Realistička ontologija Bruna Latoura i Manuela DeLande

Nikola Bogićević
Filozofski fakultet u Banjaluci
nikola_bogicevic@hotmail.com

Sažetak: U radu će biti prikazan kratak osvrt na neke od hipoteza realističke ontologije, sa
akcentom na dva njena živuća filozofska predstavnika: Bruna Latoura i Manuela DeLandu. Prvo
će se ispitati teorijske postavke iz Latourove An Inquiry into Modes of Existence. An
Anthropology of the Moderns (2012), knjige u kojoj autor dovršava vlastitu ontološku tezu o tzv.
modusima postojanja i DeLandinih promišljanja sklopova i društvene kompleksnosti u A New
Philosophy of Society. Assemblage Theory and Social Complexity (2005) a potom izvršiti
sumiranje argumenata u neku vrstu koherentne cjeline. Dobijeni rezultat neće služiti za dokaz
postojanja grubo određenog teorijsko-filozofskog sistema, već nekakve vrste platforme, koja se
može koristiti za analizu fenomena koji bi prvenstveno bili relativni, a u isto vrijeme i realni.
Metodološko polazište isključuje linearni, dijalektički razvoj mišljenja i zato u konačnici ne može
ponijeti predikat klasične filozofske kritike: ontologije Latoura i DeLande koriste mnogo
pojmova koji svoju genezu ne duguju etabliranim filozofskim sistemima. Takođe, rad će uputiti
na akcentovanje posebne vrste pluralističkog poimanja svijeta, formalnog shvatanja ontologije
promjene i pružiti neke informacije o tome šta bi mogla biti definicija realizma u ontologiji,
oslobođena transcendentalne filozofije i tretiranja iskustva kao unaprijed zahvaćenog funkcijama
uma.

Ključne riječi: realizam, teorija učesnik-mreža, modusi postojanja, odnosi eksteriornosti,

društvena kompleksnost, sklopovi