Scholarly Digest

Holy Family Academy - SHS

Pangalan ng mga Estudyante: MANARANG, Oliver Z.

MANARANG, Oliver Z.
MANARANG, Oliver Z.
MANARANG, Oliver Z.
MANARANG, Oliver Z.
Seksyon: St. Manarang

A. Titulo ng sanaysay/babasahin: Tungo sa Pagbuo ng Filipinong Diskursong

Pangkalinangan

B. Pangunahing tesis o ideya ng sanaysay/babasahin: Ang mga pangunahing

suliraning kinahaharap ng Wikang Filipino para sa isang ganap na
intelektwalisasyon sa bansa.

C. Mga susing salita/termino: Diskursong Filipino, Intelektwalisasyon ng Wikang

Filipino, Pagsasakatutubo ng Wikang Filipino, Pantayong Pananaw

D. Balangkas ng papel/artikulo/sanaysay:

Sub-heading 1: Sipat-sulipat, Dilang Buhol-buhol at ang Diskursong Pangkultura

Buod
(1-3 Pangungusap)
Buod 1
Magpahanggang sa
ngayon ay hindi pa
tuluyang maaaring
matawag ang Wikang
Filipino bilang isang
wikang intelektwal
sapagkat hindi pa nito
naaabot ang tunay na
pamantayan ng
intelektwalisasyon.
Buod 2
Nagiging marupok ang
isinasagawang
“pilipinisasyon” sa iba’t
ibang larang gaya na
lamang sa Pilipinisasyong
Agham.
Buod 3
Hindi maipakita ang wasto
at tuloy-tuloy na paggamit
Mahalagang sipi batay sa buod Pahina
(1-4 Pangungusap)
Ang tunay na intelektwalisasyon ay 246
mangyayari kapag ang wikang Filipino ang
gagamitin ng mga Filipinong intelektwal at
iskolar sa pag-iisip at pagbuo ng kaisipan,
kaalaman, at karunungang hinango sa
karanasan ng mga Filipino at nakatuntong sa
katutubong tradisyong intelektwal.
Nilinaw niyang [Prop. Leslie E. Buazon] 247
mababaw na Filipinisasyon ang paggamit
lamang ng wikang Filipino o pagpapalit ng
salitang Filipino sa mga terminong Ingles sa
metodolohiyang Kanluran.
…walang naging malinaw na posisyon 248
tungkol sa paggamit ng wikang Filipino.
Katunayan, sa wikang Ingles isinagawa ang
sa wikang Filipino upang mismong kumperensiya.
mapatunayan na ito’y
maaari ding pagmulan ng
mga ideyang orihinal na
mula sa bansa.

Sub-heading 2: Pagsasakatutubo at ang Paglikha ng Karunungang Filipino

Buod Mahalagang sipi batay sa buod Pahina
Buod 1 Kung sisipatin ito sa pantayong pananaw ni 249
Mas nangingibabaw ang Salazar, masasabing pangkaming pananaw
“pangkaming pananaw” ang ginagamit nila at sa gayon ay sila-sila
kaysa “pantayong lamang ang nagkakaintindihan.
pananaw” sa bansa. Nakapagdududa ring sadyang ibinukod nila
Maraming akademiko / ang sarili sa ibang akademiko samantalang
iskolar ang mas pinipiling ibinabandila sa kanilang mga sinusulat ang
sila-sila na lamang ang pagtatampok sa the other at sa mga
magkaunawaan at ibukod marginalized.
ang kanilang mga sarili
mula sa iba.
Buod 2 Ang tunay na kapangyarihang ay maaaring 249
Ang suliranin sa nagmula sa karunungan, kung gayon, ay hindi
malawakang sa maliit na sirkulo ng mga naturang
pagsasakatutubo at akademiko manggagaling. Manggagaling ito
paglikha ng karunungang sa karunungang nililikha ng mga
Filipino ay hindi basta- akademikong nakatingin at umuugnay sa
basta malulutas lamang ng tradisyong katutubo at sa totoong karanasan
iilang iskolar. Ito ay ng bayan.
nangangailangan ng
sambatalyong pwersang
magmumula sa mga
mamamayan ng bansa.
Buod 3 Hindi naibabahagi ang mahahalagang pag- 250
Malaki ang gampaning unawa sa pagkataong Filipino at ang mga
ginagampanan ng mga pinahahalagahan niya sa pakikipagkapwa sa
edukador sa pagpapatibay mga ginagamit sa kasalukuyan. Higit pang
ng kaalamang mayroon sa dapat pag-ukulan ito ng pansin ng mga
mga mag-aaral na Pilipino edukador.
patungkol sa sikolohiya,
pilosopiya, at konseptong
Filipino.

Sub-heading 3: Nagsasariling Diskursong Pangkalinangan sa Wikang Filipino

Buod Mahalagang sipi batay sa buod Pahina
Buod 1 Kung magkatotoo ang pinapangarap ni 251
Malaki ang positibong Salazar at mga kapanalig sa pagkakaroon
epektong maaaring natin ng pantayong pananaw na ang lahat ay
maibigay ng “pantayong gumagamit ng mga konsepto at ugali na alam
pananaw” ni Salazar sa ng lahat ang kahulugan, pati ang relasyon ng
intelektwalisasyon at mga kahulugang ito sa isa’t isa na mangyayari
pagbuo ng nagsasariling lamang kung iisa ang code o
diskursong pinagtutumbasan ng mga kahulugan, ibig
pangkalinangan sa wikang sabihin ay isang pangkabuuang pang-uugnay
Filipino. at pagkakaugnay ng mga kahulugan, kaisipan,
at ugali, maging ang matagal nating suliranin
sa ekonomiyang ayaw umabante ay maaaring
malunasan.
Buod 2 Sa proyektong ito umuugnay ang 251
Marami pang paraan makabuluhang paggamit ng wikang Filipino
upang maisalba ang at ng sinasabing intelektwalisasyon nito. Ang
nawawala’t nanghihinang pagsasa-Filipino ng pagtuturo, pananaliksik,
wikang Filipino. Ang at paglalathala ang magpapabilis sa pag-unlad
konkretong pagpaplano ng paggamit ng Filipino tungo sa paglalaho ng
ng mga isasagawang dakilang pagkakahating pangkalinangan ng
hakbang ay marapat na mga Filipino.
bigyang tuon upang
mabilisang
mapagtagumpayan ang
intelektwalisasyon ng
wikang Filipino.

Sub-heading 4: Kaisipang Filipino, Tinig ng Filipinong Intelektwal at ang Mithiing

Kalayaan ng Bayan
Buod Mahalagang sipi batay sa buod Pahina
Buod 1 …mas puspusang paglaganap ng paggamit ng 252
Huwag lamang ikulong wikang Filipino sa edukasyon, gobyerno, at
ang wikang Filipino sa negosyo…
pag-aaral ng panitikan.
Buod 2 Kailangang humupa, lalong mabuti’y mawala 252
Hindi pa huli ang lahat ang pagdududa ng Filipinong intelektwal sa
para sa intelektwalisasyon sarili niyang kakayahang makabuo ng bago,
ng wikang Filipino. sarili, at orihinal, sa wikang nag-uugnay sa
Nangangailangan lamang kaniya sa kalinangang bayan. Ang lalong
ng tiwala sa sarili at mainam ay kumalat ang kamalayang ito sa
mabilisang aksyon para sa hanay ng mga bago at sumisibol na
paglutas ng suliranin. intelektwal.

2-5 BUOD SA BAWAT SUB-HEADING