Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 13

I.

WIKA

Kasaysayan ng Wika

Mga Probisyong Pangwika sa Saligang-Batas

Saligang-Batas ng Biyak-na-Bato (1896) – Ang Wikang Tagalog ang magiging


opisyal na wika ng Pilipinas.

Saligang-Batas ng 1935 – Ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo


sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa
isa sa mga umiiral na katutubong wika. Hanggang hindi nagtatadhana ng iba
ang batas, ang Ingles at Kastila ay patuloy ng gagamiting mga wikang
opisyal.

Saligang-Batas ng 1973 – Ang Batasang Pambansa ay dapat gumawa ng mga


hakbang tungo sa paglinang at pormal na adopsyon ng isang panlahat na
wikang pambansa na tatawaging Filipino

Saligang-Batas ng 1987 – Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino.


Samantalang nililinang, ito’y dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa
umiiral na mga wika ng Pilipinas at sa iba pang mga wika.

Ang Kasaysayan ng Komisyon sa Wikang Filipino

Itinatag ang Surian ng Wikang Pambansa (SWP) alinsunod sa Batas


Komonwelt Blg. 184 na nilagdaan ng Pangulo ng Komonwelt, si Manuel L.
Quezon noong Nobyembre 13, 1936. Ang pangunahing layunin ng Surian ay
piliin ang katutubong wika na gagamiting batayan ng pagpapalaganap at
pagpapatibay ng wikang pambansa ng Pilipinas.

Ang batas ay pag-alinsunod sa Konstitusyon ng 1935 na nagtatadhanang


“ang Kongreso ay gagawa ng hakbang upang linangin at palaganapin ang
wikang pambansa sa isang wikang katutubo.”

Noong Enero 13, 1937, hinirang ng Pangulo ang mga kagawad ng SWP. Si
Jaime C. de Veyra ang naging unang direktor. Ang naging unang tahanan ng
Surian ay ang isang maliit na silid sa Department of Public Information.
Pagkaraan, nagpalipat-lipat ito: napatira sa Silid Blg. 326 ng Kongreso,
nagkaroon ng silid sa Malacañang, nalipat sa Philippine Columbian, at noong
1940, napunta sa gusali ng UP Alumni sa Padre Faura. Noong 1942, napunta
naman ito sa Philippine Normal School (naging College at ngayo’y University)
bago napalipat sa “radio room” ng Mataas na Paaralang Mapa noong 1946.
Nagbalik ito sa Malacañang noong 1947 bago napunta sa Philippine School at
Arts and Trade. Nagkaroon din ito ng opisina sa isang “Japanese Temple” sa
kalye Lipa, Maynila.

Nang itadhana ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 94 at ang Batas ng


Pagbabagong Tatag ng 1947, inilipat ang pangangasiwa ng SWP sa
Kagawaran ng Pagtuturo, at ito ay nanahanan sa gusali ng Edukasyon sa
Arroceros. Tumagal ito roon ng 34 na taon. Noong 1984, nang buwagin ang
nasabing gusali at nalipat ang noo’y Ministri (ngayo’y Kagawaran) ng
Edukasyon, Kultura at Isports sa Palacio del Gobernador, lumipat ang SWP sa
ikatlo at ikaapat na palapag ng Gusaling LDCI sa kanto ng EDSA at East
Avenue, Lungsod Quezon.

Noong Enero taong 1987, batay sa nilagdaang Kautusang Tagapagpaganap


Blg. 117 ng Pangulong Corazon C. Aquino, ang SWP ay pinalitan ng Linangan
ng mga Wika ng Pilipinas na pagkaraan ay binuwag naman nang buuin ang
Bagong Konstitusyon ng Pilipinas noong 1987. Petsa Agosto 14, 1991 nang
likhain sa bisa ng Batas Republika Blg. 7104 ang Komisyon sa Wikang
Filipino. May atas ang Komisyon na magsagawa, mag-ugnay at magtaguyod
ng mga pananaliksik para sa pagpapaunlad, pagpapalaganap at
preserbasyon ng Filipino at ng iba pang mga wika ng Pilipinas.
Ang pagpapabilis ng pagsasakatuparan ng atas ay isinagawa sa
pamamagitan ng pagbabalangkas ng mga patakaran, mga plano at mga
programa ng iniuugnay sa iba’t ibang tanggapang pampamahalaan at
maging pribado man (RA 7104, Sek. 14-g).

Sa kasalukuyan, ang komisyon sa Wikang Filipino ay nasa ilalim ng


Tanggapan ng Pangulo ng Pilipinas at nakabahay sa ikalawang palapag
(second floor) ng Gusaling Watson, 1610 J.P. Laurel Street, San Miguel,
Maynila

Mga Naging Direktor/Tagapangulo Surian ng Wikang Pambansa, Linangan ng


mga Wika sa Pilipinas at Komisyon sa Wikang Filipino

RICARDO MA. DURAN NOLASCO(2006-Kasalukuyan).

Guro, iskolar at linggwista. Nakatuon sa ang komitment sa multilinggwal na


adhikain. Ang katwiran nito ay ibinatay sa pagiging multilinggwal at pagiging
multikultural ng mga Pilipino. Ang kasalukuyang administrasyon ng KWF ay
naniniwala sa napakalaking bentahe ng pagkakaroon ng Pilipinas ng mahigit
na 170ng wika sa halip na isang disbentahe. Ang natural na kundisyon ng
karaniwang Pilipino at ng karaniwang mamamayan sa daigdig ay hindi lang
iisa ang alam na wika. Kinikilala ng KWF ang kahalagahan ng mga wikang
ginagamit ng mga Pilipino – ang katutubong wika para sa literasiya at
edukasyon ng mga mamamayan, etnikong pangangailangan at pang-araw-
araw na gamit; ang wikang pambansa para sa pambansang kamalayan,
pagkakaunawaan, pakikipag-ugnayan at pagkakakilanlan; at ang mga
wikang pang-ibayong dagat na tutugon sa pangangailangan ng wika ng
malawak na komunikasyon (language of wider communication) at wika ng
ugnayang pang-internasyonal.

Kaugnay ng bagong bisyon ng KWF, nagkaroon ito ng mga bagong programa


at proyekto, tulad ng mga sumusunod: pinalalakas nito ang mga programa
sa leksikograpiya; programa sa balarila ng Pilipinas; programa sa ponolohiya,
ponetika at ortograpiya; pambansang programa sa pagsasalin; proyekto sa
sa pagmamapa ng mga wika sa Pilipinas; proyekto sa bibliograpiya ng mga
wika sa Pilipinas; programa para sa endangered languages; corpus ng mga
wika sa Pilipinas. Sinisikap ng KWF na itayo ang Library at Archives of
Philippine languages; napataas ang kantidad at kalidad ng mga publikasyon;
nagdadaos ng mga seminar, workshop, lektyur, at iba pang aktibidad na
pang-edukasyon; pinapaganda ang website; nagkakaloob ng mga research
grants o tinutulungan ang mga stakeholder na makakuha ng mga research
grants; nagtatayo ng mga language councils sa mga rehiyon; pinalalakas ang
mga kakayahang pang-IT at pampananaliksik, at higit sa lahat sinisikap na
magkaroon ng sarili tahanan at gusali ng wika.

NITA P. BUENAOBRA (1999-2006)

Guro at manunulat. Binigyang tuon ang pagpapatibay sa mga proyekto ng


mga Panrehiyong Sentro sa Wikang Filipino (PSWF) sa bawat
etnolinggwistikong rehiyon na nakabase sa isang pang-estadong unibersidad
o kolehiyo. Binigyang pagpapahalaga at pansin ang mga rehiyunal na wika
sa pamamagitan ng paghanda/pagbuo ng mga diksyunaryong traylinggwal.

PONCIANO B.P. PINEDA (1970-1999).

Manunulat, guro, linggwista at abogada. Tatlong rebolusyonaryong


pagbabago ang ibinunsod ng SWP sa kanyang pangunguna: ang Edukasyong
Bilinggwal noong 1974, ang wikang Filipino na ang nucleus ay Pilipino (na
unang inlunsad noong 1983 at naging batayan ng probisyong pangwika ng
Konstitusyon ng 1986) at ang Alpabetong Filipino na pinagtibay noong 1987.
Itinatag ang 12 Panrehiyong Sentro ng Wikang Filipino sa buong kapuluan.

JOSE VILLA PANGANIBAN (1955-1970) (1946-1947)

Makata, lexicographer at linggwista. Pinagtuunan ng pansin ang pagpa-


paunlad ng wika. Nagdaos ng mga pasanayan sa korespondensya opisyal sa
buong bansa. Binalikat ang pagsasalin at pananaliksik. Bunga nito ang
paggamit ng wikang pambansa sa mga diploma, pasaporte, atb. Nailathala
ang English-Tagalog Dictionary na sinimulan sa panahon ng panunungkulan
ni Cirio H. Panganiban, at sinimulan ang talasalitaan ng walong pangunahing
wika sa Pilipinas. Noong 1959, ang Wikang Pambansa na batay sa Tagalog ay
tinawag na Pilipino.

CECILIO LOPEZ (1954-1955)

Iskolar at linggwista. Binigyang-diin ang linggwistika at pinasigla ang maka-


bagong linggwistikong pag-aaral sa wikang pambansa at iba pang mga
katutubong wika sa Pilipinas.l
CIRIO H. PANGANIBAN (1948-1954)

Manunulat, makata, mandudula, abogado. lpinagpatuloy ang diksyunaryong


pinasimulan ng kanyang sinundan. Pinasimulan ang paghahanda ng mga
ispesyalisadong talasalitaan, tulad ng Legal Terms, Arithmetical and
GeometrIcal Terms at iba pa. Binuong muli ang Lupong Sanggunian ng SWP.

JULIAN CRUZ BALMACEDA (1947-1948)

Mandudula, makata, nobelista. Nakapagpalimbag ng mga panayam at


inumpisahan ang paggawa ng Diksiyunaryong Tagalog.

LOPE K. SANTOS (1941-1946)


Makata, mandudula, nobelista, lider manggagawa at pulitiko. Pinasigla ang
pagsusulat sa wikang pambansa. Nagdaos ng mga seminar at pasanayan sa
paggamit ng wikang pambansa sa UP, PNU at iba pa. Ang mga dokumento at
palatastasan ng pamahalaan ay isinalin at ang opisyal na Gazatte ay
inilathala sa wikang pambansa.

JAIME C. DE VEYRA (1937-1941)

Unang direktor at "tagapagtatag ng wikang pambansa." Sa panahon ng


kanyang panunungkulan, pinag-aralan ang mga wika sa PIlipinas upang piliin
ang isa sa mga ito na magiging batayan ng wikang pambansa. Napili ang
Tagalog at naghanda ng gramatika at bokabularyo ng nasabing wika na
inilathala noong 1940.

Ebolusyon ng Wikang Pambansa

Disyembre 30, 1937, iprinoklama ng Pangulong Quezon na ang wikang


Tagalog ang magiging batayan ng Wikang Pambansa. Magkakabisa ang
proklamasyong ito dalawang taon matapos itong mapagtibay.

Noong 1940, ipinag-utos ang pagtuturo ng Wikang pambansa sa lahat ng


pampubliko at pribadong paaralan sa buong bansa.

Simula Hunyo 4, 1946, nagkabisa ang Batas Komonwelt Blg. 570 na


nagproklama na ang Wikang Pambansa na tatawaging Wikang Pambansang
Pilipino ay isa nang wikang opisyal.

Noong 1959 ibinaba ng Kalihim Jose B. Romero ng Edukasyon ang Kautusang


Pangkagawaran blg. 7 na nagsasaad na ang Wikang Pambansa ay tatawagin
nang Pilipino upnag mailagan na ang mahabang katawagang “Wikang
pambansang Pilipino” o “Wikang Pambansa Batay sa Tagalog”.

Ngayon, Filipino na ang ngalan ng wikang pambansa, alinsunod sa


Konstitusyon ng 1987 na nagtatadhanang "ang wikang pambansa ng
Pilipinas ay Filipino." Ito ay hindi pinaghalu-halong sangkap mula sa iba't
ibang katutubong wika; bagkus, ito'y may nukleyus, ang Pilipino o Tagalog.

Ebolusyon ng Alpabetong Filipino

Nang dumating ang mga Kastila noong Dantaon 16, may sarili nang
palatitikan ang ating mga ninuno, ang Alibata o Baybayin, na binubuo ng 14
katinig at 3 patinig.

Pinalitan ito ng mga Kastila ng alpabetong Romano.

Noong 1940, sa kanyang Balarila ng Wlkang Pumbansa, binuo ni Lope K.


Santos ang Abakada, na may 20 titik:

a b k d e g h i I m n ng o p r s t u w y
Noong Oktubre 4,1971, pinagtibay ng Sanggunian ng SWP ang pinayamang
alpabeto, na binubuo ng 31 letra:

a b c ch d e f g h i j k 1 11 m n ñ ng o p q r rr s t u v w x v z

Kaugnay ng pagbago ng Konstitusyon, muling nireporma ng SWP ang


alpabetong Filipino at mga tuntunin ng palabaybayang Filipino. Ito ay bilang
pagtugon sa mabilis na pagbabago, pag-unlad at paglaganap ng wikang
pambansa. Matapos ang seryengmga simposyum at sangguniang pulong na
dinaluhan ng mga linggwista, edukador, guro, manunulat at iskolar ng wika,
nabuo ang sumusunodna Alpabetong Filipino, na may 28 letra:

L a b c d e f g h i j k I m n ñ ng o p q r s t u v w x y z

Noong 2001, muling nagkaroon ng rebisyon sa alpabetong Filipino upang


tugunan ang patuloy na development at/o istandardisasyon ng sistema ng
pagsulat sa Filipino. Itinaguyod ng rebisyong ito ang leksikal na
pagpapayaman ng Filipino sa pamamagitan ng pagluluwag sa panghihiram
ng salita at pagsasalin, karamihan mula sa Ingles at Kastila, gamit ang
walong karagdagang letra ng alpabeto, ang mga letrang c, f, j, ñ, q, v, x, z.
Sa rebisyong ito, sinasabi na pinaluwag ang paggamit ng walong dagdag na
letra. Ipinagagamit ang mga ito sa ispeling ng lahat ng hiram na salita
anuman ang barayti nito kasama ang hindi pormal at hindi teknikal na
barayti, o iyong tinatawag na karaniwang salita.

Gayunpaman, nagkaroon ng maraming negatibong reaksyon at feedback


mula sa mga guro, estudyante, magulang at iba pang tagagamit ng wika sa
2001 rebisyon sa ispeling. Kaugnay nito, noong Oktubre 9, 2006 ang
Kagawaran ng Edukasyon sa kahilingan ng KWF ay nagpalabas ng isang
memorandum na pansamantalang nagpapatigil sa implementasyon ng
“2001 Revisyon ng Alfabeto at patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino”.
Noong Agosto, 2007, inilabas ng KWF ang borador ng Ortograpiya ng Wikang
Pambansa na binuo ng KWF sa pamamagitan ng serye ng mga konsultasyon
sa mga guro, dalubhasa sa wika, superbisor sa Filipino at sa mga larangang
ito sa buong bansa noong 2007 hanggang 2007. ang pinal na bersyon ng
patnubay ay ipalalabas ng KWF bago matapos ang 2007.

Kahulugan ng Wika

-Ang wika ay isang napaimportanteng sangkap ng komunikasyon. Ito ang


ginagamit upang maipahayag at maiparating ng maayos sa kapwa ang
nilalaman ng iyong isipan at damdamin o kaya'y ang iyon mensahe sa iba.
Sa kabilang banda , ang panitikan ay ang pinakasimpleng paraan ng
pagpapahayag o paglalarawan ng kaisipan o damdamin sa tuwiran o
patulang pamamaraan.
-Ang salitang wika ay nagmula sa salitang Latin sa lengua, na ang literal na
kahulugan ay “dila”. Ito ay nangangahulugan ng paraan ng paghahatid ng
ideya, opinion o pananaw na maaring gawin na pasulat o pasalita. Ang wika
ay isang sistema na binubuo ng pag-unlad, pagkuha, pagpapanatili at
paggamit ng mga komplikadong sistema ng komunikasyon.

-Ang Wika ay isang masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinili at


isinaayus sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga tao na nabibilang sa
isang kultura.

-Ang wika ay isang bahagi ng pakikipagtalastasan na ginagamit araw-araw.


Kalipunan ito ng mga simbolo, tunog, at mga kaugnay na bantas upang
maipahayag ang nais sabihin ng kaisipan. Tinatayang nasa pagitan ng 6,000
hanggang 7,000 ang mga wika sa daigdig, depende sa kung gaano katiyak
ang pangahulugan sa "wika", o kung paano ipinag-iiba ang mga wika at mga
diyalekto. Ang siyentipikong pag-aaral ng wika ay tinatawag na lingguwistika.
Nag-ugat ang salitang wika mula sa wikang Malay. Samantalang nagmula
naman sa Kastila ang isa pang katawagan sa wika: ang salitang lengguwahe.
Tinatawag ding salita ang wika. Katulad ng language - tawag sa wika sa
Ingles - nagmula ang salitang lengguwahe sa salitang lingua ng Latin, na
nangangahulugang "dila", sapagkat nagagamit ang dila sa paglikha ng
maraming kombinasyon ng mga tunog, samakatuwid ang "wika" - sa
malawak nitong kahulugan - ay anumang anyo ng pagpaparating ng
damdamin o ekspresyon, may tunog man o wala, ngunit mas kadalasang
mayroon.

Mga anyo ng wika

Pinakapayak sa mga anyo ng wika ang paggamit ng mga salita o pagsasalita.


(Tingnan ang mga sining na pangwika). Subalit kabilang din rito ang
pagsusulat, mga wikang pasenyas, larangan ng musika, sining ng pagpipinta,
pagsasayaw, at maging ang matematika. "Wika" ang lahat ng mga ito kung
gagamitin ang malawakan na kahulugan ng wika. Sa ilang pagkakataon,
tinatawag ding dila (piguratibo), salita, diyalekto, o lingo (sariling-wika ng
isang grupo, [bigkas: ling-gow, mula sa Ingles]) ang wika.[1]

Mga antas

Kabilang ang mga sumusunod sa mga kaantasan ng wika:

Kolokyal/pambansa - ordinaryong wika na ginagamit ng mga kabataan sa


kanilang pang-araw-araw na pakikipag-usap na kadalasang malayang
pinagsasama ang mga wikang Ingles at Filipino

Kolokyalismong karaniwan - ginagamit na salitang may "Taglish"

Kolokyalismong may talino - ginagamit sa loob ng silid-aralan o paaralan

Lalawiganin/Panlalawigan - wikang ginagamit ng isang partikular na lugar o


pook.

Pabalbal/balbal (salitang kalye) - pinakamababang uri ng wikang ginagamit


ng tao, na nabuo sa kagustuhan ng isang partikular na grupo na
nagkakaroon ng sariling pagkakakilanlan. Ito rin ay maaring nabuo sa pag-
baliktad ng mga salitang Kolokyal/pambansa.

Pampanitikan/panitikan - wikang sumusunod sa batas ng balarila at retorika.

Tungkulin ng Wika

Ayon sa pagsusuri ni Gordon Wells ang eika ay may limang tungkulin

 Pagkontrol sa kilos at gawain ng iba


 Pagbabahagi ng damdamin
 Pagpapanatili sa pakikipagkapwa at
pagkakaroon ng
intensyon sa
kapwa
 Pangarap
at paglikha
 Pagbibigay
o pagkuha ng
impormasyon

Sangkap at Proseso ng komunikasyon


Konsiderasyon sa mabisang komunikasyon/Uri o Antas ng
komunikasyon

Komunikasyon ay isang prosesong ginagamit sa pagpapalitan ng


impormasyon. Mula sa salitang Latin na communicare na ang ibig
sabihin ay ibahagi.

Ang komunikasyon ay mahalagang salik sa buhay ng tao. Sa


pamamagitan nito naibbabahagi ang nasa isip ng isang tao.

Iba't ibang uri ng Komunikasyon:

1. Intrapersonal-isang tao lamang ang gumagawa ng komunikasyon.


(meditation)

2. Interpersonal -
Ginagamit sa
Marketing,
Kampanya,
Talumpati, at
Propaganda

3. Berbal (Pasalita)

4. Di-Berbal (Di Pasalita)- hindi ginagamitan ng salita o titik (Facial


expression)
5. Cross-Cultural

6. Telekomunikasyon- Komunikasyon na ginagamitan ng kompyuter.

Ano ano ang mga konsiderasyon sa mabisang komunikasyon ayon


kay Dell Hymes

Bago natin sagutin kung anu-ano ang mga konsiderasyon sa


mabisang komunikasyon ayon kay Dell Hymes, marapat lamang na
kilalanin muna natin si Hymes. Si Dell Hathaway Hymes ay isang
linggwista na nakilala sa kanyang ambag na modelo sa pananalita
at ang nagbigay ng konsepto ng communicative competence na
nakapaloob sa panglenggwaheng edukasyon. Para sa paradigmang
ito at sa kanyang halaga,

Ang mga konsiderasyon o ang mga bagay na mga dapat isaalang-


alang sa epektibong komunikasyon ay ang pagkakaroon ng mga
sumusunod na kaalaman ang linguistic competence, socio-linguistic
competence, discourse competence, at strategic competence. Ang
mga nabanggit ay naglalaman ng mga dapat isaalang-alang para
maging epektibo ang pakikipagtalastasan. . Ilan sa mga halimbawa
ng konsiderasyon sa mabisang komunikasyon ay ang mga
sumusunod:

 Setting
 Mga Kasali
 Pakay
 Pagtakbo ng Usapan
 Tono ng Usapan kung pormal ba ito o ‘di pormal
 Instrumentalidad
 Uri ng Diskurso
 Paksa

Ang pagkakaroon ng epektibong pakikipagtalastas ay maaaring


maisagawa sa iba’t ibang uri ng komunikasyon, mapa-debate man
ito o normal na pakikipag-usap. Para sa mas marami pang
impormasyon ukol sa mga uri ng komunikasyon,

I.Wika

WIKANG PANTUROAng wikang panturo ay wikang ginagamit ng guro


at ng mga nasa akademiya para sa kanilang pagtuturo sa loob ng
silid-aralan at paaralan.Kasama rin rito ang wikang ginagamit sa
mga libro! gayundin ang wikang ginagamit sa mga pagsusulit!
e"ams! instru#tions para sa mga gawain at pananaliksik.

Ang wikang panturo ang wikang opisyal na ginagamit sa pormal na


edukasyon Ito ang wikang ginagamit sa pagtuturo at pag-aaral sa
mga eskuwelahan at ang wika sa pagsulat ng mga aklat at
kagamitan sa pagtuturo sa silid-aralan. Ang itinatag na pambansang
sistema ng edukasyon ng mga Amerikano sa umpisa ng ika-19 siglo
ay monolingguwal.Angibig sabihin! may iisang wikang panturo 'ang
wikang Ingles. Nagsimulang ipagamit ang Wikang Pambansa bilang
wikang panturo sa panahonng Komonwelt at para sa edukasyon ng
mga magiging guro ng Wikang Pambansa (ay sumiklab ang
Ikalawang )igmaang Pandaigdig ay may mga guro nang nagtuturo
ng Wikang Pambansa ay isang sirkular noong tayo iniatas ni )irektor
0eledonio al1ador ng Kawanihan ng edukasyon ang pagtuturo ng
Wikang Pambansa bilang regular na asignatura sa Ikaapat na Taon
sa paaralang sekundarya.Pagkaraan ng digma! unti-unting binuksan
ang mga asignatura sa elementarya at sekundarya na nagtuturo ng
wika at panitikan at gumagamit ng Wikang Pambansa bilang wikang
panturo sa ilalim ng Patakarang (ilingguwal! ang mga asignatura
sa elementarya at sekundarya ay hinati upang ang isang pangkat ay
ituro sa Pilipino at ang isang pangkat ay ituro sa Ingles (ukod sa
asignaturang wika at panitikang 4ilipino! ang mga klase sa Araling
Panlipunan ay gumagamit ng Pilipino bilang wikang panturo (ukod
naman sa asignaturang wika at panitikan sa Ingles! ang mga klase
sa matematika at Agham ay Ingles ang wikang panturo mahalagang
pansinin ang pagtukoy sa Wikang Pambansa bilang Pilipino mulang
hanggang sa panahon ng pag-iral ng Konstitusyon (agaman
binanggit na sa Konstitusyon ang pagbuo sa wikang fiilipino patuloy
na kinil:la hanggang ang pag-iral ng Pilipino bilang wikang opisyal
at Wikang Pambansa<Ang patakarang bilingguwal ay isang
pagtupad sa mga leksiyon .Artikulo ng Konstitusyon hinggil sa
Pilipino at Ingles bilang mga opisyal na wikang Register ay isang
baryasyon sa wika na may kaugnayan sa taong nagsasalita o
gumagamit ng wika. Ito ay mas madalas nakikita o nagagamit sa
isang partikular na disiplina. Ang Barayti ng wika ay nag-uugat sa
mga pagkakaiba-iba ng mga indibidwal at grupo, maging ng kani-
kanilang tirahan, interes, gawain, pinag-aralan at iba pa.

gumagamit ng wika ayon sa:

 Tono
 Paksa
 Paraan o paano nag-uusap
 Tono ng kausap o tagapakinig (tenor of discourse)

-Wikang Opisyal-
Ang wikang opisyal ay itinadhana ng batas na maging wika sa
opisyal na talastasan ng pamahalaan. Ito ay ginagamit sa opisyal na
komunikasyon ng estado ng mga mamamayan.

Maraming pag-aaral ang isinasagawa bago maging opisyal ang isang


wika. Ito ay para malaman kung ano ba ang pinakakarapat-dapat na
wika para sa bansa. Ipinahayag bilang wikang opisyal ang wikang
pambansa simula Hulyo 4, 1946 (Batas Komonwelt blg. 570).

Ayon sa kasalukuyang Konstitusyon (Konstitusyon ng 1987, Artikulo


XIV, Seksyon 6 and 7) na ang wikang pambansa o wikang opisyal ng
Pilipinas ay Filipino.

Pagkakaiba ng wikang panturo at wikang opisyal

Ang pagkakaiba ng wikang panturo sa wikang opisyal ay:


Ang wikang panturo ay ang opisyal na wikang ginagamit sa pormal
na edukasyon samantalang ang wikang opisyal ay ginagamit sa
opisyal na komunikasyon ng estado.

Ang wikang panturo ay wikang ginagamit ng guro at ng mga nasa


akademiya para sa kanilang pagtuturo sa loob ng paaralan
samantalang ang wikang opisyal ay wikang kadalasang ginagamit sa
lehislatibong mga sangay ng bansa.

Bilinggwalismo at multilingwalismo

Ang multilinggwalismo o multilingual ay mga tao na nakikipag-


ugnayan gamit ang dalawa o higit pang bilang ng wika/lenggwahe,
pasulat o pasalita man. Tinatawag din silang polyglot. Ang mga
bilinggwalismo o bilingual ang mas malimit na itawag sa mga taong
gumagamit ng dalawang wika.

Ang Panguhanahin at Pangalawang Wika

Kalimitan ay nahuhulma ang ganitong katangian tuwing kabataan


kung kailan ginagamit ang unang wika - tinatawag silang first
language,native language at/o mother tongue. Ito ay kalimitang
natututunan kahit walang pormal na edukasyon dahil dala ito ng
mekanismo sa lipunang kinalakihan.

Ang pangalawang wika (at ang iba pang gamit na lenggwahe) ay


maaaring natututunan sa multilinggwal na lipunan, sa paaralan at
sa mga pormal na pagsasanay. Ang Pilipinas ay may
multilinggwalismo na lipunan dahil dalawa (kung tutuusin ay (higit
pa) ang opisyal na wika ang madalas ginagamit dito:
Filipino (Tagalog)

Visayang Language gaya ng Hiligaynon, Cebuano

Mga kaugnay na diyalekto

at ang Ingles (English)

Marami rin silang mga namanang wika mula sa mga dayuhan:


Chinese, Spanish, at Japanese. Kaya pangkaraniwang na sa mga
Pinoy ang bilinggwalismo.

-Register/Barayti ng Wika-

REGISTER at BARAYTI NG WIKA

Ang Register ay isang baryasyon sa wika na may kaugnayan sa


taong nagsasalita o gumagamit ng wika. Ito ay mas madalas
nakikita o nagagamit sa isang partikular na disiplina. Ang Barayti ng
wika ay nag-uugat sa mga pagkakaiba-iba ng mga indibidwal at
grupo, maging ng kani-kanilang tirahan, interes, gawain, pinag-
aralan at iba pa. REGISTER at BARAYTI NG WIKA ay espesyalisadong
ginagamit sa isang partikular na pangkat o domain.

Ang Register ay isang baryasyon sa wika na may kaugnayan sa


taong nagsasalita o gumagamit ng wika. Ito ay mas madalas
nakikita o nagagamit sa isang partikular na disiplina.

-Ang Barayti ng wika ay nag-uugat sa mga pagkakaiba-iba ng mga


indibidwal at grupo, maging ng kanikanilang tirahan, interes,
gawain, pinag-aralan at iba pa.

gumagamit ng wika ayon sa:

 Tono
 Paksa
 Paraan o paano nag-uusap
 Tono ng kausap o tagapakinig (tenor of discourse)

Ito ay naaayon ang wika sa sino ang nag-uusap. (para kanino)

maliit.

-URI NG BARAYTI NG WIKA-

Maraming mga halimbawa ng barayti. Narito ang ilan:


 Diyalek
 Sosyolek
 Idyolek
 Pidgin
 Creole

Ito ay ang barayti ng wikang nalilikha ng dimensyong heograpiko.


Tinatawag din itong wikain sa ibang aklat. Ang diyalekto ang wikang
ginagamit sa isang rehiyon, lalawigan o pook, malaki man o maliit.

Sosyolek

Sa barayting nabubuo batay sa dimensyong sosyal. Tinatawag din


itong sosyal na barayti ng wika dahil nakabatay ito sa mga pangkat-
etniko. Ang sosyolek ay maaari ding may legal na rehistro na
tinatawag na jargon. Ang jargon ang mga tanging bokabularyo ng
isang partikular na pangkat ng gawain.

Idyolek

Ito ay ang mga indibidwal na paraan/ istilo ng paggamit ng wika

Pidgin

Ito ay tinatawag sa English bilang ang "nobody’s native language".


Nagkakaroon nito kapag ang dalawang taal na tagapagsalita ng
dalawang magkaibang wika na walang komong wika ay
nagtatangkang magkaroon ng kumbersasyong makeshift.

Creole

Ito ay isang wika na unang naging pidgin at kalaunan ay


naging likas na wika (nativized). Nagkaroon
nito sapagkat may komunidad
ng mga tagapagsalita ang nagangkin ng wikang ito.

You might also like