Professional Documents
Culture Documents
ΡΗΣΟΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗ
ΡΗΣΟΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗ
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ
ΡΗΣΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΑΙΝΕΙΑΣ
ΔΟΛΩΝΑΣ
ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
ΔΙΟΜΗΔΗΣ
ΑΘΗΝΑ
ΠΑΡΗΣ
(Ο Χορός, Τρώες στρατιώτες, προχωράει προς τη σκηνή του Έκτορα, για να τον
ειδοποιήσει για κάποιες φωτιές που είδε στο στρατόπεδο των Ελλήνων)
ΧΟΡΟΣ
Πάμε προς τη σκηνή του Έκτορα. Να εδώ είναι! Άραγε είναι άγρυπνος κάποιος από
τους υπασπιστές ή τους φρουρούς του βασιλιά; Να μάθει τα νέα από τους σκοπούς
που φυλάνε το στρατόπεδο την τέταρτη βάρδια της νύχτας;
- Σήκωσε το κεφάλι σου, ξύπνα, άνοιξε τα μάτια σου, Άσε το στρώμα σου. Γιατί
πρέπει να ακούσεις.
ΕΚΤΟΡΑΣ
Ποιος είναι; Είναι γνωστή η φωνή. Ποιος είναι; Ποιο είναι το σύνθημα; Πες το. Ποιο
ήρθαν εδώ μέσα στη νύχτα; Μίλα μου.
ΧΟΡΟΣ
Η σκοποί είμαστε.
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΧΟΡΟΣ
Μη φοβάσαι.
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΧΟΡΟΣ
Όχι.
3
ΕΚΤΟΡΑΣ
Τότε γιατί αφήσατε τις σκοπιές σας; Γιατί αναστατώνετε το στράτευμα μέσα στη
νύχτα; Δεν ξέρεις ότι είμαστε κοντά στο στρατόπεδο των Αργείων και τώρα
αναπαυόμαστε ντυμένοι τα όπλα μας;
ΧΟΡΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
Άλλα από τα λόγια σου είναι τρομακτικά και άλλα ενθαρρυντικά. Δεν μιλάς καθαρά.
Μήπως σας τρόμαξε ο γιος του Κρόνου, ο Πάνας, μήπως σας μαστίγωσε; Άφησες τη
σκοπιά σου και κάνεις αναταραχή. Τι έχεις να πεις; Τι να πω πως μου ανάγγειλες;
Γιατί δεν μίλησες ξεκάθαρα.
ΧΟΡΟΣ
Ανάβουν φωτιές οι Αργείοι, Έκτορα, μέσα στη μαύρη νύχτα, και φωτίζουν έτσι τα
γρήγορα πλοία τους εκεί που τα έχουν αράξει. Όλο το στράτευμα έχει μαζευτεί στη
σκηνή του Αγαμέμνονα, φωνάζουν όλοι και ζητούν διαταγές. Μέχρι τώρα ποτέ δεν
υπήρξε τόση φασαρία στο στρατόπεδό τους. Υποπτεύομαι ότι κάτι καινούργιο
σχεδιάζουν τώρα Έκτορα γι' αυτό ήρθα να σου φέρω το μήνυμα γρήγορα μην με
κατηγορήσεις μετά.
ΕΚΤΟΡΑΣ
Καλά έκανες και ήρθες έγκαιρα, αν και αυτά τα μαντάτα είναι κακά. Αποφάσισαν να
φύγουν οι Αργείοι μέσα στο σκοτάδι της νύχτας για να ξεφύγουν από τα μάτια μας
πιο εύκολα. Οι φωτιές μέσα στη νύχτα αυτή την υποψία μου βάζουν. Αχ θεέ μου! Που
αποφάσισες να μου στερήσεις, όπως από τα νύχια του λιονταριού το θήραμα, τη
ικανοποίηση να νικήσω τους Αργείους. Δεν με άφησες να τους συντρίψω, να τους
λιώσω με το κοντάρι μου όλους. Αν δεν τέλειωνες τη μέρα γρήγορα, εγώ δεν θα
4
σταματούσα. Θα τους έκαιγα τα καράβια Θα έμπαινα μέσα στις σκηνές τους να τους
σκοτώσω όλους με τα χέρια μου. Έτοιμος ήμουνα. Έπρεπε να συνεχίσω και τη νύχτα.
Παραδομένος στη θεόσταλτη ορμή μου που θα έφερνε τη νίκη.
Οι σοφοί όμως και οι μάντεις που ξέρουν τα θεϊκά σχέδια με έπεισαν να περιμένω να
χαράξει και τότε που θα έβλεπα να καταστρέψω τους Αχαιούς. Να τώρα αυτοί
φεύγουν! Τους σοφούς μου ξεγέλασαν. Κι ένας δραπέτης τα καταφέρνει καλύτερα τη
νύχτα. Τώρα πρέπει να βιαστώ να δώσω διαταγές. Γρήγορα! Να σημάνει εγερτήριο,
να ντυθούν όλοι τα όπλα τους. Να ξυπνήσουν. Να τους προφτάσουμε. Και άλλους να
τους χτυπήσουμε καθώς θα μπαίνουν στα καράβια τους να βάψουν με το αίμα τους
τις σχοινένιες σκάλες κι άλλους να τους πιάσουμε με λάσο. Να τους κάνουμε δούλους
να μας σκάβουν τα χωράφια.
ΧΟΡΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΧΟΡΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΧΟΡΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΧΟΡΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
(Εμφανίζεται ο Αινείας)
ΧΟΡΟΣ
ΑΙΝΕΙΑΣ
Έκτορα, για ποιο λόγο ήρθαν οι φρουροί μέσα στη νύχτα φωνάζοντας φοβισμένοι και
ξεσηκώνεται ο στρατός;
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΑΙΝΕΙΑΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΑΙΝΕΙΑΣ
6
ΕΚΤΟΡΑΣ
Όλη τη νύχτα ανάβουν φωτιές και μου φαίνεται ότι δεν θα περιμένουν να ξημερώσει.
Φέγγουν στους κωπηλάτες τους και πάνε στην πατρίδα τους αφήνοντας τη γη μας.
ΑΙΝΕΙΑΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
Καθώς θα τρέχουν να μπουν στα καράβια τους θα τους επιτεθώ με τις λόγχες. Γιατί
είναι ντροπή και λάθος μας να τους αφήσουμε να φύγουν χωρίς μάχη αυτούς που μας
έκαναν τόσο κακό.
ΑΙΝΕΙΑΣ
Μακάρι να ήξερες να σκέφτεσαι όπως ξέρεις να πολεμάς. Αλλά κανείς δεν έχει
γεννηθεί που να τα γνωρίζει όλα. Άλλο χάρισμα έχει ο καθένας μας Έκτορα. Εσύ να
πολεμάς ξέρεις, και άλλοι να σκέφτονται το σωστό. Εσύ όταν έμαθες ότι άναψαν
φωτιές και ξεσηκώθηκες και παίρνεις το στρατό να περάσεις από τα βαθιά χαντάκια
που δεν θα βλέπεις μέσα στη νύχτα. Και πές πως τα πέρασες τα χαντάκια. Αν δεν τους
βρεις να φεύγουν αλλά να είναι ενάντιά σου, θα νικηθείς και θα μείνεις εκεί. Γιατί
πως θα περάσει πάλι τα χαντάκια και πως θα διασχίσουν τα άρματα τα στενά γεφύρια
χωρίς να σπάσουν οι τροχοί τους; Αλλά και πάλι αν νικήσεις θα πρέπει να παλέψεις
με τον γιο του Πηλέα, που δεν θα σ' αφήσει να βάλεις φωτιά στα καράβια τους ούτε
να πιάσεις τους Αχαιούς, όπως νομίζεις. Γιατί είναι πολύ δυνατός πολεμιστής. Εγώ
λέω πως πρέπει να αφήσουμε το στρατό μας να ξεκουραστεί από την κούραση της
μάχης και να στείλουμε κάποιον κατάσκοπο, όποιον θέλει να πάει. Αν όντως
ετοιμάζονται να φύγουν τότε να τους επιτεθούμε αιφνιδιαστικά. Αλλά αν οι φωτιές
τους είναι απάτη τότε πρέπει να το σκεφτούμε. Αυτή είναι η γνώμη μου, Έκτορα.
ΧΟΡΟΣ
Μου φαίνονται σωστά αυτά που λέει. Σκέψου τα και άλλαξε γνώμη. Γιατί δεν μ'
αρέσουν οι αποκοτιές των στρατηγών. Τι καλύτερο από το να πάει κάποιος στα
καράβια τους να δει τι είναι αυτές οι φωτιές κοντά στα αγκυροβόλια;
7
ΕΚΤΟΡΑΣ
Αφού έτσι λέτε όλοι, έτσι να γίνει. Πήγαινε τώρα και καθησύχασε τους συμμάχους
μας. Αν ακούσει όμως ο στρατός εγερτήριο, να ετοιμαστεί γρήγορα.
Εγώ θα στείλω κατάσκοπο στους εχθρούς, και όταν καταλάβουμε τις κινήσεις τους,
εσύ θα τα ακούσεις όλα και θα ξέρεις τι κάνουν. Αν όμως ανοίγουν τα πανιά τους για
να φύγουν περίμενε να ακούσεις τις σάλπιγγες. Δεν θα καθυστερήσω τότε. Θα πέσω
πάνω στα καράβια τους μέσα στη νύχτα και θα τους καταστρέψω.
ΑΙΝΕΙΑΣ
(Ο Αινείας φεύγει)
ΕΚΤΟΡΑΣ
Ποιος από σας που άκουσε θέλει να πάει κατάσκοπος στα καράβια ; Ποιος θα
βοηθήσει να σωθεί η πατρίδα; Ποιος θα δεχτεί; Δεν θα μπορέσω μόνος μου την
πατρίδα και τους συμμάχους να υπηρετώ.
ΔΟΛΩΝΑΣ
Εγώ για την πατρίδα μου, δέχομαι αυτόν τον κίνδυνο. Να συρθώ μέχρι τα καράβια
των Αχαιών κρυφά να μάθω όλα τα σχέδια που κάνουν και να έρθω πίσω να στα πω.
Μπορώ να το κάνω αυτό.
ΕΚΤΟΡΑΣ
8
Ταιριάζεις με το όνομά σου γενναίε πατριώτη Δόλωνα. Τον δοξασμένο οίκο σου,
τώρα τον κάνεις πιο ένδοξο.
ΔΟΛΩΝΑΣ
Θα πάω λοιπόν. Και η αμοιβή μου θα είναι αντάξια. Γιατί η αμοιβή της παλικαριάς
δίνει διπλή χαρά.
ΕΚΤΟΡΑΣ
Είναι δίκαιο. Δεν έχω αντίρρηση. Όρισε εσύ την αμοιβή σου. Εκτός απ' τα σκήπτρα
μου βέβαια.
ΔΟΛΩΝΑΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΔΟΛΩΝΑΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΔΟΛΩΝΑΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΔΟΛΩΝΑΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΔΟΛΩΝΑΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΔΟΛΩΝΑΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΔΟΛΩΝΑΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
10
ΔΟΛΩΝΑΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΔΟΛΩΝΑΣ
Τα άλογα του Αχιλλέα θέλω! Αφού παίζω κορώνα γράμματα τη ζωή μου πρέπει να
αξίζει και η αμοιβή.
ΕΚΤΟΡΑΣ
Αυτά που λαχταράω κι εγώ θέλεις. Γεννημένα από αθάνατους γονιούς κι αυτά είναι
αθάνατα. Που μεταφέρουν το γιο του Πηλέα τον πολεμόχαρο. Τα δάμασε ο
Ποσειδώνας και του τα έδωσε δώρο - όπως λένε - του Πηλέα. Αλλά θα κρατήσω τον
όρκο μου Δόλωνα. Θα στα δώσω δικά σου. Θα είναι το πιο ένδοξο στολίδι στο σπίτι
σου. Το άρμα του Αχιλλέα!
ΔΟΛΩΝΑΣ
ΧΟΡΟΣ
ΔΟΛΩΝΑΣ
Να πηγαίνω τώρα για το σπίτι μου να ντυθώ κατάλληλα και από εκεί κατ' ευθείαν στα
καράβια των Αργείων.
ΧΟΡΟΣ
ΔΟΛΩΝΑΣ
ΧΟΡΟΣ
Πως θα ντυθείς;
ΔΟΛΩΝΑΣ
ΧΟΡΟΣ
Μακάρι να σε προστατεύει ο γιος της Μαίας στο δρόμο που θα πηγαίνεις και θα
γυρνάς μια και είναι ο προστάτης των οδοιπόρων. Άρχισε το έργο σου τώρα - να είσαι
καλότυχος.
ΔΟΛΩΝΑΣ
Θα σωθώ και θα γυρίσω πίσω και θα φέρω το κεφάλι του Οδυσσέα ή του γιου του
Τυδέα του Διομήδη σαν σημάδι για σένα να πεισθείς ότι ανέβηκα στα πλοία των
Αργείων. Θα το κάνω πριν ανατείλει.
12
(Φεύγει ο Δόλωνας)
ΧΟΡΟΣ
Θεέ της Θύμβης και της Δήλου - Θεέ λατρευόμενε στους ναούς της Λυκίας,
Απόλλωνα, σκέψη του Δία, έλα με τα τόξα σου, φτάσε μέσα στη νύχτα, και γίνε
οδηγός και σωτήρας στο παλικάρι που φεύγει. Βοήθα τους Τρώες, παντοδύναμε και
της Τροίας τα μεγάλα τείχη που εσύ όρθωσες.
Βοήθα τον να πάει να δει τα καράβια και το στρατό τον Ελληνικό και να γυρίσει πάλι
στην χώρα του το Ίλιον. Να ανεβεί στου νικημένου Αχιλλέα το άρμα - δώρο του
Ποσειδώνα κάποτε στον Πηλέα.
Για τη γη και τα σπίτια μας τόλμησε μόνος του να πάει στα καράβια. Θαυμάζω το
θάρρος του. Σπάνια μένει πιστή η καρδιά των αγαθών πολιτών όταν σαν καράβι σε
φουρτουνιασμένα κύματα παραδέρνει η πόλη. Όμως να ένας από τους Φρύγες με
θάρρος γιγαντώθηκε με τα όπλα του. Κανείς από τους συμμάχους της Τροίας δεν μας
ντροπιάζει. Ποιον Αχαιό - δίπλα στα καράβια τους θα χτυπήσει ο Δόλωνας ντυμένος
σαν λύκος και περπατώντας στα τέσσερα;
Αχ, να σκότωνε το Μενέλαο ή τον Αγαμέμνονα και να έφερνε το κεφάλι τους στα
χέρια της Ελένης, να τον κλάψει αυτόν που μέσα στην πόλη μας και μέσα στα σπίτια
μας έφτασε με στρατό από χίλια καράβια.
ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ
Βασιλιά! Βασιλιά! Τέτοιες αγγελίες να φέρνω πάντα στους άρχοντες σαν κι αυτή που
φέρνω σε σένα.
ΕΚΤΟΡΑΣ
Μερικές φορές οι βοσκοί κάνουν άλλα από αυτά που πρέπει. Είσαι βοσκός και ήρθες
στο στρατόπεδο να πεις στον αρχηγό για κοπάδια; Δεν ξέρεις που είναι το παλάτι του
πατέρα μου για να πας να του πεις ότι τα ζώα είναι καλά;
13
ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
Σταμάτα να λες για πρόβατα και κοπάδια. Κρατάμε όπλα στα χέρια μας για να
κάνουμε πόλεμο.
ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ
Για πόλεμο και για όπλα ήρθα να σου πω! Ένας φίλος και σύμμαχος έρχεται με
χιλιάδες στρατό.
ΕΚΤΟΡΑΣ
Από πού έρχεται; Ποια χώρα ερήμωσε και φέρνει το στρατό της;
ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
Και πως έρχεται από τα βουνά της Ίδης και όχι από τον κάμπο και τους δρόμους;
14
ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ
Δεν ξέρω να σου πω, αλλά μπορώ να φανταστώ γιατί. Ο κάμπος δεν είναι εύκολος τη
νύχτα όταν γνωρίζεις πως είναι γεμάτος εχθρούς. Όμως όλους μας τρόμαξε έτσι που
ήρθε μέσα στο σκοτάδι απ' το βουνό σαν θηρίο. Και καθώς προχωρούσε σαν ποτάμι
και σήκωνε οχλοβοή εμείς απ' το φόβο σπρώχναμε τα κοπάδια στις κορφές. Γιατί
νομίζαμε πως ήρθανε Αργείοι για να τ' αρπάξουν. Μετά όταν τους ακούσαμε να
μιλούν πήραμε θάρρος και εγώ τότε βγήκα μπροστά ρώτησα στη γλώσσα τους τους
προπομπούς ποιος είναι ο στρατηγός τους και ποιος τον κάλεσε στην Τροία σύμμαχο.
Σταμάτησα να ρωτώ όταν τα έμαθα όλα.
Τότε, βλέπω μπροστά μου τον Ρήσο σαν θεό. Πάνω στο θρακικό του άρμα. Και
κρέμονταν απ' τους ώμους του και έλαμπε ασπίδα με χρυσή ζωγραφιά. Με
χρυσαφένιο ζυγό ήταν δεμένα τα άλογά του, κάτασπρα πιο πολύ κι απ' το χιόνι και
στα μέτωπά τους είχαν χαραγμένη μια χάλκινη Γοργόνα σαν αυτή που υπάρχει στην
ασπίδα της Παλλάδας. Και φορούσαν πολλά κουδούνια. Που με την κίνηση χτύπαγαν
και ο ήχος τους σκόρπιζε τρόμο. Πολύ μεγάλος στρατός, αμέτρητος δεν χωρούσε στο
μάτι, σαν ποτάμι ερχόταν. Είχε πολλούς ιππείς και τοξότες και άλλους πολλούς
μεγάλο πλήθος ξαρμάτωτοι που φορούσαν τη στολή της Θράκης. Τέτοιος άντρας
βασιλιά ήρθε για σύμμαχός σου! Δεν γλιτώνει τώρα ο γιος του Πηλέα ούτε αν φύγει
ούτε αν μείνει και πολεμήσει.
ΧΟΡΟΣ
Όταν οι θεοί έρχονται να βοηθήσουν τους θνητούς τότε η συμφορά φεύγει και έρχεται
το καλό.
ΕΚΤΟΡΑΣ
Τώρα που νικάω και ο Δίας βοηθάει τώρα ήρθαν οι φίλοι που δεν τους χρειάζομαι.
Όταν όμως ο Άρης έξαλλος κατάστρεφε τη γη μας έδειξε ο Ρήσος τι φίλος της Τροίας
είναι. Ήρθε για το μοίρασμα χωρίς να πολεμήσει χωρίς να πάρει μέρος στο κυνήγι.
ΧΟΡΟΣ
Με το δίκιο σου παραπονιέσαι. Όμως δέξου τους γιατί είναι για το καλό μας.
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΧΟΡΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΧΟΡΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
Μισώ τους φίλους που έρχονται μετά την ανάγκη για να δώσουν βοήθεια. Μια που
ήρθε όμως ο Ρήσος, ας κάτσει στο τραπέζι σαν φιλοξενούμενος. Όχι σαν φίλος. Γιατί
τη χάρη που του χρωστούσαμε εμείς οι γιοι του Πρίαμου την ξεχρεώσαμε.
ΧΟΡΟΣ
ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
(Φεύγει ο αγγελιοφόρος)
16
ΧΟΡΟΣ
Η Αδράστεια, η κόρη του Δία ας διώξει το φθόνο από τα λόγια μου και όσα έχω μέσα
στην ψυχή μου θα σας πω.
Ήρθες γιε του ποταμού, έφτασες στην αγαπημένη Τροία. Σε στέλνει η πολυπόθητη
μητέρα σου που κατάγεται από την Πιερία, η Μούσα, και ο καλογέφυρος ποταμός, ο
Στρυμώνας, που κάποτε, αγκαλιάζοντας το κορμί της μελωδικής Μούσας με τα νερά
του φύτεψε εσένα. Σαν φωτοδότης Δίας έχεις έρθει εδώ για χάρη μου με τα γρήγορα
άλογά σου. Τώρα πατρίδα μου, Φρυγία,
Άραγε πότε πάλι η πανάρχαιη Τροία θα γιορτάσει τον έρωτα και του κρασιού το
ξεφάντωμα, με τραγούδια σε γιορτή πολυήμερη; Πότε θ' αφήσουν οι Ατρείδες την
Τροία, για να φύγουν πίσω στη Σπάρτη; Ω εσύ φίλε μου, μακάρι για χάρη μου το χέρι
σου και το δόρυ σου να πετύχουν πριν φύγεις πάλι.
Έλα, φανερώσου, με την χρυσή ασπίδα σου, μπροστά στα μάτια του γιου του Πηλέα.
Μπροστά στο άρμα του, με το κοντάρι σου, κάνε να αφηνιάσουν τα άλογά του. Γιατί
όποιος μαζί σου τα βάζει ποτέ δεν θα μπορέσει να χορέψει στο ιερό της Αργείτισσας
Ήρας. Θα σκοτωθεί στη γη εδώ και θα πάει σφαγμένος από Θρακιώτη.
Ω! Ω! Μεγάλε βασιλιά! Ω! Θράκη που έθρεψες αυτόν τον αρχηγό δυνατό σαν
λιοντάρι! Κοιτάξτε του κορμιού του τη χρυσόδετη δύναμη. Ακούστε πως ηχούν τα
κουδούνια της ασπίδας του. Ω Τροία! Σαν θεός είναι αυτός ο πολεμιστής ο γιος του
Στρυμόνα και της Μούσας. Για χάρη σου ήρθε να βοηθήσει.
ΡΗΣΟΣ
Χαίρε Έκτορα, άξιου πατέρα αντάξιε γιέ. Άρχοντα της Τροίας. Μετά από τόσο καιρό
σε χαιρετώ πάλι. Χαίρομαι που νικάς. Που έστησες το στρατόπεδό σου δίπλα στο
δικό τους. Ήρθα να τους γκρεμίσω τα τείχη μαζί σου. Να τους τα κάψω τα καράβια
τους.
ΕΚΤΟΡΑΣ
Γιε της Μούσας και του Στρυμόνα της Θράκης οι διπρόσωποι άνδρες δεν μου
αρέσουν. Πάντα αγαπάω την αλήθεια. Από πιο πριν έπρεπε να έρθεις να βοηθήσεις
στα βάσανα της Τροίας. Να μην την αφήσεις - όσο μπορούσες - να μείνει
17
γονατισμένη από το αργείτικο δόρυ. Και μη λες ότι δεν στο ζητήσαμε γι' αυτό δεν
ήρθες, δεν βοήθησες και δεν μας σκέφτηκες. Γιατί και κήρυκες σου έστειλα και
πρέσβεις και χίλια δώρα! Μας πρόδωσες όμως! Συγγενής μας και γείτονας είσαι και
μας άφησες στους ξένους! Ένας μικρός άρχοντας ήσουν και σε έκανα μεγάλο βασιλιά
της Θράκης με τα ίδια μου τα χέρια. Τότε στο Παγγαίο, στη γη των Παιόνων και των
Θρακών που όρμησα και διέλυσα τη φάλαγγα των εχθρών σου και τη γη τους τη
σκλάβωσα και στην έδωσα δώρο μαζί με το λαό της. Όμως κλώτσησες τη χάρη που
σου έκανα και φτάνεις σαν βοήθεια στις δυσκολίες των φίλων όταν έχουν περάσει.
Υπήρξαν άλλοι όμως που ήρθαν στο πλευρό μας από την αρχή και χωρίς να έχουμε
μάλιστα συγγένεια, και πολλοί απ' αυτούς σκοτώθηκαν και τάφηκαν εδώ δείχνοντας
έτσι την αγάπη τους ενώ άλλοι με τα άρματα συνεχώς δίπλα μας αντέχουν στα
μεγάλα κρύα και στην ζέστη του θεού, δεν μένουν στα κρεβάτια τους όπως εσύ και
δεν κάνουν γιορτές. Στα λέω αυτά για να τα ξέρεις γιατί είμαι ελεύθερος και μιλώ
κατά πρόσωπο.
ΡΗΣΟΣ
Κι εγώ το ίδιο Έκτορα. Ίσια τα λόγια μου. Χωρίς διγνωμία. Σ' εμένα στοίχισε
περισσότερο που έλειψα. Πάνω όμως που ετοίμαζα το στρατό μου για να έρθω
Σκύθες γείτονες μου άνοιξαν πόλεμο. Και μέχρι τον Εύξεινο τον πήγα το στρατό μου.
Εκεί να δεις αίματα στο χώμα και αφρούς και πτώματα σωρούς Θράκες και Σκύθες!
Αυτά με εμπόδιζαν να έρθω να βοηθήσω εδώ. Αλλά μόλις τους νίκησα και έπιασα
ομήρους τα παιδιά τους και όρισα τους φόρους που θα δίνουν, αμέσως με τα καράβια
πέρασα τα στενά και ήρθα από την ξηρά τον υπόλοιπο δρόμο. Άσε λοιπόν τα
ξεφαντώματα που λες και τα ζεστά κρεβάτια. Μέσα στους παγωμένους βοριάδες,
ανάμεσα σε μαστίγια που δέρνουν την ξηρά και τη θάλασσα και φορώντας μόνο τα
ρούχα μου ήμουν! Εγώ ξέρω πως άντεξα. Άργησα λοιπόν να έρθω αλλά ήρθα
έγκαιρα. Δέκα χρόνια πολεμάς και δεν τελειώνεις και μέρα με τη μέρα σε φθείρει ο
πόλεμος, σα να τον παίζεις στα ζάρια. Εμένα και μόνο μια μέρα θα αρκέσει να σπάσω
τις γραμμές τους και στα καράβια τους πάνω να πέσω να τους καταστρέψω εντελώς.
Μέσα σε μια μέρα θα δώσω τέλος στα βάσανα και την επομένη θα φύγω. Από εσάς
κανείς να μη μου δώσει βοήθεια. Μόνος μου θέλω να νικήσω τους Αχαιούς που
καυχιόνται. Κι άς έφτασα τελευταίος.
ΧΟΡΟΣ
Φίλος είσαι, σα φίλος μιλάς. Ο Δίας σε έστειλε. Και μακάρι ο ύψιστος να θέλει να
διώχνει τον φθόνο από τα λόγια σου. Από σένα καλύτερο άλλον πολέμαρχο ποτέ τα
καράβια των Αργείων δεν έφεραν. Ούτε πριν ούτε τώρα. Πως θα μπορέσει ο Αχιλλέας
ή ο Αίαντας να αντικρίσουν το δόρυ σου; Αχ να έβλεπα σήμερα το παντοδύναμο χέρι
σου να έπαιρνε λύτρα με τη λόγχη σου!
ΡΗΣΟΣ
18
Θα το κάνω. Να πληρώσω που έλειψα. Θα είναι η Αδράστεια βοηθός μου. Και όταν
σώσω την πόλη, Έκτορα, και διαλέξεις κι εσύ για τους θεούς σας τα λάφυρα τότε
μαζί θα πάμε στη γη των Αργείων για ρήμαγμα. Να μάθουν τα βάσανα που φέρνει ο
πόλεμος στον τόπο του.
ΕΚΤΟΡΑΣ
Εάν τους νικήσουμε, και ζει η Τροία - όπως πριν - με ασφάλεια θα χρωστώ στους
θεους μεγάλη ευγνωμοσύνη. Αυτό όμως για τους Αργείους και το ρήμαγμα της χώρας
δεν είναι εύκολο, όπως το λες, με το κοντάρι.
ΡΗΣΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΡΗΣΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΡΗΣΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
Κυβερνώ μεγάλη χώρα και χωρίς τη δική τους. Αν θέλεις, τώρα, παράταξε το στρατό
σου, δεξιά ή αριστερά, όπου θέλεις. Είτε στη μέση, στους συμμάχους ανάμεσα.
19
ΡΗΣΟΣ
Μόνος μου θέλω, Έκτορα, να τους πολεμήσω. Αν όμως ντρέπεσαι να μην πάρεις εσύ
μέρος στην πυρπόληση των καραβιών εσύ, που τόσο πολύ παιδεύτηκες όλα αυτά τα
χρόνια τότε άσε με να πολεμήσω τον Αχιλλέα.
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΡΗΣΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
Ήρθε και είναι εδώ. Αλλά δεν πολεμάει. Γιατί είναι πικραμένος με τους δυο αρχηγούς
των Αχαιών.
ΡΗΣΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
Ο Αίαντας νομίζω, είναι ισάξιος. Και ο γιος του Τυδέα, ο Διομήδης. Κι ο Οδυσσέας ο
οποίος είναι πανούργος και πολλά καταφέρνει. Είναι κι αυτός γενναιόκαρδος. Μια
νύχτα πολύ μας ταπείνωσε. Γιατί μπήκε κρυφά στο ναό της Αθηνάς, της έκλεψε το
άγαλμα και το έφερε στα καράβια τους. Και άλλη μια, πρόσφατα ντυμένος ζητιάνος,
μέσα σε κουρέλια, μπήκε κατάσκοπος και με κατάρες εναντίον των Αργείων μας
γέλασε και μετά σκότωσε τους φρουρούς στις πύλες. Μετά ξεγλίστρησε έξω. και όλο
γυρνάει γύρω από την πόλη και στήνει ενέδρες στο Θυμβραίο βωμό. Με μεγάλο κακό
παλεύουμε.
ΡΗΣΟΣ
20
Ο άντρας ο σωστός δεν καταδέχεται να σκοτώσει εχθρό του με δόλο. Κτυπά κατά
πρόσωπο. Κι αυτόν που εσύ λες ότι στήνει παγίδες και είναι πολυμήχανος θα σ' τον
πιάσω ζωντανό και μπροστά στις πύλες θα τον σουβλίσω εγώ. Θα τον αφήσω εκεί,
τροφή να γίνει στα όρνεα. Έτσι αξίζει σε ληστή και ιερόσυλο.
ΕΚΤΟΡΑΣ
Πηγαίνετε τώρα στις σκηνές σας. Είναι νύχτα. Θα σου δείξω τον τόπο που εκεί
μπορεί ο στρατός να περάσει τη νύχτα ξέχωρα απ' τους άλλους. Και το σύνθημα
"Φοίβος" θα δώσω αν χρειαστεί. Να το θυμάσαι και να το πεις στο στρατό σου.
Εσείς τώρα, πιάστε τη θέση σας μπροστά στο στρατό και να είσαστε ξάγρυπνοι να
δεχθείτε το Δόλωνα που πήγε κατάσκοπος. Αν ζει και δεν έπαθε κάτι θα φανεί να
έρχεται σύντομα.
ΧΟΡΟΣ
Ποιοι έχουν βάρδια; Ποιοι θα κρατήσουν σκοπιά στη θέση μας; Δύουν τ' αστέρια και
η εφτάστερη Πούλια. Και στο στερέωμα πετάει ο αετός. Σηκωθείτε. Μην αργείτε.
Τώρα πηγαίνετε για τη βάρδια. Δεν βλέπετε το φως του φεγγαριού που ξεθωριάζει;
Κοντεύει η αυγή. Ξημερώνει. Να ο Αυγερινός που το δείχνει.
Βγάζουν πια στην Ίδη τα κοπάδια για βοσκή. Ακούγονται φλογέρες. Αχ τα κλείνει
γλυκά τα μάτια ο ύπνος. Μας τυλίγει γλυκά την ώρα της αυγής.
Φοβάμαι. Πέρασε αρκετή ώρα. Λες να έπεσε σε ενέδρα και να τον σκότωσαν;
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
ΔΙΟΜΗΔΗΣ
Όχι. Τα άρματα είναι. Οι σιδερένιοι αρμοί τους. Κι εγώ φοβήθηκα πριν καταλάβω.
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
ΔΙΟΜΗΔΗΣ
Θα προσέχω.
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
ΔΙΟΜΗΔΗΣ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
ΔΙΟΜΗΔΗΣ
Όμως ο Δόλωνας είπε ότι εδώ κοιμάται ο Έκτορας, γι' αυτό και έχω ετοιμάσει το
ξίφος μου.
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
ΔΙΟΜΗΔΗΣ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
ΔΙΟΜΗΔΗΣ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
Πάμε γρήγορα πίσω στα καράβια. Γιατί ο θεός σώζει κιόλας αυτόν που βοηθάει. Δεν
πρέπει εμείς να πάμε ενάντια.
ΔΙΟΜΗΔΗΣ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
Πως θα μπορέσουμε να τους ψάξουμε και να τους βρούμε μέσα στη νύχτα και
ανάμεσα στο στρατό; Είναι επικίνδυνο.
23
ΔΙΟΜΗΔΗΣ
Είναι ντροπή να γυρίσουμε πίσω στα πλοία των Αργείων χωρίς να έχουμε κάνει
κανένα καινούργιο κακό στους εχθρούς.
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
Πως δεν κάναμε; Δεν σκοτώσαμε στο λιμάνι τον κατάσκοπο, το Δόλωνα, και πήραμε
αυτό το λάφυρο; Θέλεις όλο το στρατόπεδο ;
ΔΙΟΜΗΔΗΣ
ΑΘΗΝΑ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
Ω δέσποινα Αθηνά! Γνώρισα τη φωνή σου, την ξέρω. Πάντα στις δυσκολίες έρχεσαι
για να με βοηθήσεις. Πές μου, που έβαλε το στρατό του αυτός ο άνδρας, ο Ρήσος, για
να περάσει τη νύχτα;
ΑΘΗΝΑ
24
Εδώ κοντά είναι με το στράτευμά του. Ο Έκτορας τον έβαλε έξω από τις γραμμές του
μέχρι να ξημερώσει. Και τα άλογά του, όλα κάτασπρα, τα έχει δεμένα στο άρμα του.
Αστράφτουν μέσα στη νύχτα όπως τα φτερά του κύκνου στο ποτάμι. Λοιπόν,
σκοτώστε το Ρήσο και πάρτε το άρμα του, το καλύτερο λάφυρο. Όμοιό του δεν
υπάρχει σ' όλη τη γη.
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
Διομήδη, ή σκότωσε εσύ το λιοντάρι της Θράκης, ή άστο σε μένα, και φρόντισε για
τα άλογα.
ΔΙΟΜΗΔΗΣ
Εγώ θα τον σκοτώσω. Πάρε τα άλογα εσύ. Γιατί είσαι επιδέξιος και άφθαστος στα
κόλπα. Ο καθένας πρέπει να κάνει αυτό που μπορεί καλύτερα.
ΑΘΗΝΑ
Βλέπω να έρχεται ο Πάρης προς τα εδώ. Κάποιος φύλακας θα τον ειδοποίησε ότι σαν
να είδε πως ήρθαν εχθροί μέσα στο στρατόπεδο.
ΔΙΟΜΗΔΗΣ
ΑΘΗΝΑ
Μόνος του. Μάλλον πάει προς τη σκηνή του Έκτορα για να του πει ότι μπήκαν στο
στρατόπεδο κατάσκοποι.
ΔΙΟΜΗΔΗΣ
ΑΘΗΝΑ
25
Δεν μπορείς να κάνεις κάτι περισσότερο από τη μοίρα και δεν είναι γραμμένο να
πεθάνει από σένα. Βιάσου να σκοτώσεις αυτόν που ορίστηκες. Εγώ θα σταθώ
μπροστά στην Αφροδίτη να την εμποδίσω. Γιατί είναι σύμμαχός τους η Κύπρια. Θα
τον παραπλανήσω με ψέματα. Έφτασε η ώρα του και δεν το κατάλαβε. Αυτά που είπα
δεν τα άκουσε.
(Φεύγει ο Οδυσσέας με το Διομήδη. Μπαίνει ο Πάρης και πάει προς τη σκηνή του
Έκτορα)
ΠΑΡΗΣ
Σε σένα μιλάω στρατηγέ και αδελφέ μου, Έκτορα, κοιμάσαι; Σήκω γρήγορα.
Ανάμεσα στο στράτευμα σέρνεται κάποιος εχθρός. Ή είναι κλέφτες ή κατάσκοποι.
ΑΘΗΝΑ
ΠΑΡΗΣ
Πάντα φροντίζεις και για μένα και για την πόλη. Από τότε που σε έκρινα ομορφότερη
έγινες ο θησαυρός της ζωής και της χώρας μας. Άκουσα ότι μπήκαν κατάσκοποι των
Αργείων κρυφά στο στρατόπεδό μας. Το είπαν οι φύλακες, αλλά δεν είναι σίγουρο.
Κάποιος το λέει χωρίς να το δει, και άλλος τα λέει μπερδεμένα. Γι' αυτό ήρθα. Να
συζητήσω με τον Έκτορα.
ΑΘΗΝΑ
Μη φοβάσαι, όλα πάνε καλά. Ο Έκτορας δεν είναι εδώ. Πήγε να δείξει κάποιο μέρος
για να κοιμηθεί ο Ρήσος και το στράτευμά του μέχρι να περάσει η νύχτα.
ΠΑΡΗΣ
26
Εσύ γνωρίζεις και σε εμπιστεύομαι. Φεύγω τώρα, γυρίζω χωρίς έγνοια στις γραμμές
μου.
ΑΘΗΝΑ
Πήγαινε. Η έγνοια σου είναι και δική μου. Και εγώ θέλω να βλέπω ευτυχισμένους
τους φίλους μου.
(Ο Πάρης φεύγει. Μπαίνει ο Οδυσσέας και ο Διομήδης, που έχουν πια σκοτώσει το
Ρήσο)
Τώρα βάλτε τα σπαθιά στη θήκη τους, αντρειωμένοι μου. Είναι νεκρός πια ο Ρήσος
και πήρατε το άρμα του. Οι εχθροί έρχονται τώρα σαν κεραυνοί εναντίον σας. Φύγετε
γρήγορα. Πάτε στα καράβια σας.
(Εξαφανίζεται η Αθηνά. Μπαίνει σαν κυνηγημένος στη σκηνή ο Οδυσσέας. Πίσω του
ο Χορός ψάχνει και τον κυνηγάει)
ΧΟΡΟΣ
Χτύπα τον! Πάνω του! Σκότωσέ τον! Αυτός! Ποιος είναι; Ψάξτε! Κλέφτες ταράζουν
το στρατό μέσα στη νύχτα. Εδώ! Ελάτε εδώ όλοι! Τώρα τους έχω! Τους κρατώ. Τι
κατασκοπεύεις; Από πού είσαι; Ποιος είσαι;
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
ΧΟΡΟΣ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
27
Το ξέρω. Ησύχασε.
ΧΟΡΟΣ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
ΧΟΡΟΣ
Εσένα θα σκοτώσω.
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
ΧΟΡΟΣ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
Θα σκοτώσεις σύμμαχο.
ΧΟΡΟΣ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
"Φοίβος".
28
ΧΟΡΟΣ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
Προς τα κει τους είδα να πηγαίνουν. Πίσω τους όλοι να τους πιάσουμε.
ΧΟΡΟΣ
ΟΔΥΣΣΕΑΣ
ΧΟΡΟΣ
Ποιος να ήταν αυτός που ήρθε; Ποιος θα καμαρώνει που ξέφυγε απ' τα χέρια μας;
Που να τον βρω να τον πιάσω; Σε ποιον να πω ότι ήταν τόσο ατρόμητος
που γλίστρησε μέσα στη νύχτα κρυφά από τους φρουρούς; Θεσσαλός; Ή κάποιος από
την Λοκρίδα; Μήπως κάποιος νησιώτης; Ποιος να ήταν; Από πού; Τίνος πατέρα;
Ποιον θεό να πιστεύει; Να είναι έργο του Οδυσσέα, ή κάποιου άλλου; Αν κρίνουμε
από ό,τι προηγούμενα έχει γίνει σίγουρα δική του δουλειά είναι. Τι λες;
Έτσι νομίζεις;
Γιατί όχι;
Μπήκε και άλλοτε μέσα στην πόλη με κλαμένα μάτια και ρούχα ζητιάνου ντυμένος
με κρυμμένο το ξίφος του. Ζητιάνευε και σέρνονταν σαν να ήταν αλήτης ή δούλος
και το πρόσωπό του ήταν άπλυτο και γεμάτο βρωμιές. Συνέχεια έβριζε τους Ατρείδες
σαν να ήταν εχθροί του.
Γιατί; Τι θα πει;
Τι θα κάνει; Τι φοβάσαι;
Ποιος ;
ΗΝΙΟΧΟΣ
ΧΟΡΟΣ
ΗΝΙΟΧΟΣ
ΧΟΡΟΣ
30
ΗΝΙΟΧΟΣ
Ω, εγώ ο δύστυχος! Κι εσύ βασιλιά μας, βασιλιά της Θράκης. Πόσο μεγάλο Τρωικό
μίσος γνώρισες, πόσο φριχτό τέλος είχες!
ΧΟΡΟΣ
ΗΝΙΟΧΟΣ
Που θα βρω κάποιον άρχοντα των Τρώων; Που είναι ο Έκτορας; Που κοιμάται
φορώντας τα όπλα του; Σε ποιον από το στρατό σας να πω τι πάθαμε; Τι μας έκανε
αυτός που πέρασε απαρατήρητος και ξέφυγε; Και βύθισε σε πένθος όλους τους
Θράκες!
ΧΟΡΟΣ
Κάποιο κακό βρήκε τους Θράκες φαίνεται, γι' αυτό τον ακούμε να τα λέει αυτά.
ΗΝΙΟΧΟΣ
Χάθηκε ο στρατός μας, σκοτώθηκε ο βασιλιάς μας με δόλο. Αυτός ο τρομερός πόνος
από την πληγή μου πως με βασανίζει! Πως θα χανόμουν! Ήρθαμε να βοηθήσουμε την
Τροία, και έπρεπε τόσο άδικα ο Ρήσος κι εγώ να σκοτωθούμε;
ΧΟΡΟΣ
ΗΝΙΟΧΟΣ
31
Κακό τέλος είχε! Ντροπιασμένο και άδοξο. Δυο φορές κακό. Γιατί αν πρέπει κάποιος
να πεθάνει ας πεθάνει ένδοξα. Λυπάμαι γι' αυτόν πάρα πολύ! Ο ένδοξος θάνατος
αφήνει καλό όνομα στον οίκο του ανθρώπου. Εμείς όμως άδοξα καταστραφήκαμε.
Όταν μας έδειξε ο Έκτορας το μέρος να πλαγιάσουμε και μας είπε το σύνθημα
πέσαμε εμείς να κοιμηθούμε κατάκοποι από την κούραση δεν βάλαμε ούτε σκοπούς
να φυλάνε ούτε με τάξη ξαπλώσαμε και ξεζέψαμε τα άλογα αφού ο βασιλιάς μας
έμαθε ότι νικούσατε και δίπλα στα καράβια τους στήσατε στρατόπεδο. Έτσι πέσαμε
για ύπνο, αμέριμνοι. Αλλά εμένα με έτρωγε η έγνοια,
ξύπνησα κι έβαλα χόρτο στα άλογα να έχουν αρκετό, αφού το πρωί θα τα πήγαινα σε
μάχη και έπρεπε να είναι δυνατά. Τότε είδα δυο άντρες μέσα στο σκοτάδι Πήγα να
τους πλησιάσω και αυτοί μαζεύτηκαν. Τους είπα να φύγουν γιατί τους πέρασα για
κλέφτες. Αυτοί τίποτα. Δεν είπαν λέξη, κι εγώ το ίδιο. Μετά γύρισα και ξάπλωσα.
Μέσα στον ύπνο μου είδα όραμα. Τα άλογα που ο εγώ ίδιος ανάθρεψα και τα
οδηγούσα δίπλα στον Ρήσο, στο άρμα τους συνεχώς όρθιος, σαν όνειρο είδα ότι πάνω
στη ράχη τους όρμησαν λύκοι. Και αυτά χτυπούσαν με την ουρά τους και
προσπαθούσαν να φύγουν αλλά επειδή ήταν δεμένα δεν μπορούσαν και χλιμίντριζαν
τρομαγμένα σηκώνοντας τις χαίτες τους.
Τότε σηκώθηκα για να διώξω τα θηρία. Με ξύπνησε ο φόβος. Αλλά μόλις ανάγειρα
άκουσα ρόγχο. Σαν από ετοιμοθάνατο. Και με πλημμύρισε ζεστό αίμα σαν ποτάμι.
Ήταν του βασιλιά μας, του Ρήσου, απ' τις πληγές του. Πέθαινε…
Τότε πετάχτηκα όρθιος χωρίς όπλα και έψαχνα να βρω κάτι, κάποια λόγχη αλλά ήρθε
κάποιος δίπλα μου και με χτύπησε δυνατά με το ξίφος στα πλευρά μου έδωσε
μαχαιριά, κι έπεσα κάτω. Τότε αυτοί πήραν τα άλογα τα έζεψαν στο άρμα κι έφυγαν,
εξαφανίστηκαν!
Αχ, αυτός ο πόνος με διπλώνει στα δυο. Τη συμφορά μας την είδα, την ξέρω αλλά δεν
μπορώ να πω ποιος το έκανε αν και το υποψιάζομαι. Φίλοι μας έκαναν το κακό αυτό.
ΧΟΡΟΣ
Αρματηλάτη του Θράκα βασιλιά που πέθανε τόσο φριχτά! Μην σκέφτεσαι άσχημα,
οι εχθροί το έκαναν αυτό. Όμως να! Έρχεται ο ίδιος ο Έκτορας! Πονάει μαζί σου κι
αυτός, όπως φαίνεται, για τη συμφορά που σας βρήκε.
ΕΚΤΟΡΑΣ
σας αποκεφαλίσουν για την πράξη σας. Αλλιώς ο Έκτορας είναι δειλός. Είναι ένα
τίποτα.
ΧΟΡΟΣ
Αλίμονο, αρχηγέ μας και προστάτη της πόλης μας! Για σένα. Σε σένα ήρθα και
ανήγγειλα για τις φωτιές που είδα κοντά στα καράβια. Τα μάτια μου τα είχα όλη τη
νύχτα ανοιχτά ούτε τα έκλεισα στιγμή ούτε νύσταξα. Μα τις πηγές του Σιμόη στ'
ορκίζομαι. Μην οργίζεσαι βασιλιά. Δεν έχω φταίξει. Για όλα όσα με κατηγορείς. Αν
όμως μάθεις πως είπα ή έκανα κάτι άπρεπο θάψε με ζωντανό στη γη. Δεν θα ζητήσω
να με λυπηθείς.
ΗΝΙΟΧΟΣ
Τι τους απειλείς και προφασίζεσαι, Έκτορα, προσπερνώντας τη γνώμη μου και χωρίς
να τη λογαριάζεις; Αυτό είναι δικό σου έργο. Ούτε ο νεκρός, ούτε εγώ ο πληγωμένος
θα δεχτούμε άλλον φταίχτη κι ούτε υπάρχουν τόσα κόλπα ώστε να με πείσεις με τα
ψέματα. Σκότωσες το φίλο σου γιατί ήθελες πολύ να πάρεις τα άλογά του. Γι' αυτά
τον παρακάλαγες να έρθει και γι' αυτά τον σκότωσες. Τον ξεγέλασες. Ήρθε εδώ και
σκοτώθηκε.
Ο Πάρης καταπάτησε τη φιλοξενία πιο ευγενικά, ενώ εσύ σκότωσες τους συμμάχους
σου. Διότι μην πεις ότι κάποιος από τους Αργείους μας κατάστρεψε.
Ποιος θα μπορούσε να περάσει όλα αυτά τα στρατεύματα των Τρώων και να μην το
καταλάβετε; Μπροστά μας ήσουν εσύ και ο στρατός σου. Ποιος από τους δικούς σου
πληγώθηκε; Ποιος πέθανε, αφού όπως λες ήρθαν εχθροί; Εμείς όμως, αν και
απομακρυσμένοι, πληγωθήκαμε, και ο Ρήσος πέθανε. Δεν θα ξαναδεί το φως του
ήλιου. Δεν το έκανε αυτό κανένας από τους Αχαιούς. Γιατί ποιος από τους εχθρούς θα
έβρισκε τη σκηνή του Ρήσου, αν δεν το μαρτυρούσε στους φονιάδες κάποιος από
τους θεούς; Και επίσης οι Αχαιοί δεν ήξεραν ότι ο Ρήσος είχε έρθει εδώ με το
στράτευμά του. Εσύ το έκανες αυτό το έγκλημα.
ΕΚΤΟΡΑΣ
Όλα αυτά τα χρόνια που μας πολεμούν οι Αχαιοί, έχουμε συμμάχους που μας
βοηθούν και κανένα παράπονο δεν άκουσα απ' αυτούς μέχρι τώρα. Εσύ πρώτος
παραπονιέσαι. Μη με κατηγορείς ότι η λαχτάρα μου για τα άλογα ήταν τόσο μεγάλη
ώστε να σκοτώσω φίλους. Ο Οδυσσέας τα έκανε αυτά. Γιατί ποιος άλλος Αργείος
μπορεί να σκεφτεί και να κάνει τέτοια πράγματα; Και κάτι άλλο σκέφτομαι και
ταράζομαι μήπως συνάντησε στο δρόμο το Δόλωνα και τον σκότωσε. Γιατί είναι
πολλή ώρα που έφυγε και ακόμα δεν επέστρεψε.
33
ΗΝΙΟΧΟΣ
Δεν ξέρω για ποιον Οδυσσέα μιλάς. Εμάς πάντως δεν μας χτύπησε Αργείος.
ΕΚΤΟΡΑΣ
Αφού νομίζεις ότι είναι σωστό αυτό που σκέφτεσαι πίστευέ το.
ΗΝΙΟΧΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΗΝΙΟΧΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΗΝΙΟΧΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΗΝΙΟΧΟΣ
34
Να πεθάνει ο φονιάς! Δεν το λέω για σένα αφού το αρνιέσαι. Αλλά η Δίκη ξέρει το
δράστη.
ΕΚΤΟΡΑΣ
Πάρτε τον. Πηγαίνετέ τον στο παλάτι και φροντίστε τον. Να μην μας κατηγορεί.
Και να πείτε στον Πρίαμο και στους άρχοντες να θάψουν τον νεκρό στο μέρος που
κάνει στροφή ο κεντρικός δρόμος.
ΧΟΡΟΣ
Γιατί από την μεγάλη ευτυχία στο μεγάλο πένθος ρίχνει την Τροία ο θεός; Τι
πρόκειται να γίνει;
(Οι ακόλουθοι παίρνουν τον ηνίοχο και φεύγουν. Εμφανίζεται η Μούσα που κρατάει
στα χέρια της το νεκρό σώμα του Ρήσου)
Ε! Βασιλιά! Ποιος θεός κρατάει το σκοτωμένο Θράκα πάνω από τα κεφάλια μας;
Τρομάζω που το βλέπω!
ΜΟΥΣΑ
Κοιτάξτε με Τρώες! Ήρθα! Είμαι μία από τις Μούσες που με τιμούν οι σοφοί! Η
μητέρα του Ρήσου! Είδα το γιο μου να τον σκοτώνουν οι εχθροί με φοβερό τρόπο. Ο
δόλιος Οδυσσέας που το σκότωσε πρέπει να τιμωρηθεί κάποια στιγμή για το έγκλημά
του.
Γιε μου, με δάκρυα μέσα απ' την καρδιά μου σε κλαίω. Ω, πόνε της μητέρας σου,
ποιον δρόμο πήρες για την Τροία μαύρο και άμοιρο; Δεν με άκουσες γιε μου και
ξεκίνησες. Και στου πατέρα σου τη θέληση ενάντια πήρες. Ω αγαπημένε γιε μου!
Αγαπημένο μου πρόσωπο, παιδί μου!
ΧΟΡΟΣ
Όσο ταιριάζει για ξένο τον κλαίω αρχόντισσα κι εγώ το γιο σου.
35
ΜΟΥΣΑ
Κατάρα στον γιο του Οινέα κατάρα να βρει το γιο του Λαέρτη που το γιο το δικό μου
το καλύτερο παλικάρι μου το πήρε, μου το στέρησε, και στην Ελένη κατάρα που
άφησε το σπίτι της για να έρθει να μπει στα κρεβάτια των Τρώων. Αυτή παιδί μου σε
αφάνισε για την Τροία και ερήμωσε πολλές πολιτείες από τα καλύτερα παλικάρια
τους.
Αχ γιε του Φιλάμμονα Θάμυρη πολύ με πόνεσες και ζωντανός και νεκρός. Η
αλαζονεία που έδειξες να αναμετρηθείς με τις Μούσες και η διαμάχη μαζί τους
φταίνε που γέννησα το δύστυχο γιο μου. Γιατί όταν φτάσαμε εμείς οι Μούσες στο
χρυσοχώματο Παγγαίο να αγωνιστούμε με το Θάμυρη σε μουσικούς αγώνες και τον
τυφλώσαμε τότε που τόσο πρόσβαλε την τέχνη μας, καθώς περνούσαμε το Στρυμόνα
με πήρε αυτός στα νερένια κρεβάτια του - ο θεός - και με αγάπησε. Μετά, όταν σε
γέννησα ντρεπόμουν τις αδερφές μου που ήμουν χωρίς άντρα και σε πήρα και σε
άφησα στα στροβιλιζόμενα νερά του πατέρα σου. Και ο Στρυμόνας δεν σε έδωσε σε
ανθρώπινα χέρια να μεγαλώσεις αλλά σε ανάθρεψαν οι κόρες των πηγών οι Νεράιδες.
Και έγινες βασιλιάς της Θράκης, πρώτος ανάμεσα σε όλους τους άνδρες, παιδί μου.
Και όσο βρισκόσουν παλικάρι μου στην πατρίδα σου, δεν φοβόμουν το θάνατο.
Όμως επειδή τη μοίρα την ήξερα γι' αυτό σου αρνιόμουν να έρθεις στην Τροία να
δώσεις βοήθεια. Πείσθηκες όμως από του Έκτορα τους πρέσβεις τους πολλούς που
ήρθαν και ζητούσαν βοήθεια.
Γι' αυτή σου τη μοίρα, αιτία η Αθηνά είναι. Ούτε ο Οδυσσέας ούτε ο Διομήδης φταίει.
Το ξέρω καλά. Κι όμως, θεά Αθηνά, εγώ και οι αδερφές μου σεβόμαστε τη χώρα σου
την κατοικούμε με χαρά και τα κρυφά του μυστήρια ο Ορφέας ο συγγενής του νεκρού
που σκότωσες, τα δίδαξε στην πόλη σου. Και το Μουσαίο - το σοφό και σεμνό πολίτη
σου - ο Φοίβος και οι αδελφές μου τον διδάξαμε. Τώρα για ανταμοιβή μου κρατάω το
νεκρό γιο μου και κλαίω. Από εδώ και εμπρός δεν θα διδάξω άλλον άνθρωπο.
ΧΟΡΟΣ
ΕΚΤΟΡΑΣ
Το ήξερα. Δεν χρειαζόταν μάντης για να μου πει ότι του Οδυσσέα ήταν αυτό το
έγκλημα. Όμως εγώ, που έβλεπα τους Έλληνες να πατούν τη γη μου, πως μπορούσα
να μη στείλω πρεσβείες για να ζητήσω βοήθεια από τους φίλους μου για να έρθουν να
με βοηθήσουν; Επειδή μου χρωστούσε χάρη γι' αυτό ήρθε εδώ να μοιραστεί τα
βάσανά μου. Λυπάμαι πάρα πολύ που σκοτώθηκε και είμαι έτοιμος να κάνω την ταφή
36
του με όλη τη μεγαλοπρέπεια, με πολλούς πέπλους και να κτίσω τύμβο πάνω στο
μνήμα του γιατί σαν φίλος μου ήρθε και πέθανε με φριχτό και άδοξο τρόπο.
ΜΟΥΣΑ
Δεν θα μπεί στο μαύρο χώμα. Θα ζητήσω χάρη από την κόρη της Δήμητρας την θεά
Περσεφόνη να αφήσει την ψυχή του. Μου χρωστάει χάρη. Πρέπει να δείξει τιμή στου
Ορφέα τους φίλους.
Για μένα ο γιος μου είναι νεκρός πια. Ούτε το φως θα δει ούτε τη μάνα του ξανά. Θα
ζει από εδώ και μπρος κρυμμένος στις σπηλιές του Παγγαίου σαν προφήτης - από
πάντα - του Βάκχου. Πνεύμα αγαθό γι' αυτούς που γνωρίζουν. Πιο εύκολα θα αντέξω
το πένθος από τη Θέτιδα, τη θαλάσσια θεά. Κι ο γιος της θα σκοτωθεί. Κι αυτόν θα
τον μοιρολογήσουμε μετά από σένα. Η Παλλάδα που σε σκότωσε δεν θα τον σώσει.
Το βέλος αυτό το φυλάει ο Απόλλωνας στη φαρέτρα του.
(Η Μούσα εξαφανίζεται)
ΧΟΡΟΣ
Έκτορα, τώρα θα το φροντίσεις τον Ρήσο η μητέρα του. Είναι ώρα τώρα να δώσεις
εσύ τις διαταγές σου. Γιατί ξημερώνει η μέρα.
ΕΚΤΟΡΑΣ
ΧΟΡΟΣ
Στις διαταγές σου βασιλιά! Να φορέσουμε τώρα τα όπλα μας και να πάμε στους
συμμάχους να πούμε τις διαταγές του. Ο θεός μας ας βοηθήσει και ας μας δώσει τη
νίκη γρήγορα.
37
ΤΕΛΟΣ