Professional Documents
Culture Documents
Gri 33125008502920
Gri 33125008502920
i^- %.^~f£^ncSk^ . ^ . .. »
CL<^
£^^.J
<^^a^ .
.
^i-"''
'
'/^/ /juiU^j ijyfTKsi' .
' - '
— . -^ A
»\ •v*'^'' ' •
>-^»^ - -«.^^ >i->> A ^i.'
VANTVMvrs uariamambusrdentns^nratlan
d,sgrauiter obftcnt, quo
I
minus accurat^perd.rcan,
j
tur,m,ntjs(j Mcter
„i ufum fucccda,u,
caR
o Lh
ccmmi,ffimc Cxfar, tamcu haud
,i,ed,ocrcd,rpen.
d.um quoquc adlerrc arbftror,u,mium
didu<3a,n
drlaplinarmn qua:un;cuipiam
art, abfolucndxfa,
mulantur d,uiiJoncm, multo &
adhucmae,s e,us af
ns exerc,t,orum adco
niorofam ad d.uerfol arttfices
d,(t.-.but,onem,utquian,s fropum
fib, pr.T-fixerCt
unam c.uspartcm itaeomplexcntur,
ut cxteris qun;
.plum max„,,opcre fpccftant.
&
ab ,llo fciunci nc>
qucunt, rel,ft,s n.h.l unquam
egrcg.um prarftent,
ac propofitu,,, fincm
nunquam att.ngentcs , a uc.a
tc. . qu.dcm,,ic,,t.opr.tc.eam,^:i±;:::.r::;:;;:;::;?^^
=s:-=xt^p;=-^^^^^
qua,n ,nltrudtos,id quafi tudcatur
Cte oltmextiterint, Logica uidelicct,
cflc
Empirica
demandaium.
&
S,n,i e, ,m t~ "™r'
mcdtcorum fc
autoVcsuniucrf. artis f^,pum adco, Cnd m^^^^ tjnf mo
°-™'™^ tamen,llaru,n
ru,,t,clcindchucomnia.qu..fi,,guli,,,ft,
ci
S,^,
aux,liorum i.,ftru,,,cn to uteba,,t.,r, ,o
q p ,mum uSu^
medicam,,,umurus.tc,-t,u,n.nanuso;c'a,q xrd~S^^^ "''^''^
add!tionem,&fupcrfluo.&ablatio,,en,,elca ntcroftcndrar
n,,
auu,.curationcVx-bct,quoties.nr;.cSb°r^?;\",""^
manor^lubcrr,macn:vcmpo,-aurus^5,docuerQt.T,XC"l^^^^^^
medie,sxqu^cratfamil.a,-.s,ipfi&prop.-,asmanusproa^^^^^
dantes,nc::.mi,,orcminduftL^^,,iL::r:d^:^^z;";;r;;z
rat,on,,aut,ncd,camcntis dignofccnd,s,ae '"'^''"™''^ "'^'"'^
componcndis oncm,S^ T
d.uiniMppoc,.at.sl,bros,,,lK,uid6a,-guu,,t!qurdS^^^^^^
Aruculorun, luxation,bus. eius^t-gene^-is ,nal,s
Galenus poftHippocratcmmcd.c.na^princcps
omnu.n, abfoteS co.Sr nfit of
Q"'" &r
J^*
Dra-tcrn.,,,,, nnArl D
torumcuratfonem fibifol. eo,.m.m,nft.bmde Xna tu?^^^^^^^^^^^
fin,ias abiprofceandas famulorumoperacxcor.ar.
uo 1. ^Vrclt^/ ^ ' ™ ''"'^'
arttfic.ooblcdatus,Jt,quam^ftudio^eidcu:r:.;S;^
nullus non xqu,! attcnte curat.oncm ''™
qu.v mant, fit,atque eam qux 1
t
t,s perhctur, poftcns t^-ad.diffe
uidetur. Vcru,n max,m^ poft G^t.h '^f'^^^^'
quandoom,,csfc,ent,xantcapulchc,-ri,.^florcntes,rtqu
ucd c^^^
lautiorcs mcdici primum .., Italia ad ucicrum Ron,a norum iJZlZ ' ^
dicntcs,qu.ina-gr.s,,,a,,ufi,e,c,,daduccrent,ZrprrfrT^^
rum modo allarc^ccrpcrunt. Mox quum
aZaZ
C,u,„,nt.mmoda de;;eaarent,qu=Slu,hi:f
pro,,,ptedegencrarunt,coqucndi
SX;rS~
fcnfim
modu,„,omL,q,adciu,ausTXa^^^
ca.-teri
'W^^^
,
rum primarfj ncfcio cui diccndi generij aliorum^ in rcfccando ofcitantix fidcntcs, Galcnum
in difpcndiofa compendia turpiterrcdcgcrunt, nunquam ab illis dum ipfius Icnfa aflcquun^
tur, nelatum quidem ungucmrecedcntes : imo librorum fi-ontibus adrjciunt.ipforuni fcripta
e Galeni placitis pcnitus conlarcinata/ua^ Galcni cflcomnia,ideo ctiam fubiungentcs,ii quis
forteca duccret reprchcndcnda,ob id Galenum quocf circ cotcmncndum arbitrarctur. Atquc
itahuicomnesfidemdedere.utnullusrcpertus fit mcdicus, quiin Galenianatomicis uolumi-
nibus,nc leuiffimum quidem lapfum unquam deprehcnfum eflc, muko^ minus dcprehcndi
pofre,ccnfuerit:quum intcrim(prxterquam qubd Galenus fc fi-cquctcr corrigit, fuam^ negli-
gentiamin quibufdam libris commiffam,inali)s,poftcaexcrcitatiorredditus,nonfcmelindi'
cat,contraria^ fi-equentcr docet) nobis modo cx rcnata difleaonis .irte, diligenti^ Galeni li,
brorum prxleflione, 8£ in plerifquclocis corundcm non pccnitcnda rcftitutione conftct.nura
quam ipfum rcfccuifte corpus humanum atucro fuis dcceptum fimijs (licet duo ipfi arida;
:
fus organorum
dicatur. Scptimus ucro ccrcbri Cen &
harmoniam ita perfcquitur.ut illic neruorum a ccrcbro origincm duraiiium
fcricsquartolibroexprdra,norcpetatur,Quippcinhorumlibroruordinedigcrcndo,GaIeiii
fen,-
„
ANDREAE VESALII- PRAEFATIO.
denrudccrumAnatomenper„-aaandamduxu.Quantumu,sn5ineptc,acpo,ffiminX^^^^
hu,usfca.nt>a:tyronem,al,qu,scumuafor5d,ftnbunoncrudemu,fcemmco^nitionc,urfc
tam,acm,l ,sdemonftratoru,ndicempr.'eparaui,Seren,n;miPrincip<s
P h ilj pp i e
ftatis tu^ hlii,ccuu.uipatcrnarum
uirtutum exemp!ar,s (h quo qu^cu,i, i,r
b, smoderatoredefida-anpoffunt,quamcumulatiffimeexpetour)fpleLor^
optimo totius or
tor,ate<p,r,unjtam.Verum hicquoru,rdam
,udidum,™hifuccurrlVinon du^^^^^
baru,!, fed &humamcorporis
partiuquantumuis ct,a-exqu,fit.ffimasdel,,reatfonerr™^^^
mcurahu ftud,of,s proponi.acr,terdamnat:quod has ,ron
pUris, ucrt',m fedula e^^^^^^^^^
reru,T,cp,pfarum,,„u,tud,fc,oportcat.pcrindefan^acfihocnommeuer,ft,masacun^^^^^^
typograph,sr,unquamdepr^^^^
d,ofnll,sfreu.acadauerunifcd,o,rctemperarcnt;S:norjspot,us.qu,busponcmm^^^^
c,
na.cand,datosadco(ca,oncspropr,isman,busobeundas.cumGalc,ro'hortrrerPoS
fiuctert,m qmpucros domiin confca,on,bus adm,niftrand,s.pcr,,,deatquc,,r
mcnt.s&!cc%oneexercebant.confuetudohucufq,deduaafu,fTet.nonp,LnsS^^
&omn,buscomentar^sperindcatqucuetercs,llosfac.l.!nosca,xrepcrm:ttaemqm^^^^
mumdeAdm,n,ftrand,sdift-efl,on.busfcr.berefu,,taggreft..qt,u,„,u51ib
n,s cttam u.r.s quos u.rtutis nomine f..fpiciebant, artc.
r foll fcdal,"
conru.lare ho.Kftr. e!^^ ^"^1^.;, un
Cum pr.,r,am en,m pueri non amplius ,nfccSio,,,bus cxcrccri
cofueuc..^ prot.,,us"^^^
acc.d,t.ut A,,atomen ,nfc.l,c.us cod,fcerent.excrcitat,onc.
aboLta. Adeo ut quuars Afclepiadu.rr fam.lia
quam in puer tLui^S b"t!
cxcid,ftet. mulns^p fccul.s
.n dct nus u ricm'
opusfuer.tl.bnsqu.fpect,lat.onc.pfius,ntegraconfa-uarc-t.Q.u^„umucr6Sr^^
I.ge..d,s op.tule,,tur, ,pfo^ et,a-ucl
expl,cat.H,mo !I-rmonc rc^ exad,t-,s
ob o ulos cc locen
nemoeftqu,nomgco,,ietria.al.js^pmathematnd,fc,pl,n,sexpcriaturpra:teraurmo^^^^^^
ftrxpart,um,,.ag,,,es.l!osi,.pcnfeob!caabi,t.q...bus.ro!l™Vrhum^^^^^^^^^^^^
datur cop,a:aut fidatur.tam deltcata &in
mcd,co parum proba-da prrft.funni^^^^^^^^^^^
.ucund.inmahom,,uscognit,one.immenfirer5Conditor,sfap,cntfi(fiqudai^^^^^^^^^^^^^
.nfign.ter cap,antur. co tamcnan,mum
inducercncqueunt. utuc! fed.o,., aI,quS^ fi, t'
ytccmc,,,crofi,totoopcrc,duniceftudui.utin,,cgoc,olongerecondit,ft;^^^^^^^
duoquamp!ur.m,sprodcfficm.human.^pco,porisfabnca-nondece.autduode^,^^^^^^^
f,cc1ant,apparc)fcda!,quotmil!edi.K-rfisparc,buscxtruax-h,ftor^^
Iut.ff.mepertraflare.acjntcll.gendis Galcn,
d, u„r.e.us u.r. monumcta pra:ccptoris
l,brispoftcntat.adhucaflLat,s & n^^^^^^^^^
operarcquircnt,bus.n5
fpc-nenda fruacm n^
cand.dat.sadferre.L.cet.nterimnonmelatcat.quamco,.atus,ftcmc^xrat,Xqt^,"eft^^^^
mcS
odauum annum nojKium exceffi. nominc.parum autoritatis
habcb,t. ac quamtnS
bra,nnonucrorumGaIcudogmatum,ndicationem.ab,!lorum,no,-fibuse.-.tt™^^^^^
A,.atomcn c^ocent, ,ro aft,ta-c.aut ,pfi hanc fedulino,.
fu,rtaggrcffi;pr,ma& fror^^^^
t.ones,nGalen,dcfenfionemc5mm,fcentur.,,.fimag,roaIicumsnu,;,nisp!^^^^^^^^^
co.rrmcmdatus.n!t,cemaufp.catoprodeat.Verumqu.a.r.aiorinullo
qu Jdiu. c r^^^^
..™.a.ffim.,max,m,q,I,uperator.snunquaintern,orituronom,netufiusmun,ri
ornan poteft.tuam Crfaream Maicftatem omni fplM
rcuerenna fupplex ,tcrum a.r^lrf
utm..cn.!ehocmeum ftud.u multisrationibus caufis^ fib, obf "r?
ob,,ox,t.m. fub.pL du^^^
dorcacpa^oc..r.o.nhommuma.ybustantifpert.crfarifinat.donecpcrrerumuft,n7™
a:tateacced.t.ud.c,...erud,t,onem^huneIaboremfummooptimo^Pri,Kiped..,"i^
dam,autaI,ud,ionre,lc,endumaImscxartenoftradepromptiaraumc,t,^m,,?,?.^°^^^^
Q.,amuis augurer.cx uniucrfa ApoII.nea d.fc.pl.na,
adeo^ nCa i^^fol, a
tua.Ma,cftat,granusacceptius-ueprocudipofte.h,ftoria.quacorpus&an,murafnr^^^^^^^^^
X
d,u,,u,mquoddam,u,menexumufq,(ymphonia.&nofmet.pfosdeniqueCq^^^
mseftcog,rofamus.Atquct.tidpIunbuscoII,goargumet.s..raindei,,?rim^^co,^^^^^^
.ncal brorumfrcquct,a qua.fc,:l,asmemorix
HAXIMIL.ANO Romanor5max™on^^
rator.auott.ocofecrat,fuerc.nuIlusprxfe,rtisncgoc,iItbcllounquamgrare~
unq..amobI.u,fca,squauok,ptatetabuIasmeasAnatomicasinfpexeris
gu ,spe,-cunclrtusfis^quaspatcrnu-usAndreasMaieft.T.^ph'ra auam&n r nl^'^
c,-^^^^^^
dcl.ffi,nus,al,qua,,do,ntue,,dasobtul,t.Vtnuncpra:tereSincred,b,Ie-,II^^^
pl,nas,,taej^amultomax™e,nmathematicas.&pra:fertimcusqua:mundaftronS^
..a,,.pertraaat.amorem,&i„tantohero«dmxrabiIcmdusperitlAde6,ulSc"^S^^^^
* 4 qui,!
ftD CflROLVH V. INVICTISS. IMP. PRAEFRTIO.
quinutmundi lcientiaunicetencris.itactiamaliquando omniu crcatutarum abfolutifflmajfc
bricationcexpcdcndadcIccflcriSj&imniortalisanimaidiuerforio ac inftrumeto coiidcrando
uoluptatcm capiasrquod domiciliumjquia pcrmultis nominibus mundo cgrcgie corrcfpon-
dctjUcteribus haud ab re microcofmusnuncupabatur. Ca:terum,utimodohomini dignilli
mamfui corporis f!:ru(Sura;cognitionem,pcr fe longe commcndatiffimam, & cui tantopcre
ucl Roma: (limmos uiros, tum rebus, tum difciplinis philofophicis pcr omnia prscipuos,
operam impendereiuuit,minime hicpra:dicandamflatui:itaquoqueMagniiIIius Alexadri,
qui non nifi ab Apcllc pingi,a Ly (ippo in a:rc duci,& a Pyrgo tclc fculpi uoIuit,probe mcmor
multo minus hic laudum tuarum aliquidreccnlendum duxi,ne iciunaSf parumexcrcitata ora-
tionc, illis pro luce tencbras offundam prxfcrtim quum prorfus improbandus fit, nimium
.
diutifiimcmortaIibusincolumc,perpctuoi^(oclixfcrucntactucantur,precor.
Patauij.Calend. Augufii,anno poftnatum c HR i s TVM
M. D, X L I I.
ritin typos alfimpfiniis,:^ftpue alia notula in commuitihih typis occtirrch.tt In horiim indicii .
defcripfione obfcruatuin c/l,ttt indicans unamif priuatain cxplicafionem hahens charaBer , in-
margine libcr colloccttir. Siucro pcculiarcin non habeat indicein,acuchiti ciim alio charaBcre
expriiiiatiir,ipfipiinRiiin in marjqinefubicci , tif und ctim ca-feris IcHori in Jeric ohtiim ferct.
eruinhancratioitcm,ac potifimtimcur chara^lcruiniitdiccm cum parfiuin hifloria conjuit--
iendum nonputauerim,aIi<is adfcprolixitts fcripfi: nunc tiero ijs piihiis pojfiin modis hortori
rogopariter,ut omnia piain nitidifimi <o' ocyiis excudaitiiir ,ufip in iiteis coitatibus cxpc-
Bationi,piam omitcs de tiia OJJicina,nuitc primthn ma^no fludioforuin comiitodo,fliciqs Mtt
faruin oiitine in/lituta conceperunf,fafisjicias . ''Prieciptnim fluditim in tabularum iinprefioite
tahularutn
EPIS tOLA.
UuUrumali<iuamabff,cm.oco.fa,fi^
C.vfris,,p,,ntumutstuaeneralci,,cm,^,
f'&'^'^''ll'^f^'nihiad,pturu,nrcc.pitipfiusap^^^
,
Uctlmc ,xpart,parumfim a„xius:in,6 diplcnatum cxanplartbus
„c paainam Juidan occu.
t^^''i^<^dux^r,,n.Na,,,^,,idprincipu,ndccrctaap,,dkbliopohs,^iL^^^^
da,fifi,,ncjatos typographos uahat, abundcin
„,cis^nato,nicis tabulis antc annos trcs Vcnt
^'^^^'''''''''''nprjfiis^^p
i,at,seflan„„aducrtcrc. ^u^uH.ci^nmcaad narcissvm vertvnvm
^'^J^r,sz3-res„lNcapolitaniprimariummcdicu,n,rarum
rum cxanplarfubduaa cpiflola, ncfcio
Juis rabula Gcr,naniccc/1 pr.&tns , ^trr.tcrmc^
'''t''<n^'<-^uiccn,,a,,,rcliq,,os^^rabcsblatcra„s,mci,,tcrquofdamf,,cci,,aosd,la,oscon.
<'''''''rat,zo'(.utcmptorificu,,,ficcrcty,,ccocs^^^^^
"^''^•'-'ntri^intalibrud^fufico,,,^^^^^
fiibu,ngc„s,attcnatur Gr^cas &
^rabicas uoccs ab ipfi adh,bitas:.p,um „,tcrim
nonfolL
^f"°'>'<''nofibduxcrit,fcdcao,„ifcrit.lu.cco,,,,c^^^^^^
P™''fdcbcba,,tcficcom,„a,datiorcs.pr^tcrq,,a,„q,,6dP^c,,ctamfc,.lpturampcrucr^
junt tm.tat, Moc^uguHa^oficulptorc longc rud,or „„pcritiorq, cxtitit
, qui Colo„i,e
Vficm tabul,smanu,„ .,d,„ou,t:pa„tu,„uis ,Uic ucfiio quis i„
typo^raplfi<rrat,a,nfiribat,
„o,t
tantum cx ,„c,s t.,bulis ho,„,„,s co„s1r„c7ioncm
„,cUus qudm cx hum.vi.c Uriccc
rcRaionc i„^
>''>>>i>'''>nfi''tis'„ag,,a^a,,cliofispropo,,ipotcr,,nt,t.,,,,focd6contraxcrit,:i3-t,,rpif,mitiLs
acpr.ctcr ontucm ratio„cm c,rcu„fiript.,s, cum '
^ugufla„iucrfio„c, ta„ciua„,fi,,as cmifcrit.
Hun,sgor,:c,s,,,,,idcrc,,ifi,,scn,q,U,,,,dcc,,,,q,.cc,tradclca,,,„co,,,pilaiiscxal,
'^<'''.^'>''^'<s,M-rp,,rgi^Fra,,cofird^
d''>'n'-'<n''jrfotlicif,m.,h.,lor,,mi,,gc„i.dcuitcrfiram,ct,,aldccxofc,,l^^
^'f'-n'cd,c,si,,dic,uobfiordidorr,q.,or,.,,damtypogyaphor,7,„a,,cipiarcqL^^^^^^^
nafcr.pt,gc,,U6 uil,s alicuiuspr^,„iolidtypographis
c„,u„_gcdigratia cs Jrcrc,cnLrc
tntn
f^rlbcrc,fuofno,,u„cut„o,,,,,,,q,,idcdit,,,,,,,idc..t,,r,dccrcta^pri,,ciput^^^^^^^
da,t. Ha:ccoficribo,ut,„tcUigas,qudmparu„,illa „„prcf,o„i
tu^ adlnbcda putaucrim.
qmnpot,usfiffufica„dum duxcri„,,,nc n„,lt6 lubcntius tabuUs
alici indu/lrio typoarapho o„o
^'><'r'^tr',,,i,n,j?,,r,,,,,:^,,.,,,t,,,„^,i,,,,,ccfct,opcra,,,,,,caminrc
rn'''fam,,t,,,cpt,,s.,Uq,,is,cu,pro,,,ca,,iriUrationib,,so,,,n,busobcfccoLbor,t..h^^^^
t<'^forcinco,,,,,,,mcmfl,,d,oru,,,,,f,,mconfiaasi,,,itarct,,r,ill.rp,,ra^^^
t't'do,pcrJ,,dcacfia,,,cit.,ncsUgc„^
f''''<'^^^f>'fi>^>'rt.Masmcofu,,,ptupara,,cri,,,,ac,,,,„citcrumatqucitcrumabstccoltc„
quandam
,
'
fJipp .
lih. de
tucnti. orandiora ucro olia ciulmodilinu
i^TdL^urii donatafunt,femur,cibixos,humerus,maxillainfcrior,quartum (upcrioris maxillaE os,froti-
tis os,tcmporum ofra,& plcruncf ipfum cuneiforme os. Dentes autem, qui omnium offlum
p L.iuiici ac c.-iicijto ftingQ iiQii abfiniilis conftruflio,offibus couti2criuit.cum quo motiis no^
miiie
. ^
QVID C^RTIL^GO, ET QV I S C A KT I.
liginisufus&diffcrcntia. Cap. II.
A R T t L A G o oftr mollioreft. tcn-eftris tamenacduiifsima
partiur
corporis lccu,idum
lccundumost-iarrirnla nmrUt^fnMA-,
os particula, prorfus 9^' ,,..\\:,.t:
folida,& -i C'^^.-»^,
nullis fora,ni,i,bus ca.
i,cniul,sq!offiu,nodo,ntusopplcta,&foifusacniedullxc.xpcrs
Huius
uluspcrquam uariuscft. Pnmumnanqiidcmpriftat
quodofta quum
uelutluIcrumquoddamfit,cui proximxpartcs adnafca,itur
^ &adftabi
l,aiitur.Cart,Iagi,ies enim quibus larv,ix
co,iftat,ofsium munerc clcaan.
I
P''''^''^''
cartilagines tertiam quanda adhibucrit, qux neutrixis oflis cardlagini,fed tantum
"^e/"if'o*
mcmbraneis articuliligameniis orbiculatim connafcitur,& ucluti cariilaginum ofsibusobdu-
(Ttarum quoddam intcrftitium cfticitur Hxc un'inque, qua intcr alias cartilagincs confiftit,
.
&
auriscartilaginem,qux tenuis moUiscp eft,
fciiur: &
cuic obdufla,oflisuiceauris corpus
Cdn^UginS pulchre fiiftulcil. Cxterum ifti
cartilaginum inter fe uariantes ufiis , carundem quocp dificrcn
"'"'
tias cxplicant,adc6 ut nuncncque has,ncque cartilaginumforraas, prolixius cnarrare conue-
niat,prxfcriim quum fingulx cartilagincs perinde ac offa a nobis priuatim ucnianl dcrcribcn
dx. Qiiamuis forte aliquis hJc adhuc addicum uelit,in minoris xtads corporibus cartilagincs
mollcs
,
^''P't",^Mcxintc^riscjuarprimi!ibrica!ciadhzhchuntur,opportunepctcs.Quancluamnon
cpus c/l,m cuiufqucpartisfidis^
dcfcriptionc,onmia of,, qua; cxcmpU !oco
adfiram,contan
plart,quum Inc abundc crit in uno ofc quodtraditurpcrpcndcrc,
cr riuum aUbiidnomcn occur
73 Dcxtrumfimur, cuiappcndiccsfuisfidibusadhucadnatteharatt.
C Maxi!iainfirior,undcumhumilioridcntiumfcric>
A s D HIc
. . .
HW I
ilB i - m •w.>i.ja>.^..^
. .
-
WiJ?^'^^"^^' "onimmuWmdo&uariusillarumapudalios&cuiiclcm
A ^ MMndeauthorcinulusrcrumdcfcripnoncmarduamreddit.nuIlatamca
Vdvoi effe
: . i-queuariapugiianscpdicnonumcftcongcncs,aiqucnomuuim, quibus "•^cfs^uid op
o(!arm parics lcdcscp indicatur,
&: qu ibus in offiil dcfcriptionc pcrpctu6 jtupartes Je*
cftutcndu.VtcnimnuncadliqucnsCaputuariasappcllationcsaflcrud,
tur.
quibus comtnifluraru ofla iungcntiu fpecics fignificitur.huc
modo rcfr,
-— —_™
runtur, li<Sfsf,™tpvmM77^c}^Tis, i^sa^x.iosMwV.ii^aAa.iiija/Amt-.^eSfoiy.icV^^i/Ast',
V'^X''^:,'^xl^,'^'r.M,UvA.M,:cfex^^^^^
ciuscB acncris
quamplunma-, qux GriccorC funtnomina:Latinis autc,
iioces
&:fi pnuatim nonulla «ntt.m
habcntuiMntcrprctumtamcn lafcmia toinominum mynadcs pafsim
itafunt obuia- utiam
lcorlum unumquodq; Grxcorum nomcn adumcndum
ucniar,& quid ucicrcs quipucros do
inilcduIodil!ccandirationcmdoccbat,iIlisinteIlcxcrint,addcndum,qu6iandcmcumfmodi
uoccnos quoquchmustotofcrmoniscontcxtuufiin.ftamatiir. map^
iiaquc quoctiamno
jnincGra:corum,ntcrprctcsfubindcumntur,al.quandoautcm
armm^mtcrdumueromcm
brumucrtunt,Gixc,squamorduntax-atinembnsaccommodabatur,brach,ofciIicctci,bito
lcmori,& t,bix:ncquc ctiam aliam partcm ca uocc Galcnus
ufquam intcllcxifle uidciur Vc'
n,mquumrai-o,autnunquamhu,usuoc,sufus.n,h,mcidat,illiprol,xiusinha:rcndum,,onar
b, t,-o,- f^^.«,,quamLat,niappend,cc,n,applantationc.n,ad,,cxum,add.t^^^
tum, ah)s i.mu.ncns profefio modis ,-cddun
t, pcrpctuoappcndiccm appcllabo Fft aiitcm
t^*v<.s lcu appcndix-, os altcri ofliadnatum.cS:
pcculiarem obtincns circu.n lcr.ptionf
illius ol ,s cui co,nm.itiiu,-, ucra portio.
ncduc
Hu.u.Gnod, appcnd,c,s namram, quotics
aut uituli
autha:d/,autagn.,autaI,cuiusii.nio.-isanimal,sparsaliqua,ncnfvappouitu,-,dif:ci-clicct'
bmundato cn,m lcmorc,humci-o,tibia,autradio,aut ulna, autalio his
fimil, oflca carteris I,be
rato,&:ual.d,usnonn.hilattre(ftato,ab,llouclutial.udquoddaosdec,dcrec5fpicimus
appci
d.c,s,iommcdo.iamm.Atqueidmiun.onbusduntaxatan.ma-ubusiiitucmur.Inatak-cnim
prouca.s ap,;,cnd,cesadco pcrt.nacitcr fuis ofsibus adnafcu,itur,ut
aboftcauelli ncquc.inf
u.xq,co,i,uncl,o,i,s l'"«mcxprimanr, &:ucra:luorum ofsiiimport,o,icscfleuidcanti,r-cim
i.itcr.m „1 ,iupcr.iat,s magnan, cartilagi,iis
port.o.icm i.itcr appcidiccn &' os cui ea ad.icfti
^.usfi:^: "P':f='^P"*f'^'''^'P'^'-^'"<--'"^r"'"oscuiappc,,d,xcommittitur,fi,i,busqu,tufda,^^
"'••'''°"'=''^"7,^«'q^"busappcnd,c.stube,cuIafi,iusq;mumo,,igrc^
'''']]
'''^'^"'''''i^^^^^^^^
t^cTA. '"°"'"''S^|'^''"''"^^^/°''J'f'->K''^hnnmsquimc,,caipfu,nco.inexu,nce,-,,amr.Pernctu6
c,ii,n osinib, pu.nic.s fpongixue
modonudtis caucinul.s ..ui.s plc.iu.neft. &quamuisid
(ub,udcrcI.quapropemodum ipfiuslongitudine unumfinum
amplitcr cauum &;duntaxat
mcdaLaoppIctumoDt,ucat,acdurifs,mumuaI,d.fs,mumq.fccundr,finusiIliuslo.,oitnd,i,cm
cx.ftatmihilommustamcnpnu(quamappcnd.ciosanucft>mr,finusillcdcficit
&,pfummo!
k.srcdd.tu,ii,caucniuI,s,que,nadmodu,n&appendix,pfa,lcatct.Atqucid,tapcrficiturut
Ualcnus appcndtccs finuum ,ncdullam contmcuium
opcrcula cfte trad.der.t.Ouafi ucro ao-
pcndicumcaucriiutemcdulladcftitnercnmr,&'iion quampl.iriina pdrtimn,
ofta fi,iibu^quibusml
i-^ppcdices
dullaolIuofishbnsno,iiuta-textaconti,icturcarcitia,append,ccmafafccrcnt.A.npl,se,iim
f nmi medullH
ols.busquxfacr,ols,sIatcribuscoarflanmr,cufnodifi,uis,Kuuquamadcft:,,,h,io,ni,msta continemium
,nci toti ihum oftis lp,na: appcndixcoalefct,
qucmad,nodu,n
olhs Q_u,,i &_ fcapukr,iullafcre cxpartemedullofv,''
&
toti infi.na- fcdi coxcidicis
ncn effc opty
cuU
f.tji CU.ll. quamorappc,id,cesanncftu,itur.dua^
^^^''''J™''''*'P''"^'''->fi'"'"™='dmucro.iemintc,-ioi-isproccirusfcapuIa-,&:quartaadfum,n5
a..Kfi.K. humei-um: quxpcculiantcrcxpluribusparticuliscxtruitur.
Dcmumdorfilertcb.-Tcrse
. "cnslinucarciti attamcnipfari,mcorporafupcriusinfrriusci,fib,'appcid,ces
t,-ifi.cj. 17 ucnd,cant 1,4
no,i modo ucTtcbrarum corpora appcndiccs habcnt.Mctiam
tranfucrfonim in tho,-accac
lu,iib,sucrtcbraru,n proceftuum &
fpinarumapicibusappendiccs anne<ftu,uur. I,ifi,pcr&
plofinumedulIamrcc,pientcdonctur.Ca-tcrumuertcbrx&'pucrorumdcntcs,quieiiamap ^cn
foluni
pe,id,cibusdccor_antur,„oufolumindicantoftahisfin,bi,sdeft,mtaappcnd,cesobtmcreuc gradih . ofsih.
rumct,a,n araumcto fun: non fohs grand,bus appedices con
ofsibus Naturaappc,id,ccs ded,ftc,quaiitrmis
tingere
Ouatunr aniehacAnatomicon.mprxcipuioppofituinantruifleuidc,Ttui-.appcndicesmagltanmm
L f..
PiJcln
CJm.U.
4 M li, B. anncctuntii appcnd,ccs:u,ius capit,,
quo coxcndicsofl; mart.culamr unus ,nfI-rior,ipfius
:
part,,quxt,bia:com.nittitur:&duoaIi,duobus,pftusproccfsibus,quostcr^rotatorc^^^^^^^^^
A 4 mus.
.
hxc oflagrandia (iint, quibus infigncs Natura finus largitur. Parua autcni, quac nos quc &
qiiccius gcncrisfinucontraGalenipIacitumdonaridocuimuSjhaudquaquamappcndiccca
rent:quippe poflbrachialis &
'pcdii oITaadunumonDiia manifcftilsmuimappendiccmexi OOin^.
gant, ubiprimorum digitorumolsium finusad articulationcm fubcunt. Superiusucro qua
ha:c oflarbrachialc &
tarfum rclpiciunt, fubindcappendicem quidcm adipifcijtur, ai firmius
fcmper quam ima parte, ipforum offi coalitam Itcm omnia digitorum ofla fupcrius
. infe &
rius appcndicibus plerunquc decorantur/i ultima cxcipias,qux fupcrius tantum appcndiccs
habent.Ha-c omniain pucrulis admodum funt colpicua.In i)s ucro quiiam ad fummum incre
mentum ucnerc,appcndicum conncxus Ipcflatu eft dilFicilis, in fenibus autcm prorfus occul
tawraclatcl. Am,pv<rts, queminlcrprctcs proccfrum,cxccfIum,cxplantationcm,additamcn'
Procejfns. tum, SCnefcio quibus aliis uocibus uertunt, nobis proccftus appcllabitur : eftqj ofiis parsni,
hil a fuo ofte diftercns, quam quod tuberciili leu gibbi inftar cx ofTc procedit, qucmadmo-
dum ex arboris trunco radices ramicj; cxtubcrare ac proccdere uidcn tur. Eiufinodi proccftus
in ofsibus funt quamplurimi. Nulla cnim dorfi eft uericbra, qua: non muliis donciur.quan-
doquidem aliquot 'ccrtxicis ucrtcbras etia plurcs undccim proccffus habcrc, thoracis autcm Sfl.tjcap.
m ucrtcbras fcptem.Iumborum ucrtcbras noucm,fuis locis doccbimus. Dcinde inferior ma & '
mmtcris
tmtitr.
m-
xilla duobus donaiur,
proccfsibus uirinq) &
''humcrus quoque,& omnia corporis of!a pro- c T-iji.C.
ccfTus cxigunt, quotics cxira fiinpliccm planam^ fupcrficicm aliqua fiii fcde cxtubcrani. Poiv d Yifi.l.
ProceJJiimt
ro procefli,ium,ficut&appendicum,noiinullxftintdiftcrcntia;. Quibufclam cnimproccfsib.
C7 ^ppcdicu
dt^crsiitiiX appeadixadnafcitur.nam fcmorisproccfrus'roiaioresnuncupaii,&fcaputefpina(quarpro' SSfig.R.
E.
ccfrusfcapulac cft)appcndiccm obtincni: qucmadinodum &intcriorquoqucfcaputepro-
ccffus, qui ancorximagini confcrtur. Alijs proccfsibus nulli funtappcndices. nam maxilla;
infcrioris,caIcis oftis, tali,& rcliquorum fungolorum ofsiumprocclsibus appcndices rarilsi^
niecontinguiitjinodo &
corumquoqucofsiumproccfTusfangofi fini. Humcri ctiam pro'
qui ad cubitiarticulum confiftunt, nulli appcndiccs adnecTiintur : qucmadmodum
ccffibus,
ncquc ulnx proccfsibus, qui humcro articulantur. Rurfus ipfi appcndiccs plcrunqi fibi pro-
cclliis ucndicant.' Vlnx cnim appcndiciproccffus accidit, quem coIumna-,& quo fcribimus fi.t.:.ctp,
ftiIo,dincclionuniperiiialsiinilarunt.Tibi£cquoqiieolTlsinferioriappendici"proccfIusobti 24 R.
git,qucm inicriorcm mallcolui nuncupamus. Dcinde &
pedij oflls paruum dfaiium fuftinciv
tt
!i
fi.iCtt.
i.
tis fupcrior appendix proccfTum cxigii,cui oiSauus pcdcm moueniium mufculus
inferi often
deiur. Humeri quoquc appcndix, qucmadmodum &
appciidix infima fcmoris,in duospro^
ceflus adco infigncs diuiduntur, ut uffofquc capitis nomcn fcorfim mcreri audias. Ad appcii
dicem itaquc & procefliim rcfcruniur, qua: iam cxplicabimus ofsium capiia, ceruiccs, finus,
tubcrcula, &
fupcrcilia. Qiianqua lamcn procctTus nomcn illis tantu proccfsibus
adh/bcri fa
tius eritqui altcri oflinon articulaiur. Fcmoris nanqj
, &
humcri capita proccflLs non nuncu-
pamus, quemadmodum fane acutos maxilteinfcrioris proccfrus,& tubcrcula humcri, qux
adcubiti articulilatcraprominent.Dcindc&proccfrusappcndicibusornatos,nonappcndi-
ccs,fcd proccflus fimplicitcr appclIarcopportuniusforcputainus.Fcmoriscniinrotatores,&
fcapulx &
uertcbrarum proceflus, etiam fi appcndiccs habcant.proccflTus aliorum Anatomi,
corummorc(quifubindc iTnifftrji/ cum i?racpv«-{ confandunt)nuncupabimus: Appcndids
autcm procclTum fimplicitcr nunquam.non addito appendicis nominc,profcremus. quippc
intcriorcm mallcolii inferioristibi3coflis,appcndicisprocefrumcf)cdiccmus.At
harcomnia
Tmctffui
obitcr taiuu intcllcdis nominibus, inoflSii defcriptionibus crCit obuia, ut &
proccfluir quoij
urusinfingulisoflribusmanifcftuscuadct.Cofcruniautcproceflrusprarcipueadcomodamar
ttfws.
ticulationcm,& ofllum comifliiram, deinde ad multarii partium cxortum,aut infertioncm
Si .
cmm offa nullibi extubcrarcnt,nc($ collin ritu cduccrctur.ac rurfus ualliij modo exculpcretur,
paucifsimaexipfisnafci^ipfisqjinferipofl^cni.NuncautcproccflSismontisinftarprominent^
a quo plura quam cx plano pronafciitur,aliaq! ci dcin(ut fic dicain)infcruntur,& fupcr
ipfum
exirdificantur. Qiiinctiarn pro ccfliis propugnaculi uice cfle^fcapularum & uertcbrarum pro-
Lopuvt ccflus tcftabuntur. Kojura, fcu io{»nV, intcrprelibus
quibufdam cornLx dicitur. At ueteres
Gra>ci inofsibus hacuoccacuium fignificabani procefllim,qucmadarcuscornu&incifio- c Tfi.C-
et6itiitfctt.
ncm.ubi ncruus fedct,refercbant. Huius generis unus utrinquc in infcriore maxilla
'
habetur, tii.ti, B.
cui tcmporalis inufculi tcndo infcritur. Deindc in lemporum offe^alius
cernitur, qucm mam
d 4, sfi.S
&
marum papillis afsimilant, Sic in eodcm oflTe alius confiflit, qui gallorum calci-ibus,& fcri ctp.uitusk,
idtcr (.
ptorio
DE HVMANI CORPORtS FABRICA LIBHR t,
9
ptorio ftifo comparamr. Verum Galcnus no,i dufmodi acutos proccffi^
°"'bus&exornbusparatos,itaroU,m appcllafliuidctur.ll-d&nonnullaoftmmcapita
' qux-
U^c.lL
fi,
^-nu,rors,um ruu,sart.culat,on,scrgorubcunt.Occ,p,t,,cnn.offi^
cs ttcrtcbrxr„t,bus art.culata, no.t fcmclco ,to,™ncappcIlau,t,
^
mhomme.acut. proccnusnomcnncut.quammereantur.
qt,rn,ttenm,
,dJpot,^,mu,n ojt
k.,.U& i.^^.; jL,t.,ns.,o.™
nc cap.as cxpl.cantur.qu. hac f.oceappclla.ttoffls tuberculum.altcr.us
ollls c uum art u a f
latt.mpro.™,tensd.c,tur,quodab.pfiusceru.ceaduert.cemurqttclonauspcrtinaatduclus- ^
f5A,,«. ^„^^<^°''Natu.xopert.mftud.oflagra,ttes,cap.taprominent.anu,,eupane,quxman,Tcrtu,n
;^«>^^oftcndu,tttuber,&.pforummed.o(qua.numadruperfidemrpcclu),.^
^-^ aut,norb.cuIo cm..tent
&
extuberant. Deprefia aute,n,quxade6obreu?o
t\ re o, £
pra:d.taru,t-ut.rumcaput,numl.nuscauocar,dcbeant,tonrat,sconftet.Atqueh^"cpoft^^
r
1» ANDREAE VESALII BRVXELLEN'SIS
modeMulcuIorummotii 4o''<^"^i' appcllat,dcprefrumo(Tis capitulum,quando ii?«^tu' lcu
caput ioTvAii fcuacctabulo,profundo'ue feualtofinuicofcrt^Jioi-olvAsi; ucrOjfcudcprclTummi
nimeqj cxtubcrans &: planum capitulum, ytiwu, quam llnum cflc dicimus, adco lcuitcr in olTe
ca;IatumjUtan[inuSjancapitulumfit,diiudicareuixpolIis, Atqucin hunc modum aprimis
diHcdlionis profefloribus Uavdvhi! nomen proculdubio inflitutum fuit. quamuis inicrimfa'
cile curaucrOjnchoc nomen quicquam obfcuritatis alibi in nofba orationepariat, quum non
minus promptum fucrit, obfcure& lcuiter extuberans capiiulum, aut intmium cxtcrnum ue
fcmoris caputiuxtagenudiccre,quamambiguauoce condylum,uclnodum,uclquippiamli^
milcfcrmoniinlercre. Acproindcctiam incuiufqueofHs dcfcriptionepcrpetuo illudnomen
nobisconftimcmus, aquopofi:moduminmufculorum, uenarum, artcriarum,&rcliquarum
corporis partium enarratione nunquam difccdemus. Tfec/^^Asi/, 6C ciix^'it, Latini collum &
Co/lum.
ceruiceiTi nuncupant, his uocibus offis partcm qucc collo noftro relpondct fgnificantcs.Co!
Ceruix. lumnanquc SCccruix lenuesofliumfuntproccfliis, quorum cxtremum craflaisrcdditumin
ofliscaput finitur. Huiulmodi ceruiccs nullibi pcrindc confpiciuntur ac in'fcmorc, iuxta cla- h, hfi.AO'
E.
tifsimum ipfius caputcoxcndicis offi inarticulatum. Dcin in maxilla infcriori adcoinfignis
ceruix fcoffcrt , ut & caput infcrioris maxillx ccruicis nomincab Anatomicis fubindc dona-
Cj Alcn.initio .
,fi.C.
iikdeOfsib.
tumfciamus.Qiiinctiamin talo quoqucccruixapparct,antcorbiculatum ipfius caputcoiifpi
b inpf(/r.
cua,quod nauiformi ofli inarticulatur. Ad ha-c,' pcdi) &; poftbrachialis ofta, qua digitis coar^ 1,1 inpf(/f. ;
(ffanturjCcruiccsoftcndunt.lnrcliquisautcmoflibusilla-nonccquemanifeftoconljMciuntur.
Cxtcrum aliquando non modo tcnuiores offium partes in capita cxtubcratcs,ccruices dicun
tur,quinetia & tcnucs proccftus ita uocamus, qui latiorcs rcdditi finuin conftituunt cui aliud
Cjd!. in litro
os coarcftatur. Qiiodfiin alic|uo offe con(j5icitur,fane in fcapula eftmanifcftilsimum,cuius'ar cd.n '
C,D. '
de Ofsihiis. dtior pars antc finumcui humcrus iiiarticulatur pofita, ccruids quoquc nomeii ab Anatomcs
KorvAH profcftoribusobtinuit. Koivh^iw.S^ UotvmMvx, acdcin o^vScctfotii Latiniinoftiumdcfcriptio
^cecdliiliim
nc (nulla nanque nobis modo mcnfurarum acctabulum acccptabulum,& uulgo
eft ratio) &
pyxidcm,&intcrdum bucccllamuocant his nominibus finusindicantcs,qui altiusprofun-
:
dius'ucdcfccndunt,cxcauanturci;,acoftiumcapitacxcipiiat. Obfcruanturauicciufinodifinus
feu acetabula, in coxirdicis oftc, ubi femoris caput admittitundcin & iii oftc cymb.? rcfcrctc,in Jnfi.D.
d wfi.n
qucm tali caput ingrcditur. Ncqi fane in corporcali] finus,quibus oftiij capiia inarticulantur,
illisduobusprofundiorcsexiftunt.Vcrumarbitroraprimisdiflccfrionis profcftoribus,no fo
lum infigiiitcrprofundos finus co nomincappcllatos cffcjfed omnefinum altcrius ofUs caput
excipicntcin,modoquiuisiIlumprimointuitufinum cfle attcftarctur. Tf^luiu autcm abocula.
risfinus(quantum conicclor) forma finus dicitur, qui lcuitcr &
fupcrficietcnus lan tij cauatus
eft : ac talis occurrit,ut ignorcs num aliud os adinittat,aut aliud os fiibeat,nihilo lccus quam fi
duoplanilaruigatiqsanercsinuiccm imponercntur. Atquefic y^hun dcprcfTorcfjiondcrctca'
piti,quod omnium primum ««rfTutei/ nuncupatum cfte ai'bitror.Talcs finus habcntur in'tarfi ipck.
ofribus,quapcdrj offa ipfis coarflatur. Iicm'offis cymbam refcrctis fcdcs, quibus id tarfi ofla C fi.loCJ. I
excipit,huiulinodi quoqi ic funtiut &''brachialis offium nonnulla, quibus pofiiirachialis ofla j;. »,'!',/. 1
d cfi.ii I
admittit.^Vcrum hxcnon itadico, quafi inhibere uelim, finus quofdam (qui &fi inanifcfti fi, K. I
nus formam prxfcferant,tamcn non admodii profijiide infinuantur) etiam yAliict! appcllari.
Nollc cnim contentiofe rixai-i, num tibix offis'finus quibus infcriora fcmoris capita infident,
7fi.nct.
toTiJAw aut yAlii«s noinenmcrc.Ttur.AttamcnfiarticulationislpcciesdiligctcrdifcufIerimus,
tcr,nuncprofundearerumOpiticeinfculpantur,lequcntiCapitc,quodofliumcommiffiura-
cdpuu ufue. rum difTerctias cxplical:)it,oftcndemus ; quandoquidcmarticulationis gratia tam finus quam
capita forinantur. Hic autcm fuffcceritnoinina duntaxat declarafle:& fi cuiintcrim uifum fue
rit,liccbit & finuum diflierciias hic quocp fermoni obitcr adii cere. Quippe prxtcrquain quod
rcntia. alii alte, ali] uero in fuperficie tantum inciduntur, alfj rotundi orbiculares^ funt,ut coxcndicis
offis finus
'
fcmoris caput excipies, &
digitorum offium finus,quibus poftbrachialis oflfa inar { nfi.V,.
ticulantur.Aliiautcoblongifunt,utradi)'finus brachialiadmittens:&primxuertebrxfinus,
«.!:,?,>
qui occipitis ottis capitula excipiunt:& maxillx fuperioris finus,admittendx infcriori maxiL I
i. zfi.iy
lxparati,in horum quoque finuum numero rcponijtur. Alij gemini funt, ut tibix offls finus, ct.l.K.
I
quibus infcriora femoris capita committuntur : dein digitorum offium^^finus plcrique ocmini Cl,2fi.l} I
ca.K,L,H.
quoqueccnfentur.Alf)trochlcisrotulis9refpondent,uthumeri'finusulnamadmittens.Alii d ./1.1+
I
runi
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LII!ER 1. 11
C,E,D
M. 14
.
infidunt.Vlnacnan^Tinum C inodoexculptum.&qucmhumcriorbitafubii, foW-t nun ^ ,-
cupauii, quemadmodum ali] tottim cubiii eum brachio articulum. Illi quos prius in humcro anl
narrabarafinus,idpriuatimfibiucndicant,qu6dfolifcreomnirifinuuaIteriusonispi-occlTus
in articuloruin motibus excipieniii;,
ij cartilagine uix incrurtcturrquemadmodfi
ali] plcriquc
ginK mic;-
ofliumlinus.articulandisoflibusnon paratijed folum in hocinafiutligamcntaautmufculi
in ipfis ualidius aptioriqj fcdc in(crantur,& inicrdri quoquc aliqua cx i)fdcm '"''<" ^^"m
f-fi.c^p.
iniiium commo-
joR. diusducat.Cuiufinodi iinus in intcrnolatcrcmagnicxtcrnicp proccflus femorisobfcruatur.
g 4/i.JS
cl.TjT.tr
&
in talo &
calcc.in-medio duoruin articuloru,quibus hax ofla inuiccm coardaiitur.
At ha^c
omnia,(qucinadinodS&Iinus,quibustcndinesuchunnjr,arquencfuaabcrrcnt fedccotincn
7,sfi.V,
V. tur,"c]iialcs in cxiernaradi] fedciuxtabrachialeoccurrunt)in priuatis oflium dcfcriptionibus
h tfi. c.i. magis cruni obuia:&fialiud quodpiam noincn.quo in olTium
dcfcriptione utcnduin mr,hic
prxtcriniferiin,id fcquenlibus Capitibus rccenfcbo Vercor cnim ne ifta, utcunquc utilis fit,
.
non uno offi-,fed pluribus cfFormari audies, ne forie ha-c quapiam ex partc larfa, late rumpa-
tur.uiiiumcpucluti in ficftilemollamlongiusquamad offiscircunfcriptioncmpcrtincrat,fcd
'''^'
utipfumunacumoniradfuiuramtcnninctur.Adha-c^proptcrpartiumdiffcrcntiam ucriicis
autcunquemolliaduns temporum oliibuscommitti,ineorumofsiuin commiffiurarufcr-
moneintelligcs. Omnia igitur olla inter fc cotigua funi,& ncquc os ullum (iiifi fortaflis quod
ab "imagine OaiJis
nuncupatur,&fiquodincordisbaficonliftit)feorfimpcrfehabctur,fcd
auipars conuiiui cft,aut aliud os c5tingit,ac altcri adiicditur : adco uc fagax rcrum parcns Na
tiirii
. — , . . , M ,
Cdp.7. principiumducerc. Hancporro' inicgram ofl^ium mutuo coha:rcntiit fcricm Graeci a-KMvcf, Tnsfig.ai
quafi aflicatum cfleiCxtcrum ut uarius compofitionis ufus cftj ita quo, hmsli. «i
cadaucr,nuncupariit.
quc multiplcx eiufdem cft ratio:quam modb obitcr in labellam primum rcij ciam, latius fingu "
las commiflurarum differentias deincxplicaiurus
TYPVS CO MM I S S VRARV
OSSAIVNGENTIVH,
Humani corporis offa inuiccm committuntur
ftrudluris, qua;
I
M-otum tdunt Nullutn pcnitiis habent
motum,Jiunti^i
v:
Componunturauianifta
i
\
E.Tidrt/>ro/i,
^iidfimorii cd-
t -irthrodid
iJldM>ccie pri'
Qinglymo^^no
}dnd cum hnmc/
Cjoniphofm,
hac coflruilio,
Suturdm , ^ud
muitd cd'
a armonid??!
^ymphyfm,
Jftecie hdc i pncterd' ^itd hufni/ioric
piit in dcetdhulu THd iitrtchrd dd 70, cdlcii os niiJliecie dentes pitis ^nonnul lidfndfiojfdue pc^oriiojjdin.
caxmdicii, ojsis fccundd, tdr cti tdlo inQYef lan^ cldui vidf Id mdxilliC fupe lutifimplices li,
"y fe, CT tp'
^ tdli cdput in ficjfd cu pedij fn 7>iutuo conne xillis infigun' riorii ojfa fcr' nedi mntuo com pendices fui6 of
Tiduijhrmii of •
qudfipld' rdtdi compagii
ofiih. (Sisnturt tur. pdSdi cernit fihus concinni
p5 dcnahuhtm iti6 fiiperficiel,. modo inuicc co moi. codlefcunt.
indrciciildtur codr^dntur. /Iruuntur
X,igamenti
oribiii appcndiccs ipfi-^
, %it uni' Cdrnii, ut omnes ojjt Cdrtildgini6 , cuius
uerfi ojsiu nexus ^ui um commiffurcc ^uds interuentu puhis ojfa. rum oj^ibiis coalitas ccr^
ynocupollent uoluntd niujculi circundant. inuicemnedliitur , (fy tiimtis.Dcindc omncsfu^
rio. o47 j9 hicc comf I^rd-terea dentes in in minorihus natu ha
Tniffiira rdtio fyndrf fuii dlueolii ^uafi car sniliord peSoris ojfa. turiv^ quemadmodum^
throfis uocdtur. 7ii6 henejtcio innetfli Infuper dppendices
harmonice abfij^ corporis
uidentur. HancJynf in prima adhuc cccdte
noucaputfupercollum.,ro,.er,rent,t/emu,-ci,adeoxe,Kl,c,sos,&ex;rcmam,r,anumadeubl
Wm.acprxtcrm,,u,nerosart,Culos,,pfosquoqued,g,tos.Hrcarnculat,on,sfpcc,eseu,d^^^
temmotumoftcndens, ^,^^^.. d-,tur,qua(;iaxac^na
deartieulat,o:quemac^uodS^^
pocrateseam«^,S,..,,^qu,fiabart.culat,o.,emuocauit.Alioru,„ue,-6S^^ Lii.dcAnu
Musne<jmamfeftusfedobfcurt.sadeo^dieie,lislates4.motusi;-,uitu,-,ut,s,tcut.qua.nTln
ffr
lat,o.i,s,r.otusnon eft obu.us^fitamen
.upla.iamfuperficicm pruui.ndia.tos cxtmderis
ac iVl„^ ir
md.cemdemm,n,mum^dig,tu,r,mcd,o &annulan'inftar
x aut deeuftatm, fubtc r^^^^T
oru.ncjrad,c.bus uelut, fcm.c.rcul5 ftatuereconcr.s,
poftbraeh.alis ofla no prorfe m^bt
J^,apparebuntAtquc,demquoqueinbrach.al,soffiuminterfecomm,f^^^^^
o,tal.^cumoffiecymbamexp,-.mente,acrurfumhu.uscumtr,bustarfioffib
,s &cale cu,n
""'''""^-
no, fim,
nonfimphc, r
eompofit.omsgcnerencxuit,
,
que,nad,nodil et.amnequeomn.busarnculisDar
/
da &
tcrt.a quatuor d.g.torum
.nternodia, & tertium poll.cis. Alt, du.ttaxat cireSuertuntur
u pruna eeru.cs uertebra fupra fecu.rda.n,
uck.tad axan cu.n uniuerfo eapite eircGuoTu
r
.tntt^;r
n am ,g tu. omues arucul, ,io,t fim.I, poIlc,rt,notu,
nequaquam m.rum u.der, debet. dmcrfa
qt.oquccompofit.on,slpec,eeofdemco,npi„gi.
Acfpecieshecfeuformaefttripartit iuett T„
ludeficet,
-S«f"^"^&^,jyA.,^.qua„quamfortafl]sha;enomiuaaD,oclc,&i!lisquipr.mu.n
re^ca,rd,rat,onemeom.ne,ttar,,strad,dere,poftmodumfucri.ttconlnfaH.^,«,.?"rr
excXt-el^^SZ^t^f"''"'^^,^"'^^
exculptt^elt. Caputautem quod.Ili
.narticulaturc.xtt,bcrans,adde&finuminhaearticula
K,msd,lfe,-ent,afim,literac caputenefimplicem,u.t.cum
feil.cct
..tdeacr fe,nor^art,culatione cum
hic jingc A coxendicis ofl^e, &
in humeri cum fcap r&'poftbra
ch,aI,sped,,<,offit,,net.mprim.sd,gitorumoflibusfier,eonfpic,mus.Com^^^^^^
cup. iit c, g,
rumd,c,mus,Heftuntur,extenduntur,adlata-aducu,uur&circumucrt5tur.Primaautemdi
fc C, D 1 ji. g,toru.noffa„o.rc,rcuuertu,ttur,quoda,m,nufct,Iorumratione&ofl;umquxSrom
ly CJpnis. parantur,tu,n et.a,n articuli
co,tftrua,onisgratiaacc,dereaud,es.
HuSr«,amTrieT
5^4"
d,ta> 7
'"'1 comm,tt,t^ur,quareet..Tplur,busmot.busdonatur.fl,^^turcn,n"S
l,mulcumulna,&dc„idccircumueriiiurade6i.tNan,r3m
""""'^'^^™
"u,r aaco i.t INaturam oWo
„ r
Qu.Jo,nj7m,
sv^SfiBmj, ni fi.npl.c.busaiv plidmicda
ticulis onr rnnf,,,,, nta-cepta eart.Iag„iis incruftatione,ut
finxfli . ^ r fie d,cam,pcrfic 5tur con. ^-'"-r
fan^.fleco(Hqitot,es,pfiplu«busmottbus.demosmoueriuifumfu.t,mtli;smotibusqt^^^^^^
itf
B fnnpli
14 ANDREAE VESALIt BRVXELLENSIS
fimplicidimo miiiimecp gcmiiio utcns oiTium conncxu/ Tali ucro caput olli cymbam rcfrrcn a lun^r o j
co doccbimus,non minus quam ((:cundx,tcrtia% quaria?& quintx coftarum cartilagincs hac j"/'^'"^^'
turj irthro, lationis fpccicm in fimpliciarticulo tentaret,ubi uix tantllluni os moucri ftatiiit. Nuilibi cnim ll^^tf-
iimicmflime fimpliccm candcmq; ueram arthrodiamreperias,ubi manifcftus fit motus:qucinadmodiifor-
tedupliccmoblcruabismanifefto motu prarditam, lird illo ftrcunico &
fiinplici. Primanan
que ccruicis ucrtcbra nullo motu aIio,quam liquido circumacftu fuper lecundam moueri tiro-
babitur,'&duobusinterimlocis primahominis ucrtcbrafecundxper arthrodiamiunoinir, ^
cics cenlctur , manifcftis finibus capitibuscj; pcrficitur , fird ncquaquam fimplicibus . Fit enim '^^^""'^
ginglymos, quoties mutuo ingreiru ofta inuicem iunguntur :itautunius gibba,altcrius ofsis
ir. - , „ cauaftibintrcnt:&rurfusuniusofsisfinusalteriusgibbaadinittant,perincieacfidiaitosmu'
feu cdrimcvi tuis lugrclsibus committas, aut oltiorum cardinibus hancarticuli Ipeciem
notit, pdricti n confcra.s,inquibus ferrum parictiinfixum illudquodoftiocomittiturcx-
mfiM.Bdu cipiat, ipfiffi etiam oftii fcrro parictis fcrrum fubintret. Ab hac enim imaoi ^ cSfira.v
dis & quatuor manus ac pedis digitoruin artieulis feruanir, &in tertio manus pollicis
tcrtiis "P''""
intcrnodio,& m lccundo pollicis pedis. bupcrius enim horumartictilorum os duo obtinct ca i,K,a.
pita,in quorum mcdio finus cofiftit:inferius ucr6,ac (ut fic dicam) ungui uicinius os,duobus
donatur finibus,tubcre quodamdiremptis. Adhcc,humcri cum ulnaarticulus ginglymo clc
gantiflime pcrficitur.^Vlnxcnim finus humcri tubcrculacxcipit,& rurfus ulnx tubcra humc-
rifinusinirificefubeunt.AtqueinditSisiamoftibusginglymos in unocotinuocpfitarticulo,
qui folamcxtenfioncm &
flcxioncm nancifcitur,nulIo interim alio motu prxditus,non alitcr
QudnJo quam fi hac articuli forina rcrum Opifcx utcnduin duxiITct,quoties articulum duntaxat flcfli
turdgmgly, cxtcudiq; aut alio fimplici tantum motu
, agi oportuit . Huc quoquc (quantum conietfiura
"uerit.
flTequi tialco) uetcresGrxcircpofuerunt offa inuicein diftiniSis remotiscj! articulationibus r
Quilu! moiii coinmifra, qux fimplici motui prxficiuntur. idcp tunc potifsimum, dum illx arriciilationcs a.Lt wti
duplicc! drti. interfeinfufceptioneuariant.^^Radius nanqueulnxduplici articulocommittitur,&ciusbe- "M'm,fi
cu
'^"^^^^^ neficio tantuin fimplici motu, qui in fupinum pronumq; fit,poIlct.[uxta humcruin cnim ulna '™ *" 'j
f
in finum fibi cxfculptum radij admittit capitulii, &iuxtabrachialeradij fihus ulnx capitulum
7
excipit.
DE HVMANI CORPORtS FABRICA HBER I. ij
exciplt. Idcm 111 calcis &: tali cSnexu ( u t & gmgly mos obfcurum mot5 edcntes aliquot rcccn
wmteP icam) obferuatur. Inpoflerioricnim fedc talus calcistubcr aflumir^inantcriori ucricalcis
« „m finui caput tali inarticulatur.adci ut^iuTitinnno&hlcquoquc mu
S4./i.i»R ^'"'^'^'''^"'^^"«^"'^""crcsrctuliflcuidcnturdupliccsarticulationes.ctiamfimu
tuo codemq; uario non Hcrcnt Jngrclfu, fcd fimili utrinquc
fcjyiim^.
modo.ut capitis ad primam ucrte-
l«»gcB. oramconncxusccnfcripolTct. Duobuscniminuiccm diftannbusprimx '
uertcbrxfinibus
fi .
«. „ in duo occipi tji offis capita uclu ti cnarthrofi articulannir nequc quicquam
, dexo-i la tens articu'
d,e:I;g, ^f'^"''Pff
fornia uedifcrcpat. Sic quoquc &
alixuertebrarintcr fecoarc^antur.
fi.uno,p, INaminteriorleuiubie&fuperiori fcufupcrpofitxduplici articulo
comittiftir illisnimirum
<i.,R.>-.=. articulis quiadfpinxfcupoftcriorisucrtcbrarum
proccffiisradiccmhabcridiccntur Non
c N, oj. euim de
ucrtebrarum ncxu,' qucm fuis corporibus nioliuntur, in prxfcnti
loquonquum is
JR
quantum ad propofitum fpcclat.uarius fit. qucmadmodfi ctiam ucrtcbrxfiipra
fi.c,. duodccimain
.+. thoracisconfiftentes,qiiod ad articuliformamattinct.poftcrioribus
articulis arthrodiamu-
o tuo iunguntiir:qux ucro duodccimx fubiacent,
i«ng. z.
quodammodo" cnarthrofi. Veruni fihuiuf
""^ ' "'^"^•^'•"m ncxus,quia dupliccs(unus utrinque nimirum ad
K L M Iatus)fint,fub ainolvmo
fi.,.
™'"P''-'"'^''<^'^'''''"iamaliquothuiusgcncnsarticulationesnonJlmplicitaiitummotu'cIona,
tas tatcrcmur.quumucrtcbrxprxter extcnfionem & flcxionein,in latcraquoquc nonnihil
agantur. At iionarbitroructcres illos Anatomicorum prxcipuos,ucrtcbrasidco
oiiiolymo
articulari dixiflc, quod prima ccruicis & duodccima
plcrunquc thoracis ucrtcbrarjm dunta.
xatcxccptis, fcmpcrunaucrtcbra fuperiori partc fufcipiatur
abalia, &
infcnoripartcinfcrio,
rcnilu(cipiat:autcontra,fupcrioriparicaliamfufcipiat,infcrioriautcmfufapiamr
Quamuis
id Ualcnus latis innuat, hacrationcginglymon ficri
autumans:&r forte non animaducrtcns fi
LHroJeOfi
Conj^icc ucruraaflcrcrct,tuncoportcre triaoflaadarticulationcmconcurrere
primumfcilicctosucr
cLl '''^"'^f
PC'-"--S'^tcrtiumucrtcbram,quxamcdixfcuprimxucrtcbrxinfcriori fcdc fufcipe,
' W.A^?-
retur. Vt cnim una fufcipiat, cademqj fufcipiatur prxtcr illam,
, &
fufcipicntcm fufccpiam &
quoqucconcurrcre ncccffiumeflct, Atcjuc hacctiamrationcad
plurimaoffaoinolymosrcfe-
rendus cHet,ad ca nimirum qux ima fui partc aliud os fubircnt,
&
fupcriorcahud^admittcrct'
aut ex aducrlo,in lupcnori ll-de aliud ingrcdcrentur,infcriori
autcm aliud
cxcipcrcnt nullo aiv
ii..7". "<:"'^f''''^l'*f'™^habitorcrpc(Sii.EthuiusocncrisccnfcrcnUir^primadioito^^^
B.a -.fi.E. fapcriori lcdc per cnarthrofin poftbrachialis oflibus
iunguntur,& ima partc fubfcqucntis ot
fis digit, finus lubcunt. Vcrum de dig.torum ucrtcbrai-um^^
conncxibus fuoloco cumulatim
pcrn-acraturus,nunccommiffiirasnulIumprorfusmotumoftcndcntcscxequar
fipriusad
monucro, nullum ha&nus diaorum offium contcxtum ficri, nifi
finibus capmbus & fcuVu,
/;.«.,4R. ^'^«"'^buslfuilubncaqicartilagincincruftatis^fimodo^icrtcbrarumcorporumadinuiccm
bC lacri ollis cum duobus ipfi coarclatis offibus conncxum
feclufcris, m
quo cartilaoincum li'
gamcntum pnuatinr interucnirc poftcrius audies . Qiix ua-o iam
narrabuntur commiflurx
omm prorius motudeftitutx,Ixui lubricoqjcontafiu ncutiquamfiunt.
Atqucharumpri.
imnttcii ma ymt«ns (^icitur.eftq^cum inftar clauios offiiinfigimr:qua'dcntes
ad unum omncsniaxil '
am, cin-a omncm tubcris.finus &: alperitatis mutuum ingrcflum commifla. fr.i intcgr*
gamcnta pi oprie dic'ta,& ad tcndincs, neruos<':j) qui a ccrcbro dorfaliqj mcdulla prodcunt,dc-
ducla.Hxc naiiqucomniauctercSjUt&uuIgushodie, ncruinominefubaudierunti&prxd'
Lihroi. pue Ariftoiclcs cum alias fempcr, tum maxime quum ofsium contcxtum rccenfct. Nonnulla
JPdrtiStii dni
ucrocarnisctiamopccommittuntur, 'utgcncratimomncs articulimufculis obdufli.Mufcuh Pctj^im iii
tilaginc avyyivS^uiris uocatur.Suturx autcm & harmonix nullius corporis bencficio quamof
t?a-cii,i.
4.!-
fium ftrucfiurx coi:unt. Nam &fi durx ccrebrum inucfticntcs mcmbranx fibrx aliquot futu-
trt!.
corporiiinter ras tranicanc , non tamen ob id cas coneftun t:quemadmodum ncque cartilagines in articulis grarum r.
"
non.scl,ga-cncnsIcfor™s iat a
abipfofaaundu,nfucrat,,,fib,-achl ,s V ach,a!,s
flons oflc cartilaa,uu,n co { ra 1, A f
^
tarl,,& pcd,, coQarS cum
afrercreuo.u,(Tcrrarrc,t rb ™r ''So^^^^'y""*'^'^" '-''^'-"^"
maducrtcndii,pfifu;.rar diccret, „o,fnca,uV
hxcne^fumra n -n h
fan^ficrer,fimLfy,catSsl"^^^^^^^^^^^^
Vcrimpcr,.ecuiu,L,u r',.er TflrtM
ignoret,L,,clo,Wfccusmo bu^^^^^^^ ,
chial,s.tarfi&p^,,4i,,,,5p^lt£
ncquefutura.ncq;ao,„phofi multnrnm,
3^
!, , ,
r
r ^
^^'^' '^«r^''^q^''-"npoi..t,quum
g, slGalaKdolatc,x^^^efs
aurnull,usco,nmitc,p
iZ^^^
Sol^ iX^^^
0&buscr,bucnc,ac^?^::^ofi,?^;^a;^S:'S'"F^'';?
e,.u.ncrauer,c.Ouid "uLllurn nonfim '^^^^^^^^
fe
.o,quaR.,.go,^.M,,a^,..,ceric::nt^
'^^i-:::!:^^^::^
nonnull.snua-mcd.iscoalefccrcdocuit
appctdiccs cart.la<.,„is mtcru^u fu
r.l,,^,-, J"i"""
' '
ofsibus!
s oM,?^
h. lprorlus^mph;fi„.„terXSc;;u
quaml.gamc„t.i,itcruentuiicrcu,citaml.ccreri(rL 7' r
''''y-^^^^ ^r'^f r t''"^^"'
p.eha,d.,,cqucat:dum,„odo,u,z:.!;r;^^t^^™:S:::^-:fM'''^'i™^
o.n„csligamc,uibau-ficiocoa,„t,,,u,rcrut\'a,ucad,vnor^
"^^^^
mutuo ols/um coirtactu i,ueruai,et,s IWct Jl 9
adhuc,ni,n,s ly,nphyfis obt
lcll-
^
qt.am ca. it^-r'
„ulloc„,,nols,t;mco,,,u-xuca,-o,„te;clrmffr^^^^
'" " ' ""g"'-M-PC"de„ci,muIto
gomphons.„onautcmfymphyfi tfour^l^^^^^^^
no„::ag.sfc,.cctoua.nL^in-::ud;::sr-^
cnnes fcr^co.n,ttuncur
x..m,s, qua,n fy„,phyfis
articuli.-qt.cn co.tc.xu.n
^ 1° Lu H T"" t"
fpecon ,te,no d.ca-e pofs.c. '
Ad hxcTu hu r'; y Q r"
ta„dcnT.mponact.r)AnftoceI,squoq,locus(4,.d,libr,dcP,rt^^^^^^^ '^^^^^
aGaicnod,ne.,c,.-cadmonu.cu.SA::;Totdc:2;™
'i ^&^'^:;^::^^
doeu,cobl.tus,adfitemS^^
aort,,,cct.„.eleg.te.pati^3t;SS:::-t^^
tio
, quotli tiufdi:vijigur<e . Capiit V .
QV A RTA. Q VIN T A.
VMANVM caputoailofUmgratiacfformari, cancronim.rcarabco^
Jj
& quorimdam quxcapitcdcftituuntur animalium oculos manife
riim,
fto common(l:rarc,Galcnusclocuit. His fiquidcmoculi fupcrproceffus
quam qui fublunt in naui, confpcfluri. Commcmoratis igitur animalibus teftacca & dura
cutc obtcetis, intcgrum fuit oculos in oblongis proccfsibus tutorc:'oni, quod ilii durioics
erantfuturi,&:tunicaextrorfum obduci potcrant, qua-abillorum animalium cuteprognata,
fimul durifsima &
tcftacca cflct.Homini uer6propiercorporisfiibftaijtiam,&mollemte-
nueincp qua oculi inucftiutur
mcmbranam, totos oculos ncccftario mollcs habituro, hi pr^^
longisproccfsibus citra pcriculum apponi ncquierunt.Quandoitaqueinimohominisocu
loslocarcnoncrateorumfun(rtionicommodum,nudisucroceruicibuscosadncdcrc haud^
quaquam deccbat:8<: quum Natura nccoculorum ufum prohiberi,neque eorundem feciu-ita
tcm uitiari ucllct.partem extruxit altam,& elegantcr oculos ab iniuriis uindicantcm.Superius
oculolmumue
enim palpcbras,cilia,& frontis os collocauicrinfcrius ucro pra;tcr palpcbras,iTiala:etiam ge &
na: oculos tutantur . Intcrnis
autcm partibus nafus muri inftar oculis interiedtus cft.exterius
deindc ualidifsimum os extcrnum oculorum fcdis angulum occupat,adcb ut cxcclfis &:exm-
berantibus undiquc partibus oculi fepiantur, utilitcrqj ueluti in finuofaualle latitcnt. Carte-
Gm(?7« acw
lorn grdtid in &
rum horum quo? oculos muniunt coaccruatio congcries,caput minimecft quamuis etiain :
y«OJfenjilA.
guftus, &auditus, ncruo indigcnt molli ncruo quidcm, quod ille fit fenfus inftrumcntum:
:
raolli autcm, quomam aftici & difponi quodamraodo oportet ; quin & aliquid etiam organa
ab
DE HVMANI CORPORIS FAbrICA LtBER f,
B 4 bB
.
S-ECVNDA FIGVRA.
HAEC OSTENniT CALVARIAB
fortioncm dreliquo capitcferra diufimjit oJ?is
apparcrct cojlruflio duahiii daifisJolidis^Jipia
misfai lamiiiis aC^oi notatis cjformatajn qua^
riim inediofijhlofa
fcufimgaja ops confiHitfiib
Jlantia cu indicata .
Carferiim hiiifnodifpiamar
mi[(.-6 capitis tabuLe uocantur acfiiperior.
quidem exterioruefpiama «
notata. frrima appcllanr tabiila . interior
uer6,qua: diira: cere
iriiminue/Iienti manbrana: e/l prox,ma,cr c, inf(;nitur
Jecunda: tabula;loco habetm;<3-
quidam hanc diplolquoque iiocant. Neqiie defmt iiiterim quifimgofamfiIlulofam§j ofisfih^
fanviam cu indicatam,unius ctiam tahiila: iiice recenftnt.hanc mediamfeu
feciindam appellan
tes hacqi ratione tres caharia tabidas conflituentes,
i^u^ crafitie duritiaqs in omnihiis homi
nibits neutiquam pares ccrnimtur.
Q_V AR
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I. II
QVARTA SEX-
T I C AP IT IS
7 1 G V RA .
G. indinbdbiis d dd C G
interudUum coii£lutindtionisnotdtur,dfiturdA fmiUaducrdin coti'-
^hitindtionemfqudmafrmem pcrtinqens, quod non mutud incumbenfin fqudmdri!,fd uerarfit
jF/. turceconflruRionemoflendit. Quoduerdd G dd M per F porri^itiir , fqudma-formis efl
cottglutiiidtio, uerficis ofi cr tcmporis ofi communis. <^b jfi autem ad <J/ indicaturglu^,
tinafiofquamaifrmis,ofi uerticis CTfrontis ofi communis.
J5 SiinRrumuerticisos. K Dextrumucrticisos.
L
]\f
Frontisos,quodunicumef}.
S iniflritcmporis os in terfid,dcxtri autcm qudrta oflcnditur.
M Occipitis Os,fmiIitcrunum.
itt
f,fg. 4 fitisfguraaccuratiusproponu,
Q.Q.Q.
1
. , ,
ff^i In quartafquraf conjpicis, prcefnti Capiti nihilferuiens: ttotattir enim ftiint ofi djndi^
cati,zy ofi S notati commtmis,(juam cum rclicjuis maxilla:JuperiorisJuturis perjc(juar. Hic
tnim obiter tius mtmini,(ju6dhuius uidtttdigratia in (juavtajtfrura osiugalc cxecucrim.
S <S Suttira, Jrontis os d cuneijormi maxilla fipcriori dirimctts
^ 4 Sittus,cuicapituIutninfrioristttaxiIIceinarticuI.ittir.
' Tcinporis ofisproceJfiis,JcriptorijfiIimodoprominens.
^ I^antinillaris proccjjus,etcmporis ofcproduHus. Quctrtafguratitriuf(j;pirocefum k notat.
4 Capitaoccipitijofis,jitcefrintccccrtiicisuertebrc€ fnibus artictdatttur.Inhorutnmcdiojorci
mcn occurrit, do rfalis tncdulla: catifa ccclatum. crii titprctfcnti Capitc ofiiiJorantina enar
rarc non inflituiinus,fic ncjut eadttn hic ch.traclcribus iitfgnienda duxintus. Quamuis priua^
^ 4' timin ijuartafgura i pon.utir,ad(juodddtiodtcitno Capitefratninibitsdicandoremittcris.
INDEX
. . .
SEPTIMA SEXTI.CAPITIS
F I G V R A.
, . . , . .
DV proximcpritctdtnttsfiguricphribmornanturcharaBfribmMtrumhucpo
,. tifiimtim Jtruiunt maiufculi Grcecorum^capitis oJ?iumfuturas indicantts
: qua; in inttrna calua
n Linta cuntiformiofiiO' occipitis ofii communis, quie duo futura; A imitantis lattra addita^
mtnta iit iungit.
22 Sntitrx ciintiformt os,circumficribtntis inttrualhm commiint ipfi^fontis
ofii, cr oB^auo ca.
pitf ofii,in o[lauafgiira B indicando. Si itaqut d fl ad 2 , CT hinc ad aliud 1,, hinc ut^
rd ad primiim Y,ac indc adficiindu Y
ptrrtxtris, cuntifirmt os finiflro lattrt
in inttrn.i^s
cahariarfitdt circunfcripfcris. Vndt fi cofdan charaSltrtsin dtxtro Uttrt adfiiasfiituras
ponifnxtris,todtm modo iit in finislro lattrt,pcr chara^ltrts ptrgtns,
uniutrfium cuntifor''
mt os hoc loco dtficriptumfiitris compltxm.
ttlligitiir,pra-Jtntifi^-ura cuntifir
mt os cum o^laiio c.ipitis ofit,d carttris omnibiis Ubtriim, taficit txprimitur, qua inttrnam cal
u.iri.-cfup^ rflcitm ctrtbrijtdtm rtfpicit qiiodidto m.tximi prtcfiitimui,ut c.iutrna: in cunti^
.
m«i,,ct6
zfi.
fquamam dcfincrc uoluit, quod illic occurfura; crant durx ccrcbri membrana;, hlc autcm
mcmbrana: qua: caluariam ambiens, jsfKecinaii nuncupaiur.Sicnimtotacaluarix-fubftan'
tia ferruarctur fiftiilofa,& caucrnula; nullo obducercnturcorticc, ca fubftantia fua alpcritate
uicina radcrei uulncrarct^. Dcin fiprorfus fpongioia fiftulofacp forct, nullo donarcturrO'
bore, acpumicis ritu fragilis atqucinfirmacflct.Verum uidcbitur fortaflealicui, caluariKos
inlcrduas fquamas fruftra fiftulolum & caucrnofiim efre:quuin ipfius futurx proptcrilla'
rumcopiam& magniludinemabaliquoad tranlpiraiioneniiuuarinihilindigcant. Siiiaque
huius iudicio uniucrla caluaria fimul tcnuis &
deiila folidacp fuiflet, nihilo fane tutior hac
ratione reddcrctur fubiaccniium organorum conftruftio quaiidoquidcm quacofla uulnc-
.
nequc denfum, foliduinuc, fed craflum , rarumqp, ac caucrnofum caluarix os fabrcficri. Ita
enim nequc grauaturum crai.nccf uia in ccrebrum breuis ipfum pcrcuticniibus fiiiurum.Cac
terum caluaria nonadexcrcmcntorumtantum Iranfpirationcmfuturis indiguit, fed conduce
bat cx muliis oflibus ipfam compingi,ut fi quado pcrcufla rumpatur, ipfius ruptura; in totam
caluariamucIutiperficT:ileuas,nonproccdat, (cddctincantur,&inillisledibusccflxnt, inqui'
bus ipfum quoqueos futuris tcrminaium definii.Qiiinctiam ccrcbri uentriculos, aliacf non--
nuilain cerebro corpora, nccocidant,diftcndiacclcuarioportuit:idquodoptimefulurarum
perficiturbcneficio.Durxfiquidemmcmbrana: cercbrum conucftientis fibras,unacumua- tf. ylihri
G,H,l,<icM
fomm quorundam finibus luturas tranleuntcs, in mcmbranam cxtrinfccus caluariam fuccin- r.
gcntcm cxplicari,atquc
ita ccrebrum curmiiuis in fir coliabatur fuftincre,lcptimo libro often-
fu:urtC.
dio poftcrioris,feu cius qux in occipitio confifi 1
1,
pcr capitis longinidincm ad mcdium ufque
anlcrioris extendiiur.Antcn'oremcoronalcinuocant,quandoquidem coronxpotifsimumin h j.+^^.C.
Corondlii fitf
D, i)l6, 7
turd. cacapitispartccollocantur:pofteriorcinaGnrca-litcra; a imaginc, },xi£JlmSi nominant:
A lictramrcji tertia per ucrticcm capitisqj longitudiiiem procedcns, o&xoia Grxcis nuncupatur, quod ue- 1 j/l. dD
reJis.
ru(agitta:'ucinftar rc<fta inccdit.undcctiamauirgxdudu pfrEtfciB,
6dgittdlii,(^
{ii£<l\ai<Kii fuilappcIlata.Harcin-
in 70 s.
turiui ipfiui terdum pcr fioniis mcdiia ad nafi ulque fuinmum non adco infigni aiquc in ipfo ucrticccom Tale t/Mii
duSui. plexu, aut cxquifita adco futurcccompagc prorepit. Atque id nonnulli uiris omnibus,alij au ciiendunt
tem mulienbus peculiarccffcfalfo conicnduntiquum rarifsimein uiris, atqucadhucmultora
rius,autuixunquaminmuIieribusidaccidcre,non obitcranimaduertcrimus.Ethocuclindc
'•^lrryrii cdpi'
conrjcias,quod exuigintiqua;incemitcrfjsoccurruntcaluari)s,uixunain,cui frontis os diui-
tdai mulicrum
nott pcrptcua daiur, rcperias : ncque ulla,
ctfi fccus tradidcrit Ariftoteles, in fuiurarum enarraiioneprorfus
Udridrr. aberrans,uirisacmulieribushacin partcuidcturdiffercntia.Ca;tcrum quadnipcdibus apo
'jQdbic. lii.j.
fteriorefutura a rcfcrcnli,fagittaIisfuturaadfuperciliorijufcf mcdiijprotcnditur:' idquoii
Hijlor. dltl'
rndlium, c &
canum caluarix, equoru, boum, id genus animaliu manifefte attcftatur.Non cnim audicn
dc Pdrcii.dni dus cft Ariftotclcs,qui canibus continua^nullis^ futuris diftiiKffam afcribit caluari.i,quu com Cdluaridifi
mdlium.
mcmoratashacftcnus luiuras,&qux hoc totoCapite enumerabuntur fere omnes, canum
Lih.i
Li. cdp. 7-
JcHtJl. dm. caluarif clcgantcr cxprimant. Non dcfunt ctiain,qui infantibus hanc futuram pcr medium oc
'"
mdlim. cipitij offis ad foramen uiij dorfalimcduUa: uiamporrigens defcendercjlotum^ occipitij os
efii.':.
diuidere
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER I, 27
diuidereaircratrquodfaiie&nosqiioqucobfcruauiW.ucrumpotmscadiuifioac! <rit,f,mi,
coalitumqj.quam ad futura; fpccicmrcfcrenaa eft, quoniam harc
cartikginfs bcneiiao in pue
rispcrfiatur.martateautemprouctaioribusnuIlumciusdiuifionisrudimcntumoccurrir.Vn
dectiam eiufinodi diuifionis ratio non hicin futurarum fci-monc,
fcd in occipitij offls dcfcri.
ptione enarranda ucnit. Quod autem Hcrodotus.ac prxtcr illum plcrique
ctiam alij Pcrfia m
caluanas reperiri fcribunt, nullis prorfus futuris intcrffinclas, ipfecp
Ariftotcics fuo tempore '^"K
uiri caluariam abfquc futuris repcrtam n-adit, ncutiquam
miror : quum ualdc fcnum caluarix
nobis futurarum fitum duntaxat^id^ pcrquam obfciireetiarcfcrant,nulIa
intcrim furura: ima
gmeconfpicua, Ncquc profedo mirum cft fcnibus futuras concrcfccrc,
fiquidcm lilis ucrtc,
bras uniri conafciqp cernimus.&ofsium quoquc fupcrciliaproccITusq; Senum, itiutf
ita cxcrcfccrcipfis ani-
t!tl}?!,^ pncra
maduertimus.utcofuctismotibusillorumoftkagincqucant.Nam&finunquamiinumona
rum ojld.muu
&
aiuucnum ofsibus, puerorum rurfus a iuucnum uariarc cognouiflcm,
in poftrcmaBono, cem uuriure.
nienfi Anatomcid fane didicifll-m.ubi praDtcr quamplurima
olfa^iamnati pucruli ofl"a no, &
nagcnarijfenis^mcdixxtatishominumoftkinfchol,sfcduliamcdicina:candidatisadfcrc
bantur,quum Galeni Iibrum de Ofsibus antc mufculorfi fcflioncm
iftie cnarrarcm.Quando
crampcrmulneftraaismonumentis/atqucexxcnodochijsconquifitiscorporibusollaadin,
pcctionem fibiparabant facilcaccid, ut alius in il'nis,al,us
t
in pucri,acrurfus alius in huius iL
liuscpa:tatis hominum ofta incidcrcnt, atqucin fcholas dcportarcnt.Tunctaquc Cutad f -re,
ucrtatur oratio) in puerulorumofsibus omnia clfe
Ia:u,a,difiur,aa,moll,a, plcraquc carulaaf,
nca, & proccffiis triinimum prominerc, &
quamplur.ma qujc in adultis unius oftis loco ha
bcntur,,n ill.s cx plunbus coftrui expmdimus : qua:
i,i fi.igulis ofsibus
fi-aflurarum^luxatio.
num,d,ftorfionum,&: plicationum gratia, fermoniadderc haud
arauabor. Ouanti cnim mo
me,it,l,tha:cnou,(Ic,abundcintcIIigu,ii,tumquiuc,-3:mcdic,nxftud,ofi
H,|rpocratisI,bi-os
cuolucninntum qui appediccs in pucris ab ofsibus fccpius quam
articulos luxari, quotidiana
cxpci-^ctia didicercac ab incunte artatcluxatos, aut
alitcr in ols,bus aftcdos, aliquldo
fcdio.
111 accomodarunt. Ca:icrumiam trcs faturas ut
frcqucntius i,i naturali capitis fiaura obuix
luntrcccn(u,mus.qua: caluariainlatus cubantc,IitcrS H , autpotius « cxprimuntTln
capitum
autem torm,s a naturali ftruc1uracuariantibus,futurx ad hunc
,nod2 fe habcit Vb-' a,itcrior
'
V*
,
2.8 A N D R E AE VESAL 1 1 B R V X E LL EN S I S
G.
conglutinationum portio,''qux coronali futurxproximaexii-br,etiamucrticis offl,&
rum
Cm Jjiuma, ' offi quod cunco affimiIabimus,communis cenfcnda cft,Qiioduero hx commifiurx,qucm' HadA.
/i canglttmi admodum diclx capitis futurx omni cx partc ferratacompagc, aut ungucm conncxu non
O.
m
timcsrchjiu'^
extruanttir,hincprxcipuefieri credimus,quodraram& fiftulofam caucrnofamqjoportcbat
-
ficri totam caluarix partcm quanta a ucrticc cx latcribus crailx ccrebn mcmbranx cu
,
&
fingdntUT. cumponitur rcliquam autem folidam ac duram, idq; in primis temporum ofIa,ob catiitatcm
,
4 mufcula
'tcmporalimufculo exculptamtenuia,& fonorumforte etiam gratia(quum inillisauditus
oroanumconriftat)omniumcorporisolsiumfaciledurilsima. Hac itaqueoccafioncofsium U.r-.
fines in fquamam attenuatur,ucrticis quidcm ofie intus locato,u t propinquet ac occurfct lon,
giori Ipacio durx niembranx alio autcm ab auribus afccndentc,uclur aliquo propugnaculo
:
li!
maimM. ucrticcm ducitur duas itcm ab hac xqucdiftantcs, quas fquamofas conglu,
^^q^ capitis :
ch.truttc'
Kumcdpitiios qua ccrebrum continciur,poti(simum apparcns,acfrontis ofsi 'illiq; ofsicommunis quoc! rcs V ,
L, r.
oifjjfjiis organorum fcdes conftituit,ac inftar cribri pcruium ccrnitur.ld cnim os ucluii lion
cimimfiti. I
/) 8 fgurx
tis offis bafi infcrtum,hac fuiura ipfum ambicnte in capitis am plitudinc obfcure circumfcribi- A,B,fi.
quoque futuram obtincns, ipfi & fupcrioris maxillx ofsibus communcm. Prxfens Uddn D.
itlji.7 Itlf.
tur,aliam
enim os,' oftcum icptum foramina nariumintcrdiuideiis producit,quod ' futura quadam fc- h zifi.dc'
cundum humiliorem fcpti fedem, ipfius^j; longltudincm du(fla a raaximis fiipcrioris maxillx iji o I yi .
y
ofiibusqux dcntcs cotincnt, dirimitur:pcrindc ac ab oftc cuncum rcfcrcnte'" inibi ctiani Icpa-
./i.jPi- /
ofsium cnarrationc pcrfcquar. Sunt cnim & alix futurx capiti cum ali]s oflibus comuncs,ni- fccun- (iictJ
Suturd: cdpi'
m ofsii. a-''' mirumcum fupcriorimaxilIa,&" cooftcquodacuncifimiiitudinc aipliuiiiJis uocant, quod fi-
tijsammncs.
^^^^^^^ unicli,ac,ut nonnulla corporis olTa, coniugis cxpers cft:ab aliquibus inter capitis oftii, 0,P,o-to-
jiria
abalijsintcrmaxillxfupcrioris oIIa(quum iiitcrutraquc mcdium fi t)c6numeratuni.C^iam-
til
fi.
qiw ni,
„ . . fit,quibuscBcirciifcribaturfuturis,rcccnfcrcnuncconabimur.Suturx a imitantis"extrema, 111.
Scd poHlii -
tdntis ddJitd'
qux proptcr occipiu] numiliora non amplius cxacta luturx compagcm cxpriinunt,ucrlus ca fitimi fi.indi
mmtd. pitis inferiora bafiiiVuc protenduntur,ac per mcdia bafis fcclcm(quxprxruptxrupi & imagi ci ch.tr.tde
nc & duritia fimilis eft) & qua caput primx ccruicis uertcbrx articulatur, in anteriora prorc- Tum
biicjacit.
iiifcrti
V, .r punt,mutu6fcnfimappropinquantia.Quumautcm
r extrcmahxciuxta nariumforaminaoris
CmcifonM - r n., . p r r •
r- •
r p ifi.nn.6 • •
amplituuinc IpcLtantia pcrtigerint, tranluerla linca limul lunguntur, qux nec lutura ncque
.
.
i i
HddA.
ronalis incauis tcmporura cxtrcmoeft)inprioramodice deorfumad coronalis extremadu-
citur. Hinc rur fus parumper dcorfum rcpit,quoufque fuperioris maxillx coniingat os,quod ah Actdb.
'
extcrnum oculi fcdis angulu conftrtucre doccbitur, Hinc dccliuis pcr caua quocp tcmporum t ,.4>5^'!
'
I
DE hvmAni CORPORIS FABRICA LIBER f. :$)
tumufquc ab utrocp latere, co quo fcnptum cft modo, rurfus dcfcctldcns^canciTormc os cxrc-
infili.fcci; riuscircumfcribit.' Intcrmsucroincapitisampliiudincos quoquc cunciformccadcm iutura
limi tcrminatur, inibicf ctiara huius ofHs circumfcriptio lcuiori negotio, quara cxtcrna fcdcdcpre-
- hcnditur.fimodoquisaccuratediclxiamfutura' progrclTiniicxpcndcrii;namha:cpafs!mac
pluribuslocisfcdibuscpfelcoffcrt. Lincacnimprimumoflloccipitis&cunciformi comunis,
q,,,.^^^ y^i^
i 4.n,n, pariter&"cxterius,8<:' intcriusapparct;qucmadmodum&futura: ctiaminterualium^alinca
pS,y"Lmr>
c 6ji.n.
obliqucfurfumadcauatcmporumufqiadantcriorcmconglutinationum fquama;forniium r^ccumfiTme
fcdcmpcrtincns,ctiam''interius&'extcTiusccrnitur,&: communccftofiibus tcmporum &:
d 6ji.in
""'
fc s.s. cunciformi, acdcmumucrxfutura; fpcciem oftendit. Qiiod autcm ab hac fcdcantrorfum
ac!
'cr^"'\''d
'^'^'''""''^ cxtrcma ducitur,fquamofam rcfcrt conglutinationc,ucrticis offi cunciformi com &
'""""'''•^"«'"^"""'-'"o^ '""turiccoronaliscxtrcmisadofracxtcrnosoculorumfcdiuman-
A.\nMli.
«^JH. gulos conftitucntia proccdcns,etiamfquamofcconglutinatioliisform3mcommoftrat,cft^
Coc/tr
- ^'^''"^^'^'^'^'"^''''^^''^''^^"""'^'T^-Pi^rfcntis futurxinta-ualluni duflusuccogUitinationi
^^"•'"'"«^'^'«^'pondens, cxtci-ius tant 3 clatius, quam in iiitcriori caluari» fupcrficic,
"Td""* apparct,
bkfixu. quanto intcruallo cunciformc os inftar fquamx aticnuatuni, fiontis Sc iicrticis ofsibus com-
mittitur.Atqueidcmctiam intcmpc:ijofsium cumucrticis comicxuaccidit.fquamofa-cnim.
coruinofsiucongli:tinationcs,multl clatius in cxterioricapitis lupcTficic,quani intcriori,ubr
3,4/;.il' ccrebruconriftit,afccndercuidi;mr. l:ann-umfuturxcunciformcoscircijfcribcntis'intcrual
fcrdidc.
him^quodpcrcauatcmporum dcoilini fcrtur,iii intcrnacaluarix lcdcnon confpicitur,fed
,>'.jc4.ci; tantumincauistcmporum 5i:''oculorumfcdibus,incxtcrnis fcilicctcarum fedium anpulis.
Atquc hoc futurx interualluni communc cft cunciformi offi,& olTibus cxtcrnos oculoriiin fc,
.
i.4.f dium angulos occupaiitibus " Intcruallum autcm cius quam modo prolcquiniur fuUirx,
luxla poftciiorcm intimi dcntis fcdcm prorcpcn s, cxtcrius apparct, &
in narium ctiam ampli,
tudiiic:cftcp dommunccuiiciformi ofli, &fupcrioris i.iaxillx utronimcj! latcrum niaximis oC
fibus.Intci iiallum ucro eius fumrx in fupcriori nariLim amplitudinis fcdc confpicuum,iiT
''ksfiTq.
^'^'"''' pr^rlentis futurx intcruallum illi ofsi &
cuiieiformi commune obuium cft.ucrum ctiam
j fi/ij. r.
utrinqucadidintcruallum' aliud ciuldcni futurxintcrualkunfcfcoffcrt,quodcuiiciforini8i:
dddmr. k fi-ontis olsicommunc cciifctur.atqucid ciiam'" in oculi icdis radiccliquidoccrnitur.iuxtacmi
"" ^^"fi' ncntiorcmilliusrcgioncni. Adc6,utfiadamulsimocu!orufcdcs(qux iiy}(oi
Grxcisdicun-
m 'ci.
tur)cxpcndcris," radiccm ipfarum,&magnam cxtcrni carum latcris ad intcriora portioncm,
s,T. acuncformioHeconftituilpcc^tabis,fimod6inhomiiiisfabricahuiufmodictiamduxcrisintu
"'/'-!'"• cnda, atqucilliscapcris, qux &fi ad artis ulimi non magnopcrcconducunt,immcnfitamefi
Crcatoris admirabilcm arguiit induftriam, &proculdubio a uctcribus Aiiatomcs profeflo,
ribus fcdul6 ac ftudiofc cxaminata fucrunt. Pon-6 hoc futurx intcruallum, quod & cu-
nciforini & firontis ofsi comunc diccbam, magna pars altn-ius futurx cft duaruni, quas capiti
cum alijs olsibus Galciius communcs efferctulit;tunc fcilicct, quumuiiius loco illam cnumc'
rat.qux cuncifornicos inibi circumfcribit, qua id occipitis ofti, & tcmporu ac ucrticis offibus
contiguumcncnarrauimus;"altcramucr6,poftquaincunciformeoscircumfcribcntcnifutu, GJ„ii heui
,,4j;..;!>
tdg.g. Dc- ram,lua oratioiieabloluit, a cauis tcmporum pcr mcdiani oculorum Icdcm ad iiafi
.limmum •"Uroic Op
'^^*'"^
"'''Ff^r' fcufupcrciliorum mcdiumpertingcrcait. quemadmodumctiampertinoit,illicincipicnsubi
&
oculorum fi:dibiis caluarix intcrnafupcrficic contiguuni efic uifimr. Vnde ctia id intcrual-
lum in (uturx cunciformc os circumfcribcntis dimcnfionc,non autcm in fi'ontis offis a c^tcris
maxillx offibus leparatioiic,habeiidum ucnit. Vtilane fiibfcques futurx tranfucrfim per oni
Iorunifcdcmduc1xintcruallum,fi-ontisosafccundo,tcrtio,quarto &
quinto maxilla; fiipc,
;rioriS in altcro latcre offibus dirimcns, fi-ontis offl & illis inaxillx oflibus communc cxiftit,t(>
qua prxfeiis lutura internum fcdis oculi aiigulum, &nafi fiimmum fcu fu-
ta iiiniiruin lcde,
pcrciliorummcdium occupat. Vcrumdcfuperioris maxillx ofsibus futurisq^nonoagcmus
Capitc.illic nccclTai-i6 rurfus luturx huius fcrmoncm inftituturi. nunc autcm capitis ofla Icpa-
ratim funtrccenlenda,quxcnuincratis haflcnus Iuturis,o(So circumfcribuntur, fimul capitis
amplitudincmquaccrcbrumcontincturcHormantia. Suntenimduouerticisoffa,utrinquc
ludclicct uiiuni ; duo itcm infi-3,ad utranqucnimirum aurera unum.qux tcmporum offa huc
C i ufque
.
''^longitudincm du(fta,ha:cofIa inuiccm diriniit.In antcrioriautem icde ueriicis ofla coronali in mnqi c
^''^firiiUo
'
futura, &
pofteriori a imitanti ab alrjs difcernimtur. Inferioribus ucro fcdibus iquamofis '"'f'"'"''-
conglutinationibus circumicribuntur ; quo tit, uerticis ofla quadrilatcrauidcri,undique fibi '^"^
j
fimilia,prs:tcrquamubiinftar fquama;attenuantur,temporumc{i ofla fubcimt. HIc cnimtc- cd.c.g,
nuifsima funt.fcd lolida,&neutiquam fiftulola : quemadmodum''reIiquaiplorum fcdc, qua
temporalibusmufculisnonobteguntur, fiftulolacaucrnola^intcr fuas iquamas ccrnunnir, SufmR.R
candcm fcre erafsitiem undiquc cafcde obtinentia, Dein qua fi-ontisofsicommittunrurjtc- ''"^^"
nuiora quam iuxta occipitij os apparct. Si ucro aliquibus donantur finibus,aiat foraminibus,
yroMkofsis illaduodccimoCapitcipfisdcdicandopercurram. Frontisoscircumfcribfturcoronali fu
'
^fj^cir ^
€ircSjcrifno.
tura,& ca qua; odauum Capitis os olfaftus organorum fcdes coftituens tcrminat:& illT qua: afcribitur
a tcmporum cauo incipiens, acper medium oculorum fedium duda, ad fuperciliorum ufquc a
^*^""'"* infirmiuscpcft.quam in ipfafrontc. Hxcfi:dcs qua diflrc iam futura: inuiccm commit
r<rij!Sid§
c4iuri.t tuntur, totius caluaria: pars molliflima rarillimaq! ccnfetur. eftcnim illa quac in nupernatis
,
''"'^ai^commodauericacmcdiumdiginimadcapitisucriicemrcdadcprcflcrit. 'Occipitis
%'ciilsrfi
jitarcujcrip^
os futura A fimili, &
ciufdcm futuraradditamcntis, &
liiica hxc iungcntc tcrminatur.
"Vndc M- '<-'ra;-
pium ducunt, folida admodum^ dcnfa, fcd pcrquam tciiuis, ncque caucrnulis donata,ccrni^
tur, Bft autcm ha?c (edcSjquam ccrcbcllum implct. Ncucroob infignanillam tcnuitatcmol-
fisrobori male confulcrctur, in huius fcdis, qua os tenuceft,mcdio,' oblongum & inftar
tnatltm
'"'E^ cxporrcftum eminct tubcrculum, oflis robur inibi plurimum adaugcns Porro quia .
1ii6fi.dc parSjpcrlinct aradice excarnis partis occipiti) oilis ad poftcriorcm ufquercgioncm foraininis
adn. dorialimcdulteparati. Abantcriorienim partcforaminis dorfalc tranfinittctis mcdullam,
& qua occipitis os maxime in anguftu cogitur,id lcnfim ita craficfcit,ut infignirer ctia craffum
I
U'dcatur,quacunciformion[icomiititur. Hocos in extcrna lcde ad latcra foraminismcdulla;
jt,sfil
dorfalisgratiaexculpti,' duo exigitcapitula,qua:primxccruicis uertcbra;articulantur,rjuo' Ocdpimop
rum^ beneficio caput proprio motuflcftitur&extcnditur. Harccapitulain puerulis,appcn
dicibus conftant:in (cmoribus autcm, ut &
rcliqux appcndiccs,hEC ctia latcnt l\a;tcrca pue^ .
rulis id os tribus extruitur partibus, quailincis mbus carcilaginc opplctis dirimuntur. Atque
harum una a tcrmino ad foraminis dorfali nicdulla- parati poftcriorc pcrtin-
fagittalis futura;
git fedem.alia; durc a foraminis latcribus tranlucrfim,in luturx a relercntis additamcta pcrti
nait.Adeo,ut.admodupuerisinoccipitc duohabcanturoccipitisofta,&unumin baficapitis
cunciformi oftTi comiflum. Occipitisos intuslxueminimcqjalpcrum eft, pcrindcacexterius
totaipfius ledeexcarni,ctiamlxueccrnitur. Scdcaiithuicfiibicifta, S^ubioccipitis os nonmi
nimam capitis bafis portioncm conftituit, id cgiegieafpcrum inxquale^ lc offcrt,ut commo
dius ab ipfo ligamenta & mulculi quidam pronalccrcntur, rurfus quidam alij tutiiis fir^
* i,4i!fi- miusqjilliinlcrcrcnair, 'Tcmporumonacircumlcnbuiiturlquamofisconglutinationibus "^'"P^rm
TOtI»r!er
^ Tuturx qux a rcfert additamcntis, itcmcp futurx cunciforme os tcrminantis intcruallo,
"^ZlrltUo
^
m,,4cir- quod utrincjoc a tranfucrfalinca, qux occipitis ofli &cunciformicommuniscft,(iirfumpcr
eiifcribiiiir
cauatcinporumadfquamo&s conglutinationes obliquecontcndit. Hxcoflanonpcrpcram
dicerentur circularia,
nifi cxtra circuli dcfcriptioncm ea oftlum pars proininerct.qiix
Fa/^Jt- *
'
i«»i!.icprefcrcntifunirxproxiinaeft,capitis9 'mSmillarcmcducit proccftiim,quiinutroquctempO' :
m,m^in, nim oflc unus habctur, non (blumad opportunam captit mouentium mufculoruin,
qui a pe
ZnfdHfi-
^
clauiculis principium ducunt, infcrtioncni protubcrans,ucrum utauditus orcra
jwf4,;. no apta hlc conftitueretur fcdes, magna cauitatc indigciis. Ac proindcctiam tcmporum ofta
r !, 4,( non hicmodbmiimillariproccffucxtuberant, fcdctiam in intcrnain capitis amplinidincm, '^'"/"^''"'f
'^'
fi-l^ utampla uacuacf temporis offe conftitucrctur, quaaudinis organum tumfuo ncr'
fcdcs iii
uaccini uberis papillx forma Grxcis quidcin ,nobis autcin maminillaris nuncupa^
ti.xsaiM«s
tur.maior cnim cft, quam ut apte tcneris mulicrcularu papillis affimilari poffit. Dcinde tcm
•),4,r^. ;. poris os^ alio donatur proccffu, non procul a mamillaris proccffus intcrno latcrc initiiim du
fcwp^trm
cente.HicobIongus,tcnuiscp, &
pcrquam loliduscft, undeetiam abacus imaginc illum JbHtmln.
Grxci towofirf?K uocant^aftyliucrbfcriptori-j (pccic ypx<fm<A« & si/fssiA-i, acdcin aoallicalca
risimaginc mAmJiv- Qui ecfi folidus uidcatur, quum tamen tcnuis cxiftat, & admodum
promincat,[euni'occafioneabrumpatur,incaluis e ccrraeffofsisrarboccurrit.Ex hoc
pro-
ccffii ad os rcferens ,
1/ &
ad linguam mufculi porriguntur, quemadmodum ad inferio &
rcm maxillam, iUi nimirum quorumbcneficio ea deorfi.im trahinir. Deinde t, refcrcnsos
aut oblongorum terctium^ ofliculorum , autualidi tcretis^ ligamentiintcrucnni
huicpro-
»,+,sj;.x.
cefiTui comittitur. His" alius adhuc in temporis offc acccdit proccffus neuciquam infimus,qui "^""pc^Ai^P
^'^diaoffjsiugalispartccfFormat:quodproximoCapitenihilaliudefl"eaudies,quamdu'ori3
i;fi z cr ^''^/""f"^
'
oflium proceiTus obliqua' futuraiiuilcc nexos. Ad huius procelTus radiccm antcauditorium
]fi Y. 'pmiLfnn
k ^,sfi.h. mcatum finus offi infculpimr, cuiinfcriorismaxillx capituluinarticulanir. & hicauditorf)
i 4.jii.r. mcatusinitiuin,quodimpenfecraffumcft, ueluti'fi.iniraquapiamcxiguaoblcuracparcliquo
tcinporisoffcalicubi,&potiffiiniianterioriinferiori^ fededifctTnitur.Cxteraoflisamplitu-
do uerticis fpecflans os, ainpla & tcnuis admodum, fcd folida & caucrnulis dcftituta cernitur
exterius lxuis,intus uero inxqualitcr exniberans,fecundi} ccrcbri reuolutionii qux inteftino,
rum gyris comparatur cffigicm Ad bafim ucrb capitis afpcrum & infigniier inxqu alc cft,&
.
5 fi.f. potifsinuim'" ubi proccfliis rini iranfuerfam refpicit lineam, occipitis olffi
& cunciformi com
/lca.144. muncm. Hacenim parte inxqualitercxtuberat, pumicis^ modo afpcrum occurrit, tranfucr
' foforamineperuium.quofoporalis aricria:"prsEcipuam fobolemin caluariam ferriaudies.
C 4 Cxte»
•
efl. in mcdioautcm, capicisqpbafi omnium caluari-LT olsiuni longe cranitsimum uidcnir, S*^
aJtoTigi^ mo
lidum undioj! in lupcrficic cofpicimr.& fi quando eiufmodi antris non donatur,nihil prorlus
donontjfcpcr ifubftantia&conformationc tali,autcalcis,autaltcrius cuiufpiamoflis diffcrt, quodcxtcrius
uium. contiiiua incruftatumobuolutumq;
cft fquama, &intus tantii paruis caucriiulis, tcnuifsimi
pumicis modo,opplctur.Cuneiformc os ubi ita cralTum cft,SC intcrnam caluaria: Icdcm rcfpi
cit,' fiiiu quodamdonatur, cuiNatura'glandulamimpofuit,defluxumpituitxcxcipicntcm.
Ab hoc cnim finu dcindc utrincp lcucs mcatus dcducutur , pituit.T dcfcrctcs. Impofsibilc cnini ^
^
cITc;, ctiam fi id os fpongix modo in fupcrficic pcrforatum donarcmus,illis foraminibus pi- 7 a.
tuitara fcrri. At latius critmcatus auffinus pituitx gratia cxlatos,una cum capitis offium fora
minibus diiodccimoCapitcpcrfcqui,&;dc pituitx expurgationc infcptimolibro, quiccrc-
bro dcdicabitur,dincrcrc:potifsimijquum hicnuda ofsium tradcnda fit cognjtio. Qiiinctia
procefruri cuncilorinis ofliSjquos in intcrna caluarix fcdc ad difti finus latcra oftcdit, ninc dc-
mum mclius intclligcntur, ubi illuinfinuin oflisq? foraminapcrtracflabimus. Vcrum prxtcr r
Procrfflti 1' illosproccftus, cuneiformcosincxtcrna fcdc adcaIuarixbafim'aliosquatuorcxigit,utrinc5 trdim^rue
lujlmles.
binos,&ucfpertilionumaLirummodopromincntes,undcctiam -^if^xiyaii/lis nuncupatur.ln i»nn,3,
duarum .ilaru mcdio finus cauitas^ conlpicitur,a qua ualidus cnafciairmulculus,qui in ore
dclitefccns,maxilIaminfcrioremfurfum trahtt.Atciuchuiusmufculiexortusgratiahiproccf-
ISi
fus c>;tubcrant,cumut isaptumcxillisduceretprincipium, tum ctiam ut principium ab illis 1«.
tuio cuftodirctur. ^Oc"tauum capitis os in Irontis oflis bafi contcntum,futura illa circuinfcri
OSumim ci, bitur,qux id a frontis offc &
cunciformi tcrminat .
&
" illa ctiam quam in humiliori narium
| ^
pitisos. fepiifededu(fi:.ahocosamaxillxfupcriorisofribusdirimereantea diximus. Prxfensosprx- [ccuadum',
tcr nariuin Icptum ab iplo cducTtum^olfadtus organorum Icdes conftituit,& multis foraminu ^ f
lis odorum gratia peruiumcft:attenucintcrim fubftantiacp folidum fe Ipccflantibus ofFcrt. 'i""''
Dein in caluarixamplitudincm oblongum cducic'' proccITum, lcpti rini fedcs intcrdiuiden.
f is^./lt.y
tcm,quibusolfaflusorganarcponuntur. Qiiinctiam pcocelTui illi durxccrcbri mcmbranx c,d,e.
'
pars pcrtinacilsime connaIcitur,qux dcxtra cCrebri partcm a finiftra in tcrdiuidit. Ad hunc ' ''fs'"'-'-
itaqucmodiimcapitisofrafchabcntjlcdcmquaccrcbrumcontincturcftormantia.quibusali ^h.''''"'
quis forteexGalcni Iibro dcOfsibus aliudos putaucritadiicicnduin, quod in ccrcbro rrpo-
fituin arbitrabitur. Galcnus enim ad cius libri fincm, inter ofla mcdicinx Candidatis iion dc^
Os fuo cdnis fcripta,aliquod ctiamin ccrcbro obuium, cnumcrafrcuidctur . quod fortaflis cft occipitis oC
'^"/hp^rficZ
fis proccfiTus in canibus admodum conlpicuus,& in homineapparens.
nihil minus quam
Mniic. Canibusnanqucintcrccrebellumacca-cbrum,latum,fcd tcnucosintcrucnit,"ubiduniaxat '
-f^Si.
inhominibus duram ca-ebri mcmbranam oblcruamus. Quum itaquc cius oflis apudGalc- 7.0,0.
lenum alia nulla fiat mcntio, diuinandum cft, num ille canis proccfliis ab ipfb intcllioatur:aii
ucr6antcipfiimaliquis(ut Marinum fecifle opinor)illiusmeminerit,&: Galcnuspoftmodu
iii bobus fuis , quoru ccrcbra potifsimum aggrcdiebatur,id nunquam obferuaucrit ac pro- :
DE
DE HVMANI CORPORIS FADUICA. LinER I. 35
ta aiitcm Y indicdb.itiir . Ojjd iiero quce rupi prarrupttc aj?imildntur , fcu qua; Idpidcaiioca^,
mns, ctiam quintapra-ccdcntis Capitisfgiim ofcndiintur,totanimirumJcdc,qud C, C
jy[^ ]yl, m, m, m,m,h huiifmodiin Cdludrix bdfiillic rcpofiti chdraclcrcs occiirrut.
S-<i';}ll' p-
lcqucmur. ubi etiam doccbitur, lusale os in hoc prxcipue fonnatuin, ut ab ipfo mafleter fiue
^ 1
r^ „....-'.._..._..... n „~ _rr-
, . ] ' ctpi„Ju;?:erc.
f.
f nxcins manforiusmufculusopportuneprincipiumducat. Cxtcrum uetcnbus AtSoeic/li
^ .
, I .
oflauoca-
fi.6 cjp. bct r,
'
r,
bantar,qua; petram &:eftractamrupcm non duritia modo,ucrum ctiam imaginc rdcrut. Hu-
f 1.. J' ' r-TT W/'^ pra:r,t>
fi fiiiit oh- rupifmt,
iHA. iufinodi aucem eft inferior capitis pars, qua dorfalis medulla e caluaria delabitur,ac ubi m.tmil liu.
lares Si ftylum rcferctcs cemporu ofliu proceflus cxoriucur. Eius cniin rcgionis oftTa omnium
uniucrfi' corporisduriflima&foli4ifrimacxiftunt,aC(5rcueracomodi mufculorum cxortus
acinfcrtionisgracia,prxrupcxafpcrxcf rupiquamfimilima.Vndecciamhancpartem merito
itanominanda arbitror, nuUumqi in corporc os propria finitti circumfcriptione pctrofum la-
pidcum'ucauetcribusfuincappcllaturcor.Qi.ianquamrurfusnonignorein pluriinos,dunta
xat tcmporum oflii hoc nominc indicauiflc^no quidcm adhuc uniucr&,ueruin illam ipforum
portionc^quxdiiSosanteproceffuseducit. Pcr mcigitur,itaCcmporuoflanoininareliccbit:
modo neininc latcat, dicTii nobis caluarix bafis regionc Anatoinicis crcbcrrime pctrofum os
nuncupari,& dcin inccrdii ofla qucda ab ipfis comemorari,ac fi propria donarecur circufcri-
pcioiicquijtamennihilaliuduere ccfendaucniat, quamduoruoflltimutuocoeuntiii(uciani
Tm pgii'
&
dixim s) fines, aliquando unius alicuius oflis una fcdcs,uci eueniflc audies in"ofljbus qug fa
'.1
rttap.i^.
cri ofljs la tcribus coardantur.ac triplici nominc pro fedium ratione donantur.
OCTA
,
cft,& ucnx ad auditus organi enutritioncm acccdcnti uiam pr.-cbct. Atque hxc quidcm" fo^ L^librtj.
'
ramina fuis charafteribus notis^ duodccimo Capiteindicabiitur. nunc autem tantum ipfo-
figur, 11 ci.
QiJnti piris rtim mcminimus.quantii ad officulorum hiftoria duximus fufficcrc.In foramcn itaque capitis
rmnmtm ii amplitudincm qua ccrcbrum cotinctur (jDciflans,quintiparisccrcbri ncruorum altc/ncruus CD.
^ditiitorM-
orqa.' riK.nri-Qi- a^>^fi.,f..-''vn.„^..
s
„.,a.„.... .11 C U r_ Jj__n.- _ e i^- •
fubintrat.ac pra;tcr ramos pcr anguftiora ;
illa tenuiaqp foramina ab ipfo
•
d E,F.
•
digeftos,' inligniori
Ttuin jeries.
fuiportionc cauitatem tcmporis offi incifam mcmbranas modo oblinitrnon quidem uniucr^ c C.Hufi;
ifi.cci.ili,
fam,at quibufdam tantum fcdibus,qua(i ca nerui portio in plurcs diuidcretiu- membranas.ali'
3, itibiCt^.
quot eius cauitatis rcgionibus obdudas . Vcrum inter rcliquas cauitatis fedes, qua: uaric funt,
8i:alicubiplana:,alicubirarioris
fpongixpumicisqjmodoforatac, unaeftorbicularis&pla H.
'
iecunduraofficulumcumincmbranacuiinnafcilLirintcrdinccandiiinoLictur,primoofsicuIo '""""fi^'
interimquodaramodoquicfcentc,amehaudquaqLiamaffertumLieIiin,qLiandoquidcauditus
rationcm non latis cx fcntcntia percipia.Non quod mihianimo excidcrit,communc illud mc-
dicorura ad partium tempcriem afylum &
airis gyri, quos cx huius pcrcuffu in aurcm ferri,&:
quandainincmbranam ft:rirc,ULilgb nobis elapillorum in aquam iaiftuperfuadcmus,intcrim
organi huius col-truclionis prorfus ignari.Longe enim diuiniora rcrum Opifcx callidifsimo
ariificio hlc machinalur, quorura fabricam iatis dilucide in fcholis quidcin coraonftro,ufum
&
autcm opcrandi rationem non magis quam oculi ipfius aHcquor. Vcruin quia dc auditus
organo poftea prolixius pertraflabitur, hic fat fuii ofsicula rcccnfuiftc qua: fi hoc fci-inone
:
non aff-cutus fueris, uilLili,aut agni, aut alterius aniraalis capiic in menfam pofito, temporum
osnunchocnuncillomododiuidcs,horumoftiumconftruiftioncm animaduerfurus. Quari
quammulto fatius eft hxc in crudocapite,quam in coiflo examinare, &
inhominepoiius,
quam alio quouis animali. Non cnim illa adininiflxaiione,iam {pcflatu iucundifsimam ofsicn
lorura conftrucftionemadinuenies, quaraomniumfcrcmuficoruminftrumentorumfabrica:
rationcm cx audiiusorganicorapagcdcluraplampcrindeadmiraberis :ac uclhocin primis
noraincaudiius organi harmoniamfumma uoluptaic iniuei-i Iolituseft,nonmodomuficO'
rum abfolutiflimus , ucrum &
noftra;:a:tatisphilofophorum eximiuradecus H A R c V S MdrcuAn
ANTONIVS GENVA, primarius^uaria^difciplinariicrudiiionccxcullilsimusapud ton.Gtnudcy
Patauinos philofophiaDprofeftbr, cuirerum naturalium ftudiofiiantum debebunt,quanwm ^^^^'••"•g'^
DE
.
9
. . . . . . . . ..
h Siitura,aiit harmotiia potius, quartis maxilla:fiuperioris ofibui communis, cuiiis beneficio illct
ra8erc,neqi aliudin illa enarrandumfiuperef . Subfcquentcs ita^ notce canis caluarice hunc in
modum proprice ccnfehuntur.
li Sutiira dmalisfiirfum admedium ambitm ocuIi,tn infierioriregionefedis oculorum afcendcns,
ufji adl. •
l.m l tifqi adin futuram notat, adfiipercilia ufique iuxta internu oculifedis angulum cofcendentcm
n Sutiiraab illa quai externum nafiiafiutn I.ttus circumfcribit,intcr caiiinum dentem ct incifioriu
ipfiproximiidclata. Licuiffethanccaluariipluribuichara6lerib.occupare,nificxifiimaffcm
hoininis maxillam LcSori in prcefentiafatis negotij exhibituram.
D S EC V N
. . . . .
SVPE-
DE HVMANI CORPORIS FAERICfl LtBER I. 59
r,i,ifig«r-
un-oquc fcilicct latcre fena Atquc horum fex, unum ledis oculi extcrnum angulum confti'
. '
c . ji.G.H. oftecoinponitur cuneiformi, magnam quoquc extcrioris lateris oculifcdis portionem (fcd
profundam) cliormante.adco ut cunciforme os,fccundiim os:Irontis autcm,primum,in ocu
lUedenumerarinihil prohibcat.' tcrtium autem, olsiummaxiUx primum numeratur,quod
totum cxtcnm oculi fcdis angulum,&; infcrioris ambitus mediam portionem conftituit,'Yeli-
quam autcm inferioris ambitus oculi fedis partcm ad fupcrcilioru ufquc mcdium,maximum
fcuquartum maxillx os occupat, atquehoc ctiain ipfius fcdis inferiorem partem quodammo
do rotam cfticit,inter oHa oculi fcdcm cfFormantia numero quartum. Qumtum ucro oculi fc-
dis os,in intcrno confiftit angulo ucrfus anteriora,SL luxta fedis ambituin, cftqj id olsium ma-
1 1 jig.e xillxfccundum.^ Sextum autcm otsium ledcm oculi conftituentium, in intcrno ctiam lcdis
rcponitur laterc,& pofterius nupcr ditfto locatum.nobis maxillx ofsium tcrtiS cenfctur. Duo
nimirum priora. 8c quatuor ad fuperio^
itaquc oculi fcdis olTa, ad capitis oflarefcruntur, diio
rcmfpeftantmaxillam, quatuoruidclicct poftrcmo cnumcrata. Poftquamhxc in oculifede
11011 olcitanteranimaducrteris, & futuras infpcxeris quibus lexoculi fcdis oftatcrininaiitur,
licebitcxactius unumquodquemaxillxos priuatim fuis luturisadhuncmodum circumfcri'
Pnmtim mto
< t,r/i.r,r.
bcrc .
"
Primum niaxillx fiipcrioris os,altcram oflis iugalis partcm conftituit,& nonnihil tcm
poris fupercilijq; ac fedis oculi,totum uidclicct extcriorcmangulum,in fe comprchcndit,non
minimaminalxetiam portioncm efformans. Committitur autem hoc primummaxillxos,
tcmporis oflijiiiterucntu Iuturx,qux duos proccflus os lugalcefformatcs iuiigit. Dcin com
D i mittitur
v
oculi fcdc confpicitur, huicq; primo maxiila- offi & cunciformi com unis cfl:. In I u pcriori parrc "P""
'nccliiurfrotisoflijcafedcquafupcrcilijcxtrcmuhabctur. Fitucroba-ccomiirura illius 'lutu
ra;benefido,qiia;a cauis tcmporu pcr oculorii fedes adlupcrciIiorumcdiumfi:rtur,frontisc|j f ,pg.R,s,
osamaxilla 'upcriori &cunciformidifccrnit.[nferiori auicpartcinlioniamplitudineprimum ''.v,X;
os quarto eafuturacopingiturjqua? tribus locis in cofpicuo cft r in cauo fciltcct tcmporu lub ^'^^^ j;„
offe iiigali," in antcriori maxillx regioneiuxia malam,' & in oculi icdis mfcriori partc.Sutura: f,
pars in cauis tcmporum confpicua, ab inferiori paric intaaialli lliturx os cuneifonne a primo ^ 'As- ^^'f
ad media regionc inferioris ambitus ociili htc fedcm circumfcribciis.Pars auicm fcu inteiv
dir,
minus,&; fquamxinodo icnuc,in interno oculi lcdis angulo confiftit.ubi foramen habciur, h i/g.c.
cui' caruncula prxeftinicrnumocuiianguliimoccupans:quxinhocci cata diciiur,ncqiiid cji is
«l'.
delccndit.qux fecundLiin ipfius ofsiculi infcridra rcpcns, pcr antcrius ipfius latus furfum in fmmilH
candcm fur.ura dcnuo afccdit, quam fi^oiis os a inaxilla fupcriori dirimcrc diximus. Cxtcrum
^jf^*'',^"
futura, qux a iain diflafi-ontis os a maxilla difccrncntcad eum modum in orbem pene fertur, i,,,^' „„.j;,.s
in poltcriorc ofliculi regione(quxoculi fcdis conum refpicit) lcciido ofliculo comunis eft,&
illi quod tcrtium inaxillc iiobis cnumcratur. Ad infcriorem uero olsiculi partcm,& fecundum
/""'"'"'
rcpoliruin. Supcrius rcrminarur futura tronris olTi, & fupcriori maxillx cominuni.' Anrc ^^'
&
dincm in inferiori eius fcdis partc, in anreriori rcgionc fccundi maxillx oflis.ducuntur. A J
c',fi.A x
hxc,iuxra fuperciliorum mcdium, quartum maxillx os furura finitur, fuperiorcm maxiliam
' fcamdim c
aboflctrontisdifiungenie. Hocfuiurx intcruallumduciiiirabanicriorifcde fccundioflis,ad ''''"'
i.fi:.D,d
dumhumilimamfcpd fcdcm
prorcpcntc. [iipoftcriori ucrofcdcquartumos^cunciformidi--
'^'"S"""';' tuminoculorunifcdc, tum ctiam luxta intimum dcntcm, ubi fiitura cunciformc
* Sm"'
^ '"P["°" "'^'''"««^'minans cSfiftit.In palati
fincucrfus intcnora ciuartum os tranfucrfa
fe« '"tura ab illo ofTe fciungitur.quod '
o„^,„„ ,
ficuIt.,nu.dcl,cctdurura,fol.dura,Iaw.n,tcnuc,obIongS.&quadranguIopotiusquiratriaa
,i-z. wimb.duobusdonetura.igulis.Tcrmmaturautemill.cfuiura,frontisosafuperiorimaxilIa
cfig^hY dinmentc. Extcmumoffislatuscominunemfuturamnaneifciturcum quai^lo niaxillxoffie
<^dc.
qua;fcamdunafilaiustantumdecliuisperiingit,quantaquintihumsmaxilla:ofliseftlonoi!
d .fig.iz tudo,quacmhorainclongc brcuiorquameanibus &fimiis u.fitur.'' Internumucrc) offisTa
•«'f tus quoconiugifuocoramittitur,futura.n obtinct harmonix non admodum diflimilcm ac
utrifquenali oflibus communcm.Hxc a medio fuperciliorum ex fuaira froniis offiac inaxif
Ix fupcriori comnuiiii incipieus, dediuis fccundum offium nafi
longitudincra porrioimr^'
r Infcrior.autcmparte,quintumosfutlirahaud intercipitur,nequcall5ioffi.unwur
,fig .<!.f '
iKrum
''°'''''?'^"'''^''°™'"§'-'^'P<^'-"'"i'^^q"aIc9cft,&'incariilagincmflnitdcorfumpro^
f 4,rlr«
"i°'''°'''-™>q'^o >o.ig.usadaiafi apiccm defertur. hanc cartilaginemcumrdiquis nafi
lora,nU„ ?;'^-'^°'f
i^totiiB eorpor.scartilaginibuspriuaiimpoftoffiumcnarrationeprofequcmur.
,^.K, L.
"Sextum Smum ,„.„
°s,cumfuoparinonminimampalati&nanumamplitudinis portioncm
'''='^!"='^'''P"'°'''^
t H^bx
,la;a^ c. ^°l'i
,'""* ^'^PO'!' wr cmm ad palati extrcmum. qua narcs iii fauccs pertinenl:cftq; os tcnuc
lcd loIidura,laiumq!. Id pofteriori fcdc partim
c vfi.c. cundformi committitur offi, partim l.bcrum
'^*^';'-"'"'''^''''"''"'''''
^"'it-A ^ ^«'"^""'•^'^'•^^•Vbicune.formiofficomittitur,' illacircumfcr.pmm
' '^^'^^" cft futura,qux' iuxtapofteriorcra inlimi dcntis fedcm
fcrtur.maxillam^p fupcriorem 'a euiieifor
t °'''-' pot.ffimum partc, ubi cunciforme os ipfius cdudt " proccffus
f . fi a 'J"'"^',^''^^' ucfpcrtilionS
r al'sfiiniles
^ Anicrioriparic&externolatcrefexmmhocosfuturaterminaturipfi&quarto
max.llxofftcommuni,acttanfuerfiminpalatoduaa.' Inicrioriautcmlatcrc,quo
fe con.ugi
f
fintm rcccn-
^xtima ledcaggrcditur,quam cgo alpcram ina^qualcmq) efTercccnfui, quod hincmaflctcrmu Immncm
fimur. fculus fui principii ualidiffimam ncrueamq; admodum portioncm cducat.HIc igitur Galcnus
futuram defcribit, primum maxilla;os a quartodirimcntcm,primaniappcllans,eiusfumra: 6 .^.fi.^cit
partem' in cauo tcmporis colpicuam. Sccundam ucro numerat huius futura: partcm in an-
' fit.f iaum
tcriorimaxilla; lcdc occurrcntcm,qux ab illa mala- afperitatc furfum ad mcdium infcrioris am ^""^"j^^
bituslcdisoculi pcrtingit. Hancpoftmodumtripartitoaitdilcindi,ac'' primamhuiuslccun' ad b.ir.ho,
dxfuturxpartcmpropemagnumlcuintcrnumoculiledisangulumcxterioriinparteadmC' "»"
dium lupcrciliorum,& communcm frontis &C maxiUa: futuraminquitproccdcrc.Hac futura: '"
iplorum lede, a quarto dirimcrcdocuimus. Vcrum hxc in hominc nequaquam fccundx Ga-
Zafiiu!^
lenifumrx comittitur, multocp minus primam partem lccundx fiiturx contingit, quum hxc uti m cm
in caiiibus tantum &: fimi)s,non autcm hominibus cernatur. Porro ' foramcn, quod huic 'fl^tinjpi,
fccundx parti Galcnus fubijci fcribit,id cffe opinor, quod in oculi fcdcoblongu admodumcp
j,
&
patulum cft,inter quartum maxillx os cunciformc confpicuum.'" Tertiam partcm fccundx f ifiMfi-
futurxGaleiuisappellaiportioncmfuturxprimumos a quartodiuidcntis, quxinoculifcdc """'•"» °
fpeftatur,una cum illa quxcunciformcos aprimomaxillxofl[cdifiungit,atque in oculi fe- f"''^"'^
dc ctiam fpcclatur. Galcni cnim eft fentcntia, fub didis duabus futuris (qux dux prima: par,
>' tes funt ipfi us fccundx futurx) tcrtiam ciufdem partem infcriorcm in fede oculi
ambit u infccii
&
" den tcm intcriii s ad imum contcndere.ibiop communi futura capiti maxillx fupcriori iunoi.
His futuris Galcnus tria maxillx fuperioris olla circumfcribi poftea fubiccit,quibus hj:c apiti
comaiitcitur.' Primum cflct^quod cgo primum maxillx ftatui.' fecundum,ea
qux mihi fccun
&
dum tertiura numerabatur : duo cnim illa unius offis loco ex Galeni placito recenfcrcntur. '
'M"''
'
Tcrtium,pars eflct noftri quarti offis,quicquid fcilicct ipfius in oculi fcde cofiftit,ea nimirum
1
parsinqua"foramen incipit.quod ab oculi fcde in anteriorem maxillx rcgionem pertinef, Ufi.Aino,
Hic modo confidcrate cxquirito, num Gallcnus maxillx offa hucufque ucrius quam ego, in "'"f''* f
&
hominc cnai-rauerit,& quantum adhuc Galcnus in fimfjs canibus omifcrit. dcin^nunfGalc
{7g!!;™
num cgo cxrei potius cognitione, an interpretis uerfione intellexcrim, 8C cuiufmodi natatorc quodM
Dclio Galeni dc maxillx offibus traflatio indigeat : potiffimiim quando communis ''" '""^
utilita-
tis uel parum ftudio fi Grxcum excmplar ita fupprimunt,ut nullis id r™f
quidam,uel ctiam inuidi,
rationibus quo aliquandiu mihi ufurpandu traderctur, abijs obiincrelicucrit:qui tamen prx^ c.Ah.d.
ter Balaraium, & Cardinalem Rodolphum, id fe etiam habere fatcbatur,fcd
ea conditionc.mi "" fi-"'"'
hi nc communicarctur . "Verum interea omnem nauabo opcram , ne illo libro qucmadmo,
,
dumncquc ali)s ciiamquibufdamGalenilibrisad Anatomcn eguiffe uidear,
quos auttotos
citra omncm ufum reconduiit, aut faltem corrcdiorcs a tincis (quum
ipfis ufui effe nequcant)
erodimalunt.Quoducro Galenuspcculiariaconftituatoffa,quibusincifori-)dcntesinfioun,
tur,hinc accidit,qu6d fuis nimiumfauens fimiis,cas hominiplus fatis fimilcscffingebat. In ca^
nibuscnim & fimiis porcis^acalijsanimalibus^quibuscanini dcntcs ualidi cxertiqjobtioe- Ciimm
runt," dux (uti prius dixi) uidentur fumrx,aut harmonixpotius,admodum confpicux,qui- ctl
bus homo deftituitur. A fu tura enim quintum maxilla: os.quodnafi alterum exiftit, a quarto
dtftin
. . .
ucntejalia cducitur futura, oblicjue dcor(um uitcr caninum 8^ incifonum canino proxi
mumdelata, quaccumillacommunis cfEciiur, qua? in palati extremoiuxtainciforiosdentes
tranfuerfim in animalibus fcrtur. Ha:c futura citra omncm cartilaginis intcruenium
illis
adco
infigniseft.utquartumame cnumcratum maxilte os, canes in duo diuifum commonftrent.
m
Veru non arbitrandum eft futuram hanc,inter dcntium pra:fipiola in carabus au t fimrjs du-
flam,afuperciliorum medio deorfum continuo progrcffu (& fi Galcnus ita doccai)
fcrri,fcd
uti iam admonuimus, ex medio fere dudu illius futura: incipit, qua: extcrnum nafi
oflium la-
tus terminat; Quod
ubi in cane fimia ucinfpexcris, accurate cxpendito,quam impoffibile fi^tj
hanc futuram porrrgi inter dentcs hominis, maxillam adcpti breuilTimam,& dcn tibus caninis
prorfus exiguis donati.Infuper animaducrtito, quid in libris de Partium ufu Galcnus
fibi uo-
{uerit.quurt duodecim fupcrioris maxilte ofta elle obitcr fcripfit:uti &
In troduflorii feu Me.
dici autor,duodecim tantum maxilla; ofla, e Veteril indubie placito,
cnumcrai:aut quum Ga- r
lenus haec ofla prolixius comemorans, nouem tantit recenfet, nullum^ os
priuatim inciforij s JJ"
dentibus tribuit,in eo etiam numcro cunciforme os haud complcdens.
DE XIL INFERIORI,
tibus fieri dccuit, quod |fo!amobiIis fit, & uarios at^ fortifsimos motus
6 mitjado. in mordendo mandendocp fuftincat. Ca:teriJ ne fic dura folida^ nimio
rm uhuU pondcrc ipfam moucntibus mufculis incomodo forct,finus SiCcauitatcs nolatu dionas,meduI
njiixilLtpcr
laqj infarflas exigit,intcrim appendicis undicf expers. Sinus hi non adco in pofteriori
maxilla;
proponit.
partc,acinquadrupcdibus exculpuntur, fcd antrorfum magis uerfus menti rcgionem,&ad
inaxilla: latcra. Plurimis ammalium maxilla duobus conftat offibusin fummo mcnto,ubi ma-
D 4 xiUa
44 ANDREAE VESALIt BRVXELLENSIS
MdxiUiho- acutum dc0iiii,mutu6 pcrunioncm nexis. Homini autem,unido conformatur
xillaillis iii
Gr.rcoautoricx quo Cclliis quicquiddc olfibus prodidit mutuatus cft, acccdam,qui cum
Galeno cancs parum curans, maxillam fimplici ofte componi docuit.Et quamuis hxcin puc
risduobusollibusperunioncm ncxis cftormaretur, non idcotamcn fimplicitcr duplici ofle
maxillam formari rcde diccremus, nifi etiam occipiti] os,ucrtcbras,& ofta qux lacri oflis late^
ribuscommittuntur, pluribuscffingioflibus donarcmus. fi quidcm ha-cin pueriscompluri.-
Dm utntif Ijys oflibus mutu6 per unionem commiflis cxtrui, nemo negauerit. Inferior maxilla un inquc
_ ,
Pecrdidfii m
finui.ut & capitulo
,r maxillx, cartilago cruftx modo obducitur. Vcrum prxtcr hanccartila
, ,
^ , .
r- t ' i i
^
Cifl.6ca'
ruxilUrSdni gincm omnibus articulis paritcrcommunem,intcrfinum capitulumcjjalia rcponiturcartila, p,„s;,_
culo cdraUgi go lxuis,tcnuis,S<; moIlis,ligamentiq; naturx quodad lubftantiam Ipec^tat, noniliil compos.
micffigics.
Hxcoflibus nufquam adnalcitur, fcd tantuin ligaincniis articuluin in orbcm contincntibus.
^?"
^^^=^
— \ Iflius cartilaginis bcncficio, durorum prxfcntis articuli oflium impcius cxoluitur, & quo mi-
nus mutuo aftricluin ualidis afliduisq; maxillg motibusofla rumpatur,fciteprxftat,una cura
cartilaginc finui &
capiiulo obnata, Ad hxc, infcrior maxilla duobus utrinquc donatur fora-
MdzilUfi' minibus,atque''alicruinquidcmin interioriipfius rcgionc,non proculanunccommcmoratis ^ ifig.i.
rdmmi.
Qj.^.fi;|3ys (^fmmir al tcrum ucr6,in cxtcriori lcdc ad labriinfcriorisradiccm,latuscp.Inte- c fig.G.
rius,quod&lius,& iirrqualc fcu afperumeft, uiam prxbet portioni ncrui tcrtii paris f')'- """
foflrriori fi- ubi dentcs ipfinon infiguntur, caq; fcde qua commemoratos nupercducit
ficiatur. iVlaxilla
^
dc dmpkiiio,
tcnii-tdi.hnui,
proccniis,laiiffiina,&, filatcrafpccftes, tenuifllima, intus&ac' cxterius quafi amplo
r- .
r r .r ri f '
in fii-
-
& i i.iR.e.
pcrncie tantum cauato linu inlculpta uiliiur, quo aptius mulculi maxillam, prxter tempora-
ci^critdus.
lcm mufculum attollcntes, infcrtioncm inolircntur,' iscp quiillorum in ore dclitcfcit.minus fua
crafliiic ac molcfauciumanguftiam infarcirct:adc6,utintusinagisquam foris.maxilla mcri, d.
t6infinuctur. Qtiinetia huic latiorimaxillx fedi idfcparatimaccidii,qu6dal]3erainxqualisq;
cerniiur, idqipotifliinumiuxta huiusfcdis' infcriorcmpoftcriorcmcprcgioncm. quodetiam ' '•'yi E»
X OSSIBVS {o!osdciitesfcnticnciiuimobtmcrc,Galenusnopcr'
fundtoric attcftatur,affcrcns fe quoquc dcntium ciolorc ucxatum, atquc Bmtrs fnti-
tramur.quod dentcs illis quos cxcmimus oppofiti,fubinde in eruti dentis locij cxtra rcliquam
dcntiumfcricmfucercfcant:obhocuidclicct,quod contrarrjs dcntibus nonamplius atteran-
tur.Rcliquienim dcntcs tantum augcntur.quantum Ixuigandis cibis comminuuntur. Sunt
autcm plurimum dcntcs numcro triginta duo, una fcrie in utraquemaxilla (cdccim, inftar iu. Dentimn «u'
incrus.
ftiflimxchorexfiti.^QLiatuorpriorcsaducrfiuequiafccantjineiforiiuocanturifiintenim la-
i,j.D.
ti& acuti, quo oblatumipfis cibum mordcndo cultri modo prompte abfcindant, diuidant^. Incijorij.
Dcinceps
46 ANDREAE VESALH BRVXELLENSIS
Cdtiiiti.
Deiiiccps' caniniiitrinquefiiigul)conftituuntur,aiTipliquiclem fua bafigingiuis proxima: cfcmfl.j.
4,!,s,7, «.
commodicx i]s ciTe[,ut qui prius contcrcrcntur,quani cibos iiila:uorcm comminucrcnt.funt "'l'-
DmiitmriA exaiSj rctineiit,ut non proniptc ucl taiitilluni coiiimoucaiitur.Ncquc paribus radicibus mci. imtio
as. omncs fuis inlcruntur prxlcpibus,quandoquidciii paruis uiia radix,duc ucro maioribus,trcs <i"'l'
& quatuor maximis obtigcrunt. Inciforii cnim finoulis ininiittunturradicibus. Canini quo- piKoi<:.Lr-
alios dcntcs cucllunt,aut humorii uitio cos infeftari fibi pcrfuadcntcs,a:gros catapoti]s atcp id
gcnns pliarmacis obruuiit,quum dolorcaffcdis nullumlcuigingiuarumad poftrcmum dcii
tem fcarificationc, ac iiiterduni oflis pcrtufione,pra-lcntius rcmcdium adfcrri poflit. id quod
ipfeciiam modocxpcrior, cui hxcfcribcnti trigcfimus fecundus dcnsxtatisuigcfiniolcxto
aiiiio fuccrcfcit. Aiquc id etian^ arguunt pcrmulta; caluarix in ccmitcrijs occiirrctcs,in quibus
poftcriorcs illi dcntes uclutiin cauca quapia adhuc rcponuntur ac latitant,quibufda fuac bafis
apicibusos tciiuifsimumpcrforantcs.Cuiufmodicaluariamnuper niihicxliibuithumanarfa-
brica:quam ftudiofifsimus ac ualde pcritus iuuenis, ioannes pavlvs
gvi^
DVC Vs [ v R B N A s, mihiamicifsiinus .Cxtcrum Ariftotclcs, ali]9 complurcs uiris
I
copiofiores dcntcs quam mulicribus aftcribuiit quod cuiuis non iiiinus promptum cft cxpc
:
riri,quam mihi falfum idcfte dicerc,quuin nulli no dciitcs iiuiiicrare liccat:cx quorii (rcqucn^
tiaplcriqucciiam uitilongitudincm breuitaiemq;arpuunt. Dcntcs non folumdicTtos nunc
Jeitmm cdttt pracftantufus,ueruiiiciiamaduocis modulaiioiicmiuuaiit.quumdura lapidcaq; conformcii
tds. tur fubftaiitia,' exiguas, fi:d notatudignascauitatcs intus
obiiiiciite: qux ut dcntcs lcuiorcs DfniEin;?
fiiit,comiiiodiusc|;accipiantnutrimcntum,occafionemprxbciit.Atquchuiuscauiiatiscau(a,
fiqu.ido dcntibiisforamiiiacxhumoruacriumcrodentiumcfinfluxuoboriatur, qua?adcam
cauitatcm ufq;pcrting,ttocyftimcdcntesadradicisu(q;cxtrcmacroduiitur. Dcincle pucroru
DtnDim dp. dciitcs iinpcrfcclis &
mollibus &
quafi inedullofis coftare radicibus, nonprxtcrcuiidum cft:
tcndiccs. qucmadmodum & pucris dentium paricmcxtragingiuaseonfpicuam, clentis radici appciv
dicis modo commitu. Atque id quidem ud pueri didicimus,
quum nobis fociisqjuacillantcs
dcntcs.
DE HVMANI COR.PORIS FABRICA LIBER I, 4^
dcntcs,&: pra?cipue iiiciforios,unguibus aut filo dcn ti circundato,cxinicre cofucuinius.
Qu in
& in mulis quoquc.ac multis canibus dentium rcfcruatis radicibus.ipforani
appcndiccs proci
dercindies oblcruamus. Atquc poftrcmum iilud profcflo accuratifsimc cxpcndcndu cft,nc
pucriscfFraifli alicuius ex cafu dcntis rcliquamportioncm unquam cruamus.icd
duntaxat ap-
pendiccm.incuius locumalia(modo radix fcructur)prompteluccrcfcct.Dcin plurimumid
quoque in pucris animaducrtiflc coducit, quibus mox ab incuntca;tatc molarcs dcntcs crodi
uitiari^folcnt.Inhisnanqucopera-prcciumcft,moIariumdentiumappcndiccs (qua?jionita
utinciloriorum procidere in ipfis foIent)aufcrrc,quonoua;carum loco fucccdant,dcntcscp
integriferuentur. Sicnim appcndicum unio a:tatis progrc(rufirmctur,appendixiiunquam
decidct.quinim6uelpubertatistemporealiquotdentcscumradicibus,ob crofionis uitium,
plcrunqucucniuntcrucndi.
DE OSSIVM C^VITIS ET M
xiUj^fuptriorisfirMumbiii. dipM XII
VANDOQVIDEM inucnarum,ncruorum&artcriarunidc(criptio-
nibus, foraminum capitis ignoraiitia non modicum obfcuritatis paritura Ca-rfi-rjmhu
cnct,deiii quia in illis enarrandis(quri coniiitu fint difficillima) Aiiatomi.
corumpra;apuimuItuniabcrraucruiit,opcra?prccium iam duxcrim,lioc
Caputomnibus capitis foraminibus dcdicarc, ac fingula qux accurata di-
ligenti^ manifefto dcprchcndi,mod6rccenfcrc, ut in uaforum 5i
fciftioiic
^
iicruoi-um quarundamcp mcmbranaru ccrcbri cnarratioiic,huc ftudiofus
difcciidicpcupidus lecflorrccurrcrepofsit, &
foramcn cuius mcntio incidct, pcrpctu6 in pro^
cindu habcat. Vt uero id fiat compcndiofius, quatuor figuras pra;fenti ncgotio famulantcs,
hucrcponam.unumquodqp foramcn cum ipfi pra:fixo charaflcrc fcorfum Tta cnarraturus,ut
fcrmo fimulcharaderum Indicis &
Capitis contcxtus uiccs opportune fuppleat. hidc fi cafu,
'
autcxinduftriaaliquisfiinusuelproceffusanteafueritomifl"us,iIlumctiamnuncdefcribani.
S E CV
43 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
SECVNDA DVODECIMI CAPITIS FIGVRA»
H
Nos enim hic
figum Ccthutriit bitfis cxteriorcm jiciem^cjiidpahtumrcJJilcit^delineauUnui.
caluam,feu caluariam, aut capitis offa non oHo illa qucc: prius infexto cr nono
Capitib. ofa capitis uocatafunt, nominabimus:aut cum ^^ijlotelc capitis tantum
partem c.-t
tecl.vn:uermn oHo illis ofibm maxillafiperiorem adijciemus, id^ caluariam
pillis
feu caput
mcdo dicemus,cjuod in cemiterijs pafimreperitur,(y caluarice loco pingitur. Quodaiitem
fiprd capitis ofa dmaxilla-fperioris offib. dijlinxa-imus , Gakninomine O" euidentioris do^
ilrini^ fudiofaSlumfuife,haSlcnusabundclicuit coUiga-e.
Q.VART
dcrcjokmus. ^gc igitur charaacrum lud.ccm ar,Sn-cdiamur,^nugtdis cl,.,n-.acriLu'
dusff
B D i.z
' .
prorfus orbicujarc ccrnitur/ iieruo uiforio (cuius gratiacxculptum eft) amplimdinc ^/^^
fpciflat,
refpondcns. Vcrum intcrius ubi cercbro propius accedit, iuxta extcrnu ipfius latus.cxiguum
eundcmqsacuturaobtinct angulu, qui uenulxcumuiforio ncruo haccxcidcntcparatur, An.-
oulumhuncv notat.Isnanqjintcr E &
mtcrtiahuiusCapitis figuraconfiftit.j-
p ; . . ; .
^
Q j , G in primx figurx finiftra oculi fcdeoccurrit,in tcrtia auteiTi figura G dextrum cius figurx
latus idco occupat, quod in finiftro latcrc foramcn G indicatum, nufquam obuiu fit,co quocl
'
duntjUiia cum ' infigni ramo foporalis artcrix, quam rcticularem plcxum in homine quidam j '^^f^^
^
efiormarc coininiiiilcuntur. Vcrum pcr clatiorcm foraminis fcdcm, qux in anguftuin lon- G.cru/ig.
guincj angulum cogitur,'' ucna ex oculorir fcde, ab illis qux temporalcm adeunt mufi ulum, iii.7 H.
{ inf-ribitur.Ncqueprofcdoncruishisduntaxatj&uenXj&nuperdiclxinfigniartcria^ara
pluiii id Foraincn cxcauatur : ucruin etiara pituitx ex cercbro in oculi ledcm, & hinc in narium
amplitudinempromananti,qucinadmodumfeflioluculcntifsimeiuxta aciucimdifsinicoften
dit,adc6 ut nulla rationc magna hxc foraminis amplitudoj ncruis illis, & ucnx, & artcrix
parconlpiciatur.
, , For.amcnorbiculare,&inoflrclongiusquamduoproximecommcmorataprocedcns,&ar
ctiusquoqi.Hoc in cunciformi oftc cum reliquis" neruuli gratiaexculpitur,qucm no procul a 014 fi.Bri
prxcipuaquintiparisradicepronafci audics. Prxlensforamcn in tertix figurx dcxtio laterc
iub G pofiti!t,paulograndiusuifiturforamineinfiniftroIatere conipicuo,quod intcrdC prx,
tcrncruulijillumeti^nterti)paris minoremradiccmtranfinittat,quamperforamen G infi'
ii^fijU,
gniliun dcduci,paulo fuperius commcinoratumcft. briH.
j
Hac fcde in oflauo capitis offe" multa,fedcxigua fpcdanturforamina, odorum &a(:risin ""fi- ''^-
j
infpiraiionibusad cerebrumiiigreniis noinine,inci(a.Hxcnonuthac^enusdii^a, ipfo du(flu ^
rec'iafuiit,& utrinque peniia,(cd obliqua, SC an(ra(5hio(a, Ipongiarumqj foraminibus fimilia^
Intcr rcliqua tameii utrinquc unum cft reiftum & grandcfatis, quod primum quodiimodo cft,
& aiiticx fron tis oflis fedi proximum, ''
uenam ad duram ccrcbri menibranam ex narium am '
''^i^'
^
plitudine exporre(flam tranfinittens . Vcrum cxteraintcriin foramina, etiam rc(5}a & utrin, i^lt jp'
quc pcrtulauidcrentur, fiinodointeriora nariuin ofliculain ipforura fummono parifcmpcr
numcio rcpofita,&infigniiei- fungola, & nonnihil mcmbranea cartilaginca^ eximerentur.
Nura
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I. yt
Num ucro hacc foraminula pituita: ccrebri cxpurganda: etiam cfFormctur, fcptimo libro pcr-
tradabimus. In prclenria tamcn addcndum duxi,his nunquam nifi oppleto ccrebro
pituitam
excolari,&: Icuifsima piiuita: copia hac deflucnte,ca foramina obnirari,
aliaq; graucdinis fym-
Pl^o^^^t^ '"'"pcradmoncnduscs.inomnibuscaluariisnonxque ficq^iicntiahicappa
cii fg.jli.
i,„E. rcreforamina,qucmadmodum&' fcdcs quibus'' oltadusrcponuntur organa,non pariter
d ndcmfi- ampla: in fmgulis confpiciuntur. Cxtcrum canis animal minimcpituitofum,
fedexa<fufsimo
•
odoratupra'ditum,uthasfedcshabctamplifsimas,itaquoqiicpermuItaadmodumqjpaten-
liainillisccrnunturforaminaann-orfum,nonautemuthominidcorfum,fpeftanda.
K3, 4 Cauitasinterduasfi-ontisos conftitucntesfciuamasrcpofita, quamnonnulli olfaclus
oroa
numcllc a(Tcrunt,propter acrcin in ilia conclufum.qucm odoratui mirifice neccftirium
cfle
non ambigimus.Qiiam ucro hxc cauitas capax fit,prompte obfcruabis, fi fiontis os in
fuper,
cilioruinrcgioncfregcris.cftcnimamplifsima,&molliufculilcorpusmcmbranulaobduflum
complccntur.quod medulla: quod.Tmodo refpondct:uniucrfum tamen eiufinodi
cft,ut nullii
4 Sfi.sa.
fi'"''»-" 1" "^oto corporc repcrias,pra?terqua in caucrnis antrisue in cunciformi olfc crcbro coii
'
c,D. fpicuis.Pra;tcrca quibus gallico morbo antcrior frontis oftis fquama croditur,autuuIncre
pcrfringitur, tanto impctu in cxpiratione acrcmcxcauitatcilla propdli ccrnimus, ut etiam is
candctelumcn proinptiftime cxufflct. Pra:fens enim cauitas non folum ad fuperciliorum
fe-
&
dem quibufdam rccoditis foraminibus in narium amplitudinem pcrtinet, lcd ctiam
in cam
fi-ont!solTisporrigiturpartem,quamfupcriorefcdisociilircgioncmcoftituerediftuincft.
L j f"oranicn,autrimapotius,taIisforinx,quaIeinunguisapiccquisccra:iinprimcrct:qua:'du
SxtD^^jf. rxcercbrimcmbrana: hic firinanda; cxtruitur.Ncccn"uinquippeerat,nonhic folumubica
7 ' mcmbranamultis foraminibuseftpcruia,uerumali-|s comp!uribuslocis,caluaria-allioari,&
duram mcmbranam fibras uinculaq; pcr caluariam tranfinitterc.Licet ctiam iftas
rimafacri m
ccrcbrum ducendo alicjuid auxiliari intuebcris,n illas intrufa fcta,in nupcrrim^ dic^tam fiontis
offis cauitatcm nariumq; ampliiudinemdefinerc cxpenderis, ac pra-tcrca ia ofTis cuncuin
imi,
tantis antrapertinerc animaduertcris.
gia:, multocj!
oftis
indicaucrimus*
uthisadiutus charac^icribiis
finuufedcminucriscaluarijsocyusadinucnias.Proceftibusqui
. Kfi ,t
°':'"™'"''" circa fiiuim M infignimmapparent,dura ccrcbri mcmbrana firmiffim^adni
'
E 2 R 1,3
.
Infuper hocctiam foraminc iugularis intcrna; fobolcs,auditus organum petit.ac acr ctiam in
'
cfi.c.i.tifli
"
temporis offis antrum auditus organo proprium, per id foramcn lcrtur. Id quod facilepcrce-
'
pcriSjfi attrac"to in os ai:re, illum quafi pcr aures propcIlercconabcris,in auribus fonum pcrce-
pturus ucntorum,aut aqux turbmum fonis parum abfimilcm,
X2,3 FnfiCTnc foramenmaiorifopor.alisarteria!' ramocaluariaingrcdientiexcauamm,quodnon
''
r-eifta caluariapcrforat,(cdinftaroblongimcatus,cxpolT:crioribusobliqucintrorfuminprio-
ratcmporisoffiinfcuIpitur.Onispars hocforamincperuiajubide- „ rccfhis
^ fiqtiyd .,1^
r r r c \ -n. - P j, j-
prdmmb.jC
-
conimonftrat X
in lccunda &
tertiafigurispofiftim,&deindchxc titrmj^ldtt
ris rdviif
quani modb adrjcimus figura,in qua Y,ut X&
in maionbus figu & tiu diiiflus,
in caludritt
quioriscp artcria: foporalis progrcffius gratia, iiimirum ut uitalis fpiri
A itnmifii [tf
tushoc crrabundo ducftus itincrc,ctTcbro exquifitius prxpararetur, tii, dUt tx
Qiiarcetiam Galciiiriii primis admiror,qucm cum plcrifquealijs fo- pluriffo filii
raminibusgrandchocforamcn, nonobitercxpcndcndum,Iatuit
.o, -
-r^ 1- t
^ crmitmur Vtrii^:
•
: &
^pr.ijlru:iifirdTnennctdt,j!!A
1 . igitur
flus uc in caufa tantum fiiit, ucrum etiam quod is ad aurcni, h duttm, id ^iiod
brum
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER 1.
)> bnim nuUumaderitpEndcre mcatum. At in on's palatum ufquc fcmiiam pcrtingercj &ucnam
>' dccercbroeodcmdefcendcre.induit.Incaluarixcnimampliiudincmauditoriusmcatuspcrti, ^f"'"'^'™
fict.oc uenamquoqueadmiititmon qiiidemillam a ccrcbro aeduccns, ucrumcam ab intcrna uundccma
*rijn,
iugulari caluariam ingrcdicnti ad auditus organu affjmitj& uti antea monuimus,quiniiparis
neruorum cerebri ramulouiamprarbet. Pra:icreafi felamaudiius mcatui extcriusindideris,
hancqp modice in antcriora iniroriumq) obliquc prolrufens.in foramcn V noiaiu,illam multo
facilius quam in caluariac ampliiudinem fcrri conlpicics.
lcdcm longo duflu pcr os fcriur,in clatiori fcdcfcptimi paris ncruorum ccrcbri forami,
uarisi:
f r «rr^2»
" ^'^ '^'''''' figurs. "Of ofcilantcr finus inintcrna caluarixamplitudinc, qua ccrebrum conti- Cd!iurid-p
Tici.,i,ii. netur, animaducrtendus ucnit, in quem iria foramina c & f & g infignita,&ucnisartcriis^ nmdurd^me-
jH.N.o, tranfmittendis paratafubeunt. A lcxticnim ncruorum ccrcbri paris foraminc c notato,& '^^^^"^^'^"
'nterna parte foraminis f infigniti,in dextra finiftraq! caluaria: fedc finus incipit,qucm in fini-
\ lify"?
QSx,s.dc'- ft''o latcrc h, h & h indicauimus.in dcxtro autcm tribus
Sinus ifti oblique inftar quarta: cir, h, h h.
i.
in^ /i.s.T. culi pariis furltim in pofteriora tanliliDcr confcendunt,dum dextcr finiftro inibi committaiur, i,i,i,
'''^' k repoliiimus, Huius enim coitus fcdcs in mcdiaregionc occipitis offis uifitur, qua; inter
j'"£T'i''
j.' elatifsimam lutura: a cxprimcntis rcgionem,&pofteriorcmforaminisdorfaIcmmcdu!lam
l/;.j.cjp.6 tranrmiltcntis, ac e infigniti rcgioncm, mediaconfiftit,& k infcribitur, ubi occipiiis ol craC lc,
fifsinium dcnfirsimum^effc,ineiusofflshiftoriarctulimus.ExhocduorIifinuum congreffu,
almsrcclalurfurafertur.fubeminentifsimapartcfutura: a fimilis,&fub tota lagittali futura,
B 3 &
54 ANDREAE VESALfl BRVXELLENSIS
SC froiitis ofTc ufquc ad olfadius organorum fcdium (cptunij s quodammodo iii tertia figura
infignitum.Huncfinumquartafiouraaliquot 1 notatumgcrit.tcrtiaautcminfrontisoHcJi'
tcra m cundcm indicat. Cactcrum linus hi cxculpuntur dura; ccrcbri mcmbranx oratia.cuiMs
uafis ipfos ncilla caluarix oflibus prccmcretur, cedcre tuiic audics, quando ccrcbri ualorum
nonmiiius clcgantcm quam arduamjparum^abalijs diflciSionis profclToribus animaduer
fam fcricnijin tcrtio libro cxequar.
n, o 1 Animumaccommodaquarixfigurx paIato,inquo!iisc!iaractcribus amplailariuiiifora'
minafcpto quodaminfigni x notatointerftimfta, &infaucium amplitudincmenaribus tcn^
dentia,n ac o indicantur. Hxc ctfiliominiad pIurimaconducant,pr2edpuc tamen naturali
infjDirationi uoci^ idoncaccnlentur.
p i Foramcnhociuxtapoftcriorcmdcntiuminciforiorum Icdcmcxpalatoinnariumamplitu
dinemdcfinit.quartis^maxillae fupcrioris ofsibus commune habctur. Dcinde hominibus
unicum adcft,cquis uero &C canibus gcmiiium. Paratur autcgratia connexus^conlcnfusq; tu. •"fg-^u '
nicacpalatumfucdngentis^cumilla^quajiiariumampIitudiniobducitur.Portiunculaenimil P"''''"'-^
lius tunicxfimulcumucnuIa,8CitemarterioIa,idpertranfii.
frfwmz
q , AdpaIatifinciniuxtamaxiIIxfuperiorisfcxtao{ra,utrinqueduouifunturforaiT)ina:unum 6 Eadifi
A quidcinaItcroprius,&lius.pnuscnimantcrius'ucac A infignitum,notatudignxeftam gnMfcuini
m «.
orgaiiorufinuum ccrnitur,nimiruintertertixfigurx m & «conlpicuii.Pertingitautcmhoc
foranif n in frontis oflis concauitatem,fupcrius K indicata.In quarto quo^ fiipcrioris maxillx
olTcjiuxta magnii intcriorem'ue oculi fcdis anoulii,di<fii iam ordinis foramenetiain fc oftcrt.Iii
bafi ucro oflis cuncum iinicitis extrinfecus,qua id fcpto iiarium coniirtitur, ftibindequina nu
v-t^i mcrouifuntur,actriaquide ijl,v,^ infignitapofterius confiftut,ulrin(5nimirijunum,&iiiho
rum mcdio tertium,qux antrorfum inftar artSilsimorii meatuum produ(fia,in iiariii ainplitu-
dincin dcfinuiit. quamuis interimmedii foraminis ' indicati finis fetamrarius admittit. Alia
.5,jU aut<;duoqux & »infigniuiinus,antcriusincipiiit,&rrcd:otramiteantrorfumquoc5cofccn
terminatur.Cxterum horiiforamiiiij tcrminitiiccomo
dciitia,tn oculi fedis ucriiccradiccmq;
dedclincariacqucunt.quarcctiaeouchementiushortor,utcxhoininiicaIuirrispotius,quam
cx iiudis ofHum picluris hxc difcas,foraminis cuiulq) fcdis conicifturahiric a charaifieribus fu
mcns,&; cofidcrate, aii mc aliquod foramcn notatudignii prxterieritjexpcndcs. Supcrfunt
adhuc iii tcrtia figura &: quarta Grxci maiufculi charaflcrcs, quibus in luturis caluarix indi-
n candis,ianipridcufifumus:adeoutnulIusprxter n cnarradus fitreliquus,quofinusquidaiTi
in uertice notantur,quibus " dur.t cercbri nicmbranainnaici audics. Atqi horum finuum non 'tfg.lii.f,
cadcm fcinpcr cft ferics quippc modo nuIli,modb pauci,modb plures, atqp hi uarii,cernutur;
.
prolJ c1b(fi quisme audit)illis animaducrtcdi,qui nimis prompte hanc ucrticis fedc urunt,aut
in oflium fracluris niiniiiinn-cpideac confidcntcr terebrant. Huc quoq?rcferrcfinus duos cu
nciforniis oftjs,inipfiusracdio antrorum modorcpofitos^nifiiamante in cius offis hiftoria
ipfos
. . . ,
P R I MA S E C V N D A
F I G IL. <_^.
trrtfj Capitts Ji/
exprimcntespcrtingiint,priori^jJiguradclineantur.
C 1 Grandiiis mediiintifs oJ?is !>yoidis oJ?icii!iim,anteriorifedc conjjncmim .J^eriim
er B gibbam biiiiisfedis regionem indicant. In horum characleriim mcdio peculiare Iniius rc--
_
gionis appartt tubercidum * notatum. C autem indicatJinum tranfuerjim oblongum, CT' fu
periorimedi/iflius oficiilifedeobuiiim.
G 1 i Conncxiis humilioris
Idteris,cum Idtiiifulograndiori^j hyoidis ofis oficulo
gnaamplitudincncflitur.Vcrum^^finisipfius' fiiperioriproccfliiicartilaginislaryngis,qua=
icutiimagincmexprimir,colligatur.Infcrius hocofl^iculum fcu latus unacum fuo coniugc,qui j ^;. h.
in altcro coliftit latcre,humilius hyoidis oflis latus merito appcllamus,aliquot mulculis admit^ 's. ^f.c-
"*>^-
tcndis&producendisaptum, Atqucha;c humilioralatcralimiilcummcdio grandioriueof
SupniortU, ficulo, V imagincm pulchre conBciunt,Porro fuperiori ofllculo fcu lateri quod magis tcrcs
'"t. ^ ™'' uifitur,"' alia rurfus oblonga tcretiaqj oflicula tantifpcr cotinua feric uniuntur, quoufque ipfo- mi);x,H.
cuIj,
rum fincs proptcr radicem proceflus tcmporis oflis,qucm fcriptorij ftyli formam oftcndcrc
"
n.
iam fcpius commemoratum cft,tcmporis ofli inlcrantur, uti in quadrupcdibus uidcrc cft
manifcftifsime. Hxc oflicula fupcrionbus hyoidisoflis latcribuscommina,nonparilcmpcr
oblcruantur mimcro, utpluriinum tamcn tcrnaquatcrna'ucutrinquc ccrnuntur. quanquam
maxime in mulicribus,ha-cofiicula uidcrimus iimul cum luperioribus la
ctiam intcrdum, idqj
tcribus omnino dccfrc,& ipforii uiccra tcrcs quoddam, ualidura & oblongum ligamcntum
gcrcrc,hyodiqjo(Ti&ft:yluinimiiantiproccnuicolligari,Qiiod ctiamnonlemel animaducr'
titmihi admodum familiaris renaldvs colvmbvs, nunc fophifticcs apud
Patauinos profc(ror,Anatoraes ftudiofilsimus. Hyoidis iginiros neque liberum,ncquculli
contiguumeflconiifupcrioraoflisindicantlatera tcmporumofTibus concxa. Dciiidc&infe-
idem atte
riora quocf latcra,cartilaginis lcuto fimilis proccflibus ligamcnti bcncficio comifla,
cnim laryngis,ut
ftantur. Cartilagincs &
coftarum cartilagincs,oflium pra:bet ufum,& quod
Qmiyoiiks ad contiguitatcm fpc<f}at,in oflium quoqueclalTcm rcccnlentur. Verum quoniam hyoidcs os
osh-rrndtar.
adco firma bali, atquercliqua olTa, nititur,propriis id niufculis in omncm pofitionis difte
rentiamitatrahiinfecundo libro narrabimus, utncqucin latcra, nequefurfumautdcorfum,
ncqucprorfum aut rctrorfum prompte cx fua fcdc dimoucri qucat. & quamuis id minimum rjjj f
hominiobtigcrit,maxiraostamcnplurimosqjufuspra:ftat:quituncenarrabuntur,quum°ali d&-e.
quot lingua; mufculos ab ipfo cnafci, lingua:q!,fijndamcnti tutilsimac^bafis modo fubrjci,8i; P
^mulculorumlaryngisquxdamprincipiaporrigcrcoftendcmus. Jrin-
figuricK,
DE DORSO, ET GE N E R^T I M DE
ipfiiis opbiis . Ccipiit I I I I.
ipi6dueIutipo/lfeptuint!-anfuerfumconfifiat,mctaphrenum.aIij,utiiamdiccbamiis,dorfipar
tem,quathorax conflituitur. Hcecutplurimumduodecimform.-tturuertebris,quibusthoracis
co/la: articiilantur.imdc ctiam illie cofl.-irum,ut cr thoracts ucrtebrte nominantiir.
E,E Dorfpars c[iiinquc lumborum ucrtchras compIcBcns.
Osfacrum,ijuodtanttfpcrfcx ofibtisfeu tiertchris in hominc effingi daks,(luouf(juc opsfacri
defcriptioncm priuatim perfcciitiisfuero.
I> K. Os coccyx,iluodetidijitatuor oj^icnlis
efformaritantifjier anmies, dum id defcripfero.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA tlBER n 57
L ,_y4Ji(^uot u£Ttcbr<ts L inJiffiiuiimis,nimirH in tota dorjlcompageJhcundam,nonam,decimamy
V odauam ui^efima quartam : ita indicaturi uertcbrarum partcm^faifedcm, ^uam ijfarum
corpus nuncupamus.
M.,M. M inifdcm ucrtcbrisuifitur,in (^uibM L occurrit ,proccJJus
C c . notans in latcra cxporrellos, at^ idco tranjucrjos, aut lateralcs
ll
nobis appcllatos. Quoducro no fola: iicrtcbm L infjrnitce cor^
W poribus,& A/ indicatiE tranjucrfis proccjfibus donentur ,ne.^
mincm latcre arbitror, etiamfijin^ulas uertebras charailcribus
non ohruamus. ^^quc id ctiain deJubfcquentibm notis cxijlimait
dum uenit quippe Jiqiiidproprij cuipid obtigcrit uertebrte ,hoc
:
C f"'
dccima Jcptima,cf ui^cfima tertia. Notatur autem ISf tjuidam
ucrtcbrarii procejfis adinferiora nutiites ,quibus fuperiorcs Jcti
incumbcnfes uertebrip Jubditis articul.itur ucrtebris. Hospro^
ccjjns ob id cjudd deorjumjerantur , in orationisJcrie defccndcn^
tcs nomin.tbimus.
O O O uiftur in ucrtcbris,quce nupcr coiitcmoratisJubijciuntur,indi^
j
traclabitur.
R- Cartilaqineum notatur li^qamentum, uertcbrarum corpora in^
CTc. tcrucnicns.quodGalenus cartila^incmpuramejje, contrauctc^
SSS^^??''''/"' AV*'
rtim placita contcndif.iiertim cjudin re8:i,fecundi libri uigefiino
E R VH parensNaturahommidorruminfl:arcari'na;cuiufdam,{linda'
mcnti^ machinata eft.Dorfi cnim opcrcfli arabularCj&crcifli coniiftc.
i^Umc!^
rc ualcmus.Quanquam ncq; illa in hoc dorfum homini duntaxat dcdit, ticMu/hu.'
fcd perindc atq; alias in unius mcmbri coftpudionCj co ad uarios fimul iJfiifli'
tuii dorfiim.quamuis id ad ftabilitate& tuta dorlalis mcdulix fcdcm fatius fuiflct:qiiu nccp lu
tautil paticudi pcriinacix auimu adhibuilTct, ncq! iu organorii fabrica ullum priorcm digniov
rem tic (pcftaflci fcopiJ,nonaliter fancquam prorfus incompofitu fimplcxq! dorfum crcaflci,
Quippc fi quis lapidcum,aut ligncum animalconfingii,npn aliicr dorlum quam unica conti^
nuacf paricfabricat. Homini ucro dorfum inclinaiuro, autcrccturo, noncrat mclius iduni'
ucrfumunico oflcfabrcfieri.quinimo cum dorfibcncficio homincmmultis ac uarrjs moiibus
agioporieai^fatiusfuiihoccx pluribus conftiiuioflibus,utcunqucctiam hocnominc iniurijs
Dorfi cfiium magis rcddiiur obnoxium.Qiiamobrem ucro dorfum non ex duobus ucl tribus oflibus^tam
miiltituJims longis quam in manu eft humcrus.&ulna cuinradiorin crurc autcm femur,& tibia- os cum fi
bula:fcd cx quatuor &
triginta cftormeiur oflibuSjUariemuiuo articulatis,in prxicnti fubijci,
cndum cft,a prxcipua totius dorfi pariicula fuinpto orationis cxordio. Eft autem harc dor- '
^ Tm^gK
falisinedulIa,quaminftarcercbripartibusfubcapitelocalis cfletuncnitemuroftcdcrc,quum 'if^^p^^p^
quario libro ncruoruinfcricinpcrtraiflabimus, Qiioniam itaquchanc (imilitfrutccrcbrum, fue.
'"'^'''^'^ paruis oflibus qux fingula ad inotum confcruni, dorfum coaceruari, Cxicrum
Horf! ojlium
nSpurm^gnu hisofiibus non paradcftinagnitudo,ncqueomnibusforaincnmcdullaindorfalem tranlinit'
tuio ,r,e<ii dor tcns xclua ainplitudine cxculpitur. Coordinationis cnim occafibncmeliusfuit,minorcsfcin-
ti quatuor ucrtcbris iLibijciiur, duobus coiniffum maximis oflibus, qux una cum ipto cop jj"
'
'j^/Jf'^'*
pusmaxiineftabiIiunt.Sccundumucrodorfiosmagnitudinc,fiafacrolurfumalccndas,''uer d[,duchi
tcbracft IacrooiTicoarticuIaia,a primaquidciniaccs quarta &
uigcfima, iplarumqjin lumbis nifla-i^.
ucrtcbrarum ordinc quinta. Porrb aliarum fingulx quanium pofilu ab infima difccdunt,taii
tum&molc.Arq; hxcmagnitudinis diininutioulqucadipium capulperficimr,prxicrquam
fi' quando ucricbra intcrucniai paulbin aior fubiccla.quod lane non ablc^ magno ulti ficri/ pri
inxceruicis ucricbr.rdefcriptiooftendct,quxiIlam reliquis ccruicis uertebris laliorcmefle
docebit,graiiacoinmodx quinti&^ fcxticaputmoiicntiuininufculoriJinfcrtionis,&'lccun f.],H.niufc.
dullx pararet, oporiuii lane foramen magnitudine cum dorfali incdulla congrucrc, Hxc au-
• tcm qutimin fingulis ucrtebris fitimpar, &
in primisuertcbrismaxima(gigncndiscnimncr- "
" ^f]^""
uis fcnfim con(tringitur,attenuaturq;) optimo iurc (upcrioruin ucrtebrarum foramcn infcrio
rum forainincamplius cft.Dein quu fiipcriorcs ucrtcbrx amplo foramine exciilpi dcbucrint,
& inierim alps inniiantur uertebris, prompie colligitur, illas quoquc fimul tcnucs ncccflarib
cxtrudascffe, Ncquedorfali mcdullxduntaxatuiainucrtcbrisexculpitur^ucrumetiam^^tri' ,_ ,
Vordininintr I
'
ij ri-» - J
gmta ncruorum p.iribusinhomincadorlaliprincipiuducentibus 'r r /
l
«Tm/r.cif
l
uiiemmitteiii
luiilsimxuixloraminacp p,,, „/,,.j.
fdr^tu. inuertcbris cxIantur,quxiijneruorumferieexcquar. quamuisinpriuaiisuertcbrarumdcfcri fripofite.
'7
obnafcitur, idoneu iubditorum propugnaculLi,ut qux ncc frangi nccrumpi,modo fragilimn
fi-iabiliumcp ac diiroru, ncqj incidi & qualTari pcrindc ac mollia carnofaqj queat. Pra-tcrca fiii
°
gulorum proccfluu quos Ipine modo extubcrare diximus, niagnitudo in omnibus ucrtcbris
inarqualis quodamodo ccrnitur, mirifice &:hocpariterprouidcntcNatura.Ncquaquaenim
ini]s locisinquibuscandemfedem cumdorfali mcdulla pai-squa-piaprimariafibiucndicar,
a.'quumeratnegligcrceiuspattisdignitatcm:ncq; in locisfolaoccupatisrncdiilla,pra:lonoas
educi lpinas,erat iuftum. QLicmadmodum ncqiie cxpediebate paruis ucrtebris longam cna-
fpiiiam,neq! grandibus brcuem. Rationc igitur optima, quoniam in thoracc cor locatur,
fci
e
&magnaartcria dorfoincumbit,inhisdorlipartibusNaturalongifsimas produxitfpinas,ia
alijsucro fedibusbrcuiores.Vcrtebrarumquidcm lumborum corpus grandecft,iilisq:intus
/J*
'"^§"^ arteria &
cocaua ucna fuftiilcitur. Icd oftis facri moles cft maior& infignior, nullum ta,
'xpoMu menintcrimprxcipuiaci prariacetorganum.Parigiturcratpofticosprocellusfccundumucr
T,fyir£ tcbras thoracis,maximos in lumbis cdaci,in facro autcm oflc breuifsimos.Ccruicis uero ucr^
Kbra:quum lenuilsimxomnium fint, nonpotucrcnancifciproccfli^islongos fimul.&inno-
'iflLhitt.
xicinmn)sfcrendisaptos:quumhilcuioccalioneproptcrtcnuitatcmruinperentur. Qiicmad
Tr^nfinfl
moduitaq;dic"tinunc proccnUs fpinaefticicntcs, propugiiaculiuicemgcrunt^ita&ali-jspro- /roc#w."
H,H. cclTibuSjnimirum'' tranfuerfis ucrtcbra; donantur,qua'partim ucliiti tcdcs qua'dam
dorfum
moucntibus mufculis fubmittutur, quemadmodum&: fpinx ad mufculorum produftionmi
inlcrtioncin^fpeo ufii potilTimumiuuant,cuius gratiagcneratimomnes fcreoflium procclfus
montium colliculorumqiritu cxtubcrarcac cduci.prius no (cnicl rclatii cft.Omnibus enim his
ucrtcbrarum proceftibus mufculi accumbun t cum artcrijs, ucnis, ncruis, ad ipfos il pcr iplos
'''^'''tiS''' Vcrumaliusquoquetcrtiusufus tranfuerforum thoracis ucrtcbrarum proccfluum
'7>.!fe-
'''''""'''"'<»
«.ij. pra:didisacccdit,quoaptamcoftislcdempoirigunt,cuiilla;articulantur. QLiiaautcmdor
ilim in ftar unius corporis cx ucrtcbris cftorniari dcbuit,quod fimul firmum,& forte,Sc ad mo
tuspromptuinelTct,magnopcre laudandaLicnit Natura,quadorfum ambobusufibus (etft
contrarijs) idoneumconftruxcrit. Omncscnim uertcbra-ad facrum ufquc os (fiduasprio,
5R,R. res cxccpcrisj inanterioribus quidcm frdibus fibi mutuoampliscorporibustuto colii.r;aii
ti'r, poftcrioriautcmfcde duplicibus articulis coarirtantur,ubictiam robur
K,o. proptcrantcno-
rem compagcm nancifcuntur. Moucri itaque uertebra: non prohibcntur, quodcorporibus
miituononconnafcantLir^&pofticalcdcnonobfcurisarticulisfintchftinclc^atquehacctiam
ratione antrorfum ualdc inclinari poftumus, rctrorfum ueroncquaquam. Rumpcs enim, fi
R, R.
coegeris mcmbranca^qua: uertebraru corpoia colligant,ligamcnta,cuiii alio cartilaginco liga
mcnto intcruertcbrarum corporarepofito, itacpcorpora connc&nte,ut ucrtcbranon ai
modumaconnatisdiflcrant.Athorum ligamiiuimnaturamfubftaniiamqj.ut&catcrorum
omnium, fcquciis libcr accumulatepcrtraflabit. Quoniam uero 110 aquc mtum crat dorfum
Como&jfi r
antrorfum rctrorfumcp flcLti(ita cniininfirmum acinftabilc &
laxum pcnituscflct) Natura fi°dorfimfll
quodfatiuseft,iurepra?lcgit.Aduniuerfaetenimuita; muniacomodiuseft,dorfuminpriora '^''"crcrrfim.
flcdi. dein ha:c quoqj flexio uafis dorfo ibidem incumbcntibus,magna: fcilicct artcria',&r con
caua: ucna-,minus molcftia:infcri,quum alias plurimum cxicndcren tur. Qiiia igitur oportuit
dorfumaiitcriori lcdeadamufsimftringi,meritoucrtcbra;inpofteriorcledcIaxiusarticulan-
tur.Cuius autcm forma; ipfarum fint articuli,una cum his quadc fingulisuericbris dicenda fti
pcrfunl,iam addemus. Sunt cnim in ucrtebris plcrarque differentia-, pafsim incredibilcm Na
tura; induftriam oftcndcntes , ob idcp quaiuor modo lequcniibus Capitibus non perfuniflo.
rieautobiterenarranda:,quorum primum colli ceruiciVueuertcbris, lccun^
dum thoracis, lcrtium ijs qua: in lumbis habcntur,
quartum autem lacro ofli coccygi^
oftidedicabitur.
DE
,
DE CO L L I CE RV J C I V ES' VEK
tcbris. C.iptitXV
PRIMA XV CA' SECVNDA-
D E C I M A- VN D E C M A-
I
VND E C 1 M
. . . . . . .. I .
M 10
ac cartila^iiic incrujlatiis
'Proccfiis er tuberculuin, in aiitcriari corporis priina: ceruicis tiertehrceJcdc proininens
jSj to, 11 Dexter printieucrtehrce fniis,qtio dextrum occipitis ofis capittiluin cxcipitiir. Sim-^
^jTp JlruinJinuin inJccunda cr dcciiitafguris 0,V , Q_, R notatii: O ijuidein cr P eiiisfniis loit
Q^-K-. gitudincinindicatitriis: Cljier6,intcrnum Iatiis,Ionge'ipfi cxteriari H. iiifgnito decliuiiis.
S 2^ 3j 4, io cr 11 Tranficrjiispriinaiceruicisucrtcbra-procejfisdcxter. Sinijlrumuero chara^
clerenaninfigniuiiims,quodutriuf(j)eademfitratio . Sicctiam ipfiis foraineninfnifro tan.'
T. tuin latcrefecunda: undeciinarfgurce T notauiiniis
f6 Sinus dcxtri !atcris,ad pofcriorcin dcxtrifecundcs uertehra: tubcris c iiijlgniti fedcin exctiU
ptus:o' coiniituncfrainen uiaiiiue conflitucits,quafecunduin neruorum dorfhs mcdulLc coitiu
" ?j 6, 7 JJcxtri lateris tranficrfusfcctinda: ccruicis ucrtebrceprocefus. Sinifler ctiam citra chara.^
VL H o N VH^ gratiahominrcollamdari,hincpotifs;mumcoftat,qu6d
idpcrpctuounacumpulnionibusdcpcrditur. Qiiippchacoccaf?oncpi, ^
•p . ,
gamcnta&mufculos in fecundolibrocxequar, inprxfentioflatantumaggrcfturus^inquo.-
fcrmone forfitan quxpiam quoquc ligamentorum mcntio incidet. Occipitii os ad latcra /"/!.''.
oraj/t^o/te
pipnm^iin foraminis dorfali medulla; uiam porrigcntis.utrinque unum cxigit'' capitulum,magi.'- ad an- ? ''"'™ '
uhxdnicuU tcriorem foraminis fedcm,quamportcriorcm ucrgcns. Ha:ccapitula,fi" priorcm' poftcrio..
f^^imr.'
rcmq! ipforum fcdcm fpccles^oblonga funt &arc"ta,atq! ita prorfus cxtruc"ia,quafi lotundum h,jig. c.
aliquodofliscaput," uttcmoris fcilicet,quod coxcndieisofsiarticulatur, induaspartcsdiflc' "h ^-
<Sumcfrct,acutrinqiiead latcra foraminis inoccipitisoflcinlculpti, unaillius capitis p.ars,re-
pofita.Sicnim utraque occipitis oflis capitulaintcrnis latenbus lunfla finoas,cxambobus ro
tuudum (quauquam interim in homincfatis deprcflum) caput conftitui ccrncs. Qua- quum
uafint,lacileconftat,utrunquccapitulum,uti diximus,oblongumcfte, atquc' intcrnolatcre l<fy.E.
magis quam extcrno protubcrare,ad cum nimirum modum quo in offc romndi alicuius ca-
"'
't'-^-
pitis mcdiaac in tota fuperficie magis promincns pars, proccritis,quam partes in orbiculo po
''dcnicnilccundxucrtcbra-occipitisoiricoIligantis.Ha-carperitasintcrdumadcoinfionisui- «""P""'»
fitur,ut tuberciilum aliquod dici mcreatur,promincns gratia difli ligamcnti, nonihTl ctiam &
infcrtionis mufculorum collum flecftcntium nominc. Poftcrior autcm fedes foraminis dor-
''
f rm/toi
falcm tranlinittctis, afpcra quoquc,fcd non adco ut anterior crafta cft. ac ctiam ad poftcriorem
utriufquecapituli rcgionem,' finuslcuitcr impreflusconfpicitur, inhocparani,s, utcumalio
^/^""b"'" '
primx ucrtebrx finu utrinqj loramen cftormjrct, quo ' primu dorfalis mcdullx ncruorij par r ./i.h.
Pr!«ifcniu procidcret. omnibus dorfi oflibus folidior,dcnfior,fcdfc.
Prinia ccraicisucrtcbi arcliquis 't' i
'^''"'^"longitudiRc tcnuior,&: formaa cxtcris omnibus plurimu dificrcs eft. Foramcn nanq;'
"'dljlr^pti^. f?',''' ''c,
ipfi dorfalis medulls: gratia ineifum,habet maximu,quod &C hic dorfalis fit craflifsiina.Dcindc
gar.
ipfiuscorpus'intcriorilcdcc.xculpitur,8<:Tinuminpoftcriorifuicorporisfedelcuiterincifum "'''P&K.
^
oftcndit^quicartilagiueincruftatus lecundx ucrtebra; ' dcntcm cxcipit. Corpus cnim primx
uertcbrxhacrationccauaf,utdensilleinprimaucrtcbriiinibircponiqucat. Cxtcrumncpri- Ja,if,t.^
ma ucrtcbra hoc modo in fuo corporccxculpta,&.' corporepropcmodu dcftituta, plus xquo '
imbccillisinualidaqjrcdderctur' proccffu quodam&: tubercuIoinantcriorifcdeaugetur,cii- ^'>"'fe
'
lus bcncficio illacraftcfcit,robuftiorc}!euadit:pra-terquam quod ipfum etiam tuberculum aC'
cominodum cft fufcipicndx iufcrtioni,primi dorfum moucntium mufculoru paris. EiufmO'
diitaquchuiustuberculiufuscft.nonautcinhoc producitur, utnimiumcapitis flcxumpro-
hibcrct,caputcp in flexionefuftincret:autin caufaelTct, utflcxuin caputalacrius dcnuo furfum
&: iu pofteriorarcflccteretur, qucmadmodum Galcnus in quarto dc Adminiftradis diflcc^iio-
iiibus parumrcfleaftcruit. Nam
(ut nihil hic decapiiis motu, fupcr quam ucrtcbram fcilicet
isfiat,dicam)caputnullaraiionceoufquciuclinari poicft,utoccipitisos id tubcrculum con
tingat,tantum abeft ut illo capitis moles fuflcilcii-ctur. Cxtcruin prima ucrtcbra ad latcra ' ca-
e,figX.
iiitatis^qualccundxdentemadmiitit.eftualidifsima^&crafl^ifsima.&utrobicf'' unumoftcn- t /f-
dit finum, quo fiii latcris occipitii oftis capitulum cxcipitur. Sinus hi un-inquc finguli, ut illis
f^f'^
capitulis cxquifiie rcfpondercnt (fi ° priora poftcrioraq; fpeflcs) oblongi funt,&" cxicriori-
''
'cll,jig o.
bus lateribus furfum cduifli, inicrnis ucro profiindi:iion fecusprofccff o, quam fi ambo finus
' <l',',fi P-
cxunorotundo profundoqsfiiuicffcntdifcifsi.^^Sicnimcoxcndicisoflis^autaltcriusonisro r
'
'/
"^-
utf ''^'"P"'^'"^^'^™«"'--Adpoftcr.orcfinuuniqu.buscaputinarticulaturfcdc.u,"finusutr,i^
,»,!l.;^f;^''^P™7"^«<^b>-icje„lp.tur,.ll.rcfpo.id^^^
1,1 f, tulorumlcdemcxlatud,xi.A.ubocnimfi.u.s,occip,tisonis,ii<uir[.&prinia;i,ertcbrxfi,i.uI
»..o|v. u,amprxbcntpn,uo pa„ncruoru.ndo.-fal.smcdullx-. Can,b„s„e^^
n^-
br^nonfm„s,fedpropnu,uforamenhkclabEtine,-uo..ifdnd,tur,quid.ll.sp.-,,nauer
admodum a,iipla altaq, fit. Cxtcrum hiclio.iiinis ucrtebrx finus,ct,am
ad
pofterio,-e,n fora
m,,i,spartcmpcrt,nct,quotranfuci-fusperforaturprocc(rus:utitafinusillcnon,iei-uod,',nta'
xat,led ucnx .irtcnx^ ctia,ii ccdat.quas hac caluariam
f •-fi..u. ad..-cpaulo prius rclatu.u cft ner
fora
(u,sf mcn leil.cct ad rad.ccm capitulorum occipini oftis excuiptuni.
Prima ccru.cs uertebra oo
ltcnonproccflu,lcufp.naobhoc.nterrcl.quasucrtcbrasfoladcft.tu.tur,qu6d,saliq„otrnu^
F 3 (cuioruui
"
dcfinui,hxcafpcracfi:,&uclutiacutalincaextubcrat,quofacilius'quartucapuimoucntiumu ji.x.
SmM p-rime fculorum parhinc principium duccrci. In infcriori primx ccruicis ucrtcbrxrcgionc, fub
unukmfk
lierctiriC tuie J . ouibuscaputcxcipitur.finibus/aliiioiidcm infculpuniurlcuitcrac
lcuitcri infiperfidcca- .".'t,',,;,
b^is
feamtLc ex
rdjecnmtc \ y
- T „
.
^ ,
Horum
,
,
Tiilerufeam V
dcfccndunt,idqj fi hanc ucricbramin crcflo corporc fccundx inniti fingas.Hisfi-
inrcrnum latus tuberum.elatius' cxteriori latcrealTurgit. Vcriim ca laicrum aliiiudo dcprcf "'^'^- *''f
"
fioqi non adco infignis cft, atquc fupcrcilioru primx ccruicis ucrtcbrx finuum. Dcindc mbc- ^
udtdmdepinxi
mui. ucrtcbrg tubcribus duplcx(utrinq; fciliccl unus>ft cotextus,eius quem ftatim dica
motus aratia cftormalus.Nunc cnim icrtius fccundx ucrtcbrc ad prima conicxnis adhuc fcr
Secuud-C uer
moni eft adii cicdus,qui fccudx ceruicis ucriebrx dentc cum prima ucrtcbra cfficii.In mcdio
'
teira dtns.
cnimduorumtubcrufccundx ucriebrx,cxfupcriorimcdiaq;ruicorporisrcgionc,proccnus „,a-',o,l,'.
miuenehri cxicii. Qui iii laicribus confpiciuniur.inicr dentisradicem fecundxuertebrx tubcra confi- & ' fe"''-
contexm.
fl;tjnt_unacp cum primx ccruicis ucricbrx finibus, qui his rcfpondent,^ foramcn uirinquc pa- 'i njij-
"
rant,' neruulis tranfmittcndis aptum,quos intcrdum hac in mufculos collum flcdcntes proci j'.^-'^''?
4 N.
derenidimus, ac fccundi paris neruorum dor-
Qiliniuisprdcfensfigurdpriudtim fecundoliho fit prop
falis meduUx furculosccnfcmus. Porro finus
illdmtdmm/mcrepofui.juodi/s fue liictrddumur imelli^
cui caput in hoc circuaflus motu,ac fi cum illa idcm corpus cffctjiungitur, trabi aflimilatur ad
axcmreuoluto. Autpriinaucrtcbracardiniconfcrtur,oftio coiinlTo;fccunda
aute,illicardiniqucmparieiiiiifixuin uidcmus. Prartercaligamcntir tranfucr
^
f\ do^BJtn!'
fim dcnii obdudum, abuiidc coinnionftrat, primam uertcbram ncquaquma
fupra fccundam flecfti ; fi modo quiciccntc dentc, prima ucrtcbra antrorfum ^*"""-«
mx ucrtcbrx finu pcriiidc ac femur in coxcndicis oftis finu, oinni inotus (pccic agcrct Qiiu . m
itaquc duplici articulo,dcxtro nimirum &
fiiiiftro, caput luiigciidu fucrit, omnisq! propcmo-
P'y""''-°''"^7''""^"""^'-''^"'f'>P'-'-'r<:'^"ndai-ctrorfuninullomodorcflecliponct,^
"'mind.Z''
• in antcnori ledc, qua dcntcm continet, prorfus
cxculpcrctur, prima^f tune ucrtebra a dcnte
nonpra:pcd,ta,retrorfum libcreducerctur. Addc,caputneut,quamin
4 h
latusfupra fecundam
moucn potuiflceadem rationc qua probau,mus lateralcm motum fupra primam ncqu,uilTc
hen. Alias cnim neccflum eflit, pnma ucrtcbram ,n altero latere k Iccunda fcniper leuari.quod
ctrcumaclu non impendet. Porri latcralcn niotum
""'^'
Natura infioni prolc,
"° indultria oinnibus ecruicis
commif, t uertcbris, qux finoula- feorfum i,i latus moi,en nc.
queunt ucrum fimulomucs fuccedcntibus motibus illuc
,ur. adro coiicinne mclinantur, ut caput
commode lccundario motu in latus citra omncm noxam Hratur. At
nun c rurftis ad fecun-
damccruicis ucrtebram,ac fiedcincepsad quinque
reliquas (ermonem rcflcftamus, ucram
duniaxatearundemconftruaionemcnarrantes.nccafuquaDiamnouaduccpiationepra-lens
L,aput ,n immcnfum cxcrcfcat, atquc cgo nimium
anxie Galeni ( cuius diliocntia; alioquin
j
cumomnibusmedicinxftudiof,splurimimidcbeo)fe,,faerucrc,omncs6,ipfu,sAnatom,cos '
r
Vcrum luMus fora.runis ,i,aiorcm poriio,icm prima cflormat
uericbra,infionitcr fatisad po,
Spi„.Pu "'^''°''™^'^^'-™'''^""'^.q"ibusfccu,,da-articuIaturuertcbrx;infinuaia.Rd,quain lecunda
"''^'^'^ ucrtcbra commci„orai,da,cxtcrisetiam
itl',
crr. quinquciiifcrioribus maona cx paricfunt >s.i.7
uiasurruh., ™'"'ii"'^';i- Hxc cnim fimiliter aiqr illx.poftcriori donatur proceflu:qui ^
priuatim in ccr «'"f
uieisiiertcbrisfibi ucndicai quodluo niucrouc
' bipartitur,ac prxcipu^fccundxuertebrx
appcndicbus ^,o,v.
earcni.iv. Iat,,,„xqualcs,afper,,&'(ut ita
d,ca„i) ra,uofi, infcnor,^ frdc caui, ae fifpcrius o,bb,
ccniuntur, ac utr.ncf mod,ee deprcfsi quod '
extuberaiis linca fact. qux fecund^m procdTus
long tudinem porngitur qucnadmodum ct
.
gc,iiu.D,u,fio„,sauiemniproecfl-uIospot,Is,,iiaoccafiomufcuI,cenfcniu,-,i,ipoftenonccr
uics f.dcrcpol,Ii.uten.ni h.proniptius
principium dueerei,t,& ualidius quoqucin ucrtebra.
u,nfJii,iasiiiferI,onemmolireniur,hxfpi,,xet,ammprocenulosdir,muniur^Atqu^
u ,nh,sco,ln.ertebnspecul,ariiermach,i,atacft,qu,ai,onadco l^
i
ue tebris,atqucathorac.slumborum;puertebrisproduce,xmtumfuc?at.Dc,ndemaio
t'
fcuIor.,m eop,a,n ceru.cis poftcrion fcdc,qu4m
,n algs dorfi pariibus coIlocStur,
duin..bnn..fcuIosfcapulas,thorace,n,capui&dorfummoue,ucspcrfequar,a^^
qu3
fif me.Porromufculorumetiam gratialecundxticitcbrxfp.naproccri
,s,quam aliquo^^^^^^^^^
fuecedc,,iesip,,ix,cxcntur,cxtcnscplai,oru.fitur,qu6dfc,Iiccthxcpriuat,m-icrtio,,u^r^^^
r-t- r^rrXZr
ra cx g, acl, ucrtcbra
''trJ'^'"' d,tisgrand,orcmefftct:
r.hSuUu.,,,
'^^"^^"''^"^'-'-'^''''-P-beaf^Nctamcni^lmftS
prohxiorcm latioremq, educcret Ip.nam, ipfa
H-cundan, aliquot fibi
S: '^^t.
iub
^ >"
ucrimnoniamfpmx produccndxoraiia quam uiA^
^^' ^^';"-'-'TJ-'= gratia, c^u\l A a, ucu, "'.'^.^-
KTcmeffc. l3r/nni3niinrlpf;>flv,-..r„„ n- „ lcc.inda,
laton.a.,u,ideluttccrepoflet,quamcumpr.iiiaucrtebramolitur.Atquchocilludeftauod
a,,tcaafl:T.i,,nus.Naturainfe,„datque,teru,nfuper.orcn,ucrtebr=i„L^crrrm^^^^^
Tuerr..ue,surr
"'Tc.Secuclacn,mcrafsior,c&iiiaiorualidior;T.cfttertia:
r«»fer/5, fuum occafione, omnibus ccruicis ucrtcbris
dcinprimam n-a rf^^^^^^^^^^^
lat.liimam cfH- fut^ra doci ,m,7,
docuimus
X
Ca-tcrum
.
tranfucrfi proccflus ,11 rd,quis colli uertcbrisno,,
id,„„,l
t:lrurumpro, ,
cundxuertcbrx, cu,breu,s
' o
c\
, , •'"'™dum cxpornouniur &
iinnrim.s i^ rr.c.yfi-
cejruuu..,r.. l';npIexutr.i,quci,aiifuerfusobtigiip,?,ccffi;
ts.mCcundauertcbram.nusquam.naI.,sprom,nere,b,cuiorq,y,proptcrl^
raT^tcm V^Z
^«"-
tubc^
DE HVMANi CORPORIS FAERICA LIBER 1.
'ouiir.^l
^""''^'^'^'-"'^'^"^'^^"'""^S^poftcaconfccutionismotucaputiiilatcraducuntur.Him.ufcuIi
"•' utroque latere ita collocaiitur, ut unus aiitcriori
lutm uh. traiifucrforuni procclTuuni fcdi,altcr ucrb
iterN. poftcriori afcribatur.Scptima auteiii ccruicis ucrtcbta traiifucrfos proccflus
latos q'uidcmcxi
git,atadmodtiobfcurebipartitos.Qiiumcnim ampIiproccnq;fint,nullaiiicumbitnccclTitas,
eofdcm cjuoquc bifidosficri, prxcipuc quaiido mufculi collum iiilatus duceiites,iioii adcoua
lide fcptiiiTxac cxtcris committaiitur,qu6d hxc iUis ucluti bafis in dic^to colli mom fubiaccar,
5,..j;g.A
'3bl'cure iion fecus quam thoracis iicrtcbrx in latus moueatur.
Afccndciitcs "' dcfcendcrt ^fctvin,t!,m
'
l'm°,"m-
'^^"^ P''°P'''"'" ':°"' ucrtcbris adhucclargitur. Qiiuni cnim ucrtcbrarum thoracis lumborS &
':°''P°''''' iiiuicem planis minimcq; cxtubcrantibus comittantur fuperficicbus,ad cum modum
alum quoduolxuigati ainpliq; aftcrcsmutuoincuinbcrcnt^Natura" infcriorcceruicisucrtcbraru
orumua- corporis partem oblongaiii,
capitisq; alicuius arriculi ad motuin cuidciitcm lafli ritti,cxtube.
bris fi.cC'
"°'""^>^<: fuperiorem corporis ucrtcbrarum partcni amplo finu ita
°
pit. .4!
fit.,4.. cxcauauit, ut obloii-
gi^"" lupcrioris ucrtcbrx corpus 111 hunc fubditx ucrtcbrx
^'^""'''^'^'-"''«''sucrtcbrxcoi-pusinhuncrubditxucrtc'
f; cr
'•/.cr finum ingrcdiatur,ucrtcbrarumq;
sjig.t. compago ad moucndumpromptiorconfurgat.Atquchxc compaaioiiis fpccfcs in fccundc
9P.'<>^, ucrtebrx
ucrtebra-Tm-n
cuin friTLT ,'N'Hcinfl,-iM
tcrtia,& q1,,-i,.^«-(T.U;.,^.,.,^.-.,.„
dciiidc 111 aliquot .„1
liibiaccntiuni uertcbraruni nexu maois cft n. •
colpicua".
•
_
Colli autem lcptima, primx thoracis quafi omiiino plaiia innititur
ftipcrficic^ac ctiam ipfius
mm,,,z. corpus elatiori li-dc noii adc6 atque fupcriorum ucrtcbrarum cxcauatur:quod prxcipuc acci
dit,quiafuperiores laxius infcrionbus inoucri.cx ufu fuit. Cxtcrtim quam tuto uertcbrx inui
cem ligamcntortim ope colligcntur,quamq; ftudiofcNatura laxis his olTIum conncxibus pro-
fpcxcrit,inufculi & ucrtcbrarum ligamenta in fecuiido libro aft'atini oftendciit.Nunc intcrim
D E I opificiuin fumnioperc admiremur, qu6d is fimul & lixuritati,&inultiplici motui tam
incrcdibiliinduftriaprouidcriti&quauisfortc crcbriorcs ccruicis noxas luxationesq;,quam
reliquai-uin dorfi partmm ficri conlpicimus^iiihilommus
tamen adhucmaois obucrfeturrani/
a
70 ANDREAE VBSAHI BRVXELLENSIS
iTio,t3iitam hominum frcqucnt/am incollociuslaxeCarticulationis uitioncutiquamafEci : &
expendamus paritcr, quaiuumadomniauitccmuniaincommodi rigida imniobdiscfciruix
adferat.Qiiod ucro lccundx ucrtcbrx corpus in ''antcriori fede non planum rcliquorum colli '"f- ''
''''
ucrtcbrarum corporum modo uifitur, at tubcrc fccundum longitudiiicm duc"io aniplioris li-
nea-formacxtubcrct, &
utrinquc ad cius tubcris latus dcprimatur, mufculi illi m caula ccn. ''
qsKxfal.
Icndi lunt,qui collum fleflentcs, &
liac fcde coeuntcs, in iftam ucrtcbra: corporis forrnani ua- tuh. a,b.
lidius inlcruntur. Vcrum quum tcrtiaccruicis ucrtcbra lccundar fubiaccat, & utriuiquclatcris
collum fleiScns mufculus (upra hanc ctiam inlcratur,non mirum cft, antniorcm ccrpori,^ fcr-
tia; ccruicis ucrtebrx fadein lccundx ucrtcbrx nonnihil clTc confimilcm : imo dicTrcruni n lu-
fculorum occafionc omniu ccruicis uertcbrarum fcdcm ucluti comprcflam, non autcm iit tho
Pmejpiunu lumborumqj ucrtcbrx fcmicirculi infiar,protubcrante uideri.Qux quiim ita lc liabcanr,
ncmincmlatet,omnibus ccruicisucrtebrisnoncundcmproccnuum numcrumobtigiffc. Ne
autcmaliquid hlcprxtcrmifide uidcar, ncceffumfueritucl Galcninomincalicuius ucrtcbrx
ceruicisproceflrusitareccnlcrc,utundedmnumcro inillisprocclTusadinucnias:totidcmnan
Zil.,, Je V- queprocelTus colli ucrtebris a Galcno afcribuntur. Aflumito itaque tcrtiam,aut quartam,aut oifiruuta
upiTttim.
qujp,j3n.,^3ut fextam colli utTtcbram,ac primum duos numcrato proccflus in liipcriori corpo- 'h''" ''"^
gerant,nihil obftitcrii,cur minus Kic duodccimumquoquc liiigas,Galcni numcru auiflurus. ' sfe-,-,cr
Item quia oblonguin uertcbrx corpus infcriori fcdcproceflus modo quoqueeducitur,quid '^^
'
prohibcbit &
id paritcr dccimi tertij proccffus loco, cxtcris adijccrcf QLiodautcminpriina
ccruicisuertcbra,&; lccunda, fcpiimacjialiusproccfluu obfcruciur nuincrus, atque illeadhuc
iniftisuarius,uclmctacciitccitranegodumpromptecolIigitur. Foraminain ucrtcbrarum '/i <4. '
'^'^'
Fordmimm latcribus neruis a dorfali mcdulla iranlinittcdis,&: ucnis quoqucac artcnis ad illam admittcn
vn-uos inLtc dis parata,cadcm fcric fub lccundaccruicisucrtcbraadfacrumulqucoscoftituuntur.lnicrla-
rimfattten,
uumndturd.
tuscnim poftcrioris fcdiscorporis ucrtebra', &
afccndcntcs dcfcendcntcsq! proccfliis, finus
i ^ r r i' ' i i i i i
JncolUuntt, 1tii"am lupra intraq; in ainbobus latcribus cxculpitur, qui cum proximx ucrtcbrxfinu js,;,/;^.,.
f ^ bent niodo. in ccruicis cnim uertebris lemicirculus in fupcriori ucrtcbra, fcmicirculus iii &
^ — inferiori cxculpitur,utraqucucrtebra parcm opcram ad foraminis conftitutioncm prxftantc.
Autfiquis adamursim fingula cxcutiat, infcnorucrtcbra in ccruiccpaulomaiorc poriioncm
foraminis conftituit,ipfa fupcriori.' Sinuscniminfuperioriucrtcbrxpartccxculpiiis,S'ntcr is,<,/i,.
dior cft finu,qui "" inicr defccndentem proccflum,& corpus ucricbrx cxlaiur.ln luniborum
'
proi^fi^is contraria cft ratio fupcrior eniin ucricbra, fupcriorcin foraminis fcdcm la- m ^yi.ratrr
.
!™-Jr!i'
^J- tei-acpcftormat^iiifcrioriinterim ucrtcbra inferiorein foraininis illius paricm,fcu ucluti tcr- '<^'-
f ) tiain circulipartcm duiitaxat conftituentc. Sinus cnim in illis ucrtcbris intcr corpus ac dcfcen-
dentcm proccffum cxculptus, multis numcris eius cauitatc fupcrat, qui in fupcriori ucricbra;
Jnthor.idi paric iiiter corpus ipfius &afccndentcm proccffum cxIaiur.Thoracis autcm uertcbrcmcdio
«mc m iihabcntmodo.quxcnimcxilliscollopropius acceduni, colliucricbrishocncniorunifora-
minc rclpondcnt qux iuxta lumborum ucrtcbras confiftunt, lumborum ctiain ucricbris in
:
foraminis forma afsimilantur. Quamobrcm uero Naiura,in alia fcdcncruoruin foramina" in- « ifi.cs. „
tcroccipiiisos &primam ucrtcbram,ac rurfus°inicrhanc & fccundamcxlaucrit, quamin ''''4H.O'
rcliquis ucricbris,cuiuis obuium cflearbitror^quiprimx ucrtcbrx cum capiic,& ciufdcm ucr '''i^'
tcbrx cum fccunda articulorum compagcm fcciesqi ex prxccdentibus iniellcxeril.
4 n^^" Hx nancp °,
liquido coinmonftrant,iii latcribus ariiculo occupatis, ucrtcbras illas infculpi ncutiquam po- fe««i.
tuiflc,nifi prorfus inSrmum inualidumtj Nanira hlc lcciflct conicxium, mutuo olsium in &
afsiduis moiibus affi itflii, ncruos rumpi uitiaricf cupiuiflct. Qua ucro prouidcntia hax fora- r
^
mina in facro oflcexculpfit, in cius oflishiftoria Cxtcrum quod ad prxfcns Ca
pcrcurram. Ih^thl'.
Vmrhdnm putadhucfpecftat, colli uertcbrxaliud nihil fibi priuaiim afldfcunt. Nam ctfi omnium ucrtc- «'' «''J
uppndias.
brarum Iccundam {cquentium corpora fupcrius infcriuscj!,& ipfius ctiam fccundx corpus in-
fra.ippcndiccsinminoribus natuoftendani, idquoque omnibus ucrtcbris Iccundx lubditis
''l."'|'
^
"
. .
tur. Rcliqua: autcm ccruicis &;tlioracis &C lumborum ucrtcbrx prxtcr pnerii pluriL
'
appcndiccs.tribiis
s ^rimii U-
coji/idre ojii/
cxtriiunturpartibus.VnaenimIincacartilagincoppIcta,(ccundtimfpina.'duciturIonaitudi,
KM, Lui.
itljfi.
nem,a foraminc dorfali mcdullx parato ad Ipmx ufqucapiccm pcrtincns Alix
jvramine . autcm dux
illo pn- fdit abcodcm foraminc produclx, corpusucrtcbrxaduobustranfucrfis proccftibusrcliquiscj
(erctitr. jc ucrtcbrx poftcrioribus j^artibus dirimunt, qucmadmodum m agno ac hccdo eft ccrncrc.
citr.di attlc
Qiiamuis id in pucrulis obfcruari maIim,qiiod ipfis ofsium noxx crcbrius quam xtarc
er tcrtiti i confir
matis oboriantur.Cxtcrum in xtatc paulo proucffioribus, hxc ofsium
forafttmc frcqiientia abolctur:
appendicestamcnctiamuigoristcmporealiquandononitadifFicuItcrdiftinguuntur. Infcnii
VeYttlrdrum
busautcm nonfolum appcndicumconncxusoblitcratur,ucrum ucrtcbrarum corporaalias in Jtniiiui j/i,'/
modo quatuor ucrtebras in illis ita concrcuift"c, ac (imul in ccmitcriis cftbdiuidcas, ut inuicciii
diuellinulla rationcqucant. Coalitusiftcquorundaproceftuumfitintcrucntu,quos
corpus
unius ucrtebrxab cxtcrna ipfius fuperficic m
aliud producit, G-.Tterum coalitum hunc in caii,
cur minus dorlum moueant lciics, &: qu6d ncquaquam dorfum cxtcndant^ipfiq;
fa eflc,
maois
incurucntur, ncmincm ambigcrercor, prxcipue quis aliquando gibbofiiicrtcbias inlpcxc,
fi
DE THOR\^CIS 'y E RT E B R I S.
Capitt :k V I.
A 1,2,3,4
. . . . ..
'ib.; ,
i„ ,.
ucrfui
adfcnbcre,Ctame,i qu,s fingulaftudiofe nmabitur.co,ifpieict
i .
primamlumborri&thoracis
I a. K.
Eli.fd.fi. duoacc„nam,&u,.dec,mam,ahquot<5 ucrtcbras ipfis fupcrpofitas.hxc
dcm G. foramina pro illarum
mag,.,tud,,icinfign,oraplura&altioraexigerc,harum^pucrtcbrarSeorpusfungo(7us,quam
ca-teraru,n o,nn,ueflt.Quod fclicetmagna:
fi„tuertcbrx,& cauxucnx" caudi?cm fibiinni-
tcn£annonfor£mttu.,acduntaxat"ucna:paricarcntispropaginibusimphccnti.r.
In°tranC
^
cclTus minorcs adhuc dccimx funt,& duodecimc proccflus adhuc minorcs ipfius undccimx:
nimirum quod non tantus horumproccftuuA ulus, atquc fupcriortim ucrtcbrarumproccf
fuum,fit.Ca:tcris enim omnibus cofta; articulantur,quarum gratia thoracis ucrtcbr,x ualidilsi
moscra(Iilsimos^procenustraufiicrfosribiucudicat.Duodccima,-ucr6 S<;undccimxtranf'
uerfisproccfsibus cofta:non articulantur. dutccniminfimaeutriufquclatcriscofta^unicataii
tum ad ucrtcbrarum corpus articulationc conimittutur, rcliquis intcrim ad ucrtcbraru corpo
ra &
proccn"uum tranfuerforumapices dearticulads. Ad apiccs uanquc tranfucrlorum pro,
ccffuum nouem fuperiorum thoracis ucrtcbraru finus cartilaginc incruftati uidcnmr,quibus
coftarum'' capitulum articulatur. In tranfucrfis autcm dccima; ucrtcbra: pro celTibus ciulmodi
finus aut nulli, aut intcrdum obfcuri confpiciuiitur : in duarum ucro infimarum proccfsibus
prorfiis nulli occtirrunt.Praitcrea finus iii tranfuerforum proceftuum apicibus fcu!pti,omncs
quidem antcriori procclfuum fedc habcntur ucrum ali] fuperiorcm, ali] mcdiam magis occu-
;
TnLiL.'li- Of ucrfos proccftus illis ucrtcbris abcflc uoluiflct,no magis ucrtebras dccima: (quam Galcnus fu
/;i»s. pi-^ iiihacp lulcipi tradidit) fubditas, quam fupcrpolitas,dcbuifllct illis proccfsibuspriuarc.
Nam fi inferiorum ucrtcbraru tranlucrfi proccflus motui latcrali obftaculo crant futuri, proic
non minus motui, quam infcriorcs obftitiffcnt. Qticmadmodum cnim dorfi
(flo iiipcriorcs
Noucm cnim fuperiorcs' longifsimas cxigunt lpinas,non admodum amp!as,at tamcn ex am^ "''^''\t,
pla bafi in mucronem fcnfim dcfincn tcs, trianguliq; imaginem ita refcrentcs, ac fi iriaiigulari o'p.
conftarcntpyramide.Superiori nanqucfcde' rcflamacutamqioftcndunt iincam, fccundiim
ipfarumlongitudinemexporrc(ftam,&dcindcutrinc5iad'' latcraiuxtainferioremipfarumfe' ™''te°>
dcm,fimileetiSobdnentliiiea.adc6utfpinxiinius,treslongxacutxq)lincx,icrnasfupcrficics
eflormcnt : quarum ^ dux fupcriore fpinx fcdcm coftituunt, qux fuperiore uertebra relpicit, x =
fe mi
atqiharumunautrinqihabctur, * tertiafupcrficicsinfcriorcmcoftituitlcdcm,fubiaccdsuertC' '^O'^
brx fpinx incumbente.Tres iftx fuperficics in cadcm fpina in nouc fupcrioribus ucrtcbris.ui NaTp.
^f,
plurimum parcs &xqueamplx ccrnijtur,ct dux fupcrficics exacle Ixues funt. tcrtia autem & y ifig. iit-
rcra
m
CEHVMANICORPORtSFABRICALIEERI.
remi«amimagmcmadc6rcit,!commonftrat.Duxeaimfi,pcrio.Tsfupcrficics,anin •
Tmt,Tl
™
'P'"^A«5^ ceruicis, i.ifignitcr dccliucs feru,itur,fcua fu.n.no ad .,num
thoracs ucrte.
tcndunt De.
l^t''^ri,.ii
'"^''T'
iUireierrcnt ^'^^r"'^'^^^^"^^^^^^
1 ranfucrl, autcm procclfus duodccinia: thoracis,
. no,i fol^nn furfum conniuc-t
ueru.iict,a,ncgrcgic rctrorfum ducuntur,
quemadmodr,&u,idecmx&dccimxpi'occirus
"onn,.i,lfurlunilpcaat.Tranfiicrfilumborriuertcbra,-uproceni,sadmodr,oblci,refurrum
:«f ..7-
H. ducuntu,-:quanq uertcbra facro ofsi c5mini,pauli
nianifcftius fuos proccftus ftirfum cftcrre
ccrnuur.hicanibustranfucrfi procclTus colliucrtebrarum
deoriuiii tciduiit Thoracis autcm ucrtcbrarum
pcrquamconfpicuc nia.iilcfti &
proccftus,aut non dcorfuni fcnintur aut
ad.
modum lctmcr. Vcrum lumborum ucrtebraruni proccftiis infigmtcr in
alium obliqu,; porri,
gu,itur,&Galcn.delcripiionibus adamufsim conucniu,ic:fi,nodiuertcbrarum
,™mcrum ^«».4* tt.
cxccpcns.plures cn,m liimborura uertebrx cambus
&
caudatis fini,,s obtiecrunt * cuam ho
.n,nibus,quici,amplcrunqueican,busu,iathoracisucrtcbraftipc,-.Ttur.Adhunci'a,ttirmo
\ji.ap.
du,n iranlucrfi pc,fteriorcsqj thoracs ucrtcbraru proccftus
.4
* ""'"''""'^""""^'"^''"-iscoinniuutui-.^IUticro
co,iftiii,i5tur. ill, ucri quosalccn
, , 1 r j
'
quos afccn
N,o.
0. dentes & defcendaitesuocanius
dentesa:ciclcendcniesuocami,s.c.gnn».n,.nrf;,KG.„,,Vi...,:,_,'.,.-i.n,_._-.
caqua:nuiicfubfrquiturfi:riedifpon5tur. ,t ' ,
VcTtcb,-arum
omiiitim que lupra lacrum os habentur,articulation,s,quc nupcr diclis "'/"'•''"'">
cflicitur procefs,bus
iifi. di,plex cftratio .•o'^'^"'"""^'-";""^"^
autcmin fuccUJiibais uertcbra fupcriacentem fubintrat, ac abiiialulcipitur*
"-'"-.-'11 <'JFc<<tict,iicm,uuintrat,ac
. ,j ab illa fufcipitur: tlfj-'
i *
j«. aut fticcuiiibciis
iuccumbciis fupcriorem
fuDcriorem in fuiJ
iiiic fimbus
finibus excip,t.adcoutom,i,s
exriDit.adrniirn,-nnic ucrlcbra,
.iri,f„k.„ '
'T,""
duabus tantum c.!?"l ""JJZ
^ demptis,unapartcfufcipiat,aItcrafufcipiatt!r.Pr!macnimccruicisuertcbra&:fupcriori&:infe '^""f
4 lede fufcipii,'" fupcriori quidem occipitis offis capitula," infcriori
.
.( autcni fl-cundani cerui.
cis ucrtcbram. ° Duodccima ucro thoracis
(nifi alia qii.Tpiam interduni fit) utrinque
fufci'
"."2««
pitur.iiuIlaminterimfufcipiens.Omncsitaquehacuertcbraluperiorcs.adpi-imamufquecc^
/;.Mp..4 "'cis^priori articuIationisgenerecommittuncur.fupcriorcii,iifI-mper
infcriorcmcxcipit ut
.a- dccma thoracis undccimam. Qua;aiitcm fub utnnquefufccpta locantur,
fupcriori quidcm
trdrmimodt cauum. Delccndcutcs autcm procclius latcre luo extcrno (modice inienm ucrlus antcrioraj « i,,fi.a.
tnkulitimr. oblongo protuberantcapitulo, quod in inferioris ucrtcbrx afcendcniis proccftus finu apie
excipiiiir.Adc6,utinIumboriimucrtcbrisinfcrioruertebrafi.iisfinibusfupcriorisadinittatca
pitula:fccus quam in ceruice & thorace, ubi fupcrior fuis finibus inferioris uertcbroc tubcrcu-
laexicipit. Duodccimaautcthoracisucrtebra^^afccndcnccsproceflusfiniilcsgerit cum alccn '"^f' ''f-
rani quoqi, dcfccndcniium in lumbis ucrtebrarum procclTuum ritu. deindc hi fubcunt finus
afccndentium proceftuum prima: lumborum uertcbraj.qux quum duodecimil cxcipiat,quid
colligi pofsit,quam duodecimam fupra infraq! fufcipifVerum intcrim non ita mul
promptius
tum rcfcrt,an duodccima, an undccima,an alia quxpiam uirinque fufcipiatur: inod6 nos indi
Qmmoheu-^ cibilis Naturx induftria hic non latcat,quxin dorfi mcdioucrtcbram cfHnxii, ftabilcm,&
"hUorfi^ic-L
utrinquc ita fufccptam, ut in camcratis & arcualibus xdiHcijs architcflos inicr uii-iufque laic- Fignw o-
ucrirct
mrrir-f lurciiii rislapidcsunum locarc ccrnimus,qui utrinquc fufcipiiur,ipfo intcriinnullumfulcipicntc: P"'»/?»""
I
,
,1,1
^ ^ Hr ab alio MuJUi
qucmadmodum cxtcri omnes uuum \lapidem Clulcipiuiit,ix
C T ft-
1 \
'
ttponucrir. cxcipiuntur,uiftincnturc{i.
Vt enim dorfuni fibi dicaiis agcretur moiibus,hanc ucrtcbram utrinque fufccptam quiefcere, cslniJit.
firmariq; neccftum reliquisinterimomnibusabhac& a fcinuiccm Icuitcr lcccdentibus;
cft,
quodammodo furfum incuruamus.In tcnfionc uer6 rurfus oppofito motu ucrtcbras agimus:
fi quidcin dorfi moius circularij,non autc prorfus angulari Hgura cclcbrantur. Qtiim parum
hacftcnus cognitis, in fccundo libro exequcmur. lain auiein ad thoracis ucricbras rcuerfis, in-
Zi;ffi.cir
ta' uiriulquc latcris afccndcntcm&defcendciitcmprocefi!um,infigncs nobis° obfcruandx
C4 G.
fuiit afpcritatcs,inxqualiicrcj! proiuberanics procefluli^in hoc parati iit ualida hincpronafcc-
rcniur ligamenta,tanto robuftius firmiuscp thoracis ucrtebras coUigantia, quanto obfcurio- H.l.
"cfjlTtimunic,
racisucriebrx feptcmdonanturproccfsibus ' duobusniiiiirumtraiifuerfis,'' duobusafccn ci.lficb.
rM. deniibus ' &totidemdefcciidentibus, unoqj pofteriori,feu fpina. Siuer6undccima,autali-
'
tt i.s/i.N,
0,P.
quahacfuperior, uirinquefufcipcreiur, tuiicduodecima,automiics utrinquefufceptxhumi
ri/i.M, 17
liores, duobus abuiidarciit proccffibus,quandoquidcm afccndenics finguIi;duorum loco, K quidcfl'
propicT finuiii illis iiicifum cuumcrarcntur. Vctcrib us enim nonnullis,' hic finus tam infignis nui llotd'
tur, tuhcr4
V jhabcbatur, ut fingulos afcciidcntcs lumborum uertcbrarum proccIIus,geminoscnunicranc ,
ctutc ^I, L.
uidcan-
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I. 77
uidcanmr. At nunc fatius ci-ic, & illis quoque uertcbris pccnliare Caput confcrarc hxccB
^
inibi accumulatius perfequi. '
P R MA
I XV r r C A- S E CV N D A.
P IT I S P ICV R.A.
TERTrA. cvrvs
E T D VA R VM P R I MA RV .M
ac carundcni characlcrum hidi-
ccni iam lubiungcmus.
'
r
' ^fi""'"" ^''tertsproccfhs.Vcrtlm K,L<:^ M in fccttndafigura et tertia exprcf
. L, fiiis.tlterii(s I.ttcris afcendens not.-tttir proceps. K entm fintis ittfgnitur L uero aitteriiis eitip
M
.
.
G 3 fcrfui
. ;
AND E AE V E S A L t 1 B R \' X E L T- K N S I 5
E R E omniaqux'ad lumbofiimua-tcbrasfpcflant.antcarccciifuimiis,
Ilfi acproindeiUarumdcfcriptiommodo prolixiusnonimmorantes.obirer
prius commcmorata rcfumcmusrdcin fi hoc Caput priuatim aliquid
libi
Cuiufmodi
ucndicat/ubiecluri. Suntitaquclumboru ucrtebrxnumcro quinquCj
'
ucTteh-rdriwi
i.
omnium quas haclenusdefcripfimusmaximx & cranifsimx,obquod M.
corpora.
ctiam ipfarum corpora multis foraminibns oppIcntur,quxnonpcruia
funt.acduntaxat uaforum nutrimcntum aftcrcntium occafioncparata.
dorlaii mcdullx in iiis cxculptum.tanio mmus clt incumocntium uci
icui ai uni
Fcraami. Foramcn ucro
foraminibus.quanto iam toto progrcffu dorfalis mcdulla gigncdis neruis" tcnuior graciliorcp h,fig.cj.,i
nus tranfucrfim aliorum modo porriganiur,» ilium ofta obftant, qux iUius uertcbrx corpori g ift.mlC'
oa.Si dcxtruin finiftriimcp in IjDina fpc^^tcs, ipla tcnuis cftf fi autcm luperiora infcrioraq; con-
narum inicriiallumoppIcns,dcxiros mufculos a finiltris ita dirimit,ac"' ligamcntum intcr ul- licm. E ju
nam & radiuin fedcm fibi ucndicaiis.internos cubiium occupanics mulculos quodammo tcm jlttru
fmu t\ctcLt.
t^cinicn, cTuli coftam,& tcrti.i (qux ali)s brcuior cft) m fpinx appcndicis bafi conftiiuas." Alccndentes " '.ifig.
F,G.
tcsfrocrjjin.
pi.occftus inicrno latcrc, quo feinuiccm crcgionc Ipcflant,'' fiiium adipilcunturprofundum, <",',; ftg.
OcfcctiJcmes
tcsproceniisinfignitcrdccliucsfcruntur, &cxtcrno ipforii larcrcin ' oblongumtubcrculum P -,;fi.K.
fe
froccSJm. dcfinuni, quodmagisucrtebrx anteriora quam poftcriorarelpicit.Tuberculahxcin fubic N,0.
clc ucriebrx afcendctcs fubcut proccflus,qucmadmodum ctiam antea fufiuscxcquutus Itim: rifi.O.
Proccffm
jj^-^uf imij-Capitihaclcnus^quodpriiisnonreccnfuijnihiladicclumfii.Ncqjeiiamaliudfub
'^""dhunZitti ncdlcrcm,nifi Galcnus lumboru ucrtcbris, cx abundan ti unum utrinq) tribucrct proccfftiin. s^fi.H '
DE O SS E S^ C RO, ET O S SE COcv
o^r. C.T^Hf II I.
P R IM A DECrMr OC S E C V ND A-
TAri CAP. FJCyP^A.
injimiant.
N N' dcindc OO , pojlrcmo P infecunda f^-ura oJ?is ftcri dcxtrumfinum notant , ciii dcx,^
trU iliiim, aut (" ut alijsjortiplacebit J) ilis os connc^litiir, CT (Juipofmodum in pliircs Jiniis cy
tubera fubdiuiditur.J\ citim cr N notatur ipfiiis oblott^iis finus,^ anterior. O ucro C7' O tu
berciilum indicantiiiflar ampiie cuiufd.tmUnete promincns , ac antcriorcm finum N& N
ttot.ttum dpofcriori Pj$ cr Q^ifignito diritnens. P enitn fuperiorctn finiis pojlerioris
i->h4^f, <S His niitneris in pritna cT' fecunda infcrilnintiir fordtnina neruorumd dorfdlimedulla in
ficro ojf cotnplexa originetn ducentiutn, qua fex cottjlituunt paria , in antcrioriac pofcriori
facri ofis fcde excidcntia. Horum primum p.tr intcr pritttum osfacri aj?ts qiiintam Iiitnbo^
rutnuertebratncxilit,ipfiusj)fedcs i ittfgnitur . Secundi autetnp.tris foramen intcr pritnum
Crfccunduin os confjlens z indicdtur : CT itaferiatim reliqua fuis numcris ofenduntur.
QVA RTA
F I G V R A.
fomnium quidcm uifa,& fcpc pcrpcram in Galcni libris intcllcaa/cribarum modo rcccnfn-c
haudquaquam funt ucriti.^ Apud qucm qua:fo,Galcni tcmpora fccutum.alia offis facri & coc
cygis^Rtmcntio, quam a Galcno uariis locis fibino conftantc,proditurf quum intcrim nulla
prorfus imagini offis humani acccdat. At iii prxfcnti rcliquos Galcnum licu tos, qui
hominis
partibiiscognofcendisobfuercpotius,quamprofucrc,minbsfaciamus,Galcniomniiimdifle Cfe
(Sionisprofeflbrufaalccorypha-ipladtumakiusrcfumcntcs, quo mlnusturpitcripliusquo. moffinccc
qucautoritatcm ncglcxilTc uidcamur. hi libris itaquc dcPartium ufu/acri olTls non fcmcl inci cygc ft-ntccid.
ditmcntiondqiinibi quatuor oflibus extrui docctur, nullo intcrim ucrbulodc coccyacoflr
afTcnpto.Et pra:terquam quod coccygis oflis Galcnus inibi iion memincrit,
abuiide conftat,
hoc ;pfi quriillos libros fcnberct, fuifle incognitu. Qjiandoquidcquatuor oflis facriofl^a cflc
doccns,iIloruinextremotalcm '
cartilagincm adnafci fubiungir, qualcm nos coccygis oflis
m-icroni in fermonis progrcflAi obiiafci diccmus,& in quam offium fincs altcri ofli non com-
mils!, pcrpctuo fere dcgenerant. Prxterca in dtiodccimo de Partium ufu," tranfucrfos lacri
£ R.
ofifsprocciius tcnucs &
fubtilcs clTc aflcrit : quu in libro dc Ofsibus cos (uti mchcrculc
funt)
crairos&ramploscfle doccat.VerumGalcnus inhoc deOfsibusIibro,qucmpoftIibrosde
<4f. chd' Partiu.Ti ulu,iain in ITmiarum fcdionc pcritior^aggrefliis cft,facrum os' tribus cftormari
offi-
bus pcrornfet. utcunquc brcuis fit, fimiarum tamcn
illiusq; libri oflis dcfcriptio
canum ofli &
facro cleganter &
congruit.Dcin fub tribus offis facri oflibus alia ffia ciiumcrat oflicula,
fcite
li.ira! coccygis nomiiie ab ipfo donata.S: fuccincle ut in fimijs fcfc habciit
cnarrata.In Iibris de
AJiijiiiiftraiidis diflccfiionibus, quos omnium Anatomcs Iibrorum poftrcmos fccuiido cxa-
rauit, ut fcmpcr fimia: magis quam hominis conftructioncni inibi pcrtraflat, fic quoquc facri
oilis 6^: coccygis adeum niodu mcmiiiit, ut nihil omnino ipfius oratio inibi a libro
dc Oflibus
rii riu^cid. d;icrcpct.Q_uando cnim intcr fcmoris motuum autorcs ' mufculum rcccnfct,qucm a coccyae
uh. * ofTc principium duccrc inquir, promptifsime colligitur, illum iriaofficula in
fimiis tcrtium os
ficri offis fubfequciitia innuiffic, quum intcrim in libris dc Partium ufu (dum ^ihrodecimo
magna cx partc
aliorum Anatomicorum nitcrctur placitis) cummufculum a facro oflc (uti ciia in hominc ficri
audics) cnafci fcriplcril.Cxtcrtim quo minori ncgocio Galcni dogmata aflcquaris, corum &
ofcitantiamparitcrcxpcndas, quicxaliorumlibriscaquxnunquamuidcriTtridicuIeiranfcri-
bunr, iamnicnonpigcbit&faciu&coccyxos,ut infimijscanibusqj lchabcnt, dcfcribcrc,ac
poftinodum honiinis ofsium hiftoriam inftiiuere, In canibus itaquc &fiinijs fub infimalum' Simia cdr
mifficrioO
borum ucrtebra, '
os quoddam rcponitur tribus cftormatum oflibus, ita inuiccm commilsis, fis 'jcfiriptio
rucincs I, ut iii antcriori fcdc iuxta carundcm medium talcm conncxus fpecicin oftcndanr, qualcm ucrte
1,;. \ f;KIJJ
brarumcorporainutu6conipaflaexhibcrct,fiquandoitacoaluiflcnt,utnctantillumquidcm
fftn Ji/i /7-
moucri poffirnt^&ex ipforum medio omnis cartilago tcinporis fucccflu iam cuanuiflct.quan,
quam & in catulis lacri offis ofsium unio cartilaginc ctiam aliqua (ut in appcndicum concxu)
rcplcri confpiciatur.In latcribus anterioris iam dida; lcdis, hxc oflitin a;tatc proucftis uix ali^
FjltmuJiJt cs
quam coalitus imagincm oftciidun t, fcd continux ab initio fuiflc: uidcntur. qucmadmodum
abltndc no
tt.rif:t , O" & poftcrior ipforuinofsiuin fedcs prorfus (nifi forte in admodum catulis) coiitinua apparci.
5osif.( rJ£- Tria hxc offia inuiccm ad hunc modum coalita, Galcno in Iibro de Ofsibus, &Iibris dc Ad.
phiAhituy.
miniftrandis fciflionibus facrum fcu amplum &
latum os dicuntur.Sunt eiiim ha-c a latcribus
amp!a,continuaqp:& quum ucrtcbrarum imaginem quodam modo cxprimaiit,hicamplos la
toscg tranfucrfosproccffus efFormant,qui inuiccm continui in fc infigncm & ina-qualcm afpc-
;HHJfC j/l. rumcp*' finum in cxtcrnolatcrc cxcifum gcrunt,quo ilium oflibus ualidifsime coarflatur.In po
^fjjlii( JJ-
fteriori parichocos trcs cxiguas cfficitlpinas.minus quamGalcnus arbin-aturfurfum fpcflan
trttt^; .
nent,& eofdcm magis dcorfum quam furfum conniucn tcs:dcin fpinam aul nullam, aut pcr, nsctniiin-
tc^rxrum fi
q^uam cxiguamji feporriguni. Corporum enim forma pcnitus illis rcfpodet ucrtcbris,nifi for
gwr. kmbo
tc pro olTicuIoru inolc ha:c aliquis, minima quacq; cxpcndcns,ampIiora cffeaftrucret. In afccn rum (imc-
dentibusautcm&dcfccndcntibusproccflibusncminiinuinquidcmdiffcrunt.Horumitaquc bns.
triuin ofticulorum fuprcmum.fuo corporc tcrtio facri oflis ita coarflatur ofti, utluinborti ucr
tcbra:intcrlc. Suiscnim afcendcntibus proceflibus dcfccndcntcs oflis facri proccflus cxci-
pit.Tria hxc inferiora oflrcula Galeno coccyx proculdubio appcllaniur. Intcr tria cniin ha-c
oflicuIa,&intcr horum fuprcmuin & fiicn oflis infcriorcm paricin,non ininus intcrucnit car
, quam intcr luinboruin ucrtcbras, quum intcr iria
tilaginis,aut potius cartilaginci iigamcnti
facri oflis ofla nihif uti iam diximus, cernatur cartilaginis, &
pra-cipue in a-taicproucfliori-
bus.Dcindein canibus fimi-jsq; mufculus fcmur moucntiri quartus,a tribus illis oflibusprin
cipiuin fumit.cum dico, qucm in tcrtio dc Adminiftrandis fcclionibus a coccyge off-cnafci
Galcnustcftatur.Quinciiamforaminancruistranfmittendis incila, GaleniiniTbro dcOfli-
bus dcfcriptioni accurate conueniuni.Tria cnim ncruoriim paria facro ofli,& totidcm coccy
giaGalcno tribiiuiitur, qua- in hunc fc habent modum. Vetcribus Anatomcs profcffonbus
U£cfcrcf:
is in ncruorum paribus rcccnlcndismos fuit,ut ncruorum par fcmpcr ad neruis fubicdam rc- rirHira frctii
interprimum ipfius os & infimam lumborum ueriebrain clabitur, cuiforamina ad cum mo,
dum incidun tur,quo in lumborii ucrtcbris ca habcri iain pridcm prodiium eft. At fecundum
& icrtiuin par.non a lateribus primi paris ritu exiliuni. Qiiuin cnim oflis facri latera articula.
tionccumiIiumofTibuspra-pedirentur,impoflibilcfuit&hicquoqucpcrIatcrancruos cxci.
derc. C^iocirca in antcriori &
poftcriori oflis facri fcdc foramiiia in oflium compagc ca-Iatur,
uthacNatura-induftriaab iHisncrtiorum paribus,qucmadinodi; &
acitcrisfcrcomnibus
antroriuinrctrorftimqifobolesopportunedirigcrenmr.Acfccundo quidcmpari foraminain
pnini off s cum fccundo compagc excinduntur, leriio auicin pari uia
paratur, qua feainduni
ofiUs lacri os tcrtio coalcfcit. Caicrum tribus a coccygc
offepullulaniibus neruorum pai ibus
foraminapennde ac in lumborum ucrtebris exculpiiiur. quum enim horum oflium
latcra (u t
oflis lacri ofliuin) articulatione non occupcntur, fatius
ftiit candcm hlc foraminum fcricm ob-
fcruarc,quam in ali]s ucricbris laterali articulaiionc non pra-peditis
fieridocuimus.poiifli,
mum quum horuin ofliculorum articulatio iUipar fit,qua lumborum uertcbra: inuiccin coar
flantur. Primum itaquc par in uiroquclatcrc uno incifo foramineinter icrtium facri offis os
&primum coccygisprodit: Sccundumucrointcrprimum coccygisos,&fecundum:Tcr,
tiuin auicm par, inicr fccundum os &
tcriium egreditur Ab humiliori uero fcdc tcriij oflls,
.
"'fi/'«<;i-du'"'''Pn.n.oniscumrccundocoa(,tu.''Quippc,ionrar6primumos(I-cundopo:
ftcr or.(cdeeaart.culat.on,s lornia co.n,tti
(peflatur, quaafccidcntes dcfccndcitcsfp ,n \L,
'•^'^"^'/''^"^"•"P'-°^5'^"^^'-""'l='>-'folcnt.Ve,-imctfi,ll,proccnus,ra,uno.^^^^^^^
f^.-fez.
'"^'1 ^"i^ proce(lus,o,nn, ex parte fccu.id, olTs
b .j,,. r . proccffibus
coalcfcu„t"& om.ics ,ft, con
ncxus adco funt uahd, ut p.-,minn os ne tannllum qu,dem
fupcr fccuudum mouer, qucat. Ali
quando tameu (acraolTa ,u ccm,tc-,1s obuia pr,mu,n os
abruptu,n oftcndunt, idcp ac fi lum,
boru,n cffict uertcbra fcorluni mucn.tur. N,fi ciim id
p,„num
os craffis amplis do,ia, ctur &
tranfucrfisproccfflbus,alumborut,crtcbrisformau,xd,fccrn,poffi«.Porr6,,ipue,islcxho-
rt,niolTTu,ncoal,wsctam.iipoftcr.or, fcdcc5fp,cuuseft,
, . , qucmad,nodum ,nantc,-ior,parte
"k f.g. cl^'pc"at.li,ma.Demdcut,nnuIlishom,ii,businanter,orifcdecoalitusomn,noobI,tcratur
p«c„.ct ^'-'^'^'^'^ducn^nh^sfi^prcmnnmaiuscftnicdio.&mcd^umniaius.nfimo.-.taquocphomi
. fig. am .iis olia a,ito m„iora u,dentur.qua,ito hu,nilio,-e,n in facro
oftcfcdemoccupat. Oua.iquam
^u,:,f^r. •''?"'^<>/8^''''"'-or'umrct.-orfumqjmagisp.-ominait,bustranft,crfisconftctprocembus'P,-i
aimmtc .TU ieu .uprcn, ofl,s (upo-.or pars, omnino
lupcriori fcdi cu,uis lumborfi ucrtcbi-xrefpodct
pispi-v Ltcorpusc-.iiTcmintailiiml-i
qumtx lumborum utrtcbrx ,ta primo offi adaptatur, ut lumbor5
'
fo cii .4 .
ucrtcbrx fu^
''fe;r..P'^'-'^r''^."«*'-^P'-0':'^ff""mtubcrculafufcip,unt.S
abmtenon fede tcrtij canumoffis diffcrt. Hominis enini os nullosdcfccndcitcs ad,pifcitur
proccftus^
. ,
_
.
cip
"
quo ucrtebrarum corpora intcr le,aut podus quo caudarum olla mutuo coariftantur. Quiii- 11
rurfuSjin anicriorcm & poftcriore finus.dirimit. ' Antcrior utcunq! fimplcx cft,alper tameii, , j fl,B. c,
& inxqualiter admodum incifus. ' poftcrior altius cauatur,ucrum in mcdio proccflum often- c/c.
'^'
'i^'^'^
dittranfuerfim extuberante.quifinumpoftcrioremdcnuoinfuperiorc&interiorcminrerdi
uidit.HisfinibusaptifRmerefpodentilium ofla,mutuis niberibus,finibusqjdonata.Sinushi k,n.
& tubera cartilagine alioru finuum modo non obducuntur. Qiium enim alia tubcra& finus s'hP,
teui continua^ 8^ planacartilagineincruftentur^iftifacrioflisfinusnihil praitercartilaginca ^'^^'("
cducunt ligamenta,facrum os robuftiflimcilium ofli concflcntia. Hi finus prxtcrca ad tnapo „;j;„,i, _
tiflimum fuperiora ofTa facri oflis rcferunf infcriora cnim proccflus tranfucrfos habet tcnucs, <i«'«"
.
at amplos intcrim,&intcr fe continuos,cx quibus' mufculus illcpronafcitur, qui fcmoris mo- j"^""'"^''
torumquartus habcbitur.Verum tranfuerfus quinti oflis procclTiiscaparte, quatranlucrfo ,.|(,^.
fcxti oflis unitur proceffui,"luberculu cxigit,utcuncj! promincns crafluin,in hoe formatum &
i.i/ig.R. 11
utopportuneduo"' ligamentahlc facro ofli impfanrareniur quorum altcru ab ' acuto coxc- .
"'"l'"'^''
dicisofl;isproce(rucnafcidocebitur,aIicriiab 'elaiiori fedeappcndids,qua coxcndicisosdo- mmild-
Tndmm^ nari audics. Foramina neruis iranfiuittcndis in fex iftis oltibus exculpta,imaginc,quamuis tc-.m /.
'
ueriebrarum lateribus profilicnres. Sccundu par inrcr primum offis lacri os,& fccundum:& ,
^
,,K„ir7""'r,
illiiuftiflime cum ali^s hinc prodcuntibus mufculis origincm ducunt. Toia autemoffis fa- la^Uo uf
cri fcdcspofterior o;ibbacft,& curua, quoitaturius propugnaculi modoeas quibtisprareft 9"'' '"'""
npoitenarj^ r
crioJJisfiJcs
p r l\
partestuereiur,acaboccurianiiDusmunirci./\ntenon
t rii
•
n •
r • lior/iwr-
autem lcdc,l3cueclT,ncquealpcrum, „
cuiufmoJi. ledfimum cauumqj, quoaptiorcm illis organisquxcum alijs offibusinftarpcluiscuiufdam
tur: quod ipfi corporum ucrtcbrarum modo ligamenii admodum cartilaginci interucntu '•'-''^'^
^'""'•5"'
committitur,nulla interim alia accedcntcarticulationisfpecie,nififortequinquetantumofli-
busfacrum os exiruatur.Tunc enim ad foraminis cuiufdamin poftcriori firde conftitutio- f i^g.s.
nci-n,neruumqj fexti in facro oflc-coniugij deduccndum ac defendendum. primum hoc os in
poftcriori fcde duosacutos educitproceffulos, qui furfum Ipeflantes, quintioffis&crioffis
proceffibus ualide coaIcfcunt,ipfum^primum coccygis gs uixcartilaginei ligamenti inter^
ucntu quinto commitiitur , fed propemodum offis facri oflTum ritu coalefcit. Porroprimum
coccygis os, quando fex funi offis facri ofla(quod frcqueniiflime euenit)eiufinodi nullos edu
cii pro ceffus. Vcruin ad finus eius, quo lexio offi facri offis coardatur, latera,fiipcriori ipfius
Icde laiius ad tranfun^fa cxtubcrat inferiori autcm parte fenfim anguftaiur, acrurfus fccundo
;
ihi fig.c. in cartilagincm degencrat, ciufdcm ufus occafionc qua ucrtcbrarum (pinis cartilagincs obna
fcirclatumcft. Hinc fane liquet, quamin Galcnum clTemus impi), fi hominis iabricaraillum InphsMC^
contcndercmus cnarrafle.ac non potius fcmcl fimiarum conftruflionc illumperlccutumfa- l""mtjjr,ciui
tercmur. &
dein fi non ipfi ftatim initio tcrtii libn Commcntariorum in Hippocratis librum hlm
dcArticuIis crcdcremus , quum ait fedc Ofsibus librum confcripfilTe, cum figillatim quale
Zmmdl'i"'
imumquodcp os cflet, prxcipuequidcm in ipfis hominum aridis cadaucribus, fin minus,in
fimi-jscerte diligcntcr infpcxillct :ita indicansicomniftudiofaltem fimias dcfcripfiilc,has^
l',!fig.<^,
num,nonautem fimiarumfabricamcogcrcuolct,is Galenum quatuorofia '
latuiftcannuct,
H,i,K- qua; nos coccygis loco recciifuimus : &
dcindc Galcno falfo imponct, ipfi "" fcx foramina fli-
''^' incognita . Qiiandoquidcm in homineutrinquc in antcriori lcdc lacrionis (cx fiint forami
«c^f
na,quum incanibus tiia tantumoccurrant.namforaminaincoccygccanum con(;Dicua,tan^
tum in poftcriori fcde, feu potiuslatcribus conhftunt, uti 8c Galenus ucriftimercccmct,ante-
riorum foraminum nullam facicns mcntioncm. Ad hxc,cogercmur Galcnum oicitantia' tur-
pitcr infimularc, quod non cundcm contcxtum in tnbus infcrioribus oftis lacri hominis ofli.
bus clTe dixcrir,qui eft in tribus fuperioribus. Non cnim pluscartilaginisininfcriorum ot
fium unionc, quain iii fupcriorum intcrucnit. ]3t intcrimnulla cartilaginciligamcnti poriio
hominis coccygis oflicula comiitit,quam cartilagincm,ut &
in uertcbrarum corporibus,Gale
nuscllc cxiftimauit, Adcoutfiprcfsius fingula mquircnda duccrcmus,tandcm Galcnumcx
ucrisaliorum Anatomicorum dcfcriptionibus falfas fccincuclimus nolimus conccdcrcmus,
NuIIi cnim dubium clTc dcbet,a foi-ma-obliquitatc& in mucroncm ductu ac ruborc,quatuor Coxyfrv o-
iUahominisofsicula LmKnx uctcribusfuiflcappcllata, quodilli hxc omniaadcucculi roftrir ^'"'"Ji'""'
BE THOR^CIS OSSIBVSi
JCIX. Ccpnt
f,1
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I.
0
TERTIA FIGVRA E..
MBDII8 I^EB^TEBIL^
riim thoracis,frcs continet uertchms^intro
Idtcrt cxprejjds, unicnJn ciufdtm
Utcrismt
did coUd.K^t(juc huius fkrurce
bcncficio,
cojidrumdducncbrds drticuUtio ,dcin
o'
coRdrum (^uo^i du&is ajlcnditur
xinid portio^uttubcracxdSein
conJJcaumucnircnt,quihns noucm
fupcriorcs cojlar ucrtctris articulantur. 'Prancrcd
huius cofla^par.^
cjfrcgim ut ajjca cojldrwn ajlcndcrcturfihflantia^^ indicata
Ei ^'''^'Si""tubcrcum,juofcciinddcoHd^^^
F Ft ^^rjninii.caruldsinismcsittimdr^
Gt
Ht Sfi"^fMccim.cof.cdrtild^Odbundccim.p%^^^^
Ilt
KK
La '^'^'^rculwnfiucdpitnlu,^^^^^^^^
Ma
N,
O
H z Q_4
. . . . ..
(-j
CoJla^adtr.anfuerfumproccJJum^articulus.
j Infuprema ucrtebra S infanita,etiam dfnus indicatiir, talis qualem inter incdiaMiQ' infimam
jj
uertcbram X
exprcfimus. ac c is notatur,cui in infma uertebra b inf-.riptuiu ccrnis.
CoJlierc'^ioinpoJlcrioramaximiexporreBa,adeoutinhuncmodumopportunecoJlarumdu^
f3
Bumhincmctiaris.Ab a enimt^ c adf cojladucrtchris dcorfum obliqueinpoflcriorajer.^
tur.ab ^^ueroi(T H ad E-
farfimin anteriora circulatim cojla rcfcBitur.
,
^ Sedes iitter duos claiiicularum noininc infciilptos finus confiflens ,ac lunts modo excauata^
f^
Hacfcdc primum osfecundo coinmittitur
„g Cominunispriinii^^ fcciindi ofisfnus,cuifccundie cof.r cartilago coarBatur.
f.vutn inarticulaiitur.
HisfdibusinterdiiminpucrisfccundiofisdillitiSlioncsapparent,perindeacfiidexpliiribus
V cfli^ 7
cffoniuretur ofibus,per uiiioncm niiituo coalcfcentibus
^6 ,7 Hac tertiumpcSloris ofis os cettftiir , quodin cartilagiitetn eiifs mucroniiton abfmilem ,crc
Qmdthordx,
HoRA cE H uocabfmus.qiifcquidcoftisiiiterceptucircumfcriptum^
Tomdsoi
•i eftmoiiautcm cum Ariftotclc uniucrfum corporistruncumjqucmaiu-
'
y;„,„{),„,
flor.d: ^r.inj., 1
^
.
jf' gulo ad pubcniuicp mctimur. Antcriorcm ucro thoracis parfcm , pcclus rm i i
liiimCdp.y. i
opportune nominabimus.obidcpetiam'' latum inhacfcdcos.cuicofta: ijs-
°^™'
PaHu!.
Pcifloris 03
coarticulantur, pccloris fcu pcdorale os rite uocabitur.qubminustrcs ^f^„^j.
Grxcorum&^ praccipucGalcniuoccs, U^xmc,!iil& SCs^jivoo ofcitanterui fgur.iio
dcamur confundcrc. Pcfloris itaquc os,& cofta', itcm^ duodccim dorfi
ucrtcbrx,quasthoraci hacT:enusalcripfi,thoracisfuntofIa. Eftautcadmirabilisfummireruni
Opifiasmii Opificismduftria,quatotusthoraxncqueoftcus,ncquecarnofuscfticitur,ucrumos cummu n.rcoj}m-
'" cr
mdoiiidu- fculis uicifsim aliernatimqjcommutatur. quanquam intcrimcaluaria quidemuniucrfaonea,
/Irid. abdomen ucromufculofum magnacxparte cxtruitur. Ca-terumdcccthxc non pcrtranfcn- ' "'"J'^^"'
r.am aut obitcr confiderarc, ucrum accurate prarcipuocp ftudio cxpcndere. Qtmm enim tria
fiotprincipia homincm dilpcnfantia, os quidcm immobile acnullis intcrftinc^m mufculis
primo principio circundatur,mufculi ucrotcrtio at icctmdoexoflibusmufculisqsmedium
:
quid circumtcxitur.Ccrebrum nancpin nullos ufus mufculis cguit,quum nulla caluaria; pars
autdilatatione,autcomprcfsioncindigeat.Qimrcctiifmerito caluaria uelmigalea & murus
immobilis ipfi circumponitur. Porroii organis iccori famulantibus, ucntriculo fcilicet,& in^
teftinis,& ucficCjac dcmum ipfi utero aliquod tale lcptum in circuitu oppofitum fuiftttjubi ci Hfc com-
bum & potum ucntriculus fufciperet^ quorfum utcro geftantium tumorcmincrct^ qua cxccr
ncrcntur cxcremcnta, aut quoniodo parius fcclici conatu propcllcrctur;' nullo hic opcm fc,
rcnte
DE HVMANI CORPORIS FAERICA LIBER I. $9
rcntemurculor Thoracis autcm motus,qucm maximc adaeris infpiraiioncm rcquirimiis,
omnino abolcretur, fi folis duntaxat ofsibus thorax conftarct. Si ucro is rurlus cx folis mulcu
hs motuum opificibus conformarciur, pulmonibus
ij & cordi, nulla ctiam rc extcrna cos ur-
g*^'"^''"'^''^'^''^"^-^^ igitur ahqiia thoracis capacitas intus fiat, ac thorax ctiam motu agatur
c 6 mur.u
"oltintario,mufculi altcriiatimfuntinterpofiti.Moxautcm&hocadiccuritatcmnoparuni
s,T.v;x. '
cr iiu.T, cordi pulmonibus^ conducit.magis cnim nunc muniuntur, quam fi fohs mufcuhs thorax
fa^
T.v. bri catus eflct. Quinctiaofiea thoracis molcs firmandis
fuftincndis^ fcapuhs,ac dcmum bra-
H« intc - '^'^'i^ quoq>,rhirificc coiifert.Scapulas cnim fohs inniti coftis,&cIauiculas nullo offcquam fca
gra figur. pulis &pedoris ofCc firmari,doccbimus ad quas rurfus brachia,& poftca cubiti & cxtrcma?
;
admodumaphilofophia&mufisalicnam:cibiscf!pcrpetii6dcditi,opcramoptiinispulchcn-i
mis^rcbusnunquamnauaremus.Rurfus,fi olTca moIestantacfIct,quanta mulicrcsultimis
mcnfibus utcro gcrcntcs rcquirunt, quid hacmole elTct incptiusf fi cxclufo fcctu, illa tam
i
mo,
lcfteextubcrarctr & intcrim nulla re alia qua; cx ufu humanx fabricx cflct implcta non
j confi-
1dcrct,utinteftina&uentriculumdebite amplcxaretur,&pcniciIlimodo,uelcalefacicndicau
fa,proxiineillisapphcarctur;'Verumha-cinquintohbrocxequemurfufius,&oftcndemiispa
ritcr,in uentris fabrica tantam NaturxfuilTc folertiam, utucntris organancq;
\ dilatationc ncc^
comprefsioncuicifsim cgentia,autaliisfubicccrit partibus.aut etiamnon minusquampuf
moncm muniucrit. Iccur nanquc &licn coftis fcpiuntur, &rcnes quoque totaliisoroanis ob
hocpotifsimumaddorfumfuccumbunt,qu6d horumnullumdilataridcbeat.reliquaautcm
ucntrisorganainfigniquadiximus prouidentia,ofteo contcxaifuis fundionibushaudqua- Ql^t^riFt-
^ r\ r ^ mu I\J .-.tttr^
quam . . . .
prarpcdiri Natura uoluit. QLium itaquc n cquc rcfpiratio.ncque uox abfquc thorace
. , . ^
fii thorai
ri pofsit, thoraccprimum quidem cor, infupercj! cum ipfo pulmo, muniri dcbcan t,ad *"'r.< „nm-
ac dein
quatuor uclut fcopos rcrum Opificem in thoracis fabrica attcndere oportuit, uocem nimi,
rum,relp!i-ationem,cordis &
pulmonis magnitudinem.Thorax enim,qui quodammodo
oualiconftat figura,tamampluscft,' quantampulmonismolemcfteoporluit. Atpulmoin,
tib..
tcrim thoracis fequitur forinam,non autem thoraxpulmonis.hi pulmonis enim hiftoria,me-
diocri ncgocio oftendam, ipfum nulla pcculiari cguifTe forma, ut ncque iecur, ncquc lienem,
neque quod.Tmodo cerebrum, Poit6 iam tempeftiuucrit,thoracis ofta icriatim dcfcribcre, ^0^?^™««;
mtrus.
&<;u"iLiei-tcbraseiufdeprius° cnarraucrimus, a coftisfermoncaufpicari. Coftxigituruiris
tfe M.14
c,De3-/i- &mulicribusabutroqjlatere duodcnoconftatnumcro:rarius cnimundena-tantumuiden
^'"'•l'''"^'-"^"'"'^'''^"'''''*^"^''^''''^'^'^'^"^' oblcruauimus : quemadmodi; trcdecim quoquctho-
frVcft/
racis uertebras
fa:piusquainundecimtantumoccurrci-e,fupraretulimus. Singulis cnimtho
Mfl^^iif
giif aiJiz. fingulx in ambobus lateribus cofta; articulantur. Qii6d autem uiros cofta ^''"'^
racis ucrtebris,
quapiam in alta-o lateredeftitutos,acuirosunius cofta;numcro a mulierc fupei-ari,uulgus
'cjji^",,
opinatur,ridiculumplane eft:ctiam fi EuamcxAdxcoftaaDeoprocrcata,Moyfcsinfccun^ »»!.""""''
do Genefcos Capite prodidcrit, Qiiamuis enim forfitan Adx
ofla^fi quis ea in fcelcton com-
pcgiflet,ex altero latcreuna caruiflent cofta:non oL id tamen omnibus quoq; uiris unam dcfi
ccre ncccfTceft. Ariftotelcs homini ocfto coftas tantum tribuit, conccflurus etiam quofd.T ocn'
tis Ttirdtilorum feptenis coftis crcari,fimod6 id ahcuiusidoneiautoris teftimonio
- rimonioipli con
ipfi^on
n, ,rr 1 ^„„,„/,
-ium
Uitiflct.Vci-um ut htc Ariftotelcs aliorum duntaxat fuffragijsfuum dogma firmaret,ita quo- Cdp.i,,
quc non difsimile uero eft, illic ocflo coftas homini cx aliorum relatu eundem afcripfi flc,haccp
H 3 ra-
,
interim dum memoraium iam Ariftotclis locum aliquando Pataurj in lcholis ciiarrarcm
a fummx ( propter fingularcm litcrarum ac lurisciuilis cognitioncm) adolcfccnnbus
fpci
CoTporum in l ACOBO NIGRO & FRANCISCO PINELLO patriclls Gcnucnflbus acce-
Ligttril.fjm, pi^gcncrofifsimosLiguresinuetcrumonumcntis i-^x^Mim fuilleappcIIatos,quumtamcri
irjtir.a.
jspQp^ius mcft nauali terrcftri^ pugna ftrcnuuSj optima quoq; membroru fymmctria ac nu
mero fit fpeiftatilsimus, Sunt itacp plurimum utrinc^ duodccim coftx:ac icptcm fupcriorcs pe
ftorisofti&uertcbris,utpofteadicemus,articuIatur:quinqucautchumiliorcs lolis alliganmr
ucrtcbris,ne(f adpcftoris os pcrtingunt,fcdin thoracis latcribusdcfincntcs^fuarumcartilagi-
numfinibus* inuicemcomittuntur, duodccimaduntaxatexccpta,qua:abundccimapcnitus |>feP-
cx parte ipfam cotingit.id quod &C undccimx non raro ufu ucnit,decimar
''dchifcit,nccp aliqua
J^^-^^
cartilaginem tuncnon'aitingenti.Quinq; iftac humiliorcs,qu6d pcfloris ofti non articulaiur, j
CoHdn ful. ^^ij^^ quafidicas Ipurix&illcgiitima", Graecisappcllatur. Omnibus coftis communccft, prrfjdA.
fum cftormant, folidiorcs multo duriorcsq; funt, quiim in thoracis latcribus & iuxta pcdoris
CdrtiUqir.ej. rcgione,ubi niagis fiingofiextru\rturfabftantia,quxtcnui fquama,fculaminaobducinir,atCf j;^„r_
JiiiHdtit^. hxcillicdcmum tcnailsimac(^,ubiin cartilagincmdcgencrat. Cartilagoetiamnonparcmun frddjmo-
dique oftcndii fpccicm. infcriorumcnim coftarum cartilago mollior cft : undcctiam fortaflis jj™''™'"
nonnulliillcgitimas coftas j^iri/l^aij, quaficartilagincdicas,uocaritradunt.Supcrioruucr6co
ftarumcartilagoduriorcft, folidiorq;, acin lcnibus intus oftca cfticitur, qucmadmoduinoui^
bus & bobus,aliisqifcrcomnibus ciiis gcneris animantibus cxperimur,quoria cariilago innis
friabilialboq;acfragiliconftaionc,cxterius cartiIagincuclutimcbranaquapiaobuoIuto.At(p
idciiain fimrjs canibusq;adc6cftmaiiifcfta,ut Galenus ucrarumcoftarucartilagincsofliras,
^ .'
^
fpi;;'iarum ucro cxquifitas cartilagincs ellc dixerit. In hominibus autcm nifi xtatcadmodum
.'a '^flf'^'
tia' implcnt. Ad hxc quinq: fpuriarum coftarum cartilagincs in acutum"iTiucroncm dcfiiiunt, o • j.g.i.
Vcrarumautem coftarii cartilagines non itcm. Primxcniin coft.Tcartilago,'' fuo finequipe, f/^S*^-
ftoris ofTi ualidc conafcitur, amplior fii, quam quaprimum ab offca coftx fubftiiiia educiiur.
Secundx ac tcrtix triumcj) fubfequcntiij coftarum cartilagincs modice in progrcflii arftitur,
CcfldramU,
^ fiugulx in tubcrculii finiunt, quo poftea has pcrtoris olfi coarticulari docebimus.Coftis
''
q ,jig.-o.
-Mds-jd]l>tri "'^n omni ex parie eadcm adcft Ixuitas. intcrna enim fedc, qua membrana ipfas fuccingcntem damji.s.
tds . fpectant, omncs Ixucs minimcq; afpcrx apparcnt. tcrtia lamcn, & qux illam ad dcciniam ulcj
Cojldrim/i; fubfequuntur,in intcrna ipfaru fcdeuerfushumiIiora'finumoftcndunt, ipfisfccundiicarum tht^fig.K.
nus.
longitudineinexculptum,nonquidempcriiniuerfamcoftxlongitudincmconlpicuu,lcdma
ximicafcdcciua primum a uertebrisabfccdunt,aiquein thoracisIaicrafcrriincipiunt.Sinus
iftc paramr uenx caux' ramo,quem uena coiugc carens coftis cxporrigit,dcinde ctiam hac tic
errabunda ducuntur,no mirum eftmcdias coftas his finibus ornari, fupcriores ucro no itcm. '"''s.'**-
"
Porr6 trcs coftx humiliores, etiafi magna illis aiiendiTtur uala, quum lamen tenucs intcrna & 'm„"^
fcdcdeprcffii;ccrnantur,eti;Tcitrahuiulinodifinuuoperamillisuafistutumiterprxbcnt. Hic prxapui
finus uafis dcduccndis cxIaius,infcriori: coftx partcm acutiorem tenuiorcmcp cfficit,quam fic "fl"^
fupcrior,quxobtufiormagisq!(utficdicam)tcrcsccrnitur,Exteniacoftariifedcs,quxgibba 1;!"'^,'^^"
DE HVMANl CORPORIS FABRICA LIBER I*
inhomincthoraeemmoucntiiIquartum,infimijsucr6Si:canibusfcxtunumcrabimus. Dein
no duntaxat iUius mufculi inlertioniidonca cft,im6 ctiam cxterni intcrcoftalcs
ha:c afpcritas
'
mufculi hinccnafcidoccbuntui', qui hac iuxta ncrtebras regione non folum ab inferiori lcde
fuperioris cofta; iii humilioris cofta:cIatiorccnafcunturpartcm,iieriimetia ab cxtcrnaunius
cofta; lcdc ad cxternam altcrius hic cxponiguntur.Rcliqua autcm rcgionc cotte la?ucs a-qua^
jkt lesqjfuntjnifi fortcquifpiamcasmoc!.icca!pcrasinfuperiori&inlenori lcdc cftc contenderct,
"
,
Prima igiiur cofta rotuiido tuberculo primx thoracis uertebra- corpori inarticulatur,ac dc'
indc tranluerfumeiufdc ucrtebra; proccflum tantilpcr alccdit,quoufq) ipfius apici alio capitu-
)o tubcrculo'ue articulctur.Sccunda ucr6 cofta &
frptcm fublcqucntes communi fcmpcr dua
rum ucrtcbrarum corporum finui no rotundo,fed inftar obtufi anguli protuberantc capitulo
inarticulantur:tranluerfis aiitem proccflibus pari modo cum prima coarflantur cofta.quan^
quam & hlc qua;da in articulis, proptcr finus non cadcm fedc in tranfucrfis proccfTibus cxcul
ptos diffcrcntia cofurgat.Superiorum enim uertebrarii tranfucrfi proccfliiSjfuos finus in hu-
miliori partc intcrn;r illarum fcdis incifos gcrunt,infcriorum autcm(uti fupra etiam cotra Ga-
lcni fuffiagium admonuimus) in fuperiori partc. mediarum uer6 ucrtebrarum finus medio fe
habcnt modo,Ca:teriim qu6d coftarir articulatio, quxad uertcbra; corpus efticitur, tant6 ela
tior fit illa, quam coftx ad tranliierfos proccflllis moliuntur, quan to apcx tranfuerfi proceftus
dcmiffior cft,finu ucrtcbra; corpori exculpto, ucl me taccntc notum cfTcarbitror.PoiT^ trium
in(criorumcoftarumarticLilatio,quxad uertebrariiduntaxatcorpuspcrficitur, finibusquotp
l jyig.N.
nonadmodum alte cauatis,ncq; ualdcprottibcrantibus " capitulis pcrficitur, Atq' hac ratione
coftx ucrtebris committuntur. quam autcm articuli fpccicm cum pefloris oflc moliantur,&
quo duflu a uertcbris antrorfum contendant, tunc primum opportunecxplicabimus, quum
pcclorisoflis conftru(ffionclcrmoniaddidcrimus:quxprofcd6 cnarratueffctfacilis, fihuma
numos,fimiariim &
canum 8i uitulorum, eius^ gcncris animantium ofli refpondcrct. In liis
nanqucanimalibus (utctiamintcrcdcndumuiderceft^pcftoris osfcptemcoftatofribus,non
Q,,^j^p^j,-
admodumintcr feformadiffcrctibus.In canibuscnim,porcis,&ouibus,inuiccmcoueniunt: fciicmsolp,s
in fimijs uer6,8^ fciuris, propter cIauicularijarticulationcm,primum fuprcmumq; os aliquan drfcripm.
tulo cxtcris amplius uidetur.Scptcm hxc ofla latiora,quam profundiora crafsiorauc funt,&i
qua inuicein committuntur Iatioranonnihil,quim in iplorum mcdio cxiftunt.Horum connc
ci 14
cartilaginisinteruentuinterdumtamlaxcperficitur, utauertcbrarum' compagcmodice
R,R. diffcrat tamcn is conexus ad fyniphyfim fcu unionem ita rcferendus, tit appcndicum cum
: cft
Galenum fpcflaflc annucs, quum ipfius de peifioris ofle hiftoriam, his quar modo pra:libamV
^ ^
Huindm pr, mus,contulcris. Vcrumfihumaaumpeftoris os(quodutgeneratimdicamampIum,licet ^^^.^
aons ojSis Je
Q j^i,-,, aliorum animaliu oflibus cofcratur longe brcuils imum cft) intuiuis fueris,mu!to alitcr
fcripm,
animaduertes. Nunquam enim quod ccrto affirmarc poflim, in humano pccfioris
offe mihi fcpicna occurrcrunt oila, ncqpctiam ha:c in hominc codem fcmpcr numcro ccrnun.
itjH^ni
tur. In aduliis tria fcre con(piciuntur,proriiis intcr Ic uaria. ac primum quidem infigniicr am '^Mm <;
'
latcra,primum hoc os in fupcriori hac fcde " lunaium ccrnitur,& ueliitifoucam oftcndit,quam
^_
urfn-yluj &i iugulum proprie uocamus, uulgo auicm furculam luperiorcm. ' Infcrior oflis pars 1 1
fig.up.
nes pccfloris ofliiniuiiguntur.' Tcrtium ucr6 os cxiguum eft,& inferioris fccundi offis fcdi iiv
i^fig/,},i
ternapariccadciiirationccomraittitur,quaprimum IccundoiungireIatumcft,illic^fccundo adk.6,jfi.
tur.Iam fi tria pccloris offa fimul iunxcris, manubrii alicuius gladij imagincm conlpicies.pri,
mi nanquc offis fupcrior pars,qua;lata admodum eft,illi manubrii parii refpondcbii,qua; fub
paruodigiio inapprchenfioncconfiftit. Secundtiautcmos, illiparti congruet,quanimanus
tota intus complcrtitur, inqua finus coftarum cartilaginibus paraii inftarfoueariimcrunt,
quibus digiii firmari poflciit . atquchuiuliiiodi fouca; euniprxftarciit ufum, quein in gladrjs
£X manubrij alpcriiatc qua:rimus;quoiicsintoriisnodofis^funtculis,autfcabrapifascute,
nia-
. . .
cwicLi. hic inflcxus potiflimum in mcdijs, quinta niinirum,fcxta,fcptima,oflaua & nona uifitur,in fu
pcrioribus uero ac inferioribus magis latct.
BE C^RTIL^GINE^
dis b^fiafcribiturfubjlantict,fiu cordis
ojf. Caput ^X
<^E C ft^uKl m.-{qiicc ctrfcricc arterialisUencc r.tJi.^
e FORSITAN pra:fcntilibro,osaIiquodpra-tcrmififleuidcamuf,
hocloco ctiamoftcxcordisfubftantiemcntioncmfacicndamduximus.
Galcnus nanque ab elephiitis cordc, a quopiam fuorum familiarium os Li.Jet.^J/
cximiarmagnitudinis c.xc(flumprodidit;&grandium quidem animalm mimjl.fid. S.
Ego autcm haflenus,
cordibus os,minorumucr6 cartilagincm afcribii.
Huniduil COf
nullocordc,itancqueinhumano cxquifiiumosrcppcri,caq;Iedc,
uti in
ttcro ojfc dc '
qua Galcnus cordis os coftiiuit, fubftaniia obfcruo cariilagineam,qua; ^iULi.
mca quidem lcnlcntianihil cft aliud,quam " magnx artcrix& ucnoD artcrialis radiccs a cordc
' Gdrtildcrinci
1II£ flO' cordisfiiijlan
tiiitiir
principium duccntcs .Qiiippc radices ha;,in quibus mcmbraiiarum bafes confiftun t,qua" ma
tericrum
94 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
tericrum e duobusillisuafis incorrefluxuiprxficiuiitur, multoduriorcsfiiiif, quamreliqiia
rrofqui amplior cflct) magnx arteria;. Vbi autem circuli mutuo commiticrcn tur,is locus cflet,
quo hxc uafa fuis orbibus fimul connafcuntur uniunturcp,acubi op tima cariilaginis confiftc
ret portio,qua: oblonga &
ueluii teres cflet tota nimiru fedc qua ilfa radiccs inuicem comit'
:
tutur,& rcliquxintcrim circuloru poriiones cflcnt rc&ilx. Ac proinde per meliccbit radices
has,aut cordis cartilaginciTi, autos uocarc, modoaccuraicipfarunatura quis intueatur, nccg
t^vMomko cum Galeni feclatoribus ipfius fenfa adinodum ofciianter crucntibus lam (-tolidus fit,ut
rumUpJus, cordisosinftar a aut ti cflormatumfibiperruadcat.QuienimpoftGalenumluimanicorpo
rishiftoriam fcribere aggrcfsifiini, in cordis bafiosquoddamcxtru(ftumrecenfcnt, quodla^
ry ngis fuperiori fedi ' prxpofito,8<; ab " imagine voasllf nuncupato^afsimilant. Ncq;fatfuit
illis hominibus ad hunc moduin,os in humani cordis bafi conGnoerc:quin imo fcrmoni adie
ccre,cordis bafim,atqi idco ctiamuniucrfuin cor, ab ipfono lccus firmari quanr lingux radix
illo olTcquodlaryngi prxponiiur. Arbiiraniur nanqj eor ciuimodi oflc firmati!,moueri:noii
expendcntes cor etiam fi eiufinodi donarciur oflc,ipfo no minus fufRiIciri poflc^quam tcrrcus
palus Icclum in acrc fiiftincrct qu.ado is lcflo all igatus, fimul cum ipfo dcorfum cx alio proi)-
;
ccrctur .Qiiamuis intcrim quatuor cordis uaforum ad contcrminas lcdes conncxum nonni-
Mtjiconm
hilcorfuftincrc, haudinficiariponumus .Ca:icruin huiufmodihominumfigmcnta miflafa.
vph^miaca, ciamus,& illorum qviocji ofcitaniiam ncgligamus,quain cordis (utipfi cxiftimant) affcdibus
paUnimim, magiio fupcrcilio os cordis cerui, ncfcio quibus gcmmis&auro mixium, propinant quum
:
fojlm.
ji^jp,.,',^ ccruo non aliud os, quam uiiulo, aui cani, auifuiinfit, cariilaginca' nimirum magna:
f F inprimafigtira,^ E o- F infccunda,intcrioremlnfiniiatltproccffumfcapuIa:,in(jtio F
frotuhcrantemnotatpartctn,ctiicIauiciiIaaIIigatur,!3-pettiittnititur. E ticro, proccffishu
itis appcndiccm f affcram commottfiratpartem dipia ligatncntumpronafiitiir hinc
. titttctn ,
, ,
infiitttinutnhumcrtim(qiiiKittdicabitur)pertincns.
K. K in prima crficiida er tcrtia notaf,ct L etia in prima ac tertia. Ejl itatf G cr M/pina: cx'-
orttn longitiido. Quodiicrd ah Had Kfirtiir,fiitttmus ef hutncrus. Vhi cnim Hccrttitur,illic
Jpinadficapula: dorfo abficcderc diccmtis. l^erthn K
priuatitti notaturfummihumeriappetidix.
7,0, i SedcsininternafiapuLtrcgioncmagiscatia^qtuTficctidctfigurctlitcrisGo^HreJfondct.
"P 1 'Protiiherans crafiwnf infrioris cofia- pars ,qiictininternamfcapuIctficdcmprotttinct
p i Hacfedc infiriorficapida: cofa latusuc cfficitur aciitius , idco^ magis prominet , uttcrtius
brachititn mouetttititn mufiuliis hinc prompfius exorirettir
' Q^t Scapiila: infirioris cojlttafpcrfittus, tinde interior ciibitiim cxtcndcntiutn pronafcittir tniifcu '
Q.V A
&
Jm.
lisdcltitutuni finxcris,nuIlaranonchuiTicriarticuIum lcrmonc conftitues. Adcius nanqucar
iintegrxji.
ticuli cft, humcri capui alicuius oftis finuni fubirc, atqucutmouca-
conftruc"tioncnincccnum
S ai R.
quapiam firmari. Porro huiufmodi fimis occafionc,'' collum
tur,in aliquo oftc ueluii in bafi
hi,:jig«r.
qiioddam fcu ccruix fcjpulx protuberai, in cuius cxtrcmo fiiius tam alte latccp cxculpitur,
' C,D.
quantum humcriarticulouarrjsadmodumcpdifFcrentibusmotibusmoucndocxufucft. At- U.-.figtir.
A.B.
quchicfineprimusprxcipuusqjfcapularumufuscciifciur.cui alius moxfubfcquitur, ncque
ipfcquidciTipccnitcndus,thoracisuidclicct pariiumcoftisiiiicclarumcomiiiunitio atquc cu-
ftodia. Aiiteriores enim thoracis paries tucmur, multo anteprouidcnlcs qux occurfura Ixlii-
racpfuni,&ant:cipaniesucltranfilirc,utidqu6dingruitdcclinemus,autobiicercpcdorimu
nimcntumaliquod,aut manibusquippiamquo dcfcndamuranumere. Qiiinimoplcrunque
& lolismanibusaiiiepcricliiamur.laiius elTirraiihasuuIncrari, rumpi,cotcri, abfcindi,quam
quod Ixfurumfii,adpc(ftuspcrtingcrccoccdamus.Thoraxenimrcfpirationiscftorganum,
quemadmoduni &abillo coniplcxus pulmo:corautf:infiti caloris fomcs.irafcibilisqjanima:
fcdcs cenfctur, propugnaculis ob idctiam cgens ualidioribus. Porro quum poftcriori thora-
cisfcdi,8L anteriori xqualcab occurlantibuspcriculumimpcndeat.corum ucro quxobeflc
ponuniprxcogniiio,inantcriori &
poftcriori rcoioncncquaquamparfit,nonprxfcniibus
nimirumin poftcrioriregioncoculis^oportuitfane&hicquoqucNaturamartificiumquod-
dammachinari, poftcriorcmcp thoracis fcdem ncuiiquam ncgligcrc. QuocircainftarualIi&:
mirabilispropugnaculiucrtcbras thoracis inibicompcgit,&fcapulastanquamduoscIypcos
&fcuta,firmilsimoscpmurosobiccii.hincrurfusaliumufumhominiacccfl"uruminimeigno-
rans.quo complurcs mufculi motuiimbrachij autorcs, fcdcm quafulciantur,&aqiiaorioi,
ncm aptifsimeducant, commode adipifcuntur. Aiqucid prolcftofummxopus eft iuftitix,
codemoffcadiam uarios prorfus^ncccirariosufusabuti,&uiidcquaquc ica fcapulas cfFor-
marcutpriuatimadfingulosufus confi^txccnfcriqucant. Scapulacniminarqualiscftadmo-
dum,omniqjcxpartc fibidilTimilis. prxtcruarioseiiim ipfiusproccftus,finus,iubcra,appcn
dices,ciusq! gciicris rcliqua,e quibus oftium difFcrentias dcfumpfimus, fcapula trianguli diffc.
imaoincm quodammodo cxprimit.'" Primum nanqiic^pfius !a-
rcniibus latcribus cfTormaii
fi.
tiis,quod bafim fcapulx pcrpctuo uocabimus, ca fcapulx fcdcs cft, qux fecundum
pultc. dorfi lon
giiudincniihoracisucrtcbrarumfpinisproximecxporrigitur.bafishxcobliquaconftallinea aix.
qux fupcrius & infrriiis, uerfus corporis latus oblique ucluti in circuli conuexum inclinata.in
medioautcmcrcbropaululumlunatacauaqi uifitur. hitcrdum cnim continuoduiftuwtafca-
pul»
.
fe.s.
aI.oqu.ntcnu.&:.nhrma:magnurobL,radd,tumuoIu,ff-ct,acdcindcfccundari6qu;buldam
mL.icui.scommodu-xortusIocumprxparauiffi-t.l\a:ta-idcnimqu6dmufcuIoruquoruiv
dam gratia (ut mox fubi,ciam) huius later.s craffitics intcr.iam fcapula:
^,0,P. p.
t-dcm ' cau.orcm rcd
d,t,& in extcrna icde feu gibco, uclu ti
finum cftormat, ipfum quocjiin fua cxtcrna fcdc pro,
'
; («tfj- 2 /i.
pc .nter.orcm bafis fcapufr angulum = comprcffioncm
i6,H,S, T. obtinct.ac dcorfum quadantcnus cdu
citur,ut , mulculus lOinc pnn c.pium funicrct,
cuius opc bi-ach.um ucluti pcclo.c rcflcxum
'Smtjcul. a
rctro._(um ducitur. QLiinetia intcrna huius
latcns lldc, iuxta ipfit.s clatio>-cm partcm
ub. K.cr qua icl
(capul.-c ccru.ccm tcrminat,etiamoblongus finus aliquantulum afpcr inxqualisq; confp.ci^
t
tur .nu culopnnapium
porr/gcns,quemafcapulaenatumcubmcxta,fionisautorem.n fc.
i nmujc. cundo l.bro aftcremus: ..„bi pcrpctu6 infcrius hoc fcapulx
tjb.T.
lams, infcriorem coftam uctcrum
morcappcIIatur,,qu, fupcrius .nfcrius^; fcapula: latcra
. m/F,c. uocaucrut. Po rr6 fupcrius fca
, .../i.F. pulx atiis tcnucminimcq; ci-affiim cft,ad cam ufq,-fcdcm quafcapulx
ceru.cis" fupa^orrcaio
ifeil.a.
co.ifift.t,mtcrioi-qjfcapuIxpi-occflusexoritLir.hacnanq;(cdefupcriusfcapulxlatus,mpcnfc
jfig.cap.
/(/».
4 ci-alic-(c.t.Dai.depnL.atimhu,cIatcri,uxtai,itcriorisfcapLiIxproccirusradiccm;'
'i /.
finusqui,
.vfigur.
dam icu mcd.um foramcn inftar fcmicirculi infculpitur^uiam
porrigens nerui quinti pans 1,-^^,
C,D. uorum dorfaI,smcdull.x furculo,hac una cumucnulaartcriaq,poftcriora,i
".^.fe.i
adeunti. Cxtc,-um fcapulx ccru,x, qux intcr fupcrioris
fcaptLfedcm c™, r„.„
^
Cllf D. & infcnoris fcapulx coftarum fincs
habemr,cranaeft,ip%fcapulacxampla tcnui^pfcde in.b.coarflata,&
fecundum lat.tudiiiE
A, B. mcraliata ceriiitur. Ccruicis tameii = lonoitudo (l-u
i .fe.C,
i.itcruallum, quod a fupcriori corporis
partc ad .r.fa-iorcmmctio,-,adniodu,ii ccruicis craffiticm
7
7 fJIHpIf fupcrat,qux ab aiitcrion partc in
CT 8
poftcTiore pertinct. Ccruix i.ifignius adhuc extrorfuni
itfc.r.
duda,dilatatur,& ut.pfi, oblonoacft, 5-»-.
W& .H .tact.amoblongumeftormat fi.ium,infcrioripartccirculancircumfcrent.atcrminat,,m
fupc
f stmfcu.
nonautemparteinacutumniagisexporrcftum.Atqueidproptcr',-mprcflioncmaccidithic
x.unum e,
.ntcnixceruicis fedifa(flam,tendinis eius mufculiducciidi
gratia,qui inti6antrorfum& bra,
{ (rffc.il/tC chium c.rcumueriit.Prxtcrea fi.ius ccruicisq; fcapulx
'iVnofiit.
'
fupcnorpars^i.ihocprocai^is cxtubc
: 6mufcu.
rat,quo aptms h.nc duo ualidifs.ma huiusarticulipronafccrenturl.gamcnta " &
cxternum
tab.m.
quoquc caput e.us niufculi co.nmod.! hinc principium ducerct,
qui cub.tum flc&ntium an.
,i,ifigur. teriorccnlcbitur Hicfcapulxfinuscartilaginc rcliquo,-r,art,culi
finuummodoincruftatus
non admodumaltecxlatur nequcctiam hutus longiiudo &Iiwdo
B, C. .
refpondent hume,-i
capins quod ipfi inarticulamr,logitud..ii & amplitud..ii.
hwgc E, Quod faii^ in hoc art.culo Natura
pecul.a.-.tcr
mach.nattLr . aliorum cnim articuloru.n capita fin.bus
exquifit^ consruu.it n.ft
otd G,F, iorte fcmons cu.n t.biaarticulumcxc.pcre ucl.s,
in quo t.bix finus fcmoris cap.t.bus
non
rclpodcrcac pr.uanm in illo quoq; articulo Natura aliquid
i. c dcin mohri intclliacs.Quaiaitur parte
xpcnde S gcnu ab a horturticuIorE rarionc d.ffa-t,fuo diccmus loco
nunc ucr6 humcri art.a.lus uenic
:
'g.ciufdan
expI.candus. Qi,L,.ncrgo Naturahunc
CdfUis.
fcapuIxfinumfatisleuiter,laxorum motuum araua
cxculpfiflct,aium<5nonualdcamplum lo,igum^crcau,flet(pra:tcr
pcculiaria huius a^^rticuli
I liaa-
pS ftNDREAE VESALII ti b V ii E L L E N S 1 3
fcapule proccfliis,
liCTamenta.qua; infccudo libro una cummufculis profcqucmm-3& quofda
icrmonis con-
^fXfZnfic quos articulum a luxationibus proliibcrc tum audics, ubi illos quoquc iam in
jKto-a«(;&. icxtu pertraflabimus) cartilaginem quandam ligamcnti fubftantia; compotcm in hoc fnm
crcbrocfRnoitjquafinumaugct.profundiorcmqjcfficit^nimiamcjiluxandi promptitudincm
indi,
multum corrigit.parum interimlaxifsimos diffcrcntcsqjbrachi) motiis^quibus niaxinie
oemus.prxpe^icns. Inambitu cnimhuius finus ca cartilago ponitur, fcapulxintcrim,ncque
etiamhumero connata,fcdtantum lig%mcntis articulum inorbcm amplcxantibus adnexa.
Huius cartilaCTinis cxtcrna fedcs craffa eft, fenfimcp ad finus ccntrumducla gracilcfcit, ac muU
inftar trianguli
to ante ccntrum definit.-quafi' quis finumin ambitu anulo augerct, cuius orbis
efrctcontufus:&iftiustrianguliextcrnumlatus,cxtcriorem articuliambitumrcfpiccrct:infc,
fpcftarct.adco ut duo anguli am
rius uero latus finui incumbcrct: fupcrius autcm humcri capiit
bitumarticuli contingercnt, tertius intcrimfinus centrumlpcdarct.Cxtcrumhanc
Naturx
indufb-iamfpcflatuiucundifljmii.ctiamfihominiscorpusadmanunonfit,inquadrupcdum
&: auium oenibus prompte intuebcris, quum pari quoque artificio hic tibix offis finus pcrpc-
fcaputepro-
tuo auaeantur.Huius itacp cartilaginis quotiefcunquc rcpcritur, bcncfiicio,finus
fundiorcuadit, &
intcrim cartilago impcmi comprefiioniq; oftium facilc ccdit,laxum huius
ar
Inctr.orpro. a fcapulx' fpina pronafci doccbitur. ucro eft intcrior ac minor,qui' ampla radicc cx fupc
' altci-
^
latus antrorfum lcrtur,antcriori
riori fcdc ccruicis fcapulxprincipium ducit,8«: hinc utcunquc , .^.'^j
tir-pz-^.
acinftarantiquscGrarcorirliterx C cauus, ob idcp ctiain uiy^Ms appcIlatus.AIrjucrbaqua-
danr imagiuc, quam obtinctcumaltcra anchora; pai te, qux terrx iniigitur, dywioiM
hunc
procclTumuocarunt.NoniuilIirurfiis,quodcornicu!xroftrimodoincIinati!r, li-a:^a.x.!aJ& ap
opinilante Ga
pcllaucrc. Atquc hxc nominaGaleni intcrprctes fubini- Iufcrunt,ad hoc ctiam
jcno,fibiinnominibushtc parum conftanti. quumiscnimalibipene fcmpcrhuncproccfium
Kj„<vj3s»i; uocatjin dccimo tertio tamen de Partium ufu,eo nominc illum icapulx
procclTuin
donauit, qucm fummum humerum uocamus, Vcriim huius proccffus nomininn mcntio,
poftraodum ncccirarib incidct . nuncautcm quod dcinteriori proccfiu adhuc cnarrandum fu
pcrcft.percurrcmus.Inferna itaquc fcde is Ixuis cft, in fupcrioriautc parte afper inxqualis. &
" '.^^ r.
in clatillimacnim fuiprinciprjfcdccrallioruifitur,&:"inxqualitubercprominct,cuiclauicula
'•'t'-^'
fcr?incumbitacinnititur,ualidccf alligatur.' Inapiccucr6,ubiappcndiccmexigit, etiamafpcr
cft,ut aptius ' intcrnum antcrioris cubitum flcflcntium mufculi caput ab ipfo cxoriretur,&: li- y nmfai.
namcntum humcri articulo pcculiare hinc principiu obtincret.° Intcr apiccm ucro &i tubcrcu ub.n.
kim, qiio clauicula penc fuiriilcitur, hxc fupcrior procefttis fedes ctiam afpcra cxiftit,quo ftrli- ^ '
M-
cius ligamcntum cduccrcnir,hinc ad fupcriorem fcapulx proccflum pcrtincns. Qucmadmo ^
'
diimucrohxc fupcriorproccflusfedcsinhocafpcracft.utopportuiieligamctailla&hocmu ub c.
tium mui'culorum ualideinfertatur. Prxterea fcapulx anterior fcdes qua iummi humeri radi ^^i;^'^^^^
ci I'capuLi;'uc ipinxrcfpodct,infignius quam alibi cxcauatur,non fecus quam fi Natura quum n,o fi.fH
fcapulx fpinam fingcrct, cauam fcapulx parte in pofteriora extraxiffet, ac ita ipfius cauitatem rtucm H
auxif[ct:quemadmoduinficT:ilibusuafis,&i:ijsquo<5quccxmaflauelccraparatur,indiesfieri '^'^fe'-
ccrnimus.QiiandoenimoIlxanlam extcrnaipfiuslcdclocataraconipicimus,plciunquccaua
oUx pars anfx rcfpondcs^finuata raagis,ac uelu t ab anla extrorfum trada ceniitur. idqi in ilKs
i
fciijus
DE HVHANI CORPORtS FABRrCA LrBBR I. 99
fedibus potifsimum obfcruatur, ubi crafflorcs anfc partcs cofi ftunt. Vndc ctiam
ilte fcapular
cauitatis fcdcs inlignius imprcfla; cauatxqj confpiciuntur, qua? cxtrcmis
fpina; rcfpondcnf,
moxcnim fpijiam in totaipfiuscxortus fcdcadextrcma impcni^us craiTam,quam in mcdio
duclu^uideri audies. Intcr rcliciuas intcrim fcapula: cauitatis icdcs,ca maximecaua
ic cxhibct,
qua: iuxta icapula: ceruicem exiftit. prxtcr id ciimi quod in poftenora a fcapulx
fpina, cxtra'
^CD. fta colligitur, hic ctiam fcapulx "
collum impcnfc- cral]um& mtrorfum protiibcrans,hanc ca
ifig«r.P.
uitateminfigniterauget:quemadmodum&'infa-iorfcaputecoft.a,qua;quumcra(Iafit,huius
; '»fe. quoquefcdiscauitatemprofundiorcmreddit.' Poflicrior fcapulxfedcsinfioni proccf]u,ue. ' 35<,/?„,b,/«
fpina,adornata,fi obitcr uidcatur,gibba cft,quod hanclnguram iniurijs
,i,K,L.' noxam fcrcn
citra ^"'^/"''V"'
disaccommodatiorcm ciTe Natura haud ignoraucrit. Vcrum fi prcftius hoc fcapula- gibbum
contcmplemur, dux in ipfo fcdes cauitatcsq; nobis occurrcnt, muiculis fufcipicndis^^aptiflf
.'h^"- mscr Vna enim fiib (capula- Ipinaintcr fpinx infcriorc lcdcm, &
cxtubcrantiore craflioremq^
s. T, Y.
inferioris fcapulxcolte partem confiftit. " Altera ucro inter fuperiorcm fcapulx fpinxlidcm,
,-,fi.mKr & fuperiorc lcajjulx coftam habctur. Atqs hanc quidcm ° mufculus occupat.qucm
brachiuin
':'r™'"4!-'^ciit'" tcrtium ftatucmus. Inferior cauitas inufculo opp!etur,quibrachm circum-
itaw "
j
uertcntiu fecundus numcrabitur.Porro ctfi hxc cxterna poftcriorue fcapiiLx' fcdcs,cum fcapu
s mufc lxfpinx,tum ipfius coftarum gratia,duas has cauitates oftcndat,nihilominus uniucrfa
.
(quo.
"'^''"'^^'^'''^'^'^''«^^'^nituiOfcapulxdorlum a ueteribus nuncupataeft, fimilitudincm a ucro
"«fc G"
"°'ii'i^'S "^orfo fumcntibus.Proccfl"Lim autem qui ab hoc fcapulxdorfo cnafcitur,fpinam
. mfc. uo
tab.r. csrunt^aducrtcbrarumpofteriorumproccfluumfiue.^jriiaarumimaginem.quxquumuctC'
ribusreflifsimefintinftituta^abhisnominibusiiunquamnclatum quidcm unguemdcclina,
lurus,cxtcrnamfcapulxfcdenn Dorfum nuncupabo : fummiuerohuineriradicc, Spinam
fca,
pulx. Diciturautem mihifummushumei-us,quoducteribus ax5»(.io(/ nuncupabatur:
quan-
quamnon adco promptum fic diuinare,quid quifq; hac uoce intclle-xerit.nequc ctiam uel diui „
Hippocratis caula nomen id negligcndum uenit, aut ctiam dc ipfo obitcr ftaiucndri
cft, fi mo mZ^Z -
la
''''^^^^^'^'''P'^'''''"'''''*^PP™''''^'^''1"^''''P'J'^'"'s>luribusofficuliscofo^^^
Kfo"'
\,!fi.K.
''"'^"'^'^W'^'^^'^f':"ibus.Huiusprocefl"usparsoninisanterior,&poftcrior,&'humilior,Tcuis
«p.s miniine9afperacernitur:fuperiorautcipfiusledcsneutiqualxuiseft,fedrudis,&fora.minu
OiR lis quibulda non perui)s dccorata . id^ potifsimu in fupcriori fui appendicis
fcdc,& " ub: i non
r&- K^fi i.ii-r\rrriMc iftc -
.
rirr\rnl a fcapiilx
procu! fr.Tnni bafi,proccflus ifi-*- /-.-^17.,^.- t.,.,....^^
cralTior apparet, ac /;.U.'._ .j . _. 1 -r
fubindcappendice quoq; nancifcitur.
Ncq; lixefanc fruftra machinaturNatura.nuifcuIorumenimgratiahasmoIiturafperitatcs,
quibus'maximus fcapulii furfum ducens mufculus implantatur.Dem proecflus iftc iis quibus
dixi locis afpcrior idco cuafit,qu6d nuifculus ilic laiiorem uaiidiorcmqp inlcrtioncm
inibi tcn-
tmifatl.
tat.Qiiinctiam lixcalpcritas,principiumprxbct dignilsimo brachiummoucntimufculo:
i r.a. qucm,qu6dbrachi-jcumicapu!aarticuIumclcoaiitcriiitegit, i7rai^l<Ax diflcffionumpcritiuo^
t) mufc
.ub.^.
'^^'""'"•''^^'"'^"'^''P™'^':'f"^f'^'''^ fi^iusade^letiitcr&fiipcrficietenusinfculpitur^utnumca-
pitulum,num fiiius fit,xgre di)udiccs. Huic (invd modice promincs clauiculx ''
tubcrculii ar,
' ji i- tieu!atur,ualidifsimis9 Iigami;tis coftringitur. Intcruenietc hic plcrunq; peculiari
cartilaoinc,
'"' ^''"fus quain iii maxillx infcrioris cum fupcriori articulis oblcruari retulimus.^ux
finuli
^i^o]
qua ofla fpe(ftat,lxuis &lubrica fit,& tantu ligamcntis articuluin continciitibus PtculUrk
fcilicet utriiiq;
aftirmata&continua.Didimod6proccnuspars/quxafcapiilxdorfocnafcitiir,ac(utlicdi ^'TtiLgocU
cam)dorfoproximacft,Spinaopportunenominatur,quxcti;Tin'' canibus, ouibus &cquis
^G.H. "l^tritl"
ccrnitur." Pars autcqux a fcapula antrorfum uerfus exteriora abfcedit,ac
fenfim dilatefcit,iiiq! pd^proceffu
iHuer'.
hominibus, fimijs, fciuris, ctfi quod aliud anima! clauicula donatur, obferuari poteft,
.Kfi.i. fummum humeruin appellabimus idnoiiien a Grxcis mutuantcs,qui procul dubio brachii
:
bus,&inltiisinHippocratisdcArticuIisIibrumcommcntariis.Scribitcnmi,pra:terhundca
pute fupcriorcm proccfli-im, &
clauiculam, teriium quoddam os clTc carnlagincum^quod
cla
coiextui inftcrniwr,
uicula- ad iUum fcapula: proccfifum &
a quo mcmbrancc ligamc tai| pro.
dc Admi,
nafcuntur, quorum bcneficio contextus ifteualidius comittitur. Galcnus in quinto
Hippocraii uocari aii, ipfeq: eo nommc
niftrandis cofcclionibus libro huiufinodi os
quofdrihic tcrtiu quoddam
ibidcm id appcIlat,quemadmod5 in libro de Olfibus teftabatur,
oscollocarc,idcgabilIis nuncupari.quuminterimGalcnusfubmdcinlibnsdc 1 ar.
dc Adminiftrandis feftionibus, ac fcre in omnibus in Hippocratcm
com
tium ufu, & in libris
meniari)s,huitc fcapiilx proccflum uocitaucrit,aut faltcmhuiuslcapulajprocclius
"ariiciilis &'in ocnu no ftatuiflii^quu intcrim huius gcncris cartilagines manifeftius quam
iUic ^/ig»
quam fimul tot ofla Galcnu latui{Tc,clam innucrc.Haficnus iiacp mihihicnunqu.T^quantituis isfi.a.n.
hic confi ftcrc prodidit.Lubcns igitur coccflcro, tcrtiu id os mc in homine non magis quam in J J^^;"''
fedulo fcmpcr monuerim. Ac proinde fi quis id os,aut fimilc quodpiam prxtcr proccfluin
lca i„tcgr, f,,,,
'
riiQjj'»
pulx &:"' clauicula;inihioftederit,fidcmdoinhummcumfcapu!aarticulo,mcaliudciuiir.odi
quidlongcdigniusatqjin artis opcribus egrcgic pcrpcndcndii,ocytis comonftraturum.quod
Qmhntdnr, ucIfo!ahacoccafionclctcnsnuncpnrtcrco.Quamuisintcrimncmineignorarcuclim,nuIliim
ammdihtsfii' &
unquam aiiimal.pr.ricr hominc, fimi.i, Sifciurum, fi recle memim, glircm mihi occurrifTc,
donam proceflruadeo ut uix ambigc,cum qui primus homine duntaxat
^"upocclls ho': fupcriori fcapulf
ohi£c7it. ixfiouiV donari fcripfit,intcllcxifTc foliTi hominchunc procelTuin obtinerc ; quando lilumjn ca
nibiis,ouibus,capris,lcporibus (quicti.iintcriorefcapuIxproceflumfL-paratimnancifcutur)
S<:alrjsqucmcnfxappoiiifolctquadrupcdibus,nullijfupcriorefcapulxproccflxim(atdunta
xat Ipina) fpcc-taret^parii defimi^s cum Galeno folicitus. Liceat igitur fupcriore hunc fcapulx
proceffum nobis tantifper Summu Humcrti, autSupcriorc proccfl"um,dum uerior occurrat
Smmihmrri fciiteiia,appcllare. Porro cuius ufus gratia is homini &
alqs animalibus clauiculas obtincubus
nfis, dciui-,tumdcmii mcliusexpIicabimus,ubiclauicularijhiftoriaaggredicmur. Prxtcrhoccniin
quod ad fupcriorahumeri luxatione is procelTus prohibeat,&: tutifsimu humeri articulo pro-
pugnaculii fit,&: qubd mufculoru infcrtioni &: exortui eleg.iter famulciur,in hocpotifsimum
iuuat,utacccdctecIauiculahumeriariicuIiimathoracislatcribus&:coftisquamlogifsimere-
moucat,illum^ in eo fitu rcfcruet,quo maxiinead fuos motus,quosuarios diftcrcntcsqi admo
dum molitur, indigct. Ai hxc in clauicularit defcriptionibus refumctur diffufius.iam cnim ali
quando opporiunuerit,fcapularii fermoni modum impona-e:prxcipue quum aliudenarran
dumnihilfuperfii,nififorteperquamexigtm.euiufinodicnrcpofTct,bafimfcapulxquaappen
dieibusdccoratur,utcuncpfungofamfiftulofamopuidcri,&nonullaforaminainfcapulxfpina
porrigi,qux ipfi (quum crafla fit) ucnas deducat,nutrimcnlum illi fuppcdiiaturas. Ccrnitur
autcm " unum fubindc in illa ampiitudinc, quam fuperior fcapulx cofta cum ipfius fpina effor „ , ^^ c.
P R I M A V r G E-
SIMI SECVISIDI
CdpitisfCgurctt
S E C V ND A.
T ER T r A.
.
^ -^/ pra;fcntis Cctpitisfigurct dtxtrilattris
dauicuhm Mttriorinttr^
nautcrJuperioriftdt txprtfjam habtt.
Stamda^pojltriorcm iuttriorcmut dextri lattris
clauicuUfician.undcumfuptriori.uoai ip
Juisjedt ojlendit. ' ^ l r f
Tertia infiriorcm ciufdem Lttris clauicularfcdtm
commonRrat,
•i t,i,3 Clauiculo! capitulum, quo
ipfia pedoris ofii articulatur .
o i Capitulihuius primus an^ulus.
"jij? Secundiucapituhangulm.
3 ^ft^'^i"mrcommtmora^^^^
caprtuh circumfcriptiotHconfpicuahttrisB,
C&D . ptri^t ac in fiJra maS^Z
"'"aniJiStio
rtsdoarm^^nuia,indicicharaatrisDhicfuptrpofita.
'h
„3 InanttrioricIauicid.fidtprotubtransIintaidirtaoprimianguIiB
infi.niti ,notatiir .
7 ^;'f''''''flS'''-'''protitbtransIint.tinfiriorisJtdis c\auicuIceindicatur,,iiamF^
mJtcundifigurautcun<;iiettiamo/ltndunt.
G
G Gpriuatimindicatur "fPcritas^adlintc
Finfignit,epoilerioraappartns.
„ M
^^^f^rita^ff^^^^^^^^
3 LatiufcuUfcdis cIauicul.infiriorparsItuittrfinuata,
^afptra, non autcmfiuptrioris'
partismodo qibba .
J t
'^'^dlprt^umfr^^^^^^
0 1 3 CIauicuI.efcdes maxime rttrorfum
introrfiwriutprotiibtrans, er huimfidis
pcculi.,rc tuber .
Locusi,,figniterafptr,i,,infirioricIauicuI.fiedcconfpiciim,ciu^^^^^^^
Jui coarticulatur .
j-
j ^ j t t J
I 3 IN
ANDR.BAB VESALIl BRVXELLENSI9
N VTRISQ.VE lateribus clauicute' (quaj Grarcis liheAt, LatinisUc
0 ©-.>.
fummo liumcro fcu fuperiori fcapulc procdTui coarcTtata-.Pcfloris offi m
illis articulantur' finibus,quos in primi oflis fummx fcdis latcribus cxcul b jfig.ct.
pcdc7ii OS d7
ptos diximus.ac qucmadmodum
ob!ongifunt,ab antcriori,
finus illi •j r.
ticnUtio.
buscgpartibusdcorfum inpoftcriora ducli,8<: antica fedcquampoftica
latiorcSjintcrnoq; latcrc altiorcs quam cxtcrno ccrnuntiir, ita quoquc fe
extrorfumcp obliquatx occurrunt.'^ Ula cnim qua: a primo angulo ad fccundum ducitur,bre h t,i,jjii.
uifitur. qua; ue D.
uiffima cft a fecundo autcm angulo ad tcrtium " proccdcns , multo longior
rf C. dd
'
:
i i/ig.i B
roaprimoad tcrtiumfcrtur^omniumlongifsimacuruaqicft. Atqucita lchabctclauicula;ca'
piiis circumfcrcntia, quod multa cartilaginc incruftatur,la[-ucq; cft : cartilaginc tamcn una
cum tenuifsimaappcndicccffrafla,caputafpcrum ac inarqualc canitur. Vcrum ct fi caput car
Pecid!d7!S tilacinc non minus quam & pcfloris ollis finus abundct nihiloininus tamcn Natura htc
,
Cd7t:Ug0d7 '
caVtilaoincm cftlnxit, qualcm priuatim in infcriorismaxillx ad fupcrioremarticulisrcpom S^^^n.s.
commemorauimus. Intcr pcdoris cnim oftis finum ,clauicula;q;caput, cartilago quxdam
uculdtionis
'iTc-'
ctjuicul
X'
pl!<!]07iS0jJc adco ampla
npl intcrucnit,atquc capitis
- . .
&
finuscft amplitudo. Ha;c tcnuis undecunquecft,ac
m 1,1 fgttt
oibba, poftcriori uero concaua cfficitur," Verum ilico poftmcdium ipfius longitudinis coii'
db A ucfftis
trario du>if uproccdit introrlum nanquc curuatur,
. &
gibba fit, anteriori autcm fede concaua H.
promincns,ubi fupcriori fcapulxproccfluiproximacft: nt,if.g. tib
uifitur: inantcriora infigniterillic
H j'HI
adco ut bis gibba.bisqj cauareddatur.Pars cnim ipfius pefloris ofli contcrmina,& -Ti^tiac^tiyit
i,c,
dicla rctrorium, lcu ad thoracis interiora magis pcrtinct qux autcm fuperiori fcapulx arii'
, .
Cumitdtis cnim clauicula iugulum fpecflat, mcritb pofteriori leu intcriori partc caua eft, quum hac afpc' t7J fcre ftf
ttfis.
ram artcriamj ftomachum cum iexti paris neruorum ccrebn ncruis,&: imprimis infigncs ncr- iKiii ojlen-
du ukitiu
uorum feries mcduUa axillam petens, ferri dcberent, quibus potifsimum ncruis cla-
a dorfali
fi.lb.i
tius a fuae longitudinis medio clauicula in pofteriora porrigitur, neque alicuius ufus gratia
quirti.
hxc in anteriori fede gibba efle dcbuit, nccclTario rurfus iuxia fupcriorem fcapulx proceflum 11 L.
antrorfum uergit, quoufque proceflus illius " partcm contingat, cui apte coarticulari poflcr, pz.ifi.O.
Tantumautcmhicantrorfumporrigitiir.quantumrctrorfumabfccflerat ipfius" gibbapar. q HiCc pc-
tcs ah intc'
te in iiIiuspofl:eriori fcde,qua:nonprocuI a fummo humero diftat. Sienim clauicula a fua:
grls libi
longitudinis medio duntaxac in poftcriora tenda-ct, ad coUi latcra prorcpcns^nequc clation ticulus cx
culus cur a.
fcapulx proccflus apici articularetur, nihil profecfto obftarer,totamfcapulam clauicula;bc' RcumSco
cojlis 7£7llOUef ^udus co
ncficio non firmatam, fuperthoracem cadcre,thoracis^ latcri proxime applicari,'' articu.
.i
hmicniifus. pcdiri» Brachium nanque ob id potilsimumin homine fimiaatque ali]s qua: clauiculis do- ptcr iicxii
jiantur aninialibus,tamuarijsdifferciiribus^motibus dud poteftjquodipfiuscum fcapula
arti'
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER 1. lOJ
artiailus a thoracis latcrcpluriinum diftet. Si cnim articulus i!!e tlioracis coftas contiriCTcrct,
uclquauis rationcipfisproxime^qucmadmodiiin quadrupedibus)locareturjip&smanuura
circulationcs&iaftationesadpeiTtuSjdorrumjCoIlum, &;iliancquaquamolircmur;quemad,
modum acciderc noiumus, quii luxatus humcrus in coftas procidit, ucl fcapula inftar slx ob
cfFraclam clauiculam dcpcndet Neigitur adco ncceflariis deftitucrcmurmuniis,Natura hu
.
ris officommiititur, intus fiftulofa magisqp rara cft, quam reliqua clauicula? portio,quod ui- 'rlt'mu?^'
"
delicct ha; parics etiam crafsiorcs fpifsiorcs quc fint ; & ofli intus lanto fcmpcr fuii.crofiora,
fiMfig"- quanto crafliora Si anipliora cernantur Ipfa cnim clauicula in fux- longitudmis medio foli-
. '
difsimaeft,quod etiam hlc fit tcnuilTimaj quodlmodocp tcrcs nonenim prorfus tercs eft.Iii .
".ifigur.
humiliori nanquc ipfius parte ueluti in " lineam protuberat, quac incipit noii procul a cla-
F,G. uiculx capite, quod peclori articulatur, iuxta medium fcilicct poftcrioris anterioris eius &
'-''P'^'^
angulorum. Pertingit autem hxclinea paululum ultra clauicula; longitudinis mcdi'
"'^"ui d
'j.s/i^.G.
""'ji'! hoc parata,ut'' mulculusthoracem mouentium prinius ab ipfaprincipiumduccret.
iijit.uf. luxta huius linea; principium proptcr caput clauiculx" afperiias finuoia confpicitur, unde
'9 1^- ualidum pronafcitur Iigamcntum,clauiculam pcflons ofTiilIic colligans," qua ipfi primx tho
coftx cartilago connafcitur. QLiinetiam aJ aliud huius linca; exircmum, altcra occur'
'''"^'^
'<:\,ifici.
iiF. ric'afperitas,& ucluti alper quidamfinus,quo clauicula'' tuberculo radicicpintcrioris fca-
'.fi.Ah. pula; procefTus pene incumbit, ac a quo ligamcntum promitur, clauiculam illi luberculo
p£T.M,fti
Porro infcrior hxc clauiculx fcdcs,ubi linea illa definit, clauiculaq;"
I
pertinaciter colligans. am
plauifitur,finLiolafit,8<:alpcra,idq!potifsimumiuxtaconucxumclauicuIa;adfuperiorcmfca-
puIxproccfI"um,ubiligameniaarticuIii hunc coniincntiaualidioraquain fuperiorifcdcena'
i.^mifca. fcuntur.Supcrior uero totiusclauiculx regio Ixuis omnino cft, prxtcrquaiuxtaipfius articti
&
j
f/map. q"' (:tm-n a pectoris oftc pronatus, in ' mamillare capitis proceffum implantatur,capitisqi mo
Ui.r,i.A torum dccimus tertius, lcu fcptimi parisaltcr numerabitur
. Supcriori uero clauicula- pard
»4.t4> i-
commiftx procefliii mufculus ille inferitur, qui fcapulam furfum duccii'
ft-apulj; fupcriori '
DE HVMEKO S EV B C H II
o/c. Capiit 11 I,
CHARACTERVM DVARVM PRAESENTIS CAPITIS
figurarum(quas fequens pagina proponct) Indcx.
.c^jBj C, T), E, F, G, H Horumcharadcrumcilijin prima fiqurct,ahj ucro in Jicuda oLulj
funt , indicantcs humcriappcndiccm,utimoddJubijciam, ualdeuariam.
.i-yflB, C In ambabttsjiquris humcri caput circumfcribitur, quodfcapuLt inarticuhtur .
D, E Vtriqiic charaSleresinprima uifunturffgura, cxtcrnum caput appcndicis humcrinotantcs,
I 4 cui
. . L
PR r M A VI S EC V N D A
CBSIMI TER. HVIVS CAPI
tij Capitisfigura , dcx
i tis figura , dcxtri hume
tri humeri antcriorem
ri poflcriorcm fi.ciem
jiciem refrcns
Jrroponctts,
H, 1 1 Siniis externum caputin duo diuidens,ac extcrno capiii antcrioris mufculi cubitii
fleSlcntium
paratiis.^_Ac Hcjuide ipfiusfede in appcndice notat,Iuero ea (jiia: in humeri ceruicc
cofijlit.
K, L,M. \,2. Hiimerirotula,adcjuam ulnaflcBitur cr extenditur. ac
uero cr Mfiniis litcra.^sx L rurfus internum lttus,Mautem extermim.K fiidcmfinum rotuU notat,
Ni Siniis adrocular fiperiorcm partcm in humeri antcriorifede incifiis.
O2 Siniis adfiipcriorcmrofuIa;parteminhumeripoflcriorifcdeadmoduinaItiexcauatlH.
Htimeric.iptitfeutubcrcu!um,cuiradiusarticulatur.InprimafgurahuiiisCapitisparsap.'
paret,(jua;cartiLgineincruflatur.Infcctmdaiier6eapars,cuiradiusnoncommittitur,ucriim
mufculortim cxorttii clcganterfubfcruit.
Qj, i Hacfcdc humcriis admagnum ipfitis longitlidinis interuallum inflar acutce linece protuberat.
R i Simis in hoc externo humcri capitc ijtiartis maniim petentium
ncruigratia cxculptus.
St,z Intcrnumhumerituberctiltim.
T i Siiius anterioristiibcrctiIi,tcrtio ncruomamim adctintitim paratiis.
Vz Sinus interioris tubcrctili,in jtio juiiittis brachitim pctcns nertius uchitiir.
X, Y, Zi T^oflcrior htimerifedes.ac
XY qtiidcmnotatpartemftiperiorem,qua;flnuataefl:'Zue.'
rS inflriorctn,cjua:gibba ccrnitur . impreponem indicat , adcjtiam quartm ncruiis brachi^
utn accedcns reuoltiittir.
a,b,c,di ^"tcriorfcdeshumcri,in(jtiabinf'tttiatprominentemexttibcratttcm-uccitispartem:atier6a-
c Iocum,(juiutrittili adhancprottiberatttcm partem
dcprimittir. Deinde trcs tflicharadcrcsfi
mulnotant anterioris humcrifedis infl^riorem p.irtcm
finuatam : dticrofuperiorcm , qtice qib <
ba tiiftttir
H VME-
,
ipnmm 4.
I- I 1i--^. 1.1. r
tibia; os,liumcrum longitudinc inligniter uincant. dcm tibia; os cralsitudinc & grauitatc
:
-t . r, .
ctr.niiim cfliu
trrandior,,,,
pf^tindc atque ofla facrioflis latcribuscoarticulata, pouderehumcrumlonge fupcrant, adeo i'riC?«/. /» k
'n-cidne
utpleraque nobis prxtcr fcmur occurrant quibus humcrus magnitudincccdit. Vcrum
offa, '^Off.lcsccn
'
idcum alijs permultis Galcni coiiccdemus autoritaii, quum aliorum ucnianobisnonliccat
iplius placiiis contrairc. Summa igitur humcri pars, quais fcapulx articulatur, admodum Supcricris
''^'"S'''^
appcndice conftat , qux in duo dirimitur capita quippc hxc intcrna iplius fcdc
.
'"""<" Piw/i
1
i i/i fl B
'
1;
ifeii.D. ' aliud afpcrum & ina-qualeprotubcrat capui,non quidcm articulationi cuipiam creclum, (ed
!'''>=/'^^-
duntaxatcollis modo promincns, in quem ualida niultaq; ligamcnta humcrum fcapulxnc-
(Tteniia implaiiiantur. Ad externum cnim inicrioris capiiis latus, quod in cmincniiori & fum-
!
l,jig.t.
quod anteriori multo grandius eft. Sinus enim iftepaululum uerfus extcriora in antcrioi
;
ap i
1 emuf.u. pendicis lcdecxlatus, intignitcr profundus, Iongus,& (ecundum cauitatcm ad amufllm icres
mufaihis
quod ^ cxternum capul eft mufculi cubf-
pei-indc uili tur, ac corpus, cuius oratia infculpiiur,
iMpw lu -
'^'"" nettentium antenons, C^yod autem linum Ulum Icaindum concauum, caput autcm mu
tcmm. fculi fecundum conucxum,teres e(fc intelligo, ncmincm latercarbiiror, dummodo (inus qui,
dcmoiTincs cauos,caautem qux illisuehuntur infidentue, gibba eftc^non ignorci Cxte- .
'
' appendiccm pcrtinct, uerum ctiam ad cam humeriof-
°^'°"§''"* '''^"^ "°'^ lantum ad
''fe
fis fcdcm cuiappcndix coalefcit, ' qux humeri ceruiccm pcrquam breuem impcnfc craf
& &
fira conftiiuit.atque itafupcrior humcri pars (capulx contermina (chabet. hiferiorautcm, Infiriotishn-
m Qmtu- qux'°duobusincubitoexiftcniibusoflibus,ulnxnimirum&radioariiculatur,Iongem.agis pmis dt
/igurx. dio inferioris humeri lcdis," finus cura fuis tubcribus talis prorfus co(picitur,quaIem in troch-
tuiidaorbiculariscf in arabitu cft, in latcribus autcraplana & lata ; (ic ctiam in hac humcri (c.-
deorbicularisrotundaqi confpicitur pars, quam nullximagini propiusquamrotulxaffimi
laucris .Dcinde,ut rotula in ambiiu, cui chorda aduoluiiur, (inu quodam (ut fic dicam)
tcrcti, & Ixui, ac lubrico cxculpitur, & finus huius latcra iiirobiquc protuberant, funem^
in lc quo minus aberret amplexantur : ita etiara hxc humcri pars in mcdio finuata cft, &
utrinqueprotiiberat. Inhociamcnabcxquifitxrotulx tubcribusdiffcri,quodperpctuofcre
>oi,:fph. fmus roiulxlatcra xqualiter exporr^untur. Hxcautcmhuincripars° inrernolaiercadmo,
i
p
1,1/1.
M Jum infignitcr prominct, & ad ainuflim rotulxrcfpondet,'' cxterno intcriin laiere multo mi-
nus cducTio. Non (anc, quod hicNatura maois quam rotularum ariifices dormitaucrit,aut
minus fuerit (olers, fcd qubd ncutiquam ncceflum crat, huincri finus,fcu orbiix Iatera,utrin>
queparitcr exporrigi. 'Vt enim rotula murum altcro latcre fpeclans, idco minus in latcrc muj
log ANDREAB VESALII BRVXELLENSIS
ro proximOjCluaminaliOjprotiibcrarc citranoxampotcft^qiiod fcflicct nulliis mctusfit,fu
nem a latere quod murum proximc tangir, e rotulaclapftirum) ita quoquc cxtcrnum liumC'
ri orbitxlatus^non ita atque intcrnum pcriclitatur, AcJ cxtcrnumcnim lattis, aliud caput
conftituimox fubiungcmuSj cuiradius articulatur, quocqjmuri uice ccnfcri potcftjprohi^
bentisiilnam extrorfum a fuaorbita luxari. Vcrumeft&aliudhumcrirotutecumucrisro-
tulis difcrimcn,quod non ad omncm ipfius partcm ulnafimiliterac funis ad rotulamcircum-
moueri potcft. Qiiamuis cnim in fupcriori mcdiaq; orbita; fedc, humeri os infignitcr finua-
' ^ i^j. n.
tum fit, longcq; tcnuifsimum,& Iquamar^modo pcllucidum,tamcn ncquaquam cftpcruium, 'fg o.
& hoc magni cuiufdam uliis gratia, Summus cnim rerum Opifcx quum ulnam ad hanc hu'
mcri orbitam & rcflcfti uoluit, fane ronilam parauir, & ctiam ulna: finus, tu-
flcifti ita ipfi
'
[ '''^f c
bcracp & procclTus clargitus ut cubitum cft, & cxtcndcrc pofsimus, & tamen in his d,e.
flecftcrc
c/lx! nuncupauit, cui ctiam humeri orbita a quad.i cardinum iiuagine yiyyAitto«Ms appcllatur.
Cxtcrtim iftorum finuum ufum tunc dcmum accuratc intclligcmiis, quum uliia: dcfcri- &
ptioncm fcqucnti Capitcabfolucrimus. in prxfentia autcm infcrior humcripars adhuceftdc-
lcnbcnda. Adcxtcnium itaq;humcriorbita:latus,' rotundum& obiongumquodainmodo ,^,„p
habeturcaput,quodfimiIitcratc^orbira, carrilaginc incruftatum & la:uc,radii cumhumcro
arriculatioiii fubicruit, inradi) fuperiorcm finumfubintrat, radiusqi(ut alias fufius cxc- JsAs".
'
r ' 1 ..1
naruni, artcnarumq; lianc lcdcm pcrrcptan tium meiitio incidet, pcrpciuo cxtcrnum hunicn
I
.
I "tM.n. > , .
tuber fcu tuberciiluin uocabiinus cft cnim, uti diximus, mufculorum produccndorum gra-
.
fus educirur,cx cuius apice,qui urcunquc amplus cft,'" mufculus cnafciiur,qui lato tcndinc cu
"'J
tem intcrnam ftimmx manus adit.dcinde" diio brachialisflexus autores, infupcr exinfima n !t.th.,\.
proccftLis huius(qucm fempcr internum humcri tuberculuni nuncupabimus)fcde portio " '"' cl,
eius° mufculi oritur,qui inter radium iiipronum moiiciitcs, fupcriorhabctur. poftrcmb&:
llmlu
quorundamdigiros fleLlciitium mufculorum obfc rahincpciidctprincipi) portio. Ncquc
''
etiam
.
^gl.v. brachi] ncruum deducit." Porro utcunquc inucrnum humcri tubcrculuni grandc fit,& in
jigul>. nobis taflu promptc deprchedatur, oblcrueturcj), non tamcn ob id Galcno crcdcndu eft, qui
''!>-4 *
tS fmMi
idcxtcrno grandiuscfleprodidit, quumcxtcniummultograndiusiiitcriorifit.namquodta' rtUwLhoJe
:Ja„tr- <?luinon
itaatque intcrnum fclcoftert, non ipfius quantitasin caufaeft, ucrumradius,cuiid 0JJit.Ca.i6;
nm fi. articulatur,quicpqu6minus taflu id diiudicaripofsit,prohibct.In canibusautem, equis,oui-
vtittru-
buSjSi idgcnusaniniantibusparumadmodumabhacconftrucT:ioneha:chumeritubcradi&
I, c» m.
ipjj.m., j jj^qyji^ ]^jjmeri caput radioarticulatum,tantominusabcxtcrnohumcri
brachialiiungitur, qucmarticuIumiIIaanimalianobifcumhabcntcomniuncm,aciplaparcm
nobilcumflcxioncm moIiuntur,ut etiam in cubiii ad humcruni articulo. Atillorumanima'
liumhumcrus, quemadmodum &
femur eorundcm,& auium,paritcr AriftotcIcmIatiiit,for
tequod in corporis trunco in illisalitcr atquc iii nobisoccultctur. Porro ha-c aliasfortalTis , , .
ncm tcrctcs quodammodo fuiit, ucrumpoftciiori fcdcmagis quim antcriori ampliorcs mndcjcriftm &
* ^H^' dcpreffx. Antcrioris cnim fedis"' mediuni,quodammodo iccundum longitudiiicm protubc'
'fe'*'- ipfiuslongitudinismcdiuni,°qua:damapparetcomprcfsio,adquam"ncruusmanumadcuii
' notjtnr. la, lcdrara foramiiia, iii humcri longitudinc confpicua, &uenisadmittendis potilsimum in
interno ipfius Iatcre(qua maxinia ualorum fcrair feries)c3:lata,atque in amplum
I
fig""'^- '
finum inedulla: aneruaiidx gratia,& oflis Ixuitatis
'J^
occafioneparatum,pertinentia.
D E
.
miruin, radio .
_
C</^!/( . ^II1 1,
'PR^ESENS figiim
Jini/lri cubitidito exfrimitofpi,an^
ttriorificie: ddineata . Quoducro iit
hac,uticr infubfequentibiis firehu^
iiii Capitis ominhiis ftguris ,finiflri
lateris ojfafint ohuia, quum tamen ali
oquin quodammodo faitper dextm po
tius,qudmfimf!:racxplanaitur,fw-tui
toz^r cafu accidit , quodin li^qnis feu
formis hicprofinillris dextra dcpin^
xtrimm. Quamiiis interim in ofiibiis,
S EP T I
.
j
tuLe re^ioncm cxculpttim. ^c D in prima qtiidcm,& fccuttda , er quittta internam proccfiiis
fcdent indicat,in undecima atitcm cxtcrnamfeupoficriorcm.
J^Itia:fiittiishtiincrirottiIamcxcipicns.Htincfiinumundccimafi^uraexaSliiisitaitotat. F
F,F. tiiber cjtiodfictittdUfintis htiius lon^ittidincmfirtur. GctG lattis tiiberis interntim.H H latus
'7, G. tubcris,fieu,fiimauis,fiitiisulna:,extermim.l Kfiin!ishtiiiisfedcs,(juainfiiis'Iatcribiis infi>
d,H. ma ipfiiis parte dla:tii circumfirentia nonnihil intcrmittittir , ligamcntortim^ prodiiccndortim
11, K. ^ratia aliqnantulunt afiicr CT modice firatiis cernitur .
qi, 1,^,4, c, ^_SiipIus abruptus^i radij procejjiis , cui tcdo miifculi cubittljie^etiS aiitertoris infrittir.
r,r i,z,% 4 ^aitaradij Iincaipfusiiijirnafede,quajecundiicubiti!o^itudincuInarcJpicit,extubcras.
Inlernuinlinca:r prius iiifgnita' latus . t,t 2,4 E-xtcrnumliiiece r indicatarlatus..
fj 1j3
u 1,4 Uacfedc radius ajfcr ef,ut duo,exquatuor ipfpeculiarib.iiiufculis,htc ualidius iiifcreretiir.
X,y,ZhS Siiiusinradij appendice ,articu!ando brachialiincijus . Et ?^ qitideinnotat tuberculiim finus
Cukt,
NIVERS A 'parsmtcrbrachium&bracIiialecofiftens.Grxcis myvi., i(,if.A,
LatiiiisucrbCubitiisappellatur.ha;cduobusconftatoffibusinuiccmm- ^/"^y'
cumbcntibus & coarticulatis , quorum infcrius, quod & longius cft, 6 toufg.f
^«Xv! quoque St Cubitus nuncupatur. Neautem homonymia lcrmoni c,
.liiquid obfcuritatisconciliet, quoticsintcora; duobusillisofttbuscxtru- 'P-""'S'''
: \ \ ..-,! - |. .. ^ n ym Y.
^y^^ ^
'.
t '
; . . .1 .
1 .
exculptum fpcfiat, lui.sq! tubcribus illi finuiad amuflim congruit cftcnim proccflushicam- .
hh"}.
plus
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER I. llf
p\as,8C obtiifo angulo fimilis, & pcrqiiam durus.ac lolidus. Poftcrior auccrti proccfTus ante^
jig.ap. riorisforma;quodammodorcfpoiidct/finumfubintrans,qui in pofl:criori illius fcdc ad cla
''° tiorcm rotula; rcgioncm ca-latus ccfiiitur. cum tamcn finus iftc anteriori finu profundior am
pliorg) multo fit, proccflus ctiam poftcrior antcriori crafsior ampliorqj merito cuafit, adhuc
magisobtufianguliipccicmrefcrens.ProccfrumhuncAthcnicnfesquidcm i«amj«w(/, Dores
autem ivftiop, Hippocratcs ucro a^i&n:, Galcnus porro iam iAwjitni/, iam iyKSux uoca-
ucrunt.Qua: uoccs magno eorum quilatina Icguht incommodo ab intcrpretibus cofundun
tur,non ha:c folum unica cubiti uocc crebro uertcntibus, fcd ulnam, &
totam partcm intcr&
brachiumacbrachialcrcpofitam,&humcricumuIna acradioarticulu,&intcrnamciufdenr
articuli fedcm^ipfius^ flcxura ; quumintcrim plurimum intcrfit.quid fingulis uocibus ab illo
quem uertunt autore,intcIIcdtum fucrit.QLiamobrcm ne rem alioquin plus fatis arduam, ob-
fcuriorcmreddam,id lubcns a Icdorecotcnderim,utperpetu6 cadem uoce toto contc.xtu me
uti paticnter fcrat.ncquchaud fcio cuius copixgratia,aut obfcuri nominis propri-j occafionc,
oraniaturbari uelit. uocenturigitur nobis hi ulna; procef[us,illequidcm antcrior,hicuer6
poftcrior, qucm gibberum plcnquc &: gibbum appcllarunt;non e.xpcndentcs indc ipfos hu-
mcri" tubcrculaquxadrotuLcipfiuslatcrahabentur,&:deindc' intcriorafcmoris capita,ali-'
oscpnonnullos oftium proccfliis, fimplicitcrfcgibberos nuncupafl"c. " hihoruraulna-pro-
'Tfixi.
,oE,F, cefluummcdio,quafcinuiccm e regioncfpciflant, grandis exculpiturfinus humcri rotulam
'^^"P'^^"^' '"'^T oranino rcfpondens. Priraum cnim inftar femicirculi, aut paulo ctiam profun
*l dius quam fcmicirculus, ca^Iatur; noftriq) C, acGra;corum c imaginiaccedit. undectiam
ab eius characleris torma Grxcorum uctcres hunc finum <nyu.oitfS appellartit. Sinus iftc noii
obitcr tantu C modo cxculpif,ueru ut ad arauftira huracri ro tula; refpodcrct,in ipfius mcdio
tubcrc obtufo amplocp protubcrat, quod fccundu finus illius longitudincmfcrtur,
j, j.
'
umncp &
Mdm/i'. ad latcraitacomprraitur finuaturqj.utfunichorda-ucqua-adtrochlca-rotulamuoluitur,
"'
'
decorauit. Ad ha:c,ut ualidionbus ligamctis hic articulus amplexarctur, in infima ulna: finus
Mi^.L. C literamrefcrcntisfcde,'utrinqueadIatcrafinulusinftarangulicLLiufdamimprimiccrnitur,
ifi.i,K. &:ipfefinus C
fimilis a fua circumferentia inibi definit,afpcrqsredditur.nonaIiafaneocca-
fionc.quam ut ex hac ulna; partc foraminulis non peruijs obfita.ligarncntorum fortium pen-
,,4,5^- deretexorms.AtqueinhuncmodumulnahiimcroarticuIatLir,radiusautcmquahumcroiLm
!
gw.M, gitur.utcunque tenuis cft, &C ex " oblonga tcnuiqj ceruiccin amplum orbiculatumq; porrioi,
' tapitulura.quod
ca partc,qua humcrum Ipcdat,'' finura cxigitrotundum,S; noii ampii-
\ifdmfi- Tneruntdrticu
;
g«r,N. ttrcauumjqucmhumeri^caputfubintrat.Adhoccaputradiusinpronurafupinumqiagitur, TJdo.
<9jig. o. &: interim quo rainus cubitus flc(fiatur, cxtcdamrq; radij cum huracro articulus, ncquaquam
\ifigU.Ci. -l-a L . 1-11
. 1 ,
nca: latera a mufculis duobus comprimaiitur, ipfa'ue ulna mufculis iUis ccdat, quorum ' altcr ^'^'^j
cxtcriori liiica: latcri exporrigitur, poftbrachiali aiitc paruum digitum iiilcrtus, ac brachialc „„ ^
extciidcns. ''
Alicr,qui intcrno latericxporrigitur,& cui uliix os impciifius cedit, brachiali an ^j.(i,.<.
teparuumdigituraiii(critur,idqiflciftit.Ha-citaprotubcranslinca,fccundi!iminfcriorciiiulnx
fcdcm ultra niedium ipfius longimdinis fertur ; & prxter han c alix adhuc dux cci-nu tur,qux ^^j..^.^
cum nupcr diifla fic ulnam etrorraat , utipfa ab humero iicrllis brachialeproccdeiis non tercs, tB/.s.
'
fcd triangularis uideatur. Sccundaigiturprotubcrans liiicaabinteriorilatcrcradicisantcrio fi,
"tertialinca eftorraat,qux triuinlincarura acutiflima afpcrrima6peft,&; ab extcrno latcre radicis " ',',spg-
ftioris mcmbraiix ritu coniicd:it. Porro' latusinter fecundaralineain & tcrtiainrcpofitum, y '>sfe/.
mulculoriim gratia comprimitur, qui intcrnam cubiti (edeni occupat, quibus^ hic ab ulna
radio apta fcdcs paratur.Horum prxcipuus efi:,° quem tertium quatuor digitorum articulum
fj!!"'^''
flcflere audics. Vcruiii quia illi mulculi in ipforum quocf pcr ulnani progreflu etiam fui ortus
portioncm aflumunt,hoc tertium latus intcr (ecuiidam &
tertiam confiftcns lineas magis alpc
rum occurrit,quam latus intcr (ecundara liiicam &C primam con(picuum,a quo iiuUus prona'
(citurmufculus, nifiiuxtaulnxcum humero articuluin,ubi"isprincipiumducit,quiradium « vnufcii.
in pronum ducentium fuperior eft. Latus tcrtia & prima lincis circumfcrip tum, reliquis duo • '^'''^
"'"^'''-
gratia produxit, qui ab ipfa tripliei principio origincin ducunt. Ac primum quideni cius mu,
fculi cft,qui intcr radium in (upinum duccntium brcuior habcbitur. fccundu autcm tertium &
pollicis ac indicis famulari motibus,in lecundo libro docebimus:qucm eo leuiori iicgocio in-
tclligcs,quo confideratiusea quxmodonarrainus,inofiibus (paflaueris.Suiitenimhxciion
minus uiluac cognitu iucunda,quam ccrcbri & aliarum,quashodic folum miramur,partium
(eclio.utintcrimdcfummoinartisnoftrxopcribusufu nihildica,dumad hasliiicas (copum
figentes^fraflum ac luxanim os ritc nos repofuiflc ccrtiflimo cognofciraus. Ad huncitaq; mo,
duraulnamultumetiamuln-amcdiuipfius longitudinisfchabct.Vbiucrobrachiali propin-
quius accedit,ieres omnino eflei,nifi (ccuda linca infigniiis iiiibi' protubcraret,ac oblique de- d hsfig.f.
orluin protcnfa (cdcra adaptarct ' quadraiigulari iTiufcuIo,qui radii in pronum motus opifex ' 7 mufcu.
'"'''^'
hinc principium fumcre docebitur. Porro fi quid de ulna adhuc dicendu fuperfit, id (am una
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER I. 113
abu!nadchifcat.quodpariimmotusrationepcrficiairjUtob!ic]uofciIi-
'\^^i(jk
cct duclu radius ulna fuflu!tus,in pronum fupinumcj! prompte agcrctur partim,quo apta le-
:
des &
fundamcntu mufculis coftitucrctur, quos ncccflario intcrnam cxtcrnamqi cubiti fcdcm
occupare oportuit. Cluanc|uam magis obliqui fui motus occafione, quam muiculorum gra-
tiaradium obliquari, plurimuincp in mcdio dufru duo cubiti offa inuiccm abfccdcre, illa nos
doccant animalia,quibus nccp radius, ncqucradi] bencficio manus extrcma, in pronum fupi-
mmiqj ducitur. Bquus nanque,ouis,ciusc); gencris animalia folidis, aut bifulcis donata ungui'
bus,totacubitiIonoitudincradium ulnxadcoconnarum aflabilirumcp obrincnr,utneranriL
lum quidccitra ulnamradiusmoueatur. Incanibusucro & felibus, & ijsanimalibus quibus
pcdcs in digiros dirimurur, radius mouctur quidem, fcd tanio obfcurius ac diflicilius,quan to
nos manuti rnotus pcrfccliores obimus. Diftat igitur in his quoqi animalibus radius ab ulna,
ucrum longc minus i|uam in hominc.necp ciiam adco laxam ariiculaiionis fpccicm in illis,atqi
inhominc,eft cerncre. Aiticulaturauicmradius ulna-fuprainfracp, diftcrcnii omninoariicu- „.
^ ^
lo.fupra cnim ulnaradium cxcipit,infia ucro aradio ulna cxcipiiur.Ad cxtcrnum itaquelatus namZucuU'
antcriorisulnxiuxtahumcrumproccftus,' linus quidam inftarquarrxcirculiparris tranfuer tio.
fim excu'pitur,Ixiiis,&carrilagineincruftarus.Huicfinui'' intcrnulatuscapitisradijjCuifinus
; !,4>9^. infculpitur huiTicriexiernumcaputcxcipicns,appofiiecongruir,aclxuc& orbiculatumhicfa
(TtLini^in iilo finu uoluitur.lnfra auti: iuxtabraciiialc,ubi radius craflcfcit,dilataturc;i, & infigni
'
appcndicc donatur,huiusappcndicis huinilliiTixfcdi" finus infculpitiir, illi nonabfimilis,
1
vcmmm qucn pauloanrein ulnam incifiimrctulimus.liihunc(inumc.artilagiiic incruftatumfupcrior
appendicis ulnx " fcdes capituli modo protuberar,s,cartilagincc}i obduclajrcuoluirurdiacqj ra
ffJdfilu
appra.fe rioncradius utriufqiarriculi bencficiorantummodo inpronum fupinumcfagiiur. Nonpro-
poqnc cll (.^ij ^ fupcrioriariiculo,ubiradij ° ccruix confiilit,radius alpcrum abrupiumcpcduciiprocef
''
f'^'^'^'r' occupaniibus mufculis,illud ucro ijs qui in cxicrna confiftiii,ccdat. Porro intcrnum la-
- 7»»ifoi
M.T, v,s. tus cxtcrno afperiuscft,qu6d priuatiin" mulculus tcrtium pollicis os flccflcns, no infimam fui
! •>! ji.f.f cxortiis portioncm ab illo lalcrc fibi alcifcat. Dcindc fupcrior radi^ fcdcs e direcfto diclx nu^
*
P'^'^ lincx confiftcns,pcne icres cft,& iuxta mcdium Itix longirudinis aliquoufcji^afpcra occur
6 r»i'c«
tJb.n'.
rit,urinhancduo mufculiualidiorcm moIirenturinfertioncin:quorum' alrcr radium in fupi-
ti,u4fi' numagcntiumbrcuioreft,' altcruero radiuminprontim duccntium fupcrior,cuiuspotilsi-
illa cxlarur,qu6dipfc ncrueam porius quam carncam infcrtione cfli-
giir ».
lymrn occafionc afpcritas
'^riU n ciat.lonPiusqiinolTcproducatur. Inradii lcdc brachiaIicontcrmina,quam craflcfccrcdila
'
r .c •
ittoZ'? cr
cum cubiro arriculir.in hominibus paulo minus toto ad radicem refcrri:fi mo-
crar.brachialis
8 figiir. do quicfccntead humcrum ulna,fummamanus radij bcncficio, &fccundari6 in pronum fupi
'
!
prmi- num% agi dcbuit. Si nanquc in radio & ulna finus, cui brachialcariicularetur, xqualis poriio
cxculperctur.&ipfcintcrim finus {uperiorcbrachialisfcdcmimiiatus ncccftariotranfucrfim
"ichmli
<,t,j. oblongus cffc dcberct, impoflibilcprofe(S6 fuiflet radium & &
fummam manum in pronuni
fupinum'uefcrri,ulna inicrim ad humcrti quielcente,ac ucluii huius molus bafi ac fulcimcnlo.
Pars eiiim brachialis qux ulnx finui infcrcrclur, inarticularcturue, claui modo obftarct, quo
minus ucl tantillum radius immoia ulna moueripoflxl. Opcrxprccium igitur fuit, infcriorcin
radij pafxinadeocraflcfccrCjUt cfticicndofinui,cui brachialearticuIarciur,aptacflct.Vcrum
ci.j/ij.R.
q^jj^ tcnucos nimium craffciccrc ncquaquam cxpedicbat,Natura etiam brachialis poriio-
: at ita,ut uix punclo ulna brachialc coniingcret.coniingii auicm
ncni ab ulna fuftineri uoluit
c •>!, !,4> ' acuto ipfius proccffu, qucm ftylo diffccfhonum periti afsimilant.Nc cnim ulna,rcliqua fui
ap q^^^u^^^
Ti^h""' pcndicis fcdc,brachialeciira alicrius corporisinicrucntumconiingcrel,Naturaabinfcriori y^cliiSc .,1
fcdc''fii"iusinradijappcndicc brachialisgratiacxculpti' cariilagincmdcduxii:quxulnxap- ulnadirimns.
pcndiccm afccndcns , illam a brachiali dirimit,iiacji articulum hunc aptat, utulnabrachiale
<juidcnifuft:in£at,'j£rumproximenoncontingat,totusqilinus (uii lane oportuit)adradium
K 3 fpcfiet.
«4 ANDRBAE VESALII BRVXELLENSIS
hxc fane tanto uelim inquiri diligentiuSj quo magis cum Galeni dogma t!bu3 ptl
fpe(fiet. At<J
gnant. non enimkibct in hoc ncgocio alioqui fatis prolixo.palsim Galciii loca.sTquibus pru-
dens diflcntio/ubncdere, rationemqj cur alitcr fcn dam fubijccrc, quum diligens lccror etiam
non admonitus, hxc abunde animaducrfurus 11 1. Vcrum nc nimium GalcnrAnatomicorum
coryphsi placita,eaq; potifsimiim qurc a ftudiofis in pubhcis fcflionibus.ut cxpcndantur re-
quircre foleo.iam prxtcrijne uidcar, inradi) ulnxqs Galcni hiftoria portioncm
modo aflumam,qua:prohxius farpiuscpab ipfoincuIcatur.eftautemhK;c,acutusulna;pro^
&
particulam
tcm illa radi) pars cadem cum acuto illo proccflu rationc,ui fcilicct
finum efformaret brachiali ^«"P «
aptum, hincqj ualidioraariiculum contincntia produccrcntur
ligamenia. Ouumuerihuic
radi)fi,-iuinonunicumtanmmbrachialisarticulaturos,ucruminteririabracliialisoffa,qux /i.cW,.
radio ulnxqr coarctari docebimus, duo ad folum radij
' finum refcruniur,&: ' tcrtium cartila '
gincmillamaradiopcculiariterpronaiam&acutumulnxappcndicisproccffum "^'
drjfinus gcminuscffcapparet^coqubdfinusmodicii-inibiprotubcrat^ubifccundumbra,
rcfpicit ra- ""f
"7,^'
^h-alisos primo commiiii,illoquod fubfequilurCapitc
^dZ^Z diflurifumus. Ad hunc loiwrmo
ci<i>j-,,./a„ ''"'"j''"™'3'"sdiocommittiiur.inquoprxtcrcaconfidcrandumucnit,radijpartcm cuiap, '"'';°'";'
l,.p-,pfiru,n pcndixipliuscoalcfcit, ipfamqjappcndiccm" internaparie finuatam&:
lcuiicrcauamuidcn 'S
,Mu!^t,i. cum ut mufculo ccdercnt radium in pronum
duccniium infcriori,tum ut cxadum itcr " tcn' V>'-'H'-
dinumlcrieiaptaretur,quicubitoexporrc(f}idigitorumflcxuifamulantiir.ExternaautEh-
rkdi) fedis pars gibbacft', quod iia (quum cxtrfponatur)7niurijs7c7aidis*pminTci^^^^^^^
Zlfr^'
tur netamcn mufculorum cubitoexporrcaorum tendincs fiimmam
gibba lalededcdua, hmc indc abcrrarentimplicarcnturq;, Vums
manum hacpctcntcs & '^-
1
inulii huic fedi infculpun,
'
V
s .
4,^, 6, -7, 8 O JZo his numeri charaderibiis oUo brachialis offt in omnihusfcx pra-fcntibiis fguris
infqniiintur ,fi modo in illafiperficie,in qua hrachialefe offert, omnia in confpeSlum ueniant
'^tquc unumipioddi osfioJcmpcr characlcrc indicatiir,fuumip nontcn ita cxhihet Idenim pri .
i
^ Opendtx poRhrachi.iIis ofis iitdicemfufinentisfuperior,qiia: brachiali coar6l,ttur
^ppendix poflhrachialis ofisindicipra-pofitiinfrior,qua:capituIum confituitprimiindi
cis ofisfimtmfubiens.
S i,z Intcruallitm occtirrens itttcr poflbrachialis os indicipritpoftum , cr id quodmediumftifinet.
In CiVteris ,tiitcm poflbraclnalis ofihtis cadcm appendicum intcruallorutn^j cjl ratio.
E XTR 8
DE H VH A^N I^C O RP OR S FABRICA LIBER I. I 1!7
ftinffls conftruif .Qlic in nacu gradioribus dura (unc &paruulajintusfp fl'""'' i"nff
parumfungolajmodicacpmcdullaappcndicummodoopplctajnojiaii»
'^J™''^'^''
tem prorfus mcdullxcxpcrtia, potifsimum qua; horum maiora ccr-
nuntur. Haud parcmcnimomnia lortiunturmagnitudincm,uiiiccfor
^
mam etiam,ncq) fitumrquum ex omnibus nullu fi t, quod altcri omnino
omnibus apti lacuescjitinus incifi funt, qui cartilaginclariii & lubrica iIIiti,aliorumoflium tU'
bcrculacapita'ucfimiliterla;uia,carciIagincq)obdud:a,cxcipiunt. Inmediocnimconcadunul-
? lorumbrachialisofnumligamencamembranxueinrcrueiiiut.nifiininfcriorisorduiisolTium
conncxu,ubinonnihiI,lcduixanimaducrfionedignum, ligaiTicticartilaginciuelutiinpunclo
intcrccditj&ubioflainferioranonadco contermine inuiccmatcp fiipcriora funt compacTta,
BinnMra QuodetiammcritoNaturamolitur^inhocpotifljmum duosbrachialisoflium ordinescon,
CuriuoU ^
||t fe»r. fiiigens,quod fuperiorcubito, ° inferior autcm alia prorfus rationcpoftbrachiali &piiiiio
'
chutis ofim
I,
p(3Hjj.js ofj; dcbuerit comitti. His nanqp ut diftindis diremptiscp coarticulaiur oflibus, cubito
Smi di diiEcultatcm addcntcs, quum arbitrentur brachialc iniunis ferendis pertinacius fieri, quik
w.clu • componitur ofTibus occurfantium uim articulorum nomine cedendo cxolucntibus,eo
multis
quo hafiam fagitamue difficilius laxa quam tenfa pcnctrare confpicimus. Qcianquam
mitim
\lchmc 1'urfus 8iad innumeras
manus motuu dificrentias, hanc offium uim copiam a Natura non &
z. poftremo loco cxtrufti efle animaducrtimus. Cxtcrum quibusnam finibus tubcribusq; bra.
ofladoncntur, iara enltar perrequi. In lupcriori brachialis fede, aut ordine qui cubituin
'^'^'^''^
^lduu"
IpccT:at,quacuorreponunturofla,quibuscxip(brumquaordinantiirlcrie,nominanonabi-e Brdehidlis of
mnim imponemus.- primumperpccubuocantcs^quodUjpcriorisordinisintcrnumconftituitlatus: "<"»"'''•
nWiS. > (Jcundum uero, quod huic fubfcquitur,atcj magis abintcrno ablccdit laccrc : "
tertium.quod
iffratii);
fi^cundo adcxternum latus proximum eft ;' quartum ucr6,quodexternum latus iam oninino
tjmuiSui occupat.Parcterquacuorinferiorisordinis"' ofla,quintuin,fcxtum,fcptimu&roftauumnun-
'-chmc.cupabimus,atquein hunc modum finpiilorum hiftoriam aggrcdiemur.Primum,{ecundum
wjTj. &
t'^''tium inuicc uaIidifIimcproxime9comittuntur,& unoordinciun(fta,acfiunumeflent Brdchidis<i
'
'
>4 w. oSjfuperiorc brachialis (cdem itaeftormant,ut inftar unius alicuius offis lati oblongicp capitis, ^"j,^"'" ''™
:,2>!,s/;. in radi'j ulnxq! finum.ea concinncarticulentur. Ac primii quidcm,& fccundci,in" finu radi) ap
^'1"^ pendiciinfculptorcponuntcir;tcrtiiiuer6°carcilagiminnititur,quamaradiopronata,maona
«.•4 R. cx partc ulnam a brachiali dirimcre fcripfimus, Qiianqua externCi tcrttj offis latus etiam'' acu-
=.'.7 jig. tum appendicis ulnaiproceffum tunc cotingit,quum in cxternu latus fummam manCi indina-
tftis. Vcrum interim tertium id os finumcartilagine oblitu,qui uifti dignolci queat,in homine
^rioB r/f
'ii fojl.
ncquaquam adipifcitur,quem procefliis ille fibi propriu haberet,quum ctia proccflus ipfc nifi
'cofft ifi Iecundumfinus,quo brachialcarclatur,latus perindeeKtubcrct, acreliquorij fiiiuu fupcrcilia,
'''"-''1 2PP™dicis in hacrcgione apcx. Atqj id ucl tadu Icuiter dfjudicatur, fi manu in la
itcm^'~ 'P''^^ ''
mcrichl iuternvf ducfta inter brachiale & ulna,altcrius manus pollicis apice inlcrcre quis fucrit adni
rScra iit fus. Triaigiturprima brachiaIisofla,fupcrioriIcdcitafimuIiungutur,protubcratq(,utucluti
'^'^'^''""''''''^h'='''s<^aputla?ue&cartiIagineincruftatitconftituat,quoidcubitoarticuiatur,mul
^cltft
':fm't ol -
tisq? & uchcmctibus mo tibus,ac fi uno grandi cfrormatvi cflct offc,agitur. Quartu brachialis Qi"?'"'-™
1. os ulnamhaudquaquam contingit;at fupcriori lua fedecamhuiusarticuliligamentiportio-
nein
113 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
nonadmktitjqux ab acuto ulnx appcndicis procclTu cnafcitur. Dcin fupcriori quarti oflis
tcrea " mufculus fuxjoriginis portioncm hinc afltimitjqui duorum primum parui digitios tA-r.
4''<^-/.
flcclcntiumcxtcriorcfl:. adcoutquartum hocosncquc iufcriori,ncquc fupcriori ipfiusfede, «
Ctdolsicom'
„(.qm, etiani extcrno ipfiusIatcrcaltcriofficoiTimittatursfcdtantumintcrno ipfius latcrc,dc^
mudcur.
pj.j,|Yg aduiodum capitulo, terti) ofRs externo latcri (inagis tamcn ad manus uolam) in cum
lphxricum,fcd paulolongiusquamcraffius:quiafcilicctinferiusmufculoscducit,Uipi
tcm ualidifsimi tcndinis infcrtioncm, uti diximus, cxcipit,ca^ ratione furfum dcorfumcii ina^
gis quam in latcra protuberarc dcbuit. Vndc ctiam ucteres diflccftionum profcITorcs, id(uti
Cuiariimti, coniicio) Rcclum appcllarunt, ambigcntcs qucm in ordincm ipfum rcferrcnt. nos autcm lu.
firilmdum uc periori ordini afcripfimus, quod tcrtio huius ordinisoffi coarticuletur, ac reucrain eo ordinc
confiftat.Nuncuparunt ctiam Anatomici prxlcns os,cartilaginofum:non fccus quam Mari-
"htfici.
nus" osgcnu articulo prxpofitum co nominedonauit, quod molam patcllamqjuocamus.
Non fane (quantum rcor)qupd idos mollc cartilagincumcp eflearbitrati fint,quum omnium ^^^^^,,',
brachialis ollium facile duriffimum &: folidiffimum fit, at quod codurn cxtcrius cai-tilaginc
obdu(ftum uifatur, proptcr mufculorij principia tcndinumqp fincs, quf poft clixationcm car-
Lil.-.JcVfii
t||j^in;s,no||ii,f(-i,i^.fp(-cicmrcfcrunt. G.alcnushocosoclauum brachialisosuidcturrecen-
fuille,id propriu ipfi mbucns.quod propugnaculum ' nerui cuiufdam fi t, qui ab intcrna ma^ y-h-^P-
nus fcde ad extcrnain fccundum id brachialis os reflciftitur. Hic neruus ine non latet,ucrum "^^^''^^'
ad hoc officulum in hominibus no rcuoluitur.cft cnim illcneruus, qucm a quinto brachium
pctcntiuin,pauIo poft incdium cubiti longitudinis ab intcrna cubiti icdc in poftcriorem por-
rigi, atqi duos furculos paruo digito,totidcmcj; anulari, unum autcm medio dcriuarc,in quar
to libro audics. Prxfcns itaquc ncruus quartum brachialis os non contingit, idcoqj minus lc»
Pmmm os cundLim illudabinternamanus fedcin cxtcrnamrcfleflitur. Porro prxtcr quartum brachia^
fuci cffiUs [,s os^nullum pciiitus occurrit, non pluribus adncxum contiguum^ offibus. Primum cniin, siuiftmflic
comcrmmum
p^xtcrquam quod radio articulatur,ctia fccundo brachialis coarticulatur offi, amplo utcunqp >>'^chit
lubcrculo in fccundi oflis finum fubicns. Dcindc alio tubcremulto ampliori,atquc ab infcrio
ri fua fcdc protuberantc, communcm finum ingrcditur, qucm quintli brachialis os cum fcxto fibasquod-
rom
cftormat. Vcrum Natura prxcauens,neid os undiquc aliorum oftium finus ingrcderctur,&C 9"'
"
mittdturE'
ipilim intcrim tyranni morc nullum fufcipcrct, infignem in ipfo cxlauit finum,quo una cum
*
xaimnatH'
lccundo brachi.alis oflc (cui is finus quoqi cominuniseft) lcptimi offis omnium facilcmaximi r«f,
granderotundumqpadmitterct caput. atque ita primum os radio,&fccundobrachialisoffi,
Qjiot fcciin- SC quinto,fexto,ac lcptiino committitur. Sccundum os (quod tanto minus cft primo,quanto
ipfum maius cft tertio) conneiftitur primo ofli, &: leptiino,uti iam diximus.teriio autcm,ain,
plo connexupcr i^S^ui/lim' conftringitur:adebuttcrtium osradiOj&tribusbrachialiscom^
mittatur oftibus.primo uidclicet,leptimo &
lertio, neqp etiam multum ab odauo rcmouetur.
Quot ttnium. Tcrtium os modiceprotuberatc.fcd amplo tubcrculo in finum fubit oflaui oflis hinccpfacile :
conftatjid os &
ulnx, niagisq) adhuc' pcculiari huius articuli cartilagini, dein &: lccundo offi z wfi.c*.
„ brachialiSjSiquario&oiTiauoconterminumcflc.Quintumbrachialisos, quodinfcriorisor
Qmtpimii.
ji|.„sp,-i|.,.,^,.„j.(,(.(.,.,fuiffjus^fypc,.;ofjfu3fcclcinfinumfibicxculptii priini brachialisoflisca'
lisojjiiimdd
hdchidle cou cditomnibus inanifcftum. alitcrmulto quambrachialis oflium intcr fc conexus, cuius moius ^ ^ ^^^2.
tczcus.
Ijtct, ut uix diiudicari qucat. Atque hac ctiam articuli Ipecic quatuor poftbrachialis ofla f i,»fe.i,
"''
inferiorisordinis offibus adneifluntur. Primum enim poftbrachialis os indici prX'
'
ciuatuor
I
h rr-. .
I rr cucbdriict.
. . .
4.«fe. uibus,acin fuperficic tantum cxcauatis linibus coardantur.Scxtum itaquc brachialis os duO' Q«m #"m
*'» M. committitur poftbrachialis offibus, illi nimirum quod indici pra:ponitur_, &: obfcure illi ''^"
uyminimiftt
quodmedio fubiiciturdigito.Brachialisautcm tribuscommittituroflibus: p: rimumcnimos
fuo finu excipit, & fuo tubcrc in quinti offls tinum fubintrat. dcin lcptimo offli leuifflme oro tu
berantecapitulo.aut potius plana ftiperficie articulatur.cftcf in ferioris ordinis minimu.qucm-
admodum feptimum maximum.quintum autem&odlauummcdiofc habentmodo,quan,
quam odaimmquinto paulo grandius ccrnatur. Scptimfi os fuo capite rotundo.ac impen
fiusprotubcrantc,incommuncmprimi fecundicpoffls finumfubitjhaccprationcduobus iUis
offlbus comittitur.ab interno aiitem latcre lexto offi articula tur, ab cxterno uero latcrc articu^
laturodauo ofli ampla admodiim articulatione, qua; dcprcfl^o fit capitc, finuqj in fupcrficic
tantum cxlato. Hancarticulationcmaliqua cx parte cartilaginei ligamcnti intcrucnitportio,
qux etfi feptimiim os uchemctius oclauo ofli comittar,attamcn id omnium brachialis offium
crcbcrrimc ucrfus interior.i luxanir : tum quod grandius fit,ncc;j ita facilc,ac cotermina.occur-
rentium impctum fufl:ineat: tum etiam , quod ligamcntrt in tcrna fcdc hoc os uicinis collioans,
no xque craflimi fit.atq! in rehqua brachialis rcgionc. Atqj id hinc potifsimu accidit,quod Na
turahgamcntimolccraHitiecp,'" tendinibus itcroccupareuoluerit, quifrequcntimultiiudine,
)iffla/i».
poftbrachialiScoarcTtaturoflibus^quxanuIari&paruofabijciuntur.adcout&idquoqsqua'
tuoroflibuscontcrminumfit.quibusfubindeparuulumacccdit "offlculum,cxillorumnumc
j ^ y'
ro°qux
vlx' fcfamifcminisimaginiaflimilata, miincifiiJa Grxcisnuncupatur.Adcxtcrnuenimla 2^2''""""'
tus coarticulationis poftbrachialis offis paruu fuftincntis cum ocMuo brachialis one.cius oc totZlh^h!
ncris reponitur ofliculum, icdem quafi oppleturum.qux ideo hic quodammodo uacua refin "^^
quitur,quod hoc poftbrachialisos fua fuperioripartctctuinoflauobrachialisoffl innitinc-
qucat, atqj in cxtcrnum latus paululum abfcedat. Videtur itaque id ofliculum, quando adcft,
priuatimhancarticulationcfirmarc,acpoftbrachialisos paruum fuftincns digitum noiinihil
fufrulcire.atquehacctiainoccafioneoflauumbrachialisoscxabundatihuic quoqucoiliculo,
prxtcr illa qux nupcr dixi, contiguum uifitur. Quinctiam &hocadhuc oftauum os fibi pro-
prium ucndicat,qu6d ipfius intcrna fcdc,quamanus uolam quodammodo fpc(fiat,notatu di- ^'^•"^ "U'^
"''"^c?
E^ducit proceflum, ab externolatere uerfus intcrnum latus inclinantein, & intcrno fuo
latcre C modo exculptum : utaptam conftitucret fedcm, qua tcndincs mufculorum digitos
fleclcntium^quicxcubitoproccdtit^opportune uchicontincricppoflcnt. Vtuero tantitendi-
J-^-fe. nummoIifcdcshxcaptiorrcdderetur,ctiamquintirbrachialisosintcrnafuafede''proccffiim
•
cducit,ucrfus cxtcrnum latus uergentem, &
in cxterno latcrc pariter cxculptum,ciufdcm 0."""'°^^^
'™''''"'^''''''''''^™'^''^''^"'*'^'''<^'''''datum,ipfos,neafuafcde'aberrcntexurgantue,connn^
'ifitfid
i<!.unfcr pIciScrcturcf.Hxcfcdcstendinumnomincexcauata,utcunquclxuiseTt: quemadmodum&
ta. reliquos finus efflc dicimus,qui tanquam anuli tcndines trantinittut. Cxtcra brachialis oflium
j
pars cxtra hunc finum, casq? fcdes quibus ofla articul.i;tur,inxqualis,& propemoduin aipci a
eft,ut fortiora cduccrct ligamcnta,cadcmq; ualiduis cxcipa-ct, quibus olTa inuiccm obuinciri
ac colligariiam antea proditum cft.
Caput XXVL
H I P' S Capitisji^-iirieexprimttficmiia^pr^ectdtntis Cipitisjiguris cxtre^
mam manmn , nc proindt ttiam foRbrachitilt (notis L 1 1, III, III I)txprimtntibiis pf
ttniccfmit. Qmni^udmo^fibftqutntis Capitis primctfi^ura, cticharadtrtm ^'po/lbra^
chialis os indictmJii/lintns txprimtt , omni ojft libtrum .
PARTEM
m
pollicis primum os,quod quin to brachialis offi articulatur, hi qtiidcm poftbrachiaii, Gal
JK^ atumcra
nus uero digitorum olHbus adnumcrant. Porro nonnulli id poftbrachiali afcribunt, quod in
ull.,.
codcmfcrecum cxtcrispoftbrachialiso(ribusordinelocatirlit:&£non,ut°primarcIiquorum c '.--fig.ct.
digitorum internodia,nudum exeratur, fed quodammodo poftbrachialis oflium riiu latcat,
uulgo^ pollici laniu duo pfia tribuaiur.quamuis intcrim id pollicis os poftbrachialis oftibus
& breuius fii,& ipfis noa-que atqp illa,intcr (e contcrminu.Prxierca &hinc fortaftis primum
quod fecundum pollicis os, primo codcm fcre modoar-
pollicis os poftbrachiali adi)ciiini, '
d 1 fig.Cdf.
quo prima digiiorumofla poftbrachiaIisolTibus,quxfimpIidfinu illorumoftium
ticulctur, iyC,D.
roiunda fimpliciaq) cxcipiunt capiia. Polfrcmo huc fortaffis ducT:! fucrc,quod nullum tcndt-
nem,quiprimopoIIicis offimoucndofamulatur.ipfiinfcriputaucrint.-qucmadmodumciiani
nullipoftbrachialisoffitcndoinlcriiur, qui illiuspriuato motuiprxfit. Complurcscnimmu-
fculilatucrunraliosdilTcLtionu profcftorcs, quiprimopollicisoffipectiliariterimplantantur.
Galciius ucro (qucm ctC ut minimum ' ircs quaiuoruc cius intcrnodij mufculos prxtcri-jffic, ty mifca.
in fccundo libro auditurus cs) prinium pollicis intcrnodiij digitis, quibus fingulis iria tribuit '''•"'^
ofTa,connunierat,quod id fiipra inlraq! pcr c/^ncsJjiuo-ii/ , lioc cft laxam, & qux manifcftum mo '^t^t"
tum cdit articuli fpccicm artiLulctur ; fupra quidcm brachiali,infra ucro fecundo pollicis ofti:
&intcrimquaiuorpoftbrachiaIiso(Ta,infra tantum quadigitis commiituntur,eaarticuIil[ic-
cieconiunguntur.Supracnim,uclGaIcnifufiragio,poftbrachialipcr iwcJ(,^^i,iai\i coarticulaii <j
Qudtuor pojl dcm poftbrachialis,quindccim autcm digitorum ofta, lcmpcr cnumcrabimus.Sunt itaq; poft
ir,cc!t;ulis op
brachialis offa rcliquis digitorum offibus longiora,&magna cx parte terctia.Lonoinimumiii
jd cuiufmodi
fim. diciprxponitur,aiqucitafcnfimfiuntbrcuiora,utomniumfacilcbreuinimumtcnuiftimumcp
Jn longicudi, paruo prxponaiur digiio. Omnia fupra ' infraqi appendice donantur, fupcrior quidcm & .
nt. f f,g.ai,.
(cuius concxus ciiam in pueris aliquando latct) brachialis offiibus, uti antca diximus,coar<rta- =>'
In apptndici
tur, ipfaq; offia hic cxtcrna fedc nonnihil laliora quam intcrna funt,ui poftbrachiale una ''"""^'
cum ^
brachiali fuperficicm cxicrius gibbam,intus ucro cauam aptius hlccfformaret. Qiiin etiam
Inv ap nlupiT,
pcndices hx latcribus lc inuiccm coiingunt,& cariilaginci ligamenii internciu inuiccm allioan inccpsilbac
tur.Lifcriorcsucroappcndiccsgrandes quoq!funt,&inroiund5acabcxicrnamanusfedcin f"^'*'.'''^^
intcrnumoblongucaputdefinut:quodcariilagineobdu<fti5,primidigiior;;offisfinumfubin cmdTcm
trai.Hx appcndiccs latcribus fc ctiaconiingunt,fcd non adeopcrtinaciicr aiqi fupcriores,quc eorjia.
brachiali coarflatur. nihilominus lamen quainuiccmrcfpiciunt^finuatxfuni^ligamcnlaq; car
"Pollhrachid.'
liso[fiiimin-
tilagiiica cducunt, quorum opcra ualide conncfluniur. [n medio
auicm duiflii, lecundu &
ttrudlli • poftbrachialis longitudincm, quoniam ofla
appcndicibus mulio tcnuiora funt, inuiccm
fuis
dirimuntur,& digno notatu " intcruallo inuiccm dchifcunt. aicp id inagni cuiufdam ufus ora- h<^<i-
tia.inquoIibctcnimtriumii!icruallorum,quxquaiuorpoftbrachialisolTaconftiiuunt,' duo
rcponuntur mufculi cx oclo illis, qui primu quatuor digitoru os flcclunt. Qiiemadmodum
itaquc fingulos digitos, duo illorum mufculorum acccdunt ; ita ctiam cuique poftbrachialis /iit- c,,
olTi duo attcnduntur, atque in tribus inicruallis fex collocaniur.adintcrnum ucrolaius poft- "^" '*'"'
_
brachialis olTis indiccm fuftinentis/eptimus protcnditur. cxierno autcmlaieri oftis paruo di-
pr-^P^^fiti^o^ftauus cxporrigiiur. Vcrum quum hi mufculi fuo ducfu, horum oftium lon
^JsoirTmu
oifaniu
fculis ccdwit.
ix fupcrent, inicrualla^ hxc non tantum diftcnt,ut fufflcicns mufculoru molcs
f ituutncmiiixl in
ipfis collocari queat,poftbrachialis oflk mcrito inius, ubt uolam conftituunt, caua uidcntur
'
ncisquibufdampulchreextubcrantiaccrnimus,promufculoruuidclicct,quiipfiscxporrioun
j mufcul.tur^rationc.-utictiamnonminusfupcriorifcdeelcgantercxafpcranturjUtopportunam^^trium
a& Vms
.
brachialc flcftcntiiJ mufculoru inlcrtionem cxcipiant. Ncq; id foluni poftbrachialis offj cum
i. u
atius
DE NV S D IG IT I S. C ^ P. X X V1 1.
mentestabulce-,ndhuius libri calcem locctnda:. Tabula autem hic inferta^ac in tres uelutijigu-'
ras(ut finqulceduoproponantojp
^
digesla , dirritorum articulos oculis
Jubijcit. Hdrum enim prima,duo ex
primit ojjaupiorum alterum i^yTin^
jigniui, cjlji poflbmchialis osindi^
.uosdlf^Z^^a^^^^^^^^^^
conmentem acinclucm f l^^r ''f "«/'""«Tt?''^'^."""^*''
capitum primiofis
aerib..non:bIiteLim:Te2t^^^^^^
^niiuintiCapuisfigurispeter::::^^^^^^^^^^^^
''i:^:i'^^'^'''f^'°'''-''}^^°'^^''^^^^
articLUi,&:acics,(euetiam?.A«j^<b-&:<.,„^„;;,-^,j&:i,V^„;^,, ,
uocantur)fu ^"•^f"''?'
tamcnCutaI,quandocontraGaIenipIacitummonuimus)medulIa:pcni,
tuscxpertialWidcnimquidftipr^infra^appendicummodonon,
blfungofaexiftunt,etMngulisrmusc5tig.tgrandior,mcdulIxaflir
7r,
to. unr ollibus ad
— ^"d^egratia, ut &
in poftbrachialis ofljbu^^paratus.
Qu6duer6 dipi
action.s robur in apprchendendo, & eifdcm ^Libu pr^ter uarTos oui
ufuIucnt,ucIhincprompt,fsim]colIigitur,quomafiiUumexcedcretnumeruiiprrrqu°^^
L quod
,jj ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
quMnull;auxdiarciiturfunaioniXabiuideenimomiicstriumoffiumopeoWmus)pcrM^^^
ualidamq;dioitorumcxtcnfioncniuitiarcnt,haiKminusfirmam,quamnuncfil,cfticicnli^^
a fuo roborc
Ex pluribus naiiquc conftrucla parubus fTuion ncgotio fatigaiitur,lairantur,&
; tunc prxcipue, quum
qua: paucioribus cfforman tur omncs particulx
exoluuntur.quam
niuiii]s,rcfcruan nequcuiit.
mul coniunda; comminitqiCut bracliialis olTa^in uiiiucrfis ipfaru
Vcrum fi paucionbus offibus digiti conftitucrcmur, in tot tani uarias pugnantcscj hguras rfi
oitos"aocrencquircmus.utigituruari^moucrcntur,paticndicppromptitudincmdccliiiarcnt,
Juji^ ojjlum
friumofliumnumcrus fufficit. Qiiandoquidem autem prErlocatumospoftpofito,autuC'
^^^^ ueflo,maius effe operaprccium eft, merito Natura quoque, primum
v,.gn,tuda. cuiufquc digiti os
fabrefcGit,non folum mfenora olla lon
arandius fecundo,&! fccunduiii rurfus os tcrtio minus
Situdinc fed &: craffltic.&iatitudiiieminucns.hacqjrationepotifrimumdigitoscxamplion
&
mucroncm coarftans : digitorfi formam, quam in mulieribus pulchcrrimam
bafi fcnfira in
Z);«Moi7?S cxtrueiis.Qiianquamrurfusmir.abili induftrianoiieandemfiguramdigitorumof
largiamr.Totos enim digitos paulo niinus
fe, fibus, & digitis adhuc unguibus cutecp obtedis
toto teretcs efformauit, quod eiufmodi figura reliquis omnibus iniuriis minimuiii obnoxiam
fcirct:utquxnullacxtuberctemincntia,aforisoccurfantibusfrangendacollidcndauc.Quod
emm dioiti extrinfecus quidcm accurate gibbi fint,iiitus ucro ac in lateribus magis molhunt,
coinprelfi,
fubiount,teru4itacapprchendut:quxomniadeterius ficrent.digitisinibigibbiscxiftctibus.
ut interim prxteream duriufculam neruiscp
oppletam adipem,internx digitorum fcd!,eorum
qux iam diccbamus oftleiorum caufa.& tendinum dcfendcndorrioccafione,fuljtcnfam,atcf
iii
fccundolibroprolixiuspriuatoCapitecnarrandam.Porroquumcxternadigitorumrcgioiie
tciitcmus. nequc alio quouis muncre funganiur,rationi
coiifonum fuit.
iicquc horum aliquid
dioicos ad folam patiendi pcrtinaciam examuftim
gibbos conftrui.Qiium autcm digiti iii laie
inuicanadduai.conftringi.ac in ipforumjnedio
ribus minus effcnt iniurijs obnoxij.quumq)
gibbos fierihaudcJHaclua ex ufu
nuilani fcdem uacuam rclinqueredcbebant. ipfos in lateribus
erat. Atque his diximus poUcx paruuscp digitus cum indice fatis fuffragantur,
qux inodo
® fiquidemillcuti-uiicplatus.fcdmagis internumgibbum adipifcitur.paruusautcmcxtcrnuiii
duiitaxat.iiidex uero contra internuin:quod his fcdibus ab aliciuo
non tutantur.adc6.ut noii
miiiimam Naturx folcrtiam in totius digiti figura uidcamus : a cjua quantumofla
difcrepcnt, vic cchA-
&
rum fedes in intcrnam raanus rcgionem magis protuberet. iii medio ducflu imbi finuatum, ^ ^^^^^^^
extcrius autem curuatum confpiciatur. non tamen reliquorum digicorum
offium modo.am^
^
plum deprcffumcj planuni cft. at potius gibbum. niagiscp intus quam foris acutum.Quod
& f„,iorm
fibus nequirent fubfifterc:non niagis quam tcretia corpora inuicem nunquainniti cernimus.
DH HVMANI CORPORIS FABRICA LIEER I. i;^
Ncqnc ctiam duntaxat applicari dcbucrc.iTno opcra-prcciiim (mt,Si
tcrctcs illi teiidincSjipfis
'nmiis 4 cxhacoffium fedc' ligamcntumcnafci/ccundumlongitudincm oflium
tcndmcsjllis oflibus
wfcii.ui.
committcnSjipfosqsncab oflc cxurgantdcclincntuccomplcdcns. Cuiulrnodiucro tcndincs
oflibus cxporrigantur, quxqj ligamcnta iplis obdiican tur, in fccundo Ubro aflatmi rcccnfcbi-
mus.inprxfentiautcm,tantumilIorum mcmminclatfit, quantum adoflium conftrucfiionis
rationcmcnarrandam cxpcdit. Pcrlccundi itaqipolIicisolTis lonaitudincm intcrnafcdccius
i 6 mfm. gencris ligamentumenafcijCO libro audics, tcndincm'' mufculi dcduccs,qui tertio pollicis offi
«W. .dc-
ualidifluTieinfcritur, ac cius articuli flcxus autor cft. Vcrum quia ciufinodi ligamcntu Natura
nullum 111 primo pollicis oflc condidit, neque pcriculum eft, tcndincm iiac ad tcrtium pollicis
;
^rmfat. os prorcpcntem aliquo abcrraturij(ut qui undiquc' mufculis primo pollicis- ofli propnjs con
""c^t^Ohaudquaquam neccflum fuit,primum pollicis os aliorum ofliummodo planum
tsubtu
T r..ic7 dcprcflumcp.intcrna fcdc extrui,prxcipuequum & idmufculis ipfiattcnfis infcrtisqiinido'
t.iluraa. neum cxtitiflct.Primis uero quatuor digitonim oflibus duo inuiccm incumbcntcs porriCTuii '
p„„mJt^J
nonminus fccundis ac tcrti-js digitorumarticulis, quam primis,communcs ccnfcntur.quum mirfi.d^fd.
Sb'//.^
!ibii.-p'g'il
intcrim nunc facilc fimus oftcnfuri,ncq? tcrtium pollicis articulum, ncquc alioruni digitorum
hbul. s, n, iccundum aut tcrtium articulos, primario motu in latus agi. Priinum itaquc pollicis os,quiiv ^™'.
a-c.
^J*'^
^
tobrachialisoflr rara pcculiaricp coinmittiair articiiIationisfpecic,qux&: flcdi, &cxtendi, cfc/f"
ncxus.
js G,*i!c,
^*- moucri in latera potcft:in cumcp inoduin parata cft,ut priuatim magis motui qui in la-
!
d. terapcrficitur, quam flcxioni cxtcnfioniqjfublcruiat. Qtiintum cniin brachialis os ainpluin
cxipit finum, qui tranfiacrfim ampliori tubcrc promincns, intcriori cxterioriqj fedc infignius,
quam in latcribus,cxlatur. Primum autem pollicis os fupcrius tranfucrfim, fcu fecundum in,
tcrnum ac cxtcrnum latus infculpitur,& intcrius cxtcriusqi protubcriTs quinti brachialis oflis
fiiiui clegantcr cogruit, &
quafi mutuo ingrcflii ipfi articulatur. non tamcn adco infigni, ut id
uiiotantum agamr motii, reliquorum articulorum mutuo ingreffu, nexorum ritu. Vcruin
quumintcrna priini pollicisoflislcdcsmagisquain cxtcrna promincat,& quinti brachialis
oflisfinuinaltiusinibi infculptum, profiindiusiubcat, idprimirpollicisosmagisflctfti quam
cxtcndipotcft. Sccundum pollicisos primocaarticulilpccic articulamr,quam ^al^S^u^ii, Srcunli poUi
k iniiim r r • •.,,-.
Grxci uocant.Infcrior cnim primi pollicis oflis pars in rotunduin quafi capitulum dcfinit,ro- ™
rr. • i
-'--'^isciim
"^-
r- .
hic primc
-^- - .... ^ , . . , , - . ^ . *r/mc •
c. i{m<l tunduin lecundi oflis finum lubiens.Scd quia caput id tranfucrfim,hoc cft ab intcrno pollicis ^iJ'^°^l;"p',
mmitiitur
l^^tereadcxtcrnummagisprotubcrat,acuelutitranfiierfiinobIoiigueft,inIateribusq5uixma' us§
fiusi maus.
gis quam in ccntro dcprimitur, acdeinum amulsim aptatur,
lccundioflis finus huic capiti ad
iecundumpollicisos flccTiiturpotius & cxtcndirur, quam inlatcrainclinatur. quumintcrim
xque capitulum primioffisadamuflim rotundum cftct,
in latus duccrctur,fi in latcribus &
xqueiicinantcriori fcdc compreffium. Dcinarticulietiam i-ationc^quuincapituluinintcrna
fcdcualde dcprimatur) fccundu os maximeac in acutilsimum anguluinflc(fii dcbcrct.ucruin
quo n-iiiius id fiat, duo liic obfiftunt officula fcfami lcininis imagini a Grxcis alTimilata.
'
''j; X. Quod uero lccuiid-u pollicis os uixextrarccTara lincam cxtcndi qucat, caputprimi oflis in cau-
L i facft.
^
„ ..
^j. non minusquam ipfa capitulacartilagincincrulTatur. Supcrior ucro tcrti) oftis fcdcs duos iitu
nequaquam ucro, ucl minimum ctiam, in latus ducatur. Quod autcm tcrtium os in angulum
intcrim no ultra rcclamlineam cxtcnditur, fed potius a flcxione duntaxat cngitur,
fle(ftitur,S<:
capitulafinuscparticuIiincaufrafunt.Capitulaenim,quibusfinusadamuflim refpondcnt,in
interiora magis quam extcriora fcruntur, dcprimunturc|) : ac in externam fedcm adeo obfcurc
porrinmituratquc confilTunt,ut inibiuix capitis fpccicm oftcndant, itaq; tertium os in poftc^
riora inclinariprohibcant.qucmadmodum ctiam ipfi articulo coduccrc tunc difcimus,quum
ipfius inflexuufum pcrpcndimus S<:una colligimus, quibusmodisarticultisipfeinfirmarcv
:
latcribus autcm non admodum latefcunt. Icd modicc tamen ctiam imbi dcprimuntur adco ut ;
(rtantur,no iplapoftbrachialis olTium capita in caufa funt, ac fi minus intcrna fede deprimcren
tur:fcd""cxiguaqua;damoflicula, quxfcfainifeminisimaginicompariitur,hocpra:ITat,quia
& articulum firmant,ac nc plus xquo laxe flcdatur, prohibcnt Dcin primi digitorii articuli
.
mi^iudicii adolcfccns.gcncrisprctcrcanobilitatcacingcnuismoribusfingularicpbonariilite
rarum ac uariarii dilciplinarit cruditionc cum primis clarus, I o A N N E s c E N T v R t o
^"""oNi 3 G E N V E N s I s, qtii digitos(quos habctegrcgic tcretes,longos,&adoinncartificiii quam
tiwiilts uccU- maximeidoncos,ac perc!cg.ttes)in pofteriora adco mirificeintorquet, ut illisaquain,pcriijde
^iues di^iti.
atqijc nos uola,contincre queat Qiianquam is non digitorum modb articulis, uerum
.
alij.s &
totiuscorporis,ac potiflimumcoftarumadthoracis uertcbras,miramlaxitatemnoincdiocri
roborciun(ftain,oftendat.Atquehuiufmodifcredigitoriicftarticulatio quxetiamhauddif- :
ficultcr atteftatur,digitorum ofla iuxta ariiculos mcriib crafliora cuafiflc, quam in rcliqua ot
Ttnij ojjls fiiim longiiudine. C^iod autem tcrtiumos interiori fua fedc,qua nulli altericoarcTaturofH,
diiiioriaiipro
ctiani protuberct, afpcrumq; capitulum duobus quafi unculis donatum obtineat, idco impri- ^,,^'^
mis accidii,ut totiintcrnx huius olTis fcdi tendo qui ipfum flcdit adnalcaftir,ac dcmuin fuo
''
"
fine in offis apicem ualidiflime infcratur. eft enim is tcndo omnium digitorum rcliqua ofla mo
Qifmf, digi, uentiuinfacilcmaximus,robuftifsiinamq; infcrtioncm tcnians. Porroquinqidigitosopor-
tos iiircji-
fingijinuentuncquaquam arduum cft, fi cxpendamus,ad qux officia digiti nobis ex ufu
Si enini paudorcs cflcnt, permulix acTiones imperfecTius obirentur,p!uribus uero in nul
<icin-/ ttli.
fint.
'
lumiifum indigcinus. Qucjd autcm fi pauciorcs formarcntur,plerxq)acTioncsinterciderent, '
lionmmusqu^,iiai»TmampunrcfoIent.Accadcmfcr,5rationcct,amAthcnicn^
qu, da{rcualcba,K, poll,cc,u prxcid, dccrcucrCt.
Rchquorum ucri d,g,torum.i„dcxtcnTc,
d,us,qucmadmodumpoftpoII,ccmf,tu,,tactiamufufcCu,rd,funt.Paruacnimco,-porah.saL,
prchc„d„m,s,om,i,tmiq; artium opcra ,pfis prxcpu,; confici
opcramur
ccrniuius : fi quid & uio!cnt,us
,llos pot,ffi,r,um „r opus afc.icmus. Anularis
ufum pni:bc,it^at ,s ,i,hfcm.,ius ,.i h.s ca-„.tur,in qu,bus
& parttus^minorcm qu,dcmal.is
amplcftcndum corpus arculo co,n
p, chc,id,mus.S. c„.m ,d hum,du,„ & cxiguumfucrit. digitos ad amuffim co.iftnclos ipfi cir,
cumHcft, cxpcd,t. quo „i opcrcparuus quoquc cft
acc5.Tiodus.opcrculi modo al.is ad.cdus
ft,q, .d complcft. dcbcat,pra-tcrqua,u
quod ,d piunbus dig,tis apt^ comprchc,id,,pIuribus^«
fu,spart,bus d.g.tos acccdcrc comm.tn^f
ccrnimus.pro.iTpt^ 4,ii cxpcndnuus quantu.n
.ntus cufiiiod, co,-pus amp
cd,tur, rcl,qu,s i„tcri,ii dig.tis cxtcrnx
fcd,- circumducus toto6,
corporc „i cmi niodmu orb.culatim comprchcifo.
Quod fi fi,qu,s ig,iorat plurcs qm.iqt^
d,g,tos p,-orfus forc fupcrfluos, quum qui,iquc
ad ,d munus fufiiccrc noucritr Q.ua,™b,-L
ucrod,g,t,,nxq,,alcscxtruant.,,viicdiuscplo„g,tt,d„icc«c.-os.,,,icatJi,nccol^^^^^
d,
g^oru,ncxtrc,iiaada-qtial,tatcpe.-t,ngcrcfat,usfit,quot.csmo!c,nal,quamg.-:?,d,orlm
amb,tucoprchcnd,mus:quumq,,n,pfis!,quorc,ii,autcxigutla!,qi,odco,-pus™„t,,,a-cftu"
dc,„us.Cira,_id,or,busc,i,nicoyor,busualidcapprchcndSid,s,rct,,ic,id,siucIfortitcrcm^
c,id,sab.,c,cchsq<.a-qual,su,id,q,apprchcifiop!ur.m5confert.C5fp,c,u,i;m-en,,^
crcul, cn-cu,„fcrc,it,a quuiq, d,g,t. cocurrcc,
fi qua,ido ,!lis
corpus cxquifit,! fphxrict-; amplc
fl,,nur. Pr_a-te,-ca ad ma,ius accurat^ occludcidas, quado
ucl cxigu5 colpus ud humidu^^
a^^^
a,iiun,,i,cot,ne.-ca,i,niuscft.d,g,tort,,,ixqualitasulumpra-ftat,ua,i,fcftrt:atq,huicf^^^
nonmed,ocr,tcrpoll,csfit..sco,iducit.Poll,ccnanq,qur.ca-tei-,sd,g,t,s,nofF?c,oopp^^^^
pfis quoq.
f,tu oppon, ncceftu,iifu,t. At
e.-c.pcrct,q,^s feorfum
ficxoppofito p,-orlus Ioc?rctu^^
cg,o„eml,b,t,e„d,cans,apIur,busfa„^ funclionibus.iianum
altcr.usmanusuola,autfi,iiu!
.,iipcd,rct ac,mpr.m,
"
ut,-,fque uLob,mu
t.a,luerlo,pfumoportt,,trepo„..&p!ur,niumabaliisdifiung,adiu„g,^.Q.,u,iiuc-6tlc
uc,-fania,iusrcg,oad,nd,cem xq..^,atquead
paruu,ndigitu^^i.confiri.*prVpte. .^^^^^
npoll,cc,npot.usfu,t,acCut,fuperiuseo,ii,uc,iio,atu,iicft)i,ifer,or,brfch,.^,soffiu,^^^^^
n,laxca,t,cu!an.Oportcbatc„,mma,ius,„dic,busadinu,cemco„uerti,auertiautcm™
d,a,t,s.qu,nct,a,n„i ext,-cm,s d,gitorum flcxio,i.bus
pa.-uus dioims .lullsfedem
.ndcxuerono,iparua,n.qucpolIicisbc,ichcioocc!udiobturar.|modoopercu!ipotcft
fi,i u ^
DE OSSIC^LIS, QV^E SES^MI
janini compayantiir .
Caput XXVIII.
H V IC Capitipr^dpuefimulaturprimafi:gunu^^^^^^ ^uinto Capiti prcvpofita
^^'"^^rnamfimm^manus^^^^^
raacrcsnmnumN I V, V,X ^ Y. juorum etiamN^ T,inficundL. Capitis
fyf^^c"-"'>^'tur.hnnhucimpa,cfacUfc^^^^^^^
^Jc^^^-f^rcs^quodctiaminik^nprimauifi^^^^^
^ram ojdum compaqcm rcfi:rcntcs,krc oficula k notataproponunt .
^ B CMpriuatmhactabclladuodclincanturoPcult,primo poUicisiupc^
^miS) f"'frnodiof,ihicaa,acinnupcrdiaafigurat,(sr
^ infiinnita.ac J^aui
d^'''oPsfipcriorcfidcm^}ua-caputfi,cc1atpcd,/ofiispol!iccmfifiincnL
" e;c^cr«r« „,inor,s,p of,shumiliorcfcdcm
_^ indicaf.D ucrSfiupcriorcn.
- S s E CTtoNV H
1 profcft-orcsquo,-undam'ofsicu!or5mcmi,icrunt
rTl'^1
rcn
T'°"T'"'^''^""S-,acqu6m,nus !uxat.on,rcdde
urobiiox,,, fi,-n,a.-edocent.
ati.itcri.u in quibusnani
rcno.ianturar
t<cu!,s,qu,bus.i, fed,bus ad..iucniantur3
,icmine,n feripfiffie fL.Ouapro Quriris /^ci >
i-s /•>..:„...,
oJficuU rcpa
ttamur
L 3 fionte
®
,
iplms os fccundo articulatur." duo rcponuntur onicula utcunquc rotunda, & (o.da. non 6 .
, fig,^.
quamfcmcn.pfumbrcuiora.uc "f. T.
multLimaborhx fcminisformad.fccdcntia.funt cnimpaulo
rum ut ory zx fcmcn una partc dcprcflum uifitur,fic &
horunr olTiculorum p.ars dcprclla.mo
cft, quapnmo poUias ofl, ambo
conuttuntur.
diccL cauata,£i cartilaainc ca partc mcruftata
Incumbunt cnim priml oilis capitis mtcrnx icd, ad ipfius capitis radiccm, K
ubnd pr.mum
cxtcmum.nter.oris frd.scapt,
cartilacriircobduci Ixuigancf i.icipit, acunum ofticulu.n latus
runtquxlioamentaeducit,tcndi,ium9infcrtioncmc.-ccipit.Ad htmcianemodum^.npnmis
rcl,quoru,ndigitorum.nternodns''duoquoqucoiricularcpcriuntu.-,eodcmI7tupofita,ta.v d.fe«p.
--'V,v.
acccflcr.s. lll.usaiimp.-..
oUiculis minora.quantoadparuum digimm propius
to^B Poilicis
mi.uma quodammo
mo art.culo,aut potius capit. pol^brachialis oflis parim.n fuftincntis
mcdio fc habcnt modo. Hrxtcrca
ofllcula. Reliquiautc.n digiti
do cartilaoi.aca adncftuntur '
al.quando in .ntcrnafcdc JP^^^
in fcnibus &ofliis(ut fic dica.n)homin.bus' unicumofl.culum
d.r„ncnt,,ui mteriia
cap.ta fecund.ofl.s
ter'ii polUcis articuli pofitfi an.maducrtl,quod
fi.iui '
^_
itamanus extrcmxof
naruum d.c.tum fuffulciens, oC-t.iuobrachiaUsofl.articuIatL.r.atqLLe
JnpeJ.,.,. ficulafehabcnt.Inpcdeautcm'unumfimiIitcrinLie,iimus,ubipcd,)osparLiumdia,mmiult. „.,p,,p
loco .n manu
coarclamr, .11, prorfus rcfpo.idcis, quod poftrcmo
«.
clf.cuLM. ;efl~cram imitanti ofli
ofliculad.fticu!Kr,prxterquam
recmfui \n primis ucro pcd.s digitomm articulis huiufinodi n 4,,.
.npoIliccobfcruantLU-.infembustamen,quodmaiufculafint,prompt.uslcoffcrunt.Iniccu.v
in fecundo poll.cis .ntci-nod,o,
dis autcm tcrtijs articulis,illa .lu.iqua.n inucni, prgtcrquam
&
iubiicitur. Qiianquam qux primo pollicis
intcrnodio iiib.iciu,.- lc,,ifdcmfi'
cui ara.ide fatis
'
ofliculu^n
tur multo infianiora oflicula fi,it, & horum rurfus intcrnLl cxterno longcgrandius. Hcc qua
finuata
caoki prdii oflTs (quod pollicis prirai oflts fi,uim fubirediccmus) comittuntur,lcuitcr
incruftata,illius capitis gibbo pulchre conumiiSt. Inferiori
autcm tcde,qua
funt,& cartilagine
teri-amfpcclant,oi-bicuIatafunt,&: dim.dixparti
emundatxpifxnonabfi,nilia.Hxcprofe,
tcndv
(floIo,ia,;iuntfoUd.fl;ina,&prxterquamqu6d primopollicis prxficiunturarticulo, ^
nem mu,iiu,.t quo fecundum poUicis os fleaitur. Ipfa enim utrinquc ad tcnd.nis latus protu- t.,b. /i.t h
ofi,cuUm-^
bcra,.tia,quominusaped.sintcrraminnixuiendocomprimaiu.-,elega,itcrprxcaucnt.Atq,
®
. .
riim ctjiomncs harumjigurarum notce priudtim aliquid, ut mox perfcquar , indiccnt ipfis ta ^
,
men obiterintegrum quod hic dclincatur os,in ilium os, cr coxcndicis,pubis^j fubdiuidcre licc
bit.J^tfcilicetinfecundafigurdd c,pcr b,adS: acrurfusintertia,ab S,per N,adclineam
duciflngcres ,ilium os d coxcndicis offe quodammodo terminantcm Quicquid cnimfupra hos
.
''
^hetur chdrdSleres,iIium os nuncupabitur .Quod autcm inter hos chara(leres, infccunda
ura intcr T^,pcryJcT h,ad^ : in tcrtia intcrV,pcr 0,(j^f,ad $ intcrcluditur, coxen^
.Licis ol?is loco nohis erit. B.eliqua ucrd totius of?isfedes,pubis os appellabitur:qua:fcilicct in
finui con^ruens.D CT D
longus ilium oJ?is fnus,quiftcri oJ?is tuber dorfi fpina: modo protu^
bcnins admittit. E CT -fcT G
fedcs ilium oJ?is, non ad amuj?iinfacri oJ?isfinibus tubcrihus^
rcjjmndcns. quanf E CT" I' duo ucluti tubera indiccntur,finus facri of?is objctirc inj/redietia
C aiitcmfiims notatur,qut oj?isficri tubcr admitterct, tranfucrfim duos illosftcri oJ?is finus
L 4 inter-
. . , ''
t2S ANDREEVESALtlBRVXELLENSIS
intercedais.^thuiufinodinon.idmodutnaccurctte: txprimuntur,(^uumhitc oJ?isJcdes dfpcrd,
in.i(jualis zs" cjJrdSla^rupis modo udriamfcJpc^andam offert
^J-,^> 3 Cluicquidaddcxtrum Ho' I'" fcund.iji^ura hdbctur-,& in tertia ddfiniflrum,portio ^
nem ilium oJ?is indicat,pojleriiis qudm tranjucrforimfacri oJ?is proccjjuum dmplitudo cduHS.
p in prima: Qluer6,H, R, R, P infccunda : cr "P^L^H, Qjit tertia ,^f4ppettdix ilitiin
oJ?is indicatur.CiFteruin L ititerniim appcndicis latus priuatimnotatur. Rucrd Itexter
num appcndicis l.itusjtitcrno intniis comprejjum. P anteriiis appendicis cxtremti, Q^pojleri^
es,infctilptam
',i',z Supercilia acetabtlliincoxeitdicis ojje cailati.
figtira priu.itim notat ofjls ajferitatein, dqtia cartila^o abjccjjit ,infecunda uero, externa
ias oJ?is jcdes tiifittir,qua: mujculoruin cduccndoruin occafioite ajfera ejl
^ Sinus fuperioripubis oJ?isfcdi incijus,(j^tio inaxiina criis petcns uenaCT' arterid, ac uirisJe^
t}up!rk
min.iria u.fa deducuiitiir , l p o- m
f'A>3 Siitus in eldtiorijoraittinispubis oJ?is fede iiifciilptus, ac iiena: arteriie,tertio^i criis petcn
("^'.f "Jj,
dinicgri -
"ehxcollamhocprarcipueluntaccominoda, utfcmoraipfisarticulcntur^borumcpopcho-
rm h"-r- mo engatur,& fcdcat. Dcin.ut fcapula cernitur ampla.uarijsq)
procelljbus doiiata (quo mu.
fculis pluribus adraittcndis, educcndisiij aptior cflci) fic h.r^c olla omncm fcre conftruclionis
rationcm ineum modum fabricaiam oftendiint, ut ab ipfis omncs propcmodum fcmurmo-
uentcs mufculi pronafcantiir, prxter alios qui ab his offibus principium
ducentcs tibiarum,&
thoracis, &
dorfi motibus faraulantur. Cartcrumquinam mufciiliab Iiis
offibus cnafcantur,
quiqjin ipfa implantcntur, orationis fcrics offmm partcs cnarrans,
fcnfim cdoccbit Nunc .
uicrumclcganrifsimcconri
k£CCX
I fli.
net,ac dcmum cas,quas ainplcclitur partcs, tuti munit. Prinuim iiaqi iliura ijlis,* fedcs facro {.'''""'^^A
"
on;commiffii,cgregieuariaeft:qucmadinoduinlacrioffisiranfucrfusproccffiuscafcde,qua colmjf/l',
iliuinoffibusconncrtuntur^admodumuariosmulripIiccscjjeftcrciuIimus.Siiigulisnanqucil-
1-^''"™ P''occftiiuin
j... w^^....^.... finibus,iliuin v^iiia lubera,&
... ...^L.j,i..Liiii offis iuLiti.iji_v eorundcm
Liji miuLni proLCiUIum tUDcriDUSj
procclTuum tubcrfbus,ilaim oftis
Ae! yr'
'q^ Imus ita corrcfpondcnt.uiuariispartibusmutuo ingrciru ilium os facro commit
tiatur: non
quidcm connexu ad motum conftructo arbitrariuinjliut finibus tubcribusqi
buscpl.Tuibus&carri-
l.xuib
,
-
;>/i,c.ip,iS
'upcrficiem conftituat. Rurfus oblongo lacri oftis lubcri, quod inftar fpinx in proccftiium
,
fi,
)):!,!ii/.Mi nibuscmincrcrcI.atumcft,'''obIonguseti.amiliumoffisfinusconuenii,tubcridadamufsimIu
''^'P"-''^^-^^'^'''''^
duobus proccni.ium finibus ad poftcnorcin diiftinunc lubcris lcdcm coiififten
m D
I 3
'
fi
d'.
til^^s, &
tuberi tranfiicrfim in illorum finuum mcdio promincn ti,iliuin os no xque concinne
!« jfei.E, ' refpondct,quum fcilicct noii adco proccre cxtubcrct,at(;^ illiproccn'uum finus aliecxlanf.ir.
'Idctit G.
NequectiamiIiumos,illoruinfiuuumtubcn,fcdem,quaidfufcipa-ciur,parat.aiquc(utlcmcl
dicam) facrum os ilium offi non admodura hac fede, ubi duo illi offis facri proccfltium finus
confpiciuntur,conierminuincft,fedpluriinacartilagoIigaincnrinaturaparricipans,hxcoffia
iiitcrccdit,toiain amplitudincm, qua inuiccm of!adchifcunt,infarcicns. Vniuerfaioitur iliura
offis lcclcsfacro coininiffia,afpcracft,acinxqualis,&infigniicr craffia:qucmadmoduin&rcIi
qua ofla illis fcdibus quibus inuicem compingunmr,ampla craffiaq) idco cllc nouimus, ut ua-
' ojijAs»- lidiorcm amplioicincpconncxumcfficerent.Aiquc hxc cra(Iailiumoflispars°inpoftcriora
IliSc^JJispm
' longemagisquam tranfucrforumlacrioffisproccfliium amplitudo^porrigiiurprominct^; remrfimm*
tuin quod ilium os amplifsimum laiifsiinurai!;; fcapubi; modo cftc oporiuit, ut fcmur moucn-
^ofih""iT'
tcs&aliosplcrofqucraufculospaulop6ftcnarrandos,afepronafafinat:iura,utad pofterio y^' 1 proctPIiLS
ipiim,/». facrioflis fedcm aptum coftituerctIocum,a quo" quartus hominisihoraccm moucnlium exporrciBtt,
ij
'"ufculus principium duccrct : unacum dorfuin moucntium'' undccimo, qui fimul cum illo
3 mufc.
tA.T. thoracis inufculo ab intcrno latcrc offis ilium (qua id in poftcriora fcrri dixiraus)& ab oflis fa-
"'^ po'^'-'''"^''' Icde,origincm nancifcitur finulitcr ac ' mufculus dorfum moucniium dccimus
i' Lr^v :
' ' •
tei-rius,abhacctiamoffiisfacri,&iliuinoffisfcdc,iniriumfumcs.Poi-r6rcliquaiIiumoflisain' IUumopsdf
plitudoplaaxfcmicircuIariRgurxnonabfiinilis,fuperiorifuafedcfccundumtotafcmicircuIi
i>./ij..R, ciicumfcrcntiam,'appcndiccinobtinct-,quxucicribusSpina ilium offis diccbatur. Ipfinancp Spii^.
°^''^ uocai-uni,
cxtcrnam fux ampliiudinis fedcm,quia hxc ampla cft,&,fi cum ^"-f""^
'"'-"'"
,
^xl^t'-
, P,i.,H,ci;
intcrna con{i.-ratur,quodainmodo gibba. Appendicis autcm fcdcs cxtrorfum prominct,ac ue
luriilliusdorfilpir.aiurccaifctur. Vcrum&fiuctcrcsha;cnominarec^leinftiiua-int,&Galc-
L,Ui,Ai.
nus quoquc coruin nominuni, ut &
oflis ledium diff'crcntia, apud illos fuiffcaniinaduericrit, i'm<Si. dij.d
nih iloinin u s is fubinde Dorfum cuin Spina in tibiam &
fcmur moucnriii mufculorum dcfcri-
ptione
' .
130 A N D R E AE V E S AL I I B RVXELt EN S I S
fji.n.
'
afccndcntis abdominis mufculi canicaparshincprincipium)umat,&obliqiie' dclccndcns Zsniufad.
abdominis mufculus ipfi His cnim tribus mulculrs uniucrfa fupcrior appcndicis fc-
infcratur. tjb.e.
a pg:L.ih
dcsoccupaiur.atqucutilliampliorcscarnofiorcscfiniliu laicnbusquamiuxtadorlum,autin :
RprrRad
abdominisantcriorifcdcfuntjitaquoquc appcndicis'pars,qua:abdominislatcrarc(picit,an- P.
teriorcpcft,unacumiliumonisfcde,cuiappcndixcommittitur,craffiorcfl:,quam parsuertc,
'
b 1 f.4h K
bris &
dorfo proxima. ' Antcriusucro appcndicis cxtrcmij,antcrior'uc fpinx ilium oflis pars po- Ha.i
hanc ilium ofiis comprefsioncm," alia magna ipfius cft amplitudo caua, &C minimum afpcra, tab.z
quam mufculus occupai femur moueniium !cptimus,qucm carnco amplocfi principio inftar
'
g adfmi-
jirumUm
fcmicirculicx intcrna hac iliu ofsis ampliiudinc pronafci, ac deinde fcnfim arc1ari,fiinulc]; cum K,K,^^;( .
fexii lemur moucntiij mufculi tcndinc,' primocj! crus pctcti ncruo,pcr"' finu fcrri doccbimus,
/) mtcr P,
Sinu! coxen- ribipriuaiimin
co:\cndicisoncc,xculptuni.lnelatiori cnimcoxcndicisoftis fedc,iuxtafuperio-
L,K,K",-^!,
dicts ojfisfnpe rein"acctabuli,cuifemoi'is° caputinarticuIariaiidics,regioncm,finusincidituramplus,&inu N. S/rg.j.
riorifidt in •
fculishacdcfcendcntibus rcfpondcns, qui 111 muiidato ofle foraminulis quibufdamin hoc op I 8 mufciii
Ub.A.
plcLUSCcriiiiur,ui is ligamcntum educai,cuius bencficioos inibi Ia;uc lubricumcp^acucluti
k eiufdcin
iincgmate iiiuncftum ccrnitur,iitreclead liunc finum fcptimus illc feinoris mulculus,una cum ttib.e.
{exti mufculi tcndiiic, rcflccli atqucconuolui qucat.Vtrinquead huiusfinus iatcra,'' unum I zfig cap,
tioiiis roboriscj! nomiiie, tum ctiain quod id totius coiporis altifsimo fiiiu, cui fcmur articu- 0 1,1 fi.ci.
jo A.
latur,cxlandumfucrat. Atquchuiusctiam iifLisoccafionc,ilium osintcnia ipfiusicdcadcla-
Qiion:odoco-
tiorcni fui cum facro oile coniicxiis rcgioncni,' craflum ualiduniqj rcdditur,S<: ucliiti ad fccun extcrn:.ni
xendicis ofps
rolicn-i Jit pro di ttibcrculi internam fedcni continiio tuberc porrigitur,quod non folum coxcndicis oilis ro tuhcrS in-
figtmtir, ir,
firiSunt. bur adauocf,iKTUiiieti.i; principium oflert mufculo femur mouciitiuiii declino,qui in tcrnam
'
tciitiiin itc-
dor
Jliil ojfis
pubis oflis (cdcm occnpans, fcmur extrorfum circumucrtit. Porro ab ilium oflis dorfo, fcu )-oX
filine£,^\p'
externaipfius amplitudinc, quxintcriori ipfiusoflis lcde afpcriorcfl:, " trcspotiflimumcna- q 4 ivufc.
Ju!n occupaji
tub.-t.
tes vmfcuii. fcuiitur inu!culi,fuis principi}s totu ilium oilis dorfum occupan tes. Ac primus quidcm inufcu
r S i>i pri'
lus fcmiir mouentium primus nuiiierabitur,magna cx partc poftcriorc ilium oflis dorfi fcdcin m£fgurx
fuo principio opplens.Qiiantam ucro huius icdis portioncm occupet," dux admodum obfcu fmlo pO'
re in ilium oflis dorlo prominentes linex indicat,ciux lcniicirculi iiift.ir ducfla?,iliuni oflis dor- mtiir.
M,
fum ucluti in trcs icdcs diftermiiiant. prima harum extra primam confiftcns lineam, a primo N,0.fg
! j
yi-,ipgur-
produccndi gratia,quod tcrcs iii mcdium,fcuucrticcm femoris capitis inicritur. Dcir.dc prx-
lcntis finus 'fupcrcilia in antcriori ipfius icdclcuius,quain in poftcriori protubcrant,qu6d fci
'U
licct
,
/% « Iicot feinur feddntibus magis in angulum flccti oportcbat, quam ftantibus aut aliud qu/cl agen
''l'''is^'-t"i''d;,aut in pofterioraduci. Prartcrea in' humilioricoxcndicisacctabuli finusuefu
t^^^^U
c i,'!^i!'f>.
no cotinuo duclu orbiculatim ferri,
pq^iliorura fede,id cjuoqf animaduertcndii eft,lupcrcilia
jij.Mp. fi:d!iicidiacintermiti,acuclutiitcrpararc'ucnulxhacinalpcram&cartilagincnoobduiftam
pri
to.)
accfabuli fcdcm cxporrcda:,articuloc{; alimcntum fuppcditanti, a quo uifcidus humor (qucm
"
' h\ iiocarticulo plurimuin coaccruari decei) adaptctur,cuiusdcmum auxilio arttculus prom-
p • mobilis euadat.Nc tSmen iinus huius in fupercilio inciii ratione, articulus luxationi obno
.\:us reddatur,Naturaualidum cartilagineum^ ligamcntum orbiculatim fiipcrciliis adnexuitj
quodnullibiintermifliim apparet, finumqi adhuc magis quara fupcrciliaadaugct,&ucnula;
iili uiam pr.rbet,intcr os 2v:pofteriorem ipllus ligamenti federa prorepcntis, ut uena fimul tu-
tolcratur,&finus illeluxandiipromptitudincnonadiuuet.ulcunqucctiamhaclemurcrcbrius
liixariCcrnamus. Atde ligamentis uen!sqj,fuisagemuslocis. Nunc autem pcrpendendaue^
*
« i i^'"-"it pafsimin coxcndicis oflisacetabuli fupcrcilioruiTi cxterna lcdcin hoG
^'-ca foraminula,
fi^.
;:,!/ig.c.
Quinctiam in hocofTe' fcdes animaducrtendaeft,qua:iiitcrilium offis antcriorempartcra, <.'?is«iy„<j
t'ii.^cbi
quxfacroComittituro(Ii,&pofteriorcmcoxcndicisregionemconfpicitur,&:ut'neruotHiam
prxbcatexculpta, qui crusadeuntiumquartus, omniumtj; corporis ncruorum cxpluribus
«iT.71.
'Zsfmn"
l-.ih.i- compofitusmaximusqjexiftit.Eftquoqjhlcoblcruanduscoxcndicisoflis^^acutusproccflus, Coxmdicisof
* "'j'^' qai" liaamcntumcducit, in' tranfucrfum proccfliim quintifacriofllspertinens^Sf qui mU' f'' "cvtus pro
i ,,:fi. u. fculo priiicipiumporrigit, quem aut decimo femur moucti mufculo a(cribcmus,iut priuatim
R- undccimumfemurmoucntiumnumerabimus.' Ncq!Ctiampra?tcrcundus uenitfinus coxcn- Sims<,dpc
^*^'' pofteriori iiitcrnacq! rcgioni fub diclo nupcr proceffu exculptus,ad qucm mira Na' dramusfimur
""^vit
""»'•"«'""»"1
II tM.n. turxfolertia ueluti ad trochlea: rotulam decimus feinur mouentlum mufculus rcflciftitur.Infu
'
V&i liiM - pcr no perfunftorie coxcndicis oflis "' appendlx Indagabitur, toti infima: Ipfius fcdi,cui fcdcn
ms ra;c.
innitimur,adnata. Appendix hxc amplitudlncm lcruat quod cum ro^
oflis, cui coalefcit, : ^ppnidixca-
^ boris CTratia,tum raufculorumexortuscauIainfignitercrafTum, &uccunqucamplumuifitur. ^"'i:cis ojjis.
li,..'
tc-wri'"p-
primlmulculilatuspronafcitur.'' Tertiusautcinmufculus,mihitibia:motorumquintusha^
(cuitas fc bcbitur.' Qiiartus ucr6,inaximaportio cft cius mufculi, qucin Galcnus quintum tibiain mo ^
dan mt.%t.
ucntiuin recenfet,raihi autcm femur moucntium quintus conftitueair;qui maxiinam pra:fen mimjl.ijjcifi
lisprf"
t'^ appcndicis fcdcin fuo principio occupans, totius corporls mufculoruin facilemaxiraus cft,
^""'ii
0 ,omfc. co fempcr conncxus ifte minus cartilagincopplctur, minusue cartilaginls oftendit. Atqucid
uiris paritcr ac mulieribus commune eft. Neutiquam cnim ob uulgi fen tcntiam arbltrandum OJfumficro
f-
ncxcrm,
p ":<f'"« cft.pubis ofla uiris cflc cotinua, mulicribus autem in hoc cartilaglnls intcrucnm compacfta.ui:
•„.• j:a D,...,.r;„„r;k„o „,,i.i!r»,i.l;.-i-;k.,or,,ri '» «"-.j C7 "•u
partus tcmpore remitti atque inuiccm difiungi queant. Parturientibus nancp mulicribus (uti
;
ncque quadrupcdibus) hxc ofla inuiccm haud difiungijtur : uerum id mulieres in hoc oflium
co3litupcculiarcfibiuendicant,qu6dipfisnontamlongalinea,atquelnuirls,committuntur,
Vntichd
nfl crU Deindc coxcndicis ofslum infima: partcs,dcxtram dico & finiftram,in mulicribus mutu6 loii
i:(j6.2. gcmagis diftant,quainuiris,Pra:tcreainfiraxpubisofliumpartcsInuiccmfubIpforumcon^
$itHcgmi
ciircmp ta:,multo etiara magis mulicribus quam ulris fciunguntur ac diftant. Ade6 ut Iii
mulierura olTibus iiacuafcdes intcr coccyxos &
intcrnas rcgioncs infimarum partiumcoxcn-
dicis oflium, multo ampllor quam in uiris occurrat. harcqj difterentia tam eft Infignis, ut uel
Ipfaabunde doccat, pubis ofla in partu non recludi, etiam fi tacSus intcr pariendum , idcm
nonlcuioperaattcftaretur. Qi-iantumuero adhancamplamledemmagis adhuc parmstcm,
t,,,fi.cj. p3i.edilatandam'coccyxosiuuet,licctanimalia,qua:caud,ahabcnt,id liquid6paricntiaoftcn
K^",'.'>> dant:tamen id quoque in mulienbtis obferuare mtegrum eft, quibus id oscxtrorfum caudx
tcgrarri'^. modo ad:6 porrlgitur, ut ctiam huius oflis gratia ipfis (edes in circulum incifa: apud omncs
quis unquam uidi nationes adaptcn tur, Atque ideo ctiam plcrxqi mulicrcs genibus Innixa-.
&:aliqu.an£ifper antrorfuminBcxa: fcciiciusparlunt: qucmadmodura contra erecla-.autrc-
u-orfumtncUiiata:,difflcIlius,AtqucItacxcludendofcctuiNaturafocminisprofpcxit,Qii6au
tem
. , ;
cr ddn ipfius J„g„^^f nuncupaiur) peruium (it, illi dcmum cognofcuni, qui ad amulsim intcr (ccandum di..
fMsot»!"^
diccre,qui'nam mufculi a coxcndicis &
pubis olsibus pronafcantur. illi cnim arguuni pubis
" os amplam & aptam cduccndis mufculis fcdcm ncccflario oporiuiflc fieri. Nc uci 6 m tcrim fru
ftraanimal orauaret.fcdut lcucc[Ict,co quo diximus foramine donatur. Ncquccft quod hac y =° /''>•
artcriaqp.fimul cum' fccundo crus adcuntc ncruo, proprium finum cxiguni, in fupcriori pu, j^^^^J;^
bis oHis fcde nfinualu,e rcgionc claiioris fcdis nupcr difti foraminis, Porro fcminarijs
'
uafis ),[,
bijig.a.
eiiamclatiusquampubis os prominciinabdomineitcrparammeflcaudies.Dcindcingcns
foramcn ualida' membrana oppIetur,quac'^ mufculum intcrnx foraminis fcdi +
illud pubis oflSs '^'J^ ^
proximum ab illo dirimil," qui cxicrnam foraminis fcdcm occupal. Ncquc proftao aliquid, ^
feriedicrcftum.Prxtcrca hxc uafa non pcr foraminismcdium feruntur : lcd in clatiori forami.
^'''''''^'
nis icd?" Iinus ca;latur,illis ualis dcduccdis paratus. Qiiod ucro fupcrior pubis oflium"
pars,
qua inuiccm committuniur, afpcra eft.idco contigii,quod reclos abdominis m.ufculos hinc
° r wjl.r.
& quxdam ucluii promincntia confpiciiur,a qua oftauus femur mouentium mufculus prin
'
cipium ducit. Qiicmadmodum hxc anierior pubis oflts fcdes proiubcrat, ita quoquc poftc-
rior' acutam oftcndii Iincam,a qua mufculus fcmur moucntiu decimus fuicxortus' poriio'
' ;
fig.up.6
«
ncm aflumit. His omnibus accedit pubis offis " crafsitics,iuxta infimam pubis ofsium connc-
xus fedcm,& magni illius foraminis intcrnum Iatus,ubi pubis os quodamodo tercscrafliimcj ua,""
ob ho c uilitur, ut ipfius oflis robur adaugcatur uicg hinc pra:ter quofdam penis mufculos
^
: : fig.ap.
Oftfdcriof pcncmconftiiuunt,originemduccrcl. Atqucinhuncmodum >i'i-4 dit
jifci^umcorpus'' eorum quac
^m-fflJnpZ^M ofla fc
habcnt,facrioflfislatcribusconnexa.quxina!tatcproueflis duo tantumapparcnl,fin.
VstrilttscffoT gula(uti rclarLimcft)duobusdonataappendicibus.Innupernaiis ueropucris uirunqucos „ ^Vdrx-
mtri tre ktas»
j,.i(,ys conftatoflibusjqua: iribus lineis cariilagincoppletis diftinguuntur. Ha;linca: acoxen
ojfiiis.
dicis acetabuli centro fimul comiffa: porriguntur,una quidcm adfupcriorcm acelabuli fedem ^™^rf^
duda,fccuiida ad cxtcrnum acetabuli Iatus:tertia autcm ad latus intcrnum dclata,ctiam pcr pu
bis os procedit, ubi id quodammodo leres cfle, &
pcnis alicrum corpus produccre dixinius, p n;»a/c.'
Vcrum quumhxc non minus in agnis hccdiscpquamhominibus fint confpicua,cuiuisucl ''*j1j^yj^
intcredcndumcaobfcruarceftintcgrum. gurxadit.
r 7 mnfm.
D i,z Ccruixfimoris.
E,Fi,z Infiriorafimoris capita.ao E quidan intcrmim,F ucro cxtcrnum notat.
Gij ^ FI.CC linca coalitum indicat appcndicis,duo infiriorafiinoris capita conflitucntis,
Fi ^ Sinus,cpui utrifque capitibiis E F injignitis cfl communis, ac qucm patcUafubif.
11 Siniis dcinterualIuin,duo infirionifimoris capitaimiicem diriinens.
K • •.^bhac fede inttrioris capifis primiis pcdcm moucntiuin mufculiis initium ducit
DE HVMANl CORPORIS FABRICA
LIBER I. ^3?
^incfmmdusO-tmiuspariitrpedaniiwuMesm^fadiexoriw^^^^^
'
jyi 1 Huicin
^"i""t^rnicaptisfidi,cluintifimurmmaitiummu
clwaacrumindicmjigurisfubfjcicmus,
^>^"<iuonmmitm
PRIMA TRI
S E C V N D A
G E S I M I C A P 1,
tis figura,dcxtri lcmo-
FIGVRA, FEMO-
ris dcxtri anteriorem
risospofteriorifacic
dclineatumre^ faciemoften-
fcrcns. dens.
-
^^'"''"fi^norisprocefiu nerumfng,,Uchar^aeresnoinutrailsfiaum
nh 't, f, .
(imul
r^^^f^s^Ppendtc^sadre^uuntos^Rv
S'lPr'n'fsurae.teriorisprocefusprin^
Sprff^eralineadeorfumaprimaim^^^^^^^^
\^'"'fr^P"'^uero,tertia,^^^^^
^'^^<>jf^'or.sprocegus.VerAmbpriuatiminfcu^
C,C l
""^^^^^^^^^^^ *o^>«o^/,^„c^„,,, .aauifimur mouentium
d,dx
e2 Hacfedefimur amplum
ejl,quum interim re^uafirclonqitudine
tercs llt.
^JP''^fd^s,a<luaoaauambianimouammmufuhsfuicxortusimiu„,ducit.
M F E M O'
/
ANDREAE VESALtl B R VX EL t. E N S I S
'osmagnitudiiiecunflishumanifabricxofnbiispra-ftatjn
E M O R I s
ofli.mha au f«p™«™
ha:cadclt)longitudinc ccdit. Hoc lupra quidcm coxcndicis
Supcriori cnim parte, ^'^ ^ ^^^.
tcm diucrfa articuli rationc. ofli tibix coarclatur.
quafimilitcratquciiifcriori "appcndiccdonatur.robuftifsmuim caput „i,„,„,.
6.../if«-
Fmorfsfu -H t_Zri obnnct,prolixxquidcm-'ccruiciadintcrioraindinataradnatum,coxcn
j™^«^»r
^^J^^g^ dicisciioflls"
acetabulocxquifuecongrucns.Vniucrfumhoccapunxue P,^-'
ipfius ucrticis (ut fic
V^nboincincrulteum uifitur:ac in fui mcdio nonnihil infcnis,quim
dicam)cmtrumconfift.t.anguftumprofundumJp&inxqualcmcoinonftrat imum.cuucrcs ^..^0. /•
>
X)„»*;fr,-o- qi„3,„„tumacoxendicisoflIsacctabulocnatum,ualidifsimeimplantatur.lnfcrioriauielcGc
^..-.•v-.- r
k|,OT,„cntumacoxenuicisuni^a..c.a..L..u^..»u„...,— =!>'^'/*
totiuscorporis oliium capitummaxi, ^,^^,„..3.
J"^"™" fonurinfionitcrcraflhmeft.&induo" capitaomnium
madirimiu,r,quxinpoftenorcm fcmonsfcdcmJongemagisquaminanKriorcnn.orrigun. ,.fe„p 4,j.t.P.
turqucmadmodtimct.amipforumcumt,bixon-eirt,culocxufufuera^-Hicnanquco)llt.,
pols,t,ne.
ut t,bia duntaxat eea, extcndicf
bi4 .iiutuo inerefll, ad cum modum articulantur, ,,urgrn
Z,hJeVfu quaquamue.6mlatus.ueltantaiumquidcm,duci.utcuncpetiamidGalcnou,fumfucr.t,qm
f-''-^' * ,V,t,temotuumcxamine,fcmorisadcoxendic,sos.T,otudcludcbatur.Cxtcrumfcmor,sca-
^*„»,yZi/. flc(5ti,nccextrarcctaml,ncam cx.
,^^,.^.j,.orfumideoproducuntur,quodt,biamin angulu,n ^ ^^„„
fatius erat : adcb utmotus illius
ratio.tc fcmoris cap,.a ,n antcrior, te „p^^
tendi,aut ant,-orfum etigi
nior,sfcdcnequaquamproni„ieat.&quaniuishxc,mantcrior,coru,idcmfcdc, rmumolten
t^'H^^^^-_
mcnaliqi,otibixonistubcrc cxcipicndononparatuseft.atos
orbicularc &
brcu. lcuto non d.
«nfcrinu-
unacumal,oadmodum.-obuftoapoftcnontibixonisfcdepro,iato.luuatct,aml.,
nus iftc,deducciido totius corporis maximo ' neruo
hac fimul cum " uena arter.a in t.biam & , .tem./;.
fcmoriscap.ta,quumtibixmotuumgrat.a adco.npoltcriora
contcndcnti.Humilioracnim ^
mufculusinpoplitclatitansaboflial.quamfu.cxortus x .,(»6.».
mot.busprxfccu exorir.tur.Dc.nfi' ^^^^r.
capite mutuatur. quanquam prxcipua '^'4
portioncm fu.uit, hanc fa.ie ab cxtcrno hoc femoris
rpfiusorioocx=ligamcntopendcrcdocebitur,diaumnuncfcmonscaputt.b.xpotils.mum ,,(,^^.
iiantes,quodinmcdiodic1inunclatcrislate"protubcrat,atqucfccundumipfiuspoftcriorcm g,figu.o.
fcdcm tcndincsopportunedcfcrri finit.Tcndincs aute hacdedurti,
triumprimoru quinti h fe». P. & .
tibiam moucntium mufculorum cenfcbuntur. Adfcmoris oflls ccruiccm,cui fupcrius femo ^m'»'-
r „i, riscapuradnafcitur,duoconfpiciunturproccnrus,quorum'altcrcxtcrnumfemorislatusoc- j^„,„,.,,^.
iZ!f'"f'u
cupat,aco.nniumcorporisproccn'uumnullialtcrioflicommiflbrumfacilemaximuseft, infi g«« «p.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA HEER I. j
t.ftl'
P'^''"^"™' procefllis fedcm uifitur, inter prima; &
fecundi- clatiores confiftcns fcdes.Hir gib
c
'^^'^ infcrtioni; tcrti) fcmur moueiitis mufculi cxcipit. = Quarta in
».'jfXT
'.
apiccproccftlis feoftcrt,
x^jigu.v. reliquis tribus longearctior, Sc quartifcmurmouentis mufculi tciidincmadmittcns.Atquc
H-ptimus rcccn-
^Jf.^
tibul. .i.,o
icbmir. Quod ucro ad rcliquam fcmoris formam fpcflat,uniuerfum fcmur anteriori ipfm s fc,
Fe,„or';fic,„
t.<6. de,&: mlatcnbus tcrcs &: utcunquckcuc cft, undiquc ab' oaauo tibiam
moucntium mufculo <''"'"?A« lcn
'^'rcnda cuius gratia antcrior fcmoris fedcs luxta ipfius ccruicis radicem g-"^''"»i^r
GfguL\, nonn ihil ampla
'.cricadG cft>&^ afpcra,quoualidiias &: amplioriprincipiomufculusillccnafccretur.lnpoftcrioriau.
jigur^,. tcmledcfemurin acutum quodammodo fertur,&: ' Imcaminfignitcr protuberantcm &afpc-
"'",'" ''^:'^q''^'':'"9 oftcndit, qua: a femoris proceflliumradice atiquo ufque
'J."'*„ ultra
lon. medmm
(.<6.^./.
gitiidinisfemorisprorcpit, Huiclinea; 'quintus fcmurmoucnsmufculuspcrtiiiacitcrinferi-
izfiguf tur,-ipfaqpduntaxatcxrcliquafcmorisamplitudmc,aboflauotibiammoucntimufciilo,non
'^'''^'-"idatur^Porrc) ad mfcriorcm huius lincx"
f if «j-f fcdcm,aciuxiainfcriorumfcmoriscapitum
. tub. ',,s.
i-adiccm,fcmuramplum dcprel<umcti,n5autcm tcres ccrnitur, quo tutiushacmaximatibiam
g„ imifn,. pctcns ueiia cum artcria &: ncruo feratur , ncquc fi fimur hic gibbum elTct, a fcmore errabun-
h .fe<r"r
Qiiamuis & fcmurhfc ad fuorum infcriorum capitum produflionem latefcei-e
1 Fr<,e,4/--
Cxteruni femoris duflus non rcfto tramite a coxcndicis oftis acc
craftcfcereq! etiam debcat, '
ua. Pariter quoqj, &: magis adhuc fcmoris poftcriorpars fima cauacp uifitur,antcrior autc oib
ba,quod ad fcftiones is femoris duiftus admodum fit idoneus:uti etiam ad multa qua fcdcn^tcs
obimus munia,quando fcilicct unum fcmur altcri ini)cimus, Vt modo taccam,quam clcotiier
^
fcmurmufculisccdit^poftcrioremipfiusfcdcmoccupantibus,
M 2 DB
h(5 ANDREAE VESALfl BRVXELLENSIS
JDE TIBI^E OSSE ET FIByL-^ C^. X XXt
PRIMA- CAP. SECVNDA- TERTIA- aVARTA»
, B His duohus charaSlcrihtis in priinafi^uya,fupcrior tihi.c afis appcndix not.jtur. In tcrtia uc-
ro CTfecuttda,indicattir linca coalitum camtttonfly.tns .ippcndicis ciim rchpia
ofis portione.
C ^^ppcttdix fupcriorfihtila: in primafiguya indtc.itur, in fuittta autcm coalitus appcndicis cum
reliijuo
off infgnitur .
T> In prima appendixtihiie infirior,in tertia appcndicis caalitus indicatur.
E
In prima appettdixfibuh ittfiria r,in qiiiiifa co.ditiis appcndicis ados ttot.afur.
cr tfti.tmuis eitif
madi appcndiccs co.tlitiis^s non in otttnibusfigtiris not.tucrim , niilli tamcn tton ohuias .tppett cfc
dices arhitror
F,G,z, 4,7 Sinustihi.i;afis,(fuibusinfirioyafi:inoriscapita articuhtttur
Ei,I, 7 Tibi.E afis tubcr,finus, (Juibusfiittoris capita cxcipiuntur, dirimcns. ac Hquidcm
ipfiui
antcriorfcdcs indicatur.Iuero media CT iinpenfitis promittetis.K atitctn pofierior.^t([s hicha.
raBcresineiustuhcrisfedibus,qucefttuantur,abuijfunt.(^horum cr I infecundafifftya, K
cr quarta idcm quadin feptima,indicattt.
tcrtia
L8 Cartihgo dcxfrum tihia: ofis fiiium adatigens, qua cxternum fiinoris captif cxcipituf .
Ms C.trtihqafiiiifrtim,feu dcxtrcc tibia: ofis itttcrttutn fitutn atigens,cuiitttcrnum fiittoris caput
articuhtur .
V,y^ .
rcm conttextimfibtila adtibiam indicaf : X ticro infriarem.Y aufcminteruaIIumnot.-it,quo
Y. hcec offi imiicein dchifcunt .
Ziji H.ctcfedcfibuhnore^ldducifur,fcdinfrorfumttottihilohliqu.'ttur,extcriori(lslcitercfiittafif.
t}l> 1,3, 7 ^ntcrior tihix ofisfcdcs,inquammufcuhtihiamextcndctttestnfieruntur.
c^,6 Supcriarisfibula:appendicispracefus , cuitcnda qu.irtitihiamtttauenfis ttuifculiinferitur.
^''^'f? Scdes^ctiifupcriortalipars^latera^sctrticulatttur.acdquidetnc^^e^o-ffupcriaremhu
ittsfcdis regiattcm in ttona cr decimafiguris cotttittonjlyanf. Dcitide rurfus d notat eiiis rcgia^
nis ttihcr. e uero crfipartetn htiius rcgionis iitriiKfs ad tuhcris d notafi hfus altitis qudm ipfiint
ttiher infittuatatn. Varrogfcdis huius itttcrntim httis indicaf, qtiod ab externo hfcre cattflitui
turproccfus infiriarisappcttdicistihiaops ^qucm^ inprimafigiiyaindicat Ca-tcrtim h . itt
XjX t,5 'Primum fihulx latm. J^crum x CT x priu.-ttim huiuslateris lineamindicant , iiiibi£ratia
tltoUt^fS
N T B A fimilitcratqucincubito,binarcponuntur'ona,qu3;Hippo
I I
cratcs pcrpctuo uhix ofla appellat. ac horu" altcrii intcrius cft & craflius, integraritnt
0. ctt-ttd.\
quod toiiusnicmbri nominc Lnnn, &:tibia nuncupatur:' altcrum ucro
cr n.
exteriu s locanir,& intcriori crafTitic admodum cedit, Gra;cis quidcm m- b totu 1,
{«K?, Latinis autcm fura & fibulauocatum.Ego cvudcntioris doflrina: ftu figttr^
dio craflius oSjtibiae os appellabo, id a tibia, (loccft toto mcmbro diftin- c totit i, 6
figtird!.
guens, quod his oftSbus ,mufculis,uenis, arteriis, neruis,& cutchxc om- dttbi£ of-
niaambicnti tormatur. Gracilius autemos fibulaopportunedicetur,utidafura, quam Grx- ftSLtpftetl'
diccs pri'
ci,quiauelutitibix ucntercft, yxsfmvHiiiiui nuncupant, diftinguatur.Tibia;itaq)oni&fibula;
trtitm A, B
fuprainfra^appcndix coale(cit,acfupcriorquidetibixoflls appcndix admodii crafTa lata^
pendicts. fig.dcin
eft,aii tcriori tamen fcdc crafIior,ac in antcriori tibix rcgionc magis quam in pofteriori t dcor- D,., fi.fi-
tcm Dcin tubcr cx fupcrion " mcdia^ ipfius fedc, qux afpcra
. &
finuata,nequc ulla cartilagine r£.
finuiuc infcrtum. Adco lane, ut mcdia huius tubcris fedcs in hoc alpera finuata^ fit, qubfccli. F,G.
cius ligamcnta infcmur porrigat.hxcemaximeprotubcrantcfua fcdc, acdcindc cx^^pofte- c
ifigu.a,
gamcnta inibi producuntur,qux "' cartilagincs antcriori huius tubcris fcdi colligant, quas ti- g ifigu.jo
CJp.I.
Cdrtildgtnes
bia; oflis finusiam augcre dicam. Qiiura enim duo tibixoftis finus femoris capitaadmittcn-
t >,! 4.7
^ttiiiiseiiit^of tcs,quodammodolupcrficictcnusduntaxat infculp.atur,ncqueadamufsimfcmoris capitum
fig-J-
fisftnus dugc fi Galcno fccus uifum fttcrii) fuis cauis rcfpondcant, Natura mirabili artificio fi-
gibbis (ctiam • fig.cjp.t.
tur.
l,tl.iieVftt
nuum profunditatemadauxit. quippcpra:tcr lubricas cartilagincs tibiEC offis finibus & firmo- lib.i
ft!,4.7^-
X.
tiippo. lihrit
ligamcnfisgcnuarticulumamplcxantibus (olumconnafcitur,&prxtcrcaIigamentiintcruen- m lofrf 8
dsFtd^uris. figurit tt'
tu anteriori pofterioriq; fcdi tubcris conncftitur, quod tibix oftis finus fcmoris capita excipi- bi dcxtri
,
nSfigu.N.
finuum
"
II Tf"'
i« M
^,&M,
crc,
'
'^'"^T""'
Qy3;"u.s ta,ito adhuc ,n„ius hbula a
^'"'"''^a^ a tota t,b,x graciI,ori fcdc multiim d.ftct
t,bia deh.fcat.quanto .n..uis reda
co.ifp.c.tur. Rbula
Pa"lolubmed.ologitudinistib,x.i,itrorfumacucrfustibia-os no.i.h.I curuartir
<^'"',"
nocT<,pliuslatcrefima/cuc5cai.arcdditu,-.Cxtcr^imt,b,xofiisfibuIx& du<f}us
cxter
&fccund5
U.-r.itX.
bam.ub. lupcrnas..iIcr,iasq!coru,idc,n ofsium partcs. quibus ali^s
coarflaiuur cxprcftcro
fimufc.td. bupcrior .taquc tibKr offis appendix.ad cum quc.n d,x, .nodum
frmor, ac fibula: coarfiatur'
td anicrior autcni e.ufdcm appendicis fcdcs utcu,iquc dcprcft~a
8 9k-d.e,
afpcra^j, ccrnitur.uni cum tibia;
oll,santcr,orifcdcappcnd,ciproxima.& a plerifquc Grxcorum
«.t,W,o, uocata qux in
hoc alpcra clt.ut ual.difsunos .nufculorum tibiam mouc.uium
' tc.idi.ics cxciperct diiorum
,S,6./i.c-(,;?
«'^''\f':'^'J''i^™g'-^™/"P'-riorfibulx appc,id,xinfion,tcr cxtcrno.pfius
Xf. Protubcrat.robuftilsimum^ cpartitib.am mouc.ins mufcul.
latcrc&fupcriori
hUfit f^"'^, tcnd.ncmc.xccpturus.
i
,
Ucnhxchbulxfcdcscaputcduct fcpt.mipcdcmmoucntismufcul.. Infe.-iores
tibixoffis r/^.r„7,ir
appcid.ccs.fimul = fi.ium lcdemq, cff-orma.it.cu. " talus mutuo
, l'^
quafi inorcftu articu ««„,tr
» 9 "^"^ fib"'='^ fi'i"s tuberaqj fcdulo pcrpcidcris.
, tali cu.n t.bia con.icxum
n ..u9„o adg.,ioly,nonopportune rcfercs.VcrJmi tali h.ftoriam fuo loco cxplicab.,nus
.lunc c.iim .
fe.»-.,. fi.ius t.b.x oft.s cxa,nina,idus uc.iit. quii.i i.ifimx tib.x offis appcndicis (cde a.nplus
0 admo
1
muial. dum cft.& quoda,nmodo ' gcmi.uis.I.i mcd.o cnim amplo.fcd modice pronii.ic.itc " tubcrc
P4,'ofi.k. ""'^'™'ig'-'":';"'.liq'rido^altiiisadtubcr,slatcracxcauatur.Adintcrn:.huius finuslatus
i.ifc
5fec_,p., rior tib.x offis appc.idi.x.ualido magnoqj' proceftu dcorfu.n
fcrtu.-.qui cxtcrno ipfius" latcre
q"o''"""i '•'^'Pict. cauus. &fimilitcracli.iusipfclxuis&'cart.lagincincruftatuscft:
>,'l'fil .ntcmo
^*^'»" ':=ff':3lf<^''"'ncrusrcfpicicntcgibbuscft.acquum''cxcarnisfit.nullis^mufcuIorum
„.N. part,busobtcaus.nnob.staaufaciIcpcrcipiwr.cft£pi.ucrior.naIIeoltis.Proccftushicininfil»r.™^
'P'""; ^'"^"1''^"' pofter.ora
fi.iu.n obtmct.cx quo" ligamcntum
"
l"*Z!!f prod.t.cart.Iaoincum t.
tAchjra ^'fostalocoIIigaiis.Atqucciufinodictiamligamcitiproduccnd.gratia.aiitcriorappcndicis
intcnoris t,b,x olT.s fcdcs. in hu.n,Ili,na ipfius partc. ctiam
,
finum cx.g.t tranfucrfim obloii,
g'"^-&:,afpcruin &mxqualcm : aquoligamcntumprodit.dbixoffi "
d'ep1"; ccuiccm talincftcns.
1 oltcriorctiamhuius appcndicisfcdcs.ubiprimuni iiucrnficducitniallcoluni;
m^mr.fc- dcprcfliicft
cmd-Oiter hnusqjoftciidit.quitraiifucrfisobdudtiligamcntismufculorumtendmcshacpcdcmadcun.
tes.tuto.iicfuisfinibusabcrrmt.fcmrinunt.Suntautcmillinumcron-cs; qui.itusfcilicetpe-
M 4 dcm
,48 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
dcmmoucntium,&: duo digitorum flcxuifamuImtcs.Cxterumcxternuminfcriorisappcn
proccHura mtcrno mallcolo refpondentcm. Vcrum
FltulcCCUtd '
ap i feH,
lo d.rUculdUo dicis tibiEc offis latus, nullura cducii •
pcndixfibulicxtcrnotibia:offlslatcriadnexa,impcnfcWccrancicit,deorfumci5magisquam
caufa A, ut rarius in cxtcrnura pcdis latus, quam m
intcrnum.
interior mallcolus fcrtur. ac in
oflc dclccndit, quanto altius tibix os
talus luxctur.Tanto cnim fibulah?c dccliuius ipfo tibux
a tibia; ol c iim. ^«'^
ad fcmur fupra porrigitur : adco ut fibula nc minimum quidcm longitudinc
catur.Infcriorha:cfibula:appcndix,cxternum' latusfinus coftituit talum
excipictis. Vcrum
a- talouc-
appendixmtcrnoipfiuslatcrc adco protuberat.&cartilagincincruftattir.utcam
latus appoliK
rius fufcipi
,
quara eundera cxcipcre,mcrit6 quis dixerii. ctiani fi cxtcrnum tali
comprchcndat,ut nufquam in
atque in eum modum una cum interno malleolo talum
teoat,
TJumMt j,^^ ,5 hominibustaIuscontingiqucat.'Tibixenimoflisappcndix
fupcrioremipfiusintc- ^confnli
(ftus
'
tuUfdrs.
j.p^^jj, p^j.^ cxcarnis'uccft,pra:ter infima:ipfius partis exteriut " laius,quodctiam aliquo.
^
uscpfupraappcndicemfibulxinfcriorcmcxcarnecernitur.quumintcrimrcliquaipfiusampli-
tudo mufculis obtegatur, ita fibulain amplcxantibus, ut hxc paflTim ipfis ccdcre,ab illis^
com , ,,..,,,6 ji.
Filulu fccnn- pnmi uidcatur. Si cnim fibulam cxarainaucris, eam fccundum ipfius in logitudine dudum iri
,/»».>/?«j hn angulam aiquc id potifsimura iuxta ipfius longitiidinis mcdium. In an tcnons
cflc confpicics,
gmimcmtri- ^,.^-^ fibulx fcdis medio,acuta &
iiifiguitcr protubcrans apparci" Iinca,priinum fibulx angu, aatm,,.».
lum conftituens.ln poftcriori autem ipfius fedc, deprefla cft,8(: plana,ac utrinquead poficrio * P™"'""
dus fibulx angulus appcllari pollit qux ucro cxtcrnuin cius fcdis latus habct,tcrtius. Atque
:
^''^
mufculis, qui a tibix anicriori fcde in pcdis fupcriora feruntur. Sunt auiem illi,pcdcm mo- 4 mnf™.
n
lis
linca &
tcrtia icrminatur,& ainpluin cll:,egrcgieq! finuatum feptimo ac " odauo
' pcdcm mo
'J™*"''
ucntibus mufculis locum prxbct.Qiiinctiam oiflaui mufculi gratia, latus hoc utcunquc afpc- j s tji.r.
ruin ccrnitur,ut is hincuniucrfiiin ipfius principiuin pulchrccducai. Ab iUis itaq? inufculis qui
priraumfibulxlatusoccupSt,&illisqui fecundocxporrigunturlatcri,prin^afibulxlincapri
musLie angulus educitur. Tertium latus fccunda &
tcrtia lineis circumfcripiu,a mufculis com
fiA
Tiii^offsfi fcunt^colligas^&in" fccundamiibixoflts lincaininfcrtum.Tibixcnimosfimilitcracfibiila^
cund mipfiiis \n (ua- longitudinis incdio quadantenus triaiigulare cft. ac primaipfius ' linca in anteriori of- y,,[i.
lorgtu^ncm
jj. j.o,°(;ft|t^i,,(lgni(:crcp proiniiict.undcctiain Spiua Anatomes profcfloribus app^
P R IM A T R S E C VN D A,
GESIMISECVN POSTERrOREH
di Capitis figura,rinteri
patella: fcdein fpctfiaii
orempatcllsfaciem dam proponcns.
oftendens.
C H AR A C T E R V M S E C V N D AE F I G V R AE, I ND E X;
DcxM crurisrctnU^tubcrfmuminfiriorum fimcris capitum
fubicns
C tnm qui mtcrno fimoris capiti adaptatur
D Sinuip.itcU.r^gibho exta-nifimoris
capitis con^ruens.
E ^'''P^»'P''tcll^infiriorific,fid,tibi^osJpc^^^^^
^''''^^'^^''ta.ntcriorrp^^^^^
dumptuchreoSlcndit oaauamuficulorumtabuh,
charaacrtk quiinn.fiitur .
cLaacrtbus
^"^^'"''''''''«'rohacpartc^ut^O-inpatcU^c.ntcrior
raitcrumoperampromptcobfcruantur,
^ ^^ gcnuarticulifedi os quoddampncponfturorbicularc
vTbrcui lcuto non abfimiIe,quodpoftcriori fua fcde, qua fcmur fpeclat
CjJoriHd
la:LU,lubricay cartilaginc, magna cx partc obduftum uifitur, apto tubc
rc linibiis(^ antcriori inferiorum
fcmons capitum fedi elcgantcrcon,
.gruens.Secundumipfiuscnim longitudincm' tubcrcamplo&mcdio
critcrprominenti cxtuberat, quod patulum
femons capinim finum in
antcriori illorum (edc cxculptum
fubit.'' Vtrinq, ad tubcris huius
latcra
iinasliabcturiinus promincntcs
&
cartilagineincruftatasfemoriscapitum
Vcrtiinutcxtcr.us fcinoris caputantrorfuin inagis,quim
fcdescxcipicns.
intenus caputporrigitur,&a,npli,
ori (cdcIa:uicartilagincobducitur,itafan^cxter,orpatelIa:fmusad
tubcris (ui?xternum
confiftcns,longeainplior!at.or9intcriorifinu occurnt. Patclla
igiturillaparte qua ft-mor,s
lcu ji- os conting.t teuis &Iubncaccniitur. A,Uenori
if I
tibiamflcclunt^&pcriculofilsimepcrdecliuialocagraduscpdefccndunt.femorcfemperpror
fum citra onine arliculi gcnu robur clabcnic.
DE V ED I S O S S I B ^ S, C ^ T>. :K X X 11L
DV O- DECI
D E C I- il A T E R-
T I A,
^
1
lll,llll,V Quin(lipedtjof?ainprimafgurdnotaMur,qua:infcundattiamcitrackiraHe-
rumappoftiontntjuntconjpiciia. A,'S.i,z Digitoriimpedis of-t.
articulatiim.ac o-/ quidtm ad B primam hiiius tuberis cofamJeu latus indicat. C ucro adD
fecunduin,cr ^^ad C tertiuin,B autem adD ijiiartum
E,E 5
SinustuberistaIi,ficiiiidumipfusIongittidineininfcuIptiis.
lubcr ad latcra,quibus niailcolos contingit, comprimi tur, Ixuiq; cartilaginc incruitatum ccr>
ksfigur.i
nitur, quaniuis noii pari modo utrinquc. In intcrno fiquidcni latcrc,^ parua amplitudiiic fu & 1 jjij w)
pcrficictcnustantuinconipriiTiitur,qu6dfcilicetinfcrioristibixoffisappcndicisproccrfusintc "2- .
riorem malleolum conflituciis,&: hoc tali latus comprxhcndcns.noii admoduiii anipio fpa- ' |"
^J^fil
cio la:ui cartilaginciiicruflctur. Externuiii ucro tubcris tali latus "' amplitcr fiiiuatum,S: maio cji^^.-.i h.
gdmcnuaffu- quecius ligamcnti recipicndi gratiainternum taii latus afpero ' finu iiifculpitur, pcrindc ac ''''
^/f r
cxtcriiuniipfiustali latusfimilitcr ' csclatur, ut ipfi ' liganiciitura iiifcratur abintenioexterio- 'r
sli.i.
rismallcolilaterc cduclum. Huiufinodi quoqucliganientorumrationepoftcriortalifcdcsad "/'S K-
parati.' Delccndunt autcm hac tcndo quinti pedc^n mouentiuin mufculi,& mufculi ' ^
Jncl'. ^^^l"^^'^
fcctidum poliicis os flc(fi:cntis,& iilius teiido qui tertia quatuor digitoru ofta inflcdtit. Atqiad ir.u!cll.t.ti
huncmoduintaltistibixarticulatur,&:taiiquoquclupcrioracpoftcriorfcdes,Iatcracgitafcha cUntl.i,
TiUam of- bent. Ab antcriori uero ipfius fcdc, idqj magis ab huius fcdis intcriio latcre oblonga produci- .
'""^ <:Er"«. ^"3^ al'qLioufquc progrcfra.in caputrotundum, lubricacp cartilaginc incrufta-
'
pcriori,quatibi3Earticulatur,ucrfitilisuolubiliscpobferuatur. '^.crtou
''p^^"^ os,quod oinnium pedis offiumfiicile maximuin eft.pari^ cum talo conftat fubftaii Hgr/ut
TJ,s tf
TdIiJ!JlL'.
1"^ ingredimur leui tcr tcrcs, fed tuta: forniationis gratia quoquc latiufculum cxi- '«"»' -.i
l"'''^'^
ffit.ucrum interim afpcrum &
inxqualc inibi cernitur, id^ quorundam mufculoruin occa- fe"
fionc.Primiicnimininferioriipfiusfedetranfuerfim iuxtapoftcriora dcorfum proininct,ac
y,z."'^'
afpcrumcducit"' proccflum.acuiusantcriori fedc" mufculuspriiicipium ducit, qui quatuor ""/%« r.'
pcdisdigitorunifccundumosflectit.Deinillic" mufcuiofa fubftantiacnafcitur,quatuorpar' ^'^^fii-
ticulas dcduccns,quibus quatuor digitos pollici adducimus. Horum ciiim mufcuiorum
pro- 'figlTz'"
ducendigratia,hxcinfcriorcalcislidcs,latior&:ina:qualiscft,&proccfliisillcobhocpromi- « .4m/c.
propinquius quam rcliquum calcis corpus acccdit, quo minus illoruni mufculo,
iict,terrxq; ''''"'"'
Suprriorcdl- rum capita intcr calcandum comprimantur. Supcrior calcis fcdcs,'' qux a poftcriori tali partc ""'l"
adpofticamufquc ipfiuscalcis fcdcm ducitur, terctis corporis fpecicmrcfcrt,priiiatimnihil •stA^K^
"iiifrMtl
tlintmrnror'- prxtcr cxiguam afpcritatcincominonftrans,iiiquamtibixoflis&:tali ligamcntainfcruntur, P7.8,s)^.
fmniuai. quxqsamufculorumcxortu & inli-rtionc, &: articulationclibcracft. Poftcrior hxc calcis fc- "q^-^J^'
dcs,tibte offis rec^titudincm admodum cxccdcns,in hoc in poftcriora edudtur,ut tibiaoppor tJkZ'.2t
tunc inftar pcrpciidicularis linca: in pedcm tanquam in aliani lincam
tranfucrfim duc^tain ftil- tub. tcn '4
totius corporis ro'ouftifsimus " tcndo ' poftcriori calcis parti infcratur
ciri poflit, utcp ''° '?„"'''••
. huic
„-,-,rlmn.fri',V,,tr„nr„„.,f;,„,.,..-,l.-,„„.,_.:,.„J.,/__r
ctcnini dcprcfla: 5c utcunquc afpcrc calcis parti .^r^ 1 C, q CojUtus.
tcndo implaniatur cx primo, fccundo & quar n,'^^"''"''
.^fl.C.
tope
DE HVMANI CORPORIS FAERICA LIBER T. 147
topedem iriouentibusmufculis Liquadrupcdibus autcm, utcanibus ouibus &:
conflatus.
equis.pofterior ha:c calcis oflis fcdcs cx abundan ti finum quendam obloncrum
fibi ucndicat
quo tcndo is tuto Uehitur, qui in illis animalibus fccus ac in hominc latunftcndinem
plantx
cuufubnatum procrcat, CartcrumcalcislaterSqua-ampliterfuntdeprclIalata^p; /«™"(-
lltt intcrnum
im mdi- '"/"sl^y^^S^^nfignic^finuatUrnconfpicitur.utapiamconftituat fcdcmmufciilorumtendi- "'^""l-^-
c„t[rdm. nibus hac pcdis inferiora pctcntibus, atque ad internum hoccalcis
latus tutifsimo rcflexis
Deducuntur autem hk.pra^terpr.Tcipuainpcdisinferiorapetentcm
\ tZ''j uenam.&^artcriam* '
««te-;..
ncruum tcndoquintipcdcmmoucntismufculi:&''tendincsduorummufculorum
qui
4 figur... ultimos pedis digiiorum ariiculos fleclunt, Hi tcndines potifsimum ad pofteriorem proceC
" conuoluuniur.cui Natura= finum infculpfit tali capulcxcipicntem,&
'"Z. anterio
, .4 tnh.
^'^"^ f^li cum calcc conftitueniem articulum. Adeo ut is proccfllis 111 intcrnum pedis latus
pro,
tuberans.intcrnum
K 7,s.9
„.. calcis latus impcnfc finuatum efticiat.qucmadmodum & protuberans po
fi- ftenoris calcis fcdis' internu latus huncquoq; finum amplitcraugct. Id enim in hocinfianms
P™""n<:i. "C mufculus ab illo enafcatur, cuius bcneficio pollex introrfum a ca:icris
^Jfig.Y. dloiris
i, 6 m„ji. abducitur.ExtcrnumautcmcalcisMatusnonfinuatur/cdafpcrum&inxqualcacexcarn^eft ^^«"^'««/"
i^b-X fimodohumiiiorcmipfius'' fedcmcxcepcris.qux' mufculumcducitpaiuum
diaitumaca^!
"'^' "^'^- f xternum latus abduccntem.Dcinde anterior huius lateris
^'^'"^ fcdes aliqua exparte
d=,,fiz. '^"'s="iodicccpadmoduminfuperficicfinuatacernitur,&tcndinibusceditfcptimi&o(ftaui
^
c
.
«mfm. mufculoruin pedem mouentium, qui ad poftcriorcm " externi mallcoli fcdem
rcflcxi, fccun<
" '""'^ "^"^ regionem porriguntur.Cxterum calcis anteriorum partium; ea qucclreoio. t--/»«.or
'"tlbt
"cmagni digiti habetur, & proceflus inodo in internum calcis latus
/'.7.5 fig. cxcedit,«lo qucmadtno
g6mufm. dumantcadiximusarticulatur.nulIiintcrimaltcriofficoniigua.Atcalcisantcrior'
parsmi-
''^vi
' nimodigitofiturcfpondens,inanieriorifuafacicLTuiseft,&lubricacartilagincincruftatur,
hntat deprefl& amploqsprominens capitcquodoflls tcflcram imitanlis' finui
coarticulatur.qui
rfig:,. I,. fimilitcr lubrica obdudus cartilaginc, duntaxat fupcrficictenus
1
infculpitur, caq; commiflTurx
'F"^ci'rhicarticulusperficitur,quam iil^uJllxy Graccisuocaridiximus.
U-l^^'
"'Nauicularefeunauiforme os, poftenori quidcm fcde admodum profundo donatur"fi, T"Ii""
mj"figu.
wttota,o nutundectiamacymbximagine nx^pmjt, Grarcisnuncupatut-.SinusifteCuiipriusdiLlum
/rZs
capiitexcipit. Antcriorofliscymba:comparatifcdcslubrica cartilaginc
Z^rlm incruftamr, <-^Mmor
«t™ b d, ^ admodum lcuiter prominentescommonftrat" fupcrficics, n-ibus tarfi oflibus^qux "i"/*-'.»-
'i.ctd.cf ipfiarticulaniur,paratas,adeocpmodice protubcrantes, ut numfinus,numcapitafint,pene
7Jfup'"/''
0
"
^fo
di)udicarcncqueas. Harurn fupcrficicrum intima &
intcrno pcdis lateri proxima.reliquis dua
pio amplior eft, &
infignius quam illa: idco prominet,quod tarfi os ipfi coarticulatum maius
m,n. &'™pIiusfit,&profundiusquoqucfinuetur alrjsduobustarfioflibus,qua-rcliquisduabus
9 li oflis cymbam exprimentis fupcrficicbus committuntur. Lxucs has, adeoq) obfcure proiubc
"^^""^^ lupcrficies,diflcdionum periti cubos uocat, quoiics tria larfi ofla cubis cius oflis quod
tt%
r i',/i"ci,'p cymbamrefcrtcoardaridoccnt.Superiorhuiusoffis'fedesgibba,&quodammodorotulx Supmorfi.
f- 10 fi.o. modo orbicularis eft.cam obtinens figuram,qux pedi hac in fedc fuii optima,iniurijs9 fcrciv
dis pcrtinacior. Atquc hxcledcsuniucrfa utcunque afpcra eft,quo foelicius ligamenta educat,
r ri°f I ?'
'"^ '^^ "'^ ^ °'^'''"^ connciflcniia.hifcrior oflis cymbx fimilis fcdes utcunque fima uifi'-
'
lufiTi^.
tur,uthacpartccauitatcm pcdimagnopcrcncccflariamadaugeat. Vcrum hajcoflis pars,fu^
perioriparte afperioracinxqualiorcernitur:qu6dhinc ualid;oraligamcnta,quamexfupe,
tio.ttfiq. riorienafcidebucrint. Prxicreainferiorhacc ledcsiuxta internumipfiuslatus ' finum cxioit,
Kimuft.t. adquemfcxtipedcmmoucntis"mufculitcndoappofitifsimercflecSitur.NauiculariitaCBofli
^ >
o /
tMubus ptdis
,
t 1 •
1 ti ' ^ ^ 1
utnequeeiiamcaici, nequetalo, inmanunullumproportionalcoscofiltit.quaiautemadhuc mmu.,
ofjitus
VocaturautemGrxcis
quatuorpcdis" oflrumferies.quorumtrianauicularicoar- tarsvs,
OT5<r«
'u IITh
dfcf!gjd
"Santur^quariumucro^quod tcflcrxaflimilamr,calci, Qiiamuisinterim Graccifubindctarfi
h,c,tt h.h. nomen non his loluin oflibus accommodcnt, uerum uniuerfam pcdis fuperiorem partem eo
tam quoque nuncupant, ucrum quando plania; nomen laiius patei,non inepie tarfi nominc,
dum aptius {clcofFcrat,mihi utcndum duxi.Tarfi igiiur ad brachialc conftruflionis propor
t^o non eft obfcura. ex quaiuor enim oflibus tarfus, ex duplicaiis auiem brachiale coftituitur.
Expluribusnancp&minonbusparticulis apprehcndcndi organucomponidcbuil.exgran^
N i dioribus
,
appcl!antur.Qi.artumautcnic>:trintccusfiium,acubilcutclicrx-lorma
fiinulomnia «A«J^;;
uocatumcffiAtqticunumipluis atuspoft™ft .
Saimquafioaohab^datcra)
fccundumaiitcnus.quocominualupcrhcicduobuspcd., oliibus
quo" calcicommittitur:' cjuartu pc
^^^^^^^^
-n-
?cndo rcuoluitur. Ouia ucri aliquothuius
offislatcraadcum modum
obfcura ina-qual.a ^
Arabcs ab inxquali ctiigic, t.; quadam gran, ^^
fuiit & non ad amufsim tcffirx imagiiii acccdir,
dims,maainc,idaraiidinofumappcUar5t.Aliirurfusimultipliciformail!.idcmnomcncum
ctmcumrcfcrcnticapitis'oneindidcrunt,id-,r»Av.Mj<f.i,
uocantcs.Hoctaraos(uti&:antcamo
nuimus Valci coarticulatur,tcrrxcp innititur:reliquaautcm tria fi.nul ctmi nau.ct.lar. lurlum a ^ ^^^^^^
olla,ut brachialis,
tcrra fublcuantur,ut pcdcmhac fcdc
cauum altum^i; conftituant. 1 arli
T -rQ
.
cfrir;,
'
' « Houra&:quantitatcinterfcd,fcrcpant,ncclupcriorinecinfcrioripartcxqualitcrporriguntur. /;„f,p„-
occupans,duobus qux .n mcd.o <^^h;^'_
ds enim cubum rcfcrcns. & primum os intcr.us pcdislatus
titdtm '
graiidius cll quoc ciibunii-ctoeii
1, C rur -
fus polliccm multo maois, quam cxtcra,cminct. Ex medi]s, quod intimo oUi proximum ctt,
productum.
brcuc ccrnitur n5 adccTantrorfum, atqs id quod cubum rcfcrcnti committitur
fupcriorcm corum fupcrficicm gibbam orbicuiaremqj cflormant, mie-
Omnia fimul iuncla
pcdicx ufu cffic ,icmo no nouit. Uuo ,ncdia
riorcm ucro cauam fima,n'uc,quc,nadmodum &:
fupcriora fpcftant, lata orbiculataqf nonmhil funt;
cunci acccdunc imagiiii qua cn.m pcdis
.
Utio.
ticulari dixeris. &: pcdi, quidcm os poUici
prxpofitum iiitimo tarfi comittitur ofli. quod indf
'
duo autem rcliqua ofli "
ccm fuftulcit fecuiido, quod mcdium fuftinct tcrtio ofli coarticulaiur. ^
poftbrachialisoffia
cubumrcfcrcnticoarfl.antur:' qucmadmodum oc^tauo brachi.ilisoffi ca !..f,g.c.,p.
poftbrachialisos,ninimudigiiunifufti,iensbrach,alincctitur,cxtcr,-,olaccri'officuIumquod
dam apponi diximus : ica ctiain iii pcde ° ofliculuin uifitur,adcxternum latus articuli poficum, (
I
.
N 5 tium
' .
minus ucro fufpcnfi uacillcntjigamcnto quodam cxtrcnii digitorum oflis radici,corum fupe
fuit^hxc
rioritcrmino colligantur.Qiioniam autcm canii cuticp illos connafci opcrarprccium
cxtrinfecus uniucrlxradici circiidatur.illa intcrius ufqucquaq; fubnafcitur. In
radiccmjpfam,
Li.zieMmi nonmodoartcriamucnamqi,fed ctiamncruum porngi Galcnusatteftatur,atqucimgucscx
nfi.ijji^l.
j^i, feufum.uitam alimcntum aliarura partium modo afrumcre fcribit. Scio quidem non fo-
&
lumduos' ncruulosad unguiumufqucradiccmferri, fcd cofdemcum ucnis fubunguibus ' d ttunus 1
quocp ad digiti cxtrcinum rcpere ungucs autem intcrim fcnfus omnis cxpcrtcs clTc arbitror.
.
11/(6.4.
Acproindcnon lcuiteriIlorum,qui imgucs ex oflis,ncrui,cutis(quidam& carnisaddunt) b minusji'
dum in hortis alueoIi,in unguibus non difpenfcntur,ucl hinc conftat,quod pilorum inodo ab 6lib.i.
radice proccdcntes augcantur. Satius cnim crat, &hos pilorum ritu fcmper
rcnouari, atquc
quumindiesattcrantur,nunquamnonincremcntuadmittcrc,quodpotius inlongumquam
latum &r profundumaftumunt.
XXXVI.
Caput
Qiy Q> NI ^M auris cartilago ctiti illi obduBa cxclitifite libera, auris ipfiiiisfior.
aurem nuUi non obiiiam deltnearc.
tnam,ablata dtis piniiula,exprimit,abs re efiet hic
DE N^SI C^RTIL^-GINIBVS
Ccput XXXVII.
C^V ^ N QJ^ M n.tfi Cctrtitagincs taSlu anteftRioncm dckte di^nofcantiir,
nihilo miniis tamcn^ qnart^e mufculoriim tabulcc n.fJis has litcris K. (j- L, ntcintqjproponit.
Ab infcriori itacp nafi oflium 'fcdc,qua liarc afpcra & latiora.quam fupe
riori '
ledefuntjdux cnafcunturcartilagincsjquxdcorfum in antcriora
h cxd^m fi'.
cxporrectejinuiccmqj coiunda: fcnfim molliorcs cuadunt,ac in nafi cxtremo ucluti in cartila^
iXidr.
gincum ligaincntum dcgenerantcsj totam antcriorcmiiafircgioncmconftituuntjquaranaii
c ciufdcm fi offium inferiori fcdead nafi terminu apicemcp pcrtinct. Ab olifo autem (cpto narium forami '
g.'0-.O.
nadirimcntCjquodoclauiCapitis' offis partcm cllelupra comcmorauimus.aliacnalciturcar
dS/i.a. s.
A,B.fl.
tilagOjmollisquoqjjacligamenii natura-compoSjqux atotaanteriori (cptiilliusfcdcantror-
fum procedcns.internx duarum primaru cartilaginum rcgioni lccundum iplarum loiioitudi-
nemadnaicitur.Hxcparirationcincanafiparte, quxuclutiex facieiplanicic porrioinn- njfj
t ; jix.ctip. foraraina intcrdiuiditj qucmadmodu ollium illud lcptum ip(a ^ foramina inibi difiunait^qua
1 j 0,0. fi^ipQ. palati rcgioncm, a nafo ad fauccs ufqs ducuntur. His tribus nafi cartilaginibus alia:
du;r
iitrinqj nimirumfiiigulxacccdunt, qucmagisadbucalijscartilaginibuslioamcntorunaturx:
participanf, &orbiculatimfingulxunumnafi foramcn conftituunt, Cartilagincshxintcrnis
fuis latcribus inuiccm colligantur,& aliarum nafi cartilaginum cxtrcma intcgunt,fo!xq; motix
donatur uoluntario, cuius opc furlum dcorfumq?,& introrfum cxtrorfumq! ucllunt:',propri)s
/j Mnfc. !.!. in hoc donatx mufcuIis.Harum cartilaginum latiorcs molliorcsqj partcs in iiafi la tcnbus con
t.^ub.K.
fifl:Qnt,acnafi alxnuncupatur,quodquafialarumodonarcsoccludant,rcfcrciuq;,itahomini
intcr rcfpirandi; infigncm ufumprxbcntcs. At quu hc nafi cartilagines ud folo taflu coonofci
pofsint,nocftquodprolixius cariinaturacxcquarHitcuncpctia uclloliusGallicimorbinomi'-
nc(quihascrcbr6infcftai)iplariS ftruflurammcdicisnoofcitantcrcxpcndcndaduxcnm.
D E ^ SV E R ^E ^ RT E R
laginililis^ac Jtiid Grcccis in hac y-hasllk
I ^E C^ R T
"S^j-^M^it nuncupctiir
I-
,
Caput XXXVJII.
PRIMA TRI SE C V N D A
CR8I M I OC- VlGVR..^,
taui Capitisfigur^ toti- fpcr.-e artcri.-E caudicis
us afpcr.X' arfcrtar ab o - poilerior facics dcliiica
nmibus partibiis libc, lur.abrecnim fuifTct,
ric anteriorcm faci- &huicfigura-,(jucmad
em cxpri -
modumprima-,ramo-
mcns. rum in pulmoncm fub
ftanti.-im pci tincntium
fcriem appingcrc, quOt
illamprimafigura
abundc oculis
fubijciat.
4 T E R.
. . . . .
antcriorem notat regioncm,qua' taifluftih fcutijormi cartihgine pa'Cipi potefl. L ucro pojle
riorem infcrioris hiiius f:dis regionem indicat,dcorftim procejfis iiiflar eduBam , ac in odaua
cti.mtfigurd L injignitain.
M 7jS Lincaffin.rmodo in pofleriorifecunda: cartilaginis fcde prottiherans.
i 11,13 t^pcx^fcu inpoftcriord introrfuimp ucrfiu dorp.im m.tximc proccdcs larynqis opcrculirc^io.
Trieterijuindccimfigiir.ismodo cxplicatasjjuc comprimisficiuntfgurce Capitiuiqcfmo pri
mo librijccundi pratponcnd^ , (Juibiis laryngis miifculi cxplicabuntur. inter ccctcras aiitcjllas
opportune nonminiii qu.vnfihiclocarcnturinJpicics,(Jui£illartifig!ir-arumtrcspaflrcinxhabt
buntiir,quibiislarynqislinguIitfcurimximago,qudmficripotuitaccuratif?imc,dclincatur.
atoUteti IG E T fextuslibcrcordircfpiratiomscporganisdcdi'cai-idus,°afpcra?ar
fi.d<r >-> tcrixnaturadiftuic periraftabir,in pra-fentia laincn ipUus cartilaoiacs drtericc viftiu
tilagineni appcllarc uifum fiierit. Ifta in homine fuperiori f-dc amplior quam infaiori conlpi
citur,lecus multo quain in bobus &C porcis,quibus infcriori fcdc latior, (upcriori autem mul'
to n:ri(fiioreft:,minuscp inacutuinquam hoininislarynx,antrorltim cxporrigitur. Qiiod ta
mcn ad imaginis Ipccicm fpciflai, hominis cartilago lupcriori & intcriori fedc libircfpondct,
'
Supra enim infrac^ex fuis lateribus binos cducit proccflus,utrin9 fingulos.ac horuin qui-
''
^.C,D. fecundx cartilaginis ucrfus pofterioreni ipfius fedcin uniuntur,coalcfcuiiicp. Scutitormis hxc
cartilago uiris quam mulicribus antrorfum magis prominet, tadtuiq; magis cxponitur:& fub-
1!.E,F.
indcgcinina,id4=poti(rimu inuiris obfcruaf.In ipfius cnim" mcdio, ubicartilago hoininis bre
jilii.iC.
uilTiinacft,maximeqpantrorlumextuberat,lccunduinfuam longitudinc crebrolinca ducitur,
gS/i3.E,H. quxadaniullimaincmbranulis cmundata,duas cartilaginis parics inutuo commiftasciiam
er?^.;. E.
antefcAioncm ilullcarguit. AtqucidfanehominibuspecuIiarcobiigii.Bouin ciiini cartilago
hi,z,{fig:i.
i:i h. fcclo, quam fi inachina quxpiam cfTet portatilis,qux duobus proccftibusfuis humilioribus
tanquaduobuspalis icrrxinhgi,acexercitu;prxponipofsit, 'Secudacartilagominorprin
«p. 11 lih. Uryngiscd.r'
iH.er .4, ina,maiorq; tcriia eft, ac niaxinia luiportione iii pofterioribus lary ngis lcdibus rcpomf ,qua
tiLigo
1! (* . (jl- cibi
"
uia (quam ftomachum cum Grxcisuocabimus) deorfum a faucibus fertur. QLiaiitum
gHl-.A^BjC,
enimfeutiformiscartilago a perfeiftacirculi figuradcficit,hocip(afupcriori poftcTioriqscius
D.
partefupplct. Imaenimipfius' fcdcperfcdumconficitcirculuni,cuiusantcriorempartcin fub
U,7fig.K,
L. fcutifcriniscartilaginisradice,ta(ftuinanticalaryngisfcdcpercipimus.liitcrnahuiuscariilagi-
m 6 figti.]. nis
"'
amplitudo exactcleuis cft,pofteriorautem ipfius tcdcs ftomachum fpeiftanSjlongaextu
«STi.L.M.
yjig.M.
bcrat " linca, fecundum cartilaginis longiiudincm, quafi fpinx modocxporrccta. Hxc duos
08/i.M,O. huiuscarulaginis" finus dirimit,in quibusduo figuntur^ mufculi^recloducluafccundacar
f 6,7/1'.". Superior huius cartilaginis fcdcs, quapofteriorcm lary ngis rcgioncm
tilaginc in tertia inlcrti.
!i bb. 1 P.
eftormat,in duo
tubcrculaoblonga,&utrinqucfingula,quxtcrtixcartilaginis fini-
dcfinit''
56.7,3/;.
P,Q_ businarticularimoxaudics. Secundaautcmhxccariilagopriinxadcuin
inodiimcommiiti-
r 10 ff^i^r tur,quem fupra expofui, quando h umiliores primx cartilaginis proccflus ipfi connafci dice-
v,x.
bam. Vt uero firmiorcorumproccftuumfierct conncxus,(ccundacartilago inibi,quaproccf
fusipfi coalcfcunt,modice'extuberat,crafsiorcjeft,&iahacprotubcranicpartcfinusuifitur,
qui
ty4 ANDREAE VESAHt BRVXELLENSIS
quiprimrccartilaginisproccframualidilsimecxcipit.' Infcriorcarti!aginisfccurn3cpars,ubiIa t6,y,tji.]
quidem dcxtro lccunda: cartilaginis ' latcri,altcra uerb finiftro iniiititur," finum lacucm & alte ^ i
(atis cxlatum obtiiicns, quo fccunda: cartilagiiiis tubcrculum cxcipit itacp articulatur, ut ad
cartilagiiiibus maxime niobilis cxiftat. Vtriufque cartilaginis bafis ampla eft, ScT auteriori fcde
in longum ^ procefTum fiiiit,in interiora laryngis cxporrec"tum. Supcriorcs uerb harum carti- ^ ^^yj
lagiiium' partcs fenfim a bafi inuiccm''dehilcetcs,ac dein teiiuiorcs molliorcscj;,& adipofe rcd r.
ditx.mutub uniuntur,Sidcxtra:cartilagimsfupcrior pars finifb-arcartilaginis parti coniun- c^.io,
c1a,cam laryngis fedcm cxtruii,qux illi uaforum parti congruit, quaaquam manibus affuii- j
'
di fupracoinmcmorauimus. Atquc ha:c quidein laryngis fcdcs adcb mollis flcxiliscp eft,ut uo r.
mcntibus in intcriiam laryngis amplitudinem antrorfum rcclincmr, afpcram^ artcriam adco < J'?.'o.i
exquifite intcgat,ut nc minimum quidcm cx uomitu artcria; ipfi illabatur.Cxterum &li tcrtia
^f^f''
hxccartilago gcmina fit, duabusqjcartilaginibus cxtruatur, obidtaniencamduarum carti,
laginuiii loco non enumcrabiinus: fcd unius tantum aliorum Anatomicorum morc nobis ha
bebitur,tcrtiaq) iiuncupabitur,qub minus illonim placita qui cartilagincs numcrarut potius,
inRVNois quani defcriplcrunt, plusxquo turbare uidear. Histrlbusigitur laryngis cartilaginibus,
opa-mkm. aiia quxdam mollis, & fubftantia tcrtix cartilaginis fupcriori parti prorlus fimilis,acccdit,
quxlaryngispcrclcgansefficituropcrculum,accuratcprohibens,nequidcibiautpotus in la- jig.a-,,^
abintcriori fcutiformis rcgionc iuxta partcm ipfiusclatiorcm. hinc iiitrorfum ''proccdcns, '^f^-'-^
adftoinachircgioncniproducitur.CorpushocquapalatumrcIpicit,gibbumcft ac mollius:
quaautclaryngiinniqtur,cauuin finiumc{i,acmulto quam fupcrioripartcdurius.Incxtrcmo
autein ipfius,quo iT:omachum fpectai, iiifignitcr mollccft, pinguicp obduflum mcmbrana li^
.^^^^
iiimcdialaryngisamplitudincpingui incmbrana obducTti conftituunt, &quam prxcipuum i, i,;, , ^
uocis organuin eflc in quinto libro dcmonftrabimus.Illi nanqueciufmodi rimam yXin-rliJlx fcu "i
x,y.
luiiijdictxnupcrlaryngis lingulxiiiipofitii, &nequidintcredcndum incam dccidatcaucns. l Confrr i
"
Qiibd ucrb id noftri (cculimcdicos Iateat,non ipfi tantum in caufa funt,iiihil prxter autorum '^"'"'^fi;
'
fcn(a,citraonincin fcclionis ufum, fccftantcs uerum &Celfusctiainhxc pcrperam (uti (ane
:
qux ad Anatonicn ipcftant pcrniulta) intelligcns, illud laryngis operculum lingulam appel-
lauit.
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LlBER 1,
lauit^noiicxpendeiis iclGra:cis X^.yX^iJl^cc
fui(Teappcllatum,quodillilarynais rimx quam
ingute Hftularum aflimilamus. incumbit:aut ignorans aliam in
laryn ac pr.T?cr opcrculum il
lud fcdcmpartcm ueefle.quam lingulxconfciTi pofsimus. nanr
opcrculum hocciiani luinia-
n^lingua:imaginifatisacccdit.QuinctiaCcllicrroreThcodorusGa=adclufus
inAriftotcIe
^7r,y^^H,A. lingula iiertit.quum intcrim Ariftotclcs laryngis
intclligat opcrculC: non aute cam tiiiiLStLr.imali'
quas priuatim
xUlam mfcriorem a fuis cum capitis ofllbus connexu libcrabis, ac cartilagincs, '^^^^^[tti
ufq* {eftioni; molicris, ad omcntum ufqj pcncn-antE. ctii deinceps aliam rcclioncm,
ad pubcm
qux tranfuerfim a dextro ilio ad finiftrum pcrtingat,adiunges, &
abfqucdeleftu omnia qux
pcriton.ro cotinentur.laniorri morecuelIcs,ca uafi imicicns. Abdominis cutcm una cum mti
in uas cxprimcs.modo
obiter ab ofl^ibus din'ccabis,& fanguinc l|Dongiis cxcipicns,cum
fculis
refliancm,ut illa ad peflo
a lugulo ad pecloris oflis ulque mucroncm.adeo profundam duces
thoraciinftratos, a coftai-um oflibuSjCarun-
ris iilqucos penetrantc,fiinul cum cutcmufculos
dcmcpcartilaginibus,adimcicponis,& fimul clauicutenudx,carnibusq;Iibcrxappareant.
Qiiippc hx acutiori cultcllo a pcctoris oflcuenirit liberandx,& cartilagines h is articulis pro- I
Hocubiprxftiteris,acpcculiarcmcius ariiculicartilagincmchartx.adhibueris,clauiculam in 1
cacabumcoiicies,fc'apulamq!abhumcro,&dcindehumcrumacubiiionibusfcparabis:&cu' I
& priurquam cor in uas coniicias,cordis bafim pcr tranrucrrum a rcliquo cordis corpore di
uidcs &
dcinde bafim rurfiis a uafis, qux ab ipfa prodcunt, fic aufcres, u t iia ucnx artcrialis
:
&
magnx arterixorificia illxfa habcas.ac poftmodum (fi uirurri fuerit)in cariilaginum numero
iIlaTcruatiirus,chartx applices. Vbi igiiur rcliqua qux in thoracc inucniuttir, in uas reicccris,
cadauer in pronum uertes, utcunq; liccbit,ccruicem rcliquumq! dorrum,una cum tota tho-
&
rads ampliiudinccarnibus cmundabis, ftudiorecaucnsnecoftam aliquam(utpotcfragilcm)
runipas:autnimiumuicinecarneradiflccas,procenumaliquemuitics. Atqiicidadhucmagis
caucndumcft, quum iam fingulas coftas fcorfum a ucrtebris thoracis liberaturus cs. Dtcnim
relupi-
i
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER l( ,5-7
uertcbras cacabo imponcrc,ui & thoracis ucrtcbras cum lumborum ucrtcbris, modo illas a fa
croollepriusdifiunxcris. Osfacrum autcm, unacumoftibus ipfi commiffis (qua:ilium, co^
xcndicis & pubis ofl& conftituunt) nihil proliibct cacabo indcre, quum fcilicct ilium offiaad,
huc cruda a facro difficultcr & ardue fcparcf.:.'-,& pubis oftiuin cartilago ctiam tunc uitictur:
quamalias integraaffcruabis, fipubisonanondiremptacacaboinicccris, Offibusadhunc
modum cacabcimmiffis,aqua is uniucrfus implcbitur,ut offibus altc in aquam fubfidcntibus,
nulla offis pars cmincat. Hoc cnim imprimis toto cotftionis tempore obfcruandum cft,ne os
aliquod aqua non tcgatur,multo^ magis, nc id cx cacabo proraincns fiimuin cxcipiat, cuius
ctiam occafionc grandcm cacabum clli: conuenit . Vniucrfc cocftioni nullum pcculiaread-
hibctur artificium, fed, ul in ca:tcrisclixationibus, Ipuma lcdulo aufcrcnda cft, quo lus clarius
reddas,iplacpofIaininusfordidaextrahas.Pari ctiamrationcpingucdoomnis(qu3: plurima
fupcrnatare folct)eft hauricnda,acin uas aliquod ucluulgi (ioinincrcponi;da,quodilliin obli
terandis cicatricibus, &
ncruis tcndinibusqj produccndis multum tribuit. Coclioni nullum
tempus pra:finitur, quum id ex a:tatum ratione plurimum uariet.Duabus cnim aut tribus ho
ris plusquain fatis fit, pucrulorum offa coquuntur pra:cipue, quum in illis ftudcndum fit,ne
portio olcitantcr ef&afla fucrit. Verum ut pubis offium cartilaginem fcrucs,priufquam ilium
ofla a facro libcras, pubis ofla antcriori poftcrioriqp fcdclcuitcr lunt emundanda,ac dcin inui^
ccm folis manibus fciungcnda,ut ipfa intcrccdens cartilago ab altcro ofteabfccdat, uniqi dun-
taxat commilTa mancat, lcui negocio poftmodij in offium connexii, cum altcro pubis olTe iun
gcnda. OfTa hac rationc purgata dcnuo nuincrabis, non quidem manuum 8C pcdiiona, qua:
iain fcorfum chartis prius inuoIuiiTi, ucrum rcccnlcbis caluarix partcm,quam fcrra a rcliquo
capitc adcniifti:in quaconfidcrabis, numportiuncuIxtcmporumoft!um,qu3;inftar fquama;
uerticis offibus applicantur,atque ferraa cxtcratemporum portioneaufcrri lolcnt,cx clixatio-
nc dccidcrin t,nc forteillas cum offium fpoliis autiurcrcijcicnda cures. Solciit enim facilc a ucr
ticis offiibus dccidcrc, fi cafu lcrrx fc<fiio multumfupraaurcm ducra fucrit. Deiiidenuiii dcns
aliquis exfupcrioriinfcriori'ueniaxilla cxcidcrit, pcrpcndcSj&uigintiquatuorucrtcbrastoti^
deniqi coftas ciiumerabis,duas clauiculas,duas fcapulas, duos humcros,duas ulnas,& radios
dnoSjlacrum os, a quo iani antea coccyx os adcmptii cft;duo grandia ofla iacri offis latcribus
duo,& fibulas duas,itcm patcllas fimilitcr duas. Atquc ubi omnia
ncxa,fcniora duo.tibic ofla
cnunieraueris,magnopcre c5duxcrit,olTa denuo miindx &
bullicn ti aqux indcrc,ac mox CX'
cmpta fcorfuni afjicro rudiqj lintco abftcrgere,& fi qux ligamcistorij.aut mcmbranarum.aut
niufculorum infcrtionis cxortus'ue fint reliquix, cas defricarc abftcrgcrcq; coucnit, ftudio in^
tcrim adhibito, nc lubrica, &
cruftx niodo offibus adhibita cartilago fimul aufcranir. Interca
ucro duni hxc in orbcm igni appofita lcuiter dcficcatur, aurium cartilagines cute detcgeiitur,
chartx cunircliquis cartilaginibusapplicandx.ldemquoqjin palpcbrarum&nariumcartiTa
ginibusmoIicndumeft,acdcinccpsacutiscuItcIlisosi/ rcfcrens.a mufculisipficomiffis.quam
licebitcxacTifsimccrudumemijdabis. PurgatoiIloofIc,laryngis cartilagincs fimifiter crudas
accurate cariiibus membranisq) Iiberabis,fimul cum una atcp altcra alfierx artcrix trtici cartila
ginCjCimaginicoparatg.Iam pcflorisos^ipfiqjconexas cartilagincs lcdiiloemundabis,quod
co minus prompte pcrfcccris, quo id pluribus obducitur mcmbranis,pingucq) cft,& intcrim
coqucndum neutiquamuenit, uixcpcalcnteaquaafpcrgcndu. Quuiiiucro cartilagiiics carne
fpoIias,caucndum eft,ne menibranam cartilaginibus proxime obdu(!Tam,ilIi^ coiTcfpondcii
tcm aufcras,qux quod os ambit, rui^iismii Grxcis uocatur. Qiiippehac membrana a cartilagi
nibusdifccrpta, illxinfirmiuspcdorisoni comittunturj&cotratftxbreuesintortx^euadut.
Ktquomiiiuscartilagincshxcontrahanturjpeftoris osad igncni non cft cxiccanduni,fcd ali'
cubi tantifpcr,dum olTancctcrepropofucriSjiiilocononniniishumidorcponendum.nerur.
fuscartilagiiicsplusxquo flaccefcatjacpoftcadcformemihoracisoffimmfabricamcoftituant,
Quan.-
DB HVMANI CORPORIS FADRICA LIDfiR I, ijtj
texcrc,aut diflbluta alfcruare:quod longc ctiam pra:ftitcrit,fi modo aut conexis,aut dilfolutis
carcndum clTct. Olfa nanqj difiunfta,& iii oblongam arcam lcriatim pofita,quouis rcmpore Q,ia:r,p
fcorfum confpici, ac omnia qux ad ollium cognitioncm fpcclat, cdoccrc poftiint.quxautcm iijaplmM
ercfta comiftacf funt,finiis, capitaq; oflium non admodum accurate comonftrant, lird u t ucre ""^'IP""-
colcndo Ifudiorii fodali docli.Csiino dilccrcm, adcb nobis ubcrcm fiippcditarilt copiani,ut lon
go indctcfloqj Ipcclandi ufu cdocti, ctiam obuinclis oculis cum fodalibus intcrdum dcponcre
aufi fLicriiiius, uiiius mcdixhorc fpacio nuUum os cx tot accruis porrigi pofrc,quod,cuiulmo
diefiC-'t,tairtunondiiudicarcmus.atquc id co nobis facicndumcratftudiofius, quodifccndicu
pidi,magisprxceptortiopera,inhacmcdicinx p.artcdtftitucbamur. Porrbquodad cofto E,„r,iju.
rumofliumconncxtimcrccfjioncmcpattinct, eamoxpoftcmund.atioiiem(nciiiiniuinindurc- f.vDmVo,,
fcant)cominittcnda funt. nam ftatim a coflionc^ofla iolis fiibulis,quibus fiippinguiitur calcei, A'""'''-
citrancgoti5 pcrforantur, xnciscB filis miitub alligantur ; quod quilquc prout nianum nactus
cftinduilri,i,&:caquxhai5tcnus toto Iibro dcfcripfimus, minus obaudiucrit, fiio niartcpcrfi'
HKmfmoiii
cict.Acprimuquidcaliquotparatisfubulis^a-ncofilopartimcralTiorc^partimtcmiiorc^hluni
indrnnm - igni indetur, quo poftmodij magis fequax, & quantumuis uarie intortum, minus rumpatur.
u fn-ifc - acldcntur dux tcnaculx, fcu forcipcs:unus qtiidcm quo filum intorqucbitur, altcr au tcm
Pm'"iA<'
quointortumiamabfccabitur. Aurpicaberisauicofliumcolligationcm apcdibus,acpriinum
Uco.Thh . calci lalum iungcs,& dciiidc cubiforme os calci,& cyinb.irefcrcs taio,& tr/a intcriora tarfi ofla
zj.! ch.tr,i.
cymbamrcfercnti, deindchiscomittcs pcdiiofra,his^(t-riatiindigitorirofla, cumofliculisfc-
s,r, V, X,
j^j^jj coparatis. quxidco cautius& tcnuiori fiibula pcrforabis, quo duriora io!idior.aq; funt,
&cx fubulximpctuproptius diuifadilsiliunt. Vbi utruncj! pedem iunxcris, tibix offis tubcr,
quod finus fciiioris capita cxcipictcs dirimit,cultro aliquo oblongo, fird arcTto pcrforaiidu cft,
quodexcipiendodurioribacuIofuff"iciat,quifcinorictiamintrufliscIauiriniitatibiamfcinori
committatjiiti aflcrcs abfqi glutinc nedi ccrnimus. Eft cnim m fcmoris iiifcriori fedcaliud fora
mcninolicnduin,ilIiedirecioconfiftcns,quodin tibiafieriuolcbam,uiidcmbaculus&fcmO'
ri& tibi,tiiidatur,huiuscpopcariiculusgcnu inficxus mancat. Prxtcrhuncbaculuni tanicii,
fonurtibixoffi utrinquccrafsiorifilocommittcndum eft, nonprxtcrmiflis carlilaginibusti-
bix oflis finus augcntibus qux quum hxc ofla iungcntur fimul cuni illis conftricla,in articu
.
cx fundiis axcin habcat: qux foramini illi indiia,orbem conuolui finat.Pra-ter hoc fora^
mcn,.a!iud iiixiaorbis circunfcrentiam aptabitur, in quo ligiiuin firmari qucat, quodinftar
teli, aut haftx,aut falcis (utcunquc uillim crit)paratum,rcclcti manus fufluIciat.ExtrucTo
O z in
'^" ANDREAE VESALII BRVXELLENStS
in huncmodum orbi pcdcs imponcs, &aftanfis alicuius opc fuper pcdcs rcliqua crurum
ofTa
iiiniti curabis, ac dcindc fcmorum
capita in coxcndicum olTium acctabiilis indcs, ut
rectefilo
aui uirgtila .ntcruallu mctiaris,quod ab orbe
ad humiliorc fedcm foraminis pcrtinct.in facro.
olic dorlalis mcdultegratia inciR. Hoc
ctenim intcruallum cdoccbit, qua menfura ferrSfibri,
caiidum fit, quod orbi affixum, & oflis Ikri rcliquarumcp ucrtcbrarG foramini
dorfalcm me-
dullam tranlmittcnti inditum. uniucrla olTa pulchre
fuftincbit. FcrrQnanq; ita aptandum dt
ut ualideorbis mcdio elauis aftigatur,&: ab orbcad
infimam ufcp nuper difli foraminis fedcm
tcrcs atit quadratum fit.ab illa autcm fcde
furfum latius quam craflius ciTcconuenit^ut poflmo
dumaddorfimHc.xumobliquariqucat,uertebrxc|iipfiitaadaptcntur,utimmota-adidncuti,
qLiamcircumicrtantur.Atqjidco&Truminibipriniumtcn^
iublidcat.luttulcicndum ucnit.Nifi cnim hoc os firmctur,fuftincatur^,una
cum ipfo rcliqua:
ucrtcbra:(cnfimdcfccndcnt,temporis^iifuccelTufccIeticruraturpitcrobliquabruur.Accurate
igitLir ab orbe ad facn offls foraminis
infima fedem, longitudo mctienda ucnit. Dcreliqua
au-
tcmfcrrilongitudinenonadcicurandiimcft,quumha:cfifortefongiorfit,poftolT;uincopa,
(iioncmtacileprafandatur.Eletiafiofi^aarcgimponendadLixcris^magnopcreiuueritfcrriTra
plus minus dLi.ibuspalmis logius quam uniucrfum
fitfcelcton,ficri, utipfius portio cxtraucr
ticcmcni,ncns,fupmoris arcac iundi foiamiiLi
polTltindi,inipfoJijconuolui.Fcrroiiaqjorbi
pcrpcndiculatimaftix'o,acutiori culiellooftisfacriforamendorfalismcdultenommcincifum
imlimitacxculpes,utfcrrumipficommodeintrudipon;t.Namquumhocfo
eHLislit,5^infigni_tcrobIiquLr,iicquaquamfcrrumadmitiit,nifiqucmadmodi--iiamdiximus
hcaiigcatur, ut a lciTi mucronc os lacrum ad cam
ufcp fcrri fedcmprotrudcrc ualcas, quam
ii5
anip ius tci-ctem quadratam-uc facicndamiiinuimus.
&fi cafu hirc fcdcs os faerum
miiius apt^
iuttulcitLira uidcbitur, opcr.r prccium crit
eam fcm fedem l.ma exafperare, ac deiii nodum illi
ex XTico hlo obuoIucrc,qui os facrum c5mod^
fuftincat. OlTc faero in huiic modura fufllilto
craUiori hlo fcmoris capita coxendicum acctabulis
imicdes, diligenicrpcrpendens quantum
lixcautcxtroriumautintrorfumintorqucas,iicforteeruraturpitcrintortacommittas autpa
iclI.r,intcriora potius crurum,quam antcriora
refpiciat. quod fane futurfi eft, nifi ad amuffim
capita luisfiiiibusiunxcris. Vicuiicp tamen fceeris,in hoccoiincxu filumprorfus intorquend5
non ctt,pr,ufquara pcdcs orbi & tibijs eo fitu eommifcris,qui
abaculi
tibi apparebiielcgantfor. Hunc
quo,n.anusftabilicnturforma,potifsimumpetcs:aliumquippefitummc{Ibriafalx,
al,iimtc um,5^.-,l,umrurfushafta,aut
Ncptunitridcns,autaliudquoduisinftru,Tient5expe-
tit.Modo ucrtcbnr oiniics foriatim accomniodandx funt,quo
cuiufq) fitum ordinem& inucn
tu iioiiarduumobferucs.hunc nancf ucricb.-arri
forma,& articulationis ratfo promptToftcn.
dunt. QL.UI11 pr.mum .taq; ordinatini omncs m
mcfam rcpofuer.s.quinq? lumborfi ucrtcbras
muiccm duobus ncxibus comiiics,qui in corporura latcribus
fafti.un^, cartilaoinefi licramcn
tumcontincant,qLioducricbrarumco,porainicrucniredi&.mcft.atq.huiui;nodiI.aa,,icnfa
icr,at.ra a chartacu, ,lla appl,caft,,funt alfume,ida,co
fo,r,pcr rcl,fto,quod cas interccdit
ucrtt,
bras,qLjas,nu,ce,ionall,g.is.qucniadmoduminprxfentiacftIigamcnt2fcuc2rt,Iac»oficrum
os.V,nhraam uraboruramtcrccdcnsucrtcbr.t,id4,quodfuprcmam
lumborum&infimam
thoraas ucrtebras mtcrucnit. lun^hscnimlumborri
ucrtcbris, fcx infcrforcs thoracisinuicc
c\ poftmodum fcx fi.pcriorcs una cuni ceruicis
humiIioricone<Sentur.Reliqua=cniraccruicis
niutLionoluntcoII|and^,fcdcasmtcrueni«cartiIagoco,poriinfcr,orisucrtcb.-.'cdunt.axat
eftglutin:ida.quaiidoquidcraeerurasucrtcbrfctiamnonnexar,fcdfcrrotantQind,ta-fu.=ifer
u.int lcdem n.ccp thoracis ucrtcbraru modo
immotx, poftmodum coftas fuftinere debet Ilico
.gitur atq; ucriebras ad eaiii, quam pr.Tccpi
rationem.pnus.q fcrrura illis ira.iciatur comiforis
lumborum uertcbras iia concxas frrro i.npo.ics, id^ fcdulo
ad corura fitum inflcxumue obl
qi.abis,ac .,ihra.i ucrtebr.T una cura facro ofile
ita comittcs,ut iam prius
lumborG ucrtcbi x m„
tuo uinxifti.Mox his infcriorcs thoracis adiungcs.
pcrpetui quara liccbit accuratiftlm^ fcrrfr
mi ncccftum erit,compIicans, & ,n hmam thoracis ucrtcb,-am
fuprcmx lumborfi ad.icftcns
H,s par. .nodo fupcnorcs thoracis ucrtcbra- addcn
tur,& haru.n
.iifima fupremcc carum qua=
.amforroappofitxfuerSt,aII,gata,latmlcuIum&longumnigroq=colorciiilaumadaptab.s
baculu,n,qu, poftc.-,or. fcrripart. appofiius.qua.nliccbit
dera,fs.5,„ter fcrrum & ucricb.as
.ntrL.dciL,r,uthu.usbacL.l,bc,iefic,oucrtcb,-.radfcrrfifirmiusconi.,icann.r,ne9uIlaratfo,.c
ucrfanlcs fmt, nc poftmoc^u.n un,ucrius thorax
„i hoc illuduelaius n.rpiter
coiiuolui qucat
Viaute caluana fcrro appl.cctur,,icccftum cft ucrt.cc
foramine quodam pcrforari.ad amuflln,
ierr. araplitudim cralTicici coii-efpondcn tc,ne quando
ipfi ferrura tra.eceris,caluaria quauis
occal.onc q"oqL.oucrfumc.rcumucrtatur.prouienimfac.cmanteriora
cxa(fTcautlaterafpe,
(Sarc
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER I.
flareuolucrisjoramcn i6 aut tranfuerfim, aut obliqu^ infculpcrc
cultro quopiam oportcr
qiiemaclmodu
&
lUtc ubi caluarta deiuio perforandacft,utliaulis
ca fcftio quan, fcrra in calua
riamoluus cs, comittatur, SC quu uilum fuerir, caluaria k fcn o
adcmpta, rui fus dillolui qu'caT
lummopcrcnancj coducit,intcrna caluarix amplitudinc qua ccrebrS
cotinetur intucn nuoi
ut hat utracp
caluaria: pars tribus foraminibus fibi mutu6
corrcfpondcnnbus candcnti fcrro
autculmmucronccftpcrforanda. acunum quidSforamcn
opportun,!inoccipitio pcrficitur'
Kutrincjjin tcmponbus unum. At infcriorcm ma.xillaa-nco filo cum
fuperiori comittcs nexu
luis capitibus in linusfupcrioris maxilla; faclo.
Vcrum quCihicconcxus noadeifinuus fit ut
accurate dentes mutuo applicet/cd infcrior maxilla
dcpcndcat.clcgas^p fit,hanc fupcriori nio
doiungj^^modocJifiungi,pra:terdi(rtrincxum,maxillxinfcrionsacutiproccfrusct!apcrforan
di iunt, U (unicums iplis illigandus, qui fubiugalibtis traicdus oflibus &:ua-tici
inctimbcns
nunc ucrius lrontcm,nunc ucrfus occipitium tcndi poftit^dcntcs^
iia collidi nueant VtcuncB*
ucro lit, potilsima fcrn cura cftl- dcbct, nc illud incpte nuiic
in poftcriora
nunc in priora obli.
quatum,corpus indccoiecngat.quominus autcid
fiat,magnopcrcconduxeritdorfi duclum
cognouilie. Forro nunc tcmpeftiuu crit coftas ucrtcbris
&
ftiis cartilaginibus alli..arc
quod
laneutadamunim&lcdulofacias,primiimomncsdcxtras coftas a finiftrisdifccmes
"conic
ctura ucl a finu fumpta, quo ucna.neruus & artcria coftis cxporrigitur.
dein a fu pcr.ori co,
ftarumk-dc.quclatiorfpilsior^nnkTiorioccurrit.Deinccpsinhuncfcremodilrrr^-l^coftas
nienftfciatmiimpones,utdcxtrxfiniftrisrefpondcantcurans.Promptnenimcrit'finoulas
lius lcdibus poncre,fi camodo mcmorix non cxcidcriiit,qua- ad intcinofccndas coftas itipra
comcmoi-auiimis.bxhaccoftarrifcricprimautriufqjlatcnscoftamfuccartilaginiadpccloris
os adncftcs, &
dcindc fodali pedoris os cum fuis cartilaginibus in fua fcdc
tenaidri porriaes
ac dcinccps primas coftas prima: thoracis ucrtcbrx
trafucrfis proccftibus allioabis.Infupe? fe'
cundas coftas ftur comittcs ucrtcbrx, &
poftmodfi ipfarfi carnlaginibus, at|ita feriatim om,
nes.-oblcnias intcnm,ut illas coftas totointcruallo prorfus
dchifccrc finas,qucantc fcdioncm
cartilaginibus iiiuiccm dircmpta: fucrat. Nunc humcros
fpiftiori filo fcapulis ncftes dc.nde &
tcnuiorihloclauiculaslummishumcris,nioxfcapulascoftis,&clauiculaspcclorisoffi.Qi.ium
tamcn humcros fcapulis aduincics,cxpendcndri cft, quo nam fitu
manus collocadas duxcris
Hic cnim multu rcfcrt,quomodo fcapulx finuicaput iuimcri c5mittaiur.
in quo cti.a conncxu
cartilagoneutiquam pra:tcrcundacft,cuiusauxiliofcapulx finus
intcrdSadauacmr atcpita
etia cartilagincs maxillaru & clauicularS articulis pcculiarcs iio neglcfe fuis articulis ncflen,
tur.Ca:tcrucubiuoflahumerouincicdanofunt,priulquamextrenia manus totafucritncxa
radius itaq; fupra infracp ulnx cft colligadus. dcindc fi brachialis
ofli difiuiic-fa^fuisi^; lioamcn
tislibcrafunt,cainuiccmfuntcomittcnda,aliasautefuorumligamcntorriinteruentuabunde
coiitinetui% Infcriori ipforu ledi prinium pollicis os,& quatuor
poftbrachialis ofl^a, ac dcinde
his digitoru ofla,una cumfcfamiiiis ofliculis adneclcs.
Poftrcmo autcbrachialcradio iunocs,
&dcindculiiamhumcro. Atcpubiidinutraqpmanuprxftituerit.fummasmanus
bacutoiHi
alligabis,qucmualideorbiinfixi;inftarfalcis,autaliterextruendiidixi. Ereaisnuncoflibus,
&cx ofle V refcrciiii,& auditus organi olTiculis,ac afperx artcrix, aunumqj& palpcbrar5
car
tilaoinibus,&unouccordiscpcartilaginibus,monilclicebitconfingcrc,hisomnibuscatcnu,
lx,aut cxiccato cruris aut manus ncruo adnexis. Hinc liquct,quam leui
negocio humani
corporis olTa^oppido quam mcdico exoptada,parari queaiit;quo in opere nihil
ipfo concxu,
nonaggrcdicnti,difficilius iiidcbiiur. quitamcn mihi primumcxpericnti fatis
pulchrc fuc'
cenit,excmploabillisfumpto,quosclifraflasfcutcllas& lapidcoscacaboscopinocreiiitcrdu
iiidcram.Coclioiiisautemrationc,cmollicdiinmcdicinauisdocucrat. Lutelia nanqsobbclli
tumukusLouaniurcucrfus,atq!unacum G E MMA P H R Y s I o, xquccelcbriMcdico
acpaucifl[ImisconfercndolVIathcmatico,offiumuidciidorunomincadcum locii quo maona
ftudioforum comoditatcomiies ultinio afFcdi Ripplicio in publica uia rufticis proponi
folcnr,
obambulas,iii ciufmodi incidiafliccati; cadaucr,qualc latronis crat, quod Galcnus
fc fpccTaflt
LikU-^J.
commemorat.VtieniiiThocaucscarnclibcrarat,itafaneilludquoq!ipiascmundaflcconi]cio, wimjlljjia.
quiahomoillc anteannuftrainincduntaxatobuftus,&quafitoftus,paloq!alligatus,itafuauc
elcam auibus exhibucral,ut nuda undicp cnriit ofla,cacp folis ligamentis hxrcrct,inufculoruin
cxortibus & inlcrtioiiibus duntaxatafll:ruatis . quod infufpenfis nunquam ufu ucnit, quum
prxtcr oculos (& fi uulgus aliter arbitrctur) uolucres nihil ob cutis craflitiem dilaii ict.ac pro-
iiide iiitegra in his cutc,ofla intus carie afficiuniur,prorfusq!
ad difciplinain funt iiuitilia. Aflic
catumitacp&nullacxpartehiiinidumlordidumuccorpiisintucns, haudquaqiiiifpcratainac
fubiiidcc.xpetiiamihi occafioncprxtermifi.qiiinimoGcmmxbencficio palumcofccndcns,
O 3 femur
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
femiir a coxendicis oflc diuulfi. trahcnti^mihi.uni
cum brachiis ac manibus/capulx quoC?
patclla utraqj.una cum pcdc altcro. t^uu
&
fubfcculc fun t. decr.« tamcn alterius raanus digiti,
clam rcpctitis uicibus domum
iTacf crura &
brachiaCrcliclo cS totius corporis trunco.capite)
cxcludt
dctuKlTcm, utthoracequi catenaaltefirmabaturnancifccrer.cxtraciiutatcmeuelpcn
palTus fum : tanto^p ob tmendorum offium defidcno &
ftudio ardcbam.ut media noflc in iLa
corporummultitudinequodexpetcbadiucllereno horrucrim.haudmcdiocrilaboreacindu
dcfcrcs.tn fecretiori loco
flna/mc arbitris.palum cofccndcns. Vcra dctrada ofla procul illinc
ciuitatis porta domQ dciuli.Porro quu
ligamenia re.an
condidi.fruftatimcf altcra dicper alia
illa fcructc aquacmoUirc coa^tus
dcrc cccpiflem, nihil ob egrcgia corum durici? promoui, ac
cmudatis illud icci etoa
£im : uiq; uoii compos rcddcrcr, omnia ofli tand£ tacitc ita coxi, illisqp
£xiruxi,quod Louani] apudlongcamicifsimummihi G I s B K R T V
M c A R B o N E H.
piiero ftudioru commilitone
infianc ac uario difciplinar5 gcncrcmftruciruiicdicri,meum9 a
allc?uatur. Atqrid fcelcion adei prxpropereparaui,&: manu acpedcm,duasq) paicllas no mi-
non laborc & induftriaaliundc conquifiui, ut omnibus perfualcrim id mc
Lutctia aducxille,
poftmodu adco
quo omnc fubrcpiori-i offium fufpicione delerem.quamuis cius urbis Prxtor
gauderet:ac ip c no uuL
mcdicinx candidatorii ftudijs fauit, ut quoduis corpus a fe impetrari
Sariter Anaiomcs cognitione afficereiur, m^hicp illic
Anatomcn adminiftranii Icdulo altarct.
Ouum iaitur primum lenianiibiis nobis adco proinple
negociu fucceflcrii^quid nunc fiiturii
prxicr iubiungm
exiftimandum,poftquam coponendi quoq) raiioncm aliis dcfcriplimusA
plurimis Acadcmiis,ucl noftra opcra, fcclcta uifuiiturf Vcrum iion ho.
das nunc tabulas, iii
minisfolumona,fed,ucIGaleninomine,fimix&canum,acAriftoieIisetiamgranaauiuiiipi-
fciuniq; &
rcpiilium inuiccm connexa, aut filtcm difiuiiaa
apudmedicinx &
naturalis philo
aiv
fophix ftudiofum cfle oporicrci. Nifi forie hanc philofophix partc adnos mhil pcrnncrc
ciira Anatomcn imponercmorta
bitrcmur,fatisqi cfle nobis pcrfuadcamus, finofais fyrupis,
libusj&loculosopplcrepofsimus.
fcnt irecenia & fcpiem. Verum fi omncs appendiccs (quu offa fint propriacirculcri.
priuaiim
pucris termiiiata) cnumerare lubeat, facile dicflum nuper
numeru fcnicl, ac rurlus di
ptioiic in
midioduplic,ircs.quodueIhinccolligcs.fiuertebras,fcmora,tibixoffa,aiqueal.aqtixmultis
appcndicibusdonantur,inniemori.^rcuocaueris.Rurfusfioffauiinpucrisuifuiiiurlubc^uxe
ris
Di1boniquant2ofsiumacoruumcumuIabis^quumomiiesucricbrx,autinbusautduo-
generis rchqua ; adco ut cuiq?
bus conftciit ofllbus: & ofla qux facro coaraanlur,iribus, idq?
fuo arbitratu ofsium mimerum confingcre fit
imegrum,
HVHA
,
TR I B VS prxccdcntibi,sfiy^uris(:qudsintcgrasnuncuparcfok^^^
iunturcharaactcs.<luanquafiquis,llammaUcuipcc,,Uaristantun,fi,crit,cxnun,cropro,npd
Indiccfubijcia,quopot,fi,„u,m ,nfi,tu, oJi„t^
obfruabitur, qucmfinguUs ch.traSlcribus tnodo
in
nomimbus . c,i,uf
corticalcs,incndofia: . Rcliqua: autcm caluaria-fi,t„ra:propr,js dcjlituuntur
modii,croillcefitnt,noncfiq„6dhkprolixi„sdcn„6rcpcfain.
l.^.y,.^T&,«tiv,t«!.fii,nfqutb„sJy,icipt
c, z 3 Hocos„ndc,imJ„oconi„gc,ucrficisofa„ocaf„r,ifc,n§,
' arcualia:quanqm alijtta
aiV hc^cm hachodchod.ncrualia,paria,
tis offt ,iunci,pant„r.y;r,VT.
noininc nonnulUs tcmpornm ofa dicttntur ofia rat,on,s.
ralia nuncupcnt ofja.partcfali.t, quo
.
fc„ coQit.ttionis.
hcxcm ha„tczzcch,coron.tlc,ospuppts CA>
^t,i,3 Fronfis os k.^^u q„ibi,fdamfincipitis.TSWHV
,
mcncuncifirmiofiipriu.ttimindituiiifiicrif.
f.^-mA«ja aliqui efiam Mh{M, lapide.i,
J^Z 3 Idos cumfiuo p.tri, tcmporum ofia, x5o«?^(,,>«e«-Jp,«fHc .
°'''rfsXX\-i^^-A>nofcauhamoach.Baxillare,paxtllum,oscolatorij,oscribratu^
'
quam cr ita talum quoquc uoccnt. „ z Sedcs caluarict,quam lapidofam dicimus
U CmcifirmisoPsproccfm,ucl}crtilionualisaPmilati.^,^yciJlS,^^^^^^
Fi,i, 3 ^'^cfdcsjimulcumfra coniugcin altcro latcrc, uocaturofa iu^alia.
(^«««.^^j,»^^; ^^^^^*
TKn TWvh^t^iMothhaxo^h.Oftparis^paria^qucenominaillictiamtcmporuafrcributo&l
bus,anfa;o[Siumtcmporum,arcualiaolfa. '
Supcrioris maxiUa: duodccim opbus nullum infcripfimui ch.traacrcm,
quodpriuatis dcflituan
tur nominibus,quanquam intcrimfptum narmm,nonnuUis
cri[la; os nuncupctur.
Ca:tcrumll,pa
rwrmaxilladiciturybv,,mandMa.y,.^yn^j,^nh.,lcchihahcl,oi.qua:n
G. "^^'^'-^"'trib.f^urisnotat^accSmodatiir^qudHalyabatisintcrprcspriuatimF.wcl^uoca^
i->^''t<^s,M'urdy,:,.,,^^fcin.,i/m,plurimumin
mcdij,antcriorcs§i,incifor,j uocatur. .^^u,, Ji^,;^,,,
(^^'^:,y^^o,<r;m.r,forij,quatcr,j.
a^^^Tcn ha
mcchatcchim quadrupli. Vcru duo mcd,j,priu.uim dualcs illis
appdlatur. Qui utrinq^nafmis
froximuscJl,c.,nimt6 uocatur,futji ita titriufqs maxill.c dtto canini . UmjiJ^y.,,,.
rf.y.Ja Q-^a4
chclattipn attt mct.,lchoth.mordcntcs,hos qutda 'qttoqs riforios uocaucrttnt. quinq/autcm utrin-
qitctnfcqt,ctcs,moUrcs appclLtntttr. ixvAWtu,y;i.,p„. molarcs,m.,xiIL-trcs,
p.txillarcs, Ciccro Gc
ttuinos,quo nomincalij cos appcUant,q,ti pojl
pubcrtatcmfr,;
crcfcunt,ac Grarcis «^50«.%«,
«Tift, Hiycm uocantttr : noftris dcntcsfcnfis
, ac fapicntia:, dcin cayfclcs. naqhttid nc^
Sttc^idi,,t.in^cd,aIh<,Itn.Molarcsucr6,Hcbra-is dictintttrrc.-^y^tochanoh.
HzOsy rcfrcns. <;»«</i;f,i.J.,A«,y!W.Aar,.</l8c/!W,w{ar5»V!,, ?^jv^t,j„(,. os y attt A im.iqincm cxprimcns.
•«tcV W "ISWV VSV hezcm Ih.tmiattt Limdtj .
Lingu.v os,guttt,ris os,os
Iattdc,os morfts ^d.,m
^uiccnna-Intcrprcs Capttc dc Gttttttrc h.tbcf.^Ifrc os bahh qttattior latcra,duo tnfritts]
ciiiofupcrtiis,quod non obiter>^natomcs fitdiofo obfcruandtim ucnif.
I,K, L,M,o-N His ch.,n,acribtis,in tribtisfguris friconfficiiis dorfttm notatur,quod /«/^,V
^mnk,mr'y,ffiti.i,tcrgtl,ho,nittiscarina,K^'ysJcidmni,,tcttp.,tt1,mtt
'^''^''!.^yf>'f^chtiItotb.Vcrticitlis,opb,isJiifi,quccinpoficriorifcdcactttu
SHStfSx, Siminea, adjenafccmfcnafcm uocatttr. Cartcrtim ab I ad K indicttur ccrtiix .
^f.i^^^®.,
ttiybi, coUttm .y,',^',n',t<',Y <:ttiorucI^h.irron.Tcnonath!as,qtiodnomcn.,Iijfeptim.-c ceruicis
vertebr^ duntaxat tribttttnt .
PorrSdK adL ttcrtcbr.f injjgniuntur thoracis Ji^ccK®-
, ali^
autpriu.ttimfi,rctiIa:infiriores,q„asabhumiIioripcaorisopsJcdc,itadifiin^,iitnt.
3 Sc.ipula. Si,i®;ii,^a-Accli«X-mvimf,,7,f.xr«. Scapula, Latinis plcrttnqitc eti.tm hitmerits ntincttpct
tur,JcoptuIumopcrtum,Jcoptu!a. rcQ chathcph.Sp.,ttiIa,clypetis
ziT fctttttm pcaoris. Ca-tc^
A. rtmKintribtisfigttris,Ji,periorfcapitIa:i,,f^niturproccJfits,quci,tJtti,tiii,imhumerumfreiioca
>n!is,i^i,uoi,,aliquddo aitt Hippocr.,tiTiKf,^„;„lsioy, Galeno etid.
«siccmHJlk A'&«.a^ts-in
agrafiich.trtom^-^r^ytT.-^ripihahorctth.Ros^rumporcinum^captttafcapulce.alachantm,,,,.,,!.^
char,a!gorab,defrudu. 'Proccfjtis aiitemfiapula: intcrio r iifrior uc ,in prim.ifigiira
^ indica
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
tus <}icilurh''<'S'i'^"''0' Gakno interdum iis^x:i!ieiMs,(nyiimJlk-^~^nchorieJormts,C literarcfi
S 1,1,3 Humerus,feiiirachijos,£,i«xmy3rad)iii,jiint(luibustdnauocetur.y')^^^
^^^.^.^^y.^..gyhaimidhatachthon.Focilcmaiusbrachij,catta,acarMomaiorctin^^
iyy.mx,Latinariiq^ui
V- Htiius proccfUvinfccudainjlgnitum Grtecintincupanti,\iK(mi,,Kignvii,
inf;^nitus,acJlyh1refi!rens,sv>s{Ms.
|. dam Gibbcrii.^dditamciitnnecatU.Vrocefusaute |
rL, Z t, Brachiale. «»?7n.i. Vahnafiibtifd.m. rafegh.RaJcha,rafeta,a[cam,oprafete.
permttltispahna,peSiusmamis,pe^lc.
r 1,1 Voflbrachiak. ,,t«wsOT»|;,w'a?s»F'=J9©-.'<T8t,><Vi«i'- -,,n
j^2p-\0Ta
ntafrechchaphh.nad.aljelanuat. A,A 1,2,3 Digiti. M^lvl^t. nvayw hczbahoth.
iitrin^i titm c/l,in tres uelutifcdcsQctflcontinuiifit^
© ip 1. 3 OJ?afacri ops lateribus commiJ?a,cjuorii
acprima qiiidc 0 infqnitur ^ilium os ntincupata. Xxyiva,).
0' d dtlfeRionisprofiJforibus diflittdti,
h.ichcfcl.^lharta,anch'C,iittcrdii hibare. Secilda fcdcs media^j^acwiitji
Ug^-cy^ hexem
'atiit7,coxendicis os ntiitcupattir. ij^.V- \-rrX,rf
bc^cm haiarcch,coxa: os,qttibiis nomiitibiis
totuos ctia uocattir.^Ithauorat,pixis os,f:moris os,
fcdualdepcrpcram.Tertiafe^
plcrify
pcSlinis. g'^bchaherua,
des,anteriorip,ac g infqnita,ptibis osuocata c/l. «"&t, r\'<',yn-'i.^
hcIhatia.Venispudibuttdihfcnellratumos^quodetiaillifimorisosJtibindcappcllitat.
nJvb^
ycruuitiuerfumos Hcbra:is dicitur n^-^ynSjmTavS? haxatnothghauhahcriia.
.,1,3 Coalitus ptibis opa,ucrtimpriuatim
.
cartiUqo hlc inf^nitur,eorii opti uitioiu intcruenicns.
yvn^f&p-^^^f^^d^haiarcch. Os coxa:,coxa,agis,ancha: os.
A.1,1,3 Fcinur,fcufmorisos,fimen. msv.
1 1,1,3 Fxterior'fiitarisprocepis,qttirotator,<0'natisfircniictipattir,-if,i,xiuTiilAyx;,yXts-Tis.M
inaior. Miitor uero intcriar^fccpis, " infgititur,
v- graitatii tcfiictilorii,tbaruca,trachametra
os,genu rotula.
Sij2j3 p.if c//<r.^i;A;i,l^//vA;t,f"i/A(t<:sit,TOV;t»,<is>.)c©-.«'«)'»''»^'''f- MoIa,fcutiJSrme na^s^tiin
haynaiitmaghenhaharcuba.OctiItisgcitu,poIus,adaican,raJga,alrafafi,arcsfitu.
U-O^wr:'
U,2,i,i,3 Ha:cparsu.:iuerfaCcIfo Crusnt1ctipatur,quanfGaIeno
«Ut dicitur,quicquiddcoxedicis
oJfi,ipfs'uci:miinibus,adcxtrcini1tifpdigitari7pedispcrtittet:fimtirnimit-tt,tibia,<srpcsipfc^
/V TR^ESENTIS Li!,rUnitfopr6.
ponaida fcdecim tabuUrnm
fcries , omnibnsfirc Sc^
cnndi hbri Capitibus commnms crit , nccii minus in Li
bri calcc, qtidm hlc modo in fiontc collocari potcfl.
'i''^"n.ccnim<inMiordccim,intcgroscxprimunthomi
ncs,dcbarnm ordinc prima, antcriorcm uiri
ficicm
dclincatam continct , Jccunda latus
ojlcndit. tcrtia,
{•'^''t-^4t'i,ita,fcxta,ficptima,oaana,antcriorcmfil
cicm qnoqi proponnnt, in boc
iUud'uc latus ,pro mufci
lo
^°rum,ciuiindicantur,natnnt^fittumagisrcpofi,tam.
Scx ucrooaauamconfi,jucntcs,po/lcriorcm
corpo^
u rcfirunt, omncs propcmodnm ita
cffigiat^
utquodinprtor, confincnnm cfiinfiubficqucntircfiat,m,ab
tnficrtiottc pcndcat . Dcindcomncs
t^^bula;,tat,ttitccmcongruunt,titnni,pt^antcriorcmficicmcxprimit,aIiafittcccdcrcpo(JIt
to^
jlcriorcm cxhtbcns.Intcgrttm
namf crattcrtia: fub,tt,tgino,tam,,nox qnartam , dcin dccimam
"Wr,-iut,tta,,i,ilhucr6uttdcci,ttam,pofi,,,odttmfxta,,,,abhacdt,odcci,,,am,dci,,ccpsfcpttl
,ium,quafif,crctur dccimatcrtia, cnirurfisfittcccdcrct
oaaua,cr huic dccitnaqttarta Vndc
<^"-''n''°fi'nopportttncficcris,fiiut,^,cl,fcricbasm,tfic,,Iorumtabt,Iasi,ttucaris,
l'^pot'fi,m,,mcxprt,,ta,tt,cxipfiar,,,ncarundc,,tjicharaacr,,mi,,dicib,,silhs,qt,a,,tpcrtyporii
rattottcm Iict,it,proximcappofiitis rcquiras,quo
d Capitum contcxtu non ad qttatuordccim pri.
'"fi^fih,n,t,crt,m&addcci,,ta,,tq,ti,,tazTdcci,,,a,,tfixta,,t,fiqt,a,,dot,ifttmcrit,rcc,,rr^
jculortimtfquoritm tttm ntcntio incidtt,dch„catio„cm
cxficntcntiafpc^cs. Vcrpaucis cn,m Sc^
^""dihbrtCapitibuspccuharcsfigurasfinnipr^pofiturns^.jsni^nirridnntaxat^quorummnfcnU
P'-''''--'t'sfg,irtscogr,,ccxpri,ni,tcqt,it,crttttt.Dc,npri,,,iCapitisfo,,titabcIlaadhibcturIi^a
'''<^''t°rudtficrc,,t,jsofc,tdc,tdispr.ccipt,iapta,^ficc,,,,diCapitisinitioca;pra;po,,c,tturfm
ryuasntttficuhrum copofiitioniintcU,gcnd.v idoncas duxi. Torr6
nonfttffcccrit in una tabnla
ahquct intttcri, ctiantfiiiUum charaacrc
,nujcnlu
i„figniucrim,ficdut uidcas, ubinam qtttfq^ c,„i
"'ff'^ru,cfit,ccu,nbat,pafi„ntibiisuc„itinqt,irc,tdt,s,^pot,p,„,h„fi,caandu6,t,bitotufc
"'d^nduojfcrt^quodfh-ift^ubipcculiaritcruntntufcuhplurcscharaacrcsadhibctur pr^ct
pnc quum cxtra alioru ordine ,naiufic„h charaacrc, Gra^cis
pccuhariittficribttur. QnarcctiS.
qunm illtiin ca tabula infpcxcris,„onpra:tcrcas,,qnin
nnd^pra^ccdcntcm tabtthm ct jcqttcntcin.
t''<^^r's,utdifccr,tas,cttiisqt,cffcaas,,n,tfictthstttctt,,tb.,t,cttiipfi,,bfcr,,atur.^t„onc(l,qnod
prohx„,s t„ tabuhs cxcrccdi rat,o„cmpra-fcr,ba„,,quum qniuispro
fuoptcngcnio ct ^nato
,ncspcritiafcopos,t,tcnd,li„,odu,nfibipr^figcrcqt,cat.
Qu6ducr6ini„tcgrastabulasmt,fcu
^'^'''fKV^^^it^^-i^gi^fii^rim^nccqifittiguUsCapitihtsfiitigttharticitlicii
capottfitmn occ.fiiottcfiau pt,ta,qtt6d iUi fipritiatim
articuUpingcrcntur,dnc,ninc„ift fAna
tomc'P<^it,Ji,,,,opofc„tdifii,tgtti.Nt,ncautcqt,u„to,,t,tiacoha:rc,tt,cuittisobtttiicll,q,,afcdc
quifii ntttficulus rcpcriatur,adc6fia„6,utprorfius opcrarprccium
fi,tfct itttcgras adhttnc modtt„i
tabuhs dcUncari,q,ta„ttt,nttis ctiatnfcorfim articttltfiiffctt
cxprcfii. Infiupcr fiifitttqttlis Captti
busjuosmujcuhs adhibcrc,t,clahqita rationc tttilcfircfcrafim, non hoc ujn
Ihidtofi carttj.
ffiit,qu.tndopra:tcr fu„,ptum ntillus hbor mthiitnpcndcndus crat.Ex his namqs itttccris tabu^
l'^''^ccffari6fit,lptis,p.,rtict,hsfingt,lasarttculosttcficorfii,,,tra,tfci,tdc,,dosdarc,,ton,,taio.'
rts nttln cffct opcra,qttdm cx i.improponcndis
tabtths,„ttnccapttt,nunc brachiu,n,nunc crus aut
thorace, ttt tit uifum cfct,a'ofct,tdcrc, ctficulptorioffirrc.
^dha;c,idc„tfic„tpcr labor Icc%ri
^''''<^'-tcttdisfihjsi,npcndiffct,quumc.tdcmpaginaZ3-,nufcuIorumcffigic,,^cbaraacrtt,ndt
clarationcijcu indiccm,ac dcindc mtificulo nm
dcficriptioncm contincrc ncqttcat.
P P R
. )
PRIMAE MVSCVLORVM T A B V L AE
CHARACTERVM INDEX.
T R S E 2V S tabuld anterioran corporisjicicm magihi expartcnotans, car^
pUstxprimit,dquocutiscum adipc carnea^imembrana ,<:y omnibus infuperjicic
extantibus
neruis,uenis CT arterijs,Jiiju.cJiint,rcfecui.Hanctabulam und
cumfequenti, charaBeribus U-^
heramrelinquerepropofitumerat,quominuaUiscomm4culatafpedarctur.Quimdoquideter^
tiafercprimaefl,quamaddifciplinamparauimus,prafensnamjj(utincc confequens aliquid
)
oculis fbi/cit,quodnon in mufculofis cr quadratis, utfic dicam, hominibus, eruditos
piSores,
fculptorcsqi indies etiampracipucexprimcre obfernamus. enim mcmbranea in tertiar ta^
hule ficie CT ceruice uifuntur,ZTfibra: etiam in mufculis duBa;,pntiits pi^lorcm
, dcfculptore
Cr pldjlem C quorum fludijs quoqj opitulari uifum ejl ) perturbant. Quanquam his Janc nonfat
fit,mufculos in fupcrficie rcpofitos adamupm tcnere,imd pra-tcr oJ?tum accuratipmam cogni-'
tionemfiimma dih^-cntia cuiiijqj miifculimiinus perfpcdum ipfis ejfc debct, qiio fciant, quando
mufciilii alique aiit breuiorc,dut longiorem, aiit protiiberantc ma^is , aut coprejfum dcpiiigcre
dcbeut,hoc axioma perpetuo ob ociilos habcntes,miifculu,dum os mouet,idji(utfic dica)adfuii
uentrcm rctrahit , breuiorcm,muJto^iprominentioremficri,& ddipfius uentris mediu colli^gi,
quum autem c conuerjo miifculus os dimittit,ipfumji osalio a^itur,qudm ab co miifculo duccre^
tur,mufculiuentTem ( cuidiintaxat illi artificcs dnimiim accommoddnt
) prodiici acfiibfidere,
minimutmpprotuberare.Ca^terimqudndoquidemh^c ajfdtim in tnufculoriim defcriptionibus
G Vortio efi ttiiifciili ,fcapuIammouetitiiitn feciindi ,cuius efijgietnmonachi in fiiis cucullis imi^
tatifiint. 'Pra:fcntis miifculi aUiidiiihilhic
eflconfpicuum,qudm qiiod clauiciilam , CT Jummi hu^
merifcdemclaiiiculcscontitxaminfcritur,ueriiminnonafiguratotus apparet miifculus, T &
A itifigiiitiis.
H Sedes ha:c iiigulares uenas exteriores tranfmittit,qiiart etiam citra omtiem mujculi difiiiiHtO''
nan,in uiuis duntax.it caua appartt. Veud diitem refeda, CT mucofis quibiifidam metttbranulis
ademptis,ille occurrit muficulus,quem D inf^niui,z^ etiam unus qui dprima thoracis coJla,in
anterioretntrdnfutrforumprocejfiutnctriiicisucrttbrarumfedtminfertus, C in oSlaua mu-^
Jculoriitn tabiild notdtur.
P 2 carneut
1,1 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
carnciis ejp indptt,cr quamuis dtxurfiniflrum neruofo,^ manbramr modo tenuicxortu con^
tinn.it, oh hoc tamen in uiuis iidhuc hominibus
pcBoris osnon prorfusoccultatur.
fccjucntitabula F indicandi.
nuit.itibus inhibcnturiqucmadmodum nejs cutis crafities in non admodum obcfis ohjlat, quo
non
minus cadcmJfcBentur.
Q ^nterior cubitumjieclentium mufculus.
R R fub .txilU rcconditur, not.ms diBii.m mufcuh,inttrioris cafitis carnof.mp.trtem,ptcuh.x
ristnufcuhrituextuhcrantcm.
^^''''''pri'^<'tmhicfc,,o,,oac,,dit,cl,,c,,,ad,,,odu,„,,c.Jfc^^^
r
^r.fins,,,ufi,,l,.sctfc,,,nal,jsi,,ibiadf,,pcrficic,n rcpoftis
nupcr
2^
d ho „,c,Z^^"
^ ^"^^''sp^f '''^^^^^^^
pofitum,^ Jl
'''dica,,d,,,n,dcfcc,,dc,.s,pcd,l.fof,poll,cc,,,fini,,c,,tii,,firt,,s.
^
^i;;^";^"''""'-^^^^^ . ^'fiS''ito:„,a.i„,afi.ipcrtioncoc
^ Qji'''''°rdiSitoscxtc,,dc,,tis,,,,,fic,.l,portio,,r''^pcdii„a,,tcrioraattolIM
jufipcnasprcns,
pedcninoucntiu.nnonusccnfictur.
if^'f''Mbf'^<^^Porrca,.s,,l,.ifibpcdisi,,firiorarcflcx,,sinpcd,;ospollicc,„Mi,,c,,si^
^«7«^''«"'-«-
fift'onc,,,„,ol,tur,acpcdc,„,,,o,,c,,t,u,,,fipti,msn,,,,,cribit,.r. ^
n Muf,.l,,s,abcxtcrnofi„,or,s
.
capitcpronatus,^pcdc,„ „,o,.c„tium fccuudus.
"^S;::f'^"""'''^
A Mufculus quatuorpcd,s digitorum
tcrtium osflcacns.
^ T;"'-;"'''"'^^''^^!^^^^
PZ;.':^'""'"^^^^^^^^
V Tranfiucrfum \qa„,c„tum dtibia in c.ilccm
pcrtincns.
i Mufculus poUiccn in intcr„,i,n latus aqcns.
;'lf»'-JP^dc,,,,,fc',lus,,otat,,r,pomccma^
''
''s-^PPc,rc,,tadl,..c,fi.btc,,d,,.,b,,s,,,ufi,,lij,,at,.or
d^itos^xtcdcntis^ac « „oL"
ncs „,d,cc„,,,„cdiu,„ anukrcm i„ cxtcruum latus abduccntcs.
P 3 SECVNDA
.
SECVNDAE MVSCVLORVM T A B V L AE
CHARACTERVM INDEX.
S E C y ND<^ tabulaprmie,p6dadfcBionan[pcclctt,omninocorrcfliondct,ct
in latus ucrft cofdem cum illa commonflrat mufculos, und cum opumfidibus injupcrficicpromi
ncntibus, ac utfic dicam,cxcarnibus. Qmm itaij} harc fj^c^atufiit di^qnipma,pari cum f^a:cc^
dcntc modofiinqulos mvficulos uno chaniSlcrc annotabo.Facics ita^i propcmodum uniucrfa,i^
caput quo^;, quum paulo minus toto of?cum fit,litcris nifiipaucifiimis in huc modum infiignientur.
^ Tcmporalis muficulus. Quicquidfupmfcmicircuhim hunc fio tcmporalis mufiuliprimus cxor^
tus circunficribitur,confifit,prorfus cxcarnc cfl:nifi'hic fortaps accuratc nimiumfiingula ani-'
maducrtcns,fiontis os fccundum naturam non cxcarne cfic,ucrum tcnui muficulofa compa^e ob^
duci,cidditum uclis,ijuamfimu! cunifiontis cutc tota^; aico carnofia mcmbrctnarcfccuimus.
/7^ H Muficulus d fiperiorificapulc- cofla ados v ima^inifimilc propcrans,qui ablato adipc cr iuini
H
lari cxtcrna hinc diligcntcr cxefla,iuxta humilim ejl confpicuiii.Deindcfiupcriiis indi M
cat etiamglanduldsadaurisradicemrcpofitas.
I A
pcRoris ojjc^ claniciila principiumfiumens mufculus,ct in mamillarem tcmporis ofispro^
cefjiim infiertus.
pulamfiurfum trahit. L
uero infiriorem, cuius bcncficiofcapula dcorfum aqitur.^^d dcxtrum
prcetcr ipforum partem ftimnte carnojam tertius cubitum extendcntiuntin caufa cfl, quihicjub
tllis occultatus ab humero fcu brachij ofifi pronaficitur,ati^ in duodecimafi^ura ji,in dccima-
tertia autcm d indicabitur.
Hac parte cubiti cxtenfionis atitores inpoficriorcm tilna-procejfum, CT articttli li^aincnta im
plantantur,ncrticamfiiice infiertionis partcm in trian£ularcm bancficdcm porri^cittes, qua: cx^
carnisuhice efl portio.
nem cottffici tteqiiit. ^ tq; hoc latiis eJI,qiiod in prima tabula Nttotat^infeqtientiiiero
difeSio^
y,cr
rurfusIonqcaccur.itiiisdextriittifptittta;tabu!arbrachiiim O literahancinjertioncmcommon
firat. Tcrtiiim Littis ab I ad n porrigitur,quodtraitfuerfm duSItmt hiimiliori bafis fcapiila: ati
gulo infernitiir.i^tqs I etia indicat huius imifLuIiparteittufcuIo L
ciii fubieSa..
infcripjitiiiis
p,p,p Exortiis abdominis mujciili obliqtic dcfcendentis , qiiimutuo ciim iiHiiam mufciihcr "lifot o
ittfgttiti ittfertionibus ingrediuntiir. Quod autem in iiniucrfa abdominisfedc cottfpicitur , obli^
qiius illc ef miifculus: quanquam re&is abdominis miifciilus ttonnihilproptcr obltquortim tcndi-
( qiicinadtnodiim cr atttefc^ionem) extuberct.
niiin tettiiitatem
in dcxtro crurtnpparct.
^ In utroi^jjintorc tcrtitis nofatiir tiliiam moucnsmufctdiis.
y Itt dcxtro tatttumfimorc indicatur fccundus tibiam moucntium miifculus.
In dcxtro crtirc bis pofii,mufculum indicaturus^qticm c^o qiiiitttitnfmoris moforcm cntimc>
rafurus fum.Infttifro atitan crure Jl iiixta poplitcm poitittir, qtiintum quoc^ itotatts mufculum.
{ CT^ J« dcxtrofiiiorc indicatur quitttiis tibiam tttoticntitim Galcntnttifculusynojlcr autem fmiir md
ncntitim (Juiittus . ac t cpiidcm huius mufculi pojlcriorcm p.trtcm iitdicat , ucro pojlcriorent
J
antcrioris partis portioncm . Hcrc non ambi^o abjlrufa obfcuraip uidcri, attamcn fi Ca^
ptit tibiam mouetttibtis mufculis^f^ Caput fmtir a^entibus dcdicanda pcrlc^cris ^crtint lon^
^c ficillima :
pnrcipuc cpium hos mufulos
in alijs mtfculorum tabulis propcmodum dcnudatos
eiufnodi aliipiando chara6lcrcs tw inucttis,ob hoc cquicquani 110 ttot.itum fuiffe mittiitte arbitratt
duin cjl,(ptium illichayaBercs^qii.vttum adfculpturamjpc3:at)nojlro 0 (yi non abjiiniliajinti
bicorni tcnditte inpcdij os aiite parutim di^itum injerta,qti.-im pcdcm inoucntium mufculorum nd
lUim appellahimus,quij; aptiiis in quarta mtifculoriim tabula i2 indicabittir.
TERTIAE
B V D AE C
MVSCVLORVM
H T M ND
ARA C E R V I E X.
TA-
7> R^^E S E- N S tabiila anteriorem corporisjiciem exprimaisjn hoc
d prima mii^
fculorumtabuUdi{fcrt,qu6dmufcidos tx carnofamembraua confitutos^z^ ahquot ctiam ja^
cicimtifculos ab adipc liberatos commonjlrct^quodip ma^-is itd mufcu!orum dijciplinam , cjUMii
priorcsdutvftcomparata.
^ 1-i.cclcefccundihnfrontcm ducla: linc^ ,fontis
(J M.ufcuhspalpcbrcimattoltcns.
23 Mufculus paJpcbram dcorfumtrahciis.
_g Mutuuspalpcbrx mufculorum
fccundilni p.ilpcbrce lon^ifudincm conncxus.
l Mafetcris mufculi principiunt, lato quem iam defcribam ,mifcuIo non obte^iim.
mcmbrana ,1;^ pra^cipuus biiccarum labiorum^ ZT anterioris colli
f Mufculus carnofa conflans
cutismotuuin dux,quihic corporiinutro.jj latcre harrct,reliqua carnofe membran-e partc,quis
c.trnca non efficitur,dcorporc rcfcSla. (fuodautem ad prafentis mufculifbrarunt pro^rcfum
attinet,K. ad L ufji^mufuli principiunt notat,e re^qionc of^ts pcifIoris,ac ntcdia^ clauiculaf^
yV/ dis ofi pcifloris proxim.c incipicns,cuiiisfibrie rcSo tramite furfum ad Mcxporriffintiir. A
J\J L
uero ad ISf,principij p.trs not.-ttur,ere^qione reliqiia:fedis,clauicule jumini hiimcrifcde
incipiens, cuiusfbra: obliquefirfim in anteriora porri^unttir. Dcindc ctfi ea ntujctili p.trs noit
O ff (fcdandiim ofcrat,qu!e in pojlerioriccruicisjedc confi[lit,nihilontinus O ad aurisradi^
ccm pofitiim,traitJuerfrsfbras prorepcntes utcuncj; oflendit; Quarc etiam in mujculi late
illinc
ribusdcfcribendis,printuLitustibifiitjqendumefiab N
adO,fccundum ab O ad H.K uero
pcr L ad Nytcrtiuntindicabitlatus M
K aiitent ad quartum h.ibcs I.itus.Intcnfils e^
nintnigricaitsliitea ,d K ad M duSajdextrintifciihctimf niflroiitterflitijloco habenda efl.
^ Miifctilus brachiumpe3oriaddiicens,qiiiittfequcntitabtiIafmuIhicneititiiifficiendus,ibidem
peHitdenotatur,ijJdcmqifrecharaRcribusiiiibiatcjihic ita cir^
nant
f abinitijs hberatus,A
cuntfcribittir.K ad L ujqjprincipijipfuspars,dclauiculaprincipiumduccns. Kiicroad R.
Jl principij pars ef,cx ntcdia latitiidine ofis pecSoris pronata. Qtiinctiam R notat nmfcuhmem
hula,in pr.efeittiinterint lata ntufculiinfertionc occultata.c^tcf hinc ctiam qiiintu qtiojj latus,^
dQjtd T pcrtincns,inquartat.ibtiladtintaxatefconJficiiuitt.
17 Mifcidusbrachiiwt dcorjumtrahens.
Hisnunteris,infcrtioncsmiifuhthoracemmouenfiumfecundittotanftir,qtia-cofis injcriintur,
y g 7 3
quartint rcgio qutim his numeris exprimitur,elatifintam infrtioncm in qtiint.wt ficri cofam
prompte colliqis,
\
190 ANDftEAE VBSALIl BRVXELLENStS
afcrit jnd^r,n,tm qiio(^ithoracisfedem integais. Exortiis pritfcntis inujciilinumtrisiniiicatur,
qiiibiis fccundi tkordccm moiicntis miifculiinfcrtioncsf^nijicaiitiir. Ca^teriiin R ad -X" albam
ojlcndit lincam,qiiam alitcrJimplici colorc cxprimerc non datiir,z^ omniiim exemplariiim tabu
las fiiis cohribus difiiijjucre ejjct quidem opcrifpreciimhiit membranea pars dcarncapromptif
fiini dijliiigueretur^ucrilmfumptus cjiiibiifd.vn effet non admodum mediocris.
-X^ penisfua cute,<jiic pra^piitium uulqo iiocaitt,Iiberatus,in quo ducitiir reSla linea,duorum ipfum
conjlituenfiii corporii coitii indicaiis,ijua-fubjequens tabulajub q ofeiidit diffccla,ueru horilna
ncm meinbranaitiuc cxprimerc,<jiia'tn hic inodo in iitrojjflmore obfcruatiir ,in cjuo tenuifliinam
ipfiiispartem,interiorifi:morisfediobdu3:am,uelutiIaceram mctnbratiam dijfcciiimus ,ut flc^
Siioali<luantifpermemhran<enatiiratncommonflrarct.Quicquideiiimad cxternum ittitqualis
Q_VARTA
(8Z Andreae vesalii brvxellensis
CHARACTERVM QVARTAE MVSCV-
TABVLAE INDEX.
LORVM
R S E NS tabulitquamplurimospr^cedattistabnlxmufcnhsfcllionis fmi;
ademptos commonJlrat,cr dcinde pltrofqi,quiprioribm figuris nondum in conjftflum uncre,
uidcndos offert. quod Omnes ctd oilauam ufip mufculorum tabulamfubfcijucntes tantijper pra:'-
/labunt,dum ofja atttcriorificie nuda confpiciantur.
r Mu fculu s temporalis, cuiui prtncipiumfcmicirculo non abfimilc ^,B(j-C circunfcribitur.
D Ofi, iugalis extcrna fedes,qua; excarnis ejl.
A M.tfeter.E huiusmufculiprincipiumdntaloexortimt. F priitcipif ipftns portio aiiri proxi
E, F. ma. Carteriim abEadF totus ipfius principtj duclus fcuttdil iiigalis oj^is lon^itudine mctitur.
G. G infmamufcuIiinfcrtioitisfcdesnotatur.Vorrofitrianjriilo hiincaJSintilarcIuhet, E, Fc^-
G tres tibipropoitercfiiges.
ait^tilos
hilquo ji hicfiefpeSandiimprccbet.
S, T Dexter CTfitnifier ofis v imaginem exprimcntis mtifictili, dpcRoris of?isfiummo pronati.
V Miificulusgracilis iS' longus,quidfiupcriori fcapiiU co.Ua ofi<i referenti implantatur.
J^, Y. de aliampartem Y
indicata, dclauicula: fcdepcBoris ofiproxinta. Ca:tcriim Z
infertioncitt
K Mufculiisfcaptilammoticntiiiprimus. 1 Muficulusthoracemmottcntiumfecundus.
m In dextraaxilla m Iatitat,ntuficuIumnotans,qtto brachiumdcorjumtrahittir.
r afafeininaria,qua:hicpriuatiinenarrarenonpropo[ui,queinadinoduinctiamneJSteIlismu^
f. fcuiiim,ciiiutduafisdilliit^ucretur,fafcripf.VeriimI)uczifl^uyaLihriqtHntifedocehit.
t Miifculus cuhitutnfleHentiii anterior,cuius interioris principij caritofa- parti nullum
adhibui
chara^erein,quuin is j
hic,uti ttcqj in equeti tahula, adbttc aufrripofit.Interuallum auteinter
duo ipfits apparensprincipia,huiiterifeu hrachij os exijlit.
14 MtifctiluspoIIicemextendeiis. MufcuIuspcdcmmoucntiuinoSlautis.
16 Miif:uliis pcdem mouentitim fecundtis . Reliquos aiitein in pojleriori tibice fedc non iiotahi''
mus,qu6dcadein hic cum trihus tahulis prcecedcntibiis Jit ratio.
0. 1 Q_VINTA
DE HVHANt CORPORrS FABRtCA LIBER ri
CHARACTERVM QVINTAE MVSCV^
''°RVM TABVLAE INDEX
yVr\r> Tif T7
HJ MuJcuhismfiriorcmmaxilUmdcor[wntn,hc,is.Sinjy,dicbantacrcsrinrul„.H,, 7^/'"'''
^'^'^"-^"i^"^"""-""/^"''
trcsnota„t,rn^,iorummcdiocxcar,,isn„,fc„liparscifinit
K Vortio mufculicaputmoucntis ac dpclloris
ofc cr clau,cuU ^maminariproccfTui
N
L Os,„„ag,„cn,rcfrcns. M
T^ri,,,us
^fcc,,,,d,tsU,,s,,.,nufc,,liJoffchUJpL^^^^^^^
inrcrtus
^
^
I^ry„g,scart,hqofc„tu,nrcfrc„s,^ia,nnarra„dism,fc,disadhucohtcaa
O Dcxtcr duorun, ,nufculor„m ab ofc.rcfircntc,in
cartilagi„c,nfcutofi„,iUn, infcrtorum
^ Dcxtcr,,,,fc,,Ior,,,,,,,l,,.^pcaorisoJJcfc,,t,mi,„itantilary,,^^iscart1^^^^^^^^
r . ,^ ^„ "'Ji.r""—'"'"-^";'-^a,yn^,iscart,,aa,nii„ cru„tur AJhu
-'^Hf^^^^^n-l^^t^ts^cogcricsuifitiirf
ticcrebrtncruorumparis. n "^ujcx
Arf r , I?- ^^P^^r^eartcria^antcriorlcdet
^,6 MufcdusoJ?,
-
. rm^S'>'f>n^^primc,,tipropri,n,^dfcapul.f,,p,rioricona
catus ^ZJu
h pars cf,tcnd,n,sfubfa„ticc „on abfmlis. ' J '
T Vortio„,,fiulorufa,,,d^^^^^ caput,no„c„t,u. V
Tcrtiusfcapulam„,c„ti,unufcuh,s
J< Quo,,,., h,c Iocusn,hdakudpccuUaritcr,quufcptima tabuh, in hominc
ollcnd,fct
^^'''H^''ti^>qu,-,ha:cp,,,ga-cm,,s,pl,,s^cl,,of,,i,,,,,s,,,,ufcuh,nhiccxc.mcdc^^^^^^^^
^ ,L J'
guoho„,incsprorfos dcflituuntur,^ Gakno tcrtiusthoraccmmoucntiumhabctur
bulai„tcgcrT „otand,u.
kmcntitt
'Jl ^ "/'^
;^Dcxtraatcriscla,,iculaml,icipcaorisoffca,,,,fi,„us,adlMcf,,,
^dhuc,nuJcuh„„fcn,a„tc,n,quithoracis motor„mpri,nus„u,„crabiturJ,ic,y
a Sunmushumcrus,fufc..pulre cUt.or proccfs.
Z i„rir,nitJr
b Intcrior dc,nij?,or'ucfcap,,lLroc'c(Tus
'L,£^''''^-tuh,,i,,sartic,,Upcc,,hariuq,,art,labintcriori
dL,g-v,,c,,t,,tcrcsabapicci,,tcriorisfcaful^proccfJh,i,,antcrioriJidccxtcr,,ic.
n„,fcrtu achuiusarticuUpri,nu,n. c Mtcrcs hgamctii ,cxc„,,„cnt,p„,o fLule acc
^^'Hf^Mcxtcr„,,,,,^,,ocj,h,,,,,crica
/ Hacjcdcduo hga,ncnta d & c injlg„ita,fuis l.,tcribus „„iut„r,zj-
uclut tra„fucrf,„„ cfform It
''X^'"^''tu,tna„f,,,ittc„scaputcxtcr,,,,,n,,,,,fc,,Uc,,bit,,,,,flcac„t,iia,,tcrior
nkj. "^'''P^fdc,acm,,fc,,h,sipfif,cc,,,,,bc„s,crmi„fg,,itusrcpr^fc„ta„s.ltc
P''''"di^cat.Porroi,h^Ifi,nullmi,,s,,,,,fc„htria,,g,,Ulpccicmf^^^^^
m Mujculus qm dfcapuU bafipro„atus,oaofupcrioribus
thomcis coflis infirifur
A D':xtcrrcaortiabdo,,,i„ism,,JcuIoru.„car,,cr,rcaiabdo,,,,,,is,n,,fic,,hprincip,utria,,m,Io„S
n,o. abJ„n,lc.o
princ,piumciufdhn„fcuh„cr„cum,pc„eu„iucrfumcfform.-,„smufculum
Totoin
p,.l. tcruanodpadqpcrtinc,,tc,rcai,,,ufc,,hi„tcr„isfi,,islatcrib,,si,,uiccco„tiount.
Totaautcm
fcdcf„praq,.^tfupra u„,bilic,1co„fi/lc„tc,ta„to
ma^-is„„,fcuUm„tuoJciungi:tur, auato altius
conf c„dut. Ca,tcr,h„ q „otabit ctid obhquor,; abdominis
mufcdorum ncruofe tcLtatis ad
r. abdominU „,uficuh1h.ici„p..rtcccncxS.r Ha,c
traujucrjun,
lincacarncarcaimufuU partcm
fmt,qua: ultuna ipfiius infcrtionis i„ homi„c cfiportio,uti in tab.
4 adcharaacrc n cf ccrncrc
Intcrcapcdinc igitur ab r adfhic notatur
fi rcaifiimi^ abdominis muficuU tcndo
fcu mcnbnvJ
t. cxc.^rm/ucmuJcuUpars. t autei,idicat carncd mufic„hfcdcpri,„,e
co/l.e crficcu^d^ethorach
,,t,,u. infcrta,,!. ",",u I„ficriptioncs,fcuncrucadchncamcnta,tranfiucrfimrcao
„,ufcuh i„,prcfja
iwhusobUlucaficndcntismuJculincruofiacxiUtaspcrtinacpnSconnaficitur.
3 X Lincri-
.
^ Tranfiicrfus
abdominis mufcdm.
bcrarincqiicat.
a Obhaucafctndcnsabdominismufculusababdomincrcflcxus.
S yaforuJifcminahiimportio.C.tcrumtrcsimquodammodocircuUadrcaoru^^^^^^^^
notat,quodin mcxfr^ccdctc tabula, abfaun^
radiccmfcu iuxta n,cr o ac p conjficui idcm
inirum pcnis conjlruaioncm ac naturam.
attollcntis antcrior pars.
y Rcucrfa cllmufciiU brachium c{l,mufcuUbrachiumattoUcntts.
Jl In Ihillro brachio infcrtionis pars adhucrcUqua
cubittimjlcacntiiim antcrioris.
, Excarnis htimcripars,intcr duo capita apparcns muJciiU
CnbitumAcacntiummtijciihis atttcrior.
l ^ , . f
ab iitfiriorifcapula: cojla pronaj ctur.
„ Mufculus ctibtti cxtcnftonis atitor ,c,iiiii priiicipium
§,§ Vofhriormufcuhis cubittimjlcacittiiim.
'
Supcrior mtfciihis corum,(]iii raditim in prontim a^qtint.
,
R.,diuminotictttitimlot,o-iPittis,cuius.MxiUoradiusi,tfopintimdiicitiir.
X
Q,,uuordiQitor,i,,,Jcc\indtimosJlcactts,ntifciih,s.^ipftiispri,,cipi,ifubmtife^^^
Q
r^a-tttotato,rcco,tditu,,,.^^mtifcuUhuiiisiniltiatt,orcar,,caspartcsdinrib,itio,qua-fonnto^
dmninfiitotilostcndincsdcocncrant. . , ,
Tra,,ftifrfii,,,iittcriorishrachiahsfcdisUsamcntti,n,lo,t^afcaioncdii,ifu,n,crtitrt,tJ,tnh^^^^
vl
mtifcuhimpriorcmprimumpoUicisosflcacntiumcoimnonSirM,
rcflcxum Vcriimpra:tcrcav
intcrnoditim cxtrorftimflcc^itur. Vorro quod
i,tcm „„ifcuhim,c,iius opc primtim partii di^qiti
I
ldq,iatuortc,tdi,,m,,,fcc,i,,dtimcltiatuordigitorumosflcac,,ti,imfcric,nattittct,o,nmajt,ntcm
Jlnctia^mamuisi^itcrimindici^zj-paruo^hiiiiisittdicatiomsgratiaoinfcripfcriili.
0
No,t,,ihtlhicfcfoffcrt,,,tifcuhis,qtiatuordi^(,itcrii,ntcrtiti,nficacnsos.
ittfiniftro ciibitc cft cc„Jfca,cr.
, Vortic mufciiU tcrtiiim po!Uas iittcrnoditimficac„tis,fii
, Sccu,tdt,sfi,,ti,rmo,ic,,ti,unt,JcuIus.
1 Mu[cidust,h,.^cxpcrrcaus,qi,ohrachialcficaittn:
fibiciis,cr U^amcnto obduHu^JcdT
T ^pparct hic obfcurcfimoris c.aptit ccxcndicis ofisfiitiim
in ho c pr.tciptie adhibctur,ut ccruix ,fcu
coUtim 'fiincris hic indicarctur.
V Fcntorismaqnuscxtcrioriicproccjfiis.
Fciitrmculntiiimfiptimiis. k Fcmurmoticntiumfcxtus.
<J>
- Quinttisfimurmoucntiiimmufcuhs.
4 Fcmtirmoucntiiimca.niuu
A. Scptimus tibiain moucntiiim mufcuhis. z ipfius amphim principiiim dradict magmfimons pro.
tihiam moucntium
, 3. tcndincm Latiim dcfimt ciim oaatii cr noni muficuloriim
ccffus cit.ttu,n.3 hic in
uititumfi.^haic Unca iUum in antcriori fiinoris
fcdc tcrminat , ubi oila^
4. tciidinibtis commixttim
utismufcuhs ipfipri,i,i,mfub,jct incipit. S
Oclaiius tibiam moticntium mufcuh,6.
i,tdicat,fcdpritiatimflnum oflcndit , c„i nontisti.'
n n ca.tuum auoaj tibiam moutntitim miifciihim
biammoiiattiummufctihisinfidcbat,quihicprcpcndc„su„fi^nitur.
Maximditaiffltiusjtdan
5.
ijhccoiif,r^.-it.
*. omnibi^s mufuUs ilU ad,t.ms,intifcuU,s pedts poUiccm cxtcdc„s,& modo * i„flg„it,K, ciiim ten
7. diitiyinfcriptumcoiifficis. 3 Scptimuspcdcntcueiitiumujcuhis.
Crfibidxfcdes,initct.-ita{Cc,,fficis,qti6dfcihcctexfrior,biistahtiUsiamfridchasdidiccris.
'83 ANDRERE VESALII BRVXELLENSIS
SEXTAE MVSCVLORVM TABVLAE
charactervm index.
S EXT^E tahuU caput inpoHerwrarsjlcxum maxillaminjirioreinjummo
er utrimji in latera dcduBam rejirt.
incnto diuifam,
Hic iugahs ops portionan exfccui. ^^erihn prcctcrea infinuat , tcmporalis mufuli in acu
ttim injirioris maxilla^proccjjum infe rtioncm.
B ^fcutiismaxilUinfcriorisproceffis. C SiniHramaxilUinf-riorispars.
JD Mufculus in ore de!itefcens,qiii intcrniv infirioris maxilUfedi,ubi latifima ejl^infcritw.
E Gurgulio dpalatifnepropendciti.
F Glandulafiniflra amygdahcnon abfimilis,ac eminentij?imclaryngisfediappofita.
G Linffia,iieriimfuperior chara^eris pars,Iaryitgis operculo ef contermina.
J-i Iriacfcdep\urescapitis(Z3'ccriiicismotibusp.muIantcsmufcuIiconfmduntur,
I Mujculu6 infriorem maxillam deorfum trahcns,hic ab cxortu pendet.
K Tcrtimhominisfcapulammoiicntium.
L GlandiilaJiniflro laryn^is radicis lateri adnata. }y[ ^_^Jpeyd artcria.
M HiVc congcries,cJl uaforiim cr neruorum lateribiis afperie arteriit cxporreilorum . quanipii
Cr mufuii dorfim moiientium primi aliqua cxpartefe oflendant.
r Quoniam haiicpei^oris collifsfedem,illi fOnilem delineare oportuiffet^fiam Jcqtiens ofenditta
buIa,non abs re fore diixi, ex canehunc Galenimiijculum exprimcre,quidtranfierfisucrtebra^
O, 'ruin ccruicis proccpbm origine O notatam ducens,ad quartam ufjiic co/lam carnofiisjirtur,
V, ubi P notatiis,in membraiteiim cejfat tendinem Q^infgnittim,<:2' dcorfum ad aliqiiot cojlas ad
huc pcrtincntem.
K Mufciiliis dfcapiiU bafprincipiiim ducens,thoraccm^s mouentiumJecuitdus. Vclloris os citra.
ch.ira^erii impofitione confpiciiii ef,qtiemadmodS CT
cofa^,ZT carundeintcriialla und cH cxte
S. rioribus mufctilis iittercoflalibus. Quo tanicmcliiis fingula cxpcnda$,fignificct S
tcrtia: cojlar
T. os.Ttcrtij; cofa: c.irtilaqiitem.V mufcultim extcriorcm intercoJlaIiiim,intcrtia' (s^fecundit
J^, cofi arunt interuallo repoftiim,cuitisfibra: deorfum inpriorajiruntur. X
uer6 dcnotabit
teriorcm intercojlalium mitfculiim ,inter Jeciinda: cr tertiar coflarum cartihgines
cx^
conjpicuum,
ciiiusfbra-Jurfum in anteriora proreptint.
f Spina
HicJintflriIatcrisreRiiSabdominismufculus,dptibisofc dcpendct.
-MufadusrupcrioliLumJ^^^Z^^^^^
^ Mufcuhistcrtmmauatuor diG-itorumns-Rc/l^Hr , ^ j r
^^'''l^i^'n'ni.c4uamurcuL^^^^^
porri^nnttcnd,ncs.Vorr6,pu,raLcJtcrum^^^^^^^^^
fiuUporrisantur^^incuL.ismufc:UtZ^^^^^^^^
Sutamcn doarin,-. .ratU y tcndo tcrtiummJT
r ""'^"""^ T '^'
-^^^'''''^'na^orpr.^^^^^^^^^
A M,fcuks,,,,,,orprimupolhcisosflcac,,s,^uif,Smai^
ro cr K,pnmumpolhcis os nudum „,d,catlcco„dcbatur
r«r. i
Intc
ntc
cxcarnc^j apparct
M,,lcuh,sprimumparuidi^itiosucrfascxtcrioyaflcac„s.
Tuhcrcuhmucro / •
"
I Ma^-nusfinfor,so/,sproccfjr,S.
<>
X^T/^'' '«'i/""'^-
M,,fa.Jusfi,n,,rmoucntiumfcpt,,,,,,s.
^ Ahfc,,hifi,,,,,r,LcLJL,,s,
rs
' Mufcuh,sfi,„ur,nouc„t„,„,oa.n,us.
. Jntusfi,m,r„,ouc„tium,ijJ
'W^^^^^=^JJSLB
*. ^"'ca,jjcCtuscJt,uto'
"'"/'f/'.f.;i,c/c;„,>.ro,^,c^„;„„e«w?*«of«^^.
X-i- H.ecfcdcs adu„dcci„,am tnufculorum tabulam
potiRi,n,\m rcfirtur ^,,^ ./7.„^v . ,
^ podadcxtcmi
'i^:J:::JL::::j:T'''''^j^^^^^
"""^^ur qu.w, dcxfmtibia totam ocul
rit C rfrr,),„v ^ . ,
""f"
-1
cumz, bri„attmnnt^f-hn.,m^^t-;; 1.^1.:,.
,
n, t .. -l '
'cunt ,i„^
4.3- n«ttt^ntcrioremcarncam,iucropos1criorcm.
"•'^mujcu
Ut^'do,adponcr,orcmcxtcrioris,,,.dlcolifcdc,,,rcilcx,,:
^
7 H,cproc„,nkt,„ufc„lusponiccmcxtcndcns. ™« a««M«r.
S Mufc,,h,spar„u,n digitum
in cxtcriora aLduccns.hacfcdc
obuius cfl.
9 i>ec„naus „!,fcuhis pcdcmmoucntium
Yj;''ff''bi^Pofi^iorifcdcn,,nasadhih,i,,otas,cl„odm,,fc
£^^..&,,,„.r..eJ^r«,,f,,.4,,/,„/f,,,rf„,„,^J,^.^/.^
« .../,r,,,,../e.«„i,erfer./.f.i,,/..^efe.. ^er,i„,^,,.n-,,L^
/;o//e,v »,t,-or>,„ ;,,o«ef «r,*„^c
,npra;fc„titab,da ^
% i„fcrj
^ '
DB HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER Ir
SEPTIMAE MVSCVLORVM T A B V L AE
CHARACTERVM
«TTTTlT-ri^f INDEX.
iViVM^Ir^^rr""'"'''";'''"'''-^"'''''*"-
M Bracl,i„ma^cntiumtcrtius,
^K^
Q ^12 ':
m,,,p^,,umc^^^^^^
l'^^^^^^^^^^^^
^ Cul,itumflcLt„„npoflcrior.
j^j^ ^,,,criL,,b,U,micLt:u,:
o iLadms. T l^ka. V L,{^'"^ntu,,,tcrrad,u^,,l„a,^,,di,,,,ic^i,,,fJ^
^ Kadiuminpronummoucntiuminfriormufulus.
mcats.
^''"^""^'^'^'""T'^^^^
giorrad„im!nJupint,mduccnti,„n. „
lon.
t"'"'"'"^
a MiLr^^i,,,,,,.. ^
^'^'lTrtb,.sbiscbi:acr,bus,,,uJc,.U,,otanturfic,,nd„mp^^^^^^^^
bDcpcndctmu[cuIustcrti„mponicis,ntcrnod:u,.,flcacns.
i MufcdustcrtiJ auatuor di.
^''•^"'orf^^^
c ":::'^z°''i""'^^^^^^^
f ^^''"'^'^^';fT^-''T'''T^^^ ^ fnfripfijdiniautctcttunr
-'^'''^^rfalcsfpca.u,,^^^^^^^^^^^
ij'^i>a^
raacrtbusnonucnitoblitcrandus.
11m f
^''''''''l>'f>"poducroc»cr,Uhoscharaacrcsambit,atJ^^^^^
^^tracorp„scy:pa,fcircunfcribit„r
o.p.Jrflt,,suttur,car„can,fcptipartcmcfcp,,ta^
o,pD,.ol,^amc,,t..Ja.tc,,J,,,cffcpti:, tc
i.brarun,,nlu,nbtsconfliflcuti„,ncorporibusi„fcrti.
q Scptififl^traJciuafcptun^^crtcLru^n
^"^'^"^b^t^°rporib„s,acmaff,amartcria,n,ucn..,n^cSi,,giscx^^^^^^
f''l'^"'orflctaiincorporchui,,stab,.ypoftun,i,,dicat,quc,,,..d,,,odu^^
r.Jcpt„,nc.currcntcs.
rFora,,,c,,flo,nacl,ouiamprHc,,s,j,,ictia,,trincorporcinflo;,itu:
j. / J'ora,n':n„cnarca,.a-caudiciparatum,juiincorporcf,,otat,.sco„fhicit„r.
t Mufcul,.sfi,n„r„,o„cntiu,nfcxt„s. „ Mufcuh.s dorf„„,moucntiu,nnonus.
cd,,at,obu,jf.„t.
, Fanurntoucntiutnoaauus. ^ Qj.„L f,n„r ,„oucntium.
Ttbta,nmo„cnt„.m o^auus.
y ^ ,
i Muflculus polliccnUc^tcris di.itis a„,ouc,:s.
^i"fc"h,spolIiccmaca:tcrisdiqittsa„,ouc,:s.
J> "
crtioncmuflculr'' '
't^^<f^"^^t^htciuo^<'btnflcrtionc,,,uflc,,hfl.molcs,poll,cc,,,^trcsipflipro:,^
•
OC T^V^
DE HVMA.NI CORPORIS FABRICA LIBHR II. ,<,j
r To/lerior
ctibittiinflcflentitim,cttius principif elatior extc^ior§;pars L infqitittir,dcmif?ior
',,M. ueroiittcriorcjip.irs M.JitJcrtio atttemprajcntismtijctdi
V
N
iiidicatur.
O
Radim. Vln.t. QjTendinismtfctihpars ctibitumfleatntiumantcrioris.
21 Mufculusabiiifertionedependct,radiuininprontiminoucntittmfupcrior.
S Mujctilusab ulna dtpendet,raditim in pronum ducentitim iitflrior.
" ,V ScdcTinflgnitaliqainetu,bracbialeadcubitUitecT:cs,crafiusapparet,titttiafedeViiot.ita.
;X Mufctihab infcrtionc propcndent ,fecuitdiimpoUicis iiitcritodinmfledentes.
^ Inpoflbrachiahdtlucidiiis cxprimincfiicrttiit oBo muftdi, quattior digitoriim
priinos articti^
Y. losflcacntcs. Cartcriim dcxtra maiius in lattis piaa efl,ut iimfctilum
Y^nfgnitum ojfcrrct , qui
primum iitdicis os iiitrorfiinflcait.
0 S cxiiis flntiir mouentiiim mtfcuhis,cuius vtitium c ucrtcbrariint proccdcns corporibiis a inltmii
a,b. tur.b ucr6ipf'iisfcdes,ubitcndinemcduccrcincipi(.
$ Quintits Jiitttr motientium mtifciilus. Vcriim $ priuatim huitis mtijctdi p.^rtcm notat poflerio^
c. rent,cautcinaittcriorcin.
Y Mufcttlusfinttirmoucntiuinnonus,aiiteriorcmpubisofisforaininisfedcmoccupans.
Q, InfmJlrogeiiutcitdincs,fcptiinitibi.mmoiientiummiifcuhg inflgniti,!^ on.itii b indicati
q,b,i. noiii i
notati,dgcnurcflexiJuiit,acpatellamipfis innatam,ac k infgnitam oculisfubi/ciunt.
h,L In dextro autcm crurc oaatitis tibiain motientium mufaiIus,folus ab iiifcrtionc acintcger dcpcit
det, 1 notafus,crpatcllamf'biinnat.imfcruans,cui h iitfcripjimus.
£ Ositigale.
tcm fiffiilcicnti infcrit, alter ucrd unum tcndinem primo poUicis ofii offcrt, aliumfccundd
tcrtio poUicis of?i infcrens.
obtcBus.
^ Oclauus tibiammoucittiummiifculus,
y ISIonus tibiam moucntiiim nitfctiliis.
cft Inhocfiiiu tihiam accedcns artcria, und ciim maxima criiris ucna,Cy ncriio quo^ totius Corpo^
ris craf?J?imo tichutitur.
y Intcriormallcoliis.
DECI^
ANDREAE VESALIl BRVXEI, LENSIS
DECIMAE MVSCVLORVM TABV-
LAB CHARACTERVM INDEX.
H^^E C omnium titbulcirum dtcima ,poi}erioran utr6fi.ciem cxprimcntium feclinj.i^fc
Bionisferic quitrttim tahulam fuhfecjuipoffet.In hacitajj iam pra-cedentis tahula: mufculi ali^
quot adempti dependent,muhif iii illa nS obuif,hic fefe comonjlrant. •^iip intcr rehquos pror
fus ablatiisef,quem nonatahula T O"' A inji^niuimus , quodiiidchcet niifqiiamapte firmaiit
JV/ Scapula-fpina,acfumtnushumerus.
Mufcuhis brachium mauentiumfcundus,quem in poneriori corporis fede prompfc cirainfcri
A
p. O
pfcris,fiP mufcuhinjertioncmeffccorjnoucris.T' ii-vnqsacNc:^ ,frianguhmodo,dii1am
/s/ O. mufcuhpartemtcrminant,antcrioriinterimparte'S.iinquartatabulamuJcuIoruininf^nita.
O Brachiuniinouentiuinfcxtusmiifculus.
^ Hacjcde ahquot dorfuin monentes mifcuh exporrijpmtin;und aiin humamim thoraccni mouen
tiumquarto.
0 H.inc iivijcuhim,feciinda t.ifwLi T inf^nititm proponchaf.ejl autcmis,cuius benefciobrachiii
tutn,iIIudclI,iqiiod radio ante mediit illius lonqitudinis iiifcrtiitn,mufculus habetur , radium infu
i^J. pinutna^cntiutn
hrcuior.Sccundutn H
indicatutn,il!ud cff,quod in duas portioncs ,k CT' l iiota^
,pritiio pollicis njii injerif.altcram n indicatam,in fcciiiidum CT' tertiiim pollicis ititer
H. fcribitiir
nodiuin impIant.tt.Vorro tcrtiiim principinm,n injignitum ,illud dctnum cf,fjuodin duas quop
pcittes, 0 CT' p indicatas difcinditur,quariimfiperior,o notata,tribus pollicis oJ?ihus itifcri^
0,p.
tur.Infrior ucrop indicata, indicem, acmedtutn dpolfice abduccre creditiir.
'Propendct ab infertione mufculus,hrachiale unico tciidine extendcns Deinprcvcipuus exten^
.
q
r. Jionispariiidi£itiautor,r inJignitus,qucmadmodum q;' mufculus indiccm medium,ac anularcm
potifiy
.
efl, cr qiiwn paitl6 injiriiisfit, qudinftperior fibithe confRat apptitdix, nertius coittinqiiiequit.
^tqjeiufmodifinepIeraq;crtbroferinaiiiadi/cerem,mfiridicuIuinarbitrarer,rcIiqtiasi!ted(
cinay p.-irtes huic ^natoiiiica: mifceri,aiit e£o etid eiufnadi aliqiia iton ejfiin priuafiinfiito tem
pore,ufiiam cccpi,exaratitrm. Quodatttehic qticedam interiecerim,nerttiillius occaflone
fi.dit
cf{,idqj pafipimtim,quum locus ttacttus ante undecitnam tabtilamfieruandus ejfit.
«pK Inufraquefiinore k occurrif,muficuIuinnot.iiisflmiirmaueiitittmpriinum,qttiinfiiti/Iro crtire
integer dfittaflede reflexus cfl , inficrtiaiie diintaxat corparicominipts,quie in dexfro crtirefo^
ltiininibireliquaefl,ubiualidiptinapedatur,ubiatttcmleiiiter,iiteinbrana-^tantiimritutiifc--
?V reb.itttr, \ aflcriptum cernis.
ii Scptiinus tibiam iitoiientiitm mitfculus,iion ampliits inembraneofiexti imiflcttli teiidine obteBus.
TertiustibiaminoiientiummuficuIus,aiiuscaptit y iitflgniturffedesuero tendiitem priiittim edtl
v,f. cens ^.IiiflerfionemattttmtertiainttfciiIoruintabulaproponebat,charet3tre
3 infgnitam.
Y Quartus tibiam iitautntittm iiittficiiliu.
tiSiti! Quiittustibiammaitentium.
R 4 VNDB»
. .
C Mufcuhiifcapulammoucntiumtcrtiiis. '5
J) ClauicuLt.
L MMfuhisabbumfiorifc.-tpuUcoRainitiumduccnsMachiumlimouentiumtcrtiu^
M ^-^'''"'"^"''''^^^''clnummoucntiumfecundus^abexortuhbcrat
aitur f,amproximcpr.cccdcnstabuh,0,N&
P circunfcriheb.int. ^t<uita intcrnimu
ja,Ufdcs,qua Immeri ..rticulo incumbit,in
confieaum ucnit , trian^uh uertex etiam quo.
da,nmodoproponitur,adcuiusfimihtud,nem buius mufcdi initium
dcfcribebant.
tnulc,difixrsc]l,<iua:hafiifiapuhvfititproxima,Qa,itemiUa,cuim
N enimca.
nufii:uhp.trteeffcfinxcris,cuiclauic,ilainitiumlargitur,prompti
aficilu^ris mtifiuli fuo exortu hhcriprincipiii infignitcr
obtufiim an
gtilu refrrc, utifigtira modi inficrta comprobat,
qua interna mtifi^
cukfidcsexprimit,ir,articuIomaximecontcrmina.^tclihic^,
B, C miijaili indicant princtpiu, ab
portioitem afitmtno htintcro,^^-fcapiila:
^ fiidem cr 23 principij
ffina pron.xt.im,d B ticro
ad C rehq„dprincipijp.me, qua: chtuicuLt debctttr. po/lremi D mufculiinfiertionisficdes
^"fiffi^tiir.quodatitcmadtriaiti^tiUobtitfiumattiitcttierfic
foni, (ludm ^/cr C, quibus ch.aratflcribtts trianquhim tcrminaripromptc animaduertis
P D,aus nuper muficubis ab omnibtts ,undc principir, dticit ,ficdtbtis hbcratiis,ac ab
infiertionc dun
taxat in dcxtro hrachio pendcns,p,ilcbrio[lcndit hanc
tranfiucrfiim in humcriimfieri.
Q^Humanum thoracem mouentium quitrtu6.
-K. Mufuhis dorfimmoucntiumundccimus:
S Dcrfmmoi,cntii,mdeci,nus<}„intiis,fcuoaaiiidorfi,mmoiicntiiimparisaIte
T,T, V Characlcribus T,T du.,5Cofasc.tr,im,q,,Aa,,,ficaio,,isficriedctc^,mt,,r,infq,,i,,imus,
V ticro cartindem coftarii intertiaUt1,tit
intcrcofiaUum Inc mujculoru cxterior obfertiaretur.
Mti/cultis thoraccm moiientium fecundus.
^ Aluficiiluscubittimfleaentiitmpoflcrior.
h,h Lon^q-ior mujculus radium iu fupiniim ducentittm.
A M:,f-„hishicor,titcndinchracbtaIccxtcndens,ctiiusinitium i infi^nittir. fcdcsuero , qiiateiu
i,h,L dtiiem educit,k,tendi„um autcm ipfius infcrtio, I
m ^^lufuh,isnid,uminf,ipiiiumduccnti,imbrcuiort n Radius.
o Vlnctt
202 ANDREAE VESALII BRVXEM.ENSIS
0 yinn.^t^l} opnm mcdio lig.-tmentum occurrit , tota fedc ilU ojft intercedttts com>
in horiwt
*
mittcm^i^qwinuicem dehifcunt,
Jiimunt.^^c p ([Ui^
2 Secundum principium triumprincipiorum,qua: ab ulna originem feriatim
cjl,qua; tcudinem brachiali offert. q autcm tcndo^primopollicis opin^
p^. dem ciusprincipijpars
tcrtio pollicis infefitur opbus.
\. fcrtus. r uerois tendo^qui fccundoio-
-
charaBcrumlaterafupcritis§;Jfcclatur,ilium opisdorfum cfl,printo fccundo^fimur mouen
•
x,y,Z.
'
'u.
tibusmtifculishbcrum.Ca^tcriim a tcrtijiUitisntiifculi infcrtioncm proponit.
Quartusfimur moucntium mufcuhs,d tribus htimilioribusficri ojiis ofsibtis initium diiccns , (3>
$
iUic priiitumtcndinemcduccns,ubi coitjficitur,
^
Secundiisfmiirmoucnsmujcidus.
Scptimustibiammoiicntiiimmiijhilus. Quiducrd ^indicetur,ad charadcrcm p.tiilo poR
1
commcmoraturtisfuin.
infignitos prorepcns.
(,x. dtiosmufcuhs 1 CT K
dcoxciidicis opis
A. Capiittcrtij tibiammouentiiimnitifcuU,(luodprimumeorumcenfcttir,cltia: ap
pcndiccproitafcuntur.
opis appettdu
C.tput quarti tibiam moiicntium,quod fiatiior tit miniimim capitiim dcoxcndicis
^
cepronatoriim fectindiim numerantus.
Mnfciilus,qucmijuintitibiammoiicntiiimlocoh.tbemiis,cuiiisinitium vinfignitiir^quodtertiim
y
? coriimcapittimhabctiir,hiiic dcoxendicis ofic edu^oriini. I tiero prarfiittis miifciiho/lenditfi--
mim,ctiitcrtiiiitibiamntOucntiiimaho<juiniitfidct. 0 hic (jtiititiis intifciiliii,in tendiiicm dcfitiit^
0
attteriori tibi.r ofiisfedi iinplant.indum.
Subficqticntit.ibiilititiJciihimexphcabo,qtieinfimiirinouentiumqtiiiitiimrccenfcmiis,char.t8:e-'
ac CT,
ribus 2 Cr X\inibiiitdic.tndiim.Inprafentiautcmidcmmufciihis,chara8cribiis cr
'
' indicatiir.y trumquccnim isx ,po^
tiimlac Q. infigititiir,fingtihs^;pccidiarismfcuhpars
flerioremitotat mufciihpartem, ^ucroo' antcriorcm. Ca:tcnim ^priihitim iitdicatc^
portiotiem antc^
anterioris partis anteriorcm portioncm. f2 autem po/lcriorcmjlgnificat
iiis
riorisp.irtis.
Qu.irtustibi.immoiicntitimmuficiihishicabipfiiisp.trte,quam fimoris oscdticit,ac j infigni^
tiir,pcndet.
charaSicrem , quddfi^
1 M'fiiUi tibiain mouentiiim oclauiportio.Tibia: aiitem mtUiini adhibiii
qucntit.ibulaijdem,qtiihicmoddproponanturmufcuh,iUiccharailcrihuscx feiflioitis ferieoc
cupandi.
D VO-
.
J Suniimis hiimerus dconnatis ipfmujculis liber. Cartcriim netj; coflas,naJi carundem intcrualLi
chara^leribus infqniiiimus ,qu6d hic cadcm, ut in pr^^cedcnti tabula, ad T, T, J^^jit ratio,
^ Humanithoracismotorumqiiartiii,ciiiiisinitiumKinJignitur,Lf uerofcdcs,(]ua primiiin d !on
rioriT notato impenfc coinifcctur.In dextro aUt brachio propcndcs eapars rcJcSla cernitiir^
Hacfede ab humcro carnea exoritur portio ,qiiam tcrtij mufculorum cubitum cxtcndeiitiiim lo
cohabemus,feiJuei!tijjtabuIad notabiinus.
y Mufcuhis cubitwnJlcRentvr/npoflerior.
duccns^quiab humcro miilto fuperius, qiidm extcrnum illius conf^
Q Mufculiii radiiim infup! i:i >n
cxporreSus.
MufcuIusfmiIilergraciUs,iiifrioriexporreUuspartieiustnufciiIi,qucin « notauimus.
y
Miiifcuiiis
DE HVMANI CORPORIS FftnRICA LIBER II, 205
H Mufciilus fcmiir moiientiiim <liiimiis. Vcriim "S. priucitim notat pojltriorem huiiis miifculipar^
J^,c. tan,cuius caputp.-trtimneruciim,ac A infignituni,ii2r pctrtimcarneum ,i notatum,dcoxendicis
of?is appendice cnafcitiirjjiiic^prodeiintium capitum,niimero qiiartum ccnfetur.^Mac
fedepo
pcfi-iorhxc quintifemur mouentis niufculipars,admodum carnea
ef ,ueri muris,ut ita dicam,
II- effgicm pra:[efkrens.u Hic poferior quintimufcuhpars,in tendiiiem degenerat ,interiori ca^
pitiimfimoris infertiim.
2,11 fl cr I.,anteriorem (Jiiiiitifimur mouentiutn miifculi indicant partem,ac U qiiidem eius partis
poferiorem portioiiem, 2 iiero anteriorem Quo .-iiitem ha:c non admodiimfncobiiia promp^
.
H,v Quartus tibiam moiieiitiiini miifculus, hic ah iiifertinne pendeiis,ac j/ qiiidem partem illius indi^
cat,dcoxeiidicis offe eii.itain, v ueropartem ,ciiifmurprincipium prcebet.
Tibiam moiientium qiiiiitus mufciilus,
I
<t> Vriinus pedcm moueiitiiim miifculus.
Y S eciindus pedem nioueiitium miifculiis. Cccterum hiiius niufculi (utcr prinii principium par^
)
^,^,1-. timc.irneti^acrtsinfgiiituuiftur^partimncrueum^aciiiidicatii.Tautemfedesfgniflcatur^uhi
s. primiimduoifipriniipedem mouentiummufciilicontigiiiflunt. s HaSlenus mufiih iUi
in fura
extuberant , hic^ carnei effe definunt , ticrum ha-c tubcra nona tabiila etiani accuratc expri^
i/. mimttir .fj Tendinis, qui c diiobus prafentibtis miifculis educitiir ,principium.
DECIMAETERTIAE MVSCV"
LORVM TABVLAE, C^VAM SEQ_VENS
pagina proponet , charaflcrum Lidex.
-^jB^ -Dj Er, F, G Dextra portio fecuiidi capiit moueittiiim paris,in qiiofn^iili chara^
Beres aliquid priuatim iiifinuant. A enintiitdicaturmufciiIiisfecundiparis,acutoprincipioeX
tranfiierflsquintcecrquartarthoracis uertebrarum proccfibus enatus .B mufculihutiisfdes,
qiiac.trneus efedeflmt,acuelut intendinem degenerat . Torro B qiioqj mufciiliimflgniflcarc
debet,qui dfeptima: ceriiicis iiertebra-jfina enafcitur,o' ctim mufciilo ^iiiflqnito commiflce^
tur,con^-efJiis autem fedi, C infcriptumef,qiiodnonmodo congreffim titriufqs miifuli nota^
bitiieriim etiamubiuterqiCXaBccarneiis efficitiir. D utriiifq} miifciili infertionein notat. E
Jeciindiparis tertiiis in altero latere mufculus indicatiir , cuiiis eti.vn principium in alto latitat,
injertione intcrim ipfliis ad F coiijjncua. Tofremd G ac G,fecundiparis carneamolcsin^
flgnitur.
H Mufculus dorflim moucntium qiiintus.
I 'Portio mufculi dorfum mouentiiim fexti.
K Decinitijquintiis dorfiim niouetitiiim,feu eoriim miifciiloriim oSaiii p.irisaltcr.
s Ch.irader b Ioco N pofltus , mufculiim dorfum moiicntitimnoiitim indicat ,fu qiiiilti paris
alterum.
S DECIMA
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBBR II, 107
Jrlce cojlarnm djperztatcs,earum tuhcrcula rejiruntjn <]uce quartus tboracem mouentium mu^
fculus inferebatur. Quodautem adcofas^carundemjj intmtalla attinet, eadem hk at^ in ali^
cpot prcecedentibus tabulis ejl ratio. Scapulam mouentium tertius.
Scapula pojierioriparteprorfis excarnis. S Thoracemmauentinmfecundui,
V Tertium ligamentum peculiarc articuli humeri.
Depcndet mufculus hrachium mouentium quintus^
Y Lt utro^s brachio poflcrior hnineripars , excarnis prorfus , mufcu!is'qnc lihera cernitttr.
a Vo/lerior cuhitumfcpicntium mttfcttlus.
Mitfcnli cuhitum extcttdentes. Achis infgititur ,qiti ah Iminiliarifcapulv cafa initium ducit, c
i!!c,qui ab humeri capitis ccritice exorittir.datitetncarnofdpars,qttce ab humera,ad
tncdiumf^
rc latigitudittis eiusori^inemftntit. e Radius.
A? Mufuius radittm inpromtm diicentiumfpcrior,cttitts iiifcrtioncmpriuatim r; iiif^ntuit.
h Dcpcndct hic mnfculus ,radiu!n iiifnpiitum mottcntium hrcuior.
Ina,radium atitem efupcriits notaui. k autem,Ii(ramentnm in ntroip ctthita indicat,radiii u!n<E
totaeafcdcco!!igans,iptaha-cofaiiiniccm dclnfcnnt Quod ucroad hrachialis pojlhrachia^
.
V
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II. 209
tiiim propendcntcs,in illa dutcm figura^qiiam £2 proponit ^fiiajcdc repojjti.
infcrtiim.
K,L Sextum mufciiloriim caputmotientium p.ir, djpinaJcctinda' ucrtcbrce ,tranfuerfi primce pro^
cefiihus injcrttim.
r Mufcuhis i^uem inpoplite latitdre dicimns,cui^s Galcnus firc totti poplitisjlcBcndi munus per
h,i. peramconcrcdidit. h ipfius ab cxtcrnofimoris capitc cxortus, i infertio ciufdemintibix os
infi^nitur.
ducit.
x,a. in cjuatuor tcndincs p.irfitio.Ca-fcrnm qua ratiouc huius nmfculi tcndincs diuiddtur ,jubdifosp
tranfnittant tendiues,in hoc dcxtro maioris figur.T pcdc cxprcffum habes,nt tamcnfefe htec of^
fiyant,affcntifimis oculis internam quatuor digitorum fcdem intucbcre,<fuanquam (^fgura A
notafa^hiic ctiam commonflret,in qua mufculus ille ab injertione propendcns,& ijuoque infi^
gnitur.
^ Carnea hcec molcs illa ejl,cuius bencfcio prtmum pollicis intcrnodiumjle3itur,atiJs ha:c codem
^ indicafa,infqura illa dcpeudcf,quant A infiqnitii.
HjSljS; Aliijculus quatuor digitortim tcrfium osjlcJlens,^ipf'tis principitint aliquantifjer altiiis ad'
^,n. huc ,fub mufculo in poplife Iatitante,ac F nofato. » tcndoillius ,ab ittterno ctiam laterc car^
S. noft jiia- fuhflantia: enafus , atip in pedis pLmta in quatuor alios tcttdincs inibi,ubi S occtirrit,
KjK Hicfefe oflcndif portio mtijculi,juem inter pedis motores quintum ntimenvnus.
7\. Mtifctiloja caro,qua- in quatuor portiones deduSla,tcndinibus cxporrigitur,qiii tertium qud"
tuor digitorum osjleSlunt.Efl atitcm niufculofa ha:c caro,cuius opera quatuor pcdis digiti ad
polliccm ducuntur. l^ttiero CT tcndincs iIlos,ctportiones has ntufulofarfubfantia: accuratitis
coj/nofc.is,tcndincm tcrtium indicis osfcBentcm,\ notatum confficis,miifcuIum autcm indiccni
pollici adduccntcu,^.
DECI-
DE HVHANI CORPORIS FAERICA LIBER tl. 1«
DECIMAQVINTA MVSCVLO-'
ABV LA. P^V M T
lii Fibula.
Ci A^ufcuhis depindet, quiin poptitcLititat.
D,Ei ]Siifcuhis(iiiintuspedcmmouenfium,ac D quidcm ipfus notat principium , Eucrotcndincm,
ab interno mufcidi Ittercpronatum.
Ei Sinus cui tendo infidct,fccundi poUicis intcrnodijjlcxionis opifix.
G i Sinus quo tendo uehitur tnufculi,tcrtium quattior digitorum osjlc^cntisi
H i Mufcuhspedcmmduentiumfeptimus.
Ii Mufcnluspedetnmouentiumo^auus.
K i Infcrtiofextipcdcm mouentis mufculi.
L i Alujculoft congerics ,primum cjuatuor digitbritm osjlc^lens.
y'^! i Oficula adprimum poUicis intcrnodium rcpofita, qua- dfcfimifetninis imagine iiomen iiiuenc
riint, quLefab ^-^rabibiis dimidiati cicerisjorma: afiinilaiitur.
JSI i 'PendcthicmufcuIofafubfantia,qu.efiiiguksquatuor digitorum intcrnis lateribus portioncm
exporrigit,digitos pollict adducciitem.
0 1 Mufculus pollicisfecundiim osjle^ens.
?! MufciiIustcrtiumquatuordi^itorumosfcBens.
Qj. "PortiotcndinisfccundumpoUicisinternodiumjlecletttiSyiUitcndinicdmmixta^cjui indicistcrJ
tium iiiternodiumjlcHit. Scqucntes modo charadercs ntfra- fgura:hac yationc pecuUares,
,f
fuiit.
Tibt\e os.
Fibiila.
S 4 Ti Ligai-
111 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
T z Ligctmentum manbranaim ,fibuhmtikx ofiillic committens , ubiha^c ojfi inuiccm dehifcunt.
V z Mufcuhspedanmouentiumfeptimus. X hicfnptimimufcuhttndo^fuboffcubutefjlmniut
-X', y. imitantc reflcditur,o' htcfcit quo^.Y tcndinis huius in ospcdi/pollicem fuflinens infcrtio.
a z Mufcuhisfubjeptimo occultatus,cr pedem mouentium o(lauus,cuius infcrtioncm b notat,ju<c
b- inpedij os paruum fuffulcicns digitumpcrficitur.
ijijj frihushischaracleribusinpofieriorifinillraueflgura^tresfinn^indicantur^mufculisapojh^
riori tibiafedc inferiora pedis fubeuntibus exfculpti. ^t(p i finii notat,quo quintipedem mouen
tismufculitendouchitur,z finumtendinitcrtium,quattior digitorumosfleSlcntiinfinuatii.jue^
ro ,fmum indicatnomine tendinis carLitum,cuius bcneficio fecundus poUicis articulusflc^itur.
c 2. Mufcuhis dependct hiimi quintus pedcm mouentiu,inprioriflgura DctE notatus,acin fccim
d. dafgura adinfertionem dinfignitus.
c z Mufciilofa moles,primum quatuor digitorum osflc^lcns,hic pcndet apedij opbiis, fia: iam nit
da cxcarneac^Jfiedantur.
DECIMASEXTA
M r s c y L o R^V M
T A B V L A.
tabulit charaBercs, ut fc
quens pagina proponity .
fe habent.
^ Os
S
tium fermonijlatucrc.
IF
.
Jedem occupant.
H Inttrior malleohi6t
I ,K. pihuU , ueriim K cxterior maUeohis priuatim injignitur.
hiteri attenditiir
Slens.
Z Ligamentum iiijirioretnjibulcc partcm, tibice alligans.
a Membraneuin hgatnentum,fihulam tibice oJ?i toto duUihjuo inuicem hcec ojft dehifcunt, com^
mittens.
b, c ILicIigatncntiitiotatur,tetidines anuIirituampIcSlens,(jiii<itibice antcrioriJede,inpedisJupc^
c Ligatnetttutn dfbula ad calcem porre^lum , csy tendinibus hac pedis itifriora petentihusoh^
duSliim.
Quodne contingat^fummusrcrumopifcxDcusomncsoffiumcartilaginumqiarticulosliga
mentis circundedit,ualidisquidcni,aticminionisinterim, tenlioniscpnonparuxcapacibus.
Mirada profcclo cft Crcatoris induftria,qui cxcoarticulatis inuiccm offibus,corporis fubfta Ligdmcnti
tia enafci uolucrit, cuius beneficio ofta fimul ad amuftim tutoq! coIligcntur,&articuIata conti fitl>Jldntld,
ris ligamcntain hominc cffe quam plurima,in manus pediscp mufculorum cnarratione docc'
Ii«i> cU' bimus.In externanaiiq!cubidfedc,quabrachialcilliarticulatur,ciusclaffis ligamenta' fex ui^
funtur,inintcrnaautcmbrachialisregione'unicum&perquamuaIidum,dcindc etiaminin'
i.Ub.alUc
tcrnadigitorummanusacpcdisfcde,unicum in tota fcre ipforum longitudinc confiftit.hi
3.4.S,<>- antcrioriucrotibia:fede,quapcdiarticulatur, unumquoquecftamplum&ualidum^&^alia
e 4 t<i
denicpin ter tibiam & calccm.acinter fibulam & calccm obfcruantur, quxomnia in hocprarci
ti.?..
puecrcata funt,ne tcndoin mufculicontracfhonc e propriofinuanurgat Nifi cnimhuiuf .
adiiotjj[c
a pcdis cu tibia articulo abfccdcret . At fi aliu funicu
Ititranfuerfim infiraa: tibie fcdi obligaueris,atcp fub
illo,cu quo digitJi cxtcndi uoleba,traduxcris,funicu
lus illcrccfkis,ctia fi ^trahatur,no amplius a tibia ab
fcedet,& tibia: pcdiq!, trafucrfiuinculi occafione to-
toducfluexporrecTtuSjdigitiiclcuabit.At^hac Natu
re folcrtia aurigas imitari in tucmur an ulis illis, quos
cquoruiugis concclunt^uthabena oblogioripanu
15 traiecfla, equos.quibus no infidcnt , opportuniiis
refleclat.Quiaueroligamctaha^cpcrinde^acillcanu
lushabcne,trafucrfimtedinibusobducijtur, autpo _
tiusorbiculatimaniplexatur,Grj:cis;j,)(!i55i«:fuerciiucupata,nosauteiIlanIicTranfuerfa,niic
Anularia appellamus.Interior ciufmodiligamentoru fupcrficies anulis,g quos funcs trarjciu^
11(S ftNflheAE VESALtt BRVXELLENSIS
tur.pcnitusrcfpondcntjcftenimutpIurimiimiUtctipfctnido/ccundumcauumorbicularis,
lxuis,& uclut uifcido humorc ccu fmcgmaie quopiam pcrfufa.Qiiippchjpchoamenta no (o^
Itim tcndinibuscxtrinfccus obducuntur, ucrumctiamuclut ftratumipfisfiunt.ipfanamquc
oflisduriticm corrcflurajintcros&tcndincsfcfeinfinuantjundiquaqiinorbemtcndincsjci'
traomncprorfusconncxijamplcxantia,&:,utanuIushabcnam, tranfinittcntia. Horumliga-
mcntorCtordiniaflxribendcfuntmcbrana:,tranfuerfi'malicutintcgrxmufculorucongcrie'ob
duflc,ncilliintcrfcimpliccntur,fua uefcdcaberrent.huiufmodicnimmcbranasintotacubi'
ti,fcmoris,& tibixlongitudincmufculis prareircrcccnfcbimus.Infupcr &trafuerfum prima;
ccruicisucrtcbra:"ligamcnti5,dentcminfuofinucontincns,acncillealiquandodorfalcmme.- l^pMp-s
dullamcoprimat,inftarualliprohibcns,inhorumquoq;nunieroreccnferipotcft.Rurfusnifi r j,
f'
ridiculosetfiifl:ospcnitusarbitrarcrcerebelli'procclTuti,quiucrmibuscomparantur,motiis, bIdcJ^
intcrha;cligamciaquoqjconnumcrarcm,teniiisccrcbrimcbranarpartes,qua;antcrioieccre
bcllifcdeccrcbri^^natibus^&poftcnorc' dorfalimcdullcc5ne(flimt.QuandoquidcmilIasme 'ofi.li--
' '^'/i^' rctulimus. Vidctur nao! et genu cartilaginibus Galenus Lisamentoru nomeindidiflc, li- s'-''''''
T^fisligume- <:ctacicouigationcnimisquamparuconducat.Forrotcrtiusligamcnioruufusccfcbitur,quo
tora»/, juaria illa inftarindumcti &propugnaculi, corporib.quibiifdaobducutur,in quorij albo inprimis
fidrprotiu'
omniafeciidiufusligametacopra;hcndimus,&priuatimmucofasquafdam(:branulas,tendi
gn^eu ijuitt.
i^ji^i^jj tunicac ritu circiidatas,''cuiu(rnodi in manu prarcipueobfcruatur. Tcdincs cnim
mufcu 54 fatnt
Ioru,qui cx cubito ad digitos procedtit,mcbranulis propri-js obtcgijtur, &potiflSmum ca tcn
dinitportio,qupinbrachialis finu,&manus uola,addigitori5ufcpradiccs habctur. Cxtcrtim
h|rmebranas a tedinibus,ipfis^ mufculorii peculiaribus mebranis potius^quani ab oflcprin'
cipiu ducunt,unde etia mcmbranaru ordini no incpte aflx:ribiitur. Quandoquidc fi huius oc-
terfepicntesthoraciscauitatcmebranc,duracercbrimcbrana,unacuomnibus,quoseducijt, tT/gure
pro ccffibus. No enim minus hac mcbranaiab offibus,quam cartera Iigamcta,enafci cofpiciun s,6, 7 i*ri
tur,&intcriminfcaliquidcolligat,continent,ctamplexantur,proximis^oflibusaftabiliunt.
Ligdtiieuto .
Quartusetia ligamentorijufushaberipotcrit,quofcptialicuiusacinterftiti)uiceilla mufcu. ||
Tutuiifm.lii^
losintcrcedtit,&mufciilisdurt;offismodorentxijpraDbct,cuiusnota:'ligamentuilludprofc rjtA.v.
itijldr iltterjli
ttj filnt.
&h cft,quod inter ulna radiijqf fccundum cubiti longitudine porreftum mufculos internam ^''^-
cubitifcdeoccupatcsabcxtcrioribusinterdiuidit.Dcindequiimufculihuicligamcntoatten-
fi,ut os ipfis concrcditii moucat,in fc contrahuntur,tucIigamentu id ipfis firmamentii oftert,
abfcj) quo no acque ualida corunde ficret funflio Huius ctia gcneris ' illud cft,quod tibia? fibu
. '.'""'« "
lammebranxciiiufdaualidiorisritu,ubiinuiceoffahs:cdehifciit,conne<rfit,poftmoduprctcr
f^' j, '
rumiifu.ipo numcraripoircntmcbranac,quaepubisoffiiiforaminaoccupat,mufculosq!anterioriforami-
'^'^^^ attenfos ab illis,qui pofteriori comittuntur,quafi ollis modo difcerniit."
Atquin tus li " Q^"^- °
"'!l"a.^m„i
'°'""' i/f.cJ.i.C.
.-
futrunt.
ginicntorij ufus neutiquainfimuseft,in hnni?
PamcntOruufuSneuriauainfiTTlUSpft.ln huius rniinnrflin?
enimordinc ca lioQmrni-rtri^i
ligamentorti t^e^rti.^,:.,^.^^..^
portio rcponcn-
Qii. Lgdiiiet, dauenit,quxinufculiconftitutioncingrcditur,mufculoq!noinfimafubftanti,afuppetit.Qiia
M iiniciim
cumuu .... auterationc
iuiciaiiuut fcrieqj id fiat,fcqucnti Capitc,quod mufculorii
n:iii:4jiuiiai,ic4uciiii\.japitc,quoa muicuioru conftructioneenaiTabitjOpportu
conitructioncenaiTabit,oppor
"'"M'rofequcmur.Hicucrofuffeceritaddidiffe,mufculijctiaadofliucartilaginucpcolligatio
'uflHjutpL
ncplurimuauxiliarijquiacapitcfuoexunoofl^ej aut cartilagineprincipiii ducitj & ipfius fine
inaliud
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBBR ri. 2t7
fn aliiid os, ucl carrilagincm implantatur Atquchac rationc ligamc/itorum ufus commirccrs
.
promptuerit.buntenimprimiduntaxatufusomnia^quxfcmorisoscoxcndicisofsi
&:tibii
kmon coliigant.nullum cnim aliud homini quam colligandi officium pra:ftant,
nifi etiam for
liianaliquistcrtioligamcntommufu.ipfaofsibusobduciafrcrcrct.
SccundiduntaxatnfuJ
nunumrepcrics.quuomniateriioufuintWpropugnacuIi^autabofflsiniunauindidsinllar
tendinibusfint Vcrumexhis repcriesnonnulla.qux aliud nullum bcncHcium.qu^im
fc!
cundiixtertnu(usconferunt,ncqucoflaautcartilagincsinuiccmncclunt,qualiaomniafunt,
( Mchi. q"a;unilolummodoofsipropriacontinua'ucccnfcntur.ut"quatuor illa
quTincxtcma cu
'''^^'^'"'''j ^PP^dici aflcribuntur, &: unum ulnx
' proprium , dcinde pr.rtcr cxtera huiu^
, !;!;;m'
quxdam ad calcisos fpcifiant,quemadmodum fuo loco diflulecxplicabitur
raa.z. Aliacx k
cundiufusligamentis.etiaprimiligamcntorQufusuiccmfLipplent^tendinenancp
qucmtranC
mittunt3tucntur,&: ctiam offa inuiccm ligan./unt^p illa.qux
duobus offibus conimunia con-
^ (A.. lpiciuntur,cxuno oflc in aliud pronata.ut illud fcx tranfucrforum
'
cubiti liaamen toril quod
-^-
«dioa^ulnrccommune(Iiccmus.deindctranfucrrumquocp'Miaamentumrantcriorc-tifjiTfe-
demiuxtapcdcmoccupans,cS<:adfibulamtibiamqirelatum,quodduoiIlaonacoIlioTs
pluri
4f«6 .
/. mos etiam tcndincs una tranfaiitit.Pr.r terca Sc' tranfucrfum interna;' brachialis
lioamcn ledls
tum,pIuribusquoq;ofsibuscommunccxiftit. Tcrtii duntaxatufusillafunt,qua:tcnd?nibus
lecundumiplorumlongitudincm obuoluuntur.nifi ctiam primiufus fint,
quod tcndincsuici-
nis ledibus commilTos lerucnt,autIigent.Q_uanquam rurfus
cx his quedam &: quinti ufus uice
md.6u gcrant, quandoquidcm mucofa; mcmbrane tendinibus
tcrtium quatuor digitorn os fieficn
Ju'd.f. "'^'^'*'''ib''3S'i'a!'8^uolaobdu(ftc,etiammulcuIisgcaciIibusquatuordigitospolliciadduccn
.4 tA,- tib.principiuprcbent.ln quinti folumodo ufus numero propemodri
habcdivfunt' mcbranCi
Uh ,6. in pubis ofsium foraminibus obmx. Id autein quod
in' cubiio &:-' tibiahabctur, etiam
primf
7 ulusligamcntum cxiflit, quum& adoITium conncxum cgregie auxilietur.
Qtiamuiseiiam
hxcomnia&adquintiurusligamcntorumcla(TimrciicipolTcnt,qu6d nonobfcureetiam
mu
lculisprincipiu porrigant.QLii cnim internam &externam pubis
ofsis foramiiiis lcdcm obte
.guntmufculi,ab illius quoqj (oraminis mcmbrana partimenafci
dicentur,utictiain abciulmo
diligamcntointibianoiuilli mufculioriginisportioncm afTumunt.Porroutincq; •^'j"*"'*"'
liaamento-
rum ufus idcm cft,& plurcs intcr ligamen ta eius gratia confurgun t diffircn tia-.ita
quoqj in or
tu illauariant,quum aliac folis cartilaginibus principium ducant,
utlaryngis ligamenta alia a "aIm .
folisofsibiis,utgcnu,cubiti,humcri,S;rcIiquafcrecorporisligamcnta,Aliaautcm&:cartilaai .^ioZ.
ni&:ofsicommuniafunt,utquxpcfrorisos illiinfinuatis cartilaginibus adnedunt. Parira, ^ P^rt-lut
tioncquxdamligamentafoIasnecfi:untcartiIagincs,utlaryngis,nafiq5cartiIaainum"ligamcn' £7°""'
ta,quxdaniolT;Kiuntaxat,uthumcri,coxcndicis,gcnu,&:reirquoriafcrcarticuTorumIioanien-
ta.Qiixdam cartiiaaincmolsicommittunt,m quorumnumcro funtliaaincntajCoftarum
car
tilagincspcftorisolIine(ftcntia.AliaaIianTpartcmquampiamofsiautcariiTaginicoiTiiu:'itunt,
utcorporismcmbranxadunam(cieomnes,at(jhxct-mpcr duabus partibus funtcommu,
nia. Alia
uero uni duntaxat ofsi priuata cenfcntur,ut fcx cubiti cxtcriorum IioamentoruiTi,qux
tranfucrfim ducuntur quinqs.nam primum quod ulnxradioq) communeeft,
^ p„^jj„^,
non ad unicum 9«-!!. ZL"l
tantumosrefcrctur.hifupcr&:qiixpubisofsiumforaminaopplcntmcmbranx,hucquoque
fpc(ftant,fi modo illx(quum non ligent)in ligamcntorum
numcro liabeantur.Subftantia dc- . rm-
mualiaconftantinolliori,magisc[imcmbranea,utomniafercquj-inorbemarticulosambiunr.
quanquamiiiillisi-urfusquxdanifitdiffirentia.Digitorumcniminternodiamolliusambitli
gamcntum,qLiamhumcriarticulum,cthuiusdcnuoduriticm,co.xcdicisarticuliligainentum
longe(upcrat.Aliaautenidurafunt,mcdiamq;intcrIigamenta,quxarticulos amb^irc dixi, &:
cartilagiiics,naturamrortiuntur,undcctiam Grxcihxci'^l/jo^w^»y;.,,niu'Aff.«:,quafiIigamenta
'^^'':''agii-'cadicas,appcIIant.Huiusgcncrisomniapropemodumfunt,quxexirin(ccus articu
^
'.'''
''"^''' ol^tciiduntur.fed inter ofla ipia Iatitant,quale illud eft
" quodex mcdio capitis fcmoris
al .4
ft.. R.
"'' coxcndicis acetabulum fertur,&' ca qux ucrtcbrarum corpora interccduiit,&: id quod ex
'
l-l- talo nefleiitia, quod facrum os iliumqj offa in terucnit , &: ociicratim omnia qux intcr offa
,
fcdemhabcnt. Vndcctiam&:fituligamcntaintcr(e pugnant,quuaIiaextrinfecusofsibusob-
ducantur,utmoIIioraiIla. AIiaautcmintcripfaoflli,ubifciiiuiccmrcfpiciut,continauniq;,fi. "^^™'
tueiitur,quemadmodum cartilaginca propcmodum uniuerfa. A
forma quoqi lioamcn ta dific A finu.
'entiammutuantur,funtenimqMxdamprorfusIata,mcmbranea&'tcnuia,utiiHud,quodrc-
1. r"i-idumcubitilongitudincniintcrulnamradiuin'qucconfpicinius,&'illudquodparimodo
interfibLlIam &: tibiam,ubihxc mutuo dchifcunt,ob(cruatur,&: ctiarapleracfin orbcm articu
T los
;,g ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
los ciVcundantia.cacp tandcm omnia,qux tEndii-iibusmufculisque obuoluuntur. Alia autcm
quxda tcrctia,ut"'Iigamcntu cx dcntc fccudx ccruicis uertcbrc.in occipitis „ fi^a,
ci-ana funt,&: cx his
ucrtcbrxcftpcculiarc, «p.i.
os proccdcns,&'' id quoq quod tranfucrfim dcnti obducitur,ac primc
articuli medio lo- ^^'''i'
dcindc &° iiciamcntum femoris caput coxcndicis ofsi committcns quod in ,
catumtcrcs«iamuifitur.AliaampIalataci;funt,uttcrtiumpcculiariuhumcriarticuli ligamcn-
torum.prxtcr mcmbraneum quoddam , in orbcm articulum ambicns . Infuper
gcnu articuh 4? P-
•>»
pcculiaria omnia.crafla &
quidcm fun t.non tamcn prorfus tcrctia,ut cartilaginca illa tahim ti. f
&
hix fibulx coUioantia. Rurfus quxdam continua , niillo foraminc pcruia
& ccrnuntur , ut
ut liga.
ligamcntorum maxima multitudo ," quxdam ucro aliquid tranfinifTura perforanair ,
neruo cum
nKnta anuli modo tcndincs tranfmittcntia,& mcmbrana pubis ofsis foraminum,
ucna &artcriauiam prxbcns,ut &
mcmbrancum ligamcntum intcr tibixos &
fibulam con-
fiftcns. Qiiamiufteucr6hxcfingu!arcrumConditordiftnbucrit,fcorfumfcmpcrinpro-
Capitibus rcccnferc conabor,ubi pcrpctuo, fi quid pcculiaritcr alicui ligamcnto
in colorc,
pri)s
Zig^«imi! fubftantia,forma , eiuf^ gcneris diftcrcntiis obtigcrit,fubiungam.Communc
autcm ommbus
commm,i. obtufo admodum fenfu(no!lcm cnim dicerc nullo) participcnt,ncproptcr crcbrum
eft,qu6d
frcqucntemcpmotum^&continuLiafFricmm dolorcucxentur.Quactiamfcrerationc(quum
fcilicct natura ficca fun t)ue ocyus cxficcentur,Iigamcnta
qux articulis funt pcculiaria,mucofo
p-ifciJasligi &
quodam lcntocp humorc, ut articulorum cartilagincs , oblinuntur.Cuius fanc naturam ac-
perdifccrc dcbcmus. Quotl
mcnKrumha, curatifsime,fi non ob aliud , faltem ad luxatorum reftitutionem
quum aliasnon fcmc! , tum ctiam in Libro dc Articulis Diuus Hippocratcs nobis infinuauit,
quum macilcntos non natura,ncq) dcbitsi artc redditos,ciufmodi liumorc ob excrcmcnticios,
quiipfiscolliguntur,fuccosabundaredocuit.Prcterhoc,qu6drcri;Opifcxunc%iofumhunc
inftar olci ofsium,qua inuicem coarclantur,carti!aginibus oblinit , ut
huius bencfL
humorcm
cio,proinpte mobilis fimul & attritu contumax ariiculus reddcretur.
CiyiD MVSCVLVS. C^-AVVr IL
V Rl^E S E NT I figurdmufculi JlruBurx
'
rdtiOyquaomncsjircdiJJiSlionisproctresmufculuin jormari
tradunt^utcunfitcxprimitur.Quodeniminter Q.con
tinctur,neruicuiufdam cjl portio fuprdinfa^; ahtruncata:
iic rnm hccc charaBerum indicc oppo rtunius explicahuntur. PRIMA SE^
T^crui inphircsfurculos dijlrihucndi portio. CVNDI CAPITIS
B Nerui ^ffnotatifohalcs mufculi conflitutionem Jubicns. FIG VRfl.
C Li^-amcntuni quod ahojjc ad mujculum con/litucudum pro^
najcitur.
LiqamMi(^ncruiadmufcuIum cfformandum congrcffiS;,
fculiinitium.
Jlf Scdes qua quarttis hrachium acccdens ncruiis , duobus cuhitum cxteudcntihiis mufculis propa^
jjincs offert.
O VoHc^
'
num ducit.
S Mufcnhs bicorni tendine brachiale ex^
tendens.
V Mufcuhis brachiale extcdentiu altcr, qui
eregione minimi digiti poflbracbiali im^
phmtatur.
Mufcuhisuln<texporre6lii5,^brachiah
fleflcns.
M.ufcidus indicem, medium cr anuUrem
extendens.
Y Mufcuhisq uo minimunt digitum pr^eciput
extendidocebo.
Z Carneapars eiusmufculi,quiintres dedu
unum brachialis ofipoUicem
flus tedines,
vscvLVMmotLisuoIuntarii^cxnoftro^iarbimtupfclenrisproprmni
cHei.i(trumcntum.omnibusconcclTumuidcturdi(rcdIonisprocenbus
atq;abomn.busidemmufculic5ftru(rtionismoduscnarraiur.Quicqui'
dcm probabiiis apparct ac magiium Conditoris noftri
,
artificium com.
monftrat,attamcn quum in paucifsimis mufculis,
aut potius in nullisil-
lumobferuem,fecuspropcmodumatcf!iili,demufculorum conftructio.
'^""•f cogor. Qiia: autcm omnium fcre fit
fententia, nunc quam potc,
,
ro ,- '^f
brcu.lsi,ne,6<: l.mui
,
(ioiic motus inftruraciitum, utriscj ipfum cornponentibus K ibftantijs comunicat, iion tamcii
e.xaifieaItcram,iicq)folam,nccj eam impcrmixtSobtinet, fcdcxambabuscomifcetur. Vcrum
qux fibris , thori ac texturx alicuius , rinnc fcdis loco clTct,haudquaqua mufculi ucl tantillo
tciiiporis fpacio fibras illasinfraciasiiicorruptas^ fcruarcnt.Eftautem lcdes eaacthorus,fiin^
plex caro fibris obdu(rta,quenoalitcrfibris c5mittitur,quani incalathisalijsq! fifccllis,in qui-
buslacharumreruin pcrit! coagulant.Fingeioiturfibrasexncruo&liganicntodifRilas,iun'
cis rcfpoii dcrc^lacfi uero ipfi languincni,ct calco carncm proport!0!iari,iiam ut illc ex Ia(Sc,iia
hxc ex fanguiiic paratur . Quanquani tanto ucriorcm tibi coiifiiiges imagincin, quo per
caleuin plures crebriorcscf iuiicos funiculosuc porrccftos , & iio folum ad calci latcraatteiifos
mmdfdra, intcr ligaincntu & neruum iiatura inedium cfte aftcrcret , alibi tamcii animaducrteiis iion rumn.o, q.
ac rcliquos pedis oiTa accedentcs pcrpcnderis,quc iiunc cum tciidineilIo,iii calcem iiiferto erit " p™por-
proportio,utillafciIicetmediam tcndinij portionencruo, & mcdiam ligamcnto formario'
ri n r - r
I
>
i^ l.- • - i i. -
ltcndat;Froiccto li tcndines neruis hiccomparabuntur,iicutiquaiionagclimamtcndinupor,
•
uorumtdiu
^ at
tioncin ncruis coiiftare fatebimur.Dcinde fi fortalsis aliquis iiiufculus pare liganicnti & ncf ui «''""". ff-
""'?"^'-
portioiicfibiueiidicarerepcriretur,eftetprofec^to tcmporaIis,&^fcptum traiilucrrum, quippc
in hoc"duo fatis iiifignes iicrui implantantur,illuin ucro ctiaquinij iicruorij propagiiics adirc
j, u.n.
doccbo,quainuis iiiterim in neutro ne trigecupla neruicuiii ligamcto uidcatur proportio.Scd fi- «.
" '"'' "'
quid tantoperc prxcepta tanquam oracula fubucrentcs,& ipfius libros de Mufculoru
Galciii
motuexofculantes,dcillisdiccmusmufcuIis,quilatifsimooriunmrprincipio,acfenfiminan, u.^q^r,
guftu uerfus ipforu iiiiertioiic dcfinun t."cuiufmodi intcr rcliquos brachiij'' attollciis eft, dcin- h,c,d.
dc'isquibrachiijpc(ftoriadmouct,&fcmorismotibusfamulantespropeinoduomnes,inquo '^''-•o
ruincxortibusiierulj,quiutGalenus ccnfajCumligamcntodifIundipofs!t,confingcreiiequi ,"(^'
mus.
D E HVMAN I C O RPO R I S F ABRIC A L t BER it. i2l
mus.Namfladmiijciufmodimufculoruorigincmultomaior fibrarucftcopiajquaminmu'
fculircliquapartc,(iquidcm inillis mufculiSj&pra^cipue quifcmoris motibusprxfuntjfibra;
ab ipfo ortu no amplius in plurcs diuiduntur.inio icnfim ad inlcrtionc propcrantcs inuice col
ligimturjmulculos triangularis figura; cliormantcs, Vnde ctia confpicuu cuadit, fi modo tlla,
quam Anatoiniciproponuntjncrui ac ligamcti diuifio comixtioq! in mufculis ficri oportcrct,
fingulis fibris in ortu ncruulii dcbcrc miiccri,quod ncuticp acciderc ipla ncruoru fcrics comon f,„/"",''"jjl''
ftrat.Qiiandoquidcin plcrilcpmufculis duntaxatncruuIumadmodumgraciIcm,ncci! magis h.uaftjsd,/,
quamucnadiui{um,adfupa'ficicm mufcuIinuncintcriorcnunccxtcriorCjUcncacartcria-mo
docxporrigi,mcmbran3cc[jmufcuIiadha:Tcrcconfpicies,neutiq;autcinin fibras pcr mufculi
^l^fil^^'^
tt
j tik. n. fubftantiam difflindi.Qiiod inier plci-ofcp corporis mufculos in"illis liquido condifccs.qui ab nufan.
s.u
0 t<ih.
ilj^iiYi qIIc lcmoris os acccdunt.cx quibus ciia quofdam repcrias,
quoru nc fupcrficici quidem
neruus,uti ncq; ucna &aricria,uix ut coniiguus omnino fit,attcndatur. Ncqj id liic folum ob-
1 7 (iit.x. feruabis,imo ctia in quadraio" mufculo radiu in pronum moucn tc,cui nunq;ncruum,uenam
& arteriam cxporrigi intuiius fum;pra:tcr illos ncruos,uenas ac artcrias qiia; cum tcndinibus ,
rgio"""^
"''^'O'''^^ cum ligamcnio proporiionc oftcndcre , quum
funt.rccenlcrc dccucrai)nullam ncrui
't&tnitik- ncquaq; in fingulis mufcuIorii,quioblique &iranfucrfim fibras porrigiit, principioru fcdib.
rm. ncruus implantctur^ctquoniaiploriicncruaiio icutcndomultolatior fii,cj;mulcuIorij origo.
. Noneftitaq!mulculusinicrligamcnium&neruunatuiamedius,ncq;ctiailIa, qu.rimaginan'
I tur,Iigameti &
ncrui fit comixtio.Nam cifi forte neruir in mufculi alicuius capui inlcri animad
ucrfurus fis,nuncj; fane ncrui fobolcs ligamcti fibraru modo, ad tcndinis ufq; principiu diftuii
di,autaIiquo paflo ligamcnii fibris uniri,ucrecppcrmifccrireperies.Ncqueidprofcctoinullo
!(.<.ii.A.
niufcuIopcrpendesiaciliuSjCpinillis^^quiabinicrnohumcritubcrcuIoprincipiucapiunt.illo
^
rum eicnim capila funtacuta,S<;ncruorij inlcrtiones in ipforum fubftaniia,no folumautcmin
I 6tii.t. fuperficicadipi(cuntur.Atcpidetiain'iIloanimadua-tes,quia fibulcfuperioriappcndiccpnii
i!(4.».r.
fumcns,ad pcdcm prorcpit,fic&in' illis,quiab infcrionbus fcmoris capiw radicibus ad
cipiJJ
calcem fcruntur. Non enim omnes mufculi,ncrui impIantationc(etia fi quando in ipforii lub Ommumma-
ftaiitiSncruusporrigitur)incapitis cxortuadipifcunt. (cd fubindemuItoinfa"iias,q; caputha-
» 6 ti.e. bciur,& in mcdio fui cjuod,imodo duclus &
longitudinis,quod" antcrior flc(ftcnlm cubiium itifiri, dui^Uo
'mifcjfoi^fioftsiT^lTj^i^^^Liiprimum^propagincanumcns^ubiduo ipfiuscapitainuniacocunt, fitdttndi,
i/^"^-'
* " IdeminnonuIIistcmorisosamplcxantibusobleruatur, &;inabdoininis mufculis , pleiilcp
'"'ji'^-^/),"^ &
quiincollohabentLir,& inomnibusferequicoftisinftcrnuiur.Verumuicunquencrui,ucIin „j- „,™»5,„
mufculi fubftan tia fcle infinucnt,fiue ipfius tantii fupcrficiciaticdaniur,fere fcmper fua fcric& fmmr.
propaginibus,fccundummufcuIidu(fiiiporriguntur.Rurfustcndoclixusnccpfapore,ncq!co Tmdinmli,
Iorc,ncc{i fubftantia a liaamenlo uariat.nifi fortaflis illum molliorc, no quidem omnibus liga- S-""^""''
mentis.fed tantij quibuldam cfte quis contcndcrcl.utui tamcn fii,lcndo mufculi capiiis moUi- §o„i„c.
ciei nequaq; ccdit,quauis id ftatim in oriu puru efle ligamcnii},ncmo inficias irc poflii.Ncquc
etiamirandijc(ret,icndineligamentooffacolligaiiutplurimummolliorcm,minusq;cariilagi-
neilefi^c.cumligamcniorij^quaronamutiiocoIIiganl^indurilieeadenofitratio.Addccti.i, icii
dinc clixu cum neruo no proporiionari,hic enim clixus aut crudus,fi pcr tranfucrfum diuida'
tur,cx mullis quafi funiculis conftrudus apparebit no alitcr,c| fi chordam aliqua crafliorc di-
auie folidior,& utligamcntii fimilaris magis,cotinuuscp uiletur,prccipLic fi craf
uififlrs. icndo
fumaliquetcndinccxillis,quipedcauliibia,auicxtrcmainanumadeunt,examini adhibucris.
t tofer dh
'''"^ ^"'"^ ^ quodamodo mcmbrancis lendinibus fcries fibrarii cft maniliftior,quo eiia i lo-
idomtuci
quamuisidinquouisaniinaicinlcredcndirintLieriinicCTrii(it,inbubuIatamc carnc id fcceris
apiiflime , cum pars aliqua menla: apponetur,quam(ignis pcrreptal na-uus,qui plcrunq; cum
& artcria mtcr glaiidulas confpici confucuit. Inucto iieruo iiunq; tendo dccffc potcrit,qui
uena
modo propofiia no cdoccat.Deindc id,quo leiidiiicncruo mifccri,aiq; exligamcto & ner
alii ETcdmevru,
uo cqualiicr,aui plus minus confufis ficri,maximeprobare conicndi3t,prius num ita,ut illi pro
poiiiit,resfcfeabcrct,perpedeiidiicrai,priufq;aliquidiiifcrr(5t.Dicijtnaiicf iciidinccapiicniu-
'x""'m t ^faffl^^rc cflcjquodis noii capitis foICi mufculi fubftanlia,fcd & ncruo quocj; coftet.
oij'.
'
Quafi uero quis recte dicere poflit,exorlus mufculorii furf fimul coUedos, quod ad ncrucam
T J aiiinct
a
(jym 5^' lixc quoquc incftkax afTumptio cft.tcndo fcniu cxac^tiflimo participat , ncruo igitur
cif iM tmz:, u &
"^. liCTamcnto confl:at.Qiiaii ucro mufculorum capita.Sc: pra;cipueligamcntofa,& prorfus e.xcar,
tiamftatuo,quam qu6dadfincnifeuinfcrtionemmufculincruusnunquam,utaliquandoilla
uafa,implantctur,quanquaetiampaucifIimosprorfusmulculosciusgcncriscnumcrarcpofri
mus. Suntautcmintcralios' recliabdominis^qui&aucnis&artenisfubpcdoris ofle dcor-
'
"
ritum coiitinue ipfi dcferre^ncruumq) illo fpiritu mufculum nunquam indigum rclinqucre ar-
Qu^ilitnmu- bitror,ut ncij iicnaalimcnto mufculum dcftituit.Dcindcfpiritus aiiimalis ui , dcbitac pccu^ &
fcm fuimma jj' „mfi-ul{ conllrurtionis c;ratia,mufculum contrahilaxaricB fcntio, ncq! aliter fuo muiic
itns obtant. ^ y , , 9 r r
t n \ r ' r\ \
cnim mufculi ucnc,qj artcriarir attaiftu iiilertioneqi dcftituirtur,licct ctia quofda prius reccnfue
rim,quos neq;ncruo,neq)ucnacontingiobferuabis,quinihilomiiuis intcrim, utncqtalimi:to
Qsj.""""" &uitalifacultatc,itaquoc5fpirituanimalinopriu,Ttiir.Eftitaqjmufculus,uoluntani motusin.
'
ftruincntii,uti oculus uifus,& Iingua guftus,cx liganictinatura in fibras coplurcs diuila,& car
nehas cotinciitc firmanteqj fabricatij,ucnarii,arteriarri & ncruorii furculos in fe intcrduaflu'
Citrti prtcci, mcs,acneruorubcncficioanimaIifpiritunuiicp,dufaiiiicftaniinal,dcftitutii.At(jhanccarnc,
pudmtfmlt
pr„(-ip^,5^,Q(-^sc>rc>aniicnccxiftimo,&iicquaCKduntaxat fibraruthoru&fulcimcntii.pcriii
fnmdntid. *, V > ^ I , . - . ~ r , i. .
.-r n.
& -
dc [ane,ac ccrcbri,coi-ais,iccoris,pulmonu,Iicnis,renu
Ad'pr>nepd tia fuarii funi^cioni; autori; cftc fuo loco dicemus.Qiiod ucro mufculorii carni,aut cariii fimpli
cdrm p
pdffm citcr,nullum adipcm intcxi,omiics haflciius falfo prodidcrint,obcfi boucs, quos Brabanti la.
me.tdi.
lc codiunt,attcft.Ttur,in quoru mufculoru fibris pcr carne adcps attcnditur. Addc etia obefaru
mulicrumufculos, quifcmurcxtenduntpinguitudinc,adc6oppIctosuidcri,utambigas,num
caro adipi.aii adcps carni comifccatur.Nccp hlc dc mufculorum fupcrficie foltim loquor,uC'
i-umdcintimaipforiifubft,Ttia,etmaximecarnca,quaprccipuamurculiparte cfrcafilcrui.Tcn
Tc.tJinrs diiics aijt &
encruatioiics illx,quas caro dcftituit,in illis tantii mufculis habetur,qui longo du
^uindo mufm fcruiitur.Brcucs cnim tcdine carciit,&undiq) cariiofi funt,utlaryngis omncs,fi duosrc.. f
lisdentur. *'
(^^£,5 (-xccpcris, qiiatuor tcrtiam cartilagincm primx iunocntium,illicniminiiilcrtione ncr-
Jyl uiaili ttn, t^ > 1 , ~ . ? n- - ^ ~rr- 1 r 1- ^
dimUcflituti. ucam natur.T oblcure cxpnmut . Dciiidc inter eos,qui olla mouet(ctia liLialcnus Ixpius alitcr j
J^i.i.drMo inculcci^quiprimupollicisflcifiutarticuliij&^quipolliccindicimaximeadmouct.lnterma^ g
""{'"^<""
gncis aut huius geiicris cft quadratus mufculus,fcapula dorfo ad mouens,&'inufcuIus, qui
'
4/i.N. nem cxigunt,cuiuIiriodi funt duo pollicis prinium internodium flcftcntcs, qui a rranfucrlo
'
lo £4.il.
uicula enafcitur,quemadmodum &: is cuius auxilio brachium attollitur, cx fcapula quoque
'
Sl ciauicula proccdit. Paritcr ctiam ' rc(fti abdorainis mufculi,a'' cartilagine pubis ofla in tcrue
intcgrjrit
nicntc,&:abipfisoITibus cnafcuntur.adc6,utquidam mulculicxpluribus oflibus, ali] cxofte!
fi.U.ut.
cartilagincq; non inepte principium habcre diccntur, Alrj ex ciufdcm oflis pluribus proccfti,
t 6ti.<5. bus enalcuntur,ut prior flcclcntiu ctibitum, qui ab cmincntiori fcde ccruicis fcapulx &' pro-
'
ccflu ipfius intcrno, qucm anchorx aflimilauimus^cducitur. Ab inlcrtionc uero intcnrum eft
diccrc,aIios in os,ut quifcmur, &
tibiara caput^ moucnt, inlcrt.alios ucro in cartiiagincm,ut
T 4 laryii
214 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
Afia; in
ryngis omncs,& quipalpcbrarum motuum autorcsfunt,& qui narium alas moiKnir.
cutcm,utlabroruramufculos,aliosin aliud quiduis,utoculorum mufculos in duram ocuii t,:
nicam.&T pcnis quatuor mufculos,in pcnis corpora,& urinx mcatum, dein tcftis mufculu, in
uas faucn a tcftibus furfum dcfcrcs. Ad
ha;c mufculos refto intcftino proprios,in cius intcfti.-
ni cxtcriorcin tunicam, &
circularem ucficsc colli mufculum, ad mcatus urina: corpus applan-
tari inferi^ cernimus. Cartcrum ab infertionc mufculiifto quocp modo difFcrujit. Quidam
&
apluribuspartibusenatiinunicaminfcruntur.ut mufculusbrachium pedtoriadmoucs, &is
qui brachiil attollit,cx pluribus orti fcdibus, duntaxatin humcri os inferuntur. Ita ctiam qui / 10 u.:
brachium deorfum trahit, ex plurium ucrtcbraru fpinis oritur, attamcn in unicuiri humcrios
lantummodo dcfinit. Pari ctiaratione SC fcapular motuu autorcs mufctili ad unum omncs,cx
pluribusolTIbusiniiium fumunt, &:unitantumfcapulx implantantur. Qtudamucroexuno
oftc cxorti in plura infcrutur.^ Mufculus cnim qui a fcapularbafi prodit,rcfpirationiqi lubmi, g 7td.L.
h sUh.Q.S
niftrat,inofto fupcriorcs thoracis coftas inferitur.Eius quotf generis funt.^qui quatuorpcdis td.^.t^td.
& manus digitos cxtcndunt , deinde qui nafi alas fimul fupcrius labrum mouent , in cutcm s,dc »3.
'
cartilagincmcpimplant5tur,qucmadinodum&lcptumn-anfucrfuin,quodalicubioni,alicubi j M.F. I
cartilagin innafcitur. Qiiidii etiam a pluribus enati ofltbus in plura quoqi infcrutur,ut mufcu kiiu. F.
i
lus a ccruicisucrtcbrarum Ipinis cnatus, qui in aliquot fupcriores thoracis coftas implJtatur,
thoraccmqj inouentium in hominc tertius habcbitur. Pra-terca dorfuin inouentcs mufciili ad
unijomncs,inhuncoi-dincfcrcrefcrutur.Itcinhis diffcrcntiisilla:cofcntiunt,quxabcaquani
mouetur pdT' mufculusinouct,particuladcfumiponent,quumomncsmufculicius,ctiiinfcrutur,pariisuo
ticula.
luntai-io motui prxfint.Porro ab infertioine &
ortu fimul alia fumitur diflcrctia,quu ali] mulcu
li ab illo oftcoriantur, quod moucndo ab iUis offi,cuictiainlcruntur,alligaiucft,proximumci!
uifitur.ut' trcs mufculi cx ilium offc m fcinoris os infcrti " feptimus 8d" odauus
tibiam moui n / 9 td.^. la
tdbuli -^.u
tium,quiafcmorisonccnatitibixiniplant,uur. Aliiucroafupcriorialiqiioofre,&rn5illi,cui
tuh.s.
in lcruntitr,proximo origincm diicijt,ut mufculi tibix motibus famulantcs,qui amagnis
ofti'
»1 s lab. A.
bus ficro conncxis-principiu obtincnt, cx quorum numcro fiint uniucrfi tibia moucntes,
olli n jM.n.
fcptimo &: oclauo tantu cxccptis. Iftis rcfpondcnt. qui fccundu cubitiaut tibixlongitudini m
forjnd
cxfcn fi dioitos adcunt. Forma ctia oinnium mufculorum haud cadcm eft.Quida enim fint,
quos inud aut laccrtx (fi ipfis pedes tantii abfcflos finxcris) ac pifci mufculo,&: aliis multis pi-
feibusappofitccofcras,utfcilicctinufculicaput,laccrtx,autpilcis,autmuriscapiti,uentrcmaii
tem corporis trunco, tcndinem ucio caudx afsimilare qucas. Eft autem huius ordinis miifcu
lus," qui ab intcrno humcri tubcrculo cnatus, ac radicis poftbrachialis offis, quo indcx fufti- Oj tit.A.
fUd.^:.
netur,infcrius,brachialis flcxioni fubferuit.Talis etiain cft,' qui primus in tibix anteriori fcdc
gantcr accedtlt. Vnde etiam arbitror, inter rcliquos corporis mufculos (quafi nulli cftcnt ali))
qui ad pollicis primum articulii habentur, Bruxellenfibus,& alijs quibufda nationibus
iflos,' q ttd.t.
II tdhukin
chiumdccliueaddorfumuellit. Alif quatuorconftcntangulis,utfcapulani dorfoadmouens
fcrtd.
'
mufculus, &: " motus in pronum autor eft, qui ambo etiai quo,
qui ad brachialc pofitus, radii t to ta.r.
danimodo quadrati funt,ut &:latus fub colli &;genarum cuteoccurrens " mufculus.qui ex car uvtd.X.
X itj.r.
nea incmbrana coftituitur. Ali] etiam quincp angulos exprimunt,ut is ' qui brachium pcdori
adducit,quainuis iUum alrj non itacxaflc illius latcra pcrpendcntcs.triangularcm cftc aflleruc' huLe
rint." Qui cx fcapulx bafi natus,oflo fupcrioribus coftis infcritur,fi obitcr fpefletur,quadran
gularis apparebit, at fi ipfius in coftas infa-tioncs quis pcrpcndcrii, tot angulos illius infcrtio.
b td 0,cr
tribuct,quot digitis implantari uidct. Atcp huius etiam figurx cft,abdominis mufculi
j
iiis latcri '
chdTdit. 6,
obliqucdefcendcntiscxortus,&:quorundamthoraecmmoucntiuinfertio.Scd plurcsanguli 7>8.
ctiam tribuutur mufculo.latum tcndinem fub manus cutc producenti,&: aliis omnibus in plu,
rcstcndinesccfi&ntibus.Vcrumangulis hispoftpofitis,mirabiIisformxeft"mufculus,fingu CtltA.Ci,
t7«.x.
d.ftercnt.isl.quidoco,iftat,al.oscirclo.igos&g,-aciles.uteum"quiab,l,umon;sappendi,
c,santcr,onparte iii t,b,am fertur. totiusq; co.-poris lo.igiftimus
/k.r.s.
iculi.s a fcapula ad hyo.dcs os produflus,
cft, &: ctiam araafis.' Mu-
.,fig.
B. pro fua proportionc fi.r.ilitcr lo.ious°& aracl.s cft
. , ,Jo
^"'^'"^^'iioduni &: teftiu,ii
>'
.nufculi. Ali, autcni ampl. & longi quoquc funt, ut S5dom,.i.s
obl.qucdclcmdcntcs mufculi,&:fcptum tranfuerfum. Al.i breucs
&Ii,utintercoftaiis,
quoru.r. a.npl.tudo fecundum duaru.n coftaru.n intcriialli a dorfoad
pcdorisos duifiiim
proccdit.Tanto aute lo.igiores u.funtur,d,ftaua a fupcriori cofta ad inferiorc
fpe(ftantc,quaii
to ipforu.n dudus a cofta ad cofta.n rc(flo obliquior eft,ac inlatus niagis dcdinat. Huc quocp
rcfcrri poftc.it infertionis princip.]c[! for,n:c,nam aliud pri.icipium uclut pi..ic"to ta.itum fit,ut
b j
(.<..7. niufculi laiu.n tcndincn in .nanu produccn t.s p.-incipiu,&: pri.ic.pia coru.n' mufcuIor5,qui
^;J;°™\'^'"''f''''^PP"^,f'.''^'^P™"«.,int.b.x
: 10 U. r'
'^^P'^'!"" pnormaiorcp
rcccnlcb.tur.Alr) rurlus mulculi n5 linea; fimplic
^^^.'t^ I"'"
.i.itub. ™^f"Ps:'''^ciciritue,iafcuntur,ut'= tresqiiiabiliiiinoflJrfonuradeunt^&^-mufcuIicauamgib
- bamq; lcapulx fedcm occupates,quorij; opc brachiu circu.iiaoitur.Ouiiictia
ha: Iinca: fupcrfi-
/.;.:.c-^ .....Xl ; I C/ i_ r ri 1- -t. , . .r .
pueautc fcptimus et" oftauus, fic pcdis motus autorum"' quartus,a fibula principium ob
& f (tjiu.
tincns.Minimi ucro funt,'' qui in tcrtix cartilaginis laryngis bafircponuntur,8<: qui primam
cartilaginemfccunda;copulant,deinpropri)Iai-yngisfereomncs,ut&pcnisraufculi.Reli' ^
^'^
uus,ubinonusillisincumbit.Liuoriftcmufculisaccidit,pcculiarisipforummcmbrana;gra- j^,^duii
tia, qux intcrdum adco craftTa cft, utprorfus non uidcatur pcllucida,undcquum craffaner, buUA,t
ucaqifit,&carofubtus rubcat,autnigricetpotius,facilecolorexnigro&albopcrmixtuscO'
ruborinoinnibus horainibusoccurrat,utifane ncq;fangui
furgit. Qi.iamuisnoidcracarnis
nis,quocarocnutritur,naturaeadcmcft.Porroalbamhancmufculifubftantiam,quc adhuc
Kleriiuinnf £.xcarniscft,infcrraoniscontextunerucam,quafidiccrcrausligamctofam,appcllabimus,hac
culo7tipcns.
uocc illam £1 carnca diftinguctes.ucrum qua; in harupartium incdiacft,non inopportuneliui
LjMidl da nobis uocabitur. Par ctia fitus omnibus raufculis non contigit,quonia ali) ad corporis ha
Differrncu hctur fupcrficie,cuticp accubunt,ut omncs cx carnca mcbrana coftituti.ct ali) innumcri,quos
ferefcmperinier articulorumraotorcsprimosrccenfcbo. Aliipcnitus reconditi delitcfcunt,
utinpoplitelatitans'mufculus,pubisoniumforami'nibusproxinie ° attcnfi, fub ftomacho
j-,^,^ ^
"latitantcs.Ali-irurfusfecundummcmbrilongitudincirilocantur^utorancsintibiarcpofiti, g ««.f.
illotantumcxcepto,quiinpoplitcoccultatur,obliquura'qucfitumfibipcculiaritcruendicat, g-sm.-t
ut&'illiquiradijmcdicpropcmodumlongitudiniinferuntur,propriis9radijraotibusfub' ^'^^y'^
\
fcruiunt.Tranfucrfimautemfcrtur,'' quiiuxtabrachialelocatus,radiuminpronuramouct.
Qi-iinctianidiucrfummufculorumfitum,feupotius fibrarum du(fi:um,abdominismufculi k
oblique deorfum in priora fcr.atur,'" alrj furfum obliquein prio- ' ' ""-
clcganter oftendunt,quu' alij
fihdru ra," alrj rccta furfum,' alij prorfus orbicularim tranfucrfimq) . Fibrarum genus omnibus fcre „ f^^^^'
gmere. mufcuUs uiium duntaxat fimplcxcp cft. Nifienim'' raufculo brachiura pccloriadduccnti, & o eu.a.
etiam illi qui'' fccundus intcr fcapulam mouentes cft,duplex,& genarum labrorumqj^mufcu
lismultipliciusadhucfibrarumgcnus tribuerimus,fingulisprorfusmufculis, unicuratantu r
fibi-arunigcnus,mufculorumducT:ui&forraa;magnaexparte rcfpondensafltribctur.Mu' f.41<<.h,
fculi autcni,quos abaliorura nuraero uidebaraur fecludcrc, itafc habent . Mufculus brachiu
admoucns , fibras quafdam cx fuperioribus dcorfum,ucrfus cxtcriora duflas exigit,
pccftori
quafdamuerbab inferioribus furfura , etiam ucrfus cxtcriora. Qtiifcapulammouentiumft'
cunduscft,quafdaafupcrioribusdeorfuminpriora,fcucxtrofumprotcnfas quoq; obtinct,
autc ab infcrioribus furfum fimilitcr in priora,aut cxtrorfura Vndc illis duobus duplex
alias .
fibrarumgenusaccidit,qua:inillocuiusopcbrachiumpc(5i:oriadmoucmus,inaliquafui(c'
dc,idcf potinimuniiuxtainfcrtioncm,inftar X feinterfecant,leudcculTatimfcruntur.IlIiau<
tcm, qui inter lcapulam inoucntcs fecudus ccnfebitur,nullaobtigitfibrarum interfcctio.Rur
fus fi labra inouentiura raufculorura,qui ab iiiferiori inaxilla, &raalis ortum ducunt, inlpc-
xcrimus,uari.ainprofcd6fibrarumiuxtainfcrtioiiemdifFcrentiamiiituebimur.Qucmadmo
dum&latummufculum,quicarneaconftatmeinbrana,fibrasredas,obIiquas&tranfucrfas
cxi'
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II. txy
exigcreconfpicimuSj&proutetiamdiuerfa^fibrxhismufculisobtinguntjitaqiiocpdiucrfis
famulancurmoiibuSjproharumillarijmuefibrarum tcnfionis remiffionisqjrationc.Adhcc,
quid dclingua diccmus,omni fibraruin gcncrc intcrtcxtacaliud fanc nihil, quam mufculis &
diucrfas adcffc fibras
, &
has fcorfum fuis fubfcruirc motibus.Ncquaquam cnim hanc fihra-
rumincodcm mufculo contrariamfcricminficiari poffumus, &prarcipue inillis mufculis,
ubimutua pcrficiturfibrarum intcrfcciio , feu ubifibrac dccuflatimfcruntur. Nollcm cnim
adco aliorum Anatomicorum(qui omnibusmufculisfimplcx&unicumprorfus fibrarum p^/,,,,,,
gcnus ailcribunt)placita turbare, ut mufculo brachium clcuanti, &
multis fcmur mouenti- dlHif^pLi,
figu.indi- bus,diucrfas fibras cumnupcrdiclis mufculis aflignarcm,' itauidclicctacfialiudfibrarum ""'"«•«jrW
u6a.'.<- 11
o^-nus in mufculo brachium cleuante conftituam,quod a clauiculis pronatum dcorfum ad "'/""'^
,
aiD.dc-
mfimummulculiangulum,quohumcroimplantatur,obliquerctrorfumtcdit,ctaliudquod Urtnimur,
;«c.tiiD. afcapula;fpina,dcorfumctiamobliqueantrorfumfcrtur,&aliudrurfusquoda coniunclio
iii/iif.Ti
j.^j.funimihumcriadcIauicuIamrcclotramitcdcfccndit.AtqjidcmferedcomnibusmufcuIis
'
exlatoinacutum coarcT:atis,auttriangularibusaffirmaripofrit. Vcrum liccbitpcr meipfis
unum fibraruin gcnus aflignarc^fi modo interim has diftcrcntias, a fibrarum ducftu petitas,
utinuncfcrepropofni,fubinteIIcxcris, acetiamfibrasnoa;que inomnibusinufculipartibus
collcctaSj&tenuescncdidiceiis.himufculiscnimacutocapitcenatis^&incranumtcndinem ^ fih-dnM
finicndbus,inucntrismufcuIiincdio,ubiiscraniflimuscft, fibra;tcnuiffima-,inuiccm pro- "'"/'«^'cik-,
tionc,quodilIiaccidit'mufctilo,quiafcapuIa;b3fienatusoc"tothoraciscoftisin(critur.QLiin
, ^f, r
proprie rcponendueflc,ubifibra;mufculiinuiccminuscompinguntur,accopiofibrccarne
contincniur
:
hyoidisospertinercciiccbam.DcindeVefloabdominismufculoexabundantiqucdamtranf
ucrfimducSa: impreftionesinfunt, qua?illos mufculositacxornant,acfipluribusuentribus ^
^^^^ ^
cfformarentur. HuiufmodiueroimprelTioncs lcvilincamcnta,& a'rcCi(criptioncs,quas Gra; u,,,,,,.
ci!iti&).5(t$icsUocauere,funtuclutialba:quxdamIincc,in mufculialicuiusfubftantiaimpreffc,
nfalhnn quarum quum frcquens nobis mcntio incidct,non abs rcfeccris , fi has in rcflis mufculis atcp <"
etiam qui fub ftomacho latitant, in mufculorum tabulis intucri non grauaberis Qita' 3
fjs ,' .
" ''''•'''l
turfitu,acfecund3ECartiIagini tcrtiam committunt,hifiquidcmininfertioncncrucumquid
comonftrant.AtnonfoIumilIiquialiudpra:tcrosmouent,tendinibusdcftituuntur,ucrum x
(etiafifccusinPrimodeMufculoriimotuGalcnusfentiat)coruquibusoflamouctur,quam ^sm
"^'
pIurimitcndinibuscarcnt,ncqueininfcrtioncmagisnerueumquid,quamomncsmufculiin ''"^,
fuisucntribuscommonftrani.l5ftautcmciusclaflisinmanu,'quipolIicemindiciproximead z6,-!fig.
ducit^dcinduo^^quiprimumpoUicisosinfleclunt^ac' quiadbrachialepofitus, radrj motus «p Jii'-
iuDronum autorcft.hitcrcoftalcsetiammufculitcndincpriuantur,ut&iIIcgrandis'' mufcu f
lus,qui a fcapula ortus octo iupcrioribus thoracis colTisinlcntur,demde is qui aclauicula in c 7 ta.x.
primam ferturcoftam.Atcpitaetiaminfignis'mufculusintermoucntcsdorfumnoinfimus, «iytaL.
quidam,latimcmbrancicpfunt,utfexocuIiniufculorum tcndines,&'obIiquorum,&'"trafucr
foruniabdominis. Aliiomninoterctcs,ut" quicxcubiioproccdentcs, digitosfic<ftunt. Alrj
paulo minus tcretcs,& latiorcs nonihil,quam profuiidiorcs, ut° tcndo in calccm infcrtus,& ' '"^>
tcndo in latum ccflans tcnclincm, priufquam bracIiialcatiingit.Etalii tcndincs brcucs fiint, „,\;'u.a.
-
diamradiiIongitudincminferiionemhabent.Aliiautcmlongiffimosedunttendines,ut mu °
, &
gracilcm tcndiiicm,priufquam gcnu articulu pror
fculus ab extcrno fcraoris capite natus
J ^
fusfuperauit,educens.quinetiamisquiIatuminmanueducittendinem,&omncsquicxcu- u.r.s.
bito&tibiaprocedcntcs,digitorummotibusfubfcruiut,&pra:tcrnonnullostibia:infertos, vttb.Q:.
tib.
isetiam,'qui exilium oflc natus, in maximam mcmbranam omnibus
fcmoris amplcxanti- ^
busmufculisobduclamdcfinit^actibixoffijfibular^infcritur.Mufculiqui tendincscducut, 5 i,ut J.
alicubiab extremo porrigunt.Tcmporalis tamcn,ex fui corporis mcdio tendincm cmit-
illos '
tere,GalenoinLibrisdeVfupartiumdicitur.Quidautcmhacdercfentiam,Capite dcMu-
fculorum
L 0
dein H.
duminpa.rc.schfand.iu.,utmufct.Iicxtibiacnatitcndo,quiinpcdisplanta.tcrt,isquatuor
d,g.iorumon,bustcnd.ncscxporrigit.dc.ndc''quibicorn<tcndincin
poftbrachialisoflkin,
.lcr,tur,atq. ad brach.aks cxtc,i l,o.ac,n
c 9 t.i. z. iuuat.' Q.ui autcm indiccm mcdiu
cxtcndcrccrcd,iur,,nharu,n d,fFcrcntiarum mcdio
. &
anularcm man us
confift,t. Hicnamqucncqueplurcs cdu.
c,t tc,id.ncs ncquc ciia„„pfius
tcndo 01 plures diuiditur, fcd mcdium quid
intc, ia,ii diflos
cx,lt,t.lv.u,fus pli»-cs nii.fcul, ununi cft,ciunt
tcndincii/ trcs cni.ii fura: maxinii.tcndincm i,.
e ij tub . c, nu,,i,,,^aIccm,nfa-unt.I,,ffipcr&ct,biiumcxtcndcntcs%iiufcuI,-inunun,coeunt,unam&fi
d,c. mul.n(L-rt.onemcftornia.,t.
Prxtcrea&trcs tibiani cxtcndcntiumniaxinii, /nunuui
fSt.ib gjy, quocp
idank. tend,,iem,cuj^patclla,i,,,i,,afcid,ximus,coIIigu,,t,,r.AtdcmufcuIori,mnumcro&coneurfu
aliqu,clnuncfub,,aa,du,nucnit,&fiquidcxn,ufculorumdifrcreniijso,iiiftumnt quu,nfe,
orumfinguIospcrci,,-,-.T,,,iLibrihuiusp,-ogrcffi,cxpI,cabitur.Qi^
poffit, niutculos quo dam habcrc, qui fuo
moiuiopponuntur, al,os,ut fle&ntibus digitos fi^^^^^
opponu,itur,qu,cofdcmcxtcndunt.bicquicaputi,,el,nant,eontrariose.xigunt,quiidc,firur c,-^^»^t;
gzzfi.lib. lus,iipoftc,-,orercleucnt.Atquidammotusffiinulir,habentcotrar,u,,i,tcftium,,a,,quc^-,iiu
lculis null,, qu, tcftes dcorffim trahant.opponuntur
Ncqucctiam anumftirffim " uclk-ntcs
.
h fi . c.i .
ft
quieundcp,-,uati,ndco,-ffimt,-ahat,oppofitosadipifcuntur.Vincq,ct,amci,-cuIarcsiIl;
qui
rcci, intelhni hncm,& ucfica-cc-uicem amplcxantur
,
&
poftmodum mufculi a nobis inucn
t,,la,-yngis opcrculu,quodl«;,AW;t Gra:cisd,eiiur,ffirffim
atqj in antc-iora mouent
nul,
losquocToppofiii,,ioiusroeiosobtinet.SiectiamamufcuIori5munercdiftcr«iapcndct,qu[; A,nun„r.
a,,,-eft,sprxfintmoi,bus,utquiquatuor&,,iani,s&pcd,sdigitosextendCt.AI,iduntaxat
obl.q.us lubm,mftrantmotibus,utrad,i motorcs omnes
AIi, .
utrinquemoiumpra:fta„t
& 4 o. emm apccronsonc&cIauicuIacnatusSiiufculus.acin mamillarum occipim 'fi
oflis proccC
iu,,iinlertus,qi,undext,-oeftIatcre,unaeumfinift,-ocontrahitur,c3pi!tflcx,onemrca,flima
cxpcntur.fi ucro is foIus,quiefc^tcfiniftro agit caput finiftrorffim,
in antmora eircriucrtitun
DE MVSCVLOKV M NVMERO
Caput 111
RDVVMdifficiIeqjcffi-,,iiufculorumnumerumpcrfequi,acfemeI,quoC
uniucrficorporis^r,ntrcccnfcre,pra:ccdcnsdeMurcuIoru,r, diftirav
tiisCaputIiqu,deratisco,ii,T,onftraffcrco,-,nonranequodilIumdercri
bcrcprorlus impoffibilefit, ^cd quod uaria cademque non
admoduni
!,4f<!.. dcnurculoruni numero unicuique rentcntia efl^e poflit
abftirda,
Ali
qui.sjiaiiqjtmum dicctcflcmureulum/qui brachiiipertoriaddueit co,
^flff^S"'
^ quod nuUa lu, partc fib, non continuus contiguusquefit. Aliis uao du fil>r.:sfi/tui
oru.n,iiulc,iloru„ilocoillumrortafliscenrendumcontcndct,qu6d omncsfib,-a;ipfiusnoil
parc 111 da&am obrcruent,iprccp murculus utcunqj contrarios niotus '
\
' .
uerum apud Anatoniicorum pra;cipuos non dcfuillcuidcntur,quiduos hunc clTc diccrcnt, iMtim "
p'^'^'
unum a c!auicula,alterum a fcapula oriri contcndentcs,ac motibus , non autem continuitati „ mdm
•"!"
animu adhibentcs.QLunctiam prxtcr alios plcrofquc his adnumcrari poffint, fcmoris moti'
&
bus famulantcs omncs,' qui triangula: figura? proximi funt, interimnuUam difmnflionis ^"^ ^^^^^
aut incontinuitatis notararcfcrunt, ucrum fibras ueluti cx baO adconu mtcndcn tcs , &
idco „ :;.„
non pariprorfus du(fru delatas fibi uendicant.Fibrarumctiam dutftus diuerfitas, aliis' qua^ -^''^^'^-
tuorintcrcoftalcsmufeulosinucrarumcoftariiinteruallisconftituit,proptcrdiucrfamiIlaru
inter coftarum olTa &
cartiiagines feriem,nihilominus tamcp. continuitas feruatur, undectia .i„,j^, e_ e _
aliis duo tantummodo in toto inicruallo rcccnfentur Scd & mufculorum dorfum mouen-
.
er ia-rr^or
;
tiura 'quamplurimi,uarium mufculis aflcnbi numerum indicant,quum alius continuitatcm Jj',/"".
pcrpcndcns,unumutrinqucftomachofubic(ftumeflc dicct.alius fibrisSi: expiantationibus p„y;,,
'i "-
Aimprrfrio infctitur Alius . non oflibus,fcdquibufdamleuibusimprcffionibus, infcriptionibusq; at.- '-'
ti-:nn,o,
iTiinis,exipant. Aiiitamceamorigiiiisdiucrfitatcmnontanii,utciusgratianiufcu!orumnu-
jTierusip!iscxcrelceret,fccerunt,ctfingulosuniuslocohabucrunt.Athocpoftremummagis
^
adhucufuucnit,inanicriorifle(ftcntiumcubituiii'mufculo,quinullis,quodfciam,duorum
numcrohabitusfuii,ciiamfiduodiltin(ftacapitahabucrit,8>:magiscjuam nupcrdiifddii-cni ^[
pta.Qiiamuis in communem conueniant mufcuii ucnirem , qui unicum tantuiii cducit tciv
dincm,adco utad capitarcfpicientibus,nonidem omnibus placiium fuerii.Qiianquara id ii-
conftitutum fuincuidcbatur,utununidiccreni mufculum, cuius capiiain cundcm mufcu
lis
liuenlrcm porriguntur, quodiani diclis fit mulculjs , atcf plurium mufculoru uicccos habc,
rcnt,quicifiinuiuinicoeuniiendincm,ucntribus tamcnnoncontiiiuantur.Quodexa(ftilTi'
iii(;in(urc'"mulcuiisobicruatumcft,quuramufculos ualidumillumcaleistcndincm confti- >" H''''"-
"''^'
£ucntcs,totnumcrocncuoluni,quotucntres,quitrcsuifuntur,duonimiruma femorepro-
duc'ti,quos ctiam quatuor aliiscnumcraios dixi, &
icrtius quiliuidus cft, S<:pcdcm moucii- ^
^
tium quartus.ldcm quoq; maximis tibiamcxtciidcntibus " mufcu!is,feptinio uidelicct, otfta- jj^^^'
uo&:nonoiibiamiiioucntibuscontingit,quiclfiunum tcndincmtibia;infcrtumunaprodu
cant, tamcn quoniam ucntribus noncontinuantiir, plurium raufculoruniloco cenfcniur.
Atmiittths, Cctcrum tendinum raiio talis cft,utomnes unum numcrcntmufcuIum,quiuno enatus capi
tc,unicumeducittcndineiii,eiiam fi illc poftmodurain plurcs diuidaiur,.quemadmodum
°mufcu!oaccidii,quitertiosquatuordigitorumpcdisfic(ftitarticulos.Iiactiam raufcuiusU' oi+fjt.s-
iium caputhabcns,etadhuccarneusinplurcstcndincsdiffi-(ftus,quiciufdcmmoiusautorcs
exiftunt,uniusniufcu!ilococoraprxhcndebatur,qucniadmodum''niufculus quatuorma- Psj-^-s-
&
is etiam'' qui tcrtios inflccTit, a quo nos
nus digiioru,fccundos fle(ftens articulos, illuiii fuo '
diftingucmusloco^^quipoliicistcitiumintcrnodiumflcelit^quodisabiiloprorfusfiidiftiii' reti,<.
<ftus,&: fi alibiforie illi continuus ccrnatur,id obfcure adinoduin in prim(3 tantum cft
exortu.
diuniatq;anu!aremraanifcft(>cxtendit.Verumfitcndiiicsindiucrfafpecicoflainferantur,dif
fccflionum pcriii niufculu,qui tcndines cducii,pluriuin niufcuiorum numcro recenfent.Que
admodunonnulli'mufcuiri,quipolliciduostcndincs,ctunumbrachiaIisoffipoIIic(;fuftincn j ,o^„;j6.
quidcm tcndints ad poUicis motum.brachialis au tc, ad brachialis." Vcrum talc quid in antc, » +"
DG HVMANJ CORPORIS FABRICA LIBER II. 2,1
rioritibfefcde magisadliuccftconfpicuum.admcdium
cnimlongitudinistibia-^amufculo
quatuorpedisdigitosexrcndcntc.farnoluscduciturmufculus^quiinpcdiiosminmio di"i.-
topra-pofituminfcritur^atqucadpcdisclcuationcminantcrioraiuuar.quumdioitorumiii-
terimicndincs^digitoscxtcndant.Adcoutalicuiuidcbitur.duoshlccnumcrandoscficmu-
fculos,aUeriucro unicum,prout hicc.Mortus continuitati illc ucro
, diucrfis tcndinibus , &in
uariaofrainffrtionibusdiftcrcntibusqjfuncaonibusanimum adhibucrit.Ncqiminorcm
in Aftutua con
x^u.s,T. numero obfcuritatemparit.mutuus mufculorumconnc.xus." Qui cnim
a pcctorig offis fum.
moenati.in os v rcfirrcns infcruntur.intcrnis fuis latcnhus adcoinuiccm
adncctuntur.utquis
hosduoseffc^alius autcmunicum nonincptedixcrit.
Quodctiamillicommoniirant'' qui a
y,,-li.u.
drcuIarianimulculocnati>ic(icxmcatum,ubtprimumfiibpcniscorporibuscxporrioiinci
+9 • pit.ianquamduodigiti^amplcxantur.NumcrictiammufcuIorumobfctiritatcmiuactcorun
ccncurju>
dem concurfiis^cxquoruin albo quis
alius,ille profecto c(l, qui a coxendicis
fi
oflis appcndi,
.(low.t.ii ceenatuSjUalidusdeorfumfcriur.&admcdiafcmorislcigitudincm ncrucusfaftus.altcricar-
u.,,r. nofx particonnafcitur.cui fcmoris os initium pra-bci. A 19 amba; parics , ea fcilicciquir
a co-
xendicc ducitur,& ca quam fcmori a(Ia-ibimus,unum icndincm fimul
cfformaiu, clatifTima;
fibute pariirobuftiHinieinfertum adeo^ut &
unum duos mufculos ab aliquo hunc rccen-
&
ferinihilprohibcat^dummodoaucradcfcriptionenondeclinctur.Kriiautcinisiibiammoue
tiumquarlus , in hominibus fimiis conformaiionc plurimum difK-rcns. Simix
enim mu-
fculoafcmorcnihiIadnafdtur/cdisuniciis,ua!idus&IaiusclfmufcuIus,quiobhoc ciiaGa S ecuTuio ILi.
de AJmrj,
lenofcmpcrLatus nucupatur.Aiqjhincfii, ui toiofermonisprogrcnuaccuratc
mihidcmu flruv,i„d,ffl.
fculorrinumero coftitucndum fit.ad quosiamtcmpcftiuumcftaccedcre,neprolixiusinc-e
nerali mufculorum cxplicationc harfiftcuidcar.Cxterum ne quid obfcuritatis fcquens parmc
oraiio,& pra;dpuequum cutis motorcs pertraflaturus fim.aut quoiics crebra Carnofa; mc
brana;mentioincidet,nunccuiis&mcmbrana;ciusnaturamprofcquar.
RT E S hocCapitcdcfcrihcndcealitcrdclincarincqucut,qudmiii^cfima Quin
ti librifii^im utcunip txprimnntiir,iuxta r,f, t,dcin
cr in ui^cfimafiintafi^qura cniJdcmLibri,
iuxtadcxtrammamiUam.Vcruiniflcepartestalcsomninofunt,qiiascitraomncmf^iiyain nc^
mo non noiiit finiodo aut ipfcfcSlioncm alicl^uando a^grcfksficrit,aiit[ccanti afhtcrit.
yiconncxut
pari rationc omnibus fubiedis ipfi partibus adhxrct^conecliiturqj.Sccus cnim in manus uo^
Ia&pcdisplatafi;bditispariibus adnafdtur^aliicrrurfus in frolefibifubditarmufculofxfub
ftantix,& altter in Iabris,palpcbris,aiiribus,nafo,ano ac pudcdo, &alitcr pcr uniucrfum cor
pus,fubfl:ratis pariibus cutis commitiitur,ac inter fccandum,diucrfarationc a fubditis aufcr--
tur.Deindeinomncscutisregioncsnona;qualiseftncruorumdiftributio,ncccuiisciia un^
.A ncruorum
decuncfeadem craniiics.[nterna:emmmanuumcuti,pIurima;neruorumlibrx porriCTutur, coptd.
ucrticis uero cuiipaucift:imx.Qiunciiam fadcicutis mollior& tenuior,uerticis autcm,&pl5 jdinolliit.
ta: pcdum durior uifitur.Qiiac internam fumma; manusfedcminueftii nifi labore callofibr
(
£uafcrit)cxquifiti(fimeinduriticmollitieqj intcrrcliquamcutcm.&omniaprorfuscorpora,
rnedia eft, quam proximexquali ad pondus temperamento acccdens. Vtcunqiucro fit,cuiis
hominipromagnitudinecorporis tenuior,quamanimantibus quadrupedibusobtigit,qua-
quam ctiam homini profeclo in ucrtice,dorfo,cruribus &pedis plaiita crafta fiiadmodii.fcd
non oinnibus crqualitcr.Qtiinetiam alia; cutis partcs prorfus immobilcs funt,& ciraimadu Anmu.
pertinaccs,utuola;&p!ania;cutis,alia:uerfatilcsquidemfunt,fcdnulloagunturmotuuoIii.
V i tario.
2?Z ANDREAE VESALIl BRVXEfc.LENSrS
rio.uc totacorporiscuus,eaexccptaqua:mouctur,cftautcmhxcfrotis&faa'ci uniucffa,8i
qua: antcriorcm coUi fedemjatcracp complcflitur. Atq; harc iiiotu participat, aut proprrjs in
hoc famulantibus mufcuIiSjUt frontis,colli,gcnarum & labrorum,aut uicina; ipfius cutis <:;ra
y4pi!ii.
tia,utmalarumcutis,qua:mufculisclcfi:ituta,fimuIcumproximaipficutcrnouctur. Qiiod
quidcmaliacutisfcdcspilofafit,utucrticis,axillarum,pudcdorum, in uirismcnti,#.ia autcm
& plantar cuiis, omnibus confpicuumcfTcarbitror.
penitus pilis orbata, utintcrna manus ,
AfijMimi, Quemadmodumncmincmlatcrcfcio, cutemaximam totiuscorporispartcm cfic,perpctiio
contcxtucflormatam,nifi quod tcnuibus foraminulis, ad fuliginoforum excrcnicntorum
propulfionen\&pilorumgcncratiojiemparatis,pcruiafit,atq;ctiaminpalpcbris,nafo,auri,
bus,orc,ano,pudcndo,&ubiunguibus uiam pra:bct,intcrpcllctur,perforataq!corpiciatur.
Adha;c,cx cctcra cutis regione,intcrnafumm:cmanus cutis(ut &pcdis plantam inucfticns)
maxime coniinua,minimeq)pcrforatauifitur,quod&rnupcrnatorumcutialiquibusaf!cribe
relibuii. Verumhxc fingulahaudquaquamociole,ncqi fi uftra faclaeffc^fuis locis,quura dc
CVTl C VL A
fispartibus,quaccutcobtcgutur,priuatimagendumcrii,dcnionftrabo. Cuti,quam Jliiiix
• Grxciuoc;it,aliacuticula tcnuis admoduni,&; prorfus exanguis obducitur, fupernafciturq!,
propemodum ccparum tcnuioribus ac pellucidis rclpondcns inuolucris , nifi quod alicubi
&pra:fcrtimin uola,& pcdis pIanta,cralliorduriorqiuifitur. Hancquum cuiisuclutqua:da
cfflorcfcentiafit, iiai^t;ti('</la Gra;ciappcIlant.Siucroaliquandoattrituinfcabie,autinuulncri
busexungucntorumapplicarione,autignisadmoiione, autferuentis aquarinfufionc,autcx
logoitincrcaufcratur,8iinterdum ueficuleacpapula? inftaracuteabfcedat,prompiiflimea-
Cuti itmds , litcr^. ac ucra cutis renafcitur^qua: folafanguinis & uitalis fpiritus compos cft,ob quod ucna
^rruospmi-
arteriarum^ alicubi, &
neruorum tenuif!ima: partcs,fincsqi ad cam confluunt , ipfani^
gi.ipfiinffin fimulconcrctx quibufdamcflc>rmarccrcduntur.NeqifaneaudicnduseftAriftotelcs,cutcm
fm ejjc ccm ' fcnfu dcftitucns,non fecus,quani fi carnis cuti fubdiia-duntaxai bcneficio tadus fcnrus perfi^
/•»'"'••
ccrctur,quumcuriproprios,ccrta^fericneruoscxporrigiex Anatomecondifcamus,iIIiprc-
Cipuc,quxin facieeft acbrachio,cubitoextrcmac{inianu,dcindc &cruribus&pcdibus. Pcr
reliquum autem corpus,criam fi non ordinata ferieiieruiad cutcm deducan tur, attamcn com
plurcsin illam definunt,fubipfa9&potinimumadthoracislatcracxporriguntur,mcmbra-
nacurifubch'ta(ut&uenaLipfx)fuftult!,queraadmodiJctiaminQiiartolibro,quiNcruisdc
dicabitur,cnarraturus fum explicatius. AtC)! itamufculorii (quos Carncm Ariftotclcs appel-
labai)grariacurisnequaquamfenrit,ucrtimutidiximuspropriorumncruorumoccafione.
Etquanuisuerticiscutis obfcuriorifenfufitprardita,attamcnfcnrit,utcunqjcriamincommo
diflimumNatura-fucrit^furfumaducrriccmneiniosdiftribuerc^ipfaqseriamcutishlcnonad
moduni fenfuindigucrit.Deindcquisnonquotidianacxpcrientiacdo(Sus,cutcinafubditis
mufculisautonibusquoq>auulfam,&poftmodumfcalpclloiflam,unguibuscpcomprcffam
no didicitfNcqi eft,quodAriftotclis fe&torum quifpiam hic,nefcio quam,Tcrrcfteri
fentire
tatemmihiaftruat,quuneruiadorfali mcdullacnatiipfacutcduriorcsfintj&his adhuc ipfi
tendincs,quospotiliimumfacileaffici,nemoinficiatur.Imofinon minusrationc,quamcxpc
ricntia; fimulfides habenda crit,aufim afTererc^mufcuIorum ucntres quamplurimos (utquo
rundafemuramplexantiu)obtufius quamipfamfacieimanusqscutcmaffici.Atcpcriani mihi
ridcndi uidctur,qui cute ob hoc fenrircpofte auerfantur,qu6d nullum hic fit mcdium, quafi
ueroctiam neruuproprfjs membranisprorfus denudatum.autetiam in mcdio diuifum gra-
uiflinicafficinonuidercmus.quoticsipfiusdcnudatxfubftantixacriorcspulucrcs infpcrg{;
tur.Etfimcdiumctiamprarcerrationcmin ta(flusfcnrudcfiderarcmus,nonneinproniptucft
cARBosA ipfa curiculacutiobnata,&intcrim(utputamus)fcnfupriuata^ Atnuncmcmbrana quo-
mtmkrdnd.
qucaggrcdiamur,cuti pcr uniucrfum corpus fubditam, qux cuticulalonge robuftior cralTl/
or9eft,&fibrisquibufdararis,his,quifubftcrnuniuriIIi, mufculisadhf^retjConnafciturqijCU
riucropcrtinaciuscommitritur.Siquidcm quamplurimxucnx,&pauciffimxtcnuiflima:q;
cutem nutrientcs,& ncruorum propagincs curi fenfum f ommunican tes,hanc mcm-
artcri^,
branam tranfcut,ipfaq!intercutcm,etiIIamprorepentiahac fufflilciumur^mcrabranam^cu
ticopulant,prctcrcoririnuaquandam,fibicpproximamfibrariimembrancarum fcricm, cu-
ius etiabeneficio mcbrana ualidiflimecuii connafcitur.Hxc non candcm in uniucrfo corpo
recrafTitiem obtinct.ueruniquibufda corporis fcdibus, carnofis fibris adaugctur, &craffior
JrrfMm reddita,adcocarnofaefRcitur,utmurculinomincdonctur.Huiufmodiregio,intota'colliam ^
ir.iiu.ciircir plitudinehabctur,& in fronte,ct in rcliqua propemodum facic,quibufda autcm animalibus
'
iwfi icmn
unJccuq;ferecarnofisoppleturfibris,etprxfcrrimiIIis,quxtotiuscorporiscuii:(ut nosfron
j^J?'""
iis)moucnt. Audio & homincs fuifl5:,qui in thoracis regionc,& alibieria in corporc cutc mo-
ucre
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER h. 2;j
uereualucrint.quibusproculdubio membranaha^c.Hmiliscquorumalinorumm
carnolis ^'"^f""
mcmbranisconngic.Porr6huicmcmbranar,quamaliarummcmbranar5nomincvKi(.,.Gra;
ciappcllant,nonpcrpcramCarnofcaclicctumarbitror,quumintcrrciiquas
corporismcm-
branas.hscfola carnora apparcat^ucrequctalisccnfcndafit.Qiiod "''^'^^^™
Arabespaulocxadius' ,
pcrpcndcntcs primiomnium,quodfciam,hancmcmbranamCarnofamappcllauincuidcn,
S™?J^
tur.Atqueidfanepcnitius huuis noftrarxtatis Mcdicorumpra;cipuisindagandum
fucrat
qui panniculum carnofum a Barbaris quibufdam non male me Hcrculcs
co nomincappclla' 'iff
tum,oaoabdoininismufculoscfrecotcnduntA'contraGalenifcntcniiam,acrciucritatcm' J^""»»?™/.*
cuti membranam in uniuerlo corpore,& in ipfo dcmum abdomine
(dequo duntaxat fapcr^ "™°/"'
uidcntur)fubtcndiinticiantur.Alijetliperuniucrfumcorpusamehancmembranamdcm5
ftrari confpcxcrint, adco incpiiunt, uthanc non fatcantur cam
cflc.cuius Galcnus tum alibi
fxpius.tum in Tcrtio de Adminiftrandis fedionibus mcminit.eo qu6d cgo
adipcm rdequti
moxfermoneminftituam)intercutcm&hancmcmbranamoftcndo,fa-pctriumetiamdigi.
lorumcralTitudinc^quodcphominlsmembranatantumacutefcmpcrabfccdat,
quataadipi^
eftcranities.Dcbcbantprofcfloeiufmodihomines.adcathedraroftcntaiioncmfoIumnati,
accuratc perpendere,Galcnuin dc fuis (imi)s no autem hominibus
,
locutum cftc.quibus nui
lus adcps intcr mcmbranam &
cutcm intcruenit, ipfaqjmembrananon fibrisduntaxatcuti
continuatur^iedprorfusundiquecitraalicriuscorporisinicruentuipiicontiouaeliAtqjob
hocnon adcoarduumcftjiominis cuicmfolam,illa:famcmbranadiuidcrc,quami^ifinins
canibus^&rillisanimalibus.cxquibusGalenusAnatomendefcripfit.Huicmnnbranarcapar
te,quamufculorumpropriasrefpicitmcinbranas,leniorillcmucofus,qucmcuii
Ariftotcles
tnbuit,obducitur,obhocfortaffis,ueipfafubic(ftoruinmufculorummotumpra:pcdiai.Idc,
nim membranis omnibus communceft,qux' corpus,quod fitum locumqi aliqiiando
mutai'
contincnt,ambiuntue,uimucofoquodamlenioq)humoreoblinantur.E'quarumnumero
peritona:uin,fuccingcscoftasmembrana,cordisinuolucrum,&ipfademum licramcta funt
ciuajanulimodotendinibusobducStur.Suntita^iriauniuerfumhominiscoipuspcrpetui ad.ps&
cingcntia,nimirucuticulailla,cutis,&mebranaha;ccarnofa.Quibus&;quartumhomincm t"'S'"lo-
anibiensaccedit,ipfauidelicetpinguedo,fcuadcps7nKa^Gra;cisnuncupatus,quinificxtre.
me homo emacietur,undiquc propeniodum in ter cutem, & quam nuper dixin]iis,mcmbra-
nam copiofiffimeconiinetur.Ex uenis cnini coinpluribus &:arieri-)s(fi qua; rcpcrianiur)me'
branamperi-eptaniibus,aiqueinteriIlamcuicmqiprop.agatis,pIurimusfanguisrefudat,me- Vluirpsco
branxfrigiditate,caIoris9(utcredimus)inopia,inadipcmfcupingucdincm,autuia!iictiani i'°f'"f'-
in cornuiis animalibusuocanl,axungiamdegcnerans.Eftnamq;ha:cadipisaduniucrficor.
poris mciiibranas,ligamcnta,8(:(utfcnicldicaiii)adomniafanguincindiga,frigidaq!corpo'
ra,gcncraiionisratio,uidclicetqii6dcxuenisemanansfanguis,frigon'surcongdciur,illisnue
adharreatcorporibus. Scdidinicrima Naiuracautunieftaccuratiftime, nea^lcps
nafcatur
ubinoxiainutilisueeftepoflit.NonenimNaiuraadipcm cerebrimcnibranisobduxii,non
teftiuniinuolucris,noninierna:fedicordis inuolucri, quamuis lamcn corhacnon
dcftituc'
rit,non interna:ligamentorum fedi,qua: tendinibus tranfuerfim obuoluuniur,
ncqueeiiam
p3lpebi-arum,auifrontis,autpeniscuiiadipemfubiccii,nequcctiamadc6niuItum,fumma:
manus pedisqicxtcrna:fedi.Quemadmodum profefl6 copiofifllmum clunibus
obduxii, ut Q»fc «4«
illiadipe,puluinarisuiceutereniur.At(5adepshumidisfrigidiscpanimalibus(cxquoriinu.
mero homo &:porcus funt)plurimuscolligitur,ficcis ucr6 &: calidis,nullus auipcrquam
cxi
guus,ul Iconibus,&:canibus uenaticis,ipfiq? ciiam fimiar.Quanquam prclcr
honiinc,&: por-
cumelericium,nunquamaIiudlcrreftreoccurreritquadrupes,quodinicrcuicm&:carncam
mcmbranam,adipem nancifcatur,utcunqueetiam oues,et glircs illi fubindercpcrianturpre
pingues. Albct autcm adcps,qu6d mcmbrana; cuiisqf,&: alia,quibus
adha?ret,corporaalba^
ne9carnismodorubrafint.Oinniaenim,quarinnoftro corporeab aliquo eniutantur^mu'
taniis alierantis^colorcmctiamfortiuntur.EfridicuIum
prorfuscft,obhocadipemalbum
arbiirari,qu6d aerca; fubftantix compos fii,quum oflc,&: cartilaginc,&: ligamen to, &: tcndi
nibus uix aliquid cadidius occm-rat,quibus nihil a-que tcrreum,in corporcrepcrias.
Adipiin
tercuicmmcmbranamcpcolled:o,cum ufumaflcriberepoflumus,quemuefticarniqifimpIici
tribuimus, uicorpus fcilicct calefaciat frigoris tcmpore, &: fi Soli
homo exponatur , ueftis
quoquc modo refrigeret.calorem quo minuspenetrct,in1iibens<
V 5 C2.V I
154 Andpeae vesalii brvxellenis
(Xyi cyTlCVL^E, CVTIS, ^D I V I S, ET
cariiofe mmbranic natura pcrf:8iontm obfitruari dcbeat.
Caput. yi.
\
TI prxcecIcntcLibro.poftquamoniumcartilaginiimcp hiftoriamabfol
u ijrationcm modumcp tradidi , quo quis hxc ad difciplinam opportune
fibi pararequcat, ita quoquc hoc Libro omnium , quar fcriatim tradeii'
tur,fecandiartificiumpoftcuiufqueenarrationemfubiungam,utquisin
uno corporeomncm mufculorumacligamcntorum Anatomen rcifteag
grcflurus.&ordincabfoluturusfit. Partiumucrb cjuacinfequeniibusLi
brisdcfcribentur Anatomen,proutilliccommodius forcputauero,fuis
locislubiiciam.Nuncaute cuticulc,cutis,adipis,&:membranjnaturrihuncinmodumaggre
dipolTis.Nouaculaacutiori,inabdominc,autquacunqucuifumfueritcorporispartc,cutcm
adadipcmufquercdafecftione,&dcindctranfucrfa(utfaltemunum,auiplurcsanguIosmo-
Uaris)incidts,tamlcuitcracmodcratecutinouaculamadmoucns,utfolamipfam,illa-fainte-
rimcarnca mcmbrana.diuidas.Quod fine ncgocio in hominc facics, pra-cipue pinguiori, &
quumfubindc,&:potilIimu inmulicribusadipis craflfitics,duoruindigitorum latitudinem
in thoracc &
abdomine fupcret,in coxis autem ac dunibus ctiam palma:latitudincm,in mu-
licribusnonnimium obcfis uinccrc,in publicis fcftionibusuidimus Ac proindcfcdiones .
ANATOMICORVM INSTRVMEN-
T O B^y M DR LI N EAT I O.
_AlA Menfa.cuireliijuaomniamodoferiatimindicandafupcrjlcrmintur.
B, B ^JJer tiiuisJcHionibmadminiSlrandisidoneus.
C, C Varia Jiramina.quibtis laqueospro animalis molcadhibemus, quiifimora ct brachia uinciinus,
D, D Eiujmodi anulifuminis manihus pedibusf; ligandis adaptantiir.
immotum feru cfur^
E Hiiic anulo maxilla fupcrior Jibcra infi:riori,catenuIa aUigatur,ut capiit
Y Forpex^quointorti^o^offiiamcommittcntisfilireliquiasprafcindimus.
-^^
V 4 ciyAN'
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
v A N D o q_v l D E M in nouaciila: hamulicj! mentioncmincidimus,at'
qucin fcqucntibuSjhorumacfimiliumjquxadfeiftioncmpcrtinirCjinflru
incntorum non infrcqucnsfcrmo occurrct,non abs rccrit,obiter hlcin'
iVumcntajquibus in adminiftraiionc uti poflisj fubiungcre.ctiam li id in
VimilibricalccficriquoqucpotuilTct. Sunt ucro ha:c paucifflma,para-
facillima,quanquamtamcn adhuc opcrofiora^pluraquCjquamipfe
ucp
AWcii.'< I' '^-g^l iiiinrpiiKlira^rri.im
fi-ri-i.-ini 3rlliiK<.r. (niinit-rjnirii» fim.' Prim.um ita- 4 F.
qui piu. C.V coinparandi funtcultrijquibus tonforcs in radcndis pilis utuntur, &quos uulgo
nouaculas uocamus .atquccxhis quafdamacutascfTcconucnit, quafdamautcm rctufiorcs,
ucrum harum maior fcmper,quam ipfe uelis,futura tibi cft copia. Gligcndc fun t minorcs le &
uiorcs^jquamuis ctiamgrandcsaliquotadcncnihilprohibcat,plurcsautccoemcnds:funt,aut
a tonforibuspetendi,qu6dlcui quaqioccafionein mcmbranis,auttcndinibus,ligamentis^
fundcndiscorrumpantur,atqjquumtragili admodumconftcntfcrro, promptcexiliant,pra:
cipuefinouaSj&acuendo nondctritas,opcriadhibucris Q_uibuldamcxhis,&poti{Timum
.
I7mul rctufiorcsqj addendi lunt,& cx his nonnullos orbiculato cufpidc, nonnullos ucroob-
longo acutoqj clle coucnit.Intcrrcliquos potiorcs funt,prorfus fcrrci, alrjs cnini quu trafucr-
faligamcntafcindcre conamur,capulusfacilefrangitur,ipfumq;fcrrumimbccillius,cmoIlita
cxcalidxaquxlotioncrcfinain capulis firmatur.Prorfusrcfpucdi funtincuruati,acfalcibus
finiilcs,quoniam lolo propcmodum mucrone inter diftccan Ju immur,qui introrfum incur-
e lUh.chi.
uis iUis cultcllis rcflexuSjdifticultcr tranfuerfis' ligamcntis fubijcitur.' Prxtcrea non inutilitcr
Vuh i>»,J,4.(.
adhibcnturduocultricxillis,qiiosmcnfx apponimus,quorumaltcralterolongefic maior,
(edrcturior,&ferreuspotius,quamchalybcus,autfaltemnonimpenfefragilis Siuifumfue d H,I.
conficT:os,atquccxhis altcrumtcnucm,&oblongaculjndefcindcs,altcrumucrolatum,&;or
raroadmodum illis utor,quum retufiorcs nouaculf fcmpcr
biculari cufpidc clTe fincs.ucrum
ad manum fint.' Liccbit etiam hamulos duos cffingcrc,illos rcfcrentcs,quos Capitis initio ap f l.
pinximus,confucui autc illos pararccx furculis,qux menfcin dicsapponi foIent.Si cnim fur-
culam acccperis,atque utraquc furculx crura,limamagis cxtenuaucris,& dcindc corum api-
ccs oblique nonnihilinftarfcmicirculiinflcxcris,hamulum tibi elegantem parauer/s, cuius
mucroncslimacxfentcntiaacucrccft intcgrum,atque itaunumhamulum rctufiorem , alte-
rumucroacuiiorcmadaptarenihilimpcdit.QiianquamtamenhamuIis relidis.ungucs fub-
indeopcriinclcuandisquibufdamcorporibus utiliusadhibercs,nififiniftrxmanus umbra
icdionc obtcnebraret.'" Infupcr ftylos oblogos, breues &
crafliorcs, cxargcnto aut xnco filo g
tibi dillccari curabis,& quofda ex molliflimo maxime^ fequaci plubo ab Aurifabro quopiii
" da
^
na.auteiusgcncrisafFca-busuitiatamcmbraprxrdndimus.nonautcmorbicularisrutc™
dam£iiamMathematicifuisAnatomicislibrisappinxcrunt,ncfcio,cxquarumlmc..rumdu
ftuarbitrau,orbicularccaputferrainftarfalcismclIorixincuruatafcrrandumd!c
[-tfiforiaf
kF. fis fcrraad manum mirimc C,c, ab illis
opportunepctctur,qui pedincs coficiunt.'^ Forficula
niliablcindcndispoftligationcmfuniculis acconimodacft.quodetiam
^ orficuUi
quouis cultro obi'
lCL tur. Mallcus
m fiipl,usulusaliquandoad"'grand/oremcultrumimpcllendum,quumaIiorS
I. MalL„u
animaliumcHringiscaluarias,crit,quiuisctiamaptuscft.Noninopportunequocjiexarnndi
»R. nibus oblogi " calami aptabuntur quibus miniftcr aliquis, hoc
illiduc corpus inflarc poflit C.nuU
0 B,B. Alicrcs,quibus uiuas feclioes c5ficimus,paratu quoq< facilcs funr,&:
iliosdcfcnbcmus ubi
S,T,V,
uiuorumprofcquemurAnatomcn,quemadmodumquoq;adfincmPrimi!ibricarcccnrui
x,y. "mftrumcnta^quibusincompingcndisoftibusrcCKquiuisutiqucat.Scdnuncadmulculos
eoordinc,quoinunocorporeomncs diflccari commodepoftiht,nosaccingamus.
rugatamuniant,fi-ontis cutisuniucrfa,qua;dcpiliscft,fimulcumnaficutc,motuuoIuntario
oppoi-tuneagitur,quodcarnofa;mcmbranc,totiusfrontis&:naficutifubtcnfarfitbcncficio,
'ha:cnanqjcarneisfibrisaugcturquamplurin-)is,&:mufculofarcddita,plurcsncruorumpi-o Frm,tisM.
",rtZ ^^^''''"'""^"^tur.Dcindefi-ontisnafiqjcuiimcbi-anaha^ctcnacius^&citraadipisalicuius, fi-l-fifllJlS
'"^
mcMi- ^"'^P'^i'1'Ja'T)r"odici/ntcrucntumconnafc/tur,quamperre!/quumcorpuscut/adnc(fti con'
•ATC fucu/i.Qiiod ct/amaliis impofuit Anatomicis , arbitrantibus fi-oniis cutcm ,
llcli'
carnofam mu^
u,4d
fculofamcpfubftantiam cfl^e^quum cutis non magis luc,quam alibi carn/form/
fl.
fubftant/a do-
nctur,fcdduntaxatpracfcns mcmbranacarnofiorreddatur,cut//pfi(quemadmodum /am
di
x/mus)pcrt/nac/us,quam/nabdom/nc,autdorfo,autcruribusconnatahaudfccus,quamfi
mcmbrana,unum corpuscumcutcenctcftormatui-a,quiidoqu/dcm ficrcde/dcm inotusam
borun-i,mc,nbi-ana'fcil/cct,&:cutispcrfic/tur.Pori-ohu/usmufculofa!compag/n/sfibrc,mu
p;i
tuo ad latcra
accumbentcs,a nafi fummo ufqjad mcdiam fi-ontis fcdcm (qua; /ntcr pr/m'as ca^ nis"^""
pillorumi-adiccs,&:fupcrciIiaconfiftit)& adhuius quoqi loci latera,camofiorcs u/funtur,
omncslurfLimrcctotramitcprocui-rctcs,fimodo intcrim pcrquamrai-ascxcepei-/s,obl/quo
dueT:ucxporrcclas.At9ha?cfanere(ftafibi-arumferics,nonpcrfunctor/eaMcd/c/sucn/tpcr^
j-
f.-
pcndenda,nc/nfrontctranfuerfaspotius,quam rciflas moliantur lediones Accidit cnim,
.
unfiTJJho-
quum tranfuerfim quandotf fciflioncm inibi,&: maximciuxta fupercilia,ubi carnofiores efte «o
fibras dixi,aliquis tcntatad palpcbrarum radices,tum fupcrcilia, tum contiguam ipfis cutem
deoi-fu,nconuolui,&:oculo,s,quibusincumbunt,aggrauai-c,utncq;apcriricxfcnteutiaque'
ant,ncqilibci-efuomuncrefung/.
DE MVSCVLIS -p ^ L-p EB RY M.
Citput 2C
ClVOyfMVI S tertianmlciiIoriimtabuU iidcharaSlcrcs C,T) ,E,
has imifcidos utcunijj cxpriinit,hic tamcn ijlam peciiliarcm locauimusjisiiu
ram,in ijua primum indicat palpcbrit mufcuhiin,b iicro cr C,mujcii.^
liillius principium,Djcaindum miifciihim, ciiius initiiim c notatur.Mii^
tmii aiitcm diionimmufculorum conncxus,F injignitiir.
Palpfhdfu ALPEBRAMutranquetaminferiorem,quam fuperiorcmefFormat mc
conjlimio.
brana,queca caluariam fuccingente membrana principium ducit, &U'
num continuum cum adha:rcnicalbauc oculi tunica corpus exiftit, dc
'
dum omni cx parte fibi fimileSjNatiira miro quodam artificio mufculos produxit, unum fa^
VnuA c A.dtinC
mufcio neinmaiorioculiponcnsangulo,a!teruminminori.\Qtn'portionem maioris angulioccu-
luS.
pat,cxmcdia anguli fcde inibiad nafi latus incipit , fao principio etiam fupcrciliorum partcm
C.
nafo proximam contingcns.Huius finis amplus, qucmadmodum totus ctiam mufculus,car
tilagini,in quam pili firmantur,applantatur,mcdiam ipfius fcdem, quac maiorcm rcfpicit au'
gulum,uniucrfamoccupans.' Altcruerbinufculustotiiminoremangulumampled:itur,du'
(ftum quodammodocircularcmobtinens.A'mcdionan(^infcrioris palpebr3cortus,pcrmi- d D.deini
noremangulumcircunducitur,&infupcriorcmpalpebramafccndens,inreliquam cartilagi-
nis dimidiamfcdcm fefeinfcrit, prioric{!mufculo,non adcartilagincm tantum, fed etiam per
reliquam fupcrioris palpcbrac longitudincm" committituradeo fane, ut nifi fibris ambos di'
ftinxcrisjUtcrqucunuselfeapparcbit. Fibra:enim fccundi,noftro C,quum palpebra fur-
E.
fuinduClacftjrclpondcnt^caautcmconniuente^acutummagis cfticiuntangulum Prioris .
19 ji.Mp.
iorcm oculi angulum colicda , quid fimilc commonftrat , noftra;
caruncula: in maiori ocu
'
BE OQVLORVM M V S C V L I S.
Capuf XL
P R I M A SECVNDA
OCrLI MV- OCVLI MV-
jctilariimfigtir^. fctilonmtfigiira.
'F,Gi Inttruallorumintcr fex primos mufcuhs confJltntium,i3' "dipe opplctorUm duoin hacfcie
apparent.
H,I,K, L,M,N 'Primifcxoculimufculi,ucriimHmifcuhimnotat,qtiooculusfurfma^itur,Iqua
deorfum,Mo' N ijuibiis ctrcumagitur,K ijuo admaiorcm oculian^ulum ducitur,L (juo ad
minorem attgiilumfcrtur.
O Scptimus ociili mtifuliis , nulla ex parteduiforio neruo libcratiK , ac ab adipe ipfum alioqiiiit
intc^ente omniito dctcSliis,
quoq;mufculosIarCTirineccn'umfuii,Scdquumoculorummotusfmttrcs,unus,quo hi in^
trOjUcrlus nafum adducuntur,& quo cxirorfuni ad paruu angulu aguntur. fccundus, quaii
dofurfum tcnduntur,ucrfus fupcrcilia,&dcorfumtrahuniur ucrfusmaIas.icrtius,quo ob'
fcuroadmodummotucircumucriuniur,mcriio totidcmnumcroduccsmotuum, mufculos
fabreficri oporiuii,atcj; fingulis motibus,quiingcminos diuidipoftcni, binos mufculos apta
rincccnumfuii.Aicxhis^duosquidcminlaicribuSjfingulos lcilicciaduirunqucangulum, tllfi. Kfllit
pvmt. K dtrrL. .
fundior,attamcn tcrcs propcmodum uifiiur , & poftcriori oculircgioni , neruoq; uiforio, fe-
ct,tfi.cjp.
lum agunt. Atque omnium neruofarum tcnuiiatum duiftus,intcr duram oculi tunicam, &
adhajreniem mcdius confiftit. Eftormant itaquefimulomncs mufculi , dum proprium
'
5^1 E CT Iv s mu[cuIorumoculummoucntiumadminiftrationcm,ilIoex
^
"^*'"^''''.'
' '1 I
\\ c.iluarix'finucuulfo,pcrficies.ELielliturautcmpromptcuiuucrrus inte-
gra adhuc caluaria, li omni cx parte oblongo cultcllo, ad os lcmpcr
ul. du- r^fi,
(ftisincircuitu fcclionibus, a ftio finuipfumlibcraucris, & tandcin ncr. •Sa,G-mdu,n
sM uuinuilonuiu,ubipriiuLiracxcaluariaproccdit,abfecucris. Siuerocal 'f^"'""''
BRORV M, BT
najictldrum mufcults. Capm XIII.
' cartilagincs, at<f
IB R o fupcriori/ duo narium ofla in duas dcfincrc
horum cxtrcmo fccundum latera alias duas mollcs, & latas cartilagnics
1
' b
. 4
, tst.fi.
c .^.,4.1.
(quasalasuocant)accumbcrealligariq!fcriptumfuit.Nuncueroraufcu-
los.quieasmouent,fimul cum buccarum gcnarumuc labroiumc^ moto
ribus excquemur. Cxtcrum quum buccarum & labrorum motus dici,
Ipinam incipiunt,
qua clauiculx lcde,& fummi humcri,& fcapularumfedibus ad ceruicis ufqj
ccruicis fpmx luntpro-
oWique furfam contcndunt, tantocj obliquiorcs uifuntur, quanto
prorepente.s, una
pinquiorcs. Omnes enim fibrx a ceruieis ucrtebrarum fpinarum fedibus ^^^^^^^
mulculus oc
cum cius parcis ucruorum ' furculis tranfucrfim kruncur. atquc ideo magis,quo
cipitio uicinior exiftit. Porri ciufinodi fibrarum duclus, in ceruiceadmodum con picuus elt, ™
nulla^ fibrarum intcrfec-tio^uc ncquc eciam in fummo mcnco,
& in inferioris ma.xillx luxta au,
ducoliuji'
P-«°°i',
fcadco conlundumiir ut
rem rcoione fcfe oftcrt." Verim ubi lam labra cocinount, fibra> inter
&
obliquas, &: ti-anf.icrfas lam amplius diftingucre prorfus
arduum inipoilibiIe(? lit, u. W.4.
rcctas
h iuxti H.
accidit. Labri emm lupcrioris latc,
atque id prxcipue fecunduin coca infcrioris labri rcgionem Mj U.
porrigunmr. Pofterius itaquc huius mulculi imtium,a
ri ad a!as ufquc narium duntaxat fibrx
oftis bafim tcrtur, mox lub iia.
fpinx ceruicis fede omnino promitur. dcinde fecunduin occipitii
aurcm, uc ipfius radicem pcrrcpcando concingat. Im6 interdum hic adco afcciidit. ut auris &
afinis)moucatur, uti intcr ali-
huius bcncficio quibusdam hominibus (nonctiam ftupidis.aut
os quofdam hlcPatauii uiderc eft,in lepidi ingcmi lurium
Dodorenon minus cgrcgie erudi,
Claudio Symionio Foroiulicnfi.dcin in no mmus audaci quam tor
to quam iucundc faccto ,
l.;:ro|"'^d.oadlupc,-,uslabrumprorcpc,,s.RcI,qSaucroduLpfi^^^^^^^^^^
haud a:qu<! lu,u d.ftinfia;' (>,od cnim i
„i H.5,
> ^ ^"^''""O
fc,na ad 'Iimm,^ f.,
pulan,
clauiculascxporric^inr i.iZ.a lc ft ac u^l O
»-ir^':"-carnorarumfibr]:.umh.cap;^;;?:r,nct^
I.s.nu,rcpaululumfubfcapulxfpina&clauict^a,ncip.c.
,US.^ oionc: Qttartum autc latus.qt.oda
.uncZs
. fu.umo mc.uo ad l^^Sc^u nci^"'".^ r^^^^
tc,.ditn,u,xob.dd,ft,.,gmp^tcft.qu6d hom.nibrutX^^^^
utduomufcul, unus '^'^fdcococant.
cftc quod& hac innartccarnoGo^
uidcantur, ,
.;proru.ufcdccx.fta„t.Cxtcrimh..;,^fcul.l.cca
hunt,&ad
:& o um"£^^^^
latcra fi.uul cu.u fupcriori labro
abducL nt ,ntTr A ,
tcm.qux^.mufculofaf.-o.,t,sl,,afifuSa,uS&^^^^^^^^^
carumlcdc.uc5plcclc.is,quaminfla,-cpolT;mus.
NV-qdaneal.uT orn
V"- ''fi^^-^cc.iraidumcft,quimcut.s,cu.,.u.ucd.ateTuccu.nb.t^'^^^^^^
mufculus dc.ndcp.-outobcfio.-cshomincsrunt,ad,pisma.orfu. "^
o
„f,.G.H. d"'iiq...damfupcr.o,-,slabri^uufculus.&:-aI.uslabr.auoa-c.,.fHr,^
.UP. quospoftca dcfcr.bcuus. prxtcrea
V 1 r
.
orb.cular.s & an XsTon fc mutt
c..pl.carc.amcontc„dimus.Hu,us.taqucmufcul.,.itenl?mpTrfio^
fucc,igcnstunlcaobl,.i.t.,pfi^padc6co,inafcitur,utnunoprofrus,u2^^^^^^^^^
aut mufculus ab.llaaufc.T.qucat. Im6fccu.idush,c
buccarummufculus nival .lT a •
ca,-uorarumhbrarum.,np,cxusad,uodumtenuis.acquodam.u:3:t;t^^^^^^^
fccsautcm ca,ii quamd.x,mus,mr.ufquc
,a.u commc.uorati buccaru.u .ut.ra
mt,mpr.,u.funct,o,icmp,ompt.n,m,f,(;infcr.orcmax.narupc.-ioriadduaa,-,iuu^^
& p^^^^^^^^^
AN DR E AE V E S AL I I B RV X E 1> I. E M S I S
quidcra & m.i.iifcfta fu.it, aiiccaqiiam labrorum cxtrcmis pcrmifccntur, concrcta ucri illfs,
omnifarrara rcdduutur obfcura, & mfcparab.lia a rcliqua labrorum fubftantia Vmucrla .
nanquc carneus
mcdiani dcm iiT)'
jiu labri lcd
hinc furfum oblique inprioraprotcnfus,latus9pcrmanciis,in
phn tacur. Sunt itaquc omncs quatuor lati, ac quodammodo, quod ad hbras attmct,clupU.
cidonatiimtio.ipforumcffibrxcirca infcrtioncm, X litcrx modo
lclc intcrlccampcrtinaci,
pronati, & quatuor labris proprij. &: totidcm alarum nafi. Nifi fortaflis illum , qui labrum
fopaius & alam fimul adit , fubdiuidcrc conftitucris , atqiic ex umufquc latcris mufculo
duos.proptcr dilTcaionem in progrcn"u,& in diuerfaspartcs infcrtioncm,fingcre,atquc
ita quatuordccini raufculos ftatucrc iiifum fit. Sicetiam nihil obftat, & duos qui carnca nicm
adcb in antcriori coUi partc continucntur, ut di, M
brana cfForraantur, unum diccrc. quum hi '
dcmtunc;.iontonesucna;fanguineinanir.c,dummulcLilosdiuidis,ucnicntcollioandx,atque ""•'ft-omi.
adco licqucnter fpongiis abaergcndx Ex altcro autcm cadaucns latcrc.una
.
cum cutc(quod
mufculum lattim tcnucmq} aufercs, atquc u trinquc mufculi naturam,8(:
faftu facillimum cft)
Hbras ncruosqj, ac muma ( fi hinc indc fuas, quas prius cnarrauimus,partcs
attraxn-is) intue-
bcre. Fibrartim autcm huius mufcuh (mem, nequaquam ofcitabundus
in tota humiliorcinfe,
rions maxilla; lcde pra'tcribis,quin prius cas ftrumarri, uel ut uuloo dicimus,
fci oph ularum
gratia diligentcr examinaueris, quo in eo abfccirus gcna-c, quum Tifus
expctct,fa;licius ac mi,
gisiiiduftric tumcntcs glandulas e.xfcccs Admimaratio emm . fcclionis inhoc aftcflucxtra
hbrarum duclum tciitata, admodum obfcocnehinc inde colli cutcm aut tcndit, aut corruoar.
Vbi ha;cigitur fcdulo oblcruaacris, eius latcris mufculum, qucm fubditis corporibus adtml
pta cute afl^xum rcliquiai, omni ex partc adimes, aique adminiarationcm
ad propnosla, Mmmillr.i.
brorummufculoscoucrtcs^quiinconlpcL^tumueniunt.quamprimumadipcm.quihisprxci ""»,7,8.
piiein buccarti regionc incumbit, pcrmifccturq) una cum lato,quicx
carnca coftituitur mcm,
!> 4t.l!,.N. brana,mufculoadcmcris.Libcrabis itaquc abinlcriori maxillapnmum'' duorum,qui infc,
nori labroclargiuntur capita,lcnfim ca ad infcrtioncm ufque,utfibrascxamines,dcduccns.
I4.G.
c !
Atquc hic labra fungofc cuiufdam fubftantia; interucntu, maxilla; ofti connata rcpcrics,
'
i^„„7^,
qu<r; labris opiiulatur
,
quotics diftraluintur, tcnuesq; fiunt, & quoties contracla incran"an. g->fi MJU'i-
rur,accorrugantur, Qiiippeeiufiuodifubftantiaomnino & inanitur,&rcplcturpromptc;
inanita quidcm fubmittitur.rcplcta ucro attollitur. Pra:ter hanc fubftantiam occurrcnt &
'
nerui duo,maioris tertii paris neruorum ccrebri radicis ramuli,ex maxilla infcriori
in cos,
quos iam diftrcas, mulctilos difiufi, Cxtcrum poftcaquam infcriorcs libcrati fucrinr,
a ma-
f .iG lis ' duos quoquc fupcriores diflccabis, atque illis ad
!
fuperius ufquc labrum dcdudis, qua-
,i,;h.
tuor luufculorum functioncs, capita huc illuc trahcns fpcclabis. Poftrcmo mufculo alx '
j T,V.
Tcrtius Iibcr Vcnis artcrijsqj dcdicabitur. Intcgrum itaquc cft, ut confidercs mcmbranola li
gamina, narium alas alrjs nafi cartilaginibus coTligantia, &
dcindc mutuum carum camlaoi,
niim connc-xum.Namdcnarium' tunicain Ncruorum diftributione fimilitcr pcrtraftabi-
il .
4 hnmi'
tius P, curjnprxfentiaautcrafuftccerit adhuc fcnnoniadieciffc, tunicamillam, quxnariumampli,
X 3 tudincm
24(5 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
culicllo a fubditis parribus abradcndum clTc, ut commodete-
tudincm ambit.aliquoufquc
Ainiiwjlrd' nucmmcmbrancumcp' mufculu.intro alam moucntcm intucaris.His omnibus relceftiSjlccun k ^t^x.
dusalicrius lateris prxcedentc Capiie enarratus inihi mufculuSj cxicrna ipfius fuperKcielon ' ^fJ-tt
DE My S C y L I S INFERIOREM M^^
xiUammoiicntibiii. C.ipiit -X" p^.
Jciihriim 110,
motibus maxillam prarcipue circumagunt, &
prorfum rctrorfumcp mouent, a mandendo
(ii<ojaT(7jilx- Grxcis appellantur, quoetiam nomineGra;cornm plcriquctemporum mufcu. '
uocis fugicnics xquiuocum mufculos qui poiiflimum claudunitcmporalcs loio Icrmonis e 4 Uh. r.
Jtmnl,m- maxillx
inferioris (cdcm.fub' oflciugali poftimusmanuamplccfti.lOumenim nolliccmin-
riiprmiii. ., a r r
tcraunsradiccm, « •
ii^ • •
i
inrerioremmaxillainlcris, mcdiumucrodigitumgcna:admoues,iIlumc;i)
* i i
D.
4(j.a!>ri Libcrdcckrauit Dcmdc a malis hoc maiictcris principium in poflcriora ducitur-,e tota
.
m 4 t.t.r.
appellaruni, Si lecundum tcmporalcm, " icriium ucro, quem 111 ore dcliierccredico, pofue
"'
'
runt.Dcindcquiduos reccnlucrunr, nonmihi, ut Galenus afTcrit, principrjs mentcmadhi-
buiflc uidcntur, Icd maflctcrcm hunc noftrum unum pofucrc, altcrum ucro tcmporalcm cum
iIlo,qui in orc dclitcfcit quod uel ex Hippocratis oratione,ubi eos mufculos iVlafliiicrcs
.
nominat, colligcic promptiflimum cft. Prxicrea nifiin ore dclitclcentis mufculi munus mat
fctcri accoinmodauerimus, ncuiiquam opportuncmanducaniium maxillx infcriotTs in late^
^ ^ ^j,^
& co oflcjquod minorcm fcdisoculi angulum amplciftitur, ac maxilla: fupcrioris olTium mihi "''V'™'"'»*
1.6 /mk, primumhabctur.'' InftarfcmiciVculienim primum, &prxcipucaucrticis acfrontis oflcmul
.imdth.ec
toclatius cnafcitur,quam commifTiira fquamxformis confiftii,tcmporis os, iicrticis ofli com
^IjTX 'i''"^':'-''''^ • h''^'^ fcnfim craflirfcens, & carnofior redditus ar<fiatusqi, in cauiiatcm ibi in capiiis
ii,c. oflibus exculpiam dcfccndit,a icmporis oflc, & cuneum imitantc, & froniis, & quod mi-
illo
Ia'"^^
initium,&ipfiusados iugalcconncxum. Intcrnaautein fede,quacxoITibus ainpla illalatacp
cxplantatioaecnalatur,carneuseft,&acutummaxilla:iiiferioris' proccfTtimcotingcnsinbre
X 4 ucm.
248 ANDREAE VESALII BRVXHLLENSIS
ucm.fcd iiifignitci-ualidum.ncriicimicpfiniticnclincrn/uaamplituciincacutum illum maxilla-
proccflum amplcflentcm, illicp proccflui ualidiffime infcrtum. Ad tcndmcm hunc omncs tcra
poralisraulcuIifibra;,ex fcmicirculo uelut adcirculi ccntrum procurruntj tcndincmcp fiunc
cftormantillorura mtifculorurarrtu, ' cjtios gibbum, & cauum fcapuUcrmplcre docebrnuiSj ' "''.r.
& qui exiliumofle pronati, fcmoris raotrbusfamulantur, &: iscuius bcncficiobrachrumac- "'^jjj^
Li.u Jr Vfu tollrtur, adcb profcc^o, ut fatis mirari ncqucam, quidnam Peculiare rllud fit, tan topcrc in tcm t,i.3 .
siai
f
poralr mufculo a Galcrio dccantatum . Ncquc iatis Naturam tot
alfcciuor , quaniobrcra is -^-
laudibus cfFcrat,quod ab aliorura mufculorura forraa hic dccliriaucrit, tcndincm cduccris non
exmufcirli extixmo, utalias lcrapcr,{cdcx mufculi mcdio. Hgocx totGalcniiri Naturamlau
drbus afiud nrhil colligo, quam rlluraarbitratum furirc,miifculum icmporalcm a nobis dc-
fcriptum,una cum maHctcrcunum cflc, atquctcndincm,qucm tcniporalis acuto inaxilla- pro-
ccfluiinfcrit, a tcmporali & manctereproduci. Qtrodfi cxmediamufculi lcdetcndo is
fieret,
perquam fimile cfTrcitur,intcrior enim ifte mufculus poftcriori ac interiori parti maxillar,
'
,
" '.fi.cn.
'inaredfUte''
""^ committttur, itt furfum maxillara inferiorcmtrahant,iIlamc|} fupcrioriiungant. Vcrrjm
Jcnnismumis. maftctcri id priuatim committitur,ut mafrctcrirm antcrioribus princrpii partibus contra-
'
;> 4 (j.E.
(ftis,inlcrior maxilla prorfum ducatui', rncntumqjin antcriora promincat. Poftcrioribus ue-
ro principri fcdibus tcnfis , rctrorfum ac uekitad atires maxilla retrahatur adeb, ut dtio hac
rationc rnotus maflcterum bcncficio pcragantur, quibus manducantes indigcmus. Atque
huic ctiam motui fuppctias fcrt temporalismufcutus,prout has illasucfui principij fibras tcn-
dit
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II. 14^
dit^autrcmittit. dciadcmafletcritm,& inoredclitefccntium miifculorirm opcraj in latusma
xilla ducitur. Dcxtro cuimmaflctcrc duntaxat, &: finiftroinorcdclilcfccntcmulculocontra'
(Sis, dcxtrum latus agitur. At finiftri latcris raaflctcrc,
maxilla in &
dcxtri latcris in orc dcli^
una contradtioncm molicntibus, infcrior maxilla in finillrum latus fcrtur.
icfccnte mufculo,
Atquchisfuniftionibusin ipfa fciftionenihil a?quepromptunicognitu, iamadmoninisrcpc
ries. Enarrationi adhuc fuperfunt ali) duo, utrinque" finguli, gracilcs &
oblongi, origiV & Mufculuf
nem ducentes ex prominetibus oflium tcmporum proGeflibus,qui fcriptorij ftyli imagincm orfunitrdt)cs,
refcrunt. Atque hinc mcmbranco latiufculo^ capite exorti, flatim carnofi tcrctcsci! fiunt, ac dc dlurius U,
tus corum mufculorum rcgio,non crat poft aurcsad capitis bafim, undc nunc a ftylos imitan
tibus proccfllbus cxplantantur, lcd ad antcriorcs colli partes . ficcnim maximc fccundum rc-
dtitudincm propri] principii, uterquc maxillam dcorfum n-ahcrct. Atfi ibidem ab ipfis ccruiV
cisucrtcbris produccrcntur,anguftiam nonparuam tumipfictiam primimaximetuliflcntj
tura omnibus aliispartibus inibi rcpofitis pracbuiflent . iu nullacnim propcmodum totius
corporis rcgione adco cxigua, tantum organorum accruum (quoruni intcrim nullum tranC
poni cxpcdit) rcperias, atquc hic in faucibus. Nequc enim ftomachum, ncquc Iaryngcm,mul
toautcm miniis circumadiacmtcs cismufculos,ncque ucnas,neque artcrias.ncqucncruos,
iicquc olandcs cum uaforum diuifionibus pra:fcflas,tumad humcflandam laryngcmho^
miniopitulantcs, ncqucaliudqiiiduis hicininfcriorismaxilkvamplitudine,citranoxam,ucl
{o!aiinaginationc,fua fcdcmutarc poflcs.Iureitaquc mufculi infcriorcmmaxillamdeorfum
irafiuri, ncquaquam a ccruicis ucrtcbris explantantur , led a longis illis proccflibus ftylos bC
pallorum calcariacxprimcntibus. Et ubiregio potiflimumfrequentibusorganis cratopplc^
ta,himufculimcrit6cxcarncs facTti^ibidemin ip{orummcdio,non abfimilcm tcndinipartcm
commonftrant cnim iuxta has in faucibus anguftias craflTiorcs cflent, prx locianguftia itcr
. fi
luuntur, tunc iam fenlim carnem rurfus aflTumunt, mufculorum^ uentrcm, ut antca circa
exortum fibi uendicant.
bus
ANDREAEVESALIIBRVXELLENSIS
bus adcmcris ram tcmporali mufculo dcorfum
, &
cxtrorfum rcflcxo intucbcrc ncruofifli- ,
d cSf.<.D.
x///.£ ilttyrfu
os aperit, ad maxillx inferioris longitudincm protenfum repcrics, aiquc, ut diximus, maxil-
trdl}£n[is.
Ixin internafurami menti fcdc infertum.Hic nullam peculiarcra adminiftrationcra cxigit,
flprius malTctcrein^&^^glanduIascumucnis&artcrriSjquxauribusfubijciuntur.rcfecueris.
Huius initium, fi uerfusftyluin imitantcm procefltim protrahetur,maxillaradeorfum ucL
buU.
Icrc uidebitur, atquc id nonnihiloblique in unum
tantum mufculiinitiuin ira-
latus, fiunius
Mttfaituius xcris Vtroquc autem attraclo, reclus,neque inalteram
. partcm inclinans, pcrficictur ma-
otltil^UUSVlO'
xillx ad infcriora duftus At horum mufculorum pcrindc,ac in ore dclitefcentium
tus,
. feflio.
tuncdemum opportunius pcrficitur, quum lingux,& offis hyoidis,& lai^ngis mufculiii.
LICAMENTA na aggrcdiuntur Lioamcnta maxillam infcriorem fuperiori alligantia , ligamcntis alios
.
Wdxitt,-C drtl'
articulosracmbranx inftarambicntibus rcfpondent,nihil fibi quicquam pcculiare uendi,
cntorum.
canlia. Tamen ii ligamcnto orbiculatim diftecto, articulum diffolucris, in huius articulipe-
P""'""'''
culiarem incidcs cariilaginem, quxncuiro ofti connata, fcdfoliim inil.
attorr, ivfirio
loruTi mcdio polita,ligamcnioarticulumambicntcadnafcitur,&uim
ris mdxitticTt offium in magno, uchcmcniiq; maxillx infcrioris motu cxcipii, modc &
^""^^'^'^"t^ ''^™'^"rculoruin,quxinQuartodeSe(flionibu.s
i^,m^m°L^°''"'"''
^^'"''''''^'^'^'^'S libroGalenus poftaures obferuari docuii, ncutiquam
'"hnfJnLu. ha&nus in hoinini-
nibus rcpcri.quanquam in canibus aurcs moucniium raufculorum naiuram,forraam,or-
tum,funaioncmqjoptiraeaftecutus fucrim.dein hos mufculos nonnihiI,fcd minusquam
obfcurc, fiiniam oftcndcrcobfcruaui. Interdum ciiam quibufd.i raris fibris
carncis,mcmbra-
na.quam carnofam uocamus, fupra aurcs augciur,& modice auri proxiinam cutem,&ipfani
quoquc aurem inotu agit arbiirario.
rium mufculorum uelut anchoram cftc, iam antca diximus.Ex mufculis Cifi.cs.
Mujculi
uli.:A.
tuic ojfi coni' ucroquioffi coinmitiuiur,aIrj quidcmipfifiint proprij, &foliushuius
viilp,dn[ coni' oftis gratia conftrucfti, qui omncs cx alijsoffibus principiura
niun:SdU[pro
fumentes
huicofti " fimiliinfcruntur.aliiauiemexoflehocproccdcntcs,ali)sor
pij.
ganisfainulantur.Qiiiigituroniipfipcculiarcspropriici) funt.hocpo-
tiiiimumpra:ftant, ne os non admodum ftabili firmatum bafi, hinc inde ad Iatera,ucl furfum
aut
DE HVMANl CORrORIS FAP. RICA LIBER II. 2yt
aut deorfum, uel prorfum aut rctrorfum conVicIlatur Sunt porro hi adminimum nume-
.
tiformi larvncis carcilaaini,& alpcrac ai-tcrix in collo exporrcflus Lato nanquc & carneo .
f ™"''"
principio cxeminencion pecloris olTis ledc,ad partcm magis internam exoncur, reicaque
, furfum ccnfus, ac parem fempcr ipli origini lacicudinem fcruans , in' antcriorcm hyoidis olTis
Imcx. partcm infcncur, carnofo inncxu tocajn amplitudincm mcdi] officuli, cui hyoidis oflislatc-
t.ij.i* Ermantur,apprehcndcns Huic mufcuio lccundLMn ipfius longitudincm in mcdiolinca
.
incifaert,cuiusoccafione,cxduobusmufculisillcconftarcnonineptedicicur,acduorummu,
fculorum,lcu unius paris uicc cnumeracur,qui hyoidcs os dcorfum, fi quando uiolencius a fu
uhi. M pcrioribus mufculis furfum ucllicur, rccrahunt, fcutiformi cartilagini, afpcrx arteria-,& '
&
daicu propugnacuUlocohabcripoflunt.' Tcrtiusigicur5^quartus,utrinq!unushis duobus oppo SecmJani
nuntur,& ampli,breucs,ac omni cx pSrte carnci,a maxilla infcriori,fui5 fummo mcnto intaicis
t'r.
Y
e'. cnafcuutur. Hiiic proccdcnres, ac admodum modice arftiores rcdditi,
dcorfum protcnfi, &
laticudiacm,in
>jfr. .'.i-
hyoidi ofliduobus primis contcrmini iufcruntur, 'candcm prorfus infcrtionis
anrcriori oflus fcdc cum illis cxigeces. Ac proinde hi os furfum oppofito duobus infcrioribus,
fcu primis motu,dcindc & modice in extcriora pi-otraliunt, qucmadmodiim & humiliorcs
Tni^Hpm
ioraos perquam obfcure promoucnt. Q_uincusucr6acfcxtus,abutroqucla
"
^tob.Q^ quocp,incxtci
,.-i,<H. finauli admodum graciles,tcretcsq) fuiit mufculi,qui ab oflis tcniporis " proccfluum radi
j-jr^
cibu3,cquosftyIuin&gallicalcariarefcrredi'ximus,cxplancacihyoidi,sofsiinftTuiitur,adlacus
maxillam infcriorcm dcorfum trahcrc rctuli, tjui ctiam ab cifdcm fty lum
iinitantibus proccflii
bus, fcd paulo humilius, quam hi hyoidis oflis mufculi exoriuntur. Porro his duobus oflts v
refei-cntis inufcu!is,nc id aut in dexcrum, aut in fiiiiftrum reucllatur,munus cocrcdiium eft,&
itJ.a, S.
pi-.Ttcrcailludquoqucfurrumnonmhilinirorfumcjcontrahunt.At' fcptimus&oflauus, Q^yiupin
'u.\"-j', prxfcatisoflismufculi',utrinqucctiainfinguli gracilcs longicpuifuntur.nulluscnimuniucrfi
"'"'^
corporis his fimul &
gracilior &
longior occtirrit. Dcinde uccrquc cueruacioncm quandain
prorlus lallax
tera hvoides os decrahcre . & nifi his ilia cocrederetur aflio, hyoidis oflis fitus
' Addemufculishis,ubifcapulxcommicttmtur,"neruulumapplaatari,nccluaquamau
efl^ct
•
m.ca quidcm fentcntia ocfto mufculi,foIius hyoidis
tcm ubi hyoid, infcruntur. Erunt itaquc
indc ex ftiafcdc id turbaretur fundamen'
olTis occafione clTormati^ia hocfcilicct,nc hinc
cfticiaiur. Atmufcuhquoshyo» ^.j^^^
lum^pplus &cis ,afirmum lingux,&ipfiquoquclaryngi
ipfo origiiicm mutuantur , atque horum
quamor lar^ng,, f„fr^.
di offi non proprios cfl^e dixi, ex
zyi ANDREAE VESAHI BRVXELLENSIS
&C aliilingiixporriguntur.' Primiduolaryngcmadcuntcsjati&carnofi funt, &,' abinfcriori
hyoidisollisledcenatijac poftcaantica; fcutilormis cartilaginis parti.lccundumipfiuslonCTi,
tadincm attcnfi, tandcm humiliori cius cartilaginis ledi fccundum latitudinem infcruntiir.
'Alijduo paulominustcrctcsfunt&graciles,dcindctoticarnof),cx' incdiaqjonishyoidisiiv
( j/i.ca.
tcrna fcdcenati,implantanturradiei laryngis" opcreuli.quod "t7n>Aaj^it Gra-eis dicitur.quod M.r D.
iierohorumfitmuiius,&quoscxhis Galcnusprxtermilcrit,in mufculorum laryngiscnarra "-,!fl,C'.
Ji L.
tioncdoccbitur.Linguxauicm"niufculoru(crmo,mcixpoftfublcqucnsCaputinftituciur.
.9H.
T ROP RIORI-^ M HYOIDIS OSSIS
miifciilorum admiiti/lnnw. Capiit IXJ^III.
OH MoDE horummufculoru fcc"tioncin adminiftratiirusccrui'ci(ut
in poftcriorapcndcntc eapitc, ca cxporrigatur) truiicu autoblongum !a
pidcm fubi-|cics,&ucnis,artcri)s, glandulisqi in haru diftributionibus lo-
catis iitcunq! rcicflis,
minoribus cultellis fcdioncaufpieabcrc pra-caucs,
ncangulolus lapis pofteriorcm ccruicis fedcm occupates niufculos coni-
Secundi pit,
piimendouiciet.Acprimumquidcinabinlcriorimaxilla,quxadhucin,
rhail'im.jlr.-i
tcgracft(nifiillain' mufculiniaxillam attollentis, &in oi-e"dclitcfccntis H
occalioiicficgcnsjobliquos &
latos mulculos, qui tcrai &
quarti loco habcbanrur,dcra-
'
h 6U.V1.
Prwnpiris.: dcsco.suiqueadrcgiancm,quahyoidiolTiimplantantur,dinccans.Dcinde''primi&:fccundi
dcs cos uiqucad rcaiancm.clua h voidi olTi imDlaiitaiitur.diftmns nrnirlr '
G.-,,,,,^;
llu.s,i
capitc apccroris oflcliberato,utrunqueucrfus os hyoidcs dcducito,i!los
a'inufculis fcparans, '!'*?•"
qui duobus his h yoidis oftis mufculis fubftrati,a pccloris oiTc in
fcunformcin laryngis cartila!
gincm pcrtincnt.Ciiium cnim horum oflis hyoidis mufculoru origiiicm aogrcdicris,
ftudav
dumcft,ncinitia mufculorum apcdoris olTc &
clauiciila, ad inamillarcincapitisproccnum <
afccndcntiauieics^autctiamcxcadcmfirdenaros.nupcrqjdicrosfcutiformiscartilaainismufcu
Tcrtijparis. los una aufcras. = Quintum &
fcxtum fummis dioius, aui exiguo cultcHo a contcrminis parti-
,^
""S,ufqucad ftylumrcfcraitcs capitis proceffiisdeduces.illorumcpiniliaillinclibcrabis."
Sc. f Jte^
ptimum K otftauu uix.nifi fccundo fcapulam moucntiiiin
Quun,p.,ri>.
' mufciilo, &
illo qui a pcfloris ofl"c '
s"-"'''
& clauieula mainillarcm proccfltim pctii,abfc<ais, aggredi proinptum
cft. nihil taincn prohr-
bet iplos a iiicinis partibus cxiguo lonooqi culicllo buxco, aut folis digiiis
!ibcrarc,iproruinq;
capiicapprchcnfo, ida fcapula ciilicllo diuidere. Quanquam hos, doTicc
mufculosfcapulam
mouentcs aggi-edieris, intcrdum feruandos duco, ut qucmadmodum iioii fcmcl
tcntaui, tu
quoquc expcriaris, num inufculi illi fcapulam oinni prorfus carnclibcra furfum aocrc
pofllnt,
contcmplcrisqp, quam bellcprimo quoquc tciifioiiis impctu ruinpcntur. Cxicrdm propnis'
odo hyoidisoflismufculishacraiionc abipforriprincipiispcndeniibus,intcgrn erii cuiufm
mufculi munus indagare quolibcl inufculo ad fuum principium lcuitcr aQo. iVlufcuIoruni
,
DE LINGy^E MVSCVLIS.
Caput XIX.
PRIMA DECrMINONI S E C VND A-
CAPITIS FIGVII.A.
TER'
.
lacuni agi,atque ad latcra circunduci,poftrcm6 proriumj rctrorfum, atquc ipfam hinc inde rc--
fiexam, &infcco!lcc'l:ammoucri,opera;prctiumfuit multos illi clargiri muiculos , quiua>
riorummotuumautorcs cxiftcrcnt Linguamautcm fortcm&magnam,ad bafim ftabilita^
.
corrodcnda &
fccanda (quum ipfa fcclionem doccrc dcberet) laiitat, In Libi-is autcm dc Par-
tiumuiuper tranlcnnam, lciiiterq^duntaxatdclingux motu,abfq; pcculiari alicuiusmulculi
Y enar»
6
obtinerc diximus,ad hunc quafi inodum fefc habct.Qiium catcri corporis mufculi unicum fc
re fibrarum gcnus, aut rcftum fcilicct, aut obliquum, aut tranfucrfum duntaxat obtineant,
hxc interim corpora obliquas , tranfucrfas , rcclasqj fibras timul adcpta mihiuidcntur, qux
inuicem adco coeunt,conimifccnturc]), ut in his aliquod fibrarum genus fciftioncancqui pro,
pcmodum fit impolfibilc.imo mufculofa hxc corpora quippiam no abfimilc cordis' fubftan.- c n ji.Uh.
tiXjin ca fibrarum cotrariarum comixtione adipitcunnir, quanquam non adco atcj cor, (olida
conftcntfubftantia. Scdcarnofx fibrxinpinguioribus, &iam xtatcprouc&s animalibus,
pingucdincm in lingua adnatam obtincnt, &
fibrx multo quoque rarius in lingua contcrun-
tur,quain in coinpaiftiffima cordis fubftantia. Atqj hxc uel inter edendum cuiuis cuadunt pcr
ipicua,quam fcilicct amufculorum carnis natura,forma^ &; guftu, lingux pars, qux in deli-
cijs habcri folct,uarict. Vcrum cx quibutiiam mufculis hxc linguc pars formctur,ac undemu
fculi Iingux,quos inter diftecandum obteruaiii,originem ducat, nunc opportune fubijcictur,
Tmer Kdni , Duo quidcm tuntrcdi,& impcnfc cralTi, obfcure^ ab inuiccm,ac fi plures duobus cffcnt^ali di,ifi. D,
fiflos engttic quotlocisdilcrcti,quicxmedia,fuperioric|)'onis v imagincrcfcrcntisfcde,carnci,fedutcuncp °-
mufiiihsjm
f^ngofi principium ducut, ac tecundumlingua; longitudincm protcnfi, ipGus mcdio rcflain. ,jyl"jifj
Tmius cr fcruntur, quam cotradi recla intro, & uelut ad poftcriora uellunt. Tcrtius & quartus, cx pri-npiir z
s
^uenus. duobus fuperioribus oflis hyoidis olliculis oriun tur,qux ad ipfius latcra habcri,ac ipforum h'" '^t
fine ad ftylos ufqucimitantcs capitis proccffus dcfincre diximus.Quanquam etiam intcrdiim ^
hi mufculi ab" huinilioribus offis hyoidis lareribus,qux tupcrioribus fcutitbrmis cartilaamis
g
proceffibus collig.ltur, principium lumant tunc nimirum, quum flipcriora hvoidis offis latcra 's '
i>''-
''^™"*"'
non planc oftS-a, cumligamentorum natura aliquid comune adipifcuntur, quod no inlrcqucn
ter, & potiftimum in mulicribus obfcruatur. Mufculi igitur
illinc cxortum adcpti, obliaue &
quodammodo proccdentcs,Iingux lateribus implantantur. Si horum altcr uno rcmiftb laxa^
to^ tendatur, lingua, &
potilTimum fua radicc, in latus dcorfum uelliiur, at fi fimul utcrquc
Qultiius ty agat,Iingua in ncutram partcm inclinans deorfuin, ucrfus interiora quoque mouctur. Qiiin '
; j.
fextus. tus ac fcxtus, fimilitcr carnofi&; utcunq; cralTi,duobus nuper didis opponuntur, ac a ternpo-
rum oflium proccffibus, qui ftyliacusqj imagincm refcrunt, explantati, linguxadnupcr di '
^ s>4.!,fe-
ftorum fincs innafcuntur. Hiquotics ambo conuclluntur, ucrfus intcriora linguam liirfum
"'''Jfl'^''
Septiniiis &- 3gu"tj at fi altcr duntaxat 111 fe colligatur, lingua furfum trafla ad alterii latus inclinatur. Sunt
oiSduus.
&'" duolinguainad infcriora contrahcntes, acadlatcrainuolucntcs, quicxftifcriorisina»
ali) "i i,-f'.<i-
xillx latcribus, intus ad dentium molarium radicem utrinq; lato^&utcunqj mucofo principio
enati,lingux tecundum ipfius longitudinem lifqucad ligamenti fincm, quo faucibus illa colli'
gatur, fete inferunt, non quidcm prorfus in lingux mcdium, fcd " duorum, quos primos cnu " '>* °>
°'
mcrauimus, mufculorum latcra. Horum alterotantum fuasfibras colligente, contpicuaante
fetfiioncmlingux pars,in contrafli inutculi latus conniuct,at utroqj laborantc,pcrtinacitcr lin
Nonus. guafaucibusreflomotuadigitur.Pofthos" carncaquxdammolcsab'' intcrnaquoqucinfc- 0 i.ifi.H.
rioris maxillx tcde, cx menti regione enafcitur,ab illis prxcipue procetliilis, ipforumq; lateri, P •-fi ca.io
bus, quiinxqualiterininternainfcriorismaxillxadfijmmummentumfedecxtubcrant.Prx,
fens molcs furfum retrorfumqj ad fauces ducT:a,in lingux radicem, amplam infcrtioncm molt'
tur,quemadmodiJ ctiam lato principio origincm fumit.Hxc molcs linguam ad mentum con,
trahere uidctur, nunc exquifite ad labroru inedium, nuncautcm ad latus, prout nimiruni has
illasuc fiibras laxat, &
intendit, fibrx enim ipfius reflx, lecundum totam illius amplitudiiicm,
ab
bE HVMANI CORPOSIS PABricA LtEER 1 1.
abantcriorifederctrorfLimdua,tconrpidunt,,r. dci,idcpra:tcrfibras,uclutquafdaminfcri'
pt,o,u-s quoquc reftaprogrcd,cntcs cxig,t, quafi harum
occaiionc, pluriu.i, mula.loruni nu
meroctiam habendacffct.bnarratosiam mufculos.qui
undiqueattcnfum
habcntad,pcm Mi:fa,!of4
mter d,flecandu,ii ad luiguam porr,gi in fcholis oftcndi,&: horum
plur,mos circa .pforum fi'
5,^.K.K.iicsmu,cemconfund,,ac duo.qua:priusinnuimus,mufculo6corporaconfticucic
' g„a pdrci^i an
ha^ctri
^^- plcx hbrarum genus obti.icre fupcr.us d^dum tcfc(fho,,cccn
cft. qux inu,ccni
adeopcrmifccn tur, ut eas m,
ternofccrc fitquamdifticllimum. hiter rcliquas ta,ncn
obliquas tranrucrlas&. m corporum
,ticd,opIurima=rcpcnuntur,qua:mihiutrinque,npropriuml,,igua:'l,gamcntumIon2cte>
nuiH,mum,& mcmbraiix n5 abfimilc,tanquam in ipforum firmamentum
dcfinerc uidcntur
re(;tx'ueropauc^resrefeoffirunt,omncspropcmoduminexternacorumcorporumfupcrfi'
c,e cxcurrcntes.Tranfuerfarum fibrarum
bcucficio lingua: corpus antc fcfl,o,icm
apparens'
m contrah, „icraftariqj, bC rurfus cgcri tciuari^- arb.tror.
lc
id cn„ii ,n l,aamcntu,ii fibraruni
.nlert,o, t.b, diftccauti
utcunque commonftrabit. Reflis ucro fibris, hngua i,i
fcmicirculum
adpalatum faucesq; co,iuoIui fpeaatur. prout n,miru,Ti aut fuperiores,
aut
infcriorcs tcnfx
lucrmt Fonoobl,qu,shbris,,nl.itcraI,nguamagi omnino
coniedorfic fan(i.utal,i mtcnm
mulcul, hiigua; moueant radicem. alij ucro lingux corpus,
ante courcflionE ,n hiantc orc con.
ip,cuum. L,gamcmu,n ucro. cui fibrx firmaniur lingux. oflis
uice datu,n cft. Haud cnim dc
cu,flet.I,ngua: fccundum ipfius Io,igitud,ncm os,
aut cariilaoincm quanmmuisctiam ni
tilhmas diLulam ucrtcbras,„i,iafci, quum ta,i, uar,)s diucrfis^
mmu
,iiotibus, inlcr mandcndum lo-
qucndumcj moucr, liiiguam oportuerit.ipfaq^interim nullum corpus
fuffulciat.ac quouis
ecam lerpeiitc agilior fluifluofiorcj cSc dcbeat.
curar,ll,,i,..-ipl,usiiilcr,ptioncs.&ipfiim,nixtumadipcm.dci,idcilliusctiacxortus.S:in,plan,
tat,on,slit,iudiiicmfpcaab,s.at(i!ha7cpcrfcccrisprompiift;,iie.fin,od6addcntiuniinc,lorio
icarundm
rum radiccm.& fub meiito uicftim reflioncm tcntaucris. Mox
poft hos aoorcdicris q ui ab SfptimiCTO^
fi.G.
earundem
internx maxilte ledis latcribus enafcuntur, &
linouam ad latcra mouent.pol^hos «lutciii alio,
ru,Ti duoruiii obliquorum. ab offis hyo,d,s
lateribus ongincm duccniium pr„icipia l,bcra> TacfJ C74"
fi.-E.
b,s.l oft,-craoauiem
: cdrundan >lhabhyoidcoflcaufcreiitur,quosprimosrcccnfu,mus,qui&max,mam
Pri7
I„igux,-ad,cspartcmconftituereuidcbuntur.lnhuiurmodiadmimftrationccx,ouumcultcl.
u,ii, l,bcra,id,s mufculorum capitibus opcriaccommodabis, ad rcliquam ucri
rmarat,oncm
buxeumcultellum, qi,odmucofi admoduml?nt murculi,adh,bcrenihil
prohibct. Cxicrum
hngua: rcliquuni corpus ad hu^icnodfi aogredi confuIo,anteom,iia R-Aipii !in ^
idambicis craftior mcm guie corpori-i
brana. toti com,nunis ori deradciur.firmius ai„n comiardtur,
quam ut ci tra cocl,onc,n cutis ddminijtrdtiot
modoahiiguaaufari poflit.Dd,idc&;,Ila mcmbiana, qua:murculis omnibus
cftcomunis
quamq? fruftra rcpararcconteiideres,rcIi(fta,reflio adlingua: mcdiuni fupcr
id,quod dixi,nus',
° Iigamaitum, & fecundum lingux longitudincra ducetur, no,i fupcrficialis tantum, fcd qu^
admcdium urqdi,igua:pcneirct, autct,a,n uniuerram diuidat, IVIoxhamulis
rum corporis lingua: ,iaiura,n redulo i,iquii-es,ac qui fibra: ligamento
& cultellis, fibra-
committantur.cxq; iii,
uiccmuarient,&com,nirccantur,pcrrpicics,,iumrcilicctco,quodiaumcftinodo,autd,fli,nili
iclchabcat.i:gonanque,utmihiIi,igi,a:c5ftruc1io apparuit,ha:ctrado,lubcns,fiqu,dnot,us
ucriusqt occurrcret,impertiturus. Porro ' ncruos a rcpiimo pra-cipui: pari iieruoru cercbri,&
a lcxt(5,Iinguc murculis motus principiu pra-bcies dcinduftria,ut & ca-ieros iicruos,in Quar
.imlibru rrilrin .-irrE1rrirrr».-nTV,?.- .t.T: ^^..1,^^..«,.,.,...,
tuml,brurc,;do,at(5iccircoetiiihic,nifi xt
dcligamentoiinguafaucbus., II
(.- rr-
colligantc, paucftima
rccenlcnda fiipcrrunt. Eftautem id liga,ncntu,n, quod adpalatum
reflcxali,i"oua,apcrtoq)ore L,gd}t!Ci,t„m
fub ipraconij3,c,iur,magni ufiis gratiacffonnatum. Nifi cnim id cffctligamcTitum.Iinoua ni, ll„g,UJ„ jauci
mium a!,qua,ido rctrorllunni ii colligerctur.ncc fadle cxerta introrctrahcretur, pra:terra I>ni calligdns.
necp
fedcm obtincrci ftabile & tuta, ut qua: iuidi(j cflct foluta. Vtro^ cnim muncrc ligamen tu fun
Y 2 giturj
1^6 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
^imrjnimiruut&bafislingujcfitfirma, & linguaifiriisprompte quoquoucrfum pcrtmgat.
At ucro ligamcntum inmodica lingua: partcm proccderct, minus quidcm,quam omnmo
fi fi
Quinta
DE HVMANJ CORPORIS FABRtCA LIBER II, x^y
Qninti figuYd iquctrta [cBionis ordinc nihil uariat,tadcm qua: quarta^exfiiiflro
latcre ek^
^anter fpcdanda ojjereus.
Scxta laryn^em drelicluo ajpcne artcrite caudicis liba-atamjta poflcriorificic
cxprimit , ut
neque Homachi^nequc communis alicuius mufculiportione adhuc reliiluerintjnterca
tamcn nul^
lamIaryngiscartila{iinumfuafededimouimus.
Septimalaryngcmexdexirolatcrcita expreffam continet ,ut ipfius operculum iam
rcfcSluiA
Jit,undcum mifculis primce cartilaginifccundam ne^entibus Dcin prinice cartilaginis
.
in hoc
latcrc injiriorproccjfus,dfccunda liberatus efljpfac[iprima
antrorfum,atque dfcundafic re
jlcxa occurrit,ut mcdia prima: cartilaginisfcdcs,in pojleriori rcgionc nuda cernatur.
OBaua dfeptima in hoc differt,quodhic reSlos mufculos illorum quatuor,qui tcrtiam cartila>
^incmfecimda:ncclunt,reJcidimus,ipfa^ifccundacartihqomagisdcte(^aappareat.
Nona rurfns ab oSlaua in hoc uariat,qn6dpra:ter mtifculos nupcr diSos , ctiam qiiatuor tcr>
tiamfecund<iinnrrentiumobliquos,<(3-dcinduosintertia: cartilagittisbafi poftos abflttlimui^
fcruatis dtmtaxat cum tribtis cartilaginibtis illis mufctilis,qtii tertiam primx alligant.
DecimacxantcrioriIaryngisfidefeJJjc^andapra:bet,ab!ataiamprimacartilagi)ie,z:rdun^
taxat ctim fectinda c^-tertia apparentibiis miifculis,tertiamprima: committentibiis.
V ndccima laryngis mtifculis oMcndcndis non fcruit,ucrtim hanc, ut
er duas fcqucntes , oflen^
denda: laryngis lingtiargratia dclincatiimus. Exprimitiir itaqj hic larynx dreliquo
, ajj^era: ar
terice trwtco,crfuis contmiinibiis miifculis Iibera,qua:
afferiiato adhtic ipfiiis vpcrculo ^pofie^
riorifua:fcdi inctimbitjiiperiorcm^ificicm commonflrat.
Diiodeciniainhocabtiitdccimadiffert,qti6dha:cinfirioreLiryngisfedentdcIinc.-ttd.contincat.
Dcciniatcrtia hoc ddtiodccima habetpecii!iarc,qu6d laryngis riinamfcu !ingtilam,ntagis
coar
clatant occliifamiie reprafcntet. Ca:tcrilm charaSlcriini index crit eiiifmodi.
g Nejortafealiqtiidobfctiritatisc.-trtilagincsliterisnoinfgnitieadfirat^illasquojiadnotahi''
miis.gitaijipriiiiaefcartda^^o,inanterioripartefeofJeres,in ifij^-ura,deinini,^,;,ii,i}.
h Vriiiia cartilago, in tertiafigiira cr 6,7,e,9,poferiorificieJe ojferens.
i Secunda cartil.-ijyo anteriorificie conJpicua,in prima,i, 4,^,7,8, p,io,iz,i}.
h Seciinda cartilago poferiorifcieJfe^atur,inJexta,j, S,9,ii,iz,ij.
l Tertia cartilago occurrit in fecunda,3,6,y,s, $1,10,11.
c.,p.,..l:X
intcrturbarcntur.umus Iococnumcrans.Pra:tcrcahiscartiIaginibus'cor,
pusfimilitcr cartilaginofimijfedadipofsmcmbranccrqjfubftantiaictiam
compos.incumbcrcrcaili.quod £i*),A4i^if nuncupatur, nu.^ljlx ucro, ''
\
•
ani' fe;pM«/
1
inuiriSjduosgraciles.lcd /7,,-,„ ,
J^"''^,'^^ '^pr^ores pr„„dr cd7t,ldgimsproceJjitsa!w
,
.
p .
maducrtimulculos, quicxmedialongi
rW^^'^^^M
Kr^&^B' i"ddoiii„aosuiii.,^,td<i, (yt..A'pri,„dldryngis
'""dtur cdrtiUgo,E ,wr6Jl„„djecundd:cdrt:ldgm,s.
(S 8/i.«.;S tudine ' Ipina; fccunda; cartilaoinis cna w^i^^W
C-,™cr^^
,
/j,4,j/7g.
ti,actandcmdeorfuinobliquWuai,in
1 rr r • ,
^Mf^ lp'ndprinc,piu,njur„n,tcs,dc,n pri,„dm cdruldgmm
«.jSi.iL, proceliusintcnorespnmxcariilaginis ra/^ni.
•comnnnm pitur tantus quide, ut mufculo utriufcf latcris abIaio,lccunda cartilago in acutam'' linc3,& ue
twvo-x lutidorfiuertcbrariilpinam, inibi delincreuideatur.^^Altcrmufculusiuincdicio
cotiguus,&:
11 nji/iicm
o'Ti"'nocarncus,afecunda;cartilaginis(cdecnafcitur,quxprimcc.irtilaginisinicrnarcgionc
r.i. refpicit,primxcp cartilaginis inferiorc proccftiini admittit.Ex hac itaq; fcde pra-lcns nuilculus,
|p8,ti/!
carnofumlatum^principiuducens, ac furfumobliqueprotcnlus, tcrtixcartilaoiniinlcntur,
Ist^i^is tertix cartilaginis radicis lcdem occup;T3,a priori mufculo no amplcxa. Hi qua^
^k^St
o. tuor tertia cartilaginem utrinqi ad exteriora laryngis rctrorfum cucrtunt, lingula,aut iplam,ff
9 uoIcs,laryngem apcrientes. Atq; duo quidcprimi poftcriorc cartilaginis lecundx (cdcm occu
'/"(^"jf
pantes^reclo motu id prxftat,reliqui autc,ut obliquo fitu pnxditi funt,ita quoq; tcrtia cartiiagi
r K.
iCs.tj/ig.T neminpoftcrioraobIiquereiieIIunt.Nonus5i:dccimus,quitcrtiaprimxcopulat,ctiitutriiiq;
''Q^ funtTingulilati, &,utcxtcrilaryngis,carnci.cnalcunturautcinuicccoiitinuicx"mcdiapriiTix
p ^
^^^^a"""
s.j, .o/i.
(
c:artilaginisfcdc,fccundu totaipfiusintcrnxlcdislogitudine.Dcxterridcdcfiniftrofubaudi)
t„h. lui principiu oltcndit, proptcr qualda ipfius iiilcriptiones,adco illi imprcflas^ui
uclut triplcx
ii(4/i.H.33 hariioccafione triplex mufculuseireuidcat.hicaprincipioobliquefurfuinafccdit, &dcxtrae
^'^'^^'^^ cartilaginis partis anteriori fcdiimplatatur.Duobus his tcrtia cartilago primxadducit,
^\x^K^g
a.jSi.iY, illorumcpbcnelicioduxtertixcartilaginis^partcs^contraclisnimirumufculisconiuentjiplaqp
V. lingula horum potifllimum auxilio coprimitur. Hi lancmufculi omnium totius corporis cum
y 4(j.r. ' temporaIibus,proipforijmolc,uaIidilTimofunguturmunere,quu totmufculis cxpirationcm
molientibus, inlpiritusretentioneopponatur,quanq & hucquoqjrcliquilaryngcmarift.ites
KS 7, sfi mufculifaciant.' Vndccimus ac duodecimus, inbafi tcrtixcartilaeinis cofiftunt.canimirure- e
'
V.
. h n ,
11 ~ , . . , .,
1 hi.ifig. Sunt aute ab utroqp latcre finguli,qui ex radicc tertic cartilaginis,qua hxc primx proxima eft,
principiia fumunt,& fccundum bafim tcrtix cartilaginis modicefurfum protcnfi,ad tcrtix car
tilaginis medium(ubi dux ipfius partes inu icc colligatur) finiunt,fc mutuo inibi cotingcntcs.
Suntitacpprxlciitcs mufculibrcucs, & cxterius quodiimodopyrimodorotundi, intusuerb
omniex partecarrilagini tertix conati, &ubi feinuicem contingitt, latiorcs craftiorescjp funt,
quam ftatim in ipforU cxortu. Ambo mufculi tcrtif cartilaginis bafim coftringciitcs,atc|j duas
eius cartilaginis partcsinuicccomprimctcslingulaclaudut,ar<fT:at^.Ethifancargumctofunt,
tertiam cartilagine necenari6 cfle gemina,quu fi fimplex eflet, ab illis mufculis coftriiigi haud
hyoidis fede cxplantatos, & utrinque fingulos radici cius " corporis, quod laryngis cenfewr
Idryngii oper "^-
cuti.
operculiim,infcrtos. Hi liquid6admodum(fimod6quis iplorumnoucritadminiftrationc) ^l.'"*^''
uifui felc offcrunt,Galeno tamcn.quum in nullis, qux hodiccxtant,Opcribus ipforum mcmi
ncrit,incognitos fuilTc opinor, non cnim(quod fortequis arbitrarctur) in commuiiium laryn
gismufculorum numerum luntrcijciendi. Quamuis cnim hos o(5io Galenus elTe dixerii,&
interimfcx tantumdercripfcrit,omnes tamenodo,prima:canilaginicommittipoftmodum
fcrmoni fubnexuit. Porr6 his duobus id munus concreditum eft, ut laryngis opcrculum,ci-
bispotuqjdeprclTum denuo cleuent, iplorum nanqucprincipijsucrfushyoides° ostraflis, oi.jfe*.
opcrculum illud crigi conlpicitur. Vcruntamen mufciilos, qui his duobus oppofito munerc
fungcrcntur, nullos obfcruaui, ncqucid mirum cft,quum cibus SC potus,fuo podcreeucrfum
clcuatumq; laryngis opcrculiim facile comprimant,& ipfum mole fua ctiam grauatum,laryn'
gi prompte applicctur, Qiiamuis non hi folum mulculi oppofitis deftituantur,fed &''illi quo^ p /f.ap.
rumbencficiorc(flumintcftinum,&teftesfurfumallicidicenwr.Corporaenijn,qua:cxfuana B,ciMr/}i.
tura plus fatis dcorfum tendunt.nec pcculiarcm motum in ducT:u,qui deorlum fit,cxiount, ad
Hctryngii U- camadionemminimepropriisindigentmufculis. Larynx raru aut peculiarc ligamentum gunmm
gdmattd.
prorfus nullum obtinuit,pra:termcmbrancaarticulos orbiculatim cingcntia,deindc in ipfius "ii.
medio'' lingula confiftit, cuius etiam fuperiori Libro mcntio incidit, qux conforman.ir cx car
tilaginuiTi articiilatioiie, & prxcipue cartilaginis tcrtix partibus, qux prima cartilagincm acu- „,„ ,
„yi,
tisprocelTibus fpeclant, mox & cas coUigante ligamento,&: pinguitotam laryngem fuccin- £""'•
ccntctunica.cuiusfanenaturam,acconftru(ftionis artificiumutpropri)sraanibuscxdi(rcifiio
nc,uti mod6 fubijciam,difcas,optarim,
AB R c A M I laryngishuncinmodum inboueprimum,autinuituIo,
deinde inhomineaufpicabcris. Ex aliaquapiamlaryngeemundatas car
tilagincs operiadhibebis, uthxcuclut offium (qua;mulcu!orum lccfiio-
ni pcrpetu6 adclTc oportct)uicem gcrant,deinde dinc(flis hyoidi ofli pro
prijs'^ mufculis, ftatim tibi occurrcnt 'duo ab ofTehyoide, ad primam ''4W.S.T.
cartilaginem procedcntes mufculi, quorum principia paruo cultcllo ab j^j^o
ofle libcrans, paulatim mufculos a cartilagineradendo,ad iplorum ulcp
mlertionem lcqucris. Ca-tcrumpariratione apetTorisofreadprimamcartilaginem' du(fios, cju.p.
primum ab ofle feparabis,ac poftea ipfos ab alpcra artcria leuiter diucllens,ad primam uf<5 car
tilaginem,cuiinfcrutur,illosdcduces.VbiquatuorhosdiIigcterinniitusfucris,(e(ftioncmper
palati tunicam,fauciumq; intima duces,ac lary ngem cum ftomacho efaucibus eximes,ad cum
prorfus modij,quo lani] boum laryngas cxccare confucuerunt. Liberata poftmodu larynge
&
cum alperx artcrix ftomachi portionc, omnino ab animante aufcrcs,ac abic(5ia lingua,uni-
ucrfam larynge Sodali, ac tecu Anatomes ftudiofo tencnda porriges. Qualis mihi in laryngis
conftruclioncdifccndaledul6fuit,prxftatisingenrjIuucnis, antonivs svCCHA,
noftrx communis BruxclIx,adeo^ totius Belgicx,ob fingularcm mcdicinx ac mathematum
Cotrintutiiuv!
cognitionem,magna&;rarafp£:s.Hacita(j rationea(;commodatalaryngc,mox''mufculoscx ^J','']'^'''
ftomachi
.
fig.cifiti
expcndcs, num cos, quos intcrdum obfcruari diccbam, mufculos repcrturtis fis, qifi a fc-
uinfcrtt cundxcartilaginisfpina.inprimxcartilaginishumiliorcsprocefltisinfcrutur. Quatuoritacg
'*^'^'-!"dam cartilaginem primx iungcntibus a larynge refedis, in altero laryngis
KtT^.^s latcre pro- '
'''^'^"''''^^'^^'''^''^g''''^'''-''"'^"^>'''''^''^'''^'^'^<1"<^^dtcrtiam,cuiinferuntur,deduccrc.Pofti-cmo''qui .'^''^^-
'sl'a
iiv.
intcrtixcanilaginis funtbafi, aufercs fimiliterquoquecorumprincipiaprimumIiberans,ac
.fj^tr"""
ad finem ufque, quo femutuo contingunt.dcradcns, huiufinodienim admimftrationcpcrpc-
tu6integruincrit,mufculorumfun(ftionemdifccre,dumfcilicetipforumprincipiaad locum,
undeoriginem fumunt,attrahuntur. Ablatis mufculis cartilagines inuiccm fcparabis, ncc ficri
potcrit, quintunckcurate Iingulxfubftantiapcrfpc(ftiflimamhabcas,queinadmoduin&na
turam illius quoquc, &
ufum, &formamj cx adminiflrationibus nimirum,quasproprijs ma
nib us iam es aggreflus.
a"
'
dens feruaucriSjlcmper circumucrti potcrit adeo, ut brachium tripiici niotuu gencre agatur.
Primus hrd'
cUummotLtn, Brachiumitaqucpeftori" unicusadducit murculus, origincm fumens^^cxmcdiapccloris ''=.!.4f'
tium. oflls latitudinc, & ipfiinlcrtis cariilaginibus,dcinde quoquc priuatim ' cx fcptimcc &C oflaua;
j ^"^'ji
coftsccarti!aginibus,& ' exmcdiaclauicula: lcdc,quaha-cpccT:orisos fpcciat. Principi] pars a a^R.
clauiculaproccdens,omninocarnofaapparct, quxucrocxpcirtorisoflis fccundum dcxtrum cju.jSi
finiftruniquncdiocnafcitur,alta-itncj;laterismufcLiliiniiiocontiguacfl,ncruofiormcmbrano
fibrcp,8i minus crafla uifiiur. Attamcn,qux cx oflis pecftoris latere, ipfiq; inartictilatis cartiiagi
nibus pronafcitur, penitus iam carnoGi exillit. qux ucro priuaiim ex fcptima; ocTtauaq; cofla'
rumcartilaginibus,iuxtamucronatam cartilaginem exoritur^membranca, tcnuisaliquo-&
ufquc confpiciiur. Mufculus cx his principijs prodicns, &
paulatira crafltor carnofiorq; red
ditus,lcnfim arcT:atur,atqueinacutum tanrilpcrproccdit, quoufqueamplo& ncruco,admo-
dumcjfrobufto, fedbreui'tcndinc,humcrofccundumipfius longitudincmimplantetur. Fit <!'-'<!:.'
que in extcriora procedcntcs, fupcriorcm tcndinis partcm,fecundLim totani ipfius amplitudi- nffiulum
ncm efliciunt, carnofxq; toto duclu, prcctcrquain in inufculi in humcrum inlcriionc, perma-
ncnt. ScdquacxrcliqLiaofltspc(ftortsicdc,accxfeptiinx&o(Sau;ccoftarucartilaginibuspri huk.
uatim originem mutuan tur, oblique furfum protcnfc, infcriorcin tcndinis partcm, fccundilim
jpfius latitLidtnem conftituunt, & citiiis carnem ipfaru, qua itnplcntur, fuftulciunturc;;,quam
n^.f d "i^
^P"'";" 'P"^"^ fibr^^a chu,cila,
offisfcdcccluax-contrahantur,ucrluspcflonslt.pcnora,&
& (upcr.or, pcdor.s
otur, IIntnfcnorcs hbnr tendantur prxfcns
, muiculus hum.horis bracl„,ad pcdus
addu,
i.fi <^7'^°P'f'^''h^3fiqmdcmadS™cronatamcart,lagincm,&fpunascoftas,^
resfun,brachmmaltocmr Atfiutrxquclaboraucrmtfibra-.mncutram
md.nans pcfton ad.gcnt. Quia,g,tt,r h.c ,„ufculus amplum,
Itcm bra^^S^^
atquccx ua ,,s,.atun offiU^
pr,nc,p.t,mobt,nct,&ftbrasfdcintcrfccantes.c5trana9fc
d.fferentcsad,p,lc.tu.-, n,h,l obfttcrit
fortaffis, ,pfumgcminum
pro.runcare.acduorum .bu
fculorum loco cum al.quotet.am d.flccS.o^ris
Procenbus cnum^are, quanquam umus dunta
xa mce,™h,toto orat.on.scontcxtuhabeb.mr.Ve,-^,m
quuminfcnonm^lcufip
m.l.orcs hbras produc.t, ucrfus ..,fcnora brachium
pcftor, adduct, ntc.-.ti quLuc- n.inor,
&fecundum profundum tenu.or fupcr.or. euafit, qu^c
uehcmcnt.orual,d,orq,ft.na,oconcred.tac(t.
furfo.nmag.s n.cmbru,u act, & cu
fetcr huncmukulu.n (paccutnim Ga,
len, d.xenm) nuUus al.uS brach.u.n peflon ad.nouct. Nam quem i.ucr b,-ach,,
,nufculos pri, , ,
inum enu,.erat,quemq,,t.xta mam.llascx,guum,ad
h.,mcnart,culumafce,,d^
r,a eoftasbrach.um ad.gcrc fcr.b.t. .n ho..r,nc neutiquam
poilet, quu.n
repcr,cs. Non c.in. nos fuorfe
hunc obfique fub cute, ,n al.orum fimid.
fupcrfic.ccxta..te,ii, furfun.
ceSi ^uo
ad art.culumliu.
dlundat.
'f-:;l-V'"^"P'™''^P^'^^^-''™7>-""''^«,
//.iH,I
mc,Ttbra,icamdcfincntcmcx,litatcm.articulo
kriattirmct,proptcrhumcriolTis fiiumi;"
6 tab m.
cxtchuscaputmufculiflccftcnnumcubuumaiv
tcnoris amplcxantcm. Ncc quifpiam mcillum
nufciiii o. ofcitantcrcum cutcaufcrrc arbitrab.tur qui -^™''"'
authumm articuli murculonim fcdioncm aggic.us
aggrclTus fucnt, aut admmiftrantiadftitcnt. Et
del>d7t:U7il
r iucni,autad,n,n.ltranuadltiierit.bt
quomodo,quarfo mu culus afiquis cx mammarumrcgioncmc,p,e,is,
,
&al.orum fuperficid
.ncumbcns et.a,T, fi ud fib,-a: cu,uiilam craffit,cm duntaxata:quarct, a
quop.am i,i ho.i.iue
crP.mU
' '"""^' quem modo rcccnfui, mufculum, & illum, qucm bra,
r.* L ,.i T°'''"
ch.unr
j
^ attollcre aud.cs, ad art.culum confcciderct.
acfi,Tieremr,,lla pars ^ieccflar^o (utcu,icp quis
Nam etfi eius .nufculi pars, cut. fubiecta
ud ultro .llum refccarc propofu.lTct) fcnipcr feie
oitcrrct, qt,a: .ntcr duos .Uos mufculos fofe ..tfi.iuans, articulo prox.ma cffit.
At quorlu.u atti
nct, m.h, h,c ofc,ta,iti;i: cxculatio.icm pra:tcxere,
quum uerbulo Galcium fimiarum mc au-
tem p.-o uinbus hommum co.iftruflionem dcfcribcrc,ud hic b,-achii mufculus, cum ca-tcr,s
mnumens atteftcturdiomi.ics cn.m hocpr.uaiim,-, ucrim
in fim,js &
potiftmu',m caudatis
0 5f.f.^.
(quoru,iimih„naiorcopia,quam,ioncaudatar5accidit)adhu,icmodumobfcruatur Cute
h!UT R .
detrafla, is quem .los i,i hom.,icprimum occurrere
d,ximus, pari .nodo in fim.,s cofpicitur
iiullo prorlus al,o tcctus mufculo. Verum fub
U;. hu,us hu,n,ll„na Vofta lcu latcre, fupcr obliqui
abdo,™msmufcufi(qucmdefcendenteuulgidic,mus)princ,piu,ii,o,-acileme,nbra,icu,ii&
niufcul. „i.t.um reperitur,longe fub papilte rcgione
confiftcns.I.iitil, hoc carnofum cuadcis
led graclc mtcnm pcrmancns, fub magno illo brach.u.n
pcdor. adduccitc mufculo furfuin
obl.que ad art.culu.n porrig.tur, eam prorfus, quam Galcius tradidit. infcrt,onc.n taitans.
Ncquehuius mutculi „ifcrtio,ut.iequcipfius duftus, ,iifi,nag.io .llo
,nufci,lo pc.iitus clcuato
111 conlpcclum uemunt, atquc id non pcrfu.iftorie, ut Galcnum
ctiam fi iiom.nu.n iiitcll.gas.
duntaxatmed.cnamnomiullifcfeprofitcriia(ftitcnt,ucnitobfcruandum.Nific.ii,nhu,^cGa.
(cm mufculum, fuo progreftu ita occuliatum, &
lantum ,ncmb,-a,ico pr..icp,o ,nod,ceadmo
dumextare cognoueris,crroncus omnino,atque admodum d,flicil.s
Qi,intus dcAdmini,
(trand.sfeaonibusliberftat.m in .pfa fi-ontcuidebitur, qimm Galcius
pan.m .llurn in alio-
rum, ac pro.iide cfia.n in dus, qucn nos b.-ach.um pcftori attrahcrc dixi.nus,
fupcrficie fub
cutccxporreftum ,ninusre(fie trad.dcrit. Qiiamuis interi,n feduloftudiofos
horicr utinca:
fentent.a: non ,taprompte,propta- Galcni obfcruaiitiam,
aflb-.bcntes intucantur num&
||
ftomoqiioquecumfi.niisillu,nmi,fculumcomniunc.nfibiucndicet,&rurfusnu,ncaudatis
1 nm.is in aliorum fupcrficie (ut Galenus teftatur) cxtct. Pra;ter hu,ic,GaIcnus MiifculSjui
al,um dcfcri,
imr .4 bit "
,nufculuin, quem altioris brachrj ad pcdus duiftio.iis autorcm eftc exiftima t. Iftc profe- fcdpulam un i
tTorfum ttg!t,
;
ftoinhomincncquaquammefi.git,atininimctamci,ut GaIcnusauminat,brachiu,npc(fiori n Gdlima 7UJ.
"Erfcsdatiora admouet.imofcapula-gratiVitfcilicetcainad pecflusducat, prohdchij
iit..I...!./ creatus cft,quod
M. & ipfmsorigo,&duaus,illius9tcidinisinfertio,luccdarius,&pracipuei,i homincdcnon vtotorehdhcrii
^^'"^'^'P''-"'" ''^"^ fumit fub ' mufculo, quem cgo brachium pcc^tori acco,ninoda,-e re,
'
'^'
'uctnis
t"I'>S<: illehuic omniiio fubftcrnitur.' Bnafcitur
Z^it autemcaniofoprincipio a fccunda, tcrna,
mchari. quai'H&: quinta,,ion,uinquam(fcd perquanirar6)&fcxta,fiipcioribus
thoracis coftis,no,i
1.4 o- 5. quidem (ctfiGalcnusnon fomcl alitcraffirmet) ubi pc(rtorisoff.coai-dantur.& cxipfopc, Li.,JcAii
mi.fai
doris
.
ncrc incipiuntj ncc prorfus rcflo tran-iitc,rcc1a'ue linca cnaicitur, fccl quafi digitis quibufdam>
craf
cx coftarum ofllbus longius cxortis procedit. Hinc ad cxtcriora porrcflus anguftior.fcd
fior cfticiiur,quoufquc ad humeri cumfcapula arnculum, in latum nerucumcj)" tendinemj
tib.
carnc mixtum Finiat, quo "
proccfttis anchorx imagincm rcfcrcntis intcrno latcri implanta-
X i tAh.h.
tur,illic ncruofiorcuadcnSjUbi is proccffus cx fuoappendicc' ncruofiorcm intcrnicapitis
pariem cmittit,eius mufculijquem intcrcubitum flcflenics antcriorcm reccnfebimus.Ne-
F.
quaquamauicmtendo iftc,articuli ligamcntumin hominecontingit.ut fane,fcdadmodum y 6t.i )im
adhucobfcurc, incaudatisfimr)s,quibus anchoram imiiaiis proccflusmodicecxtubcrat,dc-
indc nuilam fcapula; regioncm uacarc, prxtcr hunc proccffum rcpcrias,cui tcndo illc commo
de implantari polTit. Ad hxc, fi mufculi huius naturam ad amuiTim pcrpcndcris, procul du-
bio cumaltcriusaIicuiusufusgratia,tuiTictiamprxcipuchuiusmufculiinfcrtionisoccafionc,
illum fcapulx procciTum a Natura produdtum aftrues, quandoquidcm proceflus is,mufcu,
loilli non mcdiocritcr aptaminfcrtionis fcdemcxpcrrigat.
Huiusmufculifibrx fefcnondc,
cunatim intcrfccant,qucmadmodum
°
mufculi, qui nobis brachilim adduccrc difius cft.
Ouum itacphocfim ac figura mufculus iftc aNaturacrcatus fit, qui obfccro.ad altiora,quani
rfj,4 f((.K
p"rimi mufculi
'
aprioris mufculi fuperiori principio luperatur, quum hoc a cIauicula,&;fuperiori pfctoris h s tith. ah
ad cj:iffl
ollJs fcdc, infigniicr ctiam dcorfum oblique fcratur, illud ucro ex fccunda cofta Sctcrda,
l
pri- .
ditdit cofl
mum,utuel clatiflime proccdat,longc9 inferius habcatur,ac minus obliquum duflum(quict ft'!f! jiiK
iam ad " iuperiora fere pertinct) moliatur. Quamobrem fi hxc omiiia haud iegniter pcrpcn de LaiiCijt
huU.
ris , & Galcno conceflcris mufculi' inferiionc,qux e regionchumcri capids pcrficitur,nonni c s tif.L.
hilarticuliliaamentum apprchendcrc ncccflario fatcbcriscam, quam mufculus iftcmolire- d jtrt.j.
tur brachi] adduclioncm^ncquc humiliorcm,ncque aldorcm fieri ea, quam a primo muiculo c ^tit s.i
cftki dudum dixi. C^ium itaquc folius fcapulx gratia, non autcm brachi], mufculumhunc
ta.ei.dciit
tj.K. 2 lil
procrcatum in hominibus ccriiflimenoui ,
ipfius dcnuo in fcapulani niouentiu mufculo: um SI.) tn . P.
moaen, fio,
c/jiam
& ' quibrachium ad fiipcriora attol!it,pariter quoque unum ftatuo.Eft porro hic mufcu
ctprjicipi.
figurit ctl
uum. quoquc, lcd continua principia fortitus, ac uclut c.x diucrfis mufculis (fi
j^ij carnofus, uaria ta.tndicill
f ^tA.Ah
uictilx partc, fecundum ipfius longitudincm,qux fcapulam fpcftat, principium ducit, mufcu ultr.tf
cipio mufculus carnofiis permancns, in anguftum fcnfim, tanquam in trianguli ucrticcm 2 ji.c.(.i
(
'
nusquain dccliuisrccTauc (ctfi Galenus fecus attcftctur) cft, qui ipficandcminfcrrionisfor dtci II
Li icAi' tui
mam tribuit,cum " mufculo brachium pcclori adduccnte, quam fccundum rcflum, ac hume infcrt.£ A,
minijl.fe<!l-
B, C conci
ri longitudincm perfici diximus. Foius itaque mufculus, fi quis illum obitcrintucatur,trian-
riint dd l
ouliiinagincm prxfc fcrt,ac proindc a a fimilitudinc, illum Grxci appcllarunt, m II td. di
huncdefcribcntcs ita fe lc habcnt." Prima a mcdia clauiculx longitudinis fcdc, ad fummum hu dici n td
ic
mcrumcotcndit, &;hincpcrfcapulxlpinam,ad eiufdcmufq;bafim.Sccunda,ac!auicuIaobIi infert^
Cfr B ad
que,deorfuinad iufcrtiom'sintcrniilaiusducitur,autcacft,quxhuncmufculij, &;brachium primtim n
rfii D . Ai
'
Us nc
triant;ulari figuranon coiitcnti,uidcntur&;exortumprxfcntismurculicuidatrianguliucrtici
, bi
in notand
alTimilaflc, quem mufculus no antea oftcncht,quam fuo principio unditf Iibcratus,in planum nimimfin:
ponatur.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER IT„ 26y
ponitur.Quumenimitaextcnditur,prmdpiipars,qua;brachiumpcdouadd
Ioproxnnaeft,&deindcqua;adbal5mfcapula;habctur,ambomagispromincnt &attoIIun.
mrcaparteprindpij,qiia;afummohumcropcndct,qua(iualdeobtufumirianouliucrticcm
ha:cpars cxpriincret.Huncautcm triangukim eftormabis.dum alicui
longccofta; dtias alias
breuilTimasadiicics,dua;cnimha;obturumangulu efformabunt^cuipra-inuis
mufculicxor
tuscffigies a Vcteribus comparabatur. Huius hbra;inuicem
non alitcruariant,quam quod
antcriorcs^qufdauicitlcdcbcntur^dcorfuutobliqiicinponcriorafcrantur^poftcriorcsiiero
qua;afcapula:fpinapcndcnt,obIiqueinpriora dcfccndant. Qiia;autcmafummo
humero'
&ipl7us cum clauicula-articuIopronafcuntur,rcaadcorfum procurrunt,
nuHo tamcn intc'
rim paflo mufculibrachium ad pcftus ducentis fibraru ritu,fc inuiccm
dccuftatim intcrd-cat
nihilominustamcnobinliriptionesnonnullasobliqueduclas.fibra^irnplicariparunipcr 'c(5
fpiduntur.Siitaquemufculipars,qucadauicuIapnncipiumducit,tenfafucrit,bradiiunifur
fum adantcriora colli,& fadcm attollctur Si ucro fibra; a fummo humcro
.
, &
clauicula; fcde
iplicommiira,originemmutuantcscontrahantui-,brachiumre(fta,&in nclitrampartcm Ucr
gcns a(Iurgct.Ati;poftcriormuiiulipars,cxfcapula-fpinaprodicnsinfccolHgatur,adpofte
rioraccruids,ipfumq!occiput,brachiumagetur.Mufculihuiusinitia,cx tota ainplitudincil-
lorum,quxdi.ximus,ofIuimnoncxoriuntur,fcdduntaxatinftarcralTiorislinca;, undccun-
queapromincntiori illarumfcdcadco, ut paruaomnino initij cranitiesoccurrat
Ncqucid .
prorfusncgligendumeft,quumpra;terhuncmufculum, quibrachiummotuproprioattoU
lat,nullusfit,ncqucetiambrachiumhocdonatummufculo, aliocgeat,quicodi:cumillofun
gatur munerc Qiianquam non ignorcm Galciium hic alios quofdam dcfcribcrc,
. , at id tam
ucre,ut fibiin Dccimotcrtio dePartium ufu,& Quinto dc Adminiftrandis
fcfiionibus mini
meconftct, cuiusloca fi omniaprofequcrcr, in iiiraiam prolixitatcni prarlcns
Caputcxcrc-
fccret. Quapropter unumquenquc diflc-aionis,
&
Galcnicardodrina; (quamonmcs anv
plcftidebcmtis)ftudiofumfedul6hortor,utha'cnoftracumGalcnilcftionc,diligetiintcrim
infpec'iionc,& icftionc,quam iiio loco ftatini profcquar,adhibita , conferrc
haudquaqua dc-
dignetur,hoccpadhucaddifinat,ccrcopithecisprorfuscandcmcftcfpcciemmufculibrachiu
attollcntiSjCum hominum niufculo &
nam in illis animalibus hunc mufculum , ud Galciii
.
!
i-iis.^ onibus^fcdmaximeinmufculis&ligamentiSjabhominisconlfruclicncuaiTain. ' Mufcu ^""«^w,
<.;i.3k:
Iusbrachiumrcdaaddeorfumagcns,cotrariomuncreillius"mufculilungiiur,quiomnibus
'"'
.. R. ^uiscontraflisfibris^brachiumpefioriadmouctjfeuinanterioiaagitjhiccjuoquecarnofus
,4fj.i. militcr&craffuscft^&inter ca;tcroshuius articuli mufculosutcunqucteres Oriiurautcm
.
tcndo,quembrachiumpe(ftoriadigerercIatumeft.Ncquehic rurfusmefugit,pra'fcntcmu^
.i.M.r. fculumintcrbrachiumdrcumucrtentcs^aGalenopcrpcramrcccnfeiT^atcjiabillo^mufculum
x/, jeP^
triangularcm,&fcapuIa;gibbumoccupantem,&mihiincircumucricniiumbrachiumclaf timinif„,Lj.i
fem ponendum,ab ipf6autorcmdu(ftus brachij ad dorfum poni. Vcitim lTudio,quum mihi * -^i»"-"'
^
:. rcsfccushabercuideaturjabipfiusdoomatercccdo^utiprofccT^&tuquoq; csfacTurus ubi ^J''^'''''lf''
' CtlOJHbWS;
jT Qr' 1 r T
cctucxuto,o<:iamadmonituslecuoncmaggredicns, autdebiteadminiftrantibus aftabis.
ffi'
Nollcm enim mihi hic fidem exLibro dari,quum certa femper lcgc orcm,ncqua fidcs Libris
''^'1^ partibushabcatur,qua;nondum per fcdioncm uifa; fint. Brachium dcoiTum trahi- QiMnu^ha'
,0
.aiN.j tur^a^^magnoquodaiTijIatoqucadmodummufcuIOjquiaipinarumapicibuSjqua-affxta
^m-y. thoracisuertcbra:fpina,adoftisfacriufquemediumhabentur,"prindpiuinfumit,non[qui-
demid pluriu brachij motuum opificum modo craffum, fcdomninoinftaramplxmcm-
'otj6«6
s*Jt. brana: tcnue continuum^.acrciftalincaadiflarumraod^lpinarum apicibuspronatum.
Z Veiuirt
166 ANDREAE VESALII BRVXELLENSI3
Vcrumubi mufciJps dorfum moucnteSj id principium pcrreptauit, camcp coftarum resio-
ncm contLna;it,qua;maximeiii dorlo,ucr(uspoftcrioraextuberat,cafnofuni denfumi^ cllict
tur,& uniuerfus mufculus ad cum moduni auclus, in'' anguftum tantilper proccdit, doncc ^'^^!^^^^
modorepens,rcliquisduabuscoftismuIt6brcuioreft.AcprotriangulicoftaruminarquaIi-
tate,ctiam huius nmlculi fibrx difFcrunt,qua; cnim pcr ilia,et fpuriaruni coftarij cxtrema fur- r^j,
j \^
fum porriguntur,prolixifrima;,acminus obliqua: funt. quxucroabinferiorum uertcbraru vtj.i».
M ttfciihis.ili
usjmiiMuirt Ifiiusalium
toribus lcrnioncm inftitucnius,ad brachi) mufculos iam rcflccflenda eftoratio,intcr quos Ga
mus.
cnumcrat mufculum, ciufdcin funflionis cum nuper diclo, gratia cfforniatum,
"Jjm
brachiumdcorfum trahat,atquehuncquidein fatuni amplum^ cncrccenfet,lcd IC'
"^''^''''^'^t
tcndini
'
agunt,acccdenteunaquocpbrachiipoTidcrc.Atq)duxiamdi(fla:mufcuIori;partesvilcfunt ^xHUrun
qu3:axilIa-cauitatcmeftormant,quasqjinLibrodeArticulisHippocra£csTcndiniim"nomi
bofiTt ne nuncupauit,qucmadmodum&Vctercs,quictia,TiTcndincsnuncuparunt,mufcuIosoc
pulicofti,inflexioncinantcriorafccilTc,atq!itaetiamportioncgibba:fcdisfcapuIgoccupare
^^^"P" "^
Stftimm. anci-es."Septimus uer6 brachilj moucntiu mufculus ille cft,quc Galcnus in DccimotcrtK) de ^'^^.^
Partiumufu(naminQuintodc Adminiftrandisfedionibusomncsafcapulainhumer2por
Uh.i.^M.
reffimufculimirecofunduntur)brachiumrctrorfum,ad dorfumagicrcdidit,''iliucnim,qui
10,.! CU
uereid munus prarftat.qucmcp inter huius Capitis mufculos tcrtio locorecenfui,Galcnus cir b ij U.S,
cumuertcntisadextcriorauicedefcripfit.Cctcrumhicfcptimusmufculus,cuiusope brachiij
ad exteriora circumagi fcio.uniuerfuin fcapula;gibbum,' quod fub ipfius fpina habctur, im' C zfl.CX.t'
U.tmtcrG
plct.'' Exoriturenim carnofuscx fcapulacbafi^dcindcardioradfcaputeformam' redditus,
1, H, D, T
tandem articuIiIigamento,tcndincamploatbreui,tanquaminfcmicirculumcxtrinfecusinfc Y.
riturita,uttriummufculorumbrachiuincircumagcntiumtendincs,inorbem quafi uniucr- d Li tah.il
furaarticuliIigamentumamplexcntur,&quarationefingulifuisfunganturmuniis,facilcdc. H,l iJ K,
e 11 tdh
monftrent.Lioamenta uer6 fcapularum ccruici, caputhumcricolligantia,ubibrachium mo
.i\
MVSCyLORyM BK^CHIVM
X 111
MOVEN-
Cctput 1.
tium admiinjlratio.
[ ha(ftenusadbrachiummouentesufqucmufculos,e;eteros,&prccipue
'
&uniuerfothoracc,uf(f adfcmora,&oflisfacrimucronenuncdutaxat
adimctur . &
hanc quiclem autlanrj more intcgram excoriabis , unica
tantum liiica a pctTtorcad pubis ufque os du(fta,aut pcr uaria frufta,prO'
Qiiicorpitiin
honmmulcu. iitcommodiorapparebitratio,eamdificcabis.Egoautcmintcrdii,quan
loruin adftiini. dohominisfe(ftionemmihiadminiftrare folco,fubinferiorimaxilla perutruncf osiugale, h i.sf.c
flr.ttitmr
robuftum funcm traicci ad capitis uerticem,laquei modo uin(Sum,id^aut ad frotem , aut ad ^ '' '^'^
occipitiummagis,proutautcrc(fto,aut dcpreffocapitecadauerfuIpendercanimusfuit.Lon
giorem cnim laquci fincm,trochlca: cuidam camsrx trabi affixa; tranfpofui,illoq) corpus can
quam fufpenfum mod6 altius,mod6 dcmiflius dctrahi,at(5in omncm partem,prout ncgO'
,
faiisualidcamplc(rtetur.Caucnduenimeft,neccruicilaqueuscirci3ponatur,nifiiamaliquot 'li^i^i
I
rmhnm. committatur.Eftenimmufculusifteaboccipiiio,ado<rtauamufqucihoracisucrtebram/pi,
''^'Sapieibtis quodammodo conexus, abipfisq) principiumfumit. At dchocmufculo una
'ilb Jci
&ca:teris fcapulam mouentibus , poftea
agcmus . nuncautem obitcr cius mcntio incidit,
quodpofteriorcsbrachiummoucntcscon(piciaptencqucant,nifiillcafpina&occipitio,ad
hb.iahi
ipfiusufcjinfertionc/cftionclibcratus fuerit. Adminiftraturucr6nouaculaautcultclIo,fc'
"PQ.- cundumfpinapdorfilongitudincmfaclafcdionejquaimufculumillumduntaxatadfubicifta
ufqueuulnerct, dcindealtcra lccundum occipitium eft duccnda, qua:ibidcm ctiam mufculi
principium^ab occipitii olfclibcret. At fifortaffis fubicflum aliquem mufculum illis fcfiioni-
busuitiaremctuiSjbuxcumcullcllum exterioribus mufculilateribusfubdcs,illifcilicctlatcri,
quodab occipitio ad dauiculam fcrtur,& deindeilIi,quod a fummo humero fcu clauicula,ad
oflauc thoracis ucrtcbra: (pina dcfcedit.CultcIIo cnim lateribus indiio,& furfum dcorfumcp
ac1o,afubditismufcuIis illumfcapuIarmufcuIumabfccderccoges,atcpipfiusneruciprincipii
mufculumcpa fubftratis corporibus iam Iiberatum,paruo
crafliticmfacile tunc coieflurabis ,
negocio ad ipfius inleriioncm perduccs. Vcrum rurfus fub hoc,utin pcculiari huiusmufcu -
lienarrationcfumus diclurijobferuandum eft, ne una cum illo mufculus ab occipitio in fca- '.
racis coftas infcri dicctur.Quapropter fi tuis manibus parum fidis,idcm in hoc mufculo tcn-
tabis,quod in illo cxpcricnduiTiprobauimus,qui'' fccundus fcapulam moucntium nobis nu- 5 jM.r,,
oula cxpendcrc ualeas " Mufculum, qui fcapula: cauitatiincunibit , qua; intcr fpinam & H.
fupcrio-
DE HVMANI CORPORtS FABRICA LISER
11. 2yi
fupcriorcm ,pfius coftam uiCtur k fcapula deradcs duabus lincis una
,
. pcffpina: fcann
fupcnus latus, altcra fccundu.ii clatiorcm ciufdem coilam^dufiis
la:
7 t^. •
DE LIG^MENTIS HVMERI
icapulamarticuli. Caput XIJCV,
R I
M o LibroVotundum magnum"^humcricaput.8<:nonadmod2Ia-
tu,nneqj,nl,gnitcrprofund:,fcapute"aec,abuir,Cpropteruarios,quos
brachioob,mus,motus),neritoextruflacftcreiuli.Ncauteiaxusadco
articulusmalecuftodiretur,&qi,ouisfc,-emotufuafcdchumcrusc-.ci.
dcM;et proccni,squofdam
fcapula:,&uariadcindcl,gamcntainuicc,,i
oftacoll,ga„t,a,Naturam produx^ftcfubiunxi.CjctcrSm
quum iam a,-.
t,eulum muntcntes procefius.acplcrofq, hunc
ftringentcs'' mufculos ab
olu,,te,upL,slaneex,g,t,utart,culi ctiam ligamcnta nuncpcrcurram
'.cx partc Superiori itaqueU,
.
tn mu,
<t
num,,nantcnonpartccxtcrio,-iscapitisc.xculptum,ac'cxteriuscaDutmufculi
fculia. cubitumfle-
dtcnnum anter,onstranfmittcnicni,cxtcrius hochumcri caputueluti
I
incmnc ticulatiomsg,-ana,cxtcnusuero,utIigan,cntoruminll-rtioncmfufeipcret,autexfceadcmpor
it , qam ngerct.buntautcmtriarobulKquxhumeruminfcaputeacetabulumconnefluntlioamcn.
ZQCCUT' ta,pra:tcrcoramune,omnesarticulos inftar membrana-.nunctenuioris
nunccraftioris am merum Jc<ip:r
jUhitutA
connscliti
ulii offu
b,cnsu„iculum.^Quoditaquea,i,plum&raembranofumeft,omnibt',squearticuliscom, liC
1 h.iA. cub,iumHc(aentmma,itcriorisuiarapra:bet.Huiusligamcniiante,-iuslatus,pofterioripri,ui
',i fi, cu. Iigamcnt.connafc.turIatcri, acfimularaboucluttranlucrfuml.gamcntumeftorraani
caput
Ub . i E, cms mulcul, mfuumfinura fcruans. Rcliquum uerotcrtium,
taUji'
' excadcm cum fecu,ido re. Tn
g,o,ie pnnc,pm,Ti nancifcitur, ac oblique hinc
\gur£u porrec%,m, inferitur in totam poftcrio,-cm
cxtcnonscap,t,s humeri fcdemadco
, utp,-arfois ligamentum poltcrio,-cm ai ticuli
;> tsh . in
ufculie.
ambiat
reg,oncm,utenima,iiplumobtinetprincipiu,ii,itaquoqucampliorcmmolituri,ihumerum
rsta.f
.iilert,onc,ii Cxterumpnrterharetria, qua:
u ta.V. p,-a-cipue humerum , ncdcorfum extrorfum-
?EadF qttc ab acctabulo fcaputelabatur,contment,aliud cftadhuc" l,ga,iientura,
huraerura furfum
'^cap. ij
i<:,na,itcnora,ad,iied,amn,rairuminterfummuhumcrura&,ntcriorcrafcapulcproccniim iiiteriari fc^,
lib.i.
2 4 contiiv
I7i ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
contingcns.Atquchiuceidcmmunmrubfcruit,nmicumillud caputantcrioriscubitumfle'
(ftcntiutn imufculi, quodab eminentifflmafcapula: acctabuli fcdccnatum , interarticuliliga-
JLiqdnlcrtto '
mcntahunicricaputtranfrcendcrc,atqucluofinui incumbensdcorfum fcrriaudics. Ho'
ftun ddminir
/iriUio.
rum ligamcntorum adminiflratio,non nifi fcapulam quoquemouentibus mufculis,et cubi-
tumflcflentibusdiffedtis^aggredicnda cft,quxtunccultclIisparuulis,fcdacutioribus celc'
brabitur,atquc omniumprimum id fccandum ueniet,quod cx intcriori fcapula? proceflu eX'
oritur deindc alia duo peculiaria , ab ipforum radice a lcapula liberans , ulque ad humerum
.
ligamcntum aggredicris, una quoque caput exterius cubitum flcdtcntium mufculorum an-
tcrioris pra:fcindatur,nifi fortafils anteaademptum una cum toto mulculo cffct. Porroliga -
mcntum abintcrioriproccnli fcapula:,in fummum humci um pertincns," mufculo brachi- x 4 u.-i
niufculum,quiproprio motuadpc(ftus,antrorfumuefcapulamagcrct,&nostamenhunc,
qucraiaranarrauimus,illi priuatimafrcribimus,nonpra?tereas,qua:(b,quinfcdul6mcntcra
quoquc accommodcs mufculo,quem ca:terorum Anatomicorum morc, afcapulp bafi cna^
tum,o(ftofuperioribuscoftisinfcridicemus,quumthoraccmmouentium mufculorum fer-
mo inftituctur.Sienim huius naturam diligenter fpc(Saueris, &
potiflimum in quadrU'
pcdibus , fortaflis illum quoquc niotorem reccnfcbis , qucmadmodum audies,
fcapula;
quum fextopoft hocCapite,illum thoraccm mouentium fi-cundum enumcrabo Porro .
nula tantum remouetur, quata ipfius ab ocdpitio cxortus eftlongiiudo. Si enim occipitij fc'
dera,qua: ab ipfius medio ad aurem ducitur,in duas cquales rcgioncs diuifcris,earumunani,
qua:occipitrjmediouiciniorcft,prcfentismufculiprincipiumoccupareintucbcris. inoccipi
tijmediodcxtcrmufculusfiniftruracontingit,acamboinuiccm iun(5li,unaq;uelutiexfpina'
9 tj. c3}
rum ucrtebrarum apicibus principium duccntcs , pcr ceruicis thoracis quc fpinam , uf'
'
1
tpcrKdili
queado^ftauam thoracisucrtebramprotcnduntur. Dcxter(idcmdcfiniftrointclliges)qua k 6 f.ctt.
Gulenui inQturtodeAdmmflrandtifeS-ioniLut
hque deorfum uerfus antcriora, feu in de> lib propomt, deHneaai. Ptrtinet itd<p dh
ro d.dB A
xtro mufculo dextrorfum protcditur,quo trdnfuerfd Imcafecundum occipitiim protenfd.Ai
u4 urro adC linea. reSa dL occtpitio,d.d oSdiicc uf(^
.
ufcp latiorem clauiculc" partem contingat,
thordciiaerte/>rccfJ}!ndmdu(fId.A'B uero ddDJi
fummohuracro coarticulatam." Aliahnea nedoUi(lue dh occipitio ddclduicnldm pcrtinens.A!
tantifperde(cendit,dumunacumtcrmino tdtur.InhumUioriporrofigurd F
,notdttriangu!i
tur,eamnitnirum,qua'totifcapula;fpinc,8<:;fummohumcro,&clauicu!a:latioripartiinferia
;
iG. fcr
tatur.Hac partc qua fiiam molitur infcrtionem (qua^-uclut ipfius tcndo cft)ncruofus fimul cc
,K.t.i L. carnofus uifitur,' ca ucro fcdc,qua fcapulvc ceruiccm fpc&t,8(; quarta ipfius linca a clauicula,
deorfumadoclauamthoracisucrtcbramprorcpitjfcmicirculumquodammodomcmbrane'
°»9(1 "T"^o''""louftrat,quafihic(n«fortefcapula:gibbumoccupantcs mufculos ardius prcmat)
iTfcipBc craiTior carncuscpcnencquirct.Rcliqua autcm ledc, utiiam admonuimus (nifiqua dorfi fpi.-
H |i3(. committitur ) omnino carnofus exiftit, fcd tamen undique tcnuis cft, ea fui " fedcexccptaj
.lafeM
fupcriori fummi humcri fedi, &
latiori clauicula:parti ualidinimeimplantatur." Por^
irrunt m ro fibras,non uno omnes modo porrciflas habet , nam qua: ab occipitio , ccruicisq) ucrtcbra-
dU'
&
rum fpinis dcorfum protenduntur,obliqueut cxterioreius mufculipartis linca,ad antcrio
ido
ra dcorfum tantifpcr prorcpunt,donec fcapula: fpina:,& fummo humcro,
.
fcrior cft huius noftri mufculi humilior pars , a thoracis uertcbrarum fpinis pra-cipucori'
gincmaflumens,quametiam alibi Dcmifriorem fcapula;mufculumappc!Iauit. Vicunque
fit, parua hic nobis cum Galcno futuraeft difTenfio, fi ambos a ic cnarratos mufculos,U'
I
'
randauenitbafitriangulire(ftanguIi,incuiusfummolineaa;qucdilT:ansabafiducT:afit.Que'
admodum camufculi linca,qux fccundiim fjjina: ceruicis longitudincm fcrtur,illitrianguli [9'"
lineKaffimilatur,qu3sperpcndiciilaritcrtrianguli illiusbafiincidit.^^Qua^autcmadoccipltiii
f
tranfuerfimducitur.illi lineaccorrcfpondet,qua;intrianguliucrtice arquecumbafidiftat.At
MuJaJws
"quaeaboccipitioadclauiculamproccdit^obiiquotriangulilatcriconfcrtur. Cxtcrumniic 9«
lau.juoRmd niagisaLiaIemdogmatibusmihirccluiandumclt,iacppra:cipueproptcr fimiarumadhomi^
J:u!iddc. nesdifterentiam.Primumcnim,fiGalenocrcdj^cris,tcipfuminfcitia-ofcitantia:c(;intcrfccan
dum infimulabis , quum deinccps alios mufculos fcapulam attollcntcs inhomine fcdulo in-
dagare conaberis.Ex Galeni enim placito,fub cmincntiori nobis dicti iam mufcuii parte
aliuminquircs, quiiUo longegraci!iorminorcji,fcdtamcn carnofus totuscffcdcberctj&qui
exoccipitrjoflcfub nupcrdidoprincipiocnatus^dcorfum modiceucrfusanteriora,oblique
defcendcrct,&altioribafisfcapula;anguIocxporrcc1:us,inIatumtcndincindcfinerct,adinC'
dium ufquc bafis fcaputeinierius int-rtum, ercgioneradicis fpina- fcapula; Huicid munus .
concrcditum cffct, ut fcapulac bafim furfum , fcu ad occiput attrahcret , ucrum huncfruftra
mecuminhomine(qu6dipfcillodcftituatur)indagabis,qimintcrim prcmptiflimcisincau-
datis fimi-jsoccnri-at.camprorfusnaiuram^quamGalcnusipfitribuitjquam^esJoiamdc.rcri
pfi,fcruans.Qiiod noneo in mcdiumadfcro,quafiillum mufculum in hominibus inucftipa-
rinollcm,fcd nclibrorumleftioniplusfatisfideitribuc-Sjmeillumpra-tcriiftcarbiircris^autfi
fed:ioncaggrcdiaris,intclligas,quonampaflohominismuf:uIoslisrcpcrturus,quancBprx-
ter mcritum Galcnus ucicrcs diftciftionum Profcftorcs fuhinde fuis dclufus fimrjs infimulct.
TeriiMmn Dcnuo in caudatis fimfjs alium obfcruamus mufculii,a Galcno quoq; cnumeraium,qui car-
fcupuLm dt-
pnncipio,cx prima; ccruicis ucricbrac trafuerfo proccfl^u,dem & cx lertia' & quartcc uer
tcUentimii. tcbra: tranfticrfis procefTibus
enafcitur,nonquidcmcxinternaipforumfcdc,fcdabcxicrna
magis.Hicmufculus,poftquamprimumcxrrliquismufculis,quiccruicisucrtcbris adnafcii
tur,cmerfit,tcrcs,fcdtamcnlatior,quainprofundiorapparens,deorfuminpoftcricra,ucrfus
fcapulac bafis fupcriorcm angulum pcrfcriur,ipfius in tcrna; fedi carnofus latiorq; rcddiius iri
QuMut.pil fcriatur. Rurfus fimixalio quoq;mufculodonaniur, qucmintcrGalcnimufculos fcapulas
fimifiiifn- attolIcntcs,fi Qiiartu de Adminiftrandis fcdionibus adamuftam dircu(Tcris,quario loco cnu
UdflU
merarircpcrics.Aiqihicinihiabinternatranfucrfi prima;ceruicisucrtebra:proccniisfedc,de
uendicdM.
"iceps «
tcrtia; quocp& quarta: ccruicis ucrtcbrarum tranfuerfis proccftibuSjCarnco princi-
pio enafci ui.lis cft,quod prardido mufculo laiius redditum,dcorftim quoquc, fcd minus in
poftcriora tantifper ducitur,dum carncalataq; infertione,in fcapula: fpina infcratur, in ea fpi-
na;fcde,quaha:cfummuinhumerumproducit,qua'quodammodo crcgioneceruicis fcapu
Ta-tius /,c,,ii la:confiftir.Ca:terumuthomincs prorfus fecundo Galcnimufculo, qui ab cccipitcin fimijs
"f£f™
mouentitim.
Exorirididus cft, dcftituuntur , itaetiam
& Verum tcrimmmulculumhomocom,
quarto . Vertim'
quarto. tcriium mufculum homo com. i^uj
nnincmnancifcitur,fed nonnihil quam fimia: ualidiorcm Exoriiurcnim fiominimufculus u.ks\
.
ualidus a " tranfuerfo prima: ceruicis ucrtcbrx proccftili dcinde& ' tranfucrfo proccftii ter- "'^ "
tia;ucrtcbra:, quarta: & quinta^^quafidifiuncus conftaretprinciprjs,unonimirum,quod j,'^^^
prima: ccruicis ucrtcbra; dcbetur, altero autcm , quod tribus fccunda: uertcbra: proximc s iA .
ti^fdicctur.autfaltcmommumfcapula-motorum tcrriusinhacnoftrafcriclocabilur.Galc'
Mufiuki
mer fidpu, nusfuisomnibusfcapulam attollcntibus inufcuIis,addidiioblongumgracilc'mque°mufcU'
^
" ^
Um dttoUen - lum, qucm cx oftlshyoidis latcribus procedcntcm fcapulx,proptcripfius ccruicem,inicriori
foiptumreliquit,&ciusmufcuIibcncficio in anicriora colli,fcapuIam attol.
P='"<^'"''^"
'perJe?J,Z
•' opinatus cft.Ego autemin Capitcdc hyoidis offis mufculis,cius
firiftus. offis graiia,non autcm fca-
pula:,hucinufculum cftormatuaftcrui,ac proindccuiufnamoiusautoris cenferidcbcat, dili
geniifcdionc ucniiindagandit.hihoc enira fimijs nulla CH hominibus cft diflcrclia,nifi qiiod
fimijs
G
10 t^. (1
fcptimarccruicis ucrtcbrarum,dcindctrium primai um thoracis ucrtcbrarum fpinis 'princi
ndH. pium duccns, toiipropemodumfcapulx baficarncus, aca:quc utin cxortulatus ' infcritur
10 t.(J ,ih
.
Quod prokdo non ofcitantcr in illo mufculo obfcruandum pra;ccpimus , qui brachi] ad Mnfchm
'
dorfum ucrfus infcriora motus autor cfi: , qucm Galcnus in Libro dccimo tcrtio dc Vfu |iar-
tiumfcapulamquoquedcorfum duccrcparum rccftcprodidit, cgo autcm huiusquoqncmo durah:[ur,
fctpulam
domcmini,ncquisin mulculorum fcapulam moucntium numcro,Galcni nomincalium, mcttere. noA
•
cs aggrcftus , undcetiam hicipfius fcdtioncm prolixius rcpctcrcpenitus abs rcforct. Vcrtim Tctiij.
bfj.H.i, "
tcrtium,qui a ccruicis ucrtcbris ad fcapulcbafis fupcriorcm angulum ducitur,fuo principio
t.ih.Q^
I
prorfus libcrandus non cft,nifi aliquot ccrin'ds mufculis antcapra;fcftis. Ac proindc opcra?-
prcdumcritillumtrafuerfim,ubiprimumcxccruicismufculisemcrgit,abfcindcrc,atci5,ipfius
relicTrOjillu m a fcapulalibcrarc,ipfius tamcn funifiioncprius pcrpcnfa.
principio ad ucrtebras
lof.i.r.
I '
QLiartummufcuIumlcuilongacp fcifl:ioncafpinarumapicibusfccabis,atqucubiipfius iu' Qiitn
fcrtioncm adamuffimobferuaucris,cundcmafcapulaamoucbisfedulocaucns,nctertiumho
minis thoraccmmoucntiummufcuIumfimuIrclcccs,autfaltcmimprudentcr fuo principio
libcrcs. Dcindefiadhuc' Iongusillcmufculus,qucmcontra Galcnifcntcntiam,hyoidi ofli
proprium cfrcretuli^affcruatus fit,non ofcitatcr fpcda,num fcapula:,an illius oftis graiia crca
*
tus fit.NunccultcIIo,quamliccbitproximc,ligamcntaafummohumcroctcIauiculis,quain' C/iiliicii/cc a
uicemcommittuntur,rerccabis,fummumhumcruma clauiculis!ibcrans,&'pcculiarcmhu' fcupultiltUrd
:= (l.lR.
iusarticitlicartiIagincmobfcruans,quxinifimiliscft,'"' qua;inmaxilla:infcriorisad fupcrio-
poftcrioraantcrioraqjfcrtur,adlatcraauteno,nificcruicisbcneficio agipotcft.quandoquidc
immota rigidacpccruicCjneminiad humeros caputinclinareconceditur Vtcuque id parum
.
Qmniufculi
circunducitur,fiucflcxum fiuc cxtenfumcum ceruice, aut citra ceruicem fuerit atq! hunc ad
,
fcit, ut mufculus ad tertiam fecund.iq; thoracis uertebram iam porrccius , adc6 amplificctur
ut cxtcrnum ipfius latus e rcgione tranfucrforum proccffuum earundcm uertcbrarum confi
ftat.Mufculihancfcruanteslatitudine,furfumfcrunturaquincpinferiorumceruicisuertebra
rum fpinis(fed nimis quam lcuiter)cxortum aflumcntes.'' quando autc ad tcrtiai- ccruicis ucr
tebrx fpinam confccnderut,quuha(ftenus toto progrefTudcxtcr finiftro coniunflus fuerit,U'
triqj ab inuicc fcnfim magis magis^ tantifpcr abfccdunt quoufq; tranfucrfa ' linea occipitii,
,
indealias duas ab eius lincf terminis,fecundum utriufcp mufculi internum latus,ad tertifc ccr
uicis ucrtebrg fpinam,uelu ti ad trianguli ucrticem porrexeris.Rurfus finguli mufculi tiian' g n lii
fl. Cfl.
gulariformaconftant,filincam fecundumfpinaclongitudinemad occipitium ufqjdu^iam,
B.
uniuslatcrislocohabucris,&fecundilaterisuicc, lincamfccundtim cxtcrnum mufculilatus
exporrcetam.&tertiilatcrisloco lineam,qua:tranfucrfiiTi mufculi infcrtioncm ad occipitiii
dcfcribit.Fibra; horum mufculorum,afpinis uertcbrarum furfum obIique,quafiad tranfuer
fosfupcriorumuertebrarumprocclTus,tantilpcrducuntur,dumfimulomnes inoccipiiium
finiant.
,
diotranlucrforuproceffbumquinta:&quarta;thoracisuertcbrjecducit,&il.coabcxortucar,
ncus apparens, .nuris &: laccrta: formam adipifcitur, quum
ucr6 furfum ad ceruicis iniiium
perrcptat,carnolus enedcfin.t,ac uelutiin terctis tcndinis
!ta.H,I. namram ccflat, mufculum imita,
'
tus,qu,max,Ilamhuinilio,-cmdeorfumtrahit,duobusqpuent,-,busdoiiati,r.Quandoqu(dcin
inibi,quamufculusiftefecundipariscaput moucntium,ccruicis
• ijW.D. radiccmfuperat,cai-nofus
dcnuo cfle „icip,t,quoufquc in occipitii ollls medium" inferatur. Verumpriufquam
infcritur,
pfo alius co,t niufculus,cx feptima: ccruicis ucrtebra:
cum,f,.„„..„.,^„.,...„,^„.„^,^.^,^jji„„^^^(.jL„^,^ uerieurxipina,ncruco
fpina,ncruco tcreiiqspnncpiocna
tcreiiq; principio
tus,qu,lurlumafccndens,carnofusquoqucet,adit,diao9mufculo°antcipfiusinoccipitiura
tdX).
infcrtionem commifcctur, una cum ,llo in occipiiium
implantaius. Atquc in hac infcrtionc
dextr, latens mufcul,,lateris fiiiiftri ,nufculis cotigu. fuiit^ncq) ab inuicf(u t priniu ,n par)rcmo
yijUh.E ucntur.^AIius dcinccps occurrit,qui uclutialierius lateris tertius
cfll-ponit,ac ex apice iranfucr
f. fccunda: thoracis ucrtebra;, &
prima: etiam proccfllis, partim car.ieus, parti.n nerucus cna,
latur , &furfum ucrfus cxteriora oblique exporreflus carnofus'uc,ac
latiorrcdditus, occipi.
tio ad radiccm'' mamillaris in capitc proceflI,s, ualide inferimr.
Sub his, ' magna molcs car.iea
:a.6.U.ik.
confiftit,fecundo i.i canibuspariquoda,n,nodo rcfpondens, qua:a tranfucrfis uertebrarum
ijtnIi.G,
procefltbus,oblique furfu,n ad fpinasexporrc(aa,occipitri offi i.iferiiur,fibras
e. obtinens ab cx,
tcrioribus fiirfum intri obliquercpentes. Atquc eiufinodi fecundum
mufculorum coniugi,
u,n, in homine ,ioii femcl in publicis fecftionibus oftcndi.nuncautem cuiuis
intcoruerit^uti^ii
queinhoc coniugio quatuormufculos collocare, primumfcilicct, fecundu,n8acrtiu)n, trcs
illos ante carnca.n molem e,iarratos,& cjuartum.ipfam carncam
molcm.Nifi fortafljs quis dc
nuo illam carne in tot mufculos fubdiuidere propofuiflct, quot in ipfa imprcfl^oncs,autcxor
tus infcrtionesq! uifuntur. At confultius forcarbiiror,fiunicuni tanium
par exomnibus his,&
unum duntaxatutrinq; ,nufculu,n numcro ftatucrimus, quum ca:tcraparia duobus tantum
conformcntur mufculis, &
omnes huius fecundi paris mufculi eiufdem fundionis oratia pro,
creati finf .Ho c enim(ut etiam primum par) capitis &
obfcure admodu,n,ccruicis cjiioque per Pr/W ^cfi
ficitextenfioncm,autinpoftcrioradu(fi:um,quc,nduntaxairc(rtum,&inneutrampartcmincli ^""H fnum
nantcm pcrfici ncquaquam ambigo. Si iiaque mufculi utriufquclateris tcndantur, nih,l aliud
etiam,quam caputre(ain[imecxtcndent,& fiaIternati,nIaboraucrint,iam alteriusmotusopifi
ces rcddcntur. iiort enim extcnde,it,fed circumuerfionis capitis tnotui
(quem fupra fccundam
uertcbram perfici docui,nus) famulabutur. Cicterii ha:c accuratius intclligcs, ufeS uniucrfutn
decapitis mufculis fernloncm audicris,& ha-c noftra cumGalcni fcriptis,adhibita
fc(ftionc
E.
pcrpcnderis. Tertiumparduobus gracilibusconftat mufcul,s,neutiquamcunipra:d,(Sis Tcnimp^t
'
.i4ld£).Ei mole correlpondaitibus, Exfccunda: enim ceruicis uertcbra;' fpina: exircmo, duo cnafcun.
4
litur,ilUquodadfubftantiam,formam,d-aaumcpattiuct,nmilc.Apoftcrioriciiimprimxucr,
tcbnr fcdc, ubi alix in fpina dcfinunt, ipfa'? lincxniodo
' promincns lubcrculu proccflum'ue (;,4,.i/l.
exioit, utri^ne^ ad proccflus cius latcra uiius cnafcitur mufculus gracilis, omnino cariicus. ^ &
Amboquartiparismufculiincxortu contiguifunt,atfurfuinporreai,modiccc{;abinuiccmrc
lubftantia,duobus m.^tJH,
Quimum moti,occipitioinfcruntur.Porro quintum par, mufculorum fornia&
tcrti) paris,aboccipitii oiTc principium
P"^- prxdidis paribus rcfpondcns,iuxta cxternum latus
tranfucrfi prim ccruicis ucrtc- n 14
obtinct,atq;iUinc dcorfum oblique dcfccndcns,inapiccm" D. rrf
dcns, in ti-anfucrfum quoquc primx ccruicis ucrtcbrx proceffum iniplantatur, pari prorfus p ^,,
Mpcin huius naaun.Caput hoc uiiicum,quodad continuitatcm attiner,uifitur, ac oblique ucrfus lupcriora u t.t. k. j
capms nmc quamprofundiorcni .. clTicitmufculuin,qui ""^^
Dcedcns,carnofumdcnfumqi,&paulolaiiorcmquai..j,.„.....^
p'roi
. ,
; ^,^y^
:inporisoncproceftuiinnafcitur,iUumfua
tcinpor
carnofo crafto^ admoduni" finc," iiianiillari iii ,
amplitudinc uniucrfum ainplcxus,fic faiic, ut & unicus duntaxat utrobiq^uein hominibus mi- » tA.Ti.
a.f.ir.i k.
ncm intcriin leoo, qui mcntione digna defcriptionecos donaucrit, tantu abcft,ut ucre ipforum
Munu!„ a funiftionem naluramq; nobis exprefferit. Vtriufq; eiiim lateris mufculus c5trar!)s prorfus mu
14 mfculo, ,-,ijspr3:ficitur,quacuorprimorirpariuin, quxinccruicis poftcriori fcde locatarcccnfumius.
ccruiccflcai-
anibobus enim tcnfis contractisq; , caput in aiiteriora, fiue rigida fiuc inclinata
tur.Siuerodexterduntaxatcontrahatur,caputinaiiteriorafiniftrorrum circuinucrtiti^r,fini-
ftroautcmfoIolaborantc,caputinantcrioradextrorfuincircumagitur.Ncqucquicquaxque
niotibus fainuIaiitiummufcuIorumfun(rtioiicm oftcnfurum
cxamuffiinpofterioruincapitis
duo hi priorcs, quoruinoflkiuin lam admonitus pronipiiftime capis.
Quandoqui,
eft,atque
dcm fi funiculum tranfucrfim occipitio
circuduxcris, cuius fincs utriiiq; fupra aurcs dcorfuni
adpcclusi^rrigantur^acpoftinodiiutruiiq^fincmunatraxcris^caputinantcriorafleacmr,^
MufcuUM
flonLlicUi, autc altcrnatim fincs ucllentur, in gyrum caput moucbitur. Sint itacp hi noftrorum capitisnio d 8 t.(.fl,B.
h 7 {dh. B.
t^ntcs.a- cn fubferuientiu inufculorum,dccimusicriius &
dccimusquarais. Veruni prxter hos, ali} .tuti^ji.!L
,„c« fl^Tiom Vctcrcs appcllafli uiden tur.hi uaiiq!
,nufculi, quos fcre fub" ftomacho latitates 5 fliB.
{rxjcct,.
^.^,
r j^j^^j^^. cjuatuor
f
occ.p.t.sosmrcrn,,uxta
antcr,orc,nforam,n,sdorftlcmmcdullamtra,l,tta,t,
111,7^
hos cxaa,us mtcrdorfum moucntcsmufculo.srcccnre!.,m,s,
flcc-tuntc,,,^ fupcr,orcm dol
fi partcm,cap,tc mtc.-.m
propno motu horum cpc uix flcxo. Qi,amoi3rcm
JSf^.C.i!
ct,am intcr «p°t ;
mufculosu.xucn.untcnumcrand,,qucmadmodumncquc^Vadhucquatuor(ut.-m^^^^
U.H.
m., um dt.x) con.ugat,o.,cs ad ccruic.s
latcra .-cpofiti, qu. ccru.ccm ad
atcra, .to.r autm a
1 14 w.o. putpropnomotuagunt.htrurft.s'aliaconiugat.o ccru.cccxtcndcnshkprxt^
ad rel.quu_dc dorft.m mouc-t.bus mufcuhs
fcrm1.ncm ancrua,tda, quu.n n.lT iCtc^^ >
,
LTmT.u"""""'""'""''^"'''"*"™™°"^*""""'^"'''^
MOVENT IVM MVSCVLORVM
adininiflnuio. Caput XX^iy^.
O R V iM qui capitis motitus pra:runt,.T.ufcuIoru.n
admi.iiflratio.icm,
rcfupi.iatocadaucrc.autadcum,quem p,-,us d xi,inodu,ii furpenlo.a
'
pnmo pari au.^picabcris, pri.iiimperpm. icns .ncmbrancum cuiuf PrmipM, '
UL-iie,s primxucrrcbrx
ucrfos JJ. iiiici. Liti tnna.-
•
proccftus, „,j.„„j...„ B r
upcT ^^^,30 o
quc,nad,nodu,n ' .extu.n
pioLeiiUS,que,liaunioaLl,n .'r-.^i-
occipitio
1
bc.a tu ^d tta
cci p, t ,o l.bcratiiad
1 ,
^
'£ demproccirusducctur.Moxi-eflexocadauereapeftorisofre&clauiculis,''
demproccirusducctur.Moxreflexocadauereaceftorisoffc&rclauiciilis anienorum
nnr,M-,n>-„m ,rtu.
., S'zA
b 4(4.0. fculorum principia fu,itacuto cultello re(cc,ida,me,itciiitcri,n adhibita,,iuni plura mufculorri -DmWttm/
principia fimul
.,,..L.. ci5currant,aut ULi ,,i^|7 plurcs
.L,aL.L utrinq; J.^IUII.., murculi
IIIUILUU obrcruari
UUiei Udl I.jlICi,,lt.
qi,ca,it.\'bi
I \ uero hos ad ,iia & ('f
.
'""-'''^
DE C^VITIS ET -PRIM^E S E C V N-
die^ ctruicis utrtcbrarwn li^amaitis. Caput XX X.
R <_-/.B S E NS jiffira,primamfmindjmcjiCtr
liicis exprimit utrtcbras,pofieriori jedc delineatas^un.-icum
earundm li^amcntis hoc Capite dcjcribcndis. Chara^crcs
autcinfigura: infcripti ita habcnt.
P riina ccruicis iicrtcbraj^ccudie concxa. Vcrum pri
• uatim dcxtcr priniieuertcbra:flnus,jui dcxtruin occipitis oJ?is
caputfiifcipitJndicatur.B autcmfimjlerfinus, cuifnillrum oc
cipitis o]?is caput infidct. Cucroprima- uertcbr^e fcdcsaibiin
Jpinamalia^tcrminantur. I),D,G,H. Sccundaccruicisiicrtcbra.
JjSp 3 Li^amentummcmbmncumf^rimamcmiiCismrtebi-am.fccunda:ucrtcbra:ncBens.
a I G Coi>
E
foraminisregioncm,quodorfalismedulladclabitur,conftituit.Idligamcntufirmif[imefecun, ;
obduflum.l rxlcns
uertebrx prodicns,altcri latcri infcritur.poftcriori dcntis fcdi tranfucrfim
naturx compos, ac dc,
liaamcntum, quiacgrcgie robuftum ncruofunicp exiftit, cartilaginiscp
mum intcr dcntem^lorfalcmq; mcduUam locatum eft^aptiftimc dcntemin fibi priuatim exfcul
uaciIIct,luxcturue,continct, dorfalicp mcdullx firmiffimu &: tutum
propu-
pta concauitatc,nc
fuper fecundam cir
onaculum cflicitur,8: iiitcrim quo minus prima ucrtcbra fimul cum capite
™niucrtatur,haud quaquam prohibet. Atqi id ligamcntum cft, quod lupcriori Libro manife.
uc neuti.
ftiftimc dcmonftrarc dicebam, caput fupcr fccunda ucrtcbra,ad antcriora poftcriora
quam moucri poflc. Rcliqim cft aliud ligamcntum, primam ucrtebram fecundx
colligans, g
Primam tter/
mutuos. ca namq; qux quiefcit, udlcrct,& dctincrct agcntc,nunc autcm uiciflim utra^ potcft
fuo motuagi, alia intcrim fua fcde firmata. Vt autem hxc
ligamenta examtiflun adminiltres,
Ligamettto >
diflcftos, ac tunc
rttmidrttitti- conduxcri?mufcuIos ceruiccm moucntcs, fuo loco dcfcribcndos, prius cfle
Jlratio. dcmumacutocuItcIIomcmbraneiTliganicntum,primamucrtcbramcapiticoIIigan,s,opportu
quoqi pcr tranfucrfum abfcca
ne diuidctur,^ capitcad antcr iora inflcxo, dorfalem medullam
bis,ut tcrcs liaamciuum dcntcm capiti colIigans,in
confpcflum ucniat.Quod ubi intuitus fue
dcnti obuolutu^dcntemcp
ns.tranfucrfo quoq; iflu id diuides,atq! ligamcntu illud tranfucrfim
partc prima uertebra,qui motus
in fuacauitatc cotincns,diligctcr obferuabis,&; mota omni cx
fuprafccund,i&:prim.acomplcntui%difccs.PoftremomcmbrancuIigam5tuni,primamiicrte
bramfecundxcopuI,ts,incircuituquocjacuto cultello aggrcdicris,&auulfaprimauertcbra,
&
denub dcntis fiiium, ligamcmum dcntcni complcclcns, U
quod ex ipfius uerticeproccdit,
confiderabis.Cxtera autcm ligamcnta rcliquas uertcbras colligantia, in id Caput commods
fubfcquctur.
reiicicntur,quod dorfum moucntium mufculorum adminiftrationcm
_.__ iquosabdominisuocamus,diflccarioperxpretiumfit,proximumcft,hos
aliquot
abdoraims pcrlequi.Qiianquam(ut &: antea admonui) intcgru ciiiuis fucrit,paginas
inucrtcrc.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LlBER II, igi
muertere, & Caput, quod ordincprius cfTc arbitrabitur, rcliquis Icdionc pr^poncrc Mu-
kulutaqucquos abdonnnis, Anatomcs profeflbrcs nuncupant ,
ab omnibus ofto (utrinquc U
n.m,n„n quatuor) conftituuntur quatuor quidcm obliqu., duo
,
wa.6,7.s. '';''"'fP™Pt7mulculum,quemexfcapuIa:bafipro.iatii,caocIat.oribusthoraciscoftis.-nfc,
fed duri
e cr taxat,ubi os ex cariie repcrit.Qiia cnim duo fcmiir fle&ntes raufculi,fupcr coxendicis
i s tj .
deatis9tcndincs,fupcrabdominismediiiinuiccminffernuntur,utriq;firmifl;inefimultantS
a 3 ampli/
ISi ANDREAB VESALII BRVXELLENSIS
ampIimdinecoiinatiocciirruiir_,qu3ntamcdia rcflimurculicxiftitlatimdo.atqjidadcoualide
fccundumabdomim'slongitudin<;pcrlicitiir, utliicinabclomiiiismcdiojquatuorobliquorit
mufculorumtcndincs,unumproducci-cquisarbitraictur,nifiduosutrinqihabcri,accuratiflL
ma Ic(Sio,fibrarumq)du(ftuscomonltrarcnt,VbidcxtrifiniltrisconafcunturjUniunturq?,nul
lam prorfus fcparationis nccp coitus lincacxprimut, fcd paulo cralTiorcs rcdditi,in abdominis
mcdio,rc(f}alincalcfcintcrrc(ftosmufculos"' ubiilli inuicediftant,imprimcntcSjrobull:ifIime ») y ul.i
j
tranfucrforummufculoriincruofistcnuitatibus.ipfiqiadeopcritonxo" conalcuntur/Qiiod fiirjnm.
n 6 tu.c.
ctiam obliquorii afcendcntium ncruofis tcnuitatibus ufu ucnit, (ccundCi cxtcrnarccloru mu,
0 5 ub.x.
fcuIdruinlatcra,priufquamilloscofccndunt. pcrabdommis cnimlongitudincm.inftarlinca: 6 (.1.6
infcrtionem ualidam moliun tiir,in ncruofas tranfucrforu tcnuitatcs,&: ctiam ad quafda rcclo-
rummufculoru'' impreffiones,quaspaulopoftcriusexcquar. Sub obliquoru ita(^ncruofis tuh.
p f II,
[j.n.6t.t.f.
accxtcriori,nonqu6dh;ccprincipia, finguIismufculisdi(iunc"taincotinuauefint,fcdipfamu r ftx.nito-
niit,o
nonniliil ucrges.cxacle carnca cft, acex lato in anguftii definciis,priulquani ad nicdia funiiiiis llifc-
rtlii.
rcgionempcrtiiigat,quafiinacutuinangulumtt:rminatur. [nferius uero, quod&extrorluni
paulo inagis proiiiiiiet,iicruolum cft, cariiis oiiiiiino cxpers,uerum furfum porrc(ftum fcnfim
dilatcfcit,totumq! rc^ftum mufculu produccre confpicitur.Re^fti itaq; mufculi,duobus ciufnio
di principijs fiiigulicx pubis oflcrnati,' inuiccmcontigui funt,reiffa furfum porrcc"ti,doiicc ad s i tu.pii
umbilicum pcrueneniit,' ibidcm eiiim nonihil mutuo diftatcs,modicccf ampliorcs facli^ad pc 1-
t s tab.i^
<fius ufqj fcruntur.cuifupra mucronatani cartilaginciii,ad oflis pccforis latcra,illic{i coiicxas car fiirfim.
tilagincs,lari caniofiqj implantatur.Mufculi liiiion uno fibraru ducTu,lccundum totam lon u i fi&.r^.
°
gitudincm fcrri uidecur,fcd fiiiguli in abdominis rcgionc diucrfa" dclincamcta, fcu mfcriptio- ub.ii.
X S U. «,K,
iies(quas Gra:cis /pSfiyixrpds appcllari diximus)tranfuerfim, &
incurua albaqi linea,ipfis indu
flascxprimunt,noaIiicrfanc,quamfirc(Sorum fingulipIuriumniufculorununicioclTcntha
beiidi, Noii ciiiin rc(Sa aboflc pubis,ad pcHus Rbrx nufquani inclinatcs ferutur,fcd ad nunc
di(?tas circumfcriptioiics imprcflioiics uc nonihilimplicata: obliquatur, at^ cxalijs ali;i: pro.
duci quodammodo apparct.Dcindc mulculis rc(ftis,no proptcr pubis os ncrui duntaxat infe
ruiitur, fedintcrioriquoqicxpartc,ubihisiinprcnionibusniufculidoniuur.]ftaruiinprcnio.
nuni dux plurimLim lupra umbilicu coiififtut,& in terdu una fub umbilico in fuminc.aliquan
doctiani trcs (upra umbilicti.Ncq! has Naturam mufculis fruftralargitam aibitror,uerum ut
commodiiis rccla furfum iii priora nonihil dccliiiantcs porrigcri:tur!.^8<: no iiiftp-- duorum pa-
lorum crcdi,fcd (c-cuiidum orbicularcm abdomiiiis rcgioneobliquati, pcritonaruin appofite
Tl-cfli mufai prenicrci,coqi,quodnaiTaturifumus,muiiercopportimiusfungeretur.Porr6quuthoraccm
{ipars,<iudft;
m<£ dhiin^
moucntcs cxequcmur mufculos,' ununi in fimijs &
caiiibus cnumerabiinus,qui intcr ipfos or
pcr
diiicquintusfuturuseft.Huncucrarucoftarum cartilagiiubus^adpccforisoflislatusexporrc f ab t.
exilitateinfinit,qiia:
pubisofri,&mucronatxcartilaginiimplaiitatur.Perrcliquaniintcrha:c
cxtrcmalongitudincm, iftcmcmbraiiofus tcndo,ncruofxcxilitati alterius tranfuerfimufciili
continuaiur,acfiinuIanibo tunicxinftaruniucrlnmabdomcn circticingunt,inhocobIiqiios
mufculos iiiiitati, Vcrum horum mufculoru iicruofa tcnuitas non xque, atquc obliquorum
Iataeft,tranfucrficnim noniiihil(ubrc(^tis mufculis, &
potiflimum iuxtapcctorisrcoioncm,
c prim.f.
carnciconlpiciimtur.PrxiciKibusmufculis' peritonxumfiibnafcicur,mcmbrananutritionf
iiib.
famu^
DE HVHAN, CORPORIS FABRICA
LIDER If,
famulanobusorganfs circumpofitajuiicmcmbranx-tranfucrfi
adciconnafcuntur utard,".
umfit,,lIosabhac:nhommciIlacerpsl,bcrarc.Carnofc tamcn
ntonxoco,™ttuntur,quammutuouKU-
mufcuS
,bcntcs mufcul,- ,,ru,ccmha3 u^^^^^^^^
'anlutrli
cnimmufculipropriamufculor5mcmbra,iaillic a.|\,in-,rnm-„ .,1
" ^
fipIer,^fccusarfMUuuiOdcftitut,fcca,:tib:.:
abdom,,ris,qua,nnt.nccnan-au,mt,s,fitusuifitur.Vtifo
S^^^^^
iZa ou E
wmimi
UJUS.
ft^^c^
. t,oduc,mus acthoracc,nc5tinu6.citt-afp.r.tusrctc.tt.one,thoracis4=rcpict^co^^^^^^^^^
diftend.,,n,s, fcptum t.-aafucrfum
nullum,,npetG ,n cxcrct,oncmol.,i,quod
fc,I,cct p^^^^^^^^
fu, fum traamrt no dcpr„natur
quemadn.odu.n .d
co,nprcffo thorace pe,-ma,Kt. Ca-tcrum
,n firma fcdc,rctcnto fpiruu
uU & r^nm
"
fcr
noftr. fccul, mcdicos,qu,hos tant5
o m cc
,tau,cle,,tu,-,acfial.,,ncorporenull,eftcnt,omn.nodcliraivcx.ft.mandtlcftqtu
c^^^
ftul.sc.bpnuc,.trematt.-ah,,tra,tfucrfisautcexpell,.&obl,qu,srct,ner.cotc^n^^^^^^
t.bu ,.ufcu!,sattnbuc,ucs.quodue,-,luc,,tr,cuI,,ntcfti.w
ucronatur.aI,qu,a,tollronopcndcti,npctu/amulcntur,Neut,quamfan,^hxcabipfisconfia
uolu,t,tamaftabrastun.cas,u,uoluc,-4,pfiparau,t,qt,eprc^tcrqu6dtegumcnta,&apt.n,ma
receptacuIafunt,thorac,squoq5ntot,bus.v,timonu,mus,ut,l.n-,ntefub,^^^^n,ftrant.
fimulcum
cutcac mcmbrana, bi-ach.um moucntirt
i,i
mufculorum lcctionc ablatus fit. His adcmptis
pcrqua.n tenui Hbrofaqj mcrabrana mufculis, pratcr
&
carncam, obdufla, unou.bus hinc iiide
Icuitcr (ut ipfius .laturam difcas) d,uulfa,pr,orcm
fcct^onem in hunc modum^aao.xd.cris Ca
tt
daucr ad alta-um latus inuoluendum eft,ut com.node &
lumborum t,crtcb,is,^ abdotninis ^.oi^u^^,
mcciio,nanusadh,beas.Ucindeadcxtracoftanitr-"''
nicdionianusadh^beas.Dcndeadcxtracoitanitcr^sVufcuI.abdominisobliquedcfccndcn "«"'»'-"' ' '
tispnncipium^paritocultcllo^autcxiouanouaculahbci-arclcuifedioneduflafccunilimrcli ^'•'^''''M
quas coltas ucrfus dorfum, &fecund,:,m fupenorem il.t.m oftis
regioncm,ad pubis oflis ufcp
mcdium hancfcctioncmadeo duccsleuiter, utnihil prxtcrprxfcntcm
mufculu.n uulnercs
n, ,\ lox .ab h,s oftiu rcgion ,bus elcuato
mufculi principio, conabcris pat,Iatim ab obliqueafccn '
T —
dcnte,delcaidcntceoufqjlibcrarc,dumadabdominisufquc,ncd.u,nillumpcrduxcris,pra-ca,
" — .^^.^...Ji no tliVj^Lil. llli_UiU
'.ii.^. ums.icuna ta.iquam oblique dcfcfiidcntis mufculipartcm
ncunatanquamobliaL.edcfccndFnrism(irri,l( i^arr,-,-r,
aufcras, ,„., _ mufculu.n,qui
„..r_._i
tcnucn ' .
murcuiuni ucrlus mcdium abdominis promptinime duccs. Ca;tcrum ubi ad mcdiam ufquc / h^c rjfct]
rcdimufculiamplitudincmpcrucntumcrit.pcrtinaciuscumafccndcniismufculitcndincjobli
qui dcfccndcntis tcndo coireuidcbitur,qucm ut intcgrum, &
non uulncratum laccrumuc ad „„ p„^,
CdMor in lincam(quxin abdominis mcdioambicntibusmcrito,quodiIli nuUafublitcaro, candidior b,»«.s. .,
MomincU- app3rci)dilTcces,impofribilcarbitror,utcunqucacutanonacu!aufusfucris,namrctuliorinihil
prorfus promoucbis Quamobrem rcflcxo pcndentecp a media rcfli mufculi amplitudine pri
Olliam ufcm .
dmtii. mo abdominis mufculo, ' afccndctcm,qui fecundus eft,fimilitcr aggredicris, duda nimirum 54 •
'
ora pro cedens liberabis Qiiod ' ufqi ad cxteriorcm coftam , latu sue recli mufculi cius latn-is ,
.
tibus faftu cft promptiffimii, at in"" ncrucis iUis recli mufculi infcriptionibus arduum cfic ob,
Hj K.
fcruabis.Obliquorum enim lendo pcrtinacius inhis rcifio mufculo,quam in rcliquis fcdibus,
ubi carnofus cft, conafcitur, ncq! adco prompie ab illis cxamuffim difcindif, aut polms cradif
Hicmododoccbcris, qutafccndcniis dcfcendctiscp tcndincs,cirCaabdominis mcdiii inuiccm
connafcaniur,ubircflimufculimcdixamplitudim(quxinteriorcft)incumbunt,&ardue,ncc
maxima indiiftria,
nifi &
aeuiiori nouacula,ad albam ufcp abdominis lincam fcparari queunt.
Cxtcrii pol-tcaquamunius latcris,cuius iam fcclioneaggrcdcris,obliquos abdominis inufcu-
« jtjt./ii
losadalbamufcf lineampcrduxcris,cxpcnde,"quaIiterobIiquorumlcndincs,rurfustranfucr.
P"?' "
forumtenuitaiibusineaabdominisrcgioncadnafcaniur, quareftimufculiabinuiccmmagis
Rj-Si^Jmi, fciunouiur.^Viroqsobliquomufculoinilludcadaucrislaius^quodmcnfcincubitpendetc.fola
mjlrdtio. manu° rcflum mufcukim a iranfuerfi ncruca icnuitalcfcparabis,dcxirx manus digiiis ab cxic o su .a.
riori mufculi latcre iniertis,& lccundii abdominis longitudinc hinc inde fub mufculo dutftis.
Qim primum rciftus mufculus a iranfucrfo abfccffii, inicgrit cft,rc(fti mufculi fibras una cum
''tranfucrfisiIlisinfcriptionibusconiucri,actandemmufculumalhoracenouaciiIalibcraiu,ab p sK,»,»,
abdominc dctrahcrc," iia tamcn.ui adhuc pubis offi hxreal,ipfiusqi hic iniiii; accuralc cxami. «-^ ,
nes. At quu hunc a peclorc in canc, aui fimia adimcs, ftudcndii cft,nc'continuu illi mcmbra, ^ ^td.
ncu tendinc fimul aufcras, aui uulncres, qui fecundum pecfloris longiludinc, a reflo mufculo,
ad prima thoracis coftam porrigitur,acre ucra in eiufmodianimantibusrcfli pars cffeconfpi
citur.Eftauichictcndomufculus'uc,aquoin'mufculibrachiir pcfloriadducctisadminiftra- .
aut potius " mufeulorra dorliim hic moueniiu cxicrius !aius,atq; dcmu ad fincs fpuriarum co. u tn. >, r.
ftarum,qux inlaclo pcriionxo folu mufculia peneirei.Mox iranfucrfi principia hamulo cleua ^
bis,etnoiiacula,quWpotcris,attciiflimca periionxopaulatimliberabis,donccadneruofam hri.
ipfius dcucneris cxilitatc,qnx maiori adhibitacura,a pcritonxo iia fcparada eft,ut neqi perilo-
nxum,nccf tcndo.na-uofaucca tcnuiias laccretur. quod quidcm no adco arduu cft,atcp opc
Akerd dUo- rofum,& prccipuc iuxia abdominis claiiora no proCula pcflore,nam in fumine tendo ipfc(ut
j.tia peritonxu) mmis quam tcnuis occurrii. Nunc ucro ubi &
minii mafido hunc mufculu ad medifi abdo
flrdi,Cj',crfus
minisperduxcris,acapcritonxo,utlicuit,optimclibcraueris,rurfusinfuumlocuquatuorhu
•ffhmiini. iuslateris mufculos rcpones. Mox cadauere in dorfumreflcxo,fccund,Tadmimftradi ratione
Qll
qux a tendinum finibus.in abdominis mcdio aulpicatur. Duces itaq! a pccfloris
aggrcdieris,
DE VI RI LI VM TESTIVM ET MVLIE
Caput J^^JCJCIIL
brisuterimnjcuhs.
A M tempeftiuumcft,admufculorumthoraccm &dorfum&:femurmo
uentium infpcflioncm,peritona;um adminiftrarc, atque cumco
tifi.Uh.%
quoque
tcftium mufcuIosaggredi.Pertinguntitaquead unumquenqj tcftcm," fin
.AtC^UCCX
guli mufculi graciles admodura, ex ca uaforum VintiHtHii,-
fcminaliii &C tcftis tunica ^aufcultts.
f zo fcrii efformati,qua: a pcritona:oprincipium ducens^uafa fimul cum
tcfte conti
nct. Hxc enim in poftcriori ipfiuslcdeiIico,inipfo
mhicfub^
fcqucntiu
a pcritonxo cxortu,
longis, ac inuicc fibi proximis, carneisq; fibris ita adaucretur,
pctcs, ut fibra- ilte
gracilisoblongicpmufculinaturamexpnmant, qui illi tcftis tunicxfcmpcr innatus
dcorfum
i-.fi.li, protenditur, ac tandcmiuxta infim.i teftis fcdcm,una cum illa tunica" uafi ei
feminario applaii
,.z,fi.ti.
tatur,quod a teftibus iam paratum fcmcn ani.imit,idci; furfum in pcritonxi
amplitudinem do
cluceiis,in ueficx ccruicem IL-profundit.Ncq; aliqua prorfus
n p.hb.s ' partc,tcftibus,aut fcminarijs ua
fis tunica illa pcrtinaciter adnafcitur, quam ubi fimul
cum mufculofaipfius fubftantia, inferti-
onem ad cius uafis inflcxum moIitur,quiadinfimam tcftisfcdcmreflcditurade6,utmufculus
ipfenufquam teftem contingat.Rcfpondct itaq; teftis mufculus illis,qui cx carnofa
membrana
cftorinantur,quandoquidcm is aliudnihil prorfuscft,quamcarnexfibra;
uaforumfcmina-
llUfi.fl.C. lium &: teftis inuolucro innatx.quemadmodum carnofx mcmbranx
mufculi,carncis quo.
E.r.
que fibris per mcmbranam digcftis conftituuntur. Porro tcftium
mufculorum bencficio,uiri
arbitrario motu teftis modice (ut &
ipfi mufculi gracilcs tcnuesqj funt) furfum alliciunt, nc
afiM.S tcftes plusa;quolaxati,ac adanteriorapcndcntcs,nimiooncri'
fcminarijsuafisfiiit.f-Iuncu.
fum mufculi in coitu potiftimum prasftant, fi cniin tcftcs uafis feminanis oneri fempcr
cllent,
atquc hxc ad infcriora protradaperpetuo arflareniur, non adco commodc
femcn tranfinitte'
rent.atque mod6,qUu teftiuma mufculis iam attraaoru pondcrc
fublcuata,magis patcfcunt.
Conftac ita(jmufculoshos(qui «jijj^sijaV Gra:cis uoc,intur)cxcorum claflkcnfcndos eflc,
qui
' '
cornua arictu cornibus longc fnniUima obtincntem fecus multb,quam mulicbris utcrus.Por- 'j,'' ^^*
li ti^hllinifiril'
cuiniciuni iincm,ixucficam,aufcrcs. Hisitaq;,utin Qiiintolibro doccbimus, adcmptis,' £<r « fi.li.:
intcriori pcritonm partc mcaiui indcs,qui Icminarijs uafis in humiliori pcritonxi rcgionc,ad
, , -.
c 1(1! m :c
fi.i,. , r,
inguina uiam prxbct. Poltcaqua uerb ftylum ad teftem ufque protrulcTis, atq; ad illius latus, /.',«,»
fcu (fi modb talis ftylus admanum fit) in ipfius rimam ac canalcin, cultcllum indidcris, loncra ''''''
A^liilidris
hos inicgrij fit,
I,
&
thoracis dorfi &; inanus diflccarc, ad thoracis fcfe iam conucrtet oraiio.
^ufculi uduii.
Cxtcru mulicrii mufculi apcrto iam pcritonxOi& intcftinis ad latera furfumq; reducftis mu & ^ ""^'f?
tio.
11'jlriitio. licris tcrtibus quocp lublcuatis, in confpccftii citraaliam fccftionc ucniijt, dummodo utcri late- "^"l'^'
ribusmcinbranisq;,iIlumperitonaxialligantibusanimum accommodarcnonpigeat, Athscc
uniuerfa(ut & antea admonuimu.s)in Qiiinto libro accuratius profequcmur.
BE MVSCVLIS THOK^CEM MO^
ueutibus, Cctput XXXV,
'1 ORA CBM ciusraotus,quorcfpirantcsindigemus,gratia," nonimi-
co coformatum oftc, aut omnino ollcum clTcjfupcrioriLibro dcclaratum 19 tt.u
impetu uoluntatccp pcndcrct, multum diuq; loqui ncquiremus, quod non cxianam
commo.
dxuitxnoxamprxftarct. Porrofinon poflcmus intcrdum citra rcfpirationcm pcrfiimum,
ucl pulucrem.uclquanpiamprauam &
uencnofam acns quaIitatcm,ucIIoca putrcfccntibus
cadaucnbus,cloacis, autali|s occafionibus inquinata inccdcrc,ea uitam iplam quam
cclcrrime
li-cdcrcnt,homincmq;prorfuscorrumpcrcnt.Conftatitaquc,cxnoftroimpctu,acrispcrafpe'
ram artcriam in pulmoncs infpiratioiicm, atque rurfusfiiliginoforum rccrcmcn torum cordis
exfpirationcm oportuiiTe cclcbrari, Curr. ucropulmo thoracis morum, quotics
ille c5pnmi,
tur,diIatatur'uc,uacuipotilTimumui fequatur,mufcaIos thoraccm nioucntcs dcbuiflccxtrui
ccriiflimum cft,quithoraccm dtlalarcnr^arcTarentqj.Eruntantcm
vfmilln
hiinuniucrfumunacum
odoabdominis mufruiisinhomine," ocluaginta noucm,uirmqac fcilicct quatuor& qua, ^ ^ oru
t^,'fcm
itcem n;o'
'''^S''"'!'*'^'
poftmodu unus utriquc latcri comuniS'. Venim ca ncs & fimix duobus abundat jicTttiim nunit
°'JuL\
utrinquc, ut fimul trcs h.abcant &: nonagiiua, quos Gaicni intclligcndi riw.
hiitm. occafionc, in fcric fua
cnumcrarchaudgrauabor,cnumcrationcmabaItcrotantumIatcre uniucrfam abfoIuturus,ut
dcindecnarratoutriufqucIaicriscommunimuicu!o,amborumlaterummufcu!osunanumcrt
gratia coniungam. " l\imus iiaquc cx infcriori intcriori^ clauicul.r
rcgionc, fccundum ipfius
Pnmiii tho '
ti.Z. " longitiidincm,quaprimamrefpiciicoftam,exoritiii-,piincipii[carnolumundiqueobtincns,
& carnofo quoquc tcrmino prima; coft.r,quu peftoris ofli committitur, antica cx partc infcr- tiiwi^
tus. Mufculus
hic brcuis,fcd amplus cft 8£ tcnuis,ac omnino carncus,fibras
fortitur impcnle
ob!iquas,propemodumc);tranfucrfas,quxaclauicula antrorfumproccdcntes,fupremxiho
racis coftx, &
uonmhil petfToris ofii, qua cius coftx cartilagincm cxcipit, implantatur. huius
bcnelicio prima cofta,furfum ucrfus cxtmora rctrahitur, hacqi rationc ibidcm thorax dilata.
l!fi!..0:
^'^^'"^'*'^^'""^'^'^''^*'S''''''''''''^'^'^>'^'^'''^'^'°P''"ii':'P'OjC>^t°t:''cap^^^^
0 A "^o^tus.hinccarnofuspcrpeiuoprocedcns^accoftis cxpoiTcdus,admodumlatcfcit, tcnuior
SminJiiS
^o."i.
.j,6,7. tantifperrcdditus,donecprimx,fccundx,tcrtix,quartc,quintx,lcxta-, lcptimxSroftaux^ali
sm- quando & iionc. ihoracis coftis fefeinferat,atqu,c id mcdia potiflimiim coftarum fcde,fi modo
\-x,t ™'^'^'''^'''g''^'-''l''''^''"^'''-'''Kb'''s>3'i'^spccT:orisufq)nietiaris,quiIociiscft,m
s.ijT.
ft^cin cartiiaginemcefla]it.Reliquaautcmpartc,quamufculuscoftisexporrigitur,ipfisdunta-
xat incumbit,exiguisc|! tantum fibris(ut mutuo inftrati folcnt mufculi) illis commitiitur.Cxtc
rtim noii rccTta fimplicicj! linca ipfius,qucm dixi,finis coftis iinplantatur,fcd hic tanquam in di
gitos diicretus eft,qui pcr coftarum ofta prolixiores, quam mufculipars, qux interuallis con-
hfcm nafcitur,in priora proccdunt,
' contrario nimirti modo, qi;o oblique defccndcns abdominis
-' '-
id I t<i. mufculus,cxinfcrioribusfcxcoftisfuam alTumit origincni. Hic cniin cx intcruallis coftarum
3,0, P,
prolixius fuos digiios cducit, atquccum fecundo rcTpirationis mufculo icrratam compaacra
P.cr I
tD,o,o,p..
cfticit. Sccuiidi thoraccm mouentium mulculi fibrx, li quando ad liium principium, quod cx
fcapul.x bafi pcndere credimus,tcndantui-, uniucrfas coftas (pi xter infcriores, quibus mufcu-
lus non infcritur)ucrfus cxtcriora ucllunt thoraccm dilaiantcs.Hic inufculus in hominibus iia
fcrehabct,incanibusiicr6&:caudatisfimi)sfecus,non cnim iblum ipfis inoflo coftasiiilcri-
tur, fcd etiam ualidiflime tranfuerfis fcptimx fextx quintx & & & quartx ceruicis ucrte>
brarum proceffibus implantatur, aut ( fi aufim cloqui ) ab illis proccftibus fui principrj por-
tioncm mutuatur. Vclim cnim noii ofcitantcr cxpcndi,an prxfcns mufculus a fcapula, coftis
& ucrtcbris illis infcrtus, thoraci moucndo feruiat,an uero a coftis,iIlisqj ucrtcbris
intium du>
ccns lcapulx iinplantctur, ipfiuscjj fecundumthoracis latcra^antrorfum monis occafioha-
i'ii(4.F. bcri qucat.Duorum quiiam fublcquuntm- innumcro mufculorum, 'unicustantumhomi, „
1 tih.T. nibus adeft, is fcilicet que ordine quartu ftatucmus,nam'' tcrtio fimix ac cancs tantti donatur,
cuJtJt'",'^^,
nuracro autcm ipfum quoquc, ficutipaulo fuperius monui, ne quLs Galcni ledioni nimium nero , ucrm
citra fcflioncrn confifus, aliquos meprxtcriifle mulculos prxter mcritum nugciur. Tcrtius ''«-"/''''«
;
qui
iSS ANDREAE VESALIl BRVXEUCENSIS
qiiifccunduiTi antcriora fccundi mufculi exporrigiturjcarnofuscx intcriori partctranfucrfi
fcciindx ccruicis ucrtcbra: proccfTus' cnafcitur, ac dcorfum protcnfus, cx fcqucntibus quocp i 6 u.o.
principium ducit, doncc uarijs aucfius cxortibus, primx thoracis cofta: comittatur. hiccnim
latior, fcd tcnuior efticitur, & quatuor fupcrioribus thoracis coftis,pcrpcwb carnofus inii ci-
mera.himMi adipifcuntur,t'd nonnihil diuerliim . Hominibus enim cx triuminferiorum ceruicis ucrtcbra' 'o t.t.Ti.
"
""'cLttntwi
primx thoracis ucrtcbrx IpiniSjmcmbraneum latumcp cxoritur principium,quod''pri
''""^'^'^ °
rigitur,camcumcuadcns, lati^ mufculi naturam oftcndens, fimulatquc primi illius paris cxtcr
num latus fuperauit. Dcindeubiprimam thoracis coftam contingit, in latcra fcnfimobIic]ue
duclus, in trcsucluti digitos tripartitur,fingulos tribus quatuor primarum coftarumintcr-
ualliscxporrigcns, illis^ lcfc coftis infcrcns. Canibus porroexeodcmprincipio mufculus ifte
prodit,nifictiam altiusnonnihilcxoriatur, ucrum ubimembrancum cius principium magis
obIique,quamtranfucrfim defccndcns,adtcrtiam thoracis dcucnit coftam, carnoltislatus^
inibiconfpicitur,qui tertia: coftx,&tribus ordinc deorfumipfilucccdcntibusimplantatur,
in priora, lcuinlatus fcmper obliquetantifpcr defccndcns, doncc aliquoufque fub fccundi ^nt^.x
thoracem moucntis mufculi principio reconditus, atquc in digitos difcrctus finiat. Cacterum
duoshosmufculos, tcrtiumuidclicct & quartum,thoraccmquoque attollcrediftcndere^in
finnjs cftmanifeftiflimu, qucmadmodumctiamin hominibus quartummufculumeidemmu
ncriprxcflc. trcs itaqucinhominibus, quatuor ucrb in canibus & fimiishaflcnus defcripfi.
Qukmi cd-
'
&
Quintus igitur ordinc, quo homines diftituu tur, antcriori coftarum parti,qua pc<floris r s urf.l,
'mfus&.
^'^^1"- 'P''^ P^'^'" poftca,quam a tranfucrfis uertcbrarum proccffibus abfccftcrunt, extube
rarerelatum cft, Ccflat autcm mufculus hic ad primam thoracis ucrtebram, intcrdum tameti
adeo confccndit,ut & tranfuerfo fcptima; ccruicis uertcbrx proccffui tcndinem quoquc non
ininus,quamcoftisoftcrat.Vndccima:8<:duodccima:coftcccarnofusduntaxatiniiciiur,quo
enim altius raufculus alccndit, co nunc dicli tcndines magis euadunt confpicui, ipfcq; mufcu^
lus quafi a tcjidinum gcncrationc abfumptus, fcnfim gracilior rcdditur, eas infimas thoracis
coftas, &
omncs rcliquas dcorfum trahcns, eascj! comprimcns, ac dcniquc thoracem ar^ftans»
:
nM. a. Scptimus mufculus, homini paritcr
^
&
cani comunis in pofteriori thoracis fcdc,fecundum
^
infcriora collocatur, origincm ducens mcmbrancam latamqi, cxun decimar duodccima: aC & .Sitrniiij»./!
aliquando dccimsc thoracis ucrtebrarumlpinis,tumaliquotctiamprimarumlu]nboru uenC'
ihjc
^^^'^"^ fpinis.Principium hoc mufculis dorfum agctibus,& quarto humani thoracis fuper
'
fc m„u
U 0-14. Vbi autcm fcptimus mufculus hos tranfcen
ftcrnitur.tranfuerfim rcfla iji priora porrecftum.
ramoK .
ditjCoftarumqp offibus commitiitur,ftatim carneis adaugctur fibris, &
tandem uelut in aliquot
diuilusdigitos,nona;,dccimc, undccimx&:duodccima:coftarumintcruallis,ipfisqicoftisfc(e
inferit,implantatur ucro ipfismult6ante,quam in cartilaginc ccffant. Atq; hicmufculushomi
nibus longe latior eft, quam fimi]s &: canibus, quanuis ctiam in canibus infignior,quam in fi-
t,ti.e.
miisuifitiu-,&:iiiomnibusferratam quoquecompagcm, cum abdominis' niufculo oblique
defcendcntc cfformat. Mufculus iftcrctraclionis carum, quibus inferitur,coftarum opifcx cft,
fsid.l. undc ctiam thoraccni diftcndcntiQ numcro opportuneaftcribitur. ' Oiftauus homiiiibus ac
Homhr t
fimiis8£canibuscommunis,inthoraciscauitaiefitumfibipcculiaritcrucndicat,cxtcnditurau Simum:..
tcm pcr un iuerfum pcifioris oflis latus, fub tota ucrarii coftarum cartilagiiium rcgione, prope-
niodum coftaruiii os , cxtcriori ipfius latcrc contingcns.Eft autc mufculus iftc triangularis, cx
duobuslongiflimis latcnbus, &:unobrcui conftruifius,&; tcnuis,oinni^cxpartccarnofus.
Fibras fortitur obliquas,ex offis pcctoris latcribus, furfum in pofteriora protcfas , nifi fortaffis
mauisaftcrcrc^ipfasacoftis adpcftus, apoftcrioribus dcorfuminpriora fcrri^hunccfmufcu-
lum huius lcdis intercoftalibus annumcrare Adiiafcitur autcm omnibus uerarum coftarum
.
,
: tsh .
V, ftalium mufculoru alios cxtcriores,alios uero interiores iion incpte dicimus ' Bxtcrniin fingu Exti-mii«.
.stjfc.D.
[iscoftarumintcruallis, fimulatquccofta'" a tranfucrfoucrtebrartiproccffu, inantcrioraobli. mcojldes.
ifi.cif.
1'^^ prorcpit,principium habeiit, ac fibris conftant ex fupcriori cofta,in inferiorcm obliquein
Wit.t kc prioradeorftimprorcptaiitibus. Huncfibrarum du(fi:um,peruniuerfa Ipuriaruiii coftarum
rf,<i(ifl.
intcrualla,tamqua;interoffa, quamquxinter cartilagines coiififtunt, extcriores muiculifav
rkficfig.
uaiit, & ucrarum coftarum mufculi, ufque ad coftarum partcm, qua in cartilaginem finiunt,
nii E, cam quoque retinciit, " Vbi aute uerarum coftarum ofla in cartilagiiicm dcgencrant mox , fi.-
(ponii!
brarum du(ftus uariat ab iiifcrioris nanqj coftx cartilaginc, furfum in priora oblique, ucrfus
,
"^
ti.Tde
fupcrioriscofta;cartilagincmfibra;inibiprocedunt,donec&:iiihacparie extcriormufculus
X.
b pecloris
"
Itiurni inttr Interiorcs cnim mufculi, qua ucrtcbrarum corporibiis proximi funt,cx inferioris coftxfupcri '^^^^^"'1"
cojlalcs. oris fedc,in clatioris cofta: inferiore iedcm, fibras obliqucfurfum in prioraprotcnfasm:ttunt,
risfrdema-
Hancfibrarumferieminterioresmufculi,pcr (ingulafpuriarumcoftanim interuallaretincnt, [Irndcas.
& in uerarum quoque interuallis, ad eam ufque coftarum fcdcm,ubi in cartilagincm dcgcnc-
rant, ibidem cnim ilico ac intcrni c6 deuencrint, fibrarum duflum cmutant, nam a lupcrioris
coftx cartilaginc,in infcrioris,fibrx in priora dcorfum obliquc protcnduntur. Atque ut femcl
dicam,in ucraruin coftarumintcruallismufculi, quiintcrcoftarumoflahabcntur,omnino his,
qux intcr cartilagincs exiftunt,contrario fibrarum fitu donantur , quod quum prcflius Ara-
bes animaducrtcrcnt, in fingulis interuallis non duos, fed quatuor mufculos cflc,uetcru quO'
rundam Anatomicorummodo tradidcrunt, quanquamdclex tantir ucrarum coftarum(qua:
fcptemnumcro ccnfcntur)intcruallis iduercalTcrucrint.Naminfpurijscoltis, biniduntaxat
mufculinumerari qucuiit, Quum itaquclex fintucrarum coftarumintcrualla, nihilexfibra'
rum fcrie obftiterit,utrinquc quatuor&trigintaintcrcoftalcs mufculos enumcrare , quan,-
&
admodum ego paulo ante,quum adhuc utrinque duos &C uiginti,ac dcindc u trobiq; ctiam
Ir.ttrco/lJit: duodccim,prxtcr'' mufculum utriquc latcricommunem, enarrationi dccflcdiccrcm. In- p ^n.n,
mifiiilontmn
fcrcoftalium mufculorum bcncficio Galcnus plerisqs locis thoraccm ftringi &laxari ccnfcr,
quidid aliud cft,quam fimul omncs thoracc ariftare, anguftiorcmq; cfFicerc f Nccp mc Hcrcule
arationcablonumcft.ad exfpirationeinthoracisuc.arflationc,Naturamomncsmufciilosiii
tcrcoftalcs produxilTe^quumfortiorimotuimpetuqjadcftlationcm^uocem^tuflain, ftcrnuta'
tionem,fxcium cxcrctioncm, ad partum facilius cxcludirdum , brcuitcr ad thoracis coinprcfli
oncm,quamad inlpirationcm indigcamus.Quanuis intcrim inulculi infpirationis autorcs,in'
ScptYitrdnf, ualidipauci'qucfint. lam omncsuniuslatcris mufculos,quiinaltcrolatcreparesfortiun^
'"''> proindc opportunuin crit,orationcin ad mufculumutriqucparticom
T'uhs'''^"'"'ll
'^''P"'^^'^'''''"-'^ >
q jti.i.t
tcricatmu,
munedefle(flcrc,Eftautcis,qucmGrxci cpi^ms^Si </licJcpixyii«jSc iirii mAiccii, Latini ucro Scptij fi.li.6i,i.L
cipium'uc gerit, Hic cnim ad aniplain latitudinem exaflc mcmbrancus cxiftit, cx quo fibrx in- i.
ftar linearum cx ccntro,ad circuli circuinlcrcntiam cxcurrunt,ijs,quibus fcptum infcritur,par ' ">
'"'"'
tibus cxporredx. Hx carnc fimplici adauflx, rcliquam mufculi partcin carno&m cfFiciunt,
'
mucronatx cartilaginis radiccm, dcinccps alix fclc fucccdctcs ordinc, ad fpuriarum coftarum "™
r ^ ,1- r .
r i .
n . .
; faniyonctt
cxtrema inleruntur, npn quidc cxtcnon cartilaginuin lcdc,at in intcnori, ut coltarum cartila- j,, (j.
ginesfimulcummucronatapccloris oflis cartilaginc, tuiiflimumicptitranfucrfipropugnacu
lum cffici'
&
jti.uims obtinct Qiiinctiam ' duos fortitur circulos,imum membrancu, qui caput ipfius putatur,al'
.
itcrs,l,m, tcrumhunc luccingentcm,qui carncus cft,ucrum qucmadmodum hic fcmpcr, quo coftis pro
,a(iiT «- pinquiusaccedit,carnofi'orcfEcitur,ita&ille,quofepticcntrouiciniorcft,mcmbranofiorcua
dit,non tamc ambo exarti circuli imagincm rcfcrunt, fed talem, quale quis latu cffc diccrct, &
una partcin acutu angulii celTarc . Mcmh:'ancus cnim furfum,atcp in anteriora acutii porrigit
angulu,carncus aute deorfuiTi,atqi adinferiora illis rcticulis quam fimillimus,quibus in parue
p lx ludo utimur,& prxcipue ficius rcticuli capulus diftolutus, modicccf paiefccns fucrit,
&C ipfum lignum(quo bretiius & latius rcddanir ) non (cgnitcr parictibus attullim. Cxtcrum
Ucrx i et uiiiucrfum lcpti tranfucrfi corpus,duabus obducitur mi^branis, totam cnini infcriorcm ipfius
l'.pg«ns
amplitudincm, quanutritionisorganalpcflat,pcritonxumfucdnCTii. fupcriorucrouniuerfa
mt pctra- '
, ,
'
r , '
a r j 1
latiiuao,cor pulnioncmqjrelpicicns, tunicacoltasIuccin"enteobducitur.Uuinetiam contra
•
/-
,U c.
ifi tjp 1
arteriam,& fincm^ucnxpari carentis,quxcoftascnutrit,&" ramosdeindclcxtiparis ncruo-
11.4/1. rum ccrcbri,qui ad coftarum radiccs,fub membr.^nacoftas fuccingcnicpropagantur, acpoft
modum iccori,lieni, rcnibus, inteftinis& omcnto numcrofaferic infcruntiir. Siquis modo
uertebrashiscumGalcnoadnumcrareuclit, pcrmittoquidcm,quanquam improprieadmo-
dum ucrtebris feptum uiam prxbcrc uidcatur, imouix appofite,uiam, qiia artcria fertur, fora
minis nominc donamus,quum hxc potiiis fcmicirculumin fepti tranfuerfi circumfcrcntia cx-
culptum,quam foramcn referat,fcptumq; uertcbrarum,corporum fuperiorit-u anierioripar^
ijti.f. ti,nonautemlateribuscommittatur. Sccundumforamen,adfcptitranfiicrfimedium,ucrfus
'
(
ha-mcinbranxrcliquisquoq!,quibusfcptumitcrprxbct,pertinaciierconimimintur. Tcr-
7t.t.r '
tium foramen paulo infcrius,quam media fcpti fcdcs eft, ad finiftrum latus modicc ucrgcns ha
beiur,quo ftomachus,& fcxti ncruorum paris rami,ad ucntriculi orificium dimitiun tur loii
"'
,»
14 itfi
ib.sDcum oe profcfto fccus, ac Hippocratcs, Galcnus, cxtcricp Anatomicorum proccrcs arbitrati funt.
r.vnds. Klec huic fententixnon feclio duniaxat,fed &
ipfaratio quoq; aftipulaiur,arduus cnim ftiiflct
ftomachi anfi'acrtus , fi dorfo propter duodccimam thoracis ucrlcbram in primo foraminc in-
nixus,(i.irfum ad priora in ucntriculi fupcrius orificium dctorqucrcnir. Eft cnim primum fora
• is/i ki !
mcnpaul6inferiiis,quam" mcdiaucntriculiregio,&ipfcucntriculuscaparte,quaftomachus
1!
M,N. illum ingrcditur, tcrcs cxiftit, nequc magis ucrfus priora, quam poftcriora ftomachus cum
'I ipfo continuum corpus cfticitur Cxicrum quum hxc dc fcpii forma natura'quc dixifTc fuffi-
.
5,^,; „,,„,^
ciat,mcrit6nunc ipfius funftioncm exequar.PIato cxiftimauit hunc mufculum duntaxat con-
cupifcibilis,fcunaturalis animx &
animofx fcptumcfretranfucrfum, AriftotcIesucr6,quum
has animas,unius tantum in cor repofitx partcs cffearbitrarctur, in lioc fcptum a Natiira pro.-
crcatum affirmauit, ut cordislcdem auentrc dirimat, &animx originein inoffcnfam acibo-
:
ruexhalationibus, &calorisaduentiirj copia(cruct,ueruinidnonmodoprxftat,fedintcrmu
fculos thoraccm mouentcs,ad re(piraiioncm, ae ad propcllcnda ucniris rccrcmcnta in primis
conducit.huius olficium quo thoraccm mouct, ob(curum eft, neque fai fcio,an quilpiam ucre
idfcriptupoftcrisrdiquerit, autEtiamilludexpropofiiotradcreaggrcflusfit.ldcnim Galeno
b z (fi aufim
J
„ Lisipfiu _
nus cxamiiiaucrit, neutiquam fe ofcitanti offcret. Porro quantu haiTtcnus afTcquor, ieptum
id
tranfucrfum proprio motu ofBs peftoris infcriorc tcrminu, &
fpuriarum coftaru cxtrcma ^ ad
fuum caput tanquam ad ccntru intro trahitj nonnihil quoqi furfum ucllcns Scpti enim irant .
eandcmq)antcrioremthoracispartcm,quamlpuriarumcoftarumcartilagincsconrtituunt,arx
(flat. poftcriorem ucr6,qux ab harum cartilagine ad iicrtcbras ufque habctur, dilatat, ac inui.-
cem quincp inferiorcs coftas dirimit, una cum fexta & fcptima, thoracis coftis, quarum ctiani
cartilaginibus feptum applantatur. Hac igiturratione inferiore thoracis partcm fcptum tranf
ucrfumdilatat,acdiftendit, Vtuero quod dico , afTcquaris manifcftius,primum utrancjue
manu notharum coftaru cariilaginibus accomodato , &: uiatiracflo fpiriiu,qui iniro rurfumcp
una manu rclida , altcranipoftcriori coftarii
cariilaginu cxircma ucllanlur, fcntito. dcindchic
regioniexiefamimponc,&rurrusfpirituanumpto,quaIiicriuxta dorfumcoftx dirimantur,
&cariilaginesinuiccmconniucani,cxaminato,nififorianis canis,aliud'ucanimaladmanum
funclioncm doceat, Atque in hac adminiftraiionc caucndum cft, ne
Iir,cuius uiua fedtio fcpti
dum animal intro fpiriiii ducit,id exfpirarc arbitrcris,quod fane faccrcs prompiiflimc,fi dunia
xaifjDuriarumcoftarumcxiremis,illisqjfcdibusanimuadhibercs, quibusfcptumimplataiur,
Ncqucadhuc me latcl, quofdam noftrx xtaiis pra^cipuos uiros, qui mihi inicrdum admini-
ftranti aftitcrc, proprium lepti motum ad infcriora licri contcndcrc, quos prxtcr ° ncruorum o f. a.
infcrtionem,qux ex ccruicis dorfali mcdulla in fupcriorc fcpti fcdcm perficiiur,& uiuam lldtio "
'
nem longecuidentilTima doccrc oportuii,qu6daluum cxoncratcs fpiritum, ualidecomprclTo ^p'.
intcrim ihoracc,rctincamus,non autcm continuo infpiremus,&: ihoraccm dilaicmus, quod la
ne tum facicnduin cftct, fi in thoracis dilatationc leptii dcorfum duccrciur, ut icilicct tunc cum
abdominismufculis,cxcretioniopitularctur,Aiqpid etiamdocetualidinimainfpiraiio, quoii-
cs illamita moliri conaris, utfpuriarum coftarii cartilagines, furfum introrrumq; mouerinon
ftatucris,quandoquide quum ui illas retincs,una atcp altera infpirationc fafla,ita carlilaginum
fcdcs Iaborat,ac fi ui cam pugnis coUififtcs, Vcrum opiiior & te quoqucuarijs modis h;vccx-
pcriri,quemadmoduiri &: cgo nunc adco uari^s rcfpiraiionibus atrcnio,ur pra; laftitudine cala
musemanibusucniat rcponedus,add.ttamen,&:fufFocatosliquid6mcxfcntctixftjbfcribcrc,
His nanque quoniam diftcnto dilaiatocg thoracc, fcptum tranfucrfum ad fiipcriora attraclum
diftcntumqj, adco inlcr fccandiJ apparct, ui feptum in dioracis amplitudini; allatum, iccur &:
uenlriculii in thoracc trahat, difticilcmq! illoru fcclione nobis exhibeat, qux tamcn ilico prom
pta euadiijfi thoraxalicubi intcr coftas,aut ipfum feptum pcrforclur,id enim tunc ftaiim flacci
dum,inftar madidi panni dcorfum concidii, ac plus,quam uoIcs,iccur, &: ucniricuin propcii
dcrc finit, cjuod, quonS pacSo dcmiJ non ignoran t,quibus mufculorum conlraiflionis
fiat, illi
l
DE HVMANl CORPORiS PABRICA LtEER tl. ip^
grauitateprompte conciJcrc,exrpirationcin moliriq; affirmant. Atqi id eft^quod Galcnus
na-
turalcm cxfpirationcm citra mufculorii opcm pcrfia fcriptum rcliquit. At fi aut cordis
caloris Li.l,Mo,i
» 4 ^"1
quahtas incrcfcat,aut ad uocc, aliuduc munus maiori indigucris acrc.mox" primus/
X yUh. fccudus, ^nufculmmu
y 11 tii. F. horninis'' &
tcrtius &"quintuSjac fimiaru canumcf 'tcrtius,unin(5 una cum
lcpto opcrabuni^^
u t.tb. A.
:
<t 6 t.t. r.
&
ex Galeni fuffragio"intcriorcs intcrcoftalcs mufculi quotf agcnt.Quanquam
ncfciam.nuni
extcrioribus , an ucro interioribus mufculis intcrcoftalibus mfpirandi munus
b8 tab. Ej Galcnus alli-
gnaucrit. Si' autcm maioris cxfpirationis cfflationisuc.ad uoccm,
E. clamores, tibias ac tubas,
c 8 t.ib. D, idgcnus inftrumcn ta inflanda ncceffitas ingruerit,cxtcriorcs intcrcoftalium mufculi fcfc
opcri
i ltit.r,f,t.
D.
accingent, &
una cum inta-ioribus,nam hos quoque coftas inuiccm adduccre.thoraccmqj ar
darc autumo, His ftatim in opcre fucccdct, qui in fimij s rcfli abdominis mufculi
''
pars cflc di
ccbatur,pra'tcrca qui ad longiffimi dorfum raoucn tis m ufculi latus utrinq! porrigitur,& '
e 12 frft.zi.
qui
in thoracis cauitatc/ub uerarum coftarum cartilaginibus latitat.poftremo
ipfi abdominis mU
fcuIijUix autem aut brachium, aut fcapulam mouentium aliqui,
g-^msiitiimjquoclauiculapciftonsoflisneclitur^primridifcindcs^mollcm "'Jlutio.
'4/5-"f- ^lv'^'^^^^^ 'icrucamqi ' cartilagincm cxpcndcns, qua: pra-tcr cartilaginem
2iLs. Bffe^^^^S offlbus
obnatam,pcif}oris os 8i:cIauicuKinteruaiit. Adha-cintcrrcliquahuius
articuli ligamcnta, ualidum quoddam ligamcntum inquircs, quod ab humiliori clauicularfe-
dc cnatum,il ic pcftoris ofli inferitur,ubi prima; co ftx cartiIago,pccT:oris ofli adnafcitur.
I
Mox
clauicdam a prima thoracis cofta nunc furfum, ntinc dcorfum refledes, ac primi mufculi
ori-
& &
ginan infertionem,fimul cum fibraru dudu cofidcrabis, mufculo dcin a clauicula Iibei-a-
to,illum pcclori adhuc adhEcrere fines. ' Sccundus mufculus,quoniam fcapula
modo a thora •Scctintii.
cc dcpcndct, toiiis fcfc offcrt, undcetiam citra aliam opcram, a fcapula; bafi diflxrcandus
ulqucadinfertiones,quas
cft, &
in coftas molitiir,dcduccndus.lnhac adminiftratioiic fcduloani,
maducrtcs,numfecundusmufculusa fcapulabafiin coftas porrcdus, thoracismotibusfup,
pctias fcrat,num ucro a coftis initium duccns, in fcapulam infcratur,ipfumc{; moucat. atque ad
hanc fpcculationem non mediocriter cofcrt,qu6d in canibus, tot tranfucrfis uertcbrarum ccr-
uicis proccfl^bus illum aut infcri,aut ab afdc cnafci intucba-is. Adcmpta nunc
paritcr cum bra
chio fcapula, illam aliquo rcponcs, quo poftmodum ha-c ad mufculorum brachium,
tl. r.
&; cubi-
d 6
tum, &extrcnian-imanum occupantiumfeiftioncm fubfcruiat. Ca:tcrumiain''tcrtiumcaniiii -I crti; canii
Stnb.Q^
thoracis mufculum aggrcdieris, &
illo a ucrtebrislibcrato, ac adinfcrtionemdiuulfo,' lioa, mtfciili ddmit
nijhrdtio.
menti ipfius feu tcndinis naturam ad amuflim cxaminabis.Qiium itaquchuius naturain iifca
nc didiccris, in hominc tibi is quoquc quarcndus eli, atqucubi aliquantilpcr fruftra illum in^
[ 11 U.F. ueftigaucris,ad quartam canis,hominis ucro tcrtiam icdionc conlercs, huius^
mcmbranco I^crtij homt*
principio a uertcbrarum, undc prodit, fpinis longa (ciTtionc liberato, mufculum ad fuas,qui' nii.i^ canis.
Qjiinti homt'
[2 fdij. A,
aufcrcs, acipfum a dorfum hic moucntibus mufculis, & canis fcxto, hominis autcm quarto
'
nii.ycdnii.
Crr. fcendcrc incipit, in totum diuiderc, ac fupa-iori partc hamulo aut digitis cleuaia, cam a cofta-
rum cartilaginibus nouaculaliberare. Confpicics cnim una cumcarnoia mufculirciftipartc,
latum illud ligamcntum feu tendinem, a coftarum cartilaginibus fcparari ,atquc,ut dixi, a car-
nofarcifti parte cnafci, ac quintum nobis intcr thoracis motorcs ciiarratum 'mufculum,
refli
abdomiois mufculi portioncra cenfendum cfle, Atque id quidcm in canibus &
caudatis fimrjs
b 3 inue-
294 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
inuciiics.in homiiiibus auccm (utpotc quibus brctiifrimum pcflus coiigit) neutiquain,qiiam-
uis intcrim accuratc.num &
is quocj mufculus hominiobtingatjcxpcndcndum luadco.H<i:c
intuitus,"' quarti hominis,canis ucro fcxti mufcuii caput,ab " undccimo dorfum moucntc di, m II (.( .1.
Qiurt'homif n i; r.:. N.
uides, ac illum a coftis omnibus diflccanSj qui iplls infcratur, inucftigabis. huius itaquc fun,
ij.t.it.r.
cxfpirationi (aut contra) famulcntur, an fimul omnes mca fententia cidcra muncri prxfician^
Septttrdnp tur,omnescf thoraccmarc1cnt.Qyoniamautcmiamaiitca,quxpcritona:ofuccinguntur,eX'
ticrfi. eraptafunt,iccurinquam,licn,ucntriculus,intcftina&rcncs, nullafcclionc adhib.ta,infcrior
"fcpti tranfucrfiparSjConfpicuacuadit^ubimoxduosinfpiciscirculos, membiancumunum,
o 7 tM.
huli.
cronatacartiIaginc,finin:ramanucieuata,ab intcriorioffispeflorisrcgione.&huiuslocicarti-
laoinibus fcptura tranfucrf .m abradcs. Dcinccps crcdis cum pcctoris offc cartilagiiiibus,
'
incmbranas intcriorioffis fcdi connatas, ac thoracis araplitudincra interlcpicntcs, & uciias q Hrc pC'
fimul & artcrias, c iugulo pcclori cxporrcdas abfccabis, doncc pcc^toris os ab omnibus libc- hh.6.
ratum, cum cariilaginibus a thoracccommode aufrras. Rcpofito itaquepaulifpcr pcfloris
oflc,afcpto mcinbranxthoracisaraplitudincrainterfcp!entcs,&cordis ctiam inuoIucrum,rc-
fcindcntur,' quodlongefecus, quamGalenus undique arbin-atur,magnafui partc icpto in
r Spcdifc,
rUtiti ! cr
hominibus adnafcitur,muIto lancaliter,quamincanibus,&GaIcnifimi-|s.Infuperafcptoner
uos ipfi infcrtos,uenain cauara,& ftomachum abfecabis, idalumbis (cnfim cum fuis ligamcn
tis abradcns,libcratum ucro,ac menCc exporrccSum, rurfus fi libuerit, exaininabis. [am pcc^to
.
Ium,& iranfucrfi proceflus apiccm, ucl fccundum articulura accidit, ofiuiii fcdi'
/gjmc.
Caitilagincs ipfis coftisnonalfigantur,ucrumuti didum cft, ipfa coftarumoflainillasde- hits
roruffi pctc
gcncrant . Pcfloris ofti, qua cariilagincs ipfi oblongis capitulis inarticulantur , nulla quoque tiAturd,qu£
propria adfunt ligaincnta, namduniaxaimembrancumobtinctaIi]s articuliscommunc.Ni- quum nictit
hil enim pcdoris os , in ligamcntis fibi peculiare ucndicat. Vcrum ut & cxtcris offibus, mem hrjtiCitfiiit,
piHuris 110'
brana quxdam,quam quod os ambit, n^tisi^oiJ Grxci uocant,pe(floris ofliobducitur,at- jjris propo
ftarum
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIEER 11. sp,-
ftarujn offibus comnumcm exigunt, Atquc ha-c in thoracis conftrudiioncilk
cftmembra-
na.qua: Vetcnbus Altcra coftas fuccingcns tunica nuncupabatur,ut
icilicct unafit conti
nua, totam ambicns thoracis cauitatcni, pcritomri naturam
feruans, akcra aiitcm fina,.;is co
Itis propna.ipfiscp &
peftoris ofll omni expartc obuoluia. Liccbit
itaque ciufiTiGdi mcm
braiias & hgamcnta.cxiguiscultcllisinpccftorisone &
cartilaginibus obieruarc quxautem
coltas ucrtcbns committunt hgamcnta.non iiifi ablads dorfum moucntibus
mufct^lis ' oDDor
tuneaogrediuntur.
tebris fcilicet mutuo feic fucccdentibus, at fi altcruter tantum in fc colligamr.in contrafli latus
ccruix inclinabitur.uti etiam mufculi exortus,infertio, &
fibraru dudus^ipfiuscf continuitas.
ctiam,uti paulo poft audies, thoracis uertebras fuperiores. Quod uero Galenus parum refie
in Dccimotcrtio dc Partiij ufu hos mufculos caputrcleuare, &: furfum duccredocuerit,
etiam
^ ^ ^
(inon prolixius id modo exequar, ncmmcm latere fat fcio. Tertius & quarius,quorum al.'
tcr in dcxtro cft latere, altcr uero in finiftro.ad hunc modum habcnt.Dextcr ex
fuperiori exte
riori^ primx thoracis cofts; fcde, carnofus ampluscp enafcitur, ex totius nimirum dextri late-
risprimac coftx fede, qu:c a ucrtcbris ad eam ufque coftx oflfis ' regioncm pertingit, qua; iam
S^'
/"^^
Tm!iii c? in cartilatrinem dcgencracura Mufculus cx hac cnatus bafi, fenfim arctatur,
eft. in omnium &
juunas.
ucrtebraruin tranfucrfis proceflibus interiori ipforum fedi implantatur, fibras fur-
,
fum oblique intro produccns.Fibra; enim a coftx rcgioneuertebris proxima principium du»
ccntes,in tranfuerfumfeptimsceruicis uertebracproccflum infcruntur. Deindehuic
fcdipro
xime in orcu fubfcqucntes, tranfucrfo fextcc ucrtebra- prO'
adnafcuntur, atque iia continua fempcr feric infcrtio-
r li^^^^^iifTrct' it '^*^'^"'
nemmoliuntur,'utiltetandcm,qua;cofta=cartilagini pro-
Ww7»J»r^a I li
jtril, dcUtm yuiitey IIL xima: funt, primis ccruicis uertebris implantcncur, tocuscjj
mufculus n-iangularcm figurareferat, cuius primumlatus
,lclimdu,;,m.Sign,fi.
W L
fta:cartilaaine,ad tranfuerfum prima; ccruicis uertcbr.i: proccflum.Huius mufculi fui con. & .
^
ubi quintum 8C fcxcum exprcflcro. Qi>'ntus .taquc,
iuais funflionem orationi adnciam,
qui fotcum m finiftro laccre fibi parcm forcitur, principiii in dorfo afllimit, ex traiifuerfi fcxta;
thoracis uertebrx procefl^us radice.ad
primum cius uertebra: poftenoris procellus, lcu lpina=
quinque fuperiorum thoracisuertebrarum tranfuer
Qui.tu. cr exorcum. Hinc afccidcns cxrcliquarum
ualidiorip rcdditus, quoufcp admodumpcrtinaotcr
proccflibus enafcitur, fenfim craflior
feptimarceruicis uertebrx, infertionem tentct.huic
in extcrnam fedem tranfuerfi proceflUs
ttanf
enimprimimmufculus inferitur, &: deindcreliquarumomiiiumccruicisuertebrarum
fedcm,quanquam mualidam,& non admodum 6
uerfis procefllbus ad "exterioremcorundem
implantacioncm(uc nequc etiam tertms
patentem,in'tranfucrfum primxuertebra: procefllim
mufculus) pcrficiat.Quinto itaq; tcrtio mufcub,qui& dexn-is ucrtebrarum, proccHibus inle-
'""^^,"
a""
°'-"'^
'"Vbntctur. dcxtcr^,
7t..u.s
mufculos^caputagc,KeVubSccrfo;,
''Nonusautc,ri&dcdmus
turnumcro.qui 4««.
™
£^^"»^1 ^,^^
rcsquoquc.quos" u,idcc,mu,n,&:duodec,nium
'S?"^
caput
1™"
fccu,.da,-,6 duntaxat moucant.
"'''"'"''1""'" '-''-rachuscxtcno
A. .
o,-
.4 «. r. >u
"°*''"™''''^^c'cc,mu,T,tert,um, dccmumquarium
fcrmo,i,s proorclTu ,rumcrabo
I -ufculos.iiulu^bor ,ra ,t
S tl,
^"'^ ^''f ""'^^ Galaiushos
ca,<qu,hk,m,fcul,sa3uS hn2 °'v'?^'''''"^
iud,atlrUpfacn,mf,m,Z,'adtdZ:^^^^^^
£dSSS-S11-;^~
lujnLoyum /? V
'-'Q..femo„smou..pra::;^:,:^J-i-^^ t/e occiiTrant^
m.thorac,sucrtcbr.corpor.s,atc,.c.quocoC^^
'i';"i>-imcxcip,t,camolus or,turmu
fculus,qu,ct.a,iiaduaru.n aliauando A-rrn.rr, f;„
car,iofi,m fi,n,l,tc,-.,i,tiu,n dttauodt 7'
orfumucrfi,scxtc,-,oraoMqul'd;ri^^^^^^^^
•'^''^,:canict^^mb.cn,,na.-aatus\excarn,sredrtfi^^^^^
^cnd ,ic,n. q^„ tandcn.n ,ii„io
rcni ,ntcriorc,n-uc frmoris '
,,.6. proccffi^n infcrtus frmor-: fl.
b,s,nodimao,s.modiSm,L.,,,"r„,, .i"^
pr.d.c^fiiftmur,,ifeioncm;Z;;^:;:mb:^^^:^^^
fcam.&hac-tcius.ion.-cpono. At- fccunduslumbo,
,
2 m ufX , "n^^^^^^^^^^^^
lU,,,, '^'^capr,or,fub,cclus,fed,llolo,ig,!brcuior&l,orEnafc^^ r^^^^^
133 ANDREAEVESALnCRVXELLENSIS
fcilicctucrtcbrarum, flcflcndi munus concrcJtam cft.ipfi^
iiifcrioris dorfi partis Jiimborum
unus connHat,fc>; is obir
ambo duntaxat, iUius motus autorcs funt. Scd quum horum utnn^
quis donctur fibris, prxfcntcs mufcuU obUquam
quoquc flcxioncm mohcntur prout hic illc
,
ucfokisiufccoUiaitur.Solaitaqucinfcriordorfipars,propriosmufculosflcxiomsopihccscx
uidclicct thoracis uertcbcc quorum cor f o^™*l
ict quorum ctiam bcncficio mcdia dorfi pars, iplar
fupcrionbus fcilicct, una cu ccruicc, inlcrioribus iicro.
pora funtcxcarnca.nonihilinclinStur
fortaflis quifpiam dixcrit thora
fimul cum ucrtcbris lumborri inflcxis. Quanquamnonincpte
pcrficiair)ctiam rccftosabdominis iinis gsw.i.
cisflcxioniCqua-non nifiuniucrfothoraccfimulinflcxo
lcx mU'
Supcrfuntadhuccnarrat.on.fcxmu.
mufculos,thoraci;dcorfumtrahcntcs,fuppctiasfcrrc. h ijti.r.u
Vni-cim^ fculi inutroq!latcrctcrni,incxtcrioridorfifcdcrcpofiti. VndccimusitaqiicKduodccimus
'
tj.N. 14(4
a duoAu.
j^^j;^^^ moucntium utrobic? funt finguli,& foli
duntaxat cxfcx adhuc rcccufcndis L,alcno cc ()BlaQ..R.
dclcr.pt.o. S.
ctiam ncquc undccimifcu duodccimi (quum par utriufquc fit rat.o)
^Jm""^ crniti,qua,iuis
uti duodcamtim ni altcro
i^rf™.y;A ^cm rca.; nobis tradidcnt. Vndccimus cni.n, qucm in dcxtro latcrc,
infimananquconislacrilcdc,ad l
rcnonimus,cxlonoioribustotiuscorporiscfl:' mufculis.ab
,
narfi in tcrualla rcponi fccundo ab hoc Capite audi wrus cs. Horum mufculorum hbrx,ab iiv
ferioribusfurfumuCTfusincerioraobliqueafliirgunt.&cxiiifcriorumuertebrarumtranluerfis
procciii'
L ,
dcamplitudmcnpcrpctuo "
fc
felcmfcrunt. Qt,of cfcunquc ,g,tur
colhg,tur.fuasq; hbras co.ttraliit, lun,boru,n
ut„ufqt,c latc
&
mSu
qu2 thor
ucrtcbrartuit,
fi^d^ ue "l -1
ut„,t<pft,fccptarcTenantur,fp,n.:adfc,„u,cemcon,uucnt;aru,tl™in^^^^^^^
gtt-uuradco utf,,nu
contrafl,mufcul,totam,lla,nlt,,,ra.partem.cuico'^.n^^^t^^^^^^
,ffimccxtcndant.ataltcro,nlLnant^,mcolleaoJnobl,qut,mha-cdorfIparscxt^^^^^^^^^^
L
i4f.(.Y. Icm que, lam„r fcm,c,rculunt quodammodo '
„tuolut,oncnr pat.tur. ''^Dec nn
dcx,musfatus, utr,nqucet,a,nunus, abu,rdec,ma s ,iis^^^
thoraas ucrtcbraad pn,C ft
ote,rduntur,totamfp,,tarumampl,tudi,tem,qu:cab,pfar.,,nrad,ccad'^.p,c
p ,n
ft,t amplexa,ttcs ,
& uu poft,-c,.o loco didi, om,t,no cantci. fed ual,d,fti,n,s neruon,1^^^^
ad,nodum,,ttertc^t,.H,mufculi'
(.1.
adduodeamamthorac,suertebram.autadcam q uxutnn
i.t
quefufap,tur,tcnucsfu„t, qucnadmodu.n dcam,tert,i quoqucadcandcm ucrtArt.nfc
\d Y 14 t o tcnu,s prorfus u,fitur, at lurfu,n e..porreai
paulatim craftefcu^tt, " quoufquc ad
t.t.
q i^
Joraasuertcbra:lp,,,amalcendunt.hfccn,mtotafuamolccraflioreseuLuut,&furf^^^^^^^^^
H U.
qux-.dundccmamclt.fornantu,-. H,squoq,mu/culis
intcrualla fpma^tlopplcntur
ce„tm,b, cout,gu, lu.tt, quum ,uta-mos,ut &,nt,i
&,nlumborum ucrtcb,a,S fp.ms, n^h^fnu-d"
p. a.tc, mcmbra,.ci,nt l,gamcutu,n a fuperiori fpina. ,ni,ifer,oreporreflum,
Si ,llo l,aama,to
htj.v rc|o,,dcns quod.ntcrrad,u,nacul,,am,&t.b.xosacf.bt,la,n^
fcut.habc d,cam. Fuufno ucri horunr
T. mufcuIorumpot,n™aeft.(p,na.s.qu.bus infa-untur
,™tuo colhgerc.atq, ,ta cam do,-fi pa,-ta-n, cu, adnafcuntur,
cumrcI.quismufcuH^
bedutp,-ffcntcsmt,fcul,,nter.-cl,quosdo,-fi,notuu,nautorcs.,-cflisfibris,tiaBnaexpartcdo>
nantur,.taquoq!ipf.admodummod,ceobl,quismoc,buspra:funt.
dcdmus
-00 ANDREAE VESALII BRVXBLLBNSIS
decimusduinms fcptimi mufculi principium aliquourque " fubit. Nunc
nouacula aunialido
,
duodccimi.
a^-uiioricD cultcllo.fccundum fpinarumin
lumbis &
m onc facro audum . tcntanda clt lcdtio, i (..(. .r.:!
fcdulodcradercquodfaneinfpincEmufculiseoopcrofiuspncftitcris.quoildcmpluribusoUi-
etiam ucnit rcrum Upi,
bus &
mnafcantur, a plur.bus ortum ducant. Ob quod laudandus
&
unamquanqsdorfi partem fucccdcntibus luot.
fcx qui.tamufculos hos tabrcfccit.utfcorfum
btis aacrcpofifimus, ne fimul uniucrfum,
multas aftioncs impcd.turi, mouc.yoga.iiur. Car,
DE VERTEBR^RyM LIG^MENTIS.
X L. Cdjjut.
pcrluaclc^
admmodidppendiccmftt^iicrtcLrdtcopitUvtem. procul Galcni placilo.iturus cs,neqj tibi
mcmbranamquanda,cuiusbencficiot.crtcbrxmuiccmc5neflcrStur.duciinterucrtc.
rifines
br os &cTrlainemhancligame
5atckrl.anfuc,ncfon^duntaxaidcduritieioquiuideamur.Qu^^
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LJBER
II,
pe,TJes3fcdul6cauend5eft,,icmagniauth«dUutreccnsnatiuftuHrpm5mc^^^^^
intcrappendicc corporis uertcbra^&ipfura corpus reponta, 'So^
tibiimDon.r .Ih,. ' ,
trescartaagintl,utficdicLordmcsduobusoffibustn^rdu'aru^t^^S
du illis
ordmibus animadt.crfis,cart.Iagin5 naturas oblcrua,
nfubfcr,bito.Confpic,esenimduasca?tilagincsinterutrarunc^u
fi,^^ S^^^
Xa/^^^^^^
appcndicespofitas,adarauiIimeirecartilag1nes,n,h,lq,ab,ll,sd,fiS^^^^^^^^
ecs&offainterucniunt.Atcart,laginfinte?appcnd,cL.cd,4rrfSovS
oculisparufidastu,s)nihilp,ft,saliudqu^,,rr4amentfielTed;c'es°^^^^^^^
qux pucros fuos in cadauerQ feflionibus tantacura
runt^atquchuius intcruentu,no,i autera tertix dorfalis
n.edulW tu,^ ct u
cxercebat, .^i^o»! Z "
'"^
racolligariaftrues3nullainteriminteruen,enteraerabrana.OuwonteHiT^-^^^^^^
i.iterligamentaeartilaginis naturapollentia, has r'^'*''
ucrtebranirartllagincs c5n umcra
alnsadhucl.gamet,sucrtebrarumcorporacoll,ga,.tur.pcrtot.u-,.Ldo^-^^o^^^^^^
C
d^ff,ma,gamctatot.uertebrart™corpo.-uambitu,obuoluunrur,quectfiund,«c^^^^^^^^
&robu,la/edmucofo,ntcr,rahumo,-eoblira fint.attame
inanterioricornor^r
latus.obfuicranit,cmeonfpcfl.oracuadunt.anum.tacpha-cl,aaZtrSu^.t
i ^
'™
-
r
omn,a corapleffi ucl,s l.ga...cntum hoc duru^^forte^
cLfe
obduca£t.r,obftaculola,.eell,ncinextenfio,.edorfum
nimi.lpornaatur ,ncu
fura e,i.ra pluriraira reflederctur, floraacho " '
fi
ue, arteria^raagn^,
ca. & r
noxiu,plerunq.en,mhxccxtenfafra,.ge.Tntu,,&fiph.sfaSsla;ae"aX:t"
ha:cNaturacrcanct,.ndorfiflcxuini;:=^6plicar;ntur^Eft,t5 la
me^^^
pe,-atura,ctf..orauco.-e.utHippocratesclUat.irabutum,u»!?.t2eX^^^
tat,quantum homini fitex ufu,&uttuto fimul uertebras
colliact &do^fi.m cv?""''/™"
tumoftibus.uniuscorporisraodo cfFormet. Rurfuscxfi, aufet™,fi ^ Z -
fingulos,membraneumI,gameturatotainterualliampIitudi,icporriaiturSice,rm,Wk '
'
ruminteruallis,abunafp,naadalteram,,ncmbraneal,>amentara„t,ne"tur
fi^^^^^^
uerteird.
comgantia,&uelut.raufcuIo,.urainterftit,a,At,nuerte%raruraap~^^^^
rufit pofita.
cran-cfcunt,utadap,ccrafiraulcoeu,.tesquafitotidorfifpina:liaamcn.umconCw;^^^^^^^
aa,n,s ct.am natura. compos Dcnde ubi '
afcendaites uertebrtrum
.
proceffus dcfc ndr,
buscoart.culantur.mcrabraneaquoqucligamentaCfedperquamuahdnl.rrir,,!, ,
ambiunt.Atpnuatu,nquodda,u\i^,fubfl;auumligLcnturon)ru?^^^^^^^^^
fino,.robuft,us^proicc%faItem,.o,,inuaI,d.u,s.int;rfingula;uerS^^^^^
emmfedefo,-amm.sue,tcbrc,quoddorfalimeduIteexfculptumeft
adradiccmi7
riorisueucrtcbra.proccfl-usinterduosafccndentes.autdefcendenicsproceft^sliar,^''-
or,tur,quodfcmpcr,nf.,bfcquentisuc.teb.-eeandcfedeminferitur.(fuo°d^^
nu a fupenor. uertebra ad ...fcriorc, aut contra^ab infcrioriin
fupcrio>liaa,nen,r; ^
cu.uis manifeftura cftcarbitror.nara ctfihincligaiitctumenafci
ctillicinferidixc
ambigcrcputarim,utrun9os/cuutrumque,quienarratur,!ocum
pa.-cmoncr,r,'r)r'""^
"^^
tigcnerationemconfcrre.Incanibus,&,L^sanimalibus,qusriaumtc.3,n
da,.t.&long^laxioresccruicis uertebrarumart.culos.&etiamlon^^fcs 'Proprid.
- cd y "
c ,?c/^^^^^
quam homo obtmcnt,ligamcntum quoddara obferuamus, cuius 7"
,«turam Galc, ar"
?
, '
nongrauaborfubiungcre. In canibus igiturfimulatque fccundum "
par,nufculor.M^
mottbus famula,ttiu aggrcflus cs , in eeruiccligaracntura fcfe
offcrt rarun.
focorporcrcfponden,snififo.tanisiIlisuertcbraruml,gamcntis.qua-pXrao"!^^^^
n ,11 ^ ^ &
mus,.denimcxtcrisduriuseftA'colo,-eflauu,.,&infibrasmuild,TioS^^^^
autem,de.xap,cisfcptimfceruicist.crtcbra.fpina.latcribus,&furf.,mafccndcns
,uMr """^
fc,turucrtebra-,qnoufqueadfccundamceru,cispertigcr,V,cu,us
fp/noclateribusin f '"'""^
p,cc,nfcritur.aliquibusquoqueanimalibus,utou,bus,occipit,joffiinferitur t
hoc pcculianinuolutricftmembrana,gcrainil^pappa,xtobi,np,-cflioneilliusion™v'T'"^
porrec^am.Porrihuiusl,gamentinaturadifccrel,':5,,t,quot,cL,t^^^^^^^^^
autuctuft,onset,ambou,sceruixmenfa'apponitur.Eftc,,imligan.cntuni^I,oc
fl^r r j
corpusquodcxcarnibusl,beratu,.canibus'^3ffenefolemus,.a^m,CrcCai^^^
menta folu,ri tanqua efu,incptumreiicitur.VndeetiamaroboreBruxelIe,
fibus vTJ.
cupatt,r,qu,huiusefurapuellisadcomamprolixioremc5c,Iiandamcomraendanthre'opr
nor,pfasndcntcs,quoduclutincoraarainterrcliquascorporispartesdiffol,,.r,,/ P
flau.pallid.^color.suifatur.hocpr.cipuoufuacco.BmodumTnctS^^^^^
loco
^
dentium dcfccndentiumqi proceftuura locatum Rcicflis nunc ucrtcbris,& aliquo quod ad-
.
~Vfrtir. totidepili,nuda:qimanusregioni,dilatefccntcncruofaipfiuscxiliiatefubtcnd'mr,acneruofo
tcrcticp^^principio, cxinterioris humcri' tubcrculi apice cnafcitur,medio'' duoru brachiale flc ^
dlcntiu mufculorii (qui excode tubcrculo prodcunt) incubens adnatus9,no tamcn in illoru c «.
capitummedio(utali)fcribunt)rcpofitus.Principiumhocilicocarnofum craftiusqprcdditu,
mufculiucntrem non impcnfe cralTum conftituit,quipriufquam ad mcdium longitudinis cu ^J^^l,^
bitiobliqucnonnihiI,ucrfusmcdiamcubitiamplitudincmduflusprorep{crit,'rurfustenuis
gracilisqj fa(ftus,in tendincm anguftum,fcd ampliorcm,quam profundiorem, neutiquam s (' 3 ij*' &
"™
prorfus tcretem ccflat. Hic ad brachialis ufque radiccm pertingens,fenfim in brachialis in tcri,
ori fcde' latefcere incipit,ac fumm? manus cuti, ad cxtrcmam ufquc digitorum acicm fubnafci aj,u da,
tur.Atqueidfibrofisncxibusadcoualidiscontinuisq!perficitur,utintcrnam manus cutcm «ft.j.
a neruofatcndinis tenuitate, uel ctiam acutiori nouacula libcrarearduum fit. Vcruminte' '^^''i^l]
rimGalcnifuflragioacquicfcendumminimccft,fihunctotidcpilimanusfumma;cutiinho- ^„1^,.
mcntura efle oportebat,nequc denuo aliud quidcm,cxtcrna corpora leuando & transfcrcn^
do^automninopcrtraftando alTumere.aliuducropoftha-cdeapprchcnforumcalorc/ricro-
rc,duritie, &
moUitie, altis^ , quac tadu pcrcipiuntur , qualitatibus iudicare ex ufu crat Scd .
moxubimanusquidius apprchenditjfatiusfuithancapprchcnfinaturaunacognofccrcjidq)
internis duntaxat partibus quibus quoqueeftapprehcndcns organum Siigitur
, propterca .
tangens organum oportuit cam fieri, quoniam &: apprehendcns eft inftrumcntum.iurc ma-
nus eifdcm partibus tangens.quibus apprehendens cxtru(fla cft. Quanquam non huius tcn
dinisbencficio, manus accuratum tacftus fcnfum nancifcitur,uerum plurium ncruorum auxi
Mmw^i liojcxquibus ad fingulos digitos quatuor furculos
' in Quarto libro propagari doccbimus,
nctim nimirum externa: digitorum fedi.et totidcm intcrna;, qui cxteriores molc admodum fu
iiau pcrant Confcrt quoque non parum ad exquifitum taftum , dcpilem eflc in teriorcm
»1«! .
manus
•ijiltimf
cutcm,quodeamatcndine fubilla dilatato prarcipucobtinercGalenusaffirmat. fienimad-
modum pilofa foret,nequaquam fibi appropinquan tia tangeret,quod pili nimirum tangcn-
docorporiantecutemoccurrercnt^illius^contacrtumarcercnt. Quoniam autcm tcndo iftc
etiamhuius regionisruten-sduram cfficit,cuiuismanifcftumcft,etidadplurimosufusnobis
conducere,horumit»^graa'7..tendointenia:manusfumma;cutifubnatuscft.Oftendiucr6 MufadSfuo
non femel Patauij ctBonOi iic luinc,qucm narramus,mufculum ccrto dcfuilfc^acportioncm '"'dntt unj.
pra;cipucfigunt,adipofa:ciusfubftanti3cpra!fcntiacxtubcrat,utcun^intcrimadipeintercar f"^"'"'^'"-
neammembranam&cutcm,fimia:accancsprorfusdeftituantur.
DE C^RNE^ S VB ST^NTI^, I N^
terioridi^itorumrc^ioni^iipforum^rctdicibus mcdi(C uoltc
pcndcrunt innumcras ncruorum fibras capillorum modo tcnucs uenas, hanc fubftanii^
,
amintercurrentcs,i!lamq;ncccolorc,uclfubfi:antia,ncca;qualitatccontinuitateueetiammu-
fculorumcarncm(qua;aIioquintotfibri3implicatur)rcfcrrc.NaturahuiufmoJifubflanti.>,
quam nifiduriufcuteconglobatarq) pingucdiniadanniflim aflimilaucriSjtanquam ftratuin
aliquod, aiit tcrram prarparauit, cui apte infiniti ncruulorum furculi implantcn tur, quos ob
exquiluum fenfum,aniaioribus ncruorumpropaginibus.intcrnain manus fcdcm
ta(flus
adcuntibusdiftundiundiqucoportuit.CiterumjCtfi hxcpingucdodurior admodumquc
ncruca fit, nihilominus iu rcrum fubftantia mollis cft, acproindcoccurfantibus ccdit, ct ad
aliud quippiam , ncquc id minimum , digitis conducit Mediacuim inrcr digitum flcc^tcntcs
.
tcndines,&:dura,quxapprxhendimus,corporarcponitur,&:aptillimctcndincs,neautprc..
mantur, aut contundantur,munit, undc ctiam merito huius fubftantixquam pliirimum in-
fcrna; pcdis cuti fubiicitur,pra;terca oflium rcclitudincm tunc corrigit, quando iu circulum
manus quippiain cft proindc extcrna: digirorum rcgionihancrcrum
coniprchenfura. Ac
Opifcxminimccommunicauit,utqua; ibidcni inutilcpondusdigitisinferrct^quumhxcrC'
gio,ncquc illo abfolutifiimo indigcat taflus fcnfu, ncquc quicquam in obliquum apprchciv
dat,ncquctoticsfubulasfcaIpcIlaue,& id gcnus artium inftrumcnta propcIIat.Qiunctiain
manus fcdc , ipfis quidcm articulis minimum , in partibus ucro intcr articulos mc'
in intcriia
di)s,plurimum huiufinodifubft.atia; induftriusrcrumConditorproduxit.Haudquaquam
cnimofiiumfcdcs,quibusilIainuiccmcoarticiilantur,huiufinodifubftantiaiudiguit,quufle
clidebcat^&fubftantiaca^praitcrquamquodnihilcommodiprKftaret, obftaculomotuific-
rct,tumgrauans utfuperflua,tumetiamarticulifpaciumc.xcludcnsoc';upansci),&:etiampro
hibens,quominusarticuIiin acutosangulosflcclipoftent. Lateribusautemdigitorumtau-
tum eius fubftantia; adnumuit,quantum mcdias ibidcm regioncs,qua; uacua: manfiffcntjre
plercpotuit,qnoctindcmanus,nofolumutdiuifuminmuli.aspartcs organum,fcdctiamuc
lut uaricindiuifum fuomunerc fungi ualercnt. Adduftis cnim inuiccm digitis,ita corum mc-
diarcgioab hacfubftantia opplctur,utfiquidctiamliquidimanufupinacontincrclibucrit,
id nonclabatur.Poftrcmo huius fubftantia; bcncficio cxtrcmamanus, illa moUit, fubigit, &
tcrit ,
molientibus &: tcrcntibus organis indigcnt, qualia pcr oinncs
qux mcdiocritcr mollia ,
artcs funt plurima Qciantum ucrohuiufinodi fubftantia ad corpora fummis digitis appre-
.
\
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II. 505
digitorumoffiummotusuiginti &oiflomufculiscclcbranclocebimuSjadigitosflciffcntibus D^gicos mo,
ioii;r..i icrmoncniinchoatuiijin quo '
mufculicuiufdambrachialiinfcrti ncccflarioincidctmcnrio """" ''"J""
fji^.r,.
iatumtcndincm porrigcntiSj&^duorumquosbrachialeflcclcrcaudicSjCapitibuSjpra-tcrca
u.A,r.i. &fub" ilIiusfcremufculioriginc,quiintcr radium inpronum agcntcs,fupcriorcnumcra-
'
' quanquani potius cx antcriori icdc & infcrius illa originc prinius hic digitoruni mn^
• ,
"ul
initium ducat. Mufculus iftc a crafio aliociuin fuo cxortulatior cfficitur, atqucucr-
ifculus
fus ulna: radiiq; mcdium perrcptans, perquam obicure ab ipfis principii fui portioncm afiu-
mit.Hinc exafte carnofus ct tcrcs,in amplitudincm tamc modicedcprclTus,ad brachialc pro'
rcpit. Anteaquam ucro brachialis radiccm contingat, notabili fatis abrachiali intcrualloj
«•er ipfiusucntcrin anguftum magis 'coaclus, inquatuorcarnofaspartcs diuiditur,qua: rjnoulc
'^^''''^'^°'''^5'''''§''ft'°''''^'i'''^^"''^%'''<^°'''''^^3'^'^^ ccftant. Hicxamullim tcrctcs fimul
.2"o-
6/ii=-flj. commuiiimcmbrana utcunquc tcnui &mucofainuo!uti,brachialis cumcubitoardculum
k^ta.). ipfumQjbrachiaIctranfcendunt,comniuniomncs'' ligamcntoin brachialis finuobducli.tft
autem ligamcntum id ualidum,& tranfucrfum ,cx una brachialis partc in altcrarn prona'
tum,anuIiq;formam(qu6dadeius cauitatcmfpcclat^prapcipuercfcrcnSj&totambrachia'
lisfinusamplitudincm,quaex ipfiorigincm ducit,fuccingcns. Simulatqucucrotendincs
ligamentum id pra;tcricre,inuiccm diduc1i,trcsacutos & intcruallis parcsconftituuntan-
gulos, &
finguli unumqucmquc quatuor digitorum fibi prarpofitum adcuni, ac fccundi
digitorum nicmbraneiq! facfti infcruntur, toti oftis longinidini implan -
ollis radici latiorcs
fccmcx
jjjj^ Dum ucro primum digitorum os pcrrcptant,' tranfuerfo quoquc robuftoadmO' &
i, 53.1,11
dum ligamcnto obuoluuntur, quod cxuno olTis latcrc natum,altcri inlcritur: aut potius
;)ti4t.<, idcx tota intcrnec oflisfcdis ampIitudinccnatum,canalcmob!ongum fcu anulumcflinfit,
ipropa,
primimulculi tcndo unacum'" .alio qucm huic fubijci diccmus,per digiti longitudi-
6tjb.l'
ncmlecuriftime dcducitur,acncfuafcdcadigito dcclinct,clcueturuc, pulchre amplcflitur,
itatamcnuttcndiniliberumifjreitra omnemconnexumpcr ligamcntum patcat. Tcndincs
cnimquaprimis digitorum oftibus porriguntur, neque traniucrfis ligamcntis^ncqucolTi'-
bus ,ucl quouispaclo adncxiharrcnt, fcdligamcntauclutpcranulos fibilaxccxctilptos, mi-
t
nime impcditi pcrrcptant. Cxtcrum hisprimi mufculi tcndinibus"ubi primo digitoruin
i-f.6t.i. oiTiincumbunt,&priufquam fceundum confcenderunt(quanquamfccus Galcno uifum LilicleVfu
ffuit^peculiarcrarumquecxabundantiidaccidit^quodlongafcclioncdiuifi, aliumipfisfub' /•<-',
,5
j ,j
3 cundusmufculus primo fubieclusab intcriorihumcri tubcrculoftibprimicapite, fuiini,-
'' ''
ticuIatur,fccundushicmufcu!uspotinimumcnafcitur,id^pra;cipueabciusproccn'usradi-
'
/i/Tc
ec,quandoquidemipfiusfuperiorpars fcuapcx,illius 'niufculi cxcipitur inicrtionc, quiin-
'
ifnnL, tcrcubitum flcctcntcscftpolTcrior Secundus itaquc mufculushinc prodicns, cxacTc car,-
. '
jst^.r.
nofus&teres (nonnihi!latustamen,&utprimusmodiccdcprcnus)cuadit,&iTicdiamcu'
'"'"
'
bid fedcm comprchcndi;s uIna;adhucadnafcitur,aquacxortusfuiroburnonniodicum ca
'
" fcdcafcifcit,quaulnx" mcmbraneo connciftiturligamcntOiintcr radium &ulnam totacU'
bitifere longitudine confiftcnti. Qiiando ucro niufculus parum ultra mcdiamcubiti lon-
j-
"^"
P''"^'mufculi tcndinibus in fccundum os nECcfTario infcriioncm molicntibuSjOpcra:'
'3"'' ("» /frffj
fcubtmMnmi prccium fuic fccundi mufculi tcndincs, aut ad tcndinum primi mufculi latcra porrigi, aut ^™"^
ptrpTmhm- quum ipfirccla fubiiciuntur,incumbcntcm ipfis tcndincm. pcrforari, haccj! rationefubftra' yuhuUri. 'i
fcLiIi adlatus dcclincnt,minime admittit: & fi forte ad latus duccrcntur,obIiquum fane fi'
fedi implantcntur , ac fuis apicibus poft pcrforationem , fub fccundi mufculi tcndinibus
finum amplcttitur, ac ubi radius abulnaprimum dchifcit. Hinc enatus radio attcnditur, ^*|,'(|'""
cens, ex ea potiftimum fcdc, ubi' mcmbrancum ligamcn fccundum cubiti longitudinem j ^tj.vii
porrccftum cx radio ad ulnamenafcitur, quodctiam htiicmufculo principi) portionemof' ifrs.T.
fert. Qiium ucro mufculus radio ad hunc modum cxpanfus ad brachiale propcrat,in tC'
rctem cclTac' tcndinem peculiari mcmbrana,quam mucor imbuit,obted:um non autcm , , cu.i.
tiam pcr tranfuerfum brachialis ' ligamentum fcratur,illiusligamcntilatcri attcnfus, quod 2 'i
pollicis rcpit internodium, ubi tranfuerfo ligamento in tota fecundi ofiis longitudine ex^ ijaimiii.
ceptus, tcrtium os acccdit, cui latcfccns ualide inferitur hi caudatis fimijs, huncmufcu- tcrmm
.
Ti-TrMfiw''
ttri'ic,:iidjcii lum non rcpcrics, uerum a'' tcndine fecundi mufculi mcdium digitum pcicntc, in mcdio
fn.ijs .idcic. uola;,cxigua portio enafcitur, qua; tranfucrfim atl polliccm ducla^uliimo ipfius ofli im-
fjj^''"''
plantatur. Atquc ha'C tendinis poriiuncula , pcculiarcm portioncm carnofam , ut ca;tcri i<;t4t.«,>,
quatuor fccundi mufculi tcndincs.ncutiquam adipilcitur,aut ciiam illi,mcdij digiti tcn- o'?"'''*
P/fMjsJic dinialligatur,at abipfo prorfus enafciiur, fupcr indicis tcndincm ucfta. Porro fi hunc '(.""'jj;^';;
Cdltr.ipUci. fcrmonem pcrmulta Galcni placitis inprimo Iibrodc Partium humani corporis ufu rcni- dincyms
uscomiru adduxiffcanimaducrtcris,&potif[imum illi figmcnio,quo is pollicem non ad uo- tit.nsM»
" lam ucrfus brachialis medium,cxtcrorum dioitorum inodo , fcd fupcr alios , ad uola; '^t'..l°™ &
mcdium,flcfticomminifcitur, nonmeinftitia;,aut in Galcnum impictatis prius infinui'
lato , quam proprrjs manibus lcftioncm obicris , aut alicri accuratc fccanti , admonitus,
aftitcris, rcm uniucrfam diligcnter cxpcndcns Rcpcrics nanquc non modo quxiam com-
.
memorauijfcntcntia; Galcni mcrito rcludari , fcd & idquoque maxime , quod de fccundi
tcrtijq!
-
rum quidpiam hi mufculi agunt. Ncmincm cnim forc arbitror, qui cx primo dc Partium
ufuaftruct,fccundi mufculi tcndinem pri;no intcrnodio dilatciccntcm impiantari: quum
Galcuusin dilTeclionc tcmporis fucccfiu excrcitatior , tribus intcrieclis dctraufucrfo lioa^
mento uocibus,integrampaginam ibidcin rcftitucrc conatus fucrit: parum tamcn fui mc^
mor,quum infertioncs tcndinum in digitoSjfimul in numerum colligit. Ac proindc fi bcncfi
cio tranfuerfi ligamcnti, quod in primis quatuor digitorunt oiTibus , fccundo poliicis &
exifbt, hxc olTa a fccundi &
tcrti] mulculi tcndinibus iTcLti, quis pro G.iIeno certans illi-
« -1. flecTerc ccrto ccrtius conltat ita quoque nifi fuorum quibus infcruntur oITium ficxionis opi
,
7t<i. chj. os flciSi credcndum Proprios cnim his quoquc offibus fagax rcrum parcns Natu
cft'.
'
^.i,:,!.8
inufculos Iargitur,quos ubi fermonem triumprimorum abfoIuero,fcriatim pcrfcquan
id adhuc admoncns , ut fi quis forte fccundi mufculi ac primi auxilio , primum quatuor
'
1
digiioruni os , &
tcrtio item mufculo fecundum pollicis flefli arbitratus fucrit , non oD
citantcr cuiufquc internodi] flcxionis uim perpcndat nam primum intcrnodium , quod .
cx ipfius fcntentia, primi ac fccundi mufculorum tcndinibus, pra:tcr alios totidcm pau-
I lo poft cxplicandos mufculos inflciflcretur, uix tamcn firmius flcxionis robur, quam tcr-
5,, , g tium intcrnodium commoiiltrat, utcunquc ctiamunicus tantum tcndo huius motus dux
... cenlcatur.' Ti'es iiaquc nunc dicTos iuufculos cx diflitis regionibus, pcr tot.im mmirum
^^^^^ ^
cubiti longitudiiicm Natura produxit , nc fi fortc in cxtrema manu principium alTume^ ««yjufe
rcnt, eain carnc obrucntes,mag!iam ponderofam'que reddcrent qnod quantuin ad ua- : nsflaflcnti-
ria qua; manu obcuntur munia incommodi intuliflct, quiuis promptiftiine colligit. Dc-
mdiifirU:
iiidc robur in flcxionc maius rcquircbatur , quam quod biTuibus mufculis prarftari ua-
'
lebat,quicx proximis iis quxmoucnda erant offibus priiicipium ducercnt Atque hanc .
paritcr ob caufaiii , ut digiti fcilicct ualida flcxione pollerent , non unius tantuin inufcu -
li bcncficio trcs digitoruin articuli flcc^tuntur, fcd finguli proprios cxigunt . llli quideni
quos recla duntaxat,& in neutrum latus inclinante flexione agt oportuit, uiiico codtW
que ualido contenti fucre tcndinc ariiculi autcm, qui in latcra ctiain inclinat/oncm cx-
:
Trjnfinfo,
ctiam illofum flcxio infirma cft) cgucrunt. Porro tcndinibus tranfucrfa ligamcnta fe,
rumlirdnm, cundum digitorum Dflaobducuntur,nc quoties fccundum auttertium digitorum osin-
tarumufiis. flcc"timus j tcndincs tanquam rctfli proicnficjfuniculi , &uirgula' fccundum oflium ficxio'
nem nonincuruatx,aflcxo iam oilcad cubitum tenfr cxurgcrentj&cutcm inmiram altitU'
dinemcleuantcsmanus uolaniturpitcrimplcrcnt.Ligamcnta enim ctfi tcndincs mufculo'
MucofdruM^ rumucntrisbencficiocontrahantur,cos tamcn oflibusciuibus nonin(cruntur,adiaccrcco-
men.irdMru
2\,mt ,\nno\?LVLcmbLhrs.c\\is\\s icdcmucofis mcmbranis tcndincs induuntur, quo tutiorcs
proccderentjCascfmembranas tanquam propugnacula &murosfortircntur.Scdfecundi u^td.ia-.
mufculimemliranaialiusquoqueufus exiftit, riquidem " mufculioblongi&parui,quorum ) 7(ji«.J
'^^'
ope digitosquaiuor polliciadducimus,ab illacnafciaudics. Quumiiaquc fccundum qua-
tuordigitorumintcrnodium aprimomufculoflcclatur,tcrtiumautcmafccundo,& icrtium
TrcAcm pollicisatertiOjtandemopportunumcrit, mufculos prima quatuordigitorumoflaj&pri-
or°£te7nnu'
mum fccundum'que pollicis flcftentcs aggredi Suntautcmhiomncs numero trcdccim:ad
.
jMrofuca:' finpulos nimicum quinquc digitorum primos articulos bini,&; ad lecundum pollicis tcrni.
=rs,itas i
dctitrs. "
Q^, quatuor famulantur digitis , omncs rccla fccundum poftbrachialis longitudincm di-
j
J'!'"''^;-
^
tum flccftentium ' unus.abextcriori latcrclupcrioris pariispofibrachiiJis offis, quodparuo
prjelocatur, carnofo principio oritur, edam ncnnihil inibi adnatus brachiali Hinc rccTia di- .
dem poftbrachialis oflis laterc, ad fupcrius iuxtabrachialc cxtrcmum, origincmducit, & in-
tcr idos&fibi proximum addigitum tcndcns,carnofumquoqucpcrmanct,donccmcm'
branco tcndincintcriorilatcriprimiofiris parui digitiimplantciur. QiiandoutriqucmufcU'
licolliguntur, primumdigitios,inncutrumlaiusucrc;cnsficcliiur.Siucr6 cxtcrioregcrit,in'
teriori quicfccnte,digitusinexteriorcm partcm nonnihilinclinans flcftiiur. Atfolo intcrio'
rilaboranic,adintcrioraconniuens digitus flcxioncmexperictur . Ad hunc faiiemoduma'
liorumiriumdigitorummufculih,al5cnt,adc6utbiniin fingulispofthrachialis oflium intcr' t s ti.y.
uallis (qux tria funt) rcponantur, & ' is quiindicis intci iorilatcri inferitur,inicrno pofibra'
^''"».
Illorum iuo, chialisonlsindiccmluftincntis latcriadnafcitur,in uolam magis quaminextcrnammanus '
juipoUic^pn ''
regionem , ut SC caetcri priraos articulos fledcntcs mufculi , protuberans. Mufculi au- '^'''''P-^
'"" * '^'
UnttiT. tem quorum bcncficio primum pollicisinternodiumflccliturjunacum mufculo,quipof '
mufculum quo paruus ab ali^js abducitur cflc,ibidcm docuit,quum interim maioremipfius ^ ^ticb.ii
portioncm extcrior mufculus primumminimi digitios fleflentiumprocrcct.' Primusita' tA.„.
que'pollicismufculus cx fupcriori tranfucrfibrachialisligamenti fedccarneuscnafcitur, & f 4"'. '
totiprimipollicis oflis longitudini intcrnaregione attcnfus,pcrpetu6carncusilliinfcritur, f^j,^^
"
pcrquam obfcure fccundum pollicis contingcns intcrnodium.'" Secundus,qui nupcrdi' h tigurtii
quam ca confiftat linea, ex uolainitium ducant, ad trianguli illius qucmin mcdia uola collo»
cant
,
mnestrcsmufcuIosfcrmoncabfoIucro,tunc enimprimtimuariamipforumtcndinumcom
I
&
ncquaquam impingerem, fi mihi cadcm pcrpctuo ha^coccurriflct, Galcni obfcruanda au'
toritas ncgligcdui amehabcrctur. Scd age ncgocium,utifclc cnarrandum oficict, aggrc-
diamur. Decimusfeptimus principio cx carne ncrucaquc fubftantia mixto,
'
utcunque &
i.M. •-!
lato, ab elatiori fedeexterioris humcri tuberculi enafcitur, &pcrmcdiam cubitifcdcm,ma'
gnus &carnofus,& paulo mintis toto tercs porrigitur,nulIialtcriconnatus ofli,nequca-
liunde ,
quam ab humero principium duccns . Quuiii ucro proptcr radij cxtrcmum, cui
sitd.b. brachialc inariiculatur," pertigcrit,arcliorrcdditus,inquatuorbrcucs carnofasportioncSj
in mufculifiibftautia nonprocul dircmptas Hnditur,quc fimul communimembranaindutCj
fibris^ -
,»
Efiautem finus illc,cxquatuor in extcriori fcdeappendicis radfj cxcauatis,radij cum ulnae^ar "+'''>: >
decimumoclauum in tota (erie paulo pbft rccenfebo. Qiium itaqucproprium ipforum liga^ "^' j|j
&
mcntum tendines ifti tranfccnderiit, brachialicp iam incumbunt, latcfccntcs ab inuiccm de 0 , tth,».
du(Si,trcsxqua!es conftituuntangulos, &finguIiadunumquenq;quatuordigiiorumprO'
rcpunt.llico autcm atquc digiti principium contingunt , adhuc multo ampliorcs tenuiorcs^
redditijprimioflis radiciinfcrutur,acficpcr totamdigiti logitudinemafcendentcs, medio ex
Lil.tJcAd- teriorisofliumregionis adnafcuntur,nonautcm, ut Galcnusmalearbiiratur,iisduntaxat
m.fiUio. offiumfedibus,ubiarriculorumconfiftuntcompages.Cctcrum quarationcaliorum mufcu
lorum tcndinibus, hiin digitorum fedecommifceantur, quum quatuor digitos , a poUice in
obliquum abducentes mufculos lcrmone abfoIuero,auditurus es Nuncenini fi dccimus . &
feptimus mufculus " tres tantiim tcdincs ut plurimum nobis cxhibcat,quatuor illi Galeni no p k in
DcciMuK. mincIargitifumus.''Dccimuso<n:auusmufcuIusgraciIislonguscf eft,infcrioriIateridecimife IP'^''
^'^"'^'
pcimifecundumcubitiIongitudinemexporrc(Sus.Abextcrioricnimhumcri'tubcrculo,hic
mufculusprincipium fumitintcrdccimifeptimicaput, &principiumalterius mufculi.qui '
5 5 t^h.s.
humcrifedicoarticuIato,ufqueadulnaefcdem, qua^nonmultbantebrachialceft^continuafe
rie,tanquamexre(ftalinea°mufculiquidamenafcuntur,omnesobliquofituprarditi. Atque ^ ,ow.^,"
Trc! hi trcs exigunt radices principia ue,acprimum quidem, quod elatiflimum &; humero uicini- S)"-
itiufcu'
fornm tWic«
us cft , ad mufculum refertur radio pcculiarem Secun dum autem , primo iam ordinefuccC'
.
rf^ niitte longi
ttidinc procc dens,ad pollicem & brachiale fpetflat^cuius feriem , ac in plures ueluti mufculos diftributio^
dcnccs,piirS ncm mufculotum pollicemextendentiumenarratiodocebit.' Tcrtiumautcm, quoinprar'
, niotS.tt.
unt<tc/l^t}
fentiapotilTimum egemus,quod^fecundoprincipioordincluccedit,abuIna;ofleultrame-
Lii.tdcJid- dium ipfius longitudinis, uerfus brachiale enafcitur,neutiquam ucrb (ut Galcnus parum be
v.fcdlto. ne afferit)a tota ulna,aut ulna: fupcriori partc brachio proxima Hocprincipium cxaefte car^
.
mufcuIiuchitur,cuiusbcncficiobrachiaIcextcditur.At(5)hicetiafinus^aItcramportionetcr '+''""""
'tedinciolm
"™ «"'bitrandii eft,ambas tertfj principij portiones unico finu ct ligamcto uti,ethuicdccimo /"1° tl"'.
tioniseorumjquibusinrcrimr,digitorumautorfit/itusipniisinrcriiocpliquidi{Tii^
{trant.Ca;teruinhuncnonfcmpcriiiindicem& mcdium,digitos,tcndincmporrigcrcobfcr^
h. e. uaturuseSjfcddirtaxatinindiccm.Sicctiam^dccimumoflauum mufculuminminimumSt
anularciTifimul;,tcndincs,quiftatimin brachialidircmpti fucruntjdigcrcrenonfempcr cofpii
cics,fcd frcquentitlime unicum tcndincm in paruum digitum fcrri obfcruabis, cius digiti e.xie
t'<'Z. lionis ducc. Paritcr dccimusfcptimus in trcs tantum tendines diuidi uidcbitur, quiin brachi
'
aliinuicemdcdu(fti,indicimedio,&anulariimplantabuntur,inminimumautcmdigitum ila
tim a brachiali tendincm,utad cartcros digitos,fcrrirariflimercpcri, quu dccimusnonus par-
'
uidigiticxicnfionisautorfii.Athisomnibustcndinibus,ubipoftbrachialiincmbranulisctft
brofisncxibus committuntiir,priuatimidacddit,utfinguIi latcfccnics uclutin plurcs diui-
dantur,utiam latiorcs muIto,& tenuiores rcdditi,ad digitorum radiccs, mirabiiinequefcm-
per eademferieinuicem mifceantur,uniusdigiti tendinispor[ionectiamcofpicua,adaltcrius
digiti tcndiiiem pertincnte.Qiiod &
in tuis manibus confpicari poteris,animum, quando di
gitosfleftis,acrefle(ftis,etinlatcraducis,digitorumradiciadh!bcns.Quamuisinmanucuteli
berata,idintuerimagis conduxerit,utnonmircris, cur Galcni tcndinumfericiminusilico ac-
cefrerim,arbitrer^dccimumfcptimum,dccimumoiflauuin,&dccimumnonumquatuordi'
gitoruin,una ct cxtcnfionis &
abduclionis a pollice opificcs ctTcjob uariam illam,qua;per ob
liqua jjrorfus fit,commixtioncm,&reflum fitum,& iploruminfertioncin,quam in totam di
gitilongitudincmmoliuntur.NuIlamtamcnprorfus tendinum commixtioncm unquaper'
fici obfcruaui,cuiusbcncficiouclobfcurifl!meparuumdigitumapolliccabduciaufiinaflcrc-
re,imorcc"tusillcinufculidccimio(rtaui ductus infcrtiocj) arguunt,nulla prorfusrationcpar-
uumdigitumciusopcra,cxtrorfumapolliccabduci.Atqucciufmodictiamquid inpedcob-
fcruari , fuo loco dicam Habetoigitur mca quidcm fcntentia dccimumoftauum pro pra:ci'
.
'^ib t iftum . A
quarto cnim brachialis oflfc, quod rc&am appellauimus , mulculi huius princi-
"'
r,ifffr pium prodit , quod pcr lunx monticulum ad paruum digitum pcrgcns,toto dutftu carncum
uifitur,murisfeulaccrtxformameIcgantercxprimens,quippcmulculusiftc,incxortuutcun
„ [ "i
quctcnuisjin mcdio teres crafllisq! cff-,in infcrtionc autemjquam in cxtcrno primi oflis parui
r.sif dioitiIatusinolitur,gracilistcnuisq),&ncrucuscuadit. fit itaqshicordincuigefimus. Cac- ^•s'!'""^^
° f
i^'
tcrum " uigefimusprimus,poIlici pcculiaris cefctur.eftcpillc altera tertrj cx ulna pcndclis prin
'.,}, -p
cipij portio,quam a dccimonono , qui ad ii\diccm
' &
medium potiflimum fcrtur, diftingui-
la. fc in mus! Ab ulna; itaqueextei-iori fede,iuxta''ligaincntum membrancum inter cuLiti oflajqua in
FS- uiccmdchifcunt, confiftens,&iuxtamediumlongiiudiniscubitiiftcmufculuscnafcitur,uer
'iJll',
fusradium obliquepropcrans Priufquam ueroradii infcriorcm contingit appcndiccm,in
.
paulo minus toto tcretem ceflat tedincm,qui communi cum tendinebicorni, quo brachiale
i.
'
:i3.4. latere, quod indiccmfpe(fi:at.Cuius autcm motus hic mufculus opifcx fit,ilico fubiiciam, at- Viq,l7„mrc'
\. .1 ti.
q^jpJuos fcquctes nunc mufculos dcfcripfcro,in quorum enarrationc ambigo , num illos pri cuidM^pif,,
''"'" '""''™»'«!«/
mumunius,autduorun-i,auttriummufculorumlocorecenfcre dcbcam Sed age,acfi unus .
'"
s'! eflitjillos pertracrtemus,eundempoftca,utiuifum crit,
inplurcs diuifuri. Ex "tribusmu-
A. A. fculorum radicibus feu principijs, qua: ab ulna fccundiim ipfius longitudincmcxoriri rc-
"
latafunt," medium principium ulcunquc uifitur amplum , longauefatis linca enaium,&
u^fu. obliquefupcrradium confcendens^illiinflcrnitur^mufculOjCjucmbicornitendine inbra-
rP'"'' chialeinferi.idqucextenderedocebo.Simulaiqueucroprincipiumhoccummufculumintc^
fefenullo intcruallo diftantes.fcd mutuoincura-
oii, in duasimpares portioncs diuiditur, a
'
'
'JiJ. beiitium mufculorum ritu inuicem ha;rentes , fupcrior portio aliquandiu carnca pcrma-
ca.i!
i.
nens, in tcndincm quodammodo tcrctcm ccflat, infcrtum cxtcriori brachialis^' oflis fcdi,
fuftinet. Inferior autcm principi-j portio ftatim,ac aliquoufquc in anteriora
'tm quodpolliccm
'"d.^^r. prorcpfit,in duas rurfus carneas partes diftinguitur,qua= fingulein tcndinc finiunt,ac cunl
'
Vig^jl^mtr bus tcndincs duos offert, uigcfimumfccundum in hoc Capiteappcllantcs Supcriorem ucr6 .
"""
%°m. gefimoprimopollcx rc(Sacuertitur,extcnditur'uc,quotiesutriq)mufculiunacontrahuntur,
quippcuigcfimofccundoduntaxatcontra<fto,pDllcxobIiqucaca:tcrisdigitisabdudusext5'
fioncmpatitur,auigefimoautcmprimoadindiccmmagiscucrtifolct.quarcctiamintcPrum
cft,hos mufculos in d igitos ad latcra duccntium,& etiam in cxtcndcntium claflcm
, ut infum
fucrii.rcponcrc. In hunc ufquclocir feruancm'dccimumoaauum,&:''
dccimumnonum, i,tit
ut iam mufculos obliquis motibus pra:fc(ftos (imul enarrarcm , nifi uaria illa
tcndinum iuxta 'oti
digitorumradiccscommixtioobftitiflct,&:nifi dccimusoflauus cxtcndi:tibuspotius,quam
abducentibus fuiflctadnumcrandus, dcindc huius commixtionis &
decimioflaui nuifculi
ducTtus gratia,neccnari6 ct illum prius rcccnfui,cuius bcncficio paruus
'
digitus a rcliquis uali ( , ui
'^''^'^"'''^""'"'>'1"'°'''^'"'^"'g'"''''"""rat. Acproindeadhucrcliqui funt/duoobliquis ">•
fZZo'^ motibus famulantcs , &: °alii quatiior.quibus digiti quatuorad polliccm ducuntur.
Pollicis
t'fsl7urZ
Pollcx enim quum inftaralterius manus,rcliquis digids opponidebuit,mcrit6
f„,. mufculos fibi Ito»
ijendicat, quorum bencficio maximc abducitur, &: rurfus uariarum aftionum ora- • "f-
a ca:tcris
tia coinodilTime indiciadmouctur." Quiigitur pollice maxime
abducit, at^ in tota fcricuTgcx " *
fimusquartus cenferi poteft, ab antcriori fcdc oflis brachialis,cui pollcx innititur
ncruco prin l ''u
cipio,quod ftatim carncum cuadit,enafcitur,ac dcorfum protenfus,fccundo
pollicis ofli,mc. 4
braneo tcndineinfcritur.Hic mufculus una cum'' duobus,primi5 pollicis intcrnodium
fiede-
tibus,quibusiftcinftcrnitur,carnofamuolcpartcmcfformat,qua:adpollicisradiceconfiftit.
GaIcnusin.LibrisdcPartiumufupra:fcntcminufculum,noadmodumucreinprimumpo^
licis os infcri fcriptum reliquit,quu notabili &: ucrainfertioncipfi nS adnafcatur,fcd
duntaxat
fibrolis ncxibusinualidehcreat.^Vcrum
non mirum cfl,Galcnum ciufmodiinfcrtioncm nos
docuiffe,quum id fcribens, duos mufculos primum pollicis os flcdcntcs
ignoraucrit,ac illos
uigefimiquardinufculipartcscffcarbitratusfuerit.Mufculusifte"intcriorispoIlicem'eucrte, ?.oM
tium,quiordincuigefimusfecunduserat,a(flionemcxcipit,atqucitaquammaximcpoIliccm
abindicercmouei,idpriuadinadcptus,qu6dintcrcxtrcin:cmanus&cubitimufculos,foIus
quodammodoliucat,propria:ipfius,quccraffioreft,membrana:gratia.'AItcrmufculusob,
r.tth
Iiquispollicismotibusfcruics,cxinterioriIatcrc,ucrfuspoftcrioratamc,'ofl1spoftbrachiali,s,
quod indici pra:ponitur,initium ducit carneum,& fecundum totam cius ofl^s
longitudinem '
M
,
, . defcripticxurgent.quor.imui. -r;:!:;'
.
g,nt,oflo d,g.torumduccsfunt,- u.gefimotertio
interimadbrachialcrelatS. Porromira.
,6u.U. '"^"'*°'-!'Wn3''q";S;Curminus mufculos quatuor digitos polliciadducentcs^&^eumqui -D"""''"'"'»'
^^'^"'^^^'^^^'^'•'^^bduc.t
63 ...r. pr.moquatuord,gitorumoflid.xeriminfer.,nullaintcrimmcntio, "'Z''"'
ne (uccedcnt,um mter,iod.orum facla.quum tamci
Galenus in omnibus digitorum offibus
lccundumtotam,llorumlongit.,dincmtcndines,membrana:modomfcric6nafci&„
de Adm„iiltrandis fedionibus fcnptum rcliqucrit
licus, quim i,i Libro dc Partium ufu ac
iL
lo ctiam priorcs Anatomici. Ego ncquaquam
inficias co, uti ncqi aliquis, qui m,hi rcfcciu-
afti
titimquam.d.gitorumoffafccundum longitudincm,ercgione inferuon.s
illorum mufculo> '
'
li^amciiti tantum u,ce fecundis &tcrtiis digitorum oflibus coiiimiflos
fatcatur oportet
^"f*-™ '"°'-"'^ tendincs,qui cx cubito p.-ocedcntes,a
'iTut Gale.io abduft.on.s autorcs fim
pl.citcrcnarrantur, toti digitorum longitudmi liquido
inferuntur, uehcmcitiijs colliacre co^
gor, cos ,iiufculos extenfioni et,apra-efle. Denuo ftudiofior aliquis in Galcni L.brfs ucrfa. MufaJorlf
tus,illunicj!contrariadeinferiioiietciidinumdocercanimaduertensopperictur,do,icconincs
niufculorum digitos moucntium infcrtiones in unum numeruin
redcgero, Galcnum in Pri-
"^" ^"'""^ "^" '""'^""''s.q"" cas parum rede pcrfequitur,quoniam" tredecim mufculos,
tiathT,'
..,!,t4.8/i,6 y^i^^^^frci^^manulocatidigitorumflcxusautorcsfunt^omittens^faKoTccundimufcuIiten
j dincs,pnmoquatuordigitoruofl5impIantatostradit. Cxtcrum fiobitcr'decimumfeptimum
1"'""°'' Kndiiies,digitos extendcnics,&!'
dedmumo^iauum &"dccimumnonum 111 binos
f Taz qu, quatuor digitos k pollice abducant, diuidi concefl"crimus,
''^'i^^incs,
i9ta. e. 8C dcinde tum in om-
ncs d,gitorum acies, ut cxtcndcntcs infcri annucrimus, ut intcr.m
'i .0 tib.
10 tgb. p.
p. illi, qui in cxtrcma
'
manu
"
11 ti.t rcponunwr, latcral.busqs motibus priuatim pra:funt, ita habcant,utinos defcripfinius,
;•) ta.r.p
fcxa-
gmta om.ies uera; .nfcrtioncs (non accubitus leuesue aniiexus dico) erunt. In
U4./,f. primum fciliccc
pollicis articiilum quinquc,in (ccundum fcptem,in tcrtium trcs, 111 m„iimi digiti primum inter '
tj.f
nodium reliquorum autcin trium digitorum prima intcrnodia duntaxat quinque,
fex, in
in
qiiatuoruero digitorum fecundum &
tertiumiiitcrnodiuni tres. Qiia-porroeiusmodifintin
fert,oncs,ipfe
tecum,utmufculos rurfus in nicmoriam, quafi in epilogum cotrahas,rcpetito,
atquedeindcrurfusperpcndito, quotuniucrfacefl^cnt.fietiam mufciiirobl.quis motibus
pra;-
feai,quii,ifummanianurcponuntur,infertiones infuccedentia ofla, quarin obliquum (iiili
'..wtM, fccu,idari6)non agunmr, ex Galcni fententia molirentur, &
dcinde etiam ' uigcfimifecuiidi
'.
mufculi utrunquetcndinein, primo pollicis ofli inferi ucra infcrtione admifciis^utnuncpri.
mi-impollicis internodium fexadmittatinfertioiics(' quienimpolliccm maximeabducit,in
IljW.f. primumipfiusosnoninferitur)tcrtiumautcm pollicis quinque,
&
fccundatcrtiaqjinterno-
dla indicis,mcdrj,& anularis etiam quatuor, parui autem digiti fccundum
tcrtium intcrno^ &
dium,quinque infertionesobtincant,confurgentom,ics,fcptuagintatres. Si ctiam ligamcn,
torum bencHcio oflibus applicationcs(nolIem cnim cum Galeiio inlcrtioncs dicerc) adnume
raucris,8<: fecundum quinquc digitorum iiiternodium una applicationc,
&
primum quatuor
digitorum duabus auxcris, inucnies (nifi mc additio fijgerit) ofluaginta fcx, nam primo pol-
i6tdh.,. licisintcrnodio"" tertijmufculitendinemtribuerenequis,quanuishicnumerusadhuc &" la-
tltinf. ti tendinis applicationcs fibi uendicare poflit,ut tria quatuor digitorum, & duo pollicis intcr,
uiiaaugcantur commiflioncnumeruscp nonaginta oflo conftituat. Quem fi ad
'''°'''^'^dhuc
!i"£'i>"
laUrfigm-
utramque manum confercns duplicaucris, quot numcrisj ccntum oflodecim Galeni tc?v,
& ^^^;.^
tur. trsj & Trxixtpmas modo fuperafti;' fmmi..
& " '
Vf.I brachialireliquafummajmanusparsflcaiturjaccxtcnditurjdcinde
ctiam obliquo(utuocamus)motu in utrunquclatus agitur.idcf quatuor
mufculorum bcncficio.Quorum! primuscx intcriorihumcritubcrcU' i4t„l,.r.
Z.irf. jw. I
^
abarticulocubitiadhumerum. Bxporrigitur autcmhicmufculusinicno-
nlatcri mulculorum/ qui ex cubito cnati digitorum flcxionibus pra;funt.
li.iS.
c ^frf.)-.
unde ctiam inter. d u.^et
4
namuInjefcdcm^magnaexpartcamplccutur.quemadmodun-i&iTK-diumquoqjfcdisipfius ; tit.e.
inferioris,toto fere ulna; duftu occupat,quo fcribeies innitimur. Rcliquum
autem infcrioris c t,6fi.C<f.i
4.11.1 d.
" alius mufculus fibi ucndicat, qucni antc paruuni digitum
illius ulnx fcdis, quodextcrius cft, ^+
poftbrachiali mfcrtum,huius extenfionem moliri audies.Duo enim illimufculi inuiccm fibro ^
-
•i finimus.cfformant. Canerum primus hic mufcuJus, quum ad ulnsc ufqj fincm pro. « »
elatius primi digitos fleftcnlis mufculi latus contendit, ipfi magna ex parte inftratus ,
° ra- & ^
" An te brach ialis autem radiccm in cxaflc teretcm dcgcnerat tendmcm ,
qui
dio cxporrcau s. p , .
biachialis w.".
fimulatq) braciiialc ad pollicis radiccm cotigcrit,incuriofc illum fccantibus,ibidcm
j
j
Y.m?.^
pium capit,adlatus eius ' mufculi.qui Galcni fufFragio minimum digitum,& anularcm a pol-
^
liceabducit,noftroautcm, prxcipuuscxtenfionis minimi digitiautorelt. Siquidcmplurium ,p"
cx co tubcrculo certa feric pro Jeuntium capitum, hicbrachialis mufculus, humiilimam ul f^tu.e.
nx proximam fcdcm obiinct,undc ctiam &: cx ' poftcrioriulnxproceftu, qui humcro adarti- g
culatur,hic mufculus principiu ducit,illi inftratus " mufcuIo,qui hinc quoqj origincm fumens, _
'
^'J^'^
qucIincaprodiens,radioinfternitur,&propteriIliuslongitudinismedium,inrobuftumdc- , Y.iof
generat' tcndincm,quibicornisbipartitus'ueftatimabortuuifitur,utramq;partcmpaulomi- .
nus toto tcretcm gcrcns, cft enim nonnihil latior, tjuam profundior. Hof partes aui tcndincs jj
''^"'jj
&fi inuicem dii-imantur,non tamen digno notatu interuallo diflati,recSo tramitcradio cxpor i,'.,q_. .
riguntur,ad illius appcndicem iuxta brachiale cotendcntes. quo quum pcrucncrint, inuiccm " '
&com-
.
„gi.
.yp.ij Ith.i
inarticuIatur,oblongus cft, & ipfum quoqucbrachialc,qua finui imponitur,oblongum quo, Li.zciePar'
quc,ncq5 ut humcri, aut fcmoris fupcrius caput,
rotundum uifitur, adco ut eiufmoduiffium ar tititi ufu.
ticulus confurgat, qui ad motus in gyrum prorfus incptus exiftit. Adde, quam
nos primi ob-
:-iCl4((i>.i.
fcruauimus,ncqucpcrfunaoriepcrpcndcndam'cartilaginem,qua:aradiopronata,brachiaIc
:>,=.!, 4
l.Ci(.i4i(.
& ulnam,inftar intcrftitii cuiufdam mcdiat,oftenditq; totam brachialis ad cubitum articulatio
nempropcmodumfoliradio fcrcndamcffcacccptam. quod neinpuncftoquidcmcitradida:
modo cartilaginis interucntum, brachiale contingit. Non enim audiendus cft Galcnus in Li-
I',h<fg- bro de Oflibus, in quo' proccflui ftyli imagincm cxprimcnti nimium faucns (nc dic.a Natura:
|;((.i4 j(i>.i
opcra deftruens) pra:ter omncm ratione, illius proceffus bcncficio, manum extrema
in latcra
R.
obliquacp agi protulit.parum attendcns,fi cam proccfliis illcquam ipfi tribuit,coftruclionem
non folum motui,in latcra non iuuaturum, imo tanquam palum aliqucm prorfus
obtiiiuiflct,
pra:pcdittu-um:quanquam rurfus alibi iUum ad proprios manus in pronuni fupinum mo' &
tus c5duccrc,uidcatur doccre. Atquum nullum eiufnodi motum,nifiradi) opc,&: fecundarib LiSns tl,V.
in manu expcndcrc ualco,pra:tcr animi fcntcntiam mufculos, qiiibus illi moius cclcbrcntur, /" Hrt.
emcntiri ncquaquam uifum cft. Galenus tamcn ut &: hos motus brachiali pra:bct,fic
quoquc
quatuor enarratos mufculos illorum autorcs cfl"c contendit.prout hic nimirum illcuc contra-
hatur, aut quiefcat. cuius fententiam fi non ofcitantcr pcrpcndcris, hxc illum fin.xiffi-, ima-
ginatumqi citius, quaiu iu rcfeftione pcrlpexifle ( ut alia in Libris de "Vfu partium plcraque )
aniinaduertes.
h
V M H o D O inpra:fentiincmineriscorum,qua:*dcradi)adrotundum
1,1,! figa
nrum ctip
humcri capitulum articulo," &: brachialis rurfus cum radio," radij^ &: ul
/(. 1 cbit. na:iiitcrfecommiffiiris,fuperiori Libro tradidiinus,nunc mediocrine-
I,1,J((1X,
gocio percipics, qua rationcradius a proprijs tracflus mufculis, quiefcen-
y,zli.sc4.
14 U.i.
humcrumulna, inpronum fupinumquccircunducatur, &:
tcintcriinatl
'C«.i4/(,i quo'nam pafto radii auxilio,cxtrcma manus cofdcm motus ncccflario )c-
ji.ii.h.m quatur. Qiiando itaqucradiusulna: &: fupcriori ipfius S<:infcrioricxtrc-
"11,9 ji. m mo articulatur, ac fccundtimrcliquamlongitudincmduoillaoflainuiccmdiftant,opcra:pre
lujtgu.^
^rurfus p s,
cium fuit&: inprioribusac poftcrioribus radi]
rcgionibus,mufculos,qui illum moucrcnt, QuMuorrd.
loji.moj cxtrui. Sunt aurem hi quatuor, duo quidcm fupcriori radij cxtrcmo fubferuicntcs,rcliqui au- A»'» ptculini
figllrx:.
1
tem duoinfcriori:atquccxhis duo intcrnam cubiti lcdem,ali] duo cxtcrnain occuparunt. inte '5""«
ci ^(.(t.X.
6 S. riorcs radium in pronum moucut, cxteriores eundem ad iupinum conuellunt. Intcrior,qui ''
d z radi}
iI(S ANDREAE VESALII ERVXELLENSIS
radp partcm brachiali proximam mouct.fccundiim ulnac longitudincm,cx tota amplittl'
dinciiiterioris iplius ledis cnafcitur, qua brachiali proxima cft. hinc carncuSj ad intcriorcm
radi-j regioncm tranfucrfim proccditj ipfi carncus adhuc infcrtus. Habet itaquc mufculus hicj
fi cuin reliquis fccundum cubiti longitudincm cxpanfis confcratur, fibras tranfucrfas, cx ul'
fcuUli.st.
dinibus fubftratus. Huius mufculi fibra;, radij partcm qua: brachiale fpciftat introrfum tra, mufcidi s
WlJiiS.
hentcs, radium in pronum adigunt. Extcrior mufculus contrarfj motus autor,huic ncquc
fituncquc figura rcfpondct. Si cnim Natura in cxtcriori IcdeciuIiTiodi carncummufculum
e.ia.iS:.
conftituiflct, cubiti pars brachiali pr3;pofita,minime leuis, carmsq! cxpcrs manfiflct,ncque
commode tot mufculorum tendincs huc rcponi potuiflcni. Proindc quum cxtcriorem inte-
riori parcm cfFingerc nequiuit, ualidioriq) motu hunc,quam intcriorem,radium ducercopor lOC.llfj, ,
tuit, breuiflimo pcr cubiium expanforum mufculo,qui intcrior cft, longiffimum omnium qui
cubitum perrcpiant, Natura oppofuit, quantum fcilicct ad mufculi ucntrcm , longiorcm &
Primo carnisduftum attinct. Alias nanque pcrpcramillum omnium longiftimum cfle Galcnus di'
.xillct, quum plcriquc addigitosprotcnfi, fimplicitcrmulio longiorcsfint : ncqueidfortaffis
folum tcndinum gratia , fed fi quis diligcntcr omnes perpcndat, uentris quoquc. Ab cxterna
itaquehumcri rcgioneclatius, quam^mufculibifido tendinebrachialccxtendentiscaputcon
fiftit, huius radrj mufculiprincipiumcduciiur quod quiafccundum humcri longitudinem
:
latum nafcitur, carneumqjcft,longc fupra cxtcrius humeri " tubcrculum incipit. JVTulculus ' hzfi.ci.^
Iiitdt.d.i
iibifido tcndincbrachialccxtcndcntis contiguus.Vbiucrbadradii fincm,cuibrachiaIccoar- (^.(.
«SaiurjproceflLi, in cxacftum finit " tendincm, qui membranac modo latefcens, radij appcndi' h 6ta.u.v
cis fupcriori ' rcgioni in!critur,quadantenus in intcriora produiftus.Mufculus iftc inferiorem tahh.
lifi.a.z,
radiipartcm,quxbrachiaIicomiititur,inextcrioratrahcns,radiumfupinuefEcit, Cxteruni li.ifiicrfu
mufculi, fupcriorem radij fincm humero proximuin in pronum fupinumqp ducentes, in hunc K.
Tmini.
modumhabcnt."' Interiorcx intcriorishumcritubcrculiradice," &cxintcriori ulnxlatcrc, m -jti. Qi
fjr
qua humcro articulatur,carnofo uafidoqj principio cnafcitur.'' hinc admodum obliquc intcr- V.i
i
namradrj fedcm cofccndit, carncainfcrtioncantc mcdium ipfius longitudinis infcrtus. Acar SR.uf.
neahacinfertionc,ncrucaimplantatioadmcdiumufcpradi] lon!jiiudiniscxponigitur,radij9 n Sllh L fl
I a.14/1.1
fuperiori rcgioni hic ualidiflime infcritur,pcculiarcm inibi in radio'' afpcritaicmjCui infcranir,
o t'..t.ih.c
fibiucndicans. Mufculus iftc, quotics contrahitur,intr6radium ducens, illumcoftiiuitprO'
num. cxtcrior, qui pcculiarium radij inufculorura quartuseftjducTiU figuracpnuncdiclo
''
P '.4 fe-
CLip. 14 /ifl
propcmodumpar, cnafciiurabexterioriarticulicubiti rcgionc,ab articulu circumdantcliga-
IH.
mento.ualide ciiam cx ulna in poftcrioris fui 'procefliis, qucm «Atifaj-np Grxci uocant,cxter,
q lojiiti
num Iatus,principii fui portioncm fumcns. Hinc ad radiuin in priora cofccndit,& radio pro- A.lt m.l:
h.
pter intcrioris mufculi inrertionc ' applantatur. huius tamcn inlcrtio non xque atqjintcrioris
r..-,.,fi
ncruofa cft, neqjadco in radij longiiudinc producitur. Attamcn dudus brcuitas hos duos, ut CiX. 24 Uh.
lamcn, utcunque numeraueris, ficcfentcs In canibus . & caudatis fimijs neccfiario tres fcm'
pcr
^7
DE HVHANI CORPORIS PABRICA LIBER Ili 217
per cxtcndcntcs rcccnfentur: qiiorum etiam dcfcnptioncm ilico^atqucliominis mufculos
cnarrauero, fubncdtam, quo accuratius Primi dc Adminiftrajidis /cdionibus Galcni
U-
bri calccm alTequaris. Atquchos ca tamcn tradam lege,ut omnia dccubitum
moucntium
mufculorumfigmentaSccundide VfupartiumIibri,non ccgarrcccnferc. quandoquidcm
quum ueram illorum mufculorum naturam didiccris,abunde ( fi modo ueritatis cum Galc^
noftudiofus fucris)catuo Marte rcfclles, ftupcns profcdo, qua rationcciufmodi fcnfui
rc.
pugnantiaGalcnus poftcris prodidcrit,ac polfeactiam fcdione peritiorfaflus, non rcco-
Jstj.o..; gnoucrit.' Primusflcc1cntium,duobusualidiITimis &C mutuodilTantibuscnafciturprinci- PrAmific
\ P'i* "
&
quidcm cxade ncrucum, ad amunim tercs cxoritur, ab cm incntiori parte
•
'' Jitium,
ceruicis (capulx, fcu cx fupcriori ipGus acctabuli fupcrcili) (cde. Hoc lub
R.,0 cMg. ligamcntis humc. '
e
( regionibus priuatim cxlato. Altcrum prioris mufculi principium, a radicc intcrioris'' pro-
li cclTus fcapula?, qucm anchorx comparamus, duplcx quodammodo enafcitur,
f. non quidcm
f'^:"Py difiunflum.fcd dupliccm fubftantix {pccicm cxprimcns, &dido nupcr principio
(&;fi '
i 6 u.m.
k 6tA.n.
iftorUmprincipiorum,ftatimabcxortu dcorfum tcndens, humcri ofli adnafcitun Vcrum
aliquantulo fub humcricapitisccruicc,ubi ambo '" inuiccm coitura unum eflirmarc mu,
M.R. "i<:'pii"it) carnofa pars intcrioris principij, abiiitcrno fcapulx proccffii cnata, \nu
m 6 tnb
n,fi.a . 1,
"""^" '^"^^ ^ utcunque carnca infertionc adnafcitur, priuatam oITis " afpcntatem,cui apte
l,h.,d. committatur,nancifcciis. Confiftitautcm hxc alpcritas ad radiccm cius ° fiiius, qucm exter-
cmfdm nomufculi prxfcntiscapiti incifum diximus.Eiufinodi inrcrtioadeo ualida intcrdum mi,
hi apparuit, &
carnofa iila intcrioris principii pars adco proccra uifa cft, ut proprium mu-
fculum a fcapulxintcriori proceflu in humcrum nafci arbitratus fucrim,qui brachiumc^
tiam attoIIcrct.Poftquam ucrohic antcrior cubitum flccTcntium mufculus,cxduobus il-
lis cfformatus principi]s, hanc inlertioncm in humcrum molitus cft, ab
humcro iam abfcc,
P ^ '<» dcns, &
ad amuflim tcrctis carnofiqj ' tnufculi cfi^igicm, antc rcfcctioncm in macilcn tioribus
^'^'e tll'.
^ mufculofis confpicuam prxfcfcrcns,alium confccndit ''niufculum, ipfi toto prosrclTii
fubtcnfum. non amplius cnim, uel pundo ctiam, primus hic mufculus, humcrum Icu bra-
r etn.q.
j-hi^ 05 contingit. Cxtcrum paulo fupra cubiti articulum, neruofiorcxcarnisqj rcdditus,
'
in robuftum SC craffum, & ad amuflim tcrctcm finit tcndincm qui articulo cxpanfus , 5C
,
^
nihil & articuli Iigamcntoadnatus.Vtucrocommodior tcndinis in radiumcflicercmr in,
i^JibTf 'crtio» i3m antca latum, ' & modicepromincntcm, inxqualcmqi admodum in radij fupcrio,
rifincproccfrumcxtruidiximus. Atquc hxcprimimufculi cftIerics,hocfibicumaIi]squi^
u s tib. r.i bufdam proprium ucndicaiitis, quod liuidus compcriatur. " Sccundus mufculus huic fuc Secu,iJu,,r,u
41 '^'^"^''i' omnino carncus, & nufquam infignitcr ncrucam oftendcns fubftantiam, prancrca ^'••^'"•«umfa
fj a ^
x.iJ.6r,r'. longe primo mufculo brcuior, multocp iuxta humiliorcm ipfius " fcdcm latiorexiftit. Ex hu
7P.9 R.io mcro cnim ca fcdc principium duccrc incipit, ubi infima mufculorum brachium moucn-
x^suinttr
^^""^ ^'^ ' quam attollcns brachium mufculus cum illo qui brachium pcclori admo'
infcrtio,
ri2-N. uct,iTiolitur. Alatcrc nanquc cxtcriori infertionis brachium attollcntis mufculi, fecundus
y 4 ti.g,h. hic mufculus carneum ' principium ab humcro fumit, quod acutum cft, fcnfim deorfum &
°''''4"^ priorahumcri tendcns,fccundijm attollentis nuifculiinfcrtionis formam(qux
i'''
zslti.'
tranlucrfacft)dilatcfcit, acabcxtcrioribusintrorfum modice uerfusinferioradecIinat.Qiiu
autcm principiumid,ad intimum infcrtionis brachium attollcntis mufculi latusprorcpfit,
<i Dudtoin '
furfum dcnuo ad intcrnum infertionis latus mocfce rcpit, non adeo alte confccndcns at-
8 tA nngu^
.
inul reclam flcxioncm, ac infupcr fingulis priuatim ad latcra flexioncm tribuannis, quando
Galcnusfibinonconftat,utri'nam mufculo,inintcrnumlatus,anincxternum,flexionismu-
nus aflicnari dcbeat Alitcr cnimlongein Libris deHumani corporis partium ufu,atque
.
ftainffcxioncmcfFici:quumucroad clauiculampcdorisqjolTisfummum^cxtrcmammanum
ducis,in extcrnum latus flexioncm ficri;dum autcm ucrfus lcapulam digitos agis,in cxtcrnum
latus indinantem cubiti flexioncm cclebrari. Ac proinde unamccum Galcno nimium fidens
colligis,ipfum rccfiiflime has flcxionis fpccics propofuifl^e, etiam fi interim in cnarrandamu-
fcjlorumfunc^tione^fibiincommcmoratismodolibrishaudquaquamconfentiat. Cxtcrum
iampaulopoftfccus autumabis, quandohumeri quoqucinfcapulx acctabulo motumuna
cxpcndcris. Conarc igiturnudis alicundc afcitis ofllbus, ab omni circunduiftu tuum ipfius
brachium inimotum {cruarc,atque tunc demum ftudc in codcm brachii fitu diucrfem cubiti
flexionem moliri:quam fi tunc obleruaucris, tcmpus crit fibrarum dccullarionem (cu in terlc-
clionem^&diucrfumcubiti flcxionis opificum mufctilorum ductumcum Galcno (ctiam li
talc quid nihil fit) comminifci. Porro quum prxtcr rec^iniinani flexioncm aliam nullam fieri
confpicies,fummi rcrti Opifrcis folcrtia cncomio cclcbrabis, quod huic motui duos ualidiffi-
mosprxfcccritmufculos, quia illumualidum&adplurima utilcm hominiftiturum cogno-
fceret. Atquehuiuflnodirecftiffimosduntaxat motus inomnibus articulis,qui ucremutuo
ingrefifu,quein yiy/f-viiof appellamus, committuntur, obfcruabis.Quomodocunquccnim
qircmlibetquatuor digitorummoucris,nunquamlccundum &
tei tium intcrnodium prima-
getur, mufculumcf conftituil, qui rcfla dcorfuin ad inicrnum laius pofterioris fedis humcri '"'j:
^ '
i 1} U.d,
mufculum uniucrfum,autunum diccre, aut duos ut unus quidcm a fcapulacnaicatur," al-
: '
tuercHccc.
t tita.a.
humeri, ad capitis ipfius radicem neruofus "' enafcitur,
riori icdc ceruicis &
fcnfiin rccta dcor
tita. f.z &
fum dcfccndcns, externam fedem poftcrioris humeri regionis occupans, carnofus euadit,
&pertinacifliiTiehumeroadnatusabipfoprindpii fuiuigorcm mutuatur. " Priufquamueri
medmm longitudinis brachi) hic mufculus fupcrauit , duobus nuper diftis ita commifce-
tur, &
cum ipfis adco coit, ut nuUo prorfus pacto in hominibus difccrni queant, nihilc|; aliud
quam uiuim cx tribus cffici mufculu aiTcrcre poflis. Qiiamuis intcnm tcrtius miifculus fuum
qucmaprincjpio obtinebatduflum obferuct^atqueualidiflmieiiicxternumlatuspofterioris
"liia^" proccflus partim carneus,partim ncrucus infcratur, Atqucita
0 1 t.i.R. tribus his muiculismii.
tuo coeuntibus,totus illc
ilcpoltcriorulnxproceflus
pofti amp!exaiur,in fuiledis infcrioripartc,cui
partem,quam in latcribus,& fupcrius exigcs.
iniiitimur, neruofiorc inlertionis
tuus cnim Mu
illcmufculorum concurfus, ac uduti cx omnibus unus cflormatus mufculus, in
pofteriori fe,
dc admodum liuidus colpicitur, tanto neruofior euadcns,quato ulna: proccflui propius
acce-
dit.^Vtc unque ucro inter ie mufculi hi concurraii t, nullus tamcn ab initio inceptum fibrarum
ductum dcpcrdit, fcd rccla; omnes dcorfum, nufquam implexa?,neque fefc decuflatim inter-
fccantcs fcruntur, &
candcm omnes funftionemobeunt, qua cubitum iii ncu trum lanis iiicli
nantcmextcndunt.Liquct igiturtrcshos mufculosuniusloco rcccnfcri poffe,qui extribus
conformatus cflet principi-js,aut duorum, fi uidclicet primum &
fccundum unius loco habue QfOTnoio in
'tgetcsiitufcu,
ui, & aliis plerifque, qux antcrioribus cruribus iiinituntur,atquc in ingrcflu ualida extcnfio- Itbdhm,
nc cubiti indigcnt, tres obtigcrunt mufculi cgrcgie conlpicui , pra;ter unum gracillimum in
caudatis fimi-js a fcapula ad ulnam porre(ftum,& penitus a Galcno pra;termiflum. Qtium
in-
tcrim canibus unicus tantum flexionis autor adfit, ut lanefimiis duo, illis prorfus fimiles
qui
in homincuifuntur, nifiquod poftcriornonnihilpofteriiis ab humcro in fimi-js proccdit,8£
ncruofior in ipfa infertione confpicitur. Ca:terum fimi)s exteriorum primus cx fcapula:hu°mi
liori cofta,uthorainibus,oritur;fcdduo principia mox inuiccm coeuntia obrinct, deorfum &
tcnfus, carnofuscp admodumredditus,nulIi connafcitur mufculo, fcd paulo fupractibitiar-
ttculum extenuatus, nerucus^ fadus, intcrna; ledi pofterioris ulna: proceflus infcritur Se-
,
cubitimotus ducum cnarratione, in libris de Vfu parnum nihil fub incudem reuocauit,
Qua:omniaoftcnfurus fummeis in Galeni Anatomica annotationibus,iampridemnonin- Ttt Gttleitt
j4ndt07tiicct
fa:Iicitcrcccptis,acfeorfum aut cumGaleni libris miilto quaraan-
Anttotddof
tcaemcndatioribusaliquandocudendis.
d 4 DE
t
}Lia ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
N V S LIG^MENTIS.
Capilt XLVIL
AN V M Hippocratcs appellauit.quicquicl a fcapula ad cxtrcm am ufque
digitorum acicm protcnditurjCuius nunc ligamcntanobis cnarranda ue
niunt.Horumigituraliainuiccmoflacolligant^aliafubditis corporibus
munimcnta cxiltiitjinftar tunicarum mufculis obdufla. Alia ad hxc,icn'
dincs infuis linibusitacontincnt,ut quoctinqucmodo tradifueiint, iua
fcdc ne tantillum quidcm uagari qucant. Porro tcndinum " inuolucra,
abundc pritiscxplicaui, quum fingulis tcndinibus pcr brachiaIe,&uo-
lamadclTgitosrcptantibtisobductasdiximcnibranas,rnucorc quodam imbutas,&Iigamciv
Ligdmmtd. torum ntn tendinibus obdudtas.Qiix uero fubditis corporibus munimcta,& nc cx ipforum
miloruinmo tcndincs in fuis finibus
cauitatibus dcclincnt uincula ccnfcntur, tranfucrfa funi ligamenta ,
do tendines
'contmenciii.
continentia. Suntautemhuiusgcncris in manuquam plurima.
Siquidcm uniucrfxintcriori
b v.xtYcm
'
ledi quatuor digitorum unum cxporrigitur,& poUicis ctiam fccundo quali tcrtio intcrno- & ttmits 4t,
digitos flcdcntcs amplcxantur,&: anuli modo cotmcnt. Inintcrnabrachialis rcgionc' unum c stah.t.,^
U.Jl,y.
confpicitur,omncs digitorum tcndines, qui hac prorcpuntconftringcns.atquc hoclatum
j
d /[.UbJ-
eft,&cxtcris omnibus huiusgcncris robuftius,fed intcrim ncquc poftbrachiaIc,ncquccu,
biiumcontingens.Cxterum in cxtcrnis cubiti partibusqua brachiali articulatur,' fc:^ tranC
uerfa ligamcnta fefc oftcrunt,quorum bciicficiotendines in oftium finibus refcruantur. At
hxc,fiinfupcrficictantuiTilpc(4cntur,unicumcnc uidcbuntur,totiuscubitiIatitudinicxpan U.ickct.i
fum, quod diftedtum fcx fpciftandcs oftcrt anulos, tranfeuntibus tendinibus obdudos. Vn-
dcctiam id infcx ligamenta, pcrindeac cxteri Anatomici,diftinguimus, non fane quodo-
z t4. c/jif
ulnxradi}^ ° finum rcfcrtur, quod non tendinibus, digitos quatuor cxtendcntibus (ut Ga-
''
h ita. mu
lcnusnonrcftearbitrattir)obuolutum cft:atilludfibipeciiliarcucndicatis' mufculus, qucm
[cuU V, M
iple paruum &anularcm a rcliquis abduccre tradidit, nos ueroparuli digitum prxcipue ab il.- 9 ta.z.dcr-
lo cxtcndi alTcruimus. Sccundum ad extcrnum primi ligamcnti latus repofitum, foli ulnx b,
Ka.X.'
mufculo pcculiarc eft, qui antc paruum digitum inlcrtionem tcntans,brachialiscxten- ©.
(
iliiqp '
fionis opifex ccnfetur.'" Tcrtium ad intcrnum primi ligamcntilatus habetur, foliqjradio pro- k itd.chs
prium eft, cos ampleflcns" tcndines, quiGalcni fuftragio quatuor extendunt digitos." Qiiar ntfl.i.
tum adinternumlatus tertii pofitum, anguftiniinuiTicfficitanuIum,ut& tcndo,qucmtranf 2 uh.r.\
(
&
cnim a'' mulculo proccdit, qui indicem medium a pollicc dcberct ab- m i,z tnh
mittit, gracilis cft. iUe
duccrc.'' Quintumbicorni' tcndini,quo brachialccxtcnditur,& illiquipollicemucrfusin' cha.i-
'
n ztd.im
diccmeucrtir, uiam largttur; quanquam intcrdum pollicis mufculo priuatum quoque liga-
fcuh V.
mcntumobducatur,adcout fcptcmtunc ligamcniain externacubiti fcdc rcponantur. AIio- O l,lf<l&.i
quin enim fcxtum " tres tcndines tranfinittit, quorum unus brachialis ofli ante poUiccm, af
' cha.4.
tcr primopollicisoffi, tcrtiusautcnifccundo &tcrtio inferitur. Sane & hos tendincs,quum p lotub.p
h.rc ligamcnta ad amuflim perpcndimus, fingulos fua ligamenta fortiri, non fcmcl obfcrua-
M evilrdn.
viufeldii ohn^
uimus. "
Prxter hxc ligamenta, per uniucrfam cubiti longitudincm, omnibus mufculis ua
chu.;.
r utrf.mH.
atquc inicr fcfc impliccntur,tranfucrfi alicuius ligamcnti ritu cotincnSjCuiulmodictiaminti 1 1,2 tdh.
biahabcri audicsomnibus illicrcpofitis mufculis elegantcrobdudum. Qiium itaq; huius & chA.6.
mcmbranx ligamcntfuc natura intcr diflccandum ad amuflim didiceris, id quoqi in tranfucr U lotuh.li
ni,n.
forum ligamcntorum claflc reponito quanquam non laxc , fcd pcrtinaciter mufculis adna-
;
xli.mcqui
L'erdmentA fcitur, proprix mufculorum mcmbranx modo. Ligamenta quxofla inuiccm coIligant,in o- teimijfimi
offdinuicen, mnibus funtarticulis, nullam (nifi pauciflima) pcculiarem naturamacxteris articulosam- ct pcllucida
commiuentia-.
bicntibus ligamcntis foriita.' Mcmbrancis cnim &
articulum folum circundantibus ligamcn fit,pu1uri<
ahtcr pro.
tis digitorum nciftuntur intcrnodia.Poftbrachialc autein brachiali,ualidis ligamcntispcr poncrc ne.
extcriora etiam ductis coUigatur, At poftbrachialisofla,qua mutuo in ipfarum radiceiuxia quiu mis,
(^um tot£
brachi.alc fc fpcdani, cariilaginis naturam rcfereniibus ligamcntis inuiccm committuntur,
qux nonorbiculatim oflatanium ambiunt, ucrum &
inipforiim mcdio habentur,qua, uti U-fc cffcrhi
cx ojitbus
turam refercntibus fimul unita hxrent, atque hxc ligamcnta ipfis undique obducuntur,
,
duntaxat
&quibufdam etiam lcdibus ilia interccdunt ; id^ potiflimtim in illorumoflium intcruallrs, pctedft [unt
qux
,
t^llb. icc.
ip o niulcul. ctiam nonull. fuoru
cxtcr.or.bus dirimuntur, &
ut aiitcamonui ex
d cuifdcm pr.ncipiorfi robur afcifcu.it.Rad.us humcri cxtcriori
i
capiti
p.r,r. ual.dis.led mcrabrancis ligamctis pcr.ndc ac ca;tcri
articuli.alligatur.Et quamuis tutiflimus fit
•[6(.(.Z.«. ulna; cum Iiu.ncro articulus, tamen robuftis quoque
ligarac.i tis humcrum ulna: Naturacom.
iotil.s,n.
mifi t^qua; fi.nilitcr articulum in circuitu
a.npIcx5tu.-.Pra:ter ha:c ligamina in raa.iu .lulla funt
r •
f T& 0
nifi Si horum albo Iiga,iicnta,qua:i.i raufculorura co.ift.tutio.ic.n i.igred,untur,&
propr.as tSr,
mt:,im mu- iplorum nicmbraiias cfformant^rcponcrc ftatucris. qux intcrdum in
\cv.lorum
taniam pcrt.nount craf *"«™„,
l.t.em.ut quuiTi .nufculi caroipfis fubfitjiuorem quc.idam /'"^™'««-
~m pnitci- mufculis induca.it. Atquec.ut
pij.
modicralTius liga,nentum ucntri obducitur mufculi, polliccra a cxteris digitis niaximeab.'
g ! I.t.p. duccntis. 1 rx-terhunc, " mufculus aiitcrior flcacntium cubitum, ucnn-em quoqucliucfcen-
h 6 tj.o.
tcni,ob mcmbra,ia: cran^iticni adipifcitur, quemadniodum ctiam
illi.-idcp admodiim clarc
^t.lb.f„b qui
cubitura cxtcndunt multo antcipforum infertioncm,
' quamin ulnarpoftcriorem proccftum
mol.unnir.
Srao„c3^, fecandodidiccns.aiiWcridicuIuraeftdcnumcroanxiumcflJ-.quanquarn.npubl.cisicclio.
»5fc
j„ huius aut illius articuli raufculos itaoftcndi,ut
no mmus quara proprp ungues
j^jj^^jj
aliudrccenfcrc ualcant, quam hac pra:Icdione qua-
coanofci ponint,pcrpauci ftudioforum
fi numero condifcipulum detcrrcant,
ncgc
draaintaoftcnfos cfli mufculos . id fatis arbitrati,
mcu.iica oftenfionenirai^ra mulia aggrcdicntcni .neufcnUn hocta,
cnb''d.fEcuItatcm,&
uoki.it, feduliftudent.utmquibus aGalcnod.itav
racn quiintcrillos diligmt.orcsuidcri
tia,nfcpcquiducIim,nonintclligcntcs excipiant&adhos &C illosipf.s mdoaiores traiiHcn
l.bcrcm.haccamctotiescfflagitatacandidiorian.rao.quamaplc-
bant Qiiolaborc utipfos
nfquc accipicnda crunt, dcfcribcrc .leutiquam grauor unumcjucmq; am.cemoncns nc qu.s
:
c^tcmnunclibcrataabiIIa,qua:inuola.adhucrcliquacft.rcfccabis.ha'cnan9latefccm.s tc,i,
^J^^'^.*
tcndinf illura aggrediaris,accurate perpcnd.to,
dinis nomi,ic aftcru.ida uenit. PriufquS ueri
totam cubiti fedcm paulo minus toto liucfccntcm.obmembranamqua:
mu eulis proxime
fcdcdcclinent.amplcflitur. In conipcclu.n
adnata illos inuiccm committit, atquc nc ipfi fua
coramifti,ut folum I,ncas,qux ip.os di
ciim cubitum occupantcs mufculi lam ucniunt, fcd ita
rimant intucans^quumtamcnrautuoprorfusdifiuncliapparcbut.fileucsduntaxatfcflioncs
lincas duxeris. Huius mcmbranx nawram
co obfcruabis d,l,gcniius,
fccundim diiflas modo
racm„ierint. Cxtcrura ui latclccn
Mufcu!. U' quo maois perfimclone.imo nih,l prorfus Anatomici illius
tc/i™«»,t«-
tJ.,T,u,deastcndincra,animumacc5modacubiti intcnixfedi.incuiuslongmidincipfiusmu-
'
"XfcuIus,&:iendo,quumadhucgn.ciIiscft,cxporrig,-tur.CuIiclloita9abrachiaIisrad,cefcaio, ^
ucrlusintcniumhumcritubercuiummo
ncmlcucm adicndinis&muTculi latus utrinqur, (, v„/i,<i,
_
mi.fiao. ijidetui..Porr6fihicmufculusinintcrnacubitifedefcfenonoflrerat,atquc duoru niulculo, c,«.a,
interiustubcrculum.iiullum mufculum„v
rum quibrachialcflefluiit,capitibusad hiimcri
cuinbcrcuiclcris, prxfentera mufculumdeeffe
co.jcito:quod faiicnoninfrequcnter t,b. occur
furum fcio. No qu6d ncgligcntia illum prxtcriturus fis,ucr5 quod prorfus deerit.cius uiccm
brachiale fleaciiiiu mufculo.aut tranfucrfi i,tA.a
tunc llipplente'' infcriori.inierdum etia ' fuperiori
brachiali liaamciti portio.ic,quam pari raodo ut latum tcndinc indagabis.Iam itaq; omnia e
in
cute hbcra funt.unde ctiara &
quofda cxtrcmx manus mufculos citraaham fcctionem agg.-cd.
/
1 ,
.
poilis
Iflis
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LICF. R II. 2:3
'*^til
"^s^^imeabducitur, & cxteriorcmprimum cius digiti os flcftcntium dilTccarelicerct, Atop- p,,.„./ ^ f^'
k4W./. portiiniusfcccris,(idonccomncsrummimanusmu(culosadimcrepoflisJiosicruaueris,aiqj
tt. A,m. ad intcrnam cubiti fedcm tc rurfus contulcris,in qua primum adminiftraiicii ucniunt duo bra '
lc moucnuuiiu
"^"''culus fuo libcratus capitc,in latus cft rcponendus, aut " tcndo nonnihil antc brachialeue-
ri^" M-
„„. nii refecandus, ut in feftionis lcric^cius tendiiiis infertio rcddatur confpicua.Mox ° primus di 7>r:mJ,gm
'.ii.tS.B. gitus mouentium fcfetotusofFert, qucmucl folis digitis a fubdito dirinies, quemadmodum "oiuvtium.
'immx-
o^iit^Sjlu^i^uiTil-itcranon committit ncruofa illamcmbrana,qua: communis ligamcn
n 11! Kjr
ti muncrc fungitur. Vbi itaque ipfius capitc adhuc ad cxortum commilTo, quatuor ipfius an^
tebiachialccariiofas portioncsinfpcxcris,ualiduscultellus in tranfuerfum ligamcntumre-
cta eft ini]cicndus, ut huius acic
antrorfum ducta, id ligamentuiTfdiuidatur. Dcin eadcm ra-
^^^'^lJ^;
•fqln.
tioncfccuiidum indicis longitudinem, iranfuerfuminternxipfius fcdis ligamcntum diuidcs,
»iiiij,iili nicntcm accommodans,ne hac prorepentcs tendmcs la:das, quod optime caucris, dummo-
cultclli dorfum fcmper tcndincs refpiciat,ipfccji cultellus rccftus fit. Eaiidcm fcclioncm in tri
"Jufi'"
iiiX«/it
'^"^ rcliquis digitis moliriin prafcntiapoflies,nifi icnfim magis magisqi horum ligamcntoru
/JiiOTo. naturam aut dilccrc, aut alijs oftcnda-Qpropofitumcftct. !n indiceitaq: duiitaxat,autalio quO'
P J f-i-'- uis digitohac dufta fcc"tione, primi mufculi digitos mouciitium caput Iibaato, illo apprc- &
hcnfo, S(:adtefurfuintrad:o,idcx brachialisfinutantifpcrrcponito,quoufcpquatuor ipfius
tendinesad quatuor digiiospoiTigiconfpexeris,& dcindepriuatim illius icndiiiis infertio'
nem obferuaueris, qui iiidici cxporrigit. Haccnim infpc(rta,& mu(cuIo|rurlus in fuam fcdcm
repofito,ciuscaputtrahendu uenit,utipfi'usinnote(catmunus,intucaris9,quarationcprimo
indicis articulo in flcxu fccijdi,tcndo illeadniti noIit,utifanercIiqui tranfucrfis adhucligamen
tis inuoluti innituntur,proxime'uc attcnduntur.Nunc ligamentis trium rcliquoru digitorum,
ac cuiufcp tendinis iuIcrtioncSir pcrforationc,qua fubditum tranfinittuiit tcndincm,notatis,
mufculum a manu inantcriora rcflexummenlxexporriges,autfi in fiiiu manum habueris,
5 Sfj.s. propcndere a digitis Rncs, ac ''
eum qui tertium quatuor digitorum intcriiodiuin flcctit, fuo Sccimdi
capiie liberabis, quod nonihil occulitur fub inufculo, fupcriorcm radi) partcmin pronum du
centc.Priufquam tamcnidabulnaabradas,coducctcxbrachialisfinuquatuoripfiustendincs
attollerc,& aiiimumadhibcrc, qui citra omnem operammufculushostcndincs produccns
r <ti<.«. ab' illodiucIlatur,quiipfius fupcriorilatcriaccumbes,tertrj pollicis oflis flcxioiiisautorhabe
turadco,ututrunquemufculi uniuslocoin hominchaberenequeas. Liberato itaquefecundi
itii.ViVi mufculi capitc &
ipfius quoque cxortu, quem ab ulna; ligamcnto aflumit(quod interra' '
tcrS.T. dium & ulnain,ubi iiiuiccm ha:c ofla dchifcun t, obuium eft) lipjucrfum mufculu cx brachialis
finureponcs,ciusmucolampcrpendcnsincinbranam,& tciid;.u!inipfiusfcricm. Caucndum
m.!J.7 tamcn cft, ne quum cos attolIcreftudes,gracilem mufculiim fingulis tendinibus expiorrc-
'
U.i.
jftuin uioles, hic enim quuin tcndini committitur, atqj ctiam primo digiti ofli infcritur, ad ler'
tium ufquearticulum fccundi mulculi tcndincs olcitatcr cleuare prohibet, Qi.ium itaqj hos ten
6 titlu . 1 dines " primi inufculi tendinibus traijci atquc in tertium os inferi uideris, utrunqi mu fculuin in
'""'''"^ locum rcponito, examinaturus nuni fecudi muiculi tcndincs primu digitoru os flcclant
ijm"""
foli,autfi'muIcumipfisprimimufculi tendincs, &ciusgcncris rcliqua, qux inhorummufcu
, lorum fumflionis enarrationc propofuimus, Primo mufculo a digitis relecTiO, fccundumiu
I brachialis finu tranfucrfim diuidcs , ut ipfius tcndincs adhuc in uola rcferuentur, gracilium
Ix6lii.». mufculorumcau(a,quatuordigitcs pollici adduccntium.Modo^ tcrtiummufculuinpollici '^"".i A
fubferuicntcm a radio libcrabis, &
ad tcrtiuin pollicis intcrnodium duces,ipfius tamcn uanC Mmmjl"",
yjfj A. ucrlo lig.imcnto, ut in rcliquis digitis,priusdiuifo.Hunc ubi abftulcris, ' mufciili brachialc tio,
^ j.
^' diccmfi.iftinentis inolitur, Atquc nunctibiinintcrnacubiti fede adhuc' duo tantiim miifcu
X. lifnperfunt,radium in pronuminoucntcs, qui quum citra aliain opcram confpicuifint, do- T-rdnJunfo,
1 ti. ch.t. iicc & horum oppofitos uideas, opportunius fcruabuntur In prxfcnti itaquc ad extcrnam
.
^'""Jig-fm-
famulatur,diuifus. Vbi itacy huius caput ab extcrno humeri tubcrculo diffccucris,illu poflmo
DtamtoSd- a poftbrachiali libcrabis , nifi appcnfum ipfi aflctuare lubcat , quo tande brachialc extcn-
""^
libcratum, ad digitos ufquc dcduccs, ad amuflim nunc trium illorum mufculorum tcndincs,
&infertionempcrpendens, q^uam multoaccuratius intucberis, quamcgo illam (quum uaria
Jigitos
^^'^ dcfcribcrc polTim. Cxterum illis a digitorij internodils ad uiiguium ulcp radiccm refcftis,
mo»,
moucTitim/L n qui pollicem cucrtut,aggrcdicris,ab ulna itaq)," reliqua tcrti] principi] partercfccTta, mufculus fe :otSi
deincmi-jiuin polliccm uerfus indiccm eucrtcs, adipfius infcrtioncducetur, fimilitcr fccundi principi] mu-
tllorum dcfcn
ptloTic ijnu-
mcrdmr.
, in/--» i 11111
,1qyfljii-orncm tranfcendunttcndincm, ad polliccm & brachialeufque aucllentur,atquc
f,;^!;
r
mia cum rcliquis a digitis rci^jcientur. Quibicornitendinebrachialcextcndit,modoprorlus
^
""
m,,ti.:
eftconfpicuus,nifiqu6dnonnihil fub " mufculolongioriradium moucntiumoccultatur.hic "
Qo^TTi Irdi itj^ ftio exortu Iiberatus,ad poftbrachiale diicetur , & ipfius examinata funflionc, ctiam cum
'
"'"'"thm
<^^tcrisabiicipotcrit.Supcrfuntadhucincxtcrnacubitifcdc,°duoradiuminfupinumagcrcs, 0 niat.i
R^Jiummo, qui citra lcdioncm ctiam^ut&^intcriorcsradii duccs, funt confpicui, longiflimi tanttim 'V"a
"^-
''
uattiumtdmi. pjtc exccpto.quod penitus nonnihil intcr pofteriorcm cubitum fleftcntium mufculum,& cx, ^7'"
tendentium 'exterioremlatitat, non tamen adco iiupcnfe, ut non liccatipfiuscapitcabhumc- g n f<i£'.
Qudtuormii, siitJD.i
r js- j- , n.- c " /r i • 1
'rs"c'arcmdm
ttodium flcclcntcs.Dcindc' tres fccundum pollicis osflccftcntes, quosco diligcntitis obfcrua- icrs, t.i
mdnSocciipd- rc oportet, quo magis antchac diffcdionis Prolcfloribus incogniti fuerint.Hos fubfequettir,
^
tium. qiii polliccm indici proxime accommodat,dcin' quiparuum ualidiflimeabducit, uttantu "
^Jj'''
rumrcttjmrS
'
adhuc fiiit rcliqiii, quoru opc prima quatuor digitorum intcrnodia flcflimus.Iam digi- x6t4b.;
•idminijlrdtio. torum ariiculos diuidcs,Iigamcti & articuli fpecicm obfcru.is,& attcntiflime perpendcns," of y f-
ficulorti ufum,qua:a fclami fcminis fimilitudine nomcn muttiatur. Rcpcries enim in interiori ' '^''^'
feciidi pollicis articuli regionc, duo rcliquis in manu infigniora, in hoc ibide fabricata,ut quu 4 ^
inarticulaiioneilIumarticulumNaturaficriuoluerit,istamcnfirmiusefrct,&adflcxionemin •.=.!
jjub /i.t
cis intcrnodium,doiiarcuifum fuit. Infupcr primiuri pollicis articulum diuidcs, ciufmodi offi-
'^'^"J
bus dcftitutuiTi,&laxum admodum. Idem qtioqiiii poftbrachialis &brachia!is oftibus expe- y x'x.'
rieris,aiIongediIigentifIime brachialisadcubitum ariiculoanimumaccomodabis, quod hic f i.i/ig.n
cariilago cxaminanda ucniat,ulnam abrachiali dirimens. Quinctiam pcrpcnde,obfccro,' fty '^^
IumimitanteprocefIumn5proccriusextrafinum,quobrachialeexcipitur,promincre,quam
radij
,
TIS TABVLfl.
116 ANDREAE VESALll BRVXELLENSIS
QVADRAGESIMI NONI CAPITIS TABV [ndcx,
te.eiufdcm^figurarum&charatScrum
p C BD E NT 3 M pagmamoccupanstcihuU,quittuorcompkB(^ns
crit.IV uc
fimms numtro infignitas,nohuic timtum Capiti,umim ctiam CT^Jifs plcrisjs
utilis
bisopbuiflcilitur.
coalitus,
5
Tcrtia,pcncm tranfucrfim diffcBum in hoc oficndit,ut pcnis corporumfubflantia, CT
fubijccrcntur.
cr cum urincc mcatu conncxus oculis
4 Qmrtafigura intcgrum commonflrat pcncm,unicum ucficahic cxporrc8um,ut proprius ucji^
cce ccruicis mufculus intucripofit.
non dignantcs.
B,E 3
Fungafarubra^pcniscorporumfubfiantia.
F 3 Mutum pcnis carporum conncxiis^o' ncruca corundcm fubjlantia , fix orbiculatimjungo^
famfubfiantiam compIcBitiir.
G i,2,3;4 Vcfica^ mcatus,urinarficmini^gcnitali
communis.
0,0 i Manbranapubisopumjoraminaocciipans.
P,z Tcrcs Iigamcntum,dcoxcndicis ojjc in rotundumjcmoris caput infcrtum.
Q__4 p^efictecorpus.
4 Glandofum corpiis,uaforumficmcn dcjircntium infcrtioncm excipiens.
S,S 4 y>artiuncula:funtmcatuum,c}uibusurinacrcnibiisinucfcamducitur.
X^T ^VortiuncuIiefuntmcatuum,fcmeninucfica:ccruicemciacuIantium.Mufcuhsautcminfrimii
non infigniuimus, fiodilli in mufculorum tabulis dili^
figura fimur ampIcxantes,charaBcribiis
gentifimc annotatificrint.
^ T s I pcnis conftru<flionis cnarratio in quintumlibrum.ubi gcneratio'
nisorgana pcrfcquetur,opporlunercferuandauenicl,nihilominusta^
10 /i. B
mcn in pracfenti tantamhuius mcntioncm facerccxpcdit.quanta ad mu
fculorum pcnis dcfcriptionc cxufu efl:. Pcnem itatf practer' cutcmqua
inuoluitur.^duograndia^&ncruca.&^intusfponoiarmodocauaeftor cu.figfrttn
A,B.
m5tcorpora,quorumdcxtrum apubis oflis dextri fcdcenafcitur.pau- c,)i.E,E
loinferius quam ubi inuicein pubis offa dehifcereincipiunt.hocucrfus d ili.cit.i.
principm Lb.ttj.utr
linillrum latus modice exporrciflum.cum (iniftro coit corpore,a pubis ofle finiflro
duccnte.His corporibus tota penis conftat molcs. atcj ha?ccorporaadinferiorem ipforum fe C. C cxot
qua coeunt ucfica: mcatum fibi toto ipforum dudlu ad glandis ufquc radiccm fubna-
°
dcm, ' tuinoti'
tumexiCTiji,ubicanaIcmhuncurinacfeminicpcommuncm,corporaillainunuraprorfuscor- tur.
Ct.tfiC
pus confufaamplexantur.quemadmodum quinto libro auditurus es prolixius Nuncenim/'.=.>.+ .
adquatuormufculorumdcfcriptioncm,mododida,abundefufSciunt.Abanterioriita(jfe^
Pri«,it!uopc n n- ~ ..rr n: -'^"-*um cflcdo g
-'
5„ufcuIi,qucmreflo intcftinoute.xcrcmcntoruprjfitegcftioniobnatumcfl^cdo
.
ccbimus.
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBHR It. 227
i.tfi.n, ccbimuSj^^duocarneicnafciinturmufculiVillisprorfusfimilcs quiapcftorisoilcados i/ rclc-
l.u.s,r.
''^usporriguntur.Ambocnimiiiuicemproximi funt,&intcrnislatcribusmutuocomittuiv
j fig.G. tur.reclaqtfurfum in priora ad urinarij
mcatus fub corporibus iilis ad fupcriora rcflcxum a-
fccndenteSjCiusmcatuslateribusinfcrunturj&inuiccm dircmpti;,corporapcnisnonnilnl di-
•'h gftorummodbamplcxantur.' AliiduoutrinqihabcnturfinguIi,abappendiccofIJscoxcndi r™iscr
cis paulo infcrius quampcnis corpora,principium duccntcs.quodcarncuni cftj&
oracilc ct
oblique furfum proccdcnicm cfFicit mufculum, qui carnofus fcmpcr pcrmancs/ui latcris cor
pori non proculab cxortu in fcritur.Q_uatuor his mufculis penis radix uoluntario impetu tra
MufiulorS
hiturjhincSsTcreflionis quandamuim,pr3ctcrnaturalemfacuItatemipfiinfitam,obtinens. offkiu?,,.
Quanquamduopriorcs mufculi in urina;fcminisqjcxcretionibus,communem illum urina;
meatum ucluti digitis quibufdam apcrirc uidean tur, ne mcatus in obliquo hoc rcflc-
fcminiq)
xurcrtriiSus,eiufmodihumorumexpulfioncmprohibcrct,&potifrimumlcminis,cuiuscia-
culatione(etfi urina multo craflius fit)impctu Natura pcrfici uoluit.Nifi cnim hi mufculi infe
riorem meatus fcdem in hocrcflexu dcorfum ucllcrcnt,in pcnis tcntigine totus mcatus occlu'
derctur,qu6dipfiusfuperiorparsadiftcntiscorporibus adco pcrtinacitcrhuc illuc alliccrc^
tur. Porr6,ut mufculos hos commode aggrcdiaris,rcliqua cadaucris pars, qua-adhuc rc' .^Jnuniflr,„
quammaximepoflis femoribus,orbicuIarcm fcdioiicni inani
liquacfi:,rcfumetur,ac diftcntis "°'
ambituduces,quacutcmadadipcmufquc(quemhichabcs copiofiflimum^niaximccphumi-
dum)diuidas.DcindclongamfeLtionempcrfuturaminpcnisinfcriorifcdeacfcortoconlpi^
cuamin cuteperpcrina:um(quodintcrfcmineumaIi] uocant) moIicris,quc ad antcrioreufcp
orbicularis linca: fcdcmpcrtingat.Poftmodum cutcm hamulis, aut digitis eleuatam,hincin'
dea fubditisorganisnouaculadiuellis,atquemufculos quifefeabfciftacutcoflcrunt^paruo
cultello a fuis cxoriibus libcratos.ad infcrtionem ufquc perduces, non per tranfcnnam finou
losfeorfumcxpcndcns,cumcalculorum crucndorumgrada,tumfiftuIarum ulccrumqjno'
minchacfedcnoninfrcquentcrhomincsinfeftantiuiTi.Deindccoobfcruandifuntquoqjcxa'
(Sius,quominusaliquidaGaIenodchis proditumhabcmus.Quadoquidcmlocusinquoib
losinoperedeAdminiftrandisfc(fi:iombusprofccutuscft,unacumquinquc& dimidio cius
opcris libris incuriatcmporum intercidit,unacum ipfiusdcMufculis pcculiarilibro,in qui-
busproculdubio horummcntionem illumfecifTc Arabumlibri commonftiat unde etiam ;
rce y. Quod antcmiUas figuras hic non propomvn, hincpotifimumjtt, (^uod cifdcmfgiiris pa^
ginas occnpandas minime duxi. ,.
i^fi.citp.
^^^5^^^^^^ D uirilis^uciiCEeGncmjUbiincollumccruiccm^uctcrminaturj^glando
fumquoddamcorpusipfiobnafci,quintus libcrdeclarabit,quictiauni
ucrfummcatusdurtumcxpIicaturuscft.^Mufculusautciamnobispro VirHiiutficc
pofitus inter glandofum id corpus &
rcflcxum confillit,quc ucfica; cer- mi[cutui.
uix fub pubis oiTeprimum molitur. Mufculus tota fere hac mcatus Icde
orbiculatim ambit.E ft nancf orbicuIaris,8<r oblongi anuli , aut oblongi
rotundiq! mcatus cfliigicm cxprimit.fibris tranfuerfim circularibus intcr
textus,& iuperius iuxta glandofum corpus craffior quam infcrius. Atq; ita in uiris habet. hi Mulictrii.
mulieribusucr6,quarum''ucfica;'ceruideiufmodi corpusglandofumnonadnafcitur,' mu
t ciufdcm fculustotum mcatum ambit, qui a uefica: corporc in fuperiorem iedcm colli utcri no procul
I
fi-A apudcndo''" fubingreditur:&mufculus hicquantoin mulicribusprolixiorcft,tantoctiam
K fmifckin
tcnuior uifitur^cundem tamen prorfus ufum inhis acin uiris pra^ftas. Primario enim in hoc Mufculiw
iTfi.il.s
ipfumNaturacondidit,utmcatuiucfica;pra:ficeretur,obftaculofuturus netranfuerfajucfi- /«5.
t. cx fibrx motufuo naturali urinam pra;tcr noftram uoluntatem excernant Opcra:prccium
.
cnim
;
fcuIis,&'(cpto tranfucrfofpirituscomprcffuadinferioradcpuIfo.Quumucrourinacffluxit
denuomufculus conftringitur^quicquidcxurina reliquumincatui adhucinha;rctprotru-
dens.RcIinquunturautcmtrcsquatuor ucguttula;,qua!cmifraiamurina promanarcfolct.
Atq; hic alter prEcfentis mufculi ufus cenfcndus ef!:. Qiic d ucro ad excrctionis promptitudi'
ncuclocitatemqjquicqua (utGalcnusalTcnt^auxilietur^quod^ispra^cipuusipfiusfitufus,
ncqueofatisafrequi.Quocnimmagisremittitur,fuamq!comprimcdiuimIaxat, eo hbcriorc
redditmcatum,quiapertus&lusmaiorcmurina;acircularibus ueficacfibris preflscco
piamtranfmittit,quamfilaxatusmufculusnonihiIfuas fibrasadcxpulfioncdumurinapro^
fiuitquoq!intenderet,acncfcio quaratione pcruniucrfumcgcrendi tcmpus agcrct,itaangU'
rtioremmcatumrcddcns,fccIicioremqjurina;cxcrctioncmuitians.Nccprofc(ft6aIiud (&;li
Lil.iicVf,, Galcnus fccus arbitrctur)cfl:,quo mcatus nc prxtcr arbitrium urina cmanarct^arflaretur, ab
hoc,qucm modo narramus,mufcuIo.Qiiandoquidcm aGalcnoin mcdium adduclammea
tus anguftiam&longitudincuariiscircumattibusiundtam^rcfcllitmuliercularijurina^^me
atus:quietfipcrindcacuirorumadinfcrtioncmufq;,quaminutericcruiccm molitur^arcftus
fit, brcuis tamencft,&rccladcorfumbrcuiinterualIo utericollocxporrigitur. Cxtcrum ccr
furfunireueIIunt:dcinaIiumdatmufcuIu,quiintempcftiuaminuoIun cr n^.
Mttfculi ft' tariam^ cxcrementorum cgcftioncm prohibct. ° Mufculi itaqi fcdem h B.C-crs
fi.hb.i.Kc.
dem ittoUni' furfumattrahcntes,Iati&tenucs,neq!admodumcarnofi autrubcntcs
funt,uix ab aliquibus oflibus origincm duccntcs A" ligamctisenim ex
.
niturcontraria;funaionisopifcx,qucmadmodLiinomnibusfcrealiispartibusmufcuIicqui-
demopponiconfueuerunt Nequeofcitantcrhic Naturapriuatimabaliorum
.
mufculorum
conftrudioncabcrrauit.fciebatcniminterdu a mufculis oc7o abdominis una cum fcpto trat
ucrfo.
DE HVMANI CORPORIS FABRIC^ LIRER II. Jlp
ucrfo/EdemadcopropclIcndam,utnearclatisquidemrnufculisproiTiptequcatmielli. Ab
r E.cr 8/i. horumfine' aliusprsetcrcamufculuseMrcmumrcftiinteftiniadcutcmufqjamplediiurjqui
U.sa Vhi
MufinlM
pra;diclis (imilitcr non admodum carneus/edmucorcquodam oblitus cxiftit, fibras tamcn crhiciildtim in
.ifi.M. 49//.
orbicularcs tranfucrfasueadipifcitur.Klatioriparte quadic"tismufculis connafciturcraflior tcfima oIkIu-
.11 H.
t:f ) «.F, G. quaminfcrioricft:quaautcmcuti(utlabrorum'mufculi)penTiifcctur,pcculiarccum ipfacor
H,r.4tj6.
puscffbrmat.Coha?rctautcmfibrofis ncxibus mcatui uefica; inuiris, in mulicribus ucro
M,
.,z/;.c^. ''ccruicisutcriprincipio.Quanquam ctiam'duorummufculorum,quibusinuiris principiir
!
4S,G. porrigitintcrucntu,pcnicommittatur.Cactcrumpofteriorifuarcgionc/quatuoradolIisfa'
crifincm locatisoniculis(quxGalcnomcognitaoftcndimus)adnafcitur. Exlarcribuscon^
nec"titurtcrctibus ligamcntisafacrooflf incoxendicisos pronatis . Prafens mufculus non
,,.f..c.p.
4,H,I. adco,atq! mcdcntiu uulgus arbitratur, brcuis eft,fcd lonous, fccundum &
rccTti in, maonum
[ M.
1,1/1.
tcftini longitudinis intcruallumcxporrccrtusuifitur.Quodnopcrfiincrtorieabillisucnitpcr
8/l!>,..G,
K, 1,1C.
pcndendum,quifcdis fiftulas &excrcfccntias, quas Grf^ii^avK &
Kst/^tiAiifix-m Gra;ciappcll,it,
lOtJ.y,/. fubindc prarfcindcrcuerctur,huiusmufculimuncrisabolcndimctu.Licctcnimmufculipor
tioautfcrrodiuidatur,autquauisaliaoccafionediuulfalaccreiur, tamenquumlatior fecun-
dumintcftinilongitudincmfit,eiusmunusnoitapronipte in ciufmodi adniiniftraiionibus
abolctur.Mufculus iftecirculatimintcftinum ambicns^illius orificiuni ftrinoit,ncpra;teruo
luntatcmintei^inanaturalifuomotu recremcnta continuoegcrant, fcduttcpcftiuc dum aut
mole,autuitiataquapiam qualitatchominccxcrcmciitamolcftat,mufculushiclaxatusinftar
fidiianitoriseatranfmittat.QiiemadmodumitaqjhuiusmufcuIicumucfica: mcatum"' am.-
plcxanteeadcmcfteffigieSjitaetiamutrorumquc parufus^quo nimirum conftrinount:ob
4JlN.
quodetiam ambos nonnulli <r(2ij.TO5«5,quafi dicas conftriftorcs, appellarunt.
TIBI^M MOVENTL
DE MVSCVLIS Cdput L11 bus. 1.
fvn fwgw I
tcmintcrhosfpacio,alia;trcsfunt mufculorumcxplantationcs.paruismotibusipfumgcnu
mouentcs.Flc(Sitenimgenu,ctadinterioraadducittibiamisquicftcontinuusintcrioribus:
abducitautcra cxirorfum fimul fle&ndo^uclutinuolucns cam , is quitangitcxtcrnos Rcli- .
quo<5 tibiam ipfam toia trahat.Rcliquus ucro noui; mufculorum articulum genu moucntiij
n:u.>npcdm
logus,ex ilium oneenatus, tibia furfum cxtcdit: in ea poiiflinn'! figura crus loiu fta mmitium,.
gracllis &:
tucns,in qua molicntcs,acfubigentcs,pcdcad inguina alicrius cruris furfum duciimis. Poft <ttn II fd.itt
ha:cuerbaGalenusNaturainhorumufculorumconftru<ftionclaudaturus,proculdubioin
primis cxcmplaribusfubiunxerat,mirifice8i:hicNaturaomniaprouidine,etqua?rcIiquoco
tcxtufubfcquuntur.Atcum°mufcuIu,queminpop!itelatitareinnuitteporisfucccfru,ctinrc
fc(rtioncfimiariipcn'iior,cognofccs,ha:cquoc[:luo quodadnosdcmanauit,exi:plariintcrie-
cit.Pratcrautchosomncscftparuusmufculusin poplitc^gcnuquoqifleflcns. Vtfiinuloni
ncs ab ipfo hacferie cnarrati,numcro dcccmccnfcantur.Ha:c fane ipfius oralio clariftima cft,
ex qua quiuis etiam citra infpedione quos cnarrat mufculosimaginaiionc fibi pulchre cofin-
Cdhminxdt git.at quam fit ucritati cofona,partim ab ipfo in fccundo dc Adminiftrandis fcdionibus.par
Mmi.fcSio.
tiinucro ex feftionedifcito. Vcriim quandoipfius orationis fcricsin fec5do dc adminiftran-
Jentnitid cunt
u::rd mufcuio' dis fecTtionibus logior cft quara ut tota hic dcfcribi dcbcat,ego fcmoris mufculos eo ordine,
,
rimdefcripti' quoibidcrcccnfentur,cnarraturusfuin, Galenifentctiampoftmufculidclcriptionecoiinuo
om endrrd'
fubi)cicns,acparitcraddens,in quoordincinprcfcriptacxlibrisdcPartiij ufuorationehunc
tur.
gnct.
.
'"'bch'
''^^ modica carne coraixtum ducit,ab' an tcriori oilis iliu fpinar fcdc,aut ab ilifi oflis appcn-
afl.i^/w'
dicisanterioricxtrcmo.Hicmufculusnonproculaboriginctotuscarncuseuadit,&modice
«.16 L. dilatcfccnSjgracilis permancticius tamclatitudoipfius cralTitiem fpiffltudincm'ucdupIo (ut
'"f fi'cdicam)fupcr.at,&hancformam mufculusadlendinisufc]! produftioncrctinet,quiabiliu
^
i'.i^hi''i
ofrisfpina,dcorfumobliqucucrfusintcrioraicnfim adc6 prorcpit^utintcrnu fcmorislatus
p. tandcmiu,\tamcdiamfcniorislogitudinemexquifiteoccupct:hincadhucmagisinintcriora
/ lU-t- rctrorfumpaulatim procedcns,c rcgione" intcrni femoris capitis iuxta gcnu cofillit,ad quo^
)o'/fi E uclutiobliquo dudu rcflcxus,antrorfum dcfccndit,tcndincniinantcriorcmiibia;fcdi;" irift
i.j/i.ra?.
(quicquidGalcnusfuisfidcns fimi)saffcrat)tcrcsef!-,tibia;oniadintcrnriIatusacutaLiIIius'Ii ^r'rf-'^'''
'ji/i..,,^. neajfccundumipfiusIongitudinccxporrcc^ta^infcrtus.HuncmufculiiGalcnusinfccudodc
Adminiftr.tdisiccftionibusprimficnumeratjinpracfcriptaauteoratione nonu.&utrobique
huiusmufcuIibcncficiotibi;ifurfi.imadaItcrius crurisinguina,autadfemuralliciarbitratur.
quimotus nohuiusfoIumufculiopera,ucrumfcmurmouentium& tibicmufculorum auxi
liounapcrficitur.Tibia iianc^fuis mufculis flcxa,&fcmorcdcindcfuorumufculoruopcfur'
fum in intcriora duc"to,motus illc fucccdit . Nifi cnim flexa prius tibia fcmoris motu fcqucre-
iSM.a.i (:ur,eiufmodimorutibiancquaqu,ialteriuscrurisfemori,autiibix,obduccrctur.' Sccundus SecunJn.
* mufculusamplo,ctprorfusnerueo'principioexpubisoftccnafcitur.Vbicninipubisonain
''Ji
j>).ioi. lucc '"cartilaginccomittuntur,fccundum comifturaelongitudini^duo fibicontiguaoriuntur
i6tah. N. mufculoru principia,quorir altcrum ad dextru crus,altcru uero ad finiftru defcrtur , fccundu
fi^iici^ulculu conftitucns.Tantaitaqphuius mufculiprincipij cftamplitudo,quatapubis of
''fiuT'
fiumcomifl"ura-cfti6gitudo.Principiuhocnoproculaborigincftridtiuscraffiusq?,etcarno
fum prorfus cfticitur, ut cius latitudini craflilics uix cedat , & mufculus paulo minus toto tC'
rcscuadat,quidcorfunipcrfemorisintcrioradcfcendcs,fcnfimgraciliortantifpcrcfficitur,ut
3 ta ch.l'
iaminternufcmoriscaputnonproculagcnuarticulo cotingcnSjincxacfiiterctcqftendinefi
niatjCadc fcdc qua primi mufculi tcndo tibixinnatii,fcd tanto intcrius , fcu poftcrius,quanta
primimufculitcdiniscft craftitics.Hicmufculusin parij obefismulcribus,ngidumquodda
Si durfi liganicntum,Icu ncruus,fcu tale quidcflc apparet, ec quod cxcarnis in illis mufculus
ncrue,afubltanliadutaxathabeat,&cxiguoadipeobtcgatur.PraTcntismufculibcncficioGa
lcnusinprxfcriptaorationc,ul5iaadintcrniilatusduciattcftatur,illuin fcriequintum cnume
rans.hifccundoautcdc AdrainiftrandisfeftionibuslibrOjtibiaelatius &intcrius mufculihu
ius auxilio attolliprodidit.hoccft(fimod6rc(fleipfius fcntentiaaffcquor)prxfcntcmufcuIii
tibi<1ucrfusinterioram3ximeinclinantc flc&rc.quodcnimattollcrcipfedixit^mihiflcxuinn
nuat.Pcrficercsauteciufmodimotu,fitibicextremtiunacumpedcalteri tibicimponercs,qui
motus&fleflentititibiammufculoriiopc, &fcmurquocf introrfumduccntiunifledentiii^
auxilio celebratur.Qtiippc fi crus utruq; rcifiu,neq; prorfus inflexu habucris , no intcgrii tibi
critiinmotofcmorealtcriuscruris tibia,ucIminimum,altcricruriimplicarc,autuclobfcuriflfi
loti.».: merigidictiacruristibiainaltcruIatus,immotofcmore,deduccrc,°Tertiuscuali]sutminimu Tcniia.
9'-
tribus mufculis,exinfinia coxedicis oftis fcdccnafcitur. Ab eius nacp offis^appendicc^quc no
h4.t..i
bis ftatibus in eius oflis infima lcdc,iii fimiis uer6 & canibus quii antcrioribus innitunr pcdi^
bus,incxtimahabei:)ordinatafcricmultortiiriufculQriicapitaprincipiuducrit,quoriitcrtiu9
h.xihUi
j.,i^j^^(-^yl^5Q^i,jj;|'ipoj(;rcmiicxigit.Abclatioriem&raaximcpofterioricitisappedicis'fe-
io!<i.i^i dc,ncruciigracilcq;principiiicducitur:quoddcorfumdefccndes,aliquantulufuboriginccar
!j ». fit.teretcquoclimodo conftitucs mufculii,fuo principio iam loge craniorc.Hicdeorfuni
poftcrioraprorcpit, aliquantulii oblique tiiiifpcr duclus ^doncc ad pofteriorcfe-
P^^i^feiforis
''kl^m
£4 dcm
"
'
lumautorcm{l:atuit.NccefIccnim(inquit)crt,tibiahactra(fiamanfa,rctrorfumfurfumcpfcr-
ri,&hacin orbcm conuolui Atq; huncquidcm motuni obimus , at non quicfcentefemorc.
.
nonnihil fub ipfo occultatum enafcitur Falfum cnim cft.quod a Galeno in quin-
'^"^"^
mfr^t .
timufculienarrationc,dccapitibusacoxcndicisoffisappcndiccprincipiumduccntibusnflc
rit,quumquatuorcapitum abilloofTcorigincmdiicentium,quartihuiusmufculiextimum h uu.i.
en(;fcribit,&deindcfucccderctcrtiimufculicaput.Ca:terumprincipiumquartimufcuIipau
16 fubcxortu primum cfficiturcarneu, exa^ftimufculiformam multo quam tertiicrafliorem
refcrens,acpcrfcmoris poftcriorafenfimdcorfum,uerfus extcrioradcfccndens.Q.uum uer6
mufculusfemorismcdi;ilongitudincfupcrauit,tcnuiorredditur,&cxtcrnafuifedc ncrueus
admodi;,qualitcdinemcdu(flurus,apparct.lnintcrnaautcmfcdc,'aliaparscarnofahicexfe c t,u.r.
morepronata ipfi ubi tendine uidcturprocrcaturus,ita adnafcitur,ac fi alius hicoi-irctur mu-
fculiJS,quiquartumaugcrct:atq!fimuIexambobusunuseftormarcturmufculus, quidenu6
craflcfccns carncicuiuldam mufculi imagincm cxprimit, &
deorfum protefus extcrioricp par
teadmodum ncruofus,infigni tcndine Hbuleimplantatur,ualidam infcrtioncin ^ proccftum '''^
nius ftatues, Is enim quum hunc mufculum in homine non uiderit, unicum duntaxat iftum
recenfet,atcputincaudatisfimris iUiJcgorcpcridcfcribit.In fimrjscnim afcmoris offccnalccs
portio,quarto mufculo nonadmifcctur,fed is unicus eft admodum infignis ctlatus. Vndee-
tiamGaIenusiIIumpcrpetu6latum,inIibrisdeAdminiftrandis fciflionibus appcllat. Hunc
mufculum pra;fcripta; ex tcrtio dc Partium ufu orationis fcptimii collocabimus, quo ibidcm
Galenusaflcrittibiacxn-orfum.fimulcumflexioneabduci&quodammodoinuolui.InfccU'
do autcdcAdminiftradis fecnonibus^totam tibiam huius ope fimplici moiu in cxtcrna parte
agi attcftatur,eorir qua; inlibris dc Vfu partm tradidcrat oblitus, ct proculdubio
huius mu-
fi^^iIii^turSexacfliflimdproptercurforemillu^cuihuncinccrtamineauuIfum uiderat, coono
^'^"•'^«^"''™''^<^"™''ft'GalcnuiIIocurforisfymptoi-natcalMri,frdul6
tyffiit
rainfimi)sperpcndiflc,at9tunc(utfanedebuifl^:tinomnibu,s)didiciffe,huncfimpliciquod
adgenuarticuluattinct,motui anaturafuiflcpra;fcd;um,&flexioncmin neutrum latusin-
clinantcm moliri, utcunqucctiam obliquo duc^u quartus hicmufculus ad
tibiam prorepat.
Poi^TOquintummufcuIuGalenusrcccnfet^quemacoxcndicisoflctertiumcaputfubtertiiti"
2J™.,„/'''
t"'^'^ moucntismufcuIi&quarti'principiisaflumerctcftatur,qucci)nonintibia-antcriora
''^cl'Z«Zm
tendinemcumreliquisporrigercfcribit^uerumadfcmoriscaput&i^mufculiiibia-principiri, 'LTZ^t
tiisfic.
parteintcrnainfcri,&fimulIigamcntumarticulumcircundansappra;hendcre.Pra;fensmu' '«<ni'
fculus,in pra-fcripta Galcni ex libris dc Vfupartium oratione cft numcro '''
0(Sauus , ciiius au
xilio totum femurfledi, &cum eo fimul totam tibiameueIli,^bideiTi ^
docct.In fecundoautcm
deAdminiftrandisfedionibus primum huctibiamfenfimincxtcrioracircijuerterc,acmotu
tertij
DB HVMANI CORPORIS FABRICA MBHR II. jjj
tertiiiiobiscomcmoraumurculifungidixcrat,quamuis non a:queualido Sccundoautc
.
de
huiusmufculifunflionediirerens,inquit:SihiTcmufculumadcaputfuumtcndas,cumfcmo
rcetiamtibiarctrorfumintrorfum^fcrri uidetur.Dcinderurfusnonitamultopbftfubiun-
xit;Poplitis,auttibia: flcxumintcrinfirmastibia;aflioncsrcfcrcndum,acproindcNaturam
nequemagnis,neque muliis mufculis ipfius flcxuni commiriifc, ucrum(inquit)propcmodil
'
dixcrim,excommemoratisunumfolumcapiti intcrioris fura:"mufculiinl)nuatum,utdixi
tibia:flexusautorcracxiftcre;quanquamnonmagisipfamfle(ftcrc,quamadinternamrcgio-
nemabduccreuidcaiur.HicquidemmufculusIcuitcr&obfcurcquodammodoocnuarticu-
lum mouct. Poftmodum alios incufat Anatomicos,qui magno cuipiam mufculo ad fcmoris
motumprorfus fpe&ntc, flcxioncm tibif iribucrunt,quum isinquit: Vcl omnino non aitra
hittibiam,uclccrteparum,quiaS<:finisipnusinostibic,ncminimaquidcmparteiiigrediiur.
Verumcoadifunthuncpoplitis flexurarautorcmdicere,quodnimirumignorarenfaltcrura
'+"'• '
mulculumarticulolatcnicrquideminfinuaium.quiuclfolusipfumflcciercpoteft.uclma-
xima potcntia prarditus cft.porro hunc prius ccrn cre no n cft , qu am a tibia m ufculos adcme-
ris,quifuramefficiunt.Dcinccps Galcnuscoxarariiculimufculosaggrcdicns,qucndampri-
mumenarrat,quoaliosAnatomicosgcnuaniculumflcdiperpcramarbiiratosaflcrit.Huiuf
modifancGalcnilentcntrjscolligcrepromptumcft,quaniumilliin Anatome,quapotifllm5
exccIluil,quaq;panimgloriaiur,fidcndumfii,&quambclleabipfohumanicorporisfabric.i
nobisdifceredatumfit,quam^dilucidanoftrareddercturoratio,nifitoticsGalcnoconiradi
cenduforet.Sedagecccpiumnegociuabfoluamus, fummaGalcniauioritatcoboculosper,
uerfante. Mufculus itaqucifte qucm quintum enarrat,'' quartum caputa
itii"i> PJ^'-"° coxcndicis of
(jnlir,.
fisappendice fumit,noautem (utipfeinnuit) tcrtiti.Aliusenim eft 'mufculus,qucmhicGay
lcnuspra;teri)t,qui'"tcrtiumcaputabilloappendicenancifcitur,et,utpaulopoftdicam,inait
hb.-f.z
tcrioraiibia; fub teriiomufculorcpofitus dcducitur Subhocigiturqui Galcnittn laiuit,ille
.
n-f.tl
"
mufculusquemisquintumrccenfci,cxoriturualido 8<:admodumcraflo''principio,quod
s.v,v. poltcriorifuafcdeplanencrucumuifiiur^antcrioriauiemmagiscarncumetlatum.Principiii
hoccarneauctu,maximummolcconftituitmufculi5,quipriu(quammcdiamfemorisfupcra£
tah.A !o"gittidinc,graciliorfieriincipit,adcoutpaul6fuprainfcriorafcmoriscapiiain tcretc finiat
Bcraa tendincm,pro mufculi portionenimis quam gracilcm Hic tcndo radici intcrioris fcmoris
.
laceri antcrioristibiacpartisinlertum,incanimirumrcgione,inquamprimum,fecundum&
tertium tibiam mouentesmufculosipforum' tendincs porrigererclatumeft. Vcrum quin- ''•''i
tihuius mufculi tcndo nonarque dcorfumatqstertf) mufculi tcndoin tibiam prorepit. VixC'
nim tibix appcndiccm pra:tcrgrcditur,fcdminimeintcrim (ncquis hocinGalcnigratia CX'
pcdlct) in fcmoris intcrnumcaputautarticulihuiusligamcntuminferitur. Huic mufculo cx
abundanti' finusquida oblongusaccidit,inpofterioriipfiusfcdcftatim abcxortuad mcdia '^"•«•r
uf<5 fcmoris propcmodum longitudincm ipfi infcuIptus.Totus hic finus liuidus admodum j^,'*!!!,
fcmoris caput infertionem uel obfcuriffimam moliretur, aut quauis primaria ratione fcm.ur
flcdcrec&minusobliquoduflu quamtcrtiusdonarctur,fortenihiIobftarcthuncquintum
Galenimufculftmfuiftc.aliquarationcarbttrariictqucmegoquintumGalcniencdixi^illum
effede quo Anatomicos redarguit.Sed quum ita res non habcat, paticntur Galcnimanes &
nosucritate proculiffetquietiam fuis fimijs nimium confifus, alios difrccfhonis profeft"ores
€extiu. nofemelimmcritoinfimulauic. 'Scxtusmufculuseo;accuratiusucnitinfpicicndus,quo ra S''^'-»
lus anguftior rcddicurj&priufquam magniJ cxceriorem^ (emoris " proccftum pcrrepcec, no '/j
&qaemadmodumfalfostibia:motusfibiefrinxit,itaquo<:5mufculumaliqucmruaimagina'
u.t.s tioncexcogitatum;,nobistradidilTc,''TrcsquiadhucEnarrandifupcrfunt,dilucidiusfortafns
reccnferentur,fiqucmGalcnitspofi:remumnumcrat,nuncfcptimilocodefcribcrcmus.ueru
quumliocCapiteGaleniordinemfcquiuifumfitsCosctiaquiadhucrcliquifunt.fuaferieag-
grcdiaraur-.pofteain horum omnium adminiftrationc,uti nobis cofultius uidebitur,omnes
S.A.I difreduri.^^Scptimus itaqj neruealatacj! Sc:ampla'origine ab extcrno femoris oflis laterc hafci- Srp,mm.
tur,totamradicemmagnifemoris' procelTus inorbem amplcxus Origo ha!cftatimabini'.
tiocrafracarnofaq)efFicitur,&ilicoafcmorisofreabfccdcns,ilHinfternitur'mufculo,quem
•chj- ocflauumnominabimus.Isnanqpaliquafuiportionehuicfcptimofubtcnfusincaufacft^quo
rja.L.
minusfeptimus toiafemorislongitudineipfius offi',quemadmodumo(fl:auus,adnafcatur.Sc
j," ptimus itacp mufculus fua amplitudinc totum externum fcmoris latus citra omncm , prastcr..
,?
y*'' icllaminamplum^tciidinemdcfincns^quemoflauimufculi&noni^^tcndinibuscommixtu,
i^.cj-io tur;fedfcnfimcarneadau<Sum,afemorisquo9magniprocclTusradiccipfiusponioitaena'
' ''''•"
fcitur,ac fi eius obliquiduiflus gratia , duo principia obtincre non ineptc dicerctur:ac unum
quidemfemorisccruici,altcrumuerbmagnoilIiusproceflruifercndumcflctacccptum,VtcU'
que fil, mufculus obliquahac &
ampla originc cnalus dcorfum defcendit,ud diximus/cmo
/•" » ris os adebambiens.ut duo ipfius laicra in
pofteriori femoris regionepaulo minus toto fint
'''''"
contioua. Quouerbmagisdefcendit,crafliorfempercarnofior^efficiiur,quoufcf! adintcr-
*
numlatusanterioris in fcmorercgionis,quodammodo incrafliim &admodum carneum
h6u.u. " feinicirculumproptcrpatellamextubcret.exquolatusualidus^enatustcndo' paicllam.fi,-
pj^ig p^ft dicam.ampleflitur, Hic mufculus lota ipfius longitudinc e dircdlo fcmpcr
u.kpi-
^.^jj
fiis mola: fcu patellx ini-jcitur. Nonus (cui Galenus exortus fedcm pcrperam aflignat) no
'
(M
4.tl,., ex femoris cnafcilur,uerum cx iliu oflis'" tubercuIo,in antcriori ipfius rcgioncfupcr coxe
oflTe
I.chj.f.i
jicis ofUs acctabulu promincnlc. Ab hoc enim
tuberculo nonus mufculus " principium ncr
"
''
ueum acutumcj affumit.qubd deorfum rcflain fcmoris antcriora dcfcendens.Iaccrta: muris-
'.',2*,!^ queformamadipifciturcarncafubftantiaauflu«,etiIlifinuiincumbcns,qucmfeptimummu
(,-.9('.'.s. fculumcumoflauoefformarcnuperretuIimus.Priufquamucrbnonusmcdiumlongitudi-
n .^ti o. graciliorqj fenfim efficitur , ut multb fupra gcnu
nis femoris defccndendo fupcrarit," arflior
0 4 (J.sr."
p.^.,,.
f4.tj. articulumin" tendincm finiai,utcunqucamplum,fedlcnucm:quire(ftapatcllamacccdens,
qsfcai inanterioriipfiusfedcdenuodilatatur,'' tcndinibusfeptimi&oc^auimufculipcrmixtus. At
tendo alps non adeb ualide, atquc fcptimi &oaauimufcuIi tcndincs inuiccm,con
tci tu. n,
tamcn hic
^ki.k.
nafcitur.quandoquidcm tranfucrfis,quarnouaculaducuntur,fcflionibus,nonadmodum
tibia; fedcm auelli po tcft, Vtcunquc fit,
laccratus, a fubditis tcndinibus ad antcriorcm ufque
htcexiribuspoftrembenarratismufculis.unustendo conflatur,cuipatclIaecorpusuniuer-
fuminnafcitur,NihiIenimipfiuspatelIa:tcndinenonobduciiur,pra;tcrintcrioremipfiusiit
pcrficiem.qu:elxuicartilagineincruftatajfinuinfcriorurafcmoriscapitumrcfpicii,mutuocp
* ingrcffu-
•
& .
ANDREAE VESALII-BRVXELLENSIS
iiigrcfru Quum ucro tcndo iftc ad cum modum patcllam amplcxus,
cum illo refpondct .
intcrnaipfiusfcdc,quafcmorisofIinonconnafcitur,mukoadipc&:mucorouifcidoq! humo
reimbutus,gcnuarticulumtranfccndit,araior&:craffioreftici[ur,ualidiffimein antcriorcm
'fcdcm.non procul fub articulo,implantatus In caudatis uero (imijs non arquearfla ,
tibicc .
rifi.a.
h c) fj,n.
ipotillimumleritur,fcmur,utifuolocoaudics,moturus.NouacuIaigiturhuiusmu
lculi carncum principium ab illis undc prodit offium
fcdibus eft abradcndum , ut a fub.
ditis mulculis quoqueeleuatum,in lamscommode
rcfleaipoffit. Aliasenimcx coxendi,
cis ollis appendicepronati mufculi fefe fuis capitibus non fcoftenderent, quarfuaexortus
rielam ucniuntdirimenda. Ca:teriimut cxadiis
uoti compos fias , digitis in poftcriori fe-
mons(cde,adhibitaquoquefiuolesretufio-rinouacula,mufculosinuiccmfeitmgcs ut'ca,
^
?«"«;•
T u
adhibebis,num
"^™'"b«^"t'"'i' craffitiem leuiori cura coniccftari
mufculicaput ut cgo dixi, quarti infternaiur, num
tcrtij
'
liceat .
- cr 1
la
^?"'"' ^^P'"
muiccm magna ex parteV"'
Galcnouidetur, fuccumbat, &
quonam pado ^ regionc il ' loM.r. i
utad'
DB HVHANI CORPORIS FABRICA LIRER II. 237
utadmodum Naturacartificiu admiraturus fis, qua: illum finum tam afFabreexcuIpfit uttcr-
^cmt* ""^'""'^"'"^'i"'''°'''^P°fitus''unacumhoc,acfiumisamboc(rc.it,iGalcnoauuirusV
quapropter huius quoque capitcab offis coxendicis appcndicclibcrato, lotus
mufculus ad fii
am quoqueinfa-tionem dctrahctur.ln prxfcntia quinius Galeni mufculus fc ad amuflim
in la.
teribus,&:pofteriorifedeoftendit.Veriim quia femoris motibus fubminiftrat,
oppornmius
mfemur agcntmm mufculorum fedioncadminiftrabitur. Qtianquam nihilciiamprohibcat
r.uUJ!. ipfius capitenerucoa coxcndicis appeiidicc Iibcrato,illud dcorfuintrahcrc,tranfucrfis'que
leiflionibus ab illo, qui ipfi in anieriori fede adnafcitur mufculo
diuidere. Vifimul
&:carnofx illius partis infertioncm orlumqj intuearis^numcpcgo haflcnus
huius &
ucratibicnarra!
14«.!.. uerim.ofaferues. Vcrfo nunccrurc, ' nonimufculi principium^altiusnonnihil
inter" quof- iVo»,'
14 u„T. dani femoris motorcs reconditum,ab oft^s coxendicis " tubcrculo
liparabis. quod ubi dioitis
3ttraxeris,adpateIlamufquecitrafecflionem adimctur.&liuida ipfius fubftantia.qux'
"'cxljf; iinui
isi.A.n. oi^aui 8i fcptimimufculiinfidctjuna cumipfo finufpcflandam fcfecxhibefait.
HocadpatcL
y ita..i. lam relifto, ^ feptimi mufculi cxortum ab ollc fcdulo dcrades, & mufculi principio fcnfim in Srffm/.
Zit4.n. exteriorarcflcxo.abocftauo mufculoillumadpatcllamufqdibcrabis.^ Oflauumucroopcro. o'£Z'
fius a femore dcradcrc conucnit,quum undiq; fcreofli' adnafcaiur : ubi lamen ad patcllam
ulcp
abrafus,atquc una cuni fcptimo & nono a fcmoris cflc rcflexus erit, opera:prccium fcccris, R
fingulorummufculorumoiumexpcnderis,quodpari r.aiioncatqp in alijsmufculisprxftitu-
rus cs,illorum fcilicct capitibus ad fcdes undc pronafcunmr attraclis. Vcriim
hic tibi.Tmotus
proptcr frcqucniia in gcnu & fcmorc uulncra tibi lantus eftc dcbci,ut pcdc a tibia
afafc(fto,& ti
bia: carnibus quam poflls cxamuflim citra horij mufculoru Ixfionem ademptis,
i|5fos asore
di dcbcas, ut num ego dc tibiacmotibus immcrito fecus ztqt ali] omncs (cnfcriin difcas. INccy
fane pcdem cum tibia; carnibus ademptiim eflc,fat eft; imo nihil xque conducct, atqj omncm
carncm coxcndicis articulo incumbcnicm unaauferrc,nc fcmoris motus tifaicum alijs Anato
micis in hoc opere illudat.Nudo cnim articulo.Icmpcr una iniucfacrc, num fcmoris
caput,uel
tantilluminfuofinu mutctur.Etquo minus pra:ter rcdam flcxioncm cxtcnfioncmcp tifaiam
immoto frmorc,aliamnulli?moliri cofpicabcris, expcndc quanto ininus id in nobis tibiaprx,
ftct.quum tot carnibus undique femur circumucftitur. Pon-o extcndcntiuin tcndinum peiv '
mixtio nouacula inquircnda uenit ut fcilicct intucaris, quis inufculorum infigiiiorcm com-
;
latiianteinrecenfuifl"c,antediximus:mod6aulemquafedcis contincaiur,
ciiius^ forma;,duiSus,&:magnitudinis fit,narrafaiinus.Ex ligamctis ita9
fi;mur tifaia: concc1cntibus(quorum naturam peculiari capite una cum co
xendicis articuli&:pcdisoniumligamcntispcrfcquar)'\inumincxtcrno
gcnu articuli latcrc hafaetur, admodum ualidii &: crafliim. Ab huius itacp
poftcriori parte nerucum mufculi " principium exoritur, quo d fua ampli^
mdincm cxieriori latcrepoftcriorcm gcnu ariiculi fcdem contingit,atque cx tota hac lioameto
rum rcgione prodit.Hinc ucro principium id carnofis adauiflum fibris,admodum oblique de-
orfum uerfus inta-iora defccndit, mufculum efformans paulo longiorem, quam ampliorcm,
d 14 ta.i.
Finiseniin huius,feu infertio iuxiaradicem appcndicis
" tibia: oltis conliftit, in ipfius pofte.
U.lt^l.
P^rteadeoampIajatquctotiusmufculiuifiturlatitudo.DcindeutmufcuIushicobliquus
eft,obliquam quoqucinolitur infcrtioncm.a poftcrioris cnim tibia; fedis intcrno lalcre, dcor,
fum ucrlus internumlatus oblique ita defccndit, utminima huius mufculi pars gcnu lioamcn-
tis, maxima ucro tibia:committatur. Ncquc fotum huius infignior portio in tifaia confiftit,
at
tibia: quoq! ofli,qucmadinodum retuIimus,proIixa &: ampla infcrtione iinplantatur . fi:inoris
autcmoflinullibiconnatuscft,muItoqiininusafahocoriginem ducit. Pra;fcntimufculoaIius
:fi.»cr nuIlus,autincxortu,autin inlcrtionefufaijcitur,fcdariiculi ligamcntis &:oflibusproximeat-
tMiTUh. tenlus,fubillis
inufculisoccultatur,quiabinfcrioribusfcmoris capitibuscnati,fuiacum'' ta-
ijtj.i.
tioquodain mufculocftormant. adc6utnon iniuria huncinpoplite latitantcinGalenusuo-
caucrit. num ucro huic tibix fleclenda; raunus rede iribuerit, iplc ratiocinator. Eo ufcj cnim
f Galcnus
153 ANDREAI: VESALtl BRVXELLENSIS
Galcnus Iiulcmufculo (quodfortc illumprimus inuciiifTct, aut quod alii Diflcdorcs illum
flcdendi opificciTi non recenfuiflent) fauit.ut in fccundo dc Adminiftrandis fcflionibus hunc
folumpoffe poplitcm flcfterc.aut maxima potentia pra;ditum c(Ie fcripfcrit. Milii ucronon
modo haud maxima potcntia ad tibiam fleftcndam ualere uidetur, fed nulla prorfus. Qiiau'
doquidcm mufculus hic obliquusrcflo motui prxfici nequit : dcindcadcocft inualidus.ut
nc tantillum tibiam furfum uellcrc pofljt. Ad
ha-c, nulla huic cuni rcliquis tibiam agcntibus
Pemorii ir.c - 1 r. ; :
. ^ F HV R dcccm,aut(iinmaximumrcdig.inturnumcrum,quatuordccim
propri-jsaHiturniufculis^quiidcxtcndunt^flcirtuntjintrorfumaltcri cruri
adducunr, extrorfum in latus amoucnr, &
circumagunt. Fleclitur itaquc
fcmuradinguina,nobis id furfumantrorfumq; fcrentibus. Extcnditurau
tcmnobisdcorfum, &
ucrfus tcrramiddcduccntibus. Summamauicm
extcnfionem habctftantibus,tuncmaximecpumuni pcdiinnitentcs,al-
_tcrum crus in poftcriora,quam licct rcmotifiime protendimus. Vnde
etiam mcrito Natura magnis &
fortibus muhisq) mufculis cxtcnfionan concrcdidit,quos lani
cum Galoii ordinc fcruaturus, qucm ad caicem decimi quinti dcPartium ufti
cnitar perfcqui,
nanq) longL' inihi potior,
eft fccutus.Is &
cx aliorit diflcflionis proccrii fuffragio magis dclcri-
ptus apparct,quam is quo coxx articuli mufcuios in (ccundo dc Adminiftrandis fcdionibiis
d 9tJ&.rT.i
Pnntns JS- . aoareditur.' Pnmus itacf iploru fub fumma cutccofiftit, alierius latcris natcm prxcipuccftor fjt.M. 10«.
mur motwn' mans.° Exoriturcnimlato5Cadmoduracarnofoprincipio,cx' totafpinccofHs iliumpoflc, h ^ tjbtt.it
rium.
riori partc, qux ucrfusos facrum magis eminct,ddndcetiam fpinx fupcrioris rcgionis portio- k,l.
ncm quoquc luo cxortuapprxhcndit. Infimam autcm fuicxortus partcm a coccygis offis & in
c Ofts cir'
amtfcyipti'
fimi olfls iacripoftcriori fedc aflumit : in qua ctiam lcde unius latcris mufculus, mulculo altc- CliCl:! fYtfJ
rius latcris contiguus uifitur.Exhis ilium oflis fpinx fcdibus, fiao onc,& coccygis oflc & mu CX Z ft.Ct^.
lt,l,.,.
fculusuclutcxfcinicirculo pronatus,incorporis!amsnonihilobliquedcorfuinproreptat,to
d c>t.i.m.
ticoxcndicisarticulofupcrucflus. Vbiucroarticulo inftcrnitur,' gracilioranguftiorqjtan-
''
c .;}td.ttbm
lib.iStdciil
16 fub fupcriorieius proccflLis apicc nonnihilucrfus antcrioramolitur: hinc dcorfuminpoftc- T.
rioramodicedcfccndcnSj&maCTnam candcmqiualidamfuitcndinis^^portioncm^in proccflus
eiusradiccm,longaIincafccundumfemorispoftcriorain(crens. " Secundusmagnacxpartc uerflts «.
miirmoum'
tiUff!.
'
primo fcmoris mufculo fubftratus,ab antcriori fupcrioriq! oflis ilium fpinxrcgionelato quo- t.t.y.^t.tb.
jnitium no mutuauit. Vcr-um hac tantum fcdc fccundus mufculus non cotcntus,ab ilium oftis M.
(.(.ri.
l9
dorfo,ubiprimus mufculusab oflc primum abfccdit,fubiIIoquo9 enafcitur.adcouthuius
k Hkcolt'
quoque 'initium tanqtia cx femicirculo prodeat,poftcriori fua fcde,cti.i in exortu primo mufcu fcresii, lo
lo fubicclum. Ex liac offis ilium fcde dcorfum obliquc nonnihil ad latus defccndit, ut fenfim CtlttMAS
illtcrfc.
ardior rcdditus ,primuin mufcuIumtotusfubcat,articulum quoquc coxendicis integens: c lO ttt.IliX. i
cuius rcgionc in mcmbrannim,fcd ualidum tcndincm ccffat,qui elatiori magni fcmoris pro- m 10 td.y.
ceffus parti implantatur; " antcriorem quoqueproccfliis rcgioncm aliquantulum comprchcn n zft.ci.y3
dens, laiamcp &
tranfucrfam infcrtioncm (fi cum primo confcratur ) ir.olitus. Qtium itaquc
Ub.x V.
"""^
f""^-"' '^PfWS fecimdomufcuIo/JnitmmcJuccnsab-' externis dnmflionbus offis iliumdor &
^|;;,f''^;''^'"bMdcoxendJcisbfl.snomenprimu^ idtert.,
i^fiJp mufculi m.tmmll,
%lLt S^''""
^ ^"1'circi.lare cft, & ut duorum primorum princip.a carneum , aMunV^
mfusi.i. 1 ra^terea Iioc ..i pr.ora mod.ce deorfum procedens, coxendicis
articuli
liaamento fibrof,,' '
./i.«..P
"cx,busha'.-et:&ardtiusquoq;redd.tt.m,inIatumrobuftum^pcefl-at'tendmemquima,ori
ta^o"s Proccflu. expanfus, antcriori ipfius part/.atqueadeo
t u ta.:. apici innafcitur, H.c .riufeulus
'
«..84...
f,f^^'''''"°" f
""Iquam pr;rter quatuor oflis ficri olfi cognouifli uidctur,
In Iibris cmm de
nulla prorfus coc-
cyg,s ollis tacla .nc.itionc ac pro.ndc ab ofll- facro hunc
: mufculu.n imbi prod/re fcr/pfit
1,1 l.bns at.tcmdc Admin,ftrand,s feffionibus
itaosfacrum cognouit,qucmad,iiodum,nli-
bro de Oflibus id enarratur ut fal/cet tr.bus tani.'.m ucrtebris
Galenus /d conformatum ar-
bitrai-ctur, &
tna ofla h/s tnbus uertebris prox/me fub/cfta coccyx
os appellaret:/nterim qua.
mor illorum o fl,cuIorum,qux nos ita uoca,ida dux/.nus, nullam fac/cis
mciuonem, quum
&
non ab ,llis, Icd a quarto, qu/nto fato ofli.s facri oflibus h/c quartus
mufculus pr/nc/p/um
..,,5f.i. mutuctur. Qu. .nodo fubfequ/turmulculus,aut unius,autduorum,auttriumct.aniuice
n
'^"'q';!'^ "''",'" ent,referripoicrit.Eft .la.iquemufculus
,.V,"Vs P''°"' ifte,cuiusdum t.b.a: .notorcs
enari-arem^lupcrius mem,n,, ipfiim qui.,m,T. Galcn/mufculum
hc.5:c.,o ibidcii appellans Sub" tri
,...cr. buscnimpofter/onbuscap.tibus^quaracoxcndicisoflisappcndiccpronata tcrtium
quar
?..t.6... mm,& qmiimmmufcuIos tib.am moucntcsconftituebant,' quartumciput confiftit'qt.od
'^"'^'"°°''^<^'''^'''ii'''osiTcenfcrcm,dclcr,ptumeft.Atotaigiturappcndicis''fede,tribi,sd,d/s
,^.«p. ampo!tcr.onbuscapitibus,ionocc.ipata,adpub/sofl;sufqucrcgioncmqua/^^
\^tib
'^°'"'"'""''=«= "'1'^ habewr, pr/nc.piu.n ducit .nufculus
21 amplus /nlignisq!, &,ut t-.ncl dicam
tot"iscorpoi-.s
co.itrouerfiam molc .naximus. Hocprincip/u.ii
cit.-a
c«WB«wi fecuiidmnciusappcv
fig.\,..,. d,c.s anipl.tudincm prod/cns,cxa(ftecanicum u/fitu.-,ea ta.itum '
partccxccpta qux tribus
,f .zw.A
coiiimcmorat/s t/b/a: mufculortl capit.bus prox.mefucccdit.
Ha:c enimncruealdmodum&
ualida pofterion fedc cx/ftit,fed /ntcriia fcde, ut &
totus mufculuscarnca,fim/l/teracrcl/-
quus mufcul/ cxortus, confp/citur. Mufculusiftc eiufinodi cnatus
pr/ncipio,^ ftat/mparui
.../;
fcmoris procelTus radicem ad poftcriorem /pfius rcgioncm a.r.plcaitur
jo U ^^J-
•
m
'
fiinfli & pcculiaris raufculi uice ab omnibus mcrito habcrctur Nunc autcm
quum poitc,
.
obftabitdi
rior hxc parsadnatam continuam^ciufdcm mufculi aliamhabcatpartcm,nihil
ucr fis doflrina: modis,aut unum (uti nos hadcnus fccimus) uniiicrfum hunc mufculu
appcl
lare aut primum in duos illuin diftingucrc ui fcilicet iinus cflct, qui fcmoris
°
: intcrno capiti " n 2
lcndincmporrigat.alter ucro qui acut.c fcmoris lincnrimplantatur. Atquc ha;c unaelt iiv ^,^„
fcriptio, iftampofteriorcm partcmab antcriori diftingucns. Vcrum &
anteriorrurfus pars p Mcr »ct
c sub^
infcriptioncni quoquc obunct,non tamenadeomanifeftam,acmodo narratam.ucrumta- ^
lcm,cuius gratia hancpartcm induas portioncs , aut fiquis uclit, induos mufculos fubdi-
uiderc, intcorum fit. Huius nanquc antcrioris quinti mufculi partis portio, qux cnafcitur ab />,„^„rr„r
antcriori appcndicis oflis coxendicis fcde, qua; a pubis oflium commilTura ad infimam
uf m" cr i.
que coxcndicis partempertinct,abillaanterioris mulculipartisportionc,inlcriptionc qua-
dam dirimitur,qua: a rcliqua appcndicisfcdcufque ad poftcrioris partis mufculi totiusan^
teriorcm reoionem pronafcitur. Prxtcrca dux hx antcrioris partis portiones,non infcri^
ptionc imprcfl!ionc'uc folum diftinguuntur/cd ctiam fibraru ducm.ac itcm infcrtionc: qucm-
admodumctiam totius mufculi poftcrior pars abantcriori fibraruminfcrtionisq; occalione
diftcrt. ' Portio nanque antcrions partis, qux pubis oflium commifliirx
proxinia cft, admo r aiifa-it-
&
dum obliquas fcre tranfuerfas cxigit fibras, qux ab cxortu rctrorlum ad radiccm parui fe,
moris proccffus contcndunt,& lupcrioriparti acutxfcmoris lincx inferuntur. Rcliquaau-
tem antcrioris partis portio, qux ad infimammagis coxendicisoflis fcdcm principium du-
obliquas quidcm cxigit hbras, fcd propcmodum rcdas,
cit, &
inferiori afpcrx prominentisi^^
lincx fedi continuo implantatas Ac proindc aut mccum unum conftituitoin uno fcmore
.
,mniu.
^^^^^^ partemextenfionis autorcft,amploipfiusprincipio,& lato tcndine fcmurrcucllcns.
Bi uero clatiorcm duntaxat fui principrj partcm tetcndcrii, aut humiliorcm, non quidcm in
neutrum latus inclinantcm eftlciettcnfioncm, ucrum in hoc illuduc laiusucrgcnlcm.' Sc, t wtJ.i.
rior pars, redtis donata fibris, crus firmum ftabilit, ac icrrx aftigil,fcmur cxtcndcns.
Antcrio
ris autcm partis poftcrior portio, non minus id ipfum fuis fibris prxftat, cummodica tamcii
femoris ad inieriora adduftione. Aliiores uero ftbrx,qux ofli.s pubis^cartilagini uicinx funt, uWiMr!
autorcs cuadunt. Nunc enarratis quinque mufculis, flcflcnics opponuntur, qui illis paucio-
res funt,nciripe trestantum proprfj,quosfextum,feptimum&oftauum mcmorixconhr-
Staiti. mandx gratianumerabimus.' Sextus itaquciscft mufculus,qucm dum dorfum moucntes 4Stt.8.+
, - niufculi
'''=''^^",^^'^«'"'^<^ mtcnfus laxatusue offis duritie uitiarctur.
Septimus cx tota in tciio. Srfmui,
f tlb t'l n°
u.,.,r.6,.
" o"isiliura '
rcgione tanquam cx femicirculoquoquecarnofamorigineaccipit,&
latohoc
yx.x+d. edudus principio, paulatim arflior craffiorcj; rcdditur, dcorfum
in priora corporis proce-
'^^"•'^' "^'"^ '^'"s principrj fibris tcrcs cfFormatur
mufculus, qui pcr altiorcm
, )fum coxcndicis' rcgioncmucflus,adhuc carnofus adminorcmfcmoris
j|p!l,k"k% procellum defccn-
N,o. dit, Vbiueroproceffiii uicinius appropinquat, in terctcmquoquecclTat'" tcndincm,quihu-
'
Imfdmfi. miliorieius proccffusparti,pra:di(ftonunctcndini proximus inferitur. Porroquahicmufcu
m ,5 fufc.^'
'"^ '""P'^''
':o>'^dicis offis clatiora deorfum tcndit, cauitatcm quoquc quodammodo finum, &
,„„,^. neuagabundusferatur,inofItobtinet. "Oftauusmufculusofcitantcrfccantibusfemurmo
.aiiSf^6.s.i uentium" quinti &maximitotius corporis mufculi portioccnfctur, cx
pubisoffccarncoam
Tltr^^""'.
P'°^'"'"° '" hominecnatus.Ex tota cnim offispubis linca,ab antcriori coxcndicis offis
ubu * acctabuli fcde ad offium pubis ufque commiffuram cxaiberante, mufculus
p 8 .
hic principium
crc. ducit,quodadpoflcrioraadmodumobliquedefccndens,a:queamplumtantifpcrancrua.
'^'"^' '^.""'^'^ brcui,fcd amplo, tcndine fcmoris offi" infrratur.
,
' Fit ucro ipfius infi-rtio e rcgione
hb ,f!cm.
dm X ,v fcmoris proccfTiis in intcrius femoris latus, oblique deorfum uerfus
P^'"'-" pofteriora tcn-
dens.Hicmufciilus in hominibus liuidum fe fpccfandum ofiert . at non
a;que,atqueincati-
'
'/ft 'i?°
1^^"^ ^'mxis, quibus mufculus ifte minor & non fimilitcr lato principio cnatus confpicitur.
'Tribus his mufculis ISIanira ut fimul fcmur flc(acrcnt,& introrfum ucrfus altcrum
r sij.e, t crus ad* Smi , j, q.
r, moucrcnt, commifit. Scxtus cnim.qucm fieftentium primum rcccnfuimus, furfum * '"«'""•
ualidefc-
murattrahit flcflitq!,ad intcriora id adigcns. Scptimus fimilitcrfcmurfurfumattoUcndofle
dit, &
paulo infignius fexto, uerfus interiora,admouet. Odauus modicefurfum .'cmur
con-
trahit,infirmxcp flcxionis autorccnfctur, ucrum adhucmagis fcptimo introrfum
ucllit.lta
profcclo utflciftentesS<: extendcntcs mufculos,duobus quoque rcliquis ad
intcriora exte.-
! 4 rioracp motibus, Natura prafccerit. Porro tribus flcftcntibus, mufculus qucm
intcr tibia; '
motorcs nonum enunicraui, aliquid auxili) fuppcditarc creditur. Non cnira adeo abfbnum
elT,& huncfccundario quum tibiam cxtendit,ad fcmoris flcxioncm accommodarc,quum
»i^.M.29 cxcoxendicis oflis '
tuberculo quopiam cnatus,rcda deorfumin priorcm tibix partcmex-
W.i s. currit. Verura qucmadmodum hunc fcmoris flcxioni opcm fcrrc arbitrarcmur,omnes ctiam
rcliquostibiammouentcs,qui excoxcndicis,aut pubis,autiIiumoflrin tibiam procurrunt
fecundario femorismotuumopificeseffe,merito(quamuisnonitarcde)affercrcmus.
Ca>
tcrum duoadhucfupcrfuntmufculifcmurcontorquentcs,quosinpra:fentifcrmonenonum
IKS.fi.T.i, ac dccimumnumcrabimus." NonusitaqueIiuidus,&,utca:tcri huiusarticuIi,carnofusui- Nom.
\J'2'S'-
''^'"'' ^ ^"fi-icrfim in extcriora protcfus,totum pubis oflis foramcn extcrius conteoit. De^
"
«.i/d'. inde per cxtcriorcm ^ ccruicis fcmoris fcdcm produdus, ualido fatis &
utcunquc arnplo ten
y tji.u. ,o dinc, infcrtionem molitur, in magni femoris proccffus ° finum, qui femoris ceruiccm & ca-
pntofflsco.xcndicisacctabuIumftibintrans,edircaorefpicit. 'Decimusinternamdi<flinu Bmmai.
zctfdm
fi
R. per foraminis fedcm occupat,nono loiigeualidior, & ob Natura: artificium accurate pcrpcn
t ,ot.i. i.ii
dcndus. Huius naiiquc principium exoritura tota" linea, qua: ab intcrna ilium offls fedc,
'«'f g!h.'
'^"^ primioffis facrioffistranfuerfo proceffuicommittitur,perinternamcoxcndicisoffis &C
i ifi.u.:c, pubis regioncm , ad pubis ufqueoflium commiffura; elatiorcm partcm protcnditur. Latum
iit.iH.N, hocdccimi mufculi principium, quod ueluti tribus lineis feuinfcriptionibusinfignitur,fi,
°' militer ut rcliquorum fere pra-fcntis articuli mufculorum capita,carnofumcft, cotamin- &
c iCu.T ct tcrnam offis pubis & offis coxcndicis fedcm occupans, liuidum^ apparens, fcnfim adco ' ar^
GcMrftoi (ftatur^utcius amplitudocoxendicisoffls' intcruaIlumnonuincat,quodintcracutum ipfius
d ''"f
c
'
% proccfluin, &
pofteriorcm fui appendicis fcdem habenir. Ad hoc enim interuallum, quod
(i... I tiT d, amplum finum fibi infculptum gerit, dccimus mufculus ' refle^ftitur extrorfum,magnum fc'
er/. nioris acccdcns proceflum Atque huncfane reflexum magna Conditoris induftriamufcU'
.
nono mufculo implantatum, Qyum itacptrcslios tcndincs, c|ui cxtcriori partc carircmob-
natam habcnt,intucberiSjfacile colliges hic Naturam dccimo mufculoroburadditum uo'
luiflc: ne fi carneusomnino cdet, in rcficxu Sc motu, olTis duritia comprcfiiis laccrarctiir,
Quinctiam finui Iigamcntum,lcu cralTa ualidaq; membrana obnalcitur, nc oflis contadus
mulculum in reflexu uitiaret. Ad hxc,Iigamcntum id lxucadmodum,&;: uilcido uniSuO'
fo9 humore oblitum efl, quo faciliormulculi ad fiiiumefliiccrcturcircumaiflus quod Na- ;
tura; ariificium in rotulis & cardinibus fedulo iniitamur, non lolum motum accclcrames,
uerum ut lcrius,qui reBcflitur funis , attritu corrumpatur ftudcntcs. Pra-tcrca ut lolo ro^
tute finui funem non commiitimus, lcd rotulaminirochlco autfurcuIa(necxfinuRinisla
CdrntitpBr- batur) firmamus,iia quoque Naturaoflium finunon contcnta, a fupcriori fiiius parte' u^ ianmtiu.
tionesJtatm
num,8<; ab inferiori altcrum cduxii mufculum.qui ambo una cum dccimo porrcifti illum ,
['"r''J,^^
Ku/c; ''''«™
quo minusfuafcdedeclinarci^aflcruant. Abacutocnimcoxcndicis oflis^ proccffu, carnct« cyurjm
cnafcitur mufculus, fupcriori parii dccimi mulculi ad ipfius ufque infcrtioncm adnatus. Dc, (< «.> r.g.
ri decimi mufculi ledi ad infcrtionem cxporrcctus Vtcrque cnim in finum niagni kmoris
,
tus ad lcmur ducitur, carnofam fubftaniiam a coxcndicis ofle cnalci obfci uaiuruscs,quafi
trcs illi tcndines incarncam a coxendicis oflepronatam fubftantiam,poft flcxumimmittC'
Qaotfimur rcntur, itaqj inuoluti ad magnum fcmoris proceflum contenderent. In tuo igiturcftarbitra-
KoHcnttsmif tu,aut hosmulculos, autcarneam molcm icndincs cxcipienicm dccimo iungerc, atquc iia
^"^cJnfiitm P''°P'''''^
femoris mufculos dcccm enumerare:aut fimauis,utrunque diftingues, duode &
cim recenlcbis. Rurfus fi quintum mufculum in tresdiuifcris,omncscrunt quatuordccim»
In noftro itaquciiumero dccimus una cumduobus illis gracilibus femur in poftcriora cir^
cumagit, nonusucr6inanteriora,nihiIo fccus quam fi baculum intcrduas manusextenfas
repo fi tu m, altcrnatim in priora&pofteriora duclismanibus circumuerieres. Nonusenim
& decimus manibus rclpondcnt, baculo autcm fcmur non inepte aflimilaucris.
o
DE HVHANI CORPOR.S FAER.CA L I B ER ri. 54,
t
'^"''"^
corporumundec,m^&duodec,i^a:tho,acLcrtcbrar,,m f
gSUs. ,
.ntcr,mfin.^fu, quodcduc,tu,vnfpefl,one.
Mox^clauum tranfuerfal
r^^^^^^^ ,.^e^
bfc<ftu,nufqt,ead,,,fet,oncm,qua:fimil,tcrfuopr,nc,p,olataeft,d,t,cllcs:obfLWs^^^^^^^^^
.ISU.t.
rca,nc nonum quoquc,mprudcnsad,mas
Duo qui adhuc fu,icrfi„ir ,„„r,
. 1
pubisoftadu,nucfic.&ftd,sfpeaarcsmufcu,os,di:mpt:Tum^^^^^^ cimi.
G,H.ii
crus,,,.quonb,ammouentesmufcuhadm,n,ft,-abas,ad,4numhabclfac,l^l-c
num,taquc& dcamum a pub,s oflc &coxcnd,c,s
abradcs,&,plorun
m^a!connc"t^^&
C
,or,s femor,s proeeftus finum, ac,.npla,uano,.e-cxam„.ab,s,
ncquaqua,n perf.
r.c,rsdcc,m,rcflc.xum,&quxadhu,uslateraund,q.nafc,tu,VWnula,lo6^^^
Tte ncWp
dccno .nufculo ad ,nll-rt,o,.cm ufquccxporrcdam. Ha-c
cni.n ci.ra co,por,s ,.oftr Op,fi
fo!crt,xlaudem hy,n,nunq. ,u,nqt,am
p,-xtcrgred,cr,s Qt,umhos fcn.ur c,rcumum ,u s Qucyunddm
.
q..eac>nA,iatomearduuseft)focl.aus.nteIligant,,iequumhunc(utiprofcd6dcbcmusom
ncs)profitcri,,ift,a,erint,fuosp,-a:ccptorcsim,tati,clcgLtift;mam
maxnnaiiiVprus^^^^^^^^^
co,nplecluntur,,iegl,gant:& folim,llis
tcr,n l,bcral,bus ftud,,s crud,tus
qu.qtl,fsmcd,ocrt
atra omnan prarccptoris ope,-am aftcquitur, fefctotos
dc-
dant;,Tiemores,quamturp.tcr,nleu,busGaIcnioperibuspcdcni,quifc£Galcn,coshodicap
f 4 pcllitant.
j44 . ANDREAE VESALli BRVXELLENSIS
pcllitaiit^rctralicrccogantur, quoticsiiifciSionis&corporispartitim mcntioncmGalcniTSM'
cidit. iiicidit autem crcbcrrime,ium quod diiTcclionibus mirifice oblcflabatur.tum quod mc-
dico in corporis quod fibi curandum proponitjmcntioncm fubinde fit,prorumpendum .
At
ShtUdlhw aoc' tendincmplanta:cutifubtcnfumaggrediamur,inquoinprimis.homoa fimia iniignitcr "''A^
dtffcrt.Ha;cnanqucpropriumquihuncproducattendinemexigitmufculum,ab cxtcrnife-
'm'dnul,fi ^^^^^^
7Jdiffmtt. moriscapitisradiccinpoftcriorifedccarnofoprincipioenatum,&C fub'' duobus mufculisoc
cultatum,qui ab infcrioribus fcmoris capitibus cnatijpromincntem in fura partcm effbrmarc,
atque in calcis os infcri dicentur. His itaque mufculis is fimii mufculus coopcrtus dcorfum
^ ^
carnofusfertur,' illiformapcrquamfimilis,quilatuminirianuproducittcndinem.Poftquam
uero ad mcdiam ufquc longitudinis tibix deiccndit.in gracilcm ccfllat tcndincm , qui duobus
illis mufculis non amplitis obtcflus,ad horum tendinis.qucm
ipfiproducunt, intcrnum latus
porrioitur,dccliuis ad pofteriorc calcis fcdem defcendcns,quac priuatim in caudatis fimijs.ut
& canibus,finum cxfculptu gcrit, quo hic tcndo non crrabundo duftu^tuto uchitur:calcis
fibi
atcjj in hoc Galcni dcfcriptione in primo de Adminiftrandis fcftionibus libro uarians, quod
a
in duas non dificindanir partcs,alteraquidcm calci infcrtus,altcrauero in latum tcndinc expli-
«
Calccm enim totus fuperat, & in pcdis plantam dilatcfcit, inufculo quem fccundum '4
''
catus .
quatuor digitorum articulos flcflcrc audies, obnatus, atque manifcftius in infcriorem quiiiq;
pcdis digitorum fedcin protcnfus,quam latus manus tendo digitos accedit . Dcindc ut
latus
ac quinque partcs difcrctum inferiori quinquc digitorum fcdi obnafceretur Ca:teriim uti
in , .
lo minus tamcn in hominis tibix poftcriori fcdc mufculuin rcponi audies , qui carnofo priiy
'
Itaitihus. CcipM L I X,
N I V E R s V M pcdcmpcrmdcaccxtrcmam manum
flcfl/mus, &cxtcrt Peis
d mus, &dcindcm Lucra Cquamuis nucrim
obla,nffim<!) duci iu,s .dc«
pIunum&d,hgcnn(T.m^ob crcbra qux/plls
t,o,ics<5 obfcruandorum mufcuIon,m
co,rt,ngu,uuu,ncra
bcrcBco. Qu, ucro art.cul.
a£
h s
mot.busfubm.n,ftrent.mpcd.solT;umc.arrat.onc,fupcr,oril,brono,i
ob.tcr pcrcurruuus.h.cautan pcdcm
n.oucnt,umnu,(a.loru,n nun.c
:" .™^^P°'^^"°^^^'b'^'idemoccup.u.bus,opport..nc.nchoab,tur
Pri -P-»
.uus.taqucarad,ccmta-,..fauor.s"
capit,su,.icoc.afciturpr,nc/p,o.fl,„odo,pfircont
° ,.u^
tatemfpcdlcs.fiautemfubftantiican.mriattcndcns,idp.-inc,p,.,,.idi,i,ic^'.nnn
!
;^;--qu.dcmf.,pcr.us.&.nag.s..,.tafemorismcd,umi,.;eriL-aIt;::
h,lcxter.us,pariom,.inomodo,quorcftumabdom,nismufculum '
cnafc, rctul,m',^s S,
u.^..
-o'-"=''^-pr.,.c,j3,ihui..smufcu!,parscar,.calata^,cft,&Mcorfump,otcnfa,pauloft^^^^^^^
"^>3™c"locu,.nTl,qua,n,t,,p.uteconfunditu,,quxc..aftcncrucaliu.daA;.,,e™rtucr^^^
dcorfu,nrcaapcrgenuart.cuIipoftcr.oradefee,.dc,.s,ualdeear,.cu,.,cranum^pcflir,ran
.... fculun. qu,forman.cxaft,(utf.cd.cam),uufcul, refcrt.
Pnulquan.ucri '
,.iulculus ftTadmc
d,um t.b.xIong,tud„i,s.a,n anguft.orrcdd,tus pcrti,.gat,carnofus cflc definit
r,or,s part,s amplitudinc tendmen, latum educt.in
cx fu-rlt &
cuius ,„cd,u,n al.quand...
mufcul. pars porr.g.tur. Atquc hic mufculus in intcrno
klhuc clr, ofa
latcre poftcrio.-i.s t,bia' led,s duc.tur <?
^™*'
--.,.extcrnoa..temlatcrcTecu,,dusmu(eulusconfiftit,qu,iImilLacpr,,nusrb«^^^^^^^^^
j.,,,,r,scnp.tecna£us,dcorlumfert..r,o.u,,icxpartcpr.mon,u(a,lofimilis.Cl..um
ucriutr.quca
.c/,..,. (cmo,-.scap,t.busdco,fumte,.du,.t,nonproculab
exortufcfe- contingunt,,,.uicem
fibro
he,-cntcs. At quo n,ag,s deorfu,., prorcpunt.co
ua!.d,.',s eonnafc.„itur, ut
iam tcndo
quemfi,,g..!.p,-oducu,.t
unusomnmofit.abutnfqjcnatus.nufculis.Intcriortamcn feunrl
mus mulculus non...h,! diut.us carncu.s,quam lecundus.dcorfun,
ducitur, quod i,. mufcuL
fis ctra co,ifcct.o,ic,u eft cu.dcntift.mum.Duo cni,., „. fura p,-oni„,entcs
mufculorr, uentrcs
carncxpartcsfuntpra:fentium,.u.fculoru,../u.-a.>magna,nmoIcmeffo.-mantium
Ta,doa.i
temabambobusmu(ct^isenatus,&pa..l6a,,guft,or redd,tus,in
caudatis fim.,s in poftcio.
rcn calcs fcden, ual,din„nc/n(cr.tur In homi,„bus ueri non
,nulto fub carnofa .nufculo.
, \,
™"(cde/ub.eclo cu.dam mufcu o adnafc.tur, qucm
' quartu.n /,.tc-rped.smotorcsrccen.
lcb.mus Atq..ch.cconne.xus adeo eft pert.,.ax,utnulla
„. ratione hunc tcndn.cm ad calccm
"'q"eaiub,cc-iomt.fcu!od..-/,ncrcqueas,&aflererccogar,s,abhoctc,.dine&quart,mufcu,
sr;^ "'^"'"™^''"P°ft/"°re,ncalc/sfcdem/nfcnum.Acpromdcet,amGaleno Lil.j^M
lucccn(cl3,s,du,nalios fect.on.s profeflircs falfo increpat,
qu6d duorum pr.morum mufculo
rum tcndines tcrtio cuidam tcndini commifccri, ncq.ie alteri .,011 coi.nexos /n calccn .nfcri
icr,plcr.,u. Hocnanqucuei-edchomi,.,busil!iprod,dcn.nt,parumfol,cti num tcdincs fc
^"^",^fi;i^1«ca!ciin,plantarcntur. '
Tcrtiusmufculus.llceft.qucmf.ipcnonCapitc tcndi' T»:i^
"cm.nfign.tcrgraclcmproduccrcd.ximus. Abcxternocnimfemoris
p.optcr oenu an.cu-
l.n.,<ic. lumcap,tctcrcscnafcturprincipiu,n,iainiamin ipfo exortu carneum
oracilc ^Ab onu ta&
"""" ''^P™™' d'latcfc.t,exa(fti mufculi uentrcm utcunquccrafl/ufculum rcferc.s •
I- r°," uermn'
mox(ubpop!,teuenter,ftc' grac,lefccns,fumm<; graeilcm tcnucm-quc
cducit tcndincm cui
qucmadmodum&mufcul,uentcr,fubduobus nupcr commcmoratis mufcul.s
oceultatus
^
& lupcr quartum expanfus,fcnfi,n obliqud
deorfumprorepit.quoufqucadintcrnumduo-
'•"']^Pnm°r"m'""(iuloi-um tcndinislatus c!abatur,ub//s quartomufculo
^ ua!,d,flImcco,v
•
mcpit. J crt.i mufculi tc.do hinc deorfu.n ad .nternu.n ufque
ne.t,
ca!cislatus£-rtur iux
poftcrioremcalcsfcdem ,pfi implanratus, ..onautem pedis plantam
ta
fub/cns /ll.us ,nu.
(cul. .nodo,que,n,nfimialatump!anta:tcndincm
cducc.-e prius rcccnfui. "
quam
'
a tibia: oITe procul abfccdit triangulam efformans cauitatcmjcuius bafis eft longitudo calcis cx ^ ^
qui fub quarto rcconditi,pofteriorem tibix rcgionem occupare diccntur. At(f ha:cca dcmum
Homcrus Achillcm in Hcfloris crurc funem iraiccifle, illumcp ad currum religa
cft cauitaSjCui
tum, circummocniaTroia; traxillccecinit. Qiiodctialanios, quum boucs auioucsiugularas
baculum tranfuerfim fub hoc tendinc tranfmitteiitcs. Porro
attollunt, imitari confpicimus,
quartus mufcuIusextcrnaIede,quaprimiduo illi incumbunt, admodum liuidus cft:qucmad
modum primus quoquc &iccundus , capotiffimum partc qua quartum refpiciun t mufcU'
&
lum.Intcrna ucro fedc quartus non admodum Iiuet,& ipfius eiiam tendo in antcriori ledelon^
giiis carniformi fubftaiia cnutritur, quam in poftcriori. Non cnim a finc carniformis mufculi
huius fubftantix, adcalccm ufquc infignc intcruallum in hominibus uifitur ; quamuis& id
quoquenotaiudignum fit.Infimiisueroeiiamquartus hicmufculus quodammodo carneus •
calci inferitur : quod Galcnus ammadiicrtcns, alios Anatomicos infimulat, quos hominum
cadaucra,non autcm cumipfoduntaxat fimiarum, fcdulofccuiftc^uclcxfjs coftaiquxpractcr
meritumillis aGaIcnoimponuntur,digno fanequiinierdum(nifiipfiusobftareiauioritas,&
quamiIIitribuimusfidcs)anobisnotarctur,cuiusq;etiamcrraia cnumcrarcniur:id^iuncpo
tiflimum^dum pro hominumAnatomc fuarum fimiarum hiftoriam,lccusacucteres illi,nobis
QuA/m. obtrudit. "'
Quintus pedem moucntium mufculus inpoftcriori etiam libia; fedelocatus,
fub" duobusmufculis adhuc occultatur, quos digitorum pcdis flexui famulari doccbimus.
Priufquam cnim quintusin confpcdlum ueniat, ° quaiuorcommcmoraiosiam pcdismufcu,
cum duobus illis digitorum ficxui fubleruicntibus adcmptos cfle conuenii. Qiiin- £ j^,,'
Ios,pariicr
tusnanque" liganientomembraneoproxime incumbil, quod iniotatibia: longitudincpor- f-ir-st
rec1um,tibia:oflifibuIam colligai. ''
Principium fiquidcm quinti mulculi aiibia^ofle^&fibu ''+«•
Ia,qua hxcofla inuiccm dchifccrc incipiuni, cxoritur,& ftaiim ab exortu carncum latumq; uifi '^[^
tur, cadem prorfus latiiudinc ad infcriorem ufquc tibix oflis appcndiccm progrcdicns Hac la . e.
tiiudincpra-lens mufculus pofteriorem illius mcmbranciligamcnii fcdcm magnam quocp & " '^"^
tibix oflis pofterioris regionis partcm intcgii, ligamcnto inlcrim,& intcrno fibulxlatcri adna.
p fj','^ ^
tus,ab ipfistp toio progrclfu,cxortus fui robur afcifccns. Cartcrum ilico atquc inferiorem ti-
' irrs.R.
quepcdis infcriora fubeunii. Subomnibusenim" mufculis inferiorem pedis fedcmoccupan „',j (^j
bus raalleolo proxiraum eft,quinti pedis raufculi tcndini,qucmadmodum ctiam paulo antedi '
'^Qp
xiraus, proprium ccnlctur. Rcliqua aute duo illis creata lunt rau{culis,qui quinto fupcrftrati
' (, „u.ch,
«S.rtM. extrcmadigitorumiiiia-nodiafleiftcrccomcmorabuntur. '
Sextuspedcmmoucntiirmufcu '>'•!
^"^''''
lusinantcriori tibix fcdclocatur,omniuhuius regionis anterior, &exa(fli mufculi formam
rcprcfcntans.' Enafciiurautcmabantcriori fcdecoarticulationis fibulxcumiibixoftrjabu- d,ub.t.
trifcpoflibuSj&communiillorum ligaracnto exortus fui portionemaflrumcns. Exortusiftc z-^f-A-t'
acuto incipit angulo, quiilico dilatatus mufculi ucntrem oftendit nonnihil latiorcra quam (''""^'
profundiorcm. Priufquara uero incdium longitudinis tibixfupcrat, lenfim arcfiaiur, muf & r
in tranfucrfum " ligamentum aiibixoflein fibulam pronatum fubit, fimulatquetranfuer/ & Y''ubji
fumid ligamentum fuperauit, dcorfum inpcdis iiiterioradcfcendensjmodicepatcnti finuin t4.a.aKtji
tarfi
,
mternbia:mufcuIosantcnorc.,.„equepoftcriore rcc^^^^^^
= U.ckl- l ^'^"dmcmcomonftratmtcrnafcdc.&abtcnbuscarncenutntum.Vb.ucrrr^I^^^^^^^^
utt.
-«^-"t--llomed,um.ong,tt,d|nisfibuI.fupcraui,totusexcarn.scficr
crcans tcndtncn,, qu,fe,rl„r, obl.qu^rctrorfu.n
ucrfusfibuk- poftcrtora ^5^^
ampfius torum e.yernum fibui^latus ,^^ Non
.nteg^fcd nrufculitcldo iam„r poft
Z C
norrrcfleT
l.f »
excrnu,n,.allcok,mcx-ca,mcm,,udum.TrcI,,rqu
^PP^:^'^'^- If c"iad,t,l„cl„,um proprium &:tra,rfuerfum quo<5 "hgamentnob Lcns
, ,11 1 cndo ,ta^ hoe i,gan,c,uo ,nuolutus, quod k fibula „r caiccn taluml;, proccdit,
pr,ora uerlus pcd.s plantam ductur, adeo ^^0^11™^
fan,? .nflc.xus, ut in rad,cc,;r pcd,, oife
nf aTu
quodpo!i,c,prx,acet,quod;f mcxterno ,pfiuslatcrc'procclIum
obt„,cleu, fcpt,,n, hu ^
-"fi^'''^cndoaptc,mpantetur.Ai.quandotamcnnon,nhocped,,osfepim^^
'"° ''^' ^'^-"d^ccn pcd,i " oIT,s med,u,n
d.gitu,; fufR,lac,rtis. c^m
» ...i. S
Natura„onob,tcr ncque negI,gcntcrobl.quum huius
tenduri^ duc1u,nmol,tur fcd
ncm pcd,s ,mcnora lubcuntcn inter offa mui-eulos ,end>
& ped.s ,nfer,ora
oecupantc;, med,um
o;..M ^edux.t,,rc fiforte,ntercutcm&,nuicuIos,llumduxiiTct,tendo
.pie iurfinn contr^^ftu.
^"'°^>''P'^"ai°catoscopri,nerc.&:quom,nusil,o poffintfl,ngimunerc,obftacuIo
m^
:::::: ^fltr
^
do bicornis redditur, duplici infcrtionc dido ofli implantatus.Ncquccft,quod quifpiam Ga 6m Id.f. llfXfil.S.,
bitrctur.Hominibus cnimad cum qucm fcripfi modum fcxtus mulculus habct,alitcr fane
quam in caudatis fimijs obfcruatur. no cnim in his tantum duplcx tcndo uifitur,ucrijm ctiam
duofuntmufculi admodumconfpicui,quorumantcriorpoftcriorcminorcft,amboinpcdi)
ospoUiciprxpofitum implantati.Ca:tcrumquandohis(&fi adGalcnumintcIIigcndumiu.
uent)non admodum concinne fcrmoncraucraenarrantcm intcrpcllimus," nonummulcu- tt A.ld. n
iVoajM. lumiam prxdiflis addamus qucm quis proprium pcr fcmufculum rcccnfcrc potcrit, alius
.
j!. : llixtdt
•f.
iranlucrfum
extcrno ipfius latcrc cnafcitur.Qua: dcorfum dutfta in tcndincm dcgcncrat, qui '
5 t.f./. i
dioitum fuEfulcicnti infcrit, non procul ab cius oflis fupcriori fcde,qua imitanti tefifcram ofli al
5 4fJ.£/?i
lum numcro ab cxtcnfionis opificc diftingucrc, illum^ nonum iiufculum cnumerarc, ut haflc
l^oum mu- cnumcrati noucin ccnfcantur pedis moiibus famulanics. Primus iiaquc, &
fccundus,&:
fcde lo cati
quartus, qui furam fcu tibia: ucntrcm prxcipue cfForm.^l,atquc in poftcriori tibia: t i;ti.r,.
'da°Z"Lnui '
Calccmcniinfurfum inpofteriorairahuni,pcdcmcptcrrxfirmant,fcuinpoftcrioradeorfum
reflcctunt.atquc his " quintus fuppctias fcri, pcdcm quoquc lerra: admoucns,
intcrdum ut &
fummis tantum digitis crigi qucamus, in poftcriora ducens. Nccj cft quod magnopcre illius
E.
id addendum prorfus crit, cum obliquo & in intcrnu latus,pcdis motui fuppetiasfcrrc,qucm
adinodum & prxdifti quocf faciun t:prout hi illiuc foli, aut tcndantur,aullaxcntur,qucmad,
modumdc brachialis motoribusdiifiumcft. Cxtcriim ' fextus unacum° fcptimo," oflauo y 3 fd.r.
Z6ta.t..
nono conirari-j motus,quum fimul icnduniur,duces fiint pedem cnim furfum ad tibix
.
d 6 td.r,
antcriora fleclirt, motu fane no xque ati^ poftcriores digno &C ualido. Si ucro allcrnatim cum b 4td.i2.
poftci-iorc libix fedcra occupatibus mufculis cotrahuntur, in hoc illuduclatus pcdem agcnt.
at^ ita, qui flcxionis extcnfionisqi aulorcs funt,ctiam mo tus in latcra appofidflime obcunt,
ic I T I pcdisi^fdcmprorfusmoiibusaguntur.quibusquatuormanus
digitos duci rclatum eft. Pediscnim pollicis (qui duobus tantum ofifibus
donatur) primum inicrnodiii p.ari omnino raiionc cum primis rcliquo-
rum digitorum intcrno dij s fle(flitur,non autem ut in manu,oppofilo fle
I alijs digitis obduciiur. Atque hic primorum articulorum flcxus, aut
rcdus cft, aut in altcram partcm modice indinans, quemadmodum pri,
inosquatuormanus digiiorum articulosmoucridiximus. Sccundviau-
tcrapoilicis &
mtcrnodium, bi fccunda quoquc tcriiareliquorum digitorum intcrnodia,fim,
duntaxat acin ncutrum latusucrgenti donantur flcxioncac cxlcnfionc,nullointcrim
plici
proprioraotuin latus (qucmadmodum ncqucmanusdigiti)prxdita. quura inierimprima
inicrnodia &
adduftionis &
abducTtionis motum in pcde no minus quam in manu nancifcaii
tur. Cxtcrumuimotusdigitoriimanus &;pcdis parquodammodoeftratio,ita fcrectiam fi-
milis
—
DE HVMANl CORP.ORIS F A E R , C 'A LIBeR „. 54.
fcuH n,
/:.iY,Z.
fij^txb.x.
hutinsta
P^^bcns, m fccundi mternod,, rad.cemlmplantctur.
latefccns innafcatnr.
Huius ,mifct,Ii bcneficio fectindum
tot. offis ft, W.t ,dt
'°"g""*"'
iuxta
ctna nnr^Z,v
. ..... ttculum cum quam poffimus proxi.W ad cak .^
Sa
protScnt^^' S
U,S1 -™ % d.g.toru,r. mufculi.ternl
quatuor d.gttorum
po
^™*
xusoptficesfont Atquc hi
,0. non,npcd/sphntareponuntur.fcd,n ^,^^0
L^^^^^^^^ 1°'
JltHfi - at,,totam>lliusIo,igitud,nempe,Teptanr. '
'V''"'^ P°"'T'''"
Suiitnorrohi
t,ummu(iu,o,qui (|^a,ri conftLenLm
max^mu^^ft^lir fi,C I^Z:^:^
d,s ,mifculo inctmibcrediximus. Vtucroeandemcum ^
t
,
»
- °
..4.-.»
g^'^™W'"''J'^P"-™'t,pcd,sinfenoraobl,qu^fubit,&inter^llosaii'a ,?r, n^
^ ^-'f l,ciadduceredice,itur,&>- eosqui pnmtim
d,g,toru,^mt noSmX^^^^^
, ,,,,, V. pvopcmodum adpoll,cem contcndcns.A praScnti c.ii^
tendm^^^^^
.....^ t,uncuIad,ffund,tu,,qu.aliquot' teiidinibLcms^^^^^r^^^^^^^^^
' que una cum illis tcndinibus ad tertii i.idicis
&
auafi ad mrd, ^
aux,l,atur.Rel,quaautemtcndm,sfc:u,ididi;Smo,^^^^^^^
T '^°.'^'™^«tur,at,
ual,dilT™aeft)adpol.iccmundix,musob,,qSeperferrr:a~^^
nem tra,ifucrfo l,ga,ne,ito exccptus,in fccuiid, poll,c,s
i,iter,\od,, ,o,ig,tudiC l«a ^^^^^^^^^^
'«-Vlantatur,eiusi,iternod,,flexion,sautor.^TcTtiusmu,culus,qu?qu,ntopcdf^^^^^^^^^
"
in!tcrnitin-,panprorfusrat,onecumfecundod,g.torummufculoin
' pifteriori
porr,g,turad..rternummag.slatus,qua,i,ft-cundus,refp,c,-cns.lo.ige^cn.m^maa^^^^^^^^^^
t,b,S
'
fi quanifibu!:cmnititur afumautemadcalcem fer.^ defce,id.t,arque adhuc lams confp
citur ab„itenio,pfius latcre tcretempromittendinem, cuipccul.ar^m '
„,4.... ft;nrl.gamentu.. Natu.-a fabrefec/t, in
fi.ium
mcd.o duorum qu/ h.c quoquc habe.itur
& tranW
um
r.4/ I ^f'
ma.,s.'"t"" T' '"~^S- l-fbicflus , & cum illo X liter^ im c.ic i ftor
becund,en,mmufcu,/tendoabcxter/or.bus mtrorfumoWtqu^ in antc^io a f rtu
crt.,at,tcmte.ido qt,odam.irodo ab
i.itcrioribus extrorfum co,ite.?d,t,ob
.1 ph I id>
P='"^'''°7'"'^^"'^ditcndi.rcdecunat.mco.iftitu.tur. Tcrti, mufcul/
4!.. '^°'^'"°dolubintra,is,mod,c^ tendo pc^d.s ant p .1
dilatatur.aci quatuor al.os tcndmcs
diacr.tur fi, . , j
M/./..--'-q-tuord.g.torumcxcurrentcs,.,,isquemaiius\endin.busrefpo.il-.it^
->,nfi,.t,. qtiatuordigitorumarticulumtnflcdtunt. Sub pnmi
cnira mufculi tendin.bus occui"
digitor um
if9 ANDREAE VESALII ERVXELLENSIS
digitorumradicesfubeuntjUnacum' primimufculi tcrtdinibustranfuerfo'Iigamcnto,utiu i^u^ ; J
manu quoque obdufli. Vtucro adtertiuin ufcp internodium prorepcrcnt ,pnmi mufcu-
li tendincs feiflionc pcr longum diuifos pcrmeant &latiores redditi, tcriij internodii lon-
:
tendinc nihil porrigi fcd hunc totum in polliccm abfumi conlpicics Atque ita fane ircs di-
, .
ZiS t icAd'cuoluit,atcp fi retfle ipfius fenla tene t, illu fibi haud conformia diccre , libros ip fius hlc quocp &
mi.fcilio. uitiatos efl^e intelligit,auide expefiare, quamobrcm a Galcno diflentiam . Cui in pracfeniiaa'
liudnihiladdituefleuelim.quam ueriiTimamehadenus de pedis digitorum mufculis inho'
minibuscnarrauifi&,&Galeniloca(utiamaudies)uix fimrjsconucnire. Viiiaque nuncpra!'
tercam funflioncm , quam cum manus digiiorum mufculis communcm cfl^ cenfui,quum fe-
cundus mufculus fecundi pollicis internodij flcxus autorponerclur,nulla primi articuli,quod (
14 (Aa..
ad flcxum attinct , faflamentione : quemadmodum terii) mufculi bcncficio lertium reliquo.
rum digitorum intcrnodium moueri iam antea fcripfi. Quuminierim ex Galcni ierttcniia
primosetiamarticulosduobuspofterioribusmufculis fle<Si,di(fi:umcn^ oportucrai. Arbi'
traiur cnim Galcnus, candem hic atquein manu horum mufculorumfunflioncm eflt. Imo
cxacfte in fccundo de Adminiftrandis lccflionibus fuum ipfius pcrpendens placitum,quo Iranf
licrforumligamcntorumopeprimosmanus digitorumarticulos flcdi innuerat; dixii abillis
quiicrtio digitorumintcrnodio inferunturinpcdc,nofolumteriiosprimos9articulos inflc'
xionein duci,ucrum primum,fccundum &
tcrtium iniernodiir ipforum opc flcdi . quod fane
ncccffiim cflet^fi modo tranfuerfi ligamenli ui tendirtcs illa quibus taniu incubunt , ofla moue-
rcdortarcmus.AtiianonfuflicccraiadhucilIis"tendinibus,quosnostertiuinternodiiiflcd:c- „,^tj,j^
rcdiximus,aGaleno infigneilludflciftedimunusaffiribi, quinetiam°primummufculum,qui 0 1414.3.
^uomoiomfi
^^^^ ^^- Jq.^ fempcr modo pcrmilceri
lllCCi tradidii,nc forte quis meipfius dogmata nimis pcrfun
VIMS ]£ liaocat, ^ o- -- - ri- r ii. — nn
.........
, •
dus quocj! &C tertius in tibia eode modo fimrjs atcf hominibus coUocantur quu lame tendinc
.
cduciit,no ex altero latcrc illii promijt,{ed ca^tcroru mufculoru modo coardati illii cmitiunt.
quod ciiairt fimiarii quiuto pedemoucnliij raufculo ufu uenit Deinde tendines quocp . pedis
planta ut in hominib.fubeunl,& ubi X litcrx inftar inledione moliuntur,fecundi mufculi tcn
do tcrtdini tcrtrj mufculiprorfuspcrmifcef,atcpexambobus unusquodamodo confiirgit len
do,a quo traiifuerfim portiunculaad pollicc fcrtur,illi prorliis fimilis qua in caudataru fimia-
rii manu a tcrtdine indicc accedente,in uola: medio ad polliceferri retulimus.Reliquaucrb hu-
ius pcrmixtionis pars in quatuor tcndincs diuiditur,eam poriionc qua:- pollici exporrigit mo'
lc uincctes.hi ut in homine fub primi mufculi lendirtibus dedufli , tande latiorcs rcdditi tcriio
MurcuU pri intcrnodio infcriitur. '"Mufculiprimosdigitorumpcdisariiculosfleiftcntcs.irthomineillis
^^fjf'^
^''^
''^'P'"'"''^''"»
^ qui in cxtrcmamanu inter poftbrachialis ofla conduntur. uerum in pcde ^'^g tai.jiJ
Hci!mca"tr!
tiummujculu itaexatfteac in manudiftinguinequeurtt. Rudisenimindigefta^molesinplantacortlpicilur, a
iurumcTo fuc qua: ad amuffim carneacftj&fibris rcdis irttcrftincfla . deirtdefccurtdum pcdij longitudincm
ccimtcs.ac ic
clu(fla,& illius quoquc intcrualla oppIcns,in quincf digitorum radicem rmplarttatur,uirinque , jy; „
mmti. adprimiintcrnodijlatusuerfiisintcriorainfcriionemienians.Hancfane carncam molcm ex t.i,,,.
rJat '"^'^''"'^^'''''^"''''^^^'"''^^^'^'^«"'^''"slongit^dinimfcrimr.Huiusmufcuh
h .u.^.
w ncutru latus infignitcr ucrgcns extcndif.Ncq! alius cx tibia homin i in fupcriorc pollicis fcdc ,n
mtentur.Vcrum aliustotipcd,s(upcriorircgioi,ifccunduIongiiudini:obduftus
cxtcrnofu
hcio pollcx introrfum a ca-tcris digiiis abducitur In fimi)s adhuc unus eft a pcdi] ofl"e indi,
.
loco id corpus numcraueriSjtanium crunt decem & nouem . Rurfus proutid corpus,quod ^ ^ tii. n.i
polliccm & tres ipll proximos digitos iii extcrnum latus duccre dixi, in plurcs diflecueris , nu-
mcruni quocg augcbis,
ti ollls lacri cum fcxto quodammodo teres cnafcitur, atcp in acutum proceftum
coxcndicis of ^1"^'^"''"'
puihnlf.s jti-
f,fur^,|iiomninofimilis, quxfccundumcubitilongitudincmradiumulnxcolligat.fubftan- ''7" vi»
rdmcnoccu,
j.-^
g<r
(^l^j.jj |-o,-,(^at dcor£^
^.^.fpQ,., Jj-j^
" '
j^., [^^;^
mentoru fabrica rcdinauit.nam fi alioru ligamcn torli ritu fuptTcilijs connatu fuiflct, neutiquii
oblonoum fcinoris caput apte inoucripcrinifinct.Quod fancadamuflim fpcdabis, quum in-
tcr fccandum fcmora inuiccin adduccre,& rurfus abduccrc conaberis.IVTirum cnim dictu cft,
quam fcmoris capui antrorfum extra finum fcrtur,dum altcrius pedis calccm,ueluti pcrpendi
culi lincain,mcdio intcrioris latcris alterius pcdis adhibcmus;quod in illo pcdum fitu fieri ccr-
nimus,quum in chorcis notam,ci^uam bi?fimplicem uocant, hoccp figno.j7iindicant,cre(ili fin
gnnus.Adhxc,prxterquamquodcoxcndicisoflisfinusadmodum cauatuseft,aliudadhuc
lioamcntum orbiculatiin finus fupcrcilio adnafcitur,quod finuin adaugct^&corum ligamen
toruiniiaturxparticipat,quxcartilagincalunt.Veriiinidcauitatcm non folumaugct,fedeti5
incaufacft^curminusoffis fuperciiium in uchcmcntibus fcmoris motibus,quum fragile fit,
abruinpatur: fuacniin duritie ligamentuin impetui rcfiftit,& fua mollitie ccdens,cundem cxol.
uit.Porrq aliud coxendicisarticulopcculiarcligamcntum tcrcscft,&adc6durum,utcariila
'
oincus ncruus mcrito ab aliis appellatus fuerit . floc ex mcdio capitis fcinoris cnatum,non in
acctabuliccntruminfcritur,atinhuinilimamipfiusfcdcm,'^ ubiadcps,nonautcincartilago,fi-
nui oblinitur.Haud fecus quam Natura ad fupcriora priinas femoris lu.xationcs
fi futuras ine
tuiflet.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER II, ijj
tuifrct,quum corporis tnincus tot oiieribus grauatus , femoris
capiti tum pra^cipu j innititur
quum baiulos tot fope centenis libris onuftos inccdcre.atq) ita uicifflm uno pedi
infifterc ani'
"^,''"^"™"'*' " Ingcnuucr6artict,lo,pra:tcrcommunc l.gamcntum omn.bus
«fe«»: obduftum L,,.„„,.g,
™xS ^"'"'l'S'3l'aq"»damualidarobufta^rerumOpifexfabrefccit. quando cnmi quinquc nu dnicull.
v! funt
T,crc^. ^«^'^^''"^'''cgioncs.antenor.poftcrior.interior^cxtcrior.&mcdia.finaulispeculiareqiiip,
piamNaturaprajpofuit.Anterioriquidcm,quacmcmbrancoligamcntoprorfusdcftituitur
&tamcnrcgioadmodumfallax,&fummopcrelaboraturacft,' mola patcILiuc fimul
cumiL
lamcontincntibustcndinibusprxtcnditur;qua:quum abunde articulum
ftrinoat nullo hic
opuscratligamento,ncqfetiam(utdixi)membraneo,omncsarticulosambicntcrPoftcriorifi,
militcrlaboraturx.robuftumncruofumcpligamcntumprxponitur.quodcxmediapoftcrio
''"^'^''^g;°"<^°'''g''^""«P''^'">'-';<^«furfumfertur,&bifidum%
* .e'"
' •
po(teriori<edi,quamaximeilladchifcunt,implantatur.Ca:tcrummcdia; rcoioniduabu.snu,
pcr didis digniori maioricp cgcnti firmamcto,Naturaualidifl:imum
& cartiha.ncum largitur
7/;.".5. li'gamcntu,quod cx tota proniinctioriinter duos tibiar finus
parte enatum/cmoris poftcriori
'
«sfi af ^"'"'^'''^"'"^''"•^^'^'-•'^''"^''^'^erhajcomnia^pcculiarishuicarticulo^qucmadmodafupq
'""'' ''b'''' '''^'ipfi. cartilago ini]citur,qux
./if.... " duritia exquifiif cartilagini nonnihil ccdit^atq; cum
ligamcnto quippiam cSmunccxigit . Quantum ucro ad articuli gcnu fccuritatem ea cartilaoo
ualcat,illic quoq, diximus.nunc autcm m cxtcriori ipfius circumfcretia, qua quodammodo cx
ariicuIocminctiTiembraneisIigamentisexipfaprodc5tibus,fcmori&tibic collioari.additum
'"P- elTcuoluimus. ° Ligamcn fibulam
tibixiuxtagenuarticulum colligans,fo"rteqiiidcm cft, fcd
Li^i.fiua
ut iii aliorum oftlum commiiTuris^ab cxtcriori tantum parte oflium connexum
circudat. Qiia tAoirimm-
M.j. uero tibia fibulaqi inuiccin dchifcun t,pcr
p /i.
. totam ofltum longimdincm " lioamrntum mcmbra
qrtS.v ncumhabetur,illipar"quod in cubitorcpofitumcnccomcmorauimus.aiqiida tibix ofleiii
mas,T.
fibulamporrigitur,fibrisintcrte.xtumatibia;ofll-dcorfumobliqueinfibulam excurrcntibus.
Qiicmadmodum ucro conformaiione hoc tibia: ligamcntum cubiti ligamcnto rcfpondct,ita
etiaparcm cumilloufumpra:ftat.fibulamcnim tibixalligat.&interftit^ rituanteriorcs
tibiam
occupanics mufculos apofterioribus dirimit,illiscp quiipfiadnafcuntur.c.xortusrobur
porri
^^"^'^ ligamcntoru nonnulla pnus cxpofita fun t, tranfucrfa nimirum, qua; tcndinibus
Lr"'." ' P'J'i HgMl
' ^ '''''^'"^'"''"'"'•'^"^'''^'^daadoffiumcomifruramfimulfaciuntjaliaueroduntaxat
2,,. munimcn ""''"/'«'t/''"
ta qugda tcndinu,& neillic fuis finibus cxuroant,uincula cxiftunt.Sunt ucro tranfuerfa
pcdis
( K.t.Axi ligamenta.fiobiterconfiderctur, tria.'Primi5inantcrioritibia;fcdeadipfiuscumpcdearticu
'"™confiftit,at<5adtibixos &fibidamrcfcrtur:hocenimofIa connc(fht,& plurimos tendi,
tuih- '^z
tipuTlirir
tuorfuntligamciua cartilaginofa,cxquibii,snonnullain altoconduntur, aliaexteriusoflaanv
:
proptj/iii.
biunt,quaelimulomnia talumquatuor quibus fiimaiuroflibus conncfliint . Primumcxin^ rmii/fcdex-
ternis ;ali partibus,quibus intcrno mallcolo excipitur,origincm obtinet , & in tibix oflis par cfiiitm dctif 'i
lcni,qua: talumrclpicit,innafcitur,id os talo colligans. Sccundum cxtcrius eft, intcrioricp rc- f^rjtrPiilCHJ '(
pc',n:'\tx-
fpondct.fibulam talo ncftens. Tcrtii-imcartcrisrobuftius, &admoduminfignitcr cartilagi- pguriifilif '{
ncum,ab infcriori tali fcde propter ipfius ccruicis radicem,nimirum qua calci is commitiitur, cctcj.jtQ-
principium ducii,& calci intcr duas quibus talo coarticulatur,conimifluras innafciiur. Qiiar
luin tali caput oflinauiformi connciTtii.Ex talicnim ccruicis tcrmino origincmduccn.s,iam di
(So ofli in(critur,uniucrfum'queambitarticulum . Vcrum pra:tcr carttlaginea ha'c,iTiem'
braneum aliud ligamcntum omni cx parte calcis cum talo obducitur ariiculo, & ualiduni
quoquc aliud a tali ccruice in icficram imitans os implantatur Porro ligamcn calcis os hcic
.
rioritihice ft-
pant,(exnuincrodcl<:ripfimus. 'Primusquidem,quipedii odiponiccfuftincniiiiifcritur.'' Se 4 r. fjfc.
4 t.ib n. l .
haflcnus libi in antcriori tibix (cdchabentur. Aiage,tres cflc dona,ac"' quartu cnumcra,cuius n 6ta.i'.
opepollexextenditur." Quintusuero, quifibulxcxporrcflus^pcdisqiiiifcriorafiibiciis^in os 0 etd.-r.
pedii polliccluftcntansinleritur.°Sexiijaute,quiiamdiirtofuccubens,pcdij oflianteininimij p ij tah. V,
Qm inpeie. collocato iniplaiitatur.In infcriori pedis fcde'' ligamcntu primu fcfe oftcrt,lati tendinis uict ge-
q 14 t.t. 0.
©
i
qu, cxtotaexcar,i,t,b,a:offis-
fedeniembraneu uaI,dum^pIigamentuprodit,quodperti,.a
teromn,bus,nt,b,arcpofiusmufet,I,sobnafc,tur.&eor5fummasfupe,-he,^
&ueluf u,nct,I, ufun, prarftat, cu,us bcnefieio mufcul, in
fua fide no,, erran tes eont,nentu,
" -fa-,oribuscap,t,bus,- duoru,„ ,nuleulorrp
,1 P..^,-
p,al,bc,ab,s ''"r'
qtmspr,mosmpofter,o,-it,b,xfedediceba,noceurrere.h,ho,-umcap,ti„ud,t
.j t.6.«. lc';tioncal,udn,h,lcauendu,ncft,qua,nnccumcxterno,mifcuIo,tertii''
mufcuIicaDUtabex
tcrno fe,nor,s eap,te una ,mprude,,s ad,mas.
Illud enim eap,tulum opportu.nftJme
donec pnmos duos quarto eo ufque d,uul(er,s, ut fe,-uatur' r^..
a ,am a,npl,us co.nmuncna ,lloru,n tendi
.t.6»..„e,naquartod,frecarcn^
'i''°'^"^'-/'™.'^'f'-^^'|'''"^"^.^qu^rtoSnureulodeorfumuelles:atquc,deL
tant.fper fecer,s,du,nad q.,art, mufeul. ,nte,-num
Iatusper.,enias.h,ccn,mcuItelIorcut,ori
afubd,t,sadca^cen,ufqueeftd,fleeandus.Dei,.,pfiusinfertiota,,toaeeu,-ati^,scftanimadue.'
tenda,qua..toha.c.nho,n,nibusafim,ismagisuariat.Hoeuaq;acaIc,so(reIiberatopedem
mouenuumquartu,n,cV tonus ftuvTmaximummufeulum
fuoexorm I,bera,& utrufquead
0™
.pfius latus,qua fubd.tis ,ncu,nbit corporibus,
longam lecnonem ducito, qua: nie.nbraneum
id hgamentum ...uoluerum-ue d.u.dat, cu,us auxiho
mufeulos ,nu,cem cxterna fuperfice co,t
ned, d.x.m.^. S.q.,,de,n ,I.eo atque .nufeulum fu,s latecbus
r,,m,m e,-,t lum a fubd.us ad alcem ufque detrahere. Vt
& capitc libcraueris . promptiC
..ero
.
prol.icr,t ,Ilum proxi,neaboflJ:acutior,
accu,-at.^,s inrertio,,;m fpe&
nouacula frparare,&de.nftud,ofeexpendc,-c
nu.rt
ahqua tendi.us huius port.o latu.n in pede p,-oduceret
fortafl.s
lcmcl Galenus u,detur mnuere. 1 empeftiuum itaquc
tendincm. na,n ,d qiioque&
,^ u .
e. e,-,t,a " mufculo quatuor ^'^-^'^^-
dioito ru.n le
{nu. eu,idu.n,..ter.iodiumfleftente, ligamentum.IIud 'p"'"'^"-
abradercquodeootcndinisIa^Jinirrmo.
quSmid^^S™! '^^^'
.cre protul,.Deuide (edulo^ calcsofl^,^ mu(^ulus,lle
hberltur,
' externum lanisabduc,t,&ftat.,n,lle quipolliceniininternum
latus h ca-tcris dio,us amo. ^'"""fif''
uct,ut '"ufculusquatuordig,torumfecundumart,culumflcacnsfefcoftiratis&fcalr.snfrr
n v
l.berar,queat,acpoft.nodumadd.gitor.,mrad,cesdue,.Intendmumue,S,?s!din,ft^^
t,o.ie par, modo ut ,.i ma.iu hen prxecpimus,
, cultcllo exiguo tra.ifuerfu^n
dic,ito,-um liaa,
mcntumfeeundu.n ipfius
Iongitudincmd,uides,ac deindcqualiterfubd.tos
telidinestranf-
m,ttant,atque ,n fecundos articulos i,iferantur,fpeaabis,(l.c'}ionem
rurfus ad ribia: poftcriora
.4(..r. conferens. lamen.m ,.i poplite lat.ta.is mufculusadeopulchr^
oecurrit, ut ,pfius namram «
nonm,nusatqueego,IIamdefcnbe,-cpofl.,n,mtueriuaIeas,&:.ionofe.tanteranimaducrtcre
integru,n l,t num uel minnnum tib.a: flcxioni opitulari queat Ha:e inmitus,
.
illum h ocnu ar
ticulo l,bcrab,s:&nifiatticulu,n
adligamentor2,nfpcaionem fcruarepropofitG fit ,4,1
'''''"
pro
'^'''''^^'"^"•''''f^ff.quofmod.Ost.biam&pedempoftmodumpcrn-afles.AbM^^
.4 - ,g,tur, autrchdo ut lubetfemore,
.4
l,ga..ie.ita,longa
mufculCi fecundum pollicisfleflcns intc.-nod,S,
'
Qjf"'"f"^"'
rabi
tl„-.
o
''
i^S •
A N D R E AE VESALII BRV XEt 11, EN S I S
tur,ac pcculiari ipfius tranfucrfo ligameto longa fcflione diuifo,a J infcritoncm ufqp mufculus
illc ducctur, Cscterum iam opportunumcfl:, &
anteriorcs tibia; muiculos aggrcdi, atquc hic
omnium primum tranfiicrfum ligamcntumfcdioncpcr longum
' fa^^ta diuidcre conucnii.ln r i K.rf.
rum modo,ab cxortu hbcratum, ad infcrtioncm ufquc duccndum cl^ quod mcdiocri nt PiC- .
Beeimipur- gocio,!! uirinquc mufculi latera ab ipfi connatis cultello aut nouaculadiuifcris. Poft hunc to
"
'^'^"mtlum
fefcoftendiiquatuordigitoscxtendens 'mufculus, unacumportioncilla," quamnonum 1 4 tjt.r
"4f'"i'-n
Becimipiiu, pcdemmoucntium rccenfui.Vbihicatibialiberaiusad infcriioncmducTtuscriijisaggredic'
tur " qui polliccm extcndi t,qucm fimilitcr a tibia Iiberatum ad inieriioncm ducerc expcdit. Su ^ j ,,[, ,
Septimi o-sperfuni in tibia*^ duopedis motibusfamulanicsmufcuIi,quifibuIxcxporriguntur. Horum y 6ta.ta
feicmmoum, {^(ftio a " ligamcnti tranfucrfi iutcr calccm &
fibulam pofiiidiflcflioncinchoabitur^&deinde '^-
^ ^
tendinibus eleuatis, uniucrfum mufculorum corpus a fibula dirimeiur, ut poftmodum ipfo'
Deciimrerti rum infcTtioncm liquido uidcas, ac dcmum ' mufculos,quifupcriorempedisfcdcmoccupai, << 6 (40.11
digitoi moueit fuisprincipiis libcratos ad infcrtioncm perducas,atque iia uniucrfvmulculorum fabrica: una
nunc mccum fummaiu manum imponas, ac ligamciuorum qux adhuc reliqua funt naturam
LigdmeMa- fpcftcs. AK^horum omnium adminiftratio proprium nihil, aut peculiarc cxigit. Si enim iani
rmiidSucre- ligamentacx latcrcolTis Iacri,ubi quintum os lcxtocommittitur,prodeuniiainfpcxcris,una i lotat.?
Itjnorumdd ,
cum ' mcmbrana pubis oflis foramen occupante,intcgrumeritiIiumos a6cro,impctuab- ^'^
* ^
jm^perc,&; commiffuram ambicns ligamcn fimul cum cartilagincis ligamcntis intucri. Mox
mimfirmo.
j
ad coxendicis ariiculum accedcns , orbiculaiim illum ambicns ligamcntumacuiiori culicllo rf/i. 1 a.p
tranfuerfimdiuidito,atqucciuscrafntiem,fedpra:cipueorium&;infertionc,infpicito. SimO'
dofemur in cxtcriora modice duxcris,cxacctabuIo ipfiuscaputclabctur, & tercs' ligamcU' afig.cif
tum icfpcflandum exhibebit. Hoc tranfucrfim diflcfto, acciabulum accurate obfcruandum 4sP.
^
ueiiit,propter iam commemoraii ligamcnti infcrtioncm, &
id ligamentum quod finumaU' l||
fji.c4.tS
iam citra ullam fcclioncm ofFcri.Tranfucrfaomnia modo diffccla funi, aique iccirco fupcrcft * /''
duntaxat fibulam a tibia difrumpere,& ligamen ambo ofla colligans inquircreidein acuiiori
cultello fibulam a ialo,&pofl:modum a tibixoflc talumlibcrare. itacnim duo fele oftcrunt
tali ligamenta, cartilaginis fpecic donata. Duo autcm rcliqua difccs, fi cultcllo talum ab ofli:
ANDR.EAE VESALII-
BRVXELLENSrS. DE HVMANI CORPO^
RIS FABRICA LICER TERTIVS, aVO VENARVM ARTERIA,
rum^ pcr uniucrftim corpus fcrics dclcribitur , Si pcculiarcs ipfi
hgurSjquibuscoucniuiitCapitibusprxponuntur.
M,
""""^ ':'i"ata,£x: umucrlo corpori langumcm parics enutriturum una cum naturali fpiritu
modo fit) caliginofo detcrcns. Hxc unica pcculiari propriauc coftat tun
infigniter (fi quis
"
qua: colorc,ci-an;tie&
aftit'
,. r ..
forma, niembranis refpondet, fedalias ab illarum naturaplunmmu
di »™.
fcrcpat.Mcmbranananqucfimpicxacfimilarccorpusccnlctur,S.'omnicx partcquoinodo- ^""^V"
cunquedifccrpatur, pcrpctuo membrana-nomcn rctinct. Vcnxautcm
tunica,corpuscftin-
ftrumcntariuin,cxfimilaribuspartibus,fibrisuidciicct,coforinatuni. Qiicmadmodum cnim
mcinbranciinufcuiorumtcndine.s,fcre unicoflbrarumgenercintcxuntur,atquehacoccafio.-
nc non in fiinilarium, lcd inftrumcntanarum partium claircm rcponuntur,ita
uenx tunica
tripliciRbrarum gcncre conftituitur. I-luiuf nodi fibra; Grxcis iW.^ nuncupan tur,& fubftan ^'^"^ }"'
tia quidcm,forma,& colorcmufculorum hbrisrcfpodcnt.acrtioncautcm
plurimtim ab illis ua "tTpf^Pc
riant. Hxcnimcarncamufcuiorum fubftantiaobfita?,arbitrario:ilixucr6nulIacarncimpIi, '
diflx partes propri] nu tnmcnti rccrcnicn ta a fc abigunt. Ad hxc, prorfiis alia putatur
cibi po
lusq) in ucntricuIo,& foctus in utero, & urinxin ucfica,& fanguinis in ucnis,& Ipiritus in cor
1^9 AnBREAE VESALII BRVXELbENSIS
dcrctent;Ojqi.iamcafitcuius t)cncficiocor,ucntiiculus,uefica;,utcrusqpfainiIiare nutrimetum
fibi (cruant,&retincnt. Motus igiiur omnibus partibus propri], atque alrjs no fubminiftran
tcs infitapartibusduntaxjtuijCitra fibrarumopcmomninofiunt. Scd partcs quas aut attra-
<ftioncm,aut rctenticnem,autcxpulfioncmpariibusaliis,ucltotietiam corporiadminiftraiv
tcm&Tcommodam fubireneccflum eft,ad eam fundioncm fibras quafdam fibi ucndicant,
quarum auxilio iUam complent. Et qucmadmodum trcs fpecie fiint motus,ita quoque triplcx
cifj fiin-
Oio.
fibrarum genus a Natura conftrusTrum cft,re(Suin uidelicct, obliquum tranlucrfum. Acre^ &
daEquidemfibra^attraiTtioni conducunt,obliqua;auiciTi retentioni, tranfucrfa; cxpulfioni.
Rciflxcnimfunt,qua; (ccundum organilongitudincm expanduii
EA tur.Obliqua:autcm,qua;fecundumobliquumorganoobducun
tur. Atcj ha; circulares funt : fed quum in duplici fint diftcrcntia,
inuicemcontrariantur,ac fc mutuo X Iitcra;,aut potius duorum
inuiccmimplcxoruincirculorummododccuflatim intcrfecat,ita
commode quicquid organi cauitate compra:henditur, retinctcs.
Tranfuerfx fccuudum corporis latitudinem exaifte tranfucrfim
locantur,corpus9 orbiculatim, qucmadmodum obliqua:, ambi-
unt.quanquamintcrim tranfuerfx,circularcsorbicularesqipriua
timnuucupcntur. Difcctporro quiuis fibrarum naturam(fimo
dbmolcftiusduxcrithominchocfolo nomine agarcdi) quoties
uentriculus,autinteftinaalicuiusanimalismcnla; apponcntur, fi'
accnrdttus proponec.
unguibus ucntriculi & intcftiiiorum fibras inuicf m diucllcrc,cacp
corporanihilprxtcr certas quafdafibrasintcr fcordinc,&'prout
parti cx ufu erat,intcrtcxtas eftt, cxpcndcre haudgrauabitur. Idcm fpeflabit,dum bouis
ucfi-
cam,autanfcrum ingluuicm inflari intuebitur : quandoquidcm triplcxillud fibrarum ocnus
in diftentauefica manifcfto fcfc fpccflandum offcret. Contra fi mcmbranam aliquam, ut qux
coftas fuccingit,aut pcritonxum,in manus quis aflumpfcrit, Icui ncgotio difcct hanc fimplcx
V^cn^c covipo
fimilarecp corpuscflcomniexpartefibipar, nullisqjciufmodifibrisconformatij. Qiiumitacp
^fitioitii ufm.
uena (ut oratio undc difccflcrat refledatur) organum fit,uniucrfo corpori in fanguinis admi'
niftrationcutilitcrfubferuicns,NaturacorpusipfiusmcmbranciJ acfiftuteinftarcauum con
ftituit.ac ccrtis quibufdam fibris, non autcm ut forsfcrcbat intcrtcxuit, ijs ncmpc quas fangui
nis adn iftrationiutilcsforccognouit. Qiiamobrcm-quumfciretucniincccflario languincm
Vettdt Cdltd: por ad (c admifl"uram,re(ftas illi comunicauit fibras, quibus ucna
tto a dcxtro cordis
fanguincm in ipfius alliccrctcauitatc.Dcindcquia fanguinis
fittUdd iuguliiufcj:
cottfcettdcttSy^Uit ft
ad fubfequentem ucnx partcm tanquam pcr riuum propuL
Irartitji itt ttettdrit fioneopuscrat,tra(uerfis quoq; fibriscam donauit. Nc ucro
corpore tidturado
ftatim uniuerfus (anguis in proximam ucna: partcm citra mo
Sritt^ grdt^djlw
diofe fitixitrtut. St
ram cx alia aflumcretur propellcrcturuc, obliquas ctiam fi-
fitrtc ittteritti rdj bras uena; corpori implicuit. Ex tribus itaquc fibrarumgenc
moritm hic pdfiitit
ribus uenac corpus iiiftar albx mcmbranexqj (eu neruea; tu-
tthtrtlticdtorutit rd
tiottc expetis, hdttr
nicEC conflatum cft, diftcndi & rurfus (ut contcntx materiei
jrTcivtid cr ttctt^ portiotiB iti' appofite congruat) in fe collabi aptum Prxtcr han c pcculia-
.
nott pccul'arii te^rcc cdtiic uettiC rem tunicam,ucnaaliam fubindc affcifcit, plerilcp ctiam cor^
de.ittcdtiotti ^uitttt
uctite ttttti I
porispartibus communcm. Quandocunijenimuenx lon-
Cdbitis fitti ftihijctettdiC confer.tttilld ijuid
D^F,G,H,I,K,N,S,T,o- d indi go tramitc aliquo ducuntur,aut ofli, aut duriori cuipiam cor
cent perpetidens. pori incumbu t,au t alicubi fufpenduntur.tiim mcmbrana illis
Huiufmodi tunica ucnac pcr uniuerfum corpus indu.
ueluti aliapcculiaris tunica obtenditur.
untur,quoticsextrauifcusaliquod,autmufculicorpuseminent,necuifceri autmufculointe-
xuntur.Tunc cnim femper cx cotcrminis mcmbrauis alia quacdam tcnuis tunica ipfis obuol-
uitur,cum tutioris du^tus, tum ad uicinas partes firmioris ncxus gratia. Citerum uenx cor-
poribus quibufdara inlcrta;, ac in illis propagata:, hutulinodi tunica ncquaquani indiocnt,
quod abunde in illis corporibus firmcntur,quod^ ea mnica impcdimcnto cffet, quo minus
prompie fanguis cx ucnis fudarct,aut ut fanguis in ucnis collet^us,fubftan tia; alicuius uifccris
uim tardius experiretur.Ethacpotiflimtim rationcin nuUa corporis partc, ucnxncq! tcnuio-
rem adipifcuntur fuam pcculiarcm tunicam.nequein plurcs diftunduntur fobolcs,quam in ie
Vcttdrurtt ti >
coris fubftantia,qua; fuccum in ucnis contcntum in fanguinem mutatura, fiiis^ rccrcmen tis
Jui.
libcratura crat. Omncs uenas rationc priinaria ut fanguincm fingulis corporis partibus dcfc-
' figur
rant,rerum Opifcx procrcauit;quanquam quibufdam earum ramis,uc' porta; uenxpropagi
nibus
DE HVMANI COftPORrs FABRrCA treER III, jjsi
nibus,ad cibi in ucntriculo claborati ad iccons portas attraclionCjCeu ali^s
ad excrcmejitorum.
(ut' qux in rcnes fcorfuiri fanguincm dcfcrunc) rcpurgationem
fi.::U.l
abutatur,quas omnes fuo lo-
co commcmorabimus. Num
ucro ipfc(nc fanguis fruftra iiullam a ucnsc corpore claboratio- L<.
ncm fcnticns^per ucnas defiucrct)quandamfanguificationis uim uenis indiderit,
non adeo
prompte affcrtum uelim, etiamll' id omnibus conYcffum fit diffectionis
lixc uirtus uenis tribuitur,ea
proceribus. & fi fortaC
fis norubicundum parabit fanguincm.fed uena! corporis modo
album.fiquidem in omni naturali corporis noftri partium cococfiione,
concoaum neccffario
fibiconcoquentiscolorcm afcifcit.Verumiam icmpeftiuumerit,exquibus'nam
partibusar.
teriaiabricetur, perfequi.
arteria uocatur. Arieria: itacf fimiliter ac ueng mem tuniccCdc A (piidem loctimin
Qicdt,in quo potijsimum ea oc
braneo coftant corpore, coprimi ac in fe colIabi.Si currit tunicd, pdm drdnea: pUA (fUdk '
o
'
k,h.
&omentum excurrit. Secundacxgibbisiecoris.aututquibufdam uifum eft ex dcxtro cor
h }igurx6,
dis" finuorioincm fumcns,inreliquum corpus folis duntaxatcxceptispulmonibus,innumc- capitifrx
raramorum feric diipcnfatur. Tertia,edcxtro ctiam cordis linu nata, frequenti admodum po/it.!. cri
p.li.6C,D,
propagineinpuimoncsdigcritur.Verumhancuenam hocfibipeculiaritcruendicarcaudics.
E.
qubdarteriarumconftet' corpore,unde etiam arterialis uenanunctipabitur. 'Quartaabum, c pdtctint
bilico in iccur,ut fic dicam,producitur, acadfcctus nutritionem duntaxatanimali famulatur, crsfili.er
d a.ij.
ncquc hic ucnarumnumerorede habcripotcft, uixqj propriacircumfcriptioncdonatur.
in
i
fi.
cr 6 /i. /i. e
/.t -lis itaqucuenis reliquac omnes
quxin corporcoccurrunt originem mutuantur,cis9 con i,cr8/z.C,i
tim"a: lunt. Arterix autcranumcro binx cenfentur,' una quxex finiftro cordis finu origincm D.
Jiudtirttriic
C
capicns,iu uniucrfum corpus pncterquam in pulmones, difpergitur.'' Altcra cx codem cordis I
fi.
crf.il
B, C.
finupronata,in folos pulmones diftribuitur;qux quia uenx corpore conftat, uenalis arterix II,
ffi.Cap.
nomen obtinuit.Porrb ' duxarteria: ab umbilico fccunduraueficxlatera defccndentcs,ac fcc C/:.fi.tlb.i
gfig.capill
fur.quarcetiam propriarumartcriarumloco neutiquam recenfcndxueniunt.Cxtcrum fi fcc
iipr.tpofi'^
lus uxnx & arterix priuatim fibi aliquid uendicent, id fuis locis ubi fcctus uaforum tradetur ti. 0~ iojT.
hifi.cu.t,,
merc, ac fingularum enarrata diftributionc, iplarura ulura diuaricationis^rationera fubiun,
crc,fi.U.&
T^dturaitr' gere.Veruraquoniara fingulis corporis partibus artcriasucnascpdeduci oportiiit,nonnul- C, C.
tificAivtin UE. Ixautem partes procul ab horum uaforum initijs diftant, longeoptiraum fuit, ncque tot nU' iifi.lisK,
ucnx)
b
1
. -
o ,..-poplitcfv.'aliis
_
nonnullis corporis icdibus,propta-adiaccntium partium motus
numcrofam uaforum di- &
Itributioncm, eiulmodi fubftantiam diuifionibus intcrijci, in lirmonis
progrcfl'u oltcndam.
G.i.i. Subftantiaha?c comniuni nomincGrarcis ^«Ji*; & «')-«« dicitur,Latinis o|ans& glandula & 'GlMcoptf„t
S''*'^"^'"'"
' '^'^^ °'"''''" corporis partiii fumme imbccillis, ac fiuxionibiis impriirus obnoxia. ^-""'"'""'>
Tfifv
L crJ. '^^}"^ '^'^''" 'i'^':'!'^" partcs rcliquis uiliorcm corpori ufum prarft.Ttcs, cTtcris ualidiores clTc
.....if.u. iinodciecnsuinbuspra.-ditas&rccrcincntisc.vcipiendisaptiorcscrcari.Cxtcrumnonomnis G/.,„d„Lrum
«- huiufmod^corpons lubftantia,colorc, forma,nominc,duntia fibircfpodct.quxdacnim
^ mol
ft.a"' ''^'^''"'''''^"^''^r.&qucrdnxglandiformaprorfiisdiflimiliseft^qualiscaccnfcturi^qu "'ZsmT
maf.u.l. cipiograaliumii^ittftinorunonproculabinfcrioriorificioucntriculicxporrigitur^&ca qux
'k'a>- inclatioriinfcriorismcmbranxomcntircgioncfubiicntriculocofiftit.Hxcquiarubicudior.
PO"'''"''""' canibus,&mollior& uiidiq! fibi fimiLisuifitur.a carneGrxcis
1,4 fi.U. ''^'"1'
W>«ei«f SC
s,.„. Qux ucro in iugulo fub pcftoris ofli habciur.iam dic^ix propem odu
nuncupatur. '
mfdm dcsparatxfint.luisIocisabundcpcrfcquanhicenimfufieccritgIandescomcmorarcuafo^rum
'^''^''''"'^'"'^'^''^''^'^^^''^^'^"'''"^''^''""''^'^''«"^'"muafisprxfLint.uerumetia
..ITfi
'ik;/! ^'''"^''^"'"'^'^^'^'lispri-tcrcaidoncxcenfentur.qucniadmodumolandcsinmcfcntcriorcpofi
tx,& quxduodeno intcftino cxporrioitur,utintcftina lcnio humore imbuat. progcnitx a dif
'''^"'°'^'''''"P''°f'^'^°'''''"s':'^<^'l''r'W''- Alixrurfusreplendisfinibus &caui'tatibusetia funtac ^Jfi,:mfi,
mi<ft4
A. omnmm infimx,& fub auriumradiccconfiftunt,& quxaxil ""^*
coir^mod^r^ut ''qux in faucibus •i"«i'
mft„.l larum & inguinum cauitatcs infarciut. Qux autcm in mamillis " ^"'"^^
'
habenir,prxter'quam quod
'
.fi.hh^ lactigencrandofubfcruiunt.ctiamuaforumpartitioncsutcunquefirmantacroborant.Atde
' ' hisomnibus.uti pauloanteinnucbam.fuislocisaffiitim difleremus.orationeaduenarumfe'
riera nunc properanlc,
h V E N AE
j^j ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
VBN^B TORT^E ORTVS, ITSiySQJ^E
propii^imm fcrics, Cajjiit .
eic.
QJ^ I N Qy E his charaSleribus portic uence propagims indicantur,pcr iccoris
i
DB HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER '
III, j^.
^Sobolcsr.daafaiftrot
^<^''-''lfi£'''fl>uentricu!o,ubidorfoisinnititur,uerfo^
f''--l''yr^uf„^^^^^
?. lu''^hacfedeiuadorfoincuml.it,discpanuVuer6fr.fntis^
«.^. c, uentrrcu!! latus inantcriorc
ucntricuI.fcdcn.CiautcmrcUjuaprafcntfsuena^rcric notat
iu-'''fifrcoron..idorificiumamp!cxat>,r.Vmbra^ua!,ancucna,na!iauaexparteornaui^--
mus, hic ut m rdtpis ucnarum CT ««-«0™,« artcriarunup
deUncatiombus ucna- partem in
li'riorafinmagisrcconditadeduaamintcrp,guit,abi!!a^u.inpriorifaLterioriUc
oculisjubijcitur,autocu!isprropinquiorell. '
R P--'''Usuen^f'periusucntricu!iorificiumambientis,quifccundumc!atiora
d^''s^''frioriorificiofurcu!oscxhibctfobo!csctiamfatufic,pcntcsinproa^^^^^
rapofcriora^s ucntricubidijpergcns, ' ^
S Grandis utcunqucucna in infiriorcm omentimcmbranam
& colum inte/linum m£ uentriculo
exporr!£itur,numerofafobo!eprocurrcns.
Tfr Siniftritruncidiuaricatio,ublisiamIicncmcflacceffurus.
V Vcnula inftniftramfedem infirioris mcmbratt^ omcnti
dtfributa,cuius radiccm in intearafi^
^'^^'[''''dfihindcdefit^dttntaxatdelitteauitttus^ciusfiriHacpecuIiarifiottraM^^^
''dbibe,nuscxprimc,ttcsin^,aTttcna,,t,p^!icniexporrigitur,cSmottfn^^^^^^
tam.pra^fittsucrouenulaVinfignittir. ^ ,
j
'X.X Vetta ab illis qtice datiora Iicttispcttmt,infi,tiftrum uentriculi
lattis dijhcnfata.
Y Eiufnodietiam uctta !,ic,fia!cm titruiiquc JsT indicabat,infignitur.
Z, Vena ittfitttfrantfitttdiucntricuUfcdem pcrrcptans, mtdtas§
foboles ucntriculo ftipcrlori^,
ontcntintcmbranxofFcrens. ^
t,a,a,a His cl,araaeribtis ticttarum in licnisfiibfi-mtia diftributio
indicattir, adcS frequcns, ut licnis
imagittemfiicilc oflcndat.
t,b,b T'rit,tadextriporta,ticnartr,mciin,ncfentcriu,nfcrics.Hainmcfentcriumdsefl,euen,^du^
iufdatnmcfcraicceacmcdia-i^Iaaearnuncitpantur.
c V ettaco!oititeftiiioqiidreaocontintiat,ir,cxporrcaa.
d,d Vcttafiib reao prorcpctts inteflino indicatur,unicum rdmulis
inteRino inuence woorer.'
t ,i J
fiu digcfiis.
c,c Vcnti!arti„tfiobo!cs,rcaii,ttcjiimfincmamp!cxantcs.
'Prc^crhancfigtiracuiusmodi c!,a^
raacrum tndicem abfoltii, alice complures fiinto libro dcdicata:
,l„,c rcponipoficnt, miibus illa.
cxprinttmtur organaM fi<e portcffobolcs
diffunduntur.-prcecipticautcm !,ucj],caarcntfccun
da,tertia,fiarta,decima,duodeci,na,dccimaterti.i,deci,naquarta,dccima(i,iinta. Qiiinctiam
tl'ucntaxi,nijicit,figtiracx!,ortim!,brortimEpitomcftimpta,(]uamadpra:fintis!ibrica!ccm
\ in a!,a quadam in hocfubncaam, ut ucnarnm &artcriartim nttitua fcrics oculis obucrfire.-
tur. Qnottcfctittquc igitur in interiort Capitis contextus margincfimplex charaacr ponctur,
tllum adnudam qtiam htiic
Capitiprarpoftiitntisfiguram refir.reliquos autcm adcasfiguras ad
quastllosficaarc adtjcientus, acproindemanififlioris
doarina:aratiau!timam praficntis U
brifguram totius libri contcxtu notabitnus ,u!tifi,
fl 2 IN
'
gmmvn,
. ^ ^^^,
cw v.«ji.i
ceruiccmampIcxStcs acinfurculoscapillorilmodoprartcnucsdiducii^inuniuerlumuelicula:
dillrilu,
.iH^.o.
corpuseopaaocxciJrrm,quoin^albaadhxrcntcucoculitunica,uem.lasporrigicernimus.
^ii./,.:;:
a,L Pofthosaliquantoinfcrius abclatioriquoq;& antcrioriucnxcorporis fcde, ucrlus dextrum
Ai mcu- j^i^^,^ i^fy^ "
alius ponitur ramus,nupcr " commcmoratis
infignior, qui humilius tien d.,;^m,. /,
l,bu,nilmor:.
^^^,^^^^^.^^ ucntnculi porcioncm huic luxta dorfum
, proxiniam aliquoc ramitlis adit, s a.
ucnx caudcx deorlum
PorSLTdl nulla prorfus fobolc anteriorem ucntriculi fcdcm perrepcas. At porix
cinduo! manisprotcnfus poftquamhos difFudit ramos,' induosmaximosbiparcicur cruncos,quo, ir..f,riii„
propcmodum u. .» f, g.
^""'^7 (qucm & finifti-um dofinnx ftudio opportune nominabimus)
runtelacior
niucrfusinucntnculum,&omcntum.&quandamcoIiintcftiniScgioncm,qux^
licnem abfumitun Alter, qu. t».hum,lior & ^
humiliorem ucntriculi fedem fcrtur,dcindc&in
orandior eft.ac dcxter mcrito appcllabitur, totuspcne
in melenterium intcftina cxhauntur. &
duostruncos diltributionem
Abhuiusnanque dextrolatcreiuxtaipfam caudicisportx in
utcu,ique'.nfignisucnauenCriculoexporrigiturquxomcntimembranafupcr.onfuftulta,&J^^H.H
„t"SX produfla," cxiguas frequcntesc^ ucnulas certo ot
P^^^^ ^
^:i^P fub dcxtrauc,in-icul.fundi fcdc tranfucrfim
acniculatimuentriculodiuar.cat.qui&antcnorcm&poftenorctun-
W
prox.«un, o.
acquodammodo
^;,^^, ^^,f,,,^„_
ncnup^uM. jj^,;,^„.i|.^,,i,.^„i„„,„n,ult,fobolcaI.quouf^mtcrtexunt.Hxct.cnaubi admcdiamlundi
ucntriculi fcden^ proceftit.in quofdam cxiguos ramulos fi.i.tur° .ll.ucnx cot,guos,quam non
multoniftrcliquamfund.uentr.culircgioncmoccuparcaudies.Porroquemadmodumhxc
ucntriculo offert, ita quoquc .n.umicras „ z.
plur.mas ucnulas cx clatiori ipfius fcdefcr.at.m
mcmbranx oment. rcg.o.rcm diftund,t,,ll,s ^-^^ -
uc,-,a
numuulaouocamus,numerolaferic..npl.cat.Hxceniminteftinumadmed.ufcre.pfiuslon K.
ri
'"' corpori claroitur,ab elatiori fua fedc ' ucnam promit omnium ucntriculum adeuntium
fa
N.4./!-i'- cilecapaci(Iimani.Ha;cinferioriquoqucomcntimembranacontinctur,&obliqucl'urfumucr
'' '"'-'^''/^''^™'"'"t>""'''"'^"'°1"^ dorfoidinnititurprorcpens,moxin afccnfuhuic uentriculi
'Yd ''"'^' '^"'^^ communicatramoSjUtrinque fingulos^in hanc ucntriculi fedcm multis
f 0,0!
' etiam fureu
;i4.,i>-./i. lisdilpcrfos.Reliquiiuenxfurfumad'^ clatiusueiuriculiorilicium, per uentriculipofterio-
'~ '
Ub.s.a. raexporrcclumjad dextrum orifici] latus ad anteriora ipfius orifiei) emcr"it,& totam antcrio
"
/)P.
rcm lcdcm ambiens, lccundum fihiftrum eius latus dcnuo in poftcriora rctorquctur, ac ut fe- •
fu reda deorfum in ucntriculi corpus ramos gcniculatim oftcrcns, qui magnain uentriculi
(e-
dcmoccupant. Alupenoriautcmfcdc,ucna haEcramulosctiamdiftundit,icd cxiguos pror-
fus,&: in ftomachitcrminum,qua is uenn-iculo continuatur, cxcurrcntcs.Porro intcr
ca:tcras
Rip.14. propagines,abhacuenacorona;rituuentriculiclatiusorificiumfuccingentecxortas^ utcuiv
A/it sc
queinlignisucnaabipfapronafcitur, quaapoftcrioriuenn-iculi rcgioncfecundum dcxtrum
orificii latus antrorfum contcndit. Atque harcpropago a dextro cius ucna: latcre nata , iccun,
dum fuperiorem uentriculi fedcm,infcrius ucntriculi adit orificium,id frcqucntibus utcunque
ucnis amplexans,S<: in progreflugeniculatim ramos inpriorempoftcriorcmcp uentnculife-
Is.^fig. demfpargcns.lamcommcmoratxucna:totpropaginibusinuentriculumpcrtincnti,'aliarc.. .
Iih.s-r. fpondct,ab humiliori fcdc finiftri ucnarportj trunci prodicns,ac mferiori omcntimcmbranx
implicita, qua: non ita longeab initio in duos ramos plurimum ab inuicc difccdentcs biparti,
tur,ex quibus dcnuo quamplurcs furculi deorliim prorcpunt,& incoli intcftini partcin (qua;
inferioris mcmbranx omcnti bcncficio tanquam a mcfentcrio ad dorfum committitur) cxcur
rcntcs,& nonnullis propaginibus infcrti in parte infcrioris membranx omcnti,qux intcftinis
incumbit,acucIutiacolointel-linopronafcitur. Atquchxc qiudemdchominibusmchaifte'
nus dixiftc arbitrator nam a finiftro portx trunco nc minima quidcmfobolcs canibus ad co,
.
lum intcftinum digeritur, uti ctiam in ipfis colum intcftinum nulla cx partc omcnto allioatur,
- adeo utncque mirandum Citfi hacorationis fcricintcrdum a Galcni placiiis rcccdam,qui fimi InU.JeVe.
Ir' arum ucnas, uti ipfc ctiam ad Antifthcnem fcribit, cx profelTo docens, hominum ucnas non """'«s crar-
^ pcrfcquitur.Cxterumpoftquamfinifterportx truncus commcmoratas cduxitpropagincs,
^J'''™'''/"
"'r.T. adlicncmtranfucrfimacccdcnsjin"' duosramosfccatur, quirurfus inalios partiuntur,'atquc
" hidenuo in alios tantifper diriinuntur,quoufque numcro& ramoru feric in " cauam fimamue
m.i. licnis fcdcm rcifta linea fccundum totam lienis longitudincm inferiori membrana omcnti pcr-
0 <i,j,j.
pctuo fuffulti implatcntur,atque ° infinita fobole ucnulas oppidoquam gracilcs inuiccmcji im
plcxas.pcr uniucrfum lienis corpus digerant. Ab infimo raino, licnis infrriora pctcntc, priuf
p V.4/! quamfinifterportxtruncusinfrcqucntiflimasfobolesillasdi(pargatur,interdum'' tcnuisuc-
lib.;.J.
naprodit,quxinfiniftrain inferioris membranx omcntiledcmuno atquealtero furculodi,
qS. fpcnfaturfid^tunc potiftimuin,quandoprimus' maioris in humiliorcm oincntiincmbra-
nam pertincntis ucnx didudus anguftiorcft, quam ut commode uniucrfx mcmbranx inibi
ramoscommunicet.Prxtercaaramo quopiamcxillisqui ad fupcriorcinlicnis rcaionemrc^
?:,x.i4, punt,quum is iuxta lienem confiftit, '^uena exoritur,qux dcxtrorfiim lata, atquc onicnti mcm-
.ji-ii.i.g.
branafupcrioriintertexta, in cainucntriculi fcdcmpcrtingit, qux elatiori licnis fcdipropin^
quior uifitur.Hxcquandoq;,(cd rarius,inuentriculitunicasadc6cxcurrit,utnonadinodum
procul a finiftra fcde fuperioris orificij uentriculi diftct.quod autcm hxc ucna illud contigcrit,
nunquam. Ncqucctiam prxfcns ucna ab elatiflimo licncm adcuntm ramo promitur, fcd
tiidi
abilloqui ferehuicproximusefii.Qticmadinodumucrohxciuxtacininentiorclicnispartcm
prfii^^ipiumducit^fieamaiufculoramoimamlicnisfcdcmacccdcntc, ' aliacxurgituenautcun
'^'^'s^'
' qucinfigniamplitudinedonata.Hxcpcrindcatqucnupcr diftadextrorfuinrctorquctur,&:
'
teftinum dorfo alligat,porrigitur, at^ nunc diftis ucnrs in intcftina diftufis fimiliicr,in plurcs ^ .
^
deriuata furculos, cam coli rcgionem, qux a ucntriculi fin iftra fcdc ad rcclum ufqi in tcftinum p_
pertinct.adit. Intcromncs finiftri mcfcnterii ucnx ramos,' iinus infigni magnitudineintcr cd,d.jf..li.
'
duas fui mcfcntcrii membranas (qucadinodu cxtcri omncs rami) intcr[cxtLis,lccundum coli
• fine dcorfum fub rccro intcftino prorcpit, multas ucnulas cx liiperioriantaiori'uc ipfius fcdc
adcam intcftini partcm, qua porrigitur, dcpromcns. Prxfcnsramus quumadrcfli iiitcltini
exaxmum ufquccontcndit,non amplius recla fub intcftino dcducitur, lcd in pliircs utcunqi ^,,^
ramulos, fincm rccti intcftini orbiculatim ainpIciTtitur. Porro &.'fi frcqucntifii-
exilcs diftufus
mxfinttrium nuncdidorum dcxtri portxtrunci ramorum fobolcs,tamcn plurcs numcro-
fiorcscp in gracilia, quam cralTiora intcftina diftribui, cuiuis ex dift'cftioncobuium cft. Quo
cnimintcltinaucntriculifundofuntmagis continua,co pluribusucnaruinimplicanturfarcu
Iis,quoniacxil!ispIusfucciquamex fcduiicinioribus fitexugcndum. Qucmadmodumuero
nonullispriusenarratisucna; portxramis ^corporaquxdaglandulofaatcpadamuffim quo- g 4,;/;.ii,
dainmodo carnca attcndi circunduciqj diccbam, fic ctiain ramorum pcr mcfcntcrium ad uuc- ^"""j^^'^
L, 6 ilePl'
&
"'9 ''"^'Ti pcift^" ucnxnomcnad nos inanauit,ipfaqi (ui Galcnus tcftatur) a nonullis porta
cct, iccoris,abali}sianiirixappcIlatur,ueriiinnonnulIitotaucnamhocnomincdonarinoIunt,lcd
partem
:
tcreamagnc artcriCjqua c cordc pronafcif jtribuifle uidct. Dcin portx uena ab aliis ctia iecoris
nianusnuncupaf.>quodiccur caadclaborati in ucntriculo cibiattrafrioni; tanqinianuutatur.
Suiitquiladciiappcllct.quodluccusquirhccabintcftinisiccoridcfcrt.lac^fcuslIt.Porro ucnai Poni^ ,ir«:;
guiiiis defluxu pcr intcrualla laborantcni refecuiinus. Huic enim niinor,fcd durior licii fuit, &
iicna fub rcc^to intcftino cxcurrcns,poIlicis quafi crafliticm lupcrau it, coqs modo fanguinc tur,
gcbat,quo iainparturiciiiiumanimaliuinucnas utcruniamplexaiites,iiif giiitcram.plas diftcn
tasqicernimus. Verum hxcpaulolatius anobisrclataruntincpiftola,quadcxtr,T.axillarem in
lateraliinorbo (fi inodo dcxtrain aut finiftram fcces, quicquam intcrfit) apcricndain docui.ac
proindcnuncaducnxcauxfericmcftacccdcndum namportxucnam fccandiinodumad fi-
:
ncm Qiiinti libri rcijcicn duin duxi,in quo oinnium nutritionis gciicrationis'que organoriim
adininiftr.ationcin una pcrfcquar.
decimum qu.rrti libri Caput exhibebo. qw^ in ca uirilis corporis ma^nitudine ( quemadmodum
^ha:c uencc caua: !igura,c^ mufculorum cy oJ?iumfimul compaclorum tabulx 3 dcpinquntur,
(Juam huic papyro( quic re^^-alis md^-o dicitur}accommodamjore putaui. erhmficuipiampo
ilcauifimfiierit,eiufmodinudasuenarum,arteri.-irum,!:^neruorumicones aut ex proportione,
iit clariores reddantur,auqere(uti in mea Hpitomefiflum cernis) aut propter charta; anqu^
fliam,feupotius ob typo^raphorum fordes zj' auaritiamimminuere ,idunummoneo CT ro^qo
pitriter,ne quis hasftquras circumfcribens,aliam hominis imaqineillis adijciat: quemadmodum
D Caua- itetur orificiiim in dextritm cordisfinum pertinens. Optarim hic fediilo expendcres, uni^
iterfiam^j caua: delineationem acciirate contanplareris,canfderaturits aiine ucritis hoc orificiU
caiia:uena:principiiiueniatfcttucndum,aneacauccparsuhi CT* " inipfo catidicefcriptuni
cernis,0' ipf ueiiafecitndum iecoris poHeriora deorfimprorepit , ctiius etiamgratia in dex-'
triim Iatusincitruatttr,t.tntuinfilicet,quantum iecorisfedes , ctti cau.c caudex committitur, ad
dextrum latus duertebrarttm mcdio declinat.
3 Vena coronce modo cordis iafmamp!e&ns,ac deorfim per cordis fitbflantice exteriora ad
mucronemfurculos dfe deriucis,cr ^ufcmi^xJcu coronalis nuncupata. Hcec
ipfius ufqite
zryfiab
anteriorifdeorificij uence caua: hic oriri uideatitr , perpetito tamen quuinfOiiplcxfit^dpofe^
riorifede cius orificij pronafcitur,uti infeptimafexti libriflgura adG ef ccrncre.
F,F Vena coniugis expers,qua: dcaua- dextro laterc prodiens, fcUuisfecundum dextrum ucrtc^
brariim latus adfccundamfire luinhorum uertehram dcfcendit.
J,G CIh-ir.a3eres iflihic atqite illic adtiena:pari carentis latera repofiiti,uencc ilUus propagines iit
H Caucv fuh peHaris ofiis elatiorifede iuxta iitgttlum hipartitio,(jiicim lanij hoiies cr porcos iitgu
laturipetuiit.
I Vena primce thantcis cofl.e inniXct,atque adalam tranfitierfiim perduila, hrachij^ axillarem
poflquain aliquot propagines difiudit conflituens.
K Exilis uena infitii lateris aliquot fuperioritm coflarum fiifcingentemembranci fiobolcs deriuas^
L Venafiub peBoris ofisfiniflro latere adahdominis ufqtic fuperiora defccndcns,ramos^ iiera^
rum cofiaritm cartilaginum interuallis ,ac dcmum thoracem interfepientifitti latcris mentbrance,
ac etiam mufculis peRoriinflratis,Z3' ahdominis cutirainos exhihens.^Prcccipitum atitem ramic
fiib re^lo ahdominis muf:uIo dtjfcrgit,qitijupra umbilicum in aliqiiot flniens ptrctilas , altcrius
M. uence ah imo furjttm afcendcntis ,ac V notandce terminos rejficit ,eanimiriim fede,uhi M.
ajfiripfimus.
currensf
"
Q, Vcna
470 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
yatd hposlcriorit thoracis profciJcmS:,ac in cautimfcapula-fcian tiicinos^ mufcuhs dcriiiit
tci.Huicproxiiitie funtticnulcein^lmdiimaxill^ excurrcntcs,(jiiartiinhicma intcr P e?"
txprcjja cH.
R "Propa^-ofcctindum thoyacis JatcM dcorftim ducla, poti/?iimim diHrihiita itt mtifctihm , <Juo
poHcrior axillx cauitatis fcdcs cottflituitur,hrachiuin^; inpoflcriora dcorjtim ucllittir.
S Intcrior iii^tdaris ,quiegracilcsfurctdos ajpcra: artcria: latcri (^hic dcdiiflis ncruisfpar^-it^
^uoduero ipjius pra^tcr ali<Juot propa^incs rcliijiiunt c/l,in caluariam prorcpit , uaric tit iit
cercbriuajortimdefcriptioncprofc(juar,difcinditur.
1* Hxteriorjeu fupcrficiaria itigtilaris. J^eriim iiigularias uenas ((j[uiE Gnecis trifxyniJlxt tiocan^
flatim in thomcis amplitiidinc fubfummapcBoris oJ?isfcdc bipartt
tiir) nSnuIIi appcllant ,quce
cas,uenasfomni.<^yii(juc ita tain intcriores qudm exteriores appellitant cr h.is ijuidein patcn.
.
-X^ Extcrioris iiigularis ratniis oris iittcriorafibies,ac uariein larynge(y hyoidis rj?is mujciilos,
liiiguain,pahtuin,nariuin ainplitudittcnt,ac dciittim in caluariam tribus propa£iitibus,ac ctiant
aliipiotjiircuhs in octilos digeflus.
jaciei ntufciilos cutcin,dcindc adtcinpora crpojl atircs uniticrfam^j capitis ciitcm digeritur^
Z. i_^c Z (juidem portioitc hiiius rami Y notatiinftnuat,(juiein jicieiti cxporri^itur, p iicro,
.ce.t. fontis ucnamindicat. ce,portionemfecundumteinporafiirfumrcpcntem. cr « eam notat,quce
pojl aiircs CT adoccipitis cutcmfirttir. Ccetcriiin rcliijua ticnaruin hic in capitcferies adccrc^
hriuafaJpcBat: quain ob id charaScribiis nS ififijymui,quod hiec pcctiliarisjigura deciiitoipiar
to Capitipra-poitenda cxplicabittir. Quaiupiani iittcriin ftijuis hattc caute ucnce ejfigiein charct
Beribus occup.ireuoliierit,adcuinmodiimquo nos illvnjinximus , quiehuiuslibri adhibebitur
calci,ucttasjimul cuin artcrijs oficnfiira : printum charaScrcnt apponcrc licebit dextro late^
charaBer tertio diirce iiteiithi-ancejiiiui adhiberetiir,qui ilhc incipit,ubi priimis CT' fecundiisfl'
nus jeu diio ilkfeiiticirculi intiiccm congrcditinttir, CT nbi ab ipfis aliusJemicirculus quodain^
modof.irfuin cxporri£itur,cuius po/lcrior pars occipitio propinquior adumbrata cerititur , ait
terior autcin quiefoiitcm adit hicida. Quartus aiitcm durce mcmbrana;fitus,qucm cx aitterio
rifede triuin diBoruinfinuiim conciirftis prottafci,atque rcBdantrorfum ducijtio loco atidics,
Cj" perJoramen fecundi ncruortitn ccrcbriparisgratia ca latii,in caluariain reptint . t^t^js hcea
£ Vrimus humeraria: tripartitionis ramiis in altum immer^ens,ac fiib miijculoriim ab cxtcrno bu-
merituberc pronatoriim capitibiis alijuoiifcji excurrens.
p Infignispropago oblicjue dcorfutn fub humcro ucrfus cxtcriiis humeri tuberculum duBct,(juce mu
fctilis hincprittcipiuin ducctttibiis r.imos exhibes, aliijuoiif^s in extern.tm cubitifedcm cuin cjthtr
toiji ipfiiis duBu occtiIitiir,ac prorfiis p.-iri modo ciimmaniis arteria digcritiir, ijuam in totiics
cxcurrit,ac in uarias foboles difjcnfatur. Ccetenim hdc axillaris ueiice dijlributione intcrdunt
etiam altitisficriqudm hic deIitteaiiimus,obferuabis:undc ctiam tatitomittus Galeni dtfcriptia
nibiis eam conuenirc animaducrtes.
f P^ena ab axiUariin anterioris brachij/edis cutem , nonnihil ijuoijiie in poflcriorisfedis cu-
tem dijycfla.
* tcrio r axillaris iience ramus,etus diiiifionis quce htc iiixtainterioris hiimcri tuberculi ciitem
XpX 'Poflerioris ueu£ u notatic ntmus^quifib ulna deorfum ad brac/iiale porriqittir , ^pafim in
conterminam ipficutem digefliisfobolem ojferthumerarix ramo hrcichiak iuxta minimum digi
tnm confccndenti.
y l^ena tnpoflcrioris arficuli cubitijedis cutem excurrens.
interioris cubitifcdis cutem diffnfa,^ dein in interioris
?pv Notatur multiplex uenartimferiesjn
fummarinanus fedis cutcm excurrens.V criimfuperitis ?• tienam notat ab axillaris tiena: ramo
t infi^nito principium duccntcm.Inferiiis autcm ? indicat propa^incs,quas axillaris uencera^
5>' "Sf enularum Veneris monticuhimimplicantium cum ramo c/1 notando coitus . ejl nanqtie ramiii'
is propago illarum ticnarum ,<Jucc cxternam maniisfumma-fedcm intcr pollicem cr indiccm per^
reptant.
excurrentem in utrojue brachio , juia axillam feu a/am pcrreptat , axi/Iarcni uocaucriint
tur. Vertim pria.ttim dcxtr.-v manus axillarem iecorariam uocarunt , Juod in iecoris affe6li^
hus i//am diuidcrc fo/cant. Siniflnr autem manus axi//aris /icnari.i ipfis dicitur, Juodin /ienis
morbis hanc plcrtmjuc apcriaiit.Sic riirjus iiiutmcfeu humeralis a infqnita ,fmpliciter fuum
tiomen obtinuit,juodper htimcrum in manumfr.iturtctiam cubiti extcrior mincupata, Juoniam
ciibiti exterius latiis perreptat.Hippocrates in libris de ^^rticulis h.mc uidettir cra/Jam iie^
apud illos rcpcrias . <_-/f ^rabiim Itbros tierfcs , nominum accrtiipaftm occurrcnt cidem
f
ncna: uix unjuam accommodatorum. Quo atitem alijtiid certitis de /jis Juojs depromam.fudio^
forum nomiite juime his nominibiis in <^ncttome rcmorarifo/ent , non ^rauahor i_^tiiccnncE
interpretis nomina hic rcccnfere,jua: Fcn prima libriprimi doclrina Jtiinta Capitcjuarto /e^
guntiir. Injtio Capitc<.^uicenna expropofito manusuenas defcribit , earumferiemd Ga/eni
Iihrotertiode^dminif/randisfcBionihtis,autpotiiis ab Oribafo petens.i^uiccnnaigitur,
aut ipfiits interprcs, Spatularem tioc.it htimcraria: partem diu^u/ari cxtcrna ad cam ufjiie fc
dem duB.tm^Jua humeraria brachi/ ctitemprimnmfuhit,jtict pars dtiobiis a in nojlra de/inca^
V Intcriaris rami f inf^niti interior propago, at^ eius prop.-iginis rami humiliorihus facri ofis
foraminibus diflributi.y^ tiero CT "f reliquas interioris htiius propciginisfoboles, uti hac parua
tabcllaeas dclinearcd,itum e^,exprimtint.T>orriguntur autem illcc ad ani miifculos, uejicccfin
diim,cr ceruiccmtmulicribus etiam adhuntilioremfiiidiuterifedem^ipfitnifj adco utcricoUiim.
(i,
cna ab exteriori ramo,juem f indicatum coitJpicis,dcprompta,atq) cum reliijiio interioris rci
mi j notati coiens , cjudidpiibis ofisforamenpcrrept.tt.
}a p^niis ex ramis ucnccpubis ofisfiramen tranfeuntis notatur , qui cutem adinternamfmoris fc^
dcm inibifubit.
Cangreffus diSlce nuper uena: , cum ramo magitce incrus diflrihutce ucna: pcrfcittir cjuem z
^ ,
notabimus.
r J^ena ab elatiarifcde exicrioris magnce illius trtinci rami,(judis peritona:um perfrat,princi
piiim ducens,juceperitona:a et abdominis mufciiUs cuti^ ramos offcrt.inter cceteros autentprce
ciputisfub reSla abdominis mtifculofurfum confccndit,^!'ftipra umbiliciregionem in alijuot dif
JeSlus ftircuIos,eas rejpicitjobolcs ,jt!ce huc ducna fubpeBoris ojje dedujlapertiii£unt,ea tiide
licct fede ctii M. afcriptum ccrnis.
^ Vropagouence incrus tendentis,cjucetranfuerfmad^enitaUa contermiiiasc^ fedesin fiirculos
cxhatiritur.
i 0 Prima
^74 ANDREAE VESALIl BRVXELLENSI3
criis petentis iicna: prop.tgo pcr intcriormfimoristibiie^fcdcmfub cutcdcor
© Vriirutmd^itiv
in pcdisJiipcriora cxhaiirittir.
Q, Ramiis dqrandi ucna criis petcitti inantcriorcm coxcndicisarticuUregioiicmcxporrcBiis,
p
Magtis crus pctciitis ucnce in diios ramos difributio,(judha:c iittcr duo infiriora fimoris ofis
capita cotttiiictiir.
IX DiHiiamrainiqtiein 10 notaiiimusportio,fccuiidiimiittcrioris
mallcoUpofcriorem fedemad
diqcritiir.
liS
IittcrioriUiusdiuifionispropago,clUieintcrtibia: Z!yfihuIxmcdiuin<]udh(rcoJpiiiuicemdchi^
ha:c altcrum rantum iitter calcem tibite os adpcdis iiifcriora mittit ,altcruin ucro intcr fihii^
lam cy calccin.
»8 Sohoks iam iilfimo commcmorati rami , fia: iitter tibia: os izfrfihiilamper mcmhraneum eorum
alijs^; tienis hdc prorept.-intibus commifcetur.
ofiium ligamciitiim in pcdisfiipcriora digeritur ,
Atcji ita qu.itiiorfin-eucnariim radiccs adpcdis fuperiorafurciihs porrigiiitt,tiimiriim ii,e,is,
ij infigttitce.
'9 Venarum ad digitosfcrics indicattir. Trceter hanc caiia: uena: dcUneatione,^' plcraf^ cjtiiitti
fcxti ct fptimi lih rortiflgtiras,huc imprimisfpcBat cjud adhoru libroru Epitomc p.tratiimus,
Cr htiius libri calciuarias ob caiifas iiticoiiimodiJ?imefleripotuitinfiiendam dtiximus. Quoticf
ciincj; iqitiir in quatuorfubfccjuentium capitum intcriorimarginefimplcx ch.iraBer occtirret,il
Iiitn ad ttiidain catiadcUtieatioticm refir, qiiamfitiefcxti Capitis lihri tertijflgtiram ,fitiefigu^
ramfcxto tcrtij IihriCapitipra:pofitam alihiin margiite uocemm,nihilintcrcfjc arhitror.
QV ONAH
DE HVMRNI CORPORIS FABRICA LIBER 111. 275
CiVO N^M V^CTO VEN.^4E C^V^E SOBO
ks iti itcoris fubflantin:,portx ueiiie prop.i^inibui committantur ,qua^ rationeuata
cauadiccoreprodcat,autiiiipfutnnimos di^indat. Caput V I.
Qwties ahcubi in itltcrioribus tnarginibus fi^uratn ftxti Capitis libri tcrtijfcribitilus , tiudalli
ucna: caua: delincatioticm indicattius,neJcmpcr addcnduinjk,figuraJexto Capitiprccpojlta.
'^'figii
ria;conftctcorporc,conccdainusrurfusoportct'ucnalemartcriamuena:corpore cftormari,
<i ''atcpabillafiniftricordis finus fcdeprincipiumpctere,aquacauaedcxtrocordis finunafcitur.
Adde&hacno fecusaborigine indcxtrapuImonisfcdemctinfiniftramduci,quamcauafur
i„G.' fum acdeorfum acorde ducituriac dein ucnam artcnalem aliquadiu unumcaudiccab ortufcr
i 2 uarcj
i76 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
uare,acpofteainduos truncosdimdijperindefaneacmagnaartcriajquarfirnilitcraciicna illa
artcrialis e cordisbafis mcdio^nafci,fuo loco doccbif. Pra:tcrca irrcfutabilis illa (ut Galcnus
inquit)dcmonftratio,quam in Ariftotclcm dcanimalibus dextro cordis flnu deftitutis conte-
xit,minimecfficaxcft:quandoquideiIlisaninialibus cauaucnaunico cordis iinuicum in mo-
dum tunccommittitur,utin aliisdcxtro finui,quum &;hisanimalibusfan£;uisaiccoreadcor
artcriarumfaltemnomine(ctiamlinonpuImonumoccafione)difFandaiur. Htquisobfccro
coucnitftupiditatiSjUt Ariftotclemcauam ucnameiufinodianinialibus ex dcxtro uentricu'
lo,qucmnonhabent,exoririuoluilTccumGalenodicat,&non coonofcat Ariftotclem aiiud
orationisgcnusdeanimalibuspulmoncdcftitutis , quam dcillis qua^hocnonpriuantur, in-
ftituturum fuiftcfAd hcc,quis pcrfuncloriein dif[cc"tionibus uerlatus ambigit, argumcntum
quoda'mcmbranulisuena;cauxorificioprxfcflisducitur,pcrucnalisartcria-"'nicmbtanas ijf,.i,\,,
flrilatiomsde^ ita auuuo Ncquc quicquaiii a mc dc ipfius origine affcrium uolo, quicquidctiam
. cafu mihi
fcripaoncm a
quibufdam mcdiciscalumniadi anfam iplcfuoacram,
jnicr fcribcudum cxcidcrit,ne hitcofis
mododiuerfacquafifubftantixcorpus (uiligamcntumabofle)cx2liopronafciafflnnarcau-
CtniemiKo- demus.Ca:terumqucmadmodum(ncforterurfusalioexcurratoratio,cui,neproIixiorfiam, ^..oi.jui
rtjcncs.
rationcsnuIlasexfcntcniiaaddo)abcxircmis iccorispartibusorbiculatimcxipfiusconcaua ^'^-^
fcde° cxiguas ucnularum propagincs paulaiimad iecoris mcdium ucrfus pofteriora contcn-
gg^jf
dentesinuiccmcoirc,maiorcsq;ucnasconftitucrediximus,etdcindccxmaioribusilIisrurfus a, Auoj
grandiorestantifpcreffici,quoufqucomncsilla:fobolcsinuencportxcaudiccmfiniani:''pa- ch.i.,,i.)
Cdufuin^ quadexiram uertebrarum fcdem rcfpicit,in unam congicdiantur ''ucnam, quxab infigni
te,
ttomnd. ^
ai-nplitudincGrxcis mf.H,iivyci)\H intcrdum,&s-tAt,^K<I(r(qucmadmodum &portxuena)dcin-
dc& «TTKTtxw: in Arabumautcmintcrpreiibus uocaturhanabub, ucna ucnirem habens: La-
tinisucro caua, magna &
iecoraria,rariijs auiem caudicis ucna nuncupatur 'Vndc ucro .
nonnulli hanc Galcno communcm iiocari fcripfcrint, non faiis affcquor, quamuis exifti-
mcmhos'illadclufosucna,quamconomincincubitopcritiorcsmedici uocant. Vtieiiam r«.
dextri
. —
ncque tuis oculis fidera dcro- corisfuhfldvtidm dijfufds. Cicterilm Z) cdUtt utndefedesnotdtur,^ud bic fe-
ptuvi pervtedt, ipfiif; rdmos depromit.
gaucris, proculdubio afleres
ucnam cauara a corde dcorfum per iccoris poftcriora ferri , atquc ab liuius antcriori fc-
de duas infignes ucnas pullulare,numero(a ferieiniccoris fubftantiam diftufas Pra?tcr eas .
Ctput VI
A V D Q_v A civ A M Galcno&rcliqu3c Anatomicoruturba; illiuspla
citafc(flantifatisfuit,falfumucnccaua;ortum a iccore comminilci,acut
ab Ariftotclis placito ucrius decIinarcuidcrcnturjfingcrCjUcnam cauam
moxa fuo eiccorisgibboprogrcffuinduos truncosartcria:magn;emo
do bipartirijUnumcp adfupcriora corporis, altcrum uero ad infcriora du
ci:quinimoutetiamprobarctfanguincm in cordcnon gcncrari,adi)ccre
n5 ueritusefljtruncum qui fupcriora pctitmulto ftrifliorecflcjminusqj
Cdu^panerti i n-fpoiidc
amplumillo qui dcorfumporrigitur.Sed iam affcruimuSjCauamin ciufmodi truncos non di-
ftptum trdnfc B,/.
tintc jilld ^!l£
uidi &ctiaueritatincutiquacofonum cl\cau3C ucna: partciri quxintcriccur" dcxtramcp cor
:
b sfi.lib.,
Ji:!>
iccoTC cofi dis aurcm conlpicitur, anguftiorc illa uideri, qux fub iccorelumborum uertebris cxplicatur.
Jlit,noii drcli
quodnoperfuniflorie intcrdiftccandumobfcruariuclimiquominusaliquis, quimihifecan^
orcm cjjc.
ti noaftiteritjautiplefccflioncmftudiofcnonfucrit aggreflljs,ha:cmeconfingcrcarbitrctur.
Nam fi quis obiterfeiftioni ftudium impcndat, &iecurautcor_,aut aliud mcbrum intcr fccan-
ApoIlinisoracula,Iibcnter concella.Ca;tcrumegoinprEfcntiarcliflisGalcnipIacitis,''parte
cauaeafccndentemlubensperlcqucrer,quooratloucraduntaxatenarrans minus excrefccrct,
& Galcni nomine non intcrrupta, longeredderetur facilior Verum ea ipfius cft autoritas,
. &
noftrain iliumobferuantia,utnifi ipfcintcrdumquandoilliusfcntenticnonacquiefco,admo
f
ncrem.nullusnon mefalfilIimaproponcrefibiperfuadcret:quumintcrimcolIatisinuiccmad 7 tnnfcu
td propi
f.
hominisfcd:ionemlocis,inpromptufit,anpcrpcramab illodcclincm.quodfialibiaccidir,pro
fcflonunc in uena: caua; feriemihiquantumuis inuito continger.quam prius aliquoufqjuere f !/;.».<
perfcquar,acpoftmodiJubiaGalcnidogmatibusfcrmodifrcnfcnt adrjciam. Venaitaqjcaua C,D,E,F,
Cdua perfcp neruofam fcpti trafucrfi partem in dcxtro ipfius latcrc peculiari foramine' pcrmcat,una ctiairi G.4/.J.B,
B.
tum trdnfitui,
cordis inuolucrumperforans,quodinfigniamplitudinctumalibifcptocontinuatur,&con g C iltrrl
dcipfuiinfp
titm rdnii.
nafcitur,tum potiflimum ubicaua feptum tranfit,ac fepto ^ duas non uulgares offcrt propagi notMur.
h ifi.ltb.l
CducCincor ncs,pcruniuerfamfeptifcdcmmultiplicifobolccxcurrcntcs,&ramulosquoq!cordisinuolu'
D.
^iticTtrumfi'
cro,quaidfcptocommittitur,diflFundcntcs.Qimmprimum uero cauafeptum"fuperauit,mo i^fi.lih.t
numdddpcr'
diceucrfusfiniftrum cordiscp^bafisdextrumlatus proccdens,finiftro ipfiuslatcre^^adapcri, C,D.
/i.(i.6C,C,
propagincautramoquopiam,uerumduntaxatforamincquodamfcufciflioncadc6 ampla,ut c.
Cordis lidfim
caua;ucna:amplitudo ipfi neutiquamconfcrcndafit. Antcriori caua:ucna-partih?c 'dcxtra ( sli.!i.6B
cingcns ttntd.
tn
cordis auricuia connalcitur. A' poftcriori uer6caua:ad corconnexus fcde,'" infignis ucna ICJ",
/1 /i,(:G.CJ
promitur (non autem,ut Galcnus libro de Vcnarumfedione docet,cxigua) qua; fccundum 6 fi.D.
cordis
DE HVHANI CORPORIS PABRICA HBER II. i79
rs/i./i. ''innititur^nonautemrctrorfumduclauertebrarunicorporibusinfidct^quxaftomachooccu
'^'^'^' pantur, cuirurfusafpcraincumbitartcria,&£huicnon infima magnxartciixpropagocuiul
„,U.ji.
timocauainftcmitur:adc6fane utquum caua tantum aucrtcbrisdilict^mirabiliartihcio illis QtuutiumcS
<jht.i. ucna fucritoffcrcnda, quajipfis coftisquc fanguincm fubminiftrarct. Quumcnim fcptum
"'J"'"?
tranfucrfumimpcdimcnto fit,quo minus caua ''ubi fub iccorccxporrigitur, acrcnibus lobo- Vptrtucy"c.'
lcs difpcnfat,ucrtcbris coftisqipropagincs tribucrequcat,& deindcquum cordisbafis adco a
,F.n(». ucrtcbris clcuetur,&;uafainpuImoncsdiflufa cauamaucrtcbrisitafublcucnt,utctiam liinc
'
''t'''^ cauanullosderiuarequcatramos,rerum Opifex a caua'magnam cduxit propagi-
acl ipfas
quius quam antca accedit Harc propago feu ucna a dextro caua: latere pronata,dcorfum ad
.
ijrunJK
ujHj^yutnuncdicam,' ramosgcrminarepoffct, quos quidcm a latcribusnondiffudit,fcd
z G^G. cxmcdiarcgioncpoftcrioris ipfiusfcdis,qua;ucrtcbris innititur. QLiiaueroconiugcpriua-
tur,ncqucinalterolatere parcmaflcifcita cauapropagincm,K(v).»t/ Graci,nosucnamabfque
coniugCj&paris expertcm nominamus Oriturautcmpotius adextro caualatcrc,quam2i
.
ua:fcdenonenafcitur,nc"fruftratunclongioriduftuquamnuncucrfusdextrumrcflcc1i,iia'
que fpinam accedere debcrct. A' poftcriori quoque principium fumcrc ncquiuit,qu6d lia;c fe-
L alrjs incumbatorganis,qu6dquchincucnamconiugis expcrtem dcxtrorfum magis dc'
dcs
I- duci,quamnunc,oportuifrct.Abhacucnautrinquc gcniculatimpuIlulantpropagincs,fin-'
Tfi a
gulxadunum noucm coftaruminfcriorum intcruallumpcrreptantes,qua'inucrarumqut>
(ib.is, dcm coftarum intcruallis adcamufque' fedcm contendunt,ubihxin cartilagincmdcgcnc-
ran f. in fpuriarum uer6 coftarum intcruallis , etiam in antcriora magis abdominis , quam in-
s
teruaIlapcrtinent,propagincs hxpcrtingunt, abdominis mufculis ctiam" impliciia:. Inipfo
autcmpcrcoftaruminteruaIlaprogrcffuramulosdiffiindunt,quiinmufculosillithoracis ic'
ant, pid-in' uerfim ucrtebrx illius cui cxporrigitur corpus tranfccndit, in duos
teqrd uen£
ramos diffunditur,quorum altcr furfum,al£crdeorfum fcciidum co
cdiicC deline
6lws,inpluf
citdum finiftrii ucrtcbrarn latus dccliuis duc^a, finiftris coftis ramos
res diqeri' offcrat,illa quam finepari ucna nuncupamus dcxtras coftas dutaxat
tur propd' alcnte. Atqi huiufinodi ucnjc ortLim no tantii a iugulo primum pof
ghies. G ue paulo infcriiis , ctia agnus atceftaiur, in quo talc aliquid fcy
fefierijfcd
ra in infir
rdti.in morhii
acutii. reaaliusGalenuminlibrodeVenarumfeclione^probeaffecutusmirabicur^quipriufquam ca
ua;fupracorprogrcffumaccingcrcm,acauaftatimatqueincorpercingic'uenamarterialcmin f <5/''«l-
°'
pulmoncsporriginonafcripferim,quuminterimilludGalcnifitdogma.QLiodquamucrita-
ticonfcntiac,ipfa uaforum concinuicas arguic:quippequumnihilabaIiopronafciucrcdica-
mus,nifiideificcontiguum,autfaltcmattiguum,artcriaIcmuenama caua principium duce-
re ncutiqua quis affcret.prajterquam cnim quod arccrialis ucna fexcuplo craffiori conflac''
cor- «/'«"<
porcquam caua, illa hanc non concingic, fcd non mcdiocris cordis fubftantia- porcio inccr ca-
ua; orificij clatiorern fcdem Sidcxcram orificij arccrialis ucna;, intcrccdit . Dein arterialis uena;
orificium
DB HVMANM CORPORIS FABRICA LIBER 1 1 T, 281
g E fincpari ucnam cxdcxtro cordis finunon fecusac ^ coronalcm pronafcidocct: quamuis idiii
fimiishaudeucnir.Atnoncftquodprolixiusaliahuiusordinis locacxlibro dcFcctusforma
tionc&aliundein mcdiumadfcram,quumexmodopropofitis,Galenideuenacparicarcntis
ortuprogrcftiiqucfcntcntiautcunqucconftet. qua:quam ueritaticonlcntiat,cxnoftracnar'
rationc uerameius uenxfericmprolcqucntc, pctcre licct. hihomine enim non minus quam
in fimijs, &
canibus, &
fuibus, &:;bobus,&; quotquot uidi quadrupedibus a caua pro-
cedit,poftquamha:ccordisinuolucrumfupcrauit,aceoufqucpcrtingit, ubinullusamplius
pulmonum apparctconncxus,qui uaforum intcrucntu pcrficitur.Et fi quis feclioni fidcm de
T^nde tietidm
rogans, rationem huius ucna: cxortus peticrit,illam faneadinucnict cx noftro fcrraone, qui
pdri cdrmtcTtt
Naturxartificium in iUius ucnacpropagationc fupcriuscnarrauit.Haudquaquam enim hcc endfci opQr/
ea rcmotiiis ab' axillari diftare,quam ui hxc aut alia qu^uis,illius gratia apcriri poffet . quum
intcrim
18Z ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
interiminpulmonumjCordiSjiccoris, uentriculi,licnis &;rcnum affcdtibus, uenam in cubito
no Hippocratcs folum,fcd omnis mcdicorum chorus fccct. Ca-tcriim quoniam Epiflola nu»
pcr commemorata,ha:cproIixius cuin aliquot alfjs paradoxis p£rfcquitur,cauae ucna: diflri^
butioncmdcinccpsnon intcrrupta fermonisferie aggrcdiar.ne mihi pr^ctcr uerachominis
hoc ncgocium augcam,u t ubi a Galeno diffcn tiendum eft afTcribam,
hiftorie narrationcm in
ipfiuscj fcntentiam uerbis aliquotrcfcllam:&ncproptcr mcam in eum pictatcm, ctiam proli^
xemihi uenia petendafit,quo rabularum animos leniam,quos miras cxcitaturos noui tragcc^
c!ias,lifcmelatqucitcrumGalcnumpurgare,&fi-iuoIis quibufdam ratiunculis ab errorc uin-
Qu^moirem dicarc potcrunt,parumfoliciti,qubd tot innumeris locis ipfius placita a ucritatc diffona ccrto
noniemptrftr (quantumuis interim inuitus^oftcndam.Ha&nus cnim non femcl cxpcrtus fum,quam ciuf
inomdd^A, ^oji homincs apud diffcftionum imperitosgloriari folcant, quumrationcm aliquam
cxcO'
mfUatis de- gitaf!cnt,qua Galcnus
cxcufari,aut ut ipfi loquuntur,cum oftcnfa amc partc concordaripot
cl/m. fit.Qiiamturpitcrucrofctum poftca inpublicis feflionibus dcderint,quum fuosAchilles
Ciutdimg» niihiproponerent,ipfiprobenorunt.Vcnaigiturcaua,poftquam fine pariucnamafedidu'
xit,adiugulumrcc1:afubpe(Sorisone'confcendit,mcmbranisthoraccminterfcpientibusele' lAisii
ganterfurtulta,°'niollcq;&glandofumcorpushTciniugulopaffimadftratumobtincs,quod "
Gracci uerocommuniglandularumnomincglandiumuocant.Eftautcmglan'
8i//uoi;,Latini
Tipdrmio.
-----
(tributioncshtc fupenfas,immuncs feruarct. Vena cnimcaua" inibi primum induosinfi,
gncstruncosdifcinditur,aquibusomncsucna!caua:partisadclatioracorporisporreflxfo'
"H.
tmii ortus. «^t^s ad tertiam ufquccoftam cxporrefla,& exiguas fobolcs tribus fuperioribus coftarum inter • jig"']
rdcofldrum pctit radiccpronafcitur, ucrum nonunquam acaua priufquam in duos illos graudcs trimcos ^ " '
"'""^
\rns.
bipartiatur,principiumducit.Qi-iinetiaminterdumhancpcnitusabcfreob{cruaturuses,aut
aranea; filorum modo pra;tcnucm,quum brcuioraillaruni coftarum intcnialla ab ipfis incu-
bentc uena qua^axillam pctit,aliquando autemaucnajpari carentis propaginibus^idqj potit
VtndrfnL pe, fimum in dcxtro latcrc) fatis nutrimcnti aftumant . Ab anteriori fedeillius magnac in iugulo
'
'
cHorii offede- bipartitionis,' dux prodcunt ucna:, qua; introrfum duda; , ad clatiorem pecftoris oflis fedem ' fit^fi l.
fcx fupcriorum fcptcm coftarum intcrualla fingulas propagines diftribucns, qua:ad tcrmi-
numoftiscol-tarumubiucna:coniugccarentis'ramosceffarediximus,finiunt.Qiicmadmo' t g,g.
dum ucro a ramis ucna: pari carcntis , propagines cxtra thoracis amplitudincm ad mufculos
coftis inftratos excidcre rclatum eft , fic quoque a ucnis ad cariilaginum intcrualla diffemina-
tis, ramuli notatu digniin mufculos pcftori incumbcntcs,ip(asqjadeo mamillas propagatur,
fi modo ad has a uenis pefloris ofii cxporreiftis, furculi deriuentur Porro quodex ucnis fub
.
nofam recfiorum abdominis mufculorum partem diftribuitur. Vcna: enim e thoracis ampli- K.e muf.u.
nidinc prolapfa:,fubre(ftis mufculis ad mcdiam ulq; abdominis fedcferuntur,ramuIos quof
dam inproximas partes utrinquetranfmittcntcs.Quorum pra:cipuusadabdominiscutcm ^'„*"f"'"'|
fubit,atqucobliquefecundumcoftarumcartilaginum tcrminospropagatus,ingracillimaset ^mil^t'
capillorum modo fubtiles ucnulas cxhauritur.Cgterum infigniores ucnarum rami, fub rediis
mufculis exporre(Si,in plurcs furculos " fupraumbilicifedcm ccflant, quirc(florum abdomi - x m.
nis mufculorumfubftantiaiimplcxi,'' illarum ucnarum terminos fincscp fpccftant, quas in fer- >
monis progrcffu,ab imo proptergenitalia furfum fubrecftis mufculis cofcenderc audics , quu
earum ufus quem in mcnftruifanguinis ad laclis generationem,& fanguinis item ex mamilk'
rum fcdibus ad uterum foctus cnutriendi gratia rcu jlfioncm , iplas pra:bere crcdimus, expli^
cabitur.Harum uenarum fubpe^ftoris oflereptantium origincmexanteriori mediacpin iugu
lobifurcationis{edc,utplurimumficrianimaduertcs.intcrdumucroeasab'axiIIariuinuena ^ nhi.
ru radicibus, poftquamilla: nonihilaiuguli mcdio in latera reccffcrat, enatas obfcruaui:que-
admodumaliquandoalteramipfarum,&pra:fertimfiniftramabaxillari,altcramuer6abipfa
bifurcationcpronatauidi: qucmadmodum etiamnoinfi-equenteroccurritab anterioriucna;
cauac fede,ubi in duos infigiies truncospartitur,unicam pronafci, qua;furfura ad pecftoris os
du(fia.
8
cis cauitatcm intcrdiuidcntcs primos mutuantur furculos , ac fubindc ctiani a caua ubi
S.ffi.c
nunc diiSas promit ucnas , gracilcs quafdam propagincs fibi ucndicant , fccundum to-
'
5.(1 t?-!rimembranarumIongitudincmcum^ncruisfcptitranfucrficxporicc'tas.Qi.unctiani,utct
p,P. antca monui,a" uena paricarcntcin mcmbranas thoracis cauitatcm intcrlcpicntcs furculi ac-
c F. ccduntjUcnisqua;' adhaL-j-cntcmoculi tunicamimplicant,quam llniilimi. Abhisucnisctiam
r"^ fobolcsincordisinuolucrum,ubimcmbranfthoraccmintcrfcpicntcs'hoccontincnt,pcrtin -^fy">t
icctcol g™t- Ca;tcrum uena axillam acccdcns priufquam ethorace procidit, non ita procul ab 1^"""' li'''''
ccx ipfius initio cx clatiori fcdc = ucnam utcunquc amplam promit qux furfum oblique in
,,
, priufp^df^
' ^'^' poflcriora tendcns , ad tranfucrfos ucrtcbrarum ccruicis proccffiis dcduciiur , £<: pcr" fo» fii'ic.
riorcm occipitis offis capiiuli fedem cxcauatum antca dixi Vbi ucro ueiia in caluariiv am .
"f. plitudincm pcrtingit,in 'fccundum fcu finiilrum durx ccrebri mcmbrana; finum ,uti po^
.i.fi.t,!. ftca audituruscsdiftufius, exhauritur. Prxterhancuenam^^^aliaadhuc ab illaquarinaxiU
7 h.h.j
[3,.,., contendit,priufquam e thoracis cauitatc labitur , cx ipfius poftcriori rcgionc principium
ducit,quxinmufcuIos,humilionbusceruicis&thoraciselatioribus uertcbrisadnato,s,acca-
pitisdorfiqs&thoracisinotibusfamulantcSjdifpcnfatur.SimuIatqsueroaxillampctcnsucna
maf.u.
intcrprimam thoracis coftam &clauiculam ex thoracis cauitate progrcditur," mufculumcp
'lenA pcrforat qui lecundi paris dorfum moucntium altereft.non fcmef' eam " proniit uenam quai
tu/u w humeralem pofl:eauocabimus,& ilico atcp dccliuis duftaglandulas in axilla ad firniam uafo'
'^'^'^^ diflributioncm a Natura procrcatas contingit,quas nunc dicam a fc cmittit propagincs.
wWlr
0 ^
„' Primum utrinquc fingulas promit uenas , ad thoracis quidem antcriora unam , ad po^ ''
nfrrok
aelbrachrj os& fcapulampcrtingcntcs diltunditur, &pec1oriscutcm fimul &mamillasfre-
q'-!'^"" admodum ramorum fcriein mulicribus adit. Vcna autem retrorfum proficilccs in mu
orkur
p. fculos cauam fcapula: fcdcm occupantcs,uicinasq; fcdcs multiplicictiam fobcle digcritur. Cg
<;
a
""i- terum nonnunquam 'priori &qua-pec'tus acccdit uena,intcrdum ucro ab ipfo qui in axilla
^'fi''r.
confiftit"trunco 'aliagrandisutcunq;ucnae.xoritur,qua:deorfumfccunduiTithoracisIatus
t p. cxporrccT:a,potiffimum abfumiturin mufculum, cuius bcncficio brachiu dccliucdorio ad^
'
«"' mouemus.Pra^tcrhosramosmaiorutnaqucinaxillahaLctur^^exiguosablcoatfurculospl;!
dulis &mebranis, cjua:inibiuaforum diuriDutionibus corundccp colligationibus pra-funt.
o muji
tae. Qtiaautcmfcrieaxiilai-isuenxrcliquumin totam manumexcurrat,pcculiariCapitcmoxat' Cju^p.t col
intcr p. qiicca:tcrasafcendcntisucnxcaua:propaginis fobolcsabfoluero,cxpediam Proindcadiu- .
li!-ncdpM§Jc
'"ad E.
bitrantur gracilicr eft,& fecundum afpcra: arteria: latus ''alccndcns,nonnullas ucnulasin Lris.
6 M cenfetur iuoularis,qux cum fui latcris " foporaliarteria ucrfus cercbrum fertur,acin afccn
.
t fomi! f'-!
graciles ramulos meinbranulis lexti neruorum ccrcbri paris in eollc
' in faucibus ctiam fc &
iit.mhic ptimiparis ncruos colligantibusdigcrit, uniucrlodu(flufoporaria:artcria-ad caluaricufquc
cdu dii.
commifTa quc cum " pcrucnit, in duos inacquales amplitudineramos dif!cinditur,ac
.
ifi ct z
"
amplior obliquc rctrorfum,fccundum caluaiix bafimdufiuSjCaluariamfimuIcumquo-
4r.r.*- dam foporalis arteria: ramo ingrcditur, foramineutcns fcxti ncruorum cerebri paris gra-
'
"1 /i.cit
nitus iclicta," priuato foraminc caluariani fubit,quodiu.itaforamcntertio°& quarto pari F./".ICl'eJ 1
CT pT.ufqtitLm mufculorum dorfum raoucntium fccundi paris alteruni pcrforauit," infigncma fcdiducit fju
'
irdclKmnfu. q-jia.,
iit Jirics.
ucnam,quDcdcorfumucrfusclauiculam reuolutaadfummum humcrum ipfumcp adcobra- hb. V ,
interdum,idqipotif[imurainmulicribus,admamiIlarum ufq;cutem°excurrunr,deorlumin
priora fccundum clauiculam crrabundo progrcflu dcduflx,& antc fcdioncm in plcrifqj mu a dj.
licribus uirefccnte quodammodoautca;riileocolorcapparcntcs.Qi.iaautcmfericciiTsuena; t4-»;«Cf,
'
brachiumadcuntisrcliquum(quodhumcrariamuenamconftituit)inmanumdigcratur,po
ftcriLisdica,quandopcculiariCapiteipfiusaxillaris9uena;diftributioneinpcrfcqu3r. Civte A.fl.
partim oblique, & interdum tranfuerfim confccndcntcs , uarie (pargcns Sccunda autem
.
ca uifitur , qua
medio duclu iuxta colli longitudinis medi-
in
um iugularis in duos infignes ramos dirimitur , & unus qui-
dcm in priora, alter in pofteriora quodammodo furfum pro-
perat. Tertiam rarius accidcrc confpitimus,nimirum qua pro-
ptcr clauiculam adhuc,ubi humeraria origincm ducit, extcrior
iugularis induas propagines difftinditur, quEc furfum fubcu-
te inuiccm diftantes feruntur Qiiarta cx tertia paratur . aliquo-
.
mo &cIauicuIapronatus,mamiIlaritcmporisonisproccffuiiiv °'
ifi.U.7
'
gracillimx uenula: in caluaria procidunt,no ali tcr atcp rurfus cx caluaria in
cuti: alias cmcroerc
F,F.
tumdica, quandoccrcbriuaforS lericpriuatim pcrlequcmur. Qinppc ha:copportunctanti'
Ipcr duin caluariaartcrias quocplerinonc pcrduxcrimus,allcruabitur,qu6duariaccrcbriucna
rumartcriaruinq;fitcomixtio:qu3incognitaadhucarteriaritadcaluaria diuaricationc,arduu
forct pcrciperc. Qiianquara intcriin cuiuis iiitcgrum fit, Caputa pra:lcntifcptimum, ccrcbri
uafis dcdicandum,authic, aut ipfius quo id rcponain loco aggredi,
obIique& cranfiierfim in cucc ita prorcpunt,ui interdum ucrfus incernam brachii lcdem ad 3., '"^'"^"^'^
If
xillaris uena; foboles in cuccra digcftas percina-e,cum illisq; coirc uidcancur.
' Qiiando hu-
mf
t fi. ca.
mcrariacubitiattingitarticulum,iuxta" cxteriushumcrituberculumin trcs diducitur ucnas
itiP. k ampli-
ANDREAE VESALli BRVXELLENSIS
amplituclinc intdrdiim xqualcs, nonnunquam ucro una ca^tcris ampliori. ° Prima (quam fic^ " Z-
mos diCTcfta ccflat.non autcra uti Galenus fcribit,alicui' axillaris uenxramo(qucmadmodum r m j.at :
e fub inU'
ca quam nunc perfequar^commifcctur.^Vt enim Galcnum axillaris ucnxportioncm
'
Xi.ii Vmd.'
'^umfiOiZe. fculisreconditamminusretftedclcripfifltobfcruabisjitaetiam
primx huius humerarix pro^
o-li-ideAd, paginis^liquandohxcuntluamccrnitur^feriemnoncftaflcquutus.^Vtifaneadmodum con-
uerccp eas dcfcripfit uenas,qux citra fcctioncm in nudato,ut in ucr.x fciftione fit,brachio
o mi.fiSio.
plurimiim &
frequentcr illi occurrcrunt. Secundus itaqihumcrarix ramus , qucm cum ali)s
' ( fc.
duobus paulo fupra cubiti articulum dcriuat,cxteris plcrunquc craffior exiftit, obliquus & »
quara ubi attigit , ut in rcliquo fupcr commemoratum nuper mufculura duclu," furculos quol
'
i-J"f'ii«!
daniinproxiraamfibicutcmdcpromit,quorum non' infimuscfrcfolet,qui ab ipfo cduci-
i
tur qua humeraria iri tres illos raraos iuxta cxtcrnum huracri tubcrculum diftcinditur
',
Cx^ .
terum tcrtius hic ramus fcnfim oblique ucrfus ulnx appcndiccm , brachialis'que radiccm
prorepcns , tandcm altcri cuipiam inibi commifcetur ucnx hac que adauflus cxternam
'
' , d y,x.
' '
brachialisfcdem confccndit.&in aliquoc furculos errabundo dutT:u fparfos difIciflus,regionc
intcrcurrit,qux ante paruum digitum &
anularcm habctur, cxtcrnaetiara illorum digitorum
fcdc fobolcs quafdi fibi uendicantc.Cuius ucro uenx propago illa demu fit,quam tcrtio hume
rarixramo uniri iam fcripfimus,fubiungam , ubi primum aliquot axillaris uenx propagines
abfoluero.quippcabaxillarisramofubcutcpcrtotamulnxlongitudinem cxporrefco , illius
Axilkrn in propaginis initiumpcndct. Axillaris itaquc, quumprimum axillara fupcrat ,brachium'quc
'
jhuisftnei.
fcdcm primi fcu intcrioris cubiium extcndentis.&poftcriorem fcdcra tcndinis " mufcu- g t,i! m«f.i
fccntibus , ramulos quofdara cxhibcns,ac dcmum aliquoufcp in extcrnam cubiti fcdcm prorc- s 5 mf.tt.
pens,fimul cum " ncruo cjucm brachium pctcntium opportunc quartum enumcrabo.Has pro ^'•^^.
pagines axillarisadhucinaltolatitanscdit,ipfaq;in ' duostruncosdiflcinditur, quosfaneac y^^e.A.'
curatiflimeexaminatos uclim.non tancum Galeninomine, querahxcaxillaris diuifio lacuic, » ^.c*
Pr^cipiucLx (quam modo per(equar)humcrarix loco dclcribcnccs. Axillaris icatj hominis ucna non pro' ti.}i.j.f.
lUdris ih duos culabipfiusechoracis cauicaccin axillam cgrcffiu,in duos quodammodo pares difficinclicur ^''"P'"
"'"'"'tuJo
truncos,quorumalccrinceriijsacqj in proftindo coco dudu fubmcrgicur.ac" arcerixinma- .^.«.ii
num cxporrefcx pcrpeciio accenfus.cadcm fcre cum ca diftribucionis leric digcritur, fimul etia i'l>.^
"
ncruobrachiumadeuntiumtertioconcomitatus.Inter" duos cniin cubitum fleflcntcs rau-
J',,,'^^™^^
fculos dcorfuin ad mcdiam fcdem flcxus articuli cubiti porrigitur,iHis mufculis , & dein mcm- ,
mif.t.-'..
foboles anuIari,&:minimo,S£ una mcclio cxliibcniur,ab illocf ramo furculus '
muTculos adit,
qui exicrnam uola: fcdem occupant,atqi ita ab altcro ramo furculus in
maf.ta. mufculos pcniiius pcr
tincnt,quiprimopoIlicisofIiconnafcuntur.[nhuncigiturmodumaxii!aris truncus fub cute
nufquam prodit.totusqp in altis &: dclitcfcentibus fcJibus abforbetur. " Alter iruncus
II tx.f.
Icnfim
cxalto ad intcrnc brachi] fcdis cutcm emcrgit, ucrfus humcri' intcnus tubcrculum
br. propcrans, 7icc portiotin
ifi.cd. acanicfedionemfubmcdiacubitilongiludinisfcdc noiiminusquam humcralis fupra cutcTri fiil>£un'
cubi-
!;/uS. tuniconlpicua. Vbiautcmanterioritubercu!ohumcriincumbit,ad clatiorcm tii fcriest
cius tubcrcu-
iit.acu li (edem paulo clatitis quam cubili cum humcro articulus confifiit,in duas magnitudincpro^
"
rriorem
nout.
pcmodum a:qualcs partitur ucnas cluarum antcrior cuti fubftrata (qucmadmodum Si om-
,
autc
illo humei aric ramo deficicte,ea axillaris uena: propago abunde eius rami
uiccs in cxtrcma ma
s y. nu gcrii.Prxtcr hunc ramum poftcrioris illius axillaris trunci Ucnn:primari[i, alius cx illa cute '
infcrius
adit,quapoftcriorcubitiarneulifedesinduinir,alcjisramusinextern.icubiti(cdcm no admo
du procul pcrrcptai. Vcrtim alii ctia' rami ab" hac poftcriori uena in intcrna- cubiti fcdis cute
digcruniui-.qui uario Si admoduincerto implexu permifccntur ct cocut,furculos ab infianiori
illo-ramo quc ulnx exporrigi diccbaaf[umenics,alioscp rurfus ipfi furculos imparticntc^.
His
upcrms furculis &C propaginibus in cum modu pcr cubiti intcriora rcpiantibus,^alia frcqucnriflimea
z.
J^' cedit non conicmnenda, qua axillaris ucna:' ramus communc uena cum humcrarie ramo cffor
&
mans,ab humiliori lcde ex medio duftu emiliit.HxcinterdurctSa ad brachialc contcdit,in'
tcrdu uero errabundo ducftu pcrfcrtur,aliisq; huius ledis propaginibus cainifcctur, qux
adco
gracilcs funt uaricq; inuice implicaniur,ut interna cubitircgio no minus fi-cquctcr quam iibig
uenierfcu furauaricibusmolcftctur. Propagincshx ncutiquam ad brachialc tcrminantur,
fcdpartim obliquc, partim rcda , partim ucro tranfucrfim,&: modo inuicem commixtx, mo
d6rurrusdiremplx,totairi fummx manus internam cutcm pcrrcptant,ipficutipaffim con-
natx,ac cutcm carncamquc mcmbranam confiftcntes . Porro harum propaoinuni
inter
qux pollicis radiccm, (cu Vencris, aui ut ali-js uifum eft, Marris collcm acccdunt,priua,
tim idfibi ucndicant,quodipfis' rarausabillis ucnis" pcrmifcctur , quas a communi uena
in extcrnam pollicis rcgionem diffundi iara dicflurus fum ' Communis
enim ucna ilico C^nmunls
.
u,
atque" duabus illis axillaris &: humcrarix propaginibus conflatur, oblique deorfum du- na/erics,
citur, ad elatiorcm cubiafcdempaulatimcontendcns,quoufque radium paulo ultra ipfius
longitudinis mcdium hinc indc tranfccndat : ncqueid codcm fempcr modo , ramos dif,
fundcns,&; intcrdum aliundc abintcrnacubiiifede alios affumens, ac tandcm in cxtcrnam
cubiti fedcm peruenit, pcrpctuo curi fubftrata. Vbi itaquc hanc fcdem cuicit, priufquam
mcdiam radi) appcndicis (cdcm acccdit fupraradium aliquanto anlcillius cum brachia,
Ii articulum, in duos ramos communis ucnadiffundiiur. Aiquchancfcdioncmalii Grx-
corum y (non autcm r
) alii ucro Y &: A ctiam referrc fcripfcrunt .
^ Alicr iftius fcflionis
i J.
ramus,qui elaiior e(f ,' portiunculam ad internambrachialisfcdemuerfuspoUicis radicem
difpcnlat, qux diflis nuper lianc (cdcm perrcpiantibus furculis commifcetur. Ouod ue,
ro eIatiorisramireIiquumcft,cxtcrius inicr pollicem &indicem(iirfum afccndit: atqp hic in
U. uarias (obolcs inuicem aliquando unitas,aliquando autemrurfus (eiundas difpcroitur
.
Al- '
cinentur,cjui grauitcr num humcrariajaut conimums, aui axillaris in cadcm nianu diuidenda
contcndcntcs,humcrariam fcfcapcrirc cxill:imanr,quoties uenam intcr polliccm 5£
fii,ridicule
indicem apcriLit:&axillarem,riuenam interanulare& min!muin,aututaliis arridct, intcr mc-
dium&anuIarcmincidunt.Adha-c, quis nonconfpicitipfosin cubito quamcuncp uenam ar
bitrcnturrelcrandam ,propcmodum nuUam prxtcr axillarisuena;"' ramumad communcm
uenamcxporrectum inciderccCa:tcrum ut in extrcmx manus cute ctiam in codcm hominc uc m u
Vrn.irmnft. narum diftributio uariat,pari quoqi ratione& in cubito fubindc ucnarum propagincs diucr-
fas uidcrc cft.Intcrdum cnim " duarum mcdiarum ad communis ucnx gcneratioricm concur^
iuridye.
fus nonin cubiti fit flexu,fcdmulto humilius.no procul a mcdio longitudinis cubiti. Aliquan' „ j <J<i
exporrigitur,
TEiiii inuolii'
ra ^^^^^^ cx dcxtris quodammodo corporis partibus introrlrim, ad mediu uidcli^
cctdorfiferiur,ilico'ramumnoadmodumgrandi;exfiniftro latereprO' ^ ,.ct^fi
criimucnit.
mcs,quipotiflimi5numcrolaucnularitfcricinpingucmcbraneam(5fini- dii.jx*
ftri rcnis tuiucS digeritur,quc pcritonco pronata,rcni: inueftit,cundcm9 dorfo alligatu con
a
caux caudicis latcre,uena coniugc adipifeitur Quan^
tinet.Hic ramus inti'cqucntcr cx dcxtro .
doquidem ucna dextri renis pinguc tunica conterminasc]; peritonxi fedcs acccdcs.no a cauc
' , „ri ^aft.
.Addextrire'
nts inuolucrit.
caudiccprincipiuducit,{cdabeIatiorircgionc'ciusucnxquadcxtroreni fcrofus fanguisdc' i'.
'
portaiur. Aliquando intcrimucna frcqucnti fobolc in finiftri renis tunieam diftcminata , ab ea
qux in finiftrum rcncm proficifdtur,originefumil,ea qux dextri rcnis tunicg ofFcrtur, a caue
Adrt dcxtro !atcTepronata.Cxtcrumcauaabutroq!latcre°amplinimapropagincm,ubiiammcdix
ucrtcbrarum lcdi innititur,in rcncs diftribuit,dcxtra quidcm propaginc dcxtro rcni,finiftram
autcm finiftro dcriuans. Atq; ut fitus rcnuuarius cft,iia quoq; harum propaginu cxortus e di-
rcclo fibi ncutiquacorrcfpondei.quuin cnim dextcr rcn(utiplcrunqiaceidic3finiftro clatius lo
cetur,dcxtri latcris propago aliius quam finiftri rcnis principiiir ducii. Si ucro finifter rcn dcX'
quam diflcftionum profcflorcs tradunt,eucnit)propago
tro fupcrior fit(quod ctiam crcbrius
quoqiin ipfum acauatranfucrfimquodammodorcpcns,clatius quam dcxtra propago priii' r SfriJiit
dcsadmodufunt,acquamprimuconcaii.Tircnfifcd(:contingunt,hominibusin^duos ramos
Z .
&
qua porrigitur,ac in mebranas tunicasue finiftrii tcftc fcminaria ipfius uala ambicntes pro, iicnitffrim
pcus.]
ducai. HiXc cnim uena periionxo , quaid lumboru'' earnibus inftcrnif adnaia,dcorfum fupcr
h 8 mf.M.
pubis osfcrtur quodquiifuperauit, atc^exmagnipcritonxiamplitudincclabitur^in uarios
:
fubftantia proxime contincntc digerit,& alijs frcqucntioribus ramis in teftis fubftan tia paflim " > •
diflcminatur.quemadmodtiquinnislibcr^ubigeneraiionisorganapcrfcquar^diffiifiusdocc- {'i',,,'','''
niftrum
• DE HVMANI CORPORIS FABRICA DIBER IIF, 2S9
niftrum renem exporrcto principio m atum
no procul ab exibrtu finiflrorrum
afcifcic: quc
Qnomdm in Trudd ir.tc
dcdiuis prorcpcs, cum illa coit.unaq! lcmina' grdi^cdUec usnccfigii
d j.^, ,
cr lis ucna cx ambabus confurgit.'' Vcna autcm id JrmivdUn umdyum
fiM.s.f. orrginem itd dtrf Jre'
dextrumaccedcstcfi:cmjnona'uena in dex-
^uentius fecdt!i'U^C'
u,t. trumrcnem protenfaoriginem fumit,ataue- ciirrit , ezprc/iintus :
ac cumipfd coeunteni.
dextrum rcnem procurrit acccnifTc, ac fimul
C rdniulii figni/tcet it
cum eacoiuilTe.Galenus fibi femcl obferuatit iiend pronutum , ,udi
J^j/,^ p.^^
teflatur.Ego quoque lotam dcxtri teftis ucna dertroren, ofertur,
jfj-^;^^^^,^
ntqi 16 ydmiti, dextrec
a ueiia qufreiii offertur pronaiam {cmcl uidr,
famnali iieticc cormni'
Qiiod uero hxc ucna dcxtrum teftcm ea Ci. Jccnif.
riez adcat,qua finiftram finiftro lefti porrigi diccbam.uel me taccnte,cuiuisobuium cftc fat fcio
"'"''"'''"'^^ harumuenarumeftdiftnbutio.Quamuiscnimill,sparcumuirorumucnis
fitsT" r Muli'ierii fe.
I
'
lit cxortus, iptetamen magna
ex peritonxi amplitudmc haud elabuntur, neque ad
pubis viindliiini iie '
tsfi.hb. oliapertmgunt , Verum ad mulierum teftes " pinguibus membranis fullult.r; itdrum feries.
s r.
porriaun,
tur,nonumuerfa;in feminana uafa degenerantcs,autiota; inteftcs
Iltlr6fi.lt. exhauftx. Nam pnuf-
hdtcumud quam ad teftcs deucniunt , uiriufque latcris uena bipartitur, ac ' una
'
portio uenx uirorum
h Ifeain. tcftiimplicita: modo,(eminariiini uas cfficitur. Altcra uero in '
membranas quoque pinoues
tnr.
intcrtexta, in uterilatcra digcritur, clariorcm ipfius fundi
I Uhfi.:6
fedcm potiftimim implicans.Prx. Cdiiif rdmi
e tcrfcminalcsuenascauaubi lumborum ucrtcbris"' ipfi que magnx arteria: collioatur abi'p. luniSoriini iiej
.mfdefi. fiusinfcnorifedequxuertcbrasfpciftat," ucnas geniculacim diffundit, teliris cdriii'
pcr" foramina ncruis
iSTzSpl,. in ucrtebrarum lius^ olildii.
aboad p.
latcnbus exfculpta ad dorlalcm medullam digcftas, ramos dcin i lc fparocn &
tes in mufculos uertcbris adnatos,a quibus rurfus alic
carHudm foboles abdominis mufiulos orblcu m
^.H,„. latimad abdominisufque latera confccndcnies^&illis
qiuspcrrcptanticdibus alimcnaifup
uzfi.hs. peditantes. Qiium primum uero cauaad facrioflis ufque" fummumdcfccndir,'atque lam
''
is
magnx artcria:(qux ipfi priusad finiftrum fubi) cicbatur)tanquam dioniori oroano Qu'ic
fi. cdf.,^ cedir
i,.,Q^ quo minus artctia oftis facriduritiain dorfi motibus moleftaretur.cauaipfi
aneria: fe fubftcr- 7^™ "fZT
" "'-"^'"^ a?qualcs partirur truiicos.quorum hic dextro cruri, ille fiinftro
fi cdb
(ubieas quas mo,
t'cU.Z dodicamdcprompfcrefoboIes)oftcruntur. Siniftcrcnim iruncus (quod&dedextroctiafi
" '
'>
_ '^"'^" fusSficre,'
r „. ~„
^n. r
mG. nondicatur,pcrrcIiquam(cauxlencmintclliges)ltatiminipfapartitionc,autpotius
. . .
. .
ubicaua
oftcdk mduos truncos fupra os facrum diuiditur,ab exieriori ipfius
latere uenam prcmic maiorcm
S Itlufti. mufcu-
lisramulosdilpcrgens,&incanibusmulco quamin hominibus manifcfiior.
E,©. Pofteaquam
finiftcrcruncushancdcriuauicuenam,obliquedcorfumucrfus cxccriora fercur,fiouram
ciim
inttrior p,
extcrior t
dexcrilaceristrunco A licerx auc Y
inhiincmodum x
inucrfi nonabfimilcm confticufs
C^^aliquoc" furculos fupcrioribusfacrioftisforaminibus oftirens
ttotjtiir.
. Deinde mox inproorcf
fuin' duosimparesramosfinditur.intcriornanquegracilior eft c.xtcriore
: ac mox duas^dit
"
i'3=dumAnacomenoftendo,appcIIareconfueui. Extcrioriiaquepropagototaquoda'
y"T,U ammo-
,mmfig.
do interfacruin&coxendicisos,c
i.»"umt,vtoxenaicisos,qua maximusncruorumcruspetentiumducitur
'
incxie.
W... riora tranfucrfim fercur,& numerolaramorum iciic in omncs mufculos
- ab lllUIII
^..v^ J tll/ ilium oftis' cxicrna
"•«!'". lecic pronacos , fcraorisqj mocibus famulances dif|5cnfacur , ramulos eciam
t.i.ifi.C4.
dcorfu minmufcU'
'
'.li. '^^'^'^^'''^"^^"'^'^''^^'''O^^^^cndicisoflis&depnncipiumducui^
„. dici3of[iscumtemorepoftcriorfcdes,ecelunium
190 ANDREAE VESALII DRVXELLENSIS
nam cauamliucdccurnbatjCoJcrncpcollfgatur.DeiiKcpshaccinteriorpropajJonotatil dignii
' dcxtrum ueOcx latusamplciflitur,&.' in plurcs (cilius furculos, uc-
diftlindit ramiJjqui in uiris 2 n-
ficjc ccruicem feu pcncm adit,in cumqp numcrofe digeritur,ca iempcr lcricut ccruici cralTiorcs
quidem adit,uerum fi-equcntioribus infcriorcm fundi uteri (cdcm intcrcurrit , ramulos quoi^
fpcflabiles in utcri ceruicem difpcrgcns.pcr quos uirginibus &
nonnullis mulieribus,quc pri
mis mcnfibus uterogerut,mcnftrua; purgationcs colari diflcclionum profclToribus uifiini clT:
Veii,c e ju!- &
quanquam in reliquis mulieribus ab harum propaginum oris non minimum cius fanguinis
luiwrgmbiu
proflucrcadhucexiftimcm. Arabum nonnulli quinqucnumcroucnulasinmcdium longitudi
"L^r/vT^ nis utcri ccruicis diflfundi aftruunt,& dextrarum ucnarum ora cum finiftrarum oris conniuc-
Timcrdm- recommitticp,acabillispuellarumhymcnconftituidocent,uenarumhucpcrtincntium copia
(utin Arabumintcrpretulibris lcgitur)ccntoncm nuncupantcs. Quod ucro interioris ranii ' i
""""^
finiftri trunci eius fupra os facrum fa(5x diuifionis adhuc rcliquiJ cft, ad pubis os contendit,& '
ab cxterno ramo tmnci ucnac caua: fobolcm afTumitjqua; cum eo interioris rami rcliquo con J"^
•
Tncnjtmur p£>
finiim in elaiiori eiiis foraminis fcde fibi uendican s,quo fimul cum fua coniuge ''
artcria ac itcm ^^'^^'^' "^^
pars a maiori crus petenti uena " ramos fibi afcilcit.Dein ab hac pubis oflis foramcn tranfcun- ''- 4
te uena,rami in " quinti femur mouentis mufculi partem a pubis ofle pronatam , ac poftmodij ^^,^^
ramos autem illis mufculis & cuticxporrcflos,'' unus ctiam articulum coxendicis acccdit,pro- ^^^ ^^^^
prio ' Et utcunquc multifariam hxc crus
finu coxcndicis oflis acetabulum priuatim fubicns . „ ^
ip fius rainus quinto femur mouenti mufculo difpenfatus,propagini commifcctur,' qua: huc
'
pertinct a maiori uena in crus dcducTra.' Exterior ucnx caux ti-unci ramus,quum oblique crus ^jJij^H,"
ucnam mcdiocri magnimdi'
accedit,priufquam pcritonxum pcrforat,ab elatiori ipfius fedc K.
autcmmulicr lav1at,exuteriuenisinniamillarumucnasmcnftruifanguinisreuulfibncmperfi-
ci.mcdicis paritcrconccffumeftomnibus. Vcnam cnim deorfum cxalto procurrctcm.ramos
mamillarum corpori difftindcrc, ncmo non fcribit:cti3m fi id no adco obitcr conccfl^um cflc ue
limus.Vcnaucrbabiniofurfumconfcendcns, 'nonitaproculabuteriucnis origincm ducit. /rmjiipri)
rior enim uenx caux finiftri trunci ramus,quando fupra coxendicis os in femur pro ciden s,pc „„„ pronil
tum,mulicribus autcm in pudendi colliculos,& in " coriaccas carunculas (quas ^c^fi^ uocat) „ ^j,, yjjf.
uicinascpfcdcsnumerofaramorumlcriedigeritur.Porrbucnafubrcfto abdominis mufculo ,. i
furfum cxporrccia nullam parcm adipifcitur, qux in utcrum (utimcdicorum uulgus arbitra' p
«cyi./ir.
tur)defceiidat:fcd uti prius moncbam,illa ab 1] s cjux in uterum digerun tur non ita multum di ^"'^j
^
ftat.Quandoquidemipfiusprincipiuinabextcrioriramofiniftritrunciucnxcauxpcndct,il- , ,.
h-cquentcsgla,idulas(uti inaxillisfic)hiccircum,
ti u.m. poluii,qua:i hrmam ftabilcmq^ ueni
propagaconcm rcddcrent, qucm diximus finum cum&
, «I 1 u l.
ucnal,mul,&: artma na-uoq,hacdefccndcnt,busoppIcrent,propuanaculum&quoddahis
fi
. Mp.li
uafis ctacerentur. Primahuius uenx crus pctcntis propago infignis cft, ac ab
intcriori ucnx
latcre prmcipium ducens, ad interiorcm fcmoris cutcm properat, aique
fc.4 c/w.
in intcrnam femoris
lcdcm dcoiliimpcrgenuquoqueinteriora, &:hincrurfus pcr
60. intcrnamtibia- rcoioncmuer-
ps. lus mallcolum intcriorem fub cutc cxpon-igitur. &
dcindc in pcdis fupcriora dcfccndcns
ultimjru uariein,bi d,geritur,aliishucpcrtin.cntibus
,
192. ft N D R E AE V n 3 A L 11 B RV XE LLEN S I S
"
hac ctiam plurcs iicjiarum fobolcsiii uniucrfos propcmodum fcmoris os ambicntcs m ufculos
propagantur: intcr ca?tcras autc prxcipua fincm cius ucna%quam pcr pubis oflis foramcn.in
fcmurdclabidicf^umcrt, ad fc a[Iumit,coq>adau(fta,dcorfummagis adgcnu ufqucquodam- (
pcr mcdiam flcxus gcnu fcdcm (cu poplitcm ad furx cutcm dcfccndit,ipfi numcrofam ramu
'
'
" dM.e.
'''"•^"
lorumfcricm porrigcns, qux fibiinomnibusminimccorrcfpondct.Vcrum ramulorumalrj '
riora dccliucm fub cutc fcrri diximus. Atquc, ut fcmcl dicam,huiulmodi hic ucnarum implc-
xusdigcftioq;confpicitur,utcutcmfurx uaricum afFci^tucrcbrius (pcrindc ac tcmporum &
intcrnxcubitifcdis cutcm)implicarinonmirum fit.Prxfcnsucnapcrgcnuflcxuscutcmin fu
ram dcfccndcns, aliquando ad calccm ufquc prorcpcnsinibi" ccflat, aliquando alrjs ramulis «<idihd.i.
"''•/'•"'•
pcr tibixcxtcriorahucpertincntibus comifcctur,& lccundum" cxtcriorcmallcoluporrcifta,
pcdis fupcrioraadit,nonnunquaucr6&infcriora,nuIlibiinteriminaItumacutcdcmcrfa.Cx
tcru m orandis ucna fcmoris ofli qucmadmodum fcripfimus accumbcs, adco ipfi aduoluitifr,
' iit mcdiam inicr duo humiliora fcmoris capitafcdcm occupct. Hicin
iuxtagcnuarticulum'' y chi.^.
duos imparcs ramos cledufla intcriorcm (qui ^ cxteriori multo gracilior cft) ad furx mufcii '^"•J"
'
^
los,prircipuc ucro ad pcdcm moucntiCi primum & fecunduiTi,dcorfum mittit, furculis qui-
'
, c;,^'
ramus illc ad pcdis digitos proficifcitur." Extcrior ramus magnx iUius in poplitc latitantis par
titionis non procul ab cxoriu in binas rurllis diducitur propagines,quarum maior cadcmq: p c/m.ks.
quorum inicrior talicum tibiaarticulo' ramulum ofFert,ac lotus quodammodouna cum icn ' cht
dinibus a poftcriori libix Icdc ad pcdis inferiorareflcxus intcr calccm & tibix os pedis inferio "'''^'
ccdentc. Verum altcr ramus quicius diuifionis exterior eft,quam paulo ante ad mcdium lon-
iji^^j**
gitudinis libi.r ficri diccb.a, fibulx cxporrigitur : quum ad infimam tibix fcdcm pcrtingit,
&
atqucligamentomcmbranco, quod totatibix longitudincfibulamtibixonicominittit,pro-
ximusclt,' lobolcmafcdilpcrgit, qua'ligaincntumpcrforans,unacumtcndinibiispcrtibix <: c/m.iS.
anicriora pcdis fupcriora adeuniibus in pcdcm fcriur, ac' mufculis pcdis digitos in cxtcriora " ^
businpcdishumilioraproficifcitur,atqucinminimosdigitosdifpefatur:nififorteintcriorra-
mus intcriibi.ros calccmc]! pedis infciiora pcicns, omnibusdigitis furculosexhibeat.Varia
cnim hfc(fi alicubi profccfo) uenarum ferics occurrit. namcrebr6 (quod etiam diligentcr iii
fanguinis e uulaeribus fliKu obfcruaiidu cft}confpicics ' interiorem illam propagincm,quam c
inpo
o
co,quifcilicctpcringuinacrusfubit,principiumducant.&arbitrorGrxcosuixaIiasfccuinc,
quam^quxintcniumgenuregionanpcrrcptat, &inobcfismulicrcuIis uclob continu^icru
ns ligatioiieinlatct,& dcin" quxinallcolos ainbiunt. Adco utciiam noftrxxtatis nicdicos mi
fi„e„,m
'c.quicumalicubi Icgcrint quatuorucnasad pcdis fuperiorapcrlingcrc(uti &eoo "uel fiib
cTj!s
'\Zs'.
cuteaiarraui)quatuor pcdi adfcribunt ucnas,quas magnofupcrcilioin fangiiinismiflione
diftinguutjintcrimionorantcsipfirumproarcnum&cxortuin.aclongegrauioripcriculoin ,,lrum^"lr,
cum iicruoruin,tum teiidiiium occafionc,ucnas fccari,quam cani quc fub tnimm,.
P':dis lupcriori (cde
gcnu^atque ad inalleolos cofiftit ut modo clcganicm promptumq) fanguinis fluxum filcntio '^"""'"'f'--
.
D E V ME I L I C I VB N^.
Caput XL
N VD umbihci ucnce dditieatio, du6 nimirum partis qute in ncttis oljuid efl.ctf^ hic
.A ucnceftdcm notatquccumkhctimJpe3:ctt„Bucr6fedanquahceciecoriinferitur, C i(^Ti
utroipfiiu iniecoris fubflantiafericm ruditcr cxprimit. Vndc etiamquinti libriftgtircc hiic
maximefjicHantcs tieniunt examinandce, trigefima uidelicet, quce iluatuor tabcllisfatiis inuo,'
o hicra ctim ipfofoctii proponit.Deinfectinda eiiis hbrifigura,fta: umbihciportionem exfeS.io.'
nisferie rehilam oRendit : ac infuper uinbilici iiena: , cr arteri.tr ttnt, cr urinarij meatm , qui
foctns tirina pecuh.iriter editcit. 'Prceter ah.ts eitifdem hbrif{gtiras,cjiiia: iimbiliciuenee in iccur
infertioncm octihsfibijcttinf,tnmirum duodecima,Z2' uigejimat
I
ANDREAE VE3ALII BRVXELLENSIS
N (iVlNTO libroorgana fa:tuipeculiariapcrrcquutuniSjii[um'tTi- jsmjtmi
bustunicislcuinuolucrisiiiutcro inuolui contincriqjaudics^quorumcx fjxanM
timumGracci ;(MeMf, Latini ucro fccundinam &; fccundaSjinterdum ^'h"''
'
'°
iocuIos,uti&ipfum utcrttm,appellat. In hocquuminfensutcrogcritur,
'ucnarumartcriarumcpinutcn fundumpcrtincntium fincstcrminantur, h isfi.lii.t
tlzfi.U.I
dina abfccdit. 1-lxc umbiiicum ingreffa pcritonxo adnectitur,& furfum confccndens patulx
iccoris fciffurx ' inferitur,qux dextrum mucronatx cartilaginis Iatus,in anteriori iecoris fcdc •-fi.li.tS.
hominibushabetur, &
foraminis cuiufdam autmeatusmodo hancumbiiiciafiumituenam, ji.l-l.-j,
nx in iccur ingrcfTum fpccftcs, iliam intcr gibbum cauumcf iecoris medium inicri exiftimes,& g raip™
iionaccurateid iecorisforameninhominc(cuiidpriuatimobtigit)cxpcndas. NonnuUisani
nlaiibus,ut catulis,unusaiiquando &aitcrramiis in mcicntcrij" ccntrum,ab hac uena priuf- '
ab obftctricibus iuxta uentrem ' prxfcinduntur, bruta autcm animaiia dcntibus abrumpunt
inuoIucrafcctuspicrunquedcglutietia.Quodhorumuaforu incorporcadhucreiiquumeil:, =
d.sratoO,
tcmporis r cr
•
t
luccclIucxarelcit,mcmbraneumq)prorlusIr ji ' r r r .
firtdfis quiim Maceiloncs «ojTtu uocant . erum t^rifloteles hanc cum caua comparans,
ipfamminoremucnamnuncupauit.t^bj Grcccorum uocanteam ftvyislu,. alij fimpliciter ntx-
}(icc/r, alif i^Stu), nosma^nam ilicimus arteriam NonnuUi rurfus uenam uocarutit, quofan^
.
B,B Dua:
«
. '
G Subfnijlro peSloris oJ?is latcre ad umbilici ujquefedcm excurrens ramus, dquo furculi di^c
nntur in uerariim coflarum cartila^inum interualla,zs' hitic inmufciiIospeSloriinflratos.itiJu
per infniflram,qua thoracis atnplitudo intercipitu r mctnbrana,((^ abdominis muftilos,
f-I Ramti6 pojlcriorcs ceruicem occupantiim mufculos accedcns.
J rtcria ad cauam fcapula: regionem ac in eiiisJcdis mufculos prorcpens.
K B~anniliii adhumericumJcapula artictilum crJiitnniihumeriitifriorapropagatus,niiJquam ifl
terim adciitcm excidens.
X Sinificr diuifiotiis in iu^ulo fSla: ratniii^qui CT gracilior efl ,finiflri^ lateris foporakm
conflituit.
q.
atque infiriiis orifciiim educit,excurrentem. qramum duodeno inte/lino cr iciuni initio expor
r. rcBiiin. r propagincm .iddextrainfimdittentriculijcdcm dedtidam, ueiitriculoip
ly fuperiori
ft. membrana- omentintinulos exhibeiitem .
f bilis uefcuLr arteriolas. t arteriam iecori diflribu
u,x, tam.Cceteriim uinfi^niturfinijlerramtts,quipotiJ?imumIienemadit. x prop.-igofccundumpo^
y. fcriorcm ucntriculifedem,adipfus ufqitc elatius orificium progrcdicns. y eim propaginis
.Z. muliinitentriculumquddorjoinnitititrdcriuati. ? ramiisorificittinuentriculijuperius,coronce
K. modo cinqens. a rainiisJccitndum elatiorem tientriculijedcm infh-ius illius orificium accedens.
^grandis in demifiorem omenti membranam exctirrens propago,qua: ctiam colo intefinomul
f.
Inintegra delineatione, ea qii-i hicindiciadhibuimus, aliud^occurrif,quoinfigniturarfe''
ria injupcrioreac propeinodum iiniuerjam mefcnterijfedein propagata
, cr fuis propagitiibut
in iciunum intejlinum cr ilium er coli partem diecore ad dcxtrum rcnem
confficiiam jfarfa,
V Dcxtriimrenemaccedcnsarteria. 6 <~^rteria qua: infiniflrumrencm exporrigitur.
hi Dextrilaterisfeminalisarteria. Siniflritefisfeininalisarteria.
A >^teria humiliorcminefenterijfcdem fubiens, acpotifiinuinin colon iiitefinum, qudiddlie.
nis regione adredlum pcrtiitet,ac dein in reBum intefinuin difcinditur.
n^ji Vropagines notantur, quce geniculatim lumborumuertcbras accedtmt^c^in perifona-umQ;'
mufulos uertebris adnatos diftribuuntur Vropago autein ad humilius
.
^ conjiflens cceteris
grandior efl,atque adabdominis ufquc laterajrequentifobole cxcurrit.
BjyjK MagncE arteria: ados facrum in duos truncos djlribittio. 'P^erum ifhcharaBeres ctiam fur.'
culos notaiif, abhuinilioriartericeregioneinofisfacrijaraininaderiiiatos.
1 7t Inte.
25>9 ANDREAE VESALII BRVXELCENSIS
Inttrjorisrdmi | not<!ti intcrior fropagoin oJ?isfacri humiliorem fedcm^ueJtc^mzyiieflLte
os occufantes di^eflum, z^fuo termino cum alia arteria, c[ua: in qiiintumfimur mouentem mii^
fra-cifuaipf?usfoholeumbilicirc^ioncfetens,rcliipioiautcmfurculostranfie-)jiminbumilio-'
rem ahdominisfcdcm dijjenfans.
V Surculus tranfiicrjimfecundum fubis os ad fudendafrorcfcns.
<p Scdes cxterio ris rami,qtidis modo in criis delahitur,ac in uniiicrfiim crus dijjeminari incipit.
Y Trofagofediselatioraaccedens.
O, ^rteri.irum in fedis htimiliori fcde diflribiitio. Suhfcijueittibus modo duohus Cafitihus non
foltint hicc ctiius indicem abfoIuimus,fiqura conucnit,fed ctiam htic attinet fra:tcr crebras quin
ti libri 27"fextiiu'feftimif^uras,ea ijuam biiius librtjinifiibiun^am.cuius charaSleribus per''
inde atqueha^enusfecimus, in interiori mar^-inc utcmur.
VNDE ^ RT E R
cifitim
M^GN^
ducat,^ in <juos ramos ipfiiis afcendcns pars di^cratur.
V R I N.^
Capiit XII.
CXJf<.^ ND O in intcriori mar^ine aliciibi,fra:tcrquam in duohiis proximis Capi^
tibiis fcribitur Jtg. c.ip. iz. ea ftib.mdienda efl , <qua inte^ram arteriie magnce im.iginem , antc
pra-fens Cafutpropofiimiis.
tcm ac origincm (uti fane cil) ftatiiunt. Quippc crronca prorfus eft Pe-
lopis Galcni prarceptoris fentcntia, artcrias docens fimul & uenas cum
neruis e cerebro nafci: nonminus (ane quam a ueritatcfimulabhorret
cius autoris placitum, qui fpurium traclatulum dc ucnis,Hippocratis li-
brodcNaiurahumana intcriccit.Qiiandoquidem,utcrtcrataceam,ccrebrumuitalisfpiritus
a are^ro nt i^ &fanguinis feruidiacimpetupcrcorpusrucntis,qucmadmodumcor,noneftprincipium,ac
tziremii cor' arterianullibiquam ubiecordcpronafcitur, amplioroccurrit. Dcinhxcquoqueillorudo- h
porti pdn<!>iii
giTia improbant, qui arterias ab c.^vtrcmis fummis^ corporis partibus no lecus palTim oriri ar,
TUlfcL
bitrantur, quam fi quisab extrcmis arborii uirgulis illarum iniciu reccnlcret Vcrum etiamfi .
onfmi di biniur,ubi tcrtiu uentriculu C poft dcxtra uidclicet mcmbrana artcria: ucnalis orificio prxfe-
,
fta) Ariftotclcs enumcrauit , etfi alia Galeni in libro dcDifrecftionc ucnarum fit fentcntia.nifi
» ^«"^''J;
i cs.r
^
quafcptum utrifque finibus comunc porrigitur.Coronaliumartcriarum ortus poft mcm-
bfanulas confiftit, quas rcfumptioncm ipiritus fanguinisq; ex ipfaarteria iu finiftrum cordis
B.B.io/.
b.6E,E finumprohibcrc,infcxto librooftendam.Vcrum &:fi coronalium artcriarum parquodara-
'itamplitudo, ca tamcn amplior longiorqj cernitur,qux cx dcxtro magnx artcnx ori--
?^f( J tf
E,E,iD.
'^"'1 l^^ta-e origincm ducit.una naLiq; hinc a tergo dextrx mcbranx pronafcitur , altcra autc a
poftcriori eius orificij fcde principiii fibi uendicat , a tcrgo poftcrioris mcbranc a finiftrj- intc-
nm mcbranp tergo nulla pronafcetc.Poftq; uero magnaartcria coronalcs dcpropfit,a cordis
c^iujiois
'^^fi.^'^™'™'urfumquod,imodo' fub ucnx artcrialis caudicc confccndit, accordisinuolu, iiplnilicl
^otbi
4/i,jIi. .6
'^''^'
unam ipfius partc,qux grandior eft,dcorfum ad quinta
Pi-Tforas bipartito fcinditur, ac '
HprrA. thoracis ucrtcbr.T, & dcindc pcr rcliqua dorfifedem detorquet,in omncs qux cordi fubfunt
' ' rcgioncs ramos cxhibituram. Atminor pars fupra cor rcpofitis fcdibus diftribucndafurfum
1 6f..Ub.6 properat,ac ftatim in progreflii afpcrx artcrix" innitens, acucnx caux intcr mcmbranas tho
^finjei,tii
'Jat%aa
raecminterfcpicntcs fubftrata,cx finiftro ipfiuslatere" ramum diftribuitobliquefurfum ad Mrcis firies,
dulo aki. primam finiftri lateriscoftam exporrcctum, qui quidcni qua pulmoni accumbit atquc finiftrx
•pw/rntij thoracem membranxalligatur,nulias dcriuatpropagincszucrtimfimulatcfpri-
intcrfepienti
^rlLmfjn'
mam thoracis attigit coftam, ab humiliori ipfius fcdc*' propaginem dcorfum difiundir.qug co <X
p E,'
ftarum radicibus attcnfa, in tria quatuor fupcriorum coftarum finiftri latcris intcrualla finou- ''l''
las fobolcs {pargit:a quibus rurfiis fi,irculi in dorlalcin mcdullain, 5i:mufculos thoraciucrtc,
9 D- brisqj hic inftra toscxcurrunt.Cxterum ab clatiori fedc cius oblicjux ad primam coftam con
''
r F. fccndcntisrami,'aliaenafciturpropagonupcrcommcmoratamultoamplior,quxadfcptimx
ceruicisucrtebrxlatus obliquerepcns, inhuiuslatcris tranfucrfiproccfliisforamcn fcinfcrit,
'.fi.a. i(
ac dcindepcrtranfuerforumrcIiquarumucrtcbrarumproccfluilYoramina confccndcns,pcr,
•..T.7fi.
r.lf.g.„. indcatquehac 'cxcurrcnsucnadigeritur.NaminprogrefliidorfalimcduIlxfurculosdcriuat
?,6M.N. ea
j fi.Cii.iz
fubingredientcs foramina, quKneruis cmittendisrcTum Opifcx cxculpfit. Dcindc mu- &
fculis ceruiccm hic occupantibus ab illapropagine ramuliquoque fparguntur. (^uoducro
luf
eiusreliquum eft, fimul cuin comitc ucnaper " foramcn in pofteriori fcdc finiftri capituliocci^
jji.h ,7 pitisoffis infculptum,caluariam fubit,atqucin " finifirum durx ca-ebri membranx finuin cx-
hauritur.Prxtcr hanc propaginem uertcbris exporrcfftam,'' artcria quam obliquc ad primam
y D. finiftri latcris coftam contcndcrc diximus," aliaab antcriori ipfius fedcpullulat propago, obli
G q',iioriduduparitcrfupcrioraantcriora'qucpctcns.Hxceteijimpedorisoflisfummum accc-
p.i.eo.
deiis^acfiniftrxthoraccmintcrIcpientismembrancadhxrens,dccIiuispcrfcrturfccundumpe
&ons oflisfiniftrumlatus,quaipficoftaru eoarftantur cartilagincs.Hxcpropagoineoldcin
fi.a.61.. omninoramos digeritur,in quos' uenamhac repcntem dilpenfari retuliiniis,prxterquam
ijfe./it. quodnullxfobolcsaprxfenti propaginccutcacccdant^nififorfitanobfcurinimxinmamillc
' ' corpuspmingant. Quacnimhxcartcrix propagopcfloris officxporrigimr, ucrarumcO'
ftaruin carrilaginum interuallis ramos ofFcrt, a quibus alfj ramuli in inufculos aflurgunt carti-
laginibus incumbentcs. Dcindc &
ab hac propagine in fui lateris mcmbranam qux thoracis
1 fi.lib, 6 amplitudincm intcrlcpit,& in " glandiumin iugulo rcpofitum, furculi mitiittur. Quod autcra
F. ipfius rcliquum eft, fi:cundum finiftrum mucronatx cartilaginis latus thoracis cauitatcm in>
smuf.ti.
preditur, 8i recto hfcabdominis mufculo fubnatum,ad umbilici quodamodorcoioncin prO'
viifailof
cedit, in progrcllu utrinq; ad partes abdominis ramulos oncrcns, &
iuxta uinbilicum in pku
mtjto. res diflccftum fobolcs ' altcrius artcrix tcrminos relpicit, quamhuc ab imo furlum contcndere
/^- doccbimus.Vbi arteriaoblique ad primam protcnfacoftamjhatTtcnus comcmoratascdidit
imufta.
propagincSjfiniflTainadituraaxillam^&^' mufculumperforaturadorfiinotorum (ccundipa-
c. ris fimftrti,ab ipfius clatiori parte priulijuam e ihoracepcnitus labitur.notatu etia dignx 1113,
1 2 onitU'
^
Id;, /icKntn ufquc difcinditur.nullibi in tcrim cutcm fubiens. At quuin primiim illa arteria thoracis cauiia.-
Poft hunc cx Ripcriori ipfius rcgione" aliam,fcd non adcb craftanijdcpromit fobolcm,qua' ad t K.
rigiturjpotiftmium in " mufculum e.xcurres, cuius beneficio brachium quodammodo decliue '""^-
rumamplcxantiumfedi,&;mcmbranisncruoscontinentibusdiftribuit.lnfupcrdeorfumIcn-
'^l'-^"-
fim adh uc prorcpcns,& continub inicriori axillaris irunco attcnla," aliamcmiiiit propagine,
'
3"
&
cum ucna quam hac duci rciulimus, dein cum ° quarto brachium pcicntc ncruo ad cxicr^
'
mjil"
^
tim uerodigitorum motibus famulaiur. Vbiautem nniftrxmanus" artcriahas fobolcs digcf- "^'
(it,intcr " duos cubiium flciftentes mufculos rccondiia, ipfisq) ramulos prxbcns, ad mcdium imufu.
cubitiariiculiflexusprorcpii, hic uirinque' ramulumipfiariiculocxhibcns,&mufcuIicubi' e,r,r.
j'''''',
tumflcflciitispoftcrioris^^infertioniinnitcns, hiccpfubindepulfum cuidentein edcns Hinc .
t ,- 1 r I ! - u
• c •
I 1 •!! • •
«Smuft*'
arteriaintcr mulculum lccundosquatuoraigiioru articulosHcCtcnicm, c<; illumquitcrtio NmiijcBli
corundcm digitorum articulos flcclii^mcroiturjac ubi nonihil per cubitiinterna fedcin prore .
pfit.bipariiib lcilTus ' unum ramum radio, altcruin ulnxcxporrigii. Qiii lecundum radium ' ''''^-
ArtrrM ri, '
CoUocantur. Qiiando ramus radio exporrciftus illam emifit fobolcm, una cum tcndinibus di- „
oitosflcc1cntibus°'tranfucrfumbrachialisligamcntum tranlgrcditur, & fub " dilatefccnte in i tui.J.iy
acccdit. Scctindus ucrb duplici ramo inlcrna indicis fedem impIicai.Tcrtius autcm indiuifus n , mi:(. u.
'tert"ir'"l-iL
pulfu prxdiius Quippc Naiurauiomncspropanodum artci-ias,huncquocpraniuin
fucrit. ttirhaiia
retinct, lendinibus magis quam is qui radio cxporrigitur, occultaiuin, atquc ita nufquam ca-
'^"
riim portioncm Natura in cutein confpicue emittit,qucmadmodum fobolcs a ucnis paftim & ( „fji^
frequcnier pcrfcrri prius commemoratum cft. Mcriib igitur nullam in extrcmis manibus a fo .,/.
°'
ris aliam a nupcr difta, quam pollici ac indici afcripfimus rcpcrics artcriam, quia nc mufcuius "
quidcm unus inibi cofiftii. At inierna regio quoniam pluribus cft lcpla mufculis, idco multas y efi.ub.s
quoquc aricrias fibi ucndicat. Ad hunc fene modum " primus arterix magnx partis fuperio- R jiipfr r.
^
^nirs mdh, pcicniis ramus diuaricatur, qui ad prim.ii finiftri lateris coftam contcndii. Maior autc am ^ '^' '
ris portionii pliorcp alccndcntis artcrix partis portio afpcrx artcrix'' innitcns,re<rta furfum ad '
glandium d 6 fi.hh.6
migne drtf X
iniugulo rcpofitij propcrat.id cniin artcrix huic fimiliicr ac ucnxlcflulimodo fubfternitur, in cr S.
s-iffl^riord
acipfiusbcncficioramorum fciflioiniurijsinnoxie ferendis promptiorcflicitur. Quumucrb ^
ift hunc moduin artcria furfum tendii,priufqua clatiorc pcdoris oftis fcdcm ftiperai,adhuc in
'
corporis pe-
'^J^i^ai
thoracisamplitudiiicin'duos imparcsramos findiiur. ' Siniftcr, quigraCilioreft(ampIusta potiiiiBb-
Sin-Jlrd /(i.-o
rdtis.
incn & iplc)noiinihil
r_^-_. oblique in Ixuii dcflexus,furfuin cum' intcriori iugulari fccundum-"^
' .
afpe
.
'""'"i'
""'''
i„s/,
'"''
),,,„-«
rx artcri j finiftru latus pcr ccniiccm cxporrigitur,ipfa9 foporalis ctus latcris artcria cenfetur. feilc
'
At
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LtBER Ifl» 301
dr
xum cu Atdcxtcr ramus finiftro craffior,.fimiliicrfurIiim tendit: &
fimulatqj primam thoracis coftam
contigitjCx dcxtro ipfius latcrc' artcria promit in cafdcm prorfus fobolcs difcifram,quas a ' ra^
Dcxtrrii Irjf
ibm co
mo,c-[uifiniftrocmanuioftertur,puUularc(cripfimus:ad fupcrioruuidclicctcoftaruintenialla, chiiim peceiis
s arte'
irinpj ad tranfucrfos ceruicis
ucrtcbrarimi procclfus, ad pccloris os,ad poftcriorcs in collo locatos artcrU,
HB.
tusfurfum confcendit,achuius lateris foporalcm coftituitartcriam,qux uti finiftra xnfioTif &
nuncupatur, Quum autem finiftri latcris foporalis artcria (perinde ac dcxtri ctiam) ad fauccs
.crf. 14
L. ufquc periingitjin duos diffcinditur ramos quorlr grandior idemq! intcrior feuccs fubir,ac
,
.ifi.a,
6..,X.
&
mox laryngi linguae' propagines deriuans,ad caluarix bafim' propcrat:priufquam ucro in Sopcrdtis di
cdliidriam Je*
caluariammcrgitur,in duosimpares deduciturramos. Maiorpcr"'pccuIiareforaiTiennuIla
rics.
_
7fl- co ncom itatus ucna.caluariam inibi ingrcditur,ubi " glandula cerebri pituiia excipiens in qu O'
T.CJ. li d;im cuneum rcfcrentis ° finu ponitur.Hicramus mox in ipfo ingrcftu utrinquc fingulas
offis
/l.i M.
cmittitpropagincs,ac'' unam per ' proprium foramcn ad narium amplitudinc difpcnlat,quai
f-
fuo cxtrcmo intcr nafi cartilagincSjadcoqjad nafi ufque cxlrcmij ita cum aliquot facici artcrio^
a.ca.iz lisdcpcrditur, ut tacluctiamipfius motum inibipercipi'amus.'AIicra propagoinlatusfini,
/i.i.Y.
ftrumdur£Ecerebrimcmbrana:'muItiplicitcrdifcinditur,' ipfum auicm artcria: corpus duas
illasdiffundens propagines bipartitur,&: caliiarix bafi fuftultum, itaqj diuifum inantcriora
.
Fj./*.7 nonnihil tantiIperrepit,donccdcnu6ip(umcoIIigatur.Subindcucr6hucufqucno diuifa,ne
D,D.
quecol!ciftarur(us,fedfimplcxprorfusfertur.VtcunC(i autefit,fiucfimplcxhucpcrtingai,fiue
;.ci.i4
'Kidiiur priusinduas partes diuifa hic(crurfuscolIigat,inibi"infigncm utcuncjjramum pcr^fccundi
,lt. qu£ &
neruorum ccrcbri paris foramcn ad o culum interiorcm' temporalis mulculi fedcm diftri-
'H hl X.
Qiiod icro ipfius ' rcliquu eft,dura ccrebri mcinbranam
'
buit. 1 pcrforat,ac' partim in tcnuerrt
tjpcaj
/1.I/.7.
ccrebri mcmbran;i,'' partiinad finiftru cerebri uentriculij conlccndit, plcxli inibi facicns qucm
fccundinisleuextimo fcctusinuolucrotum comparabiinu.s,quando cerebri uaforum (cricm
fccudo ab hoc Capitc pcr(cqucmur. Vbi etiam paulo diffufius qux lam poftrcmo loco coinc-
G. morauircpctam,' Altcrramusartcria:partis,utidiccbam,adcaluariamdui5la.-,cum 'coniuge
,f;.c4. ucna in poftcriorafecundum caluaria:bafim fcriur, &^ramulum'' mufculis ceruicisuerte^
j/l.iG.
braruni antcrioixm fcdcm occupantibus , iuxta prim x fecundx^ ucrtcbrarum in tcruallum
oflcrt.acdcincaIuan'aminarcditur:&' communcforamcncum^^fcxto ccrcbrincruorumpari
5.cj.,4 naclus, fimul cumuenain finiftrumfeulecundumdiirx ccrebrimcmbrana:finumexhaurit.
Porr6 finiftra: foporalis ad fauccs diuifionis " exterior graciliorcp ramus gcnis (cu buccis
'"
,
,,((,t.7
''ramulumoflicrt,penitiuslatitantcm.*'Infuperinduaspropagincsfe(fh.is, ''unam finiftrotcin-
C.
J-Cii4 pori,'altcram fecundum finiftra: auris poftcriorcm fcdem digcrit,pulfum ctiam cdcntcs fenfi<
H. bilcm. Atcp in hunc (ane modum afcendens artcria; pars iii raraos finitur.
>.c.c.,4
it
7G,N.
6fig.
^MP LIO RIS D ESC END ENT IS-CiVE
J.rd.14
IdB.
^nce (irteri<ctrunciinfuosrcimosfa-ies. Capuf XIII,
#.c.
#.«. R V N c V s magna: arierix deorfum ad thoracis ucrtcbras' cxplicatus, AdiTifrrif^fi
mufcul. ab infima ipfius (ede qua uertebris incumbit, nonautcm latcribus, uirin- cojldruintcr'
.A,B.
que'' propagincs in oflo iiiferiora thoracis intcrualla deriuat, qua: fimili'
C.I.
fig.
.llb.ic. terac^iicnaecoiugecarcntisrami fccunduminter. i^— ,„ „
ifi.Ub. ualli ducflum ad coftarum ufquc cartilagincs in ue
7.N.
ris coftis prorepunt,fpuriarum uero colferum in-
/;./,f..7
pf-
mufculos ucrtcbris thoracicp adnatos fparguntur , pariomninofcrie
quaucnamcoiugis cxpcrtcmdiflcminari fuperius proditumeft/Ipfe
autcm arterix truncus ucrtebrarum corporu finiftrx fedi quodartmo
r/i.
d i.
i./i,!i. do innitens , dcorfum fub fepto ' iranfucrfo qua id undecimx thora -
.Crf.fiF, cis ucrtcbrx corpus rcfpicit,cxtra thoracis amplitudinelabitur,ac mox
G, t^.^f^d jcptnvi
utrobique (cp to tranfucrfo^ unam ofliri propagincm,qux in plures fecla furcuIoSjin humilio
ilclt
G. trdnjucrjum
g, cjp.
rcmfepti iuxtauericbras fcdcmprxcipuedcpcrdiiur,fobolcs furfum ad lepti elatiora adeocp drtcrid:.
i,tctutn,,ta,r^
iecur, bilis ucliculam, liencm,omcntum,&: duodcnum intcltinum, & colon quoquc vibuicn-
urntnculum,
"^"^"'o idcxpoiTigitur,ad hunc modum oHcrcntcm. 1 'r;r(ens truncus iimulatcp prodijt, ela namn, §
limtm.diiodt. tiorilcdcinfcriorismcmbranxomenti fufFulcitur, ac m duosmagnitudine propcmodum x- .gKranUm
mct ro47.ar- qualcs ramos dircmptus,hijc qui oracilior paulo cft dcxtrorfum,'" illum ucro qui modice am
'
tntidacdtn, Ji r- r- a r • •
r ir
P''''r"'"':"'' imiltrorlummimt.Ucxtcr ramus ucnxportarm glandoiocorporc, quodlub kjv^^.
II , 1 I
tcs.
uentriculipoftcriori fcdc huicomcnti membrancc intertcxtum ccrnitur, adnexus, furfum ad f ««* s
lisdigcritur.Exhumiliorirurfusfcde, dextcrarta-ia:ramusadiccoriscauumtendcns,duasde
nuoprofcrtfoboles.^^Vnumcumuenxportairamointcftinodiftundit, quodduodcnumap |„.
pellamus,fccundum cuiusmcdiam longitudincm&aliquoufquead iciuni intcftmiinitium ca ™ «.
fobolcs porrigitur. Altcra nupcr commcmorata paulo amplior,ad dcxtram fundi ucniriculi " 'ti''^'
'
fedcm rctorquctur,& fuperiori omenti membrana: innexa, cxclatiori fcdcin antcriora& po- „
ftcriorafundiuentriculiramulosfrequcnti foboIcfpargit,pcrindeacab infcrioriluafcdcaiias p p.
los aliquot lciftum adiecoriscauum tcrminatur, non admodum altein iccoris fubftantiam dif '4.isf-»_
fcminatum. " qucm dcxtro modicc craftiorcm \tc\i,cfm
Siniftcrramusabartcrix caudicc prodicns,
cflc diccbamus,infcriori quoquc omcnti memhranx ipfiuscf glandofo corpori committitur, (o (itiofpt
coniungcns fc ucnx porixramo,in tot quot illcfoholcs diocrcndus. Mox cnim prxfcns artc-
1 ri= n-
rixramusab cmincntiori icdc propagincm uentriculo qua dorlo inmiitur oncrt, qux pri- ,oaj„„gj
'"i"'"
.,^,r-^^ cjt,mum,
"
losquoquciiiprogrcfluanteriorig^^poftieriori fcdibus ucntriculi dcpromcns. ' Sinifrcrartc-
rixramus licncm potiflimum accedcns, ab humiliori ipfius fcde propagincm in infcriorcm '
y „,
dliquotqi fe
r r r '
r 1
' ' ' ' ' ,
tcna,qux in luperiorc mclentcrrj fcde in plurimas fobolcs diHufa,ucnxportx modo excurrit cjutmtilik
in iciunum,&; ilium &C coli in tcftinipartc,qux a iccoris cauo ad dcxtrum rencm ufcp pcrtinct. » fe"'-"-
P~^nutn drtt
Pofthancinfcrius paululumab utroquc inagnxarterixlaterc," amplaeducimrartcriainfiai
rtd:. p,'''j^/i.
laicris rcncm,''qucadmodum & ucna, tranfuerfim prorcpens.Hx artcrix in rencs intcgrx ab s m,n.
Stmindttsdr iniiiant. Infupcr ab arteria finiftrii rcncm acccdentc, ac dcmifliiis plcruncp, quam ca qux fini- ^'^'^
tcrid:.
ftro reni of{crtur,principium fumentc,' feminalis arteria no enafciuir,fcd frcqucntifl?me(u t & s
i' , u , ,
r , , r ''^
, . tttjrunitin
lium artcriarum exortuspcndet,quxipfoortmnuicem funt cont£rmmx:acdextraquidcm jig.,.
cau^
^
lifdifl-r
cauxucna: corpus " tranfcenclens,dcxtrn: fcminali Ucna;attcnditur,quoufq; pubis os fupcraSj
iturfigii- acexmagnapcritonxicauitatccxcidcs,ipfiu(;na?pcrmifccatur,atq!cumiHa anfradus gyroscj)
is,uti CT
eftormct,quorum bafis humilioruc fcdcs flipcriori tcftis rcgioni implantatur,ac tcftis lubftan
'ibfcquen'
tia: &rhancproximeinuoluCnti tunica; ramos pra-bct. Ad hunc quoqi modum finiftra fcmina
zifi. iib.s lis artcria finiftra: congrcditur uena:,5^ in niulicribus quoq; ' artcriarum (crics ' carundcm uc-
narum diltributioni pcnitus congruit. Vt fcilicct" media artcriarum pars in teftes adcatjlcmina
eitifdcfi.
liaqp uafa conftituat/ altcra autcm fundum utcri implicct Enarratis haclcnus propaginibus,
d.c. ,
^j/„m:hort
riuffig.o. 'aliafuccedit,infcriusquamfcminalcsartcrix,abantcriorictiammagna:artcric fcdcprincipiu »«/"' urij jt,
etuf.pg.n.
duccns,8<: in humiliorcm mefenteri-j fedcm diftnbuta Q.uandoquidem hccc in colum intcfti.
.
'HiiTtcrlit.
\.a lo/i.
lib.i h.
num,qua a licnc ad redum ufcp intcftinum prorepit, ac dcin in ipfum quoqi rcftum imprimis
digeritur.A'poftcrioriautcmfeuinferiorimagna::artcria:lcdc,quah^'cucrtcbris committitur, hmlmu
gciuculatim' ramuliutrinq! ad fingulas lumborum ucrtebras promuntur,quiin dorfalcm mc "mrhMiy
dullain &:mufculos uertcbris hic adnatos excurrrunt . Atque huiufiuodi ramuli inuiccm fere
inferiui ^ amplitudinis duftusq! fpccic conucniuntjfimodo ' unicam utrobicp propagine cxccpcris,quc
quum ca:tcrisinfigniormu!toqfcraniorfit,aciuxtalacrionisfummumpra-cipueprodcat,no
Oflcndfd
foUim mufculos ucrtcbris attcnfos acccdit ucrum tranfucrfim pcr pcritona-um abdoiuiniscp
,
ecic, zi,
mufculos ad latcraufq! abdominis cxporrigitur. Hadenus magiia artcria in lumborum rcgio
hb.,. nc uciix caua: finiftro latcri fuccubuit.quuin ucro lacri offis principium attingit, ucnamcj! con
^crumTj!'')
fcendcns, in' duos grandcs truncos inftar Y
ad hunC modum ^
inuerfi bipartitur.Fit u ci o fi fio, drinia:^
tus huius permutatio propterartcrix dignitatem.Qiium cium hxc dignior nobiliorqj ccnfca f<'l"rc.t«din
tur,non immcrito ipfam magis quam ucnam rccondi,occultari,& in alto corporis fcrri, ac dc- "^"".l"'
mum iniurrjs fercndis pcrtinaccm cftici, iagax rcrii Opifcxuoluit . Neucro hic ab excarniollis
facri initio in dorfi motibus artcria promptcIxdatur,fupcrpofi ta prius artcriam inibi ucna fu-
pcriorc cnc,illamq) hanc confccnderc uoluit,ut ucna inftar fubfterniculi cuiulllim artcrix fub
'tam quo_ deretur. ' Cxtcrum priufquamucnc cum artcriis in crus dclabantur, quum iam (acrum os uala
ie artcri£ fupcrarijt,ucnxartcriis fupcriorcs uchuntur.'artcrixq! quoniadigniorcs fuiit,fub ucnis rccoii
[encm ub
duntur.Rami uero qui a magnx arterixfupralacri oflls initiu diuifioncprodcunt,ucnaruiTi ra
ultimi
pctesfig.
mis cxaftillime corrcfpondcnt.Si' cxiguos fortefurculos {cclufcris,c|uiab humiliori artcrix lc^
Ub V, dc,qua hxc primum bipartito fcinditur dcorliim dufli, ac ollc fiicro fuftulti, ipfius ' foramina
ifi.ca.iS.
fubeunt,hacdorla!cmmcdulli5poftcriorcmq) lacrioflis fcdcmpctcntcs.Aicf hx intcrduadco
i.i.ciiiC.t,
infigncsoccurrer[it,ut fedlionurudcshas ucnascncarbitrarcni:, quxinrccli intcflini finc,fcu
fmijhuy. anum dcfincntcs,£rculcntulanguinciTinonnunquiIcxpurgarciit. 'Siniftcr itaq!,qucmadmo, Tnnmum
dum & dexter huius fupra os facria faflx diuifionis tritcus,no procul adiuifione in duos gran <t'''f"'fi'fif
dcs pariitur ramos,quoru'" interior" cxtcriorigracilior cft:ac ilico duas a (e diftundit propagi
ft}u,fa-m'^
nes,quarii° unam rurlus intcriorc,'' altcra ucro cxtcriorcm doiftrinx ftudio no incpte appclla-
bis. Exicrior fimul cum''ucna intcr lacru os & ilium 03,qua hxcinuiccm dchifcunt,in cxieriora
p.. tranfucrfimcxporrigitur,& trequentiuicunqplobolcmulculosiliumosamplcxanics,ipfumcg
fi
. CJp. 6
adco coxcndicisarticuluimplicat.Antcriorauti;inuiris ueficf fundo,&ccruiciipfiuslcupcni,
i$fi. Itbri & paucas admodu ctianl podici lobolcs difpcnfat In mulicribus uero,quibus hxc'propago
.
grandior uifiiur,in humiliorem fundi uteri regioncm numcrofa lerie diftribuitur.Ncqj is utcri
duntaxatinfitij calorcrefocillat,fcd&foctus quocj, quandoisutcrogcritur.Dcinhxcpropa-
t f,f-
ifi.lib.,. go prxtcr utcru, cna mulicbre uefica, &
uteri ceruiccramulis quibufd.aintcrtexit.Quod intc-
K,L. rioris rami qui binas iiunc explicatas cduxit propagincs reliquu cft , dcorfum repi t , fui la tcris
'
X intcr / '
artcriam,qux in umbilicit fcrtur,admittcs," Artcrix ctenim ab umbilico lccundum fundi ucfi-
CT/.
^>-yk- cx latcra deorllim duiftx,ac in natis hominibus coriaccx inanes^ rcdditf in fui latcris ramum ,
tp. 19 hb. inferunwr," ipfi'uecontinu.iiur,qucm modo ab intcrioriillo ramo rcliquia efle dcorfumqj fcrri
I r.
diceb.a, Isnancpnominus quamuenaipfiattcnlapubisoflis ^ foramcn petit,Priufquaueroid t-^tnidpii
Z 4cccdit Ui ojsi^jvrd,
ad,. tranfit," propagine alTumit ab cxterno trunci raiTio,ubi is iam in crus cft prolapfurus,Prxfens
mcn trdnfies*
fi.
ca.6. i'
itacp ramus ea propagiiieadauc1us,pcr pubisoflis foramcn duciiur,& in mufculos foramen id
B muf. ta.
occupantes,& illos qui a pubis oflcprincipiu fumunt difpcrgitur,perindc ac' ucna pubis oflis
fi.cii.6.^
foramcntranficns.Acquemadmodi} hcciuxtamcdiijlongitudinis femoris cxtrcmo quodam
ipfius furculo alteri ueiix in quiniia (cmur moueniiia mufculum difpenfatx' comifcetur,iia fk'
^ ortum 4
ne &: prxfens artcrix ramus fuo fiiiecum alia' coii' arteria,quaniilli mufculo a maxima crus pc
tcntearicriadiftribuinonitamuliopoftliibr)ciam.Exteriornanq:ramus finiftritruncicius di
« t- uifionis.quam fupra os facrum ficri diceba,per iiiguina iii Ixuum crus* delccndit an tcaquam :
hr.
uero peritonxuni pcrmcat," propaginem furfum pcritonxoexporrigit,' qux ad reclum abdo
minis fui latcris mufculum acccdens,furculos in contcrminas lcdcs tranllierfim utriiic}! digcrit.
1 4 iple
I
ANDREAE VESALIf BRVXELLENSI9
ipfcautcmfurlumadumbilici ufquercgioncmpropcraiis, inramulos diffcinditurj'' c|uiarK-
nxcodcmapcctorisrcgionibus ccndciitisramulosfpc(ftant, acmamillarum cumutcro C(^nu
nioncm(fi modbarteriarumbcncficioaliqua fit)prxbcnt Qinmi ucrograndis artcria in crus
.
dcfccndcns pcritonxum fupcrauit,'ramulum ad pubis offiu commilTuram mittit.qui cxiouus ' "•,
cR,nccp ut cb tcndes" uena in multas fobolcs dilpcrgitur, quarii ne una quidc cutc lubit,mTi for ^''^
^ quarpiam in pcnis" inuolucru diflundatur.ln crure auc; artcria modb ucnx fubieda.ip mofi.lib.
wtjrfw" f'''''^
faqjucnauclutipropugnaculomunita/ramiiinanrerioresfcmorisosamplcxances mufculos ,
digcrit,quietiamfiinfrcquctesfcinditurfoboles,nullamtamcncutie.-<porrigit.Deindcaoran
^'a™
diartcria''aliuscduciturramus,inquinCumfemurraoucnccmufculum,&cosqui intcrnam te- rim jidah
moris fcdcm occupanc mufculos^ad gcnu ufcp quodammodo in propagines fparfam qua- , & ""•'•ff ™
damipliusfoboleillius''artcrixcxtremo'commixtamunitamciJ,quampcrpubisofi!sforamcn
incruspertingcrcfcriptimus.Cxtcrumipfagrandisarteriafenl7mdeorfumprorcpcns,(ecun- i>\.
dum fcmoris os ita conuoIuitur,ut ab antcriori inguinum fcde' inter duo infcriora fcmoris ca- 9
pita in poplitc confiftac.nufqua non" uena grandiori quc crus accedit concomitata. In lioc pcr ; J'
femoris poftcriora dcfccnfu,artcria" propagiiicm cducit , qua: inmufculos poftcriorein fcmo^ (./;.«. ,0
risfedemoccupantesexcurric&aliquouf^cumillisucnarum^propaoinibusdeducicurjauas ''';'
ucnam cfFormarc docui,qua: per genu flexiJ fcu pofteriorc ipfius lcdcm in furc cu tcm fparia fo "^^" f
bolcpcrtingit,artcric intcrim nuUa propagine ad cutc emcrgetc. At grandis artcria in iplo pO' x r.
plicc,uti diximus,rccodita,° utrinqj propaginc cmiccic inalto quoq; occultatam, &
in gcnuarti >fe
dioeftam. Vbi uerb artcria cibiam fubircincipir , ab cxcerno ipfius latcrc" ra^
culi latus pcnitius
"Jmd''
mura dinund(t,qui hibulc cxporrccflus inter (cptimum &
oflauum pedis motus auiorcun" mu rla.c.
fculosrccondicur,ac(5inreliquosquiantcrioreratibi3cfcdemfibiucndicant,(bbolcs ultramc sr^s.a.
dium longitudinis tibia: ciigcrit.iplc autcm arteriaD'^ truncus intcr capita''duorum primoru pc'
l^',,,,^,^ '
'
rura beneficio ultimi digitorij flefluntur ariiculi, ac"^ quinlu pedc mouentium occulia tur.ncq! c e
multum a ligamcnto mcmbraneo fibulam tibix ofli fccundcim cocam fibula; longitudinc col -
"
"f
liganti diltat,& fub mcdio longitudinis tibic induos'ramos dirimitur, quorum intcrior intcr ct;tl.r.
calcem & tibia: os pedis infcriora {ubit,una cum mufculorum tcndinibus humiliora pcdis hac i
'4 'j.-i,
pctcntibus.In dcfcenfu interior illeramus' furculum tali cum tibia articulo ofFcn.In pedis uerb *'
°'
plantainter'mufculum fecundosquatuordigitorumarticulos ficcflcntcm^&^^tendincs qui
e.'"
tcrtios articulos fle(ftunt"repofitus,in duasprimumpartilurfoboles, quartira unaduplicira- ntii.T.
moinfcriorempollicisadicfcdemralceraucrbinprogrefluinduosfurculos digcfta^unumad
|
indiccra deriuat.in duos tamen priusderiuatumramulos:alterum ucrb furculumintcrno latc-
*^.„,„p /
riinfcriorismcdri d!gitifcdis,ind;uifumofFcrt.°ExteriorramusiIliusquxadmcdiumlonoitu, tjKo.
'"^-
dinistibia:fitdiuifionis,iiiierfibulam&calccrapedisinferioraaccedit,unacumtendinibusfe, "'
pcimi &
oclaui pcdcm moucnciura mufculorum.atque hic in duos mmimos digitos cxtcr & ^'."^
num latus racdij digiti dinemiiiatur ; in ipfo auccm adpedis infenora prooreflu,iali cum libia 0 n.
tusabaucut.Mxcpropaooinlupcnonpcdislcdcraolumetiamcditlac^ufcnfibilcra.^Verijm nW./iiU
uc ucnarum pedcm fubcuncium fericm uariari fuo loco rclacum eft , ica lane &
artcrix diftribu- "•
exporrigitur plantam non accedente. at tuncab artcria in pofteriori tibia! Iedcrccondita,oran ""«ifigti,
disramus pcr' mcnibrancuin ligamcntuni libiac oiU fibulam qua hxcofla inuiccm dchilcunc
,
'^
'.^'""'
<:olligans,ina!iCcrioremcibia:fcdcmpercinct:atqueintereiusfcdis mufculos occultatuSjUna
cuiiieorundcmtcndinibuspcr"tranfucrfumligamentuminanteriorctibia;fcde conlpicuum, «'ttb.j.
infuperiorcm pedis regionem deriuatur,mufculis iliis qui digitos in cxternum latus abducut,
quodammodorcconcLtus.Alq!hicramusi!itcrdumligamenruidmembraneuiniranfit,mox
fubocnuarticulojubilibia: os afibulaprimumdehilcereincipit,interdumucrbiuxiainferiO'
rem libia: fedeni,prout nimiruni" raiiius qucm arteria tibiam fubieiis,uerfus o^ftauum icpti, x & x.
mum pedem moucnies mufculos digcrit,aui demiflius fcriur,aut claiius in ramos difl^ccflus cef
lat,autctiaraprorfusdecft.uirumq!eniraaccidcrcrepcri,quurafummoftudiononartcriarum
folum^fcd &C uenarum neruorumcp (cricm priraijm difccre,acfubiiide tum priuatim , tum
pu-
blice oftendere,ac demumhlc ucricis quara elegantius dcfcrLberefum conatus.
VENARVM
D E C I M t Q.V ARTI CAPITIS FIGVRAB
eiufdcmcf characT-cruni Indcx.
Y,Y Exigua:
I
. , '
f Du^usdifuartifiiiushiimiUorifedcintenuetncercbcUimeitibranainpropa;;atus.
g Duclusf iiot.iti proptigoperccrebrianfia^iisgyrospinhiimiUittiamdcxtriccrcbriitentri^
cuhfcdein pcrtinqens,ac cum hdc afcctidenfe arferia,quam y notabitnus,coiens
h Du8us f
tiotatipropagoretrorfiimrcpcns , ac multifiriam in tcniicm cercbcUi ttictnbranaiti
difeails.
i 'Priecipua quartifiiius propago,fub ccrebricorporefornicis camer.vuctttodo extruHo, adin^
tcriorem ujqjfedctn tertif uetitricuh ccrcbri procurrens.
Ji Vropaqinis i notafa:induasp.mesdifedio.inqua l partcmitidic.tt dcxtro cxporre^atncc
l,m rebriiiciitriculo, m iicro cam qua: finiflriitn .tdit,hicp abtriincata certtitur.
n Tcrtia: cahiari.wi inqredietitis iiena:furciihts, ad.tuditiis orgaiiiim exporrcSlus.
0,0,0 Sericsfinus diira: membrana;,in qiieni tcrtia ueiia cxhaiiritur, ciii perpctuo finus atfenditiir, iti
^
['VM fupcriusucnxramoscaliiaria^bafimingrccIientcsrcccnrcrcmjUtriii
"^l^^j^
qucfcxcos obfcrLiari relatumcft. Artcriarum ucrofcricm pcricquens, in^fi.U^
u trobiq; eiiam tres artcriarum propagincs caluariam fubcuntcs enumcra '.K.
p 14^.1.7
Aimitans funira poftremx parti temporis comniiirura: iungitur. " QLuntadcmumillaeft,
quamper ° foramen fccundoccrcbrincruoruinpariincaluariamporrigidiccbam. Scxta ''
l^^f^f,,
autem&ultimacaluariamfubintratpcr Ibramcn in odauo capitis olie cxfculptum,quodeO' n.
rum
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER IIT. 307
.M.ii i-um'foraminumqun:odoris gratiaCTlari putamus,maxime anticum SC grajidius qiicque
iilj'.'-
ccmmr.' Primaartcriaquummagnacartcrix icricmpcrfcqucrcr,illaoccurrit, quxuna cum Tnsjrrn^a-
tti.ji.f. prima caluariam fubcuntcucna.pcr iranfucrfos ccruicis ucrtcbrarum proceflus iurfum attol.- cxduroUu.
litur.atquefimulpcridcmforamcncumiamdiifta ucnain caluariam mcraitur. Cactcruinfe- ''f"''"™»'
ap,,. cunda & tcrtia, ramiloporalisartcnarccnlcbaniur. Vnus,qucmucna;coniunctumpcrfo
X ramcnncruilcxtipai-isccrcbri caluariam ingrcdi, atquc' propagincmad antcriorcm ccruicis
lu.fi.f.
uci-tebrarum fedcm dcriuarc diclum elT:
.
' Altcr ucr6,qui comnicniorato nuperramo am -
'
pliorapparens.abfqucueiiacomitcper" pi-opriumfibiforamcncaluariampctit.Atquc!iuiuf-
atti.p. niodilcreartcriarumucnarumqucinalicrotanturalaterccaluariam fubcutium cft numcrus.
' &
quaautcm rationc& fcric inuiccm committantur cocantjrurfusquc dirimantiir,ac uariein
X membranas cxcurrant,hic cnitar pcricqui^id antc omnia moncns , nullam prorfus ue-
/m
ecob
'-
namautartcriamin cercbri' lubftantiamadcum modum intcxi,quopulmonibus,licni,icco'
(Ji"!- ri,&plcrilqucctiammufculisciufmodiuafaimplicarinouimiis Namuafa ccrcbri mcnibra' Cmlri ful
.
f.fiiih.
tur,qucmadmoduminlcrmonis progrci.u Ifu audicrur diftufius .
'
Dura„ ioitur ccrcbri mcm' ^^^^
s/i-o- branaubiquadamiplius''portioncinicr dcxiramctfiniftram ccrcbriparicmconfiftit,acdcin mipUcm,
iijy.mit
'
^jj^i (-erebrum & ccrcbcUum implicatur,pcnitiusqj uclut (cptumquoddam fubintrat, fi- itfisf imi -
rim rmdocf
"^Zt nusquofdamcxicritucnarummodooblonCToSj&ueniscaluariam petcntibus capaciorcs fcd :
gincm refert,cuius una co fta cxtrorfum obliqua trorfum.l nJcriortridTigulus trict Idtrm
notdtd introrfum ciirudtd txhi'
tur,rcliquis duabus introrfum flcxis; alicubiue» 1 , 1, j
Itt.
ro trianguli forma; cauitas hxc accedit,cuius trcs
coftx xqualiter introrfuin obliquantur.Pnfcntes finus non folum ucnarum ufum,fcd&ar -D'ttrcc cerC'
'ri meiiiirdn<£
tcnarumquoqucprxftant,quanquainida Galenocxtcris que diflcclionum profcfforibus
finuiim tifas.
haudanimaduerfum lucrit,quumillihosfmus ucnarum niuncre tantum fungi arbitrcntur: l-il.^dcAd,
fi.li6-7 nccpfinus cosarteriarumritupulfareeuiuorum fcctionc, autuulncratorum inlpcftioncoblcr Vli.ftdiio.
"araim
tcrc.xhauriri,fuam'qucquamamplexantur&coiuincnt matcriam infundcre: uenas quidcm
0,0. fanguincm cralTiorcm,artcrias ucro uitalcm fpiritura fimul cuin fanguinc impctu pcr corpus
fi.hh.7 Jjf[.^iiQ^ Pr,ctcriftosfinus,indurxmcmbranximpIicationibusfinuatos,hxc^ alios quam,-
H
pluriinosobtinct:cxquibus(qucmadmodum&:nupcrcommemoratis)'' frcqucntcs ducfius
iJi^
in tcnucm cercbri mcmbranam,ac cum hac quoquc in ccrcbri ucntriculos cxcurrunt, qui om-
' ncscxacTe terctesucnis fimilitcr,cauitatcs exigunt noii tamcn uniucrfiparemanimantiufum
.
aximm eralTiiicm in lonoum quafi ucnarjm finus , cxn-ucturus impingcrct .Qiiapropter horum fi,
,
ilmsr. r ,n ,^ r r •
j(
nuum,authftularum,autcauitatum,taitucn.arum,autartenarumlimauislei-icraenaiTatu-
•Xifciio ro,uarie nunchac , iiunc illa uoce, prout ncgocio accommodum uidcbitur , uti , quid prohi'
Itimift.
bebitc Inunoitaquelatcre(parenimutriufq'Jccftratio)fcxcaluariamfubingrcdi diximusue y„,d:rt dru
J^"^'.^ !'
naSj&tres
ti^e arfprioc ac'
rrpc artcrias. ' orima artcria Oux Dcr tranfucrlos
pinn-i^ nrn^i fimul cum primaarteria,quxpcr
pr primaucnafimulcum'' . rrruicis
Iranfiirrlns ccruicis riccinprimtim
'^""'l^i
durai mrmlyrd
r/;iifi.7 ucrtcbrarum ducuntur procclTus dciiide'
, artcria omncs fimulin
fccundaucnaj&^fecunda
ncC fint
x^/'- uniusdurx cercbri mcmbraiix" finus initium confluunt,qui adearum quas modo rctuli- ^^,^™™^^,
'^
f.'!^'
musuenarum&artcriarumincaluariamingrcirum" incipitiadlatusnimirum maximiinoc- tisffmui ftJ fi-
cipitis offe foraminis, quo dor&li mcdullx uia prxbctur: dcinde& ad cminentiorem forami.
rifs.
,%'L 7
:nadiim nis lcdem , quod fcxti paris ncruorum ccrcbri gratia infculpitur Sinus hic occipiris olTi.
'
rE. retrorfumfurfum'qucconfccndit,&ilicoin progrcfIi.i quartam affumit ucnam , quam ab
'
extcrna
^
durx membranx finibus ,& rcliquis ipfius uafis lcu ducftibus, qui paffim pcr alias membranx
(edescxcurruiit,Naturacaluariaminfculpfit," finus quofdamcfiormansfccundumfcmicircu fii/i.w.ii
mcratifunt,inquosprimx&fecundx&quartxcxhauriunturuenx,&primx lccundx'que
f/s*^"'
^•''^i''^- Qiiasucrbpropagincs,finushideinccpsinduram ccrebri membranam&tcnucm,
P o d »« ^*" '^'^'"'•J'''^ ccrcbri uentriculos dilfundani,fubfcquens msfi.a.j
' '
r)dcmcpampliduflusutrinquccxlatcribuspropagantur,nonquidcmulccriusin duram ccrc- <m/"rj*«
bri membranam,ucrum in tcnucm,qua hxc dextram finiftram^ ccrebri partes fccundiim cla- "'"'"""''
'"'
tiorem ccrebri fcdem amplexatur &
continct. Prxfentcs dudus , qucmadmodum alrj paulo &
ante
DE HVMANI CORPORIS FABRtCA LIBER II f. 'jo^
numeriis ( quia multiplcxis uifitur, raro^ eandcm retinct fericm ) hi c non enitar prolixius
fit
'^^"'^•^'^'^"'^ ciuartus dura: mcmbrana: finus frequentes ctiam cducitpropagincs pari quo-
,
't lb^'
h',r dammodoferiepcrpeiuopuUuIantes. Qiiumprimumenimhicfinusadeascerebri 'particu-
,r. dem Ias,quas clunibus &
teftibus comparamus,pcrtingit, atcp iam 'ramulos quofdam cxiles ex ela
''-^- tiflimaipfius fedein eam quo(5 durc membrana;partcm,qux dcxtram fcdcm ccrcbri a finiftra
'
"^J_y diftcrminat,ac dcin ex lalcribus in cam dura; membrana; fcdcm qux ccrebcllu in tegit , in pro ^
'jig.B. grclTuobtulit, exfuperioriipfiusrcgione'propaginem educiicauitatc ucnis fimiiimam, 8C
7S. qua;inhumillimadi(fta; iamdurac mcmbrana;parlis ledemfccundum capitis
longitudincm
ulque ad " fepiumfinuumolfaifius organorum perfertur , & in iiincre" furculos cx clatiori fua
',r.j/ig. fede furfum incandcm durxmembranxpartemdiffundit.PrxtcrhancnotatudignaiTipropa
yi.i- gincm,quartusfinusexcademfedequaillamdcprompfit,utrinque lccundunidcxtram& ii,
.fig.lib. - - . - , - - - .
rdn pnss ui
"c^"i,i' dulamccrebritcftibusinnixam,quxanuds pinexfcuturbinisformaifflwJrf?«f limilmi, GroC'
fii."!'. ri-rui
(• •r
7L. as uocatur,tranlccndit,aclub eacerebriparticulaprorcpit,quxacamer3:auttcltudinisfpC'
n. j- r 'ncuhs.
'
fi.li.7A, 4.a;A»io?af Grxcis nuncupatur.Quuin uero propago.fub illa ccrebri prorepcns particula, ad
' sntcriorem u[<f commuiiis dextri&C finiftri uentriculorum cerebri cauitatis,antcriorem'ue tcr^
^gun«
sfi.chd, tij ccrebri ucntriculi lcdcm pcrtingit,bipartit6 fcinditur, unam partcm dcxtro oflcrcns ucii'
'
llerii iii- triculo, " altcram finiftro , Cactcrum quo nam modo partcs hxretisfeniper forma quafi con^
""4™ "^^''"^' ^ membranulis ipfis adnatis contentx, " artcrijs codem pertinentibus coniniifccantur,
[.6fi.lil>.
opportunefubiunga,ubiarterias(crmoneiniIIosquoq)uentriculosdeduxcro.Atarbitrabitur
7>. fortafnsquifpiam, inhacdurx mcmbranx finuum cnarrationc aliquida me prxtcrmifTum,
quod mentio nuUa adhuc illius regionis incidcrit , quam procul dubio a torculari Awfop Grxci
f»
uocauere.Haiic fane non prxierrjlTcm , fimodo ccrt6 qux nam pars ita appcllata fuerii, niihi
Jfig.
hh.7 h. conftitiffet . quippc aliquam finuum fcdcm itanuncupatam fuiflcnon ambigo: fed apud Gale
ntitnnonconftal, an°communemprimifccundiqidurxmcmbranx fihuum congrcflum, a
V*'?S
r 'is,7 fi
quo&tertius&quartusprodcunt,itaprimumGrxci appcllaucriiit : numucro quarti dura;
4.7 F,G. membranx fiiius ' tcrminum ccrcbri teftcs rcfpicientem , atquc in uentriculos exporrccT um.
0.7 h"- uidctur namque Galenus mod6 huic,mod6 illi parii torcularis nomcn accoiiimodare : uti fa >
dnJi 7
ncutramquetorculardicinihilobftat. Concurfuscnimilleinquartiun&tcrtiumfihum,fan;>
;.W.7<ni guincm tanquam uinum e torculari promit pcrindcac terminus quarti finus in omiies qlias
.
"^' emitiii propagincsfanguinem difpenfat ade6 pcr mclicebit, quamuis finuum fedcmtorcu,-
:
putaruiit,moclbfinuumaccercbriuarorumfcriCnlnonpcrturbcs:quorLim quiaiamprim.T, , .
Tidpctmusiie
ugfia,qu3E minor cft intcrnf iugularis portio, limulatcj' raraulum pcr foramcn ipfi ncTuulo in/igrat«.
f^Jn-ics.
jLiidam quinti paris communc ad auditus organii tranfmifit,caluariani ingrcditur , ac duram '"j^^
contingcns ccrcbri mcmbranam,iii" finum ucnar prorliis modo cauatum prorcpcntcm ccf & jii,.,.v.
fat,qui iiuUam artcria:fobolem in fui^jpfius cauitatcm admittit,fcdpallim alium finum libi CO' ' '
mitcmafcifcitjin qucm arteria^^raiiium cxhauriri mox dicam.' Prarfcns finus iii qucm tcrtia ab
Jf ^J^
"' jj
fumiturucna,uariasfobolcsiiitotadura;mcmbrana[:fedcmccrcbribafifubftratam diftundit, ^}-
dura: mcmbraiia! finum cxhauritur,illi undicp attenfum & commiflum,in qucm tcrtiam ucna 7*3
abfumidiximus.'" AltcrgraciliuiTi ramus,quiinteriorhumiliorq)uifitur,pcr" proprium & fibi
qllOiUlng..
duntaxatexfculptumforamcnrc(ftaduftus,innariumamplitudincinprocurrit,at(5inpIiircs cisfig.iih.
diflcftus ramulos,' unu nafi cxtrcmo offert, Vcrum" duo grandcs ranii in dcxtro latcrc (quod 7
nifi aliud fubiunxcro, dc fiiiiftro quocp intclligcndum cft)iionihil inuice dcdufli,&adhuc cal- j^,
"^'
l*.'
uaria: inftrati antrorfum prorcpuiit,& unum denuo cocunt, & ftatim a congrcftu in
mox iii '
c,- 4
duos impares ramos diuiduntur.^TVlinor" communecum" fccundo ncruorumpari forame fi- "T,t.
bi uendicans,tandcm cum'' uiforio ncruo ad oculos prorcpit,at(5 intcrna; tcmporaliii mufcu^
'^fcii'
lorum fcdi furculos comunicat.^Grandior autem ramus furfumconfcendcns,cluram pcrforat fj„ict
mcmbran.iad latus'oIandute cercbri pituita cxcipietis Quumprimum ucrb iii durx ccrcbri
. i«/i./i.7.
membrana:amplitudinccontcndit,induosdenu6ramospartitur,achorum'unusmultiplici j",,'"^""',
:
fobolc iii tenuem mcnlbrana hic cerebro obdu(Sam fpargitur ' altcr ucro tcnuis mcbranx por fJoloo
tiuncula concomitatus , in uarios furculos inuice complicatos dift"cinditur,ac in ccrcbri anfra- g f.
Aus tantifper alccndit,dum iii humilimam dcxtri uciitriculi fedcm pcrtingat. Hincin poftcrio "
^
ra primiim furfum ad poftrcmani ucnmculi fcdcmfcrtur,in afccnfu" portiuncul.T pro
u(c^ cius
paginis cuiufdam aflumcnSjqux a quarto dura^mcmbranc finu ccrcbri anfra(ftibus iiiibi oftcr h », n. ulti.
tur.Quumucrohicarterixramusrctisquafimodoimplcxus.poftcriorcmdcxffiucntriculicc h""'-'-'
rebri fcdeiTrfupcrauit.fccundum cius ucntriculi du(Sum in antcriora porrigitur,donccipr/al-
JjJ'^"'
tcraparsciuspropaginismifceatur,quamfubcercbricorporcfornicisautcamcrcmodoextru ni, j/i.a.
orikia ccrclri^ cius propaginis partc plcxus illc in dc-xtro ccrebri ueiitriculo conftituitur,qucni ab" cxtimi fcr- " '^^2'''*"
"''^ iiiuolucri forma ^^aaM iiuncupari fcimus,id nomen etiam fubindc tcnui mcmbrana: ccre- jf^.n.
""""fiiajo p
briaccommodantes.In finiftro cercbriucntriculo plcxus illecoiiftituitur, a finiftrxfoporaria; 7 n.
ramo,&c(3dcmtendcnteaItcrapartceius propaginis,quamadcercbriucntriculosaquartofi
QuisGdlcni nupcrtincrc.fupcriusfcriptumrchquimus.DcrcticulariucroGalcniplcxunihil hJcmciiticn-
"pkJ^
Aam duxi,quod iani ccrebriuaforum fcriem mihi pcrfpc^Ttam cflchaud dubitcm.at^ji idco mi- '"'fig. iii.
modo aiiquid confingendum eft,qu6d nouimus Galcnum boum ccrcbri diffccflione dclu
iius
^^.
J^"' ^
fum,noiihominis ccrcbrum.uti nccf ipfius uala,fcd boum rcccnfuiflc," Si cnim tcrtia: caluaria '^'
7
petcntis artcria: feriem in hominecxaminaueris,illam,uti ego nunc enarraui,compcrics : intcr- >>.
t,
f.lHi
dilm tamcn unicti obfcruabis ef(c ramum,duos illos,quos aliquoufq; protcnfos inuiccm coirc ''^-
dixi.Ca:tcrum fi bouis artcriam indagaucris,durani^ ccrcbri mcmbranam iuxta glandis pitui 'JltQ^^'^
tam cercbri excipicntis latcra diuifcris,aliquid Galcni rcticulari plexui fimilccompcrics,nequc ug.aji. 1*.
amplius h-xc mca paradoxa admirabcris,quuni ca homini,ut Galcni defcriptio aliquacxpafte ' ^'
''
boui,couciiiat. Vcrum ha:c ad (cptimum fpccflant librum,qui principis aninixfcdi confccran ^,'
!J
duSjhorumuaforumdillecandirationemlucidiflliTieperfcquctur, yl.6fig.li.
7K f(Ji(ifl!ini SUc^ 1 rc
pcntihusfuh A,A^ Zicfi.
/ifc.sF.K-.d,. rfExdmilu.
hishic 16 fxgurAmUhriT-
D E
PRIMAE DECIMtaVINTI CAPtTiS FIC3VRAB
ciufdcniqjcharacScrum Indcx.
'PILI fi^unt cxhiScttiriiiida^ & .-ib ominbu) pdrtibili libcrcc ii the rtrt^riofie dcli
2^^,
in dcxtrumipjiusfinumregurqitarcprohibciltcs , in confpcdiimucnircnt iiotMtur autctn . illa:
tiotis i, z, 5.
SECVNDA DECIMIQVINTi
ucnx- nomcn obtinuit.quod ucro artcriarum tunicis conformctur appcndix iftc , artciiofailli
adijcitur.Porro altcrumuas a finiftro latcrc bafis finiftri cordis ucntriculi egreflum^fparfa ctia
fobolcin pulmoncs diffcinditur, acacrem cx pulmonibusin finiftrum cordis ucntriculum
dcfcrcndopotifi^mumfamulatur^&interimucnarum'' corporeconftituitur. Vndcquiaai:ris
dcducT:uifubminiftrat,fpiritaIccporganumeft,artcria appcllatur,afubftantiaautem confor &
mationeucnaIisdicitur.Atq!itafecundumcorporcamfubftantiam,uasquod ex dexffocor.
dis finu pronafcitur,artcriaeft:quodautcm cx finiftro.ucna.Contraufus ratione, uas cxfini-
ftrofinuprodicns,aricriacenfeur:ex dcxtroautcm.uena.Carterumquxuenaruarteriarum^
corporea fit fubftantia,duobus primis huius libri Capitibus perftrinxi Quamobre ucro harc
.
uafa&ortu&ufuacfubftantia; conformationcauenaartcriacpdifcrepcnt^dcindccuiufiTiodi
mcmbranxipforum orificrjspra;ficiantur,infcxtoIibroquiuitalisanima;partibusdcdicabi,
tur.excquar. Nobisucroprscfenti Iibro finem imponentibus,ncminimirum uidcri dcbcr,
prolixum Caput hic no fubncfti, quod ucnas citraartcriac confortium in corpus dif!ufas,item
arterias citra ueni confortium rccenfcrct.Qiiandoquidcm fi quis carum dcfiderctCuti fancde
bcnt omncs)cnumerationcm,ilico hanc ex uenarum &
artcriarum tabulis,cum has mutuo con
feret,fpccl>abit.hitcgra: enim magna: artcria; delincatioiii,nudaucna: cauas cffigies proportio-
nc refpondct,ambas^ in candem circumfcrcntia digcffimus.Ca-tcrum quo minus hac in paiv
tcmcam operam quis rcquirat^adprajfcntis Capitis adcoquc totius librifincm,mca-Rpi-
tomcs tabulam impono qua ucnas & itcm artcrias mco martc fum conatus cxprimcre Ha-c
, .
cnim cjuum &C arterias fimul cum uenis compIcdatur,etiam lucidiffimc commonftrat,qua-'nS
ucnacitraarteria:confortium,&qua:rurfusartcnaabfc[! ucna coniuge per corpus digcran-
tur. Verum quum ucnx caua:ramorumferieminpra:(entislibri contcxtu profcqucrcr,non
fcmclfancad uena:fcc1ionis traflationcm (crmo lubens prorupiflct, modo uciiam liuic illi ue
parti uiciniorem,modo rcmoliorcin,camcp autgrandcm aut cxilcm &
fccundum rcditudine
,
undccunqi hcc petaiur,fibrarumqi confcnfum huic aut illi parti corrcfpondentc, cnarraturus:
& non uulaariter admoniturus,fanguincm e fciftauenaflucntcm,in totius ucna: corporc com
ple(fli:ideocp non partiumuenis accumbcntium fitum , fcd ucnarum duflum atcp diftributio-
nem in illa quaromnibus in ore eft,rcditudineanimaducrtendam: itaqi de ucna: fcftione agen
dum,atcp de utero quopiam,qui hinc indc uarios proccftus educcrct , &
interim unicus conti
nuus^ cffi-t. At fempcr quantijuis inuitus (crmone cohibui,quum cx ucncdiftributionis enar
ratione,adcoq! ex uenarumcffigiecuiuis(quimodo tres cuacuationis fpecies,S<: prxfentis, aut
cmincntis aflcftus naturam minimc ignorct)hiturum fit longc faci!limum,d!gnofcerc quana
uena huicilli'uc mcmbro propinquior fit,qua:q;amplior aut gractlior:dcindc qua: lcui aut dif
&
qux fibras reditudinem cumlaborantis mcmbri uenis
ficiliopcradiuidipoffit:polti-cmo,
participet.
VENARVM
t
, .
^ figetur, CT * dd rd'
mnm quidd dextrujnld'
tus ^ ^
m in mdgn<t
figurd occurrtt Cccce'
rtlm humitior pdrS uena
artendmfi exprimens
^ucc inferiorem aLdomi'
nii fedem implicdnt , illic
infirioris memhrdnec o/
inenti portioncO" li^s
pdricer exprimens,dd ca
iidm iecoriifedevi mdiori
figurce necfletur , uhi v
f> CT contermini ati'
figurcc conffjlit-
QJf I NT A
prcccer teJles ipforum^
inuoiucrd , CT urinarios
viedcus, ucudi drteridSrfi
femiudies o/iendenS ,i!/ic
efi committendd,uhi tin
dmhdhiis figuris ohuium
efl,dut uhi uend femindlis arteriec primumiuvg!tUT,medtusf iniinj i!lisfuhljciuntu7'
SEJCTA
! ! rr
primtimfuh
1 o
SRPTIMA
I -1.
uenit giucin^nda.^ Septimdenim
^ - ~ ~ "
V"-"- q-
nefica <a pmls dnterioremfedempropomt,m2
i^rim afite-rrcrem leaem propomt.ltna. cuvi
Cltf.
i". ,j««t,t
^erep
fuperammdiftgmd: f nMiipu^t.^cfoHmodumpenismAtr 8 impiicdyi. ^
OCTAl^A f'ff'r-'''"'l'n-is,.eficdmtjm^^
gur^ y,,^ ,n chdr,., tn-go ui.md.or.jpreJfucAutcumipfius.uenas fy druri^feminaridf
,IUmf,gur,imA
udfi co,„n,on/lrat.Iuvgetnr i,df o/laud
h ''"•'rr,t.,,endifem,ndl:sdrtni^commi,atur,nexmucr6fieturindri)S,dntummm^^^^
Jdp„,L
m 3
a
ANDREAE
BRVXELLENSIS» DE
VESALII,,,
HVMANI CORPO'
RIS FABRICA LIBBR Q_VARTVS, NERVIS PROPRIVSj
ac pcculiares ipfi figurasin Capitum quibus coiiue-
niuntfi-ontecxhibcns.
adipforummuniaindigcntjdcduccntiumpropagauo
ncm pcrfcqui,a gcnerali ncruorum diftcrcntia lum-
pto lcrmonis cx-ordio Diflcdiionis cnim proccres
.
Ore«,7r»rr
"ws"'" "''^'^''^"'^'°"g^''"'^"3'™''^mqnntuscaLiitatcm,qua'fcnfu^tiignofciqucatJnfuimcdiofo
c p4,m i„ ta , 8s: caluariam ucl dorfi ucrtcbras clabcntia,ac demum animalcm fpiritum a ccrcbro
•.!/;.«... lisfacultatisfomitcadcorporispartesdcfcrcntia.Atquch;
. .
anima- l't^'7j,"'
im t.mcu-
lUcna-corganadifrcdionumprofcflores p-"«m.
—
"°'^'"^ "'^" appendiccm pricipue dignantur. Qiiod a Gr.Tcisad nos
f„„!C" r dcmanauit,qui
fanaoncfcumunereunicuminftrumcntumduobus nominibus nuncuparijt,KfUg»pidai/«i;ai/,
& Tiniiirmaif appellantcs, quod uidelicct mufculi ncruorum potifljmum opc nutare & tcn' &
dcrc Lialeant.quippcquod nulla corporis particula ncqtic motum arbitrarium,
qui e noftra
pendet uoluntatc.ncquc fenfum fine ncruo nancifcatur,ac quod ncruo prxcifo.aut
&
laqucis in,
icrccpto,autalidquin corrupto comprcfljjueimmobilis confcftiminfcnfibiliscij
pars ciiadat,
omnibus concefliim eft Auatomes profeflforibus Qiiod autcm cerebrum ncruorum
.
, ficut
&: dorfalis mcdullx , quod qucncrui partim cx ccrebro, partim a
origo ac principium fit,
ai tt ccrcliTOf
dorfali medulla oriantur.mmime ommbus notum exploratumq! fuit. Ali-j
enim cor ncriiorum
pofucrutprincipium,nonnulli duram qux ccrcbrum inucftitmcmbranam, nullusintcrim
ic-
cur,aut aliudcius gcncris uifcus. Vcrum Hippocratcs,&quu iam icnio conficercturErafiftra
tus, Lycus, Andrcas , Marinus , Hcrophilus , &
Galcnus diflcdionis procerum facilc prima-
rius,ca;tcricp Anatomicorum prxcipui,ex his quxin corporum refeftioncconfpiciuntur , uc-
nnimeancrunt,ccrcbrumneruorumcfleinitium:&pra:tcreancruosabiIIo fpiritum aniina-
lem afliimcrc^atquc adeas partes qua; illo aut ad lcnfiim aliqucm , atit motum
arbitrariuin in -
digcnt,dcriuarc , eft quoque fatendum A
corde cnim ncruos ( ut Ariftotcli potiflimum ,
.
&
ali^s no paucis uifum eft)neutiquam principiir duccrc, ucl hinc
liquido coIligitur,qu6d in cor-
poris diflcflionc nullus ncruus ab illo pronafci uidcatur.Quandoquidemnullus omnino ncr-
atn:
^ "''^ inLicntum.qucm fiinftcr fexti paris ncruorum ccrcbri ncruus diftribuerc fuo loco doccbi
tur.Quacnimncruusillcfccundumliniftrumcordislatus dccliuis fertur,atque finiftrarput
. . momsparti.acitemcordisinuolucroramulculos pra^tcnucs offert,' ncruum^ rccurrcntcm
' finiftrum
coll:ituit,a lcncruulum dcducit,quiilliccordis inuolucrum pcnetrat,
l'^
ubi 'fiiiiftrxar
fcittf.fy.l terialisuena;fcdiadnafcitur.NcruLilushicartcrialiucna;adnatus,incordisbafimfcrtur,inibi
abfumptusjubi finiftra pofteriorqj arterialis ucna: fcdcs confiftit.Quum ita^ huiufmodi nciv
"1 ^ uulus
5« ANOREAE VESALII BRVXt-tLENSIS
uulus pcrinde cordi a lcxto ccrcbri iicruoruni pari cxhibcatur j-quctnadmodum rcliqius uifcC'
ribusuniucr(!Soffcrridoccbimus:acdeindcquunicorclisncruulusmaximcgracilis!itjproiTi'
pte colligiturjCor nc finiftro quidcm fexti paris ncruorum cerebri ncruo principium dare. tan
tum abcttjquod ca:terorura neruorum origo ncruulus ille iudicari poffit.Prxtcrca fibrc quas
cordis fubftantia; intcrtcxtas nouimus,non magis ncrui lunt^quam aliorum organorum,pu^
tauentriculijintcftinorumjUcnartiniac artcriarum fibra;. Adhxc, ^fibrxincordisfmibus jj^^^'^
iientriculis uc confpicua; excarncs'quc,quia duntaxat membran arum proccflus iunt , in ncr- h cr s/ij.
uorum numero ctiain minime ueniuntreponcndx.Nam fibra: in dextro cordis ucntriculo fc G,iijiiii e,
.,
fiftratus)cxtcriorcm nerui partem duntaxat confpcxcrc a duracerebri menibrana enatam . .
c^nifin. arborum mcdulla; quam fimiliiTia,qux haud dubie a ccrebro initium ducit,conftipatx Ss^ coa j>.>-
trarii principium ftatucbanr Qiios profc(ft6 uiua fccflio plus fatis redarguit , in qua'omnia a
.
^^^^^
cordc ad ccrcbrum pcrtinentia colliduntur,aut laqueis intcrcipiuntur,aut ctiam prxfccantur. Are ollm-
H.tcnanqucfidcbiteadminiftrctiirjUtiinpublicislciSionibus non fcmcla me tentatumcft, «iitft.fei
edoccbit lanc quan tum cordis muncrc,hoc eft uitali fpiritu,ccrcbrum indigcat:non minus fci
licct quam corilluiTiqucrainfpiramusai:rcm,&iccorislanguincmad (lia ofticiacxigit. Dcin
ca fcAio oftcndctcor neruis no magis animalc fpiritum porrigcre, quara uitalcm fpiritu cordi
aiccorcdcducicogiTofcimus.Vcruraquiahuiufinodi difccptatio ad cordis cerebriq;hiftoria ^^^j^^
poti^l^ Ij-i^^^d iieruoruiTi naturam Ipcdat hacmodo poftpofita, neruorum proprie dicTo-
, ,g,
nimim
dffrrmid, « runidiPicrcntiasaggrcdicmur,
Quemadraodumigiturccrcbri&cxipfo pronafccntismc- '•tr'ida«
„u>/liae
o- dullxdorfalis fublfantia,omnicxpartcnoneandemferuatduriticm,ncqucformara : itaqiiocp ^''^
ritie^fudrum ^ originciTi fuiTicntes , inuiccm fubftantia iion correfpondcnt,fcd duritie ac mollitic ^jf „j g.
clmma^ner, plurimum uariant. Atqucid accidit aut occafioncfi.ibftantix fui,a quo iicrui prodcunt,princi- fi,-. fi.u.
uarS differen, .Huius ciiim gratia'" uiforii ncrui,pcrindcac " lingux infigniter molles cenfcntur qui au-
pi^j :
oi/ig caj)
^ 55
prxcipua quoquc tcrti) neruoru:,! ccicbri paris portio qux , x:fig Mp.
idcirco cx oftium contaclu minimura induratur. At quinti ncruorum paris furculus,qui" cx '
' °:
moucn operxprecium fuit:Tcrtius autem in ca:tcris partibus uniuerfis ad triftantium dipno^ d,sfiopur.
tioncm nifi forte cuipiam magis uifum fit,
. &
tcrtium hunc fcopum , quia ad lcnfum pcrtTnct.
cundcmcumprimoconftituere.Senfus igiturnomine, oculis,Iingua:,auribusmaximioffc'
''"ntur ncrui,uti etiam" interna: extremx manus fedi, &' clatioriorificio
Xf^R ucntriculi,qua: uclut
'""ue.t P^°P"^ pra^cipuaqj taclus , ficut oculi uifus,& lingua guftus, organanon inepte ccnfcrcnturv
•^,^sfi.U.
Permanus cniinmagisexaaa,quam pcraliam partem, quamuisplures fcntiant,cft tactus ,
sV,T-
ip
fiusdignotio.lnoreautcmucntriculi lcnfus eftpenuria:: corum quibus animal nutriendum
cft,qaemfamcmnuncupamus.Inomnibus enimijstanquamfenfusinftrumentis,maximiin,
Motus uero caufa nerui ad mufculos arbitrarij motus inftrumcnta difpenfaiv
feruntur ncrui.
tur.Quiproptercaquodcorporispartib.mouciidis extrucftifunt.grandesneruosadmittijt,
autfaltcmcircumtcnibshabcnt. AtquoniamcxnccenJitate tadtus lcnfus omniadcft ntruoi
proptcr hoc mufculos &
fcnfus organauirtus amplior quam cgebant ad tadhlium diCTnoiio -
,
nem/ubfccutacft.RcIiquisautpartibus tafluslenfutatumindigcntibuscxproportioncner.-
tfig.ap. uiottcruntur.Vifccri^busenim,utpuImoni,'iecori,'lieni,quiainaItolatitant,graciIcstantum
ncruorum furculi offerijtur . in cutcm uero,qu6dprima extrinfccus occurfantib. obuiam eat,
2« c «p
"x! compluresfobolcspaflimdigcruntur.
' ^
Porr6ncruorumoriginisfpecics,non cadcmundi'
Diftratii
ifi-.ci.--.. qucuifitur.^aliquicnim,&prxdpuemolliores,continu6nequequafiinpIurcsfurcuIosdcdu- •ikcniginis
'^°''P°'''^'^^°'''"" w.P''°ceduntc[;. in quorum numero uiforij ncrui,& fecundum quoquc ^™"'-
^'''gk
i,
"^ei^f^bri ncruorum par,habentur." Alij tanquam plurcs fiiniculi inuiccm connnexi cx ccrebro
^fi'cj.
.H,z.,<. prodeunt,quaIcsfunttert!i&quartietquintiparisncrui.'AlijetiaminipfoortufurcuIoshos
'^ %'/cl
"^''^'^' inuicem diftantes, ac fingulos propria tcnuis mebrana- poriionc circundatos
habentiquiquia caluariam cgrcdiuntur,onines furculi inuicem commifti unica
Mctfc mcmbrana in,
hhis 9 v duuntur.ati^ id potifsimum in' pluribus dorfalis mcdulla: neruis obferuatur,ut
&in fcxto pa
"'^ Icptimo neruorum ccrebri, Vndcetiaminmultorum ncruorumdiftributionis in ramos
wifis
enarrationc, nihilmterefleuidctur, fiueprxdidorum funiculorumfrequentiamfolui
dicas,
antotumneruum inramosaddiucrfaspartescxporrcflosdifcindi.Atncfcioquafronte qui'
iV™i cm
dam Anatomicorum principcs afrercreaufifi.icrint,cxhuiufmodifurculis fcufuniculis, alios '"'f&sfiii
quidcm motui, alios autem fcnfui feruire:haud fecus fanc,quam fi quofdam neruorum fi'^''-"'""-
furcu,
los taflusfcnfuNatura dcftituiflct Atquc huiufinodi furculorum finium^ imacrincm for-
.
•
"jlS RNDRHAE VESALII BRVXELLENSIS
ti,quofdam offibus quofdam fcnfus organo
, Vt tcrtium neruorum par quod quum lin. ,
'
guxquodammodofitproprium^ctiammufculisquibufdamutintcrcxteros^tcmporalimo
tus gratia,"' SC cuti fenfus nominc,ad labra nimirum,&: dcntibus quoque dirigitur. Ali) rurfus
incommixti,nequccumaIrisncruis cocutcs unituiefcruntur:'utfccundumccrebn par nulli """If'-^^-
neruo commifcctur,&ucre congrcditur, Iicctipfi' minor tertr) paris radix in progreffu attcii,
datur. Ali] uer6i]iterfecommifccntur,utpriiniparis neruus dcxtcrfinifi:ro'pcrmifcetur. Alrj
ali-js commifccntur^ut^quibrachiumadeutnerui.fimulatcf euertcbris profilierunt, nonfe' ^-^''^-
cus uniittur, quam pidorcs galerorum fuiiiculos delincare folcnt. Verum quum hcc in priua [ 'k/'"^
ncruorii dcfcriptionibus abunde fim pcrfcquuturus, iam tcmpcftiuu fucrit fingulorum ner
tis > ••'fi.cs.
uorum fericm oratione complcfli.acprim2paria quac a ccrcbro cxoriuntur,deinccps qux dor '
hutttiltbru
D VARVM
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER III. 319
DVARVM FrGV--
R A R V H CIV AE N O V E M
modo fubfeclucntibiis Capitibus
communcs cetifetitur, ttktrci, quce
rifi^guradorfilismeduUapartis,
dtira interim temii^) hicc omnia
imieflihibus membratiis, niifjuam
(ipparentibus.^dha:c pra^fetisfi
gura niidam feptctn cerebriner ^
CHARA-
310 ANDREAB VESALU BRVXELLENSIS
CHARACTERVM DVARVM NOVEM SVB^
SEQ.VENTIBVS CAPITIBVS COHMVNIVM FIGV
rarum Index.
CH R.^ C T E R E S hoclndice: txpritmndi,p<trtim utrifcpte figuris
communcsfunt,partim nero nunc huic,nunc illipcculiarcs. qucmadmodu his notis i, 2., qiicts ch<i
ra8:eribusfubijcicmus,fignijicdhitur.
Ctrcbrumnotatur. B,B t,z CcrcbcUum.
C iji TroccJJus ac uchitifubfiantia: ccrcbri tubera, c[ua: mamitlarcs proccfjiis imlgo nuncupantur.
Ego in altero tantum laterc priorisjigitra: charaSlerem adhibui,^u6dparcm utriuj^ue lateris
rationcm ejjc ncmo ambigat.
D 1 DorfalismcduUieprincipiumtxccrcbripendcnsbaft.
E 1,2. E)orfaIismeduU£ pars iam caluarice amplitudinem cffrcjjiira, CT inutrifjue f^urisinibiab
truncata,ubihtec elatif?imamfubit ucrtcbram.
F i,z OlfaBus or^ano fubfcruicntes proccjfis neruis (tmilcs, at caluartar amplitudinem cjua ccrc^
brum continctur , notatu digna portionc non c^cdientes.
^ jyiforij ncrui,feu primum ccrcbri neriiorumpar Ca:tcrilm in primafqurafnifri ncruiprin
.
H i
J^iforioruinneruornm coitus.
Ocuh tunica,in tjuam uiforius ticruus expanditur degener.-it.
Jj 2^
K 1 i
Secundum ncruorum ccrcbripar.
£j ^
Tertij ncruorumparis minor z^^acilior durion^radix.
j-^l^^
T ertij parismaior craj?ior'ueradix.
b i,z B.amuIuscjuintiparisexipfi'usantcrioripartccnatus,
c i,z Quintiparis ramiilus pcr ccvcumrepensJoramen ,actandcm ,ut rcimuliii b infgnitiis , cum
tcrtij paris propaginc capreolimodo intorta,ac ctim ramo R. infecundafjgura nofato,coiens.
d i,z Ncriius non procul d ijuinti paris principio enatus,qui ab alijs i^natomes profforibus priete
ritus, in miifculos maxillam infriorcm moucntes exporrigitiir.
J-S extiparis neruorum portio, fia: flomacho committitur, feries quoque qua iiterque neruus
bipartitofcinditur. ac dcxterfiiii/lram fiperioris uentriculi orisfedem
adit,Jini/Ier iiero ciiis
orificij dextrcepartiimplicatur.
^ i Sobolesdexti-amfiinditientriciilificdem perreptans,acficquentesfiirculosuentriculoo-fiupc>
^ .
rioriomentimembt-anardiffcr^ens.l^bitierd tponitur,praficntispropa^inisinieciircrbiIis
ucfitculamfierics in conffe^^iim uenit.
y 1 Vropa^o dextrumaccedcnsrcnem^
J\ z Vropaq-oin dextram meficnterij rc^tonem,^' huitisfiedisintcHina
fieficntiramulorumficric
difftfa.
qudfiibucntriculorepit,offeruntur.
f 2.
Mac cruce ramtim propajyittis ^notata: infigniui,ijtiifimi/lramfitindiucntricttlifidemperrc^
ptat,uentricuIo(^fupcriorimcmbraiiJ:omentifiircuIosderiuaits.
K z Vropa^o infiniflrtim ntefeiiterij eiusfedis intefitia exciirrens
K 2 Siniflrumreitetnaccedens propaqo.
z Serics ramtilortitnfitiijlrtiin iieficee latus admodtim obficiircitnplicantium.
Q.V OT
^
qiudccre.
tes inj lili .di- fam propemodum implcns caluariam: altcrum poftcrius ac humilius,& bri in 7 /d
ilingiiennir.
cerebellum nobis appelIatum,ipfo^ ccrcbro ctiam dccuplo minus Dc- pgiim . o>
indeantcrius tota fupcriori ipfius fcde gcminum efle, dcxtrum uideli- cnnit, pr
'
tcr ccrebc
cet & (iniiirum allcremus.'' inferiori autem parte,qua caluaricc innitiiur hm jfigt
bafijUnicum indiuifumcf efIc,&.'dor(alem medullam ab hac,non autcm iiillgiiitd)
(ut Anatomicorum prxcipui rcribunt)a ccrebello cnafci, &
ccrebellum potius dorfali meduf XX. 8
r,r,r!
/i,
Qjii ueiimcu
lac inniti & tenuis membranx.parum uero ipfius fubfl:antixinterucntu,medullx uniri, quam feB,C,I
dorfalis principiumeflc oflendcmus. Adha:c,addctur pra;tcr alios quofda cerebri finus mca -
li Jeu fimice-
reliri. tus^,duos cerebri exiftere uentriculos, unum quidcm dcxtrum,^ altcrum ucro fiiuftrum,qui h-
bi--f!g.]
ambo in" unamcCHTimunem cocunt cauitatem finum'uc, qui tcrtius in ccrcbro ucntriculus rc- cjjig.lib.
ccnfcbitur.qui'meatu quodaadfinuinter^^ccrebellum&^dorfilcmmcdullaubiinuicemcomit
tuiuur confpicuum,&: tam cerebello quam dorfali medulla; communcm,pertingit.Cxtcrum B.
tiifin.
adorfalimedullapriufquam uertebrarufinus ingrediatur,noautcm a cerebello.Vtuero^cam ci.iji.l
dcmu Galcni ctiamfufS-agrjs leptcna; cnuinerantur. quam's fi accuratc fingula cxpendcrimus, J 7.8/1.11
7.K.
Q«or cereLr plura ctiam poftint.Neq; cnim hic olfacflus" organa neruiappellantur,qu6d diftam nu
cciifcri hufi.lH
ncriwrum pd. per caluarix amplitudincm non cxcidant Itcm par , quod nobis cx aliorum Anatomicorum
. E.
icntentiatertiumcSftituetur^ueriiis^^duplex quamunicumcnumcraretur.Dciniuxtaquintipa
lc,fi.Ub.
I. io/lJ.J
risradicciri' aliiidomnibus incognitum difl'cflioni5 ftudiofis parenafci ,
diligens fcclio medo N,N,0.
cuit. Vcrum a ucterineruorumccrebricnumcrationehaudquaquamrcceflurus, ordincfc I» Spc^i
ptcm paria fcptcnis capitibusexplicare contcndam:prius tamcn qua;dam deolfaftus orgaiiis du!o I ji
(jp.i.
fubncxurus, quumnonuulgarcsetiamdinediionisprofeirores illisprimumneruorum coniu ni/UD
gium afcnbant,illa'uc ita nuncupcnt. H.
OLF^CTVS ORG^NO 0
P'.^k-
M.
'.'fig.
lenfio oboritur. Quofdam namcf rcpcrias odoratus organum in illa' caui iillb.iK
infignes finus, quos inoffis cuneum imitantis medio tanquam antra intcr
ipfius fquamas fubindcob(cruamus,adinuenifIent, acfubftantiamillam
quodainmodomedullareminillis cauernisrcpofitam, fummocpftudio hicexpedendam,ob»
Alukiplices feruaflcnt, proculdubio &: inibi quoqueiiioflccuncum relercnte ol&iftusorganum collo-
deoifiifiuAor- caflcn t. Ali) ucro cjuofdam ccrebri anfraftuum reuolutionumqj' apices , acad frontis oflls (c uti.li.;
I..j/i.C,
iidnofenten-
dcm ucrfus fuperciliorum medium protuberantia ccrebri tubcrcula^olfac^kis organa ftatuijt,
tiai.
S<:tubercuIailIaqu6dpromineant,carnisqiquafiinodoriibciii, mamillarcsccrebri proccflus
uocant,utrincp uiium (uii etiam eft) cnumcrates. Alii rurlus cx aliquot Galeni locis,prxcipue
autoc^tauodePariiumufujfimpliciter antcriorescerebriucntriculosollaiflusorganaencaftru
unt , pcrindc ac fi antcriorcs uentriculi prxfcntisduntaxatienfus eneiitprincipia. Alii qui- 7 Ul-
M.
dcm duos anteriores cerebricnumerant uentriculos;ucrum deinde alios duos confingunt,
quos
"
jte
* briuentriculifccundumccrcbrilongitudincm fupcriusampli exiftUnt^antcriorifcdc ticqua-
.iji.tlj. quamanguftiores rcdditi.imopotius magisquamin ipfo mediolatcfccntcs.In poftcrioriaii-
tcmpartcampIiquoqueuifuntur:athinccornu modo pcrccrcbri fubftantiamdcorfum de,
fcciidentcs,afqueantrorfumporreifii,tai.tifpcranguftantur,donccadcamnfqucccrcbripcr-
ifi.thi.i,
tingant fcdcmjqux ^glandulx pituitam ce
'
Adrn
'^'""'^'""^"^'"^'^'''"SntjfuCl^rcbri^UC ni? fidm.t^-jaidtiiumtrwrcr,:, Bucra po,
triculos confccndcre incipiuilt.lllinamcjjar -flirimcm.-C -regiojicn mut, ^u^dcdi.
j; p
' ,'"5''''";>'''''""'«"/-D.?«°rf«'rn^,c,,
teriarumramiinhosuentriculorSanouftos
/u.uai.j^u.iuo „
l,cxmmumtnminim,l,md,cM.Athj!cirtccrctnlwexprimc,:tilM
COntCendUnttCrmmOSjqUOSmodoadccrC' JcftimilihituluUifmtLngicuideutim.potiJsiiriiimtutcmmjudr
bribafim dcfincrc diccbam Atqjeiufinodi
.
'•'•'3i,''t',milUmferidtm(utje,juentliui.Qjwd,,eroinhMfigur,,
''''''-'"''«"''''""' '/''"^''
"'!/2'"'««'/'''»''»»'^i«f^
dcxtri&finiftriuentriculorumccrcbridu.
i.=feF. ('lusuifuntur.A^fcdeucroubiUcntriculorumanguftostd-minosdcfincrediccbamjVlfaflus
organa.aut faltcm cercbri proccfl^us animalem Ij^iritum prarcipuo olfaclus inftrumcn to
'''/i^ defe-
rcntcs,ac'ipficiiamuiforii rtcrui cnafcuntur.Hinccnimutrincp a ccrcbro alba mollisqp
pro-
,!/ig.G. ditfubftantia,ciuxin progrelfu ctiam cerebro tcnUismcmbrana:intcrucntucolligaturj
quo-
'''q'^'i'~li""s 'oflauicapitis offispcrtingat.quiolfac^tUsorganispriuatimparantur.
''^'''''m Adpo- "^,","^/"'"
•,f,^k.-,
ftcriorem cnim horum finuum fcdcm albicantcs cercbri proceflus , accrcbro abfccdunt, ^auingMu:
D,D. ncqueampliusteuuimembrana;connati,infuumfinguliporrigunturfinum:&adhucan- lunt,
f"
"'^'^'"" uiagis protcnfi ad finuum fincm , feu anteriorcm ipforum fcdcm definunt.fini, f'"":'^"'
("f
' ' ' busfuffulti, ac cerebro intcrim proximeaccumbentcs.Nam etfi ccrcbro in ITnuum reoio- mT''^'"
ne non amplius adnafcantur, nihilominUs pcrpctuo attcnduntur,illiq) funtcontcrmi-
ipfi
ni.Hiproccffusccrcbridu(flu,coIore/ormaqinemiscorrefpondent.quamuisintcrimIonge
neruisipfismoIIioresfint,pauloq!(quodadtcrctcmlpc(Satformam)latiorcs,quamprofundl
orcs.Verumquiahireliquorumneruorumritucxtra caluaric,utnequcctiam cxiramatrnam
dura:membrana:ampIitudinem,nonprocidunt,ncruinominccosHcrophilushauddic»na'
tuseft:utncquectiamMarinus,ncqueGalcnus.licctAnatomicorumnonnuIIi hosinncruo
rumhabuerintnumcrojipfos primum neruorum parrecefentes Porroin horum proccffiiii
.
natura non negligcntcr confiderandum eft, quonam pa(floilli dura: mcmbrana: fuis finibus
adnafcatur,&qucforaminahincaduramcbrana,&offium finibusquibusprajfcntcs innitii
turproccffus.adnupcrcomemoratasfrontisoffis &cuneiformis cauitatcs pcrting.u. Ac dc-
mum expendendum quoque ucnit,quod'nam ucrum fitoIfa^Ttus organum,fimiIitudinequa>
dam fumptaab auditus inftrumcnto,difrc(Sionum ac philofophiarprofcffioribus nimis per-
fun(aoriccognito.Vcrumdcauditusinftrumento,&oIfa(flusquo(f,&aIiorumfcnfuum,in
feptimolibro abundepcrn-adabimus.Mod6autefatfuifreuidetur,proccffi]siIlos ccrcbrico
memorafre,quosaliquietiammamillaresctpapillares nuncupaffi:colliguntur:quifcc"tioncra
^./,.7
p3ulodiligentiusaggrefli,ilIaccrcbri'° tubcramamiIIarumimaginepromincntia,nihiladol^
L,L. fa(flus organi conftruclionem auxiliari cognoucrunt. Cacterum quando huiufmodiprocet
fuum naturamcxaminabis atquc illos longe grandiorcs
, in canc itcm &
oue quam in homi -
neadinuenies,etiamfcdul6pcrquircndumclf,quamanatomiceGalenuspcrillosccrcbripro I-i<>.».lcV,
ccflus pituitam adnarcsab ipfisanterioribuscercbri uentriculis dcduci fcripfcrit,haud ^^t^-rt.
ani-
maducrtcns cos proccffus non pcrforatos elfe, &ipl6s ucntriculos in " pcluim dcfincre, qua:
:.c,D.
ig.F.cr
ccrcbri pituitam cxcipicns , eam infundibuli modo ad glandcm deducit,hic in ccrcbri bafi
\tik. rcpofitam.quamuisdepituiixdu^rtibusfuodicemusIoco^Nunccnimncruoriimduntaxat
ferics opportune pertratTtabitur.
5^4 ANDREAE VESALII BRVXELLENSI3
DE PRIMO NBKVQ KV M CEAE^
Bro origmem ducentium pari, Capnt 1 1 1 1.
primi paris ncruus fub ccrcbri bafi qua 'finui innititur.cui glandula infi- ^t^^^
Primipdrii dct cercbri pituitamexcipicnSjantrorfum nonnihil oblique fcrtur.dcxtro quidcm ncruo (inix
f^''°''''"™>fi"'ft''° 3utem dcxtrorfum proienfo In progreffu moxqi ab ipfo oriu ambo inuice
.
^"""""rjjul
"
'coeunt atqiincum pcrmifcenturmodum,utdcxtrumafinifIronulla prorfusrationequeas
^^^j,
difcernerc.adcofanc,utuanapcnitusfitqu3cftio,numdcxtcrncruusinhoc congrcffu dextra /ig.1.7.
obtincat fedem , an ucro finiftrorfum continuo dudu fcratur . Quandoquidcm illc neruo-
^
rumcoalitus nonaIiudeft,quam communc corpus aquoutriquencruidicerenturprona- '
fci,mod6 iftius corporis cxcerebri fubftatiaorigo non indagaretur, atqs illicinitiancruorum
diftita apparcri:t. Ncrui a congrcflu ecaluaria duccndi inuiccm mox dirimu]itur,&; pcr fo-
^,,f,.\\\
Inocuhmin. raniina ipforum nomincinfculpta.in oculoru fedcs cxtra caluariccauitatcm procidunt.Qiiip n,o,
grtjf.u^cr m pe
&
" intcgri in oculos abfumuntur, non quidem accuratein poilcrioris oculi fcdis centrum
tuutcajn
implantati,fed neruus dcxtrum pcicns oculum ad dcxtrum magis latus poftcrioris cius fcdis
<^tldj}i
reticompdrd' ^g.
tttiiAMdtdtio.
implantatur:quiucr6finifl:rooculopropriuseft,adlatus finiftrumccntripoftcriorisfediso- 14. M.:
culi ingrediiur,ac(qucmadmodum &C dextrioculi ncruus) quado oculum fubr|t, in laiam de
gcnerat cxpanditurue' tunicam uiireo humoriproxiinam, &
mediam oculi fcdcm duntaxat tnJu,
ambientem,&dilataia:ccrcbrifubftaniia;admodumfimilcm:acproindcmollem,nihil9ini- <.mn,
nusquammcmbrancam:undeciiamAnatomicorumnonullihanctunicam,qua;arctisqi:a- >
damimagine iii<!2i&MsfHJlns dicitur,Tunicamappellarehaudquaquadignatifunt. Qiiodue ^„'('|^
r6hxctunica(autquomodocunqueipfamappcllareuifumfii)pra:cipuumuifusorganuma 14, I*.
muIdshabcatur,inoculiconftru(ftionisenarrationepcrfequar.Inpra:fcntiaenimncruoshos '^^'^-
autoculosprolixiusaggrediomninoprcterinftitutumforct,quumfuffcccritdixilTe,uiforios
ncruosillumqucmrcccnfuimusduftumcitraomncmramorumpropagationem obferuare.
hoc cnim(quemadmodum & dcxtri ncrui cum finiftro mox ab exoriu coitum ) peculiarera-
J^im uiforij
fint ptrfordtl*
rumq; uiforrj ncrui fibi uendican t, Quinctiam in ter reliquos corporis ncruos.hi d u ntaxat me
atuquifcnfudi-judicariponit,pcrforatidicuntur:quapropterGrarcis(pra:cipueautcmHe-
rophilo &Eudemo,OT{oj St^iwi nuncupabantur.Ca:terum cgo eiufmodi mcaium mihi aliqua
dooccurrineneutiquamqueoalTerere.quantumuisetiamcanumadhucuiucntium & alio-
rumgrandium animaliumuiforiosneruos^uclhacfolumoccafioneaggreftus fim,ethominis
cuiuscaputadhucadccollatione calcbat.uixqjquartahorae partequum neruosintucrcrab'
truncatum fuerat , ipfos non olcitantcr fpccftaucrim, ac calente aqua fcdul6 foucrim At' .
infpcclionemindics altcrcantur,nongrauaborduoqua:incongrcfruanimaducrti,hicadiice
re,qu6 &: hinc fuarum nugarum argumenta pctant . Patauij itaqucadolcfccns fulpendio ne-
catus publicacfccT:ioniadhibiiusfuit,cuiante annumdexteroculusa carnificeerutusfucrat:
dcindcmuIicr,codemfupplicioafFcfla,cuidcxtcrquoque oculus abineuntcfftaiecmarcuc-
rat, finiftro intcrim integcrrimo . Mulieri dcxtcr uiforius neruus toto progreflii longe te-
nuiorfiniftro uifcbatur,non folum in eafede quaiam oculo inferebatur, ucrum incxortu
quoque & indextrafedc congrefTusneruorum acprstcrquam qu6d dcxiertcnuis erat,du
.
rior quoquc & rubicundior cerncbatur, uti fane & in adolefcente; icddexicrnon admo-
dum ncquccraffitic, nequc mollitic adhuc finiftro ccdebat His illeacccffit, cuius ncruos
.
uiforios in illo congrcflu inuiccm non connafci,necpfcfccontingere uidimus. fcd dcxicr non-
nihilca fcdcqua caluariamcgrdTurus fucrat, finiftrorfum rcfledlcbatur:quafi noncoalitus
occafioncnerui congrcdercntur,ucrumutcommodepcrfuum foramcne caluaria procidc'
rcnt^potifTimu quum etiam hocdudlu ingrcdicntcs in oculi pofterioris fcdis mcdium no infe»
•
DE TERTIO -p^RI
certbrt.
N E RVO Rl^M
1/" I.
Capiit
(
E R T lVM pardujjliciradiceutrinq! principiumfumit/ unaquide craf- BupkTutm
fiori.cui opportunetcrtii paris nomen accommodaucrisjaltcraautem 15 V" P<"
getcnuiori&duriori^ctne^inipfoexortu^necpctiaminprogrcfluicrafi^o
riradicccommiflk.Huius cnim initiumnomodicoinpoftcriorainterual.-
c 1 fi.O.
>,!/i.K.
lo,abilliusexortudiftat:ade6fanc,utueriusgraciIiorcmhancradicem pe
cuIiarcpar^quamtertijparisportionem^quiscfliaflereret.Atquuomncs
>;/>• «.
iitl G. . — - ——
-
Anatomicorumprocercshanctertiopariafcripferint,nihiI faneobftitcrit dm<mu6
-1
r™»or««
cr
mamtcftioris doctrina: ftudio,& me etiam cum tcrtio pari tcnucm illam pofteriorcmqf
•if.tll). H. radicc
aggredi:prius tamen ftudiofos admonentem, in librodcNcruorum feclionc (qucm
i^.cJ. 11 Galeni
h.i A. uix iragmentum ccnftierim)parum re(5tc tertium par fcctido mollius eflc tradi
libri
. Exoritur
j niK/; ta.
itacpgraciliorha:ctertiiparisradixaIatercbafis ccrcbri,ubidorfaIismcduIIaabipfa''initiudu
A.
.y;.o.4 cereaufpicatiir.HincredotramitefubccrebribafiantrorfumprogrcdicnSiduramccrebrinic
Tnuf.ta.I. branam pcrforat,&' fecundo neruorum pari attcnfa cumipfo pcr communeforamcn in ocu '
h.t B.
mufc.ti.
rum mufculis obduflo excurrens , pcr " pcculiare foramen ad frontis cutcm &" mufculofam
huius fcdis fubftantiam digeritur, frontis cutis
«
H,F.
: fi.V.
& palpcbra: fupcrioris motibus prarfcda.' Se-
cundapropagodeorfumduda,moxin'foramenfibipriuatim excuIptumfertur,quoufq;in
.fi.ca.ti
li.t C.
anterioremfuperiorismaxilljc fedcm proIabatur,acmuliiplicifcricdifpcnfcturin mufculos '
9
4(1.7
fi.
ca.
».
fuperiusIabrumetnafia!amcxtrorfuminfuoIateremouentes,acdcmuminipfumIabrum &
inciforiorumdentiumgingiuas.^^Tcrtiapropago" foramineetiampriuatoutens,poft°car5
niuf td.
s
li.t D.
mf.t4.
conl"picitur,adinternamfcdem' tcmporalismufculicontenditjtotaineummufculumabfu- r.
Cnfsiorii rd menda. Craffior tcriij paris radix alaterebafis ccrebri.anterius tamen.ct penitius feu iuxta
'
ti,i fi.a.
uitur duriorcp paulatim efficitur , ac binos tandcm quinti paris ncruorum ccrcbri
''
ramulos
,
(quorumfcriempoftcarecenfebo)inconfortiumadmittcs,ipfis9unicusintcmporalem mu k.c.
fculum inferitur,ac in 'iUum quocf qui a iugaliofleenatus priuatim (<«KiiT»j feu manforius no "^mfciL
bis dicitur,ramulos porrigit,deinde et^Tiufculis buccas
mouentibus^ipficp demum ficiei cuci
b j rruf ta.
qui antrorfum duftus gingiuje molarium dentium,ipfiscp adeo dentibus fcriatim foboles di-
drfi.T.
ftribuit . Dein priufquam maior hxc tertii paris radix decliuis dufta linguam
contingat, ra- "
c^miifti,
pofteriori ex partegcrminat utcuncp infigncm,qui' mufculo in orc deliiefcenti &:
maxil
mum D.
ramus hicuniuerfus in dentes abfumitur,imb non minima ipfius'' portio pcr' foramcn in an
ufigC4.,c
Jitn I
. cr I
At^ maior portio craffioris tertrj paris ncruorumradicis, quando linguf bafi committitur,cu kifi.r.r.
m,,ifii.t
tunica:Iinoua;producendorumgratia,teriiumparpotiffimumarerum Opificecreatumar-
bitramur,at(5 ut priinum par uifus,'"
' quiniu m uerb auditus , fic hoc tcrtium guftus cenfetur
inftrumcncumjguftatorius^ncruus meritb nuncupatur,
K.
modice tcnfum poftcriori tcrtrj paris fedi committitur, atcpuna cum illo b I irtte
fi.
proindc etiam palati tunica fenfu hebetiori quam lingux ' tunica donatur, cjfi.Y.
1, 1 figm
M dcft.ci
V NTV
I M ' par nonihil quarto craffius,ac ucluti pluribus enatu furculis 8./1.1.D.
ti^.D.E
inuicem mox ab ortu connexis principiu ducic,cx media propemodit dor
Cfi.ci.,:
falis meduUa: qua:a medull«eexortu ufqi adeam regionc
fede," eius partis /l.J.
hb.tV.
propagines duos educit neruulos,qui feorfum pcr proprium foramen elabuntur. unus qui' gfig.c<t.,t
dem per tranfucrfum ducitur foramcn,quod ctiam admittit uenulam in auditus organum
'
'^
tlb j 11.
h. fig.R.
excurrentEm.HicneruuIusnonproculabcgrcnutcriijparis^ramo commifcelur,inftaruiiis
i, .2fi.C.
capreoliinuoluto.' Alteruerbneruulusper foramenrcpiiimpcnfearctum,&infigniterquo kifig.cdf
AnatO'
M -,
capreolirituinflexocommilccrifuperiusdicebam. Porroqucmadmodum"iuxtatcriijpa-
rispr(!cipuararadiccm,aliaqua:daniradix cnafciturtcrtiopariafcripta, finiiliciiamrationeiu
Tii Tudicc prin
) 1,1 p. iux xtaquintum ncruorumpar intcriuspaululum°alia cxoritur radix,quintiparis radicimul- cipitm duccs^
a d oritur
togracilior/edquodammododurior.Ha:cfurfumucrfuspriorafubccrcbribafialiquandiu
U^-fig-U.
71-. protcnfa,duramccrcbrimcmbranamperforat,acpcr'' proprium foramcn fubfccundiparis
foraminccxculptum,ecaluariaprocidensin''tcniporalcmmulculum,illum9digcriturquiin
i ii6n i H oredelitefccns,inferiorismaxilla;ad
fupcrioramoius autorccnfciur. Hanc radiccm cum fua
fubG.
coniuge liccrctpcculiaris coniugij loco ccnfcrc Qiio minus lamcn aliorum Anaiomicoriim
.
iniiiA,d' (quihas radices prorfus ignorarunt) numcrum pcriurbcm hos ncruulos quinto pari afcri
,
urD.
bam,adeumuidclicctmodum,quominorcm tcnuiorcmuctcrtrjparis radiccm icrtio pari fu-
pcriusadnumcratamrdiqui. In tcmporalcmitaqucmufculum 'quinqticncruorumpcriin Qjiotneruof
R.t.c.if. rum propdgif
guntpropagines,primaquidcmagraciliori tcrtijparis radice,fccuiidaamaioriradicc,tcrtia
TICS CcmpOTdU
autem&quartaaquintiparisprimariocducuturncruo.quintaauicm is dcraumncruus cft, 7mfculo ojfc
qucmiamquintopari connumErabani.Ncqucfanefruftra,atqucutforsfcrt,totncruorum rumur.
fobolcstemporalimufculoNaiura cxporrcxit.Scicbat cnim liunc mufculumpro fiiamole
omniumcorporis mufculorum ualidiflimam fuiidtioncm obiturum.ltem quum haud igno-
rarct,quam mollcs illi elTcnt nerui quos a cerebro cdujcit, fumma mchcrculeprouidcniia illos
quantum licuitexofliumcontaftu^itincrisqflongiiudincuoIuitindurefcere.NuIIicnimnon
obuiumeft,quam callidefurc'uluminftarcaprcoliinuolutumduriorcmcftrat.quodis(olus
olTi minimo fpacio contiguus lit:alios autcr, non inuoluit, quod longo intcruallo oflibus at-
tendamur,ipforumqjnonnuIlipcr tortnofos&rinuolutosofliummcaiusetiaporriganturi
4. ttiufctt. infimam prima» cartilaginis laryngis fcdcm pcrfcrtur Huiufinodi fane uirorumq; fcxtiparis
.
tafc.w.
neruorumpriufquam thoracis cauitatcm fubcant,ferics uifitur. qux autcm adhuc cnarranda
r4fi.S.
»JM.P. (upCTeft,moxatCfhicfiguramcontcxtuiintcricccro,dcfcribctur.
;iS ANDREAE VESALIl BRVXELLENSIS
<^ M VI S tnidajeftcmnmwrum ca-thripariu
delitiMtio adfincmprimi Capitis pofita , omnem fexti paris
ferim oflcndat, atquc ita paritcr ncruos rccurrcntcs (qui
Gracisx^Lr4>(iitivTiibuocantur) cxprimit^nonabsrcmcjiSlu
Dratr vtr^ Quum itaq! dcxtcr fcxti paris ncruus thoracis cauitatcin ingrcflus cft, atqj intcrartcrias BC tt.it if,
uM reanris. „(.,138 in iuguio rcpit, ab intcriori ipfius latcre' modo trcs," modo duos inuiccm mox fuccc-
'^''^' ^
^-f
dentcsdifFunditramulos' rcucrfiuii dextri lateris neruum coftitucntcs.Ramulicnimifti ad
'
artcriam quscin dcxtra alam cxporrigitur , ucluti ad trochlei rotulam rcuoluti,fimul coeunt, c q. C5;i
ncruumcp unum cfFormant, ad dcxtrum afpcra: artcric latus furfum cxcurrcntcm.Quum pri »>•
mum enim ex illis ramulis(quorum loco intcrdum fimplcx uifitur)unus cofiatur neruus,qui
&
dcxtrum afpcra: artcria: latus petit, mcmbrana: in tcrucntu ipfi adncxus ad dcxtrum ufque
laryngislatusproperat' glanduIa:incumbcns,quacaliisglandulisncquccolorc,ncqucfub' r H.
ftantiarefpondcnslaryngisradicihicindcxtrolaterc(utiinfiniftroaltcra)adnafciiur.llicoau
tcm atquc ncruus laryngem contingit,in plurcs partitur fobolcs , in fui lateris mufculos dige-
rcndas Qiii uero illi fint, pofteaquam finiftrum rccurrcntcm ncruum fcrmonc ad finiflrum
.
7.6fi.Uh.6
afpera: arteris finiftro lateri attcnditur : ac cum primum laryngcm
contingit , noii minus
quamdextcrneruus in ramosdcriuatur,quiomncs in fuilatcris mufculos dcorfum capita
habcntes ceflant. S unt autcm hi , fi utriufquc latcris mufculos iunxcris , quatiior , fccunda^
'
l/i.i.P.R.
nmfig.,,.
cartilagini tertiamnccT:cntcs,quorum bcncticio tcrtia cartilago
rctrorfum atquc in larcra du-
.i,ij.ca.ti citur,&:laryngis°'lingulaadapcritur. Pra;tcrea"duotertiamcartilagincmprima-iungcntcs,
lib.i.
,
quilaryngisrimulam,fculingulamclaudunt,acfolipropcmodumtunc cxpiradoniohftant,
i8,j/;g.c,
•zfi. M.cr ramis qui dextrum huius ohficrj latus implicant propago utcunque inllgnis dcpromi^
tur,qua: per uentriculi fupcriora fccundum fpfius latitudincm infcrius ucntriculi orificium ac
ceditjin progrcfiu antcriori pofterioricp iientriculifcdibus foboles quafdam diffundcns,
:zfi. x.v QLmmueroilla propago infcrius orificium fuperauit, ucna^porta^inrtratainiccoris cauum
zfi. tl.sT. "
properatjibidcm in iecoris membranam tunicam ucabfumcnda. Dextri ncrui fcxti paris
yt^fi. Y. ^
ramuSjqucmanterecurrcntiumncruorum principiacoflarum radicibus fub tunica coftas
Uzfi.h.
fuccingentcexporrigi,aliorum^neruorumperGoftarum interuallaexcurrcntium' cogrcfiu
ii 4 augcri
*
nim&utcrusquoquefuosncruosadorfalimcduUainfacroofredcduclamutuantur. Ad ^'h»-^-
cundemfcremoduni finiflri fexti paris neruiramus coflarumcxporrec"cusradicibusdigeri' ^^^'f^
tur.'"PropagincmeniminferiorimcmbranxomcntiIargiturtranfucrfiminlicniscauumpor ImiK pro-
ptans , uentriculo ipfi^ fuperiori membrana: omcnti(qua etiam foboles ipfa fufTulcitur )pcr ^
tentibusuafishucref!e(fii,anteadiximus.'Sccundampropagincmramus illefiniffrisexpor-
redlus coftis, mefcnterio &
fui lateris inteftinis ofFert, &
poft hanc tertiam finiftro reni exhi
'
bet,ac demum ipfius 'rcliquo finiftram ueficjc ac fundi uteri fedcm interdum amplcflitur.
A' propaginibus in mcfenterium fpai-fis,interdum cum " feminalibus uenis& arterrjs furcu.
los ad teftes ufcp dcduflos animaduerci. atcfhjec fexti paris neruorum cerebrieft feries.
E RVo R V M ccrebri ' fcptimum ac ultimum par, uti cactcris paribus 4,,,^.,,«
inuicem diftantibus furailis, a dorfali medulla, ubi modo caluariam cft ^^'^jj^ j
Hinc in anteriora modice tenfum,& ipfius furculis in unum
cgreffura .
coeuntibus,per'foramen procidit,fibi priuatim cxculptum. Simulat' c,f.cti.ii
qucucro fcptimum idparcaluariam fuperauit,' fcxtocohxretpari, ''''>''
&
^
propagincs aliquot difpenfat 'mufculis qui a procefTibus ftylum imi' '^l'^^^'''
.
p RI MA
DB HVHANI CORPORtS FABRICA LIBER IIII. 35*
CH ARA C-
55+ ANDREfiE VESALII BRVXELLENSIS
CHARACTERVM DVARVM QVIBVS DOR
NERVORVM SERIES EXPRI-
SALIS HEDVLLAE
mimr tiEjurarum Indcx.
mce uertcbr.e procejjiim accedcns, inibi in mtifciihs aliquot digerendus,quos in Capitum conte
xtiisferie cxplicabimiis, ite firte iicruorum dorfalis mcduUar charaBcrum explicatio alioquin
pantiiim ctim mtifculis fiitijlri lateris.atf hinc riirfus oblique in latera ducitur . Htincfiane du^
Sum omnium p.-irium dtertio hoc,aduigcfimtim cpiartum uf^,poficriores rami imitanttir.
5> i i^nteriortcrtij paris ramus,<luiin (jfuatuor dirimitiir propagincs. ac Qjn priori figura pri^
mam indicat mtificulis ceruicem fledcntibus injertam . K in titratjsficciind.m propagincm,quce
S. parispropaginisgrandioriramo K
notato inibi commifccttir,ubi inficcundafigtirafiripfi^ L
T. miis. T in titrifqi quartam anterioris tertijparis ramiinfinuatpropagincm mufctiHs infcrtd,<]ui
tranjiierfis tiertcbrarum committunttir procefibiis.
ieci,ut dextrtim latus alioquin pluribus onerattim charaBeribus , hac faltcmfcde liberum ejfiet,
ipfi;p
quintiparis crfiubfieqtientium parium indiccs opportiinius accomodarentiir.
{i,z Anterioris
t ^
hh^ 'Propa^inisfnotata:rami(smufctilibrachitimattoIkntispartiiitfertii6,(j[ucedcIaiiicuIaQrJum
mo humero, cjtidis clatiiculie articulatiir,principium ducit.
i 'Propa^inis quamfinfgniuimiis ramiis,brachiii attolleiitis iitiifculi parti iitfertus ,(jua:
dfcapu^
la^Jfina exorditiirfoboles aiitcm ramiinotatiqua^in brachij ciitem exporrigitur-, cum brachij
tieriioriimnotis VI O' 7t intttraquefgtirdindicabitur.
^•1 Stxtumpar. kz "Pofcrior fcxtiparisramiis.
l,m JSfcfcioqiiaiiiciiria I & minprimafiquraomifcriinjtiimfctlicetinapponendis chardHeribtis
eos prcetericriin,quiim infinijlro laterefSrtaf?is illos adhibitos arbitrarertan tiero
1,
iitfttudtitur in mitfculiim prop.tgdti, ciiius ope brdchiuin ucrfiis dorjl humiliora ducitur. ^
a eiufinodi
35« ANDREAE VESALtl BRVXELLENSIS
eiufmodiudrij fpeBatu^i iucimdifimi ramulorum duBusis' inftxus cxipfa potius fSli^nCp
quim hinc ubtomncs ddintarinequtunt,obftruandiucniunt.
In dtxtro lattrt y poniturjndicaturum ntruifobokmpapiHtf tlar^itam.
0,0 i RamuU ddtcimooiflauo paricr dtcimonono,principin acctdetts mufculifimur mouetia fexti.
OTj TT 1 Trtmus ncruus brachium acctdes,qui in txterna: bntchijfcdis cute di^tritur. p^triim in ut rac^
<p i TertijncruiramuIuscapitiobIatus,mufciiIicubitumfleBtntiumpojIcrioris.
i Ttrtij ntruipropai!0,in ciitein aittcrioris brachij ftdis diffiifa.
X Hic coii^rcfus tcrtij ncruiportionis cum feciindo iiotatiir.ueniin iainftepius obftruauimus ftr
tium neruum dfccundo augtri,uti infgura ttiampinxi,qucc liuius Itbricalct adhibetur.
a> 1 Secundus iieruus pofl cotigrefiim ipfius portioiiis cum tcrtio ncruo dtorfum proreptns.
r 1 Stcundi ntriiifurculus capiticxporrcSlus obloiigi,^ radiuminpronum diicentis mufculi,
A i Ncriiiftcundi ramusfccundiim radiiim adbrachiale iifq; propcrans,ac cxttrnam primipolli^
cis intcrnodij ftdtmfiib ciitc inibi afccndtns,ubi himilius A rtpoiiitur.
0 1 I\feruiftciindiramus,iam dido ac A iiifgnito craj^iortquimoxin duas propagints, A nimiru
(^'B.diuiditur.
Ht RamiQiifgniti itifriorpropaqo.
n,2 i H notata^diio prcecipui rami,fecunduminternamcubitifcdemad
Infiriorisilliuspropaginis
uolam ufji fieqiicntcr exporredi^qucmadmodum cr in dtxtra delintatum cflmanu.
<i i,z Quartus hrachiuin fubicnsneruus. Hiiiiis nerui propagincs ctiamfi acciirate in iitraqiie deli^
ncata fintfijgura, poptriori tamen duiitaxat charaBcrcs adhibiturusfiim, nt priorfg ura plus
fatis hic obfifrttur.
?9?4°A'-- 2- Hisuotispropagincsnotdturdcmifiorisillinsrainiquiulitceexporrigitur^qiiasofi^crttriii
mufcuhrum iiiitijs,ab externa iilnce regionefecutidiim ipfius longitudinem pronatis.
4Z.Z Ramiilliusuhar exporrc3:i,ac 37 infignitijmis,acfurculi,quosarticulobrachialis cumcubi
toprcrbet.
* 1^2 Quintusbrachiumingrtditnsntrmt6.
43-1 Ttrtijcrquintihrachiiiacccdeiitiiiiicruort7fcrtcs,inmlifcuIosinttrnacubitifedeoccupantes.
44.1 Tertij tieruiramus radio exporrc£lus,ac poiltnodum in intcrnamfcdcmpoIIicis,indicis mc
dtj digc/lils.
45.1 Qii-"tincrui>-aiimsuInccattcnfus,z::rpropagiiicsderiUc(nsiiiterna:fediminimidigiti,^aniik
rii,crmcdi/.
4^.1 Rami
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIP, ER III t. 357
Rami illius (]uiuh<e atttnditur,ac 4; injl^nitur,propago extcrnisjediminimi digiti, anu
4*-t laris,!^ mcdi) ahlata.
$.16, zy,is,ip,^o. i Scxfacri oj^is neruorum paria. Ramuliilli quinumero proximifuntjilli ccnfen
tur,quiueficit uteriquo^) ceruicihusimplicantur,ani^}mufcuIos p.iritcr accediint.
yj.i "Primiparis ofisfacri,feu ui^-efimiipiinti paris propa^qo , intcrncc ilium ojiis fedi, ipjiifi adeo
ahdominis mufculis hinc ah ilium offeprodeiintihiis exporreSla.
?4.i f^i^ejimicjuintiparispropago,^ihhumoj?isiliiimaccedens,z:ymujctilis inihi cluniumipciitira
mos offerens.Huc cr djuhjcqiicntibiis parihiis ramuli pertinent,
yj. z Ramiis efl propa^inis ^4 injignitce,quihicmufculis ojfcrtiir.
6.i,z Dorftlis medulla: tcrminus abj^j coniu^e,indiiiifii6^procidcns. ,
mufciilo.
66.1 Tertius infemur pertinens ncruus.
67.1 Tertij crus petentis neruiJoholcs,in mujcutos di_qeflcc,puhis oj^isforamen occiipantes.
6S-1 Tcrtij fcmoris neriii ramus in aitem cxporreiSus.
6p i T ertijfiinoris neruiportio in alto pcrmanens,^^ mufculis implicita.
70.1 Prcecipua modd di^ce portionis foholes mufculo di/lrihuta tihiain motientium feciindo.
7 i.iji Quartus,idem^j craj?ij?imus injcmiir procedentium neruus.
72.iji Quarti neruipropago in po/leriorisfcmorisfcdis cuiem magna cxparte diffufa.
73.1 Quarti neriii foholesin mufiiilorum capita deprompta:,ijiioriim origo d coxendicis oJ?is appeti
dice pendct.
74. i Quarti ncrui ramus,primum cjuarti tihiam mouentis mufculi portioni dfcmoris offe principiiim
ducentiohIatus,ac moxin cutem excurrens,quct injcriorifedi ohducitur po/lerioris regionis
,
t> % Extcridris
.
ellct. Verum fi motu carerent tunc homo non amp!iusanimal,fcdlapidca: Iutca:'uc cor-
,
Opihus. <>fy".c'l
gi.Cuiufmodi uero id fit, in primo Iibro,dum dorfi ucrtebrarum ftrucfiura profequcrcr,abun .4M.1.
I.d cmhrdncii de dicTtum cft.Prarterca dura; ctiam mcmbrana: dorfalem mcdullam amplexantur,')') s omnino clnprion
inuoliicrU.
fpecie refpondentes,quibus cercbrum obuoluitur,ctiam fi diftantiainuiccm non congruant. bm ji. li.
5
'
iufteaNaturafaclameflc,,icmiiicmlati;rcarbit,-o,-,quumhomi,iiduo dorfa
procrcar, fuiflk
pla,ierid,culum,atqueadplurimasaaioiicsineptu,ii.quodquedor&lismedullaualidiorpcr '
;
u/;./,.7. uertcbras ftmplex.quam ge,nina prorepat . Quamucro fit Gale.iiratio uana,qua = cercbcllum
/-«-B
&noclocohom.n.smedulladorfaI.sueniatcxpendenda,fiqu.dcmper^otam«ruic^^^^
ad thoracisufquemed.umaliquando &.,ifcriis nonn.hil,
fimplexac indiuifa mollisque ad,
"^flt
'^'^'''•'"/."^'^""''"'^'"«^duntaxatgen.culatimafe d.flundcns .
' Quum ucri thoracis me, r^, ,
d,uperrepfit,utdunsacmotuipotin,,iit,uiferuic,itiUusp,-op
"1^^,,
no,i l,niplcxampl,us, fcdm ,nnumeras fecla foboles
cjuentcs .nultas
defeendit.nonaliterproMo quam fi fre
quc tc.iuiflimas chordulas (Imul icda tciifas me,nb,-anx
«clt
cuipiam ilhaarcs ac
:/;«p.,4 dc„idcperfi,igula foraminaperquxneruiprofiliunt^unam
atcp altcram chordulam^cx.nu,
tuo illo coune.-cu tant.lj^er diftnbucres , quoufquc unica tantu,n
fupc,-eflet chordula dorfalis
niedullx hn, relpondciis. Adeum nanquemodum dorfalis
mcduIIai,incruos abfum,tur qui
pcr foramuia 1,1 ucrtebris exfculpta eiabuntur . Quanto
autem artificio hxc concinnata fint.
partim in primo l,bro exequutus lum partim uero in fcquentibus
j
, Capinbus rcccnfere cona-
'*°''''^'"
^''r fn """''3''°' ""'^^""^ "«^rtcbras dufla.acpaulatim in prooreflu ara-
'^'''^'^'^"^'^'^"buit.rclcdlionisprofcllonbusfexaginta.&interdum
Q««t
'
fi iB.d quinquaoima oc.o c^nu, T'
x««ufc..'"'^™""'-''^^'^''°^'-'g'"«.modouigiutinouecomplexiparibus.A-dor ''r^jf^'^''
'
7. delcptemceruiciscontentauertebris.feptcnaexiliunlparia.A-mcdullxautcmTedcperthora '
Ur.j.i ./°°'l5'^^''°^^'i^q"™"''*''i'^o-''"q"'nqueinferioraofllsfacri
„ .dle.YflormeturoH.bus, quodammodo°geminadicipoflint,quum ncrui utnnqueantror
,^o.A E fum &ren-orlum ducantur ab uiia radice uix enati . Dorfalis uero mcduUx " tcrminus cx ofle
P'''"^"^'^"'' '^"""^ "°'^ cenfetur ncque in ramulos qui neruorum ,iome,i mcrentur
,
hlrX^i r cct
^t- :quanquamaIiquando,Ilum ia,iicx &c,-oofle dccidentcn in tres i,iipenfe
,4. breues furcu,
fe..l, F los d,hund, u,deri,n tunc facro ofl^i quinque folum
. ,
oflibus conformato In canibus autem &:
.
iC
^''1'* ,^'^™^l'bus,pro dorfi oflium nuniero iieruorum
dorfalis medullgparium frequentia quo.
q"': '^'"«^'t • Vtn,h.l dc Galcni l.bris de Panium ufu
,0. fententia d.cam , quando os Ikrum qua-
PctfWre ti'°''tautumoll,busformariarb.tratuscft,nulli..nquealiudosilIisfubncifcripturarcl,cHi,t
<T||.2». Ex,llacni,iifcntent,acoll,gereprompt,ffimumeft,quam aliorum Anatomicorum
placitisi
'J"""T°slibrosnob.strad.dit,anxieinftitcrit, qua.n-que inuiccm confona
l,.Ax,6. nobisfcriptare, ^
liquent,
0 J SEPTEM
. -
tigttm ca,
ticulationis fpccics , merito in pra'fcntia Naturx prouidcntiam icdulo 15/1. [rfp4
uicis aut thoracis ncruorum ritu, fcd pcculiari quodam, duarum pri-
canibus,quibusgr,idioreftucrtcbra,cuenit)infculpfillct,ipfaquumalioquinmagnoindigeat
robore,multis pcrforationibus inualida rcddcrctur. Qiiinctiam quo loramen id arctius cftc
poftit,Naturapoftcriorem primi pariscxortum gracilem cflecit,eumq; in mufculos dunta:<at
diftnbuit,'' qui pnma ceruicis ucrtcbra in occipitis os inferuntur,& ' cos qui ab occipitij ollc
rfi4 nitifc,
a tj.u.F.
intranfuerfoseius ucrtebrxproccffus implantantur:aut,ut clariusdicam.inquarti Sv'quinti ci^ubul^
mufculorucaput moucntiiTt parium mufculos,prxfcnspropagofpaigitur.acdcxtraquidem H,l.
ab antcriori dorfalis mcduUx rcgionc cnata, excidit intcrprimam ccruicis uertcbram &; occipi
tisos,iuxta latiis terctis ligamenti fccundx ucrtebrx procclTiim (qucm dcnti alTimiIamus)oc
'
iji.C4.;oli^
kSmu[.ttt.
Srciitidi pd' anterioriucitcbrarumfcdiobnatijdorfummoucntiumprimumparreccfcntur. Sccundum A,B.
rii fgrcjfuirt
neruorumpar,quandoprorfuscxlateribus fublcquentiumpariummodopronafcincquiuit,
J<r^€S^
Utpote ab articulaiionc duarum fuperiorum uertebrarum oftendcndum, aut quod fi foramcn
imbi ucricbris efTct infinuatu,articLilationis roburomnino infirmarctur,Naturaucrtcbraru
noxam fugicns^fecundu par ut frequcntius, binis cxortibus feu propaginibus cxoriri operX'
prccium putauit.ac poltcriorcm propagincm, qux antn-iori longceftcraflior(quanquam
' '" l,f.J.
Wlfi.S.
&;ipCigraciIis uifitur)pcrlatera pofteriorisfccundxucrtebrxproccnus,qucmfpinamuoc<a-
mus,cduxit,ibidemopportunilTimututiftimumq)"iter(utiinprimodocuimus libro)machi- nw,„fg.
nata.Prxfcns propago quum utrilq; primi paris propaginibus craftior fit,in plurcs quoq; di- ct.iiH.ir.
fmii me '
Huilis rami progrcftus accui-ate proptcr fubfequcntium parium fericm ucnit pcrpcndcndus. H.
'
Ab illis cnim paribus rami a uertebrarum latcribus ad ipfaium fpmas pcrtingijt,& Innc rccta t Pctci h£C
cx fi^ur£
exn-orfumpcrmutuum mufculorumuiriufcplateris cogrcfl"uni,&:ruifushincafpinaruinleu nicdlo.
;
poftcriornin procefluum apicibus, dorfiqj mcdio antrorfum fcu uerfus corporis latcra afcen- mfi.fttpn
dunt,& in miifculos digcruntur a fpinarum apicibus principiu duccnics, uti fublequcus ncr^ cr dd fmif.
jlrmi.
uorum feries ordinc doiftura cft. C.rtcrum pofterioris lccundiparis propaginis minor"ra- X14. mfc.
mus in proximorum mufculorum principia dinaricatiir.fuut autcm illi tcrti] SC fexti paris'' mu tihu. A, B.
fculi,corum quos capitis motibus prxclTc diximus. ' Anicrior fccundiparis propago admo- K.l..
lccundam JN.
dum graciiis,abantcriori dorlalismcdull.r fcde originemmutuatur,atque' intcr
Ziif.ctp.
& primara clabitur uertebram ad latus radicis, eius fccundx ucrtcbr.T proccflus, qucm dcn- 15 /1. 1 m
ticomparamus.DigcriturautemhxcpropagomoxinTnufcuIosanicriori ceruicisuertcbra- Utuir.
runi fcdi adnatos, qui primum par mufculoru dorfi motus autorum conftituunt. Tcrtium iSta.fl.n.
b2f.ib.l.;.
ncruorum
t)E HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER 1 1 1 I. 54«
7^ " " ilcruoram ador&limcdullaprodcuntiumparcx'comiTium foraminc fccundarccruicisucr'
''VfigltrJ.
t^bra; &
tcrtia: procidit, mox ab cgrcflii iii duos difcifsum raraos.''Poltcrior rcn-orrum flcc"ti^ Tntij
pans
di.jfi o. ti!r,acintcrmufculosccruicc cxtcdcntcs, quidorfummoucntiu fcptimus &o(rtauus cnumcra ftncs.
14U. o. tur.acdcindcintcrcaputmoucntium fccundumparoccultatus,ad(ecundx ucrtcbra-lpinam
B^c^rti-
'
'^oi'"^'-''^dit,atquc hinccxmutuo mufculorum poftcriorcmccruicislcdcmoccupantiumcon,
g 1 u r. curfu in poft:criora cxcidcns adccruicis propcrat latcra,'^ mufculo fuft'ultus,qui cx carnca con.-
fc^fei' ftitutus mcmbranabuccarum motus opifcx ccnfctur." Anterior aiit tcrti-j paris ramus,in qua-
U%?!i. 'P'*'^g''^"''
propagincs,ac' prima mulculos dorfum moucntium primum ac lccundum im
•mmijcc- plicai.'Secundapropagodccliuis du(rta,quartumaditneruorumpar, cuidamipfius fiirculo
wciu» Y. commifccnda,in diflos nupermufculos ablumpto.' Tcrtiaautcm furfum contcndit, ac po-
ftcrioris lccundi paris propaginis ramo in ucrticis cutcm cxcurrcnti congreditur,una cum iUo
lidLiJ
»1,5/7. T. ( utiprius diclum cft) difpcrgcnda."' Qtiarta autcmi tcrti} paris antcrioris rami propago in"mu
M C ij lculos digcritur,qui tranfucrfisucrtcbrarum proccHibus connati,ccruiccm inlatcramoucnt:
^
&°cuin paritcr quiatranfucrfis ucrtcbrarumccruicisproccflibus principium duccns, fcapu^
ji/ig.c/M.
larafurfum ucllit.'' Quartura ceruicis ncruorum parccoramunitatix &quartxucrtcbra'
4. rum loraminc cxcidcns,tcriio pari fimilitcr in duos partiturramos.'' Poftcrior aliorum qui re
jM^.v. trorfuraadipinaraintcrmurculosoccultatircncflunturmodo^ucrfustcrtixccruicisucrtcbra;
fpinamcontcnd;t,in progrclluillisquibus intcrtcxiturmulculis, (urculosdiflundcns.C^iado
aut lpinamcontingit,pcrmutuumclabiturcongrcftum,mufculorumpoftcriorcm ccruicisrc^
gioRcm occupantiura, atqihincin latu mcmbrancucji digcriturmufctilumbuccaru moais aU'
^•'fi- torc pr.tcipuil .'Antcrior aut quartiparisraraus,tcrnascdudt propagincs.ac'unapi omit,cui
"^'''^1 paris' propago commifcctur,qua:q;inmu(culos dcpcrditur (tomacho (ub(fratos,acccr
llfi^B.'
u2/i.,i. uiccmflcclcntes." Sccundam usropropagincm in mufculosdiftribuitucrtcbrarumlatcribus
adnatos : cuiuliTiodi pjiit quorum bcncficioccruixin latcradudtur,acisquia tranfucrfis colli
' '"4^111 "crtcbrarumproccnibusprincipiumducc.s,lc3pulamfurlumallicit.'Tcrtiapropagoduabus
'!i.';fi^.ii.
nupcr diclis gracilior,dccliuis fcrtur,cum quinti paris' lobolc congreflura,ac fimul cum illa ct
".fi.du.f fcxtiparis'propaginc(cpti tranfucrirncruu conftitutura.' Quintoparijquodpra-diclis qua-
""^''''^'^'^^ditjquintaucrtcbracumquartauiampnrbct: ipfum ucrofimilitcratqjquartum in Q»™ p^ru
if-figd
fifyi. id duos difcinditur ramos,ac' poftcriorcm ad (pinarura apiccs rctorquct,eodcm prorfus modo
) Mch.t6. digcrcndura,quo poftcriorcm quarti paris ranium digcri diximus. Ai' prior an tcrior uc qiiin
lifigncx
f'!'--, '
ti
f^, ramus,primum'
paris
r
fobolem (pargitmufculis ccruiccin flcflcntibus. dcin' "randiorc dc,
. , r t cr^ ...
q , ,
°
i.cm.drin promit,quiclcor(umrcpcnsrainulosutnu(q; uiciniparis,quaru nimirumixlcxticxcipit,ail
» fig.bh.6 lisadauc'tus,'"ncruum'' (cpti tranfiicrficftorinat^quiprajcipuaquintiparisconftatpropagine,
p jfei^. exigua fobolcquartiparisj&item cxiguafobolclcxti. Intcrdum ucro& fcptiraiparislurcu
'"Tl 1' ncruo acccdit , at tunc quarti paris fobolcs ipfi nulla oftcrtur. AtO! hxc (ane
lus (cpti tranfucrfi
i
.1 , ,T .1,- .
~r, r 1 \7 . '1'
rcgio admodum indultric (cpto tralucr(o ncruos clargitur. Variat cnimida cxtcris muicuds
r f - .
ticrji ticTnoru
covlhcmia.
nontigura foltim, ucrum & fundionc. Orbicularisenim forrax(uti infccundorcccnfui-
'
j ncruorum ceruicis clt rcliquum, atq^ in" mufculu prxcipue infcritur,cuiUs auxilio bra
^ ch^imnijd
tlll.a. ,,, ,,. . , 1 , - ."^
chiuattollimus.Hiccmmquiaingcnsgraucqjmcmbruimpcnlelurlumattollcrcdebcbatjtor
hr r ,1 1 I 1 f
tcr:or:i ra'::t
y„„,,„;j„«.
ti ualidocp indigcbat neruo,qucm Natura ipfi lccuriflime a commcinorata quinti paris portio
s ! mn|! ti.
ramusquiantcrioricraffiorcft,poftquagracilcmc.xproniplitramulum'mufculo hincafcapu R.S.
lafurfumados v rcfcrcnsproRcifccnti,infidct'foramini inftar femicirculi in fcapulx clatiori tiytji.cap.
tus.moxpropaglncm difFundit" mufculo finum occupanti,qucm inter fcapula; fpinam cla- &
tiorcmipfiuscol^amhabcrifcripfimus.lnfupcrinmufculibrachium attollcntis (cdcm digcri-
tur, a fcapula: fpina &
fummo huracro pronatam. Vcrum hicramus in pra:fcntcm mufciiium
nontotusexhauritur,fcd"furailoquopiam cutcmbracliiiextcrna^Iediobdudtamadit^qucm
fccundum cxtcrius latus' infertionisramus ille ab alto traiifiiiittit.quam mufculus is brachium y 10 niufc.
Ub.inur-?
attollcnsinhumerummolitur. Eadcm fane induftria Scafuccedcntibus ncruorumparibus
crd.
feu ncruis in brachium progrcdicntibus ad mufculos fcapulam moucntes,^ncrui tranlrnittun- h't,t,
!
Scxtipim tur,qui omncs innmis mufculorii fcdibus potiffinium in(cruntur.Ca:tcrum nunc tcrapcftiuii
.t 1 fg.clu.
f"'"- eft/c;«i&lcptimipariufcriefcrmonifubiiccic.'Scxtitparfubquintaucrtcbracxcidcns,cadc 6.
cu ca;tcris paribus fcriead ccruicis mufculos'' poft:criorc ramu difpcnfat.tu cos qui ccruicis & tsfig.k
prxfunt motikis.tuilloru capita' cjui rcfpirationis opificcs cx ccruicc thoracc acccdut.
capitis ciitn&K.F,
quanq? &
hi potiftimuipforum ncruos a feptimo pari &
ocftauo quoq; fcu primo thoracis pa
Jl/fg.l.
Clp.Kli
rimuiucntur.' Anteriorautcmfextipansportio,poftquam'ncruumexprompfit,qui quinti c.idconlli,
fcptimo iiimsrum &odauo coit,8<r uaricrurfus diftcinditur^ncruos una cum proximis parti-
f^.'H
bus cflormatura,qui in manum contcndunt Priuatim ucro prcctcr . c.xtcra ccruicis paria , (irx-
txetfcptimxccruicisucrtebrarumforamineprolabcntis.magnuscumduabusproximis con.
iugationibus fexta uidclicct & feptima ' congrcftus perficitur,atquc huius potifflma portio in I if.f.dUt
manum fcrtiir. Ab hoc enim pari& quinto & fcxto ceruicis,&primo & fecundo thoracis ticr
potiusfpC'
^jfj.ca 14
tebrarum omnes manus nerui propagantur Quaautcm Icrie illidigerantur, peculiari Capitc
. autuU.f^.
pcrfequar,modo intcrim adhuc addcns,fcptimum par interdum ramulumfepti tranfucrfi ncr
uo ofterrc,&perpctuo ramum in poftcrioraad fpinam ducere,qui prxtcr cctcras propaCTincs
inmufculos poftcriori ccruicis fcdi inftratos digeftas,aIiquotetiam oftert fato mcmbrancocp '
/; muf.tdh,
qu inti paris neruorum ccrebrfpropagine pcr" ccecum foramen cxcidcntc , ac dcin ab omni- mi,zfi.c4.
tLineo&uumnuncupabinir.Hocitaquefimulatqucexcidit,induosim>
I
parcs diduclum ramos, " poftcriorcm qui
, &
gracilior cft, rctrorfum ad
ipinam intcr mufculos ucrtcbris hlcadnatosrccondiiiidetorquct, a quo
progreffu furculos accipitradix' mufculi aprima thoracis cofta in traf
1 111 cSm(f.tii.
ac dcmum
illi
i
DE HVHANI
CORPORIS FABRICA LIBER III I. 545
fiiM.F. illiqucmhoministhoraccmoiicntiutcrtmmrecHuimus. Ataiiteriorodauiparisramus, po-
gi.iji X.
iWiorilongeinfigniorjfcptimi/edmagisadhucintertlLtnoniparisnominimiiportioiiccum
•S' y- ipfo congrcdientcm ' fufcipitjtotus^ uarie uicinis paribus commixtuSjfi " unicam ipfius dcm,
pfcris propagincmjin manus fertur.Ex demifliori nanqp ipfius icdcubi iam proximis paribus
ie commilcuit, propagincm antrorfum emittit, qux fccundum primx choracis cofia; ducflum
4M/' u- ad pedoris oflis ufcf fummum perlata, in progrelTu furculos dilpcnfat thoracis'mul'culo
a cla-
i f uiculainpriraam infcrto coftam. Pra:tcrcahuius propaoinis terminus in illosdipcriturmu
4(4.Srfut lculoSjquiapcctoris oliis lummo prlncipm duccntes,turlum exporriguntur, tuni ad mamil
T. larcmcapitis proccflrtim/tumados u imaginicomparatii, &"'adlaryngis cartilagincmfcuto
"'/hup'
"°" abfimilem.quanquam intcrim &his mufculis a iexto pari ncruorum ccrcbri " lobolcs of
1 h,k. ferantur,ui &a primo intcrcoftali neruo, quem moxiioni paris ° propaginc eflc dicam. Qiia;
o -fiy- autcm oclauiparis in manum fit feries,cum rcliqua manus ncruorum cxplicationc
pcrfcqu.ir,
id&hocloco fubiungcn,s,abo(rtauopari,feupotiusquartomanumpetcnte nci-uo,quuiTi is
alamacccditcxpofteriori ipfiusrcgione etiam''ramospullulare,incauam fcapula; regioncm
l^fy.cC
9. digcftos.^Nonumparintcrprimam&lccundamthoracis ucrtcbras origincm ducens,oda- Noniparn
"'f^-f- uiquoqueparisritu ramiiminpofterioraablcgat,fi'miliquodammodo rationcatqucpofte
'
uallo oflert, qua: lccundum prima: coftx ducftum ad pciSus ulquefcrtur in progrcffiijUt re &
liqui coftarum intcruallis cxporredi ncrui',iobolcs difiimdeiis inmufculos thoraciincum-
chd.
bentcs.Porr6'dccimum,undcdmum,duodccimum,& rcliqua ad primum ufquc lumborum, P-tlijmnm
dchi.io. fcuuigefimum par,fubfequcntia,cadciTiquodammodolcriedigcruntur.Quippcomniamox f''™"" ''*"-
atquceucrtcbrarumlatcribuscxilicrc,bipartit6fdndunCur,acminorgraciliorq!ramus rctror irnprofi/iai^
fum ad ucrtebrarum Ipinas detorquetur,intcr mufculos uertcbris adnatos latitans. Sunt ucro tiumferies.
illi,quos dorfi & thoracis motibus hlc prajcilc rctulimus Vidclicet humani thoracis motoru
.
•1146« a.
acmonachorucuculliscoferimus,quihacpartc fcapula dcorfumuclIit,moxhumanithoracis
10 tah. 0. motus opilicum quintus,&^ is ctiam qui brachium dcorflim dorfo adducit Et pra-tcrquam
.
quod a pofterioribus horum parium ramis furculi in mufculos digcracur,etiam aliquocin cu-
tem dorfo inftratam contcndunt,at minus frequentcs quam nerui in manus , aut pedoris, aut
ipS-"'- colIicutcmpcrtingentcs.Cactcrumanteriorespra:fentiumpariurarami''furculos ofleruntfcx
icj 6li " P^'"'^ ncruorum cercbri' ramofub tunica coftas fuccingentc coftarum radicibus cxporretTto,
3G,G. illiscpfurculisadaucIo.Dcinprarlcntcsrami coftarucxporrigunnirintcruallis,' Uenaitem'quc
5:M.nii. '
artcria concomitati,&proprio'" finu coftarum intcrioriinferiori^ ledi infculpto ucfli,fccun.-
}
ft.6.
JJiyi coftarum duftum in antcriora propcrant.Rami enim ucris cxporrcfti coftis,ad pc^toris
itWi . K.
"fquc os pcrtingunt:rami autem fecundum fpurias delati coftas.haud una cum illis cefiant,uc
rum in abdominis ufqpantcriorafupcrpcritonacura repunt. Ab his ramis in progrcftu " fparfa
'''"'^'
admodumpropaginumferics in mufculosthoraciadftratos diflainditur, equorumnumcro
iftnijlrifi
° fccundus eft thoracem mouentium,&'' qui brachium peiSori admouct, &'' qui fcapulam pc^
g«M2. floriaddudt,&'quibrachiumdcorfumuellit,&'obliquedefcciidcns abdominis mufculus.
j.tibii.L.
hoscnim mufculos propagincs ab intcrcoftalibus ncruis olTcrunturjfingulc tanta induftria
5!fa!' r
2dcoftas,&ucnas,acartcrias,&ligamentareflexa:,utadamufl"immufcuIorum quibus porri'
10 tdb.e, guntur, fibrarum incellus retineant. Atque ut his mufculis thoraci inftratis ab intcrcoftalibus
j ;
tnb.B. abdomi
neruis propagines exhibcntur,fic a neruis fpurias coftas fupcrantibus,foboles quoqj
nis mufculis communicantur , fibrarum etiam illorii quibus attcndunturmufculorum obfer.-
uantes.Porr6 a propaginibus mufculos iiTiplicantibus,ncruuIi etiam thoracis cuti ofla-untur,
non quidem ccrta neqi nunquam abcn'antc lcric,fed fparfim,co^ prorfus modo quo crrantcs
Haforum rami,air»j«/«^f Gnccis nuncupati,digeruntur t Vtcuncj uero uaria, necf fibi conftans
lit
344 ANDftEAE VESAlII BRVXELLENSIS
I\trm'f>ip,t
eiuliiiodi ncruorum cutcm pctcntium ferics , Natura lamcii uerita.nc tencro adhucinfenti
Uin petntKsi lac familiarc illius alimcntum , amatre exigenti papilla nonnunquam atrocius dencgarcturjCxa
(flum papiUis ienfum impartiri uoluit.quo tcncroru infantulilabrorum molliscp lingua: conta
(rtus,papiIlam'uoluptatcafticcrct,quahomincsillcfli,liancpromptiusfugcndam contrcdtan'
damcj! offerant. Acproindcaneruis fcrequi quartum coflarum perreptantintcruallum,' pro' t--h-'-
8,9.
quar mox at(j Natura; opcrum ftudiofos admonucro, ut accurate neruo
rum in brachiumporrigcndorum origincm contcmplcntur:ita enim ncr
uibrachiumadituri,ftaiimabortu ad ucrtebrarum latcra permifcentur
coi:untcf ,& rurliis inuicem dirimuntur,ac denuo congrediuniur : ac po
Implexiii ner
mrmi Ir^-chi itrcmo icparantur,ui neutiquam diccre queas,quis'nam brachij neruus ab hoc illouc pcndcat
ujll<tieutmm. pari.Atucrius quodammodolexprarcipuosneruosabilla commixtione ncruorumcpcongC'
ricac cotcxtureticulari principiumduccrcaftrucs.atcphicimplcxus iameleganseft,utab illius
chordulas Cardinalium galcris appenfas,artificcs primum mifcere committercc]) didice
tftigic
dat.ncmincm ambigere exiftimo , potiftimum fi implcxum neruorum crus petentium prius ficrircgio'
'
mm 1 ifi ji.
'
d,Hund.tur, ,n,b,q, ccffat. Qu/ppc uifcriorem l,u,us rcgicnis cutc,,, "
b,fo
bferf al.a c",l,spro
pago.mpl.cat,quccpra.d.aa.nupcr lobol.smodo cx alto
cmcrgcns ab co cd.tu ncr o 'u
'"4'- r"!:"^^,^^''^^ r'^---- Atq-ha-cpropago non folu,=^,d,a. .a.«cut.^rcuIo;lf
fmjcd &
!,catt fobolcsdcr,uat. qux fcdcn
,
ar .cuhampWur. Pra.fcmcsncru,ut
c«crnam poftcriorc,.i^cub.t. ad ht
om.,cs quoquccutcmacccd™ &
mlm
fu Cuntur quam cum mult.sal.isd.ftccnont.nt proMor.bus carnofa.n uo
arcl2ratqu
mtcrha,ic & cutcmprorcpunt in ho.ni.tcmulto ad.pc ct.am i.ti,ncrii,mcnibranam&. lan! iV .
cut,pcrt.naatercom™ttc,,tes,acp,loru,,.modo.ntcr.mgrac,lcs.Dc.ndc.,o,^^^^^^^^^^^^^
pctuo.nfitu,nu,r,cro&craff,ticrct,ncntlmcm,ficutinma1or,busuafis:.,cqucrar™^
rum.nequefitum,nequcmagn,tud,ncmaccurat<!obfcrt.ar,.iamantcarclatu,,,cft
Porro cT ^"r^"^*"""
'-q.-"q-ncruipcraxillambrach.umft.bcCt,atquc.apluresramosqua.n^^^^^^^^^^
u.fe..tur,^
' Pk-"q-™ncruosbrach,u.,t(ubiturosaducrtcbrarumlata-acfforn.ared.x,nr,nc,rru;nd7"^^
c,i.atcp ita ncmo huncncruum
a!,cu,pari ucrcafcr.bct.quod non uno
fcd .il„r^n3 ^
-£g.r.bustextusi.!cconft..au,r^.t.^^mpr.fcnsnc;lsbrad::Z;u^
e,K,un.antcnor„ng,-cd,tur.
Vb.cn.mduo.ll.us mufcul,cap,ta ,nu,ccfuntco°t
a . ^^1
'"'^P'"™>">nbrach,umfcrtur.qt,oct.am!oeo"'mula.l,,sbrach.umpcflori.adduec;^
mus eius iecundi nerui diuifionis^qux iuxta cubiti flcxum pcrficitur.flatim in duas quo quc di-
rimitur propagines/ub' mcdia prorcpcntcs ucna ab li umcrali ad communis Ucna: conftitutio lfig.u.6.l
,h.
ncmproficifccntc, "' Vnaharum propaginum qiiam clatiorcm appcllare nihil prohibct, poft-
m:f.g.A.
quam diclai iam ucnx fuccumbenSjad ucnxcommunis ufque origincm
" obliquo duftuac-
tifi.ctt.6li.
rzji.ji.
rfiiwflf ac
cutcm internx fummx manus fedi dilpargens. Dcin ab illis ramulis qui Vcncris monticulum
confccnduntjintcrdum foboles inexternam manus fcdcm cxcurrunt,ncruulis' commifcendx c.t.6 li.j.
'^-hx-
Tenijnmd dumfccundusabfumiturncruus.Tertiusautem ncruus limulatquefccundi ncrui" propagi'
3'fi.a.ii
diciLlmiifiiit adaugctur, frcquenter " ramulum in cutcm difpcnfat,anteriori brachi] fcdi hic obnatani. W....S.
flci.iLmpro'
Hinc uti ab initio in alto repofitus,cubiti flcxum acccdit,xquali propcmodii interuallo in pro ZSmuf.u
tol.r.
greftu a fccundo diftans,acintcriorcm fcdcm fibi ucndicans.Tcrtius cnim ncruus no adamuf-
«-fe.cla
Inii pcr mcdiam cubiti flcxus fedcm in cubitum dclabitur : uerum antcriorifcdi infidct ' tubcr- 4J.iilt.ji.r
bitum flcc"tentium poftcrioris. Quum ucro hanc traniccnditinfcrtioncm, in multas ' dirimi- itdti.
cz,,fig.i.
tur propagincs,fcriatim tunc reccnfendas,ubi quintum ncruuin ad cubitumufquc fcrmonis dt.fi.c.
intcrccdcns. Verum antcacp penitius reflcclatur,ab intcrno ipfius latcrc ' propagincm cmittit, iljitnPc
Nymwjcft
qux' mufculos cubitum extcndentes& pofteriorein cubitumfledcntitiminintcrnam
intcr
ttlr.
brachrj fcdcm procidit, uniucrfa in huius lcdis cutem abfumcnda, fiirculoscp partim furliim /:j /io.c/iii
partim dcorfum multiplici fcriciparfura. Porro ipfc quarti ncrui truncus, ad cum inodum fc^ ,z.idu.fi.g
cundum humcri pofteriorarcflexus, fcnfim adexterna brachi) fcdcm propcrat, acab cxtcrno IMcrSa Y^tmtf.la
latcrc" propagincm edit,qux' intcr cxtcriorcm cubitum extendentium mufculum &caput m'-fi.ci.i
oblongi mufculi radium in promiin dB ccntis cx alto emergcns, in cutcm difpcnlatur cxternx (i.iP.
brachii & cubitiarticuli fcdiobduiflam.Quuin primuin autcm quartus ncruus in alto fcmpcr
ti citiffi.V
0 j fg.cb.t
latitans, cxtcriushumericontingittubcrculuin,poftcrioriipfiusfcdiinnititur,in quahuius
'"
„.:dt.f.t
ncruinoininc" finuma Natura priuatimcxculptum diximus,qu6 ncruusmufculisocculta' p;fig-cbi
tus,atque hic in frequcntem fobolcm fpargendus,tut6 uehcrctur.Mox cnim atquc neruus ille
ijig. ch»
in cubitum ducitur," ramum promit,qui ex alto cmergcns, crrabundo duitu fub cutead bra- <l
~,s.idti.ji.h
:
&
prolundo,ut ipforum radix,rcconditos.Horum'' alter altcro clatior eft,ac radio exporrigi-
u.
tur ' alter autein qui humilius confiftit, fccundura ulnani deorfum fcrtur.Elatiorpcnitius' in slntcr Y(
tcr fupcrius latus mufculi bifido tendine brachiale cxtcndcn tis,& cxtcrius infcrius ue latus mu
fad.
fculilongiradiumin pronum duccntisad brachialccontcndit, in progrcflugracilcsramulos
1 1, 1 m[c
utrifqj quibus attendiiur occultaturcp mulctilis comunicans. Vbi ucro clatior hic ramus bra,
chialcaccedit,pcr' tranfuerfum propcratligamcntum,incxternaradi'j fcdcbifido tcndinebra
chialc extcndcnti obduftum. Cxtcrum mox atquc prxfcns quarti ncrui ramus cxtcrnam bra-
chialisfcdem" cotingit, in duas dirimiturpropagincs,quarum altcra duplici furculo cxternx
pollicis rcgioni oftcrtur, altcra ucr6 in duas lcfta lobolcs, unam indici porrioit in ipfius cxtcr-
nam fcdcm duplici quoquc furculo abfumcndam altcram autcm mcdio largitur digito,cam
.
fimpU
bn rtVMANI CORPORiS FABRICA L I i3 E R III,,
'i-
c^. flmp kem mdiuifam^ interno ktcri cxtcr.oris
fedis dus digiti appiicans» DcmifUor ramus
"'"-b/^^-^g---''-'-
>>> duosramos' fcc4n,s
''^^•^*'-
'Tc.'
frcquentcseduc,t
5uiuinxcxporr,a™o
foboles,acpnmamdonatcapiti'mufcul, i,idiccm,n,cd,i™&anu
^.fec larem
. eKtcndennsJecundamcapit,Vufcul,cuiusaux,l,om:n,
«,™„M°'^7
t.*e
d fo
,
.W.
'""'^"^''l*'^'^fi-P'''^'^^"d,nccxtcndct,J,.ipfoautcmfecundun,ui^"^^^^^^
prxfensramus
,2. tnbusmufculorumprinc,p,is abuinaor,g,ncduccnt,bus>rop
bet.aceort,mqu,de,. pr,,K,piorumpri,nus,nufculuscft^
"'^---IN^r.phccm d,fiund,t tend,nnn.ac unum brach,y^^^^
S
l,c,s osfuftmcntj .nnecltt fccundum pnmo
, polhcs ofl;, rcrtium fecundo poil.c s
Stef
:^tt-
^'•4 duc°MoW:'r"" T P° ^nfertus.polliccmextcndcnd^o
7"^-^oxmufculus,cua.sbenefic>o,ndcx,acmterdumquoqucmcd.usa^
uerfus! di "m
obl.que aguntur. Horumna.ique mufculoru.n pri.tcprjs
pr^fent. quart, ncrtura.r.o fobolcs offcrr.tur.accuratc
fcnan,nabul,.apro,,af", tl s"
l^b.arun. corum ,nuLlorum d uflu.n
kfe,^, obfcruantcs. qu,obi,qucabuI,.auc.lusrad,u,npcrtinct. Quod ucrohuiusram, 'rcliquGcT
I
brach.a e,.on confcend,t,nu,ito;T, n.„,us in minores ablumitur d,o,tos,fed
ad braci.,al,s rad,cc,., ceflat.ai.quot furcui.s b.-ach,alis uniuerfumhk
cun, cub, to artl^uiS ,mpi,ca,"s.ad
hu, c
iylk *. i^ncmodumquartus neruus ,n ramos fpa.-§itur. Porri^
qui,.tus ncruus a cLcmoratoiam
«/.fe."..
fcp'"fnob,splexu.nferiusquamquatuorhaclcnusdcfcr,pL,pt,,.c,p,tn,a,,c.fcmr
L^n^^^^^^^^
--'^us pcrax.^ia,..nbracb,u,r.fc.-tur,nullasom,,.,,o foboics cu.c
bucns.Nan. md,u.lt,s
ua,., br c ,"part,'d;^ flt^^t:
li.U .ntcr n.ufcuios cub.tu.n exte„dcnt,r.
„.tcr,orcm,&: cubitu,^. flcfCs
.i. h umcr. cont,ngat tubercuium, ad cu,us poftcriorcm
s rcfle<f},tur fcde,., ,1.;c pnuati.n
ex,ocns
^c4.ti.y. fi™'".q';':7,P^=''^^ub,t..ueh.tu.^C>™ad,nodumenimtern^
tubcrcul.ledeoccupared,ftt,seftitalane&qui,.tush;6.cruus.,,pofter.onfedcnustubercu
i...u
^^"fiP«,par.cp quodammodo fcr.e cum tcrt.o digeritur. A>duobus,.anq.
:
pra^fcnt.bus ner
rf«.4,.«t "is propag.ncs on.n,bus ofFeruntur n.ufcui.s i,.tcrna.„ cub.ti lcdcn occi,pai. t.bus ou. al-,
^ts;"/ ''''"'°'''''};r''''i-r^^^^^
,Z. "^':"° P°^'«™7 '^"^^'^^ fpargu„tur,n mulcuiu,n fccundos quatuor d.a.torum
amculo^
'""'^,^1"' ^"""^s eortmdcmdigito.-ura flcait
"''f™™,;^ art,cuios,mox°,lIumquitcTtri
IZk p/^'"'°^^''^T''"^^'''''^'^^^^^^^^^
q"'^""er„ohu,.,cr,p.-od,cnstubcrcuio,acpoftbrachia],sofli.ndiccftrft.nc,u^^
op.&x habctur. Vcru.n is ...ufculus etiami quintoneruo
ch,al,s flexus
furculum fub.ndcafc,,
^^'^'"^ 8i omnes ab ,„terno hiuncr, tubcrcuiopronat;. ex quorum
clafl^eprxter nupcr comme
'°°''*-'*'^!'^°"",'^f^'-'"'' b'-^A>a!c flcct.t,,nox quiradium In fupinum ducenuu,n
delcr,b,tur.Pon-oqui„tus & tcrtius ncrui ct.amfi fparlamhancpropaginu.n deriucntfupcnor
lcr.cm
, ci.
P'~'' .ionabfumu,,tur,ucru.n un-oru.nque fi,.gul, adhuc lupcrfunt ram,' ,„figncs fa„/
d>ff-u„de.,di. Ac tcrt,, quidcn ucrui ramus ,„tcr,nufculum quatuor
'
d,!
iu.d. ^''^«'''^^'«^^""dosflcftcntcmarticufos.&illumquitertiumpoliiasosfledit
rad,oexporns.i
,„lt,M.^. tur.unacum t.cnaacartc.-iahacdcdudisadbrach,aicpropcrans,&i^
tranfucrfumpcrmca.fs
,L. 'f'''^""'^q''--"^obi;-uros.qu.bufdamufcul,sexhibcred.atur.-quimext.-emamanurenofit,'
d,g.torum,not.b,asquoqueprxfu,,t.cuiui;nodi' iscftquo
pollcxab.ndicemaxim^abduc;!
JA^ „r,de,n quopoilcx.nd,c.prox.mead,g,t..r,&'
duopoll,c,spr,mSflc&ntesmtcrnod,S,&
»r/"'"'''''P5"'>''^<^'''^°'^''fl<^™s°P'hccs3mox qu.;ndiccmacmcdiumpoil.c,adducun
.yu ch.. ac duo qu, md.c.s pri.nuin fleaunt articuium,
ac interior dcn.quc pri.num .ned.. d,a,t. os
"'POtius attcnduntur,quam ;.,fcra,.tui-,aut cnam fupeificictcnus
M.,i,c,Z adnafcantur Inlctamen
m..,H terni neru, ra„u.s,n uola tres notatu d.gnas cS; ,nfig„cs quoquc cm^ttit
propaaincs auarum
'"'','"' P°"'°^,"^j^>-,'^3'nacccditfcdem, in duos pr,us d,fle&furculos:fccu„dact,a,n
b,nis fur
^"l>^''"fn,^,,.d,c,sfcdi,mpl,catu,-,tcrt,aucr6fimplcxi„te.-,.ota„tumlaterimterioris,,.cd,i
./Fg.Ju. d.g.t,lcd,scxporng,tur.Porroqui,iti„c.-ui ramusulnx attcnfusinter
mufculum fecundos
.,. „(™. q»atuord,g,torumartici.iosfleacntem,&:iilumqi.icorundcmdia,torumtcri,osarticuIn,
^fe;.».ficct,tadb,-ach,aledu™
' ad uolam pcr tranfucrfun, brach.ai.s l.gamentu tendunt
^ , H,c ramus fimulatquc rroamcntum
.
.dlupcrauit,unampropag„,Jinduosdiu,famfurcuiosmmim,d,g,ti,„tcrn:clcd.c1)mun,cat
ac unam hmtl.tcr in duos lurculos du-emptam interna: fcdi anuians digiti offL-rt, mox unam'
p quoque
,
.
rep?opa<Tinem illamdcducit'intermufculumbrachialeflcacntiuminfcriorcm,&inferioraTi -'^
brachialecxtendcntium.Propagohinccxprofundoelabcnsfccundumulnaminextcrnamfe.
cxtcrnam brachialis fcdem contingit, in cxtcrnam regioncm
U
dem cubiti porriaitur.& quum
foboles prompfit.Umidiiur
lorum diaitorii ramulos fpargit,in quam "quartus ncruus nullas fe
,„
,
au?em indiuifus cxtcrno implicatur lateri cxterioris medii digiti regionis. Qiioniam ucro qum
tus neruus,hanccxterna: manusfcdi
cxporrcdtamdiff-undit propagincm, fubindc uidimus
fcdem non digcrerc. Haud lcmcl
quintum neruum tot atquc dixi furculos in internam manus
neruo ctiam extcrnii latus intcrioris fedis mcdi) d,giti,& mternum la^
cnim obfcruaui,a tcrtio
tantii propagincs intcrna; mimmi digiti lcdi
tus anulans furculos afIumerc,quinto tunc duas
ncruoruminextremam manum
Q^i 0«/^ & unam anularis intcriori fcdi porrigcntc. Atquc diflam fan^
manus,
iniucundein tc ipfo obferuabis, modo ad amuffim ncruos
.7,™„„„„,» pollice alterius
j-^^j^^ j,^^
animalisfpiritustranfit5comprcffionccohibeas.
SLtr,r, autcubiti innixu,adosita comprclTcris^ut
acparscuina-uiinfcrunturftupefcat.Fitucr6idiuxtacubitiarticulumnomult.smtcaumuc.
inueftitum comod.flime. nam li poUicc quar,
ftibus aut (ut in obefis mulieribus) multa adipc
tum .icruum aliquandiu comprcfferis, fenties cxternam pollicis & indicis fedcm & internum
quoquclatuscxtcriorisfedismedii ftupcfccrc. Quod autem quartumncruum compreflurus
ui poUiccm intcr poftcriorcm ulnx proccflum
cxtcrnum humcri tuberculumimp.n^crc opor,
obaudiucrit. Siucro polliccm
tc.atncminclatct.quimodb fuidaaurcquartincruifcricmnon
comprcflurus,ui admouc.
ad fupcriorem intcrioris wberculihumcri fcdcm quintum ncruum
ris moxintcrna cxtcrnaq; fedcs minimi dig.t. &C anularis &
inferior medii ftuporem expcricn.
compreflcns, atquc .ta
tur. At fi conatu antcriorcm intcrioris humer. mberculi fedcm
maiori
tcrtium neruumobftruxcris, .lico intcrnafcdcs pollicis &
indicis &parsmedii ftuporclabora
unt.expcndcre confingcrccp prompt.flimum cft. qu. fcnfus iltefo motu aliqua.ido aboleatur:
cft co dcflcdi.quod ma
aliquando autcm fcruato fenfu.motus corrumpatur.Neque ncceflum
ior uis animalis ad moifi.quam ad fcnfum rcquiratur : multo &
magis irridenda cft Anatomi
aliosau.
L,k,.deJfFr corumprincipis ratio,quais confingitquofdam neruorumfurculosmotuitantum
ftorumlocorS ncruorum furculus fenfu taflus deftiiuerctur. Cartcrum
fgnfui prajcflTc. quafiucroquis
c^gnitio».
,^,„jhxcalibfpcacnt.fcxtincrui(qui adhuc ciiarrandusfupercft)fcricmquoqucpcrftriiv
,„ huchr:.n- acmus." Iftius principiumab infimaret.siamfa;piusdiiflifcdccnafcitur,&.nconiiigatuspcr
grcjfiiucfi. axiIla.ninbrachiumpropcrat,nullibiinaltoreconditus,(idcutiintcrnxbrachiiledislubftra,
coiitcrminis eius quam pcweptat
tus ad internum humcri acccdit tubcrculum , in progrcffii
cutis partibus frcquentcm dcpromcns fobolcm. Ad interius uerb humcri tuberculum in
° ,
fubftratos.Hidcorfumnumerofapropaginumfericfecundumulnamdigcruntur.-aitcrcuicm j„,x.
&car^
a
m
&camcam mcmbraiiam dcdufli, & priufquam brachialc continaat ccffimtcs,
J
Coiifcr pcrpctuo& fc
cunduminfcnorcmcubitircgioncm fcu ulnam cxporrcai."
rcr [c ner-
Pr:^icnsncruuscra4c fcom- iVeyuonm
tos ;.*! 1, ) do rclpondct ubi is cubitum acccdit. Qi.intus autem ncruus crdfsitics.
tcrtio conoruit, uti ctiam fccu.l
^gms ,fcd
dus qui pnufquam fui portioncm tcrtio oflcrt.craflus uifitur.
tia^is m ul Atquc hi kxto fcrc quintuplo
crail.ores iunt ommum autcm plcniflimus cl^
tim. : qucm quartum cnumcraui:qucmadmoduni
lummeetiamgracilisocctirrit.quiprimusrecenfcbatur,
Smuftu.
si.
&
tcm difFcminantur, ut in mufculum dorfi motus autorum nonum,
cum qui fcmur mo. &
ucntium fcxtus mihi numcratur. Dcin a uigcfimo primo pari, fcufecundo
iumborum. una
ifig.cU.
cum feminaria fui lateris artcriapcrquam " exiguus furculus ad tcftem ducitur, fi modo a fcxti
4P.49- paris ncruorum cercbri ramis coftarum radicibus cxporrcclis, atquc in inteftina propaoatis
'
12/15. "P-
jfr.
nulte fobolcs ad tcftcs pcrtingant nam &
ab illis ramis intcrdum furculos tcftibus cxporrioi
.
NERVORVM B S R 6 OSSE
filientiiimjirics. Caput fK V I.
^tZonfcrfci
tiumfcptimurarcccnfui.^^Ca^tcrumquinqjhumiliorapariapccuIiariprociduntrationc. nam
iii(.i-fe<- priufquamex ipfooflc clabantur, gcmina abutroque latcrc funt, unus neruus utrobiquc &
m tertte. fingulis paribus in anteriora procidit, &
unus itcm utrobic}! rctrorfum:atqueha-c fcrics in ho
minibusuililur. hilimijs ucro &
canibus lccusquamin cuniculis,utitriatantuminillisfacri
oflisncruorum funiparia,ficctiamduofoliira iiiferiora antcrius poftcriusqjexcidunt. Dcin
reliquaparia(qua;in cambus&:caudatisfimi)sceriiunturnumcrofa)abofliscoccyoislatcri,
p 1 biis
,
rubfcquenti narrabo Capitc) propcrant. Duo autcm humiliores ncrui,qui fexti feptimiq; pa-
fobole,
rium propaaines funt.in ani mufculos digcruntur.ad hxc.in utcri ceruiccm frequenti
uti etiam in uirorum ueficx ccruicem pencm'ue,pertinent. Nam
ueficx ac uteri itcm fundus
cerebri coftarumra
plcrunquc'" ncruulos ab iUis mutuaturramis, quia fcxto pari neruorum
® dicibusfub timicacoftas fuccingente exporriguntur. " Terminusuerb dorfalismedullxcx
mihihaudquaq; digeri uifus cft,etiamfi a quibufdam
i,'^;,^^».
ai.s6.
fexto facrioffis oftc procidcns, nerui ritu
hunc ncruum coniuge carcntem uocari no ignorem.In homine tamen,cuius facrum os quinqs
tantu cffbrinari uidcbatur offlbus,meduIlx~dorfalis tcrminus ab offc procidcns
unum utrintp
diffundebat furculum,hac rationc fexti paris facri offls uices fupplens.
TIBI^M ET
NE RVO RV M FEMVR, Caput XV1
ptdanadcuntiumdijlributionisrcitio. 1.
RVR I iuxtafemorisinitiumadorfimedullxlumborumucrtcbris&oC-
una complexorum crafliticm uin cic. Primus a fuprema partc implcxus neruorum in crus pcr
sT.Kit. Jig.
Primintrui
pncs. tiiientium orioincm ducit, ubi fcilicet tcrtii lumboriJ paris (quod ordinc uigcfimu fecundum
eft) antcrior ramus uigefimo tcrtio pari commifccmr.Ncruus hiclumborum incumbcns' car
^'j""/-
nibus.acpcritonxo fubftratus,in femur procidet fecudum exterius lauis tcndinis fcxti femur
''
^'j
^,5
mouentiummufculi,quiunacumfcptimofemorismotuum autoremufculohacfi-ipracoxcn- .1.
dicis os ad minorc femoris proccftum contendii. Simulatqi ucrb neruus ille femur contingit,
'
ramum depromit cuti paulo minus quam ad genu ufqueexporrciftu, qux anteriori fcmoris
'
fedi uerfus cxtcrnii ipfius latus obducitur.Porrb " maior prxfentis nerui portio inalto latitas, js.uit.^.,.
aliauot DroDasines dcriuat" primo tibia moucnti mufcuIo,qui ab antica fedeappcndicis ilium
i'-k-c'"'-
radicc enafcitur,mox quo^ in ' manil tibix motuuautore,at(5 cum illis duobus mufculis pri- ub.^'.
huius nerui gr.^idior portio dediuis ducfta, elacius quam genu cofiftat articulus tcrminanir.
inM..-..
li
'
Secundus ncruus fuum principiu infcrius quam primus adipifcimr,e rcgioneuidclicctui- \ ^
uijtries.
gefimi fecundi paris neruoru dorfalis mcdullx,feu e regione articulationis tcrtix lumboru uer / jig.
tcbrx cum quarta. Hic neruus peritonxi ctiapoftcrioriregioni fubcenfus,fimul cum^uena & 6o.ult.li.,.
artcria per inguina femur petetibusin crus porrigitur,acmox ab in terno ipfius latere " ramum
" "^-
'
deriuai,*uenxadpedesuf9poIlicem°attenfimi,quamabinguineperinternafemorisfedem, ntfi^/M,
mcmorauimus.Aiqjutillaucnauariasfobolcsinprogrcffuadcutcmillicoterminadiffundil, ^;;f;.p..
iia(anc&hicfecundicruspcccntisneruiramusanlerioriucnxilliusfeditotodu<riucotiguus, ^„
fobolcspaflimincutcmfpargit^interquas^illacftprxcipua^quamanlcriorigenurcgioniof o-.jig.cbi.
fert.ineius fcdis cutcm frcquentiramorum fericdiffcminatam.NequefancoIcitanlcr obaudi,
cndumcft,prxfentemraiTiumanterioriuenxpartiexporrigi,utineius ucnxfefiione, quam
mox fub ocnu aut iuxtainteriorem malleolum moIiraur,fcalpeIlum retrorfum ucf in poftcrio
ra
i
•
U'.«t/i.''.
''''P°'''^^'^'''^''^'l'^^"''''^'''''P'''^Pagi'i'^''a'^"''^s°''"'''cremoxdoccbitur.Portquauer^
\k9itb.f. tusncruushuncadcutemdcprompfitramum;'aIiasutcunqigrandcsdiftribuitfoboles inmu
iji^.c/M. fcuIorum"capitadigerendas,qua:acoxcndicisoffis appcndiceprincipium ducunt, quorum
i,^^, ^,*' triatibia-motibusfamuIantur,actcrtium,quartum &quintum tibiam moucntcs conlfituunt
mufculos.Qiiartum uero caput fcmoris motibus pcculiarc ccnfctur,quintum^ femur
aft.fi.,: moucn
loiniiicK. temeftormaimufculum.Qiiartusncruushincintcrmufculos poftcriorcm fcmoris fcdcmfi-
:.,„. ft 11
ucndicantes rcconditus,dcorfum (criur,acpau!o fub mcdio longitudinis fcmoris "
ramum
'
cducit in quarti tibiam moucntis mufculi partem afcmoris ofle , ac fi pcculiaris
cr. cffct mufcu^
tfig.chj. lus, enatam. Ab hocramopropagines in cutem excurrunt huniiliori fcdi
poftcnoris femo>
^<:3i°"'^ ""xta gcnu obducfam. Simulatquc quartus neruus infcriorum fcmoris capiium
tulff'
radiccm fpcdat," utrinqueunam cdit propagincm,in capitamufculorum diftcminandam,
'
"fig.chi'.
s.ait../;3ii quiab inferioribus fcmoris capitibus cnati,trcs primi pcdis motorcs enumerantur Ouando .
& .
Q^tfwt^s
omjfc». autcm(utGaIcnusdocct)gcminus,fecundumtotamfemorislongiiudmcm fcrmonc dcduxc- ""'"'•"/Kti
tf .f... rim quu uniucrfus in hominc unica obtincat circunfcriptionc,&: fi quis ipfius qua inucftimr
:
fX'"-^""
J'^-
mcbranaunguibusdircmptahuncuclutinduosncruosdirimcrcpropofua-it(quodIcui ctia
''cdc,quapropefcmorisinferioracapitabipartit6 fcinditur, furfum
'^^'^'^S°'^'°''''"^'^''^'''^a' .^J-
i/i c)
^"^'iicdiamufqjfcmorislongitudincmduxcris^ctiamliccbitin quamplurimos ncriio's ipfum "' "'i^"^-
'"t.
haciatioiiediuiderc:quumisaIiudnihilfit,quampIuresncrui inftar plurium rcdorum funi-
I cnlorumprotenfi.&mcmbraniscircundaii.Acproindccaraiionequaquisquartumncruum
geminum effiecontciidctjCgo illum dccem & oclo ncruis coflari aftriiam quum aliquando tot ,
•ifig.chu ipfius portiunculg feu funiculi mihi illos ftudiofc numerati occurrcrint. Quotcunqi
uao quar
^'"gii^.
'^'-'^'rcruusconfteipartibus,inpoplitc,utipriusdicebam,induosimparcs dirimiturtruncos.
'
ifig. chx. Exterior,qui
&
gracilior cft,ad fibulx cum tibia: oftt iuxta gcnu articulum prorcpit,inibi mu
1, 78 li/t.
ofFcredus.Priufqua autcm penitius intcr mufcuIos'truncus illcrcconditur," propagincm
fculis
'^''^^"dit externe cuti tibia:propriam,ac pcr extcriorc malleolum pcdis cxtcrnum latiis adcun
i lit.fii.
itii.mtrr tcm,atqq in progrcftu frcquen tes fobolcs Ipargcntcm.Ipfe autcm exterior truncus poftqu.5 nu-
«crr. pcreommcmoratam^^cdiditpropagincm^inlerTeptimum&otflauumpcdemmouentcsmu-
'cuIosprimuinoccuItatur,etiam' fextopcdcmmoucntiummufcuIoattcnfus.Atciiinibirurfus
.fig chi
yiii.fi.,.
moxin progrcffu' ramum educit, qui errabitdo duflu in cutcm difpcnfatur,anieriori tibia: re-
p 3 gioni
jyz A N D R E AE V E S A U T I C R V X E L L E N S I S
gioiiiobtmfam.Qiioducrocxtcriorishuiiistruncircliquumeftjad hunc modum intcrmu-
fculos antcriorcm tibia: ledcm libi ucndicanccs prorcpcns.illiscj mufculis ramulos ofFcrcnS;, li f'! ^"K
"
tandcm cum tcndinibus digitos cxtcndcntibus fub* tranfuerfo huiusrcgionis ligamcto in pc- g , mu/cu(.
dis fuperiora ducitur,& penitius fub tendinibus latitans, digitorum fi^criori lcdi ramos cx-
tS./.
porrigit. Anteaquam tamen tranfucrfum idligamentum fubitj' ramulum dcriuat cutiintcrtcx hifig.chi.
tuiTi,qua iplum ligamcntum integitur At pr.v:tcr eum ramulum' magnam fuiportioncm fub
,
''•
atcp hxc portio'' interiori trunco quarti ncrui permifcctur,quem pedis infcnoraacccdercmox k .^g.cfc^.
acfccundipcdcmmoucmiummufculorumintibiamfubicns,mox'ramumdil-rundit multipli ,
.f^^j,^^
ci fobolc in cutmi digcftum,qua;pofteriori tibix lcdi ad calccm ufq; obducitur.C^uanquam in 8i,3i. uh.f!.
&
pedcm moacntium mufculum,&pnmum quocf fecundum tantilperfertur, quoufq; trcsil
li mufculi uniantur.nam & hk quoqi portio illa cutcm adit.Ipfc uero intcrior truiicus in poftc jhcSifcih
malleolum pcdis inferiora petir,mufculis inibi repofitis dill:ribuendij,ac fingulorum digitoru „ , „„p^,
infcriori fcdi duos furculos oblacurum.Quocauccm hicreponancur'' mufculi,in fectido libro *«'.
dilucidecommeinorauimus.Quandohiccollocaridiccbatur,quiquatuordigitorrifccundos
fle(rtitarticulos,&quiquatuordioitospolliciadducunt,&;quiprimos quin^ digitoruin flc- tdUkrtm.
(fluntarticuloSj&quipolliccm maximc abindiceabducitj&mufculusminimumdigitumacc
terisremouens. Vcnim uti in manu quocp didum cft,ncrui his mufculis potius attenduntur,
quaminnafcantur, autinferantur.Porroprxterhancquartincruifcricm^ctiamfubindc^^inue ^ Hjc/mc
nics'extcriorcm truncum priulquapcdein contingat ccftarc,multoqi minus per mcinbraneum fprClMrul
licramcntum fibulam tibix ofli colligans.fiii portioncm intcriori offcrre. Imo ab interiori trun "fe-
co,quum poftcriori ledi eius ligamentiexporrigitur, ramum educi animactucrtcs,qui ligamen ^,^/"
tumidpcrfor.lsdcorfuinfcrtur,intcrmufculosinantcriori tibif (cdepolicos.achincpcrtranC
,„|,^j„
uerfuin lioamcntum in tibix antcriori fedc confpicuuin prorcpens,fiipcriori digitoru fcdira- rJmur t.
mulos coinmunicat.Qiiaautcmadminiftrandirationchancferiemobfi-rucs,adfinemfeptimi
libri reccnfebo.-ubi non haiic modo perfcquar,ucrum omncm ucnarum,arteriarum,ac ncruo-
rumlecrcioncm,qu.Tadinanuscruraciipotin'imuinlpcftant. nameorumuaforum quxtiifcc-
ribusfuntpropriajfeclionemintrium fubfcquentium librorum calce priuatim perftringam:
quandocarumpartium, quibusualaillacommittutiir,adminifb-andi racioncmpertracfabo:
prxfentihbro iam colophoncm, ncruorum non inclcganti dcli-
L Venarum
JyiS ANDRBAB VESALII BRVXELLENSlS
Jj T^endrum foholcsinpcritonieilcttm cxciirrcntium,ac ab illis ucnis dcduS}tirS,quiv mit dcony
iu£c carcntc ucna^aut^cnicMatim d cauapronafcuntur,(judipfiU6 caudcx lumborum ucrtchris
colligatur,
B, C,D Quatuorpcritonc£ipartcsdiffclce,at^inpo/icriorarcflcxie,adc6utintcrnaantcrio
ris
t DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V. 357
W ris peritonceifedis regio hic exfeSionisferie in confiedum uenerit.
E Vmbilicusdperitomrohhcratus. F Venaabumhi]icoiniecurporreaa.
vr ence umbiliciiniecorisrimainqrejfts.
fJ, H Vortio iecoris exgihha ipfus fede apparens.
I Vrcecipuum ligamentum iecurfpto tranfuerf cSneaentium^quoduerfus
dextrum latusmucro
natcecartila^inisconfifit. Scutumenimidadfinijlrum I latusconf],icuum,mucronataeIlpe^
aoris ojiis cartilago,
T E B- T I '^fiqur(tftcundamadminijlnttionisordincfubfcquitur,achipniliormom
timcmbntnamdfupcrioridiuulfamlaccratam^gcrit^acfupcriorquidemfupcrthoracisantt'
rionx CT ucntriculum quocluc cxtcnfa cfl. Dein uentriculin ctiam uifurfum adpcBui exfuafe
de tra^iii uifitur,ut humilioris omenti mcmbrance natura in confpcBum pcropportune uenirct:
quam eoufq} intefinis adhuc obduBii ccrnis,quoufqj omentumfubindc furfumfinifrorfumj} col
Icdiim difccantibiis occurrit.T>ra:terea inpra;fcntifigura inteflinorumfttminturbatits iacct,
iiti cr lien quoq;,cuiilspars hic etiam ociilis fubijcitur.
K.L. M.N (^O eademhicatqiinfecundafiquranotantur.nam Kindicattimbihciartcriamdex
tram,L ucrofiiiflram.Mmcatum^quofactiis urina infcciindumipfius inuolucrtim cxcernitur,
notat: O autcm perito
quiif hic,uttr artcria;,abtrtincatiis coiifpicitiir. Ccetertim Ntteficam
n,cicumantcrioriuclicxficdccoitncxum.<^tqjinhacfi^iiraperitona:ian£u!os,quifccundafi^
D
^/,B,C cr ittfigniti erant,rcfiecuimus.
gura
a a ^Superioris mcmbrana- omcnti , quamcraLtm fuperiorem itonnulliappcllant,pofieriorficdcs,
uat ftibllantia.
Inflrioromciitimeiitbr.viahkmodoqtiiiientriciiloftibijcittir,qndmphtribusnotandacrat chit
racJeribus iticnim qud miiiiis illam cbaraHcrtim copia obhtcrarcm, eos in fubfiqiicntifigura po
nendos duxi.pr.-ecipucqittim leui opera lcSlor eofidcm charaSleres utrifi^figuris inibi adhibi^
tosfitigerepofiit,ubiamba:idemexpritiiunt.
Q.V A R-
DB HVMANl CORPORIS FABRICA LtBiER Vi
qy--A R^T^E. PIGVR.<^R E I V S £i R M'Q^V E CH-^,
'raclerurri [ndci.
//<^/ C figura omentumJuis quihus adnafcitur,autpottus dquibus initium diicit,mcmbris ti^
bcrum.cisrnuUainta-im partt diuulfum dclineatur Jntt^m^ ipjiusconflruiflio er pracipui
uc:narum,arteriarum cr ncruorum pcripfum fcrics , <srglatidulofa corpora
ipfi innata com^
monffratitur. Quam concinneucro omcntumfacculo^autpcra ,autminoribus pifcatorumrcti^
bus afimilctur,hac cluo^f^ura difcitur.
fjC Omcnticirculus,fuorificium,quoinitiumducit,
^ 'tcria iccoris caiium er bilis ucjtculampctcns, ncruo^ concomitata qiii d dcxtri latcrisfc
xti ncruoriim ccrcbriparis ncriii ramo, dcxtri latcris coflariim radicibus cxporrcclo
dcpromi
tur,ac iccoris cauum bilis<p ucficulam adit.
n Vrincipium ucna; infrioris ucntriciili orificij pofcriorcmJcdcmpotifimiim
acccdcntis , cr ar
tcriam habcntis coniii^cm.
f Port.e ucna: in diios trwicos biparfitio.cquoduero ncnas r cyo indicatas hic elatim qu.im in nu
da portar iiena-fjgiira tcrtij libriquinto capiti dedicata,dclincaiierimtis , in hoc fa8um putato,
quodearum uenarum ortiis in hunc modum fubinde uariet.
t DcxterJaigrandior iicna; port<etriincus,in mefnterium adcOip intcfina excurrcnsi
u l^cna in pofleriarcm ucntripuJifedcm citra artcrice conjortium cxciirrcns.
X V ena cum artcrix ctneruo in dextram infriaris mcmhranx omcntifcdemfparja,ac colon
quii
que inteflinum hacparte accedens.
na omcnti Jujfiilciatur.
^ Truciis ef arteri.e,q infrioriomefimebrana:intcrtextiis,uHriciiIo,iecori,biIisueficuIa;,coId
qudiduetricuh cxporri^it,ac dein licni ramos dcpramit, neruos^j has partes adeutcs comitau
y P' enafimiilcuarteriaetncruomcdiampotijiimumjcdem Jubiensinfrioris membrance ometi^ :
i J^cnarum,artcriarumzrneriiarimiinlicncmjeries.
^ f^ena pariter ciim artcria ncruo<f ucntriculifiindifinifrce fcdi exporrc<fia.
ti,H Glindulofiimc<)rpusinfiriorimembrana;omcntiinnatiim,quodiiii!^auocantBrifauoto,jbuU
cem morfiim feu bolum,Buccam Jiporitam,Rodo!.
^ CJIanduIof corporis portio,quodduodcno intcfinofibnafituri
t| i SExtA
Ji* A N D R E AEVESALII BRVXELL B N S I S
S E XT A QV I N T I LI B R I F I GVR A-
monJlratur,unicumileiintejlinieX'
tremo, mujculis re3o iit'
•
tejlinoproprijs.
q 3 Pars
ANDREAE VESALII BRVXELt-ENSIS
'parsintejlinorumtibladK protenfa,tmIgttp nominc: niinc duodtnuminttjlinum^mnc intt^i
num duoicnum digitorum lon^qitudine,mihi uocatur.
L 7 leiuni intcflini initiuni,graciliumi^ intejlinorum fedes,ul>iprimum in anjraBiti conuoluiat^ an
coli indicattir afcenfis anfaBtisJs, qucm firfim adumhiliciufjj regione molitur , i_-^f S ad T
uftj} progrcjjiimnotat, diBinunc ajcenjus adrcSiinteJliittinitiiim.
6,e Deprejfacoliinteflinifedcs.
,
f6
c, Diiai arteria-fatui peculiares.
^6 HoccharaBcre uejlcxfiindus indicatur, titi cr meafiis quofatus urina expcllitur, qucm^ htc
utyy niipcr commemoratds arterias ahtruncatum fitximiis.
H^ C
continu.tttir ,
ftgiira reBi intcflini er coliquoque qudid redo
partem cxpreJ?imus,inteIlinorum tunicas com.^
mon/lraturam.
h Prima intcHinorum tunica,quce cr intima efl,acfoIis tranfi
uerfiis circularihus'uc conflrmaturfibris.
i, i Secunda intcflinorum ttinica ,
quf tranftierfiis quoq; effiorma
D E CI-
,
Jcruntur
q 4 Gfendute
36+ ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
M,M GltniuU nttfarum dijlrihutionihus intcricd^e , tJUie uafa in ipfo pcr mefcntcrium dd intcpna
moliuntur pro^rejju,
S^"'^
5 cr T "'tcrcIuditur,mcfcntcrijparscnrcSlumintcfinumdorfoncSlcns.
^''l^ «rtryit/c
^ Y. hranam ab mcfcntcrij naturamcxprimcrc
conatifumit6,qtiandofiidcmunammcfcntcrijmcm^
JC,
tur
altcra unguibm diuulfam piitximtts : ut X
nimirum una fit,altcra ucro infcriba^
^tji in harum mcmbraitarum mcdio mcfcntcrij tiafa cxcurrunt,isripfiits adcps,ut
Y
.
cr qlS.
dula etiam conHncntur,quemadmodum quo^ in uigcjima quarta
huius libriftgura cR ccrncrc.
»
D VO-
~,
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V.
.DVODECIMA QVINTI LIBRI FIGVRA. QVAE
I^M P R.^E P O S IT I S INT EG B^I S F I G B. I s SECTIO-
nisfcricJliccedit.Habct cniin dijfc^u pcritoimim.cr omemiim ciiio^j in hac citlatile/},^' hic
co/las .iliquot etia. cjfre^imus,fi6 iecoris caiiii opporttmius dehnearipojJit.Hic nam<JiConJ}ii
citur uniiierfum iecoris cauu, ipfusp iecoris frma.Deinuetriculiquof
apparh orijicia.lnte
flina aute pcrindeac uentrictilu infiniJlrU latus deprepmus,ut in cS^e^u cjjct
mefenterij pars,
ac uat^porta: in ipfumferies:dcin bilis meatus in intc/linii infertio.etftqua:fint rcliquaqua;
cha
raSleribiisfcriatim aditotabimiis^mox at^ pid dcciiita tertia ojlendatjigiira^ exprejferimus.
C H A-
A N D R E AE VE S A L U B RV XELLE N S I S
CH^^ R.^ CT^EB^VM DVO DEC I Mt^E ET DECI M AE
tcrtfe figurarum Indcx.
P R^E E
S JSf S cham8trumIudexduodecimx(^dccimcetcni<ejigurisiJcohdbr:tur
communis,quodcdUdm iecoris Jidem p!erif(p ch^iraSlerihus quibus dccimtitertia occupatur in^
jlqniri licuijjct,nifi chrtrttBerum copia delinedtionemfiiijjet uiticiturit . Qmim it.-iijs chdrader
occurret duodecim^cji^-urce peculiaris, illi i fubiun^emus, illis i^ui decimcctcrtice priuatim in-'
fcribtmtur 2 adie^luri. Si uero ijuis utrifpji^uris ftinid commiinis erit,illi i 2 addetur.
H^Hi Peritonteiunicumcolliseuerfiportio. J,Ki Caiiiimiecoris.
L i Vortiuncult^ibbijedisiecoris. Mi IecorisfeBio,ciiifatualesuenaprimiiminferitiir.
]Sf 1 jRi/Hd- ac imprefiones CT tuberciilt in iecoris cauo iiixta iiena- portie exortum coJpictia.N iie
r6Juperiiis,feufiniflriimjcu ipfo T uiciniiis ,fedem indicat, qua ab umbilico procedes uena ieco
ris cauo tibi porta:caudexprodit,inferitur. i^b M enimadN uj<pfor.-imennotatur,qiiodti
bereqiiodammodo umbilici tranfntittit uenam adfedem N injlgnitam . (colli^as.
P i Li^amentujiitiflram iecorts partcQqiio! in an^ulu quodamodoacutu definit^fepto trajtierfo hic
4>t Sinusiecorihicincifus,acjlomachocedens,ubiisfuperioriuentriculiorifi'ciocontinuatur.
PjQ^i p^entriculus.
KiV enhiculifuperiusorificiiim,feiifomachifinis,iindciintiKnis,arterijs,o-neruisidor!ficiiim
amplexantibiis.
Si,t HumiliiisuctriciiIiorificium,ipfi-usipduodeniiniefliniinitium,quodindiiodecimafi^urafectis
atipfeciindiim ttaturam fe habet,ad interiora refleximus,ut in confpe^lum iienirct bilis
ueficulie
mc.itus in ipfim tnjertus,ac mox c notandiis.
T i Ncriius d neriiis elatius iientriculi orificiiim implicantibus edu^lus, iecoris^ cauo infertus.
V 2 Eilis ueficuIa.Hcec in utriff prcefentibiisfiguris e/lcoflncua. ueriimpriuatim illam dimtaxat
in decimatertia chara^ere notaui. ac proinde primiim decimcetertice,ac dein duodecimx
mcn^
tem hic cr in fuhfeqiientibus aliquot chara&ribus accommoda.
uC, X 2 Meatus bilis tieficula: periecorts carpus exporreSi,inter portar uettceetcaiice iteuence ramos.
Y2 l^enccportcepropagoiniecorisfubflantiamdijfuja.
'Zji y enar caua-propa^o in iecoris
ftibflanti.-im di^qefia. Volui enim hic exprimere iiaforum in
ieco
corisfubjlantiajitum^qiiifcilicetportaniena^ramipropa^inibuscawefubijciantur^etquonam
paBo in horiim medio hilis uefictilce meatus exctirrant.
a 2 Concurfus meatiium bilis ucfiiculce,qtii in iecoris corpus di^eruntur.
bz V
efiiciila: bilis ceruix,ciiimeatiis ex iecore duSlus ac a notatus infierittir,communisp
cfficitur^
ci,z Bilis ueficulce nteatus in duodcnu iitteflinum inferttis.ac Saddufi^ in decimatertia
fgura duo^
d. dentim indicat intefinum, quodhumilio rifedc apertumfiiximus,nc meatiis illiiis
c notati infer.^
tio lateret.
luinqs coliim inteflimim dmefenterio ditiulfum efl,quo mefenterij centrum aptim dcliiiearetur.
ni V ena qua-fibpoferiori reSli tnteflini fede deorfiumprotenditur,ipfi^rcdo
inteflino iienas
01 Vefic^rfindijuperiorparsetiamhiccflconfpicua. (porriait.
p 1 Quodhic cxtuber.it dexter efl ren,fua piiigui membrana adhuc oite^us.
q i Meatiis iirinarius, d dextro rene uriitam in ueficam deducens.
r \ V ena.tcarteriafeminalesdextrilaterisi
fiVasfemenddextroteflcucrfmceruicisuefiicceinitiumperfi^rens.
D E C I-
DE HVMANl CORPORtS FAERICA LIBER V. 3«?
DECIMAQVARTA QVIN
TI LIBR-I FIGP-R.1^. <_^iV
ttriorcm intcgri ucntricuU jlomachi
jicicm cxprimcns ,imd cumucnis ,(tr
tcrijs CT' ncruis ucntri^
culo injertis.
DECIMAQVINTA QVIN
T I LIBR-I F I G V P^^, IN-
te^ri ucntriculi cr flomacbi pojlcrio^
rcm cxhibcnsjicicm.
CHARACTERVH D E C I M AE Q.V A R T AE ET D EC t-
ma: quintxfigurarumlndex.
/fi,z Stomacbipars infiuces orisjs adco ctmplitudincm pcrtincns, bic dfiucibiii prcvfcSa ccrnitut^
iji ^-^b ad Bufqucduclii6fomachinotatur,rcddpcrmcdiamucrtcbrarum ccruicisO'
quatuorfupcriorum thoracisfcdcm dcfccndcns.
JiSS ANDREAB VESALII BRVXELLENSIS
B,CiA K^'' BtidC iipjiduBniJlomachi indtxtrum lntus fiiptrijuintam^ aUquotfetjuattcs thord^
cis utrttbrdS modice dtclinans.
C;D i,x C ad D ufipflomachi du{lu6 infgnifur tx dtxtra fdc uerfusfinijlramfipya mcignam co
fcndens arteria^Qyper ftptum tntnfierfim in utntriculifupcrius orijtciti G itotandu pertines,
li,^ 1 Diia: tonfllie ^cjtia: nonprociil dfomacht ftdt in oris catiitattmpcrtingtnte diflant.
I',F 1,2. Glandiihfim corpusfomachofe^juettr adnatii,jua quintap thoracis uerttbra: corporiinfdet,
Gi,2 Siiptrius utntrictdi orifcium, H Infriusuentriculiorifcium.
IiA Suptrioruentriculipars. K,K i,z V cntriculi demiJ?ior pars,feujindus.
L,L/ 1 ^^nttrior ucntriculifedes.
M,N, O 2 'Pojleriorfdesutntriculi.J^eriimJin^ulichayacltresahquidpriuatimindicant.O enitn
imprcf^ionem notatjuam utntricuhis eafede exi^it,jua uertthris
ntntiortmfitifriIaterispartem,Nueroparttm dextri lateris prominentiorem.
innititiir. M jtiidtm promi
Piji Dtiodenumintcfinum,juodhicadieiuniintefiniprincipitimrefeBumfinximus,
BilisttefictiLcineatus,induodeniimintcflinuminftrtionemtentans.
D E C I M A
.
• Iccoris^ihbifuperiorpars.
Bj,B lecorisj^ibbipoflerioris^j fedis iiifima reqio.
C Cauxuenic fedes,quafeptuinpcrmeat,ipfifs
fobolcs cxporrigit.
^J ^ t^"': intcruaUofedesnotatur, (jua caucc cau>
dcx poflerioriiecorisfedi inn.tfcitiir.
F J>ortw prtscipuiiccurfepto allijjaittisuincuU.
G Li^amcntumiccorispartcminJhiflramaximeexporrcBamfcptoconncilcns.
H^ ettce portce portio.
Scciinda ejflgie deciiticc nonce qiiinti librifigiirce lictiis Caua regio cxprimitiir , ab omnibus quce
D, E. illicommittutitur partibus libera.ac hic iD ttotatfuperiorcmIicnisfcdem,EinfEriorem,Fjini'
F, G. flram, G dextratti.H ucro CJ* FI lincatn indicant in caua licnis regionc confpicuam,citi lictiis
H. uafainfcruiitur.
ITertia effigies lienisgibbum cotnmonflrat.
Quarta lienis quoque caitam fedctn delineata continct. ^^thuic duas indidt fcSliones , ut lienis
1,K. jubflantia conformatioqiic oculis fiibijccrcntur ^tqiit hic I (2"
. fcdioncs modo di< K
clas indicant
r ViGE-
a ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
VIGliSlMA QVINTI LIBRI FIGVRA-
£,g Surculi dfeminalibus uenis qua ptriton^eo committuntur,in ipJo§> adeo utrfus ttjlts progrejjii,
ad peritona-um deriuati. -
r 2 TRIVM
'it7i ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
TP^IVM riCESIMJR P JI.I M AR FICVR.t^E TABELLx^-
riinijcarundcmq; cliaractcrum ludcx.
A jyrinarij mcatiis pars. Supcr mcmbrancuni hoccorpus Jltj^A inflgnitum,fccundus rcnis coiifi^
flitfiniis,cuius intcriiis CT" corpori illi mcmbranco proximum latus in hacfcBionc tantum appa
rct. Hitii ciiiin partcs qua^ in extcriora adutrunc^fcpti cx rcnis fubjiantfa conformati latiis pro
duciintur ,ipfum^ finum uclitt bipartitum cfficiunt ,nififfcciUo in circuitu fub { kic CT » dedudo
iiitucrincqiiis.Scptumnam^ illud prcefentifeSlione in duasp.-irtes,anterioremfcilicct^ pofle
riorcm diuifum cernitur,ac « quidem partcm ipfiits notat anteriorem,^ ucrd pofleriorem.
Seciindce eiftgiei omnia cum nupcr commemorata fiint cSniunia , nifi quod uniuerfapropemodH
renis fitbflaiitiafcptiim illudconliitucns,cultcllo orbiculatim ademptafit,neque aliterfancfep-'
ti illiiis f^-iiram ob ocitlos ponere licuit Confficitur hic itaqjfecundiis renisfinus itniuerfus , at
.
non qiiemadmodum efl hipartitiis,eo quodfcptitm abflulerimfimtm hitnc in cxteriori ipfius late
rediriinentem.x igitttr (3" & y (3' A e.adcmhic quiein priniatabcllanotant . Circuliis autem
p,p Sini/lri rcnis piitguc inuolucrum, ab anteriori ctiam fede fuircnis diuulfiim, ct pcritonteo undc
principium ducit,adhuc conncxum.
^><l Et dcxtcr erfinifler meatus^cjuo urina crtnibus in uejicam firtur,q injignitus cjl.
t Scininalisucna dcxtrtim accedens ttfcm.
y E>extriefeminaIistiena:,&itemarterice,ptrpcritonieumJuprapuhisoJ?iscoxendicis^rcgio
ncm defcenfus,ac afcenjiis pariterfemcn dtcfle dtfirtntis uafis, qtiod u,i cr k mox notabitur.
<fi J^enafcminalis er artcrice commixtio^cr corporis quod uaricum imaginiconferam,initium.
t V aricofi corporis intcfleminfertio.
^ Teflisintimoipfiiis inuolucro obteiflus.
» Vrincipiumfemcn dtefle dtjirtntis uafis.
i Stdts qua dcfircnsfcmcn iiasfiirftimfecundum tcjlis humillimamjedem reJlcBitur, cr d tc/lt
ipfinon amplius connatiim,abJccderc incipit.
K Hicfemen dcfircns uas nuUam amplius conuolutionum ojlcnditfpecicm,atfurjtim injlar ntrui
teres porrigitur.
V T^eficaurinareccptaculum.
Glandulofiim corpus ucfica: certiicis initio adnatum,0'fcmen dcfirentium uaforum infertio-i
I
ncm excipicns.
r 3 CircuV
'(-4 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
5> CircuUris ntficce certUcm etmhicm mnfcuhis.
T Dno penm confitumtij corpom , quornmfniflrum
d fito principio ijuod djiniflro ptilis ojje
duciturjibemtum cll:dtxtrum ctntem corpusftoprincipio adhuc pnbis dextro ofifirmcttur.
V riCtcrea hic S nojlrifi^tira in cojpicuo efl,qua pcnisfaccidus lagttidus^i cu ttefca effin^it.
V J-^cnaritm CT arteriarttm nerttorttmip penem adeuntiumfirics,tam apte ac in huitijmodi figu--
ris idmoliri datttr cxprcjja.
I G E S I MA tcrtiafigur!tmtdtaspeculiaresobtinenseJfigics,tahella4uc,fitmtdcwn
illa quce moxprcecefit, ac ordine ui^qeftmaficcundafiiit,potifimum adtiirihtim or^anorum ^e
ticrationis infifcSlionemJicit, ambas cjtitim primttm charaSleribus infignirentttr, decimotcr
tio huim libri Capitiprceponcndas dticcbam. tindc etiam in titrisip cademprorftis e/l chara^c
rum ratio. Yeriim cquod iamfatiiisfire arbitrer omncs prafentis Ubrif^uras hic feriatim col
DB HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER V. 37?
ioc.iri,priiitttwn indicm hiiic uigejlmcetertiiefi^ura: dcdicalio^chctraSleres (piit hiUc er iii^e
fyu-ejecundce commiineifiiiu,denu6 non^rauate explicaturii6. 'Porro in hac ui^efimatertiafi-'
gura diiie fintprtecipua efiigies^quarii iinam non inopportunc dextram,alterd uerofinijlrant
appdlahimus ac in utrifc^ ijuidem effiigiebus renes,uejica. cyfieminaria organa cU uena- cauie
.
infinijlra atite pojleriore delincantur. CT' >n dcxtra adhuc priuatiin ueficam,&ipfi'us ccriiiccnt
m Venao^arteriadextroreniferoptmfaiiguiiiemdeducentes.
n T^enaz^ artcriafiiiijlro reni in Jerofjanguinis du^ufmulantes.
Nlil
0 Vena: inpiitguemfiniflrirenis tunicam excurrentis oriqo.
q,q M-catus urinam crenibus in uefcte ainpUtudinem deportantes.
r Mcatuuin urinam ueficce deduccntium in ueficam infcrtio.acin dextnt quidem ejfigie orijiciit
^ Stirciiloruinradiccsquosttciia;Jeminalesperitona;oofferunt,qudillificundiimlumborum rc
gionein coininittuntur.
ena: arteria:^Jeininalium coitus cominixtidue, cr uaricoji corporis initium.
t p^cme arteria: Jeminalium adteflem inJcrtio,Jeu uaricofi corporis bafis,
intimo ipjius inuolucro adhuc obtcdus.
^ Tcflis
„ P
rincipium uafisJemcn d tcfie defirentis.
j Dcfcenjiisuafisfemendcfireiitisficundiimpo/lerioremfeflisregionem.
,
Lociis qno dcfh-cnsjcmen tiasrurftisJccundumtc/lishumiIiorafiirJumJcrtur,ne^ amplitistc
fli comtafcitur,utiJiciebat ab «per Sadt.
K Scdes defirentisfemcn uafis,ubiprimum neruimodo citra omtiem reuolutionem /]iirait(ue fur.^
fiimproperat.
A Hacfcde f:iiien defirens ttas adpofleriorein regionem uenie acarteruefeminalium reflexum,
inpcritoncei ainplitudinem coittendit.
fx.
Dcxtrifieinen defircntis uafiis cumfnifiro coitus,proptcr ueficce ceruicis initium.
V J^cfica,quce in dextra cjjigic priuatim adaperta efl,ipfius commonfirans cauitatem.
corpuf uafiorum femen defirentiuin itjertionem cxcipiens,ac in dextra effigie 13
1 Glattdulofiim
gafcSione admeattis ujq; urinarij amplitudincm diJfiRum.
a mplitudo cauitas^ ceruicis ueficce,in qitain uafafemen defircntia injirtioftem moliuntur,
j,
Mujculus ucficce ceriiiccm ainbiens, ac urince cxcrctioni prcefiSltii.
S&T Duo penem potif?imtiin confiitueiitia organa.
y J^ence ac item arterice pencm ceruiccm^ uefi'cce acccdentes.
Sedesnotaturmeatusurina:fcmini^cotnmunis,quce rcliquoipfiusdu^uamphorinpenisglait
^
de uifitur.
oiiinia integra ita hic uijmttur, quemadmoduin in mediocritcr obcjis mulicribus iam amotis in-'
tcfiinis Jecanti obuiam ueniuiit. Muliercs iictmqiie adcopingucsfunt,ut longo ctiam morbo ene
catce zj- macilentifiimce, nullam uaforum fcriem(nif membranis mutuo dircfnptis) ofiaidant.
V I GE
1«
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V.
V I G E S I M A aV A R T A LIBRI QVINTI
I>T MulicrisJiitiflcr tcflis.atcji huitis aitterior pars hic toia octilis fubijcitur,<jutim iittcrim dcxtri
O indicarunt,
-RjS ^tcricmiicisanterior parsjnter R<:y S caadhucobdu3:atunica,cjuampcriton!tipartcsil
lioffiriitjquctipjiuaja exporri^-unt,dcducmit^,aciUumpcritona:oadne^unt.CiCtcruminter
ualhim intcr S confijl,cns,utcri ccruicis amplitudincm quodammodojlgnijicat . R.ug<e ue
ro hic conjpicua: ,illiefunt(juasutcriccruixin fe collapfa , nciji alids dijlenta,intcr fccandum
commonjlrat.
T Jy^ejica^cuiuspojlcriorjicics hic potiJ?imum fjieSlatur.ita enim infigurie huius delineatione ocii
liim dircximus , acfi in corporc projlrato^poflcriorcmucficitfe,dcm qute utcrumJpc^lat,potiJ?i
mum ccrncrc uohitJJcmm. Si enimprajens mulicbre corpus ita uti idipodmodo fubfequetur ,e^
rcclum arbitrareris,etiamfecus at^ resfc habct,utcrijundum multo elatiU6 ipfauejlca dclincit
tum ejjctibi pcrfuaderes.
l^mbilici cRportio , ipcritoncco inter fccadum libcrata, CT und cum uafisfcctui peculiaribus
hicdcorfumrefexa. X 'Portiouenie abumhilicoiecur petentis.
^ M.eatui aueficcefiindi elatiflimafcdead umbilicumpertinens,acfatus urinam interfecundum
Cr iutimum ipfius inuohcrum deducens.
'^}CtiZ3' ]Dua:arterixabumbihcohucfccundumucfica:lateraprorcpcntes,at^ hacfede magncsartc-'
fum in fimjlrum latus rtfleximus,undmtatum ddcxtro rene ipfi urinam deferentcm abrumpen^
tes , ut urinam ucficce dcfirentium meatuum infertio appareret, ipfa^i uefca uteri infpeSlioncm
non occuparct. Pnflremo pubis ofium portiontm ab hacf^urct txftcuimtis, qiio tittri ctrtiix ac
iitfica: etiam coHum appofte uiderenttir.
4, A, P' enx admamillasfiibindt txcurrtntts ab illis quce cutiftimmo htimcro obdu^lcc offeruntur.
B ena: ab illispronata: qua- per axillam in mantim porri^untur.
C P riFCipuum mamillie corpiis.
D, D Glandular ac adeps undtctinj; corpori illi^Iandofo ac C inf^nito adflrattr,
E, F G,H "P tritoncei anterio^isfcdis intcrior fupcrfcies.ell cnim hic anterior pcriton<vire^a,
adlatus,!;;^ftirfum deorftwi%flcxa.
Zj Itcorisgibbafcdts.
M Iccoris cauum hic quoj; aliijua cxparie confjicuum.
a,a M-tatm ddextro rene urinam in uefcam deducens,i(2' adhumilius a effraBm.portio autemhu
l). ius meatiis reliqua,ac ucfca: adhtic continua,b infgnitiir.
h Scminalis arteriafiniflra.
i,k^l •^nteriorutcrifjndipars.acidtxtrumfindiobtufimindicat an£ulum,l<.autemfniflrumjue
ro rtgiontm uteriubi ipfusfindi conffit orifcium, ipfiisfi ceriiix inchoattir.
m Redum intefhnum, quo miniis titrunqjfgura: latiis inihi tibipar utrinqiie e/l ratio onerem , uni
duntaxat lateriiam charaderts opporttine adhibebo.
n T^enx ac arttricefeminalis portio,utcrifiindi ftiperiorem accedensfedem.
o T^tnctac item arteriafentinalis portiones tcflcm adeuntes, et intiiccm cocuntes^^corpiis^ infar
r Teflis anteriorfcies.
f afisfemendtefleintitertimdefercntisinitiiim.
t, t l^afsftmen defircntis rcJlcxus,<luos id circum tefis latera confcit,
11 Vafis
'j86 ANDREAE V-ESALII BRVXELLENSIS
w J^cijls ^tmtn dejcrtntis aduttrumprogrtffus.
x,x p^tcrictruix.
y aftt infiriortm uttrifindi ftdem ac uttri ctruictm implicantia.
« I^tnautficamabillisuafisacctdtns,clua:uttri ctrutctm interHXunt.atfte hic etiam cBttra'
c7cr urinariorum mtatuum inftrtiontm notat.
a,^ p^tfctefindi pofltrior ftdts.
l^tfica: ctruicis mufculus.
y
Hacftdt utfica: ctruix uttri ctruiciimplantatur.
i Cuticularcs ctruicis uttriorifcij carunculce. attlshicuttricolksip^ccruicis ipjlus orijiciumi
citra charaBtrum optram ncmincm lattnt.
l i^rttricc humillimammcfentcri/ parttm acccdtntis radix.
» afa abillisquitcrusadtuntucnisacarttrijs [urfumadabdominismufculosafccndcntia.
G Vtna^arttriaftminalis.
H Portio utnar ac arttriarftminaIium,uttrifiindiftiptriorcmjcdtm accedcns.
I Tortio artcria- cr ticna: ftminalium ttftm acctdtns.
K Vasftmtndttfcinuttrumdcduccns.
ML V
Vtficcecauitas.
Vrinariorum mcafutim infcrtio.
// rtnariorum mcatuumfiufula hicpropendcnt.
VI GE-
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V.
VIGESIMASEPTIMA Q.VINTI
LIBR-I FIGf^R.1^.
TR^ESENS f;gurauurum
d corport exeilum m<ignitudine re^
F, F Interiorisfimdiuteriportio,ex clatio
ri utcrifede deorfum infimdijlnupro^
tuberans.
G,G Fundiuteriorifcimn.
li,lrl Secundiim exteriiis^Jundiuieriinuo.^
lucrum,d peritoncco pronatum.
1,1 et c. M-cmhranarum dperitonceo pro
natarum, uteriim continentiumpor
tionem utrinjj hic ajfruauimus.
K l^tericeruicisfuhilantia hic fiocjue
conjpicitur, quodfeHio qua uterifm^
diim diuifimus,inibi incipiebatur.
I
*|81 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
VIGESIMAOCTAVA QVINTI LIBRI FIGVRA.
C
figurd CAnum non fr£gnanfitXprimituttrum.,<jumfrro.
ptcr ucterum dcfcriptioncs hic humMo utrro adijccrc utjum cjl, utimagis
rtdhuc uaccinum,ficm modofubiungcmus.
Vcnaty artcriafcminalis.
uatum.
K Rcgio,quafindiutcriorificium confiflit.
L T^tcri ccrttix etiamfinifra cx partc exteriori inuolucro dcte^a.
yVf "Portio ceruicisueficx.
/>/ Cutis ad pudatdumadhuc relijua.
VIGESIMANONA QVINTI
LIBB-I F IGVB-^.
FI Mcmbrantehicadhucuifiturportio,uttrtimfinillrainftdcptrito
ntco committentis.
TRIGE-
.
I Dexter titcri teflis hic qitocji, tit ipfius in^qraiiidisfitiis uideretur, adhtic relicltis.
SEC VND^^ tahiilafxtus iniioliicra illacera ex titero dtmptacommonflrat.
K Extimumfcctus inuolucriim.
L,L Seciindumfcctnsinuolucrum:qiiodq,iumpclliicidummtmbran!emod6fit,inipfo complexucum
tertio iiiiiolucrofoctum nonnihil conjpicifeitit.
S 1 HOHINEM
'|S4 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
HOMINEM NECESS^RIG CORRVVT lONI
obnoxium mortakmue cJJe:quo autem diutius uiuerct augerctur^} :, inHrumentis ipfim e^uifft
dcmum cjutE inflrumcnta nutritioni cir-'
multijiriam nutritionijimulantihus, ac
cacibospotus^uerfantipriuatimfintextruBa, Caput I.
V A N D O Q_V D I E M corporishumanigc.icratio
nisprimordia,&coriimquibus idconftitiiiturmatc
riajiomincm ficri iramortalcm prohibucrut, rcrum
autorDcuSjUtillequam diutinimeuiuat,nccp3liqua,
do f}5ccics ipfius deliciat,fcdfempcr immorialis pcrfir
ucrct/olicite machinatus eft.Sanguis ciiim mcftriius
fcincncpgcnitaIcgcncrationisnoftra:funt principia:
ille ccu matcria quardam apta concinnacj , & femini
adquiduislcquax hocopificis rationcnTobtincns.
;
Conftatautemhorumutrumcpcxi)fdcmgcncrc cle-
incntis,aqua,tcrra_,igni.,&ac!rc, quamuisintcrimmu
tuo icmpcramcnti mcnfura uaricnl, fiquidem in femi
nc plus cft ignea; fubftantix atcj! a<:rcx,in fanguinc a-
quca; tcrrcxq; . quanquam prarpollcaiinhocquocy
fc<:caliduinhigido,c«;humidumhcco.boqjfit,utnonficcusinftarpili,autonis,icd humidus
mcrito dicatur. Atfcmcn fanguincquidem ficcius eft,cclcrum ipfum ctiainhumidum fiuxilccjr
fciuiiur . Atq; ita nobis uirinquc cx humida fubftan tia gcniiurx origo fucccdii . quam tamcn
humidam feruarinonlicebal,fimodocxcaucna:,aricrix,nerui,mcmbranx,ligamcnta,carti-
la<Jines,ofta,&idgcnus alia ficri dcbebanl. Ergomox ingcncraiionis initio coniundum
ccipiofius opoituit clemcntum, quod ficcandi facultate pollerct:eft uero id naiura quidcm ma
xime ignis,l'cd tamcn&tciTa.Vcrumhuiusplusmifccriprincipiisnooporlcbal^fimodohcc
humidaerantfutura.Ignisigiturinulrocpprincipiotantumadmixiumcft,quantumnon tor
rcn s abunde ficcct. Ab hoc itacp primiim cogitur,pauIum^ concrcfcit quod in uicro conca:^
p)umeft:moxficciusrcdditum,uelutilincamcnta quxdam rudimcnia cuiufquc mcmbri
adipifcitiir.Vlieriusucroctiam(icccfccns,nonlincamcntarudimcniaucfolijm,fed&cuiulcg
mcnibri cxacfiam fpecicmcxprimit.Iam ucro in lucem ediium,inagniiudinc proficit,& ficcius
ualentiusq! taniifper clticitur,doncc ad fummum pcriingatincrcmcntum. ucro £\ incrc Tum
nicntum omne fiftitur^offibus nimirum ipfis per ficciiatem non ultra fequacibus , bC uafa lan-
guinis ac fpiritus amplifiima fiin t : cuncfta dcniquc membra non folum robufta cuac u i it , ied
ctiam uiicsfuasfummasobiincnl.Siibfequcntiautemtempore,omnibusiampariibus fupra
iuftum ficcefccnlibus,non folum cuiufqucoflriciumminusprobeadminiftratur,fcdciiaincor
pus ipfum macilcnlius graciliusq; quam crat antca,rcdditur;ac proindc ulira ficcaiii, non ma-
ComhteU cilcntius modo,lcd&rugofumcuadit.Sicciiatis !tacj)cxcenushomini,utomni gcnito corpo
hominicmnd, ri,corruptclxinierituscp connatacftncccfnias.Cuialtcraacccdit,quxctiamjnanimalibus prc
txmcrfikd,
nimirum fubftanlix fluor,ab infito calore excitatus.Qiium igitur tO'
j.ipui; Q[,(^,|.u3[m.^|-o[ius
ISSuriitiomi tahominis molcs in pci-pciuo fluorc fit.quumq! nifi altcra fimilis fubftantiain dcfluxx locum
tirctjmas. acccderci,uniucrfailicocuaporaiadiffiparctur,fummusrcrumOpifcx nonhomini duniaxat
cxicrisqj aniinalibus,ucrum ctiam ftirpibus infiias quafdam uircs dcficies ac dcfidcratum lcm
pcr appclcnics,ab initio ftaiim indidii . Non cnim fugerc,uclci,bibcre,au t refpirarc a quoqua
difcimusufquam,fcdftatimaprincipiofeculialesinnobishabcmus,quxhxcomnia citrado
'
ccnicm pcrficiant: &
cibo quicquid ficcioris fubftantixcfHuxitrcftituimus,polionequicquid
humidius,atcf iiaadpriftinam commcnfurationeamboreducimus.Sicucro&acrexigncxq!
Injlnmento Cxtcrum quumid quodfingulis
f^bftantix modum,rcfpiralu artcriarumq; pulfu tucmur .
rccrcmc„t,sexcocc,aoncfucccdcnt.busc..pcllcnd,s.aNaturacond,tasiq
c^
tilihro docem
fi> B, c in
du7t!,dc paniu
Tiutritiani ex
fiinp.Q.
aho
contund,t5:concoquit,concoaum,n potii^fiti.
"rtcft^naprotrudit.cxquibusquodcocli^lhusfSri
mcl,uscft/angu,ni^cfF,c,e,,doconucn,cs.unicu,.hu,™d,br.h!,usconr^^^^^^ ireuis eiiuine-
to
ucna;porta;ram,cxt,gunt,id,ecor,scauodcfcrentes.Recre,ircntumua-6fica^sTcf,al^^
vzrsfign m,,rcptu,n,,ntcft,,aapoftmodumdepcllunt,&hominisarb,t,atulaxant
r.is. asmufculo,ac abdomin.smufculis,fi.ut,lacccdentcctian.'feptitra,,fue
fe Vb cular
cfi-ci.fU. fiofHao^X^^^
? iiHf 12 /7.
gl(lX,X.
$T,Tadu,
meno,quodcxmteft,,,,scumopt,mafucciint,entriculocon&-<S,port,onecxt,gebaturco,ico
ijfig. d.:o
/10,0. n 00 ra nen-T O T ""q^-V"''^''''''
-''"'aa.nauxilio ara.ffimas u.a^ mino
hfi.ci.sU.
jA,a. ' ? '^"§"'"5-P--§-y 'l " un.iarios mcatus
,n ueficam huius co„
cen a ult^^ d
c.ptaculu,n depclk-ntcs.a
ll
qua rurfus opportu,ro tcmpore rclaxato ueficx
lfi.Ci.6U. °
ccrutcis mufeulo.
cxac,„e,rtum,Iludfcuur,nae^corporeredd.tur.Sa,.guisautcmpcrucnamcaua^
m 1! ji. Y, maramorttm cr,epropagatam,adom,,es corporis partcs
Z.
deducitur, &quod in ipfo finouhs
p.rt,busfa,n,I,a,cac,do,,ct,mell,lIxfib,attrah^^
»"fiiq4
itf. ZSfi. „:,llaeoncoa,oneconfurg,trecrc,ncntum,afcperpropriosdt,aus excludunt.
cm^i.
Iftaqu dcm
ob,terdec,b,potusq.,,.ft,-t,mcntisdi(ftafuffidant.aua,«auerifap,e,Kiaha:c.-erum
021 Op,fe>c
crcaucr,t,coo,-d„.eperfequar,quoipfa,u>tr,tiom6mularicoramc,noratumeft.Aperitonco
autemopportune iI-rmon,s ftatuecur initium quod id horum organorum comraunefiti;.
,
AT INI
uoccm a
peritona:i(quodabdominismembranamaIiquinuna,pant)
Lrra:e,s
P,««,
,m.tuantur. illis ,ia,iqi quod circuntcndatur ^^,,u,e
=^j.,.«.©^.^^„,(,appeIlatur.Nequeitaabfolut^tantum,uerima,ion'
,iull,slia;ctotaappcllatioi,iditur,A-ri„<a©-i^(a;,nomineuidel,cctafub,
ltant,a,pl,usducio.a ,ionnullisha:c
^w»<®-;t/T<i(,.funt ctiam qui
^.«.(-.«^.r^»: Plumparirat,oneappeIlent,abufufcJicctquoinuolucri
„ .
ir- "^"''"«'""ibuspropemodumqux-hoc qui,itolibro profcquauur or,
, ,
gamsobduatur.Arabcs co,umu,iimcmbra,,arumnom„,e
=,phac& ^imphac S^^^^^^^
I
JS6 ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
PmoMiim permuIta.Peritonarum ita^ ex fimplicium & piimorum corporumjqux fimilaria ctiam nun^
tn ftmiUrm (.up3rj,foicmus,numero cciifctur.Mciribranacnim tcnuis fubftantieeftjnullis omniiio fibris:
firttwa „umc "
ucnarum artcriarumqj' tunicx,aut tcnucs ac mcmbrancc'' raufculorum cncruationcs
intcrtcKta.cftcpintcrcacterascorporislimplicesmcmbranasampliluma maxima. (^arnoia j^^^^
7>mtoMi vid nancp nobis uocatur mebraiia,& fi amplior ipfo peritonaio fi t^ac uniucrfo corpori cutis modo (, i» Ado-
giiudoofi-
obducatur.tamcn accurate fimplcxnon eft,quu quibufda carn^is donetur fibris,& mufculofa
s .4.
fo,ad os uftfcoccygis.totius corporis facile capaciffima habctur,fuccingit,ac omnibus quc illa c ,mulm\.
t^^-^^^^
contiiicnc organis obtenditur,ca^conccptaculirituamplcflitur:ucnmcuKfcilicci,intcftina,
^
omcntu,mefcntcriu,iccur,licne,rcncs,utramcpucfica,utcrum,&uafadcmuquxcuncj)intcr(c, ^^"j,'
Cmmmwot-
&
^^^^ tranfuerfum crura fituhabcnt. Atq; ha:c quidc peritonxu intcrna ipfius fcdc cotinct, „„,i,„/ii,
dunt,8<: qux facru os iliii offlbus comittunt,peritonxu utrincp principiu ducit,mcbrana; latx
modo ab iilis enafcens.Moxab utrocp latcrc afccndcns,lumboru mufculis, & ijs qui interna (,,^^
Jt:f,ii fuptr, rnillim?! amplitudinis lcdem,qua' facru os cum offlbus ipfius latcribus commiflis cfformat &: .
nm m .
"Zdi''
qucmadmodu utres cx tcrgoribus parati,extcriijs hirti afpericF,intus plani ac Ixucs admodum ^.""'^"^
u^
elTe foli;t:ita quocjs pcritonxii cxternapartc,ut aptius mufculis undiqua^ hxrcat,afperu fibro '^^^^.^^
fumcy ad cum prorfus modii uifii:,quo mcmbranas mutuo conatas,inxquales cffe dicimus.In- tc fcflioM
tcrnaautcpcritonxifcdcs,uifceraquccoplccrtiturfpccSi;s,impcnfclcuis&:tcrfa,acuclutiaquco
humore oblita,fccatibus occurrit,adipis intcrdij copia fibi (ut in fuibus quafi pcrpctuo) adna- |,,p,.^
p'
tam obtincns. Va-um hunc no omni cxparte xquc copiofumrcpcrics Antcrior nancf . fupc- i ktcn
rioriic intcrnx huius pcritonxi fcdis' rcgio cjua uentriculu contingit,ac dcin poftcrior quo9 ^^''^^f^
'
rcgio ad lumbos & facrum os pertincs,copiofiori abund.Tt adipc,q; fcdis eius internc'" latcra,
Proccfuii "parsq; umbilico contcrmina.Prxtcrcaintcrnahxcpcritonxi fcdcs portioncs quafd.a fcu pro- d.
tcrnoMor- (-cfflis i)s quc cotiiictorganis porrigit,illis^ proccffibus ca organa inuicccolligat,ct fibi quocj; «
-J'^^^-^;
adnecliijacfingulisprxterpcculiarcsipforutunicas^fimodoquashabcant^aliudctiainuolu-
crumobducit. Atcf hinc ctia fit,ut i}s organis qux duas peculiares fortiuntur tunicas,qumiad psptfla e,
E.n.Hjy
modum ucnn-iculus&:intcftina,°ternxattribuantur:quxautemunicaduntaxatpceuliarctu-
nicam cxigun t,c quorum numcro funt utcrus & utracf uefica,'" binas obtineant. Vei um orga- ^^jj„„„„.
&
na nulla pcculiari donata tunica,ut iccur licn,'' ea qux ipfis obducitur a pcritonxo adipifcun „1. f, c. ,3
tig.dnnB,
tur.QLio'nampa(Soautem,quibus^exIocishofccprocenusinciufmodi tunicis dcgcnerates,
pcritonxiicducat,&quomodoiUiinuiccmcraffiticdifFer.Tt,incuiufcporganicnarrationcop' ^^„',^1''^
'JicritoniEuno
portuniiisquamhicreccnfebitur,Qiiemadmoduuerointcrnapcritonxifedcsabc;;tcrnaua^ r.ji.c;,H.
vndrf pdriccr
riat, fic neqj omni expartepcritonxu fibi craffitic &: roborc corrcfpondct.Q.ua eiiim cx ucrfc- er
rrdj
tffiim.
quocp cernif Antcriori ucro parte,quc a mucronata pccHioris offis cartilagine ad pubc ul^ pcr
. cdmitj,. ct
tinet,pcritoncii tenuius graciliuscp &: inuaUdius rcperitur,q;in latcribus & lumboru regicno 'ofig.u.
"'"'"
Adhxcuirispcritonxij craffiusualidius^eftiuxtamucronatacartilaginc, quam iuxtapubis |'
fedemtin mulieribus uero ad pubem craffius ualidius^:nccjhis,uti uiris,pcritonxij hic ad iii- ,','^^„. h.
Qjiilai pdrti guinautrobiqjfcminariisuafis^uiiiprxbcnt.Eftenimpcritonxupeculiaritcr inuiris inibifo- so/i.s.
luipcritond:ic
^^^{^{\,^^ dicam,pcruium,& tunicam utricB tcfti priuatim oflert,quo is &: ipfius fcmina
riauafatutoobuoluuntur,acdeininuirisparitcratcpinmulieribus,pcntonxuqua lcpto tub- „..,^j, (,[,„•
cundum quo ftomachum cum ipfi cohxrcntibus neruis.terrium quo magnam arteriam ucna
' .
o . . r . .
I • • -
1 n 1 •
'
tlti.at
%M.
coniugecxpcrti,cx aliquot tcxti paris ncruorum ccrcbri ramis concomitatam dcducit. l-^rxte, ~i„„i,ifi^
g.n.alitS
,
Vdfdoner- rninis mufculos furfum tendunt,&: ''alijs nonnuUis quxdorfi&: abdominis mufculis,&: cu- muf.ul.r.
iiifuilitsperi' ''/•"*''•
tjJiu3f;sIumborumuertebrisincumbentibus,pcritonxumitcrprxbet,abfifdcmuafis furcU'
'°""""clmr. los fibi affumcns, Qua enim fcpto fubducfium cftjfcpti uafisad nutritioncm uiitur, in la- IfJ^'^^'"'
tcribus
DE HAMANI CORPORIS FABRICA MBER III I. .
}Sf
tcrlbus autem ab iis ramis qui in lumborum regione geniculatim a magna ucna & artcria por'
''fei- riguntur/ plurimas fobolcsquoquc pcritonxummuiuatur. Inanterioriuerorct-ione.clatius
d tfi.K. qiiidcm qua mucronatam fpeflat cartilagincm,a uafis (iib pefioris oHc adreftos abdominis
'
mufculos excurrentibus peritona*um fobolcs exigit;in humiliori autcm regioncad pubis olTa
'TC'- confiftcntepropagincs aicifcitab 'illisuafisj quacfurfum fub reflis cxporrigunturmufculis^
Ca-terumquod pcritonaco medici tactus fcnium adimant,ridendum potius quamrefellcn^
dum cft,quum una cumillis qua; tranliTiittii organisjfrcquentibus quoi^ ncruis uiam oflFcrat,
^'"li^' "d
^ 1"''"^^ furculos ctiam adipifcitur,idqj ab ijs potiflimum qui abdominis cxporriguntur
' mu
didomitt
fcuIis.Porro peritonari ufus complurcs enumcrari folcnt.primus quidem,ut ea omnia quac di Pmunii
rcghnem, ximus contcgatrcx quibus quumpleraque tcndi remittiq! dcbcant,peritona?um quo aptius fie "fi^"
Stomitchum ptrindc <ic iietttriciilwii pr,rcipiw o/letldimt deciiiict (JUitrttt cr decimct (^utntd
figura;,quibus tn uentriculo cominonflrdndofucccditdecima Jtxta,qux Inmcinuerfumrcjirtf
decimafeptima ipfius tunicas utiferi licuitfiiielexprimit. Dcin uentriciihimfuafede repa
fitum proponitfeciindafigura fiinulcuinfexta, Suafede autem nonnihil motum refrt duodeci^
via. Po/lremd ipfiit6 elatius orijiciumiioiiineleganteriniiigef'mafgurajpe6latur,(juod Grte
coriim nonnulli Ltt^Mcui, ut Latinifcriptores plericjue cor pr,rcordium,permu!ti etiaitt
(ut Galeiius) Homachum appellant. t^Arabiim itlterpretes ^lfud,i^lphaed,Fued, .Aljiud,
Fuhed.Inferiiis uero Vohix^iHafohcr.
& fi quando uomcntibus uentriculus quippia protrudit,ad eius cduclionc fummopcre etiam
auxiliantur. Duabus his folum fibrarum diffcrentiis ftomachus indiguit^utrcfta; quidcm at.
trahcrcnt,tranfucrfEcautcm arflantes pcllcrct. Nam fi obliqua: acccnifTcnt.cibus in ftomacho
Iongiorimoraha:rerct:quodnofolumhomini inutili,fcd &importunumacmolcftumeflct,
Jticfjfui.
quando ftomachus cibo plcnus,ita prolixius diftederetur, afpcrxq) arterixacpiilmonibus &
magnx icidcm artene,dum ea dilatantur,diutius obftaculo cffct.Natura cnim ftomachu tuto,
&iIIaquxmod6comprchcndiorgana minus moIcftaturi3,pcr ceruicem thoracem^aducn-
tricukim porrigens, ' exade fupra mediam ceruicis uertebrarum &
quanior primarum thora.- ' ' '""!'"'•
cis(cdcm, in netitramparteminclinantem afpcrxqj artcrixftibtcnfiim dcducit, Ad principiu
^
^['S'''^
ucroquintxthoracisuertebrx^^ftoinachus utampliorimagna:arceria:cruncofecundiimdor
[•s.-^fig.
fi uerccbras inferiora corporis pccenti cedat, nonihil in dcxtrum latus a mcdia ucrtcbrarum rc, «'"''"dB.
gioncabfccdrc,arccria:!lliproximusadnonaiifquechoracisucrcebramrepens:''qu6fimuIatq! ^'^j.'!-!':^
pcrtingit,abeiusuertcbrxcleuatuscorporearteriamclacius(neillaforteadcuoratocibocom kXo.'^!
Lil.s.JcAJ. primatur)afcendit,ncruofimlcpci tianfuerfipartem uerfusfiniftrumlatus' pcnctrans.Non a.fJib.,.
--.fMo. cquidem ut cum Hippocratc Galcnus ccnfuic, arcerire hic ad infcriora corporis prolabencis
StOTttdch. CKi-/iaD,
"foraminc utens,ucriini pcculiari,quod ipfi neruisq) cum illo dcfccndentibus(dum fcptum
nott codt cttttt dc-
tLrceritt
gnd
vta. prxparatum cffe diximus.Ncqueuero adminiftratio tantum.Icd
fcriberctui)
ratio quoquc & ' t:»"'/'»'-
uti ford. id commonltrabit,dummodo fupcrius uentriculi orificium adamuffim pcrpcndcre
mnc fcpti.
'
non gra
ucris.Hocnanqjuentricufi mcdixlidi quodad-priora^poftcrioraqjfpcclat^nequcinferlus
'lJh7
quam ipfius clatior ° pars habctur,infcri dcbuic:quod ccrte accidcret,fi communi arterixfora- "^«.R.- '
Deindc fi ad duodccinia ufque thoracis ucrtebram,fccu ndum artcrix latus ftomachus delccn "™ "jg
dcret ex thorace,& fub fepto primum arteriam a dorfoclcuacus confccndcrcc,furfum^
dcnu6 "«":
aduencricuIifupcriusorifidunincccffari6conuoIucrccur,pIurcs9quam nunchabeat,anfra-
dusjcosq) acutis prxditos angulis adipifccrenir, Ad nonx itaqj thoracis ucrtcbrxinitiuni
fto,
machus uertcbrarum corporibus in tcrucntu mcmbranularu cx ligamencis ucrccbrarum orioi
nem duccntium comittitur, atque ab illis membranulis tcrtiam tunicam nullis omnino fibrTs
inicrftindam,& iiclut fecundx ipfius inuolucrum poffidet, Qiiod ucro iuxta quintam thora-
cisuerlcbrama(ldcxcrapotiusarterixquamadfiniftraftomachusexpIicetur,incaufa ipfacft
arteria,nonadc6tyranniritu(quamuismult6fitdignior)dorfiniediamfedcm occupans,fcd 'ZiMt,
'
quum a " finiftro cordis finu ortum ducat.&pei' rcliquum ipfius duclum ucrfus finiftruni ca- ^.'^h-
KX.
B
-("i''! ff
no.ncque canum, nequc fimiarum eft confidcratio) talis cernitur, ut maxima ipfius quoque
L portio
a
quam fortitur (cfe utcunque adaptat,poftcrior ipfius rcgio introrfum quafi adcius amplitudi --i^. p,
duodccimdigitorumcftlongitudine, cxortumpIcriqucnominarunt.Ncqucprofccftoiniuria
^J^^^'"^
alterum hoc orificium dextram ucntriculi fcdcm occupat, quum hxc medio caux iccoris fcdi
contcrmina fit, in quam iccur fuarum ucnarumbcncficio, cx intcftinis ipfoqp adco ucntriculo
quicqiiid fucculcntij ab illo cofcftum eft, arripit ac dcpafcitur . quod co iccur pra-ftat facilius,
quo partes confcdum a ucntriculo crcmorem primum excipientcs illi uicinius allocantur.
Orifidariim
Prxtcrca ucutriculi orificia non fituduntaxatinuiccmuariant,fcdinfcrius quoqucfupcriori
"°" ^'1
ardius cft.quod rudes,non tritas,duras, mao-nascB molcs homo fubindc dcuorct, ad quarum
ingrcHum amplam ucntriculi uiam elic oportuit. Intrae contrario,ranus magnu, clurum,non
conucrfum in fuccum crudumcp tranfit quancj fanc no adco anguftia fit infcrius uentriculi os,
:
cimlttM jd. reum qui orc tcncbatur,imprudcnter deglutitum, eundcmq; promptc cxcretum
t t
narrat. LNccp
\
M
cikMiius. orificii huiusamplitudinem leignorafTc callidusille Hifpanusdocuit, quifupcrioriannoCIi
nianxcuipiamBacchidiquadraginta unioncs,cxillisquashtcnobiiesmatronxcoIlogeftat,
una cum aurca crucc quinque gemmis inftru(ftiflima,&: fide paritcr qua hxc continebantur,
fuftiu-atuseft. lUananque quumhuicnoflcmfirdaturam nifiprius numcratis quinquaginta
aurcis negaret, atquc is tandem annuiffet, ipfa a patricio Veneto pattieo fuo, ut comptior or
natiorcp,&:inagisplacidaenct,clcgantinimumuxorisfuxmonilc(quod hicnonminimado-
tis folet eflc portio) obtinuit,ac id in Iccfto adhuc collo appenfum,nc foric fubduccretur,fcrua-
nesuclim.Eam fiquidcrahanccflearbitror,qua:duodcnointcftinoadnafcitur,quaportxuc,
na:°ramusillifubtcnditur. Vcrum hxcnoin hocut inteftinum iliud,aut infenus ucntriculi
orificiiiclaudatarflet'ue,procreataeft,fcdutuafa illiintcftinocxporrcdtafuftu!ciat,acparcm
cumglandio''iuguli&:/mcfcntcrii,&; ' humiliorismembrana^omcntiufumprxfttt.Dcinde
L.UH.M. fiqua; conftringcndi uis huic glandofo corpori indiia cflct, ipfum ncceflano orificium aut
'3>4y?.»,.,
intcftinum ambirei,8(: fibrarum natura participaret, aut tranfucrfarum mufculi ucficx ccrui,
cismodo.autobliquarum ueficx&utcricorponsmodo.QtiinetiammuliumabcftjUtinicfti-
numilloglandioorbiculatimcircunducatur,quumadintcftini longitudincm redaduniaxac
linea id adnafcatur. Qiianquam no dcfint,qui (olis libris cdofli,fuoc|i arbitratu Naturxopcra
fingcntes,glandofum id corpus mufculum cffc fcrib,it,co inferitis ucniriculi orificium orbicu-
latim ampledi nugacitcr aftirmaics, aiquc hinc ctiam corpus id •aivAiojiif/ ianitoremcf appcllan
intucrei6 tcs.Porro (quod nuUos animaducrtifle plunmii admiror)' non folum in inferiori ucntriculi
Protulmrs
'g.adh,k.
orificio,fed 8^ in fuperiori fubftantia ucn triculi craflior fpifliorqj cft,ac orificia uclut in imcrio uer.triculim
ra extubcraiitiorem inftar circuli partcm exigunt.ucn triculi fubftanticC pcnitus refpodcntcm: "'fi"!' !"!>
qux quidem inter difll-candum intcgro adhucucntriculo taflu percipitur,apcrio autcm inucr
fo^ in conlpc(ftumuenit,ac manifefte iicntriculi initiuin ftomachi ue fincm duodeniiiv &
teftini originem coinmoftrai. Vidctur enim tunc ftomachus, idqj intcftinum ex ipfo ucnn-icu-
lo quodammodo cnafci, alixcp omnino quam uentriculus ipfc,partes eflx-, quum tamcn cxte
riijs nihil talcapparcat, ncquc ulla craflior ucntriculi portio cmincat. Atquc hxc craflior ucn,
tricuh portio inhocpoiiftimumfadacft.utoraipfius robuftioradcnfioraq;,quam reliquum
eius corpuscuadant, nc fortca tranlcuntiumimpctudiuellantur,rumpanturq!,&dcinfortaf-
fis,utquiiioracoftringunturhuiusextuberantioris particulx inirorfum coniucntisoccafib'
ne citiusarftcnturocdudantur^.Et lanequemadmodum' cxtcrior ucntriculi fupcrficicslx Vntricitl,[u
>l t6fy.
uis&Tplanaundiquccft^fic&magisadhuc "intcrioripfius concauitas:fimod6 duo,quxiam t"ficits.
Itricult tit
cnim uentriculus duabus latis tenuibusq; tunicis fcuplexibus fibi inuiccm iundis,perindcac
icis v-jji, ftomachus.frd noniiihildiflimilibus.Qiiandoquidcminternaucniriculifimilitcr,aicj;iniema
gurct tX'
ftoraachi,neruofamcmbraneatf cft,&totius ftoinachi,oris&labrorum,uiilanc&inicftino^
prej^tmui.
rum interiori tunicx continua, duritic tamcn ab oris ftoinachicp tunica modice diftcrt. quod
duriores afperiorescp cibos, priufquam in ucntriculfi decidant,orc conficiainus:a quibus oris
amplitudo conmndcrctur &
radcretur.nifi dura denfaqiciulrnodi tunica cuafiflct. atquc idcir
co tunica ori, & ftomacho, &ueniricuIocominunis,fenfiin ad ucntriculifunduinaccedens,
'mul cum
molliorefFicitur. Fibris hxcduplicibus intcrtexta eft, quo etiamabintcrna ftomachiuariat,
lom.tcho
o§tatiunt Intcrior cnim tunicx pars uentriculi cauitatcin refpicicns, rcclis ijfdcmq; plurimis donatur fi-
ll^rnpafi nS
humiliorcmuc ipfius icdcm eflc plerique fcribant,non latis alTcquor. Vidcntur cnim fuis fom
cjft curno- ni]s confifi,'
fundum uentriculi infignitcr carncu ftatucrc, quum intcrim ucntriculus illic necf < ScciiJm
^
P""- carnofior,necp cralTior fit,quam adelatiorc ipfius fede:im6 fi ucrum fateri licct, ^ fuperior uen
mi.Jcdio.
inhumiliorcomcnti mcmbrana primum digcrutur, ac in id i>C iccur
artcria &
bilis ueficulam, j^te^'"*''
& Iiencm,& inuentriculum dcnicp ipfum dcriuatur, Ac prima quidemucntriculi uena a por
'
tx ucna priulquam in duos grandcs ipfius truncos difcindatur, principium habct, ad infcrius hk mo 4
uentricufiorificiumcontcrmina^ipfiadpofteriorcmciuslcdemlocaexcurrens.'' Artcriaau- fe"-
tcm huic uenx coniunx.propago eius arterixccnfctur, quxlecundum portxduflum icco: is '^'^^'^^^*^
fundi uentriculi dextra fcdcs lurculos mutuatur. prxfcns ucna frcquentcr ortum ducit cx dcx- j
^
prxcipua, atquc in numerofiores ramos diuila. Proccdit cnim fiirlum ad mcdium pofterioris g„
(edis ucntricuii, ac primum utrinqueramum fpargit in plures furculos pcr poftcriorcm uentri
culi (edem diuaricatum. Dchinc furfum ad dcxtrum fuperioris uetriculi oris latus (cnfim con
fccnditjilludcpcoronxmodo ampIc(flcns,ramulos complures dcorfumin ucntriculi corpus
digcrit, paucos,eofdcm^ graciles in ftomachi finem, quo is ucntriculo comm ittitur,furlum of
fcrcns. Ab hac ucna dcxtrum oris uentriculi latus ambiente'' propago editur,fccundum clatio p i^j^g».!
rem ucntriculi fcdcm ad ipfius ufquehumilius orificium pertingcns, ac in progrcffu dcorfum ucrjiuH.-
quoquc fobolcs diffundens. Porr6 artcria prxfcntis uenx coniunx ab ea dcpromitur, qux 5 fi. «p.i;
pcr inferiorcm omcnti mcmbranam in licncm contcndit,' Qiiinta ucna comitc arteria non
priuata,finiftram ucntriculi fitndi fedem ambit, &C fupcriori mcmbrana omcnti fuflultaramos "^^2"''!
elatiori fua fcdc in uentriculi antcriora poftcriora^ cmittit.Huius principiu dcpendct ab am- jiftfi.l
pliori ucnx portx ramo,Iienis infimx fcdi infercndo:& 'artcria,ucnam cam concomitans,ab sfi.ca.ti6
arterixramo pululat,licncm hJc accedente. Scxtaucntriculi ucna,ca demu cflct,qux fola Ana- '
tomicis in orc uerfatur,quanquam a licne in fuperius uentriculi orificium perfcrri omncs aftru
unt.Egoucroutucrumlatcar,nonunicam,fed 'plurcs,cas^non (cmpcr parinumcroabillis tf.a.thl
qux licni cxporrigutur uenas pronafci, prxtcr quintam ante enumerata obfcruo, finiftri ucn- j x.r. 14
triculi latcris fcdcm licni proximam accedcntcs:intcr quas ea (olei cfreprxcipua,qux a maiori ^ 2-
ucnx portxramoaliiorilienis partiinfcrto,principiumducerccon(ucuit,aquaminusquam
raro furculi pilorum modo gracilcs, quafi ad fupcrius uentriculi orificium pcrtingunt. His ue
nis
DE HVMANI CORPORIS FABRICA
LtBHR V. 40.
ncrm\
^>feXv, "«^^'•^'^"losq^cordtsmuolucro &pulnion,buscommun,caucrc dc^^^^^
na
n ruu
uus b n rZfc
biparnto T
^^t'"^
fonditur. tv' dcxtcr quidaii fuis ramisobI.qu<!in finiftrum fcrtur finillcr au
co
aru,nradiccsdcoriumdcduaisprincipiu.«obt,ncntcs/acilla,Lrarr^^^^^^^^^^
'l'''"fi'''ft'0"-triculiiat5,;qu^dam,,cruo.-umoffb-u,,turfobSlcs,;.'Lui^Z^
c./.cumar,cr,isl,c,,c,,,acccdut.r,,tcH
u!l,prorcflotantamNaturx^oftc.,df,tprouidcnt,am.arauciVcr,ori
no,r cn.n, duntaxat ,d ut no..am onf,^^ fpfius '
^ k b.hofocus-ucgcncns hi„-,,orc aliquo
aaco trcqucnt,bus fcatctncruis fcdut indufr^m cntL
pcrillosuck^Jiriuos &dnctus,a^,,,m ,sut
fi™
arctur.Cumcn,mtot,us corpor,spart.cu!.T.pla.,tarummodo
quatuordoncnurfaculta
bus .rutr,t,o,rifcu.c,rt,bus, ncqucllis corum
qua: dcfunt fcnfus fit.nditus.atqucomnc
-o^
pc,™dumacau.r=ra,,,,s,rt,tr,,,,aituma!lic,ant:alixautemcxcauxpcriccurd.ftr.but.sp,C
I pn,t,us.hxMtcrumcx,,squ^pcr,cconsportasfo[,turucn,sA'ba4,rfuscx,ntcf^^^^
tr,culo:q,,u,nq.adhucnulla,amlupcrfitpars.cxquoucntnculusal,qu,daftumc,-cpoffi^^^^^^^
ccffi,mcrat,utfor,s,.igcftoc.torcplcrctt,,-.atqucml,ocAplantisd,flg.-,mus.H^nan^^^^^^^^^^
u,mpropr,xqual,tat,sattraar,ccn,.&att,ac7orumrctauriccm.acru>-fusfupa-fluoru,:icxtrc
tr.ccm,atquc a.itchas omncsakcratriccm
pcrindcachomo habca,it/-nfu tamcn corum quar
dcfuntpnuantu,-. Ncqucct.ampcr os
plantasnutr.r,oportcbat,promptuariu,n copiofinu,
t.ni,c,r
.fubm,ffi,mhabc,ucstcrram.ct,,compIantat^ coniunflx^
copLon,n,quibus
mn dcbcnt nunquam dcftituuntur. Vcrum humana fubftantia. prxtcrquam , u,
r ' ;~
<mpl,cant&,ntexuntatque,jdcmum,l!incruifunt.qu.busobliquumftomach,duftumco,i
,""*,"^'""'"""'naui,uiii.qu.Dusooi,quumlto,nach,di
.
,
fcrrc prius retul,. Mollcs
rtrrcp,-iusretuli.lVlo csmim
cnim quum fin t.& graciles. (7 lo.iga u.a rcflo
tra.uite tendcrcntur 8
i.c,uriculun, c.b,s rceip.cia.s dcftinatum
a fefufpenfum haberau.ab eiusmolepcrpctui tcn,
I.
.
lcii, occal,onc
lc^ulo prolpcx-ilict.
rumpcrcmr. ,ufi ciufiuod, ,mplcx.bus &
tortuofis duft.bus Natura ,llis
Poi-ro ucntriculus.ut iam .pfius uircs aggrediar.
ofto habet fecultatcs ^"«'-«i"
acquacuorquidcmo.iimbus uniucrficorporispartibus.qua:nutnt-itur.co,nmuncs:quatuor "''"'""'^
t autcm
,
ROX I M VM nunccratintcftinoru,utqu»confcflumauentriculofuc
cumcxcipiant,cnarrarioncfubiungi. fedquiaiIIisomcntumincuiTibit,&i
uclut innatat (unde & a Grxcis X-mTAiun &. t^^TiAosi/ dicitur) &: diftccan,
tibus prius quam inicftina occurrit, ac demum non minus quam intefti-
naucntriculo continuummagnaexpartc cft,nonadmoduminopportu
ne id hocloco aggrcdicmur." Omcntum itaquc in pcritonxi amplitudi'
Omentifitus.
ncpofitum,moxantcriori illiusfcdifubiicitur,&: fupcr
" inteftinaextcn-
non multo poft audics.quare etiam in difliaiombus pcrpetuo illis fedibus attcnfum
proxi-
ucrfus rctra
roultraumbilicu dcfccnderc cofpicitur; fcd maxima fui partc finiftrorfumlienem f^^^"^^-^
cocuflu mo
hi &conuolui. Quod quii in hominibus laqueo fuffocatis primum obfcruarc.ex „Jr,c,c.c
tuq)CorporishoccucnilTearbitrabar:fcdpoftcaidipfuminaquafuftbcatis,&capitctrucaris, ,fig.
,fig.
c,c, c. omcntum rc ucra duntaxat unica(atcp id potifljmfi in canibus)lit mcmbrana antcriorcp pars
,
^^'^'"'""'''•"''"'^''"'^^""^'^''^"'^^'"'^'^''"batj&cotinuafit^&omcntumquoquefacctiliinodo
'^'^^'fig
cauitatemqua:rcpIcripoflet,conftituat. Inferiorisitacpmcmbrana:omcntiorigoaperitonco Omlmius
" primum fub fcpto magnaartcria defccndit,ac primum uenam cauam ibidc
Vh' pcndct ca fcdc qua' "cicmjuxus,
contingit.Peritona:um enim qua
^ j a ucrtcbraruin ligamcntis
^„ . -.-^ principium —
...... ducit.acutrmquc
II ivjiit laii
taii
mU ! 7
mujc.isb.
quam a uertcbrarum corporibus abfccdit,incmbranulas magna: artcrie uencr caua- oficrr
.ii_ j....r> r° .„. "
oficri &
'
dorfo aftirmatur. Ab his mcmbranis iuxta eam fcpti
.a:-.. •. . , .
Huucda^
.Huuc^..
>
quibus illa:
i i
"' partcm,qua:
' undccimx thi
.
, . 1
nimpotif- racis uertebni: corpus rc{picit,alia: propagincs mcmbranea: exurgunt, omcnto orioincra
P''^"'^'^""^^»'"'"^'? '^°'''° hicalligantcs.Infcrior hxc omcnrimcmbranadcxtrorfumadicco,
Kri.r»
",'Icmfx ''''*'^2'''''"'^'"^''-'P°''t'i''-'™aprocIit,pcrfcrtur;aciccorisportionialiasalijaliquadoadnafcitur,
jiuru c,c, ut &
alicui fcpti tranfuerfi fcdi Ipurijs coftis hic obduifta'.ac id rarius accidit,ncqueex eiufdcm
>'"' '^"^^ ''^ fcmpcr fit rcgionc.Prxfcns omcntimcmbrana aiccoris cauo ad dcxtrum ucntriculi la
'"J'chj
Ji&raOT "'*^'<^""^"^""^'^''"''afatur,proccdit,&adduodeniintcftinicxortuni,cuipropeinoduinadieiu
:ulum quo uum ufquc intcftinuni ctiam fubnafcitur^hinc orbiculatim fcmpcr ad infiinam ucntriculi par
"
4^ ANDREAeVESALttBRVXELLENSlS
cxoritur." Tcrtiaciiim
omcntipars quamfuperiorcmipfius mcmbraii3dicimus,aucntricuto "'^j^^S"-*' 'l
rimr,qaemq! dodrinx ftudio graciliorcm& finiftrir portx truncum fupra uocaui. Primum
fi.df.
jpfo duclu propagines aflumcns. Ac infcrior quidem omenii menibrana " trcs
ucnarum radi, tfi.a.fli.,
plior aTiquantulum poft originem in duos mutub multum abfccdctcs ramos diducitur, a qui-
bus poftmodum in mediam mcmbranx omcnti fedem, ucrfus finiftri^m tamcn ma-
inferioris
" "^2
ois,ircquenlcs admodum foboles diflunduntur,qux homini in colum inteftinuca'' lcric per-
iincnt,qua uenas mcfentcrio intertcxtas alijs intcftinis dcriuari nouimus.acproinde ctiam fre-
qucntior
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER V. 49^
qucntiormulto ramorum fcriesmhacmcmbranaipartccolumdorfoalliganteuifitur.quam
inrcliquaciusparte,quxacolo deorfiim dudajintcftinisobtcnditur. Deindcctiam radices
hx hominis omcnto infigniorcs obti]igunt,quam canis,qu6d illi nulla ucnulaomcntum
, non fcmpcr apparcns , in finiftram humilioris
acccdcns colo committatur Tcrtia radix
.
mcmbrana;partemaliquou{cf,pcrindeacinipfumcolumquoquc,dcducitur.Porr6fupcrior
^ ^ ^
^iiz
°'"cntimcmbranauenasmutuatura° duabusadinfcriorcmuentriculifcdcminipfamcmbra
lfi-
nac.^cporrcctis. Abhisenim innumcra: fobolcs dcorfum incamomentinicmbranamcxcur,
ga.R.s.Jriii
.
X. X.4/;. runt,non quidcm reclo prorfus tramitCjfcd obliquo quodammodo crrabundo, uti rctium &
'^""'°/' * funiculos implicari
cernimus. Ac proindc etiam omcntu Grfccis yiiyi,aii^iiciaKyljJi«,ut uuloo &
reteSi rcticulum dicitur. Qiianquam fortenon a uario uaforum dudlu, omcntum itafucrit
!
mo^5 4V
appcllatum.fed quod ab i-js quibus comittitur partibus ' liba-atum, & dcindc diftcntum, rctc
Hij 1, 5, 4 pifcatorium uniaccommodatum baculo refcTat. Artcria: omcnti ab illis pcndi:t,qua: uentri. Oftiati^tt
'f:gms,_uc. culo.IicnijiecorijScbilisucficuIa-diftribuuntur. hasnanqucomncsnonfccus acucnasomcn- '""^*
tiir.crfig.
tumtutodcducit,acabiIlisfuaruiTipeculiarii3ucnaruconiugcsade6numcrofasadipifciiur,Ut
«p.iiM.j quampaucin[Imiucnariifurculi,citraartcria:col6rtium,ipfumperreptent.Itcmpra:tcrcomc-
m, ic fcri moratas modo
arterias, inferior omcti nicmbrana aliquoufqj" grandiorc in intcftina porrccTta
deducitarteriam.Sic ncruisquoqueiIlisomentumintertcxitur,quiafcxtipariscercbrincr. ISferuioKni.
'trLa'^.
rics. uorum portionibus fccundum coftarum radices cxporreiftis iccori,licni & ucntrictilo implan-
c4li.11.fig. tantur.Cxtcrum' adeps quo omcntumabundat.inobcfis prEcpinguibusc^hominibusplu- '~^dc(,s.
'idVcnisquo
"'""^>'" macilcntis modicus,in extrcme ficcatis &
marafnio mortuis, etiamaliquis rcperi-
cr irtc.
tur:iscp pcrpctuo ucnis &artcn)s omcnti attcnfus, ad uaforuin quidcm latcra duntaxat mcdio
5;
r//!iji !,!,4 cris eft,fupcrius uer6 ac infcrius quoquc, quibus multus accfdictadco ut illis etiiiuala alioquin
u.iii.^y, icruatur,utnecinali)smcmbranisquibusadepsinnalciconfucuit.undcctiampromptiuscol
z.", 5,.' I, ligitur, hunc ab exudante e ucnis fanguine S<;mcmbranarij frigoreincraflato, mutantisq; cor-
^'^''^('^'^'"'^'^''''"^''''^''''^'^''^^'^'^'''^''^'^"^'iteprogigni.Pra-tcradipcmquiambabusomen dmjulofim
c fi urlk
ti mcmbranis communis cft,inferior ipfius membrana pofteriori ucntriculi frdi fubftrata,
^j,. pri, '"•ccicorfui.
f 4.fig.h. uatim ' glandofum quoddam corpus impcnfe maonum cxigit: quod quia in canibus rubct,
g*fig.->'. fimpliciscp carnis fpcciem quodamodo exprimit, Gra-cis inrMiiifsitf & myxp^ixf appellatur. Iit
'^'°QJ^
k cofficmir ccrebrum inuoluitur membrana:.Dcindc quod haudquaquam minimum eft, omcntum dor-
falchrcifi fo ucntriculum coIligat,& rurfus iccurlicnemcp ticntriculo una cum ualorum nci'uorumq! in-
gii,li.7.
(CTuentu conncclit:utiam taccam quantum homini firmando colo officium fcparatim fiibmi»
miniftret.cxaccidentcucro uclut quoddain inteftinorum inuolucrum tegumctumq; eftlcitur,
ipforum calorem inftar pcnicilli cuiufdam foucns ac contincns.His lancufibus omcnti fabrica OmntifAri
refpondct. mcmbrancum nanquceft,utfortiusucnas,artcrias,neruosq)ipfiimplcxoscolliget, ^'""/""''/'-
"
mclius^inteftinorum caloremrefleiSat, acpromptecuminteftinisfufjfiderecxicndiq) qucat.
Tenucautem,& potiftimum qua inteftinis innititur,ne pondcre grauct. Vndccti.i Bruxcllcn
finoftroidiomatcplumxnomcnmerctur. Qii6ducr6 omcntum fanguine& fpiritu(rcqucn
&
obus illisuenis artcrris^ aflcruato, intcftinorum ucntriculi qua partc ipfiattcnditur, fouen-
docaloriaccommodum fit,ctiamfi nondicatur, manifcftumcire arbitror . Ca:teruni num a-
depsinfitaacpeculiarinaturacalclacicdo pro(it,an tantum pcnicillicarnis ucautmcmbranx
potiusrituiuuet,nona:queabomnibusconceditur,alfjsquidCTnlrigidumadipem,aljisuero
calidumpronunciantibus.
ufquc (cdcin ob(eruat,nifi aliquado huius iiiteftiiii °pars fub ucntriculi fuiido ad dorfum pro-
ximeaftirmala,intcrdi{Tecan(ium capacior,ampliorqircliquointeftiniduirtu(quemadmodti
CrdaVsinte/ fubindefit)occurrat.atque huiuliiiodi gracilis intcftini duc^tusuifitur, quod ternomen,acfi
/Imiintriddi'
m/lo.
Primum quidcm coiiftituitur tota ca intcftini pars, quaeucntriculo
tria effcnt iiitc(^ina,uariat. Pvfyu.ti
ludK.
fubftrata, ab iiifcriori ipfius orificio rc^Tta quodammodo couf^ dcfcciidit, ubi intcftiiiiJ in an,
P rimum.
fractus orbcsqjprimumcouoluiincipit.acdehuiusintcftiiiiiiomineaiiilesadiiiodumcontcn
tioiics apud illos reperics, qui partis rc(c(ftionencgIecfta,futilitcr dc uocc altercantur. Sunt qui
totamhaiicpartcmqua:duodciiunidigitoru longitudiiicni iii uiroutpluriiiiuma:quat, 11011
intcftinum,fcd 'tx^i/o-ii/ &exortuin,(cuproccftum,feuutcoruiTiucrtuntiioiinulliappcndiccm
uocandum cotcndani.Alijetiam fiipfiusprincipium euentiictilo nafcatur, inteftinumiamcn
e(Tc,ipfiuscp orificium 'ixif viri(y ,reliquum ucrb ipfius ducftum, inteftinia uocari affirmant,intc-
gros commciitarios nugaci difccptatione implcnies, parteinicrini quam in controucrfiaiii uo
cant.prorfusignorata.Vocctur itatj nobisuulgatonominetanquiifuccin(fliori,duodenum,
aut
D E H V M fl N I C O R P O R S F A B R I C A L B E R V.
I
49p I
(»rM. in craffi intcftini principium definit.ubi uero principium fuum obtincat,no iatis mihi conftat.
'L 7,'J,'s'l'i'
Equidem ignoro quantam gracilis inteftini portionem iciuni nominc, grauitcr dc nominibus "tmt.jtkm.
''"^^'"'^^''^"'"^''^''''^'idiiielintme^fane^aieiuniinteftiniinitio^adileiufqi fincm manifeftum
tia.
aliquod indicium obfcruo,quo iciuni finemacild initium intcrnofcerc queam. Vbi
cnim duo,
dcnumintellintuTimieiunuiufinirCjiciunumqjintcftinuinincipcrecrcdimus, copiofiorcsuc>
nxacartcric,quamproptcrilciadcrafIioraintelfinaterminum,uiluncur:iicrtiiumcdiamcdio
fcfehabcntmodo.Dcindciduni inititim rubicundius cft^^ilci hnis magis albicans Ad hxc,in, .
ter fecandtim iciuni initiiim forte magis inane ilei tcrmino oflcnditiir,ac iii medio
duiftu, uti &:
anteadixi,omniafuntmedia.Quapropccrquisiciumhabendusfitfinis,aut quodilci princi-
pium, non ftaiuo:id intrcpideaftirmans,nihil minus idunum abilco quam inanitionc,ut ca-tc
ridinec"tionisprofcnorcsobferuariandunt,dirimipofIc.ncqueprofc(fi6minusduodcnum,
quam id quod ieiunum uocant,inanc repcritur:g<: maiorcs(ut dicam poftca)ob cau fas. Ac ta. Gnciliimc
les gracilis inteftini tcr nomen cmutantis,du(ftus lituscp funt Forma
au tcm undccunquc con- ^"•fi™'.
.
iftrutlit,-
E^d""Eft."icmbrancafcilicet,modiccqucadmodumcarnca. ConlfaEcnim" ttinicis duabiis,
Kfjrs/i. quarumintcrnaduriormcmbranca^eft^uerumintenoriucntriculitunica mol!ior:cxtcrna te-
nuior,magis9 carnca:utraq4 iamc,tamextcrior inquam quam intcrior tcnuis cft,S.' tranfucrfis
orbicularibusuc fibris tantum intcrtexitur:nififortaft!is extcrna,idcp potiftinium ad ileiiii craC
7.8/1. M.
fiorainteftina^^tcrminumjrcdasquoqucaliquocnancifcaturfibras^quctamcfuntquampau-
ciftimx.Duodcni inteftini pars cIatior,utpotc qua; uentriculo uicinior cft.tunicas fuas craflio
yjk: resobtincccumucntriculi' tuiiicis aliquid fibicommunc adhuc uendicai,tcs,°Tcrtiapra;tcr
^^ ualaadinteftina (ecure dcfcrentibus orioincm
'''^^^^'^'^'''''"''^^^'-"'''^^^pcritona-iiTicmbranis
'ir t
vkcns i
'^^'^'^. Ha:namqucunacumuafisad^^cauam inteftinorum fedcm pcrtingcntcs dilataiitur,
vidcjiit! tertioqueinuoluaointcftinainduunt.Cauaautcminteftinorumpars Anatomicis doc^irinai
uafaprimum attingunt,lcuquxintcftinarcfpicit,oibbaucrohuic «""«'/i»,
g''^'''"'"-""^''P'"^'"''T^^'^
'"m-^ttZe
MnsTo '^'^'^^'^''a • Acduodeno
quidcmintcftino tcrtiam tunicam eaomenti' pars cxporrioit,cu- p-cAr.aomi
Oi dicutiiY.
figura. lus beneficio intcftinumid dorfo colligatur. leiunum ucro ac ilcumtcrtiam tunicama mc
Mi^fi- lcnterio,quod ea dorfo firinat , accipiunt . Sic duodcnum quoque
fi.cu.sli. c . . , .
ieiuni initium ue^ G raciliiirni,,.
J
& '
!l.
nam° arteriain'quchabcntpeculiarcs,fecundum ipforum longitudincm recla dcorfum du- "^'•'•'iimuo
""^ "•"'"•'^-
,1 (ftas^multoscpfurculos iii progreflu illis diflundentcs Ac uena quidem a porta' ucna priuf-
.
''ur"''ciIcumfrequcnccsuenasarteriasqucfuasnanci(cunturab'iIlisqua;mcfentcrioaport;c
"gurtr
7. cd.s U. uena, &
ab artcria; radicc fupra renum arterias a maona originem ducentc expof rlgutur. pau-
3.iifi.k. cienimramiingraciliorainteftinaabarccri,r^propaoinediftiinduntur, quxa magna arccrii
feminalium arccriaruin orcum origincm fumit. Nccp cciam uafa.qucmadmodtim in duo>
i" m"/ P°'^
5. cip.ii deno,fccundumiduni&ildlongicudinein fubipfisdeducuturjfed" uclutcxmcfcntcn) cctrd
exalto furfum tendunt,rcc1acpantrorfuminintcft:inapcrtingunt,inqua;numcrofa fobolear-
Mt anc boris radicum modo,in cauamprxcipueipforum
partem implantantur, ofculis fiiis in inter-
namintcftinorumfcdcmhiantia.Ileum&ieiunum' neruos quocpcxigunt dcriuatos aramis ^•^•ui.
\
JOO A N D R E AE VE S Ab I I B RV XE LLEN S I S
Crujsi
dain & lubrico liumorc intcrna fede imbuantur,atqi.ic u t Rhascs non incpte diccbar.fiflilium
uarorummorcinuitrcnturinftanneaturue. Atquumhuiulmodi plcraquccraffls ctiam intc-
crJitnoritTi! h:
m
quidcm ac ii quis diccrct cxade in crafti cius inteltini initium , lcd iplius proptcr mitium la-
tusfiniftrum.Hoccnimcrafliorisintcftini initium inftar globi cuiulclam primagni cxtubc-
rat.in finiftro fuo latcre duo obtinens orificia. ° unum quidcm continuum5&
ileo inteftino „ y.sjJ.H.
C^ammtf- magis ab initio diftans: altcrum ucro humilius,& ipfi initio propinquius. Huiccontinuum nffi.o.
Jlmumcmuf- eft i,i hominibus intcftinum , quod tviJiaJ(/, feu cxcum uctcribus diflcdionum profeflori-
bus uocatum elTe certiffimo noui.non ignarus intcrim,quid hodic pleriquc de Civco intcftino
ciIcmilIaiTiintcftiniportiunculammefentcrionoanncxam,fcdfibiipfiinorbcs couoIutam,&
fibrarum bcneficio hxrcntcm, in hominc cxcum eflc intcftinum: quantumuis cam amplitudi'
ncm ufum^ Galcnus ipfi tribuat,quc huic minime adcffie uifuntur,fuas potius caudatas fimias
hac appcndicc deftitutas , quam homincs defcribcns:quos tainen uetercs illi aggrcdientcs, ap-
pcndiccm hunc inteftini cxci nomincprocul dubio donabant Dcindc Galcni defcriptio cani .
rcfpondeat,£ccibusqjturgiduinfc(fiioneobfcruetur:atq;hincconftatgracilem huncappcn-
&
diccm in hominc cxcum elTe,quum uidclicct duduac fitu formaparitcr(licct no arnplitudi-
nc)ilIor5 animaliii cxco inlcftino his congruat,unumqj(undc etiacccum primo didu cft)nan
cifcatur orificiij.Infuper fummus profedo Naturg admirator Galcnus,fi hominis intcftina un
qua ita u t canu intuitus fuiffit,hunc appendice,& extubcras illu d in homme coli initium , ilcicp
cum ipfo unitatc,&: coli forma.longe fecus dcfcripfiffi-t.quippe fi aliud homo cxcu nacifceref,
cum appcndicc minimeprxtcrijflct Galcnus,quanq; ortu nonihil in homine& cancuariet. na
ctia fi utrifcp in dextro ilco colIocet,hominis tamc cxcu ex finiftra magis coli initi] fede q? dcx^
tra,ut in canibus,ut &
Galcnus atteftatur,principiii ducit.Porro fi c5 nonullis, qui fccatimihi
aftitcrunt,inhominequidcmadc5ufumqucmGaIcnuscitribuit, appcndicchunc aNatura
primumformaridiccrem,&obnimiahominumingluuiecxilcointcftinoa ucntriculo confe,
ctum fuccum abfcp co ut is totus cxcum fubintretprotrudi,at(5 hincappendicc in nobis tancp
inutilc &
marcidu,aliter fortecp in tcmperatis Galcni hominibus,pcndere affirmarc, ad nuga-
cem illam tcrgiucriatione dcucniendii forct,qua alios tum fuiffic homines fatercmur, prxcipue
„,
quumamplumhoccoliintcftiniinitiuminhominccxciintcftiniufumabundefuppIeat,&;no
^^^^ ^
uidcatur. In dcxtro itacji ilco ad humiliorcm rc-
'^mfa&sl^ txduntaxatgratiacxcuminhominc habcri
'
u^.y^sji
tusj.. nisdcxtrifcdemextuberansillud'' amplum&rotundumcoliprincipium habetur,quod hiiic ga.N.
tinoitur,' indccx dextro latererccundum iiiferiorcm ucntriculi fedcm in finiftrii fcrtur,uentri, ss. i
cuHfundoattcnfum:haudtamen,utaIiisuifumcft,cumconfccndcns:aututuulg6dicitur,ucn-
L"''/^"
triculi fundo fupercquitas Qiium primum ucr6 ad finiftri
.
uentriculi latus pcrtingit,fuper dc- J^;'^"™
miffiorem
HVHANI CORPORIS PABRIdA LIBER V* 50(
iePgaG
liofig.v. niiffiorem^licnispartemanfraflusquofdamlcuitcrinficxosobtmctjacpaulatimfupra ''ihiL
c6,spgti.k ftrum rencm per ilium (iniflrum dccliuc fcrtur/ccundum pcritona:i latus adpubis uicj! os' dc-
" "''^ fccndcns, ' Hinc rurfus ad finiftrum adumbilici (cdem ac anfra(ftum( quem a m.C'
latus quafi
dicispropterfuosclyftcrcs,quosadgracilia ufque intcftina fcle infunderc arbitrantur, coli'
dc ad T ac coscp cruciaius perpendimclius optarim)hIc coniiituens/upcr oflis facri initium tcnditur , ' a
r.
q^uo reda dcorfum ad podicem quidem fub ucfica,in ^ mulicribus ue
ufqiie dcfccndit,i]i uiris
e 8 figu. ab
Yuda.
ro fub utcro ofli lacro & coccy gis inftratum ,huic inteftino.ab
ilei intcltini fine ad podicem uC
h 6, sjigu. clum , princcps Colum enirain liominibus alitcr quam in canibus , non ad amuflim le-
& . ,
Hffnmtf.
""^^ cft.ueriim peruniuerfum ipfius duclum luperius infrrius quc ' dcprcflum uifiiur,
l s.sfoo j adlaic-
x.x. rautrinqucquadam ieric,uelut in'medios globos cellulas'quccxtuberans. Atqucha:c ficrura
cominus confpicua fit,quo colon rccio inicftino uicinius acccdit, quod cxacle tercs,"non
autemcolimodo deprcflTum cxiuberans'qucccrniiur Ambo itidcm ut ca-cum quoquctuni-
. Crdrfaramin
caexiruuntur'" duplici.-quarum, utinoracilibusinteftinis,intcnia cxteriorincrucfiormcm ''^™"™""'"
Kscx^fi'
branca'ucmagis Sc durioreft,ucrum colon utramque tenuiorcm graciliorcmqucquam re-
&im obtinet: & qiianto colon rcfto magis contcrminum eft,ianio quoquc ipfius tunica;
cratfioresineliusquecnutrittcconfpiciuniur. Iniernauiriufqueintcftinitunicairanfucrfiscir
cularibus'quc fibris, ijfdcmq; frcqucnliflimis folum abundat : cxtcrna ucro in colo inicfti-
bitum rcclis fibris admoduinfrequcntibus paflim abuiidat, adcouiha-c plurcs rcctas quam
offigi.k orliicularesfordatur. Cxtcrura tcrtia ° crafloruin intcftinorum tunica, qucmadmodum &
g''^'^'''"''''' lunica tcrtia, a mcfentcrio ipfis ua(a porrigentepcndct.hoc cnim cauc intcftinoium
p'rT(5-'">
icdiappIaniaium,iniertiamipforumiunicain dcgcncrat. quanquara coli inicftini pars, ucn-
p 4- tig'tu triculifundoaitcnfa, priuatiminhominibus ab infcriori membrana oincnti tertiam afcifcat
''
rix ramis pcndcni . Colo quidan intcftino toto progrcflir , qui a dextro ilio ad finiftrum
fcrercncm pcrtinct , arierix uenx'que,qucmadmodum ieiuno &ileo, implaniantur, cxal-
to fcilicet furfum lcriaiimconfccndcntcs,acpartiipfiusinferioria finiftro rcncad rcclum uC
9"^ intcftinum duiftx, &ipfiquoque rcdo ucnx arierix'que,quemadmoduin duodcno
^['^^"''m
'
porriguntur.
'
Vnaeniminfignisuenaaportxramisinmc(cnteriumexcuri-cntibus,&ar-
Bfig^otx
is/ig... teriaetiamab illaprincipiumducens,quxabarteriamagnaadmc(enteriumfcuuaforum fe-
'
j/i cd.sli.j
minaliura cxortu deproiniiur,fecundura diclamcoli pariem rccflum inteftinura mcfen- &
'
'j.' tcriofufFultx,rccn:aprotenduntur,acin progrcflu furculos feriatim uno'que ordine intefti-
tfi.ci.uU. nisofFerunt.Vcrtimdeuenisacarierijsinmelcntcrfj deicriptioncrurfus pcrtracfiabitur. Ner- Neruh
>" uosautcm crafliorahxc inteftinacum gracilibus communcs habent,& uiraquclento uifci-
doquc huinore intus oblinuntur : adipcm , aliquando fatis ctiam ^*/' '""0
ac uii obeforiiin uentriculi
copiofimiintusadnatuincxigunt. qucinadmodum&cxtcriori fupcrficici coli intcftini, qua
id rcclo proximum eft,& ipfi quociuc rc<rto,pingucs quidara appciidiccs adnafcuntur . Inte- R.rSi ititr/Ii
hos fane fcopos illare(piciens,intcftina artificiofiffime fabrctccit.quod cnim prccipue ncq» gra-
tia cduclionis cxcrcmentorum , ncquc concodionis , fcd ut id quod in crcmorem uerfum cft,
pcr ucLiasaftumptum in iccur totum dcfcraturjintcftina ad cum qucm diximus modunij fabri-
cata fintjConicflare licct pcrmuItis.Primo quidemjquod in nullo animali conftruiftus lit ucn-
triculus illis organis contiguus,quibus cgerendo idcm cxpurgatur quamuis non impoftibile
.
Siaiintejli- denumucrotrtiamfiidfuiffetutilcjin nullos tamcn anfra(ftus ducitur, qu6d fub ucntriculo, zjjig.iii
iiarumrmo. qua fcrtur , nullam oinnino uacuam fcdcm obtincat,in qua apte in ayros fle(fh queairdc, P"'^
1 \V I > .
1 .1 r,
indcquod portarucnaraiecoriscauo prodcunti ccdcrc oportucril. Iciunumucrocxilium o- .
, .| anfrdiiiii,
(jifjjji.
mcdiainucntris lcdcmiuftiftimeoccupiant^quodinibimclcntcrii ccntro fintproxima,brcuiC
' a lo.tijig.
excrC'
1
iiKufpo gnni lunicam , ut iniurfjs innoxie fcrendismagis fint idonca. namintcrioraliquando inin-
/(ciL i icftinorum dilFicultatibus , alrjscp diuturnis aftecfibus puirefcii , cxtcriorc filua: undc a'gri &
,. nonnuUicuadunt. Porrointcrior gracilium mufculorumiunica' interioriucnn-iculi lunica
^ "''
molliorcft.quod nullaafpcra intriiauc illa,ficuihic,recipiant. Extcrior ucro inicftinorum
tunicaintcrioreucntriculiminuscarnofa cft,quoniam digeftionis potius quam concoftio'
nis organafint.Cxicrumtunicacraftorum inicftinorum tanto graciiium inicftinorumiu,
nica inicriorc durior cft, quanto illa maicriam coniuieniduriorem.Si: a fiicco raagis Iibc
ram. Qiiandoquidemquxgracilibus coniinentur inicftinis,liquida,fluida,aquea'quead. FiImhihi
«t/b.
huc funtrqux autcm cralTis,dura. Intcftinorum lunica utraquc iranfucrfas forlitur fibras , uc
ocyus quod in illa dcfluitpropcllant,iia'quecitouniucrfusluccusadiccurcxugatur. Atcx-
tcrna rcdi intcftini &
coli luiiica , prxcipuc quoquc rcclas fibras obiinuit,ul hx uclut uin .-
, homo fcntirel.iamucro bilis'^ raeatusin duodenum infertus , inleftina bilis influxu fiimu^ VeltmU l,;
g „
'
^
M. lans eorum aclionem uchcmcntcr adiuuat , ac pituilam ipfis incidcntem cxpellit Atque i/, ,Musin>
,
.
duftus, &
liquidilTSraus adhuc fuccus, duodcnum magis iciunum elTc, uti faneetiii repcriiur
documcnio funt. Quanquabilis inipfum influcns, &'illud quoqj adfubiti; cxcrctionc irritac
jmpellii^.Seddc bilisnatura.ipfiusmcatibus.fuopoftcalocoaccuratiuspcnraaabitur.
DE
N
Fcymddc _
ortM. quocp non cadem undecunqj mclcntcri) efligics.Quam forfitS Galcnus animaducrtcs,ctiam li
Inli.Je Sec7,
omniiio contiium mcfcntcrium fit,nihilo minus triamclcntcTia quodiTmodo rcccfuit.' unum c i.
quamhxcadrcncsramosdifpcrgat,inhocutinintcftinadiffiindattir,ori.oincmducit. Htic
quoquc pcrtinguiit" duo nerui,utrinq; nimirum finguli,ab illis ]3ronati raniis, qui a fcxto ncr'
k.,,^, M.l
uoruinccrcbriparicoftarumradicibuscxporriguntur. Adeoutingensis ucnx portx trun, ^A>'.^'Z
cus,& diifta nupcr artcria cum duobus illis ncruis fimul incfcntcrij ccntrum fubcant,atquc '<o,../;.l,'
'
in,
tcrduasipfiusmcfeiitcriimutuo cohxrcntes mcmbranas ingrediantur,actut6poftmodum ^'-ki'
pcruniucrfimmcfcntcri) lcdemnumerofafobole ad inteftinapcrferantur . Atprxtcrcomme
|l
moratam artcriam alia quxdam magnx arterix propago cam mefencerij partcin inorcditur,
,
'
uifum cft Natura: fagaci.frcquentcm illam uaforum fobolcm mcfcntcrii membranis cotincnV
quinglandofumcorpus.Grrccis tscJyKfix! S( Uh.Iki<,xs didum, fingulis uaforufciffionibus, Glandcs.
itaundcquaqifubftruxit fimul& circumpofuit.ut nulla ipfaruinualidaficri,aut pcrraotum.
quaftaripoftet.-no ignorans, quiduis fufcipiendis noxis opportuniffimum ellc, ubi in
»10, Il^g.
ramos
ducitur. Acproindcadmcfenteriiquidcm"centruiTi,ubiprimauaforumfitdiftributio,oran
l.,L.,zfi.l.
de corpus glandofum cxtruitur, infigniorcs ac primos uaforum ramos fccure admoduni dc
010,11
duccns.PerrcIiquamucr6mefentcri]ledcm/ingulispropcuaforumdiducT:ibusNatura°gIaii
fig.
W./fif inii'
xiHic mi4
dulam quoquc aliquam intcriccit, diuifionis robur fimul ac firmamcntum futuram. Adco ut
fig.adF,!:. fimul glandulis illisaccedcntibus, mcfcntcrij mcmbranx uafa ucrfus intcftina tutiffime dcfc-
G,G. raiit,intcftina9 omnia dorfo quamaptiffime colligen t,ac dcmum tcrtia intcftinoru tunicara
f9f!g.h,k
cfiormct. Qiium cnim mcfcntcri] mcmbianx uafa ail cauam intcftinorum partcm dcducunt,
ipfis iiitcftinis fimul cuin uafis adnafcuntur, atquc hic inuiccm abfccdcntcs fingula; pcr fuum
in inteftina latus afcendunt, ac in tcrtiam intcftini
tunicam dcgenerant,hac occafione fortius
intcftinaligantcSj&ualidiusualbrumpropugnaculumconftituta;.
17 Kuftul.
animxq; cibos ac potus ciuarquc corporis natura: ncceftiiria
ris officina,
&
ma uaria cft, fuis quibus acciimbit organis rcfpondens, non alitcr quam fi id nullam pc-
culiarcm exigeret formam, &
fibia uicinis pariibus , inftar fitfhlis terrx, quamuis cHigicm
u indi
jo6 ANDRERE VESALfl BRVXELLENSIS
/'
indi (ineret. Nam &C fupra, S£ rctro omni cx parte qua fcptum " fpeflat, gibbum Iflcue^ aJ' ^/^;;'
modumuifitur,nullis omninocxtubcransproceflibus:&cauitatifcpti,quxininftTioriipfius p„;
ftdcnecefrari6'conftituitur,adamufflmcongrucns.Videturcnimi£Curuclutglebailliinfcrio imfiul. i
caux caudici fufticiat. Cxtcrum inferiori fede iecur admodum amiceucn triculo ccdit, ac ab il
'
ucntriculiciuscp (cdi fupcriori ucrfus finiftrum incumbit, tenue apparet,8<: fenfim hominibus
^
acutum fertur angulum. In dextraucro parte rotundum c^uodammodo & orbiculare
illicin '
taxat molem rcduci confucuiftc. Porro de iccoris fubftantia, ucnis, artcri-js, tunica,& ligamcn Trm,j
0,
1 tis plcrique redle fcntiunt. Pcr uniucrfum eniin iccoris corpus ad humiliorcm cius ledcm uc fiM:,!.
portac propa^ines innumera; diffunduntur, in fupcriorcm ucro ipfius fcdcm uaia; caucc
! TiiA'
fig'u'p.6
'
fobolcs numcroie Ipargiaiur:cjuas &ab carum oi-tu,initi)sq?,autab eapartc qua caudiccs uc
iA,A,i\. narura conftituunt,dcfcribereintcgrumcft. OrbicuIatiiTinanque(utiintcrtiolibrocoinpIe-
firie:.'"
xus fum diligcntius) exomnibus cxtrcmis iccoris partibus infiniti ucnaruin furculi, capillo»
rummodotcnucs prodeunt,exquibusalij inelatiori uifccris partc,alii in dcmilTiori habcu'
tur. hiferiorcs furculipaulatim intcrfc in alios
paulo craftiorcs colligutur, hi rurfjs in alios. &
Atq; ita dcincepsfenfim ac tantilpcr cocunt, doncc tandcm omncs in iccoris cauo in' unam ue
''^'g»: congrcdiantur : noii equidcm ut quifpiam diftciftionu fidcns proleftoribus putauerit,in
cau^ (edis centro, ied in humiliori cius parte, qua dextro dorfi latcri iccurproximij cft. Hinc
prodicns uena eos quosfrpcrccenfuiramos inbilis ucficulam, ucntriculij,omcntum,licncm,
&intcftina digcrit. Sic ramoru qui fupcriorcm iecoris fcdcm occupant,tcnuilTima: fobolcs in
grandiorcs paulatim, &
ha:rurfus in maiorcs,ampliorcs'uc tantifpercolliountur,donccom'
AlirrAiti
"^^ duos maximos ramos cocant, qui in antcriorcm ucnxcaua: fcdcm,qua ha^ciecoriin
gniwr fi. nafcitur, pertincnt. prxtcr aliquot ctiam gracilcs furculos cidcm ucna; caua; lcdi inlertos,
'^'^l'^'^''"''''^^
'u gibbx iccoris fcdis medio fit.fcd ° in pofteriori ipfius lcdc,qua fcpto in^
fi c ' dli
cumbit potius quam adhxret, dum relupinatum homincm intclligimus. In dictoruni ra»
'j^'
iSfi.inKr morum medio aliquibus in locis tcnucs gracilcs^ admodum dcducuntur furcuh,qui caui
„.f^^^^
^•^^- funt,&ucnarumcorporedonati,inunumquoquecaudiccmmutubcolleirridcrinunt,inbilis iccorr.
iriK.rr z in luum caudiccm coaccruantur, exilcs artcria: in corpus iccoris excurrunt, ab ca diHufx,
<^r. qua; dcxtrxfcdi infcrioris mcmbranx omcnti a magna artcria
ofFcrtur. His omnibusuafis
''ubramolliscp adnafcitur fubftantia,nupcrconcrcto fanguini quam fimilima.nifiquoddu- SulflXtMui;
^cip it"
jt. rior,& potilTimum iniecoris gibbocernaiur. Hanc Erafiftratus, quoduafis his&propagi> fnmcuntfifi
nibus circunfundatur, Sjiyxvfx nuncupauit. Pracfens fubftantiaiccoris uafa continct,& am,
plcc"tcndo fufTulcit , totam propcmodum iccoris molcm conftituens. qux pcrquam tcnui
obuoluiturtunica,aIigamcntispronata, quibusiecur pcritonxo,qua id fcpto fubditumcft,
isyi^.K.z Sunt autem hxc duo prxcipua : unum quidem denfum
affirmatur. infignitcr ualidum, & Itcoriiligd-
g.i.s/i.c fcdmerabranxmodotenuc, qiiod pcritona;i parsinferiorcmfepti fcdcm fuccingcns,paulu "•rntiactiiL
" '^'"'^ caua; uena; caudex fcptum pcrmcat, & dcin fecundum caua:; pcr iecoris poftcriora
I ia«7A
.B.B..8 ji. deduc"tum, peritonacum iecori adnafcitur, ipfumqj pcritonajum iecur colligat. Quiiictia caua;
ifi.tnt- iecoris fedi ubiportxcft principiij, omenti quocfportio adnalcitur. Prajtereaiccurantcriori
cbititr A pjritonxi fcdi(quodaIfjsanimaduertendumfuerat
Anatomicis)cone(!Titur,bcncficio"ucncE
^Had a'*
umbilico in iplum iccur pcrtinentis. Hxceniin fcttu e matre exclufo arefcit, ac inftar ualidi
E. cfiicif uinculi,ipfum,utiiam dixi,peritonxo colligaiis. l-^orroexhisomnibusuinculisquibus
ifi.cjp.z
iccur pcriionxo adncftiiur, tcnucm fua & fibi pcculiare fortiiur tunicam.in quam duo quocp
'^fig
j inferuntur ncrui
:°
unusquidcm a fextiparis cerebrineruor5ramis,elaiiori orificioueniriculi
i^.cjp.i implacatis; '' alter ueroab alijs Anatomicis ignoratus, a fexti eius coiugfj propaginibus difcin
*.4*-'o U 2. ditur,
/13.H.
yoS ANDREAE VESALIt BRVXELLENSlS
ditui',qux coftarum cxpomVuntur radicibus. Hic in iccoris tunicam raris modicisq; ilircuIiS
quoquc iubftantiampcrtincnte. I:ttaiis quidcmuifctris huius !a
difpcroitur, prioriiniccoris
brica cft.quod autcm ad ufum ipfius partium attinct/ic (cleordinc habcnt (ingula.Iecori cjuic
Iccorisofpd, quidhumidum fucculcntumqiaucntriculo conficitur, ucnxpoi tir ramicxipfoucnn"iculo
''
<{h "p.i
umjpriusf &intcftinisiddcpafccntes,adlcrunt.C^uoducrorjdcmramipriufc|uanl iccorilucculcntumid
[Im^lurx
pof,.|g3|-,t^ruJ(.f[ialiquam(anguinis formam crcmorcfeu fucculcnto illicoiifcrant,&utGaIe
Lih.^.dtV, nus atteftatur,modoiccorifiiiiilinioiftudprarpareiit, nofacileconccflcro. fi uenis,noii Nam
fiipmimi, hisfolum, fed& omnibuscauaiucna: propagiiiibusprcctcrpropri) nutrimeiitialtcrationciii,
alia qua: corpori altcratrix uis,quemadmodum uentriculo incflct^ca fane no iii
toti fubfcruirct
fitufrdtiii.
fenguisinucnx cauxramos abfumcrclur. Arteriani auteiiicauxduntaxat iecoris fcdicredi-
'
ri^ poflit,Natura iccori neruos cxprompfit,quibus ceu frcno illa pro imperio uterctur.Tuni'
Tumci.
caiecorisinuolucrum quoddam&tcgunientumeft:uincuIauer6,ncui-
fcus quum graue fit, aliquado decidat,plura,cadcmcf
ualidaiccori comniittuntur,
D B
DB HVMANI CORPORIS FABRICA MBER V. 50P
D E BILIS FL^V^E VESIQVL^.
Caput VI IL
li'^ NC pulchrelibtram ojlenilitdccimatertiafigura,iecorisua-6cauoaihucinnc/'
xam rcfirt duodecima uigejlma.
obtenditur,nontotiueficula:,fedilliusduntaxatpariijquf extraiccoriscorpuspropcndetjfo
la^ propugnaculo &C inuolucro indiguit Vcficula etiam fi iecori fanguificationis offlcina; ^,""'
.
«" /< « innafcatur.a porta; uenaf tamen caudice,'^ duas gracilcs admodum alTumit ucnulas,ea (erie in "'cr
S
pcrs. nam iecoris neruus pcr humiliorem omcti membranam a dextra fexti ncruorum ccrebri
i t,fi d r
ji.ca.it kb. paris propaginc coftarum radicibus exporreda.diduftus, etiam huicueficula: furculum pro
cnfi.acli- fuminiecurporrigit.HaepropagincsfinguIa:inipfoiccorerurfusin°aliosfurculos,&hiin
fcitiAiur in
al(os rurfus tantiiper digeruntur, donec innumeram ramorum conftituant feriem , per iecO'
^ corpusinterporta; uena:ramos S>C cauxpropagines diffufam Atque hi furculi, rj funt,
.
zo-Y
pi!fi.c. quorum opc bilis in ueficulam defertur. At ' proCcflus,di(fli nuper ueficula: mcatus,qui deor
fumporrigitur,infcriorimcmbranaomcntifuffuItus,parumperobIiquedcorfum properat,
3 "j/i i ac duodeno inteftino non procul a ieiuni principio implantatur Hic proccflus dcpulfam
.
cx ucficula bilem in inteftina defert,interim nihilab illis neque crcmoris, neque flatus , neque
ipfiusdcniquequamdcduxit bilisregurgitantiSjquippiamadmittens.QuodnonfoIumtor^
tuofi in inteftinum ingreflfus.fed & duarum membranularum bencficio fit,quac utrinque ad
orificij latus laxcpropendent,influentis bilis ponderifacile ccdentes,8i: ne quid in meatum rc^
gurgitarc poflit, itcr prxpedientcs , quod fcilicet colledhc acprimum mcatus os fubcuntcs id
occludant.Non autcm una aliqua cft membrana ori huicpra:fe<fla , uti unus in follibus afTcr,
autfimplex in pilis quas inflamus lingula uifitur . PrxIenDs mcatus in intcftina irriplantatio BilisutftcuU
'
^ uentriculi orificio inferiori,quam Anatomicoru uulgus exiftimat, remouetur. An tieaM JuoJe.
'°''S'^^
'rI^a
ucrois intcftino inlertus fimplcx omnino fit, aut inprogrcflu bipartito fcindatur, ita ut una ''•/'rtiii.m
H 5 inteftina
fio ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
iriteftiiiatcnderc,alijsucrofeiTipcrhuiicbifiuxrintibuSjacperpetuoa!tcrumramontm,nunc
tamciiampliorcin,nuncanguftiorcm inuentriculum diftribucntibus.Intcrcaomnes quot-
quot funtautoiitatum congcrictantumjno rcrum ipfarum infpcdionc,fcfe tuctur. Equidcm
utfcmcldicain,quidhicmihiintcr fccandumcontingcrefoIcat,ucreaftirmarepofrum,quod
in uniuerfo corpore ncqj moleftior,nccp difticilior mihicp grauior feiftio fit, quam dum infcri-
or omentimembrana,&cauaiccorisrcgio,organaci)contcrmina nobisfuntaggrcdicda,ma'
Jiimeucroinhomine, aut animaliquopiampracpingui. adcofaneutquemuisartificem.licct
.
induftrium,facilchichallucinaricxiftimcm.At9hocidcodico,quodccrtinihil,fcdiddunta-
xat quodniihiuidctur afl^rcreftaiucrim Nullamigituruclminimambilis ucficula-meatus
.
portioncminuentriculuiTiporrigianimaducrti,prxtcrquaminunopontificis triremiumre-
migc.Hic cnim,utaliisquibufdamorganis,Sfpra:cipuecircathoraciscoftas&:mufculos,ab
aliorumhominumfabricauariabat ita : &
meatum huncin duas difTeflum propagincs obti'
nuit, quarum minor qua primum uena dcxtram infcrioris
gracilioruc ucntriculi fundo, '
fnVM.crt
tusquauis occafione ocyus rumperctur. Quod autem matcria hxc nutritioni inepta,duo-
dcno intcftinoaptifljma,noniudcm ucntriculifundo innoxieimmittipotuerit,primumex
bilis natura, deincx uentriculi &inteftinorum muneribus,poftremijm pituita:, qua: in u^
trifquencccflarioin illorumobeundisfun(fi:ioiiibusafrcruatur,examinc,&ecurationequam
huic cxuberanti pituita; adhibemus, difccre liccbit, Nambilis flaua; naturam tcnuem flu-
xi!cnique,&dcin incidentem dctergcntciiVque ac cxpurgantem dum abundat nimium cu»
rationcm adhibcri,medicorumpra:cipuis conccflum eft.Deindc cibum quoufque conco-
<5ius fit rctinendum , ocyflime uero cremorcm confedlum pcr gracilia intcftina dcduccn^
dum , ncnio anibigit . Ventriculo iiaque pituita: iftius incidenda: expurganda:'que gratia
bilcm defcrcns mcatus utilis fuifTci: uerijm quia ui retentrice uentriculo utcndum maxinie
fuit,fumnio nialo Natura nonnihil boni ncquaquam pra-tulit . Nam (lucntriculo bilisin-
flucrct, tum Galenusreclc afErmat) huius mordacitate pcrpetuo ad exccrncndum
i!lc(uti
iritarctur ncque tantifper duni cibus probe confcftus cfret,rctcntricc fuafacultate fiingere
:
enimipfiusparsadcorporisantcrioramagisprotefa,inobtufum dcfinitanguIum:Tupcrior
autcmmobiufiorcmadhucangulumadeocomprimitur.uthccpars utrinqi unumobtufura
cxpnmat angulum.Siniftrum latus lcuitcr gibbum cft.dcxtrum ucro duabus
quodammodo
leu,bus imprcffionibus ,nodice fimum Porio licnis
non mcdiocris,&omni cx partc propc
.
moduma;quaIiscraflitics,abipfiuslatitiidincacmultoadhucmagisaIongitudincuinciturj
Lieniscauuprofundiori'lineafccundumciusIo.igitudincmduaaabundat,qua'rc(rta qui-
demducitur,&incqualitcrcxtuberans,finuataq;,lienisuafa(utraoxaudics)admiitit.Atreli,
quatpfius fupcrficies no ita ut iccoris,aut rcnu.lcuis eft/cd obfcuris
quibufda,n ct Icuitcr pro
mincntibustuberibus,adcamfcreform5quacIcphantiafimorboinfigniterIabor.T;tiu,iicuti3
inaiqualiicrextumcfcerecofiicuit.Neqiillifolum incqualicutis fupcrficieirefpondctlicn ^•'""^fip'*'
ue>
rum ctia colorcm quoq; illius affktim
cxprimit. Parifijs enim in diui Lazariraonaftcrio,&in
^^'"""'''^
plcnfcp fuperioris Germania: agris,& alibiquoq)
clcphantiafi morbo aftcdos uidi,nigricante
Iicnishumanicolorefuperficicmqjcxa(flercfci-entcs,nofccusquamfiquisexlicnceos1:onfin>
xiflct hi homine naq. hoc uifcus atro quodam
.
yuflmiJpt^ gcrem.uenas^
&
arterias longe aliter quamin iecore.pulmonibus &
renibus difperfas innie-
Imncorpt^ m-.ctenimlienisfubftantiacraffonigro^admodum/cdfolidiorisfpongiae.aiit leuiorispii-
f""'- micismodo.raroconaeto^fanguineconftarcmihiuidetur.frequentibus fibris filamenas^
non infigniterualidis duntaxat impIicita.Pcr huius cnim corpus,& fi per multas uenas &C ar-
cerias infcri certo cognofcamus, nullj: tamen quemadmodum in
iecoris &
pulmonum corpo
re.per fubftantiam ipfius difperfae animaduertuntur, nifi pcrquam rarc.eardemqp admodum
gracilcs.nonaliter quamfi ilmulatquelienis finumuafaingrcdiuntur.ininnumeram^ranTO
rumfoboIcmdiffundcrentur.adcotenuium.utcauitatecarentesfibraEpotius quamuafanu-
cupandiefrcnt.Hifccramisfeufibris undecunqueimpIexis,fa;cuIentuscraffus^admodum
JUnttd.
obducitur.qucm Erafiftratus.ut opinor (quoduafiscircumfundatur) msiyxyi^,
f^i^g^jjg
&
quemadmodum in iecore.appcllat, Necpprofeflo tenuis fanguis quo licnem enuffiri da*
mus.raritatis fubftantia! lienis fola caufaeffe uidetur.fed innumerus Ulcfibrarum ( uix
aufim
cnim arteriarum diccre,et ucnarum)impIexus.TaIis mihi licnis in fanis hominibus apparuit
fubftantia.In quodamlaboranteeIephantiafi,qua: nondum penitiusradiccsegerat. turgidio ^^^^^'"^
'
'
rera maiorem^ licncm rcpaimusun reliquis autem , fano fimilem. In ciuc Patauino . qui an- '
fubftantia , fanorum uiceris fubftantiae penitus refpondebat. Adolefccns hic fuerat candidiC-
fima &glabra cutc, riinime^ natura melancholicus.adeo enim ob Diogenicos morcs plebi
gratus cxtiterat,ut terlaqucum cuaferit. Nam
primum Vcnctijs loris cacfus.Patauium ucnit,
ubi dextro ocalo &manu itidc dexf^-a muIflatus.Montiffelis itcrum apprchefus(nam e carce
ribusillicfemelcniperat)extremui ix tragocdiaiadumegit.&morupotiffimumoccafione
3 ftudsofis fcdioiii &it adhibitus . Galli faccrdoris Bononiac in xenodochio aqua fubter
cu-
ab aliis uerb licnem adeunribus ramis modb n-es. modo criam plures rami enafcuntur, in fi-
'
'>
'Jt?^;
^^j
niftrum ucnoriculi latus , uri fairpcprius relatum eft, cxcurrcntcs,nequaquam autem ad fupe- '^'^^
riusufcf uentricuIiorificiumconfcendentcs.Quemadmodurauerblienem accedentes
uena: k,l,m,n,
infcriorcomenrimembranafuffulduntur, ficquoqueabillis uentriculum petentcs fuperiori s.J'»*"
membranaomcnri" fuftincntur,cuius ut &
uaforum interuentu lien uenmculo connafd- '^^'^^^i^
tur
.
" ab illa ducunt artcria , quae a ma-
Artcrise iridem frequenri fcric lieni implicita:,ortum , z,
«.di
gna artcriafupra renum regionem pronata,inferiori membranae omcnri innafcitur.acfini- l/i 1
ftrorfum licni poriffimum offcrtur ,pari prorfus ferie cum uenis in liencm perrinentibus .
J^J,^'^^'
"
Nerui licnis a fexto neruorum ccrebri paris fobolependent.qua: finiftri lateris coftarum cx- „, o&aidu
"
porrigiiur radicibus .&furcuIumhumiIiorimcmbrana omcnri mitrit in licnis porius tunica. id,fig.
didmus.Sedpncterlicnisaddorfum&aduentriculumomentiauxilionexum.aperitonaco (.
J_
qua
DE HVMANI CORPORis FACRICA LlBER V. .jii
'^'^
quifepmmfuccingii.tenitcs interdumfibrximparinumcro
oibbo adncflunmr, ipff
licnis
quoquc icpto Iiencm ita colligantes. Vcrum u t in homiiiibus
huiufmod, fibra: quandoo! non
repcnunmr.itamcambus nunquam.
Eftctiamal.quandoccrncrc.Iicnisoibbumcxtcriorirc,
n.s fmiftn inuolucro.quod multa abundat
adipe.fibrarum quarundam medio firmari.potiffi.
'
o,P.o.
'"^'forma: &
partium cnumeratio.Qtmm luft^ ueri corporis
noftri architcflus illa dillienfa- ^'"•'ufi,,c
uerit^fingulorum cdoccbit ufus,&funflio:dc qua non
philofophorum prfcipui diflcnferunt.
medicorum modo proccres ucrum &
exim, ftulte cred.t)perfuafus. lienem fi-uftra faaum
efti quodammodo attcftatur. dum ait
Naturam timentcm necubi artis fua-obIiuifccretur,quum fcrmi
uix dum coccpto iccur in dex,
contorniarct.in limftro quoquelatere aliquid
tris
molitam efti . & confilien tem in co fplcnem
lecori oppolmfle:pcrindcac fi ipfa uentriculo paululum in finiftram produrto.creationcm fu.
peruacuam uitare non ualuiftct. Ariftotcles communcm ufum.quem omnibus tribuit uifcen-
busilicmquoqucprimumaircribit.uidelicetquoucna-.utpotcpenfiles.fuftincri.&copiaui.
icerum ftab.liri ad corpus polTint: Qiiafi cnim(inquit
) anchora: partibus appmfx.uifccra ad
corpus lacmntur. Dcinde lecor.s licms^p ufum priuatim
doc£s/ubiunoit:Iccur &
licncm ad ci
borun,concoaioneniauxiliari.&Iicncmuaporesuagantesdiucrterc;&exucntriculoattrahc.
rc.coscp poHc coi.coquerc,ut qui fangumeus fit.atquc
u t fcmel dicam, Ariftoicks licncm aduL
terat. lecoris loco rccenfet.l •odcm modo autor
Iibri dc Rcfpiraiionis ufu
. qucm Galeno falfo
tribuimi,praDteraIiaqua:damdcuenis.quxgibbolicnisinfenarbitramr,nuaamenta liencm
exucntriculo&:inteft.n.sconfcaumacmorempcruenasucntriculi&:inteftinorum aflT.me,
rc aclanguiHcationisorganum eflc contcndit. Huius
fentcnticcnonnullictiam mcdicorum
lublcribunt,I.cnemiecoremaIcaflcaonominciccorisfanguincmelaborarcaft]rmates Atqui
ca;ter.s diflcdionis profcflonbus probabilior cfle uidcmr
licnis ufus.in hoc illum a Natura fa
bncatura cfle docet.ut lutofi fxculenti^ in iecore con fccfi fanguinis
fit receptaculum:
admodum tcnuiori kuioriq; rccremento bilis ucficula rcficitu,-,italiencm crafliori
& quem
lufcipicndo cxtrudu eflc,quod licn ad fepcr portx uena:
& arauiori
truncrr.muliiplici fobolccu,?i adcun
tem.tanquam familiarc fibi alliciai exugatcp^attraaum autem conficiat , elaborct, ac fux nutri
tioniapiumrcddat,fangiiineillum,&:ficrafllis£rculcnmsqjfit.rarumfpongiofumqi^
AdquodprxcipueopituIanturfrcquentcsinlicnEinfcriaraiterix.fuo caloTcad exaifiamfaiv
guiiiisilIiiisclaborationemftrenucaiixiliaiites.Scdquodprimariuspi-xcipuuscphuiusaclio.
nis autor,Iicnis
fit caro,eiiam fi no dicat.ir.manifcftum
eflcncutiquam ambigo Atq; ita ctiam .
qua; lamen citra ullam controucrfiani Aiiatomcs profcflorcs audacifltmeaflcrunt, mihi com'
monftrat.Primumcnimnullummeatuilliquo bilisininteftmarcpurgatur,fimilcmcflc haud
2''"'"g°-"'^"^ ^"^™ q"a= finiftro uentriculi laieri iinplant.itur,non a iKriiis
'cr^fim.
prodcunt corpo^
'
dein
1
DE RENIBVS. C^TVT X.
K E NB S pingUiipforuhtmanbyMaindutOs,cicch<tK-iSl£rihiKT,V
tmia,ac uigefima quintaji^une, cof
inJlgnitos,uigefima
dcm ca mcmhrana lihcros proponunt. Vigcfima ucroprima rcncm trihin tahuHs diffcdum con-'
tinct, ipjiiii h.trmoniamconcinncJJcRandamoffcrcns.
R G A N A biliflausE&facculentoIutoloqjlanguinicKpurgandofairata,
icrmo pracccdens iam pertratTtauit.Hic ucrb illis dcdicabitur, quac fangui
ncm in cauam ucnam cx iecoremifllim ferola aqucacp humiditale colant,
quam cremoris ex inieftinis in uenac porta: furculos fumendi, & elabora-
u fanguinis cxiecoris cauo in gibbumciufdcm duccdi,uehicuIum,cxDi'
uiHippocraiisfeniciiaefl"cdicebaraus.Hunc enimhumorcmpoftquam
propriumopuscxpleuitjncqsfanguispcrplurcs atqueita anguftos mea-
tus duccndus cft.non decccamplius in corporc omncm aflcruari, ucnis alienum onus fijturu,
Jt-nar.umf Huius igitur ufus occafione' rcncs,quodidrecrementum 5ibilemipfam &:fxculcntum fan- dioflg.T^
TJ*1 Cj/^tU<.
guincm copia fupcrct,bini funtfacfll ,litum,foriTiam,totam9 conftriuriionem huicmuncri con
uenicnicm obtinentes. Qiio ocy us enim humorcm fcrofum,qucm urina loiium uocamus, &
(anguiniadimant,quam Heripoiuiiproximeamboiccoriallocantur Dcxtcrenim fupcriori .
b jj figurt
chj.;.
fua parte humillimam iccoris porcioncm' coniingil,in canibus finum quoque iniccorc fibi,ut C 25 figii.Y
alliuscollocarcturinfculptum.appofiteconfccndens.Siniftcrueroadebaliamfedemoccupat, uianmi cjl
ut & lieni aliqua ex parte fubftcrnatur. Vicrquc uero iuxta ucrtebrarum corporum lalcra,hu- LjdMtli/i.
tiU-dcVfi
part. probadaeft,qiiadextru finiftro
editiorecfl^docet.uifccundurc^titudine magis trahal,quu
ea qux dexiro ucnxlateri affcribii, no magisilli quam finiftro la tcri propria fint.Ncmo cnim
fanxmcniiscxiccorcinuenx cauxlatusdextrupluresucnas quamin nniftiupcrtinercfaiebi-
tur,fiad amufllm eius ucnx lecundu iecorispoftcnora dudu comcmplatus fuerit , Cxterum
i:. ...
utcuntj
D E H V MANI CORPORIS FABRICA LIBER
chi.,.
g'bbi,panim caui.In media cnim intcrioris lateris fcdc finu profundius fibi impreffum exioiit,
msijigura fupcrius infcriusquc iielut in acutij angulum dc(Tncntcm,in medio autcm extuberante. Supe
q"^'" infrriori latiorcs funtrencs , 8<:pari; admodum cxtcrius quam intcrius
Bitchl "°"P^"'^P^"^°
^''ffior^s.Magnitudinccadonantur.quaprobcquantumfanguini cxufueft,fcrofo humore J\%»/W»;
e'7.'lqti
chmams 'Uuinemundant.Supcrficiemiccorisgibbofimilitcrimpcnfelcucm&Iubricamfortiuntur.uc
^<^'''°''f"nt'^''''"'^''"t>''""''8^''crpIcndcntcin.Subftantiananqueconftantcarnea,dcnfa,ad- ^"''fi''":--
^'Iff/''
(imraSi
modum^ folida & dura.parumcp a cordisfubftantia uariante, pnctcrquam quod'nullis om.
nino fibris intertexitur.Rcnum enim fubftantia fibrarum , ut iccoris pulmonumqpfubftan- &
tia.expcrs eft;uaforum pcr ipfam difluforum fibris ad attradioncm, rctcntioncm
cxpujfio- &
- nem famuIantibus.Quumenimfanguinisfcrumrcnescxcolarcoportcrct.nc^commodeuC' acarte
!.'
"^' ^^"'^ magna:^ arteria: " corporibus,uti iccur,ad ucnam cauam adnafci potucrint, "
f lof.f infignis
IdftCt
''^"^'
^ '""''^ artcria in ipfos dedudi func Ac a caua quidcm duo gradcs rami uirin^
cr f. .
nimi, ,
ra,n. rum finguli,ad fingulos renes cnafcuntur,quinon e diredo inuiccm prodamt,fcd pro renum
fitu.origineuarianijdexterqjramuselatius finiftroprincipium poflidci^fiquidcm ren dcxter
altius collocetur.fi uero finifter fupcriorcmdextro fcdem nbi ucndicet.finifter quo9
ramus cla
ciusdexcroacauapronafciiur.Acparfaneartcriarum qua; fub ucnis protenfcc una
eft ratio ,
lim,illurhcj;utircnisadminiftrationemadpra;fcntislibricalccmfubiungam,teprimum aggrc
di.Poftaliquotcnimobitasfc(rtioncs(dummodoprimanonfufFccerit)duosinrcmbuslinus
adinuenics^fccusmultoacnoftriarbitranturmedici.aNaturaformatos.-Vcnacnim&artc-
"^JJ^'-.
corpus fubeuntes,in unum dcgcnerant corpus.artcriarum tunicisduritia
crafliticqi
ria inrcnis J"JJ""^
Pri- ,„yp,n„ ,^
refpondcns.Hoccauum &C uenx arteriacueraodo per renis corpus diftribuwm ccrninir.
mum cnim paulatimlatefc5s , in duas quodammodo partcs
diducitur;quarum unam quidcm nji;
antcriorem,altcramucr6poftcriorcm(rcnumfioura:pcrpetuomcmorcs)do5rina:ftudiouo S""-
cabimus. Aiitcrior una frric unocp duftu, modo fcx 3 modo feptcm , modo plurcs
ctiam,a:que
uiduntur,acantcriorcscumpoflerioribuscoeunt,rcnisfubftantiamadnatamundi(5 habcnt.
quanquamintcrramosipfos,quanihiladnafcitiiradrcnisintcriora,uelut fcptum quoddam
proccdit,ramis non connatum,& ab illa renis fubftantia prodiens,qux ramis dum coeunt co
nafcitur.Adcouthicinterantcriorcspoftcriores^corporisilliusmcmbraneiramos altcrqui-
renis finus cxurgat,quodammodo bipartitus.Qiia cnim is extcrius mcmbranci
corporis
dam
Iatiis,ubiprimumramosocriTiinat,refpicit,unicuscncapparct:quumautcm fccundum fcptii
Vnaenimciuspars
cxrcnisfubftantiapronatii,uelutadexteriorafertur,gcminusconfpicitur.
intcrfcptum&ramosanteriorcs^alicraintcr idcm {cptum&poftcriorcs ramos porrigitur.
Sinushicintcrdiflccandum fubhumidus exanguiscf omnino occurrit, corpus autem illud
mcmbrancum cum fuis ramis omnibus,aut primus (inus ( fi itacorpus id appcllarc uifum fit)
fanouincplcnusfcmpcrinuenitur.Homincs utpafrimpinguetudine,quemadmodum8<:por
ci,(catcnt,fccundum finum quoquc adipe duriufculo , &
quafi fcrofo humorc cnutrito opple.
tum habcntrqui non folum humanorum renum fpeculationcm diflccantibus obfcurauit , fcd
quibufdam accurate fccftioncm aggrcdientibus ita impofuii.ut hunc adipcm ' urinarii meatus '"'"K-
opcrculum c^uoddam cnc,& urina: inrenibus cxcrctioni fcu colationi prxfici,& quoddam uc
Qui enirn fuis imaginationibus fomnijs non con
lut colatorium cflc,fcriptum rcliqucrint ,
&
tcnti,plcnam operam una cum rationc fccftioni quocp impendcrunt.fi nihil aliud , faltcm mca
tus urinarrj initium uiderunt , quod fanc ex altCrorcnis finu pcndct , non quidcm ex
humi , y-ifg'-
liori ipfius fcdc,fcd cx intcrni latcrisfccundiiftiusfinus mcdio Incripit cnim mcatus illcab
.
mcmbrancasqualdamHbrasproducit,inmcmbrancamtunicam,qua:rencsipficoIIiactdcoc
ncrantcs.frxfaistunicafrcqucntibusucnisfnftaromcntiintcrtcxitur.multa pinoucdmcCut
","^>bund.ans,rcnumqj aftioncm i.icnicilli cuiufdam ritu foucns.Dcxin
h „tig y quidcm rcnis tu,
nica a ucnaad ipfum rcncmpcrtingente
'propagincm cxigit.in membranam fiequcnti ramo,
rumlcricexcurrcntcm.Siniftriautcmrenis ~ tunica' iicnamadipifcitura
"^"[J" ».11"» cj 111 in II u llLJ
^
finiftro ucna: caux-Ia-
Id: l.tlUtC Ja
tcrc,elatius quam rcnis ucna enatam:aIiquando ctiam
contraria cft in ciufiiiodi tunicas impli.
cantium ucnarum cxortus ratio.Porr6 altcra rcnum tunica tcnuior
cft, &: nullis ucms neq^ ctia
pinguctudineobfita,&:uticcoris& Iicnis tunica rcnum fubftaniixconnata.
Hancprocrcat
"''"''
i^K c,p »
P"™''" ^'^f ''^ runica,& ucnc itemaltcra.nam dum hcc uafa rcni implantantur ha:
''""l
W 4>,». ''"^'?^^'''^'«='bfccdcntcs,inprxfcntisrcnistunicadilatantur. Cxtcrumrcms''ncruus qiicm -eJiuntrut.
qualipi-a:tcricram,graciliseft,ncq;ucna-,ncq)artcria:rcnisproportioncrcfpondcns.llla'enim
quam nurriendi caloris^ infitirecrcandi gratia rcni ofteruntur
alrcrius ufus
. ncruum autem
(enfuiTiduntaxatobtulumpra:ftareoporiuit,acproindcifcxtiparisramisquicoftaruexpor-
riguntur radicibus,Na tura fingulos ad utrumcp renem diftudit.in
internain ipforum tunicam
potius quam in corpus illos dilpcrgeiis.
VI R I L E M uficamimprimisoflendimtuiqcfimcifcctmda,z^ui^i;fimcttertiaJigtt
r^jiancjimul cum urinarijs mcatibtis dcteSlam prorfus exprimctttcs, utizy qiiarta figura Ca^
pitis quadyaqefmi notii, librifccundi.Superiorcuero ucficafiindipartcm adhiic pcritoiia-o tte
• xam,propottitfccundafgura,tcrtiafcxta,dccima,duodeciinajiigcfma. Ca-tertim miiliebrcm
ucficainpuIchredcliitcataincoiitiitcttii^ifimacluarta,uigefittaq^uinta,ui^efiitafexta,uticxiUa-'
rumf^urarum Indicibus pctcre licct,
'^
deelatiorcmlcdcalianutritionisorgana,hacucficalongenobiliora,altamc];fedem cxpcicntia,
fibioccuparunt,ade6utiurequod.inonminusuefica quam intcftinurccTtumhumiliuslocata
ik.figuu fii. Ad pofteriorem enim pubis oflis fcdem ucficareponitur,clatiori fui partc fupaiorcm pu,
'
""" -'f-
bisofrisfcdemmod6pIus,mod6minus,prouturinadiftenditur,cxccdcns.Eftnam9obIon,
VrPc^firr
ga:(pha:ra: inftaraliquantuIumrotunda,&clatioriparte,quamfundum ipfius proprieuoca
mus,apparciampIior;idquodfiiusoccafioncaccidit.Quanqiiamenimuicapacior iniurqs^
fcrendis minus obnoxia rcdderetur,figura ad amuflim globi modo rotuda, magis ipfi conuc'
niflct,aitamcoblongiorcm ltioqffundoampIioreNaturamachinatacft,nonquod eiufmodi
commodiiaicm negligeret,fcd nc pubis os rcc"tumcp intcftinum pofteriori uefica- fcdi in uiris,
'",^ utcrus in mulicribus attcnfum,cius diftcnfioncm nimium anTtareni. quod fanencccfla-
'itgfu
rio accidif[ct,fi quam ex longitudine loriiiur capacitas,ctiam in latitudinc in icr pubis os &re
(fiuminteftinSadiedafuiflet. fcd&fundumquocjtanto efthumilioreipfiuspartc, qucinccr
X uiccrri
"
ram ucro craflam ucficx lunicam ficri oportuifle , prxtcr cxlcra argumento (unt , quod iii
niacnam inolcmf;cpcdiftcnd!camoportcai,quodq!unna;acrimonia&ulccnbusaccalcul!S
alijs frequcnicr ucxetur:qua:,nifi dura cflci^cam ficilc
lacerarent, crodercnt,
id^c-encris malis
illi dcnfum robuftumcp
ac pcTlorarcnt. Vt auicm ualidiora adhucefijciantur hxc,pcritoncuni
inuolucrumpccu!iaritcrcircundedit,quodfecundaucfica;iunicaccfetur.Hancperiionxum
ipfioflxrrt,'quafuprapubisosucficxfunduanicriorc{:ipfius(cdcsuniuerfa pcritonxo inho- ^^^'
" mos pilicg modo gracilcs furculos diflipanf Necp ncruis itidc.quibus ob ffiftantiu
.
fcniatione
maxime iiidiguit,ucfica dcftituit. Qiiantuuis enim urina ucficx ut bilis minori ueficulg tanc]; fa
miliare quippia ir,fluat,neq5 quu naturalis cft ullaab illa noxii patiaf.ca tamc
interdu taniu bilio
'
MMtmfa:- rum radicibus cxporrefl is,& ab" infimis fpinahs meduUxparibus exiges Prxter hjcc uala . & X'^^]^^ „
tai urm,7rJu-
neruos cx clatiorc mcdiacj! fi.indi parte meatus cxoritur,qui per umbilicu
'
iniimu fcetus in, & (.j,.^
.ctfcaui
^,Qi^,(.j2_quoj^f3rciminisfpecicnomeninucnit,quuadhucutero gerimur,urinam dcducit. '7.=s.^
pcatliarcs ar'
ucjicic Qiiinetiam ucficx lateribus"
i,™«./?c* dux aiienduntur aricrix.uiialcm fpintum
-
ex utcri artcrris tcctui
-
, , ,^ i>
coimnijfi. dcfcrcnlcs quxinnaiisnonminusqjmcatusurinadcduccns,cxarefcuni,inutilcsq; reddutur, ^g.y.
nifi quod ucficxad perilonxum ligamcnlorum uiccm
abundegcrant.ucficamcp ercflam con- m ,ofgiiri
tincant.Porroinhumilioremueficxfcdcmprxterfuos neruos &uenas& arteriasin cauita- "^" ^ ^_
Mcdtuiini H-
rmric- tcm ufqj ipfius,alrj' duo mcatus inferuntur ex rcnibus urinam dcduccntcs, ac iuftiflimca Na-
rcniUs ^iCr.
in ucfcMiic t:u,.aformati.Qiuimenimrenesquamproximeiccorincccflari6alIoccnttir,uefica auiem hu- ois.jj/i.f.
duccimum h.
{^icm fibiuendicct.mcatus quoldam cffingi oporluit,urinam ex rcnibus in ueficam de- 3
'
conft-Utunica,uenarutunicapauIoduriorc,paucioribuscpcpillafibrisobliquisintcrtcxta. ila
iiamcjmcattisilliiniurijstcrcndisreddunturapiiorcs^&tendifubficlercqjfacilc poflunt,&o-
bliqux fibrx quo minus in ucficam urina ocyus dclabatur, nihil intcrim prcpediunt. Vcrum
quodhisincaiibus,quos Grxciaboftlciozf^mjitj.Sisfoa/itjjKTnijstafiiZcitirappcllant, tantacum
iienis fitfimilitudo,quod'quc illi fecus quam ucnx fanguine lurgentes, candiccni, Cclfo albx
iicna-nuncupantur. '
Explantaniuruero ifticx fecundo renum finu, cosper mcditim primi p"/^s«''.
fiiuis dcduccte.Hinc pcritonxo fuper '' lumborum mufculos fupertenfi, fecuriflimc deorlum
adueficamprorepuni.Adnafcuntureniminprogrcnaipcritonxo,&abillo fibras quafdam ?J'"J
adcpii,a!tcramafrumunttunicam,ucnulis&ai-teriis uipcritonxumipfumintericxiam Por- .
dctcrcnspendet, impIaniaturJcdiUiucficxfcdi^quxpoftcriori
pcritona-ircoioni ad quam
meatus coto duc1u fccurcadnaicuntur.uiciniorcft . irftautcm
ca rcgio in Doftcriorcucficx fc-
de paulo antcaquam in ceruiccm dcfinat.cui utriq; mcatus
antradtuuefica; lunicam apcriiona-opronatam
primum adnalcuntur , & obliquo
pcncirantcs^tandcm in ucficacauitatcm aitc,
t ttfgir.c rain quoq? tunicam penctrantcs apcriuiimr
ingrcdiunturuc^modo fanequam fimillimo quo '
biiis mcatuni m duodenum infcri rclaium cft : laxis nimirum mcmbranulis umnqi ad mcatus
Foramcnexucfica-corporcappcndcntibus^nonalitcrqu^imfiuefica-intcrna-iunica-tcnucshu .^rtifiaofi
lulmodi procelius inibiadnalcercntur.Horum ufus, mcmbrancoru v.idtiiu urma.
proccffiiuin bilcm dcdu.
ccntiincatiiiadnatorumului rcrpondct,utfciIicctunna-quidcmcx didncer.tut tji/
mcatibus in iicficamde. fcrtw.
tlucnu ccJant,&.'duinucficadiftentaurinamrurfusineordcmmcaiusrcguroitarcuoIct,collc-
vTti illi mcaium^p opplcntcs,urinx tranfitum prapcdiant.ld quod adcb
pTcftani cominode ut
ucl;ca ucl Hatuplurimo rcplcta,nihil pknc fpiritus per hos mcaius rcddcrc qucat
VaZi quod .
r 7 mufcid.
tusialiaautcmccmpcftiuee.xcrementa propc!!unc,ut' fcptum,&abdominis ocflo mufculi, '
'
cici,haud fecus cp fi omnino eflcnt prudcntia. Quucniin Opifex haud ignorarct fLibftaniia, cx
quiinftruracuta gcnerarionifubieruicutia creauit^pcrfciTtamrapicntiiincuticpadmitin-cilicce
bram&uclutine(catioiic,qua;n folam accipcrcpotcrat.ad lalute confcruaiioncmqj fpccieiiis
indidit,de!e(flationc uchemcnuftimaillarii partiti ufui adiictcns. Atq) hincilla inTima-o Plato>
nis dc gcncraiionis aniore a rcru Opifice uobis ingenita d.ITcrcnns cft fenteniia:Quocirca pu
dcndoril naturx in uiris infita uis inobcdicns acimpcriofa,& qunfi animal nocxaudics ratio-
ncm.furiofaru Iibidiiiu uiolenii.i,(ubijccrc fibi cunda conatur.^Vulua quocp & utcrus iu focmi
nis parii-ationcanimalauidi5gcnerandi,fiiutcmpcftiuediucpagencrandoabftincat , a-grcfcrC
mora, plurimumcpindignatur.Vtmodonihildicadeamorc.quoanimalialuosprofcquutur
fa:ius;& temperic a Naiura mulieri priuatim cocefla, ut no folu utcro adhuc cotento fcctui a!i
meiitii fubminiftretjUerti natu quocp fuis mamillis tam fcdulo &
foliciie cnutriat. Quam ucro
Qtuefliones jl I R I (emenprimariuJiominiscEfe<fliuucncpriacipiu,medicisiuxtaacphi
tic conerouer' lolopbis concefTumcfi: oninibus:muIicre ucrofemen cniiitcrc,& effcftiui
fi£ tntrd.tfldt
principii partc prscberc, Ariftotelcs &
alij plaiq! inficiaiur.Rurfus no mi
cut,s,!ongeci;inrcl,quocorpo.-etcnuior,lcducnisf,-cquC-tior.busintcrtcxta.Prxtcrhacucrc)
tcnuitatS cut.s
& m^brana aliud pcculiaiitcr hic,ut&in fron tcac pcic fibi uendicat,qu,idoqui
dcm iiullus intcr ipfas intcriiciiit adcps:n5 alitcr profcclo q; fi Natura uiroril
tcftibus laxius tc
nuiusq; uoluiftct a cutc&camC-brana obduciinuoluciu,a uirorCq;
no minus a; k ccre
tcftibus
bro omiicahcfficpingucdi,ie,Na,n&fimcmbran.aruqucucn,sartcr,)sq;fi-cqucntibus'iiitcrtc
xuntcrcatcftcsadfitcopia,nullusta,nc,utfcreinrdiquocoi-porccft,;folct,hlccofpicifadcps
^^«"'«"'^'ii^fcftcpriuatiminuolucntcstunicx^amiilitudinc^conformationctciiuitatciiiui
P
^"^"°'l''''^"''t-/'i'T'^'i''">q"^&c«enorcft,tcftccrifu,suafisadcSufq;fcdf,quamaonx"y?"
gfmiMii pi^i^ii^oiii^^-^iin^jit^Jaiiiic^^iiiiirttint^indui^ualidaquidJ^ledtenuis^ucniscpabundas.-Ouaenim
(ccmiiM ucii;Tartcriam^feininaIcs,acdrinuaslcm(;atcftcftii-fumducci.s,cxpciitonximaonaamplitu
'l'''"'""§"'"^''''^g'°''^'P''''i'q'''':o'-t'^'J''c'aud,c.s,illicpcntoncrprcfcnscduatm
quod pento,ix, pars proccftus^i; 'i'"-'to ccn£-f,itaq; ab ipfo pcritonxo prodit ut
Z.--fe f p , fcortr, a cute
trmjmttrit acauapronafciq;ccrninius.Hocini,o!ucriifcutun,cacxteriorifupcrficic,quahancci,-nofa
-"
mcbra,iac5tingit,fibrisqu,bu[d,T,ncbrane,sil!ic5nafdf,adc6fa,iefrcquaibus,utiiitcr'drihas
al,atcltiutu,iicacoft,tucixarbitratusfucriin.utict,,Tfubii,dcinaquofisr.a,iiiabus accidcrcc5-
fpicimus. Ab
his naq; mcbrancis hbris ttiiiica intcrdu conflaf,qu,T
intcr fccadfi aquco humorc
oppletii inuciimus,Ccterti qua dcxtri tcftis tunica fin.llri tcft.s
cotingit tunic,a,ambc tunicc fi
X 3 biis
y22 fiNDREAE VESALII CRVXELLENSIS
bris c[ao(f mutub comittuntur,ac ob idextcrna fupcrficie non admodii leue liabcrc uidcntur,
fed mcmbranarli inuice conatarixmodo afpera ac fibrofam.lntcrior eius inuolucri fupcrficies,
quateftcipfiuscjua&rcrpicitjlxuis&aquco quodahumorcobduc1aeft,ne9ullipcnituscor'
poriconafcitur,prgtcrcpquodelaciorifuipartc,quaexpcritonco.proccdit,illicperitoneo con
tinuatur adnafcitur^rquin &;inferiori tcftis parti ualide" appIantatur,no quidem tcftis corpo- '"'l'
'"
rijfed humillimx uafis (cmen a tefte dcfcrentis parti,qua id furfum fccundu tcftis humiliora re-
uoluitur.Adhxc,tcnui{Iima;mcmbranacintcruentupra:fcnsinuolucruintcrna ipfiusfupcrfi
iieuaforiImcmbrana:adnafcitur,quxapcritonaroenata,ucnxquide feminali altera coftimit
tunica,artena:autctcriia.At(jisconexusn5orbiculatimaduafaperHcitur,fedlccudum rccTta
inuolucroetiamruboremaliqui; conciliat.VcruinnoignarusquofdaauaginaidGrKCorum
nomcndcdaccrc,noIlcmdenominibusquxharumparticu!aruinnumerauariaq) admodum
(li modoalibi)occurritt,uidcriconicntiofior.idcnim mihifatcft,fiucrefinoula,utiintcrdinc-
canduraapparct,dercripfero,totiuscapitisordincinacnominulibcnTiinpofitionem lcftorirC'
lincjues.nihilcnimintradationeobftabitjquodcuncpprimulibucritpriusetpoftcriushicpcr'
Tiiiim» trflii
nuncupare.Quod pra'cipue propter altcru priuatim tcftcm am^
'cgcrc, atqj cx fentcntia fingula
inualucTii>n. bicns" inuolucruiii addcndum duxi.Quippcidprartcrteftis corpusfubftantiam^nihilonmi iviUokJiis
noainplcC£itur,tcftis figurcadamuflimrefpondcns,autpotiusilIamefformans.Quippcdura
"^jIi^^^J'
& craila ac ualida admoduin membrana cft,tcftis fubftantiam u tcunqi mollcm ac fcq uacem in' tw,in'.''gtf
uolucns.Atqucisfaneprscfcntisinuolucriprarcipuusufuscenfenduseft.dcininhocconducit, fir«ttcm<i
irorcmipfius lupcrficie,lcuis&aqucohumorepcrfufa,nulliq;pcnitusparticonexacft.Intcrna
uero fupcrficic,qua tcftisfubftantiam ha:c tunica continet,undccunqucilIifubftanti3c conna
fcitur.Porro hanc tunicam feu inuolucrum a primis Anatomcs prolcfioribus,qui tcftcm (AiiAu
111(1 uocaucre , uAj)M(iti/tx
, quafi fupcrgcminalcm dixcris, appcllatuin latfcio : quicquidalij de
M.u^J^x lcgcrcnt , prxtcr elatiorcm tcftis partcm Galeno , teftis capu t procul du bio nuncupa-
tam,aliam eftinxcrunt particulam,qux parui teftis inftar,tefti impofita,ipfius caput ii\Jli:A<j' &
uocarctur . Alrj horum errorc(qucm &
Gra:corum intcrpretes mirifice auxcrunt)clu fi, lcd
in fciflione interim diligcntcs, quum huiufmodicaputnonrcpcrircnt, Arabcsquofdam imi
tati,uas aliquod hoc nomineappcllanduin finxcrunt, quodinter teftcm& ucnam acartc^
riam,quxpra;fentiinuoIucroprimumadnalcuntur,mcdiumpofuerc,''eamfortancfcmcdcfe '("•"fe
"'"''l'-^-
rentisuafis particul.i ita appell.Ttcs,quc ipfius eft principiir,& in pofteriori tcftis lcde clatiorcm
ipfius ledcmorbiculatimaliquaexpartecopIeftitur.ScdquIicxrclcclionchoru nugx ctialeui
fcdc
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER V. yij
"'^oftf
"' ^^^^^^^^f^"'^ modicedecli.ians,' obloiigo quafi &
cra(Tiufculo tubcrc cxoritur, ac fcnf?m
"bliqueuerfus dcxtrum latus proteufa, pcriionixrocjj fuflulta deorfunTfcnur.Siniflri
^'.'x! icftis " ue
nanon a cauicaudice principium mutuatur,at clatiusmulto quamdextra cnafcens,
exue,
na;finiftroreniexporreaa;humiliorifcdeorigincmhabct.AtqucinlnmcmodumplcrIjnque
"<^"^''"'" cernitur.uerum quandoq;,fedrarius,a finiftro caua: caudicislatere" rxmulum
famfdx
cxporrigi confpicies , qui deorfum ad finiftra rcpens, finiftra: fcminali uenx
comr.iifcctur,ac
yspri34f»r cumillacoit.Galcnus'' idcm &
dcxtrxfcmiiiali uenaialiquandocotigiflc tcftatur, qiiodfcili
ucna egrediens furculus,deorfum protendcrctur , &: uenx cornmVccretur
'^" ^ dcxtri rcnis
ifM^iiil a
fau,^d c,
""^ caudice principium exigen ti. At nefcio quid Promethcis in mcntcm ucncnt.qui fuis fom
pod wifce nrjs homincm in cathedra fingentcs, dextram fcminalem uenam a dextri rcnis ucna, finiftrum
tnri..
uerbexcaux caudicc toties cnafci doccnt, quoties finiftcr rcn dextro clatiorcm
fcdem occi>
pat:quafi uero dcxtra uena non dcmilTius multo,quam renum ucna-,initium duceret
: quia &
plcruncp dcxtrirenis uena nimis elataclTct, teftis dextri ucnaa caux caudice dcriuarctur.
Nos
crebro cum rcnum obfcruauinius fitum, fcd dcxtri teftis uenx aliud principium
fcmel dunta-
xat,quamuis tunc utriufque lateris fcminalcs uenx a rcnum ucnis principium duccbanr.Por-
ro fcminaies uenx,ad huiicinodum dcorfum protcnfcpcritonxo fibrofis ncxibus
qui in alte
ram earum dcgenerant tunicam committijtur,coniuges arterias fortitx.^Vtrxcti enim arteria;
^"''"''"'^ 1"^'" dcxtrum teftein petcntis uenx principium confiftitedircifio,
Zii & fibiproxima:
« cdimmr '^^d'^"0'"'santcrioris'uemagnxartcrix(cdismcdio'promuntur,acdextra quidemcauxuc-
fiibuabl,. nx caudicem(quodparum aGalciioanimaducrfummiror) confcendciis,dcorfum oblique
»zvifi.h. ad dt-xtri teftis ueiiam propcrat. Siniftraucro fui latcris ucnam acccdcns,non fcmcl iiiihi
dcfu-
iffe uifi cft,fiml tri teftis uciia folito
Ab artcria ucro finiftro rcni commu,
tunc longeampliori.
nicata illam cnafci ,uix unquain occurrii
quaiiqua id in terdum accidcrc poflc.no co inficias,
:
m olKdit. liariqj rationc uena cum artcria" coit,&ambx iiiuicem comifccntur," corpuscp unum pyrami- f'"^ cu?„dT
•n2..fig.,
disanteriuspoftcriusq;deprenxinftarefforinat,cuius'quidcmconuiTiuafaubiprimriinmcc
Ps^f^iiif^^eiitTcfl^ciunt.bafimucroeafcdcquaclatiorireftisparficomittuntur.Pcruniucrfum
j«, hoc corpus ramorjj myriadcs inuicc complexi obfcruatur,noii quidcm omncs re>fia
2,fi.i dcorfum
' partim refla, panim orbiculatim, partim trafucrfim , alrj alio modo iiiuice
P'''^'^'^'^^''^^'''^'' =''''1
ticid
d',1«n ''"P'''=*'''^PP3''^'-''^P°''''^'k9cft.ui''amdudTusfcriemunum'ueordineinibianiniaducrtcre.
'
X 4 ca-
r-4 ANDREAE VESALIt BRVXELLENSIS
caprcolorum uitis imagincm exprimerc, (ed uti diccbam hic rcdta, illic traiifucrfim obliqtie &
uarieqj admodii promiticrc. Atquc ab liac fimilitudinc rcot" parentcs illos omni laude dignilTi'
inos,qui domi pucros ut letflionc &
fcripturaj (ic ctiam m cadaucrum confcflionibtis cxcrcC'
bat,corpushoc (t:(i!-i>jM ?i|n:sirTitu,quafiuaricoiuiuad tcH:csanill:cntcdiccrcs,appcllallc,Quan
&
quam Hcrophilus, Lycus, Marinus, diflcctionis proccru primarius Galcnus, ctiam id no
nicii''alii parti,ncqucilIifcmpcrcidcm,utimoxdicam,accommodcnt, Ca:tcrumunicusmihi
cx tot Galcni libris occurrit locus,ubipra:fcns corpus uariciformcm plcxum appcllat.atqucis i„ MtE,F,
cft in nono cicPartium ufu, quo rcticularc in caluaria plcxum fuis bobus dclulus cftingit. Vi^ '^- "«n.t.
Itr.pltiws ue-
cunducucroicjcorpusnuncupcs, bafi luaclatioripartiintimar tcftis tunicx,quamucrepri- ,'1""'
''
gcrmina in tcftis fubftantiapcrtingunt. Hxc ucnxacartcrix fcminaliti cft Icrics, quas fiuc ita, '^'^^J^^
fiucuafatefti fanguinc fpiritum^ dcfcrentia,autprxparantia nunctTpcs,nihilmoror,mod6 4/1.7,,,]
^'"n'
''a^caiamreccnfcndo 'uafcprorftisdiftinguas. Adcxtcrinienimuaricofi illius corporislatus tiextrtfi-
VJcenicSJc, '^ft' appfuatur," aliud corpus album & durioris ncrui modo durum,intimx tcltis tunicx ^"^^'fe-'»
cft.nam latiusnonihil quam craftum uifiturtqua ucro tunicc illi connatij eft,lccundu conucxu > <"( >»
tcftis id cauum ' cxiftit. Sccundu hoc corpusab extcnio uaricofi corporis latcre, ad ipfius po-
ftcriorcm fcdcm fcrtiir, & dcorfum modice uerfus intcriora prorcpcns, lccundii poftcriorcm
tcftis tunicx ualidiflime tantilpcr adnafcitur, donccad humiliorc tcftis " dc-
fcdc intinix teftis
quo ccftis tunicx corpus id nc(ftit,propcmodij xqualitcr craflum ciufdemq; figurx cft, quara
compacto uitis,aut cucurbitx caprcolo aflimilarc queas. quanquii tamcn noin orbc,Icd uclut
inlatcra,huius corporis rcuolutioncs fiant,adcum fcre modu quo angiics&anguillas ocyus
rcpcrc ccrninius. Huius nanc]; corporis anfraftus &
inuolutioncs admodli inuiccm cotinux
& connatx coipiciuntur, ut & lignorii uermibus eas affimilarc intcgrum fit.Rcfpodcnt cnim
illiS,&;dcindcetiamultumrcfcruntccrcbclli"proccfriis,quosin(eptimolibroaucriTiiumima j""^'^'^
gincnonicninucniflcdicam. Atcyhinceti.ifortalfisinArabiiintcrpretibus lumbriumnomcn
lcfiturfitacnimprxlcnscorpus^qua tcfti connafcitur,Arabiinonulliuocauincuidentur.nam
corum aliquis etiS implexum ucnx,artcrixq) fupra fedcm tcftis elatiorc,ita nuncupaucrc.Por
'
'^^
ro (ccundum hoc corpus quod ucrmi aflSmilaba^nihil prorfus uaricibus, qui ina^qualitcr ncq- ,
, jo.
cadcm (cric cxtubcrant,acccdit. Qtianqua fi bcnc Galcni fcntcntiam in libris dc Scmincpcrci
piam,ahbihas reuolutioncs cx Hcrophili fuftragio lu^QaM -n^tt^Tbjj appellari uclit:a!ibiau.
tcm co nomincalia cius quod iam traclamus corporis' partcm,qua id pcni infcritur,ita uocet: tfmijhi^
qux ucro ca fit,ubi corpus hoc,fcrmonc ad pcncm uf(5 dcduxcro,audics. Ad hunc itacf modii fii'"'"' V
'
corpusidinrima-tcltis tunicxconafcitur, &cxtcriusdemptisreuolutionii!mprcnionibus Ix '
qua tcftis tunicx connafcitur, fed ncque qua ab illa abfccdcns furfum fcrtur. Qtaim primum °^'^'''',
^'^
nanquc ad infcriorem tcftis partcm dcfccndit,rcfla furfiim rcflexum anguftius,magisq: teres
' ,.m ij fig.
fenfimcft"icitur,&nonampliusinuolutum,in terctemquafincruumdcfinit.atqucidipfimaxi c,d
nie cuenit,ubi clatiore teftis partem furfum fcandcns fuperat. Qub quum pcrtigcrit,antcriori
eius corporis,quod nos u.aricofum cfle diximus, parti uerfus interiora innititur,& ipfi tcniiis
' gu,-x „yj)£
''"^ K'"*
„, r -
, r j • r r ' I ri-
tiora cralfioraqj facta, mtcr Ic t,andcm coc.unt,unumq) corpiis lub ticlicr ccruicisinitio conlti, ^j^-,
tuunt,iu"glandulofaquxnuncdiccmusorganaabfumptii.Hoc fani;corpusateftcad liunc /isj.u/./.
modum
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBBR V. yij
modum afccndens,.procul dubio id cft qiiod Hcrophilus «-^^«Tixip jrJj»i/ appdlauit.quodqj
nos uas femcn dcfcres^ad illiji;s imitationc, aliquado & iaclatorc dicimLis". nam rc ucra corpus
hocateftisfubftiitiafcmcnafrumcnJ,adpencmiddcfcrt.Vcrautcauitasipfiiisperuniuerfu!n
'^""P^'l"^'"°'^''™''*-<:ft'''f°^admodumfc(5tionedcprelicnditur:itaquoqjobfcuriores
)HfcH „
mcatus foraminaq)funt,qux'atcftepcrintimSip(iustunicSin ciuscorporis autuafisfemtn
'iifigu.,. deferentisreuolutioncspertinet.PrartCreauafishuiusinpenem'' infertjocoitfpccmquodam-
modofugit,&: coitustantuinautexcretionisH-ministemporeape/itur.quodquidamPataui)
difliecflus fecile edocuit, qui ante fufpendium inuoluntario feininis
fluxu laborans, hos mcatus
oinncs apcrtos laxosqj habuir, cos potift^iinum qui ex tcftibus in defcrcn tis
femenualis rcuolu
tioncs pertingunt,&: quibus dcxtru & finiftrft dcferentia fcmcnuafain udica; ccruiccm termi,
!«' &"« "Si^ui^-Hcrophilus.&exipfius fuftragio Galcnus, " hic ubi dextrum uas finifti-o pcrmifcctur*
^ifii.-i/.
arnbocppauloanteaquamcocantlatiora craffloracp rcddi diximus, alijs quibufdareuolutio'
nibus hxc uafa drcumagi inuoluiq; uidctur innucrc^quu &
in hac fedcprx-fcntia uafa fubinde
'ilisKTiu^OTjrflJ iiominat.Vafahxcinibinunquanifipcrqobfcuremihii^^^
_
i"t^m. '1"^''^'''^"°'"''°''^3P'^""'-'s''''''™'isapparct,quamhxcuafaobtinent/quaprim
ma teftis tunicano amplius illi tunicxconnataabfccdut.talccnim quid canes, &:maois adhuc
'
pusidunicum,&:fubindeipfis
teftibus grandius,at noadamuflim rotundu.nam antcrius &' poftcrius dcprc(rum,a latcribus
^"^'''"''^^'"'^''"'"''^'^^''g'°'^'<^';'''"W'^4'"''P'>usuci-omcdiuucficx'canalisproccdi
pfn-7.ri
P^uloquaminrcliquoprogrdTu Iatior,amplior'ueexiftit:nontamcn quod manifcftccofpici
f.
polTit.a (cmen defercunbus uafis foiatus, fed afpcr duntaxat ac inxqualis
rugoIus:idqj po- &
tifsimum in pofteriori ipfius fcde,ubi intcrdum dcfcrentium uaforum ingrcffum accurato
I ftu
diofccantcs,confpicuedeprchendimus.Dcindciifficxceruix,qiiapcrolandoftimcoi-pusfcr-
tur, diftinda abiUo corporemembranancutiquaeft.nam folus glandoYi corporis
finuscom-
munemhic urinx femiiiicp ineatum conficit, perrcliquum autcin proccftum canalis
illepriua-
"ifia.
'^'^ corpus," orbiculari inufculo ftatim a glandolo corpore circundatuni, ' dcin duo-
&
(./(it. iG busquxpcncmprxcipueconftituuntcorponbusadnatum.Quxucrohxcpcnisfintcorpo
•tinxfctur ra.quum pcnis pcrfcqucbar mufculos, obiter comcmoraui ubi autcni fingulorum qux iara
.
^'^- complexus fuin ufus fiiccincfie afcripfcro,rurfus paulo difiufius ipforu confti uaioncm(quod
j
ipforumcognitiomanualiartifici,proptcrcrcbrosquibushomincsucxanturmorbos,nimis
quamnecdiariafit^rcccnfebo.QuandoitaqjhacTienusenumeratadiligcntifcflioncaoorcffu,? P^A^umf^^
eriSjUtfingulorumufustibiprxfcribaturj-rninimcexigcSjquuinisattentc fccantibuslocuplc- Ix^Cipae dt
lius,accummaiori Natui-{-adinirationeoccurrat,quamquis prolixc&feduloexprimcrepof
fl^lfj""""
fit.Ex iccorisenimpulmonumlienis&:renumconftrudione,puonantiumintcrfcautorita- rlm.'"""
tum rcliclacongcricdoccbcris.teftium lubftantiam ingcnita fibifacultate,cx materia quam ue
nx ac arterixilli defcr5t,acpcr totuin tcftem(ut ucnx pcr iecur fanguinem)diff uiidunt,fcmen
cfFicerer&Cquemadmodum iecoriscarolanoiiificationisopiicx cenfetur,ita & hanctcftium
fiibftantiain fcmiiiis procreatriccm, parcincp hic organorum ac in iccore,coiiftru(ftioncia
efTc. Qiicmadmodum eiiim cibos luitritioni aptos orcaflumirnus,coscpueniriculo coiifici..
mus, SC quodconfeclum cft ex inteftinorum anfraclibus longo dudu in iccoris cauum fcrtur;
itaquocpopiimamfanguinis fpirimumcp portioneni teftiumiicnxacai-terixpcrferunt. non
quidcm brcui aliquo, aut iion anfrafluofo progreffu, ucrum loiigiflimo , &: iiinumcris reuo-
lutioiiibus fpiriscp tortuofum S: crrantem : ut matcriam tcfti prxparatam fcmiiii^ cfiidcn,
,
& utrafquc artcrias a magna paritcr oriri magnopcre cxpcdif,'ut tenuioris, impctu^ ruchtfs
Cinguinis &: diuinam qua: femini incft animam, lpiritum'uc1nf*catum deducaeut. Quippe
nemincmiam cficopinor, qui in artcri"js fanguincmcum Erafiftrato noncontineri,&fcmi-
nales artcrias nihil prxtcr fpiricum teftibus adferreautumet.quanquam ctiam &C hoc Arifto-
tclis fucritdogma,fcminalcsarfcrias fanguine uacuasefle fallo doccntis. Cxtcrum a finiftri
'
rcnis uena, cius latcris tcftem, ipfius uenam in hoc obfinerc Galcnus cum ahjs Anatomicis o-
miiibus attcftatur,ut hacc fcrofum fanguinem fcmini communicarci,cuius acriinonix mor &
dicationis ui in feminis cmiffioncpruritus, titillatio^ in organo mukis ncruis implicifo,con -
.citarcfur.Eiulrnodicnimhicdclcflationc Galenusficri fcribif,qualem cxfalfismordacibusqj
fuccis fcabic laboranfibus cflc cognouimus, quandoilli ignc^autlecfti ftraguliscalcfafiipru,
riunt, lcalpendoqp fuccis illis cutcm ftimulantibus locum dant Hoc Galcni dccretum, &ii
.
cnUo ddruu cxtcrius rcuolutum) urina;, feminiscj; in ucfica;ceruice mcatum huinecflarc certuin eft. [: t dfiiv
dciiclutmcatuum qux pcr ipfum ii defcrciuibusuafisdigcruntur,ficuf&ucnarcim,&arcc.
riarum,&ncruorum ucficarcorpori & ccruici diftributorum, fulcruinefle,&fortaflisetiam
femiiii quandain pcrfcdlioncm indere,ad fcininiscp gencrationcm conferre uidcfur. Etcnim in
inuoluntario iemiiiis fluxulaborantc,qucmPaiauii diflccuimus, corpushocglandofum quu
diuiderctur, non minus quam fcftcs ipfos, fcminc opplcfum confpcximus : &fi ucrum fafcn>
dum eft,intcr diflecandum in nulla pcnitus corporis partc, tanta fcminis uis ufquam,atqucin
his glandcilis adinuenicur, quancumuis illac a tcftium fubftantia molliiic irqualilateqi muliuin
^ l
. ^
j ' uarient.CaEicruindepra;(enii glandolocorporcGalcnidcmonftrationcmad calccmfccundl
jlntiotfui deScmincpofit.aadinirorplurimit : quiquumhocdiflccftionis impcriiosne prorlus quidcin
gUdafumcor, cogno(cerc,pcriios ucro uno orc omncs affcrcre fcmcn illo coiincri,dixiflct,illoriJ opinioncm
improbafurus,hanc frpius inculcatam ueram^& irrefutabilcm ab ipfo habitam dcmonftra>
^T^ndo^TiSpr^
cjfc coficitur.
tionemfubiecit. Siinglandulofisaftiiibus (utinfcrpretisuocc, ^xsamt iiMuioaMs itaucrtcn
tis, uocc utar) feincn gigneretur (periti lamcn,quibus glandulofum corpus cognilij fuif,con-
tineri tantum dixerant) cxcrctioncm cius caftrata animalia appcicrcnt.at hanc no uidcnfur
ap
pcfcre: nullumigifur lcincn in hisgignipcrfpicuum cft. Profec^fofiGalcnilibri dc Dcmon-
fti ationc, eiufmodi crebris fcatcnt demonftrationibus, qu?c ipfi (fi modo aufim proloqui)
nullumfuiufum prxbcntcSjdeuoraudiaflcruanmr.Pra-tcrhoccnimquocldufmodianimalia
fubinde ut pueri incaflum ucncrcm appctut,quo'nam paifto qucxfo, ctiam fi lota fcminis gcne
randi uis glandofis corporibus incflctjtcftibus adcmptis fcnicn ca produccnt,quando relcifti
tcflcsuafi ad glandofum corpusfaiicndefcrcnti nihil cxporrigcntfldcnimexlcclioncccrtO
ccrtius c(i, nuUain omnino dcfcrcnti fcmcn uafi cum ucnis ac arierijs tcftium conimunioncni
cflc,qua lcmcn citra tcftium opus aflumcrcnt.etfi quid talc eflci,quod aliquando mihi cum ple
rilqp Anatomcs profcfloribus pcrfuafifTimum fuitjut fcilicct ucna &
artcria in dcfcrctis lcmcn
in illis animalibus locum habcrct, in quibus induftrius caftrator tcftcm ilUtrfis fcminart) s uafis
(quod faclu cft impoflibile) adcmiffct. Quantumuis cnim ftuducris dcfcrentis fcmcn uafis fu-
per teftcm circumac'tus,& fpiras,gyroscji ab intima teftis tunicarcfcindcrc, id non pra-ftabiSj
quinuafispars quxtclti adnafcitur,alpcrain3:qualis(f 5(:ralauidcatur.Etfi forte in caftrando
animali huius cxpcricntia; ftudiofis intimam teftis tunicaaliquacx partcdiuidcrcs,& lunicam
ad feminaria uafa adhuc connatam rcIinquens,folam tcftis fubftaniiam cx tunica Iibcrarcs,riC'
ccflarioadhucpori mcatuscf fcminaliiiuaforumdifrumpcrcntur, quarccrtopcrteftisfubftan'
tiam digerinouimus. Hoccjiimgratiac.vpendendxAriftotclisfcntaix,qu.c tcftibusnullarrt
fcminis gcncrandiuim tribuit, incanccxperius fum;quibdlc quidcm conualuit,fcdgcncra'
tioni,utrcIic^uiquibus tcftcscrutilunt,incptus efleuidctur. namhic,ui&illiquoquc,obcfus
admodum &ingcncrofiorrcdditus eft. Vcrum ut rcliqua taccam, luirumcft Galcnum no ani
maduertilTc, quum huiufmodt texcrct dcmonftrationcni, ab Ariftotclis fcclatoribus fuam de>
monftrationcm,ut tcftcs ad feminis gcncrationcm nihil conduccrc perfuadercnt, in hunc mo'
duinretorquercpoftc: Siin tcftibus fcmcngigncrctur,animaliaquibusuafafcminariaquac3C
periionaro cIabuntur,uincuIo itacflcnt intcrccpta, aut pra:fcif(a,ut tcftes in fcorto adhuc rclin-
querentur, lcminis cxcrctioncmappctcrcnt.athancnouidcnturappctcrejnullumigiiurfcmen
in teftibusgigni,cftperfpicuii:ScduIglandofumcorpus fi lemen generarct ablcftis icftibus
fuo muncre,uipotc dcficicnteniatcria,tungi ncquiret:iiactiam tcftcs luum no obircnt munusj
quum nuUus fanguis & fpintus,ipfis iam pra:fcclisuafis,dcduci poflii.
.,i,,,4^. rerum Opifcx,qui membrumhis ufibus idoncum cofinxerit.Pencm cnim poiifliinum 'duo-
ni6ful^ldnmi
'
4. 49;ifc.
'
buscorponbus null.i inuniuerlo corporcpartcm (nififortepapillam) fibi fimilcinnancifcen-
,B. crfc;*
tibusfabrcfccit,quxfpirituixplctacrigi,produci9,&infionitcrturgerepoflunl,&riirfusco,
inlibyiii,
Ubvi i
quummufculorumnofinicneruationcs.nonuicanibus&muftclis ofla,autcarti!agincs ccn-
feri queunt,quum laxata rcininaq; inftar ligamenti facile inuoluaniur.impliccnturcp. nccctiam
harccorporaIigametacfl^uisticrcaflcrci,quumfenfumaximeparticipent,&forata)cauaq!
etia uclut carncamolliaq) in ipforu mcdio(uti mox audics)cuadat,
43 hb.i
ccrnantur, & fanguincq! ni
oro II-cus multo ac ligamcta oppleaiur. Qiiod uero Galcnus ha;c corpora nunqua rcfccueriti Gdimu fiimd
ufuorationis nipcnkfdLrif
neqi illorum naturam pcrfpcdam habuerii,ipfius in dccimo quinio dc Partium
feries plus fatis tibi argumento crit, fi modo tauri
aut ariciis penein uirili coiuIcris,ac demu Ga cd.m nun^iiatii
leiiidcfcriptioncraillorumanimaliumpcnipropinquius.quamhoniiniscoucnircammaduer
terist
,
5^3 A N D R E AE V E S AL I I B R V X E LLEN S I S
Pf««A«!. tcris.qiiodttiiicfcccrisocyus,ubiuirilismembri fabricamfubiunxcrorcuius
fitum Galcnus
&clcgantcr recenfct, quodnimirumcitrafcaioncm is illumnonminuslatucrit,
prt)lixi!lime
c(uam hominis digiti, Sc ad inguina &; poplitcm infloais, quibus locis duntaxat liomincm
a
iim ia Galcnus diflerrc pcrfpedij liabuit. Atquc ut fitus in confpedu citra iongiorcm
cnarratio-
iiem cft, ita quoquc leui opera colligitur, quam is pcnis muncribus obcundis cxamuflim
qua-
drct,ncc{! apiius aliquo
rcponi pollit.ita fme ut molcs ipfius &
conformatio nulli non patcant.
P"" "'^™ Conftructionem ucro ipfius fubintrat duo qux illum prxcipiie efformarc doccbimus corpo
qfatiiormufculi ad penisradicem repofiti,ac dcmum
'^'"Ti/L/''^''^'^^"^'^™'"'""'''^'^'^"''"'""''''''
Dtioprxd- "c-nx.artcriXjneruijCutis^&qux huic fubftcrniturcarnofa mcmbrana,& uinculum cutcm
fiuipfiws cor hanccumcarnca mcmbrana peni conncdens. Ex dextro itaque pubis oITc,'' ubi id craflius & li i, .„ .
qualitcresadinferioremcommilTiirxpubisoflacommittcntisIcdcmuifitur,'tcrcsquoddam "ji.it.
corpus ualidifllme principiu ducit,Iigamcnti natur.^ prorfus refercs,quod ab ofle nonihil fur
'^^'l^f
fum rcccdcns intcrno latere ' aliud contingit corpus, fimilitcr a finiftro pubis oflepronatum . rfri»'»
Hxc corporain eum modum inuicem comittuntur, ac fi utrarumq; mamium indiccs intcrnis k^it&z.
partibus mutuo iungeres,unitos9 fingcres. Vt enim intcrna indicu fedes plana, no au tcm gib ' ""'„|^j
ba & tcrcs, cxtcrioris fedis modocft, iia ctiam hxc corpora qua inuiccm connafcuntur plana
'
F,s«rrf
corporum fubftantiam nufquam inorcdiatur: uti in g!andisfede,ubimeatumincorporum 49 ".'i*-
lubftanriamducipaulopoftaudics.Corporahxcinhuncmodumcnata.fimuIqicomiirafcor '°-
fum fingula oblongum rcfcrun t corpus, cx ncruca cotcxtum llibftan tia.inftar coriaccx liftu-
Ia^cuiusintcriorWubftannarubraprorfus,&nigricans,&:fungofa,&:atrofangumeopplcta
ijfeV.p,
nitur,ad eum fcre modu, acfi ex innumeris arteriarii ucnarumqj furculis
quam tcnuiflimis 49i. = e.
qiicadmcatusurinxfemini^pcommunislatcra.Quinctiam&aliusfubindcconipicuuscft.fu h-ff^a,.
perioricorporumfcdiquahxcinuiceiTiconnafcunWr,°cxpanfus.Hisneruisacccduntmcm '"''"^S''-
braneauincula,fupenoremcorpor2!idem,quaprimumfurfumducuiiturpubisofliumcom ,
miifurx
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V. 529
'
'""^"'^ ad eam ufcp partcm nedlentia,qua primum pcnis orbiculatim cute obtcgitnr. '
'
t/i h' Mufcu
i,K,L.'
qnatuor pencm adcuntes,in fccundo libro defcripti fu]u:dum duos meatuiuriiix.fcminiscp.
&fingijlos fingaliscorporibusc.Kporrigirecenfuimus.Adcoutnihildcpenisfabricamodb
'^*'^'^'^''^'" '"Pa''if qnis Naturamlaudare uclit,quod nullum adipem^intcr carncam mcm
mfrT branam
•
& cutem pcni obduflas interieccrit, quo tenuius , &conuolui implicari^ & cxtcndi
aptius inuolucrum peniadapiaretur.Si itaqs humanu pencmrcfecueris.non unum concauura
repcries ncruum,aut ligamentum apubis oiTc cnatum, quemadmodum Galcnus docuit, fcd I-''' '!-^' V-
duoquajdefcripficorporaiquxnouacua&fanguincindiga.utGalcnus boum pencdelufus
male fcribii, cxiftunt, fed fungofa illa;& ucluti carnca, uti Ariftoteles rccleinnuit,
matcria,& LiUJ,Hi,
f
pltirimonigricantefanguineinflarfarciminumimplctur.Deindeadfcminisurinxqimcatum flo^-cp.n.
alrj non exporriguntur mufculi,quam duo illi quos a refli inteflini
; orbiculari mufculo prona-
fcioftend imus.At Arabesadhucmagisadmiror,quitrcsinpcnefinxcrcmcatus unuquidcm
urina; dieatum,fccundum fcmini, tcrtium autem iUi uifcido humori, qucm ab illo
olandulofo
corporeparariarbiiramur,quodueficxccruicisinitiocircumnafcitur,quiq)huma5lupencm
rubindcreddituiroimpenfiuscocubitumappctctc,quijintcrimhisomnibusunusextruatur
meatus. Verum facile exiftimo hanc fcntenti.i primum ab Arabe quopia fuiflc inucirt5,qui
pc^
"'^ aggrcftuSjCiuscp fabricaiu Galcni placitis non conucnire aiiimaducrtcns','
ircs ar
"%w'
*'e,e,'g
bitratus fit eftx pcnis mcatus.duo qtiae dixi corpora, &
mcatum fcmini urina;^, diflo ctiam &
nupcr humori communcm. Quandoquidcm fi tranfuerfim pcncm rcfecas, nc^ nioricantcm
quiinter fccandumproirianat fanguinem abflcrgis^profcclofingulacorporafinoulimeatus
tibi apparet,quibijs tcrtius acccdit qui ucremcatus cfl. At exprclTb abftcrfo^
fan(Hiinc,funoo
lacorporumfeoftert fubftantia,lcui ncgotioprobans corporaillamcatusnonefTc.Vtcuncp
tamen fit,hic Patauij adolefccns iuris ftudiofus, acenobili Symionum apud Foroiulicnfcs fa
milianatus,mihi familiaris eft,qui in glandis apice duos obtinet mcatus.unum femini,altcrum
urinrcparatij.Vcrum quum quxnon nifirariftimcaccidunt, Mcncquaquamrcccnfendadu.
xerim,ca qua; prxtcr naturam (e haberccompcri, no lubcns fcribo. Quarc ctiam hcrmaphro
dytorum fpccics,quas aliquot uidi\,mod6 nonrecenico,gcnerationis non monftruofxmulie-
ris organa nunc pcrlcquuturus,
NT E omniautcrum(ncmoxintcrinitiaaliorumdiflcifJioiusprofc(Tb- f^tmmfl,,,
rum dogmatum turbis obruamur)in fundum &
' ccruiccm fcu collum cr
pcrindcacucfic.jmcritodiftinguimusrquandoquide &
fi illisambobus
'"^P''°i'i''<^humiliorfundiparshichabetur:fupcriorisucrbipfiuspartis,&latcrumfcdespro
f-4/i'ifs
inLdtii- magni wdinc ipfius uariant. Quanto cnim maior magisq; diften tus eft utcrus, tan to elatius ad
iiimt. umbilicircgioneprotcnditur,atqucadiliamagisaccedit.Adebutnullampcculiarcipfifcdcni
circumfcribcre qucam,nifi qubd fub pcritongi antcriori parte clatius quam pubis lunt ofla ple
uttimi-
'"i-"'"? confccndat.ln nullis tamen omnino mulicribus utero non gcrcntibus, fundus lacrioflis
rara jig. U. initium infimx lumborum ucrtcbrx coarticulatum fupcrat,ncqj in illis fundus
^
ccruix po &
1 H.
fteriori parte aliud prxtcr rcifium intelTiniJ tanguntjUix^ ipfiusctiam uincuni amplitudincmj
Hfi.iuMi ncque elatiflima fundipars tam alte atcp refli intcflini " lcdes,in coli anfrartus duifia prorcpit,
utcripars uefic.a habct prxtenfam,atquc hac utcro no gcreniibus uniuerfus fundus
'^'^'^'^''i^'' '
i !4 K^T^i
f cr L, rtif obtcgitur,ucfica nimirum altius rllo proccdcntc. Nunquam cnim in mulicre uterum 110 gercn
iji.tfupcT 1, tc, hunc tam alte aK^ ueficam uel prorfus inanitam,confcenda-e animaducrti, nifi foriaflis utc.
ruinmanuapprehenfumipfiusproduflaceriiicefurlumirahaem.Proutenimhancinfelaxa
y tam
550 ANDREAE VESALII B RVXELLBNSIS
lamfiniSjatltuterofurrumffacftoproiciidiSjUtcri fitumplurimum uariabis.Si tamcnadapcrfo
intcr di(rccandupcritonaro,uicri(ituminquiliucns, priufquain illum manu autdcmilTius,aut
clatiusmoucaSjConfpicabcrc illum humiliusmulto c]U£imclatior uciica^confiftatpars, colio'
catum,8inCutiquamadfacrio(Iisinitiupcrtin£;crc,itaqipofiium,&utmoxdicaconncxu,!ibc
rumqs, utfurfum acdcorfumlcui opcraagi |)oliii: quod in uiucntibus adhucnuilieribus indi-
'*"7/s-D,
catueftlongefacillimu, fimodofundiutcri osinfpiccreconaiusfucris.Namlcuiquaqiocca'
fioiieadutcriccruicisoSjfundios in quibufdiimulicribus,precipucautextatcprouc(riioribus '"fe''
decidin'ccernitur. fiibindccnimadcodcorfumprocidit,utuifumnofugiat,acmoxincciuicis
orc rcponatur. Aliis autcm mulicribus aliius rccondiui prorfus Iatitai,qu6d fuis "mcmbi anis
utcrus fupcrius coniineatur,ilIa-^ non laxatx hunc minus dccifibcrc finani: fccus quam in illis e,
qux fxpius pcpcrcrijt, quibuscp uteri ligamcta laxiora cuafcrc. Cuiufinodi ucro ha-c utcri fint
ligamenta,dicam poftca,nuncrcliquu dc uteri fitu fcrmoncm abfoluturus. Antcrior iiaq; uteri
pars,utidiccbam,ucficaobtcgitur:hictamcn"humilkiiaonicntipartcinillisrnteriicnii;tc,qui-
busidfurfumucrfusliencm non couoluiumomnibusinteftinisobducitur. Omcnticnim mo
leslongitudocp taniaeft, ui intcr uterum ueficamcj! fa cilc nnplicari,atq:(ciuod Hippocratcs dc
obcfis dicebat mulicribus) utcri os neapte cocipiant,lcuitcr comprinicrc pollii." Antcriori au
^"l"^''^
tcm utcri ccruicis parti',ucficx quoij fundum illic ubi utcri ccruix fundo ipfius cft contcrmina, „^0„x,x,
incumbit.perrcliquacnim fcdemquafiadpudcndLi ufcp,collumuefica:(quodbrcuinimucft)
ipfiduntaxalcxporrigitur.Vcrumctuiauicriccruixueficxcollum logitudincaclaiitudincplu
rimuni fuperat, loiaccruicisutcripars, uefica, ipfiusqicollo non opcria,eampcritonxi lcdcm
contingit,qux intcrnii pubis oftium rcgionc fuccingii. Porro ccruicis fundicp utcri latcra^uafa .
p q
quxutcrumadcuni,8i membranasillum proximispartibus
' nc^ficntcs Ipccfiant. Atqiitautc- d.cf-j
rusfcreinnopra-gnantibushabct.lnuicroautcgcrcntibus fupcr''graciliainicftiiiafuboniciv fe i i
to &C peritonxianierioriparic ducitur, ilia quoqi quum partui uicinior cft, iinpirfiuscp turgct, 'j^^'^^^"
infignitcropplcns.Vndcetiam' humiliorfundipars qua is inceruiccdcfinii,hisctiamaliius r^jp^.s,
quam in no prxgnantibus afcendii, & utcri ceruix illis inulicribus furfum trafla,ac in longitu k,k.
- diiiemdLiifta,prcfTlus quamcxterisarflatur. Quinctiam uterus hisnon adamuflim (utalias)
media,quod ad dexiru & finiftrir attinct, fcdcin occupat,fcd quafi spicc elatiori m dcxti ti ma-
'
IJI'"'*
'°'
gis,aut finiftru.quauis inicrim inodice,ucrgil.Qiiod ctfipleruiiq) foctuu lcxus rationc fiat.no '
tamcn pcrpetuii cft. Nam mulicrcs dextram abdominis partcm magis prominulam graucmq;
habetcs^tcrm inas pcperifrc cognoui:& ciia in finiftro laterc facta tenlionc, mafculos aliquado
progcnitos.Cxtcrum'caniniutcri,ut&caprini&"uaccini,fitus,quemadinodumcliamcon- .iVjf^^.
ccruicem ucIlcuiftimoconatudilatareconaberis,iamciuslatitudincmplurimumfundilaiitu-
dincm uinccrcfpcflabis^quufiindifublT.^itiautcunc^i protcndcnti haudquaquam fcquax lil,
acproindc ctiam iniquautcriaducficaincftcomparaiio dcindeucficaquod ad latitudincm
.
altinet,cxacte orbicularis eft:utcri aulcm fundus non prxgnantibus antcriori polTcrioricp par
tibus(utlatior cralTior'uceuadat)compriinitur. Vcficxctiam fupcrior parscxacftiglobi inftar
pauloiniiiusroiundaeft. namqua' urinariusnicaiusurinamefoctu pcr umbilicum dcduccns '^'fe-™''-
Vtrnfupfr,
' PunJus uicri omnicx partc prxicrquam in lateribus,ubi uaforum mcmbranariiinq; fiuniap j]^f'',!t"'.
ter Nicolum Gcntilem,& alios plcrofcj) eius cohortis homincs,Mondinus,Alberti, & rcucra
meritiflunus comes,quialiis ipfius de utcri formatione commentis.a placitis
TiiTKc-ri iUius
fcholafticorum thcologorum (quibus frcqucntior dcgeniialibus fcmine quam medicis di^ &
fputatio eft,quoscpquum geiicrationis organa in fcholis oftcndimus frequiriifflmos habcmus
fjjcdatores) declinareucritus, (eptem finibus uicrum diftindu efle adiecii. Quos quibufdam
imaginatosfiaiflc,non lat uifum cft, nifi rurfus (cpiem illos finus fcrobesue, feu fofliilas dccem
rugofosinfle)aisobiincrcaftrucrct,utfcrobiculilepic,rugcuerofcptuagintaeflcnt.Atcphinc
totidcmfociusfiinulconcipipoflepleri(5autumant:parupcrloucminhoniinu,multo etiami
nus brutoru,qux plures fcxius pleruncj fimul utcro gerunt, diflecrtioneucrfati. Vnica enim
in
uteri ftmdo cft cauitas, latior quidcm
duntaxat in &
altior quam profundior,cuiufmodi ctiam
f Qjij/; A uicrifundiformacfrcrciulimus. Cauitashxc(cufinus,inhumilimafcdciuxtafundiforamcn,
g/.^j^f"'
non tam altcatcp latcra ipfius co(cciidunt, utcri (ubftatiadcorium hicquafi fcpiumalicjuod,in
bx-jpgurj fuam amplitudinc fpciftantc. Huncfinuminnonprxgnatibus lalcm(cmpcradinucni, iitplu
i^.t. rimumuifcido quod.i& fubalbo muCoilliium,&lxucm quidcm, utidiceba antca,&incon'
fpicua propeniodum futura, lcii extubcrantiorilinea interftinflum. In angulis illis aut infupe-
Uifig'. rioribus ipfius apicibus rugofiorcm,ac omnino illi 'cauitati fimilcm deprehcndi,in quam defe
rentia (cinenuafainuiris infcrutur. NuIluscnimhicininuolutario(cminisfluxu, (eualbis,ut
uocamus,mcnftruisnonlaboratibus, manifeftus occurritmeatus:qucmadmoduneq;inuiro
i "sfe » aliquis confpicitur,nifi ex uafcfemeti dcferente ftylum acutiorc (ccundij uafis infcrtioncm ui
intrudamus, aicf iecus quani (ccundir naiuram habet meaiu dilatemus. etiamfi uaccis intcrim
lcuinegocioftylusexutcri amplitudinedefcrcniifcmcn uafiindaiur.Quinciianon prxgnan-
tibus infinumhuncnunquamarteriasautucnaspromincreobfcruaui,eorucapituloruinftar
extubcraiitcs, ex quibus fanguis c ucnis ad anum pcriinentibus iii hxmorrhoiclum uitio cfflu
xurus eft.Ncc finus quocf aliquos in no prxgnantis utcri finu intuitus funi, illis fimilcs quos
infcpiarum&loliginum &
lolioruni promuicidibus ccrnimus quiciu(iiiodi finusfunt,ac(i:
unna autalia materii in ucficx collii rcgurgitareprohiberct.Prxterca utcri ccruicis ampiitudo itdlnr.icm
tTfi.L.
toto ipfius diifluno angufl:aturj& eiuidc c(t amplitudinis''qua fundo cotinuatur(fi modo am
plior diftedicpaptior inibino fit)ac'qua in pudendil ceflat. Verum in huiusamplitudinis finc dctnisli.^
™»» f^latiorc fcdcm,fiindi orificium prominct ^nufqua ccruicis latcra fuo mucrone
'
cotingens,
AHtxjd.
infertionem excipiunt.Nec^ hic quenqttam Galeni ftudiofiim (uti fanc o,mncs qui Mcdicinx
nomen dcdimus oportete(feftudiofiflimos)mihi obpleracj iiliusdogmataobftrepcrc uclim,
^^'^ ^''^^ "^"^ partesrequirere,quas cornu accuratius aflimilari cupiat,priufqua (cduio Galeni
C^lenulu«<i
Jmn-unun-
''^'^» ''bris de Partium ufu, de Seminc, de Vteri refe(ftione,expenderit,atqj uaccinfi uicrum
piini«J}'i- mulicbri,ac demum Galenifcripta ambobus uteris cotuIcrit:ut tandem cdoccatur, Gaicnij.ne
per fomniil quidem mulicbrcm uterum unquam infpcxifle, ut uaccinij duntaxat,8<: capriniim
& ouiliuin.infupcr ipfum in de Partium ufu aliorum Anatomicoru placitis nixu cflc,ac
libris
proindc uteru iliic ucriiis(quamuis interim obitcr)defcripfif[c. in Iibro aijt dc Vterircfccfiionc
Iiumanocapiticquinaccruiccmadieciflc^atcycxuaccinoutero&muIicbrichimcramtexuifTe,
c|uuinuacciniutcri dcfcriptionem cum aliorum diflecflionisprofeflorii fcriptispcrmifcct.
Si
itaqj quis natur.r operu ftudiofior, Grxcorti impofturas uidcndi cupidus
hxc dilioctcr prx,
ftiterit,' uaccini uteri cornua ad cum modum habere (pccflabit,ac fi
dcxtrumfiniftruniq; decrc- yHlctffi,
gurnm Hl-
pitiarictiscornuaradicibus.acinternislatcribuslintco fimtil comittcret,accornuijradiccsuac
lilCC.
cino utcro,qua is ipfius ceruici cotinuatur, affimilaret,cornuij ucro apices u tcriapicibus
con,
ferret.Hxcprofec^t6dilTufius explicatiusqjpro(cqucrcr,nificuiuispromptumcffctmacc!Ium
adirc,uaccinumq)uteri fitum,forma, magnitudinc,aliaq; in partiufabricaadamuffim
contcm
planda,intucri:autfigrauiusfitparumqjdcccatmacciluacccdere,ieucomninocft iubcrcuac-
cinum titcru adfrrri,ut tanti autoris fenfa intclligiitur, acmulicbriutero cafu oblato,ob(cruct,
quam cocinnc Galenus caprinij uaccinumqi utcrum,.ion autc humanii depinxerit,acdcmutn
exper»
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LrBER
V 533
mammracmbns™
attemec>ammaucnt/ac,lcd>,ud,cab.,^
da elTct, fipcrpctuo quado a Galcuiphans ftud.o
& rc,cns rcclino.ad,^^
haudm..-orom.,csquodamd.girorumnumci-ociuslo.,giiudi.,Jdcfcr,be,-eaoorenos i.,tcrl<:
pugnare.Khuncapudcndoad fundifinum undccm. ^llum duodccm,
.ftunmlu.cs akl pau
cores d,g,tos cnumcrarc,& quod o,„n,ii abfurd,lT„ni,
cft. pa,-em cum „op,-ao„at,bus
fundi
long.cudme atqj ccrmcis rtatucrc. Pra-terea uterus in cum modum
a pcr,tonxo lioatus pcdct
ut.pl.us funduslurfu,,, &
dcorfumplusminusin coitufefcducccacad pe„,s ru,„mC,a„g
anunal quoddS, ut&
Plato diccbat.dchifcerc poftit. Quancj „,tcr,m uctul,s, &'
,,s cua: frp,ui
pcpc,-crunt,aut rud,L,s ab obltctncibus in fccundarS cuulfionc
fucrGttractats- ft,nd, os ,n pu
de.idu quafi dcpcdcat, ac pro.ndc b,-euift,ma ,.„plexacp i.i
. .
,ll.s ceruix u.dcat.qua i.ttcr
leca.tdQ
lurlum ci-a(fta,autal.as m
u.uct.bus ,i,tro protrufam, infignitcrproduccre ,ntcorC
eft. Ouod
autcpucII,sutenfundi.s.„inorfit.quam.ll.squa:iamd.uco.cre.autaliouando utcrii ocTlcrc
et.aal,isp,-od.tumcftAnatom.cis:quanqinh.somn.bustcft.umfcr,;modi.calundus''ua.-K-t'
ut ..ull.i .pfius molcn.qucmadmodu
ncq, ucfi cc cti.i, priuatim circCfcribcrc qiicam
Viocfima
icptima tanicnprxfcncs libri figura,cam utcr, ,„agn,
tudincm exprimit,qua h cqucter m „0,1
pra:g,iant,bus,&:prxc,pueinhui..,sani,ic6lca,onePatauiioccurrit.Fundusen,mn,ultomi
i,orcft,quamd,flect,o„u,nrudisfibifeal^pcrfuadc-ei.Qu6dueriAnatomcsp,-ofcflonbus
ct,a ,ne„ftruxpurgat,o„,s occafionc.fund,
utcri magnitudinis d,ffe,-ctia ponamr lcoi
quidf
<)ua,,douterufanou.,iciurge„tc^&p.aulop6ftmc,ftVuiifai,gu..,C.rcpuroaturi-.,oraf,d,oran
iilo cllcdocet,qu. uuper u.i.ucrfum fa„ou.„c.queni
mcnfis intcruallo aflcruanfcTifim arbitra
mur, excrcuit. Vcrum haccx pai-tc niincj mihi ft obtulit utcridiflirentia. &.' dc fanouinis
,llius
col,ccl,oi,cpurgat,o,iccj;fi,oloco.adp,-xfcntisCapiiisfinemquxd.Tfubiicia^Inucc-iet,afub
ltaiitia.,,on ,„,iius qua,n 1,1 dcfcr,bc„da ipfius
magnitudinc, d.flcc~,io.,is profelTo. es oraui tcr fi^^"'-'^
d.ftcnt.iit.at^ adhucmulto magis inipfius tunicarri
numero, &
deindein ucnarf, avmi3ri &
ncruoru utcn ortu & ,mplcxu.Mih,Cne illoru falfis ac imaginatione plerunq, c6H6,s docma
tibus e„an-Jd,s prol,:<e hxrea) no prxgnantiii fund, fubftatia c6fpic,cur ncruca mcbranc^a
ue
icdcraliaaomodum,compadtacf,„c9n,mii;dura,Sc'.,oadamunnn,uccxtc.-aqucocncr-'tim'
mTuofad.cuntur,candic,Ts, fed carncu aliqu.d prx fefercs.Quod aucc.n
p,-xfrnt^a ncruofam
ciuxuG l"t>'W'itM,nonquxfrcqi,etibusccrcbriautfpinalismedullxneruisintcrtcxituruocc
fcdcam
"'^'"'^- l'g'in,ctis, ccnd.n.bus,ac .ll.s qui propri(! ncru,
InHxuC '^"''"''i"" nunc.ip.Tcur fubftTtia
D,,fy Cq"3;HTnonu,rtut,)refpodet.nc,,iincambigcrereor,Hxcuterifubft.Tt,a.xqualisdunt,a con
E, t'"uaq, palli,n elT.nifi fortalLsadfund, ' foramen paulo durior
f,7Ps. collc(Siorq!euadat !n cxtcriore
E.
hu,usfubltTtixfupcrfic,e,ucnxob!curx.gi-acilcsq,,ledadmodiifi-equctcsinCforoadhucure
S ^7Pi-^ ro excurrcre uident,qua: mcer intcrna' externamcp
uicri tunicaporrigunt.SScenim dux utcri terituyiicic.
y 3 tuiiicx.
r
yjj. ftNDREAC VESALII BRVXBLLENSIS
tunicx.cxtcrior ima quam a pa-itonxo,ut &
ucficaipfa cTrtcracf qua: illo ambiu tur.infignitcr
l-Mfe.O.
ualidam accraffam obtinct.Ha-cprincipiu diicit a^nembranis^ uafautcru acccdctia contmcn
P,Q.-a!<i
tibus.utcrumcpperitonxocomittcdbus.Apcritonxo cnimquauaiaipliconafcunt,quxama /ioE.E,.?
ximauaforu " diftributionc fuprafacru os fafta, ucrfus cruraicnduni, ipfius pcritc^nxi partcs 1,1.
-$f-n,n,
proccfrus'uecnafci3tur,illismcmbranisfubftatia formacpfimillimi,quxmcfcntcriii cfiormat.
1
y-
SuntenimhiproccfTusinftarduaririenuiummembranaruinipfarummcdioucnas&artcrias kAf.g.n.
raulto adipeopplctaru. Atqi talc^ mcmbranx a peritonxo uirinq;
proccdut,
deduccntiu,
quxtoticeruicis&fundiutcri laicribusadcummodu comittunt, quo cauxinteftinoruAna' G.
.11 tomicisuocatxpariimefcntcriu"'applataridocuimus:&quemadmodumcfcntcriuinicftinis
acccdctcs,in fccunda ipfius
icrtia obducit tunica,ita etia hxperitonxi mebranc utrobicp utcru
fi<,"jiimio
gionccolliganuquiiunicus&fimplcxmulicbrisutcrusun-obiqfperiionxoconncaaf.Poi-ro fcr:hii[:i.-,il
prxfcntis tunice craflities ob hoc duniaxai no tanta cft.quod toi pcritoiia-i partibus coftituaf, tin; cxchx
prius narraia eft utcri fubftantia conftituit. Hxc tunica in non pragnSii
utcro
pcndct,& qux d:ir<:cri
E.E.
pariccrcranauifitur.Vbiciiimfundicfiormat'oiificiu,cranin"niacft,&pau!oquam alibr
non
compaaior:dcindeetiain'mcdiafedcfupcriorisfundipartis cralTaquoqjcftadmodu.&utin l'9r2'
finus utcri cnarrationc diccba,in ipfiini quafi finum extubcrans.
Cxtcrum qua urcrus in obiu "jfig-S.
iSC.D.
fos"angulos dcfinit,femcnqidcfcrcntiauafa cxcipit,hxc lunica tcmiior,minuscj; fecantibus t --yjj. F.
Cianau!fiiur,adcoqicompa<rta,utnihilpixtcripl:usfubftaniiam citrafibrsti^mquibussbun-
datdiftinaionc,utcunq)eamdincccs,intiicriliceat:faciIecjihallucinariillosintclligas,quihanc
utcri tUiiicT gcmfna eflc uolunt,in dcxiris quidcm unii,in finiftris ucro altcra,quall utriuf-p ma
nus cocaua limul cx oppofito iungcres,ac lingulas manus fingulas cffc tunicas fingcres. Adco
cnim Galcni locus in libro dc Vtcri fcdtionc ualuit, utin diffeftione periiiorcs, cum lcgcntcs,
uteriqi dcin conftru(ftioncm inquircntes, fuoqj lcnfu dcrogantes,illum gcininum, eifi non fit,
dcfcrip(crint.quodprofcc'tonoaccidinci,fi''uaccinumcr.prinuni'ucutcruiTidiuififIcnt,qurrn
inibi, non ucro inulicbrcm, Galcnus defcribit. Si cnim exquifitc uaccmum aggrcdiaris,
8i
commitccrcs.Ncc^ lolum id Galcni nomine in uaccino uiero cxpendcndu ucnit, ucrum cii?.iTi
cxicrnam utrorumqjfundi utcripariium conimuncni tunicam ab iiitcrna, quxfingulisuicri
partibus pcculiaris cft, adimens accurate,ob(cruabis non ofcitantcr fpcc"iandum ucnarum ar
di^fi. ciT'
tcriarumcj'implcxum,interintcrnamexternamq; tunicasconfiftentcm fed adcointcrnxcon :
CJ D CT G.
ncxum, ui cius conncxus gratia intcrnaiii utcri tunicam Galenus ucnofam (uti fanc eft) appel
landamduxcricVcrtim intcrim mulicbrisutcrus'' fubftantiaadco coinpat!laconftat,utuixuc b ijfgm
E,E,F.
nx capiUorum inodo tcnucs apparcant, ncquc intcrna tunica non prxgnantibus uenis cofpi
; <*,W':.i' cuisintcrtcxtaca-nitur. Atdeuteriucnis&arterrjspaulopoftagetur.&nuncintcrnxtunicae
mulicbris utcri fundo fiinplcx,uti diximus, cft, fibrx cxplicadxueniSt.Triplici nanij
"'-JuP 1^-^
hbrarum gcncrcintcrtcxinir, ac rctftas quide intimas cxigit.fed cas no ita numcrofas. Extimas
'
W..
habctorbiculares,traiifucrfas'uc,rcd}orum copiam utcuncj uincctcs.Aimcdias,quxobliqua:
Pr^!7v^.t.!; hxomnes in hisqux utcroaliquandiu
funf^pofticlctplurimas^cafdcmcprobuftinimas. Atcji
,c,fg.!.
admodiidilucideprocedcntcsrac dcniq; (ut fcmel dicam) in utcro gcrctibus omnia a no prx-
onau-
DE HVHANl CORPORIS FABRICA t,IBER V.
k'
''^
minns cmutStur.Ceruicis porroutcri' fubftati.v aliquid comunc cum uirili' pc Cmuch mn-l
giisffibiis plus
f-s/i^ii.n.
tudinc excidcrijt,iinplicari inuolui^ incipiunt:iion quide uniucrfum ipforii corpus in implica
a !,- ji.S II tione abfumetcs,ueruin"nicdia fui p.artc uenaacarteria in fupcriorc fui latcris ftiiidi parii: dcri-
''''P- uant,muliiplici fobolein uicri fundum cxcurrcntc.Qiiod ucro cximplicationis iniiio rcliqim
cft,paulaiim magis magisq5,ui in uiris,' inuoIuit,uaricolumq; illud corpus cfiormatur,(ua ba-
o^p^Qjr'
ca;^./,r,B. ficiaiioritcft:(spartiadnaiu,&:fiinilitcrat(jin uirisramosin tcftis fubftaniiJ, &: iUuanibicns
d 2j tigi'r.1 inuolucru diffundes.Dcindc'uas fcmt: dcfcrcs fccundCi tcftis corpus,ut iVuiris habct:quanq;
latim , cj; in pofteriori folij fcdc aduoluic. Ab intcnia cnim lcdc bafis uaricoli
y 4 corpo-
, ^
aiqualitcr procedcntcs amittit,ac tcrcs planumqi inftar nerui in utcru crrabundo dudu fcriur, ' 'sp^-'-
inmcdia cornu dcxtri ledem infertu. His organis pcr mc quidcm licebii qufuis nomina impo
'
nererego autcm quonia uiroru organis forma fubftantiaq! corrclpondcnt, cadc nomina illis,
g
quachisindercintcroftendcndufolco,cum AriftotcIc,numfcmenha;cquoqjorgana,utinui' f
ris,num uero duntaxatad uoluptatirquendam prcparcnihumorc,non admodu contcndcns.
ftrrinmx
^cartlri^
Porro ha;c ua& pinauibus,quaj intcr diflccandum oinnia oblitcrarc folcnt , membrams a pc^
r ar I
' - -
riionajonanslurtultatutoporriguntur.Ua:teruprarternupcrcomcmoratasutcn ucnas&ar t,„ft,n.ii
'
10 O.16 £,E.
teriasquxafeminalibusuafispnncipiuduxerant,'aliarmultoinfigniorcsacaua&artaia ma- h.
gna poft illai lifupra facri oflis initiu 'diuifibne acccdunt. Poftcp cnim ca uafa primiim in duos '^Pi^-
infigncstruncosdiuiduntur,S<;hirurfusfinguliin"duosinfignes,fedamplitudincimparcsra gi,li.,h
mosdilIeifiifunt,untiquidequimaioreft,acperinguinacrusacccdit,altcriuiero humiliorcm nti-aj.fi.d.
minorcmqt^cuius^finispcrpubisoiris^ foramcnclabit^uteriuenaracartcrixoriunturjamino """Ifi'-
ribus humilioribusqj fccundx illius diuifionisramis pronarc.Rami itaqjin dextro confiftctes
^cl'i^'li'Cr.
origincducut,quxfccundurc(rtosabdoininismufculosfurfumfcrunf,'illiscpuafisqua:adpe rra/.
rcfundiicdccxcurrentcs,ramoscpetiaucfic^-proinetcs.Adclatiorcporrofundircgionefubin ^ '^^'^^
„
dc'neruuli pcrq; gracilcs diftundunf,a (cxti neruorij ccrebri paris ramis dcdufti.qui coftaru ra kb.^iuxu
Quilitspdrti- ciicibus cxporrigunf. Vcrum ut hi ncriiuli prxtenucs albicatcscpfunt,&: pinguibus mcbranis
laimcru!.ud, luffulciuiuur,ita
quocf intcr diftccandu difficultcr occiiiTun t. Atqi idco nunc propcmodu ma "^j,,^-^
"''^uj^fiSi
"'^^'ft'^ '^'^'^" arbitror,quas partcs utcrus tangat folu,ac quibus alligeiur &
adnafcatur. Anierior /ij. cap. t
tM^it. eiiiinpolfcriorqs& fupcriorfdndiuicrircgioncsnullisquascontinguntpartibusadnafcritur, ''''•4-
latcra ucro conalciintur,' membranisuafa utcro dcduccntibus,&: uteruperitonxo ualide col. ^*/'^"-
q
''S^'"'t>'-'''*''^.^^'^'^'''°'''^'"9 '-'''''' ftinicam produccntibus,ac dcmu ''carneis illis fibris inierttxtis, a-.-ifiguri
Vterimu
fcuU.
'^^''^'^'^''^^'^^^''^''itinufculos^quorijbcncficioutcrusuoluntariomotunonihillurfuin.dum '^,»-
norii' gyros inutuo allocari ccrniinus. Veriim ad ccruicis in pudcnda fincm,illa podici firmiC [^fHmr
""^•'''^l'-
fi.necoiiafcitur,pcrindeacfire(f}oinicftino&ipficoinunisclTetiunica,qucinadmodirftoma-
cho&alpci-.Tartcrixcoinuncm tunicTcftenodubitamus.Fiurfusccruixanieriori lcdcclaiius
quidcmadfimdiorificiuiiinitcntcdunt.axaihabctuefic,T,{cdpauloinfLTius fibrisquibufdahu
millim,Tucfic;rparte&ipfiusccruiccadnatiipoflidct.'= Vbiaut(:h<Tcilliinfcrif,iiclut comune 3»'M«7
utriufq! corpus &
tunica eflicitur.Carterij in finc qua ceriiix in pudcndii dcfinit , cdmunc utri, ^^'^"
ufcp, ccruicis fcilicct & cutis,utin libris & podice,corpus conftituif. Hcc cutisprxtcrqsquod
pilofacuadat,ipfiduriufcula,qucmadniodil&inmcto,fubftcrniturpingucdo,inuetulis(cti,T
fi illisccruixoccallucrit)unacumamiHisflaccelcens,iiccpitabcllepudcndi colliculos alasucuc
,U in iunioribusfuftincs.AtquuhxccifrainortiJorurcdioncconfpicLiafint,cnarrationcncuticp
in cerwi o" indigcnt:quemidmoduncq! illi primi in pudcndo implcxus,& utrincp una'' promincs cuticu ^''fil''^'-
fiao caruncu-
carucula.longa quidc , icd tcnuis,& cx longa bafi in mucronc defincns.Has nn^w Grccis
laris
'l^
uocariinnuiinus, quicaruprxcifioni;plusq;quisaibiiraretur crucntam,&cicatriccpcriride
acrcliquahuiusfcdis ulceradiflicultcr fufcipientc, docucrut:quodhx coriaccxquodainodo
carunculxinnonullismulieribusadtantimolcaugeanf.utpudorcdcformitateniqsinducanr,
&'
'
DH
H VMANt CORPORf S FABttlCA V. 5^7LIEER
BC multis nationibiis quoq; infignis impudicitix argumcn to finKimo a ucftimcntis lugitcr at-
trita;,adlibidincirriiant,8i Vencrisardorerufcitant. VndcctiaiEgyptiisprgcipucuiTumt-ft,
uiantcaquamcarunculx ill.ucxtubcrcntjtunc potiftimum aiuputcntur, quum pioximeuir,
gines nupturx funt Porro quis harum prcccipuus ufus fit, Juo ordine lam audics
. Vtc- . ^tnfoffiaVi
rus concipiendo fcmini idoncus, &;fa:tum tantilper complcxurus dum pcrnccrctur, aca. ,
'tf"^i '^«fi'-'
Itls quam languine nutnn poilct,inliumilhma trunct corpons lcdc locaiuscft, quaadcon
„„.
cubitum fcminisq! (ulccptionem &
adhuc ad concocpti fcr tus auomcntum, pcrfcCli quc par
, Sitm-rdtio.
laiioruifiturquamfpiftior.quodintcrdum&gcmcllos coiicipiat.Noncniiugcminusctrni-
tur,S<: intcftini inftar oblongus,qualis cam &
(ui,&: illis deniq; animalibus obiigii,quxplures
fimul fcctus fcmpcr propcmodum cnituntur.Paruus aulcm , ac magi quam feciie credcrciur ^^-K»"»-
s
conira<fiusinnonprrrgnantibusuidctur,uiquamminiiiium alia lunc comprimcrct organa,
^ & finumipfiusade6anguftumreddcret,utq;proximeuniucrfiimgcnituramample<Siqucat,
camnullaexpartea leinaclarelinqucs.Acproindccommodaquocpipfiusfunclioni conftat Suijldm^.
fubftantia,qua!affatim fcilicct contrahi colligicp quii nih il complcftitur poffii, & rurfus lccun
dumconientiaugmentulcnfiminmiramamplttudincdiftcndi.AtCijhxc no imbccillis diftcn*
di'uecilradiuulfioni:ineptauifitur,atualida&:iniuriisfcrcndispcriiiiax,fibrisc{:no uifirmis,
necpx)s ut fors fcrt intcrtcxta. Vcriim rcdas habet iniimas quod anteomnia fcmen alhccre dc-
,
fatius tuii.Si eiiim uteri fundus no prcgnatibus incubcnti illi ucficf ,& quod illi fubiaceircc^io
inicftino coiiafcerec,neq)!axisillis,fcdduris uinculis'quibusaccubit parnbusalligarctur,qu!s
comodetuncuiia cufcctunonpofrcdiftendi,auieii5in congrdfu auipartu
inficias ibit,uicru
dcorfum uclu taiiimal quodd.i rcpcrerRurfus fi u tcro gerelibus,is omnibus quas tuii c contiiv
gitpariibusconnatusha:rcrct,quo'naiiipa(ftoobfGCrofemen dcnuo amplcxurus inlc conci-
dcret,dcbitamqpangufti.imcfformarctr&quuniiiiinimeopuscft,inteftinoruiiifunitioninoa .
nbusguttaiimdiftillat:aquomeftruusncqimanandiforma,ncq; aliisomnibusdiftert,nifilor
tallis pleruncftenuior&aquofior^aliaucciufmodiqualitatcprcditusoccurrat.Quifimutero
caurc uenx' ramis hucpcrtincntibus nihil prorfus immutatis.adco ut perqi ftupidus cenfercr, kpg.cjf.e
-AOUCiUtCH' quam fi in ccram eiuimodi finus pila quapiam molirciur. Quandoitaq) finus illosintuercr,ac i""-
Oalcni loci ad hncm libri de Vtcii rcfcclionc non immcnior cflcm,quo acctabula finui folioru
; cj.qw.f non
. it.i pitdctn hcrba:aflimilat,quamGrxci ab acctabuli,(cu potius hcminx forma nnvAuMrc!, a cvnibali L &
K (OtKXpit. Venerishortum,fcuuml!iiic5
magiac/tv,ufn:?ii/7i(/'(i:6.i-'(ifitAs(/uocani:nosauteacciabulum,&
nuncupamus,promptccolIcgi,hosutcrifinuS!87vA«^&(« Grccis,nobisauicacctabuIa primii
fuifleadeu modii nuncupaia,quo altius incifis oftium finibus acciabuli nomcn accommoda-
i\,i.fi.ci. nius.Sicnimcoxendicis acciabulumintuitusfucriSjilludc]!adhosuierifinusconlulcris,nul
'
cis finus iia ac fi mcdius globus ipfi imprcftus ener,cauus ccrniiur, fic eii.T &i hi utcri finus infl^
ifi.c.ip. nuantur: dcinde uc coxcndicis accrabuli ' fupercilia cxtrarcliquam oftis fupcrficie promincnl,
Ub. i hi.
itactiam in uteri ampliiudincm fuorum finuu fupcrcilia procerius quam rcliqua uteri fupcrfi
cies iii ipfius cauitaicin exiubcrant . Ad hxc,ut coxendicis oflis acciabulum mucofo hiimorc
opplctur,iialane & uteri finus mucofo fanguinc mihi confpicicbaiur infarti:a quo iain in non
nullis finibus icrcs & infignitcrmucofum uafculu uidebat pronatu,ad prorfus modit quo ci'i
tcrcs ligamentu ex coxcndicis acctabulo iu fcmoris caput infcrif. Quum itacf hos ouilli utcri fl Qa.t /ccnt,J3
4^/i.iP.
nusinfpcxiflcm,undcutcriacctabulorrinomcprimijfitinftitutii,ncquaqjhcfi. Vtautquo'na 'cctAuU^ne
- pzixo illa procrcarcntur cognofccrc,non pra-gnantis ouis utcru mox apcrui,& u tcri aniDlitu-
1. , I — 11. .
r ~. t
dmcmmultoalitcrc^jmulicbrisuienalpcrainxqualcmqjadinueni.Peruniuerlamcnnnluperh
f i -
T-i r - ...
"rtnceppclltii
ta.
Ef h.cc
cicm fubflaua uilcbant tubcrcula,& fcmiglobuli,taIes omnino ac fi dimidiaias pilas uicri mu
'
qitoqtic cx
I KamM ttcc licbns amplitudini
paflim quis agglutinaflei . A19 hic primum difccre cccpi, quid Anaiomcs
i TO pctcn<l:i profcftorcs ucikn i,qui acetabula utcri cxiumefccntibus in ano uenaru capitibus coparant , tx
ucniulit. quibus iam pauto poft fanguis mclancholicus eftprofluxurus.Sienim nonprxonanicm uac
cx ulcrum (ccucris,il!o quauisrationc apcrto, nihil ciufinodi prominciibus capituliscrit inani
feftius nihilcf addubitabis , illa acetabulorum loco plcrifcp Anatomicis habiiaRiifle. non for
:
pariter oblcruaucris in uacca quxpaulo diutius coccrpit, qui finus illi oblitercntur , & diftcn- 'ju
j"""
to iam utcro prorlus uifum fngiant,ac uafi taniumappareant ex finuum loco ab utcri tunica
:
Aphorif.Ah Hippocratcs
tumaliasjtummaximeinqiunto AphorilmorumlibrOjacctabulinomincintcile
xirte uidctur appcllatiortcm hinc fortaflis fumenSjquod hxcuafa ab illis uteri finibus, qux pri
,
animalibuSjCxquibusGalcni dogmatacxpcndereliccrct.Fruftracniminmulicbrisuteri"am'
plitudine tubercula illa qua: fubflaua &
dimidiata; pifcfimillimaefre diximus, indagabis:quu
illa nondonctur,uti neque afinoc uterus . Si tamen uaccinum uterum cx macello ti
his penitus
bi curaucris adferri,nihilhistubcribus(quouis etiam padloutcrum aperias) promptius OC'
currct. Infuper in mulierc qua;non ita pridcm concocpit, incafliim finus illos quos coxcndicis
acetabuloconferebam,inquires:quodnonfolumhincconi}cio, quianonpra?gnantcs mulie-
rum uteri illis tubcribusprorfuscxpertes funt, fird & quod rcfcdioneid in mulicre fufte a ma-
ritointcrfccT:adidicerim,cuiusutcrii)iteriorfuperficics, Siualorum iam in fcmen pronafccn-
tium fcrics nihil a canini & fuilli uteriforma difcrcpabat,quam in fcctis canibus indics confpicc
rc licct. Porro quum in mulicribus ab utcro in fccundinamuafa pertingere cernamus,illud ace
tabuli nomcn illis proptcr Hippocratcm aftcribipotcrit,quod ultimo rcccnfcbam, quum uafa
quaidam ab utcro in (ccundinam pertinentia,acetabuli nominequibufdam comprehenfa atte
ftarcr.AtiamopportUnumcritfccundinac&rcliquorum fcctus inuolucrorum naturam,&
fcccus formationcm fcrmonc quoad licebit ueriflimepertraflarCjSi dein mamillarum quoque
hiftoriamhoclibropcrfequi.
crilatitudo nonmultumcxccditcubiticuine:vtrcmamanulongitudincm;tantum.ibcft,utin-
uo!ucrumidfoctumucfica:alicuius,autipfiusutcrimodoamplcxarctur. Porro inuoliiciiain
plitudotaiita eft.quantafummamtcriorisutcrifupcrficicicxtcnfio.inuolucrumcnimhoccx..
tcrnafupcrficicutcro undiquecontiguuinelt,&adnafcitur quoquc. Dcin exafte
confiftitad
fcrtus mcdiam regioncm,fi
modo niihi foctum ita iaccntcm fubaudis.qucinadmodum conuo
lutusimplcxus'queinutcro(aIiteracuuIguspcrluafumhabct)rccantibus occurrit. Porio ip-
ncquaquam membranxmodo tcnuiscft,fcdquum foctusab utcro pauJopoftre
fius craftities
folucnduscft,utcriinuolucrorumcrafliticinlongelupcrat,&pollicisetiamcraffiticm tacilea:-
quat.Deindcfubftantianoiiconftituiturmcmbranea,ucrumpccuIiari,&ciiiin uniucrfocor
t,fig-ap.
pore altcram non rcpcrias fimilcm,nifi fortaflis illam' fungofx pcnis aut propinquius adhuc
,
dem oris ucnxprocrcantur,ab arrcriaruin autcm artcrixiquc per huius iiiuolucri fubftantiam
uarieadmodum imp!icitx,tandem inuiccm colIiguntur,uenx quidcm iii uenas,artcrixautcm
& tantifpcr grandiorcs ranii ita colicifti in maiorcs adhuc cocunt , doncc omncs uc-
in arterias,
nxin duos colligantur ucnarum caudiccs,& artcrixitem in duos artcriaru caudices:qui u t ue
narum caudiccs duo inuolucra,qua"uniucrlum fcctiJ ambire mox dica,' pcnctrantcs in umbili
aimpcrtingunt, fanguinem &uita!cm fpiritum foctuiineumprorfusmodii dcduccntcs,quo
ucnx &arterix i)s quas pcrrcptantpartibus fuam quam cotincnt matcriam
reliqiix corporis
digerut.Hocitacp cxtimiifoccusinuolucrualiudnihil cft,cpplcxus quidam& textum.inquod
ualautcripcrtinguntimplicantur9,ob hocpotifTimuin,nccotidem uafa foctum fubirct, quot
ab u tcro in inuolucrum hoc pertingunt,(cd ut huius inuolucri bcncficio coUccSa in pauca redi-
gerenturuafa:quxpcrfcctusumbi!icumdu<fTa,unicatanmmfedecadcmqptutafcrtum pcrfo,
bihecprtes rant, Extcrior igitur prxfcntis in uoi ucri lupcrficics uniuerfa utcri internx fupcrficici adnafci>
tur,proximacpeft:interiorautcm ipfius fuperficics adhuc pertinaciusobnafcitur fccundofcc,
lofigum,
gtettam cx tus inuolucro,quodiam aggrediar:fimuiatq!indicaueropcrme!icere,uthuiccxtimoinuolu-,
croextuoarbitracu nomcn imponas.memorGalcnumreliquosq; difledionis profeflbrcs ex-
timuminuolucrri.)SjiV,uci& Latinos(ccijdas,feu lccundina,a!r) ctIoculosappc!lare.& quum
forte idem cum Galeno illinomcn iinpones,cxpcndc an is id rice defcripferit quod tum fcceris
{
2 oppor»
o
54» ANDREAH VESALII BRVXELLENSI9
opportune.ciuumanimaducrteris idneutiquam mcmbranacflc.fcd potius lienis fuo nigrlcan
tc(anguincadmodumturgidifubftantiara:&non toti utcri fupcrficiei adnafci, lcd duntaxat
Strimiummt tan tx upcrficici uteri parti,quanta cft ipfius inuolucri cxtcrior fupcrficics
I .
'
Sceundum faitus G^G.itab.
iumm farciu, inuolucrum a imagineadmodumclcgantcr iMwraso^iitauctcribuseftappellatum,
farciminis
mclitcTum.
j j j-^^ij^ Q^pnus uere cognoucrunt Quum cnim intcr diflccandum extimum inuolu-
,
0,0.P,P.
&
crum ab utero diuulfum eft.atercp nigricans fubuiridiscf fanguis ab illo profluxit, nulloque
aliofcctusinuoIucroeftraiSo/cEtusabutcroeximitur,isunacum fuis inuolucris farcimims
aIicuius,no quidc oblongi,& quodex tcnuibus formatur inteftinis.fedbreuis , & ex crafliori-
businteftinis formati/upra^ 6c infra confuti,nonautem laqueo tantum intercepti, imaginem
cxprimit.fecundum enim inuolucrum inteftino refpondcf.fcctus autcm, omniaqucc id in, &
uoIucrumampleiTtitur^intcftinoinfartorumrationcmobtincnt.Eftcnimfecundum hocinuo
Iucrumexac1amcmbrana,uenulis quibufdam&artcrrjsintertcxta,ad eumfere modum, quo
adhp-ens albaueoculi tunica illis donatur.Extcrnaipfius fuperficies tanta amplitudine, quan i4ii.7i,..
tumeftextimumfoctusinuolucrum^pcrtinaciflimeilliconnafcitur.&uenulasfuas artcriolas^
abextimofcetusinuolucroaflJumitmulIumcnim uas immcdiateab utero in hanc mcmbra'
nam pcrtingit etiam fi externa ipfius fupcrficics reliqua ( qux fcilicec cxtimo non conjiafcitur
,
que multis nulla: ac perquam paucifliinx cxdcmcp arida: fun t glan dulx , uti ctiam adinodum
puelIis.Alijsautcmfrequcntcscxtuberantcscpadfunt,duritia,&mollitie,ac formauariantes,'
luucnculx cnim quibusiamitiamillxinmolcm attolluntur, gcncraiioniqi aptxfiunt,harum
glandularum obtinent copiam,fcdinuicem compaclarum &
durarum, inilloq! laflco humo-
s i rc
y44 A N D R C AE V E S A L I I B R V X E L L E N S I S
rc oppIctarum.Dcin ftries formacp glandularum in mulicribus a cxtcris animalihus , 8^ potif'
fimumuniparis diftcrt.his nan^unicum quodammodo& continuum inuniucrloubcre con-
fiftitglandofumcorpusjillisautcmadpapillx ccntrum" unamagnaqj&mamillxmcdocfFi
'/'J^°f^'^
parux , &: amygdalis a corticc libcratis fimilcs in d^d.
giata habctur glans,cui' alix frcqucntcs , lcd
circuitu accumbuntjduriori adipc, &
ucnarum& hbrarti cx carnca mcmbranain cutcm pcr-
tincntiumintcrucntumutuo commificconnatxcp.Vniucrfacnim mamillarum fubftantiaadt
pis rituintcr cutcm &C mcmbranam a nobis carncT diflam continctur , necp coftis incumbcnti-
bus mulculis mamillx alio ncxu committuntur,quam pcr rcliquum corpus carnca mcmbrana
fubditis fibi mufculis;nifi fortc hicpaulo plures ucnx intcrucnirit,a mulculis in mamillas digc-
fi:x.Vtcuncptamcnmamillxa!iquandoflaccidxpropcndeant,carnca mcmbrana amufculis
noabfccdit,ueruraglandula-illa'unacumadipenonamplius conftriclfjledflaccidxacamca
mcbrana laxatur.Mulicrcs cnim lactatcs &
ultimis mcjifibus uterum gcrctcs,has ucnas laclco
humorcautlaflcopplctashabcnt^&ipfxctiamglandulxco abundant, &obidmolliores&
fungofc admodu,nccp ita inuicc continuxredduntur,& illum tonum non amplius feruantcs,
Lilro 7. H: ncqj amplius duriufculo illas fuftincntcidipc,fcnfim flacccfcunt &: propcndcnt. Verum nun-
dm-
Jlcir:^ dc
JtliilialiS. 1
ni iA'
perucniunt raritatis,ut deuoratum a muliere pilum in
rccipcrent,c<; pilari morbo, Lrrxcis ipixtiim
le f uti Ariftotclis cft lcntentia)
nuncupato,ucxarentur. quandoquidcmnuili du-
11 1
commcntri,ipfiabanuquapiarapcrfuafum.QuanqsfortaiIis,utin'renibus'urinariisqfmcati 'tihuUji.
bus,quid pili fimile in mamiUisprogigni poflc^non omni cx parte uideatur abfonu.Cutis ma-
'
millxobducta,rcliqux thoraciscuticongruit:mamillxcnimfubftantix,utreliquoadipi,con
Pdpilli fd- iiafcitur,paritercpinibicraflaeft. Atubiorbicu!atimadpapillaranigricat,circulura'qucconfti'
ftmM. tuit,qui,yisGrxcis nuncupatur,pcrtinacius raaximx inmamilla glandi connafcitur,uelut
plurium neruorum,& tcnuiimi uenarum inftar Rbrarum albicantium intcrucntu.Qiiinctiam
cutishkinterduratcnuior quam alibi cuadit,fungofum quippiam,ut&papilla,adipifccns,
Huius namqifubftantiapcnis"fubfhntixacccdit,hoccft ncrucx quodamodo cutiintus fpon gih-"P'
giolafubftantiaoppletx,qtixdirigiacuicifiimlaxar!nonminusquampcnis apta,& parifen- ^'j!''
'^
fupr,i;ditacft,Obicuriillitcnuescpneruiacprorfus fibra~modoalbicantcs,inpapillam pcrii-
nentcsmcatusuenariifurculillint,multiplid fcricintcrglandulascxcurrcntcs.Vcnxporroma
""^
^^''^Z" millis cxporrecftc^a triplici plurimum pcndentradice. Axillaris
cnim ucna thoracis amplitudi-
ni.»iyn-/«. nemegreila, ramuminfigncin mu!culospcdtorifupcrftratos,&peftoriscutcm ipfainqide- bii.u.cit.
milte neque copiofiorem adipem , ncque glandulas,nequc aliud quippiam pra'ter icncram pa
pillam habcn t,quo propugnacula illis quibus incumbunlorganis mcriio diccrcntur. Ad ha-c,
&
n quod incremcntum in uiris mamilla; rccipercapparcnt , quafi alicrius comodi caufa, quam
notx cuiufdam habcnda: funt,id illis magna cx parteproueniipcraifto annobis fcptimo,quum
primum genitale fcmcn fcrreacpubcrccrcincipiuiit,ut ftirpes femcn laturas primiim florcrenO'
uimus.adeo fane ui ladis graua potius quam propugnaculi intumcfccre,cficrminaiiorcs'que ip
fismamillas fiericonftet. Nartl&lac nonnullis uiiis poftpubemexprimi, &pcr fudum frc-
qucntiorem ucl mul<^um prodfjfte, Ariftoteles ipfe afrcnt,8i: nOs quo<j non fcnicl id confpcxi,
&
mus:uerum hocpotiflimum acciditiunioribus fcnioribus uiris,quibus inamina?reddunlur
confpc<rtiores,prarcipuefihumidiorcs,lguiores,ncqjamplisuenis funi,i orum'queiproruinr|s
magisquifufciquamcandidifunt. Qu6ducr6inamiIlxhomini,quemadinoduin2>:fimia:,in
pcifi:orccollocentur,nonitaautcmcactci-is:pra:tcrhoCquodbraehiorummanuum'qucop,ra,
tionesnonimpediunt,latum'quepe(ftus,nequeuireliquafereanimaliainacutum promincsha
beat,inulicrpucrumla<flansabundcindicat,nobis'queinillo ofEciouariisconiccluris colliocrc
promptiftimum cft,mamillis commodiorcin rcgioncm fcffili animali &
manibus ufuro ( utin,
tcrimuenerispra;tcreamufum)anteriorithoracisregioninullamcxcogitaripon<:. Namhicfi-
tuslacftisgcnerationiproptercordiscaloremnoneftineptus^&exabundanii maniillxcordis
propugnaculum& uallum quoddam cenfci-i pofTunt,homini imprimis pc<ftus cxporrc^fturoi
neque illo c£cterorum fere animalium modo humi rcdinaturo. Deindc & fiius hic rcciprocum
qucnd.i calorem (qui tamen magisneccfrariusuentriculo& intcftinisfuifIct)cordii-ctribui .
Mainillxcnim laneipenicilli,autucftis,auiipfius incorporeadipis,aut carnisrituacordealo
ris ofEcina prius excalcfa<flx calorem illum rcprimcdo tegciidoqircuerbcrant.Itcm, cordis th(J
racisc5coiinuummoium,cordiscpinexpugnabilcmcaloremadIa<fiisgcncraiioncin plurimum
conferre,qui concoflionis alterationiscp naturam pcrfpe<ffamhabct,abf9 ncpocio collioit.Por
ro mamillas homini elarius,cxtcris ucr6 animantibus humilius ex Ariftotelis &
Galcni aliorir^
philofophorum&mcdicorumfuf&agiocoflocatas cfrcpropicralimcnii, autut!pfidicunt,ex-
crcmentiquodinIacconucrtenduincrat,penuriam ^noomniexpartefanumeftcarbnror.Pri
mumcnimhucfcopumdirigIit,qu6dfcctusinuteroinferioriscorporispartis cxcrcmeiititium
languinem in nutrimentum affumitjmamillx ucroad la(flis gcnerationem fanguincm prccipue
fuperioris parris. Dcin adi)cii5t,homini in elatiori partc mamillas reponi, cxteris autem anima>
libus non itcm,qu6d his fupcrioris partis excrcmcntum in cornua ti iubas, fecus multo quam
muIicriabfumeretur.Quafiuer6cerui,cqux,eius9gcncrisanimatiaucnis quxa iugulo <dcor'
fumfubpecfloreferunturmagisachomines carereni:&inilliscx fupcrioribus corporis parti'
busad uterum fanguis minus quam mulicripofflitranflumi:&non multo plus mulicri, depili
a!iasomniiio,cxcremenriinlongiflimoscapitiscrincs,quainaliis animalibusin cornua&iu,
bas pro proporrione dcperiret. Scd profeclo hxc Arilf olclis rario illi correIpondci,qua innu-
z 3 mera
546 ANDREAE VESAtll BRVXELLENSIS
meraclenlcnftruis purgationibus problemata,nelcio an tam uereac audaiTter mcdici &; philo, 1
fophifoluunt.quumintcrrcliquashuiusgcneris queftiones,quamobrenianimaliumfolamu
lier,&forteequa,mcnftruolaborcntfanguinc, intcrrogant.acmtrcpideuulgoimponcntcsaf
ierunt,alijs focminci fccus animalibus in pennas, crines , cornua ,fquammas eam mcnftruam
,
criftam (qua aues ornantur) longe proccr;orcm maiorcmquc obtincrcnt. Ac dcin qua^
fileononhirfutiorlcxnacflfet, &liori longiorrquc cauda&iuba cquusquam cqua. &
inceruorum fexu&boumnontampilorumqui!ii eoinuum frcqucntia,& proceritatc,nulla
planeenetdifFcrcntia^&quafimuIicris^talos ufquepcndcnscoma,quafpon6sapudnoftra
tcscrincs, acn'ummcdicaminumui,(talarummorchaudquaquam erodcntcs,ucIutchIamy-
dc obteflas indies uidere eft,non uiri omnes pilos fvpccdam mole fuperarct. Verum hxcalio
fpe(f}ant:quemadmodum &illud.cur mamillg mulicribus inaiorcs q; uiris obiigcruni. acpro,
Ftnmt rMio. {^ide rcliquam conftruclionis mamillarumrationciTi aggrediamur. His forma
extcriu s rotun -
,
da.utminus iniurtiselircntobnoxia;, pcrquamidonea fuit:intusucr6 ea partequapcftori com
mitiuntur,planaslatas'quemcrit6 illasfccitNaiura,ut firraa nitcrcnturbafi Tencram quoqp
.
&promincntemmerit6adipifcunturpapillam,ut har.canguftoteneroqueinrantisofculom'
ditam , is confcftim labrjs molliufculis conftnngat
, &
inferiorcm dcduccns maxillam,& buc-
cas contrahens lacatlrahat,deindcinflarcanalis imguam inflccTtcns ad ftomachum a ncminc ,
intcrimedodus,propclIat. Vt un-6 in illo fuciu papilla turgidior proccriorcp quam alias duin
minimcopuseft reddcretur,fimilcmcvim pciicpoflidct iubftantiam,qua:& iaxari cortcide,
PitiUcrm, rcquc, &rurfusafuaui contaftu intumcfoiccrigiqucidoncaccnicretur. Papillaautcm fen
fiWhmii^ Ricxa<rtiori,&ncruorumiurcuhsabund;!t,utmamiIIishacquoqtic cx partccum ocnitalibits
atMifuiJiM
elTctaflinitas.Vtenimillisad ucncrcum conCTrcftiimCTcnenVqucproparrationem.illecebram
acuoluptatcm indiditlNatura;licquoquc&UDcnbus,&poiillimumpapill!s,utinlucemiani
editusfcctustenertilo&nondum dcntatoori papillamlubcntius matcr titillandam pruiicn-
dam'qucindcrct,ac fugcndam offcrrct.Mamiilarum uero gianduloia lubftantiacius cft ad iu.-
ft!tiamrcmpcrici,utin ucnisaddticlumfanguiaeminlacfumiliarehominisalimentum conuer
tercconcoquerccppofltt.Vcna^etiamnoirininr.fiinduftriaexrcmotislongisq; partibus mut
tisanfra(ftibus,ut Cinguis mdius mam.i',iispra?pararetur,funtporrcflx;qiiod non tam neccflla
ri6atqucutiliteraccidit.NcceQari6qiiidcm,quoniam(&fi(l-cusGa!cnouifum I5t) fuccinflio-
ri quam nuncuia ucna: mamillis non potuiiTcnt dcduci. Quo paflo cniin,qua:fo,a uena caua,
qua intcr feptum tranfucrfum &
cordis auriculam nulla fufttilta bafi ucna quxpiam rcfla fur " '^
fumintercoflaruminteruallaadmaniillas^quodGalcnusfacilefacfuarbitratur^commodede
TidB/"''
ducercturrPrimucnim no ut rdiquus caua: ucn.r caudcx,hac cralfam fieri oportuit,acproin-
defuiflet iiiualida,nc9 cariilaginum interualla tantani uenani indemncm admififlent, fcd
conti
nuo comprimerentur.&ipfa tutius non firmasa in thoracis motibus ilico diudlcrctur,fanoui,
nis9eruptionispericulohominc!ifcinperfuiiTc;itobnoxi).Veruinexaftaucnaruminterdifl"e
canduni duflus confidcratio fadI<:argumcto c!l,nc9 ab illis qux in brachium fcruntur ucnis,
in mamillas furculos comodius quam iiunc poiTc porrigi,multoqi niinus a caua &
arteriama-
gna,nifiaiuguloubiha;pc(ftorisoflisfuinmiimcontingunt.Quisucr6inflcxionum &crraii . J
tis itincris uenarum,& harum quidcmfrcquci.tium.non autcm unius
grandioris ad mamillas \
du(3uuinufusfit,uena:acartcria: feminahuni &aliorum uaforum matci-iamab alio organo
VcnUHmt, concoqucndamdcferentiumerrabundaitincra&gyricommonftrant.Quidporr6ualcatute
mmiir^io. " mamillis communio,ac proindcucnarum a mamillis ad cas qua: propc uteri uenas cna.-
L,i.4.JtGi fcuntur 'congrcflris,is dcmum pernofcit,qui cx Ariftotde laclis gcncrationc ufumcp , & ladits ''•fe-
'^''^^
ntrdttone ad tenerum adhucinfante aleiidum,ncceffitatc perdidicit.Primu cnim intcr mamillas & utcru ''''''
Mttltltm M. S.
mirificum cffe confcnfum,prn:ta-^ quod fimul cum utcro mamilla:cxurgut, quotidiana
in 3.
bortibus,&quufecundaualetudinefcetusfruitur,cxpcrictiacrudit. Nccpid profefi6iniuria,
&
quu ad uniJ opus conficiendu uierCi mamillas coparauerit Natura utcru quide, ut aniea
: &
diximus,adlcmccocipiendu,abfoiuenducpfcctu:mamiHas ucr6,adfa:turcccsinluccprodiiu
alendii.Aiqih.acfanceofortrjlegeuenaruarteriaru^niutuuscongreflusdudfuscpeffidut^que
njccflaria eft,ut
qu.^ido foctus iii utcro augcf cflxirmaturqi^illi foli alimcntu ex utrif^
fuppedita-
tijuenxderiuct;ubiucr6inluccediiusfucrii,toti5idrurfusmamillisinfluat.Vndeeiia fierino
potcft,ui fimul &
mefes probedc?iuat,& mulierladict. Altcru nancp nicmbri; femper ficcefcii.
dulangiiisinalterudcclinai,defcrturcp.Sanguinisautedumurerogeriimulicr,admainillasre
fluxus
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V. '^47
flu«fs,priufquJparit,iamdiiiadhuncmod5indpit.AntequamuIicrco
m:ji fit a:tatis/an^uis illc fingulis mefibus profluiticxquo fcetus,ubi mulier coccpcrit, alimen
I ij/:j.n,5.
jun^ allicit. Cjcterum uena: in didcm ad utcri latera confi ta;, tam lata;, tamcp proli.xx frcquen-
'
.tesei!,acfanguineturgida:funt,utefiormatumiam fcctum,&augmctoduntaxatindiCTcntem
tcmporisfuccefruaftatimenutrianr,&:nonnihilfempcrriipcrfluicolIigant:quodmilUcolle,
clum.alioregurgitat, rcgionemqua:-rcns,inquemcommodctranfmigrct.Commodaautem
mlfcTtlb. '"^S"^
'^'^'^ hoc famulantc Natura, &
pcculiari indita ipfis ui) ucnx' fccundum rcdos
j,r,f.
abdominis mufculos furfum confcendcntcs,& ad illas accedcntcs,qux fub pcfloris ofle dcor
fumcxcurrunt.illa:nanque &umfanguineminhasdeponunt,&lacmcnfibus(utdiuinusaie
bat Hippocrates) germanum efficiunt. Qaod autcm,ut Galcnus aflerit,utcri ucn;\? in
quo fu-
pcrfluum id rcponcrcnt,nulIamcommodiorem rcgioncm habcant,falfum cft,nili diuiiix cui-
dam ac pcciiliari operationi tantum munus afcribamus. Vcnir cnim qua: in crus pci-tiiient am
pliores, OC rc<fia: magis dcoriumcp protcnfa; funt:autetiam ut intcrconccptionisinitia,auc
quummulicriitcrum nongcrit,perutcri uenas languis isabundansmcnftruarumpur"atio-
nummodocmuercpoflet. Et adhucminusueritaticonfoiiumcft,ucntns inutcroccrennbus
molcmcomprimcndoad fanguinisillius ad mamillas influxum quicquam auxiliari.namlu-
1 ctilcntifrimercfliabdominismulculi,dumfoctarcfcindiniusanimalia,comprefli,admodum^
latiorcsrcdditi,mirumNatura: opus nos exofcularicogunt, quofurfum fiuc pcrucnascuti
proximefubditas,fiuc casqua:rc(liscxporrigijiurmulculis,ci-al1IorillcranguispcrcompreC-
fas anguftascp uenas, &etiamplusquamnon prxgnantcmulicrc inflcxas tanta
copia rcaur-
' Ac inhuiic modumde mamillarumufu icrmo plusfatiscxcrcfccrct:quodncfiat,nunc
gitat.
aduenarum,artcriarum &
ncruorum difciplinamhac rationcparans, quaantemufculorum
dotfirinam oflaaggredior.ut fcilicct ucnas pofbnodum, artcrias & iicruos commodius in alio
'
24 corpore
y43 ANDREAE VBSALII BRVXELLENSIS
corporetiiiic pcrtraftarc,ac paritcrincodcrnquacaciinteriorarpccTiabatadarnufflmabfoluer
rem,antc fcrtarum partium oftcnfioncm earum fabricam adcum modum fcmpcr docenSjquo
comcmorare adnifus fum.Quo aute modo quis hxcomnia obimrus fit,partim
illam his libris
inprimo &fccundorcccnfui,partimucrohoc capitc &in calcelubfequcntiumlibrorum com
plcclar.In primo cnim libro oiTium parandoru rationcm, in fccundo autem mulculoru diflc'
candi in unocorporc mcthodum perfcqucbar. Athicmenegocioitaaccingam,utetiamha~c
omnia inuno tantu cadaucrc,li modo in corporum pcnuria id opus ellct,adminiftrarcqucas:
acrurfus,fiuelis,priuatimfingulainuariiscadaucribuspcrficias;quodIongecti.Tcft cofultilli-
mum, nccorundcm organoru partiumuc fcrics interturbetur,ac ucnas quu mufculi oftcndun
CumfmoJi
tur.aut quum neruos tradtas^mufculos e.Kplicare icncaris. Corpus itacnpublicx lcclioni adhi' ,
nrsptncs iion uiium at^ altetiS habcat,quodfecT:ion; fcmpcr utiliflimcadhibeatur. Cadauerautcipfum fomt.
d,c,<ijii!iuf
trddiutiojitni-,, , ir
mcbojndi. "Uin Flatonisprxcipuclcntcntiam
J' - •
crura, orationcdiuides, aut tres ipfius fcdcs uel uirmtes conftinics,qu3c finguls finoulis lccuii
I^ril o,
dicanturanimis,atquchis ledibus argcncrationisorganis
poftmodummanus cruraqiadijciuntur. Moxliccbitaccuratiuscorpusdiftingucrc, &cxte'
rioruinpartiumnomcnclaturam ftudioferecclere,quamcxuari)s Galcni&: Ariftotelis locis,
dcindc collciTtimab autoreIntrodu(ftorrjfcuMcdici,S<rIulioPoliucc,&cualiispIerifq),Gcor
gio Valla petcs: quanquam &
ego paffim in primo libro Offium nomina pcrftringcns,carum
uocumnon pccnitcndam fupclleifiilcm collegcrim.nomiiiaenimfuperficiarfjs fcdibus indita,
cti.a offibus fere adhibcntur. Vnde etia aliquaiido in cadaucris cutc offium dclincatione m fua
fede piiixi,qu6 itaaptius idcm nomcn ofti particp quam os occupataccomodatum oftendcrc.
His nomcclaturis adnccftcs partiu difiercntia,cas in fimilarcs acin ftrumetarias fubdiuidcnte.
at(f hic uiile fucrit comemorare, quainam partes in harum illarum^ue claflem reponan tur,no
ncgle(flacomuni cuiufcf parlis dcfcripiionc: quam & hic noftcr labor aftatim fuggeret, fi mo^
do fingulas defcriptiones in fuis locis requirerc no grauaberis. Partium nan^ enarrationes ab
ipfarum defcripiionefcreaufpicatus Ium,uticliainicrdiflccanducofueui, quiJ (eriarim omnia
aggredior.Si: quam docco partc in alio animali nuda oftendcreconor:quod etiiinuncacccpio
canc,aut agno,autalio quouis paratu facili no abfj fpe^Ttantium ufu pra:ftiieris:fi modo quid
os,cariiIago,fibra:,Iigamcmu,adcps,caro,gladofum corpus,dcinde quid mufculus,encruatio
lculcdo,alifqjmufculipartes,uena,arteria,&ncruusfint,Iiibcat doccrc,acmoxquopaifloma
gisinftrumctariepartcscoficianturoftcdcre.hcc enimnoinopportuncgcncratim,utidiceba,
in animali quopia(nehominis corpus hac occafione uicies)comonftriilur, quo minus earum
partiij ignor.tlia in cuiuf^f membri inftrum ctiq! cnarraiionc (j3C(Saiorc rcmorciur, & iple nar-
rationis fcriccogarisinterriipcre.Porr6diffcrctias,qua:intcrenarrandij[ aparlii3ufu,utqu6d
qua:da ad uita,alia: ad Ipccici fu cccffione,alia: ad bene uiuendu fiiciant, alia:^ eiusgencris diffc
rentia:,quxhuc quamplurim3crefcrripoffiunt,inpra:Ientianeuliquapropofitueftrecen(ere,
quodhuiufmodi paffiminfingularupartiiacapiiibus fatisprolixedocea^quod^hiclc^flionis
rationc mihi cxplicanda potius q; illum in caihcdra ciirapariiu cognirione, ac cx aliorulibris
duniaxatphilofophandimodum comcmorandiianumpferim.lllaitaqjaggrefrurus,ftudior2
fodalibus poiius quam miniftris,qui fccanieadiuucnl,adhibilis,acuiiori nouacula orbicularc
kcunduumbilicuadc6profundaduccs,utcuiempcnetret.dcinamediape(florisoffis
fciflione
longiiudinc rc^Tla fc(flione ad umbilicii ufqi molieris , &
abinfima umbilici fede pergcs ad pu-
Cutis.amcu- bis ufcjj mcdiij uirilis membri(fimod6 uiri cadauer ad manu fii)radiccm cotinges:aut,fi mulic
<:'''^& "^'^ corpus fccas,quoufq) pubis offis fcdc intcr uulua: ccruicis coUiculos fupcraucris, ut fcilicct
ImnaimMo a pcifiore ad pubc uf^^.una quafife(riio(iniegrointcrimumbilico)pertingai.Pofthac,utrin(5
mtnc ddmini. ab umbilici latcrc fccSione traluerfim ad lijbos ufcf duccs,id inierim ftudcs,ut fola ailc pcrtun-
firuuo. das,quod in homine.ct
porifflmum obefiore,fa(flu non adc6cft arduu,quum adipis craflitics,
ne carnofam uiues membrana,prorapKremorctur.Fa(flishuncin modu fecflionibus, cutis an
gulum
i
candcte, quam cuti adhibcas,ui,ueficula: modo a cutc ablccdcrc cogas. Cum cutc dcinccps &; Vindnmpn
"l^"""'''
icf.a.iU.
'
ucnis fub ipia fccundum abdomiiiis rcgioncni,& ab imo lurfum 5c' a pcclorc dcor.Hjm cxcur
ji r.idmb. rcntibiis adipcquoquccxaminata,fi hachomo (uiifcrefolcntomiics diuturniorimcrbo noii f„i""(y"c7r'
'""'"iJ^'
cnecati)abundet, illam qucmadmodum iam cutcm ab adipc libcralti, a carnola mcnibrana »t»//rj
feiunges . quod fane nifi acutiflima nouacula nunquam aptc confeccris. Si uero macilcntius "«''''««rrf-
obtigcrit corpus, adipcin carnofa:membrana; adha-rcrc lines . adcps cnim tunc quod nullam
obtincat craniticiii,qiio minus cariiofioris mcmbraiia; natura in coipccff um ucniat, nihil impe
dii.Vtcuiiquc fcceris, fiucadipem abraleris, fiuc adnatam mcmbraiix rcliqucris, ijfdcm pcr
mcmbranani duclis feClionibus, quas apcc"tore adpubis os, & abumbilico ad ilia iii cutcfa^
cieiidas retuli, harumquoque fccltonumanguli hamulo funt (criatim clcuandi, iplam.em'
branarctufiori filubcatnouacula, aut digitorum bcncficio a fubditiscorpoiibus feparanda,
utiam fimulcum magiia thoracis partcuniuerfuin abdomeii cutc adipe &; caniofiorinicm-
branadctc(flumoccurrai, Ad huncfanemodum adminiftrationcm in fcholis lubiiidcfumag
grenLis:quaiiquani fi quis uclit,intcgruni ctiam fit in una tantum abdominis jwrtc cutem,adi
pcm.Si; carnolammcmbranam cxaminarc, &:aicliquaabdominis fcdccutcm fimul cum adi-
pc &f membraiia abfque ullo artificio laniorum ritu aucllcrc. Verum dc haruin partium natu-
jSmuSrtf
'I
ra,adeoc^adminiftrationc, in fccundo Iibro cgi prolixius, incodcmqilibrorationcinquaopti
d,mij. u.
t '
Join/ms mufculos,qui utrinquc quatuor funt,aoorcdiaris,&: pcritona-um nudcs,do '
u. A.cta. cui:dumduplici ratione abdominis nuifculos diccrcm rclecandos, in uno quidcm latcrcfc
rtionc ab abdominis mcdio uerfus mufculorum origincs inchoata,in qua primum abdominis
^ ' mufculus oblique defccndens,ab afcendetc obliqueaufcrtur, mox is a rec"to &; iranfuerfim du
(floabdominis inufculo,dein recflus a traiifuerfo, rcc^ti iiitcrim infcrtionc a coi^aruin cartilagi-
""'"""P"'^'
^rlT fumfccundum rcctorum mufculoruin potlcriorcm rcgioiicin ucrlusumbilici fedein coiitiii., domimsmufcit
r
ll.idGctr.
mtrneim gunl, &:cas qua; a pectorc
n 1 P r
hucquoque conicndun£,&: in proximas lcdcs qucmadmodum icsrrprmm.
1
1 1 II
jcul.tabiik
illa; fuixulos utrobiquedcriuant: ncruoriaautemab illis produc^oru,quicoftarulpuriarum
|j r/i fi
iuKruallis ofteruntur,
c'a
&
a lumborum uertebris ad abdominis inufculos ( ui fuo loco com.-
^
^""'"""'^
lib 4.j,a, prchcnfum eft) uarie difpcnfantur. Cxtcrum tranfucrfismulculisundccunque a pcritona:o
u fi .
r- r C I- !, •
pdrtllmex, • •
libcratis, totaiplius propcmodum extn-ior tuperticicsoculisobiicitur. omni cnimcx parte trinficus ipft
i I
'"'»•»!'
kymufcul. gocio id undccLinquc 3 (cptodirimi queat: quamuis intcrim folius mamis bencficio pcritO'
traiifuerfi parie periionxuin abfcedet &:fi dcinde in operc pcrrcxcris, ab uniucrfo ucntriculi
:
m Ci\tmii corpore ad omenti " ufquc mcmbraiias , deindc &£ a iccoris gibbo pcritona-um auciles, di-
mi7 fccscKauo^nampacftoidillisoroanisftinicasinuoIucracpoffcrat. Poftquam diligcntcrpcritO'
moiJii
h.kihiil, ,'^r.r
?1 • ,
bis
yyo AND R E AE VESAL I I B R VXEL I. EN S I S
bts oftium foramina in ci-us delapfuras porrigi confpicies,modo cos a pcritonxo acutiori cul'
f,'^„|J (,
teIloadiIlorumufqucinfcriioncniIibcrarcnonpigcat.MediusfunicuIus,meatuseft,quoeuc mar/ai.
fica,quu utero gerimur,urina in media foctus tunica, qux a farciminis fpecie nomen inucnit,
cxcerniiur.Rcliquiautcduo,artcrixfunt, quibusiiaturalisfcctus calorrccrealur. Vcrtim nctj
hxc tria corpora, neqj id quod iccori infcritur, ullam nunc cauiiate habcre uidebuntur,fcd pla
nccmoriuaaridacp&mulio adipccnutritaapparebunt. Vndc etiaalios Anatomes latuerunt
proceres,eaomnino abolcriinnaiishominibus,qucmadmodiiincanibusfcreaccidit, allcren
VinlHid Tji. tcs.Cxtcrupoftcacj uenx ab umbilicoiecoriinfertximplantionefeduIoin(pcxeris,iniegrum
forumpra:fi, cft,eam
\.l cum uiTibiIico,quem
11 1_U111 1.111 hailenus 11.1
lAJllli..Vl,V|l.ll_ll lia\.LVllUO
1 feruafti,deindc &
Ltdl 11,^.11.11 IVJl. 1.^ tres
1. funiculos
alios lU
Ll J aHLJO I LliU A rcfecarc,
ll l.L-lCL-tii1animad
Hi lll licLLA
L.,
\
ucTlocpperitonxi adueficxfundum'connexu,fedioncmadomentumcofcres.Rc!iquaenim
''
olijsrrUdUO- ,
quxinperitonxo adhuc uidendafuperfunl,nifipaulatimorgana hocobcinfta abftulcris,ui'
*
(cdem,hincad licncm & fundum uctriculipcriinocs.quo quum peruencris, mutato manuum ^^^j'^'
minifteriojfiniftra columcft apprchcndendum, dcxtra ucro tenuiaintcftina in finiftrum mo, mt ctigur.
dice depellcnda, quoufq! omnc fundi uciriculi fcdcm, iccurcp fupcraucris, & colum fub dextri R.Q..i',N.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V. f5I
rcnisrcgioncm (ubi finit) dcduxcns. Huc enim qiium pcrtigcris.finifira manii coli rcmiiMuiTi
modice lublcuabis.ac cacci intcftini fitu, formaq! fimilitcr obicruata, manti dcxira fimul cura
ga.o. fimUraapprchcdcs,&utrilcpmanibus fibiproximiSjiifdcm^abintdtinis nunquam rcmotiSj
'
cAB Npn- acolomoxducfltisilciinteftinij&dciniciunilcqucriSjquodfadulongecfttaciliimumjUlque
Kii L K
dumperuencrisad iciuni princ(pium,quafubcolorctorquetur,ac dorlo quodammodoalii-
g^cu'" ^ duodcno continuatur. Quaproptcruiuniiicrfus inteftmorum duiftus tibioccurrat,
JT^g^aM
KiiK ujj^. d:xtraadhuc iciunum compledleris, finillra uero Inlcr iecur SC dextram ueniriculi ledcm inirii
j«is. deSjduodcniintcftini inquircns principiuiTKquodubiinucncris.deorfumcijfecundijmipfius
dudlum dcfccndcris, iciuni inteftmi principium,S£qu3cilli proxima cft: parsjquamtpdcxtra
adhucampledtcriSjedaminnoicfcci.Si modolubci(quod &taciendum maxime conlulo^po-
teris a iciuno ad ileum,& hincadca-cum ac colum, &C a colo ad rc(5ium conirivio ductu initfti
I
inteftinorum fiiu,aci)s utcunqi in fuum locum rcpolitis, omcniumrurlusintcftiniseftobuol 4['
ucndum,uentriculiq! iccoris &licms fitus ucnitcxaminandus. Primum itaqjinicrlcptutrant fiimcxai.tn.
t6fii.c.tz ucrlum &iccorisgibbum,manumintcrcs, utilliusgibbum ligamcniai^ini.olpccluucniant.
/i O- ac quo'nam paclo cxprarcipuo iccoris ligamento tenue ipfius inuolucrum naicaturintucaris,
manum tranfucrfim hinc inde duccns.Dci.iccps intcr iccoris cjuum d: dcxtrum ucntriculi la-
tus finiftram nianum,dcxtram ucro intcr lcpium & latus ucntriculi finiftrum imponcs, paula-
(itfig iK. timcjinuiccmaddufns manibus, ad ucntriculi fupcrius orificium acccdcs. quod in conlpc-
clum ucnictjfi modo iecur finiftra furluin non nihil proiruleris, & dcxira ucntnculi corpus de
orluin comprelTeris, atque una cadcmcji opcra iccons cauum ac uniucrium ipfnii fuum obitcc
cxaminaucris.Prxterhxc^caquoqueoperatio uentriculitcdemciiamaccurat comonitrabit
dummodo hincindc,nunciecurfurlum trudcns, nuncucntriculumdeprinics, manusducere
non dctreclcs.Lienis porro fedcm adinuciiics,fi in tcr finiftru ueiuriculi laius & feptum traiiU
ucrfum,finiftni:maniiimmifcris,ucntriculumcpcumcoloinlcftino haccxcuircntc,indcxtrum
latus ailraxcrisifiquidcm lunc lienis lupcrius &
dimidium ipfius caui latus fcfc uifui olicruiit,
cifidcxtrammanum intcr licnem &icptum tranfucrfum mcdiamiinmifcris, licncmcp modic^
clcuatum uerlus uciitriculum protruleris.ipfius quoqucgiLbum apparcbit.Quo taincn ha:c
Qutitcnlum
omiiialcuiorincgocio conficias, n6critinutilcintcrdumaliquodcoltaiumintcruallumar<fto '™'/««,
uulncread thoracisufqucamplitudinem pcriundcrc. Quumptimum cnim ihoraccm uulnc» "'/''""«''"•"<
raucris,lcptum tranluci-|umdcorlumconcidcnsinfigiiitcrtIacccicit,quaniumuisciiam uche-
™X"^mr-
nicaiera.ueaienlum, lurluniq!aiirac'tum,iccur& ucnrriculunimihoracisamplitudincm fur- fim pmnji
fuin duxcrit, d.fticilcmq; horum inlpcxionem ob id paraucnt. Ca--Icruni lamonicnti mcin- S"'
O,.:
bra.ixinuicemlum diriiiKdx.quod fiet.fidcxrramomcnto luiiicccris,hacq!infcrioranmcm
,^/7
ucro manu iupcriorcm apprchendcrc, trahcrcqj ftuducris. hxcnini ocyus iii-
branaiii,finiilra kj^ onmiryi
uiccm dirimunriir,mai fupi),lculaccu!i fpccicm commoiiftrantcs^qua uifa,inuiccni mcmbra- ftiginc.ii:,,.rl
nas adco diucllc3,ut alibi laccrcntur, coinmodeq! manum in illarum ainplitudincni inferas,8i
gCorp-K
"^'''n'-'?inlateribus, &:humilioriomcntifiiiclupcriorem mcmbranam ab infcriorl ^difccrpas,
ti imxgM lain inferiorem mcnibranam intcftin is cxporrciTta fincrc coiiucnit,& fupcriorcin adco pcftori
I figttTx-p.i fupcrtenderc,ui elatius uentriculum e fua lcdc cleuct.quod fi no lucccHcrit, lodalis iiianu id fa-
ciasoporici,utcomodcinferiorisoincnti mcmbranxexorius,quxqipcr iplumferunf orgaiia
^
inconlpc(ftuueniaiit:acdil'c 'sparitcr,quo nam pacftohxcinhominibuscolo inicftmo mefen
tcrij uiccfit, totaealcdc''quacoIumuciitriculifundoattcditur.lnhaccnimmembranaubiuea
ispaljl)», triculo fubfternitur,miiior porij: ueiix trucus fcrn,fuoscf iii quos digcritur ramoscduccic,ap
uiromnu parebit. DciiideprxteriruncLtconfpicicturartcria,quxIicni,uentriculo,iccori,bilisueficula-,
%VIchl ^ 'P'' '^<^'"-"" oinento furculos dcriuat. fic quoquc& artcrix radix.qux fuperiori fcde mclcii
M.l-nJas tcri) diftcininaturrdeinccps &
ncruiduo, quorum dexter iecori bilisfoIiculo,&dextriRindi
'tfiimui,
m«t.
uentriculi fedi, &hacquoquepartc omeniofpargitur,finifteruer6 lieni & fintftri fundiucii
tricLililcdi, ipficpdexir<coiiientipariidiftribuitur,?<:antchxcomniainhumiliori omciimem
brana, quauentriculo fubiacct, corpusglandofumi, ualorum &ncruoruferiemmuniensccf
nitur. Hxcobiier, nequculloadhibito cultroinprxlcntiafuntintucda,maiiibus lamcnfum-
misqidigitis fuperioromciiparsdiligenter eftinquircnda;quamobfcruabis,fi miniftriopcra
cftomciiii circulus, & fi iUud laccum iiiarfupiumue encdixcrimus, cius orificiuiii Quo'nam .
pafto auicm ipfius ortum adiiiuciiias.paulo poft dicam.Inprxfcntia cuim ucntnculo in fuum
locum
ANDREAE VESALfl BRVXELLENSlS
Quimgdmt locumrcpo(ito,xIIumin firiiftrum latus cumintcftinistrahi'' curabis:iccurucro,iitipliusc<-i- tOMoiik
inc^u^,ecoris uum adamuflim uidcas, in dcxtrum&: uclut furfum protrudcs.
dcindcpoftquamobitcrbilis
"cfii^ulanicontcmplatusfucris/caioncmomnium totius corporis mokftiftimammaximccp mf.T^
finScS^mU.
opcrofamaggrcdicris.Bilisnamqucmeatus.&ncruorum&artcriarumucnarumcprami^qui «Jt>ic/j>r
omncsfimulinferioriiTiembranaoracntiadcauumiccoriscolligantur)nuncucniuntrcturiori 9"*
cultcUo examinandi, ncacutioris cultclli mucrone ucnam quampiam pcrtiindas, ficcp omnia
'^!f"hm
cfuorcoblitcres.Offcrturitacfprimumncruulusabhumilioriucntriculiorificioiccoriscauo flmim»»
infertus, qui a fcxti neruorum cerebri paris propaginibus fupcrius uetriculi oriHciiiadcijtibus '"««'«''«
pcndet. Vbi hunc a uicinis organis dircmcris,a membranaru conexu diuidendus cft alterncr- j,""™^-,.'^
uus.qui uno ramo iccoris cauu, altcro autem bilis ueficulamaccedit. Huic ncruo artcria attcn- (jtmtmim
diturparcmcum illoefficiensdiftributioncm,acmoxpoftncruumlibcranda. Huiusucr6,ut '"J'™''"'
8C nerui initiuin,pauIo poft inuenies. nunc cnim (at eft, ha:cinuiccm iuxta iecoris cauum fcpa-
rarc,hicq;corum icriemdifccrc.Sub artcria bilis ucficutemcatus C(3fiftunt, aportacucnaiam
libcrandirprimum duo illi,qui cx iccoris cauo ex multis furculis colliguntur, ilico in unum &
coeuntmcatum,quiunaparic inbilis fcrair ucficula,altcra in duodcnumintcftinum.Vbihos
a portx ucna ad intcftinum ufquc &
bilis ucficulam Iccrcucris, iilam pollicc adco compnmes,
utmeatusbilc lurgentcs comodius apparcant^&numquismcatusabhacucficulainucntricu
lum pcrtingat,animaduertas.'qucm fi non inucncris, acu mcatumin inieftina properantem lc/
uitcr pertundcs, ut proflucns bilis argumcto fit, nullum proccflum ab illo mcatu tibi incuria
Porte ymi prxfccflum.Poftrcmo uenaporta;eftcxaminanda,acilicoaiqucipfiuscircumfcriptioncqua' 'Et'ijnc
(icum drtC'
cx iecorc prodit animaducrteris, propagincs illius obtufiori cultcllo funt inquircndx (cmncr P""
riis CT veruii
' •
&
O . • r ^ . r . ~ r- ...
. ... 1
ncrui,ucn3c pcr uniucrfum ipfius fcriem attcnforij,diligenti habita rationc.Pr imum
-i \ CXl^ pgU.
iUisdtulii im ^rteria; inncxjji.
ixumiTunit. itaqjfurculosporta;aggrcdieris,quibilisucficulrccxpoiTiguntur:deindccumquiferecitraar cumA
teridc confortium in dcxtr.a ueiitriculi Icdcm, iuxta ipfius infcrioris orifici] poftcriorem rcoio- ""' '""i'^
omcnii mcmbranam intucbaris, ac uentriculum fodalis manu furfum attoUi, inicftina deor& "'^^^'
fum prcmi curares. Patcnle itacp nunc tibi fupcriori fedc humilioris omenti mcmbrana-,accu-
p ^fi.f.uc,
ratacuraramosomnesminorisporta-irunciexaminabis, quosomncsautuctriculo,autlicni, '"'"''^
membranifedc,ubiciiamoccurrctmagnxartcrixinmelcnicriumdcducenda:origo:deindc
""'J
utrinq! unus fcfe oftercl neruus,ad magnx hac dcrcendcntis artcria-laicra cxilicns, fc^ii ncruo,
'figumT-
rum ccrcbri paris propaginum, qux coftarum radicibus cxporrigutur,fobo!es. cuius ramuli «''^'"tcn,
una cum artcriis dum ucnam nudas, in confpccfium fcmpcr ueniunt.Iam & orandioris porix ,
ucniscominiirifefeoftcrct,rurfusartcrixradiccmcomonftrantcs.Qiiamubiinucncris,ipfius i^fig.n.aZ
diuaricaiionem profcqucrc,ut difcas qui hxc cum ucna melcnicrio fuflulta rccflo inicftino 'l>R
ra-
mos exporrigat, Parum modo folicitus,etiamfi uenar huius extrema lii reftum m tcftinu in fcri
aaT.
non
. c
muZ' iamq.,od(uperelchloJxces
"''"'="?"''"*'^^.:'"'^''"''^'"P''wdincmprocrur.s,rcCtoinceftinouinculuminiicics.abrcfl^
•
uinculopro.ximascx refcoinceftinofurlum dcnui comp.-.mes
£v .ntcrua.lo tr.umdigitoru.iiplus minusinterpolico
acum riirfus fubrcfto intcft.no fuprapri
"-^'incs.iccundo rcctum ..itcfti.ium ita l.gaiiirus.ut mter duo
X
ly^"'^
rfl.o>...<
™
vti Uar, "r ,
"'^^'"'^^"'^"'•'^'-''''^'^Tsiiouacularcclumintcftmuiiiinterduouinculadiu.des.&fupcrio-
umculanihil
o.4»t;4/i. rem.prius
- uspartcmfcnrim a mcrcuccrioobcur.orinou.icula(ne
forcaff.s ncoligent.or.nccftma
*!K.«t,c,
uulnercs)refecabis.&dehi,iccoIum,iIeum,.ciuiiumconcinu6amcre>ucrio"ad°ieiuniuf9>priii
'^,^^'^"''^!'^'''"'^""'""'''''"'"''"^'''"'"-"'" ™n"n"oamcrenccrio"ad^ieiuniurc
xumM •
.V"^
r., rcl,qu, ''P'""" ''Ucrabis.inccftinis in peluim repofi cis. Acqi m hac funa.one coli inccftini (lipra1 rcnum
aiK/iOT pmgucs tunicas conncxus(cduloeftan.maduc.tendus,unacumuaroi-umfrcqucnrifcricin-
"^'t"""^^P''"'«<^-Vbiuer6.ad anun.ufque pr.nc.piumpcrciger.s.id perindcacque
rcclum,
y4q;ML ^'"''^""""'^"''""."-''^'P'cs,itaucclatiusuinculum'mrcrtionimcaiusueficula;b.l.sproximri
''[.'-loiiautcmclatiuscoulccndat.lntcftmaaucntrel.berabaiuloalicui.qualcshfcfc-tioniadhi
j„„/7
'tmorui.
z .o/|»n< bcmus.abluc.ida oftcrcs.ut fi uifum fuerit ablutorum lam " tunicas
& longicudincm c.xamina- «•-«
»7/;. z.,j i'':q'-"Jf
s.l at;aun
& Bononix poftquaabluta fcholaruniqi fcaiuiiis c.vporreflaefll-nt, al.quaiv "''"""l'^-
d..!QJ<.. '^'3''':'":^"''"i-mfla.-icu.-auinuis:icacnimn6folunilongicudincm.qua?omnibusuixeadem
bvt,„ eft(qiianquam quatuordccim ulnas fcre xquct) ucrum loViiiam
,fi. acamplitudmcm facilc
didici-
iiius.l unicasautcm.intcftin.sadhuncmodumcNpoi-rcctis.inquircrecftlonoefaciIimum
ap
paretcnim mcfcntcni pars inccftiiiis proxima, qux ex duabus coiiftac
incmbranis. una fupc,
Has fiu.iguibus ab iiiteftinis dirimcs, qu? tertiam iiiteftiiiorum cffic."aiit
riori.altcra .iifer.or..
tuiiicam intucbcr.s.acqua rat.oiic hxc a pcritona-opei.dcantobfcruabis.Quandoquidcm
niclcnccrij mcmbranas paulo pift a pcricona-o eiiafci rpec'tab.s,& iam qui hxllucftims
obuol
iianturd.rccs.Hactu.ucaabintcftinisdiftrairca,obtufiorinouacLilarcaioncmfccundijiTniitc^
U.nilongitudincm duces, ftudiorc pra-caucns ncid tiulna-cs. Hu.us
infuperrecnonis labra
ungu.bus diucllcs, ScMcf .legocio fcund.T .iitcftinoru tunicam ab intima
libcrabis,pra;cipue
'""'^ recluni moliar.s.in tcnuibus cnim intefti.iis tunica- no ita
facilcin confpcdu ucnmti
etf 7 s ff Ni'^
guiio. [^^'''^'^''^'^''''^''''^'-"^''laiiiiJf^iTCri-^atqucununiciusintcftiniquodnos^carcumefl^
fKiunic,%:aminarc.Vcruiiiintcftinoriiintunic.isIicebiti)sadhuciiiucnti-creI.cl.sinterdunidi,
icinderc:quaiic|uani illis excmptis, id ficri nialini Intcrdum priufquam
. uara in cauaiccci is fc-
dc confpicua, &
humiliori me.iibraiia o.nc.iti ruftulta aggrediaris, iiecefluni erit
intcftina ad
cum qucni dixi iiioduni aufcrre:idc{! tuiic potiflimum. quum publica obibis fcaioneni,
iii qua
'^'"""^ ''"^"' ''''' "^" cflet.inteftina forteaflxruarciitur. Porro iam ueiitricuius cft adcuiidus, ^»r,h,/u,
^•4. „fi
«
'
't,v.
^""^ ^"''que cuni lienc cxinicrc folco, iicruis ipfius orificio i.ifcrtis d.licrciita-
''
prius exa
°'
minatis.aliaseiiiiiiucntnei.Iiiiiirdmquercco.irucui,quoufducthoracisomniacflcntdifle(5!a,ut
comiiiodlus iplius orificiuni iicruiqjexamiiiariponint. "Vcrum in prxrciitia
utritcillum cxiinas wIlS
docebo:quuiiiau.cguIaiTipcrrcquar,utrelic'"tumdcbiteadiTiiniftresfubijciam.'Vnc.uibusiia' •"""'Jmoi,
^"^^^"^'^"^'"'^'-'''''^'^'"^'""""«^.^'-"ritoiixum a lcpto tranfucrfo
ad ueiitriculi ufquc fupcrius
evtkdiuul
'fumcfitibl,
°"'^'='"'""'aucllcrcconabciis,uttcTt.Lruciitriculituraca:uidcaspnncipi5.Qiiodubipauld
auentriculi orificio I.bcraucris, ftudcbis utcunque etiam diuulfam aducntriculi
fundum dcdu,
f z^.QiQ; cere.ut ex tertia uciitricul. tu.iica fupcriorcm oiiiciiti iiicTibrana confticui oriricp dilcas. Deiiidc
acu fub fupcriori orificio ucncriculi craicclo, uinculum fcduloncxum ipfiinjjcies.paulo
fupra
uinCLiIumftomachuniauentrieulotranfuerfimlibcrans.Niincuciitriculominiftrinianucucii
trecleuato.noii tanicii pcnitus (ncue.ias rumpat) cxempto , iiiferioris omcnti mcmbraiia-Ss:
mcfcnterij cx pcritoiico origiiiem difccs, folis uiiguibus hanc adorlb feiifim diftrahedo utciis,
= Primum finiul oinnia
"'"'^"''^ "'^'° plf^taqi intercipics.
mo"ito L'fi
qua- iii cauo iccoris occurrunt, port^
<a«ri«, ut fch':ctuenam,artcriam,&:bilis.ncatum,autfilubctfiiigulis fcorfum funiculosacconiodabis:
^o/igurjm poftha;cartcriarumradicibus,qua;mcfcntcrio& infcrioriomcnri mcmbraiixprimum digc
rtintur.illa faue arteria iio oinifl^a, qua- fub (cm.nalibus artenjs orta in
^lTm^is merciitcriu fcrtur. Atq\ie
li'^ oniiiibus uiiuni duntaxat uinculum addi fat eft.
„dh„c ut quang duo (ut in inteftinis faciciidum mo-
2z,ai(t«. nuinius)inijcerenihiIprohibcat:iiTi6,idcppra:cipueadfuperiusuciitriCuliorificiu,pIiirimum
conduxerit. Induclisin huncmodum uinculis, porta.&reliciua qua-intcrfcpta
funt.itautuin,
cuIu.Tniicorporemancat diuidcutur, & ocyiisfolarummaiiuum opificio ucntriculus cum mc
Aa fc.itcrio.
yy4 ftNDREAE VESALII BRVXBLbENSIS
X^itnti tunica
fcntcriOjOmciito & licnc cx ticntrccxempta mcnfc imponcntur. ac ftatim cum omentiportio'
qtli ohfcrudn'
ncextraclolicnc, " omentiparslicniobnata unguibiisabillo cftdifccrpendajUtexpcndasqui
B erc ii-
dii/imtU ciitp lienis tuntca ab omcnto iiiitium ducat.Qtiod ucro attctiflime fummaq; diligcntia infpicicndum
imfce,
fitHddttentri' fitj num meatus aliquis a licne in ucjitriculi orilicium pcrtingat, qua:^ ualorum hichabcatur dh A wi i ti
culum ticiu ct
hdd,,)fg.
fcricSjCtiam (]' taccam,ncmincm ambigcrc reor. Coctcrum ut licnis fubftantia obfcrucs, alsquot
JllllJldUtid.
tvcm^td
'
fcdiones ipliinduccs,&iIlointcrduosalTercs comprclIo,ipliusfubftantiaabilliinfcrtisua(is
hiikt^fg.
aliquot locis lcparabis, hatq; rationcuafa aliquotfoIa& licniscarncenudatafpeclabis.Vcn'
Vetttricttlicit
triculumuero Iauanduni,dcindcucliCcCinftarinflandumdabis,utipfiuscapacitatcm,quxfa'
fdcitdtiS tttU m Vf 17
nz cft quam maxima,intucaris,& tunicas ipfius, ut in intcftinis faciendum prarccpimus,'" exa^
iji
vtctt. mincSjpoftmodumcj) inuertas,ac bilis mcatus infertioncm in intcftinu quod adhuc ucntricU' tltsjt.K.
"
tidndd.
fcflionisopcram inlpcfla.ucnx caux propagine dcxtro rcni propriam fuis mcmbranulis dcie ti.ttfi. nt,
ges,& dcinde renis quo quc pinguem mem branam unguibus laccran s,quo paflo illi ° inuolui- JI.isT,V.
H Cofi/ir re
li^tiu UttttCd tur diligenter examinabis. Dcnudato rene " urinarius mcatus quaex rencprodii,culicllo cft in^ ties 10 pgn
rtutt totius^ d
quirendus:dcindc&arierigmagna?propago dcxtrumrencmaccedcns,qu6limul iiitcgcrrcn Yte cim tc~
deo eoriidc
curcc exdmen.
ttd
ucna & artcria &
urinan] mcatus principiuin conrpidantur. Licebii modo aui lotam rcnis na mhut
XtGj..C,d.
11 fi.
modo portcaue feccris, ucna; caux,artcrixq; magna- propagincs uinculis iuxta rcnis cauum cj.l.tfi.t-
pium intucbutur, nificadauer naftus fueris obcfius.lolctcnim pinguciudo in lccundo huma tril.w fgti'
tfC II.
nircnis finu collc(Sa,impedimcntoeirc, cur minus finuum naturapenitus lccanti occurrat.
Quapropter operxprecium fuerit, canisrencm diligentcrprius cxaminare, &cxiIlodcinhii-
manum cognofccrc. Diuifo igitur fecundum gibbum lcu cxtcriuslaius rcnc, primilim digito
finuslccundiinqucmurina colaturlaterainquires, &foraminis quod inmedio ipfius, feuin
primi finus membranci renumcorporiscxtcrnolatcrcapparct, ftylumimmittcs,quiinurina-
riummeaiuuerfus ueficafaciTeprotrudciur.Dcindeubiincmbranci huius corporisprimiue
rcnisfinusanteriorumramorum cuinpofterioribusramiscoiium,quinonproculab cxterno
rcnisperficiturIatcre,obleruaueris,utilIorumrainorumduifms,&primi finusrcliquum cor.-
pus & fccundi finus formam naturamcp adinuenias, ea fecTione diuifum adapertum rcncm &
uiciflim claudcs&rccludcs, quo mutuus nupcr dicTorumramorum coitus manifeftiusappa'
&ubi ipfius formam cxpcnderis,ab antcrioribus primi
reai:dein ftylum fccundo finuiindcs,
finusramiseainrcnis prxrcindcs(ubftantiam,qua;poftcrioriillarum fediobnafcitur;apoftc-
rioribusautemramiseamadimes,quxillarumantenorifcdiconiinuatur,utmod6intcgcrap
parcac
&
"'a
"™
^°'^ft'-"''t'°'^'^m^''^nrinaio.' Artcnarum &: ' finiftrx
ucnx origincm iam prius
i"dagalti,ac dcxtrx ctiam ucna: priiicipiuin citra
i.,fi.[- fcftioncm i caua oriri conlpicitur. Vbi iof,
turortumdidiceris,&: ucnasad aricrias
ufquelcnfimcxmcmbranisipfaslibcrans deduxeri^, Trfl.e np.
1. malculiobiigcrit corpus.pcnis cutcm &
fcortum a tcftibus adimcs. Primiim itaquc a pubis '»'«'
icftis fcdcmprimamipfius
'^i-cm tunicam fecabis, &i-cpofito cultcllo, diftcntaqstunicahuius
apcriionxo ormm
Z&
P'-'':" '
i^.^fif.f.
f^™'''^"'"^'^li"'"i'''™^tcft,spartem'=adncxum,prxic,-ca&tcftis'mufculumexammabis
u.mamr liuiusnanquc namra, dudus &
formainconfpcftumucniuntunacumgracilibus ramulisa
"'^'^="^^"'-''»''1 ha'''C tu'iicam numcrofa feric'"
h.fi J
cxcurrcniibus.Hac lunica rclifla,icftcm
™'''"'* hinc inde diligcniius fublcuans, rcuolucnscp
ua &
mmi mdc- ucnam, aricriam^ ab ipfis contcr.
"'"Y^
rccfimu 'ii''iol™cii':c!crcnteuafcadicftisufqucclatiora"difccrncs.Vtucr6ucnxartcrix&infcrti-o,
r -r
difcas, uas fcmcn dcfcrcns a proxima tcftis
corpori tunica cft ° libcrandum Df"^""'
"""^f'"^"''
fccria^
>b,ufq,,d
•io'iq"'dcmi,niucrfum,fcdadcamufciucpa.-icm quxuenx artcrix^jfin^buscftproxima.
bcrab,turucrouas.pfum fac.lc,fi tranfucrfas fc(ftio.ics,ntcricftc,T.&uas
U fi"" lco tejiist'
iplim
illudadfuumufquc Xdmcn,
P""'!'""'" ""^""S" 'i°"acula duxcr,s. Hac fiquidcm adminiftrarionc uafis illius anfra(f}us,&
o mm"o ''^«is conncxu, ortumq, manifcfte
»..,, 4„,.
animaducrtcs. VcrS nulla ipfius cauitas,ncq, quo pa(^o
^.f
b,sHt,,,fi 'l'"d=iK!tclcmcnalTumat,inconfpicuoerit.Hoccnimnihil,nifiporofumquidquatcftiadna
'^""° "ia"'fcfto cx leftcin ipfum pcrt.ncic. Scmen defcreti
uafe ab intimo
mJ ,d A
"i"°'^'"'o cum modum libcrato. ucnx ac artcrix anfra(ftuum ramuli proximx tcftis
™''P'J'''J,"'i''=^'ob'"i'Ti'^l'uscofpiciunm.-.Vtuer6prorfus,nconfpc(rtumuen,at,fanouinc,n
crB.Ai,.
HMtc. cxanu-afubusad t<:ftcm comprimcs, &dcindc
anfraaibusuinculonef^inguisrcffuai^intcrcc.
ptis
tc,tcmlccundum,pfit,slongimdincmdiuidcrcconucnit.dcindcqu;cxtunicaicfti proxi,
ma,&exaiifra(ftuum fine ramiadtcftis fubftantiam excurrant,
qualiicrqptcfticatunicacom.
Aa z mittatur.
a
currcutcs, iii cofpectura uenicnt, fi radicibus lcmpcr animuni adhibucris,& cultcllo rctufiori,
ncramoru aliqucm iiitics, ipforum lcquaris proccflura ducftumq! &idcoIcuioripra:ftitcris :
foboles.
DE HVMANI CORPORIS FABRIcA LIBER V.'
fobolcs. Vbi id quoqucpra:ftitcris,rcifti intcl^ini fincm ck corporc cxMuiii abijcics. Dcinde
hzijiiu.b.
'cauamucnamquaprinuimfubiccorcconii3ici[ur,&''niagnamartcriarn'quafcptunuranlli,
dcindcipfarumprarcipuosramos crusadcuntcs uinculo duplici intcrcipics,utl'imu!cumre.
tib.q. nibus fi adhuc cos in corporcrcliqucris.ucnas omncs, artcriasq! cxucntrc aufciTC liccat.ita Pn.itoTtcei 07
cnim pcritonxi difccs ortum, & mufculos & ncruos quoque crus pctcntcs, fi fortallis illos
WCXiilHir/t,
poftmodumaggrcdiftatucris.incorrupiiorcslongehabituruscris.Iccurautcm, ut&antcadi
xi,tantifpcrillxlum fcruandumcftjquoufqjcorrcfpirationisl^^jorganaadminiftraucris.Atip
hxc quidem organorum nutritionisjgcncrationisqj in uiro cft adminiftrandi ratio,in niulicre
ucro crit huiufiiiodi. Primum mamillarum uifurus naturam,''' in cutc ab ipfo iuoulo dcorfum Cuiufir.cdt d-
tSa,:, t.rttr,
(ut in uiris) ad umbilicum duccnda cft fcflio: dcindc a iugulo fccundum clauicula alia ad fum
u<.1i!i:7:ijir,:tio
mum ufque liumcrum, cutis^ a mamillis non alitcr ac fi in alia corporis fcdc,ca ab adipc diui- inmuiitrc Jit,
16 figur.ll
ris.animuin adhibcbis " ucnis acartcrrjs infcriorcm utcri fundi fcdcm, &
ccruiccm,ucficam^ fitncii h-.mdic-'
a.lF. adeuntibus, quxingrauidis animalibusaccuratif[ime,ut& 'illiquiafcminarijsuafisinutcru rcm fndim
ccriticc pcttf.-
porriguntur,utcpctiamomniautcrireIiquain con(pe(5tumucniunt,quandoquidcrainillisfU'
«cri6K. tiism.
pra moduin ucnx artcrixcp turgcnt. Vrinai-ij mcatus a renibus in ucficam pcrtincntes,fimili, V
,.+/;.o. r'n^,riorii
ad ucficam ufquc a fuis mcmbranulis funt cmundan di,
tcr ac in uiris &
dcin ccos t:tcrus cum
uefica cx corpore eximcndus,diftecT:is in ipfum &
ucficam proccdcn.tibus ucnaru artcriarum
fifign.
&ncruorumrami3,S\:mcmbranulistiterumuafaq!illa contincntibu.s,&fibris quocpquorura
biifi.aib,
rrf.c.
intcrucntu utcricollCiinteftinorccloiialidecontinuaturunaamputatis. Excmptiiam utcri for
c V£ in i6 mam contcmplaturus,ipfius ccruiccm ' inuolucs, quo uiia uclicxceruicis in illum ]5crtinentis
fi.guru.
foramcn,& utcri fundi orificium citra aliam (cctioncm uidcas, &
modo opportunc ueficam &
ipfiusccruiccmufculum^urinxmeatuiprxfcAilIonga fcctioncdiuidas, ucficxamplitudinc
&urinarioriamcaiuuminfcrtioncm,ipfiuscgceruicis cum utcrica-uicccoalituminfpcclurus.
Infuperuteriquoqueceruicieodem modoad illiusufqueosIongamfcflioneminfcrcSjacacu-
li Vt i» !7 tiori nouacula uniuerlum utcrum (ccundum latcra ab ipfius oriftcio ad cornua ufque''diuidcs.
itacnim illuis finum, fubftantiam,forniamcf: exac^tiflime cotcmplabcris. Porro fi interdum ora Fccttiiippuj,
uidxmulicriscadaucrnactus,&utcrudiintaxatcumfcctu,ipfius9inuoIucrisintucri,animus fncir.uolucrt
fucrit,ilico a mucronata pccftoris oftis cartilagiiic,ad pubis ufque os acutiori nouacula fciflio-
ncm molicris, qux pcritonirum quoquc pcnetrct dcindcaliam utrinquc ab umbilico ad ilia
:
molicris. Hac naiiqucrationc ilico fc uterus fpcclandum offCTct:& R m altcruni latus illum dc-
truIcriSjUcnx &artcrixipfi inlcrtx ilipra modum apparcbunt turgidx,adco ut ipfarumnccf
fericsncquc ortus citraaliamadminiftrarioncm larercpofnnt.Hisitaqjucnis artcrijsuna &
&
cum ucr.a arteria fub rcc^to mufculo confccndentibus.diligeter obfcruatis,lcucin lccftioncm
jiouacula lccunduro uterilongitudincm tenrabisjcauens ncaitius qiiam utcri cft
'
craflitics pc-
Aa 3 nctres.
553 A N D. VESAL tl DE HVi C O R P, F fl B» L t B H R V»
nctres.poft hancalias duas, utrinqiic nimirum unam duccs, cum illa rcftos angulos facTtilras.
Scflionum labraunguibus apprelicnfa iniiicc modicc dirimcs,&.' utcri tunlcam folis manibns
^ fccundina fcnfim diucllcs,uenarum artcriarumcpora cx utcro in fccundinam pcrtincntiarum
pens,quod in partui proximis feccris facilius. lixcmptum ab utcro una cum fuis inuolucris 'fce /
tum in pcluim aquaplenam reponcs,atrum & uiridcm quodammodo liquorcm abluens,qui 1'^""'^'
IJ r r 11
quibus infcruntur ramos, &nieatumurinaradcduccntcaducficxfundum,paruoadmodum
ir h.t
negocio deduccs,omncniq; tcctus adminiltrationcm ablolucs. Nifi ctiani uifum cflirt inquirc-
Ci,f.l, K,L.
rc,num in fcctu pcculiaris aliquis proccflus^a ucna caua ad ucnalcm arteriam,& 'ab arteria ma '•f^"'
<-^aul,ilc- gnain ucnam arrcrialempertincat. Acetabulauero in oueautcapra funt inucftiganda, utcro
rimexa,mi. cfigiit'"
utcmiqucuifum lucritdiuilo.abundectcnim fucritutcricomparcrccauitatem,quxinnoprx- lAt o mi
onantibus uaccis oppletur tubcrculisabillisnon diflimilibus, cxquibus paulopoft languis h"
e fcdeprofluxuruscft: autfiprimoconccpiionis temporcciufmodi diuidaturuterus, tuncis
finibus conlpicitur dccoratus, qui primiini a ucteribus difteiftionis profrfloribus acetabuli no
menfunicmcriti. Aicf itaprxfenti Capitcpartiuin quinto hoc librotraditarijadminiftrandi
ratioiicm abloluimus : itaq! corpus fe^fiionis feric reliquimus,utad reli-
quarum pariiii quas fimul in illaadminiftratione non rccenfui,
demonftrationcm neutiquam futuru fit inulilc.
S E N
S figurci tnntcim hominis in dorfo cuhantis pnrtan cxfinijlro Lterc com
monfrdt,quMtamofcHdcnda-thoracisfcdifufficcrcctrbit>-Mifumm.^bantcrioriita^;tho^
racisfedc ct latcribus,ac dcin ab aliqua colli re^ionc cutcmfcRionisfcric adcmimm,ac
dcin nm
fculis jui coflis obducuntur rcfc{lis, cojlarum
ofp dfuis cartilaginibm undcum pcSloris offli
bc!-auimm,z^ cofiarum ofibm(:utiintcrfccanduinfit)cffra6lis,coJ}arum cartilagines
furfum
ucrfiis dcxtrum latm attraximm,utthoracis ampIitudo,banc^
interfcpientes mcmbrMhv,et pul
<:°i'fp<^^ii"iuenircnt, qua-mod6in charaBerumlndiccf^nificabuntur.
^A Siniflrilatcris cofaruindicruurcartiIa^incs,undcupcaoris
£Q
' Intercoflales mufculi intcrualla cartilaginum
ofe,dcxtrofum furfum^tracltt^
i.agmum occupctntcs.
occuBantcs.
'-^ Cofarum d cartila^inibusfciunSlarum
<moffa.
offa.
IntcrcoflalcsmufculiintcruaUaofiiwnadimplcnies.
E Cbiuicula hic nuda , atquc infuafcde adhuc afferuata ccrnitur.
^
F . --
cnarunt,artcriarum, ncruorump in axillam perreptantium fcries.
^
_ _ Extcrior />vf
luaularis
«/ifr» uena hicmox auulfa cutc fecantibm
ferr,nHh,ii nrr,iy,-^nr
occurrens.
j_j
Siniflra thoracis amplitudincm intcrdiuidcns mcmbrana,fupcrficic ipfitisfniflra hic confficua.
niflra;
C,0 Ramuli iucna ac artcria deduSi^Jua: fecundum pedoris oJ?isfmijlrum latiis diu^ulo adabdo
minis rejrionem pertitigunt.
"PJP NeruitsfeptitranfuerfifmiJlcr,htcconJ]3icuiEthoracem intcrfepientis membrantc fuperficiciin
pro^rcffi adnatiis.
Qj^enainhominibus potiJ?imumd iti^ulo iind ctim fcptitranfiierfi neruo deorfum excurrens,0'
incmbraitce thoracem intcrfepienti ramulos dcritians.
R, Tp V Vuhnonis parsfinifram tharacis cauitate occupans. ac Rq}' S huiiis partisfedan notant,
qua: cofisjeu ipfas fuccin^cnti mebraifF proxima cfi,gibba'ue ccrnittir. T ucro VZS" eiiispar
S E C V
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER V 1.
SECVNDAE FI-GVRAE, E I V S D E M Q_ V B C H A.
raflcrum Indcx,
MMM.cprotuheransregiocordisinAcatfit^mucorenintunicuntipfiusinuohcroimmotuminter
membranas thoracemJepientes collocatur.
'''^^^rt^.nUte^^^^^
Nqmdem elatiorem^O uero humiliorem.at<^ ita ctiam infiniftro
ktere P cr Q
R^R ^^^''''''''/''^rfredes,^^^^^^^^
S. tihqmumfurpec%risopnonco.trticulanturmucronibmJiberaui
T E R-
^61 ANDREAE VESAI^II BRVXELLENSIS
TER-T1\^E PIGVFLt-TE, EIVSDEM'q_yE CH^V^t^,
clcrum Indcx,
H^E C figura cordis iniiolucrum diiiifum^crit, ipfiimi^ corctco rdis nafa anteriori fcdc
ab inuolucro detcximus, corde intcrim iininoto.
^ Sedcs,qua cordis iiiuoliicriiin cordis iiafsfipra ipfus bafm continuatiir,
Cor-
DE HVHANI CORPORIS FABRICA LltiER VI.
B,B Cordis imohicrum ah Mteriori cordis[cde in latcK-i
reflcxum.
C,D, E Cordisantcriorfcdcs.ac C fndcmo- D ipfiusuidicaMLtfim^EucrSnmcrontm.
£ cnacaua.
G '-^rtcrtalisucna.
<^,B,C Cordisfim/lrumIatui,crpo/lcriorisipfi'usfcdisma^-naregio,
t,h,i,m Pulmonisindiccinturfibrie.
«jO Septumtr-ctnfierfum.
S E P T I M AK F I G V R AE, E I V S D E H' Q. VE C H A R A-
dlcrum Indcx.
H^E C fiqim cor apiihnone fepto tranfierfo hberiim oHendit,cuius dexter uentricu-'
his unicafeQioneadapertiis cernitur ab anteriorifede orificij uena: caux ad
cordis uftjs miicro,
nem duaa,qii6 idorificitim et ipfipr^fi^ir meinbranx in
conJfeBum uenirent. dein ut interior
dextnc cordis auricukfipcrficies ociihsfubijccrctur.eam intro
euerfamfinximiis.
ena:caua:parsfcptumtranfierfumpermcans.
B Ycna: caiia: pars iu^ihim pctens.
,C,C, C Orificiiimiiena: caiueindextrumcordisfinumpertincns.
D,E 0^ficia[untajccndentis<:^defcendcntis ucna: cauce partium.
F Dextra cordis auriciila inuerja, er inxqiialemfibrofam^ ipfiiis notans fiperficiem.
G Coronahs iience principium.
H,H, H 'Protuhcrans iniien.ccauaiorificiocircuhis.
K,L, M Tres membranceucnj: caucc orificioprtefiBcF.
N,N Fibra:ab infiriorifdcmembranularum uena: caiia: orificij , deorfim aduentricuUdcxtritate^
ramucronem^ diiSla:.
0,0 Carnc<£partesindicantur,quafibrasnuperdiaasamplcxantur,tcrctenqiJ5rmamexprimut.
P Hac ucntricuh dcxtri caiiitas iierfiis iicna: arteriahs orificium pertinct.
Q^K- CraJ?ities fubfantite dextrumcordis iientricuhim confitiientis.
Bb O CTA
.
OC y^fyuminhocdictmpwcdentciiarUt.quodndextricordiuiMTiculif^
dc.inibi ? inllgmtct,fcclioncm duxcrim in ucna: .mcriali^ ufquc Miflitudincm,M ciiis ucn<e ori
ucnircnt,
ficium dijlcndcrim, utmcmbratmiffius aptcinconJpcBum
P' cna: cauccfortio iiigulum pctcns.
B ^^rtcriicma^ntecaudcx.
Vcna-artcrialisoriflcium.ucriimfin^uli ch.ii-aBcrcs indicantfin^ula firamina
ramorumjn
C,D
quos artcrialis ucnce caudcx primum difcindttur.
Ii,F, G Trcs tncmbrance artcrialis iicna- orificio pra^ficlce.
dcxtri cordis ucntriculi:atpta hic dc
H,H Cordis iicntriculorum notatiirfptutn,fcu fiuiflriim latus
H^ C figuraidcmcor,cluodduabusiampra:ccdcntibus,oflcnditur.ucrumhicunafcniocx
arteria; ucnalis orificio ad cordis uf^j tnucroiictn diicitiir,ipfiim^j ucnalis artcria: orificium iina
CC "Vcnalisartcriceorificium.
DD Vrotubcransinticnalisartcria^orificio circulus.
_£ £ Dweuctialisartcria^orificiopra^fediemcmbrance.
protcttjie.
K Scptum cordisucntriculorum.
L Hdcfiiiiflriucntriculiatnplitudoaditui^n.-eartcriceorificiumconfccndit,cuiusmmbranasmo
do cxplicaturi fiimus.
M, M. Subhanti.-e cordis,<lidfiniflrum ipfius ucntriculum coiiflituit, craf^ities
D E'
1
D E HVH A- N I COR POR 1 S F A B R I CA L I B BR V 1.
D E C I MA S E X T I L I B R I F I G V R A-
D E C I M AB F I G V R AR, E I V S D E M 'Q V E C H A R A-
dierum Indcx,
p R^E S E NT Ifii^uraanteriorpuhnonisfcdes,dquacorpra-feRuen,delincatur.
(juic: infiriori,terram^Jpc6lanti buhulipcdisfcdi non admodum ima^ine abfimilis uifitur.
StomachijuocibMinuattriculumJirturpars. B Afjieraarteria.
C l^enaarterialis. D Y enalis arteria.
D E CI-
,
cViarafterum Index,
1-1^3 C fi^urapulinonlscxthoKtcecmilJfpoflerioremnotaffedem,
i^f^cra: arterice portio,poflcriori exfcde hic conjpicua.
SEXTr I, I B R I FtGVRARVM
Indicumjinis
dcm pcr totam alperam artenam in trcqucntes iplius pcr pulmonis lubltannam propagatas lo
iltfM M
boles fcrtur.Poftquam ucro acr ab hacfubftantia emutatus,ac cordi quodammodo pra:para-
pojiti.
tus cft.ab • artcria: ucnoffc furculis fimiliier pulmonis fubftantia: intexiis,cx aipcra: artcria: ra-
difi.cu. 11
li.in,o. mis clicitur, atquc in finiftrum cordis uciriculum peraricria uenalcm deIatus,tenuifcruido^
''
c C mufcitl.* admoeium qucm cor inibi continet,fanguini comifcetur.Huius acris qualiiatccontcnti in hoc
f ill
t.lh.
jij»r.r
E.
uciitriculo caloris qualiias eucntilatur, fubftantia autem caIoris(qua; aiire & fpirituofi fangui»
af^c. i jrtc nis cxhalationc conftat)ilIius acris fubftantiaenutritur , Quod ucr6 uelut fliliginofum ex hac
runi cxpri cordis propria peculiariqf Rinflione congeriiur,rurfus per arteriam ucnalem in pulmon e ablc'
tnctflcm
exeeptum,una cum rcliquo aere,qucm cx ilbs pro-
c.t.
gatur,atqj ab afpera: artcrix propaginibus
jS /w.i.cr
h!c6fi. r.
paginibusartcrixucnalisgcrminatanquam cordiincptumnonatiraxerant,dcnu6perafpera
giji.a.i! ancria&laryngcfaucesqj&ifnarescducitur.Huiufinodifane imiaturali refpiratione acris du-
tib.j.ctiiic
(ftus pcrficituriin non naturali ucr6 aer potiflimum pcr os atlrahitur,efferiurq; Vocamus au- ,
ti/jg.G,cr
"fe-D. tcm
non naturaIcmrc(pirationcm,qua alterius quam lempcrata; caloris innaii qualitatis nomi
h Apmus nc utiniur,ut quum ea qualitas aliqua cx caufain eum modum incrcuit , ut pcr narcs adduiffus
cft in <,fg. aci'l5omininonfufliciat:autquoticscxiifflalionciTi,uoccm,eius'quegcncrisrcliqua,adqucfe-
i lofi.A.iS cundario rclpiralio famulatur,tcntamus . Ab acris fubftantia in finifiro cordis ucntriculo fan-
fio.atiM guini ibidcmcontcnio perinixta,uitalis fpiritus conGcitur,qui ex hoc ucntriculo in ' magnam
fi/u.ap. 1» arteriam un a cum fanguine impetu ruetc ac feruido difFufus,per uniuerfum corpus fccundum
Bb j artcria:
570 ANDR E AE V E S AL I I B R V XE LL E N S I S
arccrfc leric digcritiir,& calorc fingiilis mcbri^s
priuatim innaturcficittcmpcratc^
diftiifumcftinftauranSjhaudfecusfaneatcfmembrorum iubftantiaa fanguine pcrucnasad-
duitorcftituitur.ijtqucmadmodumrcfpiratio&ianguinis cx "
dexiro cordis ucmriculo in
''"^*'
finifl;rumanuniptus_,cordiaduitalisfpirituscaloris9naiiuircpofitioncmfaciunt:ficpariratio
ne materia a finiftro cordis uentriculo pcr artcrias rcliquo deducT:a,corpori aliaru partium fpi-
i.flI,hMo- ntum& natiuum calorcm rccrcat. Atquehuius etiam occalionis graria idcm pulfus rclj^ira' &
r'0"isufusccnfctur. quodeniminfpiratiomatcriciinfiniftrocordisuentriculo repofita; prEC,
''Stmufli
ftat.id rcliquispartibus in pulfu arteriarum dilatatio Iargitur;expiratio autcm artcriarum con-
tractionicorrcipodct.AtquibusorganiSjincredibilidiuina^ artificisuifabricatis.harcomnia
pcrficiantur,quaqirationcha:cadmirandaNatura;operacompIcantur,iam ordinecnitarpcr
fcqu i:ea intcnm non repctiturus qu2c in primo libro dc thoracis onibus,&; alpcra: artcria: car
tilaginibus,ac in fecundo dc corundcmmufculis
, &
in tertio dcartcriarii conftruftionc pcrfc'
cutus lum; Qj.iapropter utinlibrohuncpra:cedentcaperitona:o fermonis cibiac potusor-
initium opportune inftituimus , ita quocf &hic a tunica coftas fuccingentc no imme-
gaiioriTi
lcSt^uis^ cdru
tcrquam ubi proccflus quofdam mcmbraneos cxporrigit,ex quibus auc alias cducit mcmbra. lib.i
a:l dlidi pdT' nas,aut corpus aliquod fibi colligac . Fit auie id prxcipuc lccundilim uniucrfam poftcrioris fux f14,.;%
li. s H,B,C.
tesTiextiS. partislongiiudincm, ad ucricbrarum nimirum progrefl"uni,ubi'intcrfepicntes thorace mcm-
ftig.Cdp.iz
braiias cducit,&' afpcram artcriam,' ftomachum,' magnam arceriam,&' fine coniugc uenam kb.,i.
firmac,& fibiipfi hxc uinculis connedit , illisqj cuuicas cxporrigit . Parilcr fc habcc iccundum g/ig.cjp.S
Itb.i F,F.
&lepii qiioquca pcctorc ad dorfum IongiludinciTi,ubi intcrfcpientcs ihora'
oflis pcfloris
lnfuper,irt
ncquepcritonxum.prirfcnsmcmbrana non adei pertmaciter omnibuspartibus
connatahxrct. ualidius n anquccofl:arum offlbus ac cartilaginibus tunicx
pcculiariter unam-
quanq; cofta iilucftietis, cuiusq; mox memincro,interucntii adnafcitur,quam
inicrna; intcrco
ftahummufcuIorumfcdi.Sicquoqucfrpticarnofcpai-ti longeremifilus quamncruofccom
mittitur Qtiodautcfimiliacumfepto
_ foraminapcritonximodohicadipifcitur,pci-rpicuum r«,,.v,„ff'
'^"'-'^"'''"•«•••q"^ f'^Pto unq' obducitur; tcrnis foraminibus
cft pcruium. uno quidcm ^™,,..
Zm^i.t
cmdurlt^r "'^"^'"".^'^auaiciparato.faundoautcmftomacho.tcrtioueromagnxartcrix&iicnxpari
timq. carcntis Hni. In iugulo amplo continuoq; foraminc non pertiinditur, ucrum qux
cam inibi
ua(a pluribus foraminibus cGpleciitur, ipfiq; adnafcitur,& tunica
Pf "''Pf="^^
fo<
aham k propria
)ib.,.
'"^''""1 ipfis oftcrt .
tranfmittit ucro hic uenx caux & arterix magnx ' ramos, adhxc' fto-
lym^ml: machum, " afpcram artcnam, (cxti paris ncruorum ccrebn"ncruos,& lcptitranfucrfieriam •
'
o,fi.ui '^'^P"°'ift'«maTibranea,durafcilicct&tcnui,alba,xqiiali,&>oborcn5nihiipcritonxumfu-
cnti-S.
pfi.c.t.6.li. pcrantcrucrum fimilitcr ipfi quoqs pcritonxo huius fubftantia ad dorfum
durior quam iuxta
^'^'^'^"^'«^^'^'^'-"'^''"'^'""fli-icorigoaucrtcbrarumlioamcntisillarum corporac5ncif}entibus -P™"/>''»-
qfi.ap'°^
lib.ihA
potift^mum pendct. Porro ucnis acarterijs &
neruis quoqucabundat. ac primum quidcm in
poftcriori partc ipfi uena coniugis cxpcrs adnafcitur dcindc SC magna
artcria. in lateribus ue
:
rolubtenfascxigit longas,nequecasualdegracilcsuenas&artcrias,quxfinguIiscoftisexpor
teB.c. rigunmr.Priori autcm parti uafa ipfi incumbunt,fub pccloris oftcdcorfum
'
ad abdominis fii
pcriora prorcpentia, &
ramos in coftarum cartilagiiuim inicnialla digercnua.Neruos
quoqi
adipifcitur quamplurimos:qiiippe in iugulo tranfiiiittit maximas
fextiparis ncruorum
ccrcbri
oii + ^^'''"'"'^"^'''^''''''^'''«''i.iiciitriculum^&iccurdiftnbuuntur.^ncruoscprcctirrcntesocr^
m-'
YcMao,'''''^^"^'^'^'"^'^'^'^''^'"''^'''''-™''^"''""'^'-^
ers,s. iestunica hxcmutuatiir,qua fcptum fuccingit. Atque lios quidcm ncruosintuscompicdi,
^^^™^ '"•ignos,cofdcmq; una fcricad fingula coftarum
'^^^''^^^'^"^^
" interualia dcduc^tos obti
u 'sf-axl'
"".qi-iihuicjunicxunacumucnis arteri}sc[iattenduntur. Prxtcreainpoftcriorifedeutrinq;
tur2fig.ci.
.1 lib. 4 fc, ipfi fubtcndutur,fcxti paris neruorum ' propagines coftarum radicibus diftributx,ac tandcm
"'''"™"'°''''°''§*'"C''ti''i>^i'ii''santea)diflufx.Cxterumprxterhanccoftasfuccingcntcm
t'"rmdZ .S,„c./««,
em.
tumam fingulis coftis >
aliapeculiaris obtigit, quam Grxcos altei-am fuccingentem coftas fi" >n«4^r,i
x^fii.ci.z mcmbranauocan^rrcor.Talecnimquidin hbrodeCoftitiitioneartismcdicxGalcnus,mor.
U.4.alicu bilatcralisfpccics(ubdiuidens,indicareuidetur.Eftautemaltcrahxcfuccingcnscoftastunica
'n"o'"crum,quod omnibus propcmodum oflibus commune ccnfctur, ca iiimirum membra-
ur.
ymnc pri na,quamquodosambit, -TrSfiisioy Grxcinuncuparunt.Qiicmadmodumenimoftahuiulino
mm nuiu di mcmbranula obcingit,ita quoquc &
fingulx coftx orbiculatim ipfas ambicntcm mcmbra..
"inibus qiix thorax cotinet inuolucrum quoddam euafit, unde etiam ab ufu «'"jm/o.
cmfcnpti- tunica (uti a fub-
om (ctidi ftantia,mcmbrana) diftcflionis procerifaus uocitatur. Acl hxc ipfa quoq;,ut " & pcritonxum
'l^ quxamplciftiturorganis tunicas exporrigit,eademqi firmata colligat.Cliiod au-
^'^''i'^"^
K>fi (i frt
t^"" '^""' thorace diftcndatur, ai^fcturq;,
ncmincin ambigerearbitror. thoraci cnim undiquc
ifigu. M. !
n MB R A N A rupcrioriCapiteexpIicata,uniuerfamtboraciscauitatem
airacmbrana; quas Gra;ci olwif {oJ^orTat, nos autcm
fuccingit, fublinit^.
tTitrrfcpimd
vmmemhrditit intcrfcpicntcs thoraccm,aut uulgo mediaftinununciipamus,eandemca
Ttimnovicncld
uitatem intcrdiuidunt,in duas pnrcipuas amplitudincs camdiftingucn-
tcs.undc &nomcnfuum meritbobtincnt. Habcnturautcm in thoracis
dtfig.icx^
mcdioutrinque fingula: fccundum ipfius longitudincm proccdentcs. (raG, G,
'
libus & obliquis coftis lateribusue coformatum refcrt.una cjiim cofta, qua: &: brcuior cft,a iu
£Tulo fccundum pcftoris offis longitudincm ad cius mucroncm,&; fcptihJc conncxum fcrtur:
iccunda ucro hac longior, a iugulo fccundum dorfi duflum ad undccimam ufquc thoracis
ucrtcbramproccdit:tcrtialonortudincintcrillasmcdia,abo(lcpcflorisfccundumfcptilongi-
tudincmdccliuisaddorfum d^clccndcns.duaspriorcs coftas comittit. Pracfcntcsmcmbmna:
Cio iloitt
ccrjtpi^ms iu mutua diftantia &: coitu plurimum uariant. lccundum dorfi cnim longitudincm, qua ucr-
vtcmlnnt in tcbris committuiitur, inuiccm cotigux fun t,S^ quam minimam intcr fe cauilatcm fibris mem-
vizcmdijicnt.
oppletam cRbrmani. Qua uerb pcfloris ofti comittuntur,in homine quidcm inuiccm
[^rancis
ncutiqiiamcontiguarfunt^imbpro^^oflispcdorislatitudincmutub' diftant.Supcrioricnim h£,7fi.cd.
t,
cartilago coarticubtur,qucmadmodumpcclorisoshicar(fliuseuafit,itaquoqucdcxtramcm
brana minus imbi a finiftrarcmouctur. Ha;c mcmbranaru difiunclio fcnfim fccundum oflis
"pccSoris longitudincm dcfccndcns, ui os ipfum latius cfticiiur, fic quoquc &;. illa capacior rcd-
dita magisdiducitur,itafane,uttantainhominc hic mcmbranarumc6furgatdift.itia,q^uanta
dtfi.K.
undiqucpectorisoflisccrnituramplitudo.Cxicrumquamembrana: fcpiotranfucrfo" com- ctthnM
mittuniur,omniummaximcinuiccm abfccdunt, atque hiciantamtftormant ampliludincm, 7 mttfcul.
quanta fepti iranfucrfi mcmbranci circuli cft htitiido.Cauitas,quam ibidcm mcmbranx cfti- tih.
'
duiSa.Dciii cius amplitudiuis bafis a cordis inuolucri mucronc multum,lt-cus quam in homi
nibus,uimoxfubijciam,diftat.Ad ha:c,prxtcruenamcauamillaquoqucaiTiplitudoindi(rtis
animalibuspulmonislobum continct,quifubftcrnicuU&:manuscuiufdaminftar cauamuc-
namhacprogrcdicntcm fufti.iIcit.hoccnim homincsquumbrcuiori duduipfisucna,quam
illis animalibus ducatur, deftituti funt:quanquam Galcnus ex fimrjs coicifturam fecicns,hunc
lobum ctiam hominibus tribuerit, ut poft cum reliqtiidiflcftionis fcriptorcs ad unum omncs.
qui nuUa rci habita confidcrationc,nccp quicquam minus quam Anatomcn agorcfll,niI nobis
aliudpra:ftiterc,quam qubdpcrpcrampleracp cx Galeno dcfcripfcrunt necflblum cumillo ;
ueritati pcpcrccrunt, ucrum apte a Galeno cdofla admodum mifcrc dcprauantes, ac ncfcio iii
qu£c compcndia fccdifl"ime conlarcinantcs,ut Galcni ucterumcj; omncs dc rc Anatomica libri
propcmodumintercidcriiii, occafiofuerut. Ca;tcrumha'cmembranarum,quadorfo,pcftori
&: lepto connafcuntnr.diftan tia: cft dcfcriptio . Prxtcr quam 8:alia uifitur,cas quas dixi fcdes
nequa-
DE HVMANI CORPdiJlS FABRICA LtBER Vt. J7|
nequaquam coiitingeSj& ad cordis cfFigiem formaca.Prjcfenres enim mcmbrana; in ipfarum
medio cordis inuolucrum.uti dixinius,comple(rtunturj& pro eius amplitudinc forma^ dex-
tra membrana a finil^ra abfcedit, &
utraqiJc inuolucrum idadnatum cxigit. Adco ut inier has
memb.ranas cordis inuolucrumjob idcp & ipfum cor una cum fuis uafis contincatur,deinde et
caua: ueiias caudeXj&innumera; membranea: fibrac membranas has inuicem quibus dixi fcdi- Qute intnfc,
'"gitrJD
aliquot foboles his membranis a" uena coniugis cxpcrie ofteruntur, At prctcr has plerunqj, '^g'"'-"-'
ifi. M, N. & potillimu in hominibus, " alia notatu digna: craflitudinis a iugulo feCundum utriufqp mcm' ^ "puJtii
.figu.B.c, branae longitudinedcorfumadfeptitufcgdcducitur,fcptineruococomitata.Scpticnimtranf Hippon.a-
"^*''' "^''11' 'u cxterna membranarum fede ipfis adnati dcorfum protcnduntur , a:quali fcre ni-
Plttor.is,
nji afu Jrtcrfepitnti
; F,F. teruallo apciflore&dorfo in progreflli diftantes. Atcj hi folum nerui cum uaiis & adipe °
cxter nm vtf:r,L fu/
tifi.Qjt-na:membranarumregioni,qua:pulmoncmrclpicit,adnafcuntur,&lxuisquodammodo,& pnfiaes^
>1™ H K ^1"^° (^S. humorc oblita uifitur: interdum etiam aliqua ex partc pulmoncm adna tum pofli,
' L, u dens.'' Interna uer6 mcmbranaru fcdcs tum propter fibras membrancas,quibus inuiccm mcm
brana;coinmittuntur,tumcasquibus ualidiflime citraadipis intcruentum cordis inuolucro
adnafcuntur,utr£ECpa(perrEfunt.Atfiqua:iuxtafcptumhuius cauitaiisrcgio fibris nonobfi,
dctur,ea quocf teuis fimilitcr & aqueo humore madens uifitur . Mcmbranx ha: tunica coftas
fuccingente tenuiores aliquantulo funt,ab hac ex omnibus illa: (edibus ubi ipfi mcmbranc com
mittunturortumducetes.Suntautemilla:fcdcs,utidiximus,pecflorisos,fcptum tranfucrfum
& thoracis uertcbrac, unde potiffimum illa: mcmbrana: enafcun tur. Qux primario ufu iii hoc imcrfcpicr.t'
creantur,ut cordis inuolucrum, ac proinde ipfum quo<$ cor , nc dcorfum ac rctrorfum conci, i"""tcmtrmi
datjin fua (ede contineret.idenim &
fi ab alrjs minimc animaducrfumfucrit,uiuorum & mor-
"'""/"^'
Ccput IIII.
N tertiolibrojubiarteriarumcomplcftcbarferiemjha-ccuiusccnfiruffl- jfji'
J'„ .
oncmmodopcrfcquiftatutumcftjfimplicitcrquodaercmcontincar.artc- li.in,o.
tur , ha; quidciTi Ixucs artcriar.illa ucro afpcra , ab inxquali qua coli atlub- 'it
r I ' r Ij I - j- ^ ("tn- Lcr j
IBicrce J7 confpicui funt. Vnicaenim non hominibus modo.ucrum & animalibus qua? pulmoncm nan fnMH-
cifcunturomnibusobtigit,qua:Iongoduclu,inflarcaudicis cuiufdam,cx faucibus dcoifum ^pl,""','* |
duo in humiliori laucium fcdc corrclpondcnt,qux quidcm no lccundum Iatus,ut illa mutuo ,
[
potumqjcxorcinucntricuIumdcduccntisiniiiumcxiftit.Anicriusuctoafpcrarartcrixprinci'
pium cft,qu.r hinc dcorfum rcifta nufquam inlatus dcclinans/ccundum ceruicis longicudinc |
adquariamufqucthoracisucrtcbramducitur,totapoftcriorilcde*fubftraiumhabens'ftoma ,h.
chum,ucricbraruin corporibus,primocjJ dorfum moucntium mufculorum pari ablcf altcrius >' m.u <• ij
machi cft craffitics. Anteriori autcm afpcra- artcria- fcdi non eadcm toto dufiu praicndiintur. p „, k, c^, i
Ippcormijfd
i^ji^^y/YimananciucfcdcjubiorisampIiiudim committitur,'osab ^ figura ilofn/fp nuncupa- s,t,v.
coritnd.
^^^^^^ jp(](;um illius oftis quoquc' inulculis &
cute prxlocatur. HincucToad iugulum ac pe-
^l™'^"^
'
,r , 0 o,P'
• !• •
r 1 u "•'i-ik. •
qux una cum lexii paris ccicbri ncruis,£X intcrnis lugularibus alpcrx artcrix lateribu s uici-
1
^ ,
uertcbrx corpus artcriaafpcra dcfcendit,in duos parcs bipartita truncos,unum dexiris ptib
' '
pulnione [cdcm occupant. " Imagincm a.'pcrx artcrix uixulli rciTtiiis quaiii arbori aflimilauc- " ^'^''''^"[
r^J}nd:dr
tcrUfirmi. ris.cuius caudcx in duos primum ramos difciftus fit, & hi rurfus in innumcras foboles difiufi. ''^^ ^^'^,," •
cis ucrtcbram protcnfx conucnict:arboris ucro rami corundem^ innumcra fobolcs aricrif in '|
"^''J
pulinoncmdiduftibus confcrcniur. Vtenim caudicis iniiiumradiccscduccns,uarium,nci5 fi.ca.ulib. \
pari undiqi conftans forma uifitur,fic& larynx afperx artcrix caput undiq; uari.a diflimilcm^ » »•
figuram exigit. Supcriori enim partc prout aui deprcffum auicrctftum finxcris laryngis " opcr
culum^acutaauidcprcflaobtufacpcrit. Antcriorauicm laryngis pars,&Iaicraquocp,anta'io- , /ig.M.jS
ftit,ita etiam lary ngis fupcrior ledes hiclaiior inferiori ccrniiur.imo" humillima laryngis fedcs, l«fica.ifi,
quxfccundalaryngisconftituiturcartiIagine,amp!iiudinemIatiludincm'ucreIiquia!perparlc ^"'"i'"'-
rixcaudicisduftusadxqual.'Poftcriorlaryngisrcgio,acprxcipuahuiusrcgionisfedcsquo- „/-(,,.
porrigitur,i[aquo9clatiorcsipfiusapicesinintcrioracxtcriora'uemagispromincnt,Iaryngis
figu- llli..
'
ribus uero &: anteriori rcgionc inxqualis:mcbrana, qux cartilagincs mcdiat , ipfis cartilagini,
busmagiscxtiiberantc.contraueroquumIaxacocidit:namtunccartilaginesmcmbi-ancalub'
j
'[
ftantiacmincntiorcsprotubcrant.Adhxc,inftarmcmbranarumquxaliisconnafcunturpar-
tibus,extcrnaquoquearterixluperficiesafperacft.Pofteriorictciiimfcdifibrofisncxibus,fcd Ctmvezuii-
"• '' 'fe- modicis ^'ftomacho comittitur:uerum fupcnor laryngis rcgio quvi comuncm cura ftomacho Jhnxm-
^'^-
conafcitur: qucmadmodu &larynx ftoma-
'
hiM:m cho firmiflime' mufculoru opcra conncditur^qui ftomachu amplcflcntcs , primx cartilaomis
^S'-. lateribus implantanmr. Antcrior afperc arterixpars attcnfis mufculis &
uafis,ac prgcipue 'rc-
format circulum,cuaditan inedio uero quum ar(ftatiir,pcnitus conniuct non orbicularis qui-
,
dem ardiqj orificij ritu,ucrum rcdxinftar lincx feu rimx ab antcrioribus in poflcriora proten
fx.qux fi dirimatur apcriaturcp.ab anteriori partc fenfim in poftcriora t.atifpcr latior eflicietur,
doncclaryngisinteriorfupcrficicstotaquodamodoorbicularistcrcsqsintusfpedctur.Quan-
do hcc rimaarc^tatur,^ conniuet,ipfaqi inferior laryngis pars,quam fccunda cartilago extruit,
teresorbicularis^ neccflario permanct,utrinqi ad rimx illius latera una confpicitur fouca , al,
tius quodammodo quamrimx fupcrficies
confccndcns.unde ciiam hlc cornutafupcrficics iub
rimaconfuroit.Superficicsucrolaryngisfuprarimam confiftcns^prouthxc autrccluditur,
pro rimx comprcf
aut comprimitur,ctiam differt,nunquam tamcn penitus eft orbicularis,fed
opcrculi fuperficics con
fucxpoftcrioribus inprioramagis minusqi araatur.Infcrior laryngis
caua,fuperiorautcmconucxaccrnitur.CxteruinuelimhxcuituIinaautbouinaIatynge(fimo
do htimananonfuppetat) afllimptacxaminaripotius, quamobfcura difticiliqs enarrationcdi-
fccrc.Itacnimquxh;cpropterdiiflionisobfcuritatemprxterimus,abfqiomnincgociofedula
infpeaionc non fine magna admirationcoccurrcnt. Sic quoqj
fingulorum lubftantiam &: con- '^.J^"''' -
formatione una atq; altera laryngc utcunqi ctiam rudi fiieris manu, diftifta admucnies, pofifli - "J^^'"
mum quod laryngis ac relique afperxarterixfubftantia in primo libro &: fecudo,quantu iUic
opcrculum,trium laryngis
f Si4«™ conueniebat , periequutus fucrim. In primo cnim prxter laryngis
'
^""'ml. meimmorandumeft.^ionprofecl6qu6dfcribendilaboremfubtcTfugiam,ucrum
neamoro
eadem inculcare dicar. Quamuis etiam in re|non minus pulchra qu am d ifticili,
fiorc quopiam
undecimo deConfeiTtionibus adminiftrandis Galcni libro , cum alii s quinq!,&: libro etiam de
Voce.priuatifimus. Prxtercafeptimide Partium ufufi-agraentum nobis duntaxataflcrua-
tum eft,id^ uniuerfum inco libro dceft,undc Galeni cnarrationcm petcrcmus.Qux itaq; fupe
rioribus libris ncceflario reccnfuimus,h?c no altitis rcpetentes,id folum
adiungcmus , afpcram QjMuscdn'-
>'^ginil.«^^lie
arteriammcmbrancacartilagineacfformatamcncfubftantia^aclaryngcmquidcmtribuscon-
rd d.TtcrU cc-
nimirum quam fcuio Grxci aflimilarunt lccunda ucr6,quam qu6d no-
ftare cartilaoinibus.ca :
iCUdtUr:
ANDREAE VESALIi BRVXECLENSIS
mine dcftimatur, quafi line nomine uocauerunt: tertia autem, qua: geminaeft,
quam^ua."
forum orificijs, quibus aquam manus lauaturis afFundimus , refpondcrc arbitati
funt Dcin- .
.
quadranaularcmul
to intcrim latius quam craftlus.Dein cartiiagincs hcc non candcm
toto corpore feruant craftl,
tiem:in mcdio enim craftiores funt quam in extremis.quibus paulatim
attcnuantur, ac uclut in
membranam dcgcncrant Extremis his ftomachum refpiciunt,media autem parre
.
&
craftiori
antcriorcm afperx arterix fedem efticientcs . Nccj arbitrctur quifpiam
( illorri fentcntia dclu,
fus, qui a pcrfceli circuli figura cartilagines foK dcfinerc
prodidcrCit,neartcria ftomachfi plus
a-quo comprimcrecucrum potius ut ftomacho deglutieti cedcrct)eas
hanc formam fpccicmcB
in caudicc ipfius arteria: duntaxat leruare: inpulmonis
ucr6 fubftantia completosefl^cicir,
culos quandoquidem in pulmonis fubftantiaperindeac in
,
caudicelifehabent,& quod liiibt
alitcrconftruinequiuerunt,inartcriirpartiumufus commemorationeoftcndam.Cartilaoines
hx continua ferieac xqualttcr femper mutuo diftantes in arteria collocantur
inuicem difiuiiguntur.quanta illarum a fuperioripartead infcriorc
'
, & non tantum
eft latinido nifi qiium artc
.rinJLu
Ugimsinuir?
,-
t, ^ ""f
Q.ucmadmodum
primum pro^rix
7""«^=^"^
,
QticmadmodumenimomnibusfcreQiTibiis.iVrtiam
enimomnibusfcreoftibus.&etiam
cuiufq) cartilaginis mcmbrana: in tcrucntu pcrhcitur
'-"'ui4'>-«i'iiaginismcmDrana:intcrucntu
br„nr.,v ^-,„,K.„„.i„.„
laryngis
pcrficitur.
cartilaginibus mcmbrana qua;
i
,!l,ga„ur.
dam,eoquodoftiumfitinuolucrum,,n)&i=v©-nuncupata'obducitur,pariquo9rationccir-
„„.„v.u,.,,v,.E<o!.ivar uuiiLupaia oDaucitur,pariquoq!
ranonccir-
'^Q^*"'"
r~
cularcs afpcra: arteria: cartilasincs fimili mcmbr-nna inrrm,,,,,,,- „,,^<.„
cularcsafpcra:arteria:cartilaginesfimiIimcmbranainteguntur,qua:exdcniiftioribuselatiori, t_.-
busqf lui partibus proceftlis e.xporrigcns.illarum intcrucntu
cartilaonics inuiccm cSncfiit uc. iMum
lut mcmbrancum uiiiculum inter duas cartilagines fefererpicientes ?flormans.
Ncq; foliim' in
tercartilagincs,t.biabinuiccma:qualiterd,ftant,eiufmodiconfurgituinculum,uerumetiam
'Z"Z
ab cxtremis cartilaginum partibus ftomachum refpicientibus
porriguntur,ex quibus continuum quoc^ inftar membrana:
fimiles membranei proccftus ex
uinculum cfticitur. His cartilaoi,
m
i"'f""'
'^^'"braniscp al.a: dua: accedunt membrana:,ab ipfo ufu
tunic.x non immerito appelTa,
Du.rn
"1"'°™ ^'^tcrn.i artcria:fuperficicm undccuucf amplexatur, mcmbrancis illis car-
"'^^»
TZt.
r^^rcni^tu tmm
nicrumtxte. tilaginum uinculis pcrtinaciflimc connata.Ha:c tcnuis
cft,illisq! tunicispar,quas pcritona:um
nor. b£ luccingcns coftas mcmbrana ipfis affirmatis *'
uafis pra-bcnt.Prxfentis tunica-interuentu ar
'
teriacontcrminispartibuscoIIigatur,ipfa^imprimisrecurretcsneruosfecurinim^defcrt
Af
ZnttrlortU' ,
t'^i-aa«eria:tunicahaclongedignior,intemamuniuerfa:arterixfedcmfuccinoit,at<?adcartila
nicii. ginuininterfecolligationisroburplurimumauxiliatup. rnterior tunica
extcnori multo craL
i.orcxiftit, quamuis etiam tenuis fit &
ualida . Adnafcitur uero robuftiflim^ cartilaoinum
propriis membranis , &interna fcde pingui quodammodo
humore oblita uifitur non un,
decunque eandem feruans craflitiem . Quum
demumltomacho communis
enim lingua: , labris que &: palaio , & ipfi
fit,in laryngis cauitate
crafliorcuafit,&pinouedinemtcrcar.
t.lagincs & cxternam ipfius fuperficiemobducitur . Vbi uero rima linoulauelarynois 'con
naict hxc tunica utrinque ad latcra dura calIofa'queefficitur,ac '''"^
, cum fublbntia colorem quo
que immutat : ut en.m hic durior,tanquam afrequenri dum
fpiritum retine mus compreffii e,
uadit ita quoque
magis ibidem callofa rcddita,candicat, albefcitquc. Ea parte
,
qua timica ar
ter.arramos ,n pulmonis fiibftantia difflifos
ft.ccingit, fublinitue, tenuiorlono^ quam
in la.
ryngc uilitur : m
caudiceucro artcria: mediofehabctmodo. Pcruniucrfa:
tamcn artcrix ca-
iiitatcm haiic tunicam rcflis fibris intertcxtam
cflc, ex fedionc didicimus
G/andes !d-
,
Qua-ctiam oftcn
.
dit glandulasalterutrapartefingulasadlarynois
rygii rac{:ci
radicemadnatas,qua:magna:funt&
fun
gol.r-admodum,carn.s-quepropemodumcoloris,fedmagisnigricantcs,&uenisfatisconfpi
CU.S obdufla:, quarum .nfecundo
etiam libro,quum laryng^s profcqueremur
mufculos ^t^:^^
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIRER V.
v. y77
577
mcminimiis. Afpci-a artcria orani prorfiis fangi.inc uacans.priraario
animanti ad aeris in rcfpi - tnu
raiione iranfitum oudum-ue conlcrt, dcindc
&
uocisorganumfacilccftpra^cipuum.Aiquc ^ iifwi, ipfi,
h,s ufibus uniucrfaipfius congnnt fabnca. iji conflr,
faucibus cn,m acrcmpcrnares.aui os attra. rf^»/.
«um rccta nipulmoncm ducitjumc pcr uniucrfumpulmonis corpus •S"«r.r,«.
numcrofa ipfius ita
'
IcnctiiHnbucns.utpulmonisfubftaniiahuncpromptealtcrct.at^cordismuncribusapium
reddat. Ua-tcrum quod pulmonisproprium fit
munus, fuo dicemus loco nunccnim faieft .
rurfus in latam impctu. deduclo, Hcri didiccris, atquc fimul gargarconcm uocis
'
plcLiru m& ".^™^^"''-
Ldrynff! o-
cidcrc uifum eft, rixofc ccrtando dc rimx huius &
laryngis opcrculi nominc,quod falfo uocis
ptKuUufii. pj.gp^j^||^^pj.-j,(-jpuui-,,Jpo,.ganuiTiplcriqucrcccnfeni,quandoquidcinhocmhiluoci,nififor
morauimus,quuniintcrimlaryngisreliquimufculiadunumomncsrimxillidilatad,varflan-
dxuc fublcriii.Tt, hifupcr cius oratia omncm l,',ryngis cartilaginii fabricam cxtrucf am cfic co-
onorccs,fiuclminimaNaturxopcrijcognofccdifcintillaarfcris,ncqril!orufcicntia,indignin[i
miqui a Naturacreatusfithominismodo,rclpucris:namucl bruti alicuiuslaryngcin mani-
busairampta,artificum in muficis mftrumcntis parandis induftri.a Naturxopcra fccftantcm
CdniUgim ^j^iniauoluptatcadmiraberis.Quoducro&rcliquarumcartilaginumfimsnonuiilgarisfit,
cooa-dmn 0- pars,quacporbc cftbrmant, antcric ri parti,
^^^^,,,,13^,5 ^^^^^ „^,(5 arbitror. craftior cnim ipfaru
n:sr^t.o.
,^3^(5 cxponitur, prxlocata cft. Vbi autcm a pcrfccli circuli figura
g^- ^jj^
incaudice
'''"&d Ijp. tcria uicinis partibus coUigata firmatac;) fccurius dcorfum prorepat. hitcrna ucrb non folum
cartilaoincs firmius concxura,ucrIicafdem fucciniftura, atq; agrauioribus
iniiuiismunitura.
crafOor externa euafit, no tamen talis,ut fua craftitic magn.a artcrix amplitud ine
opplcat,& ad
dcfcndcndastamcn cartilagincsruadcnfitatc&roborcrufticiat.Sxpccnimaliquidpituitxinu
tilisacapitcpcrartcriadcfluit,nccnopotusaliquid &cibiintcrdcgluticnduinillamillabinir.
Prxtcrca acris quxd.T qualitas.iicl fumi, ucl cincris, ucl carbonu,uel altcrius cuiufda facultatis
mcdicamctofe cd.a intcr rcrpiranda attrahitur. Addcquod pus tuffi cxpcdorandu quandocp
fitmalionu,crodcns,autaliusqui3 humor,utpotcfiauabilis,acatra,aui pituitafalfaintuspu-
trcdinem expcrta,pcr afpcram artcri.icScrri dcbct a quibus omnibus obduda cartilaginibus
:
tunica,nc radantur,
ilhi: &
rofione altcrationcmcf ab his no finc graui ipfarij uitio (cntiai,prx
caucc. Atqucutlarynxciufinodinoxfjs(nimiruoriuicinior)magisfubiicitur,
itaquoque &
tunicamhancpaulocraniorcobtinct,quaincxtrcmiartenxfurculi,inquibus tunicatcnuior
cuafit,nc plus xquo pulmonis fubfi.Tti.racrcm cordi tcmperatis uim obtudcrct, &: acrris in uc-
nalisarccrixgerminaaflrumpcionc, &rurruscordisfuliginoforu in afpcrxramos atcracfiione
inunoi uidcntcs doccmur.Nequc profecfb ciufmodi humorc procrcando illx tantum quas di
ximus olandes fufticiunt, ucriim &
alix l.iryngiaccumbunt,quarum nunc fitum,ut garga- &
reonis,opportune iubijcicmus dcin pulmonis, in qucm acraf-
:
fumicur.conftructioncmpertiaclacuri.
DG
DB HVMANI CORPORIS FABRICA DIBER
VI tvo
DE F^VCIVM GL^NDVLIS.
Caput V.
^I^P LE:>C glMdiimt^tnusmfiucibusrepop,m,^cpr^finHCaj,k(:no(,U
l=<^Mum,mnarijsfieaaturflg,ms.^cprimumquidef,xtamufculor,uab^^^^
&tnficudaflgura,ttrtia,q,,arta,quintaCapitisiii^€ftmiprii,,,librifccudiM.Sccw
ro^cnuifcxta quo^ mufculorH tabula Finfifftitur,^ dccintaquarta
E
Tcrtium autq,rima mufculoru tabula ^ quintilibrifiqurci
indicatur, CT in ^uarta intcr G,
Q,Z confiAit.
VON I
A_M nonnullarum' glandium afpcram arteriamhumeflanhum
paulo ante mentio incidit, '
aliacq! ciufdem funflionis gratia creatK illis ao
'
aut quod
" ^ T-p^ nonmaxilla iutuscircumfcnptum,illuddico,quodinprofunditatcabin.
'"^""''^ J<; 3d ceruicis ufq, ucrtcbras pcrtingitnn
latitudinc ucro.quicquid .ntcr dcxtram
''f^.
-t^.: '^^"^"^^'^V-^^^&^^^^^.Ho.c.^ uetc^Au^Gr.c,suocatum
aama",n, ^'°',''^°'^^''I"°'>°'""i':8^'fy'ig"ii.q"odhacfcdecontineatur,potiffimumdonarunfSuida:
/-«tet.S». ^'"^'^^^""Pa^-umobferuanies^quamarcuhnigcncrisuoccmlarynoiaccommodat fo,T,i,
m{cul. nmiuerofaucbus bu,idemlocum& abanguft.a .runcupaffi- mdcjuur, quodnullain
P„fl P r H r
"§'° ""^o" ^
tot internn orga.us donata. Hac en,m
fedc .lanil
<i
»a" £
fo';^'""i^'"°sdcfcc,idunt, &
hic rcponunturlaiynx umucrfa;
fto.nachiinitiumjincuae
''adix cum olle v imagmecxprimftc,ac numcrofis illaru,n partiii mufculis,pra:terea
hmaxillammouctes.tum quiabofliscuncumimitantis
' '
& mufcu
proccffi^businftaralarileltormatis
«-'"(,1,; ""^''''''''"'^'"'^"'"/^'''huiusangultiajimprimis.iommcduobusdonatiucntnbusinfe,
„ norem maxillam dcorlum ucllunt. Addcpi-ajtcr icrtii/exti.fcptimi parium
cerebri ncruorum
gvymf.u propagmcs,' "cuasiugularcs.&" arieriasfoporales.
&quasnunclubcnsenarrarem oiandu.
^•"''"'^"•'•fcftautcm harumgcnus triplcx, ac ° unum quidem.quod ad
h.Hln
'
r larynais r^^adiccm /"f
i„4',*.: f'P"'^.""'^'''^'^^'^''^'''*^'*'^^^"'"'''^P'"'>=^'^dcntiCapiterecenfu,mus.'Sccundumucr6claw '
nfyLdul ^'"'^''^'^''^"'iP^^ramarteriam&ftomachumquocpcumtotaorisamplitudinchumcdct.Has
l,.!X.,d4. gIandulasGra;ci uocarunt, fortafljsnotamquodhisanguftijscotincantur
acquod vxelS,,.,»
«„t/pra, gargareonisIatcrarefpiciant.Sieni,nhiaiilisoris cauitaicminmcaris.atqucforaminanarium
""""b,. ^'^^''^^"'^^'^«^''"''bferucs.quidaliudhicforaminaquamduouelutmaria.ipfcautegaroarco
0 6,nufcd. 'i^ftar anguftit; terra:: inter illa dedudla; apparebiit.adeo ut nihil obftitcrit, garoarconem^/S*<i(,
tji.L. aliquando a uetcribus, qui pucros in
cadaucrum fcdionibus exercebant,nuncupatum fuifle
6m,,fa.L
p arbitrari. Alias enira fi ad anguftiam loci,inftruinentorunicp hacin
fedefrcqucntiam.animum
q6,„„jiui. dunlaxatadhibueriinus,gIaiidesafpera=arteria:adnatx,quuminmaioribusanguftijs,quaiTi
tji.,E. fecundum hoc glandifi genusreponatur.ii|iS;^w uociianda:forent.ucrum
quu iTlas ab Anato
mcs profefloribus hadcnus no dcfcriptas obfcruauerim.magis fecundum
gcnus(quod etiam
nimis quam ofcitiilcr alij enarrarunt) iiaappellandii duxerim. Carterum
fccundum hoc olan-
dularum genus amygdalis aflimilatum, Grxci quoqs AicJJIck iiuncupauerut.quam
uoccm 'j,,,
amygdalas &Faux uertSt. Quauishxcpofterioranomina'tcriio
T^t "''^'P'''^^^ "'"''"a'* &: olan
quidam attnbuifli uidcantur, ignorantcs interim cum primo gencre
'cdis gencri
taG,z,Q^ ""i'"*
iecundu.Non tamcii in his iiominu fluflibus &rcrum intcrim infciiiapraMereundu
eft, Gra:
cosquumiumores pra-tcrnaturaenarrai,glandulari; quaein fauciuminiliofibioppOnCiur,
acfccundumglandularugenuscoftituunt,inflammalioncs mTii^x! iiu,icupauiffe,& ^iSt^^x
'''^^'"'''^"'°''^™''P'''"'q''=*^''i&udbusfunt:iioadijcientes,qux'namiIla!ccnfeantur.Porr6 TntiS
s.,„«ra,/ !nE„
tcrciunigcnus, ingumum&axillaruglaiidibusrcfpondet.numerofumenimfubauriumradi c,tu,pojn„a
.. Lh.l
cibus & uiiiucrfo (jDacio infcriori maxilla confcripio coiitinctur.accauitatcs omncs cxacle im, g'^'!'"^""^-
plet,uaformnq! diduftibus diftnbuiionibusue pra;fidtur,haspariesquocpfuahunie<Sandi
ui imbucns. Hoc nullo pcculiari donaiu,n eft nomincuiutous
tamcn Iiic inporcis ac cxtcris
qu ibus uclciraur animal,bus,ut & reliquas glandulas.m dci, j i s ipfas quocp habet.ac Animcl-
Cc 2 las
^
appcKaucrint, rciremus
lasfcuLaflicinianuncupat.Num uero &lias Grxciquoqf ^iS,^,x
tcmponim iniuria Marini uiginti dc Confeftionibus libri cum Graccorum
omnium
fanc nlfi
I s T A quoquccorporispars plnribusdonaturnominibus.gargarcnim,
c>uraulio,8<: gargarcon.fibilus ac tintinabulum a uoce nuncupatur.Quia
ueroinftaruuacfupcrius anguftajnferius ucrb fphcrxinftarrotunda ali-
quandoduminfl5iTiationccorripitur,propendet,Vuea/cu sUifvA» appel
latur.Deindequ6dinftarcauda:muris,autcolumnc cxtenfaintcrdumex
I
humorum affiuxu gargareon producatur.ut aflctftus ille, &
accolu-
lorumcflcopinonquiigargarconnullam. quaaptealiquidfufcipiat.cauitatcnancifcanir:imo
grauiflimo
quoties humore imbuitur.laxams muris cauda: forma propcndcr, aut alio quopia
iiitio dum fluxioncm fufcipit.confliflamr. Atnunc tcmpcftiuii crit.pulmonis in qucm acr pcT
afpcram artcriam ducitur,conftruflionem aggredi.
'^*'
intcrucntu nccf continua.nccfCtiamcotiguacft.Ambxeniminterfcpien
'
nn
'21:
firma.
€Ualiia,biauteg,bba^cxiubcrantcsq,uifuntur,pulmoet,5cauusredd.tL,rOuanroD°tfrr^^^^^^
fitdextrampuInron,spartcmfi,,,ftra,un&,r,adamuffimbubuI,.auccct;,^am
F"""-iorpuimonislc-
fer,s™, dcs,latcra(yantcrior,u,iouiumrcCTioni aclatenbiKrcrnodmr n
hj.it,uime,lr:c,uod&:pu.mSi,rqu:S:^;fi:5;^:^-^^
oftend,t. atque.d ,n tcrfl-p,cntiu
mctibranarS
ccm diftant^qu W in rcliquo
grat/a maa,'s qua- luxta
ad dorfum progrdTu:dci,,
molZTr^lT
ma, latior illa
mc?nbr™ldl^
cft qua: luguia rerpicit. RcHquaautc DulmZ^ n^^^^
coftarumi,ifl.taut&1t,,pei:pfi,g,bb:l.,(^nmSmd:S^^^^
n,srco.o,ut&:un£>u.umip brum latiorruncrinr.Vv.rt.v f^^ut-interiorpulmo-
D '
f..^-.H. t,turp^uImo.i.sVc|iocxal,n.m^eCJt:^Z;^^^^^^^^^^^
g'^- U. regio.ut &
unauium, eaua u.fitur nroDtcr fmri ^ o^^KK r 'P'^"'"'«-H^'c cn.mpulmo.iis
^6™^,,2„P"'T'^'''^'',"?^^^P['-'^'^"^ D.ftinguunturcn,mutr^q,pulmonisparte^
mcmbraucs hbr^inhominibus ,
mu.cemh^rcntcs,.,eq,.ta!,,tcrrcfecandumd.ffinflu ^^^^^^^ fil
^^'^^'P'-7P»,^-H°c ol^oruminterftitmm obl.qua pcriiturlinea.^rcaioil
t" 'Z ^0^0^^^
-n/^f;, ^''^'^^«'-'-^"ebrxinc.pientc.&obliquc^
„^cro.,em,protcnfa.Hxclinea a.qualempulmon,s
part.umdLfio.,elqu^
^r.quanquamhum.l.orlobusfupcr.orilong.orexiftat.Neq,fa.,.;pcrpetulndur(olum^
pulmon.spartesfeca,,tur,uerimal.qua.,dointrcs...,terdum.n',,uUos,autdr«Z^^^^^
cemncxos, ut fea^on.spotiusnota.
quamrcucradift,nffio i.thom.n uidltur
Lobumat"
m„,e obferuau.,& hu,K .Ho deft,tu. ccrto
ccrtius fc.o.au5u.s i.tter.m
Galeni loeu in (I-pt.mo
deAdm,,,,ftrand,sd,fficft.o.,,busnond5mih.memor.ac.xc.dent.qt,omqui°^^^^ cdnic cdil
d,cnnfiffut-
puImon.slobumilIosnoaIatcre,quircflefeaioneadm,,,iftrant:.,LensHe?
toS
c j rino
ANDREAE VESALII BRVXELLBNSIS
no.i aOttnl
riao ciufmodi lobum fuiflTc
incognitum, uti fane fuit,qu6d fllihominum cadauera
fimiarum ac canum aggrcdcrcntur m
qu.bus pr.fcntilobo
.
mW
cft man.fe-
cum Galcno
uti fanehomincmfecantiKquidUnmcct.am conftatillumdccne,tumquod.dfcnfus.nd. "4^3,6.
inuolucrum,,rcqucahquodprorfus eft
c 1 1 m quod uenafeptumper.r.eans cord.s penctrca"
int;rt.aUumdu<fluscLxintcrfcptum&i.u.olucrt.m,qualeincan,busmax,,™mu.[Im.^un
a ma,ru quap.am fufFulon dc,
deetiaminiUointcruaUoucnacauahoc qumto lobo tanquam
eft. &uelutthumorelento.uad,dus.atta,«en..t
n w» bu t Putaoexternafupcrfiaclxuisundique
*2^%'^>Shomm.bus>.o.rinfrequentcrh.cfuperfic.esarpcracarummcmbranarr,mmodo^
iam dcxtra pulmon.s pars.. fi-m
"^-
fp citur. qux inuiccm connafcuntt.r, quandoqu.dcm in ,11 s
thoracis latcribus fibrofarum ncxuum
.ntcruentu col
- mftra .am utraque ctiam pertinacilfimci
^*:.^: £ufaderundhomin,busquodam^^
au c,n a'dent^
foIum,aut
co.rfp.ciunturmon qu.dem .n laquco fufFocans
qualitas, .n homi.tum pulmo.r.bus
a..diu mortuis, ucrum in .Uis& qu.bus adhuc uiuentibus cor exccatur:quamu.s tamcn
ato
Su mortuis pul.^oncs .ntcnfius ,rigncent,
q^,nr^o,pulmonun.thoracispartiuelmin,mafibrah=crc^
concidant^i,. In altjs autcm an.mal.bus
n.fi per
prokfl f/^
arteria dorfo colhgata, & .npul,no.,cm
rZ intcruemu com,n,ttitur.' Afpera cnim
,
enndorLllisat-'^uc,wautemartcr.alis,&'artcriaucnalisfim,l,tcr,llumcor^
eumdoiloalligat. "«'«^"^™
g.fe.,.,.
„cvus-ueccnfendaucniu,w, N,fietiam
tcnuespulmon.s ncr- /.g c.
Iaq;duntaxatpulmomsuincula,nexusueccn,(..,urtv .
''/'• s-"
mcmbran.s tiioraccm '"tfrkp.ct.bus, '"^ q" co
autillaauj-co
,.^f..n,rr,hus aut
UOS.& tu,ucam uafa .nuolucntan, qu« a
colligationcm conducercarb.trcns.Vtn. ho- ,
nafummus rcrum Opifcx machinatus efl:, ut cx noftro arbitratu acrcm attraliamus, cumq; riir
fusreddamus,alitcr quamcorexnoftrauoluntate ncutiquam pcndcns,agitur. Atquumhxc
quoque latius dum thoracis mufculos tradcrcmus complexifucrimus, ad pulmcncmrcdeun
dura eft, qui iiiftar promptuarij cuiufdam in dnos afpcrsc artcria: ramos acrcm airumit, cordi
illum ingemta fux carni facultatcpra-parans, ut dcindc cor per artcrix ucnaiis ramos ex afpe.
rxpropaginibus fibiillum allicerequeat, acdcinrurfus apuImoncquodcord:iniitilecft,per
expirarioncmrcddatur Qiiis ita<5 afperx arterix fit ufus, neminem latci.-qucmadmodum nc,
.
Vdfc.r„m >„/
quc ucnalis arterix ufus nulli incognitus eft, quumisprxcipuusfit,utacrem cordiaptu,ac 3 ""mis-rmo.
dsfig.a.
foramcn illud eft , quo eade uena furfum a eordis bafi iugulu pctit. tcriiij porro foramcn' artc-
uerb 'ancrig magnxparatur,& quintu artcriali uenx uia prp bei. CarJi^ m,o,
rSfe.D. ria ucnalc tranfiiiiltii.quariij
feji.idif- Atcp idquodamodo duplexeft,quod arterialis uenapriufqjcxinuolucro labiiur,iii diios trun '""mmmv:^
fcitumiriK
cosdifcindifjbinaininuolucroforaminaperpctuofercadcptosrquancpet uenaliarterixduo^
crL.
bus quod,iiTiodo locis iter prxbeat.His uafis notatirdignointeruallo a cordis fupcrficicabfce
nuum cft & fibi undccuncp prxtcrquam in forma,qua; cx bafi, uti ciiximus, in obtufum mii'
, ,
Imwliicricar croncm tcndit,rcfpondcns.Bafis hxc fummo apicc paulo altius quinta; ihoracis ucrtcbrg cor-
dnjim. porcIocatur,htiicnonpcnitus,fcdduntaxati;rcgioncincumbcns.
Bafiscnimmcdiacftinter
pcdoris os &: quartam quintamcp thoracis uertcbras,xqualitcr ab utrifq),pc(fioris dico oftc &;
iicrtcbris,diftans.Itcmbafisquoqucadcxtrisfiniftris'quccoftisparitcr rcmotapcndct.In pro
grcfliiucrodcfccnfu^inuolucrifitus uariatur.acalfjsquidcmanimalibuslongioripcdorisof-
fe quam homincs donatis,inuoIucrumid a dextris ac finiftrisparitcr fciunc"tum dcorfum tcn-
dit,(enfim in antcriora porrcflum,adc6 utiam bafis poftcrior,aut fianimal refupinum intcllc'
xcris.hiimilioripfomucronccofpiciatur.Inhomineautccuianteriorcthoracispartem rcrum
Opifcx brcuiorc largitur , inuolucrum decliueac antrorfum finiftrorfumqjadeo protcndiiur,
ut mucro magis dcorfum quodamodo pertingat,quam pefloris oftis pars,cui fupcrior maxi
^ l^s^^'*''
me'que anliquafcpti trafucrfipars adnafcitundcin in finiftrum adeo pertinet, ut dcxtrum rnu-
cronis latus uix thoracis mcdium aiiingat . In anteriora quoquc adco mucro proccdit,ui fini-
ftrum pccloris offis Iatus,qux'quc huic coarticulaniur cartiIagines,coniingat . Atque hoc in^
uoIucrumin{cintcrfepientcsmcmbrana:ampIcxantur,(ccundumipfiusformamin lateracX'
^"Ttr'"" tubcranics Porrohocinuolucrumfubftantiaconftat membranca, atquc in fimilarium par^
Qisjlltjtdntid.
f
.
n ,11 ,
tium numcrum cum rcliquis membranis rcponenda.nullis cnim hbris intcrtcxta, fed fimplex
- 1
uolucri.
'cnui quodam humorcobIiia,acadipcpenilus omni dcftituta.Extcrior quocp inuolucri fupcr-
• ficies omni adipe uacat.Quanqu.a fecus arbitratus fit AriftoteIes,cordis inuolucrum pinguccf
{eancrtfns:inicrlepietibus mcmbranis forie delufus,qu3: huic inuolucro obnatac prarpingucs,
acpotiflimuminhominibus,uifuntur.Ca-tcrumcxicriorha'cinuolucrifupcrficicsproptcrfi'
brofosncxus,utmebrana:inuiccconatar,afpcra cernitur. Inuolucrienim laieribus intcrfcpici-i
tcsmcbranxquodamodoorbicuIaiim"obnafcuntur.Anlcrioriparti,cuiiIla?mcbranf noob ''Y"f'"*
'•
nafcuntur,f.bra(;membranea;carumembranarucauitatcimplcntium cordisinuolucroadna-
fcunf.Poftcriorparsuniuerlainierfepictcsquoqpmebranashabetconaias.Ca-teriiuniucrfus
mucro,& dcxtri lateris inuolucri egfcgia poriio lepti trafuerfi ncrueo circulo ad latus finiftru
uaIidifnme,ampIoq)admodum fpacio conafcitur,quod hominibus cftpcculiare. Siniijs quip
pe&canibus&porcisa(cptomuItumdiftat:tantumabeft,utipfimagnafiii portioneinuolu
crumconcflcrctur.adeofaneut&hincluceclariusconftct, Galenum hominis uifceraautofci
&
canes nobis defcripfifle. Veru &C homini adhucpriuatim
tatcr,aut ncutiq; fpcflaf!c,fimias^
anteriormucronisparslunica: coftasfuccingcnii fibrofisncxibusha-ret,capartc quafiniftri
&
feptima: coftaru cartilagincs pcdoris ofli coar<fiantur. fcd
lateris fexta- &
is inuolucri ncxus
mtcr thoraccni interdiuidcntes mcmbranas pcrficitur:nullibi enim cx illarum medio inuolu '"f'""' '
Qwlus udfls
crumcordiscxccdit,nccppulmonemuIlacxpartcnifiiIlaruminterucntu contingit.HocnuI- '1"'"^^
«fra/i imo hs artcrias in fe difperfascxigit,neqp etiam ucnas,nifi pcrquam' icnuiffimas ab illis fcrecxortas, 4 j/;.d,e,
lucrmi mi-li-
quacinterfepientibus membranistanqi in omentii deriuantur. quum cnim cauam tranfmittit,
abillauixaliquidmutuatur:quaautcmfepioinhominibusconafcitur,communiacumfepto
uafa fibi uendicat.' Neruos quoqp adipifcimrnimis quam obfcuros.ac ab illis pronatos, a qui- ' 'l^^
Tmolucriw bus rccurrciitcs ncrui iam puIIuIarunt.Quod ucrb mcmbraneum hoc cordis inuolucrum cor^
'^''^ '1"°'^ dicitur,omnibus confpicuum effearbiiror:quum inftar domus &r arculx cuiuf
^"'a.mis'^^-!
°'
dam ac thcca: cor luculentiflime amplc(fli,ac in terfcpicntiu mcmbranarubencficio fuftinercui
dcatur.Pra:tcrcautlcuiuscfIet,&:durius,exualidaextruimembrana, ncmini^ quoqp ambioere
Cmnfimiii- putaucrim.Cxtcrii an hominibus fecundu naturii fc habcntibus inuolucrii id aqua
contineat,
'^"tro2]nuc-
1"^ ^^''^^^ humoris modo in ipfius cauitate intcr diflccandu repofii.i obfcruamus,mihi no ad-
mr. modii perfpeflii cft.Quauis nulla fanehumani cordis fcftione uncfi aggrcffus fim in qua non ,
multa ciufinodi aquc quantitaie rcpercrim:quocunq' cti,T moriis gencrc fiuepaulo,fiuc multo
ante homo intcri)ftct,ctiam fiadhuc maiorcm copi.T in mulicribus cp uiris animaducrterim:nifi
ilIinaiuraadmodumfuifrenthumida.Quinctiamfcrcminusinnupcrmortuisadinucni,quam
inhisaquorumfeifiioncdiutius tempcraflcm.Iscui Bononia;cor uiuo cximifpcclauimusja-
quam eiiamininuolucro continereuidebatur:ucrijm idnonadmodum commode, utcunque
nos tragoedixadiungcrcmuSjCxpedcrelicuit. Patauii huius aqua:intucdc cupidi pulfans
etia
,
adhuccor cii pulmonercliquis^uifccribusilicoaiqtcxcniptumerat,inproximampharmaco^
pol.vofticinam dcferri curauimus , ac in inuolucro aquam nonnullamrcpcrimvis Cancs uiui
.
caui.
DE HVMAN! CORPORIS FABRICA LIBfiR vt.
tauitatem muolucri&Jcordis fupcrficicm humcflas habent,atinhisnulla aqucc obicruatur
quanticaSjUt lane in mortuis quantumuis etiam c.vigua fcmpcr , pcrindc ac in porcis occurrat,
quibus tamen in uiua feclione aqua anferuata uidctur Adeo ut dc uiuorum aquanihil aiTcrcre
.
in aquofo ramice,& intcrdii uiucn tibus in thoracis ampliiudincafiiruari indics difcamus .Prc,
tcrea ccftiuo teporc fufpefi,ac in cruce,ut Gallis &
noftratibus moris eft, no procul a fuburbrjs
ad publicas uias rclifli.paucis poft fufpendium dicbus.ac fi ucficiaquadiftcnta; eflcnt,in mira
moIemintumefcunt.Mcminieiiamin diebuscanicularibusunadicoccifoscancs, quibus cute
dctraxeram,&; mulculi alicuius motum cxaminaueram,ncgligcntia non abieflos fuilTc, Si cafu
in folcreliiSos.raaximam ferofr aqux uim in peritona:i cauitate,& in thoracis amplitudinc col
tandcm in thcologo^
lcgific.CcrtcriJm nugaci hacdifceptationcrcli(fla,ad cor propcreraus , ne
rumqu3Eftioncm,quadcmyftcri)spIcnaSaluatorisnoftri lESV CHRrsTi
aquafan,
(Sinimepcriraflant,iucidamus:acdiuiIoannis ucriftimumEuangchumjhis noftris dcfolisca-
Iprein fulpcnfis ui rationibus,& carnificinis minimcmifccamus,
D E CO RD IS SITV ET FO R M^.
Caput I X.
SI T VM coriis infia proportione ofltndit ukimafi^um tertij libri: ddn prima ^
Jhcunda prtefcntis librijigura idem quoque oHendunt ,quamuis in illis corfuo inuolucro intcRa
jit,ac inter membranas thoracis cauitatem interfepientes contineafur <^cin prima quidemfu'
.
f4/i.I.si;.
qua cordis fupcrficie cxtubcrant,ina;qualiiatcm9 minimam efformat:quippe maxima fui cor-
B. porisportioncincordisfubftantiamimprimuntur,dcinde&adepsctiam,quohumanumcor
plcrunq!abundat,aliquid inarqualitaris inducit.Bafispropieruaiorumcgreirusinarqualis ut-
k 4^. G. s
cunqj uifitur.dcxcrEE enim ipfius fcdi dcxtra auricula fimul cum ' uena caua ,
' aricriali uena& ''
fe-I-
commitiiiLir,in finiftra auiem fcdc 'bcuam habci auriculam,& prxtcr ai'teriam uenalcm 'ma
,
bafisuiciniorlongecftpriinxthoracis uertebrc,quammucroipfiduodccim2C.Lifupermagis
mfg.S.
ab elatibri pcfloris offis fcde cordis bafis remouetur,quam mucro a pciSoris oflis " cartilaginc
gladij modo in acicm ceflantc.adcb ut hac dimcnfione,quam in longitudinemetimur, uniucr-
fum cor mcdiam fedem nullisanimalibus cxafle occupet.Qiiod ad antcriora poftcrioraq; atti-
nct,omnibus animantibus cordis bifis in mcdio eius thoracis fcdis quam fibi ueri^dicat, collo'
catur. Mucro autcm in antcriora magis cxporrigitur, non tamcn paritcr omnibus Cxterum .
hominiscorfuabafi,qua;ipfiusdignifl^'manobilinimac}!pars,quumuaforumorigofit,ccnfc-
tur^cxacte^ut iii reliquis animatibus.dextracfiniftraique fcdis medium obtinet:atciuc quod ad
an tcriora pofteriora quc fpe<flat,pariter fcfe habet. tatum enim a peifloris diftat ofle , quantum
auertcbrarum corporibusabfcedit hi thoracis autcmlongitudine, quajpoftcriorifcdcduo^
.
cordis corpus fcnfim in antcriora,& in finiftrum latus coufcf exporrigitur , ut mucronis pofcc
, rior parsmagis ad peflus atq; antrorfum qj ipfumbafis ceniru uergat, & dextra quocpmucro'
nis pars in finiftrum inagis ipfo bafis ccntro proienla,medium pefloris oflis in finiftrum cxcc
dat,ipfumcp mucronis centrum fcxt3?& feptiina: coftarura finiftri latcris cartilagines refpiciat,
Cojdiitndgtii qua pcdoris ofli coar(ftantur.Pra:lcntibus tcrminis quibus cordis fitus compra:henditur , iL
tudo.
]jus quoqucmagnitudo innotcfcit:quc fane homini,ut & ccrebrum ac iecur,quam ca:teris ani
matibus eft grandior.Ncquc id folum homini priuaiim euenit , uerum illi quoque cor fcpti &
tranfucrfincruofxpartiinteuolatcre, cuicordisinuolucrumagnofpacio°adnafcitur,quam
D 4 G rfi P
proximeacccdiiifecus longe quam canibus &: fimijs, quibus cor magno inieruallo a iepio re-
mouctur.
R AE c I P V A cordisflibftantiacarncconfi:at,mufculorumcarnepauIo
GorQti cdro.
&
minus rubra,uerum duritia,(piflitudinc , fibrarum quo intertexitur ge-
nere plurimum ab illa uariante Cordis enim caro longe durior cxiftit,&:
.
Cortiiifihi:.
fibrarum,qua: cordis carnc contincntur (no cnim de membranarum
cies
ucnx caua: &: ucnalis artcria; orificiorum fibris agimus) hauda:que ac mufculorii confpicua
'
'
mciiibrjux
eft quandoquidcm nullum prorfus inuenias mufculum,qui ucl citra difTedioncm ilico atquc
;
aut clixam aut crudam rcftis uel obliquis ucl tranfucrfis fecftionibus a ggrediai is , ucl utcunque
lubet eandem unguibus dilaceres , uix unquam cordis noiatu dignam port^oiiera fccundum
DH HVHANI CORPORIS FABRICA LIBER VI, JS?
unum fibranim gcnus diuclli po(Tcobfcniabis,ac omnccarnis pancm diucrfis mukiplicibusqi
(lcd potillimum tranliicrfisyhbris abundarcaftrucs : non cnim in coi dc, ut fanein ftomaclio,
ucntricu!o,intc(i:inis,& ipfo ctiam utcro,& ambabus ucficis fcclionis bcncficio fibrai u fitum
auinucnirc inccoriieft. Qtianff; intcrim tr?plcx fibrarii gcnus a Natura ipfi larrjicu cftc, no pof-
fimus irc inficias,quum ob uarium & rariim qucm in iilo uidcmus hbrarum implexuiu,& nuL
Inm fimpliccm carundem duftum:tum etiam proptcr manilcftam ac uchcnicntcm cortlis fun-
cT:ionem,qua; fibrarum potinunum,ut ftacim diiTturi fiimus,auxiIio pcrficiuntur. Cctcrum Sc
firatio foriaffis fuadcretrcclas fibras quibus attiahcdi facultas tnbui.urintimas,& deindc his
obliquas,qux in alijs organis naturali mocu agentibus retcntioni pnvcfle credutur, pofitascC
fc,&e.>;timamfcdcintranfucrfasacorbiculares,quxexpclUinc,obcincre,noncamen cordis fi-
briseum ficum aftcribemus^quum icctio ipfa triplcx hoc fibrarum gcnus iiuiiccin ccmmifccri
oftciidat,&nuncrciflas,nuncobliqiias,nunctranfuerfas,&rurfusrcCtas&obliquas &tranf
uerlas quodammodo coinmonfuet,quafi trcs priorcs difFcrcntix fiiigulis uentriculis pcculia'
reseftcnc, poftcriorcs ucro coci cordi ambobus'quc ucntriculis fimul dcdicarciitur . AppeU
lo aucem in cordcreclas fibras,quas in eo perquain clixaco cx ipfius bafi ad mucronis ufquc ip-
fius cencrtim dcduci,tain pir cordis uciicriculorum fcpcum,quain rcliquii fcdcm confpicimus.
tranfucrfas autcin,qua:orbicuIatimcorucntriculoscj;ambiunt:obliquasucio,qucquidcmor
biculacim cor uentriculosqiambiunt.at oblique fecundum cordislongicudiiicmproccdunt,
S uiitq! ha; in duplici difFcrcncia. Aliqux ctcnim iii dcxtro cordis latcrc bafi funi uicimorcs,in
finiftro ipfi mucroni alixautcm in dcxtro latcre mucroncm magis rcfpiciunt, in Ixuo bafiin,
:
Atque liis lane fibris pro cordis molc,fi cam fcilicct ad mufculum conferas, pcrqiiam, numcro-
fis,&carnchascontincnceamp!cxantccj!,pocifJiinacordis fubftanciaconfticuicur, cui cadeni
cummufculorumucncrium [ubftantiaaccidiccompoficio.Vccniminmufculis fibrxncrum,
pcrcncur, carncm undiquc habcnc circumpofitam : fic& cordis fibrx peculiaii ipfis carne
concinencur, fulciuncurcp. Qtix porropcruniuerfumcor fibrarir & carnis fimul ficcrafticics,
tuiic dcmum opporcune explicabicur , ubi cordis ucncriculos oracionc complcxi Ricrimus. In
carnisfibiarumqjcordisufum,quxq;adhucadcordislubftanciam
prcfcnciaauccmfLiffcccric,
lpc(rcanc,adiiccre:acinnucre,cord!Scarncinin inucroncquaininbafiipiffiorcmfolidiorcm^
apparcre. Nonob hoc profe(fco(ut Cilcnus arbitratui ) nc hic corin fuis contraftionibus
quod ca cordis pars tenuis fic,& quod ad ci: hbraru
pccloris os acccdcs facilius Icderecur:ucru
rcflaru con curfus pcrficicur.qui carnc mucronis,& fiab alia no diftcrac, coinpaifciorc comon
ftrac,ad cia prorfus modu quo folidiorcm carncm in mufculi capite, aut ttndin is principio ui'
dcmus, quam in mufculi ucntris medio, ubi fibrx no adco atquc in illis locis compaclx^ab in-
uiccmmaCTis dirimuntur. Carnisitaquccordisnonpoftrcmus uiuscum mufculorum carnis Cmiscor'
''««y»5-
ufuinfibraruinfirmationccorreli^ondct. Quoducropropriapcculiariqpipfius fc.undiim iu-
ftitiamtcmperieadprxcipuascordisfunclioncs^qiixinfanguinisgratia pulmonis cmucatio
nc,& uitali fpiritu conficicndo potiftlmij cofiftunt, opitulctur,imo primarius harum funclio-
num autor fit,cx alioria uifccru fubftantia raciocinamur. CxtcT iim cordis fibrx alteri fiincflio- ^^•''T«"fi<
nilubferuiunt,quacortannfpcrdumuiuitanimal,& diIatatur&contrahitur,&aliquandiuin
Icrconcraflioncmdilatationeincgquicrcit.Dcinqucmadmodum cordis fibrxcum inufculo-
riim fibrisnonnullaconfcquunturcommunia,ficctiam ut&iIlxinocuifamuIancur,fcdpror'
fus diucrfo.iVIufculorumeniminocusarbitrariuscft,cordisueronaturalis,acablt]ue laftitudi
ncinfcrutabiIirciaimOpificisinduftriaindctelTiis,arbicrioq!noftroinininielubditus, nccp cx
ccrcbrincruis,uc mufculorum mocus,ullaexparce dcpcndcns Porro cordis dilatacioncm, .
cronis
;8S ANDREflE VESALTI BRVXELLENSIS
cronis cordisabafieftdifcciTus,&qua:damcordisprodii(fli'o,quailla:moliunturfibra', quo'
ties laxatisredis impcnfiiis arflanturcolligunturcpjhaud fccus quam fi priuscotracftum in py
/•ti.cr/i.
Corlufuljl^
bisperfuafumcrit. Cxierumprxtercordis camem& fibras proprixipfius" uena:illiusfub, c.(.6,'i.sE.
t/tC liccuUsircs ftantiam cnutriciucs,& artcrix innatumfuxfubftantixca!orcmfoucntcs,hucctiamcnume- h 6ji. D.io
'"
artcrialis latcri pofteriori^ ledi exporre(fla,in cordis bafini (oppido quam obfcure) pcrtinct,
TunrCd cnr' Vcrum cordis tunica illi mcmbrana: prorfus corrcfpondct,qua" mufculorum ucntribu s pcrti
(iis Jnl>jlat!iC nacitcrobnafciturjtcnuiflimanimirummcmbranulaqua^amufculorumfubftantjadiuclli nC'
olinacd.
quit.l:iufiTiodinanquecordisexcimxfuperficieiobducitur,cuiinhominibusprxcipuc adba .^.ti.lib.s.
OTfigu.K,
Cordiiitdeps. fim diirioris adipis copiaobnafcitur : aliquiido pcr rcliquam cordis fupcrficicm ad mucrO' L,iM.
ncinufque,acidfcmpcrimprimisfecundum"ucnarum&artcriarripcr cordis corpus digixf' P9/i.E,E.
fum.illienim copiofioradipisportio(utiii "omciito &menibranis thoraccniinterfepicntibus 54/13».!.
accidcrcconfpicimus)atlcnditur.Intcgrumcnct&adcordisfubftantiarcferre° tresmembra
nfi. cdc-
nas ucnx caux,& ' duas artcricuenalis orificio prxfcflas,dcindc& ''
auriculas,&' quatuor ip i)Io/j.N,I,
'
unam uentriculum fiiium'ucdcxtrum , alteram fiiiiftrum mcrito nuncu
'
i V.uct frt
pamus
Horumdexter finiftriamplitudiiicmuincit, amboque inuiceni 7 ctS.rlG',
.
Cnntfig.
Fomudcx, forma plurimumuariaiit. Dextcr nanque magis deorfum ad cordis mucroneni ipfo finiftro "
fcPjtrtili^
rr/. dcfccndeiis ,cauitatcm inftar crefccntislunx paratam adipifcitur:quandoquidem dextro ip' ftiQ.C7H,
fius laterc,anterioriqi &
poftcriori fede inftar interioris fcmicirculi, aut ita cxtruftx camcratx H
iJlii fig.
c^fig.E.i
fcdis coiicaua eft,extcriori cordis inhis rcgionibus fuperficiei,qux gibba cft,refpondens:in fi,
niftro autem latere cxternx fornicis aut fcmicirculi fcdis ritu(ut fic dicam)gibba ccrnitur,pro.
ptcr cordis uentriculorum ' feptum (cmiorbis modo dextra ipfius fupcrficic in dextri iientricu xlme ojien-
dititfig.ad
liamplitudincinprotubcrantis, Atquchancformam dcxtcr cordisucntriculus abafiadmu- G,G.
Formj.fi-
croncmufqucferuat.fimulcumcordisefRgiccxlatioribafianguftiorredditus.Siniftcruentri' eufi. 1,1.3
culus ampla ctiani bafi iiicipit, fenfiiii^ in anfluni ucriiis cordis inucronciii dcfinit, cauitatem fig.n,H.
f..>'l.I.
coni,quod ad totam fupa-ficiem fpccTtatjOrbiculai-cm obtiiiens Cordis naiique ucntri'
inftar .
gto fig.R.
culorum feptum^'fihiftroipfiuslatere,quoflnifljiuentriculi dextrum latuscftormat,conca'
uum.
'
•'/SS
cum cordis ' fubftantia finiftrum latus & antcriorcrapoftcriorcmqj l7niftri ucntiiculi ledcs con
^auim'-
fcn qttim plitudinem conftitucns,tenuis admodum cft;qux autcm finiftrum ucntriculum orbiculatim
cxmdcci- ambitefiormatqjjdcxtri uentriculi fubftantiam multis numcris cranitie{upcrat,& imdiqj gque
crafla uifitur,prxtcrquam in ipfabafi,ubi uaforum illincprodcuntium dehifcentiumq; gratia,
cordiscarncafubftantiatantaamplitudinedeficit,quantaorificiorumeftamplitudo.Vtriuf(5'
mn^cMs uentriculi fupcrficics pcrquam ina;qualis eft,& multis quafi foucisin carneam fubftantiam '^"'triatle:,
hKiicmri^
proccribusuifumfit,confiftunt,ubidextcruentriculusfiniftrumrcfpicit:ucrijmpcruniuerfam
tiili/jjtflj- prorfusucntriculorumfupcrficiem,nonfoluminnupcroccifisanimantibus,fcdpcrpeii!6,taii
dum cor ipfum feruarcuolueris,apparcntcs,necp unquam ucl in cxiccato corde conniucn
tifpcr
tes.Dcindepra:terhancina"qualitatcm,quxinfiniftroucntriculoncinnihil infigniorcft, am,
o^^l h'
^° carncasquafdamexplantationcsproccfl'us'uciiimscxigunt,quiteretesfunt,&graciles,&
H.fo./i. n! in° fibras mijbrancas ccftant,humiliori fcdi * mcmbranarii in ipfis finibus pofitaru continuas,
o 7 /i N. 9 Ccriiuntur autem cariici hi procefKis potiirimum ad ucntriculorij mucroncm,humiliorcm'ue
fcdcm,quos adfibrarum quas contincntroburfaccrcoftcndam:quum fccundoab hoc Capi-
^^'fi^a
tc mcmbranarum cordis naturam pcrlcquar. Vcntriculorum igitur lcptum crafTifflma^ut di^
p 7(j K,L,
M. 5 fig.E, xijCordis fubftantia efformatum,utrinq; foueis ipfi imprcflis fcatct,hac imprimis occafioncina;
quali fuperficie qua uentriculos rclpicit donatu.Ex his foueis nu!lc(quod lcnfu falte coprehcii
j K lo
adcb (ane ut rcrum Opificis induftria mira'
di licct) ex dcxtro ucntriculo in finifti upcnetrant,
/i,R.i./i.i. ricogamur,qiiapcr mcatus uifumfugicntcs cx dextro ucntriculo in finiftrumfanguisrcfudat,
r 7/i. c,c,
Pr jjter hadenus commemorata,in utrifqj ' duo habentur orificia,& totidcm ua(a in cmincntio
'''mdcxtro
" uentriculorum fcde, in cordis nimirumbafi confift,cntia:& iubl^antia,quum unu quidcm ue
!iminm,'o. nofum,altcru autem arteriofum fit.difterentia.Dcindc ambobus ucntriculis ' mcmbranx qup
in/irafira Janiinfuntjquasuaforumorificiispaulopoftprcficicomnicniorabimus^acindcxtroquidcm
uentriculo tres habentur,ucna: cauj: os Ipcflantes^in finift o autcm duc,ucnalis artcria: origini
TT^w i
/ig.A. connata;,adcb ut & hincuentriculis quxdam cxurgat dil-icrcntia,qucmadmodum ctiam & ip,
1 7 /i.K,L,
ufu^& quam contincnt matcriaintcr fe difFcrunt. Porrb ufum illorum una cum cordis uafb
(ro'w"w
rum&orificiorum&mcmbranarum& auriumufu priuatoCapitc mcritbpertracftabimus,
'
forum quidem numcro (unt ucna caua , ucna artcrialis , arteria ucnalis,&
magna artcria,qua; omnia fingulis ad cordis uentriculos Ipeclantibus do
nantur foraininibus. " Vcna caua ad dextrum cordis latus dcxtrumq; ueii Vmiaui.
triculum rcfertur:num ucrb ab illo in hominibus originem ducat, non ad
modum contentiofe friuolis quibufdam autorura fuffragiis innitcns,ag-
^.c,D,E.
gi-(,dicndumduxi,quuiTifcdionc(utrationesfubticcam)innatishominibus nihil ahud quam
caua; ortum a cordc pendcrc(non fecus ac reliquorum trium uaforum ) queam colligcrc . At-
queidem dcfcctibus,quoadha(5lcnusillorumfedlioniinCubui,fatericogor:nonintcrim Gale-
nifcntcntia;paflGmmihirecIamantisignarus.QuKenimisdcuen3[;caua:principio infcxto de
Hippocratis&PlatonisdogmatibuscontraAriftotelisplacituadducit,omniainilIum(fimo.
'
, Dd db
, ^
adnafcamr,incoquodftatimdccordisauribusfubnexurifumusCapite,audics. Vcnaigi-
turcauaprimumcordisuasccnfebimus.&ipfiusortusfimilitcrprimiorificij loco opportu.
ycni-nc- nehabcbitur . ' Vcnaarterialis ctiam dcxtro cordis ucntriculo aflcribitur.cft quc cauena,
quam quidcm quod fanguinem in pulmoncm dcfcrat,uena;'que prorfus uicem gcrat, Venam:
qu6duerbartcrixcorpusnancifcatur,ArteriaIcm appcllan antca dixmius. Hxcmultomi- ,^
quam caua " orificio ex dcxtri uentriculi bafis clatiflinia parte iuxta dextrum latus umtri-
iiori ^
culorum' fepticnafciturj&magnx^innitensarterix.finKirorfumqucnonnihilfuo caudice is/i.H.H.
inclin.ans,accordisinuoIucrunipcrmeans,tandemin' duostruncos diflcinditur, quorum ''*^jl;'f"'
dcxtcradfiniftrumlatuscaudicismagnxarterix,pofteriorem'quceiuscaudids fcdcm rcfle- ^^^.
'
VcnJiidr- xus,in"' dcxtrospulmonislobosdigeritur, finifter ucr6in"finiftros. Porro" ucnalis arte- „,f,,L,n..
dccft, quartumque cordis conftimit orificium,' magna ccnfcturartcria,pari rationeex fi^ ..i,...,;^,
niftro uentriculo ,
qua artcrialis ucna ex dextro , principium ducens . Ex dcxtro cnim claliflS' o.io/i./i.
ftro cordis uentriculo ad fcpti emincntiflimam fcdem afccnfus poft dextram orificfj ucnalis
X/.j.iffPir arierixmembranaminicr di(fccandum latens confcendensque Ariftotcli impofuit,ut inibi
aiii dumdk cordis uentriculum conftitucrit , illum aricrix magnx principium cfle rccenfcns
"^''^'
quodfanemulio minusincu(andumucnii,quam quoducntiiculorumcordisnumaum pro
'animaliummoleuariarefcripferit. AtquemadmodiUTiGalcnusinhuiufraodileuibus & obi-
tcr
1
. ,
.
dcxtri ucntriculi uasefle rcccnfuimus, ' fuas mcmbranas , uti modo fub
iun^am,Iocatas cxigit Cauxcxortui,quiueIut cxtubcrans incordis fubftantia,cxquaprb' Cduemm.
.
,
bjfigu.fi, Jii^ 'circulus eft alius mcmbrancus circulus humiliort uenx exortus partiproximeadna, iruntt.
'
corpm K, adinodum ucna ab ortu extrorfum e cordis uentriculo fertur , ita quoque mcmbraneus hic cir
L.iM in/i- ciilusintrorfum,in'quedcxtriucntricuIiampIitudinemprocedit. hifupcr ut ucnacaiiailicoa
giutuin m (-ordis fubftantia,cx cuius tcrmino ( ut ita dicam ) cnafcitur, ablccdit,folo cxortu, qui brcuifli
muscft,cordisfubftantixadnata:fi'cetiammcmbrancuscirculusminimaamplitudinccordis
fubl^antixhrcadnafcitur, ilicoabillaabfccdcns ac exafla, &
folida, citraque infignem craf^
flticmualidamcmbranaapparens Hxcin ucntriculi cordis amplitudinem dcorltim duifla,
.
fum pcr uentriculi amplitudincm duclx,ucntriculi lateribus iuxta ipfitis mucroncm adnafcun
f8fi.H,u, tur,nonquidemdLlntaxat,utGalenusinnuit,aducntricuIoruin cordis fcptum ,atctiamad
ii."p-'-
r(.]iq^,3,Yi ucntriCuIi mucronis amplitudinem Omnis namque infcrior mcmbranularum
.
"
,
Vtndhiiytt, Forro t|uemadmoaum ucnalisarteriaiicna: caua: tum corporc, tum intro mittcndisad
7ia:mchmd:.
^.0^ pi-opcmodum accedit,ita quoquc ucnalis arterix mcmbranx cumcaux
i-,,.,-^,
'j^-DiD.
mcmbranis plcraquc cxigunt communia. Ad'radiccmenim orbis ucnalis artcrix,
orificii
mcmbrancus circulus excordis lubftantia enafcitur, qui in finiftri cordis ucntriculi aniplitu^ poxtm
dincm introrfuni(ut ucnalis artcria cxtrorfum)ducitur,ftaiimq; ab cxortu a cordis lubftantia
' n.D.jyig.
borc lupcriores.Ex ampla enim bafi in obtufum mucronc finiunt,longius in finiftri ucntriculi
cauitat(:,quamcaua:orificij mcmbranulxindcxtri contingentcs Horum proceftuum unus .
(ftx^tandemcordisfubftanrixadinucronisfiniftriucntriculiamplitudincmpaflim adnafcun
tur : &
qucinadmodumin dextro ucntriculo ficridiximus, "carnca cordis fubftantiaadau- fsji.H.H,
gcntur ftabiTiunturq!. Cxtcriliin quiamembrancus ucnalis artcria-circulus induos tantum ^"'i^' '^-
quam
DE HVMANI CORPORIS FADRICA LIRF, R VI. ysj
quam in iTiagiiitiidine& robore difFcrentes Magnx .enim arteria; membranute tan to gran-
diores ualidiorescp ucna:aricriofe mcmbranulisuifunturjquantouenajarteriofccorpusab
artcrice corpore duritia amplitudine^ uincitur.
autcm in ufn , cum proprie diflis auribus obtincnt , aurium nominc do-
nantur.Emicatnamcpadutrumqjcordisbafislcu capitislatus appcndi.K
tAyfc^^'"\^| Linus,cxamplioribali inmucronemdclincns,qucmcxlatercquo rcponi
tv^C^^ftk^ tur,autdcxtrum,aut(inifi:rumnuncupamus.°Dcxteritacf appcndixfeu 2)„„^„., tiun
^jhf^i-J W-^^^n""^—^ auris,dcxtrocordisbafislateriattenditur,"totianterioriexortusucnxca cuUfm,fu
us F fcpti- uxrcgiom lccundum illius longitudincm obducta,»; etiam luo mucronc a ucna; corporcab-
"ueh": fcedcns, elatius nonnihil quam cordis bafis furfum confccndit. Voco autcm exortus ucna: ca-
Hfroiima
iong;(mJin,.rnjtotam cam fedcm quacaucnx caua^partequapropinquius cordismucroni
ucnacordis fubftantiac adnafcitur, ufq; ad cam qua: bafis cordis cetro,aut ipli artcriali ucna: ui
ciiiior eft.atq; huic cxortus longitudinidextra; cordis auricula; bafis longitudo refpondct. Hu
lusenim auricula; cft]gics pyramidcmrcfert, cxqj oblonga bafi in mucronem , qui non admO'
dumacutus protenfuscpeft,delmit.Auriculxetcnimbafislongitudo,quainuenxcaucexcor'
deprincipii longitudine mctiridiximus,ipfius auricula: etiam admodum diftentc amplitudine
fere triplo exccdit;deiiidc &
longior niulto cft,quain progrclTus a bafi auricula- ad ipfius mu-
cronem pertincns.Porrigitur autcm auricula a bafi furfum antrorfumcp, adco ut nulli auricula
fbrma,quod ad bafim niucroiicmcj,',& dcindcad cauitatcm ac comprcnioncm diftciitionemqf
attinct cxquifitius contuleris , quam coriaccis tuberibus utrinque Turcarum fcllis aflu-
,
tis,qux equis fluuium tranfiiataturi ueficarum ritu magno ufu inflant. Extcrior nancp auricu-
Ix fupcrficics pro ipfius repletione uariat:quii eniin auriculain cordis conftridtione turgct,op-
plct.icpcft,c>ibbaundique£\:a:quaIisc<.'aqucouclutiliuniorcoblitaccrnitur.Atinanitaconci-
dcnteci! auricula, fupcrficics hxcrugofaac ucluti plicis obfita fpcdantibus occurrit:in tcrim ta-
nien auricula cxtcrius aqueo huniorc,ut S>C cordis fupcrficics,obducitur. Veriim quaiidoc{;,li-
cy^ F sii inp qualis,propter adipcm illi tunc ob.
(.(.t idrarius.extcrior diftciitx ctiam auriculxfuperficics
^"'""^'
iiatum uifitur." Intcrior autem fuperficics auriculx cauitatcni circunfcribens,ueiitricuIoru cor
disfupcrHcieioinninorcfpondet.Vtenim hxcubiuafaeducitIcuis,totaautcrcliqua(cdcafpc
ra& foueis plena ccrnitur,ita quoc^ illaubi uenx caux exortui adnafcitur.Icuis quidcm eft, re.- •
liqua autem amplinidinefoucis ac fibrofis implexibus adeo fcatct,ut cordis fupa-ficic inxqua-
litateuincat.AtcjheccauitasinamplitudincproutaurieuIxcorpusautconciditaut diftcndi-
turuariat,foucxautemnunquampcnitusexplicantur.PorroauricuIxfubftantiatriplici fibra Denra-juri
'"'"M/li"'-
rum crcncrc,&: modica,cacp admodu dura,8<: quafi cuticularicarnc cas fibras amplcdcntc con
ftat,adco ut auricula fibris cii cordis fubftantiarcfpodcat,at cariie(quc,ut diximus , ncruea ma
ois cuticularisq; & fubnigricaiis cft)a corde difFcrat. Ncq; ab hac fibrarum cum ca carnis com-
mixtione uix cutis craftitiem fupcrantc,aliud pcculiarc auricula in fuiconftitutioni; afcifcit n3 .
enim ucuas arteriasq; & neruos peculiariter ipfi iiifcrtos comprehcndimus Cxterum auricu-.
Ncxia icuri'
Ix coiincxus propcmodum ita fe habet finiftrum fui bafislatus cxtrcmo cordisfubftaniix, cuU.
,
ubi antcrior ueiic cauc in dcxtro cordis finu orificij rcgio confiftit,adiiafcitur:aut ueriu s ab il-
lo cxtrcmo auriculaprodit.Dcxtruinautenibafis latus uenc caufcorporifecundiim ipfius cx-
ortus a cordc longitudiiiem,& iii antcriori illiu s fedc conafcitur,ac ucluti cum uciia commune
d corpus efficitur.totareliqua partc auricula ab omiii prorfus concxu libcra cft,& pcrinde ac cor ^
'"fo feL. corpus in cordis quocp inuolucro continetur,nulIis fibrofis ncxibus illi commifla. 'Sini- ^ .„,yj,.^^„^_
ftra cordis auncula plerac? cuni dcxtra poflidet communia,hxc iiamc? in anteriori
a fcdc ' exor- ii
t efig. 9
• fe c,c..
j^jj uenalis artcrix fccundum ipfius longitudincni coiififtit
Dcindeex bafi in niucronc quocf
.
cclTat.uerum is mucro qui acutior dcxtrx auriculx mucronehabetur,noii adco furfum , fcd iii
fiiiiftrum magis atcy inlatus e.xporrigitur.Infuper finiftra in proueflioribus xtatchominibus
dcxtrx auriculx dimidiaia; magnitudini cediljUt &ipfum quo^ ucnalis artcrix oftiolii longe
Dd j niinus
^5i4 ANDR E AE V E S AL 11 B R VX E L LEN S I S
fcmpcr occurrat.Intcrior autcni fupcrficics fimiliter atq) in dcxtra auricula ina?qualis , &: foucis
obfitaccrnitur.Subn:antiactiamfimilcsfunt:ucrumfinil-tramultodurior,acminusin conflri,
flioncdiftcntionccj; fcquaxuifitur Qin'nctiam fi illam dcxtra-confcras , uelutmarcida cxicca-
.
mcrum,fitum,forTnam,conncxum,lubftantiam'quccomplcxifuimus,ulum&funirtionemfc-
riatim fubi-jccrcenitcmuradnonpra-tercijtcSjinfcctibus&nupcrnatisanimalibusauriailaru
molEmlongemaiorcmcxproportioneoccurrcrCjquaminxtatcproucclioribus.
CORDIS, IP S IVSCiyE H^CT ENVS COM
mcinonuarum f><trtnimfimBio cr ujlisjpfttrwtt^ cauflruclioms ratio.
Caput V.
O R irafcibilis^fcuuindictehonoris^concupifcibilis animxfcdcm efte.
Hippocrati, Platoni, Galcno , & S toicis ac Pcripatcticis pariter omnibus
conccirum luit Vcrum ad hxc, Zeno , ipfiusqs dogmata corroboram-
.
Stoiciun^umPcripatcticisrationisuim,&,utfcmcldica,animaDprincipatuincordccolloca
runt.omniuidinanimali funftionuatqsofticiorijinitiumene arbitrati. Quancj interim ijdcm
inter fedccretis pugnct. Ariftotelcs cnim, Theophraftus, ac rcliquus Pcripateiicoru chorus,
&CX Stoicis Poftidonius,irafcibile uim,ac cocupifcibilem rationalcmcp unius fubftantix e cor
de proficifcentis facultatcs elTc affcrunt, anima: aute fpccics partesuccfle infician tur, ncq) eas di
ftinguut.Chryfippusuero Stoicoru non poftremus,ficutin unafubftantia, ita quoqj in unam
facultatc& iram &
cupiditatc cum rationc cocgit. At his omnibus rcfragat, cx diuini atqi inter
mcdicosfacileprimari-jHippocratis,&interphilofophoscmiiicntiftimi^Platonisfcntctia,Ga-
lcnus,quir in alijs plcrif^ locis, tum potifilimu in nouclibris quos de Hippocratis Platonis &
dogmatitus infcripfit.Ulis nam^ libris ircs animx fpecics partcsue Natiira admodum inter fe
dilcrcpatcs doccns, fiVmift^mis atqj fcientia prorfus fuo ipfius fuftragio facictibus demonftra-
tionibiiscoprobat,iccur ciborripotuumqj&ucncrcoriacocupifcibilisanima-jCercbriiautcm
• raiionalis ac principis locum elfe, cor duntaxat irafcibilis animxergaftulu cftc conccdcns.Por
ro iic hfc forfitan in aliqucm ac ncfcio in qucra hxrefis ccnforcm impinoa,ab hac de
lix-rxiuKsyii/,
M,i!coi, ^^""""'"'^^«"mediaapplicarcuolucrint^dcfjsqucnosgubernatfacultatibuscofidcrare,
amma:ficul- &
quot numcro fintgcncratim,& qualis quf figillaiim habcat,quo'ue in animalis mcbro fin
""'^ '^'^nftiiutx fin t,& prxicr hxc maxime (fi modo id adipifci meiiic poft^cmus) qux animx-
co/, cm,
'c5ricZ,ia'
.,/.
eftcntiauc fit.Quafi ucro non citra impietatem nullamq) prorfus fidci labcm quis
fut,fj-a,-,f
de
grauium illorum autorum dccrctis iiihilproponcrc,auteiiam illorum raiioncs alijs nouis cor^
'oborarc,aLitfriuolaaliorumargiimentarefcllcrcpoflct:acquafinoaliterdcfandiflima,quacp
^
acccdcniibuspijsopcribusfidelaluamur,feliccmq) xtcrnitatc hominu animx adipifcuntur,
q; dc his auiorum dogmaiibiis,ac quas imbecillis &
humana ratio fuppeiii hoc in o- iicaocio
pin onibus,loqucnduminterrogandumcpforct.Nihilominusintcrimdcanimxfaculratibus, •
Cmfiinaioni
'""'^fio''" ^us , fubftaniia , naiura, fpccicbus , &
carum fidibus inucftigaiionercmifl^a, Iiberl
mncs cordis afrcrcmui cor fac;i!iatis,atq! adco fpiritus uitalis fontcm,& caloris naiiu^I fcdcm fomitcirii^ cxi-
tmsfimdc ftcrcac pulfuum autorcm cflTcJngulas^ cordis parics lUi ad calorcm fpiriujm^
fpcifjanti ufHi
flibfcr
DE HVHANI CORPORIS F A P, R I CA LIBER Vli
fulj&i'uirc commonftrabimus.Quis itacp cordis' inuolucri (ut (ingula ca fcrie qua carundcm
D, E, F,&
0-4';'.^ pri"scoftriicT:ioncenarrauimus,pcrreqiiamur)(iturus,pcculiarcdcinuo!ucroCapututcuncp InuoUcri
B. pcrtradauii.Dciiidc&cordisfitus,antcacommcmoratLis,inipfothoraccelilutifiimus,&ab
omnibusquajchoracicxtrinfccusnoxainfcrrcpolTuntrcmotinimus. Pra-tercacorinpuImO' TttttO,
b Ai' quibufdam aniplexantis mcdio ita confiftii,utxqualcm prorfus
nis id fuis lobis ucluti digitis '
P'''^'^"'
^'^ circ,pcr quod infpirationc pcrfici ncceflijm erat,locati:m, cam corporis fcdcni
d 6 'i ia-
i>;;.H?..s
iiiin!orninusobtinct,exquacommodepcr 'artcrixmagnxramos toticorporinatiuUmcalO'
/li.j. rcm.fpiritumqi uiialcm offcrrequcat.Quamuis ctiam,quod ad totum corpus attinci,a mcdfjs
'^"'u fijpcniis rcccdat,quantum pubis ofliu coalitu diftat.is enim erc(fli adultorum
'^tb"
P*'''^''^'''^ a
corporiscxquilitift]miihabeturmcdium,noautcumbilicu.s,qucmGalcnuscordisfitumcnar ^i'i'<i'De
rans.mcdiumadamunimeftcccnfcbat.lnfupcrnoomnescorporisparres fedcm xquetutam
fcfi. A,3. nancifctitur, quandoquidcni bafis ipfo ' mucronc impenfiiis occultatur,thoracisc|! mediam
'
dis ad finiftru finum craffior cft,tantoeti;Teius fcdis ramuli lumidiorcs, frcquciiorescj ccrnun>
tur.At(5hxcc6diligciiusfuntc,xamin:Tda,quo magisfcholaftici difputaiores fuis nugisdifte
irtioncininterturbareaftueti,lcfcexcruci:Ti,numuentriculusintcftinaq)fuoquem toiiuscorpo
gratia coficiunt fucco,an ucrofanguine enuiri;Ttur:non cxpaidcnies,alia prorfus fun(f>ione
ris
nas.artcriaSj SC cius gcncris organ3,fui ipfius corporis fubftantic nutritioni prouidcrCj& cam
aclioncm cuius potilTimum nominc codita lunt,obirc. Parum CIU09 animaducrtunt,publicis
illisattrahcndi,rctinciidi,propcUcndiqjfacultatibus fibras fubfcruirc,priuataruautccorunde
fun(ftionum(quas onibus,mcmbranis,cutc,& ciusgciicris partibus fibris carirubtis cxpcn
in
Cortmdjii dr
^^^.^ licct) uim citra hbrarum lubfidiil, autorcm clTc. Ouinctia huc acccdunt
iufitam duiitaxat
tcruriiujui.
r
, A i i- • •n r ^ i i
concomitatas dcfcrri rctulimus. Hx cnini,ctiani fi cor iiiftar communis ofticiiutcaioris iniiati '"^SE.r-
ions lit,cuni(5 miprnnis contmcat, cordis lubl tantur oticrutur, cius infitum calorcm tcmpcra hb.i b, b,
cartilaginca: fiibftantia;, quam rcliqux cordis bafi (fi quid modo ad ftabilitaic conduccrcnt)
JDezmcirr.
firniamciito cflcnt.Porro cordis ucniriculoru ofticiuni ciufinodifcrccft.' dcxtcr coquodfan- ^j'?'"^
dhuiiitnculi
itfus.
guincm prxcipuccotinct, languinisqp claborationipotiflimum dcdicatur,faiiguincus Latiiiis
iuxtaacGnTcis nuncupatur, isnancf pulmonisduntaxat gratia, afummorcrumOpificcin-
figni iuftitia cordi infculptus cft,PuImo cnim quiinftarprompiuarii cordi circumponitur,ut
id ab illo acrcni pcrpctuo alliccrc qucat,rarus, fungofus, lcuis,ac ad ihoracis motus fcquacifli-
nnis Rcri dcbuit. ncquc ciufmodi profcdo fuis funflionibus idoneo nutrimcnto ali po tuii,nifi
priuatim illi fanguis cx co qucm caua cotinct lcuis,ai:rius,l|3umofus,cxpurgatus,nihilcji niinus
quimfvculcntus,ab alioorganoprxpararctur,atqueita ipfipulmoniadopportunamnuiri
At nuUum orgaiiu cordciplb calidifinmo, &f pulmoiii proximo uilccrc,
tioiicm dcduccrctur.
adidmunuscrataptiusMicqjctiamaliudomninoiuftius pulmoni hacinrelamularipotcrat:
quandoquidcmnimis quamiugratumcorhabcndumforct,fipuImoiiitamamiceacrcm,quo
nifiilicoconcidcre eniori^ uclit, pcrpctuo indigct,ipfiusnomiiicattrahcnti,acobfcquentilTi-
mi famuli ritu prxpar;iti,&; illius potiflSnium gratia fabricato, nuUas uiccs rcfcrendas putaret,
aciionmodisommbuscor,ut gratiamrcponerct, pulmoniopportunumalimcntum(quum
id citra incommoduni poflit) conficcre, prxpararequc ftudcrct Pulmonis igituroccafio- .
nc dcxter cordis ucntriculus crcatus cft,quod ctia liquidiflimo animalia confirniant pulmone
„ carcntia,ac ob id dextro cordis ucntriculo dcftinita.Hic nanre uciitriculus in aninialibus qux
Tificii in cor "lo doiianmr,a caua ucna quotics cor dilatatur, ac dittcndiiur magna fanguinis uim attrahit, ' 7 h'»*
fmintntis qucm adiuuaniibusad hocucntriculi fouciscxcoquit,ac fuocalorcattcnuans,lcuiorcm^,8<:
"Z"^' qui aptius impctu poftmodii pcr artcrias ferri pofIit,rcddcns, maxima portionc pcr uentricu-
lorum cordis fcpii poros in finifh-um ucntriculum dcllidarc finitrrcliquam autcm cius langui
nispartcm dum cor cotrahitur arclaturcp^pcr ucnam artcrialcm in pulmoncm dcriuat,ac pro- (
s
jig.c.D.
inde cor iii dcxtrum ucniriculu fanguincinex cauaucna quorics dilatatur, pulmoiii fiiiiftro &
cordis ucntriculo atn-ahit:atqueis qucmin prxlentia iiouimus,ucnx cauxin cordis ucntricu-
t^rtn-idlii ufus, Vcnaautcm artcrialis fan.CTuinciii
orificij cft pulmoncm dcfcrendo potiflimum au-
ipflusco.-llrii
xiliatur.Cur ucro hxc mtcr rcliquas corporis ucnas artcrix tunicas adipifcatur,in pulnionis » '/i-
a,onurmo. fcrmoiic obiicr cxprcflimus, quum cam craflam ualidam^ fadiam cfle dicercmus, tum pro- '*'''''''••
pra^fi^^
fluat,prohibcnt. Qiiumenim dextcr cordis finus diftcnditur, quod fit quotics brcuior reddi- r««i«/?u.
. tus in latitudinem infigi .iter proficit,tunc membranx illx laxiorcs faftc, ad ucntriculi dcxtri
cauxuenx orificioaditumprxbcnt.Atucntriculorurfus
lateracocidunt, acfanguini reclufo
membranarum fibrx,
conftrid:o,fcu,utinconftri(ftioncfii, iongiorcfaclo.&intcrim arflato,
ipfxcp mcmbranx proptcr cordis mucroncm ab ipfius bafi magis abfccdcntcm tcndutur & .
quum uentriculi mucro in cum modum anguftior cfticitur,mcmbranulari! quoquc fibrx mii
croniucntriculipoiiftimumadnatx, inuicem colIiguntur,acproindcetiainercgioncccntriuc
nx cauxorificii, fuis cxircmisinuicemaccedcntes,orificium idoccludunt, acquo minusfaiT
guisrurfus incauam profluat, obftaculofunt. Vertim &; ad hanca(fiioncm,finguis ipfca ueii
triculi lateribus comprcftiis auxiliatur.is nanq! quum ucnx cauxorificiuni petit,ad poftcrio^
magnes
5pg A N D R E AE VE S AL I I BRVXE LDEN S I S
magnes familiaritatc qualitatis fcrrum truhit:quid nancp famitiaritis eft cordi ipfo acrc,ad infri
gcrationcm&calorisnatiuicnutritioncmfdcindcetiamfanguincutilius& benigniusnihil,ad
'
Siwflricor- enutritioncmac fpiritumuitalcm rcftaurandum ccnfetur/ Siniftcrcordisucntriculus,qu6d
dn iirmriciili
fpjritum uitalcm prxcipue contincat, & coficiat, acrcmq!amplc(f}atur,dilTciflionis profeflbri- gurV°
uji^ij-cofiru
fnirituofus aercus'ucnuncupatuscft. Hictanto craffioribuscxcordis fubftantialatcri- d Pruii
'
fccifltt, nifi corpus tenuius rariusqj alijs aricri] s nacla fuiflct. Nam etfi hx cundc cum rcliquis
'
Smjlrct cor ftracordisauriculaucnofxarterixadnaia,idcmprorfusofticium huic&finiftrocordisfinui
"
^ iijm
prxftat,quoucnx &dcxtrocordisucntriculodextramauriculamufuicflcdiximus:&finiftra
auriculatantominoricauitatedonatur,quantoctiamarterix ucnalisorificium, cauxorificio
anguftiusuifilur.Dcindeaeretiamipfo languincfcquacioreft,ade6ut&haequocpoccafione
finiftraauriculaiurcminordextracrectur. Nam quumacrita prompteaitrahatur,notantum
periculumcratcxattra(ftionisimpctu(quipotiflimumuacu!fugaaerem trahit)ucnofxarteric
corpus,iia atque caux couclli. Quod autcm finiftra auricula pro ipfius molc paulo carnofior
ac periiidc ciiam craflior &
pinguior,& ad motum minus Icquax quam dexoaauricula ccrna
tur,argumcnto quoquc eft, ad quandam matericrum pra'paraiioncm auriculas cordifamula-
MthdmiU:
ri,& auriculas ipfas proportionc quandam cum cordis finibus fortiri. Porro ut auricularuni
ritutndUsdr' r r r -r
- ! r 1 I i- i
trrid: tyvid,
par ulus clt, iia etiamfiniltri uentriculi membranulxulupenitus cum dextriucncrieulimcm-
gnd: drttrid: branulis conucniunt." Dux cnim uenalis artcrix orificio commiflx, ac introrfum in cordis ^ 6fi-^>^-
"fi'- uen triculum dcductc, cordc quidem dilalaio airrem ex uenali artcria in uentriculii fcrri admit»
tuntjipfarum fibris propter cordis mucroncm ucrfus bafim in dilatalione magis adduclum la
xaiis, ipfisqj mcmbranulis ad uentriculi laicra concidcntibus Qim autem cor conftringitur, .
obftaculo liiiit, neacr rurfus iii uenalem arteriam ruat, irritusqi cordis laborefiiciatur.quan-
quam
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER VI. ^9P
cjuam interim crcdamushas mcmbranulas quum duac duntaxat (int,{iiuin orificium aiiprarfi
ciuntur,nonitaadamuffim obturarc,utfuliginofis cxcrcmentispcrucnalcm artcriam cxiturri
iiofe.B, j,., (-Qrdis conftridiioncprajpcdiant Quinctiam magniE artcris: orificium occupantcs mcm-
.
'
1
' '
branc.ijs omnino fiinclionc rcfpondent, quas in ucnac artcrialis orificio habcri rctulimus. Ha;
fiquicicmincordis cotracflione ipiritum uitalcm una cum fanguinc, qucmimpcturucrcPlato
diccbatjin magnam artcriam proflucrc finunt. at cordcrurfus dilatato, fpiritucp ac fanguine
dcnuo ad ucntriculum trafto, illius rcgurgitatione in ucntriculum prohibcnt, fanguinc nimi.-
rum cas ucrfus magna; arteriar orifici] ccntrir (ut in artcriali uena fieri nouimus) coprimcntc.
Pra^fens itac^ liber conftruclionc partiuln,quas Natura aiirex fubftantig rcficicn da; fabrcfe ^'o<: >'-
cit,utcuncp complexuseft, qua: quum fui fpiritus magnam portionem ad animalis fpirii:us hx
ccrcbro generatione mittuntjOpportune quum iam c6 ufq; humani corporis harmonia dedu
ximus,fequcti libro ccrcbrum fcnfus ac raotus arbitrij principiu &
rationis fedcm.omnium^
Caput x y I.
(aic' olTcin prima laryngis cariilagine fcuti aftimilatafcruntur, aggredicris. Dcinde a pecToris ofte
1 4 i«t. R, &C clauiculis'' mufculu libcrabis brachiit pccflori adducentc, infupcr illum qui a dauicula pri
coftxinfcritur. Ad hos,' mufculit quoqs fcapulam pcdlori adduccntcm a coftis fcparabis,
Q,.s. T,v,
P^in
ucnis,uti iadiximus, cu artcrfjs neruiscf oblcruatis.aut mufculos in uno latcrc duntaxat,in alte
&
].
f
N. roucrouenas, artcrias&ncruoscxpendesrquoru fericsfimcmoriaexciderit,atcrtiolibro
g it.(6. L.j
quarto uenit petcda.pracfens enim locus in immcfum cxcrcfccret,fi ill.a hic quoif ordinc rcccii'
b iub^ii
fcrem.Poft hos a pcfloris ofle &
clauiculis refecabunf,qui " hinc ad mamillares capitis proccf-
i;t.!!i.r. ftis afcendijt,hac in omnibus obieruata rationc, ut finguli fuis quibus inferunt oftibus intcgri
k4 fJ^-
adhuc appcnfi fcructur^poflmodum^ in oftcndcdoreliquoru tui articuli mufculorti numero
I t/''i
accomodari poftint.Quo'nam auteartificio finguli fint fcindcdi, quid^ in cuiufcf fedioncpri
i.uimto- uatimucniatobferuajidi},infecundolibrofuislocisabundefumperfccutus.hipra:(cntiaape- .
^ „
tro titiTf 5 liberarccontendcs, robufta quibus illa: pcfloris oflj col ^p,^l^'^"jz
(fioris oftc 'clauiculas acutiori cultello
ligantur ligami:ta diuidcs,acinterim accuratiflimc caucs, nc cultello altius iniecTo.quoc huic ar fel,tcrmt>.
4
m huior ticulo fubluni uafa uulncres. Af-p hic '"cartilagine cxaminabis, qux clauicula pedf orisq) oftis
p.iri ^jTi;- f,|ium,prcteraliasariiculorucartilagincsinicrcedit,&aliquorcponcndaclT,utillapoftmodti
conncxu (fi uifum fuerit) uti qucas Liberatas aute clauiciilas niteris ui a pedoris ofTc
'i'' f'^'-''-'" .
'"iiitn-ck
ita enim prinix ihoracis cofta: cartib-'
B attoIlci-c,ac ab illo priniacp cofta in extcriora refleclcrc. Co/?y,Y cdr-
"tif.imu.m
V oo,quacoftxofTicotinuatur,inconfpcflumucnia:quxciiltrononadmodumcrafloabof!e ™<
nicntcadhibita,ncculierprofundiusmergens,quicquaminiugulo
X(:i;"l,[,cr.ida,hicquoque
^^f'^'"-"^''
relic[uas omiics a coftis cukro, iuiUrr^t/o"
m" uitict. Vbi prinif coiTx diflccucris cartilaginc,deinccps ordine reliquas 1^1,1^^^'
"!)} iiismu-
cji i'is
Dcinccps tranfucrfa feclionc Teptum tranfucrfum apccloris ofle ipficp adhuc commiffis car 5
'
fcre ipfarum longitudinc frangcrcfolitus fum:quod paruo fit negocio,fi fingute fcorfum ma- ['^'['pj"
fci mfucrji. pcr ratione thoracis organa funt a<>grcdicnda.ac primum a glandio ad fcpti tranfuerfi ncruca
j ,
fcdcm^^dcxtrum ipfius neruuma dcxn-athoraccm intcrlcpientemembrana cultcUo libera' "^mfla-
bis dcinde fi uoIes,finiftrum quoquc.qucmubifimul cum''uenaaiuguIopronatacxporri.
:
Hjj^fj^^'^^
tertexti,etiamfidiuidantur,uixnotatudignum aliquodfanguinisprofluuiumconcitant.Iam ^ ^
tempeftiuum eft folis manibus cor cum iuo inuolucro hinc indc moucrc, quiscf ipfius fitus D^E,f,G.'
formacpinuolucri fintcxaminarc: quanquam&adid fummopereconducitinlpc(Sio,quam
modiccclcuato pccloris o(Tc,cordccp adhuc immoto membranarum intcrfcpicntium caufa fie
riuolui. Pulmonisquoquelobimanibusiam Ilintcontre<Sandi,ut&ipforumnumcrus,filus,
formaqj indagcntur.ac tandem cognofcas,nullam pulmonis partem ucna; caux qua mtcr fc' ''
^^h-'^'"
ptum tranfucrfum & cor cofiftit,in hoininibus fubftcrni imo ucnam fimul ciiraqj intcruallu,
;
&feptum & cordis inuolucrum penetrare,S>i qua ucnahac ducitur inuolucruinmagna ampli csji. g,f.
tudine hominum fepto priuatim conafci. Atqueha:c,qua; Galcni placitis pcnitus rcniluntur,
8i ucrc paradoxa cx homtnis haud mcndaci libro dcprompta funt, ncutiquam pra:tcrmittcrc
conucnit,quin rabulas illos fufurroncsq; appelles, qui quum a fc(f!ionc abfunt,apud alios tam
acritcrfe Galcnidecreta tucriarbitrantur:intcr fccandumucro&pra:fenticorporcprorfus,ac
fi quislinguam illis prsfcidiflctjfilcnt.Ca^terum dun-, pulmoncm obiter contcmplatusfiicris,
inuolucrum cordis longa feiflione diuidetur,&: liquor ipfi innatans fpongia exicrgcbitur,ac
''
A?"
demum a cordis uafis inuolucrum relccabitur, adhibiio ftudio ne'finiftrirccurrcntisncrui cV^"£.gfl
uitictur.Vt uero caua: ucna: pcr fcptum tranfucrfum tranfitum, ac ipfiuspcr thora- duaumkc.
i^ntmZti P'''"'^'?'^
difLYi!>uuojiis
pcr tliordccm
cem dudum examines, feiflionem fepto ad ucna: ufquc caudiccm in duccs, pra-caucns ne duo,
rj- iugulumC' rum caua: uena; propaginum inillud cxcurrcntium radiccs fimul uulncrcs:dcin furfum paU' ^^ "^
'
''•
mum,(icumipfarumcoloribus.tumfituimeniemadhibueris.dcxtra:enimauriculxuicinacft ";S"
artcnalisuena,&:albicans,acquodammodoinfiniftraproficircensuifitur,acintercordisuafa rf^to'
elatior clt. Artena autcm ucnalis ucna; modo nigricat,
&
ca:ieris uafis demiftior,propta- fi,ii. cr »r»»™
ftram aunculiilatitat,nccp adcolongeipfius progrcft^us reofl^^ert.
Magnaautc arteriain cordis "
cxporrioitur q
t.fi.cap..
thoraccmacccffcris.&quoshicmurculiscxpcaoris ofRs rummocnaiis ftirculos
Ii.4 b. dcln dcriuabai.
pcrpendcns. Simulatquc ucri neruumad" arteriam dcxtrrc
axilteporriocndam deduxeris*
u6fig„.T. trcs quos ad illamrefleaiirurcuIos(nifi ''duo aut unus tanm
fit)quam poteris ftudiorc uicinis
;1Jjir« .'^""^^''^'^"'"^'^"""''"''tflloliberabismerort^rctufiori^membranulasinterrcindendumtra
PiJ E. '^«^''s (urculos uiolcs.quaiig denuo acutus fortaflis furculos fimul cum mcmbranis incautere-
y6figur.b. kcabit. Iiiuenris rurculoruprincipijs ncruii arpera: arterix lateri
exporrcfium a fiia cui ncai-
'""^
"'^'^^"'^"^''P^^^ ^fpc-a aricria libcrabis,longafeaionc inter nauum Si arpaam artcriam
ttb 'X
[cru a. ° quoque cultello raaa.Libaatum hoc pado no-uum rummis finiftra: manus dioitis ap-
^'^"f
Q,.
prehcnrum modicc abarpcraarteriaailoIlcs:rcxtiucr6paris iruncum qua
roporaria;°artcria;
cxporrigitur,dcxtra manu cleuabis,ac deindc mutub nunc rur&m nunc
.
dcorrum duclis mani
" Pi"'- bus,ncruirecurrcntis rcflcxum naturamqjpcrquires. Ad cundemrane
modum' finiftrum,
fcxti paris truncum a roporaria finiftri latcris dirimcre conucnii,
&
ipfius rurculos quos niu'
^'^"''sapeaorisoflis elatiori rcdecnatis,&coftaruradicibuscxpomgit
ttfff ! indagare,&poftmo
obreruatisquas pulmonis tunica: deriuat propaginibus.&co ' ftirculo
"
cefig.h.
f'"^ qucmrecun-
i6fig.p. dumuena:artcrialistruncifiniftruinlatus cordis bafioflertciiam accurateperquifiio,adma-
'^h- c- gna: urqj artcria: trun cum,qui ad dor^um refleaitur,rexti paris huius lateris ncruus eft dedu
f^K-g-i^
cendus,&:acutofimilitercultcIlo'robolcs'recurrcnicncruiihiccflForm.Ucsruntadiiiuenicdc.
Hosubiuidcris,obtufiorem ftylumrubeoartcrix truncouerrus finiftru arperx artcria:Iatus
protrudcs,&: leuato nonihil ftylo,truncuartcria: a dorfo cui firmiflime
comittiiur,modice di-
rimcs. Dcindeab arpcra artcria,ncruu ad arlcrix magnac urq; truncu liberabis,&
utratj manu
rcjlcxum,ut in dcxtro laicrc,oftcndes. Rcliqua ucro rcxti paris ncruoru
''"^
^lt''iT,v ad ftomachum
lerics,nonificxcmpto pulmonccorpicietur. nuncautem fiuirum fucrit, foramincinicr
afpcra:
artcria: cartilagiiies faao,illiq) fiftula quapi3indita,&: afpcra arteria fiipcr foramai comprcfli,
pulmoncm i,iflari curabis;inflatus fiquidem fuam forma manifeftius commonfti-at, corcp ex ^""''^
'otoampIcxatur.Deniiflbdeinpulmonc.cordiacicxtra^auricuIcradiccadipfiusufffimucrO' n •
uena^cauxprajrcda^obitcrueniuntrpcaanda^.^Viucroprorrus in conrpcflumucniant,cuL
tcIloexdextrofi,iuin cauaucnam inirufo, fed:ionem a uentriculopcrauriscorpus
inucnam
iV(F«7 ufqjduccs:quadiftcnta,membranxomnino uidcbuntur,&auriscauitas,naiuraci; fi
iplam
/"S- inucrtcris,faale
' hac adminiftrationc cognofcentur. Dcinde quum ucna: caua:intucris orifi>
Ec cium.
60I ANbREAE VESALII BRVXELI.ENSIS
cium,coronaIis ucnc origo etiam apparebic:cui fi ftylum ex moUi plumbo indideris,quo'nam ih- s.
'
"f'^
caua originem,ridiculamqp noftrorum fculapiorum rationem confidcraturus , qui in oilo {^^''^'
utriufquelaterisinfcriorumcoftaruminflammatione.Hippocratcmnonmittendum cftefan-
guincm afteruiflc affirmant , quod cor cx ucna finc pari fanguinem adco rapiat , ul nihil lan-
guinis miiTione ex uena haceduci poffit. Qiiafi uero nunc tibi fecanti non longe efTct cla -
crtMrzdmc.
gys craflciscj) baculus cauxucna; cft" imponcndus : qucm quum abfquc ucgocio rcflaper ca-
uamadimumufqucucnn-cmprotruferis,quambeIIeGalenus &ca:teri dilicflionis prolcflo-
res huc ufque hallucinali fint,difces,qui cauam cx iecoris gibbo uno caudicc enatam" fimiliter o vt o lii
primarii ucrba iurauerunt appcllatis,fingula ipfius argumenta dc ucnarum ortu rclumcs , attp 'caf iiifb^}
dc "
vleyr.brdTld autftyloinclatioridcxirifinusfedeartcrialisuena!orificium'inquires,& illiintrufo cultello,
J^J^^^^^^"
riM cxdmen.'
cx dextro uentriculo aliquoufquein artcrialem uenam feflionem duccs.Qua fa<fta,fanguincqp „fl^„^„.
fi quis erit eIuto,uifui fcfcarterialis uena: orificium fimul cum fuis' membranis ofFert : quas,ut s sfeuw
cxaclius conicmp!cris,ftylo attollcs,eodem^ arterialis ucnf dudium in pulmones cxaminabis. ^'^/''^
'Tunicxetiamipfiusexquibusartcria:inftarconformatur,faciIe uideniur,mod6quisdu<f}a:
Sinijlri cor,
iam fcclionis latcnbus labrisuc animumadhibucrit.Siniftrum cordis finum fimilitcr longa (c-
ii/?aii6ipf-
^,g,.,g^(],.|j(^|-ai;aurisradiceadcordisufqucmucronemfaflaaperics,&fanouincm perindcac
(Siusfcoffcrant^culielloucnalisarlcrixoriimmiirojfcclioncinipfiusul^cauitatcm^molicris, y j fizarZ
fpfi pra^fecca: inucnientur,fi poft' alicram artcrialis ucna: mcmbranain,qua: cordis finuumfe- i^'^'^"^^^
pto uicinior cft,digitum in clatifiimam finiftri finus rcgionem protrufcris.is namque magnam ,^t[ub e.
fubibit artcriam,& dein cultcllo fccundum digitum in arieria:orificium intrufo,ex cordis finu
feflioneminartcrixampliiudincmduces. Qiiando enimhanc tentaucris,&arterix magnx
*"membranas in ipfarum fede, qua uafis corpori incumbunt,infpexeris; coronalium arlcriaru j ^j. b,
' ortus tibi occurrct:adc6 ut nunc nihilin cordc Ipcflandum tibi fii reliqui nifi forle illo uarie
,
c,D.
dincifio,ipfiusfubftantiam &arteris:magnxartcrialiscfiucnxdincc'hsradicibus,osinquirere
ft''^'^"^'''*'^""'^ cordipriuaiim ab Anatomcs profcfforibus aflcribitur. Si igitur nullum os prx
'"'"^''rM'
il.,^ tcrcartiIaciiueasdiirtorummod6ualorumradicesadinueneris,illas arcliquacordis fubftaiitia
rclccabis.utfimulcumcartilaCTinibus clauicularumarticulationibuspeculiaresadofliumcom
K^Jicrsnr pofitioncin rcfcruarirecondiq! ualcant. Corde inhunc modum abicflojafpcram artcriam(fcr-
uata in terim Iaryngc)examinabis,priinuni cjuidem ipfius cartilagincs &
mcmbranas,quibus il
Pulmonn.
la^iiiuiccrncolligantur: & dcin ipfiuspriinam in
pulmoncs fericm qua inucnta,aliquam pul-
.
monum fibrani integre a reliquis pulmonibus abfccabis , aciii ucnx artcrialis ramum ,& artc-
riacuenalis &afperxramos ftylum intrudes.&diuulfapulmonis mcmbranahorumramo-
runj
G
'r^glij^
grcftum adinucnircj qui citra aliam fcflionc pulmonc rcictftOj una cum ncruis fc,xti paris illum
ampIcxatibuSjCofpeflui fefeoflcret.Tanicn ut ncruorij in ucntriculi orificiii icriem intucaris,
fcptum tranfuerfum a ftomacho hberandii eft^ipfa^ infcrtio, fi ucntriculus adhuc in corpore
alTcruatusfitjindaganda.lnfupcrforamincalicubi inftomachoquacollumpcrrcpiatfa(fto,fi-
ftula^ illi indita, ucntriculum quam poterit maximeinflari curabis, & dcindc ftomacho iuxta
laryngisradiccm diuifo,illumcumuentriculo,aut folum, fipriusucntriculum adcmcris,ccor
f i4.»sfe porc trahcs,' glandulis illis quiinmcdioipfiusferedu(!i:uplurimumconfiftunt,frmilitcrcxami
lii.j.F.F. natis.Iam quoquc tcmpeftiuijeflct(nifi id prius pricftitifTes^iecur a fepto traiifucrfo lcccrncre, Itcmii.
actandccx corporcaufcrre.quodubifeceris,ipfiuscf formadiligizier contcmplatusfucris,cuI
tello uena; caua: iam flaccida; indito,hanc loga fccflionc apcries,ut cxade patcat ipfius pcr icco
risfubftamiamtranfitus,dcindcramorumacauainiccuringrcflus.Vbi itaq> duoprxcipuail
lorumtiidcrisorificia, alicriftiyluquam poterispcniiiflimc indcs,&ablaio uena; porlxquo
iam antca cam intcrccpifti uincuIo,illius quoq; ramo fccundum ucnx caua; ftyli ductu in iecur
procedcjiiialtcrum ftylum immittcs,&;poftmodum obtufocultroiccorisfubftantiam abillis
fiditckiiui ramis,qui ftylos cotincnt,nitcris abradcrc, ut uciiaril pcr iccoris corpus fcric,ipfiuscp fubftari
furiis.qmd tiamdifcas,acdcniumintcrduos quiftylis diftcnduniur ramosbilisucficuUtmcatulosobfer
Ixfrimitur
"cs,& bilis ucficulam a iccoris corporc crafam inucriaSjfolamqj fcdulo conlcmplcris.PoftrC'
4dx,Y,z. mo ^ ucna: ab umbilico in iccur dcdufl.r ingrcfTum, infertioncmq) cxpendcs, mcntc thoracis
gi/!./i!>.t. ucricbrarum corporibus adhibita, utcultcllograndcmartcriamfecundumlongitudincraape
rias, " ramorum quos uirincj; in coftas fpargit uifurus orificia. Ddnderamis illis difedis.artC'
bji. cif. 11 riamcx corporcadimito,& ucna: coniugc carcntis propagincs cxpcndito,ut hanc quoque &
ii. fKli. a ucrtebrarura corporibus libcrcs. Modo tibi in propatulo eft fcxti paris ncruorum ccrebri E:Xdv:c rorii
"1? ' coftarum cxporrcftus fub tunicacoftas fticcingcntcad organa a pcrito- P ucrtflirt-
ramus,qui radiciblis
' rum corpcri-
kljig «.1 nxo circumplcxa cotcndii.Viucro 'neruulos cernas, quibusramusillcadaugetur,a thoracis cxpoTri- ^ii-s
/1.4 uertcbris timicain coftas fuccingcntc detrahes, ut coftis paritcr hac nudatis,qu;cmod6 reccii'
1).
tciufiemfi.
confpicianlur.Ca:tcriim ubia coftis tunica thoracis cauiiatcm fuccingcntcm ita diuul'
fcris, culiellimucroncad coftxos proximeadafto tunicamobfcruabis, quxpriuatim fingulis
te inuoluuntjfi uifum fucrit,quam poteris aptifllme coftas iii fuas fedcs rcpona-c conabcris,&
fubijciturs
fincbas,fuislocisfituabis, pnmudicothoracc moucntiu, primumbrachiimotuuopihccm, „-,j^^„j
fcapulx motorS ' primir, eum qui a pccTloris ofle
imfc.tib. &
clauicula in mamillarc capitis proccffum ji.,„j, moue,.-
'
ft«s" r'
^
fcapulam niouctcs mufculoscx altero latcrcaggrcdicris:mox omncs qui thoracis motibus
54f4j.e. prx(iint,&quicapiiis acdcindorfi motibusfamulantur.poftrcmo 'tcmporaIcm&'maflcte TcporMcc
r 4
i4i4lm.A.
t.<l>«.r.
rcm.cubiti cnim &
brachialis, digitorumq) motibus fubminiltentes mufculos licebit poft ce mijjctcyii,
jjj]j.(.jrc.Ncq?eftquodhrcprolixecommcmoratosmufculosfcriatimacfigiI
latim rccen lcam, quum id ita dilFulc in fccundo libro faflum cfle minime ignores. Cxicriim 111
aliero cadaucris latcrc uaforum ncruorumq; fcricm liccbit fcdulo cxquircrc, quum id fadu fit
adcundum
perlcquar. In prxfenti auic os & quandoquidcm iarafacici omnia cxtrinfecus
cft .
«yjfnTj' /»
(Vt/nflimi pcrlecuiuses,utid.aperiasneccn'umcft.quo.dnullarationcfa(fturusesmclius,'quamrobufto
i'''fi'rix raaxillx infcrioris fedi lenfim appofito,& poftmodurahuius,malleiqiopera ma
'^Tuiub
xillxinferioris oflediuifo. Vcrum adcummodumoiraqux icclcto prxparado aliocjuin apta
cfTcnt, propter fraiftam inferiorcm maxilla uitias . & fi illxla maxilla illam in altcro latercinfuo
ad tcmporis os articulo diftolucrc conatus fueris, atqj ita illa in altcrij latus reflcxa, quxin orc
runtadminiftrarcpropofucris,fcdionisclaritatiutcunqucobcris.Qiiaproptcrdiuifo,adcum
qucm dixi modii, oflc, primum fortioris cultri dorfo diuifioniimpofito,illoq; poftmodit obli
quato,ofl"a inuicem modice dirimes:ac dcinde uirocj fingulis manibus apprehcfo, cxirorfura
dcorfum^ ui torqucbis,os^ apcrics .Dcinde c narium foraminibus obhquatum inftar fypho
Ee 2 nis
6c4 ftNDREAE VESRLH BRVXELLENSIS
ris ftytiim i'n oris ufcp amplitiiclincm protrudcs," gargarconis natura cxaminas. Mox cultcllo tahA.
agargarconis radiccadinciforiosufcisdcntcsinoristunica fcflione duccs, eam cutis alicuius xifig.a.t
modo nonnihil ab incumbcntibus organis liberans.In hoc operc tertium " neruorum ccrebri (l.4 S,T,Y.
f 6 mufciX.
moIicntipulchreoccurrcni.Laryngisautcm^^mufciili itaprorfusatcpinfccundomonuimus
tttb.D.
libro,funt aggrcdicdi,ipforumcp nerui dum diflccanir, non pcrfundtorie ucniun t aiiimaducr gS(.<.H,I.
gincm refcrcs,& laryngis naficp alarum cartilagincs ad cundcm ufum aliquo rcpones, Nunc fma caftti
tolib:
palatitnnicam,&eamqux narcs fuccingii,aboffe feduloinhoc abradcs, utmutuumcarum nt 4 mtfc.
tunicariim difcas ncxum , Si ucro quum caput dorfumqi moucntcs mufculos aggrcdicbaris, tab.h.
"priinum dorfum agcntiuin parcx fcntentianonfpcdlaucris, idmodoablatis his qux fauccs n s mvf. ti.
A.E.
occupab.mtfaclu cft fecillimu, adco ut & capitis dorficj motibus prcfeclos mufculos tantifper
intcgrosaftcruarcnihil prohibcat, quoufqsinfcriorcm maxillain^cacfquacfaucibusconiincn'
tur,fccT:ionis ferie adcincris.Qiian quain ha'c omnia cx Iccun do libro cuiuis obuia cflc dcbciil,
quemadmodum quoquc ex primi libri calce difcitur,qui coftx a uertcbns ad fcclcti prxpara-
Ec 4 Dextra
^08 flNDREAE VESALtl BRVXELLENSIS
^4-^,4,
C, C
^ Dcxtrdcercbripars^
ii^ccet.
B,B,B Simjlmcmhripdrh
HicpaJ?imccrebriconuolutioncs,^riO' dnfra^liiiindicantur.
T>,D, D Ditrieccrcbrimcmbranxportio^dcxtramccrcbripartcmzjfmijlramintcrctdcns^hicex
prdduQa.
fuafcdcfupcrfiniflram cerebripartcm
E;E,E Qjiando primiim dextram ccrcbri partem dfnijlra intcr dijjccandiim diducerc coSicndimm,
tuncmanusopeeauafa cifrin^untur , qiice extertio dur<e membrance finuin tenuem membra'
nam utrobi^j pertinent.ac proinde qimm in huiiisfi^iira: adminiflratione idquoque nobisfcicn
dumfiicrit,effra8a corum uajoriim initia htc oculisfiibijciimtur.
E Dui^iis ucnic modo in humilioremfcdem diine niembrance partis excurrcs , ([Ute dcxtra ccrcbri
partcdfinillra diflerminat,at^ hic du3us dquarto dtira: mcbrana-Jiniis .-intcriorifcdc cnajcii.
G, G, G DuBus iS. ante Finfqniti fpagincs in ca.de dura; mcbrance parte flirju aIi(JuouJ(J} cxcurretes.
K Initianafis d ipiartifiniis durce mebrancetermino pronati,attJj Jub eo cercbri corporc (Juod tefii
dinifeu cantcrce injlararcus conflruHce aj?imilamns,in tertiu ccrebriucntriciilU , cr dehincad
plexus conjlittitionem excurrcntis,juemfecundisfcu cxtimoftxtiis inuolucro comparamus.
L,L Cerebricallofumcorpus.
2<1, Af Siniis utrin(p ad callofcorporis latcra in ccrchro ConJpicui,quos hic alitcr qudm modSprceJli^
tintus, exprimcre nequimus,qiiunt an^ufi fint,c^ an^ujliores rimasplurimiim rcjcrant.
2^ "Portio durce mcmbrance partis ,dextram cerebrijcdem acfinijlram iitterucnicntis, acfuperim
OpO Taiuis mcmbraiiceportio dcercbro diuulfa. J>,P Durce cerchri memhrance portio,
Q.VAR-
J
'PR^ESENSfigum
quod ad reliaamin caluaria
cercbri portionc attinet, nuL
laex partcuariat:atq;id fiolu
habet propriutn, quod callo'-
S.,T,V Supc
/
A N D R E AE V E S A L I I B R V XE LL E N S ! S
6io
triMguh^
ry
S ' '
SuP^iorcorpoThinll^rfrnidsfcutcJludimsextruaifi^^^
SadT^crdT ad V,&abVadT mctimur.^
ipfius
riscircunfcriptiojam ab
XX DcxtriiuHricuhUtfiniflruintcrccdkisfcptiinfiriorpars,corporittjludin-^rcfrctiCot^^^
corpori continua.Hoc namijifcptu nofcus atf
YY Scptiiam commcnionxtifupcrior pars,callojo
uti mttr
alia quo^ip.mxtafiutfigura, in qua dua manus (
'
modS difuptu cfl,dcpinqi licuit CT .
anteriorifiia fiedcdct
rcbrifiuhfiantia liberci
uerimus , id furfim in
pojleriora reficHctcs,
utinfirior ipfiiusfupcr
ficies in conjjcaii ueni
fronatii,fub corpore
tcfludinis inodo cxtru^
aofirtur, cr ptexuunt
tandem nS niininia par
tcm conflituit,quos fc-
cundarii ima^iniuete^
dcxtro utntriculo,dccrebriJuhjlantiah,cpnnci
B,B Tortio corporis infiar tefiudinis effiormatiin
piuin duccns. .
f ...
C Vortiocorporistcfl,,dincfSrma^,if,,refircntis,qu^exfimfirocerebriuentr,c,,Iopronajc,t.
D,D I
'
I
Dextcrccrcbrt,icntricuhis. -^.^ E
E ^
CcrcbrifiniHeruentricuhis.
K^crcarij^
comuncdcxtri(3-finijlriucntric„loriica„itate,fcu tertiu
uciitriculu (roperans.
eformato,in
I Vafiis H
injlgnitiindnasportionesdiuifiio.
L Vortionupcrcommcmoratiuafiis^fiiniflrumaccedensccrchriuentricdum.
F
M Vlcxus dextri iientriculi dfccundinarum imaginc
comp.iratus, at§ ab artcria inftgmta, CT
nonprocuIitentiimcmbnvtadiflct,etiamIincceinbafitfpcHanttir.Qiiodita(luelincishicinter
qitcmadinodum ctfiinifler, cx pojlcriorifiita f-dc infiar cormt ariflatits, dcorfitm in antcriora pcr
cerebrifitibfantiam ducatitr.Hic namqtic itbiplits ccrcbrifiitbfiantia:
qudm infextafigtira ab^
prafens
fiiilimits, artcriarportio Fnotata antrorfum magis iicrqit ,qitdm F
infcxta cddcm quo
naobtcRas.
O O ctc. Diira:ccrcbrimcmbranceproceJJiisporti6itc,intcrcerebcIIiimcrc&rebrumrepoJha.QuihSc
acceduntinfiarucnarumduilus,partintdprimofiecundo^durcemembranc£finibus,(artimucro
dquartopronaficuntur.
OCTAVA SEPTIMI L I B RI
? R- ^ESENS fyura dfeptima in lioc ti.triaC, quod htc dihuc ccrehriphs rejccueri
mui^crtefla h)nqafi6lione in hoc diuifirimus, ut mccitus occurreret ex tertio uentriculo in
cluartumpertinens.^fdha;c,dtircemembrance portiocerebelloobdulla,hicdi(fi£la,atfiein
pofleriora reflexa ccrnittir. Quum itaijtie prafinsfigura pleraque cuinJeptima haheat cominu
L ]Sfe L in umbra prorfus latit.iret, aut fifuo poneretiir Ioco,creius nomine cjuoin confpcSlu
cfiet timbra ueniret exfiulpenda, itaclue dclincatio hic omnino uitianda, L adanteriorcm cere
bcIIip.trtemrepofiii,fo>-amen meatum^inotaturiis,quiextcrtio uentriculo cerebriin (Jtiartiint
jirtiir. L in iUolocarctur,exprimincutiquampotuifict.
M Quodforamenfi'
Glandiikm hic adhuc reliquimus, qtiaipinea: micisformam o/lendens,uafiorum ex quarto diirce
membr.wa^fiinuinccrcbrftientriculospertincntiumfilcrumcfficitur.
N,0, PjQ^ Q^^tu6rhischaraSlcribuscorpiisidindic.-ttur,(juodantefeSlionemunictimefl,atclue
in fieptimafigura M N lO" infi^nitur. hicuero ex fcdionisfierie diuifium occurrit.ac N cr
O eius corporis fcdcs indicant, qiiibus tcflium nomen accommodatur. P uero CT Q^illas cpias
tiatcsfireminctipamus.
Ff CerC'
614 ' ANDREAE VESALU BRVXELLENSIS
R^R, R CerebdlumltnuiadhucobduSummanbrana,
S^S, ctc. jyctfd uauirum modd temicm ccfcbdlimmhrMam implicantia,
T,T Vropih^incs uajorum tcnucmccrcbdli mcmbranam imphcantium,itd cas produSlaarterictSi
(juiv fccundum dcxtri crfiniflri ccrcbri ucntriculorU pojlcriora furjum cofccndunt ^lcxin ef>
Jormaturx, quos extimofatus inuolucro diJJcShionisprocercs contulcrunt.
Durcs membrana; portio,qutCfuperiorem ccrebdlifcdem dcerebro dirimebat.
X, X Vropa^incs notantur duffis,didani nupcr durce membrance portionc implicantiblisjn temem
mcmbranam (^ua cercbdlum ucjlitur excurrentes.
ZpZ Idcmhic^Z/Cr' Z notant,atquc in fcptimaJtgura,diiramuideUcetctrebrimembranamoJ?i
IN b^tcfgurae^ticmccrclriportio^quceinoaauaferuaturMerumprcefensfigurainf^
<^'"''prorJii6rcpofita,camdura:mcmhrana;partemabJcifamhabct,<lua^cerebrumdcerebeV
lo dirimit. dcindc
ccrehdlum btc dcorjum ifua caluaria-fede manibm protraaum,ac
dcorfum
'''°'^'^"''"^ff''mpropendet,utipfimrcgiocaluarictalidscontigua,oc
f''''>'''<i''il'^cauitasuiderctiir,aherampartcmcjuartiuaitriculiconRitucns.^.Adhctc,prce.
terucnarum quanndam
'^J-neruorumpro^reffm^etiamprimm ^fecundm dur^ membrance
l""iihicapcriiadamupmexprimuntur. ^
^''Ij^iportio adhuc in caluari^ amplitudine rdiqua, atquc
1;^^^
n
b, L, Irtbus his charaacribus ccrcbdlum
htc infuafcdc adhuc af^eruafa.
deorfum exfuafedc rcjicxum mdicatur,tcnui mcmbranct
ddhucinuo utum, acdorfalimcdullccconnatu.
Vcrum B priuatim ccrcbdli dcxtram indicat
Jcdcm, cahariifinui P notandocorreJ^ondentem.B
uer6 fininram,quceiIUcaIuaricefedi
infidet.
DE HVMANI CORPORIS FABRICA LIBER VII. «ly
infidet,cui Rinfcriham.C autm ctrddlimedU pars inji^ititur , uerminon cilfimilis,0' fuisfi
nibus cos canjlituens procefus,quos ucrmiumimagini ueteres compitrdrunt.
E Volleriorterminusmedia:partiscerebelli,<luiuermifrmiuproccfiiupojleriormi!tireccfehit
F, G, H TDorfalis medullcepars adhuc in caluaria conf'flens,ac F(^G/:uius partisfcu dorfalis me
dulLefedes indicant,(Juibus ccrebcHum conajcitur.Hucrofedem dorfilismedulla-
f^mficat,i
cahiaria: amplitudine procidentem.
M Quintumcercbrincruorumpar.
N Sextum cerchrineriiorumpar.
O Septimiimp.irncruorumcerchri.ati]ihicuiderccH(luotfurciiIisduopofrema cerehrincruo^
rumpariaprincipiiimddorfiIimeduIIa,ncqiia(juamucrodcercbcIIo,ducant.
T, R- Siniii occipitis of?is ,qiiihits corrcfpondct cerebellifi^ura. nam P cerebello infcriptum, B
con^ruit. C^aiitcm, C. R uero, D.
S,S, S Dextcrfeu primiii dura: memhrantt fmus,l)ic ciiltellimiicronc ad.tpertiis.
T,T, T Siniflerfcufccundus diira: membrana:finus.at^ in niilla ccrchri delineationum,horumfinum
duSliis ita confficueac in pnefenti ociilis fuhijcitiir.
D E C I M AE F I G V R AE, E t V S D e' M Cl V E C H A-
radterum Iiidcx,
cercbellum d dorfalis mcdullce hic conjficua parte adeniptum c/l,!^ cerehri tcefls, cr nates, ct
^lans pincce nucis ima^inem refrens,acpoJlremo caiiitas ea dorfalis mcdullce ijute cum cerehel
licaiiitate quartiim ccrcbri efformat iientriculum,hic p.aritcr cxprimiintur,
qulis illis apmilari poJJunt,qua! in cauitatis calami latcribus confiflunt. O ucro mucroncm ex>
primit,juo ch.-trdclcrcs Jormdmus.
ucrtcbras procidcns caluariam egrcditur.
J) Dorfalis mcdulla hic prafci^a cf,fid in
B Sini/lra cercbeUipars.
C, c Mcdiaccrcbelhpars.ac C notat huius partis anteriorem rcqioncm,
c ucro poRcriorcm
D, d Fincs terminiji mcdi^p.trtis cercbclliiquorum antcriorcm
D indicat,poncriorcm ucrd d
3 CcrcbeUifinus,quicum dorfalis mcduU^fnu quartum nobis appcUatum
cercbriucntricuhm
conflituit.
G,G HisfcdibusccrcbcIlumdorfaUmcdulla-adnafcitur.
H ^nteriorfinis mcdia: partis cercbellihic,ac fiab alio cercbcUo
isrefcaiis cRct,exprcf?us.
1 PoilcriorfinismcdiiepartisccrebcUi^dccTcbcUofio^cxcdus.
n vo.
.
Ff 3 DECI-
ANDREAE VESALII BRVXELLENSlS
DECIMA TERTIA SEPTIMI LIBRI
F I G y R.^.
D E C I M AE T E R T I AE F I G V R AE, E I V S D E M' Q. VB
cliaraflerum [ndcx,
i_^,B JSlcruorumuiforiorumportioncs.
C Simflri lateris arteria,quce- durant mcmbranam hic perforans,partim in tcnuem cerebri mcm^
hranam,partim ucro in dextrum cerebriucntriculum di^eritur.
D Dextrilatcris arteria.
E i^icpeluis collc^a propendet, cerebripituitam ex tertio dejjiientem uentriculo cxcipiens.
F Foramen,quopcluishuiusinjiindibulimod6 cxtriiSlieJinis glandempetitjCerebri pituitam
cxcipiens.
G,G Sccundiparisncruoriimcercbriportioitcs.
DECt-
0
DE HVMANl CORPORIS FABRICA LIBER VI f. &U
DECIMASEXTA SEPTIMI LIBRI
F G V I R.^.
I-Ii^ C figiiyitnud.im defnnximiisghmdtm^quacerebnpituitit cxcipi
tur,und cum pduifm infindibulo pituitam Imc defircntc, hicflctccido
propcndeinfe.i^' IiiteribiKuerdartcriarumfopo!-aliumportiones,qua:
reticularemplexum efformare dicuntur , ita hic expref?imus,utinobis in
terfecandum occurrere . t(p ut cce arteriarum portiones uarief je^
cautibiis offerunt,ita (fuoip iiarie cas delineauimus.
D
^
C, C rteriarum portio,qua: fecundum fuoru in offe c.duariarfiramimim diiilii oblificfirutuf.
Sinijlr.e artericc ramiis in dune membrana-finiflrum httus exAirrens.
E^ neria;finiflra; portio pcr propriiim firamen ad nariiim iifO; amplitudinem pertin^ens.
F3F Hacfcdt diucrfam arteria^Jcriem delineauimus.ac dextriim ijuidem Farteriam notat eaferie
du8am iit hic non dirimatur : qucmadmodiimfinijlrum F arteriam hanc in duos nxmos,<]ui mox
in unum rurfm coeunt, infinuat.
G -^rteriarumportionesduramcerebrimembranam perreptantes,acpartimincerebriuentrictt
los, partim in temiem mcmbranam cerebri baJtobduSlam diqefi.
H "Propago arteriiF per foramen fccundi p.iris ncriiorum ccrcbri caluariam excidens,ac neruiim
uiforium, ac dein ocuhimpetens.
T RAB E N T
S Ifigurdartcriarumfibduracerebrimchra-'
na cofiflentium, ac adglandis ccrcbripituitam admittentis latus rcptan
tiumferiem depinximus,qu.im in ouium ac bonunt capitibus obferiiamus.
Atcj} hac proponere Iibuif,ne quis nos lafere arbitrarctur, qua: illorum
animaliiim hic cum hominefit differentia. Significat autem in hacfgiira
A diBam iam fcpiusgIandem,B C arteriarumfedem,jua priinunt
in caluariam ingrediuntur.
tcrum animali fpirituimatcria iiippctit uitalis ipiritus , in arterijs numcrofaferic ambas cerebri fi iiitcr fi.
H,H,Hcr
membranasacccdcntibus abundans,&dcinacrqucm uerfus ccrcbrumtum perforaminula E, E,E.<l«t
oflauo caluarix ofle cxfculpta , tum comprimis pcr ca HUaD,E,
priuatim olfadus organi occafione in
caIuarix'foraminaquxpalatumfpedant,intcrfpirandumattrahimuItoantediximus.Acaer G, H.Kcr
A,fl,B,B/i
quidcm,qui dum inlpiramus pcr anguftiftimos flcxuofosq) &
tortuofos duflus 'inrcr duram ^'irce,,.
ccrebri mcmbranam ac tenucm attrahitur,atq) ob difficilcm tranfitum cxtenuatur , ccrcbroq;
aptiflimus redditur,undccunqj ubi aditum reperit.in cercbri'' dextrum & " finiftrum , & horu L,L.
hA-.sfigu.
'mcdiumuctrictdosfcfcinfinuat.Vitalisautcmfjjiritus&ficopiofinimusii/omnibus tcnuis .M,A"i.
durxcj) mcmbranx uafis duclibus ue habeatur,attamenin dcxtrum & fihiftrum ccrebri ucn- l7/.gil.H.
triculos plurimus a prxcipuis artcriarum 'ramis fcrtur , quas fupcrius obliquo longocf ducfiu krotafig.
cu. 14. li.,.
contra Galeniplacitum caluariam pcrforarc,atq) ad'" glandis ccrebri pituitam cxcipientis late-
Inlil.tlcVe, hafi-CC.
Ttdrmii cr ^r f * porrigi rctulimus. Ab his namcj arterij s,quas rcticularc plexum Galenu s cftormare docuit, aut fi. f.tf>.
tcritfiil fecSio nonminimx" fobolcs tcnuis membranxproccflrbus fuffiiltx, per humillimas dcxtri finiftricji L.
m iS,i3/i-
ucntriculi fcdes ingrediunair,tandcm fecundum totum ucntriculorum progreffum in illorum guritl^.
amplitudinem inccdentcs. Vcrum prxter has artcrias,&° quarto quem cgo ita nuncupaui du ni4/ig.E,
rx mcbranc finu'' uas quodda fub co corpore quod tcftudinis,camcrx'ueinftar arcus cxtruclc F. .li(t 6,7,
8/lg.F,G.
imaginc rcfcrt,ac nobis camcratii appellatur,in antcriora ccrebri pcr comuncm dextri fiiiiftriq)
07/ipM.T.
uciitriculi cauitatcm,leu potius ta-tium ccrebriuciitriculum contcdit. Hoc uas tandc in duos ''
P7>g.V,
ramosbipartitum,uno ad dcxtrum,aIrcro ad finiftrum ucntriculumdifrunditur,& eius loci ar- aut 6 figu.
H, I,/il()fl,
tcri-|S conimixtu,'rcteeftormat, quodabextimifccmsinuoIucriimagincnomcinuenit.Abai:-
re itaquc in ccrcbrum ingrcflo , ac uitali illo
ob frequeiitcs (ane anfraflus ad ccrcbri ufus
fpiritu q 6 figur.itt
magis magis^ adaptato,ia ccrebridcxtro finiftro^ ucntriculiSj& ipforum mutua concauitatc K,L.
r 6 /i.M.N.
tcrtioue
DE HVMANI CORPORIS FARRICA LinER VI 1. 62}
tcrtWucuentriciiloanimalis fpiriius a ccrcbriuirtutcclaboraajr.quam abopportuiio clcmai
torum adiuftitiam cerebrifubftantia; tcmpcramcnto,pcndcrc crcdimus.Porro huius fpiritus
'S7.Sfig.A
animalisportio' tcrtioccrcbriuentriculopcroblongijmcatum 'intereacorporaccrcbriqux
H pcF K ill
lfi.mn£ct clunibus Sc tcftibus aflimilabuntur porrcifium, in ccrcbcUi uentriculum fcrtur, qucm partim
^ji.mdcci ccrcbcUi finus, partim dorfalis mcduUa: cauitas cfFormant. Ab hoc uentriculo in "
dorfalcm
mcdullamjatCjj ita in ncruos ab illa propagatos,animalis fpiritusnon mcdiocris portio diocri^
tio^.E.F,
G,H. tur. AVeliquis autem ccrcbri ucntriculis,fpiritum in ncruos ab illis proxime principiu d uccn-
Uffig.H. lcs,ac fic in fenfuummotus^ arbitrarrj organa difpcnfari arbitramur.nonadmodum anxie di
fccptantes.num fpiritus ille tcnuiftlimus pcr aliquos ncruorum mcatus (ut uitalis pcr artcrias)
an fccundum ncrui corporis latcra luminis modo ad coIumnam,dirigatur:an ucro ncruorum
duntaxat continujtate cercbri uis ad partcs pertingat. Atq! haftcnus fane ccrcbri funfliones in
uiuorumanimaliu icclionibusadmodliprobabilitcr S<:uere quodammodopoftumalTcqui.
Scd qul in imaginationc,ratiocinationc, cogitationc,memoria(aut quomodocunq; alitcr,
ncfcio quorum dogmatibus acquicfccns, principis animac uircs fubdiuidcrc, aut enumcrare
uclis) ccrebrumfuofungaturmuncrc,haudquaqcxfcntentiaapprchendo.&fi
forteaccurato
indcfcflo^ ccrebri partium intuitu,ac dcinceps ex rcliquarum partium corporis,quarum ufus
ucl lcuitcr in dineflione cxercitatum haud latct, fpcculationc,qua fimilitudo indar>arctur,uct
probabilcquidindipifcipoffcm,idfanecitrafinfliITima'fidci labcmncuiiquam conficcrctur.
Quis cnim,Deum immoriale, huius xtatis philofophoru, addam & ihcolooorum uulgus no ti, c^lLmi,
admirabiiur,qui tam ridicule diuinx ac fumme admirabili hom inis cercbri machinx dctrahcn Cciu^cohoj-.
tiifcnptorum
tes.cxipIbrufomniisinhumanxfabricxcoditorcmimpijflimiSjnofccusquamfiPromcthci
dc ccrehi licn
cncnt,ncfcio quam ccrcbri ftrucm nugaciflime cmcntiutur,cam quam incrcdibili prouidcntia
cricuUi opi'
atqucadeocis quos corpori pra:ftarcdcbuitufibus affabreimmenfus rcrumOpifcxcffinxit, itio.
ffira capitis dccimiijuarti libri tertij. Vorro meinbrana caluaricc exteriiis obdu6la.iiuIIibipri cifig.R,H,
natim dehncaiiimiii,<Juum teniiisfit, ac oJ?i iindijs circundetur, atipic ex oj^is circuinfcriptioiie B, s.tfigit.
H,H. dcm
petenda ueniai. intot.icd'
VEMADMODVM iane uniuerlam cauitatcm qua nutritioftsorgana uiri£hifi
tudc,/L>r!;;d. unica cotinuaqj omnino uifitur,prxtcrci quod quibufda foraminibus ' &
finibus ucnaru mo'
W,n,t,hfi/
ga. 3 cifi-
docxtruclis fit pcruia.Vndeen;iilicoprxfcntismcmbrana;fitiJ,& quodad ipfius cxtern.T fu tisii lih. 1.
pcrficii: atiincl forma.magnitudmccp, eiiafi aliud nihil fermoni addidcro,ofliu cogniiio cdo' dut hic ad
UtcriC.a
cct.QLiandoquidenulE caluaria:ospriuaiiaIicuiusufus gratia,incakrarixampIitudincextU'
bcrat,cui hxc mcbrana no cedat, fc^ ab illo inlrorfum prcmiiinat. Rurfus nullus in ca cauita g Occurrit
tc con fi ftit finus,quc h xc quocj mebrana no impleat.atq!(ut femcl dica)omni cxpartc offibus hxc pluri'
mis infigtti
proxima ne(fi:it,alrjs locis remiflius.alqs uehcmentius,uti paulo poft audies,conaia. Atqf hinc
t4 chtcille
ctia fii.extcrna durioris mcmbrane fuperficie propter ofliil finus,tubera9inxquaIc,S<; deindc ribut I
fig.
fibrarij quibus hxc oflibus comittitur occafionc,alj3era,aui no adamufllim Ixue lubricam^ ui ci.^bh.i.
h 16 A.
cxrculpcretur,incapiiis amplitudineiuxtailliusbafisanieriora acfcptylliuslatera extubcrat. fig.
ltmcrT,T,
Prxterca inxqualitas illa,quxprop ter oflis cunciformis craflrtie in qua ipfi proprix cofiftunt R,a,i,A,A
"
caucrnxparanda,& apta^ glandulx ccrebri pituiia cxcipictis lcde infculpcnda.in niedio fere
' fi.iC<t.\tU.
amplitudinis caluarie ccrnit.Dcinccps alia duo infignia quoij' tubera in hac amplitudine idco i.ttutbtcjt
sfi.z.
^minctjUt idoneaaudicus "'organi icde Natura fingerct.Poftrcmo ca quoq;" cminctia i.t dicftis
itifigu.cttp.
acccdit,qux in occipitrj ofle a pofterioripartcforaminis fpinali^ mcdulla tranfiiiiiiciis rcfla fur Sbb.t.
fum ad mcdiu inierualli porrigit, quod inter id foranicn &; futurx Grxcoru a imagine cxpri- tt',fi. ca.it
b.t. abcad
miriis cmincntiorc fcde confiftii. Aiq: hxc capitis ofliu tubcraq minus dura mcbrana m ipiius
h.autbic^
bafi inftar oblongx fphxrx utrinij ad antcriora Icuiicr depreflx apparcat, in caufapra-cipuc
fiCl_.tfi.
ccnlcni^. Alia ucrb ° tubcrcula,qua- propria durx mcmbran* uafa uenarir ac aricriaru fcre ma 2«M .M.
otfig.CC,
tcri.T continctiain cxtcriori ipfius fuperfi^cic cfFormiitjno adco illius orbiculatira forma intcrtur CD,D.D.
bant. E.
"•^^ — 'lamMMiiiiMi -imiimjiiimmii — ^ —
'^'^'S^"^'^''
perftringamus,nunc fibras ipfius,& ad caluaria conncxii recenlcbo . Primum citra ^J^jcllJri
'li^lr"
alicriuscorporisinteruentum hxc undicjfoiTiatiiguacftjparuaomninoipfiusregionedem, dmncxx,.
W hVki pta,quac fupcr offis cuneiformis" mcdiu habetur,ubi dura nicbrana nonnihil ab olfirabfcediti
1
ujnTp"--
nicmbrana lunc refercntes.CxtcrumpraMcrfibrasexiernaquotjdurxmcnibranxfupcrficie
ti5prim.ej; minusxqualcrcddunt'tuberculaqucdainucrticefrequctcrprominentia,ubilagittalisfutura
girefubu- coronaliiungif .Hxc fi quando adfuut,inxqualitcr extuberant,& parcs fibi in caluaria infcul»
ft« r I
inuolucris ad dura mcbrana dcduiflc Hoc iiaqp modo dura mebrana caluaric cauiiaic fucciii'
.
j-^J'
^ ' git,&omnibus cacauitatecontcntisobduciturorganis.Verumprxtcrhxc,duramembrana I5»r«-m3™
""^
fj 7 /i 0.0, '' magna fui portionc inter cercbruacccrcbcllum infinuat,qux uniucrfam ccrcbelli fupcriorem {""ff'^
° ''^'l'^'^ incumbcnte ab illo interdiuidit.(^iincti,'i amedia fe^
integcs , cerebri regione ccrcbello
rj'v V
iif.r.cx, dehuiusdurxmcbranxportionis,ubidcxlracercbripars finifticarefpicit,&(ccundiJ totii' ter
c.i^.B.B. tii durxmebranxfinyslongitudinc' aliaquocp durxmcbranxportioproceffusuecducitur,
trorfum du(Sus,fenfim falcis riiu arcSaiur.Dcindcproccffus huius pars tcrtio durj: mcmbrang
dorfo n5 abfimilis fccaiibusoccurrit.fiquidc extrorfum curuatur & icrtrj
finui coiinuafalcis ,
m ,
fi.u^. durxmcbranx finus nominc craffior uifiiur.Proccffus autera pars"" callofum ccrcbri rcfpicies
eorpus intro obIiquatur,ac proindcfalcis acici formaacccdit.Hx mcbranxportioncs proccf>
fu s ue nihil omnino a rcliquo ipfiu.s corpore , nifi una duntaxat fcde in craftitic duriiia^ uariat.
Nufq;eniramembranacraffiorfccaniibusobferuaf,q!iniIIa partcquacercbclluinteoit. Hxc
n 7 figitn n.aqp ubi " naiibus ccrcbri proxima cernif, triplo fcrc q? in reliquafedc craffior duriorqj euaditi
^''N'
ade6fan£jUtcancshoclocoospoffideantlupenoreccrebclliregioneintcgens,cerebrijcp neid
Ga ccrcbclluiil
6l6 ANDREflE VESAMI BRVXELLENSIS
Li/. <>*--•'''
nt,..<iijj.c.'.
ccrcbclliim &
prcmat fuffiilcics. Scd iicutcr hoi u proccfliiu fcu partiu duplicatur ( ut Galcnus
rpfnpjrunicxpciidcsdocuit^ucrtimfimplexcfljqucmadmodu&ip&mcmbranajquaccrcbri
latcnbus autcaluarixattcnditur.Nam&Ii tcrtiusdurarmcmbranxfinuscultcllo fccunduloii
gitudincm°difIcflus,primoinniiaimcmbran;c''pioccffuminterutrafc5cercbripartcsiniercc "^'""^.
dentem gcmin.5,cxc[) duplicata mcnibrana conftare oftcndit,id tamcn finus duntaxat gratia ui, 'jjiggy^
^
fitur.Qtiantuuis namq! infcriore finus tcrtfi angulu diriinere ftuducris, mcmbranaextra finus d,d.
amplitndincm nunq; in duas fubdiuides. Atcp par latio cius partis durc membrana- cenfcmr,
'
? Tfeu-O.
°'
quxclatiorcccrebeili fcdcmobuclat.Dcindcfiinlimus illedurxmembranxfinuuangulu.s du
plicationc arguerct,idcm fane in duobus rcliquis finuum angulis accidcrct.ac non pcrpcra cere
Dur^melri bri duram mcmbranam dupliccmenea(Tcreres,qviacunc5partccaIuarii5continoit.lnIupcrho-
titcimerwrjii i-nm dur^c mcmbranx proccfluum fupcrficics fpeciccumreliqua
intcriori membrana: lupcrfii
fcrfiacs
^j^, congruit,qua uix inter omncs corporis fupcrficies alia magis fplcndida lxuem'uc,&(quod
nonobitcrexpcndcndumucnit)omniadipc,qucmadmodumquxincaluariaD confiftuntam,
p!itudineomnia,deftitutamrcpcrias.Quinetiaminieriorhccfupcrficics aqucohumorclonge
magis quam cxtcrior pcrfunditur,S<; multo candidior apparct & quum fibris omnibus qui-
:
biisaltcripartiadnalceretur.uacctjimpcnfiuslubricatcrlacpquamcxtcriorfupcrficics conlpici
tur.Porro qucmadmodum cxterior fupcrficics os caluarix undicp rcfpicit,ita & intcrior tcnuc
ccrcbri fpcttat mcinbranam,cui nullius corporis intcrucntu quam 'duduum inftar ucnarum
,
d,d.
ab ipfo intcnucmmcmbranampronatorumopeadhxrctcommittiturue.Quandoquidcm fi
^'^x^''
duiamcmbranap.arimodotcnuimembranx,ipficpadcoccrcbro,-utcaluarix connafccretur,
quo minus tcnuis mcmbranx uafa,& ipfum adco ccrcbrum diftendi contrahicp poffint.illa im
pcdimcrito forct.quod prxcaucs Natura, ampliorcm durx mcmbranx cauitatcm ipfaccrebri
molc,iio fccusatqicordis 'inuolucrucordcetiamipfoamplius uifitur, produxit. Qiianquam 'it.*
c"tus dura membrana tcnui membranxexporrigat, mirabili induftria horum bcncRcio illam fi
''ffirmas. Vt fimul duiflus illi ucnx artcrixq!,& poftmodum uinculiuiccs gcrant, ut cercbrti
^"lttm'c^"i
conTieziu.
ncconcidat commodefublcuctur, intcrim uaforum tcnuis
mcmbranx &ipfius ccrcbrimoti'
busnonprxpcditis.AtqphocfinguIarcNaturxmyftcriumipfcIcuincgocio colligis, fimodo
ualoruinccrcbrifcrics,quamtertiolibrodocui,cxanimonoexcidcrit.' eam dico numerofam *;i'3<^''-".
^'^'^'^'
ramorumfoboIcin,accrtiodurxmcmbranxfinuutrincplccundum totam ccrebri longitudi-
nem,in dextrxpartis cerebri &
itcm finiftj-g tcnuem membranam procurrcntcm.Hxc nam<5
fupcriorcm cerebri partcm durx mcmbranc admodum ualideappcnfam reddit,& duramcm
brana caluarix connata,& proptcr " fibras quas per futuras diffundit a caluaria abfcedcrcpro- "'fi- <^.C5.
gh,h.i,i.
hibita,ccicbrum quo minus in fcdclabatur,fubleuat atcp quum nulla aliaex parte dura mcm,
.
brana tcnui (nifi forfitan hic atque illic raris iifdcmq! pcrquam laxis ' dudibus^commifta eft, * >/ g.c?.
^''^'
''t"'''"'" cercbri& uaforum tcnuis mcinbranxmotum non obcundit. Cxterum prxfens fer,
l^mmlrJZ
udfi.
monuncfanccxigeretjUt finuum uaforum^durx mcmbranx iuimcrum,fitum&naturam
cxplicarcm.at quumid pro uiribus in tcrtio libro tcntatu fit, non abs re chartis hic pcpcrccro.
Vordmnu. P.iri quoquc rationc durx mcmbranx
foraminacxpropofitoneutiquam cnarranda putauc, yinfigmd
rim,quodprolixiorforetoratio,aliudnihiIpropemodum complcxura, quam caluarix fora-
minumincaluarixamplitudincmquacercbrumcontincturpcrtinentiucatalooij^^^inprimoli citur^Kcti
broiampridemcomcmoratum.Vbicuncpcnimincaluaricdicftaamplitudincuiiunturforami /ij,.^.
na,ibidcm&duraquocjmembranafcreperuiacft,fuiprocc(Iuspcrpetu6cxporrigcns,illisqui '"4teH-
acercbroprincipiumducuntncruis,&ipfictiamcIorfalimcdullxinuolucri modo obducflos. ^'.^^gL]
Ac proindc tot primii foraminibus dura ccrcbri incbrana donatur.quot neruorti paria a ccrc- im f rocul
bro initiu ducijt.Nam &fi ' idc quarto pari &
craftiori tcrtii paris radici forame infinuatu fit,
' gracilior tamc tcrti-j
paris radix,priufcp fecundi paris ncruia contingat,priuatim dura nicbra
"*
l"- ^^jj-^
n.apcrforat.Septc his utrinqi pofitis foraminibus,aliud ab utrocj! latcreaccedit,quod'' neruulu e.
tranflnittit,qucmegononproculaquintiparisradiccpronatuobfcruaui.Adhxc,duramrm fnji.liri'
brana^unicocodemcpinconiugato&orbiculariucrocnforamincpcrtunditur.quodinfundi,
ulo ccrcbri pituitam excipicnti uiam prxbet Dcin iuxta huius foraminis latcra aliud utrin-
.
c c/ d.
quefpccT:aturforamen,maximuinartcriarumcerebrum pctcntiumramum tranfmittcns Po- gj^i^ .
ftrcmo ^ multis foraminulis ad olfaclus organorum fcdcm dura cercbri mcmbrana abuiidat. -^^'
'^^"^ ^''^'''^''"is^niembranx " finus , qui trenas artcriasqj caluariam fubintrantcs cxhauriunt,
fc.'/i.'c,c,
^"'r,i'"''"'cS
"^^™ duclus cx his finibus in tcnuem membranam inftar uenarum propagatos,in fora- d,d,7%
''"^'11^'^
"firuaioSin
„•„. minu numero habemus. Aiquiinterprimarios durx mcmbranxufus nonminimus cenfctur, '^^^-
ut
DE HVMANI CORPORIS FABRICA MBER VI 1. • 6x'j
>k-'A-"i- Utaptisquibufdamfinibusomncscaluariapctctcsucnas,omncs9(fi'duosmodoramosdcm-
excipiatjipfarumq^ matcriam in fuos finus affumat, eam ita dcduccn tcs , ut hxc
ro' "(TcT P''^'^'^)^''^'^'''^^
II.alioqum propaginibus uenis fimilibus,at9 ab illis iinibus dcpromptis in tenucm mcmbrana comodit
tbforbiim fimedcferatur,8iC dura membrana ipfi tcjiui mcmbranx &
ccrcbro inflar lagcna; fiat, ex qua te
'"F^r G
H ""'^ membrana,&: dcin ccrebrum matcriam adopportunos ufus fibialliciant.in uciws artc- &
" rrjsuerfuscaputtranfmilTam.Cacterumpropaginesatcrtio dura:membrana:finu utrincfin-
' '
'c,D,con/i!
cercbru pctcntium rami lubftcrnuniur. Qiiod autcm rerum parens Natiira harum prgcipue fi
fiit tou ,6 brarum gratia duas tranfucrfas,& unam fecuiidum capitis longiiudinc futuras digcflcril, ipfa
'
E NV I s cercbrimembrana,qucmadmodum&dura,duntaxatunica& TtnuisKm.
fibijpficontinuaeft.-nullam fiquidem prorfus fiiaenaiuncautadccrebcl- !Clluv:c-
^
um.aut ad utrainquc ccrcbri partcm aui in ipfis cerebri ucntriculis anfra-
I
,
qiiciitibKS,
excerebri ac cerebelli cogniiioncdefumeduseftrnihil cnimduramcmbranaamplc.xaiur,cui
ttt i, j,8,
9
tenuis membrana extcrius non obuoluatur.NulIa ctenim'' exierioris fupcrficici ccrcbri cere &
fci/i.L,L. belli&dorfalismedulla:&:neruorumportiunculaconfpicitur,quam tcnuis mcmbrana uici-
ci fe.c.c, nifRme ,& citraalterius corporisinteruentumproximenon intcoat, fi modo iuperii
corporis interuentum proximenon mtcgat, liiperiorem cal-
1nflfc'r^-
'oficoi^porisfuperficiemcxccperis^quacfola eiufmodi mcmbrana, quumn dura utci
utcunque fit,
cicu/ig. haud continetur.Prf tereaoranes ccrebriac ccrcbelli ' anlraiflus.in quos tenuismembrana
un
teniiismeiT
Gg 2 dicun(p
"
brana; omcnti &' extimi fxtus inuolucri(a quo fuum nomcn tcnuis mcbrana Gra:cis ^^mJ'»s f,C,f.
nuiicupata,mutuauit)ea uafa tuto dcduceret fuflfulcirct^.Quinctiam ccrcbri & cercbcUi eft in- g i tabtiU
uolucrum,nonfimpIexprofe(rtOjUtduramcmbrana,qua;propugnaculupotiusac defcnform
Cr^tab. K
ccrcbri aduerfus caluaria: occurfus ccnfciur,quam opcrimentum :fed quod ipforum fubftantia
&
proxime contineat fi'rmct,non fccus quam cafeorumformx lac paulo ante coagulatu fufti' K.
ncnt,&; fingut pariter. Atcj ad hos ufus Naturahancmembranam fumme idoncam produxit.
tam moUis enim tenuisq) & fcquax eft , utaptiftimeomnibus anfradibus finibuscp fele ad pro^
fundiflimaufq) ingcrat,& qua:cunq! uafa cerebrum cxpetebat,ea deduccre poftit Quinctiara .
tum a Naturafagaciflimc frequcn ti numerofacp & continua uaforum (iric paramm fuftinct eo ,
faneilico obuium fict,fi terrx caluariam,aqua: duram cercbri mcmbranii, aeri tcnucm, & igni
fubftantiam cercbri aflimilaucris:acdcincxpcndLTis rerumOpificis folcrtiam,qui ut inta- tcira
& ioncm,quo niam natura a fc inuiccm maxime abfunt, aquam ct aifrcm collocauit,ita quocp ir»
mcdio caluaria: & ccrebri(qu6d lubftaiitijs longe difcrcpant^utrafcp mcmbranas intcriecit,no
contentus uno amicitixuinculo illa intcrucniciitc.Oportet nanqj no fiiu folum id in mcdio lo'
cari quodcft ucre mcdium, fed etiam n3tura:fi modo quod fccundum candcm proportionem
abcxtrcmisuariat.ueremcdium cenfcatur.Ncutraautemcmbranaproportionahtcr acakiaria
&ccrebro uariabat:nam tcnuis plus aboffis duritieuinccbatur,quamipfius ccrcbrimolliticm
ftipcraret.Econtrarioautcm duramulto crat cercbro durior,pauIo ucro oflcmollior.Quapro
ptcr fi teilucm duntaxat mcmbrana Natura creaflct,ncquaqu.a indcmnis caluaria: occurfarct:
li duram,cercbrum ipfius confuctudine Ixdcretur.Quo minus igitur ipfum ccrcbrum aut cius
nuimoIliuscftccrcbrum.Quanquarurfus tenuismcmbranemollitiesufuifit,utillacommode
h6fi.
undequacp in ccrcbrianfracfius fefeingerat,S<: in ucntriculos," proccfius uarios una ci3 uafis por
rigat,utipriuscftrclatu.Qui'namucr6 ciufmodihabcanturproccfrus,inplcxuum&uentricu
lorum cercbri defcriptione perfequar,prx(cnti fermone ad cerebrum opportune dcflexo.
ILI S (^UirpricfentiCdpitepertyaHdnturofledeitdiS:,potiJ?iimhttfcruiunttcrtiafi^quyit,
dau omncsjire dd dccimdmtjiidrtdm ujtpfed potifimiim priinafguniCapitisfccuiidiilibri
^udrti,bdfimccrcbriacccrcbcUicumdorJalismcdulhj: initioproponcnst
batur,fic' etiam dextra ccrebri pars, & finiftra,8i: cum his ccrebellum, Sidorfalis mcdulla,ncr- d , fi.
uicfadunumomncs^infupcrgl:'' natcstcftcsq)cercbri,dcindc'' callofumcorpus, idquod yk'^'^-
& '
{"'«. ducatur,non tamcn ob id in mcdio ipfius iuxta" bafim intcr occlpitium &
frontcm omnino di ^^,^^^^ „„_
"''"'"^ cernit.Quantacnim callofi corporis efl:" longitudo,tanta quoq! fcdcs fccundu longitu- hi pdn fiii-
"lif fi^i cottunut
nZl^i^^xM.
dinccerebriconfiftit,quadcxtraeiusparsfinill:rxcontiniiatur.atq!itaiidliuiuscorporisintcr-/''''^
"*
o icl§ca.i. ucntUj&eiiis '
quod inftar tcftudinis cxtruifiu eft,&'(cpti dcxtri finiftnq; ucntriculorum fupra
(«1 1» i/ig.
(.5,T^gn(,,„ j,oru ucntriculoruin' cauitati:,tertium'uc ucntriculum duxccrebri partcs continua!
'hicmjt" ftint.Dcindcmbafictiamcasenccontinuasoftcndit,cummagna&fccundumIongitudinc&
! fe- profunditatc quacontinuant regio,tum cercbri tcftcs &natcs &omniu maxime quod cx ccre
p;figL.L. bribafismediopronafcit,dorfalismcdullx'initii3,quodamplum craflumcpcft, &pcr(ndcac
^ ^
gflg s.rj
'"^ duxccrcbri partes hocin loco continuu unumcp Dcinceps ctia fi dcxtra finiftraqi cercbri „"i,'„^j^'
.
\'. partcs qua ccrcbcllum intcgunt,nihil ipinus q; ccrebcllo continux funt^ tamcn infcrior ccrcbel ,
rs/i.x,x, lifcdcsiamdidodorfalisniedulleinitioduobuslocis"continuatur,idtiTiq!cumip(ocorpus,(i
continuitatcmfpcclcs^eiiicitur.CxtcrumquisprxcipuuscontinuitatisIocusfit^quxcpomncs
sys/igH
t^fi.cj.i li. illxquas paulo anteenumerabam partcs cen(cantur,ordine fiio loco fcorfim enarrabo.H.iftc-
+ °- nuscnim qux nuncprxccflcrefcrmone complccftilibuit^ncin ccrcbrinumero aliquis,qiu iam
admonitus fedionem aoorcflurus cft, ilico me una cum cxtcris Anatomicis hallucinatum
tmtur I, K arbitrctur.Acproindenunccercbrifitunaopportuneaggrcdiar,quemipfiusccrebnmcnibra^
figarj:io. nx,& potiflrmuiTi^ intcrna caluaric amplitudo edocent. Quicquid enim cius amplitudinis dua
^ cercbri membranis &' glande pituitam cerebri exeipientc& ramis quibufda niaximarum „
X tuncpro-
„ , ,
bus iiiftar globi cuiufdain,aut etia acutius ncquag extuberat,fcd plana ct dcprcfla miii imum
prominens coiifpicitur.Hxcitaqjcaluarixledes ca-cbcllo dedicata, ipfius fituni, cir-
h su rime
JiMKSfi'. cunfcriptioncm,forinain aeniagnitudinem cdocct.Ccrebellum ctcnim , quemadmodu fua CerdrlU &
laitMcii (edes,latiuseftquam!ongiusautprofundius,&humilioriipfiusrcgionc,idq!potiflimuinitix firma.
.
, fe- taipfiuspofterioralatiorisglobiimaginccxpriniit:incuiusmedioacuta,neq!admodrilataha
illi inducit' tubcr inftar craffiflimx lincc in occipitii offe proniini:s,quod
kyyi^SxT bctur" impreflro,qu,T;
x.propc eiusoflisroburiiifignitcradaugct,cuicpduracerebri membrana pertinaciflime connafcitur.
M,N. qua ccrebelluni ad cerebri natcs exporrigitur,id quafi in acutuin fer-
Porro antcriori parte,"
opf(?ii;Tji'^
tur,undiq!fuxfedisformamaccuraterefcrcns.Ccterumeiufmodiomniaincerebro,quodpcr Cerehim-
«p. ili.e^. me fi uoles anterius ccrebru etiam adhuc nuncuparepoteris.oftendit reliqua caluarix cauitas ce S^'^'^'l^°
tinfi. a. z rcbello no opplcta. Viidc cti.i cercbru fccundtini ip(ius bafim dcprcfrum cft , neqi globi modo
cxtuberat,quamuisinteriininxqualc&n6uniusforincuifitiir."' Vbienimoculorrilcdibus&
uVfofnl
cr cerebri olfaftus organoria finibus innititur,uarium cftrnaiii ad finus organorum olfaclus antrorfum
p.trs in I, "
autcm ad finij illoru latcra propter oflis in caluarig cauitatccxtubcratis pro,
cxtuberat,utrinq!
modasociiIorumfcdcs&foraminanariumconfingcnda.DcindeccrcbrumoppIctduosgrati
"
dcs in caluarix cauitatc (inus,qui ad oflis cuneum refcrcntis' finus latcra fpcctan tur,quo gians
^'^^'
ccrebri pituitam cxcipiens fultinctur.Vndcetiam ccrcbrum oflis quo contineturformam gle j^^,.
fimiliprorfus modo bafis ccrebri reliqua ipfius fcdc pro oflium tubcribus auditiis organa con-
tincntibuSj&cerebellifuperiorircgioncluam figurameflingir,omnibus finibus fefe infcrens,
SC amice admodura tuberaadmittcns. Atcj hin.c etiam in lateribus & anteriori & pofteriori SC
fuperiori fcdc ccrebrum caluarix cauitatis cftigicm exprimit. His enim fcdibus ccrcbrum inftar
oblongx Iphxrjc utrobicf ucrfus anlcriora propter temporum cauitatc dcpreftx , rotundum,
& in poftcriori partc multo quam in anteriori latius uifitur, quafi ccrebrum ipfum cercbellli &
iiullampeculiarcmformam exigcrcnt,acabundeipfiseflct, fipropria illorum fubftantiama-
gnamole, & fimul utcunquc quo infefinus cerebriccrcbelliqucfunftionibus aptos haberc
poflet^collccfta in capite rcponcrctur.Eiufmodi fiquidcm quid caluarix bafis finus tubcraq; o-
c a j itendUnt,&imprcftionesintemporibus'temporaIiummufcuIorum(!ratiaconfpicux.Calua
SModex. . , , ' ,
I c ••
nx itaque cauitas cxternx cercbri-rluperncienmagincm
•
a
commonltrar,acl i 'iiir xi-
c|uam oc lectio cere-
frlnoLis ,10-
^ jp^^^^
"rdri brum diuidcns,& innumcri quidam'gyri ac circumacflus rcfcruntur Vniuerfa namc^ ccrcbri . tiir micgn
^'^'^^^ '""^ fcflionc diuifa ,atq) utbifulcorum pcdes in duos quafi ungues illius bcneficio difiun- '"!/,?•
firTdirmfs
^mJtrUn, c"ta,extimx ccrcbrifupcrficiei magnapars cxiftit. AttamcndicTtam cercbriformani parum intcr
fii&M. lurbat, quum dcxtra cercbri pars finiftrx accumbat: necp rccfia illa linca diuifc cerebri partes in-
uiccm magis dchifcant,quam quanta durx ccrebri membranx, &
tcnuis duplicatx cft crafli-
cics.Inhomincctcnim fecusatcpin oueuniuerfamfeclionemintcrdiuiditdurjrmembranc por "^i/ig» D.
'
tio,proccfllis'uc,duas ccrebriparteslcptirituintcrftingucs.Dcinfcorfumutramcfccrcbripar
tcm tenuismembranaambit,&implicat.Cxterumgyriacreuolutioncsccrcbri,quas'tcnuiu cyfiMb.t.
„ porisinteIligcntis(quodcun(5hocfucrit)prudcntiamfcqui,&inonuarietatemcompofilionis,
„ Nccpctiain multitudini fpiritusanimalisoportct,ui puto,maoisquam qualiiatipcrfecrtioncm
„ intellccflus acccpia rcfcrre Atcp hic Galenus fibi dum maxime illius opcr.i requirimus fimilis,
.
or.ationeuclutfreno cohibcns,aIi6quurareuoIutionitufumcxprimeredebuiflcl,refle(5lit:fa^
non intclligeniix prgcftc has reuoluiioncs indicaucril. quod fancno inficia
tis eftc arbitratus,fi
mur,fcd interim eas magnura Condiioris artificium oftcnderc,&r non ob aliud quam ad ccrC'
brifubftantix enutritionem easprocrcatascflc,aGalenoaddituraoportuit.Cerebrinancpfub
ftantia citraomneinmcmbranofarumfibrarumplexum continua,ncutiqjadc6firmafiicrat,ut
per illam artcrixuenx^,ut in reliquis corporis partibus,digeri poflent : & tam multa craflat^
cft,u t uenx &
aricrix in fupcrficic tan tum exporrccftx ip fi nutricndx, illiusqt infito calorc refo
ciUando fuffJccrent,quum peniiiores ccrcbri partcs fi ad illum modum uala protendercntur,iL
lorii matcriacarercnt.Qiiodprcuidens Natura,finuofos illos implexus paflim ccrebri fuhftaii
tiximpren^it^utinhis^ienuismembranafi-equcntibusuafisoppletafefeinfinuaret^cercbrifub- A/gf-E,
Ce-rciriftiSi- alitnentu appofitifltme ita fubminiftraiura. Ati^ huius ctiain nutriincti poiiftiiTium oc-
ftanti.T;
tmisrueo.
cafioncccrcbrum in^^duaspartesdinec^tumfuit^utfcilicettenuismembranafefcinipfiusmcdiit !,'h-'''^
^'''^'
implicarct:acinibiinreflcxusdcducrta,cercbrifubftantiamcnuiriret.Haudcnimciiraciufinodi
cerebr/ difreifKonem,& profundifllnias rcuolutioncs iUa ccrebri ledes quadcxtra fiiiiftram
refpicit.
D E HVHAN I C O R I' O R I S F fl D R I C A L I P, E R V U. 631
r^^fpi^^itjCnutriripotuinct.Atquchiiic fcntcntixruffraganturccrcbcl!ircuolutionc3,quxr,ca
''tnn/?^ Q„ric'iii„.
tiquamarqueatqiccrebri rcuolutioncs alte pcnctrant.lcdpauloniinusquam fupcrficiarix, at fitxia r.ino
frequcntcs admodumc^continuafericdccluda! uifuntur. fupcrficiarixquidcm.quodcxigua oBma.
••Pi"- pars alcnda (it,quodq; facilc ccrcbcllum profundionbus anfradibusad ucniriculum ulquc
a '
danvt.i
r"°'°™ cfformare tfoccbimus. Dcxtra autcm finillracpccrcbellipars in fupcriorcccrebcUi
iiAdA.B fedcparalldas quoque & fccundum ccrcbclli latitudincm dudas rcuolutioncs cxigunt,qua;
deorfum" protcnfaCjquafi in ccntrum,coIliguntur,ad cam cerebclli" fcdcm, quam dorlalis
"P-^i
medullaeinitioconnatam cftcdiccmus^contcndcntcs.acdcxtrxquidcm partis rcuoluticncs
ad fui partis lcdcm porriguntur, dorfalis medulla: initio continuam : finiftra: autcm,ad fui
partislcdcm. At hac cerebelli partcs inuiccm difcreta: incontinua-qjnequaquam funt,fedin,
uiccmcontinua: unicumcorpus,ipfumfdlicctccrcbcllumconftituunt.ciuodunicum,nonau „
q ^
tcm cerebri modo gemiittim Galcnus a Natura cxtrudum clfeaftcrit^quod duo dorfa,ncquc n^unuMka-
'^"'^"^ dorfales medullas hominem habcrc minime dectiiftct; quafi ex ccrcbro,quod nc- reUU p^rum
^'t^u"^'
celTario ucluti in duas partcs diuifum, ncque fubftantia continuum, ' unica dorfalis mcdul- 'P^-F^gidf
la produci nequiuifTct, ac proindc ccrcbcllum ut corpus unicum ncccftario procrcatum fuif
mcdullx aptum principium ficrct. AtGaIcnc,qui in nugis crebro qui-
fct,ut unicac dorfili Horfili^mt-
bufdam,&ctiam fubinde immcrito tuis dclufus fimijs,Hcrophilum,8c Lycum, Andrcam, JulUimcium.
cjp.i & alios Alcxaiidrix dilTcdtionis profeffores, qui humana aggrcdiebantur corpora,irridcrc
> '^^''<^b''titn in fux bafis medio unicum,ncc|uc ut in fuperiori parte diuifim ccrnitur,
riofo'» L
M,N,o.' ^ unicam dorfilcm ''
producit mcdullam, in cuius fupcriori (cdc niox abipfiuscxortu Na
siifigu E. tura 'finum inlculpfit, qua mediam quarti ccrcbri ucntriculi amplitudincni conftitui dice,
'eliquamenim eius uentriculi amplitudincm, ccrcbcllum fupplct, quod utrinqucduii
'rTfcifnft
tumuricr t^^^'^ dorlalis mcdullx finuslatera quafidu.abus circularibus applantationibus 'adnafci-
K,o,?j. tur, conunuum cumdorftli mcdullacorpus cficdum.mcdio naiiquc"poftcr!oriscercbclli
" ^'^^'^ pars,ut ncqucctiam " anterioris dorfali iriedullx continua,connata'uecft, fcd tantum tc-
xPjtcnd
'^'"^ niembranxintcruentu poftcriorpars dorfaIimedull.r comniittitiu- Non alitcr,mihi cre- .
tus fiicris.niillius omniiio ucl minimi ncruuli propago a ccrcbcllo ' ortum duccrercpcrics.SC rcUIUuritt
profedo nullacft ccrcbri qua frontcm lpc(5fat,&quainoccipitium ctiamlongiusinhominc «, mrmrBj
quamipfiimccrcbcllum fertur,induriticdif{crentia:ncquectiam adco noiatu digna ccrebclli, """'^
quum tcnui membrana
id liberatum ccrnitur, cum cerebro in duritia eft pugiia. Atut cere-
^
bri bafiSjUnde dorfalis mcdullaortum ducit,cxtcrisomnibus ccrebripartibus, &ipfoquo- i,//,, Jrf„^!
z II
fg. E.
que cerebcllo durior uifitur,ita quoque dorfalis (iio principio fcnfim durior cuadit, ncquc co. /« mdulU ca
ftj icrcbri
nullamreperias,ad ingenitas cerebro aclioncs idonea:nonminus fanet]uam cordis Cerelm
''"'"''^'"
fiil-
jutamtia lubftantia, & & &
pulmonum caro, iccoris, liciiis, &renum, tcftium fiiis qiiibus pra-funt yfeiw diof &
m .i.,;,«,7, fuiiclionibus aptifflma cenletur.Ccrebri fubftantia,quam capitis mcdullam alij appcllarunt, ['•"'"teiulU
l °/oii'c
^
offium mcdulla diffcrt, tum aliis plcrifcp accidcntibus, tuin quod liqucficri ncqueat,ncque
^CC. 'ncdia;tcmporeautalijsoccalionibus,utreliquacorporispinguedoabfumatur,minuatur'uc.
Harc no uniucrfacandicat,uerum quicquid^^rcuolutionibus proxiinir cft, fubflauu autilibci-
ncricium cft, xquali lcmpcr a reuolutionis fupcrficic diftantia.quanta nanq? reuolutionis pro-
Gg 4 funditas
.
Ccrdrt f::6' rarut,ucr(!im illa nulla uenxcxpriiriijt imaginc. Cercbru nancj ex nullo uafe alimcntu affumit,
quamcxhis quctenuimcbranafufiuliaipficircundatur. utautcillifrequctiauaraundicpobdu
fi:dnt.'.ccnutr.'-
t!om aiidlicer
adhuc fuo muncre fungcrciur. Hxc fiquidc Galeni raiio aliqucm in copiaucntriculoru reccn^
fcndalocum fortaftis haberct, no autc in cnarrfida cerebri diui fione.quu id nifi fupra ucntricu
'VS-i^l»
los gcminumdiuifumuefii.' callofum cnim nobis uocandu corpus,quod ccrcbri partiu conii
nuitatcm comonftrat, ad elaiifirma dcxiri &
finiftri ucnu-iculoru fcdan cofiftii.Cxieru nunc
pus,longu quide^fcd arclii. Prxlens corpus in illafuperficic qux ita didudo cerebro in cofpe
c^um ucnit^gibbofum ccrnif.co quafipaifo,quo capitis ucrtcx fiipra claiiftimiifrotis & occipi
ti) fcdc, & capiiis latera protuberai:quang adhuc callofi corporis obliquitas no adeo infignis
Cdllaftcorpo eft;atcf ueriicis iam diflx partis.Qucadmodu ucro ccrebru,ut dicebii, dircmpiu fupcriorc cal
loficorporisfupcrficieegregielxucxqualcmq;oftedii,iia quoq;indicat corpus id comunem
rii in:t:itn:,feu
cu rdiquA
rcbri fii'jfldn' & &
cum ccrcbr o paric effc, no cx cercbri fubftatix fuperficic qux moUior fubflaua cft, fcd cx cAdMjfi.
/ ( : idror
tia cotiniiird^. iniimiori fubfetia qux durior & alba uifii:,ena(ci. Obicruanf cnim utrinc^ adcallofi corpori j ^ fitrfam
Sinai itdcdl'
latera fccuudfi ipfius lougitudini: finguli ' finus in cf rebri fubftaiia inftar profundioris liiicx ct inpoflc^
lofi corpori6
ldttrd.aLu!j. infculpti, ac cu fupcriori callofi corporis fupcrficieco magis palcfcctcs, quo ccrcbru uchcmcn nordrtfic'
xii cft.^tc^.
tius,quafiidfiufum iuIatcraetia.a(rturus,didiixcris.'lntcriorautcinfcrior'ucipfiusfupcrficies itd Inc cn -
dcxtro finiftroqiccrebriueniriculoadapcrtofccantibusprimum occurrii:quxctfi fccundum tjiturddKt
X, X infi- ftraraus, aut in altcro tantiilaterc candelam admoucmus, fplendor ipfius pcUuccat, fimiiitcr la fi'"'''
gnifHr, dte pidibus hifcc fpccularibus,quos cxtcnuantes, &: quam cxacftiflimelaruigantes infiar orbiu aut
r4Y,Y.
quadranguloruinoftiorum & fcncftraru lapidibusltalosarchitcdosinglutinareccrnimus.
Commodiustamcnhanc fcptiregioncmadidaihoftia:, qualcsmifla: faccrdotcs adhibcrcfo'
lent,quam duris illislapidibus comparaucris.Nifi ctiam quiaidcorpusdiaphonumquodam
modocftjilludcumfpccularilapidc cofcrrcuifumfit. Infupcrioripartcqua (cptum totilogitu
dinicorporis callofi continuatur, &
inferiori qua fuperiori parti cius ccrebripartis, quam for'
nici camcraiue fimillimam eflediccmus committitur, ipfumcraflius quam in mcdia rcgione
cxiftit. Quandoquidem humiliorcmfcpti fcdcm corpustcftudinis modocftigiatumcxlupc-
riori fua partc cducit, qucmadmodum fupcrior fcpti pars ab infcriori callofi ccrporis rcgione
cnafcitur, produciturq). CallofumcorpusunacumfcptonullisueniSjiicq! ctia tcnuimcmbra-
na,uelaliquaetiam parteattextumcft,fcdeuicinis partibus nutrimcntu mutuaiur. Noncnim ^tH^f^mpo
adco grandis, craflaq; ccrcbri cft portio, ut priuatis uafis indigcat, cjuamuis intcrim magnum '^/'P""'
^
animantiufumprxbcat.Huiusfiquidcm intcruentu.dcxtraccrcbripars finiftra-continuatur,
dcinde dcxtri &
finiftri ccrcbri ucntriculorum fcpium producir,atquc idctiam'fublcuat,ac
m
R jt(bLai4t dcmumciuslcptiintcrucntuattollit fulcitqjtcftudinisinftarcftigiatumcorpus, quominusid
y, r. X, magno omniumcerebri fundionum malo coinuncm duorum ccrcbri ucntriculoi
X.claj;/.g.
um cauita '
rtY,x,jl-
tcm comprclTurum dclabatur. CaJtcrum diio finus in ccrcbn fubftantia piofundioris ImcEC
toSnt S.T, rituad fupcriorecorporis callofi fupcrficie incifi, prxtcr hoc quod ca cercbri pars callofo cor-
Vmf.figtt pori producendo inepta fit, idcp cx pcnitiori fubftantia cnafci dcbcat , ad pituita: dcfluxum cx
reflc A,A,
fupcrioribusccrcbripartibuslaccrccrcduntur,quamcxcipicntcs pcrgibbamcalloficorporis
A6/i,pw-
rHdtH, I. 6 fupcrficicminantcriora proflucrcfinunt.Vcrumdcpituitamcxpurgantibusmcatibusfuola
/ig. a»tH7 co agcndum erit,nunc autem ucntriculi opportunepcrtraiftabuntur.
ff 8 /tgtl!<f
quam in medio accedit,finiftrum autem latus liniftrorfummagis mcdia ipfius fedc.quam eius
cxrrcmis protenditur. Antcrior ucntriculi pars obtufa eft &
rotundajiion ut autcm omnes mi
hifcribcreuidentur,inacutumucrfusolfaflus''organa,aut''uiforiosneruosdcfinens.l>s^cque
ctiamhacpartealiqucmduflumafeporrigit,nifiquodinternolatcrc,utmoxdicadiflufius,
rcgiooccipitium
decliuis ad'tcrtium uentriculum pcrtingat. Cartcrum pofterior uentriculi
iifi.\ii>i,
rcfpiciens.obtufa quidcm eft & rotunda, at dcorfum fenfim in cerebri fubftantiam ucrfus prio '^^J,huct
ra paulatim arflata tantifper^dcfcendit.donec ibidcm definat^ubi olfacftus
organorum & uifo- |;jf„ „,1.^
riorum ncruorum confiffit principium, & qua maximi foporalium artcriarum 'rami in cerc yfeH.
brum fcruntur. Atquc hic"" duflus fi longitudinem fpcflcs I5gior cft, quam media ipfius ucn
longitudo.quam ab occipitio ad firontem protendi diximus.& fub media etiam illa lon
triculi ^^j2v.m.
c.itudincdu(flushicincerebrifubftatiatenditur,cornumodbinmucroncmdefincns,quinon l.jfei.p.
i^i uiforiorum ncruorum & olfaclus organorum initia finit,& quadam continuitate neruos il- '^t^^^f'
los & organa olfeftus nequaquam perforat : uerum in unam cerebri rcuolutionum ibidcm
ad ccrcbri bafim terminatur, atque in fe " maximam ccrcbrum pctcntcm artcriam cum tenuis hh
dico,innumcraGalenidogmata
Pmmlu mcmbranxproccflu illam fufFulcientcadmittit. Ha;cquum "^'''f^'^
''''
temfacitcauentriculipars,quf dcorfumuerfusantcrioracpofterioriucntriculifcdcprorcpit.
lllcnanque ucntriculi rcflexus una cum finu illo in caufa eft, ut monticulus quodammodo in '^i^^.f^J'^,
an tcriori poftcrioriq; inferioris fedis ucntriculi rcgionibus cxtubcrct. qui a dcxtro latcrc dccli ra.
uis ad finiftrum latus fcrtur, uerfus comunem ucntriculorum amplitudincm. Infcriorcs cnim
ucntriculi dextri &finiftri partes, qua; toiacallofi corporis longitudinccotinuar uifuntur,ucr
. fus utriufcp mcdium communcm eorundcm cauitatcm dcorfum indinatur, ncquc ut fupcriq-
^IXw-"- '«^s P="'t'^^ & ab inuicJ fcpto aliquo dircmptx funt.Ncquc profcf.b aliud
latcra orbiculatx,
tri cr fltf/lri eft communis ucntriculorum cauitas, quam infcriorum dextri & uen triculorum par,
(iniftri
h,i y.s^-
concdu:cdtis, imagini a diiTccTiionis profefloribus comparato dcfccnfuscocur
tjuni fub' corporc tcftudinis
^"'"f,""'' fuscB,quiinfcrioripartcobIonsamuallem duorum uicinoru montiumexprimit,acutum'uc rifig.s.r,
,id..
fecundumipfiuslongitudincmangulumefiormat. bupcrioriuerotedcadtcltudincmimitan' ^
tiscorporiscffigicm cauitasillafccundum concauumorbiculata, tcrcs ueuifitur. Cuiufmodi
ucrbcorpusillud fit,paulopbft: expiicabiturrnuncintcrim ucntriculorum fcrmone tantum
,^ . inftituto.cluorij iamduosdextrij uidclicct&finiftrumrcccnfu!mus,& propemodumeti.im
tcrtium,quicommunisamborumcftcocauitas,qux binosaleeducitmcatus,quorum unus J7.s.cj i-
fe7OT uattn-
ctilocduiSt. exhiuniliori ipfius fedc, ubi acutum angulum fecundum totam fui longitudincm uallis cuiuf-
^ ^^^gj;^^
damritucxprimit,refla deorfumuerfus 'glandcmporrigitur, ccrcbri pituitamexcipientcm. „i
"Altcrautcmmcatusquipoftcriorcft.tcrtiiucntriculi nonminima pars ccnfendusucnit,qui uj.sfig.K
f,fi:tmsfi.
mum inter ccrcbn tcltes brri
, , .
n_ • • a ,
mcipit, meatus alius raro educitur, qui pcr cercbri fubftantiarri
,
'"P'^"°''
P^"'^ '"'5> "ifcrior auicm dorfali mcdullitinciia fit. Poftquam ucro mcatus
ille natcs
c T^sfi^K
'•ofi.a.
fuperauit,eiusportioqua'dorfali incifauidctur,dilaiariincipii, ac 'finum eftormatufquead
fiofi.ga.i, eumfcredorfalis medullx °Iocum,qua caluariam harc egrcfruracft,pcrtincntcm. Sinum hunc
M, N, o.
reflilTime Hcrophilus concauitatiaffimilauit calami quo fcribimus.nam fi huic finui cam
cala,
S 9 fil"M-
mi partem, qiiainatraineto intingimus, comparaucris,aniniaducrics profcflo calamionficiii
iibiadhuc calamus tcres cft,& fcdioni uianus,tcrti) ucntricLili mcatus fiui rcfpondcrc,qui liib
natibusprominci:dcinde cufpidem quo literas fingimus,fimilcm obfcruabisinfimrc finus par
ti,qua is in dorfalcm medullam iam cx caluaria excifuram,ucluti porum anguftumqi mca lum
producii. duosautemcalamiangulos,quosinter mucroncin&: elatillima; (cdionis initium
fingimus,cauitaiisqp cafrtmilaiera finus latcribus fimilima oftcndcs Ad huius cauitaiis latcra .
/jie/i.i,K.
ubianguliilliconfiftunt,unus"uirobiquedorfalismedulla?proccirusorbicuIarishabc bciur,cui
duntaxatccrcbellumadnafcitur,continuum^cumdorfalimedullacorpuscfficitur.Aiquc hu
^
11 il m ."\Hi' .HcrlQl fc rri.>n ill'>* r:nnVnf cIt aIri.i-o,-n /^ini-n' ii,>i-i
.' ,"\
° iufmodidorfaIismedulla:cauitas I
eft,altcramquarti uentriculi tIi ^-,11.'.....,.^. ri-:.
cauitatcm conftiiucns. i
ii/l.G,G. 'Oua;
Isfi. mcdtu autcm in cerebello fpciSatur,uti iam didturus fum fe habci.inicr duas orbicularcs cercbclli ic^
Kpfec. des,quibusdorfalimedullxcontinuaiur:&:intercius ccrcbelli 'partis '"cxtrema, quam
ueluti
" w^'^"! ipfiiis poriionem reccnfuimus,finus quidam imprimitur latior quam loiioior,non ta-
D^c i
menadmodumprofundus,quialtcramquartiuentriculipartcmconftituit,in antcriori&f po'
fteriorifcde patentis,quodnequcantcrior nequepofteriorcercbelliparsdorlali medullx ad.
ii7^.x,x iiafcatur.quamuisinicrimfinushictenuicerebrimembrana,&;anicriori&:poftcrioriparteoc
iuxMH.N. cludatur. In" anterioricnimpartc tcnuis menibraiia, quacercbellumcercbro &'ccrci3ri
nati.;
'"^^ comittii, finuin obuoluit, ° poftcriorcm ucro fiiius fedem obftruit, eius loci tcnuis' meni
°^^dHci
t»'ana-' portio ccrcbcUum dorfali medulhx: ibidem colligaiis . Quartus ucntriculus
mturcs. nihil in fe Qi^iFfg.
'ir.cruiirj
u
lis.
inaducrtiiur, qucmadmodCi ncquc meaius cx tcriio ccrcbri ucntriculo in quartum pertinciis,
dcxtcr &: finiftcr prrcicr huiufinodi humorem eiiam'' plcxum qucndam in fe conti>
l^tfin
iicnt,qucm dillccfhonum pcriii cxtimofoctusiiiuoIucrocomparat.Communisautcmcaui^
5. ti'ociU ta.s,fcutcrtiusuentriculus 'uciiofum illuduasdcducii, quodplcxusillius conftitucndioraiia
* ^ qi-ift^to durx mcmbrana: finu iii tcrtiolibro propagari docuimus . Dcindcanicrior quo-
^jTk J"
DE CEREBRI CORTORE, T E S T V D I-
nis cetmtrivut imdginid diJJiSlionum peritis comparato.
Capiit VIE
SVPERIORE M hiiius corporis,(luod in <^mbum inttrpretum libris 'ZaciO'
"Zachd dicitur,Jhdcmo/lendit ijuintiejigurir S,T,V, quanquam ((2' cius fedis modicampar
tan etiam proponat quartce figurce L, M, Jcxtcc Ji^urce B, C. ubi ctiam injirior Jedes
JJedaturad -^,^,^.
/ig.R.R.R.
Vcrum forma ortus^ huicpeculiaris accidit. Expoftcriori nancp dcxtri
h^fi.um.
& finiftri ucntriculorum (cde, qua hxcdeorfum in priora rcflcftitur, ftatim in ipfo rcflexu
Sfe. S,T.S
corpus quoddam cna(citur, fimiicm prorfus fubftantiam cum cercbri ucntriculorii fubftan- >g.B,C.
Cffi.S, con
tia fortitum,nifi qubd paulo quam ucntriculorum fubftantia candidior, duriorcp uifitur.Hu-
tinuum fil
iuscorporis'pars, quam
dcxtcr ucntriculuscducit,cicontinuacft,cuius principiumcxfini- cum T.ct6
ftro pcndct,ac fimul ambxpartes latum quoddam corpus clBciunt, quod ftatimab ortu areli /igumB,A,
qua
4
DE HVMANI CORPORIS FABRIC^ UinER VI 1. (jj^
quauentnculorum ccrcbri fubftantia abfcedit.ac fenfim in acutum ciefincns anti-orfum pcr-
aii V.CT<!
/ig.B.C 4il
fertur,ad eum ulqj ccrcbri locum pertingcn.s^ubi antcrior coiuunis dcxtri &; finifiri ucLitriculi
fitprcm^t A. cauitas, tertiiueucntriculipars' celTat. Ibidcmnancfacutoquodaangulocorpusliocfubftati
ccrcbrirurfus uniturjcotinuura^uecft.totoreliquodiiduaprincipioftatiminfcrioriipfius
tia:
t
unica donaiur fupa-ficic,triangulari teftndini fornicruequam fimilima undc ciiam corpus
.
[ijIsii.toW
ficcoinmunio.Ca:terum 'ftipcriorhuiuscorporisfupcrlicics,gibba,acproinfcriorisfupcrfi..
occifrnt. cicicauitatisraiioncconucxa uifitur,noniamen fimpicx cotinuaqi,utilla. Eanancplccundunx
m5/i.X,5C corporis longiiudincm in medio in"acuium qnodanimodo exiubcrat,conlinuaq; cuin dcxtri
([Ki clurd-
ilercs imn
&
finiftri ucntriculi (cpio cfticitur,ade6 ui in utroq; latcrc una habcri uidcatiir fupcrficics,qux
<td-
inipfo corporisexpoftcrioriiientricLilorufcdcexortuiinpcnlcorbicularis,acobIonCTa:fplia:,
tcgro
huc ca-C' racfuperficici tain fimilis confpicitur,utnonnulIis hi " cxortus coufq; inipofucrint, utillos ce-
bro co;:ii- rebri natcs cflc arbitrarcniur. Ali],magno rupcrcilio,ucrmium ccrcbri loco,opera-preciu fcfe
nuifKtit cti
quippiaininiIcniftciaflitantes,inItaIixgymnalijsoftenderijt.Aihicmihifcrmocohibendus
Y,Ycmfdi
figi4rt. cfl:,neadciulinodiAnatomcsimpcriios homincs cxpatictur:quibusnonfaifuitomniaiono-
nsfig.s.r. raftc,nififibip:irticulLi:,nuIliusinmedicinaufus,inucniioncmmagnofaftuucndicarct,quam
oC/iJ.H,!.
forteaGalenoelegantcr accuratecf perfcripiamnugaciftime&faHb commoftrarcnt. Corpo
mnfig.V
dTtiitiim. modo conforinatiomnesfupcrficics,quxlxucs omniiio funt,&aquco hu,
ris itaq? teftudinis
t C/7g.H,I.
uentriculumporrigiincipit,''g!andulamNaturacondiditnucipineccaut
<i^nuci6jin:.l{i
c^/igu.T. turbinatxfigura:fimilcm,acproindc LunaM Si nctvdeice a ucteribusap'
d7/lg.L,8 pellatam.Rcponitur auicin f ub uafisillius initio,inucronc (uo furfiim (pe,
/i. M. lo/l'
gHm D. (fians:bafiuer6,cercbrifubftantia-incumbitpaulopoftcriusquam'niea-
ry/i. K,io tus initium uifiiur, qui cx tertio ccrcbri ucntriculo in qiiartum
proccdif.
fig.B. Neque profeclo alilcr ipfius fitum cxprimcrc |-iofsiin , nifi ctiam cmincntiffimx &
anicrio-
ri teftiumccrebripartigfandcmillaininnitiadijccrcm.Hincnanqucccrebripartiin horiiine
f7/;.H.N.
io/l'.E, G. potiusinnitilur,quamquodquadamfubftantix conlinuitaichicccrcbri fubftantixciinnua,
autquxpiaccrebriparticulaccnfcndacfrcl.ln hominibusnanqjccrcbro uixhxrci^frcqucntifti
mccj, nifi quis menccmopcri accomodct, in confcflione una cum ucnofo ualc aiiclli
cofucuit
Hh In
©
^53 ANDREAE VESALII BRVXELLENSI5
SiiaCTiio autciii,aut a:tatis ouc, ccrcbro nouhacrct modo,ucriim ctiam ccrcbri
proueflioris
fubliaiiti:cquodammodo continua ccrnitur.Infupcr homoeam gIandcm,ininorcm quam
uclagnus, fortitur. undc tum hancipfain, tum qua; fcqucnti Capitc defcribcntur organa uifu-
rus, coinmodidimcagninum ccrcbrum aggrcdicris. habcbitcnim id omnia proceriora,& ut
opportunealicui rcicadcm affimilcSjaccuratius confic"ta. Galcnus glandcm hancqua: ccrcbri
fubftantia durior,magis^ad glandis quam ad cerebri naturam acccdit,incatui a tertio ccrcbri
uentriculo in quartum porrcfto prxcfre, &
quod aliquibus diflccilionis profclToribus uifum
erat,g!andem hancmcatumillumoccludcrc,apcrircqjprorfusncgat:no candcm huicglandi,
ac ^ glandofo corpori ufum tribucns, quod fub dextro ucntriculi orificio, duodeno intcftino j.,sji.S.
refcrre uidcatur, & in poftcriori huius ccrebri partis fede"'imprcITio quxd.t inftar linex trant F,G.
k 10 fig.C.
ucrfim icratur,fupcriora quodamodo ab infcrioribus diftingucns,huic pofteriori inferioricp ISfig.K.
parti noinenucteresindidincarbitror,nosautenatulas,autcIuncs dicerepoterimus.
)<A!iTiwp
V P E RIV s ccrcbdliformamcxplicantcs,cuii.ifi«odiucrmirorracsce-
rcbclli proceffus lint , innuimus Dicebamus namque* uiiani c|uodam'
.
quod rluoa-
'
1
Eii/igKw. 1
pice incercbclli finus fubftantiam confundimagisquamprioruidcatur, ncqueutincpromi'
ncat,ncutiquamadcommuiiisciusucntriculiorificiumufqueproducipoiret. Sed quorfum
hxccommcmoro^quumncmincmambigcrearbitrcr,mcatum illumcxiertio ccrcbriucntricu
lo in illum quiccrcbcilo dorfalicjuc medullx communis ecnfetur,pertinciucm , nunquam de>
bercoccludi,quumnLUlum obftrucTionis ufum,quicquidnol)isconfinxcrimus,indagarcua'
icamus:quum intcrim ut continuo in dorfalem mcduUam aiiimalis Ipiritus coiifluar,illum pcr^
pctu6 patere cx utu fit Ncq^ qiicnquam , nifi iorteab Alberto,T homa,Scoto,ciusqj cohortis
,
Thcologis, edoifium cilcopiiior,qui alicrum ucrmiuin(nam utriufquc par ufus in unius oriS
cii claufioneeftenequit)mcatui huicprxfc(flumeflefibipcrfuadcret,utphaiitaiiiiatain nicmo'
gio/ig.o.
t;(.rinanterioraaIiquandoproduci,acattciiuari,obidq;^uiamaperireconfingcrc,qugexquar
ti inedullx rcgionem , qux mod6 ex caluaria procidit.in'
ueiitriculi poftcriori fede in dorfalis
'!
'^''^'^^ uc,quam nunc diflx tcnuis incmbranX portioncs.Mirum quocj; cft,cam tenuis
uincula
i 02*
frt E.ul membranx iedcm,qux dorfali mcdulix pofteriorcm ccrcbclli partcni,qua ucrmiforincillud
'
UV C primumfpeilant jyljMtcrticsJigurceJlnusnotatia^cidcaUoJicorporislcitcrct
I, mcatum indicas,<Jui ax commtini dextri ^fniilri
pofitos. DcinJcptimci: CT odctuceji^urce
S decimte tcrtixfqura^^crC, C dcci
ucntriculorii cercbri Cocauitatepituita. deducit.Vofcct
E decimte <^uintce,i^B decim^e Jcxtce ac decimce odauce pcluim indicat pituita.
Vfe i^iiartce,^
excipiente.Glans uero in quam ha:c difiUat,notatur <^ dccimiejextce,^ E decimcrfptimce^
er etia dccima: oilaiite:ubi CiD^E^^Eobitcr dtiBiis notant,pituitam dglaildc dejiretes.
Aff<itw tx mcdia comunis cauitaiis fcde reda dcorfum in ccrcbri fubftantia infinuatu dcfccndcrc dixi,ita [l^^^J^t
ttrtto certbTi faneutprxfentismcatiisfinisercgioncciuscaIuaria:'partisfii,quac:finum'gIanduIa:quaccrc hktdB
uentricitlo c
bripituiiacxcipitur rcponcnda; aptum.conftituit.' Altcr mcatus,qucm rariffimeobfcruaui, '^fig-
diuH,.
quiq}di(rtolongcarfliorfccantibusoccurrii,accx'mcaiuillodeducitur,quiatertioucntricu' ^^^••«fg''
lo in quartum per ccrcbri teftes naicsqp pcrtingil. quamprimum enim mcatus is ccrebri tcftcs ^ ks
fubircincipit.cxanterioriinferioriucipfiusfcdc, alterpituita:cxpurganda;fubfcruicsccrcbri fiptrj:.^
mcatus produciiur,fcnfim dcorfum in anteriora tantifpcr protenfus,dum in finem primi mca- ^J:"^^f
^
tus tcrminetur,idcm(^ cx ambobus mcatibus orificium cofurgat. Adhuius orificij Iatera,te' g.^fig.v.
nuis mcmbranactiam hic cercbcUi bafim fuccingcns.orbiculatim a (ccducit fui poriioncm /n^ji.c.c.
p I .^.^ ,~
mcmbrana
'
quod gracilibus
ctttlri "mi- procciTumucfubftanlia prorfus cum rcliqua tcnui fimilcm, nifi
'^f^J^"^'
u.dtfl,iit. prorfusuenis,quanciinicrimfrequentibus,intcrtcxitur.Prxfcntisprocefrusinitiumaccurate
refcrtclatiffimarcgionem infundibuli, quoin anguftioris orificrj lagcnasuinum infunditur.
amplum,& orbicularc. Ab cxortu ucro fcn fim in arflum infimdibuli quocp modo co
cft eniiti
oitur,donec tandcm ucluti in angufta oblongamcp fiftulam fimilitcr atqueinfundibula finiai,
qux dcorfum protcnfa,per pcculiare fibi ili dura ccrcbri mcmbrana cxcifum foramen defcen^
ditjfuo mucrone ad glandcm qua ccrebri pituita excipittir,dcfincns. Adco ut uniucrfum hoc iiS.iS/ij»
tcC expmgdji,
humorem illum deducunt_, atque in
ccrebri fubftantia infcifos diximus, ex cerebri ucntriculis
dic fiiliji riure
infundibulum dcfluerc finuni. Ipfum autcm infundibulu (iipcrius amplum laaimcp extruitur, hd<fienus dixi'
non horum duntaxat mcatuum, qui in unum tandcm orificium dcfinunt, occafibne, ucrum
illos dcxtri finifhiq; ucntriculorum cercbri contincret, quos ex poftcriori ucntri
etiam ut fincs cofiriiSioms
ratio.
culorum fcdc dcorfum in anteriora rcflexos intcr ccrcbri reuoiutiones hic dclincre comraemo
rauimus,quandoquidcm &
hi fux fedis pituitam dcfcrunt, atqucin infundibulu exporrigut.
Prxtcrca infuiidibulu ca coftat amplitudinc,ut fi quid pituitx lupcr callofum corpus &'finus
«jyi.M.H.
illos colligcrctur,quos ad callofi corporis latcraconfpicirctulimus, idipfuin in intlindibulum
fane non ob aliud accidit,quam quod nullain prorfus pituitam pcr hos finus cxpurgari autU'
GcrDjG.
mein,mirercj plurimu,qua froiitc alij pcr tcnucs illos ac neruis no abfimiles cerebri proceflus,
teyi.D.D, quos olfa(flus organo tnbuimus,ab anterioribus cercbri uentriculis pituita ad nares dcduci,
dudtur H
decumbit:ac cum dorfali prolabens, in dorfum, & dcinfecundum neruorli dudum modo in jjigBrr.
brachia, modo in aura, modo in lumboru mufculos, modb alib quouis promanat ut nunc .
taceam, quam grauiter Natura ueniret incufanda, qux tam patctes amplos^ pituita: in calua-
ria! amplitudine, dum adhuc tcnuis aqueacp eft, duflus fecifletj adeo autcretortos anguftos^
Siinflexos in' oflauocapitisofleproduxiflct,
qua;unacuingrandi' ucna fibi coniuge in dcxtrum , primumue durac ccrcbri mcmbrana: B.quoddt'
iiiditur in
finum exhauriiur. Secundo foporalis artcria ncquaquam communc' foramcn cum tcrtio
ncruorum pariobtinct: ucriim longe maiori induftria, quam Galcnus arbitrabatur,rcrum t -,lfi. Cft.
ct.ifi.cdi
ramen machiiiatus cft, in cuius ducfiu id ficriuoluit,ob quod Galenus plexum eflorniaium -li.^e.
confinxit.ut enim uitalis Ipiritus in multis gyris anfraflibuscj arierixexcoqueretur,aptacp ani dfi.cdp.i^
mali fpiritu efticiendo matcria ficrct, Galcnus artcriam ilico atc^ in capitisamplitudineingrcfla lii.sC
C'-,!fig.Ct.
cflct," in innumcros ramos diffimdi diccbat, qui inuice itaimponeretur commifccrcturuc, ut
;=/,., Q,
pIcxumcfFormareuiderenturiIlifimilcm,qualcmincollc(fiopifcatorio rctifieri ccrnimus:aut ;i,i/i.cap.
li lf.'a- ^"'"^'^^^f-PoTOUthuiusfoporalisartcrixramifoboIemibidemcnarraui^ficctiam^pIexus,
Hc^,ijig. quemextimo fcctus inuolucro comparamus , naturam quoquc inibi recenfui : ac proinde in
o.6fy.M, pra:fentiaduntaxatfupcrefi:,ut fludiofosqui duobus proxime pra:ccdcntibus
annismihifc'
cantinonaftiterc.feduloadiu/^r-^ii/hortcrjquoiamadmonitijCorporishumani fabricam Ga^
lcni mea% defcripiione perlefla diligcntcr cxpendant,in poftcrumqp Anatomicorum
libris mi
nus fidei adhibcant.HIc autcm denuo cercbri plcxuum obitcr mcmini,ne quid in ccrcbri con
ftruflione hoc libro pra^tcrijfle uidcrer Atcp quo minus id fiat^iingula fcnfuum
.
organa feria-
timiamaggrediar,
DE O LF^CTVS ORG^NO.
Caput JCIIL
I B R I quartitcrtiumCaputconfcribcns,atqucncce{rari6proptcrncf *
uorum fcriem olfadus organi conftrudiioncm profequcns , arbitrabar
mchoclococcrtiusaliquiddc olfadus inftrumentopra:ccpturIr,quam
illo Capitenudam conftruclioncm cnarrans,facicndum duxeram
Ve> .
M^EC Ji^urdearumquiepriepmtiCttpitipriepd''
nuntur prima,akeyam oailipartcm exprimit,unafe^lio^
neab antcrioriftdtpcrpofieriorcm, ati^ itaptr ncruuni
uiforitim diuift:pcrindc fcilicct,acfiquis ditiipe Jcamdiim
TunicaanteriorihumoriscryflallinifediobduBa,^tcnuiJ?imtecepitrumpellicul£inflar
pellucida,
C Humor uitreus.
D Ncruiuiforijfuliflantia.
E Ttinica quamretiafimilamt!i,quam^rcfolutauiforijneruiefficitjtib!lantiai
F Tcnuisccrcbrimcmhranceportio,neruouiforioobdud:a.
G 'Vuca tunica,in cjuam tenuis uiforitim ntrtiiim induens mtmbrana degcncrat.
Jri Hacfedc iiuca tunica inpofleriora coprimit,ne^ corncS exttritis illi obduBa, cStin^it tunica.
I Foramcn,quo uucafratur,ipfa'uepupi!la.
K Ttinica ab tiuca initium ducciis,cr cili/sfeu palpcbrarum pilts ima^ine correJf)ondcns,ac intcr
flitiumparitcruitrcihumorisabaqtieo.
Hh 4 L DursB
644- fiNDREAE VESAtll BRVXELLENSIS
i Dur^f cercbri mtmbrctncc portio neruum uijorium obuolucns,
M. Dunt oculitunictt,fiam dura ccrtbrimtmhranaconflituit.
M r)ura:oculituma£pars,quiecornuinIiarptUucidduifitur.
Dccima quarta flgura uuca: tiinica: inferliam oflcndit fupcrflciem. htc enim ipfam eucrfiam,utt
l. inter fecandiiflf,delineauimus. litaq;portiuncuIdnotattunica:,inquamuifiori/ neruifub/ldtia
m. dijjoluitur.m fedem,in qua anterior uucicregio infrorfiim/cu in po/icriora comprimifiir.
Dccima quintafgura extcrnamuuea: tunica;fuperflciemcx latere dclincatam confincf,und
n. cum ncruiuifiorijfiubflantia, fcnuimcmbrana ccrcbri obduSla.n enim ncruiuiforij fub/lantiam
o. notat, hic d tcnuiquainuoluifur membrana libcram. o tenuisnotaturmembrana,nerui uiforij
fubfl.tntiam integens,^:^ hic d diira membr.ma,qua! ipfam quoque anfefeilionem obuoIuit,demt
p,p, data. p,p uenarum arferiarum^ d dura ociili tunicain tiueatn pcrtinentium funt portiuncula:,
q,q. iam ex fcrie fcBionis cffiraUcc. q,q fiedes,qua uuea tunica antcriori injjarte comprimitur,^;'
r. dcornea abficedit,r firamen,uueie pupillam conflituens.
Dccimafiextafigura duram octilifUnicam ex laferc commonfirat,tranfiuerfa feSlioneinhoc di
uifiam,ut feries incoifpeSum ucnirct, uafiorum ab ipfaintiueamperfinentium.Signiflceti^-ifiir
fi. fi ncruum uifiorium, und cum duabiis illum inuoluentibiis membranis abtruncatum, uents ar^
t,t. terijs^i concomitatum. tuerocyt uenas,artcriasS^per duramoculitunicamexcurrentes.uaii
u,u, tem cr u uueam tunicam hic propter dunefciflionem,conj]}icuam,cr ramulos durar tunica: ua^
X, forum excipiente. Cccterum x fedem indicat,ubi dura octilitunica inilar cornu Ia:uigatur,pel'
y. lucida^ cernitw.fedi autem y notati£,pupiIIce reffiondetfiramen.
Decimafeptimaflgura integr.mi nudam^ diirccoculi tuniae extcrnam fiiperflciemexlaterc
cc. fpeBandam exhibct,undcummagnauiforij neriii portione,inqua x notatipfitisfubflantiam,
^,y,J^, & uero tenuem qua obducifur membranam, y autem duram cerebri membranam, Jl uenasar^
X-y. tcrias^neruum uiforiwn concomitantcs . Vorrox, o^dcin y,idemhic atquein dccimafixta
indic.mt.
Dcciina
:
6^ fikbREAEVESRMIBRVXELLBNSlS
cxfua in cahcriafcdt crutum,una
Vccima oaauafiqura oculum i p.tlpcbris libcrctum.aquc
. ncruum
indicatuijor,um (eri
e U cnm ipfu'^ mufculis nondum difiunHis d latcrc cxprimit. atqnc
ocnli circuhm fcurr,.
ii mnfaLocuhm moucntcs^n^. adh^rcntc oculitunicamj maiorcm
tnmcar pcrtinacpne aduafcitur. autcmjcdcm
mcmbrana dcfuit, corncar^i
-<
S. dcni^ubiddhcercs
K.
notabitjrccioncpnpilkfcuminoriscirailiconfi/lcntcm.
.
T)ccimanonafi<;uraantcriorcocuhintcgri,a-dpc<lpcbristantnmlibcrifcdcmcxpr,mit.at<p
ucroCT 6,i^ dcinK,,dcm
j,. hic carunculaminfinuat,inmaiori ocuhfcd.s angnlo rcpofitam. »
^U. hicataucinpr^ccdcntcfiguraindicant.Ccetcrumjiahcuioculicnarrat.oncm..bcxtwnsrpm
f^rtihi^pcrfcqniuifumfitjsinucrfiocuhfigurarumordiucdcciminon.-tmfccimd^hcohabc
dcin ad album, & hincad luteum ciiarraiio fieret. Pari proritis modo quo nu.ndipartcMuta
ccelu^ut ab hoc
ad cxtimum ulcp
aquam, acrcm,,g,Km. lunx ccrKun.ac fic dcinccps
lcrra ad
ccdo ad ce,ttr5 ufqucuundi.ipfam
u,deliccttcrram,rccenlcremus.Mundo ,iancf & ouo octi,
lifabricaquodadconflrufliouCfpcftat,co(^rripoteft.a"'imquocxadm,stradatur,e^^^^^^
luperficic.&poltmoauab hac
portmod5 mcmonx firmiushxreat,i ccuro primf. ad cxti,iia
JH^iOTPT cry' uocant.unCC
adilludpertraaabi,m,s.Eft,taqjocul,centrri'humor,qucmGrxc,
nosquoq!.qu,&glac,alcmillfinuncupamns,ifim,limd,ne,,i,™,-i,quamcumIuad,ii,.riag!a
lu
c-e
quidcm „. confil^C-tia a.,t duntic ucrmri colorejeu
& exac'i.iI,mo cry ftallo obtinct,n5 m
& pc!lucid,tatc. Eft enim humor optimi cry
is flalli modo pellucd.ft.mus, & omma
cc potius
r,tu ad_au
nilibus ,am cxemptus uit, i alicuius modo „Tipo,t,tur inipcnfe quoruuda Ipec.Uoru
oculo Hberatus n5 dcfluat. fcd ,pfius rotun.^
gcns.Co,ififtcntia autc ea conftituitur,.,t al.
cxpnmit g!obu.Ti, .cd 6C ^
mam moiliufcuk-cerxritu fcruei. Atquc hxc no,. exacle roti.ndum glob.medio lecuii
fiex ligne,
anreriori & poftcrioriparteleuitcr non fccus comprcnum,qua,ri duas glob, partcs dciuo
dum lineas xquid,ftates orbcm crafllufculum fcrra cxc,ii,ncs,&: dciu
anteriora &pofteriora mi,ius
protuberct.quam le-
conMutinaflcs.adco ucprxfenshumor in
cuiidum orbem in latcra, &: fi.perius &: i.ifcrius quodammodo
ad lentis fim,l.tud„icm unde .
nelaoquamocuH
etiamhunchumorem ^^n,.Jli Grxcisnuncupatfi fuiflc arbitror,etia,iifi
w,licamal,iitauoca,-eu,deatur.Superficieconftailxui5:infigniterlubr.ca.Vn.ucrix,pl,us
anteriorifcdi''tu,i,culaobiiafciturinftar
tcnuiflimxcepaiumpclhculx.cu.utmod.intercrai- ^^^^^^^^
T::nict:U cc.
pellucida.atl.xctun,cacius ge,ier,s cc ^^^.
fii KIC::!,0 pcUt fiores ccpa,-umorbcs reperimus,tc„u,s &: exaclinim^
.
Eooillamintcrd,flccandum,utiiamdixi,ccparumtcnu,n.mis.acpar.terpclluadill,mismem^
diu.luni tamte.iueac
br^inuliscofero^coriiuetiamillamcollaturus.fimodicornuin lammas
pcllucidum &: Ixue.atquc hxccft tunica.redd.poflct.Tunicx
cnimhu.us (ubftantia acor.
inocul. conltr.,itionenobis
nufubftantia nihil diftcri.Sit igitur prxfens tunicafecundum
quod qmdcmanteriori tantum ceniri.hoceft humons cryltamn,
pa.tr,
ciiarraiumcorpus,
obducitur,ac udut femiglobus tantum in oculi fabrica ccnfendu,ii
uemt. 1 orro poltcr.or hi^
J^ir.»»
W. mor.s cry ftallini fedcs,difla nuper tu,iicuIano obteaa,in alio
conunctur humorc, ciu, ,nltar
cijt. C, CT*
I;ir[.
""'"°',"'^''""''™'^'"™'"^"'"'''3"dum,quopofterioruitrci humorisfcdesproximccotinetur, '"/<"!'
iifiE -
tow.f/rj.
quamcpuo ui uiforrj fubftantia in quartolibroconftitucrc dictacft.' Ncruusctcnimuiforius Cf
dnn,,'.% tcnuijduraqjcerebriraembranis, &aliquotucnis.artcrijsq!cocomitaius,adpoftcrioremocuU
'''^''^'''^''^'^''^'^'''''^"'''''''''''''^''^''^'^''''^''''"''''"'^'''''^'^''simplan^^
"ri/a™
' '"C'""
ia"i enarrandum diflbluta.tcnuis autem membrana nerui fubftantiam
obuoluens,in
"cxG.
,7/;. »c5 dcgcnerat oculi tunicam,qux uueauocabitur J<: dura quoqs membranain "aliam
aliani
i
qua;
e,,, J. mt duradicctur, &
uena: quoque &
artcria:(uti fcriatim cnarrabo) oculi conftrucftione
fubinTat
FcrL,
Quumprimum itaqucnerui uiforrj fubftantia in oculum mcrgitur, mollior rcddita dilatatur,
m^llG.rt i" latum quoddam inuolucrum pofteriori uitrci humoris fedi obdu(f}um,& no ultra mediam
tot.i ,4, ,s oculi fcdcm in antcriorapcrtincns,&: cxtrcme gracilibus, (cd intcrim cofpicuis
ucnulis,ac itcm
^'^'^'^'^«^'''«'''^'^xta.Hxuenuli^tunicxradiccantrorfumduc^tajipfic.xporrigunttir^quumprt
ntli.f.rl-
''num ucruus illc dilatatur.Ca;terum Galenus indecimo dcPartiit ufu innuit,hoc
tot,< jire iniiolucrum
.tfcny/i, aplerifqjtunica: nominenodignari:forfitanquodca?tcrarumtunicarummodomcmbranca
non fitjfed moIIis,8<: ucluti mucor aliquis cx naribus
procidens, quum cnim hoc inuolucrum
fecantibus in unum colligitur,atque a fua radicepropendct,mucorem,aiit ccrcbri fubftantiam
aqua quapia dilut,'i rcfcrt,no cnim ita folidum crairumq!,ac cercbri fubftantia uifitur, Vtcunqs
uero fit, fiuc tunica nuiicupandu ucniat,fiucminus, conftat Galcnum quoquc in libris dc Hip
pocratis & Platonis decretis,&: itcm in oflauo dcPartium ufu hocinuoRicrum,tunicam
appcl
lafre.Ncquccgofcio quodnomen illi aptiusquam inuoIucri,auttunica2 indipoflit^quum,
utidiximus,totipoftcriorifcdihumorisuitrei proximeobducatur.illumcpintecrat.pcrindcat*
quc tcnuis oui pellicula oui album tunc cotinere diceremus, quum dimidia ouipartcm ab aiia
cfFraflam&adhucoppletammanibus Icruarcmus^EftcnimhocinuoIucruformadimidiato
tantumouo coiTiparanduiTi,autminoripifcatorum rcti,quod uni accommodaturbaculo
&
ex ampli bafi dimidiati globi modo in obtufum mucroncm fertur. Abhuiufmodi enim rctis
imaginc arbitror prarfens inuolucrum Gra:ds «'Zig^HsfcaJis nuncupatum fuiflc.nam rctis
for
mam,non autem plexuin refcrt,quum undic^ fibi fit continuum.Nifi fortc uenulas artcrias &
ipfiintertcxtaSjquisrctiaflimilandascotcndcrct.HatrtenusitacpquatuorocuIipartcsreccnfui
oi^g.Gjf, duosnimirumhumores.&tolidcmtunicasracproindeiammcrito^eamaoorcdiar tunicam
ct^om"^ I*^^ ^ tenuimcmbrana nerui uiforrj fiibftantiam concomitantem producitur, cnim attp Mox «
rc i4,,j ^^'^ membrana fimul cum neruo oculum fubit, in tunica degcnerat ad omnes oculi iedes,glo.
fi. 'h^nlptrT
bimodo,ut ita dicam, pertincntem. non cnim utihupcr comemorata tunica,quam nerui pro- cr
duccbat fubftantia,po l"lcriorcm aeuli ledem folum occupat,ucrum & antcriori quoc]s obduci- "'t"'"'
tur, &
in totapofteriori oculi (edc proximc tunicam inueftit, a ncrui fubftatia pronatam,
in &
^""''"" contaftu prorfus nihilmcdiat,ncq! ambo etiam inuicem aliquo ncxu pra:tcrquam
p i/i 0o coii
cr 7 ji. o- ta(Su committuntur.qua autem prxfcns tunica a tcnuimcmbrana conformata,antcriorioculi
sh.l>. fediobducitur^intcrnafuafupcrficicundicp^humoremcoiingit&coplcfliturjqucmaqueum
a'bugincum uocaripaulopoft audics.Extcrna ucro huius tunicx fuperficics pafsim ' ea tunt
tSat
M ,6tt,7 ca proxime obducuntur,quam a dura mcmbrana uiforio obduifta pronafci dicam nctf quicq :
feKr.c. intereas duas interuenit,lcd ita inuiccm comittuntur,qucmadmodii dura membrana tenucm
aione
^
duraprocreatmanbrana.nc9ampliusillamcontingcnsinibiinpoftcrioracompr1m1tur.qua
illi parti quam cornuaffimilamus.ita
fubduci debuilTct.qucmadmodum lccundum rcliquam
fubducitur tunicac.quam dura membranacfTormat. Ncquc hac
duntaxat im
oculircgionc illi
gcncratadonatur.ucrumctiaminhuius
prcfsioncprxfens tunica a tcmii membrana cerebri ^
compreft^ionis mcdio " foraminc quodampcruia cft.quod"
minimu in oculo apparcnic ettor
folliculo.a quo pcdunai,
mat circulum,& pupilla nobis appcllatur. Adcb ut hacc tuaicauux
lum quoafFiriTiatur cxtraxcris, quam fimillima i^t, prarfertim u-aum
illic parumconcidiilc, '•^^'^k-
huic
& ut Ht uacuariintcUigas, ubi pcdunculum cxtraxcris.Totus enim ui.r in antcrioritunica; follicLilus ^;^;,'''"'
brana ccrcbri uafa fuflFuIcit. Quandoquidcm paftrm qua uuca tunica. illa obducitur,
quam du
ram ccrcbri mcmbrana progcncrarc moxdicam^ucnaru artcriarumq! furculi ab hac in uucam l^'^'^''^'
iijs o
fttmnpilii
M conucxis.QLiaudoquidcm hanc
niinabimus.Prxfcnstunicaplanisdunt.axat donaturfupcrficicbus.non auinn concauisaut '"^''^^
tunica conlfitueres.fi ex tcnuifiima arancx tcla orbcmcxfcin ,^/^"'
compdnu.
^^^,-5tantum.quStaeltantcrior (cdcs uitrcihumoris, ac dcin iii hocorbc .aliuin orbiculuexcin
dcrcs,for.nncn f,icfurustamamplum,atC};cryftalIinushumorampluscft,Libiuifituramplini-
mus. Huiufinodinancporbi prxfcntcm tunicamcofcrrcpoftcSjfiillumcircuIaumabuucatu-
nicaproii.ifci Rngcrcs,illicq) fuo foraminccryftallino connafci,ubiis ampliftimus ccrnitur. Vc
rum hxc tunica tcnuitatc arancx telas lcre fuperat,& procclTulis ab uuca pronatis talibus con
ftat,utnigra cilia, fcu palpcbrarum pilos imagine infignitcr^xprimat. Num autcm tunica,aut
aliternuncupandafit,noadmodummoror:modoqua'nam iedcrcponatur.&quibusccimit
- tatiir,quafitimaeinc&fubftatia,cxplicc,mihicBnullumoccurratnomcn
,.
quod ipfi aptiusfit
Jjurd oniU 'I ^ ^ ri , . ~ - c 11
-
tad/M» dun
cerdri mm- nuncupabimus. Scd iam tcmpcftiuum fucritS; "duram tunicam fcrinonecomplcfiijquam a
irini,du(Sd.
jp^ji^i-j mcmbrana uiforiu ncruum inucfticntc pronafci ac dift!oIiii crcdimus.Quum pri- ^"'^^^^
ipficcrcbriduramcinbranacuadcns,orbiculatimundiqueoculoobducitur,taminantcriora c^^figf-
rem
>
f 1 yi^o o
toufirij, quodammodo fecautibus & fuftufioncs curantibus occurrit, 8^ infigniicraqux modo pcllU'
fi.crsjii. ueroaqucusnominat.quanquam pleritjhunc
cidusca'nii;:undeeti5 (/AxSiHiAk Gra;cis,nobis
oui humori comparates,illumalbugineum nuncupcnt ctiamfi arbitrcr Grxcos hunc humo'
;
rcminaIbononcotuliflc,quuncutiquaa;quecrairusfit,8^muItu.-KccditiIlihumori,qucmc.'C
recentibus intcgris^ ouis igni appofi tis rcliidare cernimiK Atqj hic h umor uuei tunicc parte
.
corncx in fano oculo no contiguam fu ftinct,8<r(uti dixi)in priori ac in poftcriori eius partibus
continctur:atcf quum in oculo cofiftit,termino^ alicno,ut fic dic,T,cocluditur,uitrci humoris
raodo dimidiii exprimit globij,cuius poflerior pars,qua; plana conftatfupcrficic,tantij habet
linum,quanta inantcriora prowbcriis cryftallinihumoriscftpars.Antcriorautcaqucihumo
risfedesgibba, dimidiatiqiglobiraodorotundacft, fccundu oculinimiruformam.Cxterum
externadurc tunica; fupcrficics totafedequapcllucidaccrnitur, acrcucracorncacxiftit,admo
dum Ixuis cft 8^ lubrica: ucrii cxtcra ledc ita afpcra inxqualisqj uifitur,qucmadmodii inuicem
conatx mebrana: admutuu contaifiii cxafpcratur. Poltcriori cnim dura; mebranx fcdi prxtcr
' nenas hi artcrias ipfi implicitas " raufculus infcrif,qucm mufculoru oculij mouennu lcptimir
fci^g^f p
Aihxmmh
m potm numcrauimus:dcindelatcribusfupcriori^ ac inferiori extcrna; huiusfuperficieifcdibus,ner- /''"ocuHk^
nmjadoiit uofx tcnuitatcsmufcuIoriiinleruntur,quos fcx primos oculii mouctcs rcccfuimus.8<: deindc
^ntcriori quocp dura: tunicp parti ad iride ufq; fcu maiorc oculi circulij tunica obnafcitur,qua;
'
tcTx^figu-
ris cupitis adhuc comcmorada fupcreft,acadha;rcs co quod oculu continct,8<; uicinis partibus comittit,
11 lib.i. dicit,alba a colore quc pofledit etia nuncupata. Ha;c mcbrana anteriori tantu oculifcdiobdu
iijt.Qj i8
(f^j(;(-nuiseft,iflicotinuaqua; intcrnapalpebrarij ledeinueftit, oculiqjpartiiinumeroafcribi-
tur,quemadmodii 8<;iplxpalpebrc,fi modocui iduifum fit,his quocp partibusadiicipoffunt.
B
Puii^ifti^^hxcoculiparnulcrics^^^humorcryftallinus^^tuniculacepispelliculgtenuifljmfmodc)
f
mifgu.c. pcllucida^antcriori^cryftallinihumorisfcdiobnata^^^humoruitrcusinpoftcriorioculifcde
n i /igK.E. tantij pofitus:" tunica in qua uiforf) ncrui fubftatia refoluitf, acpoftcriore humoris uitrei fcde
0 G.H.
1
/i.
tum amplcclit :° tunica uuca,a tcnui cercbri mebrana principiii duces ''mnica feu orbis ara :
^^^'^ modo tcnuis 8iC nigricans,8t interftiiiu uitrei humoris ab aquco^^^tunica dura,qua: irt
ji^jiM.N.
r j/i.o,o. antcriori oculi fedc cornu modo pellucidareddif:'aqueus humor;'lcptc oculum mouetcs mu
sifig. P,P.
fculi:' tunicaadhxrcs,fcu alba,anteriori tantiioculi ledc obnata : palpebrx, bC demii uenxac
t'pgit-Q^
arterix.Cxterii fi quis modo oculi coftrucTtione ab cxtimis ad intima aggredi uelit, iam prom
ptiflimum cft rctrograda ferie illii eas pcrfcqui:aut fi uolct feparatim humorcs,8^ dcin tunicas
comcmorarc,nihil prohibei.Ego uero nuncca oculu enarrationeperlecums fum,qua in fcho
lisutifolco,primuoculi conftrudtioncexplicans, 8iC inchartamaiufculacffigiciiafenfimdcli^
ncans,atc5j in prima huic Capiti prfpofita figura oculii exprimcrc conatus fum.dcin poft enar
rationc ita lcdtioni^obicns, queadmodii fuo loco in ultimo huiuslibricapitc fubfjcia. Verii ut
oculi fabrica adeo ftudiolc foleo comonftrarc,u t fpeciantiii nemo in ipfaquicq defidcraret:ita OcuU pafciS
in ipfius partiii ufu cxplicado hic prorfus obmutefco, quod mihi ipfi de primario uifus inftrii- "fi^-
racnto no &ns6cia, at<J hac in partc quodfaau uudicp fitj a me non adfcrri poflc^mihi perfua
li dcam.
Sya BNDREftE VESALII BRVXELLENSIS
dcam.Nonfanecluaficryrtallinu humorcm praccipuu uifusinftrumcntuclle, &rutliicalatur
uitriimproducij&huiusgratiaoculi reliquas partcs cftormatasene,qucmadmoduGaIcnus
iu dccimo de Partiii ulii difFufe pcrlcquitur,comcmorare, aut hic prolixe etia fcribcrenequire:
fcd quod mihi certo qui uifus fiai, no conftct, hincqj rcliquaoculi coftrudio depedcat, quodcp
potillimum de huiufinodi philofophoru &
niedicorjj cotroucrffj s priuatim quecda aliquado
mihi fcribcnda duxerim,pra:fcnti laboread iuftam molcm pcrduflo.
DE ^VDIT V S INSTRVMENTO,
Caput XV.
V AE dcaudltusorgani fabricamod6enarrandac{rent,fuperiusinprlmo
libro ita cxplicui atqucinpra:fcntia, fi inibi nihil commcmoratumfuiflct,
:
:urrit, modoq; animo obucrfat, pcrfccutus fum. Nihil cnim hic ccrtius de
auditu fonitucf percipicndo,quam inibi attexcre poffum, nifi etiam plus nunc quam dum illa
rcribcrcm,ambigcm,mihicp longcminus fatisfacia, &
non fatis mirari quca,omncs de auditu,
ipfiuscpobiciftis tam prolixe organiipfius ucl maximefupcrficianacognitioncfcribcrc:
ciira
ncm confpicua fpccicm una cuin illius iiiuolucris rcccnfucrim, & in tcr^
tib.:.
b fg. cdp.f»
tiolibro'' uenas^ arteriasqj linguapctcntiuferiemfimilitcrdcfcripfcrim, /i ;. }\imuU
quarto libro iphus ncruos minimcncgliges,quorum' altcr prarcipua
in tib X.
Cf. Crfp.Il
maioristcrii^ ncruoruin c6iugi}radicis numcrahaturportio, gulfusoccafionepotinimumlin
/l.!C.
gux oblata,'alicr ucro fcptimi ncruoru ccrcbri paris propagincs mufculorli nomine linguam difg.cart
implicatcs,ncmo,u ti arbitror.hic a mc rcquirct,ut prolixa de lingua: fabrica iiitcr cxtcras par, /16.4 r.r.
tcs,utuerum fatear,mihi minus cognita, fcrmoncm inftitua,aut difFufc iaporum diftcretias & ciji.Ciip.i
Ub..^rAm
qualitatcscommcinorcm,
DE T^CTVS INSTRVMENTO.
Uiw.
Cput XVIL
primolihro T quoq; infirumcn tu in quarti libri initio mc pei fecutu arbitror,
taclus
quum nullum ncruu tac"tus fcnfu no pra:ditu pcr corpus digcri aftercrc,
Cs^ Nature fcopos in ncruorum dift:ributionc quamum is locus exigcbat
fi&S.
cnarrarc:iIlorufubridcnsfcntcntia,quiunamdufdem ncruiportiuncU'
lamlcnfui,aliamotuiabfcpfcnfupra;cfredocuerut.Acproindetoiiushu
mana- fabricx partili enarrationc pro mea uinli abfoluta, nunc fupcreft,
omniupartium qua^pracfentilibroaggreflifumus, fedlionisrationcper
fcriberc:&;fi cuiuspartisinaliislibris tradita;fccandirationo cxpref& fit, etia illam adhuiusli
bri calccm fcriatim lubi]ccrc,& poftrcino dcuiuoru fedionc nonulla proponcrc,
I
,
brana ccrcbri mole amplior fit, condifcas. Atque iuffecerit in altcro tantum latcrc ciufiTiodi fo- ?;<! cxdmittdn
ramcn ficri. nam copiofus qui inflatur fpiritus undiquacf ,duram cercbri mcmbranam diftcii
dit,inflatcp. Verum fiquum caluariamferradiuideres, durammcmbranamalicubiofciianter
diirecueris,illa quoqife(ftioduminflaturmcmbranaopportune,nca(:remtranliTiittatcornpri-
cEi pr» mctur.' Diuifa rurfus mucronem tertio dura: membrana: finui,
membrana, acutioris cultelli ,^
mrr r A
Infuper dcxtraccrebri partcafiniftra modicemanuubencficiodiducfia,'fcptuma duramcm-
cr B,B. braiia inicr utranc^ ccrcbri paric cxtrucftu, dC fobolcs a tertio dura^ membranx finu utrincp in
tenucm mcmbrana diffufx.quantu fieripoterit attoUctur.ut qui iliaru in terucntuin uiuetibus
li i cere-
f
cerebrum eWgatur utcunquc intuearis.ac dein acutiori cultcllc* illis propaginibus afuo finu W
beraiiSi eam durx mcmbrancc partem aTeptofediumolfaflusorganorum libcrcs,acucluti ^^^^ ^
|^
excercbroclcilatamin poftcriora rcflciftas.ipfius" finu quiuehaiinftariotiinfcriori ipfiuslc' hh.i...
proxinie ab ' illa durac mcmbranac partc, qua; ccrcbellum ac ccrcbrum in terucnir, acutioris cul ^ q q
lelli mucronc diuidcres. tunc cnim quarius libi apparcrct fiiius,&; quas illc educii" propagi. hfig.T.
'
ram uli ex illius durai meiTibrana: parte in tcnuem ccrcbri membranam cxporrc(fti uifercntur. j'^
c^tio^dcxirum ucntriculum diuidit, fi modo rciflc fecundLim finum quiaddcxtrum callofi cor-
porislaiusuifitur,adminiftratafucrit. Dcxtraccrcbri partcadeum modum ablata,in finiftra
idcmquoquc (ut& fiiiiftcr quoquc patcat uentriculiis)moltendum cft, pcr finiftrum iuxta
corpus callofum confiftcnicm finum fada fccflionc^callofoqicorporcquamficri liccbitmaxi-
Tstxtrifiiti
flnifuentricu mc immoto,diuulfoq!, Qiiandoquidcmidpoftquam finiftrumquoque cercbriuentriculum
lorufepciexd, infpcxcris,uidcndo ucntriculorum 'lepio leulpeculo,(cnfim,&quamaccuratiflimcubiutrin ^,'
Ccrhoriftt,
"irtferiorcmucroilliccrcbripariiquamteftudiniaccamcratoafsimilamus^conatam ccrncs. J„^'^',j"fl
(ludinis moJo 'CamcratuiTi auicm (cuius nunc fupcrior fcdes undiquc obuia cft) obtufiori ftylo uoTit exa- fillitin 4^
cfforiimitxd, minandum . ac primum quidcm ftylus ad fyphonis formam obliquatus camerato cx dcxtro l"^'-
dtztrii^fini, t-e. Statimucro atquc adcmptum, Ionga'uc fe(flioncdiuifum,ac poftca utrinquc diducflum '"^fe-."-'-
^"'^'^t'^"'^'^'*
P''^-""^'^
fccundarum forina
Gra;cisdiclo,& dudiibus aquartidura:
x'!'«i^f o^s/ig.M'
^7"^'°J!me
membrana: finus finc cxporrc(fi:is. Ac proindcprimum pofteriorem UCntriculi (edem ftylo n.
inquircs, qualitcr hxc fcilicet ex poftcrioribus deorfum in priora defccndat, pcr illam^ artc, ''''; 7- s/"-
ria afccndat,qua;antrorfum prorcpcns, altcrara eius dutftus portioiicm aflumit, qui quar^
a
to
DE HVMANI CORPORIS FABRICA L IRER VII. Cjj
itfji.Hcti
to diira! mcmbrana; finu in ccrcbnx fiib camcratoproficiTcitur.' Hunccnimrccla fupracom
'
[, j_
munemdcxtri fmiftriipucntriculicauitatcra lonqiusproccdcrcob(cruabis,Stdcinclcbiparti-
tum ucrfus dcxtrum 8i fiiriftrum ccrcbri ucntriculum porrigijtandcmqj ab hoc ac commcmo
rataultimbarterianupcrdidlumplexum cfFormari.Cxtcrum quumhos ducftus cxcjuarto du
f ^*-
14 ra; mcmbrana: finu prorepcntcs confpicis^ illi quoq) fpecftandi lunt, qui tcnui mcmbranx &C
'
f p.ir.itii
pcrpoiicriorcmdcNitri finiftricj!Ccrcbriuentriculoriircg:oncmafccndcntes,unadilIcces.Ap,
moiojjig. parctmod6dur32mcmbrana;'parsccrcbcllumabipfiincumbcntcccrcbriportioncdiuidcnSi
^Sj/.sAj.
5i ctiaiiiMllaquxinter dcxtra ecrebri pariciii &
finiiiram ducitur. quaproptcr tcmpcftiuum Dur^-n:c!ri
c io/;o«r.< prxfcntis ucnx potifllmuni fii iiitcrucntiuVtucro' coalitum ccrebclli cum dorfali mcdtilla Dorfih
i,K.jiiii/i
cognofcas, caputquafi in facicra' reclinandumeft, manuintcrccrcbcllum
Sv; dui-,imccrc- & iulUcumccrc
'"'""'''''"^-
'^*' 'ncmbraiiam occipitis ofli commiffani,impofita, ccrebcllum inpriora,dcorfumqj dctra-
S-mi jifli!
mcdias rcuolutioncs fimul non abftulcris, &; dunraxat cxtrcma cxecucris, duos potcris com-
inonfirarc ucrraiformcs ccrcbclli proccflus,unum quidcm priorc, poflcriorcm ucro altcrum.
PorrononfoliamexciflisadhuncmodumucrniiformibusproccflibuSjipforum imagocxami'
nandauenitjUeriimctiam quando ccrcbcllum adorfalismcdullxinitioaucllitur.iploruufum
conduxcrit.lnipcflis itaq) ccrebclli partibus,ncruoru paria iuucfti
T^crmrum pnccipuo ftudio cxpcndcrc
t^micximc. gabii tur.quod ut fiat ocyus,'manu intcr ccrebru &
frotis os inlerta, ccrcbru fcnfim attollctur, f^^'
'^'^'^fi-
lutioncs,noautcminolfac"iusorgana uiforios'ucncruosfinirc,nihuqjmimisquamaucntricu-
lisincaoroanapituit.amcxccTni, illisqjad 'odtauum capitiSosdcdud.'Nuncuiforiosncruos ^'n/fj.B.
diolc rclccabis,nc nupcr diflam pcluim fimut aufcras.ca nanquc hac adminiftrationc tota oc
ciinit,pulchreq! ccrnitur,qui mcatus cx tertio ucntriculo adhancpcrtinct, &qualitcrillain
'
, vnfiCiii
rum quum paria hxc perquiris,"ducT:us quoquc uenarum modo cx dura;mcmbrana.'finibus f <s™'f
iii rcnucm cxcurrcntes obfcruandi ucniut, & ncruoru exornbus in finifti o fi uilum crit latcrc,
^ ]^ ^ ^
fimi!itcradinucris,c]uicquiddorfalismcduIla', autccrcbriincapitcreliquumcftaufcrcs,iitdu- dcatO,m
ram mcnibranam cjua ccrcbri bafi fubiacct,adhuc intcgram uidcas,& olfatSus organorum fi. P°"'j' f'"''
nus foraminulis pcruios,& undiquc cgrcdictcs ncruos intucaris:quibus infpcctis, primi ac fc. 'jp |
'f,"^,,
nms/igiH
apcrucrisuc, acabartcriadurampcnetrantc membranam plumbcumftylum ad foporanam
ufquc artcriainccruicc adhucconfiftcntcm,impcllas.Idnanq!inhomincfac"iuprompnimeft,
fi modo tuis oculis Galcni nomine fidc dcrogarc nolucris. Hic enim quam pulchra dcrcticu-
lari plcxu 111 hominibus comcn ti fin t hactcnus omncs, obferuabis potiftimtim fi ouillum au :
riac fede ociilum aggredi conucnit,ad cuius fedioncm humanus,fi reccntius adhuc fucrit cada
uer,fuffccerit:alioquicnimbubulusquamnaiicifci poteritreccntiflimus.fimulquoqucopcri
tiflg.ct.,a ™°'
adhibebitur.Primumitaque^palpebrarumj&dcinde^^oculimufculos.qucmadmodiiminfc-
fjigiir.cu.
cundodocuimus libro,inquircs:in quo opere ncruorum quoquc&C uenarum artcriarum quc
u li.i. pcr oculorum fedcm duduum habcndacllratio,'' fecundi dico ncruorum ccrcbriparis,&' mi-
'
"^''^'^'^''^'^''^"^^^^'^•^'-^'''-''"'amulosfacileadinuenics.fieosinpiiigucdinc oculi niufcu-
^'^"''k
lisobdu<fi:apcrquifiucris,&pra:cipuefi ofrarcleruarenolensintcgra,fcrra frontis os fupcrio.
rciuffig.L.
rcm oculi conflitucns (cdcin,inftar trianguli prius cxecueris,& dcindc primum ncruos illos,&:
poflca cxtracSo oculo ipfius mufculos indagaucris.alias enim oculus cum mufculis illa-fo olTe
j
I
encteruendus^acutioricultroinoculicircuituproximeadosduCtisfcclionibus^ufqiicadncr^
iiiuiforii ccaluarixampliiudine quacercbrumcontineturcgrcflum . Vtcunqueucro oculuni
iisfig.ca.
cuulferis,conduxcritfcinpcr'adha:rcfccntcm mcmbranam quam licebit uicinilTiine ab oflc
(iS.ij/ijB.
dirimere,imo ciiam eius portioncm qua intcrnam palpcbrarum cftormat fcdcni, oculo appeiv
«.14.'. fam frruare. utintcrdum adhuc intaclis oculi mufculis, cultelloacutioriad iridcmufqueab
'
ij/i
ucrototampofteriorem,pra:tcrportiunculamabingredicnte"uiforioncruooccupa'
'^'^'•'"^"'^
.!/; cjp
riiriis ucnit cxtcndenda,& quaniain habcatampIiiudincin,cuius'c]uccoloris &
fubftantiir fit
+p.p cr inquirenduin.DeindcrurfuseritcolIigenda,acdeniquea fuo principio ubi duntaxatfirma'
u.K. turabfcclajin chartainicponcnda. lam intcrnauuexiunicx^fcdcs undiquaquccft confpicua,
j'4 T'"^
primiJm ipfius iniucbcris colorcs,dci|-idc hamulo a dura iplam diucllcns, ucnarum cx
''
,s fi.i. durain illain ti'anfitum,&nigricantcin ipfius colorcm pcrpcndes.quum ucroad 'iridcin diucl
i. iifi. cjp. lendo periigcriSjipfius hic contcn-iplabcris ad corneam firmiftimuin conncxuin,&' pupillamt
caloris uucafit, qua a cornea' abfccdit, atcj ccorncxregioncconfiftit.Diuulfam hoc
/ .1 /i'*c?
i4j,f4h'-j.
modouiic.ij&afuo cxQrtuubilirmifTunecornexdurx^uecommittitur^dincc^ian-ijinchartam
li 4 rcpo.ncs.
'
"^m&i^rat. niftrabis.ucrumSTduram qux uueam fimulpcnctrct fec"tioncm,nullam duccs,fed quam mini misfig.a.
me comprefto oculo nouaculx mucronc fenfim" fedionc in duramolicris,no quar primo inic "4 /./•
cxfedionem, quxorbicuIatimocuIumambiatjiIlxfainterimuueapcrficcrcqucas,utucnaru
c dura in uucam tranfitum, &
uuca poftmodum diftcaa, liumorum fittim paulo mclius con ^ ^^^^^^
t^;/&ii!0T tempIcris.Abfoluta oculi Anatomc.auditus^organum.fiofla refcruanda minus duxcris,crit tur/ij.ci.s
^jmczMien.
aaorcdicndum. & pnmumauris
primtim auris LNaturacuaait
:
confpicua.fiacanilagincaquaconformatur
Naturaeuadit conipicua.uacartiiagincaquacuinotiudiui ki.i
qux auditus organli continct,a rcliqua caluaria libcro, & dcindc tranfucrfim ualidiori cultro
os uniucritim impctu diflcco. Coucnitautcm ita fcctionc moliri,ut ca ollis fcdcs qux ncruura
a ccrcbro procedentcm primum cxcipit, ab illo fcparctur, cuiauris connafcitur. Rurfus fi ot
fa haud rcfcruanda putas, fuafcrim ut frontis os qua fupcrcilia fpccrat, paftim cftingcrcs, fi- „
numillumclucmcontinct accuratecxaminaturu3,idcmquoq;inoft'ecuneumimitantcmolien
dumcft.utipfiusquoque 'antracrcbroapparcntia,&quxilliscotineturmatcnainconlpicuo ^,/c,d,g.
ATiifc-u'orji
ir. Inopoltto fiiit,ncq;quiccilcptimohoclibrode[criptu Cxtcrununcaliquotmufculoruadmini-
latcat.
h.icicnMcor- ftiatio adhuc fupereft,quibus uidcudisaltcru latus fuffcccrit. Aggrcdicris itaq; mufculos cub
fonitond.ffc
ji^j^ moucntcs,& quiradium,& brachialc,& digitos nioucnt:mox ubiam mouciitcs,& qui fe
cloyu cxdjnc. '- V!
- . ~. ~ . ..... ^ .. ,
nioris motuum autorcs ccnlcntur:deinde pedis & digitorij motuuopifices ita finiul cum liga
mcntis rcfecabis,qucmadiriodirt in fccudo libro iairi multo antecommcmoraui. Prorfus cnim
absrcduccrcm,ficosmufcuIos,adminiftrandiq?rationciTi uclobitcr ciiam hicpcrtraftarcm.
Vtndjiim.ir
Q^gj ^jcroadiuanus & cruris ucnas.artcriascf & ncTUos attinct,quuiTihortim adininiftratio
"Jormifcrmi nondiim cxprcfia fit,aliquid dicaiu.rcliquaruiri cnim partium ua&,ncruoscpiam pridcni rctu.-
''J^-c^^i-
ms Jcricittu liinus. PrimijmiiaqjafuiTiiTio huraeroad pollicisulqucungucmincute fcfiionc adcolcuitcr
diiccs,ut carnolam iricmbrana non uulncrcs:dcindc lectionis labris inuicem dirciTiptis, omni ]
^fj^^,^
ftiidio laborisq! paticn tia cutem a carnea iriembrana ita aufcrcs, ut adipcm oniiic racnibranx hb.4.g,h.
tr.uf.p^^.
adhxrcixfinas.ftudiofeq;rxpcndas,iieuenamquampia,autncrtiulumcuticoniicxufinas.&fi
^ i
r ic
! p, liciti.h.i..
fortealiqucmramum cuti exporrecT:um ncgIigennadiuilcris,atquccumcutcaliquoul(5acar- j„„^;,,_
nca mcmbraiia fciiinxeris, illum a cute fedulo rcfcca,& carnexmcmbranx ita atcj! prorcpcbat, intcrv «
obtcndito,ac dcin cutcm qucinadniodum cccpifti adiinito,nullibi cutis aliquid,iicquciii bra-
"^-
chio,nccp in ciiiito, nccp in manu cxtrcma rclinqucns. lam ' ucnulas neruulos oblcruabis,
& '
durx mcmbranx c|ua brachium attollentiiintcgit mufculum oblatosidcin primum neruum char.,i. ic
cariicam mcmbranam hic in antcriori brachii fcdc diffcminatii. In pofteriori autc brachi) fede „
&infcrtoriregioncexternilatcrisbrachii 'neruorumfurculosexpcndes, carncx mcmbranx ''4'.
chiumattollentis'cgrefrurafpcdabis,&ramulosquoshincindedoncccubitiattingatarticu-
f^f^^jj^^
lumdifpcnfat.Adcubitiautemarticulum ''ramumoblcruabisobliquedcorfumad comunis u„pnl,iibi
iicnx conrtitutioiic,ab huincraria diffrifum:dciii " eum qui lccundura radiura in poftcriora cu- [ufapit r,
^
biti ad paruuiii ufq; fcrtur digitura, axillaris uenx ramum fibi aftcilcens.' Ramuin uero qucm Jv^y.
hiinicrariarariusadarticuli cubitiprofundioramittit, fi mod6adfuerit,ctiamcilrafc(ftionem caufd.ft^i^.
ccrncs dein alios ipfius ramos lecundum ulnamjlcu infcriorcm cubiti rcgioncm ad brach iale
"'
:
fcrri
!
fcdcm ua-
iiffup II
^'^"°''"'T>9 implicitead brachialcufc-|uc &
manus uolam cxcurrcntcs. Prxtcrca " commu-
W.4 nisucnaefcricmuiiiucrfam quoqueintucberis.adfccundi brachium pctcntis ncrui
I 0.0! propaoi. '
0 ukr.
'"'^ magiio ufu fpecflaueris carnca membrana una cum ipfi anncxis
, uenis & ncruis a fuccum,
jpsti.r.A, bentibusmufculisauferes;acmox'mufculum,cuius beneficio brachium pcdtoriadducitur,
W4 P''3:t f
fccundi &
tcrtrj nerui ad brachium ingrefllim , ctiam ' quarii &
qu inti fcxti nerui, & &
in tMn,. dcin arteria: &' axillaris,&£ humerariaiuenarum ingrcftum adinucnies^fcnfimq;
'
'
finoulorum
''^kb''^
'^''''^'"'''^'^"'^"^''^"^''^''^'^''''''''''''^''''^'''^'^'"atucftprompta^&tcrtti quoque neruiliricsad
.
tfi 'u.6U.
ufqueartif ulum in propatulo cft, uti ctiam quinti ncrui & fcxti . Qiiartus autem ncr,
,m. uus,quafecundumbrachriosuerfuscxicrnumillius tubcrcukim rctorquctur, non occurrit,
,
f™fe-< nifiobliquefccundumneruidutflum -^mufculos cubitic.xienfion!sauiorcsdiftccucris,ncrui^
' pi^^Jgrcfrum mufculis pcrfcquutus fucns. Vbi autc hunc ad cxternri cubiti ariiculi
iia uitiatis
^'tStT.' la
\h,fi cl cus ufquc dcduxcris, " ramosq) quos
hadenus in progrcftuedidit cxaminaueris, mufculis ab '
1 11.4 t.si.K exicmo humcri tuberculo principium duceniibus, a fua origine liberatis,ramos quarti ncrui
«^xp^^udes.quiillismufculisofFerunturj&feam fequcris propaginem ciu:r tandcm cxtcrna;
I i/tA'z,
quoquc&:mcdi) furculoscxhibet. hanc enim lcui ncgocio rcpe,
pollicisregioni,ut&:indicis
h^ficif.ii ries,fi'mufculoattendcrisbifidotcndincbrachialcextcndenli.Iamquarti nerui"propaeo Cu
'""''^e'' inquircnda eft.qua: ulna; exporrefla^ad brachialeufqueexcurrit, &: " mufcuiis ab"extcr
\'uuH.'^.
myfi.ci.n ua ulna;fedc initium duceniibus furculos depromit. Vt uero reliquum^tcrtij quintiq! ncrui,&
(16.4 cia. dein''recondita:axillarisucnxportionis,S£''manus arterixin cubito extrcma^ manu pro^
gf^^^^um uideas, 'mufculorum abiiuerno humcri tuba-culo origincm fumcntium capiiauc.
'filtciZ
'^^'^'''^'"^'"^''^'^'''^''^ufqueprogrelTumetiam obfcruabis,una cum quinti nerui(quifecun^
li^dur. '1'j'n pofteriora interions humeri lubcrculi in cubitum fcrtur)portione ulna: exporrefla, aK?
4,. fub mcdio longiiudinis ulna; 'ramum diducentc. quiin cubiti cxtcriora reflcxus, extcrna: fedi
" parui digiti&: aiiularis &
medrj furculos oficri:quemleui negocio quum in fuperficie prope-
,
'n°'^'J''n ducatur,adinucnics.reliquum uero quintinerui&: icrtij progrcffum
qfi.cltiti. rcperics,fi° iranf
jN. ucrfumininiernabrachialis fedc rcpofitum ligamcnium diuireris,acdcinexiguoculielloue. p!wuK,,ir
r^timfc.u. &: eorumncruorumfcriemadextrcmosufquedigiiosperduxeris,
na:,arieria: , Ca:terum '"mSnner
s'frmfiuL
Fiufquam crurisncruos &:uafainquires,ctiam diligcntcr obfcruabis ncruorumex laieribu- """""
'
tab.s. thoracisuericbraruniprofilientium'' diftribuiioncm , quam tunc deirium opportune inue-
' nics,quumfcdul6illorumdiftributione pcrlecfla, mufculorum diftetflioncm perlpeiflillimam
habes,quahicnonminusincligcs,quamanIemufculorumadminiftrationcm abfolutiffimaof
u 4 tniifcBL fium cognitione Quum ilaque ad lumborum uertcbras ufque dcuenium crit , ab inguinc ad
.
6
653 ANDREAE VE5RL1I BRVXELLENSIS
dcOicitlabo^iore^aufcras.acmox^quatuorhcrLiorumcruspetcniiumradiccscxortusqjinue-
if
nias,quos rcperies ncruos elumborum ucrtcbris &
facro oflc proOlientcs/ecundum /plorum
^^'X'^^^
fericmfubfequendo.Dedu(fiisautemadcrusquatuorncruis,primincrui'fobolcm obferua- 7,!
tcriorifemoris fcde ad carneam mcmbranam difiufum .atque hic " ucnam obfcruabis per fcmo ^
ris & tibize intcriora ad pedis u fquc fummii iimul cu illius rami fobole cxporrcdam Tcrtii ncr . cht.e^.
peruefl:igabis.& mox adinguina rcuerfus, primi ncrui fcricm in mufculis occultatam cultello
tab.n.
namautem &
artcriam infigniores fcmur pctcntcsdiffcdis uitiatiscf mufculisfenfimadinuc' itatoiirc-
nies, &
ipfarum obferuatis ramis.progreffum eorundc fcqucris,qua fccundum fcmorisos re- 'V'^ H"''
torquentur,acpopIitcmunacumquartoncruoadcunt.Atqucubitriahxc,ucnamfciIicetarte ^immdc'
riam &
ncruum rcpcrcris,qui in popliie diuidantur pcrucftigabis,& mufculis ligamentiscp ua^ f nr,
rie difiedhs^uniuerfam iplorum feriem difccs quod fane feccris facile, quanquam laboriofc,fi
.
S'^l"-fign-
'
brum fraftura: fubicctu coUabi, nc<5 amplius firmari intucmur: quod quia crcbrius cafu obue-
niijinoHiumufuindagandouiuorum le<fiioncm non magnopere rcquirimus Cartilagines .
- .
qu"™canisfuoimpctijdigiiosflc(riet,&cxtendei,tendinesefuisfinibusfubleuariccrnes. At' \csxj\,
ufm tf/Lam j" hac cadem adminiftraiione mufculorum a^Tlioncm fpcculabcre , quum illos in fe, ubi ma 4,5/«.'
^u^caitm. ximefuntcarnei.colligi crairefccreqi,& rurfus producigraciIes'qi|e fieri uidcbis , prout collefli
partem aiirahunt.aut rcmifiTi cduifticp cam ab alio mufculo in contrarium uclli finu t , aut ctiam
alioquin fuam colledionem noncxcrccn t, Ncque id hic in cubito duniaxal cft obfcruand u m,
uerumallius abcodcmcanecuiiseftadimenda,utbrachiumuniucrfumaxilla&dcnudctur,&
Nicrmtnjnu-
^ • •11 • ! ,i . t
ScuUsiifiu.
"'^''"'P<^'''"""3'"'tiidprorcpentcsappareani,atqueexilIisaliqucmIaqucointcrcipias,cuiusfe
riem iii mufculos quofdS pcrtinere cognoueris. Verilm quu canis neruoru & hominis numc
rug
DE HVHANI CORPORIS FA B R I C> LJBER V'll. 6^9
rus diftributio^non admodum conucniat, fuafciim ut quum
hanc fecfuoncm inuiuocane
obiturus cs,mortuum quocp ad manuni habcas^ in quo ncruorum pcr brachium cubitum
cxcurrcntium fcriem didiccris^atque ita ncruum aliquem inuencris.qui
&
in mufculos quofdam
digcritunuti fere inicrunt,quorum altcr :n hominc'' tcrtius cft, ac fcctmdum
anteriorcm cubiti
ctuilih.ult,
araculifedcminciibitumfertunalterucro' qumtus/ccundumpofterioremhitmcritubcrculi
jigurce T. rcgionem in cubitum properans. Hujufmodi cnim nerui in canc ctiam
obfcruaniur,&: illis ali.
ti.tji.ct. cubi priufquam ad cubiti articulum pertingant ligatis, motus abolctur
ii/f.4 *.ct
mufculorum dioitos
&brachiale fle(flentium.undefi& illumneruum ctiam uinculointcrccpcris.qui
ukjig.m. in homine
mihi quartus numcratur, atque fecundum humcrum ad cxtcrnum
f">iAs.«. ipfius tubcrculum porri-
•i /1.4 *j ct
giiur.etiammomsabolcbiturmufculorum brachiafe& digitos cxtcndientiu. Conduxcritaii
vit.jig.e.
tem huiufinodi ncruos laqucis intcrciperc, quo illis modo in hoc modo in illo
ncruo folutis
mufculorum motum reftitui obfcrucs.Iam mufculo alicui muris formadonato(qualcshic
in cubito occurrunt pIurimi)Iongam fedionem induces,qux ucntrcm
totum pcnctret,ut mu
fculi illiusmotum, huius fcflionis gratia non pcrdi
cxpcndas.Dum autem tranfuerfamVcclio-
nemucntdinduccs.tantummufcdimotuabolcriuidcbis, quanta critfctflioms profunditas.
Atcfquumucntrcm prorfusdiuidcs.mufculumad infcrtioncmipfius unapartc, aliaucroad
cxortum colligi obIcruabis.fi ucro altcrius mufculi tendincm pr.Tfcindes, mufculu
ucrfus cx-
ortum couclli ccrncs.ltem fi caput diuifcris, is ad infcrtioncm cotrahctur. Si uero infcrtionem
& caput abtruncaucris, mufculus ad ipfius ucntrcm fcdemqi qua maximc carncus cft conolo
babiiur. itacp mufculorri funaio libiha-c molieti crit obuia. Si autcm priuatim ncrui alicuius,
auimufculifundioncminquircndamduxcris^cumncruum&mufculum.utiam inbrachio
& cubito facicndum prxccpi,aggrcd(cns. Ncquccft quod hJc prolixe
comemorcm, qualiter
in his admtniftrationibus canes autdus gencris animalia ligareconucniat, quuni quilqucpro
fuainduftria.fimodoiiimortuorumfcclioncadaniuffimucrfatusfucritjhgcomniarefliflime
obiiurus fit, & citramcji-iuorij fcdionis pcritiam in uiuoru Anatomeomn^ia
incaftum tcnten.
tur. Adeoutdcncruoruinufculorumq; fcctionemihi nihildiccndum iVcruoril u
de ncruis rccurrcntibus paulo poft qia-dam fubi) ciam Vt autcm uidcas
fupcrfit, quanquam
fj exavicn. &
ticrutfubflA . num ' ncrui fubftan-
tiUjCT iiu.ii
mcmbranx iilam inducntes animalcm uim pra?cipiieporrigat,oppormnefeccris, fi cu-
tia,aut
IJ.W o)?Mt
quartum fcmur petentcm neruum inquiras :
' &
huius mcmbranis a ncrui fubftantia
dctradis.expciidas qu? pcdis digiii ipfccp pcs adhuc moueatur, ipfc^ ncruus
i^/i,«..4 concrcditum fi.
fcHiiK Ubri bimunusadhuccxcrccat.Vcrum fiquismcdulte dorfalis munus rimari ftaiuiftct, acuidcre i5»r/i&„,„
',t,y.
cupcrct,quicatefa,partcsIa:fionifubdiiii:fcnfuinmotumc];pcrdant:huicIiccbitcaneitaancri
h vt iii 10
cuipiam aut trunco alligarc, ut dorfum ccruiccm^ porrigat, quo dcin grandiori
.nwf.ta. tibc culiro uertc-
ratu rji «. brarum aliquot fpina; prxfcindi qucant,
tandcmqi dorfalis mcdulla c?!lcdc nudari poftit.qua
etuidcttirf, illam quisfecandam arbitrabitur.nihil cnim facilius eft, quam tunc uidcrc motu fenfiimqjVub-
1 j.j/ig.M.
ditarum feflioni parim abolep, Ca-terum in uenarum ufu inquircndo, uix quoqj uiuorum f^otntm.
ii/f.4c/M.
71crult.fi fcaioncopuscft:quuminmoriuorij Anaiomcafliatimdifcamus.easfanouincpcruniucrfum
garu,,:. corpus defcrre,&parieaIiquamnonnutriri inquainfignis ucnainuulncribusprarfcinditur.
hfi.cjp.ii
Iicm in arteri)s uiuorum leflioncm uixrcquirimus,c}uanquam liccbitalicui
lt.;f. ''artcriam in inoui* ^„^.^
na proccdcntem nudarc, uinculoq; intercipcrc, ac intucri partem arteria; uinculo fubtcnlami
non amplius pulfarc. Atquc iialeui negoiio obferuatur in artertjs fanguinemnaujra contineri*
fi quando aricriam in uiuis apcriqius. Vt autc ccrtiorcs
fiamus,pulfandi uim no arteria:ineflc]
autcontcntam inartcrrjsmatcriam pulfuumopificcm exiftcre,uerum acorde
camuirtutcni
pendcrcprxicrquain quod artcriam uinculo inierccptam no amplius fub uinculo pulfarc
ccr-
nimus.Iiccbii inguinis fcmoris uearteria: longam fcflioncm inducere, & canaliculum cx arun
dine tam craflum aflumci-e,quanta aricria: eft capaciias : & illum ita fcdioni in dcre,ut fupcrior
canalisparsaltiusinartciia:cauitaicm pcrtingat, quam fcaionisfuperiorfedes:&]tainfcrior
quoq! canalis pars,dcorfum magis ipfainfcriori fcflionis partcpron-udatur,ac dcin
uinculum
artcrix cii-cundetur,quod ipfius corpus fuper canalcm ftringat.Quum cnim id fit.fanguis qu}
&
dcm fpiritus pcr artcriam ad pcdcm ufcf cxcurrit,ucriim tota artcria: pars canali fubdita notl
amplius pulfat. Solutoautcm uinculoarterixparscanali fubdiia,non minus quam
fupcrior
Ifig.cap.il
pulfumoftendit.Quanta uciouis a corde pcrarlcriascercbrodcducatur,pofteauidcbimus:
/i.j.F. nuncGalcniuiuam in hac dcmonftratione confcctioncm fummopcre
mirantcs.quaomnia
my/i. P,P pra:fcindi
fuadci qua: ccrcbro & cordi funt comunia,fempcr omitiens artcrias,qua: pcr tranf
'
j/i. S,SC7
ucrfos ucricbraru ccruicis proccftus caput pctunt, &
etiam 110 mcdiocrcm portioiiem uitalis
T,T, fpiritus in " primos dura: membrana: finus, at<j iia ctiam in cerebrum
deferunt, adco ut no ini
runl
S6a SNDRHAH VE3ALH BRVXEtLENSlS
commode Galcnns
rum flt.ccrebrum diutius in illa adminiftrationc fuo muncrc fungi,quam
alias mouciur. ucro currit,
ficriarbitrabaf.rcfpiratenimin hac feflioncdiutiffimeanimal3&:
fi
iu& multo fpiritu indigct, non multo pbft concidit:quanquam adhuc poftea ccrcbrum ani-
malis fpiritus fubftantiam rccipiat, abillis artcriis
quas pcr tranfucrfos ceruicis ucrtebrarum
proccnuscaluariampcterc reccnfui. Csterum hoc locoubidc uiuorumfcdiione obitcrtanj
redte, aut minus rcde cclcbratas uiuoru
tum pertradiandum duxi, haud propofui Galeni aut
aliquot feaioncs rcccnfeam ftn-
fertiones recenfcrc quum hic abundc fecero, pcrfunaoric
:
fi
num cxcrccat, ac abdominis uulnera apte fuerc difcat quod & m intcftinis ftudiolc cxperieiv
:
dum cft,quo quis uulncrata cofucre, atquc in abdomcn quum cxcidcrint.impoacrc aflucicat.
Gentrdtionii
Vcrum ha:c perinde ac offium luxationcs, fracturx quas in bruti^s,ut mcdicaminu quo-
& &
rundamuircsaliquadotentamus.cxcrccndispotiusmanibuSj&rccTOCurationunftitucndx,
quam organorum officijs indagandis conducunt. Porro uiuas fecftioncs inftrumcntormn gc
caftran'
nerationifubfcruicntiumindics fereinramicumcurationibus,& inanimalibusqux
tur obfcruamus. atqueilla: propcmodum uafis fcminarrjs & tcftibus Ipcflandis lufficiunt:nifi
quis illam quoqjaddcrcuelit, qua teftis fubftantiam extunicaipfiproximeobduiftaeximimus,
autetiamafcminariis uafistcftisfubftantiam unacum illa tunica rcfcindimus.Verummfcc-
Foetuum-
tuumuiuaadminiftrationciucundumcft fpcclarc,qualiterfimulai(jfoctusaercm ambientera
contingit, refpirare Jiititur. Atquc hxc lcctio opportunc in cancaut fuc obitur, quum no
muL
topbftluseftparitura. Sienim ipfiusabdomcnadperitonxiufquecauitaicm diuifcns^atquc
dcinuteium quoqucin uniusfcctusfcdeapcrueris,ac"fccundinaabutero libcratafcciumcn--
Uh i r.fr i
fe impofucris,ccrncs pcr pcllucidas membraneascp ipfius tunicas,qualitcr fruftrarefpirare CO' (J.K.ctjrt
natur,5i ucluti fuflocatus moriiur.fi ucro ipfius inuolucra pertuderis^foc tuscp caput iliis libcTa- 4(i<.Q,.R.
ucris,mox illum ucliitircuiuifcerc,& elcgantcrrcfpirare cernes. Atquequli idin uno fcciu inda
gaucris,alium aggrcdicris:qucm ab uicro no libcrabis,ucrum apcrtum utcrum itainfte&s 8i :
inferius illic aperies.ubi fccius fecundinum defincrc, aut fccundina- infcriorc partcmhabci-i ar-
bitraberis,quofciliccteaureri parsintegra feructur,qua!:fccundina;obnafcitur,pcrreliquam
uerofedcm fetusdcicdus fit . itaenim fpcdabis artcriaru utcri, &: dcinfccundinxpullum : 8i
fcwuadhuc in fuis mcmbranis ucluti furfum protrufo,cernes umbilicum pctcntiu arteriarum
motum,&fcctum nonduinrcfpirare,ncquectiamadrefpirationein conari.mox uero atque
membranas pcrtundcs,focius rclj^irabit, & unibilici artcriarum pulfus interddct, pulfantibus
Corlts iffif interimadliuc utcri arierrjs. In cordis &pulmonis funiftionibus plcracj expcndimus, motum
fulmmjhtn-^
t'tim pdrttum
uidclicct pulmoiiis, & num afpera arteriacorum qux bibunB.ir portioncm affumat^dcin cor-
uftisexdincn' dis dilaiationcm &: coftridionem,num idemrhy thmus fitpulfus cordis & arteriaru, &: dein
qualitcrucnalisarteriadiftendaturaccoprimalur, &:quiexc(Socordcanimaladhucuiuat.In
quibus obfcruSdis, magiiopereaniinali indigcrcmus lato pedoris offe donaio, &: ° mebranas
e,G.ftl,X.
thoraccmintcrlcpicntcstam diftantcs obiincntc.utdiuifo iccundum longiiudincm pcfloris
offc,fe(Sionem intcrcas mcmbranas adcor ufqucducerepoflimuSjdirathoraciscauitatum
(quibus pulmones continentur)pertufioncin. Verum quum nullum eiufmodi animal praeter
hominein,&noncaudatainfiiniamoccurrat,incanibusacporcis illis^animalibus qiiorum
nobis datur copia, fcdiones ita lunt aggrcdiendx, ut prxdicfla omnia intuearis.Quod iiaque
pulmo thoracis motum fequatur, hinc patet,qu6d feiflionc in aliquo coftarum interuallo ad
thoracis ufque cauiiatcm duflajlxfilatcris pulmonis parsconcidat, ncqueampliuscum thora
ce diftcndaiur,rcliqua adhuc pulmonis partc thoracis motum fcquente:qua; etiam moxcon,
cidct,fi &: in altcro latere fe(Sionc in thoracis ufque cauitatem molicris.atque iiaanimaletiamfi
f.n ™
pulmoncmal,quand.u ctiau. fua infJta
u. d.ftcnd, opinantur Vt ucro
cumchoraccfequcIamuideas,c.altcrolatcrcduarum'autt„u.nmc^^^^^^^
..amr I™ ^ ^
ncsd,ffccab.s,&fccl,onibusper.llarumcoftarr,.,KcrualIa
duc'lis,f,ngulas co
refle&s,,pfasq,frangcs,quoopportunamc5ft,tuasfedc,.,pcrqua,,,Tater,silia-^^^^^^^^
mdercqueas quumcm,., thoraccm
,ntcrc,picntesmcmbra,.a.in ca,.ibus admc^d
c, da:f.,.t,perfac.keft pcrcas
mp f
pt,lmonispartcmthoracismotum adhucfequc,,tcm^^,3^^^^^
.1I.S ct,am mcmbranrs
6 G
Ieu,tcr pcrtuffs confidcrare,
&ca puln,on,s pa s ,
qualiter
I%ulqua,mamcncaspb-tudas,coduxer.t'artcr.euc..al,spropag,,fes,nea,.pT,o^^^^^
tS^
qua.,amcoc,d,t,ma,.,busapprchcdcre,&al,quoufq,ab.pfisiubftant,apul,4.^
d,
fcasnu,n,llepermdeatquecormoueatur.Cord,scnimmotusct,amhL,b,cftcS
praccjp.,eficord,s 'mt,ok,crum
D,E,F.
m,n,ftrat,onem mol,ris.Co,.du.er,t uero
d,u,fcr,s,atqueabillocor,neolatcredctc..cris uh
hanc in fi,.,ftro latcre tentari,
d "t a pul ut fc cct
mon.sparsadhucmoueatu,^&ct,amuniuerfumartcnarucnal,struncu;mant,apS^^^^^^^
rcqucas. nhu.ufmod quoquc adm,n,ftrationcnonmutil.tcrcord,sbafimaprrX^^^
unou.na.louafaab,pfaprodcuntia
fi.nul&ocyusintcrcipics,acde,nfubuiL^ulo o^^ x^^^
b.s,folut.s^q,qt..busan.maIcoll,gatumcftIaquc,s,cu.TcrclIncs.V^^^
et,am,taaMosp,.cs,fcdprax,pudfclcs,a,cu,T,ne.Ca-tcrumcord,smotusm^^^
rcaus fpeflab.s, fjmox atquc ca,,cm alTcr,
all,gaucr,s/ca,o,,c,.. c^^^^^^^^^i ,ugu!o pcr
Iag,ncs,qua
Uh. 6. ,llxoffibuseon,muantu,vnut,-oq=latcrcacutoadmod,™cu t.od u cTr^^^^^^^^
abun,usfca,o,.,sfi,,c tranfuerfim
adfincmaltcr.usMionis.tnt.am fcao,,cm^,r^^^^^^^^^
u qt,e a,.phtud,ncm..olicris,&lcuato
pcaor,solTe cum.pltcoa,^^
p.o ranfuerfo ab ,,s hbcrato, pcdoris os
ad anin.alis lacicn. furfu,n ,-eflcc1cs, ac mox
co d,s ,nuoh.cro,unamanucor apprchcndcs,& dtfo
ahaartcriammagnam dorfo expon-
cont,neb,s.Ouanqua&hxcomnia,ncl,usobibisincaumafcub,^c,quam,ntcrah.°^^t^^^^^^^^^
&n
ubc„orc,nfchohscxh.bcrccofucui.atq.hancidcofimulat9no..ulladcccrcWffi^
per cr.bam prol,x,us, utab ahis lcu,ori
negoco et,a aggredipoffit. h, cercbn" ' tu p fir&
vicn.
ad,mcrcdebcamus, utcu,j^q,,e,llis cumhommccadcm fit co,.ftrucno:atqueita Ana to^^^^^^
d,ofus,&,,„„ortuor,,,nfca.oncuerfatus,,,ulla9hxrcfii,,lcclus,p,ob/^ntclliaitqZ^^^^^^
mjh,corultu,,,ucl,m,fiquodal.^,slongelubcnt.ffimefaccrc,^,dcccrcbriu^aM^^^
mft,tucrem ^uod tamcn ad fenfum&
motum attmet,uidcr cft, cc.xbrrab o u^^^^^^^^
NtLucT^c l"-r''''^"T''''^'^""'°'^
rs,mucrocercbrufent,at,,nhomincuen,t,,,ueft,gandii:quiqu5idfdnd,turiutp,xmitur
md,cct,u,mdoloreaffic,atur,nunVuequoccrcb„,maltcratur.f™t,at,uti,,t p^^^
md,esexper,r,,ntegru,,.eft.Rurfuscaluar,amcanispoflclrangi.&ccrcte^^^^^^^^^^
dextrumautfimftru,r,apcriri.acqutanimalmotumpcrdat,.llum^pdenuooeclufouc,.^^^
ec.p.at.nem.nemamb,gercarb,tror.Po,Tofcaionc.'n quam
h ebar,,n pra:g,.ante cane aut
me dcfcriptur"^ d
fucaggred.Vrt,:quanq,,l uocis occafiinc ffic,.\
acS^^^^^^^^^ "J
ac Bo',.
ululat ,tacf uocs ablanoncm autrcfolut,oncm ndTcvrcS
inte.-dumexpenderc .icquis. Pr.mum ,*^.tur JhccnUtjcv-i
an,naalutlup,,mm,accat^.anteriorcm^coUi(I-dcm.&l,beru,ncorpor,st?u,.ump^^^^^^^ colopbo adht
fen,taquampote„sual,diffi,n^all,gabis,qucmadmodumhkmodomtcr,cfe hsrljiies.
n,t quanquam ,d quifqj pro "ucuapropo-
:
fua induftria,
rerumqs copia facile prccftabit . haud
enim
arduum eft afrercm qucnpiam fumcrc. cui
foramina ,nfint,Iigandis cruribus apta:aut
fi nulla adfin
tfora,r.ina,promptealTcri duo
baculi fubp ciun tur. illisqj crura
adui,iciun-
tur. Intcrcxtera autem.fupcrioris
maxiUa;
pra[;cipuahabendaeftratio.ut,llaualid(raf-
feri firmetur.quod feccris catcnula, aut cor
daquapiamrobuftK,reantcdentcs-can,-nosligata.acde,ncu,piamafficrisa,.ulo.autfo,^
aututcommod,usduxer,scom,r,iffa,utfc,l,cctcollumexporreau,n,caput^p,mmotumfit.&
iiitciiin
ANDREAE VESALII BRVXELLENSIS
'
Ih^attcnfosfcxt, pa,
•2:;^:^ ritorumduntaxatopcra dctcgens.ad huiuslatcrafoporalesartcr.as ,
nicacoftasfuccinacntc
aufcram,u£dcinmediamintcrillaintcruallacofta.T,(oIarummanuum
^llaip 4 fuacartilagincfrafla.&dcorfum ,n latus
auxilio amnicacoftasfuccingcntc aucllam,
maanatunicxcoftasiuccingcntisappareatamplitudo.quxpcllucda pu!,uo,i,s mo-
inflexa
M«
™««-
tamutcuncVarguat.Hacinfuperpcr£ufa,u,dcturquIhuius!atcrispul,iioconcidat,thoracc
moto. Vt ucrb id mag.s ,n confpicuo hat, plura coftarum ofla a
interim xqu^ u£ prius
fu,s car
tilaoin,bus l,bcro,& quam poflum maxim/hoc thoracis latus aper,o,ut commode pcr mem ^'^^l
branasthoraccm interfepicntcs, altei-a pulmonispars, quxinthoracscauitate nondumlxla /i^.,,,,.^,
mcmbran.s pcrmfis,
pulchrecumthoracc mouetur.in cortfpcdum ueniat,ac dcinceps
ill.s
'OH-^ '
hxc quoquc mox i perforationc conc.derc uidcatur.' Nunc .n
altcro ct.am larcreacufion cul
'
tro unafcflione coftarumofl^a a carrfagimbus
libcro,& acar£ilag,n,buspecf£orisq! oilcle,
i.itcrfcpicnr.bus mc.nbra-
prum tranfucrfum,u£ os illud cum carr.lag.nibus diuulfis rhoraccm
ciikcllo
^(,«^™c»r- nis furfu.n adcollu.r.rcflefliquca£,cordisci;i.iuolucruminconfpe(rtufi£.quod .lico
d,„nmlucro cft,obfcruandumcj,quantumaquxcontincat,&quicoragitur.Vcrumcord.s
3p<.'riendum
proptcrconcidcn£cspul,
lZt2!^S motuinondiu animum adhibcbis.quinpotiusutanimaliiam
fcre
,x^. moncs fuffbcafo fuccurres ut dcn adamuflim rurfus cor arter,as<j, & fcctus ,n utcro contcn
:
ce&medioobturaucrit.atquepeclcjrisos furfu,T,adcoI!umreflcxumiac,at,,tacfobuaforum
'
dum obliqucntur occludcrc adnifus fucris.illorumqs ferics £c non fi..gcrit. urcunquc fif,
tiljjcr
ui£aanimali quodam,
mihi in hac fedioncfanguinis ff uxus obefle nuquam uifus cft. V£ uerb
foramen in afperx ar£crix caudice tentandu.u cft, cuica.iahs cx calamo aut
modo rcff:i£uaEur,
arundinc indetur.is^ inflabitur, ut pulmo aflrurgat,acipfu.n am.T.al quodammodo
aercm du
cat.leui cnim inflatu inuiuo hocanimali pulmo tantuni quanta
thoracis crat cauitas .ntu.uct,
Mmcorii corqjuircs denu6aflumit,& motusdifferentiapulchre cuariat. hiflato igitur fcmcl atqucitc,
'\naEo,nenul!um compcri,magnapulfuumdifFercn£iarucogni£ioparanda.Quunicni,npuL
An
odiuflacddusconcidit,undofus,formica,is,&uermiculariscordi3artcriarum9pulfusmo
nioc
tus ue
DE HVMANI CORPORrS FABRICfl LIBER VII.
tus uc fpeaatur.inflato autepuImonc,magnus rurfus & ueloxcfficitur.miras^ inxqualitatcs
proponit.&:,utfemcldicam,ha:cadmmiftratioeiurmodieft,quaomniiimoptimcpulfuumna
turaramedicinaccandidatisproponere foIeo.Verimin horumexamincfccmum
sratia noii
a'"haa-endumett,ledinaliquabicornicanisfuis'ueuterirede.feaionerupcrfcctumaliqucm "*'"»•
Li ad « extimumipfius ufque inuolucrumpenetrantem:quo deinccps ab
utcro dmulfo/cc
jo
™'"js muolucris eximo , &eftrad:o extimo,
raediocpinuolucro.perintimum ualde pcllu
lib.i. cidum oftendo, qut foetus rcfpirarc conetur, quamqi pulchrcintimo quoque
inuolucro fra. i
ao aerem ducat. Mox proximumfcetum, quantum poffum dctego, uterum nulla ex parte
ab
extimo inuolucro diuellens.ut hic ita foctus uaforum natura exammetur.uti
pritis uiuam fcctu.
umdiHedionem faciendam prxccpi. Et quum ha;c facio.acperinterualla pulmoncm
inflari ^n-r-^,,.
f.4/i.!*-fi.
curo,nondumcordis&arteriarummotuslatet.ucrummagnoadmodumintcrualloanima!is »»&.cr«™*-
""^ fuccurritur,&: cordis " auricularum motus expenditur.perindc ac '
artcriar uenalis,& rur
ie.fii 'hb
^ 2 fusuenae arterialis:qua: fi non fat fit proxime ad cor tetigifle. in aliqua
pulmonis fibra ipfius
1 6.fig. B. fubftantiam a uafis unguibus difccrpo, & quod hic animaducrtendum cfl,pro fpcflaiorum
lpMtk7 '"''"'^"^°]^'^''"^"fi'"°-Q>'"™h3ccabfolui;dc.xtrumcordisucntriculi;apcrirefo
leruare qut cor nihilominus adhuc moucatur:dein "' finiftro
fig. Ub. 6. fimiliicr apcrio, aui cordis mcdia
m lum m partc iranfuerfa feflione " ablata, fpec^tatores moneo, ut adhucauricular5 cordis
moium noiv
'^"p quicfcereinnicantur. pein fi animali potus colorcaliquoinfcdusantcfcc"iioncin obla/
nudtai
^"^^™- «^uiulmodi lUempulmonibusoccurrii.perquiro hac
fftrn.../;. licftionc. quamprofpeaantium
:
SEPTIMI ET VLTIMI
F I N I S,
Kk
tOCORVM INTER EXCVDENDVH OPERARVM INCVRIA
deprauatorum cmcndatior lc(55io.
RERVM
IN
ET nnVERBORVM
PRAECEDENTlRVq DE '^av v IVl
•^'-iNiiBVS
HVMANI CORPnorc
FABRICA LIBRJS MEMORABlr ^ ' ^ iM UK P OR I S
L ^
numtr. a f.^.na ,u •
y^"^- '*o ohfcruauimUi, ut crrorcm
ufjuc adfinau libri tcrt,;,
opcrarumincu^
't in
,
ria commijfiim^ancndarmus.
membrana cuiufmod/,&n.^
dicia
acus (cdionibus apti.
2j«.yo. eo- irj.tei?A»srooA't tunica
rundemdelineatio s^f,!*
2,,
adaicon. am_ygdal.^fauciumquar
I N D E X.
dc mamillarum fitu ra- cem colligcntur 57i!-'7
^rMiWhadam glandulg quey?^- Ariftotelis
artcriieafpcrarcxaiTicn 601.5^
tio 545; 4«
afpcree extcrior fupcrficies
ivhixag cur Grafcis, pollex iH M Ariftotelis de mamillarum mjfikaa arteri.-e
ijualis S7;.i2.iteminterna.cad. jj
iiy.;S.ai4l.u-2<;>«S.J3 fcntcntia 544- '5
WTl^ii»;?:^'
Ariilotelis de offium continuitate lo artcriarafpera;ligura. 15132. ciuscp
aniili 3 qLiodam deglutlti.tUrfustp
c.vcrcti hiftoria 590,4« CUS I2.J cartllaginii dcfcriptio. ead. & 152
Ariftotelis locus de ofTium per clauu pertoium. &:i5;. s. indc
anum rcfcrens irt cerebro orilicium
connexu.15.4j.et detfiu tali.cad. 50 artcria;afperx gratia datumhomini
6SS- 44
collum 6;. 6
*ito{T» didaarteria 154-47 Ariftotclis dc poftbrachialisolTibus
fentehtia 120-9 arteri.T; afpere numcrus.ac finiS574.
Ariftotclis dequadrupedugcnu ar- p. forma.ead. J7. concxus. 575. 17.
KraA3i/<r|jJ!j;»[/ intcHinum joi.h
220.22 ticulolapfus 1J9-14 fubftantia. cad. 41. inde
aTnJy^owa-Kmufculorum
Ariftotelis de feminalib. arterijs fan artel-isafpera pulmoniinfertac dcli
*apoplcdicaartcria 254.4^
guincdeftitutisopinio 526.5 neatio 563
oITibuscotingere &;quibus Ariftotclis locus dc futura inter uen riam oportuiireextrui 577-10
7, jj.
* Arteria; magntfe appellationes ua-
potiffimum codem triculum&'omenlum,&.'c. 357.19
appcndiccslinuura mcdullamconti Arirtotehs notata fcntentia.fc fenfu ria; 294.47
ncntiumnonclTcopcrcuIa 7.40 cuiis 232.23 arteria magna quartum cordis uas,
arcualiaolfa idcr.jp.&i 16710 ratici f97-39 joi.i . que meientcrm accedit prcci
arcualis futura 166.27 artcrialis uena ufus,ipfiuscj conftru pua. ;oi.47. adrcncs.ibid.5o. ad
Ariftotcles undc corncruorti prin- i^iionis ratio 596.44 partcmcfentciijhumiliore. 30;. 7.
cipium ciie iudicarit ^91-^6 *arteriaquidlit 259- 13- compofi. ad lUmborii ucrtebras. ibid. 1 1
Ariftotelislocus de articulorum mo tio eius. 37. Sidelincatio. ibidem. Arteria; magna; fupra os facrum fa-
tU 6f.Io Compoiitionisratio 260. i3a diuifio, ciuscp fupra caua afcen
Arift otelis de auditorrj organi mea. *arieria «og-j» Ariftotcliqux 294.49 fus. 30J.17. partium huiufccdiui
Arifiotelis dc collarum numero feii nijfubctcni.qua; 196.44 bisoffis foramcntranfit. ibid 47.
rcntia 89.5-4
* arteria AriftotcIi,Platoni, Hippo- percruradlftributiO. 304.6. qua
Arifiotclis decrurum in animalibus crati,qux 259.16 tibiaadit. ead. 12.
Artcria afpera prarcipuum uocis or- * Artcrie magiie (jer uniucrfum coi-
iicxionc,Kc.dogma HT.iS
Ariftotells fcntcntiadedcntium nu- garium j77.2.fo pusdolineatadiftributio- 295. bi
mero,notata 46.46 *artcrixafpcrs appellatio quando pcrtitio. 296. 2.afccndcntispartis
. I N D ,E
afccnfus , ambarijqj fupra facrioC examen,6)-6.z6 percrura. 6^7-49 auris cartilago. 4.^3. ciufdem dcfcri-
fisinitium diiiilio 570. 6^ 571. jo artcriarum teftes petentiu ratio. 5-23, pno. 1^0,40 ,'nde
*arteri.e ramus,cuius pulfum ante 17 inde auresquibufdamcurmobilcs 242.
brachia!eexp!oramus.joo.is.Eius * arteriarum trium caluaria fubeun^
delineatio 196. }4 tiumdefaiptio.jo^.i. quxinpri auriumolTa 166,4^
* artcricc tunics peculiares binc.25'9. mum dus membran^ ftnum ex' aurium fitus
*
41. tuuic^Eafcinti^E 260 5 hauriuntur. ibid.49. terti^e uena. qugre Vcna axiHaris»
axillaris
artcri* ucnalis ad cordis bafim et pul arterig feries.3 10. is. omnium deli' axillarum uani,mufculi 267.41
monciti connex^delincatio. 5-64. neatio 305- 47 67.iy
inde
16. artcriarumuentriculimunus. 493-6 '^«(vyos ditfiauena
* arterias recondens Natura. 00.43
*arterisuenaIisdefcriptio 511.17 3 B
delineatio J1..54 artbrodia u .zz .Sk: 14.9 Alifteos 163-4^
arteriKuenahs appellatio, &dcfcri- K^^pUl(AtX lOj.II bafiliareos
ptioeiufdcm 590. arthrodiam qqando conftitueric Na i67.2.fiuebaxillarc.
arc^riac uenalis eiufdc.^
4
, orificii deli> tura 14. is jiaSfiiJ^it 11.7.5: 106. z;
neatioubiqu:trcnda SS9-4-J- BiAmeiM; proceflus.
artcria ucnahs Simagnje mcbranu- «j>^ga)trjj. «^8^a^ 1j 1 31-40-
.
&C 166.^6
larumufus y^s.^r articulacio, articulus. ij .
j . Si^ 9. 21 bericcron,berbetincn 3STy7
arcerixucnaiisexamen 601,14 &^cad.48 Biliofisnaturispeculiarequid. yu.j'
arteriar uenalis in corpore ratio. 5-98 articulus totius corporis digniflimus bilis in inteftina defluxus utiHtas-
13. eiufdem ufus fSj .10. 40 quis tfy.iis
arreris uenalis membranx cuiufino articuli 111.48 bili cxcfpiendg & emittendg parati
di ^91. ,y ariiculicapitismotibusparati. 64.8 meatus yo9.J5
arterix uenalis pulmoni infertx dcli- articuii duplices quibus modisfor- bilcm expurgareubi conduxcric
neatio mentur '4.?> yio.27
artcrisa^uen^ coli&refli intefiini articulorum cartilagines. 41. ac ui- bilisueficula carentesquofHanl rcpc
ioi, 4(3 fcidus humor. cad. 10. riri,ab Anftotele dC Plinio prodi-
artcriaracuen» gracilium inreftind- articulorum copofitionis triplcx for' tum ^ti.y
'"m 459. js ij.40 bilis ueficule,eiufdem^ mcatuu dc'
arterii£ac uens in mufcuIorSfabh^ articulorumotus non eadcratio. Iineatio.j6f.7.inde. 81:366.26
Kk 4 bilis
f
I N D B X.
'8 lincatio. primi&;fccundi-i7<>.ioi
bilis ucficule dclineatio VJ" '^-
- o
brachiimotus 0^264.14 tcrtij a; quarti-iS2.2o.&.' quiil
bilis iicficulc iii uentriculum meatus ij-2j. 135.5.
eS Bilis ueficula mcatum in uetricu- brachij motorum fecundus mufcu- buccella 10.26
brachialeoiflo ofilb.conllruijintcr fc fpirationiquocljferuiani. 292.47. calcis olfts fedes tcrram fpecflans 146,
formadiffcrcntibus 117 2.inde &29J ij 41. ciufdein fuperiorfcdcs, extra
brachialisad tarfum proportio. 147. brachium mouentium mufcu
tertius tibix retfiitudinem rcltorfum du -
^§o:;t/w£/,brachium.io^.x. & iisg.j. pumicp 266. caluatia cur pluribus oflibus effor-
^gaj^iWaquid appcllet Hippocrates. brachiijpetf^oriadducens mufculus, mata n.fi-
99 57 quo fimi» abundant 26J.14 caluarix anteriorisfigura. js. Sc^ra»
brachiumparuum 163. j brachiu petctes ncrui. querc Nerui. tio-ead-ji. S:47-5i-
* brachium iotum,manus Hippocra *inBrachiomufcuIiquot 222,2 caluarisappellatio- if.ff.&^s-^.
fidicftum 220.1 JS^tJ-^itcTof offa 156. J3 caluarixbaiis,feufedes. 22.6.
brachij adiutorium. i6s.4.cana. cad. briiauolo 359- Tf a:js.j- 14-
brachij S^fcmorisosin quadrupcdi- buccafaporita ST^-f* caluariKbafisfnternafedcs.a4.l-in-
bus S^auibusArilioteliignoraiii, b Hccas moucntium mufculorum di> de,a:48.», a:4s<~
caluaria:
I N D E X,
raluaria bafis cxterior facics 43. !• gcat i^.<> quartiim, 273.?; tjuititumacfex-
caput cur fupcr primam ucrtebram tumpar, ibid.io. &:horum fun>
caluaris figura: is non fimul &' circumducatur &: in , (^io ead. 14.
caluariarformaaptiiT.qure 19. lo laterainclinctur 67. 4> caput mouentes mufculi anteriore^,
caluariarnomina 165.19 caput humanum oculorum gratia ef eorumdcfcriptio, 178,19. parom
caiuariac offa cuiuimodi efTe oportu^ formatum 13,1 nium capitismotorum, fcptimir,
erit j8.ii caputinoffibusqmd 9.6.15.49. 27S.19. funt^iobinispartbuspo-
caluarisotTaquot itcmcapitulum ead. if criorum oppofita 278,46
caluarix pars molliilima dC rarifflma caput inrtar tecfii domus calidjc. 1S.7 caputmoucntium mufculorum.iux-
quac 30.31 capitis calcar 166, ta fcptcm parium ordincm , admi-
caluariacratio 83. capitiscommilTura: 27.4;. inde niftratio 275.
caluaria: fedcsjlapidora 157, ^ capitis figura naturalis qu^ 19.15 capita offiiinon fcmcl 'tTOiif wfij quo
caluaria: finusdurK membranxua- 8<:io.2i qucGaienodici 9.44
iisccdentes 9.47 capitis figur.-E naturalrs cuiufmodi fu capitti in ofiibus alia prominetia,aIia
caluariac fquamx 20.1; tura: 26.38 dcprcft^a 9.7.&'quc.cad.i6,inde
caluari^c tabula; 40.17 capitis figura: aliquotnon naturalcs capitum inoffibusdifi"crentia% 9,31.
caluaria: tam integr^, quamieiun- 19.23 quantusearundcm cognofcenda^
(5ta:fi'gura zo capitisfigurarum non naturaliCcu- rum ufus 39
caluarice qitardam abfque futuris.»^. iufmodifutura: 27.19 capita futuris dcRituta. 27. s
6 indc capitis ligamciuorij ad ccruicis pri- capita uirnrum a mulicrum cspiti'
caluariam fuccingentis mcmbrana mam fccundamq; uertcbram de- bus non perpecuo fuiuris uariare.
cxrcrnsdcfcriptio 615-.it fcriptio. iso. 6. adminifiratto. i- 26.47 inde
calx I6S..+7. calcisos.cad. bidcm.jj. dclincatio 27947 ixii/lix 3S7. 43
cameratum didum corpus ccrcbri. capitismotuslateraiis quibus uerte- carina hominis 167. ji
6i<! 37 briscoinmittarur 63.9 carnofamcmbrana.qua:rcMcmbr.
canis aaimal minime pituitofum. morus propius quifpiam,con
capiiis carnofa:mcmbrane in abdominead
6 traGaleni fcntentiam 276.12 miniftratio 54S-;7.&:)49. iS
caniscaluariKintcrna fupcrficieabiS capitis motuum diffcrcntia: 176. i caro,curmufculisaddita 210.26
dansos 31.44 capitis motuum obfcruatio diftkilis. caro mufculorLi,pra-cipuum moius
canis ccecum inteiiinum cuiufmodi. 65.I4 46.inde organum 221.39.
yoo motorum mufculorum par
capitis carnc,quid uocet Ariuotelcs. 131 .30
caniscaluariieforamina 5-1.7 primum, cur Galcno tcrtium fit. * ^argajTij arteria 301.9
canis facri offis defcriptio. si. 37. itcm '7<! 34 4<tf7r«fquid ii7.i.a:i6sw
coccygis si.s capitisocf^auumos j-.jj carrilagobrachialeab ulna diuidens
cancs ab hominc uariantcs in muicu capitis olia, theca, tc.Ta fcutella, etc.
, "3 , !!
lisbracliium moucntibus. 266.41 166 24 cartilago,
X'"^!'! 166. is
canescolo5>; mcientcrioab bomini' capitis of[3 cura maxill.x- fuperioiis cariilago dauicula artiailationis ci3
busdiffcrrc 496. offibus diliinda 43.(5 pec^orisofrepeculiaris 102.19
cancsin nonpaucis partibus abliO' capitis olTafuturiscirciifcriptaquor. cartilago cpiglottalis 93.20
mine uariantcs. In mufcrdis tlio- 19 cariilago gluiinisuicemfubiens.^.si
^
54
racis. 237. 10. &:5i. itcm!ss.5i-. i- capiris olRum foramina,eorum(^ de carfilagolnnominataqu.-e 1,-4.5
tcm 139. 19.6:30. iteiss.^i.&^y. fcriptio 47i7,e^49.9.inde cartilago inarticulisquibufdam ter-
itcm 194. 4 & , 3 capitis firuclura:ratio,quotq;cius fi- tia 4. 1,
no abicp futuris.26. 54
canLl caluaria gur.-e 17.46. &'pag.i3 cartilago inter uertcbras triplcx.301.4
canu2^ho!flinucolondifFcrre.5oi.i6 capitis tabula; 10.11 carlilago intcr ucrtcbras iuxta Galc-
canum&; hominum TTO^ijtit; colo- caputcircumucrtcntiij mufculorum ni fcntcntiam quid prreftet. 300.33
risdiuerfi 497. jo dcfcriptio.27S. 10. 6:14. admini- cartilago ligamctorum fubftantiam
canumiccurquale. 506.43. &.' 507.7 ftratio ingrediens
=79.35 4,3^
canum iccoris fitus ^05.45 caputffeflia: refletfJi fupcrprimam carrilagomucronata,fiiieji,foM«f.
canum ornctiratio,5t:ad hominis di' ucrtcbram 6^.^.6(67.10 9i.2.ciiisufiis.cad. 17.5:167.46
ucrfitas 496.42. 6:497.3 caput moucntium mufculomm dcli carnlago omnibus articulis commu.
canum penis olleus 517-50 ncatio. parisprimi,io4,3. fccun nis. 44.16
canum rcncs cur altius fiii ^14 33 diparis.ioy, 36. tcraj,209.i9. quar camlago quid,ciusq! natui-a,ufus,ac
canibus madlcntiusobtigilTe mcfen ti.ibid.27. quinti.ibid.2s. fcxti. diffcrcntia: 3.3y.inde
terium f 04.^4 ibid.30, iirptimi paris 131,31 cartilago fcapula; finum frcqucnter
in Canibus nulla cum hominis olTi. caput mouentium mufculorum dc- augens 5S.3
busfimilimdo S5.1S fcriptio. 176,1. cartilago fpinarum apicibus obna-
canina:caluai-iac figura. 36.31. &: 37,51 caput moucntium mufculorum par
caninicapitisfigura r ».4
47.31 fccundum, in honiine,a Galcni de cariilago, tarfusuocitata
235.27
canini renis ad humanum differeiv fcriptionediucrfum i77'io cartilaginis in oflium conncxu u-
tia yi6.9 caput mouentium, icd motu n5 pro- fus ,6.46
caniniuteridelineatio jsi.i prio,mufcuIorum traditionem to- cartilaginistemperics iyo.54
caninidentes 46.1. 6^167. i9,cur ta,qua:refub Dorfimotonbus,4. carrilaginc ofte promptius ftringi ac
diiSi 4«., pariaprima. ratio 297.11 dilatari
^.^j
canna 163.9.11.33 caput mouentium mufculorumpo- cartilagincs aliquid continuo erigen
canna brachij 168.4 fteriorumdefcriptio. par 276.3;,
„ 4-33
canula: fecantibus apta:. 137.11. de- eorum primum. ibid. parfecun- .
ciculis
I N D E Xt
ccrcbelli (cdcs 31.2 quartusfinus. 303.8 quj a primo et
ticulisadnafac 4.44'f>
cercbelli fitus 19.17 fecundo finu cnafcanturpropagi-
cartilagines quibUS tibiaf oflisfinus
Cerebrumcuiusanimxfacultaiis fc- ncs, 308. 48. quKatertio. cad. 54.
augentur
dcs ^94-37 aquatto. 309.8. procenusaquarto
cartilaginuni coftarum cuni pctfio-
risoflTe, ab ipfarumoffibuslibcra- ccrebrum homini grandius datum finu,cerebri pctens uetriculos.ead.
cartilaginum patpebrata aurium cerebrum , neruorum principium, mem brana tenuis quare JMe
cerebri
butionum fub ofte facro examcn cercbri defcriptio totius. 613.45". nu 309.45
mcrus.ibid.45. magnitudo for ccrcbri uenar.quere Vcnc cerebri,
caucE uena: orificio pracfedaru mem ma. 619.^1. anfraifluSj&corundi: ccrcbriucntriculi. quacre Ventriculi
cau» ucns feries in pcritonai ampli 54. & quibus fedibus continuc- cflus. 323.7. dclineatio ead. 11
tudine.quiobfcruanda jf^.J" tur. 629.6. duritics. 6;i. 37. co- de Cercbti uciriculis cofutata rccen-
caudajos i«7.4i Ior.631.42. fubftantia.ibid.43. tiumopinio 623,13
bris «7'29 qui. deicriptio omnium. 640.1, de- ceruicis motorum mufculorum de-
fitusacmagnitudo. S29. 14. for ccrcbri heruorum hiftoriam qua:re 30. adminiftratio,ead.42. deli-
fpecics. 631. i. duricies. ibid. 36 * ccrcbri membranj ucnarum modo ceruicis uertcbrs.uidc Vertcbrre.
color S^fubftantia. 6J1.41. quo cauac 307.13 ceruicis uertcbrtc cuiufmodi. ; 9.13,
cc) ebelli proceflTun uermiformiu dc- quatuorquales.308.2s. ufusfinu- ccruicis ucrtebrarum primat ac fccun
fcriptio 639,1 delincatio ubi ipe- um, 307 41. primi dC fecundi fi- da: adcapuiannexio, ligamento-
danda 633. nusconfttutSio-jo^,;;. tcttiusK lumtp defctiptio.iSo.6, admini-
fttatio.
3
I N D E X.
(Iratio.ibid, ^f- delmeatio, 179.47 _
de 61:84.43 ab Arifioteleproditum ^91.?«
ceruicis uertebns adnafces ligamen^ coccygis oflis in parturictibus maxi corneruorum principium licinefic.
wm
quoddam 301.44.49 mummomentum i^i-yi 3itf