MAŠINSKI FAKULTET SARAJEVO

KATEDRA ZA MOTORE I VOZILA

Predmet: Aerodinamika i dizajn vozila

CFD ANALIZA STRUJANJA ZRAKA UNUTAR

CIJEVI

Broj indexa: 844/15936

12.11.2017. Tarik Hadžović

SADRŽAJ
UVOD ..................................................................................................................................................... 3
POSTAVKE PRORAČUNA .................................................................................................................. 3
REZULTATI NUMERIČKE SIMULACIJE .......................................................................................... 5
TOK PRORAČUNA p i v u cijevima 1, 2 i 3 ..................................................................................... 5
RASPORED BRZINE STRUJANJA U PRESJECIMA I, II i III ....................................................... 7
DIJAGRAMI PADA PRITISKA ...................................................................................................... 10
RASPORED VRIJEDNOSTI PRITISKA I BRZINE U RAVNI SIMETRIJE RAČVE .................. 12
ZAKLJUČAK ....................................................................................................................................... 13
LITERATURA ...................................................................................................................................... 13
UVOD
Ovaj rad bavi se analizom strujanja zraka kroz cijev korištenjem CFD-a (Computational Fluid
Dynamics). Naime, CFD predstavlja korištenje računarskih simulacija za opisivanje fenomena
u mehanici fluida. Za potrebe ovoga rada korišten je programski paket AVL Fire, verzija
2013. Problem koji se analizira predstavljen je na sljedećoj slici.

Slika 1. Postavka problema

Zadati podaci su d1=d2=d3=1m, a L=5m.

POSTAVKE PRORAČUNA
Na sljedećim slikama predstavljeni su granični uslovi. Na prvoj slici rozom je bojom
predstavljena ulazna površina (inlet) dok je smeđom bojom predstavljen zid (wall).

Slika 2. Granični uslovi

Na sljedećoj slici, svjetlo plavom bojom predstavljen je jedan izlaz (outlet1) a zelenom bojom
drugi izlaz (outlet 2).

Slika 3. Granični uslovi

Numerička mreža generisana je putem automatskog generatora koji je ugrađen u AVL

programski paket. Na sljedećoj slici moguće je vidjeti najvažnije informacije vezano za mrežu
(broj ćelija, broj čvorova)

Slika 4. Postavke numeričke mreže

Kao početni uslov za ulaz definisana je normalna brzina u iznosu od 15 m/s. Za druge dvije
granične površine odnosno za dva izlaza, početni uslov je bio pritisak koji je zadan kao
atmosferski (105 Pa). Najveći mogući broj iteracija je bio 3000 a šema diferenciranja koja je
korištena je centralno diferenciranje. Jednačine koje su bile uključene u proračun su jednačina
kontinuiteta, jednačina količine kretanja, jednačina energije. Turbulencija je modelirana
pomoću standardnog k-ε modela.

REZULTATI NUMERIČKE SIMULACIJE

TOK PRORAČUNA p i v u cijevima 1, 2 i 3
Nakon 1000 iteracija, kriteriji konvergencije bili su zadovoljeni i dobijeni su zadovoljavajući
rezultati.Prije svega, ovdje će biti predstavljen tok proračuna odnosno kako su se veličine
pritiska i brzine strujanja mijenjale u vremenu kroz proračun. S obzirom na log file koji je
napravljen, tok proračuna dat je samo za određen broj iteracija. Na sljedećim slikama bit će
dat tok proračuna za cijev 1.

Slika 5. Dijagram brzine (m/s) u zavisnosti od broja iteracija

Slika 6. Dijagram relativnog pritiska (Pa) u zavisnosti od broja iteracija

Sa dijagrama brzine strujanja je jasno da je ona konstantna i iznosi 15 m/s i da se u toku
proračuna nije mijenjala jer je to jedan od zadatih parametara. Relativni pritisak je rastao.

Sljedeće mjesto interesovanja je izlaz 2 i na tom mjestu će također biti dat tok proračuna ove
dvije veličine.

Slika 7. Dijagram brzine strujanja (m/s) u zavisnosti od broja iteracija

Slika 8. Dijagram relativnog pritiska (Pa) u zavisnosti od broja iteracija

Sa dijagrama je jasno da je rješenje dobro konvergiralo jer je brzina konstantna u zadnjim

iteracijama, a vidi se jasno i da relativni pritisak opada ka nuli što je očekivano radi zadatog
početnog uslova.

Posljednje mjesto interesovanja je tačka 3 u kojoj se također daju tokovi proračuna.

Slika 8. Dijagram brzine strujanja (m/s) u zavisnosti od broja iteracija

Slika 9. Dijagram relativnog pritiska (Pa) u zavisnosti od broja iteracija

Sa ovih dijagrama jasno je da je brzina strujanja u ovom odjeljku cijevi mnogo manja jer
dolazi do odvajanja od glavnog toka, a pritisak se u skladu sa očekivanjem približava zdatoj
vrijednosti.

RASPORED BRZINE STRUJANJA U PRESJECIMA I, II i III

U ovom dijelu rada biti će predstavljeni profili brzina u pomenutim presjecima. Prvi presjek u
kojem će biti razmatrana brzina je presjek I neposredno prije odvajanja cijevi.
Slika 10. Profil brzine strujanja (m/s) u zavisnosti od udaljenosti od zida za presjek I

Sa slike se jasno vidi da profil brzine odgovara razvijenom toku i ima uniformnu vrijednost u
većem dijelu cijevi osim uz same zidove gdje se razvija granični sloj.

Sljedeći na redu je presjek II neposredno nakon odvajanja i to u gornjoj cijevi.

Slika 11. Profil brzine strujanja (m/s) u zavisnosti od udaljenosti od zida za presjek II
U ovom presjek opet je vidljiv profil brzine karakterističan za razvijen tok ali sa malim
poremećajem u donjem dijelu cijevi gdje dolazi do odvajanja toka u drugu cijev što je i
očekivano.

Na kraju, dolazimo do presjeka III.

Slika 12. Profil brzine strujanja (m/s) u zavisnosti od udaljenosti od zida za presjek III

Za ovaj presjek pojavljuje se izrazito netipičan profil brzine što je bilo za očekivati. Naime,
ova cijev je pod uglom od 45° na osnovnu cijev u kojoj je tok pa se dešava da samo mali dio
fluida ulazi u nju. U skladu s tim, pojavljuje se i turbulencija odnosno vrtloženje a kao
posljedica toga i fluktuacija u brzini strujanja.
DIJAGRAMI PADA PRITISKA
U ovom dijelu biti će predstavljeni dijagrami pada pritiska duž osa simetrije 1-2 i 1-3.

Slika 13. Dijagram pada pritiska (Pa) duž ose 1-2

Na ovom dijagramu predstavljen je totalni pritisak koji predstavlja zbir statičkog i dinamičkog
odnosno njegov pad. Da strujanje ne bi imalo povratni tok, potrebno je da se dešava pad
pritiska. Dio dijagrama na kojem se vidi pad pa opet rast pritiska je upravo dio oko mjesta
gdje se događa odvajanje tako da je u tom dijelu i za očekivati vrtloženje odnosno
turbulenciju.
Slika 14. Dijagram pada pritiska (Pa) duž ose 1-3

Na ovom dijagramu vidljiv je skoro pa konstantan pritisak sa jako malim padom da bi se onda
kod odvajanja dviju cijevi dogodio strmoglav pad pritiska. To je u skladu sa činjenicom da na
naš tok priključujemo cijev u kojoj nema strujanja a na njenom kraju vlada atmosferski
pritisak.
RASPORED VRIJEDNOSTI PRITISKA I BRZINE U RAVNI SIMETRIJE
RAČVE
Za potrebe ovoga dijela, odsječena je cijev po x osi tako da su dobijeni rasporedi vrijednosti
po ravni simetrije račve.

Slika 15. Raspored vrijednosti brzine strujanja u ravni simetrije račve

Slika 16. Raspored vrijednosti totalnog pritiska u ravni simetrije račve

Raspored brijednosti brzine strujanja nam daje jasnu sliku o karakteru strujanja i sa nje je
jasno vidljiva pojava turbulencije kod odvajanja kao i skoro pa uniforman profil brzine prije
odvajanja. Raspored pritiska ne daje puno informacija jer su razlike poprilično male, ali se
vidi mali pad pritiska duž ose 1-2 te značajniji pad duž ose 1-3.
ZAKLJUČAK
Iz svega rečenog, jasno se vidi da se radi o uspješnoj simulaciji. Prije svega, rješenje je
konvergiralo prije nego je dostignut maksimalni broj iteracija što znači da su zadovoljeni
uslovi konvergencije (residuali su opali i rješenje je grid independent). Također, sa fizikalnog
stanovišta, rješenja su u skladu sa očekivanim odnosno na mjestima koja su očekivano
problematična (odvajanje cijevi) javljaju se promjene u profilu brzine.

LITERATURA
1. AVL Fire Primer, Decembar 2006.
2. Versteeg, Malalasakera. Introduction to Computational Fluid Dynamics. Pearson
Education Limited, 2007.