Deli Dumrul

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Başlığın diğer anlamları için Deli Dumrul (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Deli Dumrul (veya bazı halk hikâyelerinde Dumrul Han, Dumrul Bey) - Türk ve Altay mitolojisinde
söylencesel metafizik varlıktır. Dunrul veya Tungrul da denir.

İçindekiler
Özellikleri
Etimoloji
Dipnotlar
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar

Özellikleri
En yetkin biçimini Korkut Ata öykülerinde bulmuştur. Yolkesicilik yaptığından dolayı Tanrıyı kızdırır ve
canını almaya gelen Aldacı (İslam sonrası Azrail) ile karşılaşır ve canını vermek istemez. Diğer başka
halk anlatılarında da farklı serüvenlerde görünür.[1] Ancak hepsinde de, pervasız, hoyrat, korkusuz bir
kişilik olarak yer alır.

Tanrı'ya meydan okuyan Deli Dumrul, Azrail’in canını almaya gelmesi üzerine Tanrı’nın gücünü anlar.
Tanrı Deli Dumrul'a kendi canı yerine can bulmasını söylediğinde Deli Dumrul annesine ve babasına
gider ama onlar kendi canlarını vermezler. Nihayet karısı kendi canını vermeye razı olur. Bunun üzerine
Deli Dumrul Tanrıya yalvarır, Tanrı da onları bağışlar, annesinin, babasının canını alması için Azrail'e
emir verir. Deli Dumrul öyküsü Türk halk inancında "Aylanu" motifinin en güzel ve en yetkin olarak
işlendiği yerdir.[2] Ana ve babasının bile oğullarına veremedikleri canı hiç düşünmeden bir tek karısının
vermesi destanlarda var olan en yüce ve fedakârca davranışlardan birisidir.

Deli Dumrul'un susuz derenin üzerine kurduğu köprüden "geçenden beş akçe, geçmeyenden on akçe"
alması Türk halk kültüründe bir deyim haline dönüşmüş durumdadır. Bu ifadeye bazen şu şekilde de
rastlanır: "Geçenden otuz, geçmeyenden döverek kırk akçe"[3]...

Etimoloji
(Dum/Tum) kökünden türemiştir. Okun sivri ucu demektir. Başı dumanlı anlamına da gelir.

Dipnotlar
1. ^ Türk Halk Edebiyatında Deli Dumrul ve Benzerleri, Muharrem Kaya (http://turkoloji.cu.edu.
tr/HALK%20EDEBIYATI/muharrem_kaya_deli_dumrul_ve_dunya_kulturunde_benzerleri.pdf)
2. ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (https://tr.
wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_S%C3%B6ylence_S%C3%B6zl%C3%BC%C4%9F%C3%
BC)
3. ^ Ansiklopedim, "Deli Dumrul" (http://www.ansiklopedim.net/d/deli-dumrul.html)

Ayrıca bakınız
Duha Koca Oğlu Deli Dumrul

Dış bağlantılar
Alkestis ve Deli Dumrul, Ayşen Sina (http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/31/271.pdf)
Dede Korkut Destanlarındaki Ortak Özellikler, Kerime Üstünova (http://www.turkishstudies.n
et/sayilar/sayi7/12%20%DCST%DCNOVA%20Kerime.pdf)
Dede Korkut Hikayelerindeki Karakterlerin Tahlili, Umay Günay (http://www.millifolklor.com/t
r/sayfalar/37/37.pdf)
Taşköprü Dolandırıcıları, Aytekin Gezici (http://www.aytekingezici.com/icerik.asp?Id=347)
Türk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek (https://tr.wi
kipedia.org/w/index.php?title=Deli_Dumrul&action=edit) Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Deli_Dumrul&oldid=19747491" adresinden alındı.

Bu sayfa son olarak 6 Haziran 2018 tarihinde ve 21.09 saatinde düzenlenmiştir.

Metin Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı altındadır; ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak,
Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.