BY ADAM (MAKIS) G. KRASSANAKIS ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 4 5 ΑΝΑΒΑΣΗ ΣΤΟ ΠΕΡΙΦΗΜΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ ΛΑΣΙΘΙΟΥ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 6 ΑΥΧΕΝΑΣ «Η ΑΜΠΕΛΟΣ» , ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΙ ΣΥΝΟΡΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ – ΛΑΣΙΘΙΟΥ, ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΚΑΙ ΝΕΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 7 ΔΙΚΤΗ 2148 μ. ΚΑΙ ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΛΑΣΙΘΙΟΥ 8ΟΟ μ. ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 8 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 9 ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΑΣΙΘΙΟΥ 1947 - 1977 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 10 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 11 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 12 ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ)1961 - ΑΥΓΟΥΣΤΗ Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 13 ΑΠΟΘΗΚΗ ΣΤ’ ΑΥΓΟΥΣΤΗ ( ΕΧΕΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΤΕΙ) ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 14 ΑΥΓΟΥΣΤΗ 1967 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 15 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 16 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 17 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 18 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 19 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 20 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 21 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 22 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 23 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 24 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 25 Στο Οροπέδιο Λασιθίου πριν από μερικά χρόνια υπήρχαν γύρω στους 10.000 ανεμόμυλους που με τα κάτασπρα πανά τους προσέδιδαν στο τοπίο μια μοναδική φυσιογνωμία υψηλής αισθητικής αξίας. Οι μύλοι αυτοί ήσαν άλλοι για το άλεσμα των σιτηρών και άλλοι για άντληση ύδατος από τα πηγάδια για το πότισμα των κηπευτικών και έτσι βοήθησαν πάρα πολύ στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Οι αλευρόμυλοι, που έχουν πέτρινο πύργο, κινούν τις καλούμενες μυλόπετρας για το άλεσμα των σιτηρών. Οι νερόμυλοι, που αρχικά είχαν ξύλινο και μετά σιδερένιο πύργο, κινούν μια αντλία για την άντληση ύδατος από τα πηγάδια για το πότισμα των κήπων. ◼ Το 1960 έγινε Πανελλήνια έρευνα από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) με στόχο να γίνει γνωστός ο αριθμός των ανεμόμυλων που λειτουργούσαν ή όχι στη χώρα, η οποία αναφέρει ότι επακριβώς τα εξής: «οι ανεμόμυλοι που χρησιμοποιούνται έχει ως εξής: Ρόδος: 219 ανεμόμυλοι, Ηράκλειο : 980 ανεμόμυλοι. Ιεράπετρα : 500 ανεμόμυλοι, Σητεία : 1.000 ανεμόμυλοι Φούρνοι : 250 ανεμόμυλοι Λασίθι : 10.000 ανεμόμυλοι». (βλέπε Γ. Μπεργελές «Ανεμοκινητήρες»). ◼ Την ίδια ποσότητα αναφέρει και ο Λασιθιώτης καθηγητής Πανεπιστημίου κ. Μ. Κασσωτάκη στο βιβλίο του «Το Λασίθ» (Αθήνα 1977).
ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗΣ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗΣ 44 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 45 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 46 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 47 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 48 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 49 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 50 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 51 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 52 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 53 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 54 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 55 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 56 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 57 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 58 ◼ Οι ανεμόμυλοι μηχανικά είναι δυο λογιών. Αυτοί με οριζόντια άξονα περιστροφής και αυτοί με κάθετο άξονα περιστροφής και προ αυτού ο μηχανισμός τους διαφέρει. ◼ Ο ανεμόμυλος με οριζόντιο άξονα είναι ελληνικής επινόησης. Επινοήθηκε από τον Ήρωνα τον Αλεξανδρινό τον 1ο αι μ.Χ. Στη συνέχεια, κάπου τον 6/7 αι. μ.Χ, επινοήθηκε και ο ανεμόμυλος με κάθετο άξονα περιστροφής στην Περσία, ◼ Οι ανεμόμυλοι ανάλογα με το σκοπό τους διακρίνονται σε αυτούς που αλέθουν σιτηρά και σε αυτούς που αντλούν νερό από πηγάδια ή άλλο μέρος, ◼ Οι αλεστικοί ανεμόμυλοι έχουν πέτρινο πύργο και ως σπίτι, γιατί αυτός είναι συνάμα και σπίτι, αποθήκη και εργοστάσιο του μυλωνά
ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 59
◼ Οι ανεμόμυλοι καθέτου άξονα περιστροφής έχουν φτερωτή με 4 – 6 αντενάκια (κατάρτια) , πάνω στα οποία συνδέονται τα πανιά και τα οποία είναι τετράγωνα, όπως οι περιστρεφόμενες πόρτες. Δεν απαιτούν πύργο, ίσως παράπλευρα στηρίγματα, γιατί ο άξονας περιστροφής τους είναι κάθετος στη γη, οπότε ανορθώνει ο ίδιος τη φτερωτή. ◼ Οι ανεμόμυλοι οριζόντιου άξονα περιστροφής έχουν φτερωτή με 4 - 12 αντενάκια (κατάρτια) , πάνω στα οποία συνδέονται τα πανιά και τα οποία είναι όπως αυτά των πλοίων (τύπου φλόκος), για να τα ωθεί μετωπικά ο άνεμος. Θέλουν ψηλό πύργο , για να μη βρίσκει η φτερωτή στη γη, επειδή ο άξονας περιστροφής τοποθετείται οριζόντια στη γη και η φτερωτή του περιστρέφεται κάθετα στη γη, ◼ Οι ανεμόμυλοι καθέτου άξονα περιστροφής για άντληση ύδατος γυρίζουν μια μεγάλη ροδάνα που έχει περιμετρικά σκαφίδια, τα οποία με την περιστροφή τους συλλαμβάνουν το νερό και το ανεβάζουν ψηλότερα, όπου παραλαμβάνεται από ένα σωλήνα εξόδου. ◼ Αντίθετα οι ανεμόμυλοι άντλησης ύδατος με οριζόντιο άξονα , οι Λασιθιώτικοι αντλητικοί ανεμόμυλοι, ανεβοκατεβάζουν το έμβολο υδραντλίας. ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 60 ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΡΧΑΙΟΥ ΠΕΡΣΙΚΟΥ ΜΥΛΟΥ ΜΕ ΚΑΘΕΤΟ ΑΞΟΝΑ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗΣ
ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 61
ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΙ ΚΑΘΕΤΟΥ ΑΞΟΝΑ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ NASHTIFAN ΣΤΟ ΙΡΑΝ.
ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 62
ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 63 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 64 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 65 ◼ Οι λασιθιώτικοι αλεστικοί ανεμόμυλοι, που είναι με ξύλινο οριζόντιο άξονα περιστροφής και πεταλόσχημο πέτρινο πύργο, εμφανίστηκαν στο Λασίθι κατά το τέλος της Ενετοκρατίας (1463 - 1669 μ.Χ.) και συγκεκριμένα μετά απο την άρση απαγόρευσής κατοίκησης του Λασιθίου (η απαγόρευση ήταν απο 1293 – 1463, επειδή γινόταν εστία επαναστατών), εποχή αυτή οι Ενετοί είχαν φέρει στην Κρήτη πολλά στρατεύματα, για να την προστατέψουν από τους Τούρκους και προ αυτού δημιουργήθηκε η ανάγκη καλλιέργειας και πάλι του Λασιθίου με σιτηρά ◼ Στα άλλα μέρη της Κρήτης οι ανεμόμυλοι υπήρχαν ήδη από πολύ παλαιότερα. Αποδεδειγμένα από το 1328 και εξής βλέπε ενετικά αρχεία: Notai di Candia, NdC, b. 244, 72ν.
ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 93 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 94 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 95 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 96 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 97 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 98 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 99 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 100 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 101 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 102 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 103 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 104 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 105 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 106 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 107 ◼ Οι Λασιθιώτικοι ανεμόμυλοι για άντληση ύδατος ( ανεμαντλίες), που αρχικά είχαν ξύλινο και μετά σιδερένιο πύργο, είναι ΄τοπικής επινόησης, οι οποίοι εμφανιστήκαν για πρώτη φορά στο Λασίθι κατά την εισαγωγή και ανάπτυξη της καλλιέργειας της πατάτας (1897 – 1920) στην Κρήτη, ήτοι με την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Οθωμανούς. ◼ Οι ανεμόμυλοι με ξύλινο πύργο ήταν επινόηση του Εμμ Παπαδάκη ή Σπυρτοκούτη και αυτοί με σιδερένιο πύργο του Στέφανου Μαρκάκη. ◼ Οι εν λόγω ανεμόμυλοι είναι όλοι με οριζόντιο άξονα περιστροφής, ο οποίος συνάμα έχει πάνω απο τον πύργο μία τσάκιση, κάτι όπως το γράμμα __Π___ που με την περιστροφή του ανεβοκατεβάζει το έμβολο μιας επινοητικής υδραντλίας για την ανύψωση του νερού. ◼ Οι ανεμόμυλοι αυτοί διαθέτουν επίσης στο τέλος του άξονα περιστροφής «τιμόνι» (ένα τριγωνικό κάθετο πηνίο) που γυρίζει αυτόματα τη φτερωτή προς την κατεύθυνση του αέρα με τη βοήθεια απλού επινοητικού συστήματος που αποτελείται από δυο κουλούρες, απο τις οποίες η μια ανήκει –στον πύργο και η άλλη στον οριζόντιο άξονα (ο άξονας είναι η διάμετρος ρης κουλούρας αυτής και επάνω της περιστρέφεται ). ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 108 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 109 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 110 Ο οριζόντιος άξονας περιστροφής στους ανεμόμυλους Λασιθίου για άντληση έχει στη μέση ένα τσάκισμα ως το γράμμα _Π_ που ανεβοκατεβάζει με την περιστροφή του το έμβολο της αντλίας
◼ Στην Κρήτη η πατάτα εισάχθηκε αρχικά στο Οροπέδιο Λασιθίου ( βλέπε εφημερίδες: «η Δίκτη αρ. φ. 6/1978 και «Ηράκλειον» αρ. φύλ. 15/18 – 11 – 1893 ), στο χωριό Ψυχρό, από κάποιο εθελοντή από τη Νάξο με το όνομα Ν. Ζερβουδάκης στη επανάσταση του 1866 και από εκεί μετά στην υπόλοιπη Κρήτη. ◼ Η επινόηση και χρησιμοποίηση στη συνέχεια των ανεμόμυλων για το πότισμα των πατατο- φυτειών, οι κλιματολογικές συνθήκες και τα εδαφολογικά χαρακτηριστικά του Οροπεδίου Λασιθίου κατέστησαν σε σύντομο χρονικό διάστηκα το Οροπέδιο Λασιθίου ένα από τα σημαντικότερα πατατο-παραγωγικά κέντρα της χώρας. ◼ Η πρώτη ποικιλία πατάτας που καλλιεργήθηκε στο Λασίθι ήταν η καλούμενη «κόκκινη πατάτα», που ονομαζόταν έτσι, γιατί είχε κοκκινωπή σάρκα και διατηρήθηκε έως το 1950 - 1960. Τη διαδέχτηκαν διάφορες άλλες ποικιλίες με κυριότερες τη λευκόσαρκη «Κενεμπεκ (Kennebec) και την κιτρινόσαρκη «Σπούντα» (Spunta).
ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 156 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 157 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 158 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 159 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 160 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 161 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 162 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 163 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 164 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 165 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 166 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 167 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 168 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 169 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 170 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 171 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 172 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 173 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 174 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 175 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 176 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 177 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 178 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 179 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 180 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 181 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 182 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 183 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 184 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 185 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 186 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 187 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 188 ◼ Στο κάμπο του Οροπέδιου Λασιθίου υπάρχουν τα εξής 16 χωριά: το Λαγού, το Πινακιανό, το Τζερμιάδω, το Φαρσάρο, το Μαρμακέτο, ο Αγ. Κωνσταντίνος, το Μέσα Λασίθι, το Μέσα Λασιθάκι, ο Αγ Γεώργιος, η Κουδουμαλιά, ο Αβρακόντες, το Ψυχρό, το Καμινάκι, η Πλάτη, ο Αγ. Χαράλαμπος και το Κάτω Μετόχι. ◼ Όλα τα χωριά του Λασιθίου δημιουργήθηκαν ως μετόχια, δηλαδή πρόχειροι εποχιακοί οικισμοί ( χωρίς μόνιμους κατοίκους) μετά από το 1514 - 1546, σύμφωνα με τις εκθέσεις του Ενετού λογιστή Πέτρου Καστροφύλακα (1584) , του Ενετού Μηχανικού F. Basilicata (1630) , του Ενετού Μηχανικού Nikolo Ζεν (1633) κ.α. προς την Κυβέρνηση της Βενετίας., ◼ Αυτό, επειδή μέχρι τότε και συγκεκριμένα από το 1293 – 1463 οι Ενετοί από τη μια είχαν απαγορεύσει να κατοικείται το Λασίθι και το βουνό του, η Δίκτη, και από την άλλη είχαν καταστρέψει εκ βάθρων τους τότε τους οικισμούς του, επειδή γίνονταν εστία επαναστατών. Για παράδειγμα το χωριό Ψυχρό στην έκθεση του Π. Καστροφύλακα (1584) αναφέρεται απλώς ως mettοcηio Psicro και χωρίς κατοίκους, επειδή δεν είχε ακόμη μόνιμους κατοίκους ως μετόχι. Ομοίως στην απογραφή του Fr. Basilicata (1630) αναφέρεται με 20 σπίτια και χωρίς κατοίκους. ( Περισ. βλέπε Στ. Σπανάκη «Συμβολή στην Ιστορία του Λασιθίου). ◼ Μάλιστα, λόγω της μακράς ερήμωσης του Λασιθίου - Δίκτης, ξεχαστήκαν και τα τοπωνύμιά τους, ο λόγος και για τον οποίο η εν λόγω γεωγραφική περιοχή σήμερα καλείται με την ενετική της ονομασία, ήτοι Λασίθι (Lascito-Lassithi). ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 189 ◼ Το έτος 1463 η Βενετία πήρε απόφαση για άρση της απαγόρευσης κατοίκησης του Οροπεδίου Λασιθίου, επειδή αντιμετώπιζε τότε προβλήματα σίτισης των στρατιωτών της που διέμεναν στην νήσο, λόγω του ότι εκεί είχε στείλει πάρα πολλά πλοία και ναύτες για την αντιμετώπισή της εξάπλωσης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και προ αυτού έπρεπε να καλλιεργηθεί και ο κάμπος Λασιθίου για την παραγωγή σιτηρών. ◼ Αρχικά η καλλιέργεια γινόταν με εργάτες από κάποιους φεουδάρχες που μίσθωναν τον κόαμπο Λασιθίου ως δημόσιο κτήμα, Το έτος 1514 η Βενετία πήρε απόφαση ο κάμπος να χωριστεί σε 342 βουδεες και τις οποίες ενοικίαζε σε ντόπιους καλλιεργητές. Ακολούθως το έτος 1546 κάποιες από τις βουδέες αυτές τις παραχώρησε δωρεάν με κληρονομικό δικαίωμα σε πρόσφυγες ευγενείς των Ενετών απο το Ναύπλιο και Μονεμβασία, επειδή η Πελοπόννησος είχε κατακτηθεί από τους Τούρκους. ◼ Μάλιστα, επειδή ο κάμπος Λασιθίου δεν απέδιδε, επειδή στο διάστημα της ερήμωσής του είχε βαλτώσει από τη μακρά εγκατάλειψη , οι Βενετοί χάραξαν οριζοντίως και καθέτως μεγάλα ευθεία αυλάκια, τις καλούμενες λίνιες ή Βάγκες (από το banco/banchina = σύνορα-αποθετήρια νερών αυλάκια), για την αποστράγγισή του, τα οποία οδηγούν τα νερά του κάμπου σε μια καταβόθρα, τον καλούμενο «Χώνο», όπου χάνονται μέσα στη γη. ◼ Τα αυλάκια αυτά είναι 12 από βόρεια προς νότια και 20 από ανατολικά προς Δυτικά και χωρίζουν το κάμπο σε 193 ½ τετράγωνα., τις καλούμενες βουδέες. ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 190 ◼ Και επειδή πολλά δημόσια κτήματα του Λασιθίου παραχωρήθηκαν απο το κράτος της Ενετίας με κλήρο σε πρόσφυγες ευγενείς από το Ναύπλιο και Μονεμβασία, όταν έπεσε η Πελοπόννησος στους Τούρκους, ως μετόχια, μερίδια με κληρονομικό δικαίωμα (κληροδοτήματα) , που στα Ενετο- Λατινικά λέγονται lassiti ή Lasciti (ενικός lascito), από εκεί μετά προέκυψε η ονομασία CAMPUS DI LASCITI – ΛΑΣΙΘΙ (στον ενικό) CAMPUS DI LASCITO ◼ Κύρια υποχρέωση αυτών που πήραν μετόχι/lascito ήταν από τη μια να δίνουν ένα μέρος της σοδιάς στους Ενετούς και από την άλλη να μη μένουν μόνιμα στο Λασίθι, αλλά εποχιακά, για να μη γίνεται το Οροπέδιο των Lasciti εστία επανασταών. Ο Ενετός Λογιστής Π. Καστροιφύλακας σε έκθεσή του το 1583 έχει καταγράψει και τους πάχτωνές και αυτούς που πήραν κληροδοτήματα, καθώς και τις οφειλές τους. ◼ Η λατινική – ενετική λέξη Lascito – lasciti > lassiti (πληθυντικός) στην ενετική χάρτα (charta concencione) σημαίνει είτε κληροδότημα είτε ο κάμποσος οροπεδίου Λασιθίου. ◼ Ενετικές ονομασίες είναι και τόσες άλλες της Κρήτης: Μεραμβέλο (Mirabello), Σπίνα Λόγκα (Spina Longa), Μαλεβύζι (Μalvezia), Souda (Suda), Μονοφάτσι (Bonifatio), Λιμνάκαρος (Limnacaros), Καστέλι (Castel) κ.α. ◼ Μετά από τη μεγάλη κρητική επανάσταση του 1866-67 ιδρύθηκε με τον οργανικό νόμο του 1870 ο νομός Λασιθίου , ο οποίος πήρε το όνομά του προς τιμή της 10ημερης μάχης που έδωσαν οι Κρήτες στο Λασίθι από τις 21 – 30/5/1867ΣΥΛΛΟΓΗ εναντίον των Τούρκων για την ελευθερία τους. ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 191 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 192 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 193 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 194 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 195 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 196 ΤΖΕΡΜΙΑΔΩΝ , ΕΔΡΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑ ΛΑΣΙΘΙΟΥ, ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜΚΑΠΟΥ ΤΟΓ.1900 (ΜΑΚΗ) - 1950 ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 197 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 198 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 199 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 200 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 201 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 202 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 203 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 204 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 205 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 206 ΤΖΕΡΜΙΑΔΩΝ 1979 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 207 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 208 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 209 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 210 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 211 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 212 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 213 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 214 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 215 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 216 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 217 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 218 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 219 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 220 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 221 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 222 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 223 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 224 ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, 1947 - 1977 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 225 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 226 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 227 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 228 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 229 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 230 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 231 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 232 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 233 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 234 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 235 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 236 ΕΜΜ ΣΠΑΝΑΚΗΣ (ΣΤΙΜΑΔΟΡΟΣ), ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΡΑΤΑΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 237 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 238 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 239 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 240 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 241 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 242 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 243 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 244 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 245 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 246 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 247 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 248 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 249 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 250 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 251 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 252 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 253 ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗΣ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗΣ 254 ΓΕΙΑ ΣΑΣ, ΕΛΑΤΕ ΝΑ ΣΑΣ ΚΕΡΑΣΟΥΜΕ
ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 340 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 341 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 342 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 343 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 344 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 345 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 346 ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 347 Οι ανεμόμυλοι θεωρούνται μνημεία της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και προστατεύονται από τη νομοθεσία. Παρόλα αυτά, όπου και αν ταξιδέψει κανείς, στο Βόρειο Αιγαίο, στις Κυκλάδες, στο Ιόνιο, στην Κρήτη, στα Δωδεκάνησα κ.α., αντικρίζει ερειπωμένους και κατεστραμμένους τους ανεμόμυλους. Πολύ λίγες εγκαταστάσεις ανεμόμυλων έχουν συντηρηθεί αρκετά, ώστε να θυμίζουν την προσφορά τους στην ανθρωπότητα και το ένδοξο παρελθόν τους. ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 348 ΠΕΡΙΣΟΤΕΡΑ ΒΛΕΠΕ ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ: Α) «Ο ΕΦΕΥΡΕΤΗΣ ΤΩΝ ΙΣΤΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΥΛΩΝ (ΧΕΙΡΟΜΥΛΟΥ, ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΥ, ΥΔΡΑΛΕΤΗ ΚΛΠ)»ΤΟΥ Α. Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ Β) «ΤΟ ΠΕΡΙΦΗΜΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΛΑΣΙΘΙΟΥ» ΤΟΥ Α. Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ
ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ 349
ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «ΤΟ ΠΕΡΙΦΗΜΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΛΑΣΙΘΙΟΥ¨ΤΟΥ ΑΔΑΜ (ΜΑΚΗ) Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΑΠΟ ΤΑ SITES: ΣΠΑΝΑΚΗ ΠΟΠΗ (ΓΕΡΟΝΤΟΜΟΥΡΙ), ΔΡΟΣΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ, ΦΟΥΚΑΡΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ (ΑΒΡΑΚΟΝΤΕ), ΣΩΜΑΡΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ, SIGANOS JHON, ΠΕΤΡΑΚΗΣ Ι. ΕΜΜ (ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ), ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (ΖΩΓΡΑΦΟΣ), GEORGIOS MAKRAKIS , ΕΜΜ Γ. ΦΑΝΟΥΡΓΙΑΚΗΣ (ΚΑΡΝΟΛΑΣ) Κ.Α.