Τρίτη Γραπτή Εργασία ΕΠΟ 42

"Ειδικά Θέματα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού"

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2019-2020

Απαντήστε στο ακόλουθο ερώτημα:

«Συζητείστε και αναλύστε τη σχέση της κοινωνικοοικονομικής θέσης/ τάξης με τις

καταναλωτικές πρακτικές και το βιοτικό ύφος (life style). Με ποιό τρόπο η κατανάλωση
αναδεικνύεται σε πεδίο κοινωνικής διάκρισης/ κοινωνικού ανταγωνισμού;»

Υλικό στο οποίο θα βασιστείτε κατά κύριο λόγο για τις απαντήσεις σας:

- Χριστίνα Καρακιουλάφη (2008), «Καταναλωτικά πρότυπα και συμπεριφορές:

Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις και εμπειρικά δεδομένα – Όψεις της κοινωνίας της
κατανάλωσης», Κεφάλαιο 7, στο Σ.Μ. Κονιόρδος (επιμ.), Ανθολόγιο – Όψεις της Σύγχρονης
και Ευρωπαϊκής Κοινωνίας, ΕΑΠ, σελ. 185-213.
- Απόστολος Γ. Παπαδόπουλος (2008), "Η συζήτηση σχετικά με το κοινωνικό φύλο και την
κοινωνική τάξη", Κεφάλαιο 2, στο Σ.Μ. Κονιόρδος (επιμ.), Ανθολόγιο – Θεωρητικά
Διλήμματα και Κοινωνική Πραγματικότητα, ΕΑΠ, σελ. 163-200 (ειδικότερα σελ. 163-177).

Πρόσθετα σημαντικά κείμενα:

- Ανδρέας Μοσχονάς (2005), Τάξεις και στρώματα στις σύγχρονες κοινωνίες: ερμηνευτικές
προσεγγίσεις και ειδικές αναφορές, Αθήνα Οδυσσέας (Αποσπάσματα σελ. 37-49 & 89-106).
- Δημήτρης Εμμανουήλ (επιμ) (2016), Κοινωνικές τάξεις και κατανάλωση, Αθήνα,
Αλεξάνδρεια. (Εισαγωγή σελ. 11-35).
- Pierre Bourdieu (1999), Η διάκριση: κοινωνική κριτική της καλαισθητικής κρίσης, Αθήνα,
Πατάκης (Απόσπασμα σελ. 214-269).
- Jean Baudrilliard (2005), Η καταναλωτική κοινωνία: Οι μύθοι της, οι δομές της, Αθήνα,
Νησίδες (Απόσπασμα σελ. 45-69).
- Roberta Sassatelli (2016), Καταναλωτική κουλτούρα: Ιστορία, θεωρία και πολιτική, Αθήνα,
Νησίδες (Αποσπάσματα σελ. 94-106 & 128-137).

Έκταση εργασίας: Η απάντησή σας θα πρέπει να αποτελείται από 2.300 λέξεις (+/- 10%).

Καταληκτική ημερομηνία παράδοσης εργασίας: Δευτέρα 02/03/2020

Οδηγίες για την συγγραφή της εργασίας

Το παραπάνω ερώτημα θέτει ένα ζήτημα για το οποίο μπορεί να έχετε ήδη αναρωτηθεί
πολλές φορές ως σήμερα. Το θέμα της εργασίας είναι αρκετά φιλόδοξο, καθώς επιδιώκει
να συνδέσει θεωρητικά την κοινωνικοοικονομική θέση, την οικονομική δύναμη και την
επαγγελματική επιτυχία με τα είδη και τις πρακτικές της κατανάλωσης, καθώς επίσης και το
επίπεδο ζωής που επιδιώκουν τα άτομα στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες. Η μονοσήμαντη
απάντηση στο θεωρητικό αυτό ερώτημα δεν είναι ούτε εύκολη ούτε απλή. Γι αυτόν
ακριβώς τον λόγο καλείστε να μελετήσετε κείμενα που σας παρέχει το ΕΑΠ αλλά και

1
κείμενα που επιλέχθηκαν να σας βοηθήσουν να προσπελάσετε έναν προβληματισμό που
απασχολεί επι μακρόν την κοινωνιολογία και τις κοινωνικές επιστήμες γενικότερα.
Η κατανόηση των εννοιών της κοινωνικής θέσης και της κοινωνικής τάξης είναι αναγκαία
προκειμένου να προβληματιστείτε σχετικά με την διασύνδεση οικονομίας και κοινωνίας
στον σύγχρονο δυτικό κόσμο (αλλά και ευρύτερα). Αυτό είναι και το διακύβευμα της
προσέγγισης του Βέμπερ, όπως την είδατε μέσα από το έργο του. Άλλωστε ο Βέμπερ δεν
μίλησε μόνο για τον δυτικό καπιταλισμό, αλλά κατασκεύασε μια εκ των δύο βασικών
θεωριών για την κοινωνική θέση/ κοινωνική τάξη.
Πιο συγκεκριμένα λοιπόν, τα κείμενα των Παπαδόπουλου και Μοσχονά θα σας επιτρέψουν
να προσεγγίσετε την βασική συζήτηση για την κοινωνική θέση/ κοινωνική τάξη στην βάση
του έργου των Βέμπερ και Μάρξ. Το κείμενο του Εμμανουήλ θα σας βοηθήσει να δείτε πως
οι παραπάνω κατηγορίες συνδέονται με την κατανάλωση. Πρέπει να υπογραμμιστεί εδώ
ότι την βασική γνώση για τις καταναλωτικές πρακτικές και τη σχέση τους με την οικονομία
και την κοινωνία θα την λάβετε από το κείμενο της Καρακιουλάφη. Με εφαλτήριο το
κείμενο της Καρακιουλάφη θα μπορέσετε στη συνέχεια να διαβάσετε και την υπόλοιπη
προτεινόμενη πρόσθετη βιβλιογραφία που περιέχει αποσπάσματα από βασικά έργα των
Bourdieu (Μπουρντιέ), Baudrilliard (Μπρωντιγιάρ) και Sassatelli (Σασσατέλι).
Αφού διατυπώσετε την βασική συζήτηση για την κοινωνική θέση/ κοινωνική τάξη μπορείτε
στη συνέχεια να δείξετε με ποιό τρόπο διαμορφώνονται/ αποτυπώνονται οι καταναλωτικές
πρακτικές των ατόμων τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Τα κείμενα των
Μπουρντιέ, Μπωντριγιάρ και Σασσατέλι θα σας προσφέρουν τη δυνατότητα να δείτε πως
κατασκευάζονται οι καταναλωτικές πρακτικές και πως συνδέονται με το βιοτικό ύφος. Με
βάση τα παραπάνω θα πρέπει να διαμορφώσετε την δική σας απόψη σχετικά με τον ρόλο
της κοινωνικής θέσης/ τάξης για την διαμόρφωση των καταναλωτικών πρακτικών και του
βιοτικού ύφους.
Ολοκληρώνοντας την εργασία σας θα πρέπει να απαντήσετε στο τελικό ερώτημα όπως
διατυπώνεται στο θέμα, δηλαδή αν και κατά πόσο η κατανάλωση αποτελεί μέσο
κοινωνικής διάκρισης ή πεδίο κοινωνικού ανταγωνισμού. Η απάντηση είναι φυσικά δική
σας υπόθεση στη βάση του τρόπου που θα αναπτύξετε και θα οργανώσετε τα επιχειρήματά
σας.

Καταληκτική ημερομηνία παράδοσης τρίτης εργασίας:

Η τρίτη γραπτή εργασία θα πρέπει να παραδοθεί μέχρι τη Δευτέρα 2/3/2020
Συνιστάται να παραδώσετε την εργασία σας ανεβάζοντας/ καταχωρώντας το ηλεκτρονικό
αρχείο της στην εκπαιδευτική πλατφόρμα του ΕΑΠ που αφορά την παρούσα θεματική
ενότητα, μέχρι την παραπάνω προθεσμία. Θα πρέπει να φροντίσετε να αναρτήσετε την
εργασία σας έγκαιρα, αρκετά νωρίτερα από την εκπνοή της προσθεσμίας που σας έχει
δοθεί, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος υπερφόρτωσης της πλατφόρμας και ενδέχεται να
καθυστερήσετε να την αναρτήσετε και να μην μπορείτε πλέον να ολοκληρώσετε την
διαδικασία της ανάρτησης. Αποτέλεσμα της μη-έγκαιρης ανάρτησης της εργασίας σας είναι
η επιβάρυνση όσων εμπλέκονται στη διαχείριση της εκπαιδευτικής πλατφόρμας
προκειμένου να ανοίξει για να καταχωρηθεί η εργασία σας. Με την ευκαιρία είναι
σημαντικό να κατανοήσετε ότι οι παρατάσεις δίδονται σε εξαιρετικές περιστάσεις και δεν
δικαιολογούνται ικανοποιητικά ως αποτέλεσμα ελλιπούς προγραμματισμού του χρόνου
σας.

Εισαγωγή και Συμπέρασμα στην εργασία:

Η εργασία σας θα πρέπει να διαθέτει μία ρητή «εισαγωγή», στην οποία θα σκιαγραφήσετε
τι θα ακολουθήσει ως απάντηση, όπως και ένα «συμπέρασμα», στο οποίο θα καταλήγετε
απαντώντας στο διατυπωμένο ερώτημα ή ζήτημα. Υπογραμμίζεται πως δεν ενδιαφέρει να
έχετε έναν «πρόλογο» ή «επίλογο», καθώς αυτά αποτελούν μέρη μίας εργασίας (συνήθως

2
ενός τόμου) τα οποία έχουν διαφορετική χρησιμότητα και δεν έχουν θέση στην απάντηση
που θα πρέπει να δημιουργήσετε (ούτε γενικότερα, στις δικές μας εργασίες).

Χρήση συχνών αναφορών και αξιοποίηση της προτεινόμενης βιβλιογραφίας:

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην αξιοποίηση της προτεινόμενης βιβλιογραφίας για την
οποία θα πρέπει να υπάρχουν στην εργασία σας συχνές αναφορές. Οι συχνές αναφορές
καταδεικνύουν από τη μια πλευρά την αποδελτίωση και οργάνωση του υλικού που σας
δόθηκε, ενώ από την άλλη πλευρά αποδεικνύετε την ικανότητά σας στην σύνθεση του
διαθέσιμου υλικού και στην ταξινόμηση των επιχειρημάτων.

Καταληκτικές Ημερομηνίες των επόμενων Εργασιών – ΕΠΟ 42

Η επόμενη γραπτή εργασία θα πρέπει να έχει αναρτηθεί στην πλατφόρμα του ΕΑΠ στην
ακόλουθη ημερομηνία:

α/α Εργασίας Εβδομάδα Καταληκτική Ημερομηνία

4η Εργασία: 32η εβδομάδα Δευτέρα, 4/5/2020