i

ISANG SESTIMATIKONG PANANALIKSIK TUNGKOL SA

MGA TULA NOONG UNANG PANAHON
SA PAGBUO NG ISANG BROCHURE

Sestimatikong Pananaliksik
Na Iniharap sa Guro sa Asignaturang Filipino 8
Kolehiyo ng Sacred Heart
Lungsod ng Lucena

Bilang Bahagi
Ng Pangangailangan sa Pagkompleto ng
Yunit I sa Asignaturang Filipino

Justin Miguel F. De Ocampo

Maria Estela G. Catalla
Thanya Ariana Tolentino
Zerisse Antoneth M. Marciano
Raisen Jo A. Salonga
Rambench S. Joco
Bherl Alesson D. Perez
Kyle Bryden P. Avellaneda
Alexa Jane M. Escalderon

Agosto 06, 2018

 ii

PAGPAPATIBAY

Pinamagatang “Isang Sestimatikong Pananaliksik tungkol sa mga Tula Noong Unang Panahon :

Batayan sa Pagbuo ng isang Brochure” ang sestimatikong pananaliksik na inihanda at isinulit nina Justin

Miguel F. De Ocampo, Maria Estela G. Catalla, Thanya Ariana Tolentino, Zerisse Antoneth M.

Marciano, Raisen Jo A. Salonga, Rmbench S. Joco, Bherl Alesson D. Perez, Kyle Bryden P. Avellaneda at

Alexa Jane M. Escalderon bilang pangangailangan sa pagkompleto ng Yunit I sa Asignaturang Filipino.

Sinang-ayunan ng guro sa asignatura na may markang _________%

AIREEN D. ALVARICO, LPT

Tagapayo
 iii

PASASALAMAT

Nais pong ipabatid ng mga mananaliksik ang lubos na pagpapasalamat sa kanilang mga magulang na
sina G. at Gng. Avellaneda, G. at Gng. Catalla, G. at Gng. De Ocampo, G. at Gng. Escalderon, G. at Gng.
Joco, G. at Gng. Marciano, G. at Gng. Perez, G.at Gng. Salonga, Gng. Tolentino, sa pagpapadama ng
pagmamahal, pag-unawa, pagbibigay ng suporta at tulong pinansyal.

Sa aming mga guro na gumabay at sumuporta sa pag-aaral na ito.

Sa aming tagapayo at editor na si Bb. Aireen D. Alvarico sa walang sawang pagbibigay niya ng tulong
at panahon upang matapos ang kinakailangan sa asignaturang Filipino.

Sa bawat miyembro ng aming pangkat na nasa ikawalong baitang sa paglalaan ng oras upang
maisakatuparan ang gawain.

Sa mga silid-aklatan ng Kolehiyo ng Sacred Heart, na nagbigay ng pahintulot na magamit ang kanilang
tesis at ilang mga aklat upang matapos ang pag-aaral na ito at maging sa mga iba pang mga tagapayo na nag-
asikaso sa aming mga pangangailangan.

At higit sa lahat sa mapagmahal, matulungin at makapangyarihang Poong Maykapal.

Sa inyong lahat, maraming salamat po!

J.M.F.D.O

M.E.G.C

T.A.T

R.J.A.S

R.S.J

Z.A.M.M

B.A.D.P

K.D.P.A

A.J.M.E
 iv

PAGHAHANDOG

Taos-pusong pasasalamat ang ipinababatid ng mga mananaliksik sa mga sumusunod:

Sa aming mga Magulang, na patuloy na sumusuporta, nagmamahal at sa walang sawang pag-unawa.

Sa aming mga Kaklase, na nagbibigay ng lakas ng loob upang matapos ang pag-aaral na ito.

Sa aming mga Kaibigan, na nagbahagi ng kanilang oras at kaalaman hinggil sa pag-aaral na ito.

Sa aming Guro, na walang tigil sa pagbabahagi ng kanyang oras, kaalaman at pag-unawa.

Sa aming mga Kamag-aaral at sa 8-Discipleship ng Kolehiyo ng Sacred Heart College, at lalo na sa

mga Guro na nagtuturo ng asignaturang Filipino sa walang sawang pagbibigay ng kaalaman at

pagpapahalaga sa obra maestra ni Francisco Balagtas.

Ang tagumpay naming ito ay para sa inyo!

Mga Mananaliksik

J.M.F.D.O

M.E.G.C

T.A.T

R.J.A.S

R.S.J

Z.A.M.M

B.A.D.P

K.D.P.A

A.J.M.E
 v

ABSTRAK

PAMAGAT: Sestimatikong Pananaliksik : TANAGA, HAIKU AT SENRYU

MANANALIKSIK: Justin Miguel F. De Ocampo, Maria Estela G. Catalla, Thanya Ariana Tolentino,
Zerisse Antoneth M. Marciano, Raisen Jo A. Salonga, Rambench S. Joco, Bherl
Alesson D. Perez, Kyle Bryden P. Avellaneda at Alexa Jane M. Escalderon

TAGAPAYO: Bb. Aireen D. Alvarico

INSTITUSYON: HIBED, Kolehiyo ng Sacred Heart

TAONG PANURUAN: 2018-2019

______________________________________________________________________________

 Pangunahing sandata o kasangkapan ng manunulat ang salita upang maipahayag niya ang kaniyang mga
diwain, saloobin, ideya o salaysay na nais niyang ilahad sa mambabasa Sa kaso ng makata, marapat ding
matutunan muna niya ang iba’t ibang klase ng bigkas at tunog ng salita upang makalinang ng
magandang tugmaan sa isang tula. Ang Tula ay isa ring pagpapahayag ng damdamin, pagbibigay ng
mensahe batay sa kanyang nakikita, naririnig, nararamdaman at karanasan. Malaya nitong nasasabi ang
nilalaman ng puso't isipan ng isang manunulat at binibigkas ito ng may malambing at maamong
pananalita. Ang Tula ay isang anyo ng panitikan na nagpapahayag ng damdamin ng isang tao. Ito ay
binubuo ng mga saknong at ang mga saknong ay binubuo ng mga taludtud.

 Ito ay may sukat at tugma o malaya man ay nararapat magtaglay ng magandang diwa at sining ng
kariktan. Sinasabing may magandang diwa ang isang tula kung may makukuhang magandang
halimbawa ditto. May sining ng kariktan naman kung ang mga pananalitang ginamit ay piling-pili at
naaayon sa mabuting panlasa. Sa pamamagitan ng panitikan, ang kasaysayan at pinagdaanan ng isang
bansa'y nababatid. Subalit kami'y naniniwala na ang panitikan ay kabuuan ng mga karanasan ng isang
bansa, mga kaugalian, paniniwala, pamahiin, kaisipan at pangarap ng isang lahi na ipinahahayag sa mga
piling salita, sa isang maganda at makasining na paraan, nakasulat man o hindi.

 Tugmaan pa lamang ito, at hindi pa napag-uusapan ang balangkas, himig at paggamit ng metapora at iba
pang teknik sa pagtula.Kailangan ko pa ng “dibdibang” pag-aaral at pagbabasa ng pagtula upang sa
gayo’y makapagsulat ako ng piyesang maganda sa pandinig at may ipinahahatid na diwain.
 vi

TALAAN NG NILALAMAN

Pahina

Pamagat ...................................................................................................................... i
Dahon ng Pagpapatibay ............................................................................................. ii
Pasasalamat ................................................................................................................ iii
Paghahandog .............................................................................................................. iv
Abstrak ....................................................................................................................... v
Talaan ng Nilalaman .................................................................................................. vi

KABANATA I ANG SULIRANIN AT SANDIGAN NITO

Suliranin at Kaligiran ng Pag-aaral ........................................ vii
Konseptwal na Balangkas ...................................................... viii
Kahalagahan ng Pag-aaral …………………………………. ix
Depinisyon ng Katawagan ..................................................... x

KABANATA II LAGOM, KONKLUSYON AT REKOMENDASYON

Konklusyon ............................................................................ xi
Rekomendasyon ..................................................................... xii
Maikling Talambuhay …………………………………….. . xiii-xxi

TALASANGGUNIAN
 vii

KABANATA 1

ANG SULIRANIN AT SANDIGAN NITO

Panimula

Noong unang panahon ay may tatlong uri ng tula na nagging parte ng kasaysayan ng Wikang Filipino,

itong tatlong mga tula ang nagbigay buhay sa sining sa pagiging isang makata, ginamit sa mga balagtasan at

hanggang ngayon ay makikita at maoobserbahan parin natin, ito ay ang : 1. Tanaga - ay isang tulang Tagalog na

palasak na bago pa dumating ang mga Kastila. Ito ay may mataas na uri. Binubuo ito ng apat na taludturan na

may pituhang pantig. Ang tanaga ay nahahawig sa haiku at muling naging palasak ang tanaga noong panahon

ng Hapon. Ang tanaga ay itinuturing na malayang tula at sagana sa talinghaga. Hal. Totoong sinungaling, At

talagang malihim, Pipi kung kausapin, Walang kibo’y matabil, Ang isa sa kaaway, Na marami ang bilang,

Ang iyong pangilangan, Ayan katabi mo lang! na mula kay Ildefonso Santos. 2. Haiku - ang mga haiku na

isinulat sa Tagalog ay tulang binubuo ng labinpitong pantig, na may tatlong taludturan; na ang unang taludtod

ay may limang pantig, sa ikalawa ay may pitong pantig, at ang ikatlong taludtod ay may limang pantig. Ito’y

ginagad sa tulang Hapon at nagtataglay ng talinghaga. Hal. Kung maghahanap Kaibigang kausap Dapat ay

tapat. 3. Senryu - ay isang uri ng maikling tula sa wikang Hapones na kawangis ng mas kilalang haiku. Ano

ang pinagkaiba ng Senryu sa Haiku? Ang senryu ay tungkol sa mga pinaggagawa ng tao, habang ang haiku ay

nakatuon ang tema sa kalikasan. Hal. Kakain ka ba Nasunog na'ng sinaing Tutulog na lang
 viii

Konseptwal Na Balangkas

INPUT PROSESO OUTPUT

- Paggawa ng
- Pangangalap ng datos
- Pagsasagawa ng at impormasyon para brochure mula sa
Sestimatikong sa pagsasagawa ng
Sestimatikong
Pananaliksik Sestimatikong
Pananaliksik
Pananaliksik

Pigura 1. Konseptwal na balangkas ng brochure na mabubuo sa pag-aaral ng mga iba’t-ibang Tula Noong

Unang Panahon
 ix

KAHALAGAHAN NG PAG-AARAL

Sa pagsasagawa ng sestimatikong pananaliksik ay mas marami tayong nalalamang impormasyon tungkol sa

paksa ng ating pinagaaralan at para mas malaman pa natin ang totoong kahulugan ng Wikang Filipino. At sa

proseso naman ay para magkaroon ng sapat na ebidensya upang mapatunayan ang nilalaman ng sestimatikong

pananaliksik sa paksang nakalaan sa mga mananaliksik. Para naman sa output ay para mas maunawaan pa ng

mga mambabasa ang paksa at para makita ng ating dalawang mga mata ang mga halimbawa o larawan na

nakapahayag sa ginawang brochure.

Inaasahan ng mga mananaliksik na ang pagsusuri sa mga datos ukol sa Isang Sestimatikong

Pananaliksik tungkol sa mga Tula Noong Unang Panahon : Batayan sa Pagbuo ng isang Brochure na

napapaloob sa YUNIT 1 ng Unang Markahang na makakatulong sa mga sumusunod:

MAG-AARAL

-Makakatulong sa pagbibigay ng maraming kaalaman para sa mga estudyante ng Kolehiyo ng Sacred

Heart upang mas maging aktibo sa mga talakayan sa klase at upang mabuksan ang interes sa Wikang Filipino.

PANGASIWAAN AT PAMUNUAN NG PAARALAN

-Makakatulong sa pamamagitan ng pagkakaroon ng mga sari-saring mga ideya na ituturo sa kanilang mga

estudyante na makakatulong sa pagpukaw ng atensyon ng mga bata at upang mas mapabuti ang sistema ng pag-

aaral.

KAPWA MANANALIKSIK

- Para mabuksan ang kanilang mga kaisipan sa pagbabago ng ating pakikisalamuha sa kapwa lalo na

sa pagbabago na naaayon sa tula noong unang panahon tulad ng Haiku, Tanaga at Senryu.
 x

DEPINISYON NG KATAWAGAN

Ang mga sumusunod na mga katawagan ay binibigyang kahulugan ayon sa pagkakagamit sa pag aaral

na ito.

- Tanaga = ang tanaga ay isang tulang Tagalog na palasak na bago pa dumating ang mga Kastila. Ito
ay may mataas na uri. Binubuo ito ng apat na taludturan na may pituhang pantig. Ang tanaga ay
nahahawig sa haiku at muling naging palasak ang tanaga noong panahon ng Hapon. Ang tanaga ay
itinuturing na malayang tula at sagana sa talinghaga.

- Senryu = ay isang uri ng maikling tula sa wikang Hapones na kawangis ng mas kilalang haiku.

- Haiku = ay tulang binubuo ng labinpitong pantig, na may tatlong taludturan; na ang unang taludtod
ay may limang pantig, sa ikalawa ay may pitong pantig, at ang ikatlong taludtod ay may limang
pantig.

- Pananaliksik = ay ang matiyaga, maingat, sistematiko, mapanuri at kritikal na pagsisiyasat o pag-

aaral tungkol sa isang bagay, konsepto, kagawian, problema, isyu o aspekto ng kultura at lipunan.

- Sestimatiko = ay isang paraan ng pagbibigay ng makabuluhang at mabuting pinagaralan na mga

depinasyon ng isang bagay.
 xi

Pangalan: Justin Miguel F. De Ocampo, Maria Estela G. Catalla, Thanya Ariana Tolentino, Zerisse Antoneth
M. Marciano, Raisen Jo A. Salonga, Rambench S. Joco, Bherl Alesson D. Perez,
Kyle Bryden P. Avellaneda at Alexa Jane M. Escalderon

Baitang/Seksyon: 8-Discipleship

KONKLUSYON

 Bakit mahalaga ang isinagawang ninyong sestimatikong pananaliksik?

Mahalaga po ito dahil nakakatulong po itong pumukaw ng pansin ng mga kabataan upang tangkilikin

ang ating sariling wika na ang Wikang Filipino. Mahalaga din po ito dahil nakakatulong po ito sa pag-

usbong ng ating mga bokabularyo na tumutulong satin na maging matagumpay sa ating mga inaasam.

Ano ang posibleng maitutulong ng ginawa ninyong sestimatikong pananaliksik sa iba pang mag-

aaral?

Ito ay mahalaga at importante sa ating mag aaral dahil ito ay nag bibigay ng mga totoong impormasyon

at mahahalagang impormasyon narin nakatutulong rin ito sa mga sususnod na henerasyon or sususnod

na grade 8 sa susunod nataon meron na silang mga halimbawa kung pano ito makuha at may kinalaman

rin ito sa Wikang Filipino.

 Paano nagiging mabisa ang isang sestimatikong pananaliksik?

Naging mabisa po ito sa iba’t-ibang paraan : 1. Pagkakaroon ng maraming kaalaman at makakalap ng

maraming mga datos at impormasyon na maaaring makatulong sa ating buhay at kapasidad. 2.

Pagkakaroon ng matalas at bukas na kaisipan ukol sa iba’t-ibang paksa. 3. Pagkakaroon ng mga

kasagutan sa mga tanong ; binibigyan tayo nito ng mga ideya tungkol sa isang bagay. 4. Pagiging isang

tunay na Pilipino na may pagmamahal sa sariling wika at 5. Pagkakaroon ng malawak na kaalaman sa

anumang pinagdaanan ng kasaysayan ng tula at ang halimbawa ng mga ito.

 xii

Rekomendasyon

Batay sa kinalabasan ng sestimatikong pananaliksik ang rekomendasyong nabuo ng mga mananaliksik

ang nahahatid ng kaalaman partikular sa paaralan, na inimumungkahi sa pamunuan ng mga pambupliko at

pang-pribadong paaralan na magkaroon ng ebalwasyon hinggil sa pang-unawa ng mga mag-aaral sa pagsusuri

sa tatlong uri ng tula noong unang panahon. Matapos sa nasabing mga paaralan isinama ng mga mananaliksik

ang pundasyon ng kaalaman ng mga mag-aaral at iyon ang mga guro. Sa mga guro, inimumungkahi na gamitin

ang brochure na nabuo ng mga mananaliksik sa pag-aaral sa paksang ibinigay ng mga guro. Matapos sa mga

guro ay sa mga mag-aaral naman ang mismong mag-aaral, inimumungkahi sa mga ito lalo’t higit sa mga mag-

aaral na nasa baitang siyam na nakatapos na sa pag-aaral ng Haiku, tanaga, senryu at sa mga mag-aaaral na

nasa ika-walong baitang na palaguin pa ang kaalaman hinggil sa mga tayutay na nakapaloob dito.
 xiii

MAIKLING TALAMBUHAY NG MGA MANANALIKSIK

A. PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Justin Miguel F. De Ocampo
Tirahan: Lungsod ng Tayabas
Petsa ng Kapanganakan: Abril 13, 2005
Lugar ng Kapanganakan: Lungsod ng Lucena
Kasarian: Lalaki
Relihiyon: Katoliko
Pangalan ng Ama: Hjalmar De Ocampo
Pangalan ng Ina: Babylin De Ocampo
B. EDUKASYON
Elementarya: Kolehiyo ng Sacred Heart
C. HILIG/KAKAYAHAN
1. Paggawa ng tula
2. Pagvovolleyball
3. Manuod ng teleserye

________________________________
Pirma
 xiv

MAIKLING TALAMBUHAY NG MGA MANANALIKSIK

A. PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Maria Estela G. Catalla
Tirahan: Lungsod ng Pagbilao
Petsa ng Kapanganakan: Setyembro 5, 2004
Lugar ng Kapanganakan: Lungsod ng Pagbilao
Kasarian: Babae
Relihiyon: Katoliko
Pangalan ng Ama: Jovito Catalla
Pangalan ng Ina: Ermelinda Catalla
B. EDUKASYON
Elementarya: Pagbilao Central Elementary School
C. HILIG/KAKAYAHAN
1. Pagbabadminton
2. Pagkain
3. Pagtulog

________________________________
Pirma
 xv

MAIKLING TALAMBUHAY NG MGA MANANALIKSIK

A. PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Thanya Ariana Tolentino
Tirahan: Lungsod ng Lucena
Petsa ng Kapanganakan: Oktubre 30, 2004
Lugar ng Kapanganakan: Lungsod ng Lucena
Kasarian: Babae
Relihiyon: Katoliko
Pangalan ng Ama:
Pangalan ng Ina: Michele Fana
B. EDUKASYON
Elementarya: Kolehiyo ng Sacred Heart
C. HILIG/KAKAYAHAN
1. Paglalangoy
2. Pagbabadminton
3. Pagtulog

________________________________
Pirma
 xvi

MAIKLING TALAMBUHAY NG MGA MANANALIKSIK

A. PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Rambench S. Joco
Tirahan: Lungsod ng Lucena
Petsa ng Kapanganakan: Agosto 28, 2004
Lugar ng Kapanganakan: Lungsod ng Lucena
Kasarian: Lalaki
Relihiyon: Katoliko
Pangalan ng Ama: Billy Joco
Pangalan ng Ina: Lourdes Joco
B. EDUKASYON
Elementarya: North 2
C. HILIG/KAKAYAHAN
1. Pagbabasketbol
2. Paglalaro ng kompyuter
3. Pagbabasa ng komiks

________________________________
Pirma
 xvii

MAIKLING TALAMBUHAY NG MGA MANANALIKSIK

A. PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Raisen Jo A. Salonga
Tirahan: Lungsod ng Lucena
Petsa ng Kapanganakan: Oktubre 4, 2004
Lugar ng Kapanganakan: Lungsod ng Lucena
Kasarian: Lalaki
Relihiyon: Katoliko
Pangalan ng Ama: Joselito Salonga
Pangalan ng Ina: Raissa May Salonga
B. EDUKASYON
Elementarya: Kolehiyo ng Sacred Heart
C. HILIG/KAKAYAHAN
1. Pagbabasketbol
2. Paglalaro ng kompyuter
3. Pagbabasa ng libro

________________________________
Pirma
 xviii

MAIKLING TALAMBUHAY NG MGA MANANALIKSIK

A. PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Zerisse Antoneth M. Marciano
Tirahan: Lungsod ng Pagbilao
Petsa ng Kapanganakan: Pebrero 4, 2005
Lugar ng Kapanganakan: Lungsod ng Lucena
Kasarian: Babae
Relihiyon: Katoliko
Pangalan ng Ama: Marcelo Antonio Marciano
Pangalan ng Ina: Analiza Marciano
B. EDUKASYON
Elementarya: Kolehiyo ng Sacred Heart
C. HILIG/KAKAYAHAN
1. Pagbabadminton
2. Pagigitara
3. Paglalangoy

________________________________
Pirma
 xix

MAIKLING TALAMBUHAY NG MGA MANANALIKSIK

A. PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Bherl Alesson D. Perez
Tirahan: Lungsod ng Lucena
Petsa ng Kapanganakan: Hunyo 7, 2005
Lugar ng Kapanganakan: Lungsod ng Lucena
Kasarian: Babae
Relihiyon: Katoliko
Pangalan ng Ama: Berlin Perez
Pangalan ng Ina: Recel Perez
B. EDUKASYON
Elementarya: Ransohan
C. HILIG/KAKAYAHAN
1. Pagsayaw
2. Pagbabasa ng libro
3. Pakikinig sa musika

________________________________
Pirma
 xx

MAIKLING TALAMBUHAY NG MGA MANANALIKSIK

A. PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Kyle Bryden P. Avellaneda
Tirahan: Lungsod ng Tayabas
Petsa ng Kapanganakan: Hulyo 7, 2005
Lugar ng Kapanganakan: Lungsod ng Panukulan
Kasarian: Lalaki
Relihiyon: Katoliko
Pangalan ng Ama: Edmund Avellaneda
Pangalan ng Ina: Rochele Avellaneda
B. EDUKASYON
Elementarya: Panukulan Quezon Elementary School
C. HILIG/KAKAYAHAN
1. Pagbabasketbol
2. Pakikinig sa musika
3. Pagkain

________________________________
Pirma
 xxi

MAIKLING TALAMBUHAY NG MGA MANANALIKSIK

A. PERSONAL NA IMPORMASYON
Pangalan: Alexa Jane M. Escalderon
Tirahan: Lungsod ng Lucena
Petsa ng Kapanganakan: Disyembre 4, 2004
Lugar ng Kapanganakan: Lungsod ng Lucena
Kasarian: Babae
Relihiyon: Katoliko
Pangalan ng Ama: Aldrin Escalderon
Pangalan ng Ina: Badet Escalderon
B. EDUKASYON
Elementarya: North 2
C. HILIG/KAKAYAHAN
1. Pagbabadminton
2. Pagvovolleyball
3. Pagkain

________________________________
Pirma
 xxii

Talasanggunian

Aklat

Filipino 8 mula sa akda ni Bb. Maryjean Morales

Internet

Prezi.com, Slideshare.net, tagaloglang.com

Di- Nalathalang materyal

Wala