“Komparatibong Pag-aaral sa mga Kababaihan Noon at Ngayon sa pamamagitan ng Pag-aanalisa

sa Isang Awitin na isinalin sa ating wika Walong- Dekada Nakalipas”

I.Introduksyon

Maraming Pilipino ang nakakalam sa isa sa mga awitin daw ng ating bayan na

pinamagatang “Paru-parong Bukid”, maraming mga Pilipino din minsan ang kumakanta at

ginagamit ang awitin na ito sa mga katutubong sayaw at sa kung ano-ano pang mga ganap.

Matapos kong basahin muli ang bawat liriko ng awiting ito at magsaliksik ng bahagya sa internet

patungkol dito , ako ay tila nagugulumihanan kung ano at tungkol ba talaga saan ang awiting ito

dahil sa buong pag-aakala ko masayang awitin ang kantang ito dahil na nga din siguro sa sigla ng

indayog na taglay nito ngunit bilang isang mag-aaral at bilang isang kabataang Pilipino marapat

ko atang tuklasin ung mensaheng matagal ng nakatago sa likod ng awiting ito. Nais ko talagang

alamin kung bakit sa loob ng walong dekada at magpasa- hanggang ngayong pananatili ng kantang

ito sa ating kasaysayan ay siya ring pagkabalot sa kamangmangan meron ang mga Pilipino dahil

halos tayong lahat ay mali ang interpretayon sa awiting ito, biruin mo ginamit o inawit sa ilang

dekada ng hindi man lang alam kung ano ba talaga o tama ba ung paggamit nila.Sadyang anong

saklap lang na ang kantang ito ay oo, nanatili parin ngayon sa aming henerasyon pero

nakakalungkot isipin na alam mo yung kanta pero alam mo ba talaga? Kaya isang pasasalamat at

karangalan ang bigyan kami ng ganitong pagkakataon para imulat ang aming kaisipan sa tunay na

kahulugan ng kantang ito at sisiguraduhin ko na pagkatapos ng pagsusuring ito,tatatak sa atin kung

ano ba talaga ang isang paru-paro.

Ayon sa aking pagsasaliksik ang “Paru-parong Bukid”ay isang kanta na saling-wika

lamang ng kantang “Mariposa Bella” ngunit sa kasamaang palad ay hindi naging maayos ang

pagkasalin nito sa ating kawikaan kaya sa tingin ko isa rin ito sa mga dahilan kung bakit karamihan

sa mga Pilipino ay mali ang interpretasyon sa kantang ito.Ang “Mariposa Bella” noon ay isang

awitin na likha ng mga Espanyol na patungkol nga sa mga kababaihan na hindi kalaunan ay

nagkaroon ng translasyon sa ating wika na ginamit ng Sampaguita Pictures bilang soundtrack sa

isang palabas noong 1939 na pinagbidahan ng dalawang maalamat na aktor at aktres dahil dito

makikita na talaga kung anong impluwensiya meron ang mga Espanyol sa ating mga

Pilipino.Ngunit ang ‘Mariposa Bella” ay unti-unting nakalimutan ng magkaroon ng alitan sa

pagitan ng mga Espanyol at mga Amerikano at tuluyan ng nawala nang simulang magturo ang

mga Thomasites ng wikang Ingles.

Layunin ng awiting ito ipaalam sa ating lahat ang buhay meron ang isang kababaihan at

kung paano sila namuhay sa panahon na wala silang sapat na Karapatan, layunin naman ng

pagsusuring itong pagkomparahin ang mga Pilipina noon at ngayon sa pamamagitan ng pag

aanalisa sa kantang isinalin sa ating wika walong-dekada nakalipas.

II.Suri

Sa pagsusuring ito nais kong pagkomparahin ang mga kababaihan noon at ngayon sa

pamamagitan ng pag-aanalisa sa kantang “Paru-parong Bukid” . Ang inspirasyon ng kantang ito

ay ang mga babaeng naninirahan sa bulubunduking parte ng Pilipinas. Ang awiting ito ay puno ng

mga matatalinhagang salita na kapag inaral mo ay lubos kang mapapaisip sa mga kahulugan nito.

“Paruparong bukid na lipad-lipad ,Sa gitna ng daan papaga-pagaspas” isa sa mga liriko ng

awitin na kung saan ang mga kababaihan ang itinuturing na paru-parong bukid. Alam natin na sa

panahon ng mga Espanyol , na panahon din kung kailan naisulat ang awitin ito ay limitado lamang

ang karapatang taglay ng kababaihan .Ito ay dahil sa sistemang legal na dinala ng mga Espanyol

sa bansa ay nakabatay sa kanilang batas na tinitingnan , na ang kababaihan ay mas mababa kaysa

sa kalalakihan., kahit na marami sa mga kababaihan ay naiiwan lamang sa tahanan meron pa ring

iilan na nagtatrabaho. Ang mga dalagang Pilipina ng mga panahon na iyon ay walang sapat na

karapatan para ipagtanggol ang kanilang sarili, madalas tila sila aso na sunud-sunuran sa kanilang

amo. Ngunit sa Panahon ng pag-aalsa , mga mga Pilipina rin namang nagpakita ng kanilang

kabayanihan gaya ni Gabriella Silang . Nang mamatay ang asawa niyang si Diego Silang , nag alsa

siya upang labanan ang pang-aabuso ng mga Espanyol siya ay kilala bilang kauna-unahang lider

na nagpasimula ng rebolusyon ng mga panahong yaon. Sa realidad noon masasabi nating marami

sa mga kababaihan ang maiitim dahil nga sa init ng araw sila nagtatrabaho ngunit ang dalagang

Pilipina, bagama't maiitim ang balat dahil sa pagkabilad sa araw, ay tunay na maningning kapag

naaayusan. Sila ay katulad ng hamog sa damuhan na kapag nasikatan ng araw ay nagliliwanag at

lumilikha ng iba't-ibang kulay tulad ng bahaghari. Katulad din ng paruparong bukid na kapag

natatamaan ng sinag nag araw ang mga pakpak ay lumlikha nang wari moý nagsasayawang

liwanag dahil sa kanyang walang hintong paglipad tulad ng tinatamasa ng mga kababaihan sa

panahon ngayon maraming karangalan na ang naiaambag ng mga kababaihan sa panahon natin
ngayon halos lahat sila ay aktibo sa lahat ng aspeto, nabigyan na rin sila ng Karapatan sa mundo

ng pulitika at sa kung ano-ano pa, masasabi kong utang lahat ito ng mga kababaihan sa unang

babaeng nagturo sa kanila kung paano lumaban. Sa panahon ng mga Amerikano nagkaroon ng

pagkapantay-pantay sa pagitan ng babae at lalaki .Sa paglipas ng panahon kasabay din nito ang

mas lalong pagkilala sa mga Karapatan ng kababaihan kaya magpasa -hanggang ngayon ang mga

kababaihan ay nananatili at mananatilin sa lipunang hindi dapat sila tinatapakan. Sumunod na

liriko,’Isang bara ang tapis, isang dangkal ang manggas, ang sayang de-kola, isang piyesa ang

sayad" Isang, bara ang tapis ang “bara’ ay tumutukoy sa ginto ng ibig sabihin ay mabigat ang tapis,

hindi manipis o maliit o masikip kundi makapal na tela ang ginagamit. Ang bahaging ito ng awit

ay lumalarawan sa kasuotan ng mga babaeng Pilipina noong mga panahon na iyon. Isang dangkal

ang manggas ito ay halos kalahati na ng braso. Ito ay upang hindi makita ang kanilang mga kilikili.

Dahil nuong panahong iyon, ang pagpapakita ng kilikili ay isang kalaswaan. Sa panahong yaon

na sobrang layo sa panahon ngayon grabe kung itago ng mga kababaihan ang kanilang

pangangatawan sa madla , napaka-konserbatibo ng lahat ng babae pagdating sa pananamit ngunit

sa huli wala sa haba ng damit ang basehan kung dapat bang irespeto o hindi ang isang kababaihan.

Noon walang sapat na Kalayaan ang mga kababaihan na mamili ng kanilang damit na susuotin

ngunit ngayon ay meron na dahil na rin sa pagdating ng mga Amerikano namulat ang mga

kababaihan sa panibagong istilo ng pananamit kung saan lahat ay sumasabay sa uso, kasabay nang

paglawig ng panahon ay ang patuloy na pagbabago at pag- unlad ng mga kababaihan . Ang sayang

de-kola, isang piyesa ang sayad’ ito naman ay nangangahulugan na ang sayang may kulay (de-

kola) ay ubod ng haba at sayad na sa lupa. Ito ay literal sapagkat nuong panahon na iyon, may mga

dalagang Pilipina na napipilitang magpakasal sa mga binatang magsasabing nakita na nito ang

kanyang mga sakong! Kaya't ingat na ingat ang mga dalaga noon, mas mahabang palda mas

mainam. Isa na naman ito sa patunay na sa panahon noon ay walang sapat na karapatan ang

kababaihan tungkol sa usapin ng pag-aasawa , sa panahon ng mga Hapon nagdala rin ng lubos na

takot sa kababaihan dahil may ilang kababaihan ang naabuso sa panahong ito. Sila ay tinatawag

na "comfort lady" or sex slave na kung saan sila ay pinagsasamantalahan ng mga dayuhang hapon.

Napakasakit isipin na nagsilbing parausan ng mga dayuhan ang mga kababaihan ng pahong yaon

at nakakalungkot isipin na may mga ganong sitwasyon padin sa panahon ngayon ,ang pinagkaiba

nga lang ay ginugusto ng ilang kababaihan para sa pera dahil nga sa kahirapan na mas kilala sa

tawag na prostitusyon.Ang prostitusyon ay isa sa mga laganap na isyu na sinusubukang lutasin ng

ating pamahalaan sa loob ng maraming taon ngunit sa kasamaang palad ay sa paglipas ng panahon

ay palala ng palala ang sitwasyon at pabata ng pabata ang nagiging biktima nito. Ang prostitusyon

ay tila ba naging natural na kalakaran sa bansa na tila kay hirap solusyunan lalo na’t unti – unti

nang nalulugmok ang karamihan sa kahirapan na sa tingin nila ay ito ang pangunahing kasagutan.

Ang ilang mga natitirang liriko ’May payneta pa siya ,May suklay pa man din ,Nagwas de-ohetes

ang palalabasin, Haharap sa altar ,At mananalamin ,At tsaka lalakad nang pakendeng-kendeng’.

Ayon sa isang manunulat, ang payneta noong mga panahong iyon ay ginagamit ng mga babaeng

Pilipina bilang pang-adorno sa kanilang mga buhok na ipinusod pataas. Ang payneta ay madalas

na napapalamutian ng mga iba't - ibang yamang lupa. Ang payneta ay sagisag din ng antas ng

pamumuhay nuong panahon na iyon. Ang pinakamahal na uri ng payneta ay iyong yari sa lantay

na ginto at mga Diyamante ang palamuti at kung minsaý rubi at iba pang mamahaling bato gaya

nito. Subalit, kahit ano pang antas ng pamumuhay, lahat ng mga babaeng Pilipina noong panahong

iyon ay may payneta at suklay gamit sa pag-aayos ng sarili dahil ganun nila kamahal ang Diyos,

hindi sila nagsisimba o sumasamba nang hindi nag-aayos. Kaya nga sa mga nobela ni Rizal naging

sagisag ang payneta sa pag-uuri sa mga babaeng tauhan ng kanyang kuwento.Makikita natin na

noon pa man likas sa mga kababaihan ang pagiging maayos pagdating sa postura at pananamit nais

nila na laging sila dapat ay magandang tignan saan man magpunta lalo na kapag haharap sa Diyos

Makikita natin na maraming mga kababaihan noon ang likas na relihiyosa ngunit ngayon masasabi

kong kakaunti nalang at nakakalungkot isipin ang sitwasyon na ito. Noon may altar ang bawat

tahanan. Ang mga babaeng Pilipina noong mga panahong iyon ay mga madasalin at may takot sa

Diyos. Bago sila manalamin ay humaharap muna sila sa altar at nananalangin. Walang bumababa

ng bahay nang hindi nagdarasal muna. At kaya humaharap sa salamin, para masigurong maayos

sila dahil noong araw, lumalabas lamang at nag-aayos ang mga babaeng Pilipina kapag pupunta

sa simbahan at sumamba sa Diyos at hindi upang mang-akit. Matapos na ang gawain sa bukid,

maayos na ang mga pangangailangan ng mga mahal sa buhay, malinis na ang tahanan, maayos na

ang sarili, handa nang humarap sa Diyos, ano pang kailangan, wala na nga di ba? Simple lang ang

pangarap na buhay, kaya nga kampante nang makapaglalakad ng painda-indayog ito ay dahil sa

katiwasayan ng isip at pag-asang may Diyos na magpapala sa araw-araw na paglipad. Tila kay

sarap ibalik ang mga panahong yaon kung saan simple ang mga kababaihan at may sapat silang

pananampalataya sa Maykapal. Tunay na napakaganda ng mensahe meron ang awiting ito,

punong-puno ito ng kaisipan na hindi mo aakalain na ganon pala.Matapos kong analisahin ang
awiting ito at pagkumparahin ang mga kababaihan noon at ngayon napatunayan ko na ang paru-

paro nga ay ang mga kababaihan , paru-parong bukid na tunay na malaya ngunit minsan man ay

mababa ang lipad ngunit hindi bumabagsak tulad ng mga kababaihan minsan silang nalugmok

noon pero pinaglaban ang Karapatan kaya ngayon ay bahagi at isa sa mga sandigan ng ating

lipunan, nawalan man ng Kalayaan minsan pero di kailanman ginamit ang Kalayaan para sumuko.

Tunay nga na kayganda ng mensahe ng awiting ito pero medyo ang hirap suriin kasi hindi

mo lubos maiisip kung ano ung pupuntuhin ng pagsusuri mo lalo na at sa una di ko talaga alam

ang kahulugan nito ,ang maganda lang ay hindi ako nagkamali sa pagpili kung ano yung bibigyan

ko ng pokus at iyon nga ang mga kababaihan na tunay at totoo ngang naging pokus din ng kantang

ito. Ngunit para sa akin ang “Paru-parong Bukid” ay patungkol sa mga kababaihan na salat sa

Karapatan ngunjt patuloy sa paglipad, paru-parong hindi mapapagod ang pakpak at hindi

kailanman lalagapak noon man o ngayon at sa susunod pang mga araw.

III.Implikasyon

Ang impikasyon nito sakin bilang estudyante ay yung katotohan na natututo ako at

natuklasan ko kung ano yung mensahe na bumabalot sa awiting ito, napagtanto ko na sa likod ng

masiglang indayog nito ay ang masaklap at malungkot na Sistema meron ang pinapaksa ng awiting

ito, napakasaya sa pakiramdam na sa wakas alam ko na yung kaisipan meron ang “Paru-parong

Bukid” na dadalhin ko at tatatak sa isip ko simula ngayon.Nalaman ko din habang nagsusuri na

sobrang laki ng pagbabago meron ang mga kababaihan noon at ngayon pero isa lang ang hind

nagbago at iyon yung katotohanan na hindi sila sumuko.

Ang implikasyon naman nito sa mga mambabasa at sa susunod pang henerasyon na babasa

ng pagsusuring ito ay magsisilbi itong basehan din sana ng mga pag-aaral na gagawin sa

hinaharap.Alam kong hitik sa kaalaman ang nagawa kong pagsusuri ngunit isa lang naman yung

layunin ko at ito ay maimulat ang lahat kung ano nga ba talaga ang kahulugan ng awiting isinalin

sa ating wika walong dekada ang nakalipas.

Patuloy na magiging parte ang kantang ito sa mga katutubong awit ng mga Pilipino ngunit

sana minsan isang araw magawang aralin at tuklasin ng mga gagamit nito ang mga mensaheng

tunay na tatatak sa kanila sa likod ng matatalinhagang liriko meron sa kanta. Nagawa kong

pagkumparahin ang babae noon at ngayon dahil sat tingin ko isa sa ito sa makulay na paraan para

malaman kung kababaihan nga ba talaga ang tinutukoy na paru-paro sa kantang ito at hindi ako
nagkamali dahil tama nga base sa aking pagsusuri. Muli isang karangalan ang mabigyan ng

pagkakataong sumuri ng ganito kagandang awitin hindi ko lubos maisip sa una pero sobrang

naliwanagan ako sa huli ,kaya ngayon hindi ko nalang masasabui o makakanta ang Paru-parong

Bukid taas noo ko pang kakantahin ito ng nakangiti kahit malungkot ang mensahe nito dahil wala

ng mas sasaya kapag alam mong kabilang ka sa mga kababaihan na hindi sumuko at patuloy na

pinapagaspas ang kaniyang pakpak mula noon hanggng ngayon tulad ng paru-parong bukid

,maiinitan, mapapaso pero patuloy na lilipad at wala sa bokabularyo ang salitang “pagsuko’.