MODYUL BLG.

4: ANG SILANGAN AT TIMOG SILANGAN

ASYA SA TRANSISYUNAL AT MAKABAGONG PANAHON
(IKA-16 HANGGANG IKA-20 SIGLO)

PANIMULA AT MGA GABAY NA TANONG:

Ayon sa Travel Magazine, humigit kumulang sa dalawang milyong Kanluranin ang nagtungo
sa Asya noong 2010 upang bisitahin ang magaganda at makasaysayang lugar dito. Ganito
din kaya ang dahilan ng pagpunta ng mga Kanluranin sa Asya noong ika-16 na siglo? Bakit
sinakop ng mga Kanluranin ang karamihan ng mga bansa sa Asya? Paano ipinaglaban ng
mga mga Asyano ang kanilang kalayaan at karapatan? Higit sa lahat, paano binago ng pananakop at
pakikipaglaban ang Silangan at Timog Silangang Asya noong ika-16 siglo hanggang sa ika-20 siglo? Sa
Modyul na ito ay mauunawaan mo ang nagpatuloy at nagbago sa mga bansa sa Silangan at Timog
Silangang Asya na nasakop ng mga Kanluranin. Tandaan na dapat mong maunawaan sa modyul na ito
ang sagot sa sumusunod na katanungan:

 Paano nakamit ang transpormasyon sa Silangan at Timog Silangang Asya sa mula ika-16 siglor
hanggang sa ika-20 siglo?

 Paano nakaimpluwensiya sa transpormasyon ng Silangan at Timog Silangang Asya ang karanasan

nito sa panahon ng Kolonyalismo at Imperyalismo?

 Paano nakatulong ang pag-unlad ng nasyonalismo sa Silangan at Timog Silangang Asya sa

kasalukuyang kalagayan?

 Paano nahubog ng paglaya ng Silangang Asya at Timog Silangang Asya ang transpormasyong
naganap noong ika-16 na siglo hanggang sa ika-20 siglo?

 Paano nakaapekto sa mga Asyano ang mga pagbabagong naganap sa Silangan at Timog Silangang
Asya noong ika-16 hanggang ika-20 siglo

MGA ARALIN AT SAKOP NG MODYUL

Aralin 1 – Kolonyalismo at Imperyalismo sa Silangan at Timog Silangang Asya noong
ika 16- hanggang ika-20 siglo

Aralin 2 – Pag-usbong Nasyonalismo sa Silangan at Timog Silangang Asya noong ika

16- hanggang ika-20 siglo

Aralin 3 – Hakbang tungo sa Paglaya ng mga bansa sa Silangan at Timog Silangang

Asya noong ika-16 hanggang ika-20 siglo

Aralin 4 – Ang mga Pagbabago sa Silangan at Timog Silangang Asya noong ika-16
hanggang ika-20 siglo
 Grapikong pantulong ng Aralin

Ang mga sumusunod ang inaasahang matutunan mo sa Modyul na ito. Ito ang magsisilbing gabay
sa iyong pagkatuto, tiyakin na iyong babasahin at babalik balikan ang mga sumusunod. Tara!
Simulan na nating basahin…

 Nasusuri ang dahilan at mga paraan ng pagpasok at pagsakop ng

mga Kanlurang Bansa hanggang sa pagtatag ng kanilang mga
kolonya at kapangyarihan sa Silangan at Timog Silangang Asya
 Nasusuri ang mga transpormasyon ng mga pamayanan at estado
sa Timog at sa Timog Silangang Asya sa pagpasok ng mga isipan
at impluwensiyang kanluranin sa larangan ng (a) pamamahala, (b)
kabuhayan, (c) teknolohiya, (d) lipunan, (e) paniniwala, (f)
Aralin 1 pagpapahalaga, (g) sining at kultura
 Naipapaliwanag ang mga nagbago at nanatili sa ilalim ng
kolonyalismo
 Natataya ang mga epekto ng kolonyalismo sa Silangan at Timog
Silangang Asya
 Naihahambing ang mga karanasan sa Silangan at ng Timog
Silangang Asya sa ilalim ng imperyalismong kanluranin
 Nasusuri ang mga salik at pangyayaring nagbigay –daan sa pag-
usbong at pag-unlad ng nasyonalismo sa Silangan at Timog
Aralin 2 Silangang Asya
 Naipapaliwanag ang iba’t ibang manipestasyon ng nasyonalismo
sa Silangan at Timog Silangang Asya
 Nabibigyang halaga ang papel ng nasyonalismo sa pagbuo ng mga
bansa sa Silangan at Timog Silangan
  Naihahayag ang pagpapahalaga sa bahaging ginampanan ng
nasyonalismo sa Silangan at Timog Silangang Asya tungo sa
paglaya ng mga bansa mula sa imperyalismo
 Nasusuri ang pamamaraang ginamit sa Silangan at Timog
Silangang Asya sa pagtatamo ng kalayaan mula sa kolonyalismo
Aralin 3 ng kilusang nasyonalista
 Nasusuri ang matinding epekto ng mga digmaang pandaidig sa
pag-aangat ng malawakang kilusang nasyonalista
 Nasusuri ang kaugnayan sa iba’t ibang ideolohiya( ideolohiya ng
malayang demokrasya, sosyalismo at komunismo) sa
malawakang kilusang nasyonalista
 Naihahambing ang mga pagbabago sa mga bansang bumubuo sa
Silangan at Timog Silangang Asya
 Nasusuri at naihahambing ang balangkas ng pamahalaan ng mga
bansa sa Silangan at Timog Silangangn Asya
 Nasusuri ang mga anyo at tugon sa Neokolonyalismo sa Silangan
at Timog-Silangang Asya
 Nasusuri at naihahambing ang mga palatuntunang nagtataguyod
sa karapatan ng mamamayan sa pangkalahatan, at ng
kababaihan, grupong katutubo, mga kasapi ng caste sa India at iba
pang sektor ng lipunan
 Naihahambing ang kalagayan at papel ng kababaihan sa iba’t
ibang bahagi ng Timog at Kanlurang Asya at ang kanilang ambag
sa bansa at rehiyon
 Naiuugnay ang mga kasalukuyang pagbabago, pangekonomiya na
naganap/ nagaganap sa kalagayan ng mga bansa sa Silangan at
Timog-Silangang Asya
 Nasusuri ang pagkakaiba-iba ng antas ng pagsulong at pag-unlad
Aralin 4 ng Timog at Timog Silangang Asya gamit ang estadistika at
kaugnay na datos
 Nasusuri ang epekto ng kalakalan sa pagbabagong
pangekonomiya at pangkultura ng mga bansa sa Silangan at
Timog Silangang Asya
 Nasusuri ang epekto ng mga samahang kababaihan at ng mga
kalagayang panlipunn sa buhay ng kababaihan tungo sa
pagkakapantay-pantay, pagkakataong pangekonomiya at
karapatang pampolitika
 Nasusuri ang kinalaman ng edukasyon sa pamumuhay ng mga
Asyano
 Natataya ang bahaging ginampanan ng relihiyon sa iba’t ibang
aspeto ng pamumuhay
 Napahahalagahan ang mga kontribusyon ng Silangan at Timog
Silangang Asya sa larangan ng sining at humanidades at
palakasan
 Nahihinuha ang pagkakakilanlan ng kulturang Asyano batay sa
mga kontribusyon nito
 MGA INAASAHANG KAKAYAHAN
Ang mga sumusunod ay kailangan mong alalahanin at gawin upang maisakatuparan ang
pagkatuto sa Modyul na ito:

1. Mabigyang kahulugan ang mahahalagang konsepto na may kaugnayan sa paksa

2. Makapagsuri ng mga talahanayan, larawan at primaryang sanggunian

3. Makabuo ng pag-unawa tungkol sa mga nanatili, nagbago at nagpatuloy sa lipunang Asyano mula ika-
16 na siglo hanggang sa ika-20 siglo at ang epekto nito sa mga mamamayan

4. Makilahok sa kinabibilangang pangkat sa pagtupad ng iba’t ibang gawaing pampagkatuto

5. Makapagsulat ng iyong repleksiyon o realisasyon tungkol sa iba’t ibang antas ng transpormasyon ng

mga bansang Asyano

PAUNANG PAGTATAYA

Ngayon, subukin mo ng ang sagutin ang panimulang pagsusulit na

magtatakda kung ano na ang iyong alam sa mga aralin. Handa ka
na ba? Simulan mo na ang pagsagot. Bigyang-pansin ang mga
katanungan na hindi mo masasagutan nang wasto at alamin ang
wastong kasagutan nito sa iba’t ibang aralin sa Modyul na ito.

1. Alin sa mga sumusunod ang naglalarawan ng epekto ng kolonyalismo at imperyalismong Kanluranin

sa ekonomiya ng mga bansa sa Silangan at Timog Silangang Asya noong ika-16 hanggang ika-19 na
siglo?
a) Nagpatayo ng mga simbahan upang maipalaganap ang relihiyong Kristiyanismo

b) Nagtalaga ng mga banyagang kinatawan upang pamunuan ang nasakop na bansa

c) Nagpagawa ng mga kalsada at riles ng tren upang mapabilis ang pakikipagkalakalan

d) Nagpalabas ng mga kautusan upang mapasunod ang mga katutubong Asyano

2. Isa ang Tsina sa mga bansang nakaranas ng pananakop ng mga Kanluranin. Magkakaiba ang
pamamaraan at layunin ng mga Tsino na nakipaglaban para makamit ang kanilang kalayaan.
Pagsunod-sunurin ang mga pangyayari na may kaugnayan sa pagpapakita ng mga Tsino ng
damdaming Nasyonalismo.

I. Pagtatatag ni Sun Yat Sen ng partidong Kuomintang

II. Paghihimagsik ng mga Boxer laban sa mga Kanluranin
III. Pagsiklab ng Rebelyong Taiping laban sa mga Manchu
IV. Pagsikat ng partidong Kunchantang sa pamumuno ni Mao Zedon

a) III, II, I at IV
b) I, II, III, at IV
 c) II, III, I, at IV
d) IV, III, I, at II

3. Sa paglaya ng maraming bansa sa Asya ang isa sa pinaka nakatulong upang makamit ang paglaya
ay ang pagkakaroon ng pambansang kamalayan kagaya nang pagtatanggol sa bayan, paghahandog
ng sarili para sa bayan, pag-iisip kung ano ang ikabubuti ng sambahayan ang konseptong tinutukoy
ay:

a) Patriotismo
b) Kolonyalismo
c) Nasyonalismo
d) Neokolonyalismo

4. Inanyayahan ka ng iyong kaibigan na manood ng pagtatanghal ng Miss Saigon na gaganapin sa CCP.

Gaganap ka bilang Kim, ang pangunahing tauhan sa nasabing pagtatanghal si Lea Salonga. Sa
anong larangan siya nakilala?

a) Arkitektura
b) Musika
c) Palakasan
d) Pulitika

5. Maraming pagbabago ang naganap sa mga bansang napasailalim sa kapangyarihang kanluranin.

Suriin ang tsart sa ibaba na nagpapakita ng epekto ng kolonyalismo sa isang bansa. Sa iyong
palagay, anong aspeto ang nagbago na ipinapakita ng tsart?

Epekto ng
Kolonyalismo

Pagkaubos ng
likas na yaman Paglaganap ng kahirapan

Paglaganap ng
pagtatanim ng mga
produkto para sa
monopolyo

a. edukasyon
b. kabuhayan
c. lipunan
d. pulitika
ARALIN BLG. 1: KOLONYALISMO AT IMPERYALISMO SA
SILANGAN AT TIMOG SILANGANG ASYA

ALAMIN

Handa ka na ba? Tara at simulang alamin ang mga dahilan at

pamamaraan na ginamit ng mga kanluranin sa pananakop ng mga
lupain sa pamamagitan ng paglalakbay.