AP 10: DINASTIYANG POLITIKAL A.

ESPANYOL
 mga lalaki na nakapag-aral o
Ang Dinastiyang Politikal ay pagkakaroon ng
illustrado na (e.g Luna, Rizal, Del
sanga-sangang magkakamag-anak na
Pilar, Aguinaldo etc.)
nanunugkulan sa pamahalaan.
B. AMERIKANO
Trapo – taong gumagamit ng salapi upang  nabuo ang First Philippine Congress
magkaroon ng kapangyarihan (Traditional sa Malolos, Bulacan
Politician)  ipinasa ang Philippine Bill of 1902
upang mabuo ang konstitusyon
WORLD MONARCHIES AND DYNASTIES  linahukan ng pamilya Osmenia,
Lopez, Cojuangco, at Aquino
 Japan, China, Spain, at United Kingdom ay
C. CORAZON C. AQUINO
may feudal-monarchial system noon (feudal:
pyramid state-social structure ; monarchial:  winakas ang political dynasty (ng
hari at reyna) Marcos) sa Pilipinas
 patrilinear – pagpapasa sa kamag-anak  ang Konstitusyon ng 1987, Art. 2,
(anak, kapatid, pamangkin, basta blood Sek. 26 ay nagpapahalaga at
related) nagtanggal ng standards sa politika:
The State shall guarantee equal
 Salian Law o Prinsipyo ng Salic – hindi
access to opportunities for public
maaaring babae ang mamuno
service, and prohibit political
Ang Japan ang may pinakamahabang dynasties as may be defined by
dinastiyang politikal – Yamato Dynasty. Ang law.
namumuno rito ay tinatawag na emperor o
94% (73/80) – lugar na may political dynasty
emperador. Ang pinakaunang emperor ay si
Emperor Jimmu at ang kasalukuyang emperor ay 56% of political dynasties come from old political
si Emperor Akihito. elites
POLITIKA SA PILIPINAS 44% of political dynasties emerged after EDSA I
(1986)
 pinaghaharian ng ilang mayayaman at
makapangyarihang pamilya na nakaukut sa 11 off the 15 have relatives in the House of
kasaysayan ng bansa Representatives
 Philippine Oligarchy (ito ang dinastiyang
politikal sa bansa o rule of the few rich 250 families – nasa political dynasty ng Pilipinas
families): Illustrados – mga taong nakapag-aral noong
1. pamilya ng politika (e.g Aquino, panahon ng Espanyol
Marcos, etc.)
2. pamilya at kamag-anak ay Prinsipalya – mayayamang pamilya noong
naluklok sa 5 magkakasunod na panahon ng Espanyol
administrasyon
3. artista, sports celebrity, at Kabesa – mga kapitan noong panahon ng
miyembro ng media outfit na Espanyol
naging politico MGA HALIMBAWA NG POLITICAL DYNASTY
4. mayayamang pamilyang
sumusuporta sa politiko at Marcos Ilocos Norte
emerging lord (para sa Ortegas La Union
proteksiyon ng drug lord, Macapagal/Arroyo Pampanga
gambling lord, smuggling lord, Cayetano Taguig
etc.) Garcia Cebu
Ampatuan Maguindanao
KASAYSAYAN NG POLITIKAL DYNASTY SA Duterte Davao
BANSA Ejercito/Estrada San Juan, Manila

Princess Amoyo
 Binay Makati
Cojuangco/Aquino Tarlac
Singson Ilocos Sur
HOUSE BILL 3587 (ANTI-POLITICAL
DYNASTY BILL)
 pagbabawal sa kamag-anak na tumakbo,
hanggang sa 2nd degree of Consanguinity
and Affinty ng nanunungkulang opisyal mula
local na gobyerno hanggang nasyonal
 consanguinity – parents, siblings, children,
grandchildren, grandparents ; affinity – in-
laws (parents, siblings, children or
grandparents, grandchildren)
thin dynasty – sunod-sunod na naluklok ang
magkakamag-anak
fat dynasty – sabay-sabay ang pagkaluklok ng
magkakamag-anak
KATANGIAN NG POLITIKAL DYNASTY
1. kayamanan
2. edukasyon (ginawang batayan)
3. kahusayan (husay sa pagiging politician ;
credentials)
4. katanyagan (pamilyang pinagmulan = tanyag
na apelyido)
SANHI NG POLITIKAL DYNASTY
1. kakulungan sa mapanuring pag-iisip
2. limitadong pagkakataong makakalap ng
impormasyon (paninira sa mga tumatakbo –
black propaganda)
3. patronage politics – paggamit ng mga
maimpluwensiyang koneksyon o patrino
system
EPEKTO NG POLITIKAL DYNASTY
A. NEGATIBO
 nagiging hadlang sa pag-unlad (wala
nang tinatanggap na suhestyon)
 nagiging ugat ng pang-aabusto at
pagmamalabis sa kapangyarihan
B. POSITIBO
 naipagpapatuloy ang pagpapaunlad
ng mga institusyon at proyekyo
 hinihikayat ng mga miyembro ng
politikal dynasty na mabigay ng
magandang serbisyo
AP 10: KATIWALIAN SA PAMAHALAAN
Noong 2015, nasa 95th posisyon ang Pilipinas sa
Transparency International at noong 2011, nasa
125th posisyon ang Pilipinas
Noong 2008 (Arroyo) ay nasa 141st na posisyon
at noong 1995 (Ramos) ay nasa 36th posisyon
KORAPSYON – maling gawi na kinasasangkutan
ng opisyal ng isang institusyon
GRAFT – anyo ng korapsiyon na kung saan ang
opisyal ng pamahalaan ay nagkakaroon ng
pinansiyal na pakinabang sa illegal na paraan
Ang korapsyon ay general term samantalang ang
graft ay ang specific term.
Transparency and Accountability Network (TAN)
ay binuo noong 2002 upang matugonan ang
kawalan ng transparency at accountability sa
pamahalaan
MGA URI NG CORRUPTION
EMBEZZLEMENT (PAGLUSTAY)
 pagnanakaw ng pera ng isang taong
pinagkakatiwalaan nito
BRIBERY (LAGAY SYSTEM)
 panunuhol o pagtanggap ng kahit anong
bagay para makaimpluwensiya ng tao
FRAUD (PAMEMEKE)
 panlilinlang sa layuning makakuha ng
benepisyo sa ibang tao
EXTORTION (PANGINGIKIL)
 sapilitang pagkuha ng pera ng isang
mataas na opisyal sa ordinaryong
mamamayan
TAX EVASION
 pag-iwas sa pagbayad ng buwis
GHOST PROJECT
 hindi umiiral ang proyekto ngunit
pinopondohan ng pamahalaan
GHOST PAYROLL
Princess Amoyo
  kunwaring empleyado na pinapasahod
ng gobyerno at binibigyan pa ng mga
benepisyo
EVASION OF PUBLIC BIDDING IN THE
AWARDING OF CONTRACTS
 pag-iwas sa pampublikong pagtatawaran
sa pagkakaloob ng mga kontrata sa mga
transaksiyon ng gobyerno
NEPOTISMO AT PABORITISMO
 paglalagay sa posisyon ng isang kaanak
(may isang pamilya na nahalal kaya
magtatalaga ng pwesto para sa ibang
kasapi ng pamilya)
 cronyism: pagtatalaga ng malalapit na
kaibigan (cronies)
TONG (PROTECTION MONEY)
 uri ng panunuhol na gawain ng mga
taong sangkot sa illegal na operasyon
KASAYSAYAN NG KATIWALIAN SA
PILIPINAS
Nakalikom ng 10 bilyong dolyar si Ferdinand
Marcos noong nasa posisyon siya kaya naman
binuo ni Corazon Aquino ang Presidential
Commission on Good Government (PCGG)
noong 1986 na may tungkuling bawiin ang lahat
ng hindi maipaliwanag na yaman ng pamilyang
Marcos at ipahinto ang transaksiyon na sangkot
sa katiwalian ng mga Marcos noon.
TALAAN NG MGA AHENSIYANG MAY
MATAAS NA INSIDENTE NG KATIWALIAN
Ayon sa Social Weather Stations (SWS) noong
2015, (in order)
Bureau of Customs (BOC)
Land Transportation Office (LTO)
Philippine National Police (PNP)
Department of Public Works & Highways (DPWH)
Bureau of Internal Revenue (BIR)
MGA KILALANG ANOMALYA
JUETENG SCANDAL (2000)
 pagtanggap ni Joseph Estrada ng
P400M mula sa sugal na jueteng
 kinasuhan siya ng impeachment at
pandarambong
HELLO GARCI SCANDAL (2004)
 paguutos ni Gloria Arroyo kay Virgilio
Garcillano (COMELEC Commissioner)
na dagdagan ang boto niya ng 1M sa
halalan noong 2004
EURO GENERALS SCANDAL (2008)
 pagtungo ng 9 na heneral ng PNP sa
Russia na may bitbit na P6.9M na hindi
deklarado, pinangunahan ito ni Eliseo de
La Paz
PORK BARREL SCAM (2013)
 paggamit ng pork barrel na P10B
(imbakan ng pera) ng mga mambabatas
na kinasangkutan ni Janet Napoles,
Bong Revilla, Jinggoy Estrada, Juan
Ponce Enrile
 sistemang pork barrel: P200M sa 24 na
senador at P70M sa 290 na kongregista
NEW BILIBID PRISON DRUG TRAFFICKING
SCANDAL (2016)
 kalakalan sa loob ng piitan sa Muntinlupa
na kinasangkutan ni Leila de Lima,
Francisco Baraan, at Franklin Bucayo
IBA’T IBANG BATAS NA SUSUGPO SA
KATIWALIAN
RA 3019 (ANTI GRAFT AND CORRUPT
PRACTICES ACT – 1960)
 mga gawaing hindi dapat kasangkutan
ng mga kawani ng pamahalaan at mga
kaparusahan sa mga ito
RA 6713 (CODE OF CONDUCT AND ETHICAL
STANDARDS FOR PUBLIC OFFICIALS AND
EMPLOYEES – 1989)
 isiwalat ng lahat ng kawani ang kanilang
mga ari-arian habang nanunungkulan sa
pamahalaan
RA 9160 (ANTI-MONEY LAUNDERING ACT –
2001)
Princess Amoyo
  kaparusahan para sa mga taong
nakakauha ng pera illegal at ipinapaabas
na galling sa malinis na paraan
RA 9184 (GOVERNMENT PROCUREMENT
REFORM ACT – 2003)
 anumang bibilhin para sa pamahalaan ay
dadaan sa public bidding para
maitaguyod ang transparency ng
transaksiyon
TRUTH COMMISSION (PRESIDENTIAL ANTI-
GRAFT COMMISSION – 2011)
 idineklara ng Disyembre at binuo ni
Benigno Aquino upang matutukan mismo
ng tanggapan ng pangulo ang kaso ng
katiwalian
TANGGAPANG NABUO UKOL SA
KATIWALIAN
Sandiganbayan (Executive Order 1486)
 para sa mga pribadong kompanya, sibil
atbp.
Ombudsman (RA 6770)
 para sa mga government-related na tao,
pampubliko
Pareho silang natatag noong Hunyo 11, 1978 at
nilagdaan ni Ferdinand Marcos
AP 10: MIGRASYON
MIGRASYON – paglipat ng tao mula sa kaniyang
orihinal na lugar papunta sa bagong lugar
MIGRANTE – taong nagsasagawa ng migrasyon
(voluntary-pull at involuntary-push)
Emigrante – palabras at Imigrante – papasok
Ang refugee ng isang bansa ay nagiging settler
na rin di kalaunan
KASAYSAYAN NG MIGRASYON SA
PILIPINAS
Overseas Filipinos ang mga naninirahan sa ibang
bansa habang ang mga nagtrtrabaho roon na
may kontrata ay tinatawag na Overseas Contract
Worker.
Sa pasimula ng ika-20 dantaon, ang mga
pangunahing destinasyon lamang ng OFWs ay
ang Hawaii at California para makapagtrabaho sa
plantasyon (Hawaiian Sugaw Planters
Association na may tanggapan noon sa Vigan at
Cebu)
Taon 1906 – 15 , 1907 – 150 , 1909 – 639, 1910
– 2 915, at sa taong 1906-1934 – 120 000
Noong 1970, tumaas ang bilang ng OFWs kaya
ipinagawa ni Marcos ang Labor Code of the
Philippines noong 1975 at sa taong yaon rin ay
36 035 na Pilipino ang naging OFWs
Noong 1985, 372 784 ang naitalang OFW na
umalis ng bansa at tuluyang umaga ang kanilang
mga pamilya sa remittance
Noong 2004, 8.4M Pilipino ang
naghahanapbuhay sa ibang bansa at masasabi
na na ang Pilipinas ay may kultura na ng
migrasyon dahil mas tumaas ang paniniwala na
mas may pera sa pagtrtrabaho sa ibang bansa
Remittance – salaping galing sa mga OFW
Petition – pagkuha sa kamag-anak ng isang OFW
upang doon na patirahin
AHENSIYA PARA SA OFW
Department of Labor and Employment (DOLE –
1933)
Overseas Workers Welfare Administration
(OWWA – 1977)
Commission on Filipinos Overseas (CFO – 1980)
Philippine Overseas Employment Administration
(POEA – 1982)
Princess Amoyo
 PHILIPPINES STATISTICS AUTHORITY
REPORT
Apr-Sep 2015: 2.5M OFWs (97.1% ay naka-
kontrata)
51.1% ay babae
48.9% ay lalaki
Nasa edas 25-29 taon ang 25.8% at edad 30-34
ang 23.2%
BRAIN DRAIN – pagalis ng mga mahuhusay na
manggagawa sa Pilipinas upang
makapagtrabaho sa ibang bansa
Marami na ring napunta sa bansa na dayuhan.
Noong 2010, may 177 365 dayuhan (0.2%) ang
kabuong populasyon ng mga ito sa bansa.
Karaniwang galling sa US, China, Japan at India
AP 10: ISYUNG TERITORYAL
Ito ay agawan ng teritoryo. May dalawa itong
pinag-uugatan: iba’t ibang pananaw at posibleng
hamunan ng mga soberanya sa isa’t isa
May mga dahilan rin ang isyung teritoryal:
aspektong ekonomiya, kultural, relihiyon, at
pagkaigting ng nasyonalismo
MGA LUGAR NA UGAT NG MATINDING
TENSYON (NATIONAL GEOGRAPHIC, 2004)
CRIMEA
 tangway sa Black Sea na mayroong
malaking populasyon ng Russia ngunit
naging bahagi ng Ukraine noong 1954
 Russia vs. Ukraine
EAST CHINA SEA
 ugat ng tensiyon: isla ng Senkaku
(Japan) at isla ng Diaoyu (China) at
iginigiit ng China na sa kanila ang
airspace sa East China Sea na pareho sa
Japan
 China vs. Japan
JAMMU AT KASHMIR
 ugat ng tensiyon: pag-alis ng control ng
British sa subkontinente ng India noong
1940
 India vs. Pakistan
GOLAN HEIGHTS, GAZA STRIP, AT WEST
BANK
 mga teritoryong inokupahan ng Israel sa
panahon ng Six-Day War noong 1967
 Israel vs. Egypt vs. Jordan vs. Syria
WESTERN SAHARA
 pagkuha ng Morocco sa malaking lupain
ng disyerto at pagtatayo ng Moroccan
Wall (2700 km)
 Morocco vs. Sahrawi Arab Democratic
Republic
TRANSDNIESTRA O TRANSISTRIA
 isang nagdedeklarang republika sa
pagitan ng Dniester River at silangang
hangganan ng Moldova
 Russia vs. Moldova
UNITED NATION CONVENCTION ON THE
LAW OF THE SEA (UNCLOS)
 Law of the Sea Treaty
 nagmula sa ikatlong United Nations
Conference on the Law of the Sea III
 pumalit sa lumang prinsipyong freedom
of the seas na nagsimulang umiral noon
pang ika-17 siglo
 nakabase sa “cannon shot rule”
(Cornelius van Byrnkershoek)
 mga probisyon:
1. internal water – batis, ilog, atbp
2. territorial water – right of
innocent passage (katunayan na
naroroon ang isang barko)
3. contiguous zone – 22km/12
nautical miles ; taxations
4. exclusive economic zone (EEZ)
– may exploitation right
5. continental shelf – pinakamalayo
mula sa baseline ; mineral
PERMANENT COURT OF ARBITRATION
 nagpahayag noong Hulyo 12, 2016 na
walang basehan ang nine-dash line ng
China
 nasa The Hague, Netherlands
KAPULUAN SA WEST PHILIPPINE SEA
Princess Amoyo
Tinatayang nasa $5 trilyon na kalakal ang
dumaraan dito. Noong 2009, iniharap ng China
ang Nine-Dash Line upang magsilbing batayan
ng pag-angkin nito sa 80%-90% ng kabuoang
teritoryo. Ito ay napabilang sa Map of South
China Sea Islands noong 1947 at inilathala ng
1949.
SCARBOROUGH SHOALS
Ito ay tinatawag na Panatag Shoal o Bajo de
Masinloc ng Pilipinas at Huangyan Dao naman
ng China. Sinasabing nasa EEZ ito ng Pilipinas
sapagkat ang Palauig sa Zambales ay may
layong halos 221 kilometro ngunit tinanggihan ng
China.
TIMELINE NG ISYU
Abril 8, 2012
 sinita ng Philipiine Navy ang 8 sasakyang
pandagat ng China na nangingisda sa
Scarborough Shoal.
Abril 10, 2012
 siniyasat ang mga sasakyang pandagat
ngunit pinigilan ng barkong Chinese ang
pagdakip sa mga mangingisda na
natuklasang may mga illegal na
nakuhang bahura at pating.
Enero 2013
 dinala ng Pilipinas ang isyu sa
International Arbitral Tribunal na binuo sa
ilalim ng UNCLOS ngunit tumaggi ang
China na duminig sa kaso
Hulyo 12, 2016
 pumanig ang Tribunal sa Pilipinas
sapagkat walang matibay na ebidensiya
ang China. Ipinahayag din na ang China
ang nagdulot ng pagkasira ng mga
bahura sa EEZ ng Pilipinas. Nilabag ng
China ang soberanya ng Pilipinas dahil
sa mga ipinatayo nilang mga artipisyal na
isla (Fiery Cross Reef) at parola na 55m
sa Subi Reef (Zamora Reef)
Para sa China, nararapat na resolbahin ang isyu
ng bilateral kaysa multilateral.
SPRATLY ISLANDS
Noong 1947, mahigit 70 Vietnamese ang
namatay sa ginawang pagkuha ng China.
Tinatawag itong Kalayaan ng Pilipinas, Nansha
Qundao ng China, at Quan Dao Truong Sa ng
Vietnam. Kinukuha ito ng Vietnam dahil ito raw ay
historikal, ng Pilipinas dahil malapit ito at Brunei
or Malaysia dahil sa EEZ.
Okupado ng Pilipinas ang 10 bahura at pulo, 7
bahura sa China, 21 bahura at isla naman sa
Vietnam, at 7 bahura rin sa Malaysia. Panghuli,
okupado ng Taiwan ang pinakamalaking pulo
nito.
PARACEL ISLANDS
Ito ay pinag-aagawan ng China, Vietnam, at
Taiwan noong 1974. Kabilang dito ang halos 130
maliliit na isla at bahura na may 7.75km squared.
Sa dalawang islang ito, pinupuntirya ang mga
makukuhang mineral, at mahalagang ruta.
ISYU SA NORTH BORNEO (SABAH)
Ito ay may layong 1,143 km sa Maynila, 1,495 km
sa Singapore, at 1,678 km sa Kuala Lumpur. May
sukat itong halos 72,500 km squared at
pinalilibutan ng South China Sea, Sulu Sea, at
Celebes Sea. Orihinal itong pagaari ng sultan ng
Brunei.
TIMELINE NG SABAH
1658
 ipinagkaloob ni Sultan Abdul Hakkul
Mubin (Brunei) kay Sultan Salah ud-Din
Karamat Bakhtiar (Sulu) ang hilagang
baybayin ng Borneo at Palawan bilang
pabuya sa pagtulong nitong masawata
ang rebelyon at digmaang sibil laban kay
Pengiran Bongsu Muhyiddin
 sa ibang datos, si Muhyiddin ang
nagkaloob ng teritoryo matapos niyang
mapatay si Abdul Hakkul Mubin at
tumulong ang mahigit 250 Tausug na
pinamumunuan ni Panglima Mahabasser
Elidji sa sultan ng Brunei
1673
 pinagtibay ni Muhyiddin ang
ipinagkaloob na kapangyarihan sa
sulatanato ng Sulu sa North Borneo,
Sabah, at Palawan
Princess Amoyo
Enero 22, 1878
 pumasok sa isang kasunduan si Sultan
Jamalul Alam Kiram at ang British North
Borneo Company (Hong Kong) na
bigyan ng permanenteng pag-upa sina
Gustavus Baron de Overbeck at Alfred
Dent sa teritoryong pag-aari ng Sulu sa
silangang bahagi ng Hilagang Borneo
kapalit ng $5,000 bawat taon. Ang Datu
Bendehara at Raja of Sandakan ay
iginawad kay Baron de Overbeck
1885
 tinalikuran ng Spain ang pag-angkin ng
soberanya sa kabuoan ng Borneo
1888
 napailalim sa United Kingdom ang North
Borneo bilang isang protectorate
(binigyan ng limitadong kalayaan at
karapatan subalit nasa ilalim pa rin ng
malakas na estado)
1939
 nagsampa ng kaso ang mga inapo ng
sultan ng Sulu laban sa pamahalaan ng
North Borneo at British North Borneo
Company upang malikom ang salapi
mula sa taong hindi sila nagbabayad
1946
 nagsara ang British North Borneo
Company at ipinasa nila Baron de
Overbeck at Alfred Dent ang teritoryo sa
pamamahalang British
 naging crown colony ng British ang
North Borneo at tinawag bilang British
North Borneo Crown hanggang 1963
1957
 nagtapos ang pag-upa sa teritoryo na
epektibo noong Enero 22, 1958
Hunyo 22, 1962
 nagpahayag si Pangulong Diosdado
Macapagal sa United Nations ng pag-
angkin ng Pilipinas sa Sabah
Setyembre 11, 1962
 ipinagkaloob ni Sultan Mohammed
Esmail Kiram I ng Sulu ang teritoryo sa
Pilipinas ngunit sa pagbuo ng Federation
of Malaysia noong 1963 ay isinama ang
North Borneo (na opisyal na naging
Sabah) sa Malaya, Sarawak, at
Singapore
 sa isang referendum na isinagawa ng
United Nations, nagdesisyon ang mga
mamamayan ng Sabah na maging
bahagi ng Malaysia
1968
 ipinasa ang Republic Act No. 5446 sa
Pilipinas:
“The definition of the baselines of the
territorial sea of the Philippine Archipelago as
provided in this Act is without prejudice to the
delineation of the baselines of the territorial
sea around the territory of Sabah, situated in
North Borneo, over which the Republic of the
Philippines has acquired dominion and
sovereignty.”
 sa kabila ng maayos na ugnayan ng
Pilipinas at Malaysia, wala pa ring
resolba sa usapin
Hulyo 16, 2011
 ipinahayag ng Kataastaasang Hukuman
ng Pilipinas na mananatili ang
paghahabol ng bansa sa Sabah
Pebrero 2013
 235 katao mula sa Royal Sulu Sultanate
Army ang dumating sa Lahad Datu,
Sabah upang bawiin ang lugar para kay
Jamalul Kiram III ngunit sinalakay ng
puwersang Malaysia ang pamayanan
upang puksain ang pangkat.
Marso 24, 2013
 56 militante ang napatay kabilang ang 6
na sibilyan at 10 na Malaysia.
Samantala, libo-libong Pilipino ang
pinabalik ng Pilipinas mula 2013-2014.
Princess Amoyo