Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε!

«Η ζωή χωρίς «Ο σοσιαλισμός

την πάλη για το
σοσιαλισμό δεν ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ είναι μια
αναγκαιότητα
έχει νόημα» της οργάνωσης

Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ της ζωής»
Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ

Περιοδική έκδοση του ΕΚΚ (τ-π), Ελληνικού Τμήματος της Ποσαδικής 4ης Διεθνούς
Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 2019, αρ. φύλλου 110, 1,5 € http://pcr-posadista.blogspot.gr/

Λόγω πολλών πρόσφατων σημαντικών

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 2019:
ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΦΑΣΙΣΜΟΣ Ή
ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ; ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΠΑΝΤΗΜΕΝΟ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΙΑΚΥΒΕΥΜΑ: ΠΑΝΤΑ
ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ, ΜΕΧΡΙ ΤΗ ΝΙΚΗ!
Η στρατιωτική δικτατορία στην Ελ-
λάδα δεν ήταν παρά μια από τις δύο
κύριες μορφές της σημερινής προ-
σπάθειας του καπιταλισμού-ιμπερια-
λισμού να επιβιώσει, μέσα στην επι-
θανάτια κοινωνικο-οικονομική και
πολιτική κρίση αποσύνθεσής του και
αγωνίας του: τον πόλεμο και το φα-
σισμό. Και καθώς δεν μπορεί να κά-
νει το μαζικό φασισμό, συγκεντρώ-
νεται στις κορυφές του, τόσο σε
τοπικές δικτατορίες, κάθε μορφής,
όπως και σε κάθε μορφής μέτρα και
δράσεις κρατικής, παρακρατικής,
προβοκατόρικης και φασιστικής βί-
ας και καταστολής, τρομοκρατίας
και «αντιτρομοκρατίας» και δολοφο-
νίας πολιτικών και κοινωνικών αγω-
νιστών. Είναι κάτι από όλα αυτά που
τώρα επιβάλλει και σχεδιάζει να επι-
βάλλει στην Ελλάδα η δεξιά, το κρά-
τος και το παρακράτος της, αυτό
που ανασυγκροτεί, μετά την κατάλη-
ψη της κυβέρνησης. Και ταυτόχρονα
αυτό το σύστημα και οι θεσμοί του,
κάνει τους Διαρκείς τοπικούς πο-
λέμους, εισβολές, επιδρομές, κατο-
χές και προετοιμασίες. Πάντα ΠΡΟΕ-
ΤΟΙΜΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ 3Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ
ΑΤΟΜΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ.
Το καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό
σύστημα εκμετάλλευσης και καταπί-
εσης του ανθρώπινου γένους, το κοι-
νωνικο-οικονομικό περιεχόμενό του,
δηλαδή η ατομική ιδιοκτησία και η
ολοένα μεγαλύτερη συγκέντρωση
σε λίγα χέρια των μέσων παραγωγής
και διανομής, του πλούτου που πα-
ράγουν οι εκμεταλλευόμενες και κα-
ταπιεσμένες τάξεις και έθνη και του
πραγματικού και εικονικού χρημα-
τοπιστωτικού τομέα του, δεν επιτρέ-
πει άλλες, δημοκρατικές και ειρηνι-
κές μορφές από τη μεριά του, μέσα
σ’ αυτή την επιθανάτια αγωνία του,
ούτε καν τις αστικές, «αναπτυξιακές»
καπιταλιστικές, της φάσης της εμφά-
νισης και της ανάπτυξής του. Όποια
άλλη μορφή κοινωνικο-οικονομικής
και πολιτικής οργάνωσης της ανθρώ-
πινης κοινωνίας, σε έθνη και κράτη,
ακόμα και αστικοδημοκρατική, δεν
είναι τίποτε άλλο, παρά ΤΟ ΑΠΟΤΕ-
ΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΑΞΙΚΗΣ ΠΑΛΗΣ. Αυτό
ήταν έτσι, ακόμα και στη φάση της
ανάπτυξης αυτού του συστήματος,
όπως άλλωστε ήταν σε όλα τα εκμε-
ταλλευτικά και καταπιεστικά προη-
γούμενα συστήματα, δουλοκτησία
και φεουδαρχία. Όμως στην τελική,
ακροτελεύτια φάση όλων τους, αυ-
τή η ταξική πάλη ήταν επαναστατι-
κή και σήμερα κατά συνέπεια ΣΟΣΙΑ-
ΛΙΣΤΙΚΗ, αφού δεν έχει επινοηθεί και
επιβεβαιωθεί κανένα άλλο κοινωνικό
σύστημα μετά τον καπιταλισμό, πα-
ρά μόνο ο ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ.
Είναι γι’ αυτό που φέτος, 45 χρόνια
από την πτώση της δικτατορίας στην
Ελλάδα, πρέπει να συζητηθεί και να
τονιστεί από όλες τις αριστερές και
προοδευτικές δυνάμεις και οργανώ-
σεις, πολιτικές, συνδικαλιστικές, κοι-
νωνικές, πολιτιστικές, ότι η εξέγερ-
γεγονότων στη Λατ. Αμερική, αλλά και
της έναρξης του γιορτασμού των 250
χρόνων από τη γέννηση του Μπετόβεν,
δημοσιεύουμε αντίστοιχα κείμενα
της Διεθνούς μας, αλλά και ιστορικά
κείμενα του Χ. Ποσάδας πάνω σ’ αυτές
τις δύο ενότητες. Έτσι αναβάλουμε
για το επόμενο φύλλο της «ΚΕ» τη
συνέχεια των κειμένων του Χ. Ποσάδας
πάνω στην Κίνα και το Ιράν, που είχαν
ξεκινήσει από το προηγούμενο.
ση του Πολυτεχνείου το 1973, μαζί
με όλες τις εξεγέρσεις και κινητο-
ποιήσεις εκείνης της περιόδου ενά-
ντια στη δικτατορία, δεν ήταν από
τη μεριά τους παρά η έκφραση και οι
μορφές που παίρνει η ΤΑΞΙΚΗ, ΕΠΑ-
ΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΟΣΙΑΛΙ-
ΣΤΙΚΗ ΠΑΛΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ
ΚΑΙ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΛΑΟΥ, ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗ
ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΕΙΔΙΚΑ ΚΑΙ
• Βραζιλία 4
• Χιλή 9
• Αργεντινή 10
• Λατινική Αμερική
Δυαδική Εξουσία 13
• Βολιβία 15
• Βολιβία στρατιωτικά
πραξικοπήματα,
από Χ. Ποσάδας 19-30
• Μπετόβεν και
ανθρώπινη αγάπη και
αρμονία σοσιαλισμού
από Χ. Ποσάδας 32
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 1
ΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ
ΤΩΝ ΜΟΝΟΠΩΛΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΙΜΠΕ-
ΡΙΑΛΙΣΜΟΥ-ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΑ.
Γι’ αυτό και όλα τα συνθήματα ήταν
ενάντια στη δικτατορία αλλά κι ενά-
ντια στον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ-ΝΑ-
ΤΟ-ΕΟΚ και για τη ΛΑΪΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ,
ενώ η επαναστατική πρωτοπορία αυ-
τού του ξεσηκωμού, αποδεκτή από
όλο τον ελληνικό λαό, ανήκε στην
αριστερά, κομμουνιστική, σοσιαλι-
στική, ριζοσπαστική, εξωκοινοβου-
λευτική, που είχαν σοσιαλιστικό προ-
σανατολισμό. Είναι άλλωστε γι’ αυτό
που και τότε αλλά και τώρα, σε όλες
τις πορείες του Πολυτεχνείου ενάντια
στην αμερικανική πρεσβεία και όλες
τις πρεσβείες και θεσμούς του ιμπε-
ριαλισμού, ένα από τα κυρίαρχα συν-
θήματά τους είναι το «ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΠΟ-
ΛΥΤΕΧΝΕΙΟ». Κι είναι επίσης γι’ αυτό
που ακόμα και εκλογικά, στη συντρι-
πτική του πλειοψηφία, ο ελληνικός
λαός, παρά την υπάρχουσα κάθε φο-
ρά αποχή του -έκφραση της απόρ-
ριψης του υπάρχοντος συστήμα-
τος στη χώρα, όπως στις τελευταίες
εκλογές-, μετά την πτώση της δικτα-
τορίας ψηφίζει για δεκαετίες ΑΡΙΣΤΕ-
ΡΑ, με σοσιαλιστικό προσδιορισμό,
προσανατολισμό και ιδρυτικές απο-
φάσεις, όπως στις πρόσφατες, με το
52% συνολικά της Αριστεράς. Ανε-
ξάρτητα, παρά κι ενάντια στις αντε-
παναστατικές γραφειοκρατικές ηγε-
σίες της, που όπως αυτή του ΣΥΡΙΖΑ
και της κυβέρνησής του, κάνουν το
παν για να ξαναδώσουν την κυβέρ-
νηση στη δεξιά (όπως πριν η γραφει-
οκρατική ηγεσία του ΚΚΕ το 1989, με
κυβέρνηση Τζαννετάκη και «οικου-
μενική» και η γραφειοκρατία του ΠΑ-
ΣΟΚ με γραφειοκρατία Σημίτη και τέ-
λος αυτή του Γ. Παπανδρέου, με την
παράδοση σε δεξιές κυβερνήσεις και
στα ιμπεριαλιστικά «μνημόνια». Αλλά
ο ελληνικός λαός δεν το επιτρέπει αυ-
τό για πολύ (μικρές δεξιές «παρενθέ-
σεις»), πάντα σε αναζήτηση και δρά-
ση από τη μεριά του και με τη δράση
της πρωτοπορίας του, για μια πραγ-
ματικά ΛΑΪΚΗ, ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΔΗ-
ΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ «ΜΕ-
ΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ».
Η στρατιωτική δικτατορία το 1967
επιβλήθηκε από τον καπιταλισμό και
τους θεσμούς του, για ν’ «αποτρέψει
τον κομμουνιστικό κίνδυνο» -όπως
το διακήρυξαν ανοιχτά-, αυτόν που
ερχόταν πραγματικά σαν λύτρωση
για τη χώρα, σαν αποτέλεσμα κι αυ-
τός της από δεκαετίες ταξικής επα-
ναστατικής και σοσιαλιστικής πάλης
του ελληνικού λαού. Αυτής που εκ-
φράστηκε ακόμα και κοινοβουλευτι-
κά, ήδη πριν το 1967 και κύρια άμεσα
2 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
«μεταπολιτευτικά», με την εμφάνιση
του τότε αριστερού σοσιαλιστικού
ΠΑΣΟΚ, «συνεχιστή του ΕΑΜ» κι «ενά-
ντια στο ΝΑΤΟ και την ΕΟΚ», όπως δι-
ακήρυξε το ίδιο και τη δυνατότητα
από κει και πέρα για το Μέτωπο και
Κυβέρνηση Σοσιαλιστών-Κομμουνι-
στών στη χώρα, με αντικαπιταλιστι-
κό-αντιιμπεριαλιστικό και σοσιαλι-
στικό πρόγραμμα. Κι αυτό κάτω από
την επιρροή και τη συμπαράσταση
της προόδου της παγκόσμιας ταξικής
επαναστατικής και σοσιαλιστικής πά-
λης και των Εργατικών Κρατών του
κόσμου. Μια ανάγκη και δυνατότητα
που καθημερινά μεγαλώνει και βα-
θαίνει, απέναντι στην τότε και τώρα,
καθημερινά επιδεινούμενη και ολο-
κληρωτική κρίση αποσύνθεσης, πο-
λέμου και φασισμού του καπιταλι-
σμού-ιμπεριαλισμού στη χώρα και
στον κόσμο.
Ήταν μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια, μέ-
σα σ’ αυτό το ταξικό, διπολικό, ιστο-
ρικό κοινωνικό περιεχόμενο, καπι-
ταλισμός-σοσιαλισμός, που έγινε η
εξέγερση στο Πολυτεχνείο -και όχι
μόνο- στην Ελλάδα. Κι είναι αυτό που
στη συνέχεια οδήγησε στην πτώση
της δικτατορίας, πριν 45 χρόνια, το
1974. Αλλά καθώς οι γραφειοκρα-
τικές ηγεσίες της Αριστεράς, αλλά
και οι συνδικαλιστικές γραφειοκρα-
τικές ηγεσίες, υποτάσσονται και λι-
ποτακτούν, όπως πάντα, στον καπι-
ταλισμό-ιμπεριαλισμό σαν σύστημα
και στις πολιτικές και θεσμικές μορ-
φές του σαν εποικοδόμημα -στην κα-
λύτερη περίπτωση αυτές της αστικής
δημοκρατίας, κάτω από την πίεση
της ταξικής πάλης-, η «μεταπολίτευ-
ση» άρχισε με κυβέρνηση της δεξιάς,
με αποδοχή αυτών των ηγεσιών και
συνέχισε, κύρια με κυβερνήσεις του
ΠΑΣΟΚ, που παρέμειναν και υποτά-
χτηκαν στο σύστημα και στις πολιτι-
κές μορφές και θεσμούς. Η έλλειψη
γνήσιας, επαναστατικής, σοσιαλιστι-
κής, κομμουνιστικής, αριστερής ηγε-
σίας, κάνει να υπάρχουν οι -ευτυχώς
μικρές μέχρι τώρα, εξαιτίας ακριβώς
της ταξικής, επαναστατικής και σο-
σιαλιστικής πάλης του λαού- δεξιές
«παρενθέσεις», σαν την τωρινή, αυτή
της κυβέρνησης της ΝΔ. Είναι αυτή η
έλλειψη τέτοιας ηγεσίας που επιτρέ-
πει στον καπιταλισμό-ιμπεριαλισμό
να επιβάλλει και τον τελικό, ακροτε-
λεύτιο, επιθανάτιο σχεδιασμό, το φα-
σισμό και τον πόλεμο, τις ανοιχτές
στρατιωτικές και όχι μόνο δικτατο-
ρίες και πραξικοπήματα, όπως έκα-
νε στην Ελλάδα. Έτσι κι αλλιώς πάνω
στο έδαφος της διαρκούς δικτατορί-
ας των μονοπωλίων και του ιμπερια-
λισμού-καπιταλισμού τους, με όλους
τους θεσμούς, οργανισμούς, μορφές
της: ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ, «δημο-
κρατικές» και μη, στρατιωτικές, δι-
καστικές, εκτελεστικές, «κοινοβου-
λευτικές», αντικομουνιστικές, με τις
λεγόμενες fake news, μιντιακές, κτλ
μορφές του.
Είναι αυτό που συμβαίνει σε όλο
τον κόσμο και για μια ακόμα φορά με
επίκεντρο τη Λατινική Αμερική. Η τα-
ξική, επαναστατική και σοσιαλιστική
πάλη των λαών της, μαζί με έντιμες
προοδευτικές κι αριστερές ηγεσί-
ες, φέρνει συνεχώς στην κυβέρνηση
την Αριστερά ή Επαναστατικά Δημο-
κρατικά Αντιιμπεριαλιστικά Εθνικι-
στικά Κινήματα και Κόμματα. Δείχνο-
ντας τις δυνατότητες και ταυτόχρονα
τα όρια που μπορούν να υπάρξουν
όσο αφορά την πρόοδο των εργατι-
κών και λαϊκών κατακτήσεων κάθε
μορφής, όταν αυτή η πάλη παραμέ-
νει στα πλαίσια του καπιταλιστικού
συστήματος, των εξαρτήσεών του
από τον ιμπεριαλισμό και όλες τις πο-
λιτικές μορφές του, ακόμα και τις πιο
δημοκρατικές. Και ταυτόχρονα εί-
ναι αυτό το σύστημα, που με σύμμα-
χο πάντα τη γραφειοκρατία -κι εκεί-
των εργατικών και λαϊκών πολιτικών,
συνδικαλιστικών και κοινωνικών ορ-
γανώσεων, χρησιμοποιεί όπως πά-
ντα αυτές τις αστικές δημοκρατικές
μορφές για να επιβάλλει, όταν μπο-
ρέσει, τη δικτατορία με κάθε τρόπο
και μορφή. Αυτή είναι η ταξική πά-
λη που διεξάγεται κι εκεί, τόσο από
τη μεριά των επαναστατημένων και
ώριμων για το σοσιαλισμό λαών, όσο
και -απέναντι κι ενάντιά τους- από τη
μεριά του καπιταλισμού-ιμπεριαλι-
σμού, που παλεύει μόνο και μόνο για
πόλεμο και φασισμό, κάθε μορφής
-σίγουρα χωρίς καμιά μαζική υπο-
στήριξη σ’ αυτόν, μετά το 2ο Παγκό-
σμιο Πόλεμο-, σε όλες τις χώρες της
Λατινικής Αμερικής, όπως και όλου
του κόσμου. Αρκεί να δει κανείς αυτό
το ταξικό, διπολικό, προτσές στη Βο-
λιβία, τη Χιλή, τη Βενεζουέλα, τη Νι-
καράγουα, το Εκουαδόρ, τη Βραζι-
λία, την Αργεντινή, το Σαλβαδόρ, την
Παραγουάη, κτλ, αλλά και στην Ευ-
ρώπη, στην Πορτογαλία, την Ισπανία,
την Ελλάδα, κτλ.
Το γεγονός ότι στη Λατινική Αμε-
ρική, όπως και στην Ευρώπη, τη Μέ-
ση Ανατολή, τη Συρία, το Ιράν, στην
Αφρική και την Ασία, κάθε χτύπη-
μα του καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού,
γυρίζει μπούμερανγκ εναντίον του,
στην ίδια ή σε άλλη χώρα κάθε φο-
ρά, αυτό δείχνει ότι η ταξική, διπο-
λική, σύγκρουση στον κόσμο, είναι,
μετά τη νίκη της Σοσιαλιστικής Ρω-
σικής Επανάστασης, σύγκρουση «σύ-
στημα ενάντια σε σύστημα» και με
«το συσχετισμό των ταξικών δυνά-
μεων ευνοϊκό στο σοσιαλισμό» (Χ.
Ποσάδας). ΛΕΙΠΕΙ -για την ώρα- Η
ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΕΘΝΙΚΗ, ΤΟΠΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑ-
ΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΣΟΣΙΑΛΙ-
ΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΗΓΕ-
ΣΙΑ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΟ, που θα προωθήσει
αποφασιστικά, συνειδητά και με συ-
νέπεια τη Διαρκή Σοσιαλιστική Επα-
νάσταση, ΤΟΣΟ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ,
ΟΣΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. Η Κοινωνι-
κή είναι το περιεχόμενο, η οικονο-
μική της βάση, που είναι και η θεμε-
λιώδης και είναι η «ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ
ΤΩΝ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΤΩΝ» καπιταλι-
στών-ιμπεριαλιστών, η αφαίρεση απ’
αυτούς των μέσων παραγωγής και δι-
ανομής και του πλούτου που έχει πα-
ραχθεί και θα παραχθεί και η απόδο-
σή τους στην κοινωνία, στο λαό. Είναι
η ΛΑΪΚΗ, ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ.
Και η Πολιτική Επανάσταση είναι η
κατάργηση της κάθε μορφής δικτα-
τορίας των μονοπωλίων, «δημοκρα-
τικής» και μη, πολεμικής και ανοι-
κτά φασιστικής και η αντικατάστασή
της από τη δικτατορία του προλετα-
ριάτου και την ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΛΑΪΚΗ
ΕΞΟΥΣΙΑ, ΠΟΥ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΤΟ ΕΡΓΑΤΙ-
ΚΟ (ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ) ΚΡΑΤΟΣ. Δικτατο-
ρία του προλεταριάτου με τη σειρά
της σημαίνει τις πιο γνήσια δημοκρα-
τικές μορφές που έχει γνωρίσει μέχρι
τώρα η κοινωνικο-πολιτική ιστορία
της ανθρωπότητας, που είναι η ΑΜΕ-
ΣΗ, ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, μαζί με
το Μπολσεβίκικο Κόμμα και την Ερ-
γατική, Κομμουνιστική Διεθνή. Είναι
το «ΚΟΜΜΑ-ΣΟΒΙΕΤ-ΔΙΕΘΝΗΣ» (Χ.
Ποσάδας). Αυτή η σοσιαλιστική πο-
ρεία μπορεί και πρέπει να ξεκινήσει
και να προχωρήσει, με σταθερά και
Διαρκή Βήματα (όχι στάδια), σε κάθε
χώρα, μόνο ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΩΝ
ΔΥΟ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΝ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ
ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. Η ιστορία απέδει-
ξε -με τραγικό πολλές φορές τρόπο-,
ότι διαφορετικά, χωρίς αυτό το συν-
δυασμό, το προτσές στην κάθε χώ-
ρα μπορεί να οπισθοδρομήσει. Είναι
από την έλλειψη αυτού του συνδυ-
ασμού, από προδοσία της γραφειο-
κρατίας, που οπισθοδρόμησαν προς
τον καπιταλισμό ακόμα και Εργατι-
κά Κράτη, πολύ περισσότερο Επανα-
στατικά Δημοκρατικά (αστικά ακό-
μα) Κράτη και Επαναστατικά προτσές
και πολλά από αυτά οπισθοδρόμη-
σαν κατευθείαν σε δικτατορικές κα-
πιταλιστικές-ιμπεριαλιστικές μορφές.
Η Λαϊκή Οικονομία χωρίς τη γνήσια
Εργατική, Λαϊκή Εξουσία δεν μπο-
ρεί να προχωρήσει στο σοσιαλισμό
και η Εργατική, Λαϊκή Εξουσία, ακό-
μα και η πιο προχωρημένη και γνή-
σια, δεν μπορεί να κάνει το ίδιο -αντί-
θετα οπισθοδρομεί- χωρίς τη Λαϊκή
Οικονομία, χωρίς την «απαλλοτρίω-
ση των απαλλοτριωτών». Και οι δύο
επαναστάσεις, Κοινωνική και Πολιτι-
κή, με τη σειρά τους δεν μπορούν να
Ολοκληρώσουν το σοσιαλισμό, χω-
ρίς την περιφερειακή και παγκόσμια
Σοσιαλιστική Οικοδόμηση και Ολο-
κλήρωση.
Το ότι υπάρχει μια τέτοια ταξική και
παγκόσμια σύγκρουση «συστήμα-
τος ενάντια σε σύστημα», αποδείχνε-
ται εύγλωττα από το γεγονός ότι την
ίδια ακριβώς ιστορική στιγμή, από τη
μια μεριά ο Τραμπ -δηλαδή ο γνήσιος
αντιπρόσωπος, πολεμοχαρής και φα-
σίστας, του επιτελικού κέντρου αυ-
τού του παγκόσμιου καπιταλισμού-ι-
μπεριαλισμού, διακηρύσσει ότι «ο
κύριος εχθρός τους είναι ο σοσιαλι-
σμός» και συγκεκριμένα η Λαϊκή Δη-
μοκρατία της Κορέας, η σοσιαλιστική
Κούβα, η Νικαράγουα, η Βενεζουέ-
λα, κτλ και κύρια η Λαϊκή Κίνα και η
Ρωσική Ομοσπονδία, κι από την άλ-
λη, αντίπαλη μεριά, ο Πρόεδρος της
Λαϊκής Κίνας-Εργατικού Κράτους, αν
και όχι ακόμα γνήσιου, λόγω της γρα-
φειοκρατίας του- Σι Τζινπίνγκ, δια-
κηρύσσει πριν από ένα χρόνο, στην
τελική ομιλία του στη Λαϊκή Εθνοσυ-
νέλευση της Κίνας, ότι «η ιστορία έχει
αποδείξει και συνεχίζει να αποδει-
κνύει ότι μόνο ο σοσιαλισμός μπο-
ρεί να σώσει την Κίνα» -βλέπε όλο
τον κόσμο, την ανθρωπότητα και το
περιβάλλον της-. Κι όπως κάθε χτύ-
πημα, πολεμικό και φασιστικό, στην
κάθε χώρα που κάνει αυτός ο κα-
πιταλισμός-ιμπεριαλισμός, γυρίζει
εναντίον του, έτσι και ο παγκόσμιος
πόλεμος και φασισμός που προετοι-
μάζει και κάνει αυτό το σύστημα, θα
γυρίσει εναντίον του, μ’ ένα τεράστιο
μπούμερανγκ, με την κατάργησή του
και με τον Παγκόσμιο Σοσιαλισμό.
Στις ίδιες τις ΗΠΑ η ωρίμανση και η
θέληση του αμερικανικού λαού για
το σοσιαλισμό αποτελεί, ακόμα και
στις δημοσκοπήσεις, μια τεράστια
πλειοψηφία, συντριπτική ιδιαίτερα
στη νεολαία. Την ίδια στιγμή η κοι-
νωνικο-οικονομική και πολιτική απο-
σύνθεση του καπιταλισμού ιμπερια-
λισμού, εκφράζεται στο «εγκεφαλικά
νεκρό ΝΑΤΟ» (δήλωση Μακρόν). Και
την ίδια στιγμή προχωράει το αντι-
κειμενικό -γρήγορα θα γίνει συνει-
δητό- Παγκόσμιο Αντιιμπεριαλιστικό
Μέτωπο, σε όλες του τις μορφές -και
πολεμικές, ενάντια στον ιμπεριαλι-
στικό πόλεμο- με κέντρο τη Λαϊκή Κί-
να και τη Ρωσική Ομοσπονδία.
Είναι αυτό το εθνικό, περιφερειακό
και παγκόσμιο προτσές και οι επανα-
στατικές, επείγουσες για τη σωτηρία
και την πρόοδο του κόσμου, ανάγκες
και δυνατότητές του, που πρέπει να
συζητηθούν και να βγουν συμπερά-
σματα για δράση, σ’ αυτή και σε όλες
τις Επετείους της Εξέγερσης του Πο-
λυτεχνείου. Που φέτος συμπίπτει με
τα 100 χρόνια από την ίδρυση της
Κομμουνιστικής Διεθνούς (1919), αλ-
λά και με τα 130 χρόνια από την ίδρυ-
ση της 2ης Διεθνούς (1889), που -και
με το γραφειοκρατικό εκφυλισμό και
διάλυσή τους και τις αρνητικές συ-
νέπειες που είχε αυτό- δείχνουν την
ανάγκη και τη δυνατότητα της πάντα
επίκαιρης και τωρινής Γνήσιας Ανα-
γέννησής τους. Είναι αυτό το συνει-
δητό Επαναστατικό Σοσιαλιστικό και
Κομμουνιστικό Κέντρο που θα συ-
ντονίσει τη Σοσιαλιστική Πορεία και
Οικοδόμηση σε κάθε χώρα και στον
κόσμο. Με Μέτωπα και Κυβερνήσεις
της Αριστεράς παντού, που με Λα-
ϊκές Επαναστατικές Συνταγματικές
Συνελεύσεις, Συντάγματα και Εργα-
τικούς και Λαϊκούς και Άμεσα Δημο-
κρατικούς Θεσμούς, θα ευνοούν και
θα επιβάλλουν την Κοινωνικοποίη-
ση του υπάρχοντος πλούτου και των
Μέσων Παραγωγής και Διανομής, κά-
τω από Εργατικό και Κοινωνικό Έλεγ-
χο. Μόνο σ’ αυτή τη Διαρκή Πορεία
προς το σοσιαλισμό και την οικοδό-
μησή του μπορεί να υπάρξει (για μια
ελεγχόμενη από το Εργατικό Κράτος
και τη δικτατορία του προλεταριάτου
μικρή και μεταβατική φάση) αναπτυ-
ξιακός «καπιταλισμός», δηλαδή αυ-
τός που πεθαίνει, Διαρκώς απαλλο-
τριούμενος και ποτέ πια ζωντανός,
υπαρκτός «αναπτυξιακός» καπιταλι-
σμός, σαν σύστημα και μορφές του.
Στην Ελλάδα αυτή η Πορεία πρέπει
και μπορεί τώρα να περάσει αναπό-
φευκτα, από τη Λαϊκή Δημοκρατική
κι Επαναστατική ανατροπή της κυ-
βέρνησης της δεξιάς.
ΕΚΚ(Τ-Π) 15/11/2019
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
3ΜΗΝΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ
Διευθυντής-Εκδότης-Υπεύθυνος Ύλης
Μιχάλης Μπούμης
Λεωφ. Δημοκρατίας 35, 14572, Δροσιά
Τηλ. και Φαξ 2108134278
e-mail: mijboumis@gmail.com
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 3

ΒΡΑΖΙΛΙΑ: Η ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ
«ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΛΟΥΛΑ!»
Η ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ «ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΛΟΥ-
ΛΑ»: Από την κατασκήνωσή της έξω
από τη φυλακή Κουριτίμπα, όπου κρα-
τείται ο Λουίς Ινάσιο Λούλα, η Διαρκής
Επαγρύπνηση «Ελεύθερος Λούλα»,
απαιτεί την απελευθέρωσή του.
Οι υποστηρικτές της απελευθέρω-
σης του Λούλα ζωντανεύουν μια διαρ-
κή κατασκήνωση έξω από τη φυλακή
του Λούλα και δέχονται αντιπροσω-
πείες από όλο τον κόσμο
Την περασμένη εβδομάδα, μερικοί
φίλοι κι εγώ πήγαμε στην Κουριτίμπα,
για να εκφράσουμε την αλληλεγγύη
μας και να περάσουμε μια μέρα με την
Επαγρύπνηση.
Υπάρχουν βίντεο Facebook και
Youtube που απεικονίζουν τη ζωή
της κατασκήνωσης έξω από τη φυ-
λακή και την υποστήριξη που δέχεται
από την εργατική τάξη και τις μάζες
της Βραζιλίας και του κόσμου. Στο τέ-
λος αυτού του ντοκουμέντου, αρκετοί
σύνδεσμοι απεικονίζουν το μαχητικό
και πολιτικό έργο της Επαγρύπνησης,
καθώς κι αυτό των Διεθνών εκστρατει-
ών Ελεύθερος Λούλα.
Έξω από τη φυλακή του Λούλα, η
Επαγρύπνηση διατηρεί μια διαρκή πα-
ρουσία περίπου 60 υποστηρικτών την
κάθε στιγμή.
Τη μέρα που φτάσαμε (στις 3 του
Οκτώβρη), η μαχητική κατασκήνωση
συμπλήρωσε την 544η μέρα της δια-
μαρτυρίας, εδώ κι ένα χρόνο.
Δεν υπάρχει ούτε μια μέρα χωρίς
την επίσκεψη κάποιου παγκόσμιου
ηγέτη ή αντιπροσώπου. Ο βραβευ-
μένος με το Βραβείο Νόμπελ Αντόλ-
φο Πέρεζ Εσκιβέλ [1] ήρθε, όπως και
ο συνιδρυτής της Διεθνούς Επιτροπής
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την Ει-
ρήνη και τη Δικαιοσύνη (SERJA). Στη
συνέχεια ήρθε επίσης ο δικηγόρος
(τώρα εκλεγμένος πρόεδρος της Αρ-
γεντινής) Αλμπέρτο Άνχελ Φερνάντεζ,
για να δει τον Λούλα άμεσα, στο κελί
του [2]. Για τον Λούλα δίνει συνεντεύ-
ξεις στους δημοσιογράφους και τις
ομάδες τους από το εσωτερικό. ΜΜΕ
έρχονται από διεθνή δίκτυα (BBC, El
Pais) ενώ άλλα είναι τηλεοράσεις on-
line ή προοδευτικοί bloggers.
Ο Λούλα στέλνει επιστολή στη Συν-
διάσκεψη του Εργατικού Κόμματος,
γύρω στις 26 Σεπτεμβρίου 2019
Ο Λούλα με τη σειρά του υπαγόρευ-
σε ένα μήνυμα στο συνέδριο του Ερ-
γατικού Κόμματος στη Βρετανία, γύ-
ρω στις 26 του Σεπτέμβρη 2019
Σ’ αυτές τις συνεντεύξεις, μπορεί να
δει κανείς την πολιτική ικανότητα του
Λούλα να γίνεται καλύτερος μέρα με
4 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
τη μέρα. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί
και για τους πολιτικούς προσανατολι-
σμούς που δίνει στην αριστερά και τα
κοινωνικά κινήματα. Οι απολογισμοί
του, τα σχόλιά του και οι προοπτικές
του, τον αναδείχνουν σε εθνικό και δι-
εθνή ηγέτη. Αντίθετα, το πραξικόπη-
μα, που δεν κατάφερε να τον κάνει να
σιωπήσει, κάνει ό,τι μπορεί για να δεί-
ξει τη δική του αδυναμία.
Ο Λούλα λέει στον κόσμο ότι διαβά-
ζει πολύ αυτές τις μέρες. Διαβάζει όλα
όσα δεν μπορούσε να διαβάσει πριν.
Αυτό είναι ολοφάνερο ότι τον βοηθά-
ει να ωριμάσει πολύ. Σε μια πρόσφα-
τη συνέντευξη, είπε: «Αν είχα διαβάσει
στο παρελθόν όλα όσα διάβασα τώ-
ρα, θα είχα γίνει επαναστάτης. Ήμου-
να δημοκράτης [...]».
Η Επαγρύπνηση εναλλάσσεται στην
παρουσία της πιο πολύ από τους μα-
χητές του MST (Κίνημα των Ακτημό-
νων αγροτικών εργατών) και άλλων
αγροτικών οργανώσεων. Η κατασκή-
νωση είναι ένα λαμπρό παράδειγ-
μα του πώς να επιτύχει κανείς το κα-
λύτερο με πολύ λίγα μέσα. Αυτό ήταν
πάντα το ισχυρό σημείο του MST, αλ-
λά το αποτέλεσμα είναι ότι οργανώνει
μαθήματα, συζητήσεις και σχολές στε-
λεχών. Τη μέρα της επίσκεψής μας ένα
μάθημα ήταν σε εξέλιξη με θέμα: «Η
αγωνιστική νεολαία μπροστά σε απο-
φάσεις, διεθνώς και στη Λατινική Αμε-
ρική».
Η Επαγρύπνηση χαιρετίζει τον Λού-
λα τρεις φορές τη μέρα. Αυτό γίνε-
ται με την επανάληψη πολλές φορές
του χαιρετισμού: «Καλημέρα πρόεδρε
Λούλα!», «Καλό απόγευμα!» και «Κα-
ληνύχτα, πρόεδρε Λούλα!». Αυτό συ-
νοδεύεται με συνθήματα, φωνές και
γνωστά μαχητικά τραγούδια, μέσα
από μεγάφωνα και που ο Λούλα ακού-
ει από το κελί του. Όλα είναι πολύ συ-
γκινητικά.
Όταν φτάσαμε στις 3 του Οκτώβρη,
μια μεγάλη αντιπροσωπεία των εργα-
ζόμενων της Petrobras [3] ήταν ήδη
εκεί, με μερικούς από τους αντιπρο-
σώπους τους να επισκέπτονται ήδη το
Λούλα. Ήταν σε απεργία κατά της ιδι-
ωτικοποίησης της επιχείρησής τους.
Την ίδια μέρα, ο δικαστής Γκαρσόν
-αυτός που παρέλαβε τον Πινοσέτ που
είχε συλληφθεί στο Λονδίνο- επισκέ-
φθηκε επίσης τον Λούλα. Μόλις είχε
φτάσει από την Ισπανία. Από τη μεριά
μας, είχαμε έρθει με σουβενίρ, φωτο-
γραφίες και βιβλία ειδικά διαλεγμέ-
να για τον Λούλα. Ένα από αυτά ήταν
το βιβλίο του Χ. Ποσάδας με θέμα «Ο
ιστορικός ρόλος των Διεθνών» με αφι-
ερώσεις από διεθνείς και βραζιλιά-
νους ποσαδικούς.
Ό,τι είχαμε φέρει μαζί μας πήγε στον
Λούλα. Δέχεται χιλιάδες γράμματα.
Στο βιβλίο των επισκεπτών, υπήρχαν
περισσότερες από 20.000 υπογραφές
από ανθρώπους που είχαν έρθει από
κάθε γωνιά του κόσμου. Θα βρείτε πε-
ρισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με
το «Επαγρύπνηση Ελεύθερος Λούλα»
στο FaceBook και τα κοινωνικά μέσα
ενημέρωσης, εκτός από τις συνδέσεις
που βρίσκονται στο τέλος αυτού του
εγγράφου.
Στην Αργεντινή η νίκη των Κριστίνα
και Αλμπέρτο Φερνάντεζ είναι πρακτι-
κά εξασφαλισμένη [4]. Μια τέτοια νί-
κη θα είναι κακά νέα για τη βραζιλιάνι-
κη αστική τάξη και τον Μπολσονάρο.
Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για την υπέ-
ροχη εξέγερση που πραγματοποιεί-
ται τώρα στον Ισημερινό. Στη Βολιβία
υπάρχει η πιθανή επανεκλογή του Έβο
Μοράλες και υπάρχουν επίσης καλές
εκλογικές προοπτικές στην Ουρου-
γουάη.
Ο Κουβανός πρόεδρος Μιγκέλ Ντίαζ
Κάνελ έκανε μια μαχητική ομιλία στη
Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ [5]. Εν τω
μεταξύ, υπάρχει μια αυξανόμενη συμ-
μαχία Ραφαέλ Κορρέα-Μαδούρο και
στο Μεξικό ο Μανουέλ Λόπεζ Ομπρα-
δόρ έχει πραγματική υποστήριξη. Όλα
αυτά είναι ευνοϊκά για την προοδευτι-
κή αλλαγή στη Βραζιλία και στη Λατι-
νική Αμερική.
Στη Βραζιλία και σε ολόκληρη την
περιοχή, αυτό που βλέπουμε είναι η
προετοιμασία για μεγαλύτερους αγώ-
νες και περισσότερους αντιιμπεριαλι-
στικούς συντονισμούς
Posadistashoje.com - 12.10.19
Προσθήκη στο παραπάνω:
Επιφυλακή και Πάλη: ΟΛΟΙ ΜΕ ΤΟΝ
ΛΟΥΛΑ!
Μια εμπνευσμένη συμβίωση είναι
αυτή η Επιφυλακή Ελεύθερος Λούλα!
Από τη μια μεριά ο Λούλα φυλακισμέ-
νος κι από την άλλη η Επαγρύπνηση
σε κατάσταση αναμονής! Με τον Λού-
λα στο κελί του, η διαμαρτυρία φέρνει
ελπίδες για ελευθερία και ζωή, με χει-
μάρρους ενέργειας κι έντονης από κο-
ντά αντίστασης που διατρέχει ανάμε-
σά τους. Αυτή η τέλεια και κινούμενη
αλληλεπίδραση μπαίνει στα χρονικά
της ιστορίας μας. Δεν θα ξεχαστεί μέ-
χρι να έλθει μια εντελώς ελεύθερη και
κυρίαρχη Βραζιλία.
Στις 3 του Οκτώβρη πέρασαν 544
μέρες από τη σύλληψη του Προέ-
δρου Λούλα. Η δική μας Επαγρύπνη-
ση Ελεύθερος Λούλα βρισκόταν στην
Κουριτίμπα όλο αυτό τον καιρό, μέσα
σε αυτό το μικρό χώρο, μέσα από τις
πολιτικές της ενέργειες, με μια συγκε-
ντρωμένη αγάπη, μέσα από την αντί-
στασή της, πλούσια σε σκέψεις και
εποικοδομητικά σχέδια. Κι όλα αυτά
με την παρουσία σημαντικών πολιτι-
κών και συνδικαλιστικών αντιπροσω-
πειών και αντιπροσωπειών από κοινω-
νικά κινήματα.
Δεν πρέπει να υποτιμήσει κανείς
την αποφασιστική αυτή Επαγρύπνη-
ση, που αποτελείται από εθελοντές
από Κινήματα, Κόμματα και Συνδικά-
τα MST, PT, MAB, CUT [6], παράλληλα
μ’ εκείνους του Λαϊκού Μετώπου της
Βραζιλίας και πολλούς άλλους, που
συμβάλλουν σε αυτό και το ενισχύουν.
Η εταιρεία Petrobras [8], που ιδρύθη-
κε από τον Τζετούλιο Βάργκας [7] το
1953, είναι τώρα 66 ετών. Ο Λούλα
στη συνέχεια την πρόσεξε και την επέ-
κτεινε πολύ, αλλά τώρα ο Χαΐρ Μπολ-
σονάρο και ο οικονομικός του υπουρ-
γός Νούνες Γκουέδες την απειλούν με
την ιδιωτικοποίησή της [9]. Μια σημα-
ντική αντιπροσωπεία των εργαζομέ-
νων στα πετρελαιοειδή, της FUP (Ενι-
αία Ομοσπονδία των εργαζομένων
στα πετρέλαια) επισκέφθηκε την Επα-
γρύπνηση. Το καραβάνι τους έφτασε
στην Κουριτίμπα από το Σάο Πάολο,
μέσω του Παρανά και της Σάντα Κα-
ταρίνα. Μαζί με την Επαγρύπνηση και
τον Λούλα, γιορτάζουν τα 66α γενέ-
θλια της Petrobras. Αυτή την περίστα-
ση την ονόμασαν «μέρα της εθνικής
κυριαρχίας». Για τον Λούλα σήμαι-
νε ότι ήταν ο Πρόεδρος που πρόσθε-
σε στην Petrobras τα πετρελαιοφόρα
πεδία που βρίσκονται υποθαλάσσια
και κάτω από το στρώμα του αλατιού
και γι’ αυτό είχε γίνει στόχος του πρα-
ξικοπήματος Lava Jato [10], που είχε
τη στήριξη των ίδιων των ΗΠΑ και των
διεθνών οικονομικών κύκλων.
Αυτή τη μέρα της εθνικής κυριαρχί-
ας, ο Μάριο Νταλ Σοτ μίλησε εξ ονό-
ματος της FUP (PR/SC), Συνδικαλιστι-
κής Ομοσπονδίας των εργαζόμενων
στα πετρέλαια της Βραζιλίας. Και είπε:
«Γιορτάζουμε τη μέρα της κυριαρχίας.
Είναι η μέρα που ιδρύθηκε η Petrobras
κι όλα αυτά που σήμανε στην οικονομι-
κή, τεχνολογική και κοινωνική ανάπτυξη
της χώρας. Όλα αυτά δέχτηκαν επίθεση
το 2014 με το Lava Jato. Ο καθένας ξέρει
το πώς ένας έλεγχος για τον έλεγχο του
μαύρου χρήματος, δηλαδή για τη νομι-
μοποίηση εσόδων από παράνομες δρα-
στηριότητες και για την εμπορία όπλων
και ναρκωτικών, κατέληξε σε πόλεμο
ενάντια στην Petrobras. Αυτό το έκα-
ναν μόνο και μόνο γιατί η Petrobras ση-
μαίνει πλούτο και διανομή πλούτου. Ο
πιο πιστός υπερασπιστής της Petrobras
(Λούλα) βρίσκεται στη φυλακή, γιατί
η κυβέρνησή του έδωσε στη χώρα αυ-
τή την μεγάλη πετρελαϊκή εταιρεία, την
4η μεγαλύτερη στον κόσμο. Κάνετε τα
πάντα για να μην καταστραφεί αυτό! Η
προ-άλατος (Pre-Salt) πετρελαιοφόρα
λεκάνη, η μεγαλύτερη στον κόσμο, ανα-
καλύφθηκε στα τέλη της δεκαετίας του
‘50. Ανήκει στον λαό της Βραζιλίας κι όχι
στην αγορά! Το Pre-Salt πετρέλαιο είναι
για το λαό της Βραζιλίας. Ο Λούλα, που
είναι αυτός που πολέμησε περισσότερο
γι’ αυτό, είναι στη φυλακή, γιατί η κυβέρ-
νηση το είχε στα χέρια της (του κράτους,
σημ. μεταφρ.). Εμείς, ο λαός της Βραζι-
λίας, δεν πρέπει να σταθούμε με σταυ-
ρωμένα τα χέρια. Αντιστεκόμαστε! Η γε-
νική απεργία μας θέλει να σταματήσει
τις εξαγορές των μικρότερων διυλιστη-
ρίων μας, δεν θέλουμε και τα άλλα διυ-
λιστήρια να πάνε με τον ίδιο τρόπο, αλ-
λά οι αντίπαλοί μας δεν παραιτούνται,
τα θέλουν όλα [11]. Κι έτσι αποφασίσα-
με να οργανώσουμε αυτήν τη δράση
και να γιορτάσουμε την 66η επέτειο της
Petrobras εδώ, στην Κουριτίμπα».
Αυτή η ομιλία ήταν σημαντική, ιδιαί-
τερα καθώς αυτή συνοδεύτηκε κι από
αυτές άλλων ηγετών, της FUP και της
CUT, στο «καλημέρα Πρόεδρε Λούλα»
και στο «καλό απόγευμα». Δεν πρόκει-
ται για μια απλή ομιλία αλληλεγγύης.
Καθορίζει μια πλατφόρμα για πολιτικό
διάλογο.
Την ίδια μέρα της «εθνικής κυριαρ-
χίας», ο Λούλα είχε δεχθεί στο κελί του
την επίσκεψη δύο κορυφαίων συνδι-
καλιστών ηγετών: του Χοσέ Μαρία Ρά-
νχελ, γενικού συντονιστή της FUP και
του γενικού γραμματέα της CUT Σέρ-
χιο Νόμπρε (ισοδύναμη με την TUC).
Η CUT πρόκειται να πραγματοποιήσει
το προσεχές 13ο Εθνικό Συνέδριό της
(7-10 Οκτώβρη 2019) με το σύνθημα
«Ελεύθερος Λούλα!». Τη μέρα εκείνη,
οι μαχητές εργάτες θα οργανώσουν
αντι-ρεύματα, απέναντι στη σχετική
απάθεια και την οργανωτική αδυνα-
μία του συνδικαλιστικού κινήματος.
Χάρη στις ενέργειές τους, το Εθνικό
Συνέδριο της CUT συμφωνεί ήδη με
κάποιες πολιτικές θέσεις, πέρα από τις
αυστηρά άμεσες διεκδικήσεις τους.
Ελπίζουμε ότι, παράλληλα με τα θέ-
ματα των μισθών, θα δώσει θέση στην
υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας,
στην ανάκτηση των χαμένων κρατι-
κών επιχειρήσεων και στην απελευθέ-
ρωση του προέδρου Λούλα.
Ήταν ο Χοσέ Μαρία Ράνχελ (FUP)
που είπε ότι: «Ο Ελεύθερος Λούλα εί-
ναι δικαίωμα της εργατικής τάξης». Η
αριστερά γενικά πρέπει να εμπλακεί
περισσότερο με το κίνημα των πετρε-
λαϊκών εργαζομένων. Πρέπει να ανα-
γνωρίσει το ρόλο αυτών των εργαζο-
μένων στην υπεράσπιση της εθνικής
κυριαρχίας. Η «τρελή», εμπρηστική
και ναζιστική φωνή του Μπολσονά-
ρο -εκτός από το ό,τι σημαίνει αυτό-
παίζει το ρόλο του ν’ αποσπάσει την
προσοχή. Δηλαδή ο λαός να μη βλέ-
πει τα κέντρα όπου παίρνονται οι κα-
ταστροφικές οικονομικές αποφάσεις.
Και συγκεκριμένα πρόκειται για τις ιδι-
ωτικοποιήσεις που ουσιαστικά κατα-
στρέφουν το κράτος, την κοινωνική
ασφάλιση, τις συντάξεις. Το Εθνικό Συ-
νέδριο της CUT δεν πρέπει να είναι συ-
νένοχο σε αυτό. Υπάρχουν τόσα πολ-
λά που πρέπει να προετοιμάσουν, να
σκεφτούν και να οργανώσουν, για τό-
τε που θα επιστρέψει ο Λούλα, όταν το
Ανώτατο Δικαστήριο αποφασίσει να
σεβαστεί το σύνταγμα!
Η Επαγρύπνηση επισημαίνει το πό-
σο ο Λούλα συγκεντρώνει τις θετικές
και μετασχηματιστικές ενέργειες, που
έρχονται από παντού στη χώρα. Και
από παντού στον κόσμο, γιατί όπως
είδαμε, κάποιος σαν τον Μπαλτάσαρ
Γκαρσόν, ήρθε να επισκεφτεί τον Λού-
λα στο κελί του. Αυτός είναι ο δικα-
στής που πήρε το Βραβείο Ρενέ Κασίν
για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία
στο Παρίσι. Και δεν είναι η μόνη προ-
σωπικότητα στον κόσμο που επισκέ-
πτεται τον Λούλα στη φυλακή. Οι ορ-
γανώσεις διεθνούς αλληλεγγύης και οι
αντιπροσωπείες τους έχουν έλθει από
πολλές χώρες, όπως από την Αργεντι-
νή, την Ουρουγουάη, την Παραγουάη
και τη Χιλή.
Αξίζει να τιμήσουμε τους συντονι-
στές της Επαγρύπνησης, γιατί πέρα
από τη φιλοξενία που προσφέρουν,
είναι και οι οργανωτές της πολιτικής
διαμόρφωσης και των πολιτικών σχο-
λών, πάνω σε θέματα τόσο σημαντικά,
όσο αυτά που είδαμε όταν τους επι-
σκεφθήκαμε στις 3 του Οκτώβρη.
Φανταστείτε πώς αυτή η Επαγρύ-
πνηση καταφέρνει να εργάζεται συλ-
λογικά, σε όλες τις καιρικές συνθή-
κες, με λίγα μέσα, κάτω από τη συνεχή
απειλή της καταστολής. Ακριβώς στην
άλλη πλευρά του δρόμου βρίσκεται ο
Λούλα, μέσα στους τέσσερις τοίχους,
αλλά που ανοίγει το μυαλό του στον
κόσμο. Γιατί μελετάει, διαβάζει, δί-
νει συνεντεύξεις. Εξετάζει την εμπει-
ρία του κι εκείνη της πολιτικής καθο-
δήγησής του. Εξετάζει την εθνική και
διεθνή κατάσταση, για να προσφέ-
ρει προσανατολισμό κι όπως λέει: «Αν
διάβαζα πριν όλα όσα διαβάζω τώρα,
θα ήμουν επαναστάτης. Ήμουν μόνο
δημοκράτης [....]».
Ο Ρομπέρτο Μπάτζιο της ηγεσίας
του MST, είναι επίσης ο συντονιστής
της Επαγρύπνησης, λεει:
«Όσοι έκαναν το πραξικόπημα άρ-
παξαν τον πλούτο, αλλά αυτός είναι ο
πλούτος που παρήχθη από την εργασία
του λαού της Βραζιλίας, για πάνω από
500 χρόνια. Κι είμαστε εδώ, μετά από
544 μέρες αντίστασης. Λέμε σ’ αυτή τη
χώρα, που το όνομά της είναι Βραζιλία,
ότι έχει όλες τις προϋποθέσεις ν’ ανα-
πτυχθεί αυτόνομα, ανεξάρτητα από την
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 5
εξουσία των παγκόσμιων καπιταλιστών.
Έχουμε φυσικούς πόρους: στο έδαφος,
στα ύδατα, στο πετρέλαιο, στα επιστη-
μονικά μέσα, στην επιστήμη, στην τε-
χνολογία. Κι αυτό που έχουμε πάνω απ’
όλα, σ’ αυτή την ιστορική στιγμή, είναι
ένα εργατικό δυναμικό που θέλει να εκ-
μεταλλευτεί την επιστήμη για να εξυπη-
ρετήσει τους Βραζιλιάνους, όλους, και
τα 200 εκατομμύρια [12]. Αυτός είναι ο
στόχος του αγώνα μας κι αυτός είναι ο
σκοπός του συντρόφου μας, του αδελ-
φού κι αγαπημένου μας συντρόφου
Λούλα σ’ αυτή τη φυλακή. Στο πρόσω-
πο του Λούλα φυλακίζουν την εργατική
τάξη. Η αστική τάξη γνωρίζει ότι η εργα-
τική τάξη είναι ικανή να οργανώσει μια
διαφορετική Βραζιλία, μια Βραζιλία που
απαντά στα δικά της συμφέροντα, όχι σ’
εκείνα των καπιταλιστών. Καθώς ήρθα-
με εδώ, εννοούσαμε πολύ περισσότε-
ρα πράγματα από το να πούμε: «Ο Λού-
λα είναι ο φίλος μας». Έχουμε έρθει εδώ
γιατί είναι η τάξη μας εδώ [στη φυλα-
κή]. Η πίστη μας στον Λούλα απαιτεί να
τον απελευθερώσουμε. Ήρθαμε γι’ αυ-
τό. Θέλουμε να αισθανθεί ότι η εργατική
μας τάξη είναι κοντά του. Δεν είναι πα-
γιδευμένος εδώ. Εδώ είναι αλληλέγγυ-
ος μαζί μας κι εμείς είμαστε αλληλέγγυ-
οι μαζί του. Η Επαγρύπνηση εκπληρώνει
το έργο του να τον κάνει να νιώσει την
ανθρώπινη παρουσία μας, κοντά του,
δίπλα του. Η παρουσία μας είναι τρο-
φή σ’ αυτό κι αυτός τροφοδοτεί τη δική
μας αντίσταση. Αυτό δείχνει σ’ ολόκλη-
ρη τη Βραζιλία και σε κάθε γωνιά της, το
πώς όλοι κερδίζουν σε αυτή τη συνερ-
γασία. Ο Λούλα χτίζει τη δύναμη για την
καθημερινή του μάχη κι εμείς χτίζουμε
τη δύναμη για να τον απελευθερώσου-
με. Στις 27 του Οκτώβρη, στα 74α γενέ-
θλια του Λούλα, θα οργανώσουμε πολι-
τικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις σε όλη
τη χώρα. Στις 26, οι εργάτες πετρελαίου
θα ξεκινήσουν μια νέα απεργία. Θέλουν
να δώσουν ώθηση στην ταξική πάλη
για την απελευθέρωση του Λούλα, που
ισοδυναμεί με την απελευθέρωση των
ίδιων των εργαζομένων ».
Αναζητήστε τις Εκστρατείες «Ελεύ-
θερος Λούλα». Θα ξαναδείτε τις στιγ-
μές και τις δηλώσεις που αναφέραμε
παραπάνω, από αυτή την δραστηριο-
ποιημένη γωνιά του κόσμου, γεμάτη
από καλές ειδήσεις, που έρχονται από
την εξέγερση στο Εκουαδόρ και άλ-
λες χώρες, ενάντια στο ΔΝΤ και τους
χορηγούς του, ενάντια στην παρακμή.
Αξίζει να διαβάσετε την εμπνευσμέ-
νη ομιλία του Κουβανού Προέδρου
Μιγκέλ Ντίαζ Κάνελ Μπερμούδες
στην 73η σύνοδο της Γενικής Συνέλευ-
σης του ΟΗΕ:
http://en.granma.cu/
mundo/2018-09-26/president-
miguel-diaz-canel-bermudez-
addresses-the-un-general- assembly
6 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Ισχυρή αντίσταση έρχεται από τις
κυβερνήσεις της Βενεζουέλας, του
Μεξικού, της Νικαράγουας και άλλων
χωρών. Αυτή η αντίσταση αποτελεί
μέρος των ενθαρρυντικών εκλογικών
προοπτικών που έρχονται από την
Αργεντινή, τη Βολιβία και την Ουρου-
γουάη.
Οι σπόροι μιας αντεπίθεσης σπέρ-
νονται στη Λατινική Αμερική, ενάντια
στην καταστροφή που φέρνει ο νεο-
φιλελευθερισμός. Δεν μπορεί να είναι
μακριά η μέρα όπου ένας αθωωμένος
Λούλα θα επιστρέψει στους κόλπους
της εργατικής τάξης.
Κουριτίμπα, Οκτώβρης 2019
Μερικοί σύνδεσμοι:
Διεθνής Επιτροπή Ελεύθερος Λούλα:
https://comitelulalivre.org/en/lula-eng/
Βραζιλιάνικη Πρωτοβουλία
Αλληλεγγύης: https://
nocoupinbrazil.wordpress.com
Ο Λούλα δέχεται παγκόσμιους ηγέτες
στη φυλακή του: https://comitelulalivre.
org/en/tag/lulas-jail-visits-in-curitiba/
[1] Αιχμαλωτίστηκε από τον στρα-
τό στην Αργεντινή και βασανίστηκε το
1977 στο Μπουένος Άιρες.
[2] Ο Αλμπέρτο Φερνάντεζ ήταν επι-
κεφαλής του υπουργικού συμβουλίου
υπό τον Νέστορ Κίρχνερ.
[3] Η Petrobras είναι η κρατική πε-
τρελαϊκή εταιρεία που απειλείται με
ιδιωτικοποίηση από την κυβέρνηση
Μπολσονάρο.
[4] Αυτό γράφτηκε πριν από τα
εκλογικά αποτελέσματα. Ο Αλμπέρτο
Φερνάντες κέρδισε πράγματι την προ-
εδρία στην Αργεντινή, με την αντιπρό-
εδρό του Κριστίνα Φερνάντεζ Κίρχνερ.
[5]http://en.granma.cu/
mundo/2018-09-26/president-
miguel-diaz-canel-bermudez-
addresses-the-un-general-assembly
[6] PT, είναι το Κόμμα των Εργαζο-
μένων του Λούλα. Το MAB είναι το Κί-
νημα των Ανθρώπων που επλήγησαν
στις δεξαμενές πετρελαίου. Το CUT εί-
ναι το TUC, η Συνδικαλιστική Συνομο-
σπονδία της Βραζιλίας.
[7] Τζετούλιο Βάργκας, 1892-1954,
Αριστερός εθνικιστής δικηγόρος και
Πρόεδρος 1934-1945.
[8] Η Petrobras δημιουργήθηκε σαν
ιδιοκτησία του έθνους με το σύνθημα:
«Το Πετρέλαιο είναι Δικό μας».
[9] Κατά τους πρώτους 9 μήνες του
2019, η κυβέρνηση Μπολσονάρο ιδι-
ωτικοποίησε κρατικές ιδιοκτησίες
ύψους 23 δισεκατομμυρίων δολαρί-
ων, πάνω ακόμα κι από τον προηγού-
μενο στόχο του των 20 δισεκατομμυ-
ρίων.
[10] Η Λάβα Τζάτο είναι μια σειρά
από ψευδείς κατηγορίες, για να εμπο-
δίσουν τον Λούλα να γίνει πρόεδρος
στις εκλογές του 2018 και για να τον
βγάλουν από τη μέση, ενώ ήδη είχαν
κάνει βήματα για την ιδιωτικοποίηση
της Petrobras.
[11] Φαίνεται ότι 20 ξένες εται-
ρείες πετρελαίου (όπως η Glencore
plc, η Raizen, η Royal Dutch Shell, η
PetroChina Co, η Sinopec, η σαουδα-
ραβική Aramco) επρόκειτο να ολο-
κληρώσουν τις διαπραγματεύσεις
για μερική πρόσβαση σε τέσσερα δι-
υλιστήρια της Petrobras στις 11 του
Οκτώβρη κι ότι άλλα 4 τέτοια διυλι-
στήρια απειλούνται.
[12] Το Σεπτέμβρη του 2019 ο πλη-
θυσμός της Βραζιλίας εκτιμήθηκε σε
211.412.613 κατοίκους.
Η ιστορική στιγμή που
απελευθερώθηκε ο Λούλα!
12 Νοέμβρη 2019
Αυτή την Παρασκευή, 7 του Νοέμ-
βρη 2019, μια απόφαση του Ανώτατου
Δικαστηρίου εφάρμοσε το Σύνταγ-
μα του 1988 -που συχνά παραβιάστη-
κε από τους δικαστικούς θεσμούς- και
λέει: «κανείς δεν θα κριθεί ένοχος μέ-
χρι την έκδοση της τελικής καταδικα-
στικής απόφασης», Άρθρο 5, παρά-
γραφος LVII. Το Ανώτατο Δικαστήριο,
με πλειοψηφία δύο ψήφων, διόρθωσε
την παραβίαση αυτής της συνταγμα-
τικής αρχής, που επέτρεψε τη σύλλη-
ψη σε δεύτερο βαθμό, όπως συνέβη
στην υπόθεση Λούλα, και σε περισ-
σότερους από 5.000 πολίτες που φυ-
λακίστηκαν παράνομα. Μετά την ψη-
φοφορία στο Ανώτατο Δικαστήριο,
που εγγυάται την άμεση απελευθέ-
ρωση των ατόμων που βρίσκονται σε
αυτή την κατάσταση, συμπεριλαμβα-
νομένου του Λούλα, η ελευθερία ήρ-
θε μόνο την επόμενη μέρα, μετά από
διαμαρτυρίες, γιατί οι κυβερνώντες
βουλευτές προσπαθούσαν, μ’ ένα σα-
θρό ελιγμό, να βάλουν την ψηφοφο-
ρία για την αποφυλάκιση σε δεύτερη
μοίρα, ώστε να κρατήσουν τον Λούλα
στη φυλακή μέχρι το τέλος της ζωής
του, παρόλο που δεν υπάρχει έγκλη-
μα.
Είναι ήδη γνωστό ότι αυτή η δίκη
ενάντια στον Λούλα και το ΡΤ δεν ήταν
παρά μια απάτη που δημιουργήθη-
κε από την ομοσπονδιακή αστυνομία,
τους εισαγγελείς και τους δικαστές του
«Λάβα Τζάτο», εκπαιδευμένων από τη
CIA, με την υποστήριξη του συστήμα-
τος των εισοδηματιών και της ελίτ της
Βραζιλίας, για να τον κρατήσουν μα-
κριά από τη δημόσια ζωή και να δια-
σφαλίσουν την πρόσβαση αυτών των
τομέων σε μια πολιτική, που έχει σαν
στόχο την πλήρη παράδοση της εθνι-
κής μας κυριαρχίας. Με αδίστακτο
τρόπο, αυτή η πολιτική της φασιστι-
κής κυβέρνησης Μπολσονάρο ευδο-
κιμεί στις κορυφές, χωρίς καμία αντί-
δραση από την εθνική αστική τάξη,
τους στρατιωτικούς, τους δημόσιους
θεσμούς και τους κοινωνικούς φορείς.
Οι αντιδράσεις από την αντιπολίτευ-
ση, τους προοδευτικούς τομείς και
την αριστερά έχουν επίσης ελάχιστα
αποτελέσματα, στο να σταματήσουν
και να καταργήσουν αυτά τα μέτρα
παράδοσης. Οι διανοητικοί συγγρα-
φείς αυτού του σχεδίου, που περιλάμ-
βανε επίσης το τέλος των δημόσιων
πανεπιστημίων, του εργασιακού κα-
θεστώτος, καθώς και την ιδιωτικοποί-
ηση βασικών τομέων της οικονομίας,
τη μείωση των δημόσιων προϋπο-
λογισμών, χιλιάδες άνεργους και την
υπερβολική άνοδο της εξαθλίωσης,
στηρίζονταν σ’ ένα μοντέλο που ήδη
έχει αποδειχθεί ότι έχει χρεοκοπήσει,
όπως συμβαίνει στη Χιλή, που αυτή τη
στιγμή εξεγείρεται νόμιμα ενάντια σ’
αυτό το εγκληματικό σχέδιο, όπως και
στην Αργεντινή του Μάκρι, τώρα στον
Ισημερινό του Λένιν Μορένο κι αυτό
είναι το ίδιο μοντέλο που θέλει να υι-
οθετήσει για τη βραζιλιάνικη κοινωνία
ο Πάουλο Γκουέδες, μοντέλο που επί-
σης είχε χρεοκοπήσει με τις κυβερνή-
σεις του Καρντόζο.
Ήταν 580 μέρες κλειδωμένος σε ένα
μοναχικό κελί στην φυλακή Κουριτί-
μπα, που ο Λούλα έζησε το μεγαλύτε-
ρο χρονικό διάστημα, μακριά από αυ-
τό που του άρεσε περισσότερο, που
είναι η επαφή με τους ανθρώπους
στους δρόμους, ακούγοντας την αγω-
νία τους, τις ανάγκες και τις ιδέες τους,
αφού είναι μέσα από τη συναναστρο-
φή μ’ αυτούς τους απλούς ανθρώπους
που αυτός ο πολιτικός γίγαντας τρο-
φοδοτείται, για ν’ αναπτύξει το σημα-
ντικότερο πολιτικό κι αναπτυξιακό
του σχέδιο, σε μια χώρα όπου μ’ αυ-
τό το σχέδιο, η φτωχή πλειοψηφία θα
έχει πρόσβαση σε μια δίκαιη κατανο-
μή του εισοδήματος και συνθήκες αξι-
οπρεπούς ζωής. Αυτός ήταν ο τρόπος
με τον οποίο ο Λούλα κυβέρνησε, σε
δύο διαδοχικές θητείες του στην προ-
εδρία της Δημοκρατίας κι όπου έφτα-
σε σε μια λαϊκή επιδοκιμασία ρεκόρ,
87%. Αυτή που ήλθε σε απόγνωση
ήταν η ελίτ της χώρας κι έκοψε τα φτε-
ρά αυτού του πολιτικού, που πετούσε
πάρα πολύ ψηλά και πάντα προς τον
στόχο του, που ήταν αυτός του να δι-
ορθώσει επειγόντως μια άδικη πολιτι-
κή ενάντια στους πιο φτωχούς κι αυ-
τή η ελίτ αποφάσισε αδίστακτα ότι
αυτή η πτήση θα πρέπει να κλειστεί σ’
ένα κλουβί 15 τετραγωνικών μέτρων.
Ο Λούλα, που έχει την έντονη όρα-
ση ενός πουλιού και την ταχύτητα της
σκέψης, δεν αντιστάθηκε στη σύλλη-
ψή του κι επωφελήθηκε από αυτή τη
σκληρή στιγμή για να προβληματιστεί
και να προετοιμαστεί για την έξοδό
του, που ήταν σίγουρη, όχι γιατί εμπι-
στευόταν τη δικαιοσύνη, αλλά γιαί
εμπιστευόταν τις ιδέες του και τη μα-
χητικότητά του, που αργά ή γρήγορα
θα τον έβγαζαν από εκεί, όπως στην
πτώση της Βαστίλης. Αναζήτησε πε-
ρισσότερες γνώσεις μέσα από τη με-
λέτη, δέχτηκε επισκέψεις από σημα-
ντικές ηγετικές προσωπικότητες του
κόσμου, που εκτός από την αλληλεγ-
γύη τους, του ζητούσαν συμβουλές,
στηριζόμενοι στη σοφία του.
Είναι έτσι που ο Λούλα προετοίμαζε
την έξοδό του, μαζί με μια ετοιμοπό-
λεμη αγωνιστικότητα, που παρέμεινε
για 580 ολόκληρες μέρες σε επαγρύ-
πνηση στην Κουριτίμπα, μια κατα-
σκήνωση που βαφτίστηκε με το όνο-
μα Μαρίσα Λετίσια και που δίπλα στη
φυλακή έστησε τις σκηνές της κι ήταν
συνεχώς στο πόδι, αντιμετωπίζοντας
δύσκολες καιρικές συνθήκες, προκλή-
σεις της δεξιάς, απειλές της τοπικής
κυβέρνησης για ν’ απομακρυνθεί και
με μια ηρωική στάση, όπως ο Λούλα,
αντιστάθηκε κι εγγυήθηκε την ασφά-
λεια του αγαπημένου προέδρου, που
είχε και τις στιγμές χαράς του να ακού-
ει κάθε μέρα, Καλημέρα, Καλό Από-
γευμα και Καληνύχτα Πρόεδρε Λούλα!
Κι έτσι μετατράπηκε σ’ ένα είδος κώ-
δικα επικοινωνίας, όπου ο Λούλα δεν
ήταν ποτέ μόνος και δεχόταν την αγά-
πη ενός μεγάλου τμήματος της κοινω-
νίας κι αυτό συνέβαινε σε κάθε γωνιά
της χώρας, όπου υπήρχαν πολιτικές
δραστηριότητες, όπως εκδηλώσεις,
συνελεύσεις, συζητήσεις και συνεδρι-
άσεις, ώστε το Καλημέρα, Καλό Από-
γευμα και Καληνύχτα έγιναν μέρος,
ένας τρόπος να τιμούμε και να αισθα-
νόμαστε σ’ αυτά τα γεγονότα την πα-
ρουσία του ηγέτη, μέσα από τις ιδέ-
ες. Όλη αυτή η αγάπη μεταφερόταν
με γράμματα, μηνύματα και μνήμη
ηλεκτρονικού υπολογιστή (stick), που
έπαιρνε μέσα από τους δικηγόρους
του και τους συγγενείς του.
Τα νέα της απελευθέρωσής του προ-
κάλεσαν μια συγκίνηση, που δεν είχε
υπάρξει ποτέ πριν στους ανθρώπους
και ιδιαίτερα στους νέους αγωνιστές.
Ήταν μια στιγμή που δεν θα φύγει εύ-
κολα από τη μνήμη, για τη σημασία
που είχε αυτή η επιστροφή κι αυτό
γιορτάστηκε σαν μια κατάκτηση μιας
επανάστασης, με τραγούδια, χορούς,
στους δρόμους, στα μπαρ, στα σπί-
τια, όπου ακούστηκαν οι ζητωκραυ-
γές του Λούλα Ελεύθερος, μια κραυγή
που ήταν έτοιμη να βγει, για περισσό-
τερους από 19 μήνες, στους οποίους
ο Λούλα ήταν φυλακισμένος. Ήταν η
κραυγή της ελευθερίας για όλους μας,
είπε κάποιος, η ελπίδα μας επέστρεψε,
είπε άλλος, μια αντίδραση που συγκί-
νησε όλους, ακόμα κι αυτόν που δεν
ήταν ψηφοφόρος του PT. Βγαίνοντας
ο Λούλα πήγε στην κατασκήνωση κι
ευχαρίστησε την αλληλέγγυα αγάπη
όλων εκείνων των αγωνιστών που εί-
χαν παραμείνει πιστοί, εκεί δίπλα του.
Το συνειδητοποιημένο συναίσθημα
ήταν ότι η ελπίδα και τα όνειρα επέ-
στρεψαν κι ότι αυτή τη στιγμή πρέπει
ν’ απελευθερώσουμε τις δυνάμεις, να
σηκώσουμε τα μανίκια μας και ν’ αντι-
σταθούμε. Κι αυτό είναι το μήνυμα
που έδωσε ο Λούλα στους χιλιάδες αν-
θρώπους που τον υποδέχτηκαν στην
Ένωση Μεταλλουργών του Σάο Μπερ-
νάρντο, στον ίδιο τόπο από όπου έφυ-
γε για τη φυλακή και που έχει γίνει ήδη
σύμβολο αντίστασης.
Ο Λούλα εξέπληξε όλο τον κόσμο
με τη δύναμή του, επέστρεψε ανανε-
ωμένος κι αποφασισμένος να τονίσει
στο μήνυμά του ότι πρέπει να αντι-
σταθούμε σ’ αυτή την δεξιά κυβέρ-
νηση, ήταν μια αιχμηρή ομιλία και με
τη δύναμη ενός νέου, έτοιμου να πά-
ει στη μάχη. Επίσης, δεν παρέλειψε να
επιτεθεί στους βασανιστές του, στη δι-
απλοκή Γκλόμπο (συγκρότημα ΜΜΕ),
Μόρο (υπουργό εσωτερικών) και Ντα-
λανιόλ (υπουργό δικαιοσύνης) και στο
διεφθαρμένο κομμάτι της ομοσπονδι-
ακής αστυνομίας, των στρατιωτικών,
της Εισαγγελίας και των ΜΜΕ, με μια
έξυπνη στρατηγική, που θα πρέπει να
υπολογίζει στο άλλο, στο μη διεφθαρ-
μένο κομμάτι. Έκλεισε την ομιλία του
κυριολεκτικά στην αγκαλιά του κό-
σμου, σε μια συγκινητική σκηνή, με
μια ανθρώπινη αλυσίδα, που οργα-
νώθηκε από τους εργάτες πετρελαίου
της FUC και άλλους εργαζόμενους, για
να τον προστατεύσουν από κάθε κίν-
δυνο επίθεσης.
Ας θυμηθούμε ότι το πραξικόπη-
μα που άρχισε το 2014, με την ήττα
του PSDB (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμ-
μα της Βραζιλίας) στις εκλογές, είχε
ήδη σχεδιαστεί και σκοπός του ήταν
να φυλακίσει τη Βραζιλία σε μια νεο-
φιλελεύθερη ατζέντα. Το σχέδιο κα-
τασκευάστηκε από το Κογκρέσο και
τα ΜΜΕ κι εκτελέστηκε από τη δικαιο-
σύνη και τη χρηματοπιστωτική αγορά,
που εγκαθίδρυσαν ένα καταστροφι-
κό προτσές στην οικονομική πολιτική,
που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Η ανόρθωση που υποσχέθηκαν
δεν έχει έρθει, οι θέσεις εργασίας δεν
έχουν επιστρέψει και δεν θα επιστρέ-
ψουν, όσο παραμένει αυτή η πολιτική
της παράδοσης της κυριαρχίας. Μ’ αυ-
τή την έννοια, ο ρόλος του Λάβα Τζά-
το ήταν κρίσιμος για την καταστροφή
των βιομηχανιών της Βραζιλίας, υπήρ-
ξαν περισσότερες από 51 χιλιάδες επι-
χειρήσεις που επηρεάστηκαν από τις
ανακρίσεις στις εργολαβικές και δη-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 7
μιούργησαν χιλιάδες ανέργους. Αυ-
τή είναι η επίθεση που υφίσταται το
κράτος της Βραζιλίας από τη συμμο-
ρία της εισαγγελίας, που εκπροσωπεί-
ται από τον Σέρχιο Μόρο και τον Ντα-
λανιόλ, που ενεργούν εγκληματικά,
για να εξυπηρετήσουν τα συμφέρο-
ντα της ελίτ της Βραζιλίας, σύμμαχου
του διεθνούς κεφαλαίου, ενεργώντας
μέσα από εκβιασμούς, πιέσεις κι εξα-
ναγκασμούς -όπως καταγγέλθηκε από
τον ιστότοπο The Intercept-, με σκο-
πό την επιβολή μιας ακραίας συντη-
ρητικής ατζέντας, αλλά και από μια
κυβερνητική συμμορία, που έχει σαν
πολιτικό εκπρόσωπο τον Χαΐρ Μπολ-
σονάρο, σε συμμαχία με μια βαριά
οπλισμένη εταιρεία πολιτοφυλάκων,
που απειλεί τους αντιπάλους του και
που έχει κάνει πολλά εγκλήματα, όπως
τη δολοφονία της δημοτικής συμβού-
λου και ακτιβίστριας Μαριέλλε Φράν-
κο κι έχει καταστήσει όμηρο έναν ολό-
κληρο πληθυσμό, που αναγκάζεται
να πληρώσει αδρά για να καλύψει τις
βασικές ανάγκες του, όπως το νερό,
το φυσικό αέριο, την ηλεκτρική ενέρ-
γεια και άλλες υπηρεσίες. Ο Μπολσο-
νάρο έχει ακόμα έναν ισχυρό σύμ-
μαχο, τις ευαγγελικές εκκλησίες (με
μερικές εξαιρέσεις), που είναι επίσης
μέρος του υποκόσμου του εγκλήμα-
τος και του ξεπλύματος μαύρου χρή-
ματος, αλλά και του εκβιασμού των πι-
στών. Η δύναμη αυτού του συναφιού
είναι τόσο ισχυρή, ώστε ακόμη και η
αστυνομία και το νομικό σύστημα δεν
μπορούν να το ενοχοποιήσουν, αν και
ήδη έχει καταδικαστεί πολλές φορές
για διαφθορά.
Σ’ αυτό το σκηνικό φρίκης στη Βρα-
ζιλία, όπως στη Χιλή, στον Ισημερι-
νό και τώρα στη Βολιβία, ο Λούλα θα
πρέπει να αντιμετωπίσει και να προε-
τοιμαστεί για ένα από τα πιο δύσκο-
λα καθήκοντα. Έχοντας επίγνωση του
ρόλου σαν σημαντικός ηγέτης της πε-
ριοχής και μαζί με άλλους ηγέτες της
Λατινικής Αμερικής, θα πρέπει να προ-
χωρήσουν στη διαμόρφωση ενός συ-
ντονισμού της Λατινικής Αμερικής, για
να συγκρατήσει αυτές τις οπισθοδρο-
μήσεις. Ο Λούλα εξέφρασε την ανησυ-
χία του, ευχαριστώντας τον Αλμπέρτο
Φερνάντεζ -που τον κάλεσε στην τε-
λετή της ανάληψης των καθηκόντων
του στην Αργεντινή-, όσο αφορά την
ανάγκη να πραγματοποιηθεί ένα από
τα όνειρά του, που είναι η ανάκτηση
της Ολοκλήρωσης της Λατινικής Αμε-
ρικής. Με τον Λούλα Ελεύθερο οι συν-
θήκες υπάρχουν για την επανάληψη
της οργάνωσης των δυνάμεων που θα
πρωταγωνιστήσουν στη σύγκρουση
με τις οπισθοδρομήσεις στην πολιτική
και την οικονομία και με τις επιθέσεις
στη δημοκρατία στη Βραζιλία και τη
Λατινική Αμερική, που προκαλούνται
8 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
από δυνάμεις που έχουν συμφέροντα
στην εκμετάλλευση του πλούτου αυ-
τών των χωρών.
Συντακτική Επιτροπή
Blog PosadistasHoje.com
Βραζιλία, 11 Νοέμβρη 2019
Μπολσονάρο και ακροδεξιά
στρυμωγμένοι απέναντι
στην πίεση των BRICS
15 Νοέμβρη 2019
Η κυβέρνηση Μπολσονάρο και η
ακροδεξιά πτέρυγά του, καθώς και
τα «παιδιά του Σικάγου» της οικονο-
μικής πτέρυγάς του, είναι βαθιά εξα-
σθενημένοι από αυτή τη συνάντη-
ση των BRICS (1). Συμβολικό ήταν το
επεισόδιο της εισβολής στην πρεσβεί-
ας της Βενεζουέλας, φυσικά σχεδια-
σμένο στο περιβάλλον της συμμορίας
των πολιτοφυλάκων και σε απόλυτο
συντονισμό με την Ουάσιγκτον, όπου
έκαναν πίσω: έκαναν λάθος προς το
παρόν στο να προωθήσουν την πρό-
κληση. Αντί για λιοντάρι, ο Μπολσονά-
ρο αναγκάστηκε να φερθεί σαν αρνά-
κι.
Τί άλλο θα μπορούσε να κάνει! Ήταν
περιτριγυρισμένος από γίγαντες και
η Βραζιλία, στα χέρια του ένας νάνος.
Χωρίς αυτονομία, χωρίς κυριαρχία,
χωρίς τη δική της οικονομία, χωρίς
τεχνολογία, χωρίς στρατιωτική δύνα-
μη, χωρίς ανθρώπους, χωρίς αυτό που
σημαίνει Έθνος.
Ο Μπολσονάρο χαμογέλασε στη χει-
ραψία του με τους κόκκινους κομμου-
νιστές της Κίνας και της Ρωσίας. Αυτό
είναι ένα ολόκληρο σύμβολο, η πραγ-
ματικότητα επιβάλλεται. Ήταν το τε-
λευταίο πράγμα που επιθυμούσε η
Ουάσιγκτον. Τα χτυπήματά τους χά-
νουν την πνοή τους, μέσα από την ήτ-
τα της ιμπεριαλιστικής πτέρυγας στην
Αργεντινή, το σεισμό των χιλιάνικων
μαζών, την απροσδόκητη κι εκπλη-
κτική ηρωική αντίσταση του βολιβιά-
νικου λαού, έχοντας απέναντί του την
αντιδραστική σκευωρία κι εκεί.
Τα πράγματα παίρνουν το δρόμο
τους, η φονταμενταλιστική αντιδρα-
στική και φασιστική επιδρομή εξα-
σθενεί. Ο Λούλα ελεύθερος, η δεύτε-
ρη δίκη ακυρώθηκε και σύντομα θα
καταδικαστεί ο Μόρο και μαζί του
ολόκληρη η Λάβα Τζάτο. Δεν μπορού-
σε να συμβεί μεγαλύτερη καταστρο-
φή γι’ αυτούς. Η κοινωνική βάση του
Μπολσονάρο εξασθενεί, το αντιδρα-
στικό μέτωπο διαιρείται. Οι δημοτι-
κές εκλογές του επόμενου έτους δεν
θα είχαν τόση σημασία, αλλά στις ση-
μερινές συνθήκες θα έχουν την τά-
ση να αντιπροσωπεύσουν ένα τερά-
στιο σημείο έκρηξης και θέλησης για
εξέγερση και κοινωνική διαμαρτυρία.
Αν προηγούμενα θεωρούταν ότι δεν
ήταν βέβαιο ότι θα πραγματοποιη-
θούν, τώρα είναι αναπόφευκτες. Ούτε
το πραξικόπημα ενάντια στην Ντίλμα,
ούτε η καταστροφή των εργατικών δι-
καιωμάτων και του συστήματος κοι-
νωνικής ασφάλισης δεν θα παραμεί-
νουν ατιμώρητα. Η Χιλή προειδοποιεί.
Το λιοντάρι βρυχήθηκε αλλά απο-
δείχτηκε χωρίς δόντια. Ο γιος τους δεν
πήγε στην Ουάσιγκτον, ο Λούλα είναι
ελεύθερος, η διαλεκτική επιστρέφει
στη θέση της, η αριστερά αναζωογο-
νείται, η Λατινική Αμερική δείχνει ση-
μάδια ισχυρής, πολύ ισχυρής αντίστα-
σης. Όλα αυτά χωρίς την αριστερά και
τα συνδικάτα να έχουν κάνει αυτό που
έπρεπε να κάνουν, πέρα από την υπο-
χρεωτική αλλά δειλή αντίστασή τους.
Ο άνεμος είναι ούριος, ο Λούλα βγαί-
νει σαν επικεφαλής της πορείας κι έτσι
δεν υπάρχει λόγος ν’ αμφιβάλουμε:
ν’ ανακτήσουμε τη συζήτηση για την
εθνική κυριαρχία, να καταπολεμήσου-
με την ιδιωτικοποίηση, να υπερασπί-
σουμε τις κοινωνικές κατακτήσεις, να
εξασφαλίσουμε και να επεκτείνουμε
τους δημοκρατικούς χώρους, χωρίς
να υπολογίσουμε τίποτα: ας έρθουν
μαζί μας όλοι οι προοδευτικοί, ακόμα
και οι μετανιωμένοι και ταπεινωμένοι
πραξικοπηματίες. Να διαμορφώσου-
με την απάντηση που θα ακινητοποι-
ήσει και θα θάψει τους εξτρεμιστές και
τους φανατικούς της κυβέρνησης, επι-
διώκοντας έναν τολμηρό διάλογο με
τους στρατιωτικούς που εξακολου-
θούν να διαθέτουν νευρώνες, να τους
καλέσουμε να υπερασπιστούν την κυ-
ριαρχία. Να προχωρήσουμε στην ανα-
σύνθεση του κοινωνικού ιστού του
προοδευτισμού, υφαίνοντας ολοέ-
να και ευρύτερα δίκτυα αντίστασης
και πάλης. Ήρθε η ώρα να φτιάξου-
με δικλείδες ασφαλείας, δεσμούς ιδε-
ών-δράσεων, για ν’ ακινητοποιήσουμε
τους εξτρεμιστές, που πήγαν πολύ μα-
κριά, πρόσβαλαν το Έθνος και κατα-
κρεούργησαν τη Σημαία του. Ο Τραμπ
δεν μπορεί πλέον να τους βοηθήσει,
έμειναν ορφανοί κι είναι ο Πούτιν που
χτυπά την πόρτα (και μέσα από τις
BRICS, σημ. μεταφρ.).
Συντακτική Επιτροπή, 15/11/2019
https://posadistashoje.com/america-
latina/bolsonaro-e-a-extrema-direita-
acuados-frente-a-pressao-dos-brics/
(1) Δες τελικά ψηφίσματα των BRICS
 ΧΙΛΗ: ΤΡΙΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ, ΟΧΙ ΤΡΙΑΝΤΑ ΠΕΣΟΣ
ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΗ ΑΝ Η ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΩΝ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥΣ,
ΟΙ ΔΙΑΔΗΛΩΤΕΣ ΤΗΣ ΧΙΛΗΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ: «ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ 30 ΧΡΟΝΙΑ, ΟΧΙ ΓΙΑ 30 ΠΕΣΟΣ». ΤΡΙΑΝΤΑ
ΧΡΟΝΙΑ ΠΙΝΟΣΕΤ! ΤΡΙΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΜΙΑΣ «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ» ΠΟΥ ΔΕΝ ΗΛΘΕ ΠΟΤΕ, ΠΑΡΑ
ΤΗΝ ΕΝΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΝ.
Την εποχή της Μπασελέτ, η «Συγκέ-
ντρωση Κομμάτων» [1], συγκέντρωσε το
Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, το Ριζο-
σπαστικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, το
Κόμμα για τη Δημοκρατία και το Σοσια-
λιστικό Κόμμα. Έτσι κέρδισε τις εκλογές
του 2000. Αλλά το 2007 ο Μιγκέλ Χουάν
Πινιέρα κέρδισε την κυβέρνηση. Το έκα-
νε με την υποστήριξη της «Συμμαχίας για
τη Χιλή», σε συνεργασία με την Ανεξάρ-
τητη Δημοκρατική Ένωση και την Εθνική
Ανανέωση.
Το 2013, η «Συγκέντρωση Κομμάτων»
υπέγραψε μια συμφωνία με το Κομμου-
νιστικό Κόμμα της Χιλής και σε συμμαχία
με την Αριστερά των Πολιτών και το MAS
(Ευρύ Κοινωνικό Κίνημα). Με τίτλο αυτής
της συμμαχίας «Νέα Πλειοψηφία», κέρ-
δισαν τις εκλογές και κυβερνούσαν από
το 2014 έως το 2018. Το 2018, ο Πινιέρα
κέρδισε τις εκλογές κι επέστρεψε στην
κυβέρνηση.
Σε όλη αυτή τη διαδοχή των κυβερνή-
σεων και των κομμάτων -της δεξιάς ή της
αριστεράς- διατηρήθηκε το Σύνταγμα
που θεσπίστηκε από τον Πινοσέτ. Τροπο-
ποιήθηκε το 2005 και τίποτα περισσότε-
ρο. Οι δικαστικές και διοικητικές δομές
που κληρονομήθηκαν από τη δικτατορία
παρέμειναν άθικτες, όχι μόνο διατηρώ-
ντας τις κοινωνικές ανισότητες, αλλά και
οξύνοντάς τες.
Τον Οκτώβρη του 2019, η τιμή του εισι-
τηρίου στο μετρό αυξήθηκε κατά 30 πέ-
σος. Όταν το φοιτητικό κίνημα άρχισε να
αντιτίθεται σ’ αυτό, έδρασε σαν θρυαλλί-
δα για τις άλλες διαμαρτυρίες που συμ-
βαίνουν σήμερα. Μεγάλες ομάδες νέων
συγκεντρώθηκαν στους σταθμούς των
δημόσιων συγκοινωνιών, προτείνοντας
στον κόσμο: «Πολεμάμε για το Δεν Πλη-
ρώνω».
Τριάντα χρόνια, όχι τριάντα πέσος:
Αυτές οι κινητοποιήσεις αναπτύχθηκαν
γρήγορα, όταν ενώθηκαν σ’ αυτές και τα
συνδικάτα, μαζί με τους εργαζόμενους,
τα κοινωνικά κινήματα, τους αυτόχθο-
νους πληθυσμούς και πολλούς από τον
υπόλοιπο πληθυσμό. Η κυβέρνηση και οι
νεοφιλελεύθερες πολιτικές της κατηγο-
ρήθηκαν ότι έχουν σπρώξει το λαό στη
φτώχεια τα τελευταία χρόνια, ενώ οι ανι-
σότητες και η αδικία συνεχίζουν να μεγα-
λώνουν.
Η υγεία είναι σε μεγάλο βαθμό ιδιωτική
και το κόστος του φαρμάκου είναι υπερ-
βολικό. Εκτός απ’ αυτό, ένας φόρος επι-
βαρύνει τους φτωχότερους που συνεχί-
ζουν να χρησιμοποιούν τη δημόσια υγεία
και το ίδιο ισχύει και για την εκπαίδευση.
Για τους πολίτες, κάθε τι το δημόσιο εί-
ναι σε μια κατάσταση απόλυτης επισφά-
λειας.
Τα αποθέματα νερού βρίσκονται στα
χέρια πέντε οικογενειών. Αυτό έχει με-
τατρέψει αυτόν τον πολύτιμο πόρο σε
εμπόρευμα σ’ αυτή τη χώρα, που διαθέ-
τει το ένα τρίτο όλων των αποθεμάτων
γλυκού νερού στον κόσμο.
Τα συνταξιοδοτικά ταμεία ιδιωτικο-
ποιήθηκαν. Αυτά τα κεφάλαια χρησιμο-
ποιούνται τώρα από τους κερδοσκό-
πους του τραπεζικού συστήματος. Αυτή
η ληστεία έχει μειώσει τις συντάξεις κά-
τω από τα 250 δολάρια το μήνα. Αντίθε-
τα, στο στρατό, όπου η ιδιωτικοποίηση
δεν εισήχθη γιατί αντιστάθηκε, οι στρα-
τιωτικοί απολαμβάνουν αξιοπρεπείς συ-
ντάξεις. Απολαμβάνουν επίσης μια κάλυ-
ψη κοινωνικής ασφάλισης, εκτός από το
ότι μπορούν να παίρνουν το 10% του πο-
σού που ανακτά το κράτος από τις πω-
λήσεις χαλκού, χωρίς καμιά δικαιολογία.
Τα ορυχεία χαλκού αντιπροσωπεύουν το
20% του ακαθάριστου εγχώριου προϊό-
ντος της χώρας.
Τα τελευταία χρόνια, το κόστος στέγα-
σης αυξήθηκε κατά 70%, καθιστώντας
έτσι αδύνατο για την πλειοψηφία των Χι-
λιανών το ν’ αγοράσουν ένα σπίτι. Αυτός
είναι ένας από τους παράγοντες που είναι
πιο υπεύθυνοι για την αύξηση της ανισό-
τητας. Οι άνδρες και οι γυναίκες της εργα-
τικής τάξης κερδίζουν λιγότερα από 600
δολάρια το μήνα.
Η απάντηση των χιλιάνικων μαζών
ήταν ομόφωνη. Κινητοποιήθηκαν μαζι-
κά με απεργίες και συγκεντρώσεις, όπως
αυτή της 25ης του Οκτώβρη 2019, όπου
περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άν-
θρωποι έκαναν πορεία στο Σαντιάγο. Στη
συνέχεια συγκροτήθηκαν συνελεύσεις,
τοπικές κυβερνήσεις οργανώθηκαν και
πλατφόρμες συγκέντρωσαν την εργατι-
κή τάξη, τα φοιτητικά κινήματα, τα κοινω-
νικά κινήματα, όλους τους εκμεταλλευό-
μενους τομείς.
Η κυβέρνηση έθεσε σε κίνηση τον κα-
τασταλτικό μηχανισμό της. Ο στρατός
και η αστυνομία βγήκαν σκληρά και βά-
ναυσα για να καταπνίξουν αυτή τη λαϊκή
δύναμη και τις πιθανές οικονομικές συ-
νέπειές της. Αυτό όμως δεν έπνιξε τους
διαδηλωτές. Οι τελευταίοι εξακολούθη-
σαν να απαιτούν την πτώση της κυβέρ-
νησης και τη διεξαγωγή νέων εκλογών.
Συντακτική Συνέλευση με εκλεγμένους
εκπροσώπους από τα κάτω:
Ο Πινιέρα προσπάθησε να κρύψει την
αδυναμία του πίσω από έναν κυβερνητι-
κό ανασχηματισμό. Άλλαξε υπουργούς.
Ζήτησε τη βοήθεια δικαστικών μέτρων.
Ζήτησε να διοργανωθεί ένα Στρογγυλό
Τραπέζι με «όλα τα μέρη». Πρότεινε δη-
μοψήφισμα για τον Απρίλιο του 2020 και
στη συνέχεια ψηφοφορία για τη σύσταση
μιας Συντακτικής Συνέλευσης τον Οκτώ-
βριο του επόμενου έτους.
Μεγάλα στρώματα των φοιτητών, των
εργαζόμενων, του Κομμουνιστικού Κόμ-
ματος και άλλων απέρριψαν τις προσφο-
ρές του Πινιέρα. Θέλουν μια Συντακτική
Συνέλευση εδώ και τώρα και με εκλεγμέ-
νους εκπροσώπους από τα κάτω. Θέλουν
ένα νέο Σύνταγμα ικανό να εκδημοκρα-
τίσει τη χώρα, ικανό να κάνει το κράτος
ν’ αναλάβει τον έλεγχο των φυσικών πό-
ρων, για να εξυπηρετήσουν αυτοί τους
πολίτες.
Ο ύμνος της Λαϊκής Ενότητας (Λαός
Ενωμένος Ποτέ Νικημένος) τραγουδιό-
ταν στις πλατείες, στους δρόμους και στα
αεροδρόμια. Αυτός ήταν ένας τρόπος για
να ανακτηθεί η πιο ανυψωμένη και βα-
θιά εμπειρία που έγινε ποτέ στη Χιλή, η
εμπειρία που έγινε την εποχή του Σαλβα-
δόρ Αλλιέντε.
Ένα πρόγραμμα εθνικοποίησης και οι-
κονομικού μετασχηματισμού πρέπει να
συμπεριληφθεί στην εκπόνηση του νέου
Συντάγματος. Χάρη στην καθοδήγηση
που έδωσε ο Ούγκο Τσάβες, η Συντακτι-
κή Συνέλευση της Βενεζουέλας χαράζει
τώρα την πορεία ενός επαναστατικού
δρόμου. Αυτή η εμπειρία είναι μέρος των
δυνάμεων που στηρίζουν τις χιλιάνικες
μάζες στη θεμελιώδη αλλαγή που προ-
ωθούν.
Οι μεγάλες εξεγέρσεις που συμβαίνουν
τώρα στον Εκουαδόρ, τη Βολιβία, τη Χι-
λή, την Κολομβία, αποτελούν μέρος της
αντιιμπεριαλιστικής αντίστασης και πά-
λης στη Βενεζουέλα και την Κούβα. Δεν
πρέπει ν΄ αγνοήσουμε το γεγονός ότι οι
κινητοποιήσεις αυτές συνέβαλαν στην
απελευθέρωση του Λούλα στη Βραζιλία
και στη νίκη του Μετώπου Όλων στην
Αργεντινή. Σε ολόκληρη τη Λατινική Αμε-
ρική, υπάρχει μια εξέγερση ενάντια στην
πολιτική του ΔΝΤ, τη λεηλασία των πο-
λυεθνικών και την εγκληματική πολιτική
των ΗΠΑ.
Πρέπει ν’ ανταποκριθούμε σ’ αυτή την
κατάσταση οργανώνοντας τις κοινωνι-
κές δυνάμεις και δημιουργώντας όργα-
να Δυαδικής Εξουσίας της μαζικής συμ-
μετοχής. Ο στόχος πρέπει να είναι να
μετασχηματιστεί η κοινωνία, με εθνικο-
ποιήσεις και αντιιμπεριαλιστικό Ενιαίο
Μέτωπο, ώστε όλοι οι λαοί της Λατινικής
Αμερικής ν’ αφεθούν να προχωρήσουν
στο δρόμο της προόδου.
Posadistas Hoy - 25.11.2019
http://posadiststoday.com/chile-
thirty-years-no-thirty-pesos/
[1] Η «Συγκέντρωση Κομμάτων για την
Πρόοδο» ήταν ένα μέτωπο ανάμεσα στα
κεντρώα και τα κεντρο-αριστερά πολιτι-
κά κόμματα. Δημιουργήθηκε το 1988.
Δείτε περισσότερα: https://
warwick.ac.uk/services/library/mrc/
explorefurther/images/chile/
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 9
 Η Χιλή και η Λατ. Αμερική θα ψηφίσει στην Αργεντινή
Από Ελένα Ιόνιο
Δημοσιογράφο και Παραγωγό Τηλεόραση, Ανταποκρίτρια στο Μπουένος Άιρες, 26/10/2019
Η φωνή του χιλιάνικου λαού, που ξε-
χύθηκε στο Σαντιάγο της Χιλής χθες,
αιματοκυλισμένη από τις κατασταλτι-
κές δυνάμεις του Πινιέρα, αλλά η ίδια
φωνή σε όλη τη χώρα, ηχεί σε συμφω-
νία με τους νέους ανέμους της αντεπί-
θεσης ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό
στη Λατινική Αμερική. Η λαϊκή συνεί-
δηση και συναίσθημα, είναι ίδια με
αυτά που συνοψίζονται στα λόγια της
Κριστίνα Κίρχνερ, στην τελική συγκέ-
ντρωση της προεκλογικής εκστρατεί-
ας του «Μετώπου Όλων» στη Μαρ ντε
Πλάτα της Αργεντινής:
«Είμαστε εδώ και είμαστε άνδρες και
γυναίκες που έχουμε την πεποίθηση και
πιστεύουμε ότι η πατρίδα δεν είναι ένα
συμβολικό κατασκεύασμα, αλλά καθη-
μερινό βίωμα. Άνδρες και γυναίκες που
πιστεύουμε στο ρόλο του κράτους, που
θα πρέπει να ισοπεδώνει τις διαφορές».
«Σήμερα στη Μαρ ντε Πλάτα δεν τελειώ-
νουμε μια προεκλογική εκστρατεία, αλ-
λά έναν ιστορικό κύκλο, ώστε η πατρίδα
να μην πέσει ξανά στα χέρια του νεοφι-
λελευθερισμού».
«Ποτέ ξανά, ποτέ ξανά!» φωνάζει ο
αργεντινός λαός, στηρίζοντας τα λόγια
της. Αυτός ο λαός, χάρη στις κυβερνή-
σεις του Νέστορ και της Κριστίνα Κίρ-
χνερ (2003-2015), έδωσε τη δύναμη
στις «Μανάδες, τους Παππούδες και
τις Γιαγιάδες» για ν’ απαιτήσουν δικαι-
οσύνη και μνήμη για τις 30.000 αγνο-
ούμενους, που υπήρξαν από τις γε-
νοκτονίες της δικτατορίας. Στήριξε
εθνικά οικονομικά και κοινωνικά σχέ-
δια και αναχαίτισε το νεοφιλελευθε-
ρισμό του αρπακτικού κεφαλαίου και
του διεθνούς χρηματοπιστωτικού το-
μέα. Η Αργεντινή θ’ αντιδράσει σθενα-
ρά σ’ αυτές τις εκλογές της Κυριακής,
για να σταματήσει το δεύτερο κύκλο
βίας του νέου σχεδίου Κόνδορ, που
εγκαταστάθηκε στη Λατινική Αμερική
τα τελευταία χρόνια, όπως το περιγρά-
φει καλά η Στέλα Καγιόνι στα «Χρόνια
του Λύκου».
Ο Πρόεδρος Λόπεζ Ομπραδόρ
του Μεξικού μόλις έκανε μια δήλω-
ση, με τη συνήθη γι’ αυτόν ήρεμη δύ-
ναμη: «Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο
που επιβλήθηκε στη Λατινική Αμε-
ρική χρεοκόπησε. Ήρθε η ώρα να το
αντικαταστήσουμε. Ο λαός δεν θέ-
λει άλλες θυσίες προς όφελος της
μεοψηφίας». Https://twitter.com/i/
status/1187557735111581696
Η εκλογική νίκη του Λόπεζ Ομπρα-
δόρ τον Δεκέμβρη του 2018, έδωσε το
πρώτο χτύπημα, κάτω από το φως του
διαρκούς φάρου της Μπολιβαριανής
Επανάστασης της Βενεζουέλας. Ο σχη-
10 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
ματισμός του Μετώπου Όλων στην
Αργεντινή, η σημαντική αυτή στρατη-
γική που πρότεινε η Κριστίνα Κίρχνερ
στον Αλμπέρτο Φερνάντεζ, μια εθνική
συμφωνία, ένα προγραμματικό ενιαίο
μέτωπο ανάμεσα στον περονισμό-κιρ-
χνερισμό και προοδευτικές συνιστώ-
σες-κοινωνικά κινήματα, ενάντια στον
νεοφιλελευθερισμό, ελευθέρωσε τις
δυνάμεις στον Ισημερινό και στη Χιλή.
Και τώρα παροτρύνει την υπεράσπιση
του Έβο Μοράλες, ενάντια στις απει-
λές πραξικοπήματος της οικονομικής
ολιγαρχίας.
Τελικά, αυτή είναι η αρχή του τέλους
του αποκαλούμενου -κι επικαλούμε-
νου προμελετημένα, σημ. μεταφρ-
«νόμου», σ’ αυτόν τον υβριδικό πόλε-
μο στη Λατινική Αμερική, δηλαδή της
χρησιμοποίησης της σημαίας της «πά-
λης ενάντια στη διαφθορά», σαν προ-
κάλυμμα της αντικομματικής και αντι-
πολιτικής σημαίας, για την ανατροπή
των λαϊκών προοδευτικών και αριστε-
ρών κυβερνήσεων. Αυτοί που θα καθί-
σουν τελικά στο σκαμνί, κατηγορού-
μενοι, είναι αυτοί της Lava Jato (του
δήθεν ξεπλύματος μαύρου χρήματος
από αριστερούς ηγέτες, σημ. μεταφρ.),
παρά τις ύστατες προσπάθειες και τα
ψέματα που εξαπέλυσε στην προεκλο-
γική εκστρατεία ο Μάκρι, όπου επινό-
ησε τα «Αρχικά σημειωματάρια» του
δικαστή Μπονάδιο, που προσπάθησε
να ενοχοποιήσει με «φωτοαντίγραφα»
την ηγεσία και τους αξιωματούχους
της κιρχνερικής κυβέρνησης.
Η πολύ πιθανή νίκη του Μετώπου
Όλων την Κυριακή, θα μπορέσει να εκ-
φράσει όχι μόνο μια βαθιά λαϊκή απόρ-
ριψη του οικονομικού τρόμου που
αναπτύχθηκε κι αποκαλύφθηκε τα τε-
λευταία τέσσερα χρόνια, αλλά και μια
μετατόπιση προς τη μεγαλύτερη συ-
νειδητοποίηση ότι τα κατασκευασμέ-
να ψέματα του ηγεμονικού τριγώνου
κόμμα-δικαιοσύνη-μίντια, που πλήτ-
τουν όλη την περιοχή, από τον Μάκρι
στον Μπολσονάρο κι από τον Πινιέρα
στον Μορένο, έχουν το ίδιο εργοστά-
σιο. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι αυτοί
οι ηγέτες της Ομάδας της Λίμα επανα-
λαμβάνουν την ίδια μιντιακή προστυ-
χιά: «Ζητώ συγνώμη από το λαό», αλ-
λά πρέπει να συνεχίσω τη σφαγή, ή,
«όλη η ευθύνη πέφτει στην Κούβα και
τη Βενεζουέλα». Σημαντικό μέρος του
εκλογικού σώματος άφησε να εξαπα-
τηθεί και να κάνει λάθος με τους Μά-
κρι και Μπολσονάρο. Αλλά το παιχνίδι
τέλειωσε. Τέλειωσε για το νεοφιλελευ-
θερισμό το συγκεκαλυμμένο πραξικό-
πημα, γιατί το ψέμα έχει κοντά ποδά-
ρια, γιατί έχει βλαβερές συνέπειες για
την οικονομική ζωή και τα κοινωνικά
δικαιώματα.
Σήμερα ο λαός της Χιλής ξεσηκώνε-
ται με ορμή, επιμονή, ενότητα και θάρ-
ρος! Η τεράστια έκρηξη είναι προϊόν
της συσσωρευμένης καταπίεσης και
βαρών και του ανεπίλυτου προβλή-
ματος στη λαϊκή μνήμη, που είναι το
μη ξεκαθάρισμα των λογαριασμών με
το πραξικόπημα του Πινοσέτ ενάντια
στον Αλλιέντε. Σήμερα ο χιλιάνικος λα-
ός επιτίθεται στο δεξιό Πινιέρα, αλλά
και στην πρώην πρόεδρο Μπασελέτ,
που όχι μόνο δεν έκανε το καθήκον
της, αλλά υπέγραψε και σαν Ύπατη
Αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα
δικαιώματα, μια έκθεση ενάντια στη
Βενεζουέλα, την οποία απέρριψε όχι
μόνο ο πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο,
αλλά και αρκετές δημοκρατικές χώ-
ρες. Τώρα αυτή η Επιτροπή πηγαίνει
στη Χιλή. Αλλά αυτό δεν αρκεί, όπως
δεν αρκεί και το γεγονός ότι ο Πινιέ-
ρα άλλαξε τους υπουργούς του, γιατί
η επείγουσα κυβερνητική πολιτική δι-
έξοδος που απαιτείται για την ανάκαμ-
ψη της οικονομίας και την αξιοπρέπεια
του λαού δεν είναι ακόμα ορατή.
Ο υψηλός βαθμός συνειδητοποίη-
σης του γενναίου λαού, των φοιτητι-
κών συλλόγων, των μαχητικών γυναι-
κών και των τραγουδιών της Βιολέτα
Πάρρα και του Βίκτορ Χάρα, στα πα-
ράθυρα της εξέγερσης και στους δρό-
μους της αξιοπρέπειας, συγκλονίζουν
τον κόσμο. Διαφορετικά από την Αρ-
γεντινή, η εξέγερση της Χιλής πραγ-
ματοποιείται απουσία των κομμάτων,
κομμουνιστικών ή σοσιαλιστικών, πο-
λιτικών δυνάμεων της οργανωμένης
αντιπολίτευσης, εκτός από το φοιτητι-
κό κίνημα. Αυτή η έλλειψη αφήνει χώ-
ρο για προβοκάτσιες κι ενέργειες στην
αντίθετη κατεύθυνση. Αλλά αυτό δεν
συγκρίνεται με το κίνημα «ελεύθερης
διέλευσης» το 2016 στη Βραζιλία, που
κατέληξε να παραμορφωθεί από το
MBL (φασιστοειδές Κίνημα Ελεύθερη
Βραζιλία). Η Χιλή έχει σήμερα τα χαρα-
κτηριστικά της λαϊκής εξέγερσης ενά-
ντια στον νεοφιλελευθερισμό, χωρίς
φραγμούς και χωρίς οργανωμένη ηγε-
σία.
Ο λαός της Αργεντινής, χάρη στον
οργανωμένο περονισμό, τις συσσω-
ρευμένες κατακτήσεις ενός Κράτους
δικαιωμάτων και τις αναφορές της χώ-
ρας σε μια δεκαετία κιρχνερικής δι-
ακυβέρνησης, των ανυποχώρητων
αγώνων των συνδικαλιστικών οργα-
νώσεων και των λαϊκών κινημάτων,
ενάντια στα τέσσερα χρόνια του Μά-
κρι, έχει συσσωρεύσει αντίσταση και
δύναμη, ώστε στο εκλογικό προτσές
της 27 του Οκτώβρη να μπορέσει να
επιβάλει ειρηνικά μια νέα προεδρία
των Φερνάντεζ, για να προωθήσει και
πάλι το τέλος του νεοφιλελεύθερου
κύκλου.
Αυτό δεν σημαίνει ότι αυτό θα εί-
ναι εύκολο. Η ηγεσία του «Μετώπου
Όλων» καλεί σε πλήρη επαγρύπνη-
ση στις κάλπες, μέσα από τους εκλο-
γικούς αντιπροσώπους του. Ο Ορά-
σιο Βερμπίτσκι, από το ραδιόφωνο
Ντιάριο K, προειδοποιεί για τον κίνδυ-
νο παρανομιών από τη μεριά των κυ-
βερνητικών δυνάμεων, δίνοντας χώ-
ρο σε ηλεκτρονική νοθεία. Το πρώτο
είναι η έλλειψη πρόσβασης κι ελέγ-
χου στο σύστημα Smartmatic, που θα
ενεργοποιηθεί για να σαρώσει τα πρα-
κτικά και να τα στείλει στο κέντρο κα-
ταμέτρησης των ψηφοδελτίων. Το ίδιο
και για την καταμέτρηση των σαρωμέ-
νων τηλεγραφημάτων. Επιπλέον, προ-
ειδοποιεί για την ύπαρξη ενός Σώμα-
τος, εξουσιοδοτημένο από την τωρινή
Υπουργό Ασφάλειας Πατρίσια Μπού-
λριχ, που θα ενεργεί παράλληλα με το
Σώμα για την Εκλογική Ασφάλεια, το
οποίο συνήθως απαρτίζεται μόνο από
τις Ένοπλες Δυνάμεις. Ένα τέτοιο πα-
ράλληλο Σώμα των αστυνομικών δυ-
νάμεων θα επιτρέπεται να εισέρχεται
στα εκλογικά τμήματα, με τη δικαιολο-
γία ότι θα ελέγξει υποτιθέμενες ανατα-
ραχές, βία ή μεγάλες ουρές εκλογέων.
Γι’ αυτό και η συμμετοχή διεθνών πα-
ρατηρητών από διάφορες χώρες είναι
σημαντική. Τα γεγονότα στη Βολιβία,
με την παραβίαση της δημοκρατικής
τάξης ενάντια στη νίκη του Έβο Μορά-
λες, το δείχνουν.
Αν τηρηθεί η θεσμική νομιμότητα
και ο σεβασμός των μηνυμάτων των
δρόμων, των συνοικιών και των μικρε-
μπόρων, ο Αλμπέρτο Φερνάντεζ θα εί-
ναι πρόεδρος από τις 1 του Δεκέμβρη.
Για όσους ζούμε στην Αργεντινή, εί-
ναι προφανές ότι σήμερα ο λαός είναι
πιο χαρούμενος, ελπίζοντας ότι την
Κυριακή θα υπάρξει στροφή: «Θ επι-
στρέψουμε! Θα επιστρέψουμε!», όπως
τραγουδούν οι περονιστές. Οι περισ-
σότεροι από 700.000 κόσμου, που
πριν από τέσσερα χρόνια αποχαιρέ-
τισαν την πρόεδρο Κριστίνα Κίρχνερ
στην πλατεία του Μάη, θα γελάσουν
και πάλι, μετά από τέσσερα χρόνια κα-
τάθλιψης και καταπίεσης.
Ο Αλμπέρτο Φερνάντεζ είπε στην τε-
λική συγκέντρωση στη Μαρ ντε Πλά-
τα: «Περάσαμε 4 χρόνια δυσκολίας,
κλείνοντας καθημερινά 43 μικρές και
μεγάλες επιχειρήσεις, είδαμε 100.000
αργεντινούς να χάνουν τις δουλειές
τους, είδαμε την πτώση των τοπικών
οικονομιών, είδαμε πώς οι συνταξι-
ούχοι έχασαν τα εισοδήματά τους, εί-
δαμε πώς οι πραγματικοί μισθοί μει-
ώθηκαν κατά 20%». «Είδαμε, είπαμε,
απαιτήσαμε να μην το κάνουν και το
έκαναν. Γνωρίζουμε ποια συμφέροντα
αντιπροσωπεύουμε εμείς. Αυτοί αντι-
προσωπεύουν συμφέροντα που ευ-
νοούν τους ισχυρούς. Εμείς, ανάμεσα
στις τράπεζες και τους συνταξιούχους,
επιλέγουμε τους συνταξιούχους, ανά-
μεσα στη δημόσια παιδεία και τις τρά-
πεζες, επιλέγουμε τη δημόσια παιδεία,
ανάμεσα σ’ εκείνους που εργάζονται
κι εκείνους που κερδοσκοπούν, επι-
λέγουμε εκείνους που εργάζονται. Θέ-
λουμε η Αργεντινή να επιστρέψει στην
ανάπτυξη.
Η αμοιβαία συγκίνηση της Κριστί-
νας και του Αλμπέρτο, στα τελικά λό-
για τους στην προεκλογική εκστρα-
τεία, δεν είναι ένα μικρό πράγμα. Η
Κριστίνα, με συγκίνηση, δήλωσε: «Ο
Αλμπέρτο ήταν ο επικεφαλής του
σχεδίου εκείνου, που το 2003 επέ-
στρεψε την αξιοπρέπεια στους αργε-
ντινούς… της κυβέρνησης που αναδι-
άρθρωσε το εξωτερικό χρέος, από το
οποίο πληρώσαμε το χρέος που είχα-
με από το 1957 στο Νομισματικό Τα-
μείο. Ήταν επικεφαλής των υπουργών
μιας κυβέρνησης, που άρχισε να ανα-
συντάσσει τους μισθούς και τις συντά-
ξεις όλων των απόμαχων».
Ο Αλμπέρτο Φερνάντεζ, που ο ίδιος
τραγουδάει και παίζει κιθάρα στις πο-
λιτικές συναντήσεις, λέει σχεδόν κλαί-
γοντας: «Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη μέρα
που συνάντησα τον Νέστορ Κίρχνερ
και τη μέρα που ξανασυνάντησα την
Κριστίνα…. ο Νέστορ μου είπε: Ας
σταματήσουμε να είμαστε ο προοδευ-
τικός πόλος των συντηρητικών ομά-
δων. Ας κάνουμε αυτό που πρέπει να
κάνουμε: ας καλέσουμε εμείς οι ίδιοι
τους αργεντινούς. Ας καλέσουμε εμείς
οι ίδιοι τους αργεντινούς κι ας σηκώ-
σουμε τις σημαίες του καλύτερου προ-
οδευτισμού».
Αυτή την Κυριακή, 27 του Οκτώβρη,
ο λαός της Αργεντινής θ’ αποφασίσει
για το σκληρό καθήκον της ανοικο-
δόμησης της χώρας. Η πάλη του λα-
ού στη Χιλή και στο Εκουαδόρ θα επη-
ρεάσει σημαντικά αυτή την εκλογική
μάχη και θα βοηθήσει στην ανοικο-
δόμηση της Λατινοαμερικάνικης Ολο-
κλήρωσης, στην πολιτική ήττα του Λά-
βα Τζάτο στη Βραζιλία, στην ορμή της
πετρελαϊκής απεργίας και στην προσε-
χή αθώωση του Λούλα ντα Σίλβα. Το
καλύτερο δώρο του λαού της Αργεντι-
νής σ’ αυτή την επέτειό της, θα είναι η
εκλογική νίκη των Φερνάντεζ.
https://posadistashoje.com/america-
latina/o-chile-votara-na-argentina/ και
https://www.brasil247.com/blog/
o-chile-votara-na-argentina
Αργεντινή: Οι εκλογές
φρενάρουν το
νεοφιλελευθερισμό
κι ανοίγουν τα
φτερά της «Ομάδας
Πουέμπλα» (1)
7 Νοέμβρη 2019
Το πρώτο σημείο που πρέπει να προ-
σέξουμε, είναι το να χαρακτηρίσουμε
αυτή την εκλογική νίκη των Αλμπέρτο
Φερνάντεζ και Κριστίνα Κίρχνερ του
Μετώπου Όλων (FdT) στην Αργεντινή.
Πέρα από την ποσότητα, που εκ-
φράζουν οι αριθμοί, το 48% (Αλμπέρ-
το) έναντι 40% (Μάκρι), στην προσω-
ρινή καταμέτρηση των ψήφων στις 27
του Οκτώβρη, που δίνει μια πανίσχυ-
ρη νίκη, με 8% διαφορά υπέρ του FdT
(τείνοντας ν’ αυξηθεί στο 10% στην τε-
λική καταμέτρηση), ήδη από τον πρώ-
το γύρο, αξίζει να σημειωθεί ότι αυ-
τό το αποτέλεσμα έχει κι ένα ποιοτικό
βάρος. Σημαίνει μια συγκέντρωση της
εκφρασμένης λαϊκής θέλησης, που με
μια φωνή, από τον πρώτο γύρο, είπε
«Φτάνει Πια!» με το νεοφιλελεύθερο
σχέδιο των τεσσάρων χρόνων της κυ-
βέρνησης Μάκρι.
Ήταν μια πολωμένη εκλογή, όπου
οι χρηματοπιστωτικοί, ολιγαρχικοί και
δεξιοί τομείς συγκεντρώθηκαν στο
40% του Μάκρι (τείνοντας στο 39%
στην τελική καταμέτρηση), προσελ-
κύοντας και μέρος της μικροαστικής
τάξης, δυσαρεστημένο από την κυ-
βέρνηση αλλά επιφυλακτικό απένα-
ντι στην πολιτική του FdT, που δαιμο-
νοποιήθηκε από τα ηγεμονικά μίντια.
Από την άλλη πλευρά, το 48%, που
μπορεί να φτάσει το 50% (στην τελι-
κή καταμέτρηση), ανήκει σε ποιοτι-
κές ψήφους, που επιλέγουν ένα καθα-
ρό οικονομικό λαϊκό και εθνικό σχέδιο,
υποστηρίζοντας τον προγραμματικό
χάρτη του FdT, αλλά κυρίως δείχνο-
ντας εμπιστοσύνη στην αποδεδειγμέ-
νη διαχείριση και εμπειρία της πρώην
προέδρου Κριστίνα Κίρχνερ και στους
δεσμούς του Αλμπέρτο Φερνάντεζ με
τη διοίκηση του Νέστορ Κίρχνερ. Το
εξαιρετικό 55% των ψήφων στον Άξελ
Κικίλοφ (πρώην υπουργό της οικονο-
μίας) για την ανάδειξή του σε κυβερνή-
τη της επαρχίας του Μπουένος Άιρες,
που περιλαμβάνει το 30% του πληθυ-
σμού της Αργεντινής, είναι το καλύτε-
ρο παράδειγμα ότι επρόκειτο για μια
ψήφο για την επιστροφή του Κιρχνε-
ρικού-Περονισμού. Οι ψήφοι τους εί-
ναι για την έγκριση ενός σχεδίου και
μιας πολιτικής λαϊκής διαβούλευσης
και συμμετοχής, με πρωταγωνιστή τον
Κικίλοφ, εθνικό βουλευτή και αυθε-
ντικό ηγέτη, που μετά τη 10η του Δε-
κέμβρη 2015, όταν η Αργεντινή απο-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 11
χαιρετούσε την Κριστίνα Κίρχνερ με
δάκρυα, φωνάζοντας «θα επιστρέψου-
με, θα επιστρέψουμε!», δεν σταμάτησε
να τρέχει στους φτωχούς δήμους, στα
προάστια του Μπουένος Άιρες, για να
προωθήσει τη συζήτηση, την αντίστα-
ση και την πάλη για επιστροφή.
Κι επέστρεψαν. Σε 4 χρόνια επέστρε-
ψαν. Ο Μάκρι κράτησε μόλις 4 χρόνια
κι άφησε τη χώρα καταστραμμένη και
χρεοκοπημένη. Οι Κιρχνερικές κυβερ-
νήσεις διήρκεσαν 12 χρόνια, καταρ-
γώντας τη χρεοκοπία και αποκαθιστώ-
ντας το κοινωνικό κράτος. Δεν είναι
μόνο οι αριθμοί των ψήφων που εκ-
φράζουν την επιστροφή του περονι-
σμού-κιρχνερισμού. Είναι και η έκρηξη
της χαράς των ανδρών και των γυναι-
κών, των οικογενειών και των παιδιών,
των ηλικιωμένων και της ξεσηκωμένης
νεολαίας, εκείνο το βράδυ στο δρόμο
προς το εκλογικό κέντρο του FdT, για
ν’ ακούσουν την Κριστίνα και τον Αλ-
μπέρτο, είναι οι διαδηλώσεις σε όλη τη
χώρα και σε όλο τον κόσμο, από τη Χι-
λή μέχρι το Εκουαδόρ, είναι ο περιο-
ρισμός και η κατάρρευση των νεοφι-
λελεύθερων πολιτικών. Οι φωνές και
οι αφίσες για την Απελευθέρωση του
Λούλα ήταν παρούσες παντού, σε μια
στιγμή όπου ο Λούλα γιόρταζε τα 74α
γενέθλια. Μια ομάδα από βραζιλιά-
νους, συνοδευόμενη από τον γιο και
τον εγγονό του Λούλα κι επιτροπές αλ-
ληλεγγύης, τον τίμησαν στον Οβελί-
σκο του Μπουένος Άιρες. Αλλά, το κα-
λύτερο δώρο για τον Λούλα έφτασε
λίγες ώρες αργότερα: ήταν η νίκη του
Αλμπέρτο και της Κριστίνα.
Η Χιλή και το Εκουαδόρ ψήφι-
σαν στην Αργεντινή. Είναι ένας μεγά-
λος θρίαμβος των εργαζόμενων και
ενός αργεντινού λαού οργανωμένου
κι ετοιμοπόλεμου, που δεν σταύρω-
σε τα χέρια του, άντεξε κι αγωνίστη-
κε στους δρόμους, στα εργοστάσια,
στις σχολές, στις συνοικιακές και κοι-
νοτικές επιτροπές, στα συνδικάτα, στις
γενικές απεργίες ενάντια στα αυξημέ-
να εισιτήρια, αντιμετώπισαν τις επιθέ-
σεις ενάντια στα βασικά τους δικαιώ-
ματα, αμφισβήτησαν τις δικαστικές
νοθείες του λεγόμενου «νόμου», αντι-
μετώπισαν την καταστολή, υπεράσπι-
σαν τα ανεξάρτητα μίντιά τους, αντιμε-
τώπισαν την ηγεμονία της Κλαρίν και
της Λα Νασιόν (εκδοτικά συγκροτήμα-
τα) και διατήρησαν ζωντανή τη Μνήμη
των 30.000 Αγνοούμενων. Τα ψέματα,
οι απειλές του Μάκρι και τα Φέικ Νιους
δεν κόλλησαν αυτή τη φορά. Αν δεν
ήταν αυτή η οργανωμένη συνείδηση
που οδήγησε το λαό της Αργεντινής
σε εκλογική νίκη, θα ήταν στην ημερή-
σια διάταξη ένα αιματηρό νέο 2001, ή
ένας νέος χιλιανός Οκτώβρης.
Όσον αφορά το ρόλο των μίντια, θε-
μελιώδες όπλο της εξουσίας (και από
12 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
τη μία πλευρά και από την άλλη, της
Δυαδικής Εξουσίας), είναι ενδιαφέρον
να γνωρίζουμε ότι ο Αλμπέρτο Φερνά-
ντεζ, δικηγόρος και πολιτικός, πρώην
επικεφαλής της κυβέρνησης του Νέ-
στορ Κίρχνερ, παρέμεινε γνωστός σ’
αυτά τα 4 χρόνια του Μάκρι, από τη
συνεχή συμμετοχή του στο τηλεοπτι-
κό κανάλι C5N (που ανήκει σε εθνι-
κούς επιχειρηματίες που διώχθηκαν
από τον Μάκρι), καταγγέλλοντας πά-
νω απ’ όλα τις αυθαιρεσίες της δικαιο-
σύνης ενάντια στον Κιρχνερισμό. Αυτό
ήταν θεμελιώδες, ώστε από τους αργε-
ντινούς, ο υποψήφιος πρόεδρος που
προτάθηκε από την Κριστίνα, να ανα-
γνωριστεί και να ψηφιστεί.
Ο Μάκρι προσπάθησε να χρησιμο-
ποιήσει τα φέικ νιους για να κάνει ένα
πολιτικό-μιντιακό πραξικόπημα, που
θα οδηγούσε στην ακύρωση των εκλο-
γών. Χρησιμοποίησε το γεγονός ότι τα
πρώτα αποτελέσματα είχαν μικρότερη
διαφορά από την προβλεπόμενη από
τις PASO (προκριματικές), για να απο-
θαρρύνει τους νικητές του FdT. Τα φέ-
ικ νιους υποστήριξαν ότι ο Αλμπέρτο
Φερνάντεζ συμφώνησε με τον Μάκρι
για ένα θρίαμβο με μικρή διαφορά,
για να καταλήξει σε μια συμφωνία κυ-
βερνησιμότητας. Ο άθλιος στόχος αυ-
τών των φέικ νιους ήταν να αποδυνα-
μώσει τη συνοχή της ψήφου στο FdT.
Η δημοσιογράφος Κύνθια Οτταβιάνο,
της Επιθεώρησης Αντι-Έκδοση, αναλύ-
ει καλά αυτή την κίνηση: «Θέλουν όσοι
ψήφισαν Αλμπέρτο να κάνουν καταγ-
γελίες δυσπιστίας και να υποκινήσουν
διαφορές, με βάση αυτό το συναίσθη-
μα της «γεύσης του λίγου». Αυτή είναι
μια πράξη με στόχο να δείξει πιθανή
«νοθεία», πράξη που μάλιστα δεν βα-
σίζεται στην υποκίνηση των ψηφο-
φόρων του χαμένου κόμματος, αλλά
του νικητή». Κι έκανε μια χιουμορι-
στική σύγκριση: «με ποδοσφαιρικούς
όρους, είναι σαν μια ομάδα που κέρ-
δισε 3-0, αλλά τους είπαν ότι θα έπρε-
πε να έχουν κερδίσει με μεγαλύτερο
σκορ, καθώς δεν σφυρίχτηκαν δύο πέ-
ναλτι και ακυρώθηκε ένα γκολ. Επομέ-
νως το παιχνίδι δεν είναι έγκυρο, είναι
σαν να μην υπήρξε».
Τέλος, οι πραξικοπηματικές απόπει-
ρες για την ακύρωση νόμιμων εκλο-
γών, όπως αυτή του Έβο Μοράλες, εί-
ναι χαρακτηριστικό των εξουσιών της
οικονομικής ολιγαρχίας στην Αργεντι-
νή και τη Λατινική Αμερική. Με κάθε
τρόπο, πραγματικές και διαπιστωμέ-
νες απάτες που διαπράττονται, είναι
αυτές από αξιωματούχους και προέ-
δρους του ηττημένου «Μαζί για την
Αλλαγή» (Μάκρι). Αυτές ναι, όσο αφο-
ρά το ποσοστό του Μάκρι, όπου η δι-
αφορά του από το FdT μπορούσε να
είναι μεγαλύτερο στην τελική καταμέ-
τρηση. Πρόκειται για πολλές περιπτώ-
σεις που δεν επέτρεπαν να ψηφίσουν
ψηφοφόροι (ειδικά του FdT), σε εκλο-
γικούς καταλόγους που δεν ενημερώ-
θηκαν με νέα δελτία ταυτότητας. Η δι-
αφορά στους αριθμούς της νίκης του
FdT θα πρέπει να ξεπεράσει το 10%
στην τελική καταμέτρηση, γιατί οι ψή-
φοι της μεγαλύτερης εκλογικής περι-
φέρειας, όπου πλειοψηφεί συντριπτι-
κά το FdT, του Μπουένος Άιρες, δεν
έχουν ακόμη καταμετρηθεί.
Οι ψήφοι στον Αλμπέρτο και την
Κριστίνα είναι για τη Λατινοαμερικάνι-
κη Ολοκλήρωση, ενάντια στο νεοφιλε-
λευθερισμό. Το καλωσόρισμα από και
προς την «Ομάδα Πουέμπλα» έρχεται!
Στον προθάλαμο της δέσμης των
επειγόντων μέτρων για τις πρώτες 100
ημέρες που θα ακολουθήσουν μετά τις
10 Δεκέμβρη (επίσημη ανάληψη της
θητείας των Αλμπέρτο-Κριστίνα, σημ.
μεταφρ.), η νέα κυβέρνηση προετοι-
μάζει τις βάσεις για την επανεκκίνηση
της Λατινοαμερικάνικης Ολοκλήρω-
σης των προοδευτικών κυβερνήσε-
ων, που παροτρύνθηκε από τον Ού-
γκο Τσάβες, με τη CELAC, την Unasur,
τις Brics, Alba και τη Mercosur. Έχοντας
διακοπεί αυτή από τη νεοφιλελεύθερη
επίθεση των Μάκρι, Πινιέρα, Μορένο
και Μπολσονάρο, εγκαθιδρύεται τώρα
μια κατάσταση Δυαδικής Εξουσίας στη
Λατινική Αμερική, όπου η Βενεζουέλα
είναι ένας θεμελιώδης σύνδεσμος. Με-
τά από μια εκρηκτική έκκληση «Ελεύ-
θερος Λούλα!» την ημέρα της νίκης,
ο Αλμπέρτο Φερνάντεζ επισκέπτεται
τον Λόπεζ Ομπραδόρ στο Μεξικό και
φιλοξενεί την «Ομάδα Πουέμπλα», που
συναντιέται στο Μπουένος Άιρες από
τις 8 έως τις 10 του Νοέμβρη.
Εγκαθίσταται μια κατάσταση Δυα-
δικής Εξουσίας στη Λατινική Αμερι-
κή, όπου η Βενεζουέλα είναι η θεμε-
λιώδης ζώνη. Τα υβριδικά χτυπήματα
της ολιγαρχίας, τύπου «Lava Jato» και
«Cadernos» από τον δικαστή Μπονά-
διο εξασθενίζουν. Πρέπει να δούμε
πώς οι προοδευτικές δυνάμεις θα εκ-
μεταλλευτούν αυτή την κρίση, χωρίς
να διασπαστούν. Υπάρχει πόλωση κι
επίσης ένας ατιμώρητος Μπολσονάρο,
που στο μεταξύ καταστρέφει το εθνι-
κό κράτος. Υπάρχει μια εσωτερική κρί-
ση (που αποκαλύπτεται με την υπόθε-
ση Μαριέλλε), στο εσωτερικό εκείνων
που αποφάσισαν να κυβερνήσουν με
τη δικαστική απάτη ενάντια στον Λού-
λα. Υπάρχει ένας Τραμπ που αναγκά-
ζεται να αναγνωρίσει την εκλογή του
Αλμπέρτο στην Αργεντινή, εγκαταλεί-
ποντας τον δικό του ευνοούμενο (Μά-
κρι), αντίγραφο του Μπολσονάρο. Αλ-
λά το γεγονός είναι ότι ο Λούλα είναι
στη φυλακή, παρά το γεγονός ότι εί-
ναι η κορυφαία πολιτική εξουσία της
χώρας, έχει την υποστήριξη του κό-
σμου και καθοδηγεί το έθνος από τη
φυλακή. Η δημοκρατία δεν πρέπει να
φυλακιστεί. Ακόμα και η μεσαία τάξη
έχει αποφανθεί: Ο Λούλα πρέπει να εί-
ναι ελεύθερος! Ήρθε η ώρα ο λαός της
Βραζιλίας να δει αυτό που συμβαίνει
στη Χιλή και σε όλη τη Λατινική Αμε-
ρική.
Η πρόκληση είναι μεγάλη. Ο νεοφι-
λελευθερισμός του Μάκρι καταρρέ-
ει, αλλά δεν έχει ακόμη ηττηθεί. Πρέ-
πει να δοθεί προσοχή σε μέρος της
αμφιταλαντευόμενης μεσαίας τάξης.
Η πλειοψηφία του αργεντινού λαού
περιμένει με ανυπομονησία την 10η
του Δεκέμβρη και την επανεκκίνηση
της καταστραμμένης οικονομίας, μια
επανεκκίνηση που ν’ ανταποκρίνεται
στους αβοήθητους και αποκλεισμέ-
νους. Οι Μακρικές πολιτικές δυνάμεις
«Μαζί για την Αλλαγή», αν και διαιρε-
μένες οι ίδιες, είναι έτοιμες να διαιρέ-
σουν και να δημιουργήσουν εμπόδια
στη νέα λαϊκή κυβέρνηση, με άθικτη
τη μιντιακή αλλά και τη δικαστική
εξουσία, που είναι αυτή που τώρα κα-
θορίζει το συνταγματικό της ρόλο. Το
παράδειγμα του Λόπεζ Ομπραδόρ,
που ανακοινώνει δημόσια και καθημε-
ρινά τα κυβερνητικά του μέτρα σε συ-
νέντευξη Τύπου στην τηλεόραση, εί-
ναι κάτι που πρέπει να ακολουθηθεί,
ειδικά όταν οι συντηρητικές δυνάμεις
ανυπομονούν να δώσουν χτυπήματα.
Η επίσκεψη του Αλμπέρτο στο Μεξικό
ανοίγει την πόρτα σε μια προοδευτι-
κή πολιτική συμφωνία. Για οικονομικές
σχέσεις μ’ έναν «πολυπολικό» κόσμο,
που δεν εξαρτάται μόνο από τις ΗΠΑ
και τη Βραζιλία του Μπολσονάρο. Ο
«πολυπολικός» κόσμος περιλαμβάνει
επίσης την Κίνα και τη Ρωσία. Υπάρ-
χει μεγάλη προσδοκία κι ελπίδα για
τα προσεχή κυβερνητικά μέτρα. Η ορ-
γανική και κοινωνική ενότητα του FdT,
μαζί με τα συνδικάτα και τα κοινωνικά
κινήματα, πρέπει να είναι μια δύναμη
που θα καλλιεργηθεί στο άμεσο μέλ-
λον.
Μπουένος Άιρες, 7 Νοέμβρη 2019
Από https://posadistashoje.com/
america-latina/argentina-eleicoes-
freiam-o-neoliberalismo-e-abrem-
alas-ao-grupo-de-puebla/
(1) Ρεύμα που φιλοδοξεί να συγκε-
ντρώσει και να καθοδηγήσει την προ-
οδευτική σκέψη στη Λατινική Αμερική,
παίρνοντας στοιχεία από το Φόρουμ
του Σάο Πάολο και την Unasur (Ένωση
των Λατινοαμερικάνικων Εθνών), του
οποίου η πρώτη συνεδρίαση 30 ηγε-
τών από 12 χώρες της Λατινικής Αμε-
ρικής έγινε στην πόλη Πουέμπλα του
Μεξικού, στις 12-14 Ιούλη 2019.
Το επαναστατικό προτσές και η Δυαδική
Εξουσία στη Λατινική Αμερική
Ντοκουμέντο που γράφτηκε με
την ευκαιρία της συμμετοχής των
Εκδόσεων Επιστήμη, Κουλτούρα,
Πολιτική (Ευρώπη και Λατινική
Αμερική) και εκπροσώπων των
Διεθνών Ποσαδικών Blogs στο FILVEN
(Διεθνής Έκθεση Βιβλίου στη
Βενεζουέλα), που πραγματοποιήθηκε
στο Καράκας από τις 7 ως
τις 17 Νοέμβρη 2019
Η ωριμότητα του λαού της Βενεζου-
έλας και η απόφαση της κυβέρνησής
του, θα του επιτρέψει ν’ αντισταθεί
και ν’ αντιμετωπίσει τον αποκλεισμό
και την πολιορκία στην οποία υπο-
βλήθηκε το Μπολιβαριανό Επανα-
στατικό Κράτος από τις ΗΠΑ και τους
συμμάχους της. Αυτή η πολύ μεγάλη
εμπειρία πάλης έχει επηρεάσει και με-
ταδώσει σιγουριά στα προοδευτικά
κινήματα και ρεύματα σε όλη τη Λα-
τινική Αμερική.
Με τη σειρά του, ο θρίαμβος του
Μετώπου Όλων στην Αργεντινή, οι
κινητοποιήσεις στο Εκουαδόρ, που
έκαναν τον Λένιν Μορένο να υποχω-
ρήσει, η λαϊκή εξέγερση στη Χιλή, η
μεγάλη κινητοποίηση του λαού στη
Βραζιλία, που κατάφερε να βγάλει
τον Λούλα από τη φυλακή και η επα-
νεκλογή του Έβο Μοράλες στη Βολι-
βία (*), αποτέλεσαν μια τεράστια υπο-
στήριξη στο επαναστατικό προτσές
της Βενεζουέλας και της Κούβας.
Αυτή η επέμβαση των λαών της Λα-
τινικής Αμερικής είναι μια απόρριψη
της πολιτικής του ιμπεριαλισμού και
του Διεθνούς Νομισματικού Ταμεί-
ου και η χρεοκοπία των νεοφιλελεύ-
θερων μέτρων, που είναι ασύμβατα
με την ανάπτυξη και την επίλυση των
προβλημάτων του λαού.
Αυτή η βαθιά αλλαγή στο συσχε-
τισμό των δυνάμεων θα απαιτήσει,
στην επόμενη φάση, όργανα και προ-
γράμματα που θα επιτρέψουν τον
κοινωνικό κι επαναστατικό μετασχη-
ματισμό που έχει ανάγκη η ήπειρος.
Ο θρίαμβος του Μετώπου Όλων
στην Αργεντινή και η ήττα της δεξιάς,
ο θρίαμβος εκεί του Περονισμού μέ-
σω της φόρμουλας Φερνάντεζ-Φερ-
νάντεζ, είναι ένα χτύπημα και μια
απόρριψη των πολιτικών του Μακρι-
σμού (πρώην πρόεδρος Μάκρι, σημ.
μεταφρ.), που προκάλεσαν την οι-
κονομική και κοινωνική κατάσταση
13 Νοέμβρη 2019
έκτακτης ανάγκης που αντιμετωπίζει
σήμερα η Αργεντινή. Περισσότεροι
από 5 εκατομμύρια άνθρωποι στη
φτώχεια, με κατεστραμμένη τη βιο-
μηχανική διάρθρωση, με την υπερ-
βολική αύξηση των τιμών στις υπη-
ρεσίες, την απώλεια της αγοραστικής
δύναμης των μισθών κατά 21%, με
θέσεις εργασίας κυρίως επισφαλείς,
το δημόσιο χρέος στα 334 δισεκα-
τομμύρια δολάρια και την υποτίμη-
ση του πέσο κατά 500%. Αυτό είναι το
σκοτεινό τοπίο που άφησε η δεξιά και
η ολιγαρχία σε μία από τις πλουσιότε-
ρες χώρες της Νότιας Αμερικής.
Αλλά ούτε το εργατικό κίνημα, ού-
τε οι λαϊκοί τομείς δεν έχουν παραδο-
θεί σ’ αυτά τα χτυπήματα. Και μ’ ένα
σταθερό ρυθμό απεργιών και κινη-
τοποιήσεων, προετοίμασαν αυτή την
τεράστια νίκη. Η εργατική τάξη επε-
νέβη σαν ένα ενιαίο μπλοκ και τρά-
βηξε το μεγαλύτερο μέρος του πλη-
θυσμού. Οι κάλπες, παρά τις νοθείες
του Μακρισμού, αντανακλούσαν τη
σχέση της Δυαδικής Εξουσίας που εκ-
φράζεται διαρκώς στους αμέτρητους
αγώνες.
Το Συνέδριο της Συνομοσπονδίας
των Αργεντινών Εργαζομένων (CTA),
που αποφάσισε να ενοποιηθεί με τη
ΓΣΕ Αργεντινής, έδειξε την ανάγκη
της συγκέντρωσης του προλεταριά-
του και το ρόλο που πρέπει να εκπλη-
ρώσουν τα συνδικάτα σ’ αυτή τη νέα
φάση που ανοίγει στην Αργεντινή.
Για ν’ αναπτυχθεί η χώρα και ν’ αντι-
μετωπιστεί η βαθιά κρίση του καπιτα-
λισμού, είναι αναγκαίο ν’ αναπτυχθεί
ένα σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης,
βασισμένο στις εθνικοποιήσεις των
κύριων τομέων της οικονομίας, στην
αγροτική μεταρρύθμιση, στον προ-
γραμματισμό της παραγωγής, στην
υγεία, τη στέγαση και την εκπαίδευ-
ση για όλους, στους αξιοπρεπείς μι-
σθούς, στην ανάληψη από τους ερ-
γαζόμενους όλων των επιχειρήσεων
που είχαν κλείσει λόγω της πολιτικής
και της αδιαφορίας της κυβέρνησης
Μάκρι. Τα συνδικάτα πρέπει να συμ-
μετέχουν στον έλεγχο και την εφαρ-
μογή αυτών των σχεδίων, σε συνδυ-
ασμό με το φοιτητικό κίνημα και τις
κοινωνικές οργανώσεις. Η δεξιά θ’
αντιταχθεί, με όλες τις δυνάμεις της,
στις πολιτικές της κοινωνικής αλλα-
γής. Θα προσπαθήσει να μεταφέρει
τις ενέργειες που προωθεί στη Βενε-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 13
ζουέλα και τη Βολιβία σε όλα τα προ-
τσές της Λατινικής Αμερικής, που
αντιμετωπίζουν με κάθε τρόπο τα
συμφέροντα και τα σχέδια των πο-
λυεθνικών, των μεγάλων χρηματοπι-
στωτικών εταιρειών και της κυβέρνη-
σης των ΗΠΑ.
Είναι σημαντικό να βλέπουμε την
έλλειψη κοινωνικής βάσης από τη
μεριά της δεξιάς, που έχει τρομο-
κρατηθεί από το κύμα διαμαρτυρι-
ών που κλονίζουν τη Λατινική Αμερι-
κή. Η αστική τάξη βρίσκεται ανάμεσα
στο σπαθί και στον τοίχο. Δεν μπορεί
να στηριχτεί με τις νεοφιλελεύθερες
πολιτικές της, γιατί αυτές αποσυνθέ-
τουν τις οικονομίες κι από την άλλη
μεριά, οι προοδευτικές κυβερνήσεις,
προκειμένου ν’ αποφύγουν το πλή-
ρες ξεχαρβάλωμα των οικονομιών,
οφείλουν να παραμερίσουν σταδια-
κά τις σχέσεις της ιδιωτικής ιδιοκτη-
σίας και να βάλουν τα ηνία της οικο-
νομίας στα χέρια του Κράτους. Αυτό
που ο Αλμπέρτο Φερνάντεζ υπόσχε-
ται στην Αργεντινή να «βάλει χρήμα-
τα στις τσέπες των ανθρώπων», δη-
λαδή να αναπτύξει τη ζήτηση, σαν
κινητήρια δύναμη της οικονομίας,
προϋποθέτει ότι το τραπεζικό σύστη-
μα θα είναι κρατικό, ότι το κράτος θα
είναι υπεύθυνο για τις δαπάνες. Κι όχι
μόνο οι δαπάνες, αλλά και η προσφο-
ρά θα πρέπει επίσης να είναι κρατι-
κή, σε μεγάλους τομείς όπως η υγεία,
η εκπαίδευση, η στέγαση, η ενέργεια,
οι μεταφορές και πάνω απ’ όλα, οι πι-
στώσεις.
Η ανάκτηση της εμπειρίας της
Λαϊκής Ενότητας στη Χιλή
Οι φοιτητικές κινητοποιήσεις ενά-
ντια στην αύξηση των εισιτηρίων
του μετρό, υπήρξαν η σπίθα της κοι-
νωνικής δυσαρέσκειας που έχουν
συσσωρεύσει οι χιλιάνικες μάζες. Οι
διαφορετικές κυβερνήσεις που εναλ-
λάχτηκαν, δεν μπόρεσαν να λύσουν
τα προβλήματα του πληθυσμού, ή να
περιορίσουν την επιδείνωση της δη-
μόσιας υγείας, το υψηλό κόστος των
φαρμάκων, την εργασιακή ανασφά-
λεια, την απώλεια της αγοραστικής
δύναμης των μισθών και την ιδιωτι-
κοποίηση των δημόσιων υπηρεσι-
ών. Η ιδιωτικοποίηση των συντάξεων
υπήρξε μια καθαρή απάτη και σήμε-
ρα οι περισσότεροι συνταξιούχοι δεν
παίρνουν περισσότερα από 250 δο-
λάρια. Το νερό έχει γίνει εμπόρευμα
και υπάρχει μια μεγάλη επιδείνωση
της εκπαίδευσης. Η στέγαση κοστίζει
70% περισσότερο τα τελευταία χρό-
νια, καθιστώντας την απροσπέλαστη
14 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
για τη συντριπτική πλειονότητα των
Χιλιανών, αυξάνοντας την ανισότητα
που ήδη υπήρχε στη Χιλή.
Τα συνδικάτα, τα κοινωνικά κινήμα-
τα και όλος ο πληθυσμός ενώθηκαν
με τη φοιτητική διαμαρτυρία, απορ-
ρίπτοντας την κυβερνητική πολιτι-
κή του Πινιέρα. Οι πορείες, οι συγκε-
ντρώσεις και οι κινητοποιήσεις πάνω
από ένα εκατομμύριο ανθρώπων,
υποστηρίχθηκαν από λαϊκές συνε-
λεύσεις σε όλες τις γειτονιές, από συ-
ντονιστικές πλατφόρμες και όργανα,
όπου συμμετέχει μεγάλο μέρος του
πληθυσμού και που αποτελούν πραγ-
ματικά όργανα Δυαδικής Εξουσίας.
Ο ύμνος της Λαϊκής Ενότητας σε
όλες τις εκδηλώσεις και στους δρό-
μους δείχνει την ανάγκη να αποκα-
τασταθεί η εμπειρία της εποχής του
Αλλιέντε, σ’ ένα επίπεδο ανώτερο. Εί-
ναι γι’ αυτό που μια από τις διεκδική-
σεις είναι η Συντακτική Συνέλευση, μ’
ένα νέο Σύνταγμα που θα καταργήσει
αυτό που ισχύει από τη δικτατορία,
πράγμα που οι κυβερνήσεις, ακόμη
κι αυτή της Μπασελέτ, δεν μπόρεσαν
να κάνουν. Η εμπειρία της Βενεζουέ-
λας κατά τη διάρκεια των κυβερνή-
σεων του Τσάβες, βασισμένη σ’ ένα
νέο Σύνταγμα, είναι παρούσα σ’ αυτή
την πάλη και στην υπεράσπιση αυτών
των αλλαγών. Είναι γι’ αυτό που σε
όλες τις κινητοποιήσεις διατρανώνε-
ται: «Συντακτική Συνέλευση, τώρα!».
Η άνοδος του κινήματος των
ιθαγενών στον Εκουαδόρ
Το διάταγμα του Λένιν Μορένο στις
αρχές του Οκτώβρη, που απελευθέ-
ρωνε την τιμή του πετρελαίου ντίζελ
και της εμπλουτισμένης βενζίνης, μα-
ζί με κάποιες μεταρρυθμίσεις στην
αγορά εργασίας, έκαναν να ξεσπάσει
το κίνημα των ιθαγενών, που τράβηξε
και τα συνδικάτα και άλλους εκμεταλ-
λευόμενους τομείς.
Χιλιάδες αγρότες έκαναν πορείες
στο Κίτο, καταλαμβάνοντας την πό-
λη και αναγκάζοντας την κυβέρνη-
ση να καταφύγει στο Γκουαγιακίλ.
Η απόσυρση του διατάγματος και η
εμφάνιση των Πλαισίων Διαλόγου,
μετρίασαν για μια στιγμή αυτή την
αντιπαράθεση, αλλά η Ενιαία Ομο-
σπονδία Εργαζομένων και το Λαϊ-
κό Μέτωπο απαίτησαν να μην μπουν
στο Κοινοβούλιο τα μέτρα ενάντια
στο εργατικό κίνημα που απαίτησε το
ΔΝΤ. Η Κυβέρνηση τα προώθησε εκεί
και γι’ αυτό οι κινητοποιήσεις συνεχί-
ζονται.
Η επανεκλογή του Έβο
Μοράλες και η βία της δεξιάς
Η επανεκλογή του Έβο Μοράλες θα
επιτρέψει τη συνέχιση μιας κυβέρνη-
σης που προωθεί κοινωνικούς μετα-
σχηματισμούς και βάζει τους πόρους
της χώρας στην υπηρεσία του λαού.
Η εθνικοποίηση των υδρογοναν-
θράκων, της ηλεκτρικής ενέργειας,
των τηλεπικοινωνιών, η εκμετάλλευ-
ση των ορυχείων με τη συμμετοχή
του κράτους και η αναδιανομή του
πλούτου, επέτρεψαν στη Βολιβία να
είναι μία από τις περισσότερο ανα-
πτυσσόμενες χώρες της Λατινικής
Αμερικής: 4,5%-5% τα τελευταία χρό-
νια.
Η βίαιη αντίδραση της δεξιάς στο
να δεχτεί τ’ αποτελέσματα των εκλο-
γών, θα είναι μια σταθερή κατάσταση
στις χώρες της Λατινικής Αμερικής,
που προσπαθούν ν’ αναλάβουν μια
πορεία κοινωνικής αλλαγής.
Η κινητοποίηση των συνδικάτων
και ιδιαίτερα του συνδικάτου του το-
μέα της εξόρυξης, με μακρά εμπειρία
πάλης, είναι αποφασιστική κι αποτε-
λεί ένα θεμελιώδες στοιχείο, που δί-
νει σιγουριά για να συνεχίσει να προ-
χωράει το πρόγραμμα εθνικοποίησης
και εργατικού ελέγχου.
Είναι αναγκαίο να δοθεί ένας ορ-
γανικός χαρακτήρας σ’ αυτή τη δι-
αδικασία εξέγερσης των λατινοα-
μερικάνικων μαζών, στις οποίες η
νέα μεξικανική κυβέρνηση του Λό-
πεζ Ομπραδόρ και οι κινητοποιήσεις
στην Αϊτή και τον Παναμά, παίζουν
επίσης ένα σημαντικό ρόλο. Η διάρ-
θρωση ενός Ενιαίου Αντιιμπεριαλι-
στικού Μετώπου θ’ αποτελέσει τη
θεμελιώδη βάση για την υπεράσπι-
ση των κατακτήσεων του Μπολιβα-
ριανού προτσές, ενάντια στις απειλές
και τις επιθέσεις των ΗΠΑ και για την
υποστήριξη της προόδου που απαι-
τείται για την εφαρμογή των αντικα-
πιταλιστικών πολιτικών.
8 Νοέμβρη 2019
Διεθνής Επιτροπή των
Ποσαδικών Blogs
www.posadistashoy.com
https://posadistashoje.com/
america-latina/o-processo-
revolucionario-e-o-duplo-
poder-na-america-latina/
(*) Κατά το χρόνο που γράφτηκε
αυτό το ντοκουμέντο, το πραξικόπη-
μα στη Βολιβία δεν είχε παγιωθεί.
 ΒΟΛΙΒΙΑ: ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΒΟ ΜΟΡΑΛΕΣ
ΚΑΙ ΤΟ ΒΟΛΙΒΙΑΝΙΚΟ ΛΑΟ!
ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΚΔΟΤΕΣ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ
ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ ΣΤΟ ΚΑΡΑΚΑΣ (FILVEN 2019)
Παρουσίαση:
Οι εκδόσεις Επιστήμη, Κουλτούρα, Πο-
λιτική, που δημοσιεύουν το έργο του Χ.
Ποσάδας, συμμετείχαν στη 15η Διεθνή
Έκθεση Βιβλίου (filven), στις 7-17 Νοέμ-
βρη 2019.
Στις 16/11/19, οι εκπρόσωποι των Εκ-
δόσεων Επιστήμη, Κουλτούρα, Πολιτι-
κή (ECCP), που συμμετείχαν στην Έκθε-
ση, παρουσίασαν υπογεγραμμένο ένα
Μανιφέστο Αλληλεγγύης με τον λαό της
Βολιβίας. Αυτό έγινε με την παρότρυνση
των περισσότερων εθνικών και διεθνών
Συγγραφέων και Εκδοτών, που ήταν πα-
ρόντες, αγανακτισμένοι με το πραξικό-
πημα στη Βολιβία.
Το Μανιφέστο (βλέπε παρακάτω) εκ-
φράζει την αλληλεγγύη του με τον Έβο
Μοράλες και το λαό της Βολιβίας. Κατα-
δικάζει το πραξικόπημα που έγινε από
τη δεξιά της Βολιβίας. Καταγγέλλει το
ρόλο του ιμπεριαλισμού πίσω από αυτό
κι απαιτεί το δικαίωμα του Έβο Μορά-
λες να επιστρέψει στις προεδρικές του
λειτουργίες στη Βολιβία. Οι διοργανω-
τές του Filven, καθώς και οι εκπρόσω-
ποι του Υπουργείου της Λαϊκής Εξουσί-
ας για τον Πολιτισμό στη Βενεζουέλα
(MPPC) -στους οποίους παραδόθηκε το
Μανιφέστο- το καλωσόρισαν θερμά και
οργανώθηκαν για να το δημοσιεύσουν.
Οι Ποσαδικοί σήμερα
Η παρακάτω έκθεση προέρχεται από
το site albaciudad.org, λεπτομέρειες
στο τέλος:
ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΚΑΙ
ΤΩΝ ΕΚΔΟΤΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ
ΣΤΗ FILVEN 2019, ΚΑΡΑΚΑΣ, 16.11.19:
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΒΟ ΜΟΡΑΛΕΣ
ΚΑΙ ΤΟ ΒΟΛΙΒΙΑΝΙΚΟ ΛΑΟ!
Από την Πλατεία Σιμόν Μπολιβάρ στο
Καράκας, εμείς οι άνδρες και οι γυναί-
κες συγγραφείς που συμμετέχουμε στη
15η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Βενε-
ζουέλας, μαζί με τους εθνικούς και δι-
εθνείς Εκδότες, που παρευρίσκονται
επίσης στην Έκθεση, απορρίπτουμε με
σθένος το φασιστικό πραξικόπημα ενά-
ντια στον Έβο Μοράλες, που είναι ο δη-
μοκρατικά εκλεγμένος και νόμιμος πρό-
εδρος του «πολυεθνικού» Κράτους της
Βολιβίας [1].
Στεκόμαστε αλληλέγγυοι με τον αδελ-
φό βολιβιάνικο λαό, θύμα της ρατσιστι-
κής και ρεβανσιστικής βίας μιας μαφίας,
που επιτίθεται για να επιβάλει τον τρό-
μο της με τη στήριξη του εμπλεκόμενου
ΟΑΚ (Οργανισμού Αμερικανικών Κρα-
τών) και των εχθρικών εταιρειών στα μέ-
σα ενημέρωσης. Αυτοί θέλουν όλη η Βο-
λιβία να συρθεί στο σκοταδιστικό λάκκο
του θρησκευτικού φανατισμού, να εξυ-
πηρετήσουν τις φασιστικές και ρατσι-
στικές ελίτ που υποτάσσονται στον
αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, του οποί-
ου ο μοναδικός σκοπός είναι να λεηλα-
τήσει τους φυσικούς πόρους αυτού του
έθνους.
Η κυβέρνηση του Έβο Μοράλες είναι
υποδειγματική για την προστασία και
την προώθηση της διαφορετικότητας
και της πολιτιστικής κυριαρχίας. Αυτή
η επίθεση, που αφορά όχι μόνο το βολι-
βιάνικο λαό και την κυβέρνησή του, αλ-
λά και όλους τους λαούς της Μεγάλης
Πατρίδας [2], δεν πρέπει να επιτραπεί
να περάσει χωρίς μια σθεναρή αντίστα-
ση. Απαιτούμε σεβασμό στο Κράτος Δι-
καίου και την επιστροφή του Έβο Μορά-
λες στις προεδρικές του λειτουργίες.
Με ιδιαίτερη δύναμη επαναλαμβά-
νουμε την υποστήριξή μας και την αλλη-
λεγγύη στο γενναίο λαό της Βολιβίας. Γι’
αυτόν ανοίγει ο δρόμος της αντίστασης
ενάντια στον φασισμό της ακροδεξιάς,
που προσπαθεί να επιβάλλει τις απαγο-
ρεύσεις και τις λεηλασίες των ελίτ. Αλλά
η Βολιβία θα κερδίσει!
Το παραπάνω ήταν το ντοκουμέντο
που ο Υπουργός της Λαϊκής Εξουσί-
ας για τον Πολιτισμό στη Βενεζουέλα
Ερνέστο Βιγιέγκας, κανόνισε να δια-
βαστεί στην τελετή λήξης της FILVEN,
στο Καράκας, στις 16 του Νοέμβρη
2019. Η εκδήλωση έγινε στο Κίτρινο
Σπίτι (Πλατεία Μπολιβάρ) και παρακο-
λούθησε ο ίδιος ο πρόεδρος Νικολάς
Μαδούρο.
Με περισσότερους από 717.000 επι-
σκέπτες φέτος, ο αριθμός εκείνων
που παρακολούθησαν αυτή τη Filven
ήταν μεγαλύτερος από τους 690.000
το 2018. Σε όλα τα Διαμερίσματα της
χώρας, πραγματοποιούνται τώρα το-
πικές Εκθέσεις, μετά από αυτή στο Κα-
ράκας. Σύμφωνα με προεδρική ανα-
κοίνωση, οι Ενωμένες Πολιτείες του
Μεξικού θα είναι ο ειδικός προσκε-
κλημένος στη Filven 2020, το επόμενο
έτος. Σχετικά με αυτή την απόφαση, ο
Υπουργός Ερνέστο Βιγιέγκας εξήγησε
ότι αυτό ανταποκρίνεται στην εξαιρε-
τική συμμετοχή του Μεξικού φέτος, με
τη συνεισφορά πέντε μεξικανών συγ-
γραφέων και με τη σύναψη συμφω-
νίας συνεργασίας ανάμεσα στις δύο
χώρες, σε πολιτιστικό επίπεδο. Ο Ερ-
νέστο Βιγιέγκας επεκτάθηκε πάνω σ’
αυτό όταν είπε: «ξανανοίγουμε το Βι-
βλιοθήκη που διαθέτει η «Βάση του
Μεξικάνικου Οικονομικού Πολιτι-
σμού»[3] στη Σαμπάνα Γκράντε του
Καράκας και θα γίνει μέρος των Βιβλι-
οθηκών του Νότου».
Ο Ερνέστο Βιγιέγκας ενημέρωσε
ότι πέρα από αυτό και μετά από αυ-
τή τη Filven, θα υπογραφούν συμφω-
νίες με τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κί-
νας καθώς και με το Μεξικό και άλλα
έθνη, για την πραγματοποίηση ανταλ-
λαγών συγγραφέων. Ο υπουργός πρό-
σθεσε: «Με τη Λαϊκή Δημοκρατία της
Κίνας, η συμφωνία που θα υπογραφεί
θα επιτρέψει τη δημιουργία ενός μό-
νιμου κέντρου κινεζικών βιβλίων στη
βιβλιοθήκη Σιμόν Ροντρίγκεζ, στο Κα-
ράκας και στη Βιβλιοθήκη του Νότου,
στο Θέατρο Τερέζα Καρένο. Αυτό θα
δώσει στο λαό μια μόνιμη πρόσβαση
σε όλα τα βιβλία αυτού του είδους».
Όταν μίλησε, ο πρόεδρος Μαδού-
ρο πρόσθεσε ότι πέρα από όλα αυτά,
η φιλοδοξία για το επόμενο έτος είναι
να εκτεθούν περισσότερα από 10 εκα-
τομμύρια βιβλία από εθνικές και διε-
θνείς εκδόσεις.
Αλληλεγγύη με τη Βολιβία
Την τελετή λήξης της Filven παρακο-
λούθησε ο Υπουργός Εξωτερικών της
Βενεζουέλας Χόρχε Αρρεάτσα. Την
παρακολούθησε επίσης το διπλωμα-
τικό σώμα της Βενεζουέλας, αυτό που
εκδιώχθηκε από τη Βολιβία από την
ντε φάκτο κυβέρνηση εκεί. Ο Πρό-
εδρος Νικολάς Μαδούρο απευθύν-
θηκε σε όλους με λόγια αλληλεγγύ-
ης για το λαό της Βολιβίας. Απέρριψε
με σθένος τη σφαγή που διαπράχθη-
κε από τις δυνάμεις ασφαλείας εκεί, με
τη συνενοχή του βορειοαμερικάνικου
ιμπεριαλισμού. Είπε ότι «όταν άκουσα
νωρίς τις διώξεις και τις απειλές στη
Βολιβία, διέταξα την άμεση επιστρο-
φή όλου του διπλωματικού προσωπι-
κού μας, τώρα πίσω ασφαλές και υγι-
ές στην Πατρίδα μας. [..]. Οι προδότες,
άνδρες και γυναίκες, προσπάθησαν
να σκοτώσουν τον Έβο Μοράλες. Αλ-
λά δεν θα μπορέσουν να συγκρατή-
σουν τη λαϊκή εξέγερση του βολιβιά-
νικου λαού. Δεν θα μπορέσουν να το
κάνουν. Ο λαός της Βολιβίας έχει 500
χρόνια τέτοιας πάλης».
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 15
 Ο Πρόεδρος Μαδούρο συνέχισε λέ-
γοντας ότι, παρά τις προσπάθειες της
δεξιάς να δημιουργήσει χάος στη χώ-
ρα, φέτος υπήρξαν νίκες και ειρήνη
για το λαό της Βενεζουέλας. «Μπρο-
στά στα μάτια μας βλέπουμε ότι φτά-
νουμε στο τέλος αυτού του νικηφό-
ρου έτους. Τα όνειρά μας είναι για
μεγάλα επιτεύγματα, εν μέσω τόσων
και τόσων πραγμάτων που πρέπει
να ξεπεραστούν και να βελτιωθούν»,
πρόσθεσε.
Στις 7 του Νοέμβρη η Filven 2019,
διοργάνωσε εκδηλώσεις γύρω από το
Καράκας, για να τιμήσει τον Λουίς Αλ-
μπέρτο Κρέσπο. Είναι ο διακεκριμένος
ποιητής και αρθρογράφος, καθώς και
ο νικητής του Εθνικού Βραβείου Λογο-
τεχνίας 2010-2012, που επικεντρώθη-
κε γύρω από το σύνθημα: «Η Ανάγνω-
ση είναι Ζωή».
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι
αυτή η Filven 2019 πραγματοποιήθη-
κε κατά την 45η επέτειο των διμερών
σχέσεων ανάμεσα στη Λαϊκή Δημο-
κρατίας της Κίνας και τη Βενεζουέλα.
Η Filven αποτέλεσε ευκαιρία για πε-
ρισσότερους από 200 εθνικούς και δι-
εθνείς Εκδοτικούς Οίκους να συναντη-
θούν σε αυτό το πολιτιστικό φεστιβάλ.
Διεξήχθησαν πολλές δραστηριότη-
τες, με συνέδρια, φόρουμ, ομάδες ερ-
γασίας, προβολές ταινιών, θεατρικά
έργα και πολλά άλλα.
Περισσότερα για αυτό το θέ-
μα μέσα από το: https://albaciudad.
org/2019/11/filven-2019-escritores-y-
editores-rechazan-golpe-de-estado-
contra-evo-morales-y-se-solidarizan-
con-bolivia/
Σημειώσεις:
[1] Ο Έβο Μοράλες στη Βολιβία και ο
Ραφαέλ Κορρέα στον Εκουαδόρ έχουν
ορίσει την «πολυεθνικότητα» σαν μια
κατάσταση σεβασμού και συνύπαρ-
ξης ανάμεσα στις διάφορες εθνι-
κές ομάδες, στο εσωτερικό όλου του
έθνους.
[2] Η «Μεγάλη Πατρίδα» είναι μια έν-
νοια πλατιά αποδεκτή σε ολόκληρη τη
Λατινική Αμερική και την Καραϊβική,
για να εκφράσει ένα συναίσθημα ηπει-
ρωτικής αλληλεγγύης και κυριαρχίας,
ενάντια σε κάθε ιμπεριαλιστική κατα-
πάτηση της κυριαρχίας.
[3] Αυτή η «Βάση» δημιουργήθη-
κε το 1934 στο Μεξικό από τον Ντανι-
έλ Κόσιο Βιγιέγκας. Πρόκειται για έναν
μη κερδοσκοπικό Εκδοτικό Οίκο που
χρηματοδοτείται μερικώς από τη μεξι-
κανική κυβέρνηση. Διαθέτει παραρτή-
ματα σε πολλές χώρες και παρέχει σε
φοιτητές και ερευνητές -εθνικούς και
διεθνείς- εξειδικευμένα μέσα σπου-
δών σε όλους τους τομείς της οικονο-
μίας, της ανθρωπότητας και του πολι-
τισμού στην ισπανική γλώσσα.
http://posadiststoday.com/
filven-2019-solidarity-bolivia/
16 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Εντείνεται η λαϊκή αντίσταση στη Βολιβία,
ενάντια στο φασιστικό πραξικόπημα που
ενορχηστρώθηκε από τον ιμπεριαλισμό
Πρέπει να συνεχίσουν οι κινητο-
ποιήσεις αλληλεγγύης προς τον βο-
λιβιάνικο λαό και να αποκρουστεί
αυτό το πραξικόπημα, ενορχηστρω-
μένο από τον ιμπεριαλισμό με τη συ-
νενοχή της δεξιάς της Βολιβίας, της
Κολομβίας, της Βραζιλίας και της κυ-
βέρνησης του Macri στην Αργεντι-
νή. Αυτό το πραξικόπημα έχει σαν
στόχο να διακόψει ένα επαναστατι-
κό προτσές, που έχει μεγάλο κύρος
σε όλη τη Λατινική Αμερική, που ευ-
νόησε το αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο
και τα προτσές λαϊκής εξέγερσης κι
αντίστασης ενάντια στα πραξικοπή-
ματα στη Βραζιλία και την Ονδούρα
κι ένα από τα πιο σημαντικά στηρίγ-
ματα της κυβέρνησης της Βενεζουέ-
λας ενάντια στον ιμπεριαλισμό.
Ο Έβο Μοράλες είχε κερδίσει τις
εκλογές με περισσότερό από 10% δι-
αφορά και ο αντίπαλός του, Κάρλος
Μέσα, κατήγγειλε για νοθεία, πριν
καν ανακοινωθούν τ’ αποτελέσματα.
Ο ΟΑΚ (Οργανισμός Αμερικανικών
Κρατών), αντί να ειρηνεύσει την κα-
τάσταση, μίλησε για παρατυπίες στο
0,22% των αποτελεσμάτων και χωρίς
καμία βάση ζήτησε δεύτερο γύρο
εκλογών. Με τον τρόπο αυτό αποκα-
λύφθηκε για μια ακόμα φορά ο απο-
σταθεροποιητικός και μονομερής
ρόλος του ΟΑΚ, όπως και η δράση
του άθλιου πράκτορα του ιμπεριαλι-
σμού Αλμάγκρο εκεί. Στην πρόθεση
των πραξικοπηματιών δεν υπήρχε
κανένα συμφέρον να κάνουν κάποια
συμφωνία, ακόμη και μετά την έκ-
κληση του Έβο Μοράλες για νέες
εκλογές κι επίσης μετά την παραίτη-
σή του, γιατί οι λεγόμενες Επιτροπές
Πολιτών, ειδικά στη Σάντα Κρουζ,
καθοδηγούμενες από τον Λουίς Φ.
Καμάτσο και παραστρατιωτικές συμ-
μορίες, αποτελούμενες από μισθο-
φόρους, προσπάθησαν να εκφοβί-
σουν τον πληθυσμό με βία, διώξεις,
πυρκαγιές και δολοφονίες.
Αυτό ήταν ένα κτηνώδες πραξικό-
πημα της ολιγαρχικής-χρηματιστι-
κής δεξιάς, υπηρέτη των ΗΠΑ, για
να εμποδίσει την πρόοδο του Επα-
ναστατικού Κράτους της Βολιβίας
και του αντιιμπεριαλιστικού συντο-
νισμού της Λατινικής Αμερικής (συ-
μπεριλαμβανομένης της Ομάδας
30/11/2019, PosadistasHoje.com
Πουέμπλα) που ξαναγεννιέται από
το Μεξικό, την αντίσταση της Μπο-
λιβαριανής Επανάστασης της Βενε-
ζουέλας, την εκλογική νίκη των Αλ-
μπέρτο και Κριστίνα Φερνάντεζ στην
Αργεντινή και την απελευθέρωση
του Λούλα στη Βραζιλία. Είναι ένα
πραξικόπημα των πιο καθυστερημέ-
νων και φασιστικών δυνάμεων, στην
προσπάθειά τους να ολοκληρώσουν
το νέο σχέδιο Κόνδορ στη Λατινική
Αμερική, μπροστά στην αποτυχία
του νεοφιλελευθερισμού, όπως αυ-
τή αποδείχνεται και με την κοινωνι-
κή έκρηξη των μαζών στη Χιλή, την
Κολομβία και τον Ισημερινό. Είναι το
αληθινό πρόσωπο των νομικών-μι-
ντιακών πραξικοπημάτων, αφαιρώ-
ντας κάθε μάσκα τους.
Τα μέτρα που πάρθηκαν στη διάρ-
κεια των κυβερνήσεων του Έβο Μο-
ράλες και του Άλβαρο Γκαρσία Λι-
νέρα, ανέκτησαν τον πλούτο της
Βολιβίας, για να τον βάλουν στην
υπηρεσία των βολιβιάνικων μαζών.
Οι υδρογονάνθρακες εθνικοποιήθη-
καν το Μάη του 2006, γεγονός που
αύξησε τα έσοδα του κράτους και
σταθεροποίησε μια μέση αύξηση
4,9% τα τελευταία χρόνια. Ο ελάχι-
στος μισθός αυξήθηκε από 55 σε 308
δολάρια. Η μέτρια και ακραία φτώ-
χεια μειώθηκε και η τελευταία έρευ-
να κατέγραψε ένα ποσοστό ανεργί-
ας 4,2%.
Οι δαπάνες για την παιδεία και την
υγεία αυξήθηκαν και το 2008 το έδα-
φος της Βολιβίας κηρύχθηκε απαλ-
λαγμένο από τον αναλφαβητισμό.
Το εξωτερικό χρέος μειώθηκε και κα-
τασκευάστηκαν σημαντικά δημόσια
έργα, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζει
το τελεφερίκ που συνδέει τη Λα Παζ
με το Ελ Άλτο.
Αλλά ποια είναι τα οικονομικά και
πολιτικά συμφέροντα πίσω από αυ-
τό το πραξικόπημα, με επικεφαλής
τις ΗΠΑ; Πρώτα πρώτα η Βολιβία δι-
αθέτει το μεγαλύτερο παγκόσμιο
απόθεμα λιθίου, που απαιτείται στην
εργασία για το γυαλί και την κεραμι-
κή, καθώς και στην κατασκευή μπα-
ταριών για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Είναι ένας μεγάλος παραγωγός φυσι-
κού αερίου κι έχει σημαντικά αποθέ-
ματα ορυκτών, που έχουν ανακτηθεί
από την αριστερή κυβέρνηση.
Από πολιτική άποψη, το Βολιβιά-
νικο Επαναστατικό Κράτος έπαιζε
έναν πολύ σημαντικό ρόλο, συμμε-
τέχοντας με άλλες χώρες στην ALBA
(Μπολιβαριανή Εναλλακτική για τη
Λατινική Αμερική και την Καραϊβική),
που δημιουργήθηκε στη Βενεζουέλα
το 2011, για να δράσει από κοινού
και να καταπολεμήσει τη φτώχεια και
τον κοινωνικό αποκλεισμό. Η οργά-
νωση αυτή απέρριψε την ανατροπή
του Έβο Μοράλες και θα ενεργήσει,
με τα μέσα που διαθέτει, για ν’ ανα-
τρέψει αυτό το πραξικόπημα.
Η ντε φάκτο κυβέρνηση που έχει
δημιουργηθεί έχει δεχτεί μόνο την
υποστήριξη του Τραμπ, του Μπολ-
σονάρο και της Κολομβίας, ενώ η Ευ-
ρωπαϊκή Ένωση αρνείται να την ανα-
γνωρίσει. Τα μέτρα που πήρε για ν’
αποσυρθεί η Βολιβία από την ALBA,
ν’ αντικαταστήσει το 80% των πρε-
σβευτών, να χαρακτηρίσει τους το-
μείς της αριστεράς σαν στασιαστι-
κούς, να διατάξει την απόσυρση 725
κουβανών λειτουργών από την ια-
τρική συνεργασία τους και να επανα-
ληφθούν οι διπλωματικές σχέσεις με
το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, δεν θα έχουν
μακροπρόθεσμη στήριξη. Το φασι-
στικό πραξικόπημα έχει ανάγκη να
διώξει τους αυτόπτες μάρτυρες της
καταπίεσης και της επιθετικότητας
που εξαπέλυσε ενάντια στο λαό και
της εξόντωσης των λαϊκών ηγετών
που αντιστέκονται. Έτσι κλείνουν το
στόμα των βολιβιανών δημοσιογρά-
φων που καταγγέλλουν την κατά-
σταση και απελαύνουν βίαια τους ξέ-
νους δημοσιογράφους από τη χώρα.
Η αντίδραση των μαζών, αγανακτι-
σμένων από αυτά τα γεγονότα, δεν
άργησε καθόλου και δεν έχει τελειώ-
σει. Ένα τεράστιο πλήθος στο Ελ Άλ-
το απέρριψε αυτό το πραξικόπημα,
απαίτησε την αποκατάσταση του
Έβο Μοράλες και πορεύτηκε προς
τη Λα Παζ. Οι μεταλλωρύχοι κινητο-
ποιούνται και τομείς του εργατικού
κινήματος κατευθύνονται προς την
πρωτεύουσα. Το κίνημα των καλλι-
εργητών της κόκας κινητοποιήθη-
κε, έσωσε τη ζωή του Έβο Μοράλες,
όταν αναγκάστηκε να πάει στην εξο-
ρία, η COB (Βολιβιάνικη Εργατική Συ-
νομοσπονδία) εξαγγέλλει μια Γενική
Απεργία και το Ποτοσί εξεγέρθηκε
ενάντια στην ψευτο-κυβέρνηση των
πραξικοπηματιών.
Ήταν η ηρωική αντίσταση του ερ-
γαζόμενου λαού, των ιθαγενών, των
μεταλλωρύχων και των αγροτών,
των γυναικών και των νέων, που ανά-
γκασε σε μερικό σεβασμό στη θε-
σμική νομιμότητα που έχει απομεί-
νει μέχρι τώρα. Οι πραξικοπηματίες
δεν μπόρεσαν να κλείσουν την Εθνο-
συνέλευση, τη Βουλή και τη Γερου-
σία, αναγκάστηκαν να σεβαστούν
τα 2/3 της εξουσίας του MAS (του Κι-
νήματος για το Σοσιαλισμό, του Έβο
Μοράλες) στο Κοινοβούλιο και στην
Εκλογική Επιτροπή, για να συγκαλέ-
σουν εκλογές. Οι εκλογές αυτές, προ-
βλέπεται να είναι νόθες, με όλες τις
επιβολές και τους ελιγμούς που οδή-
γησαν στη βίαιη παραίτηση του Έβο
Μοράλες κι ολόκληρης της κυβέρνη-
σής του. Πρέπει να δούμε πού πηγαί-
νουν αυτές οι εκλογές, στις οποίες ο
Καμάτσο κατεβαίνει σαν υποψήφιος.
Θα προσπαθήσουν να προσδώσουν
ένα νόμιμο μανδύα στο πραξικόπη-
μα, με όπλα που στοχεύουν το MAS
και τους διαδηλωτές.
Υπήρξαν ήδη διαδηλώσεις αλλη-
λεγγύης με την πάλη του λαού της
Βολιβίας στη Λατινική Αμερική και
σε ορισμένες ευρωπαϊκές πόλεις, κα-
θώς και η υποστήριξη των κυβερ-
νήσεων του Μεξικού, της Βενεζουέ-
λας, της Κούβας και του εκλεγμένου
Προέδρου της Αργεντινής Αλμπέρ-
το Φερνάντεζ, που ήταν αυτός που
οργάνωσε το να καταφύγουν ζω-
ντανοί στο Μεξικό οι Έβο Μοράλες
και Γκαρσία Λινέρα, ξεπερνώντας το
κλείσιμο των γειτονικών εναέριων
χώρων.
Είναι η αρχή μιας απάντησης στην
άμεση απειλή για τις προοδευτικές
κυβερνήσεις της περιοχής και εκεί-
νες που θα συσταθούν. Η επανενερ-
γοποίηση των πολιτικών δυνάμε-
ων και ο ρόλος της UNASUR και της
CELAC βρίσκεται στην ημερήσια δι-
άταξη. Απέναντι στο τρομερό μπλα-
κάουτ της πληροφόρησης το οποίο
υφίσταται ο λαός της Βολιβίας από
την ντε φάκτο κυβέρνηση, μια αργε-
ντινή αντιπροσωπεία από συνδικαλι-
στές ηγέτες, από κοινωνικά κινήματα
και δικηγόρους, επισκέφθηκε τη Βο-
λιβία, κάτω από απειλές και καταπι-
έσεις κι επέστρεψε με σοβαρές κα-
ταγγελίες, απαιτώντας έρευνες για
υπάρχουσες καταγγελίες για παραβί-
αση των ανθρώπινων δικαιωμάτων
του βολιβιάνικου λαού. Διαβάστε
την αρχική έκθεση ( relatório inicial
) και τις δηλώσεις ( declarações ao
retorno ) της αντιπροσωπείας, μετά
την επιστροφή της στην Αργεντινή,
όπου καταγγέλλει εγκλήματα κατά
της ανθρωπότητας.
Τα αριστερά κόμματα, τα συνδικά-
τα και τα κοινωνικά κινήματα πρέπει
να συνεχίσουν και να επεκτείνουν τις
κινητοποιήσεις και να καταγγείλουν
και να καταδικάσουν αυτό το σφε-
τερισμό της λαϊκής βούλησης, όπως
αυτή εκφράστηκε στις τελευταίες
εκλογές κι αυτή την αδιάκριτη κατα-
πίεση ενάντια στο βολιβιάνικο λαό.
Ούτε τα εγκλήματα ούτε οι δολοφο-
νίες που διαπράττουν ο στρατός και
η αστυνομία, δεν θα μπορέσουν να
σταματήσουν τη θέληση των μαζών
να υπερασπιστούν την κατάκτηση
που σημαίνει το Επαναστατικό Κρά-
τος της Βολιβίας.
Πρέπει επίσης ν’ αναλύσουμε προ-
σεκτικά το ρόλο των ενόπλων δυ-
νάμεων: αν και συνεργάστηκαν στο
πραξικόπημα, αφού εδραίωσαν τη
συμμορία των πραξικοπηματιών
και βοήθησαν στις επιχειρήσεις για
τη συγκράτηση των διαδηλώσεων,
επιχειρήσεις που πραγματοποίησαν
κυρίως οι αστυνομικές δυνάμεις κι
επίσης έκαναν μερικές απειλητικές
και εκφοβιστικές επιχειρήσεις, ιδί-
ως στην αεροναυτική ζώνη, δεν εί-
ναι όλος ο στρατός που εμπλέκεται
ανοιχτά στην καταστολή.
Είναι ένα αδιέξοδο που ιστορι-
κά δεν μπορεί να διαρκέσει πο-
λύ: ο λαός απευθύνεται συνεχώς
στους στρατιωτικούς, καλώντας
τους σε «ανταρσία» υπέρ της νομι-
μότητας. Οι διοικητές δεν τήρησαν
ανοιχτά την καταστολή, παρόλο που
όπως αναφέρει ο ίδιος ο Έβο Μορά-
λες, ορισμένοι από τους ανώτερους,
απόφοιτους σχολών, αξιωματικούς
δέχτηκαν πολύ υψηλές δωροδοκίες,
για να μην αντιταχθούν στο πραξικό-
πημα. Ηλίθιο λάθος: οι φασίστες που
έχουν καταλάβει την εξουσία αλλά-
ζουν τους διοικητές για να βάλουν
έμπιστους σ’ αυτούς κι έτσι αυτοί
οι αξιωματικοί θα αποστασιοποιη-
θούν. Σ’ αυτό το σημείο, η ειρηνική
και δημοκρατική επανάσταση του
Έβο Μοράλες, όπως παραδέχεται
ο ίδιος, απέτυχε και είναι ένα μά-
θημα που πρέπει να διδαχθεί και
να συζητηθεί σε ολόκληρη τη Λα-
τινική Αμερική, ιδίως στο εσωτερι-
κό των προοδευτικών κυβερνήσε-
ων: ο Έβο Μοράλες και η κυβέρνησή
του δεν άλλαξαν στο απαιτούμενο
βάθος τις δομές του στρατού, σαν
θεσμό βαθιά δεμένο και ιδεολογι-
κά διαμορφωμένο με βάση τα ιστο-
ρικά συμφέροντα των ολιγαρχι-
ών και του ιμπεριαλισμού. Ο Ούγκο
Τσάβες, ακριβώς επειδή προερχό-
ταν από τα στρατόπεδα και γνώριζε
το βαθύτερο πνεύμα τους, είδε πο-
λύ πιο καθαρά αυτό το πρόβλημα,
εισάγοντας στο Σύνταγμα τις έννοι-
ες της συμμαχίας πολιτών-στρατιω-
τικών και δημιουργώντας τις Λαϊκές
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 17
Πολιτοφυλακές, προσανατολισμέ-
νες, εκπαιδευμένες και ένοπλες από
τις ένοπλες δυνάμεις. Επιπλέον, ερ-
γάστηκε βαθιά πάνω στη διαμόρ-
φωση και τη συνειδητοποίηση των
στρατιωτών, των αξιωματικών και
όλων των στρατιωτικών δομών, γε-
γονός που εξηγεί την αποτυχία όλων
των προσπαθειών διαφθοράς των
αξιωματικών της Βενεζουέλας, μέχρι
σήμερα. Ο Έβο και κατά κάποιο τρό-
πο ο Λούλα στη Βραζιλία, αφιερώθη-
καν στο να οπλίσουν και ν’ αναβαθ-
μίσουν τις ένοπλες δυνάμεις, χωρίς
να δουλέψουν σε βάθος τις δομές
τους, τη διαμόρφωση τους, την ταυ-
τότητά τους, με βάση τα μετασχημα-
τιστικά σχέδια. Δεν είδαν, όπως στην
περίπτωση της Βραζιλίας, ότι στην
ανώτερη στρατιωτική ιεραρχία της
Βραζιλίας θα μπορούσαν να συμπε-
ριφερθούν οποιαδήποτε στιγμή σαν
αληθινοί προδότες της πατρίδας, γι-
νόμενοι συνένοχοι με τη μεγαλύτερη
απο-εθνικοποίηση που παρατηρή-
θηκε ποτέ στην ιστορία της χώρας,
με την υποβάθμιση και πώληση της
Petrobras, την παράδοση της Βάσης
Αλκάνταρα στους αμερικάνους, την
πώληση σε εξευτελιστική τιμή των
αποθεμάτων πετρελαίου και την πώ-
ληση της Embraer στη Boeing.
Οι ένοπλες δυνάμεις είναι επομέ-
νως ιεραρχικές και μόνο μια δουλειά
σε όλα τα επίπεδα μπορεί ν’ αλλά-
ξει τη συμπεριφορά του στρατιώτη
και του αξιωματικού, που με όπλα
στο χέρι θα πρέπει να μπορεί να κα-
τανοεί -και ν’ αποφασίζει- όταν πα-
ραβιάζονται τα μέγιστα συμφέρο-
ντα του λαού. Θα ήταν καλό για τον
Λόπεζ Ομπραδόρ να ξεκινήσει η κυ-
βέρνησή του να μιλάει στους στρα-
τιωτικούς, απέναντι σ’ ένα στρατό
βαθιά μολυσμένο από την βορειοα-
μερικάνικη επιρροή και εμπλεκόμε-
νο στο λεγόμενο «πόλεμο ενάντια
στη διακίνηση των ναρκωτικών».
Θα είναι επίσης καλό ο Αλμπέρ-
το Φερνάντεζ ν’ ανακτήσει τις σχέ-
σεις ανάμεσα στον αργεντινό λαό
και τις ένοπλες δυνάμεις, ανυψώνο-
ντας έτσι το κύρος τους και τη συ-
νταγματική τους δέσμευση, προπά-
ντων δίνοντας σ’ αυτές τις δυνάμεις
έναν κοινωνικό ρόλο. Στην ατζέ-
ντα των λαϊκών ηγετών της Βολι-
βίας θα συνεχίσει ν’ ανακαλείται
η μνήμη του επαναστατικού εθνι-
κισμού της εποχής του Χουάν Χο-
σέ Τόρρες και η ανάγκη ν’ ανυψώ-
σουν τη συνείδηση του στρατού,
ώστε να μετασχηματιστεί σ’ ένα
θεσμό για την υπεράσπιση του αυ-
τόχθονου πληθυσμού, της εθνικής
18 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
κυριαρχίας και του εθνικού πλού-
του. Οι βολιβιανοί φασίστες θα προ-
σπαθήσουν να εξουδετερώσουν αυ-
τό το προτσές και μέσα από αλλαγές
στη διοίκηση, θα προσπαθήσουν να
χρησιμοποιήσουν το στρατό για να
εμβαθύνουν το πραξικόπημα και να
συντρίψουν το λαϊκό κίνημα. Έχουν
ήδη την αστυνομία, αλλά κι εκεί πρέ-
πει να επέμβουμε, να διαλυθούν όλα
τα κατασταλτικά όργανα που συμμε-
τέχουν στις σφαγές, να τιμωρηθούν
σοβαρά οι διοικητές τους και οι συ-
νεργοί τους, να μετασχηματιστούν
βαθιά οι δομές τους και η ιδεολογική
διαμόρφωσή τους. Αλλά αυτό που εί-
ναι καθαρό είναι ότι η δεξιά δεν έχει
επιτύχει ακόμη να επιβάλει το σχέδιό
της, δεν αισθάνεται σίγουρη, διστά-
ζει και οι λαϊκές γραμμές αναδιοργα-
νώνονται. Αλλά το στρατιωτικό ζήτη-
μα δεν πρέπει να παραμεληθεί ούτε
για μια στιγμή.
Ένα άλλο ζήτημα είναι τα ΜΜΕ,
όπου ο κύριος και άμεσος στόχος
των φασιστών, ο έλεγχός τους, είναι
ένα στρατιωτικό ζήτημα κι όχι μόνο
ζήτημα της «ελευθερίας του τύπου».
Η ακροδεξιά δεν δίστασε ούτε ένα
δευτερόλεπτο να σβήσει βίαια τα
ΜΜΕ που ήταν ευνοϊκά στη νόμιμη
κυβέρνηση του Έβο. Επιπλέον τα ιδι-
ωτικά ΜΜΕ, εγκληματικά «σβήνουν»
τις διαδηλώσεις εκατομμυρίων ιθα-
γενών και εργαζομένων, ψεύδονται,
συκοφαντούν, διαδίδουν ψευδείς
πληροφορίες και συνεχίζουν την ιδε-
ολογική και τρομοκρατική εκστρα-
τεία τους. Δημοσιογράφοι διώκο-
νται, διώχνονται, δέχονται επιθέσεις.
Ένα βασικό καθήκον οποιουδή-
ποτε προοδευτικού σχεδίου την
επόμενη περίοδο είναι η κατάργη-
ση αυτών των πραγματικών «κέ-
ντρων τρομοκρατίας» και φασι-
στικής προπαγάνδας στα οποία
έχουν μετατραπεί τα ΜΜΕ στη Βο-
λιβία, την Αργεντινή, τη Βραζιλία,
την Κολομβία, παντού. Η βία γεν-
νιέται από τα ψέματα, αυτό το πραξι-
κόπημα το διδάσκει, οι πληροφορίες
είναι κρίσιμες και η «πληροφόρηση»
για «εκλογική νοθεία», που αναπαρά-
γεται κι ενισχύεται, χρησίμευσε σαν
σκανδάλη για να ξεκινήσει το λου-
τρό αίματος. Κατά συνέπεια, η δη-
μοσιογραφία και οι δημοσιογρά-
φοι έχουν την ίδια ευθύνη με τους
στρατιώτες που έχουν τα όπλα στο
χέρι: αν πυροβολούν κι αυτοί το
λαό, είναι εχθροί και πρέπει να κα-
ταπολεμηθούν. Ο Αλμπέρτο Φερ-
νάντεζ στην Αργεντινή δεν θα μπο-
ρέσει να κυβερνήσει, αν δεν θέσει
σε πλήρη ισχύ το «Νόμο των ΜΜΕ»,
που ακυρώθηκε ουσιαστικά από τον
Μάκρι κι αν αφήσει τον όμιλο Κλα-
ρίν ατιμώρητο κι ελεύθερο να κατα-
στρέφει υπολήψεις, να λέει ψέματα
και να στηρίζει το διεφθαρμένο δι-
καστικό σύστημα.
Από στρατιωτική όσο και μιντιακή
άποψη, το παράδειγμα της αντίστα-
σης του Επαναστατικού Κράτους της
Βενεζουέλας είναι αυτή τη στιγμή
από τα πιο προχωρημένα. Με τις τό-
σες πολλές άμεσες απειλές από τον
Τραμπ και τις ΗΠΑ, παρά την πολιτι-
κή αποτυχία του Γκουαϊδό στις πρό-
σφατες αντιπολιτευόμενες διαδηλώ-
σεις και παρά την κοινωνική έκρηξη
κατά του Ντούκε στην Κολομβία, η
Μπολιβαριανή Κυβέρνηση παραμέ-
νει σ’ επιφυλακή και προετοιμάζε-
ται με την ένωση πολιτών-στρατιω-
τών και με τις Λαϊκές Πολιτοφυλακές
(λαϊκές οργανώσεις της αριστεράς)
για την υπεράσπιση του Επαναστα-
τικού Κράτους, δίπλα στις Ένοπλες
Δυνάμεις. Η επιφυλακή έχει τη σημα-
σία της, προπάντων γιατί η Κολομβία
συγκάλεσε για τις 3 του Δεκέμβρη τη
διάσκεψη κορυφής της Διαμερικανι-
κής Συνθήκης Αμοιβαίας Βοήθειας
(TIAR) ενάντια στη Βενεζουέλα. Στο
πλαίσιο αυτό, ο Νικολάς Μαδούρο,
με στρατιωτικό κανονισμό, παραδί-
δει 13.000 τουφέκια στο σώμα των
μαχητών εργαζομένων στη Γουιάνα,
μια περιοχή που ανήκει στη Βενεζου-
έλα και απειλείται με εξωτερική ει-
σβολή. Δείτε την ομιλία του Μαδού-
ρο Veja discurso de Maduro. Ο Ούγκο
Τσάβες έχει αφήσει ήδη ένα μήνυμα:
η επανάσταση είναι ειρηνική, αλλά
όχι άοπλη. Είναι ένα καμπανάκι προς
όλες τις προοδευτικές κυβερνήσεις
και κινήματα, που πίστευαν ότι οι ση-
μερινές συνταγματικές δημοκρατίες
μπορούν ν’ αντέξουν τους βαθιούς
κοινωνικούς μετασχηματισμούς, σαν
εκείνους που προωθούσε ο Έβο Μο-
ράλες στη Βολιβία, χωρίς ο λαός να
προετοιμαστεί, να κινητοποιηθεί, με
ανεξάρτητα όργανα λαϊκής εξουσί-
ας, ελέγχοντας τους κρατικούς θε-
σμούς, για ν’ αντιμετωπίσει κάθε
απόπειρα της ακροδεξιάς και του
ιμπεριαλισμού.
30/11/2019 PosadistasHoje.com
https://posadistashoje.com/
america-latina/aumenta-a-
resistencia-popular-na-bolivia-
contra-o-golpe-fascista-
orquestrado-pelo-imperialismo/

ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΣΤΗ ΒΟΛΙΒΙΑ
Παρουσίαση
Παρουσιάζουμε δύο κείμενα του
Χ. Ποσάδας, που γράφτηκαν πριν
40 χρόνια, αναλύοντας τα αίτια
των συνεχών αντιδραστικών-
στρατιωτικών πραξικοπημάτων στη
Βολιβία, που παραμένουν τα ίδια με
τα σημερινά. Πολύ περισσότερο που
οι αντιδραστικές δυνάμεις της χώρας
και ο ιμπεριαλισμός, τώρα είχαν
ν’ ανατρέψουν ένα επαναστατικό
προτσές, στην πορεία προς τη
μοναδική προοδευτική σταθερή
διέξοδο για τη χώρα, δηλαδή την
αντικαπιταλιστική και σοσισαλιστική.
Μια πορεία που προωθήθηκε με τον
πάντα νόμιμο πρόεδρο Έβο Μοράλες,
αλλά που για παρόμοιους με τότε
λόγους, έμεινε και πάλι στα μισά.
Στο πραξικόπημα της Βολιβίας (1)
επενέβηκε άμεσα ο στρατός, μαζί
με ομάδες πολιτών, αυτών που υπο-
δείκνυαν ποιον θα σκοτώσει. Έχουν
ενεργήσει με πολύ βαθιές προθέσεις,
για να μην δώσουν χρόνο στην αντί-
σταση. Αυτό δεν είναι γιατί έχουν δύ-
ναμη, αλλά γιατί οι άλλοι είναι αδύ-
ναμοι. Έτσι, όποιος έχει μεγαλύτερη
συγκέντρωση δυνάμεων, εκμεταλ-
λεύεται την κατάσταση. Η πολιτική
ηγεσία, τόσο ο Σίλες Σουάζο, όσο και
ο Λετσίν, ήξεραν ότι το πραξικόπημα
ερχόταν, αλλά δεν προετοίμασαν, δεν
κινητοποίησαν, ούτε προέβλεψαν το
κίνημα. Έπρεπε να ξεκινήσουν με
το να σπάσουν τη διάρθρωση του
στρατού, γιατί αν αυτός παραμένει
με την ίδια διάρθρωση, το καπιταλι-
στικό σύστημα οργανώνει πραξικο-
πήματα. Έπρεπε να εκκαθαρίσουν
όλους αυτούς τους στρατηγούς, να
τους διώξουν. Ο Περόν στην Αργεντι-
νή, στην πρώτη του φάση, είχε απει-
λήσει με τέτοια μέτρα. Ο στρατός
απείλησε να εξεγερθεί και τότε ο Πε-
ρόν έκανε γνωστό, με έμμεσους τρό-
πους -με ραδιοφωνικές εκπομπές κι
εφημερίδες-, ότι θα έδιωχνε όσους
στρατηγούς υπήρχαν και θα έφτια-
χνε ένα νέο στρατό. Όλοι οι στρατη-
γοί που ήταν πραξικοπηματίες απο-
φάσισαν τότε να είναι πατριώτες.
Η βάση όλων των στρατιωτικών
πραξικοπημάτων στη Βολιβία είναι
η υποταγή της πολιτικής ηγεσίας στο
καπιταλιστικό κράτος. Διαφορετικά
αυτή η ηγεσία θα επέβαλε την αλλα-
γή της διάρθρωσης του στρατού. Εί-
χε οργανωθεί μια εσωτερική αντιπο-
Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ,18-7-1980
λίτευση στο στρατό, αλλά λόγω του
κοινού καπιταλιστικού συμφέροντος
με αυτόν, δεν είχαν ληφθεί ριζοσπα-
στικά μέτρα. Γι’ αυτό μέρος της ευθύ-
νης γι’ αυτή την κατάσταση έχει η πο-
λιτική ηγεσία, που θα μπορούσε να
γνωρίζει ότι ετοιμάζουν το πραξικό-
πημα κι έπρεπε να κινητοποιήσει την
εργατική τάξη για να πιέσει την κυ-
βέρνηση να διαλύσει τον στρατό.
Γιατί τόσα πολλά πραξικοπήματα
στη Βολιβία; Λένε ότι είναι λόγω της
φτώχειας, λόγω της ανισότητας, λό-
γω της διαμάχης ανάμεσα στους ηγέ-
τες. Υπάρχουν τόσα πολλά πραξικο-
πήματα, γιατί το στρατό τον αφήνουν
άθικτο. Ο στρατός είναι ένα όργανο
της αστικής τάξης, ένα όργανο ενά-
ντια στις μάζες. Έτσι διατηρούν το
στρατό για να εκπληρώνει αυτό το
ρόλο. Διαφορετικά, δεν θα υπήρχαν
πραξικοπήματα, θα διέλυαν το στρα-
τό, θα τον άλλαζαν. Τα αίτια των πρα-
ξικοπημάτων στη Βολιβία δεν είναι η
καθυστέρηση, οι διαμάχες, η απει-
θαρχία, οι αντιδραστικοί εθνικιστές
στρατιωτικοί. Όλο αυτό υπάρχει, αλ-
λά τα πραξικοπήματα γίνονται για-
τί ο στρατός είναι αυτός που υπάρχει
και οι αστοί πολιτικοί ηγέτες συμφω-
νούν να τον διατηρήσουν έτσι. Όλοι
συμφωνούν: αυτός που κάνει το πρα-
ξικόπημα, αυτός που δέχεται το πρα-
ξικόπημα, αυτός που σκοτώνει, όλοι
είναι σύμφωνοι. Ακόμη και οι αστοί
ηγέτες που πεθαίνουν λένε πεθαί-
νοντας: «Προσοχή! Μην διαλύσετε
το στρατό!». Το ενδιαφέρον τους εί-
ναι να στηρίξουν το στρατό, γιατί εί-
ναι το όργανο για να εμποδίζει τη λα-
ϊκή εξέγερση. Γι’ αυτό υπάρχουν τόσα
πολλά πραξικοπήματα στη Βολιβία.
Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι
κάνουν πραξικοπήματα για να μην
επεμβαίνει ο κόσμος. Κι ο κόσμος,
που δεν ήταν προετοιμασμένος για
να επέμβει, τώρα θα το κάνει. Παρά
τις σφαγές που υπήρξαν, γιατί ήταν
ένα πραξικόπημα που προετοιμά-
στηκε κι εκτελέστηκε ατιμώρητα, λό-
γω του φόβου της πολιτικής ηγεσίας,
που δεν προετοίμασε ούτε έναν ερ-
γάτη να ρίξει μια πέτρα ενάντιά του.
Αλλά δεν είναι ένας προσωπικός φό-
βος -αν και πολλοί από τους ηγέτες
αυτούς τον έχουν-. Ο βασικός τους
φόβος είναι απέναντι σε οποιαδή-
ποτε αντίσταση που θα ξεσήκωνε τις
μάζες κι αυτές θα πήγαιναν πολύ πιο
μακριά. Φοβούνται ότι θ’ αναπτυσ-
σόταν ένα προτσές κοινωνικής επα-
νάστασης, όπως έγινε το 1951 και η
τότε ηγεσία του εργατικού κινήματος
τη συγκράτησε, όταν θα μπορούσαν
να γίνουν μεγάλοι κοινωνικοί μετα-
σχηματισμοί. Η βάση αυτού του προ-
τσές βρισκόταν στο 1946, όταν στις
εκλογές εκλέχτηκαν τρεις βουλευτές
κι ένας γερουσιαστής τροτσκιστές.
Αλλά η πολιτική ηγεσία του εργατι-
κού κινήματος προτίμησε να κερδί-
σει η αστική τάξη.
Η σημερινή πολιτική ηγεσία της
Βολιβίας επέτρεψε στους ηγέτες
του πραξικοπήματος να πάρουν την
πρωτοβουλία κι αυτό διαιρεί το λαό,
γιατί βλέπει ότι αυτή η ηγεσία παρέ-
μεινε παθητική κι αυτό έδωσε δύνα-
μη σ’ αυτό το νέο πραξικόπημα. Αυτό
δείχνει καλά τα όρια της συμμαχίας
με την αστική τάξη.
Πρέπει να επέμβουμε στην κατά-
σταση της Βολιβίας, σ’ ένα προτσές
πολύ βαθύ για την αστική τάξη, αλλά
και για τον ιμπεριαλισμό, που κάνει
μια παρωδία, γιατί αυτόν τον συνέ-
φερε μια κυβέρνηση Πας Εστενσόρο
ή Σίλες Σουάζο, με τους οποίους μπο-
ρούσε να διαπραγματευτεί. Επιπλέον
οι γιάνκηδες έχουν ένα αρκετά σημα-
ντικό όπλο, που είναι το τεράστιο πο-
σό κασσίτερου που πωλούν ανά πά-
σα στιγμή στην παγκόσμια αγορά
και μειώνουν έτσι την τιμή του, για
ν’ ασκήσουν πίεση στη Βολιβία. Αν
υπάρχει μια κυβέρνηση αστική, αυ-
τή υποχωρεί, αλλά αν υπάρχει μια κυ-
βέρνηση που δεν είναι αστική, δεν
την ενδιαφέρει, γιατί δεν εξαρτάται
πλέον από τον κασσίτερο. Οι σοβιετι-
κοί, αν θέλουν, μπορούν να τους αγο-
ράσουν όλο τον κασσίτερο. Σε όλο
αυτό το παιχνίδι η αστική τάξη φοβά-
ται ότι μια κυβέρνηση μπορεί να το
κάνει αυτό και προτιμάει να της γίνει
το πραξικόπημα.
Αυτό το πραξικόπημα στη Βολιβία
δεν θα σταματήσει εδώ, έχουν σκο-
τώσει και μπορούν να συνεχίσουν
να σκοτώνουν. Τώρα είναι πιο απο-
φασισμένοι από πριν, πιεσμένοι από
ένα στρώμα πολιτών που τους ωθεί
στο να πάνε πιο μακριά. Αλλά στην
ιστορία της Βολιβίας υπάρχουν εκα-
τό πραξικοπήματα αυτού του τύ-
που που διαρκούν δέκα μέρες, είκοσι
ημέρες, τρεις μήνες. Ο Μπάνζερ πό-
σο διήρκεσε; Δηλαδή δεν έχουν κα-
μιά προοπτική, γιατί η οικονομία της
Βολιβίας δεν αρκεί για να δώσει μια
δικτατορία όπως στη Χιλή, όπου σκο-
τώνουν τώρα έναν από τους κύριους
στρατιωτικούς ηγέτες, που αντιτίθε-
το στον Πινοσέτ (2). Αυτό δείχνει την
αποσύνθεσή τους. Το ίδιο θα συμβεί
στη Βολιβία. Η αντίσταση και η πάλη
του λαού είναι πολύ σημαντική, μα-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 19
ζί με άλλους τομείς του στρατού, που
δεν θέλησαν να επέμβουν και τώρα
θα αισθανθούν σπρωγμένοι από αυ-
τή την πάλη του λαού.
Οι πραξικοπηματίες στρατιωτικοί
φοβούνται ν’ αντιμετωπίσουν τους
μεταλλωρύχους, γιατί αυτοί μπο-
ρούν να χρησιμοποιήσουν δυναμίτη.
Πρέπει επίσης ν’ αναμένονται διαφο-
ρές ανάμεσα στους στρατιωτικούς.
Η αντίσταση των μαζών και η παγκό-
σμια απόρριψη θα προκαλέσουν δι-
αφορές ανάμεσα στους πραξικοπη-
ματίες. Η ομάδα που διοικεί είναι η
ομάδα που συνδέεται περισσότερο
με το φασιστικό μηχανισμό, αλλά δεν
είναι όλοι έτσι. Υπάρχουν και εθνικι-
στές.
Ο σκοπός αυτών των δολοφόνων
είναι να μιμηθούν τη Χιλή. Να μιμη-
θούν, όχι να κάνουν όπως στη Χιλή.
Μια από τις συνέπειες που μπορούν
να προκύψουν από αυτό που κάνουν,
είναι ο φόβος ενός τομέα του μικρο-
αστικού πληθυσμού και ορισμένων
αγροτικών και προλεταριακών τομέ-
ων. Το υπόλοιπο προλεταριάτο και η
αγροτιά θ’ αντισταθούν. Το πρόβλη-
μα τώρα είναι ότι δεν υπάρχει ηγεσία.
Οι ηγέτες έχουν κρυφτεί και οι μεταλ-
λωρύχοι, οι εργάτες και οι αγρότες θα
πουν: «Και τι κάνουν τώρα; Γιατί, γνω-
ρίζοντας αυτό που θα εξαπολυόταν,
δεν κάλεσαν τον κόσμο για ν’ απολύ-
σουν όλους αυτούς τους στρατιωτι-
κούς;».
Είναι αναγκαίο να προταθεί
η διάλυση του στρατού,
οργανώνοντάς τον με βάση
τις ανάγκες της χώρας
Η κατάσταση είναι ώριμη για να συ-
νεχιστεί η ανασυγκρότηση της πο-
λιτικής ηγεσίας της Βολιβίας. Όχι για
να επιστρέψει στις εκλογές, αλλά να
δείξουμε το γιατί δεν έγινε αυτό που
ήταν αναγκαίο, όταν ήταν γνωστό ότι
το πραξικόπημα επρόκειτο να γίνει.
Να εξηγήσουμε ότι η αστική ηγεσία
και μέρος της μη αστικής δεν κινήθη-
κε, από το φόβο μιας λαϊκής εξέγερ-
σης, αφού για να αντιταχθεί στις δι-
οικήσεις του στρατού εξαρτάται από
τη λαϊκή υποστήριξη, η οποία όμως
μπορεί να ξεπεράσει τις δικές της επι-
διώξεις. Από αυτό προέκυψε η παθη-
τικότητα, αυτή που επέτρεψε στον
στρατό να επέμβει. Αν οι μάζες εί-
χαν κάνει μια γενική απεργία, είχαν
καταλάβει τα πάντα και είχαν απολύ-
σει τους στρατηγούς, η αστική τάξη
θα είχε πει: «Όχι! Είναι στρατηγοί της
πατρίδας». Στην πραγματικότητα εί-
ναι οι μαριονέτες της αστικής πατρί-
δας και η μοναδική ικανότητά τους
20 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
είναι να σκοτώσουν ανθρώπους, με
την εξουσία που τους προσφέρει η
αστική τάξη. Πάνω σε όλες αυτές τις
όψεις πρέπει να συζητήσουμε τώ-
ρα και να προτείνουμε μια εξέγερση
που να σπάει όλη τη διάρθρωση του
στρατού. Αυτό το προτείναμε στον
Περόν στην πρώτη του φάση: να
σπάσει τη διάρθρωση του στρατού κι
αυτή η πρόταση είχε αρκετό αντίχτυ-
πο. Δεν έγινε πράξη και στη συνέχεια
ο στρατός ανέτρεψε τον Περόν, χω-
ρίς να έχει δύναμη, ήταν τρεις στρα-
τιώτες, αλλά αυτοί που υποστήριζαν
τον Περόν έμειναν στο σπίτι τους. Και
δεν τους έκαναν να επέμβουν με το
επιχείρημα ότι «ήταν μια πατριωτική
αντιπαράθεση».
Το προτσές στη Βολιβία δείχνει ότι
η διάρθρωση του στρατού είναι για
να κάνει πραξικοπήματα. Ο μοναδι-
κός τωρινός ρόλος του στρατού εί-
ναι να κάνει πραξικοπήματα. Οι αστοί
ηγέτες υποτάσσονται σ’ αυτό γιατί εί-
ναι η υπεράσπιση του καπιταλιστι-
κού συστήματος.
Η αστική τάξη, τα κόμματα της
αστικής τάξης, η κυβέρνηση, ο ίδιος
ο Λετσίν, ήξεραν ότι το πραξικόπημα
ετοιμάζεται. Γιατί στη Βολιβία, με την
τωρινή διάρθρωση, δεν μπορεί να
υπάρξει ανάπτυξη, γι’ αυτό και υπάρ-
χουν τα πραξικοπήματα. Δεν υπάρχει
κανείς που να μπορεί να προωθήσει
μια πολιτική που να μπορεί να έχει
κάποιο αντίχτυπο, γιατί η αστική τά-
ξη δεν έχει κανένα μέσο ή βάση: εί-
ναι σχεδόν όλα κρατικοποιημένα κι
όλα τα κλέβουν αυτοί. Η αστική τάξη
δεν αφήνει τίποτα. Ιδιωτικά είναι τα
παπούτσια, τα υφάσματα και οι κά-
μποι κι είναι εκεί που υπάρχει μια μι-
κροαστική και αστική βάση. Αλλά σε
μια άλλη χώρα, για παράδειγμα στην
Ιταλία, η αστική τάξη του κάμπου θα
θεωρούνταν σαν φτωχοί αγρότες,
που θα τραγουδούσαν μαζί με τους
Νικαραγουανούς αγρότες τη φτώ-
χεια τους, αλλά στη Βολιβία είναι με-
γιστάνες, σε σύγκριση με το βιοτικό
και πολιτιστικό επίπεδο του υπόλοι-
που πληθυσμού, γιατί αυτοί ζουν σε
αγροκτήματα. Υπάρχουν μεγάλες εκ-
μεταλλεύσεις, αλλά είναι πολύ λίγες
και κάνουν μια επιλεγμένη παραγω-
γή, από την οποία ένα μέρος εξάγε-
ται, γιατί δεν υπάρχει εσωτερική αγο-
ρά. Η συντριπτική πλειοψηφία της
χώρας, που είναι αγρότες και μεταλ-
λωρύχοι, ζει στη μεγαλύτερη φτώ-
χεια. Σ’ ένα μικρό δωμάτιο ζουν οκτώ
άνθρωποι: το δάπεδο είναι από χώ-
μα, οι τοίχοι από άχυρο, υπάρχει ένα
μικρό παράθυρο και μια είσοδος με
μια πόρτα που γενικά δεν χρησιμο-
ποιείται γιατί δεν εξυπηρετεί και εί-
ναι σπασμένη. Έχουν συνολικά είκοσι
λίτρα νερού την ημέρα για όλους και
πρέπει να βολευτούν με αυτά.
Η βολιβιανή αστική τάξη δεν έχει
ούτε τη θέληση, ούτε την ικανότη-
τα ούτε τα μέσα για να βγει η χώρα
από αυτή την κατάσταση. Αν υπήρ-
χε ένας σημαντικός αστικός τομέας,
θα είχε μια θέση για ν’ αναπτυχθεί.
Το 1947, βρισκόμουν στη Βολιβία και
δεν έφτιαχναν ούτε σπίρτα, τα εισή-
γαγαν από την Ελβετία. Δεν υπήρχαν
ούτε μανταλάκια για να κρεμάνε τα
ρούχα ή κρεμάστρες. Δεν έπαιρναν
το ρίσκο να τα κατασκευάσουν όλα
αυτά, γιατί είναι μια πολύ μικρή εσω-
τερική αγορά. Αυτή είναι η αδράνεια
της αστικής τάξης. Υπάρχει ένας το-
μέας που συνδέεται με το μεγάλο κε-
φάλαιο, που είναι αυτός που διευθύ-
νει κι επιτάσσει αυτή την πολιτική κι
εμποδίζει να γίνει οτιδήποτε. Αν και
αναγκαστικά, πρέπει να προχωρή-
σουν με οποιονδήποτε τρόπο και να
κάνουν σπίρτα, μανταλάκια και κρε-
μάστρες.
Η Βολιβία διαθέτει δασικές εκτά-
σεις για αγροτική παραγωγή που εί-
ναι πολύ πλούσιες, που είναι ολό-
κληρη η συνοριακή περιοχή με τη
Βραζιλία, την Αργεντινή και την Πα-
ραγουάη. Εδώ κι εκατό χρόνια δεν
φυτεύονται στη Βολιβία πορτοκάλια,
παρόλο που τα πορτοκάλια μεγαλώ-
νουν κι από μόνα τους. Ξαφνικά, εκα-
τό χιλιόμετρα εσωτερικά, τα πορ-
τοκάλια μεγαλώνουν. Είναι ωραία
εδάφη, πολύ εύφορα, αλλά ανεκμε-
τάλλευτα. Όλη η περιοχή είναι πολύ
πλούσια για να παράγει. Το Διαμέρι-
σμα του Πάντο εξυπηρετεί μόνο την
παραγωγή βοοειδών για την αστική
τάξη.
Στη Βολιβία η βάση της οικονομίας
είναι τα ορυκτά, προπάντων ο κασσί-
τερος. Οι βιομηχανίες που διαθέτει
είναι μικρές και βρίσκονται μακριά
η μια από την άλλη. Μεταλλουργικά
εργοστάσια είναι σχεδόν ανύπαρκτα,
συναρμολόγηση αυτοκινήτων δεν
υπάρχει. Τα πάντα εισάγονται από τις
ΗΠΑ, την Ευρώπη, τη Βραζιλία, την
Αργεντινή, το Περού και τη Χιλή. Ακό-
μη και τα μικρότερα πράγματα εισά-
γονται. Είναι η αδράνεια της αστικής
τάξης που βασίστηκε στα ορυχεία.
Πριν, τα ορυχεία ήταν ιδιοκτησία του
Πατίνιο (3), το κράτος τα απαλλοτρί-
ωσε και ο Πατίνιο είπε ότι δεν τον εί-
χαν ποτέ πληρώσει. Αλλά στην πραγ-
ματικότητα πληρώθηκε περίπου
έξι φορές την αξία των ορυχείων. Η
απαλλοτρίωση έγινε το 1952, αλλά
ήδη πριν, με την κυβέρνηση του συ-
νταγματάρχη Τόρο (1935-37), υπήρ-
χαν μερικές απαλλοτριώσεις. Ο πό-
λεμος της Παραγουάης ενάντια στη
Βολιβία οφειλόταν στο γεγονός ότι
υπήρχε μια στρατιωτική τάση στη
Βολιβία που ήταν στο δρόμο του να
κάνει απαλλοτριώσεις. Ο Περόν έχει
την προέλευσή του στο προτσές που
υπήρξε στη Βολιβία. Δεν είναι όπως
λένε ορισμένοι ότι ο Περόν έχει την
προέλευσή του στον φασισμό. Το
1934, στην Βολιβία αναπτύχθηκε ένα
πολύ αριστερό στρατιωτικό κίνημα
που έκανε εθνικιστικές, πατριωτικές
διακηρύξεις, αλλά στην πράξη σχεδί-
αζε την εθνικοποίηση των ορυχείων
κι ένα σχέδιο κάποιας οικονομικής
ανάπτυξης. Γι’ αυτό και η Χιλή και στη
συνέχεια η Παραγουάη προωθούσαν
μια συνεχή απειλή πολέμου ενάντια
στη Βολιβία. Ο πόλεμος της Παρα-
γουάης ενάντια στη Βολιβία ήταν με
τη δικαιολογία μιας πετρελαϊκής ζώ-
νης που ανήκε στη Βολιβία και που
κατέληξε στα χέρια της Παραγουάης,
αλλά ήταν οι γιάνκηδες που έκαναν
και πλήρωναν για όλα αυτά.
Αυτό το τελευταίο στρατιωτικό
πραξικόπημα στη Βολιβία δεν οφεί-
λεται στη στρατιωτική και πολιτική
ικανότητα του στρατού. Είναι η πολι-
τική και κοινωνική ανικανότητα της
αστικής τάξης, που τον αφήνει να κά-
νει όλο αυτό. Προτιμάει το πραξικό-
πημα, ακόμα και να σκοτώσει αυτούς
τους ίδιους τους αστούς, παρά να
προχωρήσει το προλεταριάτο, προ-
πάντων οι μεταλλωρύχοι.
Από τότε που έχουν εθνικοποιή-
σει τα ορυχεία, το 1952, υπάρχει ένα
τεράστιο προτσές του βολιβιάνι-
κου προλεταριάτου. Το 1947 υπήρ-
χαν ήδη τρεις βουλευτές κι ένας γε-
ρουσιαστής τροτσκιστές, εκλεγμένοι
από τα ορυχεία. Τώρα είναι πολύ ση-
μαντικό ότι υπάρχει ένας βουλευ-
τής ποσαδικός-τροτσκιστής (4), αλ-
λά ήταν πιο σημαντικό το 1947, γιατί
οφειλόταν στη μεγάλη πίεση του πα-
γκόσμιου κινήματος, των εθνικιστι-
κών κινημάτων της Γουατεμάλας, της
Βενεζουέλας και του Περού. Στη Βο-
λιβία ήταν πιο βαθύ αυτό το προτσές
και στη συνέχεια στον περονισμό
στην Αργεντινή. Είναι ένα ολόκληρο
εθνικιστικό κίνημα που δεν γεννήθη-
κε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αλ-
λά προήλθε από τον πόλεμο της Πα-
ραγουάης ενάντια στη Βολιβία. Στη
Βολιβία ανακαλύφθηκε μια πετρελαι-
οφόρα ζώνη και οι γιάνκηδες είχαν
συμφέρον να μην βρεθεί στα χέρια
των βολιβιανών, γιατί φοβόντουσαν
το στρατό κι ότι το πετρέλαιο αυτό
θα χρησίμευε σαν βάση για μια εθνι-
κιστική ανάπτυξη. Έτσι οι γιάνκηδες
παρότρυναν την Παραγουάη ώστε,
με τη στήριξη της κυβέρνησης της
Αργεντινής, να κάνουν τον πόλεμο
ενάντια στους βολιβιανούς. Η Παρα-
γουάη δεν είχε τίποτα και κατέληξε
με μια τεράστια ποσότητα πετρελαί-
ου.
Η βολιβιανή αστική τάξη προτιμάει
τώρα το πραξικόπημα, τους τουφεκι-
σμούς, το θάνατο, την οπισθοδρόμη-
ση των δικαιωμάτων και της οικονο-
μίας της χώρας, αρκεί να μείνουν όλα
στα χέρια του καπιταλισμού. Το πρα-
ξικόπημα αυτό δεν είναι προϊόν της
ικανότητας του στρατού, αλλά της
ανικανότητας της αστικής τάξης και
των συνδικαλιστικών και πολιτικών
ηγετών της εργατικής τάξης. Αυτό το
πραξικόπημα προετοιμάστηκε, ήδη
συζητιόταν κι έγινε γιατί το άφησαν
να γίνει, γιατί αυτό θα έδενε τα χέρια
του λαού.
Για παράδειγμα, η πρόεδρος Γκου-
εϊλέρ είχε δηλώσει: «Αν τραυματι-
στούν τα δημοκρατικά δικαιώματα,
αυτοκτονώ». Τα δημοκρατικά δικαι-
ώματα σκοτώθηκαν κι αυτή κρύφτη-
κε. Αντίθετα, αν είχε οργανωθεί η
επέμβαση των μεταλλωρύχων, η κα-
τάσταση θα άλλαζε. Αλλά αν οι με-
ταλλωρύχοι θα επενέβαιναν, δεν θα
σταματούσαν στη δημοκρατική άμυ-
να, αλλά θα προχωρούσαν προς τα
εμπρός κι είναι αυτό που ήθελαν να
εμποδίσουν. Γι’ αυτό υπάρχουν αστοί
ηγέτες που προτιμούν να σκοτωθούν
παρά να κερδίσουν οι μεταλλωρύ-
χοι. Αν οι μεταλλωρύχοι κερδίσουν
κι αυτοί το αποδεχτούν, είναι μόνο
και μόνο γιατί δεν έχουν άλλη επιλο-
γή. Όπως δεν είχαν άλλη επιλογή το
1952, όταν ο Παζ Εστενσόρο αναγκά-
στηκε να μπει επικεφαλής.
Από το 1947 υπάρχουν προϋποθέ-
σεις για την ανάπτυξη της Βολιβίας.
Αν δεν έγινε, οφείλεται στους περιο-
ρισμούς των πολιτικών ηγεσιών του
προλεταριάτου, με την υποταγή τους
στην καπιταλιστική διάρθρωση της
χώρας. Ο στρατός το γνωρίζει αυτό,
τον περιορισμό αυτής της ηγεσίας κι
έτσι κάνει πραξικοπήματα και μάλι-
στα τα λέει και τα φωνάζει από πριν.
Πρέπει να προωθήσουμε το γεγο-
νός ότι ο στρατός πρέπει να διαλυθεί,
οργανώνοντάς τον με βάση τις ανά-
γκες της χώρας, κάτι που δεν αντι-
προσωπεύει ο τωρινός στρατός. Αυ-
τό είναι το βάθος του προβλήματος.
Οι γιάνκηδες αναστέλλουν την οι-
κονομική και στρατιωτική βοήθεια
με δημόσια κι επίσημη μορφή, αλλά
τους δίνουν βοήθεια με άλλη. Αν και
αναστέλλουν τη βοήθεια που είναι
περίπου 50 εκατομμύρια δολάρια,
έχουν τα ορυχεία στα χέρια τους, για-
τί ο σημαντικότερος αγοραστής των
βολιβιανών ορυκτών είναι οι γιάνκη-
δες. Τα αγοράζουν σε μεγάλη ποσό-
τητα και ξαφνικά κόβουν αυτή την
αγορά για να πουλήσουν οι ίδιοι τα
δικά τους και να μειώσουν έτσι την
τιμή τους. Για να πέσει η κυβέρνηση
στη Βολιβία και για να μειωθεί η τιμή
του κασσίτερου. Μερικές φορές για
έναν από τους δύο στόχους, μερικές
φορές και για τους δύο.
Διατηρώντας αυτή την εξάρτη-
ση, η κυβέρνηση μένει υποταγμέ-
νη στον ιμπεριαλισμό. Οι σοβιετικοί
έχουν προσφέρει στους βολιβιανούς
να τους αγοράσουν όλη την παραγω-
γή για αρκετά χρόνια. Οι σοβιετικοί
δεν πρόκειται να ρίξουν τον κασσίτε-
ρο στην αγορά, αλλά θα το χρησιμο-
ποιήσουν κι επίσης για να κάνουν το
εμπόριο με τρίτους: αγοράζουν τον
κασσίτερο και τον διανέμουν, ενώ
πωλούν άλλα πράγματα στη Βολιβία.
Κι από εκείνους στους οποίους μετα-
πωλούν τον κασσίτερο, αγοράζουν
άλλα πράγματα. Το αποτέλεσμα εί-
ναι ότι καταργούν δύο ταξίδια μετ’
επιστροφής, κατά τη μεταφορά, τα
οποία αντιπροσωπεύουν το 40% του
κόστους. Το 40% του κόστους, όχι τη
συνολική τιμή. Είναι το ίδιο που κά-
νουν οι σοβιετικοί με το πετρέλαιο,
με τη Βενεζουέλα, την Κούβα και το
Μεξικό. Η Βενεζουέλα και το Μεξικό
δίνουν πετρέλαιο στην Κούβα, που
σημαίνει μια ώρα μεταφοράς. Οι σο-
βιετικοί, οι οποίοι έστελναν στο πα-
ρελθόν πετρέλαιο στην Κούβα, δεν
τους το στέλνουν πλέον, αλλά απο-
στέλλουν στη Βενεζουέλα άλλα
πράγματα, όπως βιομηχανικά φυ-
τά κι αυτή έτσι στέλνει το πετρέλαιο
στην Κούβα. Η Βενεζουέλα κερδίζει
πολλά, γιατί το πετρέλαιο έκανε πριν
ένα τεράστιο γύρο και τώρα η Βενε-
ζουέλα, το Μεξικό, η Σοβιετική Ένω-
ση και η Κούβα κερδίζουν.
Τους γιάνκηδες τους συνέφερε πε-
ρισσότερο ένας θρίαμβος του Σίλες
Σουάζο κι ένα προτσές που θα μπο-
ρούσαν να το ελέγξουν από τα πάνω.
Τώρα πρέπει να αντιταχθούν στους
στρατιωτικούς, γιατί συγκρούονται
με την πτέρυγα του Σίλες Σουάζο,
στην οποία βασίζονται οι γιάνκηδες.
Είναι γι’ αυτό που οι γιάνκηδες ανα-
γκάζονται ν’ αντιταχθούν, αλλά αυ-
τοί οι στρατιωτικοί δεν έχουν τη δύ-
ναμη να πάνε πολύ μακριά. Έλπιζαν
να εξαλείψουν αυτό που θεωρούσαν
το ζωτικό κέντρο της αντίστασης κι
επειδή η νοοτροπία τους είναι τέτοια,
πίστευαν ότι με τη κράτηση των ηγε-
τών, η αντίσταση θα τελείωνε. Ακόμη
και στο πραξικόπημα της δεξιάς ενά-
ντια στον Τόρρες το 1971, δεν τέλειω-
σαν με την αντιπολίτευση. Απόδειξη
αυτού είναι ότι μετά από μερικά χρό-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 21
νια αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν.
Ταυτόχρονα, αν η αντίσταση μεγα-
λώσει και πολιορκήσουν τους πραξι-
κοπηματίες, χιλιανά στρατεύματα θα
εισβάλουν στη Βολιβία για να βοηθή-
σουν το πραξικόπημα.
Το πρόβλημα της Βολιβίας και τα
πραξικοπήματα εκεί δεν δείχνουν
την πολιτική και κοινωνική ικανότη-
τα του στρατού, αλλά την ανικανότη-
τα της αστικής τάξης να πάρει μέτρα
για να εμποδίσει τα στρατιωτικά πρα-
ξικοπήματα. Και το σημαντικότερο
μέτρο είναι: να διαλυθεί ο στρατός,
να διαλυθεί! Διάλυση της ανώτατης
στρατιωτικής ηγεσίας και προώθη-
ση των εθνικιστών στρατιωτικών, σε
συνδυασμό με την ανάπτυξη της
εθνικοποιημένης οικονομίας. Αυτό
δεν το θέλουν οι αστοί ηγέτες, γιατί
ανοίγει το δρόμο για την αντικαπιτα-
λιστική ανάπτυξη. Έτσι προτιμούν να
υπάρχουν πραξικοπήματα.
Χ. Ποσάδας, 18/7/1980
1. Πραξικόπημα του δικτάτορα
Λουίς Γκαρσία Μέζα τον Ιούλη του
1980.
2. Αναφέρεται στη δολοφονία του
επικεφαλής της μυστικής υπηρεσίας
του χιλιανού στρατού
3. Πατίνιο: ένας από τους τρεις «βα-
ρόνους του κασσίτερου» στη Βολι-
βία, πρώην ιδιοκτήτης των απαλ-
λοτριωμένων από το εθνικιστικό
πραξικόπημα του 1952 ορυχείων.
4. Κάρλος Φλόλες Μπεντρεγκάλ,
ποσαδικός-τροτσκιστής βουλευτής,
δολοφονήθηκε τελικά δίπλα στον
σοσιαλιστή Κιρόγα Σάντα Κρουζ και
τον κομμουνιστή Σιμόν Ρέγιες, από
το στρατιωτικό πραξικόπημα του
Μέζα.
2ο Κείμενο, Χ. Ποσάδας, 29/7/1980
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΙΣΩ ΑΠΟ
ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ;
Με μια γενική έννοια, το τελευταίο
πραξικόπημα στη Βολιβία έγινε στ’
όνομα της μεγάλης αστικής τάξης και
του ιμπεριαλισμού, με τον οποίο και
στον οποίο συνδέεται και υποτάσσε-
ται η πρώτη. Μεγάλη αστική τάξη δεν
σημαίνει αναγκαστικά ότι έχει μεγά-
λο βάρος, αλλά ότι ανήκει στους το-
μείς που ελέγχουν τα εργοστάσια,
τις βιομηχανίες και ιδιαίτερα τη γη,
τις εξαγωγές και τις εισαγωγές κι επί-
σης τη μέση εξορυκτική βιομηχανία.
Οι τομείς που ενδιαφέρονται να συ-
γκρατήσουν το δημοκρατικό προ-
τσές στη Βολιβία είναι οι μεγάλοι γαι-
οκτήμονες, που στηρίζονται στους
μεσαίους ιδιοκτήτες γης, στις βιομη-
χανίες που δεν έχουν μεγάλο βάρος
22 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
-εκτός εν μέρει από εκείνες της υπο-
δηματοποιίας, της ένδυσης και της
μεταλλουργίας-, στην εξόρυξη και
στο μεγάλο εμπόριο των εισαγωγών
και των εξαγωγών.
Κάθε προσπάθεια, τόσο πολιτική
όσο και κοινωνική, για την καταπο-
λέμηση αυτών των τομέων απέτυ-
χε κι αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι
η διάρθρωση της χώρας δεν έχει αλ-
λάξει ποτέ. Ο Τόρρες, που προχώρη-
σε πολύ περισσότερο από οποιον-
δήποτε άλλο, περισσότερο από τον
Παζ Εστενσόρο και τον Λετσίν που εί-
χαν προηγηθεί- να θυμηθούμε ότι ο
Λετσίν ήταν αντιπρόεδρος του Παζ-
, διατήρησε κι αυτός άθικτο τόσο το
στρατό, όσο και την κοινωνικο-πολι-
τική διάρθρωση της χώρας. Αυτή εί-
ναι η γέφυρα που χρησιμοποιείται
από τον ιμπεριαλισμό και την αργε-
ντινή, βραζιλιανή, χιλιανή και περου-
βιανή αστική τάξη, τα συμφέροντα
των οποίων συμπίπτουν στο ν’ απο-
τρέψουν ένα επαναστατικό δημο-
κρατικό προτσές στη Βολιβία. Η οικο-
νομική και κοινωνική αδυναμία του
καπιταλισμού εξάλλου, δεν του επι-
τρέπει ν’ αντέξει ούτε ένα απλό, κα-
θαρά αστικοδημοκρατικό προτσές.
Δεν μπορεί να το κάνει αυτό γιατί
αν αυτό σταθεροποιούνταν κι επε-
κτεινόταν, θα ευνοούσε με τη σειρά
του την ανάπτυξη της εργατικής τά-
ξης, της μικροαστικής τάξης και των
φτωχών αγροτών, που επηρεασμένοι
από το παγκόσμιο προτσές, θα μπο-
ρούσαν να καναλιζάρουν τους κοι-
νωνικούς αγώνες.
Οι στρατιωτικοί αντέδρασαν για
να εμποδίσουν την άνοδο του Σί-
λες Σουάζο, που θα σήμαινε μια ενί-
σχυση του κινήματος των εργατών,
των αγροτών, των φοιτητών, των με-
ταλλωρύχων και των ποσαδικών,
πράγμα που θα μπορούσε να οδη-
γήσει στο να μιμηθούν την εμπει-
ρία της Κούβας, της Νικαράγουα και
της Αγκόλας. Αλλά οι πολιτικοί ηγέ-
τες, όπως ο Σίλες Σουάζο και ο Λε-
τσίν, αν και ήξεραν ότι το πραξικόπη-
μα προετοιμαζόταν, δεν μπόρεσαν
να το αποφύγουν, ακριβώς γιατί δεν
είχαν αποφασίσει να κινητοποιήσουν
τις μάζες για να το αντιπαλέψουν.
Επιπλέον, η κινητοποίηση των μαζών
δεν σήμαινε μόνο ότι θα εμπόδιζαν
το πραξικόπημα, αλλά και θα ενίσχυε
τα δημοκρατικά επαναστατικά δικαι-
ώματα του λαού, που θα είχε αναλά-
βει να προτείνει τη λύση των διαφό-
ρων προβλημάτων.
Είναι γι’ αυτό που οι πολιτικοί ηγέ-
τες δεν αντέδρασαν απέναντι στο
πραξικόπημα. Αν τώρα προσπαθούν
να κάνουν αυτό που δεν έκαναν, είναι
για ν’ αποφύγουν πιο σοβαρές συνέ-
πειες γι’ αυτούς, που θα είναι το να
εξεγερθούν οι μάζες και η Βολιβία να
γίνει μια νέα Νικαράγουα.
ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΖΩΗΣ
ΤΩΝ ΒΟΛΙΒΙΑΝΩΝ
Η βολιβιανή αστική τάξη διατηρεί
τη χώρα σε μια βαθιά καθυστέρη-
ση. Ένα παράδειγμα είναι το γεγονός
ότι δεν υπάρχει νερό, δεν υπάρχουν
υγειονομικές υπηρεσίες κι ότι πολύ
λίγα σπίτια είναι εξοπλισμένα με τις
αναγκαίες υπηρεσίες, το σύστημα
των μεταφορών για τον πληθυσμό εί-
ναι πολύ κακό και τα λεωφορεία και
τα τραμ είναι εξαιρετικά παλιά, αργά
και σε κακή κατάσταση. Ανάμεσα στο
κέντρο της Λα Παζ και την περιφερει-
ακή ζώνη Ελ Άλτο υπάρχει μια διαφο-
ρά υψομέτρου 500 μέτρων και δεν
υπάρχουν μέσα μαζικής μεταφοράς.
Ορισμένα λεωφορεία, των οποίων
η διαδρομή περιλαμβάνει αναρρί-
χηση, είναι πιο ακριβά, επειδή η συ-
ντήρησή τους είναι δαπανηρή: στην
πραγματικότητα οι ανηφορικοί δρό-
μοι μειώνουν στο μισό τη φυσιολογι-
κή ζωή του κινητήρα και του αμαξώ-
ματος.
Ο μεταλλωρύχος ζει τα μισά χρόνια
από το κανονικό, αλλά η αστική τά-
ξη ενδιαφέρεται για τη ζωή της μηχα-
νής κι όχι για τον μεταλλωρύχο, που
στα 30-35 χρόνια καταστρέφεται σω-
ματικά από την εργασία στο ορυχείο.
Ακόμη κι ο αγρότης, χωρίς να υφί-
σταται τις ίδιες σκληρές συνθήκες, εί-
ναι σκληρά εκμεταλλευόμενος, χω-
ρίς επαρκή διατροφή, χωρίς νερό,
χωρίς υγιεινή, χωρίς τη δυνατότητα
εκπαίδευσης των παιδιών και μ’ ένα
ιδιαίτερα χαμηλό προσδόκιμο επι-
βίωσης. Όλες οι στατιστικές καταγ-
γέλλουν ότι όλα στη Βολιβία δεν δι-
αρκούν πολύ, αλλά αναφέρονται στο
εμπόριο, στα μηχανήματα, στα συμ-
φέροντα της αστικής τάξης, τη στιγ-
μή που δεν υπάρχουν υγειονομικές
υπηρεσίες και το νερό, όταν υπάρχει,
κόβεται μετά τις δέκα το βράδυ .
Στην πραγματικότητα, η μορφο-
λογία της Βολιβίας είναι τέτοια ώστε
να μπορεί να παρέχει νερό σε όλη
τη Λατινική Αμερική, είναι πραγματι-
κά πλούσια σε βουνά και οροσειρές
και θα αρκούσε να διοχετεύσει το νε-
ρό που κατεβαίνει από αυτές τις πλα-
γιές, για να ικανοποιήσει τις ανάγκες
του πληθυσμού. Αυτό το νερό, με τη
σειρά του, θα παρείχε την ηλεκτρική
ενέργεια που λείπει ή είναι εξαιρετικά
ακριβή σήμερα.
Η άνοδος του βιοτικού επιπέδου
του βολιβιάνικου λαού είναι πολύ χα-
μηλή, ενώ υπάρχει μια πολύ έντονη
αίσθηση αγωνιστικότητας και ηρωι-
σμού, που συγκεντρώνει τους αγρό-
τες, τους μεταλλωρύχους, τους ερ-
γάτες και τους φοιτητές. Αλλά αυτός
ο ηρωισμός δίνει ελάχιστα αποτελέ-
σματα, γιατί δεν κατορθώνει ν’ απο-
σπάσει τίποτα από την αστική πολι-
τική ηγεσία. Από την άλλη πλευρά, η
αστική τάξη ξοδεύει σε αεροπλάνα,
τανξ, στρατιωτικές δυνάμεις και για
να πληρώνει τις μυστικές υπηρεσί-
ες και ιδιαίτερα την ανώτατη διοίκη-
ση του στρατού και της αστυνομίας,
με σκοπό να εξασφαλίσει ένα μηχανι-
σμό καταστολής.
Ενώ οι χώρες της Λατινικής Αμερι-
κής, εκτός από εκείνες που βρίσκο-
νται κάτω από στρατιωτικές δικτατο-
ρίες, όπως η Χιλή και η Παραγουάη,
βιώνουν μια ορισμένη ανάπτυξη, η
Βολιβία δεν προχωράει και παραμέ-
νει στο ίδιο επίπεδο, παρά τους συνε-
χείς αγώνες των μεταλλωρύχων και
των αγροτών, των εργατών και των
φοιτητών.
Η Βολιβία το 1947 ήταν η πρώτη
χώρα στον κόσμο που εξέλεξε τρεις
τροτσκιστές βουλευτές μ’ ένα πρό-
γραμμα κοινωνικών μετασχηματι-
σμών, που έγινε αποδεκτό από την
COB (Εργατική Συνομοσπονδία Βο-
λιβίας), που επηρεάστηκε από τον
τροτσκισμό εκείνης της εποχής, δι-
αφορετικό από το σημερινό. Αυτό
αντανακλούσε ένα υψηλό επίπεδο
ωριμότητας, σε μια χώρα που επιδι-
ώκει συνεχώς την πρόοδό της, μέσα
από τους αγώνες και ορισμένα στρα-
τιωτικά πραξικοπήματα, ιδιαίτερα
αυτά των εθνικιστών στρατιωτικών.
Όχι μόνο οι πολίτες αλλά και οι στρα-
τιωτικοί συμμετείχαν σ’ αυτό το προ-
τσές, τόσο πολύ ώστε από το 1935
υπήρξαν προοδευτικά στρατιωτικά
κινήματα, παρόλο που όλα απέτυχαν,
παρά την ηρωισμό των στρατιωτι-
κών, των φοιτητών, των μεταλλωρύ-
χων και των αγροτών, λόγω έλλει-
ψης πολιτικής ηγεσίας και πολιτικού
προγράμματος. Από την άλλη πλευ-
ρά, ακόμη και η αστική τάξη απέτυχε,
γιατί είναι αδύνατο για τη Βολιβία να
προχωρήσει από αστική άποψη.
Τα μεγάλα ορυχεία κρατικοποι-
ήθηκαν και με τη σοβιετική βοή-
θεια χτίστηκαν οι υψικάμινοι για την
υγροποίηση του κασσίτερου. Αυ-
τό σημαίνει ότι όταν η Βολιβία θέ-
λησε να προοδεύσει, έπρεπε να δε-
θεί με τη Σοβιετική Ένωση, που εκτός
από τη βελτίωση της τεχνολογίας για
τον καθαρισμό του ορυκτού, είναι
και αγοραστής του. Για τα υπόλοιπα,
η Βολιβία είναι μια παραλυμένη χώ-
ρα, εξαρτώμενη από τα ορυχεία και
τη γεωργία, που εξακολουθεί να συν-
δέεται με αρχαϊκές μεθόδους. Γι’ αυτό
είναι αναγκαίο να πραγματοποιηθεί
μια αγροτική μεταρρύθμιση κι επα-
νάσταση και να εξασφαλιστεί ότι η
εξορυκτική παραγωγή θα συνοδεύ-
εται από ένα προτσές εκβιομηχάνι-
σης, από ένα πρόγραμμα βιομηχα-
νικής ανάπτυξης, που σήμερα λείπει.
Για την εφαρμογή αυτού του προ-
γράμματος είναι αναγκαία η επέμβα-
ση των δυνάμεων που έχουν το συμ-
φέρον και την ικανότητα. Από αυτή
την άποψη δεν μπορούμε να υπο-
λογίζουμε στην αστική τάξη, που εκ-
φράζεται από ένα μικρό και παθητικό
πυρήνα και κατά συνέπεια οι πρωτα-
γωνιστές πρέπει να είναι η εργατική
τάξη, το πανεπιστημιακό κίνημα και
το επαναστατικό αγροτικό κίνημα.
Η βολιβιανή αστική τάξη δεν έχει
ούτε το χώρο ούτε την ανταγωνιστι-
κή ικανότητα ν’ αναπτυχθείμ σύμφω-
να με τα δικά της συμφέροντα. Η χώ-
ρα παραλύει από την καπιταλιστική
ηγεσία, από την παραδοσιακή αδυ-
ναμία του βολιβιανού καπιταλισμού
ν’ αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό
των άλλων καπιταλισμών της Λατινι-
κής Αμερικής και του κόσμου. Όπως
συμβαίνει και στην Αφρική και την
Ασία, η λατινοαμερικανική αστική
τάξη δεν μπορεί ν’ αναπτυχθεί σε τέ-
τοιο σημείο ώστε να μπορεί ν’ αντα-
γωνιστεί με τον μεγάλο παγκόσμιο
καπιταλισμό. Κατορθώνει να το κά-
νει, με πολλούς περιορισμούς, σε ορι-
σμένα προϊόντα. Η παγκόσμια κρίση
του καπιταλιστικού συστήματος, μα-
ζί με την πρόοδο της επανάστασης
στον κόσμο, δείχνουν ότι ο δρόμος
του Εργατικού Κράτους και του σοσι-
αλισμού επιλύει οικονομικά προβλή-
ματα που ο καπιταλισμός δεν είναι
σε θέση ν’ αντιμετωπίσει, δεδομένου
ότι τα παγκόσμια κέντρα του εμποδί-
ζουν την ανάπτυξη κάθε καθυστερη-
μένης χώρας.
Ορισμένες χώρες, όπως η Ινδία, η
Βραζιλία ή η Αργεντινή, μπορεί να
έχουν μια μερική ανάπτυξη, αλλά δε-
μένη με βιομηχανίες και προϊόντα
δευτερεύοντα στην παγκόσμια πα-
ραγωγική διαδικασία, όπως η γεωρ-
γία, η κτηνοτροφία, ο καφές, η ζάχα-
ρη και τα ορυκτά. Αν και είναι ζωτικής
σημασίας για την κατανάλωση, είναι
δευτερεύοντα στην ανάπτυξη της οι-
κονομίας, που πραγματοποιείται μέ-
σω της μεγάλης βιομηχανίας και του
χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Αυτή είναι η κατάσταση στη Βολι-
βία κι έτσι κάθε κίνημα που προτίθε-
ται να προχωρήσει, πρέπει αναπό-
φευκτα να τσακίσει τη διάρθρωση
του καπιταλιστικού κράτους και η
δύναμη που μπορεί να το κάνει αυτό
αντιπροσωπεύεται από τους μεταλ-
λωρύχους, τους εργάτες, παρά τον
μικρό τους αριθμό, από τους αγρό-
τες και τους φοιτητές.
Αυτές οι κοινωνικές δυνάμεις έχουν
αποδείξει ότι υπάρχουν, και το 1946
και το 1951 ήταν οι πρωταγωνιστές
των κινημάτων που έφτασαν και στο
να στηρίξουν τον Τόρρες κι ακόμα
πιο πριν τον Βιγιαροέλ, τους στρατι-
ωτικούς που προσπάθησαν να προω-
θήσουν τη χώρα. Η αστική τάξη δεν
έχει ούτε την ικανότητα ούτε το βά-
ρος που χρειάζεται για ν’ ανταγωνι-
στεί τον καπιταλιστικό κόσμο. Ικανό-
τητα σημαίνει να έχει τη δυνατότητα
να κάνει ελιγμούς, για ν’ ανταγωνιστεί
την παγκόσμια καπιταλιστική αγορά
κι αυτή η αστική τάξη δεν μπορεί να
την έχει, γιατί εξαρτάται από αυτή
την αγορά και προπάντων από τη με-
γάλη αστική τάξη της Λατινικής Αμε-
ρικής, όπως αυτή της Βραζιλίας και
της Αργεντινής.
Ο ΣΤΡΑΤΟΣ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΚΟ
ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ ΤΟΥ
ΒΟΛΙΒΙΑΝΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
Η αστική τάξη δεν μπορεί να προ-
σφέρει λύση και δεν έχει κοινωνική
δύναμη κι έτσι είναι ο στρατός που
πρέπει να ασκήσει το ρόλο της. Ο
στρατός είναι το κοινωνικό, πολιτικό
και στρατιωτικό όργανο του βολιβια-
νού καπιταλισμού. Γι’ αυτό επεμβαί-
νει συνεχώς με πραξικοπήματα, μέ-
χρι να δημιουργηθεί ένα κράτος που
θα διαλύσει τη σημερινή διάρθρωση
του στρατού.
Η δύναμη των πραξικοπηματιών
στρατιωτικών βασίζεται στον φόβο
που έχει η αστική τάξη για μια επανα-
στατική άνοδο στη Βολιβία. Γι’ αυτό η
αστική τάξη με τη σειρά της υποστη-
ρίζει τους στρατιωτικούς, γιατί δια-
φορετικά θα τους είχε καταργήσει.
Το ίδιο συμβαίνει στην Αργεντινή και
τη Χιλή: ο στρατός αποτελεί μέρος
της κοινωνικής και πολιτικής ηγεσίας
του καπιταλισμού. Αν η αστική τάξη
είχε την προοπτική της οικονομικής
ανάπτυξης, δεν θα χρειαζόταν αυ-
τό το ρόλο του στρατού, γιατί εκτός
των άλλων αυτός αντιπροσωπεύει
ένα πολύ βαρύ οικονομικό φορτίο,
που στη συνέχεια αντανακλάται στο
κόστος παραγωγής και στη μείωση
της παγκόσμιας ανταγωνιστικής ικα-
νότητας, αλλά παραμένει πάντα η μο-
ναδική φόρμουλα για τη διατήρηση
της ιδιωτικής ιδιοκτησίας.
Ο βολιβιανός καπιταλισμός δεν εί-
ναι σε θέση να εξασφαλίσει την ανά-
πτυξη της Βολιβίας, ενώ οι βολιβιάνι-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 23
κες μάζες αισθάνονται ότι μπορούν
να το κάνουν. Η αστική τάξη της χώ-
ρας δεν μπορεί ν’ ανταγωνιστεί με
την Αργεντινή, τη Χιλή, το Μεξικό ή
το Περού κι αναγκάζεται να εξαρτά-
ται από μια στενή αγορά, χωρίς πρω-
τοβουλίες και οικονομικές δυνατότη-
τες, σε μια χώρα όπου η οικονομική
της διάρθρωση είναι αδύναμη. Έτσι,
η αστική τάξη προσαρμόζεται: οι με-
γάλοι εισαγωγείς και μερικοί εξαγω-
γείς, οι μεσαίες επιχειρήσεις στην
εξόρυξη και οι μεγάλοι γαιοκτήμο-
νες, που αποτελούν μια μειοψηφία,
αλλά έχουν κάποιο βάρος, συντη-
ρούνται με μια μορφή εξαιρετικά κα-
θυστερημένης παραγωγής.
Η μεταλλευτική παραγωγή αντι-
προσωπεύει τη βασική οικονομι-
κή βάση της χώρας, αλλά ο βολιβια-
νός καπιταλισμός δεν ενδιαφέρεται
καθόλου για την άθλια ζωή των με-
ταλλωρύχων, που πέτυχαν τις κατα-
κτήσεις τους μόνο χάρη στους συνδι-
καλιστικούς αγώνες και τα κοινωνικά
και πολιτικά κινήματα, όπου ήταν
οι πρωταγωνιστές. Όταν ο ιμπερια-
λισμός το 1946 έκανε το πραξικό-
πημα ενάντια στον Βιγιαροέλ, που
ήταν επικεφαλής σ’ ένα προοδευτικό
στρατιωτικό κίνημα, ορισμένοι στρα-
τιωτικοί τομείς ήταν ήδη ευαίσθητοι
στην ανάγκη να κρατικοποιήσουν
και να εξασφαλίσουν την ανάπτυξη
της χώρας.
Η βολιβιανή αστική τάξη αισθάνε-
ται μικρή κι ο ιμπεριαλισμός επωφε-
λείται από αυτό για να την εξουσι-
άζει, όπως επίσης κάνουν η αστική
τάξη και οι στρατοί της Αργεντινής,
της Βραζιλίας, της Χιλής και του Πε-
ρού, προκειμένου να εμποδίσουν άλ-
λους αντιπάλους να την εξουσιάσουν
αυτοί.
Από καπιταλιστική άποψη, η Βολι-
βία δεν προσφέρει κοινωνικές προ-
οπτικές. Τα διαδοχικά προοδευτικά
κινήματα προωθήθηκαν από εθνικι-
στές στρατιωτικούς, που θα μπορού-
σαν να θεωρηθούν και επαναστά-
τες εκείνη την εποχή. Αναφερόμαστε
στον Βιγιαροέλ, πριν από αυτόν στον
Δαβίδ Τόρο, πρόεδρο το 1934 και τέ-
λος στον Τόρρες. Όλοι υποστήριζαν
ένα πρόγραμμα κρατικοποίησης, αλ-
λά δεν είχαν μια πολιτική βάση και
τα πολιτικά και συνδικαλιστικά κινή-
ματα, όπως ο Λετσίν και οι ηγέτες με-
ταλλωρύχων εκείνης της περιόδου,
αρνήθηκαν να τους υποστηρίξουν.
Η στήριξη που δόθηκε σε αυτά τα
κινήματα ήταν πολύ σπάνια κι αυτό
συνέβαλε στην ανατροπή τους, μα-
ζί με την απουσία ενός ώριμου πο-
λιτικά και μορφωτικά βιομηχανικού
προλεταριάτου. Η πλειοψηφία των
24 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
μεταλλωρύχων είναι αναλφάβητοι,
γιατί τους έχει στερηθεί το δικαίωμα
να σπουδάζουν. Ανάμεσα στις μεγά-
λες κατακτήσεις που πρέπει να διεκ-
δικηθούν στη Βολιβία και τις οποίες
ξεκίνησε η COB το 1946-47, είναι η
εκπαίδευση των μεταλλωρύχων, των
οικογενειών τους και των παιδιών
τους. Πριν από τότε κυριαρχούσε
πλήρης άγνοια κι αναλφαβητισμός
και οι κυριότερες γλώσσες ήταν η Κε-
τσούα και η Αϋμαρά, αν και τα ισπα-
νικά καταλαβαίνονταν.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΩΝ
Αυτά τα δεδομένα απεικονίζουν τις
συνθήκες στις οποίες μια χώρα έχει
οδηγηθεί, προπάντων από το καπιτα-
λιστικό σύστημα κι από τους διάφο-
ρους τομείς της αστικής τάξης. Παίρ-
νοντας υπόψη τη Νικαράγουα σαν
παράδειγμα, μπορεί κανείς να δει ότι
μετά από ένα χρόνο η χώρα αυτή αρ-
χίζει να ξεπερνάει τον αναλφαβητι-
σμό κι έχει αυξήσει την παραγωγή σ’
ένα τέτοιο βαθμό, που ο Σομόζα δεν
είχε φτάσει σε όλη την περίοδο της
δικτατορίας του. Η Νικαράγουα δεν
είναι Εργατικό Κράτος αλλά έχει επι-
τύχει αυτά τ’ αποτελέσματα υιοθετώ-
ντας μέτρα όπως η κρατικοποίηση, ο
εργατικός έλεγχος, η μαζική συμμε-
τοχή στον αλφαβητισμό και η επέμ-
βαση των μαζών στην καθοδήγηση
της χώρας.
Η Βολιβία αντίθετα δεν έκανε τί-
ποτα από αυτά κι αυτό είναι το πρό-
βλημά της. Η αστική τάξη πρέπει να
στρέφεται συνεχώς στο στρατό, για-
τί το πραξικόπημα είναι ο μόνος τρό-
πος για να ελέγξει ένα προτσές που
μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχό
της. Αναφερόμαστε στη μεσαία εξο-
ρυκτική επιχείρηση -καθώς η μεγά-
λη είναι κρατικοποιημένη-, στους
βιομηχάνους της κλωστοϋφαντουρ-
γίας και των υποδημάτων και στη μι-
κρή μεταλλουργική βιομηχανία που
ξεφύτρωσε τοπικά. Το σύνολο αυτών
των τομέων δεν έχει καμία κοινωνική
βαρύτητα πολιτικά κι έτσι αντιπρο-
σωπεύεται από το στρατό που κάθε
τόσο κάνει πραξικοπήματα.
Για ν’ αποφευχθεί αυτό το πραξικό-
πημα, ήταν αναγκαίο ν’ απεξαρθρω-
θεί ο στρατός. Η βολιβιανή αστική
τάξη, μέσα από τους στρατιωτικούς
θεσμούς, για μια ορισμένη χρονική
περίοδο, έθεσε την ανάγκη για «διέ-
ξοδο στη θάλασσα», σαν επείγουσα
ανάγκη για την ανάπτυξη της χώρας.
Είναι αλήθεια ότι η Βολιβία το χρειά-
ζεται, αλλά για την πρόοδό της κι όχι
για ν’ αναπτύξει μια πτυχή της οικο-
νομίας, προς όφελος ενός τομέα της
αστικής τάξης.
Η διέξοδος προς τη θάλασσα είναι
επίσης αναγκαία για την εξορυκτι-
κή βιομηχανία, αλλά είναι αδύνατο
ν’ αποκτηθεί από καπιταλιστική άπο-
ψη, παρά μόνο ανακτώντας το εσω-
τερικό έδαφος. Η διαμόρφωση της
χώρας καθορίστηκε τον περασμέ-
νο αιώνα, όταν η Βολιβία έχασε αυ-
τή τη διέξοδο στον πόλεμο του 1876
με τη Χιλή, που ήταν μια σύγκρουση
ανάμεσα στις αστικές τάξεις. Το πρό-
βλημα δεν μπορεί να λυθεί στα πλαί-
σια του καπιταλιστικού συστήματος
κι έτσι όλες οι κυβερνήσεις που προ-
σπαθούν να το λύσουν στρέφονται
στο στρατό για να χτυπήσουν όχι μό-
νο τις μάζες, αλλά και τους αστικούς
τομείς που ευνοούν μια δημοκρατι-
κή γραμμή μέσα στον καπιταλισμό
και δεμένοι με τον ιμπεριαλισμό. Αυ-
τό συνέβη με τον Σίλες Σουάζο, που
πρότεινε μέτρα εκδημοκρατισμού
στο πλαίσιο του καπιταλισμού και
της συμμαχίας με τους γιάνκηδες.
Μπορεί κατά συνέπεια να βγει το
συμπέρασμα ότι η Βολιβία δεν μπο-
ρεί να λύσει τα προβλήματά της μέ-
σα στο καπιταλιστικό σύστημα. Αυ-
τοί δεν εξαρτώνται μόνο από τους
χαμηλούς μισθούς, αλλά κι από το
χαμηλό κοινωνικό βιοτικό επίπεδο:
οι μεταλλωρύχοι πεθαίνουν στα 35
ή απειλούνται συνεχώς από τα ση-
μάδια που αφήνουν τα ορυχεία πάνω
στο σώμα τους. Τα παιδιά τους δεν
έχουν πρόσβαση στα δημόσια σχο-
λεία, ζουν σε καλύβες χωρίς πόρτες
και παράθυρα, χωρίς νερό και υπη-
ρεσίες υγιεινής, στις χαμηλότερες δυ-
νατές συνθήκες διαβίωσης. Τα συνδι-
κάτα επέβαλαν μεγάλες κατακτήσεις,
ανάμεσά τους εκείνες του εσωτερι-
κού χώρου, όπου δηλαδή μπορούν
ν’ αποκτήσουν κρέας, ψωμί κι αυγά
σε ευνοϊκές τιμές. Παρόλα αυτά ο μι-
σθός είναι πολύ χαμηλός κι ακόμα
πιο χαμηλές είναι οι συνθήκες διαβί-
ωσής τους.
Οι φοιτητές από την πλευρά τους
ενώθηκαν με τους εργάτες, τους
αγρότες και τους μεταλλωρύχους και
καθοδήγησαν τις μάχες που επηρέ-
ασαν πλατιά στρατιωτικά στρώμα-
τα, συμπεριλαμβανομένου του Τόρ-
ρες και άλλων, αποδεικνύοντας ότι η
επίλυση των προβλημάτων της Βολι-
βίας έπρεπε ν’ αναζητηθεί μέσα από
τον αγώνα, αλλά δεν υπήρχε ένα κόμ-
μα που να υποστηρίζει αυτό το πρό-
γραμμα. Το 1946 η COB είχε υιοθε-
τήσει μια προηγμένη γραμμή με το
πρόγραμμα του Πουλακάγιο, αλ-
λά η ηγεσία της δεν ήταν σε θέση να
το υποστηρίξει. Ωστόσο, πραγματο-
ποιήθηκε η σημαντική εμπειρία του
ενιαίου μετώπου με τους τροτσκι-
στές, που εξέλεξαν πολλούς βουλευ-
τές. Ήταν ακριβώς οι τροτσκιστές
σύντροφοι που συνέταξαν το πρό-
γραμμα του Πουλακάγιο, ακριβώς
σαν πρόταση, αλλά με τακτικά λάθη,
γιατί αντανακλούσαν την ανυπομο-
νησία της μεταπολεμικής περιόδου.
Ήταν ένα καλό πρόγραμμα, αλλά όχι
προσαρμοσμένο στη στιγμή, δεδο-
μένου ότι έλειπε τόσο το κόμμα όσο
και η πολιτική ηγεσία για την εφαρ-
μογή του. Οι στόχοι του έπρεπε να δι-
ατηρηθούν, αλλά σε συνδυασμό με
τους αγώνες για δημοκρατική πρό-
οδο, που θα επέτρεπαν στον τομέα
των αγροτών, που είναι θεμελιώδους
σημασίας, να συμμετάσχουν.
Οι μεταλλωρύχοι αντιπροσωπεύ-
ουν την κοινωνική και πολιτική δύνα-
μη, αλλά η αποφασιστική βάση είναι
η αγροτική, που πρέπει κατά συνέ-
πεια να κερδηθεί. Οι μεταλλωρύχοι
είναι οι πιο ηρωικοί, οι πιο ικανοί και
οι πιο αποφασιστικοί, όπως και οι ερ-
γάτες κι ένας μεγάλος αριθμός φοι-
τητών, αλλά το αποφασιστικό κοινω-
νικό βάρος δίνεται από τους αγρότες.
Η οικονομία της Βολιβίας, αν και βα-
σίζεται στην εξορυκτική βιομηχανία,
θα κατέρρεε χωρίς τη γεωργία, πα-
ρόλο που αυτή εξακολουθεί να γίνε-
ται με εξαιρετικά απαρχαιωμένες με-
θόδους: η γυναίκα τραβάει ακόμη με
λουριά το άροτρο, δεν υπάρχει αρκε-
τό νερό πόσιμο και για πότισμα κι ο
αγρότης ζει μόνο και μόνο για το κα-
θημερινό φαγητό. Τα προβλήματα
που πρέπει να επιλυθούν στη Βολι-
βία είναι αυτά και είναι πιο σημαντι-
κά από τις εξαγωγές.
Είναι αναγκαίο ένα πρόγραμμα κοι-
νωνικών μετασχηματισμών για να
προσελκυστούν οι αγρότες. Η βολι-
βιανή αστική τάξη ονειρευόταν πά-
ντα μια αγροτική αγορά, αλλά πώς να
την δημιουργήσει; Θα πρέπει να εί-
ναι σε θέση να ανταγωνιστεί το πα-
γκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα,
αλλά το ποσοστό του κέρδους της
είναι ελάχιστο σε σύγκριση μ’ εκείνο
του παγκόσμιου καπιταλισμού. Στην
πραγματικότητα εξαρτάται από την
ανταγωνιστική ικανότητα σε παγκό-
σμιο επίπεδο και η Βολιβία, εκτός
από τα ορυκτά, δεν έχει καμία. Αυ-
τά είναι τα προβλήματα της Βολιβίας
και ο καπιταλισμός αισθάνεται ανίκα-
νος να τα λύσει, έτσι στη χώρα υπάρ-
χει μια διαδοχή πραξικοπημάτων και
αριστερών κινημάτων, ικανών να
επηρεάσουν πιο σημαντικά κινήμα-
τα.
Ο Παζ Εστενσόρο ήταν πολύ πιο
αριστερά το 1951 απ’ ότι σήμερα.
Μαζί με τον Λετσίν ανέλαβε το καθή-
κον να εθνικοποιήσει τα ορυχεία, κά-
τω από την ώθηση του προτσές, ενώ
σήμερα δένεται με τον ιμπεριαλισμό.
Παίρνουν υπόψη τους ότι δεν έχουν
στέρεες βάσεις στη Βολιβία, γι’ αυ-
τό καταφεύγουν συνεχώς στο στρα-
τό, όπως κάνει και ο Παζ Εστενσό-
ρο και ο Σίλες Σουάζο, αφού είναι η
μόνη δύναμη ικανή ν’ αντιταχθεί στο
επαναστατικό σοσιαλιστικό προτσές,
που επιδιώκει τους κοινωνικούς με-
τασχηματισμούς της χώρας. Ο στρα-
τός αντιπροσωπεύει τη δύναμή τους
κι έτσι τον κρατάνε άθικτο, όχι για ν’
αντιμετωπίσει τη Χιλή, το Περού, την
Αργεντινή, την Παραγουάη ή τη Βρα-
ζιλία, αλλά για να εμποδίσει το επα-
ναστατικό προτσές των κοινωνικών
μετασχηματισμών, που καθοδηγείται
από τις βολιβιάνικες μάζες.
Η Βολιβία δεν μπορεί να έχει κα-
μιά ανάπτυξη στα πλαίσια της καπι-
ταλιστικής οικονομίας. Το δημοκρα-
τικό πρόγραμμα του Σίλες Σουάζο
χρησιμεύει μόνο για να κατακτηθεί
η ελευθερία λόγου και σκέψης, με
περιορισμούς, γιατί το οικονομικό
του πρόγραμμα θα οδηγούσε σε σύ-
γκρουση μ’ αυτές τις ίδιες τις ελευ-
θερίες. Πράγματι, αν οι αγώνες και
η κυκλοφορία των ιδεών επρόκειτο
να προχωρήσουν, ο κόσμος θα προ-
ωθούσε την εθνικοποίηση και γι’ αυ-
τό θα καταπιεζόταν. Το πρόβλημα
της ελευθερίας δεν είναι μια αφαί-
ρεση. Το πραξικόπημα αυτό αποδει-
κνύει την ανικανότητα του καπιταλι-
σμού, που δεν έχει βάρος και πρέπει
να κάνει παραχωρήσεις και υποσχέ-
σεις στην μικροαστική τάξη, για να
προσπαθήσει να παραμείνει στην
εξουσία. Οι φοιτητές, οι αγρότες, οι
μεταλλωρύχοι και οι εργάτες πρέπει
να υποστηρίξουν ότι δεν είναι δυνα-
τή μια καπιταλιστική λύση για τη Βο-
λιβία.
Ένα από τα βασικά προβλήματα
της χώρας είναι η γεωργία, όπου το
επίπεδο παραγωγής είναι πολύ χα-
μηλό και η εκμετάλλευση του αγρό-
τη είναι έντονη. Η μελλοντική πρόο-
δος της Βολιβίας πρέπει να γίνει όχι
με βάση τις συνθήκες της παγκόσμι-
ας αγοράς, αλλά με βάση τη θέληση
ν’ αλλάξει τον προσανατολισμό της
παραγωγής και την πολιτική καθοδή-
γηση της χώρας. Οι καπιταλιστές θέ-
λουν να δείξουν ότι η Βολιβία είναι
μια χώρα που εξαρτάται από τον κό-
σμο κι από τα χρέη που έχει συνάψει,
αλλά είναι αυτοί που εξαρτώνται από
τον καπιταλιστικό κόσμο. Αν αλλά-
ξει η οικονομία, δεν υπάρχει κανένας
λόγος να διατηρηθεί αυτή η εξάρτη-
ση. Στη Βολιβία δεν υπάρχει νερό, όχι
γιατί δεν υπάρχει στην επικράτεια,
αλλά γιατί ο καπιταλισμός δεν ενδια-
φέρεται να επενδύσει στη χρήση του.
Έχει επενδύσει εκατομμύρια δολάρια
στην αγορά αεροπλάνων, τανξ και
όπλων για να πραγματοποιήσει αυτό
το πραξικόπημα, αλλά δεν θέλησε να
παρέχει νερό και αποχέτευση στον
πληθυσμό και να εξασφαλίσει τη δια-
τροφή, τη στέγαση, την αποχέτευση
και μια πιο αξιοπρεπή ζωή για τους
μεταλλωρύχους. Αυτό δεν συμβαί-
νει από κακοτυχιά, αλλά από την επι-
λογή του καθεστώτος που βρίσκεται
στην εξουσία, δηλαδή από την επιλο-
γή του καπιταλιστικού συστήματος.
Η βολιβιάνικη συνδικαλιστική ηγε-
σία, αποδείχνοντας την έλλειψη πολι-
τικού οράματος, είχε ένα πρόγραμμα
κρατικοποίησης, αλλά αυτό δεν αρ-
κεί: τα ορυχεία πράγματι είναι κρα-
τικοποιημένα, αλλά αυτό τί έλυσε;
Οι μεταλλωρύχοι έχουν πάρει λίγα
οφέλη και η χώρα ακόμα λιγότερα.
Η πρόοδος του βολιβιανού έθνους
πρέπει να μετρηθεί σε σχέση με την
άνοδο του επιπέδου της κοινωνικής
και ανθρώπινης ζωής των αγροτών
και των μεταλλωρύχων. Πρέπει να γί-
νει έτσι ώστε να μπορούν να εργάζο-
νται σε καλύτερες συνθήκες υγιεινής
και τα παιδιά των μεταλλωρύχων να
μη μασούν κόκα, ήδη από την πρώ-
ιμη παιδική ηλικία. Η αστική τάξη,
αντίθετα, αξιολογεί την πρόοδο της
χώρας σύμφωνα με τον αριθμό των
εργοστασίων που ανοίγουν.
Διαφορετική είναι η κατάσταση
ενός Εργατικού Κράτους, όπου το
άνοιγμα μιας βιομηχανίας σημαί-
νει να εξαρτάται σε μικρότερο βαθ-
μό από την καπιταλιστική παραγω-
γή και να αυξάνεται το οικονομικό,
πολιτιστικό και υγειονομικό επίπεδο
ζωής του πληθυσμού. Στο καπιταλι-
στικό κράτος, αντίθετα, προϋποθέτει
αύξηση του κεφαλαίου και της εξου-
σίας του.
Η COB και οι συνδικαλιστές ηγέ-
τες των ορυχείων και άλλων τομέων
πρέπει να προτείνουν ένα συλλογι-
κό πρόγραμμα για την καθοδήγηση
των ορυχείων κι έναν προγραμματι-
σμό της παραγωγής που θα ελέγχε-
ται δημόσια, αφού τώρα δεν είναι πα-
ρά μια συνεχής κλοπή και προμήεια,
ενώ υπάρχουν και στενές συμφωνίες
με τον καπιταλισμό, για κερδοσκοπία
στην πώληση του κασσίτερου. Οι ευ-
νοϊκές τιμές για τους γιάνκηδες και οι
πολιτικές συμμαχίες με τον ιμπερια-
λισμό καταργούνται με το δημόσιο
έλεγχο.
Το φοιτητικό κίνημα πρέπει να επι-
βάλει στο Πανεπιστήμιο να σπουδά-
ζουν τους τρόπους που ευνοούν την
ανάπτυξη της Βολιβίας, χρησιμοποι-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 25
ώντας για σύγκριση το αναπτυξια-
κό σύστημα των Εργατικών Κρατών
όπως της Κούβας, της Αγκόλας, της
Μοζαμβίκης, της Σοβιετικής Ένω-
σης, της Βουλγαρίας κτλ. Αυτές οι χώ-
ρες ήταν φτωχότερες από τη Βολιβία,
αλλά χρησιμοποίησαν την οικονομι-
κή επιστήμη εφαρμοσμένη στην συ-
γκεκριμένη ανάπτυξη. Αυτή τη μέθο-
δο πρέπει να σπουδάζουν.
ΣΤΗ ΒΟΛΙΒΙΑ Η ΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΕΔΕΙΞΕ
ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ
Στις εκλογές, οι μάζες με συντριπτι-
κή πλειοψηφία ψήφισαν αριστερά: οι
ψήφοι που συγκέντρωσαν οι Σίλες
Σουάζο, Κιρόγα Σάντα Κρουζ, Σίλες
Σαλίνας και Παζ Εστενσόρο έφτασαν
το 65-70% του συνόλου. Η επέμβα-
ση του στρατού έδειξε την πιο από-
λυτη περιφρόνηση στη δημοκρατία,
γιατί αν και είναι μια μικρή μειοψη-
φία, έχει αντιταχθεί στη θέληση του
70% του πληθυσμού. Σίγουρα δεν εί-
ναι η πρώτη φορά που συνέβηκε αυ-
τό: ήταν πάντα έτσι, γιατί αυτό είναι
το καπιταλιστικό σύστημα. Οι κοινω-
νικές και οικονομικές συνθήκες της
Βολιβίας επιτρέπουν στον στρατό ν’
αποφασίζει, κάτι που μπορεί να γίνει
μόνο κάτω από την προστασία, την
υποστήριξη και έγκριση του τοπικού
και παγκόσμιου καπιταλισμού. Ο τε-
λευταίος, δεδομένου ότι το πραξικό-
πημα δεν είχε καμιά συναίνεση, πιέ-
ζει τώρα να επιτευχθεί μια συμφωνία
ανάμεσα στη στρατιωτική χούντα και
τον Σίλες Σουάζο ή κάποιον άλλο.
Επίσης, πολλές λατινοαμερικανικές
καπιταλιστικές χώρες, σε ανταγωνι-
σμό μεταξύ τους, πιέζουν με διάφο-
ρους τρόπους κι αυτό είναι μέρος της
διαμάχης.
Είναι δίκαιο και σωστό να επεμβαί-
νουμε στις εκλογές μ’ ένα δημοκρατι-
κό, έστω και αστικό πρόγραμμα, αλ-
λά δεν πρέπει να παραμείνουμε μέσα
στα αστικά πλαίσια. Η αστική τάξη
έχει δείξει τα όρια της δημοκρατίας
της κι ο ρόλος του στρατού είναι να
αντισταθμίσει την έλλειψη κοινωνι-
κής δύναμής της. Απαντάει με πρα-
ξικόπημα κάθε φορά που ένα κίνημα
προσπαθεί να την ανατρέψει, ακόμα
κι όταν, όπως στην περίπτωση αυ-
τή, η προσπάθεια αυτή έχει αποτύχει.
Ο ιμπεριαλισμός, όπως πάντα, υπο-
στήριξε αυτό το πραξικόπημα, αλλά
μπροστά στην παγκόσμια απόρριψη
-ιδιαίτερα των βολιβιάνικων μαζών,
που επηρεάστηκαν από την Κούβα
και τη Νικαράγουα- και στην παρου-
σία του περουβιανού προτσές, που
δεν είναι απόλυτα ευνοϊκό για τον
ιμπεριαλισμό και τον καπιταλισμό,
26 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
γιατί προσφέρει τις συνθήκες για μια
πλατιά ανάπτυξη των αγώνων, έχει
αλλάξει θέση.
Ήταν ο ιμπεριαλισμός που προε-
τοίμασε το πραξικόπημα, αλλά τώρα
δεν ξέρει πώς να το προωθήσει, με
δεδομένη την ισχυρή αντίσταση που
συναντάει και τον κίνδυνο που δια-
τρέχει, απέναντι στον ανταγωνισμό
με τον ευρωπαϊκό καπιταλισμό. Επι-
πλέον, ο ιμπεριαλισμός συγκρούεται
επίσης με τη στάση των λατινοαμε-
ρικάνικων μαζών, που φανερώνεται
έμμεσα από τις αντι-πραξικοπηματι-
κές θέσεις που αναγκάστηκαν να εκ-
φράσουν οι κυβερνήσεις τους. Έτσι,
ο ιμπεριαλισμός αναγκάζεται να πά-
ρει φαινομενικά αποστάσεις από το
δολοφονικό μηχανισμό της Βολιβί-
ας. Από την άλλη πλευρά, κανείς δεν
μιλάει για την ανάγκη διάλυσης του
στρατού, ενώ μέσα από τις συνδικα-
λιστικές και πολιτικές ηγεσίες πρέ-
πει να γίνει μια έκκληση για να συμ-
βεί αυτό.
Οι καπιταλιστικές χώρες σ’ όλο τον
κόσμο έτρεξαν να καταδικάσουν ένα
πραξικόπημα που ευνόησαν οι ίδιες
κι έμειναν σιωπηλές για αρκετές ημέ-
ρες, περιμένοντας να δουν την κα-
τεύθυνση που θ’ ακολουθούσε αυτό.
Οι βολιβιάνικες μάζες αντίθετα έχουν
κινηθεί με αποφασιστικότητα και θέ-
ληση ενάντια στο πραξικόπημα. Αυ-
τό έχει διαιρέσει το στρατό, δεν γνω-
ρίζουμε με ποιες συνέπειες, αλλά το
σημαντικό στοιχείο είναι ότι η στρα-
τιωτική χούντα από τη μια βασίζεται
στην αβεβαιότητα και τη διασπορά
των αριστερών πολιτικών ομάδων κι
από την άλλη στο φόβο της αστικής
τάξης. Και τώρα, ενώ αυτή διασπάται,
η αντίσταση των μαζών μεγαλώνει.
Η επιρροή της Σοβιετικής Ένωσης
και η αγωνιστική θέληση των μαζών
σ’ όλο τον κόσμο εκφράζονται στην
αντίσταση και στην αντιπαράθεση
με το πραξικόπημα, προπάντων από
τους μεταλλωρύχους. Αυτό ήταν ένα
κίνητρο για ολόκληρη τη βολιβιά-
νικη κοινωνία, για ν’ αντισταθεί και
να σπάσει τη συνοχή των στρατιω-
τικών, για να τους κάνει να αισθάνο-
νται ανασφαλείς.
Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΟΣΑΔΙΚΟΥ-
ΤΡΟΤΣΚΙΣΤΗ ΒΟΥΛΕΥΤΗ (1)
Το τωρινό προτσές της Βολιβίας
και η αντίσταση που αντιπαρατίθε-
ται με το πραξικόπημα αποδείχνουν
ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν πολ-
λές πρωτοβουλίες κι αγώνες: οι Πο-
σαδικοί πράγματι εκπροσωπούνταν
από ένα μόνο βουλευτή, που είχε την
αξιοπρέπεια και το θάρρος να υπε-
ρασπίσει τη Σοβιετική Ένωση, στην
επέμβασή της στο Αφγανιστάν, απο-
σπώντας τη συναίνεση σ’ αυτό πε-
ρίπου 35 βουλευτών. Να, ένα παρά-
δειγμα για το τι θα μπορούσε να γίνει
ακόμα κι από τη Βουλή των Αντιπρο-
σώπων. Είναι ψέμα ότι αυτή ήταν
κλειστή σε κάθε πιθανότητα διαλό-
γου: ο Ποσαδικός σύντροφός μας, αν
και μόνος του και γνωρίζοντας ότι θα
μπορούσαν να τον καταπιέσουν κατά
την έξοδό του, πρότεινε τη συζήτηση
για το Αφγανιστάν, πράγμα που είχε
αντίχτυπο σ’ όλο τον κόσμο.
Απευθύνουμε έκκληση στους κομ-
μουνιστές συντρόφους, σ’ αυτούς
του MIR, στους Λετσνιστές, στους Κι-
ρογιστές, να ενωθούν με τους Ποσα-
δικούς, για να προτείνουν, τόσο στο
Κοινοβούλιο, όσο και στα συνδικάτα,
θέσεις πιο επίμονες και ισχυρές, σε
υπεράσπιση και υποστήριξη του πα-
γκόσμιου επαναστατικού προτσές.
Παρά τις διαφορές είναι αναγκαίο να
συζητήσουμε αυτά τα προβλήματα.
Πράγματι, παρόλο που οι προανα-
φερθείσες ομάδες έβλεπαν καθαρά
την κατάσταση, με αφέλεια δήλωναν:
«Δεν μπορεί πια να γίνει πραξικόπη-
μα», λες και οι δολοφόνοι σέβονται
τώρα τη ζωή.
Οι υποσχέσεις τους πιστεύτη-
καν, ενώ ο σύντροφός μας δεν πι-
στεύτηκε, όταν υποστήριξε τη Σο-
βιετική Ένωση και την αναγκαία
επέμβασή της για να υπερασπίσει το
Αφγανιστάν. Καλούμε όλους αυτούς
τους συντρόφους να κατανοήσουν
και να συζητήσουν αυτά τα λάθη, που
οφείλονται στην έλλειψη εμπιστοσύ-
νης και κατανόησης. Πρέπει να βγά-
λουν συμπεράσματα σχετικά με το τι
θα μπορούσε να γίνει, να χρησιμο-
ποιήσουν κάθε μέσο και κάθε ευκαι-
ρία για ν’ αναπτύξουν τις βαθύτερες
ιδέες κι εμπειρίες, όπως είναι η σο-
βιετική επέμβαση στο Αφγανιστάν.
Η ΕΣΣΔ δεν επενέβη για να καταπιεί
τη χώρα, αλλά για να την βοηθήσει ν’
αναπτυχθεί. Αυτοί οι σύντροφοι αντί-
θετα, άφησαν το στρατό, με όλους
τους όρκους πίστης του (αλλά πίστη
σε ποιον;) να προετοιμάσει το πρα-
ξικόπημα. Το έκαναν με αφέλεια, αλ-
λά πρέπει να διορθώνονται τα πολιτι-
κά λάθη κι αντιλήψεις όσο αφορά την
ερμηνεία και την ικανότητα κατανόη-
σης και για να το πετύχουμε πρέπει ν’
αναπτύξουμε τη μαρξιστική μέθοδο.
Αυτές οι πολιτικές ομάδες επέτρεψαν
την πραγματοποίηση του πραξικο-
πήματος, φοβούμενες ότι οι μάζες θα
έπαιρναν το προτσές στα χέρια τους.
Και η αστική τάξη τις σιγόνταρε σ’ αυ-
τό, κάνοντάς τες να πιστεύουν ότι η
κατάσταση δεν ήταν κρίσιμη. Φοβό-
νταν ότι οι μάζες θα προλάμβαναν
την επέμβαση του στρατού.
Από την πλευρά της αστική τά-
ξης σίγουρα δεν είναι ότι επέτρεψε
το πραξικόπημα από αφέλεια, αλλά
από επιλογή της, ανάμεσα στο στρα-
τό που υπερασπιζόταν την ιδιωτική
ιδιοκτησία και τις μάζες που θα ενερ-
γούσαν όπως στη Νικαράγουα και
την Κούβα. Δεν ήταν σίγουρα λάθος
από τη μεριά του Σίλες Σουάζο, του
Παζ Εστενσόρο ή των συνδικαλιστών
ηγετών, αλλά περισσότερο έλλειψη
πολιτικής αντίληψης και φόβου απέ-
ναντι στην κοινωνική πρόοδο. Προ-
τίμησαν το πραξικόπημα, που κα-
ταφανέστατα ερχόταν, παρά την
επέμβαση των μαζών, αλλά οι μάζες
θα πρέπει να επέμβουν!
Είναι αναγκαίο ν’ ακολουθήσου-
με το θαρραλέο παράδειγμα του συ-
ντρόφου μας Κάρλος Φλόρες, ενός
Ποσαδικού που είχε την αξιοπρέ-
πεια να υπερασπιστεί τη σοβιετική
επέμβαση στο Αφγανιστάν για να το
προωθήσει. Αυτή η επέμβαση ήταν
φορέας προόδου, ενώ η βολιβια-
νή πολιτική τάξη που απέκρυψε την
προετοιμασία του πραξικοπήματος,
εκφράζει μια καθαρή οπισθοδρόμη-
ση. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η
βάση των λαθών και των αβεβαιοτή-
των των αστικών δημοκρατικών το-
μέων, βρίσκεται στο γεγονός ότι αν
είχαν επιτρέψει την επέμβαση των
μαζών, αυτές θα είχαν προωθήσει το
επαναστατικό προτσές, μέχρι τη δη-
μιουργία ενός Εργατικού Κράτους
στη Βολιβία. Είναι γι’ αυτό που οι δυ-
νάμεις αυτές ανέχθηκαν τον καπιτα-
λισμό, στα πλαίσια του οποίου έλπι-
ζαν να λύσουν την κατάσταση.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι στη
Βολιβία πρέπει ν’ αποσυναρμολογη-
θεί η διάρθρωση του στρατού και
να δημιουργηθεί ένας νέος, με την
επέμβαση των συνδικάτων. Δεν πρό-
κειται για αποδυνάμωση του στρα-
τού ή της υπεράσπισης της χώρας,
αλλά αντίθετα για την ενδυνάμωση
της δυνατότητας επέμβασης των μα-
ζών, που μπορούν να υπερασπίσουν
με αξιοπρέπεια κι αποφασιστικότη-
τα τη Βολιβία και την ανάπτυξή της.
Τα σημερινά στρατιωτικά στελέχη
αντίθετα υπερασπίζουν τα συμφέρο-
ντα των μεγάλων καπιταλιστών, ενά-
ντια στην πρόοδο της χώρας και το
δηλώνουν ανοιχτά, όταν διαβεβαιώ-
νουν: «πρέπει να καταστρέψουμε τον
μαρξισμό», που σημαίνει σίγουρα κα-
ταστρέφοντας την πρόοδο της Βολι-
βίας.
Λίγες μέρες μετά το πραξικόπημα
στη Βολιβία, όλες οι καπιταλιστικές
χώρες έχουν αντιταχθεί, σπρωγμένες
από την παγκόσμια αντίδραση κι από
την αντίσταση που υπήρξε από τους
μεταλλωρύχους και τους εργάτες,
στους οποίους έχουν προστεθεί και
οι αγρότες. Αφού πρότεινε και υπο-
στήριξε το πραξικόπημα, ο ιμπερια-
λισμός άλλαξε τη θέση του αμέσως
μόλις είδε τις συνέπειες. Σήμερα, για
να απομονώσει τη χούντα, παρουσι-
άζεται σαν υπερασπιστής της δημο-
κρατίας, αλλά είναι ένα ψέμα.
Οι καπιταλιστικές χώρες της Λατι-
νικής Αμερικής όπως η Βραζιλία, η
Αργεντινή, το Μεξικό και η Χιλή δια-
μάχονται με τον ιμπεριαλισμό για το
φυσικό αέριο, το πετρέλαιο και την
αγορά της Βολιβίας, που είναι πο-
λύ περιορισμένη, όπως είναι επίσης
και οι αστικές τάξεις σ’ αυτές τις χώ-
ρες. Έτσι η Βολιβία σφίγγεται ανάμε-
σα στον ιμπεριαλισμό και τη λατινοα-
μερικανική αστική τάξη κι όλοι αυτοί
εμποδίζουν την ανάπτυξή της, που
έτσι κι αλλιώς δεν μπορεί να συμβεί
από καπιταλιστική σκοπιά. Η χώρα
θα μπορέσει να προχωρήσει μόνο με
την κρατικοποίηση και τον προγραμ-
ματισμό της παραγωγής, προπάντων
της αγροτικής, έστω και χωρίς να υι-
οθετήσει προς το παρόν την κολεκτι-
βοποίηση, αλλά τον εκσυγχρονισμό.
Είναι καλό να επαναλάβουμε ότι
εκτός από ορισμένες περιοχές όπως
οι Γιούνγκας, Σάντα Κρουζ, Μπένι και
Πάντο, σχεδόν σε όλη τη Βολιβία οι
αγρότισσες εξακολουθούν να τρα-
βούν με λουριά το άροτρο. Ποιο μέλ-
λον μπορεί να έχουν αυτοί οι άνθρω-
ποι; Ποια ικανότητα μπορεί να έχει
αυτός ο καπιταλισμός ν’ αναπτύξει
τη χώρα και να γίνει αυτή ανταγωνι-
στική με τις καπιταλιστικές χώρες της
Λατινικής Αμερικής και του κόσμου;
Καμία.
Το βολιβιανό παιδί ζει μασώντας
κόκα, ακόμη και πριν γεννηθεί, για να
καταπραΰνει τον πόνο της πείνας του
και η παιδική θνησιμότητα είναι σε
άνοδο. Είναι παιδιά που υπόκεινται
σε όλες τις ασθένειες. Οι προπάπποι
και οι παππούδες τους ήταν υποσιτι-
σμένοι και συνεχίζουν κι αυτά τα παι-
διά να είναι τώρα. Μια κατάκτηση
των μεταλλωρύχων το 1946 ήταν να
πάρουν ψωμί και γάλα για τα παιδιά
τους, αλλά αυτή η ανάγκη παραμένει.
Η Βολιβία δεν είχε ποτέ επαναστα-
τικό κόμμα, αλλά τα μαρξιστικά κινή-
ματα που ακολουθούσαν το ένα το
άλλο, από το 1934 μέχρι σήμερα, ή
τα σχέδια τέτοιων κινημάτων, όπως
του Τριστάν Μάρο, δεν κατανόησαν
ποτέ το προτσές της Διαρκούς Επα-
νάστασης στη Βολιβία: αυτό δεν ση-
μαίνει καθημερινά να γίνεται επανά-
σταση, αλλά ότι καμία δημοκρατική
ανάπτυξη δεν είναι δυνατή στη Βο-
λιβία, χωρίς ένα προτσές κοινωνικού
μετασχηματισμού.
Η δημοκρατία δεν είναι αναγκαία
για την οικονομική ανάπτυξη: ήταν
στη φάση του καπιταλισμού ενά-
ντια στη φεουδαρχία, αλλά σήμερα
η δημοκρατία μπορεί να συμβάλει
στην πρόοδο μόνο αν συνοδεύεται
από την κρατικοποίηση κι από την
επέμβαση και τον έλεγχο από τη με-
ριά των κομμουνιστικών, σοσιαλιστι-
κών, ποσαδικών επαναστατικών κι-
νημάτων και των μαζών. Είναι πια ένα
ιστορικό γεγονός.
Τα φωτεινά παραδείγματα είναι η
Νικαράγουα και η Κούβα. Η Κούβα
ήταν μια χώρα χωρίς το παραμικρό
βάρος και σήμερα μπορεί να στεί-
λει 20.000 αντάρτες στην Αγκόλα και
20.000 αυγά την εβδομάδα στους
αγκολέζους, εκτός από τη δική της
εσωτερική κατανάλωση. Στην περίο-
δο του Μπατίστα αντίθετα οι Κουβα-
νοί γνώριζαν τ’ αυγά μόνο μέσα από
τις διαφημίσεις των εφημερίδων.
Πρέπει να πάρουμε υπόψη όχι μό-
νο την επιρροή που ασκεί η Σοβιε-
τική Ένωση, που είναι θεμελιώδης,
αλλά κι εκείνη των χωρών που βγαί-
νουν από μια κατάσταση υπανάπτυ-
ξης παρόμοια μ’ εκείνη της Βολιβίας,
όπως είναι η Κούβα, η Νικαράγουα, η
Αγκόλα, η Μοζαμβίκη, η Αιθιοπία κτλ
και τώρα αναπτύσσονται.
Στην Αιθιοπία το 90% του πληθυ-
σμού ήταν αναλφάβητοι και το ίδιο
ποσοστό αποτελούσε η γεωργία. Πα-
ρόλα αυτά, κατάφεραν να σχημα-
τίσουν το στρατό σύμφωνα μ’ ένα
μαρξιστικό πρόγραμμα της σοσια-
λιστικής επανάστασης. Το προλετα-
ριάτο της Αιθιοπίας, που έχει δημι-
ουργηθεί πρόσφατα κι έχει αγροτική
καταγωγή, έγινε τέτοιο χάρις στο κόμ-
μα, χωρίς να περάσει από τη βιομη-
χανική φάση. Η βολιβιανή αστική τά-
ξη βλέπει ότι στη χώρα συμβαίνει
ένα φαινόμενο παρόμοιο με την Αι-
θιοπία και κάνει τα πάντα για να το
συγκρατήσει. Αυτό είναι δυνατό μό-
νο λόγω της αδυναμίας της εργατι-
κής ηγεσίας.
Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ
ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΟΤΑΝ Η
ΗΓΕΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΣΤΙΚΗ
Αυτό που συνέβη στη Βολιβία πα-
ρουσιάζεται σαν μια νέα μορφή πρα-
ξικοπήματος, αλλά στην πραγματικό-
τητα πρόκειται για μια προσπάθεια
του καπιταλισμού να λύσει, μ’ αυτό
τον τρόπο, τα προβλήματα που προ-
κάλεσε το σύστημά του, γιατί φο-
βόταν ότι η πρόσφατη επιτυχία του
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 27
Σίλες Σουάζο θα οδηγούσε στην εμ-
φάνιση τάσεων πιο ριζοσπαστικών,
ακόμα και στο εσωτερικό του κινή-
ματος του νικητή.
Ο καπιταλισμός έλπιζε να ελέγξει
τον Σίλες Σουάζο, τόσο πολύ ώστε η
προηγούμενη φόρμουλά του ήταν η
συνεργασία του με τον Παζ Εστενσό-
ρο, αλλά στη συνέχεια τα δύο ρεύμα-
τα χωρίστηκαν, χωρίς να δημιουργη-
θούν νέες προοπτικές, αφού κανένα
από τα δύο δεν ήταν σε θέση να εξα-
σφαλίσει την ανάπτυξη της Βολιβίας.
Αυτό δεν εξαρτάται από μια έλλειψη
νοημοσύνης, ικανότητας ή προγράμ-
ματος, αλλά από το γεγονός ότι ο κα-
πιταλισμός, ακόμη και με τις καλύτε-
ρες προθέσεις, δεν μπορεί να κάνει
να προοδεύσει η χώρα. Θα έπρεπε
να είναι σε θέση ν’ ανταγωνιστεί με
τις μεγάλες καπιταλιστικές χώρες, αλ-
λά δεν έχει βιομηχανίες, οπότε πρέ-
πει να τις δημιουργήσει και να εφαρ-
μόσει μια αγροτική μεταρρύθμιση,
μαζί με την εισαγωγή των μηχανών
στη γεωργία, όλα όσα είναι αδύνατο
να επιτευχθούν στο πλαίσιο του κα-
πιταλισμού.
Αυτό ισχύει και για όλες τις λιγότε-
ρο ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώ-
ρες, όπως η Ελλάδα και όλες οι χώρες
της Λατινικής Αμερικής, της Ασίας
και της Αφρικής. Οι τοπικοί καπιτα-
λισμοί είναι ανίκανοι ν’ αναπτύξουν
τις χώρες αυτές, γιατί έρχονται σε σύ-
γκρουση με την ήδη προηγμένη πα-
γκόσμια καπιταλιστική διάρθρωση,
που, για παράδειγμα, παράγει σιτη-
ρά στο 10% του κόστους που παρά-
γονται στις μη αναπτυγμένες χώρες.
Στις ΗΠΑ κάθε αγρότης παράγει για
50-60 άτομα, αυτό σημαίνει ότι ο συ-
νολικός αριθμός των αγροτών μπο-
ρεί να τροφοδοτήσει περίπου 400
εκατομμύρια κατοίκους, ενώ στην
Αργεντινή ένας αγρότης καλύπτει τις
ανάγκες περίπου 10 ή 13 κατοίκων,
στην Ινδία 5 ή 6 και στη Βολιβία 3 ή
4, με αποτέλεσμα ο αγρότης να μην
έχει τα απαραίτητα για να φάει και να
εκπαιδευτεί. Αυτά τα δεδομένα είναι
ενδεικτικά του επιπέδου των αγορών
αυτών των χωρών.
Η Βολιβία έχει τα ορυχεία, αλλά αν
θέλει να μετατρέψει το ορυκτό σε
μεταλλουργική παραγωγή, χρειάζε-
ται μηχανήματα, τεχνικούς και εξει-
δικευμένους εργάτες, καθώς και μια
εγχώρια και παγκόσμια αγορά. Ο κα-
πιταλισμός παίρνει τα πάντα στο 10%
αυτού που θα κοστίσει στη Βολιβία:
αυτή είναι η διάρθρωση του κόσμου.
Η αστική τάξη προσπαθεί να επι-
βιώσει και οι ιδεολόγοι της, όπως ο
Σίλες Σουάζο ή ο Παζ Εστενσόρο,
πιστεύουν ότι μπορούν ακόμα να
28 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
επωφεληθούν από τις διαφορές ανά-
μεσα στον παγκόσμιο καπιταλισμό
και τα Εργατικά Κράτη. Στηρίζεται γι’
αυτό σ’ αυτά τα τελευταία, για ν’ ανα-
πτυχθεί σε ανταγωνισμό με τις καπι-
ταλιστικές χώρες και προτείνει οικο-
νομικά, πολιτικά και «δημοκρατικά»
μέτρα, που στη συνέχεια δε λύνουν
τίποτα.
Όταν η στρατιωτική ομάδα του
Τόρρες πήρε την εξουσία, προτείνο-
ντας μια πολιτική προόδου, ήταν χω-
ρίς κόμμα και χωρίς πολιτική στήριξη.
Απολάμβανε μια κοινωνική στήριξη,
όχι όμως πολιτική και γι’ αυτό έπεσε.
Αν ο στρατός έκανε το πραξικόπη-
μα στη Βολιβία, αυτό δεν οφείλεται
σε μια εσωτερική επιδεξιότητα, αλ-
λά γιατί είναι το πολιτικό κέντρο της
αστικής ηγεσίας και λειτουργεί σύμ-
φωνα με τα συμφέροντα των εύπο-
ρων αστικών στρωμάτων και γι’ αυτό
πιο αντιδραστικών. Είναι γι’ αυτό που
περιοδικά παράγονται πραξικοπήμα-
τα. Τί πρέπει να γίνει για να το απο-
φύγουμε; Μπορούν να γίνουν εκκλή-
σεις και διαμαρτυρίες στ’ όνομα της
δημοκρατίας. Αλλά τι αποτέλεσμα
μπορεί να έχει αυτό; Οι στρατιωτικοί
θ’ απαντούσαν: «ναι κύριοι, έχετε δί-
κιο, αλλά απομακρυνθείτε από δω»
και θα επέβαλαν ένα στρατιωτικό με
τέσσερα κανόνια.
Η εμπειρία αποδείχνει ότι η παρου-
σία ενός προέδρου στη Βολιβία, δεν
εγγυάται ούτε τη δημοκρατία ού-
τε ένα δημοκρατικό κοινοβούλιο,
που να επιτρέπει τη συζήτηση. Δεί-
χνει επίσης ότι η δημοκρατία μπο-
ρεί να βασιστεί μόνο στην ανάπτυ-
ξη της οικονομίας και της κοινωνίας.
Ποια ανάπτυξη μπορεί να έχει η δη-
μοκρατία στη Βολιβία, με μια αστική
τάξη χωρίς προοπτικές, ικανότητες
ή δύναμη; Δεν έχει συνοχή ούτε καν
σαν κοινωνική τάξη, δεδομένου ότι η
μικροαστική τάξη, που θα έπρεπε να
είναι το σημείο στήριξής της, αποτε-
λεί μόνο ένα μικρό τομέα. Η συντρι-
πτική πλειοψηφία των αγροτών δεν
μπορεί επίσης να δώσει μια σημαντι-
κή και συνειδητή βάση στήριξης, για-
τί είναι αναλφάβητη. Παρόλα αυτά,
αντίθετα επεμβαίνει και πολύ ενεργά,
μαζί με τους μεταλλωρύχους, τους
εργάτες και τους φοιτητές. Είναι πι-
θανό μια αστική δημοκρατία να σέ-
βεται τα δημοκρατικά δικαιώματα;
Σίγουρα όχι.
Η πάλη για το σεβασμό των δημο-
κρατικών δικαιωμάτων είναι δίκαιη
και αναγκαία, αλλά σε μια μεταβατι-
κή φάση, για να λυθούν ταυτόχρο-
να τα σημαντικότερα προβλήματα,
όπως είναι η επέμβαση των μαζών. Ο
στρατός πρέπει να αναδιαρθρωθεί,
καταργώντας τους πραξικοπηματί-
ες και στέλνοντας αυτόν τον στρατη-
γό να ζει με τα γαϊδούρια, ζητώντας
συγγνώμη απ’ αυτά τα ζώα για την
κακή συντροφιά που τους δίνουμε,
αλλά πρέπει να τον μάθουν να γκαρί-
ζει. Όσο υπάρχει στρατός κι αστυνο-
μία που ελέγχεται από τους αντιδρα-
στικούς τομείς, δεν είναι δυνατή μια
λύση που να σέβεται τη δημοκρα-
τία. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε
χωρίς να διαλυθεί η στρατιωτική δι-
άρθρωση. Τι κάνουν αυτοί όταν εμ-
φανιστεί ένα τρομοκρατικό ή αντι-
πολιτευτικό κίνημα; Το διαλύουν ή το
φυλακίζουν. Γιατί λοιπόν να μην φυ-
λακιστούν αυτοί οι κανάγιες στρατι-
ωτικοί; Δεν το κάνουν γιατί αυτοί και
οι στρατιωτικοί έχουν κοινά συμφέ-
ροντα: να υπερασπίσουν την ιδιωτι-
κή ιδιοκτησία και να εμποδίσουν τη
δημιουργία μιας νέας Νικαράγουας.
Αυτό είναι το κεντρικό πρόβλημα.
Τόσο ο Σίλες Σουάζο όσο και ο Παζ
Εστενσόρο κι ένα μέρος της ηγεσίας
του Λετσίν, ενδιαφέρονται περισσό-
τερο να διατηρήσουν το αστικό δη-
μοκρατικό καθεστώς, με την ιδιωτική
ιδιοκτησία, παρά να υπερασπίσουν
τα δημοκρατικά δικαιώματα των μα-
ζών. Είναι γι’ αυτό που δεν ενδιαφέ-
ρονται για την εξουδετέρωση της δύ-
ναμης του στρατού.
Παρόλα αυτά εμείς προτείνουμε
ένα ενιαίο μέτωπο μ’ αυτούς τους
πολιτικούς τομείς, για να επιτύχου-
με δημοκρατικά δικαιώματα, παίρ-
νοντας όμως υπόψη τους περιορι-
σμούς αυτών των ανθρώπων. Αυτοί
έχουν προτείνει ένα ενιαίο μέτωπο
με τις μάζες, για να έχουν τη δύναμη
της λήψης των αποφάσεων σαν αστι-
κή τάξη κι είναι αυτοί που έχουν επι-
τρέψει το πραξικόπημα. Πώς μπορεί
να αγνοούσαν το γεγονός ότι προε-
τοιμαζόταν το πραξικόπημα; Είναι
παράλογο να πιστεύει κανείς ότι από
την πλευρά της προέδρου, του Σίλες
Σουάζο και του Λετσίν ήταν ένα ζήτη-
μα αφέλειας, ή ότι ήταν πεπεισμένοι
ότι κυριαρχούσαν την κατάσταση κι
ότι δεν θα συνέβαινε κανένα πραξι-
κόπημα. Γνώριζαν ότι ο Μέζα κυριάρ-
χησε στον στρατό, αν και στην πραγ-
ματικότητα είναι η διάρθρωση του
στρατού που επιτρέπει σ’ έναν μικρό
πυρήνα να ελέγχει τα πάντα.
Πράγματι, υπάρχουν τομείς στον
βολιβιανό στρατό που ευνοούν την
πρόοδο της επανάστασης, όπως και
σε όλους τους στρατούς της Λατινι-
κής Αμερικής. Οι βολιβιανοί στρατι-
ωτικοί έχουν βιώσει βαθιές εμπειρίες,
που έχουν καταδείξει ότι δεν είναι δυ-
νατή μια καπιταλιστική ανάπτυξη της
χώρας. Αν και δεν είναι πολύ προετοι-
μασμένοι, οι εμπειρίες που έχουν γί-
νει τους έχουν πείσει: έχουν συνειδη-
τοποιήσει ότι οι κοινωνικές δυνάμεις
που ενδιαφέρονται για την πρόοδο,
αποτελούνται από τους μεταλλωρύ-
χους, τους εργάτες, τους επαναστά-
τες αγρότες και τους φοιτητές.
Η Βολιβία δεν έχει άλλο δρόμο για
ν’ αναπτυχθεί έξω από τον επανα-
στατικό, που σημαίνει να κρατικο-
ποιήσει, να σχεδιάσει, να σπάσει την
εξάρτηση από τον ιμπεριαλισμό και
από τις αστικές τάξεις, όπως της Αρ-
γεντινής, της Βραζιλίας, του Περού
και της Χιλής. Αυτές οι αστικές τάξεις
αποτελούν ένα σημείο στήριξης ενά-
ντια στην επαναστατική πρόοδο της
Βολιβίας.
Αυτό το τελευταίο πραξικόπημα
αποδείχνει τη μικρότητα και τους πε-
ριορισμούς αυτών που το έκαναν.
Αμέσως μόλις έγινε, εξερράγησαν οι
διαφορές μέσα στους πραξικοπημα-
τίες, αποτέλεσμα της αντίστασης των
μεταλλωρύχων, των μεγάλων αγρο-
τικών στρωμάτων και των φοιτητών.
Και ο καπιταλισμός άλλαξε γρήγο-
ρα τη θέση του, παίρνοντας αποστά-
σεις από τους πραξικοπηματίες, γιατί
έβλεπε να έρχεται γι’ αυτόν το φάντα-
σμα της Νικαράγουας.
Είναι γι’ αυτό που όλοι οι τομείς
του παγκόσμιου καπιταλισμού έχουν
ενωθεί. Η σοσιαλδημοκρατία, που
ποτέ δεν έδωσε δεκάρα για τη Νικα-
ράγουα, αφού είδε ότι δεν είχε άλ-
λη δυνατότητα, δήλωσε ενάντια στο
πραξικόπημα και κάλεσε τη Σοσια-
λιστική Διεθνή να το καταδικάσει. οι
ΗΠΑ, οι υπερασπιστές της αφηρημέ-
νης «δημοκρατίας», αποφάσισαν να
δηλώσουν την αντίθεσή τους σ’ αυτή
την κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι
την ήθελαν. Ο παγκόσμιος καπιταλι-
σμός εγκατέλειψε τους πραξικοπη-
ματίες, γιατί βλέπει το φάντασμα της
Νικαράγουας, που βέβαια δεν είναι
κανένα φάντασμα: η Νικαράγουα εί-
ναι ζωντανή, είναι μια πραγματικότη-
τα κι έχει ήδη φτάσει στη Βολιβία. Οι
βολιβιάνικες μάζες έχουν δει το πώς
θα δημιουργήσουν μια Νικαράγουα
και θα το κάνουν σύντομα.
Ο παγκόσμιος καπιταλισμός θέλει
να σταματήσει τους πραξικοπηματί-
ες, προωθώντας μια συμφωνία ανά-
μεσα στη δολοφονική χούντα και
τους Παζ Εστενσόρο και Σίλες Σου-
άζο. Είναι αναγκαίο να καταγγείλου-
με και ν’ αρνηθούμε οποιαδήποτε λύ-
ση αυτού του είδους και να πάρουμε
υπόψη την αδυναμία της στρατιωτι-
κής χούντας, που αποδείχτηκε κι από
τις εσωτερικές διαφορές της. Η τω-
ρινή θέση του παγκόσμιου καπιτα-
λισμού, για παράδειγμα των γιάνκη-
δων, δεν σημαίνει ότι παραιτήθηκε
από τη στήριξη στον Μέζα. Τώρα μι-
λάει έτσι, αλλά η πραγματική πολι-
τική του είναι διαφορετική. Και στο
Βιετνάμ είπαν: «στηρίζουμε την ελευ-
θερία, την ανεξαρτησία των λαών
και τη δημοκρατία» και ταυτόχρονα
σκοτώνανε τους βιετναμέζους. Σή-
μερα διαμαρτύρονται γιατί το Βιετ-
νάμ στέλνει όπλα στην Καμπότζη και
δεν του πληρώνουν 30 δισεκατομμύ-
ρια δολάρια σαν πολεμικές αποζημι-
ώσεις. Δεν πρέπει να δίνουμε καμιά
πίστη σε οποιαδήποτε δήλωση των
ΗΠΑ, μιας οποιαδήποτε καπιταλιστι-
κής χώρας ή μιας σοσιαλδημοκρα-
τίας, που πάντα έχει επιτρέψει στον
ιμπεριαλισμό να σφαγιάζει.
Όταν η αντίδραση ενάντια στο νέο
πραξικόπημα άρχισε να γίνεται αι-
σθητή σ’ όλο τον κόσμο, μόνο τότε οι
γιάνκηδες είπαν στους πραξικοπημα-
τίες ότι έπρεπε να σταματήσουν. Αλ-
λά γιατί συνέβη μια τέτοια αντίδρα-
ση; Γιατί τα Εργατικά Κράτη, από τη
Σοβιετική Ένωση μέχρι την Κούβα
συμμετέχουν, παροτρύνουν και προ-
σφέρουν υποστήριξη παντού. Οι Νι-
καραγουανοί και οι Βολιβιάνοι βασί-
ζονται στην ύπαρξη και στη σχέση
με τα Εργατικά Κράτη. Είναι ο παγκό-
σμιος συσχετισμός των δυνάμεων, με
την παρουσία της Κούβας και της Σο-
βιετικής Ένωσης, αυτός που εμποδί-
ζει την καπιταλιστική επέμβαση. Η
Κούβα υπάρχει γιατί υπάρχει η ΕΣΣΔ.
Ένα μέτρο αυτού του συσχετισμού
είναι το γεγονός ότι η Κούβα έστειλε
20.000 στρατιώτες στην Αγκόλα, ενά-
ντια στους αντιδραστικούς της Νότι-
ας Αφρικής και κανενός από το μυα-
λό δεν πέρασε ότι ήταν ξένοι. Δεν
υπάρχουν πλέον «ξένοι στη Γη», τώ-
ρα η Γη ανήκει σε όλους τους «ξέ-
νους». Όλοι οι «ξένοι» έχουν γη.
Η ΑΝΑΓΚΗ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ
ΚΑΙ Η ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΒΟΛΙΒΙΑ
Στη Βολιβία πρέπει να προτείνουμε
ένα Ενιαίο Μέτωπο με τον Σίλες Σου-
άζο, τον Λετσίν και τη συνδικαλιστική
ηγεσία και να επεξεργαστούμε ένα
πρόγραμμα αγωνιστικής αντίστασης
σ’ αυτή τη συμμορία των δολοφό-
νων. Ένα από τα θεμελιώδη σημεία
του προγράμματος πρέπει να είναι
η αναδιάρθρωση του στρατού, με τη
συμμετοχή των πολιτοφυλακών των
μεταλλωρύχων κι εκείνων των στρα-
τιωτικών που πιστεύουν πραγματικά
ότι είναι παιδιά της εργατικής τάξης.
Το πρόγραμμα πρέπει να εγγυηθεί
το νερό, τις μεταφορές, τα τρόφιμα
και τα νοσοκομεία για τη Βολιβία, κα-
θώς και ν’ αυξήσει το βιοτικό επίπε-
δο για τους μεταλλωρύχους και να
βελτιώσει τις συνθήκες υγιεινής των
ορυχείων, εξαλείφοντας έτσι ασθέ-
νειες, όπως είναι η πυριτίαση, από
την οποία υποφέρουν όλοι οι μεταλ-
λωρύχοι, αλλά τη μεταφέρουν (με τα
ρούχα τους, κτλ, σημ. μεταφρ.) και
στα παιδιά τους. Η άμυνα της Βολιβί-
ας πρέπει να είναι εκείνη των παιδιών
της, δηλαδή των μεταλλωρύχων και
των αγροτών Κετσούα και Αϋμαρά.
Είναι αναγκαίο το πρόγραμμα να
προβλέπει μια ανάπτυξη της μεταλ-
λευτικής και αγροτικής παραγωγής,
μέσα από την αγροτική μεταρρύθμι-
ση, που θα εφαρμοστεί με τους συ-
νεταιρισμούς, τη μηχανοποίηση και
την άρδευση των πολύ εκτεταμέ-
νων άνυδρων περιοχών. Οι υπηρεσί-
ες υγιεινής πρέπει να είναι εγγυημέ-
νες για όλους και η παροχή νερού να
γίνεται 24 ώρες το 24ωρο. Να καλυ-
φθούν τα κανάλια που περνάνε μέ-
σα από τη Λα Παζ κι είναι φορείς μι-
κροβίων. Να πραγματοποιηθεί κάθε
πιθανή παραγωγή στη χώρα, που θα
βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο, τη δια-
τροφή, τις συνθήκες εργασίας και την
υγιεινή του κόσμου.
Λόγω του υψομέτρου, στη Βολι-
βία όλα κοστίζουν ακριβότερα, αλ-
λά στην πραγματικότητα κοστίζει
περισσότερο η ζωή των μεταλλωρύ-
χων, που πεθαίνουν νέοι λόγω των
κακών συνθηκών εργασίας.
Είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί
ένα ενιαίο μέτωπο των μεταλλωρύ-
χων, των εργατικών συνδικάτων, των
φοιτητών και των εκπαιδευτικών. Τα
πανεπιστήμια δεν πρέπει να περιο-
ρίζονται στις σπουδές της ιατρικής,
της γεωγραφίας, της αρχιτεκτονικής
ή των μαθηματικών, αλλά να εμβα-
θύνουν την ανθρώπινη γνώση γύρω
από την πραγματοποίηση της ανά-
πτυξης της Βολιβίας. Στη χώρα, έτσι
όπως είναι τώρα, δεν είναι δυνατή η
άσκηση των επαγγελμάτων και για
να το καταφέρουμε αυτό πρέπει να
την κάνουμε να προοδεύσει.
Η διέξοδος της Βολιβίας προς τη
θάλασσα μπορεί να επιτευχθεί με
την ανάπτυξη της χώρας και της Λα-
τινικής Αμερικής, που θα καταστήσει
άχρηστες τις διαμάχες και τους πολέ-
μους με τη Χιλή: μια συμφωνία με τις
χώρες του Ειρηνικού θα αρκεί για να
έχει η Βολιβία έξοδο προς τη θάλασ-
σα. Ενώ ο καπιταλισμός συνεχίζει να
εμποδίζει επίτηδες την επίλυση αυ-
τού του προβλήματος, για να διατη-
ρεί μια εστία πολέμου.
Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ενι-
αίο μέτωπο των μεταλλωρύχων, των
αγροτών και των φοιτητών με τον Σί-
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 29
λες Σουάζο, τον Πας Εστενσόρο, αν
συμφωνεί, τον Σίλες Σαλίνας, τον Κι-
ρόγα Σάντα Κρουζ, τους κομμουνι-
στές, το MIR, τους παρόντες τροτσκι-
στές, τους ποσαδικούς τροτσκιστές,
την COB, την Ομοσπονδία του Βολι-
βιανού Πανεπιστημίου, την αγροτι-
κή Συνομοσπονδία και να κάνουμε
έκκληση για την επέμβαση όλης της
Λατινικής Αμερικής, για να καταγγεί-
λουν τους ελιγμούς της αστικής τά-
ξης και του ιμπεριαλισμού, που αφού
υποστήριξαν τις σφαγές των πρα-
ξικοπηματιών, βλέποντας τώρα τη
χρεοκοπία τους, θέλουν να τους στα-
ματήσουν, από το φόβο μιας νέας Νι-
καράγουας. Γνωρίζουν ότι οι τομείς
που αγωνίζονται για δημοκρατικούς
στόχους, έχουν μάθει από την εμπει-
ρία τους, ότι η μόνη λύση είναι να κά-
νουν ό,τι έκανε η Νικαράγουα και το
Ελ Σαλβαδόρ.
Είναι αναγκαίο να καταγγείλουμε
αμέσως την υποκρισία του γιάνκικου
ιμπεριαλισμού, της σοσιαλδημοκρα-
τίας κι εκείνων των λατινοαμερικανι-
κών χωρών που υπήρξαν το σημείο
στήριξης αυτής της χούντας των δο-
λοφόνων.
Το κομμουνιστικό, σοσιαλιστικό
και συνδικαλιστικό κίνημα όλου του
κόσμου, πρέπει να δημιουργήσει ένα
ενιαίο μέτωπο και να καταγγείλει,
ανάμεσα στ’ άλλα, την εγκληματική
δράση των καπιταλιστικών χωρών
της Λατινικής Αμερικής, της σοσιαλ-
δημοκρατίας και του γιάνκικου ιμπε-
ριαλισμού, που αφού έκαναν δυνατή
την πραγματοποίηση αυτού του πρα-
ξικοπήματος, προσπαθούν τώρα να
το ελέγξουν καθώς ξεφεύγει από τα
χέρια τους.
Από την αρχή η χούντα προσπά-
θησε να επιβάλει τη σφαγή. Ο σκο-
πός τους ήταν να σκοτώσουν κι αυτό
δείχνει τη μικρή τους δύναμη, διαφο-
ρετικά δεν θα σκότωναν, αλλά απλά
θα κέρδιζαν. Αν τώρα η χούντα προ-
σπαθεί να δικαιολογηθεί και δηλώνει
ότι οι νεκροί είναι συνέπεια των συ-
γκρούσεων κι ότι στην πραγματικό-
τητα δεν έχει ποτέ σκοτώσει κανέναν,
είναι λόγω των εσωτερικών διαφωνι-
ών της. Αυτά δεν οφείλονται σε πε-
ριστασιακούς λόγους, αλλά στην
επιρροή που ασκεί η αντίσταση των
μεταλλωρύχων, των αγροτών και των
φοιτητών, των μικροαστών και των
εργοστασιακών εργατών, μια αντί-
σταση που δημιούργησε ανασφά-
λεια και διαιρέσεις στις δυνάμεις που
πραγματοποίησαν το πραξικόπημα.
Πρέπει να καταγγείλουμε τον ιμπε-
ριαλισμό, τις καπιταλιστικές κυβερ-
νήσεις της Λατινικής Αμερικής κι
όλου του κόσμου και τη σοσιαλδη-
30 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
Ο ΜΠΕΤΟΒΕΝ
ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ
ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Η μoυσική τoυ Μπετόβεv εκφράζει
τnv αvτικειμεvική αvθρώπιvn αγάπn
κι όxι μόvo τn xαρά. Στιs διάφoρεs
εκφράσειs τns xαράs είvαι παρoύσα
n άμεσn σxέσn τoυ ατόμoυ με τn φύ-
σn, ή με τo σύμπαv και oδnγεί στnv
έξαρσn. Κατά συvέπεια n xαρά έxει
πoλύ περιoρισμέvεs διαστάσειs, δεv
επιτρέπει vα δειs παραπέρα και μέvει
περιoρισμέvn στo εvδιαφέρov γι’ αυ-
τό πoυ πρoκάλεσε τn xαρά. Αvτίθετα,
n μoυσική τoυ Μπετόβεv είvαι n ιδέα
τns αvθρώπιvns αγάπns και γι’ αυτό
δεv έxει όρια. Δίvει τnv αίσθnσn ότι
έxει μια διάστασn πoυ δεv έxει σώμα,
μoρφέs και περίγραμμα. Είvαι απλά
μια διάστασn.
μοκρατία, που δεν εκδηλώθηκαν και
δεν αντέδρασαν ενάντια σ’ αυτό το
προτσές την ώρα που έπρεπε και τώ-
ρα προσπαθούν να το καναλιζάρουν
αυτοί, για να εμποδίσουν την εμφά-
νιση και την ανάπτυξη ενός κινήμα-
τος πιο σημαντικού, που θ’ αγωνιστεί
για τους κοινωνικούς μετασχηματι-
σμούς. Ακόμα κι αν τα κόμματα σχη-
ματίσουν ένα ενιαίο μέτωπο, όλα αυ-
τά είναι πράγματα που πρέπει να τα
καταγγείλουν.
Δεν υπάρχει προοπτική για κανέ-
να πραξικόπημα και το αποδεικνύ-
ει ο Πινοσέτ, ενώ τα επαναστατικά
κινήματα, όπως το κουβανέζικο, αν
και ξεκινούν από το τίποτα, μέσα σε
20 χρόνια ύπαρξης ασκούν ήδη την
επιρροή τους στον κόσμο. Ο Πινοσέτ
δεν έχει καμία επιρροή, ούτε καν στη
χιλιανή αστική τάξη, που είναι τώρα
εναντίον του.
Αυτά είναι τα συμπεράσματα και οι
προοπτικές του νέου πραξικοπήμα-
τος στη Βολιβία.
29/7/1980, Χ. Ποσάδας
(1) Ο Κάρλο Φλόρες, βουλευτής του
Επαναστατικού Εργατικού Κόμματος
(Τροτσκιστικού-Ποσαδικού) Βολιβιά-
νικου Τμήματος της Ποσαδικής 4ης
Διεθνούς, συνελήφθη την ίδια ημέ-
ρα του πραξικοπήματος ενώ ήταν σε
συνάντηση με άλλους βουλευτές στο
κτίριο του Κοινοβουλίου. Μέχρι αυ-
τή τη στιγμή αγνοείται ο τόπος κρά-
τησής του και οι φυσικές συνθήκες
στις οποίες βρίσκεται. (Δολοφονήθη-
κε στη συνέχεια από τη χούντα των
δολοφόνων, σημ. μεταφρ.).
Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ 10/5/1981
Η Έκτn Συμφωvία έxει όψειs vo-
σταλγίαs και αvαμvήσεωv, αλλά τί-
πoτα πoυ vα μειώvει, όπωs μειώvει n
voσταλγία. Αvτίθετα αυτή n μoυσική
σε κάvει vα πειs: «τί ωραία πoυ είvαι n
ζωή»! Αυτό λέει o Μπετόβεv. Είvαι n
αγάπn για τnv αvθρωπότnτα, για τα
λoυλoύδια, τα δέvτρα, τα πoυλιά. Τn
μoυσική τoυ Μπετόβεv δεv πρέπει
vα τnν κρίvoυμε μόvo από τn στιγμή
πoυ τnv έκαvε, αλλά πρέπει vα βλέ-
πoυμε τί αυτόs έβλεπε όταv έκαvε
τn μoυσική τoυ, γιατί αυτή n μoυσι-
κή ξεπερvάει τn στιγμή στnv oπoία
τnv έκαvε. Ο Μπετόβεv έκαvε τn
μoυσική εμπvευσμέvos από συvαι-
σθήματα αγάπns και τα συvαισθή-
ματα τns αγάπns επεκτείvovται, εξα-
πλώvovται με άπειρα μεγαλύτερo
τρόπo απ’ ότι n xnμεία, n επιστήμn,
n τέxvn και n πoλιτική. Τα συvαισθή-
ματα τns αγάπns επιτρέπoυv μια xω-
ρίs όρια αvάπτυξn σ’ oπoιαδήπoτε
φάσn τns ιστoρίαs. Η μoυσική τoυ
Μπετόβεv δίvει τιs βάσειs για όλα αυ-
τά και γι’ αυτό εγώ λέω ότι n μoυσι-
κή τoυ Μπετόβεv είvαι n μoυσική τoυ
σoσιαλισμoύ, παρόλo πoυ στo σoσι-
αλισμό θα υπάρξoυv μoρφέs πoυ θ’
αvτιστoιxoύv σ’ εκείvn τn στιγμή. Αλ-
λά n μoυσική τoυ Μπετόβεv θα στα-
θεί πλάϊ στoυs συvθέτεs τoυ σoσια-
λισμoύ πoλύ καλά. Η αvθρωπότnτα
τότε θα τov απoκαλέσει «o Παππούς
o Μπετόβεν».
Στo σoσιαλισμό θα βάλoυμε τov
Μπετόβεv πλάϊ στoν Μαρξ, τov ‘Εv-
γκελs, τoν Λέvιv, τov Τρότσκι κι όλoυs
τoυs ήρωεs Μπoλσεβίκoυs. Γιατί αυ-
τoί απoτελoύv μέρos τns σιγoυριάs
πoυ έδωσε o Μαρξ. Τn σιγoυριά πoυ
είxαv αvάγκn τα κείμεvα τoυ Μαρξ,
τnv έδωσε τo πρoλεταριάτo, πoυ τn
μετάδωσε σ’ έvα τεράστιo στρώμα
τns μικρoαστικήs τάξns, ακόμα και
σε ευγεvείs. Οι Μπoλσεβίκoι ήταv
αυτoί πoυ κέρδισαv τoυs περισσό-
τερoυs ευγεvείs, έξυπvoυs αvθρώ-
πoυs πoυ έλεγαv: «επιτέλoυs απε-
λευθερώvoμαι».
Η τέxvn, n μόρφωσn και n επιστή-
μn κερδίζoυv τn διαvόnσn. Δίvoυv,
παράγoυv κι αvαπτύσσoυv τnv εξυ-
πvάδα. Κερδίζoυv αvθρώπoυs ακό-
μα κι από τo εxθρικό στρατόπεδo.
Υπάρxoυv σκnvέs στov Μπετόβεv
πoυ είvαι μέρos τns διαμόρφωσns
τωv συvαισθnμάτωv και τns συvείδn-
σns τns αvθρωπότnταs. Όπωs έλεγαv
σε προηγούμενες επoxέs «o κόσμos
θα γίνει καλλίτερos». Δnλαδή με με-
γαλύτερn καταvόnσn, ή όπωs έλεγαv
τότε «πιo συγκαταβατικόs». Στn μoυ-
σική τoυ Μπετόβεv δεv υπάρxει τί-
πoτα τo ατoμιστικό, τo εγωϊστικό, τo
υπερoπτικό και τo αυταρxικό. Όλn n
μoυσική τoυ πείθει.
Αξίζει ιδιαίτερns πρoσoxήs n απα-
λότnτα τns xαράs πoυ πρoέρxεται
από τnv αρμovία, έτσι όπωs τnv εκ-
φράζει o Μπετόβεv. Ο Μπετόβεv
αvαπτύσσει τnv αγάπn για τn φύσn,
τnv αvτικειμεvική αγάπn. Δεv είvαι
n αγάπn εvόs τύπoυ πoυ μέσα από
τnv εκμετάλλευσn τns φύσns παρά-
γει, oπότε τραγoυδάει για τov πλoύ-
τo πoυ τoυ δίvει n φύσn. Ο Μπετόβεv
τραγoυδάει τnv αγάπn για τn φύσn,
γι’ αυτό είvαι μια xαρά διάφαvn, xω-
ρίs δυσκoλίεs, πoυ όλoι τnv καταλα-
βαίvoυv.
Ακoύγovταs τn μoυσική τoυ Μπε-
τόβεv voμίζει καvείs ότι είvαι o ίδιos
παρώv. Όταv καvείs σκέφτεται, με-
τράει ή αvαλoγίζεται πάvω στα θέ-
ματα τns oργάvωσns τoυ συvαι-
σθήματos και τns μετάδoσns τoυ
συvαισθήματos από τn μoυσική, αυ-
τό πoυ μπoρεί vα κάvει είvαι αvε-
ξάvτλnτo. Γιατί αυτό πoυ πρέπει
vα κάvει δεv είvαι vα δώσει έvα xα-
ραxτnρισμό, γιατί τo συvαίσθnμα
δεv έxει έvα xαραxτnρισμό, αλλά έxει
μια εξέλιξn και συvεxώs αvαπτύσσε-
ται. Για vα κάvει αυτή τn μoυσική o
Μπετόβεv θα πρέπει vα αισθαvόταv
και vα ζoύσε τnv αvθρωπότnτα μέσα
στo κεφάλι τoυ κι όxι τov πόλεμo, τnv
κατάκτnσn, τo xρήμα, τo σπίτι, τo βό-
λεμα. Ζoύσε τnv αvθρωπότnτα.
Πoλλoί από τoυs πιo μεγάλoυs
δnμιoυργoύs τns ιστoρίαs, είvαι γερ-
μαvoί, πράγμα πoυ εv μέρει oφείλε-
ται στn σταθερότnτα τωv γερμαvώv.
Ο Χέγκελ στn φιλoσoφία και πoλλoί
άλλoι, μoυσικoί, πoιnτέs, συγγραφείs,
πoυ είxαv μια τέτoια σταθερότnτα
και βάθos στo στoxασμό τoυs, είvαι
γερμαvoί. Κι αvάμεσα στιs φράσειs
πoυ περισσότερo αvταvακλoύv τo
βάθos τns σκέψns και τnv αvθρώπιvn
σιγoυριά για τn πρόoδo πoυ θα oικo-
δoμήσει n αvθρωπότnτα, είvαι αυτή
τoυ Μαρξ: «Ο κoμμoυvισμόs είvαι τo
πραγματικό τέλos τns διαμάxns αvά-
μεσα στov άvθρωπo και τn φύσn κι
αvάμεσα σε άvθρωπo και άvθρωπo,
είvαι τo πραγματικό τέλos τns δια-
μάxns αvάμεσα στnv ύπαρξn και τnv
ύλn, αvάμεσα στnv αvτικειμεvικoπoί-
nσn και τnv αυτoεπιβεβαίωσn, αvά-
μεσα στnv ελευθερία και τnv αvά-
γκn, αvάμεσα στo άτoμo και τo είδos.
Λύvει τo μυστήριo τns ιστoρίαs και
ξέρει ότι τo λύvει».
Χ. ΠΟΣΑΔΑΣ, 10/5/1981
ΜΠΕΤΟΒΕΝ... από σελ 32
πάπα. Αυτός είναι ο ρόλος του καλ-
λιτέχνη και της τέχνης. Αντιπροσω-
πεύουν στο καλλιτεχνικό τους έργο
τις πιο ανυψωμένες ανθρώπινες σχέ-
σεις και με το έργο τους, είναι αντί-
στοιχοι με τους Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν,
αν και αυτοί βρίσκονται στον κόσμο
των ιδεών.
Η μουσική είναι πιο αφηρημέ-
νη από τις ιδέες. Η ιδέα διαμορφώ-
νεται σε σκέψεις, που μπορεί μέσα
στην ζωή να συγκριθούν, φαίνονται
και μπαίνουν στην καθημερινή κρίση
και κριτική. Αντίθετα, με την μουσι-
κή δεν συμβαίνει το ίδιο. Δεν υπάρχει
η εμπειρία της σύγκρισης. Προϋπο-
θέτει ένα επίπεδο κατανόησης, την
ανάπτυξη της κατανόησης, που προ-
οδεύει μέσα από το σοσιαλισμό, για
να μπορέσει έτσι να γίνει πλήρως
αντιληπτός ο Μπετόβεν. Όχι για να
έχει κανείς μια απλή γνώση του, αλλά
για να γίνει βαθιά αντιληπτός, γιατί
στο έργο του αναπτύσσει μια αρμο-
νία που στον καπιταλισμό δεν υπάρ-
χει. Μια κοινωνία που ζει με βάση την
εκμετάλλευση ανθρώπου από άν-
θρωπο δεν μπορεί να είναι αρμονι-
κή. Από πού πηγάζει η αρμονία του
Μπετόβεν; Προβλέπει μια αρμονία
που δεν υπάρχει ακόμη. Την διαισθά-
νεται σαν καλλιτέχνης. Απευθύνεται
λοιπόν στους ανθρώπους, με μια αρ-
μονία που αυτός διαισθάνεται το πώς
πρέπει να είναι. Γι’ αυτό συνέθεσε θέ-
ματα όπως η 3η,η 5η και η 9η Συμφω-
νία, που είναι ύμνοι στην ανθρώπινη
αγάπη. Και οι τρεις αυτές συμφωνίες
είναι συνθέσεις των πιο ανυψωμένων
ανθρώπινων σχέσεων.
Οι κριτικοί της μουσικής του Μπε-
τόβεν λένε: «αυτή η συμφωνία είναι
καλή», «η άλλη χειρότερη», ή «το ένα
θέμα είναι αδύνατο, το άλλο δυνα-
τό». Δεν είναι έτσι. 0 ρόλος της μουσι-
κής ήδη από τον καιρό των Αιγυπτί-
ων ήταν αρκετά σημαντικός. Όμως
ήταν οι Έλληνες αυτοί που οικοδό-
μησαν το Ωδείον. Οργάνωσαν τότε
τη μουσική σαν ένα όργανο για την
ανάπτυξη των ανθρώπινων σχέσεων,
τη μουσική, το θέατρο, το τραγού-
δι. Το τραγούδι, όπως και η μουσική
είναι ένα δημιούργημα του ανθρώ-
που για να επικοινωνεί αλλά και για ν’
αναπτυχθεί, γιατί βοηθάει στο ν’ ανα-
πτυχθεί το μυαλό, η σιγουριά του αν-
θρώπου. Η μουσική αρμονία δείχνει
ότι δεν μπορεί να κατακτηθεί παρό-
μοια αρμονία σε μια κοινωνία όπου
σκοτώνει ο ένας τον άλλον, όπου
υπάρχει ανταγωνισμός και αντιθέ-
σεις. Αυτή η μουσική για να γίνει αντι-
ληπτή, χρειάζεται μια κοινωνία χωρίς
ανταγωνισμούς κι αντιθέσεις, οπότε
οι ανθρώπινες σχέσεις που εκφράζει
η μουσική, βοηθούν να κατανοηθεί
η αναγκαιότητά τους κι ότι είναι δυ-
νατόν να κατακτηθούν. Επιτρέπει την
κατανόηση της αρμονίας.
Ο Σοσιαλισμός είναι η πιο ανυψω-
μένη μορφή της αρμονίας και η μου-
σική του Μπετόβεν, παρά το ότι εί-
ναι πολύ βαθιά, εκφράζει λίγο αυτή
την αρμονία. Κι αυτό που πραγματι-
κά μπορεί να εκφράσει την πληρότη-
τα της αρμονίας είναι οι ιδέες. Η μου-
σική εκφράζει μια όψη της κι όχι την
πιο προωθημένη αυτής της αρμονί-
ας. Η μουσική αντανακλάει αυτή την
αρμονία μόνο σε μια όψη της ανθρώ-
πινης δημιουργίας, σε στοιχεία που
δεν υπάρχουν στην φύση. Ανάμεσα
στον ήχο της φύσης και το μουσικό
ήχο παρεμβάλλεται η αστρονομική
απόσταση της ανθρώπινης δημι-
ουργίας. Η φύση δεν είναι έτσι. Τους
θορύβους, τις κινήσεις της τις θεω-
ρούμε μουσικές γιατί έτσι τις ερμη-
νεύουμε, γιατί έτσι εξελίχθηκε η ζωή.
Όμως πρόκειται για μια άτακτη δια-
μόρφωση. Αντίθετα, η ανάπτυξη της
μουσικής είναι ένα συνειδητό και ευ-
φυές δημιούργημα της δημιουργικής
ανθρωπότητας. Η φύση δημιουργεί
τη ζωή, ο άνθρωπος τη μουσική, δί-
νοντας μ’ αυτή φτερά στη ζωή
Η μουσική του Μπετόβεν είναι η
πιο πλήρης. Η αρμονία του Μπετό-
βεν δίνεται στην αντικειμενικότητα
της μουσικής του. Δεν συνθέτει για
τον ένα ή τον άλλον. Συνθέτει με πά-
θος όπως δείχνει και η 6η Συμφω-
νία, που όσο απλή κι αν είναι, έχει ένα
απέραντο πάθος, δίνει την εντύπωση
ότι περιτριγυρίζεται από εκατομμύ-
ρια ανθρώπους. Δίνει αυτή την εντύ-
πωση.
Η μουσική είναι ένα δημιούργη-
μα των ανθρώπινων σχέσεων, δεν
είναι μια αντιγραφή των ουράνιων
θορύβων, είναι ένα άμεσο προϊόν
των ανθρώπινων σχέσεων, που είναι
ανώτερες από τους θορύβους που
μιμούνται τον ουρανό, τη φύση, τον
αέρα. Οι θόρυβοι της φύσης, οι βρο-
ντές και οι κεραυνοί δεν μπορούν να
παράγουν αυτή την μουσική. Η δημι-
ουργία της μουσικής σύνθεσης είναι
αποτέλεσμα των ανθρώπινων σχέσε-
ων. Και η μουσική, όπως και κάθε αν-
θρώπινη δημιουργία, επιτρέπει στον
άνθρωπο να επικοινωνεί με τη φύση,
όχι μέσα από τους θορύβους, αλλά
μέσα από δημιουργήματα που μπο-
ρεί να προέρχονται από την φύση,
αλλά που καλλιεργήθηκαν από τον
άνθρωπο. Που ανυψώθηκαν από τον
άνθρωπο. Έτσι η μουσική, δημιούρ-
γημα του ανθρώπου, γυρνά στην φύ-
ση κι ενώνεται μαζί της σε ανώτερο
επίπεδο.
Χ . ΠΟΣΑΔΑΣ,13.8.1978
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ • 31
 Η μουσική του Μπετόβεν ταυτίζεται με
τις αρμονικές σχέσεις του σοσιαλισμού
Ακούγοντας τη μουσική του Μπε-
τόβεν δεν σκέφτεσαι τον εαυτό σου,
τη γυναίκα σου, τα παιδιά σου, ατομι-
κά προβλήματα ερωτικά, αλλά αρμο-
νικές ανθρώπινες σχέσεις, που είναι
και ο στόχος της μουσικής του Μπε-
τόβεν.
Η μουσική του Μπετόβεν επιτρέπει
την ανάπτυξη των ιδεών, γιατί περιέ-
χει την αρμονική σχέση που υπάρχει
ανάμεσα στον ανθρώπινο στοχασμό
και τις ανθρώπινες σχέσεις. Επιτρέ-
πει να μπουν οι βάσεις της αναγκαί-
ας σκέψης που οδηγεί στο βάθεμα
των ανθρώπινων σχέσεων. Όχι με την
μορφή του μυστήριου, μυστικιστικά
ή αγνωστικιστικά, αλλά με την κατη-
γορηματική έκφραση που δίνουν οι
αρμονικές σχέσεις.
Η μουσική του Μπετόβεν δεν σε
απομακρύνει, δεν σε κάνει ούτε για
μια στιγμή ξένο από την ανθρώπι-
νη ζωή. Οι μουσικές του συμφωνί-
ες δεν διαχέονται μέσα σε ατομικά
προβλήματα, στα μυστήρια των ου-
ρανών, στις παρακλήσεις ή στις δεή-
σεις στους θεούς και στην παρθένα.
Ανυψώνουν τον άνθρωπο διεγείρο-
ντας τα συναισθήματα των ανθρώ-
πινων σχέσεων. Είναι μια γλώσσα της
ζωής, αρμονική, όπως την αισθάνε-
ται ο ίδιος για την ανθρωπότητα. Για-
τί ο Μπετόβεν έγραφε μουσική που
την απηύθυνε στην ανθρωπότητα,
δείχνοντας το πώς αυτός αισθάνε-
ται ότι είναι οι ανθρώπινες σχέσεις. Κι
όταν αισθάνεται το πώς πρέπει να εί-
ναι οι ανθρώπινες σχέσεις, είναι γιατί
ήδη η μουσική έφτανε να επηρεάζε-
ται από συμπτώματα μιας κοινωνίας
του πλησίαζε και που θα έπρεπε να
οικοδομηθεί με βάση τις ανθρώπινες
σχέσεις. Αυτός ήταν (και πρέπει να εί-
ναι) ό ρόλος του καλλιτέχνη. Ο Μαρξ
έκανε το ίδιο με τα κείμενά του και τα
έργα του, ο Μπετόβεν το έκφρασε με
την μουσική του.
Ακούγοντας την μουσική του Μπε-
τόβεν δεν μεταφέρεσαι έξω από την
ύπαρξη, δεν αισθάνεσαι το μυστικι-
σμό της παράκλησης, της προσευχής
στους θεούς ή στην θεία πρόνοια,
αλλά τη συγκίνηση των συναισθημά-
των, που έχουν τις ρίζες της ανάπτυ-
ξης και της λειτουργίας τους στη Γη
και στις ανθρώπινες σχέσεις. Γι’ αυ-
τό, η μουσική του δεν κλείνεται στο
άτομο. Εκφράζει το πιο πλήρες συ-
ναίσθημα μετά τη Γαλλική Επανάστα-
ση. Εκφράζοντας το πώς αισθανόταν
την Επανάσταση, εκφράζει τις κατα-
32 • ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ
κτήσεις της.
Παρόλο που η μουσική δεν διατυ-
πώνεται με λέξεις, όπως οι πολιτικές
πραγματείες κι αποφάσεις, γιατί κι-
νείται με αφηρημένες έννοιες, ωστό-
σο μπορεί να εκφράσει τις ίδιες απο-
φάσεις μέσα από τις ανθρώπινες
σχέσεις. Κι ο Μπετόβεν αισθανόταν
έτσι. Δεν έβλεπε, δεν φανταζόταν πο-
λιτικά το τι επρόκειτο να κατακτηθεί,
όμως ανέπτυσσε μέσα στην μουσι-
κή του τόσο βαθιές ανθρώπινες σχέ-
σεις, που η κοινωνία εκείνης της επο-
χής δεν μπορούσε να φτάσει και που
χρειαζόταν μια νέα περίοδος για να
πραγματωθούν. Όπως όλες οι σχέ-
σεις που αναπτύσσει στα έργα του
ο Μιχαήλ Άγγελος, δεν επρόκειτο να
πραγματωθούν τότε αλλά πολύ αρ-
γότερα. Αυτός είναι ο ρόλος του καλ-
λιτέχνη.
0 Μπετόβεν δεν καταπιάνεται
όπως ο Μπαχ με το περιεχόμενο του
κόσμου χωρίς να θίγει τις κοινωνικές
σχέσεις. Αντίθετα, θίγει -χωρίς πολιτι-
κές περιγραφές– σε όλο του το έργο
τις ανθρώπινες κοινωνικές σχέσεις.
Η μουσική του περιέχει την αρμονία
και τη γλυκύτητα της μουσικής, αλ-
λά ταυτόχρονα τη βαθαίνει και την
ανυψώνει, χωρίς να καταλήγει ή να
συγχέεται με το θρησκευτικό μυστι-
κισμό. Ανυψώνει τον άνθρωπο μέσα
από τον εμπλουτισμό των συναισθη-
μάτων . Αυτό παράγει η μουσική του.
Ακούγοντας τον Μπαχ και τον Μπε-
τόβεν αισθανόμαστε κάποια αρμο-
νική ενότητα. Όμως η αρμονία του
Μπαχ δεν οδηγεί στην κοινωνική σι-
γουριά, που αντίθετα δίνεται από τη
μουσική του Μπετόβεν, μέσα από τις
ανθρώπινες σχέσεις που εκφράζει.
Η μουσική του Μπαχ, σε ορισμένες
όψεις της, είναι παράκληση, παρό-
λο που διατηρεί μια υψηλή αρμονία.
Η μουσική του Μπετόβεν είναι ένας
διάλογος, αλλά δεν λειτουργεί όπως
ο πραγματικός διάλογος, γιατί αυτός
περιέχει την σκέψη. Στην μουσική
του έχουμε να κάνουμε μ’ ένα αφη-
ρημένο στοχασμό, όπου όμως περι-
κλείονται τα πάντα. Κάνοντας αφαι-
ρέσεις σε μια συγκεκριμένη σκέψη,
επεκτείνεται αυτή η σκέψη, γενικο-
ποιώντας την.
0 καλλιτέχνης έχει σίγουρα ατομικά
προβλήματα, όμως για να μπορέσει
να διαδραματίσει τον ρόλο του σαν
καλλιτέχνης, οφείλει να τα παραλεί-
ψει στο έργο του. Κι αυτό χαρακτη-
ρίζει την ποιότητα του καλλιτέχνη. Σε
X. ΠΟΣΑΔΑΣ, 13-8-1978
άλλους αυτό δεν γίνεται, γιατί ανακα-
τεύονται μέσα στο έργο τους ατομι-
κά προβλήματα, ακόμη και θρησκευ-
τικά. Ήδη υπάρχουν οι συνθήκες και
τα μέσα που επιτρέπουν στον καλλι-
τέχνη να έχει την κατανόηση που τον
οδηγεί στον να δει ότι πρέπει ν’ ασχο-
ληθεί με τις ανθρώπινες σχέσεις και
μάλιστα με το πώς πρέπει να είναι αυ-
τές. Οπότε παραμερίζει από το καλλι-
τεχνικό του έργο όλα τα ατομικά και
καθημερινά του προβλήματα. Αυτό
τον βοηθάει να σκέφτεται αρμονικά,
γιατί επικοινωνώντας και διαλογιζό-
μενος στ’ όνομα του ανθρώπινου γέ-
νους, δημιουργείται σ’ αυτόν η αρμο-
νία για τον αντικειμενικό οραματισμό
και σκέψη.
Γι’ αυτό η αστική τάξη δεν δίνει
στον Μπετόβεν την σημασία που έχει
και τον χρησιμοποιεί για απόλαυση.
Και καθώς αυτή η απόλαυση δεν εί-
ναι θρησκευτική στον Μπετόβεν, τον
είχαν παρατημένο σε μια γωνιά. Είναι
η Ρώσικη Επανάσταση, που ανυψώ-
νοντας την μορφωτική αντικειμενι-
κή κατανόηση, δίνει την δυνατότητα
να κατανοηθεί ο Μπετόβεν. Ανυψώ-
νοντας τις ανθρώπινες σχέσεις τις συ-
σχέτισε με τον Μπετόβεν. Γι’ αυτό, ο
Μπετόβεν θα είναι λογικά ο μουσι-
κός του σοσιαλισμού ή ο δάσκαλος
αυτών που θα εμφανιστούν στο σο-
σιαλισμό.
0 Μπετόβεν δείχνει την αντικειμε-
νικότητα της μουσικής, αυτής που
δεν απευθύνεται σε μια τάξη ή σ’ ένα
στρώμα, αλλά σε αντικειμενικές αν-
θρώπινες σχέσεις. Γι’ αυτό ακριβώς
μονάχα στο σοσιαλισμό ο Μπετόβεν
θα έχει την ανάλογη αποδοχή κι ανά-
πτυξη. Στο βαθμό που αναπτύσσεται
η επανάσταση ο Μπετόβεν εμφανίζε-
ται ολοένα και περισσότερο, το ίδιο
και ο Μιχαήλ Άγγελος και ο Λεονάρ-
ντο Ντα Βίντσι. Γι’ αυτό και το πάθος
του Μπετόβεν ήταν πολύ ανώτερο
από του Μπαχ και του Χέντελ κι όλων
των πιο μεγάλων μουσικών. Όλοι αυ-
τοί είχαν μεγάλο πάθος, όμως ήταν
ένα πάθος μυστικιστικό, εξαρτημέ-
νο από την ουράνια πρόνοια ή τη θε-
ϊκή αντίληψη. Ο Μπετόβεν συνθέ-
τει απαλλαγμένος από κάθε ουράνια
πίεση. Δεν τον περιφρονεί, πίστευε
στον θεό, αλλά στο έργο του δεν εκ-
φράζονται οι θεοί αλλά η πίστη του
στον άνθρωπο. Ο Μιχαήλ Άγγελος
ζωγράφιζε για τον πάπα, αλλά όλο
του το έργο πήγαινε ενάντια στον
συνέχεια στη σελ 31