Professional Documents
Culture Documents
Uri NG Mga Teksto Reviewer KGSB PDF
Uri NG Mga Teksto Reviewer KGSB PDF
2. Hanguang Elektroniko
• Internet sa pamamagitan ng e-mail
• Telepono o cellphone
3. Hanguang Sekondarya
• Mga aklat tulad ng diksyonaryo, ensayklopedia,
taunang-aklat o yearbook, almanac at atlas.
• Mga nalathalang artikulo sa journal, magasin,
pahayagan, at newsletter
• Mga tesis, disertasyon, at pag-aaral sa feasibility,
nailathala man ang mga ito o hindi
• Mga monograp, manwal, polyeto, manuskrito at
iba pa.
MGA URI NG TEKSTONG IMPORMATIBO BATAY SA
ESTRUKTURA NG PAGLALAHAD
Ito ay sa pamamagitan ng pagtalakay ng:
1. SANHI AT BUNGA. Ito ay estruktura ng paglalahad na
nagpapakita ng pagkakaugnay-ugnay ng mga pangyayari at
kung paanong ang kinalabasan ay naging resulta ng mga
naunang pangyayari.
Sa uring ito, ipinaliliwanag ng manunulat ang malinaw na
relasyon sa dalawang bagay at nagbibigay ng pokus sa kung
bakit nangyari ang mga bagay (sanhi) at ano ang resulta nito
(bunga).
2. PAGHAHAMBING.Ito ay kadalasang nagpapakita ng mga
pagkakaiba at pagkakatulad sa pagitan ng anomang bagay,
konsepto, o pangyayari.
3. PAGBIBIGAY-DEPINISYON.
`
• Ipinaliliwanag nito ang kahulugan ng isang salita, termino, o
konsepto. Maaaring ang paksa ay tungkol sa isang konkretong
bagay gaya ng uri ng isang hayop, puno, o mas abstraktong
mga bagay gaya ng katarungan, pagkakapantay-pantay, o
pag-ibig.
• Dapat pag-ibahin ang kahulugan ng denotatibo o konotatibo.
4. PAGLILISTA NG KLASIPIKASYON
• Ang estrukturang ito ay kadalasang naghahati-hati ng isang
malaking paksa o ideya sa iba’t ibang kategorya o grupo upang
magkaroon ng sistema ang pagtatalakay.
• Nagsisimula ang manunulat sa pagtalakay sa pangkalahatang
kategorya at pagkatapos ay bibigyang depinisyon at halimbawa
ang iba’t ibang klasipikasyon o grupo sa ilalim nito.
Ang Cyberbullying At Ang Mga Epekto Nito
(Sinipi mula sa tekstong “CYBERBULLYING” sa aklat na Pluma)
(Argue for or
against it) Positibo
o negatibo ba
ito? Kapaki-
pakinabang o
nakakapinsala?
GAMIT NG COHESIVE
DEVICES O KOHESYONG
GRAMATIKAL SA
PAGSULAT NG TEKSTONG
DESKRIPTIBO
KOHESYONG GRAMATIKAL
•Nagbibigay ng mas malinaw at
maayos na daloy ng mga kaisipan sa
teksto upang lumitaw ang kabuluhan
at kahulugan ng bawat bahagi nito.
LIMANG PANGUNAHING
KOHESYONG GRAMATIKAL
• Reperensya (Reference)
• Substitusyon (Substitution)
• Elipsis
• Pang-ugnay
• Kohesyong Leksikal
1. REPERENSYA (REFERENCE)
• Halimbawa:
Aso ang gusto kong alagaan. Ito kasi ay maaring
maging mabuting kaibigan.
KATAPORA
• Kung nauna ang panghalip at malalaman lang kung sino o
ano ang tinutukoy kapag ipinagpatuloy ang pagbabasa ng
teksto.
• Halimbawa.
Siya ang nagbibigay sa akin ng inspirayong bumango sa umaga
at masiglang umuwi sa gabi. Ang matamis niyang ngiti at mainit
na yakap sa aking pagdating ay sapat para makapawi ng
kapaguran. Siya si Bella, ang aking mapagmahal na asawa.
2. SUBSTITUSYON (SUBSTITUTION)
• Halimbawa:
Nawala ang aklat mo. Ibibili na lang kita sa iba.
3. ELIPSIS
• May ibinabawas na bahagi ng pangungusap subalit
inaaasahang maiintindihan o magiging malinaw pa
rin sa mambabasa ang pangungusap dahil
makatutulong ang naunang pahayag para matukoy
ang nais ipahiwatig.
• Halimbawa:
Bumili si Gina ng apat na aklat at si Rina nama’y tatlo.
4. PANG-UGNAY
• Nagagamit ang mga pang-ugnay tulad ng “at” sa pag-uugnay
ng sugnay sa sugnay, parirala sa parirala, at pangungusap sa
pangungusap. Sa pamamagitan nito higit na nauunawaan ng
mambabasa o tagapakinig ang relasyon sa pagitan ng mga
pinag-ugnay.
• Halimbawa:
Ang mabuting magulang ay nagsasakripisyo para sa mga anak at
ang mga anak naman ay dapat magbalik ng pagmamahal sa
kanialng mga magulang.
5. KOHESYONG LEKSIKAL
• Halimbawa:
nanay - tatay guro - mag-aaral hilaga –
timog
puti – itim maliit – Malaki mayaman -
mahirap
TEKSTONG
NARATIBO
TEKSTONG NARATIBO/
NAGSASALAYSAY
• Layunin ng tekstong naratibo ang
magsalaysay o magkuwento batay sa
isang tiyak na pangyayari, totoo man o
hindi.
• Maaaring ang salaysay ay personal na
naranasan ng nagkukuwento, batay sa
tunay na pangyayari o kathang-isip
lamang.
• Maaari ding ang paksa ng salaysay ay
nakabatay sa tunay na daigdig o
pantasya lamang.
IBA’T IBANG PANANAW O
PUNTO DE VISTA (POINT
OF VIEW) SA TEKSTONG
NARATIBO
1. Unang Panauhan
2. Ikalawang
Panauhan
3. Ikatlong Panauhan
4. Kombinasyong
IBA’T IBANG PANANAW O
PUNTO DE VISTA (POINT
OF VIEW) SA TEKSTONG
NARATIBO
•Sa pagsasalaysay o
pagkukuwento ay may
mga matang tumutunghay
sa mga pangyayari. Ito
ang ginamit ng manunulat
na pangingin o pananaw
sa pagsasalaysay.
IBA’T IBANG PANANAW O
PUNTO DE VISTA (POINT
OF VIEW) SA TEKSTONG
NARATIBO
• 1. Unang Panauhan – Sa pananaw na ito,
isa sa mga tauhan ang nagsasalaysay ng
mga bagay na kanyang nararanasan,
naaalala, o naririnig kaya gumagamit ng
panghalip na ako.
• 2. Ikalawang Panauhan – Dito mistulang
kinakausap ng manunulat ang tauhang
pinagagalaw niya sa kuwento kaya’t
gumagamit siya ng mga panghalip na
ka o ikaw.
IBA’T IBANG PANANAW O
PUNTO DE VISTA (POINT
OF VIEW) SA TEKSTONG
NARATIBO
• Ikatlong Panauhan – Ang mga
pangyayari sa pananaw na ito
ay isinasalaysay ng isang taong
walang relasyon sa tauhan
kaya’t ang panghalip na
ginagamit niya sa
pagsasalaysay ay siya. May
tatlong uri ang ganitong uri ng
pananaw.
IBA’T IBANG PANANAW O
PUNTO DE VISTA (POINT
OF VIEW) SA TEKSTONG
NARATIBO
• TATLONG URI NG IKATLONG PANAUHAN
• Maladiyos na panauhan – Nababatid niya
ang galaw at iniisip ng lahat ng mga tauhan
• Limitadong panauhan – Nababati niya ang
iniisip at ikinikilos ng isa sa mga tauhan subalit
hindi ang sa iba pang tauhan.
• Tagapag-obserbang panauhan- Hindi niya
napapasok o nababatid ang nilalaman ng
isip at damdamin ng mga tauhan. Tanging
ang mga nakikita o naririnig niyang mga
pangyayari,kilos,o sinasabi lang ang kanyang
isinasalaysay.
IBA’T IBANG PANANAW O
PUNTO DE VISTA (POINT
OF VIEW) SA TEKSTONG
NARATIBO
•Kombinasyong Pananaw o
Paningin - Dito ay hindi lang
iisa ang tagapagsalaysay
kaya’t iba’t ibang pananaw
o paningin ang nagagamit
sa pagsasalaysay.
PARAAN NG PAGPAPAHAYAG
NG DAMDAMIN NG TEKSTO
1.Tauhan
2.Tagpuan at Panahon
3.Banghay
4.Paksa o Tema
TAUHAN
• Lahat ng tekstong naratibo ay
nagtataglay ng mga tauhan. Ang dami o
bilang ng tauhan ay dapat umayon sa
pangangailangan.
• May dalawang paraan sa pagpapakilala
ng tauhan---ang expository at ang
dramatiko.
• Expository kung ang tagapagsalaysay
ang magpapakilala o maglalarawan sa
pagkatong tauhan at dramatiko naman
kung kusang mabubunyag ang karakter
dahil sa kanyang pagkilos o
pagpapahayag.
TAUHAN
•Ang karaniwang tauhan sa
mga akdang naratibo ay
ang sumusunod:
a. Pangunahing Tauhan
b. Katunggaliang Tauhan
c. Kasamang Tauhan
d. May-akda
TAGPUAN AT PANAHON
HTTP://KIMHAZELNUT.BLOGSPOT.COM/2014/
10/SMOKING-KILLS-DI-NGA-BA-
ARGUMENTATIV.HTML
• SMOKING KILLS, DI NGA BA?
•Parami na nang parami ang namamatay
dahil sa bawat paghithit ng isang istik ng
sigarilyo. Sa kasalukuyan, 28.3 porsiyento ng
mga Pilipino, edad kinse pataas ang
naninigarilyo. May malaking katanungan
na nabuo sa isip ko dahil sa obserbasyong
ito, "Ano nga bang ikinaganda ng
panininigarilyo?".
• Sa araw-araw na ginawa ng Diyos, lagi kang makakakita ng
mga taong panay buga ng usok mula sa kani-kanilang sigarilyo.
Naging parte na ito ng pamumuhay ng lipunan. Ilan sa mga
rason ng mga tao kung bakit sila nahuhumaling sa paggamit ng
sigarilyo ay ito raw ay nakakawala ng pagod at nakapipigil sa
antok kapag nasa gitna sila ng pagtatrabaho, may ilan namang
nagsasabi na nagiging "in" sila kung gumagamit nito.
Nakababahala na ang patuloy na pagrami ng mga gumagamit
ng sigarilyo kahit na hindi lingid sa kaalaman ng lahat ang
masamang epekto nito sa kalusugan. Pikit mata ang ilan na mga
adik sa sigarilyo tungkol sa maaaring kahinatnan ng kanilang
kalusugan kapag patuloy silang nagpakalulong sa paghithit sa
mga ito.
• Ayon sa pag-aaral, naglalaman ng 4, 800 na
kemikals ang usok mula sa sigarilyo, 69 dito ay
maaaring magdulot ng kanser. Isa ring
katotohanan na mas maagang namamatay ang
mga naninigarilyo kaysa sa mga hindi gumagamit
nito pero maaari pa ring maapektohan ang mga
taong ito kung makakalanghap sila ng usok mula
sa sigarilyo. Maaari pa ring malagay sa bingit ng
kapahamakan ang mga tao kahit hindi sila
humithit ng sigarilyo.
• Nakakapangamba ring malaman na mismong
pangulo natin ay lulong sa paggamit ng sigarilyo at
hindi ito magandang tingnan para sa isang taong
dapat sana'y modelo ng bansa. Nakikita naman
nating may aksyong ginagawa ang pamahalaan
ngunit parang kulang pa ang pagpapaalala nila sa
mga tao. Kailangan nilang mas pag-igihin ang
pagmungkahi ng mga solusyon at pagsasabatas ng
mga ito upang supilin ang adiksyon ng mga tao sa
sigarilyo. Kailangan nilang mas maghigpit para
makasigurong ligtas ang mamamayang Pilipino
mula sa mga negatibong epekto ng paninigarilyo.
Walang anumang kapaki-pakinabang sa
paggamit ng sigarilyo. Kailangan rin siguro
ang pagkilos at kooperasyon ng
mamamayan at hindi lamang tuluyan na
iasa sa pamahalaan ang paghahanap ng
solusyon sa palaki nang palaking isyu na ito.
Mas mapapabilis ang pagwakas sa
masamang epekto ng paninigarilyo, kung
sisimulan ng mga "smokers" ang pagbabago
at pag-eensayo ng kontrol sa sarili.
TEKSTONG
PROSIDYURAL
TEKSTONG PROSIDYURAL:
ALAMIN ANG MGA HAKBANG
- Uri ng paglalahad
na kadalasang
nagbibigay ng
impormasyon at
instruksyon kung
paano isinasagawa ang
isang tiyak na bagay.
LAYUNIN
- Makapagbigay ng sunod-
sunod na direksyon at
impormasyon sa mga tao
upang matagumpay na
maisagawa ang mga
gawain ng ligtas,
episyente at angkop sa
paraan.
Apat na bahagi ng
Tekstong Prosidyural
-Inaasahan o Target na
Awput
-Mga Kagamitan
-Metodo
-Ebalwasyon
INAASAHAN O TARGET NA
AWPUT