2 / - ОЛИГОСАХАРИДИ – ( поим, видови, улога и значење )

Олигосахаридите се шеќери кои се изградени од две до десет молекули на

моносахариди како мономерни единици.
Најголемо значење за биохемијата на организмите, а истовремено и
најпроучувани се – Дисахаридите. Најважните дисахариди се составени од по две
гликозидно поврзани хексози. Според начинот на поврзувањето, постојат два типа на
дисахариди и тоа:
1/- Дисахариди од МАЛТОЗЕН тип; и
2/- Дисахариди од ТРЕХАЛОЗЕН тип.

1 / - Кај дисахридите од малтозен тип, поврзувањето на моносахаридните

мономерни единици се врши помеѓу полуацеталната – ( ОН ) група од првата и некоја
друга – ( ОН ) група од другата мономерна моносахридна единица.

Малтоза: - -D-Гликопираноза

Maltose: α-D-Glucopyranosyl-(1→4)-β-D-glucopyranose

1
 Типични претставници од малтозниот тип на дисахариди се:

- МАЛТОЗА – (  -D-гликозил-гликоза ), е изградена од две - / -D – гликопиранози / кои

се меѓусебно гликозидно поврзани со врски од типот - (1 – 4 ). Малтозата во
дигестивниот систем се добива со разградување на скробот и гликогенот внесени преку
храната. Овој шеќер добро се раствара во вода и алкохол, покажува својство на
мутаротација, дава озазони и го редуцира бакар(II) од Фелинговиот реагенс.
Хидролитички се разложува под дејство на јаки киселини или ензими на две молекули - /
-D – гликопиранози /.

- ЛАКТОЗА - /  -D-галактозил-4-D-гликоза / - т.н. Млечен шеќер, е дисахарид од

малтозен тип. Настанува со  (1-4)гликозидно поврзување на една молекула  -D-
галактопираноза и една молекула на  -D-гликопираноза.
Лактозата се синтетизира во млечните жлезди на цицачите. Добро се раствара во
вода, но не се раствара во етер и алкохол. Хидролитички се разложува на галактоза и
гликоза.

2/ - Дисахаридиите од - / Трехалозен тип / - се карактеризираат со поврзување

на полуацеталните – ( ОН ) групи на молекулите од двете моносахаридни мономерни
единици.

Претставник со најголемо значење од оваа група на дисахариди е сахарозата.

2
- САХАРОЗА - /  -D-гликозидо- -D-фруктозид / - настанува со  (1-2) гликозидно
поврзување на  -D – гликопираноза и  -D-фруктофураноза.

Во природата може да се најде во шеќерна трска и во шеќерна репка.

Карактеристичните физичко-хемиски својства на сахарозата се :

- / добро е растворлива во вода, - точка на топење и е +184 0С, а над таа температура се
распаѓа, потемнува и поминува во карамел,

- Оптички е активна супстанца,а нејзината специфична ротација е +66,50/.

- Под дејство на киселини и хидролитички ензими се разложува на гликоза и фруктоза, -

Ензимот-Инвертаза ја разложува до инвертен шеќер, кој е левогир.

- ( Природен инвертен шеќер е медот ),

- Водениот раствор на сахароза не го редуцира Фелинговиот раствор поради отсуство на

полуацетална хидроксилна – ( ОН ) група, /.