Wandeling langs die arme, vieze Rotte - NRC https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/26/wandeling-langs-die-arme-...

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Wandeling langs die

arme, vieze Rotte
Stadsvernieuwing
De Rotte is liefdeloos behandeld – Rotterdam is
wederopgebouwd met de rug naar deze rivier. Maar nu loopt
er een ambitieus project; hoe staat het daarmee?

Elsje Jorritsma & Frank de Kruif

26 september 2019 Leestijd 5 minuten

Het gedicht is romantischer dan de plek.

Het verhaalt van het viaduct over de
Rotte, waar een meisje in de trein en een
jongen in een auto overheen zoeven,
terwijl eronder een fietser tegen de
regen schuilt. Het water van de Rotte
voert hun verhalen mee, dwars door de
stad, totdat de Nieuwe Maas ze
meeneemt – terug naar zee.

Een ode aan de Rotte op een punt waar

er aan de rivier weinig te genieten valt.
Behalve fietsers schuilen er ook vogels,
hun uitwerpselen bedekken het water
met een laagje drab. Hier komt de Rotte
echt de stad in, de stad die ze haar naam Vanaf de Stokvisbrug
heeft geschonken. Dankbaar heeft Foto’s Walter Herfst
Rotterdam zich nooit getoond. De stad
heeft haar rigoureus omgelegd,

1 van 6 27/11/2019 11:10

Wandeling langs die arme, vieze Rotte - NRC https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/26/wandeling-langs-die-arme-...

gedempt, de rug toegekeerd, laten vervuilen – net zoals het uitkwam.

In deze stiefmoederlijke behandeling is een kentering in gekomen. In Rotterdam is

doorgedrongen wat in zoveel andere steden gemeengoed is: dat water bijdraagt aan
een aantrekkelijke, levendige stad. Dat de rivieren „het goud van deze stad zijn”.
Sinds 2015 steekt de gemeente er serieus geld in: het moet weer leuk worden om
langs de Rotte en de Maas te wandelen, te fietsen en een terrasje te pakken. Het
huidige college zet dat beleid voort met het Programma Rivieroevers Rotterdam
2019-2022, waarvoor 2,6 miljoen euro voor is uitgetrokken.

We maken een wandeling langs de Rotte om te zien wat er al van het programma is
terechtgekomen en wat er nog te gebeuren staat. We beginnen bij het gedicht, op
het punt waar de rivier Hillegersberg verlaat, het Noorderkanaal kruist en onder de
Gordelwel/Boezemlaan door Crooswijk binnenstroomt.

In het stuk daarvoor, vanaf de oorsprong bij Moerkapelle, langs de Rottemeren en

het Lage Bergse Bos tot aan de Bergse Voorplas, ligt het probleem niet. Daar
kronkelt de rivier door een landelijk gebied, zij het dat bebouwing nooit ver weg is.
Hier is de Rotte niet het zorgenkindje dat ze in het centrum wel is.

Kanovaart
Op de Soetendaalsekade zien we iets
nieuws. Voor Eetcafé Trefpunt en Café
Rottezicht ligt een splinternieuwe
vlonder. Dit moet een pleisterplaats
worden voor de recreatievaart die van de
kant van Hillegersberg de stad in komt,
of er andersom juist uitgaat. Het hele
stuk langs de Crooswijkse Bocht wordt
daarvoor ingericht, zoals op een
toekomstschets van de gemeente te zien
is; een houten kade over de gehele
lengte van de buitenbocht, waar een
stelletje net uit de watertaxi stapt. In de verte is wat groen te zien, het ‘begaanbaar
wild’, ofwel beplanting waar bezoekers doorheen kunnen wandelen.

Nu liggen daar nog enkele oude stukjes uitbouw, kennelijk van een eerdere poging
om de oever op die plek op te leuken, en nu helemaal overwoekerd met onkruid. De

2 van 6 27/11/2019 11:10

Wandeling langs die arme, vieze Rotte - NRC https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/26/wandeling-langs-die-arme-...

oude smeedijzeren poort aan de waterkant van begraafplaats Crooswijk wordt weer
in gebruik genomen waardoor, we citeren de gemeente, „begraven over water
mogelijk wordt”.

Een rouwstoet op de Rotte zal dus af en

toe het uitzicht zijn van de recreanten
die zich net na de bocht ophouden, aan
het begin van de Linker Rottekade. In
het bedrijfspand waar nu antiek, kunst
en curiosa wordt verkocht, is een
kanoverhuur voorzien. Hier horen we
dat er ook flinke weerstand is tegen de
plannen van de gemeente. De
middenstanders op dit stukje worden
door de verhuurders uit hun pand gezet,
klaagt de verkoopster van 13, een winkel
vol design en retromeubelen en -lampen
die al 20 jaar zaken doet op die plek.
Waarom? Omdat de gemeente er horeca
in wil hebben. In Crooswijk, waar de Het Stokviswater is het verlengde van
pijn om de sloop en nieuwbouw van de de Ro!e
afgelopen laatste jaren bij menig Walter Herfst
bewoner diep zit, is niet iedereen blij
met een nieuwe attractie om
dagjesmensen te behagen.

We steken de Zaagmolenbrug over. De Linker Rottekade is dit jaar vernieuwd en

werd in mei door wethouder Wijbenga (buitenruimte) in gebruik genomen. Voet-
en fietspad zijn verbreed en er zijn wat groenperken geplaatst. Maar een drukke
weg is het gebleven, dus we kiezen voor de overkant, de Zaagmolenkade. Hier in
het Oude Noorden begint het ergens op te lijken. Er zijn wat eettentjes met een
terras, mensen zitten er op deze mooie vrijdagmiddag in de zon. De kade is al
langer geleden gerenoveerd, met een houten looppad langs het water en bij de
bruggen aan weerszijden een fontein. Dit is, hoewel het er op deze zonnige vrijdag
rustig is, een geslaagd stukje Rotte.

3 van 6 27/11/2019 11:10

Wandeling langs die arme, vieze Rotte - NRC https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/26/wandeling-langs-die-arme-...

Trappen bij het Grotekerkplein

Walter Herfst

Parkeerplaats
Dat verandert weer als we de Noorderbrug oversteken en over de Linker Rottekade
verder lopen. Hier staan wat woonflats met de voorkant naar het water, maar het is
er doods, de kade dient louter als parkeerplaats. Op het einde lopen we tegen de
verkeersader Pompenburg/Admiraal de Ruyterweg aan en even later tegen de
Goudsesingel, die zich beide niets van de Rotte aantrekken – die moet er zeer laag
onder het wegdek door kruipen. De stad heeft de Rotte hier samengeperst tot een
smalle stroom, als stroom het goede woord zou zijn, want er is geen leven in te
ontwaren. De kades zijn weinig aantrekkelijk, maar toch moeten ze ook hier
onderdeel worden van de ‘groene fiets- en wandelroute’ die de gemeente voor ogen
heeft. Hoe ze dat wil klaarspelen, is nog in onderzoek. Net voorbij de Sint-
Jacobsbrug kijken we links de Binnenrotte op, die niet voor niets zo heet, want
vroeger liep de Rotte hier richting de Oude Haven en de Maas. Ze werd gedempt
voor het spoorwegviaduct dat tot 1993 de stad heeft doorsneden. Bij de aanleg van
de huidige spoortunnel is overwogen om de rivier zijn oude loop terug te geven,
maar dat werd door de gemeente als te gecompliceerd van de hand gewezen.

4 van 6 27/11/2019 11:10

Wandeling langs die arme, vieze Rotte - NRC https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/26/wandeling-langs-die-arme-...

Daarom lopen we nu door tot voorbij de Stokvisbrug, en doen we net of de

Delftsevaart nog steeds de Rotte is – het water loopt immers door. Ook hier is het
rommelig, er staan zelfs de vuilcontainers van de winkels van de Meent aan de
kade. De Meent overgestoken, voorbij Dudok langs (met terras op de oude
he#rug), komen we bij het Grotekerkplein. Daar zien we een resultaat uit het
eerste programma voor de rivieroevers, want langs het water is een trap met
zittreden aangelegd die aansluit bij het stadsparkje dat twee jaar geleden voor de
kerk is aangelegd. De trap beantwoordt aan zijn doel, want er zitten mensen op, al
zien we geen kano’s of sloepen die gebruikmaken van de aanlegplaatsen en kijk je
uit op troosteloze achterkanten van gebouwen.

Verder loopt het water onder de Vlasmarkt door waar de doorgang is afgezet met
ijzeren hekken. Wij steken de Hoogstraat over en komen aan de ander kant uit bij
de Steigersgracht. Links loopt die dood: die is het toekomstige bassin van
‘surfparadijs RIF010’, het Stadsinitiatief uit 2014 dat nog steeds op uitvoering
wacht. Rechts loopt het water door tussen Steiger en Hang, het meest mislukte
stukje wederopbouw van Rotterdam. De bebouwing van de Hoogstraat staat hier
met de rug naar het water gekeerd. Zelfs op drukke dagen loopt hier geen hond.

5 van 6 27/11/2019 11:10

Wandeling langs die arme, vieze Rotte - NRC https://www.nrc.nl/nieuws/2019/09/26/wandeling-langs-die-arme-...

De Leuvekolk moet een kanocentrum worden.

Walter Herfst

Dat verandert wellicht als het project uit het Rivieroever-programma gereedkomt
dat nu in uitvoering is aan de andere kant van de Soetensteeg, in de Leuvekolk.
Van een doods eind moet ook dit een levendig stukje Rotte worden, met een
ligweide aan het water, een aanlegsteiger en een kanoverhuur.

Maar belangrijker voor de Rotte als geheel is de waterinlaat waarvoor twee

maanden geleden een betonput geplaatst is. De inlaat, inclusief vispassage, maakt
het mogelijk om vers zoet water uit de Maas aan te voeren, via de Leuvehaven en
een oude buis onder de Blaak door. Van schoon stromend water knapt het
onderwaterleven op, niet alleen in de Leuvekolk zelf, maar overal, de hele route
terug door het centrum, langs Crooswijk en Hillegersberg, en in de buitengebieden,
waar de land- en tuinbouw en de recreatiegebieden langs de rivier hun tekorten
aan water bij droogte kunnen aanvullen.

Zo stroomt de rivier niet langer alleen de Maas in, maar is er voortaan ook aanvoer
van water in tegengestelde richting. Het gedicht klopt niet meer helemaal, maar we
krijgen er wel een schonere Rotte voor terug. En voor de wandeling maakt het geen
verschil.

Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 28 september 2019

6 van 6 27/11/2019 11:10