Pera GAP PDF

fmar j.
dj ioyd hym;a lDIsldrAusl ms,sfj;a
lDIslrAu fomdrA;fuska;=j
lDIslrAu wud;HdxYh
2016
2
;dCIKsl lusgqj
wdrA’tia’jsfcAfialr
tia' tka' ,ika; r;akjSr
tps'wdrA'hQ'gS'trnoqmsgsh
ta’tia’tus’frdIdka
tia’gS’tia’nKavdr
t,a’ta’mS’fmfrArd
mrs.kl msgq ieliqu

tka’ta’iS’fiakdr;ak
ã.tï.tka'tÉ.chfialr
msgljrh ksrAudKh
vns’tus’iS’jefjsf.or
.hdks os,areCIs Brsh.u
uqo%Kh
lDIslrAu uqo%Kd,h‛ .kafkdrej‛ fmardfoKsh
m%ldYl yd wkq.%yh
wdishdkq wdydr yd lDIslrAu iyfhda.s;d wOsldrsfha (AFACI) jsfYaI wkq.%yh hgf;a
lDIslrAu fomdrA;fïka;=fõ jHdma;s yd mqyqKq uOHia:dkh jsiska m%ldYhg
m;a lrk ,oS’
3
4
mgqk
msgq wxlh
01 GAP ioyd iusu; m%us;Ska 06-07
02’ ye|skajSu 08
03’ bvfï b;sydih yd bvu l<ukdlrKh 09
04’ f.djsm< jHqy yd tajd l<ukdlrKh 10-11
05’ frdamK l%shd 12-32
06’ taldnoaO m<sfndaO md,kh 32-33
07’ m<sfndaO kdYl l<ukdlrKh 33-37
08’ f.djsm< l<ukdlrKh 37
09’ mrsYS,k .%ka: 37
10' iy;sl lrk l%shdj,sh 38
10’ wNHka;r msrslaiqï ,ehsia;=j 39-69
5
6
01' fmar j.dfjs hym;a lDIsldrAusl ms,sfj;a ioyd iusu; m%us;Ska
( GAP Standards for Guava Cultivation )
1. wruqK (Objectives)
 hym;a lDIsldrAusl ms<sfj;a j,g wkql+, jk mrsos fnda.hkays ksIamdokh
lghq;= lsrSfusoS iy yeisrjSfusoS wkq.ukh lsrSu ioyd iusu; m%us;Ska ilia
lsrSu’
 hym;a lDIsldrAusl ms<sfj;a hgf;a fi!LHdrCIs; yd .=Kd;aul ksIamdok
ilia lsrSfusoS ksIamdolhkag‛ ksIamdok yiqrejkakkag‛ mqyqKqlrejkag‛ iy
fuu fCIa;%h ms,sno Wkkaoqjla olajkakkag tu iusu; m%us;Ska j, jeo.;alu
ms,n
s o wjfndaOhla ,ndoS ta ioyd Tjqka fm,.eiajSu fuys wruqKlafjs’
2. wrA: oelajSus ( Definitions )
fmar( Psidium guajava ) : usrsgdisfha ( Myrytaceae) l=,hg wh;a fuu Ydlh ol=Kq
fulaisfldaj yd uOHu wfursldj wdY%s;j iusNjh jS we;’ Y%S ,xldfjs f;;a yd w;r ueos
l,dm j, j.d l, yelsfjs’ us,s uSgrA jir 1000-4000 la muK jQ jir mqrd me;sreK
jrAIdm;khlao 23oC-28oC muK jQ m%Yia: WIaK;ajhlao fuu fnda. j.djg ys;lr jk
w;r ’ 45oC muKjk WIaK;ajhla jqjo Tfrd;a;=oSfus yelsshdjla fuu fnda.hg we;’uqyqoq
ugsgfus isg uSgrA 1500-2000 olajdjQ m%foaY j, mqΩ,a mia mrdihla ;=, fmar j.d l,
yels w;r ,jK;djhg Tfrd;a;=oSfus yelshdjlao we;s fnda.hls’
hym;a lDIsldrAusl ms,sfj;a ( Good Agricultural Practices ):

ksIamdok j, fi!LHdrCIs; njg fyda .=Kd;aul nj flfrys we;sjk wka;rdhldrS
n,mEus wju lsrSu ioyd hus fnda.hla ksIamdokh lsrSfusoS f.djsm< ;=,oS isoqlrkq ,nk
Bg wod,jk ish,qu l%shdldrlus hym;a lDIsldrAusl ms<sfj;a f,i yoqkajhs’
ridhksl o%jH fyda ldrl (Chemical Substance):wldnksl fmdfydr‛ m,sfndaOkdYl

fydafudak iy fjk;a mdxY+ wdl,k fuf,i yoqkajd we;’
m<sfndaOkdYl (Pesticides): m<sfndaOlhskaf.a .ykh md,kh lsrSu ioyd Ndjs;d lrkq

,nk ridhkslhka fyda cSj jsoHd;aul ixfhda.m<sfndaOkdYl fjs’
m<sfndaOlhska (Pests): i,lkq ,nk fnda.hlg tys wiajekakg fnda. mrsirhg ydks lrk
lDuSka‛j,ame,Egs‛nelagSrshd ‚os,Sr ‚jhsri yd mrfmdais;hka we;=,q ish,qu frda.ldrlhska
m<sfndaOlhska f,i yoqkajkq ,nhs’
wka;rdhldrS o%jH (Hazardous Substances): usksidg‛ f.djsm< i;=kag‛fnda.j,g fyda
mrsirhg ydks lr ridhksl o%jH fyda ixfhda.‛wys;lr CIqo%cSjSka wka;rdhldrS o%jHf,i
yeoskafjs’
7
wkqfrALKh (Traceability): hus ksIamdokhl ksIamdok l%shdj,sfha wdrusNfha isg ksIamdok
yeisrjSu‛ksIamdok ilia lsrSu‛fj<ofmd,g bosrsm;a lsrSu olajdjQ ish,qu l%shdj,Ska kej;
wdmiq fidhdne,Sug we;s yelshdj wkqfrALKhhs’
fy!;sl fyda ridhksl oQIKh (Contamination ): wys;lr o%jH fyda ixfhda. u.ska fyda
fjk;a wd.ka;=l o%jH fya;=fjka fnda.hg‛tys ksIamdok j,g fyda ta wjg mrsirhg lrkq
,nk n,mEfuka ksIamdokfha fi!LHdrCIss; njg fyda .=Kd;auhg we;sjk wys;lr
n,mEu oQIKhjSula f,i yoqkajhs’
8
02’ ye|skajSu
fmar jsguska iS ‘le,aishus yd o< ;ka;= nyq,j wvx.=by, fmdaIKSh w.hlska hq;a
T!Iëh jgskdlulskao hq;a b;d rij;a m<;=rls’>rAu l,dmfha wem,a f,iskao yoqkajk
fmar uE; ld,fhaoS f.j;= j.d j,g wu;rj jdKsc j.djla jYfhkao isoq lsrSug j.d
lrejka fm<US we;s w;r ,xldj mqrd fylafghdr 400-500 muK jmirshl j.d lr
we;’
kejqus m<;=rla f,i wdydrhg .ekSug wu;rj len,s f,i gska lr weisrSu‛
cEus‛fc,s‛ pgsks ‚ hqI‛ l%Sus ;ejrE whsial%Sus yd fnslrs ksIamdok jeks w.h tl;= l,
ksIamdok ilia lsrSu ioydo fmar fhdod .kS’fmar we;=,q wfkl=;a m<;=re ioyd by,
fj<ofmd,la we;sjSu ioydmiq.sh jir 5-10 ;=,oS Y%S ,xldj ;=, b;d iS>%j jHdma; jQ
iqmsrs fj<oie,a cd,h;a‛Y%S ,dxlslhkaf.a tal mqoa., wdodhu jevsjSu;a‛ixpdrl jHdmdrfha
iS>% oshqKj
q ;a wdoS lreKq fya;= idOl jS we;’
tf,i we;sjS we;s foAYSh yd jsfoaYSh b,a,qu imqrd,SfusoS iqoqiq .=Kd;aufhka hq;a
ksIamdok fj<ofmd,g bosrsm;alsrSu m%Odk .eg,qjla njg m;aj we;’m%Odk jYfhka frda.
m<sfndaO ydks iy tajdfha jsjsO wjia:dksIamdkh ;=, olakg ,enSu‛ridhkslj frda. yd
m<sfndaO md<kfhaoS Ndjs;d lrk ridhksl o%jH j, wjfYaI Wmrsu wjfYaIiSud( MRLs )
blaujd mej;Su wdoS jsjsO .eg,q fus yd iusnkaOj neoS mj;S’fmar kejqus m<;=rla f,i
wdydrhg .kakd nejska fuu ;;ajh ms<sno b;du;a ie<lsu;a jshhq;=h’
by; lreKq ie<ls,a,g .ksuska foaYShj fhda.H hym;a lDIsldrAusl ms<sfj;a

wkq.ukh lruska fmar j.dj ioydo jevigykla l%shd;aul lsrSug lDIslrAu
fomdrA;fuska;=j u.ska mshjr f.k we;’ mdrsfNda.slhdg Wiia .=Kd;aufhkaa hq;a kejqus
wdrCIs; ksIm
a dok ,ndoSug lghq;= lsrSu fuu jevigyk ilia lsrSfus m%Odk;u wruqK
fjhs’
m<sfndaOkdYl wjfYaI ‚nerf,day yd ydkslr CIqo%cSjSkaf.ka mdrsfNda.slhdg isoqjsh yels

wjOdku wju lsrSu‛fukau f.djsm< Y%uslhkaf.a fi!LHdrCIdj iy;sl lsrSu iy
mdrsirsl ;sridr nj ms<snojo fuysoS wjOdkh fhduq lr we;’
by; wruqKq bgqlr .ekSu ioyd jevigyka l%shd;aul lsrSfusoS mrsirhg we;sjk
ydkslr n,mEus wju lruska” iudcSh jgskdlus wdrCId lr ksuska yd wdrA:slj ,dNodhS
Wiia .=Kd;aufhka hq;a fmar ksIamdokh lsrSfusoS wkq.ukh l,hq;= lreKq ,ehsia;=jla
fuysoS bosrsm;a lrkq ,nhs’
9
03’ bvfï b;sydih yd bvu l<ukdlrKh
01’ cSj jsoHd;aulj iy ridhkslj fmarj.dj oQIKh jSug we;s bvlv ms<sn|j
fidhd ne,Su i|yd bvu w;S;fha Ndjs;d lf,a l=uk lghq;= i|ydo‛ jrA;udkfha
Ndjs;d lrkafka l=uk lghq;= i|ydo hkak jsuid n,kak’ tfiau wod, bvu wjg
we;s wfkla bvï j, isoq lrk lghq;= .eko mrSCId lsrSu wjYH fõ’ fuf,i
oQIKh jSfï wjodkula y|qkd .;fyd;a ta ms<sn|j jdrA;djla ;nd .kak’
msrjSug Ndckh l, bvï‛ jsI wmo%jH .nvd l, bvï‛ u<uskS fyda u< i;=ka
je<[Q bvï‛ i;=ka md,khg fhdod .;a bvï‛ lekSï lghq;= i|yd Ndjs;d l, bvï‛
wdfrda.H Yd,d wmo%jH neyer l, bvï‛ ms<siaiQ o%jH neyer l, bvï‛ ldrAusl
wmo%jH fyda Lksc wmo%jH neyer l, bvï‛ wdydr fndao ksIamdokh i|yd iqoqiq
fkdfõ’
j.dj i|yd fhdod .ekSug fhdacs; N+ush wjg we;s bvï i;aj md,khg fyda
fmdfydr .nvd lsrSug Ndjs;d lrkafka kï fyda wjg bvï j,ska .,d tk c,h
ksid ksIamdok N+ush hg jkafka kï tjeks N+us j, j.d lrk fnda. wdydrhg
.ekSfuka usksidf.a fi!LHhg wjodkula we;s jSug yelshdjla mj;S’
02’ cSj jsoHd;aul yd ridhksl ydkshla ms<sn| ie,lsh hq;= wjOdkhla yuq jqjfyd;a
ta i|yd m%;slrAu fhosh hq;= w;r tu m%;slrAu ms<sn|j jdrA;d ;nd .kak’
03’ fmar ksIamdokhg kqio

q qiq bvfï we;s oQIKh jQ ia:dk j, msysgSï ms<sn| jdrA;d
;nd .kak’
04’ fhdacs; wMZ;a bvï j, isoq jsh yels mrsir yd wfkl=;a fN!;sl ydks ms<sn|j
we.hSula lrkak’ ta ms<sn|j jdrA;d ;nd .kak’
05’ hï bvul ie,lsh hq;= mdrsirsl yd fN!;sl ydks ms<sn| wjodkula ksrSCIKh
l,fyd;a tu bvu wjg j.d lsrSu i|yd Ndjs;hg fkd.kak’ tfia fkdue;s kï
jsh yels ydks je<elajSug fyda wju lr .ekSug iqoqiq mrsos wiajkq fk,Sfuka miq
yeisrjSfï lghq;= Ndjs;d lrkak’
06’ fmar j.dj i|yd b;du;au iqoqiq bvï y|qkd .ekSug f.djsm, i|yd bvï j,
fhda.H;djh ;lafiare lsrSu lrkq ,efí’ fuu bvï fmar j.d lsrSu i|yd fjka
lr ;ensh hq;=h’ f.djsmf,a wfkl=;a bvï fldgia j, f.dvke.s,s‛ .nvd‛
jevfmd,j,a‛ fldïfmdaiaÜ ilia lrk ia:dk wdosh msysgqjSug Ndjs;d lrkq ,efí’
07’ uqyq¥ uÜgfï isg uSgrA 1500- 2000 olajd idrA:lj fmar j.d l< yelsh' kuq;a
j.d lghq;= i|yd 40% g jvd jevs b;d wOsl nEjqï iys; bvï fhdod fkd.;hq;=
fjs'
10
08’ b;d ksire bvï fldgia f.djsmf,a mj;S kï tajd ;joqrg;a mrsydKsh lrd hdu
j<lajd .ekSu fyda wvq lsrSu i|yd l%shd lrkak’
09’ fmar ksIamdok i|yd iqoqiq m%foaY fmkajd oSu i|yd uyd mrsudK bvul kï N+
jsIu;d is;shula ms<sfh, lrkak’
10’ uyd mrsudK bvula kï tys my; i|yka fldgia fmkajSu i|yd msysgSfï is;shula
ms<sfh, lrkak’fnda. ksIamdok i|yd fhdod .kakd bvï fldgia‛ mdrsirsl ydks
j,g md;%S m%foaY‛ wOsl f,i ksire nsï fldgia‛ ridhksl o%jH .nvd lrk m%foaY‛
hkaf;%damlrK msrsisoq lrk m%foaY‛ fldïfmdaiaÜ ilia lrk m%foaY‛ c, m%Njhka‛
c, iïmdok moaO;s‛ c,dmjdyk moaO;s‛ f.dvke.s,s‛ mdrj,a wdosh’
11’ fyd|ska c,jykh iys; ldnksl øjH wvx.= mi fmar j.dj i|yd jvd;a iq¥iq fõ'
tfia jqjo" ;o uegs iys; mfiao" je,s iys; mfiao fmar j.d l< yelsh'
,jK;djhgo ;rula Tfrd;a;= oSfï yelshdjla iys; fuu fnda.h fkd.eUqre N+
c, uÜgula iys; iy ;djld,slj c,fhka hgjk ia:dk j, jeks ¥rAj, c,jyk
;;a;aj hgf;a jqjo j.dl< yelsh'
12’ fmar j.dj i|yd mej;sh hq;= jdrAIsl jrAIdm;k ;;a;ajh ñ'ñ' 1000-4000
muKfõ' f;;a" w;rueos yd jsh<s l,dmSh foaY.=Ksl ;;a;aj hgf;a fuu fnda.h
j.d l< yelsh' wêl YS;, ld,.=Ksl ;;a;aj fmar j.djg ys;lr fkdjk w;r
23-28 oC WIaK;aj mrdih fuu fnda.hg b;d m%Yia: jqjo 45 oC la muK wêl
WIaK;ajhla jqjo ord .ekSfï yelshdjla we;'
13’ fmar j.dj i|yd fhda.H;djh mrSCId lsrSfïoS N+usfha we;s mfia yd c,
m%Njhkaf.a nerf,day yd ydkslr CIqo%cSjSka i|yd mrSCId l, hq;=h’ ta ms<sn|j
jdrA;d ;nd .ekSug wjYH fõ’
04’ f.djsm, jHqy yd tajd l<ukdlrKh

14’ f.djsmf,a udhsu jgd jegla bos lr wdrCIdj i,ikak’ tys we;=,a jk yd msg jk
;eka j,g iqoqiq f,i f.aÜgq ijs lrkak’
15’ uyd mrsudK j.djla msysgqjSug fmr f.djsmf,a udhsu osf.a f;alal‛ uqrex.d‛
l;=reuqrex.d fyda iqoqiq fjk;a Ydl iq<x ndOl f,i j.d lrkak’ iq<x wOslj
mj;sk ld, j, iq<x ndOl fhoSu b;d jeo.;a fõ’
16’ f.djsmf,a jev lrk wh i|yd uvqjla fjka lr osh hq;= w;r f.djsm, WmlrK
yd hkaf;%damlrK i|yd fjku uvqjla idod ;nkak’ f.djsmf,a jev lrk
fiajlhskaf.a jsfõlh .; lsrSu i|yd we;s uvqfjys idfmaCIj iqj myiq yd bvlv
;snsh hq;= w;r th ksIamdok‛ wiajkq fk,k yd weisrSu lrk ;eka j,g ie,lsh
11
hq;= oqrla wE;ska msysgjsh hq;=h’ fmar ksIamdokh oQIKh jSug ;sfnk bvlv wju
lsrSu fuys wruqKhs’
17’ f.djsm, fiajlhskaf.a jeisls<s fyd| ikSmdrCIl ;;ajfhka mj;sk f,i kv;a;=
lrkak’ jeisls<s c, m%Njhkag <Ûska fkdmsysgsh hq;= w;r jrAIdj ksid fidaod hk
mrsos fyda msgdr hk msrsos fkd;snSug j. n,d .kak’
18’ fmar ksIamdok weisrSu isoq lrk yd ;djld,slj .nvd lr ;nk ia:dk b;d
msrsisoqj wiamia lr ;nkak’ fnda. wmo%jH yd iqkanqka fnda. ksIamdok m%foaY j,ska
blauKska bj;a lr oukak’ lsis jeo.;alulg ke;s foaj,a yd wmo%jH f.djsm,ska
bj;a lr jskdY lr oeuSu i|yd im,odhS l%shd udrA. fhdokak’
19’ msrsisoq c,h ldrAhCIuj fnod yerSu i|yd c, iïmdok moaO;s b;d msrsisoqj
mj;ajd .ksuska fyd|ska kv;a;= lrkak’
20’ l%shd lrjkakkag isoq jsh yels wk;=re j<lajd .ekSu i|yd ksrka;rfhka
f.djsm, jdyk‛ hka;%‛ hkaf;%damlrK‛ wdhqO wdosh wdrCId iys;j Ndjs;d l,
yels ;;ajfhka ;nd .ekSu ;yjqre jk mrsos fyd|ska kv;a;= lrkak’ tfiau‛ ta
ms<sn|j ksrka;rfhka iqmrsCIdldrS jkak’ wdrCIs; wdjrK ijs lr ;sfíoehs
ks;r mrSCId lrkak’
21’ f.djsm, wmo%jH yd bj;,k oE tl;= lr .nvd lr ;enSu i|yd fjku N+us
fldgila fjka lr ;nkak’ iajNdjslj osrd hk yd tfia osrd fkdhk wmo%jH fjk
fjku tl;= lr ;nkak’
22’ wiajkq fk,k ld,fhaoS fmar ksIamdokh lrk m%foaY yd wiajkq f;arSu yd weisrSu
lrk uvq j,g .DydY%s; i;=ka yd f.djsm, i;=ka we;=,a jSug bv fkdfokak’
23’ weu‛ W.=,a yd mKq md,k l%u jeks m,sfndaO md,k Wml%u fhdod we;s jsg tajd ;nd
we;s ;eka‛ ;enQ osk yd tajd kv;a;= lsrSfï j.lSu mjrd we;s mqyqKq mqoa.,hska
ms<sn| jsia;r jdrA;d lr ;nkak’
24’ myiqfjka y|qkd .; yels jk mrsos f.djsmf,a tla tla fldgi i|yd wxlhla fyda
i,l=Kla yd ta fldgi /l n,d .ekSu j.lSu mjrd we;s mqoa.,hdf.a jsia;r
jdrA;d lr ;nd .kak’
12
05’ frdamK lghq;=
A. fyd| .=Kd;aufhka hq;a frdamK o%jH
25’ fmar j.djla ia:dms; lsrSu i|yd M,odhS;djh‛ .=Kd;auh‛ fj<|fmd, ms<s.ekSu‛
frda. m<sfndaO yd wd;;s m%;sfrdaOS;djh‛ foaY.=Ksl wkqjrA;kh jSï wdoS lreKq
.ek i,ld m%fNao f;dard .ekSu l, hq;= fõ’
26’ ksrAfoaYs; m%fNao

fydrK iq¥ ,xld chkaÜ
fydrK r;= frâ chkaÜ fouqyqï
mqnq¥ fydrK frdais m%fNao
ldka;s fydrK iaùÜ
27’ fj<|fmd, wjYH;djhka imqrd,sh yels mrsos fmar m%fNao f;dard .ekSu l, hq;=h’
28’ frdamK o%jH ,nd .;a ia:dkh‛ oskh yd m%udKh .ek jdrA;d f.djsm, ;=, ;nd
.kak’
29’ frdamK øjH

i. îc me< Ndú;d lsrSug jvd noaO me< .=K;aufhka by< uÜgul j.djla
we;s lsrSug WmldrS fõ'
ii. fmar i|yd meÉ noaOh" Ñma noaOh" rsls,s noaOh yd f,ahrA lsrSu idrA:lj
is¥l< yelsh'
iii. ksrAfoaYs; m%fNao u.ska uqoqka noaOh fhdod.ksuska wvq wiajekakla iys; yd
.=Kd;aul núka wvq jhia.; jQ Ydl kej; ia:dmkh lr.; yelsh'
lDIslrAu fomdrA;fïka;=fõ nSc iy;sl lsrSfï fiajfhka iy;sl lsrSfuka miq
ly mdg f,an,hla fhdod we;s noaO me, fmar j.djla wMZf;ka ia:dms; lsrSu
i|yd iqoqiq ;jdklska us<oS .ekSu jvd;a Wps; fjhs’
B. ìï ms<sfh, lsrSu
30’ uyd mrsudK fmar j.djka msysgqjSug fmr N+usfha le,Ej we;akï t<s fmfy<s lr
wjYH mdxY= ixrCIK l%u fhoSu lrkak’ bka miq‛ bvfï mi iSiEu isoq fldg leg
fmdvs lr .ekSu iqoqiqh’
31’ fmar me, isgqjSug fmr mfia c,jykh oqrAj, kï c,jykh jevs oshqKq lsrSug
lghq;= l, hq;= fjhs’
13
C. me, w;r mr;rh yd fCIa;%fha msysgqjSu
32’ N+usfha N+ jsIu;djh wkqj m%Odk jYfhka fmar j.dj msysgqjk l%uh ;SrKh
flfrA’ iQrAhdf,dalhg fyd|ska ksrdjrKh jSu i|yd ;eks;,d fyda ;rula /<s
iys; N+ushl kï j.dj kef.kysr-ngysr osidjg fma,s mssysgk f,i ia:dms; lsrSu
fhda.H fõ’ nEjqï iys; bvï i|yd ifudaÉp l%uhg j.dj mssysgqjSu ksrAfoaYs; l%uh
fõ’
33’ f;;a l,dmh i|yd uSgrA 6x6 mr;rh;a‛ wfkl=;a l,dm i|yd uSgrA 5x5
mr;rh;a ksrAfoaY lr we;’
34’ by; mr;rhg j,j,a ,l=Kq lsrSfuka wk;=rej
fi’uS’ 60 x 60 x 60 m%udKfha j,j,a lemsh hq;=h’
35’ me, isgqjSug i;s follg muK fmr fyd|ska osrdm;a jQ ldnksl fmdfydr ls’.%E’
10 la‛ u;=msg mia iu. fyd|ska usY% lr thska j, mqrjkak’ j, ;rula fmdf<dj
uÜguska by<ska uqoqka jS ;sfnk f,i msrjSu lrkak’ ;jo me, isgqjSug osk follg
fmr ksrAfoaYs; ridhksl fmdfydr usY%Kh jf,a mia j,g l,jï lrkak’ tMZ
fmdfydr fyda l=l=<a fmdfydr fhdokafka kï tajd fyd|ska osrdm;a jQ tajd jsh hq;=
w;r j,lg ls’.%E’ 05 la muK Ndjs;d lsrSu iEfya’
36’ jsh<s l,dmfha uy lkakfha jeis wdrïNh;a iu. fmar me, isgqjSu lrkak’ f;;a
l,dmfha yd w;rueos l,dmfha isgqjSu l, hq;af;a uy fyda h< jeis wdrïNh;a
iu.h’ jsh<s ld,fha wjidkfhaoS c, iïmdokh hgf;a fmar j.dj msysgj
q sh yels
kï jeis wdrïNh;a iu. me, iS>% jrAOkhla iys;j jefvhs’ fuys m%;sM,hla
jYfhka .eUqre uQ, moaO;shla we;s fjhs’;o ysre /iska me< wdrlaId lr .ekSu
i|yd osk 10-14 .;jk;=re me<hg fijK iemhsh hq;=h' l| Rcqqj ;nd.ekSu
i|yd wdOdrl iemhSuo jeo.;a fõ'
37’ n|qka .; me, isgqjSug fmr fmd,s;Ska nE.h lmd bj;a lrkak’ n|qka.; me,fha
we;s ;jdka usY%Kfha uÜgu yd msrjQ jf,a mia uÜgu tlu uÜgul ;sfnk fia
iDcqj isgqjSu lrkak’ n|qka.; me,fha uqoqka uq, yd wfkl=;a uq,a wOslj jevS keuS
oÛr .eiS ;sfí kï isgqjSug fmr kejqkq ;eka j,ska uq,a lmkak’ me,h wdikakfhka
wdOdrlhla isgqjd fmar me,h wdOdrlhlg ne| ;nkak’ wdOdrlh me,fha Wiska
1$3 la jSu m%udKj;a fjhs’ me,hg c,h imhd me,h jid jiqkla fhdod wjYH
mrsos fijk iemhSug lghq;= lrkak’
14
D. fmar j.dj kv;a;= lsrSu
j.dj ksis mrsos kv;a;= fkdlsrSfuka" .ilska ,nd.; yels Wmrsu wiajekak
,nd.; fkdyels ù hk w;r taldldrsj M, oerSulao is¥fkdjkq we;' ,efnk
wiajekako úúO frda. yd m<sfndaO ydks j,g f.d¥re úh yels jk w;r by<
.=K;aufhka hq;a wiajekakla fujeks j.djka ;=,ska n,dfmdfrd;a;= úh fkdyelsh'
fj<om, jákdluo fus fya;=j ksid my, hhs' tnejska Wiia .=K;aufhka hq;a jevs
wiajekakla i|yd fmar j.dj fyd|ska kv;a;= lsrSu b;d jeo.;a fjhs'
38’ fmar j.djla kv;a;= lsrSfuaoS .ia mqyqKq lsrSu" lmamd¥j" fmdfydr fhoSu" j,a
me<Egs md,kh" frda. yd m<sfndaO md,kh" M, ;=kS lsrSu" M, wdjrKh lsrSu" c,
iusmdokh lsrSu b;d jeo.;a fjhs'
E. .ia mqyqKq lsrSu
39’ noaO me, isgqjSfuka wk;=rej noaO l, ia:dkfhka yer .%dylfha fjk;a
ia:dkhlska jefvk wxl=r bj;a lrkak’ fï u.ska noaO wxl=rh oqrAj, jSu j<lS’
40’ me< isgqjd th fi'us' 40-60 la muK jrAOkh jQ miq tys w.%ia:h bj;a lr w;= 4-
6 la ,nd.kak'
41’ me, ,mgs wjia:dfõ isg mqyqKq lsrSu u.ska tajdfha iels,s ukd f,i mj;ajd .;
yels fjhs’ fï u.ska frdamK lghq;= myiq jSu‛ by< .=Kd;aufhka hq;a M, jevs
ixLHdjla fk,d.; yels jSu‛ frda. yd m<sfndaO ydks wju jSu yd .ig ukd
fmkqula ,enSu isoq fjhs’ fï ksid ia:dms; l, wjia:dfõ isg fmar .ia mqyqKq lsrSu
flfrys jsfYaI wjOdkhla fhduq l, hq;= fõ’
42’ by; jevSug yersh w;= 4-6 fi'us' 25-30 la jevqk miq kej; w.%ia:h bj;a
lsrSfuka oajS;Shsl w;= iys; ukd fmkque;s iels,a,la iys; iunr;djh wdrlaId
jk mrsos .ila mj;ajd .; yels fjs' by; wdldrhg .il Wi fi'us' 150-180 la
muK jkfia mj;ajd .;hq;=h'
43’ w;a;l yg.kakd M, m%udKh ie,lSfusoS Rcqj by<g jefvk w;a;l we;s jk
M,odjg jvd ;sriaj jefvk w;a;l M,odj jevsh' tnejska w;= 45-600 wdk;sfhka
hq;=j tlsfklg jsreoaO osYdjlg ;sriaj jrAOkh jSug bv yersh hq;= w;r w;=
lvd jegSu je<elajSug wdOdrl iemhsh hq;=h’
44’ uSg wu;rj" tlS Ydl wjysr jk w;=o bj;a l< hq;=h'
15
F. j,a urAOkh ^ridhksl o%jH Ndjs;fhka f;drj&
45’ .i jgd uSgrhla muK m%foaYhl j,a md,kh lr ;nd.ekSu jeo.;a jk w;r
.fiys uq,a u.ska Y%djh lrk ridhksl ¥jHla fya;=fjka fmar uq,a we;s m%foaYfha
j,ame<Egs jrAOkh jSu ;rula ¥rg wvqh'
46' .ia w;r we;s j,a md,kh i|yd jsisle;s .Eu fyda g%elagrA j,ska l%shd lrk
;Kfld, lmk hka;% Ndjs;d l, yelsh’
G. fmdfydr fhoSu
47’ fmdfydr fyda mig tl;= lrk fjk;a o%jH ksid fmar f.vs ridhkslj fyda cSj
jsoHd;aulj oQIKh jSug we;s bvlv .ek mrSCId lr ne,sh hq;= w;r ie,lsh
hq;= wk;=rla y|qkd .;fyd;a ta iïnkaOfhka jdrA;d ;nd .ekSu l, hq;=h’
48’ fmdfydr fyda mig tl;= lrk fjk;a o%jH ksid ksIamdok oQIKh jsh yels njg
y\qkd .;fyd;a tu wjodku wju lsrSu i|yd l%shd l, hq;=h’
49’ ner f,day u.ska ksIamdok oQIKh jSfï wjodku wju jk mrsos fmdfydr yd mig
tl;= lrk fjk;a o%jH f;dard .ekSug lghq;= lrkak’
50’ fmar ksIamdokh lsrSfïoS usksia u< o%jH fmdfydr f,i Ndjs;d fkdl, hq;=h’
51’ fmar ksIamdokh lrk m%foaY yd c, m%Nj oQIKh jSug we;s bvlv wju lsrSu
i|yd fmdfydr yd mig tl;= lrk fjk;a o%jH .nvd lsrsu‛ usY% lsrSu yd megjSu
i|yd Ndjs;d lrk myiqlï ia:dk.; lsrSu‛ bos lsrSu yd kv;a;= lsrSu lrkq
,efí’
52’ fmdfydr yd mig tl;= lrk fjk;a o%jH ,nd.;a ia:dkh‛ jrA.h‛ m%udKh yd
oskh wdoS tajd imhd .ekSug wod, f;dr;=re jdrA;d lr ;nd .kak’
53’ Ndjs;d l, jrA.h‛ oskh‛ m%;sldr fhoQ m%foaYh‛ fhoQ m%udKh‛ fhoQ l%uh‛ fhoQ
mqoa.,hd wdoS fmdfydr fhoSug wod, f;dr;=reo jdrA;d lr ;nd .kak’
54’ fmdfydr ldkaoq jSfuka yd fidaod hdu u.ska wmf;a hdu wju lsrSu i|yd lDIslrAu
fomdrA;fïka;=fõ ksrAfoaYhg wkql+,j fyda mia yd m;% mrSCId lr ;SrKh l,
wdldrhlg fyda mdxY= fmdaIl fhoSu lrkak’
55’ jdKsc fmar j.djka i|yd ridhksl fmdfydr fhoSu fhda.H fõ’ f.j;= j.djla
f,i mj;ajd f.k hdug fmar j.djka i|yd ridhksl fmdfydr fhoSu w;HdjYH
fkdjk w;r ldnksl fmdfydr fhoSu muKla m%udKj;ah’ jsh<s‛ w;rueos yd
f;;a l,dmhka i|yd lDIslrAu fomdrA;fïka;=fjka ksrAfoaYs; fmdfydr usY%Khka
my; oelafõ’
16
ridhksl fmdfydr
f;;a l,dmh
wMZ;ska isgqjk ,o .ilg fhosh hq;= m%udKh
^.%Eï&
fhdok wjia:dj
frdla ushqrsfhaÜ T*a
hQrshd
fmdiafmaÜ fmdgEIa
uQ,sl fmdfydr 120 225 100
m<uq jir 40 75 40
îEu udi 6lg jrla&
fojk jir 60 115 55
îEu udi 6lg jrla&
M, ork fmar .ila i|yd ^.%Eï&

fhdok wjia:dj iqmrA
hQrshd ushqrsfhaÜ T*a fmdgEIa
fmdiafmaÜ
m<uq jir 100 200 90
îEu udi 6lg jrla&
fojk jir 125 250 105
îEu udi 6lg jrla&
f;jk jir 150 300 125
îEu udi 6lg jrla&
bkamiq iEu udi 6lg 200 450 175
jrla
jsh<s yd w;rueos l,dm
wMZ;ska isgqjk ,o .ilg fhosh hq;= m%udKh
fhdok wjia:dj ^.%Eï&
iqmrA
hQrshd ushqrsfhaÜ T*a fmdgEIa
fmdiafmaÜ
uQ,sl fmdfydr 120 135 100
m<uq jir 60 70 60
îEu udi 6lg jrla&
fojk jir 90 105 85
îEu udi 6lg jrla&
M, ork .ila i|yd ^.%Eï&

fhdok wjia:dj iqmrA
hQrshd ushqrf
s haÜ T*a fmdgEIa
fmdiafmaÜ
m<uq jir 150 300 135
îEu udi 6lg jrla&
fojk jir 190 375 160
17
îEu udi 6lg jrla&
;=kajk jir 225 450 190
îEu udi 6lg jrla&
bkamiq iEu udi 6lg 300 675 265
jrla
56’ fmar me, fCIa;%fha isgqjSug i;s follg l,ska f.du fmdfydr‛ l=l=<a fmdfydr
fyda fyd|ska osrE fldïfmdaiaÜ ls’.%E’ 10 la mia iu. usY% lr j,g tl;= lrkak’
bka miqj jdrAIslj ldnksl fmdfydr fu’fgd’ 10 la fylaghdrhla i|yd fhoSu
ksrAfoaY lrhs’ ridhksl fmdfydr ldnksl fmdfydr;a iu. tlg fhoSu jvd;a
M,odhS fõ’
57’ .i mduq, isg fi'us' 45 muK wE;ska .fia w;= m;r jsysoS we;s m%foaYhg ksrAfoaYs;
m%udKfhka fmdfydr jsisrejd yer mig uq,a,q lr usY% l< hq;=h' f;;a l,dmh
i|yd muKla lSsirgs fhoSu jeo.;afjs'
58’ j.d lrk fldgia j, mi iEu jir follgu jrla ner f,day u.ska oQIKh
jSug we; bvlvla ;sfíoehs mrSCId lr n,kq ,efí’
59' fmdaIl W!k;d fmkajk wjia:d j,oS blauka m%;sM, ,nd.ekSu i|yd oshr
fmdfydr fhoSug mshjr .; hq;=h’
H. c, iïmdokh yd c, l<ukdlrKh
60’ fnda. c, wjYH;djh‛ c, iq,N;djh yd mdxY= f;;uk uÜgu mokï lrf.k

c, iïmdokh lrkak’
61’ 'fmar j, we;s meKsriNdjhg Rcqju mfia we;s Ydl u; m%udKh n,mdhs' fmar
j, ns%laia w.h (Brix value) 6-9 w;r mj;ajd .ekSu i|yd ;snsh hq;= f;;uk
m%;sY;h mi ;=< mj;ajd .ekSug mshjr .; hq;=h'Ydlhg ,nd.; yels mdxY=
f;;uk m%udKfhka35% ugsfusoS fyj;a 65% l f;;uk m%udKhla bj;aj .sh miq
mj;sk f;;uk m%;sY;h by; ns%laia w.fhka hq;a meKs rifhka hq;a fmar
wiajekakla ,nd.ekSu i|yd fhda.H f;;uk m%;sY;hhs'
62’ j.dj i|yd c, iïmdokh lsrSug Ndjs;d lrk c,fha .=Kd;auh iEu lkakhla
mdidu mrSCId lr n,kak’
63’ fmar j.dfjs mqIamSlrK wjia:dj f;;a mfia fhda.H mdxY= f;;uk ugsgula
mj;ajd .ekSu b;d jeo.;afjs'
64’ u;=msg c, iïmdok l%u f,i msgdr c, iusmdokh" fnsius wdldr c, iusmdokh
Ndjs;d l< yelsh'
18
65’ iq,q mrsudK fmar j.djla i|yd u,a nd,aos fyda nd,aos u.ska l,= f.vs Ndjs;fhka
c,h fhoSu" w;ska c,h fhoSu" c, njqirA u.ska fyda we,al;sska (drag hose) Ndjs;d
lr c, iusmdokh l< yelsh'
66’ yels yd Wps; wjia:d j,oS jeis c,h fk,Sfï l%u‛ CIqo% c, iïmdok l%u ^jsiqreï
yd nsxoq c, iïmdok l%u& fhod .ekSug yelsh’
67’ c, iïmdok moaO;shla Ndjs;d lrk jsg ksIamdolhdf.a Wmfoia u; fyda fjk;a
fhda.H l%uhla Ndjs;d lr iEu c, iïmdoklhloSu l%shd lsrSfï ldrAhCIu;djh
mrSCId lr n,kak’ tu.ska ldrAhCIu c,h fnod yerSula iy;sl lr .kak’
68’ c, iïmdokh l, j.dj .ek jsia;r‛ oskh‛ m%udKh‛ iïmdokh l, c, mrsudj‛

c, iïmdokh l, ld,h‛ l%shdlref.a jsia;r wdoS c, iïmdok Ndjs;hg wod,
jsia;r ms<sn| jdrA;djla kv;a;= lrkak’
69’ rfÜ kS;suh wjYH;djhkag wkql+,j c,h tl;= lsrSu‛ .nvd lsrSu yd Ndjs;h
l, hq;= fõ’
70’ bvug yd mig mrsir ydkshla jsh yels c, m%Njhlska c, iïmdokh i|yd c,h
Ndjs;d lrk jsg isoq jsh yels mrir ydksh wju jk f,i l<ukdlrKh lsrSu
yd m%;sldr lsrSu lrkq ,efí’
71’ f.djsm, N+uh ;=, yd bka msg;oS mrsir ydks isoq jSug we;s bvlv wju jk
wdldrhg jeisls<s yd c,mjdyk moaO;s j, c,h neyer lsrSu l, hq;=h’
72’ N+usfhka msg;g hk c,h mrsir ydks wju jk wdldrhg l<ukdlrKh lsrSu
fyda m%;sldr lsrSu l, hq;= fõ’
I. fïrE Ydl lmamdoq lsrSu
75’ fïrE .ia lmamdoq lsrSu ksid my; jdis ,nd.; yel’
w;= w;r we;s jk wfkHdakH fijk wvq fõ‛ wf,dalh fyd|ska .%yKh lr .kS’
frda. yd m<sfndaO wvq fõ’ frdamK lghq;= lsrSu myiq fõ’ ^myiqfjka ridhksl
o%jH fhoSu‛ mqIam yd M, ;=kS lsrSu‛ M, myiqfjka nE.a ;=,g oud wdjrKh lsrSu‛
myiqfjka wiajkq fk,Su wdoS& by< .=Kd;aufhka hq;a by< ksIamdokhla ,efí
76’ fmar Ydl lmamdoq fjsoS‛

i. wkjYH w;= yd fijk we;s lrk m%Odk mdrAYajsl w;= fuysoS bj;a lrkq
,efí’
ii. b;srs lrk w;= j,g fyd|ska iQrAhdf,dalh ,efnk mrsos Ydlh fyd|ska Y=oaO
lrkak’
19
iii. wfkla w;= j,ska fijk ,efnk w;=‛ tlsfkl yryd .sh w;=‛ osh rsls,s‛ frda.S
yd uereKq w;=‛ w.%ia: wxl=r‛ msg; wjldYhg ksrdjrKh fkdjS mj;sk w;=‛
Ydlfha by< Wilg jevS we;s w;= hk w;= jrA. ish,a,o lmamdoqfõoS bj;a
lrhs’
iv. m%Odk w;= bj;a lsrSfïoS l|g b;du;a wdikakfhka ;ks lemqula f,i lmd
bj;a lrkak’ fuf,i we;s lrk lemqï wdidokh jSu fyda osrd hdu je<elajSu
i|yd l=kavidka jeks os,Sr kdYlhla fyda iqoq mdg mS’jS’iS’ ;Skak wdf,am
lrkak’
v. fmar j, u,a yg .ekSu is¥jkafka w,q;a w;=j, nejska wiajkq fk,Sfuka miq
m;% hq., 2-3 la iys; fi'us' 15la muK os. w;= fldgila bj;a l< hq;=h'
tjsg w,q;a w;= we;s jk wxl=r jevSu W;af;ackh fjs'
vi. lmamd¥ lsrSfuka wk;=rej" wksjdrAfhkau fmdfydr fhoSu l< hq;=h' jrAIdj
fkdue;s kus c, iïmdokh l< hq;=h'
vii. lmamd¥ lsrSfuka i;s 5-6 la .;jQ miq u,a yg .ekSu is¥fjs'udi 4-5 lska
wiajkq fk,d.; yels jk w;r udi 2 1$2 la-3la muK ld,hla hk;=re
wiajkq ,nd.; yelsfjs'
viii. kej; udi 8-9 lska w;= lmamd¥ l< hq;=h' fuf,i lmamd¥ pl% 2la w;r
ld,h udi 8-9 ls'
J. wfkl=;a frdamK lghq;=
77’ fõhkaf.a ydksh md,kh

fmar .fia my< fldgi jsfYaIfhka jsh<s l,dmfhaoS fõhkaf.a ydkshg md;% jsh
yel’ fuh je<elajSu i|yd .fia mdofha isg fi’uS’ 45 la muK Wig lf|ys mgshla
f,i ;dr fyda ms<siaiqkq ,sysis f;,a wdf,am lrkak’
78’ .skafkka wdrCId lr .ekSu

cQ,-s wf.daia;= udi j, jsh<s l,dmfha mj;sk jsh<s ld,.=Kh ksid fmar j.dfõ
jfÜg uSgrA 5-10 la m<, mgshl we;s bvï fldgi iSiEula lr j,a j,ska f;drj
;nd .ekSu u.ska j.djg .skakla me;sr hdu j<lajd .; yel’
79’ u,a yd M, ;=kS lsrSu

i. u,a yd f.vs ;=kS lsrSu fkdl,fyd;a jevsmqr we;s u,a yd f.vs jegSu isoq jk
w;r .i ksmojk wdydr j,ska iEfyk fldgila tu.ska bj;a fõ’ fï ksid
fuu ;;ajh .=Kd;aufhka wvq‛ wvq wiajekakla‛ fujeks fmar .ia j,ska ,enSug
fya;= fõ’ hï fmar .ilg ord .ekSug fkdyels ;rï f.vs m%udKhla hï
wjia:djl yg .;fyd;a B<Û jrAIfhaoS fndfyda jsg b;d wvq wiajekakla ,nd
20
fohs’ jdKsc uÜgfï fmar j.djlg fuu ;;ajh t;rï iqoqiq fkdfõ’ fï
ksid ksis wjia:dfõoS u,a yd f.vs ;=kS lsrSu wjYH fõ’
ii. jvd jsYd, yd jevs f.vs ixLHdjla ,nd.ekSu i|yd tl fmdl=rl f.vs 1-
2la b;srs lr jevsmqr we;s f.vs bj;a l< hq;=h'
iii. ;=kS lsrSu ksid wjqreoq m;d wiajekak by< my< hdula isoq fkdjk w;ru
fyd|ska jevqkq f.vs jsYd, ixLHdjla fk,d .ekSug yelshdj ,efí’
M, wdjrKh lsrSu
i. l=vd f.vs we;sjS osk 50-60 loS muK lvodis Wr j,ska wdjrKh l< hq;=h'
ii. M, wdjrKh lsrSu u.ska" m,;=re ueiaidf.a ydksfhkaa f.vs wdrlaId lr.;
yels jk w;ru wdlrAYKSh u;=msgla iys; fmar f.vs ,nd.; yels fjs'
K. wiajkq fk,Su yd mYapd;a wiajkq mrsyrKh
80’ jeo.;alu
wm rfgs fndfyduhla m,;=re mYapd;a wiajkq ydkshg ,lajSug fya;=jkafka ksis
wjia:dj,oS wiajkq fk,Su is¥fkdlsrSu yd iq¥iq mrsos m%jdykh is¥ fkdlsrSu ksidh'
tfia fyhska .=Kd;aul ksIamdokhla fj<|m,g bosrsm;a lsrSu i|yd mQrAj yd miq
wiajkq ;dlaIKh b;d jeo.;afjs'
81’ Y%uslhskaf.a mqoa.,sl fi!LHh

wfma wdydr iemhqï cd,fha wdydr j,g jHdOsckl CIqo%cSjSka tl;= jk m%Odk
udrA.hla f,i jev lrk Y%uslhska i|yka l, yel’ oqrAj, fi!LH wdrCIs;
;;ajh wdydr ksid we;s jk frda.S ;;ajhkag m%Odk jYfhka odhl fõ’ usksidf.a
fi!LHh yd idudkH msrsisoqlu oshqKq lrk l%shdjka mqoa.,sl fi!LH wdrCIdj
hgf;a oelafõ’
i. jev lrk Y%uslhskag mqoa., fi!LHh .ek m%udKj;a oekqula ;snsh hq;=h’ ta
i|yd mqoa., fi!LH wdrCIl l%u ms<sn|j mqyqKqjla ;u fiajlhskag ,nd
oSug lghq;= l, hq;= w;r tjeks mqyqKq iïnkaOfhka jdrA;djla ;nd .;
hq;=h’
ii. mqoa., fi!LH wdrCIs; l%u ms<sn| Wmfoia ,sLs; m;%sldjla wdOdrfhka ,nd
oSu yd iqoqiq ia:dk j, meyeos,sj m%orAYkh lsrsu isoq l, hq;=h’
iii. Y%uslhska i|yd jeisls<s yd w;a fiaoSfï myiqlï imhd ;snsh hq;= w;r tu
Y%uslhska Ndjs;d lrk jeisls<s j, fi!LH wdrCIs; ;;ajhka fyd|ska kv;a;=
l, hq;=h’ jeisls<s Ndjs;fhka miq w;a fidaod .ekSfï myiqlï i,id oS ;snsh
hq;=h’
iv. ojfia jev lghq;= wdrïN lsrSug fmr‛ wiajkq fk,Sfï‛ ieliSfï yd weisrSfï
lghq;= j,g fmr‛ fmdfydr yd le,sli, we,a,Sfuka miq‛ jeisls<s Ndjs;fhka
21
miq yd lDIs ridhksl Ndjs;fhka miq w;a fidaod .ekSug Y%uslhska oekqj;a
l, hq;=h’
v. fmarksIamdok fCIa;% yd fnda. ksIamdok ieliSu‛ weisrSu yd .nvd lr ;nk
m%foaY i;=ka yd mKqjka‛ ueiaika‛ l=reusKshka jeks l=vd wdidos; frda. iys;
cSjSkaf.ka f;drj ;nd .ekSug wjYH lghq;= lrkak’
vi. ishMZ jev mrSCIljrekag wdydr u.ska we;s jk frda.S ;;ajhka ms<sn|j
wjfndaOhla ,nd oSug lghq;= lrkak’
vii. kejqï fnda. ksIamdok iu. fl,skau iamrAY jk mrsos isoq flfrk jev i|yd
frda.S fiajlhska fkdfhdokak’
viii. f.djsm, ;=, jev lrk jsg me<|Sug iqoqiq we|qula iEu Y%uslfhl=gu imhd
oSu iqoqiqh’
82’ WmlrK‛ weisrSfï n|qka yd weisrSfï o%jH

i. fmar f.vs iu. fl,skau .efgk WmlrK‛ weisrSfï n|qka yd weiqreï o%jH
tu ksIamdok oQIKh fkdlrk o%jH j,ska idod ;sfnk tajd jsh hq;=h’
ii. jsjsO wmo%jH‛ ridhksl jrA. yd fjk;a wk;=reodhl o%jH .nvd lsrSug
Ndjs;d lrk n|qka meyeos,sj y|qkd .; hq;= w;r tajd wU weisrSug fyda
mrsyrKh lsrSug Ndjs;d fkdlrkak’
iii. fnda. ksIamdok oQIKh jSu wju lsrSu i|yd WmlrK yd weisrSfï n|qka
ksrka;rfhka msrsisoq lrkak’
iv. lDIs ridhksl yd fmdfydr .nvd lrk ia:dk j,ska fjka lr WmlrK‛
weisrSfï n|qka yd o%jH .nvd lsrSug lghq;= lrkak’
v. WmlrK‛ weisrSfï n|qka yd weisrSfï o%jH j, Ndjs;hg iqoqiq kqiqoqiq nj
.ek ks;r mrSCId lr n,uska kqio
q qiq tajd bj;a lsrSug mshjr .kak’
83’ f.dvke.s,s yd fjk;a jHqy

i. fk,d .kakd ,o fmar msrsisoq lsrSu‛ f;arSu‛ weisrSu‛ yeisrjSu yd .nvd lr
;nk f.dvke.s,s yd fjk;a jHqy fmar oQIKh jSu wju flfrk mrsos bos
lsrSu l, hq;= fjhs’
ii. fnda. ksIamdok oQIKh jSu je<elajSu i|yd .%Sia‛ Ths,a‛ bkaOk yd f.djsm,
hka;% iQ;% ;sfnk ;eka yd fnda. yeisrjSu‛ f;arSu‛ weisrSu yd .nvd lr
;nk m%foaY tlsfklska fjka lr ;nkak’
iii. fnda. ksIamdok fCIa;% yd c, uQ,dY%hka oQIKh jSu wju jk mrsos u<‛
uQ;%d yd fjk;a wmo%jH neyer lsrSu yd c,dmjdyk moaO;s bos lsrSu yd
kv;a;= lsrSu isoq lrkak’
22
84’ msrsisoq nj yd fi!LH wdrCIs; nj
i. f;arSu‛ weisrSu‛ yeisrjSu yd .nvd lr ;nk ia:dk yd WmlrK‛ wdhqO‛
weisrSfï n|qka yd weisrSfï o%jH udrA.fhka fnda. ksIamdok oQIKh jSug bv
;sfnk nejska tjeks udrA. y|qkdf.k Bg wkql=,j msrsisoq nj yd fi!LH
wdrCIs; nj ;yjqre lr .ekSu i|yd wjYH Wmfoia ms<sfh, lr
wkq.ukh lrkak’
ii. msrsisoq nj yd fi!LH wdrCIs; nj we;s lsrSu i|yd Ndjs;d lrk ridhksl
o%jH u.ska fnda. ksIamdok oQIKh jsh yels nejska tu ridhksl f;dard
.ekSfïoS iqoqiq ridhksl o%jH f;dard .ekSu u.ska wjodku wju lr .kak’
85’ i;=kaf.a meusKSu je<elajSu yd m<sfndaO md,kh

i. jsfYaIfhka wiajkq fk,k ld,fhaoS .DydY%s; yd f.djsm, i;=ka ksIamdok
fCIa;% j,ska bj;a lr ;nkak’ tfiau fujeks i;=ka fnda. ksIamdok
fk,Sug‛ f;arSu‛ weisrSu yd .nvd lr ;nk ia:dk j,g we;=,a jSuo
je<elajsh hq;=h’
ii. fnda. ksIamdok yeisrjSu‛ f;arSu‛ weisrSu yd .nvd lr ;nk m%foaY yd ta
wjg m%foaY m<sfndaO j,ska f;drj mj;ajd .ekSug lghq;= lrkak’
iii. m<sfndaO md,kh i|yd weu yd W.=,a ;enSfï yd kv;a;= lsrSfïoS fnda.
ksIamdokhka yd weisrSfï n|qka yd o%jH tajd ksid oQIKh jSug ;sfnk
bvlv wju jk mrsos l%shd lrkak’ weu yd W.=,a ;nk ia:dk .ek jdrA;d
;nd .kak’
86 wiajkq fk,k wjia:dj

i. nSc me< isgqjd jir 2la oS muKo noaO me< isgqjd jir 1 1$2laa muKoS o
M, oerSu wdrusN fjs' me,hla fCIa;%fha isgqjd wjqreoq 3-4 lska M, oerSug
mgka .kS’ fyd|ska kv;a;= l< nsx¥ c, iïmdokh iys; fmar j.djl kus
noaO me, isgqjd udi 8-10 lska muKo îSc me< isgqjd udi 12-14 muKo
u,a yg.ekSu is¥jk w;r osk 120-150 lska muK wiajkq fk,d.; yelsh'
ii. fmar i|yd jQ fïrSfï orAYl Ndjs;d lr wiajkq fk,k wjia:dj ;SrKh
l, hq;=h’
fïrSfï orAYlh
a) f.vs j, meyeh ;o fld< meyefha isg ,d fld<" ly meyehg yefrk
wjia:dfjsoS wiajkq fk,d .; hq;=hs'
b) f.vs fyd|ska meiS fkdue;s jsg wiajkq fk,Su fya;=fjka tu f.vs bfok
wjia:dfõ yus jeks jhkhla we;sfjs’
23
87’ ojfia wiajkq fk,Sug iqoqiq ld,h
yels iEu wjia:djlu jeis wjia:d j, wiajkq fk,Su fkdl, hq;=h’
88’ wiajkq fk,k l%u

i. f.vs j,g ydkshla fkdjk fia kgqjo iu. f.vs fk,d .ekSu l< hq;=h'
ii. mqyqKq l< fmar .ilska wiajkq fk,Su w;ska is¥l< yelsh'
89’ wiajekak
kv;a;= l< noaO me<hlska jir 6-8 miqj tla .ilska jirla ;=< lsf,da 45-
50la muK wiajekakla ,nd.; yelsh'
90’ fk[Q wiajekak iQrAhdf,dalfhka wdrCId lr .ekSu

i. fk,k ,o f.vs yels blauKska fCIa;%fhka bj;a lr .kak’
ii. fk[Q wiajekak iQrAhdf,dalhg ksrdjrKh jSfuka j<lajd .kak’ fk[Q
wiajekak fCIa;%fhka bj;g f.k hdug m%udo jkafka kï fijK we;s
;ekl ;djld,slj .nvd lr ;ensh hq;=h’
91’ wiajekak mia iu. .egSfuka je<elajSu

i. fk[Q fmar f.vs fl,skau mia iu. fkd.efgk fia ;nkak’ wiajekak
yeisrjSfïoS‛ weisrSfïoS‛ ;djld,slj .nvd lr ;enSfïoS fmdf<dj iu.
iamrAY jSfuka j<lajd .ekSu wjYH fõ’
ii. weiqreï Ndck j, m;=f,a ;sfnk f.vs mia ksid oQIKh jSug bv ;sfnk
ksid f.vs wiqrd we;s Ndck mia iu. fl,skau iamrAY jk fia fkd;enSug
lghq;= lrkak’
92’ wiajekak yeisrjSfïoS Ndjs;d lrk meoqre

i. f;arSu‛ jrA. lsrSu‛ weisrSu wdoS lghq;= i|yd wiajkq ;enSug Ndjs;d lrk
l,d,‛ meoqre fyda tjeks fjk;a oE j, msrsisoq nj‛ ridhksl o%jH ;ejrS
;snSu‛ wd.ka;=l o%jH ;snSu yd m<sfndaOlhska isgSu wdosh .ek tajd Ndjs;d
lsrSug fmr mrSCId lr n,kak’
ii. Ndjs;d lrk l,d, ksid ksIamdokh oQIs; jSug hï wjodkula ;sfí kï
tajd Ndjs;fhka j<lskak’
93’ f;arSu yd jrA. lsrSu

i. hdka;%sl ydks yd m<sfndaOl ydks ksid we;s jQ le,e,a iys; f.vs‛ oqrAjrAK
jQ f.vs‛ jslD;s jQ f.vs‛ l=vd f.vs‛ fkdfïrE f.vs yd m%udKh blaujd boqkq
f.vs bj;a lrkak’
ii. jsYd,;ajh yd boS we;s m%udK u; f.vs fY%aKs lsrSu l< hq;=h'
24
94 weisrSu
i. f.vs f;arSfuka yd jrA. lsrSfuka miqj ma,diagsla‛ fõje,a fyda ,S fmÜgs fyda
l+vd ;=, f.vs ;Ügq ;=kla muKla f,i me;,s me;a; my<g ;sfnk f,i
weisrSu lrkak’ iqoqiq weisrSfï o%jHhla weiqreï Ndck j, m;=,g yd me;s
j,g ;ensh hq;=h’
ii. fmar weiqrE iEu fmÜgshlau myiqfjka y|qkd .; yels f,i f,an,hla
fhdokak’
iii. fmar wiqrk ,o Ndck tlsfkl u; f.dv .eiSfuka j<lskak’ kuq;a tu
Ndck tlsfkl u; f.dv .ekSug iqoqiq f,i ksrAudKh lr we;akï
muKla tfia lsrSu jrola ke;’
95’ y|qkd .ekSu

i. f.djsmf,a iEuksIamdok tallhlau kulska‛ ixfla;hlska fyda wxlhlska
y\qkajkq ,efí’ fuu kï‛ ixfla; fyda wxl f.djsmf,a msysgSï is;shfï
igyka lrk w;r tla tla ksIamdok tallhla ;=,o tys ku‛ ixfla;h fyda
wxlh m%orAYkh lsrSug lghq;= lrkak’
ii. wiajkq weiqrE Ndck ;=, wiqrd we;af;a l=uk tallfhka fk,d .;a
wiajekak oehs meyeos,sj f,aLkhl igyka lr tys weusKSu lrkak’
iii. ta ta ksIamdok tallfhka fk[Q wiajkq floskl‛ l=uk fj<|fmd,lg hjkq
,enqfõoehs jdrA;djla ;nd .kak’
iv. hï fnda. ksIamdok f;d.hla oQIKh jS ;sfnkq fyda oQIKh jS ;snSug bv
we;s njg y|qkd .;fyd;a tu f;d.h fjka lr fnod yerSu j<lajkak’ fï
jk jsg;a tn|q hï fnda. ksIamdok f;d.hla jsl=Kd we;akï us<oS .;a
mqoa.,hdg jydu oekqï oS ;joqrg;a fnod yerSu k;r lrkak’
v. hï fnda. ksIamdok f;d.hla oQIKh jS we;s fya;=j mrSCId lr n,d tjeks
oQIKh jSula kej; isoq jSu j<lajd .ekSug ksjeros lsrSfï l%shd udrA.
wkq.ukh lrkak’ oQIKh jSug fya;= yd tajd ksjeros lsrSug wkq.ukh
l, l%shd udrA. .ek jdrA;d ;nd .kak’
96’ m%jdykh lsrSu

i. hdka;%sl ydks wju lsrSu i|yd weiqrE Ndck wdrCIdldrSj m%jdykh
lrkak’
ii. iDcq iQrAhdf,dalfhka yd jrAIdfjka wdrCId lrf.k fyd|ska jd;dY%h
,efnk mrsos m%fõYfuka fj<|fmd, lrd Ndck j, weiqrE fmar f;d.
m%jdykh lrkak’
iii. msrsisoq nj‛ ridhksl o%jH jsisrS ;snSu‛ wd.ka;=l o%jH ;snSu yd m<sfndaOl
isgSu wdoS lreKq ms<sn|j m%jdykh i|yd fhdod .kakd jdyk mQrAj
25
mrSCIdjlg Ndckh lrkak’ fnda. ksIamdok oQIKh jSfï wjodkula
;sfnk njg yeÛS .shfyd;a fnda. f;d. megjSug fmr fyd|ska msrsisoq
lrkak’
iv. ridhksl‛ cSj jsoHd;aul fyda fN!;slj fmar f;d. oQIKh jSug jsNjhla
;sfnk NdKav yd o%jH j,ska fjka lr weiqrE f;d. mgjd m%jdykh
lrkak’
97’ weiqreï o%jH i|yd .nvd myiqlï

uShka‛ l=re,a,ka‛ f.djsm, i;=ka‛ .DydY%s; i;=ka yd fN!;slj yd ridhkslj
oQIKh jsh yels o%jH j,ska f;drj weiqreï o%jH .nvd lr ;snsh hq;=h’
98’ wiajkq .nvd lsrSu

i. wiajkq fk,Sfuka miqj idudkH ldur WIaK;ajh hgf;a osk 6la muK
.nvdlr ;nd.; yelsh'
ii. kuq;a md,kh lrk ,o ;;a;aj hgf;a ^WIaK;ajh 8-10oC yd wdrAø;djh
85-90%) i;s 3la muK .=Kd;auh wdrlaId jk mrsos .nvd lr;nd .;
yelsh'
iii. .nvdj ;=< ldnkavfhdlaihsvs idkaøKh 10% g wvqfjka mj;ajd .ekSfuka
iy f.vs u.ska msgjk t;s,ska jdhqj bj;a lsrSu u.ska fusrE fmar .nvd
lr ;nd.; yels ld,iSudj jevslr.; yelsh'
L. m<sfndaO yd frda. l<ukdlrKh
m<sfndaO l<ukdlrKh
idrA:l fmar j.djla mj;ajd .ksuska Wiia .=Kd;aufhka hq;a jeä wiajekakla ,nd
.ekSu i|yd fnda.fha m<sfndaO l<ukdlrKh lsrSu b;d jeo.;ah’ flfia fj;;a
wdrA:sl jYfhka jeo.;a m<sfndaOlhska md,kh lsrSu i|yd wksis f,i ridhksl
o%jH fhoSu fya;= fldg f.k tu fnda.h u; hefmk lDuSkaf.a iajNdjsl i;=rka
jskdY fjhs’ fuu ;;ajh fmar fnda.hg ydks lrk wMZ;a m<sfndaOlhska nsys jSug
fya;= fjhs’ fï ksid fmar fnda.fha m<sfndaO md,kh i|yd ridhkslhka Ndjs;fhaoS
b;du;a m%fõYï jsh hq;=j we;’
99’ m<;=re ueiaid ^n%elafgdfird jsfYaI&
ydksh
jevqkq .eyeKq m<;=re ueiaika fmar f.vs j, fmd;a; isoqre lr ns;a;r ouhs’ tu
ns;a;r j,ska t<shg tk lSghka f.vs j, udxY,fha uDoq mgl wdydrhg .ksuska
cSj;a fõ’
26
i;=ka jsosk ,o ia:dk oajs;Shsl wdidokhkag Ndjs;h jS l=KqjS wjidkfhaoS jegS hhs’
m%foaYfha f.djSka lKavdhula f,i taldnoaO m<sfndaO md,k l%u wkq.ukh lsrSu
;=,ska idrA:lj m<;=re ueiaidf.a ydksh md,kh l, yelsh’
l<ukdlrKh
i. fnda. ikSmdrCIdj (- j.dfjs msrsisoq nj wdrCId lr .ekSu
ii. ydks l, fmar f.vs jskdY lsrSu
m<;=re ueiaid ydks l, jegqkq fmar f.vs jskdY lsrSu u.ska m<;=re
ueiaika fndajSu wvq lr .ekSug mqMZjk’ fmar .ia hg jegS we;s f.vs tl;=
lr f.acA 400 fha lMZ fmd,s;Ska nE.hlg oud fyd|ska .eg .id fCIa;%fha
fyd|ska iQrAhdf,dalh we;s ;ekl Bg ksrdjrKh jk fia ;nkak’ fuu
l%uh u.ska jegqkq f.vs j, isgsk m<;=re ueiaidf.a ishMZu wjOs jskdY jS
hhs’
iii fm%dagSk weu fhoSu
fm%dagSk weu Ndjs;d lsrSu u.ska m<;=re ueiaidf.a .eyeKq yd msrsus
i;=kaf.a .yKhka wju jk nejska tu.ska m<;=re ueiaidf.a ydksh
md,kh l, yelsh’ fm%dagSka weu fhoSfï uQ,OrAuh jkafka m<;=re ueiaid
,sx.slj mrsK; jSu i|yd uq,a osk 10-12 muK ld,h ;=, .; hq;=
fm%dagSka wdydr fuu fm%dagSka wefuys wvx.= lr thg m<;=re ueiaika
wdlrAIKh lr jskdY lsrSuhs’ fm%dagSka wefuys us’,S’ 400 lg muK
iamsfkdaiEâ 2’5 S.C. us,S’ 20 la usY% lr tu usY%Kh ’,SgrA 16 la f;la
mrsudj jevs lr .ekSug c,h tl;= lrkq ,efí’ fuu fm%dagSka weu yd
iamsfkdiEâ usY%Kfha us’,S’ 25-30 la f.k c,h tl;= lsrSfuka ,Sgrh olajd
;kql lr f.k tu usY%Kfhka us’,S’ 200-400 la ojfia Wfoa ld,fhaoS fmar
.il my;ska msysgs w;a;l m;% j, hgs me;a;g iafm%a lrkak’ u,a yg
.ekSfuka udihlg miqj isg wiajkq fk,d wjika jk f;la i;sm;d
fm%dagSka weu iafm%a lsrSu lrkak’
iv fmrfudak W.=,a fhoSSu
fmrfudak W.=,a lrd m<;=re ueiaidf.a msrsus i;=ka wdlrAIKh jS jskdY
jk ksid msrsus ueiaikaf.a .yKh wvq lr .ekSu fuu.ska isoq l, yel’
fuu W.=,a i|yd merd fmrfudak ûS;hs,a bhqcsfkda,a& yd iamSfkdiEâ
2’5S.C. lDus kdYlh Ndjs;d lrkq ,efí’ merd fmrfudak u.ska m<;=re
ueiaidf.a msrsus i;=ka wdlrAIKh lr .kakd w;r iamSfkdiEâ lDus
kdYlh u.ska tu msrsus i;=ka jskdY lr ouhs’
27
v f.vs wdjrKh lsrSu
l=vd l, mgka f.vs wdjrKh lsrSu u.skao m<;=re ueiaidf.a ydksh
j<lajd .; yelsh’ f.vs wdjrKh lsrSu i|yd >k lMZ lvodis fyda f;,a
lvodis jeks o%jH fhdod .; yelsh’
100’ me< uelald ^fif,fkd;s%maia refn%diskalagia&
ydksh
i. ;jdka me< fyda isgqjd we;s l=vd me< j,g ydks lrhs'
ii. YsIqjka yd iqyqUq,ka m;% j, hgs me;af;a isg hqI WrdnSu ksid m;% u; ly
meye ,m uq,ska we;sjS miqj m;% iusmQrAKfhkau jsh<S me, uerS hhs'
md,kh-
ydksh oreKq kus" ixia:dksl lDuskdYlfhla fhdod fuu lDuSka md,kh l<
hq;=h' *sfm%dks,a" fyda busvlaf,dam%svs us',S'1la muK j;=r ,Sgr 1l ke;fyd;a
ldfndi,a*dka us',S' 1'5-2 j;=r ,SgrA 1l usY% lr fhosh yel'
101’fld<lk o<Uqjka
fmar .fia o,q yd <mgs fld< yl=,d ta ;=, fjfiuska m;% wdydrhg .kS' tnejska
Ydlfha jrAOkh wvd, jsh yel' i;=ka iys; fldgia w;ska lvd jskdY lr
oeuSfuka md,kh l< yel'ydksh oreKq jsg iq¥iq lDuS kdYlhla fhdod md,kh
lrkak'
102 iq¥ ueiaid ^we,shqfrdavslia vsiamrAiia&

i fudjqka iuQy f,i cSj;a fjuska m;% j, hgs me;af;a hqI Wrd fndhs'
ii tu fya=fjka m;% yels,s jsh<s hhs'
iii tu lDuSkaf.a nysi%djS øjH wfkla m;% u; m;s; jSfuka l,q mqia jrAOkhjS
tu m;% j, m%Ndixiaf,aIKh ¥rAj, jS hdfuka fld< wjrAK jS ye,S hhs'
iv iq¥ ueiaid ffjria jdylhl= f,io l%shdlrhs'
v fmar"j,a rnrA"j,a u[f[dlald" fo,a mefmd,a" flfi,a" ;usm,d" uE" wr,sh"
lekdia'fl%dagka j,go ydks lruska Odrl Ydl f,i jsYd, Ydl m%udKhl
cSj;afjs'
md,kh -
i wdrA:sluh jgskdlula ke;s Odrl Ydl bj;a lsrSu"
ii ydksh iq,q jYfhka we;s jsg ¥us .eiSu" ier c, myrlska fidaod yerSu'
fukau iduQyslj l%shdudrA. ;=<ska md,kh lsrSug lghq;= lrkak'
28
iii fuu ;;a;ajh md,kh lr.ekSu i|yd me<Egs fldgia fjk;a m%foaY j,g
f.k hEfuka je<elssh hq;=h'
iv fuu lDushdg ydkslr Âxinoscvinusn puttarudriani)fldlaisfk,sfvs නභෆති
l=,hg wh;a jsf,damsl lDushd u.skao md,kh fjs'
v by; wdldrhg md,kh lr.; fkdyels jQ jsg weisgeus m%svs 20% SP fyda
busvlaf,dam%svs 200g/lSL fyda ;fhdafuf;dlaiduss 25%WG kshus; ud;%d
j,ska fhdokak’
103 fmar f.vs jsosk o<Uqjd ^vhsfldfl%disia mkalagsf*rd,sia&

i jevqKq .eyeKq i<Uhd fmar f.vsfha my< fl<jr ns;a;r ouhs'
ii thska msgjk lSgfhda f.vsh is¥re lr uoh wdydrhg .ksuska tys lSg yd
ms,d wjia:dj .; lrhs'
frda. ,laIK - lSghd jsiska uoh wdydrhg .ekSu fya;=fjka fmar f.vsh
lZ,q ¥Uqre meyehla .kakd w;r ydksjQ fmar f.vsh jslD;s iajNdjhla .kS'
md,kh-
i j.dj msrsis¥j mj;ajd.kak
ii j.dj ks;ru mrSlaId lrkak' uq,a wjOsfhau ydkshg ,lajQ f.vs j.djka
bj;a lr mq,qiaid oeuSug lghq;= lrkak'
iii l=vd ld,fhau f.vs lvodis Wr fyda is¥re l< fmd,s;Ska Wr u.ska
wdjrKh lrkak
iv wkjYH w;= bj;a lsrSu u.ska .ig fyd|ska ysre t<sh ,enSug i,iajkak
v Odrl Ydl wjg m%foaYfhka bj;a lrkak ^jeg tvre jeks&
vi wdf,dal W.=,a wegjSfuka jevqKq i<Uhka jskdY l< yelsh
^f.vs ;=<g we;=,q jS ydksh is¥lrk ksid ridhkslj md,kh lsrSu
wiSrefjs'&
104 jgmKqjka ^fkufgdavdjka&
frda. ,laIK
i. mshjs weig fkdfmfkk uq,a wdY%s;j fjfik cSjS ldKavhls' ;jdka me<
wjia:dfjs isg j.dfjs TSkEu jrAOk wjia:djloS je<|sh yel'
ii. fuu wdidokh uq,a ld,fhaoS meyeos,s fkdfjs'
iii. Ydl jrAOkh wek ysgSu" c,h ;snshoS;a Ydlh ue,jqk iajdNdjhla .ekSu"
leka j,ska me, ldKav f,i uerSu" <mgs uq,a ;ekska ;ek l=KqjS hdu
29
iv. fmdaIl W!k;djhl ,laIK f,io msg;g .ekSug yelsh' ^m;% odrfha isg
we;=<g ous meye;s ;s;a we;sjSu wdosh& fkufgdavd ydksfhka fmdaIl uq,a
uerShdu ksid Ydlhg wjYH fmdaIl Wrd.ekSug wfmdfydi;ajSu fuhg
fya;=jhs'
frda. md,kh
i w,q;ska j.djla wdrusN lsrSug fmr wod< bvfuys fkufgdavd ydksh
;sfnsoehs mrSlaId lr ne,sh hq;=h'
ii tu bvfuys fmar .ia fjk;a fnda. j, iy me<Egs j, uQ, uKav,h
mrSlaId lsrSfuka uq,a bosuS" .egs;suh iajNdjfhka we;s kus jgmKq ydksh
we;s njg y|qkd.; yelsh'
iii mia idusm,hla ridhkd.drhla ;=< mrSlaId lr.ekSfuka ksYaps;ju
jgmKqjka mia isgsk njg oek.; yelsh'
iv f.du fyd|ska osrdm;ajQ l=l=,a fmdfydr" f;a lusy,aj, wmøjH jeks
lusy,aj, wmøjH jeks ldnksl fmdfydr mig tl;= lsrSfuka jgmKq
ydksh md,kh lr.; yelsh'
v fyd|ska osrdm;ajQ l=l=,a fmdfydr j,g" iejekaord (vetiveria z:
zanioides) ;DK jegs i|yd isgqjSfukao jgmKq .yKh md,kh jk
nj fmkSSf.dia we;'
vi mdxY= jHQyh oshqKj
q Sfuka ys;lr cSjS .yKh jevSjSu uSg fya;=fjs'
vii fkufgdavdjkaf.ka f;dr frdamK øjH fhdod.ekSu b;du jeo.;afjs'
viii' ;jdka i|yd Ndjs;d lrk mia usY%K" noqka msrjSu i|yd Ndjs;d lrk mfia
usY%K cSjdKqyrkh lsrSuo jeo.;ah'
ix jgmKq Odrl fkdjk fnda. iu. fnda. udrejo u.skao jgmKq ydksh
md,kh lr.; yelsh'
x f.dajd" rdnq" wn jeks fnda.j,g jgmKq kdYl .=Khla we;'
xi noaO me< ksmojSfusoS —ous meye;s m;% iys; m%fNaofha˜ iy fydrK r;= keu;s
ksrAfoaYs; m%fNaofha îSc j,ska .%dyl me, ksmojd .ekSfuka jgmKq ydkshg
m%;sfrdaOS me<ksmojd.; yelsh'
xii fi!LHdrlaIs;j kejqus m<;=rla f,i fmar mrsfNdackhg m,;=rla ksid
ridhksl md,kfhka f;drj jgmKq ydksh md,kh lsrSug lghq;=
lrkafka kus b;du jeo.;afjs'
105 fmar ysgquerSu$.ia uerShdu ( Guava wilt)

mshqfiarshus Tlaisfmdarus iy uefl%df*auskd *eisfhda,skd hk os,Sr jsfYaI ksid
yg.kS'
30
frda. ,laIK
i .fia by<ska we;s w;= fl<jfrA isg fld< ue,jS hhs'
ii i;s 2-4 oS w;af;a ish,qu fmd;= .e,jS" jsh,S ydksjS hhs'
iii frda.h je<|qk Ydl j, w,q;ska w;= rsls,s yg.ekSu kj;s'
iv wk;=rej" .fia ish,qu rsls,s j,g fuu frda.h me;srS ish,qu Ydlh ushhhs'
v fmnrjdrS" udrA;= jeks jsh<s ld,j, fuu frda.h jevs jYfhka olakg
,efns'
frda. md,kh
i oekg m%;sfrdaOS m%fNaohla fkdue;'
ii ridhksl md,kh i|ydo fuf;la jsfYaIs; os,Sr kdYlhla y|qkd.; yel'
iii frda.S Ydl lafIa;%fhka bj;alr mq,qiaid jskdY lsrSfuka frda. md,kh
lsrSula l< yelsh
iv fjk;a flgs ld,Sk fnda. iu. fnda. udrej
v frda. ldrl os,Srhg mfia os.= l,la mej;sh fkdyels nejska jirla muK
fmar j.d .; lr by; l%ufha wkq.ukh lsrSfuka frda.h md,kh lr.;
yelsfjs'
106 f.vs lfnd,q frda.h fmiagf,daIshd isvs
frda. ,laIK -
i fyf,dafma,aishia wekafgdaks kue;s lDushd jsiska ydks lr hqI Wrdfndk ,o
ia:dk j,ska fuu os,Srh f.vs ;=<g we;=,qjSu m%Odk jYfhka is¥fjs'
ii fuu os,Srh u.ska fmar f.vs u; oqUqre meye;s lfnd,q we;s lrhs'
iii fuu lfnd,q jsYd, jSfusoS f.vs ye,ShEu isoqfjs'
iv os,Sr u.ska we;sjk oajS;Shsl wdidok ksid f.vs l,q meyejS l=KqjS hhs'
frda. md,kh
i hqI Wrdfndk lDuSka md,kh lsrSfuka fuu lfnd,q frdamKh idrA:lj
md,kh l< yelsh'
ii o,q yg.kakd wjOsfhaoS busvlaf,dam%svs 200g/l lDus kdYlfhka us',S'5la
c,h ,SgrA 10 l usY%lr i;s foll ld,dka;rhlska ;=kaj;djla muK
fhoSfuka fuu lDushd idrA:lj md,kh l< yelsh'
iii frda.h je,¥Kq f.vs uq,a wjia:dfjsoSu lafIa;%fhka bj;alr mq,qiaid
oeuSfuka os,Srh lafIa;%h mqrd jHdma; jSu md,kh lr.; yelsh'
31
107 weka;%elafkdaia ^fldf,fgdg%slus .a,sfhdiafmdarsfhdavia&
fmar f.vs fj<|ie, fj; m%jdykh lsrSfusoS we;sjk wdidok ;;a;ajhls'
frda. ,laIK
i boS we;s f.vs u;=msg l=vd l,q meye;s ,m f,ig wdidokh mgka.kS'
ii bkamiq tu ,m jsYd, jS l,q fyda ;o ¥Uqre meye;s l=KqjSus f.vsh u;=msg
me;SrS hhs'
iii bkamiqj f.vsh ;=,go me;srS hhs'fmar m,amfhka l=KqjS ¥.|la we;sfj’s
frda. md,kh
i fyd|ska w;= u;g ysre t<sh jefgk fia w;= md,kh lsrSu
ii ;=jd, .Efjk fia f.vs fk,Su
iii iq¥iq mrsos weisrSu
108 uD¥ l=KqjSu ^fndgsrs vsmaf,dIshd ;sfhdafn%darAus& os,Srhla we;sfjs'
frda. ,laIK
i bosuSug wdikak fyda b¥kq fmar f.vs j,g fuu wdidokh we;s jsh yelsh'
ii ,d ¥Uqre fyda ;o ¥Uqre uD¥ l=KqjSu f.vsh mqrd YS>%fhka me;srS hhs'
iii f;;a iys; ld,.=KhloS l=KqjQ ia:dk j, fuu os,Sr cd,h w,q meyefhka
hq;=j oel .;yelsh’
109 u<lv frda.h ^mlaiSkshd iamsvs& os,Srhla
frda. ,laIK
i w;=" ,mgs fld<" u,a yd f.vs u;=msg os,Sr nScdKq ;o ;eUs,s yd r;= meye;s
u<lv l=vq wdldrhg oelsh yelsh'
ii ;oska wdidokh jQ jsg iS>%fhka m;% ye,S hhs' .fia jevSu nd,fjs' f.vs
jslD;s jS hhs'
110 uQ,d.% l=KqjSu ^f*dafudmaisia mhsvs& os,Sr jsfYaI ksid

i b¥Kq yd wuq f.vs j,g we;s jsh yel'
ii f.vsh kgqjg ijs jS we;s lkakg jsreoaO me;af;ka fuu wdidokh we;sfjs'
iii f.vsfha my< fldgfia rjqula wdldrhg l,q ;s;a f,i uq,ska oelsh yels
jk w;r miqj tu ;s;a tlg hdjS f.vsfha my< fldgi l,q meyefjs'
iv we;=,; m,amho l=KqjSulg n¥ka jk w;r tu.ska ¥.| we;sfjs'
v u,a j,ska l=vd f.vs we;sjk wjia:d j,oS fuu frda. ldrl os,Srh
wdidokh fjs' th j<lajd .ekSu i|yd frda. md,k l%u tu wjia:dfjSoS
isgu wkq.ukh l<hq;= fjs'
32
vi kejqus m<;=rla f,i fmar wdydrhg .kakd udf.a by; os,Sr frda.
^weka;%elafkdaia" uD¥ l=Kj
q Su" u,lv frda.h" uQ,dY% l=KqjSu& md,kh i|yd
ridhksl øjH fhoSut;rus fhda.H fkdfjs'
vii lDIslrAu fomdrA;fuska;=j u.ska is¥lrk ,o wOHhkhkag wkqj l=re¥
fld< ^cinnamomum verum) .%Eus 250 la" c,h ,Sgrhla fhdod wUrd
fmrd.;a idrh fhoSu u.ska idrA:lj md,kh l< yels nj ;yjqre jS
we;'
111’ fmar f.vsj, we;s jk widudkH;djh

i. fuh fndafrdaka W!K;djh ksid we;sjk widudkH ;;ajhls’
ii. fuh fya;=fjka fmar f.vsj, u;=msg mDIaGfha wdlrAIKSh fmkqu wvqjSfuka
.=Kd;auh wvqfjs
iii. iEu fmar jrA.hlgu fuu ;;ajh we;s fkdjk w;r jsYd, f.vs iys;
jevs wiajkq ,nd fok fmar jrA. j, oelsh yelsfjs^ Wod( mqnqoq’& j, oelsh
yelsh
iv. fuu ;;a;ajh u.yerSug m%;slrAuhla f,i Ydl j,g fndfrdaka uQ,øjH
,ndosh yelsh ^0'2% fnda/laia ødjKh fï ioyd fhdod.; yelsh& fuh
i;s 2l ld,dka;rhla iys;j ;=ka jrla fhoSu m%udKj;ah' fuu
W!k;djhg md;%S Ydl ioyd muKla fhoSug j. n,d .;hq;=h'
v. Ydlhg kshñ; mrsos Ydl fmdaIKh iemhSfuka" mdxY= fN!;sl" ridhksl
cSjúoHd;aul ;;a;aj jeãoshqKq lsrSfuka ^mig ldnksl fmdfydr tl;=
lsrSu u.ska& fujeks W!k;d we;s jSu j<lajd .; yelsh’
vi. mdxY= mS'tps'w.h 5 g jvd jevs w.hl mj;ajd.ekSu jeo.;a fjs'
vii. jsh<s ld, j,oS c, iusmdokh yd jiqka fhoSu u.ska ksr;=rej Ydl
fmdaIKhg wjia:dj ie,iSfuka W!k;d we;sjSu md,kh fjs’
06’ taldnoaO m<sfndaO md,kh

112’ mrSCIdldrS jSu‛ y|qkd .ekSu yd blauKska l%shd lsrSu
frda. yd m<sfndaO y|qkd .ekSu i|yd f.djSka mqyqKq l, hq;=h’ tjsg f.djSkag
ks;r ks;r j.djka mrSCId lsrSug mqMZjk’ fï ksid frda.hla fyda m<sfndaO
ydkshla ksrSCIKh l, jydu wjYH m%;sldr wdrïN l, yelsh’
113’ je<elajSfï l%shd udrA.fhoSu

m<sfndaO oqgq iekska tu m<sfndaOlhska yd Tjqka ydks l, Ydl fldgia jydu
fCIa;%fhka bj;a lr jskdY lrkak’ fnda. ikSmdrCIdj flfrys jsfYaIfhka
33
ie,ls,su;a jsh hq;= w;r fyd| fnda. ikSmdrCIdjla mj;ajd f.k hdug mshjr
.; hq;= fõ’
114’ Odrl m%;sfrdaOS nj

fnda. j.d lsrSfïoS frda. yd m<sfndaO j,g m%;sfrdaOS m%fNao yd j.d lrk
m%foaYhg Wps; m%fNao j.d lsrsu i|yd f;dard .; hq;= fõ’
115’ frdamK l%shd

jsYajdijka; m%Njhlska frda. j,ska f;dr fi!LH iïmkak me, kj j.djka
i|yd Ndjs;d l, hq;=h’ frda. yd m<sfndaO j,ska f;drj fyd|ska kv;a;= lrk
,o j.djlska wkqc ,nd .ekSu b;d jeo.;a fõ’ j.dj i|yd iqoqiq bvï f;dard
.ekSu‛ ksrAfoaYs; f,i nsï ms<sfh, lsrSu yd fnda.h ia:dms; lsrSu isoq lsrSu l,
hq;=h’ ksis f,i .ia lmamdoq lsrSu yd mqyqKq lsrSu‛ l%uj;a f,i c, iïmdokh
lsrSu‛ ksrAfoaYs; f,i fmdfydr Ndjs;h‛ idrA:l f,i j,a urAOkh lsrSu wdosh
lDIslrAu fomdrA;fïka;=fõ ksrAfoaYs; f,i bgq l, hq;=h’ tfiau ksrAfoaYs; f,i
wiajkq fk,Su yd miq wiajkq l%shd isoq lsrsuo l, hq;= fõ’
07’ m<sfndaO kdYl l<ukdlrKh

hï m<sfndaO - fnda. ixfhda.hlg m%{djka;j l,amkdldrSj WÑ; m<sfndaO
kdYl Ndjs;d lsrSum<sfndaO kdYl l<ukdlrKh f,i ye|skafõ’ fuysoS m<sfndaO
kdYl j, wk;=reodhl n,mEu wju lr .kakd w;r thska Wmrsu m%fhdack ,nd
.ekSu flfrys ie,ls,su;a fõ’
116’ m<sfndaO kdYl j, iajNdjh‛ ridhksl ldKavh‛ l%shd lrk wdldrh yd jsI
.;sh wkqj m<sfndaO kdYl jrA.SlrKh lr ;sfí’ uShka i|yd m<sfndaO kdYl
j, LD50 w.h u; mokï jQ ydksh .ek i,ld f,dal fi!LH ixjsOdkh (WHO)
jsiska m<sfndaO kdYl jrA.SlrKhla m%ldYhg m;a lr ;sfí’ ta wkqj m<sfndaO
kdYl fnda;,fha fyda weiqrefï we;s jrAKj;a mgshla u.ska jsI uÜgu fmkajd oS
;sfí’ m<sfndaO kdYl j, jsI uÜgï j, ;Sj%;djh jevsu tajdfha isg wvqu tajd
olajd ye|skajSug ms,sfj,ska r;=‛ ly‛ ks,a‛ fld< jrAK mgs m<sfndaO kdYl f,an,a
u; Ndjs;d lr we;’ ta wkqj m%dfhda.slj yels iEu wjia:djlu wvqu jsI iys;
m<sfndaO kdYl fnda. j,g fhoSu i|yd f;dard .; hq;=h’
117’ fnda. ksIamdokhl ;snsh yels Wmrsu m,sfndaO kdYl wjfYaI m%udKh (MRL)g
jvd wvq uÜgulska m<sfndaO kdYl uÜgu ;sfnk njg iy;sl lr .ekSu i|yd
m<sfndaO kdYl Ndjs;hg wod,j hym;a lDIsldrAusl ms<sfj;a wkq.ukh lrhs’
118’ lDIs ridhksl Ndjs;hg wod,j fiajl fiajH fomCIhgu wh;a iEu
mqoa.,fhl=gu ;u ;ukaf.a j.lSu iïnkaOfhka fyd| mqyqKqjla ,nd osh hq;=h’
34
119’ ksrAfoaYs; ld,dka;r j,ska‛ ksrAfoaYs; m%udK j,ska‛ ksrAfoaYs; ldrAhhka i|yd
lDIslrAu fomdrA;fïka;=fõ ,shdmosxps m<sfndaO kdYl muKla Ndjs;h lrkak’
120’ n,h ,;a iemhqïlrejka$fj<| uy;=kaf.ka m<sfndaO kdYl us<oS .; hq;=h’
121’ lDIs ridhksl Ndjs;d lsrSug fmr tys f,an,fha we;s Wmfoia fyd|ska lshjd ta
wkqj lDIs ridhksl fhoSug lghq;= lrkak’ ksIamdokh ms<sn| jsia;r îl%Sh
o%jH‛ o%djlh‛ idudkH Ndjs;h .ek m%ldYhla& yd Ndjs;d lsrSu i|yd Wmfoia
^fnda.h‛ b,lal m<sfndaOlhska‛ fhosh hq;= m%udKh‛ ld,dka;rh‛ fhosh hq;=
wjia:dj‛ fmr wiajkq fk,Sfï ld,dka;rh‛ kej; we;=,a jSfï ld, mrdih&
idudkHfhka wod, f,an,fha wka;rA.; lr we;’
122’ fnda.wiajkq fk,SfïoS ta ta m<sfndaO kdYlhg wod, fmr wiajkq fk,Sfï
ld,dka;rh miq lr wiajkq fk,Su wksjdrAhfhkau ms<smeosh hq;= lreKla fõ’
m<sfndaO kdYl mrSCId lsrSu

123’ Ndjs;dlrk m<sfndaO kdYl hï ld,iSudjlg jrla tajdfha .=Kd;auh mrSCId
lr n,kak’ fï u.ska fnda. ksIamdok ner f,day yd fjk;a oQIs; ldrl j,ska
oQIKh jSu wju lr .; yels fõ’
m<sfndaO kdYl usY% lsrSug fmr

124’ m<sfndaO kdYl bisk WmlrK fyd| ;;ajfhka mj;ajd .ekSu i|yd tajd
fyd|ska kv;a;= lrkak’ bisk hka;% îafm%a hka;%& j, hï fodaIhla ;sfíoehs
mrSCId lr tjekakla we;akï ksjeros lrkak’ fï iïnkaOfhka jdrA;d ;nd
.kak’
125’ iafm%a hka;%fhka m<sfndaO kdYl jEiaiSula isoq fõ kï jydu wMZ;ajevshd lrkak’
m<sfndaO kdYl oshr jEiafik iafm%a hka;%h Ndjs;d lsrSu ksid tla w;lska
m,sfndaO kdYl wmf;a hk w;r wfkla w;r ls%hdlrej uy;a wjodkula we;s
we;s lrhs’ tfyhska fodaI iys; fyda jeiaiSï iys; iafm%a hka;% Ndjs;d fkdl,
hq;=h’
126’ biSug Ndjs;d lrk m<sfndaO kdYl wkqj iqoqiq fkdi,h$fkdi, Ndjs;d lrkak’
127’ fkdi, msrsisoq lsrSu i|yd c,h fyda uDoq l+rla jeka fohla Ndjs;d lrkak’
lsisu jsgl wjysr jS we;s fkdi,hla msrsisoq lsrSu i|yd lgska msUSu fkdl,
hq;a;la fõ’
128’ m<sfndaO kdYl biSfïoS wksjdrAhfhkau mqoa.,sl wdrCIl WmlrK me<|Su l,
hq;=h’
35
m<sfndaO kdYl usY% lrk w;=r;=roS
129’ idkao% m<sfndaO kdYlh jsisrSu fyda w;a j, ;ejrSu je<elajSu i|yd tajd uekSu
i|yd uskqï fldamamhla fyda is,skavrhla Ndjs;d lrkak’
130’ fmar f.vs‛ frda.ldrl CIqo%cSjSkaf.ka oQIKh jSu je<elajSu i|yd m<sfndaO
kdYl usY% lsrSu i|yd msrsisoq c,h Ndjs;d lrkak’
131’ m<sfndaO kdYl fnda;,fha$Ndckfha wvx.= m<sfndaO kdYlh iïmQrAKfhkau
Ndjs;d fldg wjika jQ miq fnda;,h$Ndckh ;=ka jrla c,fhka fidaod fiaoQ
c,h bisk usY%Khgu tl;= lrkak’
132’ m<sfndaO kdYl j,g iu ksrdjrKh jSu wju lsrSu i|yd iqoqiq w;ajeiqï
me<|f.k usY% lsrSu lrkak’
m<sfndaO kdYl fhoSfïoS
133’ Wrysia yd fn,a,o we;=MZ uqyqK m%foaYfha iu u;=msgska m<sfndaO kdYl YrSrhg
wjfYdaIKh jSfï iS>%;djh b;du;a wOslh’ fï ksid mqoa.,sl wdrCIl WmlrK
me<|Su w;HdjYH fõ’
134’ b;d wOslj m<sfndaO kdYl ;ejrSug yd wjfYdaIKh jSug we;s yelshdj .ek
i,ld mqoa.,sl wdrCIl WmlrK m<|skak’
135’ iq<x yuk osYdjg jsreoaO osYdjg m<sfndaO kdYl bisuska .uka fkdlrkak’
m<sfndaO kdYl biSfïoS iq<x yui osYdjg ,ïnl osYdjg .uka lrkak’
136’ fnda.fha Ydlhl ;=re jshfka we;,; fldgi m<uqj m<sfndaO kdYl bi‛ bka
miq ;=re jshfka msg;g biskak’
137’ fmar f.vs j, m<sfndaO kdYl wjfYaI jevsmqr /|Su;a‛ l%shdlrejka m<sfndaO
kdYl j,g jevsfhka ksrdjrKh jSu;a‛ wOsl mrir oQIKhla isoq jSu;a hk
ldrKd ksid n,fõ. bisk hka;% ^mjrA iafm%ahrA& Ndjs;d lsrSu wffOrAhu;a
flfrA’
138’ m<sfndaO kdYl biSfïoS tajdg ksrdjrKh jSu wju lr .ekSu i|yd ysiajeiaula
m<|skak’
139’ fhoQ m<sfndaO kdYlh‛ fhdok ,o m<sfndaO kdYl m%udKh‛ fhdok ,o j.d
m%udKh‛ fhdok wjia:dfõ mej;s ld<.=Ksl ;;ajh îq<fÛa fõ.h‛ jeiai wdoS&
iy l%shdlref.a ku wdoS m<sfndaO kdYl fhoSug wod, jsia;r ms<sn| jdrA;djl
;nd .kak’
140’ m<sfndaO kdYl bisk w;frA lsisu fohla nSu‛ lEu fyda oqïnSu fkdl, hq;=h’
m<sfndaO kdYl biSfuka miq

141’ ;=ka jrla msrsisoq c,fhka fiaoSfuka iafm%a hka;% msrsisoq lrkak’
142’ iafm%a hka;% fiaoQ c,h c, udrA. j,g oeuSu fkdl, hq;=h’
143’ m<sfndaO kdYl biSu wjika jQ jydu biSfïoS me<| isgs we|qï udre lrkak’ w;a
inka oud c,fhka fidaod .kak’
36
144’ biSu i|yd Ndjs;d l, we|qï fiaoqïldrl wvx.= c,h ;=, .s,ajd ;nd fidaod
.kak’ wfkla idudkH we|qï iu. usY% lr fuu we|qï fiaoSfuka j<lskak’
m<sfndaO kdYl .nvd lsrSu

145’ uq,a f,an,h iys; Ndckfhau m<sfndaO kdYl .nvd lr ;nkak’
146’ w.=,a oeush yels ldurhl fyda lnâ tll m<sfndaO kdYl .nvd lr ;nkak’
147’ l=vd <uhskag <Ûd jsh fkdyels ;ekl m<sfndaO kdYl .nvd lrkak’
148’ f;,a fnda;,a‛ jskdlsrs fnda;,a‛ fidahd fidaia fnda;,a jeks wdydr fyda$yd wdydr
o%jH wvx.= fnda;,a iu. tlg m<sfndaO kdYl fnda;,a fkd;ensh hq;=h’ m<sfndaO
kdYl l=vq j._ [qKq‛ iSks jeks foaj,a <Û fkd;nkak’
149 ,dïmq‛ .sksoe,a yd .skaor j,ska wE;a lr m<sfndaO kdYl ;nkak’ oshr m<sfndaO
kdYl j, .sks wejs,sh yels o%djl wvx.= jsh yels ksid .skaor <Û ;enSfuka
wk;=re isoq jSug bv we;’
150’ w;a j, ;ejrSu je<elajSu i|yd ndf.g mdjsÉps l, m<sfndaO kdYl fnda;,a >k
ma,diagsla nE.a tll oud ;nkak’
151’ m<sfndaO kdYl oeuQ fnda;,a‛ wdydr fyda wdydr o%jH oeuSu i|yd kej; mdjsÉps
lsrSu fkdlrkak’
ysia m<sfndaO kdYl Ndck neyer lsrSu

152’ ysia m<sfndaO kdYl fnda;,a yd lvodis fmÜgs‛ tajd neyer lssrSfï j,j,a j,g
oukak’
153’ neyer lsrSfï j,j,a ielish hq;af;a c, m%Nj‛ usksiqka yd i;=kag wE;ska ;sfnk
;eklhs’
154’ ysia m,sfndaO kdYl Ndck .sks ;enSfuka j<lskak’
ridhksl o%jH j, Wmrsu wjfYaI uÜgï mrSCId lsrSu

155’ lDIslrAu fomdrA;fïka;=fõ ksrAfoaYhkag wkql+,j ksjerosj m<sfndaO kdYl biSu
lr we;aoehs oek .ekSu i|yd fnda. ksIamdok f;d. Wmrsu m<sfndaO kdYl
wjfYaI uÜgu i|yd mrSCId lr n,kak’ tfiau nerf,day j, wjfYaI iSudjkao
mrSCId lr ne,sh hq;=h’
156’ fuu wjfYaI iSudjka jsYaf,aIKh lr ne,Su i|yd fhdod .kakd mrSCIKd.drh
rfÜ ms<s.;a kS;Hdkql+,j n,h mejrE wdh;khlska iy;sl l, tlla jsh hq;=h’
157’ Wmrsu wjfYaI uÜgï blaujd m<sfndaO kdYl yd nerf,day we;s njg y|qkd
.;fyd;a fyda hï fj<|fmd,l wjYH;djhkag jvd wjfYaI wvx.= njg ;SrKh
l,fyd;a tu wod, fnda. ksIamdok f;d.h fj<|fmd,g hejSu fyda msgrg hejSu
k;r l, hq;=h’
37
158’ wjfYaI uÜgï Wmrsu iSudjka blaujd wvx.= jSug fya;= mrSCId lr n,d kej;;a
tjekakla isoq fkdjSug l%shd udrA. yd Wmdh udrA. wkq.ukh l, hq;= fõ’ fï
iïnkaOfhka wod, jdrA;d ;nd .ekSu wjYH fõ’
08’ f.djsm, l<ukdlrKh

159’ f,aLk yd jdrA;d
i. hym;a lDIsldrAusl ms<sfj;a j,g wod, ishMZ jdrA;d h:dj;ald,Skj
mj;ajd .; hq;= w;r wju jYfhka jrAI follaj;a wdrCId lr ;nd .;
hq;=hs’
ii. hym;a lDIsldrAusl ms<sfj;a j,g wod, iy;sl lsrSfï yd mrSCIKd.dr
jsYaf,aIKhkaf.a jdrA;d f.dkq lr ;ensh hq;=h’
iii. f.djsm,ska wf,jsh i|yd fnod yerSu isoq lrk iEu f.djs ksIamdok
f;d.hlau myiqfjka y|qkd .ekSug yels mrsos f,an, yd jdrA;d ;nd
.ekSu isoq lsrSu l, hq;=h’
160’ mqyqKq lsrSu

i. whs;slrejkag yd Y%uslhkag ;u ;ukaf.a ldrAhkag wod,j hym;a
lDIsldrAusl ms<sfj;a j,g iïnkaO j.lSï ms<sn|j mqyqKq jrska jr ,nd
osh hq;= w;r Bg wod,j jdrA;d ;nd .ekSu l, hq;=h’
161’ hym;a lDIsldrAusl ms<sfj;a kej; mrSCId lr ne,Su

i. ishMZ hym;a lDIsldrAusl ms<sfj;a ksjerosj bgq jkafka oehs jdrAIslj
kej; mrSCId lsrSulg ,la lrkak’ hï ms<sfj;la tfia fkdjk njg
ksrSCIKh l,fyd;a th ksjeros lsrSug l%shd l, hq;=h’
ii. kej; mrSCId lsrSug Ndckh l, hym;a lDIsldrAusl ms<sfj;a .ek yd
tajd ksjeros lsrSug .;a l%shd udrA. iïnkaOfhka jdrA;d ;nd .kak’
iii. wdydr j, fi!LHdrCIs; nj iïnkaOfhka ,efnk meusKs,s jsi|Sug iqoqiq
l%shd udrA. .; hq;= w;r ta iïnkaOfhka jdrA;d ;nd .; hq;=h’
09’ mrsYS,k .%ka:

 Pesticide Recommendation, Publication of DOA, Peradeniya, Sri Lanka.
1997
 wU j.dj ioyd lDIsldrAusl ms<sfj;a - fomdrA;fuska;= m%ldYh - 2013
 fmar j.dj" lDIslrAu fomdrA;fuska;= m%ldYh - 2011
 www.agridept.gov.lk fjns wvjsh
38
අභ්‍යන්තර විගගනන ව ඲හාව
පිරික්සුම් ලැයි ්තු
39
කෘෂිකර්භ දදඳළර්තදේන්තුදේ යශඳත් කෘෂිකළර්මික ප්‍රකළ඾න අකකය
පිළිදලත් (GAP)අනුගභනය කරමින් නි඿හඳළදනය කරනු ...........පිටු..../....
඼ඵන දේර ව඲ශළ තත්ත්ල ශළ දවෞඛ්‍යළරෂිෂිත
කෂභණළකරන ඳද්ධතිය
ඳරිෂි඿ළල ශළ වශතිකකරණය ව඲ශළ ලළර්තළ
දගොවියළදේ වේප෕ර්ණ නභ :- ......................................................................... භයළ/ මිය
දගොවියළදේ ජළ. ශෆ. අකකය :- ...........................
ලගළ භූමියට අදළ඼ දෂිතළකකය :- ......................
දගොවිඳදේ/ ගදේ නභ :- ...........................
ඒකකය :- ............... දිවහත්‍රිෂිකය :- ..............
ඳෂළත :- ........................... තෆඳේ දෂිතළකකය :- ...........
දුරකථන අකකය:- ............. සෆෂිවහ අකකය :- ...................
විදුත් තෆඳ෇඼ :- ..............................................................
40
පිරික්සුම්ව
පිරික්සුම්ව
දින පිරික්සුම්වඅවශ්‍යරා නිළධාරින්ත
අංක
ගේවනම්
1. ../../.... 1. ජ඼ය 1..........
2. ලගළ භූමිය 2..........
3. රවළයනික ද්‍රලය දයීභ 3..........
4. ගඵඩළකරණය ශළ ප්‍රලළශනය
5. ලළර්තළ
6. ඳළිදඵෝධකයින්දගන් දතොර කෘෂි
නි඿හඳළදන
7. කෘෂි නි඿හඳළදන ල඼ දවෞඛ්‍යළරෂිෂිත
ඵල ශළ තත්ත්ලයට අදළෂ නි඿හඳළදන
කෂභණළකරන ඳද්ධති
8. අවහලනු ශළ ඳසු අවහලනු ඳරිශරණ
කටයුතු
2. ../../.... 1. ජ඼ය
2. ලගළ භූමිය
3. රවළයනික ද්‍රලය දයීභ
4. ගඵඩළකරණය ශළ ප්‍රලළශනය
5. ලළර්තළ
6. ඳළිදඵෝධකයින්දගන් දතොර කෘෂි
නි඿හඳළදන
7. කෘෂි නි඿හඳළදන ල඼ දවෞඛ්‍යළරෂිෂිත
ඵල ශළ තත්ත්ලයට අදළෂ නි඿හඳළදන
කෂභණළකරන ඳද්ධති
8. අවහලනු ශළ ඳසු අවහලනු ඳරිශරණ
කටයුතු
ප්‍රධානවපිරික්සුම්වනිළධාරි ාගේව
අත්වන :- ..........................
නභ :- ..........................
දිනය :- ...........................
41
අවශ්‍යරා 1 :ව වජල
මූලධර්ම : ෂිෂුද්‍ර ීවීනන් රවළයනික ද්‍රලය වශ ඵෆර ද඼ෝශ අඩකු ජ඼ ම෕඼ළ඾ ලිනන් ජ඼ය ඼ඵළ
දනොගත යුතුය.
ජලවමූලාශ්‍ර:
1. ගකඟළ / ඇ඼/ දදොෂ 2. දඳොකුණු/ ළික
2. දනොගෆඹුරු භූගත ජ඼ය 4. ගෆඹුරු භූගත ජ඼ය
5. ලෆවහව 6. ලළරි භළර්ග
7. දලනත් ...............
නිරික්ෂන ව ම්මුඛව
කගේවනම්ව ාකච්ජාව
අංක පිරික්සුම්වලැයි ්තුව ඔව් නැර ටහන්ත
()ව කගේවනම්ව
ග ොදන්තන ()ව
ග ොදන්තන
01 ජ඼ය මිනිවහ ලළවවහථළන
ශරශළ ග඼ළ එයි.
02 ජ඼ය වතුන් ඇතිකරන
වහථළන ශරශළ ග඼ළ එයි
03 ජ඼ය කර්භළන්ත඾ළ඼ළ
පිහිටළ ඇති ඳරිශ්‍රයන් ශරශළ
ග඼ළ එයි
04 ජ඼ය අධික ද඼ව
රවළයනික ද්‍රලය බළවිතළ කර
නි඿හඳළදන කටයුතු සිදු
කරනු ඼ඵන වහථළන ශරශළ
ග඼ළ එයි.
05 ජ඼ය මින් දඳර ලවර 05
ෂි ඇතුෂත දරෝශේ පිහිටළ
තිබු වහථළන ල඼ පිහිටි
ළික/දඳොකුණු ලිනන් ඼ඵළ
ගනී.
42
06 ජ඼ය මින් දඳර ලවර 02 ෂි
ඇතුෂත වත්ත්ල ඳළ඼න
කටයුතු ව඲ශළ දයොදළ
ගන්නළ ඼ද භූමි ල඼ පිහිටි
ළික/ දඳොකුණු ලිනන් ඼ඵළ
ගනී.
07 ජ඼ය දඳර කර්භළන්ත඾ළ඼ළ
පිහිටළ තිබු භූමියක පිහිටි
ළික/ දඳොකුණු ලිනන් ඼ඵළ
ගනී.
08 ළික/ දඳොකුණු ලිනන් ඼ඵළ
ගන්නළ ජ඼ය අලට පිහිටළ
ඇති දගොවිඳේ/ දගලතු
ව඲ශළ දයොදනු ඼ඵන
රවළයනික ද්‍රලය ලිනන්
දු඿යීනදේ අලදළනභෂි ඳලතී.
09 ළික/ දඳොකුණු ලිනන් ඼ඵළ
ගන්නළ ජ඼ය අලට පිහිටළ
ඇති දගොවිඳේ ලිනන් දු඿ය
ීනදේ අලධළනභෂි ඳලතී.
11 ළික/ දඳොකුණු ලිනන් ඼ඵළ දකොදශ
ගන්නළ ජ඼දේ රවළයනික ත්භ
අලද඾ේ඿ ඇති ඵලට නෆත
රවළයනළගළර වි඾හදේ඿ණ ( )
ලිනන් තශවුරු ීන තිදේ.
ගන්නළ ජ඼දේ ඵෆර ද඼ෝශ ත්භ
ඇති ඵලට රවළයනළගළර නෆත
වි඾හදේ඿ණ ලිනන් තශවුරු ( )
ීන තිදේ.
43
ගන්නළ ජ඼දේ ඊදකෝින ත්භ
(E. Coli) ලර්ගදේ ෂිෂුද්‍ර නෆත
ීවීනන් සිටින ඵලට ( )
රවළයනළගළර වි඾හදේ඿ණ
ලිනන් තශවුරු ීන තිදේ.
14 නි඿හඳළදන කටයුතු ව඲ශළ
බළවිතළ කරනු ඼ඵන ජ඼
මු඼ළශ්‍ර වෘජුලභ කෘෂි
නි඿හඳළදන වභඟ ගෆදටන
ඳරිදි පිහිටළ ඇත.
15 දගොවිඳ඼ භූමිය තු඼ ශළ ඉන්
පිටතී ඳරිවර ශළනියෂි සිදු
ීනභ ලෆෂෆෂිදලන ද඼ව
දශෝ අලභ ලන ද඼ව
ලෆසිකිින ශළ ජ඼ළඳලළශන
ඳද්ධති ලිනන් ජ඼ය ඵෆශෆර
කිරීභ සිදු දනොකරයි.
16 භූමිදයන් පිටතී සිදුලන
ඳරිවර ශළනි අලභ ලන
ද඼ව භූමිදයන් පිට ලන
ජ඼ය කෂභනළකරණය
කිරීභ දශෝ ප්‍රතිකළර කිරීභ
සිදු දනොකරයි.
17 වේඳළදනය කරනු ඼ඵන
ජ඼ය, රදේ නීතිභය
අල඾යතළලයන්ට
අනුකූ඼ලන ද඼ව
කෂභණළකරනය කරනු
දනො඼ඵයි.
44
ඇගයීම්වමුලධර්මව
 සියලුභ පිළිතුරු ව඲ශළ —නෆත˜ ද඼ව ව඲ශන් දකොට ඇත්නේ ජ඼ය ව඲ශළ වු ඇගයදභන්
වභත් දේ.
 පිළිතුරු ව඲ශළ —නෆත˜ යන්න 51 - 99% අගයෂි ව඲ශන් දකොට ඇත්නේ ජ඼ය ව඲ශළ වු
ඇගයදභන් වභත් දේ. නමුත් ජ඼ වි඾හදේ඿ණ ලළර්තළ අල඾ය දේ.
 පිළිතුරු ව඲ශළ —නෆත˜ යන්න 50% ට අඩුදලන් ව඲ශන් ීන තිදේනේ ජ඼ය ව඲ශළ වු
ඇගයදභන් වභත් දනොදේ.
ඳළමුවඅවශ්‍යරාවවවනවජල ව ඲හාවක නවලදවඇගයීගම්ව ා ාංශ්‍ ව
1. වභත්  අවභත්  වභත් නමුත් ඉදිරිදේ ව඲ශන් ................................

දකොට ඇති ඳරිදි ලෆඩි දියුණු කිරිේ අල඾ය දේ.

අවශ්‍යරාවව ව:වවගාවභූමි ව
මු඼ධර්භය : කෘෂි නි඿හඳළදන රවළයනික ද්‍රලය ලිනන් වශ ෂිෂුද්‍ර ීවවින්දගන් දු඿ය

විදේ අලදළනභෂි ලගළ භූමිය තුෂ දනොතිබිය යුතු ීනභ.
ලගළ භූමිය : 1. වභත඼  2.ඳශත්  3. ඵ෇වුේ වහිත 

4. ිනයෆදි ආකළර  5.ජ඼ය රැී ඳලතින 
6. දලනත්  ............................
කගේවනම්ව ාකච්ජාව
අංක පිරික්සුම්වලැයි ්තුව ඔව් නැර ටහන්ත
()ව කගේවනම්ව
ග ොදන්තන ()ව
01 ලගළ භූමිය මින් දඳර
දරෝශ඼ෂි තිබු
වහථළනයක පිහිටළ ඇත.
02 ලගළ භූමිය මින්දඳර
වත්ත්ල ගළ඼ෂි තිබු
45
තෆනක පිහිටළ ඇත.
කර්භළන්ත ඾ළ඼ළලෂි
තිබු වහථළනයක පිහිටළ
ඇත.
කවෂ ඵෆශෆර කිරීභට
දයොදළ ගන්නළ ඼ද
වහථළනයක පිහිටළ ඇත.
රවළයනික ද්‍රලය ඵෆශෆර
කිරිභට දයොදළ ගන්නළ
඼ද වහථළනයක පිහිටළ
ඇත.
අධික ද඼ව රවළයනික
ද්‍රලය බළවිතළ කෂ
දගොවිඳ඼ෂි ඳලත්ලළ
දගන ගිය වහථළනයක
පිහිටළ ඇත.
07 නිසි ප්‍රතිකර්භ
අනුගභනය
දනොකරමින් කළඵනික
දඳොදශොර ලගළ භූමියට
දයොදළ ඇත.
08 ලගළ භූමියට ඵෆර ද඼ෝශ
ලිනන් වභන්විත දකොදශත්භ
රවළයනික දඳොදශොර නෆත ( )
දයොදළ ඇත.
46
09 ලගළ භූමියට
කළඵර්දේේ ඕගදනෝ
ෂිද඼ෝරීන් වශ
ඕර්ගදනෝ දසොවහදේේ
යන ඛ්‍ළණ්ඩ ල඼ට අයත්
රවළයනික ද්‍රලය දයොදළ
ඇත.
10 අධික වි඿ වහිත
ඳළිදඵෝධ නළ඾ක දකොදශත්භ
දයොදළ ඇති ඵලට ඳළකශු නෆත ( )
ඳරිෂි඿ණ ප්‍රතිප඼
භගින් අනළලරණය ීන
ඇත.
11 ඳදවේ ඵෆර ද඼ෝශ
තිදඵන ඵලට ඳළකශු දකොදශත්භ
ඳරිෂි඿ණ ප්‍රතිප඼ නෆත ( )
භඟින් අනළලරණය ීන
ඇත.
12 නි඿හඳළදන ක්‍රියළලින
තුෂී අදළ඼ කෘෂි
නි඿හඳළදන භූමිය වභඟ
වහඳර්඾ ීනභට (Contact)
ඉඩකඩ තිදේ.
13 භුමිදේ අයිතිය පිළිඵ඲ල
භධයභ රජදේ ඳෂළත්
වබළදේ ශළ ප්‍රළදද්඾ය
වබළදේ නීති රීති
උේ඼කඝනය කර ඇත.
14 අදළෂ භුමිදේ දෂ
සිතියභෂි පිළිදයෂ
කිරීභ සිදුකර නෆත.
47
15 අදළෂ භුමිය අලට ඇති
භූමි ල඼ දකදරන
කටයුතු පිළිඵ඲ විභවළ
ඵ඼ළ නි඿හඳළදන දූ඿ණය
ීනදේ අලධළනභෂි
නිරීෂි඿ණය කදේ නේ
ඒ වේඵන්ධදයන්
ප්‍රතිකර්භ දයොදළ නෆත.
16 භුමිදේ නි඿හඳළදන
කටයුතු (ලගළ කටයුතු)
ව඲ශළ දයොදළ ගන්නළ
ඉඩේ දකොටවහ ලෆසිකිින
රවළයනික ශළ
දඳොදශොර ගඵඩළ
ශ්‍රමිකයන්දේ
විදේකළගළර ශළ
වතුන්දගන් දලන් කර
ඈතින් ඳත්ලළදගන
දනොයයි.
17 ඳළකශු වකරෂි඿ණ
ඳනතට අනුල භුමිදේ
ඵ෇වුභ දඵෝගයට උචිත
දනොදේ.
18 ඳරිවර ශළනි
ලෆෂෆෂිදලන ඳරිදි දශෝ
අලභ ලන ඳරිදි
නිර්දද්ශිත ද඼ව බිේ
පිළිදය඼ කර නෆත.
19 අල඾යය ඳළකශු
වකරෂි඿ණ ක්‍රභ බළවිතළ
කර නෆත.
48
ටහන්තව:
1. කළඵදේේ (Carbomate) ඛ්‍ණ්ඩයට අයත් රවළයනික ද්‍රලය යන්නට දභතිදයොනින්

(Methonin), B.P.M.C" කළදඵෝෆියුරළන් වශ කළඵරීේ යන කෘෂි රවළයනික ද්‍රලය අයත්
දේ.
2. ඕගදනෝ ෂිද඼ෝරීන් ඛ්‍ළණ්ඩයට අයත් ඳළිදඵෝධ නළ඾කයන්ට ඇේඩ්‍රින් (Aldrin),
ෂිද඼ෝදේන් (Chlordane), එන්දඩොවේසළන් (Endasulfan),දශේටෂිද඼ෝර් (Heptachlo)
දශේටෂිද඼ෝර් එදඳොවයිේ (Heptachlor expoxide) ිනන්දේන් (Lindane), DDE වශ TDE
යන කෘෂිරවළයන ද්‍රලයයන් අයත් දේ.
3. ඕගදනෝ දඳොවහදේේ යන ඳළිදඵෝධනළ඾ක ඛ්‍ණ්ඩයට Chloptrifos, Diazinon,
Dicrotophos, Dimethoate, Fenitrothion, Matathion, Methiophos,
Methnnicrophos, Monocrotophos, Parathion, Methyl, Pyrimephos, Pyrimephos
Aldrin, Pyrimephos Methyl, Profenofos, Prothlophos වශ Triazofas යන
ඳළිදඵෝධනළ඾ක අයත් දේ.
 සියලුභ පිිනතුරු ව඲ශළ —නෆත˜ යනුදලන් ව඲ශන් කර ඇත්නේ ලගළ භූමිය ව඲ශළ වු
ඇගයදභන් වභත් දේ.
 පිිනතුරු ව඲ශළ —නෆත˜ යන්න 51 - 99% ෂි ඳභණෂි වදශන් කර ඇත්නමි ලගළ භූමිය
ව඲ශළ වු ඇගයදභන් වභත් දේ. නමුත් ඳළකශු ඳරිෂි඿ණ ලළර්තළ අල඾ය දකදර්.
 පිිනතුරු ව඲ශළ —නෆත˜ යන්න 50% ට අඩුදලන් ඼ඵළදගන ඇත්නේ ලගළ භූමිය
ව඲ශළ වු ඇගයදභන් අවභත්ය.
 අකක 8 10 ශළ 11 ව඲ශළ ඔේ නේ ලගළ භූමිය ව඲ශළ ඇගයභ වභත් ීන දනොභෆත.
ගදවනවඅවශ්‍යරාවවවනවවගාවභූමි ව ඲හාවක නවලදවඇගයීගම්ව ා ාංශ්‍ ව


49
අවශ්‍යරාවව3 ව:ව ා නිකවද්‍රවයවහාවගඳොගහො වග ීම
මූලධර්මව:
 කෘෂිකර්භ දදඳළර්තදේන්තුදේ ිනයළඳදිකචි රවළයනික ද්‍රලය ඳභණෂි දයීභ ශළ බළවිතය
තශනේ කරන ඼ද රවළයනික ද්‍රලය දනොදයීභ.
 රවළයනික ද්‍රලය බළවිතළ කිරීදේී එභ ද්‍රලය අඩකු දඵෝතේ දේඵ඼දේ ව඲ශන් උඳදදවහ
දශෝ අදළෂ වි඿ය පිළිඵ඲ ප්‍රීනනතළලයෂි ඇති තළෂි඿ිකක නි඼ධළරිදයකුදගන් උඳදදවහ
඼ඵළ ගත යුතුය.
 රවළයනික ද්‍රලය නිලෆරදිල ගඵඩළ කිරීභ ශළ ආරෂිෂිත ද඼ව ඳරිශරණය කිරීභ ව඲ශළ
තළෂි඿ිකක නිර්දද්඾ පිළිඳෆීභ අල඾ය දකදර්.
ම්මුඛව
නිරීක්ෂන ව
ාකච්ඡාව
කගළේවනම්ව
අංක පිරික්සුම්වලැයි ්තුව ඔව් නැර කගළේවනම්ව ටහන්ත
(√)ව
(√)වවව
1. ඳළිදඵෝධනළ඾ක දරු ඼ළසි
යටදත් අදළෂ රවළයනික
ද්‍රලය ිනයළ ඳදිකචි දකොට
දනොභෆත.
2. ඳළිදඵෝධකයින් ඳළ඼නය
කිරීභ ව඲ශළ තශනේ කරන
඼ද ඳළිදඵෝධ නළ඾ක
බළවිතළ කරයි.
3. බළවිත කරන ඼ද රවළයනික
ද්‍රලය ලගළ කරන ඼ද
දඵෝගල඼ට ශළ
ඳළිදඵෝධකයින්ශට උචිත
දනොදේ.
4. දේඵ඼දේ ව඲ශන් දකොට
ඇති ප්‍රභළණය ඉෂිභලළ
රවළයනික ද්‍රලය බළවිත
දකොට තිදේ.
50
5. කෘෂි නි඿හඳළදන ආනයනය
කරනු ඼ඵන රට විසින්
බළවිතය තශනේ දකොට
ඇති රවළයනික ද්‍රලය ලගළල
ව඲ශළ බළවිතළ දකොට තිදේ.
6. රවළයනික ද්‍රලය ගඵඩළ කර
ඇති වහථළන නිලවට දශෝ
ීවලත් ලන ප්‍රදද්඾යට
ආවන්නල පිහිටළ තිදේ.
7. ෂභයින්ට ඼ඟළ දනොවිය
ශෆකි ද඼ව රවළයනික ද්‍රලය
ශළ උඳද්‍රල කළරක නිසි ද඼ව
ගඵඩළ දකොට ඇු ළු දභළ
දනොභෆත.
8. හිරු එළිදයන් ශළ
ලර්඿ළදලන් ආරෂි඿ළ ලන
ඳරිදි රවළයනික ද්‍රලය ගඵඩළ
දකොට දනොභෆත.
9. කෘෂි නි඿හඳළදන වෆකසුේ
ඳරිශ්‍රය ආ්‍රිතල රවළයනික
ද්‍රලය ගඵඩළ දකොට තිදේ.
10. ජ඼ ම෕඼ළශ්‍ර ආවන්නදේ
රවළයනික ද්‍රලය ගඵඩළ
දකොට තිදඵන අතර එභ
රවළයනික ද්‍රලය ලිනන්
අදළෂ ජ඼ ම෕඼ළශ්‍ර දූ඿ය ීන
තිදේ.
11. රවළයනික ද්‍රලය අඩකු
දඵෝතේ ල඼ දේඵ඼ ශළ
අදළෂ ව඼කුණු දනොභෆත.
51
12. රවළයනික ද්‍රලය දලනත්
බළජන ල඼ට භළරු කිරීභ
දශේතු දකොට දගන ඒලළ
ලෆරදි ද඼ව බළවිතළ කිරීභට
ඉඩකඩ තිදේ.
13. රවළයනික ද්‍රලය අඩකු
දඵෝතේ ල඼ අ඼ලළ ඇති
දේඵේල඼ අඩකු උඳදදවහ
දකොදශත්භ දනොකියලයි.
14. ඳළිදඵෝධ නළ඾ක ඉලසීදේී
නිසි ආරෂි඿ක ඇඳුේ
දනොඅඳියි.
15. ඳළිදඵෝධ නළ඾ක ඉසීදභන්
ඳසුල දවේීභ/ න෇භ සිදු
දනොකරයි.
16. ඳළිදඵෝධ
ඳ නළ඾ක ඉසීදභන්
අනතුරුල
ෂ උඳකරණ නිසි
ද඼ව පිරිසිදු දනොකරයි.
17. අවහලනු දන඼න කළ඼
ලකලළනුල තුෂ අවහලනු
දනලීභ සිදු දනොකරයි.
18. කෘෂිකර්භ
දදඳළර්තදේන්තුදේ
නිර්දද්඾යන්ට
අනුකු඼ලදඳොදශොර ශළ
ඳවට එකතු කරන
ද්‍රලයබළවිතළ දනොකරයි.
19. දඳොදශොර ශළ ඳවට එකතු
කරන ද්‍රලය පිළිඵ඲ල
වකයුතිය අහිතකර ඵෆර
ද඼ෝශ ව඲ශළ ඳරීෂි඿ළකර
52
දනොභෆත.
20. මිනිවහ භ඼ ද්‍රලයදඳොදශොර
ද඼ව බළවිතළ දනොකරන
ඵලට වශතික විය
දනොශෆක.
21. ශෆකි අලවහථළ ල඼ී
ඒකළඵද්ධ ඳළකශු දඳෝ඿ක
කෂභණළකරණ කටයුතු
අනුගභනය දනොකරයි.
22. පිරිසිදු ආරෂි඿ළ වහිත
තෆනක රවළයනික ශළ
කළඵනික දඳොදශොර වශ
ඳවට එකතු කරන දලනත්
ද්‍රලයගඵඩළ දනොකරයි.
23. දඵෝග නි඿හඳළදන දූ඿ණය
ීනභට තිදඵන අලධළනභ
නෆති කිරීභට දශෝ අලභ
කිරීභ පිිකව කළඵනික
දඳොදශොර නි඿හඳළදන
කියළලිනදේී ඵෆර ද඼ෝශ
තිදේද යන්න ඳරීෂි඿ළ කර
දනොඵ඼යි.
ටහන්ත:-ව
ඳළිදඵෝධනළ඾ක ඉසීදේී මුඛ්‍ළලරණ අත්ලෆසුේ (Gloves) වශ (හිවහ ලෆසුේ) hat & (ඳළ ආලරණ)
boot යනළී උඳකරණ බළවිතළ කරයි.
ඇගයීම්වමූලධර්ම:
 සියලුභ පිළිතුරු ව඲ශළ —නෆත˜ ද඼ව ව඲ශන් දකොට ඇත්නේ රවළයනික ද්‍රලය ශළ
දඳොදශොර දයීභ ව඲ශළ වු ඇගයදභන් වභත් ීන ඇත.
53
 පිළිතුර ව඲ශළ “නෆත” යන්න 51 - 99% අතර ඼ෆබී ඇත්නේ රවළයනික ද්‍රලය ශළ
දඳොදශොර දයීභ ව඲ශළ වු ඇගයදභන් වභත් ීන ඇති නමුත් ඳළකශු ඳරිෂි඿ණ ලළර්තළ ඼ඵළ
ගත යුතුය.
 පිළිතුර ව඲ශළ “නෆත” යන්න 50% ලඩළ අඩුයි යනුදලන් ඼ෆබී ඇත්නේ රවළයනික ද්‍රලය
ශළ දඳොදශොර දයීභ ව඲ශළ වු ඇගයභ වභත් ීන දනොභෆත.
 අකක 8 10 ශළ 11 ව඲ශළ ඔේ නේ ලගළ භූමිය ව඲ශළ ඇගයභ වභත් ීන දනොභෆත.
ගරවනවඅවශ්‍යරාවවවවනවව ා නිකවද්‍රවයවහාවගඳොගහො වග ීමව ඲හාවක නවලදවඇගයීගම්ව

ා ාංශ්‍ .


අවශ්‍යරාවව3::වගබඩාවකිරීමවහාවගගොිගඳලවතුළවප්‍රවාහන .
අවශ්‍යරාව:ව
උඳද්‍රලකළරක ද්‍රලය ඳළිදඵෝධ දරෝගකළරක ලිනන් ගඵඩළ උඳකරණ වශ ප්‍රලළශන ඵශළලුේ
(Transport Containers) ආරෂි඿ළ කර ගෆනීභ පිිකව නිසි ක්‍රභදේදයෂි අල඾ය ලන අතර
ප්‍රලළශනය ඉතළ ඳරිවහවදභන් සිදු කෂ යුතුය.
කගළේවනම්,ව ාකච්ඡා
අංක පිරික්සුම්වලැයි ්තුව ඔව් නැර ()ව කගළේව ටහන්ත
ග ොදන්තන නම්,ව()ව
1. නි඿හඳළදනයන් ගඵඩළ කිරීභ උදදවළ
විද඾ේෂිත දලන්කර ඇති ගඵඩළ
වහථළන නෆත.
2. ගඵඩළ වහථළනය අපිරිසිදු දශෝ
අපිළිදල඼ වශ අවුේ ඵලකින්
යුෂිත දේ.
54
3. ගඵඩළ වහථළනය දශොදින් ලළතනය
කර දනොභෆත.
4. නි඿හඳළදන ඵශළලුේ පිරිසිදු දශෝ
ආරෂිෂිත දනොදේ.
5. නි඿හඳළදන ගඵඩළ කිරීභ ව඲ශළ
ගඵඩළ කිරීදේී උ඿හණත්ලය වශ
දතතභනය උචිත දනොදේ.
6. රවළයන ද්‍රලය ගඵඩළ කර ඇති
වහථළනදේභ නි඿හඳළදන ගඵඩළ
කරනු ඼ෆදේ.
7. මීයන් කෆරදඳොත්තන් වශ දරෝග
ලළශකයින්දගන් නි඿හඳළදන ගඵඩළ
කිරීදේී ආරෂි඿ළ ක඼ දනොශෆක.
8. නි඿හඳළදනය කර දනොභෆත.
ලර්඿ළදලන් දශෝ
ස෕ර්යළද඼ෝකදයන් ආරෂි඿ළලෂි
දනොභෆතිල ප්‍රලළශනය කරයි.
9. නි඿හඳළදන ප්‍රලළශන ලළශන විධිභත්ල
නඩත්තු වශ අලුත්ලෆඩියළ කර
දනොභෆත.
10. දවේලකයන් ප්‍රලළශනදේී
දනොවෆ඼කිිනභත් ආකළරදයන්
ලළශන ශසුරලයි.
11' නි඿හඳළදන ගඵඩළ කිරීභ ව඲ශළ
බළවිතළ කරන ඵශළලුේ එකෂි භත
එකෂි ශළනිලන දවේ තඵළ ඇත.
12' දගොවිඳදෂහි සිට නියමිත වහථළනය
දෂිලළ ප්‍රලළශනය ඳභළ දේ .
55
ඇගයිම්වමූලධර්ම:-
 සියලුභ පිළිතුරු ව඲ශළ —නෆත˜ ද඼ව ව඲ශන් දකොට ඇත්නේ ගඵඩළ කිරීභශළ ප්‍රලළශනය
ව඲ශළ ඇගයුභ වභත් කරනු ඼ඵයි.
 පිළිතුර ˝ නෆත ˝ යන්න 51 - 99% අතර නේ ගඵඩළ කිරීභ ශළ ප්‍රලළශනය ව඲ශළ ඇගයුභ
වභත් කරනු ඼ඵන නමුත් ඳළකශු ඳරීෂි඿ණ විභර්඾න දයොමුල අල඾ය ලනු ඼ඵයි.
 පිළිතුර ˝ නෆත ˝ යන්න 50 % කට අඩු නේ ගඵඩළ කිරීභ ශළ ප්‍රලළශනය ව඲ශළ ඇගයුභ
අවභත් කරනු ඼ඵයි.
සිවුවනවඅවශ්‍යරාවවවනවගගොිගඳළව හවගගවත්රවපිළිබ඲වගබඩාවව හවප්‍රවාහන ව ඲හාවක නවලදව

ඇගයීගම්ව ා ාංශ්‍ ව


අවශ්‍යරාව ව5:-වගේඛනගරවකිරීමව හවවාර්රාවඅවශ්‍යරා

 රවළයන ද්‍රලයදයීභ ව඲ශළ ලළර්තළ.
 දරෝග වකඛ්‍යළල වශ ඳළිදඵෝධකයින්දේ ීවලන චක්‍රදේ එෂි එෂි අදියදරහිී වමීෂි඿ණයෂි
ඳෆලෆත්ීනභ වදශළ ලළර්තළ¡
 ප්‍රමිතීන්ට අනුල ආරෂිෂිත වශ ු ණළත්භක කෂභණළකරනය ව඲ශළ ලළර්තළ.
ම්මරව
නිරීක්ෂන ව
ාකච්ජාව
කගළේවනම්ව
අංක පිරික්සුම්වලැයි ්තුව ඔව් නැර කගළේවනම්ව ටහන
^&ග ොදන්ත
^&ග ොද
න
න්තන
1. ද඼ොේ දඳොදතහි රවළයන ද්‍රලය
දයීභ පිළිඵ඲දතොරතුරු ලළර්තළ
2. දගොවිඳදෂහි දශෝ ලත්දතහි
දරෝග ඳළිදඵෝධ ඇතිීනභ
පිළිඵද දතොරතුරු ලළර්තළ
56
3. රවළයනළගළර ඳරීෂි඿ණ ප්‍රතිප඼
භගින් ඼ත් දතොරතුරු රවළයන
ද්‍රලය දයීභ වේඵන්ධ ලළර්තළ
දතොරතුරු වභග ගෆ඼පීභෂි
දනොභෆත.
4. රවළයනළගළර ඳරීෂි඿ණ ප්‍රතිප඼
භගින් ඼ත් දතොරතුරු ද඼ොේ
දඳොදතහි දරෝග ඳළිදඵෝධ
පිළිඵ඲ දතොරතුරු වභග
ගෆ඼පීභෂි දනොභෆත.
5. ඉශෂ ු ණළත්භක ඵලකින් යුෂි
නි඿හඳළදනයන් ෂගළ කර ගෆනීභ
උදදවළ කෘෂිකළර්මික පිළිදලත්
පිළිඵද දතොරතුරු ලළර්තළ
වි඾හලළවනීය දනොදේ.
6. නි඿හඳළදන ශඳුනළ ගෆනීභ ඳශසු
ලන ආකළරදේ ලළර්තළ තඵළ
ගෆනීදේ ෂි‍
රභයෂි‍නෆත.
ලළර්තළ ශළ දේඛ්‍න නිතරභ

7. ල
යථළලත්කළලීනල ඳලත්ලළදගන
යනු දනො඼ඵයි.
8. ලළර්තළ ශළ දේඛ්‍න අලභ

ල඾දයන් ලර්඿ දදකෂිලත් තඵළ
දනොගනී.
57
ඇගයිම්වමූලධර්ම
 සියලුභ පිළිතුරු ව඲ශළ —නෆත˜ ද඼ව ව඲ශන් දකොට ඇත්නේ දේඛ්‍න ගත කිරීභ වශ ලළර්තළ
ව඲ශළ ඇගයුභ වභත් කරනු ඼ඵයි.
 පිළිතුර ව඲ශළ “නෆත” යන්න 51 - 99% අතර නේ දේඛ්‍න ගත කිරීභ වශ ලළර්තළ ව඲ශළ
ඇගයුභවභත් කරනු ඼ඵන නමුත් ඼ළකශු ඳරීෂි඿ණ විභර්඿ණ දයොමුල අල඾ය ලනු ඼ඵයි.
 පිළිතුර ˝ නෆත ˝ යන්න 50% කට අඩු නේ දේඛ්‍න ගත කිරීභ වශ ලළර්තළ ව඲ශළ ඇගයුභ
අවභත් කරනු ඼ඵයි.
ඳ ්වවනවඅවශ්‍යරාවවවනවගේඛනගරවකිරීමව හවවාර්රාව ඲හාවක නවලදවඇගයීගම්ව ා ාංශ්‍ '


අවශ්‍යරාව ව6 ( නිෂ්ඳාදනවඳළිගබෝධක න්තගගන්තවආ ක්ෂිරවවීම.
අවශ්‍යරා (-
 නිර්දද්඾යන්ට අනුකූ඼ල ඳළිදඵෝධ ශළනිය වශ ඳළ඼නය පිළිඵද වමීෂි඿ණ ඳෆලෆත්ීනභ.
 දශ්‍රේිකගත ක඼ නි඿හඳළදන දරෝග වශ ඳළිදඵෝධ භගින්දූ඿ණය දනොවිය යුතුය.
ශ්‍ාකගේව ාමාන වලක්ෂන:-
1. විශි඿හඨ  2'ඉතළ වතුටුදළයක  3' භධයභ 
4' දරෝග$ඳළිදඵෝධකයන් භගින් සුලු ල඾දයන් ශළනි ීන ඇත. 
5. දරෝග$ඳළිදඵෝධකයන් භගින් සුලු ල඾දයන් ශළනි ීන ඇත. 
6. දරෝග$ඳළිදඵෝධකයන් වෆ඼කිය යුතු ප්‍රභළණයකින් ශළනි ීන ඇත. 
7. වළභළනය ද඼ව කුණු ීනභ. 
8. වෆ඼කිය යුතු ප්‍රභළණයකින් කුණු ීන ඇත. 
58
නිරීක්ෂන ම්මරව
වකගළේව ාකච්ජාව
අංක පිරික්සුම්වලැයි ්තුව ඔව් නැර නම්ව කගළේවනම්ව ටහන
^&ග ොද ^&ග ොද
න්තන න්තන
1. වමීෂි඿ණ ඳලත්ලමින් ඳළිදඵෝධ
වශ දරෝග ආවළදනයන්දගන් ඳෆෂ
ආවළධනය ීනභ ශඳුනළදගන එභ
ශළනිය දගොවිඳදෂහි/ දගලත්දතහි
වේප෕ර්ණ ඳෆෂ ප්‍රභළණදයන් 10%
කට ලෆඩි නේ නි඿හඳළදන ඳළ඼න
වෆ඼සුභට අනුල ක්‍රියළ භළර්ග
ගෆනීභ සිදු කරනු දනො඼nhs'
2. වමීෂි඿ණ ඳලත්ලමින් ඳළිදඵෝධ
වශ දරෝග ආවළදනයන්දගන් ඳෆෂ
ආවළධනය ීනභ දවොයළදගන එභ
ශළනිය දගොවිඳදෂහි/ දගලත්දතහි
වේප෕ර්ණ ඳෆෂ ප්‍රභළණදයන් 5%
කට ලඩළ අඩු නේ නි඿හඳළදන
ඳළ඼න වෆ඼සුභට අනුලක්‍රියළ
භළර්ග ගෆනීභ සිදු කරනු
දනො඼nhs'
3. අවහලනු දන඼න ඼ද නි඿හඳළදන
තුෂ දරෝග වශ m<sfndaO
ආවළදනය දෂිනට ඼ෆදේ.
දගොවිඳෂ/ දගලත්දතහි වේප෕ර්ණ
ඳෆෂ ප්‍රභළණදයන් 10% කට ලඩළ
ලෆඩි ප්‍රභළණදයන් නේ නි඿හඳළදන
ඳළ඼න වෆ඼සුභට අනුලක්‍රියළ
භළර්ග ගෆනීභට සිදු කරනු
දනො඼nhs'
4. දශ්‍රේිකගත නි඿හඳළදන ල඼ දරෝග
වශ ඳළිදඵෝධ ආවළදනයෂි
දෂිනට දනො඼ෆදේ.
59
ඇගයීගම්වමූලධර්ම
1-3 දෂිලළ පිරිෂිසුේ ඼ෆයිවහතුදලහි කරුණු ල඼ට පිළිතුර "ඔේ" නේ දරෝග වශ ඳළිදඵෝධ ඳළ඼නය
ව඲ශළ ක්‍රියළභළර්ග ගෆනීභට අල඾ය ලනු ඼ඵයි.
4 ලන පිරිෂිසුේ ඼ෆයිවහතුදලහි කරුණු ල඼ට පිළිතුර "ඔේ" නේ ඳළිදඵෝධලිනන් නි඿හඳළදන

ආරෂි඿ළ ීනභ ව඲ශළ ඇගයභ වභත් ලනු ඼ඵයි.
හ වනවඅවශ්‍යරාව වනිෂ්ඳාදනවඳළිගබෝධකයින්තගගන්තවආ ක්ෂාවවීම ඲හාවඇගයීම්

ා ාංශ්‍


අවශ්‍යරාවව37ව-වවගුනාත්මකව හවආ ක්ෂිරවකළමනාක නවක්‍රි ාදාම ක්

වතුළින්තවනිෂ්ඳාදන
මුලධර්ම ව:වවවවව
- සියල෕භ පිළිදලත් වශ නි඿හඳළදන ක්‍රියළලලීන්ශට ආරෂිෂිත වශ ු ණළත්භක ඳළ඼න
වෆ඼සුේ ව඲ශළ අලදළනේ ඳළ඼න සීභළ (Critical control points- CCP )තිබිය යුතුය.
- අඩු ු ණළත්භක ඼ෂි඿ණ වහිත නි඿හඳළදන ශමුලනු ඼ෆබුලදශොත්
එලෆනි නි඿හඳළදන දලන් කරනු ඼ෆබිය යුතුය.
අංක පිරික්සුම්වලැයි ්තුව ඔව් නැර නම්ව කගළේවනම්ව ටහන
^&ග ොද ^&ග ොද
න්තන න්තන
1. නි඿හඳළදන වෆ඼සුභට අනුල ඳළ඼නය
කරනු ඼ෆබිය යුතු ලගළදේ ඳෆෂල඼
ලර්ධනය දලමින් ඳලතින
අලවහථළදේ වශ ලර්ධිත අලධිය
ව඲ශළ ලළර්තළ දනොභෆත.
60
2. කෘෂි නි඿හඳළදන ල඼
දවෞඛ්‍යළරෂි඿ළල ශළ තත්ත්ලය
තශවුරු කිරීභ පිිකව ඳළ඼නය කෂ
යුතු භේටේ දකදරහි අලධළනය
දයොමු දකොට දනොතිදඵන අතර
නි඿හඳළදන ඳළ඼න වෆ඼ෆවහභ
අනුගභනය දනොකරයි.
3. දවෞඛ්‍යළරෂිෂිත ශළ ු ණළත්භක
කෘෂි නි඿හඳළදනයන් බිහි කිරීභට
අනුගභනය කෂ යුතු ක්‍රියළ භළර්ග
පිළිඵ඲ භනළ අලදඵෝධයෂි
දනොභෆත. එදවේභ ව෇භ නි඿හඳළදන
පියලරකීභ ඒලළ අනුගභනය කරනු
඼ඵන ක්‍රියළභළර්ග ඳෆශෆදිින කෂ
දනොශෆකිය.
4. නි඿හඳළදන කටයුතු ඵළර නි඼ධළරීන්
කිසිඳු පුහුණුලෂි ඼ඵළ දනොතිදේ.
5. දන඼ළ ගන්නළ ඼ද අවහලෆන්දනන්
10% කට ලෆඩි ප්‍රභළණයෂි
දවෞඛ්‍යළරෂිෂිත ශළ තත්ත්ල
වෆ඼ෆවහභ වභඟ දනොගෆ඼දේ.
6. දශ්‍රේිකගත කරන ඼ද කෘෂි
නි඿හඳළදන වභඟ ු ණළත්භක ඵවින්
අඩු කෘෂි නි඿හඳළදන ක඼ලේ ීන
තිදේ.
7. ඵ඼඾ෂිති වකරෂි඿ණය කිරීදේ
අරමුිකන් බිේ පිළිදය඼ කිරීභ
ඳෆ඼෇ටි වකරෂි඿ණය ඡ඼
වේඳළදනය ආී එෂි එෂි දරෝඳණ
කටයුතු ව඲ශළ ලඩළත් දයෝගH
යන්දරෝඳකරණ ශළ ක්‍රභදේද
61
දතෝරළදගන නෆත.
8. ශ්‍රමිකයින් විසින් ආරෂි඿ළකළරි
ු ණළත්භදයන් යුත් දඵෝග
නි඿හඳළදන නි඿හඳළදනය කිරීදේ
ලෆදගත්කභ ශළ එද඼ව
නි඿හඳළදනදේ ඒ අයදේ
කළර්යබළරය ගෆන දශොද
අලදඵෝධයෂි ඼ඵළදගන දනොභෆත.
9. අදළ඼යන්දරෝඳකරණ බළවිතය
වේඵන්ධදයන් ශ්‍රමිකයින්ට
පුහුණුලෂි ඼ඵළ ී දනොභෆත.
10. ශදිසි අනතුරෂි ඇති වූ
අලවහථළලකී කටයුතු ක඼ යුතු
ආකළරය වේඵන්ධදයන් ශ්‍රමිකයින්
දෆනුලත් ීන දනොභෆත.
11. ඳළිදඵෝධනළ඾ක ඳරිශරණය කරන
ශ්‍රමිකයින් විටින් විට ෛලදය
ඳරිෂි඿ණ ව඲ශළ දයොමු කිරීභෂි සිදු
දේ.
12. ඳළිදඵෝධනළ඾ක ඳරිශරණය කරන
ශ්‍රමිකයින් විටින් විට ෛලදය
ඳරිෂි඿ණ ව඲ශළ දයොමු කිරීභෂි සිදු
දනොදේ.
ඇගයීම්වමූලධර්ම
 සියලුභ පිළිතුරු ව඲ශළ —නෆත˜ ද඼ව ව඲ශන් දකොට ඇත්නේ අදළෂ කෘෂි නි඿හඳළදනය
දවෞඛ්‍යළරෂි඿භල ශළ ු ණළත්භකබළලයට අදළෂ අල඾යතළ වපුරළ ඇත.
 පිළිතුර ව඲ශළ "නෆත" යන්න 51 - 99% අතර අගයෂි ඼ෆබී තිදේ නේ අදළෂ කෘෂි
නි඿හඳළදනය දවෞඛ්‍යළරෂි඿ළලට ශළ ු ණළත්භකබළලයට අදළෂ අල඾යතළ වපුරළ ඇත. නමුත්
නිර්දද්඾ල඼ට අනුල නි඾හචිත ලකලළනුලෂි තුෂ අඩුඳළඩු නිලෆරදි කර ගෆනීභට අල඾ය දේ.
 පිළිතුර "නෆත" යන්න දශෝ 50% ක ලඩළ අඩු අගයෂි ඼ෆබී අත්නේ අදළෂ කෘෂි
නි඿හඳළදනය දවෞඛ්‍යළරෂි඿ළලට ශළ ු ණළත්භකබළලයට අදළෂ අල඾යතළ වපුරළ දනොභෆත.
62
හ වනව අවශ්‍යරාව ව වනව ගුනාත්මකව හව ආ ක්ෂිරව කළමනාක නව ක්‍රි ාදාම ක්ව තුළින්තව
නිෂ්ඳාදන ව ඲හාවඇගයීම්ව ා ාංශ්‍


අවශ්‍යරාවව8 : අ ්වනුවගනලීමවහාවඳසුවඅ ව
් නුවඳරිහ නවකටයුතු
මුලධර්ම :
- අවහලෆන්න දනලීදේී කෘෂි නි඿හඳළදන ල඼ට සිදුලන ශළනිය අලභ කර ගෆනීභ ව඲ශළ වශ
අහිතකර ෂිෂුද්‍රීවීනන් භඟින් නි඿හඳළදන දූ඿ය ීනභ ලෆෂෆෂිීනභ ව඲ශළ අවහලනු දනලීභ ව඲ශළ
දයොදළ ගනු ඼ඵන උඳකරණ දන඼න ක්‍රභ ඛ්‍ළණ්ඩ ගත කිරීදේ ක්‍රභ වශ ඵශළලුේ ඉතළ
පිරිසිදු තත්ත්ලදේ ඳලතින ඵලට වශතික විය යතුය.
- දවෞඛ්‍යළරෂි඿ළල ශළ තත්ත්ලය තශවුරු කිරීදේ අරමුණට අනුල අදළ඼ කෘෂි නි඿හඳළදනය
දඳොදු වහලබළලදයන් යුෂිත විය යුතුය.
නිෂ්ඳාදනගේව ාමානයවගඳොු ව ්වභ්‍ාව (Generic aspects of plantsව)
1. සිත් ඇදගන්නළ සුලු ද඼ව ඳලතී  2. තරභෂි අපිරිසිදුය 

2. දලනත්  ....................
අංක පිරික්සුම්වලැයි ්තුව ඔව් වනැර නම්ව කගළේවනම්ව ටහන
^&ග ොදන්ත ^&ව
න ග ොදන්තන
01 අවහලනු දන඼න කළ඼ය
ශඳුනළ ගෆනීභ ව඲ශළ
දඵොගදේ ලර්ධන අලවහථළ
පිළිඵ඲ ලළර්තළ දනොභෆත.
02 දඵෝගදේ අවහලනු දන඼න
කළ඼ය නිරිෂි඿ණය භත
ඳදනේල තීරණය දකදර්.
63
03 දඵෝගදේ ලයව අනුල අවහලනු
දනලීභ තීරණය දනොකරන
අතර දලෂ඲ඳ඼ අල඾යතළල
භත එය තීරණය දකදර්.
04 අවහලනු දනලීභ ව඲ශළ බළවිතළ
කරනු ඼ඵන උඳකරණ ලිනන්
එභ නි඿හඳළදන ඳශසුදලන්
ඳළුදු ීනදේ අලදළනභෂි ඇත.
05 අවහලනු දනලීභ ව඲ශළ බළවිතළ
කරනු ඼ඵන උඳකරණ ල඼ට
දශෝ ඵශළලුේ ල඼ දන඼න ඼ද
අවහලෆන්න ර඲ලළ තඵළ ගත
දනොශෆක.
06 අහිතකර ෂිෂුද්‍ර ීවවින්දේ
දන඼න ඼ද අවහලෆන්න දු඿ය
ීනදේ අලදළනභෂි ඳලතී.
07 කෘෂි නි඿හඳළදන ල඼
තත්ත්ලයට ශළනි කරනු ඼ඵන
ඳළරිවරික වළධක වෆ඼කිේ඼ට
දනොදගන අවහලනු දනලීභ සිදු
කරයි.
08 ඾ළක ල඼ට ශළ ප඼ ල඼ට ශළනි
සිදුලන ආකළරයට
දනොවෆෂකිිනභත් ද඼ව
අවහලනු දනළිභ සිදු කරයි.
09 ඳසු අවහලනු ඳරිශරණ කටයුතු
ව඲ශළ දයොදළ ගනු ඼ඵන ජ඼ය
ඳරිදබෝජනය ව඲ශළ නුසුදුසුය.
10 දන඼න ඼ද අවහලනු තෆලීේ ශළ
ඳළුලු ීනේ ලිනන් ආරෂිෂිත
ීනභ පිිකව ඒලළ ඵශළ඼න
64
බළජන ල඼ සුභට ඳතු඼ත්
දනොභෆත.
11 දන඼න ඼ද කෘෂි නි඿හඳළදන
ල඼ට ඵර නිවළ සිදුවිය ශෆකි
ශළනිය දනොව඼කළ ඒලළ අසුරළ
ඇති ඵශළලුේ එක භත එක
තෆබීභ සිදු කරයි.
12 ප්‍රලළශනදේදි කෘෂි නි඿හඳළදන
ල඼ට සිදුවිය ශෆකි ශළනිය
දනොව඼කමින් එභ නි඿හඳළදන
දගොවිඳදේ සිට ඇසුරුේ ගෘශ
දලත ප්‍රලළශනය කරනු ඼ෆදේ.
13 කෘෂි නි඿හඳළදන කළණ්ඩ ල඼ට
දලන් කිරිභ ඵළරල සිටින
පුද්ග඼යළ සිය පුද්ගිනක
වනීඳළරෂි඿ළල පිළිඵ඲
වෆ඼කිේභත් දනොදේ.
 උදළ - ලෆඩ කරන කළ඼ය
තුෂ අවනීඳදයන් දඳළීභ
ශළ නි඿හඳළදන ඛ්‍ළණ්ඩ ල඼ට
දලන් කිරිභට දඳර අත්
දවේීභ යනළදිය.
14 අවහලනු කළණ්ඩ කිරිභ ශළ
ගඵඩළ කිරිභ ව඲ශළ දයොදළ
ගනු ඼ඵන දගොඩනෆගිින
උචිත ආකළරදයන් දනොභෆත.
 උදළ - ඉඩකඩ ප්‍රභළණලත්

දනොීනභ ලශ඼යෂි
දනොභෆතිීනභ නි඿හඳළදන
වෘජුලභ ඳවහ වභඟ
65
ගෆදටනදවේ දඳොෂල භත
ඇසීරිභ
15 කෘෂි නි඿හඳළදන කළණ්ඩ ල඼ට
දලන් කිරීභට ඇසීරිභ ශළ
ඇසුරුේ කිරිභට දඳර පුර්ල
ශීතකරණ පිළිදලත්
අනුගභනය කරනු දනො඼ෆදේ.
16 කෘෂි නි඿හඳළදන කළණ්ඩ ගත
කිරිභ ඵළරල සිටින පුද්ග඼යළට
ඒ පිළිඵ඲ නිසි දෆනුලත්
ඳ඼පුරුද්දෂි ශළ පුහුණුලෂි
දනොභෆත.
17 අවහලනු දනලීදේ කළර්යදේ
නිරත ලන දවේලකයින් ව඲ශළ
කිසිභ පුහුණුලත් ඼ඵළ ී
දනොභෆත.
18 අවහලනු දනලීභට ශළ අවහලනු
දනළීදභන් ඳසු ඒලළ
ඳරිශරණයට බළවිතළ කරන
උඳකරණ ශළ බළජන රවළයන
ද්‍රලය ෂිෂුද්‍ර ීවීනන් ශළ
ආගන්තුක ද්‍රලය ලිනන්
දූෂිතකළරක ලිනන් දතොරල
පිරිසිදුල දනොභෆත.
19 අවහලනු පිරිසිදු කිරීභ දත්රීභ
ලර්ග කිරීභ ඇසිරීභ
ශසුරුීනභ ශළ ගඵඩළ කිරීභ ආී
කටයුතු ව඲ශළ බළවිතළ කරන
දගොඩනෆගිින ශළ ලුශයන්
නි඿හඳළදනයන් දූ඿ණය ීනභ
අලභ දකදරන ඳරිදි වළදළ
66
නඩත්තු දනොකරයි.
20 අවහලනු වෆකසීදේී බළවිතළ
කරන උඳකරණ බළජන ශළ
ඇසිරීදේ ද්‍රලය ඒලළදේ
පිරිසිදුකභ ශළ බළවිතයට සුදුසු
ඵල ගෆන නිතර ඳරිෂි඿ළ
දකොට ඒලළ රවළයනික ද්‍රලය
වශ දඳොදශොර ලිනන් ඈත්ල
ඳළිදඵෝධක නෆති ඳරිවරයක
ගඵඩළ කර තඵළ දනොභෆත.
21 නි඿හඳළදන පිරිසිදු කිරීභ
දවේීභ ලර්ග කිරීභ ඇසිරීභ
ඳරිශරණය ශළ ගඵඩළ කිරීභ
සිදුකරන වහථළන දූ඿ණය විය
ශෆකි භළර්ග ශඳුනළදගන එභ
ප්‍රදද්඾ල඼ පිරිසිදුකභ ශළ
දවෞඛ්‍යළරෂි඿ළල දශොඳින්
නඩත්තු ලන ආකළරයට නිසි
උඳදදවහ පිළිදය඼ දකොට
පිළිදනොඳී.
22 දගොවිඳ඼ නි඿හඳළදන වෆකසීභ
සිදු කරන ප්‍රදද්඾ ල඼ට
ඳළිදඵෝධ ගෘශළ්‍රිත වතුන්
ශළ දගොවිඳ඼ වතුන් ඇතුේ
ීනභ ලෆෂෆෂිීනභ ව඲ශළ කටයුතු
කර දනොභෆත.
23 අවහලනු දනලීදභන් ඳසු
නි඿හඳළදන පිරිසිදු කරන්දන්
නේ ඒ ව඲ශළ වි඾හලළවනීය
ප්‍රබලයකින් ඼ඵළ ගත් පිරිසිදු
ජ඼ය බළවිතළ දනොකරයි.
67
24 නි඿හඳළදන ඳශසුදලන් ශඳුනළ
ගත ශෆකි ලනදවේ නි඿හඳළදන
ඇසුර෕ බළජන ල඼ට විවහතර
වහිත දේඵේ දයොදළ
දලෂ඲දඳො඼ට දඵදළ ශෆරීභ
25 ප්‍රලළශනය ව඲ශළ දයොදළ
ගන්නළ ලළශන ල඼ පිරිසිදුකභ
රවළයනික ද්‍රලය ඉසිරී නෆති
ඵල ආගන්තුක ද්‍රලය
දනොභෆති ඵල ඳළිදඵෝධ
දනොභෆති ඵලට ඳරිෂි඿ළ කර
ඵ඼ළ එලෆනි යභෂි තිදේ නේ
කිනන් පිරිසිදු දනොකරයි.
26 රවළයනික ීවල විදයළත්භක ශළ
දබෞතිකල නි඿හඳළදන දූ඿ණය
ීනභට ශෆකි ද්‍රලය ලිනන්
දතොරල දලනභ ලෆවහදවන්
ශළ ස෕ර්යළද඼ෝකදයන්
ආරෂිෂිතල දශො඲ ලළරළ඾යෂි
යටදත් ප්‍රදේ඾දභන්
නි඿හඳළදන ඇසුර෕ බළජන
ප්‍රලළශනය දනොකරයි.
27 උවවහ ු ණළත්භදයන් යුත්
ආරෂිෂිත නි඿හඳළදන ඼ඵළ
ගෆනීභ ව඲ශළ අවහලනු
දනලීදේ ශළ වෆකසීදේ
කටයුතු නිසියළකළරල ඉටු
කිරීභට අල඾ය නිපුණත්ලය
දගොවියළට/ අයිතිකරුල ශළ
ශ්‍රමිකයින්ට දනොඳලතී.
68
 සියලුභ පිළිතුරු ව඲ශළ —නෆත˜ ද඼ව ව඲ශන් දකොට ඇත්නේ අවහලනු දනලීභ ශළ ඳසු
අවහලනු ඳරිශරණ කටයුතු ව඲ශළ ඇගයභ වභත් ලන අතර අදළෂ කෘෂි නි඿හඳළදනය
දවෞඛ්‍යළරෂි඿ල ශළ ු ණළත්භක ඵල අදළ඼ අල඾ය වපුරළ ඇත.
 පිළිතුරුව඲ශළ—නෆත˜ යන්න 100% 51 - 99% අතර අගයෂි ඼ෆබී තිදේ නේ අවහලනු
දනලීභ ශළ ඳසු අවහලනු ඳරිශරණ කටයුතු ව඲ශළ ඇගයභ වභත් ලන නමුත් නි඾හචිත කළ඼
සීභළලෂි ඇතු඼ත නියභ කරනු ඼ඵන නිර්දද්඾ ල඼ට අනුකූ඼ල අඩුඳළඩු වකවළ ගත යුතුල
ඇත.
 පිළිතුරු ව඲ශළ —නෆත˜ යන්න 50% ට අඩු අගයෂි ඼ෆබී තිදේ නේ අවහලනු දනලීභ ශළ ඳසු
අවහලනු ඳරිශරණ කටයුතු ව඲ශළ ඇගයභ අවභත්ය.
අටවනව අවශ්‍යරාව ව වනව අ ්වනුව ගනලීමව හාව ඳසුව අ ්වනුව ඳරිහ නව කටයුතුව ව ව ඲හාව ඇගයීම්ව
ා ාංශ්‍


69

Pera GAP PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Pera GAP PDF

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pera GAP PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

fmar j.

dj ioyd hym;a lDIsldrAusl ms,sfj;a

mrs.kl msgq ieliqu

01 GAP ioyd iusu; m%us;Ska 06-07

03’ bvfï b;sydih yd bvu l<ukdlrKh 09

04’ f.djsm< jHqy yd tajd l<ukdlrKh 10-11

05’ frdamK l%shd 12-32

06’ taldnoaO m<sfndaO md,kh 32-33

07’ m<sfndaO kdYl l<ukdlrKh 33-37

08’ f.djsm< l<ukdlrKh 37

09’ mrsYS,k .%ka: 37

10' iy;sl lrk l%shdj,sh 38

10’ wNHka;r msrslaiqï ,ehsia;=j 39-69

( GAP Standards for Guava Cultivation )

2. wrA: oelajSus ( Definitions )

hym;a lDIsldrAusl ms,sfj;a ( Good Agricultural Practices ):

ridhksl o%jH fyda ldrl (Chemical Substance):wldnksl fmdfydr‛ m,sfndaOkdYl

m<sfndaOkdYl (Pesticides): m<sfndaOlhskaf.a .ykh md,kh lsrSu ioyd Ndjs;d lrkq

by; lreKq ie<ls,a,g .ksuska foaYShj fhda.H hym;a lDIsldrAusl ms<sfj;a

m<sfndaOkdYl wjfYaI ‚nerf,day yd ydkslr CIqo%cSjSkaf.ka mdrsfNda.slhdg isoqjsh yels

03’ fmar ksIamdokhg kqio

04’ f.djsm, jHqy yd tajd l<ukdlrKh

26’ ksrAfoaYs; m%fNao

29’ frdamK øjH

34’ by; mr;rhg j,j,a ,l=Kq lsrSfuka wk;=rej

fi’uS’ 60 x 60 x 60 m%udKfha j,j,a lemsh hq;=h’

E. .ia mqyqKq lsrSu

M, ork fmar .ila i|yd ^.%Eï&

M, ork .ila i|yd ^.%Eï&

60’ fnda. c, wjYH;djh‛ c, iq,N;djh yd mdxY= f;;uk uÜgu mokï lrf.k

68’ c, iïmdokh l, j.dj .ek jsia;r‛ oskh‛ m%udKh‛ iïmdokh l, c, mrsudj‛

I. fïrE Ydl lmamdoq lsrSu

76’ fmar Ydl lmamdoq fjsoS‛

J. wfkl=;a frdamK lghq;=

77’ fõhkaf.a ydksh md,kh

78’ .skafkka wdrCId lr .ekSu

79’ u,a yd M, ;=kS lsrSu

K. wiajkq fk,Su yd mYapd;a wiajkq mrsyrKh

81’ Y%uslhskaf.a mqoa.,sl fi!LHh

82’ WmlrK‛ weisrSfï n|qka yd weisrSfï o%jH

83’ f.dvke.s,s yd fjk;a jHqy

85’ i;=kaf.a meusKSu je<elajSu yd m<sfndaO md,kh

86 wiajkq fk,k wjia:dj

88’ wiajkq fk,k l%u

90’ fk[Q wiajekak iQrAhdf,dalfhka wdrCId lr .ekSu

91’ wiajekak mia iu. .egSfuka je<elajSu

92’ wiajekak yeisrjSfïoS Ndjs;d lrk meoqre

93’ f;arSu yd jrA. lsrSu

95’ y|qkd .ekSu

96’ m%jdykh lsrSu

97’ weiqreï o%jH i|yd .nvd myiqlï

98’ wiajkq .nvd lsrSu

L. m<sfndaO yd frda. l<ukdlrKh

99’ m<;=re ueiaid ^n%elafgdfird jsfYaI&

100’ me< uelald ^fif,fkd;s%maia refn%diskalagia&

102 iq¥ ueiaid ^we,shqfrdavslia vsiamrAiia&

busvlaf,dam%svs 200g/lSL fyda ;fhdafuf;dlaiduss 25%WG kshus; ud;%d