ΦΥΣΙΚΗ Α´ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΕΦ. 1 – ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΚΙΝΗΣΗ

www.inSearchofPhysics.net
Το παρόν φυλλάδιο αναφέρεται στο 1ο κεφάλαιο της Φυσικής Α´ Λυκείου
(Ευθύγραμμη Κίνηση) και περιέχει:
✔ Τυπολόγιο
✔ Διαγράμματα για κάθε είδος κίνησης
✔ 3 Πρόχειρα Τεστ με τις απαντήσεις τους
✔ 1 Επαναληπτικό Διαγώνισμα με τις απαντήσεις του

www.inSearchofPhysics.net
Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

Τ ΥΠΟΛΟΓΙΟ
τύπος περιγραφή σχόλιο

s
uμ = Μέση ταχύτητα
Δt
Δu Η επιτάχυνση πρέπει να
α= Επιτάχυνση
Δt είναι σταθερή

Δx = u⋅ Δt
Δx s Ευθύγραμμη ομαλή Το Δx και το s ταυτίζονται
u= u=
Δt Δt
1 2 Ευθύγραμμη ομαλά
Δx = αt
2 επιταχυνόμενη χωρίς αρχική
u =αt ταχύτητα

1 2 Ευθύγραμμη ομαλά
Δx = u 0 t + αt
2 επιταχυνόμενη με αρχική
u = u0 + α t ταχύτητα

1 2
Δx = u 0 t − αt
2
u = u 0 − αt
u Ευθύγραμμη ομαλά Χρησιμοποιούμε το μέτρο
t ολ = 0 επιβραδυνόμενη της α
α
u 20
s ολ =
2α
1 2 θετική φορά η κατεύθυνση
x = x0 + u0 t ± αt Γενική εξίσωση κίνησης
2 της αρχικής ταχύτητας

θετική φορά η κατεύθυνση

u = u0 ± α t Γενική εξίσωση ταχύτητας
της αρχικής ταχύτητας

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 3

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

Δ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ
Ευθύγραμμη Ομαλή
θέση – χρόνος (x – t)
*όταν το x0 είναι διάφορο του
μηδενός, τότε η ευθεία δεν ξεκινά από
την αρχή των αξόνων
*η κλίση της ευθείας ισούται με την
αλγεβρική τιμή της ταχύτητας

διάστημα – χρόνος (s – t)
*η ευθεία ξεκινά πάντα από την αρχή
των αξόνων και είναι όπως το x – t
για κίνηση προς τη θετική
κατεύθυνση, το διάστημα είναι πάντα
θετικό
*η κλίση της ευθείας ισούται με το
μέτρο της ταχύτητας

ταχύτητα – χρόνος (u – t)
*η ευθεία είναι παράλληλη στον
άξονα των χρόνων
*το εμβαδόν ισούται αριθμητικά με τη
μετατόπιση

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 4

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

Ευθύγραμμη Ομαλά Επιταχυνόμενη χωρίς αρχική ταχύτητα

επιτάχυνση – χρόνος (α – t)
*η ευθεία είναι παράλληλη στον
άξονα των χρόνων
*το εμβαδόν ισούται αριθμητικά με τη
μεταβολή της ταχύτητας

ταχύτητα – χρόνος (u – t)
*η κλίση της ευθείας ισούται με την
αλγεβρική τιμή της επιτάχυνσης
*το εμβαδόν ισούται αριθμητικά με τη
μετατόπιση
*η ευθεία ξεκινά από την αρχή των
αξόνων

θέση – χρόνος (x – t)
*όταν το x0 είναι διάφορο του
μηδενός, τότε η καμπύλη δεν ξεκινά
από την αρχή των αξόνων
*η κλίση της καμπύλης ισούται με την
αλγεβρική τιμή της ταχύτητας
*η καμπύλη ξεκινά με μηδενική κλίση

διάστημα – χρόνος (s – t)
*η καμπύλη ξεκινά πάντα από την
αρχή των αξόνων και είναι όπως το x
– t για κίνηση προς τη θετική
κατεύθυνση
*η κλίση της καμπύλης ισούται με το
μέτρο της ταχύτητας
*η καμπύλη ξεκινά με μηδενική κλίση

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 5

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

Ευθύγραμμη Ομαλά Επιταχυνόμενη με αρχική ταχύτητα

επιτάχυνση – χρόνος (α – t)
*η ευθεία είναι παράλληλη στον
άξονα των χρόνων
*το εμβαδόν ισούται αριθμητικά με τη
μεταβολή της ταχύτητας

ταχύτητα – χρόνος (u – t)
*η κλίση της ευθείας ισούται με την
αλγεβρική τιμή της επιτάχυνσης
*το εμβαδόν ισούται αριθμητικά με τη
μετατόπιση
*η ευθεία δεν ξεκινά από την αρχή
των αξόνων

θέση – χρόνος (x – t)
*όταν το x0 είναι διάφορο του
μηδενός, τότε η καμπύλη δεν ξεκινά
από την αρχή των αξόνων
*η κλίση της καμπύλης ισούται με την
αλγεβρική τιμή της ταχύτητας
*η καμπύλη ξεκινά με θετική κλίση

διάστημα – χρόνος (s – t)
*η καμπύλη ξεκινά πάντα από την
αρχή των αξόνων και είναι όπως το x
– t για κίνηση προς τη θετική
κατεύθυνση
*η κλίση της καμπύλης ισούται με το
μέτρο της ταχύτητας
*η καμπύλη ξεκινά με θετική κλίση

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 6

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

Ευθύγραμμη Ομαλά Επιβραδυνόμενη

επιτάχυνση – χρόνος (α – t)
*η ευθεία είναι παράλληλη στον
άξονα των χρόνων
*το εμβαδόν ισούται αριθμητικά με το
μέτρο της μεταβολής της ταχύτητας
*σχεδιάζουμε την αλγεβρική τιμή της
επιτάχυνσης, που είναι αρνητική

ταχύτητα – χρόνος (u – t)
*η κλίση της ευθείας ισούται με την
αλγεβρική τιμή της επιτάχυνσης
*το εμβαδόν ισούται αριθμητικά με τη
μετατόπιση

θέση – χρόνος (x – t)
*όταν το x0 είναι διάφορο του
μηδενός, τότε η γραφική παράσταση
δεν ξεκινά από την αρχή των αξόνων
*η κλίση της καμπύλης ισούται με την
αλγεβρική τιμή της ταχύτητας
*η κλίση της καμπύλης μειώνεται με
την πάροδο του χρόνου

διάστημα – χρόνος (s – t)
*η καμπύλη ξεκινά πάντα από την
αρχή των αξόνων και είναι όπως το x
– t για κίνηση προς τη θετική
κατεύθυνση
*η κλίση της καμπύλης ισούται με το
μέτρο της ταχύτητας
*η κλίση της καμπύλης μειώνεται με
την πάροδο του χρόνου

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 7

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

Π Ρ ΟΧ Ε Ι Ρ Ο Τ Ε Σ Τ Φ Υ ΣΙ Κ Η Σ
Ενότητα: Θέση, Μετατόπιση & Διάστημα Τάξη: Α´ Λυκείου
Ονοματεπώνυμο: Βαθμολογία:

ΘΕΜΑ Α (Ερώτηση πολλαπλής επιλογής & Σωστό / Λάθος)

Α1. Να συμπληρώσετε την ημιτελή πρόταση, επιλέγοντας το σωστό:
Σημειακό αντικείμενο κινείται πάνω σε προσανατολισμένο άξονα x´Ox. Το μέγεθος που
εξαρτάται από την επιλογή του σημείου που ορίζει την αρχή των μετρήσεων είναι:
α) η μετατόπιση
β) το διάστημα
γ) η τροχιά
δ) η θέση
(Μονάδες 35)
Α2. Να χαρακτηρίσετε ως σωστή (Σ) ή λανθασμένη (Λ) την επόμενη πρόταση:
Όταν η τιμή της μετατόπισης είναι αρνητική, τότε και το διάστημα είναι αρνητικό.
(Μονάδες 15)

ΘΕΜΑ Β (Ερώτηση πολλαπλής επιλογής με αιτιολόγηση)

Σώμα κινείται ευθύγραμμα και η θέση του μεταβάλλεται με το χρόνο όπως φαίνεται στο
παρακάτω διάγραμμα.

Το διάστημα που διανύει το σώμα σε όλη τη διάρκεια της κίνησής του είναι:

α . s = 15 m β . s = 25 m γ . s = 30 m
(Μονάδες 15)
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
(Μονάδες 35)
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ 15 ΛΕΠΤΑ, ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 8

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ Α
Α1) δ Α2) Λ

ΘΕΜΑ Β
β

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 9

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

Π Ρ ΟΧ Ε Ι Ρ Ο Τ Ε Σ Τ Φ Υ ΣΙ Κ Η Σ
Ενότητα: Ευθύγραμμη ομαλή κίνηση Τάξη: Α´ Λυκείου
Ονοματεπώνυμο: Βαθμολογία:

ΘΕΜΑ Α (Ερώτηση πολλαπλής επιλογής & Σωστό / Λάθος)

Α1. Να συμπληρώσετε την ημιτελή πρόταση, επιλέγοντας το σωστό:
Μια κίνηση χαρακτηρίζεται ευθύγραμμη ομαλή όταν:
α) η ταχύτητα είναι σταθερή
β) σε ίσους χρόνους διανύονται ίσα διαστήματα
γ) η τροχιά είναι ευθεία γραμμή
δ) είναι σταθερός ο ρυθμός μεταβολής της ταχύτητας
(Μονάδες 35)
Α2. Να χαρακτηρίσετε ως σωστή (Σ) ή λανθασμένη (Λ) την επόμενη πρόταση:
Στην ευθύγραμμη ομαλή κίνηση, η μέση ταχύτητα και η στιγμιαία ταχύτητα συμπίπτουν.
(Μονάδες 15)

ΘΕΜΑ Β (Ερώτηση πολλαπλής επιλογής με αιτιολόγηση)

Δίνεται το διάγραμμα u = f(t) για σώμα που κινείται ευθύγραμμα.

Η μετατόπιση του σώματος για όλη τη διάρκεια της κίνησής του είναι:

α . Δx = 10 m β . Δx = 20 m γ . Δx = 200 m
(Μονάδες 15)
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
(Μονάδες 35)

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ 15 ΛΕΠΤΑ, ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 10

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ Α
Α1) α Α2) Σ

ΘΕΜΑ Β
γ

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 11

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

Π Ρ ΟΧ Ε Ι Ρ Ο Τ Ε Σ Τ Φ Υ ΣΙ Κ Η Σ
Ενότητα: Ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση Τάξη: Α´ Λυκείου
Ονοματεπώνυμο: Βαθμολογία:

ΘΕΜΑ Α (Ερώτηση πολλαπλής επιλογής & Σωστό / Λάθος)

Α1. Να συμπληρώσετε την ημιτελή πρόταση, επιλέγοντας το σωστό:
Στην ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση το διάγραμμα α = f(t) είναι:
α) ευθεία γραμμή που διέρχεται από την αρχή των αξόνων
β) ευθεία γραμμή κάθετη στον άξονα των χρόνων
γ) καμπύλη γραμμή που διέρχεται από την αρχή των αξόνων
δ) ευθεία γραμμή παράλληλη στον άξονα των χρόνων
(Μονάδες 35)
Α2. Να χαρακτηρίσετε ως σωστή (Σ) ή λανθασμένη (Λ) την επόμενη πρόταση:
Στην ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση, το κινητό σε ίσους χρόνους διανύει ίσες
αποστάσεις.
(Μονάδες 15)

ΘΕΜΑ Β (Ερώτηση πολλαπλής επιλογής με αιτιολόγηση)

Σώμα κινείται ευθύγραμμα και η ταχύτητά του μεταβάλλεται με το χρόνο όπως φαίνεται στο
διπλανό διάγραμμα.

Το μέτρο της επιτάχυνσης του σώματος είναι:

2 2 2
α . α = 2 m/s β . α = 3 m/ s γ . α = 5 m/s
(Μονάδες 15)
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
(Μονάδες 35)
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ 15 ΛΕΠΤΑ, ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 12

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ Α
Α1) δ Α2) Λ

ΘΕΜΑ Β
α

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 13

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

Δ Ι Α Γ ΩΝ Ι ΣΜ Α Φ Υ Σ Ι ΚΗ Σ
Κεφάλαιο: Ευθύγραμμη κίνηση Τάξη: Α´ Λυκείου
Ονοματεπώνυμο: Βαθμολογία:

ΘΕΜΑ Α (Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής & Σωστό / Λάθος)

Na συμπληρώσετε τις ημιτελείς προτάσεις Α1 – Α4, επιλέγοντας το σωστό:
Α1. Μονόμετρο μέγεθος είναι:
α) η μετατόπιση
β) το διάστημα
γ) η ταχύτητα
δ) η επιτάχυνση
(Μονάδες 5)
Α2. Όταν ένα σώμα εκτελεί ομαλά επιβραδυνόμενη κίνηση, τότε:
α) η επιβράδυνση του σώματος μειώνεται με σταθερό ρυθμό
β) η ταχύτητα του σώματος μειώνεται με σταθερό ρυθμό
γ) η επιτάχυνση του σώματος αυξάνεται με σταθερό ρυθμό
δ) η ταχύτητα του σώματος αυξάνεται με σταθερό ρυθμό
(Μονάδες 5)
Α3. Η χρονική εξίσωση της ταχύτητας ενός σώματος που εκτελεί ευθύγραμμη κίνηση είναι
u = 2t + 10 ( S . I .) . Το σώμα κάνει ευθύγραμμη:
α) ομαλή κίνηση
β) ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση χωρίς αρχική ταχύτητα
γ) ομαλά επιβραδυνόμενη κίνηση
δ) ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση με αρχική ταχύτητα
(Μονάδες 5)
Α4. Στο διάγραμμα x = f(t):
α) η κλίση εκφράζει την επιτάχυνση
β) το εμβαδόν εκφράζει τη μετατόπιση
γ) η κλίση εκφράζει την ταχύτητα
δ) το εμβαδόν εκφράζει την επιτάχυνση
(Μονάδες 5)
Α5. Να χαρακτηρίσετε ως σωστή (Σ) ή λανθασμένη (Λ) καθεμία από τις επόμενες προτάσεις:
α) Για να εκτελεί ένα σώμα ευθύγραμμη ομαλή κίνηση, αρκεί να κινείται σε ευθεία τροχιά.
β) Η μέση ταχύτητα είναι διανυσματικό μέγεθος.
γ) Σε μια ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση, ο ρυθμός μεταβολής της ταχύτητας είναι σταθερός.
δ) Στην ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση, η ταχύτητα και η επιτάχυνση είναι
αντίρροπες.
ε) Τη στιγμή που ένα σώμα ξεκινά από την ηρεμία, έχει μηδενική επιτάχυνση.

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 14

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

(Μονάδες 5x1=5)
ΘΕΜΑ Β (Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής με αιτιολόγηση)
Β1. Ένα σώμα κάνει ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση χωρίς αρχική ταχύτητα με επιτάχυνση μέτρου
α1. Ένα δεύτερο σώμα κάνει κι αυτό ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση χωρίς αρχική ταχύτητα με
επιτάχυνση μέτρου α2 = 2α1. Αν τα δύο σώματα ξεκινούν την κίνησή τους ταυτόχρονα, τότε τη
χρονική στιγμή t1 ο λόγος των ταχυτήτων τους είναι:

u1 1 u1 u1
α. = β. =2 γ. =4
u2 2 u2 u2
(Μονάδες 4)
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
(Μονάδες 8)

Β2. Η ταχύτητα δύο σωμάτων Α και Β

μεταβάλλεται όπως φαίνεται στο διπλανό
διάγραμμα. Αν το διάστημα που έχουν
διανύσει μέχρι τη χρονική στιγμή t 1 είναι sA και
sB αντίστοιχα, τότε ο λόγος των διαστημάτων
είναι:

sA sA sA
α. =1 β. =2 γ. =4
sB sB sB
(Μονάδες 4)
Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
(Μονάδες 9)

ΘΕΜΑ Γ (Άσκηση με πολλαπλά ερωτήματα)

Σώμα κινείται ευθύγραμμα κατά μήκος του άξονα x´Οx και η εξίσωση κίνησής του δίνεται από
τη σχέση x = 2 t 2 + 4 t + 1 (S . I .)

Γ1. Να αναφέρετε το είδος της κίνησης που κάνει το σώμα.

(Μονάδες 5)
Γ2. Να βρείτε τη θέση του κινητού τη χρονική στιγμή t0 = 0.
(Μονάδες 5)
Γ3. Να βρείτε την επιτάχυνση του κινητού τη χρονική στιγμή t 1 = 1s.
(Μονάδες 5)
Γ4. Να βρείτε την ταχύτητα του κινητού τη χρονική στιγμή t 2 = 2s.
(Μονάδες 5)
Γ5. Να σχεδιάσετε το διάγραμμα s = f(t) για τα πρώτα 3s της κίνησης.
(Μονάδες 5)

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 15

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

ΘΕΜΑ Δ (Πρόβλημα με πολλαπλά ερωτήματα)

Σώμα κινείται ευθύγραμμα και η τιμή της
ταχύτητάς του μεταβάλλεται όπως φαίνεται
στο διπλανό διάγραμμα.

Δ1. Να περιγράψετε τις επιμέρους κινήσεις

που κάνει το σώμα.
(Μονάδες 5)
Δ2. Να βρείτε τη μετατόπιση του σώματος για
όλη τη διάρκεια της κίνησης.
(Μονάδες 5)
Δ3. Να βρείτε τη μέση ταχύτητα του σώματος
για όλη τη διάρκεια της κίνησης.
(Μονάδες 5)
Δ4. Να βρείτε την επιτάχυνση του σώματος τη χρονική στιγμή t0 = 0.
(Μονάδες 5)
Δ5. Να βρείτε το ρυθμό μεταβολής της θέσης του σώματος τη χρονική στιγμή t 2 = 12s.
(Μονάδες 5)

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ 2 ΩΡΕΣ, ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 16

Ευθύγραμμη Κίνηση Σχολικό Έτος 2016–17

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Θέμα Α
Α1) β Α2) β Α3) δ Α4) γ
Α5) α) Λ β) Λ γ) Σ δ) Λ ε) Λ

Θέμα Β
Β1) α Β2) β

Θέμα Γ
Γ1) ευθ. ομαλά επιταχ. με αρχ. ταχύτητα Γ5) s = 2t² + 4t
Γ2) x0 = 1m
Γ3) α = 4m/s²
Γ4) u = 12m/s

Θέμα Δ
Δ1) 0→5s: ευθ. ομαλά επιταχ. με αρχ. ταχύτητα
5→10s: ευθ. ομαλή
10→20s: ευθ. ομαλά επιβραδυνόμενη
Δ2) Δx = 200m
Δ3) uμ = 10m/s
Δ4) α = 2m/s²
Δ5) Δx/Δt = u = 12m/s

Πηγές Θεμάτων:
1) Σχολικό Βιβλίο Φυσικής Α´ Λυκείου
2) Φυσική Α´ Λυκείου – Γιώργος Παναγιωτακόπουλος (εκδ. Σαββάλα)
3) Φυσική Α´ Λυκείου – Άγγελος & Σπύρος Σαββάλας (εκδ. Σαββάλα)
4) Φυσική Α´ Λυκείου – Σίνος Γκιώκας (εκδ. Ελληνικά Γράμματα)
5) Φυσική Α´ Λυκείου – Κώστας Αλεφραγκής (εκδ. ΕΟΣΚ)
6) Τράπεζα Θεμάτων ΙΕΠ (http://exams-repo.cti.gr)
7) Υλικό Φυσικής – Χημείας (www.ylikonet.gr)
8) Αρχείο θεμάτων Βασίλη Τσούνη (www.btsounis.gr)
9) περί Φυσικής ορμώμενος (www.perifysikhs.com)
10) Φυσικής ζητήματα (www.vmarousis.blogspot.gr)

Φυσική Α´ Λυκείου www.inSearchofPhysics.net Σελίδα 17