
<^r. qua; dcxtrxfcdi infcrioris mcmbranx omcnti a magna artcria
ofFcrtur. His omnibusuafis
''ubramolliscp adnafcitur fubftantia,nupcrconcrcto fanguini quam fimilima.nifiquoddu- SulflXtMui;
^cip it"
jt. rior,& potilTimum iniecoris gibbocernaiur. Hanc Erafiftratus, quoduafis his&propagi> fnmcuntfifi
nibus circunfundatur, Sjiyxvfx nuncupauit. Pracfens fubftantiaiccoris uafa continct,& am,
plcc"tcndo fufTulcit , totam propcmodum iccoris molcm conftituens. qux pcrquam tcnui
obuoluiturtunica,aIigamcntispronata, quibusiecur pcritonxo,qua id fcpto fubditumcft,
isyi^.K.z Sunt autem hxc duo prxcipua : unum quidem denfum
affirmatur. infignitcr ualidum, & Itcoriiligd-
g.i.s/i.c fcdmerabranxmodotenuc, qiiod pcritona;i parsinferiorcmfepti fcdcm fuccingcns,paulu "•rntiactiiL

? luma latcredextromucronatxcartilaginiscducitjreflaexantcrioribus in poftcrioraprotcn 1" t-rontfiait

is/i.G.Yi lum. Alterumucro, quaiccoris liniltra pars in acutum delinitangulum.aperitonxonakv


o. :o c. tur htc cnim fortilTimo & quodammodo tcreti ligamento iecur pcritoncco alligatur. Dein
.

" '^'"'^ caua; uena; caudex fcptum pcrmcat, & dcin fecundum caua:; pcr iecoris poftcriora
I ia«7A
.B.B..8 ji. deduc"tum, peritonacum iecori adnafcitur, ipfumqj pcritonajum iecur colligat. Quiiictia caua;
ifi.tnt- iecoris fedi ubiportxcft principiij, omenti quocfportio adnalcitur. Prajtereaiccurantcriori
cbititr A pjritonxi fcdi(quodaIfjsanimaduertendumfuerat
Anatomicis)cone(!Titur,bcncficio"ucncE
^Had a'*
umbilico in iplum iccur pcrtinentis. Hxceniin fcttu e matre exclufo arefcit, ac inftar ualidi
E. cfiicif uinculi,ipfum,utiiam dixi,peritonxo colligaiis. l-^orroexhisomnibusuinculisquibus
ifi.cjp.z
iccur pcriionxo adncftiiur, tcnucm fua & fibi pcculiare fortiiur tunicam.in quam duo quocp
'^fig
j inferuntur ncrui

unusquidcm a fextiparis cerebrineruor5ramis,elaiiori orificioueniriculi
i^.cjp.i implacatis; '' alter ueroab alijs Anatomicis ignoratus, a fexti eius coiugfj propaginibus difcin
*.4*-'o U 2. ditur,
/13.H.
yoS ANDREAE VESALIt BRVXELLENSlS
ditui',qux coftarum cxpomVuntur radicibus. Hic in iccoris tunicam raris modicisq; ilircuIiS
quoquc iubftantiampcrtincnte. I:ttaiis quidcmuifctris huius !a
difpcroitur, prioriiniccoris
brica cft.quod autcm ad ufum ipfius partium attinct/ic (cleordinc habcnt (ingula.Iecori cjuic
Iccorisofpd, quidhumidum fucculcntumqiaucntriculo conficitur, ucnxpoi tir ramicxipfoucnn"iculo
''
<{h "p.i
umjpriusf &intcftinisiddcpafccntes,adlcrunt.C^uoducrorjdcmramipriufc|uanl iccorilucculcntumid
[Im^lurx
pof,.|g3|-,t^ruJ(.f[ialiquam(anguinis formam crcmorcfeu fucculcnto illicoiifcrant,&utGaIe
Lih.^.dtV, nus atteftatur,modoiccorifiiiiilinioiftudprarpareiit, nofacileconccflcro. fi uenis,noii Nam
fiipmimi, hisfolum, fed& omnibuscauaiucna: propagiiiibusprcctcrpropri) nutrimeiitialtcrationciii,
alia qua: corpori altcratrix uis,quemadmodum uentriculo incflct^ca fane no iii
toti fubfcruirct

quod a uenis amplcfleretur,emutaren t.fiquidc altcratii in nutritione,alteratis


rubrir.at in albir
colorcm ut alTumat,iiecclluiii eft. Iccur itatf iii omncs porta: ranios pcr lubftantia ipfius digC'
ftosjquicquidhuiiiidumfucculcntunicp ueiitriculus coiifccit,in{cadniittit, & fubftantiaefua;
Qmiccoris jngcnita ui alteratrice id cniutans.fibiqf c"iuam fiiiiilimum rcddcns, fanouincgcncrat. VcrBm
pcrficutiir
utiiiQniniconcoclionc^itaquocpinhaciecorisfanguificationcduplcxHtrecrcmcntum.AltC'
"^"
" ruiiiquidem tcnuius,altcrumuer6cran!us. Atfatiusfucritad fimiliiudineniatrtionis &conuc
nicntem euidcntiam humido iiquori iam quic'em prarcodo, &
prius elaborato, iiidigcnti ta^
nicn abfoluiioriadhucconcoflioncfuccumaflimilarcqueniexucntriculo&intcftinisucnec
in iccoris cauum dcducijt,Sititaq5uinumnupcrexuuisprenuiii,acindoliain&ifuiii, & quod
abinfito innatocj;caloreadhucclaborctur,fecernatur,cocoquatur&fcrucatjerusq; excrcmcU'
torum quod quidem cft graue& tcrreftre (fa:Cem uocaiit) iii fuiiduiii uaforum fubfidat,alte'
rum ucro quod cft leue & airrcum fupcrnatel, hoc autem flos uocatur tenuioribus uinis iiina^
tans copiofuin,ficutcraflIoribusf3cx refidetplurinia. ErgoiuxtaeXempIi huius fimilitudinc,
luccusauentriculo &intcftinisiiiiecoris ucnasallatus,atciiipcnealteratricccp uicocoquitur,
ac inftarmufti fcruciis ad fanguinis bcmgiii gciierationemaltcraiur. In hac autem ebulitionc,
rccremcntuni quantumcuncjjlutofum craflumq;eft,lubfidet,&niliencmdcpclliiur. Quodic
ucacienuccft,fpumxmodo fanguiniinnatai,&a bilisucficutemeatibus fupra Ucna-porta:
ramos 111 iccoris fubftantia ftratis aflugitur, At humidum illud quod uelui uentriculi elabora'
tionisaqueuiiicxiftitrccrcmcntii,iniecurpcr uenas cum benigno ad fanguinisgencrationeni
fucco afluiiiptu,a languiue iiondum in iecoris cauo rcpurgatur,fcd fui iam maximij prxftans
u(um,nutrinictiuehiculum,ut Hippocratcs ipfumuoCabai,fecncelegantcroftendit. Sanguis
cnimin iccoriscauoconfeclus, exilibus e portgc ueiix furculis ad caua:uena:ramulosucrfus
iecorisgibbumprocedit,ad cuiuspcranguftifliniosdudustranfitum aquofus illcliquoruc-
Primdrium hiculi ritu pluriiiium auxiliatur. Caro igitur iecoris,qux proprium iplius eft corpus, prima-
fdr.gmficutia- num faiiguificationis cft Orgaiium. Venxautcm pcr uuiucrfum cius corpus difpcrfxfinuslo
'4 orgdmlm.
Coccnfentur,inquibusquodabilla confici debebarappofite cotinciur,&hipoftiiiodumlan
ruiiicm prxparatumjali^js partibustanquain proprij iccorisriuulipcrfcrunt. Eftautcmucna»
rum, qua: in iecoris fubftantiaiii digcruntur, tunica longe icnuior, quam carum quxpcr uni-
ucrlumcorpusdiftribuuntur, nc fcilicctuim fubftantixiccoris, cuius bcncficio contciitus irt
ucnis fuccus claboratur, fua crafUtic retundaiit : quo fit,ut iecur etiam crafliori faiiouinccnu.-
triatur,qucm tcnuis ucnarum tunica a iccoris facultate allcduni tranfiiiittit. Porro ui fangiiis
Vaidrum fc
rici rdtio.
diutius in iecorc inoram traheret,ac perfecTtani elaboraiionc cxpcrirclur,utq! totus iccoris fub'
ftaniixappropinquaret,noiiunumuentrcm illiuelutlageiiam quandainrerum Opifcxindi'
dit,ueruin uenasillasoinncsinfiniiaraniorum fcrie, &
iii ardiflimos duflus digcflit. IVTcatus

" ^'J"^"'' '''''^ utrafqpuenaslocumobtiiieni^ut commodo ipforum fituprius expurgatus


BV t

fitufrdtiii.
fenguisinucnx cauxramos abfumcrclur. Arteriani auteiiicauxduntaxat iecoris fcdicredi-
'

mus exporrigijUi huius taiitummodo calorem euentilaret,temperarctq!, fupcriore iecoris,


jfrtcrU.
parte,quxfcpiumcontingit,abeodeinmotumadipi(cente continuuiii.Ncucroiccurfcnlus
T\Jcruormii.
p]j|.|[jj, n.,odo cxpcrs cflet, & a ui rationali concupifcibilis animx pars minus moueri cohibc'

ri^ poflit,Natura iccori neruos cxprompfit,quibus ceu frcno illa pro imperio uterctur.Tuni'
Tumci.
caiecorisinuolucrum quoddam&tcgunientumeft:uincuIauer6,ncui-
fcus quum graue fit, aliquado decidat,plura,cadcmcf
ualidaiccori comniittuntur,
D B
DB HVMANI CORPORIS FABRICA MBER V. 50P
D E BILIS FL^V^E VESIQVL^.
Caput VI IL
li'^ NC pulchrelibtram ojlenilitdccimatertiafigura,iecorisua-6cauoaihucinnc/'
xam rcfirt duodecima uigejlma.

E s I C A bilis flaux conceptaculum in cauaiccorispartefcdemobtinet. BiTn utJ?aJ<e


iecori cnim qua dcxtrum ucntriculi latus amplcditur , (inum infculpi an'
teadiximuSjmedia^bilisueficuljeportioniexquifitecogruentem.lIIinam
que finui mediafuperior eius ueficula; portio fecundiim ipfius longirudi'
nem innafcitur,inferior autem extra iecoris fubftantiam deorfum promu-
nct,a nullo cui innititur corporegrauits prcfla.Nam uacuo pcne intcrfti
ad dextrumuentriculi Iatuscolon^hiic"prorcpcnsintcftinumcon'
fpicuo incumbit.&fedemquacommodeflauum tenueque iccoris recrcmentumfufciperc,
idcm^adintcftinadepcIIerepoiretjOpportunamadipifcitur. Formahuiusucficularoblonga Fotm;
rotunda^cftjfenfimadipfiusfundiufqueapicemlongioriscuiufdampyrimodo dilatcfcens.
tioji.Si.
Quoenim acauaiecoris fede.ubiporta: caudex educitur.ipfius^ueficulacccruixconfiftit,
hec antrorfum magis fertur.eo illa fenfim magis ac magis fena: folliculi inftarampIiatur.Cum
enim^ut reliqua corporis rccepiacula.capax elledcbucrit.ncque tum globi modo adamuflim
rotundaficripotuerit.ipfiuscauitasfuaiongitudincadaudlafuitjitanulloaucntriculo affcfla
incommodo.ipfoqpiecorenonnimisinfinuato.VtauteminanitabilisueficuIaappofitefubfi Suljlint!*.

dere.ac impleta uiciflim cxtendi po(Iit,mcmbranea nerucacp conftituitur fubftantia : quippe


fimplici 5i unica pcculiari conftat tunica.tenui quidem, led denfa & forti.ac triplici fibrarum
genereintertexta.&reflas quidem fibras intimashabet, quibus fucceduntobliqua:;,fed rcflas
multo pauciorcs.extima: uero orbiculares funt trafucrfa;'ue Huic tunica: iilia a iecoris tunica
.

obtenditur,nontotiueficula:,fedilliusduntaxatpariijquf extraiccoriscorpuspropcndetjfo
la^ propugnaculo &C inuolucro indiguit Vcficula etiam fi iecori fanguificationis offlcina; ^,""'
.

«" /< « innafcatur.a porta; uenaf tamen caudice,'^ duas gracilcs admodum alTumit ucnulas,ea (erie in "'cr
S

hblc ipfiustunicamdiffulasjquainadha^rcntcm^albamucoculitunicam ucnulasdigericonfpid


h lafig. ci. mus. Ab artcria quoquccauo iecoris cxporrecfla ramus admodum gracilis ueficula: illi offer^
'

'+ ^"7 tur,adipfius ufquefundiextremum excurrcns.Etneque^^neruuIisdeftituitur.nefenfus fitcx

pcrs. nam iecoris neruus pcr humiliorem omcti membranam a dextra fexti ncruorum ccrebri
i t,fi d r

ji.ca.it kb. paris propaginc coftarum radicibus exporreda.diduftus, etiam huicueficula: furculum pro

'f mit,inmaciIentisuixminusquamipfiusartcriaconfpicuum. Atmcatusquibus ueficulabi' Mwusaci


lemalIicit,rurfus^aIiodepeIIit,itafehabent.'CeruixucficuIj:,fiandoipfiusmultoduriorpau ^'""if cr <•,
''/fi^cf
j * latim in anguftum definit meatum.ad cam iecoris partcm protenfum, undeuena porta; prin^ 3™^^'*
litfi.b. cipiumducit.quoquumpcrucnit,induos diduciturproccfTus.^huncquidcmfurfum^^il-

lum autcm deorfumporrigens. Quifurfumfcrtur, anteriori uena; portac (ediinnitcns, in ie-


"'^
curconfcendit.&induas primumdiffe<fluspropagincs, unam dcxtrorfum,altcram finiftror
'

cnfi.acli- fuminiecurporrigit.HaepropagincsfinguIa:inipfoiccorerurfusin°aliosfurculos,&hiin
fcitiAiur in
al(os rurfus tantiiper digeruntur, donec innumeram ramorum conftituant feriem , per iecO'
^ corpusinterporta; uena:ramos S>C cauxpropagines diffufam Atque hi furculi, rj funt,
.
zo-Y
pi!fi.c. quorum opc bilis in ueficulam defertur. At ' proCcflus,di(fli nuper ueficula: mcatus,qui deor
fumporrigitur,infcriorimcmbranaomcntifuffuItus,parumperobIiquedcorfum properat,
3 "j/i i ac duodeno inteftino non procul a ieiuni principio implantatur Hic proccflus dcpulfam
.

cx ucficula bilem in inteftina defert,interim nihilab illis neque crcmoris, neque flatus , neque
ipfiusdcniquequamdcduxit bilisregurgitantiSjquippiamadmittens.QuodnonfoIumtor^
tuofi in inteftinum ingreflfus.fed & duarum membranularum bencficio fit,quac utrinque ad
orificij latus laxcpropendent,influentis bilis ponderifacile ccdentes,8i: ne quid in meatum rc^
gurgitarc poflit, itcr prxpedientcs , quod fcilicet colledhc acprimum mcatus os fubcuntcs id
occludant.Non autcm una aliqua cft membrana ori huicpra:fe<fla , uti unus in follibus afTcr,
autfimplex in pilis quas inflamus lingula uifitur . PrxIenDs mcatus in intcftina irriplantatio BilisutftcuU
'
^ uentriculi orificio inferiori,quam Anatomicoru uulgus exiftimat, remouetur. An tieaM JuoJe.
'°''S'^^
'rI^a
ucrois intcftino inlertus fimplcx omnino fit, aut inprogrcflu bipartito fcindatur, ita ut una ''•/'rtiii.m

partcinteftina,alterauentriculi fundumadeat: hoclocomediflurum animaducrtis opinor, ^umirfculTs


cumhacde reinfcholisindies&inlibris medicorumplenillim^contendatur.aliisaffirmanti fna.
bus,hunc bilis ueficula; mcatum inteftinis, frcquentius tamen interdum uentriculifundo in-
feri;alijs aflercncibus , eum quando(^ bipartiri , atquealtera portione in uentriculum,al tera in

H 5 inteftina
fio ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
iriteftiiiatcnderc,alijsucrofeiTipcrhuiicbifiuxrintibuSjacperpetuoa!tcrumramontm,nunc
tamciiampliorcin,nuncanguftiorcm inuentriculum diftribucntibus.Intcrcaomnes quot-
quot funtautoiitatum congcrictantumjno rcrum ipfarum infpcdionc,fcfe tuctur. Equidcm
utfcmcldicain,quidhicmihiintcr fccandumcontingcrefoIcat,ucreaftirmarepofrum,quod
in uniuerfo corpore ncqj moleftior,nccp difticilior mihicp grauior feiftio fit, quam dum infcri-

or omentimembrana,&cauaiccorisrcgio,organaci)contcrmina nobisfuntaggrcdicda,ma'
Jiimeucroinhomine, aut animaliquopiampracpingui. adcofaneutquemuisartificem.licct
.
induftrium,facilchichallucinaricxiftimcm.At9hocidcodico,quodccrtinihil,fcdiddunta-
xat quodniihiuidctur afl^rcreftaiucrim Nullamigituruclminimambilis ucficula-meatus
.

portioncminuentriculuiTiporrigianimaducrti,prxtcrquaminunopontificis triremiumre-
migc.Hic cnim,utaliisquibufdamorganis,Sfpra:cipuecircathoraciscoftas&:mufculos,ab
aliorumhominumfabricauariabat ita : &
meatum huncin duas difTeflum propagincs obti'
nuit, quarum minor qua primum uena dcxtram infcrioris
gracilioruc ucntriculi fundo, '
fnVM.crt

ipfius Ixdisrcgioncm ambiens , uentriculo committitur , infcrebatur Is quidcm calidi Cic- .

cicp tcmpcramcnti fuifle uidcbatur:utautcm refcifceixm numuom!iubi!iofo,quemhuiuf'


modihominibusfrcqucntcmGa!cnuseffcteftatur,ucxariconfueuilIct,abcius familiaribus
di!igcntifrimequa:fiui,ecquideiufmodiin)!lo obfcruafrent.Aflcrcbantit3qi,{c nunquamillii
uomcntcm,autinmaximisetiamproccllisnau(eabundiiuidiflc:ueriimutcratrobufiiflimus,
ab omnibus eum prsdicari affirmabant,quod iongiffiiuo fpiritu fubindc cornu inflarct,om-
Eziilisarf!, ncsqscommilitoncs grauiuocc,&unofpirirurcccnfcndis nunicris longcfuperaret. Veriim
fcmpcr meatus huius de quo in prarfcnti agimus,portioncniin uentriculum dcduci,hinc
•'^af
mihiabundeperfu,adco,quodinter diflcc j r!.!iim,hoca contcrniinis uafismcmbranisq: libcra
tionfempcT
pinmin. to,nuIlumforamenapparcat,cxquoaducnlriculuni propagocius mcatusdeducatur. quod
fefeof?crrct,fimodo uelminimaqua-pianipiopagoaprEEcipuomcatudiduftajperincuriam
pracfcindcrctur.Nam fi uclacumcatumpertundas,acbilisucficuIamdigitiscomprimas,bilis
Vkh^km cz-
mcatudefluit.qu;: citius cx propaginiseius(fi quam Naiura condidiflc) orificio promana-
purg^irt co». rct.Adftipu!aturiridemratio.namfidi!igcntercxpendcris,cummcatumbi!eniinreftinis offe
du-mit. rentcninoninquamcunqifiueuentriculi,fiueinteftinorumfcdcmdecentcrinfcripotuinc,red
in qua & nieatus ipfc tuto implantandus, ucntriculoq! & inteftinis minus incomodaturus hi
liofumiftudrecrcmenli3expurgarepoflct,nodebuifrcaduentriculum ncmcatulum quidcm
infcri,uclc!trafcclioncmfatcbcre.Tutoeniniducuntur,quacncqueprocul, ncque a!i]s orga-
nisinconcomitataproccdunt:quodhuicmeatui ufuucnit,quinu!!a fuccin(ffioriuia,aut in
uentriculum,autinaliamintcftinorumpartcminfcripotuit,quam caquanunc implantatur,
&i!itcrim tuto portxucna; caudicc&T inferiori membrana omenti deorfum modice prore-
pensfuft"u!citur.Qu6dfiucntricu!oinfcrcndusfuifret,nonadeo commodeatqucnunconien
timi;branis fuftincrctur,& obliquosanfraflus facicns ctiam longius abducerciur.Eodem mo
do,fibi!iofamhancfuperfluitatcmoblongomcatuadfedemufque,utinintelfina piimum il-
lic dcfluens,una cum fxdbus cxccrncrctur,Natui'a perduxiflet, periculum crat nc tcnuis mca

tusquauis occafione ocyus rumperctur. Quod autem matcria hxc nutritioni inepta,duo-
dcno intcftinoaptifljma,noniudcm ucntriculifundo innoxieimmittipotuerit,primumex
bilis natura, deincx uentriculi &inteftinorum muneribus,poftremijm pituita:, qua: in u^

trifquencccflarioin illorumobeundisfun(fi:ioiiibusafrcruatur,examinc,&ecurationequam
huic cxuberanti pituita; adhibemus, difccre liccbit, Nambilis flaua; naturam tcnuem flu-
xi!cnique,&dcin incidentem dctergcntciiVque ac cxpurgantem dum abundat nimium cu»
rationcm adhibcri,medicorumpra:cipuis conccflum eft.Deindc cibum quoufque conco-
<5ius fit rctinendum , ocyflime uero cremorcm confedlum pcr gracilia intcftina dcduccn^

dum , ncnio anibigit . Ventriculo iiaque pituita: iftius incidenda: expurganda:'que gratia
bilcm defcrcns mcatus utilis fuifTci: uerijm quia ui retentrice uentriculo utcndum maxinie
fuit,fumnio nialo Natura nonnihil boni ncquaquam pra-tulit . Nam (lucntriculo bilisin-
flucrct, tum Galenusreclc afErmat) huius mordacitate pcrpetuo ad exccrncndum
i!lc(uti

iritarctur ncque tantifper duni cibus probe confcftus cfret,rctcntricc fuafacultate fiingere
:

tur:& bilem illam rcfpucns,cius'que occafione naufcabundus , quod fibi oftcrretur,minus


quam dcccl, anibircl amplcderetur^ At quo minus
. iii intcftina bilis influcret, nihil om-
Biliimivujli nino obftitilHa:cnaiTiquc pituitam , qua: in gracilibus illis duflibus ex in tcftinorum mune
.

imfluxiismi, coaccruatur plurima,incidit,dctcrgit,atq; cxpurgat.dcindc intcftina iritas mordcs,ad fa; &


ccs cxccrnedasinuitat,&flimulat,&ipfaquoq)unacucxcrcmctisnulla(qui5 lcgeNaturcom
niainhoininedi!penfantur)noxam,fcd uii liquet furamiiufumprxftas, ecorporeiandcm
propcl-
DE HVHflNI CORPORIS FABRICA L I B E R V. 511
propcUitur.Meritoigiturmtcftmis,nonautcmueiunculo,mcaius/Ikbn
tatur,ncqucobitercuiuisintcfiinorumfcdi.(cdfcreduodcnitcrmino,qu6didprimumm,
tcUmorum fit.quodqj m co bilis citius fuum qucm i.itcftinis
in autcm tcrminus tantum a ucntriculo rcmouctur.ut
prxftat ufum confcrat. Duodc
rari^s bilcm in uentriculum cx in tcfti,
nis
iurlumconfccnderccontingat.QLianquam &id b.liolls naturis
familiare ilt, quotics his
iemniisucntcrpaulodiutius(utipfcquoq)nonnunquamcxpcrior)torquctur.Athomincs
quibiI,sucficuIacarcrent,quosAriftotclcsenarrat.ctpofthunccumaIi,spermultisPlinius,
hosuitafirmiffimoseftiaffirmans^ha&nusnondumcompcri.Quanquamfaalcficripofti
arbitrcr,utcx iccoread intcftinameatus aliquis
bilemdefcrat, itauteain ucficulamquam.
piamprmsnoncolligatiir.bthaudmcdiocriterintcrdifficandummirarifol,tusfum,quam.
obrem b,lis rcdo ductu ex iccorc in intcftina non pellatur
non ignarus intcnm fubtilis cius
.

Anatomicorum commcnti.qui bilcm infuam ucficulamancruari


docent, ut iecura putredi.
neuindicetmon cxpcndcntcs quam innumcrosbilis foliculos
&
cercbro,&:licniA'pulmoni
bus,etplcrilquealiiscorporispartibus,ncipfa:quoqueputrcdincmcontrahcrcnt.Naturam
adhibere oporiu iffct.

DE LTENE. C^T^VT IX.


L I E N potiPmum(lmtnortahtllhdtciin<rfigur<ttxprimUur.<:aram
cctimm cum omtnti portiont ill, connata exprimit,Jtcwida cauum omcnto Ubtrtwt.ttrtia licnis
^ibbum.quarta ciufdcmftibjlantia utcunjjproponit.
Quanju..vn ctia. hcn in corpore adhucfcr
uatusjnfccudafigtira ad charaacrc d, er infixta ad U.^in vi^cfiima adO^O, P occurrat.
lE N E H adfiniftramuentriculifcdemfecu'ndijm infcrioramagisacpo LiahRtusi
ftcriora"locatum,iamantcarcccnfuimus.Non cnimis.ut mcdicorum
turbaarbitratur/anisalioquinhominibus c.vtiacoftas.quafiadabdo-
minis medium antcrioraqj non adamufTim cofvis,ceu tutiflimis uallis fe
ptus,prominct,ncq)ctiamtafluadmodumdcprLvhcdipotcft:quamuis
mcdiciilIiranmollis,autdurusfit,inomnibusfcfeequeconiingercpcr>-
-r
fuafum habeat.Innitituritaq^Iicn/iKftra-DartiYcpatranfucrfi^medius
r ,

tcrc mte, fimltram uertcbrarum corporum (idcm,&


fin liaru, coftarum canilagincs.' For
™'
raam adipifotur fedi fira
proportioncrcfpondcntem, ac iecoris ,nodo a uicinis partibus fibi
miprdiam.C>acn,mfcptu.nconti,igit,utidlcu,Winibicauumcft,itaetianilienIcuiicraib,
ccrnitur.Qua uentriculus lieniquodammodo innititur,
utamplus ille& inftar ora.fdio
nsgob,hiccxtuberat,ficquoqjlienhiimanusmodiccacinfupcrficicduntaxat,cauusoccur>
rit.iNam porciscambus ac bubus.quum longior, itdarfliorlicn obtigerit acucntriculi o.b,
,
bo longion interuallo in i]s obtcndaiu,-,magis quoq; cauus magisq.
quaria- circuli partis mo>
do ucntnculum complcctitur, Homo quidcn caftum & magnum
& latum , fcd breuiorcm
quam ,II,us gencns animalia liciem exigit non tamcn cxactc, ut quifpiam fortea
,
fplcniorum
tormamomtusarbitrarctur,quadratum.Longiiudonamq!latitudincmipfiusimpcnfefupe-
rar.dcndefuperior pars infcriori paulo elatior uifitur, u t lingux ad inciforios
>9%E. dcn tcs tantum
protcnfac imaginiproxime.iccedat.undcciiamlicn linguofum
uifcus appcllatur Humilior .''

enimipfiusparsadcorporisantcrioramagisprotefa,inobtufum dcfinitanguIum:Tupcrior
autcmmobiufiorcmadhucangulumadeocomprimitur.uthccpars utrinqi unumobtufura
cxpnmat angulum.Siniftrum latus lcuitcr gibbum cft.dcxtrum ucro duabus
quodammodo
leu,bus imprcffionibus ,nodice fimum Porio licnis
non mcdiocris,&omni cx partc propc
.

moduma;quaIiscraflitics,abipfiuslatitiidincacmultoadhucmagisaIongitudincuinciturj
Lieniscauuprofundiori'lineafccundumciusIo.igitudincmduaaabundat,qua'rc(rta qui-
demducitur,&incqualitcrcxtuberans,finuataq;,lienisuafa(utraoxaudics)admiitit.Atreli,
quatpfius fupcrficies no ita ut iccoris,aut rcnu.lcuis eft/cd obfcuris
quibufda,n ct Icuitcr pro
mincntibustuberibus,adcamfcreform5quacIcphantiafimorboinfigniterIabor.T;tiu,iicuti3
inaiqualiicrextumcfcerecofiicuit.Neqiillifolum incqualicutis fupcrficieirefpondctlicn ^•'""^fip'*'
ue>
rum ctia colorcm quoq; illius affktim
cxprimit. Parifijs enim in diui Lazariraonaftcrio,&in
^^'"""'''^
plcnfcp fuperioris Germania: agris,& alibiquoq)
clcphantiafi morbo aftcdos uidi,nigricante
Iicnishumanicolorefuperficicmqjcxa(flercfci-entcs,nofccusquamfiquisexlicnceos1:onfin>
xiflct hi homine naq. hoc uifcus atro quodam
.

& pcrquam obfcuro colorcnigricat, in cane


autem fplendidius plcrun^ ipfoiccorcrubct. Sues albicantcra inagis
lienem cxTgunt.Ncque
u 4 ucro
5ii ANDREAE VESALll BRVXELLENSIS
ucro in externa tantum fupcrficie, ucrum etiam intus.fiuc coflum fiuc crudum liencm fecue.
Hominii vi-
^j^jjic color fcfc ofFcrt.Nccpinutilitcr hominis uifccra in aqua nonnunquam elixantur.autfal
r"«f4lSfl tem ut magis cocrefcat fanguis,in calidam
fubmerguntur . Solct cnim fluxilis adhuc fanguis
jifimJS hduJ in iccore . &
liene,& pulmonibus etiam,quo minus aptefpcdari fingula queant.impedimen'
mmlimcc j-ffe.PotiflSmum au tem in liene tentandum hoc duxi.quod de ipfius ufuuehementer ambi^

yuflmiJpt^ gcrem.uenas^
&
arterias longe aliter quamin iecore.pulmonibus &
renibus difperfas innie-
Imncorpt^ m-.ctenimlienisfubftantiacraffonigro^admodum/cdfolidiorisfpongiae.aiit leuiorispii-
f""'- micismodo.raroconaeto^fanguineconftarcmihiuidetur.frequentibus fibris filamenas^
non infigniterualidis duntaxat impIicita.Pcr huius cnim corpus,& fi per multas uenas &C ar-
cerias infcri certo cognofcamus, nullj: tamen quemadmodum in
iecoris &
pulmonum corpo
re.per fubftantiam ipfius difperfae animaduertuntur, nifi pcrquam rarc.eardemqp admodum
gracilcs.nonaliter quamfi ilmulatquelienis finumuafaingrcdiuntur.ininnumeram^ranTO
rumfoboIcmdiffundcrentur.adcotenuium.utcauitatecarentesfibraEpotius quamuafanu-
cupandiefrcnt.Hifccramisfeufibris undecunqueimpIexis,fa;cuIentuscraffus^admodum
JUnttd.
obducitur.qucm Erafiftratus.ut opinor (quoduafiscircumfundatur) msiyxyi^,
f^i^g^jjg
&
quemadmodum in iecore.appcllat, Necpprofeflo tenuis fanguis quo licnem enuffiri da*
mus.raritatis fubftantia! lienis fola caufaeffe uidetur.fed innumerus Ulcfibrarum ( uix
aufim
cnim arteriarum diccre,et ucnarum)impIexus.TaIis mihi licnis in fanis hominibus apparuit
fubftantia.In quodamlaboranteeIephantiafi,qua: nondum penitiusradiccsegerat. turgidio ^^^^^'"^
'

'

rera maiorem^ licncm rcpaimusun reliquis autem , fano fimilem. In ciuc Patauino . qui an- '

publicac adhibitus fuit,


nis tribus carccredetentus.tardem nigro arqctato defundlus.fcdioni
lienempraetercKtera minus<raffum latum^ &cxiguum omnino rcperimus.&gibbaeius
parte adipem adnatum,inftar candidiilimi duriffimi^ lapidis concrcturo.Subftanria uifceris
huicerat arida,et impenfe dara.Qui Montiffelis fufpenfus,ad publicamfcflionem Patauium
aduedus fuit.adeo f^randmi oftendebatliencm.ut modiceadmodum iecoris molicederet,&
anterioriiecoris parti adnatus, antcriori quoquc uentriculi fcdi exporrigeretur Lienis
eius
.

fubftantia , fanorum uiceris fubftantiae penitus refpondebat. Adolefccns hic fuerat candidiC-
fima &glabra cutc, riinime^ natura melancholicus.adeo enim ob Diogenicos morcs plebi
gratus cxtiterat,ut terlaqucum cuaferit. Nam
primum Vcnctijs loris cacfus.Patauium ucnit,

ubi dextro ocalo &manu itidc dexf^-a muIflatus.Montiffelis itcrum apprchefus(nam e carce
ribusillicfemelcniperat)extremui ix tragocdiaiadumegit.&morupotiffimumoccafione
3 ftudsofis fcdioiii &it adhibitus . Galli faccrdoris Bononiac in xenodochio aqua fubter
cu-

tem mortui, lienem albidum,fedexiguum adinueni . Haicidcirco rcccnfeo . ut huius uifceris


fubftantia &
ufus(fi modb de eo quem Galenus ipfi tribuit.dubitarc fas fit)a ftudiofis fedulo
indagaretur. Porro " uena^.arteria:^ &
neruilienis in hunchabent modum." Minorfeu fini-

ftcrucnje portaetruncus.inferiori membrana omcnrifuffuItus,tranfuerfim ad liencm tcndit,


«tn^,.,rKnjr pof).jrioriprimumuenfficulifedi.eius^elatioriorifido&humiliorimcmbranac omcnri.ad-
° "^j"' eo^ipficolo,quauentriculoexporrigitur,ramosofferes:quosubideprompfit,reliquaipfius ^ ^jj^^,
portio in duos primum ramos,dcindehi rurfus in alios diflcminantur, uttandem mulriplici hirm [cri
feric per humiliorcm omenri membranam medio cauac lienis fedi fecundum
redam lineam il- 4/12^'
liimpIantcntur.Porro priufquam hirami in lienis fubftanuam depcrdantur.ab infigniori ra- ^

mo uifceris humiliora pctente^ucna pronafcitur.finiftram fundi ucntriculi fedem amplccftcs. /ig.,,.

ab aliis uerb licnem adeunribus ramis modb n-es. modo criam plures rami enafcuntur, in fi-
'
'>
'Jt?^;
^^j
niftrum ucnoriculi latus , uri fairpcprius relatum eft, cxcurrcntcs,nequaquam autem ad fupe- '^'^^
riusufcf uentricuIiorificiumconfcendentcs.Quemadmodurauerblienem accedentes
uena: k,l,m,n,
infcriorcomenrimembranafuffulduntur, ficquoqueabillis uentriculum petentcs fuperiori s.J'»*"
membranaomcnri" fuftincntur,cuius ut &
uaforum interuentu lien uenmculo connafd- '^^'^^^i^

tur
.
" ab illa ducunt artcria , quae a ma-
Artcrise iridem frequenri fcric lieni implicita:,ortum , z,
«.di
gna artcriafupra renum regionem pronata,inferiori membranae omcnri innafcitur.acfini- l/i 1

ftrorfum licni poriffimum offcrtur ,pari prorfus ferie cum uenis in liencm perrinentibus .
J^J,^'^^'
"
Nerui licnis a fexto neruorum ccrebri paris fobolependent.qua: finiftri lateris coftarum cx- „, o&aidu
"
porrigiiur radicibus .&furcuIumhumiIiorimcmbrana omcnri mitrit in licnis porius tunica. id,fig.

Limat'^ quamfubftantiamfpargcndum.Lienenimnonminusquamiecurtcnuiquadam& fimplici "^ff^pf,


""""
obdudtur tunica,ab omenri " membranis,quac licnis refla: lineae innafcuntur,orta. Ha: nam ,,1,', ^j,

Ipfiusiuxus. queraembran3Elieniscauoinferta;,inipfiusdegcneranttunicam.Etquiaaperitona:o origi- oi/i.cap..

nemducunt,earundcmbencficiointeruentU9peritona:5ipfumlieni tunicam offerremeritb '''^^'^^^


'

didmus.Sedpncterlicnisaddorfum&aduentriculumomentiauxilionexum.aperitonaco (.
J_
qua
DE HVMANI CORPORis FACRICA LlBER V. .jii
'^'^

quifepmmfuccingii.tenitcs interdumfibrximparinumcro
oibbo adncflunmr, ipff
licnis
quoquc icpto Iiencm ita colligantes. Vcrum u t in homiiiibus
huiufmod, fibra: quandoo! non
repcnunmr.itamcambus nunquam.
Eftctiamal.quandoccrncrc.Iicnisoibbumcxtcriorirc,
n.s fmiftn inuolucro.quod multa abundat
adipe.fibrarum quarundam medio firmari.potiffi.

'
o,P.o.
'"^'forma: &
partium cnumeratio.Qtmm luft^ ueri corporis
noftri architcflus illa dillienfa- ^'"•'ufi,,c
uerit^fingulorum cdoccbit ufus,&funflio:dc qua non
philofophorum prfcipui diflcnferunt.
medicorum modo proccres ucrum &
exim, ftulte cred.t)perfuafus. lienem fi-uftra faaum
efti quodammodo attcftatur. dum ait
Naturam timentcm necubi artis fua-obIiuifccretur,quum fcrmi
uix dum coccpto iccur in dex,
contorniarct.in limftro quoquelatere aliquid
tris
molitam efti . & confilien tem in co fplcnem
lecori oppolmfle:pcrindcac fi ipfa uentriculo paululum in finiftram produrto.creationcm fu.
peruacuam uitare non ualuiftct. Ariftotcles communcm ufum.quem omnibus tribuit uifcen-
busilicmquoqucprimumaircribit.uidelicetquoucna-.utpotcpenfiles.fuftincri.&copiaui.
icerum ftab.liri ad corpus polTint: Qiiafi cnim(inquit
) anchora: partibus appmfx.uifccra ad
corpus lacmntur. Dcinde lecor.s licms^p ufum priuatim
doc£s/ubiunoit:Iccur &
licncm ad ci
borun,concoaioneniauxiliari.&Iicncmuaporesuagantesdiucrterc;&exucntriculoattrahc.
rc.coscp poHc coi.coquerc,ut qui fangumeus fit.atquc
u t fcmel dicam, Ariftoicks licncm aduL
terat. lecoris loco rccenfet.l •odcm modo autor
Iibri dc Rcfpiraiionis ufu
. qucm Galeno falfo

tribuimi,praDteraIiaqua:damdcuenis.quxgibbolicnisinfenarbitramr,nuaamenta liencm
exucntriculo&:inteft.n.sconfcaumacmorempcruenasucntriculi&:inteftinorum aflT.me,
rc aclanguiHcationisorganum eflc contcndit. Huius
fentcnticcnonnullictiam mcdicorum
lublcribunt,I.cnemiecoremaIcaflcaonominciccorisfanguincmelaborarcaft]rmates Atqui
ca;ter.s diflcdionis profcflonbus probabilior cfle uidcmr
licnis ufus.in hoc illum a Natura fa
bncatura cfle docet.ut lutofi fxculenti^ in iecore con fccfi fanguinis
fit receptaculum:
admodum tcnuiori kuioriq; rccremento bilis ucficula rcficitu,-,italiencm crafliori
& quem
lufcipicndo cxtrudu eflc,quod licn ad fepcr portx uena:
& arauiori
truncrr.muliiplici fobolccu,?i adcun
tem.tanquam familiarc fibi alliciai exugatcp^attraaum autem conficiat , elaborct, ac fux nutri
tioniapiumrcddat,fangiiineillum,&:ficrafllis£rculcnmsqjfit.rarumfpongiofumqi^
AdquodprxcipueopituIanturfrcquentcsinlicnEinfcriaraiterix.fuo caloTcad exaifiamfaiv
guiiiisilIiiisclaborationemftrenucaiixiliaiites.Scdquodprimariuspi-xcipuuscphuiusaclio.
nis autor,Iicnis
fit caro,eiiam fi no dicat.ir.manifcftum
eflcncutiquam ambigo Atq; ita ctiam .

omnibus conccflum cft.licnem non uniuerfum fanguincm qucm a iccoi-cadmittii,fuaq!


in(it3.
ui allicil,conficere,ac in fui iiutrimentum rcponerc:ueruiTi quicquid
nutritioni incptum co,i-
tinct,fuxq)fubftantixadaptarinequil,inucntriculummagm cmufdamufus gratia rcuomii
Quic!t:„,h-
1 rirnumcn,momncsafRrmaiit,fuccummclancholicuma licnein ucntriculum «mr/c,/,,,,.,
cru(f>ari,alii
qu,dem peruciiam alieiie iiiuentriculum pcrtinciitem.alij pcr propriuin quendam cr^wd
meatum
at(? indc a uentriculo in intcftina, &: hiiic una cum fxcibus
c corporc expurgari Porro uen.^ .

illam,aut utalijs arridet,mcatumnoniiulIi fimplicitcriiiuentriculu,nal,>iieducifcribunt:


ali)
inferiionislocum intrcpide cxprimentes,illum in fuperius ucntriculi orificium implantari adi^
ciunt.Par ctiam in cius excrcmeiiti ufu aflignando, in tcr diflcclioiiis proccres
occurrit diflcn,
fio.namaliipcrquamutilc&^amicumuentl-iculifunflionibushoccflb.ficutbilcm flauamini-
micum &hoftem pcrniciofifltmuniaftruunt. fcdalij quideiii contcntifunt, fidoccani,atram
hanc bilcm fua faporis qualitatc, quam acerbam &: acidam eflc latcnmr omnes uentriculi
, fun-
dioncs.quxinamplcxuquodamconfiftunt.aftringendo&colligcndocorroborai-e,acpro-
indeneinconfedusauentriculocibus elabatur,prohiberc. Alnautcmhuiclantumiifuino,!
acquiefcentcs.ian, ditftis utilitatibus addunt,uim uctriculi appcritriccm hoc cxcrcmcnto adco
incitari,utciusprccipueufusgratiauenamautporuaIicnein fuperiusucntriculiorificiuinfcri
ftatuant:imagiiiationefolinn.nonlcdionibusitacdodi.Egofanedehocrecremcntilicnisin
uenlriculum cruflationc, Sfciusufunihilafl^rmareaudco ncqueetiam fecuo ifta luculcntcr,
:

qua; lamen citra ullam controucrfiani Aiiatomcs profcflorcs audacifltmeaflcrunt, mihi com'
monftrat.Primumcnimnullummeatuilliquo bilisininteftmarcpurgatur,fimilcmcflc haud
2''"'"g°-"'^"^ ^"^™ q"a= finiftro uentriculi laieri iinplant.itur,non a iKriiis
'cr^fim.
prodcunt corpo^
'

cj.(.(i.j.e- ''^s^'^''^'^ qj''^~'3mlicniinfcruntur.NcqucaIiapcnitusharumuenarumperuenn-iculiimfe


,/;.«. u. rics uifitur,quam reliquarum omnium corpus ucntriculi pcten tium.dein
iiulla hic prorfus cft
"'^'''^''^'"^"Jg'^ carens aricria. Poftrcm6,fi quid iii ucntriculum a lienedefcrtur,id
fi a \l'
potius uciitri
" '^"'' ftiii'-'"'''! petit.quam fupcrius Jlius oriHcium. * Vcna namquc
finiftram fundi uentriculi fe-
s z.

dein
1

y,4 ANDREAE VESAMI BRVXELLENSIS


dcm pcrrqjtans.at^ab iisqua:humiliorilicmsfcdiinferuntur,principium duccns.ommum
ucnarum ucntriculo ab illis qua; lieni cxporrigun lur oblataru,faciIe maxima occurrit.Quan-
quamncquch3ccuena,utinccalia,prorfusfiniftrum ucntriculi adicns latus,ulloalio turgeat
fanouine.quam rcliqux uentriculu implicatcs ucnc. At liac de re paulo prolixius in ca Rpiftola
ccri,qux in laicrali morbo nihil intcrelTe docct.dextrincan liniftri cubiii uena feccs:aui fi quid
inierfit,dexiram cubitiuenam potius quam finiftram aperiendam.Cxtcrum licncm fuo calo-
reinnato.acfrequcntibusqui illumintcrtexuntartcrrjs,uentriculi concoflionem fouere.iam
antca prodiium eft.Quodauiemuulgo lienem rifus authorem efte dicimus,hincfortaft^s
fum
ptu cfte conijcio.quod craflrum,ficculentu,&: lutofum fanguincm ad fclien allicicns,reliquum
fanguinemagiliorem , acut ita dicam, hilai-iorcm reddcrc,omnibus crcditum eft.Porro licniS
benlrficio correfrigcrari(quod Arabum praccipuis afFirmatur)non autumo :
ncque cnimis
cor contingit,& fi quod illi innatum efletfrigus,Iicnis artcria;idad cor haud deducerent,

DE RENIBVS. C^TVT X.
K E NB S pingUiipforuhtmanbyMaindutOs,cicch<tK-iSl£rihiKT,V
tmia,ac uigefima quintaji^une, cof
inJlgnitos,uigefima

commonfrat fgur.t ui^i-fim.-t autemfecuuda^ij-ui^ejima


.

dcm ca mcmhrana lihcros proponunt. Vigcfima ucroprima rcncm trihin tahuHs diffcdum con-'
tinct, ipjiiii h.trmoniamconcinncJJcRandamoffcrcns.

R G A N A biliflausE&facculentoIutoloqjlanguinicKpurgandofairata,
icrmo pracccdens iam pertratTtauit.Hic ucrb illis dcdicabitur, quac fangui
ncm in cauam ucnam cx iecoremifllim ferola aqucacp humiditale colant,
quam cremoris ex inieftinis in uenac porta: furculos fumendi, & elabora-
u fanguinis cxiecoris cauo in gibbumciufdcm duccdi,uehicuIum,cxDi'
uiHippocraiisfeniciiaefl"cdicebaraus.Hunc enimhumorcmpoftquam
propriumopuscxpleuitjncqsfanguispcrplurcs atqueita anguftos mea-
tus duccndus cft.non decccamplius in corporc omncm aflcruari, ucnis alienum onus fijturu,
Jt-nar.umf Huius igitur ufus occafione' rcncs,quodidrecrementum 5ibilemipfam &:fxculcntum fan- dioflg.T^

TJ*1 Cj/^tU<.
guincm copia fupcrct,bini funtfacfll ,litum,foriTiam,totam9 conftriuriionem huicmuncri con
uenicnicm obtinentes. Qiio ocy us enim humorcm fcrofum,qucm urina loiium uocamus, &
(anguiniadimant,quam Heripoiuiiproximeamboiccoriallocantur Dcxtcrenim fupcriori .
b jj figurt

chj.;.
fua parte humillimam iccoris porcioncm' coniingil,in canibus finum quoque iniccorc fibi,ut C 25 figii.Y
alliuscollocarcturinfculptum.appofiteconfccndens.Siniftcrueroadebaliamfedemoccupat, uianmi cjl

ut & lieni aliqua ex parte fubftcrnatur. Vicrquc uero iuxta ucrtebrarum corporum lalcra,hu- LjdMtli/i.

miliori' feptiiediincumbit, quaiddccimxS: undccimx & duodccima: coftis obduciiur, ea oidc.


d jo/ig.V
potiflimum parte,qua coftac in pofterioraimpenfius obliquantur.Is cnim coftarum in pofte- pito.o.
riora flexus,opporiunam renibus fedcm ofFcrre uifitur,ut &
tuto ualleniur, 8^ ne in aiitcriora f 7 mifcuL
tttb.Ci.
uelminimum promincnies,ca:terorum nuiritionis org.anorum frdcm occupcni.Qi-ixnifirc-
fpexiflct Naiura, unum femper,eundcmqj maximum(utintcrdum in habentibusuentrcm
impcnfc prominulum , &
uitiatum coftarum duflum,moliri Naturam uidimus ) fupcr uenae
caux&artcrixmagna:corporarcnemcollocaflcl,breuiori fucciniftiorique compendio fcro-
fum fanguinem attracTiurum , Non enim rcncs,ui alrjs fcribitur Anatomicis,lumboruin " mu
fculis,qui dorfi &
femoris famulantur motibus,prorfus inftcrnuntur,& etiam non multo hu-
t^h.t.u.

)niliusquaincofta;funt,uel''infimafuiparteucrfusilia dcfcendunt,ciiam fi alter alterofcm- h2;f,ck.


4-
per fit elatior , neque ad amuflim edirciflo mutuo opponantur., Quumenim liendanifliOs
quam iccur dcfccndat,uierqucautem ren uena: caua:,qua fub iccoris corporc ducimr, uicinus
efrcconicndat,mciii6dextrum finiftro elaiiorcm cfle plerunque ccrnimus. quippe non raro
ctiamfinifterdexiroelatiorobferuatur,inf)spra:cipuequibuslicnminor&:iccur niaius obti-
^it:perindeac dextrum rcncm dcorfum deprimcrct,illcautcm finiftruin altius afcendcre,
fi id
fibiq) fubiici fineretPorro contrarium hunc fitum rcnibus non tam loei quo aptelocari pof-
. ,

fcnt,occafionc,quam ne e dircflo utrique ferofum fanguincm attrahant, ac altcr in con trarium


reuellens alterius munusprohibcat^accidiflcconftat Ncqucctiam in renum fiiu Galcni ratio
.

tiU-dcVfi
part. probadaeft,qiiadextru finiftro
editiorecfl^docet.uifccundurc^titudine magis trahal,quu
ea qux dexiro ucnxlateri affcribii, no magisilli quam finiftro la tcri propria fint.Ncmo cnim
fanxmcniiscxiccorcinuenx cauxlatusdextrupluresucnas quamin nniftiupcrtinercfaiebi-
tur,fiad amufllm eius ucnx lecundu iecorispoftcnora dudu comcmplatus fuerit , Cxterum

i:. ...
utcuntj
D E H V MANI CORPORIS FABRICA LIBER

iU.,ad^. ''""i'ongituJo,fupcratunquam.Suntcnimhumani'rcncsoblongi,&;mmus Iati,omni'quc ^"^f-i^


iiifism cxpartesequalitercraffi/ Antcriusnanque&' poftcrius comprimunturrcncs,&:in"' latcre
«^'^Krioriadamunimorbicularcs&gibbi:" inintcriori aute,quodc.Ktcrioribrcuiuscft,partim
1 =, feiw

chi.,.
g'bbi,panim caui.In media cnim intcrioris lateris fcdc finu profundius fibi impreffum exioiit,
msijigura fupcrius infcriusquc iielut in acutij angulum dc(Tncntcm,in medio autcm extuberante. Supe
q"^'" infrriori latiorcs funtrencs , 8<:pari; admodum cxtcrius quam intcrius
Bitchl "°"P^"'^P^"^°
^''ffior^s.Magnitudinccadonantur.quaprobcquantumfanguini cxufueft,fcrofo humore J\%»/W»;
e'7.'lqti
chmams 'Uuinemundant.Supcrficiemiccorisgibbofimilitcrimpcnfelcucm&Iubricamfortiuntur.uc
^<^'''°''f"nt'^''''"'^''"t>''""''8^''crpIcndcntcin.Subftantiananqueconftantcarnea,dcnfa,ad- ^"''fi''":--
^'Iff/''
(imraSi
modum^ folida & dura.parumcp a cordisfubftantia uariante, pnctcrquam quod'nullis om.
nino fibris intertexitur.Rcnum enim fubftantia fibrarum , ut iccoris pulmonumqpfubftan- &
tia.expcrs eft;uaforum pcr ipfam difluforum fibris ad attradioncm, rctcntioncm
cxpujfio- &
- nem famuIantibus.Quumenimfanguinisfcrumrcnescxcolarcoportcrct.nc^commodeuC' acarte
!.'
"^' ^^"'^ magna:^ arteria: " corporibus,uti iccur,ad ucnam cauam adnafci potucrint, "
f lof.f infignis
IdftCt
''^"^'
^ '""''^ artcria in ipfos dedudi func Ac a caua quidcm duo gradcs rami uirin^
cr f. .
nimi, ,
ra,n. rum finguli,ad fingulos renes cnafcuntur,quinon e diredo inuiccm prodamt,fcd pro renum
fitu.origineuarianijdexterqjramuselatius finiftroprincipium poflidci^fiquidcm ren dcxter
altius collocetur.fi uero finifter fupcriorcmdextro fcdem nbi ucndicet.finifter quo9
ramus cla
ciusdexcroacauapronafciiur.Acparfaneartcriarum qua; fub ucnis protenfcc una
eft ratio ,

(-u^ iiKs tranfuerfim ad rcnum quos


ipforum latcrc gcrunt, perfcrun-
finus, in intcrno
cur, Quum primum in hon.inibus ad illum alterius renis finum ucna ac artcriapcrucnc-
rincinduosramos priufquam rcnemfubcant,amb.r: diuiduntur,unum ramum fupcr/o-
ricius finus angulo.alterum infcriori offcrcntes.In ipfo autcm uaforum ad rcnes progreiTujad
modumrar6alcramulosartcria;diffundunt,fcdtota:in rcncsabliimuntur.quum imcrima
''"''^'i f '^"is ueiia,' feminalis uena finiftrum pctcn s tcftem dcpromatur ab ca autcm
t !o>g" Y qua? dcx- :

^iy trum rcncm adit ramusinpinguemmcmbrancam^rcnistunicam numerola fobole fpargi,


'

'"'•1'^°''&^ finilftraucnaintcrdum imitatiir.dumrcnfinifter elatiorcm dcxtro fcdcmoccu-


fakmm
noiMdoni. pat.Cuiufmodiucr6fitha:cpinguisrenumtunica,pauIop6ftcxcquar;' nuncenim uaforum ^^™!"''^
wmsfm,]!. duaus,ac per renis corpus diftributioiieni unacum rcnis finibus , mcatuum urinam ereni-
'^fr^^'^
"*
&
'^''*"^'^'-''''^^"^d'-"d"'^^ntiumortu,proptcrcontinuumdeuafis fcrmoncm pcrfcribcre aggrc-
'iulK ubi,
kss./ig. '^'•"•3t<Jutinamitaha:ctibioboculosponcrc,quemadmodumfipncfcnseflcm,lcuiq)admo-
dumoperainrenisfedionccommonftrarepoflem:maxime quumtot fabute dercnumofti-
cfjsfinibus , mcmbranis ,
, &
qux in rcnibus diftribuuntur uafis , antchac ca;tcris diftcdionis
profcfloribuscflic^Kcfint.GalenusinquitfimplicitcrjUcnasacarteriasper renis corpusdiftri.
bui,&per fpiftam duramqj renum fubftantiam,rctcnto faiiguine.urinam cum bilis qua; ftiv
guiniadeftportionetranlmitti^in^urinarium meatumcfHuerc. Noftrorummedicorum,&:
quiGalenumfequutiluntomnium,h:cccxprimereftudentium,alfj perperam ofcitanter^re-
nis febricam aggrcdieiitcs,& qua:ha!c uaforum fit diftributio & fitus non obfcruantcs.ncfcio
.quascoIatoriasmcmbranascmcntiuntur.Alrj(c(flioncmaucrlati,&in altis cathcdris fcdcn-
tes,fibiqi ipfis mirifice placcntes
Promcthci , abunde fuo muncre fc perfun(ftos efle arbitran-
tur,fi difcipulis imaginatione hominnncofinganc. Aicfhinc illud cft, quod prarcipuos
nofirg
a;tatis medicos docuiflTe & &
fcripfifle fcio,nobis criplicem,quo urina a fanguine in renibus di

fcernitur modum cxcogitari


T> Vc_-^ BVS pTcepfKiliii/zgtiris medicorwn de urtTtie
pofle:non addcntcs interim,
ezcoUtime commenttm expriwere conat\ii ftim , dc ftipenori
figtlrarenem ahtpfittsgtUotirrfti^finum Cctut^rtiuedtffetfium quid in ipfa hominis lctftione
finxt, htfhioriautemrenisduvtdxdt ntedidfftetfldiur pcrrtio. apparcat,lcdfibifinus& du
Cererttm ^ttidftngulii tndcetur , ipfechdrd^erytn Indextn
(ftusfuoarbitratu effingunc.
httncTnodumtdoceliit.
Vendej drteridferofumfdngmnemreniofferentes. Ade6faiie ucnunc omnibus
B, B Sintts, itt ^uent medrci uettdm cr drteridm nuperditfldsfho reccpca probaca^ fit opinio,
fum fdngtttnent profundert dacent. duos in rcnibus cftcfinus,fc-
G fiirtus,inottemurindexidmditf/ofi'nucoUrttltr.
Z) P^ettii fulfldnttd orlicuUtim finus hos dmpledlnts.
cundCi uifccris log^tudiiicm
£ Bedturttcrnttgdctfsimttmrenis coUtorium.feumemhrartdCri fitoSjclatiorc fcilicec unum,
himodoperttia,(yurindmexrtmt B tndicdtoinftnuttt Cin dcmifUore alteru,quitrant
fignituvt ttna cum ble promdnare fittens.
^ ucrfa quadam mcmbrana in-
Vrindm crenedd ttefieam dcferens meattts.
, . - ,
tcrdiuidanmr, fuperiordico
ab intenon.ln luperiorem rcnis ucnam arteriam^ finire.eascf ferofum
fanguiiicm in illum in-
fundcre.
-

yig RNDRHAE VESALII B RV XE 1. L E N S 1 S

fundcrcdcindc membranam finus intcrcipientem.tam arctis anguftisqi foraminulis peniiam


cflc,ut & aqucum illud ac tenuc rccrcmc.itum & bilem quocp
tranfinittat.fanguinc intcrim pro
architcfli,
ptcrfuicraffiticmnonpcnctrantc. AdduntpraJtcrcaillihumanxfabricxftupentcs
uttantofcilicctclcoantiusNatura: opusconfingant,cxinfcriori fmu mcatum urinariumcxv
Opilcx tatum
plantari.illum^ urinam iamcolatam cxcipcrc.Profcflo fagaciftimus illercrum
munus uni mcmbranulxcribri modo pcrforatx non tribucrit , nccj in rcnibus eandcm cxtru-
Qtiin rcnum fubftantia facultaic fibi innata.ac propria ad iuftitia tempcric,cx
ucms ac ar-
xerit.
teri-jsperipfiuscorpusdeduflis/crofumilludrecrcmentumcxcolat.acinlTnum quiurinario
meatuexcipitur,difFundit.Qiiodincrcdib!leartificiumutuidcas,caninumrcncmutpotcmaci
lentum,&nulla,qucmadmodumhumanuseft,pinoucdincopplctum,ad manum tibi cflc uc,

lim,illurhcj;utircnisadminiftrationemadpra;fcntislibricalccmfubiungam,teprimum aggrc
di.Poftaliquotcnimobitasfc(rtioncs(dummodoprimanonfufFccerit)duosinrcmbuslinus
adinuenics^fccusmultoacnoftriarbitranturmedici.aNaturaformatos.-Vcnacnim&artc-
"^JJ^'-.
corpus fubeuntes,in unum dcgcnerant corpus.artcriarum tunicisduritia
crafliticqi
ria inrcnis J"JJ""^
Pri- ,„yp,n„ ,^
refpondcns.Hoccauum &C uenx arteriacueraodo per renis corpus diftribuwm ccrninir.
mum cnim paulatimlatefc5s , in duas quodammodo partcs
diducitur;quarum unam quidcm nji;

antcriorem,altcramucr6poftcriorcm(rcnumfioura:pcrpetuomcmorcs)do5rina:ftudiouo S""-
cabimus. Aiitcrior una frric unocp duftu, modo fcx 3 modo feptcm , modo plurcs
ctiam,a:que

crallbs producitramos.in quos ctiamanteriorhxcmcmbranci corporis pars finitur. Pracfcn-


rami pcr antcriorcm renis partcm xqualitcr a feinuiccm fccundum rcnis formam
abfccden
tcs
eius fupcrficicm,
tcs,uerfus cxtcrius rcnis latus properant,iio quidem adcxtcrnam ufcp latcris
rurfus diflefli,cor-
fcd intcrius multo in rcnis corporcpcrmancnt . HIc in aliquot propagincs
Poftcrior enim
poris membranci poftcrioribus ramis,quos nuncprofcquar, commifccntur .

corporis cius pars eo dcm modo quo &


antcrior in ramos digcritur,ad extcrnu rcnis latus con
tcndcntcs.Quum ucro hi couf^ quo antcriorcs deucnerint,mutu6 poftcriorcs rami cum antc
rioribus cocunt,ac Hnguli fingulis,ac fi unumidem^corpus cflcnt^uniuntur, mutuamcj! caui-
tatcmconftituunt.Elcgansiftcramorumcoitusinftar fcmicirculi ad exterioris rcnum latcris
- formam pcrficitur.Porro mcmbrancum cauumcp iftud cum fuis ramis corpus non undccuncp
rcnumadnatamhabctfubftantiam.Corporicnimipfipriufquam m
ramos digeratur,ante,
rius pofteriusqi, & ad intcrnum ipfius latus,no autem ad cxtcrnum.rcnis fubftatiaadnafcitur.
Ramisucr6anterioribusduntaxatantcrius,pofterioribusucr6 poftcrius rcnis fubftantiaad,
nafcitur,quoufq5 ad mutuum coitum rami ducantur.Hic cnim ubi in plufcs ramos
finguli di-

uiduntur,acantcriorcscumpoflerioribuscoeunt,rcnisfubftantiamadnatamundi(5 habcnt.
quanquamintcrramosipfos,quanihiladnafcitiiradrcnisintcriora,uelut fcptum quoddam
proccdit,ramis non connatum,& ab illa renis fubftantia prodiens,qux ramis dum coeunt co
nafcitur.Adcouthicinterantcriorcspoftcriores^corporisilliusmcmbraneiramos altcrqui-
renis finus cxurgat,quodammodo bipartitus.Qiia cnim is extcrius mcmbranci
corporis
dam
Iatiis,ubiprimumramosocriTiinat,refpicit,unicuscncapparct:quumautcm fccundum fcptii

Vnaenimciuspars
cxrcnisfubftantiapronatii,uelutadexteriorafertur,gcminusconfpicitur.
intcrfcptum&ramosanteriorcs^alicraintcr idcm {cptum&poftcriorcs ramos porrigitur.
Sinushicintcrdiflccandum fubhumidus exanguiscf omnino occurrit, corpus autem illud
mcmbrancum cum fuis ramis omnibus,aut primus (inus ( fi itacorpus id appcllarc uifum fit)

fanouincplcnusfcmpcrinuenitur.Homincs utpafrimpinguetudine,quemadmodum8<:por
ci,(catcnt,fccundum finum quoquc adipe duriufculo , &
quafi fcrofo humorc cnutrito opple.

tum habcntrqui non folum humanorum renum fpeculationcm diflccantibus obfcurauit , fcd
quibufdam accurate fccftioncm aggrcdientibus ita impofuii.ut hunc adipcm ' urinarii meatus '"'"K-
opcrculum c^uoddam cnc,& urina: inrenibus cxcrctioni fcu colationi prxfici,& quoddam uc
Qui enirn fuis imaginationibus fomnijs non con
lut colatorium cflc,fcriptum rcliqucrint ,
&
tcnti,plcnam operam una cum rationc fccftioni quocp impendcrunt.fi nihil aliud , faltcm mca
tus urinarrj initium uiderunt , quod fanc ex altCrorcnis finu pcndct , non quidcm ex
humi , y-ifg'-

liori ipfius fcdc,fcd cx intcrni latcrisfccundiiftiusfinus mcdio Incripit cnim mcatus illcab
.

cxtcrnoJaicrcmcmbranci corporis,ubi primum in ramos fcindiiur. dcindc pcr cius corporis


mcdiumproccdcns,cxrenummcdioinintcrnumrcnisl.itus ucna; cuiufdam inftar procidit.
FUmmmu. Hxcmchcrculcdemumrcnumconformatio cft, quxinmcmbrancum illud corpusipfiuscp
ramosfcrorumfanguincmrcnisfubftantiajui.&fibrarum ciuscorporisrccfiarumbcncficioat
trahi commonftrat:quo fanguis quantum fuflicitfcrofo illo humoreitalibcretur, utfanguine
a porta: ucnx furculis in cauWfoboles aflTumi tranfmitti^ nouimus . Quippc non uniiicrfum
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIEER V. 517
rcncs alliciunt.Imo ut fanguis ad fluxum pcr
ucnaruin cauitates aptior fii.cius humoris portio
una cLun co pcr rcliquu adhuc corpus ducitur qucm cxtrafto
, amcf c5crcto fanauini mnata,
rc conlpicimus.Quinctiam manifcftum
quoquc cuadii, rcnum fubilan tiam a fanouinc r.o fo.
&
lum in uena caua.fcd in artcria maona contcnto.aqucum illum
humorcm , & fi^quid biliol]

""narium mcatum ad ucficam huic humori inftar lagcna; fubditam


r» , fio,rl fcnfim dcflucre. Quc
"'^'''''"'""'mcatuumconformatiofit.ubi rcnum tunicarum cxplicationcm
prxccdcntibus
.==/.g.T. addidcro.ftatimaudics.Rcnibusbina-funttunicx.ortufubftantiaq, uariantcs. "
V=-.P.
Prima qua.- d
extcnorcft.rcnumcorporipcrtinacitcrnonadnafatur.nihilominusipfiinftarinuolucricir- ,uL
cumquaqucobducitur.&hincctiamrcnisfafciauuIgonuncupatur.H.rcapcritona-o humi.
Iiorcm (cpti tranfucrfi fcdcm fuccingcntc principaim
Qua cnim ipfi rcncs in cumbunt
ducit .

mcmbrancasqualdamHbrasproducit,inmcmbrancamtunicam,qua:rencsipficoIIiactdcoc
ncrantcs.frxfaistunicafrcqucntibusucnisfnftaromcntiintcrtcxitur.multa pinoucdmcCut
","^>bund.ans,rcnumqj aftioncm i.icnicilli cuiufdam ritu foucns.Dcxin
h „tig y quidcm rcnis tu,
nica a ucnaad ipfum rcncmpcrtingente
'propagincm cxigit.in membranam fiequcnti ramo,
rumlcricexcurrcntcm.Siniftriautcmrenis ~ tunica' iicnamadipifcitura
"^"[J" ».11"» cj 111 in II u llLJ
^
finiftro ucna: caux-Ia-
Id: l.tlUtC Ja
tcrc,elatius quam rcnis ucna enatam:aIiquando ctiam
contraria cft in ciufiiiodi tunicas impli.
cantium ucnarum cxortus ratio.Porr6 altcra rcnum tunica tcnuior
cft, &: nullis ucms neq^ ctia
pinguctudineobfita,&:uticcoris& Iicnis tunica rcnum fubftaniixconnata.
Hancprocrcat
"''"''
i^K c,p »
P"™''" ^'^f ''^ runica,& ucnc itemaltcra.nam dum hcc uafa rcni implantantur ha:
''""l
W 4>,». ''"^'?^^'''^'«='bfccdcntcs,inprxfcntisrcnistunicadilatantur. Cxtcrumrcms''ncruus qiicm -eJiuntrut.
qualipi-a:tcricram,graciliseft,ncq;ucna-,ncq)artcria:rcnisproportioncrcfpondcns.llla'enim
quam nurriendi caloris^ infitirecrcandi gratia rcni ofteruntur
alrcrius ufus
. ncruum autem
(enfuiTiduntaxatobtulumpra:ftareoporiuit,acproindcifcxtiparisramisquicoftaruexpor-
riguntur radicibus,Na tura fingulos ad utrumcp renem diftudit.in
internain ipforum tunicam
potius quam in corpus illos dilpcrgeiis.

DE VESIC^ VRIN^E REC EVT^CVLO,


Cr mtatibus tiriiuvn e rcitibus iit ueficam deductntibus. Cap. X I.

VI R I L E M uficamimprimisoflendimtuiqcfimcifcctmda,z^ui^i;fimcttertiaJigtt
r^jiancjimul cum urinarijs mcatibtis dcteSlam prorfus exprimctttcs, utizy qiiarta figura Ca^
pitis quadyaqefmi notii, librifccundi.Superiorcuero ucficafiindipartcm adhiic pcritoiia-o tte
• xam,propottitfccundafgura,tcrtiafcxta,dccima,duodeciinajiigcfma. Ca-tertim miiliebrcm
ucficainpuIchredcliitcataincoiitiitcttii^ifimacluarta,uigefittaq^uinta,ui^efiitafexta,uticxiUa-'
rumf^urarum Indicibus pctcre licct,

E R I N D E ac rcncs fuis funflionibus


opportunam fcdcm fibi uendicant,
tutoqueIocantur,itaquoquc&uefica&urinari7meatus.' Vcfica enim
quuinfitaquea:fupcrfluitatisrcccptaculum,inquofenfimarcnibusidco ^'P"^!'"^-
Iatum(ne frcqucntcr &
pcrpctu6,fed raro &
rcpente ae fimul urina nobis
rcddenda fit)coaccruatur eam fcdcm merito obtinct, qua camode dum
,

urina- copia aut qualitatc moleftatur,eam cxcerncre poflit : qucm locum


nondccuitab '
coquoficcaexcrementacmitiunturproculabcflc.Deiii,
^ ,

'^
deelatiorcmlcdcalianutritionisorgana,hacucficalongenobiliora,altamc];fedem cxpcicntia,
fibioccuparunt,ade6utiurequod.inonminusuefica quam intcftinurccTtumhumiliuslocata
ik.figuu fii. Ad pofteriorem enim pubis oflis fcdem ucficareponitur,clatiori fui partc fupaiorcm pu,
'

""" -'f-
bisofrisfcdemmod6pIus,mod6minus,prouturinadiftenditur,cxccdcns.Eftnam9obIon,
VrPc^firr
ga:(pha:ra: inftaraliquantuIumrotunda,&clatioriparte,quamfundum ipfius proprieuoca
mus,apparciampIior;idquodfiiusoccafioncaccidit.Quanqiiamenimuicapacior iniurqs^
fcrendis minus obnoxia rcdderetur,figura ad amuflim globi modo rotuda, magis ipfi conuc'
niflct,aitamcoblongiorcm ltioqffundoampIioreNaturamachinatacft,nonquod eiufmodi
commodiiaicm negligeret,fcd nc pubis os rcc"tumcp intcftinum pofteriori uefica- fcdi in uiris,
'",^ utcrus in mulicribus attcnfum,cius diftcnfioncm nimium anTtareni. quod fanencccfla-
'itgfu
rio accidif[ct,fi quam ex longitudine loriiiur capacitas,ctiam in latitudinc in icr pubis os &re
(fiuminteftinSadiedafuiflet. fcd&fundumquocjtanto efthumilioreipfiuspartc, qucinccr
X uiccrri
"

513 ANt5RFAE VESALII BRVXELLENSIS


uiccm ans;iiftiim'uc mcatu dcfinit.ampliiis.quanto comoclius id pubis os cxccdcs propter ce.

VrPc^fui' airdominis mufciilos diftcndi dilatancp potcft . Vcfica cmm amplam


j,.|,j(,s
cxtcndi prom- &
ptamficrioportuiijquorarius.utdictueftjiirinanobisrcddcndafii.acproindc mcbranconcr
Uco'ticconftat corporc,quod dilatari poftit comode.Si rurfus quu nih il coiinct/ubfidcrc.Elc
3
nim'ucfica teui,dura,ualida,mi;brancaq5 conftat tunica.qux modo craftior.modo
tcnuior ui-
^^^^^"t/j
fitur,proutnimirtiautimpcnfiusdirtcndiE,autardatur;pcculiaritcrhocfibiucndicans,quod
incla'tif[imafuiftindiparic,&quainccruiccdcfmit,obmcatuu quorunda implantationcs ''•'^«f^^
•,
cxplatationcsduriorcrafliorcj!fit.Hlanctriplicifibrarugcna-cintcrtcxia,uclpucrinoucre,un-
ouibusdumucficainflant,utproptiusdiftcndatur,i!lanifricantcs,acciufmoditibrasdiuellcn-
fi ue.
tcs. nulla corporis tuntca occurrit triplcx hoc fibraru gcnus cxaiftiiis oftcndcs,q5
titcmm
ficainflcitir:adcouteueficis,quaspiier,utinoftratibusmoriseft,inflarc,contundcrc,&ungui-
busacdioiiistcrerefoleba,quidfibifibrxtunicaruucllcniin Anatomicorijlibris,ilico intclle-
xcrim.Ca-tcrum ucficaimplicanies fibrxcadcmqua hbrxuciriculi & bilis uefi cula; coUocaii
obliqua-,profun(ftionu or-
tur (crie.Recl.Tcnim intima: funt,cxtima: tranfuerfa:, media: ucio
dine fiius fcricm adipifcentes.ExpuIfioncm namq? pra-it rctcntio,& hanc
rurfusattrac^iio.D-J

ram ucro craflam ucficx lunicam ficri oportuifle , prxtcr cxlcra argumento (unt , quod iii
niacnam inolcmf;cpcdiftcnd!camoportcai,quodq!unna;acrimonia&ulccnbusaccalcul!S
alijs frequcnicr ucxetur:qua:,nifi dura cflci^cam ficilc
lacerarent, crodercnt,
id^c-encris malis
illi dcnfum robuftumcp
ac pcTlorarcnt. Vt auicm ualidiora adhucefijciantur hxc,pcritoncuni
inuolucrumpccu!iaritcrcircundedit,quodfecundaucfica;iunicaccfetur.Hancperiionxum
ipfioflxrrt,'quafuprapubisosucficxfunduanicriorc{:ipfius(cdcsuniuerfa pcritonxo inho- ^^^'

niinibus fccus multo cp in canibus adnafcitur.hi canibus cnini &


a!i)s quadrtipcdibus proceC

fus tajuu a peritonxo ucficx oftcrtur,ncCf, tota ipfius fcdcs antcrior


pcntonxo nc laxc quidcm
adnalcit,fcd ui &
poftcrior ucficx fcdcs leuis dC lubrica cernit hi hominibus etia fedcs ucfic^
.

poftcrior reftu inieftinu &


uteru rcfpicies,Icuis &
lubricaS<; aquco humore oblita cft.Cxteru

cu urina ucficx(ut &


biliofum recrcmcntu fux ucficulx)ad nutritione inepta fit,uenas,& qui-
bus ipfius calor rcfocillarct artcrias Natura illi' diftribuit,ac primu utrin^ in ccruicis ueficx la- g
Vmtetiru ^^^^ uii;iucna&artcria una a cauc ucnc&artcricmagnf ''ramisperpubisoffis forami: crus ac- ^^*,^*!^,";
rUMnnui ^^jj.jij^jj quj,i^,„cfurfumpcrcorporisueficf longitudini;confccndctes,intcnuifii. iit.j.,.

" mos pilicg modo gracilcs furculos diflipanf Necp ncruis itidc.quibus ob ffiftantiu
.
fcniatione

maxime iiidiguit,ucfica dcftituit. Qiiantuuis enim urina ucficx ut bilis minori ueficulg tanc]; fa
miliare quippia ir,fluat,neq5 quu naturalis cft ullaab illa noxii patiaf.ca tamc
interdu taniu bilio

fiexcremctiadmixtu habct,mordaxq;&acrisreddifadc6,ulnifiurinx qualiiate ucfica pcrci-


pcrct,illJdiutiuscontincs,grauiterpIcrunqpafticcref .Proindeinter cxteras corporis partcs,
^/'«.ili.
ncruos no minimos fcnlu taLf us duniaxat gratia uefica obiiiiuit,cos a fcxti paris ramis cofta-
"

'

MMtmfa:- rum radicibus cxporrefl is,& ab" infimis fpinahs meduUxparibus exiges Prxter hjcc uala . & X'^^]^^ „
tai urm,7rJu-
neruos cx clatiorc mcdiacj! fi.indi parte meatus cxoritur,qui per umbilicu
'
iniimu fcetus in, & (.j,.^

.ctfcaui
^,Qi^,(.j2_quoj^f3rciminisfpecicnomeninucnit,quuadhucutero gerimur,urinam dcducit. '7.=s.^
pcatliarcs ar'
ucjicic Qiiinetiam ucficx lateribus"
i,™«./?c* dux aiienduntur aricrix.uiialcm fpintum
-
ex utcri artcrris tcctui
-
, , ,^ i>
coimnijfi. dcfcrcnlcs quxinnaiisnonminusqjmcatusurinadcduccns,cxarefcuni,inutilcsq; reddutur, ^g.y.
nifi quod ucficxad perilonxum ligamcnlorum uiccm
abundegcrant.ucficamcp ercflam con- m ,ofgiiri
tincant.Porroinhumilioremueficxfcdcmprxterfuos neruos &uenas& arteriasin cauita- "^" ^ ^_
Mcdtuiini H-

rmric- tcm ufqj ipfius,alrj' duo mcatus inferuntur ex rcnibus urinam dcduccntcs, ac iuftiflimca Na-
rcniUs ^iCr.
in ucfcMiic t:u,.aformati.Qiuimenimrenesquamproximeiccorincccflari6alIoccnttir,uefica auiem hu- ois.jj/i.f.
duccimum h.
{^icm fibiuendicct.mcatus quoldam cffingi oporluit,urinam ex rcnibus in ueficam de- 3

'

ducfturos. AKjhosucnarumcorpori quam fimillimos Nanira eftormauit quippefimplici


.

conft-Utunica,uenarutunicapauIoduriorc,paucioribuscpcpillafibrisobliquisintcrtcxta. ila

iiamcjmcattisilliiniurijstcrcndisreddunturapiiorcs^&tendifubficlercqjfacilc poflunt,&o-
bliqux fibrx quo minus in ucficam urina ocyus dclabatur, nihil intcrim prcpediunt. Vcrum
quodhisincaiibus,quos Grxciaboftlciozf^mjitj.Sisfoa/itjjKTnijstafiiZcitirappcllant, tantacum
iienis fitfimilitudo,quod'quc illi fecus quam ucnx fanguine lurgentes, candiccni, Cclfo albx
iicna-nuncupantur. '
Explantaniuruero ifticx fecundo renum finu, cosper mcditim primi p"/^s«''.

fiiuis dcduccte.Hinc pcritonxo fuper '' lumborum mufculos fupertenfi, fecuriflimc deorlum
adueficamprorepuni.Adnafcuntureniminprogrcnaipcritonxo,&abillo fibras quafdam ?J'"J
adcpii,a!tcramafrumunttunicam,ucnulis&ai-teriis uipcritonxumipfumintericxiam Por- .

rodiK^tusiploruinquumitinerislongiludonihil commodi adferrchic poflitjquam minime


anfiacftuofus cft.cxrenum enim finu deorfiim modice ucrfus intcnora, ut ad uelicam pcrtin-
gant.
DE HVHANI CORPORIS FABniCA LIBER V. jip
gant,dcducuntur.Ne ucrb parum FirmatiA' omnino pcnfilcs ucficc
fi/fgn.M.
infcrcrcntur^aut obiiquu
nimis duau cfticcrcni,no clatinimccparii ucfica^cx qiia
incatus.unn.l fotus cxtra uinbiiR-ri
'

dctcrcnspendet, impIaniaturJcdiUiucficxfcdi^quxpoftcriori
pcritona-ircoioni ad quam
meatus coto duc1u fccurcadnaicuntur.uiciniorcft . irftautcm
ca rcgio in Doftcriorcucficx fc-
de paulo antcaquam in ceruiccm dcfinat.cui utriq; mcatus
antradtuuefica; lunicam apcriiona-opronatam
primum adnalcuntur , & obliquo
pcncirantcs^tandcm in ucficacauitatcm aitc,
t ttfgir.c rain quoq? tunicam penctrantcs apcriuiimr
ingrcdiunturuc^modo fanequam fimillimo quo '

biiis mcatuni m duodenum infcri rclaium cft : laxis nimirum mcmbranulis umnqi ad mcatus
Foramcnexucfica-corporcappcndcntibus^nonalitcrqu^imfiuefica-intcrna-iunica-tcnucshu .^rtifiaofi
lulmodi procelius inibiadnalcercntur.Horum ufus, mcmbrancoru v.idtiiu urma.
proccffiiuin bilcm dcdu.
ccntiincatiiiadnatorumului rcrpondct,utfciIicctunna-quidcmcx didncer.tut tji/
mcatibus in iicficamde. fcrtw.
tlucnu ccJant,&.'duinucficadiftentaurinamrurfusineordcmmcaiusrcguroitarcuoIct,collc-
vTti illi mcaium^p opplcntcs,urinx tranfitum prapcdiant.ld quod adcb
pTcftani cominode ut
ucl;ca ucl Hatuplurimo rcplcta,nihil pknc fpiritus per hos mcaius rcddcrc qucat
VaZi quod .

cohquus illc in mcatuu infertione duclus.cidcm ufui famulcuir,ucficcc


dum inflaniur , cxa,
flccomouftrani.hadcminfollibusindicscxpcrimur:nampcrforamcnqiiodiicroo,lli»'adhi
bcrilolct^acrquidcinattrahiiur^fcdquumfolliscompriniitur.proptcrallcrculunilmpctuat
risforairaniapprc(rum,nihi!ucncicxfpirat.Idcmquoq;inpilisoblcruamus,quasflatudiftciv
dimus.QuanquaIongemaioreinduftria,nccijitapcndulisopcrcuIisrcrum Opifcx in urina,
riorum mcaiuumimpIantationcutatur,cpno3 ipfius artilicium imitatcs
in (ollibus & pilis , aut
ctiarainadmiticndisquasportmodumcgrcchnolumus colambismolimur. Vrinanorriiiacp
mcatuumimplaniatioadinfcnbrcmpoftcriorcmqircgioniJucficcnonproculabipfius ccruice
Uz^ fig.it
coniiftii. Hic cnim humillima ucfica- pars ia angultum
finitur" incatum,qucm iplius ccruiccm
Vrpc^m
collumucnuncupamus:alitcrinuirisquaminmulicnbusprotcnfuin,&:aiiis quocfinillis m uiJ
m his adnaiuincoagincntatumq;pariibus,&: ufum dcniqi ambobus diucrfum prcbentf.Com
munc cft cniin utrik]) huic ccruici fcu mcatui urinam cx ucficadcfcrenii " inufculum orbicula.-
cim circunduci,quo cauelur nc urina prcccr uoluncatcm noftram cffluac:cuius
ufum,fitum,S<:
form T in fccudo libro diftiifepcrfcquuti fumus.Dcindc utrifq;.& uiris &: mulicribus
pcr illuin
nicatuurinacxccrnitur,fcduiris adfcininis quocf ciaciilaiioneilleauxiliatur..Laq!proptcrpc-
y"-,--',f' i- culiariter hi' glandofum illud corpus adnatii habcnt, fcmcn
dclcrcirtiumuaforum= iiiTcriione
fulcipicns,quo corporc unna:incatum humeflan tc S: in iganic mulicres
dcftituutur. (^uinc-
liam mulieribus lupcr utcri' ccruiccm mcatus !*c fcu ucfica-ca-uix fibris mcmbrancis
illiadna-
tus cxcenditur,ac ubi primum fub pubis ofTc cum utcri ceruicc furfum inflcfli
ccpcrii , m illius
biiji.j.zj cauiiatem'ccflat.Virisautcmu!ira'porrigituracprominct.nam quamprimum hiimillimam
pubis oflium comnnlfurx rcgioncm fupcrauit, pcnis corporibusfubnatus ad
c Vctchxc clarioran ufcp
i cx 1,1 figii. pubisofliumcominiflurgfedemfurfumfertur,&:hincrurfusproutngidusflaccidus'uccftpc
^«.49 kb.z nis,furfumfpeclatauipropcndcc,nunc"-Gra:corum,nunc SLatinorumcIcmcntScxprimcs.
'iad G,A,G. Achxc opporcuniiis una cum gencraiionis organis.perira<ftabuntur Haflenus enim triplicia „
.

cibi organa uicunq; perfcquu tus fum:prima quidcm qua; concoquunt,


&: qux alimcniSutile iit"''Z'Z
propcllunt ac tranfiniitunc. Sccundaauce qux expurganc &: dcferuc, & fufcipiunc
recrcmcca. *»«^
etuf.cupi Tcrcia uerb,qua: excrcmcu coru cffluxui adhibcncur. Ac^ hacc in duplici eranc diflx:rencia:alia
cnim intcinpcftiue cfflucre prohibcnt,ut orbicularis mufculus ucfica: ccruici &: podiciadhibi
''

r 7 mufcid.
tusialiaautcmccmpcftiuee.xcrementa propc!!unc,ut' fcptum,&abdominis ocflo mufculi, '

N^TV K^M 'PROV^G^ND^E SVECIEI


prouidijje. Caput JCIL
N organorum nccefliiatem in humana fa
pra-fentis libri initio nutritionis
brica adinuenientcs , humani corporis primordqs , &: qua id conftat
ex
matcria,homin cm ncccflarib morti cfle obnoxium colligcbamus. Prcicr'
quamenim qubdmixtumgenitumqifii corpus humanum^idipfumim-
mortalc incorruptibilcq! fieri nequaquam potuifle, arteriaf,ucna:,ncrui,ca
ro,&:id genus parccs reliqua:, e quibus conformatur , abunde common
S. ftrant.Qiiando itaqi uc! matcrixoccafione homincm produccre immor-
talcinreruin Opificincgabaiur,ipfiadiminorta!iiatcm quodlicuii auxilium machmatus cft,
inftarboni ciuitatum conditbris, cuinonprarfens
dunta.xatcohabitatio cordicft,ledrationc
quoq! prouidct quaue! in a-tcrni3,uc! ad quamplurimos
, annos ea durct. Scd ciuiias quidcm
quan tumui.i bcnc forcunata qu.v non una cuin fcculis xtaiibusq!
, quando<J intcrcidac, nuUa
X i uide/
513 ANDREAE VESflLII BRVXELLENSIS
uidetiir unc| inftitutafLune . rcrum Opificis opcra.qua; muftis annora
Prouidi ucro folcrtisqp

millibus iam (lifFcccrunt &


pcrdurarut,adhuc pcrmanctjmirabili quadam artc ab ipfo inucta,
ut fcmpcr pro homiuibus qui corrupuntunioui fucccdantjpcrpeiiiaqj fpccici confcruatio fiat.
P drtiugeitf Homincs namcp initio ita extruxit, ut unus quidcmpoiiflimu fcctus principi) rationc cxporri^
Tittioni JuLfcr
gcrer,alicrautcmidfufcipicnsfa:tijcuutrirctfoucretq).Sicuiro organa,' teflcsicilicctipfosin
Tlientiii lireuii

tnu;!ii:r.itio. didit,qua:prxcipuumnouiconftitucndihoitiinispriucipiumcfFonnarent,ua(a illisadiungcs


dupliciar 'alia quidcm matcriacx cjua hi apte iemencoficcrcnt apportantia,' alia ua-6 iam confe
(fiuinunu^^meatu, quiopportuncidin' utcruproiiciat^dcducctia.lscnim mulieridaE,utprin
cipiuhoccocipiat;deindcisquo(5 uafi'scofcritur,quoriibcneficiogcnitLiratcmporisfucccfru <

cnutriatur,acpr3Ccipuo Naturxmiraculoinnouumhomincm prodeat.Intcrim tcftcs 'ua

facp illoriifunflionibus feruicntiautcrus fibiuendicat,ut &mulicra!iquaprimarrj principi) ra.


tionc fcctui adrjciat.QLiinctiS his oranibus nonhominu duntaxat,fcd &cajtcroruaniirialiii ge

ncration famulantibus organis mcras comifccndoru corporu libidincs,


i pcculiarc quanda &
"ytendi dppe-
uim ad gcncratione rcrum Opifcx copuIauit,ipfi ucro animc ca ufura: mirabilem
dcleclatiohis
titui aelierdti quandam &; indicibilc utendi appctitu quocj clargicns. A' quo ufu animalia incicata & ftimuk
or.ii or^dnii ta,etia fi ftultaautiuueniIia,autrationc priuataprorfus fucrint, prouidcp.t tame fucccflione ipc i

'

cici,haud fecus cp fi omnino eflcnt prudcntia. Quucniin Opifex haud ignorarct fLibftaniia, cx
quiinftruracuta gcnerarionifubieruicutia creauit^pcrfciTtamrapicntiiincuticpadmitin-cilicce
bram&uclutine(catioiic,qua;n folam accipcrcpotcrat.ad lalute confcruaiioncmqj fpccieiiis
indidit,de!e(flationc uchemcnuftimaillarii partiti ufui adiictcns. Atq) hincilla inTima-o Plato>
nis dc gcncraiionis aniore a rcru Opifice uobis ingenita d.ITcrcnns cft fenteniia:Quocirca pu
dcndoril naturx in uiris infita uis inobcdicns acimpcriofa,& qunfi animal nocxaudics ratio-
ncm.furiofaru Iibidiiiu uiolenii.i,(ubijccrc fibi cunda conatur.^Vulua quocp & utcrus iu focmi
nis parii-ationcanimalauidi5gcnerandi,fiiutcmpcftiuediucpagencrandoabftincat , a-grcfcrC
mora, plurimumcpindignatur.Vtmodonihildicadeamorc.quoanimalialuosprofcquutur
fa:ius;& temperic a Naiura mulieri priuatim cocefla, ut no folu utcro adhuc cotento fcctui a!i
meiitii fubminiftretjUerti natu quocp fuis mamillis tam fcdulo &
foliciie cnutriat. Quam ucro

aftabrehaspcrindeacrcliquagenerationifnbminiftrantiaorgana cxtrufla fint,iampaulatim


audituruscs,quumcuiufq!organintum,formam,fubftantiam,conncxum,uafa,ncruos,oriii,
inuolucra,quibusintegiturautconftat,duc"tus,a(Siones,iifus,&ciusgencTisreIiqLia,auiror5
organis ftaiLieus fcrmonis initium,pro(cquipcrgam,

BE FIROKVM ORG^NIS GENER^TIO.-


nijubfcrukntihus. Ca^ut -X' III,

T>Ri_^E S E NT I^ orgeiiiciprimum uigtftmajigura^moxuigijlmiifccunda^iiie'


[gjlmatcrti.xabfolutijiimecxprimuntur^quem.-iilmodumcarumlndnmanifeflocdociiit.

Qtuefliones jl I R I (emenprimariuJiominiscEfe<fliuucncpriacipiu,medicisiuxtaacphi
tic conerouer' lolopbis concefTumcfi: oninibus:muIicre ucrofemen cniiitcrc,& effcftiui
fi£ tntrd.tfldt
principii partc prscberc, Ariftotelcs &
alij plaiq! inficiaiur.Rurfus no mi

nus ambigitur,nunquid gcuitalclcme duorii priiicipioru matcrialis ct cfte


cliuirationelubcat^utciiDiuoHippocratcciPolyboGalcnus cxil^imatr
an cftccfiiui tantu,ut Ari(l:otc'is cftopinio,quilicct principiu motionis mc
ftruofanouinia(emincinfcrriarbitrabatur,non tamecxipfo,ucluticxma
tcria, animal forniari putabat. His prxicralias de fcminis materia, & ipfiusab animalis parti,
bus fedibusq!dccifionc,acualorijfeminaliiidu(flu,forma,orm,numero,infertionc,prftereact
acetabuIorCi in utcro encntia,& fanguinis mcftrui natura,fcctusqi enutritionc, intcr primarios
mcdicos &phiIofophosinnumcras atcjjpcnituscxdiamctro contrariasdiflenfioncSjaccedir,
qux tcIFium fit conformatio,& nunquid (emen illi,ut Galenus annuit,gcnerciit;num ucro tan
tum plaiiarum, qux Grcccis aSiu iiocantur, quas^ tcxtrices fuis telis appendent,uiccm ex Pc-
ripatcticorumfcntcntiagerant.Vtinicrimpra;tereammillc dcfcctus formationc,&quando
marciikis,quandofa:minaprodLicatur,defcctusadparentes fimilitudine,acfiguis,deoptima
anima; partc;num fcilicet hxc calor (cmini innatus, aliauc fubft.itia fit,aut alicundc mifla,ac ali
quidprorfus incorporelr aut corporeti;& rurfus fi ita fit,num id cii hominc,an prius cu omni'
busaiiimiscrcct,undciddimittatur,pra:tereamortale'neanimmortaIcfit,ciusq! gcneris alias
pcneinfinitasphilofophorumniedicoruinq)di(Ferctias,&qua: coclum tcrra: niilcct nominaa
uarijsufurpataautoribus,acdiuerfispugnamibuscppartibusdiucrljmodeiinpoflta,&denu6
ab
DE HV^tANl CORPORIS FABRICA LIBER V. 521
ab iiiKrprct.biis niifcreconucrfa. Adci Cinc^ut ingcntibus
undcquaq; opinionri doomatuiiKA,
procdas Huauans,uchciiicntcr ambigcm.undcgciicrationis iii uiro orgaiiorCi traftationi; bo
no ommcaiifpiccr. Si cnun mca comciiioratorum dogmatfi icntcntia
primn cxpofiicro pra-
tcr hoc quod lanfliffimxrcligionis noftrx fidcs
nonulla libi pntiatim ucndicai plcracTmc
riioindubiuuocanprohibct,hccq)noftraxtasrcru,ncapitibuspotiuscpprolixa cnarraiionc
oblcctatur.quidc (cminariisinftrumcntis inciderctlcrmo.illisnondum
cxpl.catis obfcuri.
tatcin no lcucm pararct.Rurlus fi poftpofitis alioru controucrfiis, organorri
dcfcriptionc aa,
gi-cdiar^plcnaqsillorupbcitisrcpugnaiitiaoccurrcnttquxficxafliiscoprobareadnifiisfucro
mancaintcrccptaqucddct oratio. AuiuumalicundcinchoandC
fit.nudaorganorS dcfcnptio
iubi,actur:quam ubi cx diMionc iicra(qualcm profccro
dcfcripturus fum) animaducrtcris
ihcoin procuictu cnt.quid dc quamplunmis dogniatibus
citraprolixam aroumciitorri coiifi^
tatic,ncm lcnt.cndiim fit.ln quibufdam autf
quantumuis ctia fcduloNatiira- opcracxpcndas
nihilquodtibiomii.cxp.aricfaniiuidcb.t,adiniicnircpotcris:nififortemalicuius ucrba fccus
atcp dccct lurans, tuo fcnfui dcrogarclubcat.rationccp
prorfus carcas. Atcp hfc adco no.i iiiiuria
minibcns omncs qu.huiufmodi traclitioncaagrcffi funt/ubindcig.iorata
iicolcflaoroa, &
norucoiillrucrtionc,totop,.i.o.iupoacia.nucx,IIc,omncsquntcrlcquod5mododiffintire''ac
d,ticret,bt.sargu,nctiscofdfauio,csluaplac,taAndabatarQmodoconfirmalTc.Quoautem
cxhislcntcnnarufluclibusalTcquutaAiiatomclacliuscuadas^gcicrationismuirooroanorrt
''>P-'- labncaordineexpljcabo. Tcftium itaq. in uiris fitus nullino c5fpicuus clT,ut&binlrius.p r,Jl,:.„,;„,
lorunumcn,s,undc<^,A^o,&ocm„iiappc!l,itur:qua,nuisi,itcrdumunustantri &intcrdum
tres fimul rcpcriaiitur.at id rarius
ci; iionull. cxiftinian t.tcrtifi tcftem tubcrculfi
pra-tcr Natura
cx mcliccndu,n,aut U-catomatum, autatbcoromatri numcro
„1 fcorto reconditu mumcr.ltcs
1 orro tclhum forma/ublta,it,a,tunicx,& illorrifimctio^iibus fubfcruiciitia
uafa,,i5 etiam pa^ r.Jl,„„yi„
tcit fi,ioulis.Su,u ,g,iur tclTcs rotundi.lcd paulo
admodtl obloiigiorcs aut lati aut profu.v
d, dc.n hum,lion p.irtc iionihil ob tufiorcs ampliorcs^p.q;
:
fupcrionlcdc u.fun tur. ucriim& id
aJ,.ioduobfcu.-e:ctiafitcftcsouorrniomc^aplci-ifq;,&prcc,puMrabibusi,iiiencrint.Inc.xter
S„lfl,„k
"^'LiP'-"rhc-icniillupcnitusfinu.mprclTio,ic,nucautiiicqualitatcobtinet.Suba.antiaconftant
"''^!\. :iloajactea,moll,,& libi undccuq; fimili accotinua.nifi quid" uenulis
frcquftibus ijfdcmq; cxi
cr,5/,.i,K. g''i"cnu,lT,misq;opplctafit.obidq;ra.-acaucniofaq;,qucmadmodulicnis'Tubftaiit,acncu'i-
dcat. Atq; ,d paru aliis aiiimaducrfum cft d^lTccT^onis
profclToribus,mcq; diu latuir quod iiitcr
diftccandunj, tcfta uchcmcitiiis c5primcrc lolc.T. Ncq; uirorfi
tcflcs ullum om,iino fiiui cauita-
tem uccx,out,pra-tcrc.Tquxtcuiulanoipfiseiulinodiucnularnoratiaacccdit.
Vndcautcuc,
n.i- ualctilaucqux tcftiil lubftant,c implicari diccb_am,ortuni dt,ca,it, fcnfini cxplicarc coii ten
dam. 1 cftesplur,bus tiinicslcu .nuolucns i,itcgutur:acali,s quidcm utriq; tcfficoniunibus, r./!i^,m,o.>u
ali)3 autcpriuatim fiiigulos tcltcs inuolucntibus. Aiiibos ciiim tcftcs uiia
cum ipforti pcculiai-i 'f-

.i=o|?.r/: bus tunicis &£-miiiari)s uafis,'' cutis ipla&' incnibraiia.qua carnofam


n5 immcrito uociri di
copg^t.
ximus,pcnndcatq;uniucrfumcoi-pu,s,amplcxanf,&duoutrifqjtcffibusc5mun,a Itatui-itiiv
uo!ucra:cutis quidc unii,quod reliqua corporis cutc tcnuius
cft,ctuelui fu turaquada&rupis
uncrlTingu,t,acquibufd.Tlcrotu,quibufc!ru,crorquifcLatinius!oquicxiftimrit)fcortri,Grx-
cisucr6o5.t>pdicitur. AItcruautC-c5,nu,iciiiuolucrilincbranacaniofacfforiiiat,h?cpcri.'idcac

cut,s,!ongeci;inrcl,quocorpo.-etcnuior,lcducnisf,-cquC-tior.busintcrtcxta.Prxtcrhacucrc)
tcnuitatS cut.s
& m^brana aliud pcculiaiitcr hic,ut&in fron tcac pcic fibi uendicat,qu,idoqui
dcm iiullus intcr ipfas intcriiciiit adcps:n5 alitcr profcclo q; fi Natura uiroril
tcftibus laxius tc
nuiusq; uoluiftct a cutc&camC-brana obduciinuoluciu,a uirorCq;
no minus a; k ccre
tcftibus
bro omiicahcfficpingucdi,ie,Na,n&fimcmbran.aruqucucn,sartcr,)sq;fi-cqucntibus'iiitcrtc
xuntcrcatcftcsadfitcopia,nullusta,nc,utfcreinrdiquocoi-porccft,;folct,hlccofpicifadcps
^^«"'«"'^'ii^fcftcpriuatiminuolucntcstunicx^amiilitudinc^conformationctciiuitatciiiui
P
^"^"°'l''''^"''t-/'i'T'^'i''">q"^&c«enorcft,tcftccrifu,suafisadcSufq;fcdf,quamaonx"y?"
gfmiMii pi^i^ii^oiii^^-^iin^jit^Jaiiiic^^iiiiirttint^indui^ualidaquidJ^ledtenuis^ucniscpabundas.-Ouaenim
(ccmiiM ucii;Tartcriam^feininaIcs,acdrinuaslcm(;atcftcftii-fumducci.s,cxpciitonximaonaamplitu
'l'''"'""§"'"^''''^g'°''^'P''''i'q'''':o'-t'^'J''c'aud,c.s,illicpcntoncrprcfcnscduatm
quod pento,ix, pars proccftus^i; 'i'"-'to ccn£-f,itaq; ab ipfo pcritonxo prodit ut
Z.--fe f p , fcortr, a cute
trmjmttrit acauapronafciq;ccrninius.Hocini,o!ucriifcutun,cacxteriorifupcrficic,quahancci,-nofa
-"
mcbra,iac5tingit,fibrisqu,bu[d,T,ncbrane,sil!ic5nafdf,adc6fa,iefrcquaibus,utiiitcr'drihas
al,atcltiutu,iicacoft,tucixarbitratusfucriin.utict,,Tfubii,dcinaquofisr.a,iiiabus accidcrcc5-
fpicimus. Ab
his naq; mcbrancis hbris ttiiiica intcrdu conflaf,qu,T
intcr fccadfi aquco humorc
oppletii inuciimus,Ccterti qua dcxtri tcftis tunica fin.llri tcft.s
cotingit tunic,a,ambc tunicc fi
X 3 biis
y22 fiNDREAE VESALII CRVXELLENSIS
bris c[ao(f mutub comittuntur,ac ob idextcrna fupcrficie non admodii leue liabcrc uidcntur,
fed mcmbranarli inuice conatarixmodo afpera ac fibrofam.lntcrior eius inuolucri fupcrficies,
quateftcipfiuscjua&rcrpicitjlxuis&aquco quodahumorcobduc1aeft,ne9ullipcnituscor'
poriconafcitur,prgtcrcpquodelaciorifuipartc,quaexpcritonco.proccdit,illicperitoneo con
tinuatur adnafcitur^rquin &;inferiori tcftis parti ualide" appIantatur,no quidem tcftis corpo- '"'l'
'"
rijfed humillimx uafis (cmen a tefte dcfcrentis parti,qua id furfum fccundu tcftis humiliora re-
uoluitur.Adhxc,tcnui{Iima;mcmbranacintcruentupra:fcnsinuolucruintcrna ipfiusfupcrfi
iieuaforiImcmbrana:adnafcitur,quxapcritonaroenata,ucnxquide feminali altera coftimit
tunica,artena:autctcriia.At(jisconexusn5orbiculatimaduafaperHcitur,fedlccudum rccTta

duntaxatlinca,qua:adpofterioreuaforufedcmducitur. Hociniiolucrualiquid cum carnolk


corporis mcbrana comimenancifcit.Vtcnimhanccarnofis quibufdafibris 'aliquafuiparte
JJj,"''^"'''
augcri intertexiqp ac in mulculi natura dcgenerarc diclu cft,fic quocf hoc teftis inuolucru lecun
dum totaipfius longitudincpoftcriori in fcdc,a peritonaro ufi^ ad huniillima tcftis parte, car^
f-
""'^^ fibrasobtinct,& Iongi ftricfti^ cuiufdamufculinaairiircfert^qucm mebranaclcu ipfi in- *
Tr/lis vnifca
htmtriori "olucro inuatum ccrnimus,nufc^ ab inuolucroabfcedcntcm,fcduna cum illo a pcritonco inci
ipfi'" inuolii- picntcm,&ctia infcrioripartiuafisatcftcfemcndcfcrcntis,fimulcuminuolucro'adnatrr.lnuo
^^^^'f'
cTtnmacas. lucrum hoc pra:terqj quod tcftcm commodiflimeintcgit,illumc]; fufpcnfumcontinct,mufcuU
ctiam illiusbeneficio,quafiuoluntariomotu tcftcm furfumalliccrcfcniitur.Porr6& mufculi
liuius occafionc,quod fcilicct rubcr utrdiqua caro fit , id inuolucrirlfvjjofi/etpriuatim appella'
tum a Grxcis arbitroraut ctiam ob ucnarum ^racilium qua? id adcunt Ircqucntiam , qua; illi
.

inuolucroetiamruboremaliqui; conciliat.VcruinnoignarusquofdaauaginaidGrKCorum
nomcndcdaccrc,noIlcmdenominibusquxharumparticu!aruinnumerauariaq) admodum
(li modoalibi)occurritt,uidcriconicntiofior.idcnim mihifatcft,fiucrefinoula,utiintcrdinc-
canduraapparct,dercripfero,totiuscapitisordincinacnominulibcnTiinpofitionem lcftorirC'
lincjues.nihilcnimintradationeobftabitjquodcuncpprimulibucritpriusetpoftcriushicpcr'
Tiiiim» trflii
nuncupare.Quod pra'cipue propter altcru priuatim tcftcm am^
'cgcrc, atqj cx fentcntia fingula
inualucTii>n. bicns" inuolucruiii addcndum duxi.Quippcidprartcrteftis corpusfubftantiam^nihilonmi iviUokJiis

noainplcC£itur,tcftis figurcadamuflimrefpondcns,autpotiusilIamefformans.Quippcdura
"^jIi^^^J'
& craila ac ualida admoduin membrana cft,tcftis fubftantiam u tcunqi mollcm ac fcq uacem in' tw,in'.''gtf

uolucns.Atqucisfaneprscfcntisinuolucriprarcipuusufuscenfenduseft.dcininhocconducit, fir«ttcm<i

utipfiusintcruentu&inedio,uafatefticom.ittcndaipfiadnafcantur. Inuolucrumcnim laxius,


•iteftnjub.

ri' - . . . .
r .„. '
^ , ,, .
r
tenuius,molliusqucimbiccrniiur,quaualailliconnalcantur,quampcrrcliquamcircunrercn» jjamtnmo'
tiain,Etclatioriquidcmhuiustunica;partiuenaacartcn'a tcfti ianguincm fpiritumcf dcfcrciv tttcc dtuut,

tes " adnalcuntur,acquamplurimi ramulieamtunicam hfcpcrforantcs, in tcftis fubftantiam


f
°cxporriguntur.Prxtcrillosuer6,frequcntes,fedpcrquamgracilesli.irculi,dcorfumin tunica: „:j^(,. fj,

illiuscorpusaucnaartcria'qucderiuantur,intauris& aricdbus inftar uitis caprcolorum clc' i>>3 pgurt

gantcrdcducTii.In poftcriori ucr6fedc tunica hxcper uniucrlam ipfius longitudincm uali-


omncs deferen tis fcmcn uafis ^ aiifi-aflus tcfti obdu(ftos , inibi ctiam un-
diftime adnatos cxigit P fi- •'>
'•'^'^'''''^'
decunquetcnuibus ac uifum fugicntibusforaminibus pcrtufa Cartcrum pcrrcliquamcxtc- .

irorcmipfius lupcrficie,lcuis&aqucohumorepcrfufa,nulliq;pcnitusparticonexacft.Intcrna
uero fupcrficic,qua tcftisfubftantiam ha:c tunica continet,undccunqucilIifubftanti3c conna
fcitur.Porro hanc tunicam feu inuolucrum a primis Anatomcs prolcfioribus,qui tcftcm (AiiAu
111(1 uocaucre , uAj)M(iti/tx
, quafi fupcrgcminalcm dixcris, appcllatuin latfcio : quicquidalij de

tcftisnugcnturcapitc, quiquu.-n inuolucrumhoc ignorarcnt, &apuduetercs Grcccos ii^tft-

M.u^J^x lcgcrcnt , prxtcr elatiorcm tcftis partcm Galeno , teftis capu t procul du bio nuncupa-
tam,aliam eftinxcrunt particulam,qux parui teftis inftar,tefti impofita,ipfius caput ii\Jli:A<j' &
uocarctur . Alrj horum errorc(qucm &
Gra:corum intcrpretes mirifice auxcrunt)clu fi, lcd
in fciflione interim diligcntcs, quum huiufmodicaputnonrcpcrircnt, Arabcsquofdam imi
tati,uas aliquod hoc nomineappcllanduin finxcrunt, quodinter teftcm& ucnam acartc^
riam,quxpra;fentiinuoIucroprimumadnalcuntur,mcdiumpofuerc,''eamfortancfcmcdcfe '("•"fe
"'"''l'-^-
rentisuafis particul.i ita appell.Ttcs,quc ipfius eft principiir,& in pofteriori tcftis lcde clatiorcm
ipfius ledcmorbiculatimaliquaexpartecopIeftitur.ScdquIicxrclcclionchoru nugx ctialeui

jrjforHteJli. operaoblcructur,poftpofitanominticotcntione,hanccxpropri)s cuiqstcftitunicis altcraha-


«'iii f-ifffuiS bctOj&olorfTif uctcribusctiaGrccisappcllatafcito,nucuaforuducliiimcntcaIacritcr accomo-
acj,,'r!uiefi dans. Ad fingulos cnim tcftcs finguljipertingiJtuenf^acitcartcrif ortudiffcrctcs.^Vcnanancp rti,z,fg.'

^"~'iis Moxiy dcxtriiacccdestcfte,aucna:cauxcaudiccdcmifljus q/uenaiuadrcncscxporrcftaruorigincs !~--,iifig.


""'"
OTtus. pcndct,principiu ducit; no quidcm a dcxtro caudicislatcre,fcd cx fuperiori antcriorfuc ipfius

fcdc
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER V. yij

"'^oftf
"' ^^^^^^^^f^"'^ modicedecli.ians,' obloiigo quafi &
cra(Tiufculo tubcrc cxoritur, ac fcnf?m
"bliqueuerfus dcxtrum latus proteufa, pcriionixrocjj fuflulta deorfunTfcnur.Siniflri
^'.'x! icftis " ue
nanon a cauicaudice principium mutuatur,at clatiusmulto quamdextra cnafcens,
exue,
na;finiftroreniexporreaa;humiliorifcdeorigincmhabct.AtqucinlnmcmodumplcrIjnque
"<^"^''"'" cernitur.uerum quandoq;,fedrarius,a finiftro caua: caudicislatere" rxmulum
famfdx
cxporrigi confpicies , qui deorfum ad finiftra rcpens, finiftra: fcminali uenx
comr.iifcctur,ac
yspri34f»r cumillacoit.Galcnus'' idcm &
dcxtrxfcmiiiali uenaialiquandocotigiflc tcftatur, qiiodfcili
ucna egrediens furculus,deorfum protendcrctur , &: uenx cornmVccretur
'^" ^ dcxtri rcnis
ifM^iiil a
fau,^d c,
""^ caudice principium exigen ti. At nefcio quid Promethcis in mcntcm ucncnt.qui fuis fom
pod wifce nrjs homincm in cathedra fingentcs, dextram fcminalem uenam a dextri rcnis ucna, finiftrum
tnri..
uerbexcaux caudicc toties cnafci doccnt, quoties finiftcr rcn dextro clatiorcm
fcdem occi>
pat:quafi uero dcxtra uena non dcmilTius multo,quam renum ucna-,initium duceret
: quia &
plcruncp dcxtrirenis uena nimis elataclTct, teftis dextri ucnaa caux caudice dcriuarctur.
Nos
crebro cum rcnum obfcruauinius fitum, fcd dcxtri teftis uenx aliud principium
fcmel dunta-
xat,quamuis tunc utriufque lateris fcminalcs uenx a rcnum ucnis principium duccbanr.Por-
ro fcminaies uenx,ad huiicinodum dcorfum protcnfcpcritonxo fibrofis ncxibus
qui in alte
ram earum dcgenerant tunicam committijtur,coniuges arterias fortitx.^Vtrxcti enim arteria;
^"''"''"'^ 1"^'" dcxtrum teftein petcntis uenx principium confiftitedircifio,
Zii & fibiproxima:
« cdimmr '^^d'^"0'"'santcrioris'uemagnxartcrix(cdismcdio'promuntur,acdextra quidemcauxuc-
fiibuabl,. nx caudicem(quodparum aGalciioanimaducrfummiror) confcendciis,dcorfum oblique
»zvifi.h. ad dt-xtri teftis ueiiam propcrat. Siniftraucro fui latcris ucnam acccdcns,non fcmcl iiiihi
dcfu-
iffe uifi cft,fiml tri teftis uciia folito
Ab artcria ucro finiftro rcni commu,
tunc longeampliori.
nicata illam cnafci ,uix unquain occurrii
quaiiqua id in terdum accidcrc poflc.no co inficias,
:

quodtanicncicbrmsparucnaruiTi_S:artcriarumtcftcspetentium(utipanim Galcnus docct)


oblcructur exortus,ncquaquam coccfiero. Dexirauena artcria(idciii de latcris& finiftri uafis ^ju/!^
fubaudito)fcfeinuiccmcontiiigcntcs,pcritonxoutidicebaincumbunt,&ipfifibrol^smeni^ /<.t?m.
l"'="i<^'5'"<; ucxibus alligatx, decliuesqs in dcxtrum protcnfx,''
fupcr urinarifi mcatu cx dcxtro
"iip*'
''^'1'= urinani ucficx detcrentc ducuniur,pcrilonxo
C2z,2,ji.f. in progrcfiTu ' lenucs ac pcrquam graciles
d simfcul. fjrculosdiftandentes.QLiumprimumucrouafahxcadpubisufqucolTisfcdcm pcrumcrint,
qiu leptimus lcmur moucniiummufculus fupra coxendicis os dcorfum
ucrfus minorcm
^'^"lO'''^ proccfifum fcrtur, illa pcritoiixum iuxta iiitcrnum cius mufculi
fL'« i??'
latus' pcrnicant, &cx
''"g'^* peritonxi amplitudiiie procidcnlia in cxterius pcculiariu iiiuoliicrum
'""gTw' ' tefti quod hic
pcritonxo ducit priiicipiu, pcrtingut,una cum ncruulo ad tcftcs ufqj produfro,qui
f iiitcrdii
ton + 46. alextiparis ncruoru ccrcbri propaginc coftaruradicibuscxporrccfta ' diducit,"in!cTdil ucro
^ "'§5^'''"° P"'"''"'^
fpinalis medullx iieruorupari Porro peritoiixi foramcn uafa cum ncruo
,
h.rcT^l '

lit.4iW. tranlmittensnonitapatet,acfiquis ori pennaminderct,autcadcin charta hancpcrtundcrct,


49- lcdperitonxumexacftiirime uaforumlaieribus,ipfarumcji lunicx,quaiii in progrcfi^liadhucin
{'rtJiui. '"^S"^ ''pfius cauitate uafis cxporrigit.conafcinir.tuto ipfa n5 fecus tranfmittf^ quam fcptum
,a.r.f.
q"'bus id lucciiigitur membranx ftomacho &
ucnx caux 'uiam ofterut.Simulatq; uero ua
D«fl; )mc fa illud peritonxi foramcn fuperarunt, ex dextro quod,imodo latere rurfus
oblique dcorfum
''"''^''^ a'' '^'^'^'^" "^i^ftis elatiorcm fcdcm' ducuniur,artcria non
Tau-'t° amplius uenx duntaxai,ut in
(rs j»l h- ''<^''q"o procciru,accumbit, fibrisqi mcmbrancis laiitum concaitur,fed uaria quadam pccu,
"'

m olKdit. liariqj rationc uena cum artcria" coit,&ambx iiiuicem comifccntur," corpuscp unum pyrami- f'"^ cu?„dT
•n2..fig.,
disanteriuspoftcriusq;deprenxinftarefforinat,cuius'quidcmconuiTiuafaubiprimriinmcc
Ps^f^iiif^^eiitTcfl^ciunt.bafimucroeafcdcquaclatiorireftisparficomittuntur.Pcruniucrfum
j«, hoc corpus ramorjj myriadcs inuicc complexi obfcruatur,noii quidcm omncs re>fia
2,fi.i dcorfum
' partim refla, panim orbiculatim, partim trafucrfim , alrj alio modo iiiuice
P'''^'^'^'^^''^^'''^'' =''''1

ticid
d',1«n ''"P'''=*'''^PP3''^'-''^P°''''^'k9cft.ui''amdudTusfcriemunum'ueordineinibianiniaducrtcre.
'

'ido. Ncqj ciiam,quodaIrjs traditum eftrclcflionis profcfroribus,hicexpedcreualco,quo'naiTi pa-


clo maiorc dexiri latcris quam finiftri uaforir implcxum ficri nugcimir, quu inihi hacexparte
uaforum nullum coiifpiciatur difcrimcn^&aliundeprofcfto quain a maiori illo minori ucini
plexu mafculoruin fccminarumcp pendetprocreatio. Porro quum tot ramorum
in mcmbra-
naillaquam peritonxu uafis inibi offcrt^qua illi fibrofis nexibus hxrent, iniplcxus fiant,
cor-
pusidnidumcrucisuidcliceiauilumbricisoppletumreferreuidetur,autetiainfcnioris rufti.
ci,autbaiu!i furx,tcmporum'ue cuicmuaricibus turgidam. Vtenim
multifariam in illaucnx
inxqualitcr extubcrantcs crrabundo ducfTufcruntur, iia quoqj in hoc quod
narramus corpo-
rc,uenx lcminalis acartcrix innumcrxfobolcsobcrrant.pcrquarararoenimaccidii,uariccs

X 4 ca-
r-4 ANDREAE VESALIt BRVXELLENSIS
caprcolorum uitis imagincm exprimerc, (ed uti diccbam hic rcdta, illic traiifucrfim obliqtie &
uarieqj admodii promiticrc. Atquc ab liac fimilitudinc rcot" parentcs illos omni laude dignilTi'
inos,qui domi pucros ut letflionc &
fcripturaj (ic ctiam m cadaucrum confcflionibtis cxcrcC'
bat,corpushoc (t:(i!-i>jM ?i|n:sirTitu,quafiuaricoiuiuad tcH:csanill:cntcdiccrcs,appcllallc,Quan
&
quam Hcrophilus, Lycus, Marinus, diflcctionis proccru primarius Galcnus, ctiam id no
nicii''alii parti,ncqucilIifcmpcrcidcm,utimoxdicam,accommodcnt, Ca:tcrumunicusmihi

cx tot Galcni libris occurrit locus,ubipra:fcns corpus uariciformcm plcxum appcllat.atqucis i„ MtE,F,
cft in nono cicPartium ufu, quo rcticularc in caluaria plcxum fuis bobus dclulus cftingit. Vi^ '^- "«n.t.
Itr.pltiws ue-
cunducucroicjcorpusnuncupcs, bafi luaclatioripartiintimar tcftis tunicx,quamucrepri- ,'1""'
''

fncici! i-?n<Ai<Avn:Jlii uocatamarbitror,adnalcic, acmultosramulosrcctananctumcapcrroran


iauflisful-Jld
tivffuKjipTa tcsclatioriquoquctcftispartidiftnbuit,multiplicitcrpcrtcftisfubftantiam perindca'ciccoris """i
xnnum ir.mlu ucna^in ipfius fubftantiamdilTcminatos, &
pcrquam tcnuiconftantes tunica. Prxtcr ramos, ^sa/aini
crummfemo.
^^,35 corpus id tcftis fubftantix oftcrt, alias pcr arabiturri dida- nunc tunicx ficquctcs, ,iftun
& ucnis in oculi tunicaadhxrcntc fparfis,quam fimilimas foboles difiundit, a quibus dcnuo
' -ih-fiQf

gcrmina in tcftis fubftantiapcrtingunt. Hxc ucnxacartcrix fcminaliti cft Icrics, quas fiuc ita, '^'^^J^^
fiucuafatefti fanguinc fpiritum^ dcfcrentia,autprxparantia nunctTpcs,nihilmoror,mod6 4/1.7,,,]

^'"n'
''a^caiamreccnfcndo 'uafcprorftisdiftinguas. Adcxtcrinienimuaricofi illius corporislatus tiextrtfi-

VJcenicSJc, '^ft' appfuatur," aliud corpus album & durioris ncrui modo durum,intimx tcltis tunicx ^"^^'fe-'»

jirencii hiflo, adnafcitur,hincqj incipit. Hoccxteriusquatcftinocomittiturgibbum,& quodamodotcrcs u\'z,\;ii.,

cft.nam latiusnonihil quam craftum uifiturtqua ucro tunicc illi connatij eft,lccundu conucxu > <"( >»

tcftis id cauum ' cxiftit. Sccundu hoc corpusab extcnio uaricofi corporis latcre, ad ipfius po-

ftcriorcm fcdcm fcrtiir, & dcorfum modice uerfus intcriora prorcpcns, lccundii poftcriorcm
tcftis tunicx ualidiflime tantilpcr adnafcitur, donccad humiliorc tcftis " dc-
fcdc intinix teftis

fccndcriifcdcm,3quadenu6 furftim'rcflc(fliturintima-tcftis tunica-attenlum,incumbcns^ iSEjiJF.

quidem,atn6ampliusipficonnatu,&noeandemformamrctincns. PcrtotumcnimdtKftum, zi^.^ifg-

quo ccftis tunicx corpus id nc(ftit,propcmodij xqualitcr craflum ciufdemq; figurx cft, quara
compacto uitis,aut cucurbitx caprcolo aflimilarc queas. quanquii tamcn noin orbc,Icd uclut
inlatcra,huius corporis rcuolutioncs fiant,adcum fcre modu quo angiics&anguillas ocyus
rcpcrc ccrninius. Huius nanc]; corporis anfraftus &
inuolutioncs admodli inuiccm cotinux
& connatx coipiciuntur, ut & lignorii uermibus eas affimilarc intcgrum fit.Rcfpodcnt cnim
illiS,&;dcindcetiamultumrcfcruntccrcbclli"proccfriis,quosin(eptimolibroaucriTiiumima j""^'^'^
gincnonicninucniflcdicam. Atcyhinceti.ifortalfisinArabiiintcrpretibus lumbriumnomcn
lcfiturfitacnimprxlcnscorpus^qua tcfti connafcitur,Arabiinonulliuocauincuidentur.nam
corum aliquis etiS implexum ucnx,artcrixq) fupra fedcm tcftis elatiorc,ita nuncupaucrc.Por
'

'^^

ro (ccundum hoc corpus quod ucrmi aflSmilaba^nihil prorfus uaricibus, qui ina^qualitcr ncq- ,

, jo.
cadcm (cric cxtubcrant,acccdit. Qtianqua fi bcnc Galcni fcntcntiam in libris dc Scmincpcrci
piam,ahbihas reuolutioncs cx Hcrophili fuftragio lu^QaM -n^tt^Tbjj appellari uclit:a!ibiau.
tcm co nomincalia cius quod iam traclamus corporis' partcm,qua id pcni infcritur,ita uocet: tfmijhi^
qux ucro ca fit,ubi corpus hoc,fcrmonc ad pcncm uf(5 dcduxcro,audics. Ad hunc itacf modii fii'"'"' V
'
corpusidinrima-tcltis tunicxconafcitur, &cxtcriusdemptisreuolutionii!mprcnionibus Ix '

uccft,iiitus ucroquumabintima teftis tunicaacutioricultcllo adimitur, afpcru, (cd nullis qux


ociilisfubijciunturmcatibuspcruiumcft. Ncqucctiamalitercauumcncuifitur, nohicfolum ''=;'»ife

qua tcftis tunicx connafcitur, fed ncque qua ab illa abfccdcns furfum fcrtur. Qtaim primum °^'^'''',
^'^
nanquc ad infcriorem tcftis partcm dcfccndit,rcfla furfiim rcflexum anguftius,magisq: teres
' ,.m ij fig.
fenfimcft"icitur,&nonampliusinuolutum,in terctemquafincruumdcfinit.atqucidipfimaxi c,d
nie cuenit,ubi clatiore teftis partem furfum fcandcns fuperat. Qub quum pcrtigcrit,antcriori
eius corporis,quod nos u.aricofum cfle diximus, parti uerfus interiora innititur,& ipfi tcniiis
' gu,-x „yj)£

mcmbranufcintcrucntuconncxum, alyus tantilpcrproccdit,donccpcridem pcritonxi fo-


^
ramcn, quoduenam acartcriam feminalcs tranfcunt, injscritonxi amplitudinem pcrtingat.ln 'l^jf^'"'
quo tranfim corpus id nonampliusantcrioriucnxartcrixqjparti ^ attcndittir, fcdinpoftcrio ii:,,,fi.f,i
ra rcflcxtim,fub illis inpcritonxum tranfccndit.'" Hinc cx dcxtro latcrc(dcxtri enim tcftis cnar fndtx-
rationcm profcquor^ad poftcriorcm piibis oflis lcdcmrcflcftitur, &
poftcriori pcritonxi
Ij'""^'^^
particonncxum, fupcr' urinariumdcxtri latcris mcatum liib ucfica dcducittir. Lodcmpari f,i,„.
mninorationc a finiftro tcftecorpus fimilcperfcrtur,&; ambo fub poftcriori ueficxlcde fupcr («/ig.*.
"
'
rcctiim in tcftinum ad ucficx ccruicis initium protenla,(enfim mutu6 appropinquant,& la "'

''"^ K'"*
„, r -
, r j • r r ' I ri-
tiora cralfioraqj facta, mtcr Ic t,andcm coc.unt,unumq) corpiis lub ticlicr ccruicisinitio conlti, ^j^-,
tuunt,iu"glandulofaquxnuncdiccmusorganaabfumptii.Hoc fani;corpusateftcad liunc /isj.u/./.
modum
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBBR V. yij
modum afccndens,.procul dubio id cft qiiod Hcrophilus «-^^«Tixip jrJj»i/ appdlauit.quodqj
nos uas femcn dcfcres^ad illiji;s imitationc, aliquado & iaclatorc dicimLis". nam rc ucra corpus
hocateftisfubftiitiafcmcnafrumcnJ,adpencmiddcfcrt.Vcrautcauitasipfiiisperuniuerfu!n
'^""P^'l"^'"°'^''™''*-<:ft'''f°^admodumfc(5tionedcprelicnditur:itaquoqjobfcuriores
)HfcH „
mcatus foraminaq)funt,qux'atcftepcrintimSip(iustunicSin ciuscorporis autuafisfemtn
'iifigu.,. deferentisreuolutioncspertinet.PrartCreauafishuiusinpenem'' infertjocoitfpccmquodam-
modofugit,&: coitustantuinautexcretionisH-ministemporeape/itur.quodquidamPataui)
difliecflus fecile edocuit, qui ante fufpendium inuoluntario feininis
fluxu laborans, hos mcatus
oinncs apcrtos laxosqj habuir, cos potift^iinum qui ex tcftibus in defcrcn tis
femenualis rcuolu
tioncs pertingunt,&: quibus dcxtru & finiftrft dcferentia fcmcnuafain udica; ccruiccm termi,
!«' &"« "Si^ui^-Hcrophilus.&exipfius fuftragio Galcnus, " hic ubi dextrum uas finifti-o pcrmifcctur*
^ifii.-i/.
arnbocppauloanteaquamcocantlatiora craffloracp rcddi diximus, alijs quibufdareuolutio'
nibus hxc uafa drcumagi inuoluiq; uidctur innucrc^quu &
in hac fedcprx-fcntia uafa fubinde
'ilisKTiu^OTjrflJ iiominat.Vafahxcinibinunquanifipcrqobfcuremihii^^^
_

i"t^m. '1"^''^'''^"°'"''°''^3P'^""'-'s''''''™'isapparct,quamhxcuafaobtinent/quaprim
ma teftis tunicano amplius illi tunicxconnataabfccdut.talccnim quid canes, &:maois adhuc

'

pusidunicum,&:fubindeipfis
teftibus grandius,at noadamuflim rotundu.nam antcrius &' poftcrius dcprc(rum,a latcribus
^"^'''"''^^'"'^''"'"''^'^^''g'°'^'<^';'''"W'^4'"''P'>usuci-omcdiuucficx'canalisproccdi

pfn-7.ri
P^uloquaminrcliquoprogrdTu Iatior,amplior'ueexiftit:nontamcn quod manifcftccofpici
f.
polTit.a (cmen defercunbus uafis foiatus, fed afpcr duntaxat ac inxqualis
rugoIus:idqj po- &
tifsimum in pofteriori ipfius fcde,ubi intcrdum dcfcrentium uaforum ingrcffum accurato
I ftu
diofccantcs,confpicuedeprchendimus.Dcindciifficxceruix,qiiapcrolandoftimcoi-pusfcr-
tur, diftinda abiUo corporemembranancutiquaeft.nam folus glandoYi corporis
finuscom-
munemhic urinx femiiiicp ineatum conficit, perrcliquum autcin proccftum canalis
illepriua-

"ifia.
'^'^ corpus," orbiculari inufculo ftatim a glandolo corpore circundatuni, ' dcin duo-
&
(./(it. iG busquxpcncmprxcipueconftituuntcorponbusadnatum.Quxucrohxcpcnisfintcorpo
•tinxfctur ra.quum pcnis pcrfcqucbar mufculos, obiter comcmoraui ubi autcni fingulorum qux iara
.

^'^- complexus fuin ufus fiiccincfie afcripfcro,rurfus paulo difiufius ipforu confti uaioncm(quod
j
ipforumcognitiomanualiartifici,proptcrcrcbrosquibushomincsucxanturmorbos,nimis
quamnecdiariafit^rcccnfebo.QuandoitaqjhacTienusenumeratadiligcntifcflioncaoorcffu,? P^A^umf^^
eriSjUtfingulorumufustibiprxfcribaturj-rninimcexigcSjquuinisattentc fccantibuslocuplc- Ix^Cipae dt
lius,accummaiori Natui-{-adinirationeoccurrat,quamquis prolixc&feduloexprimcrepof
fl^lfj""""
fit.Ex iccorisenimpulmonumlienis&:renumconftrudione,puonantiumintcrfcautorita- rlm.'"""
tum rcliclacongcricdoccbcris.teftium lubftantiam ingcnita fibifacultate,cx materia quam ue
nx ac arterixilli defcr5t,acpcr totuin tcftem(ut ucnx pcr iecur fanguinem)diff uiidunt,fcmen
cfFicerer&Cquemadmodum iecoriscarolanoiiificationisopiicx cenfetur,ita & hanctcftium
fiibftantiain fcmiiiis procreatriccm, parcincp hic organorum ac in iccore,coiiftru(ftioncia
efTc. Qiicmadmodum eiiim cibos luitritioni aptos orcaflumirnus,coscpueniriculo coiifici..
mus, SC quodconfeclum cft ex inteftinorum anfraclibus longo dudu in iccoris cauum fcrtur;
itaquocpopiimamfanguinis fpirimumcp portioneni teftiumiicnxacai-terixpcrferunt. non
quidcm brcui aliquo, aut iion anfrafluofo progreffu, ucrum loiigiflimo , &: iiinumcris reuo-
lutioiiibus fpiriscp tortuofum S: crrantem : ut matcriam tcfti prxparatam fcmiiii^ cfiidcn,
,

do magis opportuiiam cominuiiiccnt. ncqueid in unam amplam teftibus incifam cauitatcra,


fed iii tciiuiffima, cadcmcp tunica admodum formata uafcula, per teffis fubftantiam
fubtili
frequcntiffiina fcrie diftributa.Vt qucmadmodum deiecoris carne dictumeft, ita &: teftis
fubrtantia facultate fibi infita fanguini &: fpiriiui fuis uafculis coijtcntis pcrfeflam feminis
naturam impertiat. Atque hxc uis in mafculis roboris &
uirilitatis , in fcmiiiis mulicbrita-
tis cauia cxiftitjCorpusq; uniucrtum ita altcrat,u t id quod ncquc mas,
ncquc fcmina per fe cflct,
mas ucl fcminaeuadat. Rurfus ut in iccore uenx caux furculi cx portxrainis fanouinem aC
fuincbant, atque inillis quoqucis pcrfccftius daborabatur ; fic ctiani pori meatusq; iiiiiumcri, y^ifitlr trfli

paratum a teftibus lemen in defercntis uafis anfiaiflus tefti connatos exporri,


fed gracillinii, 'l"^'''

gunt,uthiiicrurfumcxutroque teftefemcnincamfcdcmin uiris dcducatur, quacommode ""^


ratLO,
in utcruin proijci SC ciaculari ualcat, Ad hanc fundiioncm conducit, dextri tcfbs ucnam a ca-
ua:
fl6 ftNDREAE VESALII BRVXELLENSIS'
vx caudicc fub rcnum ucnis quo puriorcm fynccriorcm^ fangoincm tcfti oflcrat. Sic
cnafci,

& utrafquc artcrias a magna paritcr oriri magnopcre cxpcdif,'ut tenuioris, impctu^ ruchtfs

Cinguinis &: diuinam qua: femini incft animam, lpiritum'uc1nf*catum deducaeut. Quippe
nemincmiam cficopinor, qui in artcri"js fanguincmcum Erafiftrato noncontineri,&fcmi-
nales artcrias nihil prxtcr fpiricum teftibus adferreautumet.quanquam ctiam &C hoc Arifto-
tclis fucritdogma,fcminalcsarfcrias fanguine uacuasefle fallo doccntis. Cxtcrum a finiftri
'

rcnis uena, cius latcris tcftem, ipfius uenam in hoc obfinerc Galcnus cum ahjs Anatomicis o-
miiibus attcftatur,ut hacc fcrofum fanguinem fcmini communicarci,cuius acriinonix mor &
dicationis ui in feminis cmiffioncpruritus, titillatio^ in organo mukis ncruis implicifo,con -
.citarcfur.Eiulrnodicnimhicdclcflationc Galenusficri fcribif,qualem cxfalfismordacibusqj
fuccis fcabic laboranfibus cflc cognouimus, quandoilli ignc^autlecfti ftraguliscalcfafiipru,
riunt, lcalpendoqp fuccis illis cutcm ftimulantibus locum dant Hoc Galcni dccretum, &ii
.

Anatomicorum uercar multittidinem, parum probabilc du co,quum mingctcs cx tanta fcrofi


hunioris copiapruritu nonafficiantur, etiamfi rigidoexcalcfaflo^pcne crcbro praccipue &
iis qui calculo ucxantur,urinarcddimoucrimus. Quinctia putridi icminis inuoluntario fluxu

laboranieslanguido &flaccidopcncpruritumctiamfcntiunt, nul!apra:ccdentepcnem cxca*


Ictacicntccaufa.Adhrcc,quicxramiciiuitio,aufaliaoccafioncfiniftro tcftecaftrantur,cocun-
tcs, nequepruritu, ncqueuoluptatcafficcrcntur:quod falfumcflc^indicsabhisquibus ramcx
manuciiratur, audimus. Qiioducro alij halifuofum feminis ipirituad dclciftationis cauftm
ctiam concurrerc tcftantur, non mihi fatis arridet, quum ea pungcndi ftimulandicp uis Ipiritui
VufisfmcJc incflc ncqucat. Vafis uero a tcftelcmcn defercnfis ad fcftcm appIantatio,nifi tcnuiflimis & an-
fi-mtii Pcrii-
^ufiis " foraminulis,idcp intimx teftis tunicx interucntu fit, quod uas id durum,ualidum,dcn i
c uricnc.a.
^^.^^^^ iniiirijsqi fcrcndis pcrtinax fierioportucrit, fcftis ucro fubftantia laxam, moUcmcp adco:

ut prudcns Nartira hic,qucmadmodum ctiam nufquam,nulla cnentijs coffaria in unum coc,


gerit, nifi copulam aliquam amicitia; focictatiscp conciliatricem in mediuin conrjciat.Qiianto
ciiim auaiefemcn dcfcrentc, ''iniima fcftis tunica denfiiate duritiacp uincitur, tanio ipfa tcftcs 6

fiipcrat,nonquidcm pcruniucrlam circumfcrcniiam quatcftibusobduciiiir, fedcotantum Q


Ioco,quo uafa lcminaria habct adnata. hiccnim quampcrreliquumcorpus molliorcxiftit,
8<f,uldixi,tenuibusforaminibusperforaia. inhocnan^pofiflimumcrcatur^ulicftisfubftan-
ticc cxquifitiflimum fiiinuolucruin.Vasautcmdefcrens lcmcntot anfraifiibus, (pirisq; iupcr
teftem obuoluitur,ut cilius & copiofius a fcftibus fcmcn affumat, & aliquam quoquc clabo-
rationcm in ipfo lcmen obiincat. Poftcriori ikto tcftis fedi, non autcm anterioriuas illud con
nafciiur,ut quum iam fcmcn confccflum porrigat, contincatuc, tcftis autcm folum coiificiar,
tutiori loco iias rcponaiur,fcftc propugnaculi loco u tens:atcp cadcm ratione quurn uas pcriio-
najum ingrcditur, fub uena
' &
artcria merito occuliamr, quod fcmcn fanguinc fpirituqi, ex ^
'
quibus lcmcn paramr,pcrfc(ftius cocineat, Dcxtrum uas cumfiniftro coit,atquc in ueficx ccr-
^
uiccm amboinfinuaniur,ututriulqueteftislcmen femeI,codcmcptemporcinufcrumproijcia-
i^af cor
(uj. Qjji^jjuiQf^in-i ucrocorpus Cquodcaudatsc fimiac obtincnt maximum, &inftar nubium

cnUo ddruu cxtcrius rcuolutum) urina;, feminiscj; in ucfica;ceruice mcatum huinecflarc certuin eft. [: t dfiiv
dciiclutmcatuum qux pcr ipfum ii defcrciuibusuafisdigcruntur,ficuf&ucnarcim,&arcc.
riarum,&ncruorum ucficarcorpori & ccruici diftributorum, fulcruinefle,&fortaflisetiam
femiiii quandain pcrfcdlioncm indere,ad fcininiscp gencrationcm conferre uidcfur. Etcnim in
inuoluntario iemiiiis fluxulaborantc,qucmPaiauii diflccuimus, corpushocglandofum quu
diuiderctur, non minus quam fcftcs ipfos, fcminc opplcfum confpcximus : &fi ucrum fafcn>
dum eft,intcr diflecandum in nulla pcnitus corporis partc, tanta fcminis uis ufquam,atqucin
his glandcilis adinuenicur, quancumuis illac a tcftium fubftantia molliiic irqualilateqi muliuin
^ l
. ^
j ' uarient.CaEicruindepra;(enii glandolocorporcGalcnidcmonftrationcmad calccmfccundl
jlntiotfui deScmincpofit.aadinirorplurimit : quiquumhocdiflccftionis impcriiosne prorlus quidcin
gUdafumcor, cogno(cerc,pcriios ucro uno orc omncs affcrcre fcmcn illo coiincri,dixiflct,illoriJ opinioncm
improbafurus,hanc frpius inculcatam ueram^& irrefutabilcm ab ipfo habitam dcmonftra>
^T^ndo^TiSpr^
cjfc coficitur.
tionemfubiecit. Siinglandulofisaftiiibus (utinfcrpretisuocc, ^xsamt iiMuioaMs itaucrtcn
tis, uocc utar) feincn gigneretur (periti lamcn,quibus glandulofum corpus cognilij fuif,con-
tineri tantum dixerant) cxcrctioncm cius caftrata animalia appcicrcnt.at hanc no uidcnfur
ap
pcfcre: nullumigifur lcincn in hisgignipcrfpicuum cft. Profec^fofiGalcnilibri dc Dcmon-
fti ationc, eiufmodi crebris fcatcnt demonftrationibus, qu?c ipfi (fi modo aufim proloqui)

non infrcqucntcs,acpoti(Iimuin in quaplurimiim Galcnus cxcclkiit Anatome funt,noncft


qiiod tantoperc eos hbros expctamus, illis^ ipfos imiideamus apud qijos a tincis blaitis &
nullum
DE HVHANI CORPORIS FAnRICA LIBER V. ?17

nullumfuiufum prxbcntcSjdeuoraudiaflcruanmr.Pra-tcrhoccnimquocldufmodianimalia
fubinde ut pueri incaflum ucncrcm appctut,quo'nam paifto qucxfo, ctiam fi lota fcminis gcne
randi uis glandofis corporibus incflctjtcftibus adcmptis fcnicn ca produccnt,quando relcifti
tcflcsuafi ad glandofum corpusfaiicndefcrcnti nihil cxporrigcntfldcnimexlcclioncccrtO
ccrtius c(i, nuUain omnino dcfcrcnti fcmcn uafi cum ucnis ac arierijs tcftium conimunioncni
cflc,qua lcmcn citra tcftium opus aflumcrcnt.etfi quid talc eflci,quod aliquando mihi cum ple
rilqp Anatomcs profcfloribus pcrfuafifTimum fuitjut fcilicct ucna &
artcria in dcfcrctis lcmcn

uafis naiura dcgcnerarct,cxq) ucna &


artcria illud coformarctur,GaIcni dcmoftratio dun ta.-iat

in illis animalibus locum habcrct, in quibus induftrius caftrator tcftcm ilUtrfis fcminart) s uafis
(quod faclu cft impoflibile) adcmiffct. Quantumuis cnim ftuducris dcfcrentis fcmcn uafis fu-
per teftcm circumac'tus,& fpiras,gyroscji ab intima teftis tunicarcfcindcrc, id non pra-ftabiSj
quinuafispars quxtclti adnafcitur,alpcrain3:qualis(f 5(:ralauidcatur.Etfi forte in caftrando
animali huius cxpcricntia; ftudiofis intimam teftis tunicaaliquacx partcdiuidcrcs,& lunicam
ad feminaria uafa adhuc connatam rcIinquens,folam tcftis fubftaniiam cx tunica Iibcrarcs,riC'
ccflarioadhucpori mcatuscf fcminaliiiuaforumdifrumpcrcntur, quarccrtopcrteftisfubftan'
tiam digerinouimus. Hoccjiimgratiac.vpendendxAriftotclisfcntaix,qu.c tcftibusnullarrt
fcminis gcncrandiuim tribuit, incanccxperius fum;quibdlc quidcm conualuit,fcdgcncra'
tioni,utrcIic^uiquibus tcftcscrutilunt,incptus efleuidctur. namhic,ui&illiquoquc,obcfus
admodum &ingcncrofiorrcdditus eft. Vcrum ut rcliqua taccam, luirumcft Galcnum no ani
maduertilTc, quum huiufmodt texcrct dcmonftrationcni, ab Ariftotclis fcclatoribus fuam de>
monftrationcm,ut tcftcs ad feminis gcncrationcm nihil conduccrc perfuadercnt, in hunc mo'
duinretorquercpoftc: Siin tcftibus fcmcngigncrctur,animaliaquibusuafafcminariaquac3C
periionaro cIabuntur,uincuIo itacflcnt intcrccpta, aut pra:fcif(a,ut tcftes in fcorto adhuc rclin-
querentur, lcminis cxcrctioncmappctcrcnt.athancnouidcnturappctcrejnullumigiiurfcmen
in teftibusgigni,cftperfpicuii:ScduIglandofumcorpus fi lemen generarct ablcftis icftibus
fuo muncre,uipotc dcficicnteniatcria,tungi ncquiret:iiactiam tcftcs luum no obircnt munusj
quum nuUus fanguis & fpintus,ipfis iam pra:fcclisuafis,dcduci poflii.

DE VIRILIS MEMBRI -pBNISVE


flruflura. Caput X 1 1 IL
? E ]VI S fihricamimprimisojlatduntfgurcecdpitiiqnadrd^efimimnijibrifccmidi'.

ut cr ui^-cfimafL^ura huius li!)ri,0-ii{^-f'"'''f<:""'d^hCr ui^cfima tcrtia.

V AM- affabre Natura humanum pcncm cxftruxerit, ipfius fundtlones


abunde documcto funt. Qiiippchxc quum fatiusforeduxifl^et^duosqui
cdnimode gcncraiioni fublcruircnt homincs procrcarc,huic quidemad
fufccpiioncm, altcri poiiflimum ad femmis excrctione idoncas partcs ada,
ptauit. Viroigiiurmcnibrum femini in utcrum fundendo apiiflimum lar-
CTitus cft,quod concubiius temporeuarios ob ufus tumidum, rigidum,& PenliflruMil

crcduin prorfus cflc oportuit. At fi pcrpctuo tcnftim &


prxlogum quo^ 7cC rdttO.

lcruarctur,pcr lotam uitam pra-tcrquam congrclTus temporc,ufui incpium forct, ac prompte


iniuriis no fecus afficeretur,quam fi quis manum fcmpcr protcnfam
circumfcrret.Qiium itacp

modo laxum,ctracilc &


breue,mod6 uiciflim tcnfum tumidumcp ficri dcbuii,laudanduse
ucnit

.,i,,,4^. rerum Opifcx,qui membrumhis ufibus idoncum cofinxerit.Pencm cnim poiifliinum 'duo-
ni6ful^ldnmi
'

4. 49;ifc.
'
buscorponbus null.i inuniuerlo corporcpartcm (nififortepapillam) fibi fimilcinnancifcen-
,B. crfc;*
tibusfabrcfccit,quxfpirituixplctacrigi,produci9,&infionitcrturgerepoflunl,&riirfusco,
inlibyiii,

..fi;.r. dem fpiritu difloluio arclari.concidcrc, flacccfccrc, breuioraq; eftici.


Non cnim aut ucna:,aut
1,4/1. Ci. ' oflibus oriCTincm ducunt non tcndinesj
arterix,aul ncrui cxiftuni: quippc uti docebitur,cx .

Ubvi i
quummufculorumnofinicneruationcs.nonuicanibus&muftclis ofla,autcarti!agincs ccn-
feri queunt,quum laxata rcininaq; inftar ligamenti facile inuoluaniur.impliccnturcp. nccctiam
harccorporaIigametacfl^uisticrcaflcrci,quumfenfumaximeparticipent,&forata)cauaq!
etia uclut carncamolliaq) in ipforu mcdio(uti mox audics)cuadat,
43 hb.i
ccrnantur, & fanguincq! ni

oro II-cus multo ac ligamcta oppleaiur. Qiiod uero Galcnus ha;c corpora nunqua rcfccueriti Gdimu fiimd
ufuorationis nipcnkfdLrif
neqi illorum naturam pcrfpcdam habuerii,ipfius in dccimo quinio dc Partium
feries plus fatis tibi argumento crit, fi modo tauri
aut ariciis penein uirili coiuIcris,ac demu Ga cd.m nun^iiatii
leiiidcfcriptioncraillorumanimaliumpcnipropinquius.quamhoniiniscoucnircammaduer
terist
,

5^3 A N D R E AE V E S AL I I B R V X E LLEN S I S
Pf««A«!. tcris.qiiodttiiicfcccrisocyus,ubiuirilismembri fabricamfubiunxcrorcuius
fitum Galcnus
&clcgantcr recenfct, quodnimirumcitrafcaioncm is illumnonminuslatucrit,
prt)lixi!lime
c(uam hominis digiti, Sc ad inguina &; poplitcm infloais, quibus locis duntaxat liomincm
a
iim ia Galcnus diflerrc pcrfpedij liabuit. Atquc ut fitus in confpedu citra iongiorcm
cnarratio-
iiem cft, ita quoquc leui opera colligitur, quam is pcnis muncribus obcundis cxamuflim
qua-
drct,ncc{! apiius aliquo
rcponi pollit.ita fme ut molcs ipfius &
conformatio nulli non patcant.
P"" "'^™ Conftructionem ucro ipfius fubintrat duo qux illum prxcipiie efformarc doccbimus corpo
qfatiiormufculi ad penisradicem repofiti,ac dcmum
'^'"Ti/L/''^''^'^^"^'^™'"'""'''^'^'^"''"'""''''''
Dtioprxd- "c-nx.artcriXjneruijCutis^&qux huic fubftcrniturcarnofa mcmbrana,& uinculum cutcm
fiuipfiws cor hanccumcarnca mcmbrana peni conncdens. Ex dextro itaque pubis oITc,'' ubi id craflius & li i, .„ .

qualitcresadinferioremcommilTiirxpubisoflacommittcntisIcdcmuifitur,'tcrcsquoddam "ji.it.
corpus ualidifllme principiu ducit,Iigamcnti natur.^ prorfus refercs,quod ab ofle nonihil fur
'^^'l^f
fum rcccdcns intcrno latere ' aliud contingit corpus, fimilitcr a finiftro pubis oflepronatum . rfri»'»
Hxc corporain eum modum inuicem comittuntur, ac fi utrarumq; mamium indiccs intcrnis k^it&z.
partibus mutuo iungeres,unitos9 fingcres. Vt enim intcrna indicu fedes plana, no au tcm gib ' ""'„|^j

ba & tcrcs, cxtcrioris fedis modocft, iia ctiam hxc corpora qua inuiccm connafcuntur plana
'

funt,extcrnis aiitem latcribus &:fupcriorifedetcrctia inuiccm


iunclorum dioitorum inftar,
quifimulcommiflilaiiusquamprofundiuscorpusadpcnismodumcfl^ciuni.Dcindcuiinfe
riorindicum,iiacoiniflorumlcdesmodiccdchifcit,planaq!uifitur:fic&penis corporuminfe
riorfcdes dchifcit,acHirinariumucficxmeatum fub fcitaporrcflum
cxigit,acfi calamum quo g,,i,,fe
fcribitur, infcriori indicum fcdi cxporrigcres,& indices tibi pcnis corporumloco,calamus " Vsii."
^^^^"^ ui inarii mcatus uicc cfl^rnt. Mox cnim a corporum exoriu ipfis urinarius mcatus feu ue ^l"''
vlraZ U5
"Zmil.
''^^ '^'^'"''^ fubtcnditur, ac cum illis ad glandis ufquc initium in eum modum porrigitur,ut h
'"

F,s«rrf
corporum fubftantiam nufquam inorcdiatur: uti in g!andisfede,ubimeatumincorporum 49 ".'i*-
lubftanriamducipaulopoftaudics.Corporahxcinhuncmodumcnata.fimuIqicomiirafcor '°-
fum fingula oblongum rcfcrun t corpus, cx ncruca cotcxtum llibftan tia.inftar coriaccx liftu-
Ia^cuiusintcriorWubftannarubraprorfus,&nigricans,&:fungofa,&:atrofangumeopplcta
ijfeV.p,
nitur,ad eum fcre modu, acfi ex innumeris arteriarii ucnarumqj furculis
quam tcnuiflimis 49i. = e.

fimulcp proximeimplicatis retia quxda cffbrmarctur,orbiculatim


a ncruca i!!a fubftan tia tanq
in corio c5prxhcnfa. Aiquchxc duo pcnis corpora
ad dcm ufque priuatim fingula ncr,
glan
ucum rctincntinuolucrum, &fungofam hancfubftantiafummadiligcntia anaturx^operum

luo hneextremo'ueari."tatur,iion fecus quani fi Naiura in cocubitu


fcminis moram, acproin-
dc iiitcnfiorcm pruritum in glandc (quam affricflus potiflimum
occafionc adauxit) cffe cupi-
uiffet.VndeeliaminuoIuntariofeniinisfluxulaboraics,hacfcdepIurimumulccribusinfirftan
tur.propier fcminis in hac amplitudinc aflcruati acrimoni,T,urinarium
mcatum impcnfc cxul
ccrantcm:quiproflucntisurinxmordacitatc,dumurinaredditur,inolandemfionitcrinfefta,
tur non miniis fanc quam rigido peneeiufdcmcatus fcdcs inicranum & tcftcs,ifbi
pcrinxum
nobisuocatumhabctur.cofiftcns,grauitcreoma!oaff~crtiscruciatur:quodimprimismcatus
obliquitans acreflcxus,& dcindcdecliuis eliam fcdis rationcaccidit.
Quum cnim meatus hk
primum fub penis corporibus furfuni rcflcaitur, hxcqi iides humillima cft, fcminis
copia a
quomeatuscxu!ccratur,nonminushicquaminglandeconfiftit,acproindemagis quam in
rcliquamcatus fcdccrodit,&dcindecrofus meatus quando una cum
pcnetcnditur,foIutione
"'"^j"' tichcmcniius inibi percipit.Porrb ucnxacarterix ad
r^™'«rr acccdcntes,ab illis
ri^o-ncru,.
horumpenis corporfi radiccm
'

dcriuantiir.quchumilioris illius diuifionis rami fuiil, quam uafaos fkrum ^ «'"""«

prxtcrgreflatentare,intcrtiolibroprodidimus:&quanquamhxcuafaadpeniscorporaper- '"''''^ '

tinoant,uix tamcn fcdioneaflcquor.quo itincreincorporum


illorum cauitatem infcratur fan
guincmillumnioricantf&craffum.qticmfungofacorporrifubftantiapIiirimCiponidct.dedu
aura.lvamiiamc"'cuiihxccorporaindiicnti,ctiaantefc<ftioncm cofpicui off^eruntur.illamcp
r
intcrcurrunt.Ncrui quoqj huc plures ab infimis facri offis paribus
pcrtingunt.fccundum cor.
porum longitudinem diftufi:ac " duo tcnuesin humillima penis fede cxpol-rigiitur.unus uirin „e ,

qiicadmcatusurinxfemini^pcommunislatcra.Quinctiam&aliusfubindcconipicuuscft.fu h-ff^a,.
perioricorporumfcdiquahxcinuiceiTiconnafcunWr,°cxpanfus.Hisneruisacccduntmcm '"''"^S''-

braneauincula,fupenoremcorpor2!idem,quaprimumfurfumducuiiturpubisofliumcom ,

miifurx
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V. 529
'
'""^"'^ ad eam ufcp partcm nedlentia,qua primum pcnis orbiculatim cute obtcgitnr. '
'
t/i h' Mufcu
i,K,L.'
qnatuor pencm adcuntes,in fccundo libro defcripti fu]u:dum duos meatuiuriiix.fcminiscp.
&fingijlos fingaliscorporibusc.Kporrigirecenfuimus.Adcoutnihildcpenisfabricamodb
'^*'^'^'^''^'" '"Pa''if qnis Naturamlaudare uclit,quod nullum adipem^intcr carncam mcm
mfrT branam

& cutem pcni obduflas interieccrit, quo tenuius , &conuolui implicari^ & cxtcndi
aptius inuolucrum peniadapiaretur.Si itaqs humanu pencmrcfecueris.non unum concauura
repcries ncruum,aut ligamentum apubis oiTc cnatum, quemadmodum Galcnus docuit, fcd I-''' '!-^' V-
duoquajdefcripficorporaiquxnouacua&fanguincindiga.utGalcnus boum pencdelufus
male fcribii, cxiftunt, fed fungofa illa;& ucluti carnca, uti Ariftoteles rccleinnuit,
matcria,& LiUJ,Hi,
f
pltirimonigricantefanguineinflarfarciminumimplctur.Deindeadfcminisurinxqimcatum flo^-cp.n.
alrj non exporriguntur mufculi,quam duo illi quos a refli inteflini
; orbiculari mufculo prona-
fcioftend imus.At Arabesadhucmagisadmiror,quitrcsinpcnefinxcrcmcatus unuquidcm
urina; dieatum,fccundum fcmini, tcrtium autem iUi uifcido humori, qucm ab illo
olandulofo
corporeparariarbiiramur,quodueficxccruicisinitiocircumnafcitur,quiq)huma5lupencm
rubindcreddituiroimpenfiuscocubitumappctctc,quijintcrimhisomnibusunusextruatur
meatus. Verum facile exiftimo hanc fcntenti.i primum ab Arabe quopia fuiflc inucirt5,qui
pc^
"'^ aggrcftuSjCiuscp fabricaiu Galcni placitis non conucnire aiiimaducrtcns','
ircs ar
"%w'
*'e,e,'g
bitratus fit eftx pcnis mcatus.duo qtiae dixi corpora, &
mcatum fcmini urina;^, diflo ctiam &
nupcr humori communcm. Quandoquidcm fi tranfuerfim pcncm rcfecas, nc^ nioricantcm
quiinter fccandumproirianat fanguinem abflcrgis^profcclofingulacorporafinoulimeatus
tibi apparet,quibijs tcrtius acccdit qui ucremcatus cfl. At exprclTb abftcrfo^
fan(Hiinc,funoo
lacorporumfeoftert fubftantia,lcui ncgotioprobans corporaillamcatusnonefTc.Vtcuncp
tamen fit,hic Patauij adolefccns iuris ftudiofus, acenobili Symionum apud Foroiulicnfcs fa
milianatus,mihi familiaris eft,qui in glandis apice duos obtinet mcatus.unum femini,altcrum
urinrcparatij.Vcrum quum quxnon nifirariftimcaccidunt, Mcncquaquamrcccnfendadu.
xerim,ca qua; prxtcr naturam (e haberccompcri, no lubcns fcribo. Quarc ctiam hcrmaphro
dytorum fpccics,quas aliquot uidi\,mod6 nonrecenico,gcnerationis non monftruofxmulie-
ris organa nunc pcrlcquuturus,

BE VTERO RELIQVIS-QVE MVLIE-


bribuigattrdtionijinniUntibusorgMis.
Caput

.. ?R ESENTIBVS organis oflendendisferiatimjiciunt uigefimaipiar^


ta fi^iira cr iiiQ-cfim.i ijiiinta^duiCip ilLisJiibfiqiicntes,utiiUariim Indices diffufc docutrunt,

NT E omniautcrum(ncmoxintcrinitiaaliorumdiflcifJioiusprofc(Tb- f^tmmfl,,,
rum dogmatum turbis obruamur)in fundum &
' ccruiccm fcu collum cr

pcrindcacucfic.jmcritodiftinguimusrquandoquide &
fi illisambobus

ceruice uidelicct &


fundo utcrus coftiiuatur,unumc|5 cx illis corpus con-
lurgat,ea lamcn fitu,forma,magnitudinc, conftruflionc,fubftantia,ua'
oruminfcrtionc,&cxortibus,implantationibus,ligametis,&id ocnus
aliis,in utcri hiftoria diligcnter fpcdandis, admodum diflerunt. Ccruix j^^rriKtus
cuh.jig. li. igitur utcri a mulieris pudcndo
furfum fub pubis ' oflibus,
rccfla &
fccundum rcdi inteftini pdmmftci''

duduminpcritonxicauitatcm tantifpcraiccndit,donecpauIo demiflius quamedircftofcdis "«•^


^ i-jigm
ci mujai pcrtingat, quaapubis oflibus reclorum abdominis mufculorum 'principiapcndcnt. inibi
u.n.omu- cnim ccruixinfundumuteri,autfundusipfeinccruicedefinit,&rariflimealtiusprotenditur,

'"^P''°i'i''<^humiliorfundiparshichabetur:fupcriorisucrbipfiuspartis,&latcrumfcdespro
f-4/i'ifs
inLdtii- magni wdinc ipfius uariant. Quanto cnim maior magisq; diften tus eft utcrus, tan to elatius ad
iiimt. umbilicircgioneprotcnditur,atqucadiliamagisaccedit.Adebutnullampcculiarcipfifcdcni
circumfcribcre qucam,nifi qubd fub pcritongi antcriori parte clatius quam pubis lunt ofla ple

uttimi-
'"i-"'"? confccndat.ln nullis tamen omnino mulicribus utero non gcrcntibus, fundus lacrioflis
rara jig. U. initium infimx lumborum ucrtcbrx coarticulatum fupcrat,ncqj in illis fundus
^
ccruix po &
1 H.
fteriori parte aliud prxtcr rcifium intelTiniJ tanguntjUix^ ipfiusctiam uincuni amplitudincmj
Hfi.iuMi ncque elatiflima fundipars tam alte atcp refli intcflini " lcdes,in coli anfrartus duifia prorcpit,
utcripars uefic.a habct prxtenfam,atquc hac utcro no gcreniibus uniuerfus fundus
'^'^'^'^''i^'' '
i !4 K^T^i
f cr L, rtif obtcgitur,ucfica nimirum altius rllo proccdcntc. Nunquam cnim in mulicre uterum 110 gercn
iji.tfupcT 1, tc, hunc tam alte aK^ ueficam uel prorfus inanitam,confcenda-e animaducrti, nifi foriaflis utc.

ruinmanuapprehenfumipfiusproduflaceriiicefurlumirahaem.Proutenimhancinfelaxa
y tam
550 ANDREAE VESALII B RVXELLBNSIS
lamfiniSjatltuterofurrumffacftoproiciidiSjUtcri fitumplurimum uariabis.Si tamcnadapcrfo
intcr di(rccandupcritonaro,uicri(ituminquiliucns, priufquain illum manu autdcmilTius,aut
clatiusmoucaSjConfpicabcrc illum humiliusmulto c]U£imclatior uciica^confiftatpars, colio'
catum,8inCutiquamadfacrio(Iisinitiupcrtin£;crc,itaqipofiium,&utmoxdicaconncxu,!ibc
rumqs, utfurfum acdcorfumlcui opcraagi |)oliii: quod in uiucntibus adhucnuilieribus indi-
'*"7/s-D,
catueftlongefacillimu, fimodofundiutcri osinfpiccreconaiusfucris.Namlcuiquaqiocca'
fioiieadutcriccruicisoSjfundios in quibufdiimulicribus,precipucautextatcprouc(riioribus '"fe''
decidin'ccernitur. fiibindccnimadcodcorfumprocidit,utuifumnofugiat,acmoxincciuicis
orc rcponatur. Aliis autcm mulicribus aliius rccondiui prorfus Iatitai,qu6d fuis "mcmbi anis
utcrus fupcrius coniineatur,ilIa-^ non laxatx hunc minus dccifibcrc finani: fccus quam in illis e,

qux fxpius pcpcrcrijt, quibuscp uteri ligamcta laxiora cuafcrc. Cuiufinodi ucro ha-c utcri fint
ligamenta,dicam poftca,nuncrcliquu dc uteri fitu fcrmoncm abfoluturus. Antcrior iiaq; uteri
pars,utidiccbam,ucficaobtcgitur:hictamcn"humilkiiaonicntipartcinillisrnteriicnii;tc,qui-
busidfurfumucrfusliencm non couoluiumomnibusinteftinisobducitur. Omcnticnim mo
leslongitudocp taniaeft, ui intcr uterum ueficamcj! fa cilc nnplicari,atq:(ciuod Hippocratcs dc
obcfis dicebat mulicribus) utcri os neapte cocipiant,lcuitcr comprinicrc pollii." Antcriori au
^"l"^''^
tcm utcri ccruicis parti',ucficx quoij fundum illic ubi utcri ccruix fundo ipfius cft contcrmina, „^0„x,x,
incumbit.perrcliquacnim fcdemquafiadpudcndLi ufcp,collumuefica:(quodbrcuinimucft)
ipfiduntaxalcxporrigitur.Vcrumctuiauicriccruixueficxcollum logitudincaclaiitudincplu
rimuni fuperat, loiaccruicisutcripars, uefica, ipfiusqicollo non opcria,eampcritonxi lcdcm
contingit,qux intcrnii pubis oftium rcgionc fuccingii. Porro ccruicis fundicp utcri latcra^uafa .

p q
quxutcrumadcuni,8i membranasillum proximispartibus
' nc^ficntcs Ipccfiant. Atqiitautc- d.cf-j
rusfcreinnopra-gnantibushabct.lnuicroautcgcrcntibus fupcr''graciliainicftiiiafuboniciv fe i i

to &C peritonxianierioriparic ducitur, ilia quoqi quum partui uicinior cft, iinpirfiuscp turgct, 'j^^'^^^"
infignitcropplcns.Vndcetiam' humiliorfundipars qua is inceruiccdcfinii,hisctiamaliius r^jp^.s,
quam in no prxgnantibus afcendii, & utcri ceruix illis inulicribus furfum trafla,ac in longitu k,k.
- diiiemdLiifta,prcfTlus quamcxterisarflatur. Quinctiam uterus hisnon adamuflim (utalias)
media,quod ad dexiru & finiftrir attinct, fcdcin occupat,fcd quafi spicc elatiori m dcxti ti ma-
'
IJI'"'*
'°'
gis,aut finiftru.quauis inicrim inodice,ucrgil.Qiiod ctfipleruiiq) foctuu lcxus rationc fiat.no '

tamcn pcrpetuii cft. Nam mulicrcs dextram abdominis partcm magis prominulam graucmq;
habetcs^tcrm inas pcperifrc cognoui:& ciia in finiftro laterc facta tenlionc, mafculos aliquado
progcnitos.Cxtcrum'caniniutcri,ut&caprini&"uaccini,fitus,quemadinodumcliamcon- .iVjf^^.

formaiio a muliebris uicri fitu plurimumuariat.illisnanqjanimalibus ceruixutcri adclaiio-


rcm ufqiucric<Tfcdcmprotcditur,&;uniucrfumuterifundumetiamnonprxgnandbuselatius
V ttrifirmd- quam facruin os locaiur. Mulicbris utcriformain ueficxplcruncp '
aflimilamus, & potifiiniu x-sfi.an-

prxgnaniium, quibusadamunimpropcmoduinucficxrcfpondet:quippcillisutcn fuiidus,


j^Y/,"™^
ut&ucficx^amplusadmodum magnus(jcft:&ceruix,fihancadfundicontuIcrisamplitudi- p.rmL.
ncm,angufTa.ln no prxgnantibus autem ccruicis ktitudincm fundi latiludo uix fuperat &. fi :

ccruicem ucIlcuiftimoconatudilatareconaberis,iamciuslatitudincmplurimumfundilaiitu-
dincm uinccrcfpcflabis^quufiindifublT.^itiautcunc^i protcndcnti haudquaquam fcquax lil,
acproindc ctiam iniquautcriaducficaincftcomparaiio dcindeucficaquod ad latitudincm
.

altinet,cxacte orbicularis eft:utcri aulcm fundus non prxgnantibus antcriori polTcrioricp par
tibus(utlatior cralTior'uceuadat)compriinitur. Vcficxctiam fupcrior parscxacftiglobi inftar
pauloiniiiusroiundaeft. namqua' urinariusnicaiusurinamefoctu pcr umbilicum dcduccns '^'fe-™''-

abipfapronaiciiur,uclutinacutumalfurg]'t.Vicrusauicin" hicobtufuscft,&.' quartam circuh [,i

partcincliamnonnihilcrecf}am,autnouilumi imaginemrefcrt, non quam lupcriorfun


aliier fi ? •sfi.Ai
'""^
dipars'utrinqucobtufumcofTitucrclangulum:ui& Arabcs infinuarunt, quumformamutc
• riquadratamdixerc.'' Ab huius cnim partisfupcriorislatcribus,utcri fundusfcnfim, fcdmo-
diceintcrim, ar(rtiorrcdditus,deorfumadipfiusceruicisorigincfcrtur:itatamcn,uttoiusutc b iffi.aH
rusno multo fiatprolixior quamlatior, ccruiceintcnm inftaroblongi mcatus longa& tereti, '•

Vtrnfupfr,
' PunJus uicri omnicx partc prxicrquam in lateribus,ubi uaforum mcmbranariiinq; fiuniap j]^f'',!t"'.

plantationcs,exlcrna lupcrhciclxuicca-quali cx ueluiimadcniclinieo ablterla lubrubicaicq; ,yi

conftal.Ccruicis quoqucextcriorfupcrficiesinpofterioripartcabutcrifundononnihil ultra ?i"


prtixtrr.um
mcdiam iplius longitudincm,& antcrioriquocppartc fundo propiiiquior,lxuis& humccffa. A.
magis lamcnquamfundi fupcrficics candicans confpiciiur pcrrcliquam ucrocxtcrnaledcm
:

P„„j; proptcraliarum partium adnexusafpera,eoruinqux inuiccin adnalcunturinodo cxifTit.Ai


jmus. intcrnatundi luperhcicsnonprxgnatibusa;qualisquocf aclxuis,utmaaitarumuclicarum -^^1^ ^„„|
cauitas
DE HVMANI CORPOIIIS FARRICA LIBER V. y-i

eauitas apparet. Scdharum finus maioribus profundioribuscprugisopplctur,illiusautc plu


ribus quidem, ai minus profandis,& uiliim quodammodo propter continuitate comprcflio'
ncmq; (ugientibusjnon alitcr quam fi cxadiflime Ixuis forct. Attamen pra:ter ueficarum caui-
^
CD. tatcmhimianusutcrus,utuirorulcortum,leucm&rpcrquammodicecxtubcrantcmTuturam
fcu tenuifflma: linca; inflar promincs tubcrculum exigit, fccundu uniucrfe fupcrficici loiigitu
&
dinem anterius & poftcrius cxporrcflu, quafi quodd.l finiftra-a dcxtra fupcrficici interfti-
tium,autnotulaqucd.amccnlcndaeflct.Superficicsha^cfundiutcn finuseftfemcn gcniralcfii
fcipienSjfoctum^ cotincns,qucm no impcritum uulgus modo,ucrum Anatomicoruni fxx &
non unum enumerat, fed fcptenario numcro cum coniplcflctes,fcptcm matricis ccUulas reccn
fent:ac tres quidem in dextra uteri lcderr afculis fufcipicndis aptas cnumcrant, tres ucro infini
firafccmiiiisdicatas : feptimaauteinuteri medioftatuijt,illamhcrmaphrodytis colccrantcs,
Ha:c memini mc admodii piicrum prima dialefliccs rudimcta addifcentc,in Albciti illius Ma
gni indoiliflimo,dc uirorumulicrumcp (ecrctis libro,ac in quod.i Michaele Scoto non minus
quam profitetur phyfiognomia: indoc1o,quam baibaro lc,oifre:& ctiam apud
lec^tionis ciuscp

lureconfultoseiudnodi loculos defcribi, cumaliasfrpius, tum maximeabutriufcpiuriscofuL


tiflimo litcratiffinioq) uiro c;v I l I E L M O M A R T N o s T E L A cognato mco,ut
I

ca:terarumdifciplinarii,ita quo^Naturgopcrummireftudiofodidici^quandoprolixe dcfcc


tiisformatione,acquopotinimiitcmporcpcrfc(51usisdicimereatur,& diuiniHippocratisno
ftri futlragio partuni fcptimcftrcm pcrfedum eflcaflcrcntis,colloqucremur.His acccditpra;.-

ter Nicolum Gcntilem,& alios plcrofcj) eius cohortis homincs,Mondinus,Alberti, & rcucra
meritiflunus comes,quialiis ipfius de utcri formatione commentis.a placitis
TiiTKc-ri iUius

fcholafticorum thcologorum (quibus frcqucntior dcgeniialibus fcmine quam medicis di^ &
fputatio eft,quoscpquum geiicrationis organa in fcholis oftcndimus frequiriifflmos habcmus
fjjcdatores) declinareucritus, (eptem finibus uicrum diftindu efle adiecii. Quos quibufdam
imaginatosfiaiflc,non lat uifum cft, nifi rurfus (cpiem illos finus fcrobesue, feu fofliilas dccem
rugofosinfle)aisobiincrcaftrucrct,utfcrobiculilepic,rugcuerofcptuagintaeflcnt.Atcphinc
totidcmfociusfiinulconcipipoflepleri(5autumant:parupcrloucminhoniinu,multo etiami
nus brutoru,qux plures fcxius pleruncj fimul utcro gerunt, diflecrtioneucrfati. Vnica enim
in
uteri ftmdo cft cauitas, latior quidcm
duntaxat in &
altior quam profundior,cuiufmodi ctiam
f Qjij/; A uicrifundiformacfrcrciulimus. Cauitashxc(cufinus,inhumilimafcdciuxtafundiforamcn,

raaJG^t '"'"^ foraminis ainplitudineanguftiorcft,dcindcfccunduuteriformafurfumdilatatus,


dnnabAet in elatiori fiia fcde uelut in duos ceflat angulos, ad clatioris uicri partis latcra cofccndcics qu.T
,
B/iir/iiiti,
ueluiduosobiufiorcs efformaredocuimus°angulos.'' Mcdiaenimicdcsclaiioris finuspartis

g/.^j^f"'
non tam altcatcp latcra ipfius co(cciidunt, utcri (ubftatiadcorium hicquafi fcpiumalicjuod,in
bx-jpgurj fuam amplitudinc fpciftantc. Huncfinuminnonprxgnatibus lalcm(cmpcradinucni, iitplu
i^.t. rimumuifcido quod.i& fubalbo muCoilliium,&lxucm quidcm, utidiceba antca,&incon'
fpicua propeniodum futura, lcii extubcrantiorilinea interftinflum. In angulis illis aut infupe-
Uifig'. rioribus ipfius apicibus rugofiorcm,ac omnino illi 'cauitati fimilcm deprehcndi,in quam defe
rentia (cinenuafainuiris infcrutur. NuIluscnimhicininuolutario(cminisfluxu, (eualbis,ut
uocamus,mcnftruisnonlaboratibus, manifeftus occurritmeatus:qucmadmoduneq;inuiro
i "sfe » aliquis confpicitur,nifi ex uafcfemeti dcferente ftylum acutiorc (ccundij uafis infcrtioncm ui
intrudamus, aicf iecus quani (ccundir naiuram habet meaiu dilatemus. etiamfi uaccis intcrim
lcuinegocioftylusexutcri amplitudinedefcrcniifcmcn uafiindaiur.Quinciianon prxgnan-
tibus infinumhuncnunquamarteriasautucnaspromincreobfcruaui,eorucapituloruinftar
extubcraiitcs, ex quibus fanguis c ucnis ad anum pcriinentibus iii hxmorrhoiclum uitio cfflu
xurus eft.Ncc finus quocf aliquos in no prxgnantis utcri finu intuitus funi, illis fimilcs quos
infcpiarum&loliginum &
lolioruni promuicidibus ccrnimus quiciu(iiiodi finusfunt,ac(i:

cerx medias pifasimprcflilTcs, uti caprarum &


uacarum Galeni oftcnduni utcri, quemadmo-
dum in Capite quod priuatim acctabulis dcdicabitiir,difliufiils oftcnda. Ad hxc,ueiiam aut ar
teriam quo^ non exiuberanicm,fcd nullo pcnitus paclo uifui fcfcoffcrentcm in hoc,ut nccj; in
liefig. prxgnantium mulierum iiteris cofpcxi:
ueniriculiaulinieftinoru cauitatcs terminarc,innon
imofundifinuscoiinuo colorcinicrrubrum acpalliduin mediopcrfufus fpccSatur. Hxcqui/
Imrrn-ice-rui
«js/igiii-. dcmintcrngfundifuperficici fiiiusVe^cuiusiraiffaiioadutcriformiifpectat.cftdefcriptio.'" In^
RB. ternaaute ccruicis utcri fupcrficics magna cx parie uaria cft.quit coniuct cnim,n«5j alias difteil ^cmapnodi"''
ditur,undccuncjirugofaimplicitaq?eft,acin (ccocidit:fiueroadiiiodudiftcdiiur,exa(5lelxuis
&lubrica fecundii uniucrfamipfius longitudinc, prxterquamadeamparicm,quaiii puden-
11!;^,,. dum terminatur.apparerepoteft.Hic nancp pcrpetuo prxter laxos implcxus " cuticularcs illas
y i caruri*
ANDREAE VESALII flRVXELLENSIS
carunciilas tubcrcula^noiiacqiialiteromnibus mulieribuspropcndulaadipifcifjqux yvtitfiS
Crxci uocat. Ad hxc,in antcriori ccruicis fcdc paulo fupra pudcndij,ubi uclica; collu ipli^ infe
ritur.noadamuffimxqualiscl-t.Nautrincjiadinfertionislatcra, tcnuis uiericcruicisportiucu
/i. tttficsei
ia cxcrclcitjin ipfius amplitudincpropedcns, ac illis mcbrancis proccflibus forma pcrq
fimilis, tiitin ciiipi
•^quos urinxin urinarios meatus e uclica,& bilis cx duodcno in dcfcrentc illS mcatu,rccrcflLm fmi ccridct

prcpcdireinnuimus.Haud fccus quam li utcriccruixuriniiadmittcrct,penduli ucroproceflus apcruj^e.

unna autalia materii in ucficx collii rcgurgitareprohiberct.Prxterca utcri ccruicis ampiitudo itdlnr.icm
tTfi.L.
toto ipfius diifluno angufl:aturj& eiuidc c(t amplitudinis''qua fundo cotinuatur(fi modo am
plior diftedicpaptior inibino fit)ac'qua in pudendil ceflat. Verum in huiusamplitudinis finc dctnisli.^

™»» f^latiorc fcdcm,fiindi orificium prominct ^nufqua ccruicis latcra fuo mucrone
'
cotingens,
AHtxjd.

moJi. ncqpproptcrccruiciscotracftioncm autdiftcntioncmobilc. Porrigiturcnimcxhumillimlifun K,K.


di fcdcin hanc ceruicis regione, utcri lubftatia obtufioris in penc glandis mod6,cui tranfucrfa '•-yfg.ti
fcifliira (euforamenineft, quoduteriaatfundiipfiusosiiocariioiitiicft.-tpemadmodumuiie cnniidm fc
dcm.
bre' pudcndum,ceruicis utcri os nuncupamus. Verum ut hoc no diftcn tu alioquin fecundiim StejiguX
corporis rccftitudinc duflx fccftionis modo coniuct,ita quocp lilud traiifucrfa,at non perpetub dclll D.
xquali.Prxgnatibus enimrugofacftadmodu, & pcrquamangufta,ur fpccillum nifiualidius
impulfumuixadraittat.Quxnuperpepererijt,ampliorcmhancfa(lione,minusqjcotra6am
rugolam ue poflidcnt:no prxgnatcs autem.mcdio habcnt modo.Qiiod ucro, quotics ftmdi
orificujdift:endituracdehifcit,utS<;ccruicisorificiu,orbicularefiat,manifcftueflc,etiamfino
dicatur, arbin-or.Aperiturauteincoitu nofcmpcrquidem,fcdquuuirilefeminappctes,idna
turali motu fugendo allicit,&quando uterusnon conccpturus,uirile fcmcn una cum muiicbri
fcmine itcrij cru(flat,aut in pollutione, uel affriflu muliebrc dun taxat fcmcn exccrnit.Ncquacp
enim diftcnta utcri ccruice, fimul quoqp id pcrpetuo
recludi tur. haud enim dccuiflct inlatiatx
mulicris arbin-io.etiapoft coceptumucncrcprocacitcrnimium dcfideraturx,orificium
illud
fubiici. Vtintcnmprxtereaquata fucceflionis fpecieinoxa,
mulicresfubindc genituraprxtcr
Ientcntianonreferuarct;quantacjilicetianullohabitococeptionismctu,maritis parcntibus^
imponcrent, fi modo fundiorificio Naturamufculos arbitrarrj motus opifices claroita fuiflct,
id^ itaac ceruicis utcri fundiorificium fempcr apcriri potuiflct.
Qiiam incpte uero &falfo ple
ricffundi onficiir penem in coitu excipcrc, illumq; in u teri finum infcri fcripfcrint, prxter
aiia,
corporis quoqj refcflio luculcntiflime teftatur. Porroin partu quir toto tcmpore qiio uterum
gefl[itmulicr,adamunimcontra(ftu occlufum9fuerit,ade6apcriri,cxtcndi,remittiCf,utfcrcus
hacprocidat,fcimusquide,&:audietcsliupcfcimus:atNaturxmiraculijnimisquamfeoniter
VmicoT' admiramur,fummi rcrum Opificis prouidciuiani hymnis parum celebratcs. Ad uteri quocf
"•^- formamipfius cornuafpecflareuidcntur,quxHcrophilusinmulienbusopportuniflim(;iam
riafcentibusboumcornibusaffimilauit. Q.uemadinodumenimuimlorumcapitautrin<jiqua
pronafcentur corii ua,extubcrant:ita etiam fupcrior utcri pars,quam quartx circuli parii com
parauimus>trobicf uclutiinduosobtufosdefinitanouios,quircuerauctcribus Anatomicis Ulsf.iJi.

hominiicadauerafccantibus corntiu uice habebauir.^uaforumcpfemenmtilicbrcdcfcrcntiu xisj-.g.u.

infertionem excipiunt.Nec^ hic quenqttam Galeni ftudiofiim (uti fanc o,mncs qui Mcdicinx
nomen dcdimus oportete(feftudiofiflimos)mihi obpleracj iiliusdogmataobftrepcrc uclim,
^^'^ ^''^^ "^"^ partesrequirere,quas cornu accuratius aflimilari cupiat,priufqua (cduio Galeni
C^lenulu«<i
Jmn-unun-
''^'^» ''bris de Partium ufu, de Seminc, de Vteri refe(ftione,expenderit,atqj uaccinfi uicrum
piini«J}'i- mulicbri,ac demum Galenifcripta ambobus uteris cotuIcrit:ut tandem cdoccatur, Gaicnij.ne
per fomniil quidem mulicbrcm uterum unquam infpcxifle, ut uaccinij duntaxat,8<: capriniim
& ouiliuin.infupcr ipfum in de Partium ufu aliorum Anatomicoru placitis nixu cflc,ac
libris
proindc uteru iliic ucriiis(quamuis interim obitcr)defcripfif[c. in Iibro aijt dc Vterircfccfiionc
Iiumanocapiticquinaccruiccmadieciflc^atcycxuaccinoutero&muIicbrichimcramtexuifTe,
c|uuinuacciniutcri dcfcriptionem cum aliorum diflecflionisprofeflorii fcriptispcrmifcct.
Si
itaqj quis natur.r operu ftudiofior, Grxcorti impofturas uidcndi cupidus
hxc dilioctcr prx,
ftiterit,' uaccini uteri cornua ad cum modum habere (pccflabit,ac fi
dcxtrumfiniftruniq; decrc- yHlctffi,
gurnm Hl-
pitiarictiscornuaradicibus.acinternislatcribuslintco fimtil comittcret,accornuijradiccsuac
lilCC.
cino utcro,qua is ipfius ceruici cotinuatur, affimilaret,cornuij ucro apices u tcriapicibus
con,
ferret.Hxcprofec^t6dilTufius explicatiusqjpro(cqucrcr,nificuiuispromptumcffctmacc!Ium
adirc,uaccinumq)uteri fitum,forma, magnitudinc,aliaq; in partiufabricaadamuffim
contcm
planda,intucri:autfigrauiusfitparumqjdcccatmacciluacccdere,ieucomninocft iubcrcuac-
cinum titcru adfrrri,ut tanti autoris fenfa intclligiitur, acmulicbriutero cafu oblato,ob(cruct,
quam cocinnc Galenus caprinij uaccinumqi utcrum,.ion autc humanii depinxerit,acdcmutn
exper»
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LrBER
V 533

mammracmbns™
attemec>ammaucnt/ac,lcd>,ud,cab.,^
da elTct, fipcrpctuo quado a Galcuiphans ftud.o
& rc,cns rcclino.ad,^^

cont,bus undecun, fim,ll,m,:autnon ap,ces


lo!5, ll-dfundi utcri.n ,ll,s an,mal,bus tota pars,
'""^"""""^"''"""-^""'cc-fit poftcadica.Q_uandoqu,dc Galenus InU
al b,'3nr ciione uc^ri.

mukoadhuc rcd.us de cambus (u,bus,qui utcrum ftanm


& a fund, ,pfius or,fic'o,,ta,n^ duas
partcs d„-en,ptuni gcrunc, ac fi .ndiccm
a mcd,o maxime diduccres, ,llos^f d,a„os
utcri par.es
c, cfi,rgcres,qux ,n no
p,;a:gnat,bus ^cfli quod.T.nodo ducfitur.Sc'
Imi
m
ap,cc ,m,c,-oncnVuc lci
,,0 lecus dd,nunt,q,untj, rccla, n5 auteobl,quata el]entcornua:,n utcro autc
ocrcnt.bus
qual. a.-,cas cornu., .iiodo,.V Ira-c quoq,
i.tflccVutur.Porro .u- lat.is cxpatictur o,ano,coru,n M.,Mr,.
,.sfi.,U p^''""''''l'"'-'g''':-^'''"^""^"'''^-'^™«eri,,iagn,tud.neaaored,ami.r,quam,nodia,uca """"A""-
n l.tus utcr. dcfcr,^u.oncutcuncpcxprclT,,nus..,cci,
fu.,diquo\i,molcs mao,s q,.amuencr.cu
d»li.x,.. l\='''^'^'^^''^';''^'P°t'--ft=yt,;l'iip™cotcntifa:tuslcmi.risucqua,,r,,atcd,ftcdi;^,ur
cfnr^^^
i ..«crea.dcnquoqj dc ccruicc cctfcndumeft.qua-
mod6ua,-,ec6plcxarugola9conn,uet,
modo ,n co.CuCquau.s non fc.npcr a-quepro.np.c}p,-o pcn,s,m
pa,-tu autC- pro lcr.us molc.di
Uc,,d,tur.fctquc,iad.nod,,lat,tudoccru,c,cadc,n,roeft,itaq,,oq.ncq,long,tudo.,.amnob,s
utcrum„ncr diffecanduattolle„tibus.inm..-amlongirud,ncm
ccru,xpo,-r,aitur. adco utnon
m,nusnd.culum l.t.utcri ccru,c,slo,,o,,ud..,c ucl lat.tudinc.quam
is m„,us adh ucciuan t.tatc qu.\m .lla
d.Hcrat. Q,,i.,ct,a utcr,
pc,,,s dc?cnbc,-c-quanr, &
ccru,x p,-o ntulicris l,b,d,,,c luro,,
d, o,- a„guft,orq, & d.reAorCpra-tcrcj; quod al,,s natura
fit ftricaor) cftJcitur.acpromdccua

haudm..-orom.,csquodamd.girorumnumci-ociuslo.,giiudi.,Jdcfcr,be,-eaoorenos i.,tcrl<:
pugnare.Khuncapudcndoad fundifinum undccm. ^llum duodccm,
.ftunmlu.cs akl pau
cores d,g,tos cnumcrarc,& quod o,„n,ii abfurd,lT„ni,
cft. pa,-em cum „op,-ao„at,bus
fundi
long.cudme atqj ccrmcis rtatucrc. Pra-terea uterus in cum modum
a pcr,tonxo lioatus pcdct
ut.pl.us funduslurfu,,, &
dcorfumplusminusin coitufefcducccacad pe„,s ru,„mC,a„g
anunal quoddS, ut&
Plato diccbat.dchifcerc poftit. Quancj „,tcr,m uctul,s, &'
,,s cua: frp,ui
pcpc,-crunt,aut rud,L,s ab obltctncibus in fccundarS cuulfionc
fucrGttractats- ft,nd, os ,n pu
de.idu quafi dcpcdcat, ac pro.ndc b,-euift,ma ,.„plexacp i.i
. .
,ll.s ceruix u.dcat.qua i.ttcr
leca.tdQ
lurlum ci-a(fta,autal.as m
u.uct.bus ,i,tro protrufam, infignitcrproduccre ,ntcorC
eft. Ouod
autcpucII,sutenfundi.s.„inorfit.quam.ll.squa:iamd.uco.cre.autaliouando utcrii ocTlcrc
et.aal,isp,-od.tumcftAnatom.cis:quanqinh.somn.bustcft.umfcr,;modi.calundus''ua.-K-t'
ut ..ull.i .pfius molcn.qucmadmodu
ncq, ucfi cc cti.i, priuatim circCfcribcrc qiicam
Viocfima
icptima tanicnprxfcncs libri figura,cam utcr, ,„agn,
tudincm exprimit,qua h cqucter m „0,1
pra:g,iant,bus,&:prxc,pueinhui..,sani,ic6lca,onePatauiioccurrit.Fundusen,mn,ultomi
i,orcft,quamd,flect,o„u,nrudisfibifeal^pcrfuadc-ei.Qu6dueriAnatomcsp,-ofcflonbus
ct,a ,ne„ftruxpurgat,o„,s occafionc.fund,
utcri magnitudinis d,ffe,-ctia ponamr lcoi
quidf
<)ua,,douterufanou.,iciurge„tc^&p.aulop6ftmc,ftVuiifai,gu..,C.rcpuroaturi-.,oraf,d,oran
iilo cllcdocet,qu. uuper u.i.ucrfum fa„ou.„c.queni
mcnfis intcruallo aflcruanfcTifim arbitra
mur, excrcuit. Vcrum haccx pai-tc niincj mihi ft obtulit utcridiflirentia. &.' dc fanouinis
,llius
col,ccl,oi,cpurgat,o,iccj;fi,oloco.adp,-xfcntisCapiiisfinemquxd.Tfubiicia^Inucc-iet,afub
ltaiitia.,,on ,„,iius qua,n 1,1 dcfcr,bc„da ipfius
magnitudinc, d.flcc~,io.,is profelTo. es oraui tcr fi^^"'-'^
d.ftcnt.iit.at^ adhucmulto magis inipfius tunicarri
numero, &
deindein ucnarf, avmi3ri &
ncruoru utcn ortu & ,mplcxu.Mih,Cne illoru falfis ac imaginatione plerunq, c6H6,s docma
tibus e„an-Jd,s prol,:<e hxrea) no prxgnantiii fund, fubftatia c6fpic,cur ncruca mcbranc^a
ue
icdcraliaaomodum,compadtacf,„c9n,mii;dura,Sc'.,oadamunnn,uccxtc.-aqucocncr-'tim'
mTuofad.cuntur,candic,Ts, fed carncu aliqu.d prx fefercs.Quod aucc.n
p,-xfrnt^a ncruofam
ciuxuG l"t>'W'itM,nonquxfrcqi,etibusccrcbriautfpinalismedullxneruisintcrtcxituruocc
fcdcam
"'^'"'^- l'g'in,ctis, ccnd.n.bus,ac .ll.s qui propri(! ncru,
InHxuC '^"''"''i"" nunc.ip.Tcur fubftTtia
D,,fy Cq"3;HTnonu,rtut,)refpodet.nc,,iincambigcrereor,Hxcuterifubft.Tt,a.xqualisdunt,a con
E, t'"uaq, palli,n elT.nifi fortalLsadfund, ' foramen paulo durior
f,7Ps. collc(Siorq!euadat !n cxtcriore
E.
hu,usfubltTtixfupcrfic,e,ucnxob!curx.gi-acilcsq,,ledadmodiifi-equctcsinCforoadhucure
S ^7Pi-^ ro excurrcre uident,qua: mcer intcrna' externamcp
uicri tunicaporrigunt.SScenim dux utcri terituyiicic.

y 3 tuiiicx.
r
yjj. ftNDREAC VESALII BRVXBLLENSIS
tunicx.cxtcrior ima quam a pa-itonxo,ut &
ucficaipfa cTrtcracf qua: illo ambiu tur.infignitcr
l-Mfe.O.
ualidam accraffam obtinct.Ha-cprincipiu diicit a^nembranis^ uafautcru acccdctia contmcn
P,Q.-a!<i
tibus.utcrumcpperitonxocomittcdbus.Apcritonxo cnimquauaiaipliconafcunt,quxama /ioE.E,.?

ximauaforu " diftributionc fuprafacru os fafta, ucrfus cruraicnduni, ipfius pcritc^nxi partcs 1,1.

-$f-n,n,
proccfrus'uecnafci3tur,illismcmbranisfubftatia formacpfimillimi,quxmcfcntcriii cfiormat.
1

y-
SuntenimhiproccfTusinftarduaririenuiummembranaruinipfarummcdioucnas&artcrias kAf.g.n.
raulto adipeopplctaru. Atqi talc^ mcmbranx a peritonxo uirinq;
proccdut,
deduccntiu,
quxtoticeruicis&fundiutcri laicribusadcummodu comittunt, quo cauxinteftinoruAna' G.
.11 tomicisuocatxpariimefcntcriu"'applataridocuimus:&quemadmodumcfcntcriuinicftinis
acccdctcs,in fccunda ipfius
icrtia obducit tunica,ita etia hxperitonxi mebranc utrobicp utcru
fi<,"jiimio

longecrafftore " ca quam mefentcriu intcftinis oflert.quod fcilicct quaiuor


jigiirj.
dcCTcncrant tunica, ti9fg.!i,k-
teriia tunicii dux
pcritonxi portioncs,utrinqf nimiru dux, cam efibrment,quum inteftinoru edllaintL,

tantu mcmbranx conftituaiit. ucluti k


in canibus &
fuibus accidcre uidemus,quibus° anibx 0 i8 pg. F,

uteri partes inftar inieftini funt, fingulx^ fuo duntaxat laicre ad


pcritonxum in lumboru re- G,dt!|; tti

gionccolliganuquiiunicus&fimplcxmulicbrisutcrusun-obiqfperiionxoconncaaf.Poi-ro fcr:hii[:i.-,il

prxfcntis tunice craflities ob hoc duniaxai no tanta cft.quod toi pcritoiia-i partibus coftituaf, tin; cxchx

fcdquiahxcincotra(fto,nccp grauidouicro impcnfc collccla comprcnaqf cl^uti&modode


rn^crii irf
dicclpctc^;
iiuernadidiirusfum."hiternaYundiutcritunicaipfipeculiansacpropriacft,ncq!apcritonxo quciiutl lio

prius narraia eft utcri fubftantia conftituit. Hxc tunica in non pragnSii
utcro
pcndct,& qux d:ir<:cri

(qucindonccaliud fubiuxcro, fubaudiri uclim) c aniticomncs rcliquoru corporisoiganoru -9f",-


17 fglir.
tunicas,ut trcs ucntriculi&: 'inteftinoru fimuletia iir.plcxas.uincit. Ipfa tamcn
' omni cx parte (1

E.E.
pariccrcranauifitur.Vbiciiimfundicfiormat'oiificiu,cranin"niacft,&pau!oquam alibr
non
compaaior:dcindeetiain'mcdiafedcfupcriorisfundipartis cralTaquoqjcftadmodu.&utin l'9r2'
finus utcri cnarrationc diccba,in ipfiini quafi finum extubcrans.
Cxtcrum qua urcrus in obiu "jfig-S.
iSC.D.
fos"angulos dcfinit,femcnqidcfcrcntiauafa cxcipit,hxc lunica tcmiior,minuscj; fecantibus t --yjj. F.

fpiffi.quaiu in rcliqua partcoccurrit. In latcribusautcm antcriori &


poftcriori fcdcparuer
& lt'Sf'g.i,li.

Cianau!fiiur,adcoqicompa<rta,utnihilpixtcripl:usfubftaniiam citrafibrsti^mquibussbun-
datdiftinaionc,utcunq)eamdincccs,intiicriliceat:faciIecjihallucinariillosintclligas,quihanc
utcri tUiiicT gcmfna eflc uolunt,in dcxiris quidcm unii,in finiftris ucro altcra,quall utriuf-p ma
nus cocaua limul cx oppofito iungcres,ac lingulas manus fingulas cffc tunicas fingcres. Adco
cnim Galcni locus in libro dc Vtcri fcdtionc ualuit, utin diffeftione periiiorcs, cum lcgcntcs,
uteriqi dcin conftru(ftioncm inquircntes, fuoqj lcnfu dcrogantes,illum gcininum, eifi non fit,
dcfcrip(crint.quodprofcc'tonoaccidinci,fi''uaccinumcr.prinuni'ucutcruiTidiuififIcnt,qurrn
inibi, non ucro inulicbrcm, Galcnus defcribit. Si cnim exquifitc uaccmum aggrcdiaris,
8i

'pariciuipfius quxabutcriccruiccadcamuftjuelcdcmhabetur,quaisprimuni in arictiscor-


nua duci confpicitur, tunica' libcraucris,qux apcritonxo edufta toti huic utcriparti commu
f 4G.
nis,fimplescf cxiftit, mox intcrna utcri tunica in cofpetftu crit, non unica quidcm, uti cxtcnor,

fcdgcmina,utriulcpfcilicctuicri partis unapcculiaris.quippctunica exteiiori ablaia, uaccini


utcri pars,quxprius unica ccrniiur, itagcmina cft, ac fi indicc cum niedio fimul iuncluni con
fpiccrcs: aut ntdccornibusariciisdicebam, duorucornuuradiccs inicrnis latcribusinuiccm

commitccrcs.Ncc^ lolum id Galcni nomine in uaccino uiero cxpendcndu ucnit, ucrum cii?.iTi
cxicrnam utrorumqjfundi utcripariium conimuncni tunicam ab iiitcrna, quxfingulisuicri
partibus pcculiaris cft, adimens accurate,ob(cruabis non ofcitantcr fpcc"iandum ucnarum ar
di^fi. ciT'
tcriarumcj'implcxum,interintcrnamexternamq; tunicasconfiftentcm fed adcointcrnxcon :
CJ D CT G.
ncxum, ui cius conncxus gratia intcrnaiii utcri tunicam Galenus ucnofam (uti fanc eft) appel
landamduxcricVcrtim intcrim mulicbrisutcrus'' fubftantiaadco coinpat!laconftat,utuixuc b ijfgm
E,E,F.
nx capiUorum inodo tcnucs apparcant, ncquc intcrna tunica non prxgnantibus uenis cofpi
; <*,W':.i' cuisintcrtcxtaca-nitur. Atdeuteriucnis&arterrjspaulopoftagetur.&nuncintcrnxtunicae
mulicbris utcri fundo fiinplcx,uti diximus, cft, fibrx cxplicadxueniSt.Triplici nanij
"'-JuP 1^-^
hbrarum gcncrcintcrtcxinir, ac rctftas quide intimas cxigit.fed cas no ita numcrofas. Extimas
'
W..
habctorbiculares,traiifucrfas'uc,rcd}orum copiam utcuncj uincctcs.Aimcdias,quxobliqua:
Pr^!7v^.t.!; hxomnes in hisqux utcroaliquandiu
funf^pofticlctplurimas^cafdcmcprobuftinimas. Atcji

"""^'modi ^cficrunt, nonlccusquamin ucficafiaubus turgidaccrnuntur,inhisqiomniaiamcmutatur,


ciffi.n,y.
'"Venxctcnirhac'' arteri.niteruadcunicsmagnx admodu&cofpicuxluni.acintcrioruteri
tuiiicatantoteiiuior rariorq!,&magisncrucauifitur,quaniomagis utcrusipfcinmagnitudi'
ncmpromouit. Ncqucanipliusc.xanguisautnullisconfiia ucnis apparet,ucruinmagnxfrc-
d 1 (4tr!/r
qucnicscpuenx camintericxuni,adintcrnainipfiusfupcrficicmufqucad lccundasuidcliccr, '

,c,fg.!.
admodiidilucideprocedcntcsrac dcniq; (ut fcmel dicam) in utcro gcrctibus omnia a no prx-
onau-
DE HVHANl CORPORIS FABRICA t,IBER V.

k'
''^
minns cmutStur.Ceruicis porroutcri' fubftati.v aliquid comunc cum uirili' pc Cmuch mn-l
giisffibiis plus

fjfig.cuf. ncNaturaelargitur,camdicoquaduo pcniscorpora&glandcmprcCcipue Formaridiximus.


49 Wn»- Quemadmodumciiimillainuolucrointcrncruucamcmcp fubftantia mcdio couformantur,
..
^'^'
qua alia fungofa fpogiofa^ oppleta elTc diximus fubft.itia , fic quocp ccruix uicri carnca ncr &
uca%conftituittii]iica,eiu(modieti.ifubftantixfungofgnonihilponidctc. Atqjhuiusfubftaii
tia: bencficio utcri ceruix penis modo mulicrc ucncri: appctcte extuberat.pudcndiq; ipfius col'
alii uocant)ac cuticularcs illius carunculcextraprominent.ccruicisqiampli
liculi(quas &; alas
tudopcneamplcxura,arc1atur, &
quodadrcdauirilis fcminis ciaculationc faicft dirigiiur.
Atcp hocpariicxterianimaducrtcrut Anatomici, ccruiccutcri multis&orbicularibus mufcu
g'5^.>. lisintcrtcxta,nonaliterac^ ucficxRtccruix, fiiigi:tes.Qiiod &fi inplcrifqjmulicribusconcubi
tus dcIcdationefortafiCsaugeret^Siillgcoftringcntiiiarclantiiicpmcdicaniinijuimiioftrisofti-
cinisrclinqucrent,nimis tamcnuoIuntariauimNatura gcnitalibusindidiftct, & ncfcio quo
parto pencm plus iatis uteri ccruicis arbitrio fubieciflct. At no pra-icricrunt Aiiatomici, ccrui-
ccminpucllarixtate delicatiorcni iiiolliorcracpcftccontrain proucc"tioribus,&; i)squ;efre,
qucntius pcpercrunt,callofiorcm tcmporis fuccclTu rcddi,u t ctiam cartilagini afiierxqj arrcrig
illam inuctulisfubiiidcaftimilcnt . a cbroenimcongredicniiuni attritu,pariiuinq!cxcuiitium
collifioncccruixoccallcfcit:&frcqucntialfringcniiumlotione,aftiduoqiincnfium Hu.xu,haucl
fccus indurclcuiit,quamobcontinuiini acrcnicfhumorcnidcfluciitcmulccra ad fiftulas pcr^
f"-!^S'-y-
,n..it.iri conlucLicrut." Vcux&<artcriirccruiciinlertx non prxgnantibus manifcftiorcs mihi
fcinpcruifi;funt,quamfundi.atdiucrfumutcrogcrcntibusaccidcrcccrtumclt. Vteriauicue-
narumartcriarumq! fericmunacum fcminaliuni uaforum coiiftructioiic iamopporiunefubi}
ciam,utdcindcutcri conncxuquoqifcrmoni addito, uniucifaipfiusfabricaabloluatur. iVIu- MuhnS tt,

lic'1'um' teftcsuleriaccuinbuntlateribus^nonpra-gnantibuscjuidcni paulo clatiusquamfun,


^{^]fi^l
eri5/i.
f.' di fupcrior pars confiftit,uicro autem gcrcntibuscandcm ccrte lcdcin occupant . at quo m.agis
t \i it:dcrc utcruscxicnditur,eo inferiusquam ipliusfummumhabctur,adlatcraillius'' accumbcrcappa^
Innitunturautem pcritonaro ca parte, qua iliumofta facrocommiituntur,omninolaxi,
'icll':t;'t
i'/-o.
quam fcminalium uaforunibcncficiopcriionxoconiicxi. Hiuirorumicftibus mi-
iicqialitcr '

lij/i.o.f, norcsniulto funt,formaautcmoblongiorcs,§(;{ccundumlaiiiudinemmiiiusrotundi,£vrqua'


fi latiores quam fpiftiorcs cftici dcbcrcnt,antcrius poftcriusqi dcprciTi. lixtcrna fupcrficics iiia;
qualis,ac haud fccus quam multac cxdcmqi cxigux una colligarciitur glandulfr,muliis iiicqua
libus tubcrculisoppIetauidctur.Subftantiaquippciion conftant,utuirorum tcftcs, molli, ac
mia,n.fi- innato fibihuinidolxui,continua&xquali:ucrumduriori,'''mcfcntcniqjac''infcriorisoiiicn-
timembranxglandofo corporinonabfimili,&prxtcrcxiguosucnarumac artcriarum in ip,
n^ji^f"
faconfiftcntcs pIexus,finuola cauaqi.Habcnleniiii mulicru tcftcs inius pra^icru.afafiiius quofi
dam lenuiaqucocp humorcpIcnos,qui prius iion I.rfo teftc,{cd ui coniprcfto^acinflata- ucfic.T:
modocrepante,inmiramaIiitudinciiiinterdifl^caiidumnonfccus quamcx lcatuiiginc qua'
piam cxilircfolct, At huiufiiiodi finibus iiulla pcculiaris cft fornia : inxqiialis cnim,utextcrior
ipforrttcftiufuperficicsfuiit,&no unus,fedplures,nc(^illileinpcriidcmuiluntur. H.rc tcftiu
fubftaiiiia miibranco inuolucro undiquacp circudatur,quodipfi ualidillinie adiiafciiur Atcj .

<iij/i,R,s. hocquidemdurum cftilcdiciiue&loiige illiinuolucro quod uiroruiii icftcsproximeambit,


duriiia&craniiicccdcns^nccpjdco prompteatcftiuin fubftaiitiainter diftccandum fcparabi-
magis pariicipaiis . Prxfcns inuolucrum mulicribuscundciii qucm
Ic,S£ fui icftis fubftaiiiix
uiris ufumprxftat. fcminariis cnimuafis cxcipicndis apiumcft, teftiumquccontincifubftan-
f ?ctcluc tiam. l^rxtcrhanc tuiiicam mulierum icftcsiiuUum cxiguntinuolucrii, ''iiifi quod in ambitu
cxi4.pg'j.
pCTitonximcmbranciproccflus fcmiiiariauara coniinciiics,&ucfpcriilionualis longefimilli
lofig.u.
nii,tcftiuminedi.tdunt.ixatpartcmiiitcgunt,nonautcmut''extcrioruirilis teftis tunica, pror.-
q
rnfi.zJj. fus induunt.ScminariauafamuIicribusfimilitcracuiris^^dux funlartcrix,&^'toiidem ucnx, ScinkdrUu^
$ isfi. d, c.
pj,^(.|„ omiiino cum uirorum uafis ortum fortitx, at progrcfifu diftribuiioniscB fcric diftcrcn-
ti;hd,g. ^ ,„ , j-Q,
, .1 , r 1 r . '
cwujmcd.:
u lifi.c, h.
tcs. Ucxtra enim uciia ac artcria, qucniadmodu ix altcnus lateris uala,a primo iplarum ortu
X isfign.o. dextrorfum pcritonxo,ui in uiris,firmate, ad fui latcris tcftcm dcfccndunt,ac cum primijarte-
y " fi' ria uciix^ comittitur,ambc inuicem,uiuiroru'uafapoftcj;aIiquoufqi e magnapcritonci ampli

f-s/i^ii.n.
tudinc excidcrijt,iinplicari inuolui^ incipiunt:iion quide uniucrfum ipforii corpus in implica
a !,- ji.S II tione abfumetcs,ueruin"nicdia fui p.artc uenaacarteria in fupcriorc fui latcris ftiiidi parii: dcri-

''''P- uant,muliiplici fobolein uicri fundum cxcurrcntc.Qiiod ucro cximplicationis iniiio rcliqim
cft,paulaiim magis magisq5,ui in uiris,' inuoIuit,uaricolumq; illud corpus cfiormatur,(ua ba-
o^p^Qjr'
ca;^./,r,B. ficiaiioritcft:(spartiadnaiu,&:fiinilitcrat(jin uirisramosin tcftis fubftaniiJ, &: iUuanibicns
d 2j tigi'r.1 inuolucru diffundes.Dcindc'uas fcmt: dcfcrcs fccundCi tcftis corpus,ut iVuiris habct:quanq;
latim , cj; in pofteriori folij fcdc aduoluic. Ab intcnia cnim lcdc bafis uaricoli
y 4 corpo-
, ^

'53* ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


corpor;s'indpics/cxtcmoteftislatcri,&'dcindeinfcrioriipfiiisparti&nonihil^ fwfef-/
Iatcriadnjfcitiir,haudquaq;totinuolutionibus,quatcftiadnarcitur,aciiinlciiasdonatu,Poi.
j ,

roatcftcnonihilfurlumafccndens,&; tcftinoamplius'adnatii,rcuolutioncscasinftar ucrmis gziii^.u.

aiqualitcr procedcntcs amittit,ac tcrcs planumqi inftar nerui in utcru crrabundo dudu fcriur, ' 'sp^-'-

inmcdia cornu dcxtri ledem infertu. His organis pcr mc quidcm licebii qufuis nomina impo
'

nererego autcm quonia uiroru organis forma fubftantiaq! corrclpondcnt, cadc nomina illis,
g
quachisindercintcroftendcndufolco,cum AriftotcIc,numfcmenha;cquoqjorgana,utinui' f
ris,num uero duntaxatad uoluptatirquendam prcparcnihumorc,non admodu contcndcns.
ftrrinmx
^cartlri^
Porro ha;c ua& pinauibus,quaj intcr diflccandum oinnia oblitcrarc folcnt , membrams a pc^
r ar I
' - -
riionajonanslurtultatutoporriguntur.Ua:teruprarternupcrcomcmoratasutcn ucnas&ar t,„ft,n.ii
'

10 O.16 £,E.

teriasquxafeminalibusuafispnncipiuduxerant,'aliarmultoinfigniorcsacaua&artaia ma- h.

gna poft illai lifupra facri oflis initiu 'diuifibne acccdunt. Poftcp cnim ca uafa primiim in duos '^Pi^-
infigncstruncosdiuiduntur,S<;hirurfusfinguliin"duosinfignes,fedamplitudincimparcsra gi,li.,h
mosdilIeifiifunt,untiquidequimaioreft,acperinguinacrusacccdit,altcriuiero humiliorcm nti-aj.fi.d.
minorcmqt^cuius^finispcrpubisoiris^ foramcnclabit^uteriuenaracartcrixoriunturjamino """Ifi'-
ribus humilioribusqj fccundx illius diuifionisramis pronarc.Rami itaqjin dextro confiftctes
^cl'i^'li'Cr.

(utqui in finiftrofuntquo<5)infigncporrigunt propaginc:ucnaquidcuena,arteriaautcartc-


riaiTi:quxfiinulaccumbentcs,dcxtrLiutcrilatuspropterfiindioriHciuacccdunt,ubi m multas
fcilliv foboIcs,quald.i lurfum iii humiliorc fundilcdem exporriount,quafda pcr utcri ccriiiccm
deorlumdigcrunr,"' nonullasctiauefica;impartictcs.Qua;utcrifunduacccdunt,nopiconan. q-.sfigu.t.

tibusquod.iinodograciliores&pauciorcsapparent^cpqucceruici&potiftimumiuxta iundi ''^"As

'osimplicaiitur.Nccf utquilj3iilarbitrarciurabhisutcruacccdcntibusuafis,'uena:&artcria; '6,tii(.]A.

origincducut,quxfccundurc(rtosabdoininismufculosfurfumfcrunf,'illiscpuafisqua:adpe rra/.

(Soris oftispoftcriorc cxporrigunturledi;, comuncs hiit.namhxoriu fumuntaprxcipuisua """"("


fis pcriiiguina in crus dcduc1is,a quibus etia" furculipronafcunf,mulicbre pudendumcollicu- T"b.^!lld
losqi ipfius accedcntcs. Vna cum prxfcntibus utcri uenis ac artenjs ab offls facri neruoru' pa- h.
ribus utrincpetia ncrui dcducunf, tcnuibus furculis potiftimii in uteri ceruicc,& circahumilio "H^ "P »

rcfundiicdccxcurrentcs,ramoscpetiaucfic^-proinetcs.Adclatiorcporrofundircgionefubin ^ '^^'^^

dc'neruuli pcrq; gracilcs diftundunf,a (cxti neruorij ccrebri paris ramis dcdufti.qui coftaru ra kb.^iuxu
Quilitspdrti- ciicibus cxporrigunf. Vcrum ut hi ncriiuli prxtenucs albicatcscpfunt,&: pinguibus mcbranis
laimcru!.ud, luffulciuiuur,ita
quocf intcr diftccandu difficultcr occiiiTun t. Atqi idco nunc propcmodu ma "^j,,^-^

"''^uj^fiSi
"'^^'ft'^ '^'^'^" arbitror,quas partcs utcrus tangat folu,ac quibus alligeiur &
adnafcatur. Anierior /ij. cap. t
tM^it. eiiiinpolfcriorqs& fupcriorfdndiuicrircgioncsnullisquascontinguntpartibusadnafcritur, ''''•4-
latcra ucro conalciintur,' membranisuafa utcro dcduccntibus,&: uteruperitonxo ualide col. ^*/'^"-
q
''S^'"'t>'-'''*''^.^^'^'^'''°'''^'"9 '-'''''' ftinicam produccntibus,ac dcmu ''carneis illis fibris inierttxtis, a-.-ifiguri
Vterimu
fcuU.
'^^''^'^'^''^^'^^^''^''itinufculos^quorijbcncficioutcrusuoluntariomotunonihillurfuin.dum '^,»-

mulieiesilia trahuni& quaficolligunt,allicitur,qui^adc6obIiqucprorcpunr,&:quautcrum


acccdun t , adeo craftclcuntjUt pcrpcr.T utcri cornua illos mufculos clTc aliqu.ido arbitratus fuc
riin,quod fcilicctobtulos inulicbris utcri' angulos cornuuimagini no acccdcre uidcb.imeq! ar '^'sfij.-iX
birrabarminiuacc,iautcapr.T,utGalcniAnatomicoriJ primariffcnfaintclligcrc,fccand.T. Ccr.
uix poiTo utcri cx lateribus' mcbianis quoqi &
uafis ipfi exporrccftis adnafcif,& illoru mtcruc-
tupcritonco^rcdquem.idmodri&utcrus^Iaxc^conccTitur.Poftciioripartcpcr mcdialongitu
dincm.quafundopropinquiorclt,' rcdointeftino itaiiinititur,utaccuinbcntes inuiceintcfti- ci,jigii.m.

norii' gyros inutuo allocari ccrniinus. Veriim ad ccruicis in pudcnda fincm,illa podici firmiC [^fHmr
""^•'''^l'-
fi.necoiiafcitur,pcrindeacfire(f}oinicftino&ipficoinunisclTetiunica,qucinadmodirftoma-
cho&alpci-.Tartcrixcoinuncm tunicTcftenodubitamus.Fiurfusccruixanieriori lcdcclaiius
quidcmadfimdiorificiuiiinitcntcdunt.axaihabctuefic,T,{cdpauloinfLTius fibrisquibufdahu
millim,Tucfic;rparte&ipfiusccruiccadnatiipoflidct.'= Vbiaut(:h<Tcilliinfcrif,iiclut comune 3»'M«7
utriufq! corpus &
tunica eflicitur.Carterij in finc qua ceriiix in pudcndii dcfinit , cdmunc utri, ^^'^"

ufcp, ccruicis fcilicct & cutis,utin libris & podice,corpus conftituif. Hcc cutisprxtcrqsquod
pilofacuadat,ipfiduriufcula,qucmadniodil&inmcto,fubftcrniturpingucdo,inuetulis(cti,T
fi illisccruixoccallucrit)unacumamiHisflaccelcens,iiccpitabcllepudcndi colliculos alasucuc
,U in iunioribusfuftincs.AtquuhxccifrainortiJorurcdioncconfpicLiafint,cnarrationcncuticp
in cerwi o" indigcnt:quemidmoduncq! illi primi in pudcndo implcxus,& utrincp una'' promincs cuticu ^''fil''^'-
fiao caruncu-
carucula.longa quidc , icd tcnuis,& cx longa bafi in mucronc defincns.Has nn^w Grccis
laris
'l^
uocariinnuiinus, quicaruprxcifioni;plusq;quisaibiiraretur crucntam,&cicatriccpcriride
acrcliquahuiusfcdis ulceradiflicultcr fufcipientc, docucrut:quodhx coriaccxquodainodo
carunculxinnonullismulieribusadtantimolcaugeanf.utpudorcdcformitateniqsinducanr,
&'
'

DH
H VMANt CORPORf S FABttlCA V. 5^7LIEER
BC multis nationibiis quoq; infignis impudicitix argumcn to finKimo a ucftimcntis lugitcr at-
trita;,adlibidincirriiant,8i Vencrisardorerufcitant. VndcctiaiEgyptiisprgcipucuiTumt-ft,
uiantcaquamcarunculx ill.ucxtubcrcntjtunc potiftimum aiuputcntur, quum pioximeuir,
gines nupturx funt Porro quis harum prcccipuus ufus fit, Juo ordine lam audics
. Vtc- . ^tnfoffiaVi
rus concipiendo fcmini idoncus, &;fa:tum tantilper complcxurus dum pcrnccrctur, aca. ,
'tf"^i '^«fi'-'

Itls quam languine nutnn poilct,inliumilhma trunct corpons lcdc locaiuscft, quaadcon
„„.
cubitum fcminisq! (ulccptionem &
adhuc ad concocpti fcr tus auomcntum, pcrfcCli quc par
, Sitm-rdtio.

tum,nullaapiior cxcogitaripolTct. Ha:c fiquidem longc a facic &


nobiliffima raiioius ar-
cc fituatur : dcindc ofta nulla.quo minus in miram amplitudinem diftendi utcrus qucatj
inibi pra:pcdiunt , atcpctiamipfi parituro hincad infenora &
ucrfus cruracxitus faciliscft.
Formaautemuterifundocoucniirotunda-proxima.quorcddaturcapaciorjiniurijscpminus Fmtii
fit obnoxius.Dein fundus unicus fimplexcjeft,quod unicum fcctum amplcftidcbcat attame :

laiioruifiturquamfpiftior.quodintcrdum&gcmcllos coiicipiat.Noncniiugcminusctrni-
tur,S<: intcftini inftar oblongus,qualis cam &
(ui,&: illis deniq; animalibus obiigii,quxplures
fimul fcctus fcmpcr propcmodum cnituntur.Paruus aulcm , ac magi quam feciie credcrciur ^^-K»"»-
s
conira<fiusinnonprrrgnantibusuidctur,uiquamminiiiium alia lunc comprimcrct organa,
^ & finumipfiusade6anguftumreddcret,utq;proximeuniucrfiimgcnituramample<Siqucat,
camnullaexpartea leinaclarelinqucs.Acproindccommodaquocpipfiusfunclioni conftat Suijldm^.
fubftantia,qua!affatim fcilicct contrahi colligicp quii nih il complcftitur poffii, & rurfus lccun
dumconientiaugmentulcnfiminmiramamplttudincdiftcndi.AtCijhxc no imbccillis diftcn*
di'uecilradiuulfioni:ineptauifitur,atualida&:iniuriisfcrcndispcriiiiax,fibrisc{:no uifirmis,
necpx)s ut fors fcrt intcrtcxta. Vcriim rcdas habet iniimas quod anteomnia fcmen alhccre dc-
,

beat;&eafdcm ponidclpaucas,quodocyus femcn illiex tcpcrameiiio ad iuftitiaplaccs,acflui,


dum apiocp mcmbro porre(fmm,in illum labaiur. Obliquas autc plurimas, eafdcniq! rccfisor
diiiefucccdcntespoffidct,quodconccptudiutinimcrctincndij fii. Tranlucrfas ucro cxtinias
nancifcitur,qu6d tum primiimaximcrcquirii.quando foctuni diu faiis amplcxu iii
illas uierus
Iiiccm eftediiurus.Quod unicacadcmq)cranaconiciusfucriipcculiaritunica,ncq! duascum
ucntriculo, carnofamuidelicctun.i,&neruofamaltcraobtinucrit,hincfa<H:unemoaddiibitat,
quodcotinere tautijutcrus aniplc(5tiq)dcbeat,nonautcuciriculimodoprxicr hircaliud quip
piamaproprionummctoconcoqucre&claborareiPeriiona-u illi ualidricxporriaitiunicam,
cts
propri.cipfiusiunicxinuolucru,&tuiinimupropugna.;ulufutuni.Ha:ccxternaluperficiele ^"j!"^'
uis aqiieocp humorcoblitacft,a1iarijpariiu modo qux inuici: tangcrc quidcm^no autc ccinafci tio.

fatius tuii.Si eiiim uteri fundus no prcgnatibus incubcnti illi ucficf ,& quod illi fubiaceircc^io
inicftino coiiafcerec,neq)!axisillis,fcdduris uinculis'quibusaccubit parnbusalligarctur,qu!s
comodetuncuiia cufcctunonpofrcdiftendi,auieii5in congrdfu auipartu
inficias ibit,uicru
dcorfum uclu taiiimal quodd.i rcpcrerRurfus fi u tcro gerelibus,is omnibus quas tuii c contiiv
gitpariibusconnatusha:rcrct,quo'naiiipa(ftoobfGCrofemen dcnuo amplcxurus inlc conci-
dcret,dcbitamqpangufti.imcfformarctr&quuniiiiinimeopuscft,inteftinoruiiifunitioninoa .

femperobefi"ct.Oriliciuiiifunditaleeft,quodfeiTiper coniiiuct,nifiquumnaturali inftinclufe '^'"^"jfi'"'^

mcn admittcre,aut foctui,aui menfibus itcr pracberc dcbei.mcriiocnim cx mulicris arbiirio,uti


& anieadiccbam,ipfius apertio occlufiocp haudquaquam pcndcti Qiiod ucr6 craftiori & dcii
fiori, ac idcirco glandis modo iii ccruicis ampliiudincm protubcraiiie fubftaniia , quam rcli

quumfundicorpus conftct,nemoambigerepolcft,idobhocmaxiniefac"tuni, utiii partu fatis


diftciidaturjnecpinmiraillaamplftudinelaceraridiuclli uepcriclitareiur
^ teyiU'
. Atcj; infigni proui- Cli TdUo.
deniia in uteri ecruicis fubftantia cfformanda Naturauti,quis igiiorat."qui eam ut dirigi|diften
dicp ad remiiiis fufccpiione facilc poftci,& rurfus ncutcrus rcfi-igcrarctur ,locus^ fcuaniplitu,
dofruftrainanislcruarctur,colligi&conuolutimoccludiqucai,extru(fiam confpicii 'Dcin-
deccruicem fubftaiitia ad ucncris pruritum aptacoiiftare diximus. Vtuero ipfius conuolu.'
tio & inflexus,iie uterus frigore afticiaiur,pluriiiium auxilii prxftat:ita quoi^; conniucntcs pu
dendicollcs,&illa:cuticularcscarunculcc,ceruicisopplentesiniiium,cidcmufuiaccoinmodG ^
^„ ..

ccnfentur.Vaforumfeminaliuminmulieribusortus&dui.1us,ipfaq;teftiiifubftaniia& coii- jonmatcjl,


formatio,mulieres(ciTicnhab(!remihi utcuncpperluadent : uerum id humidius frigidius que -rutio.

fcmincefle,iiidubitatum eft.quodicftcs ipfi& minorcs fi'nt,&mediam duntaxaiartcria:


uirili

ucnxiSp fcminalium portionemafcifcani:dcin quodprxicr fcc^ionem,qua:fcmen mulicbrco>


ftendii,mulicremfrigidiorem cftcconftct.Necf etiani frequens fcortoru coucubitus argumcii
humoris qucm libidinis nominc Ariftotclcsmulicrida-
toeft,inulieriplusfeminis,autillius
tum fcribit,quam uiro adeffc,quum id non c.x concubi£us,fcd ex lcminis humoris uc illius cic,
itioniS
y:,a ft N D R H AE VE S A L I I B R VX E L LEN S I S

dlionis frcqiientia'& copia(quibus illa a uiris !ongeuincutur)mct!endum


fit. Porro mulicbriu

uarorumSitcftiumfundioncacufumjCa quacdeuirifcminariis organisprodidimus,iatiscO'


monftrant. Sic quoq) iit uteruSj & potiflimumipfius ccruixcxacfto lcnfu donarctur.ncruos il-
acuaiaru riu
lis nunc ob tincnt icnfiis liquido attcftatur.Cartcrum ucnis quas
frcqucntes inlcrtos liiille,quc
inftmdumutcri&ccruiccpcrtinercdiximus,utcrum,&quando concocpitmulicrrjsquglun-
do pcculiarcs funtjfcctum quoqs cnutrin:artcrias ucro communi, quod illx rcliquo pra-ftaiit
corpori ofticio fungi certum cft,ipfacf fctftio in utcro gcrentibus.id no minus iucundiniirie cp
MSflratpuT luculcntifnincattcftatur,EtmuIia'ummcnftruas purgationcs cxuterumquocf petcntibusuc-
gduones^im^^
^^^^ cuacuariindubitatum cftrat quo modo id fiat,& per quas poiinimum ucnas, tundi lcilicct,

an ccruicis ille fanguis profluat,Iortaflis fi diligcns Naturx opcrum fucris admirator,ncqi in a-


licuius iuraucris ucrbamagiftri,& tu quoq; no mccum mod6,uerum ctiam cum a"udi tillimis
uiris lo AC HIMO ROEL ANTS primarioapudMcchlinienfcs mcdico,noftrxqjBra
'
bantia- fingulari ornamento,ac VtTO tritonio athesino, ftudiorummihi
dulcifliinocomite,quihacdcrenonIcmcImccum tumproptcraliasoccafioncs, tuni niaxime
proptcr Hippocratis Aphorifmum lcxagcfimum libri quinri,& Galcni in cundcm commcnta
rium literiscgeriit,ambigas.Nonfanequodquismenltruus fitfanguis,& qurcipfius natura,
&qiiantus,&quarationcin muliercabundet,&quifcctCinutriai,quamc];lalfa dcipfiuspra-
uitatc &graueolcntiaPIinius,& cum alijs plcrifqj Albertus ille fcripfcrint,noslatcat.Ncqi(ctfi
quibufdamlccusuifum fit)dubitamus,paritcrIanguincmillurainfundifinumtotomcnfisin,
tcruallo fcnfim minimecoaccruari,acmenfis pcriodo turgcntc iautcro promanare.Hoc enim
fi accidcrct,fanguis menftruus neutiquam tenuis,fluidus, ac illiperquam fimilis cfTct qui ena-

nbusguttaiimdiftillat:aquomeftruusncqimanandiforma,ncq; aliisomnibusdiftert,nifilor
tallis pleruncftenuior&aquofior^aliaucciufmodiqualitatcprcditusoccurrat.Quifimutero

fcruaretur,quisignorarepoflct,ilIumconcrcti5 &li'uftulatim cduccndu f uttaccam fuiidiorifi


cium tum nifi' purgaiis mefibus no polfc in congrcflu rccludi.alioquin quando mulicr inirct,
ac fundi ore lemcn acciperct,aut id os fcme cmittcrct,ciiam languini mcnftruo uia paterct , isqp
profluerct.Qiun&magnamhuiusreiconiefluradantmulicrcs qu;rdam,nupcr a partunecp
fluidum ncq; tenuem fanguincm cmittcntcs,uerum magna cocrcri languinis cum fcrofo quo-
piam humorc frufta,pcrindeac fi fanguincm in ucncfccflioncextrac^um^aK^ in uitrum aliquot
horis collecftum in partes cultro diuidcrcs,ac illum tunc in terram abfjccres. Eius namq; forma:
illismulieribusfanguincmproflucrcaliquando conIpexi,haudaliter£j!fiapcrta:adhucin utC'
,
rifundumpcrtincntcsucna[!,qua:fccundinisinnafccbantur,inutcrifinum languincmcflunde
rent:& is ita concretus,non autcm ftillatim,ut alias folct,ex pudcndo manarct.adco ut facilc in
fundi cauitatem fanis mulieribus fanguine menftruum nequaqua fcnfim aflcruari,ccrt6 poffi-
mus coIligere,& arbitrari ut in fociuum diflecflionc iniuemur,uenas ad fijndum ceruiccmqj pcr
tincntes,quafuis fuffulciuntur mcmbranis , fanguincm huncpaulatim accruare, ac turgeics iL
lum fiiigulis mcnfibus apcriis ipfarum ofculis cmittere. Quod cx mulierum quidcm fccftione
mihiuifumcnfeaffirmarenequco:ucrumquodinquodamha-morrhoidumuitio labonTteno
illubcnicrcxpcndi,idmihiccrtiflim6in uenisillumIanguincm,nonauicminfundiampliiudi,
ncaflcruariargumcio cft.Hicnancf ordinatis uicibus,utmulicrcsfuis menfibus,cx ucnis in
dem pertinentibus, fanguinis craffioris fluxu ucxari confucucrat:& quucx nigro arquaio icco
riscpmiraduriticpcriiflet^numporia^ramijancauaj.hunc languinc cuacuareiu indagaturus,
illum diflccui^aicp uenx portx' ramii fub coliinieftini finc,& lotarecfii longitudinc in mefcnte
d,d,e.e.mi
a:quare,& fanguinc illo crafliori luiofo^ lurgerc animaduerii,
rio duclii pollicis fcre craflitie htc 11 ji. n.

caurc uenx' ramis hucpcrtincntibus nihil prorfus immutatis.adco ut perqi ftupidus cenfercr, kpg.cjf.e

fi pofthacanibigcrcm,numcxporta;ramis,an cauf, mclancholicusfanguisexfcdefrcquctius

promanarct:& noccriinimoniihipcrfuaderc,ucnashasiiimiiiopp!ctas, quiiiamfcnfim fan-


guiiic illum admiferint,apcrtis ipfaru oris erudare. Atcf itain mulieribus fieri arbitror . an la*
me cx fundi ueiiis,an ucr6 cx ceruicis fcmpcr,aut mod6 ex his,mod6cx illis mefcs defluat, igiio
rarc iiic,neqi c"|uicq; ccrti quod mihi omni exparte laiiCi efle uideiur^poftcafliirmare fateor.Ha-
clcnuseiiim nondum mulicrem non pracgnantc , qua; uenarii craffitieab alrjs diffcrret iiiucni,
quanq; tame diucrfo modo aftccfias pleralcp uidcrim.Lutcric cnim in publica fccflionc prarftaii
tiforma &
floridcc xtatis mcrctnce fufpcndio nccatam primum fccui.Patauf) quotj; altera ob-
tigit,qua; fibilaquco morte intulcrat.Dcindemonachi cuiufdam diuo Antonio hlcfacri clcgas
lcortumrcpcntcucluicxutcri ftragulatu, autattonitomorbo,moriuu,Patauii ftudiofi exmo-
nunicntocrcptiiadpublicamfecftioneattu!cre,mirainduftriacadaucr uniuerla cute liber.Tics,

nca:monacliodignofceretur,quiidemonumetoereptij cumfcorriparcntibusapud urbispre


fcclum
-

DE HVHANI CORPORIS FRBRICA LIBER V. JJP


feiJlum Conquercbatur.Prxtcr hoc fupcriori anno mulicrculi utcunqj fcnc, & famc(uti conij,
cio)incaannonepcnuriacnccatSj parirationcfubduflam infcholisadepti luraus.Qiicautcni
poftrcmonobisobtigitj&quainuigcfimaquarta&Cuigcfiniafcptima figuriscxprimcdisuri fu
muSjfufpcndr) metu fcgrauida faifo finxcrai. Vcrum Pra:toris luflu ab obftctricibus(qua: iila
minimegrauidaaftirmabant)intcrrogatajnunq;quantumamtTiftruispurcrationibusabeflct,
utcun^idfcdulonosrcfcifccndumab cacurauimus,indicarcuoluit.Vcrumhuic,&rquas non
pnrgnantes uidi, omnibiis ucnx pari fe habcbat modo:ncqj ucl imaginari liccbat,quo'nam pa
<fioinutcrifundum fanguincpcrcraffam collcclam^adcoutcrifublliantiaduccrcpolTInt, prc^
cipue quum in his uenx capilloru modo cftcnt tcnueSjUifum^ quodamodo effiiccrcnt.OucC
&
autcm ad ceruiccm infimam uteri fundifcdcm tcndcbant,apparucrc craftiorcs , facilius cx &
his mcnies dcflucrc expurgariuc poflc uidcb.uur. Haud lccus quam (i fcclio cx ucnis ccruicem
implicantibusmenftruum languinem fcmper excernijpropemodura fuadcrct,

BE VTERI ^CBT^BV L IS. Ccfut XVL


^ E T E R V H profcflbrum dc utcri acctabulis diflcnlio ad
diflcd:ionis
iios quoq? manauit, Grauitcr ctcnim in fcholis contcnditur, quidnani
:•, i,Vj uteri fint acctabula:qua ctiam dc rc tan tifpcr dubitaui , doncc in oue,qua3

'A^^ii nonitadiuuKrogcflcrat,quiducrcuieriacctabulafint,infpcxifIcm. Ha:c Qujiun-} tu


.icctd

^:,^^L~\l~^ lcmq!oftenditfuperficicm,mi!ltis '


finibusopplctam,quitalcsprorruse,
— ^ rant,acfimcdiampifa:partem fingulis finibusquis no lecus imprcfliflct.
frtif^/iitd/u

-AOUCiUtCH' quam fi in ccram eiuimodi finus pila quapiam molirciur. Quandoitaq) finus illosintuercr,ac i""-
Oalcni loci ad hncm libri de Vtcii rcfcclionc non immcnior cflcm,quo acctabula finui folioru
; cj.qw.f non
. it.i pitdctn hcrba:aflimilat,quamGrxci ab acctabuli,(cu potius hcminx forma nnvAuMrc!, a cvnibali L &
K (OtKXpit. Venerishortum,fcuuml!iiic5
magiac/tv,ufn:?ii/7i(/'(i:6.i-'(ifitAs(/uocani:nosauteacciabulum,&
nuncupamus,promptccolIcgi,hosutcrifinuS!87vA«^&(« Grccis,nobisauicacctabuIa primii
fuifleadeu modii nuncupaia,quo altius incifis oftium finibus acciabuli nomcn accommoda-
i\,i.fi.ci. nius.Sicnimcoxendicis acciabulumintuitusfucriSjilludc]!adhosuierifinusconlulcris,nul
'

las rcpcrics xquecx mcriio ab iniaginc nomcn obtinuilfc, atcp acciabulum id


corporis partes
coxcndicisoflisjiquo iam paulo ante fcmurrcfcvftum fii,& hos utcri finus Vtcnim coxcndi- .

cis finus iia ac fi mcdius globus ipfi imprcftus ener,cauus ccrniiur, fic eii.T &i hi utcri finus infl^
ifi.c.ip. nuantur: dcinde uc coxcndicis accrabuli ' fupercilia cxtrarcliquam oftis fupcrficie promincnl,
Ub. i hi.
itactiam in uteri ampliiudincm fuorum finuu fupcrcilia procerius quam rcliqua uteri fupcrfi
cies iii ipfius cauitaicin exiubcrant . Ad hxc,ut coxendicis oflis acciabulum mucofo hiimorc
opplctur,iialane & uteri finus mucofo fanguinc mihi confpicicbaiur infarti:a quo iain in non
nullis finibus icrcs & infignitcrmucofum uafculu uidebat pronatu,ad prorfus modit quo ci'i

tcrcs ligamentu ex coxcndicis acctabulo iu fcmoris caput infcrif. Quum itacf hos ouilli utcri fl Qa.t /ccnt,J3
4^/i.iP.
nusinfpcxiflcm,undcutcriacctabulorrinomcprimijfitinftitutii,ncquaqjhcfi. Vtautquo'na 'cctAuU^ne
- pzixo illa procrcarcntur cognofccrc,non pra-gnantis ouis utcru mox apcrui,& u tcri aniDlitu-
1. , I — 11. .
r ~. t
dmcmmultoalitcrc^jmulicbrisuienalpcrainxqualcmqjadinueni.Peruniuerlamcnnnluperh
f i -
T-i r - ...
"rtnceppclltii

ta.
Ef h.cc
cicm fubflaua uilcbant tubcrcula,& fcmiglobuli,taIes omnino ac fi dimidiaias pilas uicri mu
'

qitoqtic cx
I KamM ttcc licbns amplitudini
paflim quis agglutinaflei . A19 hic primum difccre cccpi, quid Anaiomcs
i TO pctcn<l:i profcftorcs ucikn i,qui acetabula utcri cxiumefccntibus in ano uenaru capitibus coparant , tx
ucniulit. quibus iam pauto poft fanguis mclancholicus eftprofluxurus.Sienim nonprxonanicm uac
cx ulcrum (ccucris,il!o quauisrationc apcrto, nihil ciufinodi prominciibus capituliscrit inani
feftius nihilcf addubitabis , illa acetabulorum loco plcrifcp Anatomicis habiiaRiifle. non for
:

taftisquodiila ucrisacetabulisalTimiIarent,ucra^ acctabula uieri eflc ar.bittarcntur,(cdquod


cx utcri fcc^iioncdidiciflcnt^ucnas acartcrias intcrinternaextcrnam^ uieri tunicas admodum
fSpciltH, mulciplici & implexa prorfus fcric in uaccis diftributas, fuis finibus in hxc capitula per uniucr
Cfig.i^.
fam uicri amplitudincm exiuberan tia pcriincrc,ac demum cococpto iam (cmincillaapcriri , lc'
mcnq? amplcc'ri,& uafaquxdam cduccrc,quxi ucnis &
artcri"js in capiiula pcrtincniibu pro
s
nata,adlcminisuf9fuperficicminlcrercntur,illi^ impficiia^fccundinamfcutuniciifoctusc.xti'
mamcfticcrent. Prxicreaubileduloinnoprxgnantiuaccahxc iubcrculacxpcndcr;s,& rur^ Ai<ju,ttm!i
fus inilIaqu.Tnupa'cocccpit, finus illosquostubcrculafcleaperientiacftormant didiccris,ac "o-

pariter oblcruaucris in uacca quxpaulo diutius coccrpit, qui finus illi oblitercntur , & diftcn- 'ju
j"""
to iam utcro prorlus uifum fngiant,ac uafi taniumappareant ex finuum loco ab utcri tunica
:

adfccundinam porrecla , etiam facile ratiocinab^isj quidmcdid indicaucrint,quiacctabula


uoca'
-

y40 RNDREAB VESALII ERVXELLENSIS


uocaucre necf (inus illos.ncq; tubcrajiicrum ua(a cx utcro in fccun dinam pcrtincntia Ea cn im .

Aphorif.Ah Hippocratcs
tumaliasjtummaximeinqiunto AphorilmorumlibrOjacctabulinomincintcile
xirte uidctur appcllatiortcm hinc fortaflis fumenSjquod hxcuafa ab illis uteri finibus, qux pri
,

mumacctabu!auocariinnuimus,porrigannir. AtcphincliquetjUndctotin Naturccopcrum


defcriptionecxurgantcontraria; prorfus autorum{cntentia:-,quodfciIicctGalenodinc(ftionis
ftudiolbrum facile prarcipuo nim ium in humani corporis fabrica: cognitione credam u s,
fi noftris mauibus dilTe<fiionem non aggrcdiamur;aut fi id tcntcmus, ab illis cafu abftincamus

animalibuSjCxquibusGalcni dogmatacxpcndereliccrct.Fruftracniminmulicbrisuteri"am'
plitudine tubercula illa qua: fubflaua &
dimidiata; pifcfimillimaefre diximus, indagabis:quu
illa nondonctur,uti neque afinoc uterus . Si tamen uaccinum uterum cx macello ti
his penitus
bi curaucris adferri,nihilhistubcribus(quouis etiam padloutcrum aperias) promptius OC'
currct. Infuper in mulierc qua;non ita pridcm concocpit, incafliim finus illos quos coxcndicis
acetabuloconferebam,inquires:quodnonfolumhincconi}cio, quianonpra?gnantcs mulie-
rum uteri illis tubcribusprorfuscxpertes funt, fird & quod rcfcdioneid in mulicre fufte a ma-
ritointcrfccT:adidicerim,cuiusutcrii)iteriorfuperficics, Siualorum iam in fcmen pronafccn-
tium fcrics nihil a canini & fuilli uteriforma difcrcpabat,quam in fcctis canibus indics confpicc
rc licct. Porro quum in mulicribus ab utcro in fccundinamuafa pertingere cernamus,illud ace
tabuli nomcn illis proptcr Hippocratcm aftcribipotcrit,quod ultimo rcccnfcbam, quum uafa
quaidam ab utcro in (ccundinam pertinentia,acetabuli nominequibufdam comprehenfa atte
ftarcr.AtiamopportUnumcritfccundinac&rcliquorum fcctus inuolucrorum naturam,&
fcccus formationcm fcrmonc quoad licebit ueriflimepertraflarCjSi dein mamillarum quoque
hiftoriamhoclibropcrfequi.

DE I NVO Lyc RIS FOETVM IN VTERO


tc^aitibus, Cafut X V1 1.

F OE T V S imiolucm utcunfie fiatuor tabcUis tri^ejimtr Jigurie exprimtrt com-'


tifumiis.

V VM pracfentelibro ctiam organa gcnerationi {iibminiftrantia proptcr


l'cdisuiciniamdefcribcrepropofucrimus,conduxcrithic quoquc dcfoctu,
&:poliflimijnidc ipfum inuolucntibus tunicisj quardam fubijccre.Quan
doquidem diffufum dc foclus formationc icrmoncm inftitucrc, prolixi cf-
fctncgocii,& utucrum fatcar,hicmihi aliorum autoritatibus duntaxat
infiftendum eftct,& tandem uix mihiiplT probabilia.nonabfque frcquen-
tibus controuerfi]s,adducerem. Nam&fi qua:dam cxfoctuum& prx-
gnaniii:m utcrorumdifrcclione didicerim,&in fcholisnonnulla commonftrare folcam.id
tantummodocxbrutis.ne^^idcaquaoportcret diligentiahabeo.pra-gnantcsnamtpmulieres
mihiaddiiTJcT:ioncmpauciffinr.r:hadcnusobtigcre.Q_uumita<5adhucpcrmuItaex frcquenti
ac fcdula feiflioncme adcpturum non diffidam , modo in diflcriationum Oceanum mc haud
quaquam conrjciam,pra:ter cactera difputaturus , num mulicbre fcmen ad gcncrationem ali-
quid pnrftet.mulicrcs ctenim (emcn perindeac uiros habere,mulicbrium organorum fabrica
fupcriuscdocuit. Dcinnumicmcncffedtiuii fimul &C matcrialc principiiim foctuioffcrat, an
tantum cffcftiuum. Rurfus fi femen cffcfliui principrj tantum autor fit,quorfum ideuanefcat:
&fimatcriaIcctiamprincipiumfii,quaspartesefIormet,num fciliceteas quas folidas fempcr
fpcrmaticas^nuncupamus.Item quidprimugeneretur,omnia'nefimuI,anicciir,cor,&ccre-
brumpriusfimulcf :ancorprius,auticcurprius,&quo'nam tcmpore fingula in foctuum for,
mationcfiant:pra:tcr eiusgenerisqua;ftionumquampIurimas,uixpaginisaliquotcnumeran-
das,in quibus oninibus fere Galenum ab Ariftotclc medici iuxtaac philofophi diffcntire arbi-
trantur,hi quidc Ariftotclis placita,illi ucro Galeni mordicus dcfendentes fed perloue omnes
:

fcAoncpoftpofita, fi-iuolis quibufdam rationibus,& auioritatu congcrieduntaxatinnixi.


Qiiuminterimfccfliohicpleraqjluculcntinimeoftendat.quamfiitainmulicribus atcp in bru-
tis agCTreffus fuiflem.&in has difceptationes me quoqj inijcicns^uti aliquando quum
quid cxa
dliusrcpcrcro, fadurus fum) aliquot chartas abfumcrcm , & oftcndcrcm parilcr quambcUe
Galcnusquialios dc fcclionis ncglig<;iia increpat, fibi paftim confcntiat:& quamfutiles ratio-
ncs &aucritateprorfusalicnasin Ariftotclcm nimis profcclo fophifticecontcxit,autumans
jicmincmpoftillumfcclioncs aggi-cffurum.fuasq! impofturas deprchenfurum.Quanquam
Ariftotelisfenientiamundicpueramcfle.nonannuam, nihilominus tamcnmedicos expcn-
DE hvmAni CORPORIS FABRICA MEER V. 54«
Sere uclim diligcntius Galeni nimium omnibus conccflum
placitum , quo pi artcr Hmpli,
cem carncm pingucdincmquc corporis noftri, omnia fcminc conftarc docct : ofia
uidcli-
ret, cartilagincs,
mcmbranas , ligamcnta, ucnas ,aricrias , neruos , tendincs , mufculorum R.
bras,ccrebrum,& fi quid alitidin corporc practcr pinguedincm& carncm liabcatur.
Hoc
emm ubi fcdulomcdiciafFeflu omni rcmotoindagaucrmt, uidcrint que, dcinqui Galcnus
4\Uh. fig.
ad fccuiidi fcctus inuolucriconftitutioncm.muliebrc femen non fufficicnte mijiL.
10 G, G. 1 uirili requirat. At
l«6.L,L.!, prafcns fcrmo quantumuis ipferenitatur ,in alium locum fupprimendus
cft,&: ut mih a prin
i

4t4(.0,F. cipio iiiftitutum fuit,foctum inuolucntcs tuiiicx ucniunt


pcrtraftida-, quas num rite Galcnus
& m libris dc Partium ufu,& libris dc Scininc &: fcctus formationc dcfcripfcrit^aut uiderit etia.
ipfe tccum ubi cas tutc in homine, aut fuc.cancuc
obferuaucris,cxpcndito Quum cnim Ga*
,

lenus cams &fuis inuolucra hominis reijiondcre docucrit, tantifpcr IiliUcFce,


dum mulier fcfcoflerat,
in canc cflxxta aut fuc fccmum inuolucra
non ofcitanter inucftigarc crit operxprccium, ut dcin
harcmca Galcni locis confcrcns animaducrtas,num uel canis inuolucrais rcctedcfcripkTit:
ut
ctiamcuncpcrfpc(frumh3beas,quoufquc ucramhumani fcctus fabricam Gaicnus rccenfcrc Prhnudcex'
tltli.fig. potuerit. "Primum itaquefoctusinuolucium,quod&cxtimummihi nominabitur, fixtum
foP.i ub. iiolucriit!.
uniuerfum non eo modo obuoluit,quo nucleuma fuo putamineobduci intcgiquc
ccmimus,
aut quo rcliqua duoinuoiucrafa?tumainbircmoxaudics,im6
fcrtumduntaxatcirculoiuin
uafacontingcntiummodocingit.Haudquaquamcnimfupcriorcm,utincqucetiam inferiorc
loctus partan contingit,fcd tantum ita fchabct,acfi quis a mucronata
pefloi is ofl^s cartilagine
adclatiftlmamulquciliumofliumfcdcmfafciaimpcnCIaxa cingcrctur. Inuolucricnim huius
IatitudoexIcctusproportionctantaduntaxateft,quanta longitudo afanus ilium oITiumela-
tifl^ima fcdeadmucronatam ufquccartilagincmpcrtingcrctrautut
cxprcfl"ius dicain inuolu, ,

crilatitudo nonmultumcxccditcubiticuine:vtrcmamanulongitudincm;tantum.ibcft,utin-
uo!ucrumidfoctumucfica:alicuius,autipfiusutcrimodoamplcxarctur. Porro inuoliiciiain
plitudotaiita eft.quantafummamtcriorisutcrifupcrficicicxtcnfio.inuolucrumcnimhoccx..
tcrnafupcrficicutcro undiquecontiguuinelt,&adnafcitur quoquc. Dcin exafte
confiftitad
fcrtus mcdiam regioncm,fi
modo niihi foctum ita iaccntcm fubaudis.qucinadmodum conuo
lutusimplcxus'queinutcro(aIiteracuuIguspcrluafumhabct)rccantibus occurrit. Porio ip-
ncquaquam membranxmodo tcnuiscft,fcdquum foctusab utcro pauJopoftre
fius craftities

folucnduscft,utcriinuolucrorumcrafliticinlongelupcrat,&pollicisetiamcraffiticm tacilea:-
quat.Deindcfubftantianoiiconftituiturmcmbranea,ucrumpccuIiari,&ciiiin uniucrfocor
t,fig-ap.
pore altcram non rcpcrias fimilcm,nifi fortaflis illam' fungofx pcnis aut propinquius adhuc
,

E. licnisfubftantia-afliniilarcueilcs.Eftcnimhuiusinuolucrifubftantia.Iicnis quafi inodo ni,


gricans,fri.abiTis,fungola,&ficqiicntiflimauaforuinfericimplicita. Quippc' 0^^^811^11x81:
czsp.n.y.
item arterixab utcro fcctumpctcntcs , in hoc inuolucrum duntaxatpcrtingunt,nccpuiidicp in
foctusambituinaliquoduniucrfuni foctuminuolucnsinuolucrumfiniunt, fcdin hoc dunta-
xat quodiain dcfcribcrc(utinam tam flxlicitcr.atque prxfciis in fcflionc oftciidcrc poflcm)
co
nor.VafaicaqueutcruinimpIicantialuisofcuIisinhocinuolucrum,quodlato crafloqj circulo
noninopportunecontulcns,pcrtiiiguiiiapcriuncurcp,&cxfingulis uaforum oris nouapro^
crcanturualatoc numcro,quotuaforum orainuolucrum id contingunt atcpa ucnaruin qui-
.

dem oris ucnxprocrcantur,ab arrcriaruin autcm artcrixiquc per huius iiiuolucri fubftantiam
uarieadmodum imp!icitx,tandem inuiccm colIiguntur,uenx quidcm iii uenas,artcrixautcm
& tantifpcr grandiorcs ranii ita colicifti in maiorcs adhuc cocunt , doncc omncs uc-
in arterias,
nxin duos colligantur ucnarum caudiccs,& artcrixitem in duos artcriaru caudices:qui u t ue
narum caudiccs duo inuolucra,qua"uniucrlum fcctiJ ambire mox dica,' pcnctrantcs in umbili
aimpcrtingunt, fanguinem &uita!cm fpiritum foctuiineumprorfusmodii dcduccntcs,quo
ucnx &arterix i)s quas pcrrcptantpartibus fuam quam cotincnt matcriam
reliqiix corporis
digerut.Hocitacp cxtimiifoccusinuolucrualiudnihil cft,cpplcxus quidam& textum.inquod
ualautcripcrtinguntimplicantur9,ob hocpotifTimuin,nccotidem uafa foctum fubirct, quot
ab u tcro in inuolucrum hoc pertingunt,(cd ut huius inuolucri bcncficio coUccSa in pauca redi-
gerenturuafa:quxpcrfcctusumbi!icumdu<fTa,unicatanmmfedecadcmqptutafcrtum pcrfo,
bihecprtes rant, Extcrior igitur prxfcntis in uoi ucri lupcrficics uniuerfa utcri internx fupcrficici adnafci>
tur,proximacpeft:interiorautcm ipfius fuperficics adhuc pertinaciusobnafcitur fccundofcc,
lofigum,
gtettam cx tus inuolucro,quodiam aggrediar:fimuiatq!indicaueropcrme!icere,uthuiccxtimoinuolu-,
croextuoarbitracu nomcn imponas.memorGalcnumreliquosq; difledionis profeflbrcs ex-
timuminuolucrri.)SjiV,uci& Latinos(ccijdas,feu lccundina,a!r) ctIoculosappc!lare.& quum
forte idem cum Galeno illinomcn iinpones,cxpcndc an is id rice defcripferit quod tum fcceris
{

2 oppor»

o
54» ANDREAH VESALII BRVXELLENSI9
opportune.ciuumanimaducrteris idneutiquam mcmbranacflc.fcd potius lienis fuo nigrlcan
tc(anguincadmodumturgidifubftantiara:&non toti utcri fupcrficiei adnafci, lcd duntaxat
Strimiummt tan tx upcrficici uteri parti,quanta cft ipfius inuolucri cxtcrior fupcrficics
I .
'
Sceundum faitus G^G.itab.
iumm farciu, inuolucrum a imagineadmodumclcgantcr iMwraso^iitauctcribuseftappellatum,
farciminis
mclitcTum.
j j j-^^ij^ Q^pnus uere cognoucrunt Quum cnim intcr diflccandum extimum inuolu-
,
0,0.P,P.

&
crum ab utero diuulfum eft.atercp nigricans fubuiridiscf fanguis ab illo profluxit, nulloque
aliofcctusinuoIucroeftraiSo/cEtusabutcroeximitur,isunacum fuis inuolucris farcimims
aIicuius,no quidc oblongi,& quodex tcnuibus formatur inteftinis.fedbreuis , & ex crafliori-
businteftinis formati/upra^ 6c infra confuti,nonautem laqueo tantum intercepti, imaginem
cxprimit.fecundum enim inuolucrum inteftino refpondcf.fcctus autcm, omniaqucc id in, &
uoIucrumampleiTtitur^intcftinoinfartorumrationcmobtincnt.Eftcnimfecundum hocinuo
Iucrumexac1amcmbrana,uenulis quibufdam&artcrrjsintertcxta,ad eumfere modum, quo
adhp-ens albaueoculi tunica illis donatur.Extcrnaipfius fuperficies tanta amplitudine, quan i4ii.7i,..

tumeftextimumfoctusinuolucrum^pcrtinaciflimeilliconnafcitur.&uenulasfuas artcriolas^
abextimofcetusinuolucroaflJumitmulIumcnim uas immcdiateab utero in hanc mcmbra'
nam pcrtingit etiam fi externa ipfius fupcrficics reliqua ( qux fcilicec cxtimo non conjiafcitur
,

inuolucro)uterumcontingat,fcdnonconnafcitur.NuIlibicnim fccundumhoc inuolucrum


utero , nifi cxtimiinuolucri intcruentu ncditur.Intcrior huius (iiperficics adamuflim lacuis cft
& humc(n:a,ncquealteripror(us parti connafcitur,nifi punclo quodam ( ut ita dicam) intimo
,
(cu tcrtio fcrtus inuolucro :atquc is connexus ' umbilici uaforum ab extimo inuolucro pcr fc'
fg.H.
cundum & tertium ad umbilicum tcndcntium fit intcrucntu In rcliqua cnim amplitudme .
mjta.ji.io
cundum hoc inuolucrir tertio nufquam adnafcitur , &: intcr fccundum hoc & tcrtium inuo.
"'
Inttf 0,0

lucrumfcctusurinacolligitur. A' fuprema cnimfo-tus uefica:fundircgione" mcatusquidam cr M,M.


nifi.aA
per umbilicuni in cauitatcm pertinet, quacintcr fecundum &f tcrtium confiftitinuolucrum, N.
aiqucismcatusfci:tusurinam millam amplitudincm dcfert, ovjk;^» hinc appcllatus,& mira
induftriainhocaNaturaforraatus,ncfcc[Usurinamperueficxceruicemreddcns,iIlam cor,
porifuoproximam tantilpcrdum nafccreturaflcruarct,&eiusacrimoniamordacitatccf mol
lisillaactcncrula cutiscrodaturulceretur'uc;fed uturinaproculafoctus cutcciusurinari) mca
tus bcncficio.intcr fccundum inuolucrum & tertium deducerctur & ut moxdc fcctus fudore
,

quoquedicam,partus promp°titudinan dum paulo antc cgrcdientcm foctum profluit,8<r utcri


ceruicem humccTtando cmoIIitampliat'quc,plurimumiuuet.GaIenus fccunduminuolucrum
quoipfe urinam contincri fcribit,totofcctuinon obduci attcfbiur, fed duntaxat clunibus,
& cxtremis partibus.qua in rc tuum ipfius rcquiro iudicium &; hortor paritcr , ut quum fcC'
:

tum ,finon humanum, faltcmcanisfecas utmoxatquccxtimummihi appcllatum


, fcctus in-
uolucrumabutcrodiftraxeris.fcctumqj&ipfius reIiquainuolucramanucontincs,utfcctum
crigas.acurinamdeorfumucrfus pedum rcgionemcolligiintuearis^acdcin capite illum rur'
fusdccIincSj&animaducrtas mox urinamucrfus capitis regioncm afleruari, illudquc mcm,
brancum inuolucrum quodcgo defcripfi,& utero undiquc(nifi ubi cxtimum inuolucrum ob
ftat^dixicfl^eproximumjurinamcontincrc^&ncutiquam^ijjispcflcjquumnullas prorfuspoL
fideatuenas& arterias,abijs qua;ipfi nutritionis gratia.ut cxtcris membranis ofterun' &
tur,& ha; ncutiquam ab utcro immcdiatc proccdunl, fed abillis qua: craflo illo & licnofo
fcctus inuolucroimplicantur Sienimhaic fcdul6expendcris,ha:c'quemeacumGaleni pla-
.

Galeni dc Foctuum 0!.^ti.fig.


Tmlumfic' citisad feftioncm coiituleris, promptiflSme di}udicabis,quam rcliqua
!oM,M.
wmtKditcru. formationc &fcminis natura conftarcpoflit lentcntia. "Tcrtium foctus inuolucrum forma
prorfus fecundo refpondet,fcd mimis cftamplum , & longe tenuius . tcnuiflima enim ( unde
& in<ii& dicitur) mcmbrana eft,albaquemadmodum & fccundum inuolucrum, & uenulis pa
ritcracartcnjsimpIicita,foctuiproximc&undecunquc obdudta. Huius cxterior fuperficies p 4 tah. 19
prorfuslcuis & humccfta eft , ncqucuUi pcnitus parti adnafcitur , nifi ucnarum arlcriarumqi ''

umbilicum petentium inieruentu haccnimquumabextimoinuolucroperfccundum


. tcr^ &
tium umbilicum adeunt.fecunduminuolucrum primo committunt.Interior quoquetertrj iiv
uolucrifupcrficicslxuisquoque&humedtaeftjfoctuinufquam nifi ad umbilicum,uaforum
umbilicibcncficio nexum Iinerhocautcm &foctuscutemfudor copiofus continemr,quifix
.

tuscftrccremcntum,acantepartumnon minus quamfoctusurina proflucns ceruicem utc-


riirrigando , fcctui faciliorcra exitum parat. dcinde fcctus cuti fubflaua quajdam lutofa ob- &
duciiur fubftantia eius conco(flionis(uii arbitramur) recremcntum , quod in fingularum par
,

tiutncnutriiione fieriputamus.^Venaj&arteria! hocinuolucrumimplicantcs ab umbihciua


fis,quura illud permeant , principium mutuantur;qua: &fi fiiit longe gracillima; ac tenucs,ta-
mcn
D B H V H A N I C O R P O R I S F A B R I C ,A L n H R V, I
54^
mcnintcr diflccaiidiim prcmptcoccurrunt, quod harcmcmbraiia pra-cxtcris coi poris
mcni
branis & tenuiffima fit , & omnis prorfus adipis cxpcrs .SVndcctiam ipla poft partum apud
quafdam nationcs non inelcgantcr cxficcata ucficx modo fcruatur, atquc uulao apudnoftra.
tcsinmafculis galca.in fccminis uitta.apud Italosucro indufium fuiilc pcriuafum
liabcnt:
inhoccrrantcs,quodomnibuspucrishancmcmbranamcommuncm haudciTe arbitrantur.
Quod obi^ctricum infcitia ficri uidco,quxin tcrdum,& ut plurimuni tcrtium inuolucrum li.
mulcumfccundo a ioctu abftrahunt, tuncillam (uam camifiam nonoblcruantcs. Aliciuan-
doucroquumcxtimuminuolucrumutcroadhucinpartupcrtinacms adhxrct, ipfequc fcc,
tusantca prodii, tunc intimumipfius inuolucrum capitiipfius aut cruri,aut manui obdu,
dum ab% iccundo inuolucroprodit: idquc tunc mulicrcs rcligiole, magna fupcrftito ne &
aflcruant, ncqi ab his inodo , uerum &ab occultisphilofophis fuminopcrccxpctitur.Quum
intcrimpariter&intimu&fccundumpofl^cntrcmpcrinatrcsxquepucroru nominc (uticha
riflimam mcam matrcm fcciflcuideo)reponcrc, ficxtimuminuolucrum ,autlicnolam
illam
fubftantiam alecundo inuolucro dcradi moxcurarcnt,&abIutaspoftmodum nicmbranas
focno Icuitcr opplcrcnt, ucficarumquc m,odo cxficcarent Putaucrim enim elcoantius forc,
.

figrandiiam pucro matcrilliusotFcrrct inuolucra, quam quod cafimulcumfcausurina,5v:


fudore.&quiprofluit tuncatro fanguinein cloacasrcijci^autin tcrram fodicurantlQiium
«/i.F.G. cxtcris uiuiparis animalibus fcreinnatum ,ut fimul omnia qux fcctum inuoluunt, dcuo-
fit
K,L,
rent,acdeglutiant, id quod non iniucunde aliquando obfcrua-
in parturicntibus canibus
ui. Porro quacuenarum
'
&
artcriarum in umbilicum pertinentium fit lcrics, in tcrtio Iibro
quiucnis&artcrrjsdcdicabatur,cxcquutusfum,quumucnam diccrcmin iccur fcrri,aqua
priufquaminiecurabfumitur.incanibusramusin mclcntcrij ccntrumpcrtincrit: artcriasau '

tem fecundum ucficx fundilatcra deorfum prorcpcrc , atquc in humiliorcsramos artcria;


magnarinferi, quosdiffunditpoft magnam i^ipra facri oflisinitium diuifioncm. Quonam
autem h.T:c omnia ad amufllm diflediione indagaturus fis , ubi mamillarum lermoncm
pacflo
abloluerojordinatim fubiungam.

DE M\^MILLIS. C^TVT XVIIL


M^MILL^RV M fab
tro htercuigcjimcejnintttftguriiciim exprimcrc con.itifiimus.

A M I L L, AH ctiamfipcn'tona;oniillacx partc' amplexcntur.quumta'


men toctum ubi is in luccm prodiit,aIant, atcp in organorum gcneratio-
fSiiiii;
ni lublcruicntium numcrum reccnlcndx fint, hoc quocp loco iplaruin fa-
0)1'-''
bricam opportuneprolequcmur. Mamillarum itaquc fitus nulli non MumilUru
confpicuus cft : fupcr pecfius enim ad oflis pec"ioris latera locantur ,par- 7'"«.
ti inferiori brachiuin pcflori
admouentis mulculi fupcrftratx Vcruni
''
.

ut figuraadmodu uariant,fic quocp parcnf non Icmper fcdem occupant.


Ampliores enim mamillx latiori firmantur bafi , propcndulx uero ac flaccida; a naturali loco
dcclinant^&quibufdammulicribusuiciniusadpccftorismcdiuminiiicem acccdunt, quibuO
damautem(quod&pulcherrimumdudtur)inuicem rcccdunt, thoracisqj latcribus maais
appropinquant.FormaiIIispcncpropria,femigIobumrcfcrt:quippecxteriusrotundx,oib, Farmd.
bzcp funt,papillS( qux GraccisS»A« appcllatur ) inftar proceffus obtincntcs:intus uero
fcu po,
fterius,quape(flusfpe(flant,Icuiteradmodumfinuantur,fccundumpciSorisoibbuinpIane&
ampla: bafi commiflx. Mamillarum molcs quum a brachium pcflori adduccn te mulculoab.
fcedit,qua iUxpotiflimum dcpendcnt,ampIiorcs quam in mcdio dudu cuadunt , ut plerifque
fccminis fimul in bafi ,& in ipfarum extremitatcampliorcs ob concidcntein ipfarum fubftan-
tiamuifanmr.Porrofubftantiaquaconftant glanduIolaeft,multo adipe abundans,&ucnis SdJIdmm
paucisq) admodum artcri-js &
neruis intcrtcxta.Ncrui quidcm fcmper ijdcm in mamillas pcr-
tingunt,acfibiperpetu6fimilesfunt:ucnxautein&arteria; craflitie& contcnto humorcad-
modum pro mamiUarum moIc,& quo tunc fungunturmuncrcdiflcrunt. In glandularum for
ma,fubftantia,muliitudinc &
fitu multo maior fingulis tcmporibus cft diftcrcntia Viris nan- ,

que multis nulla: ac perquam paucifliinx cxdcmcp arida: fun t glan dulx , uti ctiam adinodum
puelIis.Alijsautcmfrequcntcscxtuberantcscpadfunt,duritia,&mollitie,ac formauariantes,'
luucnculx cnim quibusiamitiamillxinmolcm attolluntur, gcncraiioniqi aptxfiunt,harum
glandularum obtinent copiam,fcdinuicem compaclarum &
durarum, inilloq! laflco humo-
s i rc
y44 A N D R C AE V E S A L I I B R V X E L L E N S I S
rc oppIctarum.Dcin ftries formacp glandularum in mulicribus a cxtcris animalihus , 8^ potif'
fimumuniparis diftcrt.his nan^unicum quodammodo& continuum inuniucrloubcre con-
fiftitglandofumcorpusjillisautcmadpapillx ccntrum" unamagnaqj&mamillxmcdocfFi
'/'J^°f^'^
parux , &: amygdalis a corticc libcratis fimilcs in d^d.
giata habctur glans,cui' alix frcqucntcs , lcd
circuitu accumbuntjduriori adipc, &
ucnarum& hbrarti cx carnca mcmbranain cutcm pcr-
tincntiumintcrucntumutuo commificconnatxcp.Vniucrfacnim mamillarum fubftantiaadt
pis rituintcr cutcm &C mcmbranam a nobis carncT diflam continctur , necp coftis incumbcnti-
bus mulculis mamillx alio ncxu committuntur,quam pcr rcliquum corpus carnca mcmbrana
fubditis fibi mufculis;nifi fortc hicpaulo plures ucnx intcrucnirit,a mulculis in mamillas digc-
fi:x.Vtcuncptamcnmamillxa!iquandoflaccidxpropcndeant,carnca mcmbrana amufculis
noabfccdit,ueruraglandula-illa'unacumadipenonamplius conftriclfjledflaccidxacamca
mcbrana laxatur.Mulicrcs cnim lactatcs &
ultimis mcjifibus uterum gcrctcs,has ucnas laclco
humorcautlaflcopplctashabcnt^&ipfxctiamglandulxco abundant, &obidmolliores&
fungofc admodu,nccp ita inuicc continuxredduntur,& illum tonum non amplius feruantcs,
Lilro 7. H: ncqj amplius duriufculo illas fuftincntcidipc,fcnfim flacccfcunt &: propcndcnt. Verum nun-
dm-
Jlcir:^ dc
JtliilialiS. 1
ni iA'
perucniunt raritatis,ut deuoratum a muliere pilum in
rccipcrent,c<; pilari morbo, Lrrxcis ipixtiim
le f uti Ariftotclis cft lcntentia)
nuncupato,ucxarentur. quandoquidcmnuili du-
11 1

biumeft,pcrtotangiportustcnucsqtanfradusaboreinmaraillas pilum ncquacn duci poflc,


ctiam fi illu mamillx,t|uij in iplaru confiftcrct ucnis.amplexurxeflcnt Fftcnira id Ariltotclis
.

commcntri,ipfiabanuquapiarapcrfuafum.QuanqsfortaiIis,utin'renibus'urinariisqfmcati 'tihuUji.

bus,quid pili fimile in mamiUisprogigni poflc^non omni cx parte uideatur abfonu.Cutis ma-
'

millxobducta,rcliqux thoraciscuticongruit:mamillxcnimfubftantix,utreliquoadipi,con
Pdpilli fd- iiafcitur,paritercpinibicraflaeft. Atubiorbicu!atimadpapillaranigricat,circulura'qucconfti'
ftmM. tuit,qui,yisGrxcis nuncupatur,pcrtinacius raaximx inmamilla glandi connafcitur,uelut
plurium neruorum,& tcnuiimi uenarum inftar Rbrarum albicantium intcrucntu.Qiiinctiam
cutishkinterduratcnuior quam alibi cuadit,fungofum quippiam,ut&papilla,adipifccns,
Huius namqifubftantiapcnis"fubfhntixacccdit,hoccft ncrucx quodamodo cutiintus fpon gih-"P'
giolafubftantiaoppletx,qtixdirigiacuicifiimlaxar!nonminusquampcnis apta,& parifen- ^'j!''
'^
fupr,i;ditacft,Obicuriillitcnuescpneruiacprorfus fibra~modoalbicantcs,inpapillam pcrii-
nentcsmcatusuenariifurculillint,multiplid fcricintcrglandulascxcurrcntcs.Vcnxporroma
""^
^^''^Z" millis cxporrecftc^a triplici plurimum pcndentradice. Axillaris
cnim ucna thoracis amplitudi-
ni.»iyn-/«. nemegreila, ramuminfigncin mu!culospcdtorifupcrftratos,&peftoriscutcm ipfainqide- bii.u.cit.

muinmamil!amdcpromit.Quxctiamclatiorcmfcapulxfcdcin,&lummumhumcrura impli pramVl


cant ucnc, dcorfum in plcriC^ mulieribus antcfeclioncm* confpicuos (lirculos in mamillx cu- am p. cr
tcmipfamcpmamillamdcriuant. Apparcntnamquccrebromainillarum cutis ucnxinmultis '"'^''/'B.
mulicribus,&potin3mumqucaliquando!aflarunt,infigncs,fubuiridcs,&crrabundodu(flu, 'i^f^j
ut in fura &
in cubiti intcrna lcdc,aut in tcporibus,tortuofx incedctes.Porro ucnx mamillaru tnb.h.
a 'tcrciaradiccprincip'iumduccntcs,nonpcrindcincutcmatcf priores,fcdinmamil!arumfub Y^fi^i^;
ftantiampcnitiuscxcurrunt,aFtcriisconcomitatxperquamgracilibus.Hxc namcf uafa gcr-
,Lliitt
minant ucnx ac arterix a iugulo dcorfum fub pcdoris oflcexporrnftx , &
intcr cartilaginum hb.6 b,c
interuallarainospccfloriincurabentibus mufculis& hincmamillisdifiundentcs.Atcphxprx '

cipuxfuntucnxin conftruclioncmamillarumanimaducrtcndx, quandoquidcmharumin-


tcrucntu uterus cum mamillis conforttilcgcaflicitur . Hx namquc mainillarum ucnx &ar- m rpt.f^ 6
"'

terix( fi modoqux illis difpergantur) a iugulo,utiin ucnarum &


arteriarum feric docui- ""l""^!'-
mus,pronatx,cos'que quos diximus ramos pcr cartilaginum intcrualla gcrininantcs , dcor , '^'^'^
Ijp
fumlub pefloris ofHs lateribus prorepunt, atquc thoracc excidentes,fupcranteriorcm pe- L,M.r.cr
ritonxi " tranfuerforum'quc abdominis ranfculorura fcdem rec^tis mufculis cxporriountur, fe" '-P-"

horumpoft:criorifediinnatx,frcqucntcs'quc fobolcs,donccad mcdiumillorum lonoitudi-


ms dcuenennt , nuc illuc utrobiquc cmittcntcs . l-^orro hxiuxta umbilici fedcm alias ucnas ub.A.
&itcmarteriasfubrc(ftisraufculisfurfumconfcendcntcs opcriuntur,atque cum illaruin ra-
|
'
mis ita implicantur , ac fi utriufquc manus digitos inuicem inlcrercs ncutiquam cnim ofculis
.

fuisitaconniuent,acfiutn'ufqucmanusdigirorumapiccs edirecfto, non auteinex latercuna


commitcrcs. Hxc uala furfum petcntiaca dcmum funt, quxa .oi-andionbuscaux& artc-
rr
rix truncis per inguina crus accclluris
,,.
.
rr ,"^,.1 Dis/l.Hlfn
principium allumcrc,m tertio libro commcmoraui- um^ym-
mus. Qix & fiabeadcm cumutcruin petentibus" uenis radicc non enafcannir, adco ta- timr,iihm
men utcro accumbunt, uicinaquc funt, ut qui hic in uteri uenis coaccruatur fanguis, illis j'"^"'"^
uafis cxcipi.furfum^qucfcn-ipoflccrcdatur, aut fuisofculisfanguinemadcfccndennbusfub
^,,
peflo-
DE HVHANi CORPORtS FABRICA LIBER V. y4;
pcflorisoffcuafisjaccipicntiaadutcriucnasacarteriasdiftundere. Verurrl ha^cad ucnaru&
artcriaru in tcrtio libro traditarli fericm fpedtatjquEc in prxfcnti ucnit adeunda,hoc paradoxo
non poftpofitOjpauciflliTias prorfus ucnas ab iliis quEc liib pefloris ofle porriguntur , in ma-
inillas diftundi, &artcrias adhuc mulio rariorcs , & 17 W'jr)?
aufim diccre nullas . Ncrui mamillarum
abillispcndcnt,quifubditismufculiscxporriguntur, necpaliier hi inmanlillarum quamrcli, """"'«*''«'
quam thoracis cutcm dcriuantur,prxter unicum qui fubindc cx quinto ioftarum intcruailo
papillam adit,muIios^ furculos ipfi oftcrt.Quam ucro lingula primario mamillarum muncri
idoncareru OpifexiuftinLnefabrcfcccrit,intelligcs,fifcorfLimunumquod($ fuo ufuiadhibuc,
ris. Acpnccipuumquideminamillarumofficiuminomnibusammalibusqua^animalconci- MdnlUri!
piunt,& animal in lucem edunt,ccnfcndum eft.tenero adhuc ac iam nupcr naio fcctui alimeh- °^
"2!!'^r
tum pra-pararc: qucmadmodum uteri munus cft feiiyn conciperc, fcctum quc tantilper dum "ZlirtaZt
abfoluatur contincrc. Non autem in hoc pra:cipue, quanquamin quarto dc Animalium par TditO,
tibuslibro Ariftoicleshocinnuit,ubera crcauitNatura,ut cordis fcdcm opcriant , dcindciii &
mulicribus fccundari6,aut illis abutentcNatura ad laclis gencrationem, &
ad iplum continen
dumfaccrent. Quandoquidempla-orumqsanimalium&uirorum pucrorumquc mamilla;
adlaiflisprim6gencrationcm,dcinucr6expofitu,qucmnon folumin hommc commodumj
led&neccirarium in pciflore obrinuerunt, cordiuclut propugnaculum cas cftici documento
funt. Qiiumenimnequepucrisnequcalicuianimaliadgcnerationemnondum apto mamil-
\x exurgant , fed ucluti nota; cuiufdamgratia abfqucpcculiari aliquo in illis corporc, quo are-
liqua intcr aitcm &C carneam mcinbranam pinguedinc difcerni poflini,dun taxai in illis haben-
dx funtjCertum eft,cas primo non propugnacuH uicc fieri nam in illis aniftialibus ac pucris ma
:

milte neque copiofiorem adipem , ncque glandulas,nequc aliud quippiam pra'ter icncram pa
pillam habcn t,quo propugnacula illis quibus incumbunlorganis mcriio diccrcntur. Ad ha-c,
&
n quod incremcntum in uiris mamilla; rccipercapparcnt , quafi alicrius comodi caufa, quam
notx cuiufdam habcnda: funt,id illis magna cx parteproueniipcraifto annobis fcptimo,quum
primum genitale fcmcn fcrreacpubcrccrcincipiuiit,ut ftirpes femcn laturas primiim florcrenO'
uimus.adeo fane ui ladis graua potius quam propugnaculi intumcfccre,cficrminaiiorcs'que ip
fismamillas fiericonftet. Nartl&lac nonnullis uiiis poftpubemexprimi, &pcr fudum frc-
qucntiorem ucl mul<^um prodfjfte, Ariftoteles ipfe afrcnt,8i: nOs quo<j non fcnicl id confpcxi,
&
mus:uerum hocpotiflimum acciditiunioribus fcnioribus uiris,quibus inamina?reddunlur
confpc<rtiores,prarcipuefihumidiorcs,lguiores,ncqjamplisuenis funi,i orum'queiproruinr|s
magisquifufciquamcandidifunt. Qu6ducr6inamiIlxhomini,quemadinoduin2>:fimia:,in
pcifi:orccollocentur,nonitaautcmcactci-is:pra:tcrhoCquodbraehiorummanuum'qucop,ra,
tionesnonimpediunt,latum'quepe(ftus,nequeuireliquafereanimaliainacutum promincsha
beat,inulicrpucrumla<flansabundcindicat,nobis'queinillo ofEciouariisconiccluris colliocrc
promptiftimum cft,mamillis commodiorcin rcgioncm fcffili animali &
manibus ufuro ( utin,
tcrimuenerispra;tcreamufum)anteriorithoracisregioninullamcxcogitaripon<:. Namhicfi-
tuslacftisgcnerationiproptercordiscaloremnoneftineptus^&exabundanii maniillxcordis
propugnaculum& uallum quoddam cenfci-i pofTunt,homini imprimis pc<ftus cxporrc^fturoi
neque illo c£cterorum fere animalium modo humi rcdinaturo. Deindc & fiius hic rcciprocum
qucnd.i calorem (qui tamen magisneccfrariusuentriculo& intcftinisfuifIct)cordii-ctribui .
Mainillxcnim laneipenicilli,autucftis,auiipfius incorporeadipis,aut carnisrituacordealo
ris ofEcina prius excalcfa<flx calorem illum rcprimcdo tegciidoqircuerbcrant.Itcm, cordis th(J

racisc5coiinuummoium,cordiscpinexpugnabilcmcaloremadIa<fiisgcncraiioncin plurimum
conferre,qui concoflionis alterationiscp naturam pcrfpe<ffamhabct,abf9 ncpocio collioit.Por
ro mamillas homini elarius,cxtcris ucr6 animantibus humilius ex Ariftotelis &
Galcni aliorir^
philofophorum&mcdicorumfuf&agiocoflocatas cfrcpropicralimcnii, autut!pfidicunt,ex-
crcmentiquodinIacconucrtenduincrat,penuriam ^noomniexpartefanumeftcarbnror.Pri
mumcnimhucfcopumdirigIit,qu6dfcctusinuteroinferioriscorporispartis cxcrcmeiititium
languinem in nutrimentum affumitjmamillx ucroad la(flis gcnerationem fanguincm prccipue
fuperioris parris. Dcin adi)cii5t,homini in elatiori partc mamillas reponi, cxteris autem anima>
libus non itcm,qu6d his fupcrioris partis excrcmcntum in cornua ti iubas, fecus multo quam
muIicriabfumeretur.Quafiuer6cerui,cqux,eius9gcncrisanimatiaucnis quxa iugulo <dcor'
fumfubpecfloreferunturmagisachomines carereni:&inilliscx fupcrioribus corporis parti'
busad uterum fanguis minus quam mulicripofflitranflumi:&non multo plus mulicri, depili
a!iasomniiio,cxcremenriinlongiflimoscapitiscrincs,quainaliis animalibusin cornua&iu,
bas pro proporrione dcperiret. Scd profeclo hxc Arilf olclis rario illi correIpondci,qua innu-
z 3 mera
546 ANDREAE VESAtll BRVXELLENSIS
meraclenlcnftruis purgationibus problemata,nelcio an tam uereac audaiTter mcdici &; philo, 1
fophifoluunt.quumintcrrcliquashuiusgcneris queftiones,quamobrenianimaliumfolamu
lier,&forteequa,mcnftruolaborcntfanguinc, intcrrogant.acmtrcpideuulgoimponcntcsaf
ierunt,alijs focminci fccus animalibus in pennas, crines , cornua ,fquammas eam mcnftruam
,

purgationcm ablumi;inmuIiercucr6,utpoiclxuiacdcpiIi,iingulis mcnfibus dcfluerc. quafi


uero no frcquentioribus & proccrioribus plumis gallus quam gallina,&in rdiquo auium grc
ge inalculi magis quam femcUar ornarcntur dcmdc iili folidiorcs maiorcsquc ungucs,&
;

criftam (qua aues ornantur) longe proccr;orcm maiorcmquc obtincrcnt. Ac dcin qua^
fileononhirfutiorlcxnacflfet, &ampliori longiorrquc cauda&iuba cquusquam cqua. &
inceruorum fexu&boumnontampilorumqui!ii eoinuum frcqucntia,& proceritatc,nulla
planeenetdifFcrcntia^&quafimuIicris^talos ufquepcndcnscoma,quafpon6sapudnoftra
tcscrincs, acn'ummcdicaminumui,(talarummorchaudquaquam erodcntcs,ucIutchIamy-
dc obteflas indies uidere eft,non uiri omnes pilos fvpccdam mole fuperarct. Verum hxcalio
fpe(f}ant:quemadmodum &illud.cur mamillg mulicribus inaiorcs q; uiris obiigcruni. acpro,
Ftnmt rMio. {^ide rcliquam conftruclionis mamillarumrationciTi aggrediamur. His forma
extcriu s rotun -

,
da.utminus iniurtiselircntobnoxia;, pcrquamidonea fuit:intusucr6 ea partequapcftori com
mitiuntur,planaslatas'quemcrit6 illasfccitNaiura,ut firraa nitcrcnturbafi Tencram quoqp
.

&promincntemmerit6adipifcunturpapillam,ut har.canguftoteneroqueinrantisofculom'
ditam , is confcftim labrjs molliufculis conftnngat
, &
inferiorcm dcduccns maxillam,& buc-
cas contrahens lacatlrahat,deindcinflarcanalis imguam inflccTtcns ad ftomachum a ncminc ,

intcrimedodus,propclIat. Vt un-6 in illo fuciu papilla turgidior proccriorcp quam alias duin
minimcopuseft reddcretur,fimilcmcvim pciicpoflidct iubftantiam,qua:& iaxari cortcide,
PitiUcrm, rcquc, &rurfusafuaui contaftu intumcfoiccrigiqucidoncaccnicretur. Papillaautcm fen
fiWhmii^ Ricxa<rtiori,&ncruorumiurcuhsabund;!t,utmamiIIishacquoqtic cx partccum ocnitalibits
atMifuiJiM
elTctaflinitas.Vtenimillisad ucncrcum conCTrcftiimCTcnenVqucproparrationem.illecebram
acuoluptatcm indiditlNatura;licquoquc&UDcnbus,&poiillimumpapill!s,utinlucemiani
editusfcctustenertilo&nondum dcntatoori papillamlubcntius matcr titillandam pruiicn-
dam'qucindcrct,ac fugcndam offcrrct.Mamiilarum uero gianduloia lubftantiacius cft ad iu.-
ft!tiamrcmpcrici,utin ucnisaddticlumfanguiaeminlacfumiliarehominisalimentum conuer
tercconcoquerccppofltt.Vcna^etiamnoirininr.fiinduftriaexrcmotislongisq; partibus mut
tisanfra(ftibus,ut Cinguis mdius mam.i',iispra?pararetur,funtporrcflx;qiiod non tam neccflla
ri6atqucutiliteraccidit.NcceQari6qiiidcm,quoniam(&fi(l-cusGa!cnouifum I5t) fuccinflio-
ri quam nuncuia ucna: mamillis non potuiiTcnt dcduci. Quo paflo cniin,qua:fo,a uena caua,
qua intcr feptum tranfucrfum &
cordis auriculam nulla fufttilta bafi ucna quxpiam rcfla fur " '^
fumintercoflaruminteruallaadmaniillas^quodGalcnusfacilefacfuarbitratur^commodede
TidB/"''
ducercturrPrimucnim no ut rdiquus caua: ucn.r caudcx,hac cralfam fieri oportuit,acproin-
defuiflet iiiualida,nc9 cariilaginum interualla tantani uenani indemncm admififlent, fcd
conti
nuo comprimerentur.&ipfa tutius non firmasa in thoracis motibus ilico diudlcrctur,fanoui,
nis9eruptionispericulohominc!ifcinperfuiiTc;itobnoxi).Veruinexaftaucnaruminterdifl"e
canduni duflus confidcratio fadI<:argumcto c!l,nc9 ab illis qux in brachium fcruntur ucnis,
in mamillas furculos comodius quam iiunc poiTc porrigi,multoqi niinus a caua &
arteriama-
gna,nifiaiuguloubiha;pc(ftorisoflisfuinmiimcontingunt.Quisucr6inflcxionum &crraii . J
tis itincris uenarum,& harum quidcmfrcquci.tium.non autcm unius
grandioris ad mamillas \
du(3uuinufusfit,uena:acartcria: feminahuni &aliorum uaforum matci-iamab alio organo
VcnUHmt, concoqucndamdcferentiumerrabundaitincra&gyricommonftrant.Quidporr6ualcatute

mmiir^io. " mamillis communio,ac proindcucnarum a mamillis ad cas qua: propc uteri uenas cna.-
L,i.4.JtGi fcuntur 'congrcflris,is dcmum pernofcit,qui cx Ariftotde laclis gcncrationc ufumcp , & ladits ''•fe-
'^''^^

ntrdttone ad tenerum adhucinfante aleiidum,ncceffitatc perdidicit.Primu cnim intcr mamillas & utcru ''''''

Mttltltm M. S.
mirificum cffe confcnfum,prn:ta-^ quod fimul cum utcro mamilla:cxurgut, quotidiana
in 3.
bortibus,&quufecundaualetudinefcetusfruitur,cxpcrictiacrudit. Nccpid profefi6iniuria,
&
quu ad uniJ opus conficiendu uierCi mamillas coparauerit Natura utcru quide, ut aniea
: &
diximus,adlcmccocipiendu,abfoiuenducpfcctu:mamiHas ucr6,adfa:turcccsinluccprodiiu
alendii.Aiqih.acfanceofortrjlegeuenaruarteriaru^niutuuscongreflusdudfuscpeffidut^que
njccflaria eft,ut
qu.^ido foctus iii utcro augcf cflxirmaturqi^illi foli alimcntu ex utrif^
fuppedita-
tijuenxderiuct;ubiucr6inluccediiusfucrii,toti5idrurfusmamillisinfluat.Vndeeiia fierino
potcft,ui fimul &
mefes probedc?iuat,& mulierladict. Altcru nancp nicmbri; femper ficcefcii.
dulangiiisinalterudcclinai,defcrturcp.Sanguinisautedumurerogeriimulicr,admainillasre
fluxus
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V. '^47
flu«fs,priufquJparit,iamdiiiadhuncmod5indpit.AntequamuIicrco
m:ji fit a:tatis/an^uis illc fingulis mefibus profluiticxquo fcetus,ubi mulier coccpcrit, alimen
I ij/:j.n,5.
jun^ allicit. Cjcterum uena: in didcm ad utcri latera confi ta;, tam lata;, tamcp proli.xx frcquen-
'

.tesei!,acfanguineturgida:funt,utefiormatumiam fcctum,&augmctoduntaxatindiCTcntem
tcmporisfuccefruaftatimenutrianr,&:nonnihilfempcrriipcrfluicolIigant:quodmilUcolle,
clum.alioregurgitat, rcgionemqua:-rcns,inquemcommodctranfmigrct.Commodaautem

mlfcTtlb. '"^S"^
'^'^'^ hoc famulantc Natura, &
pcculiari indita ipfis ui) ucnx' fccundum rcdos

j,r,f.
abdominis mufculos furfum confcendcntcs,& ad illas accedcntcs,qux fub pcfloris ofle dcor
fumcxcurrunt.illa:nanque &umfanguineminhasdeponunt,&lacmcnfibus(utdiuinusaie
bat Hippocrates) germanum efficiunt. Qaod autcm,ut Galcnus aflerit,utcri ucn;\? in
quo fu-
pcrfluum id rcponcrcnt,nulIamcommodiorem rcgioncm habcant,falfum cft,nili diuiiix cui-
dam ac pcciiliari operationi tantum munus afcribamus. Vcnir cnim qua: in crus pci-tiiient am
pliores, OC rc<fia: magis dcoriumcp protcnfa; funt:autetiam ut intcrconccptionisinitia,auc
quummulicriitcrum nongcrit,perutcri uenas languis isabundansmcnftruarumpur"atio-
nummodocmuercpoflet. Et adhucminusueritaticonfoiiumcft,ucntns inutcroccrennbus
molcmcomprimcndoad fanguinisillius ad mamillas influxum quicquam auxiliari.namlu-
1 ctilcntifrimercfliabdominismulculi,dumfoctarcfcindiniusanimalia,comprefli,admodum^
latiorcsrcdditi,mirumNatura: opus nos exofcularicogunt, quofurfum fiuc pcrucnascuti
proximefubditas,fiuc casqua:rc(liscxporrigijiurmulculis,ci-al1IorillcranguispcrcompreC-
fas anguftascp uenas, &etiamplusquamnon prxgnantcmulicrc inflcxas tanta
copia rcaur-
' Ac inhuiic modumde mamillarumufu icrmo plusfatiscxcrcfccrct:quodncfiat,nunc
gitat.

opportunum eritomniumquxhoclibropcrflrinximus organorumdilTccfioncmquamac/


curatiflime fubiungcrc.

^cdi comisni.tt,^ priucitimomniwiu^utf hoc libro coinm -morMtu-i'


partiumadmintslntndimtio. Caput IJ^.
O C Caput,acdcinpoftremumfexti libri,&poftinodumfeptimipenul
timum lubcns itaaccomodarcm,ut fiiigula capitacorum organoru qux
fuislibris traciantur lecandi artificium ficpcrlequcrcntur, acfi quis h.cc

duntaxat in aliquocorporcintucri,autalr)s commoftrarc picpofuiftct»


Dcinde ea Capitaita uclim dcfcripta^ut fi fimul ncxa fingercntur, inftar li
bricuiufdamcflent uniucrfumfccandi artificium coiTiplcflctis:quo quis
probein Anatomc ucrfatus, apud ftudiofosinpublica fci^ione utipoC
fit.Qtianquamcnimpriuatain&intcrpaucoscxhibitamfcif}ioncm,publiccprxfcrcndamnc^
mo ainbigat,quum tamen omnibus no fuppctat corporum copia.multoq! minus pcritior ali,
qais.qui ad cuiufquc uota fcdioncm aggi cdcretiir, in promptu fcmpcr fit, publicam quoque
fcctionem a ftudiolis fummopercexpctcndam duco,ut ipfi ucl obiter in ea Ipedatorum turba
quando in cadaucr incidant, proprijs manibus adminiftrationcm accuratcobcanti
edofti,fi
&ftudiainuiccm conferentcs,hancmcdicinx fcunaturalisphilofophixpartcmdcbiteample
xentunidcp potifl^mum in noftra huius feculi fcvlicitatc, quando unacum cxteris difciplinisi
A!iatomcprorfusfopita,eoufcjpromouerit,utomniaquxhocoperepcrfequor,una cadcmcp
hyeme&Paiauij &
BononixineafpccSantiufrcqucniiaadeummodum nonlcmclaCTorefrus
fim.quo prxicnics fcpiem librosdigcffi. Primtim enim adhibids ftudioforum meaopcra Orjo,;,^ &
uariorum hominum fcnum ac iuucnum, mulicrum &
uirorum oftlbus ,compacf is diftolu.
'•^'umdoctn,
&
tis, fimulcumfimiarum &
canum,aliquotq!aliorumanimaliuoffibus,Galeni librumdeOt du/"""^
iibusadcos quiintroducuntur,prxlcgi, acoffium cartilaginumcp, fcucorumquxfulcrimo,
do humanam fabricam fuftincnt, ac qux reliqua dcfcribuntur cognitioncm una abfolui. mox
omniummulculorum&ligamentoruparitcr,acomniumquxfecundopcrtra<^antiirlibro,fa
bricam perfecutus fum priori lcclione ftiudiofbs admoncns, quonam loco Galcnus cos quos
:

fequcntile>.'iioneoftcnfuriis eram mufculosdefcriberet.atque quum longius duxiftem Galeni


ucrba prxlcgcre,anie lcctionem^ipfius fentcntia (cmperreccnfiii.acpoftmodum hominem &
canem,&,quum obtigii,fimiam in omniir prxlcntia fecui,fcdul6 omnia uti a me dclcribun tur
commonftriis.AbfoIutamufculoruhiftoria,incodemcorporcinquo illos adminiftraueram,
uilccra,&quxuulg6in tribus uentribuscotincridicimus, obiteroftendi fpcdatoruanimos :

aduenarum,artcriarum &
ncruorum difciplinamhac rationcparans, quaantemufculorum
dotfirinam oflaaggredior.ut fcilicct ucnas pofbnodum, artcrias & iicruos commodius in alio
'
24 corpore
y43 ANDREAE VBSALII BRVXELLENSIS
corporetiiiic pcrtraftarc,ac paritcrincodcrnquacaciinteriorarpccTiabatadarnufflmabfoluer
rem,antc fcrtarum partium oftcnfioncm earum fabricam adcum modum fcmpcr docenSjquo
comcmorare adnifus fum.Quo aute modo quis hxcomnia obimrus fit,partim
illam his libris
inprimo &fccundorcccnfui,partimucrohoc capitc &in calcelubfequcntiumlibrorum com
plcclar.In primo cnim libro oiTium parandoru rationcm, in fccundo autem mulculoru diflc'
candi in unocorporc mcthodum perfcqucbar. Athicmenegocioitaaccingam,utetiamha~c
omnia inuno tantu cadaucrc,li modo in corporum pcnuria id opus ellct,adminiftrarcqucas:
acrurfus,fiuelis,priuatimfingulainuariiscadaucribuspcrficias;quodIongecti.Tcft cofultilli-
mum, nccorundcm organoru partiumuc fcrics interturbetur,ac ucnas quu mufculi oftcndun
CumfmoJi
tur.aut quum neruos tradtas^mufculos e.Kplicare icncaris. Corpus itacnpublicx lcclioni adhi' ,

tii ddhkrricS bcn conucnit,in luo lexuquam tcmpcratillimuiTi,ixa:tatisincaix,utad hoctanquam ad Fo


iimidt. liclcti ftatuam aliacorpora poflis cofcrrc.In priuatis autem feiftionibus, qua? crcbrius accidiit,
utilccrit quoduisaggrcdi, utcuiufmodiidquoqucfitcxpcndas, corporumcf diftcrentiam,uc
ram^ multorum morborii naturam aflcquaris." Theatrum porro ac mcnfam cuicadaucr im- ' BoMm*
ponetur,carationcconficicurabis,quahanctibicommodiorcm,illuducr6excipiendisipc(rta
J^^pj"!
toribus aptius fore duxeris. Inftrumctaautc operi adhibenda, in fecundo libro utcuncf recen ,«1«, jWe
fui.Quumitacpinuno corporcomniaabfolucre ncccfl!iimeft,ne(5{eriaiim,utinhislibris do^ ™ dimin

ccmus,fingulaperira(ftarelicct,decorporishumanilabricf cognitionisdignitate&ufuquac:' ^'^"y-'^


Quum mmo jjni^f, yif^,,^ lucrit, lcuiterpracfcntifcclcto pra:fabcris.uixcnim hodieullaeft Academia,qu3C
yfonspro,

nrsptncs iion uiium at^ altetiS habcat,quodfecT:ion; fcmpcr utiliflimcadhibeatur. Cadauerautcipfum fomt.

fititoflmiitn' poftquam homincm acxtcris animantibusdiftinxcris,in caput,corporis truncum,manus& ^j''^'"'''^

d,c,<ijii!iuf

trddiutiojitni-,, , ir
mcbojndi. "Uin Flatonisprxcipuclcntcntiam
J' - •
crura, orationcdiuides, aut tres ipfius fcdcs uel uirmtes conftinics,qu3c finguls finoulis lccuii
I^ril o,
dicanturanimis,atquchis ledibus argcncrationisorganis
poftmodummanus cruraqiadijciuntur. Moxliccbitaccuratiuscorpusdiftingucrc, &cxte'
rioruinpartiumnomcnclaturam ftudioferecclere,quamcxuari)s Galcni&: Ariftotelis locis,
dcindc collciTtimab autoreIntrodu(ftorrjfcuMcdici,S<rIulioPoliucc,&cualiispIerifq),Gcor
gio Valla petcs: quanquam &
ego paffim in primo libro Offium nomina pcrftringcns,carum
uocumnon pccnitcndam fupclleifiilcm collegcrim.nomiiiaenimfuperficiarfjs fcdibus indita,
cti.a offibus fere adhibcntur. Vnde etia aliquaiido in cadaucris cutc offium dclincatione m fua

fede piiixi,qu6 itaaptius idcm nomcn ofti particp quam os occupataccomodatum oftendcrc.
His nomcclaturis adnccftcs partiu difiercntia,cas in fimilarcs acin ftrumetarias fubdiuidcnte.
at(f hic uiile fucrit comemorare, quainam partes in harum illarum^ue claflem reponan tur,no
ncgle(flacomuni cuiufcf parlis dcfcripiionc: quam & hic noftcr labor aftatim fuggeret, fi mo^
do fingulas defcriptiones in fuis locis requirerc no grauaberis. Partium nan^ enarrationes ab
ipfarum defcripiionefcreaufpicatus Ium,uticliainicrdiflccanducofueui, quiJ (eriarim omnia
aggredior.Si: quam docco partc in alio animali nuda oftendcreconor:quod etiiinuncacccpio
canc,aut agno,autalio quouis paratu facili no abfj fpe^Ttantium ufu pra:ftiieris:fi modo quid
os,cariiIago,fibra:,Iigamcmu,adcps,caro,gladofum corpus,dcinde quid mufculus,encruatio
lculcdo,alifqjmufculipartes,uena,arteria,&ncruusfint,Iiibcat doccrc,acmoxquopaifloma
gisinftrumctariepartcscoficianturoftcdcre.hcc enimnoinopportuncgcncratim,utidiceba,
in animali quopia(nehominis corpus hac occafione uicies)comonftriilur, quo minus earum
partiij ignor.tlia in cuiuf^f membri inftrum ctiq! cnarraiionc (j3C(Saiorc rcmorciur, & iple nar-
rationis fcriccogarisinterriipcre.Porr6diffcrctias,qua:intcrenarrandij[ aparlii3ufu,utqu6d
qua:da ad uita,alia: ad Ipccici fu cccffione,alia: ad bene uiuendu fiiciant, alia:^ eiusgencris diffc
rentia:,quxhuc quamplurim3crefcrripoffiunt,inpra:Ientianeuliquapropofitueftrecen(ere,
quodhuiufmodi paffiminfingularupartiiacapiiibus fatisprolixedocea^quod^hiclc^flionis
rationc mihi cxplicanda potius q; illum in caihcdra ciirapariiu cognirione, ac cx aliorulibris
duniaxatphilofophandimodum comcmorandiianumpferim.lllaitaqjaggrefrurus,ftudior2
fodalibus poiius quam miniftris,qui fccanieadiuucnl,adhibilis,acuiiori nouacula orbicularc
kcunduumbilicuadc6profundaduccs,utcuiempcnetret.dcinamediape(florisoffis
fciflione
longiiudinc rc^Tla fc(flione ad umbilicii ufqi molieris , &
abinfima umbilici fede pergcs ad pu-
Cutis.amcu- bis ufcjj mcdiij uirilis membri(fimod6 uiri cadauer ad manu fii)radiccm cotinges:aut,fi mulic
<:'''^& "^'^ corpus fccas,quoufq) pubis offis fcdc intcr uulua: ccruicis coUiculos fupcraucris, ut fcilicct
ImnaimMo a pcifiore ad pubc uf^^.una quafife(riio(iniegrointcrimumbilico)pertingai.Pofthac,utrin(5
mtnc ddmini. ab umbilici latcrc fccSione traluerfim ad lijbos ufcf duccs,id inierim ftudcs,ut fola ailc pcrtun-
firuuo. das,quod in homine.ct
porifflmum obefiore,fa(flu non adc6cft arduu,quum adipis craflitics,
ne carnofam uiues membrana,prorapKremorctur.Fa(flishuncin modu fecflionibus, cutis an
gulum
i

D E HVMAN 1 CORPOR T S F A B R I CA LIBER V. 543


gLiIum, quiexquatuorrcctis angulis umbilicum fpcdannbus flipcrior dcxtcrcycft, lismuio,
auclummisfiniltra: manusunguibas
aitollito, acutifiimac^ nouacula cutcm ab adipclcccrnc-

rc tUidcto.Vbicutis portiunculam libcraucris, hac finiftramanuclcuata,rc!Cctoqi liamulo,


paulatim ctitcm ad mamillas ufquc ucrfus dorium tranfucrl7s lciftionibus proximead cutcm
Hacabdominis thoraciscppartc a cutcnLidata,rcIiquxircsparimo^
fa(ftis,abadipediLiidcs.
do funtdetcgenda:,accutis & cuticulx(cjuam tiixAi^iiifM Gra:ciuocat)naturaucnitinquircn
da, qua:incutcquidcm abfquc alioncgocio fcfcoflcrt cuticuteucro non nifiiilam ardcntis :

candcte, quam cuti adhibcas,ui,ueficula: modo a cutc ablccdcrc cogas. Cum cutc dcinccps &; Vindnmpn
"l^"""'''
icf.a.iU.
'
ucnis fub ipia fccundum abdomiiiis rcgioncni,& ab imo lurfum 5c' a pcclorc dcor.Hjm cxcur
ji r.idmb. rcntibiis adipcquoquccxaminata,fi hachomo (uiifcrefolcntomiics diuturniorimcrbo noii f„i""(y"c7r'
'""'"iJ^'
cnecati)abundet, illam qucmadmodum iam cutcm ab adipc libcralti, a carnola mcnibrana »t»//rj

feiunges . quod fane nifi acutiflima nouacula nunquam aptc confeccris. Si uero macilcntius "«''''««rrf-

obtigcrit corpus, adipcin carnofa:membrana; adha-rcrc lines . adcps cnim tunc quod nullam
obtincat craniticiii,qiio minus cariiofioris mcmbraiia; natura in coipccff um ucniat, nihil impe
dii.Vtcuiiquc fcceris, fiucadipem abraleris, fiuc adnatam mcmbraiix rcliqucris, ijfdcm pcr
mcmbranani duclis feClionibus, quas apcc"tore adpubis os, & abumbilico ad ilia iii cutcfa^
cieiidas retuli, harumquoque fccltonumanguli hamulo funt (criatim clcuandi, iplam.em'
branarctufiori filubcatnouacula, aut digitorum bcncficio a fubditiscorpoiibus feparanda,
utiam fimulcum magiia thoracis partcuniuerfuin abdomeii cutc adipe &; caniofiorinicm-
branadctc(flumoccurrai, Ad huncfanemodum adminiftrationcm in fcholis lubiiidcfumag
grenLis:quaiiquani fi quis uclit,intcgruni ctiam fit in una tantum abdominis jwrtc cutem,adi
pcm.Si; carnolammcmbranam cxaminarc, &:aicliquaabdominis fcdccutcm fimul cum adi-
pc &f membraiia abfque ullo artificio laniorum ritu aucllcrc. Verum dc haruin partium natu-
jSmuSrtf
'I
ra,adeoc^adminiftrationc, in fccundo Iibro cgi prolixius, incodcmqilibrorationcinquaopti
d,mij. u.
t '
Join/ms mufculos,qui utrinquc quatuor funt,aoorcdiaris,&: pcritona-um nudcs,do '

u. A.cta. cui:dumduplici ratione abdominis nuifculos diccrcm rclecandos, in uno quidcm latcrcfc
rtionc ab abdominis mcdio uerfus mufculorum origincs inchoata,in qua primum abdominis
^ ' mufculus oblique defccndens,ab afcendetc obliqueaufcrtur, mox is a rec"to &; iranfuerfim du
(floabdominis inufculo,dein recflus a traiifuerfo, rcc^ti iiitcrim infcrtionc a coi^aruin cartilagi-

Alteram fecfJionem a lateribusadabdoiniiiis mcdiuni faciciidiipra^cepi, qua;


iiibus liberata.
etiamobliqucdefcendcntcabobliqueafccndcntcaufcrt,&dcinhuncafcendcntcmairaniucr
fo acrccto^&rcduminfupcr a tranfuerfo, S;poftreinotranfucrfum a pcritona:olibcrat,fc'
(Ttionis uidelicet fcricad abdoininismediun-i dcducla. Ac proindc fi leriatim fingula iiiuno
corpore olTiendcrc animus cft, ex fecundo libro abdominis mufculorum adminiftratio pcicn,
f^.M sii. da uenit, qux nunc profequar prxcedens. In hac etiampriuatiin ueiiaruin& artcriarum Vmdnm.dr
;a6 L cf r. gj/" neruorum fencs cftcxaiiiinanda.uenarum quidcm ac arteriarum,qux ii pubis rcgionc fur aridrum.mr-

""'"""P"'^'
^rlT fumfccundum rcctorum mufculoruin potlcriorcm rcgioiicin ucrlusumbilici fedein coiitiii., domimsmufcit
r
ll.idGctr.
mtrneim gunl, &:cas qua; a pectorc
n 1 P r
hucquoque conicndun£,&: in proximas lcdcs qucmadmodum icsrrprmm.
1
1 1 II
jcul.tabiik
illa; fuixulos utrobiquedcriuant: ncruoriaautemab illis produc^oru,quicoftarulpuriarum

|j r/i fi
iuKruallis ofteruntur,
c'a
&
a lumborum uertebris ad abdominis inufculos ( ui fuo loco com.-
^
^""'"""'^
lib 4.j,a, prchcnfum eft) uarie difpcnfantur. Cxtcrum tranfucrfismulculisundccunque a pcritona:o
u fi .
r- r C I- !, •
pdrtllmex, • •

libcratis, totaiplius propcmodum extn-ior tuperticicsoculisobiicitur. omni cnimcx parte trinficus ipft
i I
'"'»•»!'

cuaditcoiifpicua,pra:terquain qua^ feptotranfuerfoobnafcitur, &qua ex uertcbris & ofte comvufiilik,


i(3jimii
nxoSiifii. facro origincmducit. Ca-tcrum hominis peritona:uin
naturainfirmiuscft, quaiii uileuine^
\

kymufcul. gocio id undccLinquc 3 (cptodirimi queat: quamuis intcrim folius mamis bencficio pcritO'

na:ti"idumadhucintcgrumcft,adfpinamufquea 'fubditisillimufculis, &:nonnihiIquoquc


Ifmkti
t^,x. a carnofa fepti fcde liberctur, &
(pharram plane oblongam rcfcrat, Porro fi minori negocio
peritona-um pcnitus afepio auellcrc uifum fit, id in porccllis pra:ftitcris coininodiniiiie, fi
poftquam (ut in honiinc) a peritona-o iranfuerfuraabdominis mulculuni feiunxcris,id a car^
nofa fcpti partc tuis digitis , cultri uicc fcnfim fcparare ftudcas ita nanquc a neruofa lcpii .

traiifuerfi parie periionxuin abfcedet &:fi dcinde in operc pcrrcxcris, ab uniucrfo ucntriculi
:

m Ci\tmii corpore ad omenti " ufquc mcmbraiias , deindc &£ a iccoris gibbo pcritona-um auciles, di-
mi7 fccscKauo^nampacftoidillisoroanisftinicasinuoIucracpoffcrat. Poftquam diligcntcrpcritO'
moiJii

h.kihiil, ,'^r.r
?1 • ,

na'umcxtcnus cumfuis toramimbus, uciiis, artcri)s, ncruisq; pcrpendcris, nouacula aauicul'


'/ ,
^l .l
mBmell.
pmiopc^
tello a finiftiro mucronatx deorfum ad fiiiiftram ufque umbilicifcdcm (c'
cartilagiiiis latcrc
141 i^ III Pil r*
1177 ^
yiCOllcCliCC

c^tioinperitonDEoduccnda cft,mente adhibita, nc altiuscultclloiinpaCto quicquam lubdito. udjorum umli

rumuulncrcs.Hinc abumbilicocandcm {eclioncm modice finiftrorfuminclinantcmadpu /icidjeiimfird

bis
yyo AND R E AE VESAL I I B R VXEL I. EN S I S

bisu(queos(ut aliquo intcriiaUoabipfiusmcclioin (iiiiftrulatusdcuict) tciitanJacft.Infuj-cr


inhac finiftrapcritonscipartcedireclo unibilici lcctioncm ucrfus finiftrum ilcmolicns,&Ui
pcriorem cius pcritonxi partcm ad coftas,infcriorcm ucro ucrfus coxam rcflcclcs. Lcuata au-
tcmnunc furfumcj? nonnihi! rcuoluiajfeu dcstrorfum inucrfapcritonxidcxtraparte," ucna;
cxumbilicoiniccurpcrtingenti animiiadhibcbis, quxpotius tunimulto adipcoblitOjquani
ucnxrefpondct. Hancqua iccori proximaeftj &
ubiduntaxat a pcritonxo abfccdit,finiftra
nianu apprchcndcs,&acutioricuItcilo intcripfam&peritoncum inic(flo,tranfiicrfis lcclioni-
buseam ad umbilicum fcnfimacccdens apcritonxodiuidcs. Qiioquum pcruciicris,intac"ca
ucna,ab umbilici dcxtro latcrc ad ilia ufcj) (cdionc in pcritonxo duccs, cam pcriionxi partcm,
,
quxnunc libcra cft, fupcr dcxtri latcris coftas reflcctcns. Cxtcrum iam adhucuna pcritonxi
pars,qux in dextro latere infcrioreft,umbilico conata manct,nodum'uc libcra pcndet.quare
ut& hanclibcres, ncqsaliquid intcrim uitics, umbilico finiftra manucomprchenfo,ab ipfius
dcxtro laierc^feclio in hanc peritonxi pariem ad pubisufcf os facicndaVft,qux digitorum ali.-
quoi latitudinca pubisoflium^commifTurain dcxtrumdcclinct.Inuerfamodopcriionxipar- o uliimiri

ticula,quxiriannularisadhucab umbilicoadpubisos acucficxfundum pertinct,'' ircs quafi Pi^M-".


funiculiinuiccniappofiii.aiqucilli periionxi parti inicrius adnaii uifuiMur, qui ftudiofecuL
tcUoacutioriabca funtdiuidendi,ipficpfuniculi inuiccm attcntedirimendiueniunt,ncin ho-
mincucrfuspubisofranimiumlibcrefc<fi:ionemproducens,ucficx '(undum uulnercs.Homi
nis nanqucucfica,co quod toiaantcriori fedcperitonxo connafcaiur,muliaqipinguedineob-
ducarur, iiarudibus imponit,ut hicueficamreponiignorcnt, ucficam quxrcntes,quxipfisin
&
hominibus pcrinde atque in bobus canibus occurrat. Qirjm ilaq; ha-cno ofcitanter expen
dcris,mcdium funiculum ueficx fundi medio innafci, SC nufquam a pcritonxo abfccdcre ob»
feruabis.Tcliquos auicm duos lccundum ueficx latcra dcorfum,pcnitiuscj; ad artcrias pcr pu^ '

bts oftium foramina in ci-us delapfuras porrigi confpicies,modo cos a pcritonxo acutiori cul'
f,'^„|J (,

teIloadiIlorumufqucinfcriioncniIibcrarcnonpigcat.MediusfunicuIus,meatuseft,quoeuc mar/ai.
fica,quu utero gerimur,urina in media foctus tunica, qux a farciminis fpecie nomen inucnit,
cxcerniiur.Rcliquiautcduo,artcrixfunt, quibusiiaturalisfcctus calorrccrealur. Vcrtim nctj
hxc tria corpora, neqj id quod iccori infcritur, ullam nunc cauiiate habcre uidebuntur,fcd pla
nccmoriuaaridacp&mulio adipccnutritaapparebunt. Vndc etiaalios Anatomes latuerunt
proceres,eaomnino abolcriinnaiishominibus,qucmadmodiiincanibusfcreaccidit, allcren
VinlHid Tji. tcs.Cxtcrupoftcacj uenx ab umbilicoiecoriinfertximplantionefeduIoin(pcxeris,iniegrum
forumpra:fi, cft,eam
\.l cum uiTibiIico,quem
11 1_U111 1.111 hailenus 11.1
lAJllli..Vl,V|l.ll_ll lia\.LVllUO
1 feruafti,deindc &
Ltdl 11,^.11.11 IVJl. 1.^ tres
1. funiculos
alios lU
Ll J aHLJO I LliU A rcfecarc,
ll l.L-lCL-tii1animad
Hi lll licLLA
L.,

\
ucTlocpperitonxi adueficxfundum'connexu,fedioncmadomentumcofcres.Rc!iquaenim
''
olijsrrUdUO- ,
quxinperitonxo adhuc uidendafuperfunl,nifipaulatimorgana hocobcinfta abftulcris,ui'
*

derencquis.Porropriufquamaliquidloco dimoucas,omcnti fitusiicnit obfcruandus,num


fcilicciut in canibus&porcis,atqueadhucmultomagisin fimi)s,adpubemufcpidfubucficx
pofteriori fede' exporrigatur:an uero(uti frequentius ob(cruatur)uerfus finiftrum latus" reuo
lutuiTi,fur(umq!etiaiTifupramedia inteftinorum fcdcm contracfium occurrat. Si poftrcmum
iUudinueneris, utraque manuhumiliusomcnticxtremum modice cleuabis.ac fenfimxqua' uvi injrri-
literdcorfumdctrahcns id omnibusintcfiinisad pubisufqueosobicndcs.itacnimquantum ""•"l"'

fit,quodcp inicrdum-ad inguina fcortum &


intcr ucficam & &
uteri ccruicem deuolui pofTit,
"^f„','j-°"
condifccs.Vtucr6omctiadcoluminteftinu,quaucntriculoidexporrigitur,connexIicemas, xprrffa
duabus rurfus manibus humiliorcomenii fincm furfum adpeftoris os attoIIes,&priufquam h""-
aliquaexpartc infcrioremomentimcmbranxpartem,qux ueluiiextertiacoliinteftini tunica
Ll"^y;J"
Imf/7(>!or/7/?enflciiur, a colo dincccs,omcntum quamponismaximepeflori obiendiio,acintcftinorum
twiezdtnm. fiium fummaqua manibus inueftigato,& primum anteaquam
potcris induftria folis utens
alicuius inieftini locum pcrturbcs,ipfa ut (c eleuato iam omento {pedandaoffcrirt, ad amuflim
contcmplaberis ut quu cuiufcp inteftini dudii didiceris, cui pcritonxi regioni unumquodcf
.

uiciiiius fit,in mcdicamcntorum ufu &afredibus dignofccndis pcrlpcflum habcas.Simulatq?


igitur id accurate ncqi obitcr profeclo obfcruaueris,dcxtram manum rcc"ti inicftini ' qua id ot '«"(Trir
fisfacriincumbil initio, accomraodabis,&finiftramanu tenuiaintcftina leuiter in dcxtrum
deprimcs,nonquidemomnia,fcdcorupartemquxdextrxmanuiquum a rcftoconfccndes,
in progrcfTu crit uicinior. Ad hunc iiaqs modum finiftra dcxtrx famu!;Tti,a redo intcftino (en
fimdcxtram coloadmouebis,atque'fccundumipfiusduflumrcuolutioncsq;adfiniftrirenis "

(cdem,hincad licncm & fundum uctriculipcriinocs.quo quum peruencris, mutato manuum ^^^j'^'
minifteriojfiniftra columcft apprchcndendum, dcxtra ucro tenuiaintcftina in finiftrum mo, mt ctigur.
dice depellcnda, quoufq! omnc fundi uciriculi fcdcm, iccurcp fupcraucris, & colum fub dextri R.Q..i',N.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V. f5I
rcnisrcgioncm (ubi finit) dcduxcns. Huc enim qiium pcrtigcris.finifira manii coli rcmiiMuiTi
modice lublcuabis.ac cacci intcftini fitu, formaq! fimilitcr obicruata, manti dcxira fimul cura
ga.o. fimUraapprchcdcs,&utrilcpmanibus fibiproximiSjiifdcm^abintdtinis nunquam rcmotiSj
'
cAB Npn- acolomoxducfltisilciinteftinij&dciniciunilcqucriSjquodfadulongecfttaciliimumjUlque
Kii L K
dumperuencrisad iciuni princ(pium,quafubcolorctorquetur,ac dorlo quodammodoalii-
g^cu'" ^ duodcno continuatur. Quaproptcruiuniiicrfus inteftmorum duiftus tibioccurrat,
JT^g^aM
KiiK ujj^. d:xtraadhuc iciunum compledleris, finillra uero Inlcr iecur SC dextram ueniriculi ledcm inirii
j«is. deSjduodcniintcftini inquircns principiuiTKquodubiinucncris.deorfumcijfecundijmipfius
dudlum dcfccndcris, iciuni inteftmi principium,S£qu3cilli proxima cft: parsjquamtpdcxtra
adhucampledtcriSjedaminnoicfcci.Si modolubci(quod &taciendum maxime conlulo^po-
teris a iciuno ad ileum,& hincadca-cum ac colum, &C a colo ad rc(5ium conirivio ductu initfti

norumfitum fccund6e.xaminare,nullaintcrim(nequid uulncrcs)lactaauulfionc. Peipcnlo-


^ . .

I
inteftinorum fiiu,aci)s utcunqi in fuum locum rcpolitis, omcniumrurlusintcftiniseftobuol 4['
ucndum,uentriculiq! iccoris &licms fitus ucnitcxaminandus. Primum itaqjinicrlcptutrant fiimcxai.tn.
t6fii.c.tz ucrlum &iccorisgibbum,manumintcrcs, utilliusgibbum ligamcniai^ini.olpccluucniant.
/i O- ac quo'nam paclo cxprarcipuo iccoris ligamento tenue ipfius inuolucrum naicaturintucaris,
manum tranfucrfim hinc inde duccns.Dci.iccps intcr iccoris cjuum d: dcxtrum ucntriculi la-
tus finiftram nianum,dcxtram ucro intcr lcpium & latus ucntriculi finiftrum imponcs, paula-
(itfig iK. timcjinuiccmaddufns manibus, ad ucntriculi fupcrius orificium acccdcs. quod in conlpc-
clum ucnictjfi modo iecur finiftra furluin non nihil proiruleris, & dcxira ucntnculi corpus de
orluin comprelTeris, atque una cadcmcji opcra iccons cauum ac uniucrium ipfnii fuum obitcc
cxaminaucris.Prxterhxc^caquoqueoperatio uentriculitcdemciiamaccurat comonitrabit
dummodo hincindc,nunciecurfurlum trudcns, nuncucntriculumdeprinics, manusducere
non dctreclcs.Lienis porro fedcm adinuciiics,fi in tcr finiftru ueiuriculi laius & feptum traiiU
ucrfum,finiftni:maniiimmifcris,ucntriculumcpcumcoloinlcftino haccxcuircntc,indcxtrum
latus ailraxcrisifiquidcm lunc lienis lupcrius &
dimidium ipfius caui latus fcfc uifui olicruiit,
cifidcxtrammanum intcr licnem &icptum tranfucrfum mcdiamiinmifcris, licncmcp modic^
clcuatum uerlus uciitriculum protruleris.ipfius quoqucgiLbum apparcbit.Quo taincn ha:c
Qutitcnlum
omiiialcuiorincgocio conficias, n6critinutilcintcrdumaliquodcoltaiumintcruallumar<fto '™'/««,
uulncread thoracisufqucamplitudinem pcriundcrc. Quumptimum cnim ihoraccm uulnc» "'/''""«''"•"<
raucris,lcptum tranluci-|umdcorlumconcidcnsinfigiiitcrtIacccicit,quaniumuisciiam uche-
™X"^mr-
nicaiera.ueaienlum, lurluniq!aiirac'tum,iccur& ucnrriculunimihoracisamplitudincm fur- fim pmnji
fuin duxcrit, d.fticilcmq; horum inlpcxionem ob id paraucnt. Ca--Icruni lamonicnti mcin- S"'
O,.:
bra.ixinuicemlum diriiiKdx.quod fiet.fidcxrramomcnto luiiicccris,hacq!infcrioranmcm
,^/7
ucro manu iupcriorcm apprchendcrc, trahcrcqj ftuducris. hxcnini ocyus iii-
branaiii,finiilra kj^ onmiryi
uiccm dirimunriir,mai fupi),lculaccu!i fpccicm commoiiftrantcs^qua uifa,inuiccni mcmbra- ftiginc.ii:,,.rl

nas adco diucllc3,ut alibi laccrcntur, coinmodeq! manum in illarum ainplitudincni inferas,8i
gCorp-K
"^'''n'-'?inlateribus, &:humilioriomcntifiiiclupcriorem mcmbranam ab infcriorl ^difccrpas,
ti imxgM lain inferiorem mcnibranam intcftin is cxporrciTta fincrc coiiucnit,& fupcriorcin adco pcftori
I figttTx-p.i fupcrtenderc,ui elatius uentriculum e fua lcdc cleuct.quod fi no lucccHcrit, lodalis iiianu id fa-
ciasoporici,utcomodcinferiorisoincnti mcmbranxexorius,quxqipcr iplumferunf orgaiia

^
inconlpc(ftuueniaiit:acdil'c 'sparitcr,quo nam pacftohxcinhominibuscolo inicftmo mefen
tcrij uiccfit, totaealcdc''quacoIumuciitriculifundoattcditur.lnhaccnimmembranaubiuea
ispaljl)», triculo fubfternitur,miiior porij: ueiix trucus fcrn,fuoscf iii quos digcritur ramoscduccic,ap
uiromnu parebit. DciiideprxteriruncLtconfpicicturartcria,quxIicni,uentriculo,iccori,bilisueficula-,

%VIchl ^ 'P'' '^<^'"-"" oinento furculos dcriuat. fic quoquc& artcrix radix.qux fuperiori fcde mclcii
M.l-nJas tcri) diftcininaturrdeinccps &
ncruiduo, quorum dexter iecori bilisfoIiculo,&dextriRindi
'tfiimui,
m«t.
uentriculi fedi, &hacquoquepartc omeniofpargitur,finifteruer6 lieni & fintftri fundiucii
tricLililcdi, ipficpdexir<coiiientipariidiftribuitur,?<:antchxcomniainhumiliori omciimem
brana, quauentriculo fubiacct, corpusglandofumi, ualorum &ncruoruferiemmuniensccf
nitur. Hxcobiier, nequculloadhibito cultroinprxlcntiafuntintucda,maiiibus lamcnfum-
misqidigitis fuperioromciiparsdiligenter eftinquircnda;quamobfcruabis,fi miniftriopcra

ucntriculoleinpcrelcuaio,acuclutaclfuperiora trufojabipfiusfundodcorfuin ucrfusiccoris


cauuin,ubioinenium fimul multa colligatcorpora, &hincper dorfum qua arieria inagna
{cptumpermcat,fecuiidijni lieiiis cauiiaducntricuIifunduinulcpdeuenci-is.Hicciiimfupcrior

cftomciiii circulus, & fi iUud laccum iiiarfupiumue encdixcrimus, cius orificiuiii Quo'nam .

pafto auicm ipfius ortum adiiiuciiias.paulo poft dicam.Inprxfcntia cuim ucntnculo in fuum
locum
ANDREAE VESALfl BRVXELLENSlS
Quimgdmt locumrcpo(ito,xIIumin firiiftrum latus cumintcftinistrahi'' curabis:iccurucro,iitipliusc<-i- tOMoiik
inc^u^,ecoris uum adamuflim uidcas, in dcxtrum&: uclut furfum protrudcs.
dcindcpoftquamobitcrbilis
"cfii^ulanicontcmplatusfucris/caioncmomnium totius corporis mokftiftimammaximccp mf.T^
finScS^mU.
opcrofamaggrcdicris.Bilisnamqucmeatus.&ncruorum&artcriarumucnarumcprami^qui «Jt>ic/j>r
omncsfimulinferioriiTiembranaoracntiadcauumiccoriscolligantur)nuncucniuntrcturiori 9"*

cultcUo examinandi, ncacutioris cultclli mucrone ucnam quampiam pcrtiindas, ficcp omnia
'^!f"hm
cfuorcoblitcres.Offcrturitacfprimumncruulusabhumilioriucntriculiorificioiccoriscauo flmim»»
infertus, qui a fcxti neruorum cerebri paris propaginibus fupcrius uetriculi oriHciiiadcijtibus '"««'«''«

pcndet. Vbi hunc a uicinis organis dircmcris,a membranaru conexu diuidendus cft alterncr- j,""™^-,.'^

uus.qui uno ramo iccoris cauu, altcro autem bilis ueficulamaccedit. Huic ncruo artcria attcn- (jtmtmim
diturparcmcum illoefficiensdiftributioncm,acmoxpoftncruumlibcranda. Huiusucr6,ut '"J'™''"'
8C nerui initiuin,pauIo poft inuenies. nunc cnim (at eft, ha:cinuiccm iuxta iecoris cauum fcpa-
rarc,hicq;corum icriemdifccrc.Sub artcria bilis ucficutemcatus C(3fiftunt, aportacucnaiam
libcrandirprimum duo illi,qui cx iccoris cauo ex multis furculis colliguntur, ilico in unum &
coeuntmcatum,quiunaparic inbilis fcrair ucficula,altcra in duodcnumintcftinum.Vbihos
a portx ucna ad intcftinum ufquc &
bilis ucficulam Iccrcucris, iilam pollicc adco compnmes,
utmeatusbilc lurgentcs comodius apparcant^&numquismcatusabhacucficulainucntricu
lum pcrtingat,animaduertas.'qucm fi non inucncris, acu mcatumin inieftina properantem lc/
uitcr pertundcs, ut proflucns bilis argumcto fit, nullum proccflum ab illo mcatu tibi incuria
Porte ymi prxfccflum.Poftrcmo uenaporta;eftcxaminanda,acilicoaiqucipfiuscircumfcriptioncqua' 'Et'ijnc
(icum drtC'
cx iecorc prodit animaducrteris, propagincs illius obtufiori cultcllo funt inquircndx (cmncr P""
riis CT veruii
' •

&
O . • r ^ . r . ~ r- ...
. ... 1
ncrui,ucn3c pcr uniucrfum ipfius fcriem attcnforij,diligenti habita rationc.Pr imum
-i \ CXl^ pgU.
iUisdtulii im ^rteria; inncxjji.
ixumiTunit. itaqjfurculosporta;aggrcdieris,quibilisucficulrccxpoiTiguntur:deindccumquiferecitraar cumA
teridc confortium in dcxtr.a ueiitriculi Icdcm, iuxta ipfius infcrioris orifici] poftcriorem rcoio- ""' '""i'^

ncm modica ramorum fcric digeritur. Hunc fubfequitur,quidcxtr<T fundiucntriculipartcm ^^uct"i.t


&mcdium fupcriorisomenti mcmbranxpcrrepiat. Poft hunc,qui duodcnonobisuocaio
inteftinodcriuatur,qucmfccundumintcftinilongitudincin"' corpusquoddamolandulofum nuifig.i,i.,

carncumq; dcfccndcrcobferuabis, fi mod6(uti iam monuiiTius)retufiori culiello iicnain,illi^


accumbcntcm neruum, artcriamqf nudareftuducris. Mod6magnam portx" diftributioncm " 4 fef
dctcges, truncum,qui incfenterium adit,obiicr tantum cxpcndcs. Aiquc hoc in pra-fcntia rcli
<rto,adiruncumquilicnipotifIimum cxporrigiiur.tecofcrcs. Atqueut hunccomode uidcas,
uentriculus&inteftinatibiueniuntadcum%nodumaptanda,quofituabaniurdum infcriore "^"''f"'

omcnii mcmbranam intucbaris, ac uentriculum fodalis manu furfum attoUi, inicftina deor& "'^^^'

fum prcmi curares. Patcnle itacp nunc tibi fupcriori fedc humilioris omenti mcmbrana-,accu-
p ^fi.f.uc,
ratacuraramosomnesminorisporta-irunciexaminabis, quosomncsautuctriculo,autlicni, '"'"''^

autipfi omento,colo9intcftinoinhominccxporrigiadinucnics.Intcrcauer6quuramoshos "'j"^!^


inquirc3,ipfos9 aglandorocorporeillosfuftulcienteliberabis,omnibusfcri;aricriam,muliis
iic'scx,°cr
auicmncruiimattcndiobfciaiabis.'' Aricriarumradixfefcoffcretinclatiftimainferiorisomcnli A.fi.f"'""-

membranifedc,ubiciiamoccurrctmagnxartcrixinmelcnicriumdcducenda:origo:deindc
""'J
utrinq! unus fcfe oftercl neruus,ad magnx hac dcrcendcntis artcria-laicra cxilicns, fc^ii ncruo,
'figumT-
rum ccrcbri paris propaginum, qux coftarum radicibus cxporrigutur,fobo!es. cuius ramuli «''^'"tcn,
una cum artcriis dum ucnam nudas, in confpccfium fcmpcr ueniunt.Iam & orandioris porix ,

Mtrmmij trunci&pauloante dic^tx arterix hC neruipcrmefentcriumfcricm,&qux inibidiuifionibus 'bm.""""'


P''^'^'"'^ g'^''''"'^^ '''i"-'<^ft'g3''c tcmpeftiuum eft. Primumitaqifolis manibus intcftinahinc f^^rtimut
""'yl^'
S inde inuiccm diduccs,& nunc in dcxtrum,nuncin finiflrum lanis rcuolucs,ut ciira fcdiionem '" '"fe"''-

mefenterij naturam pcrfunflorie cotcmpleris.Dcinde obiufiori cultcllulo maiorcm ucnx


por m'nj''g.''
ixcruucum&dicflam nupcrarteriam &ncruuminuicc libcrabis,& dein utuniuerfumipfo'
rum dudum, & glandulas diuaricaiionibus
interiecfjas iiitucaris, unguibus unam mcfenicrrj
membranamabaliadiuclles. Achocperuniucrfummcfcuterium haudueniitcntandum,fiit
fecerit cnim in prxfcnii a ccntro ipfius aliquot uaforum furculos ad tcnuia ufcp
intcftina dcdu '''ofe-t
xifl^c^acmox^alieram mcfcnierii ai tcriam aggrcdi, a magna artcriaipfipoftfcminaliumarte-
tb^^^hb.
riarum ortum dcpromptam. Aique hanc prompte inucnics, fi cum inicftinis mefcntcrium in
i^r lnmS.
dextrumlatusreuolucris,unguibusq!,auiobtufioriculicllomcfcntcri)mcmbranas,'quaco- "ofi.arct
lo fub finiftri rcnis fcde adnafciiur, inuicc dirimcrc conabcris. Hic cnim ilico eius arierix rami "'".'"'f''

ucniscominiirifefeoftcrct,rurfusartcrixradiccmcomonftrantcs.Qiiamubiinucncris,ipfius i^fig.n.aZ
diuaricaiionem profcqucrc,ut difcas qui hxc cum ucna melcnicrio fuflulta rccflo inicftino 'l>R
ra-
mos exporrigat, Parum modo folicitus,etiamfi uenar huius extrema lii reftum m tcftinu in fcri
aaT.
non
. c

DE HVMANI CORPORIS F A P, R I C A LIBER V. ^S!


non iiitucarisnd ciiim paulo pift fiecfacilius.Hac
raneomenriadminiftranoncinteftmorum
uencnculi,.cconsJicnis&mcfciUcnKicus,prancreaqua-liisomnibuscxporriaritLu-ucnarum
,
e^artcriarum £v ncruorum furculi
funtexaminandi.Porriadminiftrarioni.qua quxadhuc 9^';"^""

.N.N. 7^=>''''™'^''i'wrlemicirculioUiquacxacuifilum,quoliccrarumfafc »,/„„„.;^


„M Yo- dum clt.hanc pcr mcfcntcrium fub"reao mceftino, qua (acro ofli mcumbit duccs,& eius ince. '""^-

muZ' iamq.,od(uperelchloJxces
"''"'="?"''"*'^^.:'"'^''"''^'"P''wdincmprocrur.s,rcCtoinceftinouinculuminiicics.abrcfl^

uinculopro.ximascx refcoinceftinofurlum dcnui comp.-.mes
£v .ntcrua.lo tr.umdigitoru.iiplus minusinterpolico
acum riirfus fubrcfto intcft.no fuprapri
"-^'incs.iccundo rcctum ..itcfti.ium ita l.gaiiirus.ut mter duo
X
ly^"'^
rfl.o>...<

vti Uar, "r ,

mcucif.crclin.Ti' [-1.-,,,^,,,,,.,, — ......n. , • .

"'^^'"'^^"'^"'•'^'-''''^'^Tsiiouacularcclumintcftmuiiiinterduouinculadiu.des.&fupcrio-
umculanihil

o.4»t;4/i. rem.prius
- uspartcmfcnrim a mcrcuccrioobcur.orinou.icula(ne
forcaff.s ncoligent.or.nccftma
*!K.«t,c,
uulnercs)refecabis.&dehi,iccoIum,iIeum,.ciuiiumconcinu6amcre>ucrio"ad°ieiuniuf9>priii
'^,^^'^"''^!'^'''"'^""'""'''''"'"''"^'''"'"-"'" ™n"n"oamcrenccrio"ad^ieiuniurc
xumM •
.V"^
r., rcl,qu, ''P'""" ''Ucrabis.inccftinis in peluim repofi cis. Acqi m hac funa.one coli inccftini (lipra1 rcnum
aiK/iOT pmgucs tunicas conncxus(cduloeftan.maduc.tendus,unacumuaroi-umfrcqucnrifcricin-
"^'t"""^^P''"'«<^-Vbiuer6.ad anun.ufque pr.nc.piumpcrciger.s.id perindcacque
rcclum,
y4q;ML ^'"''^""""'^"''""."-''^'P'cs,itaucclatiusuinculum'mrcrtionimcaiusueficula;b.l.sproximri
''[.'-loiiautcmclatiuscoulccndat.lntcftmaaucntrel.berabaiuloalicui.qualcshfcfc-tioniadhi
j„„/7
'tmorui.
z .o/|»n< bcmus.abluc.ida oftcrcs.ut fi uifum fuerit ablutorum lam " tunicas
& longicudincm c.xamina- «•-«
»7/;. z.,j i'':q'-"Jf
s.l at;aun
& Bononix poftquaabluta fcholaruniqi fcaiuiiis c.vporreflaefll-nt, al.quaiv "''"""l'^-

d..!QJ<.. '^'3''':'":^"''"i-mfla.-icu.-auinuis:icacnimn6folunilongicudincm.qua?omnibusuixeadem
bvt,„ eft(qiianquam quatuordccim ulnas fcre xquct) ucrum loViiiam
,fi. acamplitudmcm facilc
didici-
iiius.l unicasautcm.intcftin.sadhuncmodumcNpoi-rcctis.inquircrecftlonoefaciIimum
ap
paretcnim mcfcntcni pars inccftiiiis proxima, qux ex duabus coiiftac
incmbranis. una fupc,
Has fiu.iguibus ab iiiteftinis dirimcs, qu? tertiam iiiteftiiiorum cffic."aiit
riori.altcra .iifer.or..
tuiiicam intucbcr.s.acqua rat.oiic hxc a pcritona-opei.dcantobfcruabis.Quandoquidcm
niclcnccrij mcmbranas paulo pift a pcricona-o eiiafci rpec'tab.s,& iam qui hxllucftims
obuol
iianturd.rccs.Hactu.ucaabintcftinisdiftrairca,obtufiorinouacLilarcaioncmfccundijiTniitc^
U.nilongitudincm duces, ftudiorc pra-caucns ncid tiulna-cs. Hu.us
infuperrecnonis labra
ungu.bus diucllcs, ScMcf .legocio fcund.T .iitcftinoru tunicam ab intima
libcrabis,pra;cipue
'""'^ recluni moliar.s.in tcnuibus cnim intefti.iis tunica- no ita
facilcin confpcdu ucnmti
etf 7 s ff Ni'^
guiio. [^^'''^'^''^'^''''^''''^'-"^''laiiiiJf^iTCri-^atqucununiciusintcftiniquodnos^carcumefl^
fKiunic,%:aminarc.Vcruiiiintcftinoriiintunic.isIicebiti)sadhuciiiucnti-creI.cl.sinterdunidi,
icinderc:quaiic|uani illis excmptis, id ficri nialini Intcrdum priufquam
. uara in cauaiccci is fc-
dc confpicua, &
humiliori me.iibraiia o.nc.iti ruftulta aggrediaris, iiecefluni erit
intcftina ad
cum qucni dixi iiioduni aufcrre:idc{! tuiic potiflimum. quum publica obibis fcaioneni,
iii qua
'^'"""^ ''"^"' ''''' "^" cflet.inteftina forteaflxruarciitur. Porro iam ueiitricuius cft adcuiidus, ^»r,h,/u,
^•4. „fi
«
'

't,v.
^""^ ^"''que cuni lienc cxinicrc folco, iicruis ipfius orificio i.ifcrtis d.licrciita-
''

prius exa
°'

minatis.aliaseiiiiiiucntnei.Iiiiiirdmquercco.irucui,quoufducthoracisomniacflcntdifle(5!a,ut
comiiiodlus iplius orificiuni iicruiqjexamiiiariponint. "Vcrum in prxrciitia
utritcillum cxiinas wIlS
docebo:quuiiiau.cguIaiTipcrrcquar,utrelic'"tumdcbiteadiTiiniftresfubijciam.'Vnc.uibusiia' •"""'Jmoi,
^"^^^"^'^"^'"'^'-'''''^'^'"^'""""«^.^'-"ritoiixum a lcpto tranfucrfo
ad ueiitriculi ufquc fupcrius
evtkdiuul
'fumcfitibl,
°"'^'='"'""'aucllcrcconabciis,uttcTt.Lruciitriculituraca:uidcaspnncipi5.Qiiodubipauld
auentriculi orificio I.bcraucris, ftudcbis utcunque etiam diuulfam aducntriculi
fundum dcdu,
f z^.QiQ; cere.ut ex tertia uciitricul. tu.iica fupcriorcm oiiiciiti iiicTibrana confticui oriricp dilcas. Deiiidc
acu fub fupcriori orificio ucncriculi craicclo, uinculum fcduloncxum ipfiinjjcies.paulo
fupra
uinCLiIumftomachuniauentrieulotranfuerfimlibcrans.Niincuciitriculominiftrinianucucii
trecleuato.noii tanicii pcnitus (ncue.ias rumpat) cxempto , iiiferioris omcnti mcmbraiia-Ss:
mcfcnterij cx pcritoiico origiiiem difccs, folis uiiguibus hanc adorlb feiifim diftrahedo utciis,
= Primum finiul oinnia
"'"'^"''^ "'^'° plf^taqi intercipics.
mo"ito L'fi
qua- iii cauo iccoris occurrunt, port^
<a«ri«, ut fch':ctuenam,artcriam,&:bilis.ncatum,autfilubctfiiigulis fcorfum funiculosacconiodabis:
^o/igurjm poftha;cartcriarumradicibus,qua;mcfcntcrio& infcrioriomcnri mcmbraiixprimum digc
rtintur.illa faue arteria iio oinifl^a, qua- fub (cm.nalibus artenjs orta in
^lTm^is merciitcriu fcrtur. Atq\ie
li'^ oniiiibus uiiuni duntaxat uinculum addi fat eft.
„dh„c ut quang duo (ut in inteftinis faciciidum mo-
2z,ai(t«. nuinius)inijcerenihiIprohibcat:iiTi6,idcppra:cipueadfuperiusuciitriCuliorificiu,pIiirimum
conduxerit. Induclisin huncmodum uinculis, porta.&reliciua qua-intcrfcpta
funt.itautuin,
cuIu.Tniicorporemancat diuidcutur, & ocyiisfolarummaiiuum opificio ucntriculus cum mc
Aa fc.itcrio.
yy4 ftNDREAE VESALII BRVXBLbENSIS
X^itnti tunica
fcntcriOjOmciito & licnc cx ticntrccxempta mcnfc imponcntur. ac ftatim cum omentiportio'
qtli ohfcrudn'
ncextraclolicnc, " omentiparslicniobnata unguibiisabillo cftdifccrpendajUtexpcndasqui
B erc ii-
dii/imtU ciitp lienis tuntca ab omcnto iiiitium ducat.Qtiod ucro attctiflime fummaq; diligcntia infpicicndum
imfce,
fitHddttentri' fitj num meatus aliquis a licne in ucjitriculi orilicium pcrtingat, qua:^ ualorum hichabcatur dh A wi i ti
culum ticiu ct
hdd,,)fg.
fcricSjCtiam (]' taccam,ncmincm ambigcrc reor. Coctcrum ut licnis fubftantia obfcrucs, alsquot
JllllJldUtid.
tvcm^td
'
fcdiones ipliinduccs,&iIlointcrduosalTercs comprclIo,ipliusfubftantiaabilliinfcrtisua(is
hiikt^fg.
aliquot locis lcparabis, hatq; rationcuafa aliquotfoIa& licniscarncenudatafpeclabis.Vcn'
Vetttricttlicit
triculumuero Iauanduni,dcindcucliCcCinftarinflandumdabis,utipfiuscapacitatcm,quxfa'
fdcitdtiS tttU m Vf 17
nz cft quam maxima,intucaris,& tunicas ipfius, ut in intcftinis faciendum prarccpimus,'" exa^
iji

atcaruttj exd' ftgtttd.

vtctt. mincSjpoftmodumcj) inuertas,ac bilis mcatus infertioncm in intcftinu quod adhuc ucntricU' tltsjt.K.
"

lo appcndct,uideas.Porro ubihaccomniaexemeris, li quis languisalibi effluxcrit, qux in &


ucntrcadhuc rcliquafuntoblilcrauerit, Ipongia aquacopioliori,nonautcmaceto imbuta,le-
tii mel atquc iterum clucndus eft. nam fi lino abfterlcris, plus tingendo oberis Solent cnim ple^.

runquccxigui uaforit duclus, multa adipc &membranulis obliti,difticulteradinodum in ho'


minercpcriri,idq) magis fi fanguincoblitcrentur. Eluto itaquclanguinc,ac obiter ijs quar-ad-
huc in ucntrc rcliqua lunt abfc^ fcflionc inljicdis, & iccorc nulla cx partcuulncrato, fcd ucna:
caua;gratiaincorpoieaircruato,primummcinbranulas,qux uclutucnxcaux lecundiiconfti
tuunt tunicam,ad facrum iifquc os aucllerc conabcris, diligi:tcr prxcaucns nc ° dcxtra femina-
lcm artcria, qua: caux corpus tranfcendit,fimul cum membranis adimas. Eft cnim ha.'c tcnuis
&mcinbranxmodo albicans,multacppingucdinein homineobducla.QLiapropler comode
admodum feccris, priulquam aliquid corum quac in ucntre adhuc rcliqua iunt aggrcdiaris,
fi
pio/l. /ijf.
artcrias leminalcs inquiras, ac dcinde nc tedatur in rcliquarij partiii adminiftrationc caueas.
Srrtrid'tS dr
Vtuero id pra;ftes accuratius,animumadhibcbis'' dextra:feminaliucnx,quacxcauaoritur:
tcri<c^u!oI>fer
UdttdiC.
dcinde &'artcria: cxortuijquac inferiorem mefcnterrj fcdem adit.In ter hxcduo organa partim
o/i.(;.
afcendcns,partim defccndens, niteris obtufo cultello cauam ucnam ex finiftro iplius latcrc ab
artcriamagnadirimerc,membranofis libris,quorum intcruentuha:cuafacommittuntur,dilTe
cftis, Inhocopcrc duarum feminalium arteriarumradiccsincolpcftumuenieni, ea?qp quoillx

porrigantur commonftrabunt, fi' modoabcxortucasarteriascxmembranulis quibusinuol'


uuntur ad fcminalcs uenas ufque cjuibus landcm committuntur fcdulo,nullaqf in trahcndo ui
CduaiteticCtt
tirtertd: ittd'
fada libcraucris.Hxcubipra;ftiteris,ucnaq)caua &
magnaartcriautcommodiusinconfpc-
gudt feries, in
dlum ueniant,membranulis fucrint dciciSa:, ramos quos in ipfo per uentrem ducftu cmittunt
s 10 ftgitts
peritottcCtdm- cxaminabis,ac primum' uenas rcnum pinguibus mcmbranis implcxas,& dcinde magna:arte-
X,Y.
plitudiue fd' rixaccaua; 'propaginesrcnibLtslerofumTanguincmdcfcrcntcs. Horumoriginecitraomncm tto fi. d,h.
i^ld,^ut ohfcr'

tidndd.
fcflionisopcram inlpcfla.ucnx caux propagine dcxtro rcni propriam fuis mcmbranulis dcie ti.ttfi. nt,

ges,& dcinde renis quo quc pinguem mem branam unguibus laccran s,quo paflo illi ° inuolui- JI.isT,V.
H Cofi/ir re
li^tiu UttttCd tur diligenter examinabis. Dcnudato rene " urinarius mcatus quaex rencprodii,culicllo cft in^ ties 10 pgn
rtutt totius^ d
quirendus:dcindc&arierigmagna?propago dcxtrumrencmaccedcns,qu6limul iiitcgcrrcn Yte cim tc~
deo eoriidc
curcc exdmen.
ttd
ucna & artcria &
urinan] mcatus principiuin conrpidantur. Licebii modo aui lotam rcnis na mhut
XtGj..C,d.
11 fi.

turam cxaminarc, autquoufqucaliaquxdam dinccucris,rcncmrclinqucrc.' Vtcuncpucroid it, t, jigu.

modo portcaue feccris, ucna; caux,artcrixq; magna- propagincs uinculis iuxta rcnis cauum cj.l.tfi.t-

intercipi dcbcnt, &


dcindc nouacula acutioriledio refla fccundum rcnis longiiudinc in ipfius y Hicledio
nisjctie dili
gibbo ucrfus cauumeft ducenda,rencf itabipartitusaperiendus,fanguisqf,fiquis fit,fpongia gincct ob'
madcntecluendus ucnit. Ita cnim ilicorenis finuumnatura, dcinde &
urinarij meatusprinci^ fcrtiitbis ti

pium intucbutur, nificadauer naftus fueris obcfius.lolctcnim pinguciudo in lccundo huma tril.w fgti'

tfC II.
nircnis finu collc(Sa,impedimcntoeirc, cur minus finuum naturapenitus lccanti occurrat.
Quapropter operxprecium fuerit, canisrencm diligentcrprius cxaminare, &cxiIlodcinhii-
manum cognofccrc. Diuifo igitur fecundum gibbum lcu cxtcriuslaius rcnc, primilim digito
finuslccundiinqucmurina colaturlaterainquires, &foraminis quod inmedio ipfius, feuin
primi finus membranci renumcorporiscxtcrnolatcrcapparct, ftylumimmittcs,quiinurina-
riummeaiuuerfus ueficafaciTeprotrudciur.Dcindeubiincmbranci huius corporisprimiue
rcnisfinusanteriorumramorum cuinpofterioribusramiscoiium,quinonproculab cxterno
rcnisperficiturIatcre,obleruaueris,utilIorumrainorumduifms,&primi finusrcliquum cor.-

pus & fccundi finus formam naturamcp adinuenias, ea fecTione diuifum adapertum rcncm &
uiciflim claudcs&rccludcs, quo mutuus nupcr dicTorumramorum coitus manifeftiusappa'
&ubi ipfius formam cxpcnderis,ab antcrioribus primi
reai:dein ftylum fccundo finuiindcs,
finusramiseainrcnis prxrcindcs(ubftantiam,qua;poftcrioriillarum fediobnafcitur;apoftc-
rioribusautemramiseamadimes,quxillarumantenorifcdiconiinuatur,utmod6intcgcrap
parcac
&

DE HVMANt CORPORIS FABRICA LIBER V. yy;


parcat primus finus,cui modo
ftylos^quoillum adhuccxadtius cognofcas.indcrcpoffis &
adm.ran c^uam ndicula ab Anatomcs profciTonbus dcrcnum '

ofticio fucnnt hac^cnus prodi-


ta.Cxicrum tunica prxtcr pingucm mcmbranam rencm
inucllicnsjaciletibioccun-ct fifc
aonis in rcnis gibbo duclxlabris animum adh.bucris. folct cn,m
ca tunicaibidcm
lunc non.
nihi arcmsfubftantiaabfccdcrc&dcin prompi^adrenisufquccauumunguibusdiuelli-
ac
qualitcrha:cercnisuenjc&arteria:mcmbranispronafcaiur,confpici.Ha-cubiindcxirorene
intuiiusfucns,fini(lrumquoqucfuapingu,mcmbranalibcrabis,&uena:caux&ancri:cra. rr , r
''ofi.c. nr,um ucrfus ipfius cauum cxcurrcnicminucft.gabis.animum
priufquam aliquid diucllas; fi,
niltrx[cminaliucna=adhibcns,quamcx mcdio ucna: dudtu cnafci
S^T/;
ciira fcflioncm uicunquc f^-r-
con(picics,Vtucrorite.ntuearis,numarcnisfiniftriquoqueartcria/cminalcuasoriaincmdu
cat obiufo admodum cullcllo(nifi forte fccandi pcritior
fucris)mcmbranulas a rcnis^ucna de-
trahcs,& accuratealiquoufquicna: fcminalisprincipium
quoque a mcmbranulis libcrabis:
dcin ucnam rcnis ab artcria nonnihil deorium rcflcftes,
numqi cx ipfius dudu ramus qui fini,
lirx leminali ucna: exporrigiiur.principium
obiincat.mquircs. Vbi ucr6 hunc non inucneris,
^''''<:™;:'^"eP^"'-^n°"':atquc dcxtro (fi niodo illum fccuiftenon fuff~cccrit) aagrcfl-o.fcmina.
i.ofi h
.4'^:
,

"'a
"™
^°'^ft'-"''t'°'^'^m^''^nrinaio.' Artcnarum &: ' finiftrx
ucnx origincm iam prius
i"dagalti,ac dcxtrx ctiam ucna: priiicipiuin citra
i.,fi.[- fcftioncm i caua oriri conlpicitur. Vbi iof,
turortumdidiceris,&: ucnasad aricrias
ufquelcnfimcxmcmbranisipfaslibcrans deduxeri^, Trfl.e np.
1. malculiobiigcrit corpus.pcnis cutcm &
fcortum a tcftibus adimcs. Primiim itaquc a pubis '»'«'

°""f'Sal<:"'0'i<^ pcrpcncmin cutcduccs,cS:dcindcciusfcaionisfebrishamuIo


,v,&fl™ autunaui, 'T'"''"-.
b"sclcualis cutcm cumcarnofa mcmbrana h "

.Jttfi. pcnc-aufcrcs.adamuftlm confidcrans incutis


cxtrcmoipfiuscunicarnoiamcmbrana coalitum, &
carnofr mcmbranx fubglandc apcnis
corponbus abfccirum. ad hxc, pcrpcndcs ipfius ad olandis
radiccm lioamcni^um, dcindc
ucnas cutcm cam adcunics, poftrcmi nullam pingucdinf
adipcm uc inicr cutcm carnofam &
mcmbranam,utnequcinpalpcbrishicrcpcriri,acproindclcuioccafionc,utillashyatidcaut
..uiaiionc pcnis cutcnr mfcftari. Pcnc dciccto,
&
dcduflis cruribus pubis ofti .nier inouina
a
&r.niftrum tcftcmfcctioadpod.cemufquc duccndacft,
&dcindccum pcnis cuiefcortu.na
tcftibus& intcrfcmin.olibcrandu, fc(Sioaibus lcmper
ucrfus dcxtrum latus dcductis.Quum Trflhiim fi'
ucioicffecutccarnofaq,mcbrananudas,nctcftcsfuolocoinoucasinucrtas'ue,accuratrobfcr tus cxamn.
iiandumclt.Qjnim primum cnim cuic nudati funi^ipfonl fitum,
uala lcmmalia illis applantctur, indagarc oportct,
&
cui iiam poiiflimum parti
ui Naiurx difcas pi-ouidcntiam, qux icftes
f Fa.l„,,„
;
w ™ll°cauit, ut iphus uafa fini tuiiftima, illis^ .pfi tcftes uclut propugnacula prxponanlur.
lamdcxtruteftcmcumipfiusuafis&tunicis a finiftrodigitisaut cultcllodirimcs
&,V„c}is
cadaucris cruribus dcxtrum tcftcnifcnori imponcs,ac mox
.0 /:,.,

'13'^« dcxtniatcris, uianis mcmbranulis ad


cultcllo = ucnam artcriam fcmi.&
rcccnus. pcritonxumufqucquaillxprocid5i,dctcocs hfc
pruiiumm mter.on lcdcpcr.tonxi, poftmodum in extcriori qualiier "
g ,.fis y. iranfcani folis maniljus
fc .oArcr conlidcrans. Dein ftylum foramini quacgrcdiunturuiad
tcftisufqucinfimam fcdcm proti-u
'^'.''^. "fquc foramd qua uafa tra.ifmitutd.uidcs.Infupcr fccundmn ffyli lon E
fZ "'X ^'^«"'f'^'"
gitudincmcultcllo foramini quoqucindito,adhumilimamufque
tcrioyii te

icftis fcdcmprimamipfius
'^i-cm tunicam fecabis, &i-cpofito cultcllo, diftcntaqstunicahuius
apcriionxo ormm
Z&
P'-'':" '
i^.^fif.f.
f^™'''^"'"^'^li"'"i'''™^tcft,spartem'=adncxum,prxic,-ca&tcftis'mufculumexammabis
u.mamr liuiusnanquc namra, dudus &
formainconfpcftumucniuntunacumgracilibus ramulisa
"'^'^="^^"'-''»''1 ha'''C tu'iicam numcrofa feric'"
h.fi J
cxcurrcniibus.Hac lunica rclifla,icftcm
™'''"'* hinc inde diligcniius fublcuans, rcuolucnscp
ua &
mmi mdc- ucnam, aricriam^ ab ipfis contcr.
"'"Y^
rccfimu 'ii''iol™cii':c!crcnteuafcadicftisufqucclatiora"difccrncs.Vtucr6ucnxartcrix&infcrti-o,
r -r
difcas, uas fcmcn dcfcrcns a proxima tcftis
corpori tunica cft ° libcrandum Df"^""'
"""^f'"^"''
fccria^
>b,ufq,,d
•io'iq"'dcmi,niucrfum,fcdadcamufciucpa.-icm quxuenx artcrix^jfin^buscftproxima.
bcrab,turucrouas.pfum fac.lc,fi tranfucrfas fc(ftio.ics,ntcricftc,T.&uas
U fi"" lco tejiist'
iplim

illudadfuumufquc Xdmcn,
P""'!'""'" ""^""S" 'i°"acula duxcr,s. Hac fiquidcm adminiftrarionc uafis illius anfra(f}us,&
o mm"o ''^«is conncxu, ortumq, manifcfte
»..,, 4„,.
animaducrtcs. VcrS nulla ipfius cauitas,ncq, quo pa(^o
^.f
b,sHt,,,fi 'l'"d=iK!tclcmcnalTumat,inconfpicuoerit.Hoccnimnihil,nifiporofumquidquatcftiadna
'^""° "ia"'fcfto cx leftcin ipfum pcrt.ncic. Scmen defcreti
uafe ab intimo
mJ ,d A
"i"°'^'"'o cum modum libcrato. ucnx ac artcrix anfra(ftuum ramuli proximx tcftis
™''P'J'''J,"'i''=^'ob'"i'Ti'^l'uscofpiciunm.-.Vtuer6prorfus,nconfpc(rtumuen,at,fanouinc,n
crB.Ai,.
HMtc. cxanu-afubusad t<:ftcm comprimcs, &dcindc
anfraaibusuinculonef^inguisrcffuai^intcrcc.
ptis
tc,tcmlccundum,pfit,slongimdincmdiuidcrcconucnit.dcindcqu;cxtunicaicfti proxi,
ma,&exaiifra(ftuum fine ramiadtcftis fubftantiam excurrant,
qualiicrqptcfticatunicacom.
Aa z mittatur.
a

55'^ ANDREAB VESALII RRVXELLENSIS


qaxcf tcftis (ii fubfiantia, obfcruare. Arque hxc piimum in uno quiclcm tcftr,dciit
mittatur,
• iualtcrofuntcxaminanda.Qiiippcuixprima frontchxcomnibus cruiuobuia,quum hade-
nus ncmo harc aflccutus fucrit. Vndc ctiam cadcm adminiftratione pcrpctuo noiicft utcndu.
fcd quum commcmoratam in dcxtro^tefte tcntaucris, iiitcgrumtibicrit finiftrum tuo arbitra-
tu aggrcdi.Examinatis ad huuc modu tcftibus.ipforumq; nihil rcicfto.pcnis mufculi & ipfius
corpora, dcinde ucllca & urinari] mcatus.8<: rcliquus femcn dcfcrcntiu uaforum duclus, infcr
Pmiimipu- tioqscum adcnofo aft^ftcntCj&omnium ucnis,artcri)s,&ncruis fccanda ucniunt.Didudis
hrum cxinK. itaq; cadaucris cruribus , &
cute uti monuimus ab interfcminco adenipta, primum'' duos mu-
fculos ab orbiculari mufculo rcdi intcftini in pcnis radiccm,
&
potifl:imum in mcatum urincc 49'* =

Pmii corpo- communcm pcrtincntes aggrcdieris. dcin" alios duos,qui


ab humiliori piibisofilum c."''
TiimoTOM, CT fcdcorigincmduccntes pcifis corporibusinfcruntur,adimes, ac ilicopcniscorporum'origi
<i<,ifi.u.
junmm.me ncm cxaminabis,acuto cultcllo dextrum corpus ab ofle
undcpronafcitur, quam poterisproxi
7,oyuT/mc"l
"'^ 'iiLiidens.Dcinccps uero in pcncm cxcurrcntibus uciiis,artcrris neruis pcrfunflorichic & f"fi^'a,f
tittcnauv, exd pcrpcnfis,ofia pubisinuicem funt Tciungenda.quodfict ocyus,fi ucficac-corpusaperitona-i ^jlilxc]
partepubisosfuccingcntc,cuItdlodircmeris,&deindccultro quamminimecraflo pubisof '^-

cio non xquc cft accomoda. Mox


uno cadaucris crure in mcnfa rcIiao,& alio ab illa propcn- ( uUmri
dentCjita cadaucr in menfa reclinabis,iit ipfius os facrum mcnfa: laicri incunibar,& ui diduclis /«''' '
cruiibus,ad triuinquatuorucdigitorulatitudinempubisoflainuiccni feiungas. parumenim
aptc'fcccri3,fipubisoniuaiportioni;excmcris,qu6did&fiatincommode,&pra:tcralia muU
tos ita uitiaucris mufculos, iicquc uUus poftmodum oflium ufus ad fcclcti prxparationcm fu

VTM-rionm t";''^!^ li t Quaprop tcr pubis oftium cartilagincdiflcda,


. &
dcin ipfis oflibus ui dircmptis,pri-
mumareiiibus"urinariimeatus afuismembranisquibusobuoluunturfuntlibcrandi,atquc «u/ig.j.j
"'^'''^^"fq"'; corpus pcrduccndirdeinde'' uafafcmcn dcfcrctia qua ad pubis ofladcorfum '"'-
rZ"r^md°
fir'£,7

pc-ritonxiampiitudincm rcfleduntur, pari modo ad glandofum afliftcntcm ufquc cx pin, "
gUniofimuc, guioribus quibus iiitcguntur mcmbranisdcnudandi,atqucincoopcrcfbdal!smanuucficam
fici coriui c- modo in dextrum,mod6 in finiftru conipriiiicrceft nccelTum , idq; maximc quum ucnx cau;i!
CduJ^Gdr, ^''"''g"''^''"<^"3;'lcriemhacinfcdcinquircs.Hxcnanqueiamucnite.xpcndcnda,acprimtim y^ctclmc
tnix mdgnx rami quos uena &
artcria lumborum ucrtebris fpinx,abdomiiiisqi mufculis &
pcritonaro '^^^ "'t &
dflriluttoT,!; cxporrigunt,quiomncsfuntrepcrtufacilcs,fiucnam&arteriamnuncinhoc,nuncinilludla- ".",^1,%
fi ofcficro, tusualidiusreflcc"tas,&°neruosqui fubillis fcruntur obtulbculrelloquoqueinquiras,acdc- ziuf.mifur
mumad iplbrumquibusinlerunftir organa dcducas:iIIosdico,qui tcftibus&ueficxfundo
' '*'"
c.xporriguntur. Porr6 rami ucnx ac artcria: poft ipfarum fiipcr os facrum bipartitioncm cx- '

currcutcs, iii cofpectura uenicnt, fi radicibus lcmpcr animuni adhibucris,& cultcllo rctufiori,
ncramoru aliqucm iiitics, ipforum lcquaris proccflura ducftumq! &idcoIcuioripra:ftitcris :

ncgocio,quo iioftras ualorum dclincationcs diligcntius operi accomniodaueris. Vcrum ubi


hxz diligciircr cris intuitus, finiftrura penis corpus a pubis ofle ctiara dirimito, & quam po-
tcriscommodiflime ucficam,ipfiusq; ccruiecni a redi intcftini tcrmino, cui fortium iibraruni
intcruciitu !ia-rct,diuidito, abfcctis inrcrim ucnis &
artcrijs in ucfica pencmqj cxcurrren tibus:
quasfipnusuinculisforte iiitcrcipcrcSjparumproIcflofec^tioniobcflcs.^Vclicammod^fimuI
cum penc c.xcniptam,alteri imponcs,& dcnuo feminalis ucirxac artcrix du
cruri aut alicrculo
fluni ucrfus tcftem, & a tcftcfcm cn defcrcntis uafis ad glandulofum adiftcntcm progrcf,
dciii

^^"^ ^^^^''"•'^'^''^"^'^ exaftius lcminaliuin uaforura liarmoniain expendas.Poft hxc


Murculi ctr
,iciiucfice,ip °raufculumucficxmeatuipra:fcd;umcxamiiiabis,&obIongiori ftylopenisolandiaducficx '"'''''fi-f-
fiis-jucueftcd: ulquc fuiidum impofito, ueficx racatum a glandcad ipfius ufquc fundum cultcllo fccundura
fmi,cc cerm-
tisexumcn.
ftyliin;, porrcclo ''diuidcs, ut fimul ucficx cauitarcm,
' r c r
ipfius runicii,& „
&
urinam dcferciitium ''7"^""
'^^^-
meatuum mlcrtionciii, K - ,
lcmim unnxqj comrauncm mcarum pcni cxporrcctum intuearis. tnfigurj
Alicubi igitur urinarium mcatum cx rciiibus in ucficam pcrtiiicii tciii forato,ftyIumqi ad ucfi- 'ik-
cxfundumufqucindito,ut^ mcmbranulasmcatusilliuSoninucficxfundoconnatasrpeftcs. '''''S''-

quanquam ctiaiii intcgrumfit,cxucficx fundo ftyluniipfius mcatibiis iiiderc. Corpusucro


glaiidolumfcmcn defcrcntium ttaforum fufcipicnsimpIanrarioncm,ut lubetpotcris difciiidc-
Penis corpo- yc^Sc quo'naiii paclo ea ueficx meatui immittantur pcrquircrc. Poftrcmo ucficx ccruiccm
'''""'
duobuspciiiscorporibus ad glandcmufquccultcllofcccrncs, acdcindeduo corporaquoad
potcris inuiccm dirinies,quaraqs habcantforiiiani,quaq! natura ad glandcra fintprxditacon
fpicics.Vtucro adarauffim ipforura difcas fubftanriam, pcuinunctranfucrlas, nunclongas, isfii^,i,
JR-.-t?/ inefli rectas ue fec"tioncsinduccs. Rcicfla modo cum fuis appcdicibus ucfica,'' tres rccli iiitcftini mu
nimufculor,,. ''''
fculos^&' uenasexaminabis,quxaportx uena hucdcducutur,
& qujc cauachaciiipartc fiiiit
j"?'"

foboles.
DE HVMANI CORPORIS FABRIcA LIBER V.'
fobolcs. Vbi id quoqucpra:ftitcris,rcifti intcl^ini fincm ck corporc cxMuiii abijcics. Dcinde
hzijiiu.b.
'cauamucnamquaprinuimfubiccorcconii3ici[ur,&''niagnamartcriarn'quafcptunuranlli,
dcindcipfarumprarcipuosramos crusadcuntcs uinculo duplici intcrcipics,utl'imu!cumre.
tib.q. nibus fi adhuc cos in corporcrcliqucris.ucnas omncs, artcriasq! cxucntrc aufciTC liccat.ita Pn.itoTtcei 07

cnim pcritonxi difccs ortum, & mufculos & ncruos quoque crus pctcntcs, fi fortallis illos
WCXiilHir/t,

poftmodumaggrcdiftatucris.incorrupiiorcslongehabituruscris.Iccurautcm, ut&antcadi
xi,tantifpcrillxlum fcruandumcftjquoufqjcorrcfpirationisl^^jorganaadminiftraucris.Atip
hxc quidem organorum nutritionisjgcncrationisqj in uiro cft adminiftrandi ratio,in niulicre
ucro crit huiufiiiodi. Primum mamillarum uifurus naturam,''' in cutc ab ipfo iuoulo dcorfum Cuiufir.cdt d-
tSa,:, t.rttr,
(ut in uiris) ad umbilicum duccnda cft fcflio: dcindc a iugulo fccundum clauicula alia ad fum
u<.1i!i:7:ijir,:tio

mum ufque liumcrum, cutis^ a mamillis non alitcr ac fi in alia corporis fcdc,ca ab adipc diui- inmuiitrc Jit,

dcrcs,ucnitlibcranda.MamilIiscurcdcteirtis,&:ucnarum 'ramis quiaucnisinbrachiucxcur Alumliuiit


B. tXdincn,
I
mjimifcif.
rcntibus illis porrigijtur,pcrpcnfis,dcxtram mainillam a" m
uiculo brachiu pciftori adduccn-
teauferto,ucnarum artcriarumq; cxaminans propagincs, ab illis qux mulculis thoraci incum
bcntibus dcriuantur, in mamillam afturgcntcs. \'bi mamillarum corpus a thoraccfucrit iibe,
rum,S<: adcps undiquaquc ftudiofiftime adcmptus, &
uarijs pcr mamillarum coi'pus duiftis
fcdionibusipfarum fubftantiam condifccrc liccbit. Quanquamhxcquoqueinuiro inquiri
porcrunt. is nanque fi colorc fufco &
habitu fit obcfiori,candcm quoquc oftcndct lubftar.tia.
Dciadc & " ucnx quocp & artcrix lub rcdis latitantcs inufculis,pari modo in ambobus,ctiam
0 15 p. d, e, fi magismulicrccxpcndcntur,rcliquaq; adminiftratio ad uaforu ufquc fcminalium ° onum
in
f,g.b. comunis mulicriquocfccnfcnda cft. Simulatqjigiturmulicris fcminaliu uaforum origincni Vtcri dc uifi
pz^flg-L.
didiccris,rolismanibusadinucnienduscft*'utcrus&:''ucfica,infupcr tcfics&mufculi&ucna:
CT cxtcrU, &
quoquc cum arteriis uteri fundo ceruici exporrcfla-,priufquam fcilicct aliquid diuidas.De-
indcdiducliscruribusapubisoncutrinqucfccunduinpudcndicolliculosfciflioincutcadpo
ihr.icxycti
diccm ufqucducenda eft,ut dcinccps inguina aJiquoulq; opportune cutc dcnudcntur^&ca
i; lT:in:ir!l
quxinmedio feclionibus intcrcipitur,ucrfus pudendumquoque a pubisoffibusfcparcmr,
Semindliti iid.
uuluxq! adhuc appcnfa mancat. Pubis uero offium cartilagincm, ut in uiris facicndum prxcc^
Jornm cztn/ii:.
pi diuidcs,ac illis inuicc quain potcris maxime ui dircniptis,niox cultcllo ucnam ac artcriam
'
£(£.

V7 i!! icminalcsdcxtrilatcrisadtcftcmufquccxpingui cuiobducuntur mcmbrananudabis, obfcr,


r ;s ^
gari. uansnc ramosabillis priufquam anfratftus fuosconftituant,inc!atiorcmfundiutciifcdcm
'

Si^pga.d, exporreflos uuIncrcs.Poftquamucro ad tcftcm "anfracftus deduxcris,pcriridcac in uiris ipfo,


dcmg.
tii fi.r..i6
ruminfcrtionem & " delcrcntis uafis proccfTum, ipfiuscj! inutcrum infcrtioncnijS: tcftis fub-
fe.H. ftantiam formamqjexaminato, uas illud cx pingui cui inhxrct ''membrana Iibcrans,qux v.e-
fpcrtilionumalis imagini multum acccdit. PoftciuamhxcinaltcToquoquclatere obfcruauc-
pflJi-. auC

16 figur.ll
ris.animuin adhibcbis " ucnis acartcrrjs infcriorcm utcri fundi fcdcm, &
ccruiccm,ucficam^ fitncii h-.mdic-'
a.lF. adeuntibus, quxingrauidis animalibusaccuratif[ime,ut& 'illiquiafcminarijsuafisinutcru rcm fndim
ccriticc pcttf.-
porriguntur,utcpctiamomniautcrireIiquain con(pe(5tumucniunt,quandoquidcrainillisfU'
«cri6K. tiism.
pra moduin ucnx artcrixcp turgcnt. Vrinai-ij mcatus a renibus in ucficam pcrtincntes,fimili, V
,.+/;.o. r'n^,riorii
ad ucficam ufquc a fuis mcmbranulis funt cmundan di,
tcr ac in uiris &
dcin ccos t:tcrus cum
uefica cx corpore eximcndus,diftecT:is in ipfum &
ucficam proccdcn.tibus ucnaru artcriarum
fifign.
&ncruorumrami3,S\:mcmbranulistiterumuafaq!illa contincntibu.s,&fibris quocpquorura
biifi.aib,
rrf.c.
intcrucntu utcricollCiinteftinorccloiialidecontinuaturunaamputatis. Excmptiiam utcri for
c V£ in i6 mam contcmplaturus,ipfius ccruiccm ' inuolucs, quo uiia uclicxceruicis in illum ]5crtinentis
fi.guru.
foramcn,& utcri fundi orificium citra aliam (cctioncm uidcas, &
modo opportunc ueficam &
ipfiusccruiccmufculum^urinxmeatuiprxfcAilIonga fcctioncdiuidas, ucficxamplitudinc
&urinarioriamcaiuuminfcrtioncm,ipfiuscgceruicis cum utcrica-uicccoalituminfpcclurus.
Infuperuteriquoqueceruicieodem modoad illiusufqueosIongamfcflioneminfcrcSjacacu-
li Vt i» !7 tiori nouacula uniuerlum utcrum (ccundum latcra ab ipfius oriftcio ad cornua ufque''diuidcs.
itacnim illuis finum, fubftantiam,forniamcf: exac^tiflime cotcmplabcris. Porro fi interdum ora Fccttiiippuj,

uidxmulicriscadaucrnactus,&utcrudiintaxatcumfcctu,ipfius9inuoIucrisintucri,animus fncir.uolucrt

fucrit,ilico a mucronata pccftoris oftis cartilagiiic,ad pubis ufque os acutiori nouacula fciflio-
ncm molicris, qux pcritonirum quoquc pcnetrct dcindcaliam utrinquc ab umbilico ad ilia
:

molicris. Hac naiiqucrationc ilico fc uterus fpcclandum offCTct:& R m altcruni latus illum dc-
truIcriSjUcnx &artcrixipfi inlcrtx ilipra modum apparcbunt turgidx,adco ut ipfarumnccf
fericsncquc ortus citraaliamadminiftrarioncm larercpofnnt.Hisitaqjucnis artcrijsuna &
&
cum ucr.a arteria fub rcc^to mufculo confccndentibus.diligeter obfcruatis,lcucin lccftioncm
jiouacula lccunduro uterilongitudincm tenrabisjcauens ncaitius qiiam utcri cft
'
craflitics pc-
Aa 3 nctres.
553 A N D. VESAL tl DE HVi C O R P, F fl B» L t B H R V»
nctres.poft hancalias duas, utrinqiic nimirum unam duccs, cum illa rcftos angulos facTtilras.
Scflionum labraunguibus apprelicnfa iniiicc modicc dirimcs,&.' utcri tunlcam folis manibns
^ fccundina fcnfim diucllcs,uenarum artcriarumcpora cx utcro in fccundinam pcrtincntiarum
pens,quod in partui proximis feccris facilius. lixcmptum ab utcro una cum fuis inuolucris 'fce /
tum in pcluim aquaplenam reponcs,atrum & uiridcm quodammodo liquorcm abluens,qui 1'^""'^'

cx cffi-aflis uaforum oris promanat,fecundinxqj obducitur.Modo aute diligentcr fccundina;


fubftantiam,&quxcunqueinillalpcc1andafuntunguibus autcuItellocxaminabis,idimpri-
mis animaduertcs,num ipfa mcmbrana quEcpiS iit uniucrfo fcctui obdu(5ta an tantum inliar
;

latioriscinguli fit,licnis fubftantia cftormati.AtquehIcetiamfeduloexpcndcs,qualitcrfecun-


dinx fubflatia cxtcrnx fupcrficiei
cius inuolucri pertinacitcr obnafcatur, quod farmicinis ima
ginicomparamus^fecundumcpfcumcdiura inuolucrum nuncupamus.Vbi itaqj fccundinx
naturamadamuflimcxaminaucris,fcctumhunc indcattollcs,fccundi illiusinuolucrinaiuram
confidcraturus.quamfimulatcpexteriusinlpcxeris,atqucqui totum fcrtum ambiatdidiccris,
cultcUo id aliciibi pcrtundcs,&: foctus urinam proflucre fincSjipfumqj inuolucrum a fcctu ° in- !,^'tt«;U.

. ucrtcs, atquc ab umbilici uafis dcpcndcrc tantifper fincs,


doncc in timi quoquc fcctus inuolu- t'S'"^°'

cri fudorcm contincntis harmoniam didiceris.Hoc itaqj pcrtufum &


fudorecuacuatum a fcc-
tu amoucbis,
' & ab umbilico ctiam propendere fincs,uafaumbilici inuiccmdifiunf cns,mea- ^

tumiilumprxcipue rcperiurus,cuius bcneficio foctus urina in fccundum ipfius inuolucrum ^1'^,^,^^'


pcrfcrtur.lnuenies authunc prompte,fi cultello ucnas &
arterias qua umbilico proximx funt,
Vmiiliciiu- diuilcris,acmcatuminipforuniiT)cdiorcpofitumindag.iucris.Abi'ci(fishisuinbilici uafisiina
fmu ixdTiin,.
^y^, fcctus inuoluciis, &
fcictu in menlain cxtenlo,acIauicuIis pcr coftarum cartilagines ad pu

magis latere cultro aut nouacula molicris,qux in thoracc &C


bis iifquc os fcctioncm in finiftro
pcritonxi ufque cauitatcm pcrtingit:dcindcabumbiIico ucnaminiccur &
artcrias,adfuos ','"'"^'«»

IJ r r 11
quibus infcruntur ramos, &nieatumurinaradcduccntcaducficxfundum,paruoadmodum
ir h.t
negocio deduccs,omncniq; tcctus adminiltrationcm ablolucs. Nifi ctiani uifum cflirt inquirc-
Ci,f.l, K,L.

rc,num in fcctu pcculiaris aliquis proccflus^a ucna caua ad ucnalcm arteriam,& 'ab arteria ma '•f^"'
<-^aul,ilc- gnain ucnam arrcrialempertincat. Acetabulauero in oueautcapra funt inucftiganda, utcro
rimexa,mi. cfigiit'"
utcmiqucuifum lucritdiuilo.abundectcnim fucritutcricomparcrccauitatem,quxinnoprx- lAt o mi
onantibus uaccis oppletur tubcrculisabillisnon diflimilibus, cxquibus paulopoft languis h"
e fcdeprofluxuruscft: autfiprimoconccpiionis temporcciufmodi diuidaturuterus, tuncis
finibus conlpicitur dccoratus, qui primiini a ucteribus difteiftionis profrfloribus acetabuli no
menfunicmcriti. Aicf itaprxfenti Capitcpartiuin quinto hoc librotraditarijadminiftrandi
ratioiicm abloluimus : itaq! corpus fe^fiionis feric reliquimus,utad reli-
quarum pariiii quas fimul in illaadminiftratione non rccenfui,
demonftrationcm neutiquam futuru fit inulilc.

LIBRI Q.V1NTI FINIS,


ANDREAEDE HVMANI
B R VX
VESALII N
RIS
CORPO'
E LL E S I

FABRICA LIBER SBXTVS, CORDI


S,
IPSI'q_VE
femulantibus organis dcdicatus, acmox in frontc figuras fibipropf
ias offcrcns,
&
quo minus hic quocj ea:dcm figura; uanjs Capitibus
pafsim pricfigantur.

PRIMA SEXTI LIBRI

PRIHftE FIGVRAE, felVSDEM'aVE CHARA.


flerum Index.

S E N
S figurci tnntcim hominis in dorfo cuhantis pnrtan cxfinijlro Lterc com
monfrdt,quMtamofcHdcnda-thoracisfcdifufficcrcctrbit>-Mifumm.^bantcrioriita^;tho^
racisfedc ct latcribus,ac dcin ab aliqua colli re^ionc cutcmfcRionisfcric adcmimm,ac
dcin nm
fculis jui coflis obducuntur rcfc{lis, cojlarum
ofp dfuis cartilaginibm undcum pcSloris offli
bc!-auimm,z^ cofiarum ofibm(:utiintcrfccanduinfit)cffra6lis,coJ}arum cartilagines
furfum
ucrfiis dcxtrum latm attraximm,utthoracis ampIitudo,banc^
interfcpientes mcmbrMhv,et pul
<:°i'fp<^^ii"iuenircnt, qua-mod6in charaBerumlndiccf^nificabuntur.
^A Siniflrilatcris cofaruindicruurcartiIa^incs,undcupcaoris
£Q
' Intercoflales mufculi intcrualla cartilaginum
ofe,dcxtrofum furfum^tracltt^
i.agmum occupctntcs.
occuBantcs.
'-^ Cofarum d cartila^inibusfciunSlarum
<moffa.
offa.
IntcrcoflalcsmufculiintcruaUaofiiwnadimplcnies.
E Cbiuicula hic nuda , atquc infuafcde adhuc afferuata ccrnitur.
^
F . --
cnarunt,artcriarum, ncruorump in axillam perreptantium fcries.
^
_ _ Extcrior />vf
luaularis
«/ifr» uena hicmox auulfa cutc fecantibm
ferr,nHh,ii nrr,iy,-^nr
occurrens.
j_j
Siniflra thoracis amplitudincm intcrdiuidcns mcmbrana,fupcrficic ipfitisfniflra hic confficua.

^ cfuam etiam L M,Ncr O indicant.


,

Septtim tranfuerfum eafuperficie hic af^arens^cjua


finijflram cauitatis thoracisfcdem rcfficit.
Scdes ubiintcrdiuidentium thoraccm mcmbrcinarum
fimfirafepto connafcitur.
Aa 4 Ha;c
5^0 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
L Hiec proiubcmnsfcdcs,cordisgnxtiit hic infinillrum adecl prominef.id ihimip undcum ipjiiu in
iiolucro inttr mcmbranas thoracan diuidentcs comprehenfumjnfinifrum lon£e ma^is cludm iit

dcxtrum porri^itur.atcjue huius potifimum tuberis occafione prieJentemfLgtimm ex finijlro po


tius,qudm dextro latere exprej^imiis.
M. T^cnafiniJiropeBorisoJlislateriexporrcBa^i^j-finiflriethoracein intcrdiuidenti membramt
uariosfurculos offerens.
J<J rtcriafinifro pcRoris ojiis latcrl exporrcSla^izyfimiUter ac ucna
thoracem interjepicntimembranie cxhibens.
M injignita ramiilosfi^

niflra;

C,0 Ramuli iucna ac artcria deduSi^Jua: fecundum pedoris oJ?isfmijlrum latiis diu^ulo adabdo
minis rejrionem pertitigunt.
"PJP NeruitsfeptitranfuerfifmiJlcr,htcconJ]3icuiEthoracem intcrfepientis membrantc fuperficiciin

pro^rcffi adnatiis.
Qj^enainhominibus potiJ?imumd iti^ulo iind ctim fcptitranfiierfi neruo deorfum excurrens,0'
incmbraitce thoracem intcrfepienti ramulos dcritians.
R, Tp V Vuhnonis parsfinifram tharacis cauitate occupans. ac Rq}' S huiiis partisfedan notant,
qua: cofisjeu ipfas fuccin^cnti mebraifF proxima cfi,gibba'ue ccrnittir. T ucro VZS" eiiispar

tis fcdem indicdnt,(jtice priiifquam collabcretur^exteriorijiif^crficicimembran^thoraccmintcr


diuidentis committcbatur.R.iirfiis R.IQ-T partis huiiispulmonis fuperioreminjiitiiantjibram:,
feu lobum. S atitcm infiriorem,

SECVNDA SEXTI LIBRI

S E C V
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V 1.
SECVNDAE FI-GVRAE, E I V S D E M Q_ V B C H A.
raflcrum Indcx,

H Diacc modd mcmbyanie dextya,


feu puImoKinfpe3ansfuperfidcs.
U Siniftr^thoyaciscauitatanintcrfipientiummanb
tertanttjeilwnmconnatajiterat. i J J r ^jiuia^
K Dicla: modo membranarfiniftra/eu pulmonem
rejficiens fiiperficies
L,L I'^^^ruammindicaturinterduasthoraceminterfepientesmembranasinihicon^^^^^^
j"'»/.
manopeaorisojiicontinuantur,

MMM.cprotuheransregiocordisinAcatfit^mucorenintunicuntipfiusinuohcroimmotuminter
membranas thoracemJepientes collocatur.

'''^^^rt^.nUte^^^^^
Nqmdem elatiorem^O uero humiliorem.at<^ ita ctiam infiniftro
ktere P cr Q
R^R ^^^''''''''/''^rfredes,^^^^^^^^

S. tihqmumfurpec%risopnonco.trticulanturmucronibmJiberaui

T E R-
^61 ANDREAE VESAI^II BRVXELLENSIS
TER-T1\^E PIGVFLt-TE, EIVSDEM'q_yE CH^V^t^,
clcrum Indcx,

Q_/^ O TSl M iuce prdccdcntesfigurie cordis acpiilmomsfitu ittimdcinJicant ,prtc

faitemfu^uram^ufio^fubfe^luentcsuniucrjasytinciiiamc thoracis cauitatt euulfam ddincaui


tnus^ncfifin^ulisfiquris truncum corporis appinxifJiniM, ne^otiiimfruflra opcrofius reddcrc^
tur. Tcrtia itacjifjrura corfuo iicflitum inuolucro continct undctim pulmonc fpti tranfucr
fportionc,cuiin hominibii6 ma^na ainplitudinc cordis inuolucrum connafcitur.
Hic ucnx cauar portioncm fiirjum confccndcntcm magnam artcriam prcefcidimus, tantaua
forum cordis affcriiata portionc,quanta cordis inuolucro obducitiir , aut dcjua id iniioliicru po
B. tiiiiinitiumducit.J^bicnimhicBafJcripfi,iIIicinuoIucriimpcrtinaciJ?imecauce ucnar z^ma^
^narartcria'(yucnceartcrialiadnafcitiir, abillisuafs nonfccus qudmd corde,toto illo intcr
C. uallo abfccdcns,(juod d B ad C mctitiir. C cnim cordis bafisfedcm re^ioncmuc indicat.
D, E,F Cordis inuohcri antcriorfcdcs ,cordisf^uram nucipinece iion admodiim abfmilcm rcfres.D
eiiim C7' E bafim notant,F uero mucroncm.
G ^_^b F ad Gfedes inf^nitur,qua cordis inuolucriimfepto tranficrfo in homiiiibusfecus multo
qudm in canibus adnafcitiir. Carteriim ucnulce hic in cordis iinioliicro confpiciiar, non cordis,at
ipfius inuolucri funt.idnamcjuc in hominibus tam crajfiin ualidumji iiiftur,iit cordis colorpcr
illud uix ti-anfjareat,
H Septi tranfuerfi pars,
I>I Scpti tranjucrfiiierui.
L, M, M,0 'Pulmo.atfiigulichara^eresfbi£uh5humanipulmonisinfimiantfibras,lobos'uc.

QVARTA SEXTI LIBRI FIGVRA-

Q.VARTAE FIGVRAB, EIVSDEM'q.VE CHARA--


(Serum Index.

H^E C figura cordis iniiolucrum diiiifum^crit, ipfiimi^ corctco rdis nafa anteriori fcdc
ab inuolucro detcximus, corde intcrim iininoto.
^ Sedcs,qua cordis iiiuoliicriiin cordis iiafsfipra ipfus bafm continuatiir,
Cor-
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LltiER VI.
B,B Cordis imohicrum ah Mteriori cordis[cde in latcK-i
reflcxum.
C,D, E Cordisantcriorfcdcs.ac C fndcmo- D ipfiusuidicaMLtfim^EucrSnmcrontm.
£ cnacaua.
G '-^rtcrtalisucna.

H Magna. artcria. (^cnalis autcm artcria nificordc in dcxtrum latUi


(Utifexta ollcnditfiqul-a:)
J J<s ^
rcflcxo,nuUacxpartcconJ]iicifotcIl.
I Dextr.t cordis auricula.
K Sini/lne cordis auriculic apcx.
L,L ^^"'''htfCartcri^dcordisiaJmcin^cntiBmuafispronatar.a^^
fede,adco^jfliu/lro ipfus latcrc antrorfim rcdu{l<t.
M, N, O, P 'Pulmonis indicanturflira; lokuc.
Scptitranfcrfpars,

QVINTA SEXTI LIBRI

Q.VINTAE FIGVRAE, ET IPSIVS CHA*


raiflcrum Indcx.

'P R^E S E IVS fqumundcumpuImanibuscorcxprimit,ucrum aLipflus inuolw


cropcnitui hhcrum-.ac infiniHrum Ltus in hoc rcflcxnm,ut Ucnx
cauxadcordis hafm contimd
tas oculisfhijccretnr.
Cordts dextrum Iatus,ma^na^ ipfiuspoflerioris fdis rc^io.
B Dcxtracordisauricula.
C cnacaua,qudincordchiflcit,antahipfopronafcitur,
D cna:cauiCportio,fleptumt>-anfuerfumpermeans.
E Septitranflerfpars.
F ena^cauctportioiugulnmpetcns.
G encsparicarcntisitiitinm.
Jri <~^rtericemagttccradix.
I ^rtcrtctrm.tgna-trmicus,<iuideorflutnadJ]}inamexpIicattir.
K 'P"rtioenneruifninri,fxtiparisnertiorumcerehri,dquofubfccluclisp_guracordis
nerunh.tm dcprotni o/lcndet,
L,M, N, O Vulitionis ttotantttrfhra:
P y.tflorum ptilmoncm adcuntitim hic aliciudflcrics conJ]:icituA
S E X T A
5^4 ANDREA13 VESALII P, RVXELLENSIS
SEXTA SEXTI LIBRI FIGVRA-

SEXTAE FIGVRAE, ET IPSIVS CHA-


ra&rum Indcx.
T R^E S ElsfS fyuracorindcxtrumLtUiitaconuolutumproponit^qumddmo,
dummoxprceccdaisidadfiniflramoflendebatrc:flcxum.atqiUtillauena;caua:adcordisbafwi
cordis aurcm^O"
continuitatan indicabat,itapr<efcns ucnakm cxprimitartcriam,acfiniHram
cordisquo(lincruuhim.cuiusdudiisutcf[ctconf^cShior,artcrixma^ncealicluotpropa^qines,ia'

^J^cra: artcri.e o ncruorum fextiparis ccrebriportioncs huicfigura: adncxasrcliquimus.

<^,B,C Cordisfim/lrumIatui,crpo/lcriorisipfi'usfcdisma^-naregio,

23 T^cna: i^r artcri.c cordis bafim cinqentcs.


E,E l^ena: CT artcria: a. uafis cordis bajim ambicntibus dcorfum cxporreitiS.
f Sini/lra cordis auricula.
G <^rtcriaucnalis.
H, H ^rtcria: uenalisjoholes infiniflram puhnonis partem cxcurrcntcs . Qua- nero in dcxtramfi^
runtur,ocuhs non patcnt:qu6d illarum radixfub cordc moxin huius uafis ortu ad dcxtrampuU
monis fedem prorcp.it.
I p^cna: artcriahs principium.
K ^rtcri.ihsuena-pars,finiHr.tmpuhionispartcmpetcns.
L ^^rtcrialis uena: p.irs dextra: puhnonis parti diflributa , ac jccundum poJlcriorem caudicis
ma^na: artcria:fcdem refiexa.
M ^pcx dextr.c cordis auriculte.
^enacau.t.
O Magn^ arterix caudex.
T> Magnx artcrice portio deorfum adfpinam detorta.
a^Magna: artcriieportiofiniflram axiU.im accedcns.
Ji. <_^rtcriie m.ignie portio iu^uhimpctcns.
S ,^rteria:magmeportionisiu^-uhmpctcntisdcxtrapars,d(piaaxillarisdcXtribrachiiconJll-

T. tuitur artcria T infljrnita.

^,X Soporaria:fcufomnijirce artcrix,


Y K^fjcrce arterice caudcx.
a Dexter ncruiisficxtiparis neruorum cercbri.
b R.imuh^iluos nermis a infgnitiis addextri rccurrentis ncrui conflitutioncm di^crit.
c Dextcr
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER VI, $6%
c Dexfer rea/rrens fcii reuerfimisneruiis.
d Sinijleriiermisfextiparisneruorumcerebru
''SMfrinupercommemoratineruifiirculus/inifrarpuhiwmsparHobUm.
/ Ramuhfinijlrinerui d inf^gniti^dipibusfnijler reciirrens
neruus conflituitur.
oimHer recurrens neruus. ^

t,h,i,m Pulmonisindiccinturfibrie.
«jO Septumtr-ctnfierfum.

SEPTIMA SEXTI LIBRI FIGVRA-

S E P T I M AK F I G V R AE, E I V S D E H' Q. VE C H A R A-
dlcrum Indcx.

H^E C fiqim cor apiihnone fepto tranfierfo hberiim oHendit,cuius dexter uentricu-'
his unicafeQioneadapertiis cernitur ab anteriorifede orificij uena: caux ad
cordis uftjs miicro,
nem duaa,qii6 idorificitim et ipfipr^fi^ir meinbranx in
conJfeBum uenirent. dein ut interior
dextnc cordis auricukfipcrficies ociihsfubijccrctur.eam intro
euerfamfinximiis.
ena:caua:parsfcptumtranfierfumpermcans.
B Ycna: caiia: pars iu^ihim pctens.
,C,C, C Orificiiimiiena: caiueindextrumcordisfinumpertincns.
D,E 0^ficia[untajccndentis<:^defcendcntis ucna: cauce partium.
F Dextra cordis auriciila inuerja, er inxqiialemfibrofam^ ipfiiis notans fiperficiem.
G Coronahs iience principium.
H,H, H 'Protuhcrans iniien.ccauaiorificiocircuhis.
K,L, M Tres membranceucnj: caucc orificioprtefiBcF.
N,N Fibra:ab infiriorifdcmembranularum uena: caiia: orificij , deorfim aduentricuUdcxtritate^
ramucronem^ diiSla:.

0,0 Carnc<£partesindicantur,quafibrasnuperdiaasamplcxantur,tcrctenqiJ5rmamexprimut.
P Hac ucntricuh dcxtri caiiitas iierfiis iicna: arteriahs orificium pertinct.
Q^K- CraJ?ities fubfantite dextrumcordis iientricuhim confitiientis.

OCTAVA SEXTI LIBRI FIGVRA-

Bb O CTA
.

ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


0Cr<-^Fo^2 PIGVR.'^E, EIVSDEM'QJ^E CH<-AP~<-^.
flcrum Indcx.

OC y^fyuminhocdictmpwcdentciiarUt.quodndextricordiuiMTiculif^
dc.inibi ? inllgmtct,fcclioncm duxcrim in ucna: .mcriali^ ufquc Miflitudincm,M ciiis ucn<e ori
ucnircnt,
ficium dijlcndcrim, utmcmbratmiffius aptcinconJpcBum
P' cna: cauccfortio iiigulum pctcns.
B ^^rtcriicma^ntecaudcx.
Vcna-artcrialisoriflcium.ucriimfin^uli ch.ii-aBcrcs indicantfin^ula firamina
ramorumjn
C,D
quos artcrialis ucnce caudcx primum difcindttur.
Ii,F, G Trcs tncmbrance artcrialis iicna- orificio pra^ficlce.
dcxtri cordis ucntriculi:atpta hic dc
H,H Cordis iicntriculorum notatiirfptutn,fcu fiuiflriim latus

xtriucntrictihcordis uniiicrja amplitudo in confpcBu c/l.


I Vna mcmbranarum ucna: caua: oriflcio adnatarutn.
K Dcxtrahic pcndct cordis auricula adhuc inucrfa, atquc cum cordis fubflantia cuiproxima cfl
rcficxa.

NONA SEXTI LIBRI FIGVRA-

NONAH FIGVRAE, EIVSDEM'Q.VE CHARA'


flerum Index.

H^ C figuraidcmcor,cluodduabusiampra:ccdcntibus,oflcnditur.ucrumhicunafcniocx

arteria; ucnalis orificio ad cordis uf^j tnucroiictn diicitiir,ipfiim^j ucnalis artcria: orificium iina

mcmbratiis illi orificio pra^Ji^


cumftniflra cordis ucntrictilo diflcttditur ,apparcntibus fimiil
Bis , cr iniicrfi cordis finifra auricula,ut cr ha:c intcrnam ipfius Jiipcrftcicm ojlcndcrcU

^B M-d^nce artcria: caiidcx,


Ycnarartcrialisportio.
I

CC "Vcnalisartcriceorificium.

DD Vrotubcransinticnalisartcria^orificio circulus.

_£ £ Dweuctialisartcria^orificiopra^fediemcmbrance.

GG Fibra: al> hiimiliori didariim tttcmbranarum fcdcdcorfumadfiniflricordis ucntriciili latcra

protcttjie.

H,H Carncacordisjiibfantia^casquasmodo Go^GinfigniuifibrasampIcBcns.


I Sittifira cordis auricula introrfum inucrja.

K Scptum cordisucntriculorum.
L Hdcfiiiiflriucntriculiatnplitudoaditui^n.-eartcriceorificiumconfccndit,cuiusmmbranasmo

do cxplicaturi fiimus.
M, M. Subhanti.-e cordis,<lidfiniflrum ipfius ucntriculum coiiflituit, craf^ities
D E'

1
D E HVH A- N I COR POR 1 S F A B R I CA L I B BR V 1.

D E C I MA S E X T I L I B R I F I G V R A-

D E C I M AB F I G V R AR, E I V S D E M 'Q V E C H A R A-
dierum Indcx,

HI C exfinillricordis ncntricuU dntm datiori^s fedcfe^lioncm nd artericc magnx ampli


tudine ufcjiduximus , ut diflcto eiusorifcio tres mcmbran(ttpfiprarfi^lce,in propatulo
effnt.
i^rteriie ma^nie orificium.
B, C, D Tres membr.inar artcriar maqn.r orifi'ciopr.TfiSl,r. ueriim harum trium ( uti inter dife^
candum crebro fit )una per mcdium diffi:Ba c/l , utrw.js una ipfiuspan conjpicitur . Efl^
quam B inflgniuimus. •

E, F Principiafunt duarum coronalium arftriarum.


G Coronalis ucn<e cr coroualis arteria: bic app.-irct portio.

Jri rteria: ucnalis orijicium.

I,K Dua- mcmbrana: arterialis uenir orificio appojitie.


L Sinifira cordis auricula introrfum inuerft.

M. Fibr.c ab Inimiliori diilarum mciiibran.irum fcde,ad finiflri cordis ucntriculi Jatcra


per^
tinentcs.

N Carnea cordis fibsl.intia diSlas nuperfibras adauqcns , anipIcSleihJi.


O Vortio ucntr .irteriofa:,
'P,QJCordisfubsl.tntia; craf?itics,ubiJiniMrum cordis cJformatuentricuIum,indic.nur.
R Cordis ucntriculorum feptum.
S,S Hic ad artcrix maqna- r<idicem dura i^r neluti cartil.tginofi cordis conjjncitiir
fubfaiitia,
quar diffeilionis projeforibus ofis nominc habctur.

VNDECIMA SEXTI LIBRI FIGVRA-

VNDECIMAE FIGVRAE EIVSDE'hq_VB CHA-


raciciumlndcx,

-F/<-^£ C figuracor pcr tntnfucrfum dijjcaum oilcndit ,ut cordts fibnantia:fccundiim


ipfius ucntriculos cr.tjiities in conffeHum ucniret.
Bb 2 Caua:
ANDREAE VESALM BRVXELI-ENSIS
Cau^umapars. B Dextrticordtsauricula.
C ,^^ta-uc ma^iS caudcx.
D 'Vcnaiirterialis.
£ Sinijfra cordis auris,cuipoTtio appendcf ucnalis arteriir. tque hi charaSleres cordis haflu

infinuant. F,F Cordis mucra.


G,G JJexter cordis ucntriculus.
J-1,H Sinijler cordisuentricuhi6.

J,I Septum cordis uentriculorum.

DVODECIMA SEXTI LIBRI FIGVRA-

DVODECIMAE FIGVRAE, EIVSDEM Q.V B CHARA


fterum Indcx.

p R^E S E NT Ifii^uraanteriorpuhnonisfcdes,dquacorpra-feRuen,delincatur.
(juic: infiriori,terram^Jpc6lanti buhulipcdisfcdi non admodum ima^ine abfimilis uifitur.

StomachijuocibMinuattriculumJirturpars. B Afjieraarteria.
C l^enaarterialis. D Y enalis arteria.

E,Fj G,H QHatuorpuImonisfibrtr^fcuIobi.VcrumGQ^HpriuatimpuImonisfcdemindicaHf,


feptitranfuerft^ibbo thoracis amplitudinemJpcdanti con^uentem.
I Septumtranjuerfum.

DECIMATERTIA SEXTI LIBRI


F I G y R.^.

D E CI-
,

DE HVMANI CORP.O.RIS FABRICA tlBHR V 1. 5<Jj)

cViarafterum Index,

1-1^3 C fi^urapulinonlscxthoKtcecmilJfpoflerioremnotaffedem,
i^f^cra: arterice portio,poflcriori exfcde hic conjpicua.

1 B,C, JDfE Qmtuorpulmonisjibrisfculohi^hubuUpedisJiiperioremregionejormacxprimetitts,

SEXTr I, I B R I FtGVRARVM
Indicumjinis

QJ^WS T^RTBS N^ryR^ ^^.^ftRB^E


JuhHantixreJiciendce fihrcficcrit,ac cluce priucitim uitali fjiritui
fuhminiflrct, Caput I,

V a'm aflabredbipotionisqjOrgaiiacOrporis noftri arcFiitcdhis extruxC'


rit,qucmq) ipforum ufus &C acflionis gratia numcrumj fitum, formam,con'
nexum, fubQantia, uaforum neruorumcf infcrtioncm fingulis largitus fit,
lupcriorlibcr non perfunftorie cxplicuit Quocirca pralcns iriftrumcnia,
, Sextilihim
acrcamqua;contmu6defluiifubftantiamrcftitucntia,ac calorcm innatum S'"^""^.
rccrcanfia,opportiinecomplc(Sctur.Quodautcmomncsrc(piraiioni pul-
j
luicplamulStcs particulcin horum claflcm collocandx ucniant, cuiuis pcr^
fpicuum ciicarbm-or.nequc minus qucnquam rclpiraiionis &
puIfusufum(quoad nobis ani,
ina: fubftaniiam ignoraniibus hunc nofle datur)Iaicrc cxiftimo;ac proindc ctiam nuncinillo
rum ufu explicando haudlongius ha;rcndumcft Quanquain in fccundo libro , quum rclpii
.

rationi fubfcruientes enarrarem mufcuIos,& in tcrDo,ubi arteriarum ufus rccenlcbam , de re-


fpirationis& pulfus natura ufuqp nonnulla pcrtradlaucrim. Abfolutam cnim horum traflatio
iicm ncque illic ncque hic fubiungendam duxi,qu6d hanc priuatos eofdcm^ complurimosli
broscxigcre, Galcnusomniumbonoruinautornosabundeddcuerit,quodqiin pra:icniipo>
tius partium corporis defcriptionem,quam contcniiofe , ignorata adhuc anima; cflcntia , pul-
fus&relpiraiionisufuinperfcribercfiianimus.Qtiando infpiramusiiaque,omnibus corpo--
^''"'"J'
rispartibus fccundum naiuram fefehabcntibus,ncq) caloris ingcniii(qucm Galcnus animam, ;,„.,„„-
aut primarium falicm ipfius inftrumcntum efle alibi attcfiatur)qualitatc quauis occafioncad- "diif: csafi
auc"ta,tuncaerem per narcs attrahimus:cuius porlio ad cerebrum,quum pcr ° oflaui capitis of
(l.iA,A,B.
bi^ji.li.7 fisforamina.quibusolfaclus " organaincumbunt,tumctiamatqueid magispcr ^ mcatus piV
fi"^f'J^'^^
C,D.o-ij tuitam ex ccrcbro ad fauces dcducentcs aflumitur,fpiritum animalcm nonnihilcnutrinira. Vc i»mi;i>.
/i.L.L.
rumpcrnaresattraflia<;riscopiofiorporiio,cxampIisnarium foraminibusin fauccs fccun- '^'* « *^r
Cifig.ap. '"'"'""^
li li.i ciU'
dum poftcriorem ' icdcm ducitur,nonnihiI ab illo tcmpcraia. Hinc in Iarvnscm,&
paroarfi '

dcm pcr totam alperam artenam in trcqucntes iplius pcr pulmonis lubltannam propagatas lo
iltfM M
boles fcrtur.Poftquam ucro acr ab hacfubftantia emutatus,ac cordi quodammodo pra:para-
pojiti.
tus cft.ab • artcria: ucnoffc furculis fimiliier pulmonis fubftantia: intexiis,cx aipcra: artcria: ra-
difi.cu. 11
li.in,o. mis clicitur, atquc in finiftrum cordis uciriculum peraricria uenalcm deIatus,tenuifcruido^
''

c C mufcitl.* admoeium qucm cor inibi continet,fanguini comifcetur.Huius acris qualiiatccontcnti in hoc

f ill
t.lh.

jij»r.r
E.
uciitriculo caloris qualiias eucntilatur, fubftantia autem caIoris(qua; aiire & fpirituofi fangui»
af^c. i jrtc nis cxhalationc conftat)ilIius acris fubftantiaenutritur , Quod ucr6 uelut fliliginofum ex hac
runi cxpri cordis propria peculiariqf Rinflione congeriiur,rurfus per arteriam ucnalem in pulmon e ablc'
tnctflcm
exeeptum,una cum rcliquo aere,qucm cx ilbs pro-
c.t.
gatur,atqj ab afpera: artcrix propaginibus
jS /w.i.cr
h!c6fi. r.
paginibusartcrixucnalisgcrminatanquam cordiincptumnonatiraxerant,dcnu6perafpera
giji.a.i! ancria&laryngcfaucesqj&ifnarescducitur.Huiufinodifane imiaturali refpiratione acris du-
tib.j.ctiiic
(ftus pcrficituriin non naturali ucr6 aer potiflimum pcr os atlrahitur,efferiurq; Vocamus au- ,
ti/jg.G,cr

"fe-D. tcm
non naturaIcmrc(pirationcm,qua alterius quam lempcrata; caloris innaii qualitatis nomi
h Apmus nc utiniur,ut quum ea qualitas aliqua cx caufain eum modum incrcuit , ut pcr narcs adduiffus
cft in <,fg. aci'l5omininonfufliciat:autquoticscxiifflalionciTi,uoccm,eius'quegcncrisrcliqua,adqucfe-

i lofi.A.iS cundario rclpiralio famulatur,tcntamus . Ab acris fubftantia in finifiro cordis ucntriculo fan-
fio.atiM guini ibidcmcontcnio perinixta,uitalis fpiritus conGcitur,qui ex hoc ucntriculo in ' magnam
fi/u.ap. 1» arteriam un a cum fanguine impetu ruetc ac feruido difFufus,per uniuerfum corpus fccundum
Bb j artcria:
570 ANDR E AE V E S AL I I B R V XE LL E N S I S
arccrfc leric digcritiir,& calorc fingiilis mcbri^s
priuatim innaturcficittcmpcratc^
diftiifumcftinftauranSjhaudfecusfaneatcfmembrorum iubftantiaa fanguine pcrucnasad-
duitorcftituitur.ijtqucmadmodumrcfpiratio&ianguinis cx "
dexiro cordis ucmriculo in
''"^*'
finifl;rumanuniptus_,cordiaduitalisfpirituscaloris9naiiuircpofitioncmfaciunt:ficpariratio
ne materia a finiftro cordis uentriculo pcr artcrias rcliquo deducT:a,corpori aliaru partium fpi-
i.flI,hMo- ntum& natiuum calorcm rccrcat. Atquehuius etiam occalionis graria idcm pulfus rclj^ira' &
r'0"isufusccnfctur. quodeniminfpiratiomatcriciinfiniftrocordisuentriculo repofita; prEC,
''Stmufli
ftat.id rcliquispartibus in pulfu arteriarum dilatatio Iargitur;expiratio autcm artcriarum con-

tractionicorrcipodct.AtquibusorganiSjincredibilidiuina^ artificisuifabricatis.harcomnia
pcrficiantur,quaqirationcha:cadmirandaNatura;operacompIcantur,iam ordinecnitarpcr
fcqu i:ea intcnm non repctiturus qu2c in primo libro dc thoracis onibus,&; alpcra: artcria: car
tilaginibus,ac in fecundo dc corundcmmufculis
, &
in tertio dcartcriarii conftruftionc pcrfc'
cutus lum; Qj.iapropter utinlibrohuncpra:cedentcaperitona:o fermonis cibiac potusor-
initium opportune inftituimus , ita quocf &hic a tunica coftas fuccingentc no imme-
gaiioriTi

nto inftritmenta acrex fiibftantia; nutrienda: dedicataaufpicabimur.

BE TVNIC^ COST^S SVGCIN^


^aitc. Caput IL

QJ^^ ND O ClVID E M coflasfuccingais tunica ciliud nihilqudm mmbrMit


e/l,neijue ita inter;rcdcoflis,acpcriton,tum cib ipftcommij^ismufculisjibcraripatcjl, eiui dt^
lincdtionem aliundefumtrc non hcet,qudm cxfquris intcrnam thoracis amplitudinanfupcrfu-
ciem^s exprimcntibus,cuiufmodiimprimis cenferi potefl oSaua mufcuhrii tabuLf.ac ex of^ium
Ji^uris thoracis ofafimulproponctibm,ut du^c priorcs Capitis dcciminoni !ibriprimi,i^ tres
ukima eiufdcm librifigurie.

V N I c AE mcmbrana:'uccoftas fuccingcntis, ac vOTjaKaf Gra:ci's,uu!g6


autcm plcura difla: fitum,nomen ipfius indicat:ha:c nanque omnibus cO'
ftis(pra:Krquam duodecima; a fcpti tranfuerfi implantationc occupata-)
'
tab.Ci.
pra-tcrca & toti pccloris ofli fubtcnfa,ihoracis \xcxh ucrtebrarum corpo-
ribus,&fupcrionfeptipartithoracis amplitudincm rcipicicntiobduiSa,fi
guram &magnitudincm totius thoracis cauitati correfpondentcm adipi-
latur. Pcrtinet quidem partcipfius pofteriori aprimathoracisucrtcbra
hymufcid.
dcorlumaaundccimam,ecuiusrcgionefcptiparsartcnam 'magiiam tranfiuittcns confiftit. tAb.1.
Anterioriautcmipfiusparteaiuguloadhumillimara pefloris oius partem , cui feptum inna-
fcitur,dcfccndit.In latcribus ucro a prima coftaad fupcriorem fcpti fupcrficiem , quam thora'
ciscauitatcmrcfpiccrcdiximus,fcrtur,hancuniuei-fam,ut&rcliquamthoracisampIitudinein
fublincns.Prxfcns itacp tunica,pcrindcatquc thoracis cauitas,figura admodum iiariat. Supe^
riori &
enim partc,ut thorax,angufta cft,ac uclut in acutum dcfinit . infcriori ucropartc latior
quamfupcrioricxiftit.atinlatcribusthoracisquocpmodo Iatior,quam mfcriori fcdeuifitur.
Dcindeantcrioripartebrcuiorcft,poftcrioriautem multo longiorpro obliqui fitus fcptira.-
tioncexiftit. nam apeiftorisonismucroncad undecimamihoracisuertebram pcrtingit.Rur'
fusantcrioriparic,ut&inIatn-ibuscxrcrius,qucmadmodCi& thoraxiplc,gibbauifiiur;atpo,'
fteriori fccundum uniuerfam Iongiiudincm,ucIut ad amplitudinem ipfius intcrnam imprellio
ncm pcritonxi quoqueritu exigit,atquc id raiione ucricbrarum & radicum coftarum. Vcrte, cf.U.K,
brarumcnimcorporainihoracispromincntcauitaiem,ut&coftarum radiccs, quaia ucriC' UO.-.jig.
brarum cofporibusrctrorftim tantifpcrrcfleftuntur^donecdcnuoucrfus antcriora dcorfum G.G.Hrtl.
Ttmci fu, proccdcnics obliquentur.Inieriias omni cx partc lcuis,& ueluii aqueo humorc perfufa cft,prf
I,K.

perficks cjudf dxft.cA.li

lcSt^uis^ cdru
tcrquam ubi proccflus quofdam mcmbraneos cxporrigit,ex quibus auc alias cducit mcmbra. lib.i

a:l dlidi pdT' nas,aut corpus aliquod fibi colligac . Fit auie id prxcipuc lccundilim uniucrfam poftcrioris fux f14,.;%
li. s H,B,C.
tesTiextiS. partislongiiudincm, ad ucricbrarum nimirum progrefl"uni,ubi'intcrfepicntes thorace mcm-
ftig.Cdp.iz
braiias cducit,&' afpcram artcriam,' ftomachum,' magnam arceriam,&' fine coniugc uenam kb.,i.

firmac,& fibiipfi hxc uinculis connedit , illisqj cuuicas cxporrigit . Parilcr fc habcc iccundum g/ig.cjp.S
Itb.i F,F.
&lepii qiioquca pcctorc ad dorfum IongiludinciTi,ubi intcrfcpientcs ihora'
oflis pcfloris

ccm mcmbranxiUicontinuantur. Nonnunquam,fcdadmodumrar6,nonfccusacpcniO'


nxointcrnx huius tunicxfcdi adcps durior adnafcitur,id'qucprxcipuc, ubiucrtcbrispro-
pinqtiior
DE HVMANI CORPORIS FArRICA LIBFR VI. 571
pmquiorcft.qudqucipfius iiifigiiiorcs ucnx porriguntur.
modo inuno modo
Prjctcrca
«1 altcro latcrc mcmbrancas fibras pulmoni ape,!antar. quibus lilum
fibi admodum pcrtiiiaci,
Hocenim non fcmcl obfcruauimus.idqj potiflimum in locuo latcrc no quidcm
ter adnectit.
ad
"^? ucrum & ad fcpti partcm pulmoni uicinam. In canibus ucro, fuibus,
duntaxat, =
fimiis
'ararius.aut nunquam repcrimus. Cluiiictiam in hominibuspriuatim
fc,fe. iG qua harc mcmbrana
,dF. thoracis amplitudinem fuccingcns fcpto obnafcitur.cordis
inuolucrum raaona amnlitudine ''

ipfi coalefcitcontinuaturq? : haud &cus,quam fi id hinc initium duccrct.


Porro ha-c niembra.
na fuperficie extcrna, quod undiqi adiaccntibus partibus adnalcatur
afpcra,ina:qual!sq^,inui.
ccm connexaruin mcmbranarum moilo uifitur uix aliqua tamcn pingucdine inibi obdufta.
,

lnfuper,irt
ncquepcritonxum.prirfcnsmcmbrana non adei pertmaciter omnibuspartibus
connatahxrct. ualidius n anquccofl:arum offlbus ac cartilaginibus tunicx
pcculiariter unam-
quanq; cofta iilucftietis, cuiusq; mox memincro,interucntii adnafcitur,quam
inicrna; intcrco
ftahummufcuIorumfcdi.Sicquoqucfrpticarnofcpai-ti longeremifilus quamncruofccom
mittitur Qtiodautcfimiliacumfepto
_ foraminapcritonximodohicadipifcitur,pci-rpicuum r«,,.v,„ff'
'^"'-'^"'''"•«•••q"^ f'^Pto unq' obducitur; tcrnis foraminibus
cft pcruium. uno quidcm ^™,,..
Zm^i.t
cmdurlt^r "'^"^'"".^'^auaiciparato.faundoautcmftomacho.tcrtioueromagnxartcrix&iicnxpari
timq. carcntis Hni. In iugulo amplo continuoq; foraminc non pertiinditur, ucrum qux
cam inibi
ua(a pluribus foraminibus cGpleciitur, ipfiq; adnafcitur,& tunica
Pf "''Pf="^^
fo<
aham k propria
)ib.,.
'"^''""1 ipfis oftcrt .
tranfmittit ucro hic uenx caux & arterix magnx ' ramos, adhxc' fto-
lym^ml: machum, " afpcram artcnam, (cxti paris ncruorum ccrebn"ncruos,& lcptitranfucrfieriam •
'

tAE. ° ncruos. Poftrcmo fccundum poftcrioris ipfius fcdis longitudinem utrinque


ordinata feric
^'^'^'^''•'Wr." ucnis ac artcrijs coftamm intcrualla petcntibus
r/fo 4 d uiam prxbens. Subftantia dcin. ^'''f^-"'''"''

o,fi.ui '^'^P"°'ift'«maTibranea,durafcilicct&tcnui,alba,xqiiali,&>oborcn5nihiipcritonxumfu-
cnti-S.
pfi.c.t.6.li. pcrantcrucrum fimilitcr ipfi quoqs pcritonxo huius fubftantia ad dorfum
durior quam iuxta
^'^'^'^"^'«^^'^'^'-"'^''"'^'""fli-icorigoaucrtcbrarumlioamcntisillarum corporac5ncif}entibus -P™"/>''»-
qfi.ap'°^
lib.ihA
potift^mum pendct. Porro ucnis acarterijs &
neruis quoqucabundat. ac primum quidcm in
poftcriori partc ipfi uena coniugis cxpcrs adnafcitur dcindc SC magna
artcria. in lateribus ue
:

rolubtenfascxigit longas,nequecasualdegracilcsuenas&artcrias,quxfinguIiscoftisexpor
teB.c. rigunmr.Priori autcm parti uafa ipfi incumbunt,fub pccloris oftcdcorfum
'
ad abdominis fii
pcriora prorcpentia, &
ramos in coftarum cartilagiiuim inicnialla digercnua.Neruos
quoqi
adipifcitur quamplurimos:qiiippe in iugulo tranfiiiittit maximas
fextiparis ncruorum
ccrcbri
oii + ^^'''"'"'^"^'''^''''''^'''«''i.iiciitriculum^&iccurdiftnbuuntur.^ncruoscprcctirrcntesocr^
m-'

YcMao,'''''^^"^'^'^'"^'^'^'^''^'"''^'''''-™''^"''""'^'-^
ers,s. iestunica hxcmutuatiir,qua fcptum fuccingit. Atque lios quidcm ncruosintuscompicdi,
^^^™^ '"•ignos,cofdcmq; una fcricad fingula coftarum
'^^^''^^^'^"^^
" interualia dcduc^tos obti
u 'sf-axl'
"".qi-iihuicjunicxunacumucnis arteri}sc[iattenduntur. Prxtcreainpoftcriorifedeutrinq;
tur2fig.ci.
.1 lib. 4 fc, ipfi fubtcndutur,fcxti paris neruorum ' propagines coftarum radicibus diftributx,ac tandcm
"'''"™"'°''''°''§*'"C''ti''i>^i'ii''santea)diflufx.Cxterumprxterhanccoftasfuccingcntcm
t'"rmdZ .S,„c./««,
em.
tumam fingulis coftis >
aliapeculiaris obtigit, quam Grxcos altei-am fuccingentem coftas fi" >n«4^r,i
x^fii.ci.z mcmbranauocan^rrcor.Talecnimquidin hbrodeCoftitiitioneartismcdicxGalcnus,mor.
U.4.alicu bilatcralisfpccics(ubdiuidens,indicareuidetur.Eftautemaltcrahxcfuccingcnscoftastunica
'n"o'"crum,quod omnibus propcmodum oflibus commune ccnfctur, ca iiimirum membra-
ur.
ymnc pri na,quamquodosambit, -TrSfiisioy Grxcinuncuparunt.Qiicmadmodumenimoftahuiulino
mm nuiu di mcmbranula obcingit,ita quoquc &
fingulx coftx orbiculatim ipfas ambicntcm mcmbra..

Ls.mm, ''^'?™'g"i'>':.P"Liiiarcnihilabciufmodicxteroruofljum mcmbranisfibi uendicantcm,quas


mcmtwBj oflium diximus effc inuolucra, &: uclut amicitix uinculum quo apte dur2 os molli canii com^
fn o/li ob- mittatur. At thoracis cauitatemfuccingens ineinbrana,quiaamicum 5"»«/« cofi.
pulmonis ad coftas con^

"inibus qiix thorax cotinet inuolucrum quoddam euafit, unde etiam ab ufu «'"jm/o.
cmfcnpti- tunica (uti a fub-
om (ctidi ftantia,mcmbrana) diftcflionis procerifaus uocitatur. Acl hxc ipfa quoq;,ut " & pcritonxum
'l^ quxamplciftiturorganis tunicas exporrigit,eademqi firmata colligat.Cliiod au-
^'^''i'^"^
K>fi (i frt
t^"" '^""' thorace diftcndatur, ai^fcturq;,
ncmincin ambigerearbitror. thoraci cnim undiquc
ifigu. M. !

A,B.c.D. adnata,taliconftatfubftantia,qualis&inuolucrilocohabcrur,acfimulleuisfeqiiaxcf cft. His


accedit, quod prxfens tunica fcpto tranfucrfo tcnui &
robufto intcriin opportune faifto, non
''^'-'''^^^^''^'^'''3'''''''g2t.&^iiiip'o."t&in"intercofialibusmufculis,mcmbranxmulcu
'^ZSfi.
uentrein ambicntis uicemabundegerat: quanquam &
propnammembranamintcrcoftales
mufculialiorum mufculorummodoobfcure fortiriuidentur.Vcnxautcra&artcrix&ner,
Bb 4 ui
571 ANDREAEVESALIIBRVXELLENSIS
ad ipfius nutritionem & icnfum ufui fint,non tanicnliii
ui quibus tunica committiturj etiam fi

iusoratiaprxcipue.feduicinarumpartiunijilSadeo frcqucntcsattcnduntur. Vndc ctiamipii


&crcbrior cum magna tcnfionc&puniftilicruciatu.ut &:inccrebri membraniSj inflamma-
tio oboritur.

BE MBMBR^NIS C^VIT EM THO


racis intcrftpientibili. Caput III.

MEMBR ^Ni^S thorctcis amplitudincm intcrdiuidcntcs non alitcr oculisfu''


tijccrcpotuimus,qudmidprimct crfccimdaf£Urapra-/lareconcitifimus,utiexilfctrumfi^W
rarum indicihns pctcrc licct,

n MB R A N A rupcrioriCapiteexpIicata,uniuerfamtboraciscauitatem
airacmbrana; quas Gra;ci olwif {oJ^orTat, nos autcm
fuccingit, fublinit^.
tTitrrfcpimd
vmmemhrditit intcrfcpicntcs thoraccm,aut uulgo mediaftinununciipamus,eandemca
Ttimnovicncld
uitatem intcrdiuidunt,in duas pnrcipuas amplitudincs camdiftingucn-
tcs.undc &nomcnfuum meritbobtincnt. Habcnturautcm in thoracis
dtfig.icx^
mcdioutrinque fingula: fccundum ipfius longitudincm proccdentcs. (raG, G,
'

enim ad totam fcpti longitudincm pcrtingunt,&: a tota pcdoris H. lini/lri


a iugulo
Vcnmd.McL lonqitudincadthoracisufqueucrtebrarum corporaexporriguntur. Atquchis ctiamtcr MrtKin,
mcmbranarum amplitudo circumfcribitur,qua; triangulum quodammodo cxinarqua-
gmtido. fiSftitur.
.^^j^

libus & obliquis coftis lateribusue coformatum refcrt.una cjiim cofta, qua: &: brcuior cft,a iu
£Tulo fccundum pcftoris offis longitudincm ad cius mucroncm,&; fcptihJc conncxum fcrtur:
iccunda ucro hac longior, a iugulo fccundum dorfi duflum ad undccimam ufquc thoracis
ucrtcbramproccdit:tcrtialonortudincintcrillasmcdia,abo(lcpcflorisfccundumfcptilongi-
tudincmdccliuisaddorfum d^clccndcns.duaspriorcs coftas comittit. Pracfcntcsmcmbmna:
Cio iloitt
ccrjtpi^ms iu mutua diftantia &: coitu plurimum uariant. lccundum dorfi cnim longitudincm, qua ucr-
vtcmlnnt in tcbris committuiitur, inuiccm cotigux fun t,S^ quam minimam intcr fe cauilatcm fibris mem-
vizcmdijicnt.
oppletam cRbrmani. Qua uerb pcfloris ofti comittuntur,in homine quidcm inuiccm
[^rancis
ncutiqiiamcontiguarfunt^imbpro^^oflispcdorislatitudincmutub' diftant.Supcrioricnim h£,7fi.cd.
t,

partc.ubiidamphflimumcft, ac dauiculas primamqi utriufquclatcriscoflam fuft:nct,mcnv czfeG.S


branxctiaminuiccm admodum abfccdunt:cauitatcm nihilominus uniucrfam,quamintcr lc d.jUnt ttb
contincnt^hbrofismcnibrancisqincxibusadimplcntcs.Vbiucrbpcfioris ofli fccundxcoft-x-

cartilago coarticubtur,qucmadmodumpcclorisoshicar(fliuseuafit,itaquoqucdcxtramcm
brana minus imbi a finiftrarcmouctur. Ha;c mcmbranaru difiunclio fcnfim fccundum oflis
"pccSoris longitudincm dcfccndcns, ui os ipfum latius cfticiiur, fic quoquc &;. illa capacior rcd-
dita magisdiducitur,itafane,uttantainhominc hic mcmbranarumc6furgatdift.itia,q^uanta
dtfi.K.
undiqucpectorisoflisccrnituramplitudo.Cxicrumquamembrana: fcpiotranfucrfo" com- ctthnM
mittuniur,omniummaximcinuiccm abfccdunt, atque hiciantamtftormant ampliludincm, 7 mttfcul.
quanta fepti iranfucrfi mcmbranci circuli cft htitiido.Cauitas,quam ibidcm mcmbranx cfti- tih.
'

ciunirarioribus mcinbrancis fibrisobfita,admodum ampla diflircatibus occurrit,atquchuius


amplitudinis bafis ad amufl^m corrcfpondct figurx mcmbranci circuli ipfius fcpti,quar latior
Qmiinttr eftquapeftus quam qu3dorfumrefpicit,Iatiflimaucrbin mcdio cxiftit. Pnrfcns cauiias inho
7ttcmi>rdncum
fn(.i;b^s nihil prorfus prscter cordis 'inuolucrum^ipfumq! cor &
uenam cauam li-ptum pcne-
£,F.G. dc.
Krjcptetcs rc
^^^^.^^^^ coplcititur. Iii caiiibus ucrb &: reliquis animalibus longius pcfloris os, longiorcmcp qtttC hx-
fotnttur. i)I

thoracem poflidcntibus^amplitudohaccmultocapacioruifitur, nullismcmbrancisfibris ob- hclt,rmB,

duiSa.Dciii cius amplitudiuis bafis a cordis inuolucri mucronc multum,lt-cus quam in homi
nibus,uimoxfubijciam,diftat.Ad ha:c,prxtcruenamcauamillaquoqucaiTiplitudoindi(rtis
animalibuspulmonislobum continct,quifubftcrnicuU&:manuscuiufdaminftar cauamuc-
namhacprogrcdicntcm fufti.iIcit.hoccnim homincsquumbrcuiori duduipfisucna,quam
illis animalibus ducatur, deftituti funt:quanquam Galcnus ex fimrjs coicifturam fecicns,hunc

lobum ctiam hominibus tribuerit, ut poft cum reliqtiidiflcftionis fcriptorcs ad unum omncs.
qui nuUa rci habita confidcrationc,nccp quicquam minus quam Anatomcn agorcfll,niI nobis
aliudpra:ftiterc,quam qubdpcrpcrampleracp cx Galeno dcfcripfcrunt necflblum cumillo ;

ueritati pcpcrccrunt, ucrum apte a Galeno cdofla admodum mifcrc dcprauantes, ac ncfcio iii
qu£c compcndia fccdifl"ime conlarcinantcs,ut Galcni ucterumcj; omncs dc rc Anatomica libri
propcmodumintercidcriiii, occafiofuerut. Ca;tcrumha'cmembranarum,quadorfo,pcftori
&: lepto connafcuntnr.diftan tia: cft dcfcriptio . Prxtcr quam 8:alia uifitur,cas quas dixi fcdes
nequa-
DE HVMANI CORPdiJlS FABRICA LtBER Vt. J7|
nequaquam coiitingeSj& ad cordis cfFigiem formaca.Prjcfenres enim mcmbrana; in ipfarum
medio cordis inuolucrum.uti dixinius,comple(rtunturj& pro eius amplitudinc forma^ dex-
tra membrana a finil^ra abfcedit, &
utraqiJc inuolucrum idadnatum cxigit. Adco ut inier has
memb.ranas cordis inuolucrumjob idcp & ipfum cor una cum fuis uafis contincatur,deinde et
caua: ueiias caudeXj&innumera; membranea: fibrac membranas has inuicem quibus dixi fcdi- Qute intnfc,

buscoiligantes.Hisinmedionulla,ni(iidperquamrar6,adnafcitur pinpuedo : cxtcrius uero


^^Zg'f:j,ji",
m
qua quaicf (uam thoracis refpicit ampluudiricm,multa fa:pc,ac prarcipue hominibus.adipe ti^ Sutam.
t/igliSs
abundant,ade6 ut^ omento quibufdam partibus fimilcs,&; pinguiores fcpius uidcantur.Pra:'
ttoti^/^ t'^'' pinguedinem ipfisadnafcitur'' glandofum corpus, uaforu dii-tributionibus in iugulo prEc-
G/^Sfe*
iafdmlib. feftum.' Venisacarterrjsabundant,{ed tenuibus,acillis qua-pcromcntimembranas diocrun ccrini.
^j-fii^- turperquamiimilibus.Vena^quidcmnonacauaj^ubifeptumpermcat^quanquamitaGale- J^cj:, mc-
^
nusccnfuii)originemducunt,fcdpotiftimumab'illis qua:deorfunla iugulo peftoris officx,
.mxuBfi. porriguntur.Illa;enim ucnx acarteric fecundiim harum mcmbranarum ad pei^us dufium dc piin.cumJifZ
ap.6hb.s. fccndenteSjinprogrefrufurculosdifperguntexantcrioribus inpoftcriora pcrtinentes . Dein- it^r.jwic

'"gitrJD
aliquot foboles his membranis a" uena coniugis cxpcrie ofteruntur, At prctcr has plerunqj, '^g'"'-"-'

ifi. M, N. & potillimu in hominibus, " alia notatu digna: craflitudinis a iugulo feCundum utriufqp mcm' ^ "puJtii
.figu.B.c, branae longitudinedcorfumadfeptitufcgdcducitur,fcptineruococomitata.Scpticnimtranf Hippon.a-
"^*''' "^''11' 'u cxterna membranarum fede ipfis adnati dcorfum protcnduntur , a:quali fcre ni-
Plttor.is,
nji afu Jrtcrfepitnti
; F,F. teruallo apciflore&dorfo in progreflli diftantes. Atcj hi folum nerui cum uaiis & adipe °
cxter nm vtf:r,L fu/
tifi.Qjt-na:membranarumregioni,qua:pulmoncmrclpicit,adnafcuntur,&lxuisquodammodo,& pnfiaes^
>1™ H K ^1"^° (^S. humorc oblita uifitur: interdum etiam aliqua ex partc pulmoncm adna tum pofli,
' L, u dens.'' Interna uer6 mcmbranaru fcdcs tum propter fibras membrancas,quibus inuiccm mcm
brana;coinmittuntur,tumcasquibus ualidiflime citraadipis intcruentum cordis inuolucro
adnafcuntur,utr£ECpa(perrEfunt.Atfiqua:iuxtafcptumhuius cauitaiisrcgio fibris nonobfi,
dctur,ea quocf teuis fimilitcr & aqueo humore madens uifitur . Mcmbranx ha: tunica coftas
fuccingente tenuiores aliquantulo funt,ab hac ex omnibus illa: (edibus ubi ipfi mcmbranc com
mittunturortumducetes.Suntautemilla:fcdcs,utidiximus,pecflorisos,fcptum tranfucrfum
& thoracis uertcbrac, unde potiffimum illa: mcmbrana: enafcun tur. Qux primario ufu iii hoc imcrfcpicr.t'
creantur,ut cordis inuolucrum, ac proinde ipfum quo<$ cor , nc dcorfum ac rctrorfum conci, i"""tcmtrmi
datjin fua (ede contineret.idenim &
fi ab alrjs minimc animaducrfumfucrit,uiuorum & mor-
"'""/"^'

tuorum le(3io luculcntiffimeffi animir mod6adhibueris)oftcndct,quacunc]; ratione has mcm


branasaggreflusfueris.Deindcaduaforumfecuriorcm duiflum auxiliantur, & poftrcmocx
uniuerla thoracis ampLtudine duas efficiunt cauitatcSjqui u(us haudquaquam minimus ccnfe
ridebet:quandoquidem huius bencficio altera thoracis cauitatepertufa ,&pulmonehac fede
propter aerem per foramen ingredientem a motu ccf(an te,altcra cauitas adhuc iltefa animali fa
&
mulatur,quemadmodum in uulneribus uiuis (ceTtionibus frequenla' condifcimus.Num au
tem ab his membranis,an uero a tunica coftas fuccingctc organa in thoracis cauitate rcpofita,
tunicas inuolucra^ mutuentur,hic contcntiofe haudquaquam difcep tandum duxcrim,quum
plane idem ufus,quod adeiulmodi lunicas uaiorum^ conncxus (pec"tat,harum menibranaru
& tunica:coftas fiiccingentis cenfcndus ueniat.Prarterea neutiquam inueftigandum cft, num
una tantum in uniuerfo thorace coftas fuccingcns fit membrana , quemadmodum cam dcfcri-
pfimus:nuni uer6dua:,ut una quide dcxtrae(Tct,ca fcilicet quac dcxira ihoracis cauitatcfuccia
git,una cum dextra intcr(epientemcmbrana;alia autcm finiftra, qua: ibidcm thoracis amplitu-
dini obducitur, &eius fedis intcrdiuidentcm membranam cflTormai. quod prordis non cflct
abfurdum,e(ret9peculiaris differenaa,quafuccingcns coftas mnicaa peritona:o diflinguere-
tur,quum id uniciunreucra fit,illa autem tunc duplex ccnferetur.

Ccput IIII.

D ctjpa^ir arttriir hctrmoniamJpc^andam imprimis conducuntjigurit trigcJimioBd


ui Ctipitis libriprimi,ddn ctr (juit ui^cfimo primo Cnpiti librifccundipricponuntur:ac proiii^
dc illas,carundcm^ Indica intutri crit opcneprccium,
IN
<,','

ANDREAE VESALH BRVXELLENSIS «F;g«Mu,

N tertiolibrojubiarteriarumcomplcftcbarferiemjha-ccuiusccnfiruffl- jfji'
J'„ .

oncmmodopcrfcquiftatutumcftjfimplicitcrquodaercmcontincar.artc- li.in,o.

riauctcribus Grxcis primum appellata diccbatur : attcmporis lucccdu, '^"ffi^t*

quumtxuala uitalcmlpintu ianguincmqi impcturucnrcdcduccntia, £«. „jj,g„ ,

inucnarumnunicronon ampliushabita,artcria;ctiam nomincdonarcn- n/it.iiit i

tur , ha; quidciTi Ixucs artcriar.illa ucro afpcra , ab inxquali qua coli atlub- 'it
r I ' r Ij I - j- ^ ("tn- Lcr j

Itantia.nuncupabantur : coq;nomincaa hunc ulquc dicmalpcra artcria ,

ftobuia,nonminusfanequam litusquoquc ipilus,& numcruscitra longam cnarrationcm ro ip/iinii» l

IBicrce J7 confpicui funt. Vnicaenim non hominibus modo.ucrum & animalibus qua? pulmoncm nan fnMH-
cifcunturomnibusobtigit,qua:Iongoduclu,inflarcaudicis cuiufdam,cx faucibus dcoifum ^pl,""','* |

protcnfa,frcqucntilobolcinpuImonisfubftantiamdigcritur, In faucibus cnim(qua? Cira:cis r ,,iioi.'pri i

?icfi/)j,<«rnuncupantur) duobusnariumforaminibusinorisamplitudinirpcriincntibus, alia f«-

duo in humiliori laucium fcdc corrclpondcnt,qux quidcm no lccundum Iatus,ut illa mutuo ,
[

• contcrmina/cdunumaltcropriusccrnuntur. Athorum quidcm poft:crius ftomachi cibum /«poEci" ;

potumqjcxorcinucntricuIumdcduccntisiniiiumcxiftit.Anicriusuctoafpcrarartcrixprinci'
pium cft,qu.r hinc dcorfum rcifta nufquam inlatus dcclinans/ccundum ceruicis longicudinc |

adquariamufqucthoracisucrtcbramducitur,totapoftcriorilcde*fubftraiumhabens'ftoma ,h.

chum,ucricbraruin corporibus,primocjJ dorfum moucntium mufculorum pari ablcf altcrius >' m.u <• ij

organi inicrucntu innitcntcm .unde &


alpcra artcria a uertcbris tanium rcmouctur,qu .ita fto
^ j,^J',°" \

machi cft craffitics. Anteriori autcm afpcra- artcria- fcdi non eadcm toto dufiu praicndiintur. p „, k, c^, i

Ippcormijfd
i^ji^^y/YimananciucfcdcjubiorisampIiiudim committitur,'osab ^ figura ilofn/fp nuncupa- s,t,v.
coritnd.
^^^^^^ jp(](;um illius oftis quoquc' inulculis &
cute prxlocatur. HincucToad iugulum ac pe-
^l™'^"^
'

doris oftisclaiiorcm fcdcmui'quc,prxtercutcm&:illi fubditumcxcarnofamembranamu- %^^m-i\cti. i

fculum^artcrixafpcrx obrcnditur ^ bifidus mufculus,qu! a pc(floris oflc cnamsjoftis efcrcn i/ 1 lai.s.T.


'
tis anicrioripariiinfcritur,& dcinde' alii duo a pedoris quoque offc in fcutiformis cartilagin is >

humiIiorcmannquamcppartcmpcrtingcntes,proximxarierixnicincumbunt. Vbiucrotno ,„r„,.',t,;i. j

racc,nhxcingrcditur,principiaquoqj' mufculorumexclauiculis &pe(ftonsoflcad mamil.- a.nli.is i

millarcs in capitc proccffus dcduftorum ,tanquam propugnacula ipfi quocp prxfiguntur In .


'

iugulo 'glandiumimbiuaforumdmaricationifubferuicnSj&uafaipfa prcterpetftorisosillam ^,„,j

obtcgunt.QLiodtamen ipfiuscorporiproximumeft,in iuguloquidcm cftglandium , & pau- i^td.e.

lo dcmiftius in thoracisampliiudinc"' ramus artcrix magnx in " foporalesarteriasdiftributus,


^ "^.sfe ;

,r , 0 o,P'
• !• •
r 1 u "•'i-ik. •

qux una cum lexii paris ccicbri ncruis,£X intcrnis lugularibus alpcrx artcrix lateribu s uici-
1

^ ,

neatienduniur.dcinad laryngisradiccm uirinq! glandulofumjlcd rubicans corpus (quod


''
rot/i.R/i-

poftcaexprelTiusdefcribcmu,s)ipfiadnafcitur. Ca-tertim quum priniumadquarrxihoracis P"'^-

uertcbrx corpus artcriaafpcra dcfcendit,in duos parcs bipartita truncos,unum dexiris ptib
' '

monis !obis,alterum' finiftrisexporrigit,qui pulmonis fubftantiaundicj; amplexi, parcm cum f, f. 'cg. ;

pulnione [cdcm occupant. " Imagincm a.'pcrx artcrix uixulli rciTtiiis quaiii arbori aflimilauc- " ^'^''''^"[
r^J}nd:dr
tcrUfirmi. ris.cuius caudcx in duos primum ramos difciftus fit, & hi rurfus in innumcras foboles difiufi. ''^^ ^^'^,," •

Huiusnantyarboris a radicum propaginibus liberatx cx tcrra prodicns initium,Iaiyngirc- ;S.j«t^f.i

lpondcbit:totusautcm caudcxreliquxafpcrxartcrixpartialaryngead quartam ufq; thora- ('.ihiM.^

cis ucrtcbram protcnfx conucnict:arboris ucro rami corundem^ innumcra fobolcs aricrif in '|
"^''J
pulinoncmdiduftibus confcrcniur. Vtenim caudicis iniiiumradiccscduccns,uarium,nci5 fi.ca.ulib. \

pari undiqi conftans forma uifitur,fic& larynx afperx artcrix caput undiq; uari.a diflimilcm^ » »•

figuram exigit. Supcriori enim partc prout aui deprcffum auicrctftum finxcris laryngis " opcr
culum^acutaauidcprcflaobtufacpcrit. Antcriorauicm laryngis pars,&Iaicraquocp,anta'io- , /ig.M.jS

rcm fcutiformiscartilaginisfupcrficicm coiTimonftrant,quxfccundumipfius longitudincm W >•

in incdiocxtubcrat,ilIincIateribusobIiquein pofterioracxirorltim proccdcns. Ad hxc,uthu-


J^"^^ ^'J^'
ius cartilaginis fuperiorparsampIiorlongeinfcrioriinhominibus(lecus quam in bobus) exi, „ utcfUu,

ftit,ita etiam lary ngis fupcrior ledes hiclaiior inferiori ccrniiur.imo" humillima laryngis fedcs, l«fica.ifi,

quxfccundalaryngisconftituiturcartiIagine,amp!iiudinemIatiludincm'ucreIiquia!perparlc ^"'"i'"'-

rixcaudicisduftusadxqual.'Poftcriorlaryngisrcgio,acprxcipuahuiusrcgionisfedcsquo- „/-(,,.

diaimodopIanacft,proptcrprimxcarliIaginisquxfcuiiimagincmrcfert,ad poftcriora fuis xi.j.^/j.

latcvibusprogrclTum.aliascnimhxc rcgio fecundxac tcrtixlaryngis cartilaginum graiia, ^'P'""''-

paulo niiiius iotatcrcsenct,utifanecfthumiIlimapoftcriorisrcgionislcdes, haudalitcrquam j^'_,y;„,


antcrioris regionis humilior fedes ,idq! occafionc (ccu dx cartilaginis humilius prima proce- s, h.i g.

dcntis.lnpoftcrioriledc,prouttcrtiacartilago inlaryngiscauitatcmcotrahitur, auicxtrorfum '^i'''">fi,

porrigitur,i[aquo9clatiorcsipfiusapicesinintcrioracxtcriora'uemagispromincnt,Iaryngis
figu- llli..
'

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER VI. 57?

figuram emutantcs.Cxtci-umreliquus afpcra; artcrix caudcx ( ut &


arborum caudiccs folent)
adramorum uf^ diuaricationcm fibi fimilis cft.non tamen abfolute.Nam quum concidit arte-
ria.ncqj ^irc diftenditur.antcriori quidcm partc tercs eft.ucrum paulo uidctur latior ac dcpreC
fior,hincadlatcraorbiculatimitadudra,utinpofterioraprocedens,anguftiorfiat.Poftcriorau
tem fcdes anteriori anguftior cft,planaq!,ac ucrfus in ternam ipfius amplitudincni nonnihil or,
biculatim iinprefta uilitur.Quum aute artcria diftcnditurjpfiuspoftcrior pars rcque ac prior,
S<:magisqtiodammodolatcfcit,atqiinpoftcrioratumcnsorbicuIarisut iUa cfticitur. Handcm
formam feruant omncs afperxartcrix in pulmoncm fparfr fobolcs , qux arborum ramis afli,
'-"I'^'' ' milantur,&: uniuerfam fcricm cuin pulmonis figura' parcm eftorman t, in omncs ipfius partcs
T!rL frcqucntiftimisacrminibus,utiiamdiflumfiiit,cxcurrcntcs.Extcrnaalperxartcria-fupcrficics Qii'"
'S';fy- prxtcrlaryngis,quxuariacft,inxqualis,fcdintcnmordinatalericprocedensuilitur,acquum
j^^^f;
'''•'^'
aerediftenditur,poftcrioriquidcmpartclguisinftarcontinuc:cuiu(dammembranxeft,alatc- a>j.

ribus uero &: anteriori rcgionc inxqualis:mcbrana, qux cartilagincs mcdiat , ipfis cartilagini,
busmagiscxtiiberantc.contraueroquumIaxacocidit:namtunccartilaginesmcmbi-ancalub'
j

'[
ftantiacmincntiorcsprotubcrant.Adhxc,inftarmcmbranarumquxaliisconnafcunturpar-
tibus,extcrnaquoquearterixluperficiesafperacft.Pofteriorictciiimfcdifibrofisncxibus,fcd Ctmvezuii-
"• '' 'fe- modicis ^'ftomacho comittitur:uerum fupcnor laryngis rcgio quvi comuncm cura ftomacho Jhnxm-
^'^-
conafcitur: qucmadmodu &larynx ftoma-
'

"'''h tunica fortiatur,ualidilfimciIlius tunicx gratia ipfi

hiM:m cho firmiflime' mufculoru opcra conncditur^qui ftomachu amplcflcntcs , primx cartilaomis
^S'-. lateribus implantanmr. Antcrior afperc arterixpars attcnfis mufculis &
uafis,ac prgcipue 'rc-

^^"j|r"rcurrcntibus ncruis connafcitur.Qiiinctiam ubi afpcrx artcrix rami in ptilmonem cxcurrunt,


fubftantiJ minus Ixues cxiftunt.Ccterum intcrior fupcrficics Immi^Jit-
qTqI proptcr adnatam ipfis pulmonis
^'^- ctiamfi inxqualis pro cartilaginum cxtuberantia fcmpcr fit,lxuis tamen ac uclut unc"tuofo hu- '^
'rt-fipcr-

moreperfufa,ne(^ullisfibrofisexplantationibusafpcracxiftit.&:talisquocpquodad Ixuitatc ""l""'-


w.nfi. fpeflat,' intcrna laryngis cft fupcrfidcs:quamuis intcrim netf orbicularis,teres uc , aut tubcri-
utcunqucautarc^tctur, aiit diducatur , orbiciu
Mmminl busminimefit libcra.ln humillimacnimparte,
icaj^ca^i laris ad amuffim patensqj codcm fcmpcr modo,ob pcrforatum queni fccui-ida cartilago ct

format circulum,cuaditan inedio uero quum ar(ftatiir,pcnitus conniuct non orbicularis qui-
,

dem ardiqj orificij ritu,ucrum rcdxinftar lincx feu rimx ab antcrioribus in poflcriora proten
fx.qux fi dirimatur apcriaturcp.ab anteriori partc fenfim in poftcriora t.atifpcr latior eflicietur,

doncclaryngisinteriorfupcrficicstotaquodamodoorbicularistcrcsqsintusfpedctur.Quan-
do hcc rimaarc^tatur,^ conniuet,ipfaqi inferior laryngis pars,quam fccunda cartilago extruit,
teresorbicularis^ neccflario permanct,utrinqi ad rimx illius latera una confpicitur fouca , al,
tius quodammodo quamrimx fupcrficies
confccndcns.unde ciiam hlc cornutafupcrficics iub
rimaconfuroit.Superficicsucrolaryngisfuprarimam confiftcns^prouthxc autrccluditur,
pro rimx comprcf
aut comprimitur,ctiam differt,nunquam tamcn penitus eft orbicularis,fed
opcrculi fuperficics con
fucxpoftcrioribus inprioramagis minusqi araatur.Infcrior laryngis
caua,fuperiorautcmconucxaccrnitur.CxteruinuelimhxcuituIinaautbouinaIatynge(fimo
do htimananonfuppetat) afllimptacxaminaripotius, quamobfcura difticiliqs enarrationcdi-
fccrc.Itacnimquxh;cpropterdiiflionisobfcuritatemprxterimus,abfqiomnincgociofedula
infpeaionc non fine magna admirationcoccurrcnt. Sic quoqj
fingulorum lubftantiam &: con- '^.J^"''' -

formatione una atq; altera laryngc utcunqi ctiam rudi fiieris manu, diftifta admucnies, pofifli - "J^^'"
mum quod laryngis ac relique afperxarterixfubftantia in primo libro &: fecudo,quantu iUic
opcrculum,trium laryngis
f Si4«™ conueniebat , periequutus fucrim. In primo cnim prxter laryngis
'

^dmta' cartilaoinumfitum,formam,&:quantumadmufculosin fccundo libro intclligcndos fatfuit,


f-li^rJcl. uniucrfamillorumconftruaionemtradidi. s^Infccundocum cxtcris mufculis omncslaryn-
,8.l.f>... eismufculosacligamenta,proutinibieorumrequirebattraaatio,aggrcfltisfum.Quaproptcr
g mmcrcfi illorti.ut &:laryngis &: totius afpcrxarterix,ncruoru
&: uaforum dcfcriptioni hic mini-

^""'ml. meimmorandumeft.^ionprofecl6qu6dfcribendilaboremfubtcTfugiam,ucrum
neamoro
eadem inculcare dicar. Quamuis etiam in re|non minus pulchra qu am d ifticili,
fiorc quopiam
undecimo deConfeiTtionibus adminiftrandis Galcni libro , cum alii s quinq!,&: libro etiam de
Voce.priuatifimus. Prxtercafeptimide Partium ufufi-agraentum nobis duntaxataflcrua-
tum eft,id^ uniuerfum inco libro dceft,undc Galeni cnarrationcm petcrcmus.Qux itaq; fupe
rioribus libris ncceflario reccnfuimus,h?c no altitis rcpetentes,id folum
adiungcmus , afpcram QjMuscdn'-
>'^ginil.«^^lie
arteriammcmbrancacartilagineacfformatamcncfubftantia^aclaryngcmquidcmtribuscon-
rd d.TtcrU cc-
nimirum quam fcuio Grxci aflimilarunt lccunda ucr6,quam qu6d no-
ftare cartilaoinibus.ca :
iCUdtUr:
ANDREAE VESALIi BRVXECLENSIS
mine dcftimatur, quafi line nomine uocauerunt: tertia autem, qua: geminaeft,
quam^ua."
forum orificijs, quibus aquam manus lauaturis afFundimus , refpondcrc arbitati
funt Dcin- .

delaryngjs opcrculum ipfius quocp conformationcin ingrcditur quod


,
cx cartilaoinca mem-
branca^ &
pingui fubftantia(quemadmodu &
tcrtia; cartilagmis fuperior pars)
conftituitur.
Rcliquu afpcrxartcrix corpus innumcris c5formaturcarii!aginibus,unafcriccadcmcf
forma
fefc habcntibus.Forma quidem circulo correfpodcnt^cui
quarta pars ITt exefta propius enim.

ad anuli circuliue perfecti figuram quam quidam arbitranturacccdunt.


QLiod lane is ad amuf
fimpcrpciidit.ex quo Celfus primum quarti libri Caput ucrtit . in quo
haiic cariilaoinum ima-
gincra dorli ucrtebris comparat.QLianquaenim Celfus illuis autoris
mcntem parum aptecx-
plicuerit^cx cartilaginum tamcn ucrtcbrarumcp imagine leui
ncgocio colligiturjllum autorcm
cartilagincs non fimpliciter uertcbris contulift^c^uerum
duntaxatcircunfcfcntic fuperficicique
'
corporum thoracis 8<:Iumborum(non autcm ceruicis)ucrtebrarum.Horum"nanqj
corporu ''fe"«<«
iiiiago cartilaginuni orbi duduiq! quam fimillima uifitur.Cardlagines hi in orbiculo
artcric t
hguram imitantui corpus tamen iplorum tercs non eft.fed quodamodo '
''

.
quadranaularcmul
to intcrim latius quam craftlus.Dein cartiiagincs hcc non candcm
toto corpore feruant craftl,
tiem:in mcdio enim craftiores funt quam in extremis.quibus paulatim
attcnuantur, ac uclut in
membranam dcgcncrant Extremis his ftomachum refpiciunt,media autem parre
.
&
craftiori
antcriorcm afperx arterix fedem efticientcs . Nccj arbitrctur quifpiam
( illorri fentcntia dclu,
fus, qui a pcrfceli circuli figura cartilagines foK dcfinerc
prodidcrCit,neartcria ftomachfi plus
a-quo comprimcrecucrum potius ut ftomacho deglutieti cedcrct)eas
hanc formam fpccicmcB
in caudicc ipfius arteria: duntaxat leruare: inpulmonis
ucr6 fubftantia completosefl^cicir,
culos quandoquidem in pulmonis fubftantiaperindeac in
,
caudicelifehabent,& quod liiibt
alitcrconftruinequiuerunt,inartcriirpartiumufus commemorationeoftcndam.Cartilaoines
hx continua ferieac xqualttcr femper mutuo diftantes in arteria collocantur
inuicem difiuiiguntur.quanta illarum a fuperioripartead infcriorc
'
, & non tantum
eft latinido nifi qiium artc

.rinJLu
Ugimsinuir?
,-
t, ^ ""f
Q.ucmadmodum
primum pro^rix
7""«^=^"^
,

QticmadmodumenimomnibusfcreQiTibiis.iVrtiam
enimomnibusfcreoftibus.&etiam
cuiufq) cartilaginis mcmbrana: in tcrucntu pcrhcitur
'-"'ui4'>-«i'iiaginismcmDrana:intcrucntu
br„nr.,v ^-,„,K.„„.i„.„
laryngis
pcrficitur.
cartilaginibus mcmbrana qua;
i

,!l,ga„ur.
dam,eoquodoftiumfitinuolucrum,,n)&i=v©-nuncupata'obducitur,pariquo9rationccir-
„„.„v.u,.,,v,.E<o!.ivar uuiiLupaia oDaucitur,pariquoq!
ranonccir-
'^Q^*"'"
r~
cularcs afpcra: arteria: cartilasincs fimili mcmbr-nna inrrm,,,,,,,- „,,^<.„
cularcsafpcra:arteria:cartilaginesfimiIimcmbranainteguntur,qua:exdcniiftioribuselatiori, t_.-
busqf lui partibus proceftlis e.xporrigcns.illarum intcrucntu
cartilaonics inuiccm cSncfiit uc. iMum
lut mcmbrancum uiiiculum inter duas cartilagines fefererpicientes ?flormans.
Ncq; foliim' in
tercartilagincs,t.biabinuiccma:qualiterd,ftant,eiufmodiconfurgituinculum,uerumetiam
'Z"Z
ab cxtremis cartilaginum partibus ftomachum refpicientibus
porriguntur,ex quibus continuum quoc^ inftar membrana:
fimiles membranei proccftus ex
uinculum cfticitur. His cartilaoi,
m
i"'f""'
'^^'"braniscp al.a: dua: accedunt membrana:,ab ipfo ufu
tunic.x non immerito appelTa,
Du.rn
"1"'°™ ^'^tcrn.i artcria:fuperficicm undccuucf amplexatur, mcmbrancis illis car-
"'^^»
TZt.
r^^rcni^tu tmm
nicrumtxte. tilaginum uinculis pcrtinaciflimc connata.Ha:c tcnuis
cft,illisq! tunicispar,quas pcritona:um
nor. b£ luccingcns coftas mcmbrana ipfis affirmatis *'
uafis pra-bcnt.Prxfentis tunica-interuentu ar
'

teriacontcrminispartibuscoIIigatur,ipfa^imprimisrecurretcsneruosfecurinim^defcrt
Af
ZnttrlortU' ,
t'^i-aa«eria:tunicahaclongedignior,intemamuniuerfa:arterixfedcmfuccinoit,at<?adcartila
nicii. ginuininterfecolligationisroburplurimumauxiliatup. rnterior tunica
extcnori multo craL
i.orcxiftit, quamuis etiam tenuis fit &
ualida . Adnafcitur uero robuftiflim^ cartilaoinum
propriis membranis , &interna fcde pingui quodammodo
humore oblita uifitur non un,
decunque eandem feruans craflitiem . Quum
demumltomacho communis
enim lingua: , labris que &: palaio , & ipfi
fit,in laryngis cauitate
crafliorcuafit,&pinouedinemtcrcar.
t.lagincs & cxternam ipfius fuperficiemobducitur . Vbi uero rima linoulauelarynois 'con
naict hxc tunica utrinque ad latcra dura calIofa'queefficitur,ac '''"^
, cum fublbntia colorem quo
que immutat : ut en.m hic durior,tanquam afrequenri dum
fpiritum retine mus compreffii e,
uadit ita quoque
magis ibidem callofa rcddita,candicat, albefcitquc. Ea parte
,
qua timica ar
ter.arramos ,n pulmonis fiibftantia difflifos
ft.ccingit, fublinitue, tenuiorlono^ quam
in la.
ryngc uilitur : m
caudiceucro artcria: mediofehabctmodo. Pcruniucrfa:
tamcn artcrix ca-
iiitatcm haiic tunicam rcflis fibris intertcxtam
cflc, ex fedionc didicimus
G/andes !d-
,
Qua-ctiam oftcn
.

dit glandulasalterutrapartefingulasadlarynois
rygii rac{:ci
radicemadnatas,qua:magna:funt&
fun
gol.r-admodum,carn.s-quepropemodumcoloris,fedmagisnigricantcs,&uenisfatisconfpi
CU.S obdufla:, quarum .nfecundo
etiam libro,quum laryng^s profcqueremur
mufculos ^t^:^^
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIRER V.
v. y77
577
mcminimiis. Afpci-a artcria orani prorfiis fangi.inc uacans.priraario
animanti ad aeris in rcfpi - tnu
raiione iranfitum oudum-ue conlcrt, dcindc
&
uocisorganumfacilccftpra^cipuum.Aiquc ^ iifwi, ipfi,
h,s ufibus uniucrfaipfius congnnt fabnca. iji conflr,
faucibus cn,m acrcmpcrnares.aui os attra. rf^»/.
«um rccta nipulmoncm ducitjumc pcr uniucrfumpulmonis corpus •S"«r.r,«.
numcrofa ipfius ita
'
IcnctiiHnbucns.utpulmonisfubftaniiahuncpromptealtcrct.at^cordismuncribusapium
reddat. Ua-tcrum quod pulmonisproprium fit
munus, fuo dicemus loco nunccnim faieft .

alpcram artcnam ita eftormatam innucrc.quid apuftime


airrem dummfpiramus pulmoni
dcierat,ac rurfusomnem qui cordiinutiJiseft.unacum
fuliginofis ipfius c.xcrcmcniis
imcr
expirandumreddat.Ad hancfunaionem,afpcramartcriaminftarmcmbrancimcaius,quifa
^^^i-.r-
cilcmanitus concidcrc,atcjucrurfus opplctus d.ftcndi
pof&i.extrui coiiduccbai Quod cnim
nili uacuifuga magnopcre rcplcndumcft,
acrurfus comprcftionis duntaxai ui inanicndum ""^•''•^f"''
uen.t,diftcndicomprmiicfapiumcncoportet.Quap.-optcrquuminfpirat,oncamsucattra.t^^^^^^^
etionem d.lataii pulmon.s gratiafieri oiun.bus conceftum
fii, ptilmo.uscp dilatat.o
aiiud nihil
ccnicatur,quam fuorum uaforum diftcniio.nonquidcm
fimplicitfrom.uum,il-d in primis
alperx artena: propagmum:cxpirat.oncm uerorurfus fiericonifci,
quotics pulmo in
fccolli
gitur, concdit & arc-iatur.cacp ratione acrcm in fua amplitud inc(uiddicet in afpcrx arieri v ra'
niis; contcntum cxpnmit, propcllitq^ cuiuis ratioeinar.p.-ompium eft,
afpcram artcriam uc
eidiltend. m mfp.rai.onc dcnuo comprimi in expirationcpoftit, dcbuifte fabixficri
& Vc
rumadhasfunftionesfaterathanccxmcmbi-ancaquapiamca.iicact;fubft;itia,utuc.itn-cuiri
ftomachum,autartcriasipfas&:ucnasco.iftrui,nequc.llisquibusabundatcariilaoin.busdo!
nan,adco fancutnuncfruftra.quod adacris raiionc uacuiaitradtioiicm,&
fuiipfius corporis
cxillodiftcntioiic,&rurfusadac.isproptcripfiiis coprcflione arflationem^
accxpiratione
attinct,ucl aliquam cariilaginem .•erum Opi£-x ipfi largitus
uidcatur. tantum abeft quod illi
opihcis .nduftr.amoftcndcrci,qi.iom.ies afpcrarartcn;tra.iiosin
pulmonisfubftantiadiftri
butos excart.lagi.iibus pcrfedos circulos conftiuicntibus fabricaios
finxcruni &; aliamhic
afperararteria: quamquaftomachoprnriendiiur conftructio.icmcnarrarunt
haudperpen
dc.iies fi afpcraarteria ita cxtrucrciur, pulinoncm ncquc diftciidi,nequclaxariita opporiuiie
.
poffe.aut faltem longitudiiicm, aut breuitatcm duntaxat,no auic.Ti iii
111
amplitudinem afpera:
artcriarramos proficcrc pofte. Nequcmiiius illi hallucinatur, qui
afpci-am artcriam apertam
patcntemq!,& noii ftoraachi modo concidcntcni cff"oriiiatam aftl-runt.quo
acris libcrior cflit
ingixflus &
egrcfllis quaiuloquidchi pra-tcrqi.am quod
:
lary.igis arclat.onc dilatationemcK
ignoraiii,coucncreruditatis,ut.pfos lateai,fiafpcraartcria cum
omnibusfuispropaoinibus
lerapcr xque teiifaapcrtaqi cflrt, pulmonem nequeunquam coftringendum aui dilaialidum
nihiIq!uacuifiigainaIiKramartcriam(ui quxprius conddiflit)ati?ahcndum.
Namhocuci
cx follibus aiiimaducrlcre debucrrit.quibus loiige aliudartificium
ad cam partcm qua; aercm
rcddit, quam reliqua; follium ampliiudini adhibctur. Hanc
enim artificcs diftcdi comprimi^B
promptam reddunt. ut oppleri inaniricp poflit:noii autem ita canalcm qucm riaidum fiiciuiK
& difteiidi compnmi^pincptum.cuiusnatura; fi totus foll.s cfl^it. quisomncTu ipfius ufi™
nosperdituros.acinftarlagcna;uitrcxfolIcmfuturumignoratcAtquehuiufinodimembra.
ncx fubftaniixarienam coiiftimcniis cft ratio.qua: hanc mciiibrancam dcbuifte ficricomon,
ftrai.Ac cariilaginibus abundauitquoquc.ut nonmod6rcfpirationis,ucrum&:uocisoi-oa. ""'^
num fierct. Quemadmodum ciiim afpcram aricriam Icuium arteriarum modo refpirationis
nommc mcmbrancam confici idoncum fuifll-t,ita quoqucaduocemamplam,riaidaiii
du> Zn£U,T
ramqj prorlus hftularu, tibiarum &
cornuum ritu cftiiigi dcbucrai. Quandoquidem ut
uox
fiai.fymmetriam quandameft^e oportet, &
robur aeris ipfius &: fubftantia-abipfopcrciifti.
Huiufmodifane fubftantia cft cartilago, ex qua uniucrfam arteriam tibia;
modo cxtrui fii.cli'
gamentis &
mcmbranis oportuiftet. Veruin quum abfqj in fpiratione ac
cxpirationc uox ficri
nullomodo potuerit.illaq. coprcflioiicacdiftentioncneccflario iiidigeat.meriiolaudabimus
fumini rerum Opificis foIcrtiS.qui afpcramartcriam fimul commodum
rclpirationis &:uocis
organum molitus eft. Atquc tantum artificium in laryngis cSftruaioneoftcndit
ut illa nunc
magis.nuncminusclaudi ponit.& fpiritumipfumexnoftro arbitratuadmaaiio's
frpcufus
rctinercualcamus.&uocem nuncgrauc.nuncIeucm,proutrimaillain(qucprofca6uocispri
marium eft ii.ftrumcnirt)ar<3amus uel laxamus. Ha-c nanq; illa eft.qua.n t^ibicinarri
coiundis l-«yn,u n
arundiiium trultulis fimilcm cfle diximus : ac illi ctiam rinia; refpondct.qux
fiftulis illis iiieft '"'"'7"-
quas labris amplcctimur. Coiigruitctiam ufu.quamuis nonforma.
coniuum &tubarrionfi.
ciis.q.ixoriillaiiiflantcsaccommodamus.Dcinde&oroanorumquoq..efiftulis.&illarum
etiam fiftulsrum foramini.cjuas tranfucrfini inflamus.ha;c rima
comparatur. At larynxloiige
Cc omniunl
y^g ANDRBAC VESALII BRVKELLENStS
omnium fiftuiarumartificiumuincit, quacitacfFivflacftjUtmodoniinus.modomagisramla
po{Iimus, ac uarias uoccs, non autcin unicam duntaxat(ut artilicum inftrumcnta) cdcrc
xarc
ualcamus: tanta dcmum thoraci uis inditur.ut cx noftro arbitratu nunc m ultum, niinc pa^
&
rum acris ad folam rclf)irationcm,aut ut ctiam ilmul uoci, quam cfiingcrclubct,ai;r iii tcr cxpi'

randum fufiiciat, cniittcrcqucamus. Quamfucric ncccHum fccundam laryngis cartilaoincm
pcrfeftuin efformarc circu!um, &
artcnam alpcram hicad laryLigis radiccni haud poiic com-
Vociige' piiini^animaducrtcs, fi diligcnteruocis gcncrationem cxacicabaniplauiainftric"tam,& hinc

rurfus in latam impctu. deduclo, Hcri didiccris, atquc fimul gargarconcm uocis
'
plcLiru m& ".^™^^"''-

palatuminftar rotundiampliq; fpacrj conftruftum, S^cauitatcnifupcrid innarii:m°foranii-


mbus apparcntcm,& quarti maxillx fupcrioris in altcro latcrc olTis caucrnas ,ac dcn tes paritcr lii>.. n.o.

& linwuam, & labrarimams fucris,ac dcmummuficaarnficuin inltruiiieia,illaruinq?pariiuni


ufumliis Natura; opcribus diligcntcr contulcris.Nequc hic in nominum difccptationcm
in-

Ldrynff! o-
cidcrc uifum eft, rixofc ccrtando dc rimx huius &
laryngis opcrculi nominc,quod falfo uocis
ptKuUufii. pj.gp^j^||^^pj.-j,(-jpuui-,,Jpo,.ganuiTiplcriqucrcccnfeni,quandoquidcinhocmhiluoci,nififor

taflis ad illius alicluam moduiationcm accommodat^&duntaxat ut & inprimolibrocom-


mcmorauimus, cibi & potus intcr dcuorandij in laryngcm cafum prohibct. Nam pra;ter hoc
quodfcnfu id ad uoccm nihil faccrc cx ucrafciTtioncperlj^ectum habcmus, rationcid alrjs co-
onitum clle oportucrat.nam nullus unquam quo operculum id agcrciur mufculus,ab alrjs ani
maducrfus fuit,ncqj ctiam ullis mouctur quamiis quos ab ofi"c « rcfercntc in id inlcri comme
'
^'''^'^^1''^

morauimus,quuniintcrimlaryngisreliquimufculiadunumomncsrimxillidilatad,varflan-
dxuc fublcriii.Tt, hifupcr cius oratia omncm l,',ryngis cartilaginii fabricam cxtrucf am cfic co-
onorccs,fiuclminimaNaturxopcrijcognofccdifcintillaarfcris,ncqril!orufcicntia,indignin[i
miqui a Naturacreatusfithominismodo,rclpucris:namucl bruti alicuiuslaryngcin mani-
busairampta,artificum in muficis mftrumcntis parandis induftri.a Naturxopcra fccftantcm
CdniUgim ^j^iniauoluptatcadmiraberis.Quoducro&rcliquarumcartilaginumfimsnonuiilgarisfit,
cooa-dmn 0- pars,quacporbc cftbrmant, antcric ri parti,
^^^^,,,,13^,5 ^^^^^ „^,(5 arbitror. craftior cnim ipfaru
n:sr^t.o.
,^3^(5 cxponitur, prxlocata cft. Vbi autcm a pcrfccli circuli figura
g^- ^jj^
incaudice

artcrixncccftario proptcr infpirationc dcficiunt,opportuncftomachum rcfpiciut,qub


minus
illum coprimant,minuscp ipfius in ciboru aftiimptionc diftcntionc prxpcdiantiquum
intcrim
t_--C?frrf- jr
jrtcria inibi fufcipii^dis noxis incpta fit. Parita- etiam afpcrxartcrix
tunicas Natura no ofcitait
tfr„c n.7.iMj
jj.,.(,^j,.y^;j^j,^f(,,.,,.^qi,jJc|i^^L,[-cattilagincsinftariniiolucriniuniat,atqucipfiusi^^

'''"&d Ijp. tcria uicinis partibus coUigata firmatac;) fccurius dcorfum prorepat. hitcrna ucrb non folum
cartilaoincs firmius concxura,ucrIicafdem fucciniftura, atq; agrauioribus
iniiuiismunitura.

crafOor externa euafit, no tamen talis,ut fua craftitic magn.a artcrix amplitud ine
opplcat,& ad
dcfcndcndastamcn cartilagincsruadcnfitatc&roborcrufticiat.Sxpccnimaliquidpituitxinu
tilisacapitcpcrartcriadcfluit,nccnopotusaliquid &cibiintcrdcgluticnduinillamillabinir.
Prxtcrca acris quxd.T qualitas.iicl fumi, ucl cincris, ucl carbonu,uel altcrius cuiufda facultatis
mcdicamctofe cd.a intcr rcrpiranda attrahitur. Addcquod pus tuffi cxpcdorandu quandocp
fitmalionu,crodcns,autaliusqui3 humor,utpotcfiauabilis,acatra,aui pituitafalfaintuspu-
trcdinem expcrta,pcr afpcram artcri.icScrri dcbct a quibus omnibus obduda cartilaginibus
:

tunica,nc radantur,
ilhi: &
rofione altcrationcmcf ab his no finc graui ipfarij uitio (cntiai,prx
caucc. Atqucutlarynxciufinodinoxfjs(nimiruoriuicinior)magisfubiicitur,
itaquoque &
tunicamhancpaulocraniorcobtinct,quaincxtrcmiartenxfurculi,inquibus tunicatcnuior
cuafit,nc plus xquo pulmonis fubfi.Tti.racrcm cordi tcmperatis uim obtudcrct, &: acrris in uc-
nalisarccrixgerminaaflrumpcionc, &rurruscordisfuliginoforu in afpcrxramos atcracfiione

'^"'triS prohibcrcc.Cxcerir pinguedo inicr tunic.a hanc &


cariilaginc in laryiige poiiflimum rcpofita,
adtacilem
mUryl^i, ipfacpctiamtunica pinguior fimulcumuilcido quo undiqj hxcobliniturhumore,
TJtlO. aeris ducfum coferrc uidcntur.atq; ctia nc in magnis clamoribus, multiscp motibus exiccctur,

uoxqi deficiat,plurimum accomodarc. Hucquoqi faciunc afpcrx artcrix ad laryngis radiccm


u;rincpappoficxglandcs.humorc fiquidem mcatum imbuunt, no fluido quidem, fed uifcido

& pinoui,quemadmodum & ipfc craffiores fpifljorcsq! cxtcris humorcm procreiitibu s


glan

dulis Qiiantusuerb ciufcehumoris ad uoccm ufusfit, indics fiftulas humofiantcolco


liint.

inunoi uidcntcs doccmur.Nequc profecfb ciufmodi humorc procrcando illx tantum quas di
ximus olandes fufticiunt, ucriim &
alix l.iryngiaccumbunt,quarum nunc fitum,ut garga- &
reonis,opportune iubijcicmus dcin pulmonis, in qucm acraf-
:

fumicur.conftructioncmpertiaclacuri.
DG
DB HVMANI CORPORIS FABRICA DIBER
VI tvo
DE F^VCIVM GL^NDVLIS.
Caput V.
^I^P LE:>C glMdiimt^tnusmfiucibusrepop,m,^cpr^finHCaj,k(:no(,U
l=<^Mum,mnarijsfieaaturflg,ms.^cprimumquidef,xtamufculor,uab^^^^
&tnficudaflgura,ttrtia,q,,arta,quintaCapitisiii^€ftmiprii,,,librifccudiM.Sccw
ro^cnuifcxta quo^ mufculorH tabula Finfifftitur,^ dccintaquarta
E
Tcrtium autq,rima mufculoru tabula ^ quintilibrifiqurci
indicatur, CT in ^uarta intcr G,
Q,Z confiAit.
VON I
A_M nonnullarum' glandium afpcram arteriamhumeflanhum
paulo ante mentio incidit, '
aliacq! ciufdem funflionis gratia creatK illis ao
'

cumbunt,no inopportune eas quoqj Hmul hic.denominibus haudquag


anxie dilccptaturi.profcquemur. Noncnim modbminusquimahbi in":
gentinommum pelago flufluamurrcx quo ut cmergamus/auces
C 1 ftg. Ulti
nobis ci F.uc„
mirum lib. .-«siBSK- ^%r~sa °'""™"'°'"'''"'°"'^'""°«"l>«atuclim,uniucrfumfpaciumab'infe

aut quod
" ^ T-p^ nonmaxilla iutuscircumfcnptum,illuddico,quodinprofunditatcabin.
'"^""''^ J<; 3d ceruicis ufq, ucrtcbras pcrtingitnn
latitudinc ucro.quicquid .ntcr dcxtram
''f^.
-t^.: '^^"^"^^'^V-^^^&^^^^^.Ho.c.^ uetc^Au^Gr.c,suocatum
aama",n, ^'°',''^°'^^''I"°'>°'""i':8^'fy'ig"ii.q"odhacfcdecontineatur,potiffimumdonarunfSuida:
/-«tet.S». ^'"^'^^^""Pa^-umobferuanies^quamarcuhnigcncrisuoccmlarynoiaccommodat fo,T,i,
m{cul. nmiuerofaucbus bu,idemlocum& abanguft.a .runcupaffi- mdcjuur, quodnullain

P„fl P r H r
"§'° ""^o" ^
tot internn orga.us donata. Hac en,m
fedc .lanil
<i

»a" £
fo';^'""i^'"°sdcfcc,idunt, &
hic rcponunturlaiynx umucrfa;
fto.nachiinitiumjincuae
''adix cum olle v imagmecxprimftc,ac numcrofis illaru,n partiii mufculis,pra:terea
hmaxillammouctes.tum quiabofliscuncumimitantis
' '
& mufcu
proccffi^businftaralarileltormatis
«-'"(,1,; ""^''''''''"'^'"'^"'"/^'''huiusangultiajimprimis.iommcduobusdonatiucntnbusinfe,
„ norem maxillam dcorlum ucllunt. Addcpi-ajtcr icrtii/exti.fcptimi parium
cerebri ncruorum
gvymf.u propagmcs,' "cuasiugularcs.&" arieriasfoporales.
&quasnunclubcnsenarrarem oiandu.
^•"''"'^"•'•fcftautcm harumgcnus triplcx, ac ° unum quidem.quod ad
h.Hln
'
r larynais r^^adiccm /"f
i„4',*.: f'P"'^.""'^'''^'^^'^''^'''*^'*'^^^"'"'''^P'"'>=^'^dcntiCapiterecenfu,mus.'Sccundumucr6claw '

«.d/,,,P. laryngiapponitur.-quippcin fpacioquod nobishiantibusmediuminlcrnariu,nforamina&


(i,t.fc,H i.
laryngemapparct.utrinqucinlatcribusunarcponiturglaiidula utcunquciii ^'"'"•''"^-
^-nis &olandi
foi™^P"-qiiamfimilis. Oblongacnimcfthxcolandula.ac
fecundumlonoituJnicmfSrfum
,,„^, acdcorfu,nexporrioitur,com,nu,iioristunica,lcdcahicquamalibiienuiorifunoofioncKue,
»ife"p.<s ftita.SubftantiacoftataIi)sglandibusfimiIi,atimpcnfiusfunoofa,inhoc^propri'a,utfaIiiiam

nfyLdul ^'"'^''^'^''^"'iP^^ramarteriam&ftomachumquocpcumtotaorisamplitudinchumcdct.Has
l,.!X.,d4. gIandulasGra;ci uocarunt, fortafljsnotamquodhisanguftijscotincantur
acquod vxelS,,.,»
«„t/pra, gargareonisIatcrarefpiciant.Sieni,nhiaiilisoris cauitaicminmcaris.atqucforaminanarium

""""b,. ^'^^''^^"'^^'^«^''"''bferucs.quidaliudhicforaminaquamduouelutmaria.ipfcautegaroarco
0 6,nufcd. 'i^ftar anguftit; terra:: inter illa dedudla; apparebiit.adeo ut nihil obftitcrit, garoarconem^/S*<i(,
tji.L. aliquando a uetcribus, qui pucros in
cadaucrum fcdionibus exercebant,nuncupatum fuifle
6m,,fa.L
p arbitrari. Alias enira fi ad anguftiam loci,inftruinentorunicp hacin
fedefrcqucntiam.animum
q6,„„jiui. dunlaxatadhibueriinus,gIaiidesafpera=arteria:adnatx,quuminmaioribusanguftijs,quaiTi
tji.,E. fecundum hoc glandifi genusreponatur.ii|iS;^w uociianda:forent.ucrum
quu iTlas ab Anato
mcs profefloribus hadcnus no dcfcriptas obfcruauerim.magis fecundum
gcnus(quod etiam
nimis quam ofcitiilcr alij enarrarunt) iiaappellandii duxerim. Carterum
fccundum hoc olan-
dularum genus amygdalis aflimilatum, Grxci quoqs AicJJIck iiuncupauerut.quam
uoccm 'j,,,
amygdalas &Faux uertSt. Quauishxcpofterioranomina'tcriio
T^t "''^'P'''^^^ "'"''"a'* &: olan
quidam attnbuifli uidcantur, ignorantcs interim cum primo gencre
'cdis gencri
taG,z,Q^ ""i'"*
iecundu.Non tamcii in his iiominu fluflibus &rcrum intcrim infciiiapraMereundu
eft, Gra:
cosquumiumores pra-tcrnaturaenarrai,glandulari; quaein fauciuminiliofibioppOnCiur,
acfccundumglandularugenuscoftituunt,inflammalioncs mTii^x! iiu,icupauiffe,& ^iSt^^x
'''^^'"'''^"'°''^™''P'''"'q''=*^''i&udbusfunt:iioadijcientes,qux'namiIla!ccnfeantur.Porr6 TntiS
s.,„«ra,/ !nE„
tcrciunigcnus, ingumum&axillaruglaiidibusrcfpondet.numerofumenimfubauriumradi c,tu,pojn„a
.. Lh.l
cibus & uiiiucrfo (jDacio infcriori maxilla confcripio coiitinctur.accauitatcs omncs cxacle im, g'^'!'"^""^-
plet,uaformnq! diduftibus diftnbuiionibusue pra;fidtur,haspariesquocpfuahunie<Sandi
ui imbucns. Hoc nullo pcculiari donaiu,n eft nomincuiutous
tamcn Iiic inporcis ac cxtcris
qu ibus uclciraur animal,bus,ut & reliquas glandulas.m dci, j i s ipfas quocp habet.ac Animcl-
Cc 2 las
^

jgt, RNDREAE VESALH BRV X E LLEN S I 9

appcKaucrint, rciremus
lasfcuLaflicinianuncupat.Num uero &lias Grxciquoqf ^iS,^,x
tcmponim iniuria Marini uiginti dc Confeftionibus libri cum Graccorum
omnium
fanc nlfi

quicquamin Anatomc dignum prxftitcrunt opcribus, maximacx


partc intcrcidiflcnt.
clui
glandulas traflabat.utcunquc ucro fit, hoc tcrtiiim in
Qiiartus cnim Marini libcr inter cxtcra
faucibus olandularfi genus no minus quam ca;tcra
duo ob uarios quibus implicamr affeflus,
prxcipuc, pcrpcndcndum ucnit:hocqi imprimis tcmpore,quando
no id iolum
S< fcrophulas
Pcnus ucrum SC aliaduo Gallicusmorbus
fim,ul cum palato &:gargareoncmifcrccxcrcct.
D£ G^RG^REONE. C^VVT VL
hinnte ortgargarconcm citra dip^ioncm uidcrc cfl, (^iianiluam infcxta mufculo^
I Kf
rum tabula E injigniatur.in fcptima ucro F.

I s T A quoquccorporispars plnribusdonaturnominibus.gargarcnim,
c>uraulio,8<: gargarcon.fibilus ac tintinabulum a uoce nuncupatur.Quia
ueroinftaruuacfupcrius anguftajnferius ucrb fphcrxinftarrotunda ali-
quandoduminfl5iTiationccorripitur,propendet,Vuea/cu sUifvA» appel
latur.Deindequ6dinftarcauda:muris,autcolumnc cxtenfaintcrdumex
I
humorum affiuxu gargareon producatur.ut aflctftus ille, &
accolu-

I mclla dicitur. Porro quonia fccundum naturam fc habcns, fupmUs latior,


fonitus occafioiie
intcrius autciri ftriftioruifitur,fundibulualiquicumuocaucrunt.atnomina ^
aliquibus ucro laryngis" operculo tan tu accomodanoir.Ca;
ipfi indita a multis totilaryngi.ab f^^l^l^^
tciumoaraarconis,quifoliintercxtcraanimantiahominiobtigit,fims,forma,color,acomnia .l.

fupcrficics cuadcnt cofpicua.fi alicuius hian


fcreh uc pe^^-tincn tia no minus ac extcrna unguium
prolixius quocf haud immorandu
os infpiccre non piauerit. Vndc ctia horum
C^„.r„y.i, cnarraiioni
tis

Oblonoacnim tunc fpcflantibus occurrit paft-cula fungofa


cft
carnea a palati hnc, ubi na, &
fi.]Um... ubi palato conn-
^.^^^ os dcfcendunt.in oris amplitudincm propcndula.fuperius
palati tunicam adcun,
nuatur latior.infcrius pvramidis inftar acutior. Vmula s quafda cx uafis
Porroipfiuspnmarium
tibus in ipfiusmedio affumit: ncruis autcnon admodum participat.
funt.
ufum uocis modulationc effe.ac illura ad fcrmone homini plurimri opituIari,argumento
qui hunc prajfeftum habct:dcin quod foli homincs^auium^ quacda gcncrahoc donari uiden'
pcndens,
tur.adeb fane ut non immcritb uclut quodda uocis plcflruin, ita ad cauum palatum
cenfeatur. Sccundarib autc ad acris attraflionc. ne fcilicct nimiii frigidus in
pulmone feratur,
aliquid &
homini accomodarc crcditur.quum his quibus gargarco prgfcflus eft.frigidus acr
impenfius quam carteris noxius cftc coUigatur . Sic quoq; ad airris expurgationcm& nomhil
conducit.nampulucrcfibiapplicat.quialioquininlaryngcm fimulcum acreerataflumedus.
At hic ulus quu ca:tcra animalia ad tcrram magis quim homo fpirantia gargarconcdeftituan-
tur.paruipendendusuidctur.Quamobrcmuerbaliigargareoncmcxcrcmentorumacercbro
in os dcfccndcntiij quoddam rcceptaculu eflc n-adiderint.no fatis aflequor. & conimentum il'

lorumcflcopinonquiigargarconnullam. quaaptealiquidfufcipiat.cauitatcnancifcanir:imo
grauiflimo
quoties humore imbuitur.laxams muris cauda: forma propcndcr, aut alio quopia
iiitio dum fluxioncm fufcipit.confliflamr. Atnunc tcmpcftiuii crit.pulmonis in qucm acr pcT
afpcram artcriam ducitur,conftruflionem aggredi.

DE VVLMQNE. C^-PVT Vll.


? VLMO NEMoHcnditpra:[cnttsUbriftgnrarumaiorpars,primduidcUcctad
L,M,NO. Quartaad
R,S,T,V.Sccnnda ad A^^O.PA- Tcrtiaad
charaScrcs
M^NO^T.QuintaadiXhm.DuodccimaadE^F^G^H.DccimatcrtiaadB^C^D^E.
l^afaautcmpuhioncmimpUcantiapartimcxprimutUr prima figUraCapitis trigcfimioaaui
Iibriprimi,partim duabui figuris Capitis dccimi quinti libri tcrtij.

I TVM pulmonis"du3Ethoraciscauitatcs indicant.inutra^enimthora


J^^""^^^
cis amplitudinc. intcrcoftas &
altcram intcrfcpicntium membranarum (JJ"^ '',1

cofpicua, pulmo locatur pcrindcac cauitatcsipfa! gcminus. Ipfius enim tmadfini


qua: in finiftra locatur.fubftantiac Rrmbm
pars dcxtram cauitatcm occupans, illi

'^*'
intcrucntu nccf continua.nccfCtiamcotiguacft.Ambxeniminterfcpien
'

tium mcmbranaru mcdio inuiccn-i dirimuntur.SC ' uaforum duntaxat ^-''^^^^^

intcrucntu.qusc cx una radicc in dcxtram ac finiftram pulinonis partes di


gcrunmr.illa; inuicem committuntur. Ac dcxtra quidcm pulmonis pars dextram thoracis ca^
uitatem,finiftraautEm Ixuam itaimplent.ui mhilprorfus mthoracisamplitudincpHlnionis
fiJ>ftaii
cM.GrUa
7^^^^' CORPORIS FABRrCA L.BER V f. ,3,

nn

'21:
firma.

€Ualiia,biauteg,bba^cxiubcrantcsq,uifuntur,pulmoet,5cauusredd.tL,rOuanroD°tfrr^^^^^^
fitdextrampuInron,spartcmfi,,,ftra,un&,r,adamuffimbubuI,.auccct;,^am

F"""-iorpuimonislc-
fer,s™, dcs,latcra(yantcrior,u,iouiumrcCTioni aclatenbiKrcrnodmr n

hj.it,uime,lr:c,uod&:pu.mSi,rqu:S:^;fi:5;^:^-^^
oftend,t. atque.d ,n tcrfl-p,cntiu
mctibranarS
ccm diftant^qu W in rcliquo
grat/a maa,'s qua- luxta
ad dorfum progrdTu:dci,,
molZTr^lT
ma, latior illa
mc?nbr™ldl^
cft qua: luguia rerpicit. RcHquaautc DulmZ^ n^^^^
coftarumi,ifl.taut&1t,,pei:pfi,g,bb:l.,(^nmSmd:S^^^^
n,srco.o,ut&:un£>u.umip brum latiorruncrinr.Vv.rt.v f^^ut-interiorpulmo-
D '

f..^-.H. t,turp^uImo.i.sVc|iocxal,n.m^eCJt:^Z;^^^^^^^^^^^
g'^- U. regio.ut &
unauium, eaua u.fitur nroDtcr fmri ^ o^^KK r 'P'^"'"'«-H^'c cn.mpulmo.iis

N,o.i',a ftant.amdexn-apuImon.spars.,T.pefe a finiftradifiuno.tur


Pon-innln,n3 i
osrefp.oens,yfort.nueantcrior?arsadamuffimreferi;^^^^^^^^^^
fam,quj.tctranoeot.ng.tVten,m.lIautrinq,orb.euIarLft,&ampIo,ntcrftlr^^^^^^^
ha:epulmo.i.srcg.onrtcrd.uulitur:qua:tantopofter.orict.am(l-dc'^brcu.ore?qun

i.fi T V '^'°'-"';S"'"'-;§'°^"^'^''°'^^"""g"-.'°"g'^ud,.icabanter;onu.ncit,,r. C^ctcrimXadh t c


'"P''^'^'°'^i'^^''"^'r'^S'^''^^''^°'-^^P"''-°'^'''''"'^-d,t/qui.^
feS! '""'t^-^™^""-"^'^- H^^"-'^^"9l«eraquum hi-ccorcotincattir.utr^^
bum,cfficiunt,cuiproport.onatumfl,nimpuImoCutumuerfasqu.buscontincrca^^^^^^
aceurateopplcat)meritoobti-net:quifa.t^&.nungu.busill,finuicorrefpondctZ~^
guesqua.uu.ccmaecumbuntcernitur,.Il.cnint.r5,ub.dunorcsquidamp.lii.,tcrtfrob^
uar.folent.At9.tapuImonisformaunguiumimag;.,ic5gru.r.CitcrimharcdrhlLon^^^
.v»,r,mo.,cd.aaucl.mco^nonflacado.(edutfccundu^m.,atm^^

^6™^,,2„P"'T'^'''^'',"?^^^P['-'^'^"^ D.ftinguunturcn,mutr^q,pulmonisparte^
mcmbraucs hbr^inhominibus ,
mu.cemh^rcntcs,.,eq,.ta!,,tcrrcfecandumd.ffinflu ^^^^^^^ fil
^^'^^'P'-7P»,^-H°c ol^oruminterftitmm obl.qua pcriiturlinea.^rcaioil
t" 'Z ^0^0^^^
-n/^f;, ^''^'^^«'-'-^"ebrxinc.pientc.&obliquc^
„^cro.,em,protcnfa.Hxclinea a.qualempulmon,s
part.umdLfio.,elqu^
^r.quanquamhum.l.orlobusfupcr.orilong.orexiftat.Neq,fa.,.;pcrpetulndur(olum^
pulmon.spartesfeca,,tur,uerimal.qua.,dointrcs...,terdum.n',,uUos,autdr«Z^^^^^
cemncxos, ut fea^on.spotiusnota.
quamrcucradift,nffio i.thom.n uidltur
Lobumat"
m„,e obferuau.,& hu,K .Ho deft,tu. ccrto
ccrtius fc.o.au5u.s i.tter.m
Galeni loeu in (I-pt.mo
deAdm,,,,ftrand,sd,fficft.o.,,busnond5mih.memor.ac.xc.dent.qt,omqui°^^^^ cdnic cdil

d,cnnfiffut-
puImon.slobumilIosnoaIatcre,quircflefeaioneadm,,,iftrant:.,LensHe?
toS
c j rino
ANDREAE VESALII BRVXELLBNSIS
no.i aOttnl
riao ciufmodi lobum fuiflTc
incognitum, uti fane fuit,qu6d fllihominum cadauera
fimiarum ac canum aggrcdcrcntur m
qu.bus pr.fcntilobo
.
mW
cft man.fe-
cum Galcno
uti fanehomincmfecantiKquidUnmcct.am conftatillumdccne,tumquod.dfcnfus.nd. "4^3,6.
inuolucrum,,rcqucahquodprorfus eft
c 1 1 m quod uenafeptumper.r.eans cord.s penctrca"
int;rt.aUumdu<fluscLxintcrfcptum&i.u.olucrt.m,qualeincan,busmax,,™mu.[Im.^un
a ma,ru quap.am fufFulon dc,
deetiaminiUointcruaUoucnacauahoc qumto lobo tanquam
eft. &uelutthumorelento.uad,dus.atta,«en..t
n w» bu t Putaoexternafupcrfiaclxuisundique
*2^%'^>Shomm.bus>.o.rinfrequentcrh.cfuperfic.esarpcracarummcmbranarr,mmodo^
iam dcxtra pulmon.s pars.. fi-m
"^-
fp citur. qux inuiccm connafcuntt.r, quandoqu.dcm in ,11 s
thoracis latcribus fibrofarum ncxuum
.ntcruentu col
- mftra .am utraque ctiam pertinacilfimci
^*:.^: £ufaderundhomin,busquodam^^
au c,n a'dent^
foIum,aut
co.rfp.ciunturmon qu.dem .n laquco fufFocans
qualitas, .n homi.tum pulmo.r.bus
a..diu mortuis, ucrum in .Uis& qu.bus adhuc uiuentibus cor exccatur:quamu.s tamcn
ato
Su mortuis pul.^oncs .ntcnfius ,rigncent,
q^,nr^o,pulmonun.thoracispartiuelmin,mafibrah=crc^
concidant^i,. In altjs autcm an.mal.bus
n.fi per

prokfl f/^
arteria dorfo colhgata, & .npul,no.,cm
rZ intcruemu com,n,ttitur.' Afpera cnim
,

enndorLllisat-'^uc,wautemartcr.alis,&'artcriaucnalisfim,l,tcr,llumcor^
eumdoiloalligat. "«'«^"^™
g.fe.,.,.

„cvus-ueccnfendaucniu,w, N,fietiam
tcnuespulmon.s ncr- /.g c.
Iaq;duntaxatpulmomsuincula,nexusueccn,(..,urtv .
''/'• s-"
mcmbran.s tiioraccm '"tfrkp.ct.bus, '"^ q" co
autillaauj-co
,.^f..n,rr,hus aut
UOS.& tu,ucam uafa .nuolucntan, qu« a
colligationcm conducercarb.trcns.Vtn. ho- ,

ftas fuccinaiccxor,tur,ac .rexum


quoquead
Ln,buspSlmoualid,ff,mcthorac'latcV,busfub,ndc,uclutid,x,nus.alhgatu,^^^^
en,,n fxpc pc,-foratur,& mtcnm
uulncribus egregie cxpendendum uemt. Thorax
uul,.cr,s latcr,busnonl,beratus,acrc,n
te,-epul,nononcn>nc,dit:qu6dpulmo q^^^^^^^^^^^

cat„tatcmopplcrct, atquc occafio elTct quo minus pulmo uacu.bcncftc.o ^7*°/^^;^'^'^;


rctur, haudquaquam .,\grcdi fin.t. Vttaceam.e,ul,nod,
connexus «P-^"^™™"^^
P„/«».A.«mot,busquodamodofcquac.oremeffic,.Cxterum ""'"«'^P"^'"^'
r Iwlno.W
fpumolo langunie Ipuma ue ,an gu.
fldiipd.
qua,ncaro ,nol!,s.ft,ncrofa,rara,leu,s,aerea, ac uelu t cx ^ _
^
primu qutdem clt alpera
io„crcca,multis^f uafor5 gcrminibus opplcta. Vafa
funt tria.ac „,,,;,-,b.
Pul.o.i>
"•^"
artcr,a,quam iuxta quartx thoracis ucrtcbra: corpus ,n duos truncos d,dt,c.
d~q"°™
dexter i,i dcxtram pulmonis partcm, ut fi.nftcr ,n
l„uftram exporrig,tur, &
prtmum .n duos
rurfus in alios diuifis, multiphci fobolepulmonem „
ramos feftus, ac h,s rurfus in plurcs, hiscp
uenaartcrialis,quarum ,n tert,o
Secundum uas uenalis cft" artena,tcrt,um autcn^
intertexit.
pla,ieam, »
librocumrcliquisucnis ac artcr,)sncceira,-,omemi,i,mus.Adcoutdc,Ihsh.c,nh, .^^^^
fit. Hxc uafa fimihter ac
rcpctendum alpc
plius do,iec ad cord,s cSftrudioncn deucnerimus, ^_

artcrialis uenar rami,afperx artcr,a: propa,


fcrie,ut
raartena „1 pulmoncm digcrunrur ea
artcnac fobolcs anterion. Atque
ha-cualo,
gi,ium pofteriorifedi attcndamur, uc.rahs ucri
icruatur.
^m dicreftio undccunque adcxter.tam ufque puImo,u,m fupcrficicm ada,m,li,m
nonfitumod6fempcrfibifimilis,uerum&mag,iicudincet,am.VterammuI,oma,oreltar.
inferttK. uena: arteriahs ucnahs artcrix prim,s ,n pulmoncm
&
tcria: afperx truncus pulmon,
que fer.e obo
implantation,bus,.ta untucrfo per pulmonem progreffi. ramorum
quoque
uenarum&arteriarumfurcuI.sex,ftuM.Hu,c,n-
lcsafpera:arterixamphores,patentiores9
numLuaforumimplcxui,eaqitamd,ximt,spulmoniscaromtcrtex,tur atqueomncsuaio,
fubftatta iccur ipiuni
runr ampkacns furculos pulmonem eftormat, quemadmodu.n ,ecoris
cumMue.rtiuenarumfobole.ccurconftim,t.Vniuerfumucropulmo,nscorpusnonaI.ter
P.fao*«,-
^,i,,„ris. tenui quadam
membranca^pobduciturtunica,princ,p,um abilhsualorummuo^
,nterfep,cnt,bus thora.
lucris dttccrs.quJC afpcra:arterix ac ahis duobus pulmo,nsuafis ab
cemmembranis.feueaqua:coftasfuc,:.,ig,t,ofteruntur.Qt,umpnmumcn,mhxcuafam^^^^^
uafo,um tun,c,sabfccdc,rs.,npu In^^o,!^
» mo,us ducu,uur fubftantiam, catun,culaa propnis ^^^^^
recurrentes neruos contt,tucntibus. tX
Puliiici.
teamentum deaenerat cui" ncruul, a (exti paris ,ieruis
: ^
difFufis commun,cantur.
Nulhautcm,autpe>:, g„,,
poftmodum i,?uentriculi fuperius orificiu,n
quamaraaIes,npulmonisfubftamiamfmfunonadmodumind,gentemd,ncm,nantur.lul,
cord,(quo potiftJmUn. ad naturahs^calons
PiJi,.,. u, loen,?nin hoc pot^ffimumfaC-tuscft.ut aerem
demum cor uucus ah,
„on quahtatem folum. fed fane & fubfta,uiam
f,is o- ^ifir- ,nd,gu,t) pr:rparare t. ac
^/,„„««w. (;tu,nhaberct.exquoacrcmfuisfi.n^t,onibusaptumfemperall,ca-epoilet.&C
^^jfii^i
ne quemuis ftatim nos ambtcucm
ac-em.eundem^ aliter ,ion immutam affumcrc cogeretur.
quamplunma amip.aiia relpirare uoluc.
pr^cipue quum natura iro.i folum cordis occafione
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LtBER VI. 595
rit,uerum &uods adcommodamaiiimalisuitam necctTarixgratia, QLiodcnim a piilmoiic
iilter cxpirandum redditur, uocis optima euadit matcria, Atcj) ita uniucrla rcrpirationis oiga

nafummus rcrum Opifcx machinatus efl:, ut cx noftro arbitratu acrcm attraliamus, cumq; riir
fusreddamus,alitcr quamcorexnoftrauoluntate ncutiquam pcndcns,agitur. Atquumhxc
quoque latius dum thoracis mufculos tradcrcmus complexifucrimus, ad pulmcncmrcdeun
dura eft, qui iiiftar promptuarij cuiufdam in dnos afpcrsc artcria: ramos acrcm airumit, cordi
illum ingemta fux carni facultatcpra-parans, ut dcindc cor per artcrix ucnaiis ramos ex afpe.
rxpropaginibus fibiillum allicerequeat, acdcinrurfus apuImoncquodcord:iniitilecft,per
expirarioncmrcddatur Qiiis ita<5 afperx arterix fit ufus, neminem latci.-qucmadmodum nc,
.
Vdfc.r„m >„/
quc ucnalis arterix ufus nulli incognitus eft, quumisprxcipuusfit,utacrem cordiaptu,ac 3 ""mis-rmo.

pulmonis fubftantiainafpcrxarterixramisconfciSum, in lepclliciat, ipfiusqnntcrucntu cor


eundcm in finiftrumipfius ucntriciiIumattrahat.Arterialisucnaiii hocpotilTimu.mfafta ccn
fetur.ut pulmoni aptum fux fubft.itixalimcntu ex dextro cordis ueutriculo exporrigat,quod
hcue,aereum,fpumofumq;cneoportuit,fi modoullamutatis acrcmfubftantix,adacremcmu
tandum debcbat eflc proportio, atquc ipfc ctiam pulmo coinprimi colligi^ rurfus diftcndi&
fequax^ cfte poflct. Ad quam fundtionem ctiam ucnalis artcria pulmoni utilis cft . nam & hxc
illifanguinemfuonutrimcnto apiinimumdcriuat, quopulmo tum propteripfiusmolliticm,
tiim proptcr continuum motum,tum proptcr caloris copiam,quam excordis uicinio indefcf-
fumcjcordis motum adipifciiur ,pluriino prxcxteris corporis partibusindigct Quodau, .
"^'niacriu

tcm pulmonistunicaipfius fubftantixqua-aeris alterandiuimpoflidct,atqueramorumim-


plcxus firmat, impletcp, inuolucri uicc fit.omnibus pcrfpciftum reor. S ic quoq; hanc iuftiflime
tcnuem mollemqi ut cuin pulmoiic prompte conciderct,& facile dilataretur, faclam cfle,ncmi'
ncmambigcredccct. ,

BE CORDIS INyOLVC RO.


Capnt VIII
J> Ri^H S E NS imiohcrum mcmbranis thomcis rtmplituditim imtrJipicntiLui lile

riim^millaip exparte diJJcSliim tertia oflcndittirfigura^ad characlcrcs B, C^D,E,F, G : uti

apcrtwn jjicflatur in ij^uartaji^ura ad^,B,B,Rurfm ipjiin portioJJie^atur in ultima tct


tij librijigura ad B ,

EMBRAN AM um'uerfumcorcum{iiis auriculisac ualoru initiis inftai'


arculxcuiufdaautthecxinuolucnte, in medio thoraceinierfcpicntiu mc
branaru collocarianteadiximus.Verumin prcfcniiahuius innolucrifitu
paulo altius repeiituri , eius cffigic primu nucis pinex formx qi fimillimii
cflc dicemus. Quem admodu enim ex orbiculari ncq; pcnitus dcprcfla ba- Imi
cordii:
fipincanuxinobtufum,ncq!impcfcprominentcconiimucroncm'uede-
quodamodo uifitur, ficquoq; &cord!S
finit^omni^cxpartcorbicularis
II mucronc obtufum exigii, pineam^ nucc proxime rcfcrt.Ca-te
iiioiucru orbiculare bafim &£
rijminuoIucribafisminimecotinuacft,fedutiTiinimumquincf foraminibus pcruia: duobus
ii;/i.D,E.
bymufcu.
quidem,quibus Vauxuenxitcrprxbct.unonimirumjquahxcfeptu^^pcrforat^atqiidi^briime
nie fM,,,
(Jaji „^^7^
tdb.r. inhominibusperficitur,ubidexirijlaiuseius' amplitudinis habctur, quainuoIuiTupcriinacif """>iitcrg arr

fimefeptineruolxpartijfecusatcpin cxtcrisanimantibus,conafcidoccbimus. fccunciu autcrrt ''^' fra:'

dsfig.a.
foramcn illud eft , quo eade uena furfum a eordis bafi iugulu pctit. tcriiij porro foramcn' artc-
uerb 'ancrig magnxparatur,& quintu artcriali uenx uia prp bei. CarJi^ m,o,
rSfe.D. ria ucnalc tranfiiiiltii.quariij
feji.idif- Atcp idquodamodo duplexeft,quod arterialis uenapriufqjcxinuolucro labiiur,iii diios trun '""mmmv:^
fcitumiriK
cosdifcindifjbinaininuolucroforaminaperpctuofercadcptosrquancpet uenaliarterixduo^
crL.
bus quod,iiTiodo locis iter prxbeat.His uafis notatirdignointeruallo a cordis fupcrficicabfce

dcntibus,prglcns inuolucru ualidiffime'obnafcii:,quod,imodo ab ipfis principiu duccs.uidcit


tur nancf artcrix magnx&arterialis ucnx tertix tunicc(quas ab interfcpietibus thoracc mcm
branis,acabillaquxcoftasfuccingit,exigunt)deindc&:fecundaucnxcaux&uenalis artcrix
tunica ab i-jfdc mcbranis profafta^cordis inuolucri principiii ftamcre. Vafa etenim mcdio intcr
cor &
ubi inuolucrum ipfis comiititur fpacio.eiuliiiodi tunicis peniius deftituijtur, ac noiatu
dignumintcru,allumintcrcordisbafim&inuolucriadilIauafa coaliium exiftit,ncque magis
inuolucrumcordisbafim,quammucroncmautlatcraiIIiuscontingit.quodfancaGaIcnoe:c- Lils JeP;
pendendumcrat, quum inuolucri originema cordisbafi pendere fcriberei. Aiquchxcfo- fipdrmx.
ramina iiiuolucri potiflimum bafis ncceflario obtinuit, fcfchlc quam maxime licuitrotun-
Cc 4 dam
5S4 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
dam cflormans Cactcrum rcliquum inuolucri corpus nihil prorfus tranfmittcns contf'
.

nuum cft & fibi undccuncp prxtcrquam in forma,qua; cx bafi, uti ciiximus, in obtufum mii'
, ,

Imwliicricar croncm tcndit,rcfpondcns.Bafis hxc fummo apicc paulo altius quinta; ihoracis ucrtcbrg cor-
dnjim. porcIocatur,htiicnonpcnitus,fcdduntaxati;rcgioncincumbcns.
Bafiscnimmcdiacftinter
pcdoris os &: quartam quintamcp thoracis uertcbras,xqualitcr ab utrifq),pc(fioris dico oftc &;
iicrtcbris,diftans.Itcmbafisquoqucadcxtrisfiniftris'quccoftisparitcr rcmotapcndct.In pro
grcfliiucrodcfccnfu^inuolucrifitus uariatur.acalfjsquidcmanimalibuslongioripcdorisof-
fe quam homincs donatis,inuoIucrumid a dextris ac finiftrisparitcr fciunc"tum dcorfum tcn-
dit,(enfim in antcriora porrcflum,adc6 utiam bafis poftcrior,aut fianimal refupinum intcllc'
xcris.hiimilioripfomucronccofpiciatur.Inhomineautccuianteriorcthoracispartem rcrum
Opifcx brcuiorc largitur , inuolucrum decliueac antrorfum finiftrorfumqjadeo protcndiiur,
ut mucro magis dcorfum quodamodo pertingat,quam pefloris oftis pars,cui fupcrior maxi
^ l^s^^'*''
me'que anliquafcpti trafucrfipars adnafcitundcin in finiftrum adeo pertinet, ut dcxtrum rnu-
cronis latus uix thoracis mcdium aiiingat . In anteriora quoquc adco mucro proccdit,ui fini-

ftrum pccloris offis Iatus,qux'quc huic coarticulaniur cartiIagines,coniingat . Atque hoc in^
uoIucrumin{cintcrfepientcsmcmbrana:ampIcxantur,(ccundumipfiusformamin lateracX'
^"Ttr'"" tubcranics Porrohocinuolucrumfubftantiaconftat membranca, atquc in fimilarium par^
Qisjlltjtdntid.
f
.

n ,11 ,
tium numcrum cum rcliquis membranis rcponenda.nullis cnim hbris intcrtcxta, fed fimplex
- 1

cftmembrana,utcunquccrafl'a,& admodumdura,cauiiaicmcp conftitucns,inquacorfaciIc


dilataricon ftringi^ qucat.In iecnim cor continct nulla prorfus poriiuncula illi conatum , lcd
Siibfrfiaes
a-qualitcr ab illo undicj;,uti liiperius
comcmorabatur,diftans Cauiias hacc Ixuis omnino cft,
.

uolucri.
'cnui quodam humorcobIiia,acadipcpenilus omni dcftituta.Extcrior quocp inuolucri fupcr-
• ficies omni adipe uacat.Quanqu.a fecus arbitratus fit AriftoteIes,cordis inuolucrum pinguccf
{eancrtfns:inicrlepietibus mcmbranis forie delufus,qu3: huic inuolucro obnatac prarpingucs,
acpotiflimuminhominibus,uifuntur.Ca-tcrumcxicriorha'cinuolucrifupcrficicsproptcrfi'
brofosncxus,utmebrana:inuiccconatar,afpcra cernitur. Inuolucrienim laieribus intcrfcpici-i
tcsmcbranxquodamodoorbicuIaiim"obnafcuntur.Anlcrioriparti,cuiiIla?mcbranf noob ''Y"f'"*
'•
nafcuntur,f.bra(;membranea;carumembranarucauitatcimplcntium cordisinuolucroadna-
fcunf.Poftcriorparsuniuerlainierfepictcsquoqpmebranashabetconaias.Ca-teriiuniucrfus
mucro,& dcxtri lateris inuolucri egfcgia poriio lepti trafuerfi ncrueo circulo ad latus finiftru
uaIidifnme,ampIoq)admodum fpacio conafcitur,quod hominibus cftpcculiare. Siniijs quip
pe&canibus&porcisa(cptomuItumdiftat:tantumabeft,utipfimagnafiii portioneinuolu
crumconcflcrctur.adeofaneut&hincluceclariusconftct, Galenum hominis uifceraautofci
&
canes nobis defcripfifle. Veru &C homini adhucpriuatim
tatcr,aut ncutiq; fpcflaf!c,fimias^
anteriormucronisparslunica: coftasfuccingcnii fibrofisncxibusha-ret,capartc quafiniftri
&
feptima: coftaru cartilagincs pcdoris ofli coar<fiantur. fcd
lateris fexta- &
is inuolucri ncxus
mtcr thoraccni interdiuidcntes mcmbranas pcrficitur:nullibi enim cx illarum medio inuolu '"f'""' '

Qwlus udfls
crumcordiscxccdit,nccppulmonemuIlacxpartcnifiiIlaruminterucntu contingit.HocnuI- '1"'"^^
«fra/i imo hs artcrias in fe difperfascxigit,neqp etiam ucnas,nifi pcrquam' icnuiffimas ab illis fcrecxortas, 4 j/;.d,e,
lucrmi mi-li-
quacinterfepientibus membranistanqi in omentii deriuantur. quum cnim cauam tranfmittit,
abillauixaliquidmutuatur:quaautcmfepioinhominibusconafcitur,communiacumfepto
uafa fibi uendicat.' Neruos quoqp adipifcimrnimis quam obfcuros.ac ab illis pronatos, a qui- ' 'l^^
Tmolucriw bus rccurrciitcs ncrui iam puIIuIarunt.Quod ucrb mcmbraneum hoc cordis inuolucrum cor^
'^''^ '1"°'^ dicitur,omnibus confpicuum effearbiiror:quum inftar domus &r arculx cuiuf
^"'a.mis'^^-!
°'
dam ac thcca: cor luculentiflime amplc(fli,ac in terfcpicntiu mcmbranarubencficio fuftinercui
dcatur.Pra:tcrcautlcuiuscfIet,&:durius,exualidaextruimembrana, ncmini^ quoqp ambioere
Cmnfimiii- putaucrim.Cxtcrii an hominibus fecundu naturii fc habcntibus inuolucrii id aqua
contineat,

'^"tro2]nuc-
1"^ ^^''^^^ humoris modo in ipfius cauitate intcr diflccandu repofii.i obfcruamus,mihi no ad-
mr. modii perfpeflii cft.Quauis nulla fanehumani cordis fcftione uncfi aggrcffus fim in qua non ,

multa ciufinodi aquc quantitaie rcpercrim:quocunq' cti,T moriis gencrc fiuepaulo,fiuc multo
ante homo intcri)ftct,ctiam fiadhuc maiorcm copi.T in mulicribus cp uiris animaducrterim:nifi
ilIinaiuraadmodumfuifrenthumida.Quinctiamfcrcminusinnupcrmortuisadinucni,quam
inhisaquorumfeifiioncdiutius tempcraflcm.Iscui Bononia;cor uiuo cximifpcclauimusja-
quam eiiamininuolucro continereuidebatur:ucrijm idnonadmodum commode, utcunque
nos tragoedixadiungcrcmuSjCxpedcrelicuit. Patauii huius aqua:intucdc cupidi pulfans
etia
,
adhuccor cii pulmonercliquis^uifccribusilicoaiqtcxcniptumerat,inproximampharmaco^
pol.vofticinam dcferri curauimus , ac in inuolucro aquam nonnullamrcpcrimvis Cancs uiui
.

caui.
DE HVMAN! CORPORIS FABRICA LIBfiR vt.
tauitatem muolucri&Jcordis fupcrficicm humcflas habent,atinhisnulla aqucc obicruatur
quanticaSjUt lane in mortuis quantumuis etiam c.vigua fcmpcr , pcrindc ac in porcis occurrat,
quibus tamen in uiua feclione aqua anferuata uidctur Adeo ut dc uiuorum aquanihil aiTcrcre
.

Uclim,ucrum nullam pcnitus in illiscontineri(uthodicomnescxfpirituin aquam poftmor'


tem conucrfo , hanC in mortuis rcpcriri contendenics aRirmant)falfumefIe noui. Quandoqui
dcm(utfa;peanteamonuimus)mcmbranacnulhs partibus connata:,nequc inuiccmha;rentes
pcrpetuomadidac apparet, ut oculi palpebrarumqp intcrior fupcrficics. Ad hunc quocp modij
ubimembranaeccrebrum inucfticntes mutuo infternuntur^&internacoftasfuccingentismcm
branx,&peritonacifupcrficies,aciccoris quo<5&;inteftinorum,reliquarum^ partiuminui^
cemtantufnaccumbentium,nonuer6connat3rijluperficics madorem lempcr commonftratf
Nunc autcm cor in continuo ucrfans motu^nccf dum uiuiianimal unquam udmomento quie
(cens,calidilTimit uilcus merito ccnfctur,cur minus non madoremduniaxai, ut rcliqua omnia^
fed&aquam a Naturaipfipriuaiimeiufdcufusgratialargii;i nanciicetur^ Precipuequumin
humidioris temperieiuirisacmulieribus copiofiorcaquam,quamin ficciscalidisq),quibusplu
res adefie Ipir/tus coftat,rcpcriamus; atcp a phrcniiidcmortuo ccrcbriuetriculos ierofo hurao-
renonnihil(alfoacricpplenosobferuaucrimus.Ncq;hicificmouci,quodqius undch^caqua
calidiftimo uifceriaffundatur,intei-rog3rcpollit:quum pr.rtcr adipcm, quo huinanuin cor im-
primis fcaict,madorcm in reliquis nupcr comincmoratis fcdibus aniinaduertamus,& in aquae
fubtcr cutem (pecie,ab utero «trxij»: diiTta.tantam aqu;i; uim in pcritonsci amplitud inc etia

in aquofo ramice,& intcrdii uiucn tibus in thoracis ampliiudincafiiruari indics difcamus .Prc,
tcrea ccftiuo teporc fufpefi,ac in cruce,ut Gallis &
noftratibus moris eft, no procul a fuburbrjs
ad publicas uias rclifli.paucis poft fufpendium dicbus.ac fi ucficiaquadiftcnta; eflcnt,in mira
moIemintumefcunt.Mcminieiiamin diebuscanicularibusunadicoccifoscancs, quibus cute
dctraxeram,&; mulculi alicuius motum cxaminaueram,ncgligcntia non abieflos fuilTc, Si cafu
in folcreliiSos.raaximam ferofr aqux uim in peritona:i cauitate,& in thoracis amplitudinc col
tandcm in thcologo^
lcgific.CcrtcriJm nugaci hacdifceptationcrcli(fla,ad cor propcreraus , ne
rumqu3Eftioncm,quadcmyftcri)spIcnaSaluatorisnoftri lESV CHRrsTi
aquafan,
(Sinimepcriraflant,iucidamus:acdiuiIoannis ucriftimumEuangchumjhis noftris dcfolisca-
Iprein fulpcnfis ui rationibus,& carnificinis minimcmifccamus,

D E CO RD IS SITV ET FO R M^.
Caput I X.
SI T VM coriis infia proportione ofltndit ukimafi^um tertij libri: ddn prima ^
Jhcunda prtefcntis librijigura idem quoque oHendunt ,quamuis in illis corfuo inuolucro intcRa
jit,ac inter membranas thoracis cauitatem interfepientes contineafur <^cin prima quidemfu'
.

guraidad L fpe8atur,infecundaautemadinfiriiii L O" M. Torro cordis firmaiit


cx f[uarta,quinta,&f^t"fi^iris petere licet.

Ijo R D I s fitum formam^ipfiusenarratum modo' inuolucrum com- Qcniiifigut


monftrat.Cor namqucpyramidabs figura; uifitur, &
nucipinca! non ad..
modumeftabfimile:ex " bafinimirum laiioriin mua-onem paulo quam
'

iiucis pinexacutioremfenfim definens:eft'qucmulio longius quam craC

fius.quanquamin homine,quod adexternam fupcrficicTn attinct, non X'


quecraftumfecundum orbem,utCj:lcrisfereanimaIibus,fit. Ipfiuscienim
latiiudo profundiiaiem no fccu s c.xcedii,quam fi quis cor in anieriori po-
(tcrioritp iedc nonnihil depreffum afErmarct. Accp idpotiffimum in dcxtra fcde illiaccidifIc,diC
fecantibus obleruatur.Tota exterior fupcrficies a bafiad mucronis ul^extrcmura impenfe lar,
uis ccrnitur,nuIliprorfus parti connata. Coronalis lamcn uena; ' propagines a cordis bafiad Coriiifupcr.
ciS/igu.E.
mucroncm uf(f ctun coniugis fua; artcrris cxcurrcntcs,fanguinc^ turgen tcs paulo maois reli'
,
ficies ^iiaJii,

f4/i.I.si;.
qua cordis fupcrficie cxtubcrant,ina;qualiiatcm9 minimam efformat:quippe maxima fui cor-
B. porisportioncincordisfubftantiamimprimuntur,dcinde&adepsctiam,quohumanumcor
plcrunq!abundat,aliquid inarqualitaris inducit.Bafispropieruaiorumcgreirusinarqualis ut-

k 4^. G. s
cunqj uifitur.dcxcrEE enim ipfius fcdi dcxtra auricula fimul cum ' uena caua ,
' aricriali uena& ''

fe-I-
commitiiiLir,in finiftra auiem fcdc 'bcuam habci auriculam,& prxtcr ai'teriam uenalcm 'ma
,

gnx quocp artcrixiniiium.Porrocordis auriculas, uafa, ut& ipforum orificia &membranu»


Coriiifitm.
las,cordis^ uen triculos fcorfim ordinc pcrfcquemur,iam cordis fitum fubnexuri,dc quo pro-
l6f.g. O.
lixe
. ySiS ANDREAB VESALII BRVXELLENSIS
lixeadmodumdidcdioiiisprofcflbi-cscontcndunt^his quidcmidin finiftrum thoracis latus
collocatuminnucntibus,illisauteminmcdio,qubdaddcxtrumacfiniftrumattinet:alrjs uerb
iion ad hanc tantumpofitionis diftercntiam cor in medio efte placuit,ucrum fccundum tho &
racis antcriora 8i poftcriora,dcindefuperiora& infcriora.alrjs rurfiis ha;c omnia quidem toti
cordis moli^alijs autcm duntaxat bafi aftcribcntibus.Quod autcm in pracfcntia thoracem om'
ncsappdlcnt"'quicquidcoftis8<;peftorisofre,&duodedm thoracis uertebris intcrcludiiur,
manifeftumcncarbitror:quumaIioqmnfiuniucrfuscorporistrucuscumAriftotelcipfistho^
raxappcllaretur,plurimum in fitu cordis enarrando aberrareiit, qiiamuis alioquin ad ueram fi
lus dcicriptioncm non admodum acccdant.Qiiandoquidembrutis animalibus quibus peifio
risoshominelonoiusobtigit,nonbafisfolum,fedSfcordis propemodum mucro in mcdio,
quod ad dextrum &:finiffrum fpcflat,continctur Deinccps fecundum dorfi longitudinem
.

bafisuiciniorlongecftpriinxthoracis uertebrc,quammucroipfiduodccim2C.Lifupermagis
mfg.S.
ab elatibri pcfloris offis fcde cordis bafis remouetur,quam mucro a pciSoris oflis " cartilaginc
gladij modo in acicm ceflantc.adcb ut hac dimcnfione,quam in longitudinemetimur, uniucr-
fum cor mcdiam fedem nullisanimalibus cxafle occupet.Qiiod ad antcriora poftcrioraq; atti-
nct,omnibus animantibus cordis bifis in mcdio eius thoracis fcdis quam fibi ueri^dicat, collo'
catur. Mucro autcm in antcriora magis cxporrigitur, non tamcn paritcr omnibus Cxterum .

hominiscorfuabafi,qua;ipfiusdignifl^'manobilinimac}!pars,quumuaforumorigofit,ccnfc-
tur^cxacte^ut iii reliquis animatibus.dextracfiniftraique fcdis medium obtinet:atciuc quod ad
an tcriora pofteriora quc fpe<flat,pariter fcfe habet. tatum enim a peifloris diftat ofle , quantum
auertcbrarum corporibusabfcedit hi thoracis autcmlongitudine, quajpoftcriorifcdcduo^
.

dccimconftituiturucrtebris, quintxucrtebrx corpus refpicit, quxcxtribus lotius thoracis


dorfilongitudinispartibuspriina:humiliorfcdes&;fecunda:elatiorexiftit. hi anterioriucrb
thoracis fcde,qua; pedoris offis longitudine terminatur,adamuflim mediam lcdcm exigit,taii
tundemaiugulorcmota^quantumabeaoflispetftoris iede,cuifcptuminfcritur.Atquchictu-
tiflimus, &
plurimum ab fjs qua: foris inciderc qucunt,remotus,bafis locus eft a quo rcliquii :

cordis corpus fcnfim in antcriora,& in finiftrum latus coufcf exporrigitur , ut mucronis pofcc
, rior parsmagis ad peflus atq; antrorfum qj ipfumbafis ceniru uergat, & dextra quocpmucro'
nis pars in finiftrum inagis ipfo bafis ccntro proienla,medium pefloris oflis in finiftrum cxcc
dat,ipfumcp mucronis centrum fcxt3?& feptiina: coftarura finiftri latcris cartilagines refpiciat,
Cojdiitndgtii qua pcdoris ofli coar(ftantur.Pra:lcntibus tcrminis quibus cordis fitus compra:henditur , iL
tudo.
]jus quoqucmagnitudo innotcfcit:quc fane homini,ut & ccrebrum ac iecur,quam ca:teris ani
matibus eft grandior.Ncquc id folum homini priuaiim euenit , uerum illi quoque cor fcpti &
tranfucrfincruofxpartiinteuolatcre, cuicordisinuolucrumagnofpacio°adnafcitur,quam
D 4 G rfi P

proximeacccdiiifecus longe quam canibus &: fimijs, quibus cor magno inieruallo a iepio re-
mouctur.

DE CORDIS syB ST^NT I^, Caput X.


CO R.D IS ftibllantia (Juoadjicrilicuit;,illis potij^imumfiguris ddincatur ,(ju(^ id (pio

Uis paSlo dtjjeflum rcfirunt^utJcptima;,et (ptatuor illi proximefcipiciitcs.

R AE c I P V A cordisflibftantiacarncconfi:at,mufculorumcarnepauIo
GorQti cdro.
&
minus rubra,uerum duritia,(piflitudinc , fibrarum quo intertexitur ge-
nere plurimum ab illa uariante Cordis enim caro longe durior cxiftit,&:
.

fpiflior,iniurrjs^ fercndis pcrtinacior, 8£ dcmumuario robuftiflimarum


fibraru gcnercdonata. quum intcrim unius mufculoru fcdis caro unicam
fere fpecie,eamcp (parfim fatis difl^^minata duntaxat forliatur . Porrb fpc-

Cortiiifihi:.
fibrarum,qua: cordis carnc contincntur (no cnim de membranarum
cies

ucnx caua: &: ucnalis artcria; orificiorum fibris agimus) hauda:que ac mufculorii confpicua
'
'

mciiibrjux
eft quandoquidcm nullum prorfus inuenias mufculum,qui ucl citra difTedioncm ilico atquc
;

detciftus eft,fiibrarum fuarum difFerentiam non accurateoftendat:&: adhucmulio accuratius, ZJ Sfig.G


fi ucl crudus ucl cocTtus unguibus,autcultro difccrpatur atcordis quidcm caro fibris compa-
.
G. mcDlbra
luri E,F.
<ftiflimis,&;intcrfeplurimumdiffcrentibusoppletauifitur:qua:uerbearundcmfiius diftcrcn-
tiarumcg fit ratio^coiedlura potius qj fcclione aflequimur. Quouis cnim modo cordis canicm

aut clixam aut crudam rcftis uel obliquis ucl tranfucrfis fecftionibus a ggrediai is , ucl utcunque
lubet eandem unguibus dilaceres , uix unquam cordis noiatu dignam port^oiiera fccundum
DH HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER VI, JS?
unum fibranim gcnus diuclli po(Tcobfcniabis,ac omnccarnis pancm diucrfis mukiplicibusqi
(lcd potillimum tranliicrfisyhbris abundarcaftrucs : non cnim in coi dc, ut fanein ftomaclio,

ucntricu!o,intc(i:inis,& ipfo ctiam utcro,& ambabus ucficis fcclionis bcncficio fibrai u fitum
auinucnirc inccoriieft. Qtianff; intcrim tr?plcx fibrarii gcnus a Natura ipfi larrjicu cftc, no pof-
fimus irc inficias,quum ob uarium & rariim qucm in iilo uidcmus hbrarum implexuiu,& nuL
Inm fimpliccm carundem duftum:tum etiam proptcr manilcftam ac uchcnicntcm cortlis fun-
cT:ionem,qua; fibrarum potinunum,ut ftacim diiTturi fiimus,auxiIio pcrficiuntur. Cctcrum Sc
firatio foriaffis fuadcretrcclas fibras quibus attiahcdi facultas tnbui.urintimas,& deindc his
obliquas,qux in alijs organis naturali mocu agentibus retcntioni pnvcfle credutur, pofitascC
fc,&e.>;timamfcdcintranfucrfasacorbiculares,quxexpclUinc,obcincre,noncamen cordis fi-
briseum ficum aftcribemus^quum icctio ipfa triplcx hoc fibrarum gcnus iiuiiccin ccmmifccri
oftciidat,&nuncrciflas,nuncobliqiias,nunctranfuerfas,&rurfusrcCtas&obliquas &tranf
uerlas quodammodo coinmonfuet,quafi trcs priorcs difFcrcntix fiiigulis uentriculis pcculia'
reseftcnc, poftcriorcs ucro coci cordi ambobus'quc ucntriculis fimul dcdicarciitur . AppeU
lo aucem in cordcreclas fibras,quas in eo perquain clixaco cx ipfius bafi ad mucronis ufquc ip-

fius cencrtim dcduci,tain pir cordis uciicriculorum fcpcum,quain rcliquii fcdcm confpicimus.
tranfucrfas autcin,qua:orbicuIatimcorucntriculoscj;ambiunt:obliquasucio,qucquidcmor
biculacim cor uentriculosqiambiunt.at oblique fecundum cordislongicudiiicmproccdunt,
S uiitq! ha; in duplici difFcrcncia. Aliqux ctcnim iii dcxtro cordis latcrc bafi funi uicimorcs,in
finiftro ipfi mucroni alixautcm in dcxtro latcre mucroncm magis rcfpiciunt, in Ixuo bafiin,
:

Atque liis lane fibris pro cordis molc,fi cam fcilicct ad mufculum conferas, pcrqiiam, numcro-
fis,&carnchascontincnceamp!cxantccj!,pocifJiinacordis fubftanciaconfticuicur, cui cadeni
cummufculorumucncrium [ubftantiaaccidiccompoficio.Vccniminmufculis fibrxncrum,
pcrcncur, carncm undiquc habcnc circumpofitam : fic& cordis fibrx peculiaii ipfis carne
concinencur, fulciuncurcp. Qtix porropcruniuerfumcor fibrarir & carnis fimul ficcrafticics,

tuiic dcmum opporcune explicabicur , ubi cordis ucncriculos oracionc complcxi Ricrimus. In
carnisfibiarumqjcordisufum,quxq;adhucadcordislubftanciam
prcfcnciaauccmfLiffcccric,
lpc(rcanc,adiiccre:acinnucre,cord!Scarncinin inucroncquaininbafiipiffiorcmfolidiorcm^
apparcre. Nonob hoc profe(fco(ut Cilcnus arbitratui ) nc hic corin fuis contraftionibus
quod ca cordis pars tenuis fic,& quod ad ci: hbraru
pccloris os acccdcs facilius Icderecur:ucru
rcflaru con curfus pcrficicur.qui carnc mucronis,& fiab alia no diftcrac, coinpaifciorc comon
ftrac,ad cia prorfus modu quo folidiorcm carncm in mufculi capite, aut ttndin is principio ui'
dcmus, quam in mufculi ucntris medio, ubi fibrx no adco atquc in illis locis compaclx^ab in-
uiccmmaCTis dirimuntur. Carnisitaquccordisnonpoftrcmus uiuscum mufculorum carnis Cmiscor'
''««y»5-
ufuinfibraruinfirmationccorreli^ondct. Quoducropropriapcculiariqpipfius fc.undiim iu-
ftitiamtcmperieadprxcipuascordisfunclioncs^qiixinfanguinisgratia pulmonis cmucatio
nc,& uitali fpiritu conficicndo potiftlmij cofiftunt, opitulctur,imo primarius harum funclio-
num autor fit,cx alioria uifccru fubftantia raciocinamur. CxtcT iim cordis fibrx alteri fiincflio- ^^•''T«"fi<

nilubferuiunt,quacortannfpcrdumuiuitanimal,& diIatatur&contrahitur,&aliquandiuin
Icrconcraflioncmdilatationeincgquicrcit.Dcinqucmadmodum cordis fibrxcum inufculo-
riim fibrisnonnullaconfcquunturcommunia,ficctiam ut&iIlxinocuifamuIancur,fcdpror'
fus diucrfo.iVIufculorumeniminocusarbitrariuscft,cordisueronaturalis,acablt]ue laftitudi
ncinfcrutabiIirciaimOpificisinduftriaindctelTiis,arbicrioq!noftroinininielubditus, nccp cx
ccrcbrincruis,uc mufculorum mocus,ullaexparce dcpcndcns Porro cordis dilatacioncm, .

qux mucronisipfiusadbafi3Ccncrumcftaccraflio,&omnium laccruni cordisdiftencio,rcc^cc


bafim concrahcnccs Qciod faiicica pcrficicur, ac fi uiniinco
eft^ciunc fibra-,mucroncin.ucrfus .

circulo orbiculatimcadcmcp fericcomplurimas iuncorumfcirporuin ueradices connc^lcrcs,


&capitibusilIoruin fimul co!lcftis,uelutpyramidcmquandamcflBnnarcs, acdeinum funicu
lum ex mucronis mcdio pcr circuli ccntrum dimittcrcs , quo dcorfum traiTto , pyramis brc-
uior,intus^ multo capacior rcddcretur. Hinc fiquidcm cordis dilacationcm condifccre quam
optimelicerct: quippcuimcn quodammodocordisbafircfpondcret,iuncorum autemcollc-
ftio cordis mucroniidcinde iunci ipfi & funiculus illcrcflis fibris congrucrent . iunci quidcin
/llisrcfpondcrentfibris,quiin cordisIaccribus&anccriusccpoftcriuscoiififtunc:funiculusau
6sp. H,H. lcpto intcr duos finus pofito frequentiftimx
tem illis conferrctur fibris,qux in cordis cariico
habentur.quanquain quod omnimodam cum rcctarum fibrarum motu fimilitudiiicm obtine
^ji.K.np-

feu circularium fibrarum aftioiicm ad a-


^""^-G rct,nihil confingcrepolTimus.Tranfucrfarum autcm
liquidrefcrrc,eftquani facillimum.hxcnimcordiscontraiSioniiniprimis prxfiint, quxmu-
,

cronis
;8S ANDREflE VESALTI BRVXELLENSIS
cronis cordisabafieftdifcciTus,&qua:damcordisprodii(fli'o,quailla:moliunturfibra', quo'
ties laxatisredis impcnfiiis arflanturcolligunturcpjhaud fccus quam fi priuscotracftum in py

ramidc ilIafuiiiculumiamlaxes,acmanibusautalio circulo inmcdio pyramidisiuncos intror'


fum comprimas.ita^illiuscauitatcmminuaSj&interim tamcnprocerioremrcddas.Nuncue
ro qui obliquccfibrjcquicti pra:fint,hoceft aliquanti(pcr,proutcordis funflionibus ex uiu
ccnlctur,fimul cum alijs fibris ad contcntas materias undiquaqucfe con trahant, imaginari no
eftarduum;prxcipue fi diuerfos cordis pulfus in uiuo animali cxaminaucris.Quod lane faftu
rusesiucundifiRmeca admimftratione,quam ftptimi libricalci (uelhuius tantumreigratia)
fubiiciam;in quanon hacc mod6,uerum alia pleraque fpccfianda proponentur Nunc autcm .

ad fibrasrcuerfi,easnonmotuumcordis duntaxat opificesentarbitrabimur.ucrumrce^as ad


D.7
attraifi:ionem;,adexpulfioncmorbicularcs,adretcnfioncmucr6 obliquasconducereetiamno g6
ji.

/•ti.cr/i.
Corlufuljl^
bisperfuafumcrit. Cxierumprxtercordis camem& fibras proprixipfius" uena:illiusfub, c.(.6,'i.sE.
t/tC liccuUsircs ftantiam cnutriciucs,& artcrix innatumfuxfubftantixca!orcmfoucntcs,hucctiamcnume- h 6ji. D.io
'"

uena cr ttrw /ig.E.E.cr


randxucniunt;ip(auideIicetcoronalis uena,&dua; coronalcsartcna^pcrcordis fubftantiam
ti.u.f.m.
quafi mufculorum uafa diftributx. Qiiis ucro ucnxartcriarum quccoronalium fitortus Itv jB.B.
I^^erutdus riescfjin tcrtiolibro abundccomplexi iumus.Quarecordis'ucruuio (crmoniquoqueaddito, i6fy.h.
cordti. ad cordis tunicam cft acccdcndum:ac cum quidcm ncruulum in quarto libro a liniftro fcxti pa
hejig.d.
riscerebri'' neruo dcpromirctulimus,quandoabillo,ubifiniftiilateris recurrentem ncruum
conftituit,fobolcm dcriuari diximus,quxcordis inuolucribafim prnctrans ,& finiftro ucnx i^fig.i. '

artcrialis latcri pofteriori^ ledi exporre(fla,in cordis bafini (oppido quam obfcure) pcrtinct,

TunrCd cnr' Vcrum cordis tunica illi mcmbrana: prorfus corrcfpondct,qua" mufculorum ucntribu s pcrti
(iis Jnl>jlat!iC nacitcrobnafciturjtcnuiflimanimirummcmbranulaqua^amufculorumfubftantjadiuclli nC'
olinacd.
quit.l:iufiTiodinanquecordisexcimxfuperficieiobducitur,cuiinhominibusprxcipuc adba .^.ti.lib.s.

OTfigu.K,
Cordiiitdeps. fim diirioris adipis copiaobnafcitur : aliquiido pcr rcliquam cordis fupcrficicm ad mucrO' L,iM.
ncinufque,acidfcmpcrimprimisfecundum"ucnarum&artcriarripcr cordis corpus digixf' P9/i.E,E.
fum.illienim copiofioradipisportio(utiii "omciito &menibranis thoraccniinterfepicntibus 54/13».!.

accidcrcconfpicimus)atlcnditur.Intcgrumcnct&adcordisfubftantiarcferre° tresmembra
nfi. cdc-
nas ucnx caux,& ' duas artcricuenalis orificio prxfcflas,dcindc& ''
auriculas,&' quatuor ip i)Io/j.N,I,

fius prxteridcircunuoluentesucnasartcrias^,uafa,nifinunc tempcftiuius forct,fingulafcor' G,0.


sjfigll.ii
fum priuatis Capitibus recenfcre.Pari quocp ratione& cordis os huc fpedtarc uidcrctur, nifi
'
0,D.,ofi.
&idiii primo libroprolixius cflfcmus perfcquuti. ad S,S.

DE CORDIS SINIBVS, S E /-^ VEN


triculis. Cctput X I.

S EJ> r/ Af<-^ jlgura cr oBctua dextrum cordis uattriculum ctperfumpropommt, no


fict utro C7' dtcimafiniflruin.undecima atitem cor tranjiierjim dijjeclum ocuUs juhijcicm,utiitri
culorum cordis naturcf oflcndcndar phrimiim iuuat.

^ V o'n A M pacTto cordisuentrinilihominibus,acproinde&reliquisani


malibus pulmoncm habcntibus conformentur, quocf conftcnt numero,
nunc fubiungam, fcrmoncm a Galcni cum Ariftotelc in illorum iiumero
difccptatioiieomnino cohibiturus.Humanumitaque cor intus duas infi'
gniteramplas obtinetcauitates,fccundum cordis latcrafitas undeetiam :

'
unam uentriculum fiiium'ucdcxtrum , alteram fiiiiftrum mcrito nuncu
'
i V.uct frt

pamus
Horumdexter finiftriamplitudiiicmuincit, amboque inuiceni 7 ctS.rlG',
.
Cnntfig.
Fomudcx, forma plurimumuariaiit. Dextcr nanque magis deorfum ad cordis mucroneni ipfo finiftro "
fcPjtrtili^
rr/. dcfccndeiis ,cauitatcm inftar crefccntislunx paratam adipifcitur:quandoquidem dextro ip' ftiQ.C7H,
fius laterc,anterioriqi &
poftcriori fede inftar interioris fcmicirculi, aut ita cxtruftx camcratx H
iJlii fig.

c^fig.E.i
fcdis coiicaua eft,extcriori cordis inhis rcgionibus fuperficiei,qux gibba cft,refpondens:in fi,
niftro autem latere cxternx fornicis aut fcmicirculi fcdis ritu(ut fic dicam)gibba ccrnitur,pro.
ptcr cordis uentriculorum ' feptum (cmiorbis modo dextra ipfius fupcrficic in dextri iientricu xlme ojien-
dititfig.ad
liamplitudincinprotubcrantis, Atquchancformam dcxtcr cordisucntriculus abafiadmu- G,G.
Formj.fi-
croncmufqucferuat.fimulcumcordisefRgiccxlatioribafianguftiorredditus.Siniftcruentri' eufi. 1,1.3
culus ampla ctiani bafi iiicipit, fenfiiii^ in anfluni ucriiis cordis inucronciii dcfinit, cauitatem fig.n,H.
f..>'l.I.
coni,quod ad totam fupa-ficiem fpccTtatjOrbiculai-cm obtiiiens Cordis naiique ucntri'
inftar .
gto fig.R.
culorum feptum^'fihiftroipfiuslatere,quoflnifljiuentriculi dextrum latuscftormat,conca'
uum.
'

DE HVMANI CORPORIS FAERICA LIBER VI. JPjl


h H,H.
tii!;-,-,^nonucrbut'' dcxtrolateregibbumcxtubcransq; uifitur^&parcm cra(T!tiem naturam^

•'/SS
cum cordis ' fubftantia finiftrum latus & antcriorcrapoftcriorcmqj l7niftri ucntiiculi ledcs con

tjfi.Q^K. ftitucntcexigit:itaqjpror(us fehabct,quafi (inifeiucntriculi potiffimiltm gratia cor conftitue^


I Hoc { ml rctur^ac ut dcxtcr uentriculus ficrct tcnuis quxdam cordis fubftan tia dcxtro fcp ti latcri adna^
Vniuerfa nancp cordis fubftantia,prxtcr ucntriculoru feptum, dextri ucntriculi ara^
^'^'^^^"^^- '

^auim'-
fcn qttim plitudinem conftitucns,tenuis admodum cft;qux autcm finiftrum ucntriculum orbiculatim
cxmdcci- ambitefiormatqjjdcxtri uentriculi fubftantiam multis numcris cranitie{upcrat,& imdiqj gque
crafla uifitur,prxtcrquam in ipfabafi,ubi uaforum illincprodcuntium dehifcentiumq; gratia,
cordiscarncafubftantiatantaamplitudinedeficit,quantaorificiorumeftamplitudo.Vtriuf(5'
mn^cMs uentriculi fupcrficics pcrquam ina;qualis eft,& multis quafi foucisin carneam fubftantiam '^"'triatle:,

fgun! oh- pcniiiusimprcnisobfita.Nc(5iftajad!ateratantum,&filecusca;teris omnibus diffeclionum ''J^^fi''"'^'

hKiicmri^
proccribusuifumfit,confiftunt,ubidextcruentriculusfiniftrumrcfpicit:ucrijmpcruniuerfam
tiili/jjtflj- prorfusucntriculorumfupcrficiem,nonfoluminnupcroccifisanimantibus,fcdpcrpeii!6,taii
dum cor ipfum feruarcuolueris,apparcntcs,necp unquam ucl in cxiccato corde conniucn
tifpcr
tes.Dcindepra:terhancina"qualitatcm,quxinfiniftroucntriculoncinnihil infigniorcft, am,

o^^l h'
^° carncasquafdamexplantationcsproccfl'us'uciiimscxigunt,quiteretesfunt,&graciles,&
H.fo./i. n! in° fibras mijbrancas ccftant,humiliori fcdi * mcmbranarii in ipfis finibus pofitaru continuas,
o 7 /i N. 9 Ccriiuntur autem cariici hi procefKis potiirimum ad ucntriculorij mucroncm,humiliorcm'ue
fcdcm,quos adfibrarum quas contincntroburfaccrcoftcndam:quum fccundoab hoc Capi-
^^'fi^a
tc mcmbranarum cordis naturam pcrlcquar. Vcntriculorum igitur lcptum crafTifflma^ut di^
p 7(j K,L,
M. 5 fig.E, xijCordis fubftantia efformatum,utrinq; foueis ipfi imprcflis fcatct,hac imprimis occafioncina;
quali fuperficie qua uentriculos rclpicit donatu.Ex his foueis nu!lc(quod lcnfu falte coprehcii

j K lo
adcb (ane ut rcrum Opificis induftria mira'
di licct) ex dcxtro ucntriculo in finifti upcnetrant,
/i,R.i./i.i. ricogamur,qiiapcr mcatus uifumfugicntcs cx dextro ucntriculo in finiftrumfanguisrcfudat,
r 7/i. c,c,
Pr jjter hadenus commemorata,in utrifqj ' duo habentur orificia,& totidcm ua(a in cmincntio
'''mdcxtro
" uentriculorum fcde, in cordis nimirumbafi confift,cntia:& iubl^antia,quum unu quidcm ue
!iminm,'o. nofum,altcru autem arteriofum fit.difterentia.Dcindc ambobus ucntriculis ' mcmbranx qup
in/irafira Janiinfuntjquasuaforumorificiispaulopoftprcficicomnicniorabimus^acindcxtroquidcm
uentriculo tres habentur,ucna: cauj: os Ipcflantes^in finift o autcm duc,ucnalis artcria: origini
TT^w i

/ig.A. connata;,adcb ut & hincuentriculis quxdam cxurgat dil-icrcntia,qucmadmodum ctiam & ip,
1 7 /i.K,L,
ufu^& quam contincnt matcriaintcr fe difFcrunt. Porrb ufum illorum una cum cordis uafb
(ro'w"w
rum&orificiorum&mcmbranarum& auriumufu priuatoCapitc mcritbpertracftabimus,
'

/iroE,F/j- qubdhacc fimulomniacordisfunflionibusfamulcntunquaSjnifienarratarumiam partiucoii


8"-9- ftruffioncpriusdcfcripta,rcccnfcrcabfurdumforct.
-t4/!'.).IC-

DE CORDIS V^SIS, ET EORyN^


dcm orificijs^ Ca^iit 1 1.

CORDIS iictjls eorundcm^ oriftcijsfpeStandispIerte^ificiiintfigiirieidCfUnta cjiii-^


dcmprcccipueiienamcauamproponitadcharailcrcs C,D,E. Scxtaautemuenamartcria-' i

lemlinJlffiitam^C}' artcriamucnalcm Gnotatam^o^magnamartcriamOindicatam. Ca^tc^


rumfeptima cauce iience proponit orificiiim ad C, C, C. Oilaua arterialis ucna: cid C^D.No
tta iienalis arteria: adC,C, Dcciina ma_gna: arferice ad ^
VpER I Capite,quo duos cordis uentriculos compledlebamur,
OR I

quatucjr cordis uala &


totidem orificia eflc,obiter innucbamus. Acin ua
Cordii udfk
t^uoc CJ cjUd:.

forum quidem numcro (unt ucna caua , ucna artcrialis , arteria ucnalis,&
magna artcria,qua; omnia fingulis ad cordis uentriculos Ipeclantibus do
nantur foraininibus. " Vcna caua ad dextrum cordis latus dcxtrumq; ueii Vmiaui.
triculum rcfertur:num ucrb ab illo in hominibus originem ducat, non ad
modum contentiofe friuolis quibufdam autorura fuffragiis innitcns,ag-
^.c,D,E.
gi-(,dicndumduxi,quuiTifcdionc(utrationesfubticcam)innatishominibus nihil ahud quam
caua; ortum a cordc pendcrc(non fecus ac reliquorum trium uaforum ) queam colligcrc . At-
queidem dcfcctibus,quoadha(5lcnusillorumfedlioniinCubui,fatericogor:nonintcrim Gale-
nifcntcntia;paflGmmihirecIamantisignarus.QuKenimisdcuen3[;caua:principio infcxto de
Hippocratis&PlatonisdogmatibuscontraAriftotelisplacituadducit,omniainilIum(fimo.
'
, Dd db
, ^

55<,- ANDRHAE VESALIl B R \:X E LL E N S I S

do ii quisproporuiflTcOrctorqucrc cSTa quam facillimum.Nifi forte cum


Galeno illi conucni
rct,quodiccurrauguificationisofficinamcnchaudfa!focnunciauerii,quanqua ctiaAchillcm
dcxtro itacp latcre bafis dcxtri ucntriculi ad hu
illum artcrix ucnolic principium dcturbaret.
miliorcmciufdcmbifisfedcm.ucnacaua" amplopatcnticf admodumorificio cxoritur,aciIi. ^^"(fa •

co ab cxortuCqui totius ucnc capacitatem amplitudiucmul


tum fupcrat.ac uclut cxtubcrans ad '^^ ^'^^^'
cordisfubftantixtcrminos/ circulusuifitur)fur(um admgulum, &
deorfumucrfus lcptunl cjfi.H.n,
" contendit:ncque,utquifpiamfortcarbitrarctur,ucnacauaunicoadhuncmodumenataprin
^ ^
cipio,in duos truncos magnx arterix modo dirimitur,fcd dcxtro bafis cordis latcri
' inftar re,
J^''^ :^
ena(citur,ac
aipa'liattenditur,acfuo uclutifiniftro duntaxatlatcreuenacxdexaouentriculo cutif.^.o

facile ciiraaliam diuifionem ( quod


intcrim arterix magnx ex cordis bafis ceiitro quodam- in P C7 R.

prodcunti negatum eft ) cordis inuolucrum pcrmcans , furfum dcorfumque


prorc -
modo
cumGaIcnodicere,infertionisc(l(pecieSj
pit. Ncqucprofca6aliacauxexortus,autfimauis
quimori"inistciumreliquorumuaforumcordisucntriculosfpccftantium. Cxtcruraquo'^
nam paftototianterioricauxexortusfedifccundumilliuslongitudinem dextracordis auris l '!'^-''''

adnafcamr,incoquodftatimdccordisauribusfubnexurifumusCapite,audics. Vcnaigi-
turcauaprimumcordisuasccnfebimus.&ipfiusortusfimilitcrprimiorificij loco opportu.
ycni-nc- nehabcbitur . ' Vcnaarterialis ctiam dcxtro cordis ucntriculo aflcribitur.cft quc cauena,

quam quidcm quod fanguinem in pulmoncm dcfcrat,uena;'que prorfus uicem gcrat, Venam:
qu6duerbartcrixcorpusnancifcatur,ArteriaIcm appcllan antca dixmius. Hxcmultomi- ,^
quam caua " orificio ex dcxtri uentriculi bafis clatiflinia parte iuxta dextrum latus umtri-
iiori ^
culorum' fepticnafciturj&magnx^innitensarterix.finKirorfumqucnonnihilfuo caudice is/i.H.H.
inclin.ans,accordisinuoIucrunipcrmeans,tandemin' duostruncos diflcinditur, quorum ''*^jl;'f"'
dcxtcradfiniftrumlatuscaudicismagnxarterix,pofteriorem'quceiuscaudids fcdcm rcfle- ^^^.
'
VcnJiidr- xus,in"' dcxtrospulmonislobosdigeritur, finifter ucr6in"finiftros. Porro" ucnalis arte- „,f,,L,n..

ria, quam in tertio libro paritcr cum arteriali ucnapcrfcquuti


ftiimus.atquc ctiam ab ufu quod ^^a.
^
rcfpondct, "
aerem continct dcducit ue, Artcriam a fubftantia autcm , quod ucnarum corpori
;
^

uafa connumeratur acut uc-


Vcnofam nuncupari retulimus:inter finiftri cordis uentriculi ii.,.6.ji.s. ,

<iarumcorpusadipifcitur,itaquoquccx molliori finiftri ucniriaili fcde(ut caua cx dcxtri)


principiumducit. Exfiniftroenim finiftriucntriculilatereadeiufdcmucntriculidemifliorcm r

p.irtcmparipsnitus modo utcaua.ucnalis arteria^patentiadmodumorbieuWqueorificio ^'^^„^1


cnafcitur,acftaiimabortu,autinipfopotiusortu,in'' duos truncos deriuatur,quorumdcx gu.D.
^

pulmonis fcdcm "


tcr fub cordis bafi produflus , ac cordis inuokicrum peneirans , in dexn-am 9 '^j^"
'

intcrim in finiftram pulmonis partcm cxporrcflo . Cxtcrum hxc ucna-


' '

D-nrrfi y^- difpci gitur,finiftro


mcomicorum Jfs artcrix iii primos truncos diftribuiio.adcoillius origini uicinaeft,uihocnomincnonnul'
icoT<fooi-.-
(i
cordeorificiummultiplicaucrint,acidgcminantes quinquc
jjf]-j.^t:o,.,jsprof^,froreseiusin
c^s aa.
p
uaforum orificia cnumcrauerint . Et rurfus fortaflis pari rationc ucnx caux
^^^^^^^^. ^.jjj. Jj j
attendcntcs,ipfius quoquc orificiumgeminarunt; quuminipfa ctiam originc' hxcfurfum
'

deor(iim'que propcrat Huiufmodi enim quid Hcrophilus contra Galcni Erafiftratfquc


.

fentcniiamex fepiimo dc Adniiniftrandisfcitionibus libro innuifle coUigimr, Porro nos


quatuor cordis uaforum, quatuor tantum orificia,utreucra funt,cnumerabinius. Quo
^
autempacto uenalisartcrixexortuiinanterioriquoque ipfius regionc' Ixua cordis auricula
Mdgnt dr, adnafcatur,fecundoab hoc Capite cxplicabimus Qiiartum uas, quod adhuc cnarrationi
. ^r^^^^^^^

dccft, quartumque cordis conftimit orificium,' magna ccnfcturartcria,pari rationeex fi^ ..i,...,;^,

niftro uentriculo ,
qua artcrialis ucna ex dextro , principium ducens . Ex dcxtro cnim claliflS' o.io/i./i.

mxfiniftriuentriculifedislaicre^&cxcordis bafis ucluci ceniro artcria magna cnafcitur, ali-


quoufqucrefla' furfumfubuenxaricrialiscaudicctannfper prorepcns,doncc cordis inuo-
tucrumpcrmcans,induostruncosdiflcindatur,quoruraunus corporisfupcriora,alrcr infc-
riorapctit Atque ita profcflo durorum craffbrum que uaforum , ipfius nimirum artcrialis
.

uenaJ,acarterixmagnxprincipiaade6rcfpondent,ut finiftrum artcrialis ucnx lalus dexiro

arieriaimagnxlateriinipfaorigine adnatum fii,ambo'que ua(a hk ex eminentiflima cordis


ucntriculorumfcpti (cdccommuneprincipiumradiccmqucpoflidcant.quod coufque qui,
^ ^ ' ^
bufdam animalibusindurcfcit, utidGalcnus reucraos cfle aftirmct. Cxterum'iilcinfini, j-jjg-

ftro cordis uentriculo ad fcpti emincntiflimam fcdem afccnfus poft dextram orificfj ucnalis
X/.j.iffPir arierixmembranaminicr di(fccandum latens confcendensque Ariftotcli impofuit,ut inibi
aiii dumdk cordis uentriculum conftitucrit , illum aricrix magnx principium cfle rccenfcns
"^''^'
quodfanemulio minusincu(andumucnii,quam quoducntiiculorumcordisnumaum pro
'animaliummoleuariarefcripferit. AtquemadmodiUTiGalcnusinhuiufraodileuibus & obi-
tcr

1
. ,
.

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER VI, 591


tcr tantum traditis ab Ariftotele dcfcriptionibus prolixe rcfutaiidis occupatur^ita ftne Arifto-
tclis fecftatorcs hortarcr,ut in Ariftotckm afficlijicdulo hiimani corporis fabricam ipfi rcfcca-

rcnt,cam Galcniplacitis accuratc confcrcntcs , ut tandcm Galcno Anatomicorum principi id


obrjcercnt^cuiusdifleftionisprofenorcs crcbroinfimuIat,quumutcunquelcuitcr Ariftotelis
utinconfcclionibusparumcxcrcitatierrorcmillumcitrapartium inucntionem committcntis
fcrt:atcosgrauitcrincu&t,quitotam uitamhuic (pcculationi dedicarantj&tamcnin pleriC
quc falfi funt . Si cnim quis Galeni doamatibusnon addiftus , ca diligcntcr exaiTiinaret,com'
plurimaprofedlooccurrcnt, qux altius rcfclli poflcnt, quamqua:Gaicnus a!i]s imponit A-
natomicis. Non cniniadmodumkuc ccnfcrctur, quod infexto dc Partiumufu artcrix ma-
gnxorificiumamplius ucnofxari:. i.Torificio efTcaflcrit quum intcrim hoc,iiIo longeam'
:

Gaicaus magnrcarterixorificium uenofx contulit,im6cctcris


•plius ccrnatur.Ncq! fimplicitcr
cordis orificiisidamplius cflecontciKlit,adc6in Ariftotclis dogmata incitatus,utno animad'
ucrtcrituenxcauxorificiuucl triplomaiusartcria:magnajorificio ccrni,acrcucraenc,uti8i
ucnalisaricrixorificingrandiusmagnxartcricorificio cflcdiccbamus.Pon-6quod&cgoiii
Galenimcdicinxparcntisucrbaiuraucrim,acphilofopIiis nosinfcflandianfam prxbcrcncu
tiquam inftituerim, non lubcihxc &C cius gencris pcrmulta diftufiuspcrfequi unde ctiam ad
, :

cordis mcmbranas fermo lam ucnit refleiflcndus

DE VNDECIM MEMB R^NVLIS QJ^^^


tiiororijiciorumcordis. Caput .^III.

P Ri^E S E NTES mcmhyaniE [tricitiminfeptim<i,o[l.ma,nonai!y dtcimdfi'


^uris occurrunt.Septimananquttrcsproponitutna caun orijiciopr.rfii^as^ac K^L^Min-^
Ji^-nitas. O^ldua trcs in ucncc artcrialis orificio poJit,ts,cir E,F,G notatas.Nona duas ucna^
lis arfcrite orificij Eqx F indicatas, Magncc autem artcrix trcs mcmbranx in dccima B, Q,
D inJl^nU£ proponuntur.
A CORPORA cordismcmbranasnuncupamus,qux cordisuafo'
rum radicibus,ipforum'uccxortibus adnata,calorc,fubftantia,crafniie,
membranx exiftunt,matcricrum rcgurgitationibus prxfcflx
prorfus
Suntporr6hxomnes ex prxcipuorum Anatomicorum (cntcntia uiv Mmh.^nj.
decimnumcro,ac trcs quidcm fingulis triumuaforiIorifici)s,duxaU' rumnmxrts.

tcm duntaxai uno quarto ue adnafcuntur Vena caua, quam primum


,

dcxtri ucntriculi uasefle rcccnfuimus, ' fuas mcmbranas , uti modo fub
iun^am,Iocatas cxigit Cauxcxortui,quiueIut cxtubcrans incordis fubftantia,cxquaprb' Cduemm.
.
,
bjfigu.fi, Jii^ 'circulus eft alius mcmbrancus circulus humiliort uenx exortus partiproximeadna, iruntt.
'

''^'tnrjquiprorfus pari modo ac ucnxinitium ex cordis fubftantiaprincipium ducit:S<: quem>


c Er/t Mtii

corpm K, adinodum ucna ab ortu extrorfum e cordis uentriculo fertur , ita quoque mcmbraneus hic cir
L.iM in/i- ciilusintrorfum,in'quedcxtriucntricuIiampIitudinemprocedit. hifupcr ut ucnacaiiailicoa
giutuin m (-ordis fubftantia,cx cuius tcrmino ( ut ita dicam ) cnafcitur, ablccdit,folo cxortu, qui brcuifli
muscft,cordisfubftantixadnata:fi'cetiammcmbrancuscirculusminimaamplitudinccordis
fubl^antixhrcadnafcitur, ilicoabillaabfccdcns ac exafla, &
folida, citraque infignem craf^
flticmualidamcmbranaapparens Hxcin ucntriculi cordis amplitudinem dcorltim duifla,
.

djfi.K^L, nonproculaprincipio in trcs uclutimembranasrcinditur,cxamplaba(i inobtufummucro'


'

ncmdefinentcs,acuixa fcmicirculi conuexodiffcrentcs. Mucro autcm harum membrana^


rum paulo fupra mcdiam uentriculi dcxiri longitudincm ccffat,nccp aliqua cxpartc,quam cir^
cularicxortumembranahxciribusipfiusproccflibus cordis fubftanlix adnalcitur. Vcrum
cx totainferiorifcde trium manbranularum fcuproccffuum, qux rcliquo ipfariim corpore
,
17 ^,N. nonnihil crafliorualidior queefficitur fibrx quxdam frequenti fcrieenalcuntur, qux dcor^
'

fum pcr uentriculi amplitudincm duclx,ucntriculi lateribus iuxta ipfitis mucroncm adnafcun
f8fi.H,u, tur,nonquidemdLlntaxat,utGalenusinnuit,aducntricuIoruin cordis fcptum ,atctiamad
ii."p-'-
r(.]iq^,3,Yi ucntriCuIi mucronis amplitudinem Omnis namque infcrior mcmbranularum
.

parsfibrasilliucntriculimucronis (cdi cxporrigit, qux ipfiedirc(f?o conftituitur. Prxfcntcs


fibrx quamcinbranuIiScommiituntur,excarncsfunt, &f cordis fubftantix haudadnafcuii'
figura
tur . Vndcetiain Ariftoteles illas neruoscfle arbitratus, hinc cor ncruorum principiumeflc
g7
0,0. indicauit, Vertimubi fibrx ad uentriculi mucroncm implantantur, aliquoulque ^ carnols
Dd z fub
ypl AND R E AE V E S AL I I B R V K E LLEK S 1 S

fubftaiitiaadaugentur fuffulciunnircp:no alitcr profcclo apparc]itcs,quam fi camcc in cordis


iicntriculo uiroulx cflcii t.Ca-tcrum mcbrana hcc proptcr trcs mcinbrancos ab ipfa dcdudtos
procclTus,triumucnxcaua; oriftcij mcnibranularu lococnumcrawr, atcpquodproccflus i!li
quum clauduntur,at(5 inuiccm conniucnt,fpiculoru fulcis ftrudtura fimilitcr cxiftant, Gnrci
7jsi)-A»;(iMi-,quafi trifulcasdiccrcSjCOsappcllauerc.Qimcnim mcmbraneocirculo adhucpatcii
tc & orbiculari fcruato,trcs ipfius procclTus inuiccm e rcgionc illius ccntri cocun t, (ormam cf
fingunt triangulari culpidi non abfim ilem , idquc potillimum illi cufpidi , quo in tclis T urc;e
pcnctrandis loricis hodic utuntur,qui triangularcm quidcm cllormantcuipidcm;fcdqu6 nii-
nusoblongumilludfcrrumgrauarct,anguli'qucacutiorcs rcddcrcntur, illiintcr duos angii-
losfulcum climant,adc6utculpiscx bafiinmucroncindefincns,fimultrcsangu!os&totidcm
fulcosoftcndat:utictiamhicin cordcficrianimaducrtcs,dumintcrdiflccandumtrcsmcnibra ^
ncos procelTus inuicem committcs.Ca:tcrum fi totius mcmbrancicorporis cum ipfius proccf
fibus& fibrisadapcrtifiinilitudincm pctis,camcN-coronxformaopportuneliimcs, quam rc'
oum capitibusantiquitatcm infculpfilTe,in illis quc Roma-cffodiuntur imao-inibus uidcmiis. .

"
,

Vtndhiiytt, Forro t|uemadmoaum ucnalisarteriaiicna: caua: tum corporc, tum intro mittcndisad
7ia:mchmd:.
^.0^ pi-opcmodum accedit,ita quoquc ucnalis arterix mcmbranx cumcaux
i-,,.,-^,

'j^-DiD.
mcmbranis plcraquc cxigunt communia. Ad'radiccmenim orbis ucnalis artcrix,
orificii

mcmbrancus circulus excordis lubftantia enafcitur, qui in finiftri cordis ucntriculi aniplitu^ poxtm
dincm introrfuni(ut ucnalis artcria cxtrorfum)ducitur,ftaiimq; ab cxortu a cordis lubftantia
' n.D.jyig.

ablcedit,ucnx cauxorificii mcmbrancocorporchucufquequam fimillima. Vcrum quum a^ '

liquantifperinucntriculiampliiudincmdcfccndit^in^duos tantum mcmbrancos proccflus "^^^f',^'


partitur:forinaquidcm" illisquiaducnxcauar orificiupcrtincntrc!pondcntes,fcd molc&ro nyf.ga.K,

borc lupcriores.Ex ampla enim bafi in obtufum mucronc finiunt,longius in finiftri ucntriculi
cauitat(:,quamcaua:orificij mcmbranulxindcxtri contingentcs Horum proceftuum unus .

dcxtrum ucntriculi finiftri latus,altcr finiftruinreljpicit. Antcrius cnim poftcriusinuiccm dc &


liifcunt.Sccundum uniucrfim corundcm humi!iorcniledcm(quxetiam ut cauxorifici) mcm
'^''^-
branularum,craniordurior9exiftit)°fibrxlcriatimcxilliscnafcuntur,quxdcorlum porre- "s/"

(ftx^tandemcordisfubftanrixadinucronisfiniftriucntriculiamplitudincmpaflim adnafcun
tur : &
qucinadmodumin dextro ucntriculo ficridiximus, "carnca cordis fubftantiaadau- fsji.H.H,

gcntur ftabiTiunturq!. Cxtcriliin quiamembrancus ucnalis artcria-circulus induos tantum ^"'i^' '^-

proccflus dirimitur^diffccTionisprocercs duas tantum membranulas iplius orificio prxfici af


fcrunt:quasmitrxcpifcopalinonadmodumineptecontulcris, fimod6partcm caputamplc-
<rtciitcm ipfi incmbranco circulo,& huius proccfliis antcriori pofterioricpmitrx cacumini alTi-
milaucris. quumenimduo tantiimhtccernanturprocefrus,utcunquecos inuiceni conniucrc
finoas,Tpi).A<o;^iimt cum Galcno ipfas appcllarc non potcris , quod fcilicct triangularis cufpidis
^rtfrWn ,nj3gj|if,T^ n^,|,quj,Ti rcferant. Vciixartcrialis 'mcmbranx diftorummodoorificioruni 'i^f'-'^'^'

mcmbrams nequclitu, ncqiictorma,ncqucctiamroDorerclpondcnt t\ ucnxcnimartcnalis .


, (i,^.

exortuhxintrorfumincordisdcxtrum ucntriculum haud pertingunt,fcd toixin ciusuafis i.j.j.

caudiccconfiftunt,itaaborificioextrorfuindu(ftx,utcommemoratx prius nicmbranulxab


orificio introrfumpcrtinebant.Ncquccliani his unus communisquccft circulus , uertini tres
diftincffx, & non admodum ualidx funt mcmbranx ,
fingulx fcmicirculi modo princi-
piumducentcs. Vcnxcnimarterialisorificiumintrorfuin,atqueinfuainipfius ampliiudinem
nonnihilinoriginccxiubcranSjfufampliiudinisfupcrficicinn-cs lcmicirculos cxtrorlumacor
dc laicfcenics diftinflamobiinci: quicralTiorcsrcddiii, in iplam uafisampliiudinciri protubc'
rant, ac fuis lubcribusueluti tres triangulos ita clformanl , ut in puncflo fecontingcnics circii'
liextra fuam fupcrficicm fupra inlraquc coniaflus lerminum angulos conftiiuunt. Ab his fc'
,

micircularibus lubcribusmembranxtotaipfarum amplitudinc, quafifcmiplcnxlunximagi^


nemrcfcrcntes pronalcuntur,nufquam uafiipfi, prxterquamadhxciubcra,adnatx. Harum
mcmbraiiarumlatiflima(cdcs,quxcxirorfuin acordcmagisreliquismembranarum partibus
rcmouetur, &folamcmbranarumIatuscft,viafiipfi non connatum , hauditarcc^ta cernirur,
finoulxmembranxdimidiattim circulum adamufrim exprimcreni: ucrum modiceidla
acfi
tus inirorfum obliquatur,& non adcoaltecxtrorfumucin mcdio confccndit, atquc itTminis
quibusutrinqueuaficoniinuatur. Quumitaquchxcfuperiorlatiflimaqucmembranulariim
pars laius'ucinftardimidiaixparcnthefisadhuncmodum ( inficiftatur, & ipfarum mcmbra- noii.B.c,

^rttwKd- injlarumcxortus,&;ad uafaconncxus lcmicirculumadamuflim c-xprimai,Grxci has mcm-


D-erji.M.
'"'j"'"!'-
onxmtmirj- branulas (rvvMB./!st iiuncuparun t ab illoriim C imaoinc.
, Histribusucnxarterialismcm-
branulis , trcs 111 arterix magnx oltiolo a Natura creatxrc!pondcnt,in nullo prorlus ab illis rca,i,i.

quam
DE HVMANI CORPORIS FADRICA LIRF, R VI. ysj

quam in iTiagiiitiidine& robore difFcrentes Magnx .enim arteria; membranute tan to gran-
diores ualidiorescp ucna:aricriofe mcmbranulisuifunturjquantouenajarteriofccorpusab
artcrice corpore duritia amplitudine^ uincitur.

DE CORDIS RICjyLIS. Caput J^IIII.

CORDIS auricuhsquarttijigurciproponit I K iitjlqtiitas , ut crfcxta M


F notatas.T^triimdcxtramaiiriculaminutrfamoflenditJcptiiiucJi^urci- F^CT oBaiia- K.Si-
niflram ucro non<£fgurce I,z^ deciiif^ L.

VR I C V L AE cordis dincclionum profcfloribus uocantur.appcndi' £, uarum cor


ccsquidambafi ipfius adnati.aiimilitudinecnimjquainilliinfitUjnon iitiricuUru

autcm in ufn , cum proprie diflis auribus obtincnt , aurium nominc do-
nantur.Emicatnamcpadutrumqjcordisbafislcu capitislatus appcndi.K
tAyfc^^'"\^| Linus,cxamplioribali inmucronemdclincns,qucmcxlatercquo rcponi
tv^C^^ftk^ tur,autdcxtrum,aut(inifi:rumnuncupamus.°Dcxteritacf appcndixfeu 2)„„^„., tiun
^jhf^i-J W-^^^n""^—^ auris,dcxtrocordisbafislateriattenditur,"totianterioriexortusucnxca cuUfm,fu
us F fcpti- uxrcgiom lccundum illius longitudincm obducta,»; etiam luo mucronc a ucna; corporcab-
"ueh": fcedcns, elatius nonnihil quam cordis bafis furfum confccndit. Voco autcm exortus ucna: ca-
Hfroiima
iong;(mJin,.rnjtotam cam fedcm quacaucnx caua^partequapropinquius cordismucroni
ucnacordis fubftantiac adnafcitur, ufq; ad cam qua: bafis cordis cetro,aut ipli artcriali ucna: ui
ciiiior eft.atq; huic cxortus longitudinidextra; cordis auricula; bafis longitudo refpondct. Hu

lusenim auricula; cft]gics pyramidcmrcfert, cxqj oblonga bafi in mucronem , qui non admO'
dumacutus protenfuscpeft,delmit.Auriculxetcnimbafislongitudo,quainuenxcaucexcor'
deprincipii longitudine mctiridiximus,ipfius auricula: etiam admodum diftentc amplitudine
fere triplo exccdit;deiiidc &
longior niulto cft,quain progrclTus a bafi auricula- ad ipfius mu-
cronem pertincns.Porrigitur autcm auricula a bafi furfum antrorfumcp, adco ut nulli auricula
fbrma,quod ad bafim niucroiicmcj,',& dcindcad cauitatcm ac comprcnioncm diftciitionemqf
attinct cxquifitius contuleris , quam coriaccis tuberibus utrinque Turcarum fcllis aflu-
,

tis,qux equis fluuium tranfiiataturi ueficarum ritu magno ufu inflant. Extcrior nancp auricu-
Ix fupcrficics pro ipfius repletione uariat:quii eniin auriculain cordis conftridtione turgct,op-
plct.icpcft,c>ibbaundique£\:a:quaIisc<.'aqucouclutiliuniorcoblitaccrnitur.Atinanitaconci-
dcnteci! auricula, fupcrficics hxcrugofaac ucluti plicis obfita fpcdantibus occurrit:in tcrim ta-
nien auricula cxtcrius aqueo huniorc,ut S>C cordis fupcrficics,obducitur. Veriim quaiidoc{;,li-
cy^ F sii inp qualis,propter adipcm illi tunc ob.
(.(.t idrarius.extcrior diftciitx ctiam auriculxfuperficics
^"'""^'
iiatum uifitur." Intcrior autem fuperficics auriculx cauitatcni circunfcribens,ueiitricuIoru cor
disfupcrHcieioinninorcfpondet.Vtenim hxcubiuafaeducitIcuis,totaautcrcliqua(cdcafpc
ra& foueis plena ccrnitur,ita quoc^ illaubi uenx caux exortui adnafcitur.Icuis quidcm eft, re.- •

liqua autem amplinidinefoucis ac fibrofis implexibus adeo fcatct,ut cordis fupa-ficic inxqua-
litateuincat.AtcjheccauitasinamplitudincproutaurieuIxcorpusautconciditaut diftcndi-
turuariat,foucxautemnunquampcnitusexplicantur.PorroauricuIxfubftantiatriplici fibra Denra-juri
'"'"M/li"'-
rum crcncrc,&: modica,cacp admodu dura,8<: quafi cuticularicarnc cas fibras amplcdcntc con
ftat,adco ut auricula fibris cii cordis fubftantiarcfpodcat,at cariie(quc,ut diximus , ncruea ma
ois cuticularisq; & fubnigricaiis cft)a corde difFcrat. Ncq; ab hac fibrarum cum ca carnis com-
mixtione uix cutis craftitiem fupcrantc,aliud pcculiarc auricula in fuiconftitutioni; afcifcit n3 .

enim ucuas arteriasq; & neruos peculiariter ipfi iiifcrtos comprehcndimus Cxterum auricu-.

Ncxia icuri'
Ix coiincxus propcmodum ita fe habet finiftrum fui bafislatus cxtrcmo cordisfubftaniix, cuU.
,

ubi antcrior ueiic cauc in dcxtro cordis finu orificij rcgio confiftit,adiiafcitur:aut ueriu s ab il-
lo cxtrcmo auriculaprodit.Dcxtruinautenibafis latus uenc caufcorporifecundiim ipfius cx-
ortus a cordc longitudiiiem,& iii antcriori illiu s fedc conafcitur,ac ucluti cum uciia commune
d corpus efficitur.totareliqua partc auricula ab omiii prorfus concxu libcra cft,& pcrinde ac cor ^

'"fo feL. corpus in cordis quocp inuolucro continetur,nulIis fibrofis ncxibus illi commifla. 'Sini- ^ .„,yj,.^^„^_
ftra cordis auncula plerac? cuni dcxtra poflidet communia,hxc iiamc? in anteriori
a fcdc ' exor- ii
t efig. 9
• fe c,c..
j^jj uenalis artcrix fccundum ipfius longitudincni coiififtit
Dcindeex bafi in niucronc quocf
.

cclTat.uerum is mucro qui acutior dcxtrx auriculx mucronehabetur,noii adco furfum , fcd iii
fiiiiftrum magis atcy inlatus e.xporrigitur.Infuper finiftra in proueflioribus xtatchominibus
dcxtrx auriculx dimidiaia; magnitudini cediljUt &ipfum quo^ ucnalis artcrix oftiolii longe
Dd j niinus
^5i4 ANDR E AE V E S AL 11 B R VX E L LEN S I S

miiius ucna: caua;orificio uilitur . Qiiod ad cxtcrnam intcrnamcp attinct ftipcrficies,aiiricu!a!


vitcunq: rclpondcnt. quancp cxtcrior finiftra- fupcrficies rugofior niagis multoq! inirqualior ,

fcmpcr occurrat.Intcrior autcni fupcrficics fimiliter atq) in dcxtra auricula ina?qualis , &: foucis
obfitaccrnitur.Subn:antiactiamfimilcsfunt:ucrumfinil-tramultodurior,acminusin conflri,
flioncdiftcntionccj; fcquaxuifitur Qin'nctiam fi illam dcxtra-confcras , uelutmarcida cxicca-
.

tacp fpcc^tabiturjadipc quam dcxtra cxtcrius abundans. !n conncxu prorfus con


fcmpcr magis
Ucniunt.namutidcxtraucnxcaux&dcxtrocordislatcri lccundtim cauar ortum adnafcitur,
iia quocji finiftra dcxtro fui bafis latcri cordis fubftantix,ubi ucnalis prodit artcria,conafcitur;
finirtroautclatcreipfiucnalisartcria-corpori.Vfj,ur!uoordincpaulopoftdicturifumus,pa
rum admodum intcr fediffcrunt Nunc cnim omnium cordis particularum,quarum iam nii'
.

mcrum,fitum,forTnam,conncxum,lubftantiam'quccomplcxifuimus,ulum&funirtionemfc-
riatim fubi-jccrcenitcmuradnonpra-tercijtcSjinfcctibus&nupcrnatisanimalibusauriailaru
molEmlongemaiorcmcxproportioneoccurrcrCjquaminxtatcproucclioribus.
CORDIS, IP S IVSCiyE H^CT ENVS COM
mcinonuarum f><trtnimfimBio cr ujlisjpfttrwtt^ cauflruclioms ratio.
Caput V.
O R irafcibilis^fcuuindictehonoris^concupifcibilis animxfcdcm efte.
Hippocrati, Platoni, Galcno , & S toicis ac Pcripatcticis pariter omnibus
conccirum luit Vcrum ad hxc, Zeno , ipfiusqs dogmata corroboram-
.

rus Chryfippus, Poftidonius^cxteracp Stoicorum familia, Ariftotclcs &


ciim Thcophrafto,rcliquiscp ipfiusalTeclis,corprincipiumfontemq!ene
uolucrc,non nunc dicl.r tantum irafcibilis facultatis
, at etiam cius qua: ci

boruni,poturi,&ucncrcorueft appctitrix,quamalteratricc Ariftotclcs,


ali) ucr6naiuralcm,ali)autcmfiinplicitcrconcupifcibileappellarccofucucrunt.Dcindectiam

Stoiciun^umPcripatcticisrationisuim,&,utfcmcldica,animaDprincipatuincordccolloca
runt.omniuidinanimali funftionuatqsofticiorijinitiumene arbitrati. Quancj interim ijdcm
inter fedccretis pugnct. Ariftotelcs cnim, Theophraftus, ac rcliquus Pcripateiicoru chorus,
&CX Stoicis Poftidonius,irafcibile uim,ac cocupifcibilem rationalcmcp unius fubftantix e cor
de proficifcentis facultatcs elTc affcrunt, anima: aute fpccics partesuccfle infician tur, ncq) eas di
ftinguut.Chryfippusuero Stoicoru non poftremus,ficutin unafubftantia, ita quoqj in unam
facultatc& iram &
cupiditatc cum rationc cocgit. At his omnibus rcfragat, cx diuini atqi inter
mcdicosfacileprimari-jHippocratis,&interphilofophoscmiiicntiftimi^Platonisfcntctia,Ga-
lcnus,quir in alijs plcrif^ locis, tum potifilimu in nouclibris quos de Hippocratis Platonis &
dogmatitus infcripfit.Ulis nam^ libris ircs animx fpecics partcsue Natiira admodum inter fe
dilcrcpatcs doccns, fiVmift^mis atqj fcientia prorfus fuo ipfius fuftragio facictibus demonftra-
tionibiiscoprobat,iccur ciborripotuumqj&ucncrcoriacocupifcibilisanima-jCercbriiautcm
• raiionalis ac principis locum elfe, cor duntaxat irafcibilis animxergaftulu cftc conccdcns.Por
ro iic hfc forfitan in aliqucm ac ncfcio in qucra hxrefis ccnforcm impinoa,ab hac de
lix-rxiuKsyii/,

animxfpcciebus earundcmq! fedibus dirceplationeprorfus abftinebo.quu lot hodie,acpotifli


miim apud noftrates faniffinSina; ucrifitma;^ noftracreligionis ccnforcs repcrias : qui fi atiquc
autdePlaionis,autAriftotclis,fuorum'ucintcrpretu,aut Galenidcanimafententiis,uclctiam
intercelcbrand.5Anaiomcn(ubiha:cpotifirmumexaminanda ueniunt)mun5tarcaiidiuerint;,
ilicoillumdcfideambigcre,acncfcioquid deAnimarumimmortalitaie hxfitareaftruui,non
pcrpendcntcs ncceflceftc medicis(fi modo non icmcread aricmaccedcrc, nc^inopportuncx-

M,i!coi, ^^""""'"'^^«"mediaapplicarcuolucrint^dcfjsqucnosgubernatfacultatibuscofidcrare,
amma:ficul- &
quot numcro fintgcncratim,& qualis quf figillaiim habcat,quo'ue in animalis mcbro fin
""'^ '^'^nftiiutx fin t,& prxicr hxc maxime (fi modo id adipifci meiiic poft^cmus) qux animx-
co/, cm,
'c5ricZ,ia'
.,/.
eftcntiauc fit.Quafi ucro non citra impietatem nullamq) prorfus fidci labcm quis
fut,fj-a,-,f
de
grauium illorum autorum dccrctis iiihilproponcrc,auteiiam illorum raiioncs alijs nouis cor^
'oborarc,aLitfriuolaaliorumargiimentarefcllcrcpoflct:acquafinoaliterdcfandiflima,quacp
^
acccdcniibuspijsopcribusfidelaluamur,feliccmq) xtcrnitatc hominu animx adipifcuntur,
q; dc his auiorum dogmaiibiis,ac quas imbecillis &
humana ratio fuppeiii hoc in o- iicaocio
pin onibus,loqucnduminterrogandumcpforct.Nihilominusintcrimdcanimxfaculratibus, •

Cmfiinaioni
'""'^fio''" ^us , fubftaniia , naiura, fpccicbus , &
carum fidibus inucftigaiionercmifl^a, Iiberl
mncs cordis afrcrcmui cor fac;i!iatis,atq! adco fpiritus uitalis fontcm,& caloris naiiu^I fcdcm fomitcirii^ cxi-
tmsfimdc ftcrcac pulfuum autorcm cflTcJngulas^ cordis parics lUi ad calorcm fpiriujm^
fpcifjanti ufHi

flibfcr
DE HVHANI CORPORIS F A P, R I CA LIBER Vli
fulj&i'uirc commonftrabimus.Quis itacp cordis' inuolucri (ut (ingula ca fcrie qua carundcm
D, E, F,&
0-4';'.^ pri"scoftriicT:ioncenarrauimus,pcrreqiiamur)(iturus,pcculiarcdcinuo!ucroCapututcuncp InuoUcri
B. pcrtradauii.Dciiidc&cordisfitus,antcacommcmoratLis,inipfothoraccelilutifiimus,&ab
omnibusquajchoracicxtrinfccusnoxainfcrrcpolTuntrcmotinimus. Pra-tercacorinpuImO' TttttO,
b Ai' quibufdam aniplexantis mcdio ita confiftii,utxqualcm prorfus
nis id fuis lobis ucluti digitis '

'^-"^ornmbuspulmonis partibus acrispcr ucnofamartenam moliaturattraiTtioncm, &:rurlus


'
;'ljw'm'
if,f7.G o- fuliginoforumrecrcmcntorucgeftioncmin pulmoncm tcntct.S^iuftactiampornoneperue-
I fe.
M. i( nalem artcriam &
ucnam artcrialcmpulmoni fanguincm porrigat. Ad h;rc,cor non admo-
'

P'''^'^"'
^'^ circ,pcr quod infpirationc pcrfici ncceflijm erat,locati:m, cam corporis fcdcni
d 6 'i ia-
i>;;.H?..s
iiiin!orninusobtinct,exquacommodepcr 'artcrixmagnxramos toticorporinatiuUmcalO'
/li.j. rcm.fpiritumqi uiialcm offcrrequcat.Quamuis ctiam,quod ad totum corpus attinci,a mcdfjs
'^"'u fijpcniis rcccdat,quantum pubis ofliu coalitu diftat.is enim erc(fli adultorum
'^tb"
P*'''^''^'''^ a
corporiscxquilitift]miihabeturmcdium,noautcumbilicu.s,qucmGalcnuscordisfitumcnar ^i'i'<i'De
rans.mcdiumadamunimeftcccnfcbat.lnfupcrnoomnescorporisparres fedcm xquetutam
fcfi. A,3. nancifctitur, quandoquidcni bafis ipfo ' mucronc impenfiiis occultatur,thoracisc|! mediam
'

S^fec. jcdcmmagisoccupat.Noneni.momncscordisparies,quumidcmufus fingulis hauddclcge, OvmcscorJts


tur, pari tutcla indigebunt. Parresenimin bafi c5ftitutx , uaforii cxplantationi &exortiii dc- ptmstttatr.
ftinantur.Quxucr6abhacadmucronisulquccacumcnutrinc(;inlateribus,&anterius pofte 1"''''S'""'f

''™*'?'^^'^"''''>'^°'''^'^''"'''''''^''''°''3''p3'''ctcsccnfcntur,at(f aducntriculoscoficicni^^ fubfcr


'"'"Fm'
tvil/i.o' "'""'•'^'^'''^''°*''''^"'1''°^'''"'''"°'JoP'''3cefluscftuaIidus,acproptercordisfibrarrihiccollc(rtio
nem copiamcp, &C carnis eas fuffiikicntis ampleiftcntiscp duriiicm,folidiis admpdum, &: uclut
cordis ucntriculorum operculum reccnfctur,inftar propugnaculi uniucrfo cordi prxfc(fium,
adco utmucro fccurius,quam bafisipfa pciftorisos antcrioraqicorporisacccdcrcqueat. Mu.-
cro itaqs cordisportio ignobiliftlma &:abie(fliftima credimr:bafis ucro, quoni:iuaforum
e.xor
ttbus prxficitur,omniiicftprimana:quxcunq)autc interhasfuntmedix-,cumuicinarumdi
gnitateproporiioncexiguni.Qiixenimbafiuiciniusacccdut,paulominiishabcndxfuntpo-
tiftimx.Atqux inierhasfuntmedix,quantumabfccduntabalteruiraextrcmitatum,tantuab
carumdignitateucldcficiunt,uclaccedunt. Quodporroproptcrbafim quoq! quamlatamarrt
' P'^"^^
°^ l^^tucir illoru grandium uaforu initiacfTe oportuit, cor non exac^terotundii cfFe-
'
inc^ti^iti
I ^B.^,
ommbus manifeftu eftc coni]cio.Quancj Naiura intcrim cor fphf Fotmot-
(tjui^ |^[^(.ti3i„(5- 1,5 dicatur,

ricx figurciniurijsinnoxiefcrcdisomniijpcrtinaciffJmx^&cxtcris omnibuscapaciori.adco disrmo.


acccdcreuoluit, utcorin maximisipfius dilatationibusprorfuslphxricii appareat,qucadmo-
duminipfiuscontra(ftionibusoblongij, &pincx nucismodoprodui^tucernitur. Nc(^etiatri
obaliud oblongii corcfledicimus^quam quod id in mortuis concidcns,produ(^umcf fempct"
oflenditur.Sienim id in mortuis itadiftcnlii oblcruarclur, quemadmodu in uiuis (c(ftionibus
idquotics dilatatur breuius quidcm, fcd latius ficri fpe(ftamus, tunc mcriio non oblonou, fcd
rotundii,ac paulo minus toto fphxricij cfte ccnferemus. Quis autem cordis fubft.Ttix ift ufus, MJ^^
'"'"-'^'
indecimoCapitc,qu,adocordiscunimufculocomunitatcm,&rurfusdiffl-reniiaprofcqueba
mur.neccfTario complexifumus,pr,xcipui;tumcxplicantes, cuipotifiTmtimuncritriplexfibra
&
rum gcnus cordis lubftanii:i iniericxcns, dein caro has ample(ficns fufflilcies, prxficeren &
'^^fi'^- tur.Cxterum ucna cordis bafim coronx inftar cingens, & ranios pcr extcrn:T cordis fupcrfi, C""-'""'^'^"
"'"'•/^'
ciemdeorfiimabaficxporrigcns,cordisfubft:Tiif:nuirimcnt;;fuppcdiiai,argumcioqjeft,cor-
dislubftaniiiipotiusfanguinccraffiorc hac ucna dcducio, quam tcnuion lcuion&fcxpur &
gatioriqucmcordisiientriculicotincnt.enutriri.Neijcua hancmihifcntcniiaquisdifturba-
ret,etiamiT ucnx coronalis ramos no penitius,fcd ucluti fupcrficictcnus in cordis fubfLaniiam
difpargi cotenderct, quii tot innumcris mufculis ctia uniucrfo cordis corporc crafTioribus
uc
nasduniaxatadcxiiiTi:ifupcrficie adnalci fciamus,pauciqj admodit inuniuerlo corpore fint,
quiiniploru ueniresuenas peniiusdiffcminaripermiitiit. Deindcnoofdtanicrpcrpcndcndi
Ufe.i-s ucnii5iprxcipuiuenxcoronalis'rami,cxbafidcorfumuerfusmucroncdefccndctes,quorum
unus antcrius,aIierpoftcrius exporrigitur,uicr(5! iccundum cordis uentriculij lcpti duflij pro
K s/i.H.H. tenfus,quafi cordis fubfLTi:a his fedibus "'
(epti gratia plus alimcti rcquircret.Qiiod ctiiT tcftan
isji.R.ui.
ramuli finiftro cordis latcri infigniores quam dextro exporrc(fti nam qu.uo fubft:Ttia cor-
.

dis ad finiftru finum craffior cft,tantoeti;Teius fcdis ramuli lumidiorcs, frcquciiorescj ccrnun>
tur.At(5hxcc6diligciiusfuntc,xamin:Tda,quo magisfcholaftici difputaiores fuis nugisdifte
irtioncininterturbareaftueti,lcfcexcruci:Ti,numuentriculusintcftinaq)fuoquem toiiuscorpo
gratia coficiunt fucco,an ucrofanguine enuiri;Ttur:non cxpaidcnies,alia prorfus fun(f>ione
ris

organualiquod, puta uentriculu,iiiteftina,ueficas utraf(j,urinarios bilisq! mcaius, uterit,ue^


Dd 4 nas^
«

^96 AND R 12 AE \- E S AL I I BRVXE LLEN S I S

nas.artcriaSj SC cius gcncris organ3,fui ipfius corporis fubftantic nutritioni prouidcrCj& cam
aclioncm cuius potilTimum nominc codita lunt,obirc. Parum CIU09 animaducrtunt,publicis
illisattrahcndi,rctinciidi,propcUcndiqjfacultatibus fibras fubfcruirc,priuataruautccorunde
fun(ftionum(quas onibus,mcmbranis,cutc,& ciusgciicris partibus fibris carirubtis cxpcn
in
Cortmdjii dr
^^^.^ licct) uim citra hbrarum lubfidiil, autorcm clTc. Ouinctia huc acccdunt
iufitam duiitaxat
tcruriiujui.
r
, A i i- • •n r ^ i i

cordislubltantuumplicantcs, artcrix,quas pcrcordis lubltautiamucnarumpropaginibus «"^WiD.


c

concomitatas dcfcrri rctulimus. Hx cnini,ctiani fi cor iiiftar communis ofticiiutcaioris iniiati '"^SE.r-

ions lit,cuni(5 miprnnis contmcat, cordis lubl tantur oticrutur, cius infitum calorcm tcmpcra hb.i b, b,

turac.Porro quumhKCadamuftrim inquircs,G'alcni placito in lcptimo dc Adniiiiiftradis con-


fcLtionibus libro ncutiquamacquicfctnduuciiit, quocoronalcsucuascx cordis dcxtrofinu
pronafci docuit.ilIa'ctcnim cxtrafinum a caua°cnafcuntur,fupratrium ucn,r caua: onficij "vh"-^-
mcmbraiiularumprindpium,adcoutcorona!cs ucnasadicns languisa cauaaftlimatui^priuf
Cariii ntrmi quam hxcin cordis finumfanguiiicm dcpromat. Ca-tcritm ' neruulus cordis bafi oblaius,tri f^fs''''-
/•"fi'-
ftantium duntaxaifcnfus gratia,nonautcmniotuscordijargitur.Cordiscartilagincam,auifi
uolcs diccre oftTcam fubftantia,uciia; artcrialis &C magiia' artcrix origiiii additain,autcxqua 1 '^""S,s

potiusillauala originemducunt,adcordisfulcimcntum faccrCjdiftcflionis profclTorcsarbi


trantur:& quamuis ctiam ca ipfa fubftantia,nullum prorfus cui infiftat firmamentum habcat,
' nifi forfiian quatuor cordis uafa cordis iiiuolucrum pcnctraiitia, uci iim illa non magis huic

cartilaginca: fiibftantia;, quam rcliqux cordis bafi (fi quid modo ad ftabilitaic conduccrcnt)
JDezmcirr.
firniamciito cflcnt.Porro cordis ucniriculoru ofticiuni ciufinodifcrccft.' dcxtcr coquodfan- ^j'?'"^
dhuiiitnculi
itfus.
guincm prxcipuccotinct, languinisqp claborationipotiflimum dcdicatur,faiiguincus Latiiiis
iuxtaacGnTcis nuncupatur, isnancf pulmonisduntaxat gratia, afummorcrumOpificcin-
figni iuftitia cordi infculptus cft,PuImo cnim quiinftarprompiuarii cordi circumponitur,ut
id ab illo acrcni pcrpctuo alliccrc qucat,rarus, fungofus, lcuis,ac ad ihoracis motus fcquacifli-
nnis Rcri dcbuit. ncquc ciufmodi profcdo fuis funflionibus idoneo nutrimcnto ali po tuii,nifi
priuatim illi fanguis cx co qucm caua cotinct lcuis,ai:rius,l|3umofus,cxpurgatus,nihilcji niinus
quimfvculcntus,ab alioorganoprxpararctur,atqueita ipfipulmoniadopportunamnuiri
At nuUum orgaiiu cordciplb calidifinmo, &f pulmoiii proximo uilccrc,
tioiicm dcduccrctur.
adidmunuscrataptiusMicqjctiamaliudomninoiuftius pulmoni hacinrelamularipotcrat:
quandoquidcmnimis quamiugratumcorhabcndumforct,fipuImoiiitamamiceacrcm,quo
nifiilicoconcidcre eniori^ uclit, pcrpctuo indigct,ipfiusnomiiicattrahcnti,acobfcquentilTi-
mi famuli ritu prxpar;iti,&; illius potiflSnium gratia fabricato, nuUas uiccs rcfcrendas putaret,
aciionmodisommbuscor,ut gratiamrcponerct, pulmoniopportunumalimcntum(quum
id citra incommoduni poflit) conficcre, prxpararequc ftudcrct Pulmonis igituroccafio- .

nc dcxter cordis ucntriculus crcatus cft,quod ctia liquidiflimo animalia confirniant pulmone
„ carcntia,ac ob id dextro cordis ucntriculo dcftinita.Hic nanre uciitriculus in aninialibus qux

Tificii in cor "lo doiianmr,a caua ucna quotics cor dilatatur, ac dittcndiiur magna fanguinis uim attrahit, ' 7 h'»*
fmintntis qucm adiuuaniibusad hocucntriculi fouciscxcoquit,ac fuocalorcattcnuans,lcuiorcm^,8<:
"Z"^' qui aptius impctu poftmodii pcr artcrias ferri pofIit,rcddcns, maxima portionc pcr uentricu-
lorum cordis fcpii poros in finifh-um ucntriculum dcllidarc finitrrcliquam autcm cius langui
nispartcm dum cor cotrahitur arclaturcp^pcr ucnam artcrialcm in pulmoncm dcriuat,ac pro- (
s
jig.c.D.

inde cor iii dcxtrum ucniriculu fanguincinex cauaucna quorics dilatatur, pulmoiii fiiiiftro &
cordis ucntriculo atn-ahit:atqueis qucmin prxlentia iiouimus,ucnx cauxin cordis ucntricu-
t^rtn-idlii ufus, Vcnaautcm artcrialis fan.CTuinciii
orificij cft pulmoncm dcfcrendo potiflimum au-
ipflusco.-llrii
xiliatur.Cur ucro hxc mtcr rcliquas corporis ucnas artcrix tunicas adipifcatur,in pulnionis » '/i-

a,onurmo. fcrmoiic obiicr cxprcflimus, quum cam craflam ualidam^ fadiam cfle dicercmus, tum pro- '*'''''''••

ptcrcoiiriiiuos pulmonis& cordismotus,tumciiamncpulniotcnuisilIiusqucm cotinetfan


gtiiiiis plus quam ad nutritionc fufFiccrc poflit (ctiam fi quam plurimo indigeat) fibialliccrct:
dcin ut pulmo,coiitiiiuo ipfius motu & calorc fanguiiic in arteriali uena dcduflum fibi magis
cxcoqucrct, fpumofiorcmq; redderct. qualis is iam profedo cft, qu pcr artcria uciialcm cx fiiii
i

ftrocordis fiiiupulmonioftcrtur,quumis iam inutroquecordis finuclaboratus fucrit. Accc-


ditIiuc,artcria!cniucnamorganumfolinutritioni opportuniflime fubferuicns,quodcpfccun
dLimpulmoiiisconiprcflioncm&dilatationequicfccrCjatqucquamminimummoucriopor-
tuit.magiia Naiurx prouidcntia .aliis corporis uenis impcfius rigidum,craflumcp,& coprciru
dilatatuqjdifFiciliusfadtu clTc. Hacfiquidc raiioneucnxartcrialispropaoincs, aricrixucnalis
&arpcrx diftcntionc&dilatationchaudinipedmt :quumintcrimfiillxpropagincsfequaccs
eflcnt^atquclcui occafionc diftcndcrcntur,magnampulmonisamplitudincm illodilataio im-
plcrciit.
"

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER VI. yP7


plcrcntj&rurfuscomprclTopuImoncfubndcrcntjmagnamcjuimin afpcrxartcriarpropagi-
nibusexpulmoniscoprcfTufieriprohibcret. Etfane hincdumdeualorumroborcioquimur, DnMcoj,
'sfig-^B. 7 " (Jextra; cordts auricula: ufum petere potcrimus. Qiium cnim cor ualido impctu diftcntu fan- y"^ ^"p'^^
^^^'
guincm in de.^ttrum iplius finum cx caua allicit, SC quodamodo rapicns cum abforbit,quumq! cSlintiiionu
ipfa ucna caua ui ex illa in alias corporis partcs fanguis non ita, ac ilic pulmonis tciiuis gratia
nutritionisrefudarct,nonade6cralloualidoq!,ac artcrixconfl:atcorpore,pericliiarctur prole
fto uena in ualida illa cordis attracftione,ne rumperetur, nifi lagax Natura dextram cordis aU'
riculam creaflctjqus: ad cordismotusfequax,& languincplena,quum cor dilatatur,iarouini
eumquem continet, indcxirumuentricuIumdiftundcrcpofTct, ipfaq;quodammodoin ucn,
triculuinattraflionisimpctum foluturaconuoIucretur,cordiq;inftarpromptuari-jcf[ct.At<5
huiculiii auriculxcorrefpondct cuticularis conftrudio.qua: leuis lV iiiiuriis iiitcrim pcrfcrcil

discontumax,&adcordismotusfcquaxcft.cauaautcmuifitur,utcontincre niatcriam poflit:


& fibris coftituitur, ut attradioni, rctcntioni & cxpulfioni fubfcruiai.Ncq; eliam carnc,qua:
fibras ilIasamplecT:itur,deftitutacft. Vcrumquod cordis fubftantix ipfiusaiiriculxliibftan'
tia adco conucnit, uidctur oftederc, &innata fibi facultaicad languinislcucm quandam cor^
dis ueniricuIopra;parationem conduccre.NcqucmehcrcuIcofcitantcr,fiquis indcfcffusNa'
tura:operumindagatortucrit,auricularumufusucnitcxpcndcndus.nammodo comcmorati
ufus ncquaquain prxcipui uideniur, quod ucl cx illarum motu cordc pcnitus concidcntc,&l
7 vt iJii./i
'i.j ^xiuis feftionibus tranfucrfim difteclo queas animaducricrc, quoiics in uiiio animantc cor
dis motu iam ceftantc,nccj5 dilatatis cordis uentriculis, auriculas tamcii adhuc palpitarc,diftcii
di^ac contrahiobfcruas.Cxterum ne irrita cordis dumdilataturindcxtrum finumfanguinis
cx caua ucna fiat attradio, eodcm fcilicet rurfus dum cor comprimcretur pcr idcm orificiu Eu'
ripiriiu,propulfo,'trcsmembranulas cauxorificio Natura prxpofin't,quxquidcmftnguiV Mctr^nulj-
zjfig''-^'
^jM- ^ a J rimicMi:ar:-
nein dilatato corde in linum cx caua intlucre linunt. at comprcUo cordc,nc lacm m cauam rc- fidj
, 1 r- •
r /T 1

pra^fi^^
fluat,prohibcnt. Qiiumenim dextcr cordis finus diftcnditur, quod fit quotics brcuior reddi- r««i«/?u.

. tus in latitudinem infigi .iter proficit,tunc membranx illx laxiorcs faftc, ad ucntriculi dcxtri
cauxuenx orificioaditumprxbcnt.Atucntriculorurfus
lateracocidunt, acfanguini reclufo
membranarum fibrx,
conftrid:o,fcu,utinconftri(ftioncfii, iongiorcfaclo.&intcrim arflato,
ipfxcp mcmbranx proptcr cordis mucroncm ab ipfius bafi magis abfccdcntcm tcndutur & .

quum uentriculi mucro in cum modum anguftior cfticitur,mcmbranulari! quoquc fibrx mii
croniucntriculipoiiftimumadnatx, inuicem colIiguntur,acproindcetiainercgioncccntriuc
nx cauxorificii, fuis cxircmisinuicemaccedcntes,orificium idoccludunt, acquo minusfaiT
guisrurfus incauam profluat, obftaculofunt. Vertim &; ad hanca(fiioncm,finguis ipfca ueii
triculi lateribus comprcftiis auxiliatur.is nanq! quum ucnx cauxorificiuni petit,ad poftcrio^

rem membraiiularum fcdcm impcturuii, easucrfusorificrj Ccntrum coinprimcns,utiIlxma'


gis inuiccm conniueat, autor cft, fibi^ ipfi nc hac illi aditus dctur,obftat, uenx runc arterialis
^'"^^114^

orificiuinacccdens, quodquidcmincordis cotradionibuspatcnsfanguinem ucrfuspulmo' onjicij


" °
ncm traniinittit. at quo rainus idcm rurfus dilataio cordc in dcxirum linum regurgitct, trcs ' raiio.

membranx aricrialis uenxorificioprxfeflx caucnt. lllxctcniin quia principiuincum ucnx


arterialis origine ducunt, ac furfum tenfx,in ucnx cauiiatem ccnrant,aicp ad ucnx latcra conci'
dunt,{anguinein cordis contracSionibusprompiein uenaflucrefinunt. atquiim isrurlusob
cordis dilatationc ad ucntriculii uacui fuga rctradus, aut ctia in pulmonis copreflib nc ucrfus
ucnx arterialis caudicc protrufus ad cor impetu ucrgit,pcr ucnx latcra dcfccndcns,inicr uenc
corpus &pofteriorcmcinbranuIarit fedem cocidit,lpacium quodintercorpusucnxacmcm^
branaseft,implens.Vndcctiancccirari6 mcmbranas dcorfumprotrudcnsipfis,utadorifictj
uenx artcrialis centrum inuicein coniueant, orificiumq) claudanr, occafio cft.adc6 u t quanto
uehemetius corfuadilaiationefanguineretrahit,ipfccj!pulmo intcrexpiranducomprimitur,
tanto exadius mcmbranc ueiix orificiu obtiirantcs, fanguinc in cor reflucrcprohibctiucrum
noitaaccurateidprxft,u,utnihilprorluslanguinisinpriinorctraflionisimpctuincorrurfus
dcfluat.Namobftaculum,ncquidpcnitusregurgiiarct,efiingcrc,fuitimpoftibilc. Cxtcrum
quuinartcrialis uenxmcmbranulxnullumnifiafanguincrcflucnic impctuinfuftincant,qux
l7/i.N,N.
autemucnx cauxorificioprxficiunturctialccundijmcordismotus ' fibrarumfuaruquibus
dcxtri cordis uentriculi mucronc conafcuntur inteructii,ien fione cxpcria[ur,haud mirum cft,
has illis longe ualidiorcs a Natura procrcatas effe.atquehuic cauporificio auriculam propter
uehemcntem cordis atiractionc prxfici, fiiir hanc fabrorum follium acrcm attrahcntiu inodo
cormoliatur, id enimcordi inagisquaincuiuisaIfjineft:fiucluccrnariiflainmxolciiatirahcn
tis ritu,quippe hac uirtute cor quu innaii caloris fomcs exiftat,haud dcftituitur : fiuerurfiis ut

magnes
5pg A N D R E AE VE S AL I I BRVXE LDEN S I S

magnes familiaritatc qualitatis fcrrum truhit:quid nancp famitiaritis eft cordi ipfo acrc,ad infri
gcrationcm&calorisnatiuicnutritioncmfdcindcetiamfanguincutilius& benigniusnihil,ad
'
Siwflricor- enutritioncmac fpiritumuitalcm rcftaurandum ccnfetur/ Siniftcrcordisucntriculus,qu6d
dn iirmriciili
fpjritum uitalcm prxcipue contincat, & coficiat, acrcmq!amplc(f}atur,dilTciflionis profeflbri- gurV°
uji^ij-cofiru
fnirituofus aercus'ucnuncupatuscft. Hictanto craffioribuscxcordis fubftantialatcri- d Pruii
'

ctiofin mtto, f r t r r 1 ry iia


bus quam dcxter uentriculus,colntuitur, quanto matcria quam iplcinclulam lcruat, Icuior,ra ""ri-
riorq!,& cuaporatu promptior,uclociorqpillacft,quam dextriiinfehabcre diximus. Eadem
cnim eft laterum horum uentriculorum in craflitic ob cotcntam in ipfis matniam ratio,quam
iii uenxartcrixq; tunicis cflc aliquado comemorauimus. quanquam etiam fortaflis humanx

machinx architccflus^finiftrum cordis ucntriculum cranjonbus latcribus etiam coftitucrit,ut


laterum grauitate fanguinis in dcxtro ucntriculo cotenti copiam pcnfaret. Minus cnim fan
ille

guinis in finiftro ucntriculo afleruatur, cftcp is plcrunquc tcnuior &


fiauior , quanqua interini
quandoq!econtrariocraflriorrigid:orq;apparcat,calidiorucr6fcmpcr.Porrorcliqua quxad
huius ucntriculi partium ufusenarrationcm rcquiripoftint,cxdcxtri ucntriculi cnarrationc
nonimportunepctentur. Qucmadmodumenimdcxtcrex caua fanguincm trahit,itaquoquc
finifter aerem ex pulmone in artcriam uenalc.m attradlum, adfe dilatato corde allicit,illocp ad
' '/^'^' '

caloris innati rcfi'igerationcm & fubftantixipfius enutritionc,fpiritum^ uiialcm utitur.hunc


acrem excoqucns & pra-paransi ut is una cum fanguinc qui ex dextro ucntriculo in finiftrum
pcr ucntriculorum fcptum copiofius rcfudauit,in niagnam artcriaiTi,totumc]jadeo coipus dc-
CordiiCdmii
icgari poflit.Qii^dautem ciufmodialterationibus,cordis caroinfigni artificio a rerum coiv
ufis.
ditorcadiuftitiam tempcratapra:ficiatur,quoad diuinain hominis labricam cognofccrc poflS
mus,fatemur. Cxterum fi qux fuliginofa rccrcmcnia ex hac acris in finiftrum uentriculum di-
Veiulisdru-
ijtjtQcordccontraclicmutationc^ipfoqiinnatocalorcproducanturjCarurfuspcrartcriamuc
rMcorpmi
^^^^^^.^^.^^^^^^ ^^y^^ in pulmoncm cxccrni aibitramur. Atquc ca potiflimum artcrixucnalis
corporiseft ratio, namcontinuo indefeftecpaercmcx 'afperxartcrix ramis, ipfocj! adeopuL ^1^^"^'
mone in fe alTumerc debebat,& rurlus fuis motibus cordis rhy thmis corrcfpodentibus,ftiligi
nofas ciufinodi rcliquias in alpcra; artcrixramos propellcre quod fanc difticulter admodum
:

fccifltt, nifi corpus tenuius rariusqj alijs aricri] s nacla fuiflct. Nam etfi hx cundc cum rcliquis

partibuscorporisufum prxftct,inquohxccordi accomodacenfcnir,notamcn artcrixpro


ipfaruni molc tantum aerem qui illis non per occultos mcatus,fcd per patctcs in ipfis cauitates
a corde una cuni fanguine oHcrutur, affumcrc^rurfuscp propellerc, ac arteria uenalis dcbcbat,
adeo lane ut hxc ncccflario tcnui &
uenarumcorporc confirmata fit.Qiianquam natura intC'
rim adco fux fccuritati atqucpoflibilc fuit, prouiditiquippc longum ex finiftro uentriculo ad
pulmonem dudlum^qui ipfi nocuus fuiflct)prxcaucns,ftatim in ipfo ortu eam diuifit,atc]5bre
uifnmoprorfusdudlu illamin pulmonem digcflJit, ut hxcilicopulmonisfubftantiaundique
fulFulta,implicitaqj,a ruptionis pcriculo fecurior cuaderct.Deinde & ex ipfius corporis lenui-
tate,quam Natura nifi illa inaximcindiguiflct^facile uitaflct,alius ufus accedit,pulmonis nutri
tioniaccommodus.namhxcartcria,utreIiquc totiuscorporis(prxierafperam)omncs,fan.
guine tenuiaclpirituolo oppleta,ctiam pulmoni idoneum fuppcdiiat fanguinem, id pulmoni
fupplcns,quodnimium leuera rigidacp artcrialis uena ob eorporis fiii cra(Titicm,& languinc
quoq) minus quam artcrix ucnalis fanguis,lcucm acrcumcp, pulmoni denegabat. Porro fini i^h"-^-
''

'
Smjlrct cor ftracordisauriculaucnofxarterixadnaia,idcmprorfusofticium huic&finiftrocordisfinui
"
^ iijm
prxftat,quoucnx &dcxtrocordisucntriculodextramauriculamufuicflcdiximus:&finiftra
auriculatantominoricauitatedonatur,quantoctiamarterix ucnalisorificium, cauxorificio
anguftiusuifilur.Dcindeaeretiamipfo languincfcquacioreft,ade6ut&haequocpoccafione
finiftraauriculaiurcminordextracrectur. Nam quumacrita prompteaitrahatur,notantum
periculumcratcxattra(ftionisimpctu(quipotiflimumuacu!fugaaerem trahit)ucnofxarteric
corpus,iia atque caux couclli. Quod autcm finiftra auricula pro ipfius molc paulo carnofior
ac periiidc ciiam craflior &
pinguior,& ad motum minus Icquax quam dexoaauricula ccrna
tur,argumcnto quoquc eft, ad quandam matericrum pra'paraiioncm auriculas cordifamula-
MthdmiU:
ri,& auriculas ipfas proportionc quandam cum cordis finibus fortiri. Porro ut auricularuni
ritutndUsdr' r r r -r
- ! r 1 I i- i

trrid: tyvid,
par ulus clt, iia etiamfiniltri uentriculi membranulxulupenitus cum dextriucncrieulimcm-
gnd: drttrid: branulis conucniunt." Dux cnim uenalis artcrix orificio commiflx, ac introrfum in cordis ^ 6fi-^>^-

"fi'- uen triculum dcductc, cordc quidem dilalaio airrem ex uenali artcria in uentriculii fcrri admit»

tuntjipfarum fibris propter cordis mucroncm ucrfus bafim in dilatalione magis adduclum la
xaiis, ipfisqj mcmbranulis ad uentriculi laicra concidcntibus Qim autem cor conftringitur, .

obftaculo liiiit, neacr rurfus iii uenalem arteriam ruat, irritusqi cordis laborefiiciatur.quan-
quam
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER VI. ^9P
cjuam interim crcdamushas mcmbranulas quum duac duntaxat (int,{iiuin orificium aiiprarfi
ciuntur,nonitaadamuffim obturarc,utfuliginofis cxcrcmentispcrucnalcm artcriam cxiturri
iiofe.B, j,., (-Qrdis conftridiioncprajpcdiant Quinctiam magniE artcris: orificium occupantcs mcm-
.
'

1
' '
branc.ijs omnino fiinclionc rcfpondent, quas in ucnac artcrialis orificio habcri rctulimus. Ha;
fiquicicmincordis cotracflione ipiritum uitalcm una cum fanguinc, qucmimpcturucrcPlato
diccbatjin magnam artcriam proflucrc finunt. at cordcrurfus dilatato, fpiritucp ac fanguine
dcnuo ad ucntriculum trafto, illius rcgurgitatione in ucntriculum prohibcnt, fanguinc nimi.-
rum cas ucrfus magna; arteriar orifici] ccntrir (ut in artcriali uena fieri nouimus) coprimcntc.
Pra^fens itac^ liber conftruclionc partiuln,quas Natura aiirex fubftantig rcficicn da; fabrcfe ^'o<: >'-

cit,utcuncp complexuseft, qua: quum fui fpiritus magnam portionem ad animalis fpirii:us hx
ccrcbro generatione mittuntjOpportune quum iam c6 ufq; humani corporis harmonia dedu
ximus,fequcti libro ccrcbrum fcnfus ac raotus arbitrij principiu &
rationis fedcm.omnium^

uifcerum in altififimo corporis locatum rcgcm,aggrcdicmur. Priufc|uam tamcn huiclibro co,


lophonem adi-jciam,opera:preciumfucrithocIibro tradirarumpartiumadminiftr.adxfcflio-
nisrationeco ordinccopIc(Si,quaproximcpra:ccdenic libro.cibipotionis^ac gcna-ationis
organorum fcctionem docuimus,
CO RDI S, -P y L MO NV M, RELIQyORVM
(jiic orqanorum
rejpir^tionifcruicntimn adininifinxndi ratio.

Caput x y I.

^^^"^^HIS NATOHICAM hancadminiftrationcineo cadaucrc,quofupcriori


organaaggrcnuscs,pcrfcquiconucnit.itaenimpnclcns
Kjmoru ^^^^^K^^^^m '"'''^'-"^'^''""P'^
iIliadminiftrationi,&ei qu.TE in fcptimo tradctur libro accommodabi'
A. c,D,E P^^^^^^^^H
F.G.r.cr ^^fJ^Si N^&y tur,utineodccorporeuniucrlainhumanarumpariiumfabricamincada
"^'^^'^' K^^^^" V^El ucrum penuria,aIijsoftenderequcas.Vtenim fimulomnia inunopri'
tfig. af.6
li iZ.
aJ/^fc'^^^^
gi»^^^ ;j
^ mum tua folius opcra adamulTim dilcaSjimpoflibilc arbitror.Prxccdcit
tisitacflibricotinuata adminiftrationc, luftcntaculum ccruicifubijcito,
cuiusopccacxporrigaturjCaputcpinpofteriorareclinatupendcat.inqucmufumquadrangu
'^"cf'
ilfi'.cVp.x laribus illisfiflilibuscplapidibus uticonfucuijCosfecundumlongitudincm tcnuionbusfuisla
lit.4N,o, teribus menfccinnitcicsceruici lupponcs,ac caput dcprimcs.Dcinde ut in lccudolibro docui, y„„,"^^'^"^

ftcic SCuniuerfam colli primum facici " mulculos,qui hotis cutcm


antcriorc fcdc cutc nudo,ac /o,„»,.io'„„,.
m T^t
cfmiul m- palpebras,dcindc quigcnas,Iabra, 8^ nariu alas moucnt aggrcdior,no pra:tcrics in aIta'o la fimio.

xiorunuut tcrc^^ucnarum,' artcriaru,&' ncruoriiramos.Quumitacpadeumqucmprxccpimusmodi},


4 n:i'{.ub. (^^.j^i mufculos dcmoiiftraucris,' cos qui offi i/imagincrefcrenti proprij funt,ac' qui a pcfloris

(aic' olTcin prima laryngis cariilagine fcuti aftimilatafcruntur, aggredicris. Dcinde a pecToris ofte
1 4 i«t. R, &C clauiculis'' mufculu libcrabis brachiit pccflori adducentc, infupcr illum qui a dauicula pri
coftxinfcritur. Ad hos,' mufculit quoqs fcapulam pcdlori adduccntcm a coftis fcparabis,
Q,.s. T,v,

P^in
ucnis,uti iadiximus, cu artcrfjs neruiscf oblcruatis.aut mufculos in uno latcrc duntaxat,in alte
&
].
f
N. roucrouenas, artcrias&ncruoscxpendesrquoru fericsfimcmoriaexciderit,atcrtiolibro
g it.(6. L.j
quarto uenit petcda.pracfens enim locus in immcfum cxcrcfccret,fi ill.a hic quoif ordinc rcccii'

b iub^ii
fcrem.Poft hos a pcfloris ofle &
clauiculis refecabunf,qui " hinc ad mamillares capitis proccf-

i;t.!!i.r. ftis afcendijt,hac in omnibus obieruata rationc, ut finguli fuis quibus inferunt oftibus intcgri
k4 fJ^-
adhuc appcnfi fcructur^poflmodum^ in oftcndcdoreliquoru tui articuli mufculorti numero
I t/''i
accomodari poftint.Quo'nam auteartificio finguli fint fcindcdi, quid^ in cuiufcf fedioncpri
i.uimto- uatimucniatobferuajidi},infecundolibrofuislocisabundefumperfccutus.hipra:(cntiaape- .
^ „
tro titiTf 5 liberarccontendcs, robufta quibus illa: pcfloris oflj col ^p,^l^'^"jz
(fioris oftc 'clauiculas acutiori cultello

ligantur ligami:ta diuidcs,acinterim accuratiflimc caucs, nc cultello altius iniecTo.quoc huic ar fel,tcrmt>.
4
m huior ticulo fubluni uafa uulncres. Af-p hic '"cartilagine cxaminabis, qux clauicula pedf orisq) oftis
p.iri ^jTi;- f,|ium,prcteraliasariiculorucartilagincsinicrcedit,&aliquorcponcndaclT,utillapoftmodti
conncxu (fi uifum fuerit) uti qucas Liberatas aute clauiciilas niteris ui a pedoris ofTc
'i'' f'^'-''-'" .
'"iiitn-ck
ita enim prinix ihoracis cofta: cartib-'
B attoIlci-c,ac ab illo priniacp cofta in extcriora refleclcrc. Co/?y,Y cdr-
"tif.imu.m

V oo,quacoftxofTicotinuatur,inconfpcflumucnia:quxciiltrononadmodumcrafloabof!e ™<
nicntcadhibita,ncculierprofundiusmergens,quicquaminiugulo
X(:i;"l,[,cr.ida,hicquoque
^^f'^'"-"^''
relic[uas omiics a coftis cukro, iuiUrr^t/o"
m" uitict. Vbi prinif coiTx diflccucris cartilaginc,deinccps ordine reliquas 1^1,1^^^'
"!)} iiismu-
cji i'is

failub. autfiuolcsnouacula dirimcs, continuaqjlincaintercoftales mufculosadthoracis ufquccapa.. cr>d.r.tho- M


(-itatcni°diuidcs. Libcratum nunc cum cartilaginibus a coftarum ofTibus pcdtoris os,nonihil "^^!^^'''"
vtjitiii
p 1

ckuatum modo in dcxn-um, modo in finiftrunilatus ' refleclcndCi cft,&: thoraccm


tes
6aa ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
tes membraiia; qua pc^floris offi proxima: (unt,ueniuntuna cum cordis fitu infpicicnda;,

Dcinccps tranfucrfa feclionc Teptum tranfucrfum apccloris ofle ipficp adhuc commiffis car 5
'

tilaginibus adimi dcbct, &


pcftoris os (ua mucronata cartilagine furllim attolli, lcnfimq; ab iL
io thoraccm intcrfepientcs membrana: diucUi. quod quum kccris, ucrfiis cadaucris caput pc- rijig. ],u
<fiorisosrcflc(ScSjmox9iuxta'glandium,uenam &
arteriam utrinquefubipfoprorcpcntcs fiAMj
rciufiori cultcllo inta- mcmbranulas inquircs.quas quum fingulas uinculis interccpcris, os pc "'2^'^^^ -^^

(Soriscumipfius timul uafisathoraceauferes,tunicscofi:astuccingentisfpecicm$<:'intcrco, f. nquins


ftalium mu(culorum,qui intcr cartiiagincs habetur, namraperpcndcs, Aut mufculis illis non e,c.d,e._
'
cxaminatis,os pcdoris aliquantifper repones, dum thoracem moucntes mufculos fimul
aliter 'J^^
omnespoflcordisadminiflrationcoftendereuifumcrit.Quoautemcaquaiinthoraceaggrc- „:u[.ub,

dicndafupcrfiintcommodius commoftrarcntur, confucui primumhamulohincindccoftas


fuccingcntcm mcmbranam aucllcrc, & manibus fi alicubipulmoilli fibriscoha:rcrct,abip&
dirimcre. Intuper pcrtufo coftarum quopiam interuallo cui pulmo adnexus cft,denlonftrare
foleo,quo nam paftc hominis ihorax fubinde pcrtundatur,non abolita intcrim rcfpirationc.
nccjuc pulmonismoiuquiefccntc.'' Moxdiuifis intcrcoftalibus n\pfcuIis,coftas ad mcdiam Vcitltfit,

fcre ipfarum longitudinc frangcrcfolitus fum:quod paruo fit negocio,fi fingute fcorfum ma- ['^'['pj"

nu fortiierapprchcnla- ui cucrtantur,infleflanmr'uc. Vcrum poifcaquam facilcm illum paran


di fcclctirationem adinucni,ut ofla cadaucris illi compingcndo lublcruiant, coftasintcgras
rcfcruari malim, & manibus fimul omncs coftas quantum
extrorfum rctorqucrc,& dcin
Iicet

aliquoufcjjdiuifis imcrcoftalibus mufculis,inuicem coftas fenfim dirimcrcita cnimlatispa^


tens ihoracis amplitudo cfficitur, potiffimum fifccundumdorfiIongitudincm,ac adihoracis
fcre mcdium, lapidcm,aut globum aliquem liibieceris,cuius ui dorfi gibbus extra thoracis am
plitudincmpromincs,intro inthoracisampIitudincducamr,grandiusqiintcrdexlrifiniftriq!
I\\ruorXf!- latcris coftas fiatinterftiiium.Hocitacfmodocoftisdiduclis^autillomodo difruptis,parifcm

fci mfucrji. pcr ratione thoracis organa funt a<>grcdicnda.ac primum a glandio ad fcpti tranfuerfi ncruca
j ,
fcdcm^^dcxtrum ipfius neruuma dcxn-athoraccm intcrlcpientemembrana cultcUo libera' "^mfla-
bis dcinde fi uoIes,finiftrum quoquc.qucmubifimul cum''uenaaiuguIopronatacxporri.
:
Hjj^fj^^'^^

gi uidcris,illum iuxta lcptum rumpcs,ucrfus ceruiccm,ut poftcaipfius uidcas' origincm,illum ,„ , Mtfg.


rciiciens. Moxmcmbranasinterlcpienicscultello Iccundumthoracis longitudincm inuiccm utnt^i.

fciungcns,atq) a cordis ' inuolucro libcratas,ipfarumqj ad fcpium tranfucrfum connexu,8i uc


CorJis inuo. ,-,arum artcriarum^ in ipfis ferie pcrpenfis,illas e ihoraccaufcres. Id duntaxat pra:caucns,nc ^ zfi.a. u
liicnexaxcn.
yjjaiiqyoJinfigniiis Ixdatur.rami enimmembranasinterreptantes^&cordisinuolucroin' tl>.4«ii'.

tertexti,etiamfidiuidantur,uixnotatudignum aliquodfanguinisprofluuiumconcitant.Iam ^ ^
tempeftiuum eft folis manibus cor cum iuo inuolucro hinc indc moucrc, quiscf ipfius fitus D^E,f,G.'
formacpinuolucri fintcxaminarc: quanquam&adid fummopereconducitinlpc(Sio,quam
modiccclcuato pccloris o(Tc,cordccp adhuc immoto membranarum intcrfcpicntium caufa fie
riuolui. Pulmonisquoquelobimanibusiam Ilintcontre<Sandi,ut&ipforumnumcrus,filus,
formaqj indagcntur.ac tandem cognofcas,nullam pulmonis partem ucna; caux qua mtcr fc' ''
^^h-'^'"

ptum tranfucrfum & cor cofiftit,in hoininibus fubftcrni imo ucnam fimul ciiraqj intcruallu,
;

&feptum & cordis inuolucrum penetrare,S>i qua ucnahac ducitur inuolucruinmagna ampli csji. g,f.

tudine hominum fepto priuatim conafci. Atqueha:c,qua; Galcni placitis pcnitus rcniluntur,
8i ucrc paradoxa cx homtnis haud mcndaci libro dcprompta funt, ncutiquam pra:tcrmittcrc
conucnit,quin rabulas illos fufurroncsq; appelles, qui quum a fc(f!ionc abfunt,apud alios tam
acritcrfe Galcnidecreta tucriarbitrantur:intcr fccandumucro&pra:fenticorporcprorfus,ac
fi quislinguam illis prsfcidiflctjfilcnt.Ca^terum dun-, pulmoncm obiter contcmplatusfiicris,
inuolucrum cordis longa feiflione diuidetur,&: liquor ipfi innatans fpongia exicrgcbitur,ac
''
A?"
demum a cordis uafis inuolucrum relccabitur, adhibiio ftudio ne'finiftrirccurrcntisncrui cV^"£.gfl
uitictur.Vt uero caua: ucna: pcr fcptum tranfucrfum tranfitum, ac ipfiuspcr thora- duaumkc.
i^ntmZti P'''"'^'?'^
difLYi!>uuojiis

pcr tliordccm
cem dudum examines, feiflionem fepto ad ucna: ufquc caudiccm in duccs, pra-caucns ne duo,
rj- iugulumC' rum caua: uena; propaginum inillud cxcurrcntium radiccs fimul uulncrcs:dcin furfum paU' ^^ "^
'
''•

latimconfcendens,qui'^ caua dextra:cordisauricula:committatur,citrauIIamfccSioncm ob' gffigm-ic


fcruabis.Sic quoque fupra cordis bafim,a caua:dcxlro latcrc'' uenam finc coniugccnafci inuc ide.
nics: cuius ramos dutfiumqj melius difccs, fi primum dcxtram pulmonis partcm ucrfus fini.
^c^^f^'^ '

fl.rum latus eIeuaueris,&poftmodum finiftram in dextrum latus reuo!ucris.ha-c nanquc ciira p


^

iciSioncm fiuntobuia : quanquam cxcmpto corde &


pulmonibus, illa adhucliccbitcxacTlius
iniucri.Nccffanehaicobiter fiintfpeflanda, atgrauiternatura-artificiuminucna:coniugcca
rcntis dudu,principio9indagandum eftj diligcnter^ obfcruandum,iium ut inagnis 5<:por-
cis

HVMANt CORPORIS FABRICA LIBER vi; «01


aliquaiido occurnt ua,a qua:pi5,<,i (IniRrum latus
cis
_ porrigatur.iu.xta caua: ad cor concxum
P^^^t^-P»--™ caujc i,i mgulo d,ftnbutio, rctufion cultcUo, quo
incumbcns illi oh.idium '
'harcX
lt.ea.lig,.. ^^^«"'mqmrciidacft.ncqueranealiotibiutmdumcftart.ficio.quJimutnoftrasadmanum
,m up,. 6 habeas uenarum ddincaiioncs^mcntcm^ fummacura accommodcs,ne ucnam aliqua
pcrtun,
W.,.
^
das.Vbiuerocaua: fcncm ad,nuencris,utraque iugularis &
humcraria.prius tamcnquan,

m
tum potcns languinis illis comprclTo, deindc caua ucna^ubi
& (?ne pari promit ucnam uin
cuhs iiitcrcipientur, ac quicquid ucnarumintcr uincula
confiftct, e corporcadimetur.8.: dcin.
ccps abluto fanguineilico ad artcria: magnx propagines
ncraos^ recurrcntes adinuenicndos
lecho conuertctur. Corde itaquein manu aflumpto, uenac
arienalis,
'
artcria; ucnalis, Aner!^
iplius^ rnagna^artcnajradiccs.quacordisbafiproximasfunt.intueris.-quodfaaucftfacilli- g'-'
tI6p^. O.

mum,(icumipfarumcoloribus.tumfituimeniemadhibueris.dcxtra:enimauriculxuicinacft ";S"

artcnalisuena,&:albicans,acquodammodoinfiniftraproficircensuifitur,acintercordisuafa rf^to'
elatior clt. Artena autcm ucnalis ucna; modo nigricat,
&
ca:ieris uafis demiftior,propta- fi,ii. cr »r»»™
ftram aunculiilatitat,nccp adcolongeipfius progrcft^us reofl^^ert.
Magnaautc arteriain cordis "

.«« om ''^'^'"'«^'ii°'^»««^™''"f™q^'odammodooccuItata conrpiciiur. Hanc ubi primum iiitui.


tu^tucns, noftrancruorurccurrcntiumcumartcniseftigicrectioniadhibita,omncsmaona:
fLu.,.,t
artcrijcramos inquirito,quorum'' rupcrioresac iugiilo
hicefig. proximi citra aliud opus iamcrant
^srv'^ ^°"'P"^"'>"'^''°"='nisglandijaIiquotreliquia;adhucruperfint."Truncusautcmquiaddor-
q6ii.Pa- '"'"'""'^"""'''''^''''^'''''''''^'^'Puli^nisparicindcxtruIaiuscIeuataintucbitur.CTteru^
/.i;».t.,p...
1« recurrentes uidcas ncruos,poftquam comunes laryngis murcuIos,'qui pcaoris oflis cla-
a
" ''^fP™'^'^'^'^'""' "^fi""^ ^cutum imitantis cartilagmis rcdiimplantatur, adminiftraua-is
rJrtlb
mf.ub. I-
^-r
(fi modo illos pnurquam peftoris os adimcrcs,cum oflis "rcrcreiiiis murcuIis,non
PniN. rerecueris)
Ie.Kti par,s neruiimin latcre primum
S6fig.iji-. dextro fccuiidiim roporarixarta-ixlongiiudinem ab illa
cmimv. culicllorcnfim libcrabis,ipfius ramulum quicoftaruni radicibus '

cxporrioitur q
t.fi.cap..
thoraccmacccffcris.&quoshicmurculiscxpcaoris ofRs rummocnaiis ftirculos
Ii.4 b. dcln dcriuabai.
pcrpendcns. Simulatquc ucri neruumad" arteriam dcxtrrc
axilteporriocndam deduxeris*
u6fig„.T. trcs quos ad illamrefleaiirurcuIos(nifi ''duo aut unus tanm
fit)quam poteris ftudiorc uicinis
;1Jjir« .'^""^^''^'^"'"^'^"""''"''tflloliberabismerort^rctufiori^membranulasinterrcindendumtra
PiJ E. '^«^''s (urculos uiolcs.quaiig denuo acutus fortaflis furculos fimul cum mcmbranis incautere-
y6figur.b. kcabit. Iiiuenris rurculoruprincipijs ncruii arpera: arterix lateri
exporrcfium a fiia cui ncai-
'""^
"'^'^^"'^"^''P^^^ ^fpc-a aricria libcrabis,longafeaionc inter nauum Si arpaam artcriam
ttb 'X
[cru a. ° quoque cultello raaa.Libaatum hoc pado no-uum rummis finiftra: manus dioitis ap-
^'^"f
Q,.
prehcnrum modicc abarpcraarteriaailoIlcs:rcxtiucr6paris iruncum qua
roporaria;°artcria;
cxporrigitur,dcxtra manu cleuabis,ac deindc mutub nunc rur&m nunc
.
dcorrum duclis mani
" Pi"'- bus,ncruirecurrcntis rcflcxum naturamqjpcrquires. Ad cundemrane
modum' finiftrum,
fcxti paris truncum a roporaria finiftri latcris dirimcre conucnii,
&
ipfius rurculos quos niu'
^'^"''sapeaorisoflis elatiori rcdecnatis,&coftaruradicibuscxpomgit
ttfff ! indagare,&poftmo
obreruatisquas pulmonis tunica: deriuat propaginibus.&co ' ftirculo
"
cefig.h.
f'"^ qucmrecun-
i6fig.p. dumuena:artcrialistruncifiniftruinlatus cordis bafioflertciiam accurateperquifiio,adma-
'^h- c- gna: urqj artcria: trun cum,qui ad dor^um refleaitur,rexti paris huius lateris ncruus eft dedu
f^K-g-i^
cendus,&:acutofimilitercultcIlo'robolcs'recurrcnicncruiihiccflForm.Ucsruntadiiiuenicdc.
Hosubiuidcris,obtufiorem ftylumrubeoartcrix truncouerrus finiftru arperx artcria:Iatus
protrudcs,&: leuato nonihil ftylo,truncuartcria: a dorfo cui firmiflime
comittiiur,modice di-
rimcs. Dcindeab arpcra artcria,ncruu ad arlcrix magnac urq; truncu liberabis,&
utratj manu
rcjlcxum,ut in dcxtro laicrc,oftcndes. Rcliqua ucro rcxti paris ncruoru
''"^
^lt''iT,v ad ftomachum
lerics,nonificxcmpto pulmonccorpicietur. nuncautem fiuirum fucrit, foramincinicr
afpcra:
artcria: cartilagiiies faao,illiq) fiftula quapi3indita,&: afpcra arteria fiipcr foramai comprcfli,
pulmoncm i,iflari curabis;inflatus fiquidem fuam forma manifeftius commonfti-at, corcp ex ^""''^

'otoampIcxatur.Deniiflbdeinpulmonc.cordiacicxtra^auricuIcradiccadipfiusufffimucrO' n •

"cm^nouaculaiedtionem induccs,indexlrumipfiusuentriculu ufqucpencirante.


•limifig. Moxucn </«»m„„,/,
triculo digiris diftcnto, rpogia ranguinc remcl atqucitcrum clucs.^Vcnacnim
caua arterialis & O''?/'"' <"'/?

"''"'"^ ranguis inuentricul5fluat,is9poftmodum rpongiaexugatur, comprimenda:funt.


1 /; «
i".M.'
K
Exterroranguincdextriuentricufiamplitudoeftindaganda:deindeftylo'trcsmcmbrana:ori
™*""^
tTrl!!!'^"^'

uena^cauxprajrcda^obitcrueniuntrpcaanda^.^Viucroprorrus in conrpcflumucniant,cuL
tcIloexdextrofi,iuin cauaucnam inirufo, fed:ionem a uentriculopcrauriscorpus
inucnam
iV(F«7 ufqjduccs:quadiftcnta,membranxomnino uidcbuntur,&auriscauitas,naiuraci; fi
iplam
/"S- inucrtcris,faale
' hac adminiftrationc cognofcentur. Dcinde quum ucna: caua:intucris orifi>

Ec cium.
60I ANbREAE VESALII BRVXELI.ENSIS
cium,coronaIis ucnc origo etiam apparebic:cui fi ftylum ex moUi plumbo indideris,quo'nam ih- s.
'

pafto cordis bafim cingat,ramos% in iplius corporis fuperficicm dcriuct.obfcruabis . Hicue-


limquoque ex ueua: caurc amplitudine felum in'° ucnain coniuge dcftitutar^ indercs , ipfius a >"! /i-G.c-

"f'^
caua originem,ridiculamqp noftrorum fculapiorum rationem confidcraturus , qui in oilo {^^''^'

utriufquelaterisinfcriorumcoftaruminflammatione.Hippocratcmnonmittendum cftefan-
guincm afteruiflc affirmant , quod cor cx ucna finc pari fanguinem adco rapiat , ul nihil lan-
guinis miiTione ex uena haceduci poffit. Qiiafi uero nunc tibi fecanti non longe efTct cla -

riffimum,cor in fanguinis mifnone,inflammatisofloinicrioribus coftarum interuallis ni^


hilobftare,acproinde(anguincmtuncquoquemittcndum :&: Hippocratcm non adeofuifle
ftupidum , ut oflo humiliorcs coftas fub fepto tranfucrfo clTe arbitratus fuerit , &
inflamma-
tioncm huius (edis ad clauiculam ufcp etiam tenfionem producerc ignoraucrit. Vcrum hic fcr-
moncprxterfnftitutumadmcumdcuenainlateralimorboiccandaplacitumlongius expatie
tur, refrenandus ucnit:quanquam mehcrculc nunquam magis hac dcrc fententia quam prx-
(cntibus ucnis indagandam arbitrcr,non autem citra ucnarum cognitionem folis autorum di^
Cau^ utn^ ftor^ fuftragi}s eruendam.Porro fimulatquc coniuge carcniiucnx ftylum immiferis oblon- ,

crtMrzdmc.
gys craflciscj) baculus cauxucna; cft" imponcndus : qucm quum abfquc ucgocio rcflaper ca-
uamadimumufqucucnn-cmprotruferis,quambeIIeGalenus &ca:teri dilicflionis prolcflo-
res huc ufque hallucinali fint,difces,qui cauam cx iecoris gibbo uno caudicc enatam" fimiliter o vt o lii

acmagnamarieriam induostriicos,quorumhicinfcriora,illeuerofupcriorapctit,diuidiccn- ^^^^^^'


fuerunt. Veruin hj:c quum iccur aggrcdicris,uifurus cs explicatius.quanquam nihil prohibct,
modo fcptum tranfucrfume corporc quantum poteris relecare,iecurcf in finiftrum latus adco
rcflcclcrc.utpoftcrioripfius fcdes in conlpcflum ucniat:acubibaculum a uenarcaua: lcde qua
corfpcdaiadcamufqucrcgionemquarenibusucna:offcruntur,dctrufum aliquandiuin uc-
na fcruaucris.animaduertcrisqt iccoris fubftantiam loti caua: poftcriori fcdc non'' obduci,cul-
tcllofccundumbaculilongitudincmduifio cauamd!uidcs,acucnarumacaua iccori cxporrc- ,sfg.
clarum^^orainueftigabis.Dciniisquinimiumpcrtinacitcrin Galeni Anatomcs profcflorum qvtiaiim

primarii ucrba iurauerunt appcllatis,fingula ipfius argumenta dc ucnarum ortu rclumcs , attp 'caf iiifb^}

ftndiofos nc cx commcntarrjs nauigarc difcant,hortabcris,unicam ucrilatcm , non ucro auio- i„jirti4d


i^miJii
orificij ritatem,iIloscp in cathcdra gcftus commcndans.Porro leclionerurfus ad cor conucrfa , digito *,b.

dc "
vleyr.brdTld autftyloinclatioridcxirifinusfedeartcrialisuena!orificium'inquires,& illiintrufo cultello,
J^J^^^^^^"
riM cxdmen.'
cx dextro uentriculo aliquoufquein artcrialem uenam feflionem duccs.Qua fa<fta,fanguincqp „fl^„^„.

fi quis erit eIuto,uifui fcfcarterialis uena: orificium fimul cum fuis' membranis ofFert : quas,ut s sfeuw
cxaclius conicmp!cris,ftylo attollcs,eodem^ arterialis ucnf dudium in pulmones cxaminabis. ^'^/''^

'Tunicxetiamipfiusexquibusartcria:inftarconformatur,faciIe uideniur,mod6quisdu<f}a:
Sinijlri cor,
iam fcclionis latcnbus labrisuc animumadhibucrit.Siniftrum cordis finum fimilitcr longa (c-
ii/?aii6ipf-
^,g,.,g^(],.|j(^|-ai;aurisradiceadcordisufqucmucronemfaflaaperics,&fanouincm perindcac

o- mcmhdni in dcxcro cxtcrges.ln hoc ipfius primum iniucbcreampliiudincm,deinde cordis lubltantixin


rwjirxdma. hac fedc " crafliiicm ,
poftmodum ftylo ' duas artcrix ucnalis orificio prxpofitas mcmbranas "^^h"'''

facileadinucnies,ac qui inuicem in cordis conftridionc conniucant,obfcruabis. Vt uero cxa- jj^^;'

(Siusfcoffcrant^culielloucnalisarlcrixoriimmiirojfcclioncinipfiusul^cauitatcm^molicris, y j fizarZ

ac adapcrto diftentoqj ore mcmbranas denuo contcmplabcre,plumbco ftylo ucnalis artcrif in


pulmonesprimas diftribuiionesinquircns." Magna:autcmarteria:orificium,&mcmbranf k '^fig-i.

fpfi pra^fecca: inucnientur,fi poft' alicram artcrialis ucna: mcmbranain,qua: cordis finuumfe- i^'^'^"^^^

pto uicinior cft,digitum in clatifiimam finiftri finus rcgionem protrufcris.is namque magnam ,^t[ub e.

fubibit artcriam,& dein cultcllo fccundum digitum in arieria:orificium intrufo,ex cordis finu
feflioneminartcrixampliiudincmduces. Qiiando enimhanc tentaucris,&arterix magnx
*"membranas in ipfarum fede, qua uafis corpori incumbunt,infpexeris; coronalium arlcriaru j ^j. b,

' ortus tibi occurrct:adc6 ut nunc nihilin cordc Ipcflandum tibi fii reliqui nifi forle illo uarie
,
c,D.

dincifio,ipfiusfubftantiam &arteris:magnxartcrialiscfiucnxdincc'hsradicibus,osinquirere
ft''^'^"^'''*'^""'^ cordipriuaiim ab Anatomcs profcfforibus aflcribitur. Si igitur nullum os prx
'"'"^''rM'
il.,^ tcrcartiIaciiueasdiirtorummod6ualorumradicesadinueneris,illas arcliquacordis fubftaiitia
rclccabis.utfimulcumcartilaCTinibus clauicularumarticulationibuspeculiaresadofliumcom
K^Jicrsnr pofitioncin rcfcruarirecondiq! ualcant. Corde inhunc modum abicflojafpcram artcriam(fcr-
uata in terim Iaryngc)examinabis,priinuni cjuidem ipfius cartilagincs &
mcmbranas,quibus il
Pulmonn.
la^iiiuiccrncolligantur: & dcin ipfiuspriinam in
pulmoncs fericm qua inucnta,aliquam pul-
.

monum fibrani integre a reliquis pulmonibus abfccabis , aciii ucnx artcrialis ramum ,& artc-
riacuenalis &afperxramos ftylum intrudes.&diuulfapulmonis mcmbranahorumramo-
runj
G

DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER VII. «cj


'
rumpropagmcSjdiftributionisqjnatLiram inucfligabis . adquod mirificeconduxcrituudc-
cunqucruptalobi illius mcmbrana,ipfum intcr duos aflcrcs adco comprimcrc, utpulmonura
iubftantia a luis quibus obnafcitur ualis abfccdat. Liccbii modo afpcra arteria ab ipfius capitc
dutfpcdi- diuifa^caqt dcorfum a ftomacho traflajpulmoncs omnino e thoraccaufcrrCj& ftomachi' pro.- SnnMli:.

'r^glij^
grcftum adinucnircj qui citra aliam fcflionc pulmonc rcictftOj una cum ncruis fc,xti paris illum
ampIcxatibuSjCofpeflui fefeoflcret.Tanicn ut ncruorij in ucntriculi orificiii icriem intucaris,
fcptum tranfuerfum a ftomacho hberandii eft^ipfa^ infcrtio, fi ucntriculus adhuc in corpore
alTcruatusfitjindaganda.lnfupcrforamincalicubi inftomachoquacollumpcrrcpiatfa(fto,fi-
ftula^ illi indita, ucntriculum quam poterit maximeinflari curabis, & dcindc ftomacho iuxta
laryngisradiccm diuifo,illumcumuentriculo,aut folum, fipriusucntriculum adcmcris,ccor
f i4.»sfe porc trahcs,' glandulis illis quiinmcdioipfiusferedu(!i:uplurimumconfiftunt,frmilitcrcxami
lii.j.F.F. natis.Iam quoquc tcmpeftiuijeflct(nifi id prius pricftitifTes^iecur a fepto traiifucrfo lcccrncre, Itcmii.
actandccx corporcaufcrre.quodubifeceris,ipfiuscf formadiligizier contcmplatusfucris,cuI
tello uena; caua: iam flaccida; indito,hanc loga fccflionc apcries,ut cxade patcat ipfius pcr icco
risfubftamiamtranfitus,dcindcramorumacauainiccuringrcflus.Vbi itaq> duoprxcipuail
lorumtiidcrisorificia, alicriftiyluquam poterispcniiiflimc indcs,&ablaio uena; porlxquo
iam antca cam intcrccpifti uincuIo,illius quoq; ramo fccundum ucnx caua; ftyli ductu in iecur
procedcjiiialtcrum ftylum immittcs,&;poftmodum obtufocultroiccorisfubftantiam abillis
fiditckiiui ramis,qui ftylos cotincnt,nitcris abradcrc, ut uciiaril pcr iccoris corpus fcric,ipfiuscp fubftari
furiis.qmd tiamdifcas,acdcniumintcrduos quiftylis diftcnduniur ramosbilisucficuUtmcatulosobfer

Ixfrimitur
"cs,& bilis ucficulam a iccoris corporc crafam inucriaSjfolamqj fcdulo conlcmplcris.PoftrC'
4dx,Y,z. mo ^ ucna: ab umbilico in iccur dcdufl.r ingrcfTum, infertioncmq) cxpendcs, mcntc thoracis
gi/!./i!>.t. ucricbrarum corporibus adhibita, utcultcllograndcmartcriamfecundumlongitudincraape
rias, " ramorum quos uirincj; in coftas fpargit uifurus orificia. Ddnderamis illis difedis.artC'

bji. cif. 11 riamcx corporcadimito,& ucna: coniugc carcntis propagincs cxpcndito,ut hanc quoque &
ii. fKli. a ucrtebrarura corporibus libcrcs. Modo tibi in propatulo eft fcxti paris ncruorum ccrebri E:Xdv:c rorii

"1? ' coftarum cxporrcftus fub tunicacoftas fticcingcntcad organa a pcrito- P ucrtflirt-
ramus,qui radiciblis
' rum corpcri-
kljig «.1 nxo circumplcxa cotcndii.Viucro 'neruulos cernas, quibusramusillcadaugetur,a thoracis cxpoTri- ^ii-s

/1.4 uertcbris timicain coftas fuccingcntc detrahes, ut coftis paritcr hac nudatis,qu;cmod6 reccii'
1).

tciufiemfi.
confpicianlur.Ca:tcriim ubia coftis tunica thoracis cauiiatcm fuccingcntcm ita diuul'
fcris, culiellimucroncad coftxos proximeadafto tunicamobfcruabis, quxpriuatim fingulis

coftisobuoluitur.camdico,quamfecundacoftasfuccingcnti:tunicanonnulli diflcC^tionu pe^


riti nuncuparljt. Abfolutisad hiicmodiiomnibus quxperiton,TO &tunicacoftas fuccingen

te inuoluuntjfi uifum fucrit,quam poteris aptifllme coftas iii fuas fedcs rcpona-c conabcris,&

mttmp4r "oflcpefloris quocjcumcartilaginibus ipfi coarclaiisaflumpto, clauiculisctiaminfuam Mufculorll &


^ruclmxjcd-
fecjcrcpofitis, quam liccbit ftudiofiflime mulculos cosquosiamantca abinfcrtioncpcndcrc
(eqite dcx

fubijciturs
fincbas,fuislocisfituabis, pnmudicothoracc moucntiu, primumbrachiimotuuopihccm, „-,j^^„j
fcapulx motorS ' primir, eum qui a pccTloris ofle
imfc.tib. &
clauicula in mamillarc capitis proccffum ji.,„j, moue,.-
'

n^tAu.d. fcrtur.Qiiodubiprxftiteris,caproriusfcriequamin fccijdolibrodocuimus,omncsbrachiii aumcxMicn.

ft«s" r'
^
fcapulam niouctcs mufculoscx altero latcrcaggrcdicris:mox omncs qui thoracis motibus
54f4j.e. prx(iint,&quicapiiis acdcindorfi motibusfamulantur.poftrcmo 'tcmporaIcm&'maflcte TcporMcc
r 4
i4i4lm.A.
t.<l>«.r.
rcm.cubiti cnim &
brachialis, digitorumq) motibus fubminiltentes mufculos licebit poft ce mijjctcyii,
jjj]j.(.jrc.Ncq?eftquodhrcprolixecommcmoratosmufculosfcriatimacfigiI
latim rccen lcam, quum id ita dilFulc in fccundo libro faflum cfle minime ignores. Cxicriim 111
aliero cadaucris latcrc uaforum ncruorumq; fcricm liccbit fcdulo cxquircrc, quum id fadu fit

facillimum,fiilloriidcfcriptio tcnolateat^inmufculorum^fccflioneprobeucrfatusfis. quancj


& cgo maiius uaforum ncruorumq; adminiftrationc,ut puta paulo difIiciIiorem,ciiam poftea Ows dpntio

adcundum
perlcquar. In prxfenti auic os & quandoquidcm iarafacici omnia cxtrinfecus
cft .
«yjfnTj' /»
(Vt/nflimi pcrlecuiuses,utid.aperiasneccn'umcft.quo.dnullarationcfa(fturusesmclius,'quamrobufto
i'''fi'rix raaxillx infcrioris fedi lenfim appofito,& poftmodurahuius,malleiqiopera ma
'^Tuiub
xillxinferioris oflediuifo. Vcrum adcummodumoiraqux icclcto prxparado aliocjuin apta
cfTcnt, propter fraiftam inferiorcm maxilla uitias . & fi illxla maxilla illam in altcro latercinfuo
ad tcmporis os articulo diftolucrc conatus fueris, atqj ita illa in altcrij latus reflcxa, quxin orc
runtadminiftrarcpropofucris,fcdionisclaritatiutcunqucobcris.Qiiaproptcrdiuifo,adcum
qucm dixi modii, oflc, primum fortioris cultri dorfo diuifioniimpofito,illoq; poftmodit obli
quato,ofl"a inuicem modice dirimes:ac dcinde uirocj fingulis manibus apprehcfo, cxirorfura
dcorfum^ ui torqucbis,os^ apcrics .Dcinde c narium foraminibus obhquatum inftar fypho
Ee 2 nis
6c4 ftNDREAE VESRLH BRVXELLENSIS
ris ftytiim i'n oris ufcp amplitiiclincm protrudcs," gargarconis natura cxaminas. Mox cultcllo tahA.
agargarconis radiccadinciforiosufcisdcntcsinoristunica fcflione duccs, eam cutis alicuius xifig.a.t
modo nonnihil ab incumbcntibus organis liberans.In hoc operc tertium " neruorum ccrebri (l.4 S,T,Y.

par fcfc offerct, qua lingui &


infcriori maxilla: deriuatur. dein ' {cptimum ccrebrincruorum
lU,,,.
par" fcxto commilTum,una cum' foporali artcria,'' intcriori^ iugulariucna.Si (i aliquantulum
zciuf.fi.e;
afccndcris,'quartum quoq; neruorum cerebri par,&' ramos quofdam tcrtij paris Sc quinii pa <i%a.u
ris tcmporali cxporreflos mufculo uidcbis, fi modo unum organum ab alio (cnfim leparare X, j. lib. !

nonpigucrit.Adha:clingux'mufcu!i,utiinfccundodocuimusIibro,adinucnicniur,in quo, lib.,s.


rumadminiftratione ncruorum inlinguam excurrentiiipropagines, acuenxfimul&artcrix
fcfcoffcrent.Mufculietiainferiorismaxillxreconditi,hIcparuonegociooccurrunt, isuidcliV /ll).4 Z.

cum tcmporali & maflctcrcmaxilla furfum ducit,&^ is qui a proccUu


cct qui in orc dclitefcens
dmjd.fig.
Qj.R,li,c,
ftylum rcfcrcti eiiatus,ad fummii mcntum inferiori maxillx implantatur. Prarterea " tonfillx, eflgurj:ci.
'
alixq) glandcs uaforum diflributionibus prxfcdx, tibi hanc adminiftrationem
in faucibus x^tlb.i.

f 6 mufciX.
moIicntipulchreoccurrcni.Laryngisautcm^^mufciili itaprorfusatcpinfccundomonuimus
tttb.D.
libro,funt aggrcdicdi,ipforumcp nerui dum diflccanir, non pcrfundtorie ucniun t aiiimaducr gS(.<.H,I.

tendi.Ablaio iiacj nuncunacuinlinguaofre u imagincreferente,laryngeq! acftomachiinitio, i}6!jba.t.


itt:hu.A.
infcriorcm maxillam a fuperiori.prorfiis ltberabis,non ncglcclis inicrim pcculiaribus hic rcpo
liligurm.
fitis ' cartilaginibus,quas pcrindcac cartilagincs clauicularu cum pecloris ofTe articulos intcr- 11 lib 1.

ccdcntcs,adfceleticoftruclioncmaneruarenihilprohibet.AiqL!citaetiaparir3tioncosu ima iTigurain^

gincm refcrcs,& laryngis naficp alarum cartilagincs ad cundcm ufum aliquo rcpones, Nunc fma caftti
tolib:
palatitnnicam,&eamqux narcs fuccingii,aboffe feduloinhoc abradcs, utmutuumcarum nt 4 mtfc.
tunicariim difcas ncxum , Si ucro quum caput dorfumqi moucntcs mufculos aggrcdicbaris, tab.h.
"priinum dorfum agcntiuin parcx fcntentianonfpcdlaucris, idmodoablatis his qux fauccs n s mvf. ti.
A.E.
occupab.mtfaclu cft fecillimu, adco ut & capitis dorficj motibus prcfeclos mufculos tantifper
intcgrosaftcruarcnihil prohibcat, quoufqsinfcriorcm maxillain^cacfquacfaucibusconiincn'
tur,fccT:ionis ferie adcincris.Qiian quain ha'c omnia cx Iccun do libro cuiuis obuia cflc dcbciil,
quemadmodum quoquc ex primi libri calce difcitur,qui coftx a uertcbns ad fcclcti prxpara-

tioncnlTnt auferendar, peftorisop os &


cartilagincs ipficommiflx, (cruanda'. Adcout nihi!
prxpcdiatjiii propofito ca daucre a prima ucrtcbra caluariam caputuc ipfum libcrarc,in illo^
qua; fequcns liber cnarrabit condifcere.ad cuius finem om nia qux in no
bis propofitocadaucrcadhucuidendafuntreliqua,
commcmorabo.

LIIiRI SEXTI FINIS.


AN-
ANDREAE VESALII
BRVXELLENSIS, DE HVMANI CORPQ'
60^

RIS FABRICA LIBER SEPTIMVS. CEREBRO ANI-


& fcnfuum organis dedicatus,&: mox in initio omncs
malis facultatis fcdi
propemodum ipfius figuras, uti & diio proximeprxcedcn
^
tcslibri, c8mmonftrans»

PRIMA SEPTIMI LIBRI FIGVRA-

PRIHAE FIGVRAE, EIVSDEHQ.VE CHARACTERVM


I N D E X.
"P RI feptimilibrifgurdhumanucrtputifa^ddpfittuexprimit,qucmadmoc{umid
cercbro oflciidedo opportunedcoUo injiriorimaxiUa dijjccatibus libcratur. 'Praterca tan
tam cahiaria: parte orbiculatim fcrra abfliUimus, quanfafiotp omniti quce in caluaricc catinen

tur ampUtudincuidcndoriigratia,mifirrifolct.qtiantaucroiUafit, liquido dijudicabis,fifepti


m.amfiffira.fexfi capitis libri primi cxaminaucris ,quie hinc ablata caluaria^partcm intcrnafit
pcrfcic cxpriinit. Qucadmodii itacjj prcefcns fi^nra fcBionisfcric cceteras omnes inuice ordinc
fuccedentes prcecedit, ita (Juojj illd fcptiini librifi^qiirarU primanon inopporttinc infcribimus,
qticc dura. ccrebri cSmonilratmembranam adhiic illafam, nc(jj aliijua cx partc pertufam,uulne
ratamue. quaimiis intcriin ipfiiii mcinbrance uincula diuulfimii6, qticc per capitis futiiras admcitt
branain efformandS.porriguntur. quce qiiodc.duaria fuccingif, Trtfntjo*;©- nuncupabitur. atqiie
ctiin hisftbris pariter uafculafunt effralla, qme pcr caluariceforaminula cr futuras deduSa,
ipfidiira: mcmbrctnce,ac iUiquacaluaria fuccingitur^coinmunes ccnfcntiir. Ceteriim cx duobus
(Juifigtira. ainbire confficiuntur orbibtii ,hiimiliore,cutis CT meinbrance ipffubdita- coflitmint,
elatior autein ipfa cfl caluaria.Jy'niuerfim iicrd hoc orlte complcxii,dura cercbri meinbranam

rcfirt, oinnibiis cbaraflcribtii iiifi^uracojficuisuniuerfin fcmcl^ittdicatam. atfinqulichara.


flercs in htinc modumpriuatim habcnt.
'-^>^ Dcxtri'i dtirce ccrcbri inetitbrance latiis,feu citis mebraitce pars dcxtra ccrebri regione ambics.
^ Sini/lrtim durce cerebrimembraitce latus.
^'^c C Tertiiis durce mctnbranafnusJecundQ capitis loiigittidinem cxporrcSlus, cr hic ttulla ex
Ee 3 parK
^o^ VESALIl B R V X E L L E N S I 9
ANDREAE
parft dddpertm^ ntrum datioran tpjlus coflam uti natumliter fchabet inttgrdm, O" ^HdfM
circuh partis modo extubcrantem oflcndcns.
jDj D, D DuoinuicemappofitiduSlus^uctiarnmodoinduramccrebrimemhranamfecundumipfiut
miuerfum latus excurrentcs.

E D:i&is dura: cereirimembranajn quemfcxta caluaria in^ediens uena exhauritur.


T,F,F His cbaraSlcribus uenuta; indicdtur,d dura cercbrimembrana pcr caluarite firaminula ad ca^
fitis cutem,membranas^j caluariamfuccingcntcs , tranfnijpe , qnaruficfuentiorcs CT crapo^
rcs iuxta F maxime latitantisfcdcitiplcrunf obfcruantUr.
G, G, G Tortiuncula-fibrarum d dura mcmbrana per coronalemfiuturam ad cakarti fuccin^entis mem
brance conflitutioncm proflientium.
H,H 'Portiunculccfibrarum quibusfa^ittalis futurauiam ojfcrt.

1,1 Hi quo^ charaRcrcs in umbra occipitij rcgionis Iatitat,fedcm notafes, dquafbr^tporri^un


tur perfiuturam A GrcecorUfiimikm,ad calaafia; inuolucri conflitutione dedu Ra.
K Jy^num tuberculii eorii qwe ina-quaUbus cahariarfitnibus plcrunq; iuxtafiagittalis fiuturcc cUca
ronalicOituco[ficuis,adnafifolk.Caputexquohancprimadcpinximusfi;gura,tribuseiusgt
ncris donabaturtuberibus,quorii mmm K infigmuimus,a' utrinqi ad Hunti quoq;fc offcrt.
L Cauitasfiontis ofii iuxtafiupcrciliorum fcdcm propria,quce intcrfiecandum
fiubindc aperitur,f

quandofiontis os non procul dfupercilijs Jerra diuiditur.

SECVNDA SEPTIMI LIBRI FIGVRA-

SECVNDAE FIGVRflE, EIVSDEMaVE CHARA'


flerum Indcx.
? R^E S E N S fqurafe6lionisJerieprimamfitbfequcns,tcrtiuihduriememhran!e

fi utm (quemprimafijtura C aliquot injiqnitumgerit) Ion_gaJeflioneficundtim capitis lonqituc


diiian dufla adapcrtttm cominonflrat. Injuper ad htiitn tcrtijfimis latcra,pcr capitis quoqi lon

gitttdincm dit.fs deduxifeilioncs,utrinque nimirU adfiiiumfiiiigu!as,qux durain membranam ditn


taxat pcnctrarttnt, QT dttrce membrance latera ab ea inembrdnarfieparartit parte.qua: dextram
ccrcbripartem dfiitiflra dirimit,atque inJubjequetifgura tribtis D iitjignictitr. Vra-tcr tres
iain coiiicmoratasJcBiones utrinque alia quoque molitus jum,quccab aure adttcrticepcrtinqes,
folim
DE HVMANI CORPORIS FABRICA tlBER VII. 607
fola ([uoiji duni diuifit mcmbrana, ut iUapoUmodu ttptcdtmiimcmbrctm ctrtbripoffit dcdu
ci,dcorfum^) (ut Incjiiflii cernis} rcjlcBi. Occurrit ita^ hic tcnuis ccrebri mcbrana prorfus
iU(sfa,ccrcbro^proximi obduda, uaforum ipflmfcricm in ha6lcnm dcnudata rcgionc^ck
^antcr commonRrans.
•4, ElatiSr [cdcsdurcemembranci,partisdcxtram(Z^fniIlramccrcbripartcsintcrccdcntis..
ai(Jihivcfcdcs cr<-^ notata;,tcrtifduramcmbraniefnuscollacflcaluariamcotingcns,
Cr hicpcr mcdium difcBa.
B Tertij dura; mcmbrancejlnus cauitas hic efl in propatuh.
C, C Orifcia^uaforumji initia ex tcrtio dirrce mcmbrancc:finu in tcnuem mcmbranH pcrtincntia. af^
hic uajortt orifcia in co/picuofunt, dlceuo huiusfinus latcrc in tcmiis mcmbrante parte pcrtincn
tium,(juce fniflra: cercbrifcdi obuoluitur. Orijicia autcm ddcxtro latcrepronata,hic no con^

fpiciuntur,uerumimtia occurrittuaforumintenucmmcmbr.-tnanh(juadextrce cerebrifcdiob^


D,D. uoluitur propagatorii^ac D,D,(^ D infgnitorum.
E,E crc- Tcnuismcmbranacercbruminuc/licns.
F, F, F Du^lus,uafa'uc in tcnuimcmbrana fccundum cercbriinuohtionumfcriem cxcurrcntia.
G, G, G 'Propagines notdtur d du^libusfccundiim durx mcmbrauce latcra excurrctibus ,at(^ tnpri
maf!qura aliipiot D notatisjn tcmicm mcmb ranampcrtinentcs.
HiFF, H Dune mcmbrance portioncs d tcnui mcmbrana diuuljce^o' dcorfim rcjlcxce.

TERTIA SEPTIMI LIBRI FIGVRA.

TERTIAE FIGVR AE, E ( V S D E M'q.V B C H


raiftcrum Index.

I N pnfcntifigura dtota ccrcbripartc [iiprafcdionem cSf/lcnte,juam orbiculatim feryct


in caluaria molimur,utranjs ccrcbri mcmbrand,
tcnucm nimirum duram auulfmus, ac dura
mcmbrance portione,dextrd ccrcbripartcm dfni/Ira dirimcnte,atji infeciidafjfura adhucin
fuafcdcfcruatd, ab ofco diuifimusfcpto, (jiio odoratus organorumflnus difingiiiitur.at(ji hanc
partcm,ut ipfius cffigies in conjpedii ucniret,fupcrfinifrd cerebrifede cxplicatd reliquimus,
dcxtra crftniflra cerchripartibm adco ab inuicemanuii bencjicio dircmptis, ut callofcorpo
risfuperiorfcdcs elcgiterfchicfpcHandam offerati

Ec 4 Dextra
^08 flNDREAE VESALtl BRVXELLENSIS
^4-^,4,
C, C
^ Dcxtrdcercbripars^
ii^ccet.
B,B,B Simjlmcmhripdrh
HicpaJ?imccrebriconuolutioncs,^riO' dnfra^liiiindicantur.
T>,D, D Ditrieccrcbrimcmbranxportio^dcxtramccrcbripartcmzjfmijlramintcrctdcns^hicex
prdduQa.
fuafcdcfupcrfiniflram cerebripartcm
E;E,E Qjiando primiim dextram ccrcbri partem dfnijlra intcr dijjccandiim diducerc coSicndimm,
tuncmanusopeeauafa cifrin^untur , qiice extertio dur<e membrance finuin tenuem membra'
nam utrobi^j pertinent.ac proinde qimm in huiiisfi^iira: adminiflratione idquoque nobisfcicn
dumfiicrit,effra8a corum uajoriim initia htc oculisfiibijciimtur.
E Dui^iis ucnic modo in humilioremfcdem diine niembrance partis excurrcs , ([Ute dcxtra ccrcbri
partcdfinillra diflerminat,at^ hic du3us dquarto dtira: mcbrana-Jiniis .-intcriorifcdc cnajcii.

G, G, G DuBus iS. ante Finfqniti fpagincs in ca.de dura; mcbrance parte flirju aIi(JuouJ(J} cxcurretes.

H^H, H Siircuhab humiliortan^ulotertij diircemcmhran<eJinusfropa^ati,indurccmebrancepaf


tcm,([ua dextra cerebripars djlnijlra dirimitur.

I, I 'Principia Junt duduiiin,qui d cjiiarto durce mehrancefnu Uenaruprorfus modo in tenueccrebri


mcmhranamfecundumJuperiorcmcalloficorporisrc^ioncmpcrferuntur , at(jiie hicunicumti
niii membrana aiiuljiJiint.

K Initianafis d ipiartifiniis durce mebrancetermino pronati,attJj Jub eo cercbri corporc (Juod tefii
dinifeu cantcrce injlararcus conflruHce aj?imilamns,in tertiu ccrebriucntriciilU , cr dehincad
plexus conjlittitionem excurrcntis,juemfecundisfcu cxtimoftxtiis inuolucro comparamus.
L,L Cerebricallofumcorpus.
2<1, Af Siniis utrin(p ad callofcorporis latcra in ccrchro ConJpicui,quos hic alitcr qudm modSprceJli^
tintus, exprimcre nequimus,qiiunt an^ufi fint,c^ an^ujliores rimasplurimiim rcjcrant.
2^ "Portio durce mcmbrance partis ,dextram cerebrijcdem acfinijlram iitterucnicntis, acfuperim

D aliquot infi^nitce,qucEJcpto connafcchatur,olfBus or^anoriimfinus dirimcnti,ac odatiica

pitis oJ?is proceJ?ui.

OpO Taiuis mcmbraiiceportio dcercbro diuulfa. J>,P Durce cerchri memhrance portio,

QVARTA SEPTIMI LIBRI FIGVRA-

Q.VAR-
J

DB HVMANI CORPORIS FABRICA M B E R V 1 (,

Q.VARTAE FIGVRAB, EIVSDEM'cLVE C H A-


racTtcrum Indcx.
IN quartafi^ura onmes dura- temns^j tnemiranaru pnrtcs rfifccuimm
, qucc in prioriUii
Jiguris occurrcrunt,ac ddn dcxtrafinijlranqs ccrcbriportionefraionisfcric zta adcmimus,
ut
^'•'"ccrcbriucntricuhinconJpcaUucnircincipiit.Vrimfmnan^fcmidmndcxtruca^^^^^
fo^^Mus.ubifinusaltcroMintcrtiafiguranotatuscofinitJon^^aduximusfeaionhmc^
<i':f"-l!ccrcbriuenfricu!ilduaa,dcxtr^ccrc[,ripartiscamportioneaifiulit,guarfnprafcaio
nchabcl,atur,qua orbicuktim caluariafrrra diui/imus.^tjj
quum idcm quoque infiniflro !a-
t'^':''l'fo!ninmsMcadfinifiriilatusfni/lraccrebriparteitarepofimus,utfup^
f^^P^frtc comonflrarct,callofo intcrim corporc in capitc adhucferuato.
"H'"'
A
•^,^, ""f^"''!'"^""
Ccrcbriadhucincaluariareliaiparsdextra. B,B,B Parsfini/lra.

dJ, JJ, JJ Lineapctrtim


ccrebrianfiaaus,ctpartim uariu ccrebrifubfiatia colorc cSmonfirantcs.
(["'cfiidcnim extra lincas confifiit,fiafiluteucr fiubcincriciiimaqis
cfi: quicduidintra,ada^
^ufiim album uifitur. qucmadmodum E cr Fiu dextra crfini/lra cercbripartc luteum efl : G
H. ^ ^"^l""" prorfis,crinterdum rubris punais intcrHinaum.
1,1 Ca!Iofimcorpusutrimpdcercbrifubpantia,cuialio(]uicontinuatur,!ibc
K,K Cjlloficorporisportiuncu!a,adl,ucfinifircccerebripartiquceademptaefl,continua
^«^^'•"«^" M,M SiniRerccrcbrluentriculm.
jy, A/ i im/tri ucntriculifiperiorisfedis portio.
O, O 'Plcxm ccrebriab ima^ine qua cum extimo fatus inuolucrofimilem
cxi^it^fs^o^M! nuncupatus.
P, P ^ranearum modo^racilcs ucna: dcxtri finifiriuentriculifubfiatia: hoc in loco
O- conn.ttcc' ac
^billisdiduaxuafis,quacnupercommtmoratu,crfecundisnoabfimilcmp!exumcxtruunt.
Q_ Vcnula: dnuper quoqj cSmcmoratis uafis in tcnut- cercbri membrand fub callofi corporis antc-
rtoriifcde Imc excurrentcs, er incertaferic(qucmadmodum
P
er notat<e)intcrrcfecandumfc
offercntcs.

QVINTA SEPTIMI LIBRI FIGVRA-

'PR^ESENSfigum
quod ad reliaamin caluaria
cercbri portionc attinet, nuL
laex partcuariat:atq;id fiolu
habet propriutn, quod callo'-

fum corpus hic atitcriorifuafc


dc d cerebroprimittn liberaui^
vitti,ac dcin cleuatum in poflc
riora refieximus,fcptutn dex^
tri acfinifiri uentriculorutn di

ucllcntcs, cr corporis inflar


tefiuditiis extruaifiperiorctn
fuperficicm ob octilos ponctcs.

i^b ^ '-^,^,^ itaqi cr B, B,


ad Q^B,acdein D,D, D,Z3' E
O" F,cr G cr H eadcm
hicindicant,qua: in quartafi^
gura.Sic quoqiic L,L,i3-
M^M^o-Oo-P^s-Q^
eadcm infinuant.
R> R Not-atti-- iiifirior callofi corporis fuptrfkici.
cfi
cnim iddjuafedc motmn,atquc inpo/lcy
riora reficxiim.

S.,T,V Supc
/

A N D R E AE V E S A L I I B R V XE LL E N S ! S
6io
triMguh^
ry
S ' '
SuP^iorcorpoThinll^rfrnidsfcutcJludimsextruaifi^^^
SadT^crdT ad V,&abVadT mctimur.^
ipfius

riscircunfcriptiojam ab
XX DcxtriiuHricuhUtfiniflruintcrccdkisfcptiinfiriorpars,corporittjludin-^rcfrctiCot^^^
corpori continua.Hoc namijifcptu nofcus atf
YY Scptiiam commcnionxtifupcrior pars,callojo
uti mttr
alia quo^ip.mxtafiutfigura, in qua dua manus (
'
modS difuptu cfl,dcpinqi licuit CT .

corpus nondu in anttriori ipfiusficdelibcr.xtum,mod,ce at^


[ccandum Bccrc confiucui) callofum
toUchantimofpccxdumficufptumcxdlmcintc^-rumoculisfiubijccrctur.VcruquunSadcococm
i,iinpiaumatpnipfafcaioncfiucccfitt,camfiguramnefiunrapagin:iob!itcrarct,rcicci.

SEXTA SEPTIMI LIBRI FIGVRA-


Hk^E Cfi^ura
^"odadccrcbriporti'
''"cm in caluaria rc^
^iaain fpcaat, etiam
quarta: correfpondct.
at^} dquinta in hoc difi

firt, quod corpiis tcfiu


dinis inodo fibricatum

anteriorifiia fiedcdct

rcbrifiuhfiantia liberci
uerimus , id furfim in
pojleriora reficHctcs,
utinfirior ipfiiusfupcr
ficies in conjjcaii ueni

rct , CT uas iUud ctiam


cerncret ,
quod d quar
to diira: mcbrantt: Jinic

fronatii,fub corpore
tcfludinis inodo cxtru^

aofirtur, cr ptexuunt
tandem nS niininia par
tcm conflituit,quos fc-
cundarii ima^iniuete^

Huius autemfigura: charaMcres ita utfiequitur,fie habent.


^
rcs a&milarunt.
Corpus tenudinis modo extruamn hlc infirxori ipfiim fuperficie ,
juperidremcon/lituitfcdcm,conJpicuum.
qua tertij ucntricuh

dcxtro utntriculo,dccrebriJuhjlantiah,cpnnci
B,B Tortio corporis infiar tefiudinis effiormatiin

piuin duccns. .
f ...

C Vortiocorporistcfl,,dincfSrma^,if,,refircntis,qu^exfimfirocerebriuentr,c,,Iopronajc,t.

D,D I
'
I
Dextcrccrcbrt,icntricuhis. -^.^ E
E ^
CcrcbrifiniHeruentricuhis.
K^crcarij^

fedem ddcxtrarjoporalts arterice rd


F ^rteriapcr infiriorem poncriorcm§ dextriucntricuU
ccrcbrimembranam pcrfirante,hucin dextrum ucntricuhim conjccndens.
mo duram
G ^rtcriainfiniHriimcerebriconjcendensucntricuhm.
J n
H Vas d duarto durce cercbri mcmbrance finu principiu
ductns, acfiub corport inflar ttfiud,n,s

comuncdcxtri(3-finijlriucntric„loriica„itate,fcu tertiu
uciitriculu (roperans.
eformato,in
I Vafiis H
injlgnitiindnasportionesdiuifiio.

K Vafiis Hinfifftiti diuifiionis altcra


portio,dextrum cercbripetcns ucntriciihim.

L Vortionupcrcommcmoratiuafiis^fiiniflrumaccedensccrchriuentricdum.
F
M Vlcxus dextri iientriculi dfccundinarum imaginc
comp.iratus, at§ ab artcria inftgmta, CT

ujfls H iiidicatiportioncquain K notaiiimus ,con/lit„tus. G& L


N 'Pltxusfininrumcertbriucntriciil,imoccupans,acexuafis
-'
infinuatis cmflatiis
0,0 Huiul-
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER VI. Sii
O^O Huiufnodimmla ctrdrifubnanti.t hic obn<fcuntur,^b illi, (trodu^ce uaf qua:Ko' L
no
tauimm^
"P '-^'«MisilUiectrcbrifubpntixhic
ofiruntur^mmufculicxtnmmricuhrummnflitudintni
hdc adtenuem cerebrimembranam pcrtinent.
Qs^Meatiu ex comuniconcauitate dextri acfiniflri uentricuhrumfeu dtertio cerebri uetricuh
rcBddecliuispertinemuerfuspehim,qua:cerebripituitamexcipiens,eaminfiindibulimodoad
ghndem defh-t,eius infindibuli extrtmofubditam.
R^S Canahsfinusut kuittr in ututricuhrum fubfantia txfcuIpti^cTpituitam
admtatus nuptr Q
infi^nitiortfciumdtductntts,

SEPTIMA SEPTIMI LIBRI


F I a VB~<^.

SEPTIMAE F I G V R AE, E I V S D E h' Q. V E C H A R A-


(flerum Index,

T> Ri^E SEN Sfiguradtribnsproximepr^ctdtmibusphrimumuariat.namctrebri


fubfldti^ in illis reha^^eapars in hac abhta cernitur, ^«a-
dextrifnifri^; uentricuhrumfide
in i!lisfi;guris cSjficuam efformabat. dtin tota ta
fia; ctrtbtlh adhuc innitebatnr, hic quodi re
ftda tjl,ut durit mtbrana: conjfictrttur po rtio,cerebeIlu ac cerebrum intercedens.Infuper du
membrana:finui in ilh
confi/lcntes dudis cultclli anterioris mucronefeaionibuijnc etiam
aperuimii6,^uas dquartofiinu durce membrana: in cerebri utntricuhs
ptrtincs,hic ex tcrtio ce
rtbriumtricuhfubltuata^o-dpItxibinfccunditMfimilibus auulfum,in pofieriora
rcfleximui^
UE
£ll andreahvesAlHbrvxellensiS
tit tcrtij ccrcbriuaitriculi/aicomiminisdextnfmjlri^ utntricitloriim concauitatis fcdcs in
conjpcclum mdiits uciiirct,und cum ciii6 aiuitatis mcatibus.
t^jo^ Ccrcbrifub/ldntite ctdhtic in caluaria rcliqwr dcxtra pars.
-B, 6 CcrebriftibjlantiJ^ adhuc in caluarice afJcritatJ:flniflra pars.
C, C,C Linca^hic papm confpicua^ illis corrcfpondu,quas trcs modo prxccdcntcsfigura^fiinilitcT co
monflmrunt. l^eriim ipiia huiitfmodi lincce fubflantiafuc ccrcbri diucrfitas, inibi duntaxat con
fijlunt iibi cercbriim tcniii mcmbrana: iiicinitts cfl^pra^ccdcntcsfigtira: eas folum in latcribus ofl f
dcrtint.hxc atitem fium hic tanta ccrcbri portio ablata fit , ut iain appafens fupcrficics in hafit

nonprocuIitentiimcmbnvtadiflct,etiamIincceinbafitfpcHanttir.Qiiodita(luelincishicinter

T> D- cipititr,fiditamfcufithpallidam ccrebrinotat fitbfiantiam : quemadmodum fcdes D,D, D in^


fiqnita:. Quodtiero cxtra lineas confifiit, alba c/lprorfiis^ candicans ccrebri fubfiantia , hic

Jl E,E. E;Eo' E infignita.


E Vortio c/lfoporalisartcricefecundumhumiliorem angufiiorci^ dextriucntricuUfidcmfurfitm
adplcxiisfectindasimitantis conilitutionemprorepens . Ca^teriimfiperpenderis qudnamfiedc
hic Frcponatitr, er qtidnam infextafigu}-a,prompte expcndes,qui dexter
ccrebri ucntriculiis,

qitcmadinodum ctfiinifler, cx pojlcriorifiita f-dc infiar cormt ariflatits, dcorfitm in antcriora pcr
cerebrifitibfantiam ducatitr.Hic namqtic itbiplits ccrcbrifiitbfiantia:
qudm infextafigtira ab^
prafens
fiiilimits, artcriarportio Fnotata antrorfum magis iicrqit ,qitdm F
infcxta cddcm quo

quc notans artcria: portionem, ubiiam poflcriorcm ucntriciilificdcm conjcendit .


^tqtteid F
Cr G
fiubfcquciitisfigura: magis liqtiido oflcndunt,in qua huius iientricult du{lus nomine^adhuc

pliis cercbrifittbfiantia:,qudm in hac qtice ordinc fcptima cfl,abfluli.

Q Artcricefoporalis portiofcciindiim humiliorcm pofiertorem^fiintflriuentriculifiedemfurfiim,


qitemadinodumartcriaF infignita,prorcpcns.
Fi Hiimillima fedes tcrtijucntricull:quam ut aptitis cernerctur ,nonnihiIdiflcntamfinximus.
1 Meatiisrcclddccliuisextertiocercbriuentriculopertinens^ccrcbricppituitamadpeluimhuic
excipicnda: panttam defirens.
K Mcatiis cx tcrtio cerehri ttcntriculo inter ccrcbri teflcs natcs^, in cauitatm ctrebclli ct dor
falis mcdullx commtincm pcrtinens.
ftnu durx membrctnic cerebrumpetcn
Xj Glandula nitci pinea: non abfimilis, er uafiorum ex quarto
tittmfiilcrmn.

M,N Hanccercbripartem tcflcs 13' nates quoquc cerebri appeUauimus,hicadhuc fenuimembrct^

naobtcRas.
O O ctc. Diira:ccrcbrimcmbranceproceJJiisporti6itc,intcrcerebcIIiimcrc&rebrumrepoJha.QuihSc
acceduntinfiarucnarumduilus,partintdprimofiecundo^durcemembranc£finibus,(artimucro
dquartopronaficuntur.

'P^ p JDurce cercbrimembrana: dextcrfieu primusfintis.


mcmbrancejinijlerfeu fccundusjinus.
Q^fX, Dura: cercbri
Fi 'PrimiiO' fecundidurcemembranct:fitnuumcongrefiits,quemGrcccoruinnonnulliUtik, ^uodejl
torcular appcllarunt.
S Vrincipiitm tertij durce mcmbrancefinus.
T Quarttis dura- mcmbranceftnus,fiimilitcr atqiic alij hic adapcrtus.
V Vas dquartofinu durcemcmbrana:in cerebriuentriculos porreSlum,hic auteminpojleriordtx
fiuafcde rcficxtim.
iK.,X Hacfcdc cerehcllum dtira ccrcbrimembrananonobteSIumofienditur.
Y DuSus uenarum modo dquarto dttra: ccrcbrimembrancefinu in tenuem membranam pertincn^
tcs, qudcerebellum ipji^ cerebritcflesindtiuntiir.

2; 'Z Dtircemembranct fcdcs,quaofii omniumtotittscorporisofiiumdttrifiimo^cyauditusor^anum


intuscontinentiadnaficitur.Hancnami^caluariccrc^ioncmccrebrodctcximus.
O CT
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER Vir. <Sl3

OCTAVA SEPTIMI L I B RI

OCTAVAE FIGVRAE, EIVSDEM'q.VB C H A R


(flerum Index.

? R- ^ESENS fyura dfeptima in lioc ti.triaC, quod htc dihuc ccrehriphs rejccueri
mui^crtefla h)nqafi6lione in hoc diuifirimus, ut mccitus occurreret ex tertio uentriculo in

cluartumpertinens.^fdha;c,dtircemembrance portiocerebelloobdulla,hicdi(fi£la,atfiein
pofleriora reflexa ccrnittir. Quum itaijtie prafinsfigura pleraque cuinJeptima haheat cominu

i-^ufp ni.i,inhacidem ^ ^,cr BB,cr C Ci^-D D,cr E E,cr F O-G o-H,quodin


adH. feptimajndicabiit.y erimarterio! Fcr Ginfi^nitie,tantomagis hic qudminfieptima antror
fium uer^unt,rluanto magis cerebrum uerftis bafim infiptima cpidm in fixta ablatum eft.
J Meatiisinficxtaetiatnfi£uraInotatus,juire3ddecliuisf:rtur,atjuecerebripituitamadpel
uim defirt.
K Meattis pituita: deducenda paratus, fii interdum ab illo deducitur meatu quiex tertio uentri
ciilo mter tcfes in ijuartum uentricuhimpertinct. "

L ]Sfe L in umbra prorfus latit.iret, aut fifuo poneretiir Ioco,creius nomine cjuoin confpcSlu
cfiet timbra ueniret exfiulpenda, itaclue dclincatio hic omnino uitianda, L adanteriorcm cere
bcIIip.trtemrepofiii,fo>-amen meatum^inotaturiis,quiextcrtio uentriculo cerebriin (Jtiartiint
jirtiir. L in iUolocarctur,exprimincutiquampotuifict.
M Quodforamenfi'
Glandiikm hic adhuc reliquimus, qtiaipinea: micisformam o/lendens,uafiorum ex quarto diirce
membr.wa^fiinuinccrcbrftientriculospertincntiumfilcrumcfficitur.
N,0, PjQ^ Q^^tu6rhischaraSlcribuscorpiisidindic.-ttur,(juodantefeSlionemunictimefl,atclue
in fieptimafigura M N lO" infi^nitur. hicuero ex fcdionisfierie diuifium occurrit.ac N cr
O eius corporis fcdcs indicant, qiiibus tcflium nomen accommodatur. P uero CT Q^illas cpias
tiatcsfireminctipamus.

Ff CerC'
614 ' ANDREAE VESALU BRVXELLENSIS
R^R, R CerebdlumltnuiadhucobduSummanbrana,
S^S, ctc. jyctfd uauirum modd temicm ccfcbdlimmhrMam implicantia,
T,T Vropih^incs uajorum tcnucmccrcbdli mcmbranam imphcantium,itd cas produSlaarterictSi

(juiv fccundum dcxtri crfiniflri ccrcbri ucntriculorU pojlcriora furjum cofccndunt ^lcxin ef>
Jormaturx, quos extimofatus inuolucro diJJcShionisprocercs contulcrunt.
Durcs membrana; portio,qutCfuperiorem ccrebdlifcdem dcerebro dirimebat.
X, X Vropa^incs notantur duffis,didani nupcr durce membrance portionc implicantiblisjn temem
mcmbranam (^ua cercbdlum ucjlitur excurrentes.
ZpZ Idcmhic^Z/Cr' Z notant,atquc in fcptimaJtgura,diiramuideUcetctrebrimembranamoJ?i

adnatam,in cjuodauditus organum rcponitur,

NONA SEPTIMI LIBRI FIGVRA'

NONAE FIGVRAE, EIVSDEm'q.VB CH fl R


«Scrumlndex.

IN b^tcfgurae^ticmccrclriportio^quceinoaauaferuaturMerumprcefensfigurainf^
<^'"''prorJii6rcpofita,camdura:mcmhrana;partemabJcifamhabct,<lua^cerebrumdcerebeV
lo dirimit. dcindc
ccrehdlum btc dcorjum ifua caluaria-fede manibm protraaum,ac
dcorfum
'''°'^'^"''"^ff''mpropendet,utipfimrcgiocaluarictalidscontigua,oc
f''''>'''<i''il'^cauitasuiderctiir,aherampartcmcjuartiuaitriculiconRitucns.^.Adhctc,prce.
terucnarum quanndam
'^J-neruorumpro^reffm^etiamprimm ^fecundm dur^ membrance
l""iihicapcriiadamupmexprimuntur. ^
^''Ij^iportio adhuc in caluari^ amplitudine rdiqua, atquc
1;^^^
n
b, L, Irtbus his charaacribus ccrcbdlum
htc infuafcdc adhuc af^eruafa.
deorfum exfuafedc rcjicxum mdicatur,tcnui mcmbranct
ddhucinuo utum, acdorfalimcdullccconnatu.
Vcrum B priuatim ccrcbdli dcxtram indicat
Jcdcm, cahariifinui P notandocorreJ^ondentem.B
uer6 fininram,quceiIUcaIuaricefedi
infidet.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER VII. «ly
infidet,cui Rinfcriham.C autm ctrddlimedU pars inji^ititur , uerminon cilfimilis,0' fuisfi
nibus cos canjlituens procefus,quos ucrmiumimagini ueteres compitrdrunt.
E Volleriorterminusmedia:partiscerebelli,<luiuermifrmiuproccfiiupojleriormi!tireccfehit
F, G, H TDorfalis medullcepars adhuc in caluaria conf'flens,ac F(^G/:uius partisfcu dorfalis me
dulLefedes indicant,(Juibus ccrebcHum conajcitur.Hucrofedem dorfilismedulla-
f^mficat,i
cahiaria: amplitudine procidentem.

I Sinusdorfi!ismeduUa:calaini([uofcribimusmucroninonahfmiIis, ac mediam cauifatem con^


/lituens communis uentriculi dorfilis medulle c^cerchelli : fiam quartum cerehriucntricuhl
diffeSlionis pcritiuocarunt.
K Jy afa duBusueucnis ijud. limillimi^hdc in ccrebeUum ah
'
illis uafs pertincntcs,qua:inprimum
erfecundum diira: memhrana:finiis exhauriuntur. at(jue ut bi diiBiis fejiicntes admodum fiint,
ita ctiam nonfemper paripropagantur ferie.
L Ft hdc qiio(p diiSlus iiena:fmilis in teniicm cerehclli menihranam pcrtinct,ah illis uafs qua: h.tc
in parte diiram cerehri niemhranam intertexunt,

M Quintumcercbrincruorumpar.
N Sextum cerchrineriiorumpar.
O Septimiimp.irncruorumcerchri.ati]ihicuiderccH(luotfurciiIisduopofrema cerehrincruo^
rumpariaprincipiiimddorfiIimeduIIa,ncqiia(juamucrodcercbcIIo,ducant.
T, R- Siniii occipitis of?is ,qiiihits corrcfpondct cerebellifi^ura. nam P cerebello infcriptum, B
con^ruit. C^aiitcm, C. R uero, D.
S,S, S Dextcrfeu primiii dura: memhrantt fmus,l)ic ciiltellimiicronc ad.tpertiis.
T,T, T Siniflerfcufccundus diira: membrana:finus.at^ in niilla ccrchri delineationum,horumfinum
duSliis ita confficueac in pnefenti ociilis fuhijcitiir.

DECIMA SEPTIMI LIBRI FIGVRA-

D E C I M AE F I G V R AE, E t V S D e' M Cl V E C H A-
radterum Iiidcx,

C fgiira eam ccrcbriportioncm exprej?imus,qucc dorfalis medulla: cdiicit initiiinr.dciit

cercbellum d dorfalis mcdullce hic conjficua parte adeniptum c/l,!^ cerehri tcefls, cr nates, ct
^lans pincce nucis ima^inem refrens,acpoJlremo caiiitas ea dorfalis mcdullce ijute cum cerehel
licaiiitate quartiim ccrcbri efformat iientriculum,hic p.aritcr cxprimiintur,

A,^ Cerebripars dorfalem producens mcdiillam.


B Meatus ex tertio ccrcbri ucntriculo in qiiartiim fub ccrehri lutihus tendens,cuius tcrminum in
C. quartum pertinenfem ucntriculum C iifigniiii.

D Glans cerebri,nucis pinece imaginid diffellionis profforihus afiimilata.


F,F, G,H Hts charaHerihus ccrcbri acnates indicantur, uidetiir ndqj diffBionis proceres
fefles

E ac F,et inter G et Hcofficuce,fiiperiora tubcra E^G infignifa ah inf


gratia linea: inter
rioribus Fc^Gnotatis diflinxiffc,acfuperiora fc/les uocauife,qu6d illisglans penis
quafmo
do incumhit.Infiriora autem nafcs uocariint,qu6d mcatus cx tertio iicntriculo in qiiartum per^
Ff z tinctl
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
tincntis tcrminus C hic injlqnitu6,fodiciconjirripoJ?if.
-f ^ Scdcs dutCjiJuibus dorfalis mcdulkinitium ccrcbclh adnafcitur.
L^M A^:.0 CauitasdorfahsmcduUa:initij,altcrampartciludrtiucntricuUconjlitucns,afi^<ibHe
'
rophilo c.-!lamicauitatiafimildta,quam atramcto fcribcntcs intinqimus.Scdcs cnim L infqni
td cius cal.-imic.iuitatis p.-irtircffondct,qud: indlcifcribcntisproxima cjl. Mautcm^ N ait

qulis illis apmilari poJJunt,qua! in cauitatis calami latcribus confiflunt. O ucro mucroncm ex>
primit,juo ch.-trdclcrcs Jormdmus.
ucrtcbras procidcns caluariam egrcditur.
J) Dorfalis mcdulla hic prafci^a cf,fid in

VNDECIMA SEPTIMI LIBRI

VNDECIMAE FIGVRAE, EtVSDEHQ.VE CHA-


raflcrumlndcx.

H^ C fyiira cercbcUum d caharia , ipfa§; adco dorfaU mcdiiUa


auulfum er fupinum ia
cct,humihorcmipfiusfcdcmquadorfaIcmJ],caatmcduIIdc5monIlrans.^cproindercqioncs
ipfius quibus dorjaUmcdiilU continiiatur,acfinum infupcr o/lendit,qui
akcram portionl cfor
mat qudrtiuentriculifeiifinus,ccrcbcIIo cr dorfdUmcdulU commiinis .
Torro ad humiliorem
prdfntisitgura:fcdemfincspinximusmcdia:fartis cerebeUi, utprocejfuum ucrmis
imaoincm
reprcntium natiira conjpiccrctur.
^ Dcxtra ccrcheUipars tcnuimcmbrana ccrcbeUum inueflicnti Iibcrum,uti
lum hic ca mcmbrana dcimdatum commonflratur.
ctiam totum ccrebel

B Sini/lra cercbeUipars.
C, c Mcdiaccrcbelhpars.ac C notat huius partis anteriorem rcqioncm,
c ucro poRcriorcm
D, d Fincs terminiji mcdi^p.trtis cercbclliiquorum antcriorcm
D indicat,poncriorcm ucrd d
3 CcrcbeUifinus,quicum dorfalis mcduU^fnu quartum nobis appcUatum
cercbriucntricuhm
conflituit.

G,G HisfcdibusccrcbcIlumdorfaUmcdulla-adnafcitur.
H ^nteriorfinis mcdia: partis cercbellihic,ac fiab alio cercbcUo
isrefcaiis cRct,exprcf?us.
1 PoilcriorfinismcdiiepartisccrebcUi^dccTcbcUofio^cxcdus.

n vo.
.

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V Hi 617


DVODECIMA SEPTIMI L IB RI
F I G R^^,

DVODECIMAB F I GV R AE, EIVSDBH'q.VE C H A-


radcrum Indcx

H^C figut-a c^put dfinmro laten cxprimiturjextro nonnihil fuhhuato . Ex cahta^


T!.c autem amplitudine cmhcUum hic cuulfimus,ca tantum cereh ri
felicla portionc,qu.i: in 0^0.
ua cr nonafg-urts adlmcfcruahatur. Vcrum illa cerchriportio bic
infuanon confiHitfcde,fcd
clcuata cf^^inpofleriora ah ipfi caharia: bafiaIi,pioufquc
rcflexa,ut tandcm in conjjyckum
ucnirentccrehriprocegiiifrmaneruisnonahfimiks,etolfauiorganofuhmininn%ntcs-.quo-
rumfntfcr ifuafcdecumipfo ccrchro ckuattii cil,dcxtro adhuc dura: ccrchri
mctnhrctna: m.x
o^auo capitis off obducitur,conncxo,
Ccrchripars dextnt.
B, B Siniflra ccrchripars,tcnuimemhrana adhuc quem.idmodum
dextmpars ohuohta,
C 'Dextrum oljiflus org.-tmtm in ftta fcde adhucfcruatitm.
D Siniflrum olfiflus orgaiutm,und cuin cerehro in
pofleriorarcflexitm.
E Sinui,citifinifrumoie/lttiiuattnhitorganum. e.tjircgio dura:mcmbranii
htcindicatur .(jua:
odor.ttus nominchac infcde mukis,fcd cxigttis frantitiihus peruia ccrnitur.
B Vena cahariampetcntiumfcxta,hic in duram cerchri membranam aliquotfurculis
cxctirrcns.
G Scptuin finus olfclus organis incifos intcrdiuidens.
H Dura: cerchrt memhrvia: partis portio,qua: dextram
ccrehripartcmdpifira. dirimit.
1,1 Cercbritmpafimcxcauata:fibiincahariaamplitudinirejfondcns,hicftoqucadfiontis
ofis
reqioneinfihiinfculptiscaucrniscoiigruit,o- kuibits tubcrihus proininct
,ma:aliimamiUarcs
cerchriuocaruntprocefus.
K yena c.duariam pctentium cjuinta,ctiiiter prxbetfiramenfecundo
ncritorum pari cxfculptum.
L L,uta-fihfequcntescb.traaeres,inttmbraoccipitijcauitatislatitat,cxp.mtietiamefl mo^
M- "'"":i-1uandoquidcmLc.%luaria:finitmindicat,cuidextracerebcUiparscongruit.M fedem^
N. O. qua: inediam ccrebellipartcm rcfficit.Nfinum,in qucmfini/lra ccrcbcllipars reponitur. O uc
? Q^ro dcxtruiifcu primumfmum indicat ditra: mcinbranx. P autcm ttrtium, fecunditm,fcu
,
Q. 'fi^
nislruin.

Ff 3 DECI-
ANDREAE VESALII BRVXELLENSlS
DECIMA TERTIA SEPTIMI LIBRI
F I G y R.^.

D E C I M AE T E R T I AE F I G V R AE, E I V S D E M' Q. VB
cliaraflerum [ndcx,

H i^E C Jigum occlpiHo prorfM imiimur,cr mwcrfaccretrtjuli/lctnfia quteadhuc


rdicluacrM^inpoilmonidcorJumdcflcxapcndct.ittoIji^lmor^ana^a^uifarionmner^
coitni^i^ miiximifopordlisartcritenimiinconlJcdumiienirent^
Dextyacerehripdrs,adhuctenuimcmbranacercbriobdu8:a.
B, 3 Sinislraccrebripars.
C, C Cereb ri tubena,qua: dfimilitudine quam cum papillis habent,mamillarcs cerebriprocefusplc^
rifpie nuncupantur.
JD,D Sinns olfiSus or^-anis pantti.
E Septiim olfi^us organis paratosfinus interdiuidcns.
E,F SinuscaIiiari.r,(juihusmamilIarescerebriproceJJus C C injignitlcotigruunt,
G, G trin^i notaturiiena caluariam inqredientiumjexta.
M Vena caluariam ingredicntium f.iinta.
I Vas not.itiir uenar corrcJJondcns,in tenucm ccrebrimembranam ab illis uafis excurrens , Ja*
in duni confisliint membnma.

K 'Principium eorum du8.uumquiper dura:membn-tncclatus excurrunt


,perindt acfi uena effet
arteri.-c commijfa.^tji hiduaus inprimafiguramuItisD inflgniuntur.
L, L OljiBiis orqatia hic iind ciim cerebro ddura mcmbrana
dcorfum diuulfa.
jyi Neruoruin utforiorumcoitus.
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIEER VlU 619
iV iforiusncriiusdcxtriiiitoctihiinpcteiis.

O ^ ijoritis ncriiiis fiitijlriim pctens oculiiiii.


CTpcrinde ac dexter uenula cocomitatns,ab illis pro
p.-igata uafis,(ltia: tcitiicm cerebrimembranam inibi contexiint.
•p Soporalis cirteria: yamm duram cerebrimcmbranamperfirans,ad\atusglaniis ccrebrifitui
tam excipienfis.
Q_ ^rteria: P notata: propago, dextrum accedcns cerebriuentriculiim.
H. i^rteria: P notatcc propa^oMcin teniicmcerebrimcmbraitamfiirculosdiffundens.
S Hic portio confpicittir pebiis cerebripituitam excipientts^

DECIMA dVARTA SEPTIMI LIBRI


FIGFR.A.

DECIMAB Q.VARTAE FIGVRAB, EIVSDEM^aVB


charafleriim Index.

C T hicinfiiiijlram aiirem reclinatum iacet,internie cahiarice amplitudinis

iaflm cxprimes, diiracercbrimembrana fuccinSlam.^tclue tanta duntaxat cerebridorfalis^)


medtillr cidhuc aferiiattir portio, quanta cerebrineriioriimparibus tiidcndisfufficit.jyiforio
rtimporro ncruorum exortiim coitiim^ refccui,ne peluis latiret cerebripituitam cXcipiens^
^,.A JSlodicacerchriportio undcum dorfalis mediiUa: initio.
B, B jVeruiuifori/ eapartehictanttimcoiifficui,cluacaIuariceamplitudinemegrtdiunturt n
C, C Vebiis cerebri pituitam excipiens.
D Hic inpehiimpertitiet me.itus cercbripituitam ex tertio uentriculo deducens, ac I infeptimd
fiffira oclaua notatus.
Ff 4 Dcxtra;
^lo ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
E JDcxtrx foporalis cirttrix ramiiipdurctm manbrMam adhtus dtxtrum^Undis pa-^yans,<^Uit
ctrchripituita excipitur.

F Siniflra:foporahs arterice ramusiuxtafinijlrum latus didte nu^er^lddis duram ccrclirimem


hranam p erfirans.
G Secundum ccrebri neruorum par, .

HT crtij paris nemorum ccrebri^racilior radix.


I Tcrti/ paris neruoriim ccrcbri crajiior radix.
K Quartiim nefuorum cercbripar,tertij paris crajiiori radici contcrminum.
L I^linorradix tjuintiparis neruorum cerebri,omnibiii ignorata i.^natomcs proffjoribus,
M
iV
Qiiinfum neruorum cerebripar,/eu maior quintiparis radix.
Sextiparis neruorum ccrcbriprincipia ac furculi.
O Septimiparis neruorum cerebriprincipia ac furculi. Si (juidin hacjigura ffcBandumfit rcli'
(pium , id abf^uc charaSlcrum opcra prompte,uel cx proximc pra:ccdcntibus pcrcipitur.

DECIMA Q.VINTA SEPTIMI LIBRI

DECIHAE Q.VINTAE F I GVR AE, EIVSDEH'Q.VE C H A R A-


flerum Index;

J> B. S ENT I Jigura portioncm eamamplitudinis caluariie duracerebri


membrana ficcinilam depinximus, quce fupra ojiis cuneum imitantis mcdium habctur,und cum
modo indicandis or^anis.i.^bsrcnani^juij^et, inte^iiin caputh.irum particiilarum^ratia de
lineajje.

i_^,B JSlcruorumuiforiorumportioncs.
C Simflri lateris arteria,quce- durant mcmbranam hic perforans,partim in tcnuem cerebri mcm^
hranam,partim ucro in dextrum cerebriucntriculum di^eritur.
D Dextrilatcris arteria.
E i^icpeluis collc^a propendet, cerebripituitam ex tertio dejjiientem uentriculo cxcipiens.
F Foramen,quopcluishuiusinjiindibulimod6 cxtriiSlieJinis glandempetitjCerebri pituitam
cxcipiens.

G,G Sccundiparisncruoriimcercbriportioitcs.
DECt-
0
DE HVMANl CORPORIS FABRICA LIBER VI f. &U
DECIMASEXTA SEPTIMI LIBRI
F G V I R.^.
I-Ii^ C figiiyitnud.im defnnximiisghmdtm^quacerebnpituitit cxcipi
tur,und cum pduifm infindibulo pituitam Imc defircntc, hicflctccido
propcndeinfe.i^' IiiteribiKuerdartcriarumfopo!-aliumportiones,qua:
reticularemplexum efformare dicuntur , ita hic expref?imus,utinobis in
terfecandum occurrere . t(p ut cce arteriarum portiones uarief je^
cautibiis offerunt,ita (fuoip iiarie cas delineauimus.

G!ans,cercbri pituitam excipiens.


B 'Peluisyfu infindibuhim cerebri pituitam fuper modo diSlamglandcm dcfirens.

D
^
C, C rteriarum portio,qua: fecundum fuoru in offe c.duariarfiramimim diiilii oblificfirutuf.
Sinijlr.e artericc ramiis in dune membrana-finiflrum httus exAirrens.
E^ neria;finiflra; portio pcr propriiim firamen ad nariiim iifO; amplitudinem pertin^ens.
F3F Hacfcdt diucrfam arteria^Jcriem delineauimus.ac dextriim ijuidem Farteriam notat eaferie
du8am iit hic non dirimatur : qucmadmodiimfinijlrum F arteriam hanc in duos nxmos,<]ui mox
in unum rurfm coeunt, infinuat.
G -^rteriarumportionesduramcerebrimembranam perreptantes,acpartimincerebriuentrictt
los, partim in temiem mcmbranam cerebri baJtobduSlam diqefi.
H "Propago arteriiF per foramen fccundi p.iris ncriiorum ccrcbri caluariam excidens,ac neruiim
uiforium, ac dein ocuhimpetens.

DECIMASEPTIMA LIBRI SEPTIMI


F I G VR,^.
HA C figura plexumfinximus , cuiufmo di is ejje deberet,qiii Galeni in
libris de Yfli partium dcfcriptionibus conueniret. Signifccf ifaiji hic A
Cr B arterias cahiariam fubcuntes, moxip in mirabilem ilK plcxum dijju
C,D. fas.Cuer6cyDramosincliiospIexusiUiuspropaginescoUigtitur,qui^s
iUis prorfii6 arteriarum magnifudinereJpondent,<juas A indicaiii^
mus. Cccteriim EgLndcm notat,pituitam cerebri excipientcm.

T RAB E N T
S Ifigurdartcriarumfibduracerebrimchra-'
na cofiflentium, ac adglandis ccrcbripituitam admittentis latus rcptan
tiumferiem depinximus,qu.im in ouium ac bonunt capitibus obferiiamus.
Atcj} hac proponere Iibuif,ne quis nos lafere arbitrarctur, qua: illorum
animaliiim hic cum hominefit differentia. Significat autem in hacfgiira
A diBam iam fcpiusgIandem,B C arteriarumfedem,jua priinunt
in caluariam ingrediuntur.

DECIMAOCTAVA SEPTIMI LIBRI FIGVRA.


7>AKV A hacjigura ereHamfinximus peluint,feu cyathum,quo cere
bripituitainglandemipfifubditum di/lillat.acdein hic finximiis qiiatiior
duilus a'glandepituifaper proxima glandiframina defirctes.Indicct igi
turA glandem, cuipituifa infillatur. B pcluim,qua ha:c ducifiir. C, D,
E,Fuer6,meatusad ficihorcmpitiiittr huc decHbentisegrcffiimparatos.
J>orr6 pra-ter hasfeptimi Iibrifiguras,ad carum potifimtim cognifionem fpeclantcs qua: in caJ
uarict habentur amplitudine,efiam htic ficiiif dti.tfgura: mox adfincm primi Capitis libri quar

tiaddita:,i^feptem parium neruorum cerebrideiincatianem exprimctesiquas qmim illic proU-


xcindicauerimus,abs re prorfisefet cafdcm hic quoqj reponere, et earti mdiceafriberc. Vra:
terea figura: oculi conflrudioncmexprimentes, cti.imfiadfptimumrefranturlibrtim,tamen
Capiti dccimoquarto duntax.1t illas prccponam,quod oculoriimfibrica: dcdicabittir.Atip idin
illisfguris priiiatimficiam,<lu6dniiIliakerifidmdi^loiamCapitifmuIentur.
fill ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
CEREBRVM GR^TI^ VRINCIPIS ^KIIM^E,
quanadmotiumfaifus tjiiotjiie ttcmotiis exnoflro ctrbitrdtuptniicmis,
extruHium cjje. C.tput I.

N s TRV MENTA nutritioni famulantia duobus


Qk/W ^nitttus
proximeprecedcntibus libris utcuncjaggreiTus fum.
litrrec ftz[us
Priornamcp cibi potionisq) organa(in quorum prcci
puouircereconcupilcibilem animareGdercdiximus)
SC dcin proptcr loci uicinSitem j partiumcjiconcxum
mcmbra gcnerationi dcdicata enarrauit . Poftcrior
autcmeas partes reccnfuit,quibusacrca; fubftantiac
reficicndx,acinnati caloris augcndi recreandiqi mU'
nus concreditur:in quorum primario uiiccrcuim ira-
fcibilis anima- infitam c(Tcinnuimus,inibi Stoicorum

&Peripatcticorumiuftragrjs haudadco acquicfccn-


teSjUt&anima: principatum incorde collocaritcfta^
rcmur.ncruosqj ab illo origiiicm duccre donarcmus,
Scpthni lil Qiiaproptcr quum fcnfus motuscp arbiirarii,& prin-
tirgiaiiaitum.
cipisanimx^cuius beneticio imaginamur,ratiocinamur,memoranius) fomcs adhuccommc-
moranda fupcrfit,pra;fens libcr illi opportune confccrabitur,cercbrum ipfiusqj partes uniuer-
Cerchri fur.- fas una cum fcnluum organis pcrtraclaturus QLicmadmodum itaqi cordis fubftantix,uitalis
,

^ionitctpui' aiiiiTia;uis,acproprixiccoris carni,naturalisanima:facuItasinduntur,infupcrutiecurcraflio,


[lum lireuii c~
rcmfanguincm,acqui pcrquam caliginofuscft, naturalcm Ipiritum , 8c cor itcm rurfus fan-
numcratio.
ouincinimpetupcrcorpiisruentcm una cumuitali Ipiritu conficiunt, &perinde atqjhxcui-
iccrapcrdcdicatos fibi canalcsomnibus corporispartibusfuasmatcrias dcriuaiit,itaquoq! cc
rcbrumaptamipfiusmuncriobtinensmatcria,inpropri)sfedibus, acillius func^tioniappofite
Ctl.fi. CLt.i.
fubmiiiiftrantibusinftrumctis,aniinaIcmfpiritumIongecIarinimiitcnuiffiinum9parat,c|uo &-
!, J /"S-
ad diuinas principis animc opcrationes partim uiitur,partim autcm ad fenfuum motusq; in- cu II /ib-4.
fl:rumentapcr'ncruostanquampcr funiculos continuo diftnbuit,eanunquam fpirini,qui fc/l. CJp.ll
lib.,.
pra;cipuuseoruminftrumcntor5fundionisautorccnlctur,dcftitueiis,nonminuslane quam
iccur&cornullascorporispartcs fuis quasillis impertiuntmatmis (tantifperdum ualctho' a.,.
mo)indigas relinquunt,et)am finonfempcr cumqiialitatc tum copia cafdcm difiundant. NcT d&ji.ci.fS
(l.iA.B.S.
uiigitur(quorumorigincaccrcbropendcrcinquarto Iibroindicauimus)id cercbropra-ftant,
cV^jiimctr
quod''magnaartcriacordi,&' cauaiccori,utquiparatumacercbro fpiritumillisquibushunc cjMfigu.t
mandarioportuitinftrumcntis dcducant,diligcntes^ ccrebrifatcllitcs &nunci) ccniciitur.Ca; Ctt.llll.l.

tcrum animali fpirituimatcria iiippctit uitalis ipiritus , in arterijs numcrofaferic ambas cerebri fi iiitcr fi.

H,H,Hcr
membranasacccdcntibus abundans,&dcinacrqucm uerfus ccrcbrumtum perforaminula E, E,E.<l«t
oflauo caluarix ofle cxfculpta , tum comprimis pcr ca HUaD,E,
priuatim olfadus organi occafione in
caIuarix'foraminaquxpalatumfpedant,intcrfpirandumattrahimuItoantediximus.Acaer G, H.Kcr
A,fl,B,B/i
quidcm,qui dum inlpiramus pcr anguftiftimos flcxuofosq) &
tortuofos duflus 'inrcr duram ^'irce,,.
ccrebri mcmbranam ac tenucm attrahitur,atq) ob difficilcm tranfitum cxtenuatur , ccrcbroq;
aptiflimus redditur,undccunqj ubi aditum reperit.in cercbri'' dextrum & " finiftrum , & horu L,L.
hA-.sfigu.
'mcdiumuctrictdosfcfcinfinuat.Vitalisautcmfjjiritus&ficopiofinimusii/omnibus tcnuis .M,A"i.

durxcj) mcmbranx uafis duclibus ue habeatur,attamenin dcxtrum & fihiftrum ccrebri ucn- l7/.gil.H.

triculos plurimus a prxcipuis artcriarum 'ramis fcrtur , quas fupcrius obliquo longocf ducfiu krotafig.
cu. 14. li.,.
contra Galeniplacitum caluariam pcrforarc,atq) ad'" glandis ccrebri pituitam cxcipientis late-
Inlil.tlcVe, hafi-CC.
Ttdrmii cr ^r f * porrigi rctulimus. Ab his namcj arterij s,quas rcticularc plexum Galenu s cftormare docuit, aut fi. f.tf>.

tcritfiil fecSio nonminimx" fobolcs tcnuis membranxproccflrbus fuffiiltx, per humillimas dcxtri finiftricji L.
m iS,i3/i-
ucntriculi fcdes ingrediunair,tandcm fecundum totum ucntriculorum progreffum in illorum guritl^.
amplitudinem inccdentcs. Vcrum prxter has artcrias,&° quarto quem cgo ita nuncupaui du ni4/ig.E,
rx mcbranc finu'' uas quodda fub co corpore quod tcftudinis,camcrx'ueinftar arcus cxtruclc F. .li(t 6,7,

8/lg.F,G.
imaginc rcfcrt,ac nobis camcratii appellatur,in antcriora ccrebri pcr comuncm dextri fiiiiftriq)
07/ipM.T.
uciitriculi cauitatcm,leu potius ta-tium ccrebriuciitriculum contcdit. Hoc uas tandc in duos ''
P7>g.V,
ramosbipartitum,uno ad dcxtrum,aIrcro ad finiftrum ucntriculumdifrunditur,& eius loci ar- aut 6 figu.
H, I,/il()fl,
tcri-|S conimixtu,'rcteeftormat, quodabextimifccmsinuoIucriimagincnomcinuenit.Abai:-
re itaquc in ccrcbrum ingrcflo , ac uitali illo
ob frequeiitcs (ane anfraflus ad ccrcbri ufus
fpiritu q 6 figur.itt
magis magis^ adaptato,ia ccrebridcxtro finiftro^ ucntriculiSj& ipforum mutua concauitatc K,L.
r 6 /i.M.N.
tcrtioue
DE HVMANI CORPORIS FARRICA LinER VI 1. 62}
tcrtWucuentriciiloanimalis fpiriius a ccrcbriuirtutcclaboraajr.quam abopportuiio clcmai
torum adiuftitiam cerebrifubftantia; tcmpcramcnto,pcndcrc crcdimus.Porro huius fpiritus
'S7.Sfig.A
animalisportio' tcrtioccrcbriuentriculopcroblongijmcatum 'intereacorporaccrcbriqux
H pcF K ill

lfi.mn£ct clunibus Sc tcftibus aflimilabuntur porrcifium, in ccrcbcUi uentriculum fcrtur, qucm partim
^ji.mdcci ccrcbcUi finus, partim dorfalis mcduUa: cauitas cfFormant. Ab hoc uentriculo in "
dorfalcm
mcdullamjatCjj ita in ncruos ab illa propagatos,animalis fpiritusnon mcdiocris portio diocri^
tio^.E.F,
G,H. tur. AVeliquis autem ccrcbri ucntriculis,fpiritum in ncruos ab illis proxime principiu d uccn-
Uffig.H. lcs,ac fic in fenfuummotus^ arbitrarrj organa difpcnfari arbitramur.nonadmodum anxie di
fccptantes.num fpiritus ille tcnuiftlimus pcr aliquos ncruorum mcatus (ut uitalis pcr artcrias)
an fccundum ncrui corporis latcra luminis modo ad coIumnam,dirigatur:an ucro ncruorum
duntaxat continujtate cercbri uis ad partcs pertingat. Atq! haftcnus fane ccrcbri funfliones in
uiuorumanimaliu icclionibusadmodliprobabilitcr S<:uere quodammodopoftumalTcqui.
Scd qul in imaginationc,ratiocinationc, cogitationc,memoria(aut quomodocunq; alitcr,
ncfcio quorum dogmatibus acquicfccns, principis animac uircs fubdiuidcrc, aut enumcrare
uclis) ccrebrumfuofungaturmuncrc,haudquaqcxfcntentiaapprchendo.&fi
forteaccurato
indcfcflo^ ccrebri partium intuitu,ac dcinceps ex rcliquarum partium corporis,quarum ufus
ucl lcuitcr in dineflione cxercitatum haud latct, fpcculationc,qua fimilitudo indar>arctur,uct
probabilcquidindipifcipoffcm,idfanecitrafinfliITima'fidci labcmncuiiquam conficcrctur.
Quis cnim,Deum immoriale, huius xtatis philofophoru, addam & ihcolooorum uulgus no ti, c^lLmi,
admirabiiur,qui tam ridicule diuinx ac fumme admirabili hom inis cercbri machinx dctrahcn Cciu^cohoj-.
tiifcnptorum
tes.cxipIbrufomniisinhumanxfabricxcoditorcmimpijflimiSjnofccusquamfiPromcthci
dc ccrehi licn
cncnt,ncfcio quam ccrcbri ftrucm nugaciflime cmcntiutur,cam quam incrcdibili prouidcntia
cricuUi opi'
atqucadeocis quos corpori pra:ftarcdcbuitufibus affabreimmenfus rcrumOpifcxcffinxit, itio.

procul ab oculis arcenics.fuamq) tot inariificiofis abundantcm monftris pra-poncntcs,


&:pa'
rum (pro pudor) foliciii in quantam impictatcm tcncros quos inftituunt animos tcmporis
fucccffurapiuni,tuncuidclicct,quumilli prKccpiorum fcdis nonampIiusaddicii,&Namra:
operum difcendi cognofccndicp ftudio flagrantcs,proprrjs manibus in hominc cxtcrisq! ani-
malibusfjquxipfisfucren-adita, rimari.aliiusqjexpendcrcaggrcdiuniur.Nondii
enim mcmo
ria;cxcidit,mcquuminCaftrcnfipaDdagogioLouanienfisgymnafiifacilepra-cipuoaclauda-
tiflimo,phiIofophicc opcramnauarcm,incommcntarrjs quospriceptornoftcr
profcflione
thcologusjobid^adpiasopinioncscum philofophorumifccndasintcrrcliquoseius Acadc
micmodcratorcsparatinimus,inAriftotdislibrosdeAnimapra?lcgcbai,fcripfifl"e,ccrcbrum
tribus donari ucniriculis^aKjhorum primumantcriorcm, fecundum mcdium,6<:
tcrtium po^
ftcriorcmcffe,coscpafituad huncmodumnomcnobtincrc^&afuncTtioncetiamaliterappel-
lari.Siquidcm primus fcu antcrior.qui frontcm refpiccre diccbatur, fcnfus comunis ucntricu
lus nuncupatus eft, quod ab hoc quinqp fenfuum ncrui fuis inftrumetis defcrri,&
dcin horum
&
ncruorum bencficio odorcs,colores,faporcs,fonos, taflilcs qualitates in hunc uentriculum
dcduci,iIlihomincsarbitrarentur.Acproindepra:cipuusprimiuentriculiufusccnfebatur,ut
obiccra quinquc fenfimm, quorum genus fenfum communcm uulgo uocamus, rccipcret:atcp
illaad fecundum ucntriculum,qui mcatu quodam primo nccflcbatur,tranfmitiei-ei,qu6 fccun
dus de eo obieclo imaginari.ratiocinari 8C cogiiare poflit. quippeuentriculo illi cogitatio fcu
ratio irihucbatur.Tertius
auti:uentriculusmcmorixcraifaccr,inqucmfecundusomnia qua:
cxobicdis illis,dcquibusabijderatiocinatuseflct,madariuoluit,comode deponcbat.Atq! tcr
hxc prout humidior ficcioruecrat, aut ocyus aut tardius fibi, uclut in ceram
tius ucniriculus
aut lapidcm duriorem in fculpcbat.Dcin pro fculptura; lcuitate uel difficultalc prxfcntcm uen
triculum quj:ipflmand3itur,auibreuiori,autlongioritemporisintcrualloaflcruarc, commen
tariaiIIadocent.Nequeprofc<ft6iertiusilkucntriculusha:cfibifuoqjnominc,autrctinet,aut
infculpit,fcd fccundi uentriculi gratia, nimirij ul quotics hic dealiquo memoria: finui concre
dito,ratiocinari inftituit,ille ocyus hoc quicquid cft in fecundum ucntriculu delcget,ac ueluti
in rationis ofBcina ucrfandiiexporrigat.Ca^ierum ut fingula qua; ita nos cdocebamur,aptius
affcqucrcmur.tabulaqua-daoffcndcbaturnefcio a quaphilofophia:Margaritadeprompta,
dic^oscp iam ucntriculos oculis fubi) ciens,
quam nos difcipuliprout fcholaftica: piflure quiftj
crat ftudiofior, fuis
commeniariis cxpreflius appingcbamus. Nc(j hac figura tres duniaxat
ucntriculos compledi nobispcrfuadcbaiur,ucrumipfam quoc^omnesfimul capitis parics,
ncdum ccrcbri,oftcndcrearbitrabamur. Atq! ha:c Opificis noftri folertia in corporis humani
fabricanunq infpicientiufunt figmcnia:quiquaminccrcbri coftruclione cnarrada abcrrent,
fcqutrs fcrmo oftendet,qui cadem mcthodo qua in duobus proxime pra:cedctibus
libris ufus
fum,poftpcrfunc1oriam hanc ccrcbridcfcriptioncm,ipfius partcs feorfum flngulas una cum
L

ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


omnibusfenfiismftrumeciscxpIicabit.QuantuucroimpietatisimpcritisA'"5adebad^^
lancftilTiinanoftra fidc obfirmatis animis,eiufmodi ucntriculoru ccrcbri ufuu (quod ad prin'
cipis animx uircs Ipeclat) dcfcriptio conciiiarc poflitjhi (ctia fi ipfe fileii)pcrpcnduntjquiqua,
Brtitoru cere
drupcdum(quibusomncrationisuimjacpra-cipueanimam rationalcmexihcologoruprarci-
Sri cojlru^io pueplacitis adimimus)ccrcbra, hominu ccrcbris quamproxime omni ex parte accedcre didi-
nc dh hominii certint.QuandoquidcouiSjCapra-jbouis.fcliSjfimiXjCaniSj&quasfecuiauiii ccrebricuhuma
nondi^crrc.
no ccrcbro in partiii coformationc,ac potiflimum in uentriculis, uix ulla prorfus occurrit difFe
quod molc ccrebra pro animaliu qua donata uidenc ratione,ccrto uariare cognofci
rcntia,nifi
mus.Homini nancpccrcbru obtigitmaxim5,moxfimix, cani,accadcfcricdeinceps,proutani
malquoduisad rationisuimuiciniusacccdcre quibufda argumetiscoIIigimus.Ncijccrcbnt
homini tantu pro corporis ipfius portione grandius obtigit, imo idomniu animaliii ccrebris
maius uifitur. Hominis nanq; ccrcbrum ucl duobuS cquoru, boum,aut afinorii ccrcbris gran
dius apparct.Scdhxcomnia,ut&luentricuIor5fabrica,cxfcquctibuseuadct pcripeftilTima,

DE DVR^ CE REB RV M ^MBIENT E


inanl)raiia,t^ jiib cute ciltiaria fuccingnte manbranula. Cctput I
DVR <_-^ certbri manbranct in multis occurrit figuris. inprima cnint cxtcrna ipfius
proponitur fcdes uuiuerft, quccfuprafcijiuram cofiHit, qua cerebrii oflenfuri,cahiariam diui
derc folemus, Scciinda uero eam membrana: partcm intcrna commouflratfede,utietiam nona,
<li,t,!fi.lL

dtiodcciina, decimatertia, intcrnamfedein proponunt, (Jua caluariarregioncm fuccingitinjra !A,C,C.D.


diSlam ituperfcifJimm,cSJiilentcm. Ctcterum procej^tium ipfius inter dcxtrain crfiitijlram cc bHxc cjli
ditur fvml
rebripartes dedu{lU,refirt tcrtiafiguraad D,D.llIum autem quicerebclld iiijlernitur,fepti
majiqura O, O. '^tcjue in illis ctiamjtguris diirce membrancc occtirriitfinus,utioptiincji
lib.<.

ffira capitis dccimiijuarti libri tertij. Vorro meinbrana caluaricc exteriiis obdu6la.iiuIIibipri cifig.R,H,

natim dehncaiiimiii,<Juum teniiisfit, ac oJ?i iindijs circundetur, atipic ex oj^is circuinfcriptioiie B, s.tfigit.
H,H. dcm
petenda ueniai. intot.icd'
VEMADMODVM iane uniuerlam cauitatcm qua nutritioftsorgana uiri£hifi

continentur," pcritonxofuccingi rcccniuimus, ati^ idinftar laccicuiuldS i«i4fe


iifi.CC.
&
omnia illiimpofita amplefli, pariter quoij coftas fuccingentc tunicam C. D.D.E.
omnia quac in choracc collocatur,ambire comemorauimus, ita etia uniuer 7fe».P,P.
fa caluaria;'' cauitas ccrebro excipiendo adapcala, quada fubducitur^mcm
T.
brana, quam propter craffitiem qua cacteris no ccrebri mod6,ueru totius
cifig.cnp.
J^urd: mclird. corporis praiftat mcmbranis,cra(Iam, & ab infigni duricic duram ,ut & cu
nicfiu i^c nu
?ncrui,md(rn:-
ticularcm,nuncupamus. Ha;c no minus quam pcritonaium &
coftas fuccingens mcmbrana / Ad Utn-i

tudc,/L>r!;;d. unica cotinuaqj omnino uifitur,prxtcrci quod quibufda foraminibus ' &
finibus ucnaru mo'
W,n,t,hfi/
ga. 3 cifi-
docxtruclis fit pcruia.Vndeen;iilicoprxfcntismcmbrana;fitiJ,& quodad ipfius cxtern.T fu tisii lih. 1.

pcrficii: atiincl forma.magnitudmccp, eiiafi aliud nihil fermoni addidcro,ofliu cogniiio cdo' dut hic ad
UtcriC.a
cct.QLiandoquidenulE caluaria:ospriuaiiaIicuiusufus gratia,incakrarixampIitudincextU'
bcrat,cui hxc mcbrana no cedat, fc^ ab illo inlrorfum prcmiiinat. Rurfus nullus in ca cauita g Occurrit

tc con fi ftit finus,quc h xc quocj mebrana no impleat.atq!(ut femcl dica)omni cxpartc offibus hxc pluri'

mis infigtti
proxima ne(fi:it,alrjs locis remiflius.alqs uehcmentius,uti paulo poft audies,conaia. Atqf hinc
t4 chtcille
ctia fii.extcrna durioris mcmbrane fuperficie propter ofliil finus,tubera9inxquaIc,S<; deindc ribut I
fig.
fibrarij quibus hxc oflibus comittitur occafionc,alj3era,aui no adamufllim Ixue lubricam^ ui ci.^bh.i.

dcri. AcprxcipuaofliLitubera,quf eaorbicularefphxra:q!modorotund5eflrcprohibet,inca hsfig.at.6


li.t C,D.
pitis potiflimu bafi cofpiciunf .& horu quide primii ccnlcri potcft olTcu lcptu olfacfius orga-
'
iifi.cjp.tz
norii fcdcintcrdiuidesrdeinea caluarix' cxtubcratia, qux utoculis in caluaria* fcdcs comoda tei.H. .

h 16 A.
cxrculpcretur,incapiiis amplitudineiuxtailliusbafisanieriora acfcptylliuslatera extubcrat. fig.
ltmcrT,T,
Prxterca inxqualitas illa,quxprop ter oflis cunciformis craflrtie in qua ipfi proprix cofiftunt R,a,i,A,A
"
caucrnxparanda,& apta^ glandulx ccrebri pituiia cxcipictis lcde infculpcnda.in niedio fere
' fi.iC<t.\tU.

amplitudinis caluarie ccrnit.Dcinccps alia duo infignia quoij' tubera in hac amplitudine idco i.ttutbtcjt

sfi.z.
^minctjUt idoneaaudicus "'organi icde Natura fingerct.Poftrcmo ca quoq;" cminctia i.t dicftis
itifigu.cttp.
acccdit,qux in occipitrj ofle a pofterioripartcforaminis fpinali^ mcdulla tranfiiiiiiciis rcfla fur Sbb.t.

fum ad mcdiu inierualli porrigit, quod inter id foranicn &; futurx Grxcoru a imagine cxpri- tt',fi. ca.it

b.t. abcad
miriis cmincntiorc fcde confiftii. Aiq: hxc capitis ofliu tubcraq minus dura mcbrana m ipiius
h.autbic^
bafi inftar oblongx fphxrx utrinij ad antcriora Icuiicr depreflx apparcat, in caufapra-cipuc
fiCl_.tfi.
ccnlcni^. Alia ucrb ° tubcrcula,qua- propria durx mcmbran* uafa uenarir ac aricriaru fcre ma 2«M .M.
otfig.CC,
tcri.T continctiain cxtcriori ipfius fuperfi^cic cfFormiitjno adco illius orbiculatira forma intcrtur CD,D.D.
bant. E.
"•^^ — 'lamMMiiiiMi -imiimjiiimmii — ^ —

DE HViMANI CORPORIS FABRICA LIBER VII. 625


bant/eu qvio miiius roiunda uifatur,non magiioperc obftantjquumhacc ucnaru diintaxat ri'
tuprotubercnt.Porro nullus in caluaria; amplitudinc finus(pra;tcr eos quos neccflario nupcr
commcniorata in bafi capitis tubcra conftituunt^occurriijqucm Naturanon cxfculpferii du-
ra; membranc uaforl5gratia,ut fcilicct finus uafis ccdant,acciiracomprc(rionc ipfis locii dcnt,
&nedura:mcmbrana;uafaipfimcmbranacdamnofint,quominushaccoffiproxima apponi
l^f^^t-Ex horu finuum numcro illa; cauitatcs funi/ cjuaL cxtuberans latus'' primi durx mebra-
VthTu
fcrt «'»/:«.
finus fccundi &' terti} admittunt,deindc iUi quocp' finus,qui in caluarie latcribus inftar
-t/i.U. medix cauitatis uenarum multiplici ferieexfculpuniur , & fi quis alius cius gencris in anicriori
organoru fedis regionc confpiciiur.Cuiufmodi ucro ha;c dura: mcmbrana:: uafa fint,
r '/i^T T
tifigu' c,
acuiidcprincipiumducatj-intcrtiolibrofidcfifrmeexpreffimus.Porroutextcrniihuiusmem.
brana;fuperficiecognitumehcrculeincapitisuulncribusperq)neceliariam,(crmonciotam&
c,c.
_j ^ '

'^'^'S^"^'^''
perftringamus,nunc fibras ipfius,& ad caluaria conncxii recenlcbo . Primum citra ^J^jcllJri
'li^lr"
alicriuscorporisinteruentum hxc undicjfoiTiatiiguacftjparuaomninoipfiusregionedem, dmncxx,.

W hVki pta,quac fupcr offis cuneiformis" mcdiu habetur,ubi dura nicbrana nonnihil ab olfirabfcediti
1

arci rhk fubftraiam habcnsglandulacercbripituitacxcipientc,eifoporaliuaricriarumaximas fobolesi


I
(i .j.oiijat
quxreticulareplexu cftormarealiisdifTccflionisprofclIoribusfalfocrcdunlur.Omnibuspara
'
'^"^ caluarix quibus hivc membranaeft atiigua,in eum modu comitiitur,ut duo inuicc accum
^^"tii6fig
bentcs mufculi mutuo hxrere connecflicf foleni. Verum eo concxionis gcncre in capitis bafi fir-

miusqiinlateribus&uertice&fronte&occipitioaftirmatur. Deindc uniuerfis acutioribus


oftTium proccftibus periinatiffime conafcitur,pcrinde ac fi ab ipfis originc duceret Sun t uero
.

organoru fedcm diftinguens,dctndc illi qui


'^"'"^ geiicris proccffius^ officu illud (cptu olfadus
"'^'hb"
ycinfdifig. ^d' lateraforaminu' uiforios ncruos tranlmiitcniiii,&" finu glandipituitS excipicnti paratum
,mxuE. confill:unt,&quiiuxia foramenuifunturquintiparisncruorir cerebricratTiofe' radicctrant
ZHp.t^.o.
inittcns^&uniuerfimomnesproccffusforaminaqscapiiisampliiudincrclpicicntia.Pariquocp
K i H. mcmbrana caluaria: luturisadiiafcitur,quanc]! is conncxus non xque ualidus
raiioncpra-fcns
h ni#g.<- quem ad oftcos proceffus pcrfici relatii eft,quod illc inftar fimplicis tantum lineaj,n5
fit,atcjj is

c9,"tPS' auicmnoiaiudiCTnaamplitudinchuiusmodo accidat.Aifuiurisnon folum dura mcmbrana


connafcitur^ucrum tenues mcmbrancas^ fibras intcrillas ucrfus capitis exteriora tranfinittit,
d Conjir i

fig.G.G.a quaDcaluaria;ucrticeintei'dillecandumabftrafla,induramembrafimplicis linexritu extubc-


cr H, H cj- rant,afpcramcp ipfius membranf fuperficic oftcndunt, futurarli fitum acimaginc in ipfaetiam

ujnTp"--
nicmbrana lunc refercntes.CxtcrumpraMcrfibrasexiernaquotjdurxmcnibranxfupcrficie
ti5prim.ej; minusxqualcrcddunt'tuberculaqucdainucrticefrequctcrprominentia,ubilagittalisfutura
girefubu- coronaliiungif .Hxc fi quando adfuut,inxqualitcr extuberant,& parcs fibi in caluaria infcul»
ft« r I

r obiincni,quibus pertinaciftime innafcunt. Vndc etia huius aencris lubcra no obi'


r c/i.K,rt» ler^necf per tranlenna expcndcnda ueniui,ne minus cauii 111 cautcrrj adminiftrationc & capiiis
triii^Ke- iiii
uulncribus caluaria pcrforeniusieicnim horu tuberu nulIarationchabita( quod in his locis &
mebrana ab oftc diflrculier abfccdai)e.Ti una cu offc haud lcui malo pcriundercmus.
futuris
f iB feiM
prim* fig.
Ad hxc,mebranead caluaria connexij,& cxicrioris ipfius fupcrfidei afpcritate^ ucnulx qux-
fubicdd si,
djf adauget , per caluarix poros partim cx duramcbrana ad caluaric inuolucra,partim ab ipfis

inuolucris ad dura mcbrana dcduiflc Hoc iiaqp modo dura mebrana caluaric cauiiaic fucciii'
.
j-^J'
^ ' git,&omnibus cacauitatecontcntisobduciturorganis.Verumprxtcrhxc,duramembrana I5»r«-m3™
""^
fj 7 /i 0.0, '' magna fui portionc inter cercbruacccrcbcllum infinuat,qux uniucrfam ccrcbelli fupcriorem {""ff'^
° ''^'l'^'^ incumbcnte ab illo interdiuidit.(^iincti,'i amedia fe^
integcs , cerebri regione ccrcbello
rj'v V
iif.r.cx, dehuiusdurxmcbranxportionis,ubidcxlracercbripars finifticarefpicit,&(ccundiJ totii' ter
c.i^.B.B. tii durxmebranxfinyslongitudinc' aliaquocp durxmcbranxportioproceffusuecducitur,

^'"'^"'''''Scapitislongitudincdcxir.T cercbripartea finiftradirimcns.HicproccflusIalcismcflo


'"''^D D
rix imagini aliqua cx paricaccedii:nam ipfius fcdcs illi durxmcbranx portioni cotinua,qua;
(iiji.l.H. cerebcUti integit,falcis bafi corrcfpondctjeaucro qux fcpto finuii olfaflus organoru conafcif,
falcis nanqj mcbranx durxproccffus a poftcriori capitis Icdcan'
mucroni affimilari potcft : is

trorfum du(Sus,fenfim falcis riiu arcSaiur.Dcindcproccffus huius pars tcrtio durj: mcmbrang
dorfo n5 abfimilis fccaiibusoccurrit.fiquidc extrorfum curuatur & icrtrj
finui coiinuafalcis ,

m ,
fi.u^. durxmcbranx finus nominc craffior uifiiur.Proccffus autera pars"" callofum ccrcbri rcfpicies
eorpus intro obIiquatur,ac proindcfalcis acici formaacccdit.Hx mcbranxportioncs proccf>
fu s ue nihil omnino a rcliquo ipfiu.s corpore , nifi una duntaxat fcde in craftitic duriiia^ uariat.
Nufq;eniramembranacraffiorfccaniibusobferuaf,q!iniIIa partcquacercbclluinteoit. Hxc
n 7 figitn n.aqp ubi " naiibus ccrcbri proxima cernif, triplo fcrc q? in reliquafedc craffior duriorqj euaditi
^''N'
ade6fan£jUtcancshoclocoospoffideantlupenoreccrebclliregioneintcgens,cerebrijcp neid
Ga ccrcbclluiil
6l6 ANDREflE VESAMI BRVXELLENSIS
Li/. <>*--•'''
nt,..<iijj.c.'.
ccrcbclliim &
prcmat fuffiilcics. Scd iicutcr hoi u proccfliiu fcu partiu duplicatur ( ut Galcnus
rpfnpjrunicxpciidcsdocuit^ucrtimfimplexcfljqucmadmodu&ip&mcmbranajquaccrcbri
latcnbus autcaluarixattcnditur.Nam&Ii tcrtiusdurarmcmbranxfinuscultcllo fccunduloii
gitudincm°difIcflus,primoinniiaimcmbran;c''pioccffuminterutrafc5cercbripartcsiniercc "^'""^.
dentem gcmin.5,cxc[) duplicata mcnibrana conftare oftcndit,id tamcn finus duntaxat gratia ui, 'jjiggy^
^
fitur.Qtiantuuis namq! infcriore finus tcrtfi angulu diriinere ftuducris, mcmbranaextra finus d,d.
amplitndincm nunq; in duas fubdiuides. Atcp par latio cius partis durc membrana- cenfcmr,
'
? Tfeu-O.
°'
quxclatiorcccrebeili fcdcmobuclat.Dcindcfiinlimus illedurxmembranxfinuuangulu.s du
plicationc arguerct,idcm fane in duobus rcliquis finuum angulis accidcrct.ac non pcrpcra cere
Dur^melri bri duram mcmbranam dupliccmenea(Tcreres,qviacunc5partccaIuarii5continoit.lnIupcrho-
titcimerwrjii i-nm dur^c mcmbranx proccfluum fupcrficics fpeciccumreliqua
intcriori membrana: lupcrfii
fcrfiacs
^j^, congruit,qua uix inter omncs corporis fupcrficies alia magis fplcndida lxuem'uc,&(quod

nonobitcrexpcndcndumucnit)omniadipc,qucmadmodumquxincaluariaD confiftuntam,
p!itudineomnia,deftitutamrcpcrias.Quinetiaminieriorhccfupcrficics aqucohumorclonge
magis quam cxtcrior pcrfunditur,S<; multo candidior apparct & quum fibris omnibus qui-
:

biisaltcripartiadnalceretur.uacctjimpcnfiuslubricatcrlacpquamcxtcriorfupcrficics conlpici
tur.Porro qucmadmodum cxterior fupcrficics os caluarix undicp rcfpicit,ita & intcrior tcnuc
ccrcbri fpcttat mcinbranam,cui nullius corporis intcrucntu quam 'duduum inftar ucnarum
,
d,d.

ab ipfo intcnucmmcmbranampronatorumopeadhxrctcommittiturue.Quandoquidcm fi
^'^x^''
duiamcmbranap.arimodotcnuimembranx,ipficpadcoccrcbro,-utcaluarix connafccretur,
quo minus tcnuis mcmbranx uafa,& ipfum adco ccrcbrum diftendi contrahicp poffint.illa im
pcdimcrito forct.quod prxcaucs Natura, ampliorcm durx mcmbranx cauitatcm ipfaccrebri
molc,iio fccusatqicordis 'inuolucrucordcetiamipfoamplius uifitur, produxit. Qiianquam 'it.*

intcnm durammcmbranamatcnuinonitalibcraucrit.utcordisinuolucrum a cordc,quodiI-


li nc unius quidcm fibrx intcrucntu connafcitur.quum tamcn inuumerosuenarum inftar du

c"tus dura membrana tcnui membranxexporrigat, mirabili induftria horum bcncRcio illam fi

''ffirmas. Vt fimul duiflus illi ucnx artcrixq!,& poftmodum uinculiuiccs gcrant, ut cercbrti
^"lttm'c^"i
conTieziu.
ncconcidat commodefublcuctur, intcrim uaforum tcnuis
mcmbranx &ipfius ccrcbrimoti'
busnonprxpcditis.AtqphocfinguIarcNaturxmyftcriumipfcIcuincgocio colligis, fimodo
ualoruinccrcbrifcrics,quamtertiolibrodocui,cxanimonoexcidcrit.' eam dico numerofam *;i'3<^''-".

^'^'^'^'
ramorumfoboIcin,accrtiodurxmcmbranxfinuutrincplccundum totam ccrebri longitudi-
nem,in dextrxpartis cerebri &
itcm finiftj-g tcnuem membranam procurrcntcm.Hxc nam<5
fupcriorcm cerebri partcm durx mcmbranc admodum ualideappcnfam reddit,& duramcm
brana caluarix connata,& proptcr " fibras quas per futuras diffundit a caluaria abfcedcrcpro- "'fi- <^.C5.
gh,h.i,i.
hibita,ccicbrum quo minus in fcdclabatur,fubleuat atcp quum nulla aliaex parte dura mcm,
.

brana tcnui (nifi forfitan hic atque illic raris iifdcmq! pcrquam laxis ' dudibus^commifta eft, * >/ g.c?.

^''^'
''t"'''"'" cercbri& uaforum tcnuis mcinbranxmotum non obcundit. Cxterum prxfens fer,
l^mmlrJZ
udfi.
monuncfanccxigeretjUt finuum uaforum^durx mcmbranx iuimcrum,fitum&naturam
cxplicarcm.at quumid pro uiribus in tcrtio libro tcntatu fit, non abs re chartis hic pcpcrccro.
Vordmnu. P.iri quoquc rationc durx mcmbranx
foraminacxpropofitoneutiquam cnarranda putauc, yinfigmd
rim,quodprolixiorforetoratio,aliudnihiIpropemodum complcxura, quam caluarix fora-
minumincaluarixamplitudincmquacercbrumcontincturpcrtinentiucatalooij^^^inprimoli citur^Kcti
broiampridemcomcmoratum.Vbicuncpcnimincaluaricdicftaamplitudincuiiunturforami /ij,.^.
na,ibidcm&duraquocjmembranafcreperuiacft,fuiprocc(Iuspcrpetu6cxporrigcns,illisqui '"4teH-
acercbroprincipiumducuntncruis,&ipfictiamcIorfalimcdullxinuolucri modo obducflos. ^'.^^gL]
Ac proindc tot primii foraminibus dura ccrcbri incbrana donatur.quot neruorti paria a ccrc- im f rocul
bro initiu ducijt.Nam &fi ' idc quarto pari &
craftiori tcrtii paris radici forame infinuatu fit,
' gracilior tamc tcrti-j
paris radix,priufcp fecundi paris ncruia contingat,priuatim dura nicbra
"*

l"- ^^jj-^
n.apcrforat.Septc his utrinqi pofitis foraminibus,aliud ab utrocj! latcreaccedit,quod'' neruulu e.

tranflnittit,qucmegononproculaquintiparisradiccpronatuobfcruaui.Adhxc,duramrm fnji.liri'
brana^unicocodemcpinconiugato&orbiculariucrocnforamincpcrtunditur.quodinfundi,
ulo ccrcbri pituitam excipicnti uiam prxbet Dcin iuxta huius foraminis latcra aliud utrin-
.
c c/ d.
quefpccT:aturforamen,maximuinartcriarumcerebrum pctcntiumramum tranfmittcns Po- gj^i^ .

ftrcmo ^ multis foraminulis ad olfaclus organorum fcdcm dura cercbri mcmbrana abuiidat. -^^'
'^^"^ ^''^'''^''"is^niembranx " finus , qui trenas artcriasqj caluariam fubintrantcs cxhauriunt,
fc.'/i.'c,c,
^"'r,i'"''"'cS
"^^™ duclus cx his finibus in tcnuem membranam inftar uenarum propagatos,in fora- d,d,7%
''"^'11^'^
"firuaioSin
„•„. minu numero habemus. Aiquiinterprimarios durx mcmbranxufus nonminimus cenfctur, '^^^-

ut
DE HVMANI CORPORIS FABRICA MBER VI 1. • 6x'j

>k-'A-"i- Utaptisquibufdamfinibusomncscaluariapctctcsucnas,omncs9(fi'duosmodoramosdcm-
excipiatjipfarumq^ matcriam in fuos finus affumat, eam ita dcduccn tcs , ut hxc
ro' "(TcT P''^'^'^)^''^'^'''^^
II.alioqum propaginibus uenis fimilibus,at9 ab illis iinibus dcpromptis in tenucm mcmbrana comodit
tbforbiim fimedcferatur,8iC dura membrana ipfi tcjiui mcmbranx &
ccrcbro inflar lagcna; fiat, ex qua te

'"F^r G
H ""'^ membrana,&: dcin ccrebrum matcriam adopportunos ufus fibialliciant.in uciws artc- &
" rrjsuerfuscaputtranfmilTam.Cacterumpropaginesatcrtio dura:membrana:finu utrincfin-
' '

numcrafoieinfcdcm tenuismcmbrana:fibiproximamdcriuat£c,ccrebrumucIut fuprainnui


mus,fufj3cnfum,atqpnedeorfumconcidat,uentriculi9ipfiusconiprimaotur,opportunif[ime
, ,
(uftinent,ut dura cerebrimcmbranaparitcr ipfius inuoiucrum et fulcrum rcddaiur. Ad quod
(ummopere conducunt fibra; pcr (uturas a dura membrana prorcpentcs,qua; duram ce
rurfus
rcbrimembranam(qua; afioquin non latis duriflimo ofli connafci potcrat) caluaria; firmant,
attsquominus ccrebri prauitate tra(fl:a,dcorlum labatur,in caulafunt.Ncqucid faneprcftitif-
lcnt,mli pcculiarcartmcium cxtra caluariam INatura moliretur, quod mdics tabri imitantur, raficcmg„,
quotics clauorum acies quando duos fimul compinguntaflcrcs rcfleflut,ne uno aflcre iratfto, ncmo o-
"-'^
cx altcro clauus propte ucllatur, Natura namqj fibras has 'Vulcaniligamcnta,quibus is Marte
Veneri colligauit,cu fimul &
uinciat & fuftincat.artificio fuperiores,no folum pcr rcflcxos ad-
modu&obliquiiatis nomine firmaicsduclus tranfiriifitiucru traliniflas rurfus dilaiauii,auxit,
at<5 in imu omnes adeo comil cuii,u t in mcmbrana quanda tcnuc degencrent,qua7 quod calua
ria;obducatur,3-ifixg<»iotGra;cisnuncupatur.Quauishxcomnianocitraaltcriuscorporisin-
teruentij,ut cacierisuifum eft diflcclionis profcfforibus,caluaric adnafcaiur fub ipfa cn im alia
;

adhuctcnuis confiftitmcbranaalijs quoqjomnibuspropemodii ofiibusprccipuecomunis,ac


abamplcxuquo oflafuccingit vTSpilsiiy appcllaia. Inicr rcliquaautcoflahacmcbranapriuata,
caluaria: inicrnacft cauitas ccrcbro cxcipicndo adaptaia,cui nulq; ubi dura mcmbrana contin
git,ciufiTiodimcbraiiulaobnafcimr,adc6uiiantactiahuius cauitatisfcdcs,quanta:duramein
brananonconnafciiur,hac quoqimcmbranulaalris oflibus communiobciniTta fii. Vifiturau
k vU fub ^Qiyj iiij fcdcs ^
ubi durrc mcmbrana-glandula ccrcbri pituiiam excipics,& maximi aricriarum

'c,D,con/i!
cercbru pctcntium rami lubftcrnuniur. Qiiod autcm rerum parens Natiira harum prgcipue fi
fiit tou ,6 brarum gratia duas tranfucrfas,& unam fecuiidum capitis longiiudinc futuras digcflcril, ipfa
'

fii'^'''' dur3rmembrana:formacommonftrat,qua:fupcriorifuafcdciIlislincis opportuniflime ueni-


rcifirmanda.Qucmadmoduminter diflecandumtcrtiodura-mcmbranaifinufiirfum trarto .
fi^gm-fsTci
fi.d.i. liquido difcimus,impenfe Natura; induftria admirantes,qua dunc membranc portionc pro-
cefrum'ueinterccrebcllum& cercbrumiiaproduxit,uiiIlofurfum ducfto, iia ccTcbrum liifti-

neai,nefuopondcrcccrebcllo quicquam comprimcndoobfit.adquodcgiegie auxiliaturdu-


ra:membrana:p.ars, dcxtram ccrebripartcmafiniftradirimens,& lotabafidiifto nupcrpro-
coniinua.Porro fi quid interim artificij in dura: mcmbrana; harmonia enarrandum ad-
ceflfui

hucreliquum fit,id una cum tenui membrana iam fubiunxcro.

DE TBNFI CEREBRVM INVOLV ENT E


manbrana. Captit III.

T E NVI S mt:mbrana cerebro obdiiSla ocairrit in[ccmdafigura, amdfa autcm


in tertia.--At(jtic ita ctiam ctrehello ohuolutaJpeSlatur in oUaua.

E NV I s cercbrimembrana,qucmadmodum&dura,duntaxatunica& TtnuisKm.
fibijpficontinuaeft.-nullam fiquidem prorfus fiiaenaiuncautadccrebcl- !Clluv:c-

^
um.aut ad utrainquc ccrcbri partcm aui in ipfis cerebri ucntriculis anfra-
I
,

dHaccxfi' dibusqp,acutfemeldicam,totaamplitudine, quam dura membranacon-


guris pcfc-
ftituit,inuenias, qux non unius icnuis mcmbrana; portio habcaiur:ad cu
rc dcbesfc-
Htonisferic
modum quo in animalis cutciam a corpore dctrafla,parlcs cuiis cotinuas
fefc confc' cflj dicimus,quibus aures,pedes, &
cauda induebStur. Porro ipfius fitus '

qiiciitibKS,
excerebri ac cerebelli cogniiioncdefumeduseftrnihil cnimduramcmbranaamplc.xaiur,cui
ttt i, j,8,
9
tenuis membrana extcrius non obuoluatur.NulIa ctenim'' exierioris fupcrficici ccrcbri cere &
fci/i.L,L. belli&dorfalismedulla:&:neruorumportiunculaconfpicitur,quam tcnuis mcmbrana uici-
ci fe.c.c, nifRme ,& citraalterius corporisinteruentumproximenon intcoat, fi modo iuperii
corporis interuentum proximenon mtcgat, liiperiorem cal-

1nflfc'r^-
'oficoi^porisfuperficiemcxccperis^quacfola eiufmodi mcmbrana, quumn dura utci
utcunque fit,
cicu/ig. haud continetur.Prf tereaoranes ccrebriac ccrcbelli ' anlraiflus.in quos tenuismembrana
un
teniiismeiT
Gg 2 dicun(p
"

(l3 ANDREAB VESADII BRVXELLBNSIS


dkmK? fui partcs proceniisuCmCTcritJiiuus (itum oftendunt,uti fane & ipfius cjuoqt figuram
dUifig.
E.ztn!orfu- &inagnitudinc. |-Ia:cmembranacxtcriori' fupcrficicuclutaqucohumorcoblinitur,fccundii
per/icics. partium quasambittubcracxtubcrans . ipfa namqucuixalibi crafliticmuariat^actcnuifnma:
fcmpermcmbranarinnumerisuaforu ductibusoblTtarfpccicmcomonftrat. Qiiippeuaforum hb.sctlou
niirdtio cr
vfuA,
potiffimim gratia illam rcru Opifcx condidit,nimirii utinftar' mcfci itcrii &
humilioris mem ••k-

brana; omcnti &' extimi fxtus inuolucri(a quo fuum nomcn tcnuis mcbrana Gra:cis ^^mJ'»s f,C,f.

nuiicupata,mutuauit)ea uafa tuto dcduceret fuflfulcirct^.Quinctiam ccrcbri & cercbcUi eft in- g i tabtiU

uolucrum,nonfimpIexprofe(rtOjUtduramcmbrana,qua;propugnaculupotiusac defcnform
Cr^tab. K
ccrcbri aduerfus caluaria: occurfus ccnfciur,quam opcrimentum :fed quod ipforum fubftantia
&
proxime contineat fi'rmct,non fccus quam cafeorumformx lac paulo ante coagulatu fufti' K.

ncnt,&; fingut pariter. Atcj ad hos ufus Naturahancmembranam fumme idoncam produxit.
tam moUis enim tenuisq) & fcquax eft , utaptiftimeomnibus anfradibus finibuscp fele ad pro^
fundiflimaufq) ingcrat,& qua:cunq! uafa cerebrum cxpetebat,ea deduccre poftit Quinctiara .

adcolcuis cernitur,ut fua grauitate ncutiqua uim cerebro infcrat : &


tam ualida interim duratj
cxiftit,ut membrana furfum trafla non diucllatur imo illum fufpcnfionis impc-
a dura cerebri ,

tum a Naturafagaciflimc frequcn ti numerofacp & continua uaforum (iric paramm fuftinct eo ,

poIlcnsroborc,ut conciilne cerebri fubftantiam inftarforma: cuiufdam(iiti iam diximus) am-


plcxctur&: fuftineat>Ca:icrummagisNatura:fapientiamadniirabimur,finon minori indu-
quatuor clcmcntorum fedibus aflign;Tdis ufam cflc iiiquifiucrimus quod
iliia illam liic atqi in .

faneilico obuium fict,fi terrx caluariam,aqua: duram cercbri mcmbranii, aeri tcnucm, & igni
fubftantiam cercbri aflimilaucris:acdcincxpcndLTis rerumOpificis folcrtiam,qui ut inta- tcira
& ioncm,quo niam natura a fc inuiccm maxime abfunt, aquam ct aifrcm collocauit,ita quocp ir»
mcdio caluaria: & ccrebri(qu6d lubftaiitijs longe difcrcpant^utrafcp mcmbranas intcriecit,no
contentus uno amicitixuinculo illa intcrucniciitc.Oportet nanqj no fiiu folum id in mcdio lo'
cari quodcft ucre mcdium, fed etiam n3tura:fi modo quod fccundum candcm proportionem
abcxtrcmisuariat.ueremcdium cenfcatur.Ncutraautemcmbranaproportionahtcr acakiaria
&ccrebro uariabat:nam tcnuis plus aboffis duritieuinccbatur,quamipfius ccrcbrimolliticm
ftipcraret.Econtrarioautcm duramulto crat cercbro durior,pauIo ucro oflcmollior.Quapro
ptcr fi teilucm duntaxat mcmbrana Natura creaflct,ncquaqu.a indcmnis caluaria: occurfarct:
li duram,cercbrum ipfius confuctudine Ixdcretur.Quo minus igitur ipfum ccrcbrum aut cius

proximum inuolucriioffenderctur,prior tcnuis membrana,pofthacautcm duralocatur:qua:


quanto eft ofle mollior.tanto ipfa tcnui eft durior quanto ucro hac tcnuis cft mollior, tanto tc^
;

nuimoIliuscftccrcbrum.Quanquarurfus tenuismcmbranemollitiesufuifit,utillacommode
h6fi.
undequacp in ccrcbrianfracfius fefeingerat,S<: in ucntriculos," proccfius uarios una ci3 uafis por
rigat,utipriuscftrclatu.Qui'namucr6 ciufmodihabcanturproccfrus,inplcxuum&uentricu
lorum cercbri defcriptione perfequar,prx(cnti fermone ad cerebrum opportune dcflexo.

DE CEREBRI CEREBELLI NFMERO,


fitu^^rmii,raiohtioinbiiS!:^Jubnantia. Caput IIII.

ILI S (^UirpricfentiCdpitepertyaHdnturofledeitdiS:,potiJ?iimhttfcruiunttcrtiafi^quyit,
dau omncsjire dd dccimdmtjiidrtdm ujtpfed potifimiim priinafguniCapitisfccuiidiilibri
^udrti,bdfimccrcbriacccrcbcUicumdorJalismcdulhj: initioproponcnst

ISSECTIONIS profcfloribus ccrebrumin* amcrius,quod ccrcbrum, a,fg.A,n


&in poftcrius,quodcerebeIlumucjcant:dcindcanteriusin''deictrurnSi tm.e.tfi.
"j"''*''''
"finiftrumdiuidiconfucuit^nonquod AnatomicoriJproccrcsccrebnjm
omninodiuifum,&nonaliquafcmpercxpartc continuum cflc arbitrati Ss^.r.r.
fint(quanquam ctiam illorum fcripta talc quid fubindcinnuant ) at quod r.(om ii/i

utunicamanusindigitos.itaquoq! ccrcbru in diucrfas partcs difcretum


fj^j^^^'
'

uideatur.Qiicmadmodum cnim prius dc tcnui cercbri mcmbrana diflcrc g


j

batur,fic' etiam dextra ccrebri pars, & finiftra,8i: cum his ccrebellum, Sidorfalis mcdulla,ncr- d , fi.
uicfadunumomncs^infupcrgl:'' natcstcftcsq)cercbri,dcindc'' callofumcorpus, idquod yk'^'^-
& '

infiar teftudinis cffigiatum cfbprxtcrea dcxtri finiftricp ucntriculorum" feptum,&: ucrmifor-


p^Jr oji
'

mcscercbeUiproccirus,&fiquidefteiufmodi,inuiccmcontinuxpartcscxiftunt,eademcf fub uk.figdcH.


ftantiaconftituunturinduritiacolorcq)aliquantulumuariatc,Infupcromniaquxmod6rcccn «<"'"'*•
fcbam,fitu,ufu,tonformatione,magnitudine,&idgenus alijs, quxin partiumconftruiftione g^jj.H.N.
rinia- /i 2/1.

i6pg.A,RA ft;.pg.X,X,Y,Y. lufg.C.D.c.tl.


^

D B HVMAN i C O RPO R I S F A CRICA HB E R V I T, 619

rimamur.ita ab inuiccm difl"erunt,ut no alitcr q; fi diftcrcntcs difiunL^txc}; partcs cflcn t, plcrifcp


impofucrint.Qiiotucnimqucmq) Anatomicoruinucnias,quiccrcbrunuIlaliibftantic conti-
nuitatc ccrcbcllo continuu clTc no afieratcaddcalios qui ccrcbru in dtias partcs ut pulmoncsdif
fcdri cfTe docctjCt omnia nobis indefeflb fcribendi pruritu/uis fomniis hdc dantcs,pcrturb5t.
Cerebru nancij quantiiuis tota fcdc,'" qua ccrebello incumbit,5>:"qua frontc fpc(ftat,penitu s in
^]^ cr L
110/! 5"- cadc fcclio fccundu totaccrcbri longitudmc in ipfius elatiof regionc
"^"^^ partes diiredu fit,& i

{"'«. ducatur,non tamcn ob id in mcdio ipfius iuxta" bafim intcr occlpitium &
frontcm omnino di ^^,^^^^ „„_
"''"'"^ cernit.Quantacnim callofi corporis efl:" longitudo,tanta quoq! fcdcs fccundu longitu- hi pdn fiii-
"lif fi^i cottunut
nZl^i^^xM.
dinccerebriconfiftit,quadcxtraeiusparsfinill:rxcontiniiatur.atq!itaiidliuiuscorporisintcr-/''''^
"*
o icl§ca.i. ucntUj&eiiis '
quod inftar tcftudinis cxtruifiu eft,&'(cpti dcxtri finiftnq; ucntriculorum fupra
(«1 1» i/ig.
(.5,T^gn(,,„ j,oru ucntriculoruin' cauitati:,tertium'uc ucntriculum duxccrebri partcs continua!

'hicmjt" ftint.Dcindcmbafictiamcasenccontinuasoftcndit,cummagna&fccundumIongitudinc&
! fe- profunditatc quacontinuant regio,tum cercbri tcftcs &natcs &omniu maxime quod cx ccre
p;figL.L. bribafismediopronafcit,dorfalismcdullx'initii3,quodamplum craflumcpcft, &pcr(ndcac
^ ^
gflg s.rj
'"^ duxccrcbri partes hocin loco continuu unumcp Dcinceps ctia fi dcxtra finiftraqi cercbri „"i,'„^j^'
.

\'. partcs qua ccrcbcllum intcgunt,nihil ipinus q; ccrebcllo continux funt^ tamcn infcrior ccrcbel ,

rs/i.x,x, lifcdcsiamdidodorfalisniedulleinitioduobuslocis"continuatur,idtiTiq!cumip(ocorpus,(i
continuitatcmfpcclcs^eiiicitur.CxtcrumquisprxcipuuscontinuitatisIocusfit^quxcpomncs
sys/igH
t^fi.cj.i li. illxquas paulo anteenumerabam partcs cen(cantur,ordine fiio loco fcorfim enarrabo.H.iftc-
+ °- nuscnim qux nuncprxccflcrefcrmone complccftilibuit^ncin ccrcbrinumero aliquis,qiu iam
admonitus fedionem aoorcflurus cft, ilico me una cum cxtcris Anatomicis hallucinatum
tmtur I, K arbitrctur.Acproindenunccercbrifitunaopportuneaggrcdiar,quemipfiusccrebnmcnibra^
figarj:io. nx,& potiflrmuiTi^ intcrna caluaric amplitudo edocent. Quicquid enim cius amplitudinis dua
^ cercbri membranis &' glande pituitam cerebri exeipientc& ramis quibufda niaximarum „
X tuncpro-
„ , ,

7figurxci. cerebrum pctentiumartcriarum non occupatur,id


uniuerlum ccrcbroac ccrebcllo adimple^ »ii«cr».vi»n/
6hb.i. tur/CercbcUum dccuploautundecuploniinuscercbrocft,atqticuna cum dorfalis mcdullx mdo.
'
"«oflf P''ncipio
cam caluarixamplitudinis lcdem fibi ucndicat,quxpoftcriori partc' tubcrum in ca
'dus"li''fi
pitisainplitudincmcauitatcm'ueauditusorganorumeaufapromincntium,&drindeduobus
giirj;.
in occipitrj oflis'' fiiiibus circuiifcribitur,qui utduobus primis durxmcbranx' fiiubus,quos
' 7. ^h^
&
dextrum finiftrum nuiicupamus os,ccdat,caluarix cauitati infculpuntiir. Haiic cnim inftar
h:p. cj.ii circuli circunfcriptioncm cercbcllum nullaipfius partecxcedit,hxcqi circuiifcriptioccrcbclli fi

lib.ih.het iumopportunillimecommonftrat.Haudcnirahom!nibus,utbobusfortaflis(quos Galenus


adccrebricognitioncmduntaxataggreniis uidctur)ccrcbelluiniii occipitiuadcoporrigitur,
'
utnoctiampoftremaccrebriparsinpofterioramagisquamipfumccrcbcllumucrgat,nobis^
uocatumoccipitiumimplcat.Quippepoftrema&clatiflimahumani ccrcbclli pars uixcoufij
afcendit,tibidigitisinfimamoccipitii partcmattingcrcpoflimus.Nccjjetiainin iiobisaliquaoc
cipitr)o(lisfcdesmufculorriinfcrtionibusliberacontingipotcft,quacerebdluminiplct,etiam
fi interim Anatomici ipfius fitum itarcccnleat, quafi tota in occipitio prominulam rcgioncro,

ex cuius tubereuulous inenioria'ingeniic|! uim mctitur,cercbellu infarcirct;imo clatiflima ccrc'


<( ,
fi.
M. .1 belli portio ad'' mcdia duntaxat fedc pcrtingit,qux a pofteriori fede' foraminis dorfali medub
Ix uiam prxbeiitis,& A litcramiinitantisfuturx=partemhabetur,qux fagittali coniinittitur,

confccndiflc fuis bobus &afinis,aut fomniisdclufi (cripfcrunt.


g",lficl ufcpadquamali-icercbcllum
6lib.i D. Prxtcreafupcrior ccrebellipars in hominibus,qucmadmodum faneincanibus.bobtis &oui-

bus iiiftar globi cuiufdain,aut etia acutius ncquag extuberat,fcd plana ct dcprcfla miii imum
prominens coiifpicitur.Hxcitaqjcaluarixledes ca-cbcllo dedicata, ipfius fituni, cir-
h su rime
JiMKSfi'. cunfcriptioncm,forinain aeniagnitudinem cdocct.Ccrebellum ctcnim , quemadmodu fua CerdrlU &
laitMcii (edes,latiuseftquam!ongiusautprofundius,&humilioriipfiusrcgionc,idq!potiflimuinitix firma.
.
, fe- taipfiuspofterioralatiorisglobiimaginccxpriniit:incuiusmedioacuta,neq!admodrilataha
illi inducit' tubcr inftar craffiflimx lincc in occipitii offe proniini:s,quod
kyyi^SxT bctur" impreflro,qu,T;
x.propc eiusoflisroburiiifignitcradaugct,cuicpduracerebri membrana pertinaciflime connafcitur.
M,N. qua ccrebelluni ad cerebri natcs exporrigitur,id quafi in acutuin fer-
Porro antcriori parte,"

opf(?ii;Tji'^
tur,undiq!fuxfedisformamaccuraterefcrcns.Ccterumeiufmodiomniaincerebro,quodpcr Cerehim-
«p. ili.e^. me fi uoles anterius ccrebru etiam adhuc nuncuparepoteris.oftendit reliqua caluarix cauitas ce S^'^'^'l^°

tinfi. a. z rcbello no opplcta. Viidc cti.i cercbru fccundtini ip(ius bafim dcprcfrum cft , neqi globi modo
cxtuberat,quamuisinteriininxqualc&n6uniusforincuifitiir."' Vbienimoculorrilcdibus&
uVfofnl
cr cerebri olfaftus organoria finibus innititur,uarium cftrnaiii ad finus organorum olfaclus antrorfum
p.trs in I, "
autcm ad finij illoru latcra propter oflis in caluarig cauitatccxtubcratis pro,
cxtuberat,utrinq!

, c /? mincntiam.una imprcfljonc admittii.Prominetuero ibidem incqualibus tubcribus os ad com


Lfg 5 modas
(fjs A D R E AE VE S AL I I BRVXELLEN 5 I S

modasociiIorumfcdcs&foraminanariumconfingcnda.DcindeccrcbrumoppIctduosgrati
"
dcs in caluarix cauitatc (inus,qui ad oflis cuneum refcrcntis' finus latcra fpcctan tur,quo gians
^'^^'

ccrebri pituitam cxcipiens fultinctur.Vndcetiam ccrcbrum oflis quo contineturformam gle j^^,.

bxritu llbiucndicaSjUtrincpinipfiusbafiinftar iTicdi) globipromincnstubcrconftituit.lnho


rumtubcrummcdioccrebrumimpreflum ccrnitur, cunciformisoffis proccfluum occalione
hic circum finus latcra produrtorumjquo nupcr commcmorata glans fuftinetur Quinetiam .

fimiliprorfus modo bafis ccrebri reliqua ipfius fcdc pro oflium tubcribus auditiis organa con-
tincntibuSj&cerebellifuperiorircgioncluam figurameflingir,omnibus finibus fefe infcrens,

SC amice admodura tuberaadmittcns. Atcj hin.c etiam in lateribus & anteriori & pofteriori SC
fuperiori fcdc ccrebrum caluarix cauitatis cftigicm exprimit. His enim fcdibus ccrcbrum inftar
oblongx Iphxrjc utrobicf ucrfus anlcriora propter temporum cauitatc dcpreftx , rotundum,
& in poftcriori partc multo quam in anteriori latius uifitur, quafi ccrebrum ipfum cercbellli &
iiullampeculiarcmformam exigcrcnt,acabundeipfiseflct, fipropria illorum fubftantiama-
gnamole, & fimul utcunquc quo infefinus cerebriccrcbelliqucfunftionibus aptos haberc
poflet^collccfta in capite rcponcrctur.Eiufmodi fiquidcm quid caluarix bafis finus tubcraq; o-

c a j itendUnt,&imprcftionesintemporibus'temporaIiummufcuIorum(!ratiaconfpicux.Calua
SModex. . , , ' ,
I c ••
nx itaque cauitas cxternx cercbri-rluperncienmagincm

a
commonltrar,acl i 'iiir xi-
c|uam oc lectio cere-
frlnoLis ,10-
^ jp^^^^
"rdri brum diuidcns,& innumcri quidam'gyri ac circumacflus rcfcruntur Vniuerfa namc^ ccrcbri . tiir micgn
^'^'^^^ '""^ fcflionc diuifa ,atq) utbifulcorum pcdes in duos quafi ungues illius bcneficio difiun- '"!/,?•
firTdirmfs
^mJtrUn, c"ta,extimx ccrcbrifupcrficiei magnapars cxiftit. AttamcndicTtam cercbriformani parum intcr
fii&M. lurbat, quum dcxtra cercbri pars finiftrx accumbat: necp rccfia illa linca diuifc cerebri partes in-
uiccm magis dchifcant,quam quanta durx ccrebri membranx, &
tcnuis duplicatx cft crafli-
cics.Inhomincctcnim fecusatcpin oueuniuerfamfeclionemintcrdiuiditdurjrmembranc por "^i/ig» D.
'

tio,proccfllis'uc,duas ccrebriparteslcptirituintcrftingucs.Dcinfcorfumutramcfccrcbripar
tcm tenuismembranaambit,&implicat.Cxterumgyriacreuolutioncsccrcbri,quas'tcnuiu cyfiMb.t.

intcftinorumanfi-actibuselcgantinimeErafiftraiusaflimilauitjper uniucrlam ccrcbri fuperfi»


cicm undicp cadcm frequen tia habentur Sunt uero Cnws pcrmulti pcnitus
. in ccrcbri fubftaii-
tiam penetrantcSj&profecTto imaginc intcftinorum tenuium rcuolutionibus fimillimi.Nccjue
opinor illos alicui aptius quam his,autctiam nubibus quosrudespi(ftorumdifcipuli,autin
fcho!ispucridclinearefoIent,confcrripoflc;quanquaminfimilitudinc indaganda non admo^
dumfitlaborandum, quandoquidcmhominisccrebrum haccxpartcnihilpcculiareadipifci-
tur,&hosinccrebrifubftantiaapparentcscircuma(ftusafinis,equis,bobus,&aliisquxhactc-
nusuidianimaniibuscommuncs homo obtinci.Nififorfitanaliquishincdifierentiamaflume
CtrctMdti-
reftatuiflci,quodtanioprofundioreshominiillosgyrosNatura infinuaucrit, quanto ipfius
fidiSuuufis. ccrcbrifubftantiacopiofior uifitur.Horumitacj inflcxuum efligicm cuiufuis animalis cere-
bru uclin prandio autcocna lpec^tans,difcasIicct.Porr6 inillorumufurcccnfcndo non mcdici
iii.8- dr V- modOjUcrum & philofophi pluriniijm fecxcrudant,contcndentes,num ipforum bcneficio ho
Jupdr:. quemadinodum Galenus contra Erafiftrati placiiumpu-
minesintelligant,anuer6 minimc:
gnanSjinhuncmodumccnfuit.QiiumafinieliamadmoduiTimuIiipIiciter ccrcbrumhabcant
„ complcxum.quos deceret, quan tumad morum ruditatem atiinct,omnifariam fimplex , mi- &
,, nime uarium nancifci cerebrum.Melius autem arbitraretur bonam fubftantix tcmperiem cor

„ porisinteIligcntis(quodcun(5hocfucrit)prudcntiamfcqui,&inonuarietatemcompofilionis,
„ Nccpctiain multitudini fpiritusanimalisoportct,ui puto,maoisquam qualiiatipcrfecrtioncm
„ intellccflus acccpia rcfcrre Atcp hic Galenus fibi dum maxime illius opcr.i requirimus fimilis,
.

or.ationeuclutfreno cohibcns,aIi6quurareuoIutionitufumcxprimeredebuiflcl,refle(5lit:fa^
non intclligeniix prgcftc has reuoluiioncs indicaucril. quod fancno inficia
tis eftc arbitratus,fi

mur,fcd interim eas magnura Condiioris artificium oftcnderc,&r non ob aliud quam ad ccrC'
brifubftantix enutritionem easprocrcatascflc,aGalenoaddituraoportuit.Cerebrinancpfub
ftantia citraomneinmcmbranofarumfibrarumplexum continua,ncutiqjadc6firmafiicrat,ut
per illam artcrixuenx^,ut in reliquis corporis partibus,digeri poflent : & tam multa craflat^
cft,u t uenx &
aricrix in fupcrficic tan tum exporrccftx ip fi nutricndx, illiusqt infito calorc refo
ciUando fuffJccrent,quum peniiiores ccrcbri partcs fi ad illum modum uala protendercntur,iL
lorii matcriacarercnt.Qiiodprcuidens Natura,finuofos illos implexus paflim ccrebri fuhftaii

tiximpren^it^utinhis^ienuismembranafi-equcntibusuafisoppletafefeinfinuaret^cercbrifub- A/gf-E,
Ce-rciriftiSi- alitnentu appofitifltme ita fubminiftraiura. Ati^ huius ctiain nutriincti poiiftiiTium oc-
ftanti.T;
tmisrueo.
cafioncccrcbrum in^^duaspartesdinec^tumfuit^utfcilicettenuismembranafefcinipfiusmcdiit !,'h-'''^
^'''^'
implicarct:acinibiinreflcxusdcducrta,cercbrifubftantiamcnuiriret.Haudcnimciiraciufinodi
cerebr/ difreifKonem,& profundifllnias rcuolutioncs iUa ccrebri ledes quadcxtra fiiiiftram
refpicit.
D E HVHAN I C O R I' O R I S F fl D R I C A L I P, E R V U. 631
r^^fpi^^itjCnutriripotuinct.Atquchiiic fcntcntixruffraganturccrcbcl!ircuolutionc3,quxr,ca
''tnn/?^ Q„ric'iii„.
tiquamarqueatqiccrebri rcuolutioncs alte pcnctrant.lcdpauloniinusquam fupcrficiarix, at fitxia r.ino
frequcntcs admodumc^continuafericdccluda! uifuntur. fupcrficiarixquidcm.quodcxigua oBma.
••Pi"- pars alcnda (it,quodq; facilc ccrcbcllum profundionbus anfradibusad ucniriculum ulquc
a '

ipfiusperfora-rctur.frcqucntcsautcm,ut copia aliquantulumlcuau illam pcnctrationcm lup^


h. 3/i.R,R, Porro harum fcrics quodanimodo " triplcx cft, cffigic cum ccrcbri rcuolutionibus ncu^
plcat.
tiquam coucniens.apparct nancp ccrcbcIIuiTi ob fuas rcuolutioncs &: imprcllum illum.qucm
A.Ecyc, aboccipitis ofRs tubcrc in poftcriori fcde obtinct, tribus partibuscftormari,dcxtra una,5<:
p,c,d. alia finiflra & tertia incdia . ac dcxtra quidcm finiflraq! ccrcbclli partcs duos quod.Tiuodo glo-
'if/ii c d'
inuicemappofitos oflcndunt, in quorum inani lpacio,ubi lolicct globi lclcnon codngc-
" rent, tcrtia ccrcbcllipars reponitur, qturligni cafci'ue rccentis ucrmcm
c,d. rcfcrt ob luas rcuolu^
. tioncs,qua;tranfuerfimlccundum ccrcbclli longitudincmmutuo arqucdiftantes ducuntur.
'^j
^""^^ partis apiccs uerfus infcriorcm ccrcbclli fedcm rcflcxi, ucrmiformcs ccrcbri'" proccfttis
"'d d'

danvt.i
r"°'°™ cfformare tfoccbimus. Dcxtra autcm finillracpccrcbellipars in fupcriorcccrebcUi
iiAdA.B fedcparalldas quoque & fccundum ccrcbclli latitudincm dudas rcuolutioncs cxigunt,qua;
deorfum" protcnfaCjquafi in ccntrum,coIliguntur,ad cam cerebclli" fcdcm, quam dorlalis
"P-^i
medullaeinitioconnatam cftcdiccmus^contcndcntcs.acdcxtrxquidcm partis rcuoluticncs
ad fui partis lcdcm porriguntur, dorfalis medulla: initio continuam : finiftra: autcm,ad fui
partislcdcm. At hac cerebelli partcs inuiccm difcreta: incontinua-qjnequaquam funt,fedin,
uiccmcontinua: unicumcorpus,ipfumfdlicctccrcbcllumconftituunt.ciuodunicum,nonau „
q ^
tcm cerebri modo gemiittim Galcnus a Natura cxtrudum clfeaftcrit^quod duo dorfa,ncquc n^unuMka-
'^"'^"^ dorfales medullas hominem habcrc minime dectiiftct; quafi ex ccrcbro,quod nc- reUU p^rum
^'t^u"^'
celTario ucluti in duas partcs diuifum, ncque fubftantia continuum, ' unica dorfalis mcdul- 'P^-F^gidf
la produci nequiuifTct, ac proindc ccrcbcllum ut corpus unicum ncccftario procrcatum fuif
mcdullx aptum principium ficrct. AtGaIcnc,qui in nugis crebro qui-
fct,ut unicac dorfili Horfili^mt-
bufdam,&ctiam fubinde immcrito tuis dclufus fimijs,Hcrophilum,8c Lycum, Andrcam, JulUimcium.
cjp.i & alios Alcxaiidrix dilTcdtionis profeffores, qui humana aggrcdiebantur corpora,irridcrc
> '^^''<^b''titn in fux bafis medio unicum,ncc|uc ut in fuperiori parte diuifim ccrnitur,
riofo'» L
M,N,o.' ^ unicam dorfilcm ''
producit mcdullam, in cuius fupcriori (cdc niox abipfiuscxortu Na
siifigu E. tura 'finum inlculpfit, qua mediam quarti ccrcbri ucntriculi amplitudincni conftitui dice,
'eliquamenim eius uentriculi amplitudincm, ccrcbcllum fupplct, quod utrinqucduii
'rTfcifnft
tumuricr t^^^'^ dorlalis mcdullx finuslatera quafidu.abus circularibus applantationibus 'adnafci-
K,o,?j. tur, conunuum cumdorftli mcdullacorpus cficdum.mcdio naiiquc"poftcr!oriscercbclli

" ^'^^'^ pars,ut ncqucctiam " anterioris dorfali iriedullx continua,connata'uecft, fcd tantum tc-

xPjtcnd
'^'"^ niembranxintcruentu poftcriorpars dorfaIimedull.r comniittitiu- Non alitcr,mihi cre- .

.idLsji. dc,quamfiNaturacerebcllumcondidifl'ct,utdorfali medulte tranfiuiffum a ccrebri finibus


'P"'''^"™'^''g'^ adaptarct.tucrcturq;. Accrebclloctenim quantumuisinipfiusduriticiaccrc- Inh.s.dcV-
cap"lt4.
'^'''^difiercntiaaffignanda, & rationccurccrcbcllum accrebrodiuifum fit expcndendafolici- •(^^''"•.

tus fiicris.niillius omniiio ucl minimi ncruuli propago a ccrcbcllo ' ortum duccrercpcrics.SC rcUIUuritt
profedo nullacft ccrcbri qua frontcm lpc(5fat,&quainoccipitium ctiamlongiusinhominc «, mrmrBj
quamipfiimccrcbcllum fertur,induriticdif{crentia:ncquectiam adco noiatu digna ccrebclli, """'^
quum tcnui membrana
id liberatum ccrnitur, cum cerebro in duritia eft pugiia. Atut cere-
^
bri bafiSjUnde dorfalis mcdullaortum ducit,cxtcrisomnibus ccrebripartibus, &ipfoquo- i,//,, Jrf„^!
z II
fg. E.
que cerebcllo durior uifitur,ita quoque dorfalis (iio principio fcnfim durior cuadit, ncquc co. /« mdulU ca

lore,ncquc duritia ccrcbcllo ipfi lupcrnato corrcfpondens.CercbcllumcnimmagisHauum, lo-rct/uiJLn-


"""
cincricium'uccft,perquani paucis albcfccntibuslineis intcrftinclum,& duntaxat in fui' Cu
nus fuperficiecandicans.unnierfum ucrodorfalismcdulte initiumccrcbclloadhuc in capitc
fubnatum albiflimum cft, ut& ccrebribafis ipfi origincm prarbens, quaromniprorfusreuo
ccrebcllum fcatct, dcftituitur. Porro quxhorum omnium fit fub-
lutioiic ac anfraflu quibtis
ftantia.ucl inmenfactiam ex uitulorum,aut leporum,autauisalicuius ccrcbrisdifccrciiitc-
< inudpc- grumerit.eft autem fubftantia qua-dam peculiaris &
propria, qualcm in uniucrfo corpore

ftj icrcbri
nullamreperias,ad ingenitas cerebro aclioncs idonea:nonminus fanet]uam cordis Cerelm
''"'"''^'"
fiil-
jutamtia lubftantia, & & &
pulmonum caro, iccoris, liciiis, &renum, tcftium fiiis qiiibus pra-funt yfeiw diof &
m .i.,;,«,7, fuiiclionibus aptifflma cenletur.Ccrebri fubftantia,quam capitis mcdullam alij appcllarunt, ['•"'"teiulU

l °/oii'c
^
offium mcdulla diffcrt, tum aliis plcrifcp accidcntibus, tuin quod liqucficri ncqueat,ncque
^CC. 'ncdia;tcmporeautalijsoccalionibus,utreliquacorporispinguedoabfumatur,minuatur'uc.
Harc no uniucrfacandicat,uerum quicquid^^rcuolutionibus proxiinir cft, fubflauu autilibci-
ncricium cft, xquali lcmpcr a reuolutionis fupcrficic diftantia.quanta nanq? reuolutionis pro-

Gg 4 funditas
.

iy, RNDREAE VESALII BRVXELLENSIS


fjiiditas cft.tauto quoc^ ab intima rcuolutionis partc intcrualIo,iu ccrcbri
fubfiatia.is qucm di
ximus.colorobfcruat quafi rurfus color illc in fubftatia, quodad colorcattiuct^rcuolutioncs
:

duplicarci. Qiiicquid autc ccrcbri ita coloratum uo cft.albinimii &


candidu prorfus uifitur.
Vcrtim ut pcrmultx ccrcbclli funt inuolutioncs, ita quoq; uniucrfum propcmodu, uti paulo
fubftaii
ante admonui, fccatibus fiauum occurrrit.Qiiacun^ itaq; cx parte cercbricercbcUuic
tiam tcnui qua proxime cotinctur mcmbrana dctcxeriSjhanc fubfiaua ac uclut aquco
humore
oblitam.&nunqucnisimplicitaadinuenics.etiamfi intcrdrirubra&uclutifanguineapuntfta
in illorum ccrcbri fubftatiain illis potiflimum obferuaturus fis.qui phrenitidc ante mortc labo

Ccrdrt f::6' rarut,ucr(!im illa nulla uenxcxpriiriijt imaginc. Cercbru nancj ex nullo uafe alimcntu affumit,
quamcxhis quctenuimcbranafufiuliaipficircundatur. utautcillifrequctiauaraundicpobdu
fi:dnt.'.ccnutr.'-

t!om aiidlicer

prr£)eiflum. ccrctur-,cercbrtiintotquotdiximusparles prxcipucdiuifumfuii: quanqctiadiuifibnesil!a:,


ut &
anfraflus ad mollcm ccrebri fubftantiane cocidai fuftincnda,cqualiicrcp fuffulcicndam,
nomcdiocritcrauxilictur.ParucnimGaleniraiioni curccrcbrudiuifum,aui,ut ipfeloquiiur,
Jitpdn.
ecminu fit.tribuo.inquii nancp, ccrcbru hac occafionegcminu cft^CjUt qucmadmodii uno ocu
\p uiiiato,aut uuo tcflc exe<fto,alteru feruamus ita clia
dcxtro ccrcbri ucntriculo lxfo,Ji nifter
:

adhuc fuo muncre fungcrciur. Hxc fiquidc Galeni raiio aliqucm in copiaucntriculoru reccn^
fcndalocum fortaftis haberct, no autc in cnarrfida cerebri diui fione.quu id nifi fupra ucntricu
'VS-i^l»
los gcminumdiuifumuefii.' callofum cnim nobis uocandu corpus,quod ccrcbri partiu conii
nuitatcm comonftrat, ad elaiifirma dcxiri &
finiftri ucnu-iculoru fcdan cofiftii.Cxieru nunc

tempcftiuum critjCercbri ucntriculos aggrcdi,atcf ita internam ccre^i fupcrficic,quxcp ipfius


partes adhucnarrandx fupcrfunt,pcrfcqui.

DE C^LLOSO CEREBRI CO RVO RE, ET


dcxtrijhi/lri^ccrebriuciitriculoriim fcpto. Cdput T/'

SW ERIO RE ML,L. caUopcorporisJcdenullacxpdrtcdiuulfimcIc^qatcrpropo


iiit tcrtiafigura charaBcribtu Infnpcr hanc fcdc,fcddccrcbrifubflatia in latcribm It

bcram, ojlidit quarta ad 1,1,1. Huiniliorc ucrofcdem fpcilanda. offcrt quinta ad R, R, R.


ubictiamprafns fJ^cSlaturfcptuin ad Ji, X.dcin Y,Y.
A V L O anteomneccrcbri cerebellicf fubftantiit extcrius tcnui membrana
circundata,ea parte qua inembrana rcfpicil fubflauii, & quafi cinericia cft"c

rctuli. Ai quxda ccrcbri ' pars in externaipfius fupcrficie fefe otferi,tenui


membrananoobuc!uta.ueriiintimxccrcbrifubftiitixmod6,cxtcrnafii'
perftcic candicas albaq),S<: rcliqua ccrebri fubft.aiia ad fupcrhcic cofiflentc
durior.undc ctia uctuftilfimi Grxcorir parte hanc tv?j.oJc/1« appcllarui,t]s
imtlatus in orationis ferie, hac partcm callofum corpus fcmpcrappcllaui.
DcmdcCjrccorum nonullis id ctiaa forma, quod'' infcriori fcdc arcus modo finuaiu fit,acab R.R.R.
ufu quod fufi:iucat,4itJM)M'' uocaf:quancj in cercbro 'corpus recelcbo,quodhocnomine a plu
ribus magisq; exmcrito donatur. Cxtcrum callofum corpusinmcdio ccrcbri uifitur,fi cerebri
dcxtru finiftriici; & bafis ccrebri mcdiu in humiliori ipfius fcde, & daiiflSina cercbri in uei-tice
rcgionc lpc<ftcs,& quodamodo ctia ad priora poftcrioraqjfacfla C(3parationc. Callofi cnim cor
porispoftrcmaparsanterioricerebrifedipaul6uiciniorcft,q;aniicapoftcriori. Incofpcc^tum
d VtijiCHi
autc lccantibus ucnit,'' leuiier dcxlraccrcbri partc a finiftra manibus dircmpia.quicquid cnim cjl 11U/-2.
ita diduclo ccrebrojinibipartcs ipfius unii, albij candicas^ conlpicit,ipfuinq; callofum cft cor

pus,longu quide^fcd arclii. Prxlens corpus in illafuperficic qux ita didudo cerebro in cofpe
c^um ucnit^gibbofum ccrnif.co quafipaifo,quo capitis ucrtcx fiipra claiiftimiifrotis & occipi
ti) fcdc, & capiiis latera protuberai:quang adhuc callofi corporis obliquitas no adeo infignis

Cdllaftcorpo eft;atcf ueriicis iam diflx partis.Qucadmodu ucro ccrebru,ut dicebii, dircmpiu fupcriorc cal
loficorporisfupcrficieegregielxucxqualcmq;oftedii,iia quoq;indicat corpus id comunem
rii in:t:itn:,feu

cu rdiquA
rcbri fii'jfldn' & &
cum ccrcbr o paric effc, no cx cercbri fubftatix fuperficic qux moUior fubflaua cft, fcd cx cAdMjfi.
/ ( : idror
tia cotiniiird^. iniimiori fubfetia qux durior & alba uifii:,ena(ci. Obicruanf cnim utrinc^ adcallofi corpori j ^ fitrfam
Sinai itdcdl'
latera fccuudfi ipfius lougitudini: finguli ' finus in cf rebri fubftaiia inftar profundioris liiicx ct inpoflc^
lofi corpori6
ldttrd.aLu!j. infculpti, ac cu fupcriori callofi corporis fupcrficieco magis palcfcctcs, quo ccrcbru uchcmcn nordrtfic'
xii cft.^tc^.
tius,quafiidfiufum iuIatcraetia.a(rturus,didiixcris.'lntcriorautcinfcrior'ucipfiusfupcrficies itd Inc cn -
dcxtro finiftroqiccrebriueniriculoadapcrtofccantibusprimum occurrii:quxctfi fccundum tjiturddKt

calloficorporis longiiudinemintrorfum,ui fuperiorexiror(iimcuruaf,haudtamcnfimpIex R.R.


titrivtiue
eft.nainrccundumcalloficorporislongitudine Muxinftarquarixcirculipariisinfiiiuatxfu- gllllAddY,
perficics ducuntur, & in mcdio callofi corporis tuberculum quoddam inftarlinexfecundum yj^^^
illius
.

DE HVHANI CORPORIS FABRICA LinER VII. 6)^


illmslongitudinemcxporrccflu uifitur.pcrindc ac fi altcro quidcin punflo duas quartascirculi
partcs in callofi corporis mcdio iunctas,rcliquo autcm puncfto ad latcra furfumprotcnfas,in-.
tcUigcrcs.Prxfens tubcrculum dcorfum promincns/cnfim^ cxtcnuatunij tandcm dcxtri fini.-
ftri^ ucntriculorum ccrebri fcptum cfficitur : &
tota intcrna callofi corporis fupcrficics tanta
dextri finiftriq) ucntriculorum cft portio, quantacft^hxc ipfius callofi corporis fuperficics.ac
dextraquidemfuperficici portio dcxtrum ucntriculiim, finiftraautcm finiftrumrclpicit.Pcr,
23'mri /?K,
h inffl.di- ro dextri &C finiftriuentriculorum " feptum eadcm cum cerebro coftatfubftantia, fcd in mcdio jir',j. „„,„,r„
tiuiftm fil,
ctttnapirs
quod ad fupcriora &; infcrioraattinet,adc6 eft tcirae,ut quum claraluccconfecftioncm admini' lommfiftiti-

X, X infi- ftraraus, aut in altcro tantiilaterc candelam admoucmus, fplendor ipfius pcUuccat, fimiiitcr la fi'"'''

gnifHr, dte pidibus hifcc fpccularibus,quos cxtcnuantes, &: quam cxacftiflimelaruigantes infiar orbiu aut
r4Y,Y.
quadranguloruinoftiorum & fcncftraru lapidibusltalosarchitcdosinglutinareccrnimus.
Commodiustamcnhanc fcptiregioncmadidaihoftia:, qualcsmifla: faccrdotcs adhibcrcfo'
lent,quam duris illislapidibus comparaucris.Nifi ctiam quiaidcorpusdiaphonumquodam
modocftjilludcumfpccularilapidc cofcrrcuifumfit. Infupcrioripartcqua (cptum totilogitu
dinicorporis callofi continuatur, &
inferiori qua fuperiori parti cius ccrebripartis, quam for'
nici camcraiue fimillimam eflediccmus committitur, ipfumcraflius quam in mcdia rcgione
cxiftit. Quandoquidem humiliorcmfcpti fcdcm corpustcftudinis modocftigiatumcxlupc-

riori fua partc cducit, qucmadmodum fupcrior fcpti pars ab infcriori callofi ccrporis rcgione
cnafcitur, produciturq). CallofumcorpusunacumfcptonullisueniSjiicq! ctia tcnuimcmbra-
na,uelaliquaetiam parteattextumcft,fcdeuicinis partibus nutrimcntu mutuaiur. Noncnim ^tH^f^mpo
adco grandis, craflaq; ccrcbri cft portio, ut priuatis uafis indigcat, cjuamuis intcrim magnum '^/'P""'
^
animantiufumprxbcat.Huiusfiquidcm intcruentu.dcxtraccrcbripars finiftra-continuatur,
dcinde dcxtri &
finiftri ccrcbri ucntriculorum fcpium producir,atquc idctiam'fublcuat,ac
m
R jt(bLai4t dcmumciuslcptiintcrucntuattollit fulcitqjtcftudinisinftarcftigiatumcorpus, quominusid
y, r. X, magno omniumcerebri fundionum malo coinuncm duorum ccrcbri ucntriculoi
X.claj;/.g.
um cauita '

rtY,x,jl-
tcm comprclTurum dclabatur. CaJtcrum diio finus in ccrcbn fubftantia piofundioris ImcEC
toSnt S.T, rituad fupcriorecorporis callofi fupcrficie incifi, prxtcr hoc quod ca cercbri pars callofo cor-
Vmf.figtt pori producendo inepta fit, idcp cx pcnitiori fubftantia cnafci dcbcat , ad pituita: dcfluxum cx
reflc A,A,
fupcrioribusccrcbripartibuslaccrccrcduntur,quamcxcipicntcs pcrgibbamcalloficorporis
A6/i,pw-
rHdtH, I. 6 fupcrficicminantcriora proflucrcfinunt.Vcrumdcpituitamcxpurgantibusmcatibusfuola
/ig. a»tH7 co agcndum erit,nunc autem ucntriculi opportunepcrtraiftabuntur.
ff 8 /tgtl!<f

DE CEREBRI yENT RIC FLIS,


Cttput VI.
DEXTRVM
Crfi^tte D,D. Similriiaiitequartrc^^qiiintcefi^iira: M^M^tZS^priiiittintrliiartce N^Mi
ddnfextte E, E. Communem utro horum concauitatemfai tertium ucntricuhim cxhibctfepti-"
mce cr" oBaus figurif H,cuiil6 mcatiii ad ipiartum tendcns ucntricuhim K
iiijignitur,<jtiipar^

timundccimiEfigurcc E notatur,!:^partimnoncc I, zydccimtr L,M,N,0.


ENTRICVLORVH ccrebri numeroisaflcribitunqaicerebellodof . , „
laliqp commums clt,ac quartus etiam dicitur.trcs nanqucm cere
mcdullac nummt.
bro uentriculos,Hcrophilum imitati,colIocamus. Ac unum quidcmin
dextra cerebri partc, alterum in finiftra,& tertium in ccrcbri, fcu duorum
primorumuentricuIorummcdiorcccnfemus.^Dcxterprorfus cum fini- r^ . „
Itro liiu,torma,magnitudine,aIr|sqj omnibus qua: in partiu confiruflio-
mflriliifiorid.

D.D. ncexaminarifolitafunt correlpondct:quareetiam fingulaqujcdcdcxtro


t)/l. fl.fl. fcribentur, de finiftro quoij nos dixifle arbitrari conduxcrit.Ponitur autcm in'' dcxtra ccrcbri
partefccundumtotamquafi huiuspartis longitudinem protcnlus.tantum cnim antica/cdea
fronte,quantum poftica ab occipitio diftat. rcmouetur autcm adco illis locis ab cxterna cere-
quantum ipfius uentriculidcxtrum, exterius'ue latus a fupcrficie cerebri diftatj
bri fuperficie,
fecundum callofi corporis lort
caluaria:Iatera rcfpiciete.Internum autc ucntriculi dcxtri latus '

gitudinem finiftriuentriculiinternoIatcriproximumeft;ncqucaIiudintcrftitium ambosfcpa


ds/i.X.X rat,quam' tenuisqua:dam,&ueIutquodadfubtilitatc attinetmembrancaccrcbriportiuncu-
crY.Y. la,quam fcptum uocauimus,atque a' callofo corporcenata,toti fuperiori parti fecundum lon
c!/i.R,R.
R.
oitudincmcamcrxmodoextrudti corporiscontinuamconiiatamqjcftcdiximus.Dextriitacp
/ffe.S.T. &finiftri ucntriculi latcratotofpacioquofcptum illud porrigitur,quanta'uecalloficorporis
V. eft
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
cfHonoimdo, limo intcrualloab inuicem rcmoucntur, Vcrum ubi in ca cercbri parteconfi
ftunt.qux prorlus diuiditur, ut illa qux ccrcbcllo incumbit,&: qux fronti proxima
cft.ibi ucn-

triculi latera mutuo maxime diftant ; nam pra?tcr cercbri


mcmbranas hanc fcflionc fubintran,
exteriusue
tes,ctiamplurima ccrebri fubftantia ucntriculosdirimit.Vndcctiam fit.dextrum
dcxtri uentriculi latus nonnihil oblique duci. Antcrius cnim &
pofterius in dextrurn magis

quam in medio accedit,finiftrum autem latus liniftrorfummagis mcdia ipfius fedc.quam eius
cxrrcmis protenditur. Antcrior ucntriculi pars obtufa eft &
rotundajiion ut autcm omnes mi
hifcribcreuidentur,inacutumucrfusolfaflus''organa,aut''uiforiosneruosdcfinens.l>s^cque
ctiamhacpartealiqucmduflumafeporrigit,nifiquodinternolatcrc,utmoxdicadiflufius,
rcgiooccipitium
decliuis ad'tcrtium uentriculum pcrtingat. Cartcrum pofterior uentriculi
iifi.\ii>i,

rcfpiciens.obtufa quidcm eft & rotunda, at dcorfum fenfim in cerebri fubftantiam ucrfus prio '^^J,huct
ra paulatim arflata tantifper^dcfcendit.donec ibidcm definat^ubi olfacftus
organorum & uifo- |;jf„ „,1.^

riorum ncruorum confiffit principium, & qua maximi foporalium artcriarum 'rami in cerc yfeH.

brum fcruntur. Atquc hic"" duflus fi longitudinem fpcflcs I5gior cft, quam media ipfius ucn
longitudo.quam ab occipitio ad firontem protendi diximus.& fub media etiam illa lon
triculi ^^j2v.m.

c.itudincdu(flushicincerebrifubftatiatenditur,cornumodbinmucroncmdefincns,quinon l.jfei.p.

i^i uiforiorum ncruorum & olfaclus organorum initia finit,& quadam continuitate neruos il- '^t^^^f'

los & organa olfeftus nequaquam perforat : uerum in unam cerebri rcuolutionum ibidcm

ad ccrcbri bafim terminatur, atque in fe " maximam ccrcbrum pctcntcm artcriam cum tenuis hh

dico,innumcraGalenidogmata
Pmmlu mcmbranxproccflu illam fufFulcientcadmittit. Ha;cquum "^'''f^'^
''''

CdkmfurS mihireclamarehaud ambigo,quxolfeflusorganaccrebriantcrioresctlcuentriculosdccct,


ua-d dagiM, eofdem uciitriculos tcnucs fcnfim faflos in uilbrios neruos fuo mucrone finirc,& quod lon
tdhlcrton
crealicniftimumcft,anteriorcs hos cercbri uentriculos ucrfus narcs pituitacrutftarcattcftatur,
defcrthi.
ciufmodi^ no pauca, qua: potius cx rcfe(5lione, quam prolixa quapiam difceptationc difci con
fulucrim.Quandoquidcmhxcudebmanifefta lunt,utadmonuiffctantumabundefit,fi mo-
dbnortduntaxatlibris confifus, tuismanibus cerebrum ctiam aggrcdiaris, aut altcri accurate
fccanti aftitcris. Vniuerfa igituruentriculi fuperficieslaruis &aqueohumore oblita,&inter
diftccandumfubindecodcmoppletaconfpiatur.°Superioruentriculiparsomniinxqualita,
te cft cxpers, qucmadmodum &
utraque latcra, nifi quod lcuis ille ucnmculi obliquus dudtus
'"
quafi tubcra inducere uidcatur. Intcnorcm ucntriculi partem inxqualcm cfficit" finus qui, f^^^
dam, ex pofterioris ucntriculi fedis cxtcrnolatere antrorfum obliquead communem uentricu ^ JJ^
lorurhcauitatcmprorcpcns^atqueadpituitacleuioremdefluxumparatus.Dcinadinarqualita rddm nS

temfacitcauentriculipars,quf dcorfumuerfusantcrioracpofterioriucntriculifcdcprorcpit.
lllcnanque ucntriculi rcflexus una cum finu illo in caufa eft, ut monticulus quodammodo in '^i^^.f^J'^,

an tcriori poftcrioriq; inferioris fedis ucntriculi rcgionibus cxtubcrct. qui a dcxtro latcrc dccli ra.

uis ad finiftrum latus fcrtur, uerfus comunem ucntriculorum amplitudincm. Infcriorcs cnim
ucntriculi dextri &finiftri partes, qua; toiacallofi corporis longitudinccotinuar uifuntur,ucr

. fus utriufcp mcdium communcm eorundcm cauitatcm dcorfum indinatur, ncquc ut fupcriq-

^IXw-"- '«^s P="'t'^^ & ab inuicJ fcpto aliquo dircmptx funt.Ncquc profcf.b aliud
latcra orbiculatx,
tri cr fltf/lri eft communis ucntriculorum cauitas, quam infcriorum dextri & uen triculorum par,
(iniftri
h,i y.s^-
concdu:cdtis, imagini a diiTccTiionis profefloribus comparato dcfccnfuscocur
tjuni fub' corporc tcftudinis
^"'"f,""'' fuscB,quiinfcrioripartcobIonsamuallem duorum uicinoru montiumexprimit,acutum'uc rifig.s.r,

,id..
fecundumipfiuslongitudincmangulumefiormat. bupcrioriuerotedcadtcltudincmimitan' ^
tiscorporiscffigicm cauitasillafccundum concauumorbiculata, tcrcs ueuifitur. Cuiufmodi
ucrbcorpusillud fit,paulopbft: expiicabiturrnuncintcrim ucntriculorum fcrmone tantum
,^ . inftituto.cluorij iamduosdextrij uidclicct&finiftrumrcccnfu!mus,& propemodumeti.im
tcrtium,quicommunisamborumcftcocauitas,qux binosaleeducitmcatus,quorum unus J7.s.cj i-

fe7OT uattn-
ctilocduiSt. exhiuniliori ipfius fedc, ubi acutum angulum fecundum totam fui longitudincm uallis cuiuf-
^ ^^^gj;^^
damritucxprimit,refla deorfumuerfus 'glandcmporrigitur, ccrcbri pituitamexcipientcm. „i
"Altcrautcmmcatusquipoftcriorcft.tcrtiiucntriculi nonminima pars ccnfendusucnit,qui uj.sfig.K

intcrcerebri^teftes&nates ac fuperdorfalismedullxinitiumdccliuis.ad quartum uentricu^ S«l!"o


lumrctrorfum pcrtinet. Meatus huius initium non adamunim orbicularc uifitur, fcd quo- |;^ b_c.
dammodo triangulare.fcruat enimininferioritcdeacutumfuxcocauitatisundcproditangu xyfe.M,
lum-.infupcrioriucrbmeatuspartc.qux^glandiuaforumtcrtiumccrebriuentriculumpetcn' ^,'^'^^
tium diuifioni prxeft,proxima cofpicitur,tranfucrfa linca anguli illius latcra conncdit^ipfacp e'g'k,h.
cum illis alios duosangulosconftituit. Atquchuiufmodi etiammcatus ipfius^orificiumeft, y7fi.L.,'a
quoquartumuentriculum fub ccrebri natibus rcfpicit. Ex inferiorimcatusangulo^quaj^ri- k °- '
miim
,, . DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIEER VII. ^
(S«
iVhiKca- , r .. ..

f,fi:tmsfi.
mum inter ccrcbn tcltes brri
, , .
n_ • • a ,
mcipit, meatus alius raro educitur, qui pcr cercbri fubftantiarri
,

Q deorfuminprioraprotcnluSjtandcm ad cyathumufquepcrucnit,qucm ccrcbripituitae.xci'


pcredoccbimus.Cxtcrum^quartus ucntriculus.ad qucmpoflcrior mcatus tcrtti ucntriculi Qi.irtiun,tr.
cs.tL.m
L,.M, N, o porrigitur,ex dorfalis medull.E &
ccrcbclli finibus componitur,no fccus quam fi utraque ma- "''•^'fl'^"'-
MMi./i.E nuunamcauitatcfingcres.totusenimucntriculusin ccrebcllicorporehaudinfculpitur. Dor-
'
&lis iiaque mecUilla cx cercbro prodii.ubi tertius ucntriculus ° mcatuin ucrfus quartum ucn-
tncii/u)».
triculum primum porrigit, teftestj ipfi &: natcs dorfalis mcdullx priucipio coniinuantur, ac
dtfi.cap.z mcatumillum lertii ucntriculicum tlorfalis mcdulteiiiiiio ccqualncrdcducuni, itautmcatus

'"P'^"°''
P^"'^ '"'5> "ifcrior auicm dorfali mcdullitinciia fit. Poftquam ucro mcatus
ille natcs
c T^sfi^K
'•ofi.a.
fuperauit,eiusportioqua'dorfali incifauidctur,dilaiariincipii, ac 'finum eftormatufquead
fiofi.ga.i, eumfcredorfalis medullx °Iocum,qua caluariam harc egrcfruracft,pcrtincntcm. Sinum hunc
M, N, o.
reflilTime Hcrophilus concauitatiaffimilauit calami quo fcribimus.nam fi huic finui cam
cala,
S 9 fil"M-
mi partem, qiiainatraineto intingimus, comparaucris,aniniaducrics profcflo calamionficiii
iibiadhuc calamus tcres cft,& fcdioni uianus,tcrti) ucntricLili mcatus fiui rcfpondcrc,qui liib
natibusprominci:dcinde cufpidem quo literas fingimus,fimilcm obfcruabisinfimrc finus par
ti,qua is in dorfalcm medullam iam cx caluaria excifuram,ucluti porum anguftumqi mca lum
producii. duosautemcalamiangulos,quosinter mucroncin&: elatillima; (cdionis initium
fingimus,cauitaiisqp cafrtmilaiera finus latcribus fimilima oftcndcs Ad huius cauitaiis latcra .

/jie/i.i,K.
ubianguliilliconfiftunt,unus"uirobiquedorfalismedulla?proccirusorbicuIarishabc bciur,cui
duntaxatccrcbellumadnafcitur,continuum^cumdorfalimedullacorpuscfficitur.Aiquc hu
^
11 il m ."\Hi' .HcrlQl fc rri.>n ill'>* r:nnVnf cIt aIri.i-o,-n /^ini-n' ii,>i-i
.' ,"\
° iufmodidorfaIismedulla:cauitas I
eft,altcramquarti uentriculi tIi ^-,11.'.....,.^. ri-:.
cauitatcm conftiiucns. i

ii/l.G,G. 'Oua;
Isfi. mcdtu autcm in cerebello fpciSatur,uti iam didturus fum fe habci.inicr duas orbicularcs cercbclli ic^
Kpfec. des,quibusdorfalimedullxcontinuaiur:&:intercius ccrcbelli 'partis '"cxtrema, quam
ueluti
" w^'^"! ipfiiis poriionem reccnfuimus,finus quidam imprimitur latior quam loiioior,non ta-
D^c i
menadmodumprofundus,quialtcramquartiuentriculipartcmconftituit,in antcriori&f po'
fteriorifcde patentis,quodnequcantcrior nequepofteriorcercbelliparsdorlali medullx ad.
ii7^.x,x iiafcatur.quamuisinicrimfinushictenuicerebrimembrana,&;anicriori&:poftcrioriparteoc
iuxMH.N. cludatur. In" anterioricnimpartc tcnuis menibraiia, quacercbellumcercbro &'ccrci3ri
nati.;
'"^^ comittii, finuin obuoluit, ° poftcriorcm ucro fiiius fedem obftruit, eius loci tcnuis' meni
°^^dHci
t»'ana-' portio ccrcbcUum dorfali medulhx: ibidem colligaiis . Quartus ucntriculus
mturcs. nihil in fe Qi^iFfg.
'ir.cruiirj

u
lis.
inaducrtiiur, qucmadmodCi ncquc meaius cx tcriio ccrcbri ucntriculo in quartum pertinciis,
dcxtcr &: finiftcr prrcicr huiufinodi humorem eiiam'' plcxum qucndam in fe conti>
l^tfin
iicnt,qucm dillccfhonum pcriii cxtimofoctusiiiuoIucrocomparat.Communisautcmcaui^
5. ti'ociU ta.s,fcutcrtiusuentriculus 'uciiofum illuduasdcducii, quodplcxusillius conftitucndioraiia
* ^ qi-ift^to durx mcmbrana: finu iii tcrtiolibro propagari docuimus . Dcindcanicrior quo-
^jTk J"

"(iQjJ horiim uentriculorumparsabilloUale' uenulasimpenlegracilcsiiitcrdum aflumit, illis


'i"'^
r6fig.ii,\. quamlimilimasquibus 'adhajrcnicmoculitunicainexornariconfpicimus. atquchuiufmodj
'^^'^'^''^ ucntriculonim fuperficici adiiafcuntur facilius,qu6d durior &: quaficallofior ccrc^
'^d^aiir
( V.6
''''' fiibftantia iniUcntriculorum fupcrficic, quam alibi ctlc uidcatur . Ca:tcrum Galcnum mi,
Jig.0,0. ror, ca;tcros9 omnes, qui poft illum in Aiiaiomc nobis quicquam prodidcrunt,&abipfo .

pcrperain fedionis aggreftum (fi modo quid boni complcxi fint)


nimiuni fidentes
1 18 fi.c^f.
citra illi
ce"lr^unn,
dcprompfcre, quod hos fcribcrenon pudeat, trium cerebri uciitriculorum lupcrficiein teiiur cuhstnui,:.''
membrana, uti ipfum ccrcbrumcingiobduciqj, quartum autcm non ita: quum nulla pror- '•""'"•'"'J"'

fus alicuius uentriculi mcatusue fuperficics tenui mcmbranaobuoIuatur.Ouisenim obfc-


cro, diligeiiter humana: fabricx partcs examiiians, nequealicuius fcripiis pidurisue ( uii
la^
nrdcbctnemo)foIumaddi(flus,nonucl hinc confpicict, Galcnumpleraquc, prarcipuein &
Vfupartium imaginaium fuifter Arbitrabaturnamquetammollcmcerebricftefub'
librisclc

ftaniiam,ut incifiipfiuentriculi inft colligi debuifrcnt, fi tenui meinbraiiaintusnon fuccin^


gcreiiiur. ueruin duriorem ccrebello tribuciis fubftantiam, fibipcrfuadebat, cius ucniriculum
ciiramembrana?, qua; bcncficium poflt coiitineri. Ego faiiearbiiror Ga^
ipfi fulcri loco ellci,

lenum quumillos Herophilum,aut Andrcam,aut Marinum,aut Ly


libros fcriberet,apud
cuin, aut alium qucmpiam cx illis proculdubio pra;ftantifli'mis Alcxandria: difleclionis pro^
fefloribus, tcnuem ccrebri mcmbraiiam dcfcribentibus lcgifle, iii trcsccrcbri uentriculoste-
nuis membraiia: procefltis partcsuc porrigi, ai non iicm in quartum ucniriculum qua ratio- .

uifigii.a, ncilli uentriculos mcmbrana quapiamucIutipcritona;o,auttunica coftis fubdudaluccinoi


•'''*''
non indicabant,ucrum cas tenuis membrana; " partes intclligebant, uafainucntriculos dcdu-
ccnteSj
^jfi ANDREAE VESALH BRVXELLENSIS
ccntcs,£i quibus (ccundaram inodo cfformati plcxus fabricanturjCuiufinodipars in quartum
uentriculumnullacxporrigitLir. Quinctiamprxicridquoducmriculimcmbranis ncutiquam
fuccinguntur.illac obftaculo cfTentjquominus cerebri fubftantia inatcria fuis uentriculis obla^
lam, in animalcs fpiritus, intcrftitio quoda pra:pcdita, emutaret. Cactcru pra;ter narratos iam
tcnuis membrana:; proceflus dcxtcr ccrcbri uctriculus, uti ctia finiftcr in poftcriori fuafcde,ubi
dcorfumrcflcdi incipit/principiii corporis camcracaut teftudinis modb cfFioiati continet, x^fguX,
_ quodobiter additir adhuc efle ( nc quid inucntriculoriicoftrudiioncprxterminum uideaf) "•'/'-^T-
^""'"'7" uolui.nampcculiarc illius corporis Caput pra:fenti fubiicieturjquod ut uentriculorum ufum ''l''^"'"'

reccnlcrcexpcteretquidc. atquicquidpropemodiJadducere fcriptisq) mandarc aufusenem,


in huius libri initio, ubi ccrcbriufus obitcr cnarrandus erat,rcccniui. Nihil cnim in praifentia
ucntriculis aliud tribuereftatui,quam illos amplitudincs iinuscp elTc, in quibus attracftusper
' inlpirationc aer,uitalis9 fpiritus a corde ipfis ttanfiuiflus, priuata; ccrebri fubftantioE ui iii ani^
malcmlpiritum emutatur.quipoftmodum per ncruosadlcnfuum motusqjorganadiftribui»
tur,utillahuius fpiritus beneticio, & aptafuis miiniis coftruflioneluofungantur ofticio,quo
mufculi mouent,ocuIus uidct,ol(aclus organa olfaciunt,auditus organa fonos pcrcipiunt, &
lingua laporcs dignofcit,& demii omnis pars cui neruus cxporrigitur,ta(5iiIes qualitatcs drj u-
dicat. Hunc itacp in gigncndo animali fpiritu ufum ucntriculis aflcribcrc neutiquam ucrcor,at
dcprincipisanimcc facultatumincercbrofedibus (quamuisetiamhasilli qui hodictheologi
omnia impune fibi liccrc arbitrati, aftigncnt) nihil cnarrandum duco .Quaii
uocari gaudcnt,
do omnes quibufcumuiuimus,prxcipuas principis animx uires fimiis, canibus, equis,oui'
bus,bobus, ciusqj gcneris animantibus pcnitus adimunt,& ut ca?teras taccam, foli homini ra-
tiocinandi lacuItatc,camqjomnibus quantii ab ipfis capcrcpoflTuiri, parem tribuunt:quamuis
intcrimhomincsnullo finuillaanimaliafupcrarcintcr diflrecandumcofpicimus:nequeloIum
&
numcrusidcm cft,at cartcraomnia(fi modo molem tcinpcramcnti ad iuftitiam intcgritatem
excipias)intcrfcfintfimilima.Liceat itaqsucl illorumhominu gratiameabaliouentriculoru
ufu inquirendo abftincre:ncque uel hic Galeni placitimcminiflc, qui in tcrtio dc Hippocratis
& Platonis dogmatibus,mediu uentriculum:in libris autcm dePartium ufu poftrcmum,prin
cipalilTimum clle docct. Ac proindc Dco rcrum omnium opifici hymnos canentci;, gratias
agcmus, quod nobis rationalcm anima, quam cumangelis (ut Plato ctiam malc traclatorum
philofophorumhaudimmcmorinnucbat) comunemhabcmus, largitus fucrit, cuiusbencfi-
cio fi modb fidcs adfit, xtcrna illa foclicitatc frucmur, quando anima: frdcm acfubftantia non
corporurcfeftionCjautnoftra corporeouinculoobruta rationc inquircreneccflumcrit.nais
qui ucra cft lapictia, nos no hoc gcnerabili &
putrcfcibili corporcamplius,fcd fpirituali fuo^
quam fimilimo confl:antcs,edocebit. At quum adhuc id fumus quodnos cflc dcbilis ratio di-
iSitat,in rcliquis cercbripartibus fummi rerum Opificis induftriam pro uiriliindagemus.

DE CEREBRI CORTORE, T E S T V D I-
nis cetmtrivut imdginid diJJiSlionum peritis comparato.
Capiit VIE
SVPERIORE M hiiius corporis,(luod in <^mbum inttrpretum libris 'ZaciO'
"Zachd dicitur,Jhdcmo/lendit ijuintiejigurir S,T,V, quanquam ((2' cius fedis modicampar
tan etiam proponat quartce figurce L, M, Jcxtcc Ji^urce B, C. ubi ctiam injirior Jedes
JJedaturad -^,^,^.

ORNIC I s fcu teftudinis modb cxtruflum corpus, in illarum cercbri

partium.numcro reponcndu ucnit,ucl quarum ctiam intcructu dcxtram


cerebri partcmfiniftrxcontinuamcflcncquimus inficiari. Eft itaqucid
unicum,&in ccrcbri mcdio rcpofitii, acparitcr utriufq; cercbri partibus
communc. Hoc eandcm cum callofo corporc fubftantiam, & parem
'
•l}fig.L,U
quoquelongitudinc,acufumctiamquodammodoeundem adipiicitur. 4/'-l. 1.1,5

/ig.R.R.R.
Vcrum forma ortus^ huicpeculiaris accidit. Expoftcriori nancp dcxtri
h^fi.um.
& finiftri ucntriculorum (cde, qua hxcdeorfum in priora rcflcftitur, ftatim in ipfo rcflexu
Sfe. S,T.S
corpus quoddam cna(citur, fimiicm prorfus fubftantiam cum cercbri ucntriculorii fubftan- >g.B,C.
Cffi.S, con
tia fortitum,nifi qubd paulo quam ucntriculorum fubftantia candidior, duriorcp uifitur.Hu-
tinuum fil
iuscorporis'pars, quam
dcxtcr ucntriculuscducit,cicontinuacft,cuius principiumcxfini- cum T.ct6
ftro pcndct,ac fimul ambxpartes latum quoddam corpus clBciunt, quod ftatimab ortu areli /igumB,A,

qua

4
DE HVMANI CORPORIS FABRIC^ UinER VI 1. (jj^
quauentnculorum ccrcbri fubftantia abfcedit.ac fenfim in acutum ciefincns anti-orfum pcr-
aii V.CT<!
/ig.B.C 4il
fertur,ad eum ulqj ccrcbri locum pertingcn.s^ubi antcrior coiuunis dcxtri &; finifiri ucLitriculi
fitprcm^t A. cauitas, tertiiueucntriculipars' celTat. Ibidcmnancfacutoquodaangulocorpusliocfubftati
ccrcbrirurfus uniturjcotinuura^uecft.totoreliquodiiduaprincipioftatiminfcrioriipfius
tia:

(edctribus ccrebriuentriculisnufquainconnatum, corporisuealicuiusintcrucntuconcxum.


<tdT-lut6 Obtineiitaqjpracfenscorpus triangularem figuram inarqualibuslatcribus conformatam.ac
/i.iBi!"IC. primumqmdemlatus,quod&: brcuiiTimumeft.apoftcriorifcdedcxtriuentriculiad poftc-
g;/;g..l6S
riorem finiftri protenditur. ° Altcrum in dextro cofiftit ucntriculo, a poftcriori ipfius fcdcuer
fi.inadfu fus interiora ufq; adpriorem terti-j uentriculi partcm protcnfum.'' Tcrtium in finiltro pofitum
ucntricuIOjfccundolatcrilongitudinerelpondct. Secnndilim duoharclatcra'plcxusilIiprorc-
(,;/i..iTJ<i
punt, q_uos ad lecundarum formS diftedionis profeftorcscxtruflosaiunt. Ca-tcrijm hitrcs
V.4»t6/ig
i C aii /ii-
huius corporis anguliduniaxat cerebro infcrioricorporis fcdcconnati.coiitinuiep ftint.latcra
prcnw.m \. cnim omnia a ccrebro prorfus abfcedunl. Superiori uero partc corpus id unico tantum angu-
s/ijO.O
!o,c]uiacuiuscft,anter;oraq; fpeclat, cercbri fubftantix continuatur. Infcriori fedc corpus id

t
unica donaiur fupa-ficic,triangulari teftndini fornicruequam fimilima undc ciiam corpus
.

hocqucmadmodum SC ab ufu uctcribus Grxcis ^/orJwsJosA^c nuncupabatur. Ha;c llipcrficics,


ucnlriculi claiiorein lcdcm conftiiuit,ac proindc etiam fub ipfa dextri finiftri^ uenn-iculj
tciti)

[ijIsii.toW
ficcoinmunio.Ca:terum 'ftipcriorhuiuscorporisfupcrlicics,gibba,acproinfcriorisfupcrfi..
occifrnt. cicicauitatisraiioncconucxa uifitur,noniamen fimpicx cotinuaqi,utilla. Eanancplccundunx
m5/i.X,5C corporis longiiudincm in medio in"acuium qnodanimodo exiubcrat,conlinuaq; cuin dcxtri
([Ki clurd-

ilercs imn
&
finiftri ucntriculi (cpio cfticitur,ade6 ui in utroq; latcrc una habcri uidcatiir fupcrficics,qux

<td-
inipfo corporisexpoftcrioriiientricLilorufcdcexortuiinpcnlcorbicularis,acobIonCTa:fplia:,
tcgro
huc ca-C' racfuperficici tain fimilis confpicitur,utnonnulIis hi " cxortus coufq; inipofucrint, utillos ce-
bro co;:ii- rebri natcs cflc arbitrarcniur. Ali],magno rupcrcilio,ucrmium ccrcbri loco,opera-preciu fcfe
nuifKtit cti
quippiaininiIcniftciaflitantes,inItaIixgymnalijsoftenderijt.Aihicmihifcrmocohibendus
Y,Ycmfdi
figi4rt. cfl:,neadciulinodiAnatomcsimpcriios homincs cxpatictur:quibusnonfaifuitomniaiono-
nsfig.s.r. raftc,nififibip:irticulLi:,nuIliusinmedicinaufus,inucniioncmmagnofaftuucndicarct,quam
oC/iJ.H,!.
forteaGalenoelegantcr accuratecf perfcripiamnugaciftime&faHb commoftrarcnt. Corpo
mnfig.V
dTtiitiim. modo conforinatiomnesfupcrficics,quxlxucs omniiio funt,&aquco hu,
ris itaq? teftudinis

moreperfufr^trcsccrebri fpccftantucntriculos.tota cniininfcrioripfius fiiperficiesicrti') uen-


tricu!ifupcriorcfcdcin,uliiaindi(rtnincft,conficii; dextraparsfuperioris fupcrficicidcxtrum
rclpicii uentriculum,finiftrafinillru. Vtucro uentriculos ipfosneutiquam tcnuimcmbrana
fucciagirclatum cft ita quoq; hoc corpus tenui meinbrana prorfcis liba-um crt,nihil aliud in
:

fuiconftruc^tioncm pnvtcr ceiebri fubftantiam admiticns.Porr6Naturaidcrcauii,ut!nftar


fu-s.
tcftudinis.fupcrioruin corporum impetum,quo minus illa corruant,fuftincntis,tertium ccre
bri uentriculii ampluin feruet,fefe'!p ipfiim haudcocidercfinat. ad quem iifum, prxtcraptam
conftruiftionc,tres eius anguli quibus fc luftinet,auxiliantur.quineu;i (cptum ucntricuIor[r,cal
lofi corporisbeneficio furlum tracflii, hocqucq; corpus fubIeuat,attollitiS]!. Qiix quijiia
fint,
corpus iftud magna expartc tcrti] uentriculi cauitatcin eftorinat, &
fub lc° uas, a quarto dura;
mcinbrana: finu, citra omnc comprcftiim fecuriftime dcduci finiuquod per tcrtiii ucntriculii
reciafertur,actandeinbipartitiiindcxtrumfiniftrnm^uentriculiidigcriiur. °

DE CEREBRI GLi^NDE NVCIS TI.-


ncit imit^intm exprimcnt^, C<iput 1 1 1.
OHcniitnr hcec[cptimcefigurce L,!^- oilmice M,cy dccimcc D.
ajfe.S.T. VXTA pofteriorem teftudinis modo formati" corporis ledcm, qua pri
V. 6 pgwri
A,A,A.
mum uas ucnofum cx ° quarto dura: mcmbrana: finu in teriium ccrebri

t C/7g.H,I.
uentriculumporrigiincipit,''g!andulamNaturacondiditnucipineccaut
<i^nuci6jin:.l{i
c^/igu.T. turbinatxfigura:fimilcm,acproindc LunaM Si nctvdeice a ucteribusap'
d7/lg.L,8 pellatam.Rcponitur auicin f ub uafisillius initio,inucronc (uo furfiim (pe,
/i. M. lo/l'

gHm D. (fians:bafiuer6,cercbrifubftantia-incumbitpaulopoftcriusquam'niea-
ry/i. K,io tus initium uifiiur, qui cx tertio ccrcbri ucntriculo in qiiartum
proccdif.
fig.B. Neque profeclo alilcr ipfius fitum cxprimcrc |-iofsiin , nifi ctiam cmincntiffimx &
anicrio-
ri teftiumccrebripartigfandcmillaininnitiadijccrcm.Hincnanqucccrebripartiin horiiine
f7/;.H.N.
io/l'.E, G. potiusinnitilur,quamquodquadamfubftantix conlinuitaichicccrcbri fubftantixciinnua,
autquxpiaccrebriparticulaccnfcndacfrcl.ln hominibusnanqjccrcbro uixhxrci^frcqucntifti
mccj, nifi quis menccmopcri accomodct, in confcflione una cum ucnofo ualc aiiclli
cofucuit
Hh In
©
^53 ANDREAE VESALII BRVXELLENSI5
SiiaCTiio autciii,aut a:tatis ouc, ccrcbro nouhacrct modo,ucriim ctiam ccrcbri
proueflioris
fubliaiiti:cquodammodo continua ccrnitur.Infupcr homoeam gIandcm,ininorcm quam
uclagnus, fortitur. undc tum hancipfain, tum qua; fcqucnti Capitc defcribcntur organa uifu-
rus, coinmodidimcagninum ccrcbrum aggrcdicris. habcbitcnim id omnia proceriora,& ut
opportunealicui rcicadcm affimilcSjaccuratius confic"ta. Galcnus glandcm hancqua: ccrcbri
fubftantia durior,magis^ad glandis quam ad cerebri naturam acccdit,incatui a tertio ccrcbri
uentriculo in quartum porrcfto prxcfre, &
quod aliquibus diflccilionis profclToribus uifum
erat,g!andem hancmcatumillumoccludcrc,apcrircqjprorfusncgat:no candcm huicglandi,
ac ^ glandofo corpori ufum tribucns, quod fub dextro ucntriculi orificio, duodeno intcftino j.,sji.S.

connafcitur,quodc|japertioni conftriftioni^ciusucntriculioriflcijprarcffcarbitranis eft. Ve


rumut id iUius muncris gratia, haud fabricatuni fuo loco oftendimus:fic ctiam hic curn GalC'
no tcftamur,pra:fcntem cercbriglandein meatum ncquaquam obturarc, uel ob hoc prarcipue
quodhaudquaquam mcatum adco cotingat, utanteipfiusorificiumconiuereponet.Verum
obid faflam opinor, ut quemadmodumaliarcorporis glandula; pcrmultacfirmamcntijcllct
fcsfo. H.
"
uafiquod tcrtium ccrcbriuentriculu acccdit, &abortuftatim in lrcqui:tcs ramos tcnuimcm
branacontcxtos diuiditur, idipfum fuftulcicns, ne meatus illiiis principio Ifatim in ingrcfiJu
incumbens cum obftrueret, animalemcp (piritum ex tcrtio ccrcbri uentriculo in quartumferri
prohibcrct,
DE TESTIEVS ET N^tTlBVS C E-
rdni. Ciiput IX.
VROVONFNTVR h.ec pnmum in fiptiiiui figiir.t id M, N. ddn in
oR.nid .id N,0 CT" V^Q^.po.Hrcmd in dccima dd E,G (jx F^H.
A s quoqueccrcbri partc,5 illarum claffi annumcramus, qua:'dcxtram
cercbripartcm '"finiftrxcontinuam encarguunt.Suntaiitem tefteshina h B,B.
} fi.

prorfus,quam c|ua-dam ccrcbri particula in hoc fabrica^


tcscp aliud nihil

ta,ut"meatus cx tcrtio ccrcbri ucntriculo quartum acccdcns ucntriculum C7,Sfi.K.

tutocitraaliqucmafupcnoribusccrcbri partibus comprcffium deduce- lofig.aic.

rctur:nequc eliam,ctfimultitudinisnomincparticula nominatur, obid


in plurcsdifiuiiftasq! partcs diuifacft.namimica ccrnitur, elcg.iter a qua
Situs.
damfiinilitudincha:c nominafibiucndicans.RcponiturenimiIIacercbri''parsintcranterio- d j pg. M,
rcmccrcbcllifcdcm,&poftcriorcin tcrtii uentriculipartem:dcindcinfcriori fedefpeclatdorfa N pojwn-
mrtMH.K,
lis mcdullx initium,fupcriori cam
' ccrcbri partem qux ccrcbcllo iam inniti incipit.Continua.
C7-X,X.
tur autcm ccrebrOjautCutreclius dicam)a cerebro nafcitur tota,antcriori fcilicct fcde fua & in-
fcnori:inlatcribusautcm &C fuperiori &;poftcTiori partibusnulli particulx continua eft,fcd /1.4D. jut
bicquodilt
tantu tcnuimcmbrana ut rcliqua ccrcbri fuperficics obducitur. Stibftatia ipfius,quoniii tenui
10 p.hdbC'
mcinbranafuccingitur,fubflaiiacft,illiqj fubftatixccrcbrirefpodct,quxproximctcnuimcm
branxpaffimaccedit. Inlupcrioriparte iuxtaanterioraj^^glandulaincumbitipfi, quampaulo A,F,H.
Formd. ante ualorum dcdudui pr,xfcflam oftendimus.
Pars hxc, effigicm quanda cxprimit, duabus hJi.D.D.
27/1.1,10
fibicommilTis natibus quam fimilimam. Vcriim quoniam fuperior ipfius pars tcftcs magis,
''

proptci-^landcm illamqux pcniaifiinilaf,refert,ucteresquipucrosiurehxrcditariodomiin


G.qw.bui
JliJliiat eam appellaucre.Nos itaq; illos iinitati,teftes ipfam
cofcctionibus excrccbat,
& gemcl ^roximum
los nuncupamus.Cxtcrum quia in poftcriori inferiori^ huius corporis partc prominei orifi
'
cjlD.
cium' mcatus illius qui cx tcrtio ucntriculo quartupetit,quodq: id orificium fimilitudinem ani i 10 figur4

refcrre uidcatur, & in poftcriori huius ccrebri partis fede"'imprcITio quxd.t inftar linex trant F,G.
k 10 fig.C.
ucrfim icratur,fupcriora quodamodo ab infcrioribus diftingucns,huic pofteriori inferioricp ISfig.K.
parti noinenucteresindidincarbitror,nosautenatulas,autcIuncs dicerepoterimus.
)<A!iTiwp

Cxtcrir tcmporis fucccffiuuidenturGrxcihxcnomina cofuditfe, &partchancquxmcatum tfr E,Gcr


F.H.
ex tcrtio ucntriculo in quartu fumma Opificis fblcrtiadeducit,cotinctq},modb iTiMm, modo
ylisTix appellauifte.

DE CEREBELLI V ROCESSIBV S VER


mis imngincm cxprimentibns,ac dcmum tendinibus illos continentibus.
Caput J^.
TROCESSW M horumnaturapotipimiimpctiturexjindcciiiurfiqura: C,
D^O" Cyd.acdeinex HJ.OilauauerSfyura huc (luoquc conflrt,ad inedium R iicrfns L,
C?' noiKrfi^urie C, E,
S VP E
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER VII. 63?

V P E RIV s ccrcbdliformamcxplicantcs,cuii.ifi«odiucrmirorracsce-
rcbclli proceffus lint , innuimus Dicebamus namque* uiiani c|uodam'
.

modo ccrcbelli partcma prioribusin poftcriora,ucluii in orbcmduci,


camquetalibusimplcxamrcuolutionibuSjUtucrmisiLiligno nalccntisct
figiem appofitiffimc oftenderct Duo huius partis apices , quorum ^ hic
.

antcrioremiientricuIicci'ebcllo &dorfali meduUx conimunis fcdemrc


fpicit, 'illeuer6poftcriorcm,proculdubioadi(flanupcr fimilitudincuc^
''
tcribusGraras <r«riA»xii9tf!5fnuncupantur.Nihilcnimaliudruntquam prominentior cercbel^
lifubftantia,ucrmc( utidicebam) rcferens. At non iatis fcio.quid Galeno in inentcm ucncrit,
«Js/ij.K. qu6diicrmi(ormemprocclTum''mcatuscxtertioucntriculo in quartum pcrtinentis'onficio
infcriori prxfcftum clTe finxcrit,acuelutaltcrius taiitum procclTus apicisuc ufum cxplicucrit.
Quamuisctiam uixfatis niihiconftet,utrumipforum,antcriorcmuidelicetautpoftcrioremin
dicauerit.Namfipriorem inicllioii,isluoapicc, quumad poftcriora cx antcrioribus duccrc'
ncquaquam fcfe producerc polTctMmo fi prorcpcrct,in poftcriora ma
tur,ad meatus orificium
fiofeii.L,
tliriocretur, 'communcm cerebelli&dorlalismcduUxuentriculumpotius occupaiurus.
H,N,Ora 1-1 rr-
oltcnor proccllus, qui
... n.
in priora ex poltcrioribus

t j-
protcnditur, prxterquam
'

quod rluoa-
'
1
Eii/igKw. 1
pice incercbclli finus fubftantiam confundimagisquamprioruidcatur, ncqueutincpromi'
ncat,ncutiquamadcommuiiisciusucntriculiorificiumufqueproducipoiret. Sed quorfum
hxccommcmoro^quumncmincmambigcrearbitrcr,mcatum illumcxiertio ccrcbriucntricu
lo in illum quiccrcbcilo dorfalicjuc medullx communis ecnfetur,pertinciucm , nunquam de>
bercoccludi,quumnLUlum obftrucTionis ufum,quicquidnol)isconfinxcrimus,indagarcua'
icamus:quum intcrim ut continuo in dorfalem mcduUam aiiimalis Ipiritus coiifluar,illum pcr^
pctu6 patere cx utu fit Ncq^ qiicnquam , nifi iorteab Alberto,T homa,Scoto,ciusqj cohortis
,

Thcologis, edoifium cilcopiiior,qui alicrum ucrmiuin(nam utriufquc par ufus in unius oriS
cii claufioneeftenequit)mcatui huicprxfc(flumeflefibipcrfuadcret,utphaiitaiiiiatain nicmo'

rix fedem,quam in cercbeUo clle confingunt,ingredi finerct;& rurfusfures in memorix earcc


rccoUigatoSjinmedium uciitriculum,qucmrationisfcdcmencaiijt,traniinittcret. Siquidcm
fruftra tunc rcrum Opifcx Dcus ciufinodi ucrniilormcs proccflus cani,ouibus,&id gcnus ani
r.iantibus,quibus illi nullam ratiocinandi uim aftcribunt,clargiretur Sed uiidc, obfecro, huic .

proccftuiiftccxuoluntatcfuapcndcns motusobtingcrct ^& fiipfiproceffuialiquis fortcmO'


tus pcculiaris alicuius fubilantix aut tempcriciratione aflignandus cflet, no tamen un'mis mo
doproccftusis educi contrahiqiiepoflct: quandoquidem reuolutioncs illir,quarum gratia
proccffusifti ucrinibus comparantur,nonorbiculatimipfosutucrmiumoyrosambiunt:ncc]!
quofelc proccfrusilli repcndo finnarcntaliudcft,quam quafccundumeorum ctiain duc^tum
continuiiuntccrcbelUfubftantia'. Vtcunquefit,niihiinprxfcntiafatcft, locum conifruifliO'
ncmqi horum proceftlium indicauiifciiUis iriteriin niiUum motir autufum aliu tribucnti,quam
rcliquii: ccrcbclii fubftantix.& fi quid confiiigcrcliberct , non unius tantuin proccffus, qucin

Galcnusaliquando duntaxatcognouifTeuidctur^fcdduorum, quosrurfusfolo multitudinis


nomineindicauit,ufumnugacilTimeeineiitircr,intrepide aflerens anteriorcm quum elonga'
tur,atc]ue in poitcriora magis ducitur,fefe extenuarc.atquc principium quarti uen triculi, cuius
fiiperiorcm iedciii conftituit,amplius apertiusq; rcddcre Pofteriorem uer6 proceftum fimili-
.

gio/ig.o.
t;(.rinanterioraaIiquandoproduci,acattciiuari,obidq;^uiamaperireconfingcrc,qugexquar
ti inedullx rcgionem , qux mod6 ex caluaria procidit.in'
ueiitriculi poftcriori fede in dorfalis

ftarmeatus cuiufdam terminatur. At9 ut proccffus quotics exteiiuarentur , apcrtioni prxcilc


diccremiita rurfus cofdcm colleflos,ob idqj incraflatos meatus,quibus prxfuiit , anguftiores
rcdderc affirmarem. At mihi non libct paruam aliquain,eam^ falfam Creatoris induftriam re-
'^'^"^'^'''^^'"t'-'''"" reliquumccrcbriartificium propcmodumuniucrfum dcftrucre. VndcetiJ
h vtterM
N,ct x,x niulto maxime Galenum miror,qui tciiuis membraiix partcs cercbellum cerebri tcftibus" col
rfe ligantes,tciidiiics &uclutiuiiiculaappellauerit,quxutrinc{!laterauermiformisprocrnus com,
plc<Serentur,nciortedum isiiiouctur,inobliquudeclinct.Nihileiiiin aliudfuiitilli Galcni ten-

'!
'^''^'^^ uc,quam nunc diflx tcnuis incmbranX portioncs.Mirum quocj; cft,cam tenuis
uincula
i 02*
frt E.ul membranx iedcm,qux dorfali mcdulix pofteriorcm ccrcbclli partcni,qua ucrmiforincillud
'

H. corpus iutroac adanteriora ucrfus quartum ucntricuIumrcfle(3itiir,coUigat, 111 tcndinijnu'


mcro Galenum non rcpofuilire,quum illa membranxportio poftcriorcm proceflum cxaclius
quamprioremciusfcdismcmbraiixpars dirigcrett
Hll i DB
'

(f^a ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


BE INFy NDIBVLO, ET GL^NDVL^
pituitam ccrcbri cxcipicnte^rdiiiuisip diiSlibm cetndcm cxpur^an''
tibiis, CcTput -X"/.

UV C primumfpeilant jyljMtcrticsJigurceJlnusnotatia^cidcaUoJicorporislcitcrct
I, mcatum indicas,<Jui ax commtini dextri ^fniilri
pofitos. DcinJcptimci: CT odctuceji^urce
S decimte tcrtixfqura^^crC, C dcci
ucntriculorii cercbri Cocauitatepituita. deducit.Vofcct
E decimte <^uintce,i^B decim^e Jcxtce ac decimce odauce pcluim indicat pituita.
Vfe i^iiartce,^
excipiente.Glans uero in quam ha:c difiUat,notatur <^ dccimiejextce,^ E decimcrfptimce^
er etia dccima: oilaiite:ubi CiD^E^^Eobitcr dtiBiis notant,pituitam dglaildc dejiretes.

A L V A R I AE 'futurasadfuliginoforum ccrebricxcrcmentorumtranfi ,< sprff«,

tumfummopere opitulari, primus libcr ubifuturar5 ufusrcccnfcbatur, h"»


oftendit.Prccfcnsaute locus cxigit,ut partcs fingulas pituitofxexcretioni
" "^'

famulantes cnumcremus. Suntauti: hx. duo in ccrebrifubftantiainlcuL


pti mcatuSjdcintcnuis membranxportio infundibuli inftar cftormata,
Breuil tnume
noftmodum glandula infundibuli liuius mucroncm cxcipicns^&mcatus
'Jftita^cl |P=~^^rrg^^^l a qlandula hac ad palaium nariumcptoraminapituiiadcduccntcs.Uuos
equidcm ccrcbri nicatus,quum tcrtium ccrcbri ucntriculum, feu communcm dcxtri finiftricp
lunciim.
uentriculi cauitatcm profequcrcr,antearcccfui.ac unum quidcm infigni fatis amplitudinc cx 6 y.sfe i.

Aff<itw tx mcdia comunis cauitaiis fcde reda dcorfum in ccrcbri fubftantia infinuatu dcfccndcrc dixi,ita [l^^^J^t
ttrtto certbTi faneutprxfentismcatiisfinisercgioncciuscaIuaria:'partisfii,quac:finum'gIanduIa:quaccrc hktdB
uentricitlo c
bripituiiacxcipitur rcponcnda; aptum.conftituit.' Altcr mcatus,qucm rariffimeobfcruaui, '^fig-
diuH,.
quiq}di(rtolongcarfliorfccantibusoccurrii,accx'mcaiuillodeducitur,quiatertioucntricu' ^^^••«fg''

lo in quartum per ccrcbri teftes naicsqp pcrtingil. quamprimum enim mcatus is ccrebri tcftcs ^ ks
fubircincipit.cxanterioriinferioriucipfiusfcdc, alterpituita:cxpurganda;fubfcruicsccrcbri fiptrj:.^

mcatus produciiur,fcnfim dcorfum in anteriora tantifpcr protenfus,dum in finem primi mca- ^J:"^^f
^
tus tcrminetur,idcm(^ cx ambobus mcatibus orificium cofurgat. Adhuius orificij Iatera,te' g.^fig.v.
nuis mcmbranactiam hic cercbcUi bafim fuccingcns.orbiculatim a (ccducit fui poriioncm /n^ji.c.c.
p I .^.^ ,~
mcmbrana
'

quod gracilibus
ctttlri "mi- procciTumucfubftanlia prorfus cum rcliqua tcnui fimilcm, nifi
'^f^J^"^'
u.dtfl,iit. prorfusuenis,quanciinicrimfrequentibus,intcrtcxitur.Prxfcntisprocefrusinitiumaccurate
refcrtclatiffimarcgionem infundibuli, quoin anguftioris orificrj lagcnasuinum infunditur.
amplum,& orbicularc. Ab cxortu ucro fcn fim in arflum infimdibuli quocp modo co
cft eniiti
oitur,donec tandcm ucluti in angufta oblongamcp fiftulam fimilitcr atqueinfundibula finiai,
qux dcorfum protcnfa,per pcculiare fibi ili dura ccrcbri mcmbrana cxcifum foramen defcen^
ditjfuo mucrone ad glandcm qua ccrebri pituita excipittir,dcfincns. Adco ut uniucrfum hoc iiS.iS/ij»

& imaginc, & ufu quamfimilimumccn(eridcbcat,un'


'

mcmbrana;um corpus infundibulo,


deetiam Grxcis x"^» nunCupatur. quanquam etiama fcyphi.fcu inquainbalneislauamur
concha:forma(quam fuperior huius corporisparscxprimit) mmMt appcllctur. Nihilomi'
nusaIibianominuimpofiloribus,humiliorcorporis huiusinfundibulififtutenonabfimilis,
yomH dicla uidctur. rcliqua autc pars fupcrior, qua: fenfim in arflum defiriit, magnacp ex parte
uiforr)sncruisquaiIIiinuiccmcoeunt,'' fubteditur, •sivaof.Rurfusintegruhocmcmbraneum h«'^
corpus, nonnullis uocatumuidcorglandem autemin quampituita dil^illat, j^attlluii ^^J"''"'
tsiii^i!

quafi forma quxpiam eflet,inquamaIiquidinfunditur.Etfiueicres,quigcncrisfucccffione


GUKJis pitiii pucros Anaiomcn edocebant, id nomcn glandi no attribucrint , eam intcr omncs in caluaria;
t.imtxcipKiis ampliiudine rcpofitas partes foIampriuaionomineindigareliquiffeuidcbuntur.Locaturau-
glandiila fub dura cerebri mcmbrana inproprio ipfi in offc cuneum imitatecxfculpto
/»j-7orw.
' '^f^^'''"

nu,cuiusctiaefligiemcxprimit.depre{Tanancpcft,& in humilioripartequodamodo gibbola


orbicuIarisq!,in fupcriori uero concaua,& finu quodam infinuatajfccundia orbem no prorfiis
circularis cofpicitur,un-um paulominiis toto quadrata. Subftantiaconftatglandulofa,fcd cx
tcrarumglandiu corporis fubftantia longe duriori compacSiori. Omni ex parte tenui mem
&
brana obducit,qua; aut ab infundibuli termino glandula; finui innato cxoritur,aut eliaa mem
brana caluaria- os toia illa fede fuccingete, quain hac rcgione dura ccrebri mcmbrana a calua-
rix oftc abfcedit,diftatcf Huius calUaria: oflii obducfta: inibi membrana;inieructu glandula fir
.

maiur,&Ceti.i duabus infignioribus foporaliii artcriarij propaginibus adharrct, qua: ad ipfius


latcra'" prorcpiitj&ridiculeinhominibusrcticularc plexum formare ca:teris diflcctionispro- " Wf««
"
fcflo: ibus credutur.No fccus profcflo quam fi &
illaru propaginu gratia,ha;c glandula cfFin-
DE HVMRNI CORPORIS FABRICA LIBER VI r» 641
ipfis^eundem prsebcrctufuin, quo reliquxglandulx uaforum diftributionibus di^
gcrctur,
du(rtibusqueHrmandis& fuftulciendis , pracfunt. Porro ad huius glandis latcra dcorfum Candfes a
BiS/ig. C,
utrinque" canalesduodcfcendunt,acunus quidcmucrfus antcrioraprorepitin" foranicn de,
DerE.F. '
Di.siig.cj.
fincns,quod fecundum cercbri ncruorum par dcducitj quodcj) contra Galeniplacitum muf
ull.iG. touiforij neruiforaminemaiusefIeinnuimus.Altcruer6inpoftcrioramagisdcfcendit,atque

pcrtna;qualca(pci;umqpforamcnfeurirtiamducitur,quacadanteriorem fedemlatera^ ' fora-


qi,3ti.c4.
minis quodfoporalisarteria;'infigniorem ramumincaluaria; amplitudincmtranfmittit.ha
bctur. Atque hxc omniapituita: cerebri euacuandx miniftrant. quippe duo mcatus,quos in u"!^nds piciii

tcC expmgdji,
humorem illum deducunt_, atque in
ccrebri fubftantia infcifos diximus, ex cerebri ucntriculis
dic fiiliji riure
infundibulum dcfluerc finuni. Ipfum autcm infundibulu (iipcrius amplum laaimcp extruitur, hd<fienus dixi'

non horum duntaxat mcatuum, qui in unum tandcm orificium dcfinunt, occafibne, ucrum
illos dcxtri finifhiq; ucntriculorum cercbri contincret, quos ex poftcriori ucntri
etiam ut fincs cofiriiSioms
ratio.
culorum fcdc dcorfum in anteriora rcflexos intcr ccrcbri reuoiutiones hic dclincre comraemo
rauimus,quandoquidcm &
hi fux fedis pituitam dcfcrunt, atqucin infundibulu exporrigut.
Prxtcrca infuiidibulu ca coftat amplitudinc,ut fi quid pituitx lupcr callofum corpus &'finus
«jyi.M.H.
illos colligcrctur,quos ad callofi corporis latcraconfpicirctulimus, idipfuin in intlindibulum

tenuismembranxbencficio procumbcrct. Siueenim ciufmodi humorabantcriori callofiac


inltar arciis protubcratis corporis fcdc, fiue a pofteriori dcfccndat, ad tenuem mcmbranam ce
rebribafim inucfticntcminflucrc,&hincpaulatimin inRindibuliampIitudineproIabipotcft.
Infundibulum ucro ab omnibus his duflibus pituicam excipiens in anguftum cogitur,ut tan-
dem hanc pcr unicum & priuatim fibi in dura mcmbrana patcns foramcn deducat, acinnoxie
in illiusglandulxccntrumpromaj-iarcfinat. GlandulaquadainfubftantiEefamiliaritatedeflu-
xus impetum (uftinens,Sv quantum comiccre poflumjos ab iniuria uindicans, pituitam hanc
excipit,ac fcn fim citraftillicidiuma latenbusfuiscam undcquac^uc dcflucre finit,pcromnia
foraminahic in caluarix bafi tum uenis tum arterijs tum ncruis ipfis exculpta. Priuatim cnim
pituitx gratia foramcn nullum ofli infinuatur.nifi torfitan rima anteriorem fcdcm latera^ fo'
raminis foporalis arterixinfigniorcmramumdcducentis ambicns. Ridiculunanqjeft, quod
Galenusdeforaminibus Ipongiarumaut cribripcrforationes refercntibusnufquamnocom'
minilcitur, quum huius gcncris foraminulumiub glandcnullum confiftat. Quod temalim
utfg.ap. cx"oniscuncumimitantisconftrucfionc,&; deindchumoris dcflucntis lentorc& fubftantia
mctiri diligcntcrcp expcndcre, quain rcofcitanterindagata, folisautorumfuflragijs deditum
impictatis mc argucrc, tanquamGalcniomniumcp quos lcgi diflecftionisprofenorum decrc-
tahic pcrturbem, quibus illi nosin tantam conditons admirationcmalliccre lc arbitrantur:
non pcrpcndcnte.s,fi ad cum modum quem illi ementiuntur, Deus osilludcrcairet, quam pa'
rum fuiflct prouiduSjQui hiccontinuumos ncpituita quicquam ipfi incommodaretprocrcan
dum duxerit,tantum abcft ut foraminibus pcruium(ut ipfi confingunt)fabrcfcccrit,pra:cipue
quum hxc caluarix pars tantis foraminibus neruorum, uei larum & arteriaru gratia t infcul' fi

pta,&ipfumcunci(ormeoshacfcdcquaglanduIaeiincumbit, intus" dtias taminfigncs& no


,il.>.C,D.
tatu dignas cauernulas adipifcitur,duobus foraminibus in narium amplitudinc, uti in primo
docuimuslibro, pcrtinetcs:&fiquadoilIxcaucrnulx,quemadmodirinter fccandualiquado
uidiinus^nooccurrctjtuncosipfuminibiutcalcisauttaliosfolidu uifitur,&nihiIa;queprom
pte comonftrat,ac pcr ipfius foraminulas fcu cauernulapituitam ncutiquam defluere. Decum
bit itaqucpituiia& in palatum per ea qua: palatum Ipedtant foramina,& non minima profcdlo
portionepcrforamcnlecundiparisnn^uorumadoculorufedisradicem^&hincper^^amplum
/ild cl;.!r.(.
foramencumalijs quamplurimisforaminibus, ca:terisignotumdiire(ftionisprofcfforibus,iii
ticaf.tl.i.
narium ampliiudine fertur. Nequcctiain ambigo,aIiquein &
hic adiniraturum, quamobrcm
nuUos adhuc mcatus pituitam ad olfadus ' organorum finus deducctes enarrauerim;quod
'

fane non ob aliud accidit,quam quod nullain prorfus pituitam pcr hos finus cxpurgari autU'
GcrDjG.
mein,mirercj plurimu,qua froiitc alij pcr tcnucs illos ac neruis no abfimiles cerebri proceflus,
teyi.D.D, quos olfa(flus organo tnbuimus,ab anterioribus cercbri uentriculis pituita ad nares dcduci,

nonerubucrint)cribcre:ciuunulIusomninoinipfismeaius fit, necf etia in hominibus eacoii'


ftent craflitic, ut uel mcatum quo pituita deducerctur, habere poflent. Adde nullu prorfus pi
tuitxducffLiadoIfaflus oiganoru finusimaginaripoffc, nififortafsis' anicriorc calloficorpo
ris rcgionem, qua;pituiiam fibi influcntcin inillain finuuin olfacflus organoru ampliiudinem
dimittcrequeat:utifortafris accidit, fiquando cerebru nimia pituita ucxatur. undeetiamnon
naturalis pcr nares pituita: fluxus perfidtur, &pruritus, calor, dolor & odorandi uirtutis nO'
xa,cius9 gencris fymptoraataoboriutur quamplurima, quemadmodu indics in diftillationi'
tih } bus
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
busqua:aclnan'umfvimmapertincnt,acgrauedincs nuncupamus,accidcrc expcrrmur. adco
fane ut fiadamuffim fingula pcrpcjidcrimuS;, ncceffario pa- olfaflus organorura finusforami'
nulaue aut cribri aut fpongia; modo forata, quum lcge Natura; homo difpcnfatur.nihilpitui-
defluerefetendum erit;8<: fi foriecafu deHuit,non minus prxter naturam fluxum cflSr dona-
tx.
bimus,quam quum foraminaqua: ad glandis cxfculpunturlatera.totampituitam nonada-
d QWO
muffim deducuntj haeccp deorfum uerfus foramen dorfali medulla: tranfmittcnda>paratum
l/f-

dudtur H
decumbit:ac cum dorfali prolabens, in dorfum, & dcinfecundum neruorli dudum modo in jjigBrr.

brachia, modo in aura, modo in lumboru mufculos, modb alib quouis promanat ut nunc .

taceam, quam grauiter Natura ueniret incufanda, qux tam patctes amplos^ pituita: in calua-
ria! amplitudine, dum adhuc tcnuis aqueacp eft, duflus fecifletj adeo autcretortos anguftos^
Siinflexos in' oflauocapitisofleproduxiflct,

TiB cnREBRI -PLEXIBV S, QVORVM


altcrrcticuUri^alttrjtamdarumcfformatoplcxuifimiliscJJicrcditur.
Caput XII.
MVC jicitmaximcdccimicliiartiCapitislibritcrtijfigura^iQ-htiiuslihrifigurafltiar

ta crqultita ad O, OJcxta ad MpN.ZS" dcin totafercdccimafexfa CT dccimaJcptima.

V A N T V M Galeno diflcdlionis profcflorum facilc principia mcdicisSi


Anatomicis illum fccutis nonunquam prartcr rationcm attributum fit,uel
bcaiusille& mirabilis plcxus reticularisattcftatur,qucmisnullibinonin
frcqucntius mcdici in orc habcnt,cum^ etia
luis libris inculcat,quocj! nihil

nunqua (uti fcre nulla in humano corporc) uidcrint, cx Galcni fcntentia


fi

cnarrant. Vcrumutalios taccam,ipfcmcamftupiditaiem&nimii5 inGalc-


iiialiorumqf Anatomicoru fcriptis fidcm haud fatis dcmirari poflum,qui
adcoin Galenum affectulaboraucrim, utnunquamin publicis fcclionibus humanum caput,
abfqueagninoautbouino oftendercaggrcfliisfuerim, utquodin homincncutiquamrepcri-
rcm, id ouillo capitc rclarcirem, Ipcftatonbustp imponerc,nc plexum illum nominc omnibus
notiflimum.neutiquam inucniflcdiccrcr.Nihilcnim minus aloporalibusartcriiSjquam ciuf
JM.leVc- fc/ii6fi,7
modi rcticularis plexus.quem Galcnus rcccnlct,pcrficitur. Multoqj minus artcrin; foramcn eriffipra
tcruiTumji^i quod ipfe tradit ingrcdiuniur,aut totx ctiam in plexum illum abfumuntur.Primum cnim to
'
xmii jtgu'
onc. tafoporalisaj'teria dcxtra(eft cnimeadcm utriufqucratio)caIuariampcicnsper unumfora-
dfi. Crfp.u
menindiuifa,uti Galcnus commcmorat, non ingrcditur,ucrijm ubiad caluarix ulquc bafim k.l Z. clji.

confccndit,infigncm fui propaginem ad foramcn ncrui fcxti ncruorum cercbri tranfmittit,


' ' CJ. i4.ltb.i

qua;unacuingrandi' ucna fibi coniuge in dcxtrum , primumue durac ccrcbri mcmbrana: B.quoddt'
iiiditur in
finum exhauriiur. Secundo foporalis artcria ncquaquam communc' foramcn cum tcrtio
ncruorum pariobtinct: ucriim longe maiori induftria, quam Galcnus arbitrabatur,rcrum t -,lfi. Cft.

Opifcxufuscft.maiorinanqucfoporalisarteria: ramo^obliquumS^inofrediuproccdcnsfo • '.li.t.c.

ct.ifi.cdi
ramen machiiiatus cft, in cuius ducfiu id ficriuoluit,ob quod Galenus plexum eflorniaium -li.^e.
confinxit.ut enim uitalis Ipiritus in multis gyris anfraflibuscj arierixexcoqueretur,aptacp ani dfi.cdp.i^

mali fpiritu efticiendo matcria ficrct, Galcnus artcriam ilico atc^ in capitisamplitudineingrcfla lii.sC

C'-,!fig.Ct.
cflct," in innumcros ramos diffimdi diccbat, qui inuice itaimponeretur commifccrcturuc, ut
;=/,., Q,
pIcxumcfFormareuiderenturiIlifimilcm,qualcmincollc(fiopifcatorio rctifieri ccrnimus:aut ;i,i/i.cap.

qui cx pluribus inuiccm incumbentibus retibus confurgcret. Atque huncimplc,


illiplexui, i lib. 4 M.
&
xum intcr os duram cercbri membranam ficri aflerit, intcrim tamcn dura: membrana^ por- S^.jfi.ca.
i»/i4 iX.
tiuncula qua; os fuccingerct,plexui fubftrala.Dcindcut plexus illeex uno uafe,aut fi dextriJ fi. h Vt j^rdi
niftroconiunclu fingit,exduobuscomplicariincipit, ita quoij plcxus huius furculosfcnfim
colligi,ac tandcm in duo rurfus uafa defincrc atteftatur,molleiIlisuafis refpondentia, quac
plcxum cfFormarcdicebaiur.Quam ucro ha;c ab omni prorflis ueritate fint alicna,quantum^
Natura: ofcitantiam arguant,is demum pcrcipiet,qui ueram eius arteriac foporalis rami lcricni
didiccrit,qucm per oblongum illud oflis foramen in caluariam penetrare diximus ; ut plc- &
raquc laccam, cxpenderit paritcr , quam impoflibile fit uafa a:que grandia ccrebrum petcrc,
atquein cakiariam primum pertingunt, quum tam infigncs rami dura; mcmbrana; Iatcra,S<;
' ifi.c1tp.14..
hb.3 r,x,f,
pcr foramina lccundi paris neruorum ad oculos, ac ad narium am.plitudinem ab illis uafis
kl,tfi. cj,
priufquam tcnucm acccdant cerebri mcmbranam dilpergantur. Ca;terum qua:horumuafo- iiUb.iG.
rum ucra fit feries, in tcrtio libro dum ccrcbri uafa non minus quam reliquas corporis ucnas SC
arterias perfcquerer, adeo uere &C ad amuffim dcfcribcrc conatus fum,ut hic locus ncutiquam
DE HVMANI CORPORIS FAERICA LIBER VI 1. 64^
eIus feriei cnarrationem cxpctat • ucrum fi mcmoria qux illic complcxus fum cxcidcrint, c6 le^
ftorcm rcmitto.hortorqueut illo capite diligcntcr pcrlcifio, id uniucrfum hic dcnuo poni fibi

li lf.'a- ^"'"^'^^^f-PoTOUthuiusfoporalisartcrixramifoboIemibidemcnarraui^ficctiam^pIexus,
Hc^,ijig. quemextimo fcctus inuolucro comparamus , naturam quoquc inibi recenfui : ac proinde in
o.6fy.M, pra:fentiaduntaxatfupcrefi:,ut fludiofosqui duobus proxime pra:ccdcntibus
annismihifc'
cantinonaftiterc.feduloadiu/^r-^ii/hortcrjquoiamadmonitijCorporishumani fabricam Ga^
lcni mea% defcripiione perlefla diligcntcr cxpendant,in poftcrumqp Anatomicorum
libris mi
nus fidei adhibcant.HIc autcm denuo cercbri plcxuum obitcr mcmini,ne quid in ccrcbri con
ftruflione hoc libro pra^tcrijfle uidcrer Atcp quo minus id fiat^iingula fcnfuum
.
organa feria-
timiamaggrediar,

DE O LF^CTVS ORG^NO.
Caput JCIIL
I B R I quartitcrtiumCaputconfcribcns,atqucncce{rari6proptcrncf *
uorum fcriem olfadus organi conftrudiioncm profequcns , arbitrabar
mchoclococcrtiusaliquiddc olfadus inftrumentopra:ccpturIr,quam
illo Capitenudam conftruclioncm cnarrans,facicndum duxeram
Ve> .

rumquum aliudnihilccrtiusmihifiudiofeadmodum odoratus oroani


naturaminquirenti ha(flcnusoccurrerit,prxfcns Caputcumillo com,
munccffe uelim Pra;ter°duos cnim
. illos neruis non abfimiles cerebri
t M. 6 protcflusjqui m "ocftaui caluariac oftis finus pertingunt,&,' frontis oftis '
(inus,8<:fubftantiam
'"'^^"'^^"'^'"'^^^^'^'"'"^tufndurxccrcbrimembranx.tumoftiurahicrcccnferepoftem.
cj.tlct
iili.K. Nollemnamquchicdcodoribus,&huius fenfusmcdio,&:dein tcmperie aliquid pertraflare»
dij/i.D.D nein immenium hic meus conatus.qui pra;tcr opinioncm iam cxcrcuit,impcnfius crefcat.
CTG.G.

DE OCJ^LO VISVS INST RVMENTO.


Caput XIIII.
PRIMA DECIMIQVARTI CAPITIS
F I GV R~<-A.

M^EC Ji^urdearumquiepriepmtiCttpitipriepd''
nuntur prima,akeyam oailipartcm exprimit,unafe^lio^
neab antcrioriftdtpcrpofieriorcm, ati^ itaptr ncruuni
uiforitim diuift:pcrindc fcilicct,acfiquis ditiipe Jcamdiim

longitudincm ccps aktram partcm cafiipcrficic dclinca^


ret,(juaaltcriparticonnatacontinua^}fiicrat.-.^t^hoc
quoi^ modo ccclos^O" Juatuor elcmcnta in plano dcpin^e-'
refokmm.

TunicaanteriorihumoriscryflallinifediobduBa,^tcnuiJ?imtecepitrumpellicul£inflar
pellucida,
C Humor uitreus.
D Ncruiuiforijfuliflantia.
E Ttinica quamretiafimilamt!i,quam^rcfolutauiforijneruiefficitjtib!lantiai
F Tcnuisccrcbrimcmhranceportio,neruouiforioobdud:a.
G 'Vuca tunica,in cjuam tenuis uiforitim ntrtiiim induens mtmbrana degcncrat.
Jri Hacfedc iiuca tunica inpofleriora coprimit,ne^ corncS exttritis illi obduBa, cStin^it tunica.
I Foramcn,quo uucafratur,ipfa'uepupi!la.
K Ttinica ab tiuca initium ducciis,cr cili/sfeu palpcbrarum pilts ima^ine correJf)ondcns,ac intcr
flitiumparitcruitrcihumorisabaqtieo.

Hh 4 L DursB
644- fiNDREAE VESAtll BRVXELLENSIS
i Dur^f cercbri mtmbrctncc portio neruum uijorium obuolucns,
M. Dunt oculitunictt,fiam dura ccrtbrimtmhranaconflituit.
M r)ura:oculituma£pars,quiecornuinIiarptUucidduifitur.

O Humoraciutus,atipttinfoiusOjtdtm indicat^intjuafuffufiones pkrunt^utproucniunt.


J>,T' MufuUociilummoutntts.
Q^^Idhiertns^albaitc octtll ttinica. Cartcrtimfibfcijiietes modofi^iira-ftriatim oculipartts cx^
primunt, primtim quidtm htimorts,dc dein tuiticas. ^t<^ hasfguras
omnts ftmper adprimam
quam modo cxprtfimus,non incptecontulcristquandoquidem illce compoftionis ordineinuiccm
juhfequuntur,ac adpriiitce huiii)fgura.- proportiontmfunt exprcfce.

SECVNJD^. 'III. II II, V. ' VI.

VII. VIII. i:>c. X. XI.

DECEH ET OCTO FIGVRARVH HIC SBRtATIM


primamfubfequeiitiumj&earundcm characflerum Fndex.
S ^C ISIIi ^ figurafolum cryfhallinumhumorem anteriori fede itaexprimlt,
qucmadmodtim is omnibtii illum ambicntibiis partibiis libel-atii6,edire£lo intticnti occurrertt.

Ttrtiafi^ura nudum prorfn cryflallinum humortm commoflrai, ea ftdt f oflendcntem,qua


R. cxlatcrc,utitadicam,abaliquo fpeilaretur.l^ eriim B.ajperitatem,fedem^notat,cuiocuh
tunica
DB HVMANI CORPORIS FAERICA LIEER VI 1. «45
tiiniCit palpetrcirum pilos rejirms^ac mdccima iuodccimafigiiris cxprimcndajmmoricry
Hallino comajcitur,
Qiuirtafffmhumorcm uitrcum ita cffiBum commonRrat, qucmadmodum isfi fuam formam,
(juam in oculd obtinct,rcfcruarct,in antcrioriipfiiis ftde confpicuus effct, quum cryflalllnm hn
S. mor cx illo euulfm cfjet, S cnim cauitate ipfiusindicat,in ijuammcdia cryhallini humoris pars
reponcbatuf,
Quintafigura uitrcum humorcm cademfi-cic qua (^uarta exprimit,uerum adhucipficryflallu'
T, nushumor T notatusinnatat.
P'. Scxtauitrcum humoremex latcre cxprimit, una cum cryflallino, (Juiipfiadhucinnatans
notatur.
Septimafigura aqueum humorem ex laterc ita cxprimif, qucmadmodum tn oculo confillif,^
JC. adhuc anteriorecry/lallinihumorisfedcm infegif. X
nam^ cryflalliniihumorcm in pritfenti
Y. figura notat.ac Y
cam humoris aijueifedcm indicaf,qua uucte tunicic pars in ipJo(dum integcr
cfl oculus) continetur,qua: d cornea abfcedit^diftafjs.
a, b. Oilauafigura uitrcum humorcm a nofatum^o^aqueum b infignifumfiimtil comonflrat,ifa intii
ccm dif?itos,quemadmodum ea dirimuntur tunica, quam palpcbrarum pilisnon perperam in
efiy
c, figic afimilamtis.i^ffp huius tuniculx fcdes intcrhos humorcs confi/lens c indicatur,
Nonaflguratunica, anfcrioricryfl.-illinihiiiiiorisfiediobnata,z^infigniterpellucidii,at^;hic
ab ipfohumore Iibcraf.-im,d latere exprimit.
Dectmafigtira cry/lallinum humorcm d latere oflendit,adhuc ea funicula inte<flum,quem nO'
d,c, nafiguraexprefiit. atq;lnc d funiculam, e uero cryflallini humoris parfemindicant poflerio
rcm, cr illa funicula no obdu8am,fied in uitreo humorc, quum infegcr efl ocuIus,nafitanfem.
ndecimaflgura anteriorem fcu poflcriorcpartem indicat tunicccquam uuea producif,quar^
g;g. palpebr.num pilis afiimilatur. Carferu hac circulog crg notato ab uucapronafcifur,circuIo
ff auti:ficyfiinfignitocryfiillinohumoriinfieritur,adnafcifur'ue.
h,b. Duodecimafigura tunicd, qttam undecima o/lcndit adhiic nitreo humori obduBam,iZ3' cryfial
adnafam contiHct.h enim cr h tunicam notant. i uero,humorcm cryflallinum.
lino

' -'Wliitftt.» tertiaflgura,tunicamoflcndit,quamrctidifficlionisperiticomp.-trdt,atquehtecdIa


tcrc exprimitur und cum nerui uiforiffiub/lantia k infgnita,zj duratenui^ccrebrimembra.'
nis libera,

Dccima quarta flgura uuca: tiinica: inferliam oflcndit fupcrflciem. htc enim ipfam eucrfiam,utt
l. inter fecandiiflf,delineauimus. litaq;portiuncuIdnotattunica:,inquamuifiori/ neruifub/ldtia
m. dijjoluitur.m fedem,in qua anterior uucicregio infrorfiim/cu in po/icriora comprimifiir.
Dccima quintafgura extcrnamuuea: tunica;fuperflciemcx latere dclincatam confincf,und
n. cum ncruiuifiorijfiubflantia, fcnuimcmbrana ccrcbri obduSla.n enim ncruiuiforij fub/lantiam
o. notat, hic d tcnuiquainuoluifur membrana libcram. o tenuisnotaturmembrana,nerui uiforij
fubfl.tntiam integens,^:^ hic d diira membr.ma,qua! ipfam quoque anfefeilionem obuoIuit,demt

p,p, data. p,p uenarum arferiarum^ d dura ociili tunicain tiueatn pcrtinentium funt portiuncula:,
q,q. iam ex fcrie fcBionis cffiraUcc. q,q fiedes,qua uuea tunica antcriori injjarte comprimitur,^;'
r. dcornea abficedit,r firamen,uueie pupillam conflituens.
Dccimafiextafigura duram octilifUnicam ex laferc commonfirat,tranfiuerfa feSlioneinhoc di
uifiam,ut feries incoifpeSum ucnirct, uafiorum ab ipfaintiueamperfinentium.Signiflceti^-ifiir
fi. fi ncruum uifiorium, und cum duabiis illum inuoluentibiis membranis abtruncatum, uents ar^
t,t. terijs^i concomitatum. tuerocyt uenas,artcriasS^per duramoculitunicamexcurrentes.uaii

u,u, tem cr u uueam tunicam hic propter dunefciflionem,conj]}icuam,cr ramulos durar tunica: ua^
X, forum excipiente. Cccterum x fedem indicat,ubi dura octilitunica inilar cornu Ia:uigatur,pel'
y. lucida^ cernitw.fedi autem y notati£,pupiIIce reffiondetfiramen.
Decimafeptimaflgura integr.mi nudam^ diirccoculi tuniae extcrnam fiiperflciemexlaterc
cc. fpeBandam exhibct,undcummagnauiforij neriii portione,inqua x notatipfitisfubflantiam,
^,y,J^, & uero tenuem qua obducifur membranam, y autem duram cerebri membranam, Jl uenasar^
X-y. tcrias^neruum uiforiwn concomitantcs . Vorrox, o^dcin y,idemhic atquein dccimafixta
indic.mt.

Dcciina
:

6^ fikbREAEVESRMIBRVXELLBNSlS
cxfua in cahcriafcdt crutum,una
Vccima oaauafiqura oculum i p.tlpcbris libcrctum.aquc
. ncruum
indicatuijor,um (eri
e U cnm ipfu'^ mufculis nondum difiunHis d latcrc cxprimit. atqnc
ocnli circuhm fcurr,.
ii mnfaLocuhm moucntcs^n^. adh^rcntc oculitunicamj maiorcm
tnmcar pcrtinacpne aduafcitur. autcmjcdcm
mcmbrana dcfuit, corncar^i
-<
S. dcni^ubiddhcercs

K.
notabitjrccioncpnpilkfcuminoriscirailiconfi/lcntcm.
.
T)ccimanonafi<;uraantcriorcocuhintcgri,a-dpc<lpcbristantnmlibcrifcdcmcxpr,mit.at<p
ucroCT 6,i^ dcinK,,dcm
j,. hic carunculaminfinuat,inmaiori ocuhfcd.s angnlo rcpofitam. »

^U. hicataucinpr^ccdcntcfiguraindicant.Ccetcrumjiahcuioculicnarrat.oncm..bcxtwnsrpm
f^rtihi^pcrfcqniuifumfitjsinucrfiocuhfigurarumordiucdcciminon.-tmfccimd^hcohabc

bit^cf dccima oHauam tcrtiic^atij; ita dcinc cps.


ATIONE M formationiscapitisprimolibropcrqufrcntes^oculorum
fccundo autcm libro oculoru
fitum.qui ncmincm btct^defcripnmus.in
quoc? natura
n &
numerum moucntes ipfos mufculos, uti& palpcbraru
oculi fpha-ra: modo cxafte ro.
ncceffario edocuimus. l,i prafentia ucro
.A
M
m
tundi conltruftionemenarraturis.cam centro
cumferentia aufpican mtegru crit:pcrinde ac fi
autabultimaiplius cuv
oui coftruaionc qius^ab

ipfiusluteoad alb2,&: dcinadtcmicm


mcmbramila albo obducta.iX
B^s^^Sas^' eam mcmbranulam. ac
aut 4 cruUa ad tcnuem
poSea ad pili^i^^^ruftamuc aggrcdcretur :

dcin ad album, & hincad luteum ciiarraiio fieret. Pari proritis modo quo nu.ndipartcMuta
ccelu^ut ab hoc
ad cxtimum ulcp
aquam, acrcm,,g,Km. lunx ccrKun.ac fic dcinccps
lcrra ad
ccdo ad ce,ttr5 ufqucuundi.ipfam
u,deliccttcrram,rccenlcremus.Mundo ,iancf & ouo octi,
lifabricaquodadconflrufliouCfpcftat,co(^rripoteft.a"'imquocxadm,stradatur,e^^^^^^
luperficic.&poltmoauab hac
portmod5 mcmonx firmiushxreat,i ccuro primf. ad cxti,iia
JH^iOTPT cry' uocant.unCC
adilludpertraaabi,m,s.Eft,taqjocul,centrri'humor,qucmGrxc,
nosquoq!.qu,&glac,alcmillfinuncupamns,ifim,limd,ne,,i,™,-i,quamcumIuad,ii,.riag!a
lu
c-e
quidcm „. confil^C-tia a.,t duntic ucrmri colorejeu
& exac'i.iI,mo cry ftallo obtinct,n5 m
& pc!lucid,tatc. Eft enim humor optimi cry
is flalli modo pellucd.ft.mus, & omma
cc potius
r,tu ad_au
nilibus ,am cxemptus uit, i alicuius modo „Tipo,t,tur inipcnfe quoruuda Ipec.Uoru
oculo Hberatus n5 dcfluat. fcd ,pfius rotun.^
gcns.Co,ififtcntia autc ea conftituitur,.,t al.
cxpnmit g!obu.Ti, .cd 6C ^
mam moiliufcuk-cerxritu fcruei. Atquc hxc no,. exacle roti.ndum glob.medio lecuii
fiex ligne,
anreriori & poftcrioriparteleuitcr non fccus comprcnum,qua,ri duas glob, partcs dciuo
dum lineas xquid,ftates orbcm crafllufculum fcrra cxc,ii,ncs,&: dciu
anteriora &pofteriora mi,ius
protuberct.quam le-
conMutinaflcs.adco ucprxfenshumor in
cuiidum orbem in latcra, &: fi.perius &: i.ifcrius quodammodo
ad lentis fim,l.tud„icm unde .

nelaoquamocuH
etiamhunchumorem ^^n,.Jli Grxcisnuncupatfi fuiflc arbitror,etia,iifi
w,licamal,iitauoca,-eu,deatur.Superficieconftailxui5:infigniterlubr.ca.Vn.ucrix,pl,us
anteriorifcdi''tu,i,culaobiiafciturinftar
tcnuiflimxcepaiumpclhculx.cu.utmod.intercrai- ^^^^^^^^
T::nict:U cc.
pellucida.atl.xctun,cacius ge,ier,s cc ^^^.
fii KIC::!,0 pcUt fiores ccpa,-umorbcs reperimus,tc„u,s &: exaclinim^
.

humoris cryftallui, fcd, obduciiur.


paru.n pclliculx dunor eft, ac(ut dicebam) toi, antcriori
cidii, rtTtrcrlo.
^
finiens,ub, cryftalhnus humor am
M„ hamoris
ff
nnlla paric pofteriorem
' ipfius fedem cotingcns, fed in.bi

'^:Ll.. n!ifl-,.m,s cc,™tur:&: ipfius capacior co.ififteret circulus,fi ,llum


.nultis xqucd.ftantibus crcu
^^^^

nullum pr,uat„i. nomenin.


lis, fcu l.ncis orbiculatimobuolumm
fingeremus. Hu.c tuniculx
hanc Lirxci uo
dicum clTc uidctur,,iifi forte a cotinuaru,ii ara,iex telarum imagine
tcl.s.
caucri,it. relpondet eni,n teauitatc, qua,uuis ncutiquam
roborc &: dur.cia, l,s arajicaru ,

Eooillamintcrd,flccandum,utiiamdixi,ccparumtcnu,n.mis.acpar.terpclluadill,mismem^
diu.luni tamte.iueac
br^inuliscofero^coriiuetiamillamcollaturus.fimodicornuin lammas
pcllucidum &: Ixue.atquc hxccft tunica.redd.poflct.Tunicx
cnimhu.us (ubftantia acor.
inocul. conltr.,itionenobis
nufubftantia nihil diftcri.Sit igitur prxfens tunicafecundum
quod qmdcmanteriori tantum ceniri.hoceft humons cryltamn,
pa.tr,
ciiarraiumcorpus,
obducitur,ac udut femiglobus tantum in oculi fabrica ccnfendu,ii
uemt. 1 orro poltcr.or hi^
J^ir.»»
W. mor.s cry ftallini fedcs,difla nuper tu,iicuIano obteaa,in alio
conunctur humorc, ciu, ,nltar
cijt. C, CT*

fcdecopiofusrcponitur.uulgariquidem albo uitro lam refri-


mcdiialobiin pofteriorcoculi fi.ttSfl.s.
ludduscft.atquecryftaliinusliu,
acracocolore feulucidiiatccorrcfpondcns.nonenimadco
mollioruilitui
mor.aut cxaaflimric.-yftallum.Cofiftcntiaautem. humore cry,"rallino longe
feruat.quamuis iiitciim aqux
& ab oculo excmptus, fuuni tcr.nimuii formaniue iicutiquam
raodinoiidefliiat/cditaconfiftat,quemadmodumuitrum,aforuacibusfulum,&:lerreisca-
r

DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIEER VII. £47


nalibus, quibus id ab artificibus a fornace eximitur, obuolui cernimus. Atqj huiurmodi uitro
quidemitaiguito,con(iftcntiahichumorcongruit:atnon colorcfculucidiiatc,quumhumor,
uti pritis dixi, rcfrigcrato uitro luciditatcrcfpodcat,
fufum autem uitrum candcnti fcrro colore
quam (imilimum uideamus. Quando itaqjprxfens humor cofiftcntiafufo uitro,luciditateau
tem refrigerato S>C formato iam uitro rcfpodet,v«:toB</l« Gra;cis,nobis uero uitrcus mcrito
nun
cupatur.Atquc hic humor multis numcris copiam cryftallini humoris fupcras^qiuim adhuc
iiioculoreponiturfemiglobofimilis eft, cuius plana fupcrficies oculi antcriora
ipeflarct.ro.-
s
conucxa inpot^eriora protendcret:& in cuius anterioris fcdis/eu planEcfuperfi
'""'^^ aute feu
f fi
i*''' • cieimedio finus imprimcreturtantus, quantapofterior humoris cryftallini
parscft.Isnaiv
quchumoriuitrcoita immittitur, ac fi globum in aqua natantem cerncres, cuiusmcdia
pars
exacle in aquam mcrginir, altera fupra aquam confpicua. atque ut intcr
eiufmodiplobum &C
aquamnihilmcdiat^itaqiwiiiintcrcryftallinum&ruitreum nihilprorfusintcrccdit:nequciIIt Clllt
humorcs inuicc fi-;ii.<! ;6mittuntur, quam globus aliquis in duriufcula p-ilte complcflcretur.
reiiqua; rcgioni fcdis antcrioris uitrci humoris cryftallino non occupata: " tuniculam
.er Tjtf
hTliih,h ^"^"^^''"Tiobduci/uolocodicam.quxciliispalpcbrarumuepilisaflimilabiiur qujcojorbicu ^ , •

I;ir[.
""'"°',"'^''""''™'^'"™'"^"'"'''3"dum,quopofterioruitrci humorisfcdesproximccotinetur, '"/<"!'
iifiE -
tow.f/rj.
quamcpuo ui uiforrj fubftantia in quartolibroconftitucrc dictacft.' Ncruusctcnimuiforius Cf
dnn,,'.% tcnuijduraqjcerebriraembranis, &aliquotucnis.artcrijsq!cocomitaius,adpoftcrioremocuU
'''^''^'''^''^'^''^'^'''''^"'''''''''''''^''^''^'^''''^''''"''''"'^'''''^'^''simplan^^
"ri/a™
' '"C'""
ia"i enarrandum diflbluta.tcnuis autem membrana nerui fubftantiam
obuoluens,in
"cxG.
,7/;. »c5 dcgcnerat oculi tunicam,qux uueauocabitur J<: dura quoqs membranain "aliam
aliani
i
qua;
e,,, J. mt duradicctur, &
uena: quoque &
artcria:(uti fcriatim cnarrabo) oculi conftrucftione
fubinTat
FcrL,
Quumprimum itaqucnerui uiforrj fubftantia in oculum mcrgitur, mollior rcddita dilatatur,
m^llG.rt i" latum quoddam inuolucrum pofteriori uitrci humoris fedi obdu(f}um,& no ultra mediam
tot.i ,4, ,s oculi fcdcm in antcriorapcrtincns,&: cxtrcme gracilibus, (cd intcrim cofpicuis
ucnulis,ac itcm
^'^'^'^'^«^'''«'''^'^xta.Hxuenuli^tunicxradiccantrorfumduc^tajipfic.xporrigunttir^quumprt
ntli.f.rl-
''num ucruus illc dilatatur.Ca;terum Galenus indecimo dcPartiit ufu innuit,hoc
tot,< jire iniiolucrum
.tfcny/i, aplerifqjtunica: nominenodignari:forfitanquodca?tcrarumtunicarummodomcmbranca
non fitjfed moIIis,8<: ucluti mucor aliquis cx naribus
procidens, quum cnim hoc inuolucrum
fecantibus in unum colligitur,atque a fua radicepropendct,mucorem,aiit ccrcbri fubftantiam
aqua quapia dilut,'i rcfcrt,no cnim ita folidum crairumq!,ac cercbri fubftantia uifitur, Vtcunqs
uero fit, fiuc tunica nuiicupandu ucniat,fiucminus, conftat Galcnum quoquc in libris dc Hip
pocratis & Platonis decretis,&: itcm in oflauo dcPartium ufu hocinuoRicrum,tunicam
appcl
lafre.Ncquccgofcio quodnomen illi aptiusquam inuoIucri,auttunica2 indipoflit^quum,
utidiximus,totipoftcriorifcdihumorisuitrei proximeobducatur.illumcpintecrat.pcrindcat*
quc tcnuis oui pellicula oui album tunc cotinere diceremus, quum dimidia ouipartcm ab aiia
cfFraflam&adhucoppletammanibus Icruarcmus^EftcnimhocinuoIucruformadimidiato
tantumouo coiTiparanduiTi,autminoripifcatorum rcti,quod uni accommodaturbaculo
&
ex ampli bafi dimidiati globi modo in obtufum mucroncm fertur. Abhuiufmodi enim rctis
imaginc arbitror prarfens inuolucrum Gra:ds «'Zig^HsfcaJis nuncupatum fuiflc.nam rctis
for
mam,non autem plexuin refcrt,quum undic^ fibi fit continuum.Nifi fortc uenulas artcrias &
ipfiintertcxtaSjquisrctiaflimilandascotcndcrct.HatrtenusitacpquatuorocuIipartcsreccnfui
oi^g.Gjf, duosnimirumhumores.&tolidcmtunicasracproindeiammcrito^eamaoorcdiar tunicam
ct^om"^ I*^^ ^ tenuimcmbrana nerui uiforrj fiibftantiam concomitantem producitur, cnim attp Mox «

rc i4,,j ^^'^ membrana fimul cum neruo oculum fubit, in tunica degcnerat ad omnes oculi iedes,glo.
fi. 'h^nlptrT
bimodo,ut ita dicam, pertincntem. non cnim utihupcr comemorata tunica,quam nerui pro- cr
duccbat fubftantia,po l"lcriorcm aeuli ledem folum occupat,ucrum & antcriori quoc]s obduci- "'t"'"'

tur, &
in totapofteriori oculi (edc proximc tunicam inueftit, a ncrui fubftatia pronatam,
in &
^""''"" contaftu prorfus nihilmcdiat,ncq! ambo etiam inuicem aliquo ncxu pra:tcrquam
p i/i 0o coii
cr 7 ji. o- ta(Su committuntur.qua autem prxfcns tunica a tcnuimcmbrana conformata,antcriorioculi
sh.l>. fediobducitur^intcrnafuafupcrficicundicp^humoremcoiingit&coplcfliturjqucmaqueum
a'bugincum uocaripaulopoft audics.Extcrna ucro huius tunicx fuperficics pafsim ' ea tunt
tSat
M ,6tt,7 ca proxime obducuntur,quam a dura mcmbrana uiforio obduifta pronafci dicam nctf quicq :

feKr.c. intereas duas interuenit,lcd ita inuiccm comittuntur,qucmadmodii dura membrana tenucm

^^'^""a''-'""^'-"'-"^'^^"^"'^"^"™?^^"'''^^'^-^^"'^ huictunicaDqua: a tcnuipro-


'figi-u^ji-
guw nafcitur mcmbrana accidit,quod exadi globi modo prorfus no fit rotunda.nam' antcrioriire-

aione
^

,54« ANDREAE VESAtl! DRVXELLENSIS


pioncnonniMintrorfijmcomprimitur.aliquaruipartc planam fuperficicm pro conucx-a ac
orbicLilari commonttrans. Quum cnim hxc
tunicaad eam ufcp antcrioris oculi fcdis rcgioncni
^
indcuocamus.autquoalbu
pcrtinoit,fccundum quam 'maioroculicduciturcirculus,qucm
oculi(utitaloquar)anigrodiftinguitur,&:'catunicxaduraccrcbrimcmbranapronatxpars
con(iftit,quamcornuin luciditate fubftiitia quocp coparabimus.ipfa ab hac abfccdit quam
& t. fe.N.

duraprocreatmanbrana.nc9ampliusillamcontingcnsinibiinpoftcrioracompr1m1tur.qua
illi parti quam cornuaffimilamus.ita
fubduci debuilTct.qucmadmodum lccundum rcliquam
fubducitur tunicac.quam dura membranacfTormat. Ncquc hac
duntaxat im
oculircgionc illi
gcncratadonatur.ucrumctiaminhuius
prcfsioncprxfens tunica a tcmii membrana cerebri ^
compreft^ionis mcdio " foraminc quodampcruia cft.quod"
minimu in oculo apparcnic ettor
folliculo.a quo pcdunai,
mat circulum,& pupilla nobis appcllatur. Adcb ut hacc tuaicauux
lum quoafFiriTiatur cxtraxcris, quam fimillima i^t, prarfertim u-aum
illic parumconcidiilc, '•^^'^k-
huic
& ut Ht uacuariintcUigas, ubi pcdunculum cxtraxcris.Totus enim ui.r in antcrioritunica; follicLilus ^;^;,'''"'

refpondcbit:ca autcmconcidentiailli rcfpondcbit compreftloni. quam


partcha:c

tunicafibiucndicat.Foramenautequo pcdunculus firmabatur.ipfipupillxcoparatur.Atcp


abhacfimilitudincGrxcipra:fcntctunic,a ^icyiaM Si fi>.«.nosautcuuc.Tappcllamus.QuoniS
Grocci iUam quoquc
ucro a tenuiccrcbrimembrana x<e'«'^« diaa.harc tunica conftituitur.
XcsinJ^i nuncuparut.QLianquamno ob id folum quod a tcnui mcmbrana cCTcbri producif,
cam itauocarunt/ed forfiian quod ipfa ucnas artcriasq; oculi ftincl.pcrindcatqp tcnuis mcm
lli

brana ccrcbri uafa fuflFuIcit. Quandoquidcm paftrm qua uuca tunica. illa obducitur,
quam du
ram ccrcbri mcmbrana progcncrarc moxdicam^ucnaru artcriarumq! furculi ab hac in uucam l^'^'^''^'

pcriinaunt,& uucamitacxafpcrant.ut hacquoquc cx partcintcrna;fupcrficici folliciili uua;


acccdat qux fibras illas continct, quibus uux caro & acini fuftincntur. Quum itaciueabca
tunicaquamdura ccrcbriincinbranaprocrcat.compluresuaforumfurculi fparfiminuucam
Viitetankx pi-oducantur, fit corum furculorum intcrncntu uucam illi tunicx connafci.
Qiiauero uuca
[unicaabillafcCLindumiridiscirciilumabfccdir,introrfumq!prcmitur,uucapcrtinaciterfcctm
&
dum totum circuli ducflum ipfi adnafcitur, colorcm cuariat. Vuca nancp tota fupcrficie qua
dura tunica fuccinnitur, pcrpctuo nigra ell:, & modicehumccla : in anteriori autcm fua; com'
prcftionisfcdc uanetingitur,cumtpfcmpcrcxprimircolorc,quiinoculiiridefeumaioricircu-
lo,aut oculi nigro occurrit,cLiius gratia oculos nigros aut cxfios,aut gfiucos dicimus.
Neuti-
Exhummr, q^iji,^ color hunioru ocufi bcncficio cofurgit.quod &fi niagnii fit paradoxti.no fecus
^nM«rm probatum uclim, quam quod is oculi cofor in uuca pcrpctuo apparcat, fiuc intcgro
copt:i ocutoru ^^^^^
r.Qiorem von ocLilo,fiucefi1uxohumoix, fiuciplauucatunicaaduralibcrata,diuiiIfatp.QuodnonfoIumii-i
hominis oculo cft ccrflcrc, fedSc in cuiufuis alterius animalis oculo.Cxtcrumintcrnauucx ki
pcrficicsuariisintcrfLinguitcoloribus.inpoftcrioricnimoculi lcdc,quahxc tunicaprimum
pronafcitur,fubalba eft.inox uiridis,& dcin cxrulca iridis in modum cflicitur . atq; hos colo'
rcs in poftcriori oculi fcdcadhuc intcrna hxc luperficics poflidct, in antcriori autc oculi fcde ^ ,

uniucrfaimpcnfc nigricat 5^:nonadcolxuishicatquein poftcriorifcdc uifitin-quodillfpo. ^'„' „^


.

tifsimumacciditproptcrproccftus^quos a ichacin partc cducit' tunicam conftituturos.qua; gm.


antcriori uitrci humoris lcdi obducitur,S<: ucluti 'intcrftitiu cft uitrei & eius qucm aqucum 110 a jc

iijs o
fttmnpilii
M conucxis.QLiaudoquidcm hanc
niinabimus.Prxfcnstunicaplanisdunt.axat donaturfupcrficicbus.non auinn concauisaut '"^''^^
tunica conlfitueres.fi ex tcnuifiima arancx tcla orbcmcxfcin ,^/^"'
compdnu.
^^^,-5tantum.quStaeltantcrior (cdcs uitrcihumoris, ac dcin iii hocorbc .aliuin orbiculuexcin
dcrcs,for.nncn f,icfurustamamplum,atC};cryftalIinushumorampluscft,Libiuifituramplini-
mus. Huiufinodinancporbi prxfcntcm tunicamcofcrrcpoftcSjfiillumcircuIaumabuucatu-
nicaproii.ifci Rngcrcs,illicq) fuo foraminccryftallino connafci,ubiis ampliftimus ccrnitur. Vc
rum hxc tunica tcnuitatc arancx telas lcre fuperat,& procclTulis ab uuca pronatis talibus con
ftat,utnigra cilia, fcu palpcbrarum pilos imagine infignitcr^xprimat. Num autcm tunica,aut
aliternuncupandafit,noadmodummoror:modoqua'nam iedcrcponatur.&quibusccimit
- tatiir,quafitimaeinc&fubftatia,cxplicc,mihicBnullumoccurratnomcn
,.
quod ipfi aptiusfit
Jjurd oniU 'I ^ ^ ri , . ~ - c 11
-

quam tunicx,aut li uolcs,intcrltitii intcruitrcu humorc.cx^cum qucm albugineuaqucum ue


.
I

tad/M» dun
cerdri mm- nuncupabimus. Scd iam tcmpcftiuum fucritS; "duram tunicam fcrinonecomplcfiijquam a
irini,du(Sd.
jp^ji^i-j mcmbrana uiforiu ncruum inucfticntc pronafci ac dift!oIiii crcdimus.Quum pri- ^"'^^^^

mumcnimhxc membranaoculi pofteriorifcdi°appIantatur,diIatcfcit, &crafsiorac dur.or firi,6,i7.

ipficcrcbriduramcinbranacuadcns,orbiculatimundiqueoculoobducitur,taminantcriora c^^figf-

quam iii poftcriora pcrtingcns. quanquam interim ncque fimplici


cum paftim fibi fimilis fit,

donctiirnomincQuaenimpoftcriorcmociilifedem conftituit.&inantcrioriiedcad' maio- <!.j,,j/i./.

rem
>

DE HVHAN! CORPORIS FABRICA LIBER VI^. 6^9


rem oculi circulu feu iridcm uQf pcrtingitj crafTa & dura eft(uiidc & <r«A«pT«t nun cHpatur)8i
cifi v.ip
deiudura:cercbrimcmbrancmodoopacaj&mim'mcpellucida.' Eaucro fcdcquao culinigru
^^ry. fefiriscoliftit.hacctunicaincornuimagincmdegencrat, quodin laminasdiuifum &exaftela;
uigatUj uitrialicuiuslocoIucernxaccomodatur,pcllucidumqicft.Ncqjha;c prailentis tunica:
pars, cornu in luciditatc qua id etia fuperat folii refpodet, ucru &C fubftatia quoqi:cft enim hjcc
tunica; pars cornu modo dura. Sc ut cornu in laminas diuidi radiqi poteft, ita etiii ha:c tunics
pars (ecantibus no fecus radi diliungiqi ualet, quam fi ex laminis aliquot fcu fquamis inuicem
compacflis coftitucretur.AtqphincefteaocuIariorumcdicorijcura,qua:(cnibushanctunica;
partcm dcradi pra;cipit, quam a tanta cura cornu fimilitudinc i^a&tic/H Gra:ci,nos uero cor-
ncam nominamus. Q.uanq uidcntur Gra:corum pleriqj non hanc tantum pra;fcntis ieu dura;
tunica:partcmitaappcllane,uerumuniuerfam(quumipfainfignitcrdurafit) ainica.Quod ue
ro pellucida dura: tunica; partcm a rcliqua ipfius lede no pcilu cida,ac fi illadiueifa cflct tun ica
in pr^fenti non diftingua, ncmincm iam mirari arbitror, quum haud alitcr quam modo dixi^
mus illcepartes inuiccm uaricnt.Intcrnahuius tunica; fupcrficies,totaea fcdc qua cornu modo
diefi. u,u. non pellucet,uueam tunica abfq; alicuius fubftatix interuentu fuccingit,ipficp uenarum artc^ '

riarum^ gratia,utiprius diximus,adnafcitur:quemadmodum cti.i illi pcrtinaciflime ac orbicu


latim adncflitur,fecundum maiorc oculi circulij fcu iride. Porro ca fcdc quaha;c tunica cornu
inftarpcUucida ccrnitur, uueanoncotingit, 8i tantifperatcf oculusianus cft,abuucanotabili
intcrualloinibidiftat,quauuca antcriori infedecomprimitur. Hocintcruallum&uniucrlum
iinijigii.i |pacium'quodintcrantcrioremcryftallinihumorisfcdeni& pupillamhabctur,' humorcillo Himar
3dimpletur,qui adhuc cnarradus fupcreft, ac ucrus humor cenfetur nam aqua; modo tciiuis .

f 1 yi^o o
toufirij, quodammodo fecautibus & fuftufioncs curantibus occurrit, 8^ infigniicraqux modo pcllU'
fi.crsjii. ueroaqucusnominat.quanquam pleritjhunc
cidusca'nii;:undeeti5 (/AxSiHiAk Gra;cis,nobis
oui humori comparates,illumalbugineum nuncupcnt ctiamfi arbitrcr Grxcos hunc humo'
;

rcminaIbononcotuliflc,quuncutiquaa;quecrairusfit,8^muItu.-KccditiIlihumori,qucmc.'C
recentibus intcgris^ ouis igni appofi tis rcliidare cernimiK Atqj hic h umor uuei tunicc parte
.

corncx in fano oculo no contiguam fu ftinct,8<r(uti dixi)in priori ac in poftcriori eius partibus
continctur:atcf quum in oculo cofiftit,termino^ alicno,ut fic dic,T,cocluditur,uitrci humoris
raodo dimidiii exprimit globij,cuius poflerior pars,qua; plana conftatfupcrficic,tantij habet
linum,quanta inantcriora prowbcriis cryftallinihumoriscftpars.Antcriorautcaqucihumo
risfedesgibba, dimidiatiqiglobiraodorotundacft, fccundu oculinimiruformam.Cxterum
externadurc tunica; fupcrficics totafedequapcllucidaccrnitur, acrcucracorncacxiftit,admo
dum Ixuis cft 8^ lubrica: ucrii cxtcra ledc ita afpcra inxqualisqj uifitur,qucmadmodii inuicem
conatx mebrana: admutuu contaifiii cxafpcratur. Poltcriori cnim dura; mebranx fcdi prxtcr
' nenas hi artcrias ipfi implicitas " raufculus infcrif,qucm mufculoru oculij mouennu lcptimir
fci^g^f p
Aihxmmh
m potm numcrauimus:dcindelatcribusfupcriori^ ac inferiori extcrna; huiusfuperficieifcdibus,ner- /''"ocuHk^
nmjadoiit uofx tcnuitatcsmufcuIoriiinleruntur,quos fcx primos oculii mouctcs rcccfuimus.8<: deindc
^ntcriori quocp dura: tunicp parti ad iride ufq; fcu maiorc oculi circulij tunica obnafcitur,qua;
'

tcTx^figu-
ris cupitis adhuc comcmorada fupcreft,acadha;rcs co quod oculu continct,8<; uicinis partibus comittit,
11 lib.i. dicit,alba a colore quc pofledit etia nuncupata. Ha;c mcbrana anteriori tantu oculifcdiobdu
iijt.Qj i8
(f^j(;(-nuiseft,iflicotinuaqua; intcrnapalpebrarij ledeinueftit, oculiqjpartiiinumeroafcribi-
tur,quemadmodii 8<;iplxpalpebrc,fi modocui iduifum fit,his quocp partibusadiicipoffunt.
B
Puii^ifti^^hxcoculiparnulcrics^^^humorcryftallinus^^tuniculacepispelliculgtenuifljmfmodc)
f
mifgu.c. pcllucida^antcriori^cryftallinihumorisfcdiobnata^^^humoruitrcusinpoftcriorioculifcde
n i /igK.E. tantij pofitus:" tunica in qua uiforf) ncrui fubftatia refoluitf, acpoftcriore humoris uitrei fcde
0 G.H.
1
/i.
tum amplcclit :° tunica uuca,a tcnui cercbri mebrana principiii duces ''mnica feu orbis ara :

^^^'^ modo tcnuis 8iC nigricans,8t interftiiiu uitrei humoris ab aquco^^^tunica dura,qua: irt
ji^jiM.N.
r j/i.o,o. antcriori oculi fedc cornu modo pellucidareddif:'aqueus humor;'lcptc oculum mouetcs mu
sifig. P,P.
fculi:' tunicaadhxrcs,fcu alba,anteriori tantiioculi ledc obnata : palpebrx, bC demii uenxac
t'pgit-Q^
arterix.Cxterii fi quis modo oculi coftrucTtione ab cxtimis ad intima aggredi uelit, iam prom
ptiflimum cft rctrograda ferie illii eas pcrfcqui:aut fi uolct feparatim humorcs,8^ dcin tunicas
comcmorarc,nihil prohibei.Ego uero nuncca oculu enarrationeperlecums fum,qua in fcho
lisutifolco,primuoculi conftrudtioncexplicans, 8iC inchartamaiufculacffigiciiafenfimdcli^
ncans,atc5j in prima huic Capiti prfpofita figura oculii exprimcrc conatus fum.dcin poft enar
rationc ita lcdtioni^obicns, queadmodii fuo loco in ultimo huiuslibricapitc fubfjcia. Verii ut
oculi fabrica adeo ftudiolc foleo comonftrarc,u t fpeciantiii nemo in ipfaquicq defidcraret:ita OcuU pafciS
in ipfius partiii ufu cxplicado hic prorfus obmutefco, quod mihi ipfi de primario uifus inftrii- "fi^-
racnto no &ns6cia, at<J hac in partc quodfaau uudicp fitj a me non adfcrri poflc^mihi perfua
li dcam.
Sya BNDREftE VESALII BRVXELLENSIS
dcam.Nonfanecluaficryrtallinu humorcm praccipuu uifusinftrumcntuclle, &rutliicalatur
uitriimproducij&huiusgratiaoculi reliquas partcs cftormatasene,qucmadmoduGaIcnus
iu dccimo de Partiii ulii difFufe pcrlcquitur,comcmorare, aut hic prolixe etia fcribcrenequire:
fcd quod mihi certo qui uifus fiai, no conftct, hincqj rcliquaoculi coftrudio depedcat, quodcp
potillimum de huiufinodi philofophoru &
niedicorjj cotroucrffj s priuatim quecda aliquado
mihi fcribcnda duxerim,pra:fcnti laboread iuftam molcm pcrduflo.
DE ^VDIT V S INSTRVMENTO,
Caput XV.
V AE dcaudltusorgani fabricamod6enarrandac{rent,fuperiusinprlmo
libro ita cxplicui atqucinpra:fcntia, fi inibi nihil commcmoratumfuiflct,
:

capertraftarem.ln odauo cnimprimilibri Capitc ' cauitatcm aiiditusor- nuoftcndtt

ganigratia incaluaria exfculptam,paratamcp,&dcindehuiusconcauitatis jigu. cap. 8

foramina membranas &


ofTicuIa rccenfui. In decimo fcxto autcm eiufdcni
llb.u

I ibri Capitc,auris cartilaginum & conftrudionem,uti tun c oc


rcl iquarum

:urrit, modoq; animo obucrfat, pcrfccutus fum. Nihil cnim hic ccrtius de

auditu fonitucf percipicndo,quam inibi attexcre poffum, nifi etiam plus nunc quam dum illa
rcribcrcm,ambigcm,mihicp longcminus fatisfacia, &
non fatis mirari quca,omncs de auditu,
ipfiuscpobiciftis tam prolixe organiipfius ucl maximefupcrficianacognitioncfcribcrc:
ciira

cx quo tamcn prxcipua: ad prarfcntcm difccptationcm pctcnda: crant dcmonftrationcs.


DE GVSTVS INSTRVMENTO.
a,put XVI.
I NGVA H
orisamplitudiniadamufTim congrucntcguftuseneinflru
mcntum,mcdicis iuxta ac philofophis conccflum cft omnibus.quuita^f 4 Hl oiuij
in dccimo nono fccundi libri Capitc," nouein lingua: mufculos, uaria & funtin fgit

illam fibrarum.compofitionisq: in ipfius partehiantc oreantecolcftio, ris cJp. 19

ncm confpicua fpccicm una cuin illius iiiuolucris rcccnfucrim, & in tcr^
tib.:.

b fg. cdp.f»
tiolibro'' uenas^ arteriasqj linguapctcntiuferiemfimilitcrdcfcripfcrim, /i ;. }\imuU
quarto libro iphus ncruos minimcncgliges,quorum' altcr prarcipua
in tib X.
Cf. Crfp.Il
maioristcrii^ ncruoruin c6iugi}radicis numcrahaturportio, gulfusoccafionepotinimumlin
/l.!C.
gux oblata,'alicr ucro fcptimi ncruoru ccrcbri paris propagincs mufculorli nomine linguam difg.cart
implicatcs,ncmo,u ti arbitror.hic a mc rcquirct,ut prolixa de lingua: fabrica iiitcr cxtcras par, /16.4 r.r.

tcs,utuerum fatear,mihi minus cognita, fcrmoncm inftitua,aut difFufc iaporum diftcretias & ciji.Ciip.i
Ub..^rAm
qualitatcscommcinorcm,
DE T^CTVS INSTRVMENTO.
Uiw.

Cput XVIL
primolihro T quoq; infirumcn tu in quarti libri initio mc pei fecutu arbitror,
taclus
quum nullum ncruu tac"tus fcnfu no pra:ditu pcr corpus digcri aftercrc,
Cs^ Nature fcopos in ncruorum dift:ributionc quamum is locus exigcbat
fi&S.

cnarrarc:iIlorufubridcnsfcntcntia,quiunamdufdem ncruiportiuncU'
lamlcnfui,aliamotuiabfcpfcnfupra;cfredocuerut.Acproindetoiiushu
mana- fabricx partili enarrationc pro mea uinli abfoluta, nunc fupcreft,
omniupartium qua^pracfentilibroaggreflifumus, fedlionisrationcper
fcriberc:&;fi cuiuspartisinaliislibris tradita;fccandirationo cxpref& fit, etia illam adhuiusli
bri calccm fcriatim lubi]ccrc,& poftrcino dcuiuoru fedionc nonulla proponcrc,

CERE5RI, OMNIVMCiVE QV^E !> R^E-


Jinti libro tmduntur or^morum adminifirandi ratio.
Caput XVIII.
VH H O DO mufculosccruiccmoccupantcs,&neruoseccruicisdorfaIi
mcdulla profilicntcs,in corporequodnutritionisuitaliscjjfacultatisorx
CTanis inlpiciendishadenus fubfcruiuit,aggrcffusfueris,fuadco nuncca
put ita atquc ad prarccdcntislibri fincm reccfui,a rcliquo corpore auferri.

Ablatum cnim longecommodius, minoriqp molcftia attrcdabis,unde


ctiaincapitadctruncatorumhominum adhuncufumfunraccommoda.-
tiftima:pra'cipucquod illauixbcncinortua,ftatim a fumpto fupplicio
minusmorolorumiudicumacpra-fcftorum opcra,obtineripoffunt.In quorCnumcro fiquis
unquamalius,mchercuIehabcduscft,ftudioruunicusMccccnas,iHuftrilsimi^lcnatusVencti
fingu-

I
,

DE HVHANl CORPORIS FABRICA LIBER VI 6^1 1.

fingulareornamentum marcvs antonivs contarenvs, obraramphu


lofopliia: linguarumqf cognitioncmj ac tot fcclicifsimeobitas lcgationcSjtoti orbi clavillimus,
qui nuncPatauina; urbis Pra;toruigilantifnniuSjitbereprofeclonobisad Anatomcsadmini
ftrandas copiam fuppeditat,ip{e humanx corporis fabrica: ftudiofiflimus indefcnusqj fpefla^
torjacalius ucluti Romanorum Boiithus aut Sergms.Qualecuncf igitur caput obtigcrit, fcm' CdhdrUdi
i QpcJii- pcreius osferra' diuidendumcft,acproindenouaculaaut cultro in capiitis cutcad os ufqueor ^"^.^,
imduligii-^
bicularcmducesfccTtionemjquajpollicis latitudineelatiusquamfuperciliafunt, noninoppor^ tndpmcd^.
tihlluiti tune
aufpicabitur, hinc per tempora ad cminentiflim a maximc^ pofticam occipiiij fcdcm tcn»
iSHefilu. dens,&illincrurfusperiemporafrontemacccdcns.Du(5ahaclinca,tcnuiorifcrra,quain gan

grena aufcrendis mcmbrisuticonfueuimus, autalia abcburncorum peclinum artificibuspc


"ff^"^
'''^''> caluariam fecundum illam lineam diuides, ftudiofe pra;caucns, ns* altius quam os fit, fer-
iiitlin cjl
(mti. radefcendat. Inhocopcreconduxcritcapitiscrines nondum abrafos,neque ctiam aurcsprar-
fedlas eCIe,quo leuiori ncgocio alteramanu, & fodalis utraque capu t ne ferra; ccdat cotincatisi
VbicaluariaiTiorbicuIatimdiuiieris,obtulo cultelIimucronefccundumleclionemdu(fto,num
aliquaoftis parsadhuc diuidcndafuperlitexaminabis,ut&eam quoqucferra diuidas.Porro
nelctftionis finem ipiius principioelatiorcm, depre{Tiorem'uemol^ris, fimodoid citraaliarti
opcram(quanquam tacSu fitlongcfacilimum) te fafturumno fidis,nihiIobftitcritfuniculum
colorcaliquo intinctum nudxcaluaria: fortiter illorum qui trabcs in aftcrcsdiuidunt modoi
circundare, utcolorisorbicularcmlineam, qux Icrram dirigat, caluaria^intingat.Atquehunc
funiculum olliobuoluereconucnit, poftquamiam cutcm orbiculatim diilccuifti: quippccu»
tisfcifiio tcmanuducerenequit.nam fcclionis in cutefactxlatcrajdum caputualidecotincturj
hincindcabfccdcntccute diuelluntur. Diuifaad huncmodumcaluai ia, fiaceruiccintcrioricj
maxillacaputhabueris Iibcrum,illudfua bafimcnftimponcs,utrinqucfiuifum fucritneinia>
teraconcidat,lapidcm,aliud'ucfimilecollocans.Siuer6 caputrcliquo corpori fcflionisratio'
neadhuchacreat, tot ceruici occipitioq) quadratos lapidcs, aut truncum aliqucm fubr)cics,uE
caput in anteriora rcflexti clcuatumc]j,ac fi bafi iniiitcrctur,tibi ailurgat.Infupcr fcc^tioni per cal
dorfum tranfucrfimad Irontcm prinium impones, & illo modi-
uariani facta: ualidioris cultri
cefurfum deorfum^ atfto , lccftioncm aliquoufc^dirimes. Idcm quoqueinoccipitio tcmpori',
busq; tantifper fecicndum c(),quoufcj caluariam a dura cerebri menibrana liberam efti: conie.
ceris. tuccnim uerticis crinibus apprchenfis attrahente manu os fubfcquctur . Adempto oftc, Cnii, ijip;^
cutem fimulcum adipe S^^carnea mcbranalolis manibus(alicubitamcn cultropriusliberata) "'^^rdTtie cdr^

facilediucIles,&deindecuItellimucroneGra:cis uocatri :Ti<&wa*i«t', ipfumq) nrr^isiiu indaga-


titpg.tr.t.
bis, dcindectiara uenulasexuerticiscutein caluaria ucrlusduracercbriincmbranam,autab /ticn, illjj, [t,i

hacin illam profeclas. lamduracerebri membranaaliquacxparte cultcllo cftperforanda, & Std-ddhicm£.

calamo fiftula'ue, aui quo in eliciendaurina uticonfueuimus fyphonc,foraminiindiio,fe(ftiO' ®


^ET'"'-!''
nis lateraad illum digitis coprimendafunt,utpoftmodum fyphoncinfiato,quanto duramcm „^ dTiipHttida

brana ccrcbri mole amplior fit, condifcas. Atque iuffecerit in altcro tantum latcrc ciufiTiodi fo- ?;<! cxdmittdn

ramcn ficri. nam copiofus qui inflatur fpiritus undiquacf ,duram cercbri mcmbranam diftcii
dit,inflatcp. Verum fiquum caluariamferradiuideres, durammcmbranamalicubiofciianter
diirecueris,illa quoqife(ftioduminflaturmcmbranaopportune,nca(:remtranliTiittatcornpri-
cEi pr» mctur.' Diuifa rurfus mucronem tertio dura: membrana: finui,
membrana, acutioris cultelli ,^

tofsm capitis longitudinem in elatiffimaeius mcmbrana:(cde proccdcnti intrudes,lon-


^^cmilm P^'
'
ga^ieflione uniuerfumquoadpoteris,autaboccipiioadfrontemufquc,autafronteadocci
pitiudiuides. Atqi hic finus fi fufpcdio, aut aliter quam capiiis fupplicio homo nccatus fueritj
difig.QC fanguincoppletusconfpicictur.quem extergereconuenit,&diftento finuipfiusform3:,& 'ra
^ mora qui utrincj ab ipfius Iateribus,& cx infcriori eius fedc pullulan t,orificia infpicere. Porro T, •

utcerebruduraipfiusmcmbrananudcs^iuxtafi^ontis oscamadtertii illius finuslateraperfo- trdn,cdi


foramen indito,fccundum illum cultcUo ad occipitis ufcf os coiinubad
rabi's,et deinde ftylo in
Hac ad utruncp finus latus facftalecflione, rurfus dura mem'
finus cius latcra lcc^ionc deduces.
branam cultclli mucrone propter aurem, qua offi proxima cft pcrforabis,hincq; rccfta furfum
iifcf in priore,feu iecundum capitis Iongitudine,ducf}am fecSioncm fecando perges. Poftrcmo
fn capitis uerticem quatuor fibi proximarufccflionum angulos unguibus aitolles,& deorfum
traiflos a cerebro reflcc1cs,habita ramoru ratione,qui cx teriij dura: mcbrana' finus latcribus
r G,G. quibus dura: mcmbrana: implicatur latera, in tenuc cercbri mcmbrana pertinent.
"i-js uafis

mrr r A
Infuper dcxtraccrebri partcafiniftra modicemanuubencficiodiducfia,'fcptuma duramcm-
cr B,B. braiia inicr utranc^ ccrcbri paric cxtrucftu, dC fobolcs a tertio dura^ membranx finu utrincp in
tenucm mcmbrana diffufx.quantu fieripoterit attoUctur.ut qui iliaru in terucntuin uiuetibus
li i cere-
f

ANDRBAE VESALII BRVXELLENSIS '

cerebrum eWgatur utcunquc intuearis.ac dein acutiori cultcllc* illis propaginibus afuo finu W
beraiiSi eam durx mcmbrancc partem aTeptofediumolfaflusorganorum libcrcs,acucluti ^^^^ ^
|^
excercbroclcilatamin poftcriora rcflciftas.ipfius" finu quiuehaiinftariotiinfcriori ipfiuslc' hh.i...

dicxporrigitur in(pc(flo. Cuius origo,ut &ca'tcrorum omnium,paulop6ft iri propalulum ^tf' F


i^"™*'"'
ucnict. Nunc autcm dudlus in tcnuem mcmbranam excurrentes, ipfacp nicmbrana infpicicn-
tur. Vbi itacpnuperdiflamdura; membrana:paricm in poftcriora rcflexcris,ac Uti-anquc cc
rcbripartemdifiunxcris,'Iongos!ntenuimcmbranadu(flusintueberc,quipcrcapitislongitu ifiga.t^
dincm in illam ex quarti dunc mcmbrana; finus termino producuntur.Horum ortus in prac.
Crniia curiofius non uenit inquircndus,nequum cerebrum nimium ftudes difiunge-
fortaflis

re,aliquid iricuriarumpas. Alia's cnim hortaro', ututraquc cctebriparte quam maximein po


ftcriori icde difiun(fla,duram mcmbranam qua cercbri partcs intcrcederc incipit,quam pollcs

proxinie ab ' illa durac mcmbranac partc, qua; ccrcbellum ac ccrcbrum in terucnir, acutioris cul ^ q q
lelli mucronc diuidcres. tunc cnim quarius libi apparcrct fiiius,&; quas illc educii" propagi. hfig.T.
'

nes.Dcindcetiam cercbro a dura mcmbrana,qua; id & cercbcllum intcrccdit,modicccleuato, "fi- >4

ram uli ex illius durai meiTibrana: parte in tcnuem ccrcbri membranam cxporrc(fti uifercntur. j'^

Vcrumharcccrcbriportioncablatainfpicere longceritfaiius. acproindcillisduflibusquifc'


trMjricerc- cunduiTi capitis longitudinciTi
m
tcnui mcmbrana iupra callolumcorpus tcrunturexpcnlis,
*'

iri rriiolutio- unguibus, aut cultcllo alicubi tciiucifi mcmbraiwdiucllcs,acdcindcfcnfiiTiaccrcbroipfiusq5


miisduul/ib. "antraftibuscamdigiiisdctrahcs.Cercbruhaclibcraiumcmbranafuosoftcndiianfradusrar °^fiz"- ^
gumcnlD^cft.qui a tcnuimembranacoiincatur,c]uufciliccthacdctrafta, impcnfcdilatefcat,
Suptrioris &concidcns prorfus,quodammododcfluat. Porroccrcbri anfrafluiim altitudoacprofun'
cJloricorpc- ditas digitis, aut llylo uenitindaganda. aiquciractiam folo digitorummuncre'' elaiiorcallofi
ris fupnficM corporis lcdcs, &qui utrinquchk confiftunt finuSjinquircntur. Simulatqjucro hos inucnC'
«.

DmriQyfi' ris,utrinquc magiiam ccrcbri auaTcsportionem,primuiTi magiia


ct acutiori nouacula lectiO' 9 Pmfu.
m/lriuctricu- ncm pcT dcxtruiTi.qui ad callofuiii corpuscofiftit,finumdcduccns, qua: totam ccrcbripartcm fe"*
/ - .
ioruuptruo. r- "i) r y •-.-
r i ! i 1
lUoiupcriorcm, atronicad occipitiuulquc limul indcxtro latcrcadiinat. plunbus cnim
i i i
rm^quam
],icf,4jlo

rciteratis fe(ftionibus,opcratio turpitcr uitiatur, Adcmptam


ccrcbri partcm in nienfam ita iuj^iciei.

rcponcs, utclatior dcxtriucntriculi fcdesiii conrpciftu eacnimquamfieriprxcepimusfc'


fit.

c^tio^dcxirum ucntriculum diuidit, fi modo rciflc fecundLim finum quiaddcxtrum callofi cor-
porislaiusuifitur,adminiftratafucrit. Dcxtraccrcbri partcadeum modum ablata,in finiftra
idcmquoquc (ut& fiiiiftcr quoquc patcat uentriculiis)moltendum cft, pcr finiftrum iuxta
corpus callofum confiftcnicm finum fada fccflionc^callofoqicorporcquamficri liccbitmaxi-
Tstxtrifiiti
flnifuentricu mc immoto,diuulfoq!, Qiiandoquidcmidpoftquam finiftrumquoque cercbriuentriculum
lorufepciexd, infpcxcris,uidcndo ucntriculorum 'lepio leulpeculo,(cnfim,&quamaccuratiflimcubiutrin ^,'

m quccontinua ilii ccrcbripars adcmpta eft,fummis utriufcjmanusdigitismodice xqualitcr^


Scptumcnim fi adcum modum callofumcorpuscrexcris,& dcincandc'
attollendunT ucnit.
iam contrario quod infpicis latcri (nifi illi clarior dies obluceai) adhibcndam curaucris,
cius
euadet cofpicuum.'lamcallofumcorpus'anterioripartc,quaolfaiftus organorum intcrftitio
'/^'rf^
uicinius eft.cultcllo a ccrcbro libcrabis, & dcindeid hac partc clcuaftim digitis furfum trahcs, puraHs
in poftcrioraq) diuulfum reflcclcs . ita nanquc" clatiorcmfpeculi fcpti uc icdcm callofo corpo- i'"'"-"'-

Ccrhoriftt,
"irtferiorcmucroilliccrcbripariiquamteftudiniaccamcratoafsimilamus^conatam ccrncs. J„^'^',j"fl
(ludinis moJo 'CamcratuiTi auicm (cuius nunc fupcrior fcdes undiquc obuia cft) obtufiori ftylo uoTit exa- fillitin 4^
cfforiimitxd, minandum . ac primum quidcm ftylus ad fyphonis formam obliquatus camerato cx dcxtro l"^'-

uentriculo in finiftrum mittetur : & camerati perpenfis latcribus, anterioripfiusparscercbri ^j^'^^'


*
fiibftaniia! non procul ab olfatftus organorum lcplo connata,cultcllo °diuidetur,& digitis de^ x.
inde elcuata in poftcriora reflcc1ctur,ut & ipfius inferior fuperficics qua; tcftitudinis modo ca- W
uacft,occurrai. Rcflcxoiiacf caiTierato,quiidpofteriorifuaparlcucluicxdcxtro finiftro^ce-
J^/'''^'
rebri uenlriculo cnafcatur,immiflTS ftylis perueftigabis,& deinde id in priftinam ipfius fcdcm z^xquin-
rcpofilum longa fccfiione diuidcs, aut poiius cultello uniuerfum radicitus praifcindcs . CoH' '"figura

duxeriitamcn priufquam pnrfccctur, fubipfoftylumad'eam ufquc partcm,qua ex quarto


f^^"'"'^"'
dura; membranx finu Uafadti(fius'ue, adantcriorcsccrcbri uentriculos fub camcrato perti iiy'fi.v„
V?triculor"i
'^^^ fubrjcere,acadainunim ipfiusufumconftrU(flionis^ rationem elcgantiflimam examina, T.

dtztrii^fini, t-e. Statimucro atquc adcmptum, Ionga'uc fe(flioncdiuifum,ac poftca utrinquc diducflum '"^fe-."-'-

^"'^'^t'^"'^'^'*
P''^-""^'^
fccundarum forina
Gra;cisdiclo,& dudiibus aquartidura:
x'!'«i^f o^s/ig.M'
^7"^'°J!me
membrana: finus finc cxporrc(fi:is. Ac proindcprimum pofteriorem UCntriculi (edem ftylo n.
inquircs, qualitcr hxc fcilicet ex poftcrioribus deorfum in priora defccndat, pcr illam^ artc, ''''; 7- s/"-

ria afccndat,qua;antrorfum prorcpcns, altcrara eius dutftus portioiicm aflumit, qui quar^
a
to
DE HVMANI CORPORIS FABRICA L IRER VII. Cjj
itfji.Hcti
to diira! mcmbrana; finu in ccrcbnx fiib camcratoproficiTcitur.' Hunccnimrccla fupracom
'
[, j_
munemdcxtri fmiftriipucntriculicauitatcra lonqiusproccdcrcob(cruabis,Stdcinclcbiparti-
tum ucrfus dcxtrum 8i fiiriftrum ccrcbri ucntriculum porrigijtandcmqj ab hoc ac commcmo
rataultimbarterianupcrdidlumplexum cfFormari.Cxtcrum quumhos ducftus cxcjuarto du
f ^*-
14 ra; mcmbrana: finu prorepcntcs confpicis^ illi quoq) fpecftandi lunt, qui tcnui mcmbranx &C
'

humilioripartcdurx mcmbrana: dextra ccrcbri paitcra a finiftra intcrdiuidcnti,a quarto finu


ofteriJtur, Vbi cnim hos infpexcriSjduflus qui a quarto finu fub camcrato in ccrcbri ucntricu
lospcrtinent, ca lcdc cultello fuiitdiuidcndi,quacommcmoratoscfiormantplcxus. Hincckv
^ ^''^' poftcriora lcuitcr rcHcclctur,nc fiinul' glandula quam Um«!viiy Grarcis uocari diximus, CtiinUtrlli
''^li^D
auellatur. ha-c fiquidcm illis duclibus fua fcdercmotis,in confpeclu iacct. crii hxc tcntan tiV matccis. m
h i6fi.B, a ouiUum ccrcbrij ad inanuineffc uclim,qu6d id glaiidiilam illam &ccrcbri " tcftes,natcscji apcr^
C7F,H.
tiusnonnihilquamhumanumcaputcommonftrct.GlandulahacinlIium!ocumrcpofita,di-
^
' /^/i^ ti.
gitis'communcni dextri finiftriqj ccrcbri ucntriculorij finum,qui iiiftar rima: modo lpcc"tanti
(i4^^fc
C)<^f^tirritdifteiides,acmox'' racatil quo pituita ucrfus 'pcluimcx tcnui mcmbranaextruflam 3^«y amn'
c. .i»n>/i- defcrtui-^uiia cum"'mcatus principio intucberis,quicx tertio uetriculo comum uchac ci5caui- ''''/'/'"S
r ~ 1- r -1 p ~ - t -I - I .
nuanim:.
S'-^- tate 111 quartu uentriculu pcrtinct.quihus iiilpcctis tota ccrcbri portionc ccrcbcllo mcuhcntc
"'7feKj j,., c(.|-cbrQ ducla lcifiiorieadimcs,idduntaxat hlc pr:vcaucns nc duclusartcrias^ue
''

f p.ir.itii
pcrpoiicriorcmdcNitri finiftricj!Ccrcbriuentriculoriircg:oncmafccndcntes,unadilIcces.Ap,
moiojjig. parctmod6dur32mcmbrana;'parsccrcbcllumabipfiincumbcntcccrcbriportioncdiuidcnSi
^Sj/.sAj.
5i ctiaiiiMllaquxinter dcxtra ecrebri pariciii &
finiiiram ducitur. quaproptcr tcmpcftiuum Dur^-n:c!ri

utquatuordura; mcmbranx finus fimulcxamincs.T crtio itaqucdui xmcnibraiixfinui ""J"""""-


r 7/1.0,0. cft,
ssfi. D,D. qucmdudumpcrlongitudincm'dilTccLiifti,plumbcum iiiicrcs flylum,"quciniacilcin trcsreli
Htiosciusmcmbranx iinus hinc}3rotrudes:fimod6utrinqiad latcraprimtim,ubicerebellicla
l'»?]; jii

Sai- K po- tiorpars olTiproximaeftjillum impuleris. itacnim dcxtrum &


limftiu fiiium, fcu primumac
msSiylumo lecundum iiiuenics.Dciiidc fi fub radice durxiiicinbraiix partis dcxtraiii &; fiiiiftramccrcbri
'
' 1' P'"''-'-"'"
iiiterucnictis ftylumclctruferis, quartu finum compcries. (.^0 taiiicncos uidcascxa-
l!",'"

nw' <?liu.s,acutioriscultclliinucroneloiigisduclis fcLtionibus omiics funtapericiidi:&dcindccuL CrrcMl, Jttci.


diinT.^ tcllo totadurx mcmbraiixpai-sccrcbcllo fupcriijsobduLta,orbicularifeifiioncfccundum os rfm.
,-cvcip.'fH
Jmfraucnitprxlecanda,^ aut(c{5tionefccundumloiigitudiiicm du^fa,diuidcnda,acrctroriLim
'"''•:''
'
rcflciflcnda. Vt ccrcbello obitcr iiilpcc^io, ccrcbrum dciiuo aggrcdiaris,c6muncm dcxtri fiiii,
ftricji pituitx duftus immiHo ftylo examiiias, Vtuerp
uciitriculi finuni diftciidens, ac exacfhiis
commuiiis cauitatis feu tertq ccrcbclli ucnniculi mcatum iii ccrcbri caiiitatcm porrctftia obfcr-
ueSjobliquatum ftyluiii nicatuiindcs,lcuitcrqiin ccrcbclkim coiicidcre fincs. Stylus cnim gra
uiorfyphonis modo incuruatuSjCtiamnoimpulfusfccundummcatusduclum^inccrebcllum
deuoluituci^vTancntcadhuc iii mcaiu 11: ylo, digitis ccrcbcllum noiinihil a ccrcbri tcftibus diri-
iiies,quoad fcilicct Itylum intcr ccrcbcllura &
tcftcs ipfos intucaris,tuncenim,& prxcipuc in
y iofi.B.G. Qujs ccrcbi-o,qua-pars' tcl^tibus,&qux 'iiatibus fimiIiorfit,difccs,Qiiod quu obfcruaueris,
z j-rflimtiri^
'"/'S-
r. (-ultello fccuiidum ftylum' diuidcs,ut mcaius illc cx conimuiii dcxtri
tcftes ipios natcsq; fiiii uumc:c^h:^ &
k vn f,,ari ftri uciitricali ad ccrebellum porrcclus cuadat confpicuus, pauloqj accuratius meatus
cauitatc
olras/ig. accrcbroad pcluiinpcrtincns,pituitamq;e6 dcducens,reddatur confjiciftior. Potcrismodo
b s/i. T,T. tcnucm ccrcbclli mcinbranani hamulo dilccrpcrc, & ucnam qux ab illius ducT:ibus in poftc-
rioremhumiliorcmcpaiitcriorumucnn-iculorirlcdcm pcrtiiictcxaininare. Qiiippchancrepc.-
ries facilime,mod6 illam iuxta aiiticx ccrcbclli partis aim ccrcbro conncxuni inquifiucris,qui

c io/;o«r.< prxfcntis ucnx potifllmuni fii iiitcrucntiuVtucro' coalitum ccrebclli cum dorfali mcdtilla Dorfih
i,K.jiiii/i
cognofcas, caputquafi in facicra' reclinandumeft, manuintcrccrcbcllum
Sv; dui-,imccrc- & iulUcumccrc
'"'""'''''"^-
'^*' 'ncmbraiiam occipitis ofli commiffani,impofita, ccrebcllum inpriora,dcorfumqj dctra-
S-mi jifli!

'^' dcbct, quoufqj uniuerfuma dorfalimcdullaliberatum dccidat. inca cnim adminiftratione


''fi"'9pg-
''^Ki-^- nihilobftabit, quo miniis^ucnulas duclusue cx primi fecundi^ durx mciiibranxfinuum
prmc'P'1s,aut 'ucnis artcriisq; pcr traiifucrfos ccruicis ucrtcbrarum proccflxis rcpcntibus, iii
Ubrifrm-l
ccrcbcllum porrigi uidcas, ac dorfalis ex ip(o ccrcbro ortum, formam, finum cum ccrcbclli&
g lofigiir^c flnu Dcindc ctiam repofito capitc,
quartunicflrormantciii ucntriculum ccrnas. ccrcbcllo Q™«/»»/- &
'"' P'°'^tt'" pofito,ipfius intueberis finuin,.& partes quibus doriali mcdulfc connafccba- ""'""•'"'"'
''tinji^'
f) vti fifla
tur, &
prxcipue ipfius rcuokitiontl anfracluum ue pulchram imagincm a quibus ilico ucluc .

iniifiguri. manuduceris adduos rcuolutionum' apices ucrmibus alsimilatos, &


ueluti rcuolutionum ycrmifirmii
iu ji.c.D. tcrminos pcr ccrebelli
medium fecundijra ipfius longitudincm dcduftanini , Atquc id ap- ttxclfuum.
p.arcbit clariflinii;, fipcreain longitudiiKinun-inquc longa fccftioneadcarura rcuolutionum
latcra duc"ta, cas a rcliqua ccrcbdk fubftantia libcraucriSj cxc£tas'quc in mcnfam c.xporrc-
li 5 xcris.
t .

ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS


xcris.itananqueunus tibiapparcbitucrmis,iUisquam fimilimus.quiucris tcmporc e fa!icibu3
dccidcrc folcni,autbombicibus priufquam fcfc folliculo iricludant : 5: adhuc multo magis
quum iam aliquandiu inclufi fucrijt, folliculum tannen non dum corrofcrc. At fi uniucrlas illas

mcdias rcuolutioncs fimul non abftulcris, &; dunraxat cxtrcma cxecucris, duos potcris com-
inonfirarc ucrraiformcs ccrcbclli proccflus,unum quidcm priorc, poflcriorcm ucro altcrum.
PorrononfoliamexciflisadhuncmodumucrniiformibusproccflibuSjipforum imagocxami'
nandauenitjUeriimctiam quando ccrcbcllum adorfalismcdullxinitioaucllitur.iploruufum
conduxcrit.lnipcflis itaq) ccrebclli partibus,ncruoru paria iuucfti
T^crmrum pnccipuo ftudio cxpcndcrc
t^micximc. gabii tur.quod ut fiat ocyus,'manu intcr ccrebru &
frotis os inlerta, ccrcbru fcnfim attollctur, f^^'

utprimum uocatum ccrcbri'mamillarc proccfIum,&dcin olfaftus oigano (cruicn-


aplcrifqj
tcsuideas"proce(Iiis,qui e fuis finibus ftylo quopiaautdigitoucniunteudlcndi,8.' una cum mtnliz»-

ccrebrofurfum inpoftcriora flcdcndi:in quooperecaputnoninutilitcrinocciput"rcclinabi ""^'^-

tur.itaenimrcuolutum eorumprocefTuum ortumpulchreoftcndct. Atquchicparitcrin con


fpctSum uenicnt°uiforiorum neruorum principia,& corundcm congrcnus,& fub illis''pcluis l.

cerebripituita;expurganda;parata. Mox &


artcriarum indunr mtmbrana' ampiitudincm "Vi^flii

ingrcftusoccurret,qua- partim in tcnucm abfumuntur manbranam,& partim in dcxtrum &


finiftrum ccrcbri ucntriculos propcrant. Vt iicro cxaclam earum artenarum fcricm fpc(fles,&.' n.o.

liic quoquctcnuem mcmbranam a ccrcbro diucUcs, &


ucntriCLilorum terminos inibi in reuo, P 'sfen s,

'^'^'^fi-
lutioncs,noautcminolfac"iusorgana uiforios'ucncruosfinirc,nihuqjmimisquamaucntricu-
lisincaoroanapituit.amcxccTni, illisqjad 'odtauum capitiSosdcdud.'Nuncuiforiosncruos ^'n/fj.B.

a ccrcbro diuides, &


totam ipforum portioncm in caluaria; amplitudinc tibi conlpicuam, Itu.- '^i^- e.F-

diolc rclccabis,nc nupcr diflam pcluim fimut aufcras.ca nanquc hac adminiftrationc tota oc
ciinit,pulchreq! ccrnitur,qui mcatus cx tertio ucntriculo adhancpcrtinct, &qualitcrillain
'
, vnfiCiii

"glaiidem ccflct, quxdtirx mcmbranxfubiicitur,facilcq5dilatatohicpropriodurxmembra- 'ji 'ni>/tti.

nx-foramineipccfabitur. Coduxcrit tamcn mcmbranaminibitantifpcrillxlam fcruarc,dum


rcliquos ccrcbri ncruos examinaueris.Capitc igitur in finiitru latus' recIinato,& ccrebri paric ^ „ f
qu.radhucicliquacft, in fuumlocumutcunquc rcpofita,ccrebrumpoftea in finiftrumlatus y viin .4

dcorfumc{ircBec"tc3,& ' fccundi paris origincni contcnipIabcris,mox '


minorcm tcrtij paris ra
^J'""^^ ^
diccm,quadiuulfa ccrcbrum adhuc magis in Iniiftrum dcflcc'rcs,& mox "tcrtij &quarti paris ^,^/,j'n.
c.xoiiumintucben's:infiipcr& 'quintiparisorigini:, c]uam fimiliterdiuiderecompctit,ut' ncr bi^p.\,K.
"'
uulumintucaris,quiiuxtaquintiparis radiccm priiicipium obuncns ' tcmporali mufculo,&
IJ"''-^?
inore'dclitcfccntimaxillamq;attollcntiolTcrtur.*Scxtum quociuepar & fcptimum euadunt ^'^iJpu,
coiifpicua,fi uarijs ipforum quibus ortum ducuntpropagmibusanimum adhibucris. Carte- tjb.r.

rum quum paria hxc perquiris,"ducT:us quoquc uenarum modo cx dura;mcmbrana.'finibus f <s™'f

iii rcnucm cxcurrcntes obfcruandi ucniut, & ncruoru exornbus in finifti o fi uilum crit latcrc,
^ ]^ ^ ^
fimi!itcradinucris,c]uicquiddorfalismcduIla', autccrcbriincapitcreliquumcftaufcrcs,iitdu- dcatO,m
ram mcnibranam cjua ccrcbri bafi fubiacct,adhuc intcgram uidcas,& olfatSus organorum fi. P°"'j' f'"''

nus foraminulis pcruios,& undiquc cgrcdictcs ncruos intucaris:quibus infpcctis, primi ac fc. 'jp |
'f,"^,,

cundi durx mcmbranxfinuumongincm,& in illos fubciintiauafa 'cxaminabis,acutioricul (1.4.

raucroiie ipfos apcricns.'' Duftus autc fccundum durxmcmbranxlatcracxcurrentcs,& knpp<trm


Ju".t ruetrlri
tn-idpfiim in ipfius iuxtafi'ontcm baficonfpicui, ucl citraaliam fctftioncmfuntobuii.utucrcglandulam, i"f,^.,jf
iz^mea. qucm dincaioiiis profclTores cmcntiuntur rcticularcm plcxum uidcas,animum adhibebis , vtji.{tum
CUndiipimt
Jj,r3,|.,^,.|,,l-,j.an3-'fQraniinipcluis infundibiiruemcdiuc.xcinicnti,&adhucpc!uisportioncm ^ftg-
umtzcii>ien- , ,
jr
, „,
-n J,

aanatamhabcnti,non ncgligcnsintcnm arteriamutrinquc ad toraminis illiuslatcraduram


, • •
I (iij/ie-H,
tu.iprtf^cccti
Imctiim jrtc- membranam pcnctrantcm. quxubiobitcrintuitusfueris^^acutioriscultcllimucronetclionc Itsfig.F.
nurum.
exilloforaminc utrincpadartcnarumufqjtranfitumduccs.&labrisfccftionumdiftcntis^olan- '"fk-
dulafcfcoftcrct,artcrixcRad ipfiuslatusftratx.^VcrumhxmacrisrcddcnturconfpicuXjfiha- ^',
„ „
0, • ir 1 ' 'j ° u •
1.-1 u •
""•X"^"-
mulis&acutioriscultcllimucronc,quampotcrismaximedurammcmbranamhiclibcraucns,
I •

nms/igiH
apcrucrisuc, acabartcriadurampcnetrantc membranam plumbcumftylum ad foporanam
ufquc artcriainccruicc adhucconfiftcntcm,impcllas.Idnanq!inhomincfac"iuprompnimeft,
fi modo tuis oculis Galcni nomine fidc dcrogarc nolucris. Hic enim quam pulchra dcrcticu-

lari plcxu 111 hominibus comcn ti fin t hactcnus omncs, obferuabis potiftimtim fi ouillum au :

bubulum ccrcbrum hicquocj fccTtioniadhibucris. Prxtcrcaglandulam fuafcdcdimoucns,ac


ut duriticm ipfiiis cxpcriaris eandem coprimens, perpcndcs quid Galeno in mentcm ucnerit,
quod percrafliflimiiolTiscuncumrcfcrentisfcdcm, quam fpongixmodopcruiam eflefcribit,
pituitamadpalatumcolari ccnfucrit,&nonpotiusproprioshicpituitx&attraflo pcrinfpi-
rationcm aeri dudus,foraminacp non minima etiam indagaucrit. Rcliifta modointcnori calua
tix
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER VII. cr;5

riac fede ociilum aggredi conucnit,ad cuius fedioncm humanus,fi reccntius adhuc fucrit cada
uer,fuffccerit:alioquicnimbubulusquamnaiicifci poteritreccntiflimus.fimulquoqucopcri
tiflg.ct.,a ™°'
adhibebitur.Primumitaque^palpebrarumj&dcinde^^oculimufculos.qucmadmodiiminfc-
fjigiir.cu.
cundodocuimus libro,inquircs:in quo opere ncruorum quoquc&C uenarum artcriarum quc
u li.i. pcr oculorum fedcm duduum habcndacllratio,'' fecundi dico ncruorum ccrcbriparis,&' mi-
'
"^''^'^'^''^'^''^"^^^^'^•^'-^'''-''"'amulosfacileadinuenics.fieosinpiiigucdinc oculi niufcu-
^'^"''k
lisobdu<fi:apcrquifiucris,&pra:cipuefi ofrarcleruarenolensintcgra,fcrra frontis os fupcrio.
rciuffig.L.
rcm oculi conflitucns (cdcin,inftar trianguli prius cxecueris,& dcindc primum ncruos illos,&:
poflca cxtracSo oculo ipfius mufculos indagaucris.alias enim oculus cum mufculis illa-fo olTe
j

I
encteruendus^acutioricultroinoculicircuituproximeadosduCtisfcclionibus^ufqiicadncr^
iiiuiforii ccaluarixampliiudine quacercbrumcontineturcgrcflum . Vtcunqueucro oculuni
iisfig.ca.
cuulferis,conduxcritfcinpcr'adha:rcfccntcm mcmbranam quam licebit uicinilTiine ab oflc
(iS.ij/ijB.
dirimere,imo ciiam eius portioncm qua intcrnam palpcbrarum cftormat fcdcni, oculo appeiv
«.14.'. fam frruare. utintcrdum adhuc intaclis oculi mufculis, cultelloacutioriad iridcmufqueab
'

oculoacficutemacorporeaufcrrcs,aucllcrc,&deinde unde ortum duxit confidcrare poffis.


Aliquado ucro ipfam 110 nifi ablaiis oculi mufculis aogrcdieris, perpendens fcmper hanc tota
antcriorem oculi fcdcm ,pra:tcr corneam tunicam feu pcUuccnicm durx tunice partem ample

ij/i
ucrototampofteriorem,pra:tcrportiunculamabingredicnte"uiforioncruooccupa'
'^'^'•'"^"'^

tain.CcttcrOmoculo &mufculis&adha:rcfccnicmcmbrana' libcro, uiforium contcmplabe^


I
X Vt in ,6 ris ncruum,primum' ucnas arterias quc fccundum ipfum ex cercbro in duram ulque tunicam

exporreflas^dcindeportioncmuiforiincruiloiigafectioncdiuides^&culiclli mucronc dura;


7 17 fig.a. cercbri incmbranx,& tcnuis mcmbrana- portiones ncruum inucfticntcs,&-' poftmodum ncr^
>4<'- ui fubftantiam'inquires,utueluttriumprxcipuarumoculininicaruminitiaoft:cndas,&dcin
'
^'14"^/' deuiforiuin ncruumab oculo' diuidas,utnihilprxtcrduram,ccu cxa(fiifliinaquarpiamfpha%
« vt m .s ra,apparcat.Sphxramhancruinmisdigitisfiniftra;m.anusitaapprehendes,utpollcxquidcm
yi.«..4. pupillain,rcliqui autcm cam fcdcm in quam uilorius ncruus iinplantatur comprchcndant,dciir
dcxtramanuacutiorinouaculafcc^tioncm quiiinpotcrislongiftimainduraoculi tunicatranf
ucrfimduccs,utcitracoinprclTionemomnesoculihumorcsexcidere pofTint. Hicnimhacdu
(fta fccTionc^oculo quc in dextram inanuin alTumpto, in manus finiftnc uolam ita funt dcinit^

tendijUtcryftalliiuis uitrco clatiorcm locum habeat:ncgocium enimconfuderis, fi uitreus fu.


per cryftallinum rcuoluatur. Atquc id nc fiat uitabis,fi quum in uolam ex oculo humores pro

labifinis,oculum non admodum a uola clctiatum tcnuCTis,&poftcrior oculi pars,quauifO'


riusncruusin(critur,uolainm.igisrcfpcxerit.Sufccptisadhuncmodumhumoribus,&rcpo-
fitaillaoculipartccx quahumorcsprolapfifunt,inanu Icuitcr modice'ueinucrtcs,utaqucus e
h vt figur.i uolafiniftr:cmanus profiuat^lolusq) uitrcus cum cryftallino relcructur.Mox confidcrabis' tu
c i''fe 'ci
"'"-^'^^ palpcbrarum pilis quam limilliinam,c]ua: orbiculatim cryftallino humori connata, an>
i^hjiidi. icriorcinuitreihumoris lcdcminucftit,intcgitq!. Tuniculamhanccultellimucronca cryftalli.
aatrota.i no humorc priinum diucllcs,& dcindc a uitrco lublcuatam,fupra chaitam cxtcndcs.Cryftalli.
fig""'- num humorcm digitis ex uitreo quam minime comprelTum cximcs:& uitrco in fuum locum in
chartarcpofito,ill.Tluin cryftallinum humoremfcriptura:alicui primum imponcs ,& dcindc
cuItellimucroncipfiaslateriinodiceindiio,fcriptura:nunc aliius, nunc dcmiTTiiis accommo-
dabis,qm omnialpccilliinftarlongequain fintmaiorarcddat,confidcraturus. Porio ipfius
''"^^fe"'-''' '' tunica, quaintcnuinimxincepispclliculxmodo tcnucinacpcIIucidam,feddurioreinelTcdi^
tj^p°g
xiniuSjCxipfiuspriinumlatcribus cultcIlimucronedirimcreconucnit,& dcindeunguibusab
c isfig.ca. humoreauulfain,infuum in chartalocumrcponcrc. Vtucrocryftallini humoris difcas duri^
tiem, potcris illum inter digitos prcmcndo confringcre,& poftmodum chartx adhibcre,
.4(.
Ca:tcrumuttrcs adhucrcliquascontcmplcris tunicas,ocuIipartcin ex qua huinorcs dccide^
g tati firi runt,fupcrfi'niftrumpoIIiccm cucrtcs:&ilico ' qua: ex uiforij neruillibftantiadiffoluitur, tuni
14/15. Mp. cafcfeortcrret,autcxtcnfaadhuc,aututpIurimum folct,inftarinucicollc& quaproptcr ftylo
.

.!/; cjp
riiriis ucnit cxtcndenda,& quaniain habcatampIiiudincin,cuius'c]uccoloris &
fubftantiir fit
+p.p cr inquirenduin.DeindcrurfuseritcolIigenda,acdeniquea fuo principio ubi duntaxatfirma'
u.K. turabfcclajin chartainicponcnda. lam intcrnauuexiunicx^fcdcs undiquaquccft confpicua,

j'4 T'"^
primiJm ipfius iniucbcris colorcs,dci|-idc hamulo a dura iplam diucllcns, ucnarum cx
''

,s fi.i. durain illain ti'anfitum,&nigricantcin ipfius colorcm pcrpcndes.quum ucroad 'iridcin diucl
i. iifi. cjp. lendo periigcriSjipfius hic contcn-iplabcris ad corneam firmiftimuin conncxuin,&' pupillamt
caloris uucafit, qua a cornea' abfccdit, atcj ccorncxregioncconfiftit.Diuulfam hoc
/ .1 /i'*c?
i4j,f4h'-j.
modouiic.ij&afuo cxQrtuubilirmifTunecornexdurx^uecommittitur^dincc^ian-ijinchartam
li 4 rcpo.ncs.
'

RNDREAE VESALII BRVXELLENSIS


repones,& fokm iam dura ciim pcllucida ipfius iiiftar cornu partem quam tarnca uofaiiluSj
contcmplabcris,ip(iuscxaminanscraffiiicm,&campartcmpdlucidam.Poftquani&|-,ancin
fuuraordineinchartalocaucriSjmcmorixomniacomcndaturus.uclutaboculiccntroadcxti
mamufcp fupcrficicm.&hincrurrus ad centrum fingula cnumcrabis, poftca nifi molcftum & ^ ^
facrit,finiftrumaggredieris,aquo'adha:rcntemmcmbraiia,&:'"mufculos,utindextroadmi- ^l'^^'^'"

"^m&i^rat. niftrabis.ucrumSTduram qux uueam fimulpcnctrct fec"tioncm,nullam duccs,fed quam mini misfig.a.

me comprefto oculo nouaculx mucronc fenfim" fedionc in duramolicris,no quar primo inic "4 /./•

6ia cam diuidat.fed quac fxpius itcrata,ad uucamuftp pertingat. fcdionidcinccps


tcnucni/cd

rctufum ftyluminferes,acfenfi'muucam aduradirimcs.utiamcommodeforpiculadurx tuni^ /ig.Mf..^.

cxfedionem, quxorbicuIatimocuIumambiatjiIlxfainterimuueapcrficcrcqucas,utucnaru
c dura in uucam tranfitum, &
uuca poftmodum diftcaa, liumorum fittim paulo mclius con ^ ^^^^^^
t^;/&ii!0T tempIcris.Abfoluta oculi Anatomc.auditus^organum.fiofla refcruanda minus duxcris,crit tur/ij.ci.s
^jmczMien.
aaorcdicndum. & pnmumauris
primtim auris LNaturacuaait
:
confpicua.fiacanilagincaquaconformatur
Naturaeuadit conipicua.uacartiiagincaquacuinotiudiui ki.i

fubft,itia,cutis utrinij feparetur. At auditorii nerui proccftus difficilius adinuenit,ferra tamen


niaximaoftis portionc,qux fupramcatum habctur,&dcindccuItrofortiori rdiquoollead
&
mcatum ufcp cxc(fl:o,mcmbrana in quam ncruus dcgcncrat, huius organi ofticula cuadunt
confpicua.Si cnim lirra mcatuni tctigcris,omniauiciabis,& cultro ctiam lubindc nihil promo
ucbis,quod in angufto &
anfractuoto mcatu,moIlis tcnuis^ ncruiis facilc cum oftibus diucila
tur,contujidaturqj. Omnia tamcn mihi pcrcommode ficccduiu, li Icrra totum ofilspartciTi,

qux auditus organli continct,a rcliqua caluaria libcro, & dcindc tranfucrfim ualidiori cultro
os uniucritim impctu diflcco. Coucnitautcm ita fcctionc moliri,ut ca ollis fcdcs qux ncruura
a ccrcbro procedentcm primum cxcipit, ab illo fcparctur, cuiauris connafcitur. Rurfus fi ot
fa haud rcfcruanda putas, fuafcrim ut frontis os qua fupcrcilia fpccrat, paftim cftingcrcs, fi- „
numillumclucmcontinct accuratecxaminaturu3,idcmquoq;inoft'ecuneumimitantcmolien
dumcft.utipfiusquoque 'antracrcbroapparcntia,&quxilliscotineturmatcnainconlpicuo ^,/c,d,g.
ATiifc-u'orji
ir. Inopoltto fiiit,ncq;quiccilcptimohoclibrode[criptu Cxtcrununcaliquotmufculoruadmini-
latcat.
h.icicnMcor- ftiatio adhuc fupereft,quibus uidcudisaltcru latus fuffcccrit. Aggrcdicris itaq; mufculos cub
fonitond.ffc
ji^j^ moucntcs,& quiradium,& brachialc,& digitos nioucnt:mox ubiam mouciitcs,& qui fe
cloyu cxdjnc. '- V!
- . ~. ~ . ..... ^ .. ,

nioris motuum autorcs ccnlcntur:deinde pedis & digitorij motuuopifices ita finiul cum liga
mcntis rcfecabis,qucmadiriodirt in fccudo libro iairi multo antecommcmoraui. Prorfus cnim
absrcduccrcm,ficosmufcuIos,adminiftrandiq?rationciTi uclobitcr ciiam hicpcrtraftarcm.
Vtndjiim.ir
Q^gj ^jcroadiuanus & cruris ucnas.artcriascf & ncTUos attinct,quuiTihortim adininiftratio
"Jormifcrmi nondiim cxprcfia fit,aliquid dicaiu.rcliquaruiri cnim partium ua&,ncruoscpiam pridcni rctu.-
''J^-c^^i-
ms Jcricittu liinus. PrimijmiiaqjafuiTiiTio huraeroad pollicisulqucungucmincute fcfiionc adcolcuitcr

diiccs,ut carnolam iricmbrana non uulncrcs:dcindc lectionis labris inuicem dirciTiptis, omni ]
^fj^^,^
ftiidio laborisq! paticn tia cutem a carnea iriembrana ita aufcrcs, ut adipcm oniiic racnibranx hb.4.g,h.

tr.uf.p^^.
adhxrcixfinas.ftudiofeq;rxpcndas,iieuenamquampia,autncrtiulumcuticoniicxufinas.&fi
^ i
r ic
! p, liciti.h.i..
fortealiqucmramum cuti exporrecT:um ncgIigennadiuilcris,atquccumcutcaliquoul(5acar- j„„^;,,_
nca mcmbraiia fciiinxeris, illum a cute fedulo rcfcca,& carnexmcmbranx ita atcj! prorcpcbat, intcrv «
obtcndito,ac dcin cutcm qucinadniodum cccpifti adiinito,nullibi cutis aliquid,iicquciii bra-
"^-

chio,nccp in ciiiito, nccp in manu cxtrcma rclinqucns. lam ' ucnulas neruulos oblcruabis,
& '

durx mcmbranx c|ua brachium attollentiiintcgit mufculum oblatosidcin primum neruum char.,i. ic

brachi),quicarnof.rincrabranxaliquoufcpinexternabrachii fcdccxporrigitur,dcin"ramuIiI ynuttU.


tertij & cum qui brachium pc(ftoriadducit,in
ncrui "intcrmufculurabrachiuiTi attollentcm, ^^""'jj
•^"

cariicam mcmbranam hic in antcriori brachii fcdc diffcminatii. In pofteriori autc brachi) fede „
&infcrtoriregioncexternilatcrisbrachii 'neruorumfurculosexpcndes, carncx mcmbranx ''4'.

aquartoncruo brachiumingredicnte deriuatos,fimulcum"ramoqucm externx cubitifcdi


oblique oftcrt. Mox * fcxti brachiu petentis ncrui (cricm uniucrfam cxpcndes.cacnim tota car j„„ r,,,
nc.T membranc duniaxat cxporrigitur. lam humcrari.r fecundijiTi intcrnum latus mufculi bra hcitiffig.h

chiumattollentis'cgrefrurafpcdabis,&ramulosquoshincindedoncccubitiattingatarticu-
f^f^^jj^^
lumdifpcnfat.Adcubitiautemarticulum ''ramumoblcruabisobliquedcorfumad comunis u„pnl,iibi

iicnx conrtitutioiic,ab huincraria diffrifum:dciii " eum qui lccundura radiura in poftcriora cu- [ufapit r,
^
biti ad paruuiii ufq; fcrtur digitura, axillaris uenx ramum fibi aftcilcens.' Ramuin uero qucm Jv^y.
hiinicrariarariusadarticuli cubitiprofundioramittit, fi mod6adfuerit,ctiamcilrafc(ftionem caufd.ft^i^.

cxpcndcs,axillarisuena?" portioni animumaccomodans, qux fub mcdialongitudinebrachij frinfd.pg.i

Cariicaramcmbranarafubit. Hancenim 'ramuinadcommunisucnxcoflitutioncm promerc


'

ccrncs dein alios ipfius ramos lecundum ulnamjlcu infcriorcm cubiti rcgioncm ad brach iale
"'
:

fcrri
!

DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER VII. 6^


hmf.fi. «. ferrifpedlabis.&ctiam animaducrtcs huius portionis fubolcs pcrintcriorcm cubiti
~

fcdcm ua-
iiffup II
^'^"°''"'T>9 implicitead brachialcufc-|uc &
manus uolam cxcurrcntcs. Prxtcrca " commu-
W.4 nisucnaefcricmuiiiucrfam quoqueintucberis.adfccundi brachium pctcntis ncrui
I 0.0! propaoi. '

A,3.n,s. ncsanimumdirigcns,qua;abilloproducuntur, limulatqucin cubiti aniculo carncam mcm-


branani exalto adit.ad hxc" ramum quarti ncrui etiam fpcdabis,qui externc cubiti
fcdi ad bra
'h^cul. chialeufqucfpargitur.Ncruosautcmdigitosimplicantes,aliquopacroetiammod6ccrnis.uc
bb.A. rummagisconduxerit,costumprimumcxpendere,quumradiccs ipforumad dioitos
ufque
m 4 jfc. pcrduxeris.Poftquam itaque hxc omnia.non refcfla adhuc
cariica membrana dilfgcnter non
1

0 ukr.
'"'^ magiio ufu fpecflaueris carnca membrana una cum ipfi anncxis
, uenis & ncruis a fuccum,
jpsti.r.A, bentibusmufculisauferes;acmox'mufculum,cuius beneficio brachium pcdtoriadducitur,

7^"lbL. "s,quibrachiumattoIlit,&quifcapulammoucntmmprimus& fccundushabcntur,dcin cla-


ssuR, s. uiculama fummo humero refccabis,&: ' mufculum aufcrcs pcfloris ofrc& clauicula mamil
a
'« '^"^^P'"^?''"'^^'^"''"''^"""'"^^ 'cumquiafcapulaofii u imitantiimplantatur,&: "cum quo(jf
quiaprimapronatuscofta^tranfucrlisproccfnbus ceruicis ucrtcbrarum infcritur Cartcrum
cIp.nU.4. .

nii/tmj/i- quumhos adimismufculos,parumcurandumcft,numillosauferasilla:fos, parumque uuL


g»./il..4- neratos.hlcenimnonmufculorum,feduaforumnatura ucnit difccnda: & pcrpctuo cauciv
*
'^^'"'^ ^^^' "°" ^"'"^ mufculus uitietur.Si itaque ad hunc
'

'^'4/; modum accurate ho.s mufcu.


,'. ademcris,in ccruicis ucrtebracum latcre ncruorum "radiccs fcriescj; clcoantcr
: ydaf.);. occurrcnt,
crultfi.U. quiabillisprofiliuntucrtebris:atqueitactiamplcxumncruorum in brachium cxcurrcntium
'^t)feruabis,a quo feriatim cuiufquc ncrui digcftioncm pcrfequcris. Ac '
zciM !' primus occun-it, qui

€tukfi^T.
"ifculo brachium attollcntipra:cipueofFcrtur:dcindc fccundus, ' tcrtius.quOrum fcricm
'
&
,
»6uki.B. commodius fpcdabis^fi capiia' mufculi cubiium flcclcniium anterioris illinc uiidc prodcunt
'''^'^'^"'^'''^^^'^'^ ^ fubdito illi mufcuload infertioncm ufque ipfius
''

/iVm n dcn-axeris.Mox cnim ita


'

W4 P''3:t f
fccundi &
tcrtrj nerui ad brachium ingrefllim , ctiam ' quarii &
qu inti fcxti nerui, & &
in tMn,. dcin arteria: &' axillaris,&£ humerariaiuenarum ingrcftum adinucnies^fcnfimq;
'
'
finoulorum
''^kb''^
'^''''^'"'''^'^"'^"^''^"^''^''^'^''''''''''''^''''^'''^'^'"atucftprompta^&tcrtti quoque neruiliricsad
.
tfi 'u.6U.
ufqueartif ulum in propatulo cft, uti ctiam quinti ncrui & fcxti . Qiiartus autem ncr,
,m. uus,quafecundumbrachriosuerfuscxicrnumillius tubcrcukim rctorquctur, non occurrit,
,
f™fe-< nifiobliquefccundumneruidutflum -^mufculos cubitic.xienfion!sauiorcsdiftccucris,ncrui^
' pi^^Jgrcfrum mufculis pcrfcquutus fucns. Vbi autc hunc ad cxternri cubiti ariiculi
iia uitiatis
^'tStT.' la
\h,fi cl cus ufquc dcduxcris, " ramosq) quos
hadenus in progrcftuedidit cxaminaueris, mufculis ab '

1 11.4 t.si.K exicmo humcri tuberculo principium duceniibus, a fua origine liberatis,ramos quarti ncrui
«^xp^^udes.quiillismufculisofFerunturj&feam fequcris propaginem ciu:r tandcm cxtcrna;
I i/tA'z,
quoquc&:mcdi) furculoscxhibet. hanc enim lcui ncgocio rcpe,
pollicisregioni,ut&:indicis
h^ficif.ii ries,fi'mufculoattendcrisbifidotcndincbrachialcextcndenli.Iamquarti nerui"propaeo Cu
'""''^e'' inquircnda eft.qua: ulna; exporrefla^ad brachialeufqueexcurrit, &: " mufcuiis ab"extcr
\'uuH.'^.
myfi.ci.n ua ulna;fedc initium duceniibus furculos depromit. Vt uero reliquum^tcrtij quintiq! ncrui,&
(16.4 cia. dein''recondita:axillarisucnxportionis,S£''manus arterixin cubito extrcma^ manu pro^
gf^^^^um uideas, 'mufculorum abiiuerno humcri tuba-culo origincm fumcntium capiiauc.

js,;9,4i. niuni libcranda:itaenim in anteriori cubitiarticuli fede uena; &


arteria:, &: tcrti-i neruiin cubi-
niotmi/t». tum ingrcfrusoccurrec;& ' elcuato fecundos quatuor digitorum ariiculos flctficntemufculo

'filtciZ
'^^'^'''^'"^'"^''^'^'''^''^ufqueprogrelTumetiam obfcruabis,una cum quinti nerui(quifecun^
li^dur. '1'j'n pofteriora interions humeri lubcrculi in cubitum fcrtur)portione ulna: exporrefla, aK?
4,. fub mcdio longiiudinis ulna; 'ramum diducentc. quiin cubiti cxtcriora reflcxus, extcrna: fedi
" parui digiti&: aiiularis &
medrj furculos oficri:quemleui negocio quum in fuperficie prope-
,
'n°'^'J''n ducatur,adinucnics.reliquum uero quintinerui&: icrtij progrcffum
qfi.cltiti. rcperics,fi° iranf
jN. ucrfumininiernabrachialis fedc rcpofitum ligamcnium diuireris,acdcinexiguoculielloue. p!wuK,,ir
r^timfc.u. &: eorumncruorumfcriemadextrcmosufquedigiiosperduxeris,
na:,arieria: , Ca:terum '"mSnner
s'frmfiuL
Fiufquam crurisncruos &:uafainquires,ctiam diligcntcr obfcruabis ncruorumex laieribu- """""
'
tab.s. thoracisuericbraruniprofilientium'' diftribuiioncm , quam tunc deirium opportune inue-
' nics,quumfcdul6illorumdiftributione pcrlecfla, mufculorum diftetflioncm perlpeiflillimam
habes,quahicnonminusincligcs,quamanIemufculorumadminiftrationcm abfolutiffimaof
u 4 tniifcBL fium cognitione Quum ilaque ad lumborum uertcbras ufque dcuenium crit , ab inguinc ad
.

ijt.'. pedisufquc polliccm fimiliteraicginmanu,(ctflioncmduccs:cutemadcarncamufquemcm-


^'^^"^"' diuidcnsiutdcin uniuerfam cruris Sipedis cutem illacfa carnea membrana,&: ucnis,&:
'urTltsfi.
artcrijs,&: ncruis^inter hanc &: cUtem excurrentibus ad canicam raembranam reliclis,
cj. .., 11.4. comm o

6
653 ANDREAE VE5RL1I BRVXELLENSIS
dcOicitlabo^iore^aufcras.acmox^quatuorhcrLiorumcruspetcniiumradiccscxortusqjinue-
if
nias,quos rcperies ncruos elumborum ucrtcbris &
facro oflc proOlientcs/ecundum /plorum
^^'X'^^^
fericmfubfequendo.Dedu(fiisautemadcrusquatuorncruis,primincrui'fobolcm obferua- 7,!

bis.carnca: membranx in extcrna fcmoris fedc


cxporreflam.dcin fecundi nerui Tobolcm in an ^^^""f''

tcriorifemoris fcde ad carneam mcmbranam difiufum .atque hic " ucnam obfcruabis per fcmo ^

ris & tibize intcriora ad pedis u fquc fummii iimul cu illius rami fobole cxporrcdam Tcrtii ncr . cht.e^.

ui°fobolemcamcxmcmbrana;obIatam inucnies, fiinguini animum Vtautcm


adhibucris .
kfi.ca.eb:

quarti nerui''ramum in carneam membranam difFufum inucnias/primum fcmur moucn, '^j;^^^^


tium mufculum ab ilium ofTc &
facro coccygccpad infcrtionem ufquclibcrabis, moxcf quarti ij. clu.

neruitruncumeumqpramumfpeflabis.Quoinucnto.etiam^ramumquartincruiin carncam os.

mcmbranam iuxta poplitcm ,


fcmoris^ humiliora diffufum abfquc fcdtione inquires , & dein ''j'f''f^-
quartineruiramostibiarcutimuliifariamfimulcumucnis dcpromptosin carnea mcmbrana cpmu/iK.

peruefl:igabis.& mox adinguina rcuerfus, primi ncrui fcricm in mufculis occultatam cultello
tab.n.

pcrmulculosquarres.quod&infecundo&tcrtiofacics^cjuanquam cum tcrtio etiam artcria^ (t'''","


&ucnx propagines inuenicnda? fint, qua; pcr pubis oflis foramcn in fcmur delabuntur. Ve
'

namautem &
artcriam infigniores fcmur pctcntcsdiffcdis uitiatiscf mufculisfenfimadinuc' itatoiirc-

nies, &
ipfarum obferuatis ramis.progreffum eorundc fcqucris,qua fccundum fcmorisos re- 'V'^ H"''

torquentur,acpopIitcmunacumquartoncruoadcunt.Atqucubitriahxc,ucnamfciIicetarte ^immdc'
riam &
ncruum rcpcrcris,qui in popliie diuidantur pcrucftigabis,& mufculis ligamentiscp ua^ f nr,
rie difiedhs^uniuerfam iplorum feriem difccs quod fane feccris facile, quanquam laboriofc,fi
.
S'^l"-fign-
'

modohorumdiftributioncfedulopradeaa.&mcxdehumani corporis fabrica Epitomcs ta


bulis ob oculospofitis,cxaftamofriuminufculorumqpcognitioncmhabucris.Efteniminho
minis pariibus accurate difcendis diligcns ordmis habcndaratio.

DE yiyORVM SECTIONE NONNVL


U. Caput XIX.
QuiJmonm T I fanemortuorumfc(fiio cuiulquc partis numcrum, fitum, figuram,
fcrHione, ,4.
JJ^ fubftantia:proprictaicm,compofitioncmaccuraiifIime docct iia quoque :

Ll», xS"5S;y/^fi uiuianimantis fcflioinicrim funflioncm iplam manifefto oftcnd.t, intC'


cfjsav nmadnuius inucntioncm rauocinaiioncs pcrcommode cxnibci. quarc
ctiam merito in moriuisanimantibusprimum ftudiofi ucniunt cxcrciian^
dijUipoftmodumaflioncmufum^partium inquifituri, promptc uiuum
animalaggrediantur . Cxtcrum quumcorporispcrmuliarfint particulaf,
diffcrcntibusaflionibus ufibusq!dicatf,muliipliccsquoqueuiuorumfc<riionescflc,neminem
Ojjmdccir.
arnbiCTcrcdccct. InolTibuscnim,uiicriatimfinauIa pcrtra(flcmus,auiuorum Anatome pcti-
tiUgmu ifui =>
, r 1 .
r .
n -
r i r • •

,„„,„„ ^„„„j mus,numcorporisnxcopuinumlulcrumachrmamcntumlint,numqucomnianisadnalcan


tcjmuidcdiis. tur adftabilianiurq;. quum cnim uiui ammaniis os aliquodruptiJ ccrnimus, uniucrfum mcm,

brum fraftura: fubicctu coUabi, nc<5 amplius firmari intucmur: quod quia crcbrius cafu obue-
niijinoHiumufuindagandouiuorum le<fiioncm non magnopere rcquirimus Cartilagines .

quoqucfimili rationequacdamfirmare, quumfranguntur, difdmus;inarticuliucr6 alicuius


difi[c(rtionc,uidcmusquidcartilagopra;ftet,ctiamfihancinuiuoanimantcnonobcamus.at(p
Ligdmnto, ita eliam ligamcnii ofta colliganlis ufus in moriuis quoquc uifiiur , ut ligamentorum etiam &
raaii/iK.
tranfucrfimtendinibusobdudorum. dumcnim 'tranfucrfuminbrachialisintcrna fcdc pofi' "A-mufca.
tumligameniumdiuidimus, * mufculiimcf digiiorum lircundos aul tcrtios articulos flc(ficn,
tcmadfuumprincipiumtrahimus,iduidcmus inhoc poiifTimum facT:um, ut tendincs, quo uttfu-
minus e fua fcdc cxurgant, conlineat. quanquam idin canc uiuo eiiam liccbit ccrncre,fi obitcr tn.e.
& &
cutcma cubiio manu,ut iia dicam,cxircmalibcraucris , cullcllo tranfuerfum in brachiale
Iigamcntum,&'aliaqua:incxternaulna;radiifedcadbrachialchabcnlur,diuifcris.moxcnim '^'^f''<-

- .
qu"™canisfuoimpctijdigiiosflc(riet,&cxtendei,tendinesefuisfinibusfubleuariccrnes. At' \csxj\,

ufm tf/Lam j" hac cadem adminiftraiione mufculorum a^Tlioncm fpcculabcre , quum illos in fe, ubi ma 4,5/«.'
^u^caitm. ximefuntcarnei.colligi crairefccreqi,& rurfus producigraciIes'qi|e fieri uidcbis , prout collefli
partem aiirahunt.aut rcmifiTi cduifticp cam ab alio mufculo in contrarium uclli finu t , aut ctiam
alioquin fuam colledionem noncxcrccn t, Ncque id hic in cubito duniaxal cft obfcruand u m,
uerumallius abcodcmcanecuiiseftadimenda,utbrachiumuniucrfumaxilla&dcnudctur,&
Nicrmtnjnu-
^ • •11 • ! ,i . t

ScuUsiifiu.
"'^''"'P<^'''"""3'"'tiidprorcpentcsappareani,atqueexilIisaliqucmIaqucointcrcipias,cuiusfe
riem iii mufculos quofdS pcrtinere cognoueris. Verilm quu canis neruoru & hominis numc
rug
DE HVHANI CORPORIS FA B R I C> LJBER V'll. 6^9
rus diftributio^non admodum conucniat, fuafciim ut quum
hanc fecfuoncm inuiuocane
obiturus cs,mortuum quocp ad manuni habcas^ in quo ncruorum pcr brachium cubitum
cxcurrcntium fcriem didiccris^atque ita ncruum aliquem inuencris.qui
&
in mufculos quofdam
digcritunuti fere inicrunt,quorum altcr :n hominc'' tcrtius cft, ac fcctmdum
anteriorcm cubiti
ctuilih.ult,
araculifedcminciibitumfertunalterucro' qumtus/ccundumpofterioremhitmcritubcrculi
jigurce T. rcgionem in cubitum properans. Hujufmodi cnim nerui in canc ctiam
obfcruaniur,&: illis ali.
ti.tji.ct. cubi priufquam ad cubiti articulum pertingant ligatis, motus abolctur
ii/f.4 *.ct
mufculorum dioitos
&brachiale fle(flentium.undefi& illumneruum ctiam uinculointcrccpcris.qui
ukjig.m. in homine
mihi quartus numcratur, atque fecundum humcrum ad cxtcrnum
f">iAs.«. ipfius tubcrculum porri-
•i /1.4 *j ct
giiur.etiammomsabolcbiturmufculorum brachiafe& digitos cxtcndientiu. Conduxcritaii
vit.jig.e.
tem huiufinodi ncruos laqucis intcrciperc, quo illis modo in hoc modo in illo
ncruo folutis
mufculorum motum reftitui obfcrucs.Iam mufculo alicui muris formadonato(qualcshic
in cubito occurrunt pIurimi)Iongam fedionem induces,qux ucntrcm
totum pcnctret,ut mu
fculi illiusmotum, huius fcflionis gratia non pcrdi
cxpcndas.Dum autem tranfuerfamVcclio-
nemucntdinduccs.tantummufcdimotuabolcriuidcbis, quanta critfctflioms profunditas.
Atcfquumucntrcm prorfusdiuidcs.mufculumad infcrtioncmipfius unapartc, aliaucroad
cxortum colligi obIcruabis.fi ucro altcrius mufculi tendincm pr.Tfcindes, mufculu
ucrfus cx-
ortum couclli ccrncs.ltem fi caput diuifcris, is ad infcrtioncm cotrahctur. Si uero infcrtionem
& caput abtruncaucris, mufculus ad ipfius ucntrcm fcdemqi qua maximc carncus cft conolo
babiiur. itacp mufculorri funaio libiha-c molieti crit obuia. Si autcm priuatim ncrui alicuius,
auimufculifundioncminquircndamduxcris^cumncruum&mufculum.utiam inbrachio
& cubito facicndum prxccpi,aggrcd(cns. Ncquccft quod hJc prolixe
comemorcm, qualiter
in his admtniftrationibus canes autdus gencris animalia ligareconucniat, quuni quilqucpro
fuainduftria.fimodoiiimortuorumfcclioncadaniuffimucrfatusfucritjhgcomniarefliflime
obiiurus fit, & citramcji-iuorij fcdionis pcritiam in uiuoru Anatomeomn^ia
incaftum tcnten.
tur. Adeoutdcncruoruinufculorumq; fcctionemihi nihildiccndum iVcruoril u
de ncruis rccurrcntibus paulo poft qia-dam fubi) ciam Vt autcm uidcas
fupcrfit, quanquam
fj exavicn. &
ticrutfubflA . num ' ncrui fubftan-
tiUjCT iiu.ii
mcmbranx iilam inducntes animalcm uim pra?cipiieporrigat,oppormnefeccris, fi cu-
tia,aut

tU: obdU' tcmfemoristibiac&pcdisaufcras,ac" primo femurmoucniiummufculo a fuiscxortibusli-


mchn bcrato,
(tifi

IJ.W o)?Mt
quartum fcmur petentcm neruum inquiras :
' &
huius mcmbranis a ncrui fubftantia
dctradis.expciidas qu? pcdis digiii ipfccp pcs adhuc moueatur, ipfc^ ncruus
i^/i,«..4 concrcditum fi.
fcHiiK Ubri bimunusadhuccxcrccat.Vcrum fiquismcdulte dorfalis munus rimari ftaiuiftct, acuidcre i5»r/i&„,„
',t,y.
cupcrct,quicatefa,partcsIa:fionifubdiiii:fcnfuinmotumc];pcrdant:huicIiccbitcaneitaancri
h vt iii 10
cuipiam aut trunco alligarc, ut dorfum ccruiccm^ porrigat, quo dcin grandiori
.nwf.ta. tibc culiro uertc-
ratu rji «. brarum aliquot fpina; prxfcindi qucant,
tandcmqi dorfalis mcdulla c?!lcdc nudari poftit.qua
etuidcttirf, illam quisfecandam arbitrabitur.nihil cnim facilius eft, quam tunc uidcrc motu fenfiimqjVub-
1 j.j/ig.M.
ditarum feflioni parim abolep, Ca-terum in uenarum ufu inquircndo, uix quoqj uiuorum f^otntm.
ii/f.4c/M.
71crult.fi fcaioncopuscft:quuminmoriuorij Anaiomcafliatimdifcamus.easfanouincpcruniucrfum
garu,,:. corpus defcrre,&parieaIiquamnonnutriri inquainfignis ucnainuulncribusprarfcinditur.
hfi.cjp.ii
Iicm in arteri)s uiuorum leflioncm uixrcquirimus,c}uanquam liccbitalicui
lt.;f. ''artcriam in inoui* ^„^.^
na proccdcntem nudarc, uinculoq; intercipcrc, ac intucri partem arteria; uinculo fubtcnlami
non amplius pulfarc. Atquc iialeui negoiio obferuatur in artertjs fanguinemnaujra contineri*
fi quando aricriam in uiuis apcriqius. Vt autc ccrtiorcs
fiamus,pulfandi uim no arteria:ineflc]
autcontcntam inartcrrjsmatcriam pulfuumopificcm exiftcre,uerum acorde
camuirtutcni
pendcrcprxicrquain quod artcriam uinculo inierccptam no amplius fub uinculo pulfarc
ccr-
nimus.Iiccbii inguinis fcmoris uearteria: longam fcflioncm inducere, & canaliculum cx arun
dine tam craflum aflumci-e,quanta aricria: eft capaciias : & illum ita fcdioni in dcre,ut fupcrior
canalisparsaltiusinartciia:cauitaicm pcrtingat, quam fcaionisfuperiorfedes:&]tainfcrior
quoq! canalis pars,dcorfum magis ipfainfcriori fcflionis partcpron-udatur,ac dcin
uinculum
artcrix cii-cundetur,quod ipfius corpus fuper canalcm ftringat.Quum cnim id fit.fanguis qu}
&
dcm fpiritus pcr artcriam ad pcdcm ufcf cxcurrit,ucriim tota artcria: pars canali fubdita notl
amplius pulfat. Solutoautcm uinculoarterixparscanali fubdiia,non minus quam
fupcrior
Ifig.cap.il
pulfumoftendit.Quanta uciouis a corde pcrarlcriascercbrodcducatur,pofteauidcbimus:
/i.j.F. nuncGalcniuiuam in hac dcmonftratione confcctioncm fummopcre
mirantcs.quaomnia
my/i. P,P pra:fcindi
fuadci qua: ccrcbro & cordi funt comunia,fempcr omitiens artcrias,qua: pcr tranf
'

j/i. S,SC7
ucrfos ucricbraru ccruicis proccftus caput pctunt, &
etiam 110 mcdiocrcm portioiiem uitalis
T,T, fpiritus in " primos dura: membrana: finus, at<j iia ctiam in cerebrum
deferunt, adco ut no ini
runl
S6a SNDRHAH VE3ALH BRVXEtLENSlS
commode Galcnns
rum flt.ccrebrum diutius in illa adminiftrationc fuo muncrc fungi,quam
alias mouciur. ucro currit,
ficriarbitrabaf.rcfpiratenimin hac feflioncdiutiffimeanimal3&:
fi

iu& multo fpiritu indigct, non multo pbft concidit:quanquam adhuc poftea ccrcbrum ani-
malis fpiritus fubftantiam rccipiat, abillis artcriis
quas pcr tranfucrfos ceruicis ucrtebrarum
proccnuscaluariampcterc reccnfui. Csterum hoc locoubidc uiuorumfcdiione obitcrtanj
redte, aut minus rcde cclcbratas uiuoru
tum pertradiandum duxi, haud propofui Galeni aut
aliquot feaioncs rcccnfeam ftn-
fertiones recenfcrc quum hic abundc fecero, pcrfunaoric
:
fi

gulis libris dicatas. Atquc quum iam ad quintum


ufquefit deuentum.modo denutritionis or^
EorS oanis fermonem inftitucmus.quorum munus fcrein
mortuorumfeaionc ctiam difcimus. Vi
t'
yitomeo
dcmus cnim peritona;u omnium ipfo complexorum organorum effic inuolucrum,
omcntum
ncmr
^"Jl" ut bL mefenterium uaforum dcdudioni
num examcn'
&
diftributioni optime fubferuire.ucntriculum cibos

potum conficere, hos^ pcr ftomachum huc dcferri. Qiianquam


& uiuos canes ,qui mo- &
dopaulo autmultoante cibumfumpferuntuiuos aggrcdi,atqueitactiamintcftinorummu,
uefica:,in uiuo.
nus rimari.nihil prohibeat.Iecons autem officiu,ut etiam Iienis,autrcnum,aut
licncm cxe
rum fcaionc uixmelius quam in mortuorum intucri poflTumus. nifi quis uiuo cani
affcruaui. Atquc ita ctiam rencm
care uoluerit,uti &: cgo aliquado fcci,dicbusq) aliquot cancm
aliquandoexccui:uerumuuInenscurariomolcftioreft,quamqua'hinc fumiturcognitioiu>
cunda.nifi quis no tamorgaiiorucognitionisraiionehas
fectionesaggrcdcrctur^quamutma

num cxcrccat, ac abdominis uulnera apte fuerc difcat quod & m intcftinis ftudiolc cxperieiv
:

dum cft,quo quis uulncrata cofucre, atquc in abdomcn quum cxcidcrint.impoacrc aflucicat.
Gentrdtionii
Vcrum ha:c perinde ac offium luxationcs, fracturx quas in bruti^s,ut mcdicaminu quo-
& &
rundamuircsaliquadotentamus.cxcrccndispotiusmanibuSj&rccTOCurationunftitucndx,
quam organorum officijs indagandis conducunt. Porro uiuas fecftioncs inftrumcntormn gc
caftran'
nerationifubfcruicntiumindics fereinramicumcurationibus,& inanimalibusqux
tur obfcruamus. atqueilla: propcmodum uafis fcminarrjs & tcftibus Ipcflandis lufficiunt:nifi
quis illam quoqjaddcrcuelit, qua teftis fubftantiam extunicaipfiproximeobduiftaeximimus,
autetiamafcminariis uafistcftisfubftantiam unacum illa tunica rcfcindimus.Verummfcc-
Foetuum-
tuumuiuaadminiftrationciucundumcft fpcclarc,qualiterfimulai(jfoctusaercm ambientera
contingit, refpirare Jiititur. Atquc hxc lcctio opportunc in cancaut fuc obitur, quum no
muL
topbftluseftparitura. Sienim ipfiusabdomcnadperitonxiufquecauitaicm diuifcns^atquc
dcinuteium quoqucin uniusfcctusfcdeapcrueris,ac"fccundinaabutero libcratafcciumcn--
Uh i r.fr i
fe impofucris,ccrncs pcr pcllucidas membraneascp ipfius tunicas,qualitcr fruftrarefpirare CO' (J.K.ctjrt
natur,5i ucluti fuflocatus moriiur.fi ucro ipfius inuolucra pertuderis^foc tuscp caput iliis libcTa- 4(i<.Q,.R.

ucris,mox illum ucliitircuiuifcerc,& elcgantcrrcfpirare cernes. Atquequli idin uno fcciu inda
gaucris,alium aggrcdicris:qucm ab uicro no libcrabis,ucrum apcrtum utcrum itainfte&s 8i :

inferius illic aperies.ubi fccius fecundinum defincrc, aut fccundina- infcriorc partcmhabci-i ar-
bitraberis,quofciliccteaureri parsintegra feructur,qua!:fccundina;obnafcitur,pcrreliquam
uerofedcm fetusdcicdus fit . itaenim fpcdabis artcriaru utcri, &: dcinfccundinxpullum : 8i
fcwuadhuc in fuis mcmbranis ucluti furfum protrufo,cernes umbilicum pctcntiu arteriarum
motum,&fcctum nonduinrcfpirare,ncquectiamadrefpirationein conari.mox uero atque
membranas pcrtundcs,focius rclj^irabit, & unibilici artcriarum pulfus interddct, pulfantibus
Corlts iffif interimadliuc utcri arierrjs. In cordis &pulmonis funiftionibus plcracj expcndimus, motum
fulmmjhtn-^
t'tim pdrttum
uidclicct pulmoiiis, & num afpera arteriacorum qux bibunB.ir portioncm affumat^dcin cor-
uftisexdincn' dis dilaiationcm &: coftridionem,num idemrhy thmus fitpulfus cordis & arteriaru, &: dein
qualitcrucnalisarteriadiftendaturaccoprimalur, &:quiexc(Socordcanimaladhucuiuat.In
quibus obfcruSdis, magiiopereaniinali indigcrcmus lato pedoris offe donaio, &: ° mebranas
e,G.ftl,X.
thoraccmintcrlcpicntcstam diftantcs obiincntc.utdiuifo iccundum longiiudincm pcfloris
offc,fe(Sionem intcrcas mcmbranas adcor ufqucducerepoflimuSjdirathoraciscauitatum
(quibus pulmones continentur)pertufioncin. Verum quum nullum eiufmodi animal praeter
hominein,&noncaudatainfiiniamoccurrat,incanibusacporcis illis^animalibus qiiorum
nobis datur copia, fcdiones ita lunt aggrcdiendx, ut prxdicfla omnia intuearis.Quod iiaque
pulmo thoracis motum fequatur, hinc patet,qu6d feiflionc in aliquo coftarum interuallo ad
thoracis ufque cauiiatcm duflajlxfilatcris pulmonis parsconcidat, ncqueampliuscum thora
ce diftcndaiur,rcliqua adhuc pulmonis partc thoracis motum fcquente:qua; etiam moxcon,
cidct,fi &: in altcro latere fe(Sionc in thoracis ufque cauitatem molicris.atque iiaanimaletiamfi

thoracem aliquandiu moucat,non minus morieiurquam fi luffocaiumcfrct.Vcrum in hac


adminiftratione obfcruandum uenit, ut feftioncm quam proxime ad fuperiorem alicuius co..
DE HVHANI CORPORIS FABRICA

gu,srUmcproflucrcr,qui acris pcr uulnus


LIBER
(tEducas,neadinfcr(orc,n fec-r.oncm dmgcns, t.afa
VII.
hac «porrcflapcrtiindas rnm cn.m
.ninriffi&en.ffigrat.a,
,nion,slocot,bnmponcrxtJncaulknimfccantibusciufmodrfpumapulmodrcu'^^^^^^^
fpumofr;
^ii

f.n ™
pulmoncmal,quand.u ctiau. fua infJta
u. d.ftcnd, opinantur Vt ucro
cumchoraccfequcIamuideas,c.altcrolatcrcduarum'autt„u.nmc^^^^^^^
..amr I™ ^ ^

ncsd,ffccab.s,&fccl,onibusper.llarumcoftarr,.,KcrualIa
duc'lis,f,ngulas co
refle&s,,pfasq,frangcs,quoopportunamc5ft,tuasfedc,.,pcrqua,,,Tater,silia-^^^^^^^^
mdercqueas quumcm,., thoraccm
,ntcrc,picntesmcmbra,.a.in ca,.ibus admc^d
c, da:f.,.t,perfac.keft pcrcas
mp f
pt,lmonispartcmthoracismotum adhucfequc,,tcm^^,3^^^^^
.1I.S ct,am mcmbranrs

6 G
Ieu,tcr pcrtuffs confidcrare,
&ca puln,on,s pa s ,
qualiter
I%ulqua,mamcncaspb-tudas,coduxer.t'artcr.euc..al,spropag,,fes,nea,.pT,o^^^^^
tS^
qua.,amcoc,d,t,ma,.,busapprchcdcre,&al,quoufq,ab.pfisiubftant,apul,4.^
d,
fcasnu,n,llepermdeatquecormoueatur.Cord,scnimmotusct,amhL,b,cftcS
praccjp.,eficord,s 'mt,ok,crum
D,E,F.
m,n,ftrat,onem mol,ris.Co,.du.er,t uero
d,u,fcr,s,atqueabillocor,neolatcredctc..cris uh
hanc in fi,.,ftro latcre tentari,
d "t a pul ut fc cct
mon.sparsadhucmoueatu,^&ct,amuniuerfumartcnarucnal,struncu;mant,apS^^^^^^^
rcqucas. nhu.ufmod quoquc adm,n,ftrationcnonmutil.tcrcord,sbafimaprrX^^^
unou.na.louafaab,pfaprodcuntia
fi.nul&ocyusintcrcipics,acde,nfubuiL^ulo o^^ x^^^
b.s,folut.s^q,qt..busan.maIcoll,gatumcftIaquc,s,cu.TcrclIncs.V^^^
et,am,taaMosp,.cs,fcdprax,pudfclcs,a,cu,T,ne.Ca-tcrumcord,smotusm^^^
rcaus fpeflab.s, fjmox atquc ca,,cm alTcr,
all,gaucr,s/ca,o,,c,.. c^^^^^^^^^i ,ugu!o pcr
Iag,ncs,qua
Uh. 6. ,llxoffibuseon,muantu,vnut,-oq=latcrcacutoadmod,™cu t.od u cTr^^^^^^^^
abun,usfca,o,.,sfi,,c tranfuerfim
adfincmaltcr.usMionis.tnt.am fcao,,cm^,r^^^^^^^^^
u qt,e a,.phtud,ncm..olicris,&lcuato
pcaor,solTe cum.pltcoa,^^
p.o ranfuerfo ab ,,s hbcrato, pcdoris os
ad anin.alis lacicn. furfu,n ,-eflcc1cs, ac mox
co d,s ,nuoh.cro,unamanucor apprchcndcs,& dtfo
ahaartcriammagnam dorfo expon-
cont,neb,s.Ouanqua&hxcomnia,ncl,usobibisincaumafcub,^c,quam,ntcrah.°^^t^^^^^^^^^
&n
ubc„orc,nfchohscxh.bcrccofucui.atq.hancidcofimulat9no..ulladcccrcWffi^
per cr.bam prol,x,us, utab ahis lcu,ori
negoco et,a aggredipoffit. h, cercbn" ' tu p fir&

vicn.
ad,mcrcdebcamus, utcu,j^q,,e,llis cumhommccadcm fit co,.ftrucno:atqueita Ana to^^^^^^
d,ofus,&,,„„ortuor,,,nfca.oncuerfatus,,,ulla9hxrcfii,,lcclus,p,ob/^ntclliaitqZ^^^^^^
mjh,corultu,,,ucl,m,fiquodal.^,slongelubcnt.ffimefaccrc,^,dcccrcbriu^aM^^^
mft,tucrem ^uod tamcn ad fenfum&
motum attmet,uidcr cft, cc.xbrrab o u^^^^^^^^
NtLucT^c l"-r''''^"T''''^'^""'°'^
rs,mucrocercbrufent,at,,nhomincuen,t,,,ueft,gandii:quiqu5idfdnd,turiutp,xmitur
md,cct,u,mdoloreaffic,atur,nunVuequoccrcb„,maltcratur.f™t,at,uti,,t p^^^
md,esexper,r,,ntegru,,.eft.Rurfuscaluar,amcanispoflclrangi.&ccrcte^^^^^^^^^^
dextrumautfimftru,r,apcriri.acqutanimalmotumpcrdat,.llum^pdenuooeclufouc,.^^^
ec.p.at.nem.nemamb,gercarb,tror.Po,Tofcaionc.'n quam
h ebar,,n pra:g,.ante cane aut
me dcfcriptur"^ d
fucaggred.Vrt,:quanq,,l uocis occafiinc ffic,.\
acS^^^^^^^^^ "J
ac Bo',.
ululat ,tacf uocs ablanoncm autrcfolut,oncm ndTcvrcS
inte.-dumexpenderc .icquis. Pr.mum ,*^.tur JhccnUtjcv-i
an,naalutlup,,mm,accat^.anteriorcm^coUi(I-dcm.&l,beru,ncorpor,st?u,.ump^^^^^^^ colopbo adht
fen,taquampote„sual,diffi,n^all,gabis,qucmadmodumhkmodomtcr,cfe hsrljiies.
n,t quanquam ,d quifqj pro "ucuapropo-
:
fua induftria,
rerumqs copia facile prccftabit . haud
enim
arduum eft afrercm qucnpiam fumcrc. cui
foramina ,nfint,Iigandis cruribus apta:aut
fi nulla adfin
tfora,r.ina,promptealTcri duo
baculi fubp ciun tur. illisqj crura
adui,iciun-
tur. Intcrcxtera autem.fupcrioris
maxiUa;
pra[;cipuahabendaeftratio.ut,llaualid(raf-
feri firmetur.quod feccris catcnula, aut cor
daquapiamrobuftK,reantcdentcs-can,-nosligata.acde,ncu,piamafficrisa,.ulo.autfo,^
aututcommod,usduxer,scom,r,iffa,utfc,l,cctcollumexporreau,n,caput^p,mmotumfit.&

iiitciiin
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
'

Priufquam ucrb animal itauirtcitor , IpcaatorO^us ui


clamct^.
interim animal liberc refpiret
XuorumAnatomcucrfatisrccen(ercfolco,qua.'nampot.mmumpra-fa^
Tenda,ncprolixaindiircc'lionecnarrat.oopcriobfit,,llam9mtcrmrbarccogan^
fonaamincollofeaionemacutiorinouaculaduco.qu^cutcm&fub,cflos.lIuiiufcd^
latusabcrret^ucnamcj notatud.gnam .
Ntru.r-.rt. ^'^efamufqueartcriamdiuidat.id caucns, ne fefl.o in p.|^

Ih^attcnfosfcxt, pa,
•2:;^:^ ritorumduntaxatopcra dctcgens.ad huiuslatcrafoporalesartcr.as ,

neruc,s latcnbus afpcra^ artcna:ad, ,«po/„..


ris",cruorumccrcbrineruos pcfquiro, dcin rccurrentcs
laqUcis ,ntcrcipio,intcrdum pracfcindo ,d(j
pr,mum
natos etiam obfcruo.quosinterdum
cxalteroIatcrc,utneruohicinterccptopra'fcfloued,lucideobfcruetur,qu,mcd,auoxperc^^^^
tota^8ambobusncruistefisintax,dat,&filaqucosfoluorur&srcdSat.,dcmmato&c,tra
infiancmfanouinisfluxumcxpcnditur.acpulchreauditur,quamual,damcfBat,oncman,mal
diuifis. H,ncad abdomcnucn,o,&aci,ta
citrauocem moliatur^rccurrentibusncruiscultcllo
cart,lagin,bus, mucronatacp pcdons on,s lcdc ic,
ualida^Buouacula fub fpuriarum coftarum
pcritonxiufquccauiiatem molior.excmusfcct.on.s
dli6,ieminftar femicirculiunoduduad
fucccd.t. fi cukrum aut nouacu lam pcr.tonx.
medio ad pubem ufqucal.ii tcuo, quxpro.nptc
amplitudini indcm,.ta^f mtcftina &
uter5 fcct.bus d.ftcntU duabus .ll.s fcfl.on.bus dctcgcil,
idfrdul6ftudcns,utpcri£usfodalispollicem'uafisobdat,qua.fubpcdor.sofle_dercn^
Septitrdvp abdomcnpcwnt..llaenimfolahafle.msmukumfanguinisfundunt.H.cmodofca.on.uia. j^,^,^^
n.brcsho.w.utma.m^feptotra.ifucrfoadh,bita,,>fiusmotumcxpcr.atur:d,n;tosautem^
Ttii txamcjt-
ucntricul, &iecorisuclut, in thoracscauitatcm
airumptionem &
d,m,n,o.-,em fpcdcnt.hv cMn-Ttt
ad coftarum ufquc ofta duco, ad cam ferercg,o,
tcrei ,n altcro thoracs laterc longam
Tcflionc
fccundumcoftarumofta tra,i(ucriaslc-
nem quacofta:,n cartilagincm^ dcgcncrant.&dcin
dioncs molior,ut offa i.icumbetibus mufculis aliqua
cx partchbcrcm : & dcn fi opcrofiorcm
duobus coftarun, .n tcruall.s a tu,
adminiftrationcm fcqui uifuni fit.imcrcoftalcs mufculos
in

nicacoftasfuccinacntc
aufcram,u£dcinmediamintcrillaintcruallacofta.T,(oIarummanuum
^llaip 4 fuacartilagincfrafla.&dcorfum ,n latus
auxilio amnicacoftasfuccingcntc aucllam,
maanatunicxcoftasiuccingcntisappareatamplitudo.quxpcllucda pu!,uo,i,s mo-
inflexa


™««-
tamutcuncVarguat.Hacinfuperpcr£ufa,u,dcturquIhuius!atcrispul,iioconcidat,thoracc
moto. Vt ucrb id mag.s ,n confpicuo hat, plura coftarum ofla a
interim xqu^ u£ prius
fu,s car

tilaoin,bus l,bcro,& quam poflum maxim/hoc thoracis latus aper,o,ut commode pcr mem ^'^^l
branasthoraccm interfepicntcs, altei-a pulmonispars, quxinthoracscauitate nondumlxla /i^.,,,,.^,

mcmbran.s pcrmfis,
pulchrecumthoracc mouetur.in cortfpcdum ueniat,ac dcinceps
ill.s

'OH-^ '
hxc quoquc mox i perforationc conc.derc uidcatur.' Nunc .n
altcro ct.am larcreacufion cul
'
tro unafcflione coftarumofl^a a carrfagimbus
libcro,& acar£ilag,n,buspecf£orisq! oilcle,
i.itcrfcpicnr.bus mc.nbra-
prum tranfucrfum,u£ os illud cum carr.lag.nibus diuulfis rhoraccm
ciikcllo
^(,«^™c»r- nis furfu.n adcollu.r.rcflefliquca£,cordisci;i.iuolucruminconfpe(rtufi£.quod .lico
d,„nmlucro cft,obfcruandumcj,quantumaquxcontincat,&quicoragitur.Vcrumcord.s
3p<.'riendum
proptcrconcidcn£cspul,
lZt2!^S motuinondiu animum adhibcbis.quinpotiusutanimaliiam
fcre

,x^. moncs fuffbcafo fuccurres ut dcn adamuflim rurfus cor arter,as<j, & fcctus ,n utcro contcn
:

quandiu uifum crit.cxamines.Haclenuscnimfanguinis fluxus parum


incommod, ani.
tos
malii.,£ulit,fi modo .lla quxfub peaorii oftc repunt
uafa fodalis diligcntcr pollicc, aut ,ndi,
' f

ce&medioobturaucrit.atquepeclcjrisos furfu,T,adcoI!umreflcxumiac,at,,tacfobuaforum
'

i,i uafis coftis finguhs cxporrcctis fit, quum


&
obliqu itatem illa nihil amplius fundant. quod
coftE cffraflx dcorfum,uti ficri fo!ct,cucrtu,itur ipfeq, dum feftioncm
:
adm.niftras,uala tan.

dum obliqucntur occludcrc adnifus fucris.illorumqs ferics £c non fi..gcrit. urcunquc fif,
tiljjcr
ui£aanimali quodam,
mihi in hac fedioncfanguinis ff uxus obefle nuquam uifus cft. V£ uerb
foramen in afperx ar£crix caudice tentandu.u cft, cuica.iahs cx calamo aut
modo rcff:i£uaEur,
arundinc indetur.is^ inflabitur, ut pulmo aflrurgat,acipfu.n am.T.al quodammodo
aercm du
cat.leui cnim inflatu inuiuo hocanimali pulmo tantuni quanta
thoracis crat cauitas .ntu.uct,
Mmcorii corqjuircs denu6aflumit,& motusdifferentiapulchre cuariat. hiflato igitur fcmcl atqucitc,

t^^TTf rumpulmonccordismommuifu taduq, qua,imm lubet cxaminas,& artcrixmagnxcaudi-


"Jl»',n' ccm dorfo cxplicatam,aut in thoracis cauitate,aut ad lumboru uertebras comprchcndis,& fpe
flas paritcr, nihilcf t,bi manifeftiijs occurrit, quam cordis &
artcriarum pulfuum rhy £hmus.

quo aliquartd,u obferua£o, pulmoinHanduseft:hoccp ar£ificio, quo mihi gratiusi,!


rui-fus
'

'\naEo,nenul!um compcri,magnapulfuumdifFercn£iarucogni£ioparanda.Quunicni,npuL
An
odiuflacddusconcidit,undofus,formica,is,&uermiculariscordi3artcriarum9pulfusmo
nioc
tus ue
DE HVMANI CORPORrS FABRICfl LIBER VII.
tus uc fpeaatur.inflato autepuImonc,magnus rurfus & ueloxcfficitur.miras^ inxqualitatcs
proponit.&:,utfemcldicam,ha:cadmmiftratioeiurmodieft,quaomniiimoptimcpulfuumna
turaramedicinaccandidatisproponere foIeo.Verimin horumexamincfccmum
sratia noii
a'"haa-endumett,ledinaliquabicornicanisfuis'ueuterirede.feaionerupcrfcctumaliqucm "*'"»•
Li ad « extimumipfius ufque inuolucrumpenetrantem:quo deinccps ab
utcro dmulfo/cc
jo
™'"js muolucris eximo , &eftrad:o extimo,
raediocpinuolucro.perintimum ualde pcllu
lib.i. cidum oftendo, qut foetus rcfpirarc conetur, quamqi pulchrcintimo quoque
inuolucro fra. i

ao aerem ducat. Mox proximumfcetum, quantum poffum dctego, uterum nulla ex parte
ab
extimo inuolucro diuellens.ut hic ita foctus uaforum natura exammetur.uti
pritis uiuam fcctu.
umdiHedionem faciendam prxccpi. Et quum ha;c facio.acperinterualla pulmoncm
inflari ^n-r-^,,.
f.4/i.!*-fi.
curo,nondumcordis&arteriarummotuslatet.ucrummagnoadmodumintcrualloanima!is »»&.cr«™*-
""^ fuccurritur,&: cordis " auricularum motus expenditur.perindc ac '
artcriar uenalis,& rur
ie.fii 'hb
^ 2 fusuenae arterialis:qua: fi non fat fit proxime ad cor tetigifle. in aliqua
pulmonis fibra ipfius
1 6.fig. B. fubftantiam a uafis unguibus difccrpo, & quod hic animaducrtendum cfl,pro fpcflaiorum
lpMtk7 '"''"'^"^°]^'^''"^"fi'"°-Q>'"™h3ccabfolui;dc.xtrumcordisucntriculi;apcrirefo
leruare qut cor nihilominus adhuc moucatur:dein "' finiftro
fig. Ub. 6. fimiliicr apcrio, aui cordis mcdia
m lum m partc iranfuerfa feflione " ablata, fpec^tatores moneo, ut adhucauricular5 cordis
moium noiv
'^"p quicfcereinnicantur. pein fi animali potus colorcaliquoinfcdusantcfcc"iioncin obla/
nudtai
^"^^™- «^uiulmodi lUempulmonibusoccurrii.perquiro hac
fftrn.../;. licftionc. quamprofpeaantium
:

kb.6. cruditioneadhuc opcrofiorem interduminftituo, toti


Anatomicarlpeculaiioni colophoncm
innoftrisfcholisperindcaddens,atcphuicmcodcHumanicorporis fabrica
ftudioforum nomine fufccpio labori.fincm impono.

SEPTIMI ET VLTIMI
F I N I S,

Kk
tOCORVM INTER EXCVDENDVH OPERARVM INCVRIA
deprauatorum cmcndatior lc(55io.

Pi„.t.UiyUUar«lfriMis .o.lv.Wfat x^.fo.fynnmrof,! vy.A^XMUgine .9.4». TFLVEGE.I-


crcipit ,73- uoc.mn, ficnjo cxccp. 4,-
MtJms tJ.'9.c'^finr,p ,4. y.fcunj^ ftgur^ y,.,7.connex,„n 76.^7-
TuLdccL l4,.conJL 5,0.7. -W-A.-.;» .....4.-»Ar««r .4.,...--^,
"9'^^"f7ju
o,6.rksuntcr .,6.,o.f„o '"^- ^™"' "''^ /i^'^' r"
Z.^6.,nPnu.tum „,.4,. plurinus
'^^B»Jc
C»ir..4,lr.iW.Tr,:.-irc»^./« Cr47.^«^ cr^r,-,r-»o ..,.»-,»0«™.«
„4-47. —/^ ««.^^»*':^

'S- ^**'''''''^ =S''4 ^^""'/«^"''^^^


.,7. ,. '»»,.c,ni,« »,./c«/.^ ..i.j.^^r.. "7..7.,,^«
ri"r«i/™,',cro.W™«„»c™r™.„„;S/y3/..^.4o.«rnr,<,W
,00.6. .
O. o ,»o.«?r.« .70..0.,,.v,,r.-*, .7,.^6.dclc.fcrf.a,ur ^ ^^.^n.g.u .3,.4,.c»rf»r,. .,4-
,>,,,4./.r«r»/.-."'r.l ,88;»- .».'n/c ,90.,.. f.rfco 499^..
rc/,o8.,.,,,.^,40.4..«r»/c„ ,^,.s^.n,ufcuhru„Pr:c,„
X oT« L»r ,.o
,,.,..,..:ngn,to„^^h.UP^'loPoJl.'^tr„a^n6.^.noucrm^ »7^,8.
x,-.c»i./r« ,.,..,.-»y;5.,«

6,..,i.mc,U ,3.propug,um SJ7.,4-


«Q0..7.//to S.,..J.J»r„»™<r.,«,< A»,„«„
/i"«(c d47.4,.co„co;;/.r..«rc t^ i^^.ohducitur
,

RERVM
IN
ET nnVERBORVM
PRAECEDENTlRVq DE '^av v IVl
•^'-iNiiBVS
HVMANI CORPnorc
FABRICA LIBRJS MEMORABlr ^ ' ^ iM UK P OR I S

L ^
numtr. a f.^.na ,u •
y^"^- '*o ohfcruauimUi, ut crrorcm
ufjuc adfinau libri tcrt,;,
opcrarumincu^
't in
,

ria commijfiim^ancndarmus.

membrana cuiufmod/,&n.^
dicia
acus (cdionibus apti.
2j«.yo. eo- irj.tei?A»srooA't tunica
rundemdelineatio s^f,!*
2,,
adaicon. am_ygdal.^fauciumquar

Adamimorfusos. ,57.2, Anatome priuata publiceprsferen


additamentum. ^.is.&s 1 -«^
da y47.jy
additamcntumnecatum. ^«8.14
anatomiahacScnusobfcruataraiio
abdominis mufculi reapare' inunlis
quai; <cJlMoa:A«l 4ar5KV»t.
mie abundant, ar cancs yjy, is. SCyjs.y, anatomcs audiiicum
adeps, Galcno prot
abdommis mufculuranfuerfi,j« (uscollapfum
4. adeps-quid, 25j.2s.ubifitcopiolior.' j
anatomcs ftudio ueteres
abdominis murculi ibid. ;i. qbus fitcopiofibr.ibid. 41 eros
exercerc pu
n-anfucrfi i pc- follti
ritonao fcparatu diflicflcs. adepscuralbct. ^
^,, y„ ad Anatomen
zs, ,
adepsintcftinisofanatus,
cuiufmodi corpus ad
abdominis mufculorum odo yo, y,' hibcriconucniat. 'l.,
defcri ,'
piio. 2S0.S-0. adcpsmcfcnterij,
obliquedefcfdentis. anatomcnfpcdantiumnoiatanc-
adepsomcnti. j^"
2S1.II. afccdcntis. ead.42. rcflo' 4 g''genna
adipisomcntiufus. ^^, ^
rum dcfa-ipiio. isz. „.
tranfuer- 457.^1! in Anatomedocenda qui ordoo'b.
adipis adminiftratio
lorum ibidcm
.
, fiue rcfedio,' fo-uandus
2J4.I.&:y4S.y«, y47.44.,„d,
in Abdominis mufculorum defai! &y4p,,o. anatomicoru mflrumcntoru
adipis delineatio dcfcri-
ptioneuariusGalenus
^ss c
2;, „ P»o 2j«. corundcdclincatio
abdominis mufculorij funflionem adipisufusquis ^jy
2jj.4,,a:y, anatomicorum dc cordis
adiutoriumbrachij olfe error
,55 .
mcpteafsignatmcdicoruuulgus. 94-
adnatum ','T j
anatomicorum de
adncxus ^'1^
cordisorificijsdi!
abdominis mufculorum ucnaaclr uerfaplacita
Aeginetis cur prscifi ab
'"'^- Athcnicn- anatomicorum dcinteliino
"buspolhccs csco nu
abdominismufculoriiufus. zsi
10' ,,,,
g« yoo.
abdommis mufculorum oflo Acgypiioru pudcndi mulicbris ca,
adm'i anatomicorum dc pylori
runculasamputandimos fitu crro^!

nidratio. «.5. yj^.z 390.
25-. corundemad- acr qui jn rcfpiratione
'

mfmlJrandimodusduplc^i.isj.jj. digeratur anatomicorum dc


T«s.27 ucntriculi cellulis
prior, qui iita mufculorum etror
cxortii
obliquc defcEdcntis. is,. aereajfubfiatiitreficiendarquaspar
43. afccn anatomicorii de uentnculicxtaiorl
dciis. 2S4.7. recli.ead resNaturafabrefcccritys5.27.inde lunicain fundo
34.trafuerli. a;tas noftra rcrum nimis carnofacr'
capitibus potius ror.
4)-. •Altcrmodus.abipforutcrmi ;j,2.
quam prolixa enarratioriegaudet '°
nis. obliquc defccdcntis.
2S4.ys.
Anch.co,
yii.f . ;. iss. 20.23
afccndentis obliquc. ,
anchor.-formisproccirus
2sy.9. retSi. ,ss..
cad. i^.tianfucrfi ^^'^v iw.«.&:,«8.,5
abdominis mufculorum
'yUvsrn,/:,,! proceirus ss.2j. & ,ss.i
delineatio!
alArabumarticulus.
iS8.2S 10. A.NDREAE ALBII ho
obliquc dcfcendcntis. jjy.ys ipitahtas
179. ult
afcendentis. alaomcntifuperiorquid jys.jy Si And, Vefalpadmoniuo
igj.j. re<3i. is,-. 4«. humilior.ead, is ad lefiora
tranfucrfi. ,„ „
abdominis mufculos folos
nouilTe And Vcfali, prtmum compingen-
uidcturMcdicoruuulgus. 2^5.27. di fceleti tyrocinu
Louanij
albadaranonScuImn ,25,,
faflum
abdominis feflio. "
y4S.57- indc alberiteren
Albcrti Magni demenftrulfangui-
KKXJ^ScU. anima Galenoquid
5728. nisprauitateerror /s^^^s
acceptabulum lo.2y.
yjs ,3
AlbertiMagni de fecreiis mulierum r'^""^?'"'""''"' 3C fcdeccin-
acetabulum fiderare,Mediciquoqucofficium
I0.2,2f. mdoiSinirausIiber
acetabulumlierba, y„ „ J94.
519-27. alfaicos
acctabulum feraori articulando ^ animaru immortalitatis
pa^ AIfud,AIfaud,Alphaed difputatio/
ss^,'^^ nem folos Tlieologos
KJ\<u.5s.fW, fccundii fibiucndi.
acetabulum in coxendicis ofii foctusinuolu- eare ,2«,
8<;°hu
crumucteribusappellatum ^42 animcllsqua:
4
<i:A«,7rt4f<b-mufculi ^
aceiabulorum uteriexamen.' ^«'23 297.14 MBlioiAin: ,
alteraticolor in nutritione
acicsdigitorumqua: alteranti anfEoffiumtemporum
limi is ~!^~7o
,
yos.io ANTONIVS 2VCCA 2«;; yy
'«'If-^. diaaHciophiIo,cutislu"
niana
y . i.

I N D E X.
dc mamillarum fitu ra- cem colligcntur 57i!-'7
^rMiWhadam glandulg quey?^- Ariftotelis
artcriieafpcrarcxaiTicn 601.5^
tio 545; 4«
afpcree extcrior fupcrficies
ivhixag cur Grafcis, pollex iH M Ariftotelis de mamillarum mjfikaa arteri.-e

ijualis S7;.i2.iteminterna.cad. jj
iiy.;S.ai4l.u-2<;>«S.J3 fcntcntia 544- '5
WTl^ii»;?:^'
Ariilotelis de offium continuitate lo artcriarafpera;ligura. 15132. ciuscp
aniili 3 qLiodam deglutlti.tUrfustp
c.vcrcti hiftoria 590,4« CUS I2.J cartllaginii dcfcriptio. ead. & 152
Ariftotelis locus de ofTium per clauu pertoium. &:i5;. s. indc
anum rcfcrens irt cerebro orilicium
connexu.15.4j.et detfiu tali.cad. 50 artcria;afperx gratia datumhomini
6SS- 44
collum 6;. 6
*ito{T» didaarteria 154-47 Ariftotclis dc poftbrachialisolTibus
fentehtia 120-9 arteri.T; afpere numcrus.ac finiS574.
Ariftotclis dequadrupedugcnu ar- p. forma.ead. J7. concxus. 575. 17.
KraA3i/<r|jJ!j;»[/ intcHinum joi.h
220.22 ticulolapfus 1J9-14 fubftantia. cad. 41. inde
aTnJy^owa-Kmufculorum
Ariftotelis de feminalib. arterijs fan artel-isafpera pulmoniinfertac dcli
*apoplcdicaartcria 254.4^
guincdeftitutisopinio 526.5 neatio 563

ab Ariftotelis de fepto tranfuerfo fen- aricrix afpers ratio Si fitus. 61 5 j.


K^O(jyr(;/ cum tTUtpvjfi fubiiide
.

tentia 291.51 inde


aliisconfundi 8.4J
is.inde Ariftotelis lapfus dc futurarii in ui. arteria:afperxratioacuius 153.14
Appcndix 7.
ris acmulieribus difFcrentia 26.50. aricriarafpcr^ tunica exterior&^in-
appcdiccs in state prouedioribus
7-25 itemdecanumcaluarijs ead.54 tcrior 576. J7. inde
pertinaciusadhsrere.
Ariftotclis de tcttio cordis uctriculo artei ia; afpcra; tunicarum apta con-
appcndiccsin natugrandioribus co
alitsoffibus 12. J2 lapfus 590.55. itctn dc uentricu ftrucflio 578-30

lorum numero pro animaliii mole arteria afpera ufus,ipfius^ conftru


appcndiccs in pueris ab onibus (x^
uariarefolito eod. (ftionis ratio 577-1
pius quam articulosluxari 27.24
Ariftotclisdethorace fentetia 88. 39 arteria; afpera: commilTa corpora
appendiccs intcidumoflmmcapita
GalenO dici 9.42 Ariftotelislibri dc Animalium hifto 574. "
90.2 arteriam afpera mcmbranea fubftan
appcndiccs no folumgrandioribus ria

oITibuscotingere &;quibus Ariftotclis locus dc futura inter uen riam oportuiireextrui 577-10
7, jj.
* Arteria; magntfe appellationes ua-
potiffimum codem triculum&'omenlum,&.'c. 357.19
appcndiccslinuura mcdullamconti Arirtotehs notata fcntentia.fc fenfu ria; 294.47
ncntiumnonclTcopcrcuIa 7.40 cuiis 232.23 arteria magna quartum cordis uas,

Ariftotclisnullam gcncrandi femi- eiuscporiiiducuiufmodl. 590.41.


appendicuconncxus in iunioribus
nis uim teftibustribuentis fenien &origo. cod.
iolum rpetfhtu facilis s.n
* arteriamagtiatortus 293.40. or-
appcndicum Si procciruudifferen. tia 517-
Ariftotcliomenti pars colondorfo tusfedcs 199.
tia; 8.22
colligans,proomentonon habita *Arterie caudicisbipartitio.299.19.
appedicum fcmoris,iIiumo(fiSj dCc*
3' Partisafccdetisdiftributio 299.23.
dclmcatio y.K <;.i4. inde 4961
Ariftotcli fuperiortantum omcnti qutead finiftri laterisprima cofta
appendicum proccirus. 8-29
membranacognita 49612 oblique tedit. ibid.qucfiniftra axil
appiantatio 7- '3
Ariftotckm ialfci cordisinuolucro lampctit. joo.i.qua; dcxtra. joi.i.
Aqua in cordis inuolucro cuiufmo-
di. 5-34. 47. ciuscj) caufa >:ss-4 pingucdinem tribucre 5S4. sj Maior portio , fuprema corporis
Arabum,dc Carnea fubllantiama. Ariftotclcmubidc epiglottide agit, petens. 300.5;. foporalis hniftra.
pcrpcram ab intcrpretibus intel- ibid. 56. dcxtra joi.6. foporalis
nus| intcrna; rcgioni fuperllrata,
notatafcntentia 30;. y6 ledum i55'fi ad caluariam feries. joi.io.
166.54 * Arteria; partis defcendcntis diftri-
Arabum fcntentia, demufculoruni annaliaoira
intercolfaliiHnnumero 290.14 arquato laborantis lien cuiufmodi butio. joi. 39. qucadinferioraco-
Arabumautoru, dc teftium mufcu- 512. 'I ftaruintcrualla. ibid, 42.adfcptij

lis notata fententia 286-4 Arterial is uena uidc Vcna arterial.


.
tranfuerfum.56.quf ad iecur,bilis
dit^iaoculitunica 64^.44 arterialisuensappcllatio ;9o.i9 uefica)UentricuIu,Iiene,duodcnfr,
tt§(t;^fo^-Ms
uenaonticrj membranariS colicp parte accediit portiuncule.
Kf^c^ intcllinum ^oi 14 arterialis

arcualiaolfa idcr.jp.&i 16710 ratici f97-39 joi.i . que meientcrm accedit prcci
arcualis futura 166.27 artcrialis uena ufus,ipfiuscj conftru pua. ;oi.47. adrcncs.ibid.5o. ad
Ariftotcles undc corncruorti prin- i^iionis ratio 596.44 partcmcfentciijhumiliore. 30;. 7.
cipium ciie iudicarit ^91-^6 *arteriaquidlit 259- 13- compofi. ad lUmborii ucrtebras. ibid. 1 1

Ariftotelislocus de articulorum mo tio eius. 37. Sidelincatio. ibidem. Arteria; magna; fupra os facrum fa-
tU 6f.Io Compoiitionisratio 260. i3a diuifio, ciuscp fupra caua afcen
Arift otelis de auditorrj organi mea. *arieria «og-j» Ariftotcliqux 294.49 fus. 30J.17. partium huiufccdiui

tibuslapfus ^z.fj. inde *artcriaapople(fiica,lethargica,fom fionis diftributio. 303.;!. quapu

Arifiotelis dc collarum numero feii nijfubctcni.qua; 196.44 bisoffis foramcntranfit. ibid 47.

rcntia 89.5-4
* arteria AriftotcIi,Platoni, Hippo- percruradlftributiO. 304.6. qua
Arifiotclis decrurum in animalibus crati,qux 259.16 tibiaadit. ead. 12.
Artcria afpera prarcipuum uocis or- * Artcrie magiie (jer uniucrfum coi-
iicxionc,Kc.dogma HT.iS
Ariftotells fcntcntiadedcntium nu- garium j77.2.fo pusdolineatadiftributio- 295. bi
mero,notata 46.46 *artcrixafpcrs appellatio quando pcrtitio. 296. 2.afccndcntispartis

Ariitotclis dc efFccliuo hominis ccpta delincatio. ibid. qu.-c axill.l pctit.


259.J4
prlncipioicnferitia 520.43 artcria afpera, quibus cartilaginibus 296.26. foporarif utriufq; deiinea-
Ariftotclis dehumeri cum cubito ar conftituatur 575-56 tio. 196.4J .caluaria pctcs. ead. 54

nculationelapfus cartilagines. * Artcric partis dejcedentis difttibu


107.15 artcri.-c afjscr.T j.55,
Ariiiotclis de licnis ufu fentetia cx. carundeufus &;ratio 577.41 tio dclincata. 297- quf ad inferiora

pcnfa fij.i4 arteriicafperacariilaginesjquiinui- coftaruinteruaIla,fcptum,iecur,bi


lis
,

. I N D ,E

acdcam ucncriculum, lienctn,


lis , caufus. zzo.jf articulorupcrligamenca coitus.17.3i
duoJenUjCoIi^parcem. zsiy.iz-s. arterieacucns rcnibusoblat^yiy.iy articulosomnes nonijfdem agimo^
qux ad renes utrinqj. ibid. 46. arterixacuena: uentriculum peten- tibus ij.io
* Arteria-fupra os facrudiuifiodch'.- tes jrjz.iz.inde artus 7.14
ncata. ap^.y^. percruradiftribu^ *arteri^c CoronaIes.z99.9>earumcp artuum capira,non rcdeWiifvffftra;
tlO. 293.'7.e<^C. defcriptio.ibid. delineatio 196.» ioct/IyAff? Galeno dici 9. 45
arteria curcaus folum iecoris fedi ex * cur pluribus tunicisqudm
artei-i.t arundo brachij minor 168. 9.
porreda f^^s.^y uena,conformatae 160.14 maior.ii.j8.inde
arteria dextri &C nniftri latcris ab um- * arterix' neq^ a cerebro neqj ab extre
tt^VTcuva^KfvfcuvoftcAtiS Cartilag0.if4.11
bilico in magnam exporrcda. j^-s". mis corporis partibus nafcuntur Afeth i(S8.4
i98-fz afinx uterus acetabulorum expers
artert^ cauum iecoris QC bilis ueficu- arceri.^ omenci 49''-
T40-9
. lampetentisfigura ^fs.&j^-p.io * artcris (eminales.
3
oz.^j. earudem afpera melius tcrerc quam Ieuia.46.7
arteriaeinueficamdiftributa: ratio delineatio i97-4^ afferos 16744
^rteric feminalesan fanguinis exper afterum nexus 16,4
areeriar magn^ cum corde fitus deli' tes 5-26.4
i4f-j8.S.'i6S.44
neatio.^-tf^. eiufdem orificium. arrcri:t uitalem fpiricum fcetuidcfc' asftQ' ead.
ar:ci'(.i.' magnx dC C3ux uen» diitri- rentes fS-j^ Atlas uertebra 167.3^
butionum fub oire facro examen arteriam foporalc non fcrri per idem io,ii.8t!i67.jy
foramcncumtertio ac quartoncr- auditoriusmeatus yz.46
arteris magn^ in mefenterium ex- uorum pari auditusinftrumentum 65^0.3
curfus ^o^.j^.^^ * arteriaru ac uenx umbilici defcri' auditus inftrumcntum Anatomicis
artcris magn;^ membranx cuiufmo pn'o.z84-ortus.ead-7.ducftus.ead. Darumprobecognitum jzj.^z
dt fpiffi 25-.ufus.cad. 13 auditusorganiexamen 6,-6. n
artcrix magn^ non idem cum fto' aricriarum dC uenarum in inteftinis auditus organiollicula. jj.yo.&^j^.
machopcricptumforamen jss. ratio 5"°? jy 4- Galenoignorata ead.j^.
jfi.inde *in Artcriarum ac ucnaruferie Na- audicusorganiofl"aquot '61,37
arteri:e magnx orifrci^ dehneatioU' tur^eartificium 260.46 auditus organioiliculorumufus.jj-*
biqu^crenda fsp-^i aiicriarij anatomes ratio. ^fi.^. inde jt.&!harmonia.ead.49.
*artcria: magnceortus non contro^ * arteriarum cerebri dehncatio. 3 05- auditus organo paratacauitas^fora-
uerfus 19S.44 arreriarum diducfiibus fubditaglan minacpinipfam pernnentia.j^.j^
artcris magnx per thoraeem &^iu- duic.qu^cre Glanduljc. auditusorganorumconiiitutio ji.
gulum collumcp diftributionis cxa *arferiarum in animah numerus. z9.indc
men 601.10 260. 10 auditus ratio difl"iciIior cognitu.jf . ^iS
arterie magne fcrics in peritonrei am artciiaruminiecurexcurrentium ra- * Auicenna,Pcrfa 2x7.30
pliEudiuequiobferuanda. tio S°7'^^ * Auicenna,unde Anatomcn defcri
arceriof magnaf feu arcerialis ucne ra artcriarum per abdominis mukulos Pf"'t 2Z7.J1.
dicisHgura 9j?9fiS repcntiumadminiftratio S49--}S auium iccorts ficus yo^-.^tf
arteri^t magn^ fupcrcauam ucnam arteriarum pcr manum tcndcntium auricule cordis uide Cordis auriculg
.

afccnfus , ambarijqj fupra facrioC examen,6)-6.z6 percrura. 6^7-49 auris cartilago. 4.^3. ciufdem dcfcri-
fisinitium diiiilio 570. 6^ 571. jo artcriarum teftes petentiu ratio. 5-23, pno. 1^0,40 ,'nde
*arteri.e ramus,cuius pulfum ante 17 inde auresquibufdamcurmobilcs 242.
brachia!eexp!oramus.joo.is.Eius * arteriarum trium caluaria fubeun^
delineatio 196. }4 tiumdefaiptio.jo^.i. quxinpri auriumolTa 166,4^
* artcricc tunics peculiares binc.25'9. mum dus membran^ ftnum ex' aurium fitus
*
41. tuuic^Eafcinti^E 260 5 hauriuntur. ibid.49. terti^e uena. qugre Vcna axiHaris»
axillaris
artcri* ucnalis ad cordis bafim et pul arterig feries.3 10. is. omnium deli' axillarum uani,mufculi 267.41
monciti connex^delincatio. 5-64. neatio 305- 47 67.iy
inde
16. artcriarumuentriculimunus. 493-6 '^«(vyos ditfiauena
* arterias recondens Natura. 00.43
*arterisuenaIisdefcriptio 511.17 3 B
delineatio J1..54 artbrodia u .zz .Sk: 14.9 Alifteos 163-4^
arteriKuenahs appellatio, &dcfcri- K^^pUl(AtX lOj.II bafiliareos
ptioeiufdcm 590. arthrodiam qqando conftitueric Na i67.2.fiuebaxillarc.
arc^riac uenalis eiufdc.^
4
, orificii deli> tura 14. is jiaSfiiJ^it 11.7.5: 106. z;
neatioubiqu:trcnda SS9-4-J- BiAmeiM; proceflus.
artcria ucnahs Simagnje mcbranu- «j>^ga)trjj. «^8^a^ 1j 1 31-40-
.
&C 166.^6
larumufus y^s.^r articulacio, articulus. ij .
j . Si^ 9. 21 bericcron,berbetincn 3STy7
arcerixucnaiisexamen 601,14 &^cad.48 Biliofisnaturispeculiarequid. yu.j'
arteriar uenalis in corpore ratio. 5-98 articulus totius corporis digniflimus bilis in inteftina defluxus utiHtas-
13. eiufdem ufus fSj .10. 40 quis tfy.iis
arreris uenalis membranx cuiufino articuli 111.48 bili cxcfpiendg & emittendg parati
di ^91. ,y ariiculicapitismotibusparati. 64.8 meatus yo9.J5
arterix uenalis pulmoni infertx dcli- articuii duplices quibus modisfor- bilcm expurgareubi conduxcric
neatio mentur '4.?> yio.27
artcrisa^uen^ coli&refli intefiini articulorum cartilagines. 41. ac ui- bilisueficula carentesquofHanl rcpc
ioi, 4(3 fcidus humor. cad. 10. riri,ab Anftotele dC Plinio prodi-
artcriaracuen» gracilium inreftind- articulorum copofitionis triplcx for' tum ^ti.y
'"m 459. js ij.40 bilis ueficule,eiufdem^ mcatuu dc'
arterii£ac uens in mufcuIorSfabh^ articulorumotus non eadcratio. Iineatio.j6f.7.inde. 81:366.26
Kk 4 bilis
f

I N D B X.
'8 lincatio. primi&;fccundi-i7<>.ioi
bilis ucficule dclineatio VJ" '^-
- o
brachiimotus 0^264.14 tcrtij a; quarti-iS2.2o.&.' quiil
bilis iicficulc iii uentriculum meatus ij-2j. 135.5.

eorumcp brachij motus tam uatij undc 102.^4 ti&:fcxti.i79.is. fcpiimiKocfla-


49J.9. iniccore.joy.jy.
iitusratio ?os-4-4 brachij motorii mufculus quifpiam ui lS2.id

meatus cur duodcno Galcno quo fimis ac


defcriptus, buccas&labra moucntium mufcu-
bilis ueficula:
fo?'44 cancs abundant, homincs carent. lorumdefcripiio,242. primi&fc-
iniertus
duodene infcr 2«6.4i. eiufdem mufculi dcfcri- cijdi.cad.i2. teriij&quarti.24j.i7.
bilis ucficula meatus
cus, an propaginem uentriculo oE- ptio.in fimia,cane,& bobus.^c^. i. &reliquorumquatuor.244.5. eo-
adminiftratio 26s.fo rundemadminiftratio. 24f. primi
ferat
bilis ucficulf fiius.foj.f. forma.ead. brachijmotorum mufculus primus, &fccundi. ead.i. tcriij £>: quarti.
14. fubftantia. 20. ucnx,arterix quopacSo duorii locohaberi que- 246.f. a:rehquorumquatuor.i4y.
£^nerui at 2«)-7 35-

eS Bilis ueficula mcatum in uetricu- brachij motorum fecundus mufcu- buccella 10.26

lumnonfemperpertinere. yio.zi lus ,


pcrperam a Galenoin plures buxeiculu-iadfciflionem quomodo
bolusdulcis diuifus 270.1« parandi 236. 29

boum cercbra aebrius Galeno tra- brachij motorumquintus, circriiier- C


clata 32-49 tentium primus,a Gaieno non de- ^^SSSSl Accumforamen. yj.u

Brabantis omcntum plums nomi- 2^7. ult- c.\-cum intcftinCi cuiuf-


fcriptus l^^^^yi
nedici 497-48 brachij os.143.3. eiufJemfigura.f. fj f^<7T,->
YJ'{
modi. 352.11. 5:500.

brachialcquid ii7.i-&itf8.ij &;<;. 10&2. eiufdcm dcfcriptio II^^^&Mli 9-in canc.jj.inglirib.


^-^
brachialc ab ulna diuidens cartilago. St^hgura lo^.f.SCio^-.i.inde )
^ fciuris. ead.
* brachij totfus ligamentorum dcfcri ciecuni inteftinum unde dicfiu.foo. js
* brachiale infupinum & pronum ptio-220.4. adminiftratio- 22j.^j. ca:ct inteftini an duo orificia. 500.25
carci inicftini orium in canc &L homi-
nonagitur,contra quam Galenus 6^224 4T
tradidit 2iy. 19 brachium adducens mufculus quo ne uariarc 500.42

*brachialc moueiium mufculorum fimiaabundat 26J.14 CarlijRhodiginilapfus 65. j2

adminiftratio.22j. primi&^fccun brachium attollcns mufculusquis. calaiviinumos 166-57

di.eadj. tcrtij.224.s. quarti.ead. 2(54- 4S calamo affimilatusabHcrophilocc-


brachiumattollcntibus mufculisde- rcbrilinus 635-12
3-
*bracliialc mouctium mufculorum fcribendis,GaIcnusuarius. 26^.21 inAKa/yto? 16S-45

deicriptio. 214, j. primus.ibid, brachiumacfcapulam moaetcsmu- calcarcapitis 156.56


fccundus,tcriius,quartus.ibid.25. fculi, in quibus animalibus ab ho- calcarpedis 168.43

munusomnium 21J.4 minemaximeuaricnt 270.3 calcis latus intcrnum quale- 147.5. ex


brachialemouciitiri mufculoriS deli- brachium moucns mufculus quifpi- ternii cad.i6. parsanterior, ead.21

ncaiio. piimi.isj.i3. lecundi. am male a Galeno aftignatus. z^j. calcisotfTsfigura 55:6.6


iso. 14. tcriij.isj. f4. quarti. 49- &14 calcisoffisfigura 142. a:defctiptio.
201 K brachiiAmouentes mufculi, numre- 143-

brachialeoiflo ofilb.conllruijintcr fc fpirationiquocljferuiani. 292.47. calcis olfts fedes tcrram fpecflans 146,
formadiffcrcntibus 117 2.inde &29J ij 41. ciufdein fuperiorfcdcs, extra
brachialisad tarfum proportio. 147. brachium mouentium mufcu
tertius tibix retfiitudinem rcltorfum du -

lus,non recfte a Galeno inlcr circii- cfla. 5»


brachialisadcubituarticulus. 117.4} uertentes brachium rela1us.26y.4tf. caicisoftisfinus 145.51
* itf M('«gto[/
brachialiscumradio articulatio. nj- 6:270 B 261. j$

41. inde brachium moucniium quarti mufcu ^a.ui/cftarf quid 497.29.81:505.7.


*brachiaIismotusquof. 214.1 li ortus ac funcf^io non rei^e a Ga- calloficorporis cercbrihlftoria. 6j2.
brachialis os rcc^um &: cartilagino-
, ienotradiia i66.ii 21. fcdcs acnomcnclatuta 5J2.24.
iumjquocfnam 113-14. brachium nioucntium mufculorum initiu,fcucum tcliquacerebri fub-,
fcrachialis olTa quibus fcdibus, aut adiTi1ni1iracio.25s.27. primi.2tf9. ftaniiacontinuitas.ibid.4^- iate-

cartilaginc aut ligameiis obducan 16- fL-cundi.270.7, tertij.ibid.so. ribusadiacenteslinus,652,5o. ufus


tur 117-14 quarii.24. quinii.ibid.ult. fcxti. 653.

"^brachialisoira neclentiu ligamcn- 271. j. feptimi 270, 5T calloficorporis dclineaBo,quibus in


torum defcriptio 220. ^f. brachiummouentium mufculorum iocis fpcclanda 652 24
brachialis oifaquof 149 .20, , 162. 42 & dclineatio. 176-34. fecundi. 132.40. calloficorporisadminiftratio. 652,21
brachialis offa quot alijs offib. con- tcrtij.191.20. quarti.19s.27. quin- caIoringenituscorpori,Gaicno ani-
tcrmina 11s.29.inde ti.204.11. fcx1i.191.16. (eptimi. ma 569-27
fcrachialis offiii cur duo ordines.117. 201. 12 caioris ingeniii fubftanlta 559. 59
25.corundcm nomina, & articula- brachium mouentiummufculorum calorisnatiuifomescor 594-5''
tiocuiufmodi. ead.j7.inde defcripiio. 462.22. primi.ibid- fc- calua 16620
brachialisoffiumdelineatio.ii^. bC ci1di.264.23. tertlj. 26^.30 quarti.i- caluaria curnonfolido conftetoffe.
116. 10. bid.fj. quinti. 267.46. fexti, fc- 25 , 8-28.

^§o:;t/w£/,brachium.io^.x. & iisg.j. pumicp 266. caluatia cur pluribus oflibus effor-
^gaj^iWaquid appcllet Hippocrates. brachiijpetf^oriadducens mufculus, mata n.fi-
99 57 quo fimi» abundant 26J.14 caluarix anteriorisfigura. js. Sc^ra»
brachiumparuum 163. j brachiu petctes ncrui. querc Nerui. tio-ead-ji. S:47-5i-
* brachium iotum,manus Hippocra *inBrachiomufcuIiquot 222,2 caluarisappellatio- if.ff.&^s-^.
fidicftum 220.1 JS^tJ-^itcTof offa 156. J3 caluarixbaiis,feufedes. 22.6.
brachij adiutorium. i6s.4.cana. cad. briiauolo 359- Tf a:js.j- 14-
brachij S^fcmorisosin quadrupcdi- buccafaporita ST^-f* caluariKbafisfnternafedcs.a4.l-in-
bus S^auibusArilioteliignoraiii, b Hccas moucntium mufculorum di> de,a:48.», a:4s<~
caluaria:
I N D E X,
raluaria bafis cxterior facics 43. !• gcat i^.<> quartiim, 273.?; tjuititumacfex-
caput cur fupcr primam ucrtebram tumpar, ibid.io. &:horum fun>
caluaris figura: is non fimul &' circumducatur &: in , (^io ead. 14.
caluariarformaaptiiT.qure 19. lo laterainclinctur 67. 4> caput mouentes mufculi anteriore^,
caluariarnomina 165.19 caput humanum oculorum gratia ef eorumdcfcriptio, 178,19. parom
caiuariac offa cuiuimodi efTe oportu^ formatum 13,1 nium capitismotorum, fcptimir,
erit j8.ii caputinoffibusqmd 9.6.15.49. 27S.19. funt^iobinispartbuspo-
caluarisotTaquot itcmcapitulum ead. if criorum oppofita 278,46
caluarix pars molliilima dC rarifflma caput inrtar tecfii domus calidjc. 1S.7 caputmoucntium mufculorum.iux-
quac 30.31 capitis calcar 166, ta fcptcm parium ordincm , admi-
caluariacratio 83. capitiscommilTura: 27.4;. inde niftratio 275.
caluaria: fedcsjlapidora 157, ^ capitis figura naturalis qu^ 19.15 capita offiiinon fcmcl 'tTOiif wfij quo
caluaria: finusdurK membranxua- 8<:io.2i qucGaienodici 9.44
iisccdentes 9.47 capitis figur.-E naturalrs cuiufmodi fu capitti in ofiibus alia prominetia,aIia
caluariac fquamx 20.1; tura: 26.38 dcprcft^a 9.7.&'quc.cad.i6,inde
caluari^c tabula; 40.17 capitis figura: aliquotnon naturalcs capitum inoffibusdifi"crentia% 9,31.
caluaria: tam integr^, quamieiun- 19.23 quantusearundcm cognofcenda^
(5ta:fi'gura zo capitisfigurarum non naturaliCcu- rum ufus 39
caluarice qitardam abfque futuris.»^. iufmodifutura: 27.19 capita futuris dcRituta. 27. s
6 indc capitis ligamciuorij ad ccruicis pri- capita uirnrum a mulicrum cspiti'
caluariam fuccingentis mcmbrana mam fccundamq; uertcbram de- bus non perpecuo fuiuris uariare.
cxrcrnsdcfcriptio 615-.it fcriptio. iso. 6. adminifiratto. i- 26.47 inde
calx I6S..+7. calcisos.cad. bidcm.jj. dclincatio 27947 ixii/lix 3S7. 43
cameratum didum corpus ccrcbri. capitismotuslateraiis quibus uerte- carina hominis 167. ji
6i<! 37 briscoinmittarur 63.9 carnofamcmbrana.qua:rcMcmbr.
canis aaimal minime pituitofum. morus propius quifpiam,con
capiiis carnofa:mcmbrane in abdominead
6 traGaleni fcntentiam 276.12 miniftratio 54S-;7.&:)49. iS
caniscaluariKintcrna fupcrficieabiS capitis motuum diffcrcntia: 176. i caro,curmufculisaddita 210.26
dansos 31.44 capitis motuum obfcruatio diftkilis. caro mufculorLi,pra-cipuum moius
canis ccecum inteiiinum cuiufmodi. 65.I4 46.inde organum 221.39.
yoo motorum mufculorum par
capitis carnc,quid uocet Ariuotelcs. 131 .30
caniscaluariieforamina 5-1.7 primum, cur Galcno tcrtium fit. * ^argajTij arteria 301.9
canis facri offis defcriptio. si. 37. itcm '7<! 34 4<tf7r«fquid ii7.i.a:i6sw
coccygis si.s capitisocf^auumos j-.jj carrilagobrachialeab ulna diuidens
cancs ab hominc uariantcs in muicu capitis olia, theca, tc.Ta fcutella, etc.
, "3 , !!
lisbracliium moucntibus. 266.41 166 24 cartilago,
X'"^!'! 166. is
canescolo5>; mcientcrioab bomini' capitis of[3 cura maxill.x- fuperioiis cariilago dauicula artiailationis ci3
busdiffcrrc 496. offibus diliinda 43.(5 pec^orisofrepeculiaris 102.19
cancsin nonpaucis partibus abliO' capitis olTafuturiscirciifcriptaquor. cartilago cpiglottalis 93.20
mine uariantcs. In mufcrdis tlio- 19 cariilago gluiinisuicemfubiens.^.si
^
54
racis. 237. 10. &:5i. itcm!ss.5i-. i- capiris olRum foramina,eorum(^ de carfilagolnnominataqu.-e 1,-4.5
tcm 139. 19.6:30. iteiss.^i.&^y. fcriptio 47i7,e^49.9.inde cartilago inarticulisquibufdam ter-
itcm 194. 4 & , 3 capitis firuclura:ratio,quotq;cius fi- tia 4. 1,
no abicp futuris.26. 54
canLl caluaria gur.-e 17.46. &'pag.i3 cartilago inter uertcbras triplcx.301.4
canu2^ho!flinucolondifFcrre.5oi.i6 capitis tabula; 10.11 carlilago intcr ucrtcbras iuxta Galc-
canum&; hominum TTO^ijtit; colo- caputcircumucrtcntiij mufculorum ni fcntcntiam quid prreftet. 300.33
risdiuerfi 497. jo dcfcriptio.27S. 10. 6:14. admini- cartilago ligamctorum fubftantiam
canumiccurquale. 506.43. &.' 507.7 ftratio ingrediens
=79.35 4,3^
canum iccoris fitus ^05.45 caputffeflia: refletfJi fupcrprimam carrilagomucronata,fiiieji,foM«f.
canum ornctiratio,5t:ad hominis di' ucrtcbram 6^.^.6(67.10 9i.2.ciiisufiis.cad. 17.5:167.46
ucrfitas 496.42. 6:497.3 caput moucntium mufculomm dcli carnlago omnibus articulis commu.
canum penis olleus 517-50 ncatio. parisprimi,io4,3. fccun nis. 44.16
canum rcncs cur altius fiii ^14 33 diparis.ioy, 36. tcraj,209.i9. quar camlago quid,ciusq! natui-a,ufus,ac
canibus madlcntiusobtigilTe mcfen ti.ibid.27. quinti.ibid.2s. fcxti. diffcrcntia: 3.3y.inde
terium f 04.^4 ibid.30, iirptimi paris 131,31 cartilago fcapula; finum frcqucnter
in Canibus nulla cum hominis olTi. caput mouentium mufculorum dc- augens 5S.3
busfimilimdo S5.1S fcriptio. 176,1. cartilago fpinarum apicibus obna-
canina:caluai-iac figura. 36.31. &: 37,51 caput moucntium mufculorum par
caninicapitisfigura r ».4
47.31 fccundum, in honiine,a Galcni de cariilago, tarfusuocitata
235.27
canini renis ad humanum differeiv fcriptionediucrfum i77'io cartilaginis in oflium conncxu u-
tia yi6.9 caput mouentium, icd motu n5 pro- fus ,6.46
caniniuteridelineatio jsi.i prio,mufcuIorum traditionem to- cartilaginistemperics iyo.54
caninidentes 46.1. 6^167. i9,cur ta,qua:refub Dorfimotonbus,4. carrilaginc ofte promptius ftringi ac
diiSi 4«., pariaprima. ratio 297.11 dilatari
^.^j
canna 163.9.11.33 caput mouentium mufculorumpo- cartilagincs aliquid continuo erigen
canna brachij 168.4 fteriorumdefcriptio. par 276.3;,
„ 4-33
canula: fecantibus apta:. 137.11. de- eorum primum. ibid. parfecun- .

cartilagincsnali 151. 1. afpcra-aric-


lineatio dum. 177. 2. utriufqueparis mu-
23^ ria: cad.
32. &: 153,9
caput cur copiofibre euacuatione e- nus,cad.?o. paricrtium.iT^.ys, cattilagines nudis &:extantibus par-

ciculis
I N D E Xt
ccrcbelli (cdcs 31.2 quartusfinus. 303.8 quj a primo et
ticulisadnafac 4.44'f>
cercbelli fitus 19.17 fecundo finu cnafcanturpropagi-
cartilagines quibUS tibiaf oflisfinus
Cerebrumcuiusanimxfacultaiis fc- ncs, 308. 48. quKatertio. cad. 54.
augentur
dcs ^94-37 aquatto. 309.8. procenusaquarto
cartilaginuni coftarum cuni pctfio-
risoflTe, ab ipfarumoffibuslibcra- ccrebrum homini grandius datum finu,cerebri pctens uetriculos.ead.

tio fss-?^ cx proportionc 507.11 36. omnium dclineatio 305. 4f ,

cartilaginum patpebrata aurium cerebrum , neruorum principium, mem brana tenuis quare JMe
cerebri

ijo. 29.40 31« 3» brana cercbri.


defcriptio ,

ccrebri pituita,adpalatum perquos


cartilaginUm fubftantia 44T cerebrum quo paflo molein anima-
.inde libusuariet «24'9 mcatuscat. 641 42. S^innarium
cartilaginea cordis bafis 93
cartilaginea: cordis fubftanti^ cxa- ccrebrum rationis fedes,qualc domi amplitudinem.ibid. 44
«0250 cilium natura Ibrtitum 16.1 cerebri pituitam perolfatSus organa
men
cercbrum fenfus ac motus arbitrarij non expurgari 641.46
cartilagineum in ucrtebris ligamcn-
y7-4is principium,etrat(onisfedes.599.ij cerebri plexus fecndas referentis tra
tum
cerebri arteris. quarc Arteris cere- ditio 643. {
cartilaginea: uaforu radiccsquo pa-
tfioinquircnda: 94-3i bri. cerebri plexuum, reticularis & fecun
quod -. cerebri corpus callofum. quare Cal- darum plexibus fimilis,dcfcriptio.
cartilaginofum os bracliialis
lofum corpus. 642.13. delineatio ubi fpedanda,
namdicflumuctcribus 118. id

167.44 ccrcbri corpus teftudinatum camcra ead.i6


cairosos
i°o.y tum'uc,cjuscjj dcfcriptio «jS-j^. cerebri rcuolutioncs intcftinorii an-
quid
iaTtcicAeir
dclineatioundcpc- fraflibus cleganter ab Erafifirato
Cauaucna.uide Vcnacaua. ufus. 637.34.
tcnda adminiftratio. collata: 630.25
cauar ncnx ad cordis bafim conti- fit. 636.41.
42 ccrcbri fubftantia ab offium medul-
nuicasexprcfta S^S 6f2
caure uena: diftributionis per thora ccrebri dclincatio undc fit pctcnda. la quo paifio differat C3I.5'

41 ccrebri teftium ac natium dcfcriptio,


ccm a; iugulum examen «00.48. 6i3
cerebridura mcbrana. quercMem. 63S.1S. delineatio unde petenda.
inde
adminiftratio
cau.Tc uena: & arteriKmagnsdiftri branaduracerebri. ibid.2i.
* cerebri torcular
653.37

butionum fub ofte facro examcn cercbri defcriptio totius. 613.45". nu 309.45
mcrus.ibid.45. magnitudo for ccrcbri uenar.quere Vcnc cerebri,
caucE uena: orificio pracfedaru mem ma. 619.^1. anfraifluSj&corundi: ccrcbriucntriculi. quacre Ventriculi

branularumufus ysy^^S ufus.630.34. partcs, dextra acfint ccrebri.

causuena:ortuscxamen 602.16 ftra.ibid.15. cur fic fcflum. ibidem ccrebriucntriculorum antcriotirdu-

cau» ucns feries in pcritonai ampli 54. & quibus fedibus continuc- cflus. 323.7. dclineatio ead. 11

tudine.quiobfcruanda jf^.J" tur. 629.6. duritics. 6;i. 37. co- de Cercbti uciriculis cofutata rccen-
caudajos i«7.4i Ior.631.42. fubftantia.ibid.43. tiumopinio 623,13

isy.f.a: 168.4« quopado abofiiuni niedulladiffe * in Cerebri uctriculis prioribus con


cauilll
cauilLi: 16S.42 rat. 531.51. nutritioni quopac^o ftitutiplcxusfabrica. 31039 dcli-

organo parata profpe<^um. 632.9 ncatio 306.40


cauitas auditus 34..39

ccllula:coli 3"-*f cerebrijciustjpartiijomniumadmi- ccrcbro dorfalem mcdullam rcipon-

Cor.Celfus in ijs quj ad Anatomen niftratio 650.47 dercnatura 58.17.56.

pertinent.fxpclapfus iJ^-T* cerebricxcrcmentorum in os dcfcen ccrcbrum nullis mufculis indiguiiTe


Cor. Celfide arteria: arpcrs forma dentium reccptaculum an garga- 88 51

locus ^7«;» rcon 580 J7 ccrebrum oculorum gratiain capite


cercbri fabrica in btutis ab hominc dcin ccrebri nomine rcli-
locari, &C
Cor Celfi dc incerto brachialis olfiiJ
.

nondifferens 6x4.4 quosfenfus 'is.^i.&i^.j


numcro fentcntia 117.13

Cor. Cclfideinferiori maxillalocus ccrcbrifigura 19.16.19 Ceruix io.ii.i6

'4 cerebrigalea 166 20 ccruicis flexioniprgfecflimufculi.278.


44.
Cor.Cclfidcpeaorisoirelunatofcn cerebri glandis dcicriptio. 637.42 56. corumqjadminiftratio. 295.47

tentia 937 cerebri infundibulum,glandula, ccruicis motus, alius pcculraris,alius


Cor . Cclfl locus de ptimis colli uertc pituitam cxcipicntes dutfius reli- dorfocommunis 295.31

bris «7'29 qui. deicriptio omnium. 640.1, de- ceruicis motorum mufculorum de-

[c^iiin! 281. 2S lineatioundc pctenda. ibid. 4 icriptio.quxrcDorfummoucntiS


* ccnto apud Arabcs uenaru qu:c- cercbri partium ac funtflionum bre- mufculorum,4.primaparia. ufus,
danicopia 290.13 uisenumerafio 622.21 fub Vfu eorundem, adminiftra-
h.<i.c^a}^HM^cpalKajLii)t &10.1 ccrcbri os cuiufmodiaGaleno tradi- tio.fub ijfdem. ratio.^^^.u.&zT^.
9.J.20,
t ifaSs/ils tunica <!49.9 tum 31.41 49. 3^173 5«
tvt^Uit 168.8 cerebri neruorum quinq; furculi tem ccruicis motuvi differentia: qug .276.»
cercbelli delineatioundeCtpctenda poralimufculooblati 33.29 ceruici,s nomina 34 167

628. 4^ cerebri neruorum pariumaliquote- ceruicis uertebram primam fecundg


cercbellidcfaiptio totius. «23. 4?- xamen 604.3 nc(fleniisligamentidefcriptio.2so.

fitusacmagnitudo. S29. 14. for ccrcbri heruorum hiftoriam qua:re 30. adminiftratio,ead.42. deli-

ma.ibid. ^f. implexuumratio8d in Neruiscerebri. neatio 279.ultimo

fpecics. 631. i. duricies. ibid. 36 * ccrcbri membranj ucnarum modo ceruicis uertcbrs.uidc Vertcbrre.

color S^fubftantia. 6J1.41. quo cauac 307.13 ceruicis uertcbrtc cuiufmodi. ; 9.13,

paiSocontinuiJfitcerebro. 629.1?. ^cerebrimcmbran^durefinus qua quotnumero 6;. 11

adminiftratio «y).27 lesfint, 307,41. cauitates, finuum ceruicis uertebrarum delineatio. 60

cc) ebelli proceflTun uermiformiu dc- quatuorquales.308.2s. ufusfinu- ccruicis ucrtebrarum primat ac fccun

fcriptio 639,1 delincatio ubi ipe- um, 307 41. primi dC fecundi fi- da: adcapuiannexio, ligamento-
danda 633. nusconfttutSio-jo^,;;. tcttiusK lumtp defctiptio.iSo.6, admini-
fttatio.
3

I N D E X.
(Iratio.ibid, ^f- delmeatio, 179.47 _
de 61:84.43 ab Arifioteleproditum ^91.?«
ceruicis uertebns adnafces ligamen^ coccygis oflis in parturictibus maxi corneruorum principium licinefic.
wm
quoddam 301.44.49 mummomentum i^i-yi 3itf

You might also like