Pacatang, Clarissa A.

Fil 201
2010-7206 10/12/19

Kasaysayan at mga Suliranin sa Pagsasalin ng mga Tekstong Klasiko

Ayon kay Javellana mula sa kanyang sanaysay, sa kasaysayan ng pagsasaling-wika,

ang Bibliya ay maituturing ng isa sa mga klasikong akdang sumabay sa kalakaran ng
pagsasaling-wika sa daigdig. Klasikong akda ito kung ituring, sapagkat laman nito ang
kasaysayan ng pinagmulan ng tao, ng daigdig, at ng mga bagay-bagay tungkol sa tao at
daigdig mismo. Ito lamang ang akdang sinasabing “salita ng Diyos”. Sinasabing klasika rin
ito sa dahilang ito ay likha na may kataas-taasang pagkilala at ‘ika nga ay walang kinikilalang
panahon. Ang pagsasalin ng mga bagay-bagay na napapaloob sa konteksto nito ay isa na
marahil sa hindi maitatatwang kalinangang dumaan at maging sa kasalukuyan ay nasa hilahil
pa rin ng pagdaan sa napakamasalimot na suliranin sa pagsasaling-wika, na siya namang ugat
ng masalimuot na kalakaran ng buhay-relihiyon ng tao sa mundo. Sa dinami-rami ng mga
salin ng bibliya, sindami na rin ng mga nag-uumpugang paniniwala ang nagsilabasan noon pa
man. Subalit kahit na ganito, ang lansakang pagsasaling-wika ng bibliya ay nagsisilbing
gabay at mapananaligang tuklas ng tao upang hanapin ang rurok ng pag-unawa sa kanyang
kalikasan bilang nilalang at ng Diyos na sinasabing gumawa sa kanya.
Kamakailan lang, tumulong siya sa paglathala ng dalawang koleksyon ng mga sermon
tagalog na nagmula pa sa ika-16 at ika-17 siglo. “Namangha siya sa kayamanan ng
katutubong wika, ayon pa sa kanya ito ang nagpapatibay sa kanyang paniniwala na angkop at
sapat sila sa pagsasalin ng mga tekstong klasiko na hindi kailangang lumikha ng mga
artipisyal na mga salita o wika: yaong tinatawag na “theology.” Isang mahusay na halimbawa
ang mula sa Aklat ng Pagmimisa sa Roma (1961) ang kapistahang ipinagdiriwang sa ikatlong
lingo ng Enero ay isinalin sa “Kapistahan ni Jesus Batang Sanggol” maaring magdulot ito ng
kalituhan para sa mga taong taga Tondo o Cebu, mas lalong naiintindihan nila ang “Santo
Nino”

Dalawang Layunin ang sanaysay ni Javellana:

1. Ilarawan ang pangkalahatang sitwasyon sa pagsasaling klasiko.
2. Talakayin ang ilang suliraning hinaharap ng pagsasalin sa pagbuo ng pagsasaling
angkop at mabisa.