Professional Documents
Culture Documents
9. unit 8 การคุ้มครองผู้บริโภค PDF
9. unit 8 การคุ้มครองผู้บริโภค PDF
ก รคมครองผบร ภค
ผบร ภค หมายถึง ผูซือหรือผูไดรับบริการจากผูประกอบธุรกิจ หรือผูซึงไดรับการเสนอหรือการ
ชักชวนจากผูประกอบธุรกิจเพือซือสินคาหรือรับบริการ รวมถึงผูใชสินคาหรือผูไดรับบริการจากผูประกอบ
ธุรกิจโดยชอบ แมมิไดเปนผูเสียคาตอบแทนก็ตาม
ผูบริโภคนันเปนทรัพยากรบุคคลทีมีความสาคัญอยางยิงในการพัฒนาประเทศ โดยเฉพาะดานการ
พัฒนาสังคม รัฐจึงตองใหความคุมครองผูบริโภคซึงเปนพลเมืองของประเทศจานวนมาก ทังนีเพราะวาปจจุบัน
ระบบเศรษฐกิจ ระบบการจาหนายสินคาและการบริการมีความซับซอน อีกทังรูปแบบของการสงเสริมการขาย
ก็มีหลากหลาย ผูบริโภคมักจะตกอยูในสถานการณทีเสียเปรียบมาก จึงกอใหเกิดความไมเปนธรรมในสังคม
เปนอยางมาก
1. คว มจ ปน นก รคมครองผบร ภค
จากการศึกษาในบททีผานมา จะเห็นวา ตลาดในโลกแหงความเปนจริง ไมไดเปนตลาดแขงขันสมบูรณ
แตอาจเปนตลาดกึงแขงขั น กึงผู กขาด ตลาดผู ขายนอยราย หรือ ตลาดผู ก ขาด ซึ งตลาดประเภทตางๆ
ดังกลาว เปนตลาดทีฝายผูขายมี อิทธิพลในตลาดมากกวาผูซือ คือ สามารถกาหนดราคาหรือปริมาณผลผลิต
ใหเปนไปตามทีตนเองตองการได ทาใหผูบริโภคเสียโอกาสทีจะซือสินคาตามราคาและหรือปริมาณทีกาหนด
ขึนตามสภาพของการเปนตลาดแขงขันสมบูรณ
ถึงแมวารัฐบาลอาจจะเขาไปมีบทบาทในการแทรกแซงระบบตลาด ในลักษณะของการกาหนดราคาขัน
ตาหรือการกาหนดราคาขันสูง แตมาตรการดังกลาวยังไมเพียงพอตอการดูแลกากับ ในรายละเอียดทีเกียวกับ
มาตรฐานของสินคา การไดรับความปลอดภัยจากสินคา นอกจากนีจากการมีอิทธิพลเหนือตลาดของฝาย
ผูขาย อาจมีการเอารัดเอาเปรียบผูบริโภคดวยวิธีการตางๆ ทังทางดานปริมาณและคุณภาพดวยการปดบัง
ขอมูลขาวสาร การโฆษณาประชาสั มพันธสิ นคา เพื อกระตุนผู บริโ ภคใหซือสิ นคาของตนเองผานสือหรือ
เทคโนโลยีตางๆ เชน แผนพับ หนังสือพิมพ วิทยุ โทรทัศน อินเทอรเน็ต เปนตน ตลอดจนการใชเครืองมือทาง
การตลาด เชน การใหเครดิตในการบริโภค การใหผอนชาระ เปนตน อาจทาใหผูบริโภคซือสินคาไปโดย
ไมไดประโยชนสูงสุด รวมถึงการเอาเปรียบผูบริโภคในลักษณะตางๆ เชน การชัง ตวง วัด การจัดคุณภาพและ
อืนๆ เปนตน
2. สทธผบร ภค
พระราชบัญญัติคุมครองผูบริโภค พ.ศ. 2522 ซึงแกไขเพิมเติม (ฉบับที 2) พ.ศ.2541 บัญญัติสิทธิของ
ผูบริโภคทีจะไดรับความคุมครองตามกฎหมาย 5 ประการ ดังนี
2.1 สทธทจะ ดรบข วส ร รวมถงค พรรณน คณภ พทถกตอง ละ พยงพอ กยวกบสนค หรอ
บรก ร ไดแก สิทธิทีจะไดรับการโฆษณาหรือการแสดงฉลากตามความเปนจริง และปราศจาก
พิษภัยแกผูบริโภค รวมตลอดถึงสิทธิทีจะไดรับทราบขอมูลเกียวกับสินคาหรือบริการอยางถูกตอง
และเพียงพอทีจะไมหลงผิดในการซือสินคาหรือรับบริการโดยไมเปนธรรม
บทท 8 ก รคมครองผบร ภค 75
4. การคุมครองผูบริโภคโดยประการอืน (การดาเนินการเกียวกับสินคาทีอาจเปนอันตราย)
3.2 ส นกง นม ตรฐ นผลตภณฑอตส หกรรม กระทรวงอตส หกรรม มีบทบาทหนาทีดังนี
1. กาหนดมาตรฐานและกากับดูแลคุณภาพสินคาและบริการใหเปนไปตามขอกาหนดและสอดคลอง
กับแนวทางสากล
2. กาหนดมาตรฐานผลิตภัณฑชุมชนและใหการรับรอง
3. สงเสริมพัฒนากิจกรรมดานการมาตรฐานของประเทศ
4. รวมมือดานการมาตรฐานกับตางประเทศ ทังในระดับทวิภาคีและพหุภาคี
5. บริการขอสนเทศดานการมาตรฐาน
6. สรางเครือขายดานการมาตรฐานของประเทศใหเปนเอกภาพ
3.3 ส นกง นคณะกรรมก รอ ห ร ละย กระทรวงส ธ รณสข มีบทบาทหนาทีรับผิดชอบดังนี
1. ดาเนินการตามกฎหมายวาดวยอาหาร กฎหมายวาดวยยา กฎหมายวาดวยเครืองสาอาง กฎหมาย
วาดวยวัตถุอันตราย กฎหมายวาดวยวัตถุทีออกฤทธิตอจิตและประสาท กฎหมายวาดวยยาเสพติด
ใหโทษ กฎหมายวาดวยเครืองมือแพทย กฎหมายวาดวยการปองกันการใชสารระเหย และ
กฎหมายอืนทีเกียวของ
2. พัฒนาระบบและกลไก เพือใหมีการดาเนินการบังคับใชกฎหมายทีอยูในความรับผิดชอบ
3. เฝาระวังกากับและตรวจสอบคุณภาพมาตรฐานของผลิตภัณฑสถานประกอบการ และการโฆษณา
รวมทังผลอันไมพึงประสงคของผลิตภัณฑตลอดจนมีการติดตามหรือเฝาระวังขอมูลขาวสารดาน
ผลิตภัณฑสุขภาพจากภายในประเทศและภายนอกประเทศ
4. ศึกษา วิเคราะห วิจัยและพัฒนาองคความรู เทคโนโลยี และระบบงานคุมครองผูบริโภคดาน
ผลิตภัณฑสุขภาพใหมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
5. สงเสริมและพัฒนาผูบริโภคใหมีศักยภาพในการเลือกบริโภคผลิตภัณฑสุขภาพทีถูกตอง เหมาะสม
ปลอดภัย และคุมคา รวมทังเพือใหผูบริโภคนันมีการรองเรียนเพือปกปองสิทธิของตนได
6. พัฒนาและสงเสริมการดาเนินงานคุมครองผูบริโภคดานผลิตภัณฑสุขภาพ โดยการมีสวนรวมของ
ภาครัฐ ภาคเอกชน ประชาชน และเครือขายประชาคมสุขภาพ
7. ปฏิบัติการอืนใดตามทีกฎหมายกาหนดใหเปนอานาจหนาทีของสานักงานคณะกรรมการอาหาร
และยาหรือตามทีกระทรวงหรือคณะรัฐมนตรีมอบหมาย
3.4 กระทรวงพ ณชย
กระทรวงพาณิชยมีนโยบายคุมครองผูบริโภคใหไดรับความเปนธรรมในดานราคา ปริมาณและคุณภาพ
โดยกากับดูแลใหสินคามีเพียงพอแกความตองการราคาเหมาะสมภายใตนโยบายการคาเสรี หนวยงานสาคัญ
ของกระทรวงพาณิชยทีทาหนาทีรับผิดชอบดูแลเกียวกับการคุมครองผูบริโภคทีสาคัญ ไดแก
กรมการคาภายใน กระทรวงพาณิชย มีบทบาทหนาทีรับผิดชอบดังนี
1. พัฒนาและสงเสริมระบบตลาด การตลาด และตลาดใหเกิดประสิ ทธิภ าพเพือสราง
โอกาสและใหความเปนธรรมแกเกษตรกร
2. กากับดูแลการคา สินคาและบริการและการชังตวงวัด เพือใหเกิดความเปนธรรมในการ
ซือขาย รวมทังสงเสริมใหผูบริโภคมีบทบาทในการดูแลราคาและพฤติกรรมทางการคา
3. กากับดูแลและสงเสริมการประกอบธุรกิจการคาในประเทศใหมีการแขงขันทางการคาที
เปนธรรม
4. พัฒนาองคกรใหเปนไปตามหลักเกณฑการบริหารกิจการบานเมืองทีดี