Μάθημα 3

Ο πλήρης πίνακας με τα πολλαπλάσια και τα υποπολλαπλάσια

(υποδιαιρέσεις) του μέτρου.
Ο πίνακας που ακολουθεί περιέχει τα ονόματα, τον συμβολισμό και τη σχέση
ανάμεσα στη μονάδα ένα μέτρο (1m), τα πολλαπλάσια και τα υποπολλαπλάσιά της.
Στην αριστερή στήλη υπάρχει το όνομα της μονάδας, στη μεσαία στήλη υπάρχει ο
συμβολισμός της και στην τρίτη στήλη δίνεται η σχέση ανάμεσα στη μονάδα αυτή και τη
μονάδα ένα μέτρο (1m).

Όνομα Συντελεστής μετατροπής

Τεράμετρο Τm 1 Tm = 1012 m

Γιγάμετρο Gm 1 Gm = 109 m

Μεγάμετρο Mm 1 Mm = 106 m

Χιλιόμετρο km 1 km = 103 m

Εκατόμετρο hm 1 hm = 102 m

Δεκάμετρο dam 1 dam = 10 m = 101 m

Μέτρο m 1 m = 100 m

Δεκατόμετρο dm 1dm = 10-1 m

Εκατοστόμετρο cm 1 cm = 10-2 m

Χιλιοστόμετρο mm 1 mm = 10-3 m

Μικρόμετρο μm 1μm = 10-6 m

Νανόμετρο nm 1 nm = 10-9 m

Πικόμετρο pm 1pm= 10-12 m

1
 Με βάση τον πίνακα αυτό, συμπεραίνουμε αμέσως ότι:
α) 1Gm = 109m , β) 1pm = 10-12m , γ) 1μm = 10-6m
Ο παραπάνω πίνακας δεν είναι αναγκαίο να απομνημονευτεί, αλλά θα πρέπει να
γνωρίζουμε να τον χρησιμοποιούμε. Στα παραδείγματα που ακολουθούν φαίνεται πως
από τον πίνακα μπορούμε να εξάγουμε ορισμένες σχέσεις ανάμεσα στο μέτρο, τα
πολλαπλάσια και τα υποπολλαπλάσιά του, αλλά και μεταξύ πολλαπλασίων του, ή
υποπολλαπλασίων του, ή μεταξύ ενός πολλαπλασίου και ενός υποπολλαπλασίου του.

Μαθηματική υπενθύμιση 1
Ας θεωρήσουμε τις ισότητες:
Α=Β (1) και Γ =Δ (2) με Γ,Δ  0
Τις ισότητες αυτές μπορούμε:
i) Να τις προσθέσουμε κατά μέλη, οπότε θα προκύψει η ισότητα:
Α+Β=Γ +Δ
ii) Να τις αφαιρέσουμε κατά μέλη, οπότε θα προκύψει η ισότητα:
Α – Β = Γ– Δ
iii) Να τις διαιρέσουμε κατά μέλη (μόνο αν Γ, Δ  0), οπότε θα προκύψει η ισότητα:
 
= Γ, Δ  0
 

Παράδειγμα 1
Να μετατρέψετε το 1mm (ένα χιλιοστόμετρο) σε cm (εκατοστόμετρα)
Λύση
Από το πίνακα μετατροπών παίρνουμε :
1mm = 10-3m (1) και 1cm = 10-2m (2)

Διαιρώντας κατά μέλη την (1) δια της (2), λαμβάνουμε:

1mm 10 3 m  1mm 10 3 1mm 1mm
= ή = ή = 10-3 - (-2) ή = 10-3+2
1cm 10  2 m
 1cm 10  2 1cm 1cm
1mm 1mm 1 1
ή = 10-1 ή = ή 1mm = cm = 0,1cm= 10-1cm (3)
1cm 1cm 10 10

Παράδειγμα 2

2
 Να μετατρέψετε το 1pm (ένα πικόμετρο) σε Μm (μεγάμετρα)
Λύση
Από το πίνακα μετατροπών παίρνουμε :
1pm = 10-12m (1) και 1Mm = 106m (2)
Διαιρώντας κατά μέλη την (1) δια της (2), λαμβάνουμε:
1 pm 10 12 m 1 pm 10 12 1 pm
= ή = ή = 10-12-6
1Mm 10 6 m
 1Mm 10 6 1Mm

1 pm 1 pm 10 18
ή = 10-18 ή = άρα 1pm = 10-18 Mm (3)
1Mm 1Mm 1

Παράδειγμα 3
Να μετατρέψετε το 1nm (ένα νανόμετρο) σε mm (χιλιοστόμετρα).
Λύση
Από το πίνακα μετατροπών παίρνουμε :
1nm = 10-9m (1) και 1mm = 10-3m (2)
Διαιρώντας κατά μέλη την (1) δια της (2), λαμβάνουμε:
1nm 10 9 m
 1nm 10 9 1nm 1nm
= 3 ή = ή = 10-9-(-3) ή = 10-9+3
1mm 10 m  1mm 10 3 1mm 1mm

1nm 1nm 10 6
ή = 10-6 ή = ή 1nm = 10-6mm (3)
1mm 1mm 1

Παράδειγμα 4
Να μετατρέψετε τα 37mm (τριάντα επτά χιλιοστόμετρα) σε dm (δεκατόμετρα)
Λύση
Από το πίνακα μετατροπών παίρνουμε :
1mm = 10-3m και επομένως 37mm = 37.10-3m (1)
Επίσης από τον πίνακα μετατροπών παίρνουμε: 1dm = 10-1m (2)
Διαιρώντας κατά μέλη την (1) δια της (2), λαμβάνουμε:
37 mm 37.10 3 m
 37 mm 37.10 3 37 mm 10 3
= ή = ή = 37. 1
1dm 10 1 m
 1dm 10 1 1dm 10
37 mm 37 mm 37 mm
ή = 37.10-3-(-1) ή = 37.10-3+1 ή = 37.10-2
1dm 1dm 1dm

ή 37mm = 37.10-2dm = 3,7.10-1dm = 0,37dm

3
 Παράδειγμα 5
Να μετατρέψετε τα 670μm σε cm.
Λύση
α΄ τρόπος
Από τον πίνακα παίρνουμε ότι 1μm = 10-6m (1). Επίσης από τον πίνακα
μετατροπών παίρνουμε ότι: 1cm = 10-2m (2)
Διαιρούμε την σχέση (2) δια της (1):
1m 10 6 m

= 2 ή 1μm = 1cm 10-6-(-2) ή 1μm = 10-6+2cm ή 1μm =10-4cm
1cm 10 m 
Επομένως: 670μm = 670.10-4cm = 6,7.100.10-4cm = 6,7.102.10-4cm = 6,7.10-4+2cm =
6,7.10-2cm = 0,067cm.
β΄ τρόπος (ανάλογα ποσά – απλή μέθοδος των τριών).
Το 1m ισοδυναμεί με 1000000μm
Σε x ισοδυναμούν 670μm

670 m
και: ή x = 1m 1000000
 m
m = 0,00067m


Το 1m ισοδυναμεί με 100cm
Σε 0,00067m ισοδυναμούν x
0,00067 m

και: x = 100cm. = 0,067cm
1m

Μερικές παρατηρήσεις:
Από το παράδειγμα αυτό, φαίνεται ότι:
α) Η απλή μέθοδος των τριών είναι αρκετά δύσχρηστη.
β) Η σκάλα δεν είναι χρήσιμη γιατί για να μετατρέψουμε mm σε μm πρέπει να
πολλαπλασιάσουμε επί 1000 και όχι επί 10, δηλαδή μεσολαβούν άλλα δύο σκαλοπάτια.

Ένας συντομότερος τρόπος μετατροπής ενός μήκους από μια μονάδα

σε μια άλλη
Ακολουθούμε τα παρακάτω βήματα:
α) Γράφουμε την αριθμητική τιμή του μήκους που θέλουμε να μετατρέψουμε σε
μια άλλη μονάδα, επί το 10x και επί τη μονάδα στην οποία θέλουμε να το μετατρέψουμε.
β) Ο εκθέτης x, θα ισούται με τον εκθέτη της μονάδας στην οποία βρίσκεται το
μήκος, μείον τον εκθέτη της μονάδας στην οποία θέλουμε να μετατρέψουμε το μήκος

4
που δίνεται, δηλαδή x = εκθέτης μονάδας – εκθέτης μονάδας στην οποία θέλουμε να
μετατραπεί.

Παράδειγμα 6
Να μετατρέψετε το 1mm (ένα χιλιοστόμετρο) σε cm (εκατοστόμετρα)
Λύση
1mm = 1.10-3-(-2) cm ή 1mm = 10-3+2 cm ή 1mm = 10-1 cm

Παράδειγμα 7
Να μετατρέψετε το 1pm (ένα πικόμετρο) σε Μm (μεγάμετρα)
Λύση
1pm = 1.10-12-(+6) Mm ή 1pm =10-12-6 Mm ή 1pm =10-18 Mm

Παράδειγμα 8
Να μετατρέψετε το 1nm (ένα νανόμετρο) σε mm (χιλιοστόμετρα)
Λύση
1nm = 1.10-9-(-3) mm ή 1nm =10-9+3mm ή 1nm =10-6mm

Παράδειγμα 9
Να μετατρέψετε τα 37mm σε dm
Λύση
37mm = 37.10-3-(-1)dm ή 37mm = 37.10-3+1dm ή 37mm = 37.10-2dm

Παράδειγμα 10
Να μετατρέψετε τα 670μm σε cm
Λύση
670μm = 670.10-6-(-2)cm ή 670μm = 670.10-6+2cm ή 670μm = 670.10-4cm
670
ή 670μm = .100. 10-4cm ή 670μm = 6,7.102.10-4cm ή 670μm = 6,7.102.10-4cm
100
ή 670μm = 6,7.102-4cm ή 670μm = 6,7.10-2cm