Milan Radeka

Milan Radeka
(Mekinjar kod Udbine, 1897 – Karlovac, 21. jul 1982)
Sveštenik (protojerej-stratofor), vjeroučitelj i istoričar.
Milan Radeka je rođen 1897. godine u Mekinjaru na Krbavi u Lici. Sin je
Nikole i Ane, rođene Potkonjak. Od 1899. godine živio je u Karlovcu, gdje je
i proveo veći dio života. U Karlovcu je završio srpsku osnovnu školu (1903-
1907) i gimnaziju s maturom (1907-1915).
U periodu 1915-1919, završio je staru bogosloviju u Sremskim Karlovcima, a
kasnije i Pravni fakultet u Zagrebu (1921-1924). Od 1921. do 1924. katiheta
u Učiteljskoj školi u Gospiću, a od 1944. do 1941. na gimnaziji u Karlovcu.
Sveštenik je od 1926. godine.
Okupacijom Jugoslavije od strane fašističkih zemalja, poslije proglašenja
NDH, bio je uhapšen već 16. aprila 1941. i zatočen u ustaškim zatvorima i
logorima u Zagrebu, logoru Danica kod Koprivnice i logoru Capragu kod
Siska gdje je spojen sa već uhapšenom i ulogorenom porodicom (žena i troje
djece) i zajedno sa njima prognan u Srbiju. Tokom rata, u Beogradu je
predavao u Drugoj ženskoj gimnaziji i Učiteljskoj školi. Poslije oslobođenja
vraća se u Karlovac gdje je do penzionisanja (1. januara 1954) bio profesor
u Gimnaziji.
Izučavao je crkvenu, društveno-političku i kulturnu istoriju Like, Krbave,
Gacke, Kapele, Korduna, Banije i drugih područja Gornjokarlovačke eparhije.
Prota profesor Radeka je bio i poliglota: govorio je tri klasična jezika i
nekoliko velikih evropskih jezika. Sarađivao je svojim napisima u štampi, a u
Vesniku, organu Saveza udruženja pravoslavnih sveštenika Jugoslavije, dugo
vremena je imao stalnu rubriku "Zapažanja". Bio je istaknut prosvjetni
radnik i sveštenoslužitelj. Ugledna ličnost Gornje Krajine i Karlovca.
Poštovan i uvažavan u intelektualnim i svešteničkim krugovima [1].
Učestvovao je u osnivanju 1945. godine i bio prvi predsednik pododbora
Srpskog kulturnog društva SKD "Prosvjeta" u Karlovcu . Jedan je od
osnivača obnovljenog Udruženja pravoslavnih sveštenika u Hrvatskoj
(1947); biran za njegovog predsjednika, a potom i za doživotnod počasnog
predsjenika.
Poginuo je sa suprugom Nedom, na pješačkom prelazu u Karlovcu, od naleta
kamiona, pred veče kada su se vraćali iz uobičajene šetnje. Porodici i
sveštenstvu Gornjokarlovačke eparhije telegram saučešća je uputio Srpski
patrijarh. Na posljednji počinak ispraćen je veoma brojnom povorkom u
kojoj je bio episkop Simeon sa oko 30 sveštenika (tri katolička). Od 2008.
godine ulica Nova 4. u Busijama, prigradskom naselju Beograda, po njemu
nosi ime.
Djela:
Gornja Krajina ili Karlovačko vladičanstvo, Zagreb 1975.
Kordun u prošlosti, Zagreb 1989.
Izvor.Tromedja.rs