MGA PARAAN PARA MAPANATILING MALUSOG ANG PANGANGATAWAN

1. Kumain ng masusustansyang pagkain na alinsunod sa 10 kumainments ng Department of

Health ( DOH).

10 KUMAINMENTS

(Sigla at Lakas ng Buhay)

1. Kumain ng iba’t-ibang pagkain.

2. Sa unang 6 months ni baby, breastfeedinf lamng; mula 6 months, bigyan din siya ng
ibang angkop na pagkain.

3. Kumain ng gulay at prutas araw-araw.

4. Kumain ng isda, karne, at ibang pagkaing may protina.

5. Uminom ng gatas; kumain ng pagkaing mayaman sa calcium.

6. Tiyaking malinis at ligtas ang ating pagkain at tubig.

7. Gumamit ng iodized salt.

8. Hinay-hinay sa maaalat, mamantika at matatamis.

9. Panatilihin ang tamang timbang.

10. Maging aktibo, iwasan ang alak at huwag manigarilyo.

PINGGANG PINOY

Body Building

Body
Regulating

Energy Giving
GO FOODS – Ito ang siyang mapapagkukunan natin ng enerhiya upang tayo ay makakilos at

maging masigla sa pang-araw-araw.

Bread (tinapay) Rice ( Kanin) Noodles/ Pasta Corn (mais)

Potatoes / other roots Crops Butter/ Margarine

______________________________________________________________________________

GROW FOODS - Ito ang bumubuo at nagsasaayos sa ating mga kalamnan at tumutulong sa
pagtangkad ng mga bata.
GLOW FOODS- Ito ay ang mga pagkain na mayaman sa fiber na kung saan nakakatulong sa

pagpapanatiling malusog at malinis ang ating digestive system. Mayaman

din ito sa mga mineral at bitamina na kailangan ng ating katawan.

______________________________________________________________________________

Edad/ Pangkat INIREREKOMENDANG PAGKAIN

Newborn o bagong panganak Breastmilk ( gatas ng ina)

(0-28 days old)
-mayaman sa bitamina na nakakatulong
mapatibay ang resistensya ng panagangatawan

Breastmilk ( gatas ng ina)

Mushed potatoes, squash, bananas (dinurog at
Infant pinalambot)
( 28 days – 1 year old) Porridge (lugaw)
Water (tubig)
Fish, chicken (hinimay na isda)
Soup (sabaw)
 -
-
- Ang gatas ng ina ay sadyang masustansya
para sa mga bagong panganak. Ang mga
gulay gaya ng kalabasa ( squash) ay
mayaman sa Vitamin A na nakakatulong
upang mapalinaw ang ating mga mata,
ang saging (banana) naman ay mayaman
sa potassium na mahalaga sa ating
katawan, ang patatas ( potatoes) naman ay
mayaman sa Vitamin B6, C, potassium at
manganese. Ang isda naman at manok
(chicken) ay mayaman sa protina, vitamin
D at B2 at iba pang mineral na
nakakatulong sa paglaki ng mga bata.

Kanin
Isda o ibang seafood
Karne ng baboy o baka
Gulay
Preschool Manok ( prito o sinabawan)
(4-7 years old) Gulay at prutas
Gatas
Tubig
Porridge
Soup ( sabaw)
Bread (tinapay)
Noodles / pasta
Itlog ( prito o nilaga)

-Ang mga pagkain kagaya ng gulay at prutas ay

mayaman sa bitamina at mineral na nakakatulong
sa pagpapanatiling malusog ang ating
pangangatawan. Ang itlog naman ay mayaman sa
protina, zinc at iron at Vitamin B6 at B12.

Kanin
Isda o ibang seafood
Karne ng baboy o baka
School Age Gulay
(7-12 years old) Manok ( prito o sinabawan)
Gulay at prutas
Gatas
Tubig
Porridge
Soup ( sabaw)
Bread (tinapay)
Noodles / pasta
 Itlog ( prito o nilaga)

-Ang mga pagkain kagaya ng gulay at prutas ay

mayaman sa bitamina at mineral na nakakatulong
sa pagpapanatiling malusog ang ating
pangangatawan. Ang itlog naman ay mayaman sa
protina, zinc at iron at Vitamin B6 at B12.

Kanin
Isda o ibang seafood
Karne ng baboy o baka
Gulay
Manok ( prito o sinabawan)
Adolescent Gulay at prutas
(13-18 years old) Gatas
Tubig
Porridge
Soup ( sabaw)
Bread (tinapay)
Noodles / pasta
Itlog ( prito o nilaga)

Ang mga pagkain kagaya ng gulay at prutas ay

mayaman sa bitamina at mineral na nakakatulong
sa pagpapanatiling malusog ang ating
pangangatawan. Ang itlog naman ay mayaman sa
protina, zinc at iron at Vitamin B6 at B12.

Kanin
Isda o ibang seafood
Karne ng baboy o baka
Gulay
Manok ( prito o sinabawan)
Adult Gulay at prutas
(19 and above) Gatas
Tubig
Porridge
Soup ( sabaw)
Bread (tinapay)
Noodles / pasta
Itlog ( prito o nilaga)

Ang mga pagkain kagaya ng gulay at prutas ay

mayaman sa bitamina at mineral na nakakatulong
sa pagpapanatiling malusog ang ating
pangangatawan. Ang itlog naman ay mayaman sa
protina, zinc at iron at Vitamin B6 at B12.
 2. Ugaliin ang pag-eehersisyo ng 15– 30 minutos sa loob ng tatlong araw sa isang lingo.

Ang tema na ito ay hinihikayat

ang lahat na itaguyod at
mapagtanto ang kahalagahan
ng malusog na pag-dadiet at
madagdagan ang pisikal na
aktibidad. Ang pagtulak sa
adbokasiya ay
nangangahulugang ang bawat
isa ay maaaring mag-ambag sa
mas mahusay na nutrisyon at
pisikal na aktibidad para sa
mas mahusay na kalusugan.

Ang pag-eehersisyo ay
mabuting paraan ng
pagpapanatili ng lakas ng
pangangatawan at kasiglahan
ng ating mga sarili. Marami
nang pag-aaral ang
nakapagpatunay sa mga
benepisyong hatid ng regular
na pag-eehersisyo sa ating
pangkabuuang kalusugan,
partikular sa ating puso at
pagdaloy ng dugo
(cardiovascular), baga, at sa At upang mas mapabuti pa ang
ating mga buto at kalamanan. epekto ng pag-eehersisyo sa
kalusugan, inirerekomenda ng
mga eksperto na gawin ito sa
umaga. Ayon sa isang
pagsasalksik, nakatutulong ang
pag-eehersisyo sa umaga sa
pagpapanatiling normal ng
presyon ng dugo kung kaya’t
mas mapapalayo sa mga sakit
sa puso.
 DOH
\
Programs
and Services
 DOH PROGRAMS

A
Adolescent Health and Development Program

B
-Blood Donation Program
-Belly Gud for Health
-Barangay Nutrition Scholar (BNS) Program

C
-Child Health and Development Strategic Plan Year 2001-2004
-Committee of Examiners for Undertakers and Embalmers
-Committee of Examiners for Massage Therapy (CEMT)
-Climate Change

D
-Dental Health Program
-Dengue Prevention and Control Program

E
Emerging and Re-emerging Infectious Disease Program
Environmental Health Programs
Expanded Program on Immunization

F
Food and Waterborne Diseases Prevention and Control Program
Food Fortification Program
Filariasis Elimination Program

G
Garantisadong Pambata

H
Human Resource for Health Network
Health and Wellness Program for Senior Citizen
HIV/STI Prevention Program

I
Infant and Young Child Feeding (IYCF) Inter Local Health Zone
Integrated Management of Childhood Illness (IMCI)

K
Knock Out Tigdas 2007

L
Lifestyle-related Diseases
M
Malaria Control Program
Measles Elimination Campaign ( Ligtas Tigdas ) Micronutrient Program
Mental Health Program

N
National Family Planning Program
National Leprosy Control Program
National Tuberculosis TB Control Program
Newborn Screening Program
National Safe Motherhood Program

0
Oral Health Program
Occupational Health Programs

P
Prevention of Blindness Program
Persons with Disabilities
Province-wide Invesment Plan for Health (PIPH) Philippine Medical Tourism Program
Philippine Cancer Control Program
Public Health Associate Deployment Program (PHADP) Public-Private Partnership for Health
Program

R
Rabies Prevention and Control Program
Rural Health Midwives Placement Program (RHMPP) / Midwifery Scholarship Program of the
Philippines (MSPP)

S
Schistosomiasis Control Program
Smoking Cessation Program

U
Urban Health System Development (UHSD) Program
Unang Yakap (Essential Newborn Care: Protocol for New Life)

V
Violence and Injury Prevention Program

W
Women and Children Protection Program
Sabayang Patak Kontra Polio
 Garantisadong Pambata

MAGPASUSO

(Newborn to 6 mos) Pasusuhin ng gatas ni Nanay lang

(6 mos to 2 years old) Magpasuso at bigyan ng (mga masustansiyang ibat-ibang pagkain) ibang
pagkain (pampamilyang pagkain).

Bumili/ Gumamit ng mga produktong may SANGKAP PINOY seal sa pagluluto.

MAGPABAKUNA

Siguraduhing kumpletoang bakuna ni baby bago siya magdiwang ng unang kaarawan.

Pabakunahan ng MMR ang mga batang 1 taon hanggang 1 taon at 3 buwan. Ito ay laban sa
tigdas, beke at rubella (German Measles)

MAGBITAMINA A

Siguraduhing mabigyan (mapatakan) ng Bitamina A kada anim (6) na buwan ang inyong mga
anak na edad 6 na buwan hanggang 5 taon

MAGPURGA
Siguraduhing mapurga ang inyong mga anak na edad 1 hanggang 12 na taong gulang kada
anim na buwan.

GUMAMIT NG PALIKURAN
Gumamit ng kubeta o palikuran sa pagdumi at pagihi.

MAGSIPILYO
Wastong pagsisipilyo ng ngipin ng dalawang beses sa isang araw, lalo na bago matulog.

MAGHUGAS NG KAMAY
Maghugas ng kamay bago kumain at matapos gumamit ng kasilyas. Ugaliin din ang paghuhugas
ng kamay matapos maglaro o humawak ng maduduming bagay.