Predavanje - Savijanje - Gradjevinski Fakultet PDF

Betonske konstrukcije 1
Prof.dr Snežana Marinković

Doc.dr Ivan Ignjatović
GF Beograd Betonske konstrukcije 1 1

Sadržaj
• Uvod
• Osnove proračuna
• Osobine materijala
• ULS-Savijanje
• ULS-Smicanje
• ULS-Stabilnost
• SLS-Ugibi, prsline
• Monolitne, polumontažne i montažne međuspratne
konstrukcije
• Ramovske konstrukcije
• Temelji i potporni zidovi
• Prethodno napregnuti beton

ULS – čisto savijanje
Prsline i naponi u AB gredi opterećenoj na čisto savijanje



Pri određivanju granične nosivosti armiranobetonskih poprečnih preseka

usvajaju se sledeće pretpostavke:
- ravni preseci ostaju ravni i posle deformacije – dijagram dilatacija po visini
preseka je linearan,
- dilatacija u armaturi je jednaka dilataciji okolnog betona, ε s = ε c
- zanemaruje se čvrstoća betona pri zatezanju,
- naponi u pritisnutom betonu se određuju prema proračunskom dijagramu
napon – dilatacija betona - radni dijagram betona,
- naponi u armaturi se određuju prema proračunskom dijagramu napon –
dilatacija čelika – radni dijagram čelika.

Za radni dijagram betona RDB usvaja se veza parabola-prava (B):
c Za klase betona C≤50/60:
fck
A   εc  
2
fcd σ c = f cd 1 − 1 −   za 0 ≤ εc ≤ 2ä
B   0 .002  
σ c = f cd za 2ä ≤ εc ≤ 3.5ä
c
f cd = 0.85 f ck / 1.5
c2 cu2
Za radni dijagram čelika za armiranje RDČ usvaja se dijagram (B):
σ s = Es ε s za 0 ≤ εs ≤ fyd/Es
σ s = f yd za εs ≥ fyd/Es
f yd = f yk / 1.15 Es = 200GPa

JEDNOSTRANO ARMIRANI PRESECI
h – visina preseka
b – širina preseka
OZNAKE
d1 – rastojanje težišta
×x
x=ξ×d
zategnute armature od
zategnute ivice preseka
z= ×d
d = h-a statička visina
d
h
d-x
Gc – težište bruto preseka
As1 – površina zategnute
armature
d1
d1
Fc – unutrašnja sila,
rezultanta napona
pritisaka u betonu
x - rastojanje neutralne linije od pritisnute ivice preseka
Fs1 – unutrašnja sila, sila
ξ – koeficijent položaja neutralne linije =x/d zatezanja u armaturi
β2x – rastojanje sile pritiska Fc od pritisnute ivice
Napomena: sve veličine su
z – krak unutrašnjih sila, rastojanje između Fc i Fs1 proračunske, ali se izostavlja indeks
ζ – koeficijent kraka unutrašnjih sila =z/d d zbog jednostavnosti (osim za MEd).

Potrebno je odrediti dimenzije preseka b i h i površinu armature As1 iz uslova:
M Rd
≥ 1.0
M Ed
MEd – proračunska vrednost spoljašnjeg momenta savijanja;

MRd – proračunska vrednost momenta nosivosti preseka.
Na raspolaganju su dva uslova ravnoteže spoljašnjih i unutrašnjih sila u preseku:
N = 0  Fc − Fs1 = 0
M s =0  M Rds = Fc z = M Eds
oko težišta zategnute armature M Rds = M Rd M Eds = M Ed

S obzirom na usvojeni radni dijagram čelika, stanje loma u preseku
nastaje dostizanjem loma po betonu, dakle za:
ε c = 0.0035 σ c = f cd
PODSETNIK: RADNI DIJAGRAM BETONA!
GF Beograd Betonske konstrukcije

10 1
Kada se u ovaj izraz unese veza koja proističe iz pretpostavke o linearnoj raspodeli
dilatacija po visini preseka:
y
ε c ( y ) = ε cu 2
x
i izvrši integracija, rezultujuća sila pritiska se može prikazati u obliku:
Fc = β 1 xbf cd = β1ξdbf cd
gde je β1 koeficijent punoće dijagrama napona pritiska u betonu,za ε c = ε cu 2 = 0.0035 :
β1 = 0.810
Fc = 0.810ξdbf cd
Sila Fc deluje u težištu naponskog dijagrama. Koeficijent β2, za usvojenu σ-ε vezu
i ε c = ε cu 2 = 0.0035 iznosi:
β 2 = 0.416

Mogu se uspostaviti sledeće veze:
ε cu 2 x ε cu 2 1−ξ
x=d ξ= = ε s1 = ε cu 2
ε cu 2 + ε s1 d ε cu 2 + ε s1 ξ
z = d − β 2 x = d − β 2ξd = d (1− β 2ξ )
z
ζ = = 1 − β 2ξ
d
Pa uslov ravnoteže po momentima postaje:
M Eds = M Ed = Fc z = β 1ξdbf cd d (1 − β 2ξ ) = 0.810bd 2 f cd ξ (1 − 0.416ξ )
M Ed
= 0.810ξ (1 − 0.416ξ ) (1)
bd 2 f cd
A uslov ravnoteže po silama, pod pretpostavkom σ s = f yd :

Fc = Fs1 β1ξbdf cd = As1 f yd
f cd f f
As1 = β1ξ bd = 0.810ξ cd bd = ω1 cd bd (2)
f yd f yd f yd
ω1 = β1ξ = 0.810ξ mehanički koeficijent armiranja

Iz jednačine (1) se sračunava statička visina:
1 M Ed M Ed
d= =k
0.810ξ (1 − 0.416ξ ) bf cd bf cd
ili, ako se uvede oznaka:

M Ed
= µ = 0.810ξ (1 − 0.416ξ )
bd 2 f cd
M Ed
d=
µbf cd
Iz jednačine (2) se sračunava As1, ili, alternativno:
M Ed M
As1 = = Ed
zf yd ζdf yd

Svi koeficijenti neophodni za proračun: ξ, k, ω1, ζ, μ su funkcija dilatacija

u betonu i čeliku. Kako dilatacija u betonu mora biti jednaka graničnoj,
izborom dilatacije čelika su određeni svi potrebni koeficijenti, pa se mogu
tabulisati.
εs1 (‰) ξ ζ ω1 (%) k μ
18,00 0,163 0,932 13,178 2,853 0,123

17,50 0,167 0,931 13,492 2,822 0,126
17,00 0,171 0,929 13,821 2,791 0,128
16,50 0,175 0,927 14,167 2,759 0,131
16,00 0,179 0,925 14,530 2,727 0,134

Minimalna i maksimalna površina armature
Minimalna površina armature se propisuju da bi se sprečio krti

lom, prsline velike širine i da bi se prihvatile sile usled sprečenih
dejstava.
Iz uslova sprečavanja krtog loma potrebno je obezbediti minimalnu

zategnutu armaturu koja u trenutku pojave prsline može da prihvati
napone zatezanja u preseku.
f ctm
As1,min = 0.26 bd
f yk
,gde je b srednja širina zategnute zone.

Iz uslova obezbeđenja duktilnog loma propisuje se maksimalna površina
armature. Prema našem Nacionalnom prilogu, maksimalna površina
zategnute As1 i pritisnute As2 armature iznosi:
As1 ≤ 0.04bw h As 2 ≤ 0.04bw h
f ck
As1 − As 2 ≤ 0.28b1 h1
f yk
gde je bw=b1=b i h1=h za pravougaone preseke.
U slučaju da je presek armiran samo zategnutom armaturom, odnosno

As2=0, sledi:
f ck 1.5 f cd / 0.85 f
As1,max = 0.28bh = 0.28bh = 0.430bh cd
f yk 1.15 f yd f yd

Uz h≈1.1d, dobija se:
f cd
As1,max = 0.473bd
f yd
Iz ove jednačine slede granične vrednosti:
ω1,lim = 0.473 = 47.3%

ξ lim = ω1,lim / 0.810 = 0.584
1 − 0.584 f yd
ε s1,lim = 0.0035 = 0.0025 ε s1,lim =
0.584 Es
1
k lim = = 1.671 NAPOMENA: Ukoliko se, kod statički
0.810 ⋅ 0.584(1 − 0.416 ⋅ 0.584 ) neodređenih nosača, primenjuje
linearna elastična analiza sa
ζ lim = 1 − 0.416 ⋅ 0.584 = 0.757 ograničenom preraspodelom, zahtevi
po pitanju graničnog položaja
µ Rd ,lim = 0.810 ⋅ 0.584(1 − 0.416 ⋅ 0.584 ) = 0.358 neutralne linije su mnogo strožiji
(EC2).

Mogući zadaci dimenzionisanja
- Slobodno dimenzionisanje – sa izabranim kvalitetom materijala (klasa

betona i čelika) i širinom preseka b, računa se potrebna visina preseka h i
potrebna površina zategnute armature;
- Vezano dimenzionisanje – za presek zadatih dimenzija b i h i za zadat
kvalitet materijala, računa se potrebna površina zategnute armature i,
eventualno pritisnute armature;
- Određivanje momenta nosivosti MRd za presek zadatih dimenzija,
zadate površine armature i za zadat kvalitet materijala.

U slučaju slobodnog dimenzionisanja bira se dilatacija čelika vodeći računa da je:
ε s1,lim ≤ ε s1 ≤ ε ud
εud proračunska vrednost dilatacije čelika koja odgovara čvrstoći
na zatezanje, za klasu B =0.9∙εuk=45ä
Nakon izbora dilatacije u čeliku, iz tablica se mogu očitati sve veličine potrebne
za sračunavanje statičke visine preseka i površine zategnute armature.
εs1 (‰) ξ ζ ω1 (%) k μ M Ed

d=k
18,00 0,163 0,932 13,178 2,853 0,123 bf cd
17,50 0,167 0,931 13,492 2,822 0,126
17,00 0,171 0,929 13,821 2,791 0,128
16,50 0,175 0,927 14,167 2,759 0,131
16,00 0,179 0,925 14,530 2,727 0,134

Nakon usvajanja potrebnog broja šipki armature
određenog prečnika, i njihovog pravilnog
raspoređivanja u preseku, računa se odstojanje
težišta armature do zategnute ivice d1 i dobija
ukupna visina preseka:
h = d + d1

U slučaju vezanog dimenzionisanja, stanje dilatacija, odnosno
dilatacija zategnute armature je određena, pa treba proveriti da li je
ispunjen uslov:
ε s1 ≥ ε s1,lim εs1,lim = 0.0025
d
k= M Ed
M Ed ILI µ= 2
bf cd
bd f cd d1 = 0.05h ÷ 0.01h
εs1 (‰) ξ ζ ω1 (%) k μ
18,00 0,163 0,932 13,178 2,853 0,123

17,50 0,167 0,931 13,492 2,822 0,126
17,00 0,171 0,929 13,821 2,791 0,128
16,50 0,175 0,927 14,167 2,759 0,131
16,00 0,179 0,925 14,530 2,727 0,134

Ako je ispunjen, računa se potrebna površina zategnute armature
korišćenjem veličina iz tablica:
εs1 (‰) ξ ζ ω1 (%) k μ
18,00 0,163 0,932 13,178 2,853 0,123

17,50 0,167 0,931 13,492 2,822 0,126
17,00 0,171 0,929 13,821 2,791 0,128
16,50 0,175 0,927 14,167 2,759 0,131
16,00 0,179 0,925 14,530 2,727 0,134
M Ed ILI f
A s1 = A s1 = ω1 cd bd
ζdf yd f yd
,uz proveru pretpostavke o težištu zategnute armature (d1) nakon

usvajanja i raspoređivanja profila.
Ukoliko uslov ε s1 ≥ ε s1,lim nije ispunjen, presek se armira i
pritisnutom armaturom.

OBOSTRANO ARMIRANI PRESECI
Ukoliko se pri vezanom dimenzionisanju dobije da je:

k < k lim = 1.671
odnosno
ε s1 < ε s1,lim = 0.0025 ξ > ξ lim = 0.584
presek se armira pritisnutom armaturom da bi se dilatacija zategnute

armature, odnosno položaj neutralne linije zadržao na graničnom
nivou.
Moment nosivosti jednostrano armiranog preseka, pri dostizanju ovih graničnih
vrednosti, iznosi:
2
 d 
M Rd ,lim =   bf cd ili M Rd ,lim = µ Rd ,lim bd 2 f cd
 k lim 
f cd M Rd ,lim
a odgovarajuća zategnuta armatura: As1,lim = ω1,lim bd ili As1,lim =
f yd ζ lim df yd

Razlika momenata savijanja
∆M = M Ed − M Rd ,lim
prihvata se spregom sila:
∆M
Fs 2 = ∆Fs1 =
d − d2
Fs 2 ∆M
As 2 = =
σ s2 (d − d 2 )σ s 2
d2
ξ lim −
ε s2 = d ε
 σ s 2 = E s ε s 2 ≤ f yd
ξ lim
cu 2
∆Fs1 ∆M
∆As1 = =
σ s1 (d − d 2 ) f yd
f cd ∆M
As1 = As1,lim + ∆As1 = ω1,lim bd +
f yd (d − d 2 ) f yd

ULS – složeno savijanje
U slučaju preseka opterećenog momentom savijanja i normalnom

silom pritiska ili zatezanja (napadna tačka sile na osi simetrije
preseka) razlikuju se dva slučaja:
- neutralna linija je unutar poprečnog preseka x≤h

- neutralna linija je van poprečnog preseka x>h
U slučaju da se neutralna linija nalazi unutar poprečnog preseka,

koristi se isti proračunski model preseka kao za čisto savijanje,
odnosno model preseka sa prslinom.

NEUTRALNA LINIJA UNUTAR PRESEKA – veliki ekscentricitet
JEDNOSTRANO ARMIRANI PRESECI
N = 0  Fc − Fs1 = N Ed
M = 0
s
M Rds = Fc z = M Eds 
h 
M Eds = M Ed + N Ed  − d 1 
2 
oko težišta zategnute armature

Iz uslova ravnoteže po momentima dolazi se do istog izraza kao
kod čistog savijanja:
M Eds
= 0.810ξ (1 − 0.416ξ )
bd 2 f cd
M Eds M Eds M Eds

odnosno do: d =k ili d= =µ
bf cd µbf cd bd 2 f cd
Iz uslova ravnoteže po silama:

M Eds
Fs1 = As1 f yd = Fc − N Ed = − N Ed
z
odakle sledi:
f N M Eds N Ed
As1 = ω1bd cd − Ed ili As1 = −
f yd f yd ζdf yd f yd
Izrazi su napisani za silu pritiska. Ukoliko na presek deluje sila

zatezanja, treba je uneti sa negativnim znakom.

NEUTRALNA LINIJA UNUTAR PRESEKA – veliki ekscentricitet
OBOSTRANO ARMIRANI PRESECI
Ukoliko se pri vezanom dimenzionisanju dobije da je:
k < k lim = 1.671

presek se armira pritisnutom armaturom da bi se dilatacija zategnute
armature, odnosno položaj neutralne linije zadržao na graničnom
nivou.
Moment nosivosti jednostrano armiranog preseka, pri dostizanju ovih
graničnih vrednosti, iznosi:
2
 d  ili M Rd ,lim = µ Rd ,lim bd 2 f cd
M Rd ,lim =   bf cd
 k lim 
a odgovarajuća zategnuta armatura:
f N M Rd ,lim N Ed
As1,lim = ω1,lim bd cd − Ed ili As1,lim = −
f yd f yd ζ lim df yd f yd

Razlika momenata savijanja: ∆M = M Eds − M Rd ,lim
∆M
prihvata se spregom sila: Fs 2 = ∆Fs1 =
d − d2
Potrebna površina pritisnute armature je:
Fs 2 ∆M σ s 2 = E s ε s 2 ≤ f yd
As 2 = =
σ s2 (d − d 2 )σ s 2
Potrebna površina dodatne zategnute armature je:
∆Fs1 ∆M
∆As1 = =
σ s1 (d − d 2 ) f yd
Pa je potrebna ukupna zategnuta armatura:
f cd N Ed ∆M
As1 = As1,lim + ∆As1 = ω1,lim bd − +
f yd (d − d 2 ) f yd
ili
f yd
M Rd ,lim N Ed ∆M
As1 = As1,lim + ∆As1 = − +
ζ lim df yd f yd (d − d 2 ) f yd

Mogući zadaci dimenzionisanja
- Slobodno dimenzionisanje – sa izabranim kvalitetom materijala (klasa

betona i čelika) i širinom preseka b, računa se potrebna visina preseka h i
potrebna površina zategnute armature; postupak je, za razliku od čistog
savijanja, iterativan;
- Vezano dimenzionisanje – za presek zadatih dimenzija b i h i za zadat
kvalitet materijala, računa se potrebna površina zategnute armature i,
eventualno pritisnute armature;
- Određivanje momenta nosivosti MRd za presek zadatih dimenzija, zadate
površine armature, zadat kvalitet materijala i za zadatu silu NEd.
Koriste se iste tablice za dimenzionisanje kao u slučaju čistog savijanja.

NEUTRALNA LINIJA VAN PRESEKA – mali ekscentricitet
sila pritiska
Ceo presek je pritisnut. Nosivost preseka se postiže dostizanjem
granične dilatacije betona koja se kreće od εc2 = 2ä (centričan pritisak)
do εcu2 = 3.5ä (savijanje), odnosno rotacijom prave 0-B oko tačke C.

N = 0  Fc + Fs1 + Fs 2 = N Ed
h 
M s =0  Fc (d − β 4 h ) + Fs 2 (d − d 2 ) = M Eds = M Ed + N Ed  − d1 
2 
oko težišta manje pritisnute armature

Dilatacija betona na pritisnutijoj ivici 2 je, iz uslova loma:
0.002 ≤ ε c , 2 ≤ 0.0035
Dilatacija betona na manje pritisnutoj ivici 1 je, iz linearne raspodele po visini preseka:
4ε c , 2 − 14
ε c ,1 =
3
Koeficijent punoće naponskog dijagrama je:
β3 =
1
189
(
125 + 64ε c , 2 − 16ε c2, 2 )
Koeficijent položaja rezultujuće sile pritiska Fc je:
3 (8ε c , 2 + 5)(37 − 8ε c , 2 )
β4 =
(
14 125 + 64ε c , 2 − 16ε c2, 2 )

Pa je sila pritiska Fc – rezultanta napona pritiska jednaka:
Fc = β 3bhfcd
Sila u armaturi Fs1:
 f yd , ε s1 ≥ ε yd 
Fs1 = σ s1 As1 gde je σ s1 =  
ε s1Es ,0 ≤ ε s1 < ε yd 
2(1 − α s1 ) − ε c , 2 (4 / 7 − α s1 )
ε s1 = α s1 = d1 / h
3/ 7
Sila u armaturi Fs2:
 f yd , ε s 2 ≥ ε yd 
Fs 2 = σ s 2 As 2 gde je σ s1 =  
ε s 2 Es ,0 ≤ ε s 2 < ε yd 
2α s 2 + ε c , 2 (3 / 7 − α s 2 )
ε s2 = α s2 = d2 / h
3/ 7

NEUTRALNA LINIJA VAN PRESEKA – mali ekscentricitet
sila zatezanja
Ceo presek je zategnut. Moguća stanja dilatacija se dobijaju rotacijom

prave 0-A oko tačke A, do stanja centričnog zatezanja. Nosivost preseka
se postiže dostizanjem granične dilatacije čelika εud u zategnutijoj
armaturi.

Kako se čvrstoća betona na zatezanje u graničnom stanju zanemaruje, celu
ekscentričnu silu zatezanja mora prihvatiti armatura. Pod pretpostavkom da je
u obe armature napon jednak granici razvlačenja, sledi:
Fs1 = As1 f yd Fs 2 = As 2 f yd Fs = Fs1 + Fs 2 = ( As1 + As 2 ) f yd
Fs = N Ed
N Ed
As = As1 + As 2 =
f yd
Ovako sračunata ukupna armatura se raspoređuje u preseku tako da se napadna
tačka rezultante unutrašnjih sila Fs poklopi sa napadnom tačkom sile NEd.
Fs (c1 − e ) = Fs 2 (c1 + c 2 )
N Ed c 2 + e N Ed c1 − e
As1 = As 2 =
f yd c1 + c 2 f yd c1 + c 2

DIJAGRAMI INTERAKCIJE
Dimenzionisanje preseka opterećenih momentom savijanjem i aksijalnom

silom pritiska u oblasti malog ekscentriciteta je prilično složeno i vremenski
zahtevno, podrazumeva rešavanje uslova ravnoteže u svakom konkretnom
slučaju – tablice se ne mogu koristiti.
Da bi se ovaj postupak pojednostavio i ubrzao, doduše samo u slučaju

vezanog dimenzionisanja, napravljeni su dijagrami interakcije koji su potom
prošireni i na ostala moguća naponska stanja, odnosno stanja dilatacija u AB
presecima.

Za presek poznatih dimenzija i armature, i sa usvojenim kvalitetom betona i
čelika, moguće je, za izabran par dilatacija u betonu i čeliku, sračunati moment
nosivosti MRd i aksijalnu nosivost NRd. Uslov ravnoteže po momentima se ispisuje
oko težišta betonskog preseka Gc.
Postupak se ponavlja za više izabranih stanja dilatacija – parova dilatacija, pri

čemu obavezno treba obuhvatiti one parove koji predstavljaju granice između
različitih proračunskih modela preseka.

- [‰] + [‰]
Zatezanje Pritisak
0 c2 cu2
ud yd
B
3 ·h
7
C
Za svako izabrano stanje MRd 1 2
3 4 5 4 ·h
7
dilatacija dobija se par (MRd, A

ud yd
0 c2
NRd) koji na dijagramu MRd-

NRd predstavlja tačku. Mbal c,2 / s1 = cu2 / yd
Spajanjem sračunatih tačaka

dobija se kriva koja
predstavlja kombinovanu
nosivost tretiranog preseka. MEd
Kombinacije MEd i NEd koje c,2 / s1 = cu2 / ud
/ = /0
c,2 c,1 cu2
daju tačke unutar površine 3 4
ograničene ovom linijom i
koordinatnim osama su u
ovom preseku moguće, dok
tačke van ove površine nisu 5
moguće, prekoračuju 2
c,2 / s1= 0 / ud
nosivost preseka. 1 c,2 / c,1 = c2 / c2
s2 / s1 = ud / ud 0 Nbal NEd NRd

Sada se postupak može ponoviti, samo sa drugačijom armaturom, što će dati
novu liniju na MRd-NRd dijagramu. Tako se za više različitih količina armatura,
odnosno za više različitih procenata armiranja dobija familija krivih, ali ta familija
važi samo za presek datih dimenzija i od datog kvaliteta betona i čelika.
Kako bi ovakvi dijagrami bili primenljivi za različite dimenzije preseka i različite

kvalitete betona i čelika, veličine potrebne za njihovo konstruisanje se normiraju,
odnosno prevode u bezdimenzionalan oblik:
Mehanički koeficijent armiranja armaturom As1 i As2, odnosno ukupnom armaturom As:
As1 f yd As 2 f yd
ω1 = ω2 = ω = ω1 + ω 2
bh f cd bh f cd
Položaj težišta armutura As1 i As2: d1 d2

h h
M Rd
Proračunska vrednost normiranog momenta nosivosti: µ Rd =
bh 2 f cd
N Rd
Proračunska vrednost normirane aksijalne nosivosti: ν Rd =
bhf cd

Izrađuju se za različite klase armature, različite odnose armatura As1 i As2 i
različite d1/h, a koriste za vezano dimenzionisanje pravougaonih preseka. Mogu
se izraditi i za druge oblike preseka, kao i za koso savijanje.
DIJAGRAMI
INTERAKCIJE

T - PRESECI
Čest oblik poprečnog preseka. Racionalniji je od pravougaonika: velika

površina u pritisnutoj zoni, a minimalno potrebna u zategnutoj (iz uslova
smeštaja armature ili osiguranja glavnih napona zatezanja).

Ovakav oblik poprečnog preseka najčešće imaju prefabrikovani AB i
prethodno napregnuti elementi

ili grede koje su oslonci AB ploča – međuspratnih konstrukcija. Kod
ovakvih greda, jedan deo ploče, koji se naziva efektivna širina flanše,
se, pod dejstvom opterećenja, deformiše zajedno sa gredom i čini
sastavni deo preseka grede.

Efektivna širina flanši, na kojoj se može pretpostaviti da je dijagram
napona jednako raspodeljen, zavisi od dimenzija rebra i flanše, vrste
opterećenja, raspona, uslova oslanjanja i poprečne armature.
Prema EC2, efektivna širina flanše treba da se zasniva na rastojanju l0

između tačaka nultih momenata, koje može da se odredi na osnovu
slike:
Definicija l0 za proračun efektivne širine flanše. Važi ako je odnos raspona susednih polja
između 2/3 i 1.5 i ako je raspon konzole l3 manji od polovine raspona susednog polja l2.

Efektivna širina flanše beff za gredu T ili L oblika preseka, prema EC2,
može da se sračuna:
beff =  beff ,i + bw ≤ b
beff ,i = 0.2bi + 0.1l 0 ≤ 0.2l 0
beff ,i ≤ bi i = 1,2
Može se pretpostaviti da je ova širina konstantna duž raspona

grede, ako se ne zahteva velika tačnost.

Oblik pritisnute površine T – preseka zavisi od položaja neutralne linije, pa
od toga zavisi i proračun.
A B
PRESEK A
n n pravougaoni
presek beff/h
A B
M
n n
T -presek
beff
PRESEK B
h pravougaoni
n n presek bw/h
bw

T - preseci, neutralna linija u rebru
y=λx
hf
x
h/2
d
h
h/2
d1
Usvaja se pravougaoni – blok dijagram napona pritiska u betonu:

za C ≤ 50/60 λ = 0.8 η = 1.0
ε c = ε cu 3 = 3.5 ä

U slučaju vezanog dimenzionisanja, za poznate b, bw, hf, h, kvalitet betona
i čelika, i pretpostavljenu statičku visinu d na osnovu:
d1 = 0.05h ÷ 0.01h
iz jednačine (1) se računa efektivna visina y:
  y  h 
1 M Rds = f cd bw y d −  + (b − bw )h f  d − f  = M Eds
  2  2 
,a iz jednačine (2) dilatacija zategnute armature
ε cu 3
2 y = 0.8 x = 0.8d
ε cu 3 + ε s1
i proverava da li je ispunjen uslov:
ε s1 ≥ ε s1,lim

Ako je ispunjen, računa se potrebna površina zategnute armature As1 iz
jednačine (3), i proverava pretpostavka o veličini d1.
3 [ ]
f cd bw y + (b − bw )h f − As1 f yd = N ED
Ukoliko navedeni uslov nije ispunjen, presek se armira i pritisnutom

armaturom. Međutim, armiranje T - preseka pritisnutom armaturom nije
racionalno, jer se kompromituje osnovna ideja ovakvog oblika preseka.

Uprošćen postupak
Kod T-preseka koji nastaju usled zajedničkog rada ploče i grede, efektivna širina
flanše je najčešće značajno veća od širine rebra, pa je deo pritisnute površine u
rebru zanemarljivo mali u odnosnu na pritisnutu površinu u flanši. U tim
slučajevima, dovoljno je tačno zanemariti taj deo pritisnute površine, i pretpostaviti
blok dijagram napona pritiska u betonu.
hf /2
hf
x
h/2
z=d-hf /2
d
h
h/2
d1

Izrazi su izvedeni za aksijalnu silu pritiska NEd.
Sila pritiska u betonu Fc: Fc = σ c bh f
Sila zatezanja u armaturi Fs1: Fs1 = As1 f yd
Uslov ravnoteže po momentima oko težišta zategnute armature As1:
h   hf 
M Eds = M Ed + N Ed  − d1  1 M Rds = Fc z = σ c bh f  d −  = M Eds
2   2 
Uslov ravnoteže po aksijalnim silama:
Fc − Fs1 = N ED 2 σ c bh f − As1 f yd = N ED

U slučaju vezanog dimenzionisanja, za poznate b, bw, hp, h, kvalitet
betona i čelika, i pretpostavljenu statičku visinu d na osnovu:
d1 = 0.05h ÷ 0.01h
sračunava se potrebna površina zategnute armature As1 iz jednačine (3)

koja se dobija iz (1) i (2) eliminacijom σc:
M Eds N Ed
As1 = −
3  h  f yd
f yd  d − f 
 2 
i proverava da li osrednjeni napon pritiska u flanši σc zadovoljava

sledeći uslov:
M Eds
σc = ≤ f cd
 hf 
bh f  d − 
 2 

T - preseci, neutralna linija u flanši
U ovom slučaju, pritisnuta površina je oblika pravougaonika širine jednake

efektivnoj širini flanše, pa se presek dimenzioniše kao pravougaonik dimenzija
beff/h=b/h. Iskorišćavanje pune nosivosti betona kod T-preseka sa velikom
pritisnutom površinom nije racionalno, pa se izvode jednačine za slučaj da lom
preseka nastaje kidanjem armature.
β2×x
x
hf
h/2
z= ×h
d
h
h/2
d1

Uslovi ravnoteže za slučaj složenog savijanja su već izvedeni:
M Eds
= β1ξ (1 − β 2ξ )  d =k
M Eds
ili d=
M Eds
µbf cd
2
bd f cd bf cd
f cd N Ed M Eds N Ed
As1 = ω1bd − ili As1 = −
f yd f yd ζdf yd f yd
Koeficijent punoće naponskog dijagrama β1 u opštem slučaju iznosi:
ε c (6 − ε c )
β1 = za εc≤2ä
12
3ε c − 2 za 2ä≤εc≤3.5ä
β1 =
3ε c

a koeficijent položaja sile pritiska u betonu β2:
8 −εc
β2 =
4(6 − ε c ) za εc≤2ä
ε c (3ε c − 4) + 2
β2 =
2ε c (3ε c − 2 )
za 2ä≤εc≤3.5ä
Važe već izvedene relacije:
x εc 1−ξ z
ξ= = ε s1 = εc ζ = = 1 − β 2ξ
d ε c + ε s1 ξ d
1
k=
β1ξ (1 − β 2ξ )
ω1 = β1ξ µ = β1ξ (1 − β 2ξ )

Minimalna i maksimalna površina armature T-preseka
Minimalna površina zategnute armature:

f ctm
As1,min = 0.26 bt d ≥ 0.0013bt d
f yk
bt srednja širina zategnute zone preseka, a kod T-preseka sa pritisnutom flanšom,
za ovu vrednost se uzima debljina rebra, bt=bw.
Maksimalna površina zategnute As1 i pritisnute As2 armature :

f ck
As1 ≤ 0.04bw h As 2 ≤ 0.04bw h As1 − As 2 ≤ 0.28b1 h1
f yk
za T-preseke sa zategnutom flanšom: b1=bw i h1=h
za T-preseke sa pritisnutom flanšom h ≤ 2.8hf: b1=beff i h1=h
za T-preseke sa pritisnutom flanšom h > 2.8hf: b1=beff i h1=2.8hf
gde su h visina preseka, hf visina flanše, bw širina rebra, a beff efektivna širina flanše
ili stvarna širina b, ako je manja od efektivne.

PRIMER: vezano dimenzionisanje T-preseka za različita stanja dilatacija
hf=12 cm
β2×x
x
h/2
h=70 cm
z= ×h
d
h/2
d1
M Ed = 280.0kNm
d = h − d1 = 70 − 5 = 65cm
C25/30 → fcd=0.85∙25/1.5=14.2MPa
B500B → fyd=500/1.15=435 MPa M Ed 280 ⋅10 2
εud=0.9∙50=45ä µ= 2 = = 0.036
bd f cd 130 ⋅ 652 ⋅1.42

a) εs1=εud=45ä εc = ?
Pretpostavljeno: 2ä≤εc≤3.5ä
3ε c − 2 ε c (3ε c − 4) + 2
β1 = β2 =
3ε c 2ε c (3ε c − 2 )
a važi:
x εc εc
ξ= = =
d ε c + ε s1 ε c + 45
µ = β1ξ (1 − β 2ξ ) = 0.036  εc=2.4 ä
2.4 x = 0.0506 ⋅ 65 = 3.3cm < h f = 12cm
ξ= = 0.0506
2.4 + 45
3 ⋅ 2.4 − 2 2.4(3 ⋅ 2.4 − 4) + 2
β1 = = 0.722 β2 = = 0.388
3 ⋅ 2.4 2 ⋅ 2.4(3 ⋅ 2.4 − 2)
ω1 = 0.722 ⋅ 0.0506 = 0.0365 14.2

As1 = 0.0365 ⋅ 130 ⋅ 65 ⋅ = 10.07cm 2
435

b) εc=3.5ä ε s1 = ?
β1 = 0.810 β 2 = 0.416
µ = 0.810ξ (1 − 0.416ξ ) = 0.036  ξ = 0.0455
x = 0.0455 ⋅ 65 = 3.0cm < h f = 12cm

1 − 0.0455
ε s1 = 3.5  εs1=73.4 ä
0.0455
ω1 = 0.810 ⋅ 0.0455 = 0.0369
14.2
As1 = 0.0369 ⋅ 130 ⋅ 65 ⋅ = 10.18cm 2
435

c) εs1=10ä εc = ?
Pretpostavljeno: εc≤2.0ä
ε c (6 − ε c ) 8 − εc
β1 = β2 =
12 4(6 − ε c )
a važi:
x εc εc
ξ= = =
d ε c + ε s1 ε c + 10
µ = β1ξ (1 − β 2ξ ) = 0.036  εc=0.99 ä
0.99
ξ= = 0.0901 x = 0.0901 ⋅ 65 = 5.9cm < h f = 12cm
0.99 + 10
0.99 ⋅ (6 − 0.99 ) 8 − 0.99
β1 = = 0.413 β2 = = 0.350
12 4 ⋅ (6 − 0.99)
ω1 = 0.413 ⋅ 0.0901 = 0.0372 14.2

As1 = 0.0372 ⋅ 130 ⋅ 65 ⋅ = 10.26cm 2
435

Rezime:
slučaj εc (ä) εs1 (ä) x (cm) As1 (cm2) karakter loma preseka
a 2.4 45.0 3.3 10.07 kidanje armature
b 3.5 73.4 3.0 10.18 fizički nemoguć
c 0.99 10.0 5.9 10.26 nije lom
Minimalna armatura je:

C25/30 → fctm = 2.6 MPa S500-B → fyk = 500 MPa
f ctm 2.6
As1, min = 0.26 bt d = 0.26 ⋅ ⋅ 30 ⋅ 65 = 0.0014 ⋅ 30 ⋅ 65 = 2.73cm 2 ≥ 0.0013bt d
f yk 500
Računski potrebna zategnuta armatura koja se dobija korišćenjem radnog

dijagrama za čelik sa neograničenom dilatacijom i uslova loma po betonu, je
praktično ista kao i ona koja se dobija primenom uslova loma po čeliku za klasu
B, sa odgovarajućom dilatacijom betona. Ipak, treba imati u vidu da se na ovaj
način ne dobija uvid u realno stanje dilatacija u preseku i karakter loma. Dilatacije
čelika veće od onih koje odgovaraju njegovom kidanju fizički nisu moguće.

Predavanje - Savijanje - Gradjevinski Fakultet PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Predavanje - Savijanje - Gradjevinski Fakultet PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Betonske konstrukcije 1

Prof.dr Snežana Marinković

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 1

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 2

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 3

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 4

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 5

Pri određivanju granične nosivosti armiranobetonskih poprečnih preseka

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 6

Za radni dijagram čelika za armiranje RDČ usvaja se dijagram (B):

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 7

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 8

MEd – proračunska vrednost spoljašnjeg momenta savijanja;

Na raspolaganju su dva uslova ravnoteže spoljašnjih i unutrašnjih sila u preseku:

oko težišta zategnute armature M Rds = M Rd M Eds = M Ed

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 9

PODSETNIK: RADNI DIJAGRAM BETONA!

GF Beograd Betonske konstrukcije

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 11

A uslov ravnoteže po silama, pod pretpostavkom σ s = f yd :

ω1 = β1ξ = 0.810ξ mehanički koeficijent armiranja

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 12

ili, ako se uvede oznaka:

Iz jednačine (2) se sračunava As1, ili, alternativno:

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 13

Svi koeficijenti neophodni za proračun: ξ, k, ω1, ζ, μ su funkcija dilatacija

εs1 (‰) ξ ζ ω1 (%) k μ

18,00 0,163 0,932 13,178 2,853 0,123

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 14

Minimalna površina armature se propisuju da bi se sprečio krti

Iz uslova sprečavanja krtog loma potrebno je obezbediti minimalnu

,gde je b srednja širina zategnute zone.

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 15

As1 ≤ 0.04bw h As 2 ≤ 0.04bw h

U slučaju da je presek armiran samo zategnutom armaturom, odnosno

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 16

ω1,lim = 0.473 = 47.3%

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 17

- Slobodno dimenzionisanje – sa izabranim kvalitetom materijala (klasa

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 18

εs1 (‰) ξ ζ ω1 (%) k μ M Ed

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 19

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 20

εs1 (‰) ξ ζ ω1 (%) k μ

18,00 0,163 0,932 13,178 2,853 0,123

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 21

18,00 0,163 0,932 13,178 2,853 0,123

,uz proveru pretpostavke o težištu zategnute armature (d1) nakon

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 22

Ukoliko se pri vezanom dimenzionisanju dobije da je:

presek se armira pritisnutom armaturom da bi se dilatacija zategnute

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 23

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 24

U slučaju preseka opterećenog momentom savijanja i normalnom

- neutralna linija je unutar poprečnog preseka x≤h

U slučaju da se neutralna linija nalazi unutar poprečnog preseka,

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 25

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 26

M Eds M Eds M Eds

Iz uslova ravnoteže po silama:

Izrazi su napisani za silu pritiska. Ukoliko na presek deluje sila

GF Beograd Betonske konstrukcije 1 27

Ukoliko se pri vezanom dimenzionisanju dobije da je: