Univerzitet u Tuzli

Mašinski Fakultet

Odsjek: Energetsko mašinstvo

Tuzla, 20.08.2018. godine

PROJEKTNI ZADATAK
Predmet: Toplotni aparati i uređaji
Tema: Posuda pod pritiskom

Student: Samra Okanović Prof: Dr.sc.Izet Alić

Br. Indeksa: I-38/13 Ass: Lejla Ramić

SADRŽAJ
1. Podaci o posudi ....................................................................................................................... 3
1.1. Tehnički podaci............................................................................................................................ 3
1.2. Korišteni propisi – standardi ........................................................................................................ 3
2. Tehnički opis i namjena .......................................................................................................... 4
2.1. Polazni podaci .............................................................................................................................. 4
3. Određivanje klase posude ....................................................................................................... 5
4. Kontrolni proračun čvrstoće i stabilnosti posude .................................................................... 6
4.1. Kontrolni proračun čvrstoće......................................................................................................... 6
4.1.1. Cilindrični omotač izložen unutrašnjem pritisku................................................................... 6
4.1.2. Dance izloženo unutrašnjem pritisku:................................................................................... 7
4.1.3. Proračun vijčanih veza .......................................................................................................... 8
4.1.4. Proračun izreza na cilindričnom plaštu na mjestu priključaka ........................................... 11
4.1.5. Proračun zavara na priključnoj cijevi: ................................................................................. 12
4.1.6. Proračun uzdužnog zavara na cilindričnom plaštu: ............................................................ 12
4.1.7 Ojačanje plašta na mjestu učvršćenja nogu ......................................................................... 13
4.1.8.Površinski pritisak na mjestu pričvrčivanja noge: ................................................................ 14
4.1.9. Naprezanje uški za nošenje: ................................................................................................ 15
4.2. Kontrolni proračun stabilnosti posude: ...................................................................................... 16
Fv ............................................................................................................................................. 16
5. LITERATURA ..................................................................................................................... 17
1. Podaci o posudi
1.1. Tehnički podaci
Naziv radnog prostora: Tijelo posude
Najveći dozvoljeni radni pritisak: 6 [bar]
Proračunski pritisak elemenata posude prema 6 [bar]
JUSM.E2.250:
Ispitni pritisak: 6 [bar]
Ispitana materija: Voda
Temperature ispitne materije: 80 [℃]
Najveća i najmanja radna temeratura: 10 ÷ 90 [℃]
Radni medij: Kondenzat
Karakteristike radnog medija: Eksplozivan
Zapremina: 0.8 [m3 ]
Masa prazne posude: 275 [kg]

1.2. Korišteni propisi – standardi

BAS EN 13445-1:2010 - Posude pod pritiskom koje nisu direktno izložene dejstvu plamena
Dio 1: Općenito

BAS EN 13445-2:2010- Posude pod pritiskom koje nisu direktno izložene dejstvu plamena
Dio 2: Materijali

BAS EN 13445-3:2010 - Posude pod pritiskom koje nisu direktno izložene dejstvu plamena
Dio 3: Dizajn

BAS EN 13445-4:2010 - Posude pod pritiskom koje nisu direktno izložene dejstvu plamena
Dio 4: Proizvodnja

BAS EN 10226-1:2008- Cijevni navoji gdje je zaptivanje spojeva izvedeno na navojima -

Dio 1:Konični spoljašnji navoji i paralelni unutarnji navoji; Dimenzije, tolerancije i
označavanje.

BAS EN 1092-1:2009 - Prirubnice i njihovi spojevi - Kružne prirubnice za cijevi, ventile,

cijevne priključke i pomoćne dijelove, označene sa PN - Dio 1: Čelične prirubnice

BAS EN 10165:2001-Hladno valjani legirani čelični lim i traka za elektrotehniku koji se

isporučuju u poluobrađenom stanju.

BAS EN 10025-3:2005 - Toplo valjani proizvodi od konstrukcionih čelika - Dio 3: Tehnički

uslovi isporuke za normalizirane/normalizirane valjane zavarive fino zrnaste konstrukcione
čelike.

BAS EN 10029:2012- Vruće valjani čelični limovi debljine 3 mm i više - Tolerancije

dimenzija i oblika2. Tehnički opisi, namjena i polazni podaci
2. Tehnički opis i namjena
Rezervoar kondenzata je cilindrična podsuda, zatvorena sa obje strane dubokim dancima, postavljena
u vertikalni položaj na četri noge koje upiru u ojačani dio plašta posude. Plašt posude je oblikovan u
hladnom stanju a dijelovi posude su spojeni REL i MAG postupcima zavarivanja. Prečnik posude je
800 mm ( D = 800 mm), visina posude je 1900 mm (H= 1900 mm), zapremine 𝟎. 𝟖 𝐦𝟑 ( V =
0.8 m3 ). Rezervoari kao i sve posude sa pritiskom spadaju pod zakonske propise i inspekcijski
nadzor u toku izrade i eksploatacije.

Potrebna veličina odnosno zapremina rezervoara zavisna je od uticajnih faktora i može se preračunati.
Rezervoar se izrađuje od konstrukcijskog čelika oznaka prema DIN- u St 60 – 2, a oznaka prema JUS
– u Č.0645, zavarivanjem i montažnim spajanjem vijcima.
Na posudi se nalaze sljedeći priključci:
P1 – Dovod hladne vode
P2 – Odvod tople vode
P3 – Recirkulacija

2.1. Polazni podaci

Prema članu Pravilnika o tehničkim normama za stabilne posude pod pritiskom posuda je stabilna
posuda pod pritiskom, jer su ispunjeni uslovi da je pritisak p > 1 [bar] i akumulirana energija p ∙ V g >
0,3 [bar∙m3].

Polazni podaci prema BAS EN 13445-1:2010

Zapremina: Mala

Debljina zida: Tanka

Masa: Masa

Radni pritisak: Nizak

Radna temperatura: Umjerena

Akumulirana energija: Mala

Agregatno stanje radne materije: Tečno

Osnovni oblik: Cilindričan sa dubokim dancima

Izvedba - konstrukcija Stabilna, vertikalna, zatvorena, jednodijelna, s

jednostrukim zidom, pod pritiskom

Materijal: Č.0645

Tehnologija izrade i spajanja Oblikovanje u hladnom stanju, zavarivanje

Namjena: Tehnološka industrija

3. Određivanje klase posude

R/B Faktor Iznos/opis Broj bodova

1. Pritisak [bar] 6 0

2. Zapremina [m3] 0,8 0

3. Akumulirana energija [bar∙m3] 1,8 1

4. Temperatura [°C] 10÷90 0

5. Djelovanje radne materije na okolinu explozivna 2

6. Rizik na ljude bez rizika 0

7. Ekonomski rizik bez rizika 0

8. Ekološki rizik bez rizika 0

9. Lokacijski faktor bez lokacijskog faktora 0

Ukupan broj bodova 3

KLASA POSUDE IV

Projektovana klasa posude (bez lokacijskog faktora) je IV jer je ukupan broj bodova 3.
4. Kontrolni proračun čvrstoće i stabilnosti posude

4.1. Kontrolni proračun čvrstoće

4.1.1. Cilindrični omotač izložen unutrašnjem pritisku

Izvedbeni podaci su:
s=5 [mm] - debljina stjenke cilindra

Ds=800 [mm] - vanjski prečnik cilindra

Du=790 [mm] - unutrašnji prečnik cilindra

Materijal: Č.0645

Proračunski podaci:
p=6 [bar] - proračunski pritisak

K=340 [N/mm2] - proračunska čvrstoća pri t=20°C

S=1,5 - stepen sigurnosti za valjani i kovani čelik

v=0,9 - koeficijent valjanosti zavarenog spoja

c1=0,5 [mm] - dodatak za dozvoljeno odstupanje dimenzija materijala

c2=1 [mm] - dodatak zbog smanjenja debljine lima usljed korozije i habanja

Uslov primjene:
Ds
 1,2  1,0145  1,2
Du

Kontrolni proračun debljine stjenke:

Ds  p
 0,5  1  s  1,175mm
4800
S=  c1  c2  s 
K 4083
20    p
S

Cilindrični omotač izveden je sa debljinom stijenke (𝐬 = 𝟓 [𝐦𝐦]) što zadovoljava postavljene uslove
4.1.2. Dance izloženo unutrašnjem pritisku:

Izvedbeni podaci:

se=5 [mm] - debljina stjenke cilindra

Ds=800 [mm] - vanjski prečnik cilindra

R=640 [mm] - unutrašnji poluprečnik sfernog dijela danca (R=0,8 Ds)

r=123,2 [mm] - unutrašnji poluprečnik trusnog dijela danca (r=0,154Ds)

h=18 [mm] - visina cilindričnog dijela danca (h≥3,5se)

h1=200,82 [mm] - visina sfernog dijela danca (h1=0,255 Ds -0,635se)

a=80 [mm] - rastojanje vanjskih površina danca i priključka (a≥0,1 Ds)

Materijal: Č.0645

Proračunski podaci:

p=6 [bar] - proračunski pritisak

K=340 [N/mm2] - proračunska čvrstoća pri t=20°C

S=1,5 - stepen sigurnosti za valjani i kovani čelik

v=0,9 - koeficijent valjanosti zavarenog spoja

c1=0,5 [mm] - dodatak za dozvoljeno odstupanje dimenzija materijala

c2=1 [mm] - dodatak zbog smanjenja debljine lima usljed korozije i

habanja

di=0 [mm] - unutrašnji prečnik izreza na dancu

β=2 - koeficijent oblika danca

se  c1  c2
0,001   0,1  0,001  0,005  0,1
Ds
 Ds  p  
S=  c1  c2  s  3,80 mm
K
40  
S

 Usvaja se debljina danceta 5 mm

4.1.3. Proračun vijčanih veza

Izvedbeni podaci za priključak P1 koristi se vijak M12:

 dk = 9,853 mm − prečnik jezgra navoja vijka;,

 ds = 12 mm − prečnik tijela vijka.

Proračunski podaci:

 p = 1 bar – proračunski pritisak,

 K = 340 N⁄ − proračunska čvrstoća,
mm2
 S = 1,5 − stepen sigurnosti,
 di = 100 mm − unutrašnji prečnik prirubnice,
 dD = 153 mm − srednji prečnik zaptivača,
 bD = 22 mm − korisna širina zaptivača,
 k1 = 24,2 mm − koeficijent zaptivača za stanje pri radu ( k1 = 1,1 ∗ bD ),
 C5 = 3 mm − konstruktivni dodatak,
 sD = 1,2 − koefijent,
 Z = 1,51 − pomoćna vrijednost iz tabele br. 3,
 φ = 1,0 − pomoćna vrijednost iz tabele br. 3,
 n = 8 − broj vijaka.

Za proračun najmanje sile u vijku za radon stanje vrijedi sljedeći izraz:

 FSB = FRB + FFB + FDB …[N]

Gdje su:

 𝑭𝑹𝑩 − sila od unutrašnjeg pritiska po prečniku 𝑑𝑖 ,

 𝑭𝑭𝑩 − sila od unutrašnjeg pritiska od sredine zaptivača do unutrašnjeg prečnika,
 𝑭𝑫𝑩 − sila zaptivanja u radnim uvjetima.

p ∙ π ∙ d2i 6 ∙ 3,14 ∙ (100)2 188400

FRB = = = ⇒ FRB = 4710 N;
40 40 40

p ∙ π ∙ (d2D − d2i ) 6 ∙ 3,14 ∙ (153 2 − 100 2 )

FFB = = ⇒ FFB = 6315,63 N;
40 40
p ∙ π ∙ dD ∙ SD ∙ k1 6 ∙ 3,14 ∙ 153 ∙ 1,2 ∙ 24,2
FDB = = ⇒ FDB = 8370,8 N.
10 10

FSB = FRB + FFB + FDB ⇒ FSB = 193269,4 N

Za proračun prečnika jezgre navoja vijka za radno stanje vrijedi sljedeći izraz:

FSB
dk = Z ∗ √ + C5 ⇒ dk = 11,42 mm
K∙ n

Izvedeni prečnik jezgra navojka vijka iznosi ( 𝑑𝑘 = 11,42 𝑚𝑚 ) što zadovoljava naš
uslov.

Izvedeni podaci za priključak P2 I P3 koristi se vijak M6:

 dk = 4,64 mm − prečnik jezgra navoja vijka,

 ds = 6 mm − prečnik tijela vijka.

Proračunski podaci:

 p = 1 bar – proračunski pritisak,

 K = 340 N⁄ − proračunska čvrstoća,
mm2
 S = 1,8 − stepen sigurnosti,
 di = 32 mm − unutrašnji prečnik prirubnice,
 dD = 42,24 mm − srednji prečnik zaptivača,
 bD = 13,12 mm − korisna širina zaptivača,
 k1 = 14,43 mm − koeficijent zaptivača za stanje pri radu ( k1 = 1,1 ∗ bD ),
 C5 = 3 mm − konstruktivni dodatak,
 sD = 1,2 − koefijent,
 Z = 1,51 − pomoćna vrijednost iz tabele br. 3,
 φ = 1,0 − pomoćna vrijednost iz tabele br. 3,
 n = 4 − broj vijaka.
 Za proračun najmanje sile u vijku za radno stanje vrijedi sljedeći izraz:

FSB = FRB + FFB + FDB …[N]

Gdje su:

p ∙ π ∙ d2i 6 ∙ 3,14 ∙ (32)2 19292,16

FRB = = = ⇒ FRB = 482,30 N
40 40 40

p ∙ π ∙ (d2D − d2i ) 6 ∙ 3,14 ∙ (42,24 2 − 32 2 )

FFB = = ⇒ FFB = 357,96 N
40 40
p ∙ π ∙ dD ∙ SD ∙ k1 6 ∙ 3,14 ∙ 42,24 ∙ 1,2 ∙ 14,43
FDB = = ⇒ FDB = 1378,01 N
10 10

FSB = FRB + FFB + FDB ⇒ FSB = 2218,27 N

Za proračun prečnika jezgre navoja vijka za radno stanje vrijedi sljedeći izraz:

FSB 2218,27
dk = Z ∙ √ + C5 = 1,51 ∙ √ + 3 ⇒ dk = 4,27 mm
K∙ n 340 ∗ 4

Izvedeni prečnik jezgra navojka vijka iznosi ( 𝑑𝑘 = 4,27 𝑚𝑚 ) što zadovoljava uslov.
4.1.4. Proračun izreza na cilindričnom plaštu na mjestu priključaka

P=6 [bar] - proračunski pritisak

K=340 [N/mm2] - proračunska čvrstoća pri t=20°C

S=1,5 - stepen sigurnosti za valjani i kovani čelik

v1=0,88 - koeficijent oslabljenja za P1

v2=v3=0,94 koeficijent oslabljenja za P2 i P3

c1=0,3 [mm] - dodatak za dozvoljeno odstupanje

dimenzija materijala

c2=1 [mm] - dodatak zbog smanjenja debljine lima

usljed korozije i habanja

Ds=800 [mm] -vanjski prečnik plašta

Du=790 [mm] -unutrašnji prečnik plašta

s=5 [mm] - debljina stijenke

Za priključak P1:

DS ∙ p 700 ∙ 6
sDN 1 = + C1 + C2 = + 0,3 + 1 ⇒
K 340
20 ∗ S ∙ νDN 1 + p 20 ∙ ∙ 0,88 + 1
1,5

sDN 1 = 2,35 mm

Za priključak P2:

DS ∙ p 700 ∙ 6
sDN 2 = + C1 + C2 = + 0,3 + 1 ⇒
K 340
20 ∗ S ∙ νDN 2 + p 20 ∙ ∙ 0,94 + 1
1,5

sDN 2 = 2,28 mm

Za priključak P3:
 DS ∙ p 700 ∙ 6
sDN 3 = + C1 + C2 = + 0,3 + 1 ⇒
K 360
20 ∙ S ∙ νDN 3 + p 20 ∙ ∙ 0,94 + 1
1,5

sDN 3 = 2,23 mm

Potrebna debljina stijenke je manja od usvojene i nisu potrebna ojačanja na ovim

priključcima.

4.1.5. Proračun zavara na priključnoj cijevi:

F MS
σ= + ∗ ymax … [MPa ]
Azavar IX

D2U ∙ π
F=p∗ … [N]
4

Azavar = 2 ∙ a ∙ L … [mm]

Ms = 300 000 [Nmm]; Ix = 149 858 134 [mm4 ]; a = 5 [mm]; 𝑦𝑚𝑎𝑥 = 24,5 [mm];

(790)2 ∙ 3,14
F=6∙ ⇒ F = 2939511 N
4

Azavar = 2 ∙ 5 mm ∙ 1090 mm ⇒ Azavar = 10900 mm2

2939511 N 300 000 Nmm

σ= 2
+ ∙ 24,5 mm ⇒ σ = 269,71 MPa
10900 mm 149858134 mm4

4.1.6. Proračun uzdužnog zavara na cilindričnom plaštu:

𝐹
𝜎= ≤ 𝜎𝑑𝑜𝑝 [Mpa]
𝐴𝑧𝑎𝑣

𝐷𝑢2 𝜋
𝐹=𝑝 ∙ = 2939511 [𝑁]
4
𝐴𝑧𝑎𝑣 = 2𝑎 ∙ 𝐻 = 10900[𝑚𝑚2 ]

𝜎 = 102,9[𝑀𝑃𝑎] < 160 [𝑀𝑃𝑎]

Uslov je zadovoljen.
4.1.7 Ojačanje plašta na mjestu učvršćenja nogu
Proračunski podaci:

Mp = 230 kg – masa prane posude

Masa radnog medija:

Mrm = 𝜌𝑣𝑜𝑑𝑒 ∙ 𝑉𝑝𝑜𝑠𝑢𝑑𝑒

Mrm= 1000 kg/m3 ∙ 𝑟 2 𝜋𝐻

Mrm= 1000 ∙ 0,352 ∙ 3,14 ∙ 2,07 = 796,2 𝑘𝑔

Ukupna masa posude : 230 + 796,2 = 1026,2 kg

Pritisak pN koji se preko ojačanja prenosi na posudu iznosi

Ukupna vertikalna sila Fv kojom su noge opterećene sastavljena je od mase posude Mp i

mase radnog medija Mrm.

Fv= g  (Mp  Mrm)  10067N 

Dodatna horizontalna sila u slučaju pojave seizmičkog udara Fs iznosi 10% vertikalne sile:
Fs=0,1Fv=1006,7 N 

Rezultujuća sila FN na jednu nogu iznosi:

2 2
1  1 
FN   Fv    Fs   3372,4 N 
3  3 
Površina A na koju se oslanja posuda za jednu nogu je:
A= l1 l2  8000 mm
Pritisak pN koji se preko ojačanja prenosi na posudu iznosi:

FN  N 
pN   0,42 
 mm 
2
A

Najveći vanjski pritisak pri kome neće doći do plastične deformacije plašta posude:

Izvedeni podaci:

 se = 5 mm − debljina stjenke cilindra,

 DS = 800 mm − vanjski prečnik cilindra,
 DU = 790 mm − unutrašnji prečnik cilindra,
 Materijal: Konstrukcijski čelik – oznaka (prema DINu 𝐒𝐭 𝟔𝟎 – 𝟐) a oznaka (prema JUS −
u Č. 𝟎𝟔𝟒𝟓).
 Proračunski podaci:

 C1 = 0,5 mm − dodatak za dozvoljeno odstupanje dimenzija materijala,

 C2 = 1 mm − dodatak zbog smanjenja debljine danca usljed korozije i habanja,
 K = 340 N⁄ − proračunska čvrstoća,
mm2
 S = 1,5 − stepen sigurnosti,
 u = 1 % − dozvoljeno odstupanje od kružnog oblika (ovalnost).
DS 800 mm
Pritisak za plastično udubljenje za odnos l
≤5 ⇒ 400 mm
≤ 5 ⇒ 𝟐 ≤ 𝟓, se određuje iz
obrasca:

20 ∙ K se − C1 − C2 1
pr = ∗ ∙ [bar] ⇒ pr = 8,2 bar
S DS D
1,5 ∙ u ∙ (1 − 0,2 ∙ S ) ∙ DS
1+ l
100 ∙ (se − C1 − C2 )

Najveći vanjski pritisak 𝑝𝑟 = 8,2 𝑏𝑎𝑟 je veći od pritiska koji se preko ojačanja prenosi na posudu
𝑝𝑁 = 4,2𝑏𝑎𝑟, što zadovoljava te nemože doći do plastične deformacije plašta posude.

4.1.8.Površinski pritisak na mjestu pričvrčivanja noge:

Mp = 230 kg

Mrm = 796,2 [kg]

A= l1 l2  1000 mm

Ukupna sila koje su noge opterećene:

Fv= g  (Mp  Mt )  10067N 

1
Jedna noga je opterećena: FV= Fv =3355,67 N 
3

Površinski pritisak na jednu nogu iznosi:

Fv1  N 
p=  3,35
 mm 
2
A

 N   N 
Presjek nogu zadovoljava jer je pritisak na jednu nogu 3,35 a dozvoljen je 160 
 mm 
2 
 mm 
2
 FV

4.1.9. Naprezanje uški za nošenje:

Podaci:

 s = 5 mm − debljina stjenke uške, 600

 Materijal: Č. 𝟎𝟔𝟒𝟓,
 l=200mm –dužina uške,
FV/2
 lm=100mm –dužina kraka horizontalne sile,
FH
 lk=91,2 mm-dužina kritičnog presjeka,
 Mp=230 kg,

lm

W=32329 mm3.

Naprezanje na savijanje:

Sila koja je potrebna za podizanje prazne posude iznosi:

FV = g ∙ Mp ⇒ FV = 2256,3 N

Moment savijanja koje uška trpi:

M = FH ∙ lm = 0,5 ∙ FV ∙ tan 30 ° ∗ lm

⇒ 𝐌 = 𝟔𝟓𝟏𝟑𝟑, 𝟕𝟕 𝐍𝐦𝐦

Naprezanje na savijanje na mjestu pričvršćenja uške iznosi:

M
σ= ⇒ 𝛔 = 𝟐, 𝟎𝟐 𝐍⁄
W 𝐦𝐦𝟐

Naprezanje na savijanje iznosi 𝜎 = 2,02 𝑀𝑃𝑎 zadovoljava jer je manji od 𝜎𝑑𝑜𝑝. = 160 MPa.

Naprezanje na istezanje:

Kao kritični presjek za kontrolni proračun uzet je najmanji presjek na uški u zoni djelovanja sile i
on iznosi A = s ∙ lk ⇒ 𝐀 = 𝟒𝟓𝟔 𝐦𝐦𝟐

Naprezanje na istezanje u kritičnom presjeku uške iznosi:

0,5∗ ∙
σ= ⇒ 𝛔 = 𝟐, 𝟓 𝐍⁄
A 𝐦𝐦𝟐

Naprezanje na istezanje 𝜎 = 2,5 𝑀𝑃𝑎 zadovoljava jer je manja od 𝜎𝑑𝑜𝑝. = 160 MPa.

Naprezanje na smicanje:

Kontrolni proračun naprezanja na smicanje izvršen je za zavareni spoj na vezi uške i danca.

Presjek zavara iznosi:

Azavar = 872 mm2

 Naprezanje zavara na smicanje iznosi:

0,5 ∙ FV
τzavar = ⇒ τzavar = 1,29 N⁄
Azavar mm2

Naprezanje zavara na smicanje τzavar = 1,29 N⁄ zadovoljava jer je manje od τzavar dop. =
mm2
α ∙ τdop. = 0,6 ∙ 112 = 67,20 N⁄ .
mm2
Dimenzije uška za nošenje kao I veza uške za posudu zadovoljavaju.

4.2. Kontrolni proračun stabilnosti posude:

Na stabilnost posude mogu uticati unutrašnji hidraulički udari koji bi mogli dovesti do
ljuljanja tekućine i eventualni seizmički udari usljed zemljotresa. Nastajanje unutarnjeg
hidrauličkog udara nije moguće ni u kom slučaju, pa je potrebno provjeriti stabilnost posude
u slučaju seizmičkog udara. Ukupna vertikalna sila FV kojom su noge opterećene sastavljena
je od mase posude Mp i mase radnog medija Mrm .

FV = g ∙ ( Mp + Mrm ) ⇒ FV = 10076 N

Ukoliko bi se pojavio seizmički udar, u težištu posude pojavila bi se dodatna horizontalna sila
FH u visini 10% vertikalne sile.

𝐹𝑆 = 0,1𝐹𝑉 = 1007,6 𝑁

Uslov stabilnosti:

𝐹𝑉 ∙ 𝑥 > 𝐹𝑆 ∙ 𝑦

10076 ∙ 700 > 1007,6 ∙ 2070

7053200 > 2085732 → 𝒑𝒐𝒔𝒖𝒅𝒂 𝒋𝒆 𝒔𝒕𝒂𝒃𝒊𝒍𝒏𝒂

Fh

Fv
5. LITERATURA
[1] Martin Bonger, Miodrag Isailović: Tehnički propisi u mašinstvu, NIP "Poslovna
politika"Beograd – Zemun, YU ISBN 86 – 7007 – 014 – 6, Beograd – Zemun,
1991.,Beograd;

[2] Institut za standarduzaciju Bosne i Hercegovine za izradu predmeta i konstrukcija

zavarivanjem posuda pod pritikom standard BAS EN 13445-1:2010; 13445-2:2010; 13445-
3:2010; 13445-4:2010; 13445-2/A1:2013; 13445-2/A2:2013; 1092-1:2009; BAS CEN/TS
1591-4:2010; 1591-5:2013; 1591-3:2010; BAS EN 1092-1:2009; 1515-1:2002; 1515-
2:2005; 1515-3:2009; 1515-4:2011 itd;

[3] Bojan Kraut: Strojarski priručnik; IRO Tehnička knjiga, OOUR Izdavačka djelatnost,
Zagreb, Jurišićeva 10; YU ISBN 86 – 7059 – 063 – 8, Zagreb; 1954.Zagreb;

[4] Katalog bosnaskohercegovačkih standarda 2002; "Institut za standarde, mjeriteljstvo i

intelektualno vlasništvo BIH", Sarajevo; 2002.Sarajevo.