KASAYSAYAN NG MANUNULAT

Pédro Serráno y Laktáw

Makabayang manunulat at leksikograpo, si Pédro Serráno y Laktáw ay
isinilang noong 24 Oktubre 1853 sa Kupang, Bulacan kina Rosalio Serrano, isa ring
leksikograpo, at Juana Laktaw. Nakuha niya ang pagiging maestro
elemental mulang Escuela Normal Superior de Maestros sa Maynila at naging
guro sa San Luis, Pampanga. Dito niya natipon ang kaalamang isinulat niyang
“Folklore Pampango” na inilathala ni Isabelo de los Reyes noong 1889.
Napangasawa niya si Roberta Buison. Mula Pampanga, lumipat siyá sa Malolos,
Bulacan, pagkatapos, sa Binondo, Maynila, at naging pinunò ng isang paaralang
munisipal ng Quiapo.
Naging aktibo siyá sa gawaing sibiko, kasáma nina Marcelo H. del Pilar at
Mariano Ponce. Nagdulo ito sa pagiging kasapi niya ng Caja de Propaganda,
na may layuning magpalaganap ng impormasyon hinggil sa abuso ng mga
Español at magtanim ng mga ideyang demokratiko. Naglakbay siyá sa España
at nakakuha ng titulong maestro superior sa Salamanca. Naging guro siyá ng
anak ni Haring Alfonso XII, at sumikat bílang unang Filipino na nagkaroon ng
gayong pagkakataón. Sa España siyá naging Mason. Pagbalik sa Filipinas,
itinatag nilá nina Moises Salvador at Jose A. Ramos ang “Nilad,” ang
kaunaunahang lohiya sa Filipinas. Nang itatag ni Rizal ang La Liga Filipinas, si
Pedro ang nahirang na sekretaryo nitó. Dahil sa mga gawaing ito, natanggal si
Pedro sa pagtuturo at nabilanggo.
Bago sumiklab ang Himagsikan, naging kontrobersiyal si Pedro sa
organisasyong Mason, nakaaway si M.H. del Pilar. Napaalis siyá sa organisasyon
at naglingkod sa Revista Catolica ng Simbahan. Walang ulat sa gawain niya sa
unang yugto ng Himagsikang Filipino. Sa ikalawang yugto, nag-ambag siya ng
mga artikulo sa El Heraldo de la Revolucion. Ngunit noong Mayo 1898, tinanggap
niya ang tungkulin sa sangguniang asamblea ng mga Español para pigilan ang
paglahok ng sambayanan sa himagsikan. Ngunit noong Digmaang Filipino-
Americano ay nagsulat siyá sa mga patriyotikong Ang Bayan, Kalayaan,
at Kapatid ng Bayan.
Dalubhasa sa Tagalog at Español, pinakabantog na akda niya
ang Diccionario Hispano-Tagalog (1889) na pinuri ni Rizal. Dito ay nanguna siya
sa paggamit ng titik K. Noong1914, lumabas ang Diccionario Tagalog-Hispano at
kikilalanin itong awtoridad ng mga eksperto sa wika. Namatay siyá noong 22
Setyembre 1928. (GVS) Ikinasal kay Roberta Buison taong 1887, nabiyayaan ng
13 anak. Nagakroon ng sakit na Intestinal ulcer, pumanaw noong ika-22 ng
Setyembre 1928.
 KONTRIBUSYON SA PANAHON NA KANILANG KINABIBILANGAN

Si Pedro Serrano Laktaw ang unang sumulat ng Diccionario Hispano-

Tagalog noong 1889. Kabilang siya sa mga propagandistang umuwi
sa Pilipinas upang bumuo ng Masonarya. Itinatag niya ang Lohiyang Nilad. Sa
Kilusang Propaganda, siya ang may mithiing magkaroon ng demokratikong
pamunuan, at gayon din ang pagkakaroon ng kalayaan at karapatan ng bawat
tao, magkaroon ng kinatawan sa Korte ng España, maging lalawigan ng España
ang Pilipinas at pagkakaroon ng mga pagbabago. Sumulat din siya ng tungkol
sa wikang Tagalog tulad ng Estudios Gramaticas at Sobre la lengua Tagala.
Noong Digmaang Filipino-Americano ay nagsulat siyá sa mga patriyotikong Ang
Bayan, Kalayaan, at Kapatid ng Bayan.

Pumili ng isang akda na isinulat ng bawat manunulat:

Isa sa mga akda ni Pedro Serrano Laktaw ang "Diccionario Hispano-

Tagalog", hindi masasabing mayroong mensahe ang akda dahil hindi ito isang
prosa, idioma, kwento at iba pa ngunit ito ay nagbibigay kaalaman. Ang
Diccionario Hispano-Taglog ay isang diksyunaryo, na kung saan isinasalin nito ang
mga salitang hispano pa tagalog, at taglog pahispano. Ito ay isang koleksyon ng
mga salita sa isa o higit pang mga tiyak na wika, na nakaayos ayon sa alpabeto
(o sa pamamagitan ng radikal at stroke para sa mga ideograpikong wika), na
maaaring magsama ng impormasyon tungkol sa mga kahulugan, paggamit,
etimolohiya, pagbigkas, pagsasalin, atbp. o isang libro ng mga salita sa isang
wika na may mga katumbas sa isa pa, kung minsan ay kilala bilang isang leksikon.
Ito ay isang sanggunian ng lexicographical na nagpapakita ng mga inter-ugnay
sa gitna ng data. Laganap ang Diccionario Hispano-Tagalog sa Pilipinas sa
kapanahonan nang Espanyol sa bansa dahil ito ang ginagamit na medium sa
pakikipagtalastasan sa nasabing panahon. Sa kasalukuyan, Hindi nalang
hispano-tagalog ang mayroon tayo, meron nang English-tagalog, Chinese-
taglog at iba pa na . Malaki ang naging bahagi nang diksyunaryo sa kaunlaran
dahil lalo nitong pinabibilis ang transaksyon at pakikipagkapwa kung mayroon
kayong kaalaman sa nasabing salita at iba pa.