ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ

Ι. Κείμενο “ Η Ελένη και η καταστροφή της Τροίας''

Εἰ ἐν Ἰλίῳ Ἑλένη ἦν, ἀπέδοντο ἂν αὐτὴν τοῖς Ἕλλησιν οἱ Τρῶες, ἑκόντος γε ἢ

ἄκοντος Ἀλεξάνδρου. Οὐ γὰρ δὴ οὕτω γε φρενοβλαβὴς ἦν ὁ Πρίαμος οὐδὲ οἱ ἄλλοι
Τρῶες, ὥστε τοῖς σφετέροις σώμασι καὶ τοῖς τέκνοις καὶ τῇ πόλει κινδυνεύειν
ἐβούλοντο, ὅπως Ἀλέξανδρος Ἑλένῃ συνοικῇ. Εἰ δέ τοι καὶ ἐν τοῖς πρώτοις χρόνοις
ταῦτα ἐγίγνωσκον, ἐπεὶ πολλοὶ μὲν τῶν ἄλλων Τρώων, μάλιστα δὲ οἱ αὑτοῦ υἱεῖς,
ὁπότε συμμίσγοιεν τοῖς Ἕλλησιν, ἀπώλλυντο, Πρίαμος, εἰ καὶ αὐτὸς Ἑλένῃ
συνῴκει, ἀπέδωκεν ἂν αὐτὴν Μενελάῳ, ἵνα αὐτὸς καὶ οἱ ὑπήκοοι αὐτοῦ
ἀπαλλαγεῖεν τῶν παρόντων κακῶν. Ἀλλ' οὐ γὰρ εἶχον Ἑλένην ἀποδοῦναι οὐδὲ
λέγουσιν αὐτοῖς τὴν ἀλήθειαν ἐπίστευον οἱ Ἕλληνες, ὡς μὲν ἐγὼ γνώμην
ἀποφαίνομαι, τοῦ δαιμονίου παρασκευάζοντος ὅπως πανωλεθρίᾳ ἀπολόμενοι
καταφανὲς τοῦτο τοῖς ἀνθρώποις ποιήσωσι, ὡς τῶν μεγάλων ἀδικημάτων
μεγάλαι εἰσὶ καὶ αἱ τιμωρίαι παρὰ τῶν θεῶν.

Ἡρόδοτος, Ἱστορίη 2.120 (διασκευή)

ΙΙ. Ασκήσεις

1. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο

2. Πώς τεκμηριώνει ο Ηρόδοτος την άποψη ότι η Ελένη δε βρισκόταν στην Τροία;

3.Πού αποδίδει ο Ηρόδοτος την αδυναμία των Τρώων να πείσουν τους Έλληνες ότι
η Ελένη δε βρισκόταν στα χέρια τους;

4. Με ποιες λέξεις του κειμένου έχουν ετυμολογική συγγένεια οι παρακάτω

τύποι;

γνωμικό, λόγος, φανερός, βούληση, πίστη

5. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων

τοῖς Ἕλλησιν, σφετέροις, παρὰ τῶν θεῶν, φρενοβλαβὴς , κινδυνεύειν

6. Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω προτάσεις

Εἰ ἐν Ἰλίῳ Ἑλένη ἦν // ὅπως πανωλεθρίᾳ ἀπολόμενοι καταφανὲς τοῦτο τοῖς
ἀνθρώποις ποιήσωσι //ὡς τῶν μεγάλων ἀδικημάτων μεγάλαι εἰσὶ καὶ αἱ
τιμωρίαι παρὰ τῶν θεῶν.

ΙΙΙ. Απαντήσεις
1. Αν η Ελένη βρισκόταν στην Τροία, οι Τρώες θα την έδιναν πίσω στους Έλληνες,
με τη θέληση βέβαια ή όχι του Αλεξάνδρου. Γιατί βέβαια δεν ήταν τόσο παράφρων
ο Πρίαμος ούτε οι άλλοι Τρώες, ώστε ήθελαν να θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τη δική
τους και των παιδιών τους και την πόλη τους, για να συζεί ο Αλέξανδρος με την
Ελένη. Αν βέβαια και στα πρώτα χρόνια είχαν αυτή τη γνώμη, επειδή πολλοί από
τους άλλους Τρώες, και κυρίως οι γιοι του, κάθε φορά που συγκρούονταν με τους
Έλληνες, σκοτώνονταν, ο Πρίαμος, αν και ο ίδιος συγκατοικούσε με την Ελένη, θα
την επέστρεφε στον Μενέλαο, για να απαλλαγούν ο ίδιος και οι υπήκοοι του από
τις τωρινές συμφορές. Αλλά διότι δεν είχαν την Ελένη, ώστε να την επιστρέψουν,
ούτε τους πίστευαν οι Έλληνες, παρόλο που αυτοί έλεγαν την αλήθεια, όπως εγώ
πιστεύω, επειδή ο θεός μηχανευόταν για να κάνουν με την ολοκληρωτική τους
καταστροφή ολοφάνερο στους ανθρώπους αυτό, ότι δηλαδή για τα μεγάλα
αδικήματα μεγάλες είναι και οι τιμωρίες από τους θεούς.

2.Ο Ηρόδοτος υποστηρίζει ότι κατά τον Τρωικό πόλεμο η Ελένη δε βρισκόταν
στην Τροία. Αυτήν την άποψη την τεκμηριώνει λέγοντας ότι οι Τρώες, αν είχαν
την Ελένη, οπωσδήποτε θα την επέστρεφαν στους Έλληνες, γιατί ούτε οι ίδιοι
ούτε ο βασιλιάς τους, ο Πρίαμος, θα έθεταν σε κίνδυνο τη ζωή τη δική τους και
πολύ περισσότερο τη ζωή των παιδιών τους. Έτσι, μολονότι οι Τρώες
ισχυρίζονταν ότι δεν είχαν την Ελένη, οι Έλληνες δεν τους πίστευαν και γι' αυτό
συνεχίστηκε ο πόλεμος. Παρατηρούμε πως ο ιστορικός προσπαθεί να
τεκμηριώσει λογικά αυτό που υποστηρίζει η μυθολογική παράδοση.

3. Κατά τον Ηρόδοτο, οι Τρώες δεν μπορούσαν να πείσουν τους Έλληνες ότι η
Ελένη δε βρισκόταν στα χέρια τους, γιατί στην πραγματικότητα ο πόλεμος
οφειλόταν στη θεϊκή βούληση. Με άλλα λόγια, οι θεοί ήθελαν με την καταστροφή
της Τροίας να τιμωρηθούν οι Τρώες για την αγένεια και την αχαριστία που έδειξε
ο Πάρης προς τον Μενέλαο. Ο Ηρόδοτος τονίζει με αυτόν τον τρόπο την έννοια
της θείας δίκης, η οποία επηρεάζει τα ανθρώπινα και πάντα τιμωρεί τους
ενόχους, ενώ ανταμείβει τους δίκαιους ανθρώπους.

4. γνωμικό – γνώμην , λόγος – λέγουσιν , φανερός -καταφανὲς , βούληση -

ἐβούλοντο , πίστη - ἐπίστευον
5. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων

τοῖς Ἕλλησιν : αντικείμενο του ρήματος συμμίσγοιεν

σφετέροις : επιθετικός προσδιορισμός στο σώμασι
παρὰ τῶν θεῶν : εμπρόθετος προσδιορισμός της προέλευσης
φρενοβλαβὴς : κατηγορούμενο του Υποκειμένου Πρίαμος
κινδυνεύειν : αντικείμενο, τελικό απαρέμφατο του ρήματος ἐβούλοντο,

6. Να αναγνωρίσετε τις παρακάτω προτάσεις

Εἰ ἐν Ἰλίῳ Ἑλένη ἦν : δευτερεύουσα υποθετική πρόταση
ὅπως πανωλεθρίᾳ ἀπολόμενοι καταφανὲς τοῦτο τοῖς ἀνθρώποις ποιήσωσι :
δευτερεύουσα τελική πρόταση
ὡς τῶν μεγάλων ἀδικημάτων μεγάλαι εἰσὶ καὶ αἱ τιμωρίαι παρὰ τῶν θεῶν :
δευτερεύουσα ειδική πρόταση