Professional Documents
Culture Documents
वटसावित्री पूजा-श्रीधर कुलकर्णी PDF
वटसावित्री पूजा-श्रीधर कुलकर्णी PDF
सौभा य पतीपासून ा त होते हणून वटसा व ीची पूजा सुवा सनी मनोभावे व े ने
क न आप या पतीला उ म आरो य, द घायु य लाभावे यासाठ हे त करतात.
॥ ीगणेशाय नमः ॥
ी जातीला सौभा याइतके मंगल व सरे कशातही आढळत नाही . सौभा य हेच
ीचे सव व असते . हे सौभा य पतीपासून ा त होते हणून वटसा व ीची पूजा
सुवा सनी मनोभावे व े ने क न आप या पतीला उ म आरो य , द घायु य लाभावे ,
आपले सौभा य अखंड राखावे , सासर - माहेर या दो ही कुळांचे मंगल हावे अशी
ाथना दे वी सा व ीकडे करतात .
वटवृ ाची फां द तोडू न , घरी आणून पूजा करणे धमशा ाला मा य नाही . वटवृ ा या
जागी जाऊनच पूजा करावी . स ा या काळ वटवृ मळणे अवघड झाले आहे ,
हणून घरी फांद आणून पूजा करतात . जर काहीच मळाले नाही तर वटवृ ाचे च
चौरंगावर लाल व अंथ न यावर ठे वावे आ ण पूजा करावी .
महाद णा , पूजासा ह य व ा णद णा
हळद , कुंकू , गुलाल , रांगोळ , तां या , ता हन , पळ , भांडे , पाट , गंध , अ ता ,
बु का , फुले , तुळशी , वा , उदब ी , कापूर , नरांजन , वडयाची पाने १२ ,
कापसाची व े , जानवे , सुपार् या १२ , फळे , २ नारळ , गूळ , खोबरे , बांगडया ,
फणी , गळे सरी , पंचामृत - सा ह य ( ध , दही , तूप , मध , साखर ), ५ खारका , ५
बदाम , सौभा य - वायनाचे सा ह य - तां ळ , १ नारळ , १ फळ , १ सुपली , आरसा ,
फणी , हर ा बांगडया ४ , हळद , कुंकू - ड या २ , सुट नाणी पाच पयांची ,
सौभा यवायन दे णे श य नस यास २१ / ५१ पये द णा ावी , गोट आंबे ५
( वटवृ ाचे जागी ठे व यासाठ )
॥ अथ पूजा ारंभः ॥
थम वडाला सूत लावावे . आप या इ दे वतांना हळद - कुंकू वा न दे वापुढे वडा
( वडयाची पाने दोन , यावर एक नाणे व एक सुपारी ) ठे वून दे वाला नम कार करावा .
गु ज ना हणजे आप या उपा यायांना नम कार क न पाटावर बसावे . नंतर पूजल े ा
सु वात करावी .
येथून पुढे यान करावे ते असेः - हातात अ ता घेऊन दो ही हात जोडावे व आपली
ी आप यासमोरील दे वाकडे लावावी .
ीम महागणा धपतये नमः । इ दे वता यो नमः । कुलदे वता यो नमः । ामदे वता यो
नमः । थानदे वता यो नमः । वा तुदेवता यो नमः । माता पतृ यां नमः ।
ील मीनारायणा यां नमः । सव यो दे वे यो नमः । सव यो ा णे यो नमो नमः ॥
न व नम तु । सुमख ु ैकदं त क पलो गजकणकः । लंबोदर वकटो व ननाशो
गणा धपः ॥ धू केतुगणा य ो भालचं ो गजाननः । ादशैता न नामा न यः पठे त्
शृणय ु ाद प ॥ व ारंभे ववाहे च वेशे नगमे तथा । सं ामे संकटे चैव व न त य न
जायते ॥ शु लां बरधरं दे वं श शवण चतुभुजम् ॥ स वदनं यायेत् सव व नोपशांतये
॥ सवमंगलमांग ये शवे सवाथसा धके ॥ शर ये यंबके गौ र नाराय ण नमो तु ते ॥
सवदा सवकायषु ना त तेषाममंगलम् । येषां द थो भगवान् मंगलायतनं ह रः । तदे व
ल नं सु दनं तदे व ताराबलं चं बलं तदे व । व ाबलं दै वबलं तदे व ल मीपते त युगं
मरा म ॥ लाभ तेषां जय तेषां कुत तेषां पराजयः ॥ येषा मद वर यामो दय थो
जनादनः ॥ वनायकं गु ं भांनुं व णुमहे रान् ॥ सर वत णौ यादौ
सवकायाथ स ये ॥ अभी सताथ स यथ पू जतो यः सुरासुरैः ॥ सव व नहर त मै
गणा धपतये नमः ॥ सव वार धकायषु य भुवने रः दे वा दशंतु नः स
श
े ानजनादनाः ॥
ीम गवतो महापु ष य व णोरा या वतमान य अ णो तीये पराध
व णुपदे ी ेतवाराहक पे वैव वतम वंतरे क लयुगे थमचरणे भरतवष भरतखंडे
जंबु पे दं डकार ये दे शे गोदावयाः द णे तीरे शा लवाहनशके अमुकनाम संव सरे
उदगयने ी मऋतौ ये े मासे शु लप े पौ णमा यां तथौ अ वासरः वासर तु
अमुकवासरे अमुक दवसन े अमुक थते वतमाने चं े अमुक थते ीसूय
अमुक थते ीदे वगुरौ शेषेषु यथायथं रा श थान थतेषु हेषु स सु शुभनामयोगे
शुभकरणे एवंगण ु वशेषण व श ायां शुभपु य तथौ मम आ मनः
सकलशा पुराणो फल ा तथ ीपरमे र ी यथ मम इह ज म न ज मांतरे च
अखं डत - सौभा य - पु पौ ा द - अ भवृ - धनधा यद घायु या दसकल स ारा
सा व ी तांग वेन तवा षक व हतं सा व ी ी यथ यथा ानेन
यथा म लतोपचार ैः षोडशोपचारपूजनमहं क र ये ॥
( उज ा हातात पाणी घेऊन ता हनात सोडावे . )
ाणाय नमः ॥ अपानाय नमः ॥ ानाय नमः ॥ उदानाय नमः ॥ समानाय नमः ॥
णे नमः ॥ नैवे म ये ाशनाथ पानीयं समपया म ॥
आगमाथ तु दे वानां गमनाथ तु र साम् ॥ कुव घंटारवं त दे वता ानल णम् ॥१॥
घंटा े ै नमः ॥ सव पचाराथ गंधा तपु पं समपया म ॥
( या मं ाने घंटेला , गंध , अ ता व फूल लावावे . )
घंटानादं कुयात् ॥
( घंटा वाजवावी . )
अथ यानम् ॥
( हातात अ ता घेऊन सा व ीचे यान करावे . )
( या मं ाने अ ता वाहा ा . )
द या यमधुसय
ं ु ं मधुपक मयानघे ॥ द ं गृह ाण दे वे श भवपाश वमु ये ॥ मधुपक
समपया म ॥
( या मं ाने दही व मध एक क न वाहावे . )
पंचामृतैः नप य ये ॥
( असे हणून ता हनात पळ भर पाणी सोडावे . )
कपूरल
ै ाकुंकुमा द सुग
ं ध संयुतम् ॥ गंधोदकममुं शु ं नानाथ तगृ ताम् ॥
सा व ी यां नमः ॥ गंधोदक नानं समपया म ॥ गंधोदक नानानंतर शु ोदक नानं
समपया म ॥
( या मं ाने दे वाला गंध म त पाणी घालावे . नंतर पळ भर पाणी घालावे . )
मं मयं मया द ं पर मयं शुभं उपवीत मदं सू ं गृह ाण जगदं बके ॥ णे नमः
य ोपवीतं समपया म ॥
( या मं ाने दे वाला जानवे वाहावे . )
॥ अथांगपूजा ॥
( पुढ ल येक नाममं ाने अवयवांना उ े शन
ू दे वाला अ ता वाहा ा . )
सा व यै नमः पादौ पूजया म ॥ वट यायै नमः जंघे पूजया म । भूतधा र यै नमः उदरं
पूजया म । गाय यै नमः कंठं पूजया म । णः यायै नमः मुखं पूजाया म ।
सौभा यदा यै नमः शरः पूजया म । सा व ी यां नमः सवागं पूजया म ।
दलं गुणाकारं ने ं चतुरायुधं । ज मपापसंह ारमेक ब वं शवापणम् ।
शाखै ब वप ै अ छ ै ः कोमलैः शुभैः । तव पूजां क र या म अपया म सदा शव ॥
सा व ी यां नमः । ब वप ा ण समपया म॥
( या मं ाने दे वाला बेलाची पाने वाहावी . )
ाणाय नमः ॥ अपानाय नमः ॥ ानाय नमः ॥ उदानाय नमः ॥ समानाय नमः ॥
णे नमः ॥ नम ते दे वदे वे श सवतृ तकरं परम् मया नवे दतं तु यं गृह ाण
जलमु मम् ॥ सा व ी यां नमः ॥ म येपानीयं समपया म॥
( या मं ाने ता हनात पळ भर पाणी सोडावे . नंतर वरील सहा मं हणून पु हा नैवे
दाखवावा . )
वायनमं ः
उपायन मदं दे व तसंपू तहेतुतः ॥ वायनं जवयाय स हर यं ददा यहम् ॥ इदं
सौभा यवायन दानं सद णाकं सतांबूलं अमुकशमणे ा णाय तु यसहं सं ददे ॥
तगृ ताम् ॥ तगृ ा म ॥ तेन सा व यौ ीयेताम् ॥
( वरील मं ाने ा णाला सौभा यवायन दे ऊन ा णा या हातावर पळ भर पाणी
घालून नम कार करावा . )