PATROLOGIvE

CURSUS COMPLETUS,
SKU B I B L I O T H E C A UNIVERSALIS, 1NTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA,OECONOMICA,

0ΗΜ1Μ SS. PATRll, DOCTORII SGRIPTORHQIIE ECCLESUSTICORII.

8IYB LATIKORUlf, I I V E GRfCORTJlf,
v
QOl ABJBTO IPOSTOllCO AD TBMPOBA CONCIUi TMDBHTINI MJTJtO 1545) PHO UTINIS,
BT COSCIUI FLOBBNTINi (ANN. 1459) PBO GRMCIS FIOBUBBUNT ;
RECUSIO CHRONOLOGICA
OUNIUM QUi£ EXSTITERE MONUMENTORUM C A T H O L K L E TRADITIONIS PER QUINDECIM PRlMA
ECCL£SL€ SiECULA E T A U P L i U S ,
I U X T A B f t l T l O K V ΑΟΏΚΑΠΕΘΙΚΑΒ, IBTER 6 E C U B G U l NOifNULLW CODICIMJ6 UAMU8CRIPTI6 COLLATAS, PERQUAM D I L I G E N -
TSR Ci6TlCATA; DlSeERTATlONIBOe, COMMENTARIlB, YAR118Q0B LECTIONIBUS CONTINBNTER ILMJ8TRATA; OUNISU8
OPER1BU8 P 0 8 T AHPLlBSlUAS EDIT10NB8 Q U A T R I B 0 8 K 0 V I 8 S I U I 8 8 A G U L I 8 DEBBNTUR ARB0LUTA8 D E T E C T I S , A U C T A ;
I M I C I B U S PARTtCULARIBOft A N A L T T I C I S , 81NCUL08 B I T I T O H 0 8 8 I V B AUCT0RE8 ALICUJUS HOMENTI 8 C B B K Q U E N T I -
BDB DONATA; CAPITULIB INTRA 1P8UU T B X T I M R I T E
t filSPOBlT», MECNOIf E T T 1 T U L I 8 SINCCLARUH FAGlEURUM
rfARGlNEM SUPBRIORBM DI8TINGUKNTIBU8 BUBJECTAIIQUE HATERIAM 8IGN1FICABTIBU8, ADOftNATA ; OPEHIbCJS
Cim D U B I I S , TTJH ATOCATPI18, A L I Q U A VERO AUCTORITATB IN ORDIKE AD TRADlTtONEM ECCLES1A8TI-
CAB POLLBNTUVfl, AMPLIFICATA;
B U C K N T i e E T 1NPL1U6 LOCOPLBTATA IICD1CIBU8 AOCTORUM 81CUT E T O P E R U B , A L P U A B E T I C I S , CBROJIOLOGKUS, ΒΤΑΤ1-
6 T I C 1 8 , 8 T N T H E T I C I 8 , A J f A X T T I C I S , AMALOGICIS, Μ QUODQUE R E L l G i O M S PUNCTIJM, D O G H A T I C U M , M O R A L E , L I T U R -
, G I C O I I , CANONICUM, D18C1PL1NARB, H i S T O R I C U H , E T G D N C T A AUA 8 1 Μ Ε U L L A RXCEPTIONE J 8ED PR£8ERTIU
DOOBUS IHDICIBUB IMBENS18 ET GENERALIBUS. ALTBRO 8CIL1CKT REHUM , QDO CON8ULTO, QUIDQUIO
nOM 8 0 L U B T A L I S TALI8VB P A T E R , V E R U M ETIAM tmUSQUt80GR PATRUM, Ν Ε UDO QOIDEM O X I S S O ,
IH QUODLIBBT THEMA 8CRIP8BR1T, UHO UfTVlTU CON8P1CIATUR; ALTERO SClUPTURi^
SACKJE, BX QDO L E C T O I I C O H P E R I R B 8 1 T QBVIUM QUINAM PATRE8 E T 1N QUIBUS OPEIIUM
8UORUM LOC18 81I4COL08 6INGULORDM LIBRORUM 8 . 8CR1PTURJB VBRBU8, Α PRJHO
GEWE6EO& D6QUE AJ> N0YIB8UHJK APOCAMP818, GOMUEHTATI 8 W T :
E D I T I O ACCURATI881HA, CETERIBQUE 0XN1BU8 FACILK ΑΝΤΕΡΟϊΙΒΚΜ, 81 PERPENDANTUR CMARACTERUM K I T I D I T A 9 ,
CHARTC QUALITAS, INTEGRITAS T B X T D S , PERPBGTIO CORBRGTlOMS, OPERUM REGU80RUM TUH VARIETA8,
TOM rroyERUS» F O I U I A TOLUMlNUM P E B Q O A M C O H M O D A 8tBlQlJB W TOTO PATB0L0G14E DECURBU CONSTANTEB
8 I B I L I 8 , P B E T t l EX1G01TA8, M £ 8 E R T I H Q I I B I 8 T A COLLECTIO, UKA, HETBODICA B T CHROXOLOGICA,
IBICBBTOBUH FRAGMEIVTORUII OPUSCULOBLMQUE BACTBNUS B I C 11XIC 8PAR80RUU ,
PRIUUM A U T E H I R EC08TRA B I B L I O T B E C A , B X OPEBIBD8 B T H S 8 . AD 0 M M B 8 « T A T E S ,
LOC08, LINGUAS FORIU6QUE PERT1ΝΕΗΤ1ΒΙΙ8, COADUNATOnUM.

SERIES GRiECA POSTERIOR,

W QUA PRQDECNT P A T R E S , DOCTORES SCRIPT0RK8QUK KCT.IV.SIM GRvECiE
AB £ V O PUOTIANO AD CONCILII USQUE F L O R E N T I N I T E M P O R A ;

ACCURALNTE J . - P . MIGNE,
Dlbllolhecae C l c r i wmlrerBx,
SIVB CURSUUM COMPLETORUM I X SINGULOS STJENTLK E C C L E S U S T I C i S RAHOS K D I T O R E .

P A T R t M . O G U ^ AD 1K8TAR I P S I D 8 E C C L I S t . B , 1Ν DUAS P A B T E S DIVIDITUR, ALlA flEHPB L A T I N A , ALIA CR/ECO-I.ATINA.

L A T I N A , J A H PEN1TU8 E X A R A T A , QUOAD P B I H A M SERlESt, V l G l T T I - Q U I N Q U E B T DOCENTIS V O L D M I K I B U S H O L B SUA
BTAT , MOXVB P O S T PERACTOS I M D I C E S 6ΤΑΒ1Τ, AC QUlNQUB-TlGlNTI-CEnTUM ET M I L L S FRANCIS V E N I T . G R A C A
DUrLICI EDITIONB TYPI8 VANDATA E 8 T . PRIOR G R ^ C U M T B X T O M D N A C U U VERBIONR U T I N A LATERALIS A l i P I . E -
C T I T U R , E T A D M O V E M E T CENTGX TOLVMIRA P E R V E N I T , 8ED 8 1 M 6 W D I C I B C S ; PO&TERIOR A U T E M HANC Y E n S l O f t E M
T A N T V M E X U I B S T , IDEOQUE IWTRA QUIN<JDE E T QU1NQUAG1MTA V O L U B l ^ A R F . T 1 « E T U R ; UTRAQUE V I G E 5 I U A QL'ARTA
D I R DECEHDRI8 1860 OMNIXO APPARUERAT. ONUMQCODQUB VOLUMEH GRJSCO-LATINUU OCTO , U.^UUQUUDQllB U F . R E
LATINUM QUmQDE FRANCIB 80Ll<MHODO E | l l T U R \ L T H O B I Q D E VERO, UT PRETII UVWS BENEFlCIO FRUATUR KU-
P T O R , COLLECTIONEM INTEGRAH 8 I V E G R J E C A M 81VE L A T I N A l l , 326 V O L U M I K I B U S PRO AMPI.IORI E D I T I O M E E T 27Ϊ
PRO U l t f O R I ABSQDE 1M01CIBCB C O N S T A N T E H , COHPARBT NECE88E E R I T v 6ECUS EWtM CUJUBQUB VOLUMINIS ΑΜΡ1.Ι-
TUDINEM NECNON BT IMFFtCULTATES VARIA PRKTIA ^QCABUNT. A T T A M E N , 81 QDIS EMAT INTEGRB ET 8EORSIM
COLLECTIOSEU G R £ C O - L A T l N A M , V E L EAMDEH EX CR.CCO L A T I N E VF.RSAM, TUM QLODQUE V O t U M E f f PRO ROVEM V E L
PBO &EX FRASCIS ΟΒΤΙ.ΝΕΒ1Τ. IST<C CONDITIONES 8ER1EBU8 PATROLOGlJJ NO.NDUM E X C U & I 8 A P P L t C A N T U B .

PATROLOGIJE GRJEC/E TOMUS CV.

N1CETAS DAYID PAPHLACO. N i C E T A S B Y Z A N T I N U S . TKfF.OGNOSTUS MONACHIJS.

5. JOSEPHUS HYHNOGRAPIKJS. ANONYMUS.

EXCUDERATUR ET V K N I T APUD J.-P. M I G N K K D l T O R K M ,

IN VIA DICTA PAMI$OISB O M M PROPE TORTAM L U T E T I i E P A R I S I O R H I I V I I M O
% WENtEH
MOMINATAM, SEU PET1T M0NTR0UCE. WUNC VEHO INTttA M l K N I A P A K I S I N A .
:

1862
 SMCULVM IX. ANtfl 890-900.

ΝΙΚΗΤΑ
TQY ΙϊΛΦΜΓΟΝΟΣ, ΤΟΥ ΚΑΙ Δ ΑΒΙΑ*

ΝΙΚΗΤΑ ΒΥΖΑΝΉΟΥ
ΤΑ ΕΥΡΙΣΚΟΜΕΝΑ ΠΑΝΤΑ.

N I C E T ^ PAPHLAGONIS,
ΟϋΙ ΕΤ DAVID,

NICETJE ΒΥΖΑΝΤΙΝΙ
OPERA QVJE, REFERIRI POTUEBUHT ΟΜΜΑ.
•

A C C E D I T M H T O R U M D B S K R T A T I O ΙΝ QCA D E I H B O R X M A T A T E E T S C K I P T I S l K Q U l B I T U K .
;

ΥΟΜΠΗ AmoLxxan ,

S. JOSEPM BYMNOGRAPHI, THEOGNOSTI MONACHI, ASONYMI,

fiCUPTA QVM SUPERSUHT^

ACCURANTS ET DKNUO RECOGNOSCfiNTE J.-P. MIGNE,

BlBLIOTHBCiC CLEBI VIIITEBf^,
SITS

CUHSUUM COMFLBTORUM Κ SIHGULOS SCIEmXS RCCUCSXAffnCJS RAMOS KBITORB.

TOMUS UNIGUS,

ΥΕΝΓΓ Ί1 FEANCIS GALLICIS,

EXCDDEBATUR ET VENIT APDD J.-P. MIGNE EDITOREM,

LN VIA DIGTA VAMBOISE, OLIM PROPE PORTAM LUTETI^E PARISIORUM VULGO VEISFER
ΝΟΜ1ΝΑΤΑΜ, S£U PETIT-MONTROUGE, MJNC VERO JNTRA MCENIA PARISINA.

1862
 SiECULUM IX. ΛΝΝΙ 890-900.

ELENCHUS
AUCTOEUM B T O P E R U M Q U I Df HOO ΤΟΜΟ C V CONTIlfEIfTUR

NIGETAS DAVID PAPHLAGO.

Orationes Laudatoriffi alieeque nonnullffi festiv©. col. 15
Vita S. Ignatii archiepiscopi CoastantinopoHlani. 4S7
Pragmenta Expositionis in Luc» Evangelium. 575
Eiegesis carminuoa arcanorum S. Gregorii Theologi. 578

NICETAS BYZANTINDS,

Editorum Patrologia Dissertatio de cetate et scriptu Nicttct Byzantini, in qua

etiam de Niceta Davide. 583
Nicetffi Reiutatio epislolae regis Armeniae. * 587
Confutatio dogmatum Mahomedis. 670

THEOGNOSTUS MONACHUS.

Encomiuai in omnes sanctos. 850

Libellus ad Nicolaum Papam in causa Ignatii arehiepi&copi Constantinopolitani. 855

ANONYMUS.

Vila S. Nicolai Studita. 863

S. JOSEPHUS HYMNOGRAPHUS.

Yita S. Josephi auctorc Joanne diacono CP., *x Actii sanctorum Bollandianii. 931
Mariale S. Josephi. 978
(E regione Latini textus, olim ab Hippolyto Maraccio tditi, Grmca posuimus
ex Menmit et alii$ Grwcorum libris Itturgicii descripta)
Canon in terra motus periculo. 1*15
Laudatio in S. BarlhoIom«um apostolum. 1*22

Parisiis. - Ex Typis J.-Γ. MIGNK.

1
 ANNO D O M I M DCCCXC.

NICETAS DAVID
PAPHLAGO

NOTITIA HISTORICA E T LITTERARIA.

(Leo ALLATICS, Oiatnba de Nieelii, ap. Mai. Biblioih. nov., VI, part. n, p. S.)

lnter varia cognomina et digniuiuni tiiolos onum Nicetam latitantera» sed propler eadem incoramode
in plures variosque atque immaniter divisum, si fieri pofcest, euis partibua inlegrum in mediuin adduct-
mus. Fuit U Bytantinus el Paphlago dictus. Joanncs Scylitza in prooemio suae bistoriae : Ό γάρ
Ααφνοπάτης ββόδωροο, Νικήτας ό Παφλαγων, Ιωσήφ Γενέσιος, κα\ Μανουήλ ot Βυζάντιοι, Νικηφόρος διά­
κονος Φρυξ, χαΐ τά έξης· Namque Thecdorus Dapknopate* JXiceta* Paphlago, Josephus Gene*iu* et Manuel
f f

Byzantini* Ricephont* diaconus Phryx, etc. ExScvliua Bua hausit Cedrenus. Consemit hisce Nice-
phorus Callistus Hist. eccl. Ub. xiv, 28. Sed Papblago, cognom^nne fuerit, an episcopalos tituloa,quis
eilricet ? Plano in multis manuscriptis legilur Νικήτας Παφλ&γον£:«.ς, Ntceta$ Paphlagomce, ut i i i
codice Vaticano et anta Vitam Igoatii patriarcha;. Et potuil qapque e&se ex Paphlagonia, sed By-
zaniina civitaie donaius: ncque id probaitone eget: sunt enim omnen omnium scriptorum chariae de
alienis in cives proprios ascilis a civitalibus pleme. £t episcopatus PaphlagonUe nullus apparet. Fuit is
quoque biaamiiiis: namque et Bavidis appellalione insignitur. Hinc saepius Νιχήτα του xal Ααυΐδ,
tficctmqni et David ; et absolute a nonnullis Nicetat David appellatur. Et videant qui David buc cogoo-
menlura. fuisse traduut, quo se fuiciant fundamento. Inaliquibus codieibus adnectilur loco Davidis et
Paphlagonu, Δσδυβρων, Dadybrorum, qui erat episcopalu* sub Gangrensi Paphlagoniae. Hinc arguo non
male Dadybrensem eplsoopum, dictum etiam Paphlagonem, qui nempe possideret in Papblagonia cpi-
scopatum. Huic addiiur qaoque nomen philo$ophi Νιχήτα του xaV Δαυίδ τοΰ φιλοσόφου. Niceta, qvi et
9

David, pkilotopki, ut clare videtur in codicibus manuscriptis Valicanis 3 4 4 , 565 et 679. Et in aJiis,
nullo alio addito, Νιχήτα τοΰ φιλοσόφου, Nicetv phtiotopta, non quod tanium inMilulnm monachorum
professus, sed quod inter alia potis&inauin sibi philosopbiae munos ascriberet, quales plerique eo aevo
fuerc, eiprimus inter eos υπάτου των φιλοσόφων lilulo coboneslabaiur. Quare bic fueriiNicetas, qui et
alio noraine David vocabalur, Byzautinus', dignitate pbilosophua, Dadybrorura io Papblagonia sub
Gangrensi episcopus : et omnia, qiwesub Nicelse noraiae diversis hi$ce tilulisad varios referuntur, buic
eoli vindicantur (α).
Floruit circa Leonis et Constanlini tempora, utcolligiiur ex procemio Vilae sancti Ignatii palriartbse,
quam ille neque indocte neque ineleganter concinnavit: Εΐ κα\ προς to2; ^σχάτοις, γ.αλ τοις καθ*
ήμΰΐς τούτοις έγγίζοντες τύχοιεν χαιροϊς, πολλφ μόΐλλον άξιομνημονεύτότατοι &ν el*v απάντων, χα\ άξ;-
επαίνετοι, ώς πολϋ πλέον οίχοδομεΐν τΤ\ έγγύτητι δυνάμενοι την Έχχλησίαν ' το γάρ άρχαιον χαΐ πάμπολυ
κατά χρόνον διεστώς, εί xal πιστεύεται τ§ αξιοπιστία της Γραφής, άλλά χαΐ θαττον δν τοϊς πολλοίς προς
τήν μίμηαιν άπογινώσχοιτο, λογιζόμενους ώς κρεΤττον, ή κατά την παροϋσαν, των πρεσδυτίρων έχ«ίνων
δυναμένων χατορθοΰν γενεάν * δσα 5* άν τοις καθ ήμ^ς χατορθουσθαι πιστεΟοιτο χαιροις, μάλλον άν οιμαι
1

ταΰτα παρακνίζειν τους ευσεβέστερους, κα\'πρ6ςτον Γσον της αρετής διερεΟίζειν ζήλον* οιά ταυτά μοι τούτον
ένστήσασΘαι νυν |τψ λόγωτδν αγώνα · καί μοι σφοδρός πό&ος κατακάρδιο; αληθινοί; διηγήμασι κα\ πάσης
προλήψεως άπηλλαγμένοις ψεύδους, τδν μέγαν ίεράρχην, χα\ ποιμένα της βατιλίοος *Ιγνάτιον ύπό γε βεω
πνεύματι τής αληθείας υφηγητή, κα\ συλλήπτορι τοις άγνοοΰσι, δποίός τις ήν, έκ της κατ' αυτόν πολιτείας

{α) HacL^nus notitiam de hoc Niccla nos ex Allatio cdideramus in Scnpt. vet, t. iX, pracf. p. x\x; quem
tamen diversuni esse a Nicela Serrarutu episcopo, iiit'1.1 conslabit. Α. M.
PATROL. GU. CV. 1
11 NICETAS PAPHLAGO. 12
άπτ-δεΓξαι · Ίγνάτιον, φημ\, τούτον τον ύστερον μεν τ φ χρδνω καΐ προ της χαθ* ημάς ταύτης άναοκχΟίντα
γενεάς, ούδενδς δε των προ αύτοϋ" τιμίων Ιεραρχών τήν πίστιν καΐ τήν όμολογίαν άπολειπομενον • Quod ti
aulem eotdem αά extremam et nostram cetatem propius accedere contingai, tum vero multo maxime pra
cunctis memorandi, omnique laude pmdicandi $unt ut qui propter temporum victnitatem mutto magu
f

Ecctesice prodcsse po$$int. Quod enim pervetustum'est, tongisque temporum intcrvatlis remotnm, etsi fidem
propter scnbenlis auctoritatem mereatur, desperatur tamen α pleruque ttudium imiiandi ut qui puteni
y

iilis majorum noslrorum $aeulUmulto promptiut(ni$te quam nottrU cumvirUUe vwere. Quw veronostra
t

memona recte facta creduntur, ilia mulio acriu$ opinor, piorum menta ad virtutis decus cemulandum i»-
%

fiamtnant. Quaproptet ingens me desiderium animi impuiit ad causam hanc sive ccrtamen oratione per$*>
quendum, duceque et adjutore Deo spiritu veritatii, ottendendum nacientibu$ quivir lgnatiu* quaiitque et
%

quantus hic anthtes, et regia pastor urbis, [tn vitce tum ratione (nerit. Ignatium, inquam ewm, qui cevo
quidem poxterior et ante kanc nottram generationem fiornit^ prioribus tamen ilti$ venerandi* pontificibus
nihilvcldefidetvelconfc&sianeconcetfit.hjmd&li γενεά, vel aetas, anlequam vixisse ferlur Ignaliue,
docenilaudatissimiquique grammatici. Quare nullidubium fuerit, sub jam dictis imperatoribus Nicetam
bunc floruisse.
Scripsit Uutonam^ ut Scylitza atque Gedrenus iradant, et Nicepborus CaUistus loco dicto,quod dirus
Cyrillus per visionem divinam nomen Joaunis su&ceperit, conceptumque antea odium in Chrysostomtim,
Dei Geuitricis horlatu deposuerit : Ένάποχρύφω ίστορί$ λυρών Νικήτα φιλοσόφου του κα\ Δαυΐδ, κα\
Λλλων, κα\ αύτος δε7ν εγνων iv τ^ παρούστ] Ιστορία έντάξαι, ώ ; άν μή τίνι άμφιβάλλβιν γένοιτο, πως ol
τοσοΰτοι φωστήρες δι* έχθρας άλλήλοις Ιδντες άγιωσύνης κα\ άμφω είς άκρον ήκον, χα\ της Εκκλησίας θε-
'μέλιο'. έχρημάτισαν, μηδαμώς το της έχθρας μέγα τ^ν χρατοΰσαν δόξαν λυμήνασβαι δυνηβίίσης· Ιη ατ+
cana Nicetce phih*ophi qui et Dnvid dictus est, hutoria, ei apud atiof item cnm intcnmm, optri huic nuo
7

tnurendum e$se quoque duxi ne cui ambigue tn mentem ventat quomodo tanta tuvunaria, immicitia»
y

mutuas exercentia, amboad summam tanctitattm pervenerint, etEcctetim fundamenta exsliterint, inimidtiit
hujuzmodi nullum iUorum gtoritz detriinentam affertntibui*
Vitam tancti Ignatii, Micbaeiis Trauli (Balbi) iraperatoris €on«tantinopolitani F. et palriarchae COD-
frtantinopoliUmi, qao exacto Photiu* exsenatore et laicofaclus est patriarcha. Eam in Lalinutn a se
versam edidit Grace et ialine Matthaeus Raderus anle concilium octavum generale, in-4, Ingolsladii.
Posimodum in nova Conciliorum generalinm et parliculanam editione Rom», Coloaiae, et Parisiig pu-
blicala'est. Eam qooque e Grseco vertisse Federicum Melium scribit Po&sevinas inApparatu. Legitor
ciiam nunc manuscripta in bibliolheca Yaticana cod. 1452, collegii Gracorum, regia Sancti-Laurentii,
fet alibi.
Orationes variat tn 'iaudes $anctorum Quas ipse legi sunt :
f

v
. 1. In sanctum Joannem etangelhtam. Ρ . : O τον μίγαν της βροντής γόνον προτρεπόμενος ΙπαινεΤν. Sub
Nieetx rhetoris et sancii viri titulo servalur in bibliotbeca Barberina.
2. In sanctos martyres Cergcum ($te) et Jutittam. Ρ . : *Πσπερ ούκ ίσχι αυνεχόμενον τψ Κυρ [ψ
*1ουδα:ον.
5. 1η tanctvm Pantaleemonem. Ρ . : θαυμαστός 6-θε6ς Ιν τοΐς άγίοις αΰτοΰ φησιν Λ μέγας.
t

4. Ιη mncium Barthoionmum apostolum. Ρ. : θερμός δ πόθο;» aXV αδρανής] δ νους, ζέων δ*

Ιρως.
5. 7n tanctum Marcum evavgelistam. Ρ. : "Ωσπερ οΰχ δμοιαι τών κωμάτων πάντων αί μορφα(.
6. Ιη sanctum Jacobum Zebedm filium, Ρ . : Πρώην μέν ήμας ή ζώσα της αληθινές θεολογίας
πηγή.
7. 7Η Petrum el Paulum apostoiorum pnncipes. Ρ- : Τίς ό τερπνός οΐΐτος ϊ|χος; τ(ς ά των
έορταζόντων,κτλ.
S. Ιη tanctos duodtcim αροΜυίοί. Ρ . : Ίί καλή της Εκκλησίας ή τάξις! τί τερπνή τών επ' αυτής, κτλ.
1!« omnes sub eodem rheloris titulo legunlup inBarberina.
f). De certamine, el inventwiu el translatione reiiquiarum tancti protomartyris et archidiaconi Stephani.
t

Ρ. : Ό Κύριος ημών Ίησοϋς Χρίστος ό Σωτήρ πάντων τών έλπιζοντων ϊπ* αύτδν. Sub eodem tUulo i»
Barberina, et sub Nicelae philosopbi in Yaticani^ codicibus G79et8i9. Possevinus in Apparatu pulat
Nicelae Byzantini essc, qui in Vaticana bibliotheca sub noraine Nicei» pbilosopbi asservalur Graece manu-
ficriptus senno, de martyrio^ inixntione, et trantlatione venerandarum reliqutarum protomartyris tancti
Siepkani. Alu codices tribuunt Micbaeli Psello, notantque ex improviso dictum.
10. Sub Nicelae Paphlagoniit habetur Laudatio in tanctum martyrem Theodorum. Ρ. : Τί λαμπρά κα\
δ'.αυγής ή της ημέρας χάρις 1 In Valicana, cod. 1246. Ιο Barberina expmsius : Νικήτα επισκόπου Πα­
φλαγονίας, Nieetce epUcopi Paphtagonice. Cod.247.
H . Cbii eliam legeram: Νικήτα £ήτορος του Παφλαγδνος έγκώμιον είς τ?/ν μέγαν NuiXaov τον Μυρο-
βλύτην κα\ θαυματουργά άοχιεπίσκοπον Μύρων τής Λυχίας : Nicette rhetorh Paphiagonh laudatio ifti
13 ΝΟΤΠΊΑ. 14
tunctnm NicoUum Myrobtiftatn, et wirandorum ejfectorem urchiepitcopum Myrorum JLgde. Ρ ; Ό μ£ν
θεοπάτωρ Δαυίδ το αειθαλές καΐ μετάρσ&ον.
12. Laudatio in sanclo» anargyros Cosmam et Damianum, Ρ. : 'Ος αγαπητά τά σκηνώματα σου, Κύριβ
τών δυνάμεων 1 Sub Niceta philosopbi noraine inValicana cod. 808. Eademque habctur in mco manu-
scripio, nullo prafixo aucloris noraine. Eam cum nonnullis aliis Monachium misi doclissimo Siraoni
Wagnercckio, qui nuiic dc sajietissimis bis Anargyris commenlalionem medilatur, quam Jam bene inchoa-
lam nielius conficiet. Quid cnira est, quod itlecalamus amplissiiue non perfeceril?
Scriptit praeterea expotitionem in aliqua carmina Gregorii Nazianzeni.
1· In sepukralia, quae ille in defunctum Basiliana composuit. Cunservatur in bibliotlieca Valicana
cod. 4% et 949, subnoraine Νικήτα φιλοσόφου τοϋ Παφλαγόνος, Nicetm pliiloscphi Paphlagonis:
%. In gnomas scu sententia» ejusdem, quas ille acroslicbide illa complexus est. Γνώμαι Γρηγορίου
δίστιχος εύεπίη, έσθ)δν Αθυρμα νεοις, etc. Sub noinine Νικήτα του κα\ Δαυίδ τοΰ φιλοσόφου, Niceue*
qui ei Dovid, phiiosopfn. Cod. 544 el 365. Et in Augustana inter tbeologicos cod. 44. In Altempsiana
Sub nomifle Νικήτα φιλοσόφου επισκόπου Δαδύβρων, Niceta philosophi Dadybrorum episcopi. Et absque
episcopi dictione inter rbeloricoe Augustanae cod. 17. Quae Venetiis edita sunt in 4, auno 1563. Ε ρ μ η ­
νεία είς τά τετράστιχα τοϋ μεγάλου Πατρός Γρηγορίου του Ναζιανζηνοϋ είς τά μονόστιχα, είς τά επιγράμ­
ματα τά εις τον μέγαν Βασίλειον παράφρασις. Vindicanlur Niceise, qui et David, editae quoque paraphrasee
carminum Gregorii Nazianzeni de principiis, ex bibliotheca reipublicae Augastanae, Lugduni Balavorum
in officina Pianliniana anno 1591, in 8, quam etiam arbitratur David Hoeschelius esse Nicetae, Vcrum-
tamen cum ipse rem penitiusexamifiarem, reperi parapliraaes has, sive exposiiiones, edilas tum Venetiis
tum Lugduni Batavurum, nullo modo Nicelx esse; idque ex codice salis anliquo bibliotbecse
8. Aiidreae YaUensis, codicibus Valicanis, LuteLianis, et aliis. Et ut veram in carmina Nazianzeni exposi-
(ionem Nicetae babeas, non gravabor ex eodem Santandreano codice litulos carminum, et paraphraseon
principja, ul ibi sunt, digerere.
Το* φιλοσόφου κυροϋ" Νικήτα επισκόπου Δαδύβρων έξήγησις τών έπων του μεγάλου Γρηγορίου του θεο­
λόγου (α). Phitotophi dornini Nieelce Dadybrorum epiuopi txpotitio earminum magni Gregorii Theotogi.
Prooemii principium: 01 μεν παρ* "Ελλησι φιλοσοφώτατοι είναι δόξαντες. Alterius procemii Ρ. : Οί
τής κοσμικής σοφίας τήν άκροτάτην καταλάβει.
ΠερΊ άρχων λόγος α'. De principus oratio prima. Ρ . : Οίδα μεν, φησίν ή θεόληπτος του λόγου
φωνή.
Περ\ ΥΙοΰ λόγος De FUio oratio tecunda. Ρ. : Εκθεμένος κερί άρχων, ή *ΡΧΪ4 * ταυτ&ν δε
ειπείν.
Περί του αγίου Πνεύματος λόγος γ. De Spiritu sancto oraiio lertia. Ρ . : θεολογήσας ύ θεοληπτότατος περί
Πατρός xal Ποϋ.
Πζρ\ κόσμου λόγος δ*. De mundooratio quarta. Ρ.: Ίκανώς διά των προειληφότων έπων.
Περί Προνοίας λόγος ε'. De Providentia oratio quinta. Ρ. : Φιλοσοφήσας περί των δυο κόιμων, πρώτου,
φημί.
Περί νοερών ουσιών λόγος ς-'· intetlectualibus tubntanlih oratio sesia. Ρ : Διειληφώς περί διττού κόσμου,
νοητού λέγω κα\ αίσθητοΰ.
Dep^ ψ^χή< λόγος ζ. De anitna oratio septima. Ρ . : Ένομένως μετά την τών ουρανίων κα\ λογικών.
Uept διαθηκών, κα\ επιφανείας Χρίστου λόγος η ' . De testamentii, et apparitione Chrisli, oratio octava*
Ρ» : Συντελέσας τους δογματικούς λόγους έτττά.
Περι αρετής άνθρωπίνης λόγος θ'. De virtute humana orntio nona. Ρ. : θεολογικώτατον και φιλο-
σοφώτατον.
ι

Περί φύσεως ανθρωπινής λόγος t\ De natura humana oratio decima. Ρ. : Φιλοσοφήσας ό θεοσοφώ-
τατος περί τής άνθρωπίνης αρετής.
ΠερΊ εύτελζίας τοϋ έκτδς ανθρώπου, κα\ της τώνπαρό'Λων ματα:ότητο; λόγο; ια'. De contemptione' ex*
terioris homitiis, et rerum prcesentium vanitate oratio undecima. Ρ. : Περί της άνθρωπίνης φύσεως*
Περ\ τών φθασάντων μακαρισμο\ καΐ δροι πνευματικού βίου λόγο; φ'. De beatitudinibus et finitionibus
nit(B spiritaalis oratio duodectma. Ρ. : ΤαλανΕσα; καΐ κατασμικρύνας τά ανθρώπινα, και τά του αίώνος
τούτου.
Γνωμολογία δίΕττιχος, ή ς ή άκροστιχ\ς αυτη. Sententice distichis expotitm, quarum ha>c est acrosticlds.
Γνώμαι ΙΥηγορίου, etc.
Γνωμολογία τετράστιχος. Seutentiw tetrasiichts expressa'. Γρηγορίου πόνος ειμί, elc. Ρ. : Έβουλόμην
μακροτίρας λόγων πραγματεία;. Et haoc suain expositionem non ultra Nicelara extendisse, colligilurex
fine hujus posirema? expositionis, ubi haec babel: Έβουλόμην μακροτέρας λόγων πραγματείας κατα-

(α) Hujus iatcrpretaiionis specimen nos ex cod. Yat. edidimus tn SpkiL rom. t. V p. 379 —101 Α. Μ
f
15 NICETiK PAPHLAGOWS 16
τεινόμενος πρδς έκάστην ύπόθεσιν των έμμετρων έπων του Θεολόγου τήν άρμόζουσαν έςήγησιν άνατάξα-
σθαι, όμοϋ μέν έμαυτφ χαρίζόμενος, έγκαλλωπιζομίνω τοϊς της εκείνου μεγαλονοίας θεωρήμασιν κα\ θεολσ*
γήμασ^όμου δέκα^ τοις δπισθεν ϊοϋσιν ώφέλειανταΐς περ\ τούτων άδ'.λεσχίαιςπρομηθούμενος· άλλης 6έ βασι­
λικής ύπομνηαθε^ςκαΐ πατρικής εντολής, ΥΙέμου, φνΑαξαι τον ποιησαι βιΧΧία χοΛΛά, παραγγελλούσης»
καΐ τδ afctov έπαγαγούσης, του μή είναι περαομον ή ισυντ«7ειαν των συνταγμάτων της απείρου σοφίας τοΰ
βεοΰ, κα\ κόπωτιν μεν λεγούσης ψυχής χαΧ σαρκός τήν άμετ^ίαν ύπάρχειν της μελέτης, τήν άπ* αυτής δε
ώφέλϊεαν, κα\ πάσης θεοπνεύστου Γραφής δύναμιν ε!ς τον του βεοΰ φόβον, καΐ τής εντολής τήρησιν συγκεφα-
λαιουμένους έξειναι λαβείν · τοιγαροΰν τής παραγγελίας ταύτης άκροασάμενος, έφυλαξάμην έπ\ πλείστον
τής έξηγήσεως μετά τήν των άπο^ήτων έπίσκεψιν ίέναι * τελευταίαν δε τών τετραστίχων τούτων τήν
όμολογίαν άποχρώντως ημάς οϊκοδομούσης πρό; τε Οεωρίαν xal πρδζιν έξήγησάμενος καταπαύσω*
Miht in anhno erai diffu&iore sermonis ambitu ad arguinenta singula carminum Theotoyi condecentem expo-
utionem. apponere, lum mihi morem gerens, quiillhts gtatxum et amplmimarum untenixarum tpeculatio-
nibus, et acuminibus theotogicis tnihi complaceo, tum posteri* emotumentum circa ea magii comparans*
Verum aiieritu coimlii memonam recotens, et regii ac paternx prcecepti, < Fili ms, cave ne multot Ubros c<m~
tcripMTi* t »tedulo admonentis et
$ causam proferenlit, quod nutlus sit fim$ aut terminus compo$itionem in-
ftnitm numinis sapicntia^ et iaborem aiterentis animce et corporis immoderatam rei meditationem eue;
utiiitatem vero, quce inde consequitm y et totius divinitus inspiraUB Scripturm facuUatemin Dei t%morem f

et prwcepti obtervantiam, vetuli tn unum caput referetite$ t usurpare ticere. Quapropter monitum hoc
audien$, cavi ne ultra expositionem post ineflfabiiium contiderationem protrafierem. Postremum verc tetra-
stichorum horum sentenliu, qua talh abundtque tum adtpeculationem tum ad aciionem wdificant f enarratis,
dicendi finem [aciam. flas inlcrpretaliones maiima ex parte BilHus m suam Nazianzeni editionm
Laiine parum cauius gub Cyri nomiae trantfudit. Et in epistola ad cardinalcm Sirletum: Reliqua etiam
opu$cula, qum Ctjrtu exptanavit, versibtu itern reddidi. Sed cynis (id est dominus) ante nomina posilom
quid sh, fueius in aliis diximus.

ΝΙΚΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΦΑΑΓΟΝΟΣ

ΤίΙΝ ΠΑΝΥ ΑΠΟΣΤΟΛΏΝ ΕΓΚΩΜΙΑΣΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ
ΛΑΛΟΙ ΤΕ ΤΙΝΕΣ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΟΙ.

NiCET^E PAPHLAGONIS
SUMMORUM APOSTOLORUM ORATIONES LAUDATORU

ALI/EQUE QILEDAM FESTIViE.

(Ει Franc. CombeDsii Auctario ad Bibl. Pair., tom. I , p. 527.)

ORATIO I . ΛΟΓΟΣ Α'.

In diem nataiem sanctmima Dei Genilricit. ΕΙς τό yericior νης ύπεραγίας ΘΒΟΤΟΚΟΌ (ί).
Exiultalionis dies laHitiaeque exordiam. Dcpo- Αγαλλιάσεως ήμε'ρα κα\ ευφροσύνης άρχή» *Αικ
namtie uioestitiaiDf, ac Rpleiidorem indoamus. Lo- θώμεθα τήν κατήφειαν, και τήν λαμπρότητα περί
quamur poientias Domini, auditas faciamne omnes ΘώμεΘα. ΕΓπωμεν τάς δυναστείας του Κυρίου, άκοι
laudes ejus in portis iiliae Sion . Exsultemus iu
l
στάς ποιήσωμεν πάσας τάς αίνέσεις αΟτοΰ έν ταΐ
sahitari ejUs. Eienina erexii aobis bodie cornu sa- πύλαις τής θυγατρος Σιών. Άγαλλιασώμεθα Μ τι
*Psal. cv,2.
(\) Ex cl. v. Raph.DuCreoe cod, nunc Regio. T i t . : Τοϋ λαμπρότατου φιλοσόφου κα\ (5ήτορος Λϊχήτα,το
και Δαβ^.
Π ORATIO I . - ΙΝ D I E M N A T A L E M S. MARI/E. 18
σωτηρίψ αύτοΰ. Ka\ γάρ ήγειρε χέρας σωτηρίας Α l u i i s i n domo David pueri sui *, a c » aicut focmus
ήμίν σήμερον, i v τ ψ ©Γκω Δα&β του παίδες αύτοΰ * est per os sanctorum p r o p h e U r u m t u o r u r a , pacis
κβΛ καθώς ελάλησβ διά στόματος τ ω ν αγίων προφη­ nobis arborem suscitavit, radicera Jesse, e i qua
τών αύτοΰ, άνέστησενήμΓν φ υ τον είρήνης, τήν 0ίζαν v i r g a , quae Christum florem imroarceeeibilem p r o -
του ΊεσσαΙ, έξ ής ή ράβδος ή το άμάραντον άνθος d u x i t * . Q u u non animo e i s u l l e t ? Qnis s p i r i t u n o n
άναδοΰσα Xptexdv. Τίς οδκ άγαλλιαται τή χαρδία ; totelur ? Quis non mystice coogandeat a c j n e u n d e -
Τίς ουκ ευφραίνεται πνεύματί; Τίς οΟ μυστικώς t u r T Q u i s non festis gaudiis celebret, d u m s a l u l c m
χατατέρπεται; Τίς ού πανηγυρίζει πνευματιχώς, i n Deo prsede&Linatam, ac per ora prophetarumprae-
τήν εν τ φ Θ Αφ προωρισμένην, καΐ διά στομάτων nunlialaxn, i a aperium j a m eventum procedere
προφητικών προηγγελμένην σωτηρίαν, εΕς Ικβασιν conspicit ?
Αρτι σαφή προΐοΰσαν καθορών;
Πάσα ή κτίσις χορευέτω · πάσα ή γη μετ* ευφρο­ Omnie crealura choroe agat. Omnis terra c u m
σύνης βοάτω καΐ σχιρτάτω, δτι τδ της αρχεγόνου lauiiia clamel et exeultet, quod j a m pharraacum
λύπης άναιρετικδν φάρμαχον έβλάστησεν άρτι * δτι g e r m i n a r i t , quo sublata e&t originalis trislUia :
της προγονικής αράς, fj πάν τ ε βρότειον ύποπεπτώ- quod praesto est, quo magna Dei erga nos p r o v i -
χει γένος, δια της μεγάλης νου Βεοΰ κηδεμονίας Β dentia aboiealar p r i q i o r u i n pareatum raaledictio
*ερ\ ημών, ή άφάνισις πάρεστι - χα\ τοιαύτη σήμερον i l l a , c u i obnoxium factum fuerat universum genus
ήμίν άνωθεν επιβραβεύεται δωρεά, ώς μή μόνην mortalium; laleque nobiit bodie ccelitus donum
έχείνην έξαναιρείσβαι τήν άράν, άλλα χα\ συ μ πα σα ν pnerogalur, u l nediuin maiedictio illa exslingualur,
ήμίν εύλογείσθαι την φύσιν * κα\ καταργείσθαι μεν sed e t o m n i s nobis natura benedicatur, deutruaiur-
το τής παλαιάς ΙχΡρας μεσότ<ηχον, άγάπην δε μεταξύ qoeveteris inimicitiae medius paries, ac dilectio
θεοϋ* καΐ ανθρώπων καΧ εϊρήνην έξανίσχειν· Deum inter et feopines paxque o r i a t u r .
Ιερεμίας μ^ν δ τών προφητών συμπαθέστατος Jeremias q u i d e m p r o p h e t a r u m mi&erantissimus
κα\ θειότατος υδωρ αίτεϊ τ { χεφαλ$, χαΐ πηγήν δα- ac divinissiraus, aquam oapili p e i i t , alque ocuJis
κρύων τοΤς οφθαλμούς, ώστε κατ* άξίαν θρήνησα ι fontem lacrymarum» u t p r o m e r i l i s infelicem lugeat
δυστυχοΰντα τον Ισραήλ. Έμο\ δε τίς δ ω « ι τ$ Israelem * ; m i h i vere quis dabit cordi d i v i n o r u n :
χαρδία πηγήν εννοιών θείων, χαΐ τοις λόγοις ποτα­ fontem conceptum atqoe sensorum, verbisquefaciii
μών εΟροιαν άγαθήν, ώστε τ ο μέγα κλέος έξαγγε?λαι lenique vena defluenfium f l u m i a u m copiam, u t
της παρούσης χαράς, χα* τήν ύπερδολήν της θείας prascntis gaudii Diagnikm decus enunliare, divini-
μεγαλοδωρεΛς αΐνέσαι; ού κατ' άξίαν { άνέφικτον Q que magni d o n i excellenUam laudare valcam Tnon
γάρ οΰτω; Ομνβίν^άλλ' δσον είπεΓν έμοί τε Θεμιτ6ν, e i digniiatc (nec enim sic laudare concessuin e s l ) ,
χαΐ τοίς άχούουσι χωρητόν. Γενέθλία ή πανήγυρις, sed quantum t u m i n i l i i laudarc licet, t u m auditores
ώ φίλοι-γενέσια Μαρίας, της τδν ΧριατΙν ήμϊν capere poesunl. Dies naUiis est, amici 1 quam ce-
μετά ταΰτα τδν βεον γεννησαμένης · της άσπόρως, lebrilatem agimus, Mari^e natale, ex qua nobis
άχράντως τδν ύπερούσιον Αόγον χα\ άπερίληπτον posiea CbristusDeus nascetaV ; ejus n i m i r u i n , quae
κα\ άσώματον , τ?\ σωματικ5 χαΐ ημετέρα καταμι* sine semine, intomerale o m n i majus eubstanlia
ξάσης μορφ^. Ταύτης τήν γέννησιν σήμερον εόρτα­ V e r b u m incomprehensuraqae et iacorporeum, cor-
σαν συνήλΰομεν, Ινα τών μεγαλείων αυτής αινέσω- porese nostraque ac humanae fdrmae ut coalcscerel,
μεν τήν άρχ^ν, ών ευδόκησε ποιεΐν δ δυνατός έν fecit. Hujus natale celebraturi hodie c o n v e n i m u s ,
«ύτδ· ut ejus magnalium e x o r d i u m laudemus, quae i n
ea, q u i poiens e s i \ propensa voluntate facerc
Toluit* *
Πολλών γάρ χα\ απείρων, ούμενοϋν δσον είπειν Cum e n i m m u l l a et infinita, ac qnae n u l l u s r c -
δυνατόν, άποχαλυ7ττομένων μεγαλουργιών έν αυτί], ferre possil, \u ca d e l e c u sint magniiica opcra
τοΰτο πρώτον x a l θαυμασιώτατον, τδν ύπερφυους της D alque munera, p r i m u m istud mirabilissimumque,
γεννήσεως τρόπον ύπερφυώς προχατεβάλλετο. "Ανω­ e m n , q u i naturam oranera cxccdit, divinumque
θεν γάρ ή σοφία πρδ αίώνων τάς τών γινομένων έκ- a l l i o r e supra naluram modo diviniusqoepnesLruebal
εάσεις προορώσα, αναλόγως τοις τέλεσιν υποβάλλει nativitalis u i o d u m . Sapicntia e n i m , j a m l u m a p r i n -
χα\ τάς αρχάς. Επειδή ούν Εμελλεν ού μήτηρ μόνον cipio ante ssecula, eorum q u x iiant eventus p r ^ -
χρηματίσαι βεοΰ, άλλα Υ.Α\ Θυγάτηρ χατά πνεΰμα videns, p r o i i n i u m ralione congrue principia s u b -
υιοθεσίας, αλλά και βασιλ\ς χαΧ κυρΕα τών δλων d i t . Quod i g i i u r futuruui e r a l , »U nedum Dei Maler
άνα^ηθήσεσθαι, δι^ι της ύπεραγνωστου προς τδν audiret, eed e i filia secuiidmu s p i r i i u m adoptionis
Γίδν υψώσεως καΐ αναγωγής, διά τοΰτο χα\ ή σύλλη- filiorum, sed et regina atque dnmina u m v c r s o r u m
ψις ευθύς ξένη, κα\ ή πρδς τδν βίον αυτής είσοδος celebraretur, per ignotissimam ex F i i i i r a l i o n i b u s
χαινοπρεπής * διά τών ήττόνων πρδς τήν τών μει­ exallaiionem celsamque elevationcm, idcirco etiaai
ζόνων αυτήν όδοποιοΰσα πίστιν* "EUt γάρ οΓκοθεν conceplio slalim nova, cjusp^ie i s vilara ingressus
Ιχουσα της τοϋ Θεοϋ δυνάμεω; τά υποδείγματα, καΐ mira exlra usum ralione - quo n i m i r u m ex nuifco^

L u c . x 69.
t
1
isa. u , 10. fc
Jircnu ix, i . » L u c . ι 41».
10 NICETiS PAPHLAGOMS S0
ribns i d majorum ci fldcm ?iam stemeret. Decebat Α ^P^C τήν στειρωτικήν της μητρός γέννησιν δρώσα»
cnini ot quffi a ee divinae baberet potentiae exem- μηδέ τήν εύαγγελίζομένην δστερον αυτ$ παρθενία ν
pla, atque ad matris, qua aasceptaessei, steriiita- άπιστείν. 'Αλλ* (Ώωμεν τίνες αύτης oi κατά σάρκα
tem respiceret» nec cujus nunlius i l l i afferebatur, τοκεϊς, καί όποιοι τήν άρετήν, καΐ δπως τήν του Ι α ­
virgtnitati fldem abnueret. Yerum videamus, qui κώβ καλλονήν, ήν ήγάπησεν 0 Κύριος, αυτοί κατ-·
ejua secundum carnem fuerint parentes, quantaque ηξιώθησαν έκτεκεϊν.
fuiii virtute, et quomodo speciem Jacob, quara Deus dilexit, ipsi meruerint gignere ac susci-
pere ·.
Quis igiiurnesci» Joachim et Annam, qui dmnae Τίς ούκ οίδεν "Ιωακείμ κα\ "Ανναν, γεννήτορας
infanlis parentes exsistanl, par lllud venerahileae όντας της θεόπαιδος, τήν φ: μίαν ξυνωρίδα κα\ θεο­
religiosum? Quis itatardus» quls in divinis Litteris φιλή ; κα\ τίς οΰτω βραδύς , τ£ς οΰτω των θείων
sic peregrintis, utnon leneat, terbeatoa ilJos ora- Γραφών άνεπίσκεπτος, ώστ' άγνοεΖν ότι πάσης ευσέ­
nis pieiaiis ac justiliae, per eam, qua vixenint « t t - βειας καί δικαιοσύνης κατά τήν εαυτών γενεάν το
lem, snmmum venicem adeptos <5ss* ? Atque i d άκρότατον ο\ τρισμάκαρες άπηνέγκαντο ; Κα\ τοΰτο
manifestum nedum ex fruciu, quera non magis
t δηλον, ούκ έκ τοϋ καρποϋ μόνον, 8ν ούχ ήττον διά
precum insiantia, qoam naiura fceta gerrainarunt, προσευχής ή φύσεως έβλάστησαν, άλλά καΐ έκ της
•venim eiiam ex illorum historia,quas Inculpaloseis περ\ αυτών Ιστορίας, Λμβμπτον πολιτείαν κα\ εύάρε-
mores, vitamque Deo placitam ac sanctara, ascri- στον τφ θεφ ,βίον βιονν αδτοΤς άναγραφούσης * είς
b i l ; c u m genus i n Davidem ae Jadam refmrent, Δαβίδ μεν κα\ Ίούδαν το γένος αναφέροντας, ευγε­
morumque ingenaitate aiqae indolis probilale, nec νείς 61 τρόπων κα* ηθών καλοκαγαθία, ·κα\ των
non mandatoram Dei custodia, oronem Israelem προσταγμάτων τοϋ βεου φυλακή, δλον εξευγενίζοντας
nobttitarent. τον Ισραήλ.
Hi nimirum, cum virtutis censn ( u l i dictum est) Οδτοι τον πλοΰτον, ώς «Γρηται, πλουτοΰντες της
divites essent, quin et terrenis bonis aflluerent; αρετής, βρίθοντες δε κα\ τοΤς άπο γης άγαθοΓς,ποι-
ncmpe gregibus, armenlisque» ac reliqua emni μνίοις κα\ βουκολίοις κα\ πασιν &λλοις αύταρκούμε-
subetatuia fultiessent, URO boc solom a perfecta voe περιουσιασμοίς, έν\ τούτψ μόνψ της τελείας μα-
felichatc se abesse eiistimabant, quod nerape abs- καριωσυνης ύπώπτε\>ον άστοχεϊν άτεκνοι γάρ τδν
que liberis consenuerant: erantque omnia doloris βίον κατεγήρων κα\ πάντα λύπης μεστά ήν, καΐ
plena, ac moestitia cuncta oppleverat, quod baud άθυμίας^αύτοίς τά πάντα πεπλήρωτο· δτι τ^ Ά ν ν ς
sccus ac vetusl» Sarae, nienstrua Annae fieri desie- Q μίν κατά τήν πάλαιαν £ά£0αν έξέλιπον τά γυναι-
r a n t ; nec Joachimo eratsuccessor, nec cernebatur
T
xtta.' τψ 11 διάδοχοςούκήν, κα\ 6 τοδ γίνοος οΰχ
qni famili» scintiila foret. Accedebat et irrifans ώράτο σπινθήρ. Καί προς τούτοις 6 έκ γειτόνων ύπο-
vicinorum cxprobratio, quantum nec dici potcst σμύχων όνειδισμος, ούκ Ιστιν δσον είπεϊν ύπεξέκαιε
pegrae meniis dolorts s^nsum succendebat. Ac q u i - τήν δυσθυμίαν. ΚαΙ προσέφερε μέν Ιωακείμ Κυρίφ
dem Joacbim duplicia dona Dominoofferebat; cum τά δώρα διπλοί' τούτοις τυχόν δεξιούμενος» κα\ το της
his forte Deum propitiaret, ac orbitatis probrum άπαιδίας όνειδος υπολογιζόμενο; φυγείν ίμενε δ4
a se depelli posse cogitaret. Niliilominus tamen sic καί ούτως·ούδεν ήττον έν τοΤς όμοίοις της άκαρπίας
quoque in iisdem iiffecunditatis probris manebat, όνειδισμοίς, ϊως είς τέλος ό δίκαιος άπορούμενος κα\
donec landem v i r jnstus extremum jam ariimi a n - ταπεινούμενος, τών μ&ν σαρκικών θυσιών» κα\ οΤ; οί
xi«set humiiialus, carnalibus despectis hostiis, et άτελεΤς ατελώς χαρίζεσθαι νομίζουσιν, άμελεΤ, καί
quibos imperfecti imperfecte obsequi se et indul- ώ ς ο ύ πάνυ θελητών όντων ύπερορήΐ· θυσίαν δε τψ
gwe existimant, iisque ut quae non admodum pla- βεψ πνεύμα συντετριμμένον κα\ καρδίαν συντε-
t

cearit, spretis, sacrificium Deo spiritum conlribu- τριμμένην κα\ τεταπεινωμένην διεγνώκει καρποφο­
l a t n m c t c o r contritum ac humiliatum offerendum ρ ε ί · κα\ δι* εγκρατείας κα\ προσευχής τοϋ ποθου-
operae pretium duxilV creditque per continentiam D j ^ ^ «κηεύει καταδράττεσθαί,
et orationem apprebensurum se, cnjus aeger anirai
desiderio erat.
Qui enim sanctissirai Spirilus sanclissimum p i - Τον γάρ τοΰ παναγίου Πνεύματος μέλλοντα tb
gnngac^acrariumesset gcniiurus, decebat ejusdcm άγιώτατον κειμήλιον έκτεκείν, Ιδει τοΰ Πνεύματος
primum Spiritus divinis afllatibus replelum, sacro αύτοΰ πρώτον τών θείων πληρούμενον ενεργειών, έξ
spiritalique desiderio ad conceplum confoveri. Ιερδς τε κα\ πνευματικής προς τήν κύησιν διαθερ-
Qjionam igiLur modo rem praslat ? Communicat μανθήναι προθυμίας. Πώς ονν τοΰτο ποιεϊ; Άνακοι-
quidera uxori divinnm animoassumplum consilium. voi>rat μβν τή συζύγω τον Ινθεον λογισμόν · κοινή
Communis enim ambobus, uti sleriiitas, s i c e t c u r a γάρ άμφοίν, ώσπβρ ή στείρωσις, οϋτω καΥ της πα»-
suscipiendse prolis; rponeique nliorum omnium c u - δογονίας ή φροντίς * κ«\ πάντων άμελείν τών άλλων
ras postliabere» jejtijiioque et confessioni atque πχρεγγυΐ· νηστεία δε καΐέξομολογήσει καί προσευχή
precibus aaeiduam esae, donec, inquit, α nobi$ Deus προσκαρτερείν, άχρις δτ έξ ή/*ώτ, φησ\ xaptiXQ

'Psal.xLVt, 5. Gcn. x v m , I I , • Psal. L , 19.

81 * ORATIO L — I N DIEM NATALEM S. MARLE. 22
τήνάζεχνίαν όθεός. 'Εαυτψ μέν δ μακάριος ΰπ4- Α auferat, qu*d orbitiberu S N t n i » * . Sibi ipso qnld-ϊΐη
£ειγμα προθέμενος *Α6*ραάμ - τ|) αυνεύνφ δε προς y i r bealus Aoraliamum cxemplo p r o p o n i l ; conju-
τήν όμώνυμον Ά ν ν α ν συνταξάμενος άφορίν, κα\ έφ' gem vero j u b e t ad ejue ipsius nominis malronam
όμοΐοις έκε(ν$ προς τον "Ύψιστον άδιατρέπτως βοαν, Annam respicere, inque iisdeiu ac illa ad A l t i s s i -
αυτός δρος χα\ ίρημον κατιιλήφιι σπουδή, δπου 6ή mum immota animi conslanlia clamare. Ipse ciio
«λβίοσιν ήμέ^αις τ ώ ν β-.ατνικών ενοχλήσεων άνακα- inontem ac desertum p e l i t , u b i coniplures dies a
Φηράμενο; τδν νουν, καϊ καθ* ήσυχιαν έαυτφ μόνψ gxcularis vilae molcstiisac curis animodepurgatus,
συγγινομενος καϊ Θεψ ώδε · JjCupte Σαβαωθ, ε€ία, sibique soli ac Deo «Uenlio otioque vacaus, i n
Κύριος ό θεός τον Ίσρα^Λ, 6 ποιών μεγάλα καϊ hunc m o d u m clamabat : Dominc Sabaoth, DomintiS
ανεξιχνίαστα, Ινδοξά τε κα\ εξαίσια, ών , κατά την J)ew hraet , 10
q u i facis magna c t non vcsligabilia,
Γραφήν, ούκ ϊστιν αριθμός. Φ εντειΧάμενος ταΤς gloriosaqueac magniflca, q u o n i n v j u x i a S c r i p l u r a m ,
χέζραις χαϊ υδάτων έζέδΛνσαν ποταμοί, ϊαμα
9 non eslnumerus. Qui mandutu ptlru, manarwilqite
δΙψης τφ kr έρήμφ δεδιψηχόζι Χαφ · χαϊ έτχει-
% aquarum fluvii, sitit sotatium, popub ea taboranii
Λάμενος r^J φάβδφ, χαϊ άνθήσασα Ιξήνεγχε χά- in eremo. Qui jusshti virga, genmnamque nuces
ρυα σφραγίδα Ιερωσύνης χαϊ χίστωσιν ζφ 'Αα-
% edidit ac amygdatas, sacerdotti sUjnaculum, Aaroniz-
ρών* Κύριε ό θεόςμο% 6 θεός τον "Αβραάμ καϊ ^ que Ulo a$»ertum principatuui* fiomine Deu$ meu$ t

Ίσαάχ χαϊ Ίαχώ€· άχαρ* ^JUxlav έχει χρώτον Detxs Abrafmm et haac et Jacob: qn% illic primum
γόνιμον τ\\ν Σά£φαν άχεργάσά^ιενος • ού μόνον effeta cetate Saram fecundamreddidisti ΙΊΛΜΟ modo
δέ άΛΛά χαϊ τη 'Ρεδέχχα. μετ αντην , χάϊ τη
9 iltii $ed el Rebecca deinde, ac tum Racheti, cum
9

'Ραχ^Λ στβιρενούσαις ώς ήθέΛησας xapxbr δε- stenlet euent ut placuit, (ructum deduti , respice,
t
11

δωχόίς· ixidSy Κύριε * χρόσχες Kopte &ξ ύψους Domint altende, Domxne de exceUo tancto u o , et
% t y y

άγίον ccv, χαϊ χατανόχ\σογ τδτ ήμέτεροτ ΘΛιμ- inteilige tribulationem nottram; mandaque natttrm
μόν καϊ ίττειΛαι r f | φύσει χαρχόν έτεγχει^ ό ut fructum ferat, qui mandasti taiutes Jacob. Pla-
έττβΧΧόμεΥος τάς σωτηρίας Ιακώβ* Εύδόχησον, ceaU Deu$ potentice tum ut et mihi tuscites temen
9 %

ό θεός* ζ{] δυνάμει σου άταστησαι χάμοϊ σπέρμα in hrael; et ent fructu* tibi luceque ianctm domui
έτ τφ ΊσραήΛ · χαϊ fozat ό καρπός σοϊ χαϊ τφ contecralum in ttecuia \ Sic quidem Joacbim. l

οϊχφ σον τφ άγΐφ αφιερωμένος βίς τους αίώτας.

Ιωακείμ μεν οΟτως.

Ά ν ν α δε καϊ α 6 τ ή , τ ο τήςεύβεβείας υπόδειγμα, Anna vero ipsa quoque, pielaiis c x c m p l t i m , eas

«6 της σωφροσύνης τέμενος, το πάσης άρετης κατ- β ttLalis d e l u b r u m , v i r t u t i s omms d o m i c i l i u m , o n i -
αγώγιον, τ6 πάσης άγιότητο; βχημα/Αννα, ή χάρις, » i s sanclitatis v e h i c u l u m . Anna, gralia, non solum
ου τφ Ονόματι μόνον, πολν δε μάλλον τ φ πράγματι, noraine, sed longe magis r e oumisque Dei gratiae. f

χα\ πάσης θεοΰ χάριτος ταμtεϊov ώς τ^ν πηγήν τ ώ ν l

χαρίτων άναβλύσασα * κα\ χιιμά^ους μίν έν αύτϊ)
της κακίας άναστείλασα, εύωδίας δε πόταμους έπΙ
πάσαν πλημμυρούσα τήν γην. "Αννα, πάσης θηλείας
σεμνολόγημα καϊ καλλώπισμα καΐήδυσμα· κσΊ αύτη
τοίνυν νηστείαις οΓκοί σχολάζουσα, κα\ την σάρκα
έκτήκουσα* προσευχαΖς & διηνεκέσι τήνδιάνοιαν είς
ουρανούς άνατεΕνασα, κα\ δλον αυτής τον νουν παρ-
p r o m p l u a r i u m , u t quae g r a l i a r u m f^ntem fecunda
vena e d i d e r i t ; ac quidem inseipsa raaliliie v i l i i q u e
torrentes s l t t e r i l , suavis autein fragantiae f l u v i o s i n
omnem l e r r a m i n u n d a v e r i u A i m a » feminei oimiis
sexusdecus magniOciim et g l o r i a i i o ac suarilas. E t
hxc i g i i u r jejuniis d o i n i vacan», ac carnem mace-
rans, jugique precu m instantia • m c n l e m i n coeloa
intendens, ejusqne oinnero v i m Deo corara a d b i -

ιστάνουσα τφ θεψ τοιοΤσοβ λόγοις τήν ύπεράπειρον bens, verbis ejuscemodi aupra quam inGniiam bo-
ftilalein obsecrabat:
άγαΒωσύνην έκδυσώπει*
ΕχΙ σοϊ Κύρΐ8 εϋσχΛαγχνε, μαχρόθυμε χαϊ
Λ % Tibi, Domine, mitericorditu vhceribni longe patient
οΐχχίρμον, ΰΐ-xate χαϊ άΛηθιτέ, δΧφ έμαυτιχν et clement. jtute etverax m$fotamndktben$ in te
f 9

άχοδονσα, χρός σέ μόνον τό δμμα της έμής ^ tolum mentis mev oculum figo DjotlMi nuium tuum
έρείδω ψυχής· Λρδςμόνηρ zi}v σί\ν fioxf\v Ιθύνω animi rationem ac eogitathm mnp). i-Sicnt ocnii
τδνίογισμόν. c Ώς οφθαλμοί δούΛ(ύτεΙς χείρας servorum in manibus domtff*Tum wonfln ; ct iicat
τών xvpiw αυτών · ώς όφθαΧμοΙχαιδίσχης είς χεί­ ocnli anciltm in manibus dominm ita octili
ρας της κυρίας αυτής, ούτως οίόφθαΛμοΙ μου χρδς mei ad te Domine Deu$ donec mteretiriMn$i ,t
f t ei u

σέ Κύριε θεός μου, §ως άν οίχτεψήσης με*» καϊ

9 avferas α me opprobrium ac iteriiitatit contempium;
χεριέΑχίς dx έμοΰ δνειδος^ χαί στεφώσεως έξου-
y
quomam vmnis creaiura, quam condiditti, fructi-
δίνωσίν · δτι χασα ή χτίσις, $ν έχοίησας, χαρ- ftcatcoram le Domme mi, Domineomneque
9 animai
χοφορεϊ ένανζίον σ ο υ , Κύριε * - χαϊ χαν ζώον giguitsibi simile omni$que naiura ptantarum ac $tir-
t

γβννξί τι δμοιον αύζφ · χαϊ χασα φύσις φυτών pum producit fructum $mm. At ego vna omnium
τόν οΐχέΐον xpoCdXXet xapxor, Έγω δε χάντων in compectu luo reputata ul arbor infmctuota, igni
ενώπιον σου Χογισθε7σα ώς ξύΛον άχαρχον, τα- retervabor. Haud tamen tpem omnem abjiaam, aui
μι*ύομαι τφ xvpL ΑΛΧ οΰχ άχογνώσομαι, ουδέ
%
infinitw misencordiat immemor ito. Non cnim ws

• H Reg. i , H . " J o b . i x , 4 0 . Exod. x v n , 6 ; N u m . x x ^ i N u m . x v » , 5 ; Gen. x r i n , 2 0 ; » 7 ,

1 1

I I ; xxx, 22. PsaL x u n , 5.

1 1
PsaJ. c x x n , 2 .
1 1
 23 NICET/E PAPHLAflONfS 24
lutcl, etiam alii$ ante me perlnde taborantibut for-
9 Α της άμετρου φιλατβρωχίας έχιΛήσομαι• οϊδα γάρ
tilerque invocantibus, placide attendme, ac statim drt xaX άΛΧαις xpb έμον τά Ισα χα&ούσΌίς, χαϊ
(ecundas reddidisse. Scioet Annam alteram&terilitatis Ισχυρώς έπιχαΛεσαμέταις, ενμετές χροάέσχες,
dedecut evasiste, hoc sotum quod ad te ciamaveriu χαϊ χαρπογόνους άχέδηζας χαραυτά. Οϊδα
Etnunc v Domine. Dens meus, t Tu idem ipse et> el t χαϊ όΛΧψ· "Arvar orsiditfp&r άτεχνίας δραχ&~
anni tui non deficient , i et mhericordw
u
tucenon i«t- τεύσασατ, ϊνα μόνοτ βοήσ$ χρός σέ. Kal rvr^
itneniur, prompteque per quam bona dona tua digne Κύριε ό θεάς μον, « Σν αυτός βΓ, χαϊ τάίτι\ σον
yeientibu$ pmttantur. Ipse quoque quod iiberh orba ούχ έΛΛείπονσΐϊ,χαϊ τά έΛέησονούχέΛατνοτονσι,
nttm t meam aufer sterilitatem , ui el in me clari- χαϊ τά χατάγαϋά σου δώρα χοίς άξίως αΙτννσιΥ
ficeris. JSon enim mihi erit, qui natcetur infan$ %ed t έτοίμως έχιχορηγοντται · αυτός χαϊ τ^τ έμήν
tuo nomini tuceque sanclce domui sacrum donarium άτεχτίΗΥι xtyr έμ^ν χερΙεΜ στείρωση ϊνα χαϊ
ihUlur ir έμοϊ δοξασβ$ς. Ού γάρ έμοϊ τό τιχτόμετοτ,
άΛΛά τφ σφ ονόματι χαϊ τφ άγίφ σου οϊχφ χροσ~
ανα&ήσομαι τούτω δοτόν.
Ac iili quidom i n h i s e r a n l , quid vcro q u i tolus Οί μέν ουν έν τούτοις ξσαν, τί δέ 6 πανοιχτίρμων,
mittericors est, Dominus ? q u i facit o m n i a e t t r a n s - B
Κύριος, ό ποιών πάντα χαϊ μετασκευάζων Ιπ\ τδ
m n l a l i n melius ? q u i sanctornm suorum petiiiones βίλτιον 0 ΰπίρ«κπερΕ<τσοΰ τά αίτήματα των αγίων
f

et cogitata superabundanter f a c i t " ? N u m j u s t o r u m αύτοϋ χα\ τά νοήματα ποιών; ίρα πβρβίδε τών βι-
supplicationem s p r c v i t ? A u t a t l e n d i t quidem c l a - καίων την Ιχετηρί^ν; ή προτέσχα μ^ν τή χρ«υγΙ)«
m o r i , d o n u m tamen i n tcmpus donans distulit ? A u t ύπερέθετο 51 είς χρόνους τί]ν δ ω ρ ε ά ν ; ή' δωρεΤτακ
fitalim q u i d e m d o n a t , ejusmodi tamen d o n u m , quale μένεύθΰί, τοιαύτην δε οΐαν ήτοϋντα δόοτν έπεβρά-
petebaot i r i b u i t ? Haudquaquara; sed respondet βευατεν; Ουδαμώς - άλλα χρηματίζει μεν αυτίκα δ(
quidcm slatim angeli sancti voce, ac oraculo edicit, αγγέλου φωνής αγίου, της θεοπαι&ος τ^ν σύλληψιν
fore u t D e i puella concipiatur atque nascatur : e d i - κα\ τήν άπύτεξιν · χρηματίζει δε αυτήν ονομαστών
c i t et c l a r i nominis f u l u r a m i n omne» fines l e r n e . γενήσεσθαι Αχ^ι τβρμάτων της γης* "Ο της Ισχύος
Ο fldei fortiLudinem ! ο AJtissimi donum mapnifi- της πίστεως I ώ της Υψίστου μεγαλοδωρε&ς! ol μεν
cum 1 Jlli q u i d c m desperaia natura, ea petunt qusc άπογνοντες της φύσεως, τ ά υπέρ φύσιν ίξαιτοΰνται·
naturam e x c e d u n t ; is vero gratiam i r i b u i t , emen- 6 δε δίδωσι χάριν, τ6 εχείνοις Ιλλειμα διορθουμένην.
danteniquod illis ineratTiliura. A c q u i d e m i l l i p r o -
Κα\ οΕ μέν τέχνον ά π λ ώ ; αΐτοΰσί, τδ της άπαιδΐας
Jem simpliciter petant, et u t i d iliis opprobriura ^ δνειδος άφαιρούμενον ό δέ τήν ίδ*αν αύτοϊς χαρΙζε*
auferatur, quod illa o r b i s a n l ; is auiem suam i l l i s . w Μητέρα* ού τών τεχ^ντων μόνον τήνθλίψιν ί ω -
largitnr Matrera ; non quai parenium d u n l a x a t a i H i - μ<νην, iXV ολην τών ανθρώπων τήν φύσιν πνεύμα*
ciionem sanet, sedqua: universuuibumanum genus τιχής χαϊ άληθοίς πληρούσαν χαράς.
spiritali veroque gaudio impleat.
Hjec n i m i r u r a divinse potius yromissionis verbo, Αδτη χφ ^ήματιτης έπαγγελίσς τού θεοΰ μβλλον»
quam naiura? raiione i n sterili concepta atque ge- ή τ φ λόγψ της φύσεως εν τ ζ στειρωτιχ)) σνλληφΟεΙσ»
eukta u i e r o , v e l ut lunaplena hodie ex materno exo- κα\ χυοφορηδεΤσα γαστρί, σήμερον βία σελήνη πλη*
raturlhalamo. Clare b o d i e v i d e r e est juxta P r o p h e - σιφαής, τών θαλάμων έξανατ4λλει τών μητριχών.
lae o r a c u l u m , o h r i veritaiem de l c r r a , a c j u s l i t i a m Σήμερον έναργώς Ιστιν όρ^ν, χατά τήν προφητική*
<le ccelo prospicere . Elenira Dominus ostendens
1 T
θεηγορΕαν, άλήθειαν μεν άνατέλλουσαν έχ της γ η ς ,
de coelo digne pelentibus j u s i i l i a m suam, dedit έχ τοϋ ουρανού δε τήν διχαιρσύνην διαχύπτουσαν.
bcnignitaiem, divinae promissionis verbo oraculo Κα\ γάρ 6 Κύριος άνωθεν τήν αυτού διχαιοσύνην
edito ; A o n a vcro illo fide su&cepto, ex vulva sua, έπιδειχνύμενος τοις άξίως αίτήσασιν, 1δωχ« χρηστό­
v e l u l e x l e r r a , oraoulopromissam veritniem inlucera τητα , τ δ ^ ή μ α της θείας επαγγελίας χρηματίζων
d u c i t , earaque cuit£tis morlalibus aniinalum alque D "Αννα δε πίστει τούτο χαταδεξαμένη , ώ ι π ε ρ ίχ γης
viventem fruclun^ producit. Hodie quae Maler Del τ ή ς ο Ι κ ε ! α ; μήτρας τήν χρησμψδοθεΐσαν άλήθειαν
sccundum carnem, ejus vero. filia' secundum s p i r i - άνίσχει, κα\ ταύτην πασςν ανθρώπους ϊμψυχον χαϊ
t u m sanctificaiionis, naturaieta suscipit o r l u m , bo* ζώντα προβάλλει χαρπόν· Σήμερον ή Μήτηρ μέν θεού
minisque uiia, quse Rcgis magni iilia s i i , noscittir : κατά σάρκα, θυγάτηρ δέ χατά πνεύμα άγιωσύνης
acqua: a dextris summi o m n i u u i regis i u coelis r e - έσομένη * τήν χατά φύσιν προσίεται γίννησιν, χι\
pina asiitura est, i n tcrra ]am p a r l u c d i t u r , obste- θυγάτηρ άνθρωπου γνωρίζεται ή θυγάτηρ τοϋ Βασι­
iric^ntc manu suscipilur, aquis a b l u i t u r , pannis λέως τοΰ μεγάλου* χα\ή i x δεξιών τού Παμβασιλέως
i n v o l v i l u r , a c i n f a n l i b u s d o b i u i cura f o v c t u r : ctquse έν τοις ούρανοίς στήσεσθαι μέλλουσα βασίλισσα, 1*1
Λ irginali sinu amplcxura exspcclalur, i(>bum q u i γης άρτι λοχεύεταε, μαιεύεται · ΰδασι σμήχεται.
ccetum euiiiincl ac D o u m , &enitibus ulnis m u i c xiat σπαργανοϋται· κα\ της προσηκούσης νηπίο*ς
s l r i u g i t u r ; &cniliaquc j a m ac iuattit-na fngil ubera, επιμελείας άξιοΰται, κα\ ή παρθενικαΐς άγκάλαις
ψιχ poslliac divina qiiadam raftonc cim» q u i c u i t c t i s <ihv τού ουρανού συνοχέα κα\ βεδν έναγκαλίσασθαι
amina]ibu& c»catu j i r x b c i , l a r i a v i l . προσδοκώμενη, γηραλέαις ώλέναις περίλαμβάνε'ται
u
. R e g ι, Μ « q q . ·* ϊ'^αΙ.
:
ι
Ι:Ϊ, 23. «· Ε;ιΙι. ιιι,20. 17
Psai. LKUIV, 12.
fS ORATIO L - 1N DIEM NATALEM S. MARIiK. 26
1
νυν" χα\ «ρεββυτιχήν &ρτι θηλήν χα\ μητριχήν έχμυζοί, ή τδν τρέφονται «dv ζώον, ύκερφυώς μετά
ταύτα γαλακτοτροφήσασα.
Κα\ έπΙ τούτοις χαίρει μεν Άννα, χαϊ τέρπεται Α Ac in bis quidem gaudet Anna, et valde IfeUtur,
σφόδρα, κα\ εναγκαλίζεται τψ γεννήματα, κα\ τώ proleinque inulnas suscipiL, ac novo magnifice parlu
καινφ τόκω έγχαλλωπίζεται * συγκαλεί δε νεανίδας» gloriatur. Convocat veropuellas, acceraitque vetu-
και πρεσδύτιδας μεταστέλλειαι * χα\ ταΧς ομόφυλοι ς las, ac cunctis iribultbus congratulari jubet ac coc-
«άσαις σνγχαίρειν παρακαλεί κα\ συνήδεσθα;, χαΐ gaudere; cunctis denique in eam altendeniibus ani-
πα^ιν είς ήδονήν χα\ θαϋμα κινεϊ τοϊς προσανέχουσιν muro, gaudium ac admiraiionem fa,cit; ac qaidem
αύχζ* χαριστηρίοις μεν τον εύβργέτην άμοιβομένη* gratiarum aclionis munera raunerum largitori re-
και, Τϊς β/μ<, λέγουσα, Κι2ρ/4 μου. Κύριε, ότι τής pendil. EuQtuenam ego^Domine mi,Domine, inquit,
4jiffC ούτω δεήσεως έχαχήχοας · 0 « χςριβί&ς r d r $um, quod lueam $tc petitionem auditli? quod oppre~
ένειδισμόν μου Ιτ ύχώχτενσα' δτι χΧεΊοτ ή brium nteum, quod kmpicala eram, abttxlhli t quod
χατά ttyr έμήν αΐτησιτ χαρέσχες ; Tixror γαρ majora quam petieram tribuistif Etenim ego toium-
άχΛως ήζησάμην έγω, σϋ δέ μοι χρός τούτφ ζαϊ modo prolem petebam, tu vero pmUrea etiam spem
vi)r έΛχίδα τής σωτηρίας έδωρήσω τφ ΊσραήΛ. salutit hrculu dedisti. Video enim veiut certi$ om-
*Ορω γαρ ώς έτ νεχμηρίο'ς ζό μέΧΧον ώς έν ai~ nxno indiciis quod futurum eil ; veiut in mnigmatu,
νίγμασι, ταις ένθεωρουμέταις τή θυγαζρϊ χάρισι, xn u$, quas in pueita intueor, gratiu, $alutarem tuatn
τήν σωτήρων σον χαζοΜγοτ χροαυγάζομαι
χά- & pautatun prctlucentem gratiam, certaque dantem tn-
ptv, xal μοι ζεχμηριονσαν δι αυτής έχφατθήσε' dieia, fore ul per eam manifestetUT, quem olim pro-
σβαι χότ τόϊς χρορήταις χροχηρνττόμενοτ* Καϊ phetarnm oracula pradicaverunt. Eeqwenam ego
τις είμι έγώ ζοσαύτης άγαθοδωρίας άναφανήναι <«m, qum iam munifici doni.radix exBtiterim^tantas
φίζα, τοσαύχης χάριτος μήζηρ, χαϊ τηΛίχούτων gratiuc parem, Ht tantorum bonorum [on$ eudierim?
αγαθών χρημαζίσαι χηγή; "ΑΛΧ ου τοσφίζομαι τό Haud tamen milti quod tuum ett n$urpo. Non pene*
σότ · οϋ κρύψω χαρ* έμαντή, ώ λέσχοτα, τό δω- me occultOf Dotnine , donum (uum; $ed t*ffi u6/a-
por χό σότ. 'ΑχογαΛαχτισθέν δέ, τφ άχιάσματί ctavero, tanctuario tuo offetam, et Sanctis mncto-
u
σου χροσοΥοίσω, χαϊ τοις των άγίωτ Άγίοις rum munut consecrabo . ilactenus Anaa.
άφιερώσομαι δωρεάν, &α\ ή μενταΰτα.
*!6>αχι\μ δε χα\ αύτος τοΤς οίχείοις συγχα(ρων Joacbim vero et ipse cum necessariis graiulans,
ν

τοίς φυλίταις συνεορτάζων, χαϊ γερουσία μεν τας fesloiD cum tribalibus agiians, ac quidem senibu*
φιλοτιμίας, τοΓς ιερεΰαι δε τα οφειλόμενα μετα honoratis aiagnifica dona, sacerdolibus vero ma*
πλείονος προσαγόμβνος αφθονίας χα\ φιλοτιμίας. jori cnmulodebita slipendia praebens atque munera»
χαρμονιχως απιδίδου τψ 2^ιΐτηρι τήν ευχαριστία ν, gaadio exsuluns gratiarura actionem Salvatori red-
Κύρ», λέγων, ό θεός μου, υμνήσω σε, δοξάσω τδ debat, dicens : Doruine Deus uneus, laudabo te;
δνομά σου, δτΐ ε ποίησα; θαυμαστά πράγματα, βου- glortficabo nomen sanclum tuura, quia feciaii res
λήν άρχαίαν, αληθινών, χαϊ ήξίωσας έρ' ήρΓ*· άΛη- mirabiles, consiliora anliquum, verum ; el digxa-
l f

θεύοττα δειξαι τόν Ιεράτ σου χροφήζητ Ήσαΐατ · tttt etin itobi* veracem etlendere tanctum tuum pro-
χαϊ Ιστιν όρψτ άρτι άτειρατ τ ή ν ουχί τίχζονσατ, phetam haiam; ac videre ett tterikm, qum non pa-
9<>φραιτομέγην" χαϊ τ ή ν οϋχ ώδίνονσατ, έχΐ rit, tatantem; et quw non parturtt, filii causa claman-
τέχτφ fiowar χα\ άγαΧΧιωμένητ. Καϊ τίς ό tem ae ex$ultantem **. Ac quodnam cantkum, qna y

ϋμτος, τίς ό αϊτός, τίς έχ\ τοις χαρουσιτ ι) με- iaw, qum magnifica gratiarum actio ob ea quec in
γαΛοχρεχ^ς ευχαριστία; Οϋδεϊς γάρ ήμΐκ ό Λό­ prmenti tunt Τ Nvllu$ enim nobit e$l $ermo aut i n -
γος ουδέ σύνεσις, τό μέγεθος της εύεργεσίμς
t teliigenlxa, ut beneficn magnitudinem ac doni ϋοτηί-
χαϊ της άεσχοτιχής δωρεάς ζό ζέΑειοτ αΐτέσα*· nici perfectionem landemus. Non enim ex natura $o-
Οϋ γάρ χαζά <ρύσιτ μόνοτ ή τον τέχνου δόσις lum data nobis filia esf; non ex eju$ legibus preeclara
ού χαζά φύσιν ζής χαΧΧίχαιδος ή γέτ- infantii nalivitat; $ed muUo magit ex verbo vktuli*
τησις * χοΧΙφ δέ μάΛΛοΐ έχ δυνάμεως βήματος Dei. Quapropter etiam donum perfcctum ett ac digne
Ssov. Aid χαϊ ζό δώρημα, ziJUtor χαϊ άξιέρα- j) amore prosequendum, qua ratione in nos desursum
%
crzcr ώς άνωθετ έφ fytir ήχετ εχ σον τον των vcnit α te, Patre tuminum> utque seimm manifestan-
9

φώζωτ Παζρός, χαϊ ώς ήρεμα δηΧοντ ztyr ϋσζε- dam pottea in eo clarUaUm ottendit. Natura enim
ρον έν αύζφ φατερωθησομέτην δόζατ. Ή γάρ [έχϊ] metiore itatu novata, qux sii explorate dexterx omni-
τό βέΧζιοτ της άνθρωχίνης φύσεως καινοτομία, potentu optu, magnum quid ac eximie bonum proc-
έργντ ομολογουμένως ου σα της χατζοδυτάμου tagit,in quibus occurrit
χειρός, μέγα χι χαϊ άγαθότ olor, έτ οίς γίνεται
χροαγορεύει.
Ο&τω μεν ol πανΰλβκ» τής Οε^ναιδος γονείς, χαϊ Sic quidem bealissimi divinse puellae parentes,
μετά τοιαύτης αυτήν πίστεως έχτεχό*ντες χα\ σπου­ tanlaque fide et opera ea suscepta, inajori fervenlio-
δής, μετά πλείονος χαϊ θερμοτέρας άνέτρεφον τής rique educabant propensac volunUlis diligentir, do-

13 1 9
Psal. cxvni.oO. Isa. xxv, 1. Isa. uv 1, 1 1
Jac. ι, 17
S7 NICETJE PAPDLAGONIS
nec triennem, u l i eevolo obeirinxcrant, hosiiam do- Α
nuoique obtulerunt Deo. Νο$ vero Dei Genitricis
nalale liodie honorexnus, ac prae illis raajore gaudio
exsuliemus, spiritaliler festum celebrantcs atque
laetantes, quanlo et majorem ex illa otilitatem con-
eequimur; quanto nunc magis, splendidiusque ae
perfectius gratia per Dei parentem coruscat ac p r a -
nitet. Honorerausvero, nedum quod carnali ratione
cx sLerili proce&sit, sed longe magis quod ex superna
gratia spiritu naia est. animoquidemconsiderantes
alque colentes, canticis vero plaudenles el magni-
ficanles ac drlaudsntes; quateiius purissima orani
lioc exuia 6&culo , snpercoelealique Sponso prope
adjuncta ac cum eo in sacratissimura incorruplis-
eiroumque llialatnum ingressa, regnique solio ei con-
«ociata, pro nosira intercedil saluie, adjuvatque Β &bi
cain Patre et Filio et Spiritu sancio, nuncet seinper, βασιλεύουαα, τήν ήμετέραν πρεσβεύει σωτηρία ν,
e l in sacula saeculot uin. Amcn.
ORATIO 11
In ezattationem venerandw ac vivificw cruch.
Qui cruci honorem liabeam, expioiaie cruciflxd
babeo: qui vero bonorein habeam crucifixo, crucem
dubio pn>cul adoro. Utrique enim vicissim, aliique
ex alio gloria et adoratio conflatur. Nam neqne crux
anle Christi apparitionem gloriam habebat (qutppe
cum mortis organum, atque id infamis, essei), et,
Jesus, inquit, nondum erat glonficatiu * quia'nec-
%
9
dum lam crucem adierat. Laudemus i^itnr ter bea-
lam Doraioi crueem, et adoremus et glorificemu»,
ut et Deum gloriae in ea pariler laudemus ac exal-
lemufl.Qiia verolaudemns raiione? Non ila u l cra-
pala et ebrictatibus corruinpamur, sed ut jejtinio
ac precibus castiutem calamus: non ut sxculi c u -
ris ac lurbls sufTocemur, scii u l Domini spe fideque
illustremur. Ne avariliae reique lnjuslls lucris au-
gend^ siudio animum addicamus, scd divina ac ve-
ritalis scienlia dilatemur. Prorsug vero Christi
amore ad a~lu contemplationis ducenie, eanclifice-
mur, non occupatis neqoitiae opinionibus, non si-
iDuItaLis maUgnitalibus, non superbiae jactantia,
non vesani gloris appetilus vanitate, nec ullo o i n -
ninoaliovitiointeriorera hominem labefactemus ac
conspurccmus. 1
Non scurriiiutibns menle evagemur, non t u r p i -
l<X|uio lingnam inquhiemus, non conviciisaut men-
daciis conscientiam foedemus; neque vero temere
juramcnto assuescamus, per quod i n perjuriuin
(negali scilicet Dei sceius) prolabamar. Yerum baec
implia et increduiis gentibus relinquamus, jam a
puero pravae maucipaiis consuetudini, ac quae vilia
hstc lanquam nativos afiectus, prae longo lemporia
usa, consecteniur, ac quae ne hoc quidem ipsum
Inlelligant, quod delinquunt. Nos aulem quibus
cnielflxuft alque ejus crux adoretur ac colaiur, si
utique vere adorare volumus, ab onmi prius inqui-
1 1
ioan. νΐϊ, 5Q.
28
προθυμίας · Ιως αυτήν τριετιζουσαν, καθώς ηΟξαντο,
δώρον άνάγοντες έκαρποφάρησαν τφ θεφ* ΌμεΤς
δε τιμήσωμεν της Θεοτόκου τήν γίννησιν σήμερον,
καΐ μάλλον εκείνων άγαλλιώμεθα, πν$υματ*κώς έορ-
τάζοντες καΐ εύφραινόμενοι, δσψ χα\ πλείονος έξ
αυτής μετέσχομεν της ωφελείας, δσω νυν μάλλον ή
τότε, λαμπρότερων τε χα\ τελεώτερον ή χάρις δια
τής Θεομήτορος ύπερεκλάμπει. Τιμήσωμεν Βϊ μή Ψ
μόνον τήν Ιχ της στείρας κατά σάρκα πρόοδον,
πολλφ δε μάλλον τήν Ιχ της άνωθεν χάριτος κατά
πνεύμα γεννησιν αυτής, άναθεωροΰντες μεν τφ vot
καΛ σεβόμενοι, κροτοΰντες δε τοίς Ομνοις κα\ μεγα-
λύνοντες κα\ δοξάζοντες · καθ* ήν δλον ή πάναγνος
άπεκδυθείσα τον νυν αιώνα, x a l τψ ύπ^ρουρανί^
Νυμφίω προσεγγίσασα. κα\ είς τήν ίερωτάτην αντφ
xa\ πανακήρατον συνβισελθοΰσα καΐ συμ-
m9x
χαΐ συνεργεί τφ Πατρ\ κα\ τω ΎΙφ κα\ τφ άγίψ
Πνεύματι, νυν χα\ άβ\» κβΛ «Ες τους αΙώνας τών
αΙώνων. Αμήν.
ΛΟΓΟΣ ff.
ΕΙζ ΰψωσιτ τον ημίον χαϊ ζωοποιού ctavpov*
Τδν σταυρόν τιμών, Ομολογουμένως τον σταυρώ-
θέντα τ ι μ ώ ; τον σταυρωθέντα δε τιμών, αναντιρ­
ρήτως προσκυνώ τδν σταυρόν · 6t* αλλήλων γάρ άμ-
φοτέροις ή δόξα συγκροτεϊτιι χα\ ή προσκυνησις·
Οΰτε γαρ σταυρός προ της επιφανείας δεδβξασται
του Χρίστου · δργανον γάρ θανάτου, χ%\ άτίμου^ καθ­
ίστατο · κα\, Ό Ίτ\σονς οϋδέχω, φησ\ν, έδο-
G
ξάσθη, δτι μήπω ήν τίτε τφ σταυρφ προσωμαη-
χώς, Έπαινέσωμεν τοιγαρουν τον τρισβλδιον του
Κυρίου σταυρόν, καΛ προσκυνήσωμεν κα\ δοξάσω-
ρεν, ίνα καΐ τον της δόξης βεον έν αύτφ συνεπαι-
νέσωμέν τε κα\ συνυψωσωμεν. Έπαινέβωμεν δε π ώ ς ;
Μή κραΐπάλαις κα\ μέθαις καταφθειρόμενοι, άλλ*
Ιγκρατβία κ«\ προσβυχαϊς άγνιζόμενοι· Μή μβρίμναις
χα\ τύρδαις βιωτιχαϊς συμπ^ηγόμίνοι · άλλ' έλπίδι
κα\ πίστει του Κυρίου φίοτιζόμενοι • μή τήν χαρδίαν
είς πλεονεξίαν τιθώμεθα» άλλ' ε!ς θεολογία ν και
άληθογνωσίαν έμπλατυνώμεθα* ολικώς δε τω άν-
αγώγφ Ιρωτι άγιαζώμεθα του Χρίστου, μή πονηρίας
προλήψεσι, μή μνησικακίας κακότησι, μή όπερη-
φανίας α^χήματι, μή δοξομανίας ματαιότητι * μηδ'
άλλ^ι μηδεμιςί κακία", συνολως ίίπείν, τονέντοςάν-
θρωπον.άχρειώ^τώμεν ή χράνωμεν.
Μή εύτραπελίαις μετεωρεζώμ6θα, μή αίσχρολο-
γίαις τήν γλώσσαν κατα^υπαινώμεθα * μηδε λοιδο-
ρίαις ή ψεύδεσι το συνβιδος μιαινώμεθα * μήτ* οΰν
δρχωμα μάτην χατεθι(ώμεθα, δι* Λ πρδς Ιπιορ-
χίαν, εΓτ* οΰν άρνησιν θεοΰ, χαταπίπτομεν * άλλα
ταΰτα μεν Ιθνεσιν άσεδέσι καΐ^άπίστοις παρωμεν,
πονηρφ νηπι^θεν δεδουλωμένοις Ιθει * κα\ ώ ; φυσικά,
ταΰτα μετιοΰσι τά πάθη δια τήν τοϋ χρόνου συν-
ήθειαν καΙ ούδ* αύτο τοΰτο είδόσιν, ώς άμαρτάνου-
σιν. Ημείς δί οίς ό εσταυρωμένος χα\ 6 τούτου
σταυρός &στι το προσχυνουμενον καΐ σεβόμενον, εϊ
αληθώς άρα προσκυνείν εΟέλοιμεν, παντός μολυσμου
29 ORATIO Π. - IN EXALTATIONEM S. CRUCIS. 30
σαρκός χα\ πνεύματος πρότερον εαυτούς διά πνευ- Α namento carnisel splrilus per spiritalem dilectio-
ματιχης Αγάπης έκκαθηράμενοι, καί δλον τδν Xpt- iieni mundaii, ac qui totomCbrislum; omnis virtoti»
στδν διά πάσης είσοικίσαντες άρετης, ούτω; πνεύ- cultu, mertlis bospilio exceperimus, sic sjiiritu ac
ματι προσκυνώμεν κα\ άληθεία. Πyεν μα γάρ, φη- veritate adoremus. Spiritiu enim, inqutt, est Deus,
σΐν, d ««Ι *ούς χροσχννονντας αυτόν ir et eos qui adorant eutn, in spiritnet ventate oportet
πγεύματι χαϊ άΛν\θαΙ<^ δει vpocxvretr. Καί ώιπερ adorare**. Ac fticui crux, quae adoralur, ipsa quo-
ο προσκυνούμενος σταυρδς I/st μέν τι χαϊ σωματι­ que corporeum quid habet (terrenam scilicel sub-
κών, την άπο της γης δηλαδή λαμβανομένην ΰλην sLanliam, qaae ad fabricamillius assumiiur), omnis
πρ^ς αύτοΰ κατασκευήν · πάσα δε ή δόξα κα'ι ή με­ vero clarilas et niagiiilleeiuia virluiis ejus, interius
γαλοπρέπεια της αύτοΰ δυνάμεως Εσωθεν 4πδ του a Cmcifixi Spiritu subministralur; sic nos quoque
Πνεύματος επιχορηγείται τοΰ εσταυρωμένου · οδτω duplicem ei adoralionem ac honorem impendamus
χρή χαϊ ημάς διττήν αύτψ τήν προσκύνησιν άπο- necesse est; primo quidcin, adoralionem quae iu
νέμει*, χαϊ την τ ι μ ή ν προηγουμένως μ ε ν , τήν έν spiritu est, conseqqenti vero ralione, etiam eam,
πνεύματι κατά δεύτερον δε λόγον, καί τήν σωμα- quae corpore preslatur
τιχήν.
Άποδώμεν τοιγαροΰν το της προσκυνήσεως χρέος Β Rcddamus igilur eroci Chriatf adoralionis debi-
τψ σταυρψ του Χρίστου* Κάμψωμεν αύτώ γόνυ τοΰ tum. Genu ei corporis fleclaraus, longe vero prius
βώματος' κάμψωμεν πολΰ πρότερο ν τον άχαμπη inflexaro cordis cervicem» Legi Dei Bubjici non
της καρδίας Αυχένα, τον μή δυνάμενον ύποταγηναι Talentem (protervum scilicet et arroganterm caxi
τ φ νόμψ τοΰ θεοΰ · τδν αυθάδη λέγω χαϊ αλαζόνα amoris ac libidinis sensumi flectamus. Hunc prius
της φιλαυτίας λογισμόν. Toutov κλίνωμεν πρότίρον, croci inclinemus ac incarvemus, qui jugum sul>-
χαϊ καταχάμψωμεν τφ σταυρφ, τον ζυγδν εύμαρώς jeclioni6 Christi placide suscipiaraus: sicque fiet, ul
υποδεχόμενοι της υποταγής τοΰ Χρίστου • κα\ ου- quod eliam genua flectimus, acceptum reddatur.
τΐι>ς ήμϊν κα\ των γονάτων ή κλίσις δεχτή. Ο 5 τω ς Sic adoremusac procidamus, velitt ei, qui pro nobis
«ροσκυνήσωμεν χα\ προσπίσωμεν, ώς αύτψ προσ­ cruci affixus esi, procumbamus; laudibusque cele-
πίπτοντες τψ έσταυρωμένω ΰπερ ημών* κα\ δο- bremus ac canlicis eialteraus.
ξάσωμεν ταΐς αίνέσεσιν, κα\ το?ς Ομνοις υψώσω-
μεν.
Ύ-ψώσωμβγ avrdr ir τοις iursatr * ύψώσω- Exaitemm eam in genlibut : cxaiiemus eam fo
μ8τ αϋτδγ έν τ$ τ*Π· Μδλλον δε καθ' έκάστην αύ- u
terra . ^uinimo eam quotidie exallandieiadorandi
τον υψοΰντβς καί προσκυνοϋντες μ§ παυσώμεθα, nulkura finem faciamus, quoadusque ea gubernanle
Αχρις λν ύπ' αυτοΰ κυβερνώμενοι χαϊ ποιμαινόμενοι» atque regente eaeculum lioc nequam ejusque mole-
τον πονηρον τούτον αιώνα κα\ τάς αΰτοΰ δυσχερείας stias superaverimus. Quemadmodum enim fieri non
άαβήναι δυνηθώμεν. "Ωσπερ γάρ ούκ ?vt χωρίς τοΰ potest ut absqoe solari hac luce vita nobis toleranda
ήλιακοΰ τοϋδε φωτ^ς βιωτον γενέσθαι τον ^ονήμΓν, git ic neque horainis animusabsque spiritalibus
f 8

οδτως ο6δ* ψυχήν άνθρωπου δυνατδν άνευ των νοε- .menleraque irradiantibue crucis Cbristi aplendori-
ρών απαυγασμάτων σταυρού του Χρίστου διαβιώναι bus Cbristiana pietale vixerit. Ac sicut vilae usura
κατά Χριστό ν. Καί ώσπερ αναγκαία τοις ζώσ·.ν ή fnientibuR necessaria aeris spiralio, sic Chrislianis
τον αέρος αναπνοή, ούτως Χριστιανοίς απαραίτητος inevltabilis crucis consignatio est.
ή αημείωσις τοΰ σταυρού.
Σταύρος το σημεΐδν Ιστι τοΰ ΓΙοΰ τοΰ θεού, δόξα Crux signum est Filii Dei> Cbristi gloria, Jesu
Χρίστου» ΰψωσις Ίησοΰ σκήπτρον τής βασιλείας
t cxalUlio, sceptrum rcgni ccelorum, Dei baculus,
των ουρανών, βακτηρία θεοΰ, ράβδος εύθότητος, virga directionis, virga virltitis : virga, quaxu
ράβδος δυνάμεως , ράβδος ήν μάλα σαφώς ή Μω- Mosaica illa clare adinodum prafiguravil . Nun- M

σαΤχίι εκείνη προβιχόνισε ράβδος. Ούκ άν δ Ισραήλ D quara Israeliticus ille populus amara tunc illa Pha-
έκείνος τοΰ τε Φαραώ χα\ τών Αίγυπτίων τότε της raonis i£gyptiorumque servitute atque seramna
π:κρ^ς εκείνης δουλοσύνης χα\ ταλαιπωρίας άπήλ- Hberatus esset; nonquara intcrcisum Hli mare,
λαχτο * ούκ 4ν τήν θάλασσαν άνακοπεΓσαν αύτφ, ώς velut virenti solo incedendo, iranelsset, nisl virga
διά χλόη φόρου διέβαινε πεδίου, εΕ μή ή {&6δο; έχείνη illa in manu Hosis elewenta mulaeset, atque inju-
έν χειρ\ ΜωΟσή τά στοιχεία μετεσκεύασεν, χαϊ τους riae auclores perdidisset: nec vero noe unquam spi-
άδίκοΰντας απώλεσε ν, Κα\ οΰχ αν ήμεΓς τοΰ νοητού rilalis Pharaonis eiquft »uccenturialorum dsmonum
•Οραώ, χαϊ τών ύπ* αυτώ στρατηγουμίνων δαιμό­ lyrannidem eraraus excussuri, aot vero eiirjulacro-
νων της τυραννίδος άπηλλάγμ·6α • ουδ' αν, της «I- rum cultu velut mari Rubro nobi» diruplo, ad pa-
δωλολατρείας ώς Ερυθραίας ήμίν ($αγείσης, προς trum haereditatem (Dei scilicel fidem ac verilalem)
τήν τών πατέρων χληρονομίαν, ήτοι τήν τοΰ θ2θΰ commeaiuri.nisi crux Dominica nequissimuiu mundi
πίστιν χαϊ άλήθειαν δϊέβημεν, ti μή ό τού Κυρίου pripcipem profligasset, ascensumque in coslum,

w
"Joan, iv, 2 k » Psal. XLV^ I I . Hallh. xxiv, 30; Psal. xxii, 4, et xuv, 5; cix. ·%; Ex«d.
8* M C E T J E PAPHLAGONIS 32
ffuooesiue cum esset, acceftsom volentibus prae- Α σταυρδς τδνπονηρδν άρχοντα καταλ&υκε του κόσμου,
κα\ τήν πρδς ούρανδν άνοδον, άβατον ου σαν, «ΙργΑ-
σατο τοΐς βουλομένοις βατήν. .
Crux, Eccltigiae catbolics splendor illuslrisque Στ^υρδς ^ήί καθολικής Εκκλησίας δ λαμπρυσμός
ornalus, apostolorum gloria, eacerdotuin sanctifi- τε χαΛ στολ'.σμός * των αποστόλων δ καλλωπισμός *
catio, marlyrum nitor, constaiisque adversus ne- των Ιερέων 6 αγιασμός * των μαρτύρων δ άγλαΐσμδς,
qoigeimos patientia. Piorum nc monacborura flrmi- χα\ ή πρδς τους πονηρούς ανένδοτος υπομονή * τών
las, oraniumque justorum Odesalque spes, oranium δσίων δ στηριγμδς, κζΐ πάντων τών δικαίων ή πίστις
denique aanctorum gaudiam et corona exsultationis. κα\ ή έλπ\ς, καΐ πάντων αγίων χαρά χαΐ στέφανος
Ke lex quidem expers virtutis crucis: nec qai gra- καυχήσεως. Ουδέ δ νόμος άμοιρος της δυνάμεως τοΰ
Um praceseere aancli absque ea admirabilee : sed σταυρού· ουδέ οί προ της χάριτος άγιοι τούτου χωρίς
«t io illis paulalim obscuris qnasi umbris delineala, θαυμαστοί* άλλα χαΐ Ιν έκείνοις ήρεμα σκιαγρα­
8uam gloriara viraque enbmonstrabat. Nam et ma- φούμε νος, τήν Ιδίαν δόξαν υπέφαινε-χα\ Εσχόν.Έπεί
gnae quoodara Moses manibus in coelum crucis i l - χα\ Μωσής ό μέγας ποτέ σταυροειδώς τάς χείρας
gura exteneis, AmaJecum fugavit ac fudit*'. πρδς ούρανδν έκτεινόμενος τον Άμαλήκ έτροπώ-
Β σατο.
Crux arraatura Chrietianis oranibuslnvulneraiilis Σταύρος, οπλον Χριστιανοίς πάσιν άθραυστον χα\
ac jncxpugnabilis. Murus seneus, cuneiis latronum άπρόσμαχον* τείχος χαλκοΰν, πάσαις έφόδοις λβστρι-
insultibue insuperabtiis. Turris fortitudinis a facie χαΓς άνβπ£6*ατον · πύργος Ισχύος άπδ πρόσωπον
inimioorum. Signaculum regium inviolabile ac i n - έχθρων. Βασ:λιχή σφραγ\ς άπαράτρωτος κα\ άπαρα-
adullerabile :locus muniius ac totus ad salutem, hts ποίητος* τόπος όχυρ&ς τοΓ; διωχομένοις είς σωτη-
qui perseculionem paliuntur : domus refugii, bis ρίαν οίκος καταφυγής, τοΤς έξ αμαρτίας πολ·μου-
a

qui a peccato impugnantur: vilae pharmacum, bis μένοις· ζωης φάρμακον, τ ο ^ εις θάνατον Χινδυ -
quorum vita in periculo versatur νεΰουσιν.
Crucis signura Moses effingebat, cum in de&erto Σταυρόν έτύπου Μωσης, δρθίω ξόλψ καθάπβρ
olim e recto tigno velul raalo,serpenteui transver- *στψ χαλκοΰν δφιν έγκάρσιον 1π\ της έρημου τδ πρ\ν
sum exponerel: ac &i quod lelhiferum virus serpens έκδεδωκώς· %α\ εϊ τι θανατηφόρον ίδν ίψις έναπ-
morsu immisisset, eo Jaesus, in eam etatim pilam ac ήμεσβ δακών, εκείνη προσβλέπειν εύθυς τ$ στήλη
ftimulacrura aspicere jubebatur. Hox igitur ac per- παρήγγελτο. "Αμα τοίνυν τψ τύπω του σταυρού
cussus crucis signo adhibebat oculura, eliam vene- προσεϊχε, κα\ τδ Ιο6όλον ήμβλύνετο δήγμα"; χα\ το
iiati vis morsns elanguescebat, noxaqne interitum C δλεθροτόκον έλύετο πημα * κα\ άμεσθον αύτίκα τήν
afferens facessebat; ac coufestim qui morsus fuerat, Γασιν δ δηχθείς έχομίζετο. Εί δέ ό τοΰ σταυροΰ τύ­
sanitalis reniedium ultro concessum referebat. Si πος ζωοποιδνουτω παρείχε ν ένέργειαν, πολλω μάλ­
autem crucis figura vivificam adeo operationem λον δ σταυρδς αυτός * εί γαρ ή σκ-.ά τοΰ Πέτρου τους
praibebat, multo magis crux ipsa. Si quidem enim άσθενοϋντας ίασθα: κα\ μεμαρτύρηται καΐ πεπί-
Petri umbra inftrmos sanabat (uti sacro proditum στευται, πολυ πρώτον δ Πέτρος αυτός.
eloquioac credilnm esl), longe potius ipse Petrus
Crux sacerdotil consummatio ac signaculum, Σταυρδς της Ιερωσύνης ή ττλείωσις ΧΑ\ σφραγί;*
iroperii robur ac fundamenium, polesus magistra- της βασιλείας ή κραταίωσις καΐ χρηπίς * ή δύναμις
Uium, armatura ducum, victoria miiitara ac victo- τών δυναστών, ή πανοπλία τών στρατηγών, ή νίκη
riae tropaeum, tula saJus pro imperio dominantium, τών στρατιωτών καΐ της νίκης τδ τρόπαιον* τών
subditorum compositio ac constantia. Crux erudi- αρχόντων ή ασφάλεια της αρχής, τών αρχομένων ή
lorum sapientia, insipientium disciplina, divitum ευταξία τε χα\ ευιτάθεια. Σταυρδς τών πεπαιδευ­
fulcimentum ac firmamcntum, pauperum gloriatio μένων ή σοφία, τών άσόφων ή παίδευσις, τών πλου­
et solaitum, eorum qui versantur in aerumna, gau- σίων έρεισμα χα\ χραταίωμα, τών πενήτων καύχημα
diumetexsulUtio, eorum quimorbisconilictamap, « κα\ παρηγόρημα, τών έν θλίψεσιν χαρμόσυνη
D

sanitas et refrigerium, eorum qui in cunciis viiae xal άγαλλίασις^ τών έν νοσήμασιν Γασις χα\άνάψυ-
maiis agunt, sediflcalio exborlalioque et conso- ξις, τών έν πασιν εξεταζομένων του βίου κακοϊς
lalio. οίκοδ^μή καΐ παράκλησις κα\ παραμυθία.
Cruxomnium sanctoruro angelorum gloriaiioet Σταυρδς τών άγιων αγγέλων πάντο>ν τδ άγαλ-
corona, dxmonum omniura plaga ac «confraciio, λίαμα καΐ στεφάνωμα, τών δαιμόνων απάντων
Judaeoruin offensio et afDictio, inOdelium confutatio θραύσμα καΐ συντριμμδς, τών Ιουδαίων πρόσκομμα
eicoiidemnaLio, fidelium conservatk) ct jusliiicatio, κα\ θλιμμδς, τών απίστων ίλεγξις καΐ κατάκριση,
cademiom exciutio, elisorum erectio^* τών πιστών συντήρησις και διχαίωσις,' τών κατά*
πΐπτόντων άνάστασις, τών κατα^ηγνυμένων άνό^ο-
θωσ.ς.
Crux emortuorum vita, depositoruua spee, virlute Σταυρδς ζωή τεθανατωμένων, έλπ\ς τών άπεγνω-

" Exod. ΧΤΙΙ, Η. * Psal. LX 4 ; Psal. LXX, 3; Psal. xxx, 3. "· Acl. ν , 1Γ>. «» Psal. CXLIV, 14
7
;
 33 ORATIO I I . - I N EXALTATIONEM S. CRUCIS.
σμίνων, τών κατορΟούντων κλιμαξ ύψοΰσα πρδς Α
ουρανών, των διεστώτων συναγωγευς, των δρΟοπο-
δοΰντων εύθυδρομία χα\ συντονία, τών έχκλινόντων
διόρθωσις κα\ χειραγωγία, τών μετανοουντων άνα-
καίνωσις κα\ άναγωγία.
Σταυρδς, τών δλων τοΰ θείου Πνεύματος χαρι­
σμάτων Ρραβεΰς καΐδοτήρ. "Οσα γάρ έν τφ Χριστψ
pivovta τοις άξίοις επιχορηγείται, διά πίστεως *at
δυνάμεως επιχορηγείται τοΰ σταυρού. Γταυρδς, φό-
6ων νυκτερινών, βελών ήμερινών, καΐ παντδς πρά­
γματος έν σκότει διαπορευομένου , καϊ συμπτώμα­
τος παντδς και δαιμονίου παντδς, ού μεσημβρινού
μόνον, το?ς καλώς afecov ώπλισμέναις, ήτοι σεση-
34
vivcntium scala in coclum sublcvans, diseordanlium
concilialio, recto pcde incedentium rectus cursus
ac.contenlio» rieclinantium emendatioel uianuduc-
lio, po&nilcnlium rcnovatio et subveclio.
Crux omnium divini Spiritus donorum arbiira ac
datrix. Quaecunque enim in Ciiristo manentia dignis
subministranlur, per crucis fidem ac potenliam
subministranlur. Crucis ea vis, ul iis qui ea probe
armati sunt seu consignali, timores nocturnos, diei
sagittas, rcinque omncm in tenebris ambulantem,
ac casum omnem, oinneque daemonium (nedum
meridianum) interiraat profligelque . w

μειωμένοις, αναιρετικός τέ έστι κα\ αποτρόπαιος.

Σταυρδς, τί δεΤ μακρηγορεϊν; τών πανάγαθων τοΰ Crax (quid refert prolixius dicere?) oplimoram
θεοΰ |δωρεών, ών έξ αίώνος άνθρώποις έδωρήσατο, ^ Dei donoruni,qua?a sxculoroorlalibuselargitus est,
τδ θεοπρεπέστατον καΐ τελειότατον. Οϊαος τδν δλι- augustissimum perfectissimumque. Haec prirai pa-
σθον τοΰ προπάτορος άνεκαλέσατο, κα\ τήν άρχαίαν reutis ruinam instauravit ac paradisi aniiquas de-
ύπήνοιξεν τοΰ παραδείσου τρυφήν. Ούτος τήν διά Hcias subaperuit. Ilaec invectam a ligno niale-
τοΰ ξύλου κατάραν, είς εύλογίαν τήν φθοράν, εις dictionem in benediclionem , corruptionem in
άφθαρσίαν · τήν πβκρίαν, εις γλυκύτητα * καΐ τήν incorrupiionera , amariludmem in dulcedinem ,
ύπερορίαν, είς βασιλείαν · καΐ τδν θάνατον μετ- exiliumque in regnum, ac raortem in vitam com-
εσκεύασεν εϊς £ωήν. Ούτος, ού μόνον πρδς τον άνω muiavit. Haec nedura ingressus ac admi&sio ost ad
παράδεισον είσοδο; καϊ «Ισαγωγευς, άλλά καΐ ζωής supeinum paradisum, sed et plane lignum vitae,
δντως ξυλον, ώσπερ τψ λ^στη πρότερον, οδτω καΐ uti prius latroni, sic ei cunctisqui ejus irailantur
πάσ; καθίσταται τοΓς ·τήν πίστιν εκείνου μιμού­ fidcm .
11

μενος.
Τούτον ό μέγας Πέτρος κρατών τ?) χειρ ι, καϊ ώς Hanc magnus ille Petrus manu tenens, illaqne
ράϋ&γ ποιμαντική τούτω σχηριπτόμενος, άπεβου-^ lanquam virga paslorali nixus, Simonem magum,
κόλησε
- ~
1
μέν
| . της
' •(» Εκκλησίας
— n . w j w . v ^ ώς έπίβουλον
w v > » v « t v v
v v >
Σίμωνα
<« *|*>UFW — ·
velutqui
"1
Ecclesiae insidiaretur,
— F
abegit,
Ο »
luposque
Μ "Ι

τδν Μάγον, κα\ τους λύκους έξέτριψε της Άρα- Arabiae extrivit, alque iniJla propense Christi oves
βίας* έν αύτψ δε τά πρόβατα προθύμως έποίμανεν rexit ac regit Sumam, ait divinus Zacharias,
καΙ ποιμαίνει Χρίστου. Λήφομαι, φησίν ό θεσπέ­ virgam meatn pulchram (crurem eum dicere arbitror),
σιος Ζαχαρίας, τήτ fiaffdor μου τήν καΛτ\γ (τδν et projiciam eam contra inimicos et paicam oves mea$ t f

σταυρδν έμο\ δοκεΐν λέγων), καϊ φίψω μϋτϊγτ trar- et dissipabo fcedus meum, quod pactus sum ad omnes
τΐοτ τώ> ίχθρώγ, καϊ χοιματω τά πρόβατα μον % populosln cruce enim dissipata quidem littera
xal διασκεδάσω τήχ [Sixt. αυτήν τοΰ διασκεύασαν est; reflomit vero ac se palam spiritus prodit.
τήν] διαϋήχην μον %r διεθέμητ πρδς πάντας ζοϋς Λαούς * Ιν τψ σταυρφ γάρ, τδ γράμμα μεν
%

διεσχέδασται, άνέθα)ε δε κα\ πα^ησιάζεται τδ πνεΰμα*

Τοΰτον και δ ούρανοφοίτης Παΰλος άριστα περι- Hac quoque, qui in coelo ver&arelur, Paulus
φραχθείς, πάσαν περιώδευσεν τήν οίκουμένην, λογι­ optime insiructus, univcrsum terrarum orbem cir-
σμούς έν αύτφ καθαιρών, καϊ πάν ΰψωμα έπαιρό- cuivit, deslruens in eo cogitationes et omncni subli-
μενον κατά της γνώσεως τοΰ θεοΰ" καϊ αίχμαλωτί- mitatem extollentein &e advcrsus scieniiam Dei , et
(ων πάν νόημα είς τήν ύπακοήν τοΰ Χριστού. captivans omneoi sensum in obsequium Cbristi " * ·
Τδν σταυρδν καϊ ζάντες απόστολοι κα\ πάντες Cruce omnes tum apostoli tum mariyres, sacer-
μάρτυρες, Ιερείς τε Κυρίου πάντες , χα\ πάντες dotesque Domitii oranes, ac pii orones et sancu
δσιοι νοητώς καθοπλιζόμενοι ol μεν κατά της είβω- spiritaliter armali; priores quidem, adrersus simu-
4

λολατρείας λαμπρώς άριστεύοντες· οί δε κατά πάσης ^ lacrorum cultum, alteri autem, advergus omnee
ανομίας, ποικίλοις τροπαΕοι; νίκης τδν έσταυρωμέ- hxreses; poslremi acversus omnem improbitatem
νον διά της δυνάμεως δοξάζουσιν τοΰ σταυρού. strenue dimicanles, variis vicloriai (ropaeis per cru-
cis potentiani crucifixum clariflcant.
Τδν σταυρδν κα\ Κωνσταντίνος πρώην ό μέγας Crueem quoque magnus olim Constantinus luca
φωτΐ μορφαζόμενον έν ούρανώ κατιδων, καϊ την foriuaiam cum in coelo vidisset, exque iigura, illius
αύτοΰ δύναμιν δίά τοΰ τύπου συνε\ς, ΰοτερον καϊ poteDiiam intellexiseet, posiea illud ipsum proto-
αΰτδ εκείνο τδ πρωτότυπο ν τοΰ σταυρού ξύλον, έν typum lignum, in qno Christus distentu» fuerat,
ή) προσηλούμενος κατετάθη Χριστδς, γης κατορω- alta defossum bumo, per beatissimara ipsius matrem

»* PsaJ. ιχ, 5, et 9. 31
Pro. ιιι, 18; Luc. χχιιι, i j . , l ¥
Ilabac. i , 8. Vulg. Vespertinos. 8 t
Zacli x», iC-
ΡΙιϊΙ. ι ι ι , ϊ Ο ; ! ! Cor, χ, 4.
35 NIGETA PAPHLAGONIS 3C
(augnsLissimam scilicel Ilelcnam) diligcnter scrula- Α ρυγμένον βάθε<ην διά της πανολβίας αύτοϋ μητρδς,
ρ

l u s r e p e r i l , rcpertamque religiose adeo coluit e l της κοσμιωτάτης Ελένης λέγω, φιλοπάνως dvtptu-
e x a l u v i t , ut ejus longe claritas i n omnem orbem νησάμενος εΰρεν κα\ εύρων, φιλοδέοις ετίμησέν τ*
ciuberet. TtaX υψωσεν ί%\ τοσούτον ώς τήν αύτοΰ δόξαν ε!ς
t

παΊαν ύπερπερισσεύειν τήν γην.

Quie vero i l l i spe devinctns» ad ejus adoralionem Κα\ τίς των εις αύτδν ήλπιχότων ούκ άπαντα
non occurrit TQuis non exaltat alqueadoratscabcl- προς τήν τούτου προσκύνησιν; Τίς ούχ υψοϊ ^ κ α

lum p e d u i D Domini Dei nostri, quia sanctus e s t " ?
Quis non laudat ac magnificaleam, qua» emorluum
genus noslrum ex morte et inferni perditione exal*
lavit et vivificaviL? Nunc gaudent angeli atque
exsullant archangeli, cum quibus etiam eboros d u -
cunt supermundani princtpaius et potestates, om-
ncsque coelorum virtutes , invisibilique praesenlia,
saluUrem toto orbe adorari alque exaltari crucem
videntes, cumEcciesiisDeicollaetantur. Neque enim
ulla alia esl bonis angelis aeque fesliva laetaque so-
lemnitas, ac qua: salutis bominum argumento agitur.
lunc aposioli clarescunt, ct propbelx, his quae
geruntur, magnifice splendescunt. Nuac martyres
jucundantur, ac decoranlur sacerdotes. Nunc reli-
gtosorum sanclorumque riiori omccs diem feslum
agunt gesliunlqae, qui niinirum quam illi clarifi-
carunl, et quae eos clarificavit, sacro ritu crucem
clariQcari videant. atque e terra sacris manibus i n
altura t o l t i : cum qua pariter sublati, per quam
bono omniura Salvatori gratiarum actionem i n -
ccssabilibus mysticisque vocibus modulantur ac Q
promunt.
Omnis jara Ecclesia laeialur ac decore fulget,
velutque cceleste donum, ut immortales delicias
pignusque inviolabile, ita crucera sinu coraplecii-
προσκυνεί τ ψ ύποποδίψ Κυρίου του θεοΰ ημών, δτι
άγιος έστιν; Τίς ού δοξάζει καΐ μίγαλύνει τδν έκ
θανάτου καΥ άπωλείας δ\δου, τήν ήμετέραν άνυψύ-
σαντα χα\ ζωώσαντα νεκρωσιν; Νυν Αγγελοι χαί-
ρουσι, κα\ ακιρτώσιν αρχάγγελοι, Άρχαί τε σϋν
τούτοις ύπερκίσμιαι κα\ ΈξουσίΛΐ, κα\ πδσαι τών
ουρανών αί Δυνάμεις χορ-ιύουσι, κα\ άοράτως παρ-
εστώσαι, %α\ τδν σωτήριον εν πάση τ^ γή προσκυ-
νούμ&νονκαΐύψονμενονόρώσαισταυρδν, ταΐςΈκκλη-
σΐαις αυνευφραίνονται τοΰ θεοΰ, Ούδε γάρ έστεν
Αλλη τοΤς άγαθοις άγγέλο:ς οδτως εορτή τε κα\
χαρμονή, ώς ή έπ\ σωτηρία τελούμενη των άνδρω-
π£νων ψυχών,
Νυν άπόατολοι έλλαμπρύνονται, κα\ προφητα*
τοις παροϋσιν Ιναγλαΐζονται. Νυν ο! μάρτυρες χα-
τατέρπονται, χα\ οί ΙερεΤς ώρα^ονται· Νϋν πάντες
οσίων κα\ άγ^ων έορτάζουσι χα\ γεγήθασιν ol χοροί,
τον ϋπ' αυτών δεδοςασμένον, χα\ αύτοϋς δοξάσαντα,
βλέποντες σταυρόν Ιερώς δοξαζόμενον, χαΐ άπο γης
ίεραΐς χερσ\ν είς Οψος αΐρόμενον * χα\ αύτφ συν-
επαιρ^μενοι, τψ παναγάθψ τών δλων Σωτηρι τδν
χαριστήριον άχατιπαΰστοις χα\ μυστικαϊς άναμέλ-
πούσι, ταΤς φωναί;
"Apxt μεν Εκκλησία πασα φαιδρύνεται καΐκαλλύ-
νεταΐ' κα\ ώσπερ τι δώρον οΟράνιον, ώς δλβον άκή-
ρατον, ώς κειμήλιον &ψαυστον ούτως έγκολπίζεται
ν

lur, uaiversorumque conspeclibus ad spectaculum
simul et exallaiionem ac adorationem proponens,
tiliis suis fortiler ad Dotninum clamaniibus, illius
mutiere misericordiam et sanctificalionem et i l l u -
iuinalionem largc imperiitur. Jamque omnes gen-
les, quanlas fecit Dominus, veniunt, ac vivifico
lerquts bealo ligno p r o c u m b u n l " * . Adorant coram
τδν σταυρδν, κα\ τούτον τα?ς απάντων δψεαιν «Ις
θεωρίαν τε 5 μα χα\ Οψωσιν κα\ προσκυνησιν προτι-
θεΤσα, τοϊς τέκνοις αυτής στε^ώς έπ;6οωμένοι; τδν
Κύριον, δι* αύτοΰ τδν ίλεόν τε πλουσίως χαΐ τδν
άγιασμδν επιχορηγεί κα\ τδν φωτισμών, "Αρτι δε
πάντα τά Ι9νη, δσα έποίησεν ό Κύριος, ήκοντα, καΐ
τψ ζωοποιώ ξΰλψ χα\ τρισολβΓφ προσπίπτοντα f

i i l o , ac per cruccm Cruciiixi nomen d a r i f i c a n t , προακυνοΰσχν ενώπιον αύτοΰ* κα\ διά τοΰ σταυρού
quod rcvera toagnussit et faciens mtrabilia s o l u s . lv τδ τοΰ εσταυρωμένου δοξάζουσιν δνομα, δ^ι μέγας
jam d2emonum;aerea omnis aerique incubans cohors έστ\ τω δντι κα\ ποιών θαυμάσια μόνος. "Αρτι St
ac ponipa triuiophali caeditur l i g n * , frangiturque ^ τΛνν. τών δαιμόνων ενάερος στρατιά κα\ πομπή τψ
ct rumpilur, exque coelcstibus jure meriio sedibus νικοποιφ ^απίζεται ξΰλψ, xal θλαται κα\ ^ήγνυται ν

dcturbaiur : cuncta?que sanctorum Ecclesise et pio- καΐ τών ουρανίων ένδίκως οίκητηρίων χατασπ.Αται*
rum cuelus velul cum scala e terra i n ccelum exal- ποίσαι δέ τών αγίων αϊ έκκλησίαι κα\ όμηγυρεις
taia.pariier exaltati,>veluL virgae foriiiudinis i n n i x t τών ευσεβών, ώς κ^ίμαχι γηθεν υψούμενη πρδς
t

velul pneiaium sccplrum regium, supremi omnium
Regis crucem hodie deducentes, coeleslem com-
iiiutaiit locum, pro lerrenia coelestes, ac pro morla-
libus immorlalesfiffectl: igncaque romphcea t r i u m -
pliali ligno supcrata, ad supernum paradisum ac
ligaum vitae recta procedunU
ούρανδν συνυψουμεναι, ώς (5άββψ Ισχύος έπερειδέ-
μεναΕ, ώς σκήπτρψ βασιλικψ προΐόντι,τψ τοΰ παμ-
βασΓ/.έως σήμερον συνεπδμεναι σταυρψ, τδν ουρά·
vtov διαμείβονται χώρον άντ\ γηίνων ουράνιοι, κα\
άντ\ θνητών αθάνατοι καθιστάμενοι· κα\ την φλογί-
νην (5ομφαΐαν τψ τροπαιοφόρο) παριδντες ξυλψ ν

πρίις τδν άνω παράδεισον καΐ τδ ξύλον κατευθύνον­

ται τής ζωης.

·» Psah.xcvm, 5. »» PsaK LXXXV, 9. n

Psal. -JJXXV, i
37 ORATiO I I I . - 1N L A U D E M S S . P E T R I E T P A U L I .
'Αλλ',δ σταυρέ τίμιε, xa\ υπέρτιμε σωτηρίας κα\ Α
£ωης χορηγέ· ώς έμψύχω γάρ σοι κα\ ζώντι διά τήν
ζώσαν προσλαλώ χάριν τ6 μέγα κσΛ καλδν των
ψυχών φυλακτήριον το παντδς ευσεβούς νοδς Ιλα-
στήριον, κα\ πάσης καρδίας χα\ διανοίας ό,ρθής φω­
τιστή ρ ιον χα\ άγιαστήριον. Q σταυρέ, πάντων υπερ-
T p r o p i t i a t o r i v n i , necnon
ασπιστά των πιστών, πασών οίχιών οίκιστά, κα\
συνοικιστά των χωρών* πασών πόλεων πολιστά, κα\
εΐρηνευτά των εθνών. Ό σταυρέ, του κόσμου παν­
τός συναγωγέ κα\ ενοποιέ, ού τ6 δψος κα\ βάθος,
μήκος τε τοΰ παντός καΐ πλάτος ταις οίχείαις χ « -
ραίαις διαγραφών, κσΛ τήν τετραπέρατον κτίσιν έν
έαυτψ διαζωγραφών κα\ συγχρατών , σώσον τότ
Λαόν σου, %άί ΒύΛόγησογ ttyv %1χφοτομί*γ σον
ual χοΐματοτ ήμας, xtd έπαροτ ημάς εως τον
αίωτος τώτ αίώτωτ, "Αμήν.
Aoror i \
JSlc r o
^C άγιους xal κορυφαίους άχοστύΛονς
ίϊέτροτ καϊ ttavJLor (2).
Τίς δ τερπνός οίτος ήχος; ΊΙς δ τών έορταζόν-
των άσημος κρότος ; Τίς ή θαυμαστή χα\ περιφανής
αυτη λαμπροφορίακαΛφωταγωγία; ΎμεΙς 6 περιού­
σιος τοΰ θεοΰ λαός · δ xfj Χριστωνύμω τετιμημένο;
κλήσει, 6 κα\ παντός γένους χα\ βίου κα\ πολιτείας
χα\ ηλικίας, {έσει πίστεως χεχχνημένος, Υ.α\ τον
περιώνυμον τούτον τών αποστόλων σηκδν πεπλη-
ρωχώς. Τίς δ δρόμος; χίς ή σπουδή τήν Ιεράν ταύ-
την κατάλαβαν αΰλήν ; πόθεν δμίν ώσπερ έξ Μς
συνθήματος, άφ' εσπέρας αυτής εγηγερμένοίς, τάς
Ιίία; μεν οΐχίας εκκένωσα·., τον θείον δε πληρώ σαι
ναόν ; χα\ εαυτών μέν ώσπερ έξεστάναι δοκεϊν ·
Αλλήλων (Λ σαμπνοία γεγενήσθαι, γνώμης καΐ
πίστεως όμοφροσύνη, κα\ γλώσσης συμφωνία, μο-
νοειδή καΐ έναρμόνιον ώσπερ έξ εύρυθμων οργάνων
τον της δοξολογίας άνακροΟσαι φθόγγον; Τίς ό τον
Ιερώτατον τούτον σύλλογον ή θίασον οδτω παναρ-
μονίως συγκροτών ; Ή δήλον ώς Πέτρος καΐ Παϋλο;,
ή κορυφαία χα\ πρεσδυτάτη τών αποστόλων άκρό-
της · Πέτρο;, ή της Χρίστου πίστεως άρχή * Παύ­
λος, ή της αγάπης τελειότης * Πέτρος, ή αμετακί­
νητος της Έχχλησίας πέτρα • Παύλος, ό τον θεμέ-
λιον ταύτης ασφαλώς καταβαλόμένος.
Οδτοι δή σήμερον οΤα νόες ύπόπτεροι τών ύπερ-
φώτων καΐ ουρανίων Οποκαταβάντες χώρων, καΐ
τοϊς έν γενέσει χαΐ φθορά} ίώσιν 1%\ νοερώςτε καΐ
φιλανθρώπως συγγινόμενοι · Οξέως τε διατρέχοντες,
χα\ έμπεριπατοΟντες εν ήμίν, προς ύπέρλαμπρον
έχχαλοΰνται θυμηδίαν · κα\ άλλον άλλαχόθεν ήσυχίψ
κα\ ύψηλφ συγκαλούμενοι χηρύγματι, καΐ καθά-
περ μέλη πλείω τους 'πάντας είς £ν σώμα τ ζ άρχι-
** Psal. ΧΣΥΙΙ, 9.
(2) Tota hsec oralio variis flosculis l u d i t , vixque
alia ad hisloriam periinemia suraitquam quie ipsa
Scriptura de principibusaposlolorum sic maguilice
38
Verum,ο Crax venerabilis, ommque: major vene-
tatione, ac salutis. vitaeqoe c o n c i l i a t r i x (velnt eaira
cum animala atqae vivenle l o q u o r , ob eam qua
prccdita es vitalem gratiam), m a g n u m prseclarum-
que animorum p h y l a c t e r i u m , p t « o m n i s raenti»
r e c l i omnis cordis alque
animi lucis ac sanctilalis p r o m p t u a r i u m . Ο G r u x ,
omnium defensio prsesidiumque f i d e l i u m 1 oronium
axtiOcatio d o m o r u m , auclorque u t i r a c i u s et loca
pari foedere h a b i t e n t u r ; omnium coadendarum a r -
b l t r a c i v i u t u m , et u t nationes pace c o m p o n a n t u r !
Ο c r u x m u n d u m universum concordia socians
unieneqae, ciijus omnis altiludinern e t profundita-
tem, longiiudinemque et iatitudinem tuis c o m i b u g
ramisque delineas, orbisque qualuor partes i a te
^ repra*senle$ conlineasque, Saiva populum tuum et
benedic hareditatem tuam : et rege no$ utque exloiU
\n tccculum utque seecutorum Amen.
ORAT10 ΙΠ«
Laudalio ianctorum ac principum apoilolomm Petri
et Paulu
Quisnam jacundus hic sonitns? Quis faustus
clarusque festum agenlium plausu&? Quaenam m i r a
haec ac splendida Testium candore luminamqae
gestatione pompa? Voa scificet pecnliaris Dei p o p u -
lus, Christi nominis nuncupatione ornatus,ex o m n i
genere, i n s t i t o t o , cWitale atque aetaie, iidei ferrore
comraotus, quique i l l u s i r e lioc apostolorum d e l u -
b r n m , quantum est, conceriaaLibus animis i m p l e -
^ veritis. Quisnam cnreus? Quse diligentia et ardor,
u t i n sacrum boc sepium v e n i r e t i s t Unde vobie u l
velut ex uno condicto ab ipso excilati v^spere, r e l i -
ctis vacuis domiboe, divinam hanc aedem replerelisT
ac qutdcm vobis ipsis prope roodum excessisse; aiii
vero a l i o m m facti, animorom conspfratione fidei-
que concordia ac linguae consensione, oniformera
alque concinnam velut modulatis organis l a u d a i i o -
nis vocem sonnmque edere videamini? Quis sacra-
lissimum bunc conventum seu chorum sic apte
lanlaque omnino fiarmonia cogil? Nonne palam
Petrus et Paulus, princeps i l l e augusiiseimusque
apostolorum vertex : Pelru», Christi fldci origo,
P a u l u s , charitatis perfeclio : Pelrus inimobilis
D Ecclesise p e t r a , P a u l u s , illius tule c e m q u e d e s l i *
natione j a c t u m fundamcntura Τ
I l i m m i r q m bodte velut aligerae nientes a l o c i -
dissixnis illis ac ccelestibus eese demitlentes axibus,
benignaque inclinatione illis s p i r i t u congressi, q u i
m o r U l e m adhuc agunt v i t a m , velociusque diecur-
rentes ac ambulantes i n nobis, ad o m n i majorem
splendore j u c u n d i U l e m i a v i i a n t : aliumque aliunde
placido altoque convocantes praeconio, ac velut
plura membra, I n unuin corpus, eacrati&simi eorum
t r a d i l ; quae cerie sunt maxima, et quae merito ma-
xiinam eis veiierationem i n iidelium aaiiinis conci
l i v n l . Pauca iiaque nobis annoianda.
I
29 NICETiB PAPHLAGONIS 40
epiritus fabricationc cunctoa coaptanteg, ad D c i Α τεκτονία τοΰ «ανευαγοϋς αυτών πνεύματος άρμό*
cantica laudesque celebranda», ipeorumqne honc- ζοντες» είς ΰμνησιν μίν χα\ δδξαν 9εοΰ, Ιπαινον
etandam magniilcentiam ac spargendos bonores, δε χ*\ τιμήν της οίκείας μεγαλοπρέπειας συγκρο-
congrcgant. τοΰσιν·
I g i t u r ea sonemuS, quse S p i r t t n m nobis insonan- Ούχοΰν ηχήσω μεν τοΰ ενηχοΰντος ήμϊν Πνεύμα­
t e m addeceanl I Ganamus tuba i n S i o n . : pnedice- τος επάξια * σαλπίσωμεν σάλ*κγγι εν Σ ιών * χ η -
mus i n m o n i e sancio v i n hac scilicet Ecclesia ρύξωμεν Ι ν δρει άγίω, τ § Έχκλησίφ ταύτη, τ$
(myslica ac praedilecta Dei civitate» ae sacros o r d i - μυστική χα\ αγαπητή τοΰ θεοϋ πόλει * χαΐ Ιεράς
nantes choros, sacrorum theologorum «acratis$ime συατησάμενοι χοροστασίας, τάς των Ιερών θεολόγων
«•eugiosaque pietate cantica laudegque deproma- πανιέρως χροτήσωμεν υμνολογίας. Κροτήσωμβν δε
xntie Qua v e r o i d ratione? N o n Sophistarum leges πώς ; Οδ σοφιστών επόμενοι νόμοις · ού τ ψ λόγω
secuti ; u o a eermone ceiebraates, quam quisque τάς χάτω σεμνύνοντες πατρίδας; ού το άπδ γής
in terrig palriam nactus sit ; non terrenum μεγαλαυχοΰντες γένος* γεννήσεως, ούχ ανά­
magnifice genus exlollenteg ; n o n nativilalia atque στροφης άστειότητα διεξιόντες. Τις γάρ έχ τούτων
couversationia c i v i l i t a t e m germone oroautes. Quae αίνος, τοΤς Πατέρα μεν, τδν των δλων σχονσι βεον *
Ή — — — — Λ

e n i m laus eis p r o v e n i a t , q u i patrem habuerunt πατρίδα δέ, τήν άνω Ιερουσαλήμ· γένος* δε λ α -
D

universoruru D e u r a , patriam vero, coelesiem J e r u - χοΰσι, τον μακάριον πατριάρχην Αβραάμ * μΛλ-
s a l e m , genus, beatissimum palriarcham Abraham? λον δε, τήν εκείνου πίστιν χα\ δικαιοσυνών, οίς αύτφ
q u i n potius i l l i a s lidera c t j u s t i t i a m , quibue etiam χ&\ παντάπασιν ώροίωνται * αναστροφών δέ τήν
i l l i prorsus simiJes exstiterunt : conversationem, άρβτην, χαΐ τήν προς Χριστδν διά νόμου παιδ-
v i r t u t e m , e t quse ad C b r i s t u m est p e r legera, αγωγίαν τβ κα\ προκατάρτισιν; 'Αλλ* o v t t πάαας
pritnam i n s t i t u t i o u e m ac prceparalionem ? At neque έξης τάς ύπίρ τοΰ θβοΰ Λόγου χατωρΟωμένας αύ -
cuncta ordine pr&clare tllis ac magniflce Dei V e r b i τοΤς μβγαλουργίας χατ* είδος εξυμνήσωμιν • οΰτω
cauaa gesta sigillatiin laudemus. Sic enim pracler- γάρ προς τ ψ άνίφίκτψ τν,ς έγχειρήσεως, χα\ τον της
q u a i n quod impossibiiis ea m o l i l i o esl, juslae m e - συμμετρίας αν νόμον παραβαΕημεν. Επαινετός δβ
diocritatis legem excesseriraus. Hse vero etiam, si καΐ οϋτος, είπερ Αλλος τις, ωσπερ ένβργβίαις πά-
qua alia, quemadmodum i u omnibus operationibus σαις χα\ πάθεσι κα\ πράξεσ:ν, οΟτω δή καΐ τοΤς
passionibusque e t aclibus, sic e l i n ipsis inlellecta λόγοις αύτοις ένθεωρούμενος. 'Αλλά τ ά μίν έτέρφ
integraque s e r m o n i b u s , Jaudem habet. V e r u m alia τεταμuύσθω χαιρφ χα\ λόγω · τά δε νυν αΐνον χα\
q u i d e m atii leropori atque serraoni sunto reposila; Q δόξαν τοίς λογιωτάτοις προσάξωμεν τοΰ Αόγου φί-
a i i a \ero n u n c laudis argumento aique gloriae λοις * χα\. προς αυτούς τδν ΰμνον άποτείναντες,
diserlissimis sennonis amicts offeramus : d i r e c i o - Τά τέκτα Ζ ί ώ ν , %atpet8 % μετά τοΰ προφήτου, προσ-
que ad eos iaudis cantico, i n haec verba cura p r o - φθεγγώμεθα.
pheta : Avele, filii Sion" t ipsos alloquamur.
Avele, p a i e r n x divinse o r i g i i i i s clari praecones: Χαίρετε» της πατρικής θεαρχίας διαπρύσιοι κή­
d i v i n o r u m F i l i i o p e n i m divinissimi explanatores : ρυκες * της τοΰ ΤΙοΰ θεουργίας Ιεροφάντορες 6eid-
viviflcas Spirilus v i r t u t i s vi\a organa ac modula- τάτοι * τ ή ; ζωαρχίας τοΰ Πνεύματος (ργανα ζώντα
liesima, quae videlicet dulcissirais vocibus atque χαΐ πολυαρμόνια · τά φβογγοις ήδίστοις χα\ μέλεσι
modulis concinnissimis, universum simul orbem παναρμονίοις, τήν οίκουμενην δμοΰπ^σαν, ίνΙΛογιρ
t e r r a m u n i Yerbo e t Deo a d b i b u e r i l i s , et ad i l l i i n κα: θ ί ψ παραστησάμενα χα\ τούτω πνεύματι χα\
ν

s p i r i l u et veritale serviendum i n s t i t u e r i i i s ' .

8 άληθϊία λάτρευε ιν συμβεβάσαντα.
Salvesis.Petre, c u i claves regni ccclorum creditae
sunt ; super quem Christus i i r m a v i t Ecclesiam
s u a m ; quein ad P a l r c m m i g r a t u r u s suis ovibus
pastoreui p n e f e c i l " .
Salve sis, Paole, q u i ildelis et prudens diepensa*
tor paterDSe.domus enilueris, eamque ob rem etiam
auper oronia quse illius s u o t , conslitutus sis ; q n i
adhuc vivene corpore, i n l«rtium coelnm.rapkus sis,
paradisuroque mentis ocolis aspectabilem conspeie-
rift, a c v e r b a arcaaa l u i s ipse auribus audiveris***
Salve g)g, Peire, q u i p r i u s quidem mutos sagena
pi&ces c a p i e b a s : po&lea vero, d i v i a o p l e i a opere
kt
tpse per G h r i s t u m eagena effeclus, e l in saeculi
missus m a r e v alque ex orani r a t i o n a l i u m piscium
Χαίροις, Πίτρε, ό της των ουρανών βασιλείας τάς
κλεις πεπιστευμένος · ίφ* ψ τήν Ιδίαν .0 Χριστδς
Έκκλησίαν Ιστηρίξατο · δν χαΧ ποιμένα, προς τδν
D έαυτοΰ Πατέρα μεταβαίνων, έπ\ των αύτον προβά­
των χατεστήσατο·
Χαίροις, Παϋλε, δ πιστδς οικονομάς χαί φρόνιμος
της τοΰ Ματρδς αποδειχθείς οϊκΕας * δι* δ και *π\
πόίσι τοίς υπάρχου σι ν αύτφ χαΟεσταμένος * 6 { τ ι
σώματι ζ ώ ν , πρδς τδν τρΕτον άρπαγε\ς οΰρανδν, χα\
τδν νοητδν παράδεισον τεδεαμένο;, χα\ βημάτων
ά ψ η τ ω ν αΟτήκοο; γεγενημίνος.
Χαίροις, Πέτρε, ό πρότερον μεν άλογων ιχθύων
σαγηνευτής · Ιπειτα σαγήνη θεόπλοχος διά Χρίστου
γενόμενος αΰτος» χαΐ είς τήν χοσμιχήν θάλασσαν
έμβε6λημένο; κα\ έχ παντδς γένους των λογικών
1

» · Joel u , 1 , 4 5 ; Psal. ιι. 6. " Joel ιι, 23. » Joan. i v , ^5. 89

Matth. xv\ 1 8 ; Joan- x x i , 17.
t
4 e
Matlh
x x i v , 4 6 ; I I Gor. x n , 2. M a t t h . i v , 1 9 ; x i u , 47.
41
41 ORATIO I I I . - I N LAUDEM S S . P E T R I E T P A U L i . 48
συνειλεχώς ιχθύων · και τή Δεσποτική τραπέζη Α gencre congrcgans, laudalissirmim mcnsae Dominicae
πολυτελέστατον παρασκευαζόμενος όψώνιον. cdulium struis apparasquc.
Χαίροις, Παϋλε, όπρότερον μέν τ φ ζήλω τοϋ - Saive sis, P2ulc, prius quidem lcgis rcmulatione
νόμου καταφλεγείς • Επειτα τή της χάριτος αγάπη exacsmans; poslea autem graiiaecharilate incensns;
-πυρποληθεί; * καΐ φυγάς μέν, άντί διώκτου · άντί ac pro perseculorc, qui ipse fugam inieris ; pni
βλάσφημου δε κα\ δβρςστοΰ, δοκιμώτατος ευαγγε­ blaspheino et injuriis airoce* probalissimus pnrali-
λιστής γεγενη μένος · καΐ χερσί μεν δ έ ν ε ι ς άψυχους caior exstiicris : ac qui peiles quidem inaniuics in
σ υ ν α π τ ώ ν πρδς σκηνοποιίαν * Πνεύματι δε θείω usum tabcrnaculorum mainbusipseconsueris di-
λογικάς συνδέων καρδίας κα\ νοβράς, κα\ σκηνήν vino aulem Spiritu corda utentia ralionc ac mcnic
ταύτας άκήρατον, κα\ ούράνιον πρδς τήν του Υψί­ praediia alia aiiis Dcoque devinciens, immorUlo
στου κατοίκησιν άπεργαζόμενος. hsec tabernaculum alque coeleste, in quo Aliissioius
babiiaret, praestarcs.
Ύμεις, εί καΐ κατά χρόνον τον Γδιον έκάτερος τής Vos, elsi suo quisque lempore in carne nati estis;
έν σαρκΐ γεννήσεως έτύχετε, άλλά προαιωνίως εν anLe saecula tamen in Deo Patre praesciti, aique ui
Ηεψ ΙΙατρΙ προβγνωσμένοι, γ.α\ τής τοϋ Μονογενούς Unigeniti glorise similes eflicercmini, prxdestiaatt;
δ^ξης σύμμορφοι γενέσθαι προωρισμένοι, δτεήλθεν ^ qnaado venit pleniludo temporis ac Vcrbum caro
το πλήρωμα τοϋ χρόνου, και λόγος σαρξ έγένετο, factum est, lunc primum ipsi, illo agnito accoplo-
πρφτως αυτοί (5) τοΰτον έπιγνόντες καΐ λαβόντες · que ; ac primi ul ex co nasceremini consecuti, pri-
κα\ πρώτοι τής έξ αύτοϋ γεννήσεως ήξιωμένοι, καΐ mique ut ipsumin vobis maneniem habcrclis felici
πρώτο; τούτον έαυτοΤς εύμοιρήσαντες έσκηνωκότα, sorie nacli, ipsun) Dei Spiriunn habtii&ti lcstimo-
αύτδ το Πνεΰμα του θεοϋ συμμαρτυροϋν έσχήκατε nium perbibeniem spiriiui, vcslro, quod filii Dei
τφ πνεύματι υμών, δ η έστέ τέκνα τοϋ θεοΰ · ei δέ essetis: si aulcm filii, et bseredes; hairedes quidem
τέκνα, καΐ κληρονόμοι · κληρονόμοι μεν θεοϋ, Dei, cohttrcdcs aiitem C h r i s i i . 41

συγκληρονόμοι δε Χρίστου.
Ύμείς, ού τής επουρανίου κλήσεως μέτοχοι μό­ Vos, nedum coeleslis vooationi3 panicipes facti
νον, άλλά καΐ εκλογής υΙο\ κεχρηματίκατε * κα\ ούκ esiis, sed et eleclionis exstitislis Olii: nec solam
έςελέγητε μόνον, άλλά καΐ έδικαιώθητε, άλλά κα\ clecii estis, sed et justiiicati, scd el gloriiicali. Vos
έδοξάσθητε. Ύμείς ούκ άπο σαρκδς καΐ αίματος · non cx carnc ct sauguine, %d Patris coelesiis i l l u -
διά ιι τοϋ έν ούρανοις Πατρός τδν αύτοϋ Χριστδν stratioQC, ejus Christum edocti, inque magna luce
άπαυγασθέντες, κα\ έντζ* μεγάλφφωτ\ τδ. μέγα φως Q magiiam conspicati lucem, eique manifesle cre-
τεΟεαμένοι, κα\ τούτω σαφώς πεπιστευκότες, κα\ dentes, aique in illa menle collustrati penilusque
νουν έν αύτφ καταστραφΟέντες, κα\ ψυχήν κατα- animo iUuminali; quinimo splcndida divinique ful-
λαμφΟέντες · μάλλον δέφώτα λαμπρά καΐ 9εαυγη.(4) goris lumina elTecii, in lucem gentiummissi estis:
γεγενημένοι, είς φώς εθνών άπεστάλητε, ε£ς σωτη- in saluicm ad extremum usque terrs esiis po-
ρίαν εσχάτου τέθεισθε τής γής. sili **.
Υμών τήν πίστιν, ό μακάριος κα\ μίνος δυνά­ Fidcm vcslram,primusbeatus ille etsohis potens"
στης πρώτος έμακάρϊσεν, άγγελοι δμνησαν, δαίμο­ beaiam praidicavil; concelebrarunt angeli, dsemonea
νες έπτηξαν, ή κτίσις έδόξασεν. Υμών τήν ελπίδα, expaverunt,crcatura gloria extulit. Spem vestrara,
ού πυκναί βροχα\ χα\ συνεχείς λογισμών έκτόπ6>ν crcbri jugesque absonanim cogitationum imbrcs
παρεσάλιυσαν " ού πονηρότατων καταιγίδες γλωσσών non concusserunl; nequissimarum linguarum pro-
καΐ βαρύτητες, ώς ποταμό*, προσπίπτοντες διέλυσαν ccllae, dirique blaspbemiarum lurbines ac molesliae,
ου κινδύνων κα\ θανάτου έσμδς, ώς ανέμων βία irruentium more fluminurn, non dissolverunt;
προσρήσσουσα κατέταξε ν. Τ μ ώ ν τήν άγάπην, ούκ pericnlorum agmina niorLe&que plucitn», ceu venli
Άρχα\, ούκ Έξουσίαι, οδτε ζωή, οδτε θάνατος, vchcnicntius illisi, non eliserunt. Vestram charita-
άλλ' ούδε πάς ό κόσμος ϊταμώτατα συγκινηθείς, D lem, non Principalus, non Potestates, neque vita,
της οίκείας αυτήν βεβαιότητος μετεκίνησε κα\ μονι- neqnc mors (al neque mundus tolus saevissimc
μότητος. comniotus) a sua constanlia et firmitate dimove-
VB
vu»t .
Ύμϊν πρώτως κα\ εΐλικρινώς καΐ σαφώς δέοοται Yobis primum vcreque ac lTianifesic dattim est
γνώναι τά μυστήρια τής βασίλείας του θεοϋ * τοις nosse mysieria regni Dei; reliquis autcm, juxla
4 1
Gal. i , i\; Act. i x , 2 ; Act. xvm, 5. ·* Roni, VIII, 29; Gal. iv, 4; Joan. i , U; Rom. VIII, 4C. " Hebr.
ι ι ι , Ι ; Act. lx, 15; Hom. vm, 50; Mattb . xvi, 17; PeaL x^xv, 10; Isa. xux. 6. 4 e
ϊ Tim. vi, Maltb. λν».
17; vii, 25; Itom. viu 38.
t

(3) Tots ηρώτως αυτοί. Id ita veruin de Petro ac
Andrca cjus fratre, qui sic priino primiquc Chri-
stum agnoverunt et receperuni; Paulus vero, ali-
quanto post, et lardius, Domitio jam in coclos
reccplo, a qiio eiiam de coelo vocaius est. Sed ct
ipse inter primos ct primus, quantuin ad illos
PATHOL. G R . C V .
qui post iJlura ojusque maxime opera credide-
rnnt.
(4) Βεανγη φώτα, Divini splendoris ac fiilgoris
Inmina. Slc maximc aposloli ct \i\ cis principes,
quoruin sic divinus splendoF et claritas. et qoi dii
(juidam, totiDco iinbuii morLaiibus sint.
2
43 N I C E T A PAPHLAGONIS
quod divino prodiuirn cloquio, est, in parabolis, Α
pro wijusque nimirum certa quadam raiione cum
sermone Verboque necessitudine. Yobis sublimis
diviiraque ac immediata in excelsis circa inacces-
sum ihronwn primae sedis constittiLa digniias, pro
veslra illa cum divinissimo sermone Yerboque ne-
cessiludine digne ac magnifice atlributa : nec dictu
lemerarium arbiiror, qua? a dexiris atque sinistris
surnmi universorum Regis sessio est, vobis a Patre
pra?paratam esse
Yos, lerra quidem tanquam veritatem, juxta ac
sacralissimum occinit melos, edidit: coelum aulem,
justitiae praecones produxit**. Nam terra quidein,
velut eleganteni emisit fructum : sua vero Demi-
iius, in vobis alte defixa rataque benignitate, emi-
cantibus ex Yobis radiis creaturam omnem bonitate
imbuit.
Yos pri.mott *asa misericordiae, suarumque gra-
tiarnm pretiosas penus condens, sacrosanctorum?
qiie donotum suorum pleniludine implens, exve&tra
nirsiitr plenitudine, cunctas deinceps gentjum gene-
raiiones muncre a C Q c i t A c sicul legisolim iitler-
prelem ac promtilgalorem, cum suo illum spiritu
illique proprio adimplesset, subjeclos ei legisperi-
los ex illo imparlit (quod ita manifeste Septuaginla
geniorum, juxla Scripturam, vocalio prodit; ac
qnod a Mosaico ablaluca, Spiritus illis demensum
conlribumm esl), sic in vos quoque pastea princi-
pes, gratiae doclores ministrosque, non commensa
largitate; sed velut in summe nccessarios, toto
C
cffuso adoptionjs Spirilu, vestra ex pleniludine ut
ex inexhausio fonie, graiiae tllios omnes bonitate
imbuit et deiiaie. ·,
Yos mundus universus non recte semulatus, boc
quoque satagens ut perditionis profundo mergeret,
sic nescicns isnprudensque spe frustralus est,
ut suos magis heros regesque agnoverit. Nempe
reges, xum qui rapina regnum caducum inierint,
sed qui gloriam iinmorialem ac sempilernum re-
gnum induerini. Omnis enim terra et mare excita-
tis, aquaruinque morc importabili impetu praicipi-
untium efferalis, linguaeque mulliplicis gentium
cuneis, adyersus sacros ipsos iheolo^os; viros
scilicet modeslos ac graves, bumiles, brevi laccrna
operLot, uec ullum praeterea sseculi hujus inferentes
coDimealum; atqne his corpus perdere, pncdicauo
iicui exstinguere, sensumque ac fidem sic radickus
evellerc molientibus, ut nec raemoriae vestigium
uiuiido cxslaret: sic vicissim aversa, et ab absurdis
inhibila conatibus sunt, ui divinum illud re ipsa
oraculornm impletura conspicialur^. E^rum nenipe
ftermone compresga tempeslalc inquc Jcnem Iradu-
cla auram; atqnc illius quidem silentibus Auctihus ;
cunclis vero prsc Lranquillitate laetantibus, ac qui in
divinae volunlatis porlum deducanlur.
4 1
Uallb. χπι. 11; L«c< νιιι, 10; Maldi. χίχ, 2«; Madh. χχ, "23
*· Psal. evi, 2ti. Nuni. χι, 17.
44
δέ λοιποίς, κατά τον θείον Λόγον, έν παραδολαϊς,
αναλόγου της πρδς τον Λύγον έκαστων οίκεκδτητο;.
Ύμϊν υψηλή τε καΐ θεία καΐ προσεχής έν ύψηλοϊς
περ\ τδν άπρβσιτον θρ<5νον ήτοεμάσθη προεδρία,
κατά τήν ιτρ?>ς τδν θεαρχικώτατον Λόγον οίκείωσιν
αξιοπρεπώς άποκεκληρωμένη. ΎμΤν ού τολμηρών
οΤμαι φάναι τήν έχ δεξιών τε χαΐ έξ ευωνύμων τοΰ
Παμβασιλέως καθέδραν δπο του [Ιατρός προητοι-
μάσθαι.
Υμάς, ή γη μέν ώς άλήθειαν, κατά τδ ίερώτατον
μέλος, έξανέτειλεν · ό ουρανός 61 δικαιοσύνης κήρυ­
κας έξέφανεν, Κα\ γάρ ή γή μεν, ώς ώραίον προ-
ΐσχετο καρπόν · ύμϊν δέ ό Κύριος τήν οικείαν έν ιδρύ­
σαμε νος χρηστότητα, ταΐς έξαλλομίναιςύμών άκτϊσι
πά*σαν άγαθουργεΐ τήν χτίσιν.
Ύμας πρώτους ελέους σκεύη, καΐ ταμιεια τίμια
των αύτοϋ χαρίτων καταακευασάμενο;, καΐ έκ του
πληρώματος των τελεταρχικών αυτού δωρεών πε-
πληρωκώς, έκτου ημετέρου πάλιν πληρώματος, τάς
δλας έξης γενεάς τών εθνών εύεργετεϊ · καΐ ώσπερ
τδν τοΰ γράμματος πρώην ύποφήτην, του έκείνψ
προσήκοντος πνεύματος πζπληρωκώς, έξ αύτοΟ τοϊς
ύπ' αύτψ μεταδι&ωσι νομιζομένοις* ε?περ άπόζηξις
τούτου σαφής, ή τών Έβδομήκοντα πρόσκλησις
πρεσβυτέρων, κατάτήν-Γραφήν · χα\ πνεϋμα τοΰ
Μωσαΐκοΰ μεν άφαιρούμενον, αύτοΤς 5« έπιμετρού-
μενον * οδτω κα\ ύμΐν ύστερον τοΤς κορυφα£θ6ς της
χάριτος μυσταγωγοΓς κα\ διακο*νο(ς, ούκ έκ μέτρου
^ Πνεύμα της υιοθεσίας · άλλ' δλον ώς οίκειοτά-
τοις έκχεάμενος, ώς έξ ακένωτου πηγής της υμετέ­
ρας πληρίτητος, τά τέκνα πάντα της χάριτος
άγαΟύνει κα\ θεουργεϊ.
Ύμας-δ πάςκίσμος ζηλώσας ού καλώς, κα\βυθοϊς
άπωλείας καταχώσειν ^ιασάμενος, οΐ)τως Ελαβε τών
ελπίδων αποτυχών, ώστε μάλλον δέσποτας Ιδίους
έπιγνώναι κα\ βασιλείς * βασιλείς ούχ άρπαγμψ βα-
σίλειον είληφοτας καταργούμενον · άλλ' άκατάλυτον
δδξαν κα\ διαιωνίζουσαν ήμφιεσμένουςβασιλείαν. ΚαΛ
γάρ ή γή μεν π£σα χσ\ θάλασσα, τάς έκτεθηριω-
;ιένας κα\ πολυγλώσσους άγίλας τών εθνών, κ*αθά-
π«ρ υδάτων βίαν άνυπόστατον, κατά τών Εερών τού­
των θεολόγων κατεγείρουσα, τών σεμνών, τών μι­
κρών, τών βραχεί 0άκει το σώμα σκεπομένων · άλλο
^ 6fe καδάπαξ τοΰ νυν αΕώνος ουδέν έφόλκιον έποτρ-
μένων · καΐ τούτοις όλέσαι μέν σώμα, ίβέσαι lk
λδγον · νουν δε καΐ πίστιν ούτο)ς δλόριζον ΙκτΓλαι,
ώς μηδε μνήμης Γχνος τψ β£ψ κ'αταλιπεϊν μηχανω-
μ«νη · οΰτως άντέστραπται της κακίας, καΛ τών
άτίττ^ν εγχειρήματος άνάκ^κοπτο, ώς τδ θείον
έκεϊνο λ*^γιον ένεργούμενον ^ρ3ν • τψ'λθ*γω μέν
αυτών της καταιγίδας έπιτεταγμένης, εΐ^ πραεϊανδέ
αύραν Ισταμέντ^ς · κα\ τών κυμάτων μέν αύτης χα-
τασιγαζομένων * ευφραινομένων δέ πάντων έπΙ τη
ήουχία, κα\ έπι λιμένα τοΰ θείου θελήματος οδηγού­
μενων.
Τ
* Pial. LXXXIY, (9. *·Rom. νιιι, *3;
 4Ε ORATIO I I I . - I N LAUDEM SS. PETRI ET P A U L L 46
T
H v όρδν έχεΤ τότε πα^αν μεν ανθρώπων φυλήν · Α Vidisscs i l l i c tnnc h o m i n u m nationem omncm
πδσαν δε γλώσσαν, τήν Ιδίαν διάλεκτον άχούουσαν, omncmque linguam, suum p r o p r i u m sermonem ex
τω Παραχλήτω δια, αποστόλων λαλιυμένην · καΐ apostolorum ore S p i r i t u s munere a u d i e n t e m " : ac
γόνυ μενψυχζς * ψ θεολόγου μένω Λόγω κατακάμπτου- quidem genu, sermoni, cujus deiias praedicaretur,
σαν • /είλη δε Χα\ γλώσσαν προς την τριαδικην flectentem; labia vero ac lingu&m ad T r i n i l a t i s
κατευθύνουσαν δοξολογίαν · κα\ ώσπερ είδώλων τε-} laudem dirigenlein : ac sicut o l i m s i n i u l a c r o r u m
πλάνης κ α ΐ τ ώ ν δαιμονίων πρώην έμεμέστωτο, ού­ dremonunique errore plena e x s l i l e r a t , sic postea
τ ω ς δστερον χάριτος ζώσης τοΰ (ωαρχικοΰ Πνεύμα­ viva v i v i f i c i S p i r i t u s gratia exuberabat : velnt
τος πεπλήρωτο. Και οίον άλσ\ δραστηρΕοις τα?ς deniquc acri sale, d i v i n i s e o r u m condita praedica-
τούτων θεηγορίαις καταρτυομένη, τήν ύγράν ,άπε£- t i o n i b u s . u d a m atque olentem peccati cariem dcter-
(ίύπτετο χα\ δυσώδη της αμαρτίας «ηπεδόνα. Των gebat. I m p u r i s enim orgiis mysteriisque ac caere-
μιαρών γαρ οργίων χα\ έθών καλ τελετών, οΓς χρο- m o n t i s , quibus o l i m alte hacrentem conlraxerat
νίω; έμμείνασα δυααπόνιπτον Σσχε τήν κηλίδα, maculaoa, h o r u m rnunda aqua a b l u l a , d i v i n o r u m q u e
τούτων δδατι ^υπτομένη χαθαρφ , χα\ μυστηρίων m y s t e r i o r u m coramunione i n i b u t a , magnificorum
θείων θεουργουμένη μετουσια, κοινωνάς ουρανίων coeli m u n e r u m consors effecta est.
άναπέφηνε μεγαλοδωρεών. ^
*Αλλ* ούχ ή σωματική κτίσις μόνον, ουτω της Nec corporalis d u n l a x a l n a t n r a , sic P e t r i P a u l i -
Πέτρου καΐ Παύλου μεγαλοφυίας και στε00ότητος, que v i c t a magiiifica indole et Qrraitate, eive g r a t i a ;
ήτοι. χάριτος ήττήθη ' κα\ aOxaV δε αϊ ασώματοι v e r u m etiam incorporeae oinnes atque aposlalicae
πάσαι x a l άποστατικα\ Δυνάμεις, δυσμαχώτατα Poteetates, d u r o i n illos difficillimoque bello e x c i -
πόλϊμον κατ* αυτών άνηρημέναι, ο υ τ ω ; έξουδένων- t a l o , sic dejcclse prorsusque o b t r i l a ; sunt, u t par
ται κα\ κχτανενϊκηνται, ώς εϊχδς ξ ν έξουδενού.- erat dejici eos, q u i adversus Jesa fideiissimos
eOat τ ο υ ; κατά των Τησου πιστότατων όπλιζομέ- discipulos ac sectatores armis i n s l r u e r e n t u r . E t -
νους οπαδών. Κα\ γαρ ώσπερ πρώτος εκείνος * τήν enim sicut p r i m u s ille humanse nattirae vindex,
ανθρωπότητα περιποιούμενος, καΐ δια ταύτην τ ψ ejusqne causa adversus m u n d i rectoretn lucta c o n -
κοσμοκράτορι πάλη συμπλακε\ς, νοητώς άπεξεδύ- greasus, s p i r i t a l i l e r e x u i t B >
: palamque t r i a m p b n n s ,
σατο (5) * κα\ πα££ησίφ θριαμβεύσας αύτδν, τ ψ in cruce t r a d u x h ; sic plane Petrus Paulusqno,
σταυρφ παρεδειγμά^ισεν* οΟτω δή Πέτρος καΐ Παύ­ i l i i u s cerlaminis ac v i c t o r i a v e r i a^muli, c u m P r i n -
λος, οί γνήσιοι της εκείνου πείρας χα\ νίκης μιμη- cipatibus omnibus et Polestatibus, cuncltttque
τα\, πάσαι; 'Αρχαϊς %a\ Έξουσίαις ύπερ των εθνών, ^ m u n d i recloris cuneis g e n l i u m causa congre&li
κα\ χοσμοκρατορίαις άπάσαις συμπλεκόμενοι, χαΧ veluique aranearum stamina, n u l l a hxc noxa m eo
ταύτας άραχνίων τρόπον νημάτων άπημάντως έν e x u e n t e s : ac quidera laboribus atque xruninte
έκείνφ διεκδύνοντες * χα\ τοις παθήμασι μεν εύδο- audentes, quotidiaoisque mortibus glorianics;
χουνιες^ τοίς καθημερινοίς δέ θάνατοι; έγκαυχώμε- tumque roagistri hausto calice. i n eo adversariom
νοι, είτα το τον δ'.δασκάλου ποτήριον έχπεπωκότες, prorsus p r o f l i g a n t : quosque ilte tenebat, Gh^t&to
έν αύτψ τον άντίπαλον κατακράτοςκαθαιροΰσιν * καΐ mancipante», coronas juslitise ac viclorise perco-
τ ο υ ; ύπ* έκείνφ κρατουμένους ήχμαλωτικότες Χ ρ ί - perunt.
βτψ, τοίς της δικαιοσύνης καΐ νίκης εστεψανώθησαν
στεφάνοις.
Κα\ Πέτρος μίν τ φ σταυρφ τάς Ιεράς τε χα\ A c Petrus q u i d e m , sacras i n cruce atque senites
πρεσβυτικάς παλάμας Ικπεπετασμένος * χα\ κάτω expandens p a l m a s ; capite deorsura i n t e r r a m pro-;
μεν προς τ ^ γ$ τήν κεφαλήν* δέ προς ούρανόν n u s , pedibusque sursum i n eoeium levatus, u t
τους πόδας άπηωρημένος, ώς άν χα* τ ^ δμοιότητι passionis (um simililudine t u m dissimilitudine
τοΰ πάθους^χαΐ τβ άνομοιότητι τ5ν διδάσκαλον δοξά- magistrum c l a r i f i c a r e t : Paulus v c r o supra m o d u m
σειεν. Παύλος δε, τήν ύπέρτιμον. κάραν άποτμη- j ) venerabili caesa c e r v i c e ; atque ea, quod deesset
θείς, χα\τ6 στέρημα ταύτη τ ώ ν παθημάτων Χριστού C h r i s t i passionunr adimplens, sic m n n d u m v i c e r e " .
«επληρωκώς, οΰτω νενίχήκασι τδν χόσμον. Ούτως Ια e u m m o d u m cozRigit u t v i r i u s i n inflrmitate

•· A c t . n , I . * 1
Coioss. i i , iB. " C o l o s s , i , 2 4 ; 11 Cor. x u , 9 .

(5/ ΛΌητώς άπεζεδύσατο. Ilanc vocein plerique A u g u s t . 1. De agone Christ. c. 2 e l 1 6 ; adversun

tran&itive exponunt, non satis ad mentem aposloli, Faustum f
u
c. 29el 1, et De peccat. merit. et remi$$. y

quasi ve.lit sic exspoliatos itudaiosque principatus c. 2 7 , Exuens $e carnem. Q u i n et H i i a r . I . i x , De

ac poieslates t r a d u x i s s e ; n o n qupd ipse potius ad
certainen exutus, posita scilicet p e r m o r t e m carne,
TCI e l i a m , u t Chrysostomus exponit, ipsa eorum
labe, eaque i n se depulsa ab buroana natura ( q u i
inosest l u c t a l o r u m ) , bic magnifice de i l l i s i r i u m -
phaverit, ac exemplum eos fecent. Sic certe Syrus
ti n t e r p r . Ei per extpoHationem
f corpori» sui, diffa-
viavit jmnapatut et pot€t(ate$. Sua n i i n i r u m m o r l e ,
• qua vetni i m l u m e n t u m , corpus e x u i u Eodem modo
Tnnit., Exutut carnem, et potestates o&tentui essc
fecit. Hoc nempe insinuantes, reciproce a c c i p i e n -
d a m eam vocein, u l r u v i s tandem modo i n l e * l i g a i u r
ea reciprocaiio. N i c e i a s e x p o n i i a d sensum Cbry&o-
slorai cxspoliaiionem i n nobis faclam νοητώς infer-
n a l i u n i polestaluin, i t a u t nienlc i o l e l l i g i polest e t
s p i r i l u a f i r a t i o n e ; quomodo e l i a m obiita Dei i u
nobis imagine per peccatum, i n i e r n a m oranem i a -
bem c u m auctoribus i n d u e r a m u &
47 NICET/E PAPHLAGONIS 48
perfiecreiur ; sicque cxitioso illo colliso atqoe per- Α ή θεία δύναμις έν τ$ άσββνεία τούτων τετελείωται -
cnsso, clari clare una cum Christo victoriae auciore xa\ οΟτω τον όλετηρα θραύσαντες, λαμπροί λαμ­
iu cceluin recepti s n n l " . El sicut prioius ille πρώς τψ νικοποιώ Χριστώ προς ουρανούς συναν-
victoria polilus, in dexiera sedis majeslatis primus ελήφθησαν. ΚαΙ ώσπερ εκείνος πρώτος νενικηκώς,
in excelsis sedil, ila hi quoqne pro illius siinilitu- έν δεξιοί του θρόνου της μεγαλωσύνης πρώτος έκάθ-
dine viclores, ut illi a dexlris sedeant, secundis ισεν έν ύψηλοΤς ' οΟτω κοΛ oirot κατά τήν πρές
partibus nancisctintur. εκείνον όμοίωσιν νενικηκότες, της έχ δεξιών τούτου
δευτέρας καταξιοΰνται καθιζήσεως.
Ο exiraiam imilationem omni majorum imita- *Ω της ύτερφυοΰς μιμήσεως των αμίμητων! ώ.
tione ! Ο humilium ac modesto spnsu exaltalionem της πρδς τον "Υψιστον των ταπεινοφρόνων άνυψώ-
apud AUissiroum t Terreni, et ccelestcs; mortales, σεως! ol επίγειος, κα\ ουράνιοι - oi θνητο\, κα\ αθάνα­
et immorlales; pusilli, terque inaximi. Qui omni τοι · ol μικροί, καΐ τρισμέγιστοι · κα\ oi «βριχάθαρμα
mundo retrimentum ac quisquiliai positi, venerabi- τψ κόσμψ παντίκαΐ περίψημα κείμενοι, αίδέσιμοι κάβ·
liores Serapbin exsliterunt. Qui fame, siti, nudilaie εστήκασι τοΓς Σεραφείμ * κα\ ol πείνβ δέ κα\ δίψη κα\
conflictati, bonorum quae oculus non vidit, non g γυμνοτη'τίταλαιπωρουμενοι,τών αγαθών α όφθαλμδς
auris audivit, nec in cor hominis ascenderunt; ia ούχ είβεν, ους ούκ ήχου σε ν, χα\ έπϊ καρδίαν άνθρωπου
quai eliam angeli (ut cum ipsis loquar) deeidcrant ούκ άνέβη· ε Ες St κα\ άγγελοι, κατ* αύτους -εΕπεϊν,
prospicere, horum hi dispeosalores atque arbitri έπιθυμουσι παρακύψαι, τούτων οδτοι ταμίαι, κα\
sanctis prsefecti sunt. Quodnam istud erga vos πρυτάνεις άγίοις προεστήχασι. Τί τ6 περί υμάς
bonitalis mysierium ? Quomodo iidem lum filii ho- τούτο της άγαθότητος μυστήριον; Πώς οϊ αυτοί καΐ
ininum auditis, tum Dei ? Alierum, natura;alle- υίοΙ ανθρώπων και θεου κεχρηματίκατε ; Τδ μεν, δια"
rum» adoptione. Quomodo momentanea levisque τήν φύσιν, τ6 δε, διά τ^ν υΐοθεσίαν. Πώς τ6 παραυτίχα
iribulatio, sic sclernum vobis glorise pondus τής θλΐψεως, καΐ ελαφρών, ούτως ύμίν βάρος δόξης
pnestilit ?
ei αΐώνιον εΕργάσατο;
Carnem factum esse Deum Yerbum el habilasse Σάρκα μϊν γεγονέναι τον Θε6ν Λόγον χαΐ έν ήμΐν
in nobis, vestra insinuaiione atque doctrina agno- έαχηνωκέναι, έχ της υμετέρας μεμυήμεθα μυστ­
v i m u s " : vos aulem reipsa corpus membraque αγωγίας * ύμεΐς δέ σώμα τφ Ι5ντι, χα\ μέλη τίμια τψ
nobilia, ei qui carnem assumpsit, exstitislis : cor- σεσαρκωμένψ καθεστήχατε. Σώμα πάγκαλόν, θεοει-
pus nimirum undequaque pulchrum, dciforme, δες, θέαυγες, πάσης κηλίδο; κα\ ^ύπων χα\ μώμων
divinis miCans fulgoribus, quod nullain maculain, Λ άνεπίδεχτον. Οία γάρ οφθαλμοί δύο φωτοφανέστα-
nullas rugasaut labem ullam admiilat. Velut enim xtit κα\ χαριέστατοι του Δεσποτικού σώματος προ-
duo lucidissimi ac bJandissimi Donii^ici corporis βέβλησθε, οίς δλον αύτου φωτίζεται το σώμα * &ι*
proslatis oculi, quibus Loium ejus corpus i l W t r e - ών ό Κύριος τάς καθ* 6λην τήν γίϊν εκκλησία; αφ­
t u r ; per quosDommusexstanles loto orbe Ecclesias ορών, οικοδομεί κα\ καταρτίζει. Κα\ ώτα δε τρανά
inspec&fis, aediflcet perGciatque. Sed et aures καΐ σαφή, κα\ της θείας δντες εΟήχοα φωνής- το
apertae et clarae, aique divinae voci faciles, Dei ver- μα του θεοΰ τ6 πάνσοφον, τδ παντοδύναμον,,τό
bum sapienlissimum ac omnipotens, Incarnationis της Οικονομίας, φημί, πρώτον μυστήριον ένωτι-
scilicet m y s t e r i u m , cum primum audissetis, cun- σθέντες, ταΣς άκοα?ς αύτδ πάσαις δευτέρως έν-
c l o r u m illud postmodum auribus inLulislis. ηχ'σατε.
Vos et nares odoratissimce Qt gense estis m y F t i c x . ΎμκΓς χα\ μυχτΐ^ς εύοσμότατοι, χα\ σιαγόνες
Narcs sacrae, sacrotum ungoentorum Cbrisli fra- έστέ μυστιχαί. Μυχτήρες Εερο^ της Εερ5; τών Χρί­
grantiam suaviter admodum olfacientes, ejusque στου μύρων ευωδιάς άγαν-ήδέως όσφραινόμενοι, χι\
scientig suavem odorem, omni loco manifestantes. την όσμήν της γνώσεως αύτοΰ παντί τόπω φανε-
(lence vero skut phialm aromatum , velut e fonle
ι β ροϋντες. Σιαγόνες δε, καΰάπερ φιάΧαι του άρώ~
divina doctse Itriguae, germinantes (uti sacralissimo D/wroc, ώσπερ άπδ πηγής της .θεολόγου'γλώσσης,
continetur eloquio) unguentaria; niYSticas scilicet φύονσαι (κατά τδ μυστιχίάτατον λόγιον), μνρεψιχά,
odoris suavitales (Spiritus nempe doclrinas) his τάς μυστικά; εύωδίας (ήτοι διδασκαλίας του Πνεύ­
qui digiti sint proferentes.
y ματος) τοϊς άξίοις προβαλλόμενοι.
Vos iiem manus stremiae ac industriae; qua non ΎμεΐςκαΙχεϊρες ενεργείς καΐ δραστήριοι πιστεύε-
in labulis lapideis, sed carnalibus, nec atramenio, σθε, ούχ έν λιθίναις τά θεϊα λόγια πλαξίν, αλλά σαρ-
srd vivo Dei Spiritu, mystice divina eloquia ornate χίναις* ού μέλανι, άλλά θεοϋ Πνεύματι ζώντι μυ-
dcpingatis". Manus, quai nedum firmum funda- στικώς καλλιγράφου σαι. ΧεΤρες,ΌΟ θεμέλιον μόνον
menlum (ildfi sciiicet) tuta base flgatis,, sed et ασφαλή, τδν της πίστεως καταπηγνύουσαι, άλλά
digna fidei opera saperadiGcetls. Non eni^n ligiiis, χαΐ ϊργα τ η ; πίστεως άξια έποικοδομοΰσαι. Ού ξύ-
stipula et feno, sed auro cl argenlo pretiosissi- λοιςγάρ, οΰ καλάμη χα\χόρτω, χρυσφ δέκαΐάργύρφ
misque lapidibus (doclrinis scilicet aique actibus χα\ λίθων τοΐς τιμιωτάτοις, είτ οξνλόγοις και πράξε σι
1

l»eo placilis) intelligentem atque \iventeni Deo Oeonp^iat, την ναεράν Έκχλησίαν κα\ ζώσαν καταρ-
" H c b r . ι, ! 3 . «* II Cor. jv ! 7 , 1 , Λ, { { ; ι, % 9 ; I Pclr. ι. » ; H Cor. ιν, 17.
t » Joan.i, U.
Cant. ν, 15. ·' lf. Cor. ιιι, Γ».
49 ORATIO I I I . — I N LAUDEM SS. PETRI ET P A U L I . 50
τίζετε θ ε ψ . ΧεΤρες {χυστηρίων Ιερουργό* θείων · Α Ecctesiam inslruilis * · . Manus, djvinis opcraute*
ύπερφυών τεραστίων αυτουργοί' άφ$ μόνη νόσους mysleriis; ipsse exiiniorum prodigiorum ariiuccs:
Ιώμεναι , δαίμονας έλαύνουσαι, παραλελυμένους lactu solo sanantes morbos, fugantcs dacmoites,
σφίγγουσαι , λεπρούς χαθαίρουσαι, παγκεκυφότας astringentes soluta membra, leprosos mundanies,
άνορθουσαι, νεκρούς άνιστώσαι, κα\ τυφλοις$*έν τήν incurvos erigentes, mortuos suscilantes; ac caecis .
6ψιν, κωφοίς δε τήν άκοήν, μογιλάλοις δε τήν γλώσ- visum, surdis audilum, balbis facilem el expediium
σαν διατρανοϋσαι και διασαφοΰσαι * καΐ πασαν σώμα- linguae usum praebenies; omnemque corporis labem
τος λώβην, χα\ πάσαν ψυχ^ς λύμην άφράστως καΐ alque omnem animi noxam nullis verbis explicabili
άχρόνως θεραπεύουσαι. ralione, moraentoque curanies.
Ύμεϊς χαΐ δύο ώμοι κα\ μαζοί δύο της Ίησοΰ Vosquoque duo humeri duoque ubera majestatie
πεφήνατε μεγαλειότητας · ol μέν τον σταυρόν αΓρον- Jeeu enitetis. Humeri scilicet tollentes crucem, ac
τες, καΐ αύτψ συνεπαιρόμενοι • καΐ ώς κεφαλή ιδία, cum ea pariter exaltatt; velutque caput propriuin t

τψ έσταυρ^μένψ προθυμως έφεπόμενοι. ΤΟμοι, cum qui crucifixus est alacres secuti. Huraeri,
τον χρηστδν αΓροντες Χρίστου ζυγδν, κα\ τον ελα- Cbrisli jugum suave tollentes, leveque Evangelii
φρδν έλαφρώ; κουφίζοντες φόρτον του Ευαγγελίου, onus levanles, atque illud digni» imponentes**
χαϊτοΐς άξίο.ς αύτδν έπιφορτίζοντες · ναΐ δή, χα'ι Sane vero eliam errantes oyes assumenles, eaxum~
τά τών προβάτων άναλαμβάνοντες πλανώ με να, κα\ que quae remanserant gregi inferenies alque su~
τοϊς μένουσιν συναριθμοΰντες, καΐ μάνδραις ταϊς pernis caulis includentes; proque illis, cruce ac
Ανω κατασφαλιζόμενοι, καΐ υπέρ αυτών σταυρψ καΐ morle, Bomini exemplo, ipsi vos ipsos eanctifi-
θανάτω χατά μίμησιν άγιαζόμενοι Δεσποτικήν. cantes · · . Ubera vero non eo lacte qui in sensuin
ΜαζοΙ δέ, ούκ αϊσθητψ γάλακτι, νοητψ δέ τρέφοντες cadit, sed spiritali, Ecclesiam alenlia;ac nedum
τήν Έκκλησίαν καΐ ουδέ γάλα μόνον, τδν είσαγω- lac (doctrinani scilicet rudimentariam atque illis
γικόν τε λόγον χαΛ τοίς ε^σαγομένοις^'κατάλληλον qui inducuntur convenientem) coiligeniia, sed et
άναλαμβάνοντες, άλλά κα\ otvov, τήν στερεάν των vinum (solidam scilicet dogmalum epulationem
δογμάτων έστιατο|5ίαν, χα\ το?ς τελείοις πρέπουσαν ac pcrfeclos decenlem iheologtam) aiiluenlia.
επινάοντες θεολογίαν.
ΎμΑς, καΐ σπλάγχνα κα\ νεφρούς τις είπών δι­ Qiii vos viscera geminosqoe renes, coxasque ac
δύμους* μηρούς τε καΐ σκέλη χαΐ πόδας της τοί> crura dicat, ejiisqne qut carncro assumpsirsuper-
σαρχωθέντος ύπερουσιότητος, ούχ &ν, οΐμαι, τύΰ subeiantialiar Majestatis pedes velit, haud pulo a
πρέποντος άποσφαλείη. ΚαΙ γάρ παρ' ύμΖν ζωτική decore errayerit. Apud vos enim vitalis ct itieflluxa
ποίότης καΐ ά^ευστος της θεοπρεποΰς» ήτοι θεοτε- divinae seu deificae charitalis intellecta qualitas, ac
λοΰς αγάπης ένθεωρουμένη, καΐ ώσπερ έκ διδύμου relut ex gemino tivoque fonle, e vestris occulte
κα\ ζώσης πηγής των υμετέρων κρυφίως έξαλλομένη visceribus, fidelibus irrorans animis iisque aifusa,
σπλάγχνων, πισταίς έπαρδομένη ψυχαΐς, γονίμους fecuados Deo reddit. Crura vero ac pedes congrue
αυτές αποδεικνύει θεώ. Κνήμαι δέ xal πόδες, ευλό­ puto Verbi iutelligamini, quod ipsnin in vobis uiii-
γως, οΐμαι, του Αόγου τεθεώρησθε, δτι ποΕσαν τήν versam percurrens terram, omnemque morlaliom
γη ν διαθέων έν ύμΤν, καΐ πάσαν βροτών δε άνοια ν mentem Itisirans, ad veritatis notilmm vestro rcu-
επιών, πρδς τήν της αληθείας έπίγνωσιν δι* υμών ncre atque opera ducit.
χειραγωγεί.
*Γμείς δντως έστέ, κατά τδν Ιερδν Ζαχαρίαν, οί Vos revera, sacralissim» Zacharia auctore duo
δύο των ελαίων κλάδοι, έκ δεξιών τε καΐ ευωνύμων olivarum r a m i , a dexlris alque einistris, aureo
τ υσ υ ν α τ
ΤΪ Χ Ρ ϊ ^ Χ ί » ί Εκκλησία δή λέγω, καΐ τψ candelabro (Ecclesise scilicet) eique impositae lain-
επ' αυτής λαμπαδίψ Χριστψ παρεστηκότες · ol δύο, padi (nempeChrislo) posili; duo, ut idem loqnilur,
κατ* αύτον είπεϊν, της πιότητος υίοΐ, τψ Κυρίω lilii pinguedinis, assislenies Domino universa?
πάσης παρίστασθε της γ η ς . D tcrrae.
'Γμάς xat αί δύο ^άΰδοι, &ς έαυτψ λήψεσθαί Vos quoqne du<e virgae, quas sibi assumendas
φησιν 0 Κύριος, παρά τψ αύτψ, προΟπογράφουσιν. apud eumdem Dominus dicil, prseliguraitl; quarum
ψ 1
ί1ν τήν μέ / κάλλος, διά τδ της ψυχής περικαλλέ^ alleraui decotera ob animi snmmam venustalera;
στατον · σχοίνισμα δέ τήν έτερα ν, ώς Ιδίαν μερίδα alieram vero funiculum, velut propriam nuncupa-
κατωνόμασεν '^έν αΤς καΐ τά πρόβατα ποιμαίνει, v i i p a r l e m " : in quibus fore poiliceiur ul oves
κα\ τήν διαθήχην, ήν πρός τους λαούς διέθετο, δια- pascat, ac foedus, quod com popuiis pepigerat, tfis-
σκεδάσειν επαγγέλλεται* δηλονότι τδν νόμον του sipel; dam nimirum legem litterae, per spiritus
γράμματος, διά τ&ν του πνεύματος νόμον άθετων* legem abrogal. Quod namqne legis cullu atqtie
ΚαΙ γάρ δ τ ζ κατά νόμον λατρεία κα\ τοίς τύποις figuris Moyses et Aaron (paedagogi scilicet itque
Μωυσης πεφήνασι καΐ Α α ρ ώ ν , παιδαγωγοί πρδς duclores imperfcclorum ad Christuiii) hoc sanc
Χριστδν τοις άτελέσι γεγονότες, τοΰτό γε δή Πέτρος Petrus €t Paulus spirilu exsuieruni; graikequc

6 1
" I Cor. l i i , 12. » Malth. xvi, 24; Lnc. ιχ, 5; Mallh. x i 28; xviu, 12.
( ·· Joan, xvii, 19. i Cor.
t», 2 ; Ilebr. v, i 2 . " Zach. iv, l o , l i . " Zacli. χι, 7.
51 mCESM PAPHLAGONIS 55
Evangclium defungenles, legis umbrcs ac iiguralia Α xat Παύλος γβγόνααι τ φ πνεύματι· χα: ΐ δ τής
maadala ία illo dissipanL atque evertunt. χάριτος Εύαγγέλιον Ιερουργουντες , τά σκιώδη του
νόμου καΐ τυπικά παραγγέλματα διασκεδάζουσιν εν
αύτψ κα\ καταργοϋσιν.
Enimvero, quid haecad laudem clariiatis magni- 'Αλλά τί ταΰτα προς fercatvov δόξης της υμών
/icentiae vestras videanlur? Certus enim sum, ve- έστι μεγαλωσύνη<; Πείθομαι γάρ, ού μόνον λογο-
stram illam clarilatem, nedum historicorumomnium γράφων τε πάσης περινοίας κα\ Ρητόρων δυνάμεως,
dexteritatem oratorumque vim dicendi excedere, τήν υμετέρα ν ύπερήρθαι δόξαν, άλλα καΐ τους παρ'
verura etiarn summos apud nos iheelogos, ntbil ήμϊν ακρότατους θεολόγους, μηδέν είπβΤν Αξιον δύ-
reslra dignunt laude posse efferre. Qucmadmoduin νασθαι της υμετέρας τελειότητας. "Οσπερ γάρ ούκ
eiiira nullus sermo est, qui eminenlem omnibus Ε στ ε λόγος επάξιος της δπερεχούσης έκφαντορ;κδς
majestatem merilo expiicare sufiiciat (divina enim δόξης* κα\ γάρ ού λόγου μόνον, άλλα καΐ διανοίας*
gloria, ncduin sermonem, verum et mentem ; iteque ούκ άνθρωπ*κής μόνον, άλλά κα\ Σεραφικής, ή
bumanam solum, sed el Seraphicam, longe supe- θεία μεγάλειότης ύπερ ίδρυται * ουτω καΐ των παρ*
rat) sic quoque ipsa eoruin, qui apud illam vere αυτή γνησίως ί δρυ μένων, κα\ της., βνωτάτω τιμής
f

firmi sieterunt supremumque nacli honorem sunt, Β εύμοιρηκότων, ανέκφραστος τέ έστι κα4 άπερινόητος
lanta claritas esl, ul nec verbis exprimi, uec galis ή δόξα ' καΐ τοσούτφ πλέον, δσφ κα\ μάλλον tfl
menle coocipi possit: atque id atnplius, quo et προς τδν ύπερούσι,ον' έγγύτητι τήν ολην ύπερανα-
magis accessu ad supersubstantialem, qutdquid in βαίνει κτίσιν.
creaiis est, excedit.
Quandoquidem igitur terrena omnis lingua ve- Τοιγαροΰν, επειδή π3σα γηγενής γλώσσα της
stris impar laudibus esl, ubi adhuc pauca adjeceri- κατ" άςίαν α Ενέσεως! Οφεϊται, μικρά λοιπόν Ι τ :
1
ltius, spirituque spiritalius salulaverimus, magnifi- προσειπόντες, και τ φ πνεύματι μυστικώτερον κατ -
centiam gloriae sanctllalis vestrai silentio dabiinus. α^πασάμενοι; σιγή τήν μεγαλοπρέπειαν της δόξης
Salvele, natura, Id est deitate conjuncise Triniialis, της υμετέρας Οείημεν άγιωσύνης. Χαίρετε, της
quam annuntiaslis, ac cujus noiitiam creaturae τριαδικής συμφυΐας ή συνθεΐας, της δι' ύμων κατ-
oinni intulislis, sacratissimi praecones et apostoii αγγελείσης, και πάση -η) κτίσει γνωσθείσης, {ερωτά­
et testes. ται κήρυκες καΐ απόστολοι κα\ μάρτυρες*
Salveie, equi ratione menleque praediti, singula- Χαίρετε, ΐπποι λογικοί κα\ νοεροί, επίλεκτοι καΐ
riter Deoque judice lecti ac delecti: non ut quidam θεόλεκτον, ούχ ώς τίνες λέγονται, τήν χρόαν τοϋ
vocantur, corporis colore nive candidiores, sed ^ σώματος λευκότεροι χιόνος· αλλ* υπέρ χιόνα, τί| της
eupra nivem auimi puriiale nitentes* : nec cursu 4
ψυχής διαλάμποντες καΟαρότητι · ούδε τ4ν δρόμον
1
ventis pares, sed mentis velocitale atque numine άνέμοις *• παραπλήσιοι · άλλ* ύπερ άνεμων πτήσιν
veatoruin volatum superantes : uec quantum e οξύτεροι τβ τοΰ νου ταχύτητι καΐ θεότητι* ούδ*δσον
specula dispicit odulus, tantum repente subsilien- οφθαλμός άπό σκοπιά; όρ3, τοσούτον αθρόως έπι-
tes, ulr poeia loquitur, sed quanlum &ol iste Θρώσκοντες, κατά τήν ποίησιν · άλλ' δσον ό ήλιος
magna luce compleclitur, crealuram omneni ful- ούτος τψ μεγάλω φωτΐ περιλαμβάνει, κτίσιν πδσαν
guris instar sermone percurrenles. Quibus Deus αστραπής τρόπον τφ λόγω διατρέχοντες · ίφ* οΤς ό
Verbum conscensis, utloquitur divinus Aoibacum, βεδς Λόγος,* κατά τον θείον έπιβάς Άμβακουμ, καΐ
alque in spiriiale boc niare deductis, in vobis aquas εϊς τήν νοητήν ταΰτην θάλασσαν έπι6ι<5άίτας, έν ύμΐν
mullas (gentium scilicet mentes) t u r b a v i t E j u s ύδατα πολλά, τάς των εθνών διανοίας διετάραξεν · ή
vero cquilatus, eorura qui turbarentur salus ιππασία δέ τούτου σωτηρία των ταραττομένων
exstitit. έγενήθη.
Salvete, lapides prekiosi, post illum summum Χαίρετε, λίθοι'τίμιοι, οί μετά τδν άκρογωνιαΤον,
angularem in spiriialis Sio» fundamenta missi. ^ είςτά της νοητής τεθειμένοι θεμέλια ί ι ώ ν . Χαίρετε,
Satvete, venerabilos Dei servi, Cbrisii Me\e& amici, του θεοί σεπτοί δοΰλοι, τοΰ Χρίστου παστοί φίλοι,
Dornini Spirilus sacti liberi, angelorom gloria, τοΰ Κυρίου Πνεύματος Ιερά τέκνα, των 'Αγγέλων
archangelorum laus, Principaiuum sublimitas, Po- δόξα, των Αρχαγγέλων δπαινος, των Άρχων δψω-
lestatum glorialio, Viriuium jucundiias, Domina- μα, των Εξουσιών καύχημα, των Δυνάμεων θυμ-
tionnm eisulUtio, Thronorum honor, Cherubim ηδία, τών Κυριοτήτων άγαλλίαμα, των Θρόνων
66
obiectatio, Serapbim pulchriiudo et decor . τιμή, τών Χερουβείμ τερπωλη, τών £εραφα\μ καλ­
λονή.
Salvele, diaboli desiruclores, honiinibus mune- Χαίρετε, διαβόλου καθαιρέται, ανθρώπων ευεργέ·
rum largi praebitores, erroris vindices, veriiatis ται, πλάνης αντίδικοι, αληθείας συνήγοροι, ειδώλων
palroni, idolorum destruciio, Trinitaiis praedicatio, καθαΐρεσις, Τρ.άδος άνά^ηαις, αΙρέσεων αφανισμός,
haereseon abolilio, peccaiorum propitiatio; eorum αμαρτιών ιλασμος, τών παλαιουμένων καταστροφή,
q«3£ velerantur eversio, eorum quae innovantur τών άνακαινουμένων επιστροφή, τον γράμματος
conversio: litlerae destilutio, spirhus confinnalio. άθετητα\, τοΰ πνεύματος κυρωταί.
8 5 t6
^ T h r e n . ιν, 7. liabac. ιιι 8.
9 i s a . xxvm, 40; 11 Cor. u i , 17.
53 ORATIO IV. - IN LAUDEM S. ANDR&E. 54

Χαίρετε, των Εκκλησιών άνάστασις, τ ω ν κατε£- Α SaWete, Ecclesiarum t x c i t a t i o . e l i s o r u m I D S U V -

0αγμένων άνάκτησις, τ ώ ν άπηλπισμένων ανάκληση, r a t i o , desperatorum revocatio, laberaniium refe-
τ ω ν έν πόνοις παρηγορία, τ ω ν έν πάθεσι θεραπεία, ctio, segrorum curalio, lugentiura consoktio p

τ ω ν έν πένθέι -παραμυθία, τ ώ ν χειμαζόμενων λιμήν eorum q u i tempesiate jaciantur tuta statio ac

ασφαλής, τ ω ν πενομένων πλούτος ανελλιπής, τ ω ν porlus pauperutn indeficientes divitiae, divitem
•πλουιούντων άντίληψις άψευδής, των όφειλόντων vera defensio, debitorurp sponsores, eorum q u i
έγγνηταΐ, τ ω ν σωζόμενων προασπισταί. salutem parant defeneores.
Χαίρετε κα\ εύφραίνεσθβ , ουρανοί, &μα τ ψ ύμΐν Salvete et exsultate, coeli, una c u m eo, q u i divina
βία θρόνψ θεοπρεπώς έποχουμένω · ουρανοί θείοι κα\ i n TObis magnificeMia quasi i n t h r o n o sedet. D i v i n i
νοητο\, κα\ της έν ούρανοϊςχΊΕκκλησίας μυστικώτα- coeli et s p i r i t a l e s ; ejusque E c c l e s i s , quae \n coeiis
τον στερέωμα · οί τήν θεοΰ δόξαν μαγαλοφώνως est, sacraiissimura firmamentum w
: coeli, Dei
βςηγούμενοι, κα\ τήν τ ω ν χειρών αύτοϋ ποίησιν g l o r i a m aito vocis enarranles prseconio, ejnsque
άβννάως άναγγέλλοντες « ών ό φθόγγος είς πά"σαν opus m a n u u m j u g i i e r annuntiantes : q a o r u m sonas
λαμπρώς έξελήλυθε τήν γήν, καΐ τ ω ν βημάτων ή i n o m n e m clarp exWit t e r r a m , a c v e r b o r u n i v i s i n
δ*3ναμις είς τ ά πέρατα διέδραμε της οίκουμένης. fines orbia e x c u r r i t . ,
"Ωσπερ ουν άφ* υμών, ή δι' Ομών ή θεαρχική Β Quemaduiodum i g i t u r a vobis, veatraque opera,
χάρις τοΤς πέρασιν έξήχηται, οδτω και δεξιον τέλος d i v i n a gratia finibus i n s o n u i t , sic quoqae fausluni
ύρΑΪς τϊ) δεξι$ καταβάλλετε αρχή, κοΑ τδν θείον fauslo i n i t i o tfnem adhibeie, divinuraque sermo-
λόγον τοϊς π3σιν ΙΟνεσι κρατύνοντες, τήν Ιεράν πί- nem cunctis n a t i o n i b u s firmantes, sacram i n eo
ατιν έν τούτω βεβαιώσατε· τους πλανωμένους επι­ Gdera confirmate. Errantes c o n v e r t i l e , dubios a n i m i
στρέψατε, τους αμφιβόλους στηρίξατε, τους άναιβώς eolidate, impudenter spernenles ,emendate aut
άθβτοϋντας διορθώσατε ή έκτίλατε • κα\ τους μεν τ ψ evellilc : ac eos q u i d e m q u i vestram regwlam
ύμετέρψ κανόνι στοιχοΰντας, εδραίους, άμετακλινεϊς seqnuntar, firmos indeclinabiles vestris legibus
τ ϊ ϊ ς ϊεραϊς συντηρήσατε θεσμοθεσίαις · τάς δλας δε conservate: universasque fidelium eollectas, d i v i n i
τ ω ν πιστών δμηγύρεις τ}) ολοκληρία, του θείου σώ­ S p i r i t a s integritale i n sancto S p i r i t u arclius c o i -
ματος έν άγίψ Πνεύματι συνδέοντες, το πλήρωμα ligantes," Ecclesiae coetum omnem i n onum no-
της Εκκλησίας δλόν είς ένα καινών δνθρωπον, ου ή v u m h o m i n e m , cujus caput C h r i s t u s , perfictte ac
κεφαλή Χ ρ ί σ τ ο ς , καταρτίσατε κα\ συναρμόζατε· coagmentaie. Bellum autem armaque o m n i a , vestris
πόλεμον δε κα\δπλα πάντα πρεσξείαις ύμώνδεκτα?ς Deo aoceptis intcrcessionibus e c o n t r a r i o tollenles.
άντανελόντες, καΐ τροπάίοις νίκης ένθέοις τδν άλη- C divinisqiie victoria; frepaeis plum. vere iraperato-
θώς ευσεβή βασιλέα καταστέφοντες, είρήνης θείας r e m coronanles, d i v i n a pace Btabiliqne, ac t r a i i -
εύττταθοΊς τ ε καΐ γαληναίας ζωής πληρώσατε τήν quiila j u c u n d i t a t e t e r r a m i m p l e l e ; quielainque ac
γ ή ν ήρεμονδε βίον καΐ φιλευσεβή, κα\ τής έ ν Χ ρ ι - religiosam, ejusque juslitiae, quaeest i n C b r i s t O Jesu
σ « ρ 'Ιησοΰ δικαιοσύνης κα\ χαρμόσυνης έπίμεστον . alque gaudii plenam, cbristianae rei^ublicae v i l a m
rjj Χριστωνύμφ παρεσχηκότες πολιτείο;, κα\ πρδς praebentes, atque ad coslcstem J e m s a l e m , cujus
την άνω Ιερουσαλήμ, ής ύμεις πρωτότοκα τέκνα vos p r i m k i v i filti principesque p a t r o n i atque r e -
κα\ πολιστα\ γεγένησθε κα\ πολιούχοι, διακυβερνών- clores exstitistis, gubernantes, i n Dei cuitetos i n d u -
τες,είς τήν του βεούπάντας είσάγοντες καταπαύσβτ· . centes r e q u i e m , r c q u i e m praestabiliS; i n Christo
κατάπαυσιν · έν Χριστφ Ίησου τ ψ Κυρίω ημών, J g u Donnno noslro,, c u i esl gtoria et
e potesias,
5 ή δόξα κα\ τδ κράτος, άμα τ φ Πατρ\ κσΛ τ ψ άγίψ una c u m Palre et S p i r i t u sanoto, i n saecula sseculo^
Ονεύμαπ, ε!ς τους αιώνας των α!ώνων* Α μ ή ν . m i n . Araen.

ΛΟΓΟΣ Δ'. ORATIO IV.

ΕΙς zdr άγιντ καϊ παγβύγΐ\μογ άχόστοΑον Laudatio sancti landeque celeberrimt Andrece
'Ardpiar (θ). Ο apo&toH.

Πασι μέν τοίς του Θεοΰ Λόγου φίλοις κα\ μαθη- Cunctis sane Dei V e r b i amicis ac d i s c i p u l U , ver-
ταΐς, ή διά τ ω ν λόγων αΓνεσις, ώσπερ ούν κα\ bi9 coucepta laudatio p r o v i r i l i facultate debetor,
ή διά των έργων μίμησις, κατά δύναμιν οφείλεται • u t i et i m i t a l i o , quae operibus prsestatur; maxirae
·;*)ύτων δέ μάλιστα τοις κορυφάίοις τε χα\ πρε- vero his, q u i i n t e r iHos principes ac a n l i q i u s s i m i
σβυτάτοις * ού μόνον δτι καθ' έαυτδν δ τ ώ ν βείων t u n t : nedum ea r a t i o n e , quod ipsa a se d i v i n o r u m
ανδρών ίπαινος έπαινετόν τ ι χρήμα θεψ, κα\ v i r o r u m laudatio, res est d i v i n o j u d i c r o j u r e lauda-
τοΤς έπαινουμένοις αύτοϊς έραστόν · άλλ* δτι χα\ biHs ac quam i i ipsi q u i l a u d a n t u r , a m o r i d n c a n t ;
τοίς αΙσίως έπαινείν είδόσι, σωτήριος · κα\ τοΓς v e r u m elkitn q u o d i i s , q u i fausie laudare n o r o n t ,
ον;αΐνοΰσιν ωφέλιμος · καΥ πδσι τοϊς συνετώς Balutaris s i t ; atque his q u i laudando socii accedant.

* Psal. x t i i ,
Τ

(6) Fioridissima bscc laudalio, magni Andreac apo- l u m , iJi Graecia maxime aposlolico mtinere f u n c t u m ,
slolorum v w a l i o n e p r i t u t . quem ideo O i t c i πρωτό- ac iaadem i n ea i l l u s l r i m a r i y r i o e o u s t u n u * -
xAv^ovvucaiit, habenUiue p r x c i p u u r u suuin apobto- tum.
 S5 NICETiE PAPHLAGONIS
litilis; cunciisque demum solerler audieatibus, Α Ακροωμένοις, τελεωτέρας γίνεται πρόξενον οϊχο-
ouiia « ι 6© r t i i o peifectioris sedifiealionis.
Igilur, ο v i r i \ ad couimune nobis propositum
ceriamen excilemur. Commune enim nobis omni-
bns cerlamen bodie propomlur ; mihi quidem, o t
discipulorum coronidemi apostoJoruoi summilatem,
a fortiiudine uuncupatum Andream, Unquam rosa-
rmn flosculis» aermoBum laudibus ambitiose coro-
neio, ejusque memoria suavius delecter; ac velut
cuai presente atque oculis conspicuo, sic cum ilio
loquar, ejusque enarrandi» rebus magniiico glorier;
vobia autem, ot propense feralis opem, totisque
viribuVlaboraiui animo ac fatiscenti,' tacilEs preci-
bus cojlaborelis; ac seruioneaa lanti mole argn-
inenli vix non oppressum ac elangue&centem, altis-
simoipsi eilemioet attemione aniroi erigatis. Β χα\ προσοχής.
Promptc igilur debitum reddamus; alius laudis
praeconium; alius auditione; atque adeo f r u c t i -
iicemus; aliufc quidem, acdonem ratione nilentera
ac eruditain; alius vero, sermonem actuosum et
efficacem : alius c a n l i c u m ; aiius desiderium et
j i n o r e m ; alius compunctionera; alias precationem:
unus veram fidem, aiter religiosam i n Christum
cbariialem. Inferat quispiam ; alius quideni sernio-
ncm sapienitae; alius vero, sermonem scientias ;
βββββ
alque bic cor lene ac q u i e t u m ; ille, nullura ba-
9 κατά νουν προσευχή ν * ό δέ καθαράν Χρίστου φαν-
beniem unem jugemque Jesu roerooriam, Hic, i n -
deficiemem amnio precandi v i m ; ille clarani alque
iucidam cogitaate aniroo Cbrisii Yisionem. Omnes
Dei timorem, omnes conunenliam, omnes animi
sensusqne roodestiam et, ut per patientiam ad pie-
talein nos ipsos extendamus. Sic eniin magnus
Apostolus in aobis darificabitur, cum alius aliud
quid illius bonorum praestabit, universique simul
eum clariu^ imiiabiraur, ac velut festivum quoddain
iuunas, imitationis fruciurn ei proferetnus. Sic et
ipse Christus, q u i i a sanctis requiescat, atque i n
iis q u i ciarificautur clariflcetur, a quo omnis ad
virtutem i a c i u t i o ; ac qui omuis bouae actioiiis,
principium et mediuun ac linis est.
Pobleaquam v e r o , pro v i r i l i nostra facultale
theatrum oralioni praeinslruxiinus, age jam lpsa
certamina aggrediamur, alque ad apostolicaruia
jaudum celsiludinem eniti connitamur; non teniere,
quae incoucessa sunt tentantes; sed timore iiiac- D χειροΰντες, ΑλλΑ φόβφ τοΓς Απροσίτοις προσιό/τες,
cessa adeuoles; nec procaci audacia intacta per-
rumpentee, sed pudore, oninique religione ac metu
ad ea quae rationem viiuque omueiu sermoais su-
pcranl, mentem perleudentes, rationenique ac ser-
laonis v i m ad ea qu& tuentem ipsam exccdunt,
provebentes, de inexhausta ihesaurorum Spiritus
opulentia spe praesumainus; cxqua exiguura aliquod
eifluvium (graliae sciucet stillan») per ejus, quem
« · « I Cor. χιι, 8.
8
(7) Ώροσ&υχαίς άΛοΛήτοις. Ipsum est quod
Paulus Roni. v i u , 2G, στεναγμός αλαλήτοις, gemi-
tibus enenarrabilibus; lanti scilicol forvoiis, ut ucc
verbis exprimi possil, SIYC ciiam tacilis, uieute
56
δομής.
Ούκοΰν διαναστώμεν, ώ Ανδρος I προς «rtv προ·
κείμενον ήμίν αγώνα * χοινδ.; γΑρ Απασι πρόκειται
σήμερον ό άγων • έμο\ μέν, τήν χορωνίδα τών
μαθητών, των αποστόλων' τήν κορυφήν, τδν της
ΑνδρΕας έπώνυμον Άνδρέαν, τοις έπαίνοις των
λόγων, ώς Ανθεσι £δδων Αναδήσαι, χαίτης μνήμης
κατατρυφήσαι • χα\ ώσπερ αύτω παρόντι καΐ δρω-
μένψ προσλαλήσαι * και τοις περί αύτου διηγή-
μασιν έγκαλλωπΓσασθαι * ύμϊν δε, της αγωνίας
έμοί κοινωνειν, καΐ δση δύναμις συνεργεΐν, χψ
προσευχαις Αλαλήτοις (7) κάμνοντι τδν νουν, βυμ-
πονεΓν, κα\ πρδ; τδ τής υποθέσεως μέγεθος τον
λδγον όκλάζοντι, διΑ βαΟείας σιγής παραΟα^ύνειν
Άποδωμεν τοένυν προθύμως τήν οφειλή ν - ό μέν,
τήν εύφημίαν , οί δέ, τήν Ακρόασιν · καΐ καρτο-
φορώμεν ' ό μέν πρόίξιν εύλογο ν * ό δέ λόγον Εμ-
πρακτον · 0 μέν τδν Ομνον * ό δέ τδν πόβον* 6
μέν κατάνυξη • 0 δέ προσευχήν " άλλο; πιστιν
ειλικρινή, Αλλος άγάπην χριστοφιλή. Είσφερέτω
τις · ό μέν, λόγον σοφίας · Αλλος δέ, λόγον γνώσεως ·
όμέν, πραεϊαν καρδίαν χαΐ ήσυχον ' ό δέ, μνήμην
Αληκτον καΐ άένναον Ίησοΰ · ό μέν, άνεκλειπτον
τασίαν κα\ φωτοφανή. Πάντες φ<$6ον βεοΰ, πάντες
έγκράτειαν, ταπεινοφροσύνην πάντες, χαΐ τοϊς
προς εύσέβειαν δι' υπομονής έπεκτείνεσθαι. Ούτω
γάρ 6 μέγας Απόστολος έν ήμϊν δοξασθήσεται»
Αλλου προς Αλλο τι των εκείνου κατορθουμένου
καλών, κα\ πάντων όμοΰ' τρανεστέραν τ^ν προς
αΰτον έπιδειχνυμένων Ομοιότητα * καΐ ώσπερ τι
οωρον έόρτιον τήν μίμησιν αύτψ καρποφορούντων
της αρετής. Οΰτω χα\ Χριστδς αντος, δ έν Αγίοις
άναπαυόμενος, χαΐ δοξαζόμβνος έν δοξαζομένοις,
παρ' οδ ποίσα πρδς Αρετήν χίνησις, χα\ δς έστ;
πάσης πράξεως Αγαθής Αρχή κα\ μεσότης καΙ τ ε -
λευτή.
Έπε\ δέ τ φ λόγω τδ Θέατρον, ένδν, προκατ-
ηρτισάμεθα, φέρε λοιπδν αυτών των Αγώνων Αψώ-
μεθα, x a l τών Αποστολικών ύμνων τ φ Οψει προσ-
βήναι πειραθώμεν " ού τολμηρώς Ανεφίχτοις έγ-
Ουδέ Οράσει τών Αψαύστων χατατολμώντες · αίδοί
δέ χαΐ εύλαΰεία πάσ{ΐ τόν τε νουν προς τΑ υπέρ
λόγον άνατείνοντες, τίν τε λόγον προς τΑ υπέρ
νουν Αναβι6"Αζοντες, έπΙ τδν Ακένωτον πλουτον τών
του Πνεύματος ελπίσω μεν θησαυρών ' έξ ου βραχείας
άπο^οής, ήτοι σταγόνος χάριτος, διΑ τής του ύ μ -
νουμένου σήμερον καταξιούμενοι πρεσβείας, πρώτον
μέν τήν αυτού πρδς τήν χάριν άπο. του νόμου με-
tenus conceptts inque illa occullis. Fnicrpret.
yEtliiop., iu afpiclionibus et tentationibus nostri$;
quasi lcgeril, εν πειρασμοΤς ήμετέροις, cujus l a *
mcu lcclionis nullum npud alioi cxsiat vcsligtuuu
57 ORATIO I V . - I N LAUDEM S. ANDREiB. 58
τάθεαιν έπαινεσόμεθα ' ίπειτα δε, την έ ν τ ψ Εΰαγ- Α hodie laudandura susf.epimus, iotereessionera con-
γελίω τούτου σοντεμόντβς εΰδοκΖμησιν, τήν τιμίαν seculi; primum quklem Mtius a lege ad gratiam
οδτω κα\ Χριστοπρεπή προσοίσομεν τελ*υτήν. iranslationem laudabimus : lum vero ejas in Evatt-
gclio predare gesta perstringeiUes, sic preliosain vereque Chrislianam illius moriem atquc ckcessum
afferemus.
Ανδρέας τοίνυν (τδ τιμιώτατον θεψ πρ3γμα κα\ Andreas igitur (rea Deo charissiml ac nomen)
δνομα), 6 πιστές κα\ φρόνιμος τοϋ Πατρός των tidelis acprudens Patris laniinum oeconomus, ma-
φώτων οίκονόμος, ό μέγας του θεοΰ Λόγου κήρυξ gnus Def Yerbi praeco probatUsimusquediscipulus;
καΐ δοκιμώτατος ομιλητής · ό του αγίου Πνεύματος Spirilus sancii eanciissimus minister ae faraulus.
άγιώτατος υπηρέτης κα\ θεραπδυτής · ούτος άε\ τψ Ilic Dei eemper praescientia cognitus, fore boni
βεψ προεγνωσμενος, ώς αγαθής τε ψυχής κα\ γνώ­ aniini ac quaiu maxime solertis jngcnii, idcirce
μης έσόμενος ότι μάλιστα δεξιάς άει, διά τούτο eiiani seniper pnedestinatus est ut essel conformis
xal προώμιστο σύμμορφος ΕσεσΟαι τοΰ ΘίΟΰ τψ Unige«ito Dei
Μονογενεϊ.
ΈπεΙ οΰν 0 της οίκονομίας τοΰ Λόγου, κα\ τής Quod igitur dispensalionis Verbi, ejusque decla-
άναδείξιως ένέστη καιρός, Εδει πάντως κα\ τους raiionu lempus adveneral, omnino decebat ul et
οικείους αύτψ συναναδείχνυιθαι. Έδει τοϊ βασι- i i , qui ejus essent, ac necessarii forent, parilcr de-
Λ
λέως παρόντος, κα\ τους αύτοΰ παρεϊναι δορυφόρους. Β clararentuf Necesse crat ut Rege praesente, ejus
#

Άλλα τί τδ σημεΤον της τοΰ βασιλέως φανερώσεως; quoque satelliies praesio essenl. Verum qaodnam
Φων~ι\ βοώντος έν έρήμψ. Φωνή πρδ προσώπου signum declarationis Regis?Vox ciamatitis in d>-
τοΰ Λόγου προϊούσα, καΐ τάς δδους αύτοΰ κατα- serto. Vox pneiens ante faciem Yerbi, illiusque
σκ:υάζουσα, τά άνε£0ωγότα πληρούσα, τά υψηλά pra?parans vias, quae dirupla compleat «t confra-
ταπεινοΰσα, καΐ τά σκολιά μεν κατευθύνουσα , τά gosa; excelsa bumiliet, seu deprimat, prata diri-
τραχέα δε καταλεαίνουσα των ηθών. Κα\ ού ψιλή gat, aspera moruiu complanet el leniat V Nec sola T

φωνή μόνη τδ τεκμήριυν, άλλα και βάπτισμα με­ vox sigoum est, sed et bapiismus poenitentix. Ac
τανοίας · και ό μεν ,ΰαπτιστής επί τοΰ Οδατος, quidem Bapiisia super aquas; Rexquc pr&eto sta-
και ό Βασιλεύς κατά πόδας εύθϋς έπ\ τδ βαπτί- tim ut intingatur ; ac pneconium qaam plcnom
ζισθαι π*ρών · κα\ ή άνά^ησις, ώς θεοπρεπής I majesute ac diTinum 1 Ipsi eniin qui aqua tingeba-
ουρανών γάρ αύτψ βαπτιζομένω γέγονεν άνάπτυ- tur, explicatum coelum ; advenit Spiritas, ftcta
ξι;, Πνεύματος έπέλευσις, φωνή τε Κυρίου βρον- vOx Domini tonattlis euper aquas, velulque digito,
τώντος, έπ'ι τών υδάτων, οία δαχτύλω, τή περιστερά columbae illapsu, cbarissimum ac praedileetdm e
7
τδν άγαπητδν Ανωθεν έπιδεικνύντος. coelo ostendeniis *.
L C
Οΰτω τοΰ ουρανίου Βασιλέως, της Ιωάννου μείζω h i bunc modum ccelesti Rege, majus Joannc te-
1
τήν άπδ τοΰ Ηατρδς έσ*/ηκότος μαρτυρία ν - αυτός siimoninin e ccelo confeeculo cum ipse prinms u

τε πρώτος ό Βαπτιστής, καΐ μετ' αύτδν ευθΰς, Baptista, tom statim ab illo, tu beatissime, arctiori
ώ μακαριώτατε σΰ,*τή τοΰ Πνεύματος συνεκράθης spiritus araoris v i , cui testimoniura deferebalur,
τψ μαρτυρουμένω στοργή.. ΚαΧ γάρ ούκ αμέσως proclive adhsesisti. Nec enim a^sque ullo medio,
τω Οεαρχικωτάτψ προσελήλυθας · -Όύδέ έξ αυτής, divjnissimo iJli accessisti; nec ab ipsis staiim viue
ώς είπεϊν, της πρώτης τοΰ βίου βαλβίδος έπιδέ- carceribus (ut sic loquar) perfeclionis alta conscen-
ίηκας της τελίΐότητος · πώς γάρ ; "Εδει δε τψ d i s i i : Qui enim id fieret? Necesse vero erat u i l ^ e
νόμω τοΰ γράμματος προπαιδαγωγηθίντα τψ τοΰ scrtpta ante eruditus, sic legis spiriins eompos effi-
Πνεύματος οΰτω περιτυχείν · κα\ ταϊς τών εντολών cereris; atque ut imperfeclioribus prius mandaiis
άτελέσ& προστοιχειωΟέντα, οΰτω τοΰ Ευαγγελίου τ{ eraditus» sic Evangelicaj perfeciioni aduiovereris,
τελειότητι προσχωρεϊν, ώς Ιδραίαν εν αύτ^ κα\ in qua nirairum Grmam sedem ac slatum immobi-
άμετάΟ^τον τήν Τδρυσιν δχειν. *Εδει τ ω προδρόμω leiu babiiurue esses. Par eral u l praecurrente lu-
λύχνψ, τάς της καρδίας προκατ^σκευασθέντας κό- cerna, animi pupilla jam anle pneparau, sic lucis
ρας,τδ ύπέρλαμπρον οΰτω και μέγα χατα^ξασΟαι Q omnes iulgGres excedens magnum lumen recipereU
φως • διά τοΰτο, ώς μόνον τήν φωνήν έν έρήμω ldcirco, mox ac vocem clamaniera in deserto au-
βοώσαν έπακήκοας, οΰ/ώς eUf) φωνοΰσαν άπεσείσω disti, non Teiut temere clamantem, impiorum more
κατά τους άσίβεΐς *. ούδ*'άξιάκουστον μεν ήγήσω, repulisti: necdiguam arbitralus cui auditus accom-
τ^ τοΰ βίου δε ματαιότητι κατατεινόμενος, τήν modaretur, steculi Tanilati iniondens animum,
άκρέασ:ν παρητήσω κατά τους πολλούς · ούδ' έγέ- yuigi crtore audire rennisti: nec propius quidem
νου μεν πλησίον αυτής, βαρέως δέ κατά τους άψ&- accessisli, graviter aulem audiens, velul fastidiosis
κόρους άκηκοί'υς, εϋΟυς ε!ς τά οπίσω παλινοστεϊς · usu veuit, staltm pcdem relulisti: &ed primum naii
άλλα πρώτον μέν τον τής γεννήσεως τρόπον, της prteconis modutn, eximiam insliiulionem fitseque
ανατροφής, τής διαίτης, κα\ τής όλης τοΰ κήρυκας omuem rationcm demiratus ; turaque praedicaiiuiiis

, e
Luc. xii, 42; Jac. i , 1 7 ; ROMI. Y I I I , 29· 7 1
Luc. i 8 0 .
t " lsa. X L , 5 ; Mallb. m , 5; Luc. 111,3
u ;
Psal. xxvni, 5 * Juun. v, 5u.
69 NICKTiE PAPHLAGONIS 60
v i allendens a n i m u m , ac velut d i v i n u m quoddam Α αγωγής τδ ύπερφυε; έχτεΑαυμακώς · Επίΐτα τ $
v e r b u m cunclisque salutare intelligens, a p a r c n l i - τοΰ κηρύγματος δυνάμει προίβσχηκώς, καΐ ώς
bus atqtie i r a i r i b u s . o m n i q u e cognalione abscessisti, ΟεΓίν τ ι τό £ημα, καΐ των ολων εΓη σωτήριον,
atque iilius te t o t u m disciplinae addicens, paiernam έπιστήσαςτ&ν νουν, έξίστασαι μ£ν γονέων χα\ ά&ζΆ
baereditatem e t piscalionem, ac uaviculariam spre- φών-, έξίστασαι συγγενών · δλος δϊ της εκείνου
v i s t i : sed et mulcentia omnia, atque ad I i b i d i n e m γενόμενος φιλοσοφίας» ύπερεΤδε; μϊν κλήρου πα-
pellicienlia, contempsisti. Jamque melius quam pro τρψου, χα\ άλείας καΐ ναυτιλίας · δπερείδες δε
i i o m i n i s ratione sapiens, urbaaos coettos morasque, καΐ των 3σα χαταθέλγει, κα\ τ?ρ6ς φιληδονίαν χα-
d e s e r l o ; l u m u l l u s viiseque negolia, quiete ac s o l i - τασύρει τδν νουν. Κρεΐττον δέ λοιπόν, ή χατχ
t u d i n e ; deliciag, continentia ac jejunio ; r e r u m άνδρωπον φρονών, τήν Ιρημον μεν, των έν πόλεσιν
a f f l u e n i i a m , tenuilate census c o i u m u U s l i : B a p t i - ήλλάζω διατριβών * θορύβων δέ, τήν ήσυχίαν · τρυ-
«laeque c o n t u b e r n i u m , r e g u m aula poliore loco d u - φης δε, τήν έγκράτειαν · περιουσίας δε, τήν λιτό­
cens, omnem b r e v i praeceploris v i r l u t e i u i r o i t a t i o - τητα · χα\ τήν μετά του Βαπτιστου συνοίχησιν,
nis c u l i a a t l r a x i s l i ; exaciam docirtnse ralionem» βασιλείων ηγούμενος προτιμοτέραν, ολην εν βραχεί
constantiam a n i m i , m o r u m honeslatera, vitae splen- τοΰ διδασκάλου δια μιμήσεως έπεσπάσω τήν άρετήν,
dorero, t e r r e n o r u m contemptum, conienium ccele- ** χα\ τοΰ λόγου το ακριβές, καΐ τοΰ τρόπου το εύστα-
s t i u m desiderio a n h n u m ; atque ( u t semcl d i c a m , 6ες,κα\τδ τοΰ ήθους σεμνον,καΐτο τοΰ βίουλαμπρον,
o i n n e m ejus divinatu s t u d i o r u m r a t i o n e m ac c h a - κα\ τ ω ν επιγείων τήν ύπεροψίαν, κα\ τήν πρδς
racteres, bona mentis indole expressisti; τά ουράνια συντονίαν, καΐ πδσαν αύτοΰ τήν θεο-
«ρέπειαν (8), καθάπαξ είπείν, τ ω άγαβοειδεΤ έναπεμάξω τοΰ νου.
Quoniam vero i$, q u i erat v e n i u r u s , j a m praesens Επειδή δε 6 ερχόμενος παρήν, καΐ μετά τ ω ν
e r a i , et Dominus cuui servis versabatur, coelorunv- δοΰλων i Δεσπότης * x a l 6 τών ουρανών Βασιλεύς,
que Rex s i m i l i paupcrift liabitu c u m pauperibus έν όμοιώματι πένητος το?; πένησιν έπεχωρίαζεν *
a g c b a i " , b l c luae iugens v i r l u l i s pneslanlia* i u a n - ένταΰθά σου τδ μέγα προτέρημα καθορ5ται της
s t r a i u r . Mox eniin ac pnuccptorU, de Jesu vocem αρετής. Ό ς μόνον γαρ τοΰ καθηγεμόνος επακήχοας,
a u d i s t i , Kcce Agmts bei 7 9
, non d u b i a m eam b a - "168 αμνός του Θεού* τ:ερ\ τοΰ 'Ιησοΰ λαλοΰντος,
b t i i s f i , iicc dc l c s i i m o n i o anccps animo f u i s t i ; a t ούχ έδίστασας τί) φωνϊ); ού διεχρίθης πρδς τήν
itcquc c o r u m luore q u i sun.l modicai ftdei, ad fi- μαρτυρίαν · ούδ* αΰ τεκμηρίφ τινΐ, πιστωθήναι κατά
d e m facieiidain c c r l i M U a l i q u o d argumentum ac i n - τους όλιγοπίστους άπητήσω · δμοΰ δε τ ψ λόγφ προς
d i c i m n « a g i u s i i : sed mox audilo vcrbo, ad Verbnm C τ
Λόγον μετετίΟεσο · χα\ τον νυμφαγωγδν χατα-
ο ν

leinct ipsc t r a i t s i u l i s l i ; r d i c i o q u e p r o n u b o , summa λιπών, νοΣρώτατα τψ Νυμφίψ προσεφΰου * οία μίν

a n i t i i i pcrspicacia Spottso a d h x s i s t i ; . neinpe velut νυμφην 5μωμον, τήν δίάνοιαν προσάγων αύτφ, χα\
tpoiisaxu i m n t a c u i a l a m , uiuniem ei offerens, saera- μυστιχώ; προσαρμοζόμενος * προσάγων δε καΐ ιό
lioreque i l l i raiioae aplaius : q t i i n c i corpus offe- σώμα, κα\ παρ" αύτφ μένειν ζητών *m\ μαΟητιών
rens, e l c u m co maiterc quaerens ac discipuloruia ( ώ της πίστεως ! ) , καΐ αΰτψ δι* αΙώνος συνεΐναι κα\
inalriculse ascribi ( o f i d c n i t ) inque a;vum i l l i co- διαχονεϊσΟαι παραχαλών.
ba?rere, m i n i s l r i q u c parlcs i m p l e r e , cnixo rogas.
Quid ex luis p r i m u m laudabimus? q u i d vero Τ£ σου πρώτ,ον έπαινεσόμεθα ; τ ί δέ μάλλον, ώ
poiissijuum, ο q u i summa dignus admiralione sis, θαυμασιώτατεθαυμασόμεθα ; τ5 της πίστε6>ς
adnriirabuuur? F i d c i sinceritatem ? v e r a m dilectio- ακραιφνές , τά τ ή ; αγάπης ειλικρινές, ή xb μέτριον
nem 1 an sensns niodestiam animique tenilatem ac τοΰ φρονήματος και &γαν επιεικές ; Τ& γάρ μόνης
ajquitaiem ? Quod c n i m audiia solummodo Baplistae τοΰ Βαπτιστοΰ της φωνής άκηκοότα, αύτδν μεν
voce, i l l o staiim relicto/ festine post Jesum abieris, αυτίκα λιπείν, τ φ Ίησοΰ δ ! προσδραμείν, πάσης
omnein plane Y i r i u i e i u perspicue p r o d i t . N u m l e n i * αρετής άπόδειξις εναργής. "Η ού πραΟτητος Εργον
talis s i m u l modesiique sensus ac a n i m i , quod i l l u - D 6μ ΰ κα\ ταπεινοφροσύνης , τ>>ν περ:ώνυμον μίν
0

s i r i i l l o gloriaque clarissimo, ac o m n e m p r o p e v i n - εκείνον x a l τήν δόζαν ύπέρλαμπρον καταλιπίίν,

cenie c l a i i i a t e m , r e l i c t o , m i t i corde atque l i u m i l i , τ ώ πραεϊ δε τ ^ καρδία χα\ ταπε'ινώ, ' και οΟπω
necdumque c l a r i i a i e m adepio, qnaeris adbxrere " ? δεδοξασμένψ κολλ3σθαι ζ η τ ε ϊ ν ; "Η ουχί χα\ πίστεως
N u m et lldei tBtud perfcclissimae, certumque i n d i - τοϋτο της τελειότατης, κα\ αγάπης θεοΰ τεκμήρίον
c i u m s u i a m x dilecuonis ? E u m enirn q u i prinius της ακρότατης ; Τ6ν γάρ πρώτον τ φ Λόγφ μα6η-
Verbo discipulus accederet, primusque divince cjus τευθήναι προσιόντα, κα\ πρώτον ε.ν μετοχή της
nccessiiudinis commcrcio futuru» esset, i l i i u s t u m Οεαρχιχής οϊκειότητο; μέλλοντα χαθίστασθαι, Ιδει
Spiritus parlicipem fore, l u m v i r i u l u m scmina μέτοχόν τε είναι τοΰ Πνεύματος έκιίνου, κα\ σ π ί ρ -

" i l a t a c . π, 4 ; Hebr- ιι, 5 7 . «Joan. ι 29. ( Joan. ι 3 8 . ( " H a t t h . χι, Μ .

(8) ΪΙϊχσαγ αυτού τήγ Oeoxpixstar. Alii com- p o l c s l : quo fcrc inodo Eustat. exponit τ6 θεοπρό-
j i m i i i u $ T 6 Οεοπρεπές d i c u n l . Quidquid esl c j u s d i v i - πο; apud l l o n i e r . Scd est propric vutes, rtivinus,
n a r u m d o i u i u ac perfectiunuin, divuias otmies in i d c n i ac θεωρός c t Οεοπροπία, vutkinium.
c#dt>tcs ac cbaracleies, ac u q u i d ejubinudi dw
61 ΟΙΙΛΤίΟ I V . - 1Ν LAUDEM S. ANDREiE. 02
ματα *ροέχειν των άρκτων. "Οθεν οίκείως έχων Α praehabere, deocbat.Quamobrcm,cuni nalura quam-
κατά φύσιν αύτώ, πρώτος μετά τον Βαπτιστών dam cum co nec«ssiUldiiicm haberet, primus post
Ιπέγνω Μεσσίαν είναι, τον ύπδ των προφητών Baptisiam, esse eum Messiara etChrisIum propho-
μαρτυρούμενον Χριστόν · κα\ πρώτος τών αποστό­ tarum oraculis praeuiuilialum agnovit; primusque
λων αύτομάτοις ποσ\, το του λόγου φερόμενον, aposlolorum, ultroneis (quod aiuni) pcdibus, acce-
προσχωρεΓκαΙ τούτω συνοικίζεται. dit, ac conlubernalis ei efficiiur.
Ούδε γάρ άνέχεταί τινας προ αύτοΰ φοιτώντας Non enim suslinet, ut se priores aliquos Magi-
δ ρ | ν , καΐ παρευδοκιμεϊσθαι τω άγαθψ • δειλών strum adeunies, eique discipulos, videat, bonique
μάλλον, ή περιεσκεμμένων το πάθος λογιζόμενος · sludio illi prsestantes: meticulosorum polius eum
ούδε την παρ* εκείνου κλήσιν κατά ,τους άλλους ralus affectum, quam eorum qui solertiori prudenlia
αναμένει · δξύτητι δε νου xal άγχινοίσ. τδν ζητού- ducanLur. Neque erspectat, quemadmodum alii, ut
μενον εύρων, θερμότητι τούτω πίστεως ευθέως ab ipso vocetur; sed mentis sagacitaic invento illo
συμφύεται. Τρόπω δ* φίλαγάθω κεχρημένος, ούκ qui quaerebalur, fervore iidei iili stalim cohxret.
ανέχεται μόνος του άγαθοϋ κατατρυφ3ν · ώσπερ Benignissimisque usus moribus, non fert ul solus
δε Θησαυρόν τινα μέγαν τδν Ίησοΰν εύρηκώς, bono potialur; sed velut qui ingenicm (juexudam
τρέχει χα\ Σίμωνι τούτον παραδεϊξαι · ΣΕμωνι, Β ihesaurum Jesura nactus esset, eliam Simoni fc-
άοελφψ την φύσιν, άδελφψ τήν γνώμην · τήν τέχνην slinat osiendere: Simoni sciiicet natura gcrmano;
ομοτίμφ · άμφω γάρ άλιεΓς · τδ* τρόπον όμοζήλφ · germano volunlale atque animo ; paremque arleui
νομομαθείς γαρ άμφω, καΐ της αυτής αληθείας proQlenli (quippe cum ambo essent piscatorcs) ac
ομοίως συζητηταΐ καΐ έρασταί. qui pari ducerentur semulalione (quippe ambo Le-
gisperiii) ac qui veritatem pariler conquirerent ac
deperirent.
Τοΰτβτί πρώτον ό 'Ανδρέας εύρων, Εύρήχαμετ, Hunc primum Andreas cura hivenisset, Invcnimut,
Ιφη, tor ΜεσσΙαγ. Περιχαρείας γέμων δ λόγος, iuquit, Memam . Laeiae sermo plenus jucundiiatis
, e

καΐ θαυμααίαςήδονης. Ουδέν γάρ ούτως εύφραίνειν acadmirandae voluptalis. Nihil enim aeque animum
οίδβ ψυχήν, ώς τδ μετά πόνου χι\ πλείστης έρεύνης gaudio replere consuevit, ac rei ejus invcntio quaau
ευρισκόμενον · οίς γάρ αν έχ τοΰ αδόκητου πβρι- multo labore ingeniique diltgentia quaisieris. fu
τυχοιμιν, χαν μεγάλα δοχ^, ου μετά τοσαύτης quae euira ox improviso, ac pene casu incideri-
προσηχά^εθα τής σπουδής · κα\ δ ι ά τούτο μόνιμα rous, tauielsi magna videanlur, non tanto studio
τε τ φ κεκτημένψ καθίσταται καΐ βεβαιότερα, affecluque amplectimur. Quamobrem eiiam illoruin
Αιο καΐ οΐτος ψυ/ij μέν φιλοπόνψ, φιλολόγφ δε diulumior finniorque possessio est. Is Uaque eliaia
διανοία προσεχών ταΤς Γραφαϊς, ί)δΞΐ μεν τον aniuio labotibus indefesso, uienlcque studiusa
Χρ.ιστον είς σωτηρία ν ανθρώπων έλευσόμενον , κά- Scripiuris vacans, veniurum Cbristum ad salulem
μνι»»ν | μ ή κάμνων] δέ τή έλπίδι, περ\ τήν τοϋ hoiuiuibus prseslandam non nesciebat, speque ve-
προσδοκώμενου εδρεσιν έπόνει. ΚαΙ έπείδή πρώτος geius, ut exspectatum quandoque iiiveiiiret, opera
πάντων «ύρεϊν κατηξιοϋτο, εΓς τε βψιν αύτψ κα\ satugebat. Quodque omitiuni primus - id nacius
λόγους ή « βραχείς, άναθάλλει μεν τ ^ καρδία τψ esset ut invenirel, inque conspecium adinissus,
φίλτρφ του άγαθοϋ * τω φωτ\ δε τής γνώσεως brevem cuin illo sermonem iniscuisset (qua amorie
\ » ν νουν άναφθείς, πλήρης θεοΰ γίνεται χαρδς * ής vi bono afficitur) animo reiloret: menteque scientiae
μόνος ο6 φέρων κατατρυφίν, χαΐ Πέτρον ήπείγετο, iuce accensa, Dei ^audio exuberat: quo solus frui
ώσπερ ιίχεν πρώτον της ζητήσεως, οδτω καΐ τής non ferens, Pelrttui quoque iestinat, uii priniuin
ευρέσεως λαβείν κοινωνών * διό λέγει * Εύρήχαμετ qtuerendi diligenuae, &ic el iuventiouis socium aj>-
τότ Μεσσίατ, δ έστι Χριστός * χαΧ ήγαγετ sumere. Idcirco a i l : Inveninius Metsiam, qnod e&l
9
αύνότ χρός Ιτ\σοντ. Τοΰτους πρώτους, καθάπερ Ctirutiu ; el duxii eum ad Jesum. Hos primos, velut
εκλεχτούς λΕ^ους, τίμιους, δοκίμους, δ ακρογωνιαίος D lapides eieclos, preliosos, probatos angularis illti
οικοδομών έφ' έαυτον^ χαΐ τψ της αγάπης συν- lapis ία seipso οΐϋΐflcans, ac charilaLis vincuio col-
δέσμω χαταδεσμούμενος χαΐ συναρμολογούμενος, ligaius ac coaptanus, in eis ctiam totuiu deinceps
T9
έ«* αυτοϊς κα\ τδν δλον εξής ιερόν μαθητών έποι- sacruiu discipulorum churuni su[>era)diGcat .
κοδομεί χορόν,
EUv, τό μέν βή μέχρι τούτων, ιδιοτρόπω; ήμίν Veruiii, hacienusquidera peculiariter ac propria
υπογράψει τόν πρωτόχλητον ό λόγος · εντεύθεν δε, Beursiin rauone„ eum, qui vocalione primus apo-
κοινός π2σιν δ τρόπος της κατά τό Εύαγγέλιον ευ­ siolus est, nobis oralio delineat atque describit :
δοκιμήσεως. "Η τ* "γάρ πίστις, καΐ ή πρός τόν δι- posimodum vcro commuais modus est, quo operam
δάβχαλον άγαπητική διάθεσις κοινή · όμοία τοϊς άπο- navaules Evangelio, claruerunt. Tum CJ-im lide»»
στόλοις πάσιν ή τε κλήσις, κα\ ή εκλογή, και ή άκό- tum dileclionis erga magistrum comnuinis illis af-
λούθησις του Χρίστου · καί γε τών θαυμασίων έργων fectio esl. Far apostolis oiuiiibus tuui vocaiio. tuiu
f\ ορασις, χα\ τών υψηλών μυστηρίων ή άκρόασις. cluclio, ac quod Christuui seculi sunl : quod item

M T9
Joan.43. Isa. xxvin, tl>; 1 Fcir, u, 6
 63 NICfciMi PAPHLAGONIS 64
admiranda opera viderunt ac andierunt exceisa my- Α ΚαΛ πάντες ομοίως, ώσπερ έαντών έξειιτώτες, οδ-
sterra. Omnes pariter velut a se excedentes, sic isti τως δλοι της τοΰ διδασκάλου φιλίας καθεστώτες, κα\
Magistro devincti, probraque ornaraenta duceoles, τοίς όνειδισμοϊς καλλωπιζόμενοι, κα\ τοΓς υπέρ αύτοϋ
ac ejus causa conscilis pereecutionibus ignominiis, διωγμοΐς καΐταΐς άτι μ (α ι; χοΛ θλίψεσιν έγκαυχώμε-
a;rumnU gloriantes, sociique ei passionum ac cru- νοι · καΐ πάσχοντι δέ συμπάσχοντες, κα\ αταυρωθέντι
cis etifecli, in vitae novitatem cumeo surrexerunt. συσταυρωθέντες, είς καινότητα τούτω συνανόστησαν
Ac sicut Dei Verbi per dileetionem ac fidem sic et ζωής. ΚαΙ ώσπερ του θεου Λόγου ©V αγάπης καΐ
Spiritus viise pari omnes prsestanlia consorles eva- πίστεως, ουτω κα\ του της ζωής Πνεύματος, πάντες
#
seruitt " ; partim quidem, anle passionem; effica- όμοτίμως γεγένηντο κοινωνοί. Μερικώς μεν, προ του
cius vero, posi passionem ac resurreciionem; d i - πάθους* ενεργέστερον δε, μετά το πάθος καΐ τήν
vinius, Cltrislo jam i n coeios recepto perfectiusque, άνάστασιν* θειότερον δέ, μετά τήν άνάληψιν, χα\
eniictis perinde e coelo in sono staius veheinemis τελεώτερον, πασιν Ομοίως ούρα νόθε ν έν ήχω πνοής
illabente divinissimo ParacJeto, ad singulos eorum βιαίας τής θεαρχίας τοϋ Παρακλή'του καταπτάσης,
adttnplente; testesque auditorum, atque laitos nun- χαλ Ιχαστον αυτών πληρωσάσης * κα\ μάρτυρας αύ -
tios ac prsecones in universam lerram illos consti- τους, ών άκηχόασιν, εύαγγελιστάς τε κα\ κήρυκας,
fll
tucntes . Β ϊπ\ πάσαν καταστησάσης τήν γήν.
Secunduniha;c igitur alterura alieri praeferre non Κατά τάΰτα τοίνυν οϋκ ϊστιν ϊτερον έτερου προ-
Jicct, ex illie, qui Deum viderunt, ejusque fatniJia- τιμήσαι (9) τών θεοπτών πάντων οία μαργαριτών
riususinecessitudine sunt:cunclis scilicetvelutprae- πολυτίμων μι$ χάριτι κατηρτισμένων · ή λίθων τι­
stantissimia roargarilis una absolutls gratia; velut- μίων Ισοτίμως είς ένα στέφανον δόξης ύπέρτιμον
que pretiosis lapillis pari cultu ad eximiam nnam τω των ουρανών διαπλ&κομένων ΒασιλεΤ* επειδή δε
Uegi cceloruin coronani gloriae inslruendazn conlex- το Πνεύμα τδ &γιον, οΓα χριο\ τίλειοβ των του Ά ρ -
tis. Posiquain vero onines pariter, velut perfeoli χιποίμενος προβάτων ηγούμενοι, πάντες ομοίως
p arieies, Priucipis pastorum ovibus dati duces j u i l a κατά τδν θεάρχιον λόγον ένεδύσαντο, Αλλος-μ^ν εν­
divinuin oraculum Spiritum sanclum iriduerant, τεύθεν Λλλο μέρος δςαλαγχάνοντες τηί οίκουμένης,
inde alius aliam orbis terrarum partem sortientes, icpo; τδν οίκεΤον τής αποστολής κλήρον, τφ Εύαγγ«-
ad propriam apostolatus sortem,operaraEvangelio λίψ διακονήσαντες έξήεσαν.
navaluri exierunt
Tu vero omni mihi veneratione prosequende An- Σί» δέ μοι, σεβασμβώτατε Ανδρέα, άξώθεον πράγ­
drea, res Deo digna, verae fortitudmis exemplum, μα,
, τδ της αληθινής άνδρίας υπόδειγμα, ά τής καρ-
sustinentiffi adamas, patientia stalua, altera post ^ τερίας άδάμας, ό τής υπομονής άνδριάς, ή μετά
e s
petram, petra : a Christo statim iirmum Ecclesix τήν π*τραν πέτρα* ή μετά τδν Χριστον ευ­
fuiidanienlum, aquilone in sortis partem accepto, θύς ά ^ α γ ή ς τής Εκκλησίας κρηπίς, τδν βο^όΐν
ν
Iberos, Sauromalas, Tanros et Scytlias, cunclasque κληρωθείς, Ιβηρας καΐ Σαυρομάτας, Ταύρους καΐ
regiones ac urbes Ponto Euxitio ad aquilonem au- Σκύθας, κα\ πάσαν χώραν κα\ πόλιν, δσαι τβ πρδς
elrumque adjacentes circumicns insiii. cucurristi, άρκτον Ευξείνου τοδ Πόντου, κα\ δσαι πρδς νότον
Jesu nomen celebrans ac clariflcans cucurristi spe- διάκεινται περιιών, έδραμες έν δίψει δοξάζων τδν
ciosis pedibus Gbristi Evangelium praedicaturus, ^Ιησοϋν. "Εδραμες ώραίοις ποσίν εύαγγελιούμενος
lanquam lucis penns ipseque lux ipsa, ad eos qui XptorOv * ώς πλήρης φωτδς, κα\ αυτοφώς ών, πρδς
densissimis obsili lenebris erant ut lenissimus, ad τους σκοτεινότατους • ώς πραΟτατος, πρδς τους μα-
av
eos qui furore incitaiissimi ut revera suavissimus νικωτάτους • καΐ ώς τ φ δντι χρηστότατος, πρδς
ac mitissimus, ad eos qni immitissirai ac durissiipi. τους άτεράμονας κα\ σκληρότατους. Κατά τοσούτον
Quaiiium enim isiarum gciUJUMi protervia major, γάρ ή μεγαλοπρέπεια τής σης αρετής, κα\ ή δόξα
Μ 8 1 8
Joan. v n , 3 9 ; x x , 22. Act. π, 2. «· I Petr. ν , 4 ; Luc. χχιν, 19. " I C o r . χ, 4. ^Psa(. LXI, 5;
Rom. χ, i i i .
v
(9) "Ezepov ktipov χροζιμησαι. Sobrie admo- 0 novam (ipsam erroram mairem, totque baeresiar-
dum apostoloruin ίσοτιμίαν exponit Nicetas, quod chis aniistilibus incessam, uti merito Calecas no-
una vocatio, eadem concessa munera eadem cun- &l6r ipse Graecus Grsecis suis objicit, in suo Περί ου­
ciis deslinata provincia, prxdicandi Evangelii ac σίας et, ενεργείας) Eeclesias caibolicae res nomen-
fundandi ecclesias, quod nihtl Ixdii altorum alto- que Iransivit. Describebam nuper ex Y. cl. probe-
ruinqtie προνόμια, inaxime Peiri, quod gregis prin- ue erudili D. BaLlesdeiis, integro codice Gregorii
ccps erat quodque in eo dcsignata uniias, nec nisi
cjiis commuutone fundandiu Ecclesiae, exlra quam
S yprii pairiarcbft Gonslantinopolitaiu, posl adcm-
ptam Latinis eam urbem, episiolas, quac prsccipnc
quidquid est, profanum' est:nedum in ipsa Peiri per-
; (
viderentur aliquid ecclesiasticum babere posscnt-
sona, scd et U\ iliis qui Peiri successores Ecclesiae que frugis aliquid iu rem ccclesiasiicam afferre.
clavum tenent, in ipsum saxuli iincm, ac quandiu ln eis una Lalinorum ct cum eis scntienirani insu-
Ecclesia, una illa sponsa, vel in suis fxcibus ac cialio, qiiod scbismatici, quod scindant Ecclesiam,
ruinis, supcrsles fulura est. Glorientur iiaque in eos ulciscendum, arcendos qui secus doceanl vcl
(iraeei, ac (juotquot alii a Romana Ecdcsia discos- scutiant: argumeula, quibus sua staluat, nulla,
sioncm fecerunt, Ecclcsisc caUiolicx iiomine; παρα­ cuin sic eruditus vidcri velit, et qui perpetuo
συναγωγή csl, quac sic ludit illisque maiisit, ιιοιι illi blandilur ac laudat, maguus LogoLbcia.
Pclri privilcgio scniureui Uomaui delicicnte, ad
G5 ORATIO IV. - I N L A U D E M S. A N D R E J E . 66
της άγιωίύνης ύπερφερής, καθ* δσον και ή των Λ ssevitiaqac ac ferilas illuslrior alquc notior, U D I O
εθνών ίτ^μότης τούτων, κα\ ή θηριωδία περιφανής* virtuiis tua* magnificeHiia» ac justiiiae claritis, ex-
cellenlior atque altior.
Έγτω γάρ, φησι, Κύριος τους 6rra$ avzov καΐ y
NotU eniui, inquil, Dominvt qut $unt eju* " at-
του; προς έκάστην διακονία ν επιτηδείους ειδώς, κα\ que ad aingula qua?que minisleria idoneos cogno-
άμα τ§ πρώτη πλάσει τούτοις άθεωρήτως συνεισιών, scens, illisque aprima st&tim formatione inaspccu-
αναλόγως τε τφς έκαστου προθέσεως τήν παρ* έαυ- bili ratioae SDUTO eie amiliorr. benignissime pra>
τοΰ χαρισμένος £οπήν, προς τήν κατ* αύτδν Ικα- bens, unumquemque ad eam, quae ex iHiue ratio-
στον κατευθύνει τελειότητα. Εκείνος κα\ μετά σου nibus est, perfectionem dirigit. Hle una comea ad
τοϊς άπηλλοτριωμένοις και ζοφερωτάτοις έπιδεδη- eos profecius, qui longe alien\ssimi ac caliginosissi-
μηκώς, νοητάς αύτοϊς έπαφήκε μαρμαρυγάς. Οία mi erant, epirilales eis fulgores immisit. Tanquan?
γάρ νεφέλη φωτδς, νεφέλη κούφηκαΐ μυστική τ}) διά­ enim nube lucida* (nube scilicet levi ac roysiica)
νοια εποχούμενος, χα\ τοίς άλαμπέσιν εκείνους εθνεσιν tua invefius tiftnte, obscoratisque illis'genlibos
έπιφοιτών». σύμμετρον αύτοίς, χαΐ ώς ήν θεμιτών, adveaiens, inoderatum, ac quantum licebat, divins
τήν της θεογνωσίας ακτίνα παρεγύμνωσε διά σου. coguilionis ac fidei radium, (e auclore, illis manife-
ei
B siavii .
'Αλλά τίς δ. γρίπος της του φιλανθρωπατάτου A l quisnam modus, quo vir humanissiraus cum
προς τους άπανθρωποτάτους συνουσίας; Πρώτον μεν iromanissimiscongrediebatur?Primura quiderp ejiis-
τψ όμογλώσσψ προς έαυτον έπεσπάσατο τήν άν- dem sermoiiis usu, ferocem audilum ad se altra-
ήμερον άκοήν * τψ όμοίψ γάρ φύσει τδ δμοιον έφέπε- hcbai. Sic enim natura coraparalirai, yt aimile si-
ται. Διά τούτο καΐ γλωσσών έν εΓδεί τδ Πνεϋμα τοϊς mili proclive adducatuc. Idcirco etianr Spirims in
άποστάλοις έπεφοίτα" καίπρδ των άλλων σημείων» epecie linguarum apostolis advenit, ejusque aiTlatu,
6 μ*ρισμδς αύτοΤς ένήργητο τών γλωσσών, ώς τη ante alia signa, divisis iinguis impartiti sunt; quod
κοινωνία ίου λόγου μδλλον, ή τοις άλλοις απασι θαύ- nimirum sermonis poliua coramunione, quam ullis
μασι τών ατίθασων ήμερουμένων ψυχών. Τψ ταυτφ aliis miraculis, agresies animi et indomili mansue-
τοίνυν του φθέγματος, τδ άγαθοειδες τοΰ τρόπου scant ac cicurentur. IlJi itaque paris eloquii v i , bo-
μιγνυς, κα\ ήπιον, κσΛ πραΰ, καΐ τδ τραχύ τούτων rfiutem commiscens et lenitatem et^nansuetudinem,
κα\ αγρίον έν τούτοις καταμαλασσων κα\ άπηνίς, hisque qua horrebant, morum asperilalem et fero-
κατ* ολίγον αυτούς ύπεποιεΖτο. ciam ac ssevitiam subigens, eos paulalim alticiebat.
ΕΤτα, φ&ιον έαυτφ καΐ πρσσήγορον τή συνήθεια Deiode cum araicos ac colloquio faeilcs infensos
τδ δυσμενές καταστησάμενος, ούτως εύκαίρως πρδς C Hoqui animos consuetudine ipaa reddidisscMicop-
a

έπίγνωσιν ώδήγει θεοΰ. ΚαΙ γάρ τδ εξαίφνης αψα- porlune adDei notitiam fidemque addueebal. Quod
σθαι της υψηλής θεολογίας, ού μόνον ούκ ώνησεν άν eoim quisrepentesubiimemlheologiam aggrediatur,
τους άφρονας ·χαΧ παχεΤς, αλλά κα\ οργής τκ>λλάκι< nedum nibii insipienles crassioreque ingenio homi-
κα\ κακίας μείζονος άνηψβ πυρκαϊάν. Τδ δε ταίς nes juverit, verum eliam non raro irse majonsq^:
κοιναΖς δμιλίαις πρότερον τοΐς άσεβέσιν έΟ^όμενον, nequiiiae flaniTnam accenderit. Comnannibus auteaa
κα\ όμοιότητι τούτοις άνομοΐφ φιλιοΰμενον, φυσικοίς colloquiis prius impiis consnescentemj dissimilique
τε και συντρόφοις Οποδείγμασι χρώμενον, οΰτω κατά similitudine eorum ineuntem graliara, atque ex
μικρδν συμβιβάζει ν πρδς εύσέβειαν, άρίστην είναι natura pelitis familiaribusquo exemplis utenlem, sib
τάξιν διδασκαλίας καΧ Εργον αποστολικής οϊμαι φρε­ paulatim pietati aptare ac componere, etim demum
νός. opiitnum docendi ordinem ac apostoiicje mentisfa-
cinus exislimo.
Ούτως ύ μέγας απόστολος, τά πλευρά τοΰ Βο££& Eum in modum magnus Apostolus laiera aquik>-
μετιών, δρη κατέστησε Σ ιών. Κα\ γάρ οσοις ίχνος nis incessens, montes efifecit Sionis . Quodquod
a7

εύΟύτητος μετήν, δσο^ς μοϊρα λογικής φρενδς και j) cniin rectitudinis vestigium inerat; quotquol sen-
διανοίας, ίνθρωπον όρώντες, τ{) τε τοΰ λόγου λαμ- sus animi ratione utenlis mentisque parliculam
πρότητι, tf\ τε τοΰ βίου τελειότητι κατά τοσούτον ultam reiinebant, hominem contuentes, tum railo-
έκ&ίνους ύπεραίροντα, καθ' όσον αύτο\ τών θηρίων nis splendore, tum viiae perfectione, lam ipsis emi-
κα\ τών κτηνών ύπερέχειν ύπελάμβανον, καΐ τούτου nere, qaam illi bcsliis atquc jumenlis praesiarent,
παντάπασιν ήττώμενοι τής αρετής, ύπεκατέκλινον arbiirabauiur : illiusque omnino se virtuti irapare^
μέν τή διανοία, προήεσαν δε τψ δι* α6τοϋ κτ,ρυτ- agnoscentes, ei animum submiltebant, atque ad
τομένω φωτί • κα\ τψ λόγω τής χάριτος φωτι­ eam, quam praidicabal, lucem accedebant: verbo-
ζόμενοι, καΐ τψ της αναγεννήσεως Οδατι καθαι- que graiiae illuetrati aiquc regenerationis aqua
ρόμενοι, χα\ τφ τής υιοθεσίας Πνεύματι τελειορ- cmundali, nec non adoptionis Spiritu consummaii f

•μβνοι, είς Εκκλησίας αγίας τψ 'Γπεραγίψ.κατ- in Ecclcsias sancias, ci qui omnem sancliutem ex-
ηρτίζοντο. cedit compoiiebantur.

u
l l TiiD. i i I 9 .
f "!sa.ux,4. "FsaLxLvii,5
67 NICETil PAPIILAGONIS (>8
Wec abeque cruore magnuni fKlei illis conslabi- Α Kod ού χωρ\ς αίματος τούτοις tb μέγα της πίστεις
liebalur myslcrium : sed sicul Magister acDominus έκρατύνετο μυστήρίον · ώσπερ δέ τδν Διδάσκαλο*
proprio sanguine lestamenlum suum obsignayit, κα\ Κύριον τφ ίδίψ αΤματι τήν αύτοΰ σφραγίσαι
sic quoque par erat ut probatissimus discipulus non διαθήχην, οϋτως Εδει κα\ τδν δοχιμώτατον μαθητήν
nudis solum verbis saluiare Dei annunliaret, sed ού ψιλοίς λόγοις μόνον το τοΰ θεοΰ σωτήριον εύαγγε-
ut etiam proprio sanguine disciplinam sandret. λίζεσθαι, άλλα κα\ οικεί ψ αΓματι την αύτοΰ βεβαιώ*
Qiiia igiturfieri non poterat, ut omnes penitus ve- σαι διδαχήν.Έπειδί) ουν πάντας άρδην ούκ
rilali assensum praeberent; quemadmodam Jodsoi άληθεία συγκαταθέσθαι · ώσ^ερ Ιουδαϊκή κατά τοΰ
prius adver&us Jesum manuiu extulerant, sic ad- 'Ιησοΰ προτερον έπηρτο χεΙρ, ούτως κατά τοΰ Α ν ­
vcrsos Andream instrucii Scytharum aniini; regum δρέου παρεσχεύαστο Σκυθική * καΐ θυμός βασιλέων
ira prseceps, caedem spirans praesidum impeiiis at- προπετής, κα\ φονώδης αρχόντων ορμή» κα\ θηριώ­
qoe judicuo), populorum fera coitio : hinc carceres δης έ,πισύστασις λαών · κα\ κίρκται, κα\ μάστιγες
alque verbera, dislracia membra ac dilaccrata : εντεύθεν» ελκυσμοί τε κα\ μελών σπαραγμοί. ΝαΙ δή
quin et ligna ct lapides et gladii, quidquid deni- κα\ ξύλα χα\ λίθοι κα\ μάχα*ραι, κα\ πάν τδ έπιτυ-
que cruenlis hominibus in manus venisset, armo- χδν ταΤς μιαιφόνοες χερσίν, δπλον κατά της τιμίας
rum loco venerandura caput impotebant. Prompla 8 έφέρετο κεφαλής. Κα\το θΰμα πρόθυμον, προθύμως
victiroa, ut pro immolantibus prompte sacrificarc- teup τών θυομένων αυτόν Ιερουργούμενον · καΐ ώς
Uir; ac ceu debitnm, ipsius causaprins immolato, όφεΕλημα τω υπέρ αύτοϋ τεθυμένφ προτερον το ο!-
suuin ipse libarct cruorem; atque (o Dei imitatio- κεϊον έπισπένδον αίμα· χα\ (δ) της θεομιμησίας!)
nem) \ pro neci tradentibus sacrificium offerret. υπέρ τών άναιρούντων προσάγον είς ΙξΕλασμα.
Quid vero magnus ille poniifex? Libentissime qui- ΚαΙ τ{ δ Άρχιερεΰς δ μέγας; Προσιέμενος μέν
dcin habet victimam, volemisque animi perfectio- ττ^ν θυσ(αν άσμενίστατα , χαΐ όσμήν εύωδίας τήν
ncni odoralur odorem suavitalier ", perfeciara lamen
8
τελειότητα της προθέσεως όσφρώμενος* Λρτιον δέ
alque integram viclimam rursus restiluit, ipajori- χαΐ ίλδχληρον αύθις tb λογικδν ίερεΐον άποχαθιστών,
bue toronis atque praeliis rescrvans. In eum modum κα\ ϊτζί μεΕζοσι τοΰτο δόξαις χα\ άγωνίσμασι τα-
Andreas adversarios superabat; alqaeCbristo con- μιευόμενος. Ουχως δ μέγας Ανδρέας, τών άντιτεταγ-
fixus cruct, per eum qui dilexerat, potiore in ora- μένων περιήν, χαΐ οδτως συσταυρούμενος τψ Χριστψ,
nibns victoria gaudebat * · . έν ποίσιν ύπερενΕχα βιά τοΰ ήγαπηκοτος αύτδν.
' Omnes igiiur aquilonis oras, omnemque Ponti Πάντα τοιγαροϋν τά κλίματα τοΰ βο^(53, χα\ πά-
tnaritimam, in virlute sermonis sapienti» ac intel- σαν τοΰ Πδντου τήν παράλιον, έν δυνάμει λίγου σο-
Hgentix, »ι virtul« signorum et prodigiorum, Evan- C φ/^ χα,χ αννέσεως , έν δυνάμει σημείων κα\ τεράτων
gclii complexus prsedicalione; ubique ereciis aris, τφ Εύαγγελίφ περιλαβών πανταχού τε θυσιαστή-
sacerdolibusque ac epiecopis ubique fidelibas pne- ρια. Ιερείς τε κα\ Ιεράρχας το7ς πι,στεύουσι καθ­
positis, »1 illuslre hoc ByzanLium accessit. Eliicvir ιστών πανταχού, τούτ<ρ 4ή τψ περιωνύμφ Βυζαντίψ
admirabili» obiter veniens, exstructaque in arce Dei προσεπέλασεν. Ενταύθα κατά πάροδον 6 θαυμάσιος
Malri s d e ; eleganti quidem illa schemate, cujua γεγονώς„καΙ ναδν παρά τί) άκροπιόλει τ$ θεομήτορι
tamen moles pro fidelium tunc paucitaie angustiis δειμάμενος, να6ν ώραϊον μέν τήν κατασκευήν (10)"
suis responderet,; dignoque Ecclesiac pastore magno αναλογούντα δέ^ τ6 μέγεθος τ^ τών έν ipxflf τοτ« «e-
Suchy assignato, uberes postmodum bac in urbe πιστευκότων ^λιγότητι* καΐ ποιμένα δέ άξιον της

w
Gen.vm ll.
t
M
GaI. u.i9.

(10) ΉραΤονμέτ ττ\γ κατασκευήν. Exslabairorte vellci f a c aux postmodum errorem affinxit ut r

testigium aliquod sic eleganlis aediculae ac sacelli,
vel a majoribus tradiluiu Nicetas acceperat, cum
ipsa nioles exigaa esset, ac pro eorum paucilale
qui ByzanlU nonien Christo dederant, per breve
iiltid lempus, quo Aadreas;ille praedicavil. [pgum
opptdum ac urbem, πολϊχνιον adliuc tunc vocat
Mclaph. sive quisquis aucior esi Goinnientarii in
Andream apostolum» a me reprsesentati Laiine ex
cod. card. Mazar. et quod Griccorum Menaea inte-
gruin ία ejus die feslo babent. Quod vero Aodreas
ipse eain fundavit Ecclesiam, eique Stacliyn iinum
e Septuaginla, ut Graecorum iradilio est, prnefecit,
nihil apostolicam Ecclesiam facit, aut admodum
«elebrern, anle translatarn eo imperii sedem, qua
Byzantio novae Romse illaia digniias, saeculari
primum fastu, posimodumque eliain sacerdotio;
quanquam diu oblucianie Komana scde; cui raole-
slurn videretur sxculari co ambitu convelli Eccle-
«ianim privilegia. viamquc scbismati praeslrui,
ei ut a matre discederH, q u * iure vel injuria re-
liquie prseier eam, ciquc sccumfa jam lum pr^csse
cius ipsius jugum excuieret; unaque audirel Ec-
n clesia Catholica, omnium ipsa προεδρία, nulla jam
D
illi veteris Romae της προεδρίας dignitale ac po-
tentia. Qna? primaPhotii strues, Luroque caetularii
ab eoque reliquorum eam sedem non ornaniium»
sed foede stuprantium; caeca sane leftierilate, quasi
non Ctiristi hxc in Pelro in^tilulio, sed regum au-
ctoritas atque ]us in palpone incubaiore, vel etiani
in tyranno, αντάρτη umi imperii lum Ecclesiae;
quo ulro^ue rabros calceos ambiisset, ac quorum in
ipsa Ecclesia repulsa, qui aequalis Romano antietiti
esse ncquivferai, diabotica superbia, ilii se supcrio-
rem ac summuin Ecclesiac πρόεδρον praefecit. Qua
de re in Historia Byzant. ex inonumeiitis quse apud
ine exstanl, omni roajora exccpiione, ad utriusque
lyranni ac schismatis incepioris tempora; jamque
prelo paraia suut, si quaudo regia Lupara, aiiia
plene superiluis faiigata, ad eius Jlistoriae absoiu-
tioncin contalc&cat, eaqu* sibi, regique Cbrislia-
nissimo sempcr Augu&loatquc vicion, gUjriae camu-
lum qiueral.
69 ORATIO IV. - TN IAUDEM S. AND11E.4S. 70
εκκλησίας τΝν μέγαν Ιτάχυν Ιγκεκληρωκώς, Ιδεί- Λ fuLuros SpErilus fruclus oslcndit · . Velut enim t r i -
β

ξεν τήν el; ύστερον έν tf) πόλβι ταύτι^ φανησομένην lici granum saccr ille Stachys ία terrarn cadens»
δοψιλή του Πνεύματος καρπογονίαν. ΟΤα γαρ σίτος coilesiique rore irriguus, ac subjeclarum illis ani-
κόκκου ό Ιερδς εκείνος Στάχυς πεσών iv αίιτζ, κα\ marum raehtiumque apiitudine dilalalus adanctns-
ταΐς ονρανίαις άρδεΕαις δροσούμενος' καΐ τ^ έπιτη- qye, centuplumetianinum sanctae iiclci fructurn inlc-
δειότητι των υποκειμένων αύτψ ψυχών xal δοανοιών gra segele edit.
έμπλατυνόμενος κα\ αυξανόμενος, έκατονταπλασίω τον της αγίας τελεσφορεί πίστεως δχρι καϊ τήμερον
καρπών.
Δ;ά του Βυζαντίου οϊ θρ£κην 6 θβιοτατος άνϊ)ρ Ky/anlio autem vir divinissimus Thraciain i n -
έπιων, ινα τά μεταξν συντέμω, δια Μακεδονίας χαλ grediens (utquae media sunl perstringam) pcr Ma-
θεσσαλονίκης τοίς ΙΙελοποννησΕοις, καϊ τελευταϊον cedoniam et Thcssalonicam, Peloponnesios aggre-
ταϊ; Πάτραις της *Αχαΐας προσχωρεί" δπου δή γενό­ d i t u r ; a c ad extrenium Palras Acliai» vcnii. Ubi
μενος, καΐ Ιερώς τους εγγίζοντας 6 θβοσοφος εκκλη­ conslitutus sancteque eos. qui accederem divinus
σιασμένος * "Αρατε τους όρθαΛμοϋς υμών, ώ άν­ magister pro concione cogens : Tollite, qumso aie- t

δρες *Αχαιοί, παρεκάλει, πρός ονρανόν ήΛιόν τε bat, vin Achwi in ccetum lumina; solemque el tunam
9

καϊ σεΛήνην καϊ αστέρας, καΐ πάσαν των νοου* β ct stellax, omnemque earum rerum, quw mente intel-
μένων κτίσιν διδασκαΛεΐον οΰσαν τον Κτίσανζος liguntur, creaturam, ejus qui creavit ac condidit ad~
έπίγνωτε.*Ος άεϊ ών ομοίως άναρχος καϊ αθάνα­ discendi Indum apertum agnoscite. Is, cttn» semper
9

τος, άπειρος καϊ ασώματος, άΛηπτος καϊ απρόσ­ nikil dis»imili$) wternua et immortalis, infinitmque
ιτος, πρώτον μέν νοερδν χόσμον καϊ άνΛον, καϊ el incorporeus, ineomprehensusque sit et inacce**U9 9

οίχειον έαντφ είς δόξαν ύπεσνήσατο* δεύτερον primum qutdem ammorum mundum atque meniium,
δέ τόν αίσθητόν τούτον καϊ φθαρτόν καϊ σωμα- nec exsistentem %n materia^ veiutque sibi familiarem,
τιχόν, τόν έξ όνρανον καϊ γης σννεσζώζα, καϊ in gloria condidit (J 6 ) ; tumque altcrum, hunc nimirum
πάντων τών έν αϋτόϊς, καζεσκευάσαζο.Ίδίαις ' sentibus objeclum ac corruptioni obnoxivm corpo-
δέ τόν άνθρωπον μόνον των ζώων διαπΛάσας reumque, ex cwtoet terra constantem, cunctuque quce
χερσϊ, «αϊ Λόγω τούτον τετιμηκως , καϊ νου καϊ in eis sunt, fabricatus est: sotum autem ex aninian-
σοφίας ήξιωκως της οΙκείας είχόνα μεγαΛειύτη-
9
tibu$ honxinem propriis formatum manibus, et ratione
ζος είργάσαζο. atque sermone ornatutn menleque ac sapientia inttru-
ctum, «WP simulacrum majestatis fecit.
Τούτον έν παραδείσφ Τέμενος κατ" άρχος, ζών Hunc in paradiso ab inttio posttum, univerm qutc
έζϊ ζϊ\ς γης έπέζαξεν χάντων ήγεμονεϊν. Φθάνω C prteet&e contiituil. Diaboli autem »i-
, n t e r r a

δέ τον δίοΰόΛον καϊ απροσεξία Ιδία τή»» έντοΛην vidia nuaque ipsius socordia Dei tnandatum transgres
τον θεον χαρα6άς καϊ διά τοντο τον παραδείσου *u* eamque ob rem e paradiso prolapsu*, ac jumenli*
ι

πεσων, καϊ τοις κζήνεσι χοϊς άνοήτοις χαρασνμ- insipientibus comparatu* iliisque aimiiu effeclut, in
ΰΛηθείς καϊ ομοιωθείς, αυτού μέν ί\κεν εϊς Λήθην ejui pienam obtivionem venit · : jamqne crtaturce oc
ι

όΑοζεΛτί * τχ\ κτίρει δέ Λοιπόν καϊ τοις όρωμένοις rebus in atpectum cadentibu* adhibent animum, im-
έναπερείδων τόν νουν, καϊ γε τό χαΛόν τοις pieque quod pulchrum ocuiis visum esset in Deum
ΰφθαΛμοΊς νομισθέν άθέως θεοποιών τον δντως coruecrans, α vero excidit Deo : $icque ment humana,
9

δντος άποΧισθαίνει &εον' καϊ ούτως άνθρωπο ι ς ab unius verique amore abscissa, innumerabiHbut $e
ανζοίς ό νους, του ενός καϊ άΛηθονς ζτ\ς φιΧίας iimuiacrorum errorisque wrumnis ac malis itueruit.
υποταγείς, μνρίαις δσαις εΙδώΛων καϊ πΛάνης
περιηνέχθη σνμφοραΐς,
άιά τονζο θεός άνθρωπος γίνεται · θεός αΐώ- Eam ob rem J)eu% homo fit. Deus teternu*, ttoe
νιος, ή ϋπεραιώνιος • Θεός άπροσδεής, ζέΛειος, tBterno major. Delis nuUius egens, perfectus, soius
Μόνος Γήν φυσιν αγαθός καϊ ύπεράγαθος · μόνος natura bonus ac supra quam bonus ; sotus (ortis ac
ϋνναζός ζήν Ισχύν καϊ ύπερδύναμοζ* Οδζος potens omnemque potentiam excedens. Placuit kuic
νίκτω χρτ\σάμενος τόν μονογενή^ τόν Ισοσθενη
% miseraUone iuo, ut unigenitum, ejutdem $ecum -
καϊ σννάναρχον αύζον Αόγον, ευδόκησε δονναι natura eju&dem potentics ac cowternum Verbum
τοις ^μαρτηκόσιν ΙΛαστήριον, ός Παρθένον άγίαν $uum peccaloribus propitiationem daret. Isque (Dei
άαειρόγαμοτ ύαοδνς, καϊ θεός καϊ άνθρωπος sciiicet sermo) sanctam Virginem rei maritatts
ύπερουσίως 0 αυτός ήμϊν γεννηθείς· έπειτα μετά experlem $ubiens Deutque ac homo idem nobU super-
9

Ααμπράς καϊ θεοχρεπονς της έκ Λόγων καϊ έργων SHbstantialiier natut, tumque magnifico divinoque
μαρτυρίας αναδειχθείς · έπειτα τοις υπέρ ημών verbis operilmsque tetlimonio dedaratut atque pro-
σωτηρίοις παθήμασι, καϊ τφ θείφ στανρφ προσ- ditut; ac deinde $alutaribu$ nottri cauta pa$*io-
ωμιΛηχως, καϊ έκ τών νεκρών τριήμερος άναστάς, nibuidmnaque cruce perfunctus, atque ex mortuit
καϊ έμπροσθεν ή/ίώτ άναΛηρθεϊς είς τόν οϋρανότ triduanu* suscitatiu, nobisque coram in ccelum re*
%

• Joan. x i i . 4.
e
Psal. XLVIII, \ Z.

(11) Cf. Grcg. Tbeol. orat. in Cbriftli naialcm.

71 NICET/E PAPHLAGONIS 72
xeptus, in Dci dcxtcta comedit. Qui el sanctum Α έν δεξιφ χεχάΟιχε του Θεον· δς καϊ τό Πνεύμα
Spiritum sutim in nos postea abunde effudit, cujus ανζον τό άγων, μετά ταύτα χ.Ιονσίως έξέχεεν
Λ
virtute ac invocatione, uti videtis, dwmones ab obses- έφ ημάς, οΰ rfj δυνάμει χαϊ r # έχικΛήσει χα/)*
9

$is pctluntur corporibus, morbi fugiunt, caci visum ώς οράτε , δαίμονες των ανθρωπίνων σωμάτων
recipiunt, surdi audilum claudorum bases cop$oli-
y
έξεΛαννονζαι νόσοι δραχετεύονσι*
t τνφΛοϊ άνα·
dantuT resvrgunt mortui, wqnque omnes anitnorum
y
€Λέχονσι, κωφοϊ άχονονσι * καϊ avafifa&vvvvrat
corporumque affectu* imanabiles toto Chrisli nomine
9
μέν χωΧοϊ, άνίστανται δέ νεχροϊ, χαϊ χάθη πάντα
convelluntur. ψνγών χαϊ σωμάτων ανίατα, μόνφ καταργείται
τφ ονόματι τον Χρίστου.
Igitur denuntiamus vofrts, mri sapientmimi, ac ad» Τοίνυν χαραγγέΛΛομεν ύμ1ν ώ άνδρες
9 σοφω-
horlamur, ne verbum salutis hujus quod per no$ vo * τατοι καϊ χαραινονμεν^
y Ύ μ\\ άχοστραφϊ\ναι ztv
bis annuntiatur, repudieth : sed variis istis virtu- Λόγον τ-ης ζωής ταύτης, τίν δι ·ήμών έν ύμϊν
tibus confirmati,credite uni Deo vivo eju$que Unige- χαταγγεΛλόμενον άΧΧά τα7ς χοικίλαις ταύτα/ς
jtilo, qui pro nobis homo factus est et cruafixus et βεβαιούμενοι δυνάμεσι* πιστεύσατε ένϊ Θεφ ζώντ/ 9

resurrextt, ascenditque in ccelos ac rursvs cum gio-

y
χα}, τφτούζον Μονογενείτφ ύχέρ ημών άνθρωχι-
ria e cmlis venturus est, ut vivorum ac mortuorum σθέντι χαϊ στανρωθέντι χαϊ άναστάντι, χαϊ είς
Judex sedeatj singuthque pro eo ac gesserunt reddaU ούρανοϋς άνεΧΟόντι^ καϊ έρχομένφ χάΛιν μετά
Huic credentes, baptizatnini in ejus nomine ; sancti- δόξης έκ τών ουρανών, κρίσιν χοίήσασβαι ζών­
que Spiiitus suscepto dono^ iiluminamini αηΐτηο, it- των χαϊ των νεκρών^ χαϊ άχοδονναι έχάστφ κατά
tuminamini tnente, inque eum modum ab impura τ ή ν χραξιν αϋτον. Τούτω χΐστεύοντες+ βαχτί-
emundati dwmonum rettgione ac cuttu, hceredeseffi- σΘητε έν τφ ονόματι αύτον* χαϊ την δωρεάν τον
ciamini vitce (Eternw in Christo Jesu. άγίον Πνεύματος Λαμβάνοντες, φωτΙσΘτ\τ8ψυγ^ν 9

<ρωτΙσΘτ\τε νουν, χαϊ όντως r i j c έναγονς τών δαιμόνων άχοκαθαιρόμενοι τεΛετής, κΛιφονόμα
γενήσεσΟε ζωτ\ς αΐωνίον έν Χριστφ Ίησου*
Ejusmodi semper doctrinis tantaque prodiglo- Τοιαυταις άε\ διδαχαΐς τήλικούτοις 6k tipaatv
#

r u m r i , totam virsumme admirandusnimiumqnan- ιιδσαν ίπ\ πολΰ τήν Άχαΐδα γήν, 6 θαυμασιώτατος
tura Achai» provinciam in sluporem agens, ab ido- έξιστών , ύπεξήγβ μέν της τών εϊδωλων πλάνης κατά
loram paulatim errore subducebat, virosque simul μιχρόν · τροίΐήγετο άληβεΐα, δνβρας όμοϋ xt \
nc raulieres, senes, pueros, nobiles, privatos, sa- γυναϊχαί, γέροντας, νήπια, άρχοντας, ίδιώτας, σα­
pientes et rudes, divites ac pauperes verilati admo- φούς τε χαΧ α μ α θ ε ί ς , πλουσίους xat πένητας. Έ·. \
vebai. Adeoque proves.it praedicatio et invaluit, τοσούτον δέ τον λ(5γον αύξάνεσβαι καϊ κραταιοϋσθαι,
m et JMaximilia proconsulis u i o r et Stratocles iilius ^ ώβτε και Μαξ^μιλλαν ανθυπάτου την γαμετήν ( Ι Ι ' ) ,
fraler, Deo yero crediderint; susceploque bapti- χαϊ Στρατοκλέα δέ τον αύτοΰ σύγγονον, τ φ της α λ η ­
mate, in doctrina Apostoli perseverarent. Sic Grae- θείας καταθέσθαι Θεψ · καϊ βαπτισΟέντας, Tfl xoi*
coruin ac Barbarorum detritus oxnnis simulacrorum Άποιτόλου προσκαρτερεϊν διδαχή. Ούτως εϊδωλολα·
cultus ; sicque daeraonum omne supercilium, Jesu τρεία πασα τών Ελλήνων κα\ βαρβάρων · καϊ 6ac-
*n Andrea virtute detractum aique convulsum : sic μόνων όφρυς οΟτω ποίαα, δια της έν τψ Ανδρέα τοϋ-
dcnique Doraini Ecclesi* quotidie exaltaue ac flde Τησοΰ δυνάμεως έμειουτο καταργούμενα* χαί οδτως
roboralae. αί Εκκλησίας του Κυρίου ήμέραν έξ ημέρας ύψουντ*,
τ ^ πίστει στερεοϋμεναι.
Quia igitur eum ΐι> modum \ i r beatissimus tn Έ π ε Ι δ έ τούτον έπ\ πολύ τδν τρόπον 6 μακαριω-

(W) ΜαξΙμιΛΛαν άνΟνχάτον rijv γαμετήν. reddere, supposuerit manto anciliam suark Euctiam
Etiam Gra^ci in Synaxario, fusiusqueillis Metapbr. nomme^ exornans eam e t c , aliaque plaoe putida»
y

sive cujuscunque aliiii* anliquis Actis, in quibus et D quibusnihil commune cum his quae versamus, pnc-
illudde ea habelur, R«verso Roma proconsule ac tcr nimiam forte illam religionem caslitatis f^er-
viro, noluisse m a r i u l i copula ίIIϊ commisceri, eo vandae.aut eliam viri infidelisconsuetudinia vitari-
quod Ohristiana jain fide imbuta nollel cum ho- d$. Quae exslal de Andreae Passione Achai$ pre-
mine nesciente Christum cunsucscere; sed cum sbylerorum Epistola, Maximillam Egetisuxorem nkn
Davide, qui Dcum odissent, odisset : quod fortc habet, sed senatoriam mulicrem ac pr%nobilem t

di&cipliiiEu Cljrisiiame non satia consential. nulla
lali lidcJi conjugi licentia, nisi ubi infidelis illi
commanere non sustinct absque Salvaloris iniuria :
cxstant ramen in Actis Clementis Romani de Theo-
dura Sisinii uxore pcnc sirailia, iliisque non pau*
cis, quae.oainia durum dicere Manich^orum fiili^iue
aspersa. Forle eain ipsani ducebani piae mulieres
Saivatorisinjuriain, quod raariti obstinathis inllde-
)es roauebant, et ut proclive est, sibi sua:que su-
l>erstitioni uxores addicere studebant: aut stuciere
videri poierant. Quse August. rcfert ac suggiltat ex
Aclis Andrcsb, 1. De fide conlra Manich. c. 58,t
plane Maniebaica sitnl, vereque digna Leucio Ma-
uichaeo auciore; quod ipsa nolens viro debiium . scullantes fidci quaiu Aiidreas prxdicabat.
qua2 marlyris Ct/rpus et apostnli religiosc sepelicrii,
cujus ille rei nomine ad imperatorern delaturtis
esaet, non attsus, qua fuigebat nobililale, ordinaria
quasi potestate in eam manus injicere, &eu eiiam
civium, qui plures Ghristiani essent ab Andrea con-
versi, majorem etragem edere : sivealiasMaximilla
cjus uxor erat, sive non. Non enim baec pugount:
quod ejus tania nobiliLas, et quod usor proconsulis
esset. Nicelas ubique cautior, oraiorisque licenlia,
uxorera Egelis dixit, reliqua tacuit, aut certe sub-
obscurius d i x i t ; cum et lpse crucis Andre^e cau-
saai tradil, qnod Egcalis γυναικάς ήστόχες χαλ
άδελφοΰ, uxorcm (ratremque quasi amUtcbat, au-
 73 ORATIO I V . - I N LAUDEM S. A N D R E ^ . 74
τατος βχβιωκώ;, τό£ργον τετελεΐωκε του Χρίστου · Α longos annos proiracla vita, Chrisli opus peregc-
κα\ αυτός μεν έσχάτψ γή pst το σώμα πεπονηκώς r a i " ; ac quidem ipse cxtrcma sencctule defesfto
έπ4θει την άνάλυσιν, έκάλει δε τούτον Ανωθεν ό ύπερ­ corpusculo,solvere cupiebal supercoeleslis vero
ί ουράνιος Νυμφίος προς εαυτόν · καΐ ο Πατήρ δε ό Sponsus. e ccelis ad se vocabai ; oninique major
ύπέρθεο; (12),. τάς άγκάλας ύφηπλωκώς, εις τους deitate Paler, passis ulnis ad Umgemli nupliaa
γάμους προσεδέχετο τοΰ Μονογενούς, καΐ -τό Πνεύμα exspectabat; sedet Spiritus sanctus ascensum pro-
δε τό αγιον ώδοποίει τούτω την άνοδον καΐ κατίθυν*· spere muniebat iterque dirigebat ; tbalamusquc,
δ τε νυμφών αύτψ ώς πανάγνψ παγκάλως διηνέωκτο, velut orani castilatc ornato, dccore omni palebat;
καΐοί Σεραφείμ μεν κύκλωθεν έστώτες τήν τρισάγιον ac Seraphim quidem in circuitu stantes trinae lau-
αΓνεσιν ήρμόζοντο · οΕ Χερουβείμ 5», τψ έπ\ του datiomscanlicumapiabant", Cherubim verosedenu
θρόνου τήν δόξαν εύλογημένην άνεβάλλον-ο, κα\ ol super tlironuru beuedictam gloriam repeiitis voci-
9S
θρόνοι πρός υποδοχών, κα\ πίσαι δε των ουρανίων αϊ bus personabant * ; Thronique susceptionis ergo,
Δυνάμεις τω τιμιωτάτψ του θεοΰ παιδί προς δεξίω­ ac ccelesles oinncs Poiestates , ad nobilissimum
σ η παρεσκευάζοντο · και ot μεν των Ιερών νόων έπ* Dei famulum Iriumpho accipicndum paraUi eranl;
αυτόν ούρανόθεν εκεί καταβαίνοντας, οί δε άναβαίνον- atque aliae qnitlem sacrarum inenliuin ad enm
τες, λείαν αύτψ x&\ 4γαν εΟποροντήν άνάδασιν Β illuc e cocfis descendcnles, aJiae vero ascendenles,
ήτοιμάζοντο, δδει λοιπόν αυτόν κάτω τό του σώματος planum valdeque expedituni ascensum muniebant ;
έλυτρον.άφέντα, πρός τόν ύπερούσιον άσωμάτως jam neoesse erat u i reliclo in terra corporisinvo-
άναπτήναι * καΐ του της σαρκός πάχους 0αγέντα, lucro, ad subsianlia orani majorem corporis e i -
γυμνψ τψ Πνεΰματι πρός τό Πνεύμα καθαρώς ενδη- pers evolaret; abruptaqwe camis mole ac crassilie,
μεΙν,-Έδει. μεΤναι την γήν έιΛ γης, εις άγιασμόν nudo spiritu ad Spiriium pure emigrarel. Kecesso
έσομένην γ $ , καΐ τής αύτοΰ πίστεως ένέχυρον, eral ut terra in lerra manente, fuluraquc illa terrsc
τό Ιερόν σκήνος καταλιπείν τοις πιστοϊς, αυτόν 5s in sanctifkationem, illiusque pignus fldei, sacne
κουφον άρθήναι πρός ούρανόν, τψ ύπερουρανΕψ συν- exsuviae Odelibus cederenl, ipscque levis in coelum
εσόμενον. tolleretur, cum eo versaiurus, qui excelsior coelo
est.
Άλλα τί τό της αναλύσεως δργανον ; Σταυρός, τό Quodnam vero sic emigrandi atquc solvendi
σημείον του εσταυρωμένου, τό σκηπτρον τοΰ Παμ- organum fuit? Nimirum crux, signum crucifui,
6ασιλέως, ή $Οξα τοΰ Χρίστου, τό άθραυστον πάντων sceptrum univereorum Regis, Christi gloria, san-
των αγίων δπλον. Σταυρός, ώαπερ δργανον μεν πρό- ^ ctorum omnium inviolabilis armatura. Crux, sicut
τερον θανατικόν τψ Ίησοΰ πρός των Ιουδαίων κατα­ prius a Judaeis Jcsu strucla velut mortis organum,
σκευασθείς, σύμβολον δε ζωής παρ'αύτου τοΐς άγιοις cunctisque ab eosanctis daU tanquam vitsesignum;
π 3 ι ι δοθείς* οΰτω κα\ τψ πιστοτάτψ τοΰ εσταυρω­ sic et iidelissimo Christi cruci affiii discipulo, xnor-
μένου Χρίστου μαθητ{|, τοΰ . θανάτου μεν "Οργανον lis organum ab ^Egeate fixa ( ea ecilicet ralione
πρός τοΰ Α^γεάτου καταπηχθεΊς, καΐ τό αΓτιον, δτο quod uxore fratreque frustrarelur, ab Andreae pen-
γυναικός ήστόχει κα\ αδελφού, της Ανδρέου πί­ deutibus M e ejusque divinis sermonibus) qna?
στεως κα\ θεηγορίας ήρτη μένων * ζωής δε ξύλον, ού lamen nedum Maximillae et Stratocii, sed et cun-
Μαξιμίλλη, χαΐ τψ ΣτρατοκλεΤ μόνον, άλλά κα\ πά- ctis Patrarumcivibus.omniqae Achaise saJutis causa
σαες όμοΰ ταϊς Πάτραις, κα\ τ^ *Αχαΐα σωτηρίας exstilerit.
ύπόθεσις γεγονώς.
ΚαΙ γ ά ρ υψωθείς ό πρεσβύτατος έπ\ τοΰ ξύ>ου • Sublalus enim in crucem proveclae a?ratis senei,
κα\ ού προσηλωμένος, άλλ' έφ' ήμέραις αΰτω προσ· nec illi confixus, sed tridiii spatio aiiigalus, velut
Εεδεμένος τρισίν, ώσπερ άπό σκοπιϋς τίνος ή άκρω- e specula mmuisque venice asiantes populos i n -
ρείας τους παρεστώτας αύτψ λαοΰς έφορών, καΐ τά tuens, sacraliorisque dociriji?e verba proponeits,
τής μυσταγωγίας βήματα παρατίθε\ς, σαρκός μεν D hortabatur carnem despicere, nulii corporis YOIU-
παρήνες παραμελείν · ηδονής τε σώματος ήττδσθαι ptali ac libidini cederc, nibilquc eorum quno ccrui
μηδεμιας, μηδέ τι των δρωμένων ή λυομένων Αξιον oculis possunl aul intereunt,suidiidignum ducere ;
ήγείσθαι σπουδής " μόνης δε ψυχής κα\ τής κατ' αυ­ animoe duntaxatcjusque operalionis (veritatis scili-
τήν ένεργείας,·τής κατά πίστιν αληθείας φημί, τής cet ftdei) cxstatici ad suprcmum eorum, qusc de-
πρός τό των εφετών άκρότατον εκστατικής ανάγω­ sidcrari possunt, animi ascensus, sociaeque simiH-
γης, καΐ κοινωνικής όμοιότητος καΐ συναφείας θεο­ iudinis ac eonjunclionis ibeulogica^, oinni d i l i -
λογικής, πάση σπουδί}, πάσί] μηχανή κα\ παντ\ σθέ- gcnlia, arteque ac roburc, virDeo plenus aicbat cu-
νει χρεών ίλεγεν ό θεόληπτο; έπιμελείσΟαι. ram babendam esse.

M
" Joan. xYii, 4. *Phil.i,5S. " Isa. vi, 3. ··» Ezech. HI, 12.

(12) Ό ύχέρθεος. Quasi supra quam Deus ; longe
excedens quidquid deiiiutn de Deocoticipiamns; sive
deiias imeUigatur, ut in croatis diciiur, ct parli-
cipalione, sive etiam ut in Dco, sir a nobis alBrmate
PATROL, Ga. CV.
cx creatis, el uiillorum auclor est, intellccto: cu-
jusmodi plura in 1. Oe Mystica Theologia t non υπέρ-
θεος, quasi aliis personis magis Deus, aut illis su-
perior exsistat; quod csset Arianici furfuris.
3
75 ΝΓΟΕΤ.Έ PAPHLAGONIS
llujus unius quaiu inaume assumcndaio sollicitu- Α Τούτου μόνου φροντίζειν δτι μάλιστα δεΓν, ώς
fi
dinein, quippe cum D*i opussil ; inqueeo prirailus εργου καθεστώτος Θεοΰ, καϊ ittp\ τοΰτο προηγουμέ-
iaboraiidQOi; emnes aulem terrenas poasessiones, eeu νως πονεΤν · κτήσεως δε γηίνης πάσης, ώς 0εούσης,
flaias, spernendas esse : bonam corporis liabilu- ύπερορ^ν εύπαθείας σώματος, ώς ού μενούσης,
dinem, ut quaj ipsa fragilis sit, contemnendani; ύπερφρονεΤν κα\ ψυχής δε ύπϊρ αρετής πονούσης»
animoque virlutis causa laborante connitendum άνδρίζεσθαι παρήγγελλε, κα* μήέκκακεΐν* θάνατον
forliler admonebat, nec laboribus faliscendum. δ« μόνον είδέναι φιλο^οφον, τήν αμαρτία ν καϊ άϊέ-
Unam scire mortemqui slt philosophus, peccatum βειαν. θάνατον τούτον αληθή , τήν αληθή ζωήν
scilicet ac impietalem. Verain hanc mortem e&se άγνοεϊν, καΐ μυωπάζειν τους της καρδία; οφθαλμούς,
veram nimirura viiam ignorare, animique oculos ώς μή ταΤς άχτίσι της πίστεως καταυγασθήναι Χρί­
claudere, ne Christi fldei radiiscolhistrentur. Hanc στου. Τοΰτο θάνατον ίφασκεν είναι φρικτδν κα\ ict-
tremendam acerbanique aiebat mortem ; quam au- κρόν * τον καρά των απίστων δε Ιπαγόμενον, πάσης
lem iufldcles inferant, cunctis suaviorera delrciis, ήδίω τρυφης χαΐ ζωής αΓτίον ήγείσθαι, ώς αυτή
vitaeque causam existimandara esse, ut quae ipsi προσάγοντα τ|| αύτοζωϊ|, τψαδτοφωτΐ, χα\τψ φώτων
Vitae, ipsi Litci atque luminum Patri (omnis scilice ΠάτρΕ'τφ πάσης καλλοποιψ καλλονής, τ φ πάσης
t

pulcbritudinis auctori omnisque bonitatis parenli) Β άγαθοτητος άγαθοποιψ.

admoveat,
Ne igitur, ftlii, eorum causa indignemini qui inter- Λίή o5r Ixl ζοϊς armpovciv & τέκηχ ivcrys-
f Λ

imunU Nam et inviti vitam conciliant; et cum /a- ν

palrsir. Ακοτζ6ς γάρ ζωοχοιονσι · χαΧ xanovr rc-
dere arbitrentur , beneficium pr&stant ; putantes μ(ζοττες βύεργετονσι * καϊ άτιμοι οΐόμενοι, η-
%

honori detraltere, honorem accumulant ; existiman-
te$ affligere atque mrumnw auctores eue , ad verum
acnunquam diffiuem gaudium transmittunt. Non
igitur mikt m&roris causa et tri&titim animique do-
hris, injusla hatc exulimata sententia. Esset mihi
plane talde molesta ac trislk, ac vere morlis cauta,
$iquidem justaetset, Sideprehensi essemus faanori*
rei; » no$ Mgeati morte dignos exhibuhsemu*. Nune
μώσι · καϊ ΘΛίδειτ ήγσύμβτοι, Αρύς τήν άΛτ\θίτ^τ
καϊ άφφενστον παραπέμπουν ι χαράν. Οϋχοντ ίμοϊ
δυσθυμίας* ούχ ανίας, ουδέ Λύχης alvia, ή άδικος
αύτη τομίζομέτη κρ(σις.Ήν dr μοι, φησϊν,σρό-
δρα Λνχηρά καϊ δττως θανάτου αρόξετος,
Ψ εϊχερ
ένδικος ?Jv * εΐ χαχΌνργονττες έάΛωμετ • εί άζίονς
έανιοϋς θανάτου τφΑΙγεάτ^ παρεστ^σαμεν' vvf'
δέ ζω^ν άΑτ\ϋτ\ ζωψ· μένουσαν άβφητοτ, ήν τοΤς
Λ

autemveramvitam,vitam stabilem,ineffabilem, inte-

όφθαΧμοΊς &ωράκαμεν ταϊς χερσϊν
Ύ έψηΛαρήνα-
meratam, quam oculit vidimus, manibia contrectavi- μεν · j}c διά πείρας έγνώχαμεν τήν δύναμ(ν ταύ- 1

9B
mus ; cujnt ipso retpericutopirtutem cognovimuSj eum ^ χην εϋαγγεΛιζόμενο^ καϊ βονΛόμενοιπάντας δσοτ
annuntiemtu, cunctosque (quod no$trarum partium &P* ή/ιΓχ, τον άγαθον Λαβείν κοινωνούς, καϊ τα-
e*t) boni socios assumere &tudeumu4,eju$que ret gratta ούτοις αεριχίατοντες δι* αύτην, ού τψωρούμεθα,
in lalux incidamus, nondelicti pmnas luimus scdcta- δοξαζόμεθα δέ* ού κοΛαζόμεθα^ σωζόμεβα δέ*
f

rcsamus ; non punmur, $ed servamur ; nec (ut quis ούδ* ώς άν ης vxoJa€ci θανατούμεθα, ζωούμεθα
t

putaverit) morte a/ficimur, sedvita donamur Quid δέ. Τί γάρ το υπβρ αρετής άδ\κε?σθαι καϊ τιμωρεί-
enim vir forti&$imu3 virlulis oausa injuria alfici σθαι δ άνδρειώτατος εφιλοσόφει, άλλ* ή οΈκαιοΰσθαι
ac cruciari, philosoplii sensu exisliraaret, quam κα^ στεφανο*3σθαι; Τί δέ τδ ύπερ τής Ίησοϋ δόξης
justiflcari ac coronari ? Quid vero Jesu causa in σταυροΰσθαι κα\ νεκροϋσθαι, άλλ* ή ζωοποίεισθαι
crucemagi acinterimi, quam viia ac deitate au- κα\ θβοΰσθα&* καϊ ώσπερ τή &μοιοτητ( τοΰ πάθους»
geri;acsicnt supplicii mortisque similitudine, sic ο&τω καϊ τή κοινωνία τής δόξης συμφύεσθαί, κα\ συμ-
ciaritatis societale ei copulari, ac cum eo in seter- βασιλεύειν αύτω εΕς τους αιώνας;
Bum regnare.
Aique hsec quidem ad plebem : sibi vero vir Κα\ ταΰτα μεν προς τδ πλήθος ' έαυτοΰ δε πάλιν
reip&a sapienlissimus incumbens, atque ad cum, ^ ό τ ψ δντι φιλοσοφώτατ&ς γινόμενος, και πρ>>ς τδν έν
ouem
quem in se manentem habebat.
habebat, sermoncm conver
conver~ αυτψ
α&τώ μένοντα τλυ λόγον
ulwvztt τδν «nrAn ii\m- FJyvn
li^vnv ποιούμενο;, Ευχαριστώ
f

lens, Gratxa$,\\H\\x\\. ago tibi, mea votuptas ac glo- σοι, φησί, τδ έμόν έντρύφημα καϊ χαΛΛώπισμα,
J

rwlio mtu esiultatio ac exaltauo, mea tux , mea

t το έμόν άγαΛΛίαμα καϊ νψωμα, νό έμόν φως, τό
potestaty mea corona, mea substantia, mea claritas, έμόν κράτος, τό στεφάνωμα τό έμόν ή έμοϋ χέρι-
9

mea gratia, nomen desiderabile, divinumque n«- ουσία, ή έμ$ δόξα, ή χάρις ή έμή, τό έχιχόΰητον
men, δνομα, τό θεάρχιον δνομα.
Gratias tibi, Je$u> vitce meas tnece respirationi,
f Ευχαριστώ σοι, ^ίψτοΰ, τ§ ζωχ} μου, τ$ άνα-
atto cordis mei tensui, mentit meae glorialioni, xvorj μον τψ γανριάμαπ ττ\ς καρδίας μου, τψ
ψ

fuem Dei amore amo quo jrui ticeat wterna votupia-
\e ; quetn habeo quem silio, cui vivo, ac eui tum al-
f
Sgatut, et ad quemurgeor provehorque, ac contente
vmiendo.
κανχήματι ττ\ς διανοίας μου, ο$ έρώ θεοϋ έρωτι,
όναίμην αΐωνίφ τρυφγ\, δν έχω, δν διψώ, ψ
ζώ, καϊ φ δέδεμαι, καϊ χρός δν επείγομαι καϊ
ανάγομαι, καϊ συντεταιιένως άνατείνομαι.

,11
Juan. νι, 29. 1 Joan. ι, 2.
 77 ORATIO I V . — I N LAUDEM S. ANDRE/E. 7i
Ευχαριστώ σοι. Χριστέ, τψ Κνρίφ μον xal Θεφ \ Graiias tibi, Christe, Domino meo et ΰξο mec
μον χαϊ ΒασιΛεϊ μου, δτι με πρός τοις άΧΧοις, ac Regi meo, quod ptwter alia , eiiam luce me $o-
xal τη κοινωνία τετίμηχας τον σου πάθους * δτι ciutn patstonU fwnoraveris " ; quod ut cursum probe
S με ζόν δρόμον τελέσαν καΛώς, tor αγώνα νομίμως tontutnmarem, certamen tegitime certarem ··*, ac fir-
άγωνίσασθαι, χαϊ τήκ πίστιν Μσχνσας βεΰαίαν mam tervarem fidemjpire* roburque prmbueris™\Nunc
τήρησα*. Καϊ νυν διά τον σταυρόν τούτον νψού- itaque pet hanc elevatum crucem, ad te gaudio $u$-
μενον, πρδς σέ χαρμοσύνως ύπόΑαδε, φιΐοφρό- cipe, amanter benigneqne dccipe, paterne ampteciere ;
νως δεξίωσαι, πατρικώς έναγκάΜσαΐ' χαϊ γε παρά ac vero apudte manere* in te viverejn eeternum in te
σοϊ μένειν, έν σοί ζ$ν, άγαΧΧιάσθαι δι* αΙώνος extuttare, in te deUctan concede; luoque decore ac re-
έν σοϊ, χατατέρπεσθαι χαταξίωσον έν σοϊ, χαϊ gno potiri, cui nihil ierrenorum usquam velim anteire.
ζης σης ώραιότητος, ζής σης βασιΛείας κατατρνφφτ, ί}ς ουδέν μα τών έπϊ γης κατ* ούδένα
χροχετιμησθαι καιρόν.
'ΑΛΛά χαϊ τάς χών έχχΧησιών άπαρχάς, τάς Sed et Eccletiarum primitiat , fidellum cmtut meo-
σνναγωγάς των πιστών, τά των έμών άκροθήνια rumiaborum manubiat, cutturce meuemanipulos, quo$
πόνων, τά δράγματα της γεωργίας της έμης, ά τφ tuo acqvisivi Spiritu, mihi, Chnste, enstodi,tervaque,
σφ περιπεποίημαι Πνεύματι, φύΧασσέ μοι, Xpt- g ac α nequusimiinvidia protege. Adauge gregem tuum,
στέ, χαϊ τήρει, χαϊ σκέπε της βασκανίας του π ο- qui bonus e$; confirmaac robora , qui fortis e$ -
νηρον. ΜεγάΛυνόν σον τό ποίμνιον, αγαθέ, χρα- conforta , multiptica, quo omnis hominis anima,
ζαίωσον. Ισχυρέ · σθένωσον §χοΑΧαπΙασΙασον, inimici errore liberata , tuto te portu ad Evan-
ώστε πάσαν ψνχήν άνθρωπου της άπατης έΛεν- gelii veritatem recipiat; ut quam dto tui agnitione
θερονμένην τον δυσμενούς, πρδς τήκ άΛ-ήθειαν et gloria repleatur nnivena terra*
του ΕύαγγεΜον καβορμισθήναι · ώστε της σης έπιγνώσεως χαϊ δόξης σύμπασαν, ώς τάχιστα,
πΛησθήναι τήν γην.
Tocouroti (^ήμασι, χ<χ\ Ετι πολλψ tldoitxaX κρείτ- Istiusmodi verbis, longeque iis phiribns ac potio-
τοσιν, ω τρισμακαρώτατε μαΟητά, τ φ διδαικάλφ ribus. ter beatissime discipule, magistro collocu-
χαθομιλών, κα\ δλος εντψ θεψ έξεστώς, είδες μ£ν tus, tolusqoe Deo excedens, vidisti coelos libi oc-
άνβφγότας σοι κρυφίως τους ουρανούς * είδες δέ κα\ culte apertos, vidisti et coelorum Regem, ut erat
τον Βασιλέα των ονρανων, ώς ύπέσχετο, μυστιχώς pollicitus, myslice appareniem, perspicacissimisque
εμφανισθέντα σοι, χα\ νοερωτατοις καρδίας δμμασιν aniroi oculis sublimiler ac divine iUi incumbene,
ύψηλως χα\ θεοπρ«πως αύτψ προσβολών, κα\ ά ^ ή τ ω arcanaqae quadam ac myslica animi jucunditate
τιν\ xol μυστική θυμηδία κα\ τερττνότητι συνδεόμε- C et oblectatione ipsi devinctus ac comes, cam favore
νος κα\ Ιφεπόμενος; σανανελήφθης* μετά π α ^ η σ ί α ς et exsultaiione pari triumpho in ccelos receptus es:
κα\ άγαλλιάσβως ε]ς τους ουρανούς· καΐοία χιτώνα sacratissimumque tabernaculum tunicae instar e
το Ιερώτατον σκήνος τ φ ξύλψ καταδεδεμένον άφείς, ligno vinctum relinquens, ipse spiritu elalus, ve-
αύτοςέπήρθης τφ πνβύματι, καΐ σύμμορφος Βντως reque in excelsis conformis faclus corpori clariu ·
ώφθης έν ύψίστοις, τψ σώματι της δόξης Χρίστου. tia Christi es
Χαιρέ μοι τοιγαροΟν, ώ πρωτόκλητε κα\ τιροβά- Salve igitur milii sis, primoin apostolis yocate
θμιε (1δ) των αποστόλων και αρχηγέ* ό μετα τόν graduque eorum prime et antesighane : ordine
συγγονον μεν τήν τάξιν εύθυς, τήν κλησιν δε πρδ quidem dignitatis secunde statim a fralre, at prior
αύτοΰ • της ε Ες τον ϊωτηρα δε πίστεως καΐ μαθητείας, illo vocalione : (ide autem in Saivatorem discipo*
ού τφ Πέτρφ μόνον, άλλα κα\ τοις δλοις γενόμενος lorumqne mairicula, nedum Petro,sed etdiscipulis
απαρχή μαθηταίς. omnibus facte primiliae.
ΧαΓρε, δτι τψ προδρόμψ λύχνφ προκαταυγασθείς, Salve, quod praecurrente lucerna primum illu-
δι* αύτοΰ πρδς τον "Ηλιον της δικαιοσύνης έχειραγω- stralus, per illam ad Solem justilia? adductus es :
γήθης- δτι πρώτος τδν *Αμνδν τοΰ βεου κα\ καλδν quod cum Agnara Dei bonumque illum ovium
D

Ποιμένα των προβάτων έπεγνωκώς, ώς άρνίον 4κα- Pastoreim cunctis prior ipse agnovisses, velui ovis
κον, αχρι θανάτου* θανάτου δέ σταυρού, τουτφ σαφώς innocens, ad morlem usque, idque mortem crucis,
έπηκολούθησας * διό κοΛ πρδς τδν ούράνιον γεννήτορα eum palam secutus es : quaraobrem etiam ad coe-
συνυψούμενος, κα\ είς το έσώτερον του καταπετά- lestem Patrem una sublimatus, inque inieriora
σματος συνεισιών, του υπέρτατου πάντων ονόματος velaminis pariter ingressus, supreroura omnium
κατηξιώθης. nomten conseculus es **.
Χαϊρε, δτι τον άληθη των ψυχών Νυμφίον, πρώ- Salve, quod verum animorum Sponsum, cum
, M l 9 7 7
" Joaa. xx, 28. l l Tim. iv, 7. I I Tim. n , 4. · * Philipp. m , 10. « Hebr.vi, 19.

(13) Kal προδάθμιε* Novi hoc liluli sola voca-
tione, Gdeique in Chrislum explicatae priiniliis,
intelligendum est; cum alioqui Petrus, ipse juiiior,
omnibos Andrese prseeat, unus ipse eoryphajus ac
gregis dux, princepsque apostolorum ac Cbristi
singularis vicarius, in quo fundata Ecclesiae unttas,
non in Andrea, ullove alio discipulorum : qui
proinde absolute προβάθμιος, apostolorum primilia?
ac primas eleclus a Domino est.
73 N I C E T A PAPHLAGONIS 80
primus promioi leslimonio didicisses, totusque Α τος του νυμφαγωγοϋ ταίς μαρ^υρίαις έπβγνωκώς,
staiim charitalis raodis vulneratus esses, ac ejus καΐτοϊς Της αγάπης μέτρο;ς εύβυς δλος κατατρωθείς,
prorsus captus dulcedine, cervique i n moduni s i l i καΐ κατακράτος της αύτοΰ γλυκύτητος ηττηθείς, καΐ
maxima te i l l i adjunxisses, ac v i l a l i latice aflatim αύτψ τρόπον ελάψου διψητικώτατα προσδραμών, κα\
potafeus atque inebriatus esses, e i e j u e i n te p i n - τ ώ ν ζωηρών ναμάτων άναπλησθεί; τε κα\ μεθυσθείς,
guedinis abundantia plures inebriasti, torrensque εκ του περισσεύματος της εν σοΙ πιότητος «μέθυσας
voluptalis gentibus znultis exslitisti * · , quibus v e l u t πολλούς * κα\ χειμά^ους τρυφής ίθνεσι γέγονας
a^uam m u l t a m operientem maria C b r i s l i n o t i t i a m πολλοίς οΓς ώσπερ υδωρ πολΐ> κατακαλύπτον θάλασ­
t

ubertim eructasli ** 9
σας, τήν γνώσιν κατακόρως έναπηρεύξω Χ ρ ί σ τ ο υ . .
Salve, quod ipsam Jesu faciem videre m e r u i s t i , Χαίρε, δτι της αυτοπρόσωπου θέας τοΰ Ίησοΰ
ipsoqdegubernatore t u m s p i r i t a l i , tuai quod sensu καταξιωθείς, τήν τε νοητών θάλασσαν, χα\ τήν αϊ-
p e r c i p i t u r , enavigato m a r i , alque ad crudivoras σθητήν ύπ* αύτψ κυβερνήτη διαπλεΤς, και τοίς ώμο-
genies profeclus, n o n ab eis devoratus es, sed eos φάγοις τ ω ν ανθρώπων επιδημών, ού κατεβρώθης ύπ*
Cbristo venalu cepisti ; nec ab eis consumptus es, αυτών, άλλ' έζώγρησας τ ψ Χριστψ · ού κατηναλώ-
sed et laiitanteiu i n eis draconem p e r e m i s t i : m i - θης, .τον έμφωλεύοντα δε τούτοις δράκοντα άνεΤλες*
randisque operibus i n siuporera agens, cogensque
Β αύτοϋς δε, Θαυμασίαις Εργοις εκστήσας, καΐ τ ψ Κ υ -
ad D o m i n i fldem, Ecclesias Christo c r e x i s l i . ρ£ω πιστεύει ν άναγκάσας, εκκλησίας άνεστήσω Χ ρ ι ­
στψ.
Salve sis, c r u c i f i x i cruciflxe, benedicti benedi- Χαιρέ μοι, εσταυρωμένε του εσταυρωμένου · ευλο­
cte, d i l c c t i s s i i m d i l e c i i s s i m e , discipule et p r a c o , e l γημένε του ευλογημένου • αγαπημένε του ήγαπημέ-
apostole ministerque d i v i n i s s i m e ; angelorum de- νου, μαθητά κα\ κήρυξ χαΧ απόστολε, καΐ θειότατ*
cus, apostolorum ftrraa basis, sanctorum f u l c i m e n - λειτουργέ· το τ ώ ν άγγίλων ώράΐσμα, το τ ω ν απο­
t u m , Ecclesiae fundameulum e t g l o r i a . στόλων ϊδρυμα, τ ώ ν αγίων στήριγμα, χα\ τ η ς Ε κ ­
Salve, et exsuha valde i n C h r i s t o Jesu, q u i velut κλησίας έδραίωμα χα\ καλλώπισμα.
in c u r r u Cherubico i n te r e q u i e s c i t ; ac tanquam ΧαΤρε καΐ άγαλλία σφόδρα έν Χριστψ Ίησου, τ ψ
nostrap, genlis apostolus , patriaeque t u t e l a t i s ac ώσπερ έν αρματι Χερουβείμ έπαναπαυομένω έν σο(*
curator , cleroenter rogo et miseranter nostrae κα\ ώς του καθ* ήμδς £θνους απόστολος, χά\ προγο­
quoque h u m i l i t a l i s miserere ; benignissimuraque νικός υπερασπιστής, καΐ ώ ς πατρικός άντιλήπτωρ
Patrem tuum ac Deum exorans , a d ipsum χα\χηδεμών,εύσπλάγ/νως δέομαί σου χα\ οίκτιρμόνως
nobis v i a m d i r i g e , u t ex ejus d o c t r i n a e x - Γ καΐ της ημετέρας ταπεινοτητος μέμνησο, κα\ τον
· . . _ι; . r ; .« ·ι ·_. > ._ ν> . . . ι
·• , Λ» » - _ •» Λ .
que j u d i c i o r u m j u s t i t i x rationibus inculpale super αγαθόν σου Πατέρα κα\ Βών δυσωπών, κατεύθυνον
t e r r a m conversati, o m n i u m Regi Cbristo, le i n l e r - ήμϊν τήν όδδν προς αύτον, ίνα κατά τον λόγον αύτοΰ,
cessore, c u m gloria praesentari m e r c a m u r ; quem χα\ τ ά κρίματα της δικαιοσύνης άμώμως έπ\ της
decet omnis gloria, honor, adoratio, una c u m Palre γης πολιτευσάμενοι, χάταξιωθώμεν τ ψ παμ6ασιλε?
et S p i r i t u sancto, n u n c e i sempcr, et i n saecula δια σου προσενεχθηναι μετά δόξης, Χριστψ · ψ πρέ­
gaeculurQm A m e n . πει πάσα δόξα, τιμή χαΐ προσχύνηαις, &ματψ Πατρ\
χχ\ τ ψ άγίω Πνεύματι, νΰν κα\ αε\, κα\ εις τους αΐώ-
νας τών .Λΐώνων· Α μ ή ν .
ORATIO V . ΛΟΓΟΣ Ε'.
Laudatio tancii et celebratimmi apottoli Jacobi ΕΙς zdr axtor χαϊ χανεύφημοτ άχόστοΑον Ίάχω-
Zebedai. €or ζύν του Zefadolov (14).
Haud i t a p r i d e m TIVUS nos verae Theoiogiae fons, Πρώην μενήμδς ή ζώσα της αληθινής βιολογίας
m y s i i c u m Paracleti t o n i t r u u r a , coucj-nna ac suave πηγή, ή μυστική του Παρακλήτου βροντή, ή έναρ-

9 9
Psal. x x x ? , 9 M
* lsa.u,9.

(44) S u i i t quaedam ex Evangelio, exque Ubro D
A c t u u r n aposiolicorum de Jacobo e x p l o r a u , quse-
'tam vero de illius rcbus gesiis ante passionem a i u -
bigua : de adventu scilicel i n H i s p a n i a m , deqne
pnedicatione, nuni soiis Judaeis pnedicaveril» an
c t i a m gcntibus. 111. a n n a l . pater i n n o l i s , v i x l a n -
essent» ac per eam eiiam occasionem aliis locis
C h r i s t u m evangelizarent; velut etiam Ananias D a -
masci, aliique aliis locis. Λ'βπιιτι sive t u n c eaque
occasione, sive postea atque alia n o n satis nobis
nbta, n i h i l vetat sanctissimum aposiolum adiisse
H i s p a i i i a m u i e j u s Ecclesiae suadenL monumenla ;
tr

dem a-.rquie&cens dicentibus veatsse i n Hispaniatn, eodem fere i n s t i n c t u quo Paulus postea; u t nempe
nec r e m adco absurdain v i d e r t , u t n o n decoqui pos- Jndseis, q u o r u m ingens t u r b a ex p r i o r i dis^ersione
s i i , modo ne e l i a m genlibus ChrisLum annuntiassc .per Hispanias dissemioata erat, Evangelii Jucera
e x i s t i m c t u r , sed solummodo Judaeis; putat tunc i n f e r r e t . l d certe p r i i n o satagebant apostoli, a n t e -

f toiuisse venire, c u m facta est magna illa Hieroso-
ymis persccutio Stephani caetle, quando et dispersi
oinnes diocipuli pcr Samariam e i Galitaeain exce- f
p i i s aposiolie, qu". -ut gregis arieles ac r c l i q u i s f o r l i o -
re8 i l l i c remanscrant, u t sic dispersam Ecclesiam
deiino congregarent. N i h i l e n i m veiat etiain aJiquos
apoKtolos dtsccssi&so, q n i ipsi fiic dispcrsis solatio
quam i n genlcs d i v i d e r e n t u r , eisquc ex i n s t i t u t o
(reliciis Judaeis u t pervicacibue alque i n d i ^ o i s
C h n s l i munere) C h r h t u m prs&dicarent; u t sciJicet
antea i n i i l i s , quasi C b r i s t i mandato, operam p r o -
b a r e n t ; neque i d soluin i n i r a angustos Judaeae h m t -
les, sed e i u b i q u e g e i i u u m , u b i ceiebriores o r a n l ac
numerosiorcs J u d x o r u m coetus, sive aliaslcgis c u l -

I
81 ORATIO Υ. - 1 N LAUDEM S. JACOBI ZEBfelMIL 82
μονιος Χύρχ x%\ ιδηχος των ουρανίων φωνών* ότής χ gonans coeleslium vocum lyra ; qui a gratia oactoi
τοϋβιοϋ χάριτος επώνυμος, Ιωάννης, ό μέγας χα\ appeilatlonem est, Joanaes, inagnu» ille primusque

lonira : per quam ipsam occasionem fcctum esl nt convenit accusatori, quam militi. Quippe accusator
el Grsecis Cbrisii Evaitgelium, anle etiara Jaeobi qui innocentem calumniatur tciem ac votcnt peccat:
f

jiecezn, a viris Gypriis aliisque Antiochiaa annun- atque itteirco veniam petere potest ab eo quem affecit
tiaretur, Act. x i . Quod si hoc a discipulis vix se- tyjuria. Mites vero qui judici exkibet noxium, cum
cundi ordinis, quidni ab apostolis, el inler apo- imperio judicU obsequatur, omni culpa videtur vacare.
Klolos fere principe, JacoboT Poluit ergo inierini ία Quae certe ratio, pace tanti viri, non prorsus satis- Λ
Hispania versari, et qaidquid eel apostolici muneris facit. Quoties enim legimus in Actis martyrum et
pr&stare,ac, quod poetea Paulu*, obdaratis Judseis confessorum apparitores, carnicularios, carcerarips
et viam Oomini bonam blaaphemaniibus, ad gentes veniam petiisse, ac culpam agnovisse, cum omnes
converti vel cejte Ularam explorasse aninto», nutn judici oDsequerentur, <rui ^roinde obedire, nbi>
(

ad fldem apliores essent, deque illis relaiurus(velut omni semper culpa v a ^ r t videri polest; tunc n i -
etiam faclum est Anliochix) Hierosolyraara ad Pe mirum, cum couira De^liwem obedimr, nec reus
trum et apostolos reliquos ascendisse ; per quas adducUur, sed sanctus Dei serVus, eo ipso no-
moras Herodes Agrippa anle feslum Pascba cervices mine quod Dei serrus, uli res se tunc in raartyruti*
Uii ampuiarit. Ac forte simile aliquid iu Jacobo . et confessorum judieiis poenisque tiabebat. Curp-
praeceesit, quod postea in Paulo Acluum aposlolU itaque vox είααγαγών, ut exstat in Clem. mullis alii$
corum hieloria nobie manitestavit. Nempe deJaiae » vestita, nop roagis apparitoren^ eoaet el militem,
qu&dam querelae eive perkius Hierosolymara ruraor, quam delatorern vcl calutnniatorem (qui forte n u i -
(

ab iis Judasis quos vel i n Hispania, vel aliis locis lus peculiaris erai, sed communis rtimor prxdica-
inyiaerat, tanquam et ipse discessionem pnedicaret tionis Jacobi, quovis tandem modo illa impingere
a lege, et gentibus Evangelii ostium apcriret; vel viderelur Mosis legi), liberum erit quo quiepotius
non omnem oeconorniam quara Joarmes illius frater, senfeu accipere velit. Si qua tamen fides Abdix, futt
ve! eliara reliqui Hierosolymis apostoli et Jacobus hic unus eX scribis Pharisieonuii., Josias npmine,
loci epi&copus servaret. Gerte peculiare aliquid qui Jacoba cohcionem habenie, cum «stent duo
fuit, ut 8ic Herodee Agrippa legis aeniulalione, ac cftnturiones, qui eum essenV adduciuri, Lysias et
pulans se obsequium pra?stare Deo, iton Petruin, Theocritus, ipse! ^uasi majoris zeli, in ejus collura
non Joannera, tion quemquara aliorum itivaserit, funem injecerit ^ quasi himiram kgis vindex, quam
sed potissimum Jacobum, ac reliquorum primuin, tn Jacobo putaret violari; donec miraculo curatt
cujus caede in Petri necem exarserit. Rsec tola mens, paralytici ad fidem illuroinatus, ffic veuiam suae te-
quam ipse nobis Nicelas insinuavk, quibus &ic lo- tneritatis petiii, et ejus, quod c&co zelo atque igoo-
qvitur, τ^ν ίρημον δ£ τέως ΈκκλησΕαν συααεί- rans, in Jacobum et Christunv patraverat, delicti.
αααατών έδνών» quasi Jacobi prima oromum prae- Quae narratio plenior est illa Ciementis,et forte ad
dicatio sic concusserit deseriatn hacienus gentium Teritatem expressior. Poluit viftus Jacobus μαρτύ­
Ecclesiam, sensumque Evangelii sensina iili indide- ρησα;» vel ut alii codd. μαρτυρήσων, ip&a scilicet
ril: quod vel maxkne in Uiepania factum sit. Vel- martyrii constamia, cogere ad tidem Josis animum
lera pro Hi&pauis tesl^s arUiquiorea, et probaiae offul^enle illi Christi gratia; pronias tamen est ut
roagis fldei, quam quo» babem. Isidorus plura ba- C exisiimetur id factum aliquo miracuio, cujusmodi.
bet consuta mendaciis, ut bene Barou. Proinde istud paralytici Abdiae relatuiti : iu quo nihil novum,
non verus lsidorus : Flavius Dexter, auclor suppo- autnon pnusChrislo saepius, lumnue Petro et Joan-
eililius ; Beda ipse non satis vetuslus, et forie i n - ni, Chrisii Dcilatis arguitiento exhibitum ,uti partim
terpolatus : Calliiius, aliique pontiuces, poasunt sacris EvangeliUtpartim.AcluuiQ Ubro babemus ex-
ipsi pium seticura suum de ^acobo eju&que in Hi pressum. Sic in Stepn^no, ut Sauius converteretur»
epaaca apostolatu el miracuiis aperire, ev etiam U- non satis fuit ejus exemplum constant^e, vel etiam
bris ecclesiasticis iitserere; sed litsioricam iidem, oratio, sed opus fuit divino Tocatlonis miraculo:
nisi ex probatis laonumeatis, noa po^unt certam sic in Jacobo videatur, cum pene pares Josias et
praesiare. Utque in Jaeobo BIC in-aliis, in quibus Saulus in Jacobo et Stepbano videantur, eademqae
nulla pietatis jaciura, licet post etiam diplomala instiocti aemulaiione, prsecipui acaborum necis a u -
pomificia, vel inslitula publka auctorilale eanclu- ctores exsiiterin^Sunt in Aodia.quae probata videri
nira veneratione oQicla, a viris doctis et studii>sis possint, eintq^ue bonis aucioribus consentientia,
certiusaliquid inquiri. Quod recudendis Romae nu- multumque cts ac historiae lucis afferam; quod
per faslis ecclesiaslicis diligenier praesUtum audio, tamen in eo carbones auro coiumisti merito cen-
et summopere laudo; quippe nullum roajus ad pie- &eanior, caule lege.nda et probanda, quae afTert;
tatera fomentum, quam cerla veritalis assertio. veluietianiest iila lanta narraiio de Pbileta el Her-
Grrecis prorsus i^notus Jacobi bic in parles oeci- mogene magis» qqo$ nibii velat, sic a Jacobo con-
duas adventusi. Niceus, in Judaea et Saiuaria pn»- versos, a Qde postea defecisse, u l testalur Paulus;
dicasse habet, ab Ula dispersione, quae facla esi sub D sicque pene in illis se rera habulsse ac in Simone
Stephano,tuinque reversuin ut ioviserct Hierosoly- Mago. Multos ejusmodi ad fldem conversos, lldetn
morum Ecclesiam, sic ab Herode captum et occi- facit Actuum liber, qui et libros sux arlis lanio
sum. Hippolytu9.adhuc parcius» iv 'Ιουδαί^ x*r pretio combussermt.

β ύσαων, cum prcedicaret in Judcea : nec aliter Joannee Taniayo Saiazar in euo Martyroiogio,
ienaea Graecorum. Abdias Babylonius,cujuseun<jue Hispanico, tom. I V , sancti Jacobi genealogiam
fidei auctor, Samariam adjuugit; quae ipsa vicina texens, &eu hiswriam referens, in haec verba ordi-
Judaese est, ac procul abesi a iransiDarina illa His- tur : Jacobus Zebedcei ex Maria torore Matris IM,
epanica profeclione. Eusek 1. n c.9, ejusdunlaxat Fitia Salome de Anna, et frater Joannis Etangeli$tm>
f t

meminit, quod ex Actibus habuit: solumque refert filixu. Ubi primum ipea quaesiia conslruciiQ, mire
ex Ciem. Alexandr , «yum quijudicio obtuieraU « ί ' ΐ - obtundit. Quaih enim longe posila vox, filius! Sen-
γαγών e l ; διχΛ^ήριον, visa Jacobi mariyrii coii- lentia ejus est fuisse tres Annae filias/oranes dictaa
stantia, veniam a Jacobo petiisse, quem Jacobus ipi- Marias; Mariam inatrern Jacobi, Gliam Salome et
precando pacem o&culalua sit fr^tremque Vocave- Annae: ita ut Salome illi vir sit onus ex marilis
t

Ht. Docet Henric. Vales. illam vocem potius de Banclse Annns, quos plures babneriu At abhorrent \
delatore *eu accusaiore intelligendamt qui.ip^e in bs&c a traditiotie relata a Nicepb.!. JU c. 3,ex uip-
judicium adducere dicitur, quaiqde apparitore seu tvotyto Portuensi, singblaris prolis »ancl« Annseex
uiiiite ; cum vox Gneca ulruraquc Cerat^quod sic. ioachiro,quain conflrmat card.Baron.in appar^n.^i.
illeveniam a Jacobo pcueriVqaod nutgis, inquit K Idcm tamerv loiis velis io cam scnteutiam vide*
83 NICET-fi PAPHLAGONIS
Dei Verbi Theologus, ad luorum mirabilium lau- χ πρώτος του θεου Λόγου θεολόγος, προς δμνησιν των
dalionem huinanissime coliigens , laudaiissimam αυτοί θαυμάσιων άγαθοπρεπώς ξεναγαγών, πολυ-
tur ire in noiis Jui. 25, ubi et Maii 25, majori
commenio Mariam Jacobi, hujus matrem inlerpre-
tatur, quae sic jn Italiam venerii in dispersione illa
sub Siephano, et Verulis in He.rnicis sancto fine
quipverit : pnialqtie se habere ex illius Ecclesiie
nionmnenlis; quse cerle vir doctus probare debuit,
vel probanda repraeseniare leclori. Mihi cerle mon-
stro simile, quse in Evangelio btgiiur Maria Jacobi,
mairem inteliigi Jaeobi Zebedaei aut eliam Joannis.
Undenam Vero oria Maria haecac quidni aeque Joan-
nis dida. qui ipse etsi juntor fratre aetate, cunctia
tamen reljqufs celebrior fuit, ut etiam au<tor est
Chrvaoslomus.eic.Certe Maria Jacobi.ipsi Baronro,
ct illis qui ejus senlcntiae sunt de duobus exduo-
decim Jacobis, Maria Alphaei eat iscilicet nxor) non
Zebedaei: ita alios, ne illius quidem, scd Jacobi,
cujus se fraLrem Judas nominat, qui etiara Jacobus Β
μικρά;, Parvus SPU minor, ομωνυμίας viland* causa
a Marco diciiur, undecunque hoc illi cognomen
liaeserit, sive quia iralrum imnimus, quanquam me-
rilis ita conspicuus, sivc quia hujus ipsius Jacobl
nepos sit ex Symeone. Hanc sic diciam Mariam
Jacobi, quasi evangelica phrasi habeant Verulen-
ses, ilta gaudeani: non ilU invicta, ex nescio qui*
bus monumeniis, Mariam Jacobi, qiiasi uxorem
Zebedaei (quae oec Maria quidem) nobis obtrudant.
8anius certe idem i l l . annalium pater in Appar. 64,
noii jam ex dtrarntnets ac subditiliis monuinentis,
sed ex puris evangelicis fontibuscenseiis.Maithaeum-
que Marco componen», Quam alter mairem fiiiorum
Zebedwi aslantem cruci pontt atter Satomen dicit:
f mittca, ipsaque baec uxor Zebedaei, et plures aiiae:
nec usquam aliler diciam, aut vocatam Mariam,
probatus ullus auctor insinuavit. Nec bene, aui
nuper (id est Clem> VIII pontifice) Rom. tabulas
auxerunt,nec satis extapti pontificis mente zeloque
emendarunt, dum ita χι Kal. Noveinbr. illis ascri- Q
pserunt: Hierosolymis sancHE Marice Sulome, quce in
Evangelio legitur drca Domini seputturam sollicita.
Ubi Bar.: De ipsa Matthcei Evangetium xv c i xvi.
Agunt de ea hac die Beda, Usuardu$ et aiii recen-
tiores. Mattb. xv et xvi, ne Salome quidem nomi-
nalur, sed solum mater flliorum Zcbedan pro filiis
solltcita, et rogans pro iliis; elsi id non Hatth. xv
aut xvi, sed xx. Beda: Item beata Salomce, qua in
Kvangelio legiiur cum reiiquit san&is (eminis circa
Dominiseputturam totlicita ; nec aliterAdo.Quid hoc
ad illud novarum ejusmodi labularum, ut quasi ex
illo videaiur exscriptum 1 Vetus quoque Hom.
Hieron.; Itera Sahme, qum in Evangelio le#itur circa,
etc. Quomodo Maria Salome Hierosolymis, si Maria
Jacobi, quae ipsa Maria Salome, auctorum sensu,
quos exagilo, Verulis in Iialia ? Rom. ileiuUosveid,:
Et Salome, quce in Evangelio legitur. Corbeien.
ipsum antiquissimum, Salomen non habet, at nec
Mariaro Magdal.: quod rairum, et contra ac reliqpa
oinnia, ctsi ita in indice ascripium vutgaloris -προ- D
Ar^ec, Maria Magdaiena xiv Kal. Febr. 49 Jan.
9 t
nbi tamcn ips& tabulae, Hierosotymce, Marthce et
Mari(B tororum Lazan. Cerie ad eum diem nullae
veternm labulae, nulli fasti Magdalenam ascripiam
liabeni: sed onmes %± Julii, et quidein simplicie-
sime, dscripto dunlaxat iliius nomine, Sanctce
Mariae Magdalence; cxceplis duutaxal novis Koin.
labulis, in quibus explicaiur advenius ejus in Pro-
vinciarn.el quidquid est traditionis illius provjnci*.
Corbeienses iltsR uuse labul*, cur desidereni Magda-
lonai nomen et memoriam , nescio. Num quod
lllarum auctor in Asia defundain ad se minus
Npecure existimavit; an quia ipsam Mariam soro-
rem Marthae puiavit, et cum sorore honorare voluil?
Sio certe Dacherius suo indice repraeseniavit: sed
re ancipiti, probare debuit, cjusque suae opinaiionis
mon»eula aperire, quibus iorte suasurus alicjiiid
cral, uon quasi ititpoucrc. Gi^cos ccrtc vidto
84
Masdalenam colere dicta illa Julii 22, Mariam vero
et Mariham die 4 Junii; Basilianum MenoL altero
die» Natatis uanctce Marxa Magdatenm, altero, el
sanctarum mulierum Marthce et Marue.Sed haec al-
lerius operse.
Ad Jacobi malrem Saloraen quod speclat, Graeci
inMenseis Β Maii laudato Sophron. 'Ιστίον ότι ο
πατήρ τοΰ βεολόγου ο Ζιβεδ^ϊος ήν · ή 5* μήτηρ,
Σαλώμη, θυγάτηρ Ιωσήφ τοΰ μνηστευσαμένου την
θεοτόκον. Ό δε Ιωσήφ υΙους ί^χε τεσσάρας, Ίά-
χώβον, Συμεών, Ίούδαν χα\ Ίωση * χα\ θυγατέρας
τρεϊς * τήν τε Έσθήρ, τήν Λάρθαν καΐ τήν £αλώ-
μην, ή τις ήν γυνή Ζεβεδα(ου. Εντεύθεν i Σωτήρ,
θείος ήν "Ιωάννου , ώς αδελφό; Σαλώμης της θυγα~
τρος Ιωσήφ, llaec quidem de Joanne; sed eadem
ratio de Jacobo, qui ejus gennanus erat. Fmt Ze-
bedceus Theotogi paler: mattr vero, Salome, fitia
JotepH* qui Deiparam spontam accepit. Porro Jo$epk
quatuor mascutos habuit, Jacobum, Sitneonem, Ju-
aam et Josetem: femituu %ret Estherern ei Jiartkam
%
et Satomen, quas (uit uxot Zibedm. Itaque Safoator
Joannis avunculus erat, velut Salomes frater ftiim
Jo$epki. Paulo aliter Niceph. ex Hippol. I . u , c. 3,
duas assignans Josepho flhas ex Saiome Zacbari^e
Uliae, patris Joannis Bapii&tse, Estkerem et Thamar.
Epiphan. hper. 78, ipsc quoque duas filias dtcit, xal
δυο θυγατέρες, Μαρία , και ή Σαλώμη καλού­
μενη. Filice duoe* Maria et Satome. Fuit in feniinis
lstud nomen vulgatissimum : Salome enim maicr
Machabaeorum, eoror Herodis, obstetrix Belhlehe-
mirumque sic poluisse in virum mutari per apo-
crypborum eomnia, ex quo et Anna Mana mater
filiamm Zebedsei suscepto. s i t , Htia Auna idem
Taraayo belle describit.
Unum alterumve notabo, ne nimius sim, quod
Stephannm Jacobi* huius diacondm faciunt. Julian.
inCbron. n. 46, fol. 3< quod ait Tamayo, mutium
%
honoris Apostolo nottro conciliat. Auctorem laudant
Jgnalium epist. ad Tralien. Yerba Igoatii sunt,
in ea episiola, inlereas qme inlerpolatae censentur,
cum nec purius exemplar Florentmum habeat, nec
veteres vereiones Latina?: Τί δ^ διάχονοι αλλ ή 1
(
μιμΐ)τα\τών αγγελικών δυνάμεων, λειτουργούντες
αύτω λειτουργία ν καθαρά ν και Αμωμον ; ώς Στέφα­
νος 6 αγιρ<ς Ιακώδψ τ φ μακαρίψ, χαΐ Τιμόθεος κα\
ΛΙνος Παύλψ , καΐ *Ανέγκλητος κα\ Κλήμης Οίτρω.
Quid vero diaconl t niii imitatores angeticarum po-
tettatum, pr&stanta episcapo minittenum mundum
et immacuiatum; quomodo sanciu* SUphanm beato
Jacobo et Timotheus et Linus Pauto, ei Anencleins et
y
Clemens Petro. Haec qotdem interpolator, nullius
proicde frugis, ut existimentur ven lgnatii. Ac vel
si Ignatii, quid haec ad Jacobum Zebedaei; aul cur
ejus potius diaconus Slepbanus, seu minislerquam
Petri,vel etiam Andrese, aut Joannis? Fuerit Jaco-
bus Hierosolymis, atcum reliquis apostolis iuit,
nec ία eis princeps, aut eliam peculiarius Ecclesi»
illius sacerdos, cui addictum forel HierosoJyrois
ministerium Stephani; cura praecipue , si aliquid
demns Hispaniarum illi iraditioni, Jacobi ad eam
apostolatus, minus omnibus Hierosolyinis moraius
sit, nec m faeeret missas, ac diacono in eis utere-
tur» sed ut CbristPtn pr^edicaret; Nec forte ulla
alia poiiori ralione delatus Jacobo αδελφοθίφ Hie-
rosolymorum episcopatus» non ulli ex duodecim
peculiarius usurpatus, ne quid ejus funclio obsia-
ret praedicattoni, quam praecipuum atqqo proprium
suum xnunus duodeciiu noveratil a Cbristo sibi
constitutum » et ad quod prirailiis Spirilus donati
erant: licebaique sacerdotes facere ei episcopos,
non sic facile apo&iolos, ac aposioltco vere spirilu
praediius. HJKC sic straminea, ac curiose adco ac-
ccrsita, ipsam elevant pix tradiiionis aposiolaLus
8δ ORATIO V . - I N LAUDEM S. JACOBI ZEBED.EL
τελή μεν ήμΐν τράπεζαν σεπτών εννοιών * ήδείαν δε Α nobis vetierabaliuin sentetttiarurn sensorumque
δτι μάλιστα παρεσκευάσατο φιλοτησίαν * οζ της mensam, ac quam maxime suave convivinm para-
άφθονου καΐζωηράς κατατρυφώντες έστιατορίας, κα\ vit : cujus copiosU vilalibusquc delcctaii epulis,
τ$ δαψιλεία της χάριτος πληρούμενοι καΐ θερμαινό­ nec non abundantia gratiae repleti accensique,
μενοι,^ οΐάτινα μικράν έχ καρδίας τών λόγων αύτψ quasi exiguam quamdam ex corde sennonum e r u -
προσενηνέγχαμεν ερυγήν · τής μεν ευεργεσίας άξιον cutionem ei dependimus : quibus suppeleret q n i -
προσβνβγκεϊν έχοντες ουδέν ώς αν δέ μή αχαριστίας dem nihil, quod pro munere dignum offerretur;
δεινήν άποισώμεθα γραφήν, κατά δύναμιν τδν £παι- sed qui tamen, quanta fccultas eral, ad depellen-
νον είσενεγκόντες. dam ingrati animi tetram labem ac crimen, lauda-
Mone in eum defuncti simus.
Νυν\ δε μετ αυτδν, άλλη μυστική διαδέδεχται
1
Nunc vero post illum alia nobis mysttca succes-
πράπδζα, καΐ άλλος ήμΤν ζωηρύτου πόματος με- sit mensa: alius nobis mellito plenus nectare crater
μεστωμένός προεβήθη κρατήρ· καΐ δ έστιάτωρ ώς propoeitus est; mensseque struclor ac convhator,
φιλότιμος τβ κα\ δαψιλής, ουδέν εκείνου της μεγα­ quasi splendidus largu&que opum ac magnificus,
λοπρέπειας λειπδμενος • πάντα δ& τρόπον έξισούμε- nihil i l l i impar ambitioso cullu et magniflcentia,
νος, άδελφδς την φύσιν,^ αδελφή τήν πίστιν. Ένδς Β ^ omnimode ^qualis : nalura gcrmanns, ac fide
γάρ έκάτεροι πατρδς, ώσπερ τοΰ Ζεβεδαίου κάτω, %
germanus : uno enim prolati palre, u l i i n terrts
ούτω; άνω του θεοΰ * όνομα σι μόνοις Ιωάννης κα\ Zebedaeo, ila i n ccelis Deo. Solis di&creli n o m i n i -
Ιάκωβος διενηνόχασι, μικρού τοΤς πράγμασι συν­ bus Joannes atque Jacobus, properaodum rebus
απτόμενοι· ίσοι τήν γνώμην, Γσοι τήν χάριν, ίσοι concreti ac copulati: pares animo., pares gratia,
τήν άρετήν κα\ τήν προς θεδν οίκείωσιν. Qv αληθώς T

pares virtute ac cum Deo necessitudine : quorum

Κύριος εΓς, Ομοίως όρώμενός τι κα\ πιστευόμενος, revera unus Dominus, quem sixniliter viderent, et
ομοίως προσκυνούμενός τ« χαΐ λατρευόμενος * μία una vocatio, unum mentis propositum, una spes ,
κλησις, μία πρόθεσις, έλπ\ς μία, ώσπερ χα\ βά­ u l i et baptisma unum V n;
πτισμα ε ν.
"Ομότιμοι τήν έν γράμματι λατρείαν, Ομότιμοι Pari honorc, quod aliinet ad cullum legalem;
τήν πρδς το πνεύμα" μετάθεσιν. Όμόφρονες τήν pari, quod ad tran&lationem ad spirilum. Pari
έπίγνωσιν του Πατρός, όμόφρονες τήν εΓς τον Μονο­ amirni sensu ac concordia. in Patris agrutione, pari
γενή χα'ι άγάπησιν * οΟ μόνον δέ, άλλά και πρδς τήν propensa i n Unigeniiuui voluntale et dilectione.
του Πνεύματος συγκατάθεσιν καΐ υποταγή ol αΟ- N e q u e i d m| Spiritum ejus-
o a % s e d e l c o n s e n s u n

τοί. Διδ xat Βοανεργες, δ έστιν υίοΐ βροντής, άμφω que subjectione, iidem. Quamobremettam Boaner-
πρδς αυτής κέκληνται της αληθείας, ώς ένΐ χαΐ τφ ges (quod est, F i l i i tonitrui) ab tpsa ambo nuncu-
αύτψ Πνεύματι προς τήν του Ευαγγελίου μεγαλο- pali sunt veritate, velut qnos unus idemque Spiri-
φωνίαν καταρτιζόμενοι χαΐ χροτούμενοι • όφΘαλμο\ tus ad raagnificam Evangelii praedicationem con-
δύο της άγιοπρεπείας Ίησοΰ, τήν άνωτάτω του cinna&set atque conflasset *. Gemini o $ J i sanctis-
Δεσποτικού σώματος κατέχοντες σχοπιάν * καΐ πρώ­ simi decoris Jesu, Dominici corporis supremani
τοι τών θεαρχικων αχτίνων ομοίως, ώς άπλοϊ χαΐ tenentes speculain ; primi scilicet tlivinae lacis r a -
διειδείς καΐ φωτοφανεΐς άποπληρούμενοι" καΐ άγα- diis, ceu siniplices atqae limpidi lucidique pariter
θοπρεπώς βλον δι* εαυτών καταλάμποντες τδ σώμα. repleti, benignissimeque tolum corpus fulgoribus
Κορυφαίοι τήν τάξιν ωσαύτως, ώς τ$ κορυφαία τών suis colluslranies. Pertnde brdiue principes, U n -
αρετών άγάπ|] πάντων μάλλον τφ του θεοΰ προσ- quam charilate quae princeps virtutum est omniam
ψχειωμένοι άγαπητψ. Διδ καΐ πρωτόθρονοι, καΐ Ισό­ maxime Dei dilecto devincti ac familiares. Quam-
τιμοι χα\ πάντων μιχροΰ φάναι πρόκριτοι, ώς της obrera etiam primis sublirnes sedibus, parique ho-
(σης καΐ πρώτης, πα,ρά τψ ΠαμβασιλεΖ χατηξιω- nore ac cunctis propemoduni prselati, tanquam r i -
μένοι τιμής. Q delicet parem primumque apud suramum univerto-
rum Regem consecuti bonorem.
Τούτον ol της βροντής υ!ο\ τδν τρόπον ένούμενοι In hunc modum conjuncti toaitrai Filii unaqne
χαΧ ταυτιζόμενοι, πώς ού τδν αύτδν της ευφημίας velut ratione coaliti, quoinodo non eumdem lauda-
προσοίσονται λόγον; f t v γάρ ol άγών»ς Γσοι, κα\ αϊ
r
tionis ac praeconii sermonem admiserint ? Quorum
άνα^ήσειςαί αύταί* ών δε κοινή τήςάρετης ή κτή- enim ceriaraina paria, cadem etiaui exsisiant pra&-
σις, κοο/ο\ δήλον δτι οί στέφανοι. Τίς ουν τά αδιαί­ conia.Quoram commuue virtutis deeus, commHiiei
ρετα διελεΝ, κα\ τά κατά φυσιν χαΐ γνώμην ήνω- nimirum etiam coronae. Quis igUur qux sunt i n d i -

1
Ephes. i v , 5. e
Matth. Η Ϊ , 17.

Jacobi in Ilispaniam fidem. Porro interpolator ipsi
insulsus, qui praeter Stepbanum Jacobi Hierosoiy-
morum antislitis vere diaconum , et i n hoc praeci-
pue ab apostolis creaium, inter diaconos numeret,
qui oiunes episcopi fuerunt, et quidem apostolorum
quaiii suffraganei, quos vocant; paries sciikcl ct
niunia et episcopalia prae&iantcs, dum aposioli ma-
jora magisque propria ex oflieia teniarent; ipsi κατ*
εξοχήν corypbaei et principe9, eraineriiiusqueqiiid-
quid episcoporuin est, ac vcluL p r i n w s t i b ChrisU)
fiindamenla atque ostin habentcs.
 S7 NICETiE PAPHLAGONIS 88
visa lcntet d i v i d e r e ; ac quae n a l u r a ac volunlale Α μένα πειράσαιτο διιστ^ν; Πώς δε τ ω ν προκειμένων
copulala, dispescere? Quonam vero modo ex p r o - ήμίν έκατέρω τδν" α!νον Ιδία διαπλέκυιμεν; α γαρ αν
posilis a l i e r i seorsim contexi laudatio queat?qu$ τις εΓποι περί του ένδς, ταΰτά γε τυχόν και τ ω έτέρψ
enim quis de altero d i x e r i l haec forsan etiam a l l e r i έφαρμόσειεν, "Η, τά μεν Αλλα, καθάπερ εΓρηται,
conveniaiit. N u m vcro, c u m aliis q u i d e m , u l i d i - ταυτιζομένους, τ ψ τρόπω δέ της προς τον Χριστον
c i u m est, c o c a n t ; modo tainen quo ad C h r i s l u m διάφορου μένους αναλύσεως" κοινοποιητ£ον μεν κατ*
e m i g r a r u n l , abunde distinguatitur ; i l l o r u m q u i d e m εκείνα · διαιρετέον δ£ τον λόγον κατά ταϋτα.
ratioitc,coinmunis ainborum l a u d a t i o ; h o r u m vero
nierito cuique p r o p r i a ac disliacla sU?
E t c n i m c u m p r i m u m eaindem bumano s a t u n a t i - Κα\ γάρ την έξ ανθρώπων γέννησιν «πρώτον χαΐ
v i l a t e m ac educaltonem nacti essent; iisdemque άνατροφήν λαχόντες τήν αυτήν, χα\ ύπδ τοΓς αύτοϊς
inoribus et disciplinis i n s t k u t i fuisscnt, acpatcrnae ήθεσι και μαθήμχσι παιδοτριβούμενοι, γ.α\ τ | πα­
piseatoriae a r i i operam posuissenl; magiiam vilse τρική τέχνη τί,ς άλεΕας προσασχολούμενοι, κα\ τα
partetn i n i n a r i versaii, q u i h a m u m m i i l c r e n t , sa- πολλά τ^ θαλασσή προσέχοντες , καΐ δγκιστρον
genam laxarent, ac rursus retia emundarent, eam- καθ:έντες, χαι δίκτυον χαλώντες, κα\ αύθις άνακα-
deui postea divinissimi Jesu vocatiouem consecuti; & θαίροντες - μετά ταΰτα δε της αυτής ομοίως xpb-
ac tanquara eodem animo dupiicique corpore u l e - του θεαρχικωτάτου κλήσεως «ξιωθέντες* ώσπερ μι£
r e n t u r , eodexn ambo diviiiai sciemiae e ccelo c o r u - μένψυχί, δυσ\ δε σώμασι χρώμενοι, μίαν αμφότεροι
scanie, c u n c t i q u i attentis animis s i i i t , uno ejus την τής θεογνωσίας περιελάμφθησαν ακτίνα. Κ,αΙ
fulgore atque niicatu pariter i r r a d i a n t u r : sic et καθάπερ αστραπής άνωθεν διαλαμψάσης, μιαν τήν
i l l i D o a i b t c a vocatione d o n a i i , quae sequi illos p r a > άπ' αΰΐής αυγή ν πάντες ομοίως οί προσέχοντες £ν-
ciperet,aique h o m i n u m piscatores fa<:turura poliice- απαστράπτονται,ουτω δή καΐ οίτοι της Δεσποτικής
retur, nihil verbi novilale diilidenUa acti s u n t : κλήσεως ήξιωμένοι, ίπεσθαι μεν αΰτψπαρεγγυώσης·
nulla vocaiioncm dubteiate r e p u l e r u n t ; nec s i c u l ανθρώπων δε. αλιείς πόΊείν ύπισχνουμένης, ούκ έν-
Pauluro Albenienses io c r a s l i n u m d i s t u l e r u n t * : εδοίασαν τ ω ξενίζοντι τοΟ βήματος, ούκ απορία τήν
s e d s i m u l alquc sermone illabenie colluslrati animo κλήσιν δίεκρονσαντο, ούδ* ώσπερ Αθηναίοι τονίΐαϋ-
6uu(, ac velut incendio paratiore maieria, ineniis λον είς τήν έξης ύπερετίθεντο* όμοΰ* δε τ ψ λόγω
rectitudine ccelesiem ignem susceperuni, sui ipso- περιαστραφθέντες τδν νουν, x a l ώσπερ υλη; έ π ι ι η -
' r u m confeslim o b l i l i s u n l , ac patre c u m navi r e - δειότητι, τ$ της διανοίας εύθύτητι το ούράνιον κα-
licto, spretaquc p r o p i n q u o r u m necessiludine ac ρ ταδεξάμενοι πΰρ, έπελάθοντο μεν εύθυς έαυτων
consueta i n s t i t u i i o n e postliabita, cunctisque d e l i - έπελάθοντο δε οίκειότητος φυσικής * καΐ τον πατέρα
ciis ac carais v o l u p t a i i b u s oontemplis, u n i se Jesu μετά τοΰ-πλοίου καταλιπόντες, καΐ συγγενείας ύπερ-
a m o r i addi&erunt. ιδόντες, κα\ της συνήθους διαγωγής εκστάντες,
κα\ πάσης τέρψεως και πάσης σάρκινης παραμελήσαντες ηδονής, μόνου γεγένηντο του ίρωτος του
Ίησοϋ.
Terreaornm omncm jucundilateiD, una hac s u - Μιάς ταύτης αγίας κα\ υψηλής επιθυμίας, πάσαν
blirai cupiditate c o m m u i a r u n t : neque duntaxat ήλλάξαντο τήν άπόλαυσιν των γεηρών " καΐ οΰ της
naturalem corporis l i b i d i n e m a n i m i magnitudine κατά τ6 σώμα φυσικής σχέσεως μόνον μεγαλοφυή
supergressi, Lagis tamen l i i t e n e ac Mosaicis t r a d i - φρονήματος ύπερανέβησαν , τ ψ γράμματι δέ του
tionibus juslo amplius a d d i c t i , segniores ad S p i r i - νόμου και ταΤς Μωσαικα^ς παραδόσεσι πλέον ή 5δει
t u m accedebant; neque fervore quidem ac iide ac- κρατούμενοι, πρΐ>ς afc πνεύμα νωθέστερον έχώρουν •
cedentes, novum tamen legislatorem spernebant; ούδε συντόνως μϊν κα\ πιστώς προσίεσαν τ ψ πνεΰ-
aut e i quidem honorem habebant, at qualera Mosi, ματι, του καινού δε ύπερεφρόνουν νομοθέτου * ή
seu cuidain a l i i propheiarum : q u i n i m o oronium ίτίμων μεν, Γσα δε Μωσέως, ή τίνος άλλου των προ-
a saeculo sanctorum Demn ac D o m i n u i n , Deique ^ φ η τ ώ ν πάντων δε των έξ αΙώνος αγίων Θε6ν κα\
v i v e n l i s F i l i u i n \ ac propheiaro o l i m S c r i p t u m praj- Κύρ;0ν χα\ Υίον θεοΰ ζώντος> κα\ τδν προκατηγ-
n u n l t a l u m Christumquc v e n t u r u i n Jesum creden- γελμένον προφήτην τα!ς Γραφαις, κα\ Χριστον εί­
tes, είς ardore Odei ipsum sequebantur non sub- ναι τον έρχόμενον πεπιστευχότες τον Ίησοΰν, οδτως
jecta oculis spccie offendenles, sed q u i ad ea qua3 αύτψ θερμότητι πίστεως Ιπηκολούθουν, ού τ ψ όρω-
menie i a i e l l i g c b a n l u r s p i r i t u s ratione d i r i g e r e n - μένψ προσκόπτοντες, άλλά τ ω νοουμένψ κατευθυνό­
l o r . N o n e n i m Japiseis ofTensionis, velut his q u i μενοι του Πνεύματος. Οΰ γάρ λίθος αύτοϊς προσκόμ­
essefti prava menie, nec pelra scaudali posiiuserai *, ματος, ώσπερ τοΤς τον νουν σκολιοϊς,ούδί; πέτρα τέ-
scd lapis eleclus, angularis, preliosus i n fundameu- θειται σκανδάλου, άλλά λίθος ίκλεκτ^ς, ακρογω­
tis Sioais collocalus * . 8
νιαίος , ίντιμος, τοίς θεμελίοις 0πο6εβλημένος
Σιών,
l l u o c Jacobus alque Joannes lapidem suam i n Τοϋτον τ^ν λίθον *1άκω6ος κα\ Ιωάννης, τήν των
R^QriU etfodientes mentem ac cor alie scindentes έν τ ω πνεύματι σκάψαντες διάνοιαν καΐ τήν καρδίαν

• Α«ΙΛ χνιι» 22. 4

M a l l h . χνι» i G . Dcut, x v m . t t i . * I Pcir. n , 8. K
* b a . χχνι», i 6
 89 ORATIO V. - 1N LAUDEM S. JACOBI Z E B E M I . 90
^Ούναντες, κα\ τον νουν μεταλλεύσαντες κα\ εύρη- Α animuraque, curiosius invesligaiiles, cum offcniis-
κότες, y.x\ έν αύτφ της αυτών πίστεως τ ΐ θεμέλια senl, aique in eo suae fidei Cundamenla ftxissent,
κχταπηξάμενοι, κραταιοί τίνες κα\ ανένδοτοι πρός firmi ac constantes adversus spirilales pariter et
τ» τους νοούμένονς Ομοίως κα\ τους δρώμενους γε~ qwjd oculis subjicianlur , tentaliones exslitcre;
γένηντο πειρασμούς· όθεν της κορυφαίας άμα χφ unde primo aique principc supremoque una cum
μεγάλωΠίτρω κα\ ακρότατης παρ' αύτψ καταξιοΰν- magno Petro apud eum bonore donaniur; iisque
ται τιμής, καΐ τήν άπδ του θεαρχικοϋ σώματος Ιτζ\ seu ttdelissimis effulgeiUem divini corporis formam
τοϋ 5ρου; άστράψασαν, ώς πιστοτάτοις παραδΞίκνύει in monte ostendit. Ad eos quoque tanquam summc
μορφήν. Τούτοις καΐ χήν κατά τδ πάθος τής ανθρω­ necessartos, humanae in ipso naturap anxium mor-
πινής εν αύτψ φύσεως άγωνίαν κα\ άδημονίαν, ώς ih timorem ac mcestiiiani, sub ipsum teoipus pas-
©Ικβιοτάτο:,ς άνατίθησιν* κα\ μετά τδ δεϊπνον εύ- sionis refert; moxque a eoena, orationis soclos
%θϋς, συλλήπτορα; αυτούς παρειλήφει της προσευ­ adhibuit ; quanquam nimia tristitise vis exulce-
χ ή ς · εί κα\ το πολυ της λύπης άπέκναιε, κα\ υπνω rabat, ac torpentem eorum animum eomno degra-
τούτοις κατενάρκα τον λογισμόν. vabat.
Κα\ κατά πασαν 61 των δύο τούτων τοϋ" θεοϋ παί- Quanium denique ad omnem amborum horum
δων τήν μετά του Κυρίου την συναναστροφών, κα\ Β Dei puerorum cum Domino conyersationem, atque
του ζήλου τήν θερμότητα, κα\ της πίστεως τήν δο- aemulaLionis fervorem, probaiamque fidem ac dile-
κιμότητα, κα\ της αγάπης τήν τελειότητα ναΐ δή ctionis pcrfectionem; sed et quaniuin ad Spirilus
κατά τήν του Πν&ύματος άνωθεν επέλευσιν κα\ e caelo illapsum, liitguarumque dispcrtilionem ac
τον των γλωσσών μερισμδν καΙ· τήν διανομήν των donorutn divisionem, nihil quidquam allerum ai>
δωρεών, ουδέν Ετερον ηγούμαι του έτερου διενεγκείν. allero exislimo differre. Quamobrom una haclenus
"Οθεν εις αμφοτέρων κα\ κοινδς άχρι τούτων αύ- ac commuiiis erit eorum laudatio, qui una Chrisli
τοίς ό αίνος, μ 15 Χρίστου μεμορφωμένοις μορφή, forma imbuli, unoque ac eodem pariler Spirilu
κα\ ένΛ τω αύτφ ΙΙνεύματι, τδν ίσον τρόπον κατηρ- pcriecli fuerint ac configurati. Quod vero propria
τισμένοις κα\ χαρακτηριζομένοις. *Επε\ δέ Γδιος cuique migralionis tum tempus, lum modus exsit-
έκατέρω της μεταστάσεως δ τε χρόνος υπάρχει καΐ l c r i u l , seorsim eliam, qua eis defungimur, lauda-
δ τρόπος, Ιδί^ι λοιπδν καΐ τδν λόγον των εγκωμίων lionem reddemus.
αποδώ μεν.
Τψ μεν ουν Ευαγγελιστή πρότερον άφωσίωται κατά Prius ilaque pro v i r i l i nostra laudalionis IJI
δύναμιν ή αΓνεσις* κα\ πνευματικώς αύτοϋ της με- evangelistam parlibus functi sumus, eju&questimma
γάλης κατατρυφώντες αρετής, καθώς οίοί τε ή μεν, virlute spiritaliter deiectati, quod per faculiaiem
άπετίσαμεν μετρίως τήν όφειλήν. Νυν δέ μοι, ω Hcuit, vel raodice debitum dependimus Nmic au*
άριστε καΐ δοκιμώτατε Χρίστου μαθητά, δευρο καΐ lem, opLime Cbristiquc discipulorum probalissiine
συ σήμερον, *1άκω6ε, ό των υψηλών του Θεού Λόγου Jacobe, tu quoque mihi adesio hodie ; nempc s u -
θεατής καΐ ποιητής έργων · καΐ των άπο^όητων μ ύ ­ blimiuTa Dei Verbi specLater factorque operunw
στης κα\ μυσταγωγδς λόγων. II κινύρα του Πνεύ­
9
arcanorumque discipule ac magister sermonum:
ματος, ή ήδύφωνος κα\ καλλίφωνος· ή εύμελή καΐ dulcisona ac pulcbrisona Spiritus cinyra, modula-
8νάρμοστον το?ς εύθέσι τδν νουν, τήν τής θεολογίας tam concinnamque his qui reclo anirao sint pul-
άνακρουομένη φωνήν ή μεγάλη τοϋ θεού Λόγου sans tbeologise vocem : magiium Dei Verbi ; o n i -
βροντή, ή Οψηγόρω;, ή μεγαληγόρως τήν άνάστασιν truum, sublimi magnoquefragore Jesu resurreetio-
του 'Ιησοΰ, ταις ΊουδαΐκαΓς διανοίαις ένηχήσασα, nem Judaeorum menlibus insonans, alque earum
καΐ τήν σκληρότητα της αυτών καρδίας καταθραύ- cordis frangens duriliam : bactenusque deserlam
σασα · τήν £ρημον δε τέως έκκλησίαν συσσείσασα conci.uiens genlium Ecclesiam, eique sensim Yerbi
των εθνών, καΧ ήρ^μα προς αΓσθησιν τοϋ κηρυττο- evangelici sensuni ingereus, aique improbse Syna-
μενου Λόγου προ^άγουσα, κα*. xij αποβολή της άγνώ- Q g gac repudio probam graUmque sponsam Cbrtsto
0

μονός Συναγωγής τήν ευγνώμονα μνηστευομένη adbibetis *.

Χριστώ.
Δε Ορό μοι, μακαριώτατε Ιάκωβε, ό τώ άπλάστφ Ades dum, beatissime Jacobe, morum simplicj-
τοϋ ήθους κα\ άγαθοειδεϊ καΐ μονοτρόπφ, τώ ένΐ καΐ talc et bonitaie et uniformitaie, ei qui unus soius-
άγαθψ μόνφ τήν φύσιν αγαπηθείς, καΐ τών πατρι­ que nalura bonua est, dilectus, paiernaruiiiquc
κών ευλογιών κληρονόμος αποδειχθείς, καΐ ταύτη benedictionum hseres effecte , ac qui ea ratione
T

τδν πρδ γεννήσεως μεμισημένον Ήσαϋ έπτερνικως £sau ante orlura nativitatis odio habitum supplan-
καΐ παρευδοκιμηκώς, ώς τών πρωτοτοκίων της κατά taveris, ac gloria superaveris, velut nimirijm qui
«νβϋμα γεννήσεως ήξ.ωμένος. Ό τ ψ άληθινψ Ισαάκ, ' spirilalis nativitatis primiliva nacius s i s . Qui vero
, ¥

τήν αληθώς φΓ/.ην αύτφ της πίστεως προεισενεγκά- Isaac, vere illi acceptos iidei cibos inluleris, eam-
μ«νος τροφήν, κα\ διά τοϋτο κατέναντ; τοϋ πατρδς que ob rem corarn Patre placueris, ac proplorca Α
εύηρεστηκώς, κα\ διά τοϋτο τελέως ευλογηθείς· καΐ perfeclam benedictiouein consecutus sis; fruincnti-

* Psa,. xxvHi, 5, 8. 1
Ccn. \xv, 25, 27; 7
+ Roiu. ιχ, 1 \; Ualach. h
91 NICET>K PAPHLAGGNIS 9?
que ac vinj loco, Unigeniti corpore et sanguine Α άντί σίτου και οΓνου, τψ σώματι καΐ αίματι το:
constabilitus, Dominusque et judex conlribulium Μονογενούς στηριχθείς* xa\ κύριος καΐ κριτής τώ*.
ab eo constitutus \ ομογενών ύπ* αύτοΰ καταστάς.
Adesdum; os deiloquium admove, excelsam yo- Δεΰρό μοι, προσάγε το θεηγόρον στάμα, ύψηγόρον
cem ac deisonum inimiitens eloquium, asptra ver- φθέγμα, χα\ θεόφθογγον ενιε\ς λαλιά ν, ίμπνευσον
bum fidele ac verum; nempe verbum vestra dpo- 0ήμα πιστδν και αληθινό ν £ήμα της υμετέρας απο­
t

siolici muneris funciione, sive cerlamine dignum. στολής, εΓτ* ουν αθλήσεως Αξιον ·ού γάρ μοι θε*μ ί &

Nefas enim ea aggredi, quae majora quam pro tenui έγχειρείν τοΓς ύπερ έμε*· Βροτός \S\xt. Άνθρωπο;]
mea faculiale sunl. Siortalis enim temere natal ter* γάρ άΛΛως νήχεται Λόγοις , χατά τήν Γραφήν *
monibus, ul divina Scriptura loquitur : $tatu$ xrofi δέ φησ\ν, χαττοχράζορος ή διδάσκουσα μα.
9

autemomnium contenatoru inquit, ipse docet no$ **. "Αρτι γάρ του θεαρχικωτάτου Λόγου, ώσπερ άβΐ τή
y

Jam enim divinissimo Yerbo, uti gemper deitate, Οεότητι, ο&τω α\ χατά τήν νοεράν αύτοΰ ψυχήν κα\
sed et anima sua inlelligente et quae siraul Deus δμόθεον, τδ *'.ντα πληρούν έπειγομένου * χα\ τά
exsislat, omnia implere satagente : ac cum inferna ύποχθόνια χατά τήν έκεϊσ* διά τοΰ σταυρού
%

quidem, suo illuc per crucem desccnsu impleret ad καθοδον αυτού τκ πληρούντος, χαΐ προς έαυτδν άνα-
eeque summa colligeret; ac rursus coeleslja, B κεφαλαιοΰντος* τά επουράνια fifc αύθις, διά της έπ\
sua in coelos exallatione, majeslale sua im- τους ουρανούς υψώσεως, της οίχείας έμπιπλώντος
pleret : cumque adeo congeneo Spiriiu, vebe- δόξης, τοΰ συμφυούς δε Πνεύματος άνωθεν, ώσπερ
meniis flatus instar e coeio in discipulos ve- βιαίας πνοής έπΙ τους μαθητάς ιόντος, χα\ π£σαν
nienle,oranemque eis seHsumaccorporis membruin, αϋτοϊς αίσθησιν, πάν τε μέλος τοΰ σώματος χα\ π ο ­
omnemque motum ac operalionero ad pictaiem σόν χίνησιν, χαΐ πίσαν ένέργειαν χατορΟοΰντος
complente : quando visus quidem liuguis igneis προς εύσέβειαν · ήνίχα τούτοις δρασις μεν ταΖς πυ-
collucena circumfulgebatur; auditus vero, divini ρίνατς γλώσσαι ς λα μπρυ νο μί νη χατη στράπτβτο *
sonitus fragore sanctificabalur: alque olfactus qui- άχοή δε τψ (δοβζήμαΐι της θείας ήχης χαθηγςάζετο*
dem myslicis gralise radiis, tanquam unguenla per- χα\ δσφρησις μεν, ταΐς μυστιχαΤς άχτΤσι τί;ς χάρι­
epiraalibua suavis&imaeque fragranliae odoribus, τος· οία μυρι-νόοις άνέθαλλε εύωδεστάτοις όσμ^Ις *
effiorebat; linguse vero bis eximie afflatae, potiori- γλωσσαί δε τούτοις ύπερφυώς Οεοφορούμβναι καΐ
quelheologia excitae, sic Spiritusvi adomnem na- κρείττονος Ιμφορούμεναι θεολογίας, ούτω προς πΛ-
tionum sermonis vira ac proprietatem componeban- σαν εθνών διάλεχτον μεθηρμόζοντο τψ πνεύματι.
tur, ut et lemutentia? profani rem ascriberent: per ^ ωστε χα\ μέθην τοις άμύστοις αυτών χαταγινώσχε-
omnem autem Uctum, omnemque ralionis ac i n - σθαι * δι* αφής δε πάσης, χαΐ πάσης λογικής δυ
1
telligentiae vim, divina pervadens gralia tolosque
(
νάμεως κα\ νοεράίς ή θεία χαταδεδωκυΐα χάρις, κα
illos vere undequaque adiinplens;, exiraque seipsos δλους δι* δλου τούτους ακραιφνώς πληρούσα * κα>
ac mundum omnem constituens (o bealum et 5ξο> μεν εαυτών," £ξω δε τοΰ κόσμου χαθιστώσα παν­
exoptandum excessum t ο laadabilem illam immu- τός · (*Ώ μαχαρίας έχστάσεως χαΐ ζηλωτής! ώ τή<
talionem 1), intra Deumesee fecerat: quando ninii* επαινετής εκείνης αλλοιώσεως, έντος χαθίστη θεού!)
rum, eorum, quae ad eos primuin dicta a Cbristo, ήνίχα των ΰπο Χριστού πρώτον προς αύτοΟς είρη-
obscure acceperanl, qua?, tunc gerebantur ac pra> μένων χα\ άμυδρώς άχουομένων, Ιλεγχος ήν τά παρ­
sentia, clara evictio eranl: ac quorum obscuria όντα σαφής · καΐ ών άμαυροΤς Γχνεσι πίστεως έν
vestigiis fldei umbras animo effingebant, eorum ibi λογισμοΤς ένετυπουν τήν σκιαγραφία ν, τούτων έκεΐ
tunc dilucida ac perspicua adimplelione oculis ob- τότε φανήν τε καΐ εύδηλον χαταθεασάμενοι τήν πλή*
versanle, rationumque ac cogilationum miesa du- ρωσιν, κα\ τών λογισμών τήν διάχρισιν άποβαλόντες
bietate metuque deposilo : omni denique ignavia, χα\ τήν διψυχίαν αφέντες, καΐ τδν φόβον άποσχευα-
omnique animi labe deteraa, coelestis jam vitaegu- σάμενοι, κα\ πδσαν δειλίαν και παν πάθος άποκαθη-
sturu faciebant: quando plane praemegDiilcum re- ρ ράμενοι τής ψυχής, της ούρανίας λοιπόν ήσαν έν
veramaximae perfectionis arrhabonem nacti, cerlia- συναισθήσει ζωής * δτε δή λαμπρών δντι μάλιστα
simaro inde spem diviniseimamque arripuerant. τον α ρ α ί ω ν α δεζάμενοι τής τελειότητος,άξιολογωτά·
της εντεύθεν ελπίδος κα\ θεοτελεστάτης χατεδράξαντο.
Tunc &ane, tunc mrsus semulatio nibil priore mi- Τότε δή, τότε ζήλος μέν πάλιν ούχ ήττον τοΰ πρώ­
nor, insolentem populum invasit; igni&que adver- του, τδν άπαίδευτον είλήφει λαόν · πΰρ δε τους ύπ-
earios vorans, adversariara Deique ininiicam factio- εναντίους χατεσθίον, είς άντίπαλον καΐ θεομάχον
nem, adversus apostolicam (divinamsciltcet) fideiu μοϊραν, κατά της αποστολικής ήτοι θεαρχιχήςέξήπτβ
ac coosilium accendebat *. Quemadmodum autem πίστεως κα\ βουλής. Ώσπερ δε τήν αρχήν ό δυσμε­
initio scele&lifsiiuus ille, suam Jesu appariiione νής καθαιρόυμίνην αύτοΰ τήν τυραννίδα διά της έπί-
convellendam tyraanidem sentiens, Judam quidem φανείας αίσθόμενος τοΰ Ίησου, Ίούδαν μίν ήγειρε ν
ut proditor esset, suscitaverat; oninemque iacom- εις προδοσίαν * πάντα δε τδν άσύνθετον όχλαγωγή-
positani plel>em cogens, ad dedilionem turbasque σας δήμον, είς έπισύστασιν έξέμηνεν αρχιερείς τε

•Cen. χχνιι,ΏΓ. Job χχιιι, δ. · i&a. χχνι, I I .

93 ORATIO V. - I N L A U D E M S r J A C O B I ZEBEDASI. 94
κα\ γραμματείς πάντας Ιξηπτε «ρδς θεοκτονίαν* Α consciveral; ponliflcesque ac scribas omnes acdei-
και 0 ΙΙιλάτος τδν άθώον έξεδιδου, κα\ οί στρατιώται cidii scelus animaverat: tradebatque Pilatus inno-
κατέπαιζον χα\ δ σταυρός Οψωτο, καΊ δ δίκαιος τοϊς l i u m , ac milites illudebant: exaliatadeniquecruce,
άνόμοις συ νε σταυρωτό * κάντβΰθεν έδόκει μεν τδ justus cum sceleratis illi conflxus fuerat: hincquc
χρήμα κατά νουν τοις άσεβέσι χωρεϊν, κα\ τεθνάναι adeo res ex animo impiis cedere videbatur, ex-
τδν *Ιησοϋν, καΐ τήναύτοΰ καταπαύσασθαι διδαχήν, stinctoJesu, ejus abrogata doctrina, dispersis d i -
χα\ διεσκορπίσθαι τους μαθητάς * ελάνθανον δε δια scipulis. At imprudentes nequitia sua pravisque
της αυτών κακουργίας, δόξαν μεν δδοποιοΰντες Χρι- consiliis Christi gloria; viam perstruebanl, sibi-
στψ· αίσχύνην δε κα^ δλεθρον αίώνιον έαυτοίς περι- que ipsis probrura ac exilhim aeternura arces-
ποιούμενοι, sebant.
"Ωσπερ οΰν προ του Πνεύματος ταύτα, οΰτω καΐ Queraadmodum igitur hsec ante Spiritum, sic et
μετά το Πνεύμα, επειδή τδ έργον Ίησοΰ πάλιν έν posl Spiritum. Quod namque Jesu opus Splrilus
τοις άποστόλοις δια τοΰ Πνεύματος άνενεοϋτο, κα\ munere in aposlolis rursum instaurabatur, ma-
δ τής χάριτος λόγος έπα£0ησιάζετο, καΐ τδ μέγα gnumque resurrectionis miraculura magnifice
θαΰμα της αναστάσεως μεγαλοπρεπώς άνεκηρύττετο. pradicabatur.Qui paulo anteprofugi, pavidi, tremen
Oi «ρδ μικροΰ δε φυγάδες κα\ δεδιότες κα\ τρέμον- ^ les erant cum raagna virtute palam loquentes testi-
(

τες, συν μεγάλη πα£ |5ησιαζΟμενοι δυνάμει τδ μαρ­ montum Deo reddebant Qui ad portam Speciosam
τύρων άπεδίόουν τψ θεψ · χα\ δ έπ\ τ{) Ωραία τοΰ tempH claodus sedebat, erectus; Tabitha a morluis
t0
ίεροΰ πύλ$ καθήμενος άνώρθωτο χωλδς, κα\ έκ νε­ suscitata * : morbus oranis et languor,}nedum pre-
κρών άνιστατο. Τα6υθά, xal πδσα νόσος καΐ πδίσα clbus ac sanctae manus contactu, sed et sola di&ci-
μαλακία οΰ προσευχή μόνον, κα^χειρδς όσίας άφΐ), pulorum umbra curabatur. Atque ut summa dicam,
αλλά κα\ τή σκι$ μόνη των μαθητών έθεραπεύετο * cuncU Chrisli opera, quin et majora quaoi ille ope-
κα\ πάντα συνόλως φάναι τά ίργα τοΰ Χρίστου, καΐ ratus eral (pro eo ac fueral pollicitus) in magislri no-
μείζονα ων εχεΤνος πεποίηκεν, ώς ή επαγγελία, τψ niine Gebam **. Quod itaque h»c eum in modum
ιβ

ονόματι τοΰ διδασκάλου κατειργάζοντο. Επειδή ουν fieri cernebantur, furore rur&us incenditur caedium
ταΰτα τούτον ώράτο γινόμενα τδν τρόπον, έκμαίνε­ auctor; accenditur et illi succenturiala omnis Sy-
ται μεν αύθις δ των φόνων πατήρ ' έκμαίνεται δε nagoga. Vibralur gladius, arcus teaditar; rompb&a
χα\ πάσα ή ύπ* έκείνψ στρατηγουμένη Συναγωγή · suscitaturac bellum adversus Ecclesiam conflatur.
xa\ ή μάχαιρα στιλδοΰται, xa\ τείνεται τδ τόξον, κα\ £ομφαία χα\ πόλεμος έ ^ ι π ί ζ ε τ ο χατά της Ε κ ­
κλησίας.
Πρώτον μεν ουν, παραγγβλίαις, άπειλαΤς, φυλα- C Primum igilur, prseceptis, minis, carceribus, pla-
καΤς, πληγαΤς , τους Ιερούς τοΰ Λόγου θεολόγους gis, sacros Verbi tbeologos se illa lerriturara eii-
οίομένη φοβεϊν, άναστέλλειν αυτών (ω της ασεβείας I stimans; ipsoruro (o impielatera 1 oconsilii raaiignt-
ώ της σκαιότητος!) έπειρατο τήν θεολογίαν. Έπε^ utem ! ) divinam inbibere doctrinam nitebatur. Ubi
δε τούτοις εϊς μάτην βσθάνετο πονοΰσα · ού γαρ aulem frustra se conari sen&isset (non enim Dei con-
μανίαις αφρόνων τδ θείον περιτρέπεται * ούδε ot silium insipientium furore evertitur, nec facile ce-
άληθεΤς τούτου £$ον ύπειχουσι συνήγοροι * οία δ& dant,qui illius veri patroni acdefensores exsistmii;
Αργυρος τζ πυρώσει χαθαιρόμενοι, εύφωνοτέραν sed sicut argentuin igne depurgatum, sonoram niagi»
της πίστεως οΕδασιν άποδίδόναι τήν φθογγήν · διά fidei vocem reddere sueverunt). Idcirco consuetam
τοΰτο τήν συνήθη λοιπδν ε!ς ύπόμνησιν εΓληφε μιαι- anirao repetit caedlum vim ac saeviliam : alque adeo
φονίαν - χα\ δή ζήλφ προφητοκτόνφ διαθερμανθείσα^ aemulatione, qua prophetas occiderat succensa,
πρώτον μεν λίθοις κατέλευσε τδν Στέφανον, οία δε- primum quidem lapidibus obrult Stephanum, tan-
χτδν καλλιέρημα τόΰτον μιαιφόνοις Ιερουργοΰ^α quam scilicet placabilem hostiam cruenlis manibus
χερσίν, τήν ΰπερ των θυομένων χριστοπρεπώς άνα·* illum iminolans, qui Christi exempio pro imraolan-
φέροντα προσευχήν. tibus preces offerebat . u

Γευσαμένη δέ τοΰ αποστολικού αίματος ή εναγής, D Gustu percepto aposlolici sanguinis , scelestis-
χα\ ήσθεΐσα χομιδή, οία εκείνη άε\ το?ς τοιούτοις sima, eoque pluriraum delectata, ut quae csedibus
Ιπιτερπομίνη, 4μελε*τα μεν πάντας, εΓ γε δυνατδν, seinper gavigaesset^d serio cogitabal, utsi liceret,
ϊπ\ τώ δμοιώματι διαχειρίσασδαι Στεφάνου, ούχ pari cum Slepbano nece cunctos tolleret. Cum vero
είχεν δε δπως τήν αυτής μελέτην συντελέσαι, Ορώ σα consilium implere non posset: quippe non singulos
μή καθ' Ινα τψ λόγω τους πιστεύοντας προστιθε­ ad fidem ac docirinam ampleciendum accedere;
μένους, αλλά κατά χιλίους τε χα\ μυρΕους τήν Έ κ - sed millenis denisqne miilibus per verbi prasules
κλησίαν διά των προστατών τοΰ λόγου συγκροτου- parileradjuuclis, Ecclesiam conflari ac multiplicari
μένην καΐ πληθυνομίνην. videbat.
Τί οδν ποιεί; ί ρ α γάρ ήττήθη τής των σημείων Quid ergo facit? Num diWnis signis victa con-
θεοπρεπότητος; Jp* ίδεισε τδν ύπερηφάνοις άντι- cessit ? operum novitate ? splendore scrraonum ? Nuoi
ίασσόμενον, ταπεινοΤς δέ χάριν ε π ι μ ε τ ρ ο ύ ν ε ; τδν cum tiinuii, qui superbis resislit et buniilibus gra-

M , w 11
Act. iv, 33; ix, 3ft. «°* Act. in, 7; v, IS. Joan. xiv, !0. Act. vi, 7
05 NICETiB PAPHLAGONIS
tiam i r i b u i t ? Fortera i l l u m i n bellis, clariflcalura fn Α κραταιδν έν ποΜμοις; τδν δβδοξαιμίνον έν *άγίοι
aanclis, mirabilera i n majeslate; cujus potentiae τδν θαυμαστών έν δόξαις, ου τρολλλ της δυνάμει
documenta m u l u acceperat; atque a pngna cura βΓληφεν υποδείγματα, χαϊ τοΰ θεομαχε?ν ύπανεχι
Deo ^estilit ? Miuime g e n t i u m : sed sicut p r i d e m ρησεν; Ουδαμώς * ώσπερ δε τ φ Πιλάτω προσιοίκ
Pilatum adiens, crucem ac m o r l e m , Sodomorum πρώην, σταυρόν τε καΐ θάνατον έν χραυγαΐς ϊοδι
Comorrhaeque clamoribus adversus Oei Y e r b u m p o - μων καΐ Τομό^ας κατά του θεοΰ Λόγου π^ρβτείτ
poscerat, Vtc postea ab Jlerode ejus apostolorum οδτω μετά ταύτα τ φ Ηρώδη προσπίπτουσα, τί
necem, supplex ilagiiabal κατά των αποστόλων αύτοΰ κατελιπάρει σφαγήν.
Nutta. aiebat, nulla, rex optime, genli ttue salutu Ουδεμία^ λέγουσα, τψ I 0 y e t σ ο ν , χράτιστε βι
tpet. Concidimus ; periimus ; periculo pertit&r ne σιΑεΰ, ουδεμία σωτηρίας έΛχίς. Αιαχεχζώχαμ&ι
prorsus α facie discipulorum Jesu deficiamus ac in- άχοΛώΛαμεν* Κινδννεύομεν οΙχι\σεσθαι τέΛει
tereanms. Non satis fuit, quod ille adhuc vivens post χαϊ διαφθαρησεσθαί % 'άχό χροσώχον των μαβί
|ό ptebem ftauxit; sed qui eo familiarius U M , illtut των τον Ίησον* Ονκ άχέχρησεν εκείνος $u ζ&
aoctnn^. sufcewerunt, tiostram dementarunt gentem: όχίσω αύτον τόν Λαόν ύχοχΛατψν - νυν 6έ τή
ftuodedm fribus nottrtu perdiderunt : parum abest εκείνον διδαχών οϊ ώμιΛηχότες αύτφ διαδεξάμι
quin poputum omnem atUxerirtt. Defeclionem α C<E- Β ^ rot ^έστησαν τό έθνος ή/ίών' άχώΛεσαν t
iare docent; in majestatem tuam conittmeliou $unt; δωδεκάφνΛον ημών. 'ΟΛίγου 9BIV πάντας έχι
patriam legem everlunt. Seque id modo, verum etiam σχάσαψτο τους Λαούς. Άχοστασίαν άχό Καίσο
in iptum Deum Patrum impii exmtunt, qui Jesum ρος έχδιδάσχονσιν* Ρρδς ti)r ci\r βασιΜία
illum, qui crucifixus e%t [aciant J)eum. NUi igitur
y έζνδρίζονσιν* zor ΛατρφοΥ άθετονσι νόμω
ociusj rcgumviaxime^ jusiam illis pmiam inflixeris, Καϊ ο ύμόνον, άΛΛά χαϊ εΙς αυτόν τύν των αατέρω
conspictterei malus exitus ertt. άσε€ονσι θ β ό ν , τόν έστανρωμένον έχςϊνον θεο
χοιονντες Ίήσονν. Εϊχερ o£ir μ% ΰάζζον αύτοϊς τϊχν άζίαν δίκτχν, ω μέγιστ* βασιΜν, έχι6αΛ$Ίι
είς περίοχτον τό χρήμα τούτο χαταΛήξει χαχόν.
Q u i d i g i l u r v e r o shmliconjectura dixisse Herodem T£ o'3v διανοηθώμεν Ήρώδην, ώς εΜς, φάναι
putabimus? Quid v&rooper<B pretium {aciamus? Qui ΤΙ δέχοιτ\τέον ήμιν; χώς δέκατα τοσούτον xpb
autem adverau lantam hotninum turbam neci dandam σφαγές δχΛον χίοροΰντες^ ού μείζω τή>· βΛάβι\
procedentet, nou majorem noxam maiumque difficiliut χαϊ άργοΛΐώτερον άχεργασαΐμεθα τό χαχότ
reddiderimu* f At non adversut omnes penitus, a i u n t , Λ
ΑΛΧ ού χατά χάντων άρδην t φαοΛ, τό υμέτερο
potenliam vettram exsuscitari hortamur. Nam prmter- χράτος διαναστήναι Χαραινονμεν * χαϊ γάρ χρέ
quam quod res dificitlima, neque [orte, Cman grata τφ δυσχερεϊ τον χράγματος, ον& αύτφ άν άρί
fore videatur; tantis scilicet ccedibut civitatem pollui C σαι τφ Kalcapt τοσούτο/ς αϊμασι τήν xdM
ac deformari: »edin$ignes ejus discipulo» (sunt autem μιαινειν καϊ άχρειονν * zohk; έχισήμονς δέ τώτ.
ittt duodecim numero> quos et pleb* omnis erroris ma- αυτόν μαθητών. Αώδεχα . δέ τόν άρίθμόν οίτα
giitrot habet) hos $i duci ju&seris, rex clarissime,
t οίς χαϊ 6 χάς δχΧος έχόμενο$ άχοχΙανάτξΗ
fum Deum propilium kabebts tum om.ni genti pacatam
t τούτους^ ώ Λαμπρότατε βασιΛεν, εΐ άχαγάγοίζ
titam targieris; eju&que nos beneficii memore*, gra- έξεις μέν TOr $εδν ευμενή · δΛφ δέ τφ §θν*
tta$ quam inaximas kabentes 7 debitam vicem re- είρηναίαν ζω^ν χαρι$* χαί σοι της ευεργεσία
pendemut. ταύτης μεγίστην είδότες χάριν, άζιόχρεων είυ
οίσομεν άμοίδήν.
Mox i g i t u r Herodes pessimo illo mstinctus c o n s i - "Αμα τοίννν τ|( πονηρή βουλ^, κα\ Έρώδη
l i o , i n j u s t i t i a m p a r l u r i e b a l . P o r r o concipit dotorem, ώδινε τήν άδικ£αν. ΣνΛΛαμδάνει δέ xovov y avc
et parit iniquitaiem *. 1
Mandatura accipiunt m i l i t e s , μίαν δέ τίκτει * κα'ι οϊ στρατίώταί παρηγγέλλοντο
positisque cuniculis insidiae s t r u u n t u r . Jamque adeo χαϊ 0 λόχος ήτοιμάζετο, χα\ τ^ Ενεδρον κ α τ ί σ χ υ α
d i s c i p u l o r u m t u f b a , ejus v e i a t i o n i s cau&a quae sub ζετο. Τ6 πλήβοί μέν ου ν των μαθητών, δια Tijv i i t
Slephauo facla erat, Hierosolymis r e l i c l t s , perque τψ Στεφάνφ Θλίψιν, τ^ν Ιερουσαλήμ χαταλίπόντες
aJias exlra urbes aique oppida a l i i alio dispersi, χα\ προς τάς £ζω πόλεις χαϊ χώμας άλλοι διασπά
v e r i l a t i s doctrlnam secundo conatu praedicabant . u
ρέντες άλλαχοϋ, τδν λόγον τ?^ς αληθείας έπδκηρυ·
Magnus autem Jacobus, cum per universam Judaeam κεύοντο · Ι ά κ ω β ο ; δε ό μ^γας, επειδή χαθ'δλην τή
et Galilseam, u l i vere t o n i i r u i uHus], Dei Evange- Ίουδαίαν τε και Γαλ(λα(αν, ώς βροντής υίδς άληθώ
liutn clarins i n l o n u i s s e t , Hierosolymitanam Eccle- ών, τδτοϋ θεοϋ Εύαγγέλιον έμβροντήσας γβγωνότί-
giam invisurus i t e r u m reversus esi. Kepente ergo ρον, τήν εν Ίεροσυλύμοις αδθις έτΕΐσχεψόμενο·
m i l i t a r i manu c o r r i p i t u r , atque Herodis i r i b u u a l i έχκλησίαν έπανηγεν · συναρπάζεται μέν έξαπίνη*
sistitur. Cumque atrocius i n j u r i i s petitus, p r o b r i s χειρ\στρατιωτΕκ^τΐρ Ήρώδου δέ ^ήμα'τι προσάγεται,
cofiiplutus, verberibus e x a i i i m a t u s , etiacu atque 8ςκα\υβρεσι βαλλόμενος, κα\όν££δεσι πλυν^μβνος, κα
c t i a m j u b e r e l u r omnino negare C h r i f i i u m ; sin i l l i μάστιξίν έταζ^μενος, χα\ παραγγελλόμενος παραγ­
cise morle luendum : Impouibile, exclamavit, vi- γελία παντάπασιν Ιξόμνυσθαι τ?*ν Xptffxbv, ή Οάνα-

" Gon, χνιιι, ΪΟ. » Psal. νιι, i o . » A c t . νιιι, I .

 ORATIO V. - 1N LAUDEM S. JACOBI ZEBED/EI. !)8
ν έπηρτήσθαι τήν ζημίαν, "Άμήχανον, Ιξ«6όη- ^ rum ^ui *o£ria impartitus raWone $it opiione facta,
t

v, άνδρα σώφρονος μετέχοντα Λογισμού, έΛέ- tenebras luci anteferre; mortemque vita potioremdu-
iai μέν έν συγκρίσει ζόν σκύτον υπέρ τό φώς· cere: longe vero amplius abhorret ut $i( possibilc^
wazov δέ θέσθαι χροημόζερον ζης ζωης. Ά6ν- eum\ qui Jesu Christi DeitaHs ae beatitudinU sensum
ίζώτερον δέ &οΛΛφ> τόν έν σνναισθι)σεί ζης [ecerit, universorum aliud quidpiam ilio sancttus, seu
ί\σον τον Χριστού θειόζηζος καϊ μακαριότατος dilectione fideque in ip&um, dignius arbitrari.
νόμεΥον, άΧΧο τι των πάντων εκείνου σεΰασμιώτερον, ή της είς αύζόν αγάπης καϊ πίστεως
',ιοβεώζερον ήγήσασβαι.
Οϋκονν δς γε πεζίσζενκεν έκ θεον τε γενέσθαι Absit igitur, ut qui rerum kanc univenitatem α
δε τό αάν καϊ παρ* αΰζον δεδόσθαι
9 χροφήζας Deo conditam credit, alque ab eo datos prophetos ac
·} νόμον έν '/σραήΛ, τόν άγαπηζόν δύναπ* iegem in hraele^ dilectum ejusdem ac ille uaturm
f

* άρνεϊσθαι καϊ σνμφνή καϊ μονογενή^ δι* ο·δ et Unigenitum, per quem condila omnia, qum Paier
ίντα γέγονετ ,άζής δόξης χεχοΐήκε Παζηρ, καϊ glorw condidit, et in quo comtant omnia, unquam
$ σντέσζηκε ζάηάντα. Τουχυ μόνον Αυπηρδν, Β negare possit. Unum nobis, rex, hoc molestum; uriur*
βασιΜν zovzo ΘΛΙψεως ήμιν alrtov δη άπαξ
> t angit et excruaat, quod semel duntaxat, non miliie$
'vor, άΛΛ* οϋ μνριάκις ύχέρ της Ίησον θεό* pro Jesu Deitaie atque giona mori concessum sit.
•τος καϊ δόξης άζοθανέϊν δυνατόν.
Τούτοις τδν μιαρώτατον έμβροντηθέντα καϊ μα- Higce scelestissimus ille attonitus ac furens, con-
*τ«> παρεωθύ χελεΰσαι τοΰτον άπαγαγε?ν, καϊ τήν festim duci Jacobunvjus"sU > ac beatissimum ΐΩΐus
:νολΰίαν xdpav μαχαίρα τεμεΐν. Ού θαυμαστδν caput gladio abscindi. Neque id mirum, quod i n i -
ub τής αδικίας πυθμήν, ό όδοποοος τοί> *Αντι- quitatis sentina imusqoe gurges, Antichristi prae-
ί<πον, 6 της ασεβείας πληρωτής, ού θαυμαστον cursor, impielatis artifex; cum in aposiolos miais-
τας χείρας ϊτλ το'υς άτεοστόλους επιβολών, τδν set manus, dextrum Ecclesise sustulerit oculum:
;ιδν ϊνείλε της Εκκλησίας όφθαλμόν · άλλ* έκεϊνο sed illud dignum adrniralione, nisi in majorem id
υμασαύτερον, εί μή είς οίκοδομήν τούτο μείζω, aediflcationera ejusque ipsius illustriorem victoriaoi,
; νίκην αύτης περκφανεστ^ραν ψκονάμητο* καϊ dispcnsatum esset. Quin ne hoc quidem sicmirum.
•ϊ toiwo τοσούτφ Θαι»μαστ6ν, όσον el μ^ τοίς quam si binc quoque Christi persecutoribus confla-
Εστου διώκται; εντεύθεν ή πανωλεθρία έπισύσει- lura Boa esset exiiium.

Ιάκωβος μέν ουν ό μακαριώτατος, ώ ; άονίον Beatissimus itaque Jacobus tanqiram agnus inno-
txov, ώς πρόβατον £μωμον, οπίσω του άμνοΰ του C cens, tanquam ovis inimacuJatus, post Agnum Dei
ιν σφαγιασθείς, καϊ 8ta του αρχιερέως του μεγά- immolalus, et per ponlificem raagnum bostia vivens,
6υ<κα ζώσα, λογική τε καϊ 8ελητΙ} τψ ζώντε raiionalieque et voluntaria, Deo vivemi oblatus,
Ι> προσενεχθείσα, έπρέσβευσε μέν όπερ των ψ
precibus ad Deum pro apostolie interceesit; imer-
>ατολων, επρέσβευσε δέ υπέρ της Εκκλησίας* cessilet pro Ecclesia. Proiilie quidem, ut eispro-
; μέν, τδ f ργον εύοδοΰσθας της αποστολής · τήν spere cederet apostolica funclio; pro hac Tero, ut a
της Ιουδαϊκής άπαλλάττεσθαι μϊαιφονέας • καϊ Judaica liberaretur saevitia : ac rumperentur qui-
'ννσθαι μέν τους τψ Εύαγγελίφ μαχόμενους * dem Evangelii hostes; maUs auiem solverenlur,
ροϋσθαι δέ τους εύδοκοοντας αύτψ. qui lubentee illud haberent.
Γαύτης αποτέλεσμα τής Ικεσίας, ή παρ* ελπίδα Hujus effectus suppJicalionis, Petri illa incxspe-
Πέτρου σωτηρία · των τε δεσμών κα\ της εέρκτη; ctata salus;[ ejusque a vinculis et carcere et du-
της απαγωγής» fjv αυτδν Κμελλεν Ηρώδης άπ- ctione per angelum liberaiio, qua stalim posLPascha
ιγεϊν εύθυς μετά τδ Πάσχα, δΥ αγγέλου χειρδς eum Herodes erat ducturue. Neque id raodo, sed et
«λλαγή. Ού μ4νον δέ, άλλα καϊ ή αύτοΰ Ήρώδου Herodis ipstus divino numine* plaga, qua mox ira-
λατος πληγή, δι' ήν αύτίκα του μιαροΰ σώματος ^ puro corpore ebullientibus vermibus, violenter
ϊληκας έξέρψαντος, βιαίως άπί^^ηξε τήν ψυχήν. animaiD abrupit. Quin et inde gratia genles prose-
τίϋθεν δέ κα\ ή χάρις τά 66νη μετιουσα, το?ς cuia, Judaeis doroum m desolationeni refiquit.
;5αίοις τδν οίκον εις έρήμωσιν ήφίει.
1
Αλλ , ώ κήρυξ θερμότατε της αληθείας του Sed, ο veritatis Evangelii prsedicator fervenli»-
ιγγελίου 1 δ μετά Πέτρου κα\ Ιωάννου τήν άνω- simel qui cum Petro et Joanne suprcmam classem
ω τάξιν %αλ τήν κορυφήν της αποστολικής κά­ atque verticem aposlolicae dignitilis lenes: Saive
ρας διβιληχώς* χαίρε, ώς τδ ποτήριον Χρίστου sis, ut qui Chrisii ealicem ante condiscipuio» bibe*
; συμμαθηταιίς προπιών, καϊ τδ σωτήριον βά- ris ac {uxta quod illi pollicitus eras, salulari
σμα, $ατά τήν υπόσχεση βαπτισθείς· καϊ διπλφ baptisono baptizatus sis, duplicique praaclare co-
φάνφ, της αποστολής καϊ της μαρτυρίας, κατα- rona condecoratus, apostolici muneris ac susccpli
μηθείς. coartyrii
ί&1ρε ort νήπιος ών ίτι τήν πνενματικήν ήλι*
%
Saive^uod cum parvulu6 adbuc esses spiritali

'Marc. x,39.
99 ΝΙΟΕΤΛ PAPELAGONIS 100
s i a i u r a et a t a t e , l e r r e n i regni p r i m a t u m pelieris Α κίαν, βασιλείας επιγείου προΐίμησιν ίτησας ·
( n e c e n i m fiat unquara u t magnificus a u i m u s , r e i ούδε γαρ άνεχεταί ποτε ψυχή μεγαλοψυής, μικρό*
alicujus tenuis ac v i i i o r i s desiderio afficiatur) ΐιι πρεπές τι ποθεΖν εις 4νδρα δε τελειούμενος, της
v i r u m autem a d u l t u s , Regi glorias proximara p r i - Ιγγιστα « α ρ ά τ φ Βασιλε! τ η ς δόξης πρωτοκαθε­
mamque sedem adeptus sis. δρίας ήξιώθης.
Salve, beate V e r b i Deique ipse oculis inspector, Χαίρε, μάχαρ αύτόπτα τοΰ Λόγου χαΐ θεόπτα,
quod piscationem piscatione, desiderium desiderio, δτι τής ολβίας αλείαν, της επιθυμίας έπιθυμίαν,
h x r c d i u t e m h x r e d i l a i e commuians, i i s , qiue i n s i a - χαΐ της κλήρονομίας κληρονομίαν άμειψάμενος»
b i l i a s u n t , ea quae xnanent; i i s , quae i n t e r r i s et τοϊς άβεβαίαις τά "μένοντα, καΐ τοΓς κάτω χαΐ (ίέουσι
fluxa s u n t , coeiesiia nec unquam p e r i l u r a consecu- τά ουράνια κατεκτήσω, κα\ μή μειαπίπτοντα.
l u s sis.
Gaude, quod sicut n u l l o medio, c u m i n corpore Χαίρε, ώσπερ μετά σώματος αμέσως τ φ θεαν-
versarerid, D c i h o m i u i s consuetndine i n terra p r i u g θρώπω προσωμίλεις πρίν Ιπ\ γης, οδτω νΰ* τ φ
utebaris, sic n u n c eidem immediate s p i r i t u de- αύτφ π^σεχώς έν τφ πνευματι αυμφυόμενος,
vinctisaimus facie ad faciem i n coelis insuescis. πρόσωπον προς πρόσωπον έντυγχάνεις έν τοίς οΰρα-
Β
νοΐς.
Gaude et laeiar* i n Domino Deo l u o ac Kege l u o , Χαίρε κα\ κατευφραίνου έν Κυρ (φ τ φ θ ε ώ σου
nosque p r o p i l i u s de coelo i n t u e r e : ac vero purura γ.α\ βασιλει σου κα\ ήμίςέποπτεύοις άνωθεν ίλεως*
1

nobis ac i m m a c u l a t u m , apostolorura ter beatissime, &σπιλον δε καΐ άμωμον ήμΣν, ω τρ&μαχαριώτατε

et a saeculi rnalitiae insidiis l i b e r u m servans a n i m u m , των αποστόλων, καΐ της τοΰ νυν αΐα>νος κακία;
Domiuo Christo i n c o n t a m i i i a i u m utinam repraesen- άνεπίβουλον [άνβπιβούλευτον] διατετηρηκως τήν.
les, i n gloriam Palris et F i l i i et Spiritus s a n c i i , i n ψυχήν, άμίαντον παραστήσαις τ φ δεσπότη Χριστφ,
sxcula sacculorum. Amerw είς δόξαν Πατρός καΛΉοΰ καΐ αγίου Πνεύματος, είς
τους αιώνας των αιώνων. Α μ ή ν .
ORATIO V I . ΛΟΓΟΣ q \
Laudatto tancti ac ctlebratiuimi apoitoii et Evange* ΕΙς τότ άγιοτ καϊ παΥ6ύφχ\μοτ άχόστοΛοτ καϊ
liatut Joannis Theologi.
Qui magnum tonilrui Fiitum laudare j u b e l , *0 τδν μέγαν της βροντής γόνον προτρεπόμενος
ipsum m i h i magnum Dei S p i r i t u m laudibus coro- έπαινείν, αυτό μοι δοκεΐ τ6 μ ί γ α του Θεού Πνεύμα
nare jub«re v i d e t u r ; quo i l l e compositus ac c o n - Q παραινεΤν έπαινεϊν • φ ρυθμιζόμενος έχεϊνο; m\
cinne collisus, o r b e m t e r r a r u m ad suuia c o n v e r t i t έναρμονάος χροτουμενος, πρδς τδν οίκεΣον τήν o l -
s o n u m ^ . I d v e r o t a n t u m s e r m o n i s nostri facullatem χουμένην επέστρεψε φθόγγον. Tb δέ τοαούτφ τοΰ
s u p e r a t , q u a n i u m e i humanae v i m comprehensionis ημετέρου λόγου τήν δυναμιν υπερβάλλει, δσψ χαΐ
cxcedit. Cum e n i m s o n i i u m h u n c , q u i sensu percipi τήν άνθρωπίνην ύπεραίρει κατάληψιν. Εί γαρ τον
l u r , haud facile antmointeUigaains; quanam q u i s r a - αίσθήσει ληπτδν τοΰτσν ί;χον, ού πρόχειρον κατα-
tione spiritalemasaequatu^ac q u i o m n i corporissen- νοεΖν, πώς αν τις έφίκοιτο τοΰ νοουμένου και πόΐσαν
8 u i pnecellit? Cumque i d l o n i t r u u m , quod per n a l u - σώματος αίσθησιν υπερβαίνοντος ; Και ιΐ τήν έ γ γ ι -
ram HI nubibus v e n l i agiiatione conflatur, accurale νομένην τοΤς νέφεσι, afj κατά φύσιν κινήσει τοΰ
T e r b i s explanare non possimus : quonam modo πνεύματος βροντήν, ούχ οΤο£ τέ έσμεν άκρι6ε? δια­
e x i m i i i l l i u s , cujus solus ipse Dominus couflalor, σάφησαν λόγω, πώς αν τ ή ς ' ύπερφυοΰς, κα\ μόνιρ
ac parens, laudes priesumamus ? Quis i l a i n d i v i n i s τ ψ Κυρίφ προσχροτηθεΕσης ή γεννηθείσης, των
e r u d i i u s , sicqu^ alto animo praediius? Quis i i a l e r - υμνήσεων χατατολμήσαιμεν; Τ£ς ουτω τα θεία πο­
renis superior sese e x i u l i t , parique coelestibus c e l - λύς, οΟτωτήν χαρδίαν βαθύς; Ύίς ούτω των γηΐνων
situdine ^vasit? Quis adeo seip&o excedens, i n t r a ύπερανψχισται, οΰτω τοϊς ούρανίοις συνύψωται; Ύίς
Deum comprebensus tolusque receptus est, nL vel D έπΙ τοσούτον έαυτοΰ £ξω γενόμενος, Ενδον Θεοϋ χατ-
os aperire, ac linguam raovere i n Dei d i s c i p u l o r u m είληπται, ώστε στόμα διοίραι τολμών, χαΐ γλώσσιν
laudem sudeat? Quis sufficiens, uL nedum o m n i u m $1ς Ιπαινον xtveiv των τοΰ θεου μαθητών ; Τ£ς ίχα-
sigillaUm, sed vei u n i u s i l l o r u m v i r t u t i s inagiiiQ- νδς, μή ότι γε πάντων όφ* 1ν, ενός γοΰν αυτών,
ventiam p r o r e i m e r i l o , animo i n f o r m a r e , u t verbis τήν της άρετης μεγαλοπρέπειαν, τυπωθήναί τε χατ*
eioqui possit ? άξ£αν τ φ ν φ , χα\ έρμηνεΰσαι τ φ λόγω δυνηθήναι;
Quienam mens ( u t summa dicam), quaeve ratio ac Ποίος, ?να συνελών εΓπω, νους, ποίος δε λόγος της
o r a i i o , magnificae Joannis indolis ( q u i n i m o anirai Ιωάννου μεγαλοφυίας, μάλλον δέ θεοειδεστατης
Deo s i m i l l i m i menlisque divinissimaej laudes a l t i - ψυχής x a l διανοίας τοις έγχωμίοις προσεγγ£σαι, εΐ
gerit, nisi is ipse e coeleslibus tamisper adytis de- μή αύτος εκείνος τών ουρανίων άδυτων ύποκάτα-
ecendens.divinaeque aemula bonitate b u m i l i b u s acce- 6άς, χα\ Οεομιμήτφ χρηστότητι τοΤς ταπεινοίς
dens, osque p r o theologi muncre divinissimum ήγγιχώς, κα\ τδ θεολογικώτατον στόμα τοίς ήμετέ-
a u r i b i » nostris accouimodans, suam n o b i s , quoad ροις ώσ\ παρασκευάσας, τδν οίκείον Επα;νον, είς τήν

" M a i c . ΐιι, 1 7 .
101 ORATIO V I . - I N L A U D E M S- J O A N N I S E V A N G . 102
του Πατρός δόξαν, ώς έφικτδν ήμΓν, έμβροντήσειεν Α assequi Hcet, ΐπ Palris gloriam, laudem intonucrii?
ήμίν ; Έλθέ τοιγαροΰν, ώ θεσπέσιε θεολόγε καΐ Veni igilur, di vine Theologe et Evangelisla, coelestia
εύαγγελιστά, ή ούρανία τοϋ Λόγου σάλπιγξ, ή ε&η-' Yerbi tuba, eonora, concinna uiellitis veritatis sonis,
χος« ή έναρμόνιος, ή τοϊς μελιβιδέσι της Αληθείας omnem Graecorum sermonis vanilatem sitentio da-
φθόγγοις, πάσαν εΐχαιομυθιαν έλληνικήν κατασι- mnans: omniaque oralorum ac philosopboruru mul-
γάσασα· πάντχ δε Ρητόρων χα\ φιλοσόφων δργανα tiplici consonantia modulata organa theologiae tuae
πολυαρμόνια τψ βροντοφώνψ της θεολογίας σου alto lonitmo sopiens, atque omnem Verbo dignum
κατακοιμίσασα · πασαν £έ ψυχήν άξίαν του Λόγου animum ad se trahens; nec bominum modo, sed et
προς έαυτήν έφελκομένη * και ούκ ανθρώπων μόνων, ipsarum (ausim dicere) ccelesiium Potestatusa per-
αλλά κα\ αυτών, τολμώ φάναι, των ουρανίων Δυνά­ eiimiumauditum sui desiderio iJliciens.
μεων, τήν ύπερφυεστάτην έπισπωμένη πρδς έαυ­
τήν άκοήν*
*0 τοϋ Πατρός τών φώτων άξιώτατος ύποφήτης Patris luminum dignissime interpres ac scriba,
καΐ γραμματεύς · το στόμα τοϋ Χρίστου, ή γλώσσα Christi os, lingua Spiritus, veni ad me spiritu,qui
του Πνεύματος, έλθέ μοι τψ πνεύματι, Πνεύμα χα\ et ipse divinus Spiritus sift, tanquara ex Deo Spi-
αύχος θεΓον ών, ώς έχ θεού Πνεύματος γεγεννημέ- Β j ιτ £cce cor tibi lene et tranquillum mu-
r t u n a l u s β

νος. Ίδοίί κίχρημίσοι καρδίαν πραεΤαν χα\ ήσύχιον, tuo, velutque inlelligentem hortum ac mysticum,
καΐ οία 64) νοερδν κήπον καΐ μυστικόν, διάνοιαν υπέχω humilem aeqnabilemque animum praebeo. Surge 9

ταπεινήν τε και ομαλή. ΈζεγεΙρον, βο£φα xal ip- aquttoi et veni, auster ; perfla hortum meum, etfiuenl
9

χον> roxB * διάχτβνσον χηΛότ μον, καΐ />&νσά~ aromata mea Te enim etiara Salomon alloqua-
xuMTtir αρώματα μον, Προσλαλείτω γάρ σοι καΥ tur. Tu namquc aquilo, ut limpidissimis ecilicet
Σολομών σϋ γάρ β ο ^ ά ς μέν,ώς τοίς καθαρωτάτοις theologiae vocibus, tanquam purisac vitalibus flali-
της θεολογίας φθέγμασιν, οία λαμπραίς χαΧ ζωογό- bus refrigerans, superstiliosique nuraioum cultns
νοις άναψύχων πνοαϊς · καΐ τό της πολυθεΐας πνί­ algorem atque baereseon inccndia, diseipans; bis-
γος, και τδν τών αιρέσεων διαχέων φλογμόν* χα\ que oppressa peclora recreans ac levans. Auster
τάς πιεζομένας έν τούτοις καρδίας ψυχαγωγών και vero, veiutcharitatig sermonibus calefaciens, men-
άνακτώμενος. Νότος δ$, ώς τοΓς της αγάπης δια- stisque exstincto sensu ac duritie, diVino omni de-
θερμαίνων λόγοις, καΐ τους αναισθησία νοϋ xal titulos influxu, eaque ratione Lnfecundos atque r i -
σκληρότητκ θε(ας έστερημένους έ π ι ^ η ς , άγονους Q gentes refovens ac exsuscilans, vitalique bumore
τε δια ταΰτα καΐ κατεψυγμένους καθεστώτας, άν«- replens ac fructiferos praestans.
θαλπών καΐ άναζωπυρών,' χα\ ζωτικής ίχμάδος
πληρών κα\ καρποφόρους άποτελών. *
Τοιαύταις πνοαΐς, τοιούτοις ^οιζήμασιν άι\ δια- Ejuscemodi flatibus, isiiusmodi stridoribus nos
πνέων ήμόίς, ώ μακάριε, ώσπερ τινά πο'.κίλην εκ semper perflans, vir beate, pnesta, ul velut quam-
ποικίλων αρωμάτων εύωδίας όσμ^ν, τήν έχ τών λό­ dam ex variis aromatibus odoris suavissimi fragraa*
γων σοι αινεσιν παρασκεύασον ένεγκειν. Πάντως δε, tiam, quae sermonibus texitur, laudem tibi offera-
ούδεμι3ς ήμ?ν μακρηγορίας χρεών, τδν πρώτον έν mus. Omnino enim nibil nobis prolixa opus oraliojie,
θεολόγους προθεμένοις ύμνεϊν. *0; γάρ άεΐ τδ θείον quibus incurabat utprimum inier iheologos laude-
£ν τε τοις άλλοις π5σι, καΐ πολυ πλέον το?ς λόγοις, το mus. Quemadmodum enim Deus, cum in reliqnis
γοργδν καΐ συντετριμμίνον [συντετμημένον] φιλεϊ· omnibus, tum potiori longe ratione in sermonibus,
φίλον δέ τοϋτο, καΐ τοίς έν α6τψ θεολογείν είδόσιν, id amat quod acre ac breve est ; amant vero et
οΰτω προσήκειν ηγούμαι χαΛ τ φ νυν έπαινουμένω, qai diviiia traclare norunt; sicetilliquem lauda-
άπέριττόν τε χ&\ σύμμετρον, ονς·οΙόν τε, τδν λόγον mus convenire exisiimo, ut orationem minime su-
χαρποφορεϊν. "Οθεν ούκ άπδ τών έξω καΐγήθεν αύ-1> perfiuam, ac modis suis coercilam, quoad licet,
τψ παρεπομένων, γένους, φημ\, κα\ πατρίδος, ή τίνος offeramus. Ouamobrem a nulloeorum quae exlria-
εΰκληρίας βίου,τδν ουράνιο ν άνδρα γνωριοΰμεν περιτ­ secus 8unt, et terrena quasi appendice sequunlur
τή γάρ,καΐ ούχ δπως τψ Οψηλοτάτω της αληθείας ευ­ {prosapiascilicelatquepatria ullavesaeculi cla-itale)
αγγελιστή *άλλ* ουδέ τοϊς πολλψ λειπομένοις τής αρε­ virum ccelestem celebrabimus (superflua eniin, ac
τής άγίοις, οικεία ή θελητή, ή άπδ τών τοιούτων ευφη­ nedum celsissimo veriUlis evangelista?, sed neque
μία. Άλλά τά άπδ γης μεν τίμια τοΤς άπδ γης εναβρύ- ganclis ab ejus longe virtule remotis conveniens
νεσθαι παρώμεν • οΤς δέ ή γέννησις ούχ έξ αΙμάτων, aul placita, quse ex talibus laudatio est). Yerum
ουδέ έκ θελήματος γέγονεν ανδρός* άλλ'6 Πατήρ terrenis ornamentis superbire eos sinamus el glo-
μέν ουράνιος άνωθεν προεγνωκώς, συμμόρφους κατά riari, qui sunl e terra : quibus autem naiivitas at-
καιρόν έξελέξατο τψ ΜονογενεΖ * τδ Πνεύμα δέ τό que origo non ex sanguinibus, nec ex voiuniate viri
19
δγιον ώς άγίοις έπαναπαυσάμενον, καΐ χαινόν έν o b t i g i t ; sed Patcr quidein ccelestis olim praeco-
σϋτοίς άνθρωπον χα\ θεοειδή τψ της αληθείας λόγω goiloft, pro tempore conforraes elegit Unigenito ;
γεγεννηκώς, υΐοθετήσατο τψ θεψ , τούτους έντεϋθεν Spiritus sanctus autera, utqui in sanciis conquie-

i T
l l Cor. ία, 17. '"Canl. iv, i 6 . " Joan. i , 15
103 KICET/E PAPIILAGONIS . 10
c a t , atqne Sn eisnovum Jiominem ac Deilormem Α ύμνεΐσθαι κα\ θαυμάζεσαι, έν τψ Κυρίω, κατά λ(
, β

eermone veritalis gignat, in Hiios Deo adoplavit · · * ; για, ψυχήν έπαινουμένους, xa\ ώς ήδιστα τψ ούρο
ii inde laudentur ac adrmrationi habeantur, quo- νίω συνδοξαζομένου; Πιτρί.
ruin. juxla sacra eloquia, in Domino laudetur aiiimus ; quique adeo cum ccelesti Palre juctindiseitn
celebrenlur
Inde cunctis quidem sanctis apia laudalio, velui Εντεύθεν πασι μεν άγίοις προσήκων δ Επαινο*
ex uno Palre luniinnm prognatis; cum primisvero ώς εξ ένδς του των φώτων γεννωμένοις ΙΙατρό; · ού
coryphaeis anliquissiinisque Yerbi theologis ; ex ήκιστα 5ε τοΓς κορυφαίοις καΐ πρεσβυτάτοις zt
quibus Petrus quidem tanquam fidei petra flrmis- Λόγου θεολόγοις · ών Πέτρος μέν, ώς της Ιερ3ς π;
simumque fundamentum honore prselalus est : στεως πέτρα κα\ ά^αγής προετιμήθη κρηπί;
Jacobus" vero, ut qui pritnus apostolorum, calicis Ιάκωβος δε, ώς πρώτος των αποστόλων τω ποτι
ac bapiisraaiis passionis Ghrisio socius, sanctaeque ρίψ χαΧ τψ τοΰ πάθους βαπτίσματι κοινωνεϊν μέλλα
fidei basis sanctis esset futurus. Tu vero, ο bea- Χριστψ, χα\ βάσ:ς αγίας ελπίδος τοΤς άγίοις έσόμι
le ! summa apoelolicse majesLatis arce arrepla , νος. Ι υ δ έ , ώ μάκαρ, την άκραν της άποστολικτ
ιιt quisupremaio virtuluin (cbaritatem dico) prse Β μεγαλοπρέπειας κατέλαβες κορυφών, ώς τ^ν axpc
ciinctis illius consortibus dilexeris, ciimieque tibi τάτην των αρετών, τήν άγάπην δή λέγω, παρά τοί
illa piacueris, ac summe eam colueris ; inquc ea , μετόχους αυτής πάντας ήγαπηχώς, κα\ υπέρβαλλε
vere dileclo ac charissimo Deo Verbo DeiqueUni- τως ήρετικώς, χαΐ άκρως κατωρθωκως, κα\ έν a6t
genito, necessitudihe devinctus sis. Nempe hoc tibi τψ δντως άγαπητψ βεψ Λόγψ κα\ τοΰ θεοΰ προ(
animi incilaiionis eummiqne in Deum ascensus i n i - ωκειωμένος Μονογενε!. Τοΰτό σοι χα\ αρχή της πρ?
tium. Hoc ei vestrae nota propria atque insigne bea- τδν θεδν υπήρξε κινήσεως χαλ αναγωγής. Τοΰτοκ;
titatis, pulclierrimum peculiarissimumque, ac quam γνώρισμα της μακαριότητας υμών κάλλιστδν τε κ;
maxime singularis gloriatio, velat prse sanctisreli- Ιδια^τατον, καΐ καύχημα έξαίρετον, οίον των πάντο
quis magis propria, Jesu nempc dilectio; qua utique μάλλον αγίων άποκληρούμενον, ή αγάπη του Ίηαοΐ
suavissimi inentis vestrae decoris, divinseque formae 5t' ής ή ύπ£ρ6ολή της νοερδς υμών ευπρεπείας
praestantia elucescit. Quemadmodum enira nihil ad θεοειδείας παραδείχνυται. "βσπερ γάρ ούδβν ώρακ
speciem ma]us, ne subtili quidem cogitatu assumi τερον του ωραίου κάλλει παρά τους υίους των άι
queat, specioso forma pr» ftliis hominum* *: sic quem θρώπων, ουδέ τ^ έπινοία δυνατδν λαβείν · οΟτω xt
1

ille singujariter amavit, primas ulique animi pul- 5ν Ιξαιρέτως έφίλησεν εκείνος, τά πρεσβεία δηλαί
chritudinis laude prae reliquis retulerit. Nec enim C πρδς τους άλλους της νοεράς άποί^εται καλλονή
adeo dilectus esset, utet una fere illitis nota pro- ΟύδΙ γάρ αν έπΙ τοσούτον ήγάπητο, ώς κα\ άπ' αΐ
priaque distinctio charitas foret ac dilcclio, nisi της μόνης σχεδδν της αγάπης χαρακτηρίζεσθαι,
probitatismorumque lenilalis, atque Dei simulacro μ ή περιουσία χρηστότητοςκα\ θεομιμησΐας, olxslo.
bonitatis abunrtantia, maxima cum dili^ente neces- είχε προς τδν άγαπωντα, χα! τήν παρ' ίαυτοΰ φι-
situdine, a se quoque certa quadam ratione ac pro λίαν αναλόγως είσηνέγχατο. Τους γάρ φιλοΰντας
Hiodalo, dilccliunem ipse contulisset. Diligere enim αυτήν αγαπάν, ή τοΰ βεου δια^ήδην αποφαίνεται
eos qui ipsum ament, diserte pronuntiat Dd sa- σοφία.
pientia
Omncm igitur divinam aciionem omnemque exi- Πα*σαν τοίνυν π]ραξ·.ν θεοτελή κα\ θεωρίαν ύπερ-
roiam conlemplationern, velut ex quadam radiee, φυά πάσαν, καθάπερ Ικ τίνος ^ίζης, της έν αύτφ
cx Christi i» eo dilectione surgere: ac quidquid ρλαστάνειν αγάπης Χρίστου · κα\ « i v τδ δι' αύτοΰ
agcrel aut loquerciur, dilectionis fructuraesse; qaa γινόμενον ή λεγόμενον, αγάπης elvat χαρπδν, καθ*
ille totus excedens acconlinuequasi emigrans, scm- ήν εκείνος έξεστώς ολ.ος καΧ διάπαντδς έκδημών, άιΐ
perquidem in ea Deum contuebatur " ; hancque Q μεν έώρα τδν θεδν έν αυτ& · ταυτην δ^^δει πλήρωμα
adco divinne legis plenitudinem, Deumque esse ac νόμου Θεοΰ, και θεδν ου σαν καΙ θεοποιούσαν, τά
deiiicam noverat; cujus scilicet extrema, perfeclis- έσχατα ταύτης άπαθεία τελειότατη κα\ νφ καθαρω·
sima impcrturbatlone ac mentc purissima," nacius τάτφ κατειληφώς·
esset"*. /
Casterum videamus, unde a principio motus, et Άλλ' Γδωμεν, δθεν τήν αρχήν κινηθείς, χαλ δι ής 1

qua proYecfqifcc proficiens via, ad perfeciionis
hanc spcculam subvectus sil. Jain enim magna vc-
raque luce iis exorta, qui sedcbant in tenebris; ac
quidcm Paire glorise, Filtumesse charissimura, eum
qui intmgebatur,e coelis intonanie ; e terra vero,
,v
ipso qui intingebat, Agnum Dei esse tesLante * ,e t
quin et Spirilu-in, columb» specie dc&cendente ,
αναγόμενος κα\ προκόπτων όδοΰ, ταύτην έπήρθη
της τελειότητος τήν περιωπή ν. "Αρτι γάρ τοΰ με­
γάλου χα\ αληθινού φωτδς, τοίς έν σκότει καθημέ-
vot; άνίσχοντος· κα\ άνωθεν μέν έξ ουρανών τοΰ
Πατρδς της δόξης άγαπητδν Υίδν είναι τδν βαπτι-
ζόμενον έμβροντήσαντος * κάτωθεν δέ τοΰ βαπτΕζον-
τος, 'Αμνδν είναι τοΰ θεοΰ τοΰτον μαρτυρήσαντο; ·

Rwn.viii,29. " * J a c . i , l 8 .
u Μ
Psal. xxxui, 3. Psal. x u v , 3 . " Prov. v m , 17. » I I C o r . v , U .
" * Rom.xni, 10; I Joan/ιν, 8. ·* Isa. ix, 2 1 ; Matlh. 17 ; Luc. m, 32 * Joan. i, 29.
, v
105 ORATIO VI.- 1 Ν U U D E M S. J O A N N I S E V A N G . 106
xa\ του Πνεύματος δβ περιστεράς είδε ι κατιόντος, Λ atque amborum tesiimonium obsignante, prxler
x a l τήν μαρτυρίαν άμφοίν έπισφραγίζοντος, οΤάτις reliquosVerhidiscipulos, i n Zebeda?i quoque filios,
ηλιακή πρδς τοΐς άλλοις του Λόγου μύσταις, xaV v e l u l solis quidam micatus et eplendor c e c i d i t ; ac
τοϊς υΐοίς Ζεβεδαίου προσέπβσδ μαρμαρυγή * xat quasi scinlilla quadam, ejue, c u i testioiooium per-
καθάπερ τινά σπινθήρα γνώσεως έλλαμφθέντες του Libebatur, illis coruscante, c u m b r e v i post divi-
μαρτυρουμένου, επειδή μετ* ολίγον αύτους ό Οεαρχι- n i s s i m m iile fonsque deitatis illoa, pfaesto vocaeset,
χώτατος Ικάλεσε παραστάς, ούδε βραχύ γοΰν προς ne momento quidera obsequi dietulerunt. NOB c o n -
τήν κλήσιν άνεβάλοντο * ού συνηθείας οίκείων, όδ φί­ suetudints Kuorura, n o n a m i c o r u m , n o n aeqaalium,
λων, ούχ ύμηλίκων, ουθ' δλως συγγενικής φιλίας, neque prorsus cognatorum iodaliumque necessttu*
καΐ εταιρίας έπεσχέθησαν τοΓς δεσμοίς* άλλα καΐ τά dinis vinculis inhibiti s o n t ; sed e t omni Bubstan-
προσόντα πάντα, κα\ τήν δστίαν τήν πατρικήν · να\ tia paternaque domo, q u i n et ip&o patre una c u m
δή χα\ αύτδν τον πατέρα μετά τοΰ πλοίου x a l της nave ac navicdfaria arte « l i c t i s (o fidem !) Jesum
αλιευτικής αφέντες (ώ τής πίστεως 1) άχολουθουσι sequuntur, nedum corpore, sed inagis s p i r i t u ; ?ero
τ ψ Ίησοΰ ' έν αληθινή κα\ γνησία καρδίας συμφυό-
i l l i sinceroque cordis amore d e v i n c t i .
μεν«ι στοργή.
Κα\ ταϊς μεν άχτϊαι των λόγων της χάριτος των Β A c q u i d e m sermonum gralise, dWino ex ore sa-
i x του θεαρχικον στόματος εξαλλομένων, περιλαμ- l i e n t i u m , rarfiis animo c o l l u s t r a t i , inque novum
πόμενοΕ τε τον νουν, κα\ είς xaivbv άνθρωπο ν χα\ horoinem ac deifonnem t r a n s f o r m a t i ; admirandis-
Θεοειδη μεταμορφούμβνοι · τοϊς τ ω ν Ιργων δε θαυ­ que operibus i n flde roborali, ac diiectionis uara-
μάσιοι; τήν πίστιν χραταεούμενοι, χα\ ήμέραν Ι ξ main de dre i n diem suscitanles, t e l a t q u e nobK
ημέρας τον της αγάπης άναζωπυροΰντες πυρσόν liora vegeiioraque ac magis virentia gerroina, p i n -
χσ\ χαθάπερ τά τών φυτών ευγενέστερα ή εύθαλέ- guique ac opima subjecta humo coiisita, necnon
στερα, γής τε πίονος x a l χαλής λαχόντα της υπο­ eedula plantantie diligentia exculla, c i t i u s p r o c e r i -
κείμενης ' ίκανώς δε καΐ της παρά των φυτοκόμων tate augescum, alLisque flrmata radicibus, t u m
άξιούμενα κομιδής* θάττόντε πρ5ς Οψο; άναδίδοται, cito crassescunt, l u m f r u c l u r n , n t par est, longe
κα\ ^αθείαςχαθιέντα ρίζας* άδρύνεταί τε χατά τά­ uberem p r o f e r u n t ; sicprobatissimi Verbi d i s c i p u l i ,
χος, x a l πολύν, ώς είκος, αποδίδων rt& ηαρπόν* cum honesm maxime atque optima praesiarent
ούτως ol του Λόγου δοκιμώτατοι μαθηταΐ, χαλής nienlis indole, qua sacris sapienti» orgiis m i t i a -
δτι μάλιστα χα\ αγαθής 6ντε| διανοίας, οίς μεν των b a u t u r . a h e a n i m o deOxi ; qua v e r o o p e r u i u C h r i s t i
Ιερών της. σοφίας οργίων κατη(ίωντο, τήν χαρδίαν ^ magniftcenliam contuebantur, i n coelestem iidei s u -
Ρα&υνόμενοι' οΤς δε των ίργων Χρίστου τήν μεγα­ b l i m i i a t e m mente s u r r c c l i , nobiiem ac rnaturum
λόπρεπε ι αν χατεθεώντο, πρ&ςούράν&ον υψος πίστεως dllectionis f r u c t u m reddebant.
τον νουν άνατεινόμενοι, ευγενή χαΛ ώριμον τόν *ής
αγάπης άπεδίδουν καρπόν.
"Οθεν αύτοΤς περ\ τά ή τ τ ω φανεΤσι πιστοίς, καΐ Hincnempe adepti, u t cmn ia minoribus fidelcs
«ερ\ τά με (ζω λογισθήναι «ιστοΓς * χα\ των ίργων e x s i i t i s s e n t , e i i a m i n majoribus fideles Iiaberen-
Ίησοΰ τήν λαμπρότητα πίστεως όποσχόντες τβλειό- t u r " : operumque Jesu splendorem perfeciioni ildei
τητι, χα\ τής ύπερουσΕου θεότητΌς, ώς έφιχτον άν- permittentes, supersubstantialis quoque deitaiis,
θρωπίνη κατηξιοΰντο φύσει. Κα\ γάρ ού τοΖς πολ­ quoad humanse naturae concessum esi, compotea
λοίς έαυτδν ενεπίστβνεν 6 ύπβρουσιος, σαφώς έκα­ efficereruur. Non enim vulgo seipsum credebat, q u i
στου τά κρύφια τής καρδίας χαταθεωρών* ουδέ π£~ substantiam omneni excedit, quod cujusque oe
σιν έξαπίνης τοίς μαθηταίς * άλλ* οδς άξιωτέρους culiacordiypalam i n L u e r e t u r * : nec cunctis repenle
13

{δει, x a l μάλλον των άλλων πιστότερους παραλα­ d i s c i p u l i s ; &ed illis assumptis quos digniores n o -
βών ·χα\ τ ψ Θαβωρίω προσαναγαγών, τήν αύτοΰ verat, ac majori caeteris flde p r a s i a n t e s ; s u b d u c l i ^
δόξαν ήρεμα μεταμορφούμβνος ύπέδειξεν· D que i l l i s a d Thaborii excelsa, suara eis t l a r i i a t c m
leniter tranefonnatus o&tendil * . 8

Τούτο μεν ouv, ΌΟτοϋ Ιωάννου μόνον, αλλά χα\ I d quidem, non Joaunis duntaxat, sed et Jacobi
*]αχώβου χα\ Πέτρου της πίστεως άπόδειζις εναρ­ et Petri fidei aperta probatlo est : perfectai vero
γής • τεκμ,ήριον I I τής κατά τήν άγάπην τελεεότη- dilectionis certum i n d t c i u m , iheologi i n mystica
τος, ή χατά το μυστικόν δείπνον έπ\ τ& (ωαρχιχώ- coena u i p e i v i u l i s s t m u m pectus recubitus . Quod u

τατον στήθος άνάχλισις τοΕ> βεολόγου. Έπε\ γάρ Ινα eniin discipulorum corda, idcirco quod praediciuni
των συνεστιωμένων παραδώσει ν αύτδν προειρηκέ- e r a t , fore u t communi mensa coenantium unus
ναι, θορύβου μέν, ώς εΕκός, τάς καρδίας των μαθη­ Magistrum traderet, i u r b a t i o n i s atque mcetorh, u t
τ ώ ν χ&\ λύπης άγωνιώσας ύποπίμπλασθαι * ούδένα par est, anxiique Umorisplena e r a n t " : nec ullus 1 4

ββ π α ^ η σ ί α τολμών ερωτών, εΐ μή τον κατά τήν palam interrogare audebat, excepto dunlaxat q u i
Ιεράν άγάπην ύπερβαλλόντως τετελειωμένον, δς έχό- sacre dileciionie perfectione excellenter praeslabat,
μενα χατακείμενος τ ώ διδασχάλφ * προσαναβάς δε, cum Magislro proximus discumberet, tantisper ad

1 1
Luc. xvi, 40. * 8>
Joan.ii> 24. " M a i l h . x v » , 1 ; Marc. i x , 4 ; L u c . i x , 17. * · * Joan. χιιι, 2S
PATHOL. G a CV e 4
107 NICET./E PAPIJLAGONIS 108
eom ascendene, omnique reverentia pecius & ϋ ΐ ι ι η Α κ α ι τ ο οίκείον στήθος πανευλαβώς έπερε£σας τ ψ
D o m i n i c o admonens, o s q u e i l l i u s auribus adhibens Δεσποτικψ, κα\ τδ στόμα παραθςίς τοις ώ Λ ν , (ώ
(o bealam religiosissimamque audaciain!) ex i l l o μακαρΕας κα\ θεοφιλέστατης τόλμης 1) πυνθάνεται
percontatur p r o d i t o r e m , eumque signo intincti μεν παρ αύτοΰ τδν προδότη ν · συνθήματι δε τούτον,
1

panis docetur. I τ ψ κατά τον 4ρτον, έκδιδάσχεται.

Clariue vero expressiusqtie i n c r a s t i n u m , deificae Έμφαντιχώτερον δέ t j j έξης» τήν διά της θεωτι-
dileciionis necessitudinem seu perfectionem, solus κης αγάπης οίκείωσιν ή τελείωσιν, δ μόνον τελε­
m y s i e r i o r u m auctor Jesus i n cruce quasi aenigmate τάρχης ϊτ\ του σταυρού παρενέφηνεν Τησοΰς * %%
o s t e n d i t ; d u m M a t r i prasdilectum diseipuluin t a u - ΜητρΙ μεν είς υΐδν τδν ήγαπημένον παραχατατιθείς
quam filium commendavit, Matrisque curara c o r - μαθητήν * τ ψ δε της Μητρός τήν χατά το σώμα
poralem ία euta f i l i u m r e t u l i t ; ac velut sui p e r m u - προμήθειαν ώς> υΐψ άνατιθείς * χοΑ οίον αντάλλα­
U i i o a e n i p r e t i m n q u e Dei G e n i l r i c i t r a d i t u m , v e - γμα τ$ θεοτόκω διδους έαυτοΰ, κα\ είς τάξιν αΰτδν
r i o r i gradu fratrem s i b i e u m a d h i b u i t . 1 ?
αδελφότητας γνησιωτέρας τιθείς.
Quia enim r e l i q u i onmes discipuli (absit, ut Επειδή γαρ οί μεν άλλοι μαθητα* πάντες · άπείη
quod molestam est, t o t u m dicam) i r r u e n t e m p o - δέ μοι φορτιχδν απαν είπεΐν, τήν έπεισπεσουσαν
* ' > -ι- —
tesiatero tenebrarum, Judaeque c r u e n l a i u grassa- D
του βχότους Ιξαυσίαν, χα\ τήν Ιούδα μιαιφύνον
l i o n e m , necnon Judaeorum rabiem ac &eviiiara 9 έπίθεσίν, καν τ ώ ν /Ιουδαίων τήν λύτταν x a l 5βριν,
adversusqne Salvatorem vesauiaio non ferentes, καΙ τήν χατά του Σωτηρος άπόνοιαν Ιφυγον οδκ
fugam a r r i p u e r a n t : t u Tero ex omnibus tanquam ένεγχδντες, σΰ δε μόνος έχ πάντων, ώς σταθεράς
firmi ac loleranussimi a n i m i u t q u i naajori forliu- καΙ καρτερικωτάτης διανοίας, άτε μείζονι κα\ Ισχυ­
r i q u e amoris v i Magisiro devinclus essea, cunctis ρότατη συνημμένος τ φ διδασχάλφ. στοργζ, π2σ«ν
Uli salularibus cruciameniis comes, prae ilJo Cere αύτφτοΐς σωτηρίοις παθήμασι πάρων, πλέον ή ΙχεΖ.
d i r i u s raolestis afliciebaris ; q u i nempo tanquam νος μετείχες τ ώ ν α ν ι α ρ ώ ν , οία μεν ^ολίσιν δξείαις
acuiissimis jacuJis viscera iransverberarerie, v a l - τά σπλάγχνα τιτρωσκόμενος · όδύναις δε Λγαν β^ρι-
deque acerbis illius causa doloribus animo exure- μείσΛς ύπερ έκε£νου πυρπολοΰμένος, χα\ μαστιγου-
r e r i a : coadolebas quod verberibus excipiebatur μένψ συνήλγεις, καΐ συνέπασχες.πολύτρόπως χολα-
varieque colaphis dehonestato miseratione afficie- φιζομένω χα\ σταυρού μένω δε μόνος αμα τ ξ ΜητρΙ
baris : sed et c r u c i affixo solus c u m Mariaaslans, παρεστώς, τρόπον τινά'συνεσταυρώθης' τ ά ς τ β τ ώ ν
ima e t i p s e quodam modo crtici sufitxtis eras, q u i ήλων τρήσεις, κα\ τήν της λόγχης έκκέντησιν, και-
videlicet clavoruni p a r i t e r perforationes lanceaeque ( j ρίας κατά της καρδίας δεδεγμένος βολάς. Διά τ χ ϋ τ α ;

punctionem, lethales animo ictus exceperas. I d - τοίνυν, ού προΓχα ταύτας άνέτλης τών πόνων τάς
circo i g i t u r n o n bos frastra sustinuisli l a b o r u m ακίδας* £ργοίςδε τδν αληθή φΕλον έπιδειξάμενος 9

aculeos, sed cura operibus vero a m i c u m prsetulis- άλλος έχείνος ώφθης. Τούτο γέρας φιλίας αληθινής,
scs, alter ille visus es. Hoc verse amicii i * munus; τούτο τών ίερών πόνων ϊθλον άντάξιον * τήν ύπερ-
hoe saeroruoi l a b o r u m acquale dignumque pra?- φυεστάτην Λόγου φιλότητα, μδλλον δβ αδελφότητα,
m i u m ; q u i nempe supra quam surame exiiuiam πάντων άξιοπρεπέστερον άπενεγχάμενος. ΚαΙ γάρ
V e r b i a m i c i t i a m (seu potius f r a l r i s dignitatcm et ούχ εύπαθεία σώματος χά\ τρυφ^ , ανία δε χα\πε^
uomen) eunctis dignius raagiiiiicentiusque conse- ρα^μοΓςή φιλία δοκιμαζόμενη, χαθαράν τήν πρός
cutos sis. Eteniro n o n corporis lndulgeuliore c u l l u τδν φίλον οίδεν ε"πιδειχνύναι στοργήν
ac deliciis ^ed raolestia ac tentationibus, probata a m i c i i i a , claram erga amicum puramque amoris
• i i n oslenlare n o v i i .
I g i l u r ad vilalem usque passionem ac resurre- Μέχρι μεν o3v τοΰ' ζωαρχιχοΰ πάθους, κα\ της
ctionem tentata apostoloriim fides, ac qua i n eum αναστάσεως τοΤς άποστόλοις ή πίστις πεερασθείσα,
ferebantur, q u i sponte nostri causa morle fuo- κα\ ή προς τδν εκουσίως υπέρ ημών παθόντα δ(ά-
clus e*set, probata affeclio; quod offendiculo ornni ρ θεσις βασανισθεΓσα * έπε^ή παντός υπέρτερα προσ-
superior, ac D o m i n i tenUtionibus inviolabilis per- κόμματος, άνάλωτός δε τοις τοΰ Κυρίου διαμέμε-
siitisset, inde jam ceu divina quaedam, verae i l k νήχει πειρασμούς, εντεύθεν λοίπον οΤά τινα θεο-
araicitiae fldeiquedigna praemia, coosequitur. Qua3- πρεπη γέρατα, της ακραιφνούς* φιλίας και πίστεως
iiam vero illa ? P r i m u m quidem ipsum i r i d u a n o m a άξια κομίζεται. Τίνα δε τ α ΰ τ α ; Πρώτον μεν αύτδν
mortuie gu&ciutum C h r i s t u m vidcut, illatique c r u - έκεΓνον τριήμερον έκ τών νεκρών άνιστάμενον ώρών-
ciatus eymboHs, m y s l e r i i resurreclionis fide r o b o - τες Χριστον, χα\ τοϊς συμ6όλοις τοΰ πάθους, τ6
r a n l u r . A d haec S p i r i t u r a , p a r l i m quidem p r i m u m μυστήριον βεβαιούμενοι της αναστάσεως* έπειτατ6
ejus q a i suscitatus erat spiraculo " * ; perfeciius vero ΠνεΟμα, μερικώς μεν πρώτον τ φ τοΰ άναστάντος
i l l o e t e r r a i n coe!um receplo, i n sono vehemenii έμφυσήματι * τελεώτερον δέ μετά τήν άπδ της γης
linguisque igneis e coelo i n ipsos v e n i e n U m susci- άνάληψιν έν ήχφ βια!ω κα\ πυριμόρφοις γλώβσαις
p i o n t * * : cujus et munere accepu i n omnes gentes ούρανόθεν Ιδν έπ' .:δτους υποδεχόμενοι · ^ δή καΙ
poleslale, ac principes constituti super omnem t e r - τήν έπ\ πάντων εθνών έξουσίαν εΙληχόης 5 καΙ ίπ\

V Joan. ΧΙΣ, 26. " * Joan. χχ, 22. 1 8

Act. ιι, 2 .
109 ORATIO V I — I N LAUDEM S. JOANNIS EVANG.
πΙσανΛρχοντΐς καταστάντβς την γην · άλλοι μέν 4λ- Α «"am, alius aliatn pariem ad aposlolici munerinfun-
λου της οίκουμένης μέρους τήν άποστολικήν αρ­
χήν διακληρούμενοι, τήν κατ 1
αύτδν ίκαστος
έπε (η
Ή μεγάλη δέτοΰ θ*οϋ Λόγου βροντή, 6 μιμβστω- ^
• μένος της άνω θεολογίας κρατήρ, δ των αποστόλων
οφθαλμός, Ιωάννης ό πάνυ , καταχληροΰται τ^ν
*Ασίαν, ώς δυνατός έν λόγοις, δυνατός έν Ιργοις *
τήν πόλεαι μέν άγαν και βυναταϊς, λαοίς δε Θρασυ*
τάτοις κομώσαν καΐ πονηροτάτοις* λαοΖς πολλψ πλού-
τψ, κα\ δόξαις γαυρουμένοις κεναϊς- κα\ σοφία μέν
"Ελλήνων ύπεραιρομένοις · τή περ\ τους Θεούς δέ
πλάνη σφοδρότερον ένισχημένοις.
Τούτοις δ μέγας απόστολος έπιδεδημηκώς, x a l Ad hoe magnue apoBtolus cum &e coiiluHsset, o m -
πδσαν μέν των ανθρώπων καρδίαν τψ της δεισιδαι- Β ne&que eorum animos superslitionis caligine o b i u -
μονίας ζόφψ πβπαχυμένην ίδων * πάσα* δέ ψυχήν
έζωγρημένην τψ διαβόλω, καΐ προς τδ αύτοϋ Θέλη­
μα συντεταμένην τ ψ πνεύματι κατανενοηκώς , ούκ
άνεδάλετο τοϋ Πνεύματος τήν έπιταγήν* ού τ ψ έρ-
γώδει τοϋ εγχειρήματος άπεκναίσθη τόν νουν, οΟτ*
ούν διψυχίας περιπέπτωκ* λογισμοις. Προς τδν·δέ έν
αύτψ μένοντα Χριστδν άφορων, οΰ κατά των ανθρώ­
πων, άλλά κατά των δαιμόνων - οϋδ» κατά των αι­
χμαλώτων, άλλα κατά του τυράννου πρώτον αύτοϋ,
τ% νόητ$ παντβυχία παρατέτακτο τοΰ Πνεύματος
ΚαΙ τοΰτον έν δμοιωματι Χρίστου χα\ δυνάμει
πρώτον διανοείται δησαι· χα\ ουτω τήν αύτοϋ πάν­
οπλων ϊραι* x a l ουτω τήν αίχμαλωσίαν αίχμαλω-
τίσαι* xatx^ ώρα«5τητι του οΓκου Κυρίου, τ$ Έκκλη-
βία λέγω, διελέσθαι σχυλα. Α ρ ' οδν διανενόηται μέν
Τ
Χριστοπρεπώς ο&τως, άγεννέστερον δέ συνε^(5άγη
τψ δυσμενεΓ; ή συμπλέκεται μεν νεανικώς, e h *
ουν εύαγγελικώς, ημιτελή δέ τον αγώνα καταλέλοι-
nsv; ή τέλιιον μέν, ούχ ώστε δέ παντάπασιν άφο-
μοιοΰσθαι τ φ Ιησοϋ ; Ο0 μένουν ώσπερ δέ τον Xpe-
στδν ούχ έχ μέρου;, αλλ δλον έν έαυτψ προχατ-
1
ψχίσατο, χαΐ διά τοΰτο πάσαις άμα ταϊς ένεργείαις
τοϋ θείου Πνεύματος έδορυφορείτο xaV συνεκροτεϊτο,
ουτω χα\ τδ της σωτηρ*ώδους διακονίας Εργον, έν
τελεία τ^ προς αύτδν όμοιότητι, τέλειον έπληροφο^
ρησε τψ βεφ* καΐ xaOantp αύτδς πρώτος δ των ου­
ρανών βασιλεύς, ούτε περιουσία δυνάμεως μόνη τον
άρχηγδν τής κακίας χειρώσασθαι βεβούληται, άλλά
χα\ έν σοφία, άλλά x a l έν δικαιοσύνη, ώς άμα τά
πάντα, x a l δυνατδς,χαΧ δίκαιος, χα\ σοφός* μάλλον
δε αύτοσοφία χαΐ δικαιοσύνη κα\ δύναμις ών * %α\
?να περιφανή μέν έαυτψ τήν νίκην* περιφανή δέ χα\
βεβαιοτέραν τήν πτώσιν τψ άντιπάλω κατεργάση-
ται, τήν αυτήν τοϊς ήδιχημένοις μορφήν είληφώ;, χα\
έν σοφία το?ς άνθρώποις και έν δικαιοσύνη συνανα-
στραφε\ς,ύποτηςτοΰ πονηρού κακίας μάτην διώκεται,
χαΐ εις θάνατον επιβουλεύεται. Διδ καΐ οίς αδίκως
εκείνος έπέθετο, διχαιως π^ριπαρείς, xat έν τοίς
Ιργοις των αύτοϋ χειρών συλληφθείς έάλω • και κ*-
τακριθείς, ο&τως έν χειρί βεοϋ της τυραννώδους
έκβέβληται αρχής. Οϋτως x a l ό αγαπητός τοϋ Λόγου
"*Psal, XLIV, 17. " M a l l h . x i i , 2 0 ; Marc. m , 2 7 ; L u c . χι, 21
110
ctionera s o r l i t i , adsuam quisque provinciam p r o -
ficiscebantur "V
Magnum vero Dei Verbi t o n i t r u u m , plenus ille
supernae theologuecrater, aposiolorum oculus,prfle*
clarus Joaones, A&iamin sortera accipit, tanquam
videlicet v i r sermone potens ac operibos : p r o v i n *
ciam n i m i r u m m u l i i s urbibus iisque potenlibns
coDferiam. ferocioribusque ac nequis&imis populis
longe plenam ; populis scilicet divitiarumaffiuentia
inaniumque vento opinionura superbientibue; Grte-
corum quidem sapienlia glorianlibus, eed q u i deo-
r u m arclius errore innexi tenerentor.
103 c e r u e r e l ; caploeque omnes a d i a b o l o , alque i i t
ejus intentoa voluntatem spiritu aniraadvertisset,
n i h i l moraudam Spiritus jussionem puUnrit. Nort
aggressionis arduo offensus animo est, neque vero
i n dubietatis ac diffidentiseincidit rationes : scd i n
Chrisluoi i n ipso raanentem, versis o c u l i s , non
adversus homines, sed d&inones; nec advereus
caplivos, &ed i n ip&um priroo l y r a j i n u m , ea q u *
mente i n t e l l i g i l u r a r m a t u r a S p i r i t u s luslrucius esi.
Alque hunc p r i m u r a , Cbrieti tura e i e m p l o , t u m
poleolia, alligare s l a t u i t ; sioqae e]as arma auferre,
alque ea rationne captivos r e c i p e r e " ; oecnun
(fccori domus Dei ( Ecclesiae s c i l i c e t ) s p o l i a d i v i -
d e r e " * . N u m v e r o sicquidem Chri&li exemplocogi
t a v i l ac s t a t u i t , segnius vero c u m hoste conflixit f
aut congressas quidem strenue est ( i d e s t , e>
Evangelii n o r m a ) certamen tamen inchoatum ac
Imperfectum reliqoit? aut exhibuit qnidem perfe-
c t u m , B o u siciamen u t omnimQdis Jesu e i m i l i t u d i -
nem awecutus eU ? Nequaquafn; ged sicnl C b r i -
slara prias, n o n ex parte, sed totum a n i m i sinu
exceperat, eamque Ob r e m cunctis simul d i v i n i
Spiritus v i r l u t i b u s slipalus instruclusque e r a t , sic
quoque salularis m i n i s t e r i i o p u s , perfecia cum co
simililudioe, perfeclum Deo repraesentavit. Ac
sicut ip&e p r i m u s ccelorum R e x , non sola polenlia?
abundanlia parenlem m a l i i i * voluit subjugare.
v e r u m etiara sapientia, v e r u m etiam j u & l i t i a , ut qui
simul omnia, etpotens, et justus, e i eapiens e&set,
qainimo ipsa vere sapientia et j u s t i l i a et poteo-
t i a ; aiqo« u t sibi quideiu illustrem victoriam, ad-
versario aulem illustrem firmiorenique ruiiiam
efficerel, eadem assuoipta forma cum illis qui Isesi
injuria i u e r a n l , inque sapientia el j u s l i u a cum ho-
minibus conversatus, frustra nequissimi maiilia
persecuiionem susiinet, insidiisque ad mortem appe-
l i i u r . Quamobrem eliam quibus ille inique ingrue-
bat, merito transflxus, et i n operibus manuum
suarum comprenbensus, devkLua «st, judicioque
damnatus, sic manu Dei tyrannico priitcipatu do«
*»*Psal. xxv, 8.
111 NICETA PAPHLAGONIS
jectus e s l . Sic quoqac praedilectus Yerbi theolo- Α βεολόγος, έν σωτηρία τών ύποδβξομένων αύτον τήν
M
gus, ad eortim q n i eum susceptttriessent, salutem,
in Asiam ingressus, atque i n unam p r i i n u m i n ea
metropoleon maximam scilicet Ephesuni ventens,
ιιαη slalim adventu suo et praesentia civilatem
t u r b a v i t : non civiura confesliin aniraos magniGca
Evangelii prxdicatione p e r c u l i t ; sed i n sapientia
c u m externis ambulans, ac tempus, quod malom
csset, redimens, benigniori indole modesioque
geetu atque h a b i t u , et leni alloqoio, cunctis ad se
acces&ura facilem placidumque p r a b e b a t ; vitse vero
dtsciplina, variaque ac exculla v i r t u t e , inaccessus
pariter ac m i r a b i l i s erat.
Ac ipse quidem contineiuiae r i g o r e , infracta
palienlia, jugt precnm inslantia c e m menlis t r a n -
quillitate ac lenitate spiritus, Deo serviebat: m a l i - β χίας νοδς χα\ πραΟτητος πνεύματος έλάτρευε τ φ
liae aulem p r i n c e p s , q u i externa quidem specie θεψ* δ Αρχων & τ η ; κακίας, Ορων άνθρωπο ν το
homiaem, mente auleni angelum v i d e r e t ; taniisper
inferius lerram contingenlem, eupertus vero menle
Cffilos penetranlem; quique deos oinnes ac daemo-
nia excuteret, &ensimque hactenus ad se adeun-
libus Jesu doctrinam proponeret; acerba copfe-
sitm aeiaulatione accensus eai, cum inde futuram
fcibt ruinam praesagirel. Tawjuam auleni ignitis
jaculis i n v i d i a succensus, varias C h r i s l i discipulo
tenutiones suscuat : accendilque i n eum, p r i m o
quidem mulierem zelotypam ac procacem, ea i n
civitate facile principem babitam, exindeque t u m
* Psal. ιχ, 17.
(15) rvratxdptor ζηΛότνχον. Hactenus inoffenso
pede oratio Nicetae processeral ea soluraexornaDS
> urbeexUinxis&et, anlequam Joaones ad eam ae-
JoannisTbeologi, qu;t; l i b r i s s a c r i s h a b e n t u r de i l l o
conscripta, ejusque i n Asiam aposlolalum, quae
tanta provincia et fere orbis prsecipua, pro tanti
apostoli aposlolico^fiiunere v i d e r i poleral prsestan-
tia ac s u l e r l i a ; iU qua j a m Paulus prima Evan*
gelii semiua jecerat, aique Ephesi Timotheum e p i -
scopum ordinaverat. Tacel merito Niceus, quod
tantis Prochorus refert, nec Gra;ci Menasis deesse
v o i u c n i D L , e U i brevius perstringentes, bumano
quadam timore recusosse Joanneni eo proficisci,
cujus r e i *causa a Peiro reprehensus sit, Deique
i r a n i , ut naufragio m u l t a r e L u r , i n c u r r e r i t . Quod
Bellarmino non abs re d i s p l i c e t , velut non satis
coiigruuui l a n i o apostolo . esique primutn quod
t meminerit.
noia dignum judicat i n Prochoro. Mulier vero naec
iitc semula et procax, q^uam malus dasmon i n Joan-
nein adeo acccndcrit, lpsa plane est, quam ex eo-
deni Procboro, Joannem male habeittero, c u m is
•11 ϊ serviret c u m Prochoro, Rouianam nom ae, ea- :
dem Mensea r e f e r u n l , ex "quibua Nicetas habuerit,
M i b i cerie inter apocrypha perinde numerandum
subit, nulliusquc ildei e i stramineum habendum.
Quanquam e n i m congerunt l i b r i apocryphi n o n
pauca v e r a , vei traditione majorum acce^la, vel ex
c e r i i o r i b u s aliis monumentis collecta» cujusmodi i n
Πρωτοευαγγελίφ Jacobi άδελφοθέου , i n Actis T h e -
clae, aUisque o c c u r r u n t , ex iisdem ipsis n o n n u n -
quam f o n t i b u s , Patribus laudala : islud tamen
cujus fidei.ut lanlus apo&tolus.urbe jain Cbristianis
moribus non p a r u u i i n s t i t u t a , et quae Paulum do-
cloreoi ac T i m o l h e u m episcopum babuissel, servi-
t u i e i u s i c vilem servire debuerh, u i sallem modici
panis copiam baberet? Sublaium ouidem passionis
lalce T i m o l h e u i u legimus ; a i Rutla t a u U Ephe&i
112
Άσίαν χαταλαβών, t l c μίαν 6*έ πρώτον των έν ιχΰτ$
μητροπόλεων, τήν μεγίστην Έφεσον γενόμενος, ούκ
έθορύβησε τή παρουσι^ παραχρήμα τήν π ό λ ι ν ού
τάς των πολιτών διανοίας εύθυς τ φ μεγαλοφυεϊ
τοϋ Ευαγγελίου διετάραξεν άλλ* έν σοφία προς τους
Ι ξ ω περίπατων, χα\ .ώς πονηρόν εξαγοραζόμενος τον
xatpbv, τ φ μέν άγαΟοπρεπεΐ τοϋ ήθους, χα\ τ φ
μετρίψ τοϋ οχήματος, κα\ τ φ προσηνεΐ της έντεύ-
ξεως, π&αιν έαυτον βύπρόσιτον καθ (στη καΐ ευμενή,
τ φ τρόπω 8έ τοϋ βίου, χαΐ τ φ ποικίλω καΥ άπεξε-
σμενψ της αρετής, άπρόσιτον &μα χα\ θαυμαστόν.
Κα\ αύτος μέν τ$ έπιτεταμίνη έγκρατεία, υπο­
μονή άνενδότψ, προσευχή άνεχλείπτψ, μετά ήσυ-
φαινόμενον, άγγελον το νοοΰμενον* κάτω μεν τή
σαρκΐ μετρίως άπτδμενον της γης* 4νω δέ, τ φ νφ
δεαβαίνοντα τους ουρανούς * κα\Λ)βους μέν πάντ*ς
κα\ δαίμονας άπο«ΐ(5μενον, ήρεμα 8έ τέως του
Ίησοϋ τήν δόξαν τοΤς έγγί^ουσι παρατίθίμενον·
ζήλψ μέν άνηπται παραχρήμα πίχρφ, τήν οίκείαν
εντεύθεν κατάλυσαν ύποβλεπόμβνος. ΟΓα πυρφό -1
ροις βολΐσι τ φ φθύνφ πυρπολούμβνος, έπεγείρεν μέν
ποικίλους τ φ Χρίστου μαθητή πειρασμούς· έξάπτες
δε χατ* αύτοϋ, πρώτον μεν γυναιχάριον ζηλότν-
πον (15) και θραβίϊ, πρώτον έχβίνης της πο*λ«ως
persecatio, q u s omne Christiannm semea ea i n
c e d e r ^ t : per quem fere tota Chrisio addieta est.
Majores vero erant coryphset, et i n eis, δ Θεολόγος,
δ Έγαπημένος, 6 Επιστήθιος , ac * i q u i d magnum
ac singuJare i n apostolis est» Joannes noster , u t
sic i n Asia atque Epheso, provinciain petens j a m
seinicullam ac Ecclesias habem^m» desolatus esse
p o t u e r i t . Obstilerit femina primae joannis Epbesl
praedicalioni ( u l est sexus i l l e organum diaboJo
accoinraodatissiiiium) Detque opus i u t e r t t r r b a r i t ,
alio lamen modo se res babuerit, quam Prochorus
descripstt: ac si h a b u i l Nicetas, n o n p a r u m nocuit
bistorise sacrae, q u i non exposuit, &ed n i u l i e r i s d u n -
taxat sic aposlolo diabolica eoasione adversanlis ,
Sanctam Mariam Joanni comilem Ephesuni a d -
haesisse censet Baron. an. 44» u . 29, seu potius r a -
t u m babet i d Palres Ephesinos epist. synodica ad
clerum Conslantinopohtanaui insinuare ac velle,
cum i l a r e f e r l : Quare et JStstontu impice hmreseoi
itutaurator, in Ephesiorum civilate , quam Joannet
Tlieoloifus et sacra Deipara Virgo Maria quandoque
incotueruntt cotmtilutus^ etc. Q I U B versio esl Tbeo-
d o r i Pelt. S. J elsi i l l i a ^ n o m H i e non cilat, i n qua
M
noo saiis partes agit ildi interpretis, d u m soam c o u -
jeeturam o m n i retro t r a d i t i o n i adversam i n s e n t
t e x t u i . Plane e n i m assererent Palres, si bsec i l l o -
r u m verba esscnt. PaLrum verba sunt. Odev xaV tf
Νεστόριος, ό τής δυσαεβοΰς αίρέσεως ανακαινιστής,
φθάσας έν xfj Έφεσίων, ένθα 0 Θεολόγος Ιωάννης
καΐ ή Θεοτόκος ή άγ£α Μαρία. Ιη Epkesiorum eivita-
tem veniens, in qua Joannes Thtoioqut et Deipara
Virgo. U b i margini ascriptum , quasi supplendu :
Atiqui subintelligunt
t < aliquundo habitaveruut; ι
alii: 4 ades habent. > Q u i vel parum i n Grsecisvere
 Π3 ORATIO V I . - Ι Ν L A U D E M S. JOANNIS EVANG. 114
νομιζόμενον* Ιπειτα καΐ των έκ ΐοΰ δήμου κα\ των Α plebeculae tura et proceram Ephesiorum nequis-
προεχόντων Εφέσου τους πονηρότατους. K a l γλώσ- sima capita. Ac quidem linguis v e l u l novaeulte
σαις μέν ώς ξυρδν ήχονημέναις , γλώσσαις δολίαις acutis, linguisque dolosis, u l videbalur, turbabat
θορύβων, ώς φετο, x a l φο6ών· τραύμασι δε χα\ είρ- atque lerrebal; vulaeribusque et carceribus et
χταϊς χα\ πληγαΓς έχθλίίων χα\ ανιών ώς άν, ε? γε plagis exterebat, raolesiusque ingruebatelaffligebal,
δύναιτο, στερησαι x a l της ζωής* εΐ δ' ουν, αλλά τ ω ν ut si liceret, ipsam etiam vilam adiracret: sin vero,
Ιδίων μετακίνησα; τόπων. t e l suis eura sedibus delurbaret.
Επειδή οΰν τούτοίς τδν δίκαιον άδιχείν ό άδ:κος Quandoquidem i g i t u r iniqaus Hle v i r n m justura
έπέθετο, χαθ' έαυτοΰ λοιπόν τούτον εξεγείρει· μάλ­ hisce lsedere satagebal, eum deinceps adversam se
λον δέ, την έν αύτψ πανσθενη χείρα, δείλαιος, κατά 8uscilat.Quiniroo,patenliseimamineo i n c a p u t s n u m ,
της Ιδίας έξαναστήσας κεφαλής· αύτδς μεν έκτίλλε- miser ille exsuscitans dexterara, ipse qbidem evel-
ται (16), καΐ της τυραννικής εξουσίας ένδίχως κα­ l i t u r , ac tyrannica juste potestaie d e j i c i t u r ; infer-
θαιρείται* σειραίς δε ταρταρούμβνος ζόφου, πρδς τον nique profundo catenis detrusus caliginis ad suura
αύτοϋ χατα^ήγνυται πατέρα. Εντεύθεν κατευθύ­ parenlem prsecepsagilar : 11
indejuslus d t r i g i t u r , ac
νεται μεν ό δίκαιος* ό δε των δικαίων ύψοΰται θεός* j u s t o r u m Deus e x a l i a t u r : alque aufertur quidem
κά\ αφαιρείται μέν των ανθρωπίνων διανοιών ή Β caligo ab huraanis m e n t i b u s ; l u x yero magna
άχλύς· τ6 μέγα δέ φώς έξανατείλαν έν τ ψ Ιωάννη, ίιι Joanne exorta , rectuni oiunem a t l r a l i i t a n i -
πά*σαν εύθεΐαν έπισπδται ψυχήν· raura.
Ούτως 6 της άπωλείας του έθνους επιστατών, Sic q u i gentis perniciem salagebat atque illius
ούκ έν δυνάμει θεού μόνον, αλλά καϊ, σοφί$ χαΐ δι­ arcbitectus erat, non i n Dei v i r t u l e solum, vernni
καιοσύνη του Αποστόλου χαταχινηθείς, έ ^ ί φ η ' οί etiam Aposloli sapientia et justitia excussus, p r o -
ύπ' αύτοΰ Βϊ πρώην αγόμενοι, άλλος έπ' άλλον jectas est. Q u o r u m aulem i l l e nuper ductor erat,
χαθάπερ κυμάτων έπανάστασις έπεγειρόμενοι* καϊ alius posl a i i u m velut i n turgentes fluctus c o n c i t a t i ,
τ φ τοϋ μεγάλου φωτός Υ Ι φ προσερχόμενοι, καϊ τοΤς magnse lucis F i l i o a d m o i i , ac veritatis docirinis
της αληθείας διδάγμασι χαθαιρόμβνοι καιπροτελου- emundati velutque rudimento i u i b u t i , erroris c a l i -
μενοι, τδν ζόφον μεν της άπατης χα\ πλάνης άπε- gineni exuebant, magnamque verse ecicntiae lucem
δυοντο* τδ μέγα δέ φώς της άληθογνωσίας δ<ά λου- per lavacrum regenerationis induebant. Stabat
, τρου παλιγγενεσίας ένεδύοντο. Έστήκει δέ κήρυξ vero praeco, c l a r u m gcntibus ac salutare t o n i t r u u n i
διαπρυσιον τοΖς Ιθνεσι κα\ σωτήριον βροντήν ένηχών. insonans. Viiri,aiebat, quotquot Spintus sanctut corda
Άνδρες, λέγων, δσωτ ζό Ωνενμα ζό άγιοτ ζής tetigit;venite ad me et videte opera Dei ac
9 verilutis,
καρδίας kxsAaSsrOy δεντ* πρός με, xal ϊδετε C mentitque oculum illuminamini. Audite vera sapicn-
ίργα Beov xal άΜ\βαίας % xal tr\r δψιν ζης δια- uce verba, audituque Ulustramini: intetligiu et tcitoto
roittQ %αζαυγάσθ*\ΤΒ· ακούσατε £ημάτωτ σοφίας eum, qui vere Deu$ e$l.
άΛηθ&ής, καΐ τ ή τ axotyr φατιζόμβτοι, σύνεχε χαϊ γτώτε tbv δτζως δτζα θεόν.

1 1
1 Pelr. n , 4 .

versali sunt, subintelligunt n i b i l ( m u l t o minus q u i D o m i n i j u s s u a d s e e a m accepisset, factuin i d

ausu, eic plagio s i m i l i , a l i q u i d quara Graeca ipsa tunc κατ* οίκονομίαν docet, certa quadam dispen-
habeant, l e x t u i i n g e r n n l ) , sed sic vocaiam P a t r i - satione, sicque l u n c Mariam ad se accepissc, u j
bus ipsam majorem Ephesiorum ecclesiam a suis non aroplius apud eum morata s i t . Καίτοι γε τοϋ
patroms et tutelaribus, i n t e l l i g u n t , quam ipsam Ιωάννου περί τήν Ά σ ί α ν Ινστειλαμένου τήν πορείαν
ejusque t i t u l u m sibi praesidio adversus Nestorii ' κι\ ούδαμου λέγει, δτι έπηγάγετο ptO* έαυτου τήν
blaspbemiaai, hunc ipsum t i l u l u m sancue Marise άγιαν Παρθένον. Ac cutn Joannes inlerim in A$iam
detrabentem, oierito putaverunt. I t a certe ipse Cy- profecttu ttt nwtquam
t tamen beatamYirginem ittne-
r i l l u s auctor est Apologet. ad Theodosiura , ris comitem secutn habutsse significat. A d quae Ba-
convenuse totius orbis episcopos, in ecciesiam qum r o n . : CtBterumcomplura tradita kabentur tinetcripto,
Sancta Maria dicitnr, ut Deiparce Virginh honorem I i a saiie; sed boc n u s q u a m ; n i s i quantum i l l i facta
n

in ecclesia ejus nomini dedicata, advertus calumnian- fraus per i n l e r p r e t e m , quem pene plagii n o t a v i .
u

tium hmreiicorum furorem tuerentur; item epist. ad Grseci i n Menaeis, quos non iiecesse fuit a Pellano
c l e r u m populumque A t e x a n d r i m i m : Ί σ τ ε τοίνυν, discere sensum verborum epistola; s y n o d i , ^ 6
δτι κατά τήν όγδόην κα\ εϊκάδα του Παυν\ μηνδς, ή Sept., accepisse Joannem i n cruce Deiparam i n sua,
Αγία σύνοδος γέγονεν Ιν τή Έφέσω t v τη μεγάλη a i u n t , illique ministrassft μέχρι της κοιμήσεως,
εκκλησία της πόλεως, ήτις καλείται Μαρία Θεο­ u&que ad ejus dormitionem; post quatn d i c u n t sor-
τόκος. Itaque scitote sacram synodum tn magna t i i u m A&iam p r o v i n c i a m : quae sU r a l i o c u r tardius
Ephesiorufn ecclesia^ aum dicitur Deipara Maria i l l a m adierit, c u r a t u r u s Ecclesiam, quam j a m Pau-
%

vicmmaoctava menm Pauni fuisse celebratam. U b i
etiam nonbene Pelianus suae indulgens conjecturse,
inckoatam reddidit.Quod nec Grseca v o l u n t , nec res
ipsa subjecta f e r t ; cum de eo conventu sit sermo,
i n quo gradu motus Nestorius est; nou i n quo ejus
incboata causa , tameisi schismaticorum factione
« c Nestorii. fautorum , n u n d u m omnia ad eam sy-
nodum specianLia fuerant peracia. E p i p h . haeres.
78, n . l l , scrio impugnans, q u i συνεισάκτους κα\
άγαπητάςhabcrent(soroΓesscilicet spwilales d o m i
retiacrem},sequeea re ioanais cxcmplo t u e r c n l u r ,
lus f u n d a v e r a t , n t est auctor l r e n s u s , (^uod forte
unus ipse par i n apostolis tanlse provincise v i d e r c -
t u r , cujus deinceps princeps f o r e t , cimctasque i n
ea Ecclesias vel fundaret, vel regeret; j a h i q u e
Asianam dioecesim quasi exarchi j u r e peculiarius
subditam teneret.
(46) Λύζός μετ ixzUJlezm. Yidentur h * c quo-
que taula illa respicere Prochoro narrata, de p r o -
lligaiis daimonibus locisaue infestis per Joannem
m u n d a U s ; qua» i n eo ac Mciueia videre l i c c l , si c u i
animus cst.
 115 NiCET/B PAPHLAGONIS 116
Cognotcite Deum Patrem omnipotentem, inmibi- Α Γνώτε Θεόν Πατέρα παντοκράτορα, πάντων
tium omnium ac visibilium rerum creatorem. Co- αοράτων κτισμάτων καϊ ορατών χοιητ-ήν. Γνώτε
gnotcite Deum Verbum ante mcula supra omnem Θεόν Αόγον πρό ζών αΙώνων υπέρ λόγον γεννώ
rationem ex illo natum, per quem omnia \edt Co~ μενον έξ αϋτον, 8C οΰ πεποίηκε τά πάντα. Γκώ-
gnotate Spiritum sanctum ex Patre sine tempore dc τε Πνεύμα τό άγιον, του Πατρός άχρόνως άνεχ-
indivi$e procedentem, omniumque cum Fitto condi- φοιτητως τε προϊόν, καϊ τφ ΥΙφ συνδημιουργονν
torem, ac qui per es&entiam cuncta repleat. Inteliigite ra πάντα, καϊ πάντα κατ* ονσίαν πληρούν. Σύν·
Tria Deum unum, unamque naturam et potentiam et 8Τ8 θεόν ένα τά τρία, καϊ φύσιν μίαν καϊ δύνα-
regnum; unumque Dotmnum in tnbus pan dignilate μιν καϊ βασιλείαν καϊ zor $ra Κύρων, έν όμο-
9

perwm adorale. Inteiiigke, mmoque quem α paren- τίμοις προ&ώποις προσκυνάτε τρισίν· Σύνετε,
tibu$ accepistis, errore, ad veram tucem accedite. καϊ τήν αατροπαράδοτον πλάνησιν αφέντες,
Accedite et illuminamini, ct faeies veslrse aon con- προσέλθετε τφ άληθινφ φωτί. Προσέλθετε και
fundenlur". Videte quia Yerbum caro facturo est, φωτίσθητε, καϊ τά πρόσωπα υμών ού μ$) καταισχυν­
et babiuvit in nobis '\ Unigenitus Filius, qui ett θώ. "Ιδετε, δτιό Λόγος σαρξ έγένετο, καϊ έσκήνω-
3

semper xn sinu Patm, vere homo homtnum causa ex σεν έν ήμίν * ό μονογενής ΤΙός^ ό έν τοις χόΑ*
saneta innuptaque Marta Virgine nascitur, ac, per ποις ών del τον Πατρός, άνθρωπος αληθώς υπέρ
omnia, uno peccato excepto, simitis nobu efficitur; ανθρώπων έξ αγίας Παρθένου καϊ άπειρογάμον
conceuaque per baptismum remmione peccatorum, γίνεται Μαρίας, καϊ κατά πάντα, χωρίς αμαρτίας,
ae per crucem ac resurreclionem α morte ac corru- ήμϊν έξομοιονται · καϊ άφεσιν αμαρτιών διά j8a-
ptione liberam, PatrireconaUavlt. Hic et modo (quod πτίσματος χαρισάμενος,Βια σταυρόν τε καϊ ανα­
illius opus proprium) posuit in nobh reconciiiationi» στάσεως, θανάτου καϊ φθοράς λντρωσάμενος,
urmotum, hanc vobis saiutem annuntiatum noi mii- καζήλλαξε τφ Πατρί. Οδτος καϊ νυν ίν ήμϊν, τό
tens. ίδιον έργον, τόν της καταΧΧαγϊ\ς Λόγον θέμενος,
άπέστειΛεν, ζην σωτι\ρίαν ταύτχρ εύαγγνΛιου-
μένονς ύμΐν,
Recediie igitur ab omni dmmonum vanitate. Omnis Άπόστητε τοίννν πάσης δαιμόνων ματαιότη­
idotorum cultut, omnh vitii ac improbitatit noxiatn τος, πάσης εΙδωΛοΛατρείας, πάσης κακίας καϊ
consuetudinem procul α vobt$ abjicite. Fidei lege, qu& ανομίας ζτ\ν όλέθριον άποβφίψατε σννήθειαν *
e$t in Chnsto Jesu; lege Spintus sancliiatis ejus, $i τφ νόμφ δέ της πίστεως, της έν Χριστφ 1ησον *
%

vixeritu, ab iraque de c&lo tupervemet Jtmptw tibt» Q τφ νόμφ τον Πνεύματος της άγιόζητος ίιύτοϋ
rabimini, immortatisque glorue ac vitce (eternce com- ποΛιζευόμενοι, φνσθήσεσθε μέν άπό της επερ­
poiet efficiemtni. Nevero inanibus verbis α nobis de- χόμενης έξ ουρανού τοις άσεδέσιν όργης *
cepios vos exhtimeth, adducite mihi qui in vobis labe άφθαρτου δέ δόξης καϊ αΙωνίου καζαξιωθησεσθε
atiqua tiiioque laborant ac curatiom egent, ut me ζωής. "Ινα δέ μ$\ κενοΤς φήμασιν έξηπατησθαι
non in sermone tantum advosveniue, sed longe am- νομίζητε παρ* ημών, προσάγεζέ μοι τους έν
pliu$ in virtute appropinquare ad vos regnum Dei, ύμϊν ΛεΛωβημένονς καϊ θεραπείας έπιδεβμένονς,
vtdeatis. Ιν* Ιδήτε, ώς οϋκ έν Λόγφ πρός υμάς μόνον, άΛΛά
καϊ έν δυνάμει χοΧν μάλλον ή βασιλεία εγγίζει
τον θεον.
Statim ergo Ulic loci videre erat, solo Theologi ΑΟτίκα τοίνυν ην όρςΕν έκΐΐ, δαιμόνια λόγφ τοΰ
vcrbo daemonia ab obsessis corporibus fugere; θεολόγου μόνφ των δαιμονώντων δραπετεύοντα, χω­
erigi claudos, csecis lumen, surdis audltum resti- λούς άνορθουμένους, τυφλούς φωτιζόμενους» κωφούς
lui, doceri balbos diserte loqui. Yidereerat preci- άκούοντας, κα\ μογιλάλους τρανως λαλειν παιδευο-
bus mortuos exsuscitari, mundari lcprosos; om- μένους. Ην όραν διά προσευχής άνισταμένους νβ-
Τ

nemque morbum ac omnem corporis labem, solo D χρούς, καΟα«ρομένους λεπρούς, και πασαννόσον κα\
ntanus sanclic coniactu sanari : ac quidem omnem πδσαν σώματος λώβην, άφ?5 μόνη χειρός όσίας ϊω-
praestigiarum magicamque artem, necnon eiiam μένην. Κα\ πόίσαν μεν γοητικ^ν τέχνην κα\ μαγι­
daemonum omne maleftcium astuttamquc, perChri- κών, πασσν δέ κακοτεχνία ν κα\ δαιμονίων κακομηχα-
sti iit eo potenLiam destrui : omncm denique illu- νέαν, δια τηςέναύτωτου Χρίστου δυνάμεω' καταργου-
minantem atque purgantem initiationem, omncm- μένην · πασαν δε μυσταγωγίαν φ(ι>τιστικην κα\ καθαρ-
que gratiam ac scientiam consecranlem ac deiii- τικήν* πασαν δε χάριν κα\ γνώσιν τελετουργικών, καϊ
canlcm in fidelium animis praeslari. Totum enim θεουργικήν, ταΐς καρδίαις ένεργουμένην των πιστών.
Cbrislum per Dominum Spiritum prsesiantissimus "Ολον γαρ τανΧριστον διά του Κυρίου Πνεύματος ό
Spiritus dispcnsalor indutus, q u * hosti widequa- του Πνεύματος κράτιστος περιβεβλημένος οΕκονόμο^,
quc inaccessa essenl ac impervia gcrebat; rectum- απρόσιτα μεν πανταχόθεν κα\ άνεπίβατα κατεσκεύα-
que otnnem animum ac boni forma imbutum per ζε τφ έχθρΐρ · πασαν δε ψυχήν εΰθεϊαν κα\ άγα-
Spiriuini obsecrans ad eam cujus doctor crat at- θοειδή διά του Πνεύματος παρακαλών, εϊς τήνδς*
t

quc asserlor, doctrinam componebat. αΰτδν ζρεσβευομένην άλήθειαν προσφκειοΰτο.

" liebr. j , 2. » Psal. XXXJII, 6. ** Joan. i , U .
117 O R A T I O V I . — I N L A U D E M S. J O A N N I S E V A N G . tW
Ουτω; 6 μέγας "Ηλιος τοϋ [Ευαγγελίου, ού τ^ν Α Ιη cum moilum mngans Evaagclii SOA, nednm
προκαθεζομένην της Ασίας μόνον, άλλα καΐ π£σαν urbein Asisc principem, scd et oinnem deincepe
εφεξής χώραν κα\ πόλιν, τδν είρημένον τύπον provinciam urbcsque omnes ct oppida, ex ejus t

επιών, κατήργει μεΑ* π3σαν δαιμόνων θυσίαν καΐ
τελετήν * ποιμένας δε καΛ Εερεΐς καθιστών, Έκ­
κλησης κατά τόπον ανίατη Χριστώ. Κάλλιστα μεν
οδν τψ άγίψ Πνεύμαπ καΐ θαυμασιώτχτα διαχονοΰ-
μενος* κα\ μεγάλη μεν λόγων σοφία, μείζονι Ερ­
γων δυνάμει * κα\ ετεσι δέ πολλοίς ήδη τήν Άσίαν
πασαν, καΐ πδσαν τί]ν 'Εψαν (17) φωτίζων Χρι­
στώ* κα\ θλίψεσι μέν ύπερδαλλούσαις δσαις ύπερ
του Ευαγγελίου περιπεσών * μυρίας δε κα\ επιδου-
λάς τοϊς του ψεύδους ύπασπισταϊς ύποσχών · ετι
μήν κα\ εξορίαν κατά Πάτμον (18) τήν νήσον ύπδ
quam dicebam, normac ralione, obiens, daemonum
sacrificia omnia rilusque abrogabat; pastorcsque
ac sacerdoies constitucns, Ecclesias per loca Chri-
slo erigebat. Cum igitur optime eaque, qn?e mira-
culom omne vinceret» scdulilate, Spiritui mini-
straret, ac magna quidem sermonum sapicmia,
majorique operum virtote : sed et annis jam mul-
tts Asiam omnem, omnemque orienlem Clirisli co-
gnitione imbucret, inque aftrumnas nimium quantas
Evangelii causa incidisset, innumerasque ab errorie
aniistitibus insidias sustinuissel, ad haic etiam in

(17) Κα), awrar την Έφαν. Quod aitNiceias, Β creditus sit posuisse, dum vel sibi blandiuntur,
praeter Asiam onmem, etiam lolum Orientem Chri- vel per alium illis obrepil, quod sic jexi&timanl:
8to Uluininasse Joannem, favei card. Baronii sent. veiutfere GaHiisnostns idem beatissimus apostolus
a n . 4 t , n.30,qui indubitatutn habet ascendisse ad persuos suppetias ivit, vel eliara per discipulo-
Parthos. ex tilulo priniae ejus epislol&, quae olim runi suoruro discipu|os, qui praecipui nobis apo-
aii Parllios inscripta legeLalur. Id lamea rem sioli fuernnt. Mirum quanta hic quoque novi βιο­
mihi aoa conficit. Scripsit Paulus ad Romaao9, γράφοι, quorum deberet esse major diligeniia,
cum necdum illos invisisset; scripsit et Jacobus inepte coBgerant et laudenl; quibus cerie pro
Caiholieam suum sicdispersis fratribus, quos non. scribendis exercendus illis slylus, non augendus.
adierat. qui Judai» fines aon excesserat. Quidergo Scaiet ejusmodi, qui in omnium manibus ver&atur,
veiat Joannem laatt nominis aposlolum, Judaeis P. Ribadcneira : possetque majori utiHuie iegi,
sic trans Euphratera remoiis, quos Thomas iavi- si cuncta satiselimata h^beret, et quanlura patilur
scrat, ei quorum mulios Joannes Jerosolymis v i - lubricilas ipsa bislorke, prsesertim in vitis sanclo-
derat, religionts causa eo accedentes , per suos rum, quibus foedandis poiius auaui ornandis, por-
Asianos et Ephesios mercalores scribere, alquc ad tentosa multa contlngcndo, inulti veterum pauloque.
concordiam wiituuraque amorem bortari, acin fide superioris aevi insudasse vtdeulur. Quod mento
Jesu veri Messiie et Christi, ex apostolico mu- deplorat, ipse veri amans noster Melchior Caiius in
nere (exquornm cboro unus fere ipse restabai) illos Locis suis. Excmplo sil, quod unum vir lantus
confirmare ? Hugo Grotius, cui ratum sit scriplam velut singulare et nmimurn miracolum, sibi relc-
Joannis epistolam ad Parthos, auctoritate Augu- G rendum putavit, in Magddlena nostra Phocensi ei
stiai, quemlaudat (cujus lamen locnm indtcare non Sammaximianensi, nihilque dubium : nempc iibe-
i iotutl), docet eam esse causam, cur illa neque in raiio Caroli secundi, Provincias comiiis, ex regis
ronte noinen titulumque apostoli liabeat, neque Aragonum earcere, ejtisque momento translatio in
in fiae salutationes apostolici moris coatineat, suae dilionis loca, Magdalense numiae: veiui fcrc
quod ad eos scripia, qui non essenl Romani impe- llabacuc ex Judaea Babylonem ad Danielcin ab an-
r i i sed Parlhoruai, quibuscum Httcrarum illud gelo iranslatus est : quod mcrum figmentuni, cerds
t

rommerciuin» si depreliensum esset, quamuatvis oninibus monumentis adversum, ncc ullis aniiquis
inaoceas, poterat grave aliquod dannium crearc. et sequalibus proditum, vel eiiam apostolicis diplo-
Locus Augustini quo nieminerU bujus l i l u l i , aul- matibus, quibus regura rogatu, ampiissiina episco-
lasexstat: solum meminilPossid. in Indiculo, De paiis jurisdictio in oppidanos priori ejus eeuven*
episiola Joannis ad Partkos, sermones decem. At Xus seu illius praefecto» sancle indulla (ot annos t

quantam boc sit stogulare, ui verus titulus haberi ei ab ipsa origine, seu a traaslalione a Cassiaiiitis
possit ? Videatur potius ea gencralitale scripla, ad aostros Praedicatores constiterat, doaec nunar
qua aliae Catnolicae Peiri el Jacobi. Potuit ct no- ex r^gulis saactae syaodi Trideaiiase, senatus Pa-
inen relicere bealus Joannes, siquideui in Patmo risiensis decreto, cm. card. Griunaldi, archiepisco-
insula paulo anle exeidium Jerosolymitanuin scri- pus Aquensis, eam ad se parocbiam plebeuique
psil ne in se magis DomiUani iram acccnderet; rcduxit; scrvalo duntaxal nostris parocbi seucu-
4

apud quem jam otfenderat, et in insulam dcpor- rioaisnoiaiae aiquc oaere : quo ipso pnEslaretli-
tatus erat. Porro argumcnlum petinde Palicstinis n beratos esse, si populo sua essel ec*:lesia in qua f

Judseis congruit ac Parthicis, sive altis remotiori- cum suo parocbo ei licerct suas collectas agore-
bus, apud quos Joaunes plurimnm poterat : quod Nicetas, quwl πασαν τήν "Εω, omnem Oricntem
erga iilos, et quoad legaJia fere iis indulgenlior dicit illustrasse Joanncm, loca alia intelligai Asi*
erat, sil sic Chrislo eos adjungcrel; ut paletex gtricie dictae vicina, et qnae ipsa τής Ανατολής
illis, quac rilus penc Judaici in Asia diu vigue- esseat: vei alia ei fuerant affereada mouumcnia.
ruht ex iJlius Iradittone, cxtra Petri Paulique (\8) EF,optar κατά Ωάτμοτ. HujusJoanais exsilii
l

Romae άχρίβειαν. Joannis apostotaiuin ad Parlhos Domitiano priacipe, quo Nerva imperaiore solutus,
aliasque remoliores natiooes, uulli veierum agno- Ephesum redierit, scriptores onme« ecclcsiaslici
verunt, nec ipsi apocrypbi, et qui adeo libe- mcmincre : pcr cujus exsilii otium aliquod sancius
rales 8iint apostolorum περιόδοις. Nec invcnta aposiolus et Apocalypsim vidit, et Evangelium con-
iiujwjr Patribus Socielalis nionumenta utieriores
t scripsit, posteaqae Ephcsi i a Asiae ibcairo et phi-
Orienth partes et ad Indos usque peiietrasse et Bas~
y losophoraui Goaimuui quasi lycaeo proinulgavit: in
%oru$ Chmtiana fide imbuisse, facile nobis persua- quain rem aiemiai multa scnpsisse in raea Hippo-
deant, qui panlo durioros simus ad fideni, quam lyli Synopsi, eamque veteruiu coinmuaem senien-
ill. annalium pater, et quos non laleaL serio proban- tiara coalra i l l . anaalium patrcfft serio osteadtsse.
da istiusmudt moauiueiiia, quod sie prona hoini- tineci ia Meuaiis (quae ex Prochoro, aliis lameu
num ingenia, ui suas originestam alte arcessaiit. coasoaaacccpcriiit): ΙΙάνχων δε τών τήν νήσονέποδ-
Potueruiit ct> |>enetrare aliqiii Joannis discipuli, κουντων πειθήνιων τψ εύαγγελικψ κηρύγμαχι γε­
ac utagisiri inferrc nmnuuiciua, qu.o ipsc iudigcuis νομένων · καΐ τώ Χριστψ δια της πίστεως προσελ-
119 NICETiE PAPHLAGONIS 120
msulam Patmon ab i n i q u i s p r i n c i p i b u s c x s i l i o r e l e - Α βασιλέων αδίκων κατακριθε\ς, επειδή συνεχόμενον
g a l u s c s s e t ; quod v i r bealissimus coarclari se v i - Ιαυτδν ό μακαριώτατος Ι ω ρ α , xa\ τήν .πρδς τδν

Βόντων, ώς μηδένα σχεδόν άπολειφθήναι, κοινή καρά
πάντων πρδς τδν άπόιτολον παράχλησις γίνεται ·
εγγράφως τούτοις άπαν έχθέσθαι το σωτήριον χ ή -
ρ υ γ ρ » . Qv τον πόθον άποδεξάμενο;, πείθεται τ$
r
αύτων παραχλήσει • x a l εΓς'τι μετά τοΰ μαθητού
Προχώρου δρος γενόμενος, τρείς ημέρας διήγεν έν
αύτψ Λσιτος, δεόμενος τού θεου ics.pl τούτου · χα\
μετά τρεϊς ημέρας, αστραπής γενομένης μεγάλης
χα\ βροντάς, ώστε σαλευθήναι το δρος» έπεσεν ό
Πρόχωρος επί γης, xat γέγονεν ώσεί νεκρός· *0 δέ
Ιωάννης άναστήσας αύτον x a l καθίσας έκ δεξιών
ούτοΰ, κα\άνα6λέψας ε Ες τδν ούρανδν, ήρξατο λέγειν,
< Έ ν apyJJ ^v δ Λόγος, » κ. τ . έ. ΚαΙ συμπεράνας
.Ι Ιερώτατον x a l πάνσεπτον Εύαγγέλιον, παοέοωχε
τοΟτο αύτοϊς · χακεϊθεν εϊς άπαντα διεδόθη τά τοϋ
κόσμου πέρατα* CHtnque cmnes intoitares obsequen- JJ p l i c i i Joanni i r r o g a l u m t r a d i t ; carpitque vulgator
teminimum evangeticcepreedicationiaccommodassentj
ac ChHttOfer fidem accessissent, vixque aiiquis de-
zideraretuTy communu ab omnibui mpplkatio opo-
stolo defertur, ut salutarem otnnem vmdicationem
scripto iitis ederet. Quorum tlie iauaato denderio,
ipsorum. postuiationi morem gerit; veniensque in
vtontem cum ducipulo Prochoro, tret ibi diet jejunus
agil, ejut rei gralia Deum orans. Quibtis exactis,
ingenlx futgetro atque tonUruo edito y ut et mont
quateretur, Prochorus in terratn procidit, et factus
est φιαζΐ mortuus. Tum Joannes itio erecto, atque
adextru tederejus&o, sublatisque in cwlum oculisj
ccepit dicere « / n principio erat Verbum. ι etc. Ab-
t δικασθήναι τήν νζσον. Ια hac persecutione [ D o m i -
ioiutoque sacratissimo omnique veneratione kabendo
Fvangelio y illis tradidit; indeque in omnes mundi
fines perva&it. Quse ipsa n i b i i pugnaut cum iilis quse
refert Euseb- Hb. i u , c. 24, ad scribendum Evange-
l i u m acceesisse, u i suppleret quae i n aliis tribus de-
siderari animadverterat, de p r i o r e Domini praedi- quam a me editus si^etei eadem sententia : *ϊωάν-
.« . _ ι_ t „ :„ _ „ — - ι:: . ,
catione et anle Joannis
Λ Λ
quovts lococonstituio, vel Roma i n insulam depor-
tato i n t e l l i g e n d u m , nemo sane ex illis verbis habere
p o s s i t : qnodque non habuerunt Grseci, Iatuerilque
eos illa T e r i u l l i a m aucioritas, vel non salis mo*
raenti habere putaverunt, nec Joannis illius m a r l y -
r i i unquam m c m i n c r u n t . Sane n u l l u s est Euse-
bius, u t i b i Romam potius quam ullam aliam u r -
bem laudet, sed solum celebrat aposiolonim i n
C h r i s l u m fidem et nmoris constaniiam per l o t
ardua, mortesque ipsas, et quae pares m o r t i h a -
berentnr Romanis legibus, in insulas deporiationee.
Prochoru$, nullius fidei auctor, i n soam trahpre
sentenliam n o n p o t u i t : a i neque Abdias Babylonius,
d it 3
u i r e m n o n Romae, sed Ephe&i coniigisse conten-
i t :; nec a Domitiano, fced a proconsule i d sup
marginaii ' " sua annotatiuncula *' 1
^P e r·--*-.-
ionium. qui id
Romae facturo i n Joanne suo scripserit. N o l i m de-
irabere Romanse pietatl, aut monumenta convel-
lere, si qua satis certa exstant r e i ilHc gestse.
M i r u m tamen v i d e r i potest, t a n l i apostoli Romam
profectionem e l m a r t y r i u m , sic apud reliquos ve-
leres i n obscurum abiisse. Euseb. I . m , c. i 8 ,
quasi n u l l u m baberet laudandum auctorem, ipsius
exsilii lestem, sic quasi ex faraa r e f e r t : Έ ν τούτω
κατέχει λόγος, τον άπόστολον αμα χαΐ εύαγγελιστήν
Ίωάννην, έτι τ φ β£ψ ένδιατρίοοντα, της εϊς τόν
θεΓον Λόγον 2νεχ«ν μαρτυρίας Πάτμον οίκεΐν χατα*
t i a n i ] Joanne* apostolus idem et evangetista, qut
etiam tum in vivis tupererat, ob te$timonium quod
divino Verbo perhibebat* in imulam Patmum tra-
ditur reiegatus. Rei luculentior testis Hippolylus,
quem et Graeci i n Menaeis referunt paulo brevius,
r
\J < ι« - ' Λ ' _* *Α —/ *

carcerem,
Λ Λ

a quo alii Λ e

suam
A M

νης 0 άδελφδς Ιακώβου, κηρύσσων έν τί( Α σ ί α τον

prosequantur narratiomsm; a i neque r e l a l i s a b H i e - λάγον, έξωρίσθη έν Πάτ'μω τη'νήσψ, κάχεΖΘεν π ά ­
ronymo i n Catalogo, scripsisse rogatu episeoporum λιν 6ΐς "έφρ.σον έκ της εξορίας ανακληθείς ύπο Νε-
Asise adversus C e r i n l h n u i aliosque haereticos, ac οούα\ τελευτφ έκε.?σε, 6ϊ> zh λείψανον παρά των
maxime E b i o n i U r u m dogma consurgens : nernpe εποίκων της πόλεως πιστών ζητηθέν, ούχ ευρέθη*
agnoscebant Asiani episcopi Patrem suuin alque Joannes faeobx frater pradicans verbum in Asia, re~
magistrum et i n Patrao exsuiem; facileque erat legatu$ esl in Patmum insulam, indeque rursus
ad c u m scribere, hocque i l l u m rogare, quod prae- revocatus ab exsiiio Epiiesum, iVerue imperatore,
aeriim tanto e]u3 senio , T e l etiam Domitiani novo itUcmorilur.Cufuscorpus ο eivibus fidelibut qu<Btitum.
ediclo, sibi Joannem ereptum i r i fonnidarent, q u i non est xnventunu Qti£ sunt fere reiiqua quaeNi-
unus, quapollebat i n Ecclesia auctorilate, par v i - cclas proscquilur, de ejus vcra n i o r i e e t t r a n ^ I a -
d e r i poterat tuendae Chriati d i v i u i t a t i , sic J u d a i s tione> sive suscitatus est, jamque corpore e l animo
ac JudaizanLibus haereticis ignoCse. bealus est, tit liabet pia opinio de bcaliswma V i r -
N i h i l Niceus i n e m i n i t Joannis m a r l y r i i , et quod gine, sive quovis alio modo p l a c u i t e u m nonorarc;
\\\ d o l i u m olei fervenlis missus a Domitiano, d i v i - ouam opinionem urget auctor Synaxarii, ac multia
no miraculo servatus s i t , u i i nec Men.^a : m u l t i s ChrysostGmi locis p r o b a t ; exque Cassario, Gregorii
Theologi f r a t r e , explicalioncm illius Joan. xx ;
tamen Prochorus r e m prosequitur, q u i et ipsam
Si enmvolo manere, quid ad te? afiert, qua osten-
KomiB gesl^m tvadit, quo a proconsuleillius jussu
Joannes adductus fuerat. Accedtt gravis testisTer- dat c u m locum n i b i l eis favere, q u i exisliment
tullianus De prmcript. kwrei, u b i sic Romanam Joannem vivere
u
vivere iinn carnecarne m rnortali.
o r t a l i . Quod lamen
Ecclesiam depraedicai. htaquam (elix Ecclesia fcui existimavit Ephremitts Theopolilanus episconus
totam docirinatn aposioli cum $anguine$uo profade- apud P h o i i u m , itemque Theophanes h\ quooam
tmt; ubi Pelrut passioni Domini adtBquatur, ubi modulo εΙς τήκ Λινήν * Τήν των αποστόλων ακρό­
Paulu* Joannh exitu coronatur, ubi apostotus Joan- τητα, της θεολογίας τήν σάλπιγγα, τδν πνευματι­
nety posteaquam in oltam igneam demersus nihil pa*- κόν στρατηγόν * τον τήν οίχουμένην θεψ καθοπο-
iUi e$l> in imulam relegatur. Unus Terlultianusest, τάξαντα, δεΰτε, ο! πιστοί, -μακαρίσωμεν Ίωάννην
ex q u o , exceptis apocrypbis, isiud nobis de Joannis τδν άοίδιμον, έκ γης μεθιστάμενον και γηςούκ άφι-
Uomae m a r l y r i o Ecclesia a c c e p e r i t : nam et I l i e r o - στάμενον, άλλά { ώ ν τ α κα\ μένοντα τήν φόβεραν του
nynius illius veBtigia p r e u i i t unuoique i l l a m scqui- Δεσπότου δευτέραν έλευσιν. Apostoiorum verticem,
tur et laudat auctorera, I . ι Comra Jovin. e i M a i t h . theologim tubatn, spirttalem belli ducem, eumy qui
xx. Eusebius e n i m , quera citat Baron. i n not. 6 Deosubjecit orbem t Joannem inciytumjVenUe, fide-
Maii ex 1. i u Evang. Demon&t., c 7, n i h i l e.jusmodi le$, beatum prmdicemut; qui α terra migravit t

habel ; cuius ha&c una verba s u n l : Κα\ Πέτρος δέ neca terra abscessit; sed vwii alque exspectai &e-
έπ\ Τ ώ μ η ς κατά κεφαλζς στανροϋται, Παϋλός τ * cundum tremendum adventum Domini. Exstat i u
άποτίμνεται * Ιωάννης τ$ νήσω παραδίδοται. Petrus eam rem oraiio Georgii Trapezunlii i n Germano-
rnin Orthodoxogr,, quaoivis a communi &entciitia
Romw capite in terramverso cruci affigitur; Paulo
Joannis vere m o r t u i miuime recedenduiu sit.
vero captit abscinditur^ et Joannes tn insutam relega-
tur. Quod de Joannc sic U o i u * poiius quam a!io
121 ORATIO V I . - I N LAUDEM S. JOANNIS EVANG. 125
Κύριον «Γσοδονέγγ!{ουσαν · συνιδών δέ χα\ τδν χρό- Α derct, ac i n proxlmo esse u l ad Domlntim Ingredc-
vov ώς δεινότατον δντα λήθης βυθοΤς άμαυροΰν τά r e t u r ; intelligensque v i m roaximam temporls esse,
χαλά, κινείται μέν άγαθοειδώς, τδ της αύτοαγαθό- ad ea quse bona ac bonesta sunt, oblivionis alto
τήτος Εσοπτρον, υπέρ της Ιεράς τοϋ Ευαγγελίου γρα­ gurgite mergenda ac abolenda, i n c i t a l u r , qua i m -
φής * κινείται δε προς Ερωτα θεολογίας ύπερφυοϋς, butus erat, b o n i i n d o l e , q o i ipsius vere bonitalis
Οπό τε του ένοικοϋντος θεοΰ Αόγου, καΐ των πιστό­ speculum esset, ad conscribendura sanctnm E v a n - i
τατων της Εκκλησίας λιπαρούμενος. g e l i u m , iuardescilque i n eximiae theologire arao-
rem, t u m Dci Yerbi i n b a b i l a n i i s instinctu, luro eorum q u i fidelissimi i n Ecclesia erant, precibus at-
que rogatu.
Έντυχών δε τοΤς προ αύτοΰ τρισίν Εύαγγελίοις, Leclis vero, qnse i l l o priora conscripta e r a n l i r i -
καΐ περ\ τ ψ σωματικψ τοϋ Χρίστου μάλλον προσ- bus Evangcliis, animadversoque magis i n eo versa-
ησχολημένην αυτών τήν διήγησιν ίδών, αύτδς τοις tos esse, uL ea quae spectarent ad Dominicum c o r -
ύψηλοτέροις των λόγων κα> θειοτέροις επεκτείνεται. pus, enarrarent, sublimioribus ipse divinioribusquo
Ka\ πάσαν μεν τήν δρωμένην κτίσιν άφείς · πάσαν g sermonibus animura i n t e n d i t : onmique rerum i n
δέτήν νοητών κα\ ύπερκόσμιον όξύτητι νου καθαρω- aspectunt cadcntium natura omissa, earumque quce
τάτου διά του Πνεύματος ύπεραναβάς * κα\ τά Χε­ menle i n t e l l i g u u n t u r ac supennundana; sunt, p u -
ρουβείμ λιπών, xaV τά Σεραφείμ παρελθών, ακραι­ rissimae mentis acumine per s p i r i t u m superala sub-
φνώς αύτψ καΐ αμέσως εγγίζει τψ άγαπητψ * κάκει stantia ; relictisquc C l i e r u b i n et Seraphin prxier-
βή νοερώς, κα\ κρειττόνως ή πρώην το νοερώτατον gressus, ipsi sincere ac immediate pnedilccto j u n -
στήθος, τ ψ θεαρχικωτάτφ προ.σερείσας, καΐ οΰς εύ- g i t u r : illicque mentis intelligentia prsesiantioreqnc
σύνετον τ ψ της Σοφίας αυτής στόματι παραβαλών,
# ac pridem r a l i o n e , i n l e l i i g e n i i a solerlissiraum pe -
οΤά τινα πηγήν ζώσαν εκείθεν υψηλής άνεστόμωσε ctusdtvinissimo pectori illidens, osque sagacissimum
καΧ θεωτικής θεολογίας· ipsius o r i Sapientiae admovens, velul quemdam
i l l i n c v i v u m sublimis ac deiOcx ibeologix fontein
rescravit.
Τ
Η ς έν προοιμίοις, θεολογεί μεν του Λόγου τήν έν Ejus exordio, V e r b i i n p r i n c i p i o apud Patrem
άρχ5 πρδς τδν Πατέρα χα\ προάναρχον ύπερούσιον prseaeternainque supersubslanlialem coexsi^tenliam
συνύπαρξιν. θεολογεί δέ αύτοΰ καΐ τήν σάρκωσιν, έν pro Theologi p a r l i b u s i r a d i l : t r a d i i vero eiiam
ολίγοι; καΐ θεοφθόγγοις ^ήμασιν ποίσαν ύψηλώς χαϊ Q ejus i n c a r n a l i o n e m , paucis divinisque v o c i b u s ,
μεγαλοφυώς ώσπερ έξ ούρανοΰ σαλπίσας τήν περί omnem quae de illo cst, sublimi ac magniflco pras-
αύτοΰ θε^γορίαν. Είτα, ύπομιμνήσκεται μεν έν τ ψ conio velut t u b « clangore exseculus divinam prai-
Πνεύματι, των τε λόγων Χρίστου κα\ των Εργων τά dicationem. Tumque commeniatur i n S p i r i t u c o n -
υψηλότατα τε χαλ παραδοξότατα, δσα τους πρδ αύτοΰ scribilqoe, Ghristi t u m d o c t r i n a r u n i t u m operuin
«αραλιπειν εύαγγελιστάς· Κα\ πάντα θεσπεσΕαίς praecelsissim3 summeque adrairanda et nova, aliis
Ιερολογίαις άνατεταχώς, χα\ πάντα θεοΰ φωναΤς συν- fere evangelhtis omissa. Cumque divinis cupcta
τετελεκώς, κα\ έν δικαιοσύνη (κατά Έσαΐαν) σνν- sermonibus conscripsisset, Deique vocibus omnia
τετμηχώς, είς τά πέρατα τούτο δή τ6 κατ* αύτδν absolvisset, atque in juttitia (ut Isaias l o q u i t u r )
ΕΟαγγέλιον έβρόντησε της γης · πασης ήδη φανεί- χ abbreviassethoc a se conscriptum Evangelium
σης ή φανησομένης αίρέσεως έξαναλωτικήν καΐ i n orbis fines d e t o n u i t : fulgur n i m i r u m ignitumque
πρηστήριον άστραπήν * πάσης δέ θεογνωσίας καΐ ejusmodi t u r b i n e m , u t consuraendo s i i ac incen-
θεολογίας δρον άληθείας,'καΐ άπαρεγχείρητον γνώ­ dendo, q u i d q u i d demumbsereseon e x s t i l i l unquam,
μονα διαθεμένος • κα\ τοϋτο τ ξ καθόλου Εκκλησία. auive exsislet; omnisque fidei ac tbeologise, v e r i -
Χρίστου καινήν διαθήκην έκ στόματος γραφεΓσαν taiis t e r m i n u m normamque inviolabilem staluens;
«αραδους το\3 Χρίστου · τοσοϋτψ τ ή ς Ι ν πλαξί πάλαι D atque bocunivers» C h r i s l i Ecciesia? novum foedus
τ φ Μωσεί γεγραμμένης σεβασμιωτέραν τε καΐ θεο- ex C h r i s l i exceptum ore, tradens : lanlo scilicet
πρεπεστέραν, δσψ τήν πάλαιαν μέν ή καινή, τον scripto o l i m Mosi i n tabuli$ majorem habensvene-
νόμον δέ του γράμματος 6 τοΰ πνεύματος κα\ τής rationera, diviniusque,q'uanto novum v e t e r i , lexqno
αληθείας παρευδοκιμεϊ. Κα\ τά μέν έπΙ τοσούτον. epiritus et \ e n t a t i s , legi litlerae praecellit. Atque
ha>c hactenus.
Έπε\ δέτήν του .Πνεύματος διακονίαν χαλ ίερουρ- Quia vero Spiritus m i n i s t e r i o Evangeliique f u n -
γίαν τσϋ Ευαγγελίου» τδ Εργον τής υψηλής αποστο­ clione (sublimi scilicet apostolici m u n i i opere) c e n -
λής, ώς πιστός τψ δντι καΐ φρόνιμος οίκονόμος τε- summalo, tanquam revera fidelis ac prodens d i s -
τελειωκώς, καΐείς πΐον ήδη γήρας εληλακώς, έπόθει pensator, ac q u i in p i n g u e m j a m seneclitlem e v a -
την άνάλυσιν, κρεϊττον δέ φάναι, τοΰ σώματος τήν serat, dissolvi cupiebat sive, u t melius loquar,
έπΙ τδ άφθαρτον μετασχημάτισιν * άζ\ γαρ κα\ νουν corporis «orrupiionera i n c o r r u p l i o n e muiare (sem-
κα\διάνοιαν έν οδρανοΐς «υνηνωμένοςΧριστω, το σώμα per enim animo meiilisyae cogilatione Cbrislo m
μόνον κα\ τδ όρώμενον ή ν έπ\ γης. coelis conjunclus, solo corpore parisque sui ocuiis
conspicua, i n terra versabatur).
* ba.xx.23. i 6
P b i l i p p . ι, 2 3 .
123 NICETJS PAPHLAGONIS 124
Quia igilnr consumraationis dies aderat, assum- Α Επειδή ουν ή Σήμερα τ η ; τβλειώσεως icorρην,
ptis vir beatus discipulorura fidelissimis, ac tan- παραλαμβάνει μεν ό μακάριο; του; πιστότατους των
tisper Epheso progressus, collemque asseculus, μαθητών, μικράν δε της Εφέσου προελθών, κα\
sepulcrnm fodere pnecepit. Tujnque oculis in γεωλόφω τιν\ προσβάς, τάφον όρυξειν ένετείλατο *
Deum levatie manibusque in coelum extensis, (otus 6 δε το δμμα προ; Κύριον κα\ τάς χείρας ε Ες τον
palara exlra se, precibusque Deo excedens erat. ούρανδν άνατετακώς, δήλο; \ * έκδεδημηχώς ολο;,
Ubi autem orandi finera fecerat, ad asiantes con- καΐ ταις προσευχαϊς έξεστηκώς τψ θεώ. Έπε\ δε
vereus, illigque divinorum jnysteriorum explanatio- κατέπαυσεν, επιστραφείς, καΐ θείων έκφαντορίαις
nibus praeclarisque hortamentis ac documentis ad μυστηρίων, κα\ παραινέσεσι καλλίσταις κα\ νουθε-
virtulem facienlibus rite compositis, intra fossam σία ι; ενάρετοι; τους παρόντος αύτψ κατάρτισα-
mox subit, et in ea decumbii; obductoque asseri- μένος, είσεισιν ένδον του Ορύγματος εύθυς» άνακλί-
bos sepulcro, cum in crasttnura venissenl, pro eo νεταιδέ "· ol δε καλύπτουσα μεν τον τάφον πλαξί,
ac jussi erant, amotisque asseribus(o rem miram ! ) t
έξης II κατά τήν έντολήν παράγε νόμε νοι, καΐ
ipso minime invento, qui palaro ad Deum conces- τάς πλάκας άφελόμενοι (ώ των θαυμασίων!) αύτδν
sisset, translalionis ejus seu resurrectionis cerlo μέν εύρίσκουσ4ν ουδαμώς , σαφώς ενδεδημηκότα
vesUgio, vesles offenderunt. Β
προς τδν θεόν. Μαρτύριον δέ της μεταστάσεως, tlx"
ojv αναστάσεως αύτου, τά Εμάτια κατείλΥ]πται.
Non enim par est, ufvelut Eliam, mortali eum Οδτε ουν έν θνητψ σώματι Cfiv αύτδν ίτι καθάπερ
corpore adbuc vivere existiniemus {JSon enim dixit Ήλίαν προσήκεν ύπονοεΤν. Ού γάρ stxsr αύπρ,
ei Jesus, inquit, Quia non montur ***), neque ut reli- φησίν, ό Ίησοΰς·, δτι οϋκ αποθνήσκει · οΟτε καθ'
quorum defunctorom more eum diem exlremum ομοιότητα τών άλλων θανε?ν, την έσχάτην ήμέραν
exspectare dicamus : sed cum virginale illud san-
υπομένοντα * άλλά τδ παρθενικδν εκείνο σκίνος καΐ
ctumque tabernaculum tantisper reliquisset, ad
διγιον, τη προς τδν ύπερουράνιον εΙσόδψ τοσούτον
eum ingreesus qui ccelis eicelsior cst, ac quantum
λιπών, δσον θανάτου πεΐραν λαβείν · εύθυς δέ τής
necesse vtdebatur ut roortis periculum faceret,
αληθινής εν Χριστψ ζωής καταδραξάμενος» τοϋτο
vera sialim in Chriato \ita apprehensa, mumis
δώρον καΐ οΓόν τι γέρας έξαίρετον της καθ' Οπερ-
hoc, ac velut singulare excellentis dilectionis prse-
βολήν είληφεν αγάπης, το κα\ τψ σώματι ζησαι τήν
mitim nactus est, ut et corporea corrupiiono ira-
άφθαρτον ζωήν * καΐ τ^ θεοτόκψ, οΓα μητρ\ κατά
muncra vilam ageret; ac Deipare Matri in supemo
τδν άνω παράδεισον (19) Ιν αγαλλιάσει συνοικειν ·
»·· Joan. χχι, 22.
(\9)Katatdr άνω xapadei&or,S\ivernurD&c,cab- ^ Theologi, Joannis Thessal., ipsa Melitonis, quae
lesiem paradisum, quem jam unus cum Maria una produxi, etsi nec alia deerant, quod in bis
Joannes etiatn corpore inhabitet, nullus alius ex- alii pneivissent, nuiiiusque frugU omnia existima-
pqni possit, quam qui nobis cum coelestibus virtuti- rem.
baspremio tandem promissus est, et a secumia (JnumNicetseomissum, de Joannismanna, ut vo-
resurrectione, quam sic benignissimus Dominus in cant. seu de pulvcre exsancto iilo ejus deposilio-
Matre sua et ailecto discipulo occupaveril. Nec nissepulcro scaturiente; cujus anouum festum co-
cnim lerrenum aliquem paradisum exspectat Hdes lunt Grseci die oclava Maii, quod illo potissimum
nostra, sed in quem Jesus per ganguinem suum in* die hoc miraculum contingeret; veiut fere in
travit, et quem nobis aperuit, id estcoeluiu. Ejus- sancto HyacinthoAmasirensi quem nnper produxi
dem sententiae videtur auctor Canonis, ode 8, eodem Niceia laudatore ; non sicutin sancto nostro
slrophe % in qua sic canit; Σώμα καΐ ψυχήν καί Raymundo, in quo .fniraculum jugeest; ac, sin
νουν κεκαθαρμίνος, εύηγγελίσω το ούράνιον Χρίστου eruplio pulveris, ejus tamen copia, quoliescunque
Εΰαγγέλιον · κα\ άγγέλοις δμοδίαιτος tv ούρανοϊς iis quorura id curaee8l(fratresnostriBarcinone) ex
γενόμενος κράζεις νυν, Ευλογείτε. Corpore et animo sacroiumulo extrahere velint, utpiae lidelium de-
tnenteque puru$ coeieste Christi Evangelium atinun- votioni fiatsatis, et ad illum roganiibus in omnes
t

tiatti; angelisque in catis-contubernalis facttu, cla- orbis Cbristiani oras, aliquot jam saeculis affalitn
tna$ nunc, Itenedicite; quanquam de sola animse transraittendum ; quo sane, velut et iJlo Joannis
angelis socia in coeUs vita, exponi potest. Tbeologi, morbi inmimerabiles curantur. Synaxa-
κα\ <ριλάν-
έρ αύτου
μαθητάς καΐ
Gr^ci abhorrent: etsi nuper in coucilio Florcntino αποστόλους, προφήτας καΐ αάρτυρας, καΐ πάντα;
inler dogmata, id illis oblatum est. Sanciae Mariae τους εύαρεστήσαντας αύτφ, ρασιλείας ουρανών κα\
laudatores ejusque dormitionis, Andreas CreLcnsis τών αίωνίων ήξίωσεν αγαθών, άλλά καΐ τους τόπους
et alii, eodem modo loqnuntur de illius corpusculo, έν οΤς διέπρεψαν xal έτάφησαν, πλήρεις χαρίτων
sic posl, brevi quasi somno, degusiatam mortera, ύποδείξας, πολλοίς έλάμπρυνε θαυμασι. Καί γάρ
Iranslatione honoratum; quanquam Andreas incer- ό τάφος, έν ψ ύ μέγας απόστολος κα\ ευαγγελιστή;
tus cst, quid faclum sit sanciissiftio illo corpuscuio, Ιωάννης δ θεολόγος μέλλων μ&τατεθήναι ετάφη,
elan vere animae unitum, vitaque douium, qualts κόνιν άγίαν, ήν ol εγχώριοι μάννα μετονομάζουσιν, β

fmura exspecialur post extremum judiciuni, vel έπινεύσει Πνεύματος αγίου κατά τήν 'όγδόην τοϋ'
alilcr humanis oculis subtractum,etin divinis the- Μαίου μηνδς ετησίως εξαίφνης άναβρυει κα\ άνα-
saaris, pr<^eo ac Dei Parenlem decebat, repesitum: δίδωσιν ήν ol προσερχόμενοι λαμβάνοντες, χρών-
poliorique ratione id de Joanne dicendum, cujus ται εΐς παντοίων παθών άπολύτρωσιν, είςθεραπείαν
uon inventura corpus, ut nec Mosis : unumquehoc ψυχών, είς Αώσιν σώματος, θεδν δοξολογουντες. καΐ
ex historia dc illo nobis comperluxn; reitqua, piae τδν αύτοΰ θεράποντα 'ϊωάννην γεραίροντες. Beni-
in Joannem inediiaiionis commenia sunl- Apocry- gnissimus Deus ac demenlissimus Dominus no$ter f

pba iu Mariaj dormitionom plura sant, Joanms non solum qui pro illo 'ortiter dimicavcrunl, tanclos
125 ORATIO V I . - 1N LAUDEM S. JOANNIS EVANG. 126
καΐουτω μένειναυτδν οΤμαι πιστέον, κατά τήν εύ- Α atque coelesti paradiso in exsultalione COnluberna-
αγγε>ικήν £ήσιν, τήν του Κυρίου παρουσΕαν. lis easel. Sicque arbitror existimandum, quod juxta
Evangelicam seiucnliam , Domial exspectat ad-
ventum.
Ενταύθα του λόγου γενόμενοι κα\ το άνέφικτον
Τ Huc ioci deducta oralione, Joannisque deilatis
υψος της Ιωάννου θεότητος κα\ μεγαλόπρεπεΕα; ac magnificenLise, quam assequi nequearaus, supra
ύπερεκπλαγέντες, καΐ τήν άσυγκριτον της άγιότη- iriodum admirati, omnique majorem comparatione
τος έκθαυμάσαντες ύπερβολήν, τψ άπροσίτω των sanclilalis ejus praeslaniiam suspicientes, inaccessa
ύμνων άναγκαζόμεθα σιγ$ν. Μικρά γοΰν δμως τήν canticorum v i , liurcsilenltocogimyr.Paucistamen
ήγαπημένην Θεφ χαΐ τιμΕαν προσηγαρηκότες ψυχήν, praedilecium Deo ac venerandum animum alloculi,
καταπαύσομεν τον λόγον. dicendi finem faciemus.
ΧαΤρε, αληθώς ήγαπημένε τψ άγαπητψ " χαίρε, Salve sis, vere dilecte ei, qiit dileclus est. Salve
τψ μόνω καλλοποιψ κα\ ύπερκάλο> Xptcrap λίαν πε· si9, soli decoris auctori ac supramodum decoro
φιλημένε, ώς ώραιότητι ψυχής, ώραιότητι πνεύμα­ Clirislo, valde amice : velut qui decore animi, de-
τος, νου τε κα\ διανοίας εϋπρεπεία κα\ ευθύτητι core spiritus, menlisque ac inieHigeniiae honestaie
πάντας αύτοΰ παρευδοκιμώντους αγαπητούς· ac rectitudine, illius cunctos dtleclos superee.
Χαίρε, κάλλος άψαυστο ν κα\ voepbv, ουράνιον κα\ Salve sis, pulchritudo inlacia meulisque ilHbaiaj,
μυστικόν, άπρόσιτον χαΐ ύπερφυές. Χαίρε, Παρθένε cceleslis ac mystica, inaccessa, longeque eximia.
το σώμα, τψ μηδεμΕαν tsot πώποτε κηλίδα σαρκίνης Salve sis, Yirgo corpore, quod nuliam unquam
επιθυμίας προστριβήναι · Παρθένε την ψυχήν, τψ carnalis iibidinis labem ccmtraxeris; Yirgo animo,
μή κατα£(5εμ6ευθήναί ποτε κάλλει σώματος, μηδέ quod ne menie quidem vaga ulli unquani corporali
κατά νουν * παρθένε τ& πνεύμα, ώς τήν καρδίαν forntse adhaeseris : Virgo spiritu, velut puro cordc
καθαράν καθαρός · ώς τρόπος νύμφης αγνής γνη­ purus; ut qui vclut casta sponsa, coeleslem vcre
σίως τ6ν ούράνιον Νυμφίον έπεγνωκώς, κα\ παν- Sponsum agnoveris, ac castissime dilexeris; digne-
άγνως ήγαπηκώς καΐ συγκραθείς, εΓπερ Ό χοΑΛώ- quc illi cognitus ei mente conserlus aique com-
μένος τφ Κνρ/ω, $r πνβνμά kcztr. mixlus sis; etenim, Qui adhwret Deo, unus Spiritut

" I Cor. vt, 17-

snos disciputos et αρο$ΙοΙυ$, propftetas et tnartyres, C Petrum Segnierium Franciie caneellarium munils
eunclosque qui ipsi plaeuerunt, cmlorum regno dona- clari&sime functum, nuuc etiam presbyteri, aetate.
vit bonaque eeterna iltis contulit; verum etiam loca moribus, munere vcnerabilis ac Cbristo merens :
in quibus claruerunt et sepuiti $unt> plena gratice Hoc pro mea in virum obsemniia). Post igitur
ostenden» muitis illustravit miraculu. Nam sepul- gratiae, quod eleganti codice donaverat, de sancio
crum in quo tnagntu apostoltu et evangeltsta Joan- pulvere sicait:'ύς δή και ή του σεβασμίου χοος απο­
ne$ Theologu*, cum esset tran*ferendu& kumatus exf,
t
στολή, δν ό θεΓος του παρθένου πηγάζει τάφος, τίνος
eancti Spiritu* nutu octava Maii quolannis sacrum των μεγίστων ούκ άν «?η τεκμήριον; ποίας αγάπης
repente scatuHt evomitquepulverem, opptdanh tnanna ούκ αν Ιχοι άπόδειξιν; Έπέμφθη γάρ είς εΟλογίαν
nuncnpatum quem accipientes hi qui accedunt, ad
t
οι>τος ήμϊν, εϊς άγιασμδν ψυχής τε κα\ σώματος, είς
omnis generis depellendos mcrbos et cpgritudines^ani' άποτροπήν τής έκ του αντικειμένου επιβουλής, ε Ες
morumque curationem, et sanitatem corpori prcestan-
dam illo utuntur amuleto, laudanten Deuin, ejtisque
famnlo Joanni honorem habentes. THiana noslra
Memea antiqua» paulo brevius : Μνήμη του άγιου λοιπόν βίον. QHemadmodum eiiam venerMlis pulvi$
•αποστόλου και εύαγγεΗστοϋ Ιωάννου τοϋ θεολόγου* α te mis$ns quem dmnum virgims sepulcmm netut
%

ήγουν 6 (5οδιαμος, καΐ ή του μάννα συγκομιδή, ήτις fomescaturtt, cujiu non maximorum fuerit argumen-
έκ του τάφου αύτοΰ αναπέμπεται. Memona sancti tura ? Quantee ditectionis specimen non habeat ? Mi$-
apostoti et evangeltstee Joanni* Theologi : sive rosa- sus enim itle nobn e$t nt in benedictionem cederet
n t

rutn suavitate aspersw, et mannm comportatio seu £) in sancttficationem antmi et corporit, ut esset pro-
collectio, qutB ex iilius seputcro erumpit. Magna etiam putsandis adversarii imidiis; denique ad.prmttan-
Menaea vocc illa ^οδισμός uluntur, ιη iauibis Syna- dum ύ quid kunestis&imttm est et $aiutare. Et vero
xario prajmissis, nec video quo alio seusu conimode nos quoque ea fxde accep\mu* ut existimemu$ hcec iti
y

exprimi possil; irisi eliam manna iliud purpureum nobis efficere poste; stcque ille nunc et in reliquam
qiiid habebat, et rosei coloris, quo utrumque sensu viiam, sein nobia hubiterit. Sic ubtque Gra3ci erga
auctores yoce βάδιζε .ν usi inveniuniur. Illu&tre
1
saora pignora religiosi : quam utinara fcorum reli-
teslimoniuin esthujus mannse sacrique puiveris, gionem non fuscaret, qua fere iaboranl (planeque
Gregoril Cyprii, palriarchae Constanlinopolitani laboravii Gregorias Cyprius ) Rchismatis labcs,
statim orbe Laiiiiig erepia, pcr cujus occasionem odiumque \u Romanatn et Petri sedem, cujus amore
acerrimtis fuii schismatis fautor, ei decessoris et concordia, nonnuliis nostrum possent sua illa
Joannis Becci, ut Λατινόφρονος, exagiialor, epist. religione ac pielate pro<lesse. Denique, ut suasen)-
9, ad Ephesiunni anlistilem, Isaac nomine (ejus per, omnique aclaie inteJIigatur divina Spiritus i n -
cpislolarum locupletemcodicem utendum dedil vir slaurare miracula, ncc in nostrae Rosa? Limanse
ci. ipseerudituseruditorumque fautor et amicus, mtraculoso luiuulo deesse voluit eum pulveris fon-
nibilque fere ipso Gregorio suo, librorum quibus tCDi, ex quo ct exportandum in Europam nostraui,
cxquisittimaliquid ad ilLustrandam rem lilterariam, meqim ipsum, exspecto, cum jam-sic novum orbem
sacraiw paritor ac profanam contineatur» sludiostis, inumlavcrii, ei usquc miruculoruiu glotiaoi densa
D.de Ballosdcns, aliis pridciu apud cxcel. vimm nube proiuJerit.
127 NICET^E PAPHLAGONIS 128
Salve sie, vere ac fldelis Dci Verbi discipule, et Α Χαίρε, γνήσιε xotl πιστέ του θεού* Λόγου μύοτα,
amator, cultor<]ue; ae gatide, quod ille cum PaLre χα\ ερκστά, κα\ θεραπευτά * 5xt παρά τοϋ Πατρ&<
M
venicns, vere apud te mansionem fecerit : quod έληλυθώς έχεΓνος, μονήν αληθώς πεπο£ηταΐ παρό
ejue servans mandata, in illo manseris, ipsumque σοί * δτι τάς έντολάς αύτου τετηρηκώς, Ιμεινας &\
in te in perpeluum manenlem habeas, divinam αύτψ, χαΐ αύτδν έχεις μένοντα, δι* αίάνος έν σο\, τήλ
aperte tibi gloriam manife&tanlem. θεαρχικήν σοι δόξαν άνακεκαλυμμένως έμφανιζοντα
Salve sie, Dei frater et haeres; fraier vero et Χαίρε, τέκνον θεοϋ κα\ κληρονόμε • άδελφε δί
cohaeres Dei qui cuncta regni Dei mysteria doctus xat συγκληρονόμε θ ε ο υ ' ό πάντα της του θεοί] βα­
cs, quique divina revelatione quae eventura sunt σιλείας τά μυστήρια μεμυσταγωγη μένος. κα\ * ά ν «
clare videris omnia; alque ea, quoad concessum σα^φώς τά έσόμενα δι* άποκαλύψεως τεθεαμένος, κα'
est, conseripta ac eonsignata Ecclesiis iradide- κατεσφραγισμένα ταίς Έκκλησίαις παραδους.
ris».
Salve sie, eolus minc corpore una cum Deipara Χαΐρε, τον παράδεκιον μόνος νυν μετά σώρατο·
matre incola paradisi, ac qni inde spiriiu totara &μα t i j μητρί Οεομήτορι κάτοικων, κάκβΐθεν ttj
luslres terram ac perspicias, Nos propitius intuere, πνεύματι τήν δλην γήν καταθεωρων, Ελεως ήμ3ί
1 1
* » * R — —
beatissime Theologe et evangelista ! erudique epi- εποπτεύοις, ώ τρισμακάριε θεολόγε κα\ εύαγγβλι-
fttoiistuia, ac divinis praedicaiionibus confirmaai- στά! καΧ τα?ς έπιστολαΐς σου συνέτισον (20), χα
que praeceptis conapone: noeque rege et extollo, ταΣς θεολογίας σουστήριξον, χα\ ταΐς έντολάίς σο»
Decque in aeiernum siste, in gloriam Patris et Filii κατάρτισαι, κα\ πο^μανον ήμας, xat £7capov ήμ3ς
ei Spiritns sancti, in saecula. Amen, κα\ Ιως αΙώνος παράστηβον τψ θεψ, είς δόζαν 11α
τρος, καΐ Χίου, καΐ αγίου Ιίνεύματος, είς τους αΙώνας
*Ααήν.
ΟΒΑΤίΟ V!!. ΑΟΓΟΣ 2'.
Laudatio sancti laudeque clamsimi apostoti Thomx. ΕΙςτότ άγιονχαΐ aarsuprytor άχόστοΑοτ θω/ta»"
Laudabilis pro sanctis assaoiptus ainor; merito *Ετεαινετδς ό Οπερ τών αγίων πόθος · αξιέπαινε-

* Joan. x i v , 23. " Rom. v m , 17.

ί20) Τως έΛιστοΑαις σον trvruztcor. Joannis al- tribuerem. Nomen πρεσβυτέρου et senioris, quot
leram et teriiam epislolas recenset Euseb. lib. w , alteri Joanni quasi proprium erat» prout sic eun
cap. 25, qua in dubium vocarenlur, etsi a imiltis ^ Papias vocai, curo taroen Aristioni eum postponat
airaoscereiitur: ΕΓτε τοΰ εύαγγελιστσΰ τυγχάνου*αι, C et glorielur utriusque se aoditorem fuisse, cUm ill
είτε κοΑ έτερου ομωνύμου έκείνψ. Sive sint Joanm$ roulta ex Joannis ore accepissent, diuqiie cum il!<
euangeliste, sive alteriut ejusdem ac ille nominis : versati essent, et ipsius Domiai discipuli fuissent,
qua; altera quaeslio esl, in qua utraque perinde utestapud Euseb. 1. m , c. 39, peculiare momcu
Hierooymus bae&it. Nobis non Hcet in dubium vo- tum habet, qnod difficile videatur, voluisse sib
care» quas prideca Ecclesia, divino instinctu in Joannem Theologum noraen asciscere, quod alter
C^nonem receperit, ac nuper inconcilio Tridentino sciret quasi propriun>: forte eliam, ob longis^iman
comprjobavit. Fecit Ecclesiae judiciura, non ut libri setaLem, qua Joannis Theologi pene aequalis, illius
qui canonici non erant ac θεόπνευστοι, po&tmodum que dislinctione, nomen illud habuerit : stve eun
essent, sed nt agiioscerenlur. Quod etiam de veteris .Joannes Ephesiorum episcopum creaverit, tit es
ineirumenti libris aliquot factum est, quos Judsei in Conslituiionibus Glern., v u , 45 : Της Έφέσο
et Syoagoga ad aedii}talionem duntaxat legendos Τιμόθεος μίν ύπο Παύλου * Ιωάννης δε, ΰπ* έμο
retinuit, Ecclesia (aposiolorum praeseriim judicio) Ιωάννου * sive solum ejus Edciesiae prcsbyierfueril
etiara ad auctoritaiem canonicos sanxit. Praeciara lstud cerle dtflicultaie non caref.nou lamen con
cerie Augustini vox, Non credilurum Evangelio, vincitnon esse epistolas verecauonicas, quud ea
nisi EcclesiaR aucioriias coramoveret. Et vero, cur ipsa jam Eusebii aetate mulli habebant; cum e
quatuor Evangeliis credimus, non Untis illis quse alii discipuli extra duodecim, libros et epistola
ab ipsis primis teuiporibuB alio alioque nomme condidisse noscaniur, quos et quas Eoclesia agno
obrepeeruni? Nulkt vel Hieronymi, vel cujuscunque scitexCanone librorum NoviTestamenli.Nec vide
privati par auclori^as, Uliusmodi censura librorum. ^ quibus ex monumeniis aut Hbris idem Grotius Iia
Quod ioannes uiraque epistola Senior vocatur, ma- bcat (et ul argumento utalor ad probandum no
luftque eic inlerpres redderc» quam Graecam vo* habius has epislolas ut de Canone) quod non fue
cera pretbyteri retiiiere (tu magis $laiem iasinuaret, riotreddilx in sennonem divemrum gentium;cuc
quara dignilatem), raiio Jacobi Capelli non displi-* Aiigli lot linguis repraesenlaverinl, quol ipsar
cet; quod valde provecta «late eas Joannes scri- Joannis primani epistotam ac reliquos libros Nov
pserit, omniumque Christi disciptiloruin \eiusiis- Teslamentt. Nec enim illi eas cudisse versione
fitmug, et qui sic quasi anlonomastice intehigi ac putandisunl, sed quas anliquis codicibus ac eccle
dtci posset. Nam et Paulus ad Phileuionem in Mii siasticis libris olim exaraiaa offenderanl, iltas ii
commfndationeni, et ut Pltilemoni suadeat,.se, Polyglottis sui» Bibltis generoso conatu Vulgasse
velut ille, senem insinuat. Proinde conveuienier De juda* epistola, quara ad Judam traltit, qui su
Joaenes famillaribus epistolis peneque consolato- Adriano v i i i t , nec vel apostolus vel diftcipolus Jcsi
rih», Senioris nomen praetixit, nirniumque pondus fuit, aitbi forte exerceDdus stylus. Longe cfcrieho
in voce apostoli, ita scribens existimavit; ut bac a pio fideliuin sensu, nec lam verilate quam προ
parte nullius momenli sit argumentum Groiii, λήψει ab eo dicjlum ; et quod fraler Jacobi, idqu
quasi inde Joanni Theologo abrogari hx epistola? genus aiia, subditilia conteadit, plane dictu lome
possrnU Videndus Tertull. De Ormcript. 9 ubi fuse rarium sit; cum placii, quod iu re tam sanct
admodum oeteadi^ qttam seuulo aposioli ttiulos commissuia esset, nuili idonct iestcs prodaci pos
honoraiiores vilarent, 6ibiquc segrc ac penc inviti sinl.
 ORATIO VII. - I N LAUDEM S. T H O H A AFOSTOLI.
ερος δε πάντων μ&λλον 6 ύπ&ρ τών αποστόλων Α autciji longe omnibus laudabilior, q u l apostolorum
• άζίοις έγγινόμενος * κα\ τοσούτψ -πλέον, ο ι ω
αΰτοΐ πάντων των αγίων, άγιότητος ΰπερβολ})
αιφνέστερον τ ψ δπεραγίψ προσψκείωνται. Έ π ι -
ήσωμεν τοίννντους των αγίων άξιοποθήτους χο-
ς, χα\ τούτων μάλιστα, τδν ύπεραναβεβηκότα
; δλους τή θεοειδεία, κα\ συνεχώς τ ω ύπερουσίψ
ψχειωμένον · τήν ύπερφερή λέγω άξιεραστοτά-
τών υψηλών αποστόλων δωδεκάδα.
stanliara cohaerei ac necessttudine conjunciissimus
l i m i u m duodenarium aposlolorum coetum.
'αύτηνέπιποθήσωμεν, ταύτην ζηλώσωμεν • καΙ
μιμήσεως της ήμΐν εφικτής, ταύτης γενέσθαι
»υδάσωμεν κοινωνοί. Οδτω γάρ δι' αυτών, τ ψ g siudeamus. Sic enira per illos, supremo
Λτάτψ των εφετών, τ ψ έγκατωκισμένω τούτοις
ιουμεν Χριστψ *· μακάριοι τε τψ β ν « κατά τδ
W έαόμεθα λόγων, πληροΰντες τήν έπιθυμίαν
Jw εξ αυτών, καΙ μή αίσχυνόμενοι, ήνίκ' αν πρδς
ς τοΰ βίου πυλαις γενόμενοι, τοις εαυτών ά-vti-
ώ μ ε ν ( 2 Ι ) εχθροϊς. "Αλλά μή άκαρπων τινα κα\
ήν Ιφεσιν προς αύτονς έπαγγελώμεθα * ενεργή δε
{μπρακτον είσφέρωμεν• καΙ βίω μεν τελείψ,
• τρανεστέραν όμοίωσιν, ώς δυνατόν, άφοσιού-
*οι * λόγω δ ε , τήν καθήκουσαν αίνεσιν αύτοϊς
ιερούμενοι, δι' άμφαΖν τόν έν αδτοΓς άγια ζ ω με ν
οξαζδμενον θεόν.
Έ σ τ ; μεν ου ν ώσπερ είς Ομοίως των δώδεκα Πα-
3 6 βίος, διδάσκαλος τε και Κύριος καΙ καθηγη- Pater Deus, magisterque et dominus atque praico-
; δ Χριστός* μία τ « πίστις χα\ χάρις κα\ δύναμις C C h r i s l u s j i m a q u o q u e fides etgratia virlusque
» Πνεύματος· ή τε διακονία της αποστολής, καΙ
οιδή δε τών γερών ή αύτη, ούτω και έπαινος ό αύ-
: τών μαθητών απάντων εστίν. Ά λ λ ' ώς κατ άλλον 1
Snov τήν άπο του σώματος μέν έχδημίαν, προς
ιριον δέ πεποιη μίνων ένδημίαν, άναγκαίως έκά-
ρ χα\ ή αίνεσις Ιδιοτρόπως άποδίδοται.
Ι ί ς ο5ν τ6ν Ιερδν σύλλογον τοΰτον ή 6ίασον σήμε-
* συνιστών, κα\ προθυμίας άναπιμπλών, καΊ ήδο-
ς θαυμασίας, κα^ φαιδρότητος τάς Εκκλησίας
χπληρών, %α\ πρδς δοξολογίαν θέίαν συναγείρων
I συγκροτών; "Η πάσι καταφανής ή αίτία της έορ-
; ; Θωμάς γάρ ό μέγας τοΰ Ευαγγελίου λαμπτήρ,
. πρδς afq£fc?iv σωματικήν, άλλά νοερών έξανίσχων
Iv, καΙ φανωτάτας της αυτοΰ μνήμης τάς μαρμα-
γάς ένιε'ις, πρδς τήν οίκείαν συγκαλεί δόξαν, θ ω -
ς δ τίμιος λίθος, καΙ σεπτδς χα\ εκλεκτός* 6 τψ
^φάνψ της δόξης τ ψ τ ζ έπουρανίψ πλακίντι Σιών,
ος τοϊς δνδεκοί συνηρτη μένος * δ μαργαρίτης ό
Λαμπής. Ό γνώμης άπλότητι, καΙ νοδς καθαρότητι
\ φανότητι δλον τδ άπλουν. φώς κα\ θεαρχικδν είσ-
>εγμένος , κα\ μεγαλοπρεπείς άφ έαυτοΰ χοϊς έζο-
1
>μένοις Εθνεσι τάς αντανακλάσεις άποπέμπόίν τών
«ισμών» βωμό!;, ό χαΐ Δίδυμος* τοΰτο γάρ τοΰ
*· PsaL c x x v i , 5.
(21) krtt6oAtysr'.
%
Haliro άντιβαλώμεν, vixque
ibitetn Nicetam aliler scripsisse, q u i totus alla-
t ad locum psalmi cxxvi de j u d i c i o i n porta He-
aeorum more,qaod auctor ad j u d i c i u m t r a h i t i n
i l u viiae alque excesau, c u m beatus rcvera, q u i
>n coiifundetur, cura loqueiur i n i m i c i s ; cuin sci
gratia, eorutn q u i sunt digni animos incessit; t a n -
loque amplius, quanto et i l l i excellentiasaoctiiatis,
sanqlitalem omnemvincenii,$anctis omnibus purius
veriusque necessitudine conjuncti sunt. Amore i g i -
l u r e i desiderio, dignos vere q u i amentur ac desi-
derio habeantur, sanctoram choros prosequaraur :
oxnnium auiem maxime, q u i divina siroilitudine
omnes praeceNit, continuoque excedenti omnem
est \ eximiunfi dico digneque amabilissimum
Hunc desideremus» honc semulemiir; ac i m i l a -
tione (quanta per facoltatem licet) iilius socii eflici
desiderabi-
l i u m , i n eis babiianli Christo, prope aocedemus;
ac beati reipsa ( u l i sacrum p e r b i b e l eloquium)
erimus, q u i impleamus desiderium nostrum ex
ipsis, nec sinius c o n f u n d t n d i , tum i n viUe porlis
c o n s t i t u t i , . inimicis nostris occurremus * · . Haud
enimvero infruetuosum quoddam ac simplex erga
illos desiderium amoremque profiieamur, sed quod
efficax verumque exsistat, i n rem couferamus : ac
vitaequidem perfeciione, lirapidiorem (quoad licel)
siraililudinem exhibentes; doctrina vero atqoe &er-
mone laudem eis congruam depangentes, utroquo
q u i i n illis sanctiiicatur, Deum sanctificemus.
Est igitur,quemadmodum unus pariier duodeehn
ρ Ι Ο Γ ϊ
Spiritas , apostolicique rnuneris functio, ac eadem
prsemtorum retributio, sic e l eadem laus oraniuin d i -
sCipulorum e x s i s l i t : quod tamen alia atiaqtie r a l i o -
ne emigrarint ecorpore e l ad Dominum comraigra-
r l n t , necessario quoque p r o p r i a cuique laus patione
deponditur.
Quisnam i g i l u r est qui sacrum hunc convenium
seu cborum hodierua die c o u s t t l u i i , impleique^ala-
critate , ac niira voluptale ac jucundiiate Ecclesias
ubique a f f i c i t , atque ad Dei laudes concelebrandas
congregai ccetusque cogil ? N u m cunclis manifesia
festi ralio accausa ?Ne»ipe Thonias magnaillaEvan-
geliifax noncorporalissensu8 ratione.sed s p i r i t a -
t
D l j s me n t i s q u e f u l g u r e nobis exoriens , lucidUsimoa-
que suse memoriae micatus vibrans , ad ipsius c o n -
vocat celebrandam gloriam. Thomas n i m i r a m pre-
tiosus lapis ac venerabilis electusque , coronae glo-
riae coelesti plexse Sioni , undecim adjunctus impie-
xusque calervse. Margaritaomni parie lacidus , a n i -
m i eimplicliate mentisque puritale ac perspicuitaie
toto ipso simplici divinoque lumine sinu suscepto,
magoiiicosque a seipso obcaecati caligine gentibu*
iliustrationum fulgores refractu emiiiens Thoma^,
Itcet respondebit, ac verba dabit, iis accusanlibtts
"ac daemonibus, pro his qure i l l o r u m maxime sug-
^eslione peccavit; quod est άντιβαλεΐν * non cum
illis occurret, quod άντιβαλειν, **L rcmolius est,
seu coramunius, nec cxprcssum a Davidc.
 ΝΚΈΤΛ PAPHLAGONIS 132
qui ev Didymus. llaecemui nominis intcrpretatio at- Α ονόματος ή δήλωαις* Δίδυμος δέ χεκλήσΟαι, τφ μή
qoe nolio. Porro Didymus appellaius est , quod μύνον, μεθ' έτερου δ& τοϋτον έχ μιας άποτεχθήναι
non solus , sedcum aliero illique geraellusunopar- γαστρός.
tu edUus est *'·
Hic vero in terrestre coelum (aedem scilicet suaro) Ούτος ώσπερ ε!ς ούρανδν έπΕγειον τον αύτου
fidelium lurmas in concionem vocans , euaque mi- ναδν (22) έκκλησιάζων τά συστήματα των πιστών,
racula ac pra*cJara gesta spiritali convivio lauiaqne καΐ πνευματικήν πανδα'.σίαν τά οίχ£?α θαύματα κα\
epulatione apponens , omnem magnifice dapibus κατορθώματα προτιθείς, πάσαν έστιφ φιλοτίμως και
reficit ae recreat animum : son qui corpore con- κατατέρπει ψυχήν * ού τψ σώματι χαθορώμενος,
spicialur, sed qui spiritu credatnr; necqai uaoloco άλλα τφ πνεύματα πιστευόμβνος * ούδ' ένΐ τόπω π*-
corporum more circumscribalur, sed qui omni- ριγραφ<$μ*νος, ώς τα σώματα * ταϊς Απανταχού 61 της
bus toto orbe Eccleeiis (quippe divinus epirhus, οίκουμένης Έκκλησίαις, ατε πνεύμα ων θείον, ώς
tanquam ex Deo Spirifu uatus ) spirilalem gratiara Πνεύματι θεοϋ γεννηθείς, τήν νοητην ήλιοβολών χά­
solari perepleadeat roicaUi, omnique jucundiiate ριν, κα\ πάσης θυμηδίας πληρών, καΐ διά της των
adimpleat; atque operum suorum radio, seu clari- Ιδίων Ιργων εκλάμψεως ή ύμνησε ως δοξάζων τον
Ule, Patrem qui in ccelis est, glorificei". Gumque Β Πατέρα τον έν τοΓς ούρανοΓς. Κα\ ε< περιών ϊτι τψ
adhucvitaesuper&tes acin came agene , aliud nibil βίω xal τψ σαρκίψ, ο6χ άλλο τι ή δόξαν £ν τε λίγοι;
tuui verbis, tuoi operibua prseilaret, quam qaod Pa- χα\ έργονς χατειργάζβτο τψ ΠατρΙ, πολλψ μάλλο*
tri videretur: potiori looge raiione corporeaolotus, του σώματος απολυθείς, χα\ τψ πνεύματι βεψ συγ-
ac spiritu Dco coiitcmperatus, nullo tasdio ac labore χραθεΐς, άχαμάτως τι χαΐ άχρονως, οία τις ουράνιος
temporisquemomento,velulqua*lam caeleslis raera ν*ός» τήν οίκου μένη ν δαών, χαΐ άνωθεν πάντας άμα
orbein pervagans, cuiictosque siraul supenie t n - χαταθεωρών * προς (καινον xc και δόξαν, δ(ά της των
lnens, ad Dei laudem acgioriam opernm suorura ac οΙχε(ων Ιργων καΐ παθών μνήμης, αναπτέρωσα»
passionum memoria, alacres reddil. θεοΰ.
Tboraas itaque aiite mondi constitntionem, con- Ούτος γάρ πρδ της του κόσμου καταβολής, σύμ
fbnnis fulurus imaginieUaigeniti eognitug tcpra> μορφος ίσεσθαι της εικόνος του Μονογενούς εγνω­
destinalus, quod tempus apparitionie aderat, qui- σμένος χα\ προωρισμένος, έπβιδή της επιφανείας Λ
que apostolicum senalum essent impleluri prsesto χρόνος παρην, χα\ 6 της των αποστόλων έχλογηί
eligendi erant, ipse pariter cum reliquie ad sacram παρίΐστήκει καιρός, μετά των άλλων χα\ αδτος, εί^
itlaru vocationem evasit; vocatu&que, haud segnium Q τήν Upav εκείνην απήντησε χλί)σχν · χαΐ κληθείς, οΟ
more vocanteiu repulit; aut cum obaudisset, ac tan- παρ^τήσατσ χατά τους ^αθύμους τον χεκληχότα-
lisper Hli adhaesissct; vetut iiii quorum modica ac οΟδ' έπήκουσε μεν, άχρι δε xatpoO παραμβίνας, εΐ;
nutans fldes, postmodumabit reiro ac pedem re- τά οπίσω χατά τους ύλιγοπίστους παλςνοστεΤ' ο6δ
·* Joan. xx, 24. I I Cor. i n , 47.
(22) Tdr αύτον raor. Erat hoc Thomte templum llacene! et nostra Sanmaximiana provinciae Pbocen-
in palatio, a Leone Basilii Alio instauratum, cum BIS; recentioriqae exemplo in S. Vincentii Ferrerii
inceadio foedatum fuisset; qna de re eisut una et alio alioque oorpore Venetiis in Britannia, nequid
aUera ejusoralio, quam meo stylo produxi ad ejus dicam de Yincentio levita Yalentino in Hispania
diera festum, ex ms. erainent.card. Mazarini, inquo adhuc exstante, et Nqvempopulaniara apud Castras
et ejuscaput,quod forteEdessalranslaiumesset;ubi translalo : quo loco venerationem habebat sancti
olifn creditum ejuecorpusesse, cum Indi, apud quos Patris Dominici aetate, ipso eodem illius pio cullo-
martyrioiunctua est, etiamnQm puientse illud ha- re, babuitque apud meos Praedicatores, tranelala ad
bere. eosaedeilli sacra ac basilica, donec Calviniana
Nura Baroniifaciat satisexpositio, ut parsexuvia- rabie erepto deposito ac disiurbaio, ejus iidi cu-
rum Thomae ex India Edes&am translala» pars in slodes FF. mei illius domus Prsedicalores ad uuum
India manserit, qua? tot retro saeculis, iieram af- n
uecati et in poteum projecti, martyres et ip&i con-
iulgcnte iliis gemibus per Europxos Evangelio, u secrati gant: nuvaque excitata basilica ac conven-
detecta sil, alii videriiH : mibi omnino non facit, tu, ex eodem puteo ineam illata nuper, pia fidelium
quod et caput CoDstantiuopoli et corpus Edessae» fratrumqae religione, ipsorum pignora; quibus fl-
pari fere veneraiione ac Romae apostolorum Pclri dem faceret, nedum ipsa vigens constansque iradi-
et Panli, ut Cbrysost. auctor est, et quod inven- tio, sed et auctoris sequalis certa sinceraque narra-
tum in India corpus cum iustrumenlis ipsiu* mar- tio faciente copiam inlegerriino senatore annoea
t

l y r i i , et quale veterum narratione habemus, non
paniculse corporis, cum tamen (ut fldes aliqua
apocrypbo Abdise babenda sit) statim post marty-
riom miegrum e sepulcro furto ablatum fuerit, et
Edessam asporiaium, relicto tumulo prorsus va-
cuo, sicque rcperto, ut ilio libro narraiur. Putem
magis in eo couiigisse, quod 4n Stephani protomar-
tyns corpore, quod in Baplistse capite Komano,
Angeliaco, Ambianensi (ipso olim Gooatantinopoli-
lano); qua de re, ad narrationeni de invemione
curporis «juedem Stephaui, et translatione Con-
etanlinopoliru, Constaulino iniperatore et Melro-
phanccpiscopo : qwod dcniqite in Magdalcna Yezc-
probilale (ipsaque avila m senaiu Tolosano) cl.
viro D. Mazenot. Qua tanta nostrorum aliorumque
catbolicorum '10 ea urbe sirage, aiebat ille^ referre
auctorem, oppidanogCalYinianos deterritos, raala-
que sibi omnta ominatos, nec vana conjeciura, uti
ille aliquot in eam rem adductis, quse iuia siniatra
contigerunt, se conGcere existimal. Ea io re te-
nenda Praetoria lex» ut ipse alibi monet Baron.:
Qui tenei, teneat, omnino^ue caveodum ne istius-
modi obrepant, aliaque aliis subdantur sanGioram
ptgnora, vel etiam ipsa non sancta : iu quibus elsi
non perit, nutat lamen vera religio ac pietas Ckfi-
sliana.
133 ORATIO VII. - I N LAUDEM S. THOM.E APOSTOLI. 13i
εμμένει μεν Αχρι τέλους, έλάττονος δε χάριτος ή Α f e r t * ; vel manet quidem usque ία iluem, minorcm
1

δόξης των κορυφαίων τίνος, παρά τ φ παμβασιλεϊ tamen gratiam aul claritatem nauciscitur apud
καταξιοϋται* ώσπερ δε τής κλήσεως, της εκλογής, summum omnium Regem, quam unus quis ex cory -
της άκολουθήσεως , της αυτοπρόσωπου θέας, τοΰ τε phseis? Quinimo sicut vocalionis, eljactionis, .co-
Θεοΰ Λόγου, κα\ των δι* αύτου γεγενημένων, της mitatus, divini coram Deique ac Verbi,illiquepa-
αύτηκόου των ύψηλψν μυστηρίων ακροάσεως, της Iratorum conspectus, ipsiusque ex ejus ore subli-
των ζωοποιών παθημάτων κοινωνίας» τοΰ μυστικού" niium mysieriorum auditionis, viviflcarum item so-
νιπτήρος, του άρτου, τοΰ σταυρού, της ταφής, της eietaiis passionum, mystici pelvis» panis, crucis, se-
αναστάσεως, της μετά τήν άνάστασιν εμφανίσεως* pulturae, resurrectionis, illam secutae apparitionis,
καΙ αναλήψεως τοϋ Υίοϋ προς τον Γεννήτορα, χα Ε F i l i i ad Patrem iu ceelos rcceplionis, Spirhusque
της δι αδταΰ μετά ταύτα μεταλήψεως του Πνεύμα*
1
postea per eum impartiliouis ; sicplane eliam raa-
τος, Ομοίως τοις πρωτοαποατόλοις μέτοχος ήν * ναΐ gniflci ad gentes aposlolatug, sigaorumque ac p r o d i -
δή καΙ της in\ τά ίθνη λαμπράς αποστολής, των τβ giorum ; Evaugelii dejatque clarae praedicaiioni»,
**ί)με£ων κα\ τεράτων, κα\ της τοΰ Ευαγγελίου μεγα- cum priinis pariter summisqne aposiolie particeps
λβφωνίας. fuit.
"Ωσπερ ουν εν τούτοις, ουδέν *Ανδρέου καν Πέτρου, ^ Quemadmodura igitur ea parte Thoraas, niUil
xal τών υίών Ζεβεδαίου άπελείφθη Θωμάς, οΟτω Andrea et Petro et llliis Zebedxi minus liabuit, eic
καΙ τοΰ τέλους συστοίχου ιοίς πρώτοις έπιτετυχώς, et finem primis illis consimiiem natus ; proiude
ακολούθως καΐ δόξης έκείνοις της αδτης, καΐ (σης eliam eamdemacilli clariutem, paremque honorem
παρά τφ διδασκάλω κα\ θ$ψ τβτυχήκει τιμής' sl μή apud magistrum Deumque promeruit. Nisi quisforle
τις αυτοί τήν μετά τον σταυρόν, κα\ τήν άνάστασιν deteriorem minoremque putaverat, quod posi
άμφιβολίαν ή διψυχίαν, ύφέσεως τρόπον ύπολάβοι, cruccm ac resurrectioacm, dubius animique anceps
καχώς ύπονοών, κ*1 ούκ έν συνέσει τά θεΣα διακρί- exstilerit;male scilicet opinans, acqui divina p r u -
νειν εΙδώς/Ωσπερ γάρ υπερβολή θερμότητος χρο»με- denier disccrnere etjudicio expendere haudqua-
νος 6 Πέτρος, άρνήσασ&αι συνεχωρήθη, ώς αν αυτός qnam norit. Quemadmodum enitn Petrus excellenli
τε μετριώτερος έαυτοΰ γένηται κα\ ασφαλέστερος • fervore negare permissus est, ut tum ipse mode-
ασφαλείας δέ καΙ τοίς άλλοις ύκόθεσις ή τριπλή τού­ stior cautiorqueredderelur, tumqoeejus post nega-
του μετά τήν άρνησιν ομολογία καταστ^· κοινδν γάρ lionem trina coDfeesio, caulionis, ac remedii ratio
ώσπερ τδ ήττημα, ουτω πάντων έγίνετο κα\ τδ προ- reliquis foret ( communis enim sicat clades, sic et
τέρημα· οδτω καΙ δ £ίδυμος, πλείονα τήν θέρμην g universorum fuit victoria) : ita quoque Didymus,
κα\ τήν περί τδν διδάσκαλον προθυμίαν ϊχων, περι- majori fervore inque Magistrum alacrilate pollcns,
πέπτωκεν αμφιβολία, καΙ μάλλον των άλλων τοις λο- i n dubielatem incidit, ac plus reliquis de resurre-
γισμοΤς διεχρίθη περί τήν άνάστασιν, ώς άν καΙ αυ­ ctione anceps fnit, u t et ipse lenior benigniprque
τός Ιαυτοΰ πραδτερος καταστβ, κα\ διά της ενστά­ evaderet, animique «con*enliosiori» pugna pleniut
σεως άκριβέστερον βεβαιωθείς, βεβαιοτέραν καίτοΐς confirmatus, firmiorem perinde reltquis Qdeui i n
άλλοις έμποιήσειε πίστιν» gereret.
ΚαΙ γάρ δδει τυχδν έκε! «ρωτον πολυπραγμονη- Forte enim operae pretium erat, ut illic primuir
θήναι τδ μνστήριον* κα\ δοκιμασθεΤσαν ουτω τοΰ mysteriumcuriosias exploraretur, inque eum mo
Ευαγγελίου τήν άλήθειαν, άναμφίλεκτον τοίς Ιθνεσι dum probala Evangelii veritas, indubitata gentibuf
τταραδοθήνας. Ήρεμα μεν ουν διχόνοια καΙ τών λοι- traderetur. Sane vero etiam reliquorum discipu
ηών τάς καρδίας διικνουμένη μαθητών, ούκ ευαγείς lorum aniraos sensimpervadensdubietas, baudpiat
άνεκίνει λογισμούς - κα\ φαντασίαν είναι το δρώμε- in eis ac religiosas cogitationes moveba», epeclrum
νον ύπέβαλεν. *Αλλ* οΕ μεν δειλία τήν άκριδολογίαν qae inane esse soggerebat, id quod octilis cerne-
παρακλέπτοντες,ήνείχοντο πυρπολεΐσθαί τε καΙ με- batur ; veram illi quidem, formidine accuratam
ρίζεσθαι τδν νουν. Χυ δέ, ώ γενναιότατε καΙ θερμό- D fallente ralionfcm, aniuio iocendi, ac parlibus se
τατετής αληθείας έρευνητά, oO ψιλοϊς τών έπαγγελ- eari eustinebant **, T u v«ro, generosissime fer-
λόντων λόγοις παραδέξασθαι δεϊν φήθης τήν άνάστα­ ventissimeque veritaiis indagator, non nudis refe-
σ ι ν σφαλερδν γάρ* ουδ'δψει μόν^ καταπιστευσαι rentium vocibus recipiendam resurrectioneraduxi-
τδ μυιτήριον Οποπτον γάρ, ώς.καλ αγγέλων τινών sti (quippe res fallax, nec luta satis), nec solis oblu-
είς είδος τοΰ ποθούμενου μορφοΰσθαι πολλάκις δυ­ tibus credendatn mysterii Cxdem existimasli (nam et
ναμένων ώσπερ δέ τδν θάνατον καΙ τήν ταφήν τοΰ boc suspectum, cum et angeli non raro desideraii
Ίησοΰ, δι' αύτης δψεως καΙ πείρας έγνως, ουτω δή formam irtduere possint), quin sicui Jesu morlein
%α\ τήν άνάστασιν άναντ^^ητον έαυτψ τε πρώτον, ac eepuituram ipso aspe^tu ac experimenio usurpa-
καΙ πάσι χατασκευάσασθαι βουλόμενος, τήν διά τής vera», sic quoque re&urrectionem, lum ipse i i b i
πείρας άπήτησας πληροφορία ν · κα\ τους έν χερσί priinum, tum reliquis omnibus inconlesiabilem
ΧΛ\ ποσΐ τύπους τών ήλων, κα\ της πανολδίας πλευ­ reddere sludens, ipso rei experimenlo illius tibi.
ράς τήν νυγήν, τοΰ παθόντος σώματος ώς αληθώς certo praeslandam fidcm flagiiasli : icreque susci

** Joan. v i , C6. u
Luc. \xiv, 3 6 ; Marc. x v i , 14.
135 NICETA PAPHiAGONIS
U t i ejus corporis, quod passum erat atque mor- Α άναατάντος τεκμήρια τιθέμενο;, τήν μακαρίαν Ικεί-
luum, cerla indieia slatuens, clavorum in manibus
jj£#AiiSque apertas cicatrices; beatiseimiquelaleris
lancese fossionem, mox ac contrectasses, beatam iOam vocem cructasii, ac respondisu. Dominu*
meut et Deus meus . 41
Ο sanctara vocem sancto Spiritu sanctissime p r o -
latam 1 quse scilicet apostolorum mentes constabi-
livit, dubieutem curavit, firma cunctos flde cora-
posuii. Ο brevem vocem, coagnam i n se virtulem
habenlem I quae videlicet profligati» haereticis, rectae
oraaem fldei regulam illustret. Domtnwment et Deu$
mw! Non alius, Dominus, atque alius Deus. Non
alius qui palpatur, alius qui oronem tactum f u g i t ;
sed qui assuroplse carnis ratione compreheosus
Dominus, is ipse Deus meus, natura deitalis omnino ®
absolatus et incompreliensus; qui persooae ralione
singulariter; gemine, spectata naturavideaturatque
credatur. Sic Christum scire velut tessera dWinus
edicat Apostolus: ac 6icut Petrus ante passionem et
resarreclionem, ita hic quoque Cbristo jam susci-
tato, quod in illo unnm esl ac duplex praedicabat:
quornm Dominus accuraiam confessionem ratam
habens, suam i n ea flrma basi constabUivtt Ec-
desiam.
Qaod vero Spiritus sanctus a Patre per Filium
(juxta quod olim proroissum fuerat) effususerat;
plenique illius virtute discipuli, afflatuque repleti,
graiiae in seipsis parluriginem coniinere non vale-
b a n l ; ac nisi per universura sparsi orbem, alius- ρ
que aliam ineocompleiusnationem, divina bonitate
impartirent; nec Deo mittenti placita, nec Jesu
benignitate atque praecepto digna, facturos se arbi-
trabantur: alii itaque alio missi aposldli, pro eo
utique ac aucior ipse mittendorunj decreverai;
probatissima; autera virtutis terque maxirao (quo
de agimus) Yerbi diacipuio, cum Partborum, Hedo-
rumquo atque bis ulteriorum ^lhiopura apostola-
tum nacto, ac quo i n eos modo ac ralione invaderet
(ad homines sctlicet proficiscens aspectu truces aiii-
mique moribtie acerbiores), accum eis de pieiale
semiones misceret, haud saiis suecurreret: quia
el ipsura fere illarum genlium oneris Uederet; onmis
in promptu dubitatio et anxietas depulsa est. Ipse
enim divinissimus Jesus, incompreheosusill0,nuiiie β
terminis finitus, qui in ccelis Patri semper conj unctu»
est, atque in terris apud eos quos babet necessarios,
semper indivise roanet: hio corporis statura, indole
vultueque specie viro assimilis, Mercatorem India
profeclum, recensque UierosolymU exeontem acpa-
triam cogilantem adit. Ad quem dOminas cura
accesei&set (o dominaioris inclinationem I ο servi
probitaiem!) velut servum, suum vendil discipu-
M
Joan. xx, 28.
(£3) ΈμχόρψτιτΙ..· προσζΑΟώτ. Sumpta hasc ex
Thomae Penodis, libro olim reprobato ac ptane
apocrypbo; cujus lamen Qdem sic Graeci non ab-
n u u n i , u i et quibusdara anliquis libris ecclesia-
sticis ascriptos Imbeant, et parlem in Menaea r c t a -
lerint, longa narralione boc ipso litulo, *£κ τών
136
νην μ*τά τήν ψηλάφησιν εύθυς άνηρεύξω φωνήν ·
Ό KtfpKfc μον, άποκρινόμενος, καΐ d itedc / J W /
Ό φωνής αγίας, άγίψ Πνεύματι παναγίως φωνη-
βείαης, χαϊ τάς. άποατολικάς διανοίας στηριξάσης,
χαΐ θεραπβυσά<ιης τήν άμφιβολίαν, κα\ πρδ; £ε6αίαν
τους πάντας κατορθωβάβης πίστιν! "Ο φωνής βρα­
χείας, μεγάλην έν autfl δύναμιν έχουσας, των alpe-
τικών μεν άφανιστικήν, ορθοδοξίας δε πάσης ουβαν
φωτιστική ν t Ό Κύριος μον, χα\ 6 θβόςμον ! Οδχ
Αλλος 6 Κύριος, κα\ άλλος δ θβδς. Ούκ άλλος δ ψη-
λαφώμενος, κα\ Αλλος δ άναφής· άλλ* 6 τψ προσ~
λήμματι ληπτδς Κύριος, αύτδς οίτός μου θβδς άκρά
τητος τ^ θεότητα κα\ άληπτος' μοναδικώς τήν ύπδ-
βτασιν, δυΖκώς τήν φύσιν δρώμενος καΐ πιστβυόμι-
νος. ϋ&τως «Ιδέναι τ6ν Χρι^τδν 6 θιϊος παρεγγυάιτθω
Θωμάς * χα\ ώσπερ δ Πέτρος προ του πάθους χ*\
τής άναοτάβεως, οΒτω μετά τήν άνάίΠίασιν οίτος,
το ένοειδβς χαλ διπλούν ανεκήρυττ* του Χρίστου, ών
το της δμολογίας δ Κύριος επισφραγισμένος
ακριβές» έπ' αύτφ τήν Ιδίαν Έχκλησίαν άν*ίπηρ£-
ξατο.
ΈπεΙ δε τ6 Πνεύμα τδ &γιον διά του Υίοϋ πα*
τρθ*Θεν κατά τήν ανέκαθεν επαγγελίαν έξεχεϊτο* κα\
πλήρεις μέν της έκ*£νου δυνάμεως ο£ μαθητα\,
πλήρεις δέ γενύμενοι της ενεργείας, όύχ οΓοί τβ
ήσαν τήν ώδίνα της χάριτος Ιν έαυτοΐς χατααχε?ν •
άλλ' εί μή κατά τήν οίκουμένην διασπαρέντες δλην,
κα\ άλλος. άλλο τι μέρος t w v i w * αυτής έβνωνδια-
λαβόντες, της 6εαρχικης μρταδοίβν άγαθότητος,
ο0τ« τφ άποατέλλοντι θεφ φίλα, οΟτιτης Ίησοΰ
φιλανθρωπίας επάξια πράξειν κα\ διαταγής ήγουντο'
άλλοι μεν ούν άλλαχή των άποοτύλων, καθώς αΟτους
δάποατέλλων διέστελλε δήπουθεν έξαπεατέλλοντο ·
τφ δοκιμωτάτω δε τούτφ χαΧ τρισμεγίστφ' του Λόγου
μαθητή, Πάρθων κα\ Μήδων, καΐ των έπέκεινα
τούτοις Αίθιύπων τήν άποατβλήν λαχδντι, κα\ πώς
άν αότοΤς Ιπίοι, κα\ τίνι τρόπψ τοϊς άπευκτοίς μεν
τήν δψιν, χαλεπωτέροις δε τδν τής ψ^χής τρδπον έπι-
δεδημ^κώς, ϊΓς τε λόγους χαΧ ομιλίας τάς υπέρ ευ-
<τε6είας ίλθοι - ήρεμα δε καΐ προς τδ ^άρος Ικείνων
δυσχερήίνοντι των εθνών, ίγγύθεν ή λύαις παρέστη
των ήπορημένων. Αύτδς γάρ δ Οεαρχικώτατος 1η*
σους, δ άπερίληπτος, δ απεριόριστος, άνω παρά τ φ
Πατρ\ ών άδταατάτως άε\, χα\ κάτω δε παρά τοις
οίκείοις άμερίατως μένων ά ε ί ' ούτος άνδρΐ τδ μέ­
γεθος, τήν τε φύαιν χα\ τήν μορφήν εοικώς, έμπόρ<α
τιν\ προσίληλύθει, της Ινδικής μεν δρμωμένψ,
άρτι δε τών Ίεροαολύμων έξιδντι, καΐ πρδς τήν
Ιδίαν παλινοοτούντι γήν, τούτφ προαελθών (23) δ
αύταΰ Περιόδων, Εχ ejusdem Thomas Venodit :
quse perinde, paucis muialis, Abdiae Babyloniino-
inine vulgala sunl, rnagis eliam i» ilio impura. S Y -
naxarium, quod antecedit, iisdent vcrbis babciiir
in magnis Menaeis el Basilii iiuperaloria a card.
Sirlelo Latine rcdditi^ el Heurici Canisii t . 111 edi-
137 ORATIO VII. - I N L A U D E M S. T H O M £ A P O S T O L L 138
Κύριος, (ώ συγκαταβάσεως δεσπότου ! ώ εύγνωμο- Α l u m ; venditoquc se ilincris prsebet socium» eique
σΰνης ο ί κ τ ο υ !) οΤα δοΰλον οΐκείον πιπράακει τδν occultc semper colloquilur, arcanis^ue divinis pra>

biliora , quam qiue habet Thora?e illa cuni rocrca-

tore profectio. quem in via sibi addixeril, Clirislia-
nisque moribus iiiibuerit, ac cujus ope ct opibus
σαι xat βαπτισθηνα!. ύ«* αύτοΰ Ούα^άνην τδν υ&δν longam eam viam solatus sit. Quod iia se Christae
αύταν, κα\ τήν γυναίκα Τερτέαν, χαΛ Μιγδονίαν, κα\ ut apostolum ventlerel, conspicuuia feccrit, ad a l -
Ναρκαν. Διδ καΛ ιταραδίδοται πέντε στρατιώταις, ο! liorem spectei propheiise gradum ; nec aliud gessit
τοϋτον επί τ6 δρος άναβιβάσαντες, λόγχοτις κ α τ - exierion illa &pecie, quamquod interiori insiinclu
έτρωααν, καΐ ο&τωπρδς Κύριον έξεδήμησεν. Hic cum in Francisoo, ipso eodem auetore, post totdemum
MediSy Parthis Per$it etJndis Dei verbumprcedicasset, saicula acium est-
t

in ciutodiam donjidtur α rege Smidcso, propterea Gentes, ad quas Thomas pnedicator missas est,
quod ejus opera crediderant et baptizati fuerant Va- eaedem referl Niceias, quas Hippolyli Synopsis:
tanea eju$ ^/tus, et uxor nomine Tertio, et Migdonia addil lamen yEihiopas Partlus Medisque ulleriores;
et ftarce. Quupropter quinque milUibus tradUur, abususforle/iuliiopnm nomine pro ipsis Indis.Nam
qui ad montem quemdam ductum lanceis transverbe- non videlnr vclle ^Eihiopas jEgyplo superiores et
rarunl, atque ita migravit ad Domhtum- In ex- Afros; lameisi illi quoqtie sibi Tliomam apostolum
cerplo illo ex Thorase Periodis, mercatorille T l i o - g vindioanl, ei(|ue peculiari religioni teneuiur.
mae duclor in lndiam Azanes itidem dicilur, qui lliiopes eliam vicini terr;e promissae, id est Aladia-
el ipse conjectus in carcerem cum aposlolo, quasi nilai, ex quibus orta Mosis uxor, inde uiciz ALIAUO-
deiuso rege, dum exstruendaru illi eximii decoris pissa , non videntur 1'arlhis Medisque ulieriores,
regiam profitetur, erogaiis in pauperes illius ut ita Nicelas desigture volucrii. Forle etiam Chry-
tbesauris : quam lamen i n coelis regiam ille ex sosLomus, cum tfealbaios Thomae prsedicaiioiiibus
fraire ab apostolo susciiaLo sibi exstructain aique i£thiopas scribit, in Act. apost., Indos Orientalcs
paralam didicerit; eoque miraculo cum fratre ad intellexil, etsi ipsis i £ l h i o p i b u s , u l s i b i Thoniam
Cbristum conversus, ab eo τδν ά££α6ώνα της ακή­ apostolum rapevcnt, occasio aliqua fuit. Grseci i n
ρατου βασιλείας, immortaiis regni arrhabonem , ac- Menseis aperle satislndos inlelligunt, nec alii apud
ceperit; apostoload alias urbes prouciscente, prai- eos&ihiopes, quorum Tbomas animos dealbaveriu
dieandi Evangelii causa, ubi sic consummatus s i t , Sic prseler alia ode 1 et slropli. i : 'Αρετης κάλλ£ϊ
ob conversam reguli alterius familiam, ut habet διαπρεπών, αύτότττα, καΐ θαύμασι, των Ινδιών %h
relalum Synaxanum, aclaque illaAbdtana, in q u i - δυσειδές φωτΐ τ ψ θείψ κατηΰγασας π(στει, χαΛ
bus uxor illa regis Trepiia dicilur. Isiud de nier- έφαίδρυνας τούτων τ^ν ζ<5φωσιν. Virtutis pufchrit*-
catore Indo, cui se Thonias in Indiam coniilera de- dine decorus ac miracuifa, qui ip$e Devm QCMH$ M -
derit, eisi babetur in apocrypho, indeque iide n u - divti, deformes lndo* divina iuce (fide) coUustrasli t
Ure videatur, ex eo non improbabile redditur, eorumque caiigincm perpurgcsti; obscuram sciiicet
quod lndorum alter apostolus atque Japponum et fucatam eorum animo cutero. Naiu etLuciaous
Franciscue Xaverius (ipse pene Thomas redivivus
et successor, ac pro humilitaie, excoienda ea Do- Λ de iEthiopibus, άνδράσι μελαvτέpotς καΐ rijy δψιν
miiii vinea, vicarius, quem lanti ex suis noslrisque έζοφωμένοις, ob$cur&{orma ut Ovid. iu Metatnorph*,
t

et alits aeraulati sint, religiosi omnes et Mendican-
tes, strcnui vere o p e r a r i i , non fastu dominantes non adeo salura illorum nigredo; lania taiuen, ut
in deris, ut quibus ad jaciantiae eupercilium est
vocari pontiiices, et qui nolint aut desiderent esse
pontitices, secus ac Yvo Carnot. serm. in cathedr,
»ancti Petri admoiiel; necsatis aitendant sub mo-
nachi toga, in inferioribus domus Domini man-
siunculis, quorum iabia custodiunl scieniian», an-
gelos scilicet Oomini exerciluum, reliquos sacer-
dotes, ipsos qutdem juxla deslinationis momenla
minime poniifices, sed tamen Petri consacerdotes ,
inquit ideni Yvo ipse in regulari toga egregius ac
r
sirenuus pontifex), eodem spiriiu eaueni pene mo-
litione Lentavit, u l Meacum, Jappunuiu ferc me-
tropolim servi babitu ac pcdiscqni adiret. De
qtia re Tursel. in ejusdeni Francisci Yita : Frun-
viscti$ iive ut expeditum iater Barbaros haberet iter
t
sive ut certum aliquem taiis vice ducem haberet, equiti
indigenw Meacum petenti, famulum semet adjunxit, ^ c i i c u m ; quac tameu ratto 3«ΐ Lradilio nullo modo
servtiutem quoque pro Christo sibi deeoram ratus.
Domini ergo equitanti* sarcinutam , prceter tuum
missm instrumentum, cursitans geUabat hutneris.
Herus .quippe, cursus magis quam itineris modo ,
concitabat equum per obnoxia lutronibus loca. Et
Franciscm pcdibus ferme ibat rntdis, quod rivi am-
nesque vado Iranseundi se passtm offerrent. Itaque
seepenumero pedibus ex nivis et algoris injuria tntu-
mescentibus graviler laborubat: crebro eixam cursu et
saranarum ge$talione (atigatus, glacie aut asperitate
vim fallente vestigia, corruebat. Qttm ilte omnia, non
wquo sotum, sed eiiam intento in Deum et α sensibns
atieuaio superabat anvno. Quippe tanta vU erat cm-
te*ti$ conlemplationh, ut victis dutcedine scnsibu$
tubinde in vepres indueret se ad lapidex offeusaret
y
pedes laceraretque, $ine utlo prorsus sensu doloris;
ac quae in eam rem prosequitur alia, pcne iucrcdi-
quod ipsum lndis cuin ^ i h i o p i b u s cornmune, eisi
rcspeclu Europa:urum fusci audiaut et ζοφεροί.
Maneai ergo Thomse sua i n d i a , el in ea sui yElhio-
pes, ipsi scilicel I n d i ; Maitbaeo potiusproprie uia-
gis dicti i£tbiopes, partimque eltam iliius fratri
Jacobo Alpbfti, qui ipse intus ex duodecim, JSgy-
plmn partesque illi snperiores Fvangelio Ulustra-
vit, u l cerliora de illo liabenl inoiiumeiita ; uon
uudus episcopus Jerosolymis letttplo assiduus con-
senuit, ut existimant, qui malc voiunt esse ipsum
Jacobum fralrcm Domini. Sophronius aliis nafio-
nibus, quibus aposloluiu Tbomam praedicaise coia-
ineinoral, eliam Γερμανούς addit, sicque eiiam
Guilliel. Ltndanus Hurem. episeopus c t i s t i m a t ,
iraditque exslare ejus rei monuinenta S. Thonue
apostoli
%
nomine complures ecclesias -in extremis
ipsis Germnriia? oris, et pene usque ad polmn » r -
rem mibi conficil. Num enim qnod Burdigalensis
inea melropolis Andreap nomine sacra , iodicio sit
pwdicasse Andrcam Burdigalse; vel SlephaBum in
Aquitania, cujus Dene nontiue in ea sacrae reliquae
antiquae caihcdralee ecclesiac, Tolosana, Aginnen-
sis, Leinovicensis, etc. Τ PFsedicarunt cerie, qui veJ
laliiim discipuli fuerant, vel eis peculiari rehgioae
ob&tricli ac d e v o i i : sicque se res in Germania ba-
bucrtt, quod ad Tbomam eltinet; ilcmque in & -
ihiopia, quie est Africa : ne dicamu» Thomaua
unum plus tarrarum peragrasse ac iidei pneconio
hnplessc, quatn reliqui omncs aposioJi; cuin cer-
luin sit Pauli oraculum, cum plus omnibus labo-
t
rasse implendo Evangelium ab Jerosolymi6 usque
in Illyricum pcr circuitum. Quod ita ?pud Sopbro-
niumcsi de Germ&nts, jiullius pra;lerea aniiquorum
le&iimonio nilitur. Quod apud eumdem esi Magis t

qui c l ipsi Medix poitualur populi, apud Hippo-

PATROL. G R . C W 5
Π9 N I C E T £ PAPnUGONTS · 140
dieatiopibns animam ac ftdncinm addil. Q«in ct in Λ μαΟητήν, κα\ τω πεπραμένω συνέρχεται, κα\ κρυ-
cunctis iili vii3 inaspcclabli raiionc comcs, ab om- φίω; acl προσλαλεϊ, και. μυστικαΤς δμιλίαις παρα­
nique pcricalo ac advcrso casu Hbcrnns; ubi qtiidcm καλεί, κα\ Οεο££ημοσύναις ά££ήτοις παρασκευάζει
ctivinn tracianda forcnt, divina?que sapienUxvcr- Οα^εΖν. ΚαΙ μήν καΐ έν πάσαις αύτψ ταίς όδοϊς
brs ad pielatem adhorlandi atidilores essent, viUc άοράτως έφεπόμενος, καΐ παντός κινδύνου καΐ παν­
sernioncm largo in co fontc cffundebal; ubi aulem τός συμπτώματος άπολυτρού μένος * κα\ ο5 μέν θεο-
dcclaranda prodigiorum virtus, oiuni res miraculo λογεΐν χρεών, καΐ £ήμασι θεοσοφίας τους άκούοντας
majorcs ad spectatorum tum stuporeni tum fidem ε!ς εύσίβίίαν παρακαλεΖν, λόγον εν αύτψ πηγάζων
prccslarc tribucbal. ζωής* ου βε χ&\ τεράτων ενέργεια ν έκφαίνειν Cfcc,
παρών τά Οανμασιώτατα προς ί-κπληξίν τε των
όρώντων, καΐ πίστιν χαράζεται δρ$ν.
Qucm in modum magnus Thoraas ad Indos Ούτως εις Ίνδού£ ό μέγας άπήχθη θωμά'ς. Ε ν ­
abducms cst. Indcque j4Eibiopum ipsis rcgibus, τεύθεν καΐ τοις των Α i (Μ πω ν βασιλεΰσιν ως θαυ­
cunciisquc ilHus lerrse salrapis ac viris principibus, μάσιων ίργων εργάτης, κα\ π&σι τοϊς κρατούσι τής
lanquam mirabilium opcrum patrator illustris effi- γης εκείνης, επίσημος καθίσταται* κα\ ώσπερ i
c i l u r " . Ac sicut ipse Jesus Cbristus facms obe- Β Χριστός αυτός Ίησοΰς, υπήκοο; τψ αυτού γενόμενος
diens Palri, scrvi formam aeccpit, seque ipsum Γεννήτορα μορφήν εΓληφε όουλικήν, χαΥ OV οϊκο-
dignatione huinilians, atque ad morlem usquc pro- νομιαν εαυτόν τεταπεινωκώς, καΐ μέχρι θανάτου
dila subjeciione, Patris gTalia exaltaius est, su- τήν ύποταγήν δειξάμένος, ύπερύψωται δια τον
premumquc omnium nomen, qua ralione homo Πατρός, κα\ του υπέρτατου πάντων ονόματος fj Αν­
est, consecutus, in dexlera majesiaiis sedct '. θρωπος ήξιωμέ*ιος, έν βεξ{$ κεκάθικε της μεγα­
4

Sic verus discipulus, ipseque filii dignilatis com- λοσύνης * ούτως ό γνήσιος μαθητής, καΐ τής υΙοΰ
pos, secnm animo Domini reputans bumilitalem, τάξεως έπήβολος, προς την Δεσποτιχήν ταπείνωσιν
scrvt illara dejectionem habitumque non indigne άφορων, ού το πρόσχημα της δουλείας Ιδυσχέρανεν ·
lulit. Non molcste liabuit quod ab impiis emerclur: ουκ άπεδυσπέτησεν υπέρ άσε6ών άπεμπωλούμενος *
nempe non mcesiiliam, sed jucunditatcm; non ουδυσθυμίαν, άλλά προθυμίαν · ούκ άτιμίαν, άλλά
ignominiani, sed honorem; non probrum aut dolo- τιμήν • ούδ' αίσχΰνην ή λύπην, δόξαν δέ κα\ εΟφρο-
rem, sed polius gloriam ac laetitiam ducens lem- συνην τήν πρόσκαιρον δοΰλωσιν ηγούμενος, καΐ
porancam servilutcm : eaque palam semuiari se ταύτη σαφή την προς τδν διδάσκαλο* μίμησιν κα\
iragislrum ac diligere ostendens, nedum solus ipse άγάπησιν έπιδειξάμενος, ού μόνος αυτός της αληθούς
u
veram libcrlatem iiliique decus altius consequeba- ελευθερίας κα\ υψηλότερος υΐότητος κατηξιουτο·
lur, verum eiiam innumerosiniidelilalis peccaiique άλλα κα\ μυρίους 5σους τ φ οχότω της απιστίας κα\
tencbris obnoxios libcrabat, aique gtatiic spiritu ac αμαρτίας καταδεδουλωμένους ήλευθέρου * κα\ τψ τής
baptismi aqua mysticc regeneratos, immaculaiam χάριτος πνεύματι, κα\ τψ τοΰ βαπτίσματος Οδατι
prolem plenosque lucis, vcne illosraagnaequeLuci μυστικώς άναγεννων, άμωμα τέκνα κα\ φωτός
aduioebat. πλήρεις τούτους, τψ αληθινή κα\ μεγάλψ'παρΕστησι
•

φωτί. ·
Cuncta vero (er beati&simo dociori egregle pra;- Πάντα μεν ούν καθ* £ν διεξιέναι πειρΑσθαι λόγψ,
feiita, omnemque illius scrmonura atquc operum δσα τψ τρισμακαριωτάτψ κιτώρΟωται μυσταγωγψ"
circulum, quibas Partbiam omnem et Hyrcaniam καΐ πάσαν II των τε λόγων αύτοΰ καΐ Εργων τήν
ct Bactrianam cvangelizans Christo adduxil, conari περίοδο ν, οίς ΠαρΟίαν τε παυαν καΐ Ύρκανίαν xal
Bigillaiiin vcrbis cxsequi ei cnarrare, idem inerilo Βακτριανήν εύαγγελιζόμενος προσήγαγε τψ Χριστψ,
sil, ac tentare pluviae gullas numcrare. Ul igilur ταυτόν αν εΓη καΐ ύετοΰ σταγόνας έπιχειρειν άρι-
quav suiit mcdia cuncia coniraham, sacri nirairura θμεΓν. "Ιν* ούν τά έν μέσω συνέλω πάντα, τήν πρός
praeonis ad Indise regem admissioncin, rcgi® ex- τδν βασιλέα τής *Ινδικήςτοΰ ίερου κήρυκος εϊσα^ω-
strucndac pollichationem, xris regii in lenues per- γήν, τής οίκοδομής των βασιλείων τήν ύπόσχεαιν,
sonas hisumpiionern, creala inde pericula, minas, τήν είς τους μετρίους των βασιλικών χρημάτων
w r b e r a , carceres, ab aerumnis omnibus propitio άνάλωσιν, τους διά ταύτα κινδύνους, τάς άπειλάς,
Numinc benigniorcque providciilia lilicrationem τάς μάστιγας, τάς εΕρκτάς, κα\ τήν διά προνοίας
ac, ne orationem longius protraham, abyssum κρείττονος των δυσχερών απάντων άπαλλαγήν* κα\
enarrans miraculorum, quam jnullis aegrolis sani- 7να μή μακρόν άποτείναιμι λόγον, άδυσσον έξηγού-
talcm tribucrit, quantis caxis visum, surdisquc μενος Οαυαάτων * δσοις ά^ωστούσι παρέσχε τήν

PhiJipp. n, C. " Ilebr. i , 3.

Ivtum est Margis: melius foric Mardis, qiti siutt audiunt, leste Maphreo, ac si quis Druidibns dicat,
llyrcanke popntl apud Slrabunen», Suidam, Stepba- proCallis. Ac; nuin Sophronius etiain , vocc illa
nnirt : suntcliam Pvrsne populi apud ilcrodoimn. Mftgis Persanim sapienies (id esi philosophos)
t

IVaclituaues, quos addunt nuvui Honiniuii labula^, inlellcxit? Populum Lamcn Persidis assignanl,
iit>r) tnm populi stinlct nalio aliqua, qtiam pliiUn quorum ut-b& Plinio c i Soliuo Paiagorda dicitur.
foplii Ι'Δάϊχ citcrioris» qui sic adhuc noslraiibus
 141 ORATIO VII. - IN LAUDEM S. THOILE APOSTOLI. 142
Ιασιν, δσοις 5έ τυφλαΐς δρασιν, κα* κωφοΖς άποκοΟ- Α auditum reslituerit, qaantos soluUe mcmbrls erexe-
iovr\ τήν άκοήν • κα\ δσους μέν παρειμένους άνωρ- rit, quanlis leprosis, aliove modo corpore obkesis,
βωσατο, δσοις δέ λελωβημένοις τδ σώμα, καΐ καθ* aul naturae vitio laboraruibus, vel epiritu immundo
βντιν' ουν πεπηρωμένοις τρόπον, ή συμπτώματι vexatis, eine Jabore ullave mercede, Josu invocato
φύσεως κεκακωμένοις, ή πνεύματος ακαθάρτου βα- noraine sanitaiem donaverit. Hac, ioquam, ut
σανιζομένοις έπηρεία, τήν άπονόν τε κα\ άμισθον omittainus, qui aciUcet hi&toricl pensi, non bu]us
ίατρείαν τψ του Ίησοΰ ονόματι δεδώρηται. "Ιν' οδν nostri inslilud eunt. Ut donique etiam aposlolicaa
ταΰτα παρώμβν Ιστορίας έργον, κα\ ού του παρόντος pelaguff sapientiae contrahamus, ac quomodo ?er-
δντα σκοπού • Γνα δέ κα\ τδ πέλαγος της αποστολι­ bura vitae divine praedicaret, quod erat in principio,
κής συνέλωμεν θεοσοφίας, κα\ δπως τον Λόγον el eral eemper apud Palrem, ac pro nobie caro
έθεολόγει της ζωής, έν άρχ5 δντα, προς τον Πατ&ρα factum est, el propler noscrnci afflxum mortuum-
άε\ βντα, και σάρκα γενόμενον οπέρ ήμων, κα\ υπέρ qaeac triduo sepultum ; lumque aurrexiia moiv
w

ήμων σταυρψ κα\ θανάτω, κα\ τριημέρω προσωμι* tuis, ac a terra in coelura rcceptura est; indeque
ληκότα ταφ$ * ρίτα, άναστάντα μέν ir νεκρών, χ%\ rursus venieus cum majestaie eua cunctos ad
άπδ γής αναληφθέντα είς οΰρανόν * ήξοντα δέ μετά judicium et raliones eorum, quae per vitam egerunt.
της αυτοϋ δόξης αδβις εκείθεν, κα\ προσάξοντα ^ coget : qaodque ejue fidelibua aqua ac Spirita
σύμπαν το πλάσμα κριθησόμενον xat λόγον δφέξον emundatia, omnique dsemoms errore ac viiae ncqni-
των βεβιωμένων κα\ 8τι τούτω πιστεύοντας, βδατι tia et malitia liberalis» Dei dunUxai regnum et
κα\ Πνεύματι καθαίρεσθαι δείν, καΐ πάσης πλάνης ioatitia ejua ia Ghristo Jeeu araanda sint. Tuiitam
δαίμονος, κα\ πάσης βίου κακίας καΐ πονηρίας ifilur divinarum doctruiarura aclionumque ApostoH
άπαλλαττομένους, μόνης της βασιλείας θεοϋ κα\ της abyesuro ut bistoriis relinqaaraus, vitae illius flue,
δικαιοσύνης έ ρ | ν έν Χριστφ Ίησοΰ. "IV ούν τϊρ oralioni finem imponamiu
Αβυσσον ταύτην των θεολογιών κα\ των πράξεων του Αποστόλου ταΤς Ιστορίαις καταλίπωμεν, τψ τέλει
τον βίου, τδ τέλος έπιβαλωμεν του λόγου.
Έπβ\ γάρ τον Θείον 6 μαχαριώτατος δρόμον Ιξ- Quod enim vir bealissiraus divinum cursum con*
ανύων, κα\ τοϊς εϊρημένοις Ιθνεσι π2σιν οΓα σπό- summans, bisque omnibus, quasdixi, gentiboa,
9

ρον οΰράνιον τδν τοΰ Θεού κατασπείρας λόγον αναρί­ velut ccblestem seinenlem, Dei sermonein diseeuii-
ρ

θμητους μεν πεπιστευκότας δι* αύτου καρποφορεί nane, quantos D6C numerare quis poesit fideke
τ φ Χριστφ, καθαρτηρίψ δέ της παλιγγενεσίας άπο- fecunda rae«&e Christo offerebat, ac lusirali rege-
βμήχει λουτρφ- παντί δέ λόγω σοφίας κα\ χάριτος ^ neraliotiis lavacro, aordibus deiergebal; omniqoe
φωταγωγών κα\ τελετουργών, τους μίν ποιμένας sapienlise aique gratise sermone iUuiuinani ac per-
καθίστη κα\ διδασκάλους, δσοις θερμότητι πίστεως flciena, alios pastoree doctoresque congtlluebat
' κα\ βΟθΰτητι ψυχής μάλλον εδδοκεΐν τδν Θεόν * τους (quotquol nijnirum fcrvore fidei animique reclitu-
δέ ποιμαίνεσθαι κα\ άρχεαθαι, κατά τήν άγΕοις πρέ­ dine Deo acceptiores noverat), aliie u l p^scerenlur
πουσαν εύθυμοσόνην καΐ τάξιν (έρως διαταττόμενος, ac subditi d&eni, juxta concinnam illam disposilio-
εκκλησίας καλλίστας κα\ πλείατας άνεστήσατο τψ nem, apiumque ordinem qui eaiittos decet, sacra-
Χριστψ· Ιδε: τούτον Ισχατον υπέρ απάντων κατά tissime slatuens, Ecclesias pulcherrimas lunge
τήν τοΰ διδασκάλου μίμησιν θεϊναι τήν ψυχήν* plurimas Chrieio excitaverat; par eral, ut quod
τοϋτο γάρ είναι της τελείας αγάπης τδ τεκμήριον · supremum eft, pro omnibus, magistri exeraplo,
διδ καΐ ύπδ των εμμενόντων έτι rft πλάνη σαφώς auimam. poucret. Hoc enim perfeclae dilecliouis
επιβουλεύεται * κα\ λόγχαις τάς πλευράς ό θαύμα- certura iodicium Quainobrem eliam, eoruin qut
σιώτατος έκκεντηθε\ς, τήν άγίαν ψνχ^ν χαΧ μακα- adbuc errorem colebaot eoque obeiinatiores erant,
ρίαν, καΐ δντως Χρ^στοβιδή χαΐ Χριστοφιλή, τψ insidiis palam appelitur; lanceisque laiera tran&ver-
υπέρ αΟτοΰ σταυρωΟέντι κα\ λογχευθέντι παρατί­ bcratus vir summe mirabilis, sauclam beatamque
θεται D aiiimam, vereque Cliristo similem ac Christi ainan-
tc/o» ei qui ipsius causa cruci aiCxus lanccaque
iransverberatus fuerat, tradiu
Ουδέ γάρ etva: δίκαιον, τδν ολον έχοντα τδν Χρι- Non enim docebat, u i qui tolum in se Chrisium
στδν έν έαυτψ, κα\ τούτω Θαυματουργίαίς ύπερ- haberet, eique proemagnificis pairatis miraculis,
φυεστάταις, διδαχαίς θεQλoγeκωτάταtς καΐ πδσι τί[ς doctrinisque divinissimis, ac modis omuibus virtu-
αρετής τοίς τρόποις έξωμοιωμένον, μή κα\ κατά τδ Lig similis eniiuerat, non paris eiiam passionis
πάθος κοινωνείν. ΚαΙ ώ ττ^ς προνοίας 1 ώ της οίκο- fiociusexsi&leret: Aique, ο providenliaiu! oibomse
νομικής εκείνης αμφιβολίας τοΰ Θωμά" κα\ ψηλαφή- illain certa consilii raiione dubiclaicm ac coiitrecla-
σεως, ήτδ Χριστομίμητον αύτψ πάθος ήρεμα παρ- ttonem, qtise ilii similein Cliristo passioncniHantis-
εσήμανενΐ "Οτι γάρ τδν τύπον της λόγχης καΐ της per designarel! Quod entm lanceae circairicem ac
^σποτικης άψασθαιτότε κατηξϊώθη πλευρδς, ώσπερ Domini latus langere tunc meruerat, quasi bealis-
τινά μισΟδν της πανολβίας εκείνης αφής, την υπέρ simi illius contactus roercedem quamdam, laieriu

e 4 9
* JoaQ, i , i . Joan. xv, 15,
 143 NICETiE PAPHLAGONIS
eam Iransverberalionem, i n ejus quem palpaverat Α τοΰ ψηλαφηθέντος έπ\ της πλευράς έκκέυτησιν
g r a l i a m , poStea s u s t i n u i t ; suaque i n fine Domimco ύστερον ύπέσχεν, κα\ τ ψ του Κυρίου πάθει το ίδιον
v u l n e r i aplaia passione, eique modis omnibus faclus έπ\ τέλει προστιρμοχώς, καί oS πάντα τρΰπον έ ξ ·
s i m i l i s , ad camdem d u b i o procul claritalem ac r e -
gnura s e m p i i e r o u m evasit.
Latus hoc e x h o r r u e r u n t daemones, eosquc appre-
hendit tiraor e t t r c m o r ; quodque necis avida incensi
i e m u l a l i o n c l u b e n l i s s i m e q a e per m i n i s l r o s ipsorum
•dignos sievitia ingmentes pupugerant, i n t e l l i g e n -
lium mox divinarumque Potesialum studiis c o i i
animadvertentee, i n chaos atque T a r l a r u m planctu
i u g u b r i d i f f u g e r u n i . Latus lioc r e v e r i i i suni a n -
β β
g e l i , u i Jesu l a l e r i s l y p u m et e x ^ m p l u m ; indeque
diffiuentes c r u o r i s slillas, velut sacruni Domino l i -
basnen oflerunt. L a u d a r u n t archangeli ac honore
proseculi s a n l ; q u i n illius i c l u recepla sanciissiraa Β μ η σ α ν μδλλον δε, διά της τρώσεως ταύτης, τή
Anima, Iseli plauserunt. G l o r i i k a v e r u n t P r i n c i -
patus, PoteBtales e x a l u v e r u n t , V i r t o t e s magnifica-
r u n t , Dominaliones hnmanissime acceperunt, s a n -
ciissimique Cberubin ac Seraphin suavissima quadam
laude divinissimoque cantico, Domino Sabaoth
laeiantctD,eximieiiue Regi gloriae exsullantem, p r a -
sentarunt.
Ipsum hoc lalus adorat Ecclesia, ejusque g n t i i s
-pullulans laeiatur. Ο latus, t u o ipsius vulnere e a m
Tulnerans, q u i i c t u m i n f i x i t ; passibnisqoe imila-
tione eum glorificaus, q u i l u i causa lancea tranever-
beratus f u i t ! L a t u s , n o n veteri Adamo facium
transgreasionis causa, sed novo jusliliae m a t e r i a ! ^ παραβάσεως τ ψ παλαιψ Α δ ά μ , άλ),ά δικαιοσύνης
J
Ο lancea 1 e x t e r i o r i specie necera infereDS; s p i -
r i t a l i autem ixitelligenlia ipsuru q u i subialus e s l ,
ducens ad v i t a m aeternam, eique Batellttio obse-
q u e n s ! ' quo etiam Qt, u t indtgiiis acerba videaris,
i l l i aotem q u i Y e r b i transverberati causa (ransYer-
b e r a r i m e r H i l , melle d u l c i o r sis, Lancea scilicei,
Anirase Dei semulac januam fabrieata, qua ex corpore
excederet, eique depulso gladio igneo, pandens
paradisi j a n u a m , citraque otnne i m p e d l m e n t u m
i n t e r medios C h c r u b i n i n d u c e n s , ac ei q u i sedet
auper C h e r u b i u , n u l l i s v e r b i s explicabili Oducia ac
exsullatione sistens B l
.
Quamobrem saluto te ac compello, Aniroam sct-
l i c c l lancea e l i p a t a m , ac c u m gloria ac claritate D δορυφορουμένην, καΐ μετά &ξης τ ψ Χριστψ προσ-
C h r i s t o oblatarn. A v e , Verbi eloqueulissime d i s c i -
pule, ejusque o p c r u m i m i t a t o r strenuissirae; E v a n -
geliique ierveiilissime adimpletione, ac peragendo
quod i n mandatis sit probali&sime. Salve &is, quod
c u m magtstro m o r i p c r c u p i i s l i ; nec percupiisti
solum, sed et condiscipalos magna ad hoc vocc
cohoriatus es e t i m p u l i s t i " : nec i d verbis d u n -
l a i a t , sed niollie p r o ilto perfunctus laboribus ac
periculia, quo alacriias anirai vocabat, postmodura
reipsa effecisti.
Salve sis, quod et resurrectionem pra; caeieris
curiosius i n q u i r i s ; non ipsc t i b i magis, quara c o n -
144
ωμοιωμένος, είς τήν αυτήν Ομολογουμένως δόξα ν κα\
άΐδιον άνελήφθη βασιλεΕαν*
Ταύτη ν έφριξαν δαίμονες τήν πλευρά ν, καί φόβος
κα\ τρόμος έπελάβετο αυτούς * καΐ ήν ζήλω φονώδβι
πυρπολούμενοί, κα\ διά τ ω ν αξίων αύτοίς υπουργών
ώς ήδιστα καταδραμόντες εξεκέντησαν, ταύτην εύ
Ους ύπο νοερών καΐ θείων Δυνάμεων περιεπομένην
καθορώντες, είς χάος κα\ Τάρταρον άπεφοίτησαν δλο-
φυρόμενυι, Ταύτην ήδέσθηααν άγγελοι, ώς άντίτυ-
πον της πλ«υρ3ς τοΰ Ί η σ ο ΰ · χα\ τάςάπο£|5εούσας
αύτης ^ανίδας του αίματος, ο!α σπονδήν ίεράν άναφέ-
ρουσι ΚυρΕψ. Ταύτην αρχάγγελοι βνεσαν καί έ τ ί -
παναγίαν ψυχήν έκρότησαν άναλαβόντες. *ΑρχαΙ δε,
έδόξασασαν * ΈξουσΕαι δ&, ύψωσαν* Δυνάμεις δε,
έμεγάλυναν ' x a l αϊ Κυριότητες μεν έδεξιώσαντο *
οί παναγέστατοι δε Χερουβΐμ χα\ Σεραφ\μ, μετά
τίνος εμμελούς αΐνέσεως κα\ θεοπρεπεστάτης ΰμν-
ψδίας-; τ ψ ΚυρΕψ Σαβαώθ εύφραινομένην, τ ψ της
δόξης παρέστησαν δπερφυώς άγαλλιωμένην βα-
σιλεί.
Ταύτην κα\ ή Εκκλησία προσκυνεί τήν πλευράν,
χα\ έν ταϊς σταγόσιν αύτης ευφραίνεται ανατέλλουσα.
"Q πλευρά, τ ψ οίκείψ τραύματα τραυματίζουσα τον
τ ε τ ρω κότα * κα\τψ του -πάθους μι μή ματ ι, δοξάζουσα
τδν λελογχευμένον υπέρ' σου 1 Πλευρά, οδκ αφορμή
ύποΊ)εσις τ ψ καινφ γβγενημένηί
* f l λόγχη 1 το δρώμενον μέν, θάνατον εργαζομένη·
xb νοόύμενον δέ, τον θανόντα «ρος τήν αίώνιον όδο-
ποίουσακαΐ δορυφοροϋσα ζ ω ή ν * οΓς ΧΑ\ m x p a μεν
δοκεΤ; τοις άναξίοις * ήδίων δλ μέλιτος, τψ ύπερ τοΰ
νυγέντος χεντηίήναι κατηξιωμέν*^ Αόγον. Α ί γ χ ή ,
δύραν μέν της άπΛ τοΰ σώματος έξοΛου τ^ ββομιμή-
τ ψ τεκταινόμενη ψυ/J • τήν βύραν δε τα^τη τοΰ
•παραδείσου διανοίγουσα, κα\ τήν φλογ(νην ^ομφαΐαν
έκκρούσασα* χα\ δια τ ω ν Χερουβείμ άκωλύτως είσ·*
άγουσα, x a l τφ1π\ τ ω ν Χερουβ«\μ μετά πα^ησΕας
άφράστου κα\ άγο^ιάσεως προσάγουσα·
Τοιγαροΰν προσαγορεύω σε, τήν διά της λδγχης
αναφερομένην ψυχήν. Χαίρε, τοΰ Αόγου λογιώτατε
μαΟητά, χα\ τ ω ν δργων αύτοΰ «ρακτιχώτατβ μι­
μητά" καΐ τοΰ Ευαγγελίου θερμότατε πλΥ)ρωτά, χα\
τ ή ; εντολής δοχιμώτατε τελειωτά. ΧαΓρε, δτι ΙπεΘύ·
μησας τ ψ δίδασχάλψ συναποθανεΓν · χα\ ούκ ΙπεΟύ-
μησας μδνον, άλλά χα\ τους μαθητάς *1ς τοΰτο με-
γαλοφώνως προέτρεψα; κα\ παρώτρυνας * καΐ ού
λόγοες μόνον, άλλά μετά πολλούς υπέρ εκείνου πό­
νους και κινδύνους, ύστερον και τοις Ιργοις έκτετέ-
λεκας τί)ν προθυμίαν.
Χαίρε, δτι χα\ τήν άνάστασιν ύπερ τους Αλλους
πολυπραγμονεϊς · οό μάλλον έαυτψ, ή τοϊς σνμμα

· · Psal. xtwh 7. ·» ( j e » . m , 2 * ; P w i . t x x i x , 98. ** Joan. χι, 16.

145 0RATIO V I I I . - IN LAUDEM S. JACOBI ALPHtfT. 146
θηταϊς· οΰδε τούτοις μάλ"Α>ν, ή πάσ*ν Ιθνεσιν, τα. Αdiscipulis; ac nec his magis, quam gentibus uni*
μέγα τούτο μυστήριον τ$ πολυπραγμοσύνη βεβαιού­ versis, curiosa indagine magnum hoc myslerium
μενος · χα\ τήν υπόνοια ν xijc φαντασία; βιορθουμέ­ astruis, spmrique suspicionem ac inanis visi amo-
νος, καΐ των Ιουδαίων τήν άπείθειαν έπι^απίζων, l i r i s ; Judaeorumque incredulilatem convellis, ac
καΐ τήν των αιρετικών έπικόπτων φρενοδλάβειαν, hxreticorum dementiam ex&cindis; cunctisquc de-
κα\ πάσι τήν δρθήν χα\ άμώμητον πίστιν άναμφί- mum rectam ac inculpatain fidera omni dubio
λεκτον όοοποιών. eiimis.
Χαίρε, δτι μεγαλοφυία ψυχής, καΐ περιουσία πνεύ­ Salve sis, quod magniilca animi indoie ac spiri-
ματος δυνάμεως, τόΓς μέλασι μεν τδ σώμα, μελανό^ tus forlitudinis abundanlia, nigros corpore» animi-
τίροις δι {όφου τήνψυχήν προσεγγίσαικατετόλμησας' que caltgine nigriores accedere ausus est. Alque
κσΛ τούτοις, τδ σώμα μενοΟκ ελεύκανας · διατι γάρ; hisquidem corpus candore non mutasti (quidenim
ηλίου δε λευκοτέραν φωτοειδεστέραν άπέφηνας intereral?)» atsole candidiorem hicidiorcnrque ani-
τήν ψυχήν· ής δήλον δτι μόνης χρεία τφϊωτήρι. Ου mam reddidisLi; qua nimirum una Salvalor opus
γαρ σωμάτων ευπρεπείας (φθαρτά γάρ), άλλα ψυχών habet, Non enim Sponsus ille animoritm amans,
ώραιότητος (άφθαρτος γάρ), ό φιλόψυχος νυμφίος Gorporum deperit venustaiem (quippe cum illa cor-
tp$. Ov αύτδς, 2> νυμφοστόλβ καΐ άρμοστά του ^ ruptioni obnoxia sint), sed animoruin decorem,
r

Λόγου, τ*, μαχαίρα του Λνεύματος τήν ψυχικήν quippe qui ab illa immuues ac liberi sint. Horum
βμορφίαν κα\ μελανίαν άποξύσας, ταίς άκτίσι δέ* i u , Verbi auspex ac pronubet *sic animis concrc-
ςξς χάριτος περιαυγάσας · καΐ οία δευσοποιψ βαφ?| tam deformiutem ac nigredinem gladio Spirilus
eft πίστει Χρήστου χα\ tfl άγάπβ καταχρώσας, xal abradens, graliaeque radiis collustrans, ac velul
νοιρως καταλευκάνας, βύπρίπειάν τινα τούτοις, και indelebili tinclura Chrisli fide ac dilectiooe alle im-
δίά των αρετών μυστικήν ένεμόρφωσας καλλονήν · buens, menteque dealbans ac oandorem conciliaus,
ΛΛ\ τοσούτον αύτοίς τήν νοεράν εύμορφϊαν έφιλο- quamdam cis venustatem, ac mysticam virtuUim
«ίμήσω ταϊς διά του Πνεύματος έπιμελείαις, ώς καΐ cullu coDSistenlem pulchritudinem informasli :
είς Εκκλησίας άμωμους, αγίας καΐ αγαπητός κατα- lanlumque eis aoimi decorciu ac florem, Spiriius
στήναι Χρ:στψ- ^ curisaccuraai, ut et EccksiaeimmaculataB, canctse,
ChmLoque charissimae conflarentur.
ΧαΙρέ μοι, κα\ σκίρτα, κα\ χόρευε, τρισμακαριώ- Salve sis, eisulta et chorosdacito, lei* beaiissime
τατε Θωμά, τών αγίων το εγκαλλώπισμα, των άπο- Thoma, sanciornm gleria, apostolorura suatissiniai
στόλων %b γλΰκασμα , το ώράΐσμα τών ουρανίων Q delicitt, coelestium menlium praeclarum decus, Ec-
νόων,. το της Εκκλησίας περιπόθητον άκουσμα, πε- clesiae desideratissiDia auditio, clara celebrisque
ρίπυστον λάλημα. Χα?ρε, του Κυρίου ΙΙνεύματος το narratio ac sermo. Salve sis, Doroini Spiritua pu-
παναγίστατον σκήνωμα, του Χριστοί» Ίησου το rissimum tabernaculum, Ghrisli hs\i plantatto »c
φύτευμα, χα\ της βασιλείας διάδημα * του Θεοϋ καΐ regni diadetna : Dei ac Patris benediotum turo sc-
Πατρός τ6 εύλόγημivov καΐ σπέρμα κα\ τέχνον, καΐ hien, tum Glius ac proles, oninisque boni^aiis liae-
δλης κληρονόμον της άγαθοτητος· ^ς κα\ ημάς, ώ rcs : cujus ncg quoque, ο prirosevae sanciiialis
τής άξιαρχικής Τριάδος άγιοπρεπίστατον άγιαστή-^ Trinitalis locuplettssimum sancluarium t participcs
ριον μετόχους κατασκ*υασάμ*νος, xal κοινωνούς
t faciens ac copsortes assumens, dignare tecum glo-
παραλαβών, συν σοΙ δοξάζειν κα\ αΐνείν καταξίωσον rificare atque laudare, Pairem el Filium et Spiri-
τον Πατέρα κα\ τδνΓίδνκα\ το άγιον Πνεύμα, νυν lomftaftclam, nunc et semper, et inssecula saecu-
χα\ αεί, και είς τους αΐώναςτών αΙώνων. Α μ ή ν . lorum. Amcn,

ΑΟΓΟΣ Η\ ORATIO VJIL

ΕΙς tbr άγιον χαϊχαΫβύρημοτ daoctoJar Ίάχω- Laudatio sancti ac celebrati&simi Jacobi Alphcei
6or ζότ χον ^Χφαίου (24).
%
apoitoli.
D
Χ§1ς χαΐ πρώην 6 μακαρεώτατος των αποστόλων Heri nudiusque lertius apostolorura beatissimus
Θωμ3;, τών αύτοϋ παθημάτων καΐ τής αναλύσεως Thomas, suaruni passionutn ac migralioniffoblala

(24) Diu estexquo mihi visus, dulcissimam mthi
rem ac nomen serio vindicasse, Jacobum Alphaei
apostolum primi ordiois unuraque e duodecim ,
expuncto ex eorsm atbo , qui unus e septuaginla
duobus et fere ία eis, antistiiisque munere prin-
ceps Jacobus Josephi Ulius (ut vocat Nicetas more
majorum , exque veterum conmiuni sententia) qai
et αδελφός (ut iidem vocant , aliis αδελφό-
θεός) primus eorum qui ab apostolis ordinati sunt,
non qui a Christo, υΐ scile Anast. Biblioth. in noiis
ad Acta viii synodi, act. 1, consenlanee Anaclelo,
qui in ejus ordinattoite tradilaru reliquis formam
ordinalioais episcopi , ut nonnisi a tribus fiat or-
diuanlibus, Pelro, Jacobo etJoanne, tradit : quid-
quid ad cum vcnloec Lorin, in Act. apoblolorum ,
Grwcos non moror. Esset actum agere, plura con-
ferre ad ea quae mihi producla sunl .in Hippolyii
Svnopei, n. 9» quae mthi rata volo, debuis&entquc
aerauli elevarej autcontrariis "momehiisvelerumquc
aucloritatibus convellere, roeque illorum sententia?
veriutem historica vere fide docere, non meam
πα^ηαίαν cavillari, et quod imprudettier nimh
diclum a u d i r e n o n potui, quod praectpui noslri
anti&tites, quod Ecclestae totee, Graeca, Syra,i£lhio-
ptca* anliqua iraditione accepia, ac quara niaiime
Evangelio ^onsentanca, dixissent, ac nunc eliaoi
celebrarenl. Imprudeuter dictam vocem, lalam-
que temere censurain , exagUavi, qua sibi par-
cendum vir modesttssimus ?oiuisset, si a mc
prolala moiucuta ac monuuionla , ipsa auimo
117 NICETJB PAPHLAGONIS
m e m o r l a , nos eplendidc accepit, suavrssimo nos ^ προτεινόμενος τήν μνήμην, λαμπρώς Μεξιώσατο,
epuio ac doIf.cLatione adimplens epiritati. Hodie
v e r o , alia actio est, ac c o n v i v i u m aliud m y s i i c u m ;
aliu&que nobis aospex atque incceptor indictus esi
eacrae solemniiatis, n i h i l i l l i u s magniiicemiae i m p a r
ac aplendori. Qulppe ilJius frater e s t ; haud q u i -
dem n a t u r a , sed O d e ; n o n carne, sed s p i r i t u , uno
Dei S p i r i t u , eodem D o m i n i Verbo, eodemque Palre
q u i i n coelis eet, u n o eodemque modo reiiatus, i t a
nimirum u t atnbo i n u n u m corpus exsislant **,
anumque fipiritum; q u i videlicet ipse qnoque
perfnde ac venerabilis Didymus eodem modo ad
fidet u n i l a t e m e t agnilioni» F i l H Dei o c c u r r e r i t · · * .
V u h i s e j u s nomeo a u d i r e , q u i hojusce d i e i BO- &
lemnia prsebet? A t q u U nesciat Jacobum eese, q u i
eacrse hodie solemnifatis ac sanctorum laetiiiae a u -
a*pex exsi&Ui? J a c o b u ^ n l m i r a m , n o n q u i Zebedaei
illius nuncupalur : non q u i Ji)sephi, q u i et Dei f r a -
t r i i cognomen adeptus e s t ; sed q u i Alpbsei iiomine
. · · Gen. i ! U.( · · · Ephee. i v , 13.
iticcurrisscTit, nec πρόληψις ex H i c r o n y m i semel
hauela opinione (cut nec i l l e constans haesiti,
vel cx ipsie Romanis ree«iitioribus u b u l i s , j u d i c i o
o b s U s s e t . P u U T i l C h r y s o 8 i . b o m . 5 S » i n χ Matlhsel
Jacobuxn et Matthaeum fratres ex evangeiicis ipsis
verbis. nolla v i eis facta, ee perspicue habere,
3 nod Alpbsai ambo co^nomine ab aliis omnibus
iaerte d i s t i n c t i . I t a n u n i r u m flolemne Hebraia,
l o m m , ipsique Matthseo i n eadem &\m vocalionis
h l s t o r i a ) , M a r e . n , 1 4 ; Jacobx Αiphvti M a t t b . x ,
y διδάσκαλο;, «ύσε6ε(ας λόγοις ^υθμίζων τους Αφρονας*
Marc. l i i , 4 8 ; L u c . v i , 15 ; sicqueGraeci i n Menaeia,
quod flancte i n aliia eolent ( u t cst auctor S. T b .
J o a n . i ) , maxiraum doclorem euum exponendis sa-
c r i s S c r i p t u m , seculi Chryso&iomum. Velim m i h i
h u n c n o d u m s o l v i , qtipd m a x i m u m est (etsi n o n
u n u m ) , u t n o n posslra m c o n t r a r i a m sententiam
addoci. P e r i o n . i n Matthaei V i u , qood scribit» pene
i n i i i o , Alpkmi, ut aitLuca$, filius, falsus memoria
est. Marcut dicere d e b u i t , q u i nnua sic, Levi Atjphwi
d i x i t . E x i s t i m a v i l u m e n ea fornia loquendi, i l l i u s
p a r l e m sicniftcari. Quidni ergo i u Jacobo Alphrei?
A u t nnde lsle Alphyeus n o n iueni ubique i n eacris
Eyangeliis, estque necesse tantam i n eis όμωνυ-
μίαν a d m i t l i ? Abdias, si qua auctori lides, l i b r . T I ,
Judam Thaddaeum Alphsei i l l i u m facit, J a c o b i f r a l r i s
D o m i n i u t e r i m i i n f r a i r e m , q u c m Josepbusex Maria
Cleophai s u e i u l e r i t , eoque nomine pecularius o m -
«ibus D o m i n i fraLer appellalus s i l ; c u m et a l i i
l l l i u s fralres a u d i r e n t , pcculinri illa a f f i n i u t e fa-
miliae Joaepbi. A t n i b i l h x c ad MatiUseum seu L c v i
Alpbaci, q u i nec per somnium D o m i n i frater a u t
Joscpbi fllius a u d i v i t u n q u a m , u t i nec Jacobus
Alphsel, quotiescunque ita dictus i n Evangeliis, aut
A e i . l i b r o o c c u r r i t . De Matthaeo idem Abdias, 1. v i i :
Mattkceus cognomento Levi et Atphai filint; liaud
d u b i e a l i u m Alphaeum diccns, ^ u i pater L e v i , et
qni Judaeex Maria Clcophae, nisi i l l u m quoque, et
q u i i a c o b u s ,Alpba;i dictus est, v e l l t ex alia ante
uxore snacepisse. Quo ip&o modo i l l i alius Jacobus
Alpliaei, alius Jacobus fraier D o m i n i , qucm Atph&i
p o l i t , sed magis Joseplii-.Major fides i l l o r u m , q u x
U n u p r o d u x i , Ilogcsip., Greg. Nyss., E p i p b . C h r y s . ,
etc. Nou p i g c b i l ex Mcuaeis unaiii aut alieram s i r o -
148
ήδίστης ημάς εστιάσεως κα\ τερπνοτητος άναπλήσας
πνευματικής. Χήμερον δε πράξις αλλη χαΐ 4λλο
συμπόσιον μυστικόν * xaV Λλλος ήμΓν Ιξαρχος της
Ιεράς χεχήρυχται πανηγύρβως , ούδιν εκείνου της
μεγαλόπρεπείας λειωμένος. Άδελφδς γάρ εκείνου·
τήν φύσιν μεν • τήν πίστιν δε * αδελφός οο τή
σαρκΐ, τ φ πνεύματι Μ · έν\ τ φ του θεού Πνεύματι»
τ φ αδτφ Λόγω Κυρίου, τ φ αδτψ Πατρί τ φ εν τοις
ούρανοίς, καθ' ϊνα χα\ τ&ν αύτδν άναγεννώμενος
τρόπον, ώς είς Εν σώμα κα\ Ιν πνεύμα τους αμφότε­
ρους καθεστάναι, καθ* Ινα τρόπον βίς τήν της πί-
α τ ε ω ; ενότητα, καΐ της Ιπιγνώσεως τοΰ ΤΕου τοΰ
θεοΰ τήν τελειότητα ωσαύτως τ φ σεπτφ Διδύμφ
χα\ ούτος κατηντηχώς.
Βούλεσθε κα\ τήν προσηγορία* του χορηγού ταύ­
της άχοΰσαι της εορτής ; ΚαΙ τίς οδχ οΤβεν ώς 1 & -
χωβος σήμερον της Ιερίς πανηγύριως, χα\ της τ ω ν
αγίων φίλοφροσύνης χαθηγείται; ΊΔχωβος ούχ 6 του
Ζεβεβαίου λεγόμενος υΙος * ούχ δ του Ι ω σ ή φ , 8ν χα\
θεάδελφον Ιπωνομάσθαι · άλλ'ύτοίί Άλφαίου παρά
phem apponere, quod p f s s e n i m Cation certo auctore
edilns eat, nerape Theophane, qui et ipse suiim ba-
beat auctorilati» pondus d o m v e r i apostoli geeU
H l
laadat ac paesionem, quae prorsus a b h o r r e n l ab \\%
quaede Jacobo fratre D o m i n i explorafa habemue ex
eccleslastica h i s t o r i a ; i n q a a , c a m U n U p e r e c r t p t t
s i o t , neo v e r b u m exslat, quo vel Jerosolymis, vel
ipap l e m p l o eiiisse m e m o r e t u r , ad p r x d i c a t i o n i a
Ελλήνων, θεόπνευστε, x a l εθνών έγένου φωστήρ ΧΛ\
Qui eam qum vere e$t sapientiam pmdagogum na-
t
ctus e$set ea »ecrettu$ docenlem quos menlh
t \ntellt-
geniiam t%perant Grcecorum sapientiam, vtr α Deo
s
afflate % stuitam ottendisti, gentiumque Inmen atqut
macfUter exstUistu pietatis sermonibus atque doctrinu
instplente* component. Οίκος. Τον ουρανοθεν τοϋ Αό-
£ ϊυ μύηβέντα τί]ν γνώσιν, και τρανως τοϊς Ιν γΛ τ6
Οαττέλιον χηρύξαντα, τον μέγαν προωθημένος
τοΰ Αλφαίου τον γόνον άνευφημήσαι, σε * ουσωιιώ
καταπέμψαι μοι v i p i v , Ίησοϋ Χριστέ, δ πλήσας
Πνεύματος θείου τον σοφον μαθητών σου, κα\ χήρυχα
τούτον πασι το!ς πϊρασι οωρησαμενος. Qui verH
teientiam ccelitm edoctut, ciare in terra EvangeHum
prtBdkavit, magnum Alphmi (iltum cui laudibus cele-
n brare animo constitutum sit vbtecro ut mihi e r a -
t
tiam f Jesu Chrute, affluenter miUa* qui taptentem
t
disdpulum tuum divtno Spirtiu reptestU Μ emncth
terminu terrv pr&eonem aonatti. Ode 8, \ : Ίερο-
μύστης τά ουράνια μεμυημένος, μαχαρ δντως, μυ­
στήρια, βιιλήλυθας τήν συ μπάσα ν οίχουμίντν, χη-
£
ύττων μεγαλό^ώνως λδγόν της τοΰ Χρίστου πίστεως,
fyt(α tacer, ccetestia, vir vere bcatus, doctus mytte- 1
r i a , omnem terrarum orbem peragratti, aito toci*
preeconio, Ckmti fide\ docirinam prtedican*. De Ja-
cobo f r a l r e D o m i n i , quod i u d e m pene verbis d i *
c u n l , i n Y e s p e r . : Πάντα π*ριήχησε της οίχουμίνης
πίρατα των βημάτων 6 φθόγγος σου, δι ών φωτι- 1
(όμεθα αρετής ΙνΟέου προς πασαν ίδέαν, Oaine* #tt£*
orhit terrarum drcumsonvit sornu verborum tuorum,
quibus ad divinm virtutu genus omne iliiutrarnur,
ad ipsius e p i s i o b m speciat, e x c u j u s verbis ac d o -
cumeniis, idem ipse Theopbaneaejua Officiicaao*
iieiu m a g n a e x p a r t e confiavit.
149 ORATIO VIII. — IN IAUDEM S. JACOBI ALPILEI 150
τοις ίεροϊς άνακηρυηόμενος Εύαγγελίοις.Οΰτος ημάς Δ in iacris Evangeliis celcbris haDelur. l l i c ncnipead
νυν 4π\ τήν αύτοΰ μνήμην ξεναγών, καΐ τους συ­ ipUue nos bodie memoriam hospites congregans,
χνούς υπέρ του διδασκάλου πόνους, xot\ τους Ιερούς crebrosque i n magislri gratiam susccplos labores,
αγώνας, κ*\ τον Οπερ τοϋ εσταυρωμένου προβαλ­ sacraque desudata cerlamina, ac cniccm illius
λόμενος σταυρόν, λαμπροτάτην ψυχαίς εύωχίαν κα\ causa fortiter loleratam, qui ipse cruci affixus cst,
πολυτελεστάτην συγκροτεί · κα\ ού τους κάτω μό- apponene, splendidissimum lauiissiraumque antniis
νον ανθρώπους προς τήν κατ* αύτδν χαρμοσύνην convivium i n s l r u i l . Nec mortales dunlaxat Ία l c r -
αυγκαλεϊ , πολλψ δε μα"λλον τάς δλας χοροστασίας ris consiilnlos ad suura illud festum gaudiumque
των αγίων * κα\ ού τούτων μόνον, άλλα κα\ τάς iirvitat, quin longe poiius lotos sanclorutn clioros:
ύπερκοσμίους ταξιαρχία; πάσας των Ιερών χα\ νοε­ nec vero illorum lanluin, verum etiam sanctarura
ρών νόων * κα\ μήνκαΐ αυτόν τον των δλων Δεσπό- intclligentium mentium mundo snperiores cuncLos
την οπερκοσμίως έπευδοκοϋντα τοϊς τελουμένοίς ordinee ae principalus : quin ipsum quoque u n i -
συνεπάγεται. Οδτως ούδεν τής αποστολικής τελειό­ versoram Domininn adducit ac cogil, cui. eximie
τατος περιφανέστεραν, κα\ ούδεν οΟτως ευφραίνει κα­ placcant ea quae peraguntur. Sic n i h i l apo-
λόν τους ουρανούς όμοΰ χαΐ τήν γήν, ώς ένοςτών δω- Biolica perfcciione illustrius, nuHumque adeo bo-
• · m * 1
τ —
δεχα τοϋ θεοϋ τέκνων Ιερών έχτελουμένη μνήμη. ν ° num, coelum pariler terramque gaudio afficit, ac
unius e duodecim sacrorum Dei flJioruin festis lio-
noribus memoria venerabiHs.
Άλλά χαρποφορήσωμεν κα\ ημείς τψ μεγάλω του Verura no3 quoque, magno eermonis Verbiquc
Αόγου μαΟητ}, μείζον ών δχομεν πάντων, τον λόγον· discipulo, i d quod i n cen&u majus omnibus babe-
x a l μή τοσούτον άχαριστήσωμεν ή άγνωμονήσω- mus (sermonis scilicet fructum) dependarnus ; nec
μεν, ώστβ χαιτών άψυχων αυτών χ α ι τ ώ ν άλογων i n laiitura ingraii improbique esse velimus, ut ot
χείρους είναι δοχεΤν. Έπε\καΙ γην άρουμένην,ή κα\ ipsis aninia et sensu et seraone ac raiioue caren-
περισχαπτομένην κα\ γεωργικής άπάσης τυγχάνου- tibus deteriores esae videaiiiur. Nam e l terra ara-
σαν επιμελείας, πολλαπλασίους άποδιδόναι τψ γεωρ- tro conscissa, sive eiiam circumfossa, omnemquc
γψ τους καρπούς * κα\ ξύλον & φυτοκομίας, κα\ της culiurae artis curam consecuta, ex indole habet u t
χαθηκούσης επιτυχόν φιλοπονίας, οΐδεν τψ παρ* muUiplici fructu messetn colono frugesque r c d d a t :
(αυτού τον άνακαΟαίροντα δεξιουσθαι καρπψ * χαί irbores item difigenti consitx manu, ac convenienli
που χα\ των άλογων Ικνστα, ούκ είκη της «αρά educata? adultseque iuduslria, cum cujus emundan-
των κτη σα μένων ή Ορεψα μένων άπέλαυσ* κομιδής· tur opera, pomis, nucibus, fructuumque omni co-
οΐ&εν δε κα\ αυτά τον ευεργέτη ν εύκαίρως, κατά pia recreare norunt. A t nec brula properaodunt
τήν αΟτών ΰύναμιν, άμίίβεσθαι * πολλψ δήπου μάλ­ ulla, frustra nulioque munerc aut couimodo, eo
λον προσήκειν ηγούμαι τοΓς τετιμημένοις λόγψ, r u i n , qui domini suol aut educaruul, curis pc»*
τοΓς αύτων διδασκάλοις τδν της ευγνωμοσύνης καρ­ fruuntur : quin et ipsa opporlune, quanU eorum
πών άφοσιουσθαι. ΠΙσι μεν, μάλιστα & τοίς τοΰ facullasest, ei q u i bencQcium Impenderit, vicei
Αόγου μεν μαΟηταΖς, ημών πα^δευταΐς, τήν κρεΕτ- reddere sueverunt. Longe igitur potiori rationc
τω χαί είς άε\ μί νου σαν παίδευσιν * τοις xfj παεδεία opcra pretium duco, ut qui scrmonis v i ac ratione
του -Κυρίου κα\ θεοτελεί διδαχή τά ωτα μίν ήμΤν τη^ ornati sumue, gralitudinis Iructam raagistris noslris
καρδίας διανοίξασι, τους οφθαλμούς δε καταφωτίσα- exsolvamus : alque idlcunciisquidem, maximeTero
σιν, ώς άκοΰσαι χαίγνώναι τής εύσεβείας %h μέγα sormonis discipulis; viris scilicet, qui poiioredo-
μυστήριον * χα\ τ&ν σκοτον μεν ασεβείας κα\ ματαιό­ cirina, ac qua^ in perpetuum consislat, noserudie-
τητος άπολιπεΤν, τψ άληθινψ £ε τής δικαιοσύνης rant ; qui nempe Domiat disciplina, divinaque
1

doctrina cordis aares nobie aperuerant, menlieque

ψωτ\ προσδραμεΓν.
oculos, qnoaudireao scire magnum pielatig myslerium liceret, coiluslrarunt; et u l impielatis ac \a-*
nitatie rcJiclis lcnebris, ad veram justiliae lucem accurreremus.
Άποδώμεν τοιγαροΰν καταχρέως τοΰ λόγου τήν D Reddamus pro munere eacrie sermonis araiori*
όφειλήν τοίς ΙεροΤς άροταις τοΰ Λόγου, κα\ της ημε­ bus, serroonis debituxn , noslrique cordis colonia,
τέρας καρδίας γεωργοί;, κα\ τοΤς σωτηρίας ίερουρ- saluiisque cultoribus ac sacris miniatris. Rcdda-
γοΓς. Άποδώμεν τοίς τ ' άλλοις πάσ*, χαί μετ' raus, cum reiiqoisomnibus, tura parilereliam huic,
αυτών κα\ τψ σήμερον είς αίνεσιν καΥ δόξαν μνη- cujus bodie cclcbri cnllu ac laude memoriam agj-
μονευομένψ • καΐ καρποφορώμεν, ol μεν, τδν της mus : froctumque afTcramug, i l a nimirura u l alii
Ιεράς αίνέσεως κα\ δοξολογίας φθόγγον άνακρούοντες· sacrae laudatioois ac caiUict sonum quasi plectro
οί δε, προθέσεως τελειότητα χα\ άένναον κατά νουν e d a n t ; alii vero, animi perfectionem jugemque
προσάγοντεςπροσευχήν ol μεν πίστιν άνόθευτον κα\ tnente oralionem offerant; alii veram ac sinceram
*ίλικρινϊ|, ol6k πόθον διάπυρον ΧΛ\ θεοπρεπη· κα\ oi fldem,alii accensum divinumquc amoris ardorem :
f

μεναΕσ{ωςχα\ δεξιώς τον μέγαν'Απόστολον κατά τήν atque alii quidem fausle ac solerier pro ejus quam
*αρ* αύτοΟ χορηγουμένην του Αόγου χάριν έπαινουν- ipse sermo subrainislral gratiae ratione, magnum
τ ε ς , ol δ>, συνετώ; καΐ πιστώς τδ ίγκώμιον κατ- Aposlolutn laudeiu; alii aulem, prudehtcY fideque
κκούονκς» ώς άν αύτ^- πίαιτρύποις έπικοινωνοΰν- laudajieociu peraudiuu^ ut auodis ojnnibus cius
151 ' NICETiE PAPHLAGONIS
gandenles commercio, perfecttore ex illo prjestan- Α τες, τελειοτέρας της χάρ!τος έξ αδτοΰ *α\ άμείνονος
liorique graiia impariiamur. Hinc vero ordien-
dum.
Vir hic sacratissimus, eanctissimseque Dei gratiae
terisiimus Filius; generosus aLque nobilis verse
•itis palmes; pinguis iile, opimi fructus longeque
copiosi ferax; quem ecelcslis quidem agricola,
Paier purget, ac qui in FHio radicalus Isete fron-
deal, fruciuinque ferat; quique demum uberi jugi-
qae Paracleti irriguo pinguescat, seu vitam hau-
u
riat . Palma frondosa aLque sublimis, e terra
primum exqne infimis oria, at qusc postmodum
sublato tn cailoui slipilc, ad Deum usque, virtuium
asrensionibus summo vertice exaltala eit : q u »
deniqoe sic jucundum tanlaque placentem pieta-
tt8 duicedme multiplicem ei fructum proiulerit, u i Β καρπδν, ώς τ9) υψηλοτάτη τών αποστόλων κα\ τιμιω-
longe eelsissimo venerabilissimoque duodeno apa-
ttolomm choro aecenseri meruerit.
Hic igitur magnus ac admirandus Jacobus;
disciplin» ille (viiac sciliceL) Ftlius (hocenim stbi
vali Alphaei appellatio {24*) cum iege prius littenE
fnsdtutus, inque umbris atque iigurls, u l par erat,
onra, qui vere Israelita fuiurus esset, prsedoctus
fuisset ac quasi rudimcnlo imbulus, ut solummodo
Spiriins vhae legislatorem vidit, ubi tantum ccele-
Btem Tocationem acccelestts Magistri vocem audire
promeroll, mente fidequc enilcntem in eo yerita-
tem intelligibililer persenliscit, ut qui reclo corde
ae verbi etadioens esset: u l tanquam ipse bonae i n -
<tolis, ipswn nainra Bonum inle.lligena, ac siniile s<-
mOi tiiraia quadtm raiione agnoacens, mentie euw ^
afffecfa apprehendit, ae indivise ΐ 11 ϊ cohserescii.
At non spirilu qoidem metileqne vocanli adhae-
*it, corpore vero ab eo sejungi sustinnit, nec partim
inondo atque sseculi desideriis turbisquu impende-
balur, parlimque ipsam sequendum pulavii; qucm
plane non laieret» fleri non poese ut quis duobus
dominis servus addiclussit" : quin ne uni quidem
eidcmque obaequebalur, ita vero ut in res snas satis
pulaveril nna bonesti rectique parte defungi; anl
Bdlicet sermone, praeclarae aclionie ope carente,
nnt actiorre, quam aermonis lax AC doctrinarnm
ueuceret: &ed ntrtaque ingenue admodum, et ut
tnagistro congroum erat, animo affectue, tum spi-
rilo totus penttus illi consertus ac counitae erat,
itxm corpore indlvisas cura illo moras trabebat; sa-
pientisque et prudentise atque graliae &erroonibue
•nrem probe hilelligeniem adbibens, ejus cliort
pritictpum ea parte nulli sccundns eral, fldctque
opcribos ac dilectionis part illis modo vir admi-
randus perfeclns, qui Gercl ul in supremam anli-
quissimamque aposiolorum classem coopuri non
mererelur ?
Fostqoam eitim legrtima illi coatubernii cum
CfcHsie induieseque scduHialis ratio in«unda crat,
rt
Joan. ιν> ϊ. Maltb, ν ι , 24.
{941 Alphfefcs ^ u a » docto^ dux verb. *]>Sw didkit vfiti
y
152
μετάσχοιμεν. Άρκτέον δέ έντεϋδεν.
Οΐτος 6 Ιερώτατος άνήρ, κ»\ της άγίας*θεο/1
χάριτος γνησιώτατος υίός * τδ ευγενές κλήμα ·χα\ τί
μιον της αμπέλου της αληθινής, το πϊον, τ6 εΟκαρ-
πον και κατάκαρπον τδ ύπδ τοΰ ουρανίου μέν γεωρ­
γού καβαιρόμενον, τοΰ Πατρός · kp^ιζωμένον δέ κα\
εύθαλή καΐ καρποφορούν έν τψ Υίψ · δαψιλεί δέ
καΐ άεννάψ τοΰ Παρακλήτου πιαινόμενον, ήτοι ζωού-
μενον, άρδεία * ό φοίνιξ ό εΰκομος καΐοψίκομος * ο
κάτωθεν άπδ γης πρώτον έκφυς, κα\ τδ στέλεχος
εις ούρανδν Οστερον άναδους, κα\ μέχρι βεοΰ ταϊς
άναβάσεσι των αρετών υψωθείς. Κα\ ούτω θ'υμήρη
κα\ οδτως ήδιστον αύτώ της εύσεβείας πεπλεονακώς
τάτη συναριθμεΐσθαι δωδεκάδι
Οδτος τοίνυν δ μίγας "Ιάκωβος κα\ θαυμαστός ·
ό της μαθήβεο»ς, ήτοι ζωήί» ^ ° ς (τοΰτο γάρ τήν
τοΰ ΆλφαΓου δηλοΰν ιιροσηγορίαν), επειδή τδν νί-
μον τοΰ γράμματος προκατηχήθη, κα\ χαΐζ σκιαΤ^
χαλ τοϊς τυποις, ώς είκδς ^ν τδν αληθώς Ίσραηλίτην
έσόμενον, προεπαιδαγωγήθη καΐ προκατηρτίσθη·
ώς μάνον είδε τδν νομοθέτην τοΰ Πνεύματος της
ζωης, ώς μόνοντης ουρανίου κλήσεως, καΐτής τοΰ ου­
ω ν
ρανίου, διδασκάλου κατηξιώθη 9 ^ ί ί αΙσΟάνεται μϊν
νοερως κα\ πιστώς τής νοητώς έν αύτψ νοούμενης
αληθείας, 4τε καρδίας ευθείας καΐ άληβευτικής ών •
καΐ ώς άγαθδς ών τ^ν ψυχ^ν» τδ φύσει κατανενοη-
«ώς άγαβδν, κα\ τψ δμοίφ τδ δμοιον ύπερφυώς έπ-
εγνωκώς, καταδράττεται τούτου διαθέσει ψυχής, m\
άδιατμήτως προσκολλόίται.
Άλλ' οΰ πνεύματι μεν κα\ vot τψ κεκληκότι συν-
εφύετο, τψ σώματι δε διηρήσθαι τούτου κατεδέ-
χέτο* ούδ' έν μέρει μέν τψ κόαμφ καΐ ταΤς κοσμικαΤς
έπιΟυμίαις κα\ τύρβαις άπησχίλητο, έν μέρει β«
τούτψ Ιπεσβαι ό)ετο δε?ν, δυσ\ κυρίοις βεδουλοΐσθαι
άνένδεκτον είδως 6ν· ούδ*έν\ μέν κα\ τψ αΰτψ κα-
ταπειθ^ς ?jv καδ'δναδέ τρόπον αΟταρκβς εύαρεστεΓν
f
ήγείτο, ή λόγω πράξεως άμοιροΰντι δεξιίς, ή κράξει
τοΰ τών λόγων λειπομένη φωτός · κατ' άμφω Sk
λίαν εύφυώς, κα\ πρδς τδν διδάσκαλον άρμοδίίος δια­
κείμενος, καΐ πνεύματι δλος δΓολου συνήρμοστό τ«
κα\ συνήνωτο, χα\ σώματι άναπόσπαστον τήν μβτ*
D αύτοΰ πεποίηκε διατριβήν κα\ λόγοις μέν σοφίας κά\
συνέσεως καΐ χάρϊτος εύσύνετον οΰς παρατιθέμένος,
ούδενδς κατά ταΰτα τών κορυφαίων άπελείπετο · κα\
6ργοις δέ πίστεως κα\ άγαπήσεως ομοίως έκείνοις
6 θαυμάσιος κατηρτισμένος, πώς ούκ Ε μέλλε ν τής
άνωτάτω κα\ πρεσβυτάτης τών άτκχιτόλων τάξεως
κανηξιώσθαι;
Επειδή γάρ νβμιμον έδει τούτψ γενέσθαι χήν
μετά τοΰ Χρίστου διατριβήν · νόμος βέ μαθητείας»
1*3 ORATIO VIII. - I N LAUDEM S. JACOBI'ALPHAI.
άπαρνεΐσθχι μέν πά*σαν τήν παρεπομένων Ιξωθεν Α
περιουσίαν · άπαρνεϊσθαι δε καΐ π3σαν τ^ν κατά
«αρχα φιλότητα του συγγενούς · προς δε, κα\ του
οίχείρυ θελήματος άπηλλοτριώσθαι της ψυχής. Μό­
λις γάρ ανοδτω δύνασθαι συχνοϊς δτι μάλιστα πό-
νοις, κα\ γνησί* TJ τών θείων μελέτη χα\ φιλοπονία
τφ άγαθφ του θεοϋ θελήματι σχολάσαι, xal εν
αύτφ κατορθωθήναι, καΐ τφ επιθυμουμένω τής τών
ουρανών βασιλείας δι' αύτοΰ προσορμίσαι καταντή­
ματα Επειδή οδν τούτον είναι τον νόμον τοϋ πνεύ­
ματος δ θεϊος Ίαχωβος προς αυτής επακήκοε της
αληθείας, ούχ άπεκναίσθη τήν άκοήν · ούκ έβαρύνθη
τήν καρδίαν · ού προς τ6 Οψο; ίλιγγίασε της εντολής*
Ιμφύτω δε πόθψ προς τον εντελλόμενον τά σωτήρια
αναπτερωθείς έξίσταται μενεύθυς παντός χτήματος
xal χρήματος, δσα τούτω «ροσήν · έξϊσταται δε
οίκείων, γονέων, αδελφών, συγγενών, φίλων, κα\
πάντων όσοι τούτω κατά σώμα προσήκοντες * καΐ τέ­
λος, τήν Ιδίαν άπηρνημένος ψυχήν, κα\ παντδς χα-
μαιζήλου κα\ πεζίου θελήματος άλλοτριούμενος,
μόνον άνέπνει τδν Ίησοϋν, μόνον ?ζη τδν Ίηβοΰν.
Προς Χριστδν μόνον άπηώρητο, προς Χριστδν άν­
ετε ΐνετο τδν νουν. Ό λ ο ; έπέστραπτο προς Χριστόν
αύτοϋ δλο; ήν, κα\ ούχ εβυτοϋ, ΑύτδιιΓέΙχε Βεδν, Κύ-
ptov, διδάσκαλον, βασιλέα, ποιμένα, Πατέρα, Σωτή­
ρα χα\ χαθηγεμόνα. Αύτδν της οίχείας ίπίστευβ
ψυχής εΐναι φως χαΐζωήν, άγιασμδν κα\ άπολύτρω-
σιν, σωτηρία ν xal δικαίωσιν. Αύτον είχεν έξυυσίαν
χα\ κεφαλήν < -δθεν χα\ ol οφθαλμοί α&τοΰ διηνεχώς
154
discipuli vero lex habebatar,' oinncm qu» exleriu*
comesvenit abnegare bonorum copiam; omnemque
eorum quisanguinis necessitudineconjunciiBuot, ab-.
negare amiciiiam; ad haec vero ipsaui euanv antini'
propriam abdicare voluntatem. Sic cniin vix quaro
maxime crebris laboribue, veraque rerura dmna-
rum medilalioae ac eiudio, Dei poese vacare volun-
tati, ioque ea feliei exitu enitere, ae deeideralo
occursu coelorum regnum obtinere. Hanc Itaquo
Spiriius legom divinus Jacobqs ex ipsa veriiale
cura audisaet, non auditu offensus, non cordegra-.
vatue est, non mandati eublimitate animo illi bae
renle perculsus; quin innalo desiderio in eura
praevolans, qui ea q u » salulis essent, pracipiebat,
a cunclis sLalitn quae in censu ac numcrato erant,
Β
abscedil: a necessariis, parentibus, fralribus, co-
gnt»tis; amicis cunctisque illis qui cx gciiere quo-
vis modo iUura conLingebant, sese abjungit : ipsa
poslremo anima abncgala, omnique liumili ac yev-
gente abdicata voiuntate, unicum Jesum spirabat,
Jesum unicum vivebat; in upum Christum suspen-
sus, mente in Christum inlenlus, tolus in Qiristum
conversud e r a t : illius totus > non sui ipse e r a t :
ipsura Deum Dominum, magistrum, regen», paetp-
rcxn, Palrera, Sajvalorem ac prseceptorero habebat,
Suoe eum credebal animse luceiu ac vilam, sancti*
flcaiionem ac redcooplionem, talutem ae JDBiifica-
lionera. Ipsum potestaiem et caput babebat; unde
eliara in eo jiigiter ipsius oculi erant * : mentii
8

iv α6τφ. Νοερως γάρ αύτ6ν κα\ αδιαλείπτως έν- Q enim pnesentia indeftiuenter, ul in speculo, eum
ωπτρί^ετο. Τούτο γάρ οΐμαι κα\ τον . Έκκλησιαατήν conlnebatur. Idqae ipsum acbitror Ecdesiaatem
παραδηλοΰν, του 'σοροΰ λέγοντα ^ νους όφύαΧ-
9 innuere, cum a i t : Sapitntis ocuii in capite ejus, in-
μούς slrcu έτ τχ{ αύτον χεφαΛβ, τόν άφρονα $ipient autem ambulat in tenebm
£έ xopsv8<rdai έν σχότςι.
"Qznso οδν τών σωμάτων τά διαφανέστατα, δλα QuemadmodaiO igilur corpora longc pelliicida,
δι όλου της ηλιακής άκτϊνο;, αυτά τε κατά βάθος
1 lota prors«8 alloque sinu, solari radio plena, lucis
πληρούμενα, χα\ τοΤς πλησίον μεταδοδουσΓτου φωτι­ iulgores etiam vicinis imparttuat: sic tu quoque
σμού, οδτω <α\ αΟτδς,ω θεδπτα^ ταϊς άκτΓσι τοϋ νοη­ ( Dei ipse oculis inspecior) spiritalis jusiitiae Sclis
τού της δικαιοσύνη; Ηλίου προσεσχηχως, χαΐ της άύ- radiis cum adhaesisses, ejusque totus gralia prorsus
του χάριτος δλος δι' 8λου πλησθείς, χα\ διειδεστάτγ, conferlus, limpidissimaque menle toto alle divino
διανοίφ χατά βάθος, δλον; τδ θϊαρχικδν φέγγος fulgore imbutus, luxque reipsa, eximia quadam
σημειωθε\ς, xal αυτόχρημα φως χατά μέθεζιν ύπ^ρ. parlicipaLione effectus esses, cunctis geulibus lilu
φυόί γεγονώς, πάσιν ίθνεσι εχρημάτισας φωτισμός. minalio audisli.
Τοίνυν μακαρίζω σου τδ σώμα, τδ Upov σκήνωμα Bealum itaque pradico sacrum corpus luum,
6όξι\ς τοϋ θεοΰ κα\ Πατρός, καΐ άγιότευκτον άγια- D Dei ac PatrU gtoria tabernaculum ; Filii sacrosan-
στήριον (25) του Υίοΰ, κα\ τοϋ Πνεύματος όργανον ctum sanctuarium Spiritus sancti organum con*
παναρμόνιον καθεστώς. Ύμνώ τήν ψυχήν, έν fj cinnissiranra. Laudo animam ac cano, in qua Palrj
εύδίκησεν ό Πατήρ, ήν "ήρέτισεν ό Μονογενής, έφ* complacuit/quam elegit Unigenitus; in qua Spiriiua
f[ τδ Πνεύμα τδ άγιον θαυματτώς ίπανεπαύσατο. sanctus mirabililer reqnievil. Men^em ceiebru
Δοξάζω τδν πολύφωτον, τδν πανθέωρον (26), τδν fulgoris copia undique lucidam, omnia conlnemeni
ούράνιον νοΰν τδν της ύπεραγνώστου κα\ ύπερφανοϋς
ρ atque oeiesLera : animum supra quam tgnola;

" I Cor. ιι, 10. " Eccle. ιι ,14. » Ephes. ι, 17.

(25) 'Aytozevxtov άγιααχήριον. Quasi eanctitate voces compesilionis, et quidem de mente, seu ani*
coacretum ac fabricatum, totumque sancmm, ac mo, dicte. Alias τδ πολύφωτον de candelabro, in
quod red<kbam,eaiirofia«citi« sanctHarium; eadera qtio «im mulUe Jucernan. Sic itaque mcns πολύφω­
forma cftl, νεότευκτος, recenth fabrk<B et siini-
9 τος, quasi undique lucis fulgoribus micans, l o u
lia. Sic τβυκτός Uesyoh. et Suid, κατασκευα­ lucida, hincque adeo πανθέωρος, perspicacissima
στές. cunctaque inteliigcns, cum omnia uianifefilenlur Α
(26) Τόν χοΜφωζοτ, ttr xarQiaipor. Nota>tue Juoe.
 1M N I C E T A PAPHLAGONIS 156
omnemque lucis eplendorcm vincenii» ac triiie Α t » xat τριφανοΰς θεαρχίας (27) ύψηλότατον ομιλητών
lucemis eiiramae Deilalis contubernalcm ac specia- καΐ θεωρητήν. Μεγαλύνω σου πρδς τούτοις, & τρισ-
t o r e m . T u u m p r s i e r e a , ter bealissimc, m a g n i i i c o e t μακαριώτατε, χα\ προσκυνώ x a l άσπά£ομα? το
a d o r o e t compleclor ac saJulo s p i r i l u m " , quod Do- πνεΰμα, δτι του Κυρίου Πνεύματος κατακόρως άνα-
m i n o S p i r i l u affatim replelue, alque i n eo myslice πλησθ«1ς καΐ έν αύτψ μυστιχώς άνατεχθείς, χα\
?

renatue, spirilusque inUtligens, sanctus p r o g i g n e n - πνεύμα rospdr Άγιογ χατά τήν ομοίωσαν του γε-
t i s s i m i H t u d i n e f a c t u s * * , i n ipsoipsumsupersubsian-
9
γεννηκότος γεγενημένος, έν α&τψ τον ύπερούσιον
tialem supereubstauiialUer agnovistt, u t i et agnilus ύπερουσίωςέπίγνως, καβώς κα\ έπβγνώσθης * καΐ
es : ac» qua illinecessitudine conjunclus cs, u n i -
M
τί| προς αύτδν οϊκειότητι, τώνδλων ύπεραναδάς, καΐ
verst supergrcssus, mumloque superiorem s i a i u m της ύπερκοσμίου καταστάσεως άξιου μένος, χα\ τής
consecutus, diviiioque affaiim, n u l i o medio, fruens θεαρχικής ομιλίας αμέσως έμφορούμενος, της
coHoquio, ad d i v i n a m paternamque mensam v e l u t Δεσποτικής τραπέζης ώς αγαπητός Υίδς κατηξιώ·*
charisairaus illius admissus es * , c u m e o q u i p r i m o
M
θης κα\ πατρικής, μετά του πρώτως xaV δντως αγα­
veretjue atque nalura F i l i u s chariseimus est, r e - πητού χαΐ φνσει κατακλινόμενος Υίοΰ.
cumbens 1 1

Ac eicut pro ea quae i n morlaJi p r i u s corpore

t Κα\ ώσπερ κατά τήν έν τ ψ Ονητψ σώματι συν·*
communie cum i l l o viue r a l i o saper lcrrara f u i t , αναστροφών πρδτερον έπ\ γ^ς συναλιζύμενοςι συν-'
convescens, ei c o n l u b e r n a l i s , omaique modo c u m διαιτώμενος (28), κα\ πάντα τράπον συνδ(.άγων αύτψ
illo agens versansque ac ei assiduus, subli- χα\ συνων, κα\ τών υψηλών μυστηρίων καταξιού-
niiumqiie secreiorum dignus habitiis, ntirabiUum μένος, τών θαυμασίων ίργων ζσΟα θεωρητής, x a l
operum speciaipr sermonumque ac doclrinae fideli- τών λόγων πιστότατος ακροατής, ΥΛ\ τών όνειδισμώ*
fijmus a u d i l o r , probrorumque et crucis ac salu- χα\ του σταυρού x a l τών σωτηρίων παθών κοινωνός!
l a r i u m pa&sionum socius, ressurrcciioni&que atque κα\ τ ζ ς αναστάσεως 'καΐ της αναλήψεως, καΐ τοδ
i n tcelura receplionie, divinissimiqne S p i r i l u s p a r i ac θεαρχιχωτάτου Πνεύματος μέτοχος Γσα Πέτρου, x a l
Petrus Andreasque ac t o n i t r u i F i l i i munere p a r l i - 'Ανβρέου, χα\ τ ώ ν τής βροντής χεχρημάτικας u l w v
ceps e i s t i t i s l i : sic rursiis poslea posl longos ούτως ύστερον πάλιν μετά τοΰί μακροίις ύπερ Ευαγ­
Evangelii labores, omnisque generis angusliae et γελίου πόνους, μετά τάς παντοίαπάς αγωνίας χα\
serumnas *'% post t e r r a marique c i r c u i l u s ac j a - ταλαιπωρίας , μετά τάς χατά γήν καΐ θάλασσαν
claliones, Judreorumpersccutiones,gentiura insuilus περιόδους χα\ περιφοράς, τάς τών Ιουδαίων διώξεις,
e t c o i U o n e s J n j u r i a s , v e r b e r a i m p i o r u m q u e o n i n i a r a C τάς των l t * & v επαναστάσεις, τάς· έπηρείας, τάς
>

i n s i d i a s : post dcnique c r u e e m , ejus gratia q u i αίχίας, κα\ πάσας τών ευσεβών τάς έπιοουλάς · χα^
ipse actus i n crucem esl, terrae quidem i n sanclifica- μετά τον ύ'ι&ρ του εσταυρωμένου σταυρόν, τ^ γί}
tioBem, aanclificalo corpore derelicto, 6 l e r r a vero μίν άγιασμον το ήγιασμένον σώμα λιπών* τ ψ πνβυ*
c u m gloria angelisque slipantibus, s p i r i t u ad Deum ματι & γήθεν αναληφθείς, μετά δόξης χα\ δορυ-
assumptus, pnrequc cum Domino I H O , e l Deo l u o , e t φορίας άγγέλα*ν προ; ΐδν θεδν, χα\ ακραιφνώς τψ
Rege t u o ( o boatitatem 1 ο j u c u n d i i a t c m t ) Yfir- Κυρίψ σου χα\ θ ε ψ σου χα\ ΒασιλεΤ σου ( ώ της
sans, imraorialis «ullisque verbis explicabilis c l a r i - μαχαριότητοςΐ ω της τερπνότητοςϊ) προσωμιληχώς,
taiis compos, ieternam c u m i l l o vilara aique h o n o - της άχηράτου xa\ άφράστου δόξης έντδς, χαΐ της
r e m adeptus es αίωνίου μετ' αύτοΰ χατηξιώΒης, ζωής χα\ τιμής.

· · I I Cor. ι ι ι , 17. " S a p . r u ,#

"ICor. χιιι,Ι*. « · L u c . χχιι, 90. « Matlh. m , 1 7 ; x n i . C
· · * A c t . ι, 4. ·» Joan. x x , 2 8 .

(27) 'Yxepparovcxal τριφατονζ θεαρχίας,Arobo
opposita τ ψ , ύπεραγνώστου. Hincque adeo
Deiias υπεράγνωστος, occullisaima ignotissimaque,
qnod eximia trinaque claritate ac splendore, v i m
omnem intellcctus creati suptiral, ncc aliter q u i d
est sciri potest, quam i n ipso ejus l u i n i n e , dante
ipsam poteniiam videndi Deum quasi forraaiem, ac
e W a n t e m , quod i u creatura radicale acUvum ac
vitale est.
(28) Σνταίιζόμετος, νννδί4Ητώμ$τος. A l l e r a m
aitera voce Nicelas videtur exponere. U l r a q u e e n i m
et congregalionem seu c o n t u b e r n i u m , ac c o n v i -
c t u m communemque mcnsam sonat, quomodo v e -
tus i n t e r p r . convescen*, lereque Palrcs, Gbrysost.
ad c u m locam, et post euiu T h e o p h y l . , συνηυλίζε-
το, τ ο ν τ έ σ τ ι , κοινωνών άλών χα\ κοινωνών τραπέ-
ζ^^ΰοιηιηΗηί sale et mensa eum eis uten$ ; utnempe
per effectum eomestioni$,veritQ$ patetceret carntt, ut
ttit Greg. i n b o m . Sicque saepius apud L u c a m e t
Joan. per comesiioneni comprobasse r c s n r r e c l i o -
n c m suain D o m i n u m l c g i m u s ; H i c r o n ad l i c d t b i a m
7 l l e f t y c h , i n L c v i t . v u i c t u . Mcriloquc Zugcr,
# #
Knultis f n r t r u m hac parte modestior, quorum nobi$
anctoritas, i n q u i t , pluris esse debei quam recenth'
rum, Erasmi scilicel, G r o l i i , c l c . Sic quoque i n i e r *
u
pretes S y r i a c , cumque comediuet cum eis panem,
i f l l b i o p . , el prandens cum ets. D u r i u s A r a b . nec sa-
lis perspecu t i Gnecae vocis cum Η f congre$a$$et.
Sane c u m voces rebus servire debeaot, possitque
i l l a v o x d e c o m m u n i usu sibi e t p o t u s i n l e l l i g i , q u i
fere comes esset ejtis quasi c o n t u b e r n i i quod Do-
m i n u s c u m suis habebat per dies quadraginia suae
resurreciionis, subinde illis apparens, acvel i n e a m
rem eos congregans, vel iltis congregatis sese i n -
ferens, u t saepius legimus i n sacris Evangelii8(maxi-
moque argumenio erat ejus suscitaUe carnis, u t e t '
P e l r u s i d p o t i s s i m u m a l l u l e r H A c M , Μ ; Dediteum
manifestum fieri, tettibns prceordinati* α Deo; nobU
qui manducavxmiis et bibxmut cum itto t postquam
resttrrexit α mortuit), optime veleres f i c cxpresse-
r u n l e l r p d d i d e r u n t ; a quibus r c l i ^ i o est discedere,
u t sibi placentes Grjeci sermoms p e r i l i a aliqua
gratnmaUcos scquaiuur uiagis quara Ihvologos.
117 ORATIO V I I I . - 1N L A U D E M S. JACOBI A L P H L E I .
Άλλάγάρ ίλαθεν 6 λόγος, ώσπ*ρ ίππος ώκύτατος Α
cov άναδάτην συνηρπακώς * χα\ πρδ των Αγώνων
ϋπαγοριΟων τους στ«φάνους. 'λλλά μή θαυμάσατε
τ^ς ταχύτητος. Τρόπον γάρ αστραπής έξάπινατήν ol-
χαυμένην περιαυγαζούσης δλην, καΐ πρδς έαυτήν θάτ-
\*ν άνακαμπτούσης λόγου, ούτως ή αποστολική χάρις,
αθρόως τάς των εθνών καρδίας περιλάμπουσα, κα\
Δχρόνως τήν αυτής δύναμιν απαστράπτουσα, τρόπον
τινά εαυτής τβ 5ξω γίν€ται κα\ είς έαυτήν αύθις
t
άν«κύπτ·ι. Καθώς οδν οϊός τέ Ιστι, κα\ δ πβρ\ των
6« ίων λόγος, τ|| των ύμνουμένων ύπ* αύτοΰ πραγ­
μάτων έξβμοιουσθαι γοργότητι, ήτοι θ<ιότητι πειρά­
ται * χαΐ ώσκερ αϊ δδοί της τοΰ ΘΕΟΟ σοφίας Ιν θα­
λασσή, χαΐ αί tp(6ot αυτής Ιν υδασι διά το ακατά­
ληπτο* δμνηνται πολλοίς* καΐ τα ίχνη ούκ έπιγινώ-
οχονται · ©υτω xaV των *ής σοφίας τέκνων, τών
πανολδίων, )έγω, Χρίστου μαθητών, δυσθβώρητοι
μ*ν «1 όδοι, άνεπίγνωστοι δ« προς άκρίδβιαν αί
πραξβις * καΐ πάντα νουν, κα\ πάντα λόγον άνθρώ-
tttvovai τούτων ύπερεκβαίνουσι μιγαλουργίαι.
*Οθβν «α\ ήμίν & λόγος τψτής υποθέσεως άνεφίκτφ
αυστελλόμενος» μακράν ναίρειν τ} μακρηγορία
φησίν. Άμμοτ γαρ, ώς τά λόγια φησιν, &αλασσωτ
4) ύβΐβϋ araytfrac, ^ ημέρας αίώτος, τΙς έξαρι-
όμήσβι; Άβυσσον 61 θαυμάτων, καΐ τον θεοπτικω-
τάτου σοφίαν Ιακώβου, διδασκαλίας τι ούρανίας, κα\
•εολογίας βυθούς, τίς εξιχνιάσει; τίς τών δαιμό­
νων τήν καθαίρεσιν xal άποδίωξιν, τών ανθρωπί­
νων παθών χα\ νόσων τήν Γασίν χα\ αφα{ρεα&ν^^χώ^
vaxpoiv τήν ανάαταστν, των χωλών τήν ανα^ώσιν, C
τών τυφλών τήν άναβλβψεν, κα\ πάσης πηρώσχως
σώματος τάς^έν ονόματι ΊησοΟ θιραπίίας άναγράψαι;
T(t τάς μακράς όδοιπορίας, τάς ακαταστασίας (29)«
ΐοΟς κινδύνους, τάς πολυτρόπους επανάστασης κα\
έπαγωγάς τών Ελληνιστών; δσα tv ΈλβυΟερο-
πόλΐι παρά τών τ?|ς άσίίβίας άνέσχεν υπασπιστών *
ν,
δαα Ιν Γέζχι καΐ Τύρφ, κα\ ταϊς Ιχομέναις τών αλλο­
φύλων χωμοπόλ<σιν, Ιν αΤς ό τρισμακαριώτατος
ίύηγγιλί^ϊο τΛν Χριστόν ; Τίς τ ά ^ ή θ η τών δι*
βίττοΰ Χριβτψ προσαγομένων» χα\ Οδατι χα\ Ονβύ-
ματι καθαιρομένων χαΧ φωτιζόμενων * χα\ Μ τών
Μ αύτοΰ ί*ρ^ων καθισταμένων χα\ άρχι«ρίων ύς
εκκλησίας τφ ΎπεραγΕω καταρτιζομένων; Τίς
ταΰτα, καΐ τά τούτοις έπόμίνα της άληθογνωσίας
τ}τοι θ«ο«β«ίας βήματα XOL\ πράγματα διασαφήσαι D
λόγος; Ουδέ μι&ς ημέρας αποστολικών θβολογίαν καΐ
πράξιν θ*οτελή δύναιτ* άν λόγος ε\ς άκρΕβειαν
διιιπίΓν, μή δτι γt πάντα καθεξής ύμνησα^ δοα
μαχροίς itcaiv tv τφ Παρχχλήτφ καττιργάσατο.
Vnl. tm\ «)· " Eccll. ι. Ϊ .
(Ϊ9) liSrc ακαταστασίας. Alius usus hojns vocis,
Paulo I Cor. xiv, 35; OO γάρ έστιν ακαταστασίας ό
θε^ς, άλλ* κίρήνης. Vulg. Νοη est dmenuonii Dent,
sedpacit. Erasm. conftuionit auttor^ turbationis,
perturbati ordinis. I I Gor. xu, 20, άκαταστα-
σίαι, teditioneSf quod etiam Erasm. rcddil. Itic
magie, vaeis scdibns jactaliones, cum proptcr peri-
cuia uno Jocuconsistere Christi discipuJis pon l i -
158
Enimvero equi inttar pernicisnimi (niprodens
oratio louge sesaorem corripuil;acante cerlamhia,
coronas edisserit. Ne vos laraen celeritalie adml*
ralio teneat. Fnlguris enira in morem, lolum re-
penle orbem circumfulgentis, atque iu seipsum
dicto ciliue recnrrentis; sic apoelolica gratUe gen-
tium repenle circumluslrans pectora, momentoque
vitn guam effulgurans, tnm exlra se qaodammodo
exit, lum rursus in &eipsam subsilit. Quoad ergo
per faculUlem licel el ipsa de divinis iustitula ora-
lio, rerum quas laudat incitalionem ac vivacilatem
(divinitalein scilicet) aemulari contendit. Ac sicut
d i v i n * wpienliae vise \n mari, ejusque semitae io
aquis, eo quod vulgo comprehendi non possint,
landantor , et vestigia non cogiioscunlur : sic quo-
que filiorum sapientise ( bealiesimorum scilicct
Cfhristi discipulorum) viae inteileclu diiliciles, igno-
tseque ( quam ul exacle quis pereipial) actiones:
illorum denique magnifica opera, omnem humanam
oralionem excedunt ae ralionem **
Quamobr^m etiam nobis, pra; arguraenti dignitale,
quara.nemo facile assequi posait, ipsa se contrabens
%
oratio, prolixae loquacilali longum vale dicit.
Arenan enira ( aiunt divina oracula ) marium , aui
ptutia gutta$ vet dies ttrcHti, qui$ ennmerabit
t
81
f
Abyasum vero miraculortini, divinorumque acientia
perepicacissiroi Jacobi sapienitam, ccp.leslisque do-
trinae ac Theologiae profunda, quia investigabitt
profligationem dsemonum et c^pwlsionem; bumana-
r a m
passionum morborumque curationem ac
amotionem; oiortuorum susciialioneni, claudorum
firmatas bases, visum caecis redditam, depulsam
omnem Jesu nomine corporum labem, quis posait
conscribere? Quii longa itinera, incertis sedibu»
iociaqaejactalioaes, pericula,Graecorum mullipiieee
inaultus et grassaliones? quanla vir beaiissimus
Eleutheropoli ab impielatie defensoribtis susiinuil;
quania Gazae et Tyri, vicinisque alienigenarum
urbibus atque oppidis, ubi is Christum praedicavit?
Quie eorum mulliludinem qui per eum Chrislo
accedebant, atque aqua et Spiriiu emundabaniurac
jlluminabanlur ; quique demum per saccrdoles el
episcopos ab illo constilutos in Eccle&ia, Deo qui
omncm exeedil sanciitatcm, perficiebanlur? Quis
baec aique his sequentia verai scienlia;( id esl,
pielatis) verba factaque sermo queai explanare ? Ne
vel unius diei aposiolicatn praadicaiionem Deique
munere perfectam aclionem acciirale possit oralio
enarrare, nedum cuncta ordine, longa annorum
serie Hli in ParacIclQ gesta, Jaudare*
ceret, sed necesse esset ex ajia in aliam fugere
civitatem, quae ipsa fuga el jaclalio in Evangelii rcm
maximam cedebat, dum per eam ubique Ctirislns
annuntlabatar. Sic ακατάστατος , eertoin toco $eu
9tetn non conmtens, Eleuihempolts ad Palocsliiiain
apcclat, altaeque urbes hic moinoratae, posl qua»
iacobus in iEgvpium profectus, in cjus urbe Ostra*
dua roarlyrio fuucluscst.
159 NICETiE PAPHLAGONIS IbO
Verum*his q u i d e m , e i q u i cuncta operatur ac n o - Α 'Αλλά τ α ΰ τ « μεν τ ψ τά πάντα κατβργαζομένφ κα*
v i t , diiniesis, luam illam ( ler beaLissime ) c r u r e m εϊδοτι πάρεις, υμνώ σου, θεομακάριστϊ, τον σταυρόν.
celebro. Hanc enira p u l c h e r r i m a m longe produciis Τούτον γαρ καλλίστων έπέθηκας τοϊς μακροίς σου
laboribus luis ac c e r i a m i n i b u s , coronidem i m p o - πόνοις, καϊ άγωνί.σμασι τήν κορωνίδα. *ϊ*μνω τον
suis&i. Crucem cc!ebrr>, i n qua venerandis sacris- σταυρόν, φ τάςτιμΕας χείρας καΐ (βρας ίκτετακώς,
quc manibus extensis, Deum t u u i n ac D o m i n u m τδν θεόν σου καΐΚύριονέδ<5ξασας. ' Τ μ ν ώ τ ο ν σταυρόν,
elarificasti. Crucem celebro ac laudo, quoU t i b i , e δτι σοι κλίμα ξ άπο γής ίπάγη προςούρανον εύθυ66-
terra i n coelum recla transmUlens, scala fixa s i l : λως άναπέμπουσα * δς κα\ άρματος πυρός βδττον,
crucem n i m i r u m , quae igneo ipso c u r r u pemicius-, κα\ φλογερών οχημάτων όξύτερον κα\ ενθεώτβρον,
flaujmeisque faculis velocius d i v i n i u s q u e majorem σφόδρα μεν έπήρβ τής γής, Οπηνίμιονδέ σε φ«ρ4μβ-
i n m o d u m e lerra e x t u l i t , levemqae volatu super- νον τ φ Ύπερόυραν^μ προσ'επέλασε κα\ προσήρμο-
ccelesli regi, a d m o v i l alque aptaWt. σεν.
Etenim /Egyptum cum perrupisset,habiiansque i n Κα\ γάρ τ^ν ΑΓγυπτον έπνών, κα\ τά σκηνώματα
tal ernaculis Cedar \ longo tcmpore apud ^ g y p t i o s
e
κατα<*κηνώσας Κηδαρ, κα\ έπ\ «ολυ παρά τοϊς Α ί ­
verus ipse Israeiila, et apud genlem lenebris obsi- γ υ π τ ο ς 6 αληθινός Ισραηλίτης , κα\ παρά τβΓς
Β
tam ipse illumtnalus, incola Fuisset, omnesque quos έσκοτισμένοις ό πεφωτισμένος παρψκηκώς • κα\
inler illos dignos inveneiat, lilios lucis ac diei όσους άζίους «ν αΟτοΤς εΐρεν, υ!οί>ς φώχος κα\ ημέ­
fecisset, sic tandem p r o oninibus cruccm ascen- ρας έργασάμενος, ούτως ύπερ πάντων άνήλθεν επ\
d i l * , i n una qiiidcm j9Egyp(i u r b i u m (Odtracinam
6 4
υταυροΰ * έν μιφ μ^ν των κατ* Αίγυπτον πόλεων
v o c a i U ) agnus i i m n o l a l u s , q u i lamen provinciis (Όστρακα καλουμίνη) ώς άμνος καταθυόμβνος ·
alque u r b i b u s passiunibus suis C h r i s t o m p r o p i l i e - ^άσαις ftfe χώρανς κα\ πίλβσιν τοίς οΙκείο^ς- παθή-
l u r . Nec lanquam grave a l i q u i d p a i e r e i u r , a n t velut μασιν ευΤλατ«υ<5μενο< τ&ν Χριστίν* κα\ οΟχ ώς δβι-
a n i m i dolore e x c r u c i a r c t u r , i i l i s i n d i g n a b a i u r , q u i νόν τ ι πάσχων, ούδ' ώς άλγυνόμενος τήν ψυχίιν;
t l l i crucis auctores e r a n l ; sed u t magis beueficium έδυσχέραϊνε ιοΐς βταυρωταΤς* άλλ* ώς ευεργετού­
ex iliie consecutus, i i a aUoqnebaiur blandeque μενος μ&λλον αύτοϊς προσελάλει, κα\ προσεμειδία^
a r r i d e b a l , roganssaJuti prospicere, borlansque ab σωΟήναι παρακαλών- κα\ άνανεΰσαι μεν της ΑΙγυ-
^Cgyptio errore e m e r g e r e , alquc coeli lerraeque •πτιακης άπατης χα\ δεισιδαιμονίας παραινών τ&ν
Doniinuiu monens agnoscere. τοΰ ούρανοϋ 6k-x«V τής γη< Δβσπίτην έπίγνώναι
παρεγγυών.
Tanquam igitur accepti muneris gratiam repen- Q Χάριν οίν ώσπερ αυτοΤς της ευεργεσίας άποτιν-
dens, quod liac quoque p a r t e C h r i s t i palarn similem νΰς, δτι καθαρώς αύτδν κάν τούτω μβμητήν άπ^
eum eflecissent; quod viam facilem, brevemque εδείκνυσαν τοΰ Χρίστου, δτι ££στην αύτψ κ«.\ ίπΐ*
per crucem semilam ac commodum tn ccelum i i e r ei τομαν οΐμον διά του σταυρού , κα\ τρίβον εΟβετο^
munietemt, votis ohsecrabatac h o r l a b a l u r ut oirntes ώδοποΕουν πρδς ούρανδν, παρεκάλει νουθετών πάν*
Christura cognoscerent: Jesum scireht, verum itlud τας είδέναι Χριστόν. Eldirac ror Ίησου*, τό $>ώς
Lnmen % dulce t beatum, sanctum, intemeratum, τό άΛ-ηθιγδτ, τό ή<?ί·, τό μακάριον, τό άγ*οτ 9 τό
Intemporale, nube non ob$itum t nocte non interce- άχρανζοτ,τδ άχρογον χδΎέ<ρει
% /*ή κρανούμενοτ,
ptum corpore
t nonohductum, toconon circumscripium; ζό rvxti μ\ διακοχτόμετοΤτ td σώματί 'μή Κ
ixu>
quod unum merito ambireac exoplare operwpreUum χροσθούμετοτ, τύ τ'όαφ μή χεριεφγόμετοτ, τ&
s l; uiwmque credere ac diligete; Lumen scilicet &em~ μόνον άξιον του ζηΛουνθαι καΐ ποθΒΪσθ&ι' tb
per, lotumque lucens ; quod occmum nesciat, nct ulia μόνον άξιον του χιστεύεσθαι καϊ άγαχάσθαι· ib
exttingui injuria possit. Lumen istud Deum inteltige- άείφωχον καϊ αάμψωτον • τό άδυχον καϊ
rent % iilius inardwereut cupiditate, ipsum divina άσβεστον φως. Τονζο Θβόν eldivat f τούτο &φΙ-
jmni attione, omnique litcid'mhna contemplaiione εσθαι, τονζο ζηζεϊν διάχυσης αράξεως(31) θεο*
ex-quirerent, et ab eo qui vere est D ζεΛονς, δια χάσης
ut quod veresit, θεωρίας ύπερφαοϋς, ώς δν-
[Putte scilicet) tanquam radius ab teterno emanet. ζως δν καϊ έκ τον δνζως δντος άνάρχως άάαν- τ

Uunc videticet cotcndutn in ut Spiritu Dei Verbumet γαζόμενον Πατρός. Τοντον δει σέβειν έν Πνεύ-
Deum verum : venerationi habendam parilerque μαζι Θεον, ώς Αόγον τον θεον καϊ θεόν άΛηθψ
Ittudyndam ejus in carne dispensationem ;ejus sciticet ex εύΛαΰεϊσθαι καϊ ύμνείν αντον καϊ Τ$\Υ ίνσαρ~
Virgine nalivitatem, nestro jam ministerio, aiebat: κον οίκονομίαν y τ ή ν έκ Παρθένου φημϊ γέννη-
latiut in vobis proBdkatam : susceptmn quoque illi atrt %$\ν 6C τ\μών, έν ύμϊν ί^δη χΛαζύζερον χ$-

• • P s a l . cxix, \. * * I Thess. v, 5.
v

(30) *ΑεΙφωχονχα» ααμρωζον. Voccs novac c o m - exsistaot.

(nisitionis. theologicae,Luxsemper tucens^ ac totatux. (31) ΘεοτεΛονς χράξεως. Quasi, ^«05 dimne mu
^ n a άείφωτον, l u m e n Λδυτον esl et άσβεστον, quod nere con&ummauonem habeat : quse vox Nicciie fre-
punquam occidat aut exslinguatur; qua vcro πάμ- qtiens, ipsa elegane et theoiogica : u l et quae se-
^(οτον, in quo nutlm tenebrm sin( 1 Joau. i , 5, secus 7 q n i i u r , ύπερφαοϋς θεωρίας. Hujusmodi contempla-
ac i u c r c a l i s , u b i l u x q u i d u m quod sunt ex Deo, tio, qmc omncm vincal lucis fulgorem.
c u i Palcr est l u m i n u m ; at tcnebne, quod a se
 161 ORATIO V I I I . — I N LAUDEM S. JACOBI ALPHAL 1C2
χΐ]ρνγμένν\ν' xal r i j r σταύρωσα όμοΛογειν, χαϊ Α crucem confitendam, re$urrectionemqne Iqudibutφτο·
την άνάσζασιν. δοξοΛογέιν, χαϊ τήν άνάΛηψιν sequettdam, alque ejut in coeium receplionem adoran-
*xpocxvretr ώς της Ακρας αύτον φιΛανθρα>πΙας
f dam; tanquam nimirum mmmw ipsins benignitatis ac
καϊ δυνάμεως γνωρίσματα ώς σωτηρίας μέν χαϊ
9
potentice certa documenta: ut illis quidem qui fide
ζωής αίωτίσν πρόξενα το?ς έτ xlctsi χαταδε- tuscipiant^alutemvitaiHqHealiatura; utvero incre-
χομένοις χαταχρίσεως δέ χαϊ χοΛύσεως τοΐς
i
dulis, judicii et condemnationit [utura causa. -
άχίσχοις γενησόμίνα,
ϋαρήγγελλε δε μηκέτι των ζώων τά ευπρεπή δό* Admonebat autem id genus aniraalia, quae deco-
ξαντα θεοποιείν κτηνώδες γάρ κα\ άλογον κομιδϊ( · rum aliquid ac formosum habere videanlur non
μηδ' άψυχους μορφαΐς όλως ανθρώπων ή θηρίων amplius in deos. con&ecranda. Rem enim vaide pe*
πρόσεχε tv τδν νουν άναίσθητον γάρ καϊ σφόδρα cuinam ac a ratione ahhorrenlem esse. Nullis pror-
θηριώδες τε καϊ παχύ· αλλά μηδέ τοϊς πάθεσι της sus inanimatis formis hominum aut besiiarnrn
ψυχής, επιθυμία, φημ\, κα\ θυμψ προστετηκέναι πε- altendendum ammum; id enim eorumesse qui hu-
ριπαβώς.' μηδε 6V υπερβολών φιληδονίας» τοις άπο maiiitalis ouuii sensu careanl, valdeque ex beslia*
της Ολης άδτά δελεάσμασιν ώς δπβκκαύμασιν εκπυ- rum indole crassumque. Quin nec affectibus animi
ρουντας θεοποιεϊν. "Ατοπον γάρ κα\ επιεικώς Αϊγύ- Β ( cupidilatiscilicel et irae) libidinose adhaerendum ;
πτιον καϊ δαιμόνιον* Σώρρονι δέ Λογισμφ χρδς nec committendurp ut libidinis exsnperaniia, lerre-
tdr είς ύμδς εύαγγεΑίσθέντα Λόγον αναγόμενο*, nis illecebris tanquam incenlivis suceensos ejus-
χαϊ ζφ αύτον Λάγφ χαϊ νόμφ τναούμενοι, όντως roodi affeclus ac perturbationes, deos faciamus.
& *% έπηγ^-εΛμένης έχιΑα6έσθαι
r
δυνήσΒσΟε Qulppe rem absurdam et plane ^gypiiacam damo-
&*>Wi.& XptCJV Ίι\σον. Άμήτ. nuinque propriam; &ed. dum $obrjo menlh $cnsu f

aiebat, adeujnquiad vos pmdicatu* e&t, Setnionem subvehi, illiusque doclnna ac lege imbui contigerit f

vitam promissam nanciici ticebit, in Chrhto Jesu. Amen.

Τοιαύτά'ις των λόγων όμιλίαίς 6 άξιοθαομαστότα- Ejuscemodi fnbulationrbus , homo Jesu, adini-
τος άνθρωπος έμφιλοσόφών του Ιησοΰ, καΐέπΐ πολυ ralione dignissimus prseclare pbilosopbaas, inque
* στηρίζων,, τους παρεστώτάς άιώ τόΰ σταυρού, επ' ]ongas horas aslantese cnice confirmans; alque
aut<J> μεν άνιωμένους» ταΤς έ.μφιλοσι$φο:ς παραμυ- eos quidera, quos nioleste habebat tuihaicsupplicii
6ού μένος ΘεηγορΕαις - των έσταυρωκδτων δε κατ ευ­ immanitas, sapienti&simis djvlnis praedicatiouibus
μεγεθών ώς ι ύεργετείν, άλλ' ού δυναμένων λυπεΐν. consolanS, ^os vcro qui in crucem suslulerant ma-
ΕΙτά, τών μέν άποσιωπησάμενος, ήσυχη δε τψ Κυ- C gnitudine animi superans, tanquam qui demereri.
ρίψ έζομολογούμενος, έξεδήμε*ς μεν έπιδόξως του noh Injtlrise aJiquid aut molestiae inferre possent
σώμαιος, καϊ μάλα προσηνως κα\ ήδέώς απολυόμε­ tumque ab humano cessans colloquio, ac silentio
νος* ένεδήμεις δΐ έν τόπψ σκηνής θαυμαστές, £ως Domino confitehs, excedebas gloriose e corpore
τοΰ οίκου τοΰ θβοϋ* κα\ έν φων}) άγαλλιάσεως ήχου valde placida atqae dulci resoltitione, inque locum
'έορταζόντων, πρδς τον ύπερουσίως αναλαμβανόμε­ tabernaculi admirabilis commigrabas, usque ad do-
νων σε μετα χαρδς άνεκλαλήτον κα\ δεδοξασμένης mum D e i * : alque in voce exsultatiODis soni festum
M

εΙαηλΟες Χριστόν, agentium, ad eum qui eximia quadam raiione assu-

meret, cum inenarrabili el gloriflcato gaudio^d
Cbrisium ingressus es . u

Χαϊρ« τοίνυν, & μάχαρ 'Ιακωβε» χα\ Αρεστέ τοΰ Salve igitur ac gaude, beaie Jacobe, praeslami-
Αίγου κα\ άοίδιμε μαθητά; Καϊ γάρ χαίρεις δντώς, sime pariter atque inclyte Verbi discipule. Piane
ώς της άδιαδδχου χαΧ αληθινής καϊ μυστικής .Εχγο- etenim gaudes, tanquam immoualis verique ac
νος χαράς* ώς τών f ργων βεοϋ καϊ λόγων ίβροφάν- myslici gaudii proles, lanquam Dei operum nermo-
της» καϊ Ιερουργός κα\ μυσταγωγ^ς· ώς τής τιμίας numque sacer interpres, minislerque ac docior;
D
κα\ ίερδς κα\ σεπτής δωδεκάδος τών υψηλών απο­ tanquam quj venerabilem et sacrum coiendamque
στόλων συμπληρωτής, compleas duodenarium sublimium apostoJorum
chorum.
-<

Χαίρε, δτι,υΐ&ς ών άνθρωπου, καϊ υΕδς θεοϋ ούκ Gaude quod, cum Filius hominis esses, nedum
άκοΰσαι μόνον, άλλά καϊ γενέσθαι κατηξίωσαι * τδ ul audires Dei Fi)ius, sed ixi eliam efficcreris con-
μβν φύσει, τδ δε θέσει· καϊ τδ μεν, κατά τήν πρδς eecutus es; alrerum quidem, natura; alteruui vero,
πάντας ανθρώπους ομοιότητα, τδ δε έξαίρετον, |£ετά gralise munere: atque aKerum, qua cunciis perinde
τών υπέρτατων τοΰ Λόγου χληρούμβνος οπαδών. hominibus siraitis es; alterum cum supremisnaclus
Verbi discipulis ac sectatoribue.
Χαίρε, άνθρωπε τοΰ θεοΰ* Ζϊ γάρ, καθώς δ'μβ- Ave sis, bomo Dei. Te enim qusmadmodum
γαλοφωνότατος Έσαΐας φησ\ν, τοίς Αίγυπτίοις δ vocalissimus propbeurum I&aias ait, Dominus JEgy*
Κύριος έξαποστέλλει, Τ# ήμεροι* λέγων, εκείνη piiis miuit. ln die illa, iiiquil, erit attare Domino m
έσται θνσιαστ-ήριον τφ ΚνρΙφ έν χώρ$ ΑΙγυ- regione jEgypti, et mittet ei$ Dommus Iwminetn , qui

u
11 Cor. ?, 8. ··· PsaK xu, 5. ·· I Petr. i, 8.
m NICETifi PAPHIAGONIS lfl4
tihabit eo$: etnotm ertl Dominus Mgyplm: et vota Α ατ/ωτ* *ai aXoaxeAsl αύτο'ς Κύριος &τΰρν*οτ.
tovebunl Domint, et reddtnt **\ δς σώσα αυτούς* καΐ γτωσζός ίσχαι Κύριος τοις
Αίγνχτίοις' χαϊ βύξοτται ιϋχάς τφ Κνρίφ, xal
άαοδώσονσιγ.
Gaude qood et in te at pnestantisgirao, ae velul Χαίρε, δτι χα\ 4ν σο\ ώς κρατίστψ, χα\ ώς μερίδι
qui ad pretLantiasimam Filii b&reditatem atlinerea, της του Τίου του θεοΰ κρατίστης κληρονομιάς χα-
juxta sacraUsaimura oraculum, funes ei ceciderant; θεστώτι, τά σχοινί», κατά το Εερώτατον λόγιον,
qutcunque Uadera hi inteiiigendi sint funee επέπεσεν αύτψ* άτινα δή ταύτα νοητέον σχοινιά* ol-
Arbitror auiem dilectioni&Spirilus vincula, quibus μαι δ& της αγάπης τοΰ Πνεύματος τους δόμους,
te pariier ac reliquos spiritalis (halami filioe con- οίς xal σέ, μετά των άλλων του νοητού νυμφώνος
sirictum traxit, necnon coniubernalem et commen- υΙών, άναδησάμενος συνανείλκυσεν * όμέστιδν τε χα\
sakem supremo alque myslico illo caenaculo assum- δμοτράπεζον χατά τήν υπέρτατη ν και μυστιχήν
psit, iton aspectabili ralione, sed intelligibiliter; non ανέλαβε παστάδα* ούχ αίσθητώς, άλλα νοητώς· ού
Lemporanee, sed aeterne : η ο η fluxae causa το* προσκαίρως, άλλ' αΙωνίως· ούδε £εούσης ηδονές,
luptaiie, aed ilabilis gaudii ; nec eju* gralla άλλα μ*νου σης χαράς* ©ύκ ευφροσύνης χάριν, οίας
jucundUatis» quam huraanue ipse animus stbi Β ^a v ανθρώπινος άναπλάσαι λογισμός, άλλ' ής
fingere poeait; &ed cujus neque oculus, nec ούτε 8ψις, ούτε άχοή ποτε της χείρας Ιπ$σθετο,
unquana auris rei experimenlo eeoaum fecil, οΟΥ ούν διάνοια Ινενοήθη βροτού*
M
nec vero raorulis cujusquam mens inlellexit
Gaude quod non eola gratia, sed ex mercede at- ΧαΓρι, Ixi ού χάριν μόνον, άλΧά χα\ μισθον, «Γτ'
que pracmio (juxta «eilicet prolixoruni certa* ουν Ιπαθλον άξιονιχον των μακρών αγώνων χαΐ «5-
minuru alque laborum pro victorla relribulione) νων, τήν ούράνιον ^α?ιλ<{αν άπηνέγχω * χα\ ιεάσαι^
coelurum regmim adeptue es ; cunctisque dirinU θ«οί5 άριταΖς, κα\ πάσιν Ιργοχς αληθείας κα\
•iriutibus, et cunciia veriutis et pietatis et ju- ίείας χα\ δικαιοσύνης * ίτι δέ χα\ κατάτήν σταύρο>-
sliiiai operibu»; praterea vero etianv crucis SUJH σιν Ιξωμοιωμένος τψ £ωτηρι> καΐ δ;ά ταύτα *α££η-
plicio similis Salralori effeclus, aique hinc uia* σίας πλείονος ήξιωμένος, Εχανως Ιχεις ύπίρ της,
jori flducia atque favore auclus, pro Ecclesia Εκκλησίας τψ ΒασιλεΙ ίντνγχάνειν χα\ β ι ψ · Εχα*
ad Regem ac Deum inlercedere sufQcis* Licet νως Κχιις, ώ φελαγαθώτατε χα\ βασΑιχώτατε το3
etiara, ac iacultaa est, benigntssime regaliasimeque θεού παΓ, χα\ της ημετέρας μεμνηοΟαι μετριοτη-
Dei Flli, (enuiuiis nosir* meiDinisse, atque Dorai- c καΐΐντευξιν Εχετήριον τ φ Α ε σ π ^ « ρ ο « ι γ α γ · ^
τ 0 ί |

nuro auppltciler rogare, ut noe qooque, Dominica 'ώς άν ta\ ήμεις άξίως τοΰ Δεσποτικού θελήματος
digne voluntate insiitutie vitae ralionibus, vesine πολιτευσάμενοι, τής υμετέρας γενώμεθα μερίδος,
partia efficiamur, ac coelestibus Dci bonts uua Vo- xaV των ουρανίων σΰν ΟμΙν απόλαυσαν καταξιωθώ-
biacum perfrui moreamur;iu Cbristo Jesu Domino μεν τοΰ θεού αγαθών, (ν Χριστψ Ιησού τψ ΚυρΕφ
no&tro, cui esi gloria et potestas et boaor atque ημών, φ ή δόξα χαΐ τδ χράτος χα\ ή τιμή χα\ ή
adoralio, una cum aetcrno Palre ac vhrillco Spiritu, προσχύνησις, άμα τψ άνάρχφ ΠατρΙ χα\ ζωνκοίψ
nunc et seuiper, et in sscula sxculorum. Amen. Πνεύματι, νΰν ΧΛ\ άε\, χα\ είς τους αιώνας των
αΙώνων. Αμήν.
ORATIOIX. ΛΟΓΟΣ θ».
Laufatio tancti ac cekbratluimi apostoll Pktdppi. ΕΙς ΤΟΥ άχίοτ καί Λανβύφ^μοτ άχόστοΛοτ ΦΙΛιχ»
χοτ (52).
Haurite aquam in gaudio β fontibtu tatutaris ΆηΛήσατε ύδωρ μ&τ* ΐύφροσύγης έκ τώτ ηη-
nobis acclamatprophelarnm vocalissimus. Quosnam γ&γ Σωτηρίου, 6 των προφητών μεγαλοφωνίτατ·ς

Μ
"*Isa. m9 49. " Psal. χν, 6. I Cor. u , 9- ·· lsa. w i 5.t

3%) Fecit ομωνυμία Pbilippl diaconi, unius D apostolico apostolorum successoribus ipsa arre-
esepteni diaconis, viri ex ipsa Locae bisloria cla- pti institnti professione adjutoros, vera ipsi e«c-
rissimi, cum Philippo uno ex dtiodecim primique cesstone) rero impleamus. Habuisse Pbilippnm unum
ordinis apoatolo, ut vetenim simplicitale res illo* e sepieni filias qualuor virgines, q u » propheurent
rum confunderentur; ac quae sunt diaconi, apo- Csesareie in Palaestina, auctor est Lucas Acl. xxi
stolo tribuerenlur, vicissimque, ea prxseriim ra- citaio : ipsumqae hoc de diacono sive evangelisla
tione quod et oposloli noroen veterum usu illis dictnm, traxisse videnlur Clem. et PolycraU ad
commune. Pertude enim apostolos dici invenias, Philippum apostolum ex duodectm.f Eiiseb. 1.
qui secumli ordinia discipuli esseirt, ac qui p r i n i i ; u i , c. 59, Ckemeniein rerert in h«c verba apostoloe
maxime vero qni in illis prieslareiil Evangelii fun- recensentem, qui uxores habuissent, propter iUoa
M

ciione, in quibus nobilissimus Philippus diaconus: qui nuptias repudiarenl. H xa\ τους αποστόλους
hinc κατ* εξοχήν ac singulari excellenlia pr&di- άποδοκιμάσουσβ; Πέτρος μεν γάρ καΐ Φίλιππος έπαι»
candi Ενβηββίίί,βύαγγίλνστής diclus»;Aci_ xxi, 8, ac δοποιήσαντο. Φίλιππος δε καΐ τάς θυγατέρας άνδρά-
si Pr<edicatoreni2b$o\\iie dicas : quod ipsum aposlo- σιν έςέδωκε. ΚαΙ δγε Παύλος ούχ όχνεί έν τινι
licae Sedis indiilgeiilianobUaddicium iiomen; atque επιστολή τήν αύτοΰ προσαγορεϋσαι σύζυγον, ήν ού
utinam {S. Ρ Domiaici, alioramque in ordiue insi- περιεχόμιζε , διά τδ της υπηρεσίας εύσταλές. Απ
forteetiam apottolos reprobabunl t Pelrut enim €χ
gniuiu εύαγγίλι^τών et pacdicalorum spiritu vere

\
165 ORATTO I X . - ΓΝ LAUDEM S. ΓΠΙΙΙΓΡΙ APOST.
ήμΤν έμβοα. Τίνας δή λίγων του Σωτηρίου πηγάί, ή Α v c r o dtcit salulniis fontes» nisi Salvotoris duodccim
του; δώδεκα τοΰ Σωτήρος μαθητΛς, ους κάκεΤναι
PkiUpput liberos tusceperunt. Phitippus ctiam filias
viris coltocavit. Paulus quoque in quadam epistola*
tuam iptius conjugem compeilure non verelur. Quam
tamen ideo mtnime circumduxit t ut expeditior m i w i -
sterium suum expleret. Dc Pauli conjugio perinde
aslipulaiur Mcthodiue Martyr i n Symposio, nec de-
fnnctorie ex ipsis Pauli verbis v i d e t u r conficcre.
C a r d . Haron. an. 58, n . 113, de h a c C l c m e i i l i s a u -
c l o r i l a t e : Quod autem tradit Ciemens Alexandrinus,
Phiiippum filias suas nuptui dediste, non de Phiiippo
dtaiono mamfestum est loqui sed dePkitippo f αρο-
siolo ; nam adversu* eo* agens, qui nuptia* impro-
barent, etc. M i b i lamen n i h i l inde conficitur, u t
necessario loqui putem Glemenlem de Philippo uno
de duo<lecim; quod apnsioli nomen ita coimnttnc
orat, i l l i s praeseriim q u i i n i e r discipulos secundi
ordinis quasi coryphsei erant, summisque ipsis Β
apostolis pene c o n s e u i , cujusmodi erat jacobus
irater D o m i n i , Jerosolymorum anlisles, quem sic
Paulus absoluie apoaiolura d i c i t , atque neKHiiem
praeterea apostotorum vidisse Jerosotymis, nisi Ja-
cohum fratrem D o m i n i . E r a t magni ponderis ad
nuptias astruendas P h i l i p p i diacom et Evangeiislai
exemplum et auctoritas, quod praeserlim ejus c u m
laude n u p t i a r u m et i i l i a r u m i n Scriptura mentio
e x s t a r e i ; u i et P e i r i et ipsius P a u l i , j u x t a quod
vetercs i i l i intellexere. De Polycrate major e s t d i f -
flcultas, cujus semel et i t e r u m ab Eusebio r e -
f e r i u r a u c i o r i t a s : l . m , 5 i et L v , c . * 2 i , q u o u l r o -
que loeo i n vulgalis Eusebii, Φίλςππον τον τών δώ­
δεκα αποστόλων. Ut nalla exposilio satisfacere v i -
deatar, ne P h i l i p p n m cujus filiae memoreiUur,
t Asiam concessisse, non palris adeandi cau&a, sed
existimaverit p r i m i ordinie aposlolum, Christoph.
lamen ulroque loco, Philippum dico, unume septem
diaconh. Ubi Hent. Yales. : Christophononm hoc
loco nequaquam boni interpreiisofficio functus est, qui β
pro Philippo uno ex duodecim apostolis, Phitippum
unum ex septem diaconis substiluit, Utroquc locu
m a r g i n i ascriplum Φίλιππος εΓςτών Ιτπά διακόνων,
iindecunque landem vel Genevenses vel ipse G h r i -
slophorsonus eam emendatioriera h a b u e r i n t ; aiquc
utinara ex cod. ipsa anliquiiate probato. H i e r o n .
perinde i n Polycraie τών δώδεκα αποστόλων legiu
Y e r u m RuQnus, priore quidem loco, Dico autem de
Philippo, qui fuit unu* ex aposioiis, ' qui dormivit
apud Hieropolem, absque illa voce τών δώδ*κα, ex
duodecim ; c u i proinde v e l d e f u e r i t , v e l i l l i glossema
icmere inserlum l e x l u i , ac Scripiura? adversum,
cujus auctoriiate n i t i v i d e a l u r Polycrates i n Phi-
l i p p i Hliabus, existimata s i t . Altero vero, in qttibus
Ht Phitippus evaugeiista, qui domtitit apud Hierapo-
Um. Quae ipsa Clirtstophorsoni emendatio e s t ; nec
plagiarilis videri facile Rufinus possit, q u i a l l e r u m
pro altero s u b s t i l u e r i l . Facilius l u i t obreperc Hie-
ronymo, q u i non Euscbii intcrprctem agebai, sed
ex ejus l l i s t o r i a , p r o u t memoriaB succurrebat, Ca- "
lalogum situm t c x c b a t ; i n quolibet non ubique as-
secutum esse Eusebiutn vellemque u t Valesius
Rufini a u c l o r i l a i e m vexassel, non u n i Chris(opbor-
srjno detraxisset. Eusebius c. illo 3 1 , 1 . m , reialo ex
Caii dialogo consenlanee superioribus de P h i l i p p i
ti n i i a r u m Hierapoii Asiai civitate e x i t u , u b i earum
ct paLris sepulcrum v i s i t u r , s u b d i t e x L u c a i n A c l i -
bus aposlolorum de filiabus Philippi evangelistae
apud Caesarcam Judaeae unius esepieua; quasi sen-
t i a i , ac e x i s i i m e t , eas aucioriiates consentauece
Scripiuraa non nisi de Pbilippo, unc e sepLem ac
diacono, inledigendasesse: cjusque unius exstare
apud veteres ipsauique S c r i p l u r a m , n u p t i a r u m cer-
tum j n o i u i m e n i u n i ; nullius praeieiea aposlolorum,
cxcepto P e l r o , ut sensii Hier. contraJovinian,, vei
etiam Paulo, iit semeaiia eorum q u i locos S c r i -
ptunc dc ejus conjiigio c x p o n u m , Quaiuor PUilippi
ulias, et q u i d c m virgines ac prophelides babci
Ιδβ
discipulos : quos ipsos duodccim i l l i i n deserto
eaccrtextus : Polycraic» i r i u m duntaxat m c m i n i r ,
earum n i m i r u m quse i n Asta q u i e v e n t n t , cujus i n
ea Christianilatis refert στοιχεία, lumina, priniaque
qitasi sidera : duae scilicet Hierapoli, quse virgiues
permansere; t c r l i a Ephe&i quam €t pater v i r o l o -
caveril, ut aucior eel Glentens, i m l l a cum sarro
texlu conlranetate ; i n quo sic virgiues d i c u n i u r ,
ut non s i i necesse Deo sacras inielligere ; vel q u i -
bus i n t e r d i c i u m n u p t i i s esset. Tcriiae illius m c i n o -
r i a m r c c o l u n i Grasci die 4 Sept. et E r m i o n e m
vocanl, qnae verc d i v i n o S p i r i t u v i i a m i n s l U u c r i t ,
u l aactor est Polycratcs, innumcriftque clara m i -
raculis et sanalionibus, egrcgio m a r l y r i o consum-
maia sii Adriano imperatore, ut m u l t i s i b i C r a ; c i .
AdjiingunL EutycliidVni quasi sororcm Mena^a, do
qua lamen n t h i l addunt. Grieci i u Mcnaeis 11 Oct.
feslum ceiebraut, του αγίου άποιτ<5λου Φιλίππου
έν6ς τών έπτά διακένων, .cujus Hlias d i c u u t , ac
T r a l l i i u Asia, aut procul Epheso, ad D o n i i n u m
emigrasse aiunt, nulla i n a r t y r i i facta mcnlione :
P h i l i p p i vero apostoli ex duodecim, nalale consi-
g n a l u m h a b e n t U NovenW)., u b i n i b i l d e p j u s f i l i a b u s ,
sed ea soluni q\m slylo exornat hic Niceias, ν«·Ι
eliam Mctaphr. de ejus Hierapoii i n Asia ctim Bar-
iholoinaeo agone e l consummaiione. Quodque duse
P h i l i p p i diaconi filiie virgiiicg ibidem q u i e v e r i n t e t
sepuUae s i n l , c r e d i d c r i n t fnrte velernm quidara l i -
lias esse ipsius P h i l i p p i apostoliex duodeciin, d i -
xeruntqae liinc inde p r o p c patrcm sepnltas esse ;
q u o d . u t i l a existimemue, i i i h t l c o g i i . Cerie ex s a n -
ctie Ermiones et sororis actis i l l i c relaiiB, l i q u e t i n
Joannts Thcologi, quod idem Magdalenae contigit.
ut ex siitcerioribus v e t e r u m m o n u m e n l s l i q u e t : '
ex i l l i s n h n i r u m quae de illa gravitcr scripsil Μο­
destusHiero5W)lymorum anlistes P h o t i i l e x t . c c t x x v ;
oraf. De mulieribus unguentiferis: quemejus loctim
m i r o r v i r o p i o , erudito a r | u e l i t i e r a r u m aroati ob-
(
repsisse u i nudiusterlius ad sanctam Deiparam
I r a h e r e t ; quasi illa sit Maria Magdalena virgo ac
m a r t y r qusesic Joannis studiosa Ephesi q u i e v e r i t ,
i l l u c Joannem secuta : e i quasi Mo.lesti locus l i i c
obstet Juvenalis i l c m Hierosolyinitani a n t i s t i t i s
verbis, quibus ad Pulcheriam Augustam testatus
est Hierosolyinis nuievisse, ejusque corpus tran&-
l a l u m esse ; quod et p l u r i b u s expressil Damasce-
nus Orat* 2 De dormitione sanctas Mance, quasi ex
hisiorta Eulhymiaca, vaide miihi suspecta, ct qtia?
oinnibus apocryphis addat i l l u d de Tboma deside-
r a i o i n transitu e l exscquiis sanctse Marise, c u m
quasi ex nube d i v i n i i u s o m n e s a p o s l o l i pra?siofuLs-
sent ac advenissent, u l funus i t l u d et exsequiia
honestarent. Siquidem e n i m bumana indu&iria (cisi
a Deo m o n i l i ) iter confecissent, essei aliqua r a l i o
iraditoris iJtius adventus TLornai, et post i r i d u u m a
sepullo Marioecorpusculo quod i n l o c i s r e m o t i o r i b u s
t
praedicalionisuiunusobiret, e i a p u d l n d o s : 4uod au-
tem Ita miraculofit» u t v n l t i l l a h t s l o r i a , nullas ex l o -
c o r u m dislanlia p a t i l u r isliusmodi raorss; ac liquel
plane.istud de T h o m a c o n f l c l u m e x e o q u o d i o a n . xx
t
abfui$sescribitur cumDominus i p s a d i e K c s u r r e c t i o -
f
nissero apostolis apparuit. N i h i l e j u s m o d i q u o t q u o t
nobisexstantapocryplu Ιωάννου του Φλόγου, Me-
l i l o n i s , Joanms Thessalonicensis, quae omnia v a l
gare l i c u i i , sed non l i b u i t , excepto Melitone, quod
jam vulgaius esset, et cui viderer medicinse aliquid
posse facere, aut ab eo ejusque furfuribus leclori
cavere. AndreasGretensis archiepis<opus,ipseJero-
solymis educatus eju&que u r b i s clero clarus, paulo
Damasceno a u t i q u i o r , et q u i p r i m u s h a n c maleriam
recie Iraciasse s c r i b i l u r al) auclortbus n i i h i i n
Bibt. conc. proJaiis, diligenler rintatus aiuiqua m o -
nuiucnta, nullam t n eis Eutbymiacam Hisloriaic
offendii, aut diguaiu p u l a v i t , cui assuntpUe Marise
167 NKBTiE PAPHLAGONIS 168
palani dusignaverunl foniee, ad quos pridem Israel Α σαφώς αι κατά τήν Ιρημον δώδεκα προετνιτοαν πη
caairaiwetalus esi, cura Pharaonem alque iEgypluin γαι, αίς ό Ισραήλ πάλαι Φαραώ καΐ αήν ΑΓγυπτον
/ugiasei.™. IIos quoque Israeliefontes diaosarbiiror, παρενίβαλεν έκφυγών. Τούτους ^ήγοϋμαι κα\ πηγάς
ex qtribus in Ecclesiis Deum benedicere jubet bea- είρήσΟαιτοΟ Ισραήλ, έξ ών έν έκκλησιαις εύλογίΤν
lus David . Nullis enim verbis explicabili menlis
T I τον θεδν, 6 μακάριος προτρίπει Δαβίδ, 'Αφράατφ
aUiiudine ac capackate, ad fonlanumipsuraunicun- γάρ διανοίας βάθει, πρδς αυτήν των νοητών υδάτων
que spiritalium aquarum principium deducti, inde- την πηγαιαν καΐ μίαν αρχήν άναστομούμενοι Χ ρ ι -
quejugiler iu eos inanans illunmiairtcis tbeologiae στδν, κάκεϊθεν άνεκλείπτως χ5 της φωτιστικής θεο­
fluentum suscipienles, alque eo affatim repleti, j u - λογίας £εϊθρον έπ* αυτούς !ον υποδεχόμενοι καΐ πλη-
gcra omnibus sitientibus uberemque medeiam sca- ρούμενοι, άένναόν τε πασι κα\ άφθονον Γα μα τοϊς
luriunt. διψώσϋν άναβλύζουσιν,.
Ad lalcs igilur fonles aquarum desiderio feramur, Ούκοΰν επιποθήσωμεν έπ\ τάς τοϊαύτχς των υδά­
cervorumque in moreni ardentius siticulosihunc.ee των πηγάς, χα\ κατά τάς έλάφους, διψητικώς σφόδρα
laticem ineuntesalquegaudio h a u r i e n l e s n o s t r u m τούτο τ6 νάμα μετιόντες , κα\ μετ' ευφροσύνης
«s\ iJlisdesiderium iinpleamus . Ne tamen ingratis
Vk\yO»»*W •w . . . . . . . ^ « ν ^ « . ^ . « ^
T l
. — Q άπαντλούντες, έξ αύτοΰ τήν ημών άποπληρωσωμεν
— " Τ Ι - - - - - - -J - -<Γ" — ir t

moribus ac brutorum similes, ingenui aninii nulla B

probilate donum ejusmodi atque beneficium suma-
mus : sed repleti ^qua vjva " \ viventem hosliam san-
ctam, ralionabile obsequium noslrum, honorts t i -
tulo illi repeiidamus" ; ncrnpc coulinue (quos dixi)
vilales benedicendo fontes; ac per illos, ad divinis-
simum illum unumque universorum foulem, lau-
dem ferente*.
Naturaquidemindivisu& indissticiusquc sacratis-
simus duodenMsvposloloruni chorus ; ac sicul unus
Douiinus, unaque fides et gloria el gratia illis ineral,
sic et ipsi unumChristi corpus e x & t i i e r u n t * : sic-
que unius laus, communis umversorum laudaiio ex-
s t i i i t queinadmoduni etiani eadem pene onines v i r -
t έστιν, ώσπερ ή κατ* άρετήν εύδοκϊμησις απάντων
tute ciarueruut. Ciini lamen cnjusque seorsim sa- g
cram memoriam ceJebremns, ac velul diversisCbriSli
znembris, personales cojum proprietates distingua-
έπιΟυμίαν. 'Αλλά μή άχαρίστως της δωρεάς, μηδ£
τρόπον άλογων, άγνωμόνως της τοιαύτης μετάσχω-
μεν ευεργεσίας · πληρούμβνοι δ£ τοΰ ζώντος Οδατος
ζώσαν θυσίαν, άγίαν, τήν-λογικήν ημών λάτρευαν,
είς λόγον άποδώμεν τιμής* προσεχώς μεν τάς είρη-
μένας ζωογόνους βυλογοΰντες πηγάς · δι* αυτών βέ
τήν αΓνεσιν προς τήν ζωαρχικωτάτην καΐ μίαν των
8λων αναφερόντες "πηγήν.
Αδιαίρετος ρΛν οδν κατά ψύσιν καΐ άτμητος ή
των αποστόλων πανευαγής οωδεκάς · χολ ώσπερ βΤς
Κύριος, εν Πνεΰμα, μία τε πίστις καΐ δόξα καΐ χά­
TS
ρις αύτοϊς, ούτως £ν σώμα Χριστού πεφήνασι χαΐ
αυτοί, ούτω κα\ ό του ένδς δμνος, κοινδς των δλων
σχεδδνή αότή. *Αλλ' δμως, Ιδία τούτων έκαστου τήν
ίεράν τελούντες μνημοσύνην, κα\ οΤα διαφόροις Χ ρ ι -
ατού μέλεσι, τάς κατά τήν ύπάστασιν αυτών ίδιότη-

Τβ
Exod. χν. 27. Π
Psal.Lxvu ft7. v ** Psal. X L I , 2 . " P s a l - cxxvi 5. " · Joan.iv, 1 0 . '* Ronn f.
" v
Ephes. iv, 5.

aul traiislaiae fidem aslringcrct, ejusquc rei subsi- rentur, e.i quarura in Scriptura consecrata esset
dio afTerret (uno duntaxat ^iiato Dionysio, cap. 3, memoria; quarum ipsae prioris habiuiionis aedi-
De divinis nomin.), alia omnia monurncnla, ut ipse culae Cajsare»; veneralioneni haberent, quas Htero-
clare profitelur in orationibus pridem Lipomano jiymuseum Paula exslantes adhuc inviserit. Haec
Latine, mihi ulraque lingua, repraesentalis auctis- forte justo fusius, Unuin m i h i istud observare (K>-
que. Quod tamen leve pnesidium ei quod prxser- luisse in suo Eusebio videtur vir in eo versatissi-
tim Maximus Dionysii scboliastcs gravissinius, de inus, sic eum historiam primorum illorum tempo-
sepulcre Dominico exponat, in quo sic vita susce- rnni Lexuisse, ot ei dunlaxat insercreL, quse vel ex
pta, acquod intte viviflcum, quotl Dominicum cor- Scriplura, vel ex ccrlis llieologoruin, quos laudat,
pus Buscepisset, isque iitde Lriduanus resurgens, moiiumentis baberet, non quae ve) fama vulgaret,
nobis vilam incorruplam, et aua ipse praeivil, i n i - ^ vcl incertis anctortbiis conscripla exsiarent. Quo
tiasset. Certe in eo maxime elucebat (poierantque faclum uU lacitis rebus Jacobi Alpbaei, in rebus Ja-
inielligere aposloli virique aposloiici) infinitce vir- cobi fralris Doinini moralus s i ( , ex quo parum
luti$ άσΒένειαν, m habcnt omnes codd. imbecittUa- caulis, aller alteri subsiitutus, ^punctusque qui
Um, non, quod reddit Bibl.» poientitun, quidqutd vere apostolus et major, quod dc duodecim : uuus
tandera in suo cod. habuerit» vel i l l i obrepserit : servaius qui ex Sepiuaginia, quod ejus res, non
Jiaec nimirum divina exinanilio, nobis a Pautoprae- illius scripserit Hegesippus, exque illo retulerit
dicaia. Idque adeo, si qua fides bujus Dionysii» cui Eusebius. Vel ergo suminae oscitantise notandi
nihil nece&se islud de Marioe exsequiis addere, eo- C l e m Polycrat., Papias, qui quas Scripiura sic M

que gravarequod nullie veterum monumentis con- patam fllias Philippo dat evangelistae, uni ex se-
sonat, respuiique ipse Baron. an. 5^. Sed haxju&io ptem,*dederint Philippo, uni ex duodecim, vel ipse
plura. Ad rem itostram. Uti Magdaicna, sic quoque Eusebius, q u i , relatis eorum testimoniis, de P i i i -
qtias Hierapoli Philippi iiliae virgines consenuerunt, lippo primi ordinis apostolo, subdiderit quasi cou-
el ibi aepull^ suut, alia ex cau&a ibi hosjpilium de- finnationis causa locum Actorum de Philippi dia-
legerint, quam ut palre truerenlur, qui rorle diem cr>ni filiabus. Quod cum durum sil adinitiere, ma-
obieral, u l et Plulippus ipsc primi ordinis aposto- lim Christopljorsoni post Kulinum ernendalioni
lus, autcquain i l l * in Asiam pedem inferrent : sic slare, quam Valesio morein gcrere. Hieronymus,
vcro Hierapoli consummatas, pielalis fidelium fuit, ut sibi ipsc non commiitatiir, alii viderint : certe
ui prope Philippi tumaluin rtligiose deponereiu, aliis eiiam locis parum sui memorem, conlraria
qua:ipwe inier prima Christianilaiis lumina cense- locutum l i q u e l ; quse non est inetituti urgerc.
169 ORATIO IX. - I N LAUDEM S. PHILIPPI APOST. 17U
τας άφοριζόμενοι, ιδίως έκάστω καϊ τδν λόγον της Α mus, proprie eliam cuique laudatoriaiu orationem
ευφημία; άποδώσομεν. rctfdamus. '
Πς ούν αυτών έστιν 6 νυν τδν λόγον ήμίν πρδς Quis igiiur ex sacrato illo numero est, qui nobis
τήν οίκείαν εύφημίαν ξεναγαγών; Ύίς 0 μετά πρώ­ impraesentiarum ad suas depangendas laudes no-
τον δπναν ευθύς άψ* εσπέρας αυτής άνιστών, χα\ stram oraiionem ductat? Quis Ule qui vix primo
τήν όκνηρίαν άποσκευαζόμενο; των ψυχών, κα\ &λ- somno degustato ab ipsa sUtira vespera jubel sur-
λον άλλα,χόθεν πρδς τους των αγίων οΓκους Ιερούς gere, decussaque animorum segnitic, hino inde alios
συγκινών, xal προς δοξολογίαν θείαν προθυμοποιών aliosque ad sanclorum aedcs sacras concilai, atque
κα\ άναπτερών ; "Η πάσι δήλον, ώς ό μέγας ,Φ.ϋαπ- ad divinas anlmis alacres erigit laudes, ac vclui alas
ποςτήναύτοΰ σήμερον εσάλπισε μνήμην, κα\ πάσας addit ? Annon omnibus liquet, magnum Pbilippum
έν ούτζ των ευσεβών εκκλησίας πρδς δόξαν βεοϋ velut clangente tuba suara hodie iodixisse memo-
συγκροτεί.. ΟΤα δε τήν πολυτελή πανδαισίαν καϊ μυ- riam, cunctasqae in ea piorum mentes ad Dei co-
στικήν, τά οίκεΐα της αρετής ανδραγαθήματα προ­ gere gloriam, ipsumque haud secus ac dapes lau-
βαλλόμενος, τούτοις δεξιοΰται τους αύτοΰ δαιτυμόνας tissimas atque mysticas, pra&clara sua apponenlem
χαΐ έραστάς. Φ&ιππος, δ εκλεκτές χαΧ δόκιμος κα\ virlutisfacinora; bis suos prxroagruficecoavivas ac
πιστδς δντως τοΰ Λόγου μαθητής, δ.τον περ;ώνυμον Β amalores excipere ? Pbilippuni nempe, electum j l -
της δωδεχάδος χορδν σνμπληρών · ό τίμ«>ς λίθος, ό lum, probalum ac vere fidelem Yerbi discipulum,
πάγκαλος, ό πανώραιος, ό διαυγής, ό χρυσοειδής, ή clarissimum illum complentem duodenum chorum :
χριοτοειδής * 6 λαμπραΙς άκτίσι τής χάριτος ύπερ- lapidem pretiosum, elegantissimum, pulcberrimum,
φυώς διηνθισμένος. Φίλιππος, ό κάτω μεν πατρίδα, pellucidum, aureis micantem fulgoribtis, seu Chrisu»
τήν Βηθσαΐδά , πόλιν Ανδρέου χι\ Πέτρου λαχών' siinilem; splendidis gratiae radiis praemagniflce i n -
άνω δε τήν μητρόπολιν αύχών Ιερουσαλήμ, τήν tersiincturn atque florenlem; Philippum, inquani,
ούρανίαν κα\ ζώσαν» κα\ άκατάλυτον πόλιν του in terris quidem Beihsaida naclum patriara, An-
θεοΰ. dreae et Pelri civiiatem; sed qui in ccelis, Jerusa-
lera coelesli vivaque metropoli, insolubiliquc Dei
civitate glorietur.
Οί>τος ουν ό τρισμακαριώτατος άνήρ, ώσπερ του llic itaque virler beatissimus, uti eadem satus
αύτοΰ γένοος κα\ της· Αυτής πατρίδος των υψηλών prosapia, eademque natus patria ac praecelsi disci-
(

ετύγχανε μαθητών, οΟτω κα\ γνώμης ών τής αυτής puli, sic ejusdem quoqae animi ac sentenlise cum
xal διανοίας, κα\ πρδς τδν θεδν δε Συνειδήσεως κα\ Q easet, nbi tantutia Jesum invenisset; quin potius ilio
γνώσεως.τής αυτής, ώς μόνον αύτδν ευρε τον Ί η - Dominus invento, Sequere me dixisset, ab omni
σοΰν · μ&λον δε τοΰτον δ Κύριος εδρών, * Ακολου­ fitatim corporaii abreptus nece&situdine, omnique
θεί μοίι προσεΓπε,- πάσης* εύ££ως ^ήγνυται σχέσεως repenie solutus lerrena aSectione, supramundana
σωματικής* πάσης περί κοσμίου προσπάθειας αθρόως cupidUate exarit. Voluit, inquit, Je*n$exirein Gfl/i-
άπολυθβΐς, προς ΰπερκόσμιον έπιθυμίαν άνεφλέγη. tceam, et invenit Phitippum, et dicit ei Sequere me -
t
T4

Έ9έΛίΐ&8, φησίν, ό Ίησοΰς έξ$Λ$8Ίτ $1ς r i j v Γα- Νοιι proiixa adbortaiiono ut is vocanti obtempera-
ΛιΛαΙαν * καϊ ευρίσκει ΦΙΑιζχον, xta Λέγει αϋιψ * ret, iadiguit : non muaera obtulit: non polJicita-
ΆχοΛονϋεί μοι. 06 μακρών εδέησε πρδς τήν κλή- tionum memoriam injecii, non mercedera ac prae-
σιν παραινέσεων* ού προέτεινεδωρεάς· ούχ υποσχέ­ mia hisqui sequerenturdedila, inmedium attulit*-
σεων μνήμην έποιήσατο * ού. μισθούς της άκολου- Uno duntaxat i)H verbo, Sequere me sibi discipu- y

θήσεως προύβάλετο. ΈνΙ ^ήμΛτι μόνψ πρδς μαθη·? lum addixit; brevique hac vocula parentum sLatim
τείαν ίπεσπάσατο, ΆχοΛούβει μοι κα\ τφ βραχεί amoris vim exstinxit. Cognatornm, amicorum, ne-
%

τούτω (5ήματ·- φίλτρα γονέων εδθυς Εσδη· συγγενών # cfessarioruDioblilusaflfectioniseftt :praedia, pecu^ioe,
φίλων, οικείων διαθέσεως έπελήσβη, κα\ κτήμα καϊ omnisqae vilae spretus apparalus; carnalis omnis l i -
χρήμα, κα\ πδσα του βίου παραφαΰλον ελογΕσθη ^ bido elanguit, gerraenque aliud anucitiavac amof
κατασκευή, κα\ σαρκική πάσα κατεμαράνθη στορ- alius, coelestis ille.nibil lerrenus acspiriulis intus
γή * άλλη δέ βλάστη φιλότητος κα\ ίρως ϊνδοθεν άλ- animo refloruit.
;

λος, ουράνιος, άυλος άνέθαλλε κα\ πνευματικός.

"Απαξ τοϋ Λόγου φωνοϋντος ήκουσεν ό Φίλιππος, Seroel Verbi vocem audivit Philippus Sequere t

"ΑκοΛούθβΐ μοι, καϊ τδν αληθή καθηγεμόνα τψ Ιν- me veroque pt^eceptore ex jussione agnito, non ultra
y

τάλματι γνους, οδκ Εβλεψεν είς τά οπίσω λοιπόν, ούχ aspexit relro, nou animi ajicepe iuit, non sequ|
έδίστασε τήν ψυχήν, τήν άκολούθησιν οδκ εψεύσατο, renuit, non sicut Elisaeus vocante Elia rogavit, ut
ούδ ώσπερ Έλισσαιε προς Ήλιου καλούμενος, πρό- prius aaibos parenies oscularilicerei ; ac necessa-
1 1S

τερον τδν πατέρα κα\ τήν μητέρα παρεκάλει κατα- riis vale dicto, eic sequeretur. Cognovitovis boaum
φιλεϊν, καϊ τοίς οίκείοις συνταξάμενο;, οδτως άκο- Pastorem", ciloque liberatusab alienis, per eum ad
λουθεϊν. Έγνω τδν καλόν ποιμένα τδ πρόβατον, καϊ supernaoi ac mysttcam festinus contendebatcaulam.
τπουδή των άλλοτρίων άπαλλοτριούμενος, δι* αύτοΰ Quo eliam postbac auclore salutem conaecaUis

^Joan. i,43. » 1» Rcg. xix, 30· « Joan. x, !4.

0
πι NICETiE PAPHLAGONIS 17»
sempftern% vitse et pascua inscdit et loca se- Α προς τήν άνω χα\ μυστικήν ήπείγετο αύλήν * 6Υ οί
desque. χσλ σωθείς μετά ταύτα, των άειζώων επέ0η καΐ νο­
μών χα\ μονών
Hxc Philippi, qua discipulum professus est, exor- Τούτο Φιλίππου τής,,μαθητείας άρχή. Αυτη της
dia.Haec vocalionisiliius ac electionis causa. fnde αυτόν κλήσεως χαΐ εκλογής ή ύπόθεοχ. Εντεύθεν
toti crucifUus mundo, soli confuuscruei eral Chri- δλψ σταυρούμενος τψ κόσμω, μόνψ συνεσταυρούτο
slo \ Discipuiorumque primoribus lae cboricapiii- Χριστψ. ΚαΙ τοϊς των μαθητών κορυφαίοις, ώς Ομότι­
T

bns, ceu pari illis honore suecenturialus, ad solum μος συντεταγμένος, προς μόνην έαυτ*δν τοϋ Διδασκά­
Magistri nutum sese extendebat, ejus solo amore λου συνέτεινε τήν ροπήν, μάνψ τούτου τψ π<$θω £ων-
roboratus, atque ad virtutis decorem formatus, re- νύμενος, χαΛ πρδς τ6 της αρετής κάλλος τυπούμενος,
gnique inysteriorum dignus habitus : quanta de- κα\ τών τής βασιλείας μυστηρίων καταξιοΰμενος,
mum facultas Verbo sacro-sancle doctori vinclus, κα\ τψ μυσταγωγψ Αόγψ χατά τδ.εφικτδν ένουμενος
eique eimtlis effectus. χαΐ εξομοιούμενος.
Nec fpse quidem eum in modum bono perfrue- Κα) ουκ αυτός μεν ούτω κατετρύφ* του αγαθού,
batur, idipsum vero proxunis occult&bat : sed cum άπδ δε των πλησίον αυτί» παρεκαλύψατο * αγαθός δβ
bono anirai proposito ac volunlale prseclare uile- Β κομιδ$ τήν τής ψυχής πρόθεσιν ών, χα\ πρδς άλλους
D

ret, cum aliis quoque bohum communicat; inven- xotvoTrouiiai τ6 αγαθόν * κα\ πρώτον ιΰρηκώς τδν
toque primam Nathanaele, ejus qui venturos esset, Ναίαναήλ, τ^ν παρουσίαν βύηγγίλίαατο τοϋ ερχο­
adveuliim i!H nunlravit. Non jam amptiuz, inquit, tn μένου. Ούχέτι, φησίν, έτ IXxlctr Ίσρα^Λ ή
spe ett hraelit $aius. Non ampliut quod nondum prat-> σωχιφία. Ούκέζι τό μήχω παρδν ώς έσόμετοτ
%

sens cxuitat, tanquam fufurutn^ obscure animi raiio- άμνδρως ζαϊς krvolat^ φαηαζόμβθφ* Πάρεση
nibu$repr&$tntamu$. Adett enim^ac quem oiim ma- ΤΑΡ» *<*l> Or ηάΛαι Μωσί\ς ό μέγας *al ol προ-
m

gnut Moses et prophcke tpinlu prmiderunt, extre- φηται νφ πνεύματι προβέδοσατ, χαϊ έ&* έσχάτωτ
mitqne temporibus hraeli Salvatorem ttucitandum Σωτήρα χφ ΊσραηΛ άταστήνενθαι stpoeixoaar t

pradixerunt cum invenerimu* {Je&um tcilicet α Να- tovtor ΒϋρόντΒς ήμεΐς, tor από Ναζαρέτ Ίφτσντ*
f

xareih) esirtuisque ejus operibus inducti cretttderimu», ual τφ ζών ίργωτ αντον χβπιστενχόζες i?xtep-
cum eo tubentistime morati, ejusque vsi contubernio pvei, ztyr μετ* αυτόν ζρισάσμΒτοι πναοιήμβΰα
«umta *. Hisitaque penitus sennonibuscaptum, tan- σντοίχτισιτ* Τούτοις χατακράτος τοϊς λογοις ελών,
7

quam pulcherrimum venalum atque opimum» viruro ώαπερ θήραμα χάλλιστον, προσάγεε τψ Πησοδ τον
i t s u adducit; hocque primuiu animi vere impenBi
άνδρα · χαϊ τούτο πρώτον βύνοίας ένέχυρον άληθι-
pignus.aeeinceraefideicertum argumenturaCbristo C f j v \ γνώρί^μα πίστεως είλικρινους παρέσχε τψ
f > κ α

exhibuit, verura illum Israeliiam fructum ferens.
Genctis igitnr deinceps gratiae germonibus aurem
prabens, omaiumque ipse oculie mirabilium inspe-
etor faciua^acrarum quidem doctrinamm ope, omni
quod dejicil deprimttque atque infringit animuni
purgabatur, omnlaque ignorantise depalsa caligioe,
divinse scientiae coeiestisque. sapientiae luce profl-
ciens, magniflce illusirabalur; DDVIS vero ae inau-
dili» c^eribue roborata fide» ac qootidie i n interiori
reDOvatus hoinine et conforUtus in virum perfe-
ctam in mensuram creecebat setatis plenitudinis
f
ChrieU : n
Χριστψ, τδν άλ^θινδν εκείνον Ίσραηλίτην καρποφό­
ρων.
ΠΛσιν οδν καθεξής τοΓς λόγοις τής χάριτος υπ­
έχων το ους* αυτόπτης δε καΐ των θαυμασίων πάν­
των καθεστώς, ταϊς ΙεραΙς μεν διδαχαΤς πάσης
μειωτικής ύφέσεως άνβκαθαίρετο · καΐ πάσης άγνοιας
άποσκευαζόμενο; τήν άχλυν, φωτ\ θε£ψ γνώσεως καν
ούρανίας σοφίας προκόπτων κατελάμπετο. ΤοΤς
παραδόξοις δϊ τώνίργων τήν π£στιν βεβαιούμενος,
δοημέραι δε κα\ τόν έντδς άνθρωπον άνακαΐνούμε-
νος χα\ κραταιούμενος, είς άνδρα τέλειον, &ϊζ μέτρον
ηλικίας του πληρώματος άνήει Χριστού,

Hujusce perfectionie cerUim iodiciuiu, sanclae d i -
leclionis confirmaiio, quam magnus ille Apostolus D
perfeclain» sanctam Magistro devovens, parem inde
amorem consequcbalur. Quinimo, ille quidem bo-
norum aactor, ac qui natura dileclio sil, omnis
semper virtutis perfectione pollel, nullamque ejus
prorsusaotdiminutionem admitlitaut inteneiooera:
at qui exercitationis cuUu, sive imitatione ad iilam
Ταύτης τεχμήριον της τελειότητος, ή της αγίας
χρατα(ωσις αγάπης, ήν 6 μέγας έκεΓνος *Από*στολος
τελείαν» άγίαν άφιερού μένος τψ Διδασκάλω, τήν
Γσην εκείθεν άντελάμβανεν · μάλλον δε, ό μεν άγα-
θοδίτης, καΙ αγάπη κατά φύσιν ών, άεΐ έν τελειοτητι.
πάσης εστίν αρετής, ουθ' Οφεσιν 3λως, οδτ* ούν έπ^-
τασιν προσιέμενος· οί πρδςαύτδν δε δι* ασκήσεως»
ήτοι μιμήσεως άνατεινέμενοι, κατ άναλογΕαν της
1

enilanlur, pro certa profectue ex virtutum luce ra-
Uone, etiam perfectionis corapotes efficiuntur; alii
qoldem ad flliorum alque hsereduro provehenies
claseem ac dignitatem; alii vero, ftdelium, qai ser-
vis depuiantnr, n*nciscentes ordinem.
διά των αρετών προκοπής, καΐ της τελειοτητος
κατευστοχοΰσιν· οί μεν, εϊς υΙών κα\ κληρονόμων
ανιόντες τάξιν* οί δε, εΕς δούλων καταντώντες πι­
στών.

" Galal. 11, 19. " Joan .ι, 45. " Epbee. ι ? , Ί 5
 1-33 ORATIO D C . - I N L A U D E M S . P H I L I P P I APOST.
01 τοίνυν \tpo\ x*\ μεγάλοι τοΰ Λόγου μαθητα\, Α
ξίνοι μεν πάσης φιλίας τοΰ κόσμου καθεστώτες, o U
κεΓοι δέ κα\ φίλοι τον ουρανίου Πατρός* καΐ πάσης
μεν τοΰ νυν αΙώνος ερωτικής διαθέσεως εαυτούς αλ­
λότριου ντες, μόνης δε της άϊάπης τοΰ θεαρχικωτάτου
Νυμφίου τετρωμένοι, κα\ αύτφ συνενουμενοι διά του
Πνεύματος, της υψηλής εύμοιρήκασιν υίότητος.
"Οθεν αύτοίς χα\ Πνεΰμα &γιρν, πρότερον μεν ώς
άτελέσιν, ατελώς τε χαΐ άμυδρώς ενεργούν · GOTTS-»
ρον δε» μετά τήν είς ουρανούς '*>ΰ Μονογενούς άπο-
κατάστασιν, τελετουργικώς (3ο) ώς τελείοις έπιδη-
μοϋν χα\ θεουν, άρχοντας αυτούς ϊ%\ πόΕσαν καθ­
ιστάνε* τήν γ η ν ' ουκ επιχήροις τιμών άρχα!;, ουδέ
Ρα^ιλείαν Ιπίζηλον καίπεριτρεπομένην* άκατάλυτον
δέ δόξαν, χα\ μή μετα*ί«τουσαν χαριζόμενον άρ-
χήν. "Επρεπε γάρ τους γεννωμένους Ανωθεν,, άνάλο-
γον τ5 του Πνεύματος άΐδιδτητι καΐ τήν κληρονό­
μων λαχείν ·• χα\ τους συμμόρφους της δόξης τοΰ
Μονογενούς καθιστάμενους, χατά tjjv προς εκείνον
δμοίωσιν, χαί τής ακήρατου κατασχέσεως μετα-
ΛχεΙν.
Πάσαν τοιγαροΰν Ιζονσίαν έν ούρανφ χα\ ϊπ\ γης
λαβόντος Χρίστου, πάσαν δν* αύτοΰ τήν οίχουμένην
(Α Ιεροί θεολόγοι τούτου κληρώσαμε νοι, oi μεν τ^ς
έφας λήξεις , o l δ« τάς έσπερίους διαλαγχάνοντες
Ιπήεσαν* κα\ ol μεν το βόρειον, οί δε τ6 νότιον κλίμα
διεΊεον εδαγγελιζόμενοι της γης. Φίλιππος δέ ο μ£-
γας τοΰ ββοϋ « α ί ς , 6 του Πατρός τ ω ν φώτων φωτο- « Dei puer P h i l i p p u s , Patris ille l u i n i n u m lucidiesi-
φανής κα\ γνήσιος χατά μέθεξη» υΙός - δ τοΰ Μονο­ mus verusque pariicipatione filius; Unigeniti fldelii
γενούς φίλος «ιστ^ς χα\ χατά χάρ;ν αδελφός' τ6 aroicus ac graiiae indulgentia i r a l e r ; nobiiie Para-
τίμιον λόχβυμα του Παραχλήτου, τ6 σχήνωμα της
άγιωσύνης τοΰ 'Γπεραγίου, τ δ στεφάνωμα της Έ χ -
χλησίας, τ δ καλλώπισμα .των αποστόλων, τ δ έντρύ-
τ ώ ί ασωμάτων ούτος της *Ασίας τ ά κλίμα­
h
τα (54) m ρ ι ι ώ ν , κα\ πάοαις μεν χώραις χα\ πόλεσι
· · CanL u» 5. · · · A c t . n , 2. 8 t
Psal. mi> * 7 ; « * M a t i h . xxvi», 19.
(33) ΤβΜτονρχιηώς. O p p o n i t e i q u o d d i i e r a t ατε­ m o f o r , sive est AbdiaR, sive quis a l i u s ; Eusebio
λώς ce xat άμυδρως. Siergc», quaei v i divina secrelius
Kaerattasqueoperante,conseerante atque i n i t i a n t e .
ΕβΙ τελετή caremonia ritus consecratw; τελετουργδς
δύναμις Dionye.tiriMsdtiiiua oiperam in qncramentis;
auclore Budaeo, τελετουργία, coiuecraiio. I n aposto-
lts lp*e eeipso τελετουργών d i v i i i u s Hpiritus, jntilla
exteriori cseremonla d i v i n i u s pnestaos i n apostolis, D s c r i b i t . Henaea,peragr»tis Mysiae e i Lydiaeurbibu»,
u t i n p r l m i t i i s , quod i n reliquis per signa sensibilia
e t e l e m e n u , quibus eubjicere p o u i i t , d u m adbuc
imagine versamur, nec ipsam omnino veritatem
tenemas.
{Μ) ΤηςΆσΙας th χΜματα. VideturNicetasbanc
u i u m p k i l i p p o aeeignare pro* m c i a m ; alii U m e n
eiiamaHas a d d u n t : Abdias Babylouius i n Scythia
p r i m u m pmdicasse, ac certamen desudasse n a r -
rat, ^uo perfuactus i n Asiaro venerit, u b l HierapoU
d o r m i e r i i , et quidem placida m o n e , quod cuactis
adTersatur. Omneacerle conslanter doecnit i n ea
urbe m a r i y r i o fuoctum esse; nec dc modo m a r t y -
r i i dissident, sed solum plns mimiave explicant,
q u « f u i i e r r o r i s occasio c a r d . Bar. d u m ita scribit
a u . 54, n , 3 : De mortU gmere dticrepat ab Ensebio
NicephoruSy et alibi idem Metepftrastes; ted necho-
rum aiicui as$entitw incertu* auctor, qui scripsit
pawMnea qpettolorum. Inctriuw eamaurior^m noa
174
Sacri igitur magnique Yerbi discipuU, ab o m n i
a m i c i t i a , qoae saeculi n s u p r a s t a t u r , extranei, ac
Patris coelestis necessariiatque a m i c i : biqueadeo
l u m repudiata sevi praesenlis o m n i l i b i d i n e , l u m
vero divinissimi Sponsi charitate v u i n e r a l i * , eique 8
per Spiritom copulatiac j u n c t i , sublimem fitiorum
rationem nacti sunt ac nomen. Quamobrem hoa
quoque Spiritus sanctus, c u m prius quidem t a i K
quam imperfectos, imperfecte aique obscure affla-
rfet***; postea, Unigenito j a m i n coelos recepto, c o n -
summatiTa (ut sic loquar) ratione ac consecrativa,
quasi perfeclisiLlis adveuienseosque deificaus, p r i n -
cipes constituit super omnem terram M
: nou peri-
turie magistratibus atque muniisaugens, neque r e -
gnura ejusmodi tribuens, quod invidio&um s i l a t q u e
D
facile evertatur, sed indis&olubilem gratiam, ac i m -
p e r i u m n p l l a unquam ralione ad alios transilurum
eis consedene. Decebat e n i m , u t q u i <te w p * a n i s
nati essent, haereditatem quoque ac sortem aeterni-
talt Spirilus coovenientem consequerentur : ac q u i
conforaoes gloriae U n i g e n i i i essenl, p r o s i m i l U u -
dinis ejus ratione, etiam immortale decus percipe-
rent.
Gum i g i t u r omnem Christus i n coelo et i n lerra
nactus esset polestat«m, omnem per ipsum ejtia
sacralissimi Theologi eortili orbem alii orien-
tales, aiii occiduas, qua3 obtigerant, partes i a i e r a o t :
atque a l i i quidem boreaiem, alii vero australem
piagam, evangelizando percurrebant. A t magoue
c i e t i fetus, labernaculum eanclificalioais, ejus q u i
o m n i e m i n e l s a a c t i t a i i ; Ecclesis corona, apostolo-
r u m f l o r i a t i o ac decus s p i r i t u u m deliciae; bic u i i -
t
que Aaiae oras perlustraos, cunetisque provinciis
atque urbibua vilae doclrinam annuntians, eosque
r e l i q u i consentiunt : solum explicant modum c r u -
ci8, q u e m ille tacuit, qtiod inverso capite et a pe-
dibus perforalis calcaneis s t i p i i i aifixus : qno lanio
supplicio, t u m u l l u a n t e eiiam plebe. lapidibusappe-
(itus, b r e v i aniraam r e d d i d i t . De lempore singularis
eslHippolytus, quodDomiliano imperatoresubl3iuui
l l i e r a p o i i m venisse t r a d u n l , quasipsa? Asiae proviiv-
ciaesunt: nec enira Mysos seu Moesos £urop%o^
v i d e n l u r Telle, qnibus.proputs ad GaUiara licuisset
accedere, inquapnedicasscauctoresLlsidor. Mb.De
vilaet mqrte sanctorum c. 74. PhiUppus Galtis pr&di"
cat Chmtum, barbarasqae gentes vtcina$, lenebris et
tumenii Oceano conjunctas, ad $cieniim iumen ftdei-
que portum perducit. Additque hoc immere p e r f o n -
c t u m P h i i i p p u m , i n Pbrygiammigrasse, ubt Hierapo-
l i occubmt. B a r o n i i opinionem. q u i r e m irabat ad
Galatas Asiaticoa, serio conTeJlit ±11. ac reverend.
Petrug de ftfarca Parisiensis archiep. i n epist. ad
H e n r i c n m Yales. ejus Eusebto praeSxa, a d d u d o
etiain iJsserio Armachano, cap. 2 De anttqmuttibns
Eccle&ice Briiannka, q u t ipse strenue I s i d o r i leclio-
nem v i n d i c a i , et Jacobi B c r u l i i lemerilaleiu n o -
t a l , q u i Galatis, p r o GatlU, i n textu ipso, absque
uJla aota veierid l e d i o i i i s reposueril. Veileai lestci
 175 NICETiE PAPHLAGONIS 176
<jui ad vnam erant ordinali, verae vitaj pcr fldcm Α τον λ<5γον εύαγγελιζόμενος της ζωής · πάντας οε
concilians; caplosque omnes a diabolo, innume- τους εις ζωήν τεταγμένους, τη αληθινή ίιά πίστεως
risque erroribus ac seductionibus perditos aapfen- προσάγων ζω^ · καΐ πάντας μεν έζωγρημένους ύπδ
liae divinae sermonibus horlamentisquc captivans, τοϋ διαβόλου, κα\ μυρίαις άπάταις χα\ πλάναις έξ-
ac regeneralionis aqua eruundans, graliseqne Spiritu απολωλόιας, λόγοις σοφίας θεου καΐ παραινέσεσιν
illuminans atque consummans, ita mmirum Palri, αΐχμαλωτίζων, χδΛ τψ της παλιγγενεσίας υδατι κα·
<jui in coelis est, filio* adoptabat. Gunctos vero qni θαίρων, καΐ τψ της χάριτος πνεύματι φωτίζων ΥΛ\
variis passionibus seu morbis tenebantur, aul ob- τελετουργούμενος, οδτω δή τψ έν τοΓςούρανοΓς υίοθε-
sessi a dsemouibus erant, aut quovis alio sinislro τείτο Πατρί. Πάντας δε τους ύπδ ποικίλων εξεταζο­
casuafflictabantur, maJeque habebant, solo sermoroe μένους παθών ή νόσων πειραζομένους, ή δαιμονίων
ac sacrse manus contactu sanabat. Ac quidem spi- παρενοχλουμένους, ή δτψ ουν πονηρψ χακουμένους
rilali raiione, itaaspeciabilium bostium Cacies ca> συναντήματι, λόγψμόνψ κα\ χειρός Ιερ£ςέθεράπευεν
dens, eos eiitjebat; ad sensum autem, quosilli se-- έπαφβ. Κα\ νοητώς μεν, των αοράτων τά πρόσωπα
duxeraniarguens,increpan3 obsecrans" magnifica
l > ( £απίζων χατέ^ασσεν έχθρων αϊσθητώς δ ε , τους
praedicalione prodigiorumque stupeudis operi- ύπ'"εκείνων πλανωμένους, έλεγχων, νουθδτών,
bus, ad agnitioneui veritatis paulatim addacebal ·•* : Β παραχαλών, τή μεγαληγορία του κηρύγματος κα\
sacerdotesque ac prasules fidelibus prseficiens, ταϊςτών τεράτων μεγαλουργίαις έξι στων, εϊς έπί-
quin et per loca Domino altaria exslraens, &acrumque γνώσιν ήγε κατά μικρ6ν της αληθείας. Ιερείς ξ\
sanctorum mysleriorum rituin Iradcos, necnon καΐ Ιεράρχας τοίς πιστοϊς καθιστών, κα\ θυσιαστή­
evangelicajai, quoad liceret, eis iegem conslituens, ρια δέ κατά τόπους Κυρίψ κατασκευαζόμενος, καΑ
in 6UIB modum duplicis auclor beneficii (corpus sci- τήν Ιερά ν των αγίων μυστηρίων παραδιδους τελε-
licel demerendo alque animum) vir bealissimus τουργίαν (35) * καΐ τον ευαγγελικών νόμον ώς θεμι-
credenlibus erat. τόν αύτοίς διατιθέμενος, οδτω διπλής αίτιος ευερ­
γεσίας, σωματικής τε καΐ ψυχικής, 0 μαχαριώτατος
τοίς πιστεύουσι καθίστατο.
Quemadmodum aotem ingens eagena in mare Όσπερ δέ σαγήνη μεγάλη καθιεμένη xfj θαλασσή,
missa, quanto ampiius aquis imnioratur, tanlo ma- δσψ πλέον έγχρονίζει τοις Οδασι, τοσούτω πλείω
6 1
)orem piscium copiam trahit ; sic utique magnus καί τήν άπδ των Ιχθύων έφέλκεται περιουσίαν*
PhHippus annos compiures cum gentilium mullis po- οΟτως 0 μέγας Απόστολος ίπ\ χρόνοις πλείοσι πολ-
pulis versatos, longeconfertam mullUudinemeorum Q λοϊς Ιθνεσιν έμδεβλημένος, πολύν δτι μάλιστα δι'
trabit, qni illius opera nomen Chri&lo dareot. αύτοΟ Χριστψ πιστευόντων έπεσπάσατο περιουσία"
Decebat antem, ut tanquam Spiritus sagena, san- σμόν. "Εδει δε τούτον οία σαγήνην δντα του Πνεύ-
ctorum angelorum manibus, velut e i mari in liltus ματος, χερσ\ν αγγέλων αγίων ώσπερ εκ θαλάττη;
(in ceeleslem scilicet s(ationem) edocius, si quid είς αίγιαλον, τον ούράνιον χώρον άναβιβαζόμενον,
Dominica indignura menea illi coraea esset, id tero άποτίθεσθαι μεν, ε? τι της Δεσποτικής τραπέζης
abjiceret; quidquid autem bonum et palchrum άνάξ»ν Ιπηχο/Λυθησεν * δσον δέ καλόν τε καΐ τίμιον,
ac pretiosum eeset', Regi glorise cum honore of- μετά τιμής τψ τής δόξης προσφέρεσθαι ΒασιλεΤ.
ferret.
Al quisnam Apostoli resoluiionis modus? Est Άλλά τις ο της αναλύσεως τοϋ Αποστόλου τρό­
Phrygiae urbe magna atque illustris, opum abundan- πος ; "Εστί ,πόλις κατά τήν Φρυγίαν μεγάλη καΐ
tia gloriaeque fastigio superba (Hierapolim voeant), περιφανής, πλούτου περιουσία καΐ δόξης καυχήματι
civium robore ac raultitudine, nulli forte tuncma- γαυρουμένη πολλψ" Ίεράπολις δνομα τ^ πόλε ι,
gnarum per Orienlem πιβίΓοροΙεωη priuias cedens. Ισχύος καϊ πολυανθρωπίας τότε μάλιστα, ούδεμι^Ε
Ad banc magnus Philippus gost longos viarurn τυχόν των κατά τήν άνατολήν μητροπόλεων παρα-
circailus, posl omnis geueris pcricula, labores , D χωρούσα τά πρεσβεία. ΕΙς ταύτην ό μέγας Φίλιπ-
serumnas, poet varia Evangelii causa Wrmenia πος μετά τάς μακράς περιόδους, μετά τους παντο-

" 11 Tim. ιν, 2. ··» I Tim. ιι, Α. " Matlh. χιιι, 47.

alios, qui nobis Pbilippuna aposiolum assererent.
Placet Nicetse castigata moderatio, qai prohatiora
solura stylo exomanda susceperit, saaeqne maxime
Ecclesiae usu eiploVala. Accuratam historicse rei
diugentiam iu genle Hispaoa alii desideraverunt,
acin primie Godest. Hensch. tom. IFebr. Historiae
aanclorum, ubi de primis Jacobi discipulis, quibus
sala fidesin Hispaaia, illi sermoincidit: quanquain
nec quod de Philippi obitu Olymp. 207 in Eusebii
cbronico habetur, znagni ponderts habendum sit,
aut certa epocba illius martyrii, cumin plerisque
manuacriplis deeiderelur, ui etMiraeus omiserit, et
Pontaaus diverso charactere edendum pulaverit;
gravi cerle indicio, eubdiulium quid esse, uou ab
Eueebio scriptum, quem Pbilippi aposloli res v i -
dentur prorsus Iatuisse : nec Sophromus extra
martyrium crucis Hierapoli in Phngia aliquid quod
adderei babuit.
(35) Ti}r Uphr των άγιων tsJUTcvpxtar.yempe
sanctorum mysteriorum et universim sacramento-
rum rilum, sub quorum symbolis Ghristi Ecclesia
adunatur, surrtque quod attinet ad substaniiam,
divinae insUlutionis, quoad modum vero celebralio-
nib et oruatum quemuara, aposlolica;.
177 ORATIO IX. - IN LAUDEM S. PHILIPPI APOST. 178
δατΛυς κινδύνους, τους πόνους, τους κόπους, μετά Α illataque mala, in ea quoque ChristumanDUbliatu-
τάς ποικίλας ύπερ του Ευαγγελίου βασάνους κα\ rus, Spiritu agebatur.
θλίψεις, χα\ εις ταύτην τον Χριστδν Ίηαοΰν εύαγγε-
λιούμενος ήγετο τψ Πνεύματς.
Ίδών δε τήν πόλιν, ού κατείδωλον ούσα ν μόνον, Videns iUque civitatem, nedum simulacrorum
ξοάνοις τε κωφοΤς κα\ δαιμονίων σεδάσμασι μεμια-superstilioni deditissimam, mutis^ue statuis ac d?e-
σμένην* άλλα δί) κα\ Ιοβόλος έρπετοϊς, καΐέχίδνηroonum caercmoniis pollulai»; verumetiam venena-
τινι τερατώδβι (36) κα\ άπευκτ^ (ώ της των κακώνtis serpentibus, ac portentosae cuidam infandsequc
υπερβολής 1) ώς θεψ τε προσανέχουσαν κα\ θυσίαιςviperse (o malorum eisuperanliaral) lanquam Deo ac
έξ&ασκομένην, ζήλω μεν ΟεΕω καταπίμπραται τήν Numini animis addictam, quaro dementi sensu ho
ψυχήν* προσευχαίς δέ συντονωτάταίς, καΐ £ήματι stiis placandam cxistimaret; divina animo aemula-
παραγγελίας θεοΰ ζώντος, κα\ τζ έπιχλήσει του tione inardeseit.ferventissimisque precibus, Deiqiic
ονόματος Ίησοϋ Χρίστου, τήν όλεθροτόκον ίχιδναν viventis verbo praeceptoque, necnon Christi Jesu
έκείνην άπεκτονως, πάσιν επιεικώς δ θαυμάσιος in\ocatonomme,perempia exitiosa vipera, conctos
palam vir admtrandus hortabalur, auctorque cortsilio
παρήνει, χα\ συνεβούλευεν ε!ς ούρανδν άνανεύοντας,
:ov του ουρανού Δεσπότην έπιγνώναι. *Ος, ών άεϊ era^utincceiumaspicienleSjCoeliDominuiDagnosce-
Β

θεός τέλειος, άναρχος, ασώματος, ακατάληπτος· rcnt. /«, Deus semper perfectut^ wternu$, incorporeus,
βονληθεϊς δέ μετά τόν άόρατον, καϊ τόν όρώμε- incomprehensu$,po$t itlum inmibitem,etiam mundum
ror τούτον· κόσμον 6C αγαθότατος υπερβολών hunc oculu subjecium prm eximia bonxtate condere
ΛαραγαγεΤν, ούρανδν μέν έξωθεν πάντων, οϊά cum votumet; cvtum, aiebat, cunctu e&ernum,
zira σφαϊραν άεικίνητόν τών δλων σωμάτων kaud secut ac globum perpetuo mobilem universa
περιεκτικών χατεσκενάσατο ·' γην δέ μεσαπάτην corpora contihentem, fabricatw est : terram verc
των δλων, ώσπερ τι κέντρον τον παντός έν άχι- omnium tnediam, veiut rerum hnjusce universita-
νήτφ Ιδρύσει καϊ Ισο££οπία χατεστήσατο. Καϊ tis cenlrum qtioddam immobUi sede, ac sui$ceque
τό άϋύσσιον μέν καϊ στοιχειώδες ϋδωρ περί τ^ν libratam ponderibus collocavit. Abyssi, ac qua ele-
γην, τί\ν γην δέ περϊ τδ ϋδωρ στερεών, δι αλ­ mentum comhtit, aquam, circa ierram ; terram vero
1

λήλων άμφω ταυτϊ τά στοιχεία έστηρίξατο, είς clrca aquam soiidans, alterum altero elementum mu-
μίαν τινά δύναμιν άφβητον, τ$ν κατά τό μεσαΐ- tuaque cotnmunione firmavil : qtue videlicet in vnam
τατον τον παντός έστώσαν ϋπερφυώς έκκορν- arcanam vim, in universi medilullio mxrabUiter con-
φούμενα · επομένως δέ τούτοις, τον χοΛύκενον ^ mtenlem fixamque explieentur. Exinde mullkavum
αανταχόβεν ύπερχεάμενος άέρα\ ΰαέρ αυτόν hisundique superfundens aerem, superxpsum rursu*
αΰθις έχόμενα, τό αίθέριον χντος περιήγαγεν* continue cetheream circumduxit tale fttsam capacita-
έζ £>ν φυτά πάντα καϊ ζώα, κατά Ιδιότροπον tem : ex quibiu piantas omnes et animantes condidit,
Ικαστον ρύσιν έχοίησε καϊ μορφήν. juxta propriam cujusque indotem ac fortnam.
Μόνον δέ τόν άνθρωχον, ττ}ς Ιδίας πΧάσας Solum autem hominem suce majestatU &imuhcrum
μεγαΛειότητοςεΙκόνα,τον χαραδζίσον πεποίηκεν formant, paradhi constituit civem :-quem ipsumDor
οϊχήτορα· bv τήν Δεσποτικών έντοΛ^ν ήθετ-η- minici ttansgressorem mandati, eamque ob rem ab
χότα, καϊ διά τοντο της χρός αυτόν οίκειότητος UUus casium necetsitudine, foors et corruptfo {peceatl
όφσΘηχότα, θάνατος καϊ φθορά, τά &$uma της scilicet obsonia) exceperunt. Haud tamen benignis?
αμαρτίας, διεδέξατο · άΛΧ οϋκ εϊς τέΛος ό αγα­ simus ille in finem iratm est, aut in ptrpetuum de-
θός ώργίσθη, ουδέ τό οίκεϊον παρεϊδεν είς τόν $pexit figmentum suum : sed cum pritis per tegem
αΙώνα πλάσμα • διά νόμου δέ καϊ προφητών sancto&que prophetas ad pietatem institumet; nwiQ
πρώτον άγιων παιδαγωγήσας πρός εϋσέβειαν · tandem in cantummalJQne seeciilorum,. unigenitum
νυν δέ κατά τ^ν των αΙώνων σνντέΑειαν, τόν parique tecum robore ac ejusdem naturm Yerbum.,
μονογενή, τόν Ισοσθενη καϊ όμοφυά Αόγον, ύαερ- D divina quadam eximiaque ratione, ex venerabiii wn-
ονσίως ήμϊν έκ παρθένου σεμνής , καϊ άγιας ctaque Virgine, nullius contagione peccat% faclum ho-

(36) Καϊ έχίδνη τινί τερατώδει. Perinde Me-
taphr. Elevat antem card. Baron. horum fidem
an. 54, n. δ, eo quod Hierapoli, non viperam, sed
alios deos colerent, ex Euseb. lib. n De ρτω-
parai. Evang. c. 4. Sed nihil ibi Eusebius in eam
rem. Solum enim eo Hbro veterum theologorum
dicta rcfert, quibus idololatrise originem traducat:
non ut singula numina singularum civitaLum pro-
ferat. Bene apud Niccphorum, ejus vulgator hoc
ipsum nostris Vemporibus in Livonia et Saniogitia
repertum tradit. At nequeiu Gallia desunt viri sim-
plices, qujbus hujusmodi viperse ac s^xpenies boni
ominis existiraentur, ubicunque degant, ruri vel in
domo ; sinistraque orania portendere, si abigantur,
vel etiara necentur; quo in genere singulare quid
de domestica vipera sibi accidissc narrat i^co AL-
lat. cum adolescens esset, lib. De peregrinit Grce-
corum opinionibus, vattcinante inde vetula quae illi
salis prospera evenere , adventum, profectio*
nero, e t c , quae non caream superslitionis hbe. Dc
Ilierapoli et serpenlum inea cullu argumento esf
antiquum civitalis nopten, quod tradit apud Mela-
phrastcm Joseph Humilis Orationein iaudemsancti
BartholottUBi; nempe Opbioryma, quasi dicas, ser-
pentis ac anguis tutamen seu pnesidium. Confer
nostra bsec cum dictis ad Hippolyti Synopsim ; nec
te censuris ejusmodi facile abduci sinas. Durum
sane unius ductu calami novi hominis expungi,
quidquid sumxna con&ensione tot relro saecnlis,
probalis actis ac auctortbus consignatum fldem
iiabuit.
 179 NlCfflM PAPHLAGONIS IW
minem^ nobit prwbuit. ls homitmm similis apparens, Α άναμαρζήζως άνθρωχιζόμετοτ *Ος
χαρέσχετο.
veritatu servwnibus ac potentice operibus, Patris tui ir όμοιώματι άνθρώχων έχιψατεϊς* Αόγοίς άΛη*
nobis gloriam ac notiiiam, affusa taititm luce mani- θείας καϊ §ργοις δυνάμεως* τήν χατρικην αϋτον
festavtt; quique - ab omni immunix passione esset f δόξατ καϊ γνώσιν, ένέΛαμψετ ήμΐν * καϊ χάβεσιτ
pas*ionibut nostricausa, cruceque et morte perfunctus ό άααβ$£, καϊ στανρφ καϊ θανάζφ χροσωμιΛη-
atque xn illis versatus [quippe homo cum e$$el). resur- χώς ύχέρ ημών (άνθρωχος γαρ ή**), άτέ&ζη ζ$
rexit tertia die ac se noWi compknum (ecit, nobtsque ·ϊ\μέρ# ζη τρίζη, καϊ ένεφάνισετ iyiir iavtoy
cernentitrus in ccelum receptus est \quippe qui Dms καϊ filexartujr ήμων* άτεΛήφβη εΙς τον οϋρανύν
euet)* Quem el rursus vcnturum e cazlh exspectamui, [θεός γάρ *JK). Όν καϊ χροσδοκωμετ ήξειν αδ«
pro eo ac pollicitu* est ut humanum omne §enus ex-
f θις, ώς εϊχεν* Ιχ ζ,ών ουρανών, τον άνασζήσα%
suscitetf 'judicetquc ac reddat unkuique pro eo ac gcs- σύμπαν τό ΛΛάσμα, καϊ κρΊναι καϊ άχοδονναι
$it. flunc, fwrtamur agnosctte* Hunc, obsecramus,
f έκάσζφκατά τ$ν χρό£ιν αϋτον. Tcvtor έχίγνωτε,
colUe; et in nomine ejns baptizati ab omni scetere
y χαραχνννμεν* Τοϋζον σεβάσβητε, χαράκαΛονμεν*
impuraque omni ccercnionia emundamini; otnnisque xal έν τφ ονόματι τούτον βαχτιζόμενοι, xaOapt-
gratice participes effecti, atque itiius comortes sancti- σθήσεσθε μέν χάσης έναγονς κα\ μιαράς TSAS-
tath> titm CBternm acregnihutreditaUmconsequimini^ της* χάσης δέ χάριτος μέτοχοι, καϊ κοινωνοί
in Chritto Jesu. Amen, της αϋτον γβτόμετοι , άγιωσύτης ί χΛηρονόμοι
ζωής αίωτίον καϊ βασιΧείας καταξιωΘήσεσθε^
έτ Χριστφ Ίησον. Αμήν.
Hujascemodi vir beatissimas divinls pnedicatio- Τοεαύταις δ μακαριώτατος θε^γορίαις νουθβτών,
niboe admonens, adliortans privalimque ac publica «αροανων, Ιδίφ τβ καϊ δημοσία τδν λόγον πρεσβεύων
concione doclrinani justitlse tradens, turbam nume- της δικαιοσύνης, αναρίθμητους μέν π*ί8ων «ροσ-
ro 8uperiorem assensum praebentem, veritati ad- ήγετο τ?| αληθείς* 6t' ύδατος δε κα\ Πνεύματος τού­
juniit. Hosque adeo per aquam etSpiritum rege- τους άναγεννών, καϊ τους συνετωτέρους έν αΰτοΐς»
ncrans, ac qui in illis majori pollcrent prudenlia, κα\ χάριτος μείζονος ήξίωμένους, είς αρχιερέας, ώς
majoremque essent assecuti gratiam , in antistites θέμις^ κα\ ιερέας προβαλλόμενο;, Έκκλησΐαν άγίαν,
ac eacerdotes praeficiens, Eeclesiam sanoiam imma- δμωμον άνίστη Χριστφ.
culatam excitat Cbhsto.
At non tulil, ut veritatem sic prosperantem v i - 'Αλλ* ούκ ^νεγκ βλέπων οΟτως εύοδουμένην τήν
ε

deret, qui illius adversarius est : quin poteniiores αλήθειαν, 6 ταύτης έχθρύς" τους δυνατωτάτους δ^
ac primores civitatis illius incess^ns, flanimseque .κα\ πρώτους εκείνης τής πύλεως ύποδυς, κα\ τδν
inslar aeraulationem in eissuccendens, appariiorum {"ήλον έν αύτόϊς άναφλέξας ώς πυρ, συναρπάζει μεν
repentc oiana eum corripit, s«visque conscissum αύτον έξαπινα χειρί στρατιωτική· μαστιγοΐ δε πι-
verberibus.diro carcere includit. Tum funiculis e κρώς, καθε{ργνυσι δε δεινώς' μετά ταΰτα δε σχοι-
calcaoeis vinctum in sublimi verso in terram ca- νίοις έξάψαντες κατά τών αστραγάλων (51), έπ\
pite, virum justum suspendunt. Eralque videre ve- μετεώρου τον δίκαιον Ικκρεμώσι κατά κεφαλής. Κα\
lut agnum immaculaUim alle in aere subhlum. Ac τούτον ύρ^ν καθάπερ Λμωμον άρνίον^ διά τοΰ
pedes quidem sursum, deorsum vero venerandum αέρος άπ^ωρημένον* κα\ Λνω μέν τους πύδας, κάτω
eaput fiabebat, eoque babitu meniis Sn coelumiler δέ την σεβασμίαν ίχοντα κεφαλήν · κα\ τφ τοιψδβ
ac contemplaiionem velut adurabrabat. σχήματι την Ιθυτενή προς τά άνω του νοΰ πορεών
κα\ θεωρίαν υπογράφοντα.
Hand tamen eum Dorainas consolationis exper- Άλλ' ούκ άφήκεν αύτον 6 Κύριος άπαρηγύρητον ·
tem reliquit. Propensiore namque jnitioris provi- οίχονομία δέ κρείττονι καϊ Βαρθολομαίος δ θείος
dentiae consilio« divinus qooque Barlholomaens, απόστολος τούτω συνεσταύρωτο. ΈκεΙσε γάρ αύτον
pari daainatus palibulo pendebat. Contigit enim D ένδημεΤν, καύ ώσπερ του Ευαγγελίου χοινωνο;, οΰτω
eum tunc ibi versari, ac sicut prsedicationis, slc et δή κα\ τοΰ πάθους έγνωρίζετο* Ού μύνον δΐ, αλλά κα\
passiouis socium efTici. Neque id modo, sed et ipsa αυτή Μαριάμ ή Φιλίππου αδελφή (58)' αδελφή τήν

(5Ί)ΣχοινΙοις έζάψαντες κατά zGvr άσχραγάάωτ,
Sic quoque Meiapbr* necnon Mensea, in quibus
eipressius aliquid: Έπ\ της πλατείας συρείς, ε!τα
τους αστραγάλους τρυπηθείς, έπΙ του ξύλου άνηρ-
τήθη · και ούτω; εύξάμενος, τψ βεψ τ6 πνεύμα
παρέθετο * Per plateam Iractus^ tumque perforatis
catcaneiiin ligno suspensux e$t et sic passus Domino
v Μαριάμνην, quo etiam modo Metaphr. fuitque fa-
tradidit tpiriiutn; quibus constans est, Fhilippum
«apiie deorsum verso, et quidem talis sic perfo-
raiis, stipiti accruci alligatum pependisse : quam
forte ipsam crucem velint Romanae tabulse, et Eu-
sebiani Cbronici inlerpolalor, ex quo ipso tanquam
ex vero Eusebio acceperint, qui easdem tabulas
auxerunt, novasquc composuerunt. Lapides addi
iacilefuit tuuiultuariae illlcrucilixioui, plebc in fu*
rorem acta adversus Sanctum, donec terrsemotu ac
biatus periculo fuit deterrita. Mitior fuerit Bar-
iholomaei crux et Marige «sororis, sive Mariamnae
(ut Mensea vocant) ut licuerit deponi ac supervi-
vere, cum jain Philippus diem clausisset.
(58) Αυτή Μαριάμ* ή ΦιΛίχπον άδεΧψή. Menaea
cile ejus vocis ullimam syllabam antiquario Mazar.
excidere. Gonsentiunt bsec tanta de Maria seu Ma-
riamna, sorore Pbilippi, non solum spiritali, sed
etiam carnaji, bis quae refert Paulus de aposlolis el
praadkaLoribns llebraeis, circumduceniibus sororeio
inulierem, niore gentis / Cor. ix, 5; qua tameo
is icenlia mininie usussit, ne quara oifensionem
poatrel geulibus, quibua peculiarius deftiinatoi
 181 ORATIO I X . - I N LAUDEM S. P H I L I P P I APOST. 181
φύσιν, Αδελφή τήν πίστιν · τδν ξηλον, όμότροπος* Α ftfaria Philippi soror * neinpe soror nalora ac
τήν άγάπην, όμόγνωμος* παρθένος τήν ψυχήν, flde ΘΟΓΟΓ ; pari morum aemulatione, conseutlens
παρθένος τδ σ ώ μ α , δλη τετρωμένη «ης αγάπης charitate, virgo animo, vlrgo corpore, lota Chrieti
Χριστού. Μαριάμ, γνησία Χρίστου θεραπαιν\ς, αξία vulneirata cbaritate ·*. Maria, vera ChrUti ancilla,
θεού βυγάτηρ, δλη του παναγίου Πνεύματος μεμε- digna Dei filia, lota Spiritu sancto plena, fidelis
στωμένη, πιστή τοΰ Ευαγγελίου μαθήτρια, σπουδαία Evangelii discipula, sedula gnavaque apostolo-
των αποστόλων διάκονος, κα\ θερμότατη προς τας rum administra» fidelissima ad Graecas mulieres
Ελληνίδας τοΰ 'Ιησον ευαγγελίστρια. "Ανωθεν αύτη lesu praeco . Heec ollm Pbilippo assidua, quo ex <
προσεκαρτέρει τψ Φιλίππω, έξ οδτδν κλήρον εΓληφε t r a p o r e apostolicuei roanus i n i e r a t ; eum, ut Cra-
τής αποστολής • χα\ τοί3τον, ώς άδελφδν μεν το trem quidemcorpore.ut vero Patrem spiritucolene,
σώμα, πατέρα δε τδ πνεύμα τιμώσα, χα\ ώς δρα­ et ut ancilla sedulo officiosa ininistrans, ipsa quoque
στήριος ύπηρετουμένη θεράπαινα, πλήρης της απο­ aposiolica plena virtute eraU Quamobrem praedi-
στολικής x a l αυτί) δυνάμεως ξν. "Οθεν εΰαγγελιζο- cantem adjuvane, clausoque carcere comes cffecia,
μένψ συνεργούσα, καθειργνυμενψ συμπαρομαρτούσα, tunc quoque nimirum suspenso coijdolens, diroque
χα\ τότε δή χρεμαμένψ συνανιωμένη τε καΐ συν- illius cruciatu moerens, omnimodo beatissima fc-
οδυνωμένη* πάντα τρόπον συνέπασχεν ή μαχαριω- ^ mina Chrisli eocia pas&ionum erat.
τάτη Χριστψ.
Γίνεται δέ τότε θέαμα ξένον, φρίχης τε πάσης Conligii vero novura quoddam spectaculum,
xal αγωνίας γέμον» Σείεται μέν εξαίφνης ή γη καΐ horrendumsane tremendumque acterroris pienum,
δλος ό χορδς εκείνος εκτιναχθείς, είς βάθος ύπενό- Tememotn subito locus q a a t i l u r , totusque ille
στει, έν ψ πίσα μικροΰ δείν ή πόλι; εκείνη συναγη- succussus cborusaJta voragiiie su"bsidebat, q u o l o u
γερμένη, θέατρον έποιείτο τους άνθρώτους του 1η- fere civitas, Jesa boraines tlieatro traductura, con-
αοΰ· συγκατεσπατο δέ τψ έδάφει π3ς ο^λαδς, και cesserat; omnemque populum unus cwa eolo hia-
δεινώς άπολέσθαικινδυνεύοντες, τους ntfl τδν Φίλιπ- tus absorbebat. Jam itaque gravi saluiia ^iiaeque
τ»ν έπεβοφντο · χα\ ταύτη γε της πλάνης μέν άπο- pulsante periculo, Phiiippum cura sociis inclama-
στήσεσθαι, τψ της αληθείας δέ πιστεΰσαι καθυπ- b a n t ; alque ea ae ratione ab errore abscessuroe»
ίσχνουντο βεψ. Τους δε ίκετηρίαις μέν έκτενέσιν έξευ- veroque Deo crediiuros, etiara alque etiam pollice-
' μενίζεσθαιτδν βεδν, άθρδως δέ τδν Κύριον «ροσευ- bantur. At Philippus eociique ferventibus Deum
χομένοις αύτοϊς έπιφανήναι · χα\ στηριχθήναι μεν eupplicationibus placare ; orantibus Domlnus con-
ευθέως τήν γηντηςΙπ\τ5 χάταντες ΰποχωρήσεως· Q festim apparere, moxque terram, ne mergeretur
δΰναμιν δε θείαν κλίμαχος τρόπον τοίς άπολλυμέ- hialuque subsideret, confulcire; vi denique divina
νοις δποτεινομένην, πρδς σωτηρίαν όδοποιείν. .Αδ- instar scalse pereunlibus eubmis&a, ita ad salutem
τη γίνεται πίστεως τοΤς άπίστοις αφορμή. Τοί3το munire. Hsec incredulis fidei occasio. Miraculuin
τδ' θαυμάσιον τήν πόλιν εχείνην ολίγου δεΤν πδσαν hoc, omnexn fere illam civitalem adjunxit Philippi
τψ τοΰ Φιλίππου προσηγε θεψ. Ένχεΰθεν λύβιν μεν Deo. Hinc perfculo redempti, Christi vinctos solu-
τους Χρίστου δεσμίους οί σεσωσμένοι, χα\ τοΰ ξύ­ tum lignoque depositum prompii accedere; a t c o -
λου καθείίναι προσήεσαν σπουδή * έπείχοντο 6k τήν hibebaiHur, qai supernum de illis consilium i n -
t

περί αυτών γενομένην άνωθεν έγνωκόΐες βουλήν. teliigerent. t

Συ μεν γάρ, ώ τρισμακαρ'.ώτατΛ^τών αποστόλων, T u quidera, apostolorum ler beatiasime, cum
άνεθήναι μή χαταδεζάμενος τών δεσμών, έπισχήψας solvi Tinculisnolaisses, ac quae offieii erant civitali
δέ τί( τε πάλει 'τα δέοντα, χα\ τοΖς άδελφοΤς π2σι mandasses, cunctisque fratribus e t i n flde Jesu
προσμένειν τ|| πίστει τοΰ 1ησου, χα\ ταίς έντολαΐς perseverarent ac mandaiis assidui essent, pra>
παρεγγυησάμενο; προσλιπαρεΤν* εϊτα, δέησιν ίκετή- eepisses : tnroqae supplicantis animi',pariler aique
ρίοντε &μα χαΐ ευχάριστη ριον, Ιμφανιζομένψ σοι gratiasagentis orationem, Deo l u o , Regi tuo C b r i -
νοβρώςχαΐ ύπερχοσμίως τψβεψ σου χα\ βασιλεΤ & slo qui apparaerat, menlis seiwu, ac supra quara
σου προσλαλήσας Χριστψ, είς χείρας αΰτφ τήν παν- decore honesteque, prolocutusesses, i u mannsiiiius
ολβίαν 'άπέδου ψυχήν · κα\ εν <ϊ>ων^ άγαλλιάσεως beatissimaua animam tradidieti : inque voce ex-
κα\ έξομολογήσεως, έν ¥)χιρ έορταζόντων νοερών κα\ sultationis et confessionis in sono mentium epu-
θείων Δυνάμεων, πρδς τάςο&ρανίαςαύτφχα\6π«ρ- lantiura" divinarumque Potestatum, in coelestes exi-
φυεστάτας συνανελήφθης μονάς. miasque ac divinas, illo auctore, receptus es man-
siones.
β
* Cant. ιι, 6- Μ
Peal. X L I 5.

erat prsdicator. Saniora hsec, quaxn illa Abdiae, de
daabus apostoli iiliabus, quse post aliquanlos an-
nos i n tumulum patris etipsae illatae sinl, a dextris
et a sinistris illtus positse acmiraculis clara;; quas
ementitus scriptor non advertit alterius Philippi
fllias exstitisse, id est diaconi; qus forte Philippi
apostoti amore, et quod celebris civilas erat, m u l -
tosqueia ea Pbilippus Chrislo acquisierat, Palae-
stina a Romanis vastata, illo commigrarant, ac bo-
spitii locum i b i delegerant. Quod etiam Mariam
seu Mariamnera τοΰ Ίησοΰ εύαγελίστριαν dicit πρδς
τάς Ελληνίδας, annuntiasse Jetum mulieribm Cra-
ci*5,sexui convenientissimum, necprrvatamexcedene
doctrinam, qua nibil veiat mulieres, etiam suramis
apostolis adjulriceaesse evangelica functione.
133 mCETM PAPHLAGONIS ί84
liartholoroaeus autera e palibulo deposilus, una- Α Βαρθολομαίος δε του ξύλου καθαιρεθείς, καΙ αμα
que sapienlissima Maria, cuna Chrisliferum illud tfj σοφωτάτη Μαριάμ, τδ Χριστοφόρον σεύασμίως
taberuacuium reverenter sepelienduni caraseentac κεκηδευκότες σκηνος, κα\ τήν Έκκλησίαν σ*ϊηρΕξαντες,
Ecclesiain confirmaasent, eosque qul accessisscnt κα\ τους προσιόντας φωτίσαντες , καΙ εΓ τι λεϊπον
Uluminasscnt; ac si quid reliquum ad Evangelii της Ιερουργίας τοϋ Ευαγγελίου συντετελεκότες, ού­
funclionem vidcbatur, complessenl, euam quisque τω πρδς τήν κατ* αύτους έχώρουν όδόν*
yiam perrexere.
Tu vero, summe inclyte ac divine Dei puer, coe* Σΰ II μοΕ, παναοίδιμε κα\ θεσπέσιε του βεου παϊ,
lestes festivus axes inscendens chorosque agene , τάς Ουρανίας εστίας χοροβατών,-κα\ τφ διδασκάλφ δΓ
ac cum inagistro alque Ponuno inaHernum versans, αίψνος κα\ Κυρίφ -συνών, χαϊρε, χαΐ κατατέρπου
gaude aclactare lanquam Dei filius adoptione, quip- ώς υΐ&ς θεού θέσει, τφ κατά φύσιν ΥΕφ συμβασι-
pe qui boc nactas sis, ut cum eo quf natura Filius λεύειν λαχών, κα\ συζών κα\ συνευφραινόμενος άλη­
est, regnes vivasque, et in sempilernum laeleris ac κτα κα\ συνομιλών*
praeseiuia fruaris.
Gaude, quod Patrem luminum videre cupiisti Χαίρε, οτι τον Πατέρα των φώτων έπεθύμησας
euinque videns *, prototypum iu Filio, ac tanquam
8 u
κατιδείν, καΙ τούτον όρων, έδιδάχθης εν τφ Υϊψ
in itnaginc vidisti; vehitque in radio, soicroin Uni- καΙ ώς έν είκόνι το άρχέτυπον κα\ ώςέν απαυ­
geniio, Geuitorem inielligens, verae plenus lucis, γάσματα τον f^Xtov· έν τψ Μονογενεί, τόν γεννή­
quasi filius lucia atque vere ipse lux enituisli. τορα κατανοών, πλήρης εΤ φωτδς αληθούς, ώς υΙος
f ωτος, καΐ αύτοφως πεφηνώς.
Gaude, Ghristi equorpm ferventissime ac perni- Χαΐρε, ίππε Χρίστου θερμότατε κα\ ταχύτατε,
rissime, qucm ille conscendens, ac in mare quod fiv Ιπςδάς εκείνος, κα\ είς τήν νοητήν θάλασσαν έπι-
mente iiueUjgitur, inducens, miraqne ratione re~ βιβών, κα\ θαυμασΕως ήνιοχών, ύδατα πολλά διά
gens, mullas aquas tuaopera (absurda scilicet gen- σου, τά Ατοπα νοήματα αυνετάραξεν των εθνών·
tium sensaac consilia) conturbavit · \
Gaude, quod spiriialium Dei equorum (angeiica- Χαίρε, οτι των νοητών τοϋ θεοΰ ίππων", εΓτ' ουν
rum ecilicet potestatum) volatilem indolem atque αγγελικών δυνάμεων τήν πτηνήν φύσιν κα\ γορ-
agilem, acremque acaiacrera aemnlatus alque amo- γήν, καΐ δραστήριον έζηλωκώς κα\ πεφιληκώς,
re proseculus, pronominis meriio ralionePhilippus εΐκότως Φίλιππος προσηγορεύθης, κα\ αρμα θεοΰ
«ppeMalus es, Deique currus, nt Seriptura loquitur, ^ μυριοπλάσιον ανεδείχθης, κατά ^τήν Γραφήν, fcv φ
decera millibus raulliplex effectue"; in qao millia χιλιάδες των διά σου Χριστφ πιστευσάντων, αϊ Έκ-
eorum qui teauctorecrediderunt(Eccleskescilicet),
t κλησίαι εύθηνοΰσαι, δέξαν ανακρούονται τψ θεψ
ubundantes Deo Sab^oth gloriam concinunt. Χαβαώθ.
Salve sis, et exsulta ac choros ducito, qui in ΧαΤρέ μοι κα\ σκίρτα καΐ χόρευε, θρόνου δόξης
roedio coryphaeorum con&essu ihronum gloriaa sor- έν μέσφ τών κορυφαίων εΟμοιρηκώς, καΐτοΐς π^ω-
litosee, ac primiaapostolis connumeratus: primum τοιςτών^άποστόλων συνηριθμημένος; χαίτης πρώτης
denique apud supremum omniumRegem, honorem παρά τφ ΠαμδασιλεΤ κατηξιωμένο; τιμής.
ν *
conseoulus.
Salte gaudeque, ac nobis quoque aGQictis ex- Χαίρε, αλλά κα\ ήμΤν θλιβομίνοις άγαλλίασις
snlutio et laHitia et gaudium esto, Pauperum mo- γίνου καΐ ευφροσύνη καΙ χαρά. Τοίς πένησιν, έπι-
leetias leva ; Ecclesiis pacein reetitae, ac uanquillts χούφ4α»ν τάς δυσχέρειας 'ταίς Έκκλησίαιςάποκατά-»
moribus pielatem : nostramque hanc exiguamlaa- στησον τήν είρήνην κα\ τήν ευνομίαν · κα\ ημών
datlonem acceplam babens, bealBisime tu Deiqae τήν όλίγην ταύτην αίνεσιν άποδεξάμενος, πλήρωσον,
monere felicissime, quod ex Christianae pielatis 2> τρισόλβιε καΙ θεομακάριστε, τήν. κατά Χριστον
rtlionibus cst, desiderium imple,bon3eque etbene- D επίθυμίαν * xa\ προς τ6 αγαθόν κα\ εύάρεστον καΙ
placenii aique perfectx aptaiis Domini voluntati^ τέλεων θέλημα του Δεαπότου συμίιβάσας, άκαταί-
incoufasumDeo exhibe : in Christo Jesu Domino σχυντον παράΐϊτησον τφ θεφ' έν Χριστψ 'ίησοϋ τφ
noetro, cuigloriaet iraperium in ssecula &secnlorutn. Κυρίφ ημών, φ ή δόξα καΙ ιδ κράτος είς τους αίφ-
Amen. νας τών αίώνων. Α μ ή ν .
Ex miracutk Phitippi apostoli, τών θαυμάτων τον άποσύόΛον (59).
Lucidissimum sidus hoc magnusque Domini Ούτος 6 φαεινότατος αστήρ κα\ με^ας του Κ υ ­
apostolus, cura in Galilaeam iret prxdicans, adhuc ρίου απόστολος, ώ; έπ'" αυτήν ^ει τήν Γαλιλαίαν

w
Joan. χιτ, 8. S T
Habac. i n , 8. M
Psal. LXVII, 18.

(39) Narratio hapc, sic Graecorum Menseis con-
secrala» maximam procu) dubio veri speciem ha-
bel, conscniicniissima aliis quae in AcU adversus
apostolos gesla legimus, vcl quse eliam a probalis
uuctoribus rcferuniur.. Nomen Archelal obrepsisse
typographo, sive etiam anliquario, ex quo ille ex-
iiresbit, manifeeiuin est; nec enim landiu Arche-
aus superstes fuit, aut aliusejus nominis in Ju-
dsea, ea tempestate rex fuii, qui jus vilae ac necis
sibi indulgcret, iu eos qui Moeaicse legis violaiores
185 ORATIO IX. - I N L A U D E M S. P H I L I P P I A P O S T . 186
κηρύσσων, Sxt τψ βίω περιών, γύναιον αδτψ προσ- Α vitse superstcs, inulier quaedam illi obviam venlt.
υπαντ£; έκκομίζον παιδίον τεθνηκός· καΛ οία μή- quae filium suum defuiictum efferret : maternaque
τηρ, άμίτρως έκόπτετο. Ταύτην ό κηρύσσων κατ- pietate ac sensu supra modum plangebat. Hujus
οίκτείρας, κα\ τήν δεξιάν τω τεθνηκότς προτείνας. Chrisli praeco misertus, dextraque defunclo expor-
Έγειρε, «&2ε&& σοι d ΟΛ i/uw' κηρυχχόμενος,
1
recta : Surge, inqnit, jubet tibi qui α me prmdicatur%

Ιφησεν, *Ιησονς 6 'Χριοτός · καϊ δ λόγος ζωτικήν
αύτψ £δωκεν άνέγερσιν, κα\ τ% πενθούση βακτηρίαν
tbv άναστάντα γενέσθαι πρδς τήν oixlav παρεσκεύα-
σεν. Ή δε, τών Γχνο>ν του θαυματουργού δραξαμίνη,
aviortfcrac * &«γ«, ©Υ £&ιτος άναγέννησον
Jesus Christus: fecilque sermo, ut pwer vivus exci-
tavetur; et ut qui euecitatus erat, lugenti matri
bacutus ^ustentandae domui reddereiur. At illa,
ejus qut miracuJum patrarat vestigiis admota :
Quem 8u$citatti aiebat, una mecum per aquam tege-
9

σύν έμοί. Καϊ τυχούσα τής χάριτος,' απόστολος nera. Munusque consecuia, apostolus evasit, dum
έγεγόνει, πασιν εύαγγελιζομένη του υΕου αύτης τήν filii suscitationem cunctis annantiat.
άνάστασιν.
*Ηγε δε τούτον κα\ έπ* Άθήνησιν. Ένθα το Duxit vero el Athenas apostolum. I b i , quanquam
άπλοϋν του λόγου καν εύτελίζειν ol Αθηναίοι έβού- eo animo erant Alhenienses ut pro sermonis siπί­
λο ντο ή πρδξις τών παραδόξων τούτοις άντεπισχεΤν Ρ plicitaie contemnerent, stupendarum tamenacinau-
t

£πειθε. Καϊ λοιπόν, ΤΙ £ή χράζτειν* 'όρείΛομεν, ditarum rerum patraiio, obniti eos doctrinae suade-
Ιλεγον, ήμεΐς ol χερΥχους Λόγους έσχονδακόχες, bat. Ac demum : Quidnam, aiebai^t, facturi $umus 9

χούχον τοις Λόγος ήζχώμενοι; Καϊ γάρ, ώς nos φά etoquenticB ac doctrinis operam damus, cum
οράτε άγροιχυς οΰχος καϊ άχοΛις , έν δέ νοΤς
9 huju* iermonibus vincairiur? Etenim, ut videiis,
ίργος ήμων εγκρατές καϊ χεριφάν^ς ενδείκνυ­ nattcus i$te incerttsque sedibus vagtts, operum luce
ται. Τοιγαρονν δι* έχισχοΛής σημανονμεν τφ nostri compos tiluitnsque eflicitur. Quapropter con-
άρχηραμμαχεϊ τών Ιουδαίων έν ΊερονσαΛήμ · tcripta epistola tignificemus Scribarum Judworum
χα\ τδ δόξαν οίτοι κρατόναντες, Ιχανδν προς το λέ­ Hierosolyntts principi. Firmata porro iilis sententia,
γειν έξαποστέλλουσιν. Ό γουν αποσταλείς, Ισω της qai rei eloqaenda?. idoneus esset, mitlunt. Is vero
Ιερουσαλήμ γεγονώς, μετά τήν επίδοση της γρα­ cum Hierosolymam venisset, reddita cpistola, ver-
φής, διά λόγων τοϊς Λρχουσιν έπετράνωσε τά της bls explanabat quae illa cqntinerenlur, dicens iVir
γραφής, λέγων Τοΰτομα ΦίΛιχπος hk, χών &δέ τις quidam, qui se Phitippum vocari dical, ad nos hinc
Λέγων είναι, άρίχεχο χρός ήβας ' ος άγροικον profectus est. E*l ilie quidem mdi rusticdque etoquio,
μέν επιφέρεται xtv Λόγον, ού μικρόν δέ xfyv Q quo tamen non parum corda^nostra pntriamque
ημών επισείοντα χήν καρδίαν καϊ πατρίδα, και- commoveat dum novum nomen (Jesum scilictt) prm-
%

τόν διαγγέΛΛων δνομα Ίησονν', φ καϊ χρώμενος •dicat; qucm et in tingua habens damone*, onmuque
% f

έαϊ γΛώχτης , άχοτρόπαιον έχει δαιμόνων καϊ generis morbo» deturbat. Sed el cum islis, rem patra-
νοοτιμάχων αανχοδαπών. ΆΛΛά γε σνν τούτοις, vit, quce ituporern injiciat. Ilumanis quUpiam exern-
καϊ χό καζέπραξεν. ΆχοΛιπώτ τις xbv βίον χα\ pim eraty aUfue ad defunclorum locum commigraraU
%

χρός τόν χωρόν τών τεθνεώχων μεζαχωρήσας, r^J tiunc itle sutcitavit invocato Jesu nomine. Superest
τοϋ 7ησοϋ χροσηγορία άνέσΧησε. Λείχεζαι ζοι- itaque ut nostra piane aboleantur et inlereant; quoe
γαρονν ΰϊχεσθαι χά ήμών χαϊ χά τούτου αύξά- vero iiltus sunt augeantur nisi citius ex vabis aliquis
9
9 t

τεσθαι εΐ χόφόν χις χρός ήμας έξ υμών χα·

t
ad not veniat.
ραγένοιχο.
Κα\ δή έζαυτής μετά σοβαρός κα\ αλαζονικής Siaiim ergo pleno fastus, soperboque apparata
φαντασίας τήν Ελλάδα 6 άρχιγραμματευς καταλαμ­ Scribarom princeps Graeciam petit, advergus PhU
βάνει; κατά Φιλίππου σφόδρα χαλεπαίνων καϊ μήτε ]ippum valde indignans; ac neque pane deguetato,
άρτου γευσάμενο; μήτε τίνος άλλου τών σώματι neque ulto alio, quod corpori indulgeatur, sublime

Tiderentur, ct ab ea bomines avocare. Hoc nomine D
clarus Herodes junior, qui Jacobum occidit gladio,
volaitque occidereet Petrum, elsi Juda&is in Chri-
tum religiosior, ne ea nece fcedaret solemmtatem.
pascbalem, distulit post dies azvmorum, quando
ei Peirus ab angelo liberatusest. Agrfppas quoque^
ipse in Judaismp religiesissimus, regnoqae Juasjae
aliisque provinciis Romanorum beneYuIentia au-
ctus,sicpotuit in apostolosexcandescere, quanquam
in Paulum miiior videatur, cuin dicentem andisset,
jam vinctum, sed qui Caesarem appetlasset, eaque
raiione nec ab illo, necaFesio praeside judicari
po&set. Trahi Hieroi>o)ymam ex aliis procul synago-
gis religionis reos, ipsa Pauli legatio Damascum
indicio est, cum irarum plenus ac ntinas spirans
in discipuIosDomini (utiqueexJuda^ieconversosjfer-
relur, quales et hl Albeniensesvidenlur fuisse, ac rau-
lier cujos filium in Galilasa Aposlolus suscilaveral:
qu.ne ipsa Albenis snfficere Apostolo potcrat, ot mo-
ris erat Judaeissumptusfacere snis inagistris: quam
Christus confluetudinem non sustulit, sed discipu-
lis suis tiberam fecil. Qui toties ponlifex άρχ'.ερεύς
et άρχιγρχμματευς dicitur, non ipse summus pon-
tifex Hebrseorum pulandcs, sed quem synedrium
HiefOsolymiianum άπόστολον iniuereL, et quasi
ϊξαρχον , virum scilicet generis sacerdoLalis et le-
gisperitum, leglsqueaemulationem habenietn, qualis
fuit Paulus missus ad synagogas in Dainascum,
quanquara hoc ilii deerai, ut esset ex sacerdoiali
prosapia, [qui aeipse de Iribu Benjamiu alHrnui.
Nec modo Hebiraeis desunt apostoli ac discipliii*
legis praefecti, quos ex synedrio vel Hierosolyraitano
vel Babylonico millant ad subjeclas synagogas ac
plebes.qai severius in legem commissa, et quorum
indulgentiam non habent per gentium pressu^ajp
ex suis legiftperiiis, emendent ac puniant.
191 NlGETifi PAPHLAGONIS 188
sU>l t r i b n n a t parari j u b e l ; mutaloriaque ponliflcall Α χαριζομένων, υψηλών αύτψ γενέσθαι β ζ μ α παρηγ-
cfilamyde assumptt, superbia tumens, j u d k i i sedem γυίτο* x a l %fy Ιξαλλον της άρχϊβρατιχής χλαμύδα
couecendU, cunctis e j u t palriae e r u d i t i s , ac q u i -πιριβαλών, β!ς τ6ν fitxatncx^v πεφυαιωμένος i v e t i t
reserant cera e o , timore asuntibu». Vocatue i u - θρένον, πάντων των Ιλλογίμων της πατρίδος,-καΐ
que apostolue, medius stetit, p o n t j M responsnrus. των J U V αύτψ καραγβνομένων, μετά δέους παρ*
A d quem ponUfex i n hsec verba percontatwr: Non £9τηχ4των. *Ομως προσχλη9«\ς ό απόστολος, μέσον,
tatis visum, cunctorum mherrime hominum t quod τψ άρχιερεΤ απολογησόμ<νος Τστατο * χα\ προς τον
Jud&as et Galiiwa et SamariuB pravitaU mentis άπόστολον' 6 άρχιερεϋς ούτω προσήρετο* Ούχ Ιχα-
obrepseru, timpticieresque in ei* errort dementaris, γώς ίχειτ έδοξβ, τό ροχβτφως ύπει&εΛθεϊτ σε t

%td et Athenarum urbis $apiente$ tentart molitva e* f

άθΛιώτατε χάττων άχθρώχων^ τ-$ Ίονδαίφ χαϊ
esistimans nimirum viros cates aitfne prydentes ab$ ΓαΛιΑαΙφ κάί ΣαμαρεΙφ* καϊ τους έχ* αύταίς
U teduclum t r t . Ac qutdem te, veluljfpi errore sedu- άσφαΛβ<ττέρονς άχοπΛατήσαι, άΛΛά χαϊ ζοϋς
ctns sigy ad prwsens otnmo tpretoi)iie ad viros ta- σοφούς z&r 'Atyrwr ύχετοήσω, μεμεΛετηκώς
f

pientes, qua tuw opinionu $unt, edik$eren$ sermonem τ$τ άχάτην, χεχνχγωμέτονς άτδρας οΐόμετος
9

άχατφτ. Καϊ ώζ ^πατημένου^ καταφρονώ σον τό

habebo.
Β παρόν * έχϊ δέ ζούς σοφούς, διδάσκων τά χαζά
σέ, tdr Χόγοτ ποιήσομαι.

Ejus magister, auditoret, cum evertendce legt Ό τούτον διδάσκαλος , <ν άνδρες, έχϊ παρα-
MosakiB daret operam, jutta α nobis lege ut crucem χροπϊχ τον Μωσαϊκον νόμου γενόμενος, ύφ* ήμο>ν
ferret, damnatus Μ. nuduique atlo $tipite tuspentus στανρφ τεβνάναι βϋΛόγφ νόμφ χατεχρίθη - καϊ
deretictia, ob diei celebriiatem, Pilato, Josephi cuju*- γυμνός τφ ξύΛψ άχ^ωρ-ημένος χαταΑειφθεΙς,
dam viri divitu suppticatione induBto, eepultura tradi δ*ά τό τής ημέρας $χίσκ\μοτ τον ΠιΑάτον, % 7ω -
pcrmisiui ett, Amkiticeque lege cum tenerenlur ejm σήφ τίνος χΑονσΙον ΙχετηρΙα έπιχαμφθέντος >
disciputiy occulte intempesta nocte eum (urantur; hoc τάφφ σνγκεχώρηταί. Καϊ νόμφ φιΧίας οϊ τούτον
nempe commento vutgus seducere parantes. Sparsuque κρατούμενοι μ*Οι\τα\ Λαθραίος άωρϊ τοντον
% άχο-
ubique fama, eum α mortuii surre&me, magistrum σνΛονσιν, εις χοΛΛών άχάτχ\ν+ έχιτεχνενσάμενοι
sibi atque doctorem homnem arrogant. Ex eorum τοντο' καϊ χανταχον έΧίσχεΙραντες έκ νεκρών
coltegio unu$ esi et Pkilippm isU cujus rex Archelau*
$ έγηγέρθαι, τόν έαντών έχφημίζουσι διδάσκα-
detiderat compotem fter\ ulcucenda vulgi
t injuria, lor. Έξ αυτών εϊς έστι καϊ ό ΦΜιχχος οΰτος 9

mala eum morte perditurut : quem si vutlis, quam ον χερικρατής ό βασιΛεύς &χιθνμει γενέσθαι
cito tinctum Bterosoigmam abducite. *ΑρχέΛαος, είς χοΛΛών έχδίκησιν άχοΛέσων
αυτόν * δνχερ εΐ βούΛεσβε, χρδς αυτόν τό τάχος
δέσμιον είς ΊερονσαΛ$\μ άχαγάγετβ
Ac v e r o , c m a n t e Joqui pontifice astantes i n t e u - Κα\ βή του άρχιερέως παύσαντος του λ ί γ ο υ , ol
tis oculis i n Philippura e r a n t , q u i d deraum ille ei παρεστωτβς Ινητένιζον τ φ Φιλίππω, τί προς αύτον
responderet. Sensim itaque leniusque apertis labiis, άντερεί. Ή ρ ε μ α δέ πως τοΓς χεΕλεσιν ύπανοίςας δ
Philippua ita pomifici i n f i l : Fiii Mmina, vt quid Φίλιππος τ φ άρχιερεΓ ίφησεν ούτο»σ£* ΤΙέ άνθρώ*
ditigi* v.anitatem et toquerh mendacium? llt quid cor χον % Ινα τί άγαχςίς ματαιότητα, καϊ ΛαΛεΊς
tnurn gravai I n vanitate? Nonne tu auro cu$todum •ψευδός; *1να τί ixl ματαίψ τ ή ν καρδίαν σον βα­
manus impte$ti,ut resurrectionis t afficta calumnia, ρύνεις; Ού χρνσον σν των φνλάκωτ τάς χείρας
fidem aboierent? Nesci* qu* tignacula monumento έχΑησας, εϊς τό χΛάσασθαι της έγέρσεως συκο-
appotuuti? B(B€ nimirum in die irce tuum $ulut φαντίαν; οϋκ όϊδας άς έναχέθον σφραγίδας τφ
ignominia traducent. μνήματι; αίταί σου έν 'ήμέρφ όργης στηΑιτεν-
σονσι τό άνόμημα,
l l i s p o n t i f e i majorem ίιι modum lurbatus, f u r o - D Ταύτα τον αρχιερέα μεγάλως έτάραξαν* θ^ιμικώς
reqae lrruen» ut apostolo manu» i n f e r r e t , rem prsc- δε δίορμήσας δίαχειρ(σαβθα& τον άπόστολον, ουν
elare noa p o t u i t . Statim enim ejus p u p i l l x oculo- ήδυνήθη. Παρευθΰ γάρ αϊ χάραι των οφθαλμών
r u i n obscuratae s u n t , ac corpns r e l i q u u m inutile αΟτοΰ άπήμαυρώθησαν, χαϊ τ6 περίλοίπον σ ώ μ α
r e d d i t u m . Visa res pra?stigiae, his q u i aderant. U t αχρηστον εγεγίνβι. Το*τε τοις παρατυχουσι το γ ε ­
tamen i n apostolum impetum fecerunt, ejusdem γονός γοητεία προσεδοκατο. "Ομως χατά του απο­
ipsi caecitalis periculum sumpserunt. QaOd vero στόλου 6ρμήσα*ντες, χα\ αΰτο\ της αυτής πηρώσεως 1

apostolus non nesciret i l l o r u m i n c r e d u l i u t e m ac πεϊραν ίλαβον* 'Αλλ' έπε\ ούχ ήγνοβίτο τψ άποστόλφ
»gnoranliara,quo4 visdaemonum i n i l l i s praepolleret, ή απιστία χσΛ ή άγνοια, δτι έπιχράτεια δα^μ^νων
eam I Q rem ingenti gemilu : Tua Domine, t aiebat, £νεστι τούτοις, έπ\ τούτφ οΐμώξας μέγα, Ανσωχή-
benignitat, ip$a te joveat f eorumque contritionet θητι ύχό της σης άγαθότητος, Κύριε, Ιλεγε, καϊ
εαηα, et ut te agnotcant credantque, iltorum animos αμφοτέρων ϊασαι τά σνντρΙμματα % καϊ χρός τ\\ν
immuta. σην έχίγνωσιν αυτούς μεταχοίησον*
Ε terris itaque -apostolo orationeni fuadenle, Κάτωθεν οίν του αποστόλου τήν εύχ^ν ποιοΰν*
indulta « coelis, his q u i percussi fuerant, saniiae ac τος, ούρανό&εν ή £ωσις τοίς πληγεϊσιν έχαρίί&το-
189 ORATIO I X . - I N L A U D E M S. P H I L I P P I APOST. 190
xa>. τοϊς αίσθητοϊς ό?6αλμοίς άνα^λέψαντες, χήν Α robur est: visaque recepto sensiJibus oculis, animae
νοητήν της ψυχής έπεζήτουν. ύγείωσιν. Άλλ* έπε\ sanitatem,quj* mepte intelligiLur, expelebanl. Quod
πολλάκις των άστηρίκτο*ν εύμετάβολον τήν γνώ- lamen apostolus instabilium hominum mentis i n -
μήν ,οΐδεν δ απόστολος είναι, τδ φώτισμα τούτοις constantiam haud raro expertus erat, non annuil
ούκ έπένευσεν, Έκτενέστερον δε του αποστόλου ut illuminatione perflceret. liiienliusqne ac instan-
προσευξαμένου, θεία δύναμις έκ τοΰ οΰρανοΰ κατ­ tius orante apostolo, divina vtrlus e coelo demissa,
ιούσα, τά άφιδρύματα τούτων πάντα (40) κατέ£- eorura omnia simulacra elidit; ac qui in eis latita-
£αξε, καϊ «ους εμφωλεύοντας άρδην απώλεσε δαί­ bant, pemtus daemonas perdidit. Factaque lunc
μονας. Κα\ κλόνος βίαιος τότε τήν γήν κατείχε, χα\ lerraa valida quassalio, omnesque ad aposlolum
ζάντες καταφυγήν τον άπόστολαν έτίθουν, μεγάλη confugiebant, magna voce clamanies : Foriis e»t
χράζοντβς τή φωνή, Ισχυρός Θεός έστιν, ό ύΐΐό t>eu$ qui abs te pr&dicatnr, eique citra omnem
σον κηρνττόμενος, καϊ τουτφ άδίσζάκτως πι- dubilationem crcdimus, ac iubentes tavacrum cwtse-
στεύομεν, καϊ χαίροντες το Λοντρόν, κομιού- quemur. Incipiensque apostolus, cunclos baplismo
μεθα> Καϊ άρξάμενος, πάντας έβάτττισε. Μόνος δέ linxit. Solus vero pontifex, nbi subditos avulsos
άρχιερευς άποσπασθέυτας ώς είδε τους ύπ* αΰτδν. cognovit, dolosi illius suggeslione, nefanda in reruro
rij του δολίου υποβολή κατά τοΰ Πλάατου δύσφημα Β Auctorem verba blasphemo ore evomebat. Ejusque
έδλασφήμει βήματα, Καϊ τούτου μή φερομένη τήν terra dementiam non ferens, cunctis cemenlibiis,
«αράνοιαν ή γή πάντων όρωντων ώς iirt Δαθάν
t t veJut iti Dathan et Abiron ,-viventem illum hiatu
χα\ Άββιρών, βιαίως τούτον ίνδον αυτής κατασχε- intus violento eompressit atque absorpsit. Tum
&ήναι ζώντα συνώθησε. Τότε τους φωτισθίντας apostoJus, conflrmalis illis qui crediderant, praefe-
ύΐίοστηρΕξας, καϊ Νάρκισδν τινα τούτοις έπίσκοπον ctoque illi&Narcisso quodam episcopo, cujus Paulus
χαταστήσας, ου έν ,τή πρδς 'Ρωμαίους 6 απόστολος meminit in Epislola ad Romanos * · , ad Parlhos pro-
Παύλο; μέμνηται, αύτδς πρδς Πάρθους άφίκετο * fectus est : genuque iti oraLione posito, divinain β
κα\ κλίνας γόνυ, έπίσκεψιν ο&ρανόθεν έ£ήτει. Κα\ coelie visiiaiionem quaerebat. Moxque osiensa illi
αύτίκα σχήμα αϋτφ έδείκνυτο άετοΰ, ύπο χρυσές est Aquihc figtira, quai sub alis auro rutilis Christf
πτέρυγας τον Χριστον είκονίζουσα εσταυρωμένον. cruciOxi furmainj exprimerel Unde roboratus,
v

"Ό9εν άνα££ωσθεΙς, ηάλιν ίίχετο τοΰ κηρύγματος, praedicationi rursas incumbebat; Candacen&iumque
κα\ των Κανδάκων πόλεις (41) διαδραμών, έπ* peragraiis urbibus, conscensa na^i, Azolum naviga-
M
R o m . χνι, H .

(40) Τά άφιδρύματα τούτων πάντα. Anteceden- C
tia omnia Ilebryeos sonant, et qui Mosis religione
tenerentur; nunc \*βΓθάφ(δρύμαχα, staUia, simu-
laera* q«» sic eriganiur sedibusque locentur, ut
veiieraCioni habeanlur, proreus remolum a Judaeo-
rum, perea tempora, moribus. Acquanquam etiam
luci άφιδρύματα reddantur, nec IHCOS quidem ha-
buisseputandi Aihenis Judsei atit exceJsa, ubi niore
antiquo adorarent. Velergo misti Judaeis Gratct, illa
in Aposiolum grassatione, vel non satis accurala,
ac interpolata, quae de Philippo legit Eccle»ia Grse-
ca. Difficile etiam consentiunt, quae de Pauli Athenis
praedicatione habet Act. liber; nisi primue Paulus
tanta amietate Athenis praedicavit, Dtonysiumqne
et conjugem aiiosque nonnullos convertit, quibus
tamen necdum Dionysium episcopum dederit : sed
Pbilippus secundt) urbem tcntans, pluribusque in
ea conversis, dederlt Narcissuni; qoem psrinde
Hippolytus de septuaginta duobus discipulis Athe-
nirura episcopum facit : colunt Grsci die 54 Oc-
tobr. cum Stachy, Amopiio ei Urbano : assigoatis-
que iribnssuperioribus, quibusepiscopi praefuerint,
scdibus, nihil eiusmodi de Narcisso , sed hoc
eol um : *0 δβ Νάρκισσος διαφόρως βασανισθείς
παρέδωκε κα\ αΰτος τήν ψυχήν τψ βεψ, δι* δν κα\
τδ αΐμααύτοΰ προθύμως έξέχεε* Narcitsus vero dt-
versh excruciatus tormenth, ip$e quoque ammam
Deo tradidit, cujmetiam gratia iubens ianguinem
profundebaL Quod auctor eura facit, cuius Paulus
memimt Rom. xvi, 11 : Άσπάσασθε τους έκ των
Ναρκίσσου, τους οντάς έν Κυρίψ. Salutate qui mn$
ex Narcissi domo (vel ut Erasm. ex Narcissi famitia-
ribu*)qui sunt in Domino, conjecturam elidit Hu-
gonis Grotii, cum ad eum Jocum sic advertit, Puto
ttuelitgi Narcusum Ctaudii tibertum, in cujus domo
mhqui fuerint ChrUiiani. Magis ilaque aesentior Ba-
ronio, an 58, 56, quanquam non ejos fundamcnto,
quod Narcissus potentissimus Claudit libertue odio
Agrippinaeraatris, bieimio ante scriptam Pauli Epi-
stolam, consulatu Asinii et AciJii, utauclor est
Tacitus, a Nerone occisus fuerat : poterant cnim
$upere*se de farailia, et quidem in Domino, id est,
iideles, ad (Juosattiaere poterat ea Pauli commen-
dalio : sed quod toto illo capite, Asiaticoshospites
fideles notos Romanh commendat, ea coinmenda-
tione eis solatinni aliquod ac praesidium qu;erens,
utperquos RomaiChrisii agebatur negoiium, ac
ecnsim spargebantor fidei semina. Erat forie ium
Narcissus, in Oriente Athenarum episcopu», vel
etiam diem roartyrio clauserat, των αδτοϋ, quibus-
dam ejusnecessariis, notis, affinibus, qnl perinde
Gbrietiani essent, Romye versaiHihus. Roma vero
dumfccribit Paulus, ut Pbil. ιν, Romanorum satutes
i ierfert, maxime polentum, ei eorura qui favore pol-
ereni, υΐ eorpm fidei collegift, sic salulaii ala-
criores in Christi fide ac Christiana mililia rcdde-
rentur.
n
u
(41) Των Kardamrv ΛόΛεις, Videtur regionem
Syria, eigniflcare, et quideni vicinam Parthis, unde
illam adierit, ac inde Azoiui» navi pelierit, q « *
urbs eet Palastinae, una ex satrapus PhilisUnorum.
Nibil mirum baerere nos in Jocis dissitis, cum non
raro eliam in vicinis sapienies geographi perplcxi
sint, vel propter urbium occasum, aut mutationcm
nominum, seu eliam aJios casus. Erant apostoli
quabi uubes volantes, mira agilitale, quo fere^at
impetus Spiritus, **el lerra, vel mari sequeiites;
quod sane necessarium, ut brevi adeo iniervallo
tetnporis, in omnein lerram exiret sonus eornm;
ipso praesenim Deo saepius monente, qa» polissi-
mum civiias aut regio illis pelenda essel, ut de
Paulo legimus : nec aeqtium ut coaposiolis (raaxime
coryphaeis et qui de dnodecim erant) negernus. Quid
si allusioestad Candacem reginam iEthiopum, cui
fuerintjEthiopes Paiaestinae vicini, versus Arabiara,
ex quibus apostolus, eorum peragrati» urbibu^
191 » NICETiE PAPHLAGONIS 192
vit.Validaque tempestatc jactala navi,lucida statim Α "Αζωτον Ιπλει νηδς έπιβάς · κα\ σφοδρές καταιγίδος
crucis fignra ab ipso navigio affusis fu-lgoribus, κλυδωνιζούσης τήν ναΰν, φωτοφανής αύτίκα σταυ­
jioclis caligJnem luslravit. Navique exscendentcs, ρού τύπος ύπ' [άπ'] αυτής της όλκάδος της νυκτός
ab Azolide quodam in mcditerraneas illius aedes τδ ζοφώδες έπέλαμψε * κα\ άποβάντες του πλοίου ,
deductus apostolus, die jam in vesperam desinenle, ύπ Άζα^τίδος τινδς έν μεσογαίω οϊκήματι καταχθε\ς
1

preces producebat. Hospitis ilaque fiiia prope fene- 6 απόστολος, της ημέρας ήδη πρδς έσπέραν δ·.αλη-
slram e vicino slans, oculi dolore discruciabatur. γούσης, την εύχήν παρέτεινε. Τδ γοϋν θυγάτριον
Sic tamen aposloli verbis lenocinio quodam mulce- του ξενοδόχου έν χρψ της σύνεγγυς θυρίδος καθιστά-
batur, ut vim ipsam doloris oblivisceretur. Tum μενον , ώδυνάτο τδν όφθαλμόν. Ούτω δε τοίς λόγοις
illa ad palrem accedens, oculi probrum cum dolore του αποστόλου ήδύνετο» ώς κα\ τδ της Οδύνης έπι-
conjunctum exposiuiabai, ut cujus serio cura non λαθέσθαι. Είτα προσελθοΰσα τω οίκείψ πατρ\, τοΰ
ageretur. Ad quam paler : Pro te forsitan, filia, vet οφθαλμοί* τήν αϊσχύνην συν τή οδύνη, ώς άμεληθείσα
ipsam, inquit, libens animam exponerem, si quis oculi προσενεκάλει. Ό δέ πρδς αδτήν , Υπέρ σου τάχα>
tui dedecus, labemque posset auferre. Cui filia graiiose τέκνον, Ιφη, προθύμως &ν καϊ τί\ν $vyj\r προΐέ-
arridens : FM, pater, modo velis, qui et dolorem et μκ\ν, εί τον σου όρΟαΛμοϋ τό δυσειδές ήδύνατό
labm curare possit. (}bi»amvero &\t,filia? ϊη m e d i - ^ τις διορθώσασθαι. Κα\ ή παϊς .χαριεντιζομένη,
t

tenvicis wdtbus, respondil i l l a , quem heri sero e "ECTCVI πάτερ εΐ βούΛει, ό ζτ\ς όδύντ\ς καϊ τον
f

ηαν'ί'ιο domi sitscepistL Moxque apostolum jubet πάθους θεραπευτής. Καϊ που τέκνον, Ι φ η ; Έν
accersiri. Inseriaque qui accersiius erat, dulci veri- τφ μεσογαίψ οϊκήματι, ή παΐς άντεπάγει, br έκ
tatis doctrina, sermone delinitos cum omni familia, τοΰ πλοίου χθες όψιαθέττα καθυπεδέζω. Κα\
baptismo intinxit. Cumque puella ex patre oculi cu- παρευΟί) τδν άπόστολον προσκληθήναι κελεύει. Κα\
ralioncm exquireret, ait apostolus: Sanandi munus τούτοις τδν ήδυν" της αληθείας δ προσκληθείς fevet-
tibi Iribuam,cunctisque qui baptismatis donum susce- ράμενος λόγον,, πανοικ\ καταΟέλξας έβάπτισε* ΊΙής
perint. Mane itaque surgens, ο puella invocato Chnsti
t δέ κόρης, του Οφθαλμού έπιζητοΰντος την Γασιν
nomine, laboranti ocuio manum impone, inlegerque του πατρδς αύτης, 6φη 6 απόστολος · ΣοΙ τ^ν έαι-
ac sanus, qm tmsns e&t oculus evadet. Quod cuxn ila στήμην τν\ς υγείας χαρίσομαι καϊ πασο τοΊς
y

fecisset, ut magister admonuerat, a&gritudinem suam προσδεξαμένοις τό χάρισμα τοΰ βαπτίσματος.

curavit. Quo ex iempore sapiepe Charitina, adjutore Πρωίας άναστάσα, ώ κόρη, τφ πάσχοντι όφ-
patre suo Nicolide, apostolum sefcuta est curo eo θα'Λμφ τόν Χρισζότ όνομάσασα τήν χείρα έπί~
laudans ac benedicens Deum. θες χαϊ άρτιος ό βεβΛημμένος όφθαΛμός TW»}-
$

σεται. Ούτως ή μαθήτρια ποιήσασα ώς ό διδάσκαλος ύπέθετο, τδ οίκειον έθεράπευσε πάθος. Κα\ έκτοτε
ή σοφή Χαριτίνα, συνεργεία τοΰ πατρδς αύτης Νικολείδους, όπαδδς τοΰ αποστόλου έγένέτο, δοξάζουσα
συν αύτψ καϊ ευλογούσα τδν 0εόν.
Yeniens autem apostolus Philippus Hierapolim, C Την δε Ίεράπολιν καταλαβών ό απόστολος Φίλιπ-
monebat qui erant comites, ne tentationibus ani- πος, έδίδασχε τους συνετισμένους αύτψ μ ή έκκακεϊν
mum despoiidcrent. Inter q u « indigenae ut impo- τοΐς πεφασμοίς. Καϊ έπΙ τούτω οί εγχώριοι δολο·
storem dolo necare volebant, ne scilicet eorara φονησαι τούτον έβούλοντο ώς απατεώνα, προφάσει
uxorcs, velut etiain aliorum znuUorum, seduceret. μί] χαϊ τάς αυτών γυναίκας άπατηθήναι, ώσπερ χαϊ
Quidam vero IJeros, irigenua prse reliquis civibus άλλων πολλών. "Ηρώς δέ τις, των πολιτών τήν τ ύ -
fortuna, apostolum ne lapidaretur liberari studens, χην αίδεσιμώτερος, έξδραι θέλων τοΰ λιθασμοΰ τδν
in bocc fere verba sodales probabilibus aggressus άπόστολον , πρδς τους συν αύτψ πιθανολογούμενος,
est. Vtri ctves, meutn consilium noseite. Nihil nobis ουτω πως £φη· "Ανδρες ποΧίτάι^ ζό ϋπ έμοΰ βον~
Ά

injustum cum peregrino isto homine : sed, si lulet\ Λευόμενοτ μάθετε. Μηδέν ήμϊν άδικον καϊ ζφ
illiu& examinemus doctrinam, num ad animi salutem ξέτψ άνδρ£ · άΛΧ εί δοκεΊ, τ ή ν αύχοΰ δίδασκα-
aliquid conferat. Cum nemo Heroi (quippe vero Λίαν δοκιμάσωμεν, εϊγε είς ψυχικών περιποίη-
illuslri) contradicere ausus esset, primus ipse apo- CLV ίσται. Καϊ ώς έπισήμψ τψ "Ηρωΐ άντειπεϊν
stoli pedes coniplexus, sanctura rogabat u l in ούκ έτόλμησαν, καϊ αύτδς. πρώτος των ποδών τοΰ
domum snam diverteret. Ingressis i l l i s , Marcella αποστόλου δραξάμενος , έδυσώπει τδν άγιον είς τήν
D
Ilerois uxor indignari adversus v i r u m , divortuque οίκίαν αύτοΰ χαταλΰσαι. Κα\ αμφοτέρων άφικομέ-
libeltum offerre, et ut dos ad ipsam revertatur, nisi νων, Μαρκέλλα ή τοΰ "Ηρώο; γαμετή έδυσφόρει κατά
is Philippum domo ejiciat, scrio rogare. Videns τοΰ συνεύνου, λύσιν τοΰ συνοικεσίου ζητοΰσα (42),

Azotum venerit, Ciiapitinam cum patre etfamilia
Christo lucraiurus? Sequenlia etiam de Hic^apolu
forie spcctent ad Hierapollm Syriae, itinere de-
cem dierum a Damasco^ urbeni archiep. sub
pairiarcha Anliocheno, unam ex pracipuis i m -
perii- Turcici, ubi taniis illis patralis, in Phry-
giarn et Lycaoniam v c n c r i t , ut bic dicilur;- post-
remo consummatus Hierapoli Phrygiac, qua3 om,-
nium rccepta sentcniia est. llsec, quantum asse-
quiJicet, in resicamiqua, nulloque prseterea certo
leste comprobata: quanquam favet illud de Phi-
lippo diacono, qui sic baptizato in via ennucho
Candacis reginae iEthiopum, dum rediret Azotum,
a Spiritu raptus est, Act. v i u , 2 7 ; quod argix-
meiuo est, ftjisse loca satis vicina, qu£ sic conti*
nue Philippus apostolus potucrit divina prsedica-
lione luslrare.
(42) Αύσιν τον συνοικεσίου ζτ\ζοΰσα. Quan-
193 ORATIO I X . - I N LAUDEM S. P H I L I P P I APOST. 194
καϊ τήν αντιστροφών της προικδς, εϊ μή της οΙκίας Α itaque apostolus inde animo anxium, ut in flde
Εξω βάλλει τον Φίλιππον. Έπει δέ έναγώνιον δ από­ constans pcrseveraret excitabat. Tum ipse posilis
στολος τδν "Ηρωα έωράκει, αύτδν παρεθά^υνεν genibus orans, eam quae paulo ante indignans
έπιμένειν xfj πίστει. Αύτδς δε γονυκλίνας καϊ προσ- obstrepebat, viro supplicem fccit. Ο vir dvlcissimc,
ευξάμενος, τήν προ μικρού χαλεπαίνουσαν, ίκέτιν aiebat, unde venii mirabilis hic homo? Quam suavis
του ταύτης άνδρδς παρεσκεύασεν, *Ω άνερ γΛνκύ- UUus sermo morumque constitutio! Magni Dei, alebat,
τατε, λέγουσα, αόθεν ό βανμαστδς οϋτος έγένετο Heros , ο niv/ier, nunlins esl ac prwce, regnique
άνθρωαος; Ώς ήδνς ό τούτον Λόγος καϊ ή των ccelestis parandi auclor. Act si libet, citra omnem
ήθώ* κατάστασις! ΜεγάΛονθεου, 6 "Ηρώς £φησε, dubitationem accedamus Uiiu» Deo; amboque proci-
καζαγγεΛεϋς οίτος, ώ γνναι, καί αίωνίον dentes apostolo, regeneralionem quae ex aqua est
βασι-
Λείας αροξενητής · καϊ εϊ δοκεΊ, άνενδοιάστως et Spiriiu, accipiunt cum tola domo. Quo laclum
αροσέΛθωμεν τφ τούτον θεφ * κα\ δμφω προσπε- est, ut et vicini multi ad Dominum tramirenl.
σόντες άποστόλω, πανοικί λαμβάνουσι την έξ ΰδατος καϊ Πνεύματος άναγέννησιν. Έκ δέ τούτου, πολλοί
της περιοικίδος πρδς Κύριον μετετάξαντο.
Άλλ' 6 της κακίας εφευρέτης, ώς έαυτδν ήττώ- Β Yerum malkiae auctor, ut se vinci vidit, suosque
μενον είδε, και τους έαυτοϋ ύπδ του αποστόλου έζω- apostolicis captos cassibus cognovit, ut Herois do-
γρημένους, πυρπόλησα* τήν οίκίαν του "Ηρωος mum incenderent excitavit. Tum aposlolus spiritu
ήγειρε. Κα\ γνΰυς τψ πνεύματι ό απόστολος, άτρό- rem intelligens, ad eos intrepidus i i t : quern imraa-
μως δξεισι πρδς αυτούς · δν άνημέρως έπικαυχών- niter insuUando, ad curiam trlbunaJque duxerunt.
τες, είς τδ δικαστικδν βουλευτήριον ήγαγον. Έμβρι- Aspereque ac minaciter aposlolo Arisiarcbus prae-
θώς δε τφ άποστόλω -Άρίσταρχος ό Ιξαρχος του fectus curisc praeses : Novi ie, aiebat, magite virtu-
βουλευτηρίου προσχών, Οϊδά σε τάίς μαγείαις έν- tibus glonari; ot, nisi eas abjeceris acerbo te imbre 1

αβρννόμενον, Ιλεγε · άΛΧ εϊ μ§ αποθεμένος ταύ­ lapidum perdam, Quw enim ad Deum tuum cruci~
τας §σχι, Λιθασμφ Χιχρφ σε άποΛέσω. Τα γάρ fixutn $pectan{, opportune examinabimm, inqnit,
stepl τον στανρωθέντος Θεοϋ σον εϋκαίρως έπι- comaqueapprebensutn apostolum ,lrudens suggilla-
ζητήσομεν, λέγει, κα\ της αποστολικής δραξάμενος bal. Sludens autem vir beaius Aristarclii insolen-
κόμης, ώθών α&τδν προσεπηλάκιζεν. Άριστάρχου tiam castigare, forte vero etiam propter eos qui ad-
δέ το άτακτον επιτεχνευσάμενος σωφρονησαι ό μα­ erant, ut intelligerent potenlis Dei eum ministrum
κάριος Φίλιππος, ίσως καΐ διά τους παρατυγχάνον- esse, cunctis audientibus in hunc modura vocem
τας, ?ναγνώσιν δτι δυνατού θεοΰ έστιν υπηρέτης, είς C extulit. Qui omnium nostrum sigiliatim corda forma-
έπήκοον πάντων οΰΐωπωςέξεφώνησεν, Ό τάς καρ­ sti eorumque itt quosvis vertis motus.ex meo erumpeti'
t

δίας ήμ&τ πλασας καταμότας, καϊ τάς κιτήσεις
αυτών αρός όχωσανοϋν τρεπόμενος, τότ έκ της
έμης καρδίας ώς όργης άμέτοχον άναγόμενον
Λόγοτ ίργφ πΛήρωσον, Κύριε, καϊ γενέσθω αασι
σωφρονισμός. *Η προταθείσα χεϊρ επί τήλ* κό-
μί\ν % ή/ίαο'αί κεφαΛης, Λαρεθήζω. Έπηκο^
λούθει δε τφ λόγψ ή του άτακτου διαστροφή τών
tem corde sermonem, quippe xrm expertem, Domine,
opere adimple,sitque omnibus justce ultionis exemplo.
Qu(B in comam eju$ capiiis, quod sanctificastt, extema
mamis est, dissolvatursDixerat, virique insoleclis
membrorum distortio actutum verba eecuta est..
Statim enira ejus manus exarait; positum ad eam
oculum invasi^c^ecitas auresque ambae obsurdue-
ϊ

μελών. Παρευθυ γάρ ή τούτου άπεξηράνθη χεΙρ και
ό πρδς αυτήν Οφθαλμός άπ^ετύφλωτο, καϊ κατ άμφω
κεκώφωτο τοις ώσί. Τοΰτο τους συνειλεγμένους έξ-
έστησε, κα\ μετά δέους Ικέτευον δούναι συγγνώμην
runt. Ea res, eos qui congregati erant in stuporeni
1
egit, metuque ac tremore delicii reo veniam prae-
stari supplicabant. Ad quos Apostolus : Distorta
membra humana ope non vatent reparari. Qui enim
t

τφ πλημμελήσαντι, Καί 6 απόστολος πρδς αυτούς* reslituat atque instauret, uhus est qui α principio ex
t

ΑΙ τών μεΛών διαστροφαϊ άνθρω&1νης βοηθείας ^ puivere horninem sic membris instritctum fabricatus
ε&αζορονσιν. Ό γάρ τούτων διορθωτής εϊς έ­ est. Quamobrem nisi accesseritis, isque ipse qui labo-
στιν, ό έκ χοός κατάργ/χς διαρθρώσας τδν άνθρω~ rat, sanitatem non con&equimini.
Λον. Ώς εϊ μ$ χροσέΛθητε, καϊ αυτός ό χαθ&ν,
οϋ τεύξετε της Ιάσεως.
Κα\ πρδςτούτφ, τεθνεώς τις έξεκομίζετο πρδς Interea, defuncti cujusdam funus efferebalur;
ταφήν · κα\ κατασχόντες τήν κλίνην οί συμπαρόντες tenentesque-ferelrum qui sodales Arislarcho ad-

quam apostoli consilium erat, ne suscepta? fidei
causa uxores a viris discederent, vei etiam viri
uxores relinquerent, I Cor. v u , 12, Cmieris ego
dk0, non Dominus: Si quis frater uxorem kabet in-
fidelem, etc, plures tamen simul suscepta fide, ca-
stitatis propositum ampleciebantur, quibus non-
hunquam apostoli annuebant: quandoque etiam
ipsi inQdeies, suscepto fidei odio divortium fa-
T
ciebant, ut hic Marcella tentasse describitur, nisi
vir apostolica vestigia domo ejiceret. Prohide ve-
reri poterant Hierapolitse» ne illorura uxores Phi-
lippus seduceret, adducendo ad iidcm, unde illa
divortia fierent. Sic nimirum venit Dorainus gla-
dium miuere, Matth.. x, 35, nec est iJlo dignus,
aui vel uxorem, vftl alium quemquam plus illo
«mat; quod utique facit, qui consentit cum infl-
deli cohabiiare cum injuria Salvatoris, qusft plane
in proclivi est, cum a!&er conjugum errori prislino
acsuperstitioni manel addiciior. Moduli ac canon
prailer api>stolorm» comraunes laudes et labores,
acPhilippi .cruce?n, quod bjsloriai lucem ullain af-
ferat, nihil babent.
195 NICETJE PAPHLAGONIS 196
erant, illudentes apostoio dicebanfc: Hunc si suscita- Α Άριστάρχω, χλευάζοντες Ελεγον τψ άποστόλω · ΕΙ
veris, omnes cum Aristarcko, Deotuo cultum adhibebi- τουζον έγερεις, πάντες σϋν Άρισζάρχφ αροσκν
mus. Sanctus vero intentie in coelum oeulis, prolixe νήσομεν τφ Θεφ σον. Ό δε άγιος πρδς ούρανδν
orans, leui demuni voce jacentem in ferelro bis του$ οφθαλμούς άτενίσας, προσηυξατο έιΛ ίκανόν·
alioquitur, Theophile. Statimquc resedit et apernit κα\ προς τδν βεβλημένον τη κλίν^, πραεία τ}} φων}ί
oculos. Adjiciensque apostolus, dixit : Christus tibi λέγει, θεόφιΛε. ΚαΙ εύθυς άνεκάθισε, καϊ τους οφ­
jubet: surge , omnhque impedtmenii liber, loquere, θαλμούς ύπανέωξε. ΚαΙ προσθείς 6 απόστολος»
At ille excussus eferetro,apostoioprocidit, diceus : είπεν · Ό Χριστός σοι κεΛεύει · Άνάστηέι, καϊ
Gratias habeo, sancte Dei quod ex multis malts hora άχωΛύζως προσομίΛει. Ό δε άποβάς της κλίνης,
y

huc liberabor. Duobus enim obscum f&doque aspectu, τψ άποστόλω προσέπεσε» λέγων · Ευχαριστώ σα,
ac immitibus violenter trahentibus, jamjam nui prior
r άγιε του Θεον, 5r< έ« χοΑΛών κακών έφβνσω με
veni&ses, in tetrum ezitiosumque tartarum projicien- zfi ώρα ταύτη. ΎΛΟ δύο γάρ ζεζοφωμένων καϊ
dus eram. Tura res inaudita cunctos in stuporem δνσειδών ual άσαΑάγχνων έξεΛκόμετος βιαίως
cgil, dicentes : Quomodo quem nunquam viderat, ex ίτι μικρόν, el οϋχ έφθασας, άχεφρίφκ\ν αν βϊς>'·
nomine vocans, suscitavit ? Vere quem Deum fortem τάρταρον δυσειδτ\ χαϊ oMOptor* Τότε το παρά-
et dicit et prmdicat ac aununtiat, potens ac verus Β δοξοντοϋτοέξέστησεπάντας λέγοντας* Πώς$r ουδέ-
est; nosque indubilanter accurramus atque credamus. stotB εϊδεν, έξ ονόματος φωνήσας άτέσττ\σεν;
Exinde apostolus indicto roanu silentio tumuKum Έ Λ ' άΛηθείας bv Ισχνρόν χαϊ Λέγει καϊ %ηρύν~
sedans, jubel tieroi, ut manu crucis signum expri- ζει καϊ θεόν καταγγέΛΛει δυνατός καϊ άΛηθής
%

uiens super ArisLarcho, sancUe Trinilalis invocato έσζι χαϊ ήμεΐς άδιστάχτως χροστρέχωμεν καϊ
%

jiomine, obiaesa membra iiliug fatuitate, sana com- πιστενωμεν. ΚαΙ τ^ χειρλ δ απόστολος χατασιγή-
poneret. Quo facto Heros ArisLarchum membris σαςτδν θόρυβον, διαχελεύεταιτφ Ήρωΐ' *£π\ 'Λρι*
omnibus integrura sanumque reddidlt. In hoc eun- στάρχψ τ}| χειρί σου σταυροΰ τύπον έπρχαράξας, τφ
cli apostolo procidunt, in quibue et prsefectus τής αγίας Τριάδος ονόματι, των μελών τά βλαβέντα
(illius pater qui a morluis fuerat susciuius, p r i - έκ της αότου άφελείας άνόρθωσον · χα\ <ϊοΰτο ποιή-
mus inter eos qui convenerant) cum conjuge apo- σας 6 "Ηρώς, τδν Άρίσταρχον άπετέλεσεν' αρτ»ν.
stolo accessit, facileque suscepia fidei doctrinaac ΈπΥτούτψ πάντες τψ άποστόλω πρρσπίπτουσιν, i v
instiiulione, ac fidei suse firmura spccimen, quos οίς καϊ πρέφεχτος, 6V τοΰ έκ νεχρων άναστάντος
colebat duodecim deos aureos in egeuos apostoli γενάτης, τά πρώτα ί%\ πδσι φέρων τοϊς συνειλεγ-
curis distribnendos profert. Sed et his quae erant Q μένοες, oov τ^ γαμετή προσήλθε 'τψ άποοτόλψ, χα\
reliqua probe dispeusatis, rectae fidei rcgulam της κατηχήσεως εύμαρως τδν λο*γον δεξάμενος, «Ις
consLamer tenebat. βεβαίαν της έαυτου πίστεως Ινδεΐξιν, τοί>ς 0V αύ-
τοΰ σεβόμενους δώδεκα χρυσέους θεοϋς των ενδεών ·εϊς διανομήν αποστολή γενέσθαι προτίθησιν.
Ού μήν δέ άλλά καϊ τά 7τεριλειφϋέντα καλώς οϊκονομήσας, τ$ς ορθής άδ^ιστΑχτως εΓχετο πίστεως.
, Apostolus vcro cunctis ibl in recla fide perfe<:tis Καταρτίσας δε 6 απόστολος τους έχεϊσν πάντας,
Heroe illis ordinato episcopo, creatisquc ex illis πρδς τήνόρθόδοξον πίστιν, τδν "Ηρωα τούτο;; χει-
presbyteris et diaconis : cumque ad hsec templa ροτονήσας έπίσχοπον, χαϊ πρεσβυτέρους χαϊ δ«αχό\
construi mandasset, tpseque erexissel, aique omnes νους έξ αυτών * Ιτι & καϊ ναοΐ>ς προστάξας γενΙ-
fldei doctrina irobuisset, b^neque illis precatus σθαι, χαϊ τούτους χαθιδρύσας, χα\ πάντας χατ-
esset, in Phrygiam veoit et Lycaoniam atque Asiam, ηχήσας χαϊ έπευξάμενος, αυτδς έν Φρυγία προσ­
prsedicans ac evangelizans Cbrislum; cui gloria in έβαλε αμα τ^ Αυχαονία χοΧ %^ Ασία, κηρύττων κα\
eaecuJa. Amen. „ - « ιΟαγγελιζύμενος τδν Χριστό^ · φ ή δόξα'είς τους
αίωνας* Άμήν^

ORATIO X, Λ0Γ02 Γ.
Laudatib sancti ae celebratmimi Barthotomwi Λ ^'C α^γιον χαϊ &α*εύφ7\μον άπόσζοΛον Βαρ-
'*'"*
aposiolu ΒοΧομαΊοτ (43).
Accensum dcsiderium, at mens tenuis: fervens θερμός 6 πόθος, άλλ* αδρανής δ νους * ζέων b
ainor. at vilis oraiio. Etenim spiriius quidem Ερως, άλλ' ευτελής δ λόγος* χα\ γάρ προθυμεΐτας

(43) Cum Graeci duplici feslo colani Bartholomaei
aposioii memoriam, alleroejue nalalis I I Jdnii,
altero miraculosae advectionis ipsius rcliquiarura
ad Liparim msulatn, die 25 Augnsti, qui unus La-
tinis solemnis est, sive eiiam pridie ejus pro vario
Ecclesiurura ritu, Niceias toiu» in exornando Bar-
tholomaei natati est, ac ne meininit quidem ilHns
slupendi miraculi, in quo tamen ex amiquioribus
el emendatioribus ejus Actis referendo, mulius est
Theophorus Studila paulo Niccla antiqnior, cujus
sermonem Anastasius reddidit, ei D. Lucas Dache-
H j n Spicileg. 1.111 repraesentavit; ad]ectis etiam
quae spectant ad aiteram inde Iranslationem Be-
neventum, desolata per Saracenos Ltpari insula.
Atque utinam in mabibus essel Graecum exemplar
hujus sermonis Theodori Studita?, Tel Sirmundo
licuissec eum ipsum ejusqae omnia (eliam majores
Catecheses) juris pubhci facere, qnibus. plurimum
Christiana pietas profecisset, novoque clypeo et
armalura, Ecclesia calholica adversus hostes
suos tuta fuisset, dum cum blaltis et tineis pu-
gnant manu exarati codices, futuri et ipsi injuria
tewporis excedeoiis omnia, non ita post pror-
sus muliles. Bene tamen est, quod antiquiora illa
197 O R A T I O X . - I N L A U D E M S. B A R T I I O L O M J B I APOST. 198
μίν τ6 πνεύμα κα\ Γεται, καΐ σφύζει των αποστόλων Α premptusest ac gliscit, salitqne ac m\c%U utcuique
έκάοτφ τ^ν όφειλαν άΐίοδοΰναι της ύμνήοΐω; * dvcl- apostolorum debilum Jaudationis reddat: verum

Acla ac emendatoria, quse refert Theodorue, nobis lis descendentibus et ascendentibus, animi sui sen-
servarunt Menaea, ex quibus, sequenlibus reprae- sum de Bariholomaeo subindicat, qui ipse Natba-
seniabo. Quodait Nicetas, vocasse Douiinam, τ6ν naelac Jesus alter,utanie dixerat, summa cuih
αληθινών τοΰτον Ίβραηλίτην Βαρθολομαίον, videri Jesu similitudine et 6 t i Χριστοειδές, exsistat.
forte possit existimare esse ipsum ISatbanaelem, Quseumniaconjecturamfaciunt, non certo remevhie
quod quidam Latinoruin, etsi non adeo antiqui, cunt,acnec ipsam clare Nicetaementeit» oslcndunL
senserunt. Grattilamen, et ipse Nicetas, exislimant Quod Nicetas sic Ούρδανούπολιν dicit Majeris
Nathanaelem esse Simonem Cananitcm, tpsumqae Armeniae, Menaea nostra Tiliana έν Άρβανουπόλει
Doptiarum sponsum ; nec abnuil Baron. Sed con- habent; edita paulo remotius Άβαρνουπόλει, ut
lectura potius haec dicuntur, quam ut ex certis uU facilisesiGrsecis in nominibus propriis mutatio,
Its monumentis sint- explorala : nec quod Natha-
nael ipse ex Cana Galilaeae erat, teste Joan. XIT, f
»rout varie pronuntiant, illaque aures feriunt:
psa tamen 2o Aag. eliam Οΰρβανούπολιν babent;
flrmum argumentum est, ut Simon Cananites exU ubi Theodorug Studita Aibani: ex quo videAtup
etimetur, quem nec liquetGana oppido e&seoriun- facta elementorom muiatio, sive illomm confusio,
dum, vel inde cognomen illud traxisse. Potuit ex &oni potius vkinitate quam ex liiterarum aliqua
etiam S. Maria alios ibi necessarios aut cognatos Β afOniUte, Hippol. (^uoqueiv'Αλβανω τής μεγάλης
habere; nec ulia ratio probat sponsum. il!um ab
t Άρμινία^. Atque bi omnes, ex certioribus monu-
uxoris cOmplexQ a Cfiristo avocatum esse, et invi- menli&, ut videtur, habent crucis martyrio subia-
tatum ad discipulorum albam, qui illt assidui « s - tura, et quidem capite in terram verso, u l habet
eent, ac reliquissent omnia, implendum. JFuit cerie Rippolyt., χαταχεφαλή^. Quod capite caesuadicilur,
magnus Joanni Natbanael, quod sic a Chrislo vo- postquam fuerat fuslibus contusus, Abdiam aaclo-
catus, lanturaque ab.feo testimonium innocenliae rem nabet. Secuti Romanum paulo antiquius Mar-.
retulerit; quod item cum praecipuis discipulis, tyrol. et Ado. Naialit beati Darthotomm apostoti :
Simone, Petro, Tlioma, iiliis Zebedaei, elecius sii qni ayudlndiam Chritti Evangeiium pmdicam, de~
testis Dominicae'magnse apparitionis, et miraculi coliatione martynum compleviu Ubi qaod India,
pischtm, et promotionis Petri in Cbristi vicariura pro Armenia, Abdianum ; etsi OEcumenia Syno-
sumwumque sub illo Ecclesiae pastorem, ipsisque psis Ίνδιχης 'Αρμενίας dicit : quasi dicat, Arme-
prior filiis Zebedaei et post raagnum Thomani no- nice qutz sbeciat aut vcrgit ad Indiam. Auxerunt
minatus s i t : ncc sicut altorum discipulorum, tan- Romanas labuias alia tradltione novi earum com-
qoam minoruro, illius nomen suppressum sit, facta positores, excoriali Barllmlomaii, quam perinde
binc conjectura, esse primi ordinis apostolum, Beda habet. Sancti Bartkolomcei apo$toli qui apud }

quem alii alio nomine vocaverint, sive Simonein Indiam ChristiEvattgelium prcedicans.vivent aaar-
Canamtem siveBartholomaeum, quae nomina Joan- bans deconaius est : atqtte jvmt regit Attyagis de-
nes non habet; quanquam Augustinus exisiimat, collatu$, martyrium complevit. Haec lotidem verbie
qaod erat legispentus, non fuisse a Christo in apo- Q Rom. Ubulae, nisi quod «xlndia in ftiajorem Arme-
siolum electum, qui tanium simpUces et rudes ad niam prolectum, sic dicunt Qiartyrium fecisse»
illudmunus delegerit.AtquiHieronymus inn Mattli. Quanii hsectradilio, aiiorum esto judicinm. Isido-
prophelaa, sapienles, scnbas in lege doctissimoa rne majori conseqeeritia, vivuni excoriatum dicit,
agnoscit Chrisli discipulos» Petruru cruciQxum, et sic sepultum. Erat hoc vulgare apud Persas Ar-
aliosque in Aclibus Uagellatos : aec Andreas menis flnitimossuppiicium, etquo rei passim ple-
Joannis discipulus non siudebat divirwe legi, aut , ctebanlur : eic taraen a Barbans, et quasi tumul-
non crat iegisperitus, ut quidam etiam indigUant* tuaria coiiione excoriatum, principia .deinde j«ssn
Aut unde tanta Nathanaeh legis peritia supra relt- capiie plexum esse, ut haec insinuant, hiec difGcile:
jquos apostolos, quod dubitavii Meseiam esse a nec tam absurda ipae Abdias decoxit, vel credibile
•Nazarelh, quem vulgati&simus rumor apud Judaeos, putavit, ut bomo sic excoriatus ab A&tyage capitis
vel a faclo Herodis et sciscitatione ejus ex Scribis damnaretur, eoque plecter^tur. Quod is utruraque
et Pbarisaiis, a Bethleem Juda venturura perhibe- jussertt, etper suos carniGces fecerit, eicque exco-
bat ? Fuisse et ipsum piscalorem insinuare videtur rialum decollaverit, nihil absurdi babeat, sed boc
Joannes, cum Petro eunti ad piscalionera euro ad- velerum auctorilate probandum, qu» praescribat
jungit, et quidem tnter primos, aiUe ipsosfilios illis, qui tanU) eonscnsu, acquasi reexplorau» cru-
Zebedaei, quos liquet piscalores a Chrislo vocatos, cis supplicio eura sublatum dicunt; cum et anlea
haud secus ac Petrum. Sequebantur aulein, inquit cruci afiixus fuisset curn Phiiippo apostolo :
Chrysostoraus hom. 86, βιά τό συνδεδίσθαι λοιπόν sed ealiberatus divino mtracxilo, longaeva deincepa
άλληλοίς, m\ αμα βουλόαενοι θείσασβαι τ^ν άλείαν, vivens aelate, plus fere omnibus apostolis laboras-
n

χα\ τήν σχολήν ευ 6έσθαο, quod deinceps alii aiik v

set: adeo u( non imraerito Nicelas dicat, parem
devmcti eraiit simulque piscationem vtdere, ei summis apostolis Petro et Paulo bonorem conse-
f

oiium suum bene ponere volebnnt. Nempe bene illas cutum, apud summum omniam Regem ; a quo nec
horascollocare, et ;operis aiiquid facere : pristi- Joseph illius laudator apud Molaphrastem ablndil f

num denique laborem innoxium, qno viiam anle parem RoniK Liparim ex illius corpueouli hospitio
honeue loleraverant, per ejus lemporis inducias, perhibens, elquod illa vie.issim apostolorum Petri
et cum nondum predicationis υαυβ incumberet* elPauli eacra pignora contineret: quam ipsam fe-
repetere, quemadmodum insinuavit Greg. in hom. itcitatem nec Dominue Roinae ihvidi;, eara forte ob
Certenon videlur iturns Natbanael, si paulo iibe- renrdeveclo Romam, Othono imperatore, Bariho-
ralioris instituii fuisset, et ut quasi aola ductus lomaei &acro sarcopbago, et ipsa quandoque Roma 9

curiosilaie Petro comes esset, non ut etiam cum eo raagni ipsius Barlholomaei exuviis ditata» novo pie-
operam praeslaret. Quod etiam ita Petro cum pri* Utis seneu convivisceret, ejusqne cultu ferventior
mis illis praesto fuit, indicio est, perinde assiduum fleret; omnisque, qoa iate palet, velut ex arce Ro-
Ghrisio biesisse, ac scholae illius doraesticuin : sive ma, noTisfidei igniculos, Romana dioecesis atque
alias implebat jtfjmum ordinem των i ^ , $ive secbn- Occidens, iu tantum apostolum hauriret; vorebar-
dum τών οβ'» que neexslincta nuper in populis natalis jjliusuavr,-
(Juod etiam Nicetas narranda Bartholomaei pas- γυρις, sive ^tiam translalionis, quovis landem m3-
sioue ac cruce, sic urget quae Joan. i , 51 habentur gni prxsulis deslinata anirno, huic plusculum roa-
1

Domini de seipso ad Nalhanaelem verba, dc angc- jorum pietati, ac apostoli in noe jubari, officeref
199 NICETA5 PAPHLAGONIS
raens fatiscil, impar scilicet, quam u t dignaui argu- Λ ται δε ό νους» ουκ έχων δΟεν άξίαν Ιννοιαν τής ύπο-
mento iiilelligentiam sufQcere v a l c a l : sed et oraiio
debilis fractaque languet, quod r e r u n i Iaudis a r g u -
menio propositarom praestantiam assequi nequeat.
Ae quidem d u m dieendorura m a g n i t u d i n i inlendit»
inanum o r i i m p o n i t , ac velut q u i d aliud eorum quae
convenienlissima suiil, s u r d i sibi ac ntuti silen-
t i u m i n d i c i t . Cum vero spiritus fervore velut i g n i
i n i d s depascentc sticcenditur, suse velut i m b e c i l l i -
tatis oblita, n o n excitari p r o facnliate ad lauda-
tionem defungendam non p a l i t u r . Undenam i g i l u r
h # c solvenda perplexilas, nisi boc u n o , s i ab bis
ipsU q u i U u d a n d i sunt, o r a t i o n i opem implorave-
rimus? Nam i n rejiquis quidetn argumentis, n i h i l
inde opis accedil ac nisi oralor a se ip&e instructus
accesserit; i n sacris vero sanctisque Dei filiis, secus Β τέκνων, ίμπαλιν όραται.
apparet. Quippe ipsa mens sapienlissima iuops
consilii fit, disertissimaque perplexa cedit o r a t i o ,
nisi ab ipso c u i laudandus est, graiia large p r o -
veneril.
Quandoquidem i g i t u r nos magnus hodie Bartho-
Jomaeus, ad ipsius graiiae claritaiem laudibus
celebrandam, annua recurrente memoria convoca-
xit, suajque is sanctitalis magnificentia, variisque
miracUlis c t perpessionibus, craceque crucifixi
causa tolerata, prolatis, n o s t r i i n ipsum v i m amo-
r i s a c c e n d i i , irttiammatque eliam ad illiusexornanda
m i r a c u l a , gratiae ab ipse i l l u s t r a t i o n e m invocemus,
veraque flde ac i n t e n t i s precibus ab i l l i u s s p i r i t u
virtulera altraharnus, atque ita sanclissime ac C h r i -
siiana vere pielale sacrum caput ac Christi gratiis G πίστεως χα\ συντεταμένης επισπασώμεθα προσευ-
reverendum, lanquam floribua, laudibus coronan-
tes, m eum puto m o d u m (aatisper desiderium so-
sed t i m o r e m abstulit, quod idem magnus antistes,
Romani sumrtii aittistiii-i n u t u , p r i s l t n a m B a r i h o *
Ioioseo, ac Teiiquo cboro duodenario, celebritatem
a u x i t , majoribusque animi» plebs omnisdevoia c o l i i .
Bartbu1oni2ei scnie^iia, quam c i t a l , ex Dionysio
p e t i l a , 1 De Myst. TheoL $ u b i sunt paulo alia ver-
« a , neoipe βεολογίαν πολλήν εΐναι xa^ ίλαχίστην* x a l
τ6 Εύαγγέλιον πλακτΰ κα\ (λέγα, xaV αύθις συντετμτ)-
μένον ' Theobgionr ei copwsam esse, et summe exi-
guam ; Evan$e(tumque et amptum et magnum, ac
rursu$ concimm. U b i i n Maximi scbolio e r r o r i r -
repsit, euiendandus ex ipsa &erie e t ex Pacbimere.
Probat Maiimu&esse genuinum opus Areopagiia?,
ex etmplicitate, qu» i n superioribus cilavit a u c t o r i -
lates, χρήσε(ς, quorumdatQ q u i cura aposlolis vixe- D
runt ; νυν τταραπλησίως τού θείου Βαρθολομαίου
χρήσιν άγει, ώς δηλοϊτσ, ^jjer/r. Κ£ άγράφωςήν
δάξας^ ίίρήχει άν\ "£^η*. U b i C o r d . : Modo «mi/i-
ter />. Barthoiomm tenttntiam adducit, uii verbum
A i l declarat. Nam ti abtane scripto id tradidisset
utique dixis$et, D i x i t . Quasi n i m i r u m velit Maximus,
Bartholoiuseum a l i q o i d scripsisse, atquc i d sibi v i -
deaiur ex Dionysio ip&o coliigere, Nec aliter L a n -
s e l . : quod i i a sensisse, v c l inde voluisse colligere
M a t i m u m \ i r u m sapiemissimura, p e r r i d i c u l u m cst;
unde Pachioi. n o n oiagis D i o n y s i i , quam ipsius
Maximi fidissinius paraphrastes: Μετά ταύτα, και
άγράφως παραδοθεϊσαν χρήαιν τού αγίου αποστόλου
Βαρθολομαίου τίθησι, πολλήν καΐ έλαχίστην τήν
θεολογία* λέγοντος. Deinde traditionem quamdam
noatcnptam tancti Barthoiomcei apostoii ponit, nml-
tam esse Meotogiam; e i c . Sic crgo et Max. : Χ ρ ή -
σιν άγραφονάγει,φςδηλο? τ6, <pt\atr. Et γ ά ρ ' έ γ -
200
θέσεως πορίσαιτο' παρείτα^δε και 6 λόγος, έφ-
ικέβθαι των ύμνουμένων άπορούμενος. Ιίζ\ 5ταν μεν
ατενίζει" προς τδ μέγεθος της υποθέσεως, χείρα τί ·
θησι τ φ ονόματι, χα\ ώσπερ τι Αλλο τών εύλογω-
τάτων, τήν χώφευσιν έαυτψ παρεγγυφ. "Οταν δι τ ζ
ζέσε; τού πνεύματος, ώς άπδ πυρός Ινδον καταφλέ-
γηται, της οίκείας ώσπερ αδρανείας έπΟιελησμένος,
ούχ ανέχεται μή ούχ\ προς τον Ινδιδόμενον αΤνον
διβγείρεσθαι. Τίς ούν ταύτης ή λύΐτις της αμηχανίας,
εΐ μή τήν άπδ των έπαινουμένων αυτών συνεργίαν
έξαιτησαίμεθα τ ψ λόγψ; Έπ\ των άλλων μεν γαρ
υποθέσεων, ουδεμία παρ* αυτών έφήκει βοήθεια, εΐ
μή οΓχοθεν 6 λέγων άποχρώντως ήκοι παρεσκϊυα»
σμένος * ιπ\ τ ω ν Ιερών δε καΐ. αγίων τοϋ Θεού
!£ξηπορησθαί γάρ καΐ
τδνφιλοσοφώτατον νουν, xatjpbv ^ητορικώτατονάμη-
χανεϊν λόγον, εΐ μή παρ' αύτοΰ δαψιλώί ή χάρις
επι6ρα6εύοαο έπαινουμένου.
Ούκοϋν επειδή Βαρθολομαίος ήμάίς σήμερον 6
μέγας, πρ6ς έπακνον δόξης τής αΰτ^ΰ χάριτος, κατά
τήν έτήσιον μνήμην σννεκάλεσεν, χα) τής ά γ ι ω -
σύνης αυτοί) τήν Οεοπρέπειαν, κα\ τά ποικίλα θαύ­
ματα και παθήματα, χαΐτον ύπέρτοΰ εσταυρωμένοι)
προβαλόμενος σταυρόν, άνέχαυσεν μέν ημών τό
φίλτρον %b προς αυτόν · άνάπτει δε χα\ πρδς τήν
τ ω ν αύτοΰ θαυμάσιων άνακήρύξιν, επιχαλεσώμεθα
τήν άπ' αυτού ττ\ς χάριτος δλλαμψίν, καΐ t i j v άπΐ
τοϋ πνεύματος αυτού δύνάμιν δι 1
είλιχρινους
χής * κα\ ο5τω πανευαγώς τήν Upav εκε^νην χαΐ
Χριστοπρεπη τοίς έπαίνοις ώς άνθεσιν άναδησά-
γράφως \ν διδάξας, είρήκει αν, *Εφη. Sententiam
ηοη scnptam adaudt, uti verbum, A i l , dectarat;
Nam si tcripto xd tradidisset, uttque dixiuct> Dixit.
Esl i d quidem s u b l i l i u s quam \erius, altquid l a -
men morbenli-babens ad conjecturam ; u t quod v i -
va voce, qnasi de praeseiui; et r u m o r voi^ns s i g n i -
ilcetur • quod vero s c r i p t u m e s t , de p r a t e r i l o ,
quasi r a t u m , eo quod l i b r i s et chartae seu tabulis i n -
bertum est. Promiscue tamen τδ, φησ\, et 2φη ueur-
pantur, ciLandis vel S c r i p l u r i s , vel . a l i o r u m e l i a m
non scriptis sentcntiis. Vel certe quod raagis p u -
tem, et ne sic leviier. existimemus lusisse M a i i -
ηΐϋπι,ρΓοίφη ( i n quo v i x a l i q u i d d i s c r i m i n i s est a
νοοεφη^ί) scripscrit γράφει, i n φχο s u b t i l i t e r v g -
n a l u r menlera Dionysii. Nempe si sententiam s c r i -
ptam Bartboiomsei ciiasset, dicturus erat γράφ.ι,
scribit, u t i n ejusraodi solet, ηοη φησ\ν, ait. A i ^ u -
menloest De divin.nom. c. 4, § \i,\ibi Γράφει 6ε
χαι 0θειος Ιγνάτιος, ι Ό έμδς 6ρως έσταύρωτ^ι. ι
r Scribit divinus Jgnatiu»: ι Amor meut crudfixus ?βί;>
quod agaoscit Maximus n o n posse i n l e l l i g i , n i . i de
scripta s e n t e n l i a ; sed v c l sabditUiura p u u t , ?tex
roar^lile i n t e x i u i i l a t u m , a quo nullo b i a t u abesse
p o s t i l : yel aliis scripsisselgnatium quani Romunis,
aliisque epistolis ab iis quas proxinie m a r t y r i u i n
faciuras p l u p b u s scripsit. U t quasi solemne hoc
eflaium bab'uertt> ac p r o re naia, verus Joamiis
amorisque discipulus, et ore et scripio usurpaverit.
Hsec p r o m e a i n M a x i m u m observanlia, q u a n d i u
levissimiserjspenuria won satis u i i b i licet votis i l l i
defungi, acquodcoepta a d u l i a q u e e d i l i o , ad u j n b i -
l i c u m m a i u r e satis perducere : U n t a n o s i r u i u u i
i n r e m l i t t e r a r i a m sacrauique m u n e r a !
 201 ΟΙΙΛΤΙΟ Χ . — ΙΝ L A U D E M S. B . \ l t T ] i n L O M : E l A W S T . 202
μενοε κεφαλήν, μετρίως αν ούτως, οίμαι, παραμυ- / l a l i i m u r . Nulla c n i m adco ro divjiuis (Kvinnnini
ΟησαίμεΟα τδν πόΟον. Ούδενλ γάρ ούτω ό θείο; των anior, ac eorum lauilc q n i a m o r i h a b e u u r , l o i i i m c u
θείων Ιρως, ώ ς έπαίνω των επιθυμημένων κα\ πα­ atque solamcn nanciscilur.
ρακαλείται κα\ παραμυΟεϊται.
Δεϋρο δή ουν, ώ σεβασμιότατε χα\ λαμπρότατε " Adesto igUur, ο vcncrabilissimc ac c l n r i s s i m o ;
δευρό μοι» πάρεσο πνεύματι, ώ ς πνεύμα καΟαρώ- adesto, p n r s i o sis spiriLu, u l q u i purissimns ac
τατον καΐ παναγέστατον ών, καΐ τοΰ αγίου χαΐ sanclissiimis spiritus snncliqiic ac d i v i n i S p i r i -
Οεαρχικού Πνεύματος γέννημα κα\ ομοίωμα, " Ε μ - lus soboles ac s i m n l a c r u m . A»pira sensum, aspira
πνευσον νουν, Ιμπνευσον λόγον * νουν, Οεωρητικδν orationcm : sensum mcniisque inlcHi^niia»», ad
τής σης αξιοπρέπειας και Οεότητος * λόγον, της υμε­ sanctitalis ac dcitatis taae contcmplaitiiam m a g n i i i -
τέρας έκφαντορικδν θαυμασιότητος, ΐν' αμφότερα cculiam; o r a l i o n c m , ad m i r a b i l c a i oris sermone
καΐ νους κα\ λαγός ήμΐν άγιάζηται χαΐ λαμπρύνη- cxplanandam vestram proDstamiain; quo scilicot
τ α ι , τά σα θαυμάσια κα\ διανοουμένοις κα\ διηγου- u t r u m q u e (sensus p a r i t c r alquc mcns, c l oratiu)
μένοις · έπεί κα\ τδ έπ\ μνήμης -μόνον λαο'εΐν, cogitantibus nobis ac loquenlibus tua m i r a b i l i a ,
αγιασμός τε καίφωτισμδς, ούχ ήττον ήμΖν τοις μό- sanctificetur ac splendescat: quippe c u m vcl ipsa
νψ κατοπτριζομένοις τψ πνεύ,ματι, ή τοις πριν 1 d u n t a x a l animo assumpta l u i m e m o r i a , sanctifica-
μετά τοδ- Ιερού σκήνους όρώσιν άναστρεφόμενον lioneni prsesict ac i l l u m i n a U o n e i n , l u m nobis q u i
επΑ/της. solo s p i r i t u v c l u l i u spoculo relucetUcm f o r m a m
c o i i l u e i n u r , l u m iis q u i olim cuin sancio corpusculo
ver&antem i n t e r r a v i d e r u n t .
ΚαΙ γώ^ρ νηπιόθεν όλος αφιερωμένο; τψ θ ε ψ , κα\ Α p u e r o n a m q u e l o l u s Dco consecraLus, p i c t a t i s -
σχήματα εύλαβείας καΐ πράγματι θεοσεβείας κα\ que forma ac i n d o l e ; et vera religione et lcgis
του νόμου μελέτη κα\ των εντολών φυλακή, προς meditatione et m a n d a l o r u m obscrvaniia, ad p c r -
τήν τελειοτέραν προπαρασκευασμένος θεογνωσίαν * fectiorem Dei ficientiam fidemque insttlutus c u m
οίδεν γάρ Κύριος άπο γαστρδς άγιάζειν τους ©ί- esset (novit e n i m Dominus ex u l e r o q u i sui sint ac
κείους, καΙ αμα τ ? πρώτη συνεισιέναί πλάσει καΐ necessarii, ex utero sanctificare, atquc a p r i m a
άοράτως έφέπεσ&αι, καΐ προς έαυτόν κατευΟύνειν s U t i m formatione i l l i s i l l a b i , scque eis inaspecla
xotl ποδηγεΤν, επειδή ό της πίστεως αρχηγός χα\ ratione comitem pracsiare, atque ad seipsum d i r i *
τελειβκής εχεφάνη^ Χ ρ ί σ τ ο ς , καΐ π ί σ α ν μέν τήν gere e i ducere), quod fidci a u c l o r et consurnmator
Ίουδαίαν χαλ Γαλΰα&αν επ*φοίτα, τήν των ουρανών Christiis a p p a r u e r a t , omncmque J u d x a m e t G a l i -
>&

^ααάείαν ν ίδαγγελιζόμενος* κα\ θαυμάσιοι; μεν laeam, evangelizando regnuni ccelorum peragrabat,
λόγοις, 6αυμασΐ4*Λέρο*ς δέ ϊργοις, τήν τών Εύαγγε- adniirandi&que sernionibus oiajoremque a d n i i r a t i o -
ν λιων αλήθεια ν πιστού μένος, τά άπολωλότα πρόβατα n e m f a e i e n t i b u s o p e r i b u s Evangeiio fidom astniens,
προς έαντον έπισυνήγε τοΰ *Ισραήλ· τότε δή, τότε ovesquaeperierantlsraelisadaecongregabat***; tuuc
χα\ τδν άληθινδν τοΰ τον Ίσραηλίτην έκάλ&σεν Βαρ- plane, tunc quoqae v c r u m hunc lsraelitam Bartbo-
θολομαιον; lonweum v o c a v U . 1 1

Τί ουν ούτος; Α ρ ' απηνή νατο τδν κεκληκότα; ή

Τ
Q u i d i g i t u r i i l e ? N u m vocantcn» r e s p u i t ? ant
πιστεύει μίν, ούχ έπεται δ έ ; ή έπεται μεν, 4χρι c r e d i l q a i d e m , n o n tamen s e q u i l u r ? a t H sequitur
καιρού δ έ ; ή μέχρι μεν τέλους, ώς εΤς δε του πλή­ quidera, v c r u m ad t e m p u s ; aut i n fiiiem usque,
θους κα\ τών π ι σ τ ώ ν ; ή τοις μαθηταϊς μέν σννηρι* v e l u l taxnen unus e vulgo ac l u r b a i i d e i i u m ? a u l
θμεϊτο, της δευτέρας & τάξεως παρά τ φ διδασκάλω rclalus q u i d e m est i n d i s d p u l o r u m a l b u m , v c r u m
καΟεστώσιν; Ουδαμώς,'Ομού δε τδν ποιμένα τδν illorum q u i secundi ordinis erant apud magi-
καλδν είδεν, καΐ ούτος αύτδν κατά τδ βάθος έχέγνω s t r u m * * ? N e q u a q u a m ; quin siinul alque b o n u m
1

διανοίας, Ιπεγνώσθη τε π α ρ ' αύτοΰ, ώ ς της ά ν ω - pastorem v i d i t , sicque e u m alla meiite cognoviAet
τάτω κα\ πρώτης εκλογής κατηξιώσθαι, καΐ τοϊς -j , ab co agniius est, u l supremse primaeque elcctionia
κορυφαίοι; τών αποστόλων συντετάχθαί, καΐ τήν U - dignus h a b e r e t u r , ac i n t e r apostolonim principes
ρλν καΐ τι μίαν δυοδεκάδα συμπληροΰν * εντεύθεν accenseretur, eacrumque ac venerabilcm duodecim
ολην άπανηνάμενος τήν κτησιν τών Ιιά γης, πατρί­ c h o r u m c o m p l c r e t ; c\inde omni lerrcna sprcla
δα, γονείς, συγγενείς, φίλους, παν ο τκ καλδν άνθρω­ subsiantia, p a i r i a , p a r c n t i b u s , cognatw, a m i c i s ;
ποι; κα\ περισπούδαστον • ttt δέ καΐ τήν αυτού ψυ- q u i d q u i d h o m i n i b u s p u l c h r u m v i d e t t i r ac studiis
χήν 0 θαυμάσιος άπηρνημένος" πασαν τοΰ σώματος proscqncndum ; ad liaic vero e l i a m abnegata v i r
έπιθυμίαν, καΐ π#σαν θέλησιν της Ιδέας καρδία; adinirandus aninia sua, omnem corporis l i b i d i n e m ,
ά π ε ^ ί ψ α τ ο , Γνα της Ιησού φιλίας, καΐ τελειότερα; oinncmque cordis proprii volunialcn) projecit,
γνώσεως έν μετουσία καταστη. u i Jesu amicitia?, ac scienlia; purfcctioris parlicops
fierot".
Εντεύθεν κατά σκοπδν δίώκων και καταλαμβά- Inde j u x t a d e s i i n a i u m persequens ac comprehen-
νων, ατε π^/εύματι ζών ακραιφνώς, κα\ πνεύματι dcDS, vclut q u i sinccre s p i r i t u viveret, s p i r i t u i n *

·° I l c b r . x i i , 2. •••Mauh. χν, 24. 9 1

Joan. ι, Μ. Joau. x , i i , "Pbilipp. iii, U .
P i i n o i , Gn. CV. 7
203 NICETJE PAPIILAGONIS 204
c e r i n e l c t ambularet, Dci q u i d e m ainicus ac filius Λ λοιχών καΐ περίπατων, φίλος μεν θεού κα\ θέσει
adopiione, graiise vero dono U n i g e n i l i frater con- υΙος, άδελφδς δ ! τ|) χάριτι καθειστήκει ':o0 Μονογε­
s l i i u i l u r . Q u i autem Christo n o n dome&ticue foret νούς * χα\ π ώ ς ο&κ αν όμοδίαιτος δ'ηήρχβ Χ ρ ι σ τ φ
c i coniubernalis ac commensaKs, viaeque ac i n s l i t a - χα\ όμόροφος, συσσιτος, συνόμίλος, της αυτής όδου
t i o n i s socius ? faiidorum omniitm ac nefaitriorum καΐ αγωγής της αυτής* κοινωνός πάντων £ητέων
m y s i e r i o r u m , umniuinque Dei operum ac sermo- καΐ άπο£ £ήτων μυστηρίων * κοινωνός Εργων θεοΰ
num, quae P a t r i l u m i n u m placuit u t m o r l a l i b u s καΐλό^ων, ών ευδόκησε ν Ικφάναι τοις βροτοϊς 6 των
apcriret, conscius, φώτων Πατήρ ;
Bcalos i g i t u r prsedico tuos oculos, ο V e r b i ipse Τοίνυν μακαρίζω σου τήν ίίρασιν, ώ αύτόπτα του
iis spectator et mysta divineqqe di&cipule, q u o d Λογού κα\ μύ στα, χαΐ θεηγόρε μαθητά, δτι του α π ρ ο σ ­
inacccssi decoris supercoelestis pulchritudiais ίτου κάλλους της ύπερουρανίας άγλαΐας, του ωραίου
speciosi forma prae fiiiis hominuro ·\ aspeclu p o t i l u s κάλλει παρά τους υΕους των ανθρώπων, τή; θέας κ α τ -
cs. Beatas praedico aures, quod Dei oris vucibus ετρύφησας, Μακαρίζω σου τήν άκοήν, βτι φωνών
ac C l i r i s i i inystico a u d i t u alloquioque iraplclus es. στόματος βεοΰ» χα\ μυστική; ακροάσεως χα\ ομιλίας
Gircuiufundor s p i r i t u beaiissimie tuis labiis o r i q u e ; αμέσως ένεπλήσθης Χρίστου. Περιπτΰσσομαί σου
osculor et genas et l i n g u a m , velut d i v i n i s s i m u m Β φ πνεύματι τά μακαριότατα χείλη κα\ στόμα
τ

i l l u u i haud raro osculata, ac quse illius i m p l e r i ασπάζομαι κα\ τάς σιαγόνας καΐ τήν γλώσσαν, ώ ς
dulccdine i m b u i q u c sanctitate m e r u e r u n t . Beatum τον θεαρχικώτατον πλεονάκις άσπασάμενα, κα\ τής
praedico t u u m gu&tum olfactumque e t lactum; εκείνου τερπνότητος έμπεπλησμένα, κα\ τής άγι£-
p r i o r e m q u i d e m , quod ejusdem ac V e r b u m meiisae τητος ήξιωμένα. Μακαρίζω σου τήν γεΰσιν κα\ τήν
parliceps fueris eosdemque salee perceperis; xiec δσφρησιν κα\ τήν ά φ ή ν τδν μεν, δτι τραπέζης τψ
d i c i potesl quoiies eodeia c a m Servatore sensibiU Λόγω χεκοινώνηκας τής αυτής, χα\ άλών των αυτών*
p a r i i e r ac s p i r i i a i i saturaius epulo sis. AJlerum, αισθητής τβ χα\ νοητής έστιατορίας, ούκ ίστιν Οσά­
quod iniemeraLts u n g u e n i i s ; ac s p i r i i a l i summi κις ίΙπβΙν, τής αυτής ένεφορήθης τψ £ωτήρι · τήν
omnium Regis scieniise fragraniia impletus sis. δε, δτι τών άχράνΐων μύρων χαΐ τής νοητής β ό -
Tactuni denique, quod ssepius intemeralissimuin ωδίαςτής γνώσεωςτοΰ ΠαμβασιλΙως ύπβρενεπλήσΟης'
corpus ioteuierate coutreclaveris, tremendumqae τήν άφήν δ ε , δτι πλεονάκις τοΰ πανάχραντου σ ώ μ α ­
C h e r u b i m ac Seraphim eliara aique etiam v e n e r a n - τος άχράντως ήψω ' χαΐ το φρικτδν μεν τοίς Χ ε ρ ο υ ­
dum, tuts ipse manibus m i n i s t r a n s , ut par est, βείμ, αΐδέσιμον 6ϊ σφόδρα τοις Σ&ραφΙμ, ταϊς Ιδίαις
p r o p i o r factus apprehenderis, cunctisque peniius χερσίν ύπηρετρύμένος, κατά το |είκδς, έγγίζων έ π -
sensibus, accessu ad eum q u i omnem excedit ελάδου ' χα\ ολας δι* δλου τάς αισθήσεις, τψ υπέρ
sensura, eoque faniiliarius u t e n s , sancliGcalus πασαν αΓσθησιν πελάζων, κα\ σώματι συναναστρε-
sis. φόμενος, καθηγιάσθης,
Adhuc aiitem raagis aeimilor ac beatum prsedico, "Ετι Se μάλλον ζηλώ κα\ μακαρίζω σε, δτι ούκ
quod menie n o n concideris, nec i n lentationibus ώκλασας τον νουν, ού τήν ψυχήν διεχρίθης εν τοϊς
aikimo dil&sus sis aut cogilalione v a c i l l a v e r i s ; sed πεϊρασμοΐς, ούδ* τ ή ν διάνοιαν έδίστασας* άλλ' ά π β -
i m m o l u s c u m tnagistro manes, parique o p p r o b r i o ρΕτρεπτος μετά του διδασκάλου μένεις, χαΐ τ&ν Γσον
subjiceris, alque condernnato socius condemnatio- όνειδισμ^ν ύφέξεις * χαΐ χαταχρτνομέν^) τής κατα-
nre exsistis: p a l i e n t i compaleris, eique condoles κ ρ ί σ ε ω ; κοινωνείς* χαΧ πάσχοντι συμπαθείς* χα\
q u i iii dolore agit. E t c n i m cum crucifixo pene c r u c i άλγυνομένψ συναλγείς. ΚαΙ γάρ σταυρουμένψ τ ρ ό ­
meaie crucifixus es, et cum morienle m a r t u u s , et πον τινά T f l διανοία συνεσταΰρωσαι · χαΐ θανόντι
cam scpulto a i i i m i voluntaie sepultus : quo et συναπέθανες · χαί γε προθέσει ψυχής. συνετάφης
facium e s t , u t c l c u m resurgcnte rcsurgcres et Οαπτομέν<ρ· δθεν και άνισταμίνψ συνανέστης ΧΛ\
convivificareris. A i q u e ejus tecum te&iamentum, συνέζησας. Κα\ ή διαθήχη τούτου μετά σου, συν
conlubernalem c u m principibus i n regno coelorDin; έστιον μετά τών κορυφαίων εϊς τήν των ουρανών
sed et plane p a r i eis soiii d i g n i l a l e sublimem i n βασιλείαν * vac δή xa\ συγκάθεδρον άμα τούτοις, t v
regeneralionein fore assnmenduin. τϊ\ παλιγγενεσία προσληφθήσεσθιι.
Quemadmodum i g i i u r Jesu t u m passionis, t u m "Ωσπερ ουν τοΰ τβ πάθους Ίησοΰ χα\ τής ανα­
resurrectionis, t u m ejus i n cceluin recepli, una στάσεως χα\ αναλήψεως, ά μ α τοις πρώτοις αυτό­
cuiu p r i m i s ipse oculis speclator sociusque f u i s t i , πτης έγένου καΐ χο:νωνδς, ο δ τ ω μετ* αυτών ομοίως
stc quoque c u m eis p a r i munere v i t a l i Spiritus καΐ τής ζωαρχικής τοΰ Παρακλήτου πβπλήρωσαι
tlono adimplclus es. Etenim Cura prius Verbo δωρεάς. ΚαΧ γάρ τψ Λόγψ Κυρίου πρότερον οία δή
D o m i n i velut spirilale coelura ac nmndo superius νοερδς xat ύπερκόσμιος στερεωθείς ούρανδς, κα\ το
lirmaius esse» caque victus ralionequae sanctos σώμα διαίτ·) άγιοπρεπεϊ χαθαρθε\ς, x a l τήν ψυχήν
deceat purgatus, aiqtie claris animo repraesentatio- χαθαραΐς έμφάσεστν ύπερφυώς φωτισθε\ς, κα\ τον
uibus exinite i l l u s t r a i u s , divinioribugque menie i i - νουν θειοτέραις έλλάμψεσι ύπερουσίως θεωθείς* *9>1
lusirationibus supersubsianlialiier deiflcatus, v e l u t - oTd T t v a θρόνον δόξης ΰπερφερή, κα\ άγιότητος κα-
que sublitnis quidam thronus glurise ac sanctilatia τάπαυσιν τδν έντ6ς άνθρωπον καϊασκευασθείς, ουτ'ιί
" Psal. x u v , 5. '* PsaL x x x n , C,
205 ORATIO Χ. - I N LAUDEM S. BARTfHOLOM^I APOST- 20G
61} το Πνεΰμα τδ αγιον ©ύρανόθβν κατιόν lv ε&ει Α requies interiori homine construclus, sic quoque *
πυρίνων ύπεδέξω γλωσσών χα\ ak δλον 6V δλου Spiritum sanctum in linguarum ignearuru specie e
πβπληρωκδς, καΐ των θεουργικών αύτοΰ χάρισμα· coelodescendeniem suscepisti · · , qui tolum omnino
των ύπερβαλλόντως μεταδεδωκ&ς, κα\ εν σο\ καθ- implens» deiftcisque suis donis Acellenler iropar-
«σθέν τε κα\ Ιδρυθέν, όργανον τ» της οίκείας δυνά­ liens, atque in te sedens ac consislens, aplumque
μεως Ιναρμόνιον, καΐ θεολόγον στόμα καΐ γλώσσαν virluiis sux organum efficiens, aiqiie os Deuro lo-
έαυτοΰ θεο^ήμονα κατηρτισμενον * καΐ ώσπερ το quens linguamque divinis serraonibus disertam
σκεύος Ιερόν τβ κα\ τίμιον εξ Εθνους είς έθνος μετ- concinnans; velatque sacr-im quoddain vas ac
άγον κσΛ μετατιθεν, τον της οικονομίας λόγον, τήν pretioeum de gente ad gentem Iraducens transfe-
'ίησου σωτηριώδη σάρχωσιν κα\ άναστασιν κα\ βα­ rensque, dispen&ationis doctrinam (saiularem Jesu
σιλείαν, μέγαλοφωνότατα τοϊς πδαιν ένεφθίγξατο δια incamationem et resurreciionem et in coelos re-
σοΰ. cepLionem regnumque) sublimi cunciis oraecouio
tua opera praedicavit.
Τίς οδν τήν πηγαίαν του έν σο\ Ιϊνεύματος δύνα- Quis igitur quas fontis instar manet divinl in te
μιν ύμνήσειεν; Τίς δέ-τήν πλημμύρα ν της θεαλο- Spiritys virtutem salis laudavcrtt? Quis vero inun-
γίαςάνατάξαιτο; Τίς μεν τήν παρεπομένην άρετήν Β dantes dmnos serraonee conscripserit? Qujs virtu
καΐ κοσμιότητα; Τίς βε τήν έν τψ κεκρυμμένω της tem iUis.coroitem ac gravitatem? Quis vero anjmi
σης διανοίας αξιοπρεπώς αΐνέσαι τελειότητα; Τίς tui sinu occullam perfeclionem digne celebraveritf
τών λόγων τδ ύψηλόν; Τίς των Ιργων τδ ύπερφερές ; Quis sermoDum alliludinem ? Quis emlnenliam
Τίς το προσηνές του ήθους χα\ μείλιχον χα> Χρι- operum? Quis morum lenitatera et suavilatem,
στοειδές; Τίς δε τό τοΰ πνεύματος άπρόαιτον κα\ Chri&Lique aemulam bonitatem ? Quis inaccessara
φοβερδν %αΧ θββειδές; iremendamque ac Deum referentera spiritus prx-
stantiam ?
Πώς άν τις είδείη τήν άπδ τών Ιεροσολύμων Quonam quismodo, divinae pacis nuntii ac pra&-
χαΛ της Ιουδαίας έξοδον έπ\ τά £θνη, τοΰ της θείας dicaiom, Jerosolyrais Judseaque excessuin ad genles
ειρήνης βύαγγελιστοΰ, και τάς έπ\ πα" σαν χο»ραν καΐ peraoverit, cunctisque oppidis et locls ac civiiatibus
πόλιν ακαταστασίας ύπβρ του Ευαγγελίου καΐ περι­ Evangelii causa jactationes erroresque?Quis circui*
φοράς ; Τίς τάς περιόδους άριθμήσαι, τάς. δδοιπο- tus, ilinera» pericula, labores, fugas, plagas, car-
ρίας» τους κινδύνους, τους κόπους, τάς φ υ ^ τάς ceres» fustuaria, lapidaliones, probra enuraeraverit Τ
ρ

*ληΤ*ί· τάς φύλακας, τους (δαβδισμους, τους λιθα- ^ Quis apud prassides accosaliones, sub poteslalaru
σμους, τους όνειδισμούς ;Τίς τάς έπΙ τώνάρχών άνα- audientia noxas ac crimina; appeliiam insidiis ac
γωγάς, τάς έπΙ τών εξουσιών ένοχάς, τάς κατά της maledictis fideliuin viam, aerutnnas, ustutationes,
όδου τών πιστών διαοΌλάς, τάς λοιδορίας, τάς κα­ dehonesiaraenta, verbera, disccrpiiones ac dila-
κώσεις, τάς πυρώσεις, τάς αϊκίας, τάς μάστιγας, niationes?
τους ελκυσμούς τε xal σπαραγμούς;
"Οσα καΐ oFa μετά Φιλίππου κατά την Ίεράπολιν Quanla nimirum et qualia Philippo socius Hiera-
άνέτλη, καΐ τήν έπ\ τοΰ σταυρού πρώτην άνάρτη- poli perpessus sit, pHmamque in cruce suspensio-
σιν* καΐ πόΐσαν εκεί τών απίστων τήν έπισύστασιν nem; omnemque ibi lumulluahiium infidelitim
καΐ καταδρομήν , καΐ π3σαν όδύνην καΐ πόνον κα\ coitionem ac grassatiouem, omnemque crucialum
ταλαιπωρίαν; Ποϊος δέ νους έννοηθείη, ποΤος δέ λό­ el laborem atque aeruninam? Quaiuam vero mens
γος τών αντιλήψεων Χρίστου το πλήθος, τών ουρα­ intellexerit, quieve oralio auxiliorum Chrisli co-
νίων έλλάμψεων, τών φωτισμών, τών στηριγμων piam, coelestiumque illustralionum et coruscatio-
τήν &6υσσον έκφράσαι; Τίς ίκανδς της θεωρίας τδ iium ac fulcimentorum abyssum enarraverit ? Qtii»
μέγεθος, της θεολογίας τδ Οψος, καΐ τίς τδ άπλετον contemplationis magnitudinem ac theologiae cel-
πλάτοςτής θεοσοφίας έξιχνιάσαι ίου Βαρθολομαίου ; D siiatem; quisve Barttaolomsei divinae sapientias i m -
*0 γάρ ουσιωδώς αυτήν του θεοΰ τήν Σοφίαν, τήν mensam latitudinem' pervesUgaverit ? Qui enim
άπειρον, τήν τελείαν, τήν θεαρχικωτάτην έγκάρδιον ipsam sabstantialUer Dei Sapieniiam (infiuitant
ένιδρυμένην έχων, πάντα μέν έρεντφτφ Πνεύμαζι, illam, perfecLam, divini&simam) in corde inanenlem
%άί τά βάθη ζοϋ θεού * ύπ' ούδενδς δε τών έπΙ γης inque ilio fixam habeat, omnia SpirUu scrulatur,
κατανοείται. ΚαΧ αύτ^ς μέν aranpiret πάντα · πνευ- etiam profunda Dei lamelsi a nullo terrenorum
v

ματικδςγάρ" ανακρίνεται δέ ύπ' ονδετός' vot γάρ iiitelligilur. Ac quidem ipsc omnia dijudicat α 9

άγεται Χρίστου. ΚαΙ, Ίίς έγνω rovr Kvpiov δς nemine autem dijudicatur. Quippe qtii agalur
y

συμβιβάζει αυτόν ; Christi mente; ac, Quis Dopiini mentem ipsum

06
instruenlem ac praemonenteia cognovit ?
Τίς δε τών δι* αντοΰ γενομένων τεράτων άνα· Qnis per eum facta HiagniQca porlenla lilteris
γράψαι τάς με υαλουργίας, δσα δακτύλφ θεοΰ δρών, exsequatur; quanta Dei digito prsest^ns, eos qtii
προς έπιστροφήν και γνώσιν θεοΰ τους άπηλλοτριω- aversis animis eraiit, ad- couversionein Deiquc

" A c t . i i , 3. ·· I C o r . n , i 0 , 15, 18.

 £/07 KICET.E PAPIJLAGONIS
Hucm pcnnnvclkit? Ad A r a b e s e n i m quos Eudaruio- Α μέλους έδνσώπιι; "Αραψι γάρ τοίς ναλουμίνοις Εΰ·
nas vocant (id o&l felices) \ i r bealissinius profecuis;
nec id modo, v e r u m eliain Indis poslea et o r i e n l a -
libus ^Ethiopibus Dei sermo Inmenque scieniiae ac
v i l » aelernae doctrina inforruatioque, missus, ipsa
quorunique lingua magniftce C h r i s l u m a n n w u i a v i t ,
omnemque adversus hoinines depellens infesiam
da:monura viio ac grassationem, atque omnem roor-
b u m , omnemque languorem i n Jesu noinine curans;
ncc paucos mortuos ejusdem nominis potentia, vita
rfonaus, innumeros quotidie credentes fidei r u d i -
menta edoctos Christo adjungebat: regeneralionis-
quc lavacro emundans, ac deifico S p i r i l u eorum
detergenscorda, q u o s i n illis digniores majoremque
gratiam conseculos noverat, i n episcopos et sacer-
dotes, οιιιηΐ prosequendus adniiralione sacrorum Β χάριτος αξιωμένους, εις αρχιερέας τβ χα\ ιερέας, 6
antistes con&ecrabai; cunctisque sacris r h i b u s l e g i -
busqnc p c r o r n a n s , a c S c r i p t u r a r u m doclrina m y s l e -
r i o r u m q u e t r a d i t i o n e , quanluin capiebant, illis
proposita, immaculalas Christo Ecclesias peroppida
e i civitates obiens lustransquc excilabai.
Ejuscemodi Bartboloroaei prceclare ge&ta; lalis
magni Ecclesiie praeconis praestanlia : inque c u m
m o d u m annos longe plures apud immanissimas
versaias gemes, n c d u m n i h i l ipse i l l a r u m c o n t r a x i l
f e r i l a t i s , sed sua illas h u m a n i U l e i m p a r t i v i t * nec
o m n i n o ignoranlia a u l nequitiae j l l o r u i n vel m i n i i u a
]abe suam ipse v i l a m ac discipliaam a s p e r s i t ; q u i n -
imo excellentia bonitaiis divinaeque imiutionis ,
i l l o r u m impieLatis ac morositatis partem p l u r i m a m
d i & s o l v i l ; velut sol cmis&is c coelo i n ccenum radiis,
ac q u i non ipse sordescal, eed magis felorcm d i s -
sutvat, aboiealque ac m i n u a l .
Quia vero cursu praeclare cansummaio ac fide
servata ·% quantosjnecnurneruscapiat, ad D o m i n u m
convcrlerat, multisque salulis v i a e x s l i l e r a t ; j a m
quoque Onem digne Jaboribus respondenlem n a n -
cisci c u p i c b a l ; pingui nimirura scnectule corpore
faliscens % i
\atquead Cbrisiumemigrare,Deiquere-
quie f r u i insaiiabiHdcsiderio s i l i e n s . Nequc vcro
98
Oominus j u s t i dcsidcrium islud c o n i e n i p s i t : nec
c x a u d i v i l q u i d c m , minus laincn quain p r o v o t o r u m
illius ratione I r i b u i l : scd sicut i n oninibus ex D έσχετο προσευχήν* ώσπερ δε τ ά πάντα Χριστοειδής
Christi coiiifvosjius ralionibus v i r Dco beatis&imus
n i m es&Pt, sic Christi pietale ac iuoribus v i t a m
i n s i t l u e r a l , tit Chrisius altcr rcctc ooniuenLibus et
ess*:i c l disciplina onini pr%t'crrct, i l a fincm quoque
cjusmodi subscqui neccssc c r a t q u i toti viue c o n -
t
gruerei.
Quautiam vcro consummaiionis causa, ac videamus
quain illa religiosa exque Cbristiana pietate. Con-
l i g i l sacrum Tbeoioguin, i n quadani urbe majoris
Armenia; (Urbanopolini vocant) versari. I n ea n i a -
gniAcis divinisque ex inore praedicationibus Dcum
culebrans; dcusque omncs ac omncs daimoncs do-
β ϊ
I I T i m ιν, 7. * ί · Psal. n . x v f 15; Gcu. χν, 15.
203
δαίμοσιν 6 μακαριώτατος έπιο^ΐημηκώς * ού μόνον
δέ, άλλα xaV τοΤς Ίνβοΐς μετά ταύτα, κα\ τοις έψοις
ΑΙΘίοψιν, λόγος θεού, καΐ φως γνώσεως καΐ ζωής
αιωνίου διδασκαλία κα\ ύποτυπωι.:ς αποσταλείς,
ταΓς αυτών διαλέκτοις μεγαλοφώνως εύηγγελίσατο
τον Χριστόν. Κα* , πάσαν μεν δαιμόνων αποδιώκω ν
1
κατ* ανθρώπων έπιφοράν · πάσαν δέ νόσον, καί πά-
σαν μαλακών έν Ονόματι θεραπερωντοΰ Ίησοϋ · κα\
νεκροίς δέ ούκ ολίγοις τή αυτή του ονόματος δυνά­
μει χαρισάμενος τήν ζωήν, μυρίους δσους ήμέραν
καθ* ήμέραν πιστεύοντας κατηχών προσήγε Χριστφ*
οδς τ ψ της παλιγγενεσίας άνακαθαίρων λουτρό}» κβΛ
τ ω Πνεύματι τούτων τάς καρδίας άποσμήχων θεουρ-
γικψ, τους άξιωτέρους έν αύτοΐς κα\ τελειότερα;
θαυμασιώτατος ίεροτελεστής έτελετουργει * κα\ πά-
σαις θεσμοθεσίαις κατακοαμων ιεραΖς, κα\ των λο­
γίων τί|ν μΰηΦίν καΐ των μυστηρίων τήν παράδοσιν 9
καθώς έχώρουν, παρατιθέμενος αυτοί;, Εκκλησίας
άμωμους κατά χώρας κα\ πόλεις διερχόμενος άνΕστι;
Χριστφ.
Τοιαύτα τοΰ Βαρθολομαίου τά κατορθώματα -
τοιαύτα τοΰ μεγάλου της Εκκλησίας κήρυκος τά
προτερήματα - και, ο ϋ τ ω ; έν χρόνοις πλείοσι τοις
άπηνεστάτοις Ιπιχωριάζων £0νεσιν » ούκ αυτός τι
μετέσχβ της αυτών θηριωδίας, άλλά τής οίκείας
μετέδωκβ φιλανθρωπίας • ούδε της αγνοία; ίλως
ή της κακία; εκείνων καν τον βραχυτατον σπίλον
κατ* αύτον πολιτεία προσετρίψατο * μάλλον μεν ου ν,
υπερβολή χ^ηστότητος καΐ θεομιμησίας t b πλείστον
τής ασεβείας εκείνων καΐ σκαιότητος διέλυσαν, ώσπερ
ήλιος κατά βορβόρου τάς ακτίνας άνωθεν ίείς * κα\
ούκ αύτδς ^.υπαινόμενος, έκτήκων δε μάλλον χήν
δυσωδίαν, καΐ αφανίζω ν κα\ με ιών.
Έπε\ δε τον δρόμον άριστα τβτελεκώς καΐ τήν πί-
στιν τετηρηκώς, αναρίθμητους μίν έπέστρεψιν έπ\
τδν Κΰριον, πολλοϊς tik σωτηρίας γέγονεν δδδς,
έπεθύμει λοιπδν και τ6 τέλος άξιον άπενέγκασθαι
τών πόνων, ήδη γήρϊΐ πίονι το σώμα πβπονηκώς,
κα\ της πρδς τον Χρισχδν αναλύσεως, κα\ της τοΰ
θεου καταπαύσεως, άπληρώτως έφιέμενος. Κα\ ουχ
ήμέλησεν 6 Κύριος της επιθυμίας τοΰ δικαίου • ούδ'
είσήκου3ε μίν, Ιλαττον δε ή κατά τήν αύτοΰ παρ-
ό θεομακαριστότατος άνήρ ών, Χριστοπρεπώς οΟτως
έ6ίωσεν, ώς άλλον εκείνον τοις Ορθώς όρώσι κα\ εί­
ναι καΐ πολιτευεσθαι, ούτως ίδεικαΐ τέλος ανάλογο ν
δλω τ φ βίψ παρακολουθήσαν
Τις οΰν ή τελειώσεως αφορμή* κα\ είδώμεν <ί>ς
Χριστοπρεπής · πόλει γάρ τινι της μεγάλης *Αρμε-
νίας ό Ιερδς Ιπετέλει Θεολόγος ένδημών, Ούρβανόπο-
λιν δέ ταύτην είναι" έν fj μεγαληγόρως ή Οεηγόρως,
ώς Ιθος αυτω, θεολόγων τδν θΐόν · χτλ πάντας μεν
Οεους, πάντας δέ δαίμονας έξουδενών, μόνον δε
9 8
P l i i l . ι, 2 3 ,
 BV3 ORATIO X.IN LAUDEM S. DARTUOLOikljEI APOST.
σέβεσθαι παρεγγυώμενος τδν Ίησονν, μδνον ήξίου j . spuens, umimquc Jesum colcntlum ntlnionens; eura
τούτον εΐδέναι θεδν αληθή · θεόν τέΛειον, μόνον
άγιον, άχρονον , αΐώνιον, άχατάΖηχτον, φώς
dtSwv έξ άίδίον γεννώμενον, cW συν άχαυγαζό-
μενον Θϋον του Πατρός · φως άναρχον , xal <Tvr-
άναρχρν τής άφράστως χαϊ ύχέρ Χόγον xarra
χαϊ νουν άχανγαζούσης αρχής.
Οδτος, τό ήμέτερον δΧον χροσειΛηφως, χαϊ
άνθρίύΧος ομοίως ήμΐν έχ Παρθένου άγιας χαϊ
σεμνής, ώς ή χαΟ' ημάς αλήθεια, γεγονως^ χαϊ
έχΐ τριετή χρόνον έν λόγοις θεοχρεχεστάτοις χαϊ
έργοις ύπερφυεστάτοις ήμΐν συναναστραφεϊς,
είτα στανρφ δΐ οϊκονομίαν χαϊ θανάτφ χροσομι*
ληχώς · είτα τριήμερος άνασζάς χαϊ αναληφθείς,
<ι\μΰνν χρός αυτόν βλεχόντων, είς τύν ούρανύν,
έν δεξιςί χεχάθιχε τον &εον· δς χαϊ έρχεται κρϊ-
vat τήν οίχουμένην έν 6ιχαιοσύν%> χαϊ άχοδον-
ναι έχάστφ χαζά zi\v χράξίν αύτον. Έξ αϋτον
χαϊ ήμεϊς, φησ\ν, άχοσταλέντες, χαραινονμεν
καϊ χαραχαλοϋμεν ύμας, αδελφοί , χιστενσατε
χαϊ βαχτίσθητε έν τφ ονόματι αύτοϋ' χαϊ τήν
δωρεάν τον άγιου Πνεύματος Λαδόντες, κλήρο-
νόμοι ζωής αΐωνίον χαϊ βασιλείας άφθαρτου γε-
νήσεσθε, έν Χριστφ Ίησον. Αμήν.
Τοιαύτα τοϋ Ιεροδ Βαρθολομαίου, χα\ πολλφ·
πλείω κα\ θειδτερα τοις παρεστώσι των δχλων χατα
τήν εκείνων διάλεχτον προσηνεϊ χα\ ήπίψ τω φθέ-
γματι βοώντος, ΧΛ\ τινών μεν πειθομένων, κα\ τω
λόγω της αληθείας τιθεμένων , τινών δε σκληρυνο-
μίνων, χα\ δαιμονιώδει χατ' αύτοϋ ζήλω κινουμένων» *
έξαπίνης οϊ πονηρότατοι τδν θεοπρεπέστατον συναρ-
πάζουσιν πρεσβυτην , καϊ άναχραγόντες τοι? πρώ­
τοι; κατ' αύτοΰ τ η ; πόλεως εμφανίζουσιν. 0? γε
τούτον ίταμώς αγαν άναχρίναντες, και τον πρε-
σβευίμενον λόγον επακούσαντες · δτι τε θεδς ών
προαιώνιος, Ανθρωπος γέγονεν ΙγχρόνΕος · ΧΛ\ δτι
έσταύρωται, χα\ δτι τριήμερος ϊχ των νεκρών
ανέστη · χα\ δτι άνελήφθη είςτους ουρανούς, κα\ 3τι
Ερχεται πά^ιν κρίναι ζώντας χα\ νεκρούς, Ή ς οδν
ούτως ηχούσαν οΕ δυσσεβεϊς , τψ καινοπρεπεΓ του
βήματος έμβροντηθέντες, καϊ προς τδν έσταυρω-
μένον δυσχεράναντες, αύτίκα δή τδν αύτοΰ κήρυκα
μαστιγοΰσι, καϊ άνασταυροΰσιν, Λξίον έπιφωνοΰντες
τον του εσταυρωμένου μΰστην σταυρδν την ζη μίαν j
ύποσχεΓν*
Κα\ δς εύθύμω; προσήει τψ ξύλω, μετά πλείστης
όσης προσηλοΰτο χα ρ3ς· εντεύθεν άγγελοι μεν ού-
ρανόθεν έπ' αύτδν καταβαίνο^ες καϊ άναβαίνοντες,
ύπερφυεστάτην άνάβασιν ώδοποίουν. Διηνέωκτο δ^ δ
οΰρανδς Ανωθεν αύτώ, κα\ τ:3σαι δέ τών ουρανίων
. Δυνάμεων Ιεραρχίαι, πρδς ύποδοχήν χα\ δεξίωσιν
τω φιλτάτψ του Κυρίου παρεσκευάζοντο μαίητ^|.
Ό δ£ χαριστήριον δμου χ<ύ Ικέσιον πρδτερον, ώσπΐρ
ευώδες θυμίαμα «ροαναπέ'μψα; τήν έξομολόγησιν
τώ Πατρί * 5πειτα, προσηνώ; μεν καϊ ασμένως τών
ένδέσμων ^ηγνύμενο; ΐ ή ; σάρκας, Πνεύματι δέ θεοΰ
β Λ Ϊ
Joan. ι, 51.'
210
solumut veruinDeum agnoscercnt inslabal; ncmpe:
Deum per(ectum soium sanctum, principii expertem,
t
(Kternum, incompreheusum, lumen (utemum ex ateruo
natum tumine; id est, manantem ex Deo Patre splen-
dorem, lumen principii expers ac coexpcri principii,
principiOi qno auctore nuila vi verborHm. explicabUi
ratione, supraque omnem rationem ct cfjulget*
i/ic, (fuidquid no$lrm conaelionit est atsumem*
simiiique nobis ratione ex sancla ac castissima Vir-
gine factus homo, uti fidei no$lm veritas docet,
triumque annorum spatio divinissimis sermonibus
pmmagnificisque ac stupendis operibus nobiscum
conversatut, tutnque propenstore consilio cruce ac
morte perjunctu$^ postmodumque triduanus tuscitn-
1tus, atque in ctelum, nobis iii eum contuentibus,
receptus, in dextera Dei sedit: qui etiam ventunu
est judicatum orbem terras in justitia et ut reddal
f
unicuique juxta opera *ua. Ejus^ inquit, nos quo-
qtte nutu t m « i , hortamur vo$ et ob$ecramus [ra-
9
t m , «ί credatis et baplizemini in nomxne ejus; do-
numque Spiritus sancti accipientes, haredes viUv
mterncs regnique incorruptibilis cfficiemini, in Ckristo
Jesu. Amen.
Talia alque hi& longe plura divinioraque' cum
miti lenique alloquio sacraiisstmus Barlbolomaeus
astantibus turbis, ipsa earum linfiua, iledamaret,
atque alii quidem crederent, assensumquc verilaiis
doctrinai praeberent; alii vero exacerbarentur, ac
dsexnoniaca adversus eum xmulatione inciiareDlur,
facla repenle coitioue, scelestissimi diviniRsimum
senem corripiunt, eublaioipie clamore primoribus
eum civitatis accusant. l l i sevcre admodum insii-
luto causa? examine, auditaquc ejus prsedicationis
doclrwia, ac, quod Deus cum essei pracaRiernus,
homo in tempore factus est; quod cruci affixus,
quod iriduanus a mortuis susciiatus, quod in
ccelum recepius, ac rursum venturus judicatum
vivos et mortuos. Cum bacc igilur impii perorantcm
audissent, vcrbi novilale altoniti, adversusque
crucifixum, indignatioue accensi illius confestiin
prneconem verberibus cacstiui in cruccrn agunt;
aiquum scilicet pronuntiantcs, ut cructfixt discipu-
lus crucis poena muUaretur.
Ille porro alacri animo lignuin adicn», maximo
gaudio illi confixus est. Ilinc angeli c coclo in
eum descendeiUes et asccmlenles \ augustissimum
w
ilti ascensum prreslruebant. Aperlum ci supcrnc
coelum, omncsque coileslium Poieslatum ordincs,
ad suscipiendum charissimuni Domino discipirluni
ejusque pompam parali erant. Uinc iile, graliaruni
prius acliouis ac supplicationis» fragraiUissiini
instar ihymiamalis, confcssionc ad Palreui direcla,
tuinqne lcniter ac placide abruplus carnis vinculis,
Dcique Spirilui c terra in coeium assumenti devin
1
 211
rlu3 atquc compactug, sic e corporc perfccte evolat Α
ct ad Deum com ciaritatc commigrat : alque ut
vere iilius ad Palrem coelo celsiorem inenarrabili
exsullatione deditcius, ha2rediUtem|inconLaminatam
atque longaevam, divinissimantque jucunditatein,
atqae E u p r e m u m ac primum cum Petro el Paulo
apud sumraum omnium Rcgem bonorem consc-
quilur.
Idcirco saluto le, charissimum Deo ac sancussi-
mum capuL. Salvc, lapis pretiosus, unus ex duo-
d c c i m , 'eummo angulari dignus lapide; prelioso
dignns margarito, velut iUi iminediale cobaerens,
mCETM PAPIILAGONIS 512
συνδεόμενος κα\ συναρμολογούμενος, τψ τοΰτον ά^α-
λαμ6ανομένψ προς τον ουρανών άπδ γης, ουτω τε-
λεως άφίπταται μεν τοΰ σώματος, ενδημεί δέ μετά
δόξης προς τον Ηεόν · xoV ώς αληθώς τέχνον τψ
ύπερουρανίω ΠατρΙάνεκλαλήτω προσεληλυθώς άγαλ-
λιάματι, της αμιάντου κληρονομίας και μακραίω­
νος, της θεοτελεστάτης τβρπνδτητος, καΐ της άνω-
' τάτω κα\ πρώτης μετά Πέτρου καΐ Παύλου παρά τω
Παμβασ'.λει καταξιοΰται τιμής,
Προσαγορεύω σε τοιγαροΰν, τήν τιμιωτάτην τψ
Θεψ κα\ παναγεστάτην κεφαλήν. Χαίρε, ό λίθος 6
τίμιος, δ «Τς των δώδεκα, 6 Αξιος τοΰ ακρογωνιαίου,
άξιος τοΰ πολυτίμου μαργαρίτου ώς «ύτψ προσ­
f

elque aptatus atque contexlus, e l coaedificatus, i n
babitaculura Dei i n Spirilu.
Salve,slella lucidissima ac &pectabills, pnlcbcrri-
maque ac lale conspieua, qui undecim consertus,
i n s l a r q i i e s t e l t e " , plexa i l l i cornii% gloriae inditus
ac appositus es, quam coeleslis sponsus, ut sacra-
lissimum babet eioquium, aptavit capiti sponsa».
Salve , Angdorum juc&ndilas, Archangelorum
ctira, Principatuum odoris fragranlia; ac quidem
PoleslatUm gplendor, Dominationum vero angu-
sturo deeus : qui Thronis consideas; Cherubim
ftodalis, ac Seraphim contubernalis exsistas.
SaIve,apostolorum gloria, inarlyrum illuminatio,
ftanctofumque oimiium sanclificalio ct jucunditas;
res Deo digna, nomenque prorsns desiderabile; ^ άγλαΐσμός · το άξιόθεον πρδγμα, τδ άξ'.οπόθητον
digne divineque pro nominis ratione Bartholomaeus
n H n c u p a t u s ; vere fitius wtpendens aquat : i d enim Ό άΛηβώςϋδατα κρβμάσας νΐός' τοΰτο γάρ ή ση­
nomen souat, si quis interpreietur.
Salve ac gaode, quod et ipse Dei imitatione sicut
DeiFiliusverboaquas sublimes aere l i b r a i " * , l e v a t -
que e terra, q u i b u s ctiam juxta Scripturam, tegit
ctenacuta ejus ; sicquoque l u , aquas mulias (humi-
1
les scilicet animos tua opcra credentium Cbrislo)
praedicatione tua sustollis; spirilalioresque a tcr-
reno p e n i i t H sensu suspendens, ac i n Deum perfe-
clius eleyan&^ i n illis qui secundi ordinis sunt, ac
cocnaculorum rationcm )ial>eiit, a n i m o B fidelium
tcgis.
Salve Bis, beate, indyle ac divine, qui magnum
e i parvum, mnltum ci p a u c u m salutare Evangelium
praedicasli ae docuisli : magnum quidem, quod
omnem mentis raiione ulenLis a l q u e indolis COTTI-
prehensionem exccdal; parvum vero, ob inclinatio-
nem atqae ad lerrigenas demissionem, ac cum eis
similitudincm, cjus qui coclis cclsior exsistit. Vel
magnum quidem, ob Deitalis majestatem; parvum
nntem, ob cxlremam humanse naturae exilitatem :
q u o r u T » i w a niistio et concretio, Evangelii caput
Bummaque est. Ac mullum quidem, quod multam i n
se ac immensam inlelligeniiie ac saptenlise abdilam
εχώς ήγγικως καΐ συναραρώς καΐ συνυφασμένος χα\
συνωκοδΌμημένος, εις κατοικητήριον τοΰ θεοΰ έν
^ Πνεύματι.
Χαϊρε, ^στήρ φωτοφανέστατε ΥΛ\ περίοπτε, περι-
καλλέστατε καΐ περίβλεπτε· 6 τοϊς ένδεκα συνηρ-
μοσμίνος, κα\ είς τδν στέφανον τδν πλακέντα της
δόξης συγκαταστερεζόμενος καΙ συνταττόμενος, δν δ
ουράνιο; νυμφίος, κατά τδ μυστικώτατον λόγιον, τ$
της νύμφης εφήρμοσε κεφαλή.
Χαίρε, των Αγγέλων ή θυμηδία, των Αρχαγγέ­
λων ή θεραπεία, των *Αρχών ή εύωδία· κα\ τών
Εξουσιών μεν ή λαμπρότης , τών Κυριοτήτων δε ή
κοσμιδτη;* δ τών θρόνων σύνθρονος, κα\ τών Χε­
ρουβείμ συνόμέλος, καΙ δμοδίαιτος τών Σεραφείμ.
ΧαΤρε, τών Αποστόλων δ καλλωπισμός* ιών Μαρ­
τύρων δ φωτισμός, ΥΑ\ πάντων Αγίων αγιασμός κα\
δνομα-δ άξιώνυμος κα\ θεώνυμος Βαρθολομαίος-
μασία τοΰ Ονόματος.
ΧαΤρε, δτι θεομιμήτως καΐ αύτος, καθάπερ δ τοΰ
θεοΰ Υίος, λόγω τά ΰδατα διαέρια μετεωρίCεt καΐ
κουφίζει της γης, οίς καΐ ζά ύαερψα αϋτοΰ, κατά
τήν ϊεράν, στεγάζει, Γραφήν οΟτω χα\ αύτδς ΰδατα
πολλά, τ£ς χαμερπείς διανοίας τών 6ιά σου Χριστψ
πιστευόντων, τψ Εύαγγελίω σου μετεωρίζεις · γ.α>
τοΰ γηΐνου φρονήματος τους πνευματιχωτίρους παντ·
άπασι κρεμάσας, κα\ τελεώτερον έπάρας πρδς τδν
Θεδν, έν αύτοϊς τάς δευτέρας τάξεως ούσας, κα>
υπερώων λόγον επέχουσας, τών πιστών σκεπάζ*
D ψυχάς.
ΧαΓρε, μάχαρ, άοίδιμε κα\ θεσπέσιε · δ μέγα κα>
μικρόν, πολί) κα\ ολίγον τδ σωτήριον θεολογήσας
Εύαγγέλιον. Μέγα μεν, τψ πάσης λογικήί διανοίας
κα\ φύσεως ύπεραναβεβηκέναι την κατάληψιν* μι­
κρόν δε, διά τήν συγκατάβασιν κα\ ttyt πρδς τςΰς
γηγενείς τοΰ ύπερουρανίου ταπεινότητα καΐ ομοιότη­
τα. "Η, μέγα μεν, διά τδ τής θεότητος μεγαλοπρε-
π ί ς ' μικρδν δέ, διά τδ μικροπρεπές τής ανθρωπι­
νής εσχατιάς, ών ή καινή μίςις κα\ κρ3σις, τδ κε-
φάλαιον τοΰ Ευαγγελίου χρηματίζει· κα\ πολΰ μεν,
τω πολύν έν έαυτψ καΐ άμέτρητον έχειν συνέσεως
καΐ σοφίας έν άπο^δήτοις βυΟόν * ολίγον δε πάλιν,

"Apoe.su, 1. M
' J o b χχνϊ,8. ft
Psal.cuij5.
813 ORATIO Χ. - ΙΝ LAUDEM S. BARTHOLO&LEI APOST. 214
Ας δλΕγην αυτο κα\ σύντομον συγκεφαλαιούμενον Α contineat allitudinem; paucuiri vero rursus, quippe
Οεολογίαν. quod paucam ac compendio brevem suraroa colligal
de divinis doctrinam.
Χαίρε, χα\ κατατέρπου, λαμπρότατε καΐ βασιλι- Gaude ac Jselare, clarissirae regalissimeque Dei
κώτατε του θεού παϊ, δτι σοι θρόνος έν οδρανοΤς lilit quod tibi sedes in ccelis apud Regem glorise
παρά τψ ΒασιλεΖ της δόξης ήτοιμάσθη Χριστψ· έν φ Christam parata est, in qua etiain cum antiquissi-
χοΛ χαθιεϊς μετά των πρεσβυτάτων του Λίγου καΐ mis ac priinariis Verbi discipulis, pro eo ac divina
κορυφαίων δταχδών, κρίνων, ώς ή βεία της αληθείας vere cautura promissione e&t, Israelis judex sessu-
ϋπόσχεσις, τον Ισραήλ. rus es*.
Χαίρε, άλλα κα\ ήμά*ς θειοτέραις επισκεπτόμενος SaJve sis, verum noe quoqne divinioribns Invi-
έπιδημίαις, πάση; Μίψεως καΐ καταιγίδος 0ΰσαι, sens conspectibus, ab onini aerumna et lurbine
καΐ οδύνης καρδίας καΐ πειρασμών κα\ άπο προσ­ libera, cordisque dolore el tenlalionibus : ac eslo
ώπου μεν εχθρού πύργος ήμίν Ισχύος γενου · γενοΰ nobis turris fortiiudinis a facie inimici : eslo et 1

& μεσίτης κα\ διαλλακτής άγαθδς Λ ρ δ ς Χριστδν, sequester ac bonus cum Ghrisio pacator, qai nos
άκαταισχύντους αύτψ προσάγων, καΐ προσοικειών illi inconfasos adducas, summoque omniura Regi
τψ Παμβασιλεί* είς δόξαν Πατρός και ΤΙοΟ καΐ Β concilies; in gloriam Patrls el Filii et Spiritas
αγίου Πνεύματος, νΰν «α\ άβΐ, καΐ είς τους αίώνχς eancti, nunc et semper» et in saecula sseculorain.
των αΙώνων. Α μ ή ν . Araen.

Translalionem sacri pignoris Bartbolomaei in Liparim instilam, Lalini pariler acGrsecl concorditer
memorant. Signiftcal Gregorius diu post ejus raarlyrium contigis&e, cutn inftdeies illaruin regionum poti-
rentur, qui sic iideliuni devotioni obtundere, et sancli apostoli cuituiu abolere pertentarint; cum Deu*
ntajori cultu habendas ejus exuvias ad partes Occiduas, ac postremo Romam gacerdolii arcem destinaret.
Noslra breviter, at graviter Tiliana Menaea II J u n i i : Σταυρψ παραδοθείς έν'Αρδανουπόλει τελειούται ένδό-
ξως, κα\ έν μολυβδίνω λάρνακι τεθείς τη θαλασσή έναπο^Ιπτεται. Ύπ6 δε θείας προνοίας μέχρι Σικελίας,
έν. Λιπάρβ τινί νήσψ κομισθείς καΐ φανερωθείς, έκεΐσε θάπτεται" Cruei tradilus Arbanopoli glotio&e con-
iummatur ; inaue urna plumbea po$itu$ in mare projicitur. Dei tamen providenlia useue in Siciliam, in
f

insutam quamd&m Liparam detatns atque manifettatus, ibi sepelitur. Yerom edita 25 Augusti sic cuncU
fuse narranl.

Έ έχόνοδος τον Λειψάνου τον αγίου astocrvoJov Q Ilevenio reliquiarum sancfi apostoti Bartholommi.
ΒαρΰυΑομαίου.
Ώς Οανμαστδς ό Θεός έτ τοις άγέοις αύτον! Quam mirabiiis Deus in tanctit $ui$ 1 nunc quo- 4

ΕΟκαιρόν έστι καμοί νΰν άναβοήσα( διηγήσασθαι Φ que ipse opportune claraavero, qui &iupenduni
προαιρουμένψ Ιξαίσιύν τι καΐ φρικώδες τερατούρ­ quidpiam atque tremendum prodigiuro narraturue
γημα. Ό γαρ &γιος απόστολος Βαρθολομαίος έν δια- 6im. Sanctus enim aposiolus Bartholomseus, cum
φόροις τόποις το του Κυρίου δνομα φανερών το?ς numen Domini in diversis locis praedicatione sua
άνθρώποις άνακηρύξας, σταυροϋται έν τ^ μεγάλη raorlalibus notum reddidis&et, in roajori Armenia,
Αρμενία τής Ανατολής (44) · τούτον καταθέντες έν quse plagae orientalis e&t» cruci aftigilur. Qui auieni
λάρνακι λιθίνη (45) έν τψ τέλει αυτού πιστοί ευρε­ ejus consuramationi adesse fideles inventi sunl,
θέντες, άπέθεντο έν Ούρβανουπόλει. *Ος δέ ή λάρναξ deposilura in arca lapidea, Urbanopoli condiderunt.
εκείνη ά&ννάους τάς Ιάσεις βλυστάνουσα ήν, προσ- Cumque arca illa, seu urna, jugi sanitalis vena
έτρεχον ol \ao\ κα\ άπηλλάσσοντο τών ένοχλούντων scaluriret, coacurrentes populi, raorborum oiole-
t

* M3tth. xix, 28. · Psal. t x 4 .

r * Psal. LXYII, 59.

Της ΑΥατοΧης. Hoc ipsum forte voluit D quiescam Lipomano; sed aliani aliaroqoe tradiiio-
(Ecumenius eua Svnopsi, ubi editura, της Ινδι­ nem, quod allhietad suppHcii genu&," esse sentio.
κ ή ; ; tametsi eliam Studita Armeniam Indiae vide- Nisi forte tanta rabies iuit, ul sic cruciAxum capite
turdicere, ctim sic ait: Detnde Indice evangelizam, * in lerram verso e crucc seminecem exiraxennl,
ad uitimnm in Armenia Majori, que$ ejusdem ett aliaque iersico xnore ilH tormentairrogarint: quod
provitici<B. Noia regio ή *Ανατολή, ipsa vasta, e t u n - taiuen auctores ulriusque senlcnliae ne hilum qui-
de s i c dicia Grsects, quod B c i l i c e l ad o r i e n i e m e s - dem instnuanl, ut quasi exillislegilime satis possi-
sci Gonslanlinopoli; qusD ei latius accepla ipsam IJJUS conjicere.
Armeniam compleclalur. Auclor perindecruce sub · (4ΰ) *Er Λάρνακι Ateirq. Sic quoque Joscph et
laium rcfert apostolum. Unu& ex Graecis Siudita, Studiia; cum noster Menseorum codex, sic expres-
Decortatus abitnpm inmodurn folli$ capite plexus
f sum μολυβδίνην habeat,idest plumbeam. Ac, num,
est; cujus phrasim essenl hniuii, qm α Oarbaris vi~ quod fere usus babct, inarca laptdea, urtia plumbea
vnm excoriatum, el jusbu Aslyagis capite iruncatum, erat, aculrunique in mare projecerunt inofficiosi
dixefunl. Sic uempe ulrunique Persse neclcbaut homtuc», ne qua apostoli menioria, etiam vacuo l u -
snpplicium, alierumque alten prseibal, velut fere mulo, apud eos exstaret, el qua confovcri posset
apud Komanoe, prkis rei virgis aut fustibus cseJe- populi \\\ eum devotio? Mca liaec conjcctara; alii
bantur, quam morte plectereniur. Pneivisse ilem d m n c n l ; vel quod plurium est, admiUam.
crucem» ul sic ox&iiia coucilieniur, uon facile ac-
215 NICETiE PAPHLAGONIS 216
stia liberabantur. Yidentes itaque diaboli minislri, Α «αθών. Ταΰτα οδν βλέποντες ol τοΰ διαόλου υπουρΓ-
furore in urnam illam incendebantur ; ac quando- γο\, έ μ αίνοντο κατά της λάρνακος εκείνης· κα\ σκε-
que deliberatione habila, umam in qua erat eancti ψάμενοί ποτε, άπέ£0ιψαν ταύτην, συνέχουσαν καϊ τδ
apeeioli corpus, cum quaiuor aliis sanc^oram mar- άγιον σώμα τοϋ Αποστόλου έν tij θαλασσή, σϋν έτέ-
tyrum umis, in mare projecerunt. Id vero omne ραις λάρναξιν αγίων μαρτύρων τέσσαρσι. Τοΰτο δέ
conligil, 11L et tantus maris tracius» quantum ολον γέγονεν, ΐνα καϊ ή τοσαύτη θάλασσα ήν διήλθαν,
oinensi sunl, per illos sanctificarelur, ac ioca per άγιασθ^ δι* αυτών · καΐ ol τόποι καθ' ους ή θεία χά­
quae illos divisit divina gralia, benedicerentur. ρις αύτοϋς διεμέρισεν, εδλογηθώσι*
Mngn.os enim Poiui sinus subnavigans apostolus, Τους γάρ μεγάλους τοΰ Πόντου υποπλεύσας κόλ­
altisque Hellesponti superatis angusliift, £ g e u m πους δ απόστολος, κα\ τά στενά τοΰ Ελλησπόντου
mare et Adriaiicum peliit, reliciaqtie a sinistris παραδραμων {Ιάθη, το Αίγαϊόν τε Va\ τδ τοΰ Άδρίου
illustri ac raaxima Siciliae insula, una comites ha- κατέλαβε πέλαγος * καϊ τήν των Σικελών περιφανή
bens qui in aliis urnis praeclara victoria inclyli τε χαλ μεγίατην έν εύωνύμοις καταλιπών νησον,
martyres eranl, Pappianum, Lucianiim, Gregorium έχων συνεπομένους αύτψ κα\ τους έν ταΐς έτέραις
et Acacium, ad iasulam, quam Liparam vocant, ^ λάρναξι καλλινίκους μάρτνρας, Παππιαν&ν, Λούκια-.
oppulsus est. Quam mirabilia opera tua, Domine'1 vbv , Γρηγόριον κα\ *Ακάκιον, νήσφ τ^ ουτω κάλου-*
Ecqusenam oratio iaudandis illis suiliciat? Ac qui- μένη Αιπάρα, ^ροσωρμίαθη. 'Ώς θαυμάσια τά ίργα
dem prachri viciores martyres, velut rege quodatn, σου, Κύριε t καΐ τίς λόγος έξαρκέσει προς βμνον*ών
iibi eum conquiescere volnerant, magno derelicio θαυμάσιων σου; Κα\ ol μεν καλλίνικοι μάρτυρες,
aposlolo, statim reversi sunt, quo locodivinae pro- οΤά τινα βασιλέα tv φ άν ήρετίσαντο άναπαύσασθσι
videmise vtsum erat, singulis illis hospiliam sedes- τον μέγαν καταλιπόντες άπόστολον, αύτΐκα άνθυπ-
que ascribere : Pappianus quidem in urbem Sici- ενόστησαν, |νθα αν Ικασταν ή θεία κατασκηνώσαι ευ­
lise Amyllam; Lacianus vero, Mesanam; Gregorius, δόκησε πρόνοια · Παππιανον (46) μίν είς "Αμυλλαν
Colunmam Calabriae urbcm; Acatius Asealum πόλιν Σικελίας · Λουκιανδν δε έν Μεσήνη * Γρηγό­
civitalem sic dictam. ριον έν Κολυμνη πόλει Καλαβρίας, χα\ Άκάχιον είς
*Ασκάλους πόλιν οΰτω καλουμένην.
T u r K apostolus actvenium suum Agathoni intimat. Τότε.Άγάθωνι τ φ θείψ έαυτον καταμηνύει δ από­
Statimque episcopus matura diligentia, ubi magmim στολος. ΚαΙ παρευθυς δ επίσκοπο;* σπεύσας, τδ μέγα
!iorrendtiim|Ue prodighim vidit, slupore plenus : κα\ φρικώδες ώς είδε τεράστιον, θάμβους πλησθείς,
Unde, inquil, tibi, Liparn tantus hic ingemque Ihe-f*
y HoOer <foi οΰτος, ώ Κιϋάρα, άπεφθέγγετο, 6 ηο-
ganrus advenit ? Plane eximic magnificata es et ctari- Λύς κροσεγένεζο πΛοντος ; "Οντως έμεγαΛύνθηζ
ficata. Ckorot age, sati atquc exsulta. Suscipe tuit ϋΛΒρβαΧΛόττως καϊ έδοξάσθης. Χόρενσοτ* σχίρ-
in(inibH& et ad eum clama : Fauste venisti, apostole
t
τησον. Ύχόδεζαι χερσίτ οίκείαις καϊ βόησοτ
DominL llacc aliaque non pnuca prolocuLus episco- χρός αυτόν, ΚαΛώς χαραγέγονας^ ό του ΚνρΙον
pus, l a u d r s q u c aposloli aique insula? prosecuius, άχό&τοΑος. Ταΰτα καϊ έτερα ούκ Ολίγα δ επίσκοπος
dicendi fliiem fecil. εΙπών, καϊ έγκωμιάσας τόν τε άπόστολον καϊ τήν
νήσον, κατέπαυσε τδν λόγον.
Quodque deponenda nrna loco i l l u s l r i , quo eci- ΈπεΛ δε 16&t άποκαταστήναι τήν λάρνακα και έν
l i c e l l o e o d i v i n u m d e l u b r u m ad gloriam celebraiis- τόπω έπισήμφ, έν ξ> κα\ θείος σηκδς ^μελλεν άν-
simi apostoli excitandum erat; irahentibus m u l t i s , εγείρεσθαι είςδόξαν τοΰ πανευφήμου αποστόλου, ώς
n i h i l illa obsequebatur, donec revelaiione divina μέν ελκοντες πολλοί, ύπήκουέ δε ουδαμώς, Ιως απο­
beatus Agatbo adducto v i t u t a r u m jugo, ac faniculis καλύψει θεία δ μακάριος Άγάθών ζεΰγος άγαγών
alligatis, ingemis molis arcam i l l a m , inhabilantis δαμάλεων, κα\ λεπτοΓς άποδήσας καλωδίοις, τήν
poientia facile t r a x i t , qup aposroli voluntas dcle- παμμεγέθη έκείνην λάρνακα, τ$ τοΰ ένοικοΰντος
geraU ^ δυνάμει, εύκό/ως ήξε, δπου τδ τοΰ αποστόλου ύπηρξ*
θέλημα.
Ingens porro m i r a c n l u m miraculis comes sccu* θαΰμά τιδέ θαύμασι συνείπετο μέγιστον, κα\πολ*
tum, ac cui forsan plures eorum quibus ignota d i - ΛοΤς Γσως των άμυήτων των θείων τερατουργιών &m*
\ina prodigia sunt, fidem abnegabunl. Exigus m o - στον. Νησίδιον γάρ Βουρκάνος (47) όνομαζόμενον.

* EccH. Μ , 4.

(46) ΠαπΛίανόν. Auastasius in Sludita Papinum
vocat; apud qnem euam nomina u r b t u m minus
corrupta s u n t : de quibus videnda nosira. Dibl.
PP. concionat.
(47) ϋονρχάτος. Anast. in Sludita, Vutcanu*; fa-
vetquealtaUe j a m m i h i conjeclura?,pcrnnUationislit-
terarum ex soni afTinitate, u b i sic crassioribus
aaribus Gract audiunl i n nominibus pcopriis. Mi-
raculupi vere stupcndum, cujus tamen loscph non
j n c u H n i t , q i i i v i d e a t u r StudiU antiquior, et quijam
nomen baberel Metaphrastis jetate. Certeejufimodi
est, cui non facile arrogent iidem nedum αμύητοι
των θείων τερατουργιών, ul auclor scribil, scd nec
qui dtvinam in prodigiis virtulem sancle veneran-
lur. Putest haec hisque majora ilta praeslare, sed
facile etiam cst in ejusmodi vulgi obrepere. Vul-
cani* ejusmodi insulae, in quibus pars magna si^-
phur est et maleria combusltbilis, inagna iiabcnt
symptomau, ex jpsa rerum natura et absqu? nura -
cult>: in quibus non injucuada leclu, qux nuper ία
£17 ORATIO X I . - I N LAUDEM
καΐ πηγην Ιχον νυχτδς καΙ ημέρας. .ά.να.6ράζουσαν Α 1)8 i n s u U e&l, Vulcanuiw vot*aal i n -<fua ion» i g a i *
τ t
ώς μόνον την τοΰ αποστόλου παρουσίαν βσθετο, έπ«5ή
έγγύτητι τήν Λιπάραν κατέβλαπτε, θεία δυνάμει
ευθέως άποσυρεν, έπτά σταδίους μακράν φχετο, του
παρασυρμοΰ ώσπερ ποταμίου γεύματος μέχρι της
σήμερον το θαΰμα άνακηρύττοντος. "Q παραδόξων
θ*υμασ£ων! ώ υπερβαλλόντων τερατουργημάτων!
που τοιαύτα έν πάστ] τ ^ ύφ' ήλιον διέγνωσται; Έ π « ι -
δή δε ανήγειρε καΐ περικαλλή ναον ό επίσκοπος τ ψ
άποστόλω, *καΊ έν αδτφ ώς πολύτιμρν θησαυρών το
μακάριον εκείνο και σεΰάσμιον κατέθετο λείψανον
συντϊ) λάρνακι, τίς δύναται έξ'ίπεϊν τά έκεϊσε δσημέ-
ραι γινόμενα θαύματα;
Ε τ ώ ν οδν πλείστων παραδραμόντων, εν έσχάτοις
καιροϊς, εν ταΤςήμέραις Θεοφίλου του βασιλέως (48),
του φρουρίου έν ζ> άγιος απόστολος κατέκειτο διά τδ Β j ) Agarenis,
πληθυνθψκχι τάς ανομίας ημών ύπδ των Άγαρηνών
συλληφθέντος, καΐ πάσης της νήσου Λιπάρας άοική-
του διαμεινάσης, δ της πόλεως Βενένδου άρχων τά
αποστολικά θαύματα άναμαθών, πίττει ζεούση πρ^ς
τδναγιον κινηθε\ς, έκ της Άμαλφινών πόλεως άνδρας
τινάς νάυσιπόρους προσκαλεσάμενος, καΐ τούτοις
χρήματα Ικανά δοϋναο επαγγβιλάμενος , ήξίωσεν
άπβλθεϊν, χαλ τδν πολύτιμον εκείνον πρδς αύτδν άνα-
κομίσαι θησαυρόν· "Ο κα\ έγένετο.
' * 0 γουν (&ηθε\ς άρχων έκ πολλού διαστήματος τής
θαλάσσης ω ν , τόν τε τοΰ τόπου έπίσκοπον κα\ πολ­
λούς Αλλους τοΰ τε κλήρου κα\ τοΰ πλείστου λαού
συγχινήσας, πρδς ύπαντήν έξηλθεν του αποστόλου ·
ου και t b &γιον λείψανον έν τ?| πόλει Βενένδου άγα- Q ptgnus, i n venerabili a3de d e p o s o i t :
γών, έν βεβασμίω τόπψ κατέθετο. Έ ν θ α κα\ Ιάσεις
επιτελών δ μέγας απόστολος, πασι τοις έκεϊσε έδεί-
κνυτο, είς δόζαν τοΰ ύπεραγάθου θεοΰ ημών.
ΑΟΓΟΣ ΙΑ'.
ΕΙς tbr άγιοτ καΐ χανςύφημον άχόστοΑοτ χαϊ
εϋαγγ^Λισ^^Υ MarOawr (49).
Ματθαίου δε μνήμης τ ί άν γένοιτο χαρ'.έστερον;
Λι* ΰτι ο6 ψιλδν ήμΤν τδν άπόστολον, κατά τους 4λ-
Relatione insuiae saitctae Irenae prope Cretara ba-
b c n t n r seripta.
(48) 'Er ταϊς ήμέραις θιεοφΙΛου τον fiacMior.
Appendix Anastasiana perinde refert, etsi Theo-
p h i l i n o n m e r o i n i t ; paoloque aliter r e m n a r r a t ;
nempe factam revelatioiiem cuidaraoionachoGraeco
j t dispersa ossa colligeret signo d i v i n i l u m i n i s
a g n i i a ; q u % ipsa ejus rei fama, sive etiam m i r a c u -
•iorum qoae o l i m percrebuerant i n sancli apoetoli
l u m u l o , i n causa fnerit, u t ita Beneventanus r e -
gulus scu magislratus, per conduclos Amalphitanos
nautas sar.rum piguus sibi rapiendum p u l a v e r i t ,
ipso forsiian Gr?eco monacbo annaente, et c n m
a suis Graacis n i l i i l j a m opis ex&pectarot. Sicquc
atia aliam j u v e t n a r r a t i o , non quidquam official.
(49) MaUhasi res, prseler Evangeliura ab eo &cri-
pturo, obscurae admodum remansere, nullis cer(a3
lidci aucloribus cousignatae; Abdia Babylonio fa-
bnloso auctore fere prodilse, quem' ipsum exscribit
P e r i o n i u s ; quodque nulla affert veternm raonu-
inenta, m d l a m eis majorem confcrre auctoritalein
cerlum esl. Q u $ novissime ex antiquis monutnenth
et sanctorum Patrum scripti* cotlegit R. I). Marc.
Autonius Columna archiepiscoptu Salcrnitanus, et
satieauidemerudile, u t a u c l o r c s t Haronius.in n o i i s ,
S. M A T T I L E I APOST. 218
ehulliens nocte dieque. Haec, u b i dnntaxat apostoli
sensit adventum, quod vicinilate L i p a r a m oblaede-
bat, divina potentia s i a t i m r e l r a c t a , septem p r o c u l
stadiis recessit; quod n i i r a c u l u m iraclus v c h i i r e c e -
dentis fluvii i n b u n c u s q n e diem prsedicat ac p r o -
d i t . O i n a u d i l a stiipendaque miracula 1 ο m o d n m
oranem excedenlia p r o d i g i a t U b i lalia i n universa
quae sub sole e s l c o g n i i a ? PostqUam vero etiam e p i -
scopus eleganiem acdem apostolo excitaverat, a t -
que i n illa quasi p r e l i o s u m (hesaurum, bealum i l l u d
ac venerabile pignus c u m urna deposueral, quis
referre possit quanla i b i quoiidie fierenl miracula?
Longa ilaqne a n n o r u m dccursa scrie, exlremis
temporibus, i n diebus T h e o p h t l i i m p e r a t o r i s , caplo
a ob p l u r a nosira sceiera, i n q u o s a n -
clus apoetelus jacebat, praefridio, omnique Lipara
insula manentc desolata, Benevenlanae u r b i s regu-
l u s , apostoli percepiis m i r a c u l i s , f e r v e n i i erga san-
ctum Cdeexciiatus, Amalphitanae urbis nautis a l i -
quolconvocatis, ac quanias p a r e r a t pecunias darc
p o l l i c i t u s , i r e ju&sil, ac p r c l i o s u m i l l u m thesaurum
ad se deierre. Quod e i c o n t i g i t .
Quem dicebam Uaque r e i l u s longo proeul a
m a r i i n t c r v a l l o , accitoque loct episcopo mukisqwc
aliis, l u m ex clero t u m ex Yulgi plebe i n occursuin
apostoli e x l v i t ; addoctumque Beneventum sacrura
u b i etiam op-
pidanis omnibus sanctitates procstans clarescebat
magnua apostolus, i n Dei n o s l r i g l o r i a m , q u i o m -
nem b o n i ralionem excedit.
ORATIO X I .
Laudalio sancli celebratissimique aposloti ei evangcli*
ilw Mattlwt.
Hatlhaei memoria q u i d n a m f u e r i l gralius? quod
scilicet non n u d i i m nobis apostolum, aicut rcliqnos,
m i h i i n mamis non venere; e t f o r t e potui&sent l a -
borem levare, gratiamque is ipse fecisset, si e x illis
aliquid sallem dclibasset : nisi sunt itla ip&a quae
affert. A i t autem se legissc i n libello H i p p o l y i i De
duodecim nposlolk, Matthceum victimam factum vir-
ginitatis : altudente nimtrum auctore ad hhtoriam de
D
sancta Iphigetda virgine, (fnce legitur in Actis ejus ab
eo Deo dicata, Nempe legitur i n Aciis i l l i s A b d i a n i s r
nusquam altbi : m i h i editus H i p p o l y t i n i d i c u l u s
n i h i l habet ejusmodi; a l necMattinei i n ^ t h i o p i a m
itiueris aut pnedicalionis, quaiproinde v i d e r i pos-
sint i n Hippolyto s u b d i t i t i a . Metaphrastis nomine
vulgaia Acta a Lipomano et Surio omi&sa, c u m
probatiora videantur, quam i l l a aJlera i l i i reprse-
s^nlata, eidemque Lipomano sectindo loco etltla,
e x t r a Parthiam non Lrahunt Mattliacnm, e l H i e r a -
polim Syriae, i n q u a m a r l y r i u m fcccrit. Ac de f p h i -
gcnia, certiim cst, prsetcr novas Koinanas tabulas
Baronio aliisque a u c u s , Clem. V I I I summo p o n t i -
ficc, ntillas alias ejus n o n i c n habere, ne ipsis q u i -
dem Komanas paulo snperioros; i r t q u i b u s hoc m-
Itim de Matlhaco : Nataic sancti Mutthm aposlolt et
evangelist(c, qui apnd /fUhiopiam prcedxcam^ murhj-
rinmpassit&est. Ilujtts Evangelium Hebrnho sermone
conscriplum, Chri&to revelanie, tempore Zenows
219 NICETA PAPHLAGONIS
norolnie nuncupatio delineet, ged ona quoque evan- Α λονς» ή του ονόματος κλήης υπογράφει, άλλά χα\ %b
gelisue d i g n i U t e m i u f e r a l : evangeiists aulem me-
tmperafori* iitren/wm e*t. Eademque tere Beda, q u l
« l Hortaci noraen addit, insinuansse ex Abdia L i -
bisse;ex quonescio an i n t o satis yindicare p o l u e -
r t n t Iphigeniae n o m e n , q u i eae tabulas auxere.
i E l b i o p i a m etiam babet Socrat. 1.1, c. 15 : Θωμάς
μεν τί)ν Πάρθων αποστολών ύπεδέχετο * Ματθαίο; Zl
τήν ΑΙΘιοπίαν · Βαρθολομαίος δε εκλήρουτο τήν συν-
ημμένην ταύτη 'ϊνδίαν * Thoma$ Parthiam suseepit,
iu qna apotloluo munere fungerefur : Matthmut
jEthiapiam; Barthoiomceuilndiam, qumkuic finilima
est. I n l e r i o r e m vero Indiam ceoset n o n penetrasse,
ad quam Constanlino Mapno imperatore ftdes per-
T a s e r i t , et c u i F r u m e n l i u s episcopus daius s i t .
Proinde l o q u i t u r Socrates de J i l h i o p i b u s Asialicis,
vicinis terra? sancia?, n e c f o n e ab aliis dissenliu q u i
vel H i e r i i , vel I l i e r a p q l i Syriae apud Panhos vel β
Persae m a r t v r i u m fecisse scripserunt. I u his M a r -
trrologiuro Corbeiense magnse certe antiquitalis et
GAeuxu Kal. O c t . : In Perttda, civitate Tarrium, na-
lalit tancti Matthioe evangelittce. Scripsit H i e r i u m ,
quod eic a n l i q u a r i u s depravarit, vel q u i n o n satis
accurate ex i l l o exscripsit. fdetn pridie N o n . Maii
omissio solum civitatis nomine : in Persida, na-
tali* S. Matthcri apostoti et evangelut<z. De ioco ubi
passut est, velubi $epuitu* i n q u i t Baron, potius as-
t
senitor Venantio Fortunato f qui anie anno$ milte
vixit ; i$ etenim dum agit de apostotu siugutis y
ipsisque ioci$ ubipassi et condiii sunt, heecde Bar-
tholomceo atque Matthao canit:
Inde triumphantem fert Tndia BarUiolonuzum,
Uatthmcm eximhun Naddaver alta vintm.
M i h i qnoque esset raagnum ad fldem, s i suab res
« t a l i s ForlunaUis referret, vel n o n liqueret ex ipso
A b d i a enam Naddaver Matthiei habuisse, u t e l B a r - n
t h o l o m x i J a d i a m , quem sic alii eo profectum n a r -
r a n i , ut tamen i n Asia fuerit m a r t y r i o coronaius, de
quo €reg« T u r o n . De gloria martyr., c, 5 * : Apud
Asiam, i n q u i l , paxsum, agonis ipsius narrat histo-
ria; e l u t Sophr. apud H i e r o n . , nosterque Hippo-
lytus, inArmenia. Euseb. 1- v , c. 10, refert ipse
auidera incerto r u m o r e Bartbolomaeum uuum ex
duodecini aposiotis priedicasse i n I n d i a , apud quos
Evangeliura Matiba?i Hebraicis litterie scriptum d i -
catur reliquisse, et quem Panuenus i l l i c r e p e r i t :
non tamen quod i b i diem o b i e r i l . Conira fldem
interpretis Buffinus i l l u d inde Evatrgeliuui Panlae-
num ae^um detulisse a i t : quod Eusebius non d i -
c i t u t etiam Henricus Vales. recte obecrvavit.
f qaam-antiquus, me laiet, q u i sic Harci Evangelium
AUndqtie fuerit quod i n bibliotheea Ca3sariensi a
marivre Pamphilo coilecta servabatur, quo uteban-
Uir Nazaraei, ipseque Hieronymus commodalum
a c c i p i t : sed n o n ipsum MaUhaei a u t h e n t i c u m , u t i
nec qua3 Syriaca unuro, 'et alterum vulgala s u n t .
•ν
E i i a m qaod cuiaBarnabae corpore i n v e n t u m E v a n -
geiium estZenone imperalore, Mattbsei e s s e f e r u n l :
eicque Baron. a n . 489, n . 4 , laudatque historiara,
auciore Alexandro inonacho ; q u i lamen ab ipso
relatus, et, ut exsLat apud Lipomanura, n i b i l Mat-
tha» Evangclii m e m i n i t . Ejus verba s u n t : Invenerunt
etiam Evangelium supra Barnabce pectu* imposilum;
quod deinde Zeno ab Anthimo episcopo sibi m i l l i
polierit, c t i n palatio suo r e p o s u e r i l ; ubi i n q i i i t
r t
ad hoditrnum usquediem servatur, et in magna tfuin-
ta Patchw feria quotanni* in palatii oratorio evan-
qeiium exeo librorecitatur. Quod magis i n d i c i o e s t ,
fui&se Grsecum Evangelii exemplar, ex quo stc
Grsece ex usu ejus Euclesiae legi evangelium possit,
quodque Grasous texlus inagis ex usu Barnabae es-
s c l , o u i pra&cipue Graecis prjedieabat, e i quia eliam
Judasi i n dispersiono positi fere Grrece callebant;
u i una hac lingua apostoli novum omne i n s l r u m e n -
t a t a divino i n s l i u c t u coasignaadum p u t a v e r i n t Sy*
220
αξίωμα του βυαγγελιστοΰ συνιπάγβται. Εύα|γ*λιστοΰ
nax x i J u n i i : 05τος X^yrtou τεθάφθαι & μ β τ ψ ύ « "
αύτοΰ γραφέντς κατα Μάρχον Εύαγγελίψ, τ ψ its~
ύστερον εύρεθέντι μκτά τοΰ άΐΐοατολίχοϋ σώματος *
δθεν χα\ προνόμιον Ιλαβον οϊ πιοτού μή ύττοχείνθαι
ύπό τίνα τ ω ν &).λων έ-τησχίκων ταυτην τήν νήοον *
Αλλ* άπδ του Ιδίου έπισχέπου χ£ΐροτονβ?σθαι* Ferunt
hunc sepultum cum Marci Evangelw ab ip$o con-
&criplo quod postea repertum ett cum apostoli cor-
y
pore, Vnde et fideles\Cyprit) pritilegium nacti tunt,
ne ea intuia subesset ulli aliorvm epxtcoporum^ *ed α
suoipsitulepitcoOo ordinationeireciperet. Nonaccepit
p r i v i l e g i a m , sea o l i m concessum.peream occa&ionem
i l l i ratura babitum e t c o n f i r m a t u m Zenontset synodi
των ένδημουντών Gonstantinopoli j u d i c i o . Qua de
r e , deque privilegio insulse C y p r i leg. T h e o d .
Balsin. can. 8 synodi Ephes., quorepressus conatus
Antiocheni patriarchse, et relictae Cypriis o r d i n a t i o -
nes liberae. P o r r o f u n g i est quidquid Cedrenus i n
eam r e m s c r i b l t , excepta sacri' piffnoris inventione
siib ceraso arbore, quod Matlhaei Evangelium supra
pectus haberet, Ίδιίγραφον αύτο5 του άιτοστόλου
Βαρνάβα· έξ ής προφάαβως Ικτοτε γέγονε μητρόπολις
ή Κύπρος, κα\ τοΰ μή τελεΤν ύπδ Άντι^χειαν, αλλ*
ύπο Κωνσταντινούπολιν' Εα occasione Cyprus metro-
polis facta est, tUjam non ampiius tnb Antiochia cen-
teretur, sed soli Constantinopoli mbetnel. Nuga hme.
Non hoc quaerebatur u t servituiem eervitule m u l a *
r e t , vel quod iion habebat a c q u i r e r e t ; sed u t quod
erat, αυτοκέφαλος, suarunique a r b i t r a o r d i n a l i o -
n u m , perseveraret, nec vel Antiocheno, vel u l l i a l i i
sabesse d e b e r c t ; excepto j u r e προεδρείας et προ­
στασίας Romani a n t i s t i u s , q u a G h r i 8 t i vicarias, s a m -
musque o m n i u m pastor e s t : quo n i b i l lsedit a l i a -
r t i m sedium j u r a , nec se i l l a r u m ordtnationibua
extra dioecesim p r o p r i a m ( j u r e antiqno) immiscet.
De Evang. M a t t h . consentit Nieeph. I . x v i , c. 3 7 ,
ac, n u m mde c r e d i t u m Matthaei Evangelium potius
qaam Marci, qnod ferta illa quinta majoris hebdo-
m a d * Graeei,non ex Marco, sed ex Matthaeo legant
Dorainica; passionis p a r l e m : verum n i b i l vetat q n i n
i n eo palatii oratorio, i n quo reposUus ille Barnabae
codex, ex Marco legeretuf, c u m eadem ipsa pene
Matthaei Marcus babeat, sed paulo breviora. Nice-
phorus elsi ipse pairiarcba, aaclor sic nuperus et
post caplum a L a l i n i s , receptamqiie a Grecis U r -
bem scribens, 'potuit ignorare traditionem BU;P, E c -
clesiaepaulo superiorcm. Gedrenusquod i i a a b s u r d e
n a r r a t , n u l l i u s p^ne est fidei. Auctor Synaxarii
m a i u e r i t , utpote consobrini Barnabse. N o s t r u m T i -
l i a n u m , paulo antiquius, n i h i l tstorum habet, u t
neque Basilianum S i r l e t i ; qpodque i n tabutis T b y i -
nis s c r i p l u m cjosmodi Evangelium t r a d i t Alexand.
monachus, q u i cael^ris v i d e i n r a n t i q u i o r , ac r e l i -
quis auctor hujus traditionis, existimein fuisse p o *
lius Evangelii pariem ejusque capiia qusedam e t
π:ρικοπας quam i n i e g m m codicem. velut forle i n
1ί
C * c i l i a , ause sic Evangetium in pectore et sinu ge-
rebat Beaa, Cujv* corpus tempore Zenonh imperato-
ris, ipto revelante, repertum est, nulla mentioue
ejus t i b r i Evangeliorum. Nec aliter Romanae tabnlae
paulo oberiores ance novas Baronianas, per quaa
i l i v e c t u m i l l u d assumenlum, una cum codice Evan-
gelii&antti Mattheei sua manu de&criplo. Romanum
quoque Breviar. P i i V : Ad cujus pectus erat Evait-
yelhim MaUh&i, Barnabte manu coritcriptum; no
s t r u m Prsedicatorum addit, Hebraicum : sic r e s e r e -
seit eundo, qUasi non et G r a c u m Iranecribere licue-
r i t . ve) i i o n d u m esset i i l u d Evangelium Graeai
r e d d i l u m A n i i q u i u s U o m . eiiam haec ne&cit. M a r i a -
nus lamen Scolas a n . 485 : Corput Barnabx apo-
stoli, et Evangetium MaUh&i, Hebrao stylo scriptnm
reperitur, ipno rweiante. SigeberluB quoqae, Ctuik
221 ORATIO ΧΤ. - W LAUDEM S. MATTII/EI APOST.
& μνήμη εύθυβόλως εϊς Ιννοιαν Λγε: τοΰ Εύαγγε- Λ
λίου» Τούταυ δ« ή ύπόμνησις τψ έν αύτφ δοξαζο-
μίνφ συνάγω Χριστώ. Μνημόνευσον γνησίως τοΰ
εύαγγελιστοΰ, ινα μνημόνευσης αληθώς Ίησοϋ Χρι­
σ τ ή καΐ αναθεώρησης αύτοϋ τήν δόξαν ένοειδώς τε
κα\ συνεπτυγμένως, τδ μυστήριον δλον της οίκονο-
μίας δια τοΰ σεπτοΰ ονόματος νοερώς μυσταγωγοϋ*-
μ*νος.
Άξιον μέν ουν κα\ πάντας καλειν εύαγγελιστάς
τοΰ Σωτήρος τους μαθητές , ώς την ύπερέχουσαν
πάντα νουν εϊρήνην θεοϋ, τοΓς Εθνιΐσιν εύαγγελίσα-
μένους, καΛ διδαχαϊς ένθέοις κα\ χριστομιμήτοις
παθήμασι, το τοΰ θεοΰ σωτήριον έμφθεγξαμένους τ^
Τί * ούχ ήχιστα δε τους τέσσαρα; τούτω δή τψ ονό­
ματι καλεΐσθαι πρεπωδέστατον, ώς ούκ άγραφως
μόνον, άλλα καΐ εγγράφως εόαγγελισαμένους Xpt- Β
στον ούδέταΤς κατ αύτοΰς γενεαΐς μόνον, αλλά χα\
1
ταϊς έπιούσαις δμοΰ πάσαις, τά του θ·οΰ μυστήρια
παραδόντας δια της Γραφής, Ων πρώτος ό Ιερώτα-
Τ
222
moria , ad Evangeili rccta inlelHgeniiam ducil.
Hujus vero recordaiio, Chrislo conjungil, qui in eo
laiidaiur. Meir.or esio sincereet ex auimo evange-
lisUe, ut Jesu Chrisli vere rccordcris, ejusque gbt-
riain uniformiter ac complexe contcmpleris, qui
dispensationis omne myslcrium, pcr vencrandos
nominis apiees mente docearis.
iEquum sane u l ct omnes Salvatoris discipuli
evangelistae vocentur; ut qui Dei pacem ex?uperan-
tem omnem sensum, fausto genlibus nuntio intu-
lerunt, divinisque doctrinis ac Chrisli aemulis pas-
sionibus, salulare Dei in terra prsedicarunt. Impri-
niis vero convenientissimum esl ul eo nomine qua-
luor appellentur, ut qui nedum prolata nude voce,
scd et scripto Chrislum annuntiarunt; neque su:e
duntaxat selatis homiiiibus, sed et futuris dcinccps
omnibus Detmysteria Scriplura Lestc propalarunt:
quoruoTprimus sacratissimus Matlhaius ad s a c r a i u
y

ηηο etiam Evangeiium Malthstx, ipsius manibus ftfat* ejus bibliutbccse. Graviler queritur Radulphus
th<Bt Hebraice scriptum, quod erat simui reconditum, Tungr. I . De canonum observ. prop. I I de illis sa-
invenitur* Quod Evangetium ipse Barnabas secum cerdotibus qui ejusmodi falsas el incerlas narra-
tcmper ferre soiebat, et ubicunque inveniebat infirmos, tiones studiose inveliunt in divina oftieia, secus ac
ponebat itlud supereos, et tam fidt Barnabce quam
% statuit Gelasius c. Sancta Romana, quod pnecipue
merito Malthwi, omne* sanabantnr. Quama h&c, sed altinel ad passiones apostoloritm, in quibus laiinis
unde hausta, et quanfc» iidei? Unde quod non ba- pleraque spuria, et ex apocrypborum ccenosis Ia-
liuit Ecclesia ipsum hoc MaUhiei aulograpbum pro cubus bausia: cum praemrct, veterum more, pie
aulhenlico, vei qua nobis jactura sic penit? Scri- igiiorare gesta singula, et primitias Spiritus labo-
psisse Malllueuni Hcbraice fere veleres consentiunt: reijque in eis omnibus majores suspicere, nostro-
noc vero ipsum illius autographum fuis&e hominis que Cbristiana religtone antistites alque parcnlcs
ex suocapile confingenlis commentum merito v i - snb Christo ambitiose vcnerari et colere supra re*
deatar. Scripsil vero ne quse viva voce ab apostolis, r liquos sanctos omnes, uli etiam pra>stant omnibns,
ipsoque Haltbaeo, Hebraei acceperant, iltis ad gentes ^ qtiara uliam inendacii, quantumvis ofllciosi, suspi-
abeuntibus, paulalim exciderenl, \A etiatn falsis c i o n e i D i qusesilis illis narratiunculis el fabellis,
admistis corrumperentur. Videndus Euseb 1. m, nobis sacrisuue aspcrgere. Quod tamcn aii idcm
c. $4; ac num ipsa NiceUe ratio quam Euseb. insi- Hadulpbus, Passio ap&lol\ Mattftcei hasresim habet
nuat, cum ita scribit: Nempe scripsisse Mallhseum, conira declaralionem Beuedicli XII de vi&ione fa-
του, τδ λείπον Tfj αύτοΰ παρουσία, τοϊς άφ' ών έιτέλ- ciali; nescio quam Passionem, quacveActa Mat-
λετο, 6 t i της γραφής αποκλήρου ν · Ut quod minus thspi notet; nam quae nobis exsianl, nibil ejusmodi
per prw&eniiam pra&tare potuerat, illis α quibus videnlur babere ; nec Abdiana, nec alia. Qiiin Me-
proftcticebatur, scripto suppteret. Sic nimirum Lenui laphrasies, aliis probaiiora, Lipomano cdita. cjns-
corpusculo ac debiliori, quo non liceret velut aliis niodi sunt, ut ex illis idem Lipomarnis probaverit
ac coaposiolis fulguris instar Evangelium quaqua- sanclorum animas jam in coelobeatas esse, ac Dco
vcrsus proferre ac praedicare. Potuit et hsec ratio froi, cujus conirarium errorem notare voluii Ha-
esse, eL ouod pnesenliam sublracturus erat, quod dulplius, el Benedictus cofifixit: non illum alterum,
ipsum velle Eusebiuin arbilror,nec &alis mibi expli- quem Armeiioruin dicunt, quod ipsa Dei esseniia
catum video \erbis illis novi interprelts, quod prm- tion sit videnda a bealis, sed duntaxat gloria et
senti(p $uce adftuc superesse videbatur, scripto, Utis majestas, seu eplendor quidam sub Dco ct σι>γ-
quoi relinquebat supplevit. Quae refert NicepUorus κατάβασις, non ipsum Dci κρύφιον et ακραιφνές.
l . i i , c. i l . A c l a sancti Malthaei plane fabulosa, el Qua in re laborantnostri theologi cxplicandis Grx-
Abdianis ipsis longe improbabiliora, a quibus non cornm quorumdam, Ghysost., Tbeodor., e i c , in
abludit Graecorum Synaxariucn ad xu Kaiendas De- D specicm diuicilibu», locis ac diclis.
ccinbris, quo die sancli Matthaci solemnia reco-
lnnl. Bene tamea est, quod reliqua diei ακο­ Placet omnino Nioet« modesiia et sobrietas, qui
λουθία et oiTicinm , nihil ejusmodi furfurum lia- mifisis omnibus apocryphis atque dubiis, vel eliam
b e l ; sed apo»lolica duniaxai et cvangelista- fabulosis et commentitiis, quse de Mallhaut male
r»m elogia pie ac graviter sirophis odisque fcriatorum hominum jtemeritas invexil, una euai
inodulata : in quibus Tlieophanes canonis esL au- Ecclesia5 ac velerum tradilione ciMUeiitns fuit, ejus
cior. Quomodo cL Basilianuni Sirleii Monologium, sciJicet consummalionisac inartyrii Hierapoli Asi;c,
Commemoratio sancti apostoti et evangelistce Matthmh sive (utalii) Parthias, ubi iu ca urbe ct metropoli,
Sive nulla inajor erat cxplicalio rerum Maitha^i, vicijiisque, ac pauio etiam remotioribuft rcgioinbus
bive Sirletus non putavil sic absurdis rcliquorum (si · has ^Ethiopiam Asiaticam volumus) strenuc
elevandam Hdem, quce libro illo conlinentur. E^se operam Evangeiio posuissct, ac Ecclcsias fundas-
quandoque Synaxaria novi κόμματος et παρακόμ- set; ne exploralo quidem ejus morlis genere aut
ματος, falsaque et nullius fldei coniinere, Graecis supplicii, quod nescio an ulli veLerum prodiderint;
rccenlioribus cusa, indnbium esi. cujusmodi sunt exceptis apoeryphis, qui sic omnia referuiil, ac si
illa Trkdio adjecla ab ipso Nicephoro, cum vetus cuncta oculiscoram usurpassent: qnod sane scri-
Trrodium nulla baberct, cujusmodi \idi Tiiianum, ptorumgenas Ecclftsiae valde invidiosum, ac penc
ejusque jacluram dcploro, ncscicnain cujus matius baiireticorun) fabrica, ul agnoscit papa Gclasiuiiu
vencril, pcr disiracUoi.ciu et auciioncui libroruiu cap. Snncta Romana.
223 N I C E T J E PAPHLAGONIS 224
Evarigelli conscriplioncm aniimun adjecil; primus* Α τος Ματθαίος έπΙ την ίεράν τον Ευαγγελίου ήκε συγ-
que Novum nobis Tcslamentnm enarravit. Ac sicut γριφήν, πρώτος ή μι ν τήν Καινοί Διαθήκην εΕσηγή-
ille oliin Moses primam muitdi originem, ac dein- σατο- καΐώίπερ Μωσής εκείνος τδ παλαιδν, άνωθεν
ceps oimiium Dei operum magnificentiora scripto τήν κοσμογένειαν, κα\ έξης των όλων £&γων Θεου
consignavit : sic niinirum et iste, Christi Dei orlu τά μεγαλοπρεπέστερα λογογραφών * οΰτω δή χαι
recensito, illiusexinde miraculoruni omuem niagni- ούτος την γένεσιν θεολόγων του Χρίστου» κα\ πάντων
ccntiain, divinis scripto prsedicalionibtis Iradit, έξης των αύτοΰ θαυμάτων τήν μεγαλωσύνην, ταΧς
Mauhaeus scilicet, ftdelis ac prudens dispensator έγγράφοις θεο£(5ημοσύναις παραδιδούς* ΐνίατΟαϊος,δ
Palris, sapiensmagnusque Yerbi evangelista; Para- πιστδς κα\ φρόνιμος οικονόμος τοΰ Πατρός, ό σοφός
clcii denique spleudidu3 praedicator acscriba velox. του Λόγου κα\ μέγας ευαγγελιστής • ό λαμπρδς τοΰ
Παρακλήτου κήρυξ καΐ όξυγράφος γραμματεύς
Matlhaeus, cujus si nomen interprcteris, dona- Ματθαίος, ό δεδωρημέτος έρμηνευόμενος · δς έχ
tu$ (49*) dicilur: e mundo quidem velut pulcberri- του κόσμου μέν ο!ά τις απαρχή καλλίστη δεδώρη-
ma delibatio, donalus Cliristo ac diviuo Spirilu ται Χριστώ, ϋΐνεύματι δέ θείω γεννηθείς , και.
genitus Verboque veritatis perfectus, ab ipso rur- λόγω αληθείας καταρτισθε\ς, αΰΟις τοΤς 2θνεσιν
sus in lucem ei salutem geutium donalus est.usque ^ εις '· φως παρ αύτοΰ καΐ σωτηρίαν δως έσχα­
1

&d extremum' terrse * Ilic nos hodie convocans, του δεδώρηται της γης. Οδτος ημάς σήμερον σΰγκα-
suamque ipsius memoriam splendidissimce celebriia- λών, κα\ λαμπρότατης εορτής ύπόθεσιν, τήν αύτοΰ
tisargumealun) praesians,l«tani maxiineacadmiran- παναγή μνήμην ποιούμενος, φαιδράν 8τι μάλιστα
dam desiderabilis convivii corapotalionem indixit; καίθαυμασίαν ύπέτειυε φιλοτησίαν · στερεάν μεν κα\
solidam quidem ac perfeciam escam, conscriptum τελείαν τροφήν, τδ κατ* αύτδν Εύαγγέλιον προτιθείς*
ab eo Evangelium apponens, gralis«que sermoneni τδν λόγονδέ της χάριτος, τδν διά τοΰ στόματος αύτοΰ
7
exejusoreprocedeiilem vclutsacratissimum quem- πορευόμίνον, οΤά τινα κρατήρα μυστικώτατον έγκιρ-
dam craterem miscens, Cbristique araantes animos νών, κα\ πάσας καρδίας «ύφραίνων ΧριστοφιλεΙς.
omnes laHiflcans.
Sed vjdeamus quali ex vita, ac instituti priusge- "Αλλ* Γδωμεν οΕου βίου, καΐ ο?ας πρότερον ό μακά­
nere vir beatus, ad quem evaserit finem : exccllen- ριος πολιτείας τετυχηκώς, ε!ς οίον κατάντη τέλος ·
tcmqae mulaiionein summeque inauditam in me- καΐ τδ της μεταβολής υπερβάλλον, καΐ τδ καινο-
lius Iransmutationem admirantes, mirabilem Deum πρεπέστατον τήί έπΙ %6 κρείττον έκτεθαυμακότες
in justitia, mirabilem in bonilate magnificemus. άλ)οιώσεως, τδν θαυμαστδν έν δίκαωσυνη, θαυμαστδν
' έν χρηστότητι
χρηστόττιτι μεγαλυνωμεν θεόν.
Publicanus prius fuit, Christi postea discipulus; Τελώνη; ξν πρότερον, 0 Χρίστου μαθητής ύστερον*
ac pccuniarum ratiocinator» Evangelii interpres et χα\ χρημάτων λογιστής, ό τοΰ Ευαγγελίου υφηγητής.
enarralor. Publtcanus nenipe inslitutum quod piis Τελώνης, τδ άπευκτότατον τοις εΰσεβέσι, τδ άμαρ-
maxime abliorreiidum, religiosaeque mentis homini- τητικώτατον τοίς εύλαβέσιν επιτήδευμα νομίσθέν. Τί
bus scelestissimum habeatur. Quid enim violeutius γάρ τοΰ χρήματα πράττειν βιαιότερον ή τυραννικώ-
aut xnagis lyraimicum, quain pecunias conflare ea- τερον; τί δέ πρδς τήν κατά τδ Εύαγγέλιον έναντιώ*
rumque exactorem esse? Quid vcro vitae ex EVan- ω
τερον ζ ή »ν ων
Χ ^ Ρ Χ*τάρχειν, κα\ συρειν καΐ
gelii raiionibus instituUB magis adversum, quam Θλί6ε·.ν πενήτων ψυχάς αδίκως, είτ' οδν δικαίως, ώς
opprimere viduas, pauperumque animas injuste ή ύπόληψις ; Έκατίρως γάρ;έστι κατά τδ φύσει δί­
iraliere atque vcxare, sive eliaai jusie, ut exislima-καιον αληθώς άδικεΣν, ei xafc νόμος ανθρώπων Ανω­
iur?LHrinque enim atienta naturae «quitaie vere θεν έπισφραγιζόμενος τήν τυραννίδα, τδ άνεύΟυνον
locus injuriae est» lametsi lex bumana, sancita oliin της πράξεως υπαγορεύει. Ού γάρ τοΰ θεοΰ τοΰτο
lyrannide, actioncm innaxiarn diclet. Non enimhsec νόμος, ού φύσεως,, τους μέν τυραννειν, τους δε τυ-
ti*x Dei est, non naturae, ut nempe alii tyrannidcm jy ραννεϊσθαι * κα\ τους μέν κατωφρυώσθαι των ταπει-
cxcrccant, alii tyranmde premanlur; atque alii νοτέρων κα\ ύπεραίρεσθαι, τους δέ καταδουλοΰσΟαι
quidein adversus bumiiiores supercilium tollanl ac κα\ χατατρίβεσθαι · κα\ τους μέν ύπερμαζ^ν καΐ
efTerantur, alii mancipenlur atque a;runinis confl- μεθύειν κατατρυφώντας των πτωχικών κα\ δημοσίας
ciantur: atii lasciviant ac deliciis adversus paupc- πρόφασιν οφειλής, τήν έσχατη ν άποστερεϊν της ζωής
ros temulenii difiluanl, praelextoque publico debiio, άφορμήν · τους δέ κατακάμπτεσθαι xal μαστιγοΰ-
stiprcmam tolerandx viue ralionem auferant; alii σθαι, μέχρις δν κα\ τδν έσχατον άποδοϊεν όβολόν •
^ravemur ac caedantur, donec novissimum obolum ώσπερ τήν άναπνοήν, οΟτω καΐ τήν τοΰ τέλους άπό-
reddant; a quibus sicut spiraculum.sic ei Iributum δοσιν εισπραττόμενους * ούχ ουτω θεδς άπ* αρχής,
auslcre exigatur. Non sic Deus ab iuitio, non sic οΰχ ούτως άνΟρώποις άνωθεν ένομοθέτησεν * ώσπερ
huminibttt, cuin primo conditi sunt, lcgc sanxit. δέ πλάστης απάντων εΤς, οΰτω και φύσις μία, κα;
Sod stcnt universoruiii uausesl ticior, sicel naiura δρος κα\ νόμος ζωής απασιν ό αυτός * έλίυθερία τε
7
• fea. XLIX, C. Litc. iv, 22.

(•W) Ίΐ]: Syriacj <ionnm a rudhw

225 ORATIO X I . - I N L A U D E M S. ΜΛΤΤΙΙ/ΕΙ APOST.
^ a t v ομοίως, κα\ κατάστασις καΐ πολιτεία ή άύτή Α est, ratioquc ac viUelcx cariciriomnibus; cnnciis-
διατέτακται τήν αρχήν.
Ά φ* οϊ δε λογισμός αγέρωχος, καΐ των υπέρ φύσιν
αλόγιστος επιθυμία, κα\ 6φεω; μέν επίβουλος συμ­
βουλή, εντολής δε αγίας άθέτησις κα\ παρακοή της
φύσεως καταδραμόντα, διέστησε μέν κα\ μακράν
ώσενθεού, τ ψ βασκάνψ δέ προσεγγίσαι παρεσκεύα-
σεν, εντεύθεν τδ συγγενές κα\ δμόφυλον είς άλλοτριό-
τητα γνώμης κα\ βίου κατεμερίσθη τομήν. Εντεύθεν
*δ δυναστεΰον, κα\ τδ δυναστευόμενον * τδ τυραννούν,
καΐ τδ τυραννούμενον · καΐ τδ μεν άπαιτεΐν φόρους,
τδ δ* άπαιτεϊσθαι· κα\ τδ μεν ύπερήρθαι θράσει, χα\
των όμοτίμων ώς δούλων κατεξανίστασθαι, τδ δέ
καταπτήσσειν τήν τυραννίδα, κα\ ώς άπαφ αίτητον τδ
Β
έτήσιον τέλος, κα\ τήν δουλείαν άποτιννύειν ώς όφει-
λήν.
Ταύτης άε\ πράκτορες της κακής έ π ι τ ι μ ή σ ε ω ; οϊ
Θερμότεροι μέν τήν φύσιν καΐ οξύτεροι * τουτέστιν,
auvtivat κα\ λογίσασθαι τήν δασμοφορίαν ίκανώτατοί"
άσυμπαθέστεροι δε πάντων, κα\ τήν γνώμην έπίπαν
Ιταμώτεροι, ώστε μηδενΐ των όφειλόντων παραχω-
ρεϊν £χειν μηδέν. Ταύτης * Ματθαίος έπήβολος της rcs niajoriquc improbilate, ut nihil quidqitani debi-
πολιτείας πρότερον ήν. Τούτου βίου, ατε φύσεως
άγχινοία καΐνοδςέντρεχεί^ι κατευμεγεθών, τήν πρώ-
την έν τελώναις έπεΐχε τάξιν.
Ε π ε ι δ ή τοίνυν δι* αύτοΰ παράγων δ Κύριος, τψ
της καρδίας βάθεΐ'προσέβλεψεν, και κεκρύφθαι μεν Q animi imo inspecto sinu, lalentem in co virlutis
i v αύτψ της αρετής θησαυρδν, έξωθεν δε κατά σύμ-
βασιν τ ^ πονηρία διοχλεΐσθαι τ η κοσμική · καΐ τδ
μεν, έκούσιον είναι κα\ Ιμφυτον α γ α θ ό ν τδ δέ τ ύ ­
χης έπήρειαν μάλλον, ή γνώμης έκουσιότητα κατα-
νενίηκεν, καλεΤ μεν αύτδν, εντελλόμενος ακόλουθε ιν*
i δε άναστάς, εύθυς έπηκολοϋθησε. Ού μακρών
εδέησε λόγων τψ Κυρίω, ού χρόνου τριβής, ού τε-
λεωτέρας συνουσίας • άλλ' ούτε θεολογίας συχνής, ού
συμβουλίας πιθανής, ούτε δέ θαυμάτων επιδείξεως,
ώστε τδν άρχιτελώνην της κατ* αύτδν άφαρπάσΟαι
σχολής, παριών δέ, κα\ μι5 μόντ| καλέσας, έπεσπά*
σατο φωνή- ΆχοΛονΟεί μοι. Ό δέ ούκ άπήρεισε
πρδς τά χρήματα τδν λογισμόν • ού τήν άπδ του
κέρδους ένενόησεν ήδονήν • ού πρδς τήν δόξαν των
συγκα&ημένων αύτψ διατραπε^ς, τήν κλήσιν ά π - D lucro est, voluplalcm cogitavit : non corum opi-
εσείσατο' δμοΰ δέ τ ^ ^φωντ) τοΰ πεφωνηκότος γεγο-
νώς δλος, καΐ ώσπερ αστραπής αθρόα λαμπρότητι
τήν καρδίαν καταλαμφθείς* Υ.Λ\ των έν χερσ\ μέν
χρημάτων καΐ πραγμάτων εύθυς άλλοτριωθε\ς, της
θείας δέ κλήσεως (ώ της πίστεως!) ηττηθείς, κατα­
λείπει μέν τους συμπράκτορας, καταλείπει δέ τδ τε-
λώνιον, καΐ πάσαν τήν έν αύτψ πραττομένην απορ­
ρίπτεται φορολογίαν χρυσού δέ παντδς κα* αργύρου
τδν πολύτιμον άντωνεϊται μαργαρίτην · καΐ των
γηίνων τήν άρπαγήν άφε\ς, τήν ούράνιον τρέχει διαρ-
πάσων βασιλείαν • μάλλον δέ, χρυσού μέν καΐ αργύ­
ρου παντδς τιμαλφεστέραν Ιχων ψυχήν, οία δέ λίθον
τίμιον και άξιέραστον θ ε ψ προΐσχων τδν νουν, άλί-
σκεται τούτω κα\ ποθείται κα\ ζ η τ - t t a i * και πρδς
226
que simililcrquc iiberlas, statns c l viuc ratio cadem
primura consliiulu fuil.
Ex quo auicm supcrba ralio, rerumquc naiura
eitperiorum inconsulta cupidilas; ac serpcnlis qui-
dcm insidiosuni consilium, sanolique mandali spre-
tio, el inobcdienlia naturac ingrucntia, divisam
illam procul a Deo depulcrunl, aique invidoarijitngi
prawUilcrunt; indc jam cogiiali ac tribules, in alio-
nas scissi volunlatcs sunt ac vitae sludia. hule fa-
cium u l alii domtnendir, alii dominio subjician-
t u r ; alii tyrannidc rcga.nl, alii rcgaiitur: atquo
alii quidein iribula cxigant, ab aliis aulemex;-
gantur: alii audacia effcrantur et adversus ens
qui pari bonore sunt quasi adversns scrvos i n -
surganl; alit tyrannidis tnetu pavcani, ae tanquam
indeprecabile , iribulnm aninium solvant vcluiqtie
dcbiium, serviiutem pendani.
Hujus semper malje auctionis ccnsusqtie quaeslo-
TCS, qai calentiori ac acriori ingcnio s u n i ; lioc cst,
callenlissimi tributorum raliocinatorcs, inque reni
maxime idonei. Hi vcro omnium inclemcntiores, e l
qui nulla miseralionc moveanlur; ubique procacio-
tores habere sinanl. Hujus MaUbaens prius compos
disciplinse erat. Hujus instituti, tanquam solerti vir
ingenio menlisque agilkate praspollcns, inler publi-
canos principem locuiu obtinebat.
Quod igitur pcr eum transiens Dominus, illius
tbesaurum deprehcnderat, etsi Uim exterius cr
accidenli, saeculi pravilas ac nequilia abtundebal:
alque allerum qutdem, bontim csse sponiancum
alque innaluni; akerum vcro, fortunx politts inju-
riatn, quam spontaneae menlis senientiam inlcHcxc-
r a l , euin vocat ac jubet s c q u i : qui surgcns, slaiim
secutus esl. Non lpngis Domino opus scrmonibtis
fnil, non lemporis mora, non majori consuciudine;
al neque crebra divinorum doctrina, non probabili
consilio el suasione, non miraculonim exbibilione,
ut principcm pubiicanorum a suo illo sludio insli-
lutoquc abriperet; sed transiens, unaquc duniaxat
eommonilum voce cum Iraxit : Sequere me, flle
porro, non peruniis altendit animum; non qu& ex
nioni qui pari iiistilnlo ad lclonei Iucra considc-
bant, pudore rcpvcssusvocalionemrespuil; sed mox
vocc audila, tolus vocaiili devoius, vclnlque repcn-
lina fulgtiris coruscalionc animo illuslratus. atqtic
a pccuniis rebusque quas manibus vcrsabat alieno
statim faclus animo, ac vocalionis (o iidcm!) in oo
vicloria, socios quidcm qua3Slorcs relinquit, rclin-
quitvero porli>rium,collcclaque in eo iribuia omitia
projicit : auroquc omni alque argenlo prciiosuiii
margarilum commulat : missaque tcrrciiorum
rapina coe.lorum regnum raptum currit. Quinimo,
CIIITI anima auro omni el argenlo preliosiore p r s -
dilus cssci, dum velui lapidcm prcliosnm dignequc
amabilcm, Dco oblcndit aninmn», ejtis ille illccobris
227 N I C E T J i PAPHLAGONIS «2S
capiiur 4 et a m o r i habetur atque qusentur; et ad Α τ Α ϊ φ θ α ρ τ α βασίλεια xai μακαριώτατα χϊ.η&είς τβ
i n c o r r u p l a m bealiseimaraque vocatus atque electus κα\ εκλεγείς, επιτέλους Ανελήφθη.
a u l a m , ad e x t r e m u m a&sumptus est.
Eum i n modum mutaiis rairabiliter Levi mori- Ούτως Αευΐς θαυμασίως τδν τρόπον μεταποιηθείς,
b u s , i n Ualtba;um eliam nomen commulavit : ac βίς Ματθαίον χαΧ τήν προσηγορίαν μέτηλλάξατο *
eicut anlea publicani a r l e , portoria e subditis καΙ ώσπερ έτελώνησε προτερον τον χρυσδν,. τψ
legendo, i t l i q u i genti imperabat, a u r u m quae&ierat, βασιλεΖ τοϋ έθνους τδ ύπήκοον φορολογούμενος, ούτως
sic e l posiea eadern Christum sibi addixerat, q u i έτελώνησεν' δστερον τδν Χριστον· επόμενος μέν πρδς
invilaDtem ad spiritale ac m y s t i c u m sernionum τήν πνευματικόν πανδαισΕαν των λύγων καλοΰντι xa\
convivium scqueretur, rursusque domuin ipse i u * . μυστιχήν • καλών δε καΙ αύτδς αύθις αύτδν είςτήν
v i i a r e i , wagniliceque acciperet, atque d u p l i c i cibo οϊκίαν, καΙ φιλοφροσύνη δεξιούμενος, έδέσμασίτ*
r e c r e a r e i ; u t q u i d e m b o m i n e m , i l l i s dapibus quse Θεραπεύων διττοΖς * ώς ΑνΘρωπον μέν, το!ς cov
cx corporia usu f o r e n i ; u t autem D e u m , poeniteniia σώματος έπιτηδείοις· ώ ς θ ε δ ν δέ, Ιλεούμενος Tfl μ ε ­
placando, fldemque ckaritate afllataro ( p u l c h e r r i - τάνοια, κα\ πίστιν προσάγων ενεργού μένη ν δι* αγά­
i u u m scilicei e o r u m , quai a nobis ilie exigit) offe- πης, το κάλλιστον, ών εκείνος αίτεΖ παρ* ημών. Λιο
rendo. Quamobrem eliam proclive lelouei qua&i Β καΙ τελωνεϊται π ρ ο θ ύ μ ω ς , έαυτον τοΖς πεινώσινό
j u r e a se exigi s i n i l , q u i se esurientibus raagnificus μΒγαλόδωρος δικούς* πε'.νών το itctvSaOat, χαΐ τ ρ έ -
largitor praeberel; esuriens ipse e s u r i r i , e l eos q u i φων τους έοτιςίν νομίζοντας.
accipere dapibua v i d e r e n t u r , pascens.
Gum i g i t u r v i r beatus se t o l u m publjcani illa "Ολον ο5ν έαυτον δ μακάριος τήςτβλωνιχής πράξεως
funciioae vituque expedissei, ad Ghristum apie άναχαΟάρας, πρ^ς ύιτοβοχήν εύθετο ν χατεβκωα^τίο
fiusdpiendum comparatus e s l ; nempe abjeclo sae- τοϋ Χρίστου * άποβαλόμενος μίν τ6 πνεύμα t o u χ4-
c u l i s p i r i l u , Deique S p i r i t u assumpio, Inde o m n i σμοο, προσλαβόμενος δε το τοϋ θεού. Εντεύθεν σταυ-
mundo cruciQgitur, ac cunctis m u n d i cupiditatibus ρουται μέν κόσμψ παντ\, χαΧ « ά σ α ι ; ταΐς χοσμ:καϊς
cvacuatur pariter et e m u n d a t u r ; atque a vanitatis έπίθυμίανς, κα\ άναχενοϋται χα\ «αβαίρεται· κα>. τών
r a l i o n i b u s v e l u t faecibus prorsus depurgalus, s o l i - της ματαιότητος παντάπασινάποδιυλΕζβτο4λογισμών·
que Jesu vivens atque illius vestigia premens, iiido- μόνιρ δε τ φ Ίησοΰ ζ ώ ν , χα\ τούτω χατ*,Γχνος Ακο­
lis omnem solertiam onmemque animi sagacitalei* λουθών, δλην μεν τήν έκ ιρύαεως άγχίνοιαν χαΧ της
ac mentis a c u m e n , i l l i u s coHluendae v e r i t a u a d - διανοίας τήν έντρέχεναν χα\ τήν όξυωπίαν του νοΰ,
d i x i t : cunctieque ipsius sacris atque mysticis diivvii-- g προς βρασιν της κατ αύτον αληθείας άπησχόλει ·
1

nis prsedicatiombus intelHgeniem auditum ac m η οo--
r i g e r u m adhibens; admirandisque cunclis C b r i s l i
operibus simplicein o c u l u m atque l u c i d u m a d m o -
vene; ac prseierea salularium passionuio, crucis
i n o r l i s eepullurae, resurrcclionis, omniumque r c l i -
> τοις τών σωτηρίων παθών, τοϋ σταυρού, τοϋ θανά­
q u o r u m ip*e spectator sociusque effeclus, m i r a n -
d u m i n m o d u m ipse seipso (o o m n i adiiiiraiione
prosequende inaspectabiJium s p e c t a i o r ! ) excedis,
totusque Dei excc&su rapientis efficeris, Deique
Spirilu nascens t divinus plane spiritus evadis.
Quamobrem etiam Paracletus e coelo effusus, quasi
c u m propria prole consuescit : ipsaque substaiuia
illapsus et versans» divinisque iilustralionibus ac
inuneribus r e p l e n s , sapientia adiiuplet et intellectu,
πάσα t ς δι ταΤς (εραΐς αύτου θεολογία ι ς χαΐ μυστι-
καίς συνετον παραβάλλων χαΐ ευήκοον ους · χα\ τοΤς
θαυμασίοις δε των Ιργων Χρίστου π & ι ν απλούν
όφθαλμον έπιβάλλων χα\ φωτολαμπή * καΐ προς τ ο ύ ­
του, της ταφής, της Αναστάσεως, κα\ τών επομένων
αύτοίς πάντων αυτόπτης κα\ χοινωνο; γβγενημένος,
έξίστασαι μέν έαυτοΰ θαυμασίως, (ώ θαομασιώτατε
τών Αθεωρήτο>ν θεωρητά I) Βλος δε τοϋ έξςστώντο;
γίνη βεοϋ· χα\ θεοΰ Ονεύματι γεννώμενος, πνεύμα
θεϊαν άτεχνώς γ£ντ\ • οΓς δη χα\ ό Παράχλητος Ανω­
θεν έκχεθε\ς, ώς οίκείω γεννήματι προσομιλβί' χαΐ
χατ' ούσίαν έ μ φ ί λ ο χ ω ^ ν , χα\ τών θϊαρχικών έλ-
λάμψεων κα\ δωρεών έμπιπλών, πληροϊ μέν σοφίας

impleique fortUudine et s c i e n t i a ; pari denique D ε ν έ σ ε ω ς , πληροί δε Ισχύος καΐ γνώσεως ·

coryphseis antiquissimisque munere, signorum p r o -
digiorumque \irluLibus Jiberaliter donavit.
Quid igitur? N u m S p i r i t u m quidem i n ignis
specie e coelo descendentem pari reltquis munere
bii&cepit, non p a r i vero conaLu graliam qu;c i n i l l o
c&t, gentibus annuntiavit? aut a Peiri ac Pauli
divina pro apostoli partibus sapicntia, id e s t , m a -
g u i l o q u e n l i a , defecil? Nequoquani, HlisnamqHC pcr
omnes nationes ac lerrsc oras discurrenlibus, p r o u l
cuique o b l i g e r a t , aut ParacleLus disceniebat, v c r -
bumque viiae oris ipso oflicio, his i n quos i n c i d e -
bant e i i a r r a n l i b u s ; h i c , f c r v e n l i Dei scmulatione
succensus, anirais gli&cebai, di&cruciabaiur, a?gre
laolesleque babcbat, cordis parturiginem ferrc non
σημείων δέ x<x\ τεράτων δανάμεσιν, Γβα το?ς κορυ-
φαίοις καΙ πρεσβυτάτοις ίφιλοτιμήσατο.
Τί oCv; Ά ρ α το Πνεϋμα μέν έν εΓδει.πυρός ο ύ -
ρανέθεν καθιέμενον ομοίως χοϊς Αλλοις ύπεδαξατο,
ούχ ομοίως δέ τήν Απ* αύτοΰ χάριν τοΓς ίθνεσιν
άπήγγειλεν ; ή Πέτρου κα\ Παύλου της Αποιτολιχής
θεοσοφίας, ήτοι μεγαλοφωνίας, Απελείφθη; Ουδα­
μ ώ ς . Κα\ γΑρ, τών μέν χατΑ π$ν Εθνος χαΐ πΑν
κλίμα της γης διατρεχόντων, ώ ς Ιλαχεν Εκαστος, ή
ώ ς Αφώριζεν 6 Παράκλητος, καΙ τον της ζωής λόγ<:ν
τοΣς παρατυγχάνουσο διΑ στόματος έξηγουμένων, οϋ-
τος, ζήλου θεου πυρπολούμενος θερμδτητι, έσφΛ-
δαζε μέν χα\ καχετρύχετο χαΐ ήσχαλλε, τήν ώδίνα
της καρδίας ύπέχειν ουχ οίος τε ών · χα) πΑσαν T^JV
223 ORATIO X I . - 1Ν LAUDEM S. ΜΛΤΤ1ΙΈΙ APOST. jgO
οίκουμένην, δσον εις τήν αύτοΰ πρόθεσιν ήκον, του ^ valcns; ac orbcm universum, ad ejiis ftnirai propo-
τής χάριτος λίγου πληρώ σα ι προθύμου μένος. situro quod altiuebat, verbo gratiae hnpJere sata-
gens.
*Ανακοπτόμενος 6έ τής Ιεράς ευθυμίας φυσική Obsianle vero sacro desiderio, quod corpusculo
,νοΰ αγίου σώματος αδυναμία» ού,κ άναπέπτωκε τί) imbecilliore natnra pneditus erat, non ignavia
£αθυμία · οΟ £αστώνη εαυτόν άπέδοτο κα\ τροφή * concidit, non se molliiici ac deliciis dediiam voluii,
ουδέ σωματικαΐς άνεκλήθη διαίταις καΐ άνέσεσιν * non corporali exquisiio viclu ac delicaliore rcsiiiil;
αλλά δευτέραν ήλθεν όδδν, έπίτομον καΐ άμοχθον, sed alteram iniitviam, eamque compcndiariam, nec
κα\ πάσαις ανθρώπων σωτηριώδη γενεαΤς. Συν- quidquain morosam, cunctisque hominum setatibus
αγαγών έαυτδν ώ< οίον τβ ήν, καΐ τήν θεανδρικήν του salularem. Quinimo ipse neipsum, quoad liccbal,
Λόγου προς ανθρώπους έπεφάνειαν κα\ πάσαν τήν colligens, Deique virilem Verbi ad homines appa-
θεουργδν οίκονομίαν δια μνήμης σαφούς άνατυπωσά-
rilionem, omnemque divinam dispcnsationem clara
μενος τβ διάνοία, κα\ οίον ύπ' 6ψιν λαβών, λογογρα-
menle memoria informans, ac velut ob oculos
φεϊ τήν εύσέοειαν' καΐ άπερ άγράφως τοις Ιθνεσι
ponens, ecripto consignat pieiatem : qusequc adco
διά γλώσσης oi άλλοι παρεδίδοσαν, ταΰτα Ματθαίος
rcliqui genlibus lingirse munere non scripla tradi-
d μέγας δ ^ ΟΛίγγραφιχής θεωρίας συγχεφαλαιούμε- & deraul, haec magnus ftfallhasus scripla commenU-
νος» δλον του Λόγου τδ μυστήριου ΙεραΙς άνατέταχβ lione summa colligens, lotum Verbi mysterium sa-
θεηγορίαις. cris praedieationibus intexuit.
Άνωθβν γάρ της γενεαλογίας άπδ Αβραάμ τήν Sursum enim ab Abrobamo generationum seriem
αρχήν καταβαλόμενος , καΐ χαθε,ξής , προιών, orsus, ac, deinceps prucedens, quse sccundum car-
τήν κατά σάρκα γίννησιν ευαγγελίζεται τοΰ Χρί­ nem est, Christi generaiionem annuntial : tum
στου · είτα, τήν άνάδειξιν τήν βάπτισιν αύτοΰ
ν ejus oslensioncm, baplismumque ei leulaiionero;
κα\ τδν πειρασμό ν · είτα, των αποστόλων τήν έκ- deinde apostoloruin electionem, sacrasque instilu-
λογήν, τάς Ιεράς μυσταγωγίας, δσας τε διά πα­ tiones» qusecunquc Dooiinus in parabolis, et qua>
ραβολών , και δσας 6 Κύριος εν π α τ η σ ι ά τοϊς cnnquc palam turbis ac discipulis loquebalur. Ad
οχλοις ώμίλει χαΐ τοίς μαθηταϊς· είτα. τάς ύπερ- liaec eiiinia miracula, curatos segrotos, a daemoni-
φυιΤς θαυματουργίας, τάς των νοσούντων θεραπείας, bus mundatos, variis languoribug sanalos, panum
των δαιμόνων τάς καθάρσεις, των «ολυτρόπως πα­ bcnedictionem, ambulalionem supra mare, immu-
σχόντων τάς ί άσε ι ς τήν των άρτων εύλόγησιν, τδν
(
lationem in monie; omncm denique simpliciter
έν Οαλάσση περίπατον, τήν ϊπ\ του 6 ρου ς άλλοίωσιν. ^ prodigiorum slupendam vim, omnemque Jesu actio-
«r < ι _ · \ ·> _ / .. » a
Και πδσαν απλώς τβρατουργίαυ ύπερφυδ, κα\\ π&-
a · .· *;
nein, ac omnem proccipui momenti operationem
.·
r

σαν πραζιν του Ίησου, καΐ πόΐσαν ενίργειαν άξιο- Dei vocibus, oplimus mysleriorum Spiritue scriba
λογωτάτην, θεοΰ φωναίς, ό του Πνεύματος άριστος et imerpres exponit. Quin et ea, quae ad eecundum
μυστογράφος ύφηγεϊται. Κα\ δή χαΐτά τής δευτέ­ adventum specianl mysteria exsecutus est. Ad hsec
f

ρας αΰΐοΰ παρουσίας, εξέφρασε μυστήρια* πρδς δε, etiam sessionem super pullum, et puerorum lau-
%Λ\ τήν έπι του πώλου καθίζησιν, κα\ των παίδων dem, Jutiaeorumque invidiam : item ccenam mysti-
τήvCμvησιv, και των.Ιουδαίων τήν βασκανίαν κα\ cam et Judae proditioneni, ac Pilati simulatum judi-
τδν δείπνον xtv μυσ-ςικδν, κα\ τήν Ιούδα προδοσία ν, cium et condemnalionem : arundinem, coronam,
κα\τήν ύποχεχριμένην του Πιλάτου xpiatv κα\ κατά- illueionem, crucem, sepulturara, triduanam reeur-
κρίσιν τδν χάλαμον, τδν στέφανον, τδν έμπαιγμΑν, rectlonem et apparitionem. Omnem deniqoe, ut
τδν σταυρόν, τήν ταφήν, τήν τριήμερο ν άνάστασιν universim loquar, Verbi dispensalionem, Yerbi
χα\ έμφάνισιν. Κα\ πάσαν συνολως φάναι τοΰ Λόγου disertisgimus scriba scriplo enarrans, cunctis gen-
τήν οίχονομίαν» δ τοΰ Λόγου λογιώτατος έν γραφή tibus pietatis proposuit titulum, fidei pigims, dile-
διηγησάμβνος ύπογραφευς, xotv6v προύθηχε π5σιν clionis fomilem, bonilatis divinae ac clemenli» de-
£θνεσιν πρόγραμμα θεοσεβείας, έχέγγυον πίστεως, Ο ctarationem, regni predicalionem, myslerii Chrisli
αγάπης έμπύριυμα , της τοΰ θεοΰ φιλανθρωπίας confirmationem, veritalis fulcimeutum, animorum
άπόδειξιν, τής βασιλείας άναχήρυξιν^ της οικονομίας illuminalionera, sanctiflcaltonis originem sre fou-
βεβαίωσιν, αληθείας στηριγμδν , ψυχών φωτισμδν, tem veraeque salutis argumentum, abs $e scriplum
αρχήν ήτοι πηγήν άγιασμοϋ καΙ ακραιφνούς σω­ Evangeliom orbis flnibus edcns.
τηρίας ύπόθεαιν, τδ κατ* αυτόν Εϋαγγέλιον τοϊς
πέρασιν Ικδεδωκώς·
Ούτως ούχ ένΐ μέν Ιθνει Ματθαίος έπιδημεί - των Sic Malihaaus non ad unam prortci&cilur gentem;
Αλλων δε κατά σώματος αναγκαίαν περιγραφήν κα\ reliquis auiem naiurali corporis circumscriptione,
άδυναμίαν φύσεως απολείπεται * ούδε πάσι μέν Εθνε- ac naiurae ipsa imbecillitate deest: iteque ad omnes
σιν έπιφοιτα * ολίγοις δε των ανθρώπων ομιλών, τδν quidem se confert, cum paucis yero bominum ser-
τής θεογνωσίας επιλάμπει πνρσόν • ούδε π5σι μεν monem miscens, divinse eis cogniiionis atque fidei
ομιλεί, μόνως δε τοΓς κατά τήν αύτοΰ περιοΰσι γε- facem accendil. : nec cum omnibus quidcm, cum
νεάν • ή πάσαις μεν Ιφεξής γενεαϊς τδν Ίησοΰν, κα\ iis vero dnntaxat quos illa supersiites fcrebat xtas :
τήν αΰτοΰ βασιλείανκαΐτήν σάρκωσιν ευαγγελίζεται· aul omnibus quidera deinceps setaiibus Jesuoi
231 NICET.E IVUMILAGONiS 232
u t i n u u t i a l , jfcjHsquc r e g n u m nc IncarnaLiuiicm, ιιοιι Λ υύχ δμαΐως οϊ riuat; -ζΛς τ/; ς άληΟογνωσία; έπαυ·
stmililer lamcn vera! scicttuo: fulgo^cs cuiiclia γά£ει μαρμαρυγάς* ηλίου 6^ τρόπον τάς φωτοβόλους
affundit : q u i u f m o s o l l s iitslaf- luctdos EvangcJii αχτίνας τοΰ Ευαγγελίου κατά πασαν όμοΰ τ*]ν οϊχου-
radlos I n omnetn simul l u r r a r u m o r b e i n , ouuicmque μένην, και πασαν εθνών διάλεκτον έπαφιείς· καΐ πα-
fiationoin linguam c m i l t c n s , aiquc ouiuem h o m i n n m σαν ανθρώπων ocdvotav κατά γενεάν κα\ γενεάν πρδς
iDci>tem secnndum % i a l u m successionem ad p r o - τδ οϊκεΖον της θεολογίας έπισπώμενος φώς, άμοτίμως
p r i u m lbeologra> lumett illicrcns, pari cunclos i n - τοϊς πάσιν έπιβλύζει τήν εύεργεσίαν' το?ς μεν
dulgentia, largo velut funle, bencfieio i m p a r i i t : iis άπλοΰν αυτών καΐ πιστών τον όφθαλμδν τής καρδίας
q i v d e m q u i simplicem-atquc (idclem a n i m i o c u l u m έπιβάλλουσιν, άληθινδν και σωτήρων γενόμενος φώς·
adliibcant, vcraMux c t salutaris cxsislens; iis aulem τοϊς.σκολϊώς δε καΐ ούκ εν πίστει πρδς αύτδν άτενί-
q u i pravc nec i n iide in c u m i n t c n d a n t , S p i r i l u s ζουσι, πνεΰμα κρίσεως κα\ πνεύμα καύσεως καθ­
sriiiccl judicii ardorisquc*. ιστάμενος.
S c r i p i i o iiice L y c u r g i lcgcs et Solonis nugas Τούτο τους Λυκούργου νόμους καΐ Σόλωνος βατ-
esse o s l e n d i l . H&c Plaionis non vere exsistentes τολογίαν άπέφηνεν, Τοΰτο Πλάτωνος τάς ανυπό­
respublicas longasque v e r b o r u m ineptias, silenlio στατους πολιτείας, κα\ τάς μακράς κατεσίγασεν
Β
damnavit : lanloquc o m n i Aristolelica obscurilate άδολε σ/ία ς · χα\ πάσης"*Αριστοτελικής άσαφείας καΐ
ac argumcnlis non concludcniibus, omnique apud άπεραντολογίας, κα\ πάσης των παρ' Έλλησι φιλο-
Graecos facundissimorum l u c u b r a l i o n e ac scripto λογωτάτων συγγραφής κατά τοσούτον ενθεώτερόν τ «
d i v i n i o r cst ac s a p i c n l i o r , quanto ccelum tcrra x a l φιλοσοφώτερον, δσω γής μεν ουρανός υψηλότε­
sublimius, solque, cjuscemodi l u c c r n a , quae nobis ρος , ήλιος δε του παρ' ήμΤν λύχνου φανότερος και
a c c e n d i l u r , l u c i d i o r est ac splendidior ; q u i n , si περιλαμπέστερος ' el βούλει & , χα\ 3σψ Θε6ς άνθρω­
l u b e t , quanlo Deus hoininc n o b i l i o r , atque verilas που τιμιώτερος, καΐ αλήθεια έκτυπ'ί>τβρα ακι$ς.
u m b r a expressior.
Satis eniin f u i l o m n i u m loco beatissimus p u b l i - "ΙΙρκεσε γάρ άντί πάντων ό τρισμαχαριώτατος xa-
canus ad orbis l e r r a r u n i e r u d i l i o n e m . Satis f u i t , λώνης τη οίκουμένη πρδς πα^δευσιν* ήρκεσε ιοίς
iis q u i vellenl pielatem colerc, ad pielalem : ad sa- εύσεβειν έθέλουσι, πρδς εύσ^βειαν* πρδς σοφία ν κα\
pientiam et scienliam, his q u i sapientiae ac scienliae γνώσιν, τοΐς γνώιεως καΐ σοφίας έρασταίς * κα\ το?ς
amalores csscnl : ac quidero a c t i o n i dedilis, ad πρακτιχοΤς μίν» πρδς νομοθβσίαν* τοΖς θεωρητικοις
disciplinam viiajque normam : conlemplationi a u - 6& καΐ της ανω Θεοΰ λαμπρότητος έφιβμένο^ς, πρδς
tein studenLibus ac supernae Dei clarilatis avidis, Q θεολογίαν κα\ άναγωγήν απλανή • τοίς πάσιν Ιθνεσιν
ad iheologiam errorisque omnis expcrtem menlis ήρκεσεν, άντί της Ελληνικής πολυλογίας, τ ψ συν-
ad ccelestia subductionem. Satis f u i l cunctis genti- τετμημένψ τοΰ Ευαγγελίου λόγψ πρός τε φιλοσο­
bus Grjecorum i l l i u s loquacitatis vice, compendia- φία ν τήν άνωτάτω κα'ι οΈδασκαλίαν κα\ φωτισμόν.
r i a Evangelii d o c i r i n a ad supernam pbilosophiam
d o c l r i i i a m q u c et i i l u m i n a t i o n c m .
Hinc neglecta? acadeinise, Stoicortim e l Peripalc- Εντεύθεν ήμέληνται ,μ,ϊν αΕ άκαδημίαι f κα\
LicoruDi scholne : neglectae vero Alhcnac et Thebae, στοαΐ χα\ περίπατοι· ήμέληνται δε Αθήναι xaV θ ή -
e o r u m d f t m k i l i a et sedos q u i videbanlur philoso- 6JCI, των φιλοσοφείν οίομένων αϊ 8ιατρι6*α{ * καΐ ή
phiam colere : ridiculumque s u p e r c i l i u m , ac καταγέλαστος όφρϋς, καΐ ή χατάπτυστος οΓησις των
dcspucnda inani fastu t u m e i i t i t i m jaclantia spreta; κατοιομένων περιεώραται, δι* ή ν κα\ της αληθινής
c n j i i s e t i a m m e r i i o a vera sapientia c x c i d e n i e s ^ i s c i - σοφίας άμαρτάνοντες, μύσται και μυσταγωγοί θεών
p u l i docioresque i m p i o r u m deorum i m p i e vaiesque t
άθεων άθέως, έκφάντορές τε καΙ τελετουργο\ μυστη­
etsaccrdoicscxsecrabiliummysteriorum, exsiilere: ρίων κατέστησαν εναγών* αίσχρδν αίσχράς επιθυ­
t u r p e m scilicct l u r p i s c t i p i d i t a l i s dcmclentes f r u - μίας τρυγώντες καρπό ν, κα\ τήν άντιμισθίαν άξίαν
t t u i n , dignamque mcrcedem c r r o r i s reportanies. D της πλάνης κομιζόμενοι»
Cuacta h x c aboliia sunt c t exsufflala, v t l u l q u e Πάντα ταΰτα κατήργηται κα\ ήφάνισται, καΐ ώς
fumus solula ac sicut pulvis sublaia, ex quo t u , ο καπνδςέλύθη, καΐ ώς κονιορτδς έξήρθη, άφ' ου συ,
beate, aiiitno j n c o r r u p l o racnlcquc e lerra i n coclum ω μάκαρ, άκηράτω ψυχ^, κα\ γήθεν είς ούρανδν εκ­
extcnsa, v c l u t l u b a d u c i i l i , luba c o r n e a d i v i n o s a τεταμένη διανοία, οία σάλπιγγι έλατϋ, σάλπιγγι κε­
te conscripli Evangelii sonos clangis. Id commodi ράτινη, τδ κατά σέ θεόφθογγον Εύαγγέλιον σαλ­
ex t u a sapieniia consccuti suinus. Hunc l u i s c x πίζεις, Τοΰτο της σης άπωνάμεθα σοφίας. Τοΰτον
Jaboribus sempitcrna dignum ntemoria ac i n d c f i - δρεπόμεθα των σών πόνων άείμνηστον καΐ άνέκλει-
cienlem f r u c l u m decerpimus ·, quem i n vera vite πτον καρπδν, δν έν αληθινή μένων άμπέλψ, καΐ
manens atque a spiritali purgatus agricola t a n - πρδς τοΰ νοητού καθαιρόμενος γεωργοΰ, χαθάπερ»
quain f e r l i l i s palmcs m u l i i p l i c e m e d i d i s i i ; coque i m - εΟφορον κλήμα» πολυπλάσιον έκαρποφόρησας * καΐ
p l c l i , m o n i s abjicimus lenebras, ac induimus vitae τούτου πληρούμενοι, άποτιθέμεθα μεν τδν σκότον
Jucem ·*· του θανάτου * δνδυόμεθα δε τδ φως της ζ<»>ήί·

8
Isa. ιν, 4. β
' PsaJ, xcvn, C. β
Joan. χν, 8. Β
' Rom. x i i i , 12i
2T<3 ORATIO X I .— Ι Ν L A U D E M S. H A T T I L C I APOST. £|i
ίΐάντα μεν οδν τοΰ μακαριωτάτου εύαγγελιστοΰ τά Λ CuacU quidem bealissimi evangeliata; praeclara
κατορΟώ(ΐατα , δσα τε λόγοι; τοΤς διά χε ιλέων geeU, quanuque sermoiiibus labioruai uiunere
προϊοΰσι θεοπρεπώς θεολόγων έδοξάζετο Χριστόν · prodeunlibus divine augusteque docens Chrisium
δσα τε δια τοΰ παντουργοΰ Πνεύματος ενεργών, χα\ clarificaveril , ac quanla per Spirilum oinnium
τους λαοΰς 4 ξι στων, εφ* ο&$ αΰτδν ή χάρις άπήγα- condUorem operans, eoeque ad quos eum gratia
γεν, έμεγάλυνε τον θεόν * κα\ δ πως δε τελευταίον amandaverat in sluporem agens, Deum magnifica-
χατά T4JV έν fupfqt γενόμενος Ίεράπολιν, καΐ έν verit: quemadmodum etiam ad eilremum Hierapo-
μέσω πολλών αϊνέσας τον Ίησοΰν, καΐ θεο,δ^ημο- lim Syriae venieng, conferiaque bominura concione
σύναις θεοτελέστοις ύπερφυώς δοξίσας Χριστ&ν, χα\ Jesum jaodans, divinisque predicalionibus eximie
1
τους πεπιστευχότας δι αύτοΰ τ φ Κυρίψ προσαγό- Christum celebrans, alque eos qui per ipsum crc-
μενος, χα\ Έχχλησίαν αύτοΰς άγίαν, άμωμον κατα- didisseni, Domino adjungens, sanctamque el imma-
σχϊυασάμενος * xal ουτω δή τδ τοΰ θεού μαρτύριον culalain Ecclesiam exslruens; inque euui ruodum
Ιερώς χα\ άξίως τής αύτοΰ κλήσεως τετελεκώς, sancie, et ut ejus digiwm crat vocalione, Dei fun-
άνέλυσεν ένδόξως προς τον αύτοΰ Βασιλέα χα\ Κύ- ctus mariyrto, ad Regem suum et Dominum Deum-
ριον xal θ ε ό ν οΤα μενχιτώνιον, το αγιον δέμας xat que profectus sit; velut quideui tunica sanclo ac
τίμιον αποθεμένος* ούρα νιον δε δοξαν Ενδοθεν άμφ- Β venerabili deposito corpore, ccplestem vero inlut*
ιεσαμενος xx\ τιμήν, xal έν χαρςί άνεχλαλήτφ χαΐ indutas claritatem alque honorem; inque gaudio
£εδοξαο*μένη πάσης ούρζν^ας Ιεραρχίας ύπερκο- inenarrabili ei glorifiealo, omni coeiitum sacro
ν

σμίως αϋτ6ν παραπεμπουσης χα\ δορυφορούσης, τψ priticipalu pompa mundo superiori deducente ac
προ?ώπφ της μεγαλόπρεπους δόξης κατενώπιον slipanie, vultui magnilicae gloriae corara Deo iu
βεοΰ έν Χριστψ IIJJOG έμφανισΟησόμ&νος είοήει * Cbrislo Jesu apparilurus, ingressue eit : quem
δν χα\ στέφανον δόξης χα\ περιοολήν αφθαρσίας ct coronam gloriae et mdumentum incorruptionifi,
χαΛ ζωήν αΐώνιον, χα\ βαβΆείαν άσάλευτον χεχλήρω- viumque aeternam ac rcgnum inconcussum adeptue
ται. est".
Ταύτα πάντα ταΐς Εατορ'ίαις χα\ ταΐς κρεέττοσιν Haec nimirum omnia historiarum monnmeniie, ac
ή χατ' έμέ θεολογίαις χαρείς, προααγορεύω σε τήν polioribus, quam pro piea facullate djvinis exor-
χε/αρισμένην βεφ ΧΛ\ λίαν πεφιλημένην κεφαλήν. naifda sermonibus sinens, in lui desinam salulatio-
Χαίρε μοι, των αποστολών σεβασμιώτατβ χα\ αξιομα- nera, Deo graium ac valde amicum caputl Saive sis,
καριστότατε. Χαίρε, οτι τ6 τών χρημάτων τελώνιον apostolorum venerabilissime, ac merilo bealissimi
ώς άγος, ώς μίασμα καταλιπων, τήντών χάρισμα- _ tilulo praedicande. Gaude, quod Unquam piaculo
των βεοΰ πεπλούτηχας περιουσίαν, χ»1 ώσπερ·ύπο- ac
* conlaminatione
Λ
^ni*mine<i/ine r ^ i ^ i ^ pecuniarum portono.
relicto
δ^ίγματι τών νοουμένων, τ $ τών δρωμένων χρη- donorum Dei substantia locuples evasisli, velutqne
σάμβνος αρπαγή, &ύθι>6δλω; προς τήν εκείνων λήψιν, eorum quae auimo iiitelliguntur tiemplo, reruai i n
εντ ου ν επαινετών έδραμες άρπαγήν* χα\ τοσούτφ aspectum cadenlium rapina usue, recU ad illa
1

τήν &μεμπτον έπλεονέχτησας πλεονεξίαν, δσφ της capienda (laadabilem scilicet eorum rapinan»)
μωμητης ύπερανέστης * εκείνης δ$ τοσούτον άπηλ- cucurrisli : lantoque innoxia illa plus babeudi libi-
λοτριώθης, όσον ταύτβ σαφώς προσψχειώΟης. dine vici&li, quanto cuipabili emersisti : tantoque
ab hac magie alienatus avaritia es, quamo le itli
aperle devinxiati.
Χαίρε, μάκαρ, αύτόπτα της αληθείας καΐ θείπτα* Salve sis, beate, qui ipsis oculis veritalem spe-
6 τον άτίμητον θησαυρον εύρων, ώς έν αγρφ τή χαρ- eu»li, ac Deum vidisli : qui longe preliosissimuin
δίρ χροφίως χαταχεχωσμένον, χα\ άπδ της χαράς lliesaurum velut iti agro, in corde occulie defossum
άπελθών κα\ πάντα δσα είχες πεπραχώς, κα\ τδν
Ύ invenisii, ac prse gaudio vadens, quas habebas
άγρον έωνημένος, &ια τον έν αύτψ χεχρυμμένον omnia vendidisti, agrumque propler laientem in eo
11
Οησαυρόν* χα\ ού μόνος τοΰ αμιάντου καταπολαύων D thesaurum coemisli : nec solus inconlaminali»
1
π)ούτου, αλλ έχ τον %t[C καρδίας περισσεύματος diviiii» frueris, &cd ex cordU abundanlia cunclas
τάς δλας πλουτίζων τών ανθρώπων γενεάς. liominuDi aelates illis imparLiris.
Χαίρε , δτι πρώτος αύτδς τοΰ Παραχλήτου κατ­ SaWe sis, quod primus ipse Paracleto a secretis
έστης ύπογραφεύς • πρώτος τ^ν άλήθειαν ών άχή- exsUlisti. Priinus divinorura, quoe audieras, sermo-
κοας Οεο^ημοσυνών, ών έώρακας Ιεροτελεστιών, οΰ iiuni veriiatem, ac, quse videras, sacramentorum
μόναtς Εκλινα; πιστεϋσαι τών ανθρώπων άχοαΐς' fidem, solis hominuixi auribus condendara haud
άλλ* εϋλαβήθης, μή χψ χρόνψ τα θεϊα νοθευθΐ), χα\ puiasli; sed veritus es ne divina temporie lapsu
τα καθαρά ^υπωθ|1, χαΐ τά άγια βεβηλωθζ • διδ κα\ adullerarentur, acpura contaminarentur, sanctaque
βι6λ{«ς έγγραφηναι, χα\ i f l όϊχουμένη παραπεμ- profanarenlur. Quamobrem etiam ul libris conscrt-
φθηναι, χα\ είς απαντάς ούτως έλθείν τδ ύψηλδν piuiu iu orbem iransraiiif relur, alque in euia mo-
ν
Ευαγγέλιον άγα&οπρεπώς κα . άφβόνως, ώς τοΰ άγα- dum ad ornncs venirel sublime Evangelium, boni
0<ΰ μόνου πιστδς υπηρέτης, έδοκΕμασας, ώς άν πάν- indole ac sine invidia, tanquam illius qni soJu^

u 11
1 Petr. i , S; Uebr. « , 24. Mallh. m i , 4 i .
PATROL. GR.C V . 8
?35 N I C E T A PAPHLAGONIS m
bouus est, fldelis minister, operae prcLitun existima- Α Έ«ί φωτέζωνται, κα\ πάντες πας^ύωντ^ι χαΐ πφς
ett; quo scilicet omnes illumtneuiur el erudiantur, ϋίοσέδειαν παρακαλώντας
4t ad religiotiis cultum provocentur.
Salve sie, quod et reliquorum deinceps evange- Χαίρε οτι χα\ των μετά σε ευαγγελιστών ά(>-
f

listarum probuin exemplar exstitisti, tuaque aemu- χέτυπον γέγονας.αγαθόν κα\ ό έκ σοΰ ζτ^ς κακε.-
latione eiiam illos ad sacri Evangelti conscriptto- νους %pbς τήν Upiv του Ευαγγελίου κεκίνηκβ γρα
nem movisii, et ut.omnes Ecclesias aedificarcnt, φήν, κά\ πρ6ς οϊχοδομήν των 6λο)ν ήρέΟισεν Ε κ κ λ η ­
incitamenlo fuisti. σιών.
Gaude e l exsulta, amice Dei fidelissime, Verbi Χαίρε κα\ άγαλλία, φίλε θεου τειστότατε, ύπηρέτ*
minister probaLissime, ac Paracleti scriba sacrads- τοΟ Α^γου βοκιμώτατε, κα\ του Παρακλήτου μυστι-
sime : raemorque tui n.emorum, ac eos benedicens κώτατε γραμματεϋ* χχ\ μεμνημένος των μβμνη-
qui te benedicunl, ac sanctiflcans qui sanctificant, μένων σου, καΐ τους εύλογοΰντάς σε εύλογων, χτ\
ducas nos, ο beate, et dirigas in Christo Jesu, i m - άγιάζων τους αγιάζοντας, όδηγήσαις ημάς, ώ μα­
inaculatosqae Paraclelo exbibeas, unius principa- κάριε, καΐ κατβυθύναις έν Χριστώ Ίησοΰ · καΐ
nis el sanctiutis ac vitse auctori, Triniiati, nunc et άμωμους τ ψ Παρακλήτψ τκίραστήσαις, τ$ μοναρ-
ΰ
semper, el in saecula saeculorum. Amen. χικ^ καΐ άγιαρχικ?) καΐ ζωαρχικξ Τριάδι, νυν κα\
ά ε ΐ , κ α ΐ ε ί ς τουςαίώνας των α Ιώνων. Α μ ή ν .

ORATIO X I I . ΛΟΓΟΣ ΙΒ'.

Laudatio sancli ac ceiebratissimi apostoli Simonis ΕΙς χδν άγιοτ κάί xavsvipTmor άπόστοΑοτ Σίμωνα
Zelotm. ror ΖτιΛωτ^ν (50),
Quara laela hodie dies, insignisque festiviias ac Τ( φαιδρά σήμερον ή ημέρα, κα\ εΰσημος εορτή»
jucundiiaiis plena \ Etenim omnes quidemdies, fe- κα\ θυμηδ£ας μεστή • κα\ γαρ «cfoai μέν ήμέραι,

(50) Simonem Canamtem, Lucas, Hebraicam vo-
cem interprelalus, Zelotem vocat. Luc> v i , 15, ct
Act. i , 1 3 ; quo cognomine dislinguunl evangelisue
a Simone Petro. Focdo errore Synax, noslrum T i -
Itan. ε ϊ ς τ ώ ν ο ' ών· cum e$$et unus de $eptuagtnla
voluil scriberc των iji', unu& deduodccim, ncc cnim
nliter de illo loquitur quam Menaea edita : cuncia-
quc aposto.um primi ordinis officio sonani; necdo
cocuiquam aliud,sicclara Evangelii luce, in men- Q
lein vcnit, aat venire potuit. Graeui in MenaVisedi-
lis eumdera faciunt cum Nalhanaele, qui legitur
Joan. ι a PliiHppo adductus ad Jesutn. Yolunl etiam
odila fuisse sponsum, quando Jesus vocatus ad nu-
plias, aquam in vinum verttt; quo miraculo inter
Iftmiliares discipulos, i l l i adhaeserit. Sed haec minus
<:erla, carenique majorura aucloriiate. Nec liquel
Natbanaelem inier apdslolos fuisse cooplatum ; elsi
alii, rainori fundaiuenio, ewn ipsum Barlbolomaeuin
pulenl : sponsum v e r o , Joannem cvangelistani.
Fattunlnr el.ain. qui quasi ab oppido Cana, Cana-
nitem diclura volunt, et non polius a MQp, quod sic
bcneLucas, ζηλωτής interpretatus sit; quomodo et
LXX eam vocein reddideruntExod. xx, 5, et alibi.
Acvel hinc r u i l commenlum iilud de Simonisiiu-
ptiis.inCanaGalila^e, quasidomi et in propria urbe
carum conviviumdederit. Drueius exisliuiat, aliun-
de forle dictnm Cananilem , aliunde Zelotem;
c l pnoium quidem a palria (Caua scilicel), alterum
ab alioqaopiam. Vcrius lamcn apparei idem esse
nomen, unoecunqtie Simoni hacscrit> sive erat ex
illorum numero qui ζη/ο)τσ\ vocabaniur, de quibus
Theophvl. in Acia, Suidas el a l i i ; qui alio modo
Ez$an dicebantur; sive islud a iamtlia cognomen
habuit, vel potius)a virtutc ejusque prseslautia illud
nactus esl, uti in Pctro c l filiis Zcbedfei se res ha-
buil, quos sic Dominus cerla myslcrii ralione novo
nomine auxil, ut scite Niecias exponit : ob fidei
scilicet Qrmam immobilemqiic consiantiam, et ob
niagnificeniiani pra^dicaiioitis. Excolluisse verbi
praeconio verequc Evangclii toiiitnium exstilisse
Jaoobutn arguinenlo esl, ip&a illius maluraia passio,
ac qua apostolis rcliquis, Hcrodis Agrippai ei Ju-
dieorum xmulaiione, vciul prjedicationis inunere
auiue v i c u i t t l i s antistes, p r . i i v i l : q u « ccrle sin-
gnlaris laus csl noslri Simonis, sic Lucn inlcrprelc,
qitarlum in apostolis esse, qucui Dutitiuus sic novo
iilulo aiaue nomine auxcrit.
Nusquam Niceias aut Gr$eorum Mensea vel
Nicephor. Dominicie allinit^tis seu cognalionis, *m
co memineruul : proinde alium censent, nedum a
Juda Tl>adda30 -\el Lebb;=eo ; sed eliam a Simone
> Cieopha, vel, ut alii, Shneone, qui Jacobo frairi m
sede Hierosolymiiana successit, ac cr»cis*suppU-
cio, Trajano imperatore, cum c«ntum viginii anno-
rum essel, Davidici generis invidia eublatns esl, ut
Q ex Hegesippo refert Eusebins 1. u i , c. Μ et 52. A b -
dias iamen, germanum fralrem faeii, cum Juda.
qui ct Tbadd&us, et cum Jacobo; vultquc omncs
ex Cana Galilseae oriundos, pareniibus AlphaM)et
Maria Cleophre filia : solum vero Jacolmm. Josepho
>atre natum, eamque ob rem frairem Domini pecu-
f iarius vocilalum : q u » mulla implicant, aliis non
satis consona, aul pluribus recepla : quamvis ferc
nostrates, quidquid de Simone, cjusque prajcipue
in Perside exiti* dixerunt, ex ecenoso hoc fonte
accepissc noscautur. Orig. Mailh. x u i , 55, ubi de
frairibusDomiirt sic nuncupaiis, Et fratres itliu*
Jacobu$ et Jose et Simon etJudas, laudala Judas c p i -
stola paucorum auidem venuum, sed plena efficacibus
verbisgratioe coelesth (quod illiusgrave lesliinonium
csiK de Josete et Simone sabdit, nihil se compertum
habere : sive alias ipsum Siinonem Cananitein seti
Zelolcm existimavit, sive, quod Ilegesippus pro*
didii, longe ab eo diversuin putavit; necapostolum
cx duodecim, sed communem discipulum. Ros*
u
weidi velus mariyrologium llamanum, quo brevius
ac siinplicius, boc verius : ν Kal. Novembr. Simo-
«i* el tkaddwi aposiolorum. Voluilque Corbeionse
Dacherii eadcm simplicitaie, etsi ineo aliquid l u -
xatum est, dum Zetotis cognomen, non Sinioni,
sed Judai a s c r i b i l : ac si duo cognomina , Cana-
na?us et Zelotes, alierumque Simonis sit, el Juda;
allerum ; Et aiibi sanctorum aposiolorum Simotiis
Cananwi, et Jitdm Zelotis. Quod alibi dicit, nec cer-
lum locum assignat, u l illi morisest, indicaiejus
auctor ignoium babuisse, quo loco fnerintconsuin-
mali, ac vel nou leglssc Abdium. vel ililus com-
mciilum de apostolorum simu! in Perside mariyrio,
qtiale narrat, respuissc ; quod sic avide hau&crunl
Ado Uomanaique tabuhc, nedum rcccntiores, sed
et paulo antiquiores, &cpius Lugd., Parisiis» e i c ;
antc novaiii riioeusioitcm, recusa;. Et eane co»fiensi4
^cmiunvillarum LradUiu, qui sibi Jridam Thad-
dajuin scu Lcbbaeuin vindicant apostolum, eiusaue
537 ORATIO X I I . - I N LAUOEM
έορταΐ Κυρίου, xat πασαι πλήρεις άγαλλιάσεω; χα\ Α sla D o m i n i ; omnesque exullationis p l e u i , ac «pirt*
πν*υματικής χαράς αΓτιαι, τοις Πνεύματι
άγομένοις- πάσαις γαρ ή σοφία τάς των αγίων αυτής
έπιμερισζμένη μνήμας, κα\ τούτοις ώ ί π ε ρ άστρων
επιτελείς τον όλον τοϋ ένιαυτοϋ στέφανον ευλογούσα
καΐ κατακοσμοΰσα, πάση; δσαι ήμέραι τερπνότητο;,
κα\ χαρμόσυνης τάς τ ω ν ευσεβών άναπίμπλησι ψυχάς'
μάλιστα δε των ήμερων αύται φαιδρα\, κα\ χαρίεσσαν
ένιεΐ3αι τοΤς φιλοθέοις τήν τερπωλ^ν» καθ1 4ς
υψηλών αποστόλων έκαστος τήν γην άφε\ς, άνέπτη
προς τον ούρανόν · καΐ των ύπερ τοϋ διδασκάλου πό-
νων απαλλαγείς κα* τοϋ θανάτου, πρδς τήν άνώδυ-
νον και τ^ν μακαρίαν εν αύτώ μετέστη ζωήν.
S. S I M O N I S A P O S T . 238
θεοΰ lalis gaudii causa, his q u i a g u n l u r S p i r i t u Dei
Cunclis e n i n i sanctorum suorum memorias dispcr-
t i i a sapientia, iisque v e l u l aslris o r i e n t i b u s o i u -
nem a n n i benedicens et perornans c o r o n a m , o n i n l
quotidie voluptate et gaudio piorura anhnos a d i m -
p l e t . Infer reliquos tamen dies i l l i
> a
maxiine laeli,
ac q u i gralam religiosis animis j u c u n d i t a t e m i n j i -
των c i a n i , per quos s u b l i m i u m quisque apostolorum d i -
missa t e r r a , i n coelum e v o l a v i t ; laboribusque m a -
gistri causa desudandie ac m o r t e libecatus, ad d o -
loris nesciam atque beaiam i n i l l o v i i a m eommi-
gravit.

"Οσπερ γάρ ol κατ' ούρανδν αστέρες, πάντες μεν Quemadraodum e n i m quae coeli axem o r n a u t ,
λαμπροί τήν φύσιν χα\ διαυγείς, ού πάντες 6ε όμοίω; cunciae quidem. n a l u r a splendidse ac pellucidae
φωτΐ λάμπουσιν Άσνίφ χ^ρ, φησϊν, αστέρος
δια· Β s l e l l » ; n o n oranes lamen pari fulgent r a d i o r u m
yApet kr δόζχι· ούτω 8ή και al ήμέραι π&σαι μεν j u b a r e ; ttella enim, i f i q u i t , differi α stetta in cta-
επίσημοι καΐ ευφρόσυνοι, δια τ ο ύ ; μνημονευομένους ritate ; &ic e l i a w omnes q u i d e m dies insignes e i
u

έν αύταΖς άγιους • ού της Γσης δ* πασαι χάριτος είσι l i e l t , ob sanctorum illis consigualas memorias : a t
μεταδοτικάί. Κατά «ίοσοΰτον δέ τ ω ν Αλλων αί τών non i i a c o m p a r a i u m , u t eadem omnes i m p a r l i a n t
δώδεκα μνήμαι του Χρίστου μαθητών, τ ψ τε μεγέ- gratia. T a n l u m autetn duodecim C h r i s l i d i n c i p u l o -
θει της δόξης x a l t j ) της λαμπρότητρς υπερβάλλουσα ruru memorke, Lutn - c l a r i l a l i s m a g n i t u d i i i e , t u m
splendoris a b u n d a n l i a praesiant, q a a n t u m et i l l i
περιουσία, καθόσον χα\ αύτο\ τών δλων αγίων τ 5
sancios r d i q u o s sanclitaUs magnificenlia supera*
μεγαλειάτητι της άγιότητος ύπερανέβησαν.
ruiil.

Οϋκοϋν άγαλλιασώμεθα σήμερον χαί ευφρανθώ* I g i t u r e x s u t t e m t H h o d i e e l laetemnr^aposlolicaeque

μεν, και. της αποστολικής μνήμης κα>. χάριτος χα-
τατρυφώντες, της ημέρας πνευματικήν εορτήν σ υ -
στησώμεθα χα\ δημοτελή* κα\ πάσαν μεν έργασίαν
σωματικήν, πάσαν δε μέριμναν χα\ βιωτικήν άφέ-
μενον φροντίδα σχολάσωμεν κα\ γνώμεν τίς δ της
ημέρας ταύτης φωστήρ x a l της θαυμασίας χάριτος
* Ρ Χ Ί Υ ^ * γνώμεν τίς ό της έορτης Εξαρχος, καΐ έν
τινι σήμερον 6 της δδξης εύδόκησεν ένδοξασθήναι
θεός.
Βούλεσθε ανακηρύξω τ6ν ήμόίς έπ\ χήν αύτου ξε-
ναγωγοΰντα μνήμην ; ή πάΌι καταφανές, δτι Σίμων
6 μέγας απόστολος» ύπόθεσιν εαυτόν λαμπρότατης
πανήγύρεω; ταϊς Έχχλησίαις παρασχόμενος, της
πνευματικής ήμΤν ευφροσύνης χαθηγεϊτα* χα\ χαρ-
μονής. Ζίμων, ό της υψηλής δωδεκάδος τ ώ ν
τ ώ ν είς. Ό πάσαν μέν τ ώ ν κορυφαίων άρετήν, π ΐ -
σαν δε χάριν τοϋ Πνεύματος ομοίως Ιχείνοις χα\
m e m o r l x alque grauae inuaere perfruenies, s p i r i *
talem populique omnis conventa celebrem d i e i fe-
stiTitaiem constituamus : omnique c o r p o r a l i opere
oinniqae sseculi s o l l i c i t u d i n e curaque posthabitis,
vaceraus ac i n t e l l i g a m u s , quodnam bujus d i e i s i -
dus ac admirandae graliaR a u c t o r . Intelligamus quis
solemnilalis aaspex, ac i n quonam bodie Deus glo~
r i * voluit glorificarl.
^
Vultis prsedicem, quis n o n recolenda sua memo-
ria bospitio e x c i p i t t A n n o n omnibus l i q u e t , m a -
gnuin Sunoiiem apostolum csse, q u i seipsum splen-
didissim» solemnitatis a r g u m e a l u m Ecclesiis prae-
bens, spiritalis nobis b e t i t i » alqoe g a u d i i a u c t o r
μαθη­ et auspex exaistit t Nempe Simon unus e s u b l i m i
doodecim c h o r o ; q u i o m n l q u i d e m coryphacorum
v i r i u i e , o m n i q u e SpiriLus gratia c o n s i m i l i i l l i s r a -

" Rora. v u r 14.

t » Psal. LXIV, !2. **'! C o r . x v , 4 1 .

haclenus e x u t i i s g l o r i a n t a r , n o n s i c S i m o n i s , q u o d D ignoia faisse; nec ejus-quidquam Bedae comper-

et Patruru n o s t r o r u m Majoris Armeniae doini c o i u -
m u r a n l i u m teslimonio n n h i cooOrroalum^&t. Quae
monumenla babeant Briiaunicae Ecrlesiae, SiononU
apud eos apo&toiatus et consummationis, sive iUiiis
crucis, quae stc Graecorum I r a d i i i o n i respondeani,
me laiet. E l certe bene est, q u o d U n t o Gneci c o u -
sensu Simonem Occideniis apostotnm s c r i b u n t ,
ejusquc res ac i l i n e r a , n i b i l 1'ere minora quam
Tbom»e per O r i e n l e m ad l a d i a m usque, NiceUs
cxornat. Ulque peragrala Cyrene et Africa i u B r i -
U n n i a u i v e i i e r i t , Untaque i n ea apostoiica v i r l u t e
l u m fuisse, q u i eliam uiinus accuratus A c l . u i u
Jacobo, Situune e U u d a ; de q u o p l u r a , ac de i i l i u s
r e t r a c t a t i o n e , ad o o s i n u n S. HippoJyii S v n o p s i m ;
ex qna Sophron. aliique sua k a u s e h n t de Simone
Caoajiila filio Cleophsp, q o i successil Jacobo i u
episcopatu Hierosolymilano, ibique sepulius e s l ,
m a r t y r i o i u n c l u s sub T r a j a n o ; q u o d piane s l r a m i -
ueum est, e t ecclesia&ticse bistorun advereum, se-
rioque A d o n i i m p r o b a t u m . Ignota etiain Africanig
i l l a Simonis i n Africa peregrinatio e l praedicatio,
nulliusquc v e l e r u m lesiimotiio p r o d i l a , c u m D o -

i ialvant, baud putandus n o n ealuta&se Gallias, u i -
tiUiue iilis conlulisse ; atit eas solas, quae n o b i -
lissima p o r t i o e r a n l i m p e r i i R o m a n i , p r l m o r u r a
apuslolorum vestigia n o u meruissc. Undecunque
vcro o r i a Gra*coruiu bacc i r a d i t i o , l i q u c t anliqui»
nalisu&' post apostolos accepisse fideni Afros c o n -
l e n d c r e n i ; nec Auguslinus aliud posset oppoocre,
quam JVmna illos accepisse epi&copus. Vide B a r .
an. 44, 58.
£8 NICETA PAPHLAGOMS 840
lione, nulloque diAcrimine polleal; qui laroea ab Α άπαραλλάκτως καταπλουτών, Απδ μιας δ& ήν εκείνος
una cum prirois celebretur ac innotescat, qua reli- των πάντων «ερισσοτέρως χατωρβώσατο γνωριζόμε-
quisabundanlius fulsit; Simon cogoomento Zelo- νος. Σίμων 6 καλούμενος Ζηλωτής* επίσης μεν τοΤς
les, pari nimtrum priraie pietate in Domiuum no- πρώτοις τ$ βίς τδν Κύριον εύαεβεία σεμνυνόμενος *
bilitattss, qui tamen majori reliquis fervore orna- πλείονι δ& των Αλλων Βερμότητι κοσμούμενος, εύστ£-
tns, rite Zelotes (id est, snnulator) audtat. Id enim χως κέκληται Ζηλωτής· τοϋτο γαρ ζήλος, θερμότης
est xclus seu atmulatio, nempe fenror cum ratione κατά εύλογιστίας ύπερ της του βεοϋ τιμής Αναπτο-
sanoque eonsilio honoris Dei causa accensus, ac μένη, κα\ τ^ πίστει τ6 Ασφαλές παρεχομένη. Ούτος
fidei lntamen cerlumque praesidium prasttns. Hic ήμΑς σήμερον διαπρυσίω κηρύγματι καί ήσυχίω
noehodie cforo pneconio leuiqoe ac placido ad πρδς μυσηκήν πανδαισίαν συγκαλεί- εαυτόν δέ πο­
myaiicas tnvilat epulas : eeque ipse Uoqiiam opi- λυτελή xal νοεραν τράπεζαν προττθείς * τον αύτοΰ
parara ac splendidain menftam apponens, suamque δε σταυρδν, κα\ τά ύπερ τοϋ έσταυρωμένον«αθήματα
crucem, ae quibus crucifixi cauta functus est, cru- κα\ ανδραγαθήματα ώσπ*ρ Ακήρατα προ6αλΑ^μενος
ciaroenta recteque facta ac virtules velut immorta- εδέσματα, έν τούτοις τους αύτου δαιτΰμονας λαμ·
ies dapes efferens, conviras suos quam lauttftsime πρώς οτι μάλιστα δεξιοΰται χα\ φιλοτιμείται.
acctpit ac habet.
Quis nou igitur praesto ad solemniutem occur- Τίς οδν ούκ άπαντήοιι προς τήν πανήγυριν; Τ£ς
rat? Quis ita segnis, i u negligens ac morosus; ούτω (Ιοτβυμος, οδτως Αμελής τε καΐ υπεροπτική;
quisve sic mollis animiquesolutus, ut delicias ejue- τ{ς Μ'χαΰνος οδτω xal Ιχλελυμένος, ώς τοιαύτης
modi, ut tantam jucandiialem laleraque convivato- τρυφης, τοιαύτης τερπνοτητος κ»\ έντιΑτορος τοιού­
rtm contempaerit? qai{iierape jfilius hominis curo του παραμελείν; ος Πος ών Ανθρωποι», κα\ ψυχής
esset, ac bonam animam sorlilus fuieset, asque λαχών Αγαθής, *π\ τοσούτον .έαυτον βι* επιμελείας
adeo unUqoe diligemia seipsnm excoluit, legisqae Ιξήσκήαατο, καΐ του νόμου τοις παραγγέλμασι, xal
docuoienlie ac gratiae placilisabsolvit, ut Dei filius τοϊς της χάριτος δέγμααιχατήρτιστο, ώς H6v χατα-
! l
eflicerelur ac exislimarelur . στήναι χα\ λογιαβήναι θεοΰ»
Vullia «t <IUcipHn* modum, quo ad Patrem Βούλεσθβ χα\ τον τρόπον της Αναγωγικής αύτοΰ
suura provectas est, dUcere? Pnesto sum ut pau- πρδς τον Ιΐατέρα πολιτείας μαβεΐν; "Ετοιμος έπι-
cis referam : ac quaeso aurem soiertera atque ani- τεμεϊνέγώ* καί μοι αυνετον ουςκα\ βιάνοιαν Οπο-
mum accommodaie. Uk iiiiniruin morigero audilu σχεϊν. Εκείνος Axofj μεν εύπειθεί, StavofaW πιστ^,
-- — -- * - φ u r

ac fideli menle divina edoctus, intelligensque Do- c x i ϊνθεα λόγια του Κυρίου αυν«\ς, κα\ νηπιόθεν
inini eracula, atque bsec a puero in animum con- autA συμβάλλων τ8 καρδία, τέως μεν έστοιχειοϋτο
gerens, bactenas quidem ceu rudimento lege in- τφ νόμω, κα\ τοϊς τής σαρκός οιχαιώμασι παιβοτρι-
gtiluebatur; caniaUbusque jnsUficationibue ac l i t -βούμενος, κα\ tjj Ατελεία του γράμματος Ι γ ρ μ ν α -
tcrx iinperfectioni navans operam, inque iliit ζόμενος, προς τήν της χάριτος τελειότητα παρ-
exercens, ad graliae perfedionem prseparabatur. εσκευάζετο.
Quia ver» qui Utteram abrogarei el spiritum Επειδή δε δ του γράμματος Αβετητής καί του
consummarel, venerat: ac lucerna* quidem lucendi πνεύματος ^κε τελειωτής · χα\ τφ λύχνφ μεν δ τοϋ
tcmpae encesserat, justitiae autcra Sol illuxerat; φαΐνειν Ιξήκει καιρός, 6 "Ηλιος δε της δικαιοσύνη;
atque noclis se rooeslilia subduceote, jan oriens έπεφάνη · κα\ ή κατήφεια μεν ύπεχώρει της νυκτός,
summos monlium verliocs illustrabat; nonampliue ή Ανατολή δέ ήδη τάς άκρωρείας κατεφώτιζεν, ούκίτι
figuris ombrisque dUiineri suftUnuit: non ut deio- το?ςτύποις ήνείχετο πρόσμενε ι ν χα\ ταΐς σκιαί;·
eeps paedago^o affixus illique a&siduus essei, ope- ούκέτι τψ παιδαγωγψ προσλιπαρείν φετο δείν* τδν
rae pretiuia duxil: sed gravi illo jage htuDeris e i -
δέ βαρυν εκείνου ζυγδν των οίκείων ώμων ΑπωΟού-
cuseo, jugum magislri suave imposuit; spretoque μενος, τον τοϋ διδασκάλου χρηστδν έπεφορτίζετο
— r # V V » " m
™

tircumcisionis modeslo onere, lcve graiiaeonu» ek- D κα\ τ^ δΰσοιστον Αχθος της περιτομής ύπεριδων, τδ
git; ac relicto Hoee, Tocanlem Jesum secutus est: έλαφρδν της χάριτος ^ρέτισεν · κα\ τον Μώσην κα-
qui niimrum suae iUi gratiae radtos affuRdenft, pro- ταλιπών, οπίσω του Ίησοϋ καλούντος ήκολού6ει. Ό ς ,
priaeque gloria? ac maje&iatis sensam immittens, αύτοΰ καρδία τήν οίκείαν Ιναστράψας χάριν, καΑ
atque suriium duceate spiriuliorique amoresubve- της Ιδίας δόξης αύτφ καί μεγαλειότητος αίσθησιν
beas, ac indabia conlirinane fide, regnique pnedi- ενθεμένος, καί τφ άναγωγψ ϊρωτι «τερώσας, καί
cali spe desiderioque contendeos, sibi tolum ad- χ% άδιακρίτφ πίστει βεβαιώσας, καί τί) έλπίδι τής
dtxisselac devinusset, subulissinije menlis eleva- κηρυσσομίνης συντείνων βασιλείας, έαυτοϋ ολον
ttonibus abstrii&tssimisque centemplauonibus sibi έποιήσατο καί κατεδήσατο, νοερωτάταις αύτδν Αν-
eum conciliaos aptausque. αγωγίαις καί μυστικωτάταις έαυτφ θεωρίαις μνη-
στευόμενος κα\ Αρμοζόμενος.
Duplici vcro jam ralione, vir beaUssimug itli Διχή δε λοιπδν ό μακαριώτατος προσεχών αύτψ,
animuin aiteadens, ac corporc quidein, quodque κα\ σώματι μεν κα\ τδ όρώμενον, υΐδν Αληθώς Αν-
241 ΟΙΙΛΤΙΟ X I I . — ΙΝ LAUDEM S. SINONIS APOST. W
θρώπου, πνεύματι δε κα\ το νοούμενον, ΥΙδν θόου Α oculis objeclum erat, vere fftium homi/iU; s p i r i l u
κατά ^ ύ σ ι ν δ ρ ώ ν · τήν διπλόην δε των φύσεων τή aulem e l q u a n t u m mens penelrabat, ΪΜ\ F i l i n m
* ώ ν ενεργειών 6ιπλ4η τεκμαιρόμενο;· κα\ £ιά πί­ n a l u r a , conspiciens , c i q u e d u p l i c i operation*, *!«·
στεως μίν τήν ύψηλήν θεωρΕαν ταύτην βεβαιούμε­ pllcein n a i u r a m conjiciens» ac lidei qutdem pnesi-
νος , δεά θεωρίας δε πάλιν τήν πίστιν κρατυν4με- dio, sublimcni banc conlemplationem coiifirmaus,
νος , ζωτική δέ τινι συμπαθεί* κα\ νοερά φιλδτητι rursusque conlemplatiouis sagactiaie Qdcm robo-
τ ψ θεωρούμένψ συμφυδμενος κα\ συνδεόμενος, χαΛ rans : quadani dentque v i u l i necessitudine a n i m i -
τ ψ νψ λεληθότως συνενούμενος, κατ* ουδέν* Xotitov que propensioris benevolenlia, e i q u i cernebaiur,
τούτου διηρεϊτο τρόπον · ουτε τον νουν της άγαπητι- cohaerescens devincttisque, necnon secrettore nexu
κής μνημοσύνης αποσπώμενος , ουτε δδ τήν σωματι- iilt luente u u i t u s , nulla deinceps r a l i o n e ab eo d i s -
κήν δψιν άπολεΕπεσθαι, ott μή πάσα ανάγκη κατ- j u n g e b a l u r ; q u i ncque a n i m o , amante avelli m c -
αξιων του ποθούμενου. moria, nec corporali ipso desideraii aspcctu desti-
l u i , a u l summa v i x necessiiaie, paterelur.
"Αμα γοΰν αρχήν της Ανωθεν κλήσεως καΛ απο­ S i m u l i g t l u r ccelesti p r i m u r a vocalione ac apo-
στολικής εκλογής χατηξιοΰτο, χα\ των λόγων της stolica dignatus e l e c i i o n c , sermonunique graliae
χάριτος βσθετο, χα\ τήν τ ω ν έργων δύναμιν τεθέαχο, Β percepto sensu atque o p e r t i m conspccia v i r i u t e .
νεκροΰται μ4ν αύτΕκα τ ψ κόσμω παντί, μόνψ δε o m n i s l a l i m mundo m o r i i u r , solique Cbristo v i v i -
ζωούται Χριστψ, Νεκροΰται γονεΰσι, οίχείοις, φ:'- ficatur. M o r i t u r p a r e n l i b u s , necessariis, amicis,
λοις, κτήμα σι, χρ'ήμασι, κα\ παντί αυνελόντα φάναι praediis, p e c u n i i s ; o m n i q u e ( u t verbo dicani) huic
τ ψ αΐώνι τψδε, καΐ τοίς έν αύτω σταυρωθείς * οϋ sa?culocuDciisque i n i l l o c r u d f i x u s : neque id inodo,
μόνον δε, άλλα καΐ έαυτου άλλοτριωΘε\ς, και όλον το sed et ipse sibi alienns faclus, oinnique carnis
φρόνημα της αύτοΰ σαρκός άπολωλεκώς, μόνου γίνε­ ejecLo sensu ac p r u d e n l i a , unius Jesu C h r i s l i e l T i -
ται Χρίστου Ιησού, μόνης αύτοΰ της ύπερα^ήτου c i l u r , uiia ejus supra quam arcana sacratissimaquc
και μυστικωτάτης γενόιχενος καλλονής καΐ άγλαΐας · p u l c h r i l u d i n e affectus e t gratia : cumque solum
μόνον άναπνέων αυιδν, μόνον ύπερτιμών χα\ δοξά- eiini spirares, solum pramagnilice colcrcs e l l a u d a
ζων κα\ ύπερευλογών, πώς ούκ Εμελλες της ά ν ω - ren atque benediceres, q u i Aeri p o i c r a t , t i l non
τ ά τ ω κα\ πρώτης παρ* αύτψ κατηξιώσθαι τ ι μ ή ς ; apud e u m , snpremas primas(|ue honoris parles as-
οίς βή καΐ της ακρότατης τάξεως τ ω ν αποστόλων &*H|aereris? Quamobrem c t i a i n euprcmo aposiolo-
κατηξιωμίνος, γίγονας αύτψ τ ω ν υψηλών μυστηρίων r u m ordine sublhnatus, s u b l i m i u m ei mysterioruiit
ακροατής, xaX τ ώ ^ Θεοτελών Εργων Θεατής· γέγονας a u d i t o r , d i v i n o r u m q u e speclator operum exstili-
αΰτφ όοϋλο; πιστότατος καΐ φρονιμώτατος , διάκονος
. * / . . . ..\ * _ «· /
s U ; servus c i
. . · _ • />
fidelissimus
1 1 » ·
ac p r u d e n l i s s i m u s ; m i -
. I - · · ·

Ινεργεστατος κα\ δραστικώτατος, μάλλαν £fe φίλος nister gnavissimus agendique acerrimus ; q u i n i m o ,
αληθέστατος κα\ δοκιμωτατος * κχΐ τή χάριτι μεν verissiiDtis amtcus ac probatissimus. Ac qui-
του Πνεύματος, συνέσει τε κα\ σοφία κα\ ταις άλ­ d e m S p i r i l u s gratia i n t c l l i g c n l i a q i i e ac eapuMiLin,
λα ις ΙεροτελεστΕαις καΐ δυνάμεσιν, ούδενδς άπ- iiecnon reliquis consecraliunibus et v i r t u t i b u s ,
•λείπου τ ω ν μαθητών * κοινή γαρ κα\ ή αυτή τοις n u l l i Uupar d i s c i p u l o r u m fuisti. C o m m u n i s enint
δώδεκα πρδς του Πατρδς τ ω ν φώτων έπέλαμπε φ ω - eadeinque, P a i r e l u m i n u m auctore, duodeno ί 11 ϊ
ταγωγία, αμέσως αύτοίς και κατ* ΙσομοιρΕαν τάς cboro i l l u c e b a l coruscalio, quse n u l l o medio sequis-
άγαθουργους δωρεάς έπιβραβεύουσα. que p a r l i b u s bcneQca cis doua I r i b u e r e l .
Σο\ δε μάλλον δ ύπερ του διδασκάλου 7τόθος κα\ T i b i auiem magis, qua Magistrum prosequebaris,
ίήλος κατά τοσούτον πεπλεόνακεν, καθόσον καΐ είς amoris vis zelique a n l o r i n t a n t u m a b u n d a v i t , u t
έπωνυμίαν ή αρετή κατέστη* *Ως γάρ τ ψ Σίμωνι e l i n appellatioiiem v i r t u s cesserii. Qucmadinoduin
μεν ή τον ΙΙέτρου προστέθειται προσηγορία, διά το e n i m S i m o n i q i n i l e m , ob fuici I h n i i l a l c m ac c o n -
της πίστεως έδραϊον καΐ άκλινίς · τοΓς υιοϊς δε Ζε- s l a n u a m , P c l r i nomen accessil; filiisque /ebedau.
€εδαίου βροντής άκουσα; διά τ6 μεγαλόφωνον υΐοίς* D ob inagnirioaiu p r a ^ h c a i i o n e m , u l audireiit Filii
ούτω καΐ σο\ ή του Ζηλωτού έπο>νυμ£α διά τήν του l o n i l r u i o b l i g i t ; sic t i b i quoque Zelota? n u n c u p a -
θείου ζήλου περιαυσΕαν προσετέθη. t i o ob d i v i n i zcli seu seinulatiuuis abundantiam a d -
venil * · .
Ασπάζομαι σου τδ Θεοειδέστατον πρόσωπον, σε- Osculor Dco s i m i l i i m a u i laciein l u a m , colendis-
6ασμιώτατε, κα\ προσκυνώ, ψ ευμενώς ένέβλεψεν 6 siine, et adoro, i n quam Domimis piacidc i n s p e s i t ;
Κύριος · δ ενρεν αληθώς χάριν κατέναντι του προσ­ quae vere gratiam i n v c n i t i n conspcclu Dei. Oscu-
ώπου του θεοΰ. Ασπάζομαι νοερώς χαί πανευλα* l o r mentc onniique revereiUia, veacranda Jabia,
6ώς τα σεπτότατα χείλη κα>. τήν γλώσσαν · τ ά μέν, linguamque : ilta q u i d e m , v c l r i t scrnper d i v i n i s l a -
ώ ; άί\ τοίς fi; αρχικοί ς χε&εσιν έφηρμοσμένα τψ biis s p i r i t u coapiata «'ivinioraque]osf:ula cunsecuta;
πνεύματι, κα\ ασπασμών θειοτέρων κατηζιωμένα, q u i b u s denique ab eo, c u i i n i i x a o^cula, dcilica
κα\ τήν άπδ του άσπαζομένου θεουργικήν προσει- gratia accesseril; banc v c r o ccu s t y l i i m r t p o n i c i i -
>ι;φότα χάριν • τήν δε, ώ ; γραφίδα τού ΙΙνεύματος, ! u m S p i r i l u s , lanquam o i g a n u m orucuiuruin Uci i

" £io«L xx, 3 ; J U S . \m t 19-

Ϊ43 · NICET^E
v d u i Chrisli laudatricem, ac tanquaiu reipsa lau-
dabilcm atque placiiam; per quam ille exakatus est
i n genlibus, exallalus est i n lerra
Oaculor venerabilissimas luas roanus ; ^comple-
cior el speciosissiraos pedes : maiius, quae strenue
ac iudusirie Domino servieram : quse Evangelii
graliae ininisierio funcla; sunt, quibus credilus
viiaj Sermo : quem n i i n i r u m scrutatae suot et
coiurectaverupl invcneruntque vitae Sermonem
esse : cui conjunctae ac Spiritu divino coaptal®
1 8
alque compaelae, illius manus effici inerueruni :
nianue utique eximiorura operum cffectrices;
luimbiliura Dei v o l u n u t u m consummatrices.
. A d o r o e l pedes, velut currum cherubicum, ut
quibus vehaLar, qui ccelos implet et lerram ; qui
ia universo hoc, extraque universum versatur.
Pedes n i m t r u m , qni oranem fere percurreruntter-
ram : pedes reclos et sursam tendentes; pedes
alalos et volucres, quales Cherubim ; pedes f u l -
guris instar currenles, incredibilique celeritate cir-
eumeentcs terram, ac fideles m benedictionibus
pncvenientes
Osculor, eliamque atqoe etiam colens te qno-
que totum, totus ex loto mente eircumfusus, cora-
p l e d o r ; spirituque velut i n speculo obversantem
tonluens ac memoria collustratus, quasi i n t e l l i -
gente inlemerataque, ac omnis exsorte materiae,
luce, augustie vestrce raagniGcenliaeac decoris vullu
circumfulgeor.
Caeterum videarous, quoad liceat, quanta Zelo-
tes evangelica functiofieet virlutis iaude e n i l u e r i t . '
Etenint tanqoam reipsa v e r * iucis discipulus, d i -
vinumque tolum lumen nitidisshna mente com-
plexus, totasque lucidus et filius lucis ac reipsa
lux ipse effectus, post primae summaeque lucis ac
originalis i n cruce occasum, pesl illius ab inferis
tertio vespere exorium, post ascensum i n coclos
(illius scilicet supra quain arcanam latebram) post
Paracleti perfectiorem adventum, quando n i m i r u m
ntagnts [primisque Yerbi discipulis i n ccenaculo
consideus, pari cura illis collegio, i n ltnguis ignis
specie apparentibus ac sonitu flatas vehementis,
Spiriius a Patrc descendens, i n opiimo corde ac
regalissimo susceptus e s t : tunc plane etiam per-
fectiori repletus sapieniia, divmissimorumque s i -
gnorum ac prodigiorwn potestate atque virtute e,\
aUo indulus, Ortenlem relinquens, ad partes occi-
duas, ducc S p i r i m , solmagnus eximiique fulgoris
Libyse universae, Africa;que et Maurilanke, ac cun-
ctis deaique per occiduas oras scdes naclis, exor-
lus es.
Quis igitur vel mente inleliigat, vcl satis ora-
tione exseqni su£Qciat alque exponat, labores,
serumnas, limorcs, viarum pericula, vigilias, cu-
ras, dolores, turbas, i u i i d d i u m Barbarorum grassa-
liones, insidias, plagas, carcercs, iflsullus, coilio-
nes, conlradictioites» calucanias, verbera, detra-
ctiones et convicia, ejusque onones Evangelii causa
' PsaK w . v , i l .
7 i f
I Joan. i i .
t
1 ?
E i c u l i . u 7 ; T w l . xx, i .
'HLAGONIS 244
ώς δργανον λογίων θδοΰ, Ιηαινίτιν Χρίστου, χα\
ώς Ιτταινετήν τψ δντι κα\ Οδλητήν * δι' ζ ς (χεΐνος
ύψώθη έν δθνεσιν, Οψώθη έν γ^.
Φ(>ώ σου τάς τιμιωτάτας χείρας * πβριπτύ^σομαι
κα\ τους ωραιότατους πά^ας * χεΓρας, τάς εύφυώς
κα\ αΙσίως ύπηρετησαμίνας τψ ΚυρΕω * τάς τψ
Εύαγγελίψ τ^ς χάριτος διακονησα|Αένας · τάς τον
τής ζωής πεπιστευμένας Αίγον * Αόγον, 3ν ήρεύνη*
0αν, δν εψηλάφησαν κα\ ευρον Λύγον δντα ζωής a
φ συμφυ^μεναι, κα\ Πνεύματι θείψ «τυναρμολογού-
μεναι, χείρες εκείνου γενέσθαι κατηξΕωνται * χείρες,
Ιργων ύττερφυών αυτουργοί * θαύμα α ίων θεοΰ θελη­
μάτων τελεσιουργοί.
Προσκυνώ κα\ τοΟς «δδας, ώς άρμα Χερουβικέν *
ώς όχοϋντας έφ* έαυτοϊς τον ούρανοΕις-ίτληροΰντα
κα\ γήν, τον fcv τψ icavt\ τψδβ κα\ του ιταντος
Εξω καθεστώτα * πόδας, τους π#σαν μικρού StaSpa-
μίντας τήν γήν, τους Ιθυτενείς κα\ άνωφ^ρους,
τοΟς πτερωτούς κα\ ι^τηνοΐίς, oFot των Χβρονβείμ ·
τους αστραπής δίκην θέοντας, καΙ· άμηχάνψ ταχύ-
τητι περιοδεύοντας τήν γήν, καΐ έν »6λογίαις χρη-
στύτητος προφθάνοντας τους πιστούς.
Ασπάζομαι, x a l λίαν τιμών περιπτΰσσομαι κα\
σε δ*λον, δλος βι' δλου τή διανοία περιφύς ' καΐ τψ
πνεύματι κατοπτριζύμενος καΙ τ^ μνήμη περιλαμ-
Γ
πόμβνο;, οία νοερψ κα\ άχράντφ κα\ άΟλψ φωτ\ %
τψ προσώπψ τής υμετέρας τιερεαυγάζομαι θεοπρε-
πείαί.
Άλλ' Γδωμεν, ώς εφικτον, κα\ τήν κατά τ6 Εύαγ-
γέλιον εύδοκίμησιν του Ζηλωτου · καΐ γάρ ώς αλη­
θώς τψ άληθινψ μαθητευσας φωτ\, κα\ το θεαρχι-
κ6ν φώς ίλον διειδεστάτη δεδεγμένος διάνοια, καΥ
φωτοφάνής δλος, κα\υίδςφωτδς καΐ φώς αυτόχρη­
μα γεγονώς, μετά τήν τοΰ αρχιφώτου φωτδς έπΙ του
σταυρού δύσιν, μετά τήν έξ ^δου τριέσπερον άνα-
τολήν, μετά τήν είς ουρανούς άνάδασιν · εΓτ* οΰν
ύπερά^όητον τοΰ αύτοΰ άποκρυφήν * μετά τήν τ ε ·
λειοτέραν τοΰ Παρακλήτου παρουσία ν, ήνίκα 6ή το?ς
μεγάλοις τοΰ Αόγου καΐ πρώτοις έν ύπερώψ συγ-
καθήμενος όμιληταΐς, i v γλώσσαις πυροειδώς δρω-
μέναις, κα\ ptaiai ήχψ πνοής, τδ Πνεύμα πατρόθεν
κατιδν, άγαθοειδει καρδία κα\ βασιλ<κωτάτγι κατα-
δέδεκται • τότε δή κα\ σοφίας τελείας πληρωθείς, κα\
θεοπρεπεστάτων σημείων κα\ τεράτων έξουσίαν καΐ
δυναμ<ν άνωθεν ενδυθείς, καταλείπεις μεν Έψαν,
προς τά Έσπέρια δΐ, διά τοΰ Πνεύματος οδηγού­
μενος, μέγας ήλιος κα\ ύπερφαής, τ?ί τε Λιβύη πά­
ση, Αφρική τε καΐ Μαυριτανία , καΐ πασι δε τοϊς
την Έσπερίαν οίκειν λαχοΰσινέξανέτειλες γήν.
Τίς ουν έννοηθήναι νοι, χίς δε Ικανδς διασκευάσαι
λόγωτους πόνους, τοίϊς κόπους, τους φόβους, τους
Οπερ της όδου κινδύνους · τάς αγρυπνίας, τάς φρον­
τίδας, τάς όδύνας, τάς ακαταστασίας, τάς παρά ιών
βαρβάρων άπιστων καταδρομάς, τάς ενέδρας, τάς
πληγάς, τάςείρκτάς, τ ά ; επαναστάσεις καΐ έπισυ-
στάαεις · τά; άντιλογίας κα\ συκοφαντίας * τά«
215 ΟΙΪΑΤΙΟ X I I . - 1Ν L A U D E M S. SIMONIS APOST.
αίκίας κα\ λοιδορίας, και αΰτοϋ πάσας τάς ύπερ Α
τοΰ Ευαγγελίου περιόδους * καΐ πάσας τάς θλί­
ψεις, ας ήμέραν έξ ημέρας ό μακαριώτατος πο-
λιορκούμενος υπομένων ύπέμενε τον Κύριον, |ως
αύτω προσχών, κα\ της δεήσεως είσακηχοώς, θύραν
πίστεως ήνοιξε τοίςΙθνεσιν * £ωςο!κτε£ρας άνήγαγεν
αυτόν εκ λάκκου ταλαιπωρίας, καΐ ώσπερ θαλάσσης
κλύδωνι, τή κατ* αύτοϋ των άσεβων έπιτετιμηκώς
έπαναστάσει, καΐ τδ φλεγμαίνον της αυτών διανοίας
κατευνάσας, κα\ το δαιμονιώδες S ρ μη μ α πραΰνας,
κα\ προς τδν θ£Ϊον φόβον έν σημείοις κα\ τέρασι
μεταβαλών φοβεροϊς * χαί ούτως αυτούς προς συγ-
κατάθεσιν καΐ πίστιν της αληθείας τοϋ Ευαγγελίου
μεταγαγών, έ^ύσατο μεν τον αύτου κήρυκα της
καταιγίδας τών φονευτών " τους δέ καθάπερ έκ πε-
λάγους,τής ποικίλης αυτών ασεβείας έκλυτρούμενος,
ώς inX λιμένα σωτήριον,τδν μέγιστον Σίμωνα προσ-
ώρμιζεν* ol κα\ τή πέτρα, της άχλινοΰς αυτοϋ πί­
στεως έπερειδόμενοι, κα\ τψ ύδατι καθαιρόμενοι καΐ
τφ Πνεύματι φωτιζόμενοι, κα\ το?ς ΕεροΖς 6L* αύτου
μυστηρίοις τελεσιουργούμενοι, είς Εκκλησίας άμω­
μους τφ ύπεραμώμφ κατηρτίζοντο.
ΟΟτωςό Οεομακαριστότατρς Ζηλωτές, τής άντιτε-
ταγμένης αύτφ περιγέγονε δυνάμεως· χα\ οδτω
τους $χμαλωτισμένους ύπ* αυτής αίχμαλωτίζων,
ήμέραν καθ* ήμίραν τ$ Εκκλησία τους σωζόμενους
προσετίθει. ΚαΧ γάρ ήν δρ$ν ακραιφνή του θεοΰ
έν αύτψ την ομοιότητα · ζ ν όρ£ν άπλοΰν καΐ πο-
λυειδή τ6ν αύτδν. Κα\ δν τρόπον ό ήλιος είς μεν τήν
φύσιν, %ψ μονοειδεϊ του φωτδς, ποικίλος δέ δείκνυ- Q
ταιταϊς ένεργείαις · οΟτω καΐ δ μέγας απόστολος,
ένοειδής μεν ήτοι χριστοειδής» τφ περ\ πάντας άγα-
ΟοπρεπεΖ της συνειδήσεως, ποικίλος δέ ταϊς προ-
νοίαις καΐ ταΤς περ\ τάς Εκκλησίας φροντίσι καθ-
ίϋρίτο · καΐ ννν μεν σιωπών εΟλογον, νϋν δΤϊ λίγαν
καίριον ένδεικνυ μένος · νΰν μεν άνθρωποπρεπέστε-
ρον τοϊς έντυγχάνουσιν ομιλών, κα\ τά υψηλότερα
του Ευαγγελίου παρακαλυπτόμενος, νΰν τήν άλή-
θειαν πα^ησιαζόμενος, καΐ τον Οπ' αύτου κηρυσ-
σόμενον Ίησοϋν, βεον eTvai πρσαιώνιον, τέλειον,
Λναρχον, άτελεύτητον διαμαρτυρόμενος * θεδν άλη-
6ήκαΙζωντα> εξ αληθινού %α\ ζώντος άεΐ τοΰ ίδίου
γεννώ^ενον Πατρός · άσώματον ασωμάτου · αγιον
αγίου «φως Ικ φωτδς, ζωήν έκ ζωής, όμότιμον καΐ
όμόθεον καΐ όμοάγαθον δι' ού ουρανός τε χα\ γ η D
παρήχθη, κα\ό σόμπας διεκοσμήθη κόσμος.
Τούτον νΰν σάρκα γενέσθαι, τήν ήμετέραν εϋτέ-
λειαν υπέρ ήμδν έκ παρθενικής κα\ αγίας νηδύος
ΰποδύντα · κα* σταυρψ καΙ πάθεσι κα\ θανάτψ
προσωμιληκότα, άπάθειαν ήμΐν xal ζωήν αΐώνιον
£ιά της έκ νεχρών τριημέρου αναστάσεως παρα-
σχείν · δν κα\ άναληφθήναι βλεπόντων ημών εϊς τδν
ουρανδν, κα\ήξειν εμφανώς αδθις έκεΣθεν προσδο-
χώμεν, ε!ς κρίσιν ίίπαν τδ πλάσμα παραστήσοντα.
Κα\ νΰν μέν έλεγχων τήν άνοιαν, την άσέβειαν
τών μή έπεγνωχότων τδν θεδν, τδν οίχείον πλά-
rsal. xvxix, 2 , J
L u c . vm, 5i.
246
profcctiones et ilinera : omnes ilenique uio-
lesltas ac mala, quae v i r Lealissimus adversario-
rum iniestatione. quotidie susiincns , suslinebai
, e
Dominura, donec is illi attendens exaudilaque
iHius oraiione, fidei januaiu genlibus a p e r u i i * .1
Donec miserlus, eduxit cum de lacu miseriae, ac
velut maris procella, impiorum in eum insuUu i n -
crepato, eorumqoe animi Lumore sedalo, ac dae-
moniaco impetu jdelinilo, usque in divinuin timo-
rein signorum iremendorumque portentorum v i
immutalis, atque in eum modum ad assensum fi-
deinque verilalis Evangelii iraductis, lum prseco-
ncni suuiu ex homicidarum procella eruit, tum ve-
l u l e pelago, ex varia ac mulliplici eoruin impic-
tate redeiuptos, quasl in sospiLale l i l l u s , ad maxi-
R
mum Siwonem appellebaL Itque adeo, imniotae i l -
lius iidei petrae n i x i , ct aqua emundaii ac Spiritu
illustrati, sacrisque per euru initiati ac consecrati
mysteriis, in Ecclesias immacuhtas, ei perBcieban-
tur qui omnem a macula purilateD) excedit.
Sic Deo bealissimus Zeioles, quae conserta acie
adversus illum slabat, virtulem superavit; sicquc
illos captivaus, quos ea addixerat, saluli deditos
quotidie Ecclesitt adjungebaL Verum namque Dei
iimulacrum in eo elucebat. Yidisses simplicem
euni, et multifonnem ; ac sicut sol cum unus na-
tura sit, unius generis luce, euecUs tamen ac v i r -
tulibus varius ostendilur : sic et magnus apostolus,
uniformis cum esset (Christo scilicet aflSnis alquo
sireilis), con&cientiae erga omnes bontiaie ; curU
nibilorainus Ecclcsiarumque solliciludine varius
cernebatur. Ac modo quideiti, congrnum j u s t a r a -
lione silentium; raodo autem, opporiunuiu ser-
monem exbibebat: nunc cx humana ratioue h u -
milius adeuntibus loquebalur, ac Evangelii subii-
miora obtegebat; nuiic veriialem palam loqueba-
t u r , acquem praedicabat *Jesum, Deumesse pra>
selernam, perfeclum, principii tiuisqne experteiu,
contestabalur: Deum verum ac vivum, ex vero ac
vivo seiuper nasceniem Patre; incorporeum ex
incorporeo ; sanctum ex sancio ; lumec ex Jumiue,
vitaxn ex v i t a ; pari honore el deilate et boniiate ;
perquem coelum et terra producla, onniisque co-
rum ornatus et distinctio edita.
Hunc modo carnem factum esse, noslra p r o n o -
bis indutuin vililate, ex virginali sauctoquc ulero ;
cruceque et passionibus ac mone perfunctum, i i n -
mortalcm oobis nullisque obnoxiain passionibus
aique aelernam vltam, triduana ex moriuis resur-
rectione pracbere : quem et nobis videniibus in
coelum re^eptum, inde rursus con&picua spccie
venlurum exspectamus, qui pro tribunali stbi sislat
omne bumanum genus.
Ac modo quidom, corum qui Deum conditorem
suum mundiquc liujus uaivcrsilaUs opiliccm non
2<7 N I C E T / E I* WILAGONIS $48
agnovissent, deiuejuinm impietatemque ar- στην xa\ δημιουργό ν του παντός * νυν 64 ιταραχα-
guens, mndo Obsecrans, aique admonens ; λών, νουθετών * φυσικοϊς ένθυμήμασιν προ; τον ε ύ -
a r g u m e n l l s q u e ex natura p e t i t i s , i m p r o b o s i n g r a - εργέτην τους αγνώμονας οδηγών ·· «1σχρ6ν είναι
l o s q u e ad benefaclorem d u c c n s ; t u r p e esse dicens, λέγων κα\ Ιχανως &λογον ν μηδ* ίσα τοϊς άλδγοις
e t a ratione prorsus a l i e n u m , ne paribus q u i d e m χτήνεσι τδνεδεργέτην είδέναι* τδν xa\ χτ^σαντα την
r u m b r u t i s a n i m a n t i b u s modis. e u m nosse q u i rou- *Ρ)Λ » ν χ α
^ αύθις ήμας του Ιδίου αΓματος χαταχτη-
n c r i b u s d e m e r e a l u r ; q u i et p r i m u m condiderit, σάμενον * άρτι μέν έπ\ συναγωγάς Αρπάζεται χα\
nosque r u r s u s p r o p r i o sanguine v i n d i c a r i t : nunc δικαστήρια χα\ πονηρότατους χριτάς, χα\ τ ψ Ε ΰ ι γ -
q u i i l o m ad synagogas et t r i b u n a l i a judicesque n c - γελίω πα^^ησιάζεται * χα), ύπο μέν τ ω ν μυκτηρίζε-
quissimos r a p i t u r , palamque Evangeliam Joquitur : ται χα\ χλευάζεται* ύπο5ε τ ω ν επαινείται κα\ θαυ­
a i q n e a h a l i i s q u i d e m s u b i a n n a t u r e l i l l u d i l u r ; ab μάζεται ' άρτι δε τον νωτον αίκίζεται, χα\ ξύλοις
aliis aulem laudalur e i a d m i r a i i o n i habelur ; nunc συγχδπτβται, καΐ είρκταϊς συγχλείεται, χα\ αλύ-
d o r s u m v e r b e r i b u e eaediiur, fustibus c o n l u n d i l u r , σεσιν Εστίν δτβ καλλωπίζεται χα\ σεμνύνεται* ΚσΛ
crgasttilis c h u d i t u r ; quandoque e t i a m catenisex- ποτέ μέν επιφανείας Χρίστου κρείττονος καΐ αντιλή­
s u l u t e t g l o r i a t u r : ac modo q u i d e m p o t i o r i C h r i - ψεως, καΐ θαυμασίας τ ώ ν λυπούντων απαλλαγής
sti apperitione a u x i l i o q u e p o i i l u r , mirisque modis • χαταξιοϋται * ποτέ δέ θαυματουργεί τ ψ πνευματι
a malis l i b e r a t u r ; modo nova prorsusque i n a u d i t a τά παραδοξότατα. χα\ νεκροϋςάνίστησι, χαΐ χοΑοΰς
s p i r i l u p a t r a t m i r a c u l a , morluosqae suscital e t dva^owuot, χα\ παραλελνμένους τζ Ιπιχλήσει
c l i w d o s r n b o r a l , eolulaque m c m b r a , Jcsu i n t o c a l o στερεοποιεί τοϋ Ιησοϋ * ήδη δέ κα\ τυφλοΤς δραν,
n o m i n e , sana praesiat : l u m q u e o e c i s v t a u m , surdis κα\ χωφοίς άκούειν, χα\ άφώνοις έ π ι τ ρ έ « ε ι λαλεΓν.
audituni, mulisque eloquium imperat.
A l i l l o dicere q u a n l a i n fluminibtis ac p a l u d i b u s Έ ώ λέγειν όσας χατά ποταμών χα\ Ιλων (51) t?j
sua i l l i v i r i u t e deeignata porlenta, d u m illorutn αύτ^ δυνάμει πα ρ έδειξε ν καινοτομίας· τους μέν της

( 5 ! ) Κατά Λοταμώτ χα) έ.ίώτ. V i d e a t u r Nicetas Simon admirabili$ y in orbit dneurrent finet vetut
habuisse plena qnaedam S i m o n i s A e t a , q n i b u s rola 9olvens t terram omnem nmxlacronm cutin
ifUluec o m n i a perecripia r x s i a r e i i t , q u « h i o t r a n - insanientem incendit, tubiataqne pittati fact p r o -
%

ftiiione s n b n o u t . sed n o n salt6 d e c l a r a t : g r a t i a m -
que m a x i n i a m iniisset Hla prodiicendo* si roodo
ojus KCiierib e r a n l , q u i b u s certa fides a d h i h e r i pos-
HCt;Mena?a etiam ipsa n i i r a c u l o r t i m m e m i n e r u n t
nna aut altera strophe, n i h i l lamen explicatus t r a - 1
tfendo, ged q u o d comiNtmi ratione cadere i n a p o -
slolos pofisit, quos l i q u e t m i r a c i i l o r n m dono m a -
gniftce a C h r i s i u donatos esse. N i c e t t s aulem p e -
c u l i a r i a q u & d a m i n d i c a t , aversa alio flumina, ac
palndes arefactas, qua* n u l l a nobts prodere v i d e n -
t n r i n o n u m e n t a ; eisi aflinin qtiiedtftn babeai G r e -
g o r i i Neocsesariensis v i t a . 'Mctaphrastcs n i h i l nobis
de a l t e r u t r o aposlolo p r o i u l i i . nec Liponianus ex
xllo repnesentare, a l i q n i d p o t u i l . I t i n e r a , longasque
peregrinatinnes Evangclii causa, atque i l l i s a n i m a -
r u i i i salutem, aspiranie Dei g r a i i a , i i d e i n m c r i l o
<}raeci c e l e b m n t , ex quibtis u n u n i a u t a l l e r n m s i m i -
larem m o d u l u m seu v e r s i c t i l u m ad Vesperas, ex
n o s l r o T i l i a u o c o d . exque c d i t i s , l i b e t bis a s c r i -
bere.
2ίμων θαυμάσιος, τ ω ν αποστόλων τ ο καύχημα,
ώς βολ·ς έξαστράπτουσα διήλθε τ ά πίρατα έκοιώ-
κων ζόφον της πολυΟείας. σωτηριώδεσιν αύτοΰ κα\
φωτοβόλοι; 6c(οι; διδάγμασ:, χα\ πά·/τας κβτεφ<ύ-
ΐ ί σ : μιαν δοξάζει ν θεότητα έν τριαιν υποστάσεων
άδ·.αίρετον, άτμητον.
ϋίμων ό θαυμάσιο; δ'.αδραμών ε(ς τ ά πέρατα ώς
τροχό; κυΗ4μενος, παιβν γήν κατίφλεξεν εΐοωλο-
μ»'ί»>ΰσαν, ΧΛ\ τ ξ εύσε*5εΙα «υρσεύσας, τηλαυγεΤς
^ ρ ί ο ΰ ς άνήψε πιστοίς πανένΟεα · πάντας γάρ κατ-
enl niicanlet fidetibus iynet divina prortus opcra ac-
cendit. Cnncto* namqtu iUnminavit t etr.
Simon admirabVi$ iplendidimmus
t preeqne venera-
bilit gentium doctor, divinnm cverriatlum e t perditio-
nit pfofundo eunclot ad Chrinti capiensfidem, subUmU
tkeologice veracimmm preeco, taute nnnc epuli» ex~
cepil; qui virtutusuat, retque magnifieat Imlo fnun-
da$ conirimo apponat.
E d i U paulo vitiosiora. Synaxarium no&lrara l e v i
siiblato mendo, q u o d i n i l i o s u f f i i i , i p s u m g m v e ,
nonnulli&que ab editis d i v e r s u m . q u o d praRriptre
a l l i n e i a d c o m m e n l u m i l l u d de sponeo n u p t i a r a m
i n Cana, q u i esset ipse Nathanacl, Bicque Dominora
seculiis s i t : quod proinde nuperse a d m o d u m fidei
s i l ac leve. Sic ergo bahet. Ά θ λ η σ ι ς του αγίου απο­
στόλου £ίμωνος τοΰ Ζηλωτοΰ. Ούτος ό απόστολος
εΓς τ ω ν η ων (των ιβ') χαΐ τοΤς άποστδλοι; Ι ν τ ψ
ΰπε^(·κρ συνών, δτε πυρίνων είδει γλωσσών τδ άγιο ν
ΙΙνευμα έπεφοίτησεν, χαΐ τούτου πλησθβ\ς, χα\ τήν
γήν σχεδδν άπασαν διαδραμών, πάσαν χατέφλιξετης
πολυΟεΐας άπατη ν. Μαυριιανίαν γάρ χα\ τ ή ν'Αφρών
χώραν διαδραμών, ύστερον Ιν Βριταννία γενόμενος,
κα\ πολλούς διδάξας χι\ φωτίσα;, σταυρφ ΰπο τ ω ν
απίστων προσπήγνυται, καΐ τ6 σώμα αύτοΰ έκ$>
1
θάπτεται. Ουτό; έστι ΣΕμων δ Ναθαναήλ, δς ζήλω
διάπυρος ζηλών θεψ παντοκράτορι. κλήσιν τον τρό·
πον έκτήσατο. Cerlamen soncii Stmonis Zeloth apo-
stoti. Hie apo$totus eum e$set uttus ex duodecim ei
cum apottolii in ccenacuto vertaretur quando iqnea-
tttm linguarum specie Spirittu advenit, iltoque plenus t

ε ^ ώ τ ι σ : , κ. τ . έ, ac omni ftre peragmto tcrrarum orbe % impietath

Σ:μων 6 θαυμάσιος 6 παμφαή: κα\ ύπέρτιμος deorumque superslrtionis errorem suceendit. Mauri*
τώνεΟνώνό διδάσκαλος, σαγήνη ή ένθεοςέκ της ά π - tania enitn t% Africa p€ragraii$ cum t pottta i n Britan
r A e i a r τοϋ βύΟου ζωγρουσα. θεολογίας υψηλής ό niam venitsei, muitotque docuintt ac illuminattet t

αληθέστατος κήρυξ, απαντάς Χρίστου ιτρος την επ(- ab infideiibuscrucifigitur % ejusque corpux ibi tipetilur.
γν<ι>σιν νΰν δζξ'.ώ; εΙσττά*το, τ ά αύτου κατορθώματα
ν
Hic Simon Sathanaet e$t qm nempe %eio atcemnt,
t

•προταθείς πανδαισίχν τεριτνήν. Deo omnipotenti zetam, more* ipsos atanc indoiem^
Stmon admirabWi, apostotorum qtoria, tanqnam appellationem nactus est. Uasiltanum S i r l e l i M e n o
bolis (id cst jacuhim)effuigurans, orbisfinet perwitit, l o g i u m , nec ipsum penilus a Cana p u r t i n i , etsi
impietatn caligincm e/fugans satutaribus lucitque n u p l i a r u n i a u i sponsi non m c i n i n i t . Eodem dit
'uitjonbn* micmitibu* doctrbiis suis; cunctosque illu- snttcti apostoli XatkauaeUs, qui (uit Shnan Zetotes.
minavit, ut uuam Dcitatan in tribtts personit indi- ffic (uit ex Cam Oatilauv, uhi Chrntut Domiuut in>
v i f u m , mdissectam iaudcnt ac sattiani* vitatus ad nuptias aquttm in vinum convertit.
Μ9 ORATIO X I I . — 1Ν LA U D :Μ S. SIMONIS A P O S T .
ϊλεΟροφόρου ανακόπτων φορίς, χαΐ τοΤ; καΟήχουσι j quidom c x i l i o s u i n i n l i i b o t i m p P d i n i , JMhctipie U\
/ώροις έπιέναι της διαβάσεως έν ονόματι παραγγίλ- C l i r i s t i nominc Us locis dcflncro, qitibus o p p i t l o
Αων Χρίστου · τά δέ τ ψ α&τψ ονόματι ξηραίνων, ώ ς
τά πρΥν άβατα βάσιμα τοίς προσοίκοις καΟεστάναι ·
έώ ταϋτα, καΐ δσαάλλα κατά των στοιχείων ό βαυ-
μασιώτατο; έπιδε<κνύμενος * κα\ δσα προς εύεργε-
σίαν τών ανθρώπων τερατουργών, κα\ τούτοις χώ­
ρας 3λας καΐ πόλεις προς τήν ύπερφυά τοϋ Ίησοϋ
διδαχών έξιστών, xfj π ί σ τ η κατασφραγίζει, κα\ της
κακής συνήθειας καΐ πλάνης καΐ δίίσιδαιμονίας άπι­
στων, διά του Χρίστου προσοικειοί τ ψ Ηεψ • κα\ νυν
μίν τοΓς προκατηχημένοις τον λόγον, νυν δε τοις άν-
ηκόοις ΙπιδημεΤ' πάλιν ηπείρου μακρά*;, πάλιν μα-
κροτίραν χατατολμ$ πελαγών · αύθις άγωνι#, σφα­
δάζει κα'ι τρύχεται, ίθνβσι δεινοτάτοις καΐ σκληρότα­
τ ο ι ; περιτυχών • αδθις δε χαίρει x z l άγαλλιάται κα\ '
ήδεται, είς γαλήνην τον χειμώνα μεταβεβλημένον
δρών, κα\ την αγριότητα κα\ άπιστίαν είς ήμερό-
τητά τε κα\ πίστιν μεταποιουμένην.
"Εστί μεν δτε καθ* Ινα φωτίζει τους παρατυγχά-
νοντας · Εστι δ' δτε κα\ πλείοσι κατά τ α ν τ δ ν άνδρά-
σι χαΛ γυναιξί, πλοοσίοις καΐ πένησιν, άρχουσί τε
καΐ Ιδιώταις νομοθετών, κοινός πάντων διδάσκαλος,
ποιμήν τε χα\ σωτήρ άγαθδς, κατά xty> ομοιότητα
δείχνυται ΧριστοΟ. Τοιούτος 6 του αποστόλου βίος
χα\ τρόπος · καΛ ταύτην είναι βραχεϊαν υπόμνησιν
των πολυχρονίων αύτοΰ πίνων καΐ χικροτάτων περι-
άδων
Εντεύθεν πολλήν μέν ήπειρον, πολλών δε π α ρ - *
άλιον, χαΐ νήσους δέ ούχ ολίγας τ ψ χηρΟγματι περί-
λαβών · Εκκλησίας τε πλείστα;, ιερέας τε κα\ αρ­
χιερέας άφιερωσάμενος Κυρίψ ' χχ\ ήδη τδ Ιργον
της Ιερουργίας τοϋ λόγου περαινόμενος, χα\ αυτών
ήδη των σιεφάνων πλησίον γινόμενος • διαπλεΐ μέν
τδν έσπέριον Ωκεανών, πρδ; ταίς Βρετανικά!; δε
χαλουμέναι; καταίρει ν^σοις · ας τής όλης οικου­
μένης τέλος φασίν * μηδέ γάρ έπίκεινα γήν είναι,
μήτ" ουν τδ πέλαγος μετ* αύτάς περατόν,
Έκεΐ Σίμων ό τρισμακαριώτατος γενόμενος,
χαΐ τδν Λόγον της αληθείας εύαγγελισάμενος · χαΐ
πολλούς, μεν πιστεύσαντα; τ ψ λό^ψ της χάριτος
σφραγισάμενο;, πλείστας δ* καΐ παρά τών άντιλε-
γόντων τ^ άληθεία έπιβουλάς ύποσχών · τέλος δπδ j ad
τών της ασεβείας συναρπασθε\ς υπασπιστών, προσ-
ηλοϋται σταυρψ · τέλος άξ·.ον της επιθυμία;, χαΐ τών
υπέρ του εσταυρωμένου πόνων, τδν υπέρ εκείνου
δεξάμενος σταυρόν · κσ\ τ$ όμοιότητι τοϋ πάθους
δοξάζων αυτόν κα\ δοξαζόμενος « ν αύτψ.
Τοίνυν ίπ\ τοϋ σταυρού καθάπερ άλλος εσταυρω­
μένος Ίησοΰς, μετά τάς μακράς πρδς τους παρόν­
τ α ; τών δχλων ομιλίας, μετά τ ά ; ουντεταμένχς πρίις
ΚΟριον προσευχάς, τάς υπέρ τών πιστών, τάς υπέρ
τών απίστων * τών μέν, δπως έμμένοιεν άπιραχίνη-
τοι τ ξ αλήθεια, τών δέ, όπως έτπστραφεΤεν πρ^ς τδν
Vzhv τον Ισχυρδν, τδν ζώντα, χα^ πιστεύσαντες σω·
" Psal. \u 3
t
2:ο
coiiiiuodiim esset; hae vcro cotlcm i n v o f a t o n o -
miuG esLsicc»t, ac q t i x prius i m p c r v i n o r a n l , loc.i,
incolis prseslal pervia. Mitto h ^ c , ac f]ii&cum|uc
alia v i r admirandus adversus elemctila «losi^nans,
quapcunque eLiatn i n h o m i n u m gratiam illisqtio d c -
merendis prodigia palrans, alque his provincins
integras urbesque d i v i n i o r i s Jcsu d o c l r t n x stupore
suspendens, fide consignat, aiqnc a m a l a avocaloa
consuetudtiie, errorcque a c s u p c r s t i l i o n e , p o r C h r i -
stum D e o c o n c i l i a l ; ac n u n c quidem ad eos se cort-
f e r l , q u i j a m doclrinae a u d i l u m accepcraut, uunc
autem ad eos q u i ejus n i l i i l andierant. K u r s u s i o n -
ga contincntis, longiora aequoris alque pclagi p c r -
lentata spalia. Rursus animi anxiuB ma;slnsque e t
nione impatiens est et d i s c r u c i a t u r , i n feri&simas
gentesac durissimas i n c i d e n s ; rtirstisqnc paudcl
et exsultat ac j u c u i i d a i u r mutatam t e m p c i t a t c m ι ι ;
I r a n q n i l l u m v i d e n s ; ferinoaquc e l i n c r e J - tos m o -
res i n lenilatem conversos e l fidem.
Quandoque singulos qni adircnt illuminaUai,
quaudoque vero etiam p l u r i b n s s i m n l v i r i s ac i n l i -
l i c r i b u s , d i v i t i b u s ac p a u p c r i b i i A , magistratibus c t
p r i v a l i s documenta tradens, universis c u m m m i i e
magister, Pastorquc ac servalor banus, Chrisii
e i e m p l o epilebat. Talis apostoli v i i a morcsqiic ;
Iiicquebrevis commenlarius e o r u m l a b o m m , quos
longos annos desudavit, m o l e s t i s s i n i o n i m q u e itlius
ilincrum.
Hinc m u l t a m continentem e t maritinria, insnlas-
que non paucas praedicalione coniplevus p l u r i b u s -
que Ecclesiis et sacerdoiibus ac episcopis Doniin»
consecratis; jamque s a c r a v e r b i f u n c l i o n i c o l o p h o -
nem imponens, ac ipsas c propinquo coronas salu-
tans, occiduum Oceanum navigat, atquc ad insulas,
quas Britannicas vocat. Ifiis v e r o , u n i v c r s i ovl.is
t e r r a r u m oras extrcmas esse f e r u n l ; nequc q i w d
dtiinceps est, pelagus possfc s u p e r a r i .
IIluc S i m o n beatissimus c u m venisset, ac v n r i t a -
tis sermonem annunliasset, raultosquc verbo gra-
liae credentcs consignasset : sed c l ab i i s , q u i vc-
r i t a t i c o n l r a d i c e r e n t , m u l t i s a p p e t i i u s insidiis essei,
extremum corripicniibus impielaiis paironis,
c r n c i a f f i g i l u r ; d i g n u m scilicct c u p i d i t a t t s finein,
ac laboruin c r u c i f i x i causa susceplorum, i l l i u s g r a -
tia reporlans reposilam c r u c e m ; passionisqiie s i -
m i l i t u d i n c t u m ipaum clarificans, l u m i n ipao cla
r i t a t e m naotus et g l o r i a n i .
I g i t u r i n cruceiu T c h i t aller Jesus s u b h i u s , poM
longa ad aslanles turbascolloqma ; poet eonlonias
ad Deuin preccs, i n fldelium graliaro, e t i n K d c l i i i n i ;
priorum, u t i m m n l i i n veritale persevcrarent;
a l i o r u m , u t ad Dcuni forlexn v i v u m e o n v e r t c r e n -
l u r , ac fidc saluicm consequcrentur Post hasc
inquanir a n i o m l o qnidcm c l a corporc pcnilus e x -
K>1 NlCETiE PAPIILAGONIS 2SS
cedens, in sc vcro totus convcrsns, seqiie meclio, Α θώσιν · μετά ταύτα γουν, του κόσμου μέντέλεον καΐ
i n c u m , in quein per fidem semper commigrabnt ; του σώματος έξιστάμενος, προς εαυτόν δέ συννενευ-
corpus quidein velut quasdam f*ccs ponit, qui car- κώς δλος, και δι' έαυτου πρδς,τόν, έν φ διά πίστεως
nls prideiu induiiientoemorluus csset; velnt amcin ήν άεΐ μεθιστάμενος, άποδιυλίζεται μεν καθάπερ τοδ
levi penna ac ccelipeia spiriiu i n coeloa sublalus, σώματος, πάλαι το σάρκινον φόρημα νενβκρωμένος'
videt sibi ccelestes apcrias januas; videt et clarc οία δε πτερω κούφω κσΛ ούρανοπόρω τ ψ πνεύματι
Filium sedeniem a dexiris paiemae niajesiatts : ip- διαιρόμενος είς ουραίους, όρα μέν τάς ούρανίας άνα-
seque cunclis illis meniium sanclorumque siipatus πεπταμένας αύτψ πύλας · Ipq. 5* καθαρώς τον ΥΕδν
agminibus, inystice ac qua nemo verbis explicet του βεοΰ έκδεξίώντής Πατρώας μεγαλωσύνης Ιδρυ-
ratione, ad suprenuim oninium rogem adll cum μένον · καΐ αυτός ύπο πάσης ναερ3ς καΐ αγίας δορυ-
cxsultatione; ipsutuqite faeie ad faciem nacius, ac φορούμενο; ταξιαρχίας, πρόσεισι μυστικώς καΐ ap-
illi eximie Jaudis caniico defunctus, Jesiique dex- £ήτως τψ τ η ς δόξης έν αγαλλιάσει ΠαμβασιλεΤ • καΐ
lera, corona glorise donalus : nulus denique verbis αύτψ πρόσωπον προς πρόσωπον έντετυχηκώς και
cxplicabili apparalu atque honore susceptus, su- ύπερφυώς αύτδν ύμνηκώς • και τ ψ στεφάνω της δι­
premis primisquc coapiaiur atque unitur Dei f i - καιοσύνης παρά της δεξιάς έστεφανωμίνος του Ί η -
liis. D σοΰ * και ά ψ η τ ο υ δεξιώσεως κα\ τιμής καταξιωθείς,
τοις άνωτάτω χα\ πρώτοις του βεοΰ συναρμόζεται
καΐ συνενοΰται παισίν.
IIoc t i b i , divine Verbi ac eloqueiuissime disci- Τούτο σοι, θεσπέσιε τοΰ Λόγου χαί λογιώτατε μα-
pule hoc longorum hiborum, quos magistri causa
t
Οητά' τοΰτο των μακρών υπέρ του διδασκάλου πόνων
Jesudaveras, dignum praeiniuiri ; u l videlicei i l l i ίο γ ί ρ α ς άντάξιον, αύτψ έκείνψ συναφθήναι · χα\
ipsi copulareris, ac stout eum clarificavcras supcr ώσπερ έδόξασας αυτόν έπΙ της γ η ς , ούτως έν ούρα-
lcrram, sic cum eo in ecelis chriilcareris : ac e i - νοϊς αύτψ συνδοξασθήναι · x a l ώσπερ των πάθημα.,
k

jutexcellenti quadam raiionepassionum eociusex-
jiitcras, sic ejusdem cum eo regni particeps effice-
reris.
Salve sis igitur, Deo beatissime summequc ve-
nerabilis Simon.obedientiaeiiomen (hocenim ejua
sigmiicatum) digne Deo laudada res digneque ama-
biiis, atque angelis quidcm aemulanda, Iremenda C
vcro il:tmonibus; ac fidclibus quidem veneraVi-
tis et ainabiiis, iafidelibus vero molesta et aversa- δέ βαρυ τε %ο\ αποτρόπαιων.
bilis.
Salve sis, Cbrisli aemulator f^rventissime ac gna-
vissime, tanto Phines illo, Eliaque et Eiisaeo; ac
prophelis co nomine laudet» habenlibus, divino
zclo superior, quanto Christi schola ejusque disci-
puli pariibus, raajorem.Dei notUiam majoremque
Jidei fervorem adeptus, majoris quoque fervorjs
elacriialem sludiumque boni pra3standi gralia con-
iulisli.
των Οπερβαλλόντως έκοινιί>νησας , οΟτω xal της αυ­
τής αύτφ βασιλείας συμμετασχείν»
Χαΐρε τοίνυν, ω θεομακαριστότατε χα\ τιμιώτατε
Ι ί μ ω ν , το της υπακοής δνομα · τοϋτρ γ 4 ρ ή σημα­
σία • τ6 άξιεπαίνετον Θεψ π ρ 2 γ μ α καΐ άξιοπόθητον ·
y a X
*ΥΥ*λοις μέν £ηλωτδν, δαίμοσι δε φ ρ ι κ φ ·
κα\ πιστοΐς μέν αίδέσιμον χαΐ 4ράσμιρν> άπίστοις
Χαίρε, Χρίστου ίηλωτά θερμότατε κα\ δραστήριβ·
τοσούτψ τψ θείψ ζήλψ τδν Φινϊές Ιχεϊνον, τδν
ΙΙλίαν, τον Έλισσαίον, καΐ τους knl τούτω μακα­
ρισμένους υπερβάλλων των προφητών, δσψ τ ψ μα-
Οητεΰσαι Χριστψ πλείονος θεογνωσίας καΐ 6ερμοτ4·
ρας τής πίστεως ευμοιρηκώς, θερμοτέραν χαί τ^ν
υπέρ του άγαθοΰ προθυμίαν κατενήνοχας και σπον­
δών.
1

Gaudc, quod (ua ipsius opcra honesiata, quam
in terra naetus fueras, p a t r i a ; illamque peniius
stipergressus, raliones tuas, velut coelestis iilius
D
iucifilum iransluleris, Sioneque Dci Metropoli vera
coguita patria, SioniLes poiius, quam Canilesappel-
Ι Λ Γ Ι nierueris : qui nimirum sicut palrem palre,
luereditatcmque ha*reditale, alque fralrcsfratribus,
s i c e l palriam palria, morialiaqueei iluxa, iis quas
slabilia suiu ac incorrupia, sapienti consilio com-
mutaveris ·*.
Salvc Patris quidem mini&ter; dispensaior
vero mysterioruin F i l l i , ac Spiritus famulc : sive,
Vatris quidem praeco ac minister ; Filii vero, teslis
vi aposlolc; Spirilus dcnique discipulcac scriba;
Χαίρε, δτι δι έαυτοΰ σεμνύνας* xfyt πατρίδα τήν
ίπ\ γ η ς , τής μέν τέλεον ύπερανέστης, tbv ούρανδν
βέ, ως ουράνιος φχησας παΤς · κα\ Σιών, θεοΰ την
μητρ^πολιν, mxpttx αληθή έγνωχώς, Σιωνίτης μάλ­
λον ή Κανανίτης άξίως προσηγόρευσαι * ώσπερ
πατέρα μέν πατρός, χλήρον δέ κλήρου, αδελφούς δέ
αδελφών, οΰτω κα\ πατρίδα τής πατρίδος, τά έπ2·
χηρα χαΐ λυόμενα των έστώτων καΐ ακήρατων έχε-
φρόνως άμειψάμενος.
Χαίρε, του Πατρός μέν υπηρέτα, οικονόμε δέ μ υ ­
στηρίων του Υίοϋ, κα\του Πνεύματος λειτουργέ · ή ,
του μέν κήρυξ κα\ διάκονε · του δέ μάρχυ; κα\ άπό *
στόλε* του δέ μύστα κα\ γραμματεΰ · τής μ;6<;

Juan. i t , 1 ; Jos. χ·χ> 26.

253 ORATIO X I I I . - IN LAUDEM S. iUDM
βεότητο; δοξαστά* των τριών υποστάσεων μυστολέκτα Α unius deitalis l a u d a t o r ; Iriuro
xa\ Οεωρητά. vaies ac spectalor.
Χαίρε xa\ κατατέρπου, οτι συμβασιλεύσεις είς
αϊώνας Χριστψ, καΐ έτΛ θρδνου δόξης συν αύτφ
χβΟιϊ), τιμής άφατου πληρούμενος καΥ λαμπρ&ητος·
άλλα μηδέ της ημών βραχυτητος έπιλέλησο" μέμνησο
Ιϊ της όλίγης ταύτης, ώ τρισμακαριώχατε, προσλα-
λιΛς, καΐ ώςτου ύπεραγάθου θεοΰ μιμητής, πλούσια
χβιρί της προΟέσ£θ)ς άντάμειψαι· κα\ τί) ευθεία τοϋ
Ύψιστου συμβΐβασον δδφ· καΐ ταΤς Ικετηρίαις σου,
χατεύθυνον έν αύτ^, καΐ ταΐς επισκιάσεσι κατάρτι-
σαι κατ' αύ-ήν, κα\ τε>είο·.ς θεοϋ θελήμασ;, κα\
άγαθοΓς ένευδοκιμηχότας πρόσδεξχι ημάς ΙπΑ τέλους,
θαυμάσιε ΖηλωτάΙ είς τάς μακάριας τοΰ Πατρός έν
άγαλλιάσει μονάς • εν Χριστφ Ίησοΰ τ ώ Κυρίω
Doiniao nostro, c o i gloria e l polestas, nunc et scm-
ημών, ψ ή δόξα κα\ τδ κράτος, νυν κα\ άε\, χα\ είς Β per, e i i n saecula saeculorum. A m e n .
τους αΙώνας των αίώνων. Α μ ή ν .
ΛΟΓΟΣ Ι Γ .
ΕΙς tdrdxtor καϊ χαητεύοημοτ άχό&τοΑογ Ίού-
dar zbr θαδϊαϊοτ (52).
Ό μεν μακάριος·Ιακώβ εκείνος ό κα\ Ισραήλ,
iit\ τέλει ποτέ του βίου γενόμενος, κα\ τους υΙους
(52) Quem Judam Jacobi, Lucas vocat v i , • i S , et
A c l . i , 15, l i q n e i M a i t h x u n i x, 3 , e l Marcum m , 18,
Tkaddceum diccrc, sicque uiroque loco habei Vulg.
Qul tamen exstai Grce<:iis Matlhaei lexlus, x a l Λεβ-
6α?ος ό έπικληΟεΙς θαδδαϊος, Et Lebbcetts, qui a p -
peHatuseU T/wrfrftCta. N e c a l i i c r reliqui intcrpretes,
S y r i a c , A r a b . , P e r s i c , ^Eibiop., legisseque H i e r o -
n y m u m declarat, quod i n iVom. Ifebrans apud Mattb. G
m e m i n i t . Lebbcei, corculum i n t e r p r e i a n s ; q»?e et
elam derivaiio est. Eo nouiine vocalus Romae P.
Nasicfl. Plinius Corculos nominatos refcrt, q n i sa-
pientJa pracslarcnt. Unde vcro tanta haec n o i n i n u m
varietas, sicque Lucas Judam m a l u e r i t , Malihaeus
Lebb&um, cocnomcnto Thaddaeuai ; Marcus solum
Thaddaeuin. haud facile reddi ratto possit. Quod
enim tlugo Grotius afiertde concursn litlerarumToO
τετραγραμμάτου, qucm quidam Judsei vitarenl.esse-
quc idem nomen, quod sic Lucas veiuate e x i u l e r i t ,
procul a vcro abborrere v i d e t u r . Quanta e n i m
i i o r u i n n o m i n u t n atVmilas, u l idem nomen ccnseri
possint; vel qu;e iuvidia nominis Juda, sio t r i l i i n
S c r i p l u r a , u l rcligio esset ullis Judaeis, reverentia
νου τετραιγραμμάτου i l l u d p r a n u a l i a r c ? A t Jljdas
i p s e p r o d i t o r Juda; nomen sic saucluoi, univgrsim
foedare non p o i u i l , etsi ΓοΠϋ a l i q u i , ne vel P ^ " r o t
toris meminisse v i d e r e n t u r , sic Lebbaeum T h a d -
d<€umque vocitarent, quod MaUbaeus Marcusque
D quod se frairem Jacobi d i x i l , quasi exponens, qnod
seculi sint. Lucas vero Judae notnen expres^it. a d -
j u n c l o , 6τοϋ Ιακώβου, u l ejus nobis prosapiam
a p e r i r e t : ac bene Vulg. Judas Jacobi; videnlurque
m i h i limiies probi mierpretis cxcessi^se, S y r i a c ,
P e r s i c , Arab- q u i Judam Jacobi filiuin r e d d i q e r u n l
(eisi iila νυχ alque a d d i l u i u , H c b r x o r u m r i t u ita
accipi solel) quod p r x c i p u e Judas ipse se Jacobi
fralrepi dicai i n i l i o sua?. episiol%, hincque i n Evan-
celiissub Judae nomiue c l a r u s s i l , quod i n t e r f r a i r e s
Oomini n u m c r e t u r , i n t e r quos Jacobus quasi u i a -
j o r , ac defuncto palre auasi paierfamilias» l o t i no-
men familiae tlarol. Unde e l p l u r i u m veterum sen-
l c n l i a est, quam Mariam Jacobi vocant r e l i q u i
evangelistae, ipsain esse quam Joannes Mariaoi
mairem Jesu nunoupat, c u i sententise novissirnc
accedil Vossitis ιιυιι tam veterum auctoritaie, quos
n i i l l o s r c f e n , cuni Hcuissei Hc.syehium e t alios,
qaam qaml i u sibi oolligere videalur ex Evangc-
l i o ; et quod dcfunclo Jo&epbo, ojus oniucs l i b e r i i n
APOST. 254
personarumsacer
Salve sis et laelare, quod C h r i s l o i n aetcrnum
cowegnabis, ac cum eo i n sede majestalis sedcbis,
immenso plenus honore et clarifaie. A t , ne nosine
quidem e x i l i l a t i s obHviscaris ; sed memineris, v i r
bealissime, exiguae liujus allocutionis ; veluique
Dei supra quara boni iraUalor, locuplel» manu
iiujtfsce viccs propositi redde, recueque Allissimi
viae admovens, i n ea supplicaiionibus l u i s riinge,
exqueeju3 r a t u m i b u s obumbrando p c r f i c e ; perfcc-
tUque acbonis Dei voluntatibus praeclarc funeios,
in beaias tandem nos Palris mansiones, admirandc
Zclola I t i i exsultatione rccipe ; i n Chrisio Je?n
ΟΚΑΤΙΟ XIII.
Laudatio sanclxct cetebratissimi Judce Tkaddaii αρο-
stoli.
Bcalus illc Jacob, q n i el Israel, cum i n c x l r e m i s
quandoque c o n s l i l u l u s fllii9bene p r e c a r e i u r ; q u i i t '
una familia, s u b e j u s q u a s i l u l e l a efisent, pra^tante
sic rcliquis Jacobo, q u i d q u i d Abdias (nnnitiin >ui-
i i i m u m d i c a l , quem unuin iosepli cx altoru nx<»re
s u s i u l e r i t : quanquam non desunt eiiam ex Gr;n:is»
qui hanc sentciuiam de Malre Jesu, ipsa dicia Ma-
r i a J a c o b i , serio impugnenL, i n qnibus mibi p r o -
ducius Georgius Nicomcd. Orat. de assinititate
sanctai Marice ad seputcrum. U l u l s i t , vocatmn ]\U\K
patrem Jacobum, non salis l i q u c l , nec ejus nobis
plene fidem isii inlerpretes Drscsiare possunl, qutnl
lpse Judas Lncae vocem videatur poiius de f r a i r e
exposuissc. Nec roovere debeai, quod Hugo Croiiu»
exisliineL a d d i i u u i csse a scribis, quud iia d i c u u r ,
αδελφός δέ Ιακώβου * qua c n i m f a c i l i l a l e , inani
conjeciura, i l l i diciUir, eadem r c j i c i l u r ; quod i m l l a
varielale codices babcant, ejusqnc gravis leslis
Origenes sit i n M a l t l i . x u t . u b i laudaia Judse c p i -
stola, quod paucorum quidem venuum, $ed ptena
efficacibus verbis graties c&lestis, sic aiL in p r i n c i -
pio dicere, Judas Jesu Chnsti smu$ % frater autetn
Jacobi. Qtisc cerlu majora siiit ad cpistolau» Juri:£
aposlolo a c f r a t r i Jacobi vindicandam, qtiam snp-
pressnm noincu aposloli, a u l quod ve.vala Carpo-
craiiana baaresis v i j c a u i r , a c s i qua ejusmodi sunt,
ad i l l i abrogandam. Apostnli nomen qnandoqtiu
niodeslia s u p p r i i n c b a t ; salisque Judns exprcssit,
i n aposlolorum catalogo semel et i i e r u n i Judas Ja-
oobi dicuis f u i l , atque hinc δεσπύσυνος, quasi ex
Dmninica s l i r p c e l vcre nposLolus, q u i duplex i t l i
l i l u l u s prxaugnstus. Ipsa folso nomiuc Nicolaiia-
r u m ti%resis cjusque turpia s a i i s e r a n l , u l s i c J n d a s
cxagitarct, i u q u i b q s p r a i i v e r a n l i p s a Carpocratiana.
Quod si illis I r c l i m l c r p r c t i b u s , sicqnc usitata
Hfbraeonim pbrasi, admiltamus Jud& patrcm Ja-
cobum dictum fttisse, perindo ac i l l i u s frairem
(Jerosolyinoriim sciliccl a n t i s i i t e m e l f r a t r c m l ) o -
inini),, i n p r o m p i u e r i t , c u r l i i c alter Jacobus et
Jacobi filius dictus s i i Marco ^ιχρ^ς, Parvv.s scn
Minor, nempe coinparaiione au patrem, quoniodo
Tbcodosius Mioor, Magni Τheodasii filius. c l sic
passim a l i i , justa inter duos comparalionc, quaia
poscit [Jieroiiyrnus, ncc bcnc ipse assignat cuin Ja-
cobo £ebed;ei, quom S c r i p l u r a nunquani a l i l v r
quam cx palris iiotninc ab altcro Jacobo c t collega
scu coapostolo d i s t i n x i l , ac ncc ulhis v c i c r m n . M^-
255 NICET.fc PAPIILAOONIS 2Γ>0
imo evpnlura p*ir siugiilas Iribus spiriui valicina- Α εύλογων* μάλλον δε πρ*5ό£ησιν των χατ& φυλήν Ι κ ά -
w l u r , itn prcmintiavit: Suia.' laudent fritres tui. στην άπ$6ησομ£*νων τ φ πνεύματι ποιούμενο;, Ιούδα!
Manus tu& supcr dortum iniuiicorum. luorum; ado- σέ alricatcar, προηγόρευσβν, cl afejpoi σον.

doslc saiisOrigencs, exceptis qux ex illo rotulimus,
niliil pnelerea de Juda ct Josrepli (qui sic fraires
Domiiti cum Jacobo ct Simone dicanlur), comper-
tum sc haberc profileiur : ipsnque Nicetas, nulla se
Arla vidigseail. quibus res Simonis conlinereuttir;
quem prolnde laluerunt illa Abdtse de martyrio in
IVrsi<fe ctim Simone, ipsa plane spuria, ac rcliquo-
runi tradilioni adversa.
Hieronymus, non tam forte meinoria lapsu quam
iiitnia Oricenis as&cctalinne, queni ^ic Lucn» d i -
siingiiil. Simonem Zclotem, quasi Matthiti llebraeam
vocfim Cananite», exponenuo, Judam Zeiotem ad
S. MftrifB tponsi, verusque naiura frater Jacnbi fra-
tris Dei, Hic ab ip$o Chrhto in tnundutn vmversum
mUsHSt salutem annnntiat qentibtts, variisque pern-
gratU loat mtttlisque nrbilus ac populh (rd Chrhti
jidemadductuy inMetopotamiam venit; atqueibipian-
latis Ecctesiit, praedkato Evanqelio finidmi* genti
bus, Edessam quoque venit, Angaroque loatins, ei
CHtn morbo quo tenebatur, eum tiberauc!, ab infide-
libut $uipen$u$ telisque confossus in Arat moritur*
Cnm in humanis adhuc venaretHr, divini Spiritut
nfflatu digetla muitkqne decretit plena, cnncik ho~
minibut contcnpta Episiola Uatholka i) plttres per
t

fasiidium usquc obtrudit. Iu c. iv, Epist. ad Gal. : eam vita (unctvt ad pietatem convertit, quam vivus.
Bonum zelum tegimut Phinees, Eiim, Muthatice el Consentit earmn gciitium Iradilio de Juda» marly-
apostoli Judat. Adversus llelvid. : Juda* Zelote$ in Β rio in Armenia. Thadd&nm ununi cx L X X re-
t

aiio Evangelio Thaddteu$ dicilur. Sed e l Maltb. \ in qnievisse Beryli tradunt %\ August, ubi perindc
catalngo ditodecim aposlolorum, Tbaddfeum apo- Edessam lu&iraret, et Augarum a reliqua lepra
stolum facit, ipsum qui a Tboma Edessam missus mundasset, ipsunnque bapti/asset, ac deinde in
v,*i ad Agbarum si!u Atigarum regulnm, c.um Euse- Mcsopotamiam inlrassol, Syriamque praRdicatioiu;
biitt, ex quo nmtiialns esl, 1. i , c. ult, et penull. peragrasset, qua? nemo non videt, alia cx aliis
apertedicat uiimn e LXX fuisse : ut plane non dc- transcripta esse. Quod Thzad&um^nietLebbfrHs,
iwbal aposlolum, qui nullo superior essct, sui o r d i - vocant, dicas Merueorum Svnaxariiqtic auclores
nis atque iciualem aposlolum miltere. Quare iion eum respexisse, qui sic apud Matibxum dicitur, ac
iitimenLo Henr. Valesius Eusebii doctus interpres velut ille alins a Jnda Jacobi Lucne signiflcetnr;
cxposlulat, ftdemqiieacdiligenliara inajorem i n v i r o quml est valde absurdum. Non enim alium Mal-
desiderat. Ut existimein llieronymum secutum O r i - thaeuset Marcus, alium Lucas texueruiit τών ιβ'
genem, sic passini voraudo Judam Zelotem, qui calalogtim, vcl ei alins alios inscroerunl; ipstque
Scriplura pnrasi sHJudas Jacobi, suadet Origenis diserto. suum illum Tbaddaeum unum c L X X d i -
loons tract. xxxv, in Mallh. ad euin locum, Jetttm cuni, Iiominem Edessenum, elsi Hebrenm; qui
Rarrabam, an Je$um qui dicitur Chrutus. Jn muttis, Ji>ann s priimim, tum Christi discipulus fncril, ac
:

i n q t i i l , exemptaribus non continetur, quod Barrabas sic patriara suam curaveril, cujus forie labor^s
etiam Jesus dkebatur, c t r . Qnibus elevat eam le- Tbaddaeug aller sive Lebb&us, ipse Judas Jacobi,
ciionem, quod tiomen Jesu non videalur ulli ma- ibi absolveril. Ac num ab iJlo sibi norhen ilhid
lorum tiommune; tkut in atiis nominibus invenimut C asciverit, vol ipse ab eo apcstolus ita diclus s i l ,
ju&torum, ul ejvsdem nominu inveniantur etiam velut a Sergjo Paulo, Paulus, qui anlea Saulus,
iitiijui, ut pula Judas apostotus, Zetoies, et Judas qnmi eum peculiarius instilueril, et quasi ^peris
patriarcha el Machabwut Judu$ omne* taudabite* :
y f vicapiiim ac alium se in Chnslo babueril? Liceal
sat Juda$ vroditor. ita divinare, dnm cerliora et integrae iide.i monu-
Sed c i Grecormn Mennea nec ipsa forle omnis meiitis occurrerint: quae curn antiqiios defecerini,
labis pura. Wam qitod ulrumque Tbaddanim (el non facile possunt nobis suppctcre. Liquet tamen,
apostoluin e l discipiilnm uoum ex L X X ) Edessam ei reeentiori probalum perictilo est, prodesse p l u -
prolcctum vnlutii, ibique prsedtcasse ct curasse rimum ad ponenda fidei fundamcnta, si quis i n -
Augarum, ablalo qnod ei leprae erat reliqmim (ab digcna probe ea instruclus, suis magister et doctor
ncccpla ninitruni Domini epistola) palain confun- praeficialur, velut ClemensHoniie, Areopagila Atbe-
diint, reliquis distinguunt. Crasso errore in Synax* nis, e l forte Aiianias Damasci, aut cliant Joanncs
odito 19 Jiuiii, Οίτος έν μ ί ν τ ψ χ α τ ' αύτδν Εύαγγε- Sonior Epbesi, aliiqiie. Miserint ilaqnc vel Tho-
λίω χαΧταίς Πράξεσιν, 'ίούόα; επονομάζεται. Emcn- mas, vei Tbaddxus, Thaddseum Edesscnum Edes-
*lalv τψ κατά Aouxav.Nec enini Graci JudxEvan- sam; jam Chrisli discipulum, e l sccundi ordinis
cclium noverunt, vel aliud quam Lucse, in quo aposlolum, ulil^ntque in eao(>eram posuerit, queiu
Judasdiclus s i i , uti eliam in Aciibus, eodem Luca ipse poslea Tbaddaeus aposiolus priuii ordinis fte-
scriptore. Sed praestat Tilianum nostruin Synax. cutus sit, coeplaque discipulo absolveril, rnajori-
illo purius auctiusque, qup epistohe Judae illustre que luce prsndicationis apud Syros ct finilinias
lo^limonium habctur, liicloci repnrsentare : Μνήμη •v Edessae nationcs ofTenderit,cujusreicausa sicmar-
του αγίου αποστόλου Ι ο ύ δ α , άδελφοΟ χατά οάξτχα lyrium fecerit. Et cerie Mcnaea quasi cxonlium
νρηματίζοντος τοΰ Κυρίου ημών Ίησοϋ Χριατοΰ* praediealionis Tbaddiei discipuli Edcssani faciunt;
ος ήν υΙος Ί ω α ^ φ τοΰ μνήστορο;, xal άδελφο; Ι α ­ quem et reliquurn lcprae n i g r e , qnod Angaro ejus
κώβου του άδϊλφοθέου γνήφ«ος κατλ φϋσιν, Ουτο; urbis re^ulo haerebat, absiulisse aii.uil: finiMii vero
τΏχρ' αύτου τοΰ Χρίστου είς τδν σύμπαντα κ^σμον prsedicationis aposloli, qni Augarum morbo libc-
η*αφΟε\ς xijv σωτηρίαν χαταγγέλλ*ι τοϊςΙΟνβσι, χα\
( raveril, non lepram suslulerit, sive ritem sive pt>-
πολ).οΰ; τόπους διαμειψάμ^νο;, καΐ πολλάς πόλει; lius aliusque regulus s i i , ut crat nor.icu commune
κα\ λαούς εϊς xijv του Χρίστου χηραγωγήσα$ πίστιν, cjus gentis principuni. Venerit ilaquc Thadd;eus
βίς τήν Μέσην τώ,ν ποταμών τ:αραγίν«ταΐ| εκκλησίας aposlolus et Judas curatum sic Jaboraniein Edes-
έκΐΙΟεν χαταφυτεύσα;, %α\ τοις όμόροις Ιθνεσι τό senum regulum, suscepiamque in ca urbo Hdem
Εύαγγίλιον χηρύξας, χα\ τήν Έ&σσινών καταλαμ­ opera roboratuin, <]uo pr^esiiio in Araral venicns
βάνει, χ α ΐ τ ψ Αύ^άρψπεριτυνών, xal toG συνέχοντος Cbrisli victima occisns sit. Alquc iu I I U I I C niodum
πάθους Ιλευθερώσα; αυτόν υπό τών απίστων άνα&- conciliare licebit, qua3 in specicm vidcaiilur d ^ i *
χηΟε^ς έν 'Λράι τή πολ*ς βνήσχει. " 0 ; t t i περιών dcrc. Niceias, ipse cauie Mcnajorum vc»airi sequi-
απασιν άνΟρωποις δεόπνευστον καΐ κολλών δογμά­ Uir. De curaio Augaro maluit taccrc, quod uuiufr
των έμπλεων έπιστολήν ίπιστεΙΧα;, ιτλιΐους θανών utavit Tbaddioi discipuli, babuUqtic c\ bUloria
1
ή ζιΊΊν β* αύτης έπιστρίφεχ π ρ ο ; θεοσέβε'.αν. Me-
morin sancti ttpo&toli Judw fratm fhmini
t uostri
S aiscbii: qucm sequatur, cui noslra bxc cojici-
l u t i o uun ptacucriu
Jc*u Chriuiseeundum tarnem. Fuit Itk jilius Jv$cphi
257 0RATIO XFH. —Μ LAUbEM S. JUD.E APOST. 25S
Al x$'p&C vov νώτον τώτέχθρώτ σου* χροσ- Α renite fitii pairis i « t , e l quaecueque scquuntuj*i v

nvrfyrovcl cot vlol τον χαζρός σον, χαί δσα ίιι benediciionibus. Quas onmia viiliil, a u l . p a r m n
της ευλογίας έξης. "Α πάντα χατ* οΟδέν, ή μιχρώ; i l l i a e c i d c r u u l ; c l a r u m vero c l aperiUsiiuum i n
έχείνω συνέβαινεν εναργή δέ τήν £χβασιν x a t τρα- CUrislo, q u i e x J u d a ortus c s t , i n euin inodum
νεστάτην, έ π ί τ ψ έξ Ίοΰδα μέλλοντι φΰναι Χριστώ, prsedicla eveuluiu h a b u c r u n t .
τα της προφητείας καταδέδεκται.
Ούτος γαρ ό αληθινές Ιούδας, δ τ φ Πατρ\» τ φ έν I l i c c n i n verus est Judas, q u i P a i r i , q u i i n coe
τοϊς ούρανοίς, κατά τήν του ονόματος σημασίαν, εξ­ l i s c s l , p r o eo ac nomcn sonat, c o u t i l e l u r : neque
ομολογούμε νος - ού μόνον δέ, αλλά χα\ όσοι τούτοι is solum, sed et omnes q u i ftjus vere ac fide disci-
γνησίως χαί πιστώς μαθητιώσιν. Ού γάρ oeot ψιλής p n l i exsislunt. N e c e n i n i q u i iiudain vhulicanl ap-
μεταποιούνται της προσηγορίας , αξιοπρεπώς αν pcllaiioneiu,. congme dignequc Judsei v o c i i c i i u i r .
κληθεΐεν ΊουδαΖοι. Ού γάρ ό kr τφ φατερφ, φη- Non enim qui in manifetto Judtrut e«l, sed qui in
σ\ν. Ιουδαίος άΛΧ ό έττφ κρνχτφ. "Qcxsp ουδέ abicondUo. Quemadmodum neque omnes qui ex /*-
χάντες ol έξ 7σραή4, οίτοι ΊσραήΑ · οϋδ %
δη raele, hi $unt liraelitw ; nequeqniasemensunt hraei,
€Ϊσϊ σπέρμα Ά€ραάμ ζάντες τέκνα* άλλ'ol προς
9
omnei filii " ; scd q u i per fidein i n solam Dei speui
μόνην βεού τήν ελπίδα διά πίστεως άνατεινόμενοι Β aniiuis intendunt (lioc e i i i m opus Abrahiu) ac q u i
(τούτο χχρ τδ έργον τοϋ Άβρσάμ) · χαί βεον, ώς Deum, quoad concessiim est, m e r c m u r videre ( H I
έφικτον, ορ$ν άξιούμενοι * τοΰτο γάρ Ισραήλ. Ούτοι enim sibi v u l l Israel), h i legcm quoque c i r c u m r . i -
χαί νόμον τηροΰσι της περιτομής· ο ύ τ ο ν έν γράμ- eionis servant, n o n ejus qtta? i n l i l t e r a c l umbra
ματι χαί σκι^,-άλλά τον έν πνεύματι χαί άληθείχ, est, scdqu^e t u s p i r i t u e l v c r i i a l e , i n ex&poliuiione
έν τ$ του παλαιού άνθρωπου άπεκδύσει ή νεκρώσει. fieu morLificatione voteris homtiiis : q u i n i i n t r u i n
Ούτοι νόμω στοιχοΰντες, χαί αδιαλείπτως εξομολο­ lcgcm sequaatur, ac indesiuenler confessioni et
γήσει χα\ προσευχή προσχαρτεροΰντες, έν .*$ του orationi assidui s i n t , i n assamplione novi lioniinis
καινού άνθρωπου άναλήψει ή άναχαινώσει. seu tllius renovatione
*Όσπερ ουν πάσης ενεργείας θεοτελοΰς, πάσης Queniadmodura i g i t u r divinae omnis opcrationis,
αρετής, πάσης χάριτος φίζα χα\ πηγαία πέφυχεν omuisque v i r l u t i s e t graiise Clirislus radix, fonsqiic
αΙτία Χριστός' δευτέρωςδέ κατ* άναλογίαν τής προς ac auctor e x s i s t i l ; sceundis autem pariibns pr»
αύτδν δμοκότητος, χα\οί έξ αύτου κοινωνοί χαθεστάσι rata cum eo s i m i l i t u d i n e , l i t quoque q u i ex i lo
των αυτών * ουτω ΧΛ\ ή δυναμό τής έξομολογήσεως gunl, eorumdem et ipsi socii ac consorles exsi-
προηγουμένως μεν τ φ διδασχαλψ, κατά τήν έξ Q filunl: sic quoque confessionis vis» p r i m o quideui
εκείνου δέ μέθεξιν χα\ τοΓς μαθηταΖς ΙνθεωρεΤταε * principaliusque i n magisiro, ex i i l o autcm etiam
τοΐς τ* άλλοις πάσι, χα\ προ αυτών τ φ καΐ προσηγο- i n discipulis participata ratione hoschur; tuin
ρίαν προνοία χρείττονι τήν πράξιν αυτήν χληρωσα- reltquis omnibus, l u m prseillis singuiarique excel-
μένφ. l c u l i a , in eo q u i d i v i n i o r c providentia r e m ipsam
appeUationem est consecutus.
ΑΕνέσωμεν τοιγαρουν Ιούδαν, χατά τήν του πα* Laudemus i g i t u r Jndam. j u x l a palriarchae \ a l i c i -
τρ ι άρχου προφητείαν* τον τής έξομολογήσεως έπώνυ- n i u m ; i l l u m scilicet q u i cx eonfcssione nonien s i l
μον, ΑΙνέσωμεν χαί προσχυνήσωμεν τον άξίως του mtiloaius. Laudemuset veiiereniur e u m , q u i digne
UpoO δνδματος πολπευσάμενον * τον ώσπερ των p r o s a c r i n o m i n i s ralione v i t a i n i n s t i l u e r i t ; q u i s i -
άλλων αρετών, ουτω χα\ ταύτης ύπερβαλλόντως χε- cot reliquas v i r t u t e s , sic hanc quoque excellenter
χοινωχ<5τα Χριστφ * τον θερμέτατον τήν πίστιν, χα\ c u m C h r i s l o coinniunem h a b u c r i t ; f e n e t i L i s s i m u m
τήν άγάπην βοχιμώτατον, κα\ τήν γνώσιν τε- uliqae fide, e i dilectione probati&simum, s c i e n l i a -
λειοτατον μαθητήν · τον της υψηλής των αποστόλων que perfeGtissimum d i s c i p u l u m , q u i sublimcm sa
χα\ Ιεράς δωδεχάδος συμπληρΊ>τήν. ΑΙνέσωμεν, ού crumque complevil duodenarium apostolorum
τον Ί σ χ α ρ ι ώ τ η ν μακράν γάρ εκείνος άπο της εύ- f> c l i o r u m . Laudemus, n o n Iscariolcm (procul euim
λογίας, οτι ήγάπησεν κατάρχν, χαί ήλθεν αΟτψ* i s e s i a benedictione; quippe q u i d i l e x e r i l m a l e d i -
α^λά Ίοΰδ'αν, τον άμφοτέρωθεν περίβλεπτόν τε c l i o n e m , e l v e n i l ei) sed )udain u i r i n q u e spectabi-
χαΧ εύγενέστατον • ΐ,χαΐ το?ς φυσικοίς, χα\ τοις leai ac n o b i l i s s i m u i n ; tuin scilicel
1 7
naturalibne
υπέρ ψύσιν πλεονεχτήμασιν ύπερφυώς λαμπρυνόμε- dolibus, t u m quae natura superiores s u n t f eximie
νον χαί χαλλωπιζόμενον * τδν κάτω μίν έπ\ γης, clarumaique o r n a l u m . A d tcrrenara quidcm prosa-
(χγονον μέν Ιωσήφ, Ιακώβου δε άδελφόν ' άνω δέ, piam quod a l t u i e i , Josepbi fliium ac Jacobi fra-
παΐδα μέν βεοΰ, σύγγονον δέ Χρίστου. Τ6ν άπόγονον t r e m ; quod autem ad tuelcslcm, D c i fiiium ac C h r i -
μέν του βασιλέως Δαβίδ * συγγενέα δέ χατά σάρκα sli f r a l r e m , nepotem quidcm Davidis rcgis, ac
Χρίστου · είπερ δή χα\ Ι ω σ ή φ αυτός δ πατήρ, συγ­ Cbristum agnatione carnali conlingenlcm ; s i q u i -
γενής τ$ μνηστή καθίστατο Μαριάμ. Τον εγγύς μέν dem eUoseplt ipse parens, cjuscemodi sanguinis
περιφανή, χα\ λαμπρά χεχτημένον τά της δικαιοσύ­ necessiludine Mariam sponsam c o i u i i i g e b a t : p r o -
νης υποδείγματα * ουτω δέ παρευδοκιμηχάτα χα\ pinquis q u i d c m iHuslrem, c l q u i clara jnstitia:

"Geu, XLIX, 8. " Rom. u» 2 8 ; H o m . νιι, 6. " Joan. v m , 5o; Colos. u , I I . " Psal. c v m , 18*
259 NICEMS PAPHLAGONIS * W
exempia naclus esset, sicqu<i illamajori virlulis cla- Α περιουσία της αρετής δπερδαλδντα, ώς έχεfνους ϊκ
riiaic vicisset, iisque proecelluisset, u l non lam ipse τοΰδε πολϋ μάλλον, ή τούτον έξ εκείνων γνωρίζεσθαι
illorum, ouam i!Ji ejus lougc fulgoribus honcsia- καΐ λαμπρύνεσθαι.
rcntur ac praeniterenu
lluric et in lypum sancla: cx Jud;eis collcclae Τούτον ηγούμαι καΐ είς τύπον της έξ Ιουδαίων
Ecciesiae assuniptuni essc exisiimo. Quia enim fu- αγίας Εκκλησίας παρειλήφθαι. Επειδή γάρ Εμελλε
lurum erat, ut gons Judaica duabus scissa parti-' διχή τ6 Ιουδαίων μερισθέν γένος, τϊ> μέν οίκειωθή-
bns, allera quidem necessitudine Deo adjungereLur, ναι Θεω,το δ άποτε&ηναι· τ6 μέν 6ιά πίστεως δίκαιου·
?

akera repellerelur ; hinc quidem per fidem jusli- μεναν, τδ δέ δι άπείθειαν κατακρινόμενον χα\ τδ
1

licala, iiule incrcdulilalis causa damnata; ulque μεν έποικοδομηθήναι τφ θεμελίψτών αποστόλων κα\
pars aliera siiperaedificarelur super fundamenium προφητών, τδ δέ τρόπω κλάδων ξηρών χαΐ άκαρπων
^posialorum ci prophelarum, aliera instar ramorum της αγίας έκκλασΟήναι £ίζης · τύπος μεν της έκκε-
aridorum ei inuiilium a sancta radice effringercn- κομμένης Συναγωγής εκείνος δ δυσώνυμος άπελή-
i u r ; excisa; quidem Synagogae typus prodilus λεγκτο προδότης * τύπος δέ του σεσωσμένου της
, H

usl ncfaudus illc prodilor; sanclarum vero Eccle- ϊεράς Εκκλησίας καταλείμματος, ό μακαριώτατος
siie reliqutaruiri saluli deditarum lypus eniluit Β Ιούδας, ό νυν έπαινοΰμβνος βδείχνυτο-* χαι ώσπερ
beatissimus Judas, quem imprasentiarum lauda- έχεινος δι* Αμαρτίας άκρας οϊκειωθείς τψ διαβάλω,
mus. Ac sicul ille ob peccati summain nequitiam εϊς άπώλειαντών επομένων καΟηγεΙται, ούτω διά
devincius devotusque diabolo, his qui sequunLur, της τελείας δικαιοσύνης ουτο^τφ Χριστφ συναφθενς,
in inierilum prail ; sic iste perfecta justitia Christo πρδς ύπΕρτ&λή . σωτηρίαν τους άκολοθούντας αύτψ
copulaius, ad salutem supra quam perfectam, eos, χειραγωγεί·
<jui ilfi comites adjungantur, ducit,
Quandoquidexn igitur ancipitem vocis 6igniGcalio- Επειδή ουν τήν δμωνυμίαν διεστβιλάμεθά, κα\ τδ
nem distinximus, acquod vulgo rudibusque abbor- άπεοικδς δοκούν τοϊς πολλοίς κα* άμαβέσι διά της
rcre vidcbatur, norainis explicatione detersimus, τοϋ ονόματος δηλώσδως άνεκαθήραμεν, φέρε τα κατά
age, quae ad sancium hunc Judam spectant/ quem- τδν ίόρον τούτον Ίυύδαν, ώς άν αύτδς ήμ?ν ουρανέ*
admodum ipse nobis cceiitus illuxerii, considere- θεν έλλάμψειεν, θεωρήσωμεν τήν μίν'έ-πΐ λεπτφ
tnus; aj> ejusquidem minutim narranda vitasuper- της αυτού πολιτείας άφήγησίν, κα\ τήν άποοττολιχήν
sedeittes, apostolicique laboris periodo, necnbn περίοδον, κα\ τ4 κηρύγματα γ,αίτά θαύματα παρόν­
praedicalionibuset miraculis omissis (quod neque τες, δτι μηδ' ΰπομνήμααεν ήμΓν έξεγένετο μέχρι
ullos baclenus^c complectentes nanscisci licucrit ^ του δευρο περιτυχείν αποστολικούς δέ τούτον inaU
commentaries) apostolicis eum laudibus velul ro- νοις ώς άνθεσ; ^όδων κατά τήν πρδς τους άλλους
sarum floribus aliorum more coronantes, luni grala όμοΐωαιν άναδησα'μενοε, αίττψ τε χεχαρισμένα δρά-
itli fecerimus, tum amica valde alque accipta, his, σαι μεν & ν , φίλα τε άγαν καΙ εύαπόδεκτα το7ς
qui veri amaniem auditum prsetendunt; ut qui φ:λαλήθη προτείνουσιν άκοήν · ώςέκ των κοινών καΐ
ex communibus ojoniumque sensu receptts ralio- ώμολογημένων· εννοιών, τήν εύφημίαν τψ της αλη­
nibus , veritaiis discipuio laudalionem coniexa- θείας δςαακευαζόμβνο4 μαθητή.
nius.
Ejus itaque ab initio vila3 ralio ac educatio san- Ή μέν οδν έξ αρχής «ύτού βίω«ς χα\ αναγωγή,
ciadubio procul juslaque et boiia. Bona eoimex ομολογουμένως αγία και δικαία κα\ αγαθή. Άγαΰής
radice, bonae indolis orlura germen est : ac sub γάρ ££ζης άγαθοφυής βλαατδς εκδοθείς * χαΐ ύπδ
parenle justo sobrioque, gobrie justeque justus i i - δικαίψ πατρ\ χα\ αώφρονι, αωφρονικώς κα\ δικαίως,
lius erudiebatur ac instiiuebatur Quapropter om- ό δίκαιος έπαιδεύετο καλ άνήγετο παις. "Οθεν πάσας
nes saeculi vanitaies el insaiiias falsas devilabat: μεν τοϋ βίου ματαιότητας καΐ μανίας παρητείτο
hoc cavens, ne ingenui magnique ejus animi vis ^-Ψ^ίεϊς, μή καταξιώντδ ευγενές της αυτού ψυχής
caducts rebus ex libidine addicta, corrum|ieretur : xaV μεγαλοφυές, φιλοπαθεε των έ πι χήρων κατα-
lotus vero in se conspiransacsibi siDdens, legisque φθαρήναι σχολή * πρδς εαυτόν, δέ συννενευκώς δλος 9

ineditatione inslilutus, latque mandatorum docu- χα\τ|1 μελέτη του νόμου παιδοτριβούμενος, καΙταΤς
mentis excultus ac magoiOce praeexercitatus, non παραγγελίαις των εντολών έξασκούμενος, κα\ μεγα*
minus mentis habitu, quam corporis slatura quoil- λοφυώς προγυμναζόμενος, ούτως ούχ ήττον της σω­
diecrescens, profcclu augebalur. ματικής ηλικίας, της διανοίας τήν £ξιν ήμέραν καί'
ήμέραν αυξάνων, έπεδίδου ταΖς προκοπαίς.
Quia igitur ipse quidem prsedagogo legc hactenus Έπ£\ γοΰν αύτδς μέν της τε σωματικής, της τ*
custoditus, ad mensuram seiatis lum corporaiis, κατά ψυχήν ηλικίας είς μίτρον ύπδ τφ παιδαγωγφ
lum animi provexerat; magnum auiem gratiae l u - νόμφ τέως φρουρού μένος προβέβηκεν * τδ μέγα δέ
inen Sol justiliae, unigena paiernae substantiae Γι* της χάριτος φως, ό "Ηλιος της δικαιοσύνης, δ μονο­
gnra, lnortalijammassapercastissimamlac virgina- γενής της πατρικής υποστάσεως χαραχτήρ, ήδη τδ

Μ
Epbes. ιι, 20. " Psal, ΧΧΜΧ, 5,
Sfil ORATfO Χ 1 Π . — IN L A U D E M S. J U D i E APOST.
ftpfociov φύραμα δια της πανάγνου κα\ παρθενικής Α
άν«ιληφώς Μαριάμ, καΙ ύπδ τ ψ εκείνου πατρ\ τψ
Ι ω σ ή φ , 3tt.*s μνηστήρ* της ΙΙαρθένου την σωματικήν-
f/ικίαν αναγόμενος * επειδή ταΐς Ιωάννου μαρτυ-
ρίαις, καΙ πολϋ μάλλον ταϊς του ουρανίου Πατρός
έπΙ τοϋ ύδατος άπεκαλύπτετο, καΙ τοϊς ύπερφυεστά-
τοις ε ύ θ ι κ τ ω ν ίργων, ήρεμα τδ μεγαλοπρεπές της
οίκείας έπίφαινε θεότητος, ου κατά τους ψευδωνύμους
ούτος Ιουδαίους τά της καρδίας νοήματα πεπωρωμέ-
νος, βασκάνοις τ6ν ευεργέτην άνέβλεψεν όφθαλμοΐς*
ούδ* ήγάπησε μ*ν, φυσική* δέ μόνη φιλοστοργία, κα\
συγγενείας οίκειότητι τούτψ συνδεόμενο;, της σωτη-
ριώδους πίστεως κατά αοΐις πλείου; των συγγενών
έρημος ήν · ουδέ πίστει μεν έχρήτο βεβαία, της δε
αγίας αγάπης τά δεύτερα τίνος των τ ω Χριστφ τότε
^αθητιώντιυν άπεφέρετο · όμου δέ συνδεδραμηκότων
έπ" α ύ τ φ τ ή ς κατά τδ σώμα συγγενείας, τής φυσικζς
προσπάθειας, εΓτ' οδν φιλίας, της αγάπης του Πνεύ­
ματος · της οϋχ ήττον διά τον του βίου τρόπον, ή τ ά
μεγάλα θαύματα πίστεως, καθ* δν κα\ συνανατέ*-
θραπτο, κα\ συνανήκτοτψ Ίησου, ώ ς τ φ α ύ τ φ νομι-
ζόμενος κεχρήσΟαι π α τ ρ ί ' διά ταύτα τοίνυν τ η ς
άχροτάτης προς αύτδν εύθυς οΕκειότητος, ήτοι φ ι -
λότητος ό μαχαριώτατος εύμοιρηκώς * όμου τε το
Ευαγγέλιον της του **εοΰ βασιλείας τον κηρύγματος
έδέξατο την αρχήν, καθαυτός του Ευαγγελίου καθ­
ίσταται μαθητής* καΙ τη συγγενική φιλία, την κατά
θεδν προστιθείς· κα\ τη παιδαριώδει γνώσει τήν
τελείαν έξευρηκώς* κα\ τ ψ παιδαγωγφ νόμω προς
τδννόμοντου Πνεύματος £$στα συμβιβασθείς, κα\ Q
τδν διδάσκαλον εύθύτητι voi5 διανοούμενος, δικαιό­
τατα τής πρώτης των του *1ησού φίλων τάξεως,. καΐ
της ϊερδς εναρίθμιος δείκνυται *βών υψηλών απο­
στόλων δωδεκάδος.
Έντε-ϋθεν αΟτήκοος μεν μυστηρίων κρυφίωνθεοΰ,
αυτόπτης δε £ργων χρηματίζει βεοΰ · μάλλον δέ
κοινωνός μεν καΐ μύστης οργίων Οεουργικών αΟ-
τουργδς δε καθίσταται θαυμάτων Οίοτελών. Ό σ α
γάρ ό Πατήρ ένήργει διά τοΰ Μονογενούς, ταϋθ* ού­
τος αύθις άποστέλλων τούς δώδεκα, πρδς τ ά άπολω-
λότα πρόβατα *Ισραήλ, καΐ προς τήν μ«γάλην αυτούς
των εθνών προγυμνάζων άποστολήν, καΐ μετ* αυτών
δε τ φ πνεύματι πορευόμενος ενήργει * μεθ* ών καΙ
αΰτδς, ώ τρισμακαριώ'τατε ! π ε μ π ό μ ε ν ο ς , καΙ τήν
αυτήν τοίς κορυφαίοις xaX «ρώτοις έξουσίαν, ώς ο6- Ό
δ^ν αυτών κατά πνεύμα άγιωσύνης έλαττούμενος,
είληφώς^ δαίμονας μεν έξέβαλλες, ώς ύπδ πυρ6ς τ η ς
ενεργούσης έν σο\ χάριτος έκπιμπραμί·^υς καΙ διο)-
κομένους • λεπρούς έκαθάριζες, λόγω μόνί-) καΙ
έπεκλήσει τοΰ πέμψαντος της λέπρας έκκαθαιρομέ-
νης · νεκροΰς δε δι' αφής χειρός μ-όνης καΙ προσευ­
χής άνιστών, κα\ τυφλούς όμμοτών, κα\ χωλούς
άνορθών, κα\ πάσαν νόσον κα\ πδσαν σώματος π ά -
Οην έξιώμενος,δλον εν σο\ τον της ζωής μένειν λόγον
τοΖς θαυμασίοιςπιστούμενος ένεργήμασιν έδείκνυες.
Τοΰ;ον ά£|&α6ώνα πρώτον τοϋ Πνεύματος κα\ της
χάριτος άπαρχήν, τών τοιούτων σημείων τήν έ π ί -
a 1
Halach. i v , 2 ; Hebr. i , 3 ; Maiih. i u , I7 ; L n c . iti, 3^.
C
2C2
lcm Mariam assumpla, subque illius parenie Jose-
pbo, utpole virginisspoiiso, corporali aetale auge-
sceits, cum Joannis teslimonio, Lum longe anipliug
ipsa Pairis coelesiis super aquam vocc dctegcreiui\
iiiagnificisque tamen operibus suae sensim deitaiis
lnagnificeniiam proderel; hatidquaquam is falsit
norainis Jud#orum rmore, occccaiis mcnlis s^nsi-
30
bus, livenlibus oculis benefacioreui aspexil . Ne--
que dilexit quidem, at naturali dunlaxat amoris νί'
sanguinisque necessiludine >lli devincius, u i i co-
gnatorum magna pars. salutari Qde destiiuebatur.
Neque firma quidcrh usus estfide; quodvero ad
sanclam dtlectioncm atlhiet, secundas p r a ullo
eorum tirlit, qui tum Cbrislo magislro utebantur:
quinimo, simul in eo concurrenlibus corporali affi-
nilate, naiuralisquc afiectus proclivitate (amiciiiae
sciliccl uecessitudme) necnou Spirtlus cbarilaU»;
fide itein, quam non minus morura ipsa viiaeque
necessitudo conciliaret, quam ingenlia illa palrayi
miracula (educalo scilicet cutu Jesu, u i qui eunidem
habere parentem exsistimaretur) : bis, inquam, t i r
beaiissimus, summam slatim in eum necessiiudi-
nera, siveamiciiiam,conseeuUis, simulatqueEvan-
gelium regni praedicari eoepii, ipse quoque Evan-»
gelii discipulus cfflcimr ; cognadontsque i l l i ac
sanguinis ncccssiiodini divino auiore adjpnclo,
puerilique scientia adinvenla q u » periecta esl;
legeque paedagogo, ad Spirilus facili negoiio lcgeni
pvovecLus, ac mentis reclitudine magistrnuQ intel-
ligens, per quam merito primae Jesu amicorom.
clasei, eacroque siibliiniura aposlolorum duodcno
choro acceusetur.
Inde occultorom Dei mystcriorum ipsc audttor
operumque inspector eflicilur : quinimo socins
quidem ac mystes ac deificarum cieremoniaruni,
diviniorumque patralor niiraculorum redditur.
Oraniaenlm q u » PaterDnigeniti muiiere operaba-
tur, hsec ille rursus miiiens duodecim ad ovcs q u »
perierant domus Israelis, alque ad magnum gen-
lium apostolalum velut rudimentoexercens, illisque
comes spirita vadcns, itidem operabatur. Cum
quibus tu quoque, beati&sime, missus, velut xiihil
^nctitaUs spirilu deterior, nadus polestalera,
dsmones ejlciebas., quosinstar ignis vis graliai in U
efficax incenderet atque fugaret; iepi^oftos irtuhda-
bas, solo sermone ac mittentis invoealO nomine
lopram profligans ; mdrtuois denfque solo manus
taciu atque prccrbus suscitans, csesis visuin rcd-
dens, claudos erigcns, omneinquc inorbum ac cor-
poris acgriludinem sanans, tolum i i i te vitae mancie
sermonem mirandis operibus osiewtebas.
Primnm hunc Spiritus arrhabonem ac graik? de-
libaiioncm, cjnsccmodi signorum eibibUiou^ni
263 NlCETiE ΡΑΡΗΙΑ60Ν13 26*
I U C I U S ; ppstea vero C h r i s t i i m p r o p e r i u i n susl;- Α δειξιν είληφώς ν μ*τά τ«.υτα δέ τον όνειδισμδν ύπο-
hens, ac cura eo qut agevelur &n crucpm quodam- αχών του Χρίστου, χαί τινά ο! τρόπον σταυρουμένω
nio^o c r u c i alttxus, vilalisstmaque defungenti pas- συσταυρωθείς · χαί τλ ζωαρχικώτατον πασχδν-
•ionc miseranlis animo compassos, e l c u r a resur- τι πάθος συμπεπονθως · ΧΛ\ άνισταμίνω συν-
genic consuscilatu&, majus perfectiasque epiraculo αναστάς, τ η ς μείζονος χαί τελεωτέρας τοΰ Πνεύμα­
affusum S p i r i l u s donum coiisecutus es. τος τ φ εμφυσήματα *ετύχηχας δωρεάς.
Postea vcro e t e r r a s u b l a l u m ceelique apsides Μετά ταΰτα δέ, της γης μέν έπαιρόμενον, του ου­
i i a c t u m , aique ad coelestem Patrem curo gloria a*- ρανού δέ τ ω ν αψίδων έπιλαμβανόμενον, χα\ προς
Mimpiuiii flliuin c o n t u i t u s es. T m u .Veracis exspe- τον ουράνιον Πατέρα τον ΤΙον μετά δόξης άναλαμβα-
ctau promissione, perfectuni S p i r i i u s afflalu νόμενοντεθεαμένος· είτα, τήν έπαγγελίαν τοΰ άψευ-
i l o n u m i n coenaculo c u i n undecim tedens, ejus i l - δοΰς έχδεδεγμένος t τήν τελείαν τοΰ Πνεύματος
lapsu «uscepisli (veiut n i m i r n m throno glorue ele- ένέργειαν, Ιν Οπερώω τοϊς έ*νδεχα συγκαθεζόμενος,
v-alo atqiie excelso, a u l divina regia, a u t roystico ούρανόθεν έφαλλομένην ΰπεδέξω · οία γάρ θρόνον
adyio, r e l s a n c t o s a n c l o r u n i , lucia firigoribus mi- δόξης έπηρμένον χαί ύψηλδν ή θείον άνάκτορον, ή
cauie seu deformi prseparato a n i m o , sic promple μυστικόν άδυτον, ή άγιον αγίων, τήν φωτοειδή καρ-
ad le veuientem d i v i n i s s i m u m ParacJetum* ), alque ^ δίαν, ήχοι θοειδή προπαρασκευασάμενος, ούτως έτοί-
1

c j u s q u i d e m praeseniiae vehementi sonitu contenlis μως {oVca παρά σε τον θεαρχικώτατον Παράχλητον
iiervis, ccelestique v i r t u l e replelas, atque igneis χα\ τή μενβίαία τούτου της π*ρουσΕαςί|χ?( τονωθείς,
iinguis purgatus e i &apieutia a u c t u s , plenusque ταΓςπυρΕναις δε γλώιταις καθ* pGε Ες τε χα\ αοφι-
v e r i l a t u et gratiae effectus, eic t u quoque ad de- ίΐθε\ς, x * ^ «λήρης αληθείας χα\ χάριτος γεγονως,
s i i i i a t a m t i b i a p o s t o l i c i m u u e r i s eortcm cucurri- οΰτω χα\ αύτδς προς τον άφωριαμένον σοι χλήροντης
sti i n sili άΓΟτεολής ίδραμες ένδίψει.
C u c u r r i s t i , u t b o n i consortes assumeres; u t sca- Έδραμες, ώστε τοΰ άγαθοΰ παραλαβείν χοινωνοΰς"
t u i i e m e i n le g r a l i a , q u i i l l i u s expertes essent, e i n - ώστε τοΤς άμο(ροις της εν σο\ πηγαζούσης χάριτος
g u l a r i bumanilate ac bcnignilate i m p a r l i r e s . S i c u i ΰπερβολϊΐ μκταδοϋνΰΐ φιλανθρωπίας χαί χρηστ^τητος.
c i i i m pluvioaa nubes aquis conferta, nec d i u grave Καθάπερ γάρ όμβροτόκος νεφέλη του ύδατος με με­
ponduft susttnere valeus, ventoque coarctanle jactata στωμένη, χα\ το βάρος διανέχειν έπΙ πολυ μή δυνα­
aique compressa, -veraantibus i n t c r r a i m b r e m spar- μένη, τψ συνέχοντι δε πνευματι φερομένη χα\ συν­
gil:«cet magnus aposlolus Judas, ccelesti ilta θλιμμένη, τδν ύετδν αποστάζει το?ς kv\ της γής ·
S p i r i t u s u n d a , Auentisque s p i r i l a l i b u s exiraie pola- ούτω κα\ 6 μέγας άπδστολος. Ιούδας, της ουράνιας
_ ι ι Μ "" Γ" ' "·
lus alque ebrius, faoanlem d i u l i u s a a i u i u m lenere u
εκείνη ς πλημμύρας τοΰ Πνεύματος, χα\ των νοητών
iiequibal. ^εφρων ύπερφυώς μεθυσθείς, ούχ οΚς τε ήν έπΐ
πλιίον εγκυμονούσαν τ^ν διάνοιαν καχασχεϊν,
V c r u m terrena s i a t i m Jerusalein egressus coele- 'Αλλά την έπίγειον ευθύς Ιερουσαλήμ δια την
stis Sionis causa ac **im ad Aquilonem t u m ad ούράνιον Σ:ών έξελθών, χα\ προς B o ^ i v τε χα\ *Εω
Orjeutem, ageme e u m Doimoo S p i r i l u , raptus " ; δ·.ά τοΰ άγοντος αΰτδν Κυρίου φερδμενος Πνεύματος-
loiaque Syria et Mesopotamia superala, sermonis χαί π^σαν Συρίιν χα\ τήν Μεσοποταμίαν δια6άς,
docirinas v i l a m praebentes aique gignenles, influit. έπινάει μεν αΰτοΤς τάς ζωοπαρο*χους τοΰ λογού κα\
Nee vero U n q u a n i slillas, aot gullas r o r i s , u l sic ζωογόνους διδαχάς ού κατά ψεκάδας δε χα\ δροσ-
a

d i c a m , cflelesiera i n f l u i t iutbrero : sed largo velut ώδεις, ώς είπεΤν, σταγόνας» τδνοΟράνιον δμβρον έπ ·
fluraiue, lanquaru revera fiumen Dei r t p l c l u m νάει, ποταμηδδν δε, ώς τ φ δντι ποταμός ων υδάτων
a q u i s H ; d i v i n i s q u i d e m sermonibos genlium aures βεοΰ πεπληρωμένος' λάγοις μεν θείοι ς τάς τ ω ν
in siuporem ageus, admirandts autem operibus εθνών άχοάς έξι στων, Εργοις δέ θαυμασίοις τάς δρά­
oculo» admiratioiic percellens; ac sermonuni q u i - σει; έχπλήττων χα\ έκθαμβων * χα\ τ)) άληθεία μέν
dem verilate operuiu magniflcentix fidem astruens; t j » ν λόγων τήν τ ω ν Ιργων μεγαλειότητα πιβτούμε-
τ ί

operuiu vero d a r i l a i e , sermonum conQnnans v e r i - νος, τ ξ λαμπρότητι δε τ ω ν Εργων τό «ίλιχρινες των

t a i e m : aut verbis q u i d e m , veriiatig vivam d i v i n a i n - λόγων βεβαιούμενος* ί| λόγοις μεν το τοΰ λόγου της
que praestantiain, inauditis vero operibus, o p c r u m άληθβίας χαινοπρεπες χαί θεοπρεπες, Εργοις δέ πα­
natura euperioruni d i g n i l a t e m auiruts coinnieudans, ράδοξοι; τά των Εργων ΰπερφυη πληροφορών, δι'
utriiisqtie Evangelii vcrilaiem, dignissimara c u i αμφοτέρων τήν άλήθειαν τοΰ Ευαγγελίου τοίς Εθνεσι
fidee a d h i b e r e l u r , gentibus tradebat, ac r e r u m q u i - πιστοτάτην παρεδίδου · χ«1 τ|5 φύσει μέν τ ώ ν δντιον
dem n a l u r a , ad e o r u m quae n a t u r a m superant, πρδς THJV τ ώ ν υπέρ φύσιν γνώσιν κα\ πίστιν χρώμε-
aguiiiouem fidemque suadendam usus, rerumque νος δδηγψ, ΧΛ\ έν ΰποδείγμασι τοΤς δρωμένοις προς
ob oculos pu»'tlarum exemplis, ad Dei q u i cerni τήν τοΰ αοράτου θεοϋ χατανόησιν χειραγωγών* εΐ-
oculis non poteet, i n l e l l i g e n l i a m m a n u ducens, ac χόνα δέ έαυτδν πρδς τήν τοΰ χηρυττομένου πίστιν
scipsum, ad cjug q u i p n e d i c a b a l u r , C h r i s t i fidem προβαλλόμενος Χρίστου, οΰτω κατά μιχρον πρδς τήν
6 i i u u t a c r u m quoddam proponcus, sic paulatlm o m n i τ η ; αληθείας έπίγνωσιν τους αναίσθητους ήγε· πείθων

II
Isa. νι, i . " Psal. L X I , 5. u
I I Cor. 17· /* Psal, L X I T , 10,
 I

2{5 ΟΙΙΛΤΙΟ X I I I — 1N LAUDEM S. J U M APOST. 266

οϋρανόν μέν χαϊ ήΛιον χαϊ τους άστέρυς' αέρα Α dcslitulos scnsu ad veritalis agnilionem ducebat :
te τούτον, acoi τόν υπέρ ανζόν αίθέρα' γϊ\ν τε nempc snadcns ccclum.solem, steUat, huncqne aerent,
χαϊ θάΛασσαν, χαϊ οσα γε τούτοις έμπέρνκε φυτά atque iiii supcriorem mthera ; tetTamque et mare, et
χαϊ ζώα, πάντα κτιστά τε καϊ δονΛα χαθεστάναι quai in eit versantur, acvivunt planlce> el animalia
τον τά χάννα δημιονργήσαντος θεον * θεόν δέ atncta creata, ac Dei mancipia e$se, qui condidit om-
τούτων οϊεσθαι μηδέν, δτι άΧΧοιωτά ταύτα καϊ nia, ex liii nullum arbitrandum Deum, quod nitnirum
φθαρτά, καϊ υπηρετικά της έν χόσμφ ζφ άνθρώπφ hla aliftm ex alia quatitatem mutent, sintque inter-
δέδοται ζωής · χαϊ ζοϋ άνθρώπον κατά φύσιν itioni obnoxia ; data scilicet tn subsidium humanec,
ί}ϊτω, δτι Τ8 Λόγον άμοιρα, καϊ δη δι* εκείνον* εί quam in mundo agimus, tntoi: esseque natura /ro-
οίν εκείνος οϋ θεός, ποΧΛον δεϊ τά χείρω τούτον mine deteriora quod careant ratione, ac sint iliiu*
%

θεούς προσ ειπείν · οΰζος δέ μόνος άΛηθώς θεός, causa. Cum igitur ne homo qttidem aif Deut, longe
ό μή ύπό τίνος γινόμενος, άεϊ δέ ών ό μ$ δη- abhorret, ut qum Ulo deieriora sunt, deos nuncupe-
μιονργούμενος, τά πάντα ποιών δέ ' ό μή άΧΧοιού- mus. Hic autem soius vere Deui est, qui α nullo $it t

μένος ή τρεπόμενος, ώνό αυτός άεϊ δέ καϊ πάντα el est semper. Qui ipse nulto auctore creatus, $ed
κινάν, καϊ άΧΧοιών, χαϊ μετασκενάζων. creat ipse omnia; qui nec qualitate ulta, nee subnan.
tia mutatur, sed temper idem ip$e est, movetque omnia, exque alia in aliam qualitatem convertit, mutai-
que sub&lantia.
Τούτον θεόν εϊδέται δει μόνον καϊ προσκννειν Β Vunc solunt noscendum Deum el adcrandum ; $o-
1

μόνος γαρ άγιος φύσει, μόνος αγαθός καϊ δίκαιος
καϊ σοφός , έξ οί πάσα σοφία καϊ δικαιοσύνη,
χαϊ πάσα πηγάζει χρησζότης χαϊ άγιωσύνη · μό­
νος οΰτος δννατός, ώς παντϊ θεΑήματι σύνδρο-
μον δύναμιν χαζαπΧονζών · έΧεήμων τε καϊ
οϊκτίρμων μόνος, δς τόν μονογενή, τόν όμοφνά,
τόν όμόθεον καϊ όμάγαθον ΤΙόν, νπέρ της άν~
θρωπότηιος άμαρζησάσης, καϊ $1ς φδον*καϊ άπτ r i d , atque in inferm intentionisque barathrum pro^
ωΛείας βάραθρον όΛισθησάσης άνθρωπιζό^ιενον
lu$ enim natura sanctus, soius bonut et juttm et sa-
piens, ex quo omnis sapienlia et justitia, omnhque
bonitas t% tanctitas manat. Solus hic potent, ea scili-
cet pollens potestate, qum omnem voluntatem excequet.
Solus muerator ac misericors, ipse nimirum munere
auctor, ut unigenitu* ejusdem secum naturx, parit
deitafitac bonitatit Filius pro humana natura peccati
lap$a homo fieret ac cum hominibus sociam vitnm
t

δωρεΊται, χαϊ τοις άνθρώποις σνναναστρηφόμενον
κάϊ υπέρ αυτών στανρούμενον, θαπτόμενον, ζρι-
ήμερον άνιστάμενον, τεσσαραχονθήμερον άνα- die in c&lum reciperetur, alque ad Patrem cum maje-
Λαμβανόμενον χαϊ πρός τόν Πατέρα μετά δόξης,
f
ή/*ώκ βΛέπόντων, άναφερόμενον.
ψ
Ος τήr υπέρ ημών οίχονομίαν ϋπερονσίνς τε- C
τεΑεχ&ς, κα\ έν δεξιςί τον θρόνον Λοιπόν της
μεγαΛωσννης έν χόϊς νψηΛοΊς χεχαθιχώς, άπ-
έσζειλεΐ ημάς εύαγγεΛιζομένονς ύμϊν είρήνην
χαϊ πάν αγαθόν * ϊνα τούτφ πνττεύ'σαντες βαπτι~
σθήτε, καϊ πΛηρωθήτε είς πάν πΛήρωμα τον Θεοϋ'
ageret; ut item fwminum catisa cruct afftqeretur,
tepetiretur,triduanu& re&urgeret, quadragesimo post
state, certientibus nobis, sursum ascenderet.
/«, sakttis noslm negotio, attiori quam rerum na-
tura ferat, consilio atque opera peracto, jamque tft
dextera zedis majestatis, in exceUis scdens, misit not
pacem vobis evangeilxatum, omneque bonum, ul Uti
credentes baptizemini, et impleamini in omnem pteni-
tudinem Dei : ut abiuli et emundatt interiorem ho-
M

Ινα άποΛονσάμενοι καϊ άποκαθηράμενοι τόν εν­
τός άνθρωπον άπό πάσης ασεβείας καϊ πονηρίας,
πΛηρωθητε μεν Πνεύματος άγίον, κληρονόμοι
δέ γένησθε χατ* έπαγγεΛίαν • ζωής aUaviov, έν
Χρ,στφ Ίησον. *Αμήν.
Τοιαύτας άεΙδιδαχαΤς ό άξιομνημονευτ^τατος Ι ο ύ ­
δας πχταν ΣυρΕαν, κα\ τλς της Έ φ ι ς πόλεις καϊ
χώρας, νουθετών, διαλεγ^/ενος παρακαλών xal τΛσι
( et castella, arguens, dispuLans, obseerans, modis
τρόποις θεομιμησιας έγκείμ^ος χαΧ χρηστότητος, ^ omnibusdivinae imitationis acbonitatis incumbens,
πάσαις fentwiaic θεοΰ φρονήσεως αύτους μετήει,
κα\ ποτέ μεν πειρασμοί; ίξαισίοις καΛ αΐκίαις καϊ
μάστιξι, κοΛ θανάτου κ:νδύνοις περιπίπτων, διά προ­
νοίας του έν αύτω μένοντος άπηλλάττετο Χρίστου ·
ποτέ 66 τοϋ Ι]αρακλήτου μυστικωτέραις ελλάμψεσι
κα\ Ιϊρωτάταίς έπισκιάσεσι παρεχαλειτο' καϊ νυν
μεν αποκαλύψ3ων θειοτέρων καϊ των κρύφιων θεοΰ
καταζιούμενος, νΰν 6ε διυμα^ίων ίργων Οπερβο-
λαΓ;, καϊ ενεργεία*; τεράτων θεοΰ κα\ σημείων 5οξα-
ζδμενος καϊ μεγαλυνίμενο;, ούτως έμεγάλυνεν τ6ν
minem ab omniimpietate et nequitia, impleQtnini Spi-
ritu taneto, ac hcerede* efftciamini secundum promi$~
tionem vitm ceternw, in Christo Ja>u. Amen.
Ejuscemodi semper doclrinis sempitema dignne
memoria Judas omnem Syriam, Orienti&que urbes
eunclis divinse solertiae sublilibus inventis ac con-
siliis aggrediebatur : ac modo quidem in grayissi-
mas tentationes serumnasque et verbera, et morti*
pericula incidens, Christi in eo martemis protiden-
tia liberabatur : modo vero Paracleti secretioribus
illustrationibus sacratioribusque obumbrationibus
recreabalur; ac nunc quidem diviniorum rcvelalto-
num Deique occultorum compos, nunc vcro mira-
bilium operum eximiis muneribus, Deique prodi-
giorum ac signorura opcralionibus clanis ae

« Hebr. ι, 5.
PATKOU CIR. CV. 9
257 NIGETiE PAPHLAGONIS 268
magniQcus, eum i» modum Dominum Jesum ina- Α Κύριον Ίησούν, ούτως τ6 ΕΙαγγίλιον έπληροφόρίι
gnificabat; sic Christi Evangclio Qdeiu ccrlam arro- Χρίστου*
gabal.
Sic praeler alia, cuna el Edessam Syrisc maximam Ojttii προς τοίς άλλοις, xa\ Έδεσσαν μεγίστηνοδσαν
roetropolim \enissel, ac in ea non sinc laboribus της Συρίας μητρόπολιν καταλαβών, κα\ έν αύτϊ| τον
atque serumnis Chrisium annuntiasset, tolamque Χριστον ούκ άπόνω; εύαγγελισάμενος, πάσάν τε τφ
diaboloaddictam, divinissimis maxime sermonibus διαβόλφ προσανακειμένην άφαρπάσας, ϊν τε λόγοις
operibusque perquam eximiis bumanumque exce- οτι μάλιστα θειοτάτοις χα\ εργοις ΰπερφυεστάτοί",
dentibus modura, rapuisset, ac per fidera Jesu con- κα\ δια πίστεως τψ Ίησοΰ προσοικειώσας, χαΐ Έ κ -
ciliasset, sanciamque ei Ecclesiam, qui omnem t i n - κλησίαν άγίαν τψ ύπεραγίω ταύτην άφιερωσάμ*νος,
cit sanciitatem conciliasset, ac postea clarum Deo- χα\ μετά ταΰτά τε μαρτύριον καθαρόν τε χα\ άξι<5-
que dignum Dei martyrium conqples&et, sic adeum θεον άποπεπληρωχώς τω θεψ, χαίρων ουτω πρδ^
gaudens evolavit; cunclo* quidem principatus et αυτόν άνέπτη, πάσας μεν αρχάς κα\ εξουσίας, χαΐ
potestales, mundique rectores tenebrarum, acspi- τους κοσμοκράτορας του σκότους, κα\ πάντα τά πνεύ-
rilalia omnia nequitiae velut sorania umbrasque ματα της πονηρίας , ώς όνείρατα παρελθών, τοίς
praelergressus, sacris aulem ac dmnis angelis (coe-. Ιεροϊς δέ χαλ θείοις άγγέλοις των ουρανίων νοητώς
lorum spiriUliter reseratis januis) iiUemisius **; άναπεπετασμένων «υλών παρεμβαλών, χα\ τοίς άρ-
archangelU obviam factus, venerabilesque princi- χαγγέλοις άντιβολών, κα\ ταϊςτιμίαις άρχαίς τυχών,
palus assecutus, perque omnes ganctas potcstates κα\ διά πάσης εξουσίας άγιας κα\ δυνάμεως χαΐ κυ­
aiquc virtuies ac dominiilioTies iocredibili lsetitia ριότητος Ιν ά£0ήτω φαιδρότητι καΐ αγαλλιάσει παρ­
aique exsullalione corameans: quin et per ipsos ιών· να\ δ)] καΐ διά των ύπερχοσμίων Θρήνων αυ­
quoque mundo superiores ihronos, mediaque ce\* τών, καΐ διά μέσων των υψηλοτάτων χα\ σεπτοτάτων
sissimorum venerabilissimoruraque Gberubtm alque και Χερουβείμ τε κα\ Σίραφε\μ προσιών τφ έπ\ Θρήνου
Seraphim agmina deducius, velut cbarissiraus pre- δόξης της αύτοΰ βασιλείας ύμνουμενω, ώς αγαπητός
diledusque ftlius ei apparuisti, qui in solio glorise και τίμιος ενεφανίσθης οίδς, κα\ ώς νενικηκώς, κα\
1 T
rcgni flui laudatur ; ac tanquam victor, el qui ώς τετηρηχως άχρι τέλους τά 6ργα του Χρίστου, τήν
ad Gnem usqae Christi servaveriu opera, diviniorem έπΙ των εθνών αύθις ένθεώτερόν τε καΐ ύψηλότερον
ilerum sublimioremque polestatem in genies ab eo παρ' αύϊου λαμβάνεις έξουσίαν · καΑ αύτψ κατά τήν
consequeris, eique, juita divinam promissionem, ύπόσχεσιν συνεδριάζεις καΐ συμποιμαινεις, καΐ συμ-
M
eonsessor assisli» , unaque pascis, «1 vero pasces Q ποιμανείς Sk τάΚΘνη, ώς σκεύη ταΰτα συντρίβων
regesque gentes, confrii»gens eas ut vasa flguli " \ κεραμικά* xa\ άπο του ξύλου δε της ζωή;του δντος
Sed et de ligno viiae, quod est in medio paradisi έν μέσω τψ παραδείσω λαβών χαί φαγών, της υψη­
sumens, eoque vescens, excelsissimam dileciionent λοτάτη; άγαπήσεως καΐ θεώ?εως* χα\ των πρώτων
ac deiQcationem primorumque Dei cbaris&imorum Θεού φχνίων της ακρισίας, χα\ της μακραίωνος
pigttorum effusas longaevasque delicias atque hono- &πιβέδηχας τρυφ^ς κα\ τιμής.
res adiiati
Quanam igitur oratio vestram explanet atque de- Τίς άν οδν γέ^ιτο λόγος της υμετέρας έχφαντορι-
claret magniflcenliam? Quis vero t a i i t a m divinae χδς μεγάληιότητος; τίς δε iib τοσούτον Θεολργίας ή
scicniiac vim aut contemplatioma B u b i i m i t a t e m n a - θεωρίας 5ψους άφ!χετο, ώς τϊ;ν χαΟ' Ομάς δθ*ςαν καΐ
ctus, u i , qua polieiis gloriam et sanctilalis magniu- μεγαλόπρεπειαν της άγιότητος έκφράσαι τολμών;
ccntiara, aodeat teniare?Queraadmodum «nim fieri "Ωσπερ γαρ άμήχανον τον Ιτι σώματι χρώμενον
non potest, ut qui terreno adhuc uiilur corpore, γεηρφ τήν ύμετέραν μακαριωσύνην καΐ βειότητα
vestram beatitatem ac deitatem conspiciat, sic ne- χαθορ^ίν, οΟτως αυτήν κα\ τοϊς 2ιά των λόγων Ομνοις
que ul verborum canlicis eam digne laudet ac cele- άξίω; αδύνατον εύφημείν. "Αξιον τοιγαρβυν τήν σι-
b r e l . ^£quum prpindcut augustiseiinum digneque Π πτοτάτην κα\ άξιομαχαριστοτάτην προααγορεύοντας
bcalissimum caput salutantcs, ila dicamus : κεφαϊ^ν, οΟ^ω φάναι ·
Salve sis, ο beate ipse inspeclor, vereque ac se- Χαίρε, ώ μάχαρ αώτοπτα, κ«1 υπηρέτα γνήσιε κα\
dule Dei Verbi famule. Salve sis, Juda cbarissime» δραστήριε του Θεου Λόγου * χαίρε, Ίοΰδα τίμιε, κσΛ
dignaque veri Israelis et Dei, ac vcre Deum viden- άξιε του άληίινοΰ Ισραήλ χα\ βιοϋ, κιΐ βι6ν αλη­
lirf, proies t quod le quoque ve.rc iamiaverunt, pa- θώς όρωντος Ίησοΰ Χρίστου παΠ ότι χαΐ σε (ν*σαν
rcutisque birailitudine adoraverunl alqoe adoranl δντως, χα\ έν όμοιώματι του τετοχότος, ol Ιν πνεύ-
spiritales fralres lui ; quod sicai ille ex Patre, sic ματι αδελφοί σου προαεχύνησαν χαΐ προσκυνβΰσιν *
lu quoque ex illo divinum germen, velut ex leone δτι χαθάπερ έχ του Πατρός εκείνος, ούτως έξ αύτοΰ
caiulus emersisti •·* : acsicutleo in medio baeredi- σύ 6&Οφυτος βλαστός, ώς έχ λέοντος σκύμνος άνεδό-
utis tuae recubans obdormisti; nec qui suscilet Οης * χαΐ ώσπερ λέων άναμέσον του χλήρου σου έχοι-
ulhis e&t (qai nimirurn a spiriuli abacturus sil ba> μήθης άναπεσών · χαΐ ούδε\ς ό άνιστών, ήτοι της
rriiilatc) quoil asiaam luam ct putlum tuum (gcn- πνευματικής με0ιστών χληρονομίας, δτι τον δνον σου

u 7 Μ
Epfaesn. νι, Ι ϊ . * Dnn. Μι, 54. Jlatih. χιχ, *·* Psal. ιι, 9· *• Apoc. ι ι , 7. » * Gfn. X L V I , 8.
ffl ORATIO XIV - TN L A U D E M S. ΜΑΤΙΙΙ.Φ APOST.
xal τδν πώλόν σου, τά δια σοΰ «βπιστευκότα των Α lium scilicet per te ad ildem adduciarnm agmina)
εθνών πλήθη, των λόγων Κλιχι προς την Αμπελο*;
έδέσμευσας την άληΟινήν* οτι καΐ αύτδς ώς έν ©Γνω
τψ σψ αΐμαη την Εεράν τοΰ σώματος Επλυνα; στα-
λήν κβ\ χαροποΰς μεν Ισχβ^, ήτοιχαρίεσσαν άποστίλ-
βο^τας αίγλην, τους της καρδίας οφθαλμούς· λευ­
κούς U υπέρ γάλα τους οδόντας, τφ Πνεύματι τεε-
^ωτισμίνους τψ άγίφ, κα\ καθαρδν τ6 της θεολογίας
προΐέντας νάμα.
Χαίρε, δτι ο6 πνεύματι μόνον κατά την Ανω γεν-
νησιν, ώσπερ oi Αλλοι μαθηταΐ, άλ)ά κα\ σώματι
κατά συγγένευαν αδελφός έχρηματισας θεοΰ' κα\ τ?)
κατά φύσιν, τήν ύπερ φύσιν, καΐ τ{ κατά σώμα
οίκειότητι, ΐήν κατά πνεύμα «ροσλαβόμενος , δΥ
άμφοίν Εσχυροτάτην.τε αμα καΐ δραστικωτάτην τήν
πρδς τον μόνον άγαπητον άγάπην έπεδείξω* €t* ής
συνήφθης κα\ υΐοθετήθης θεψ · κληρονόμος μέν
θεοΰ, συγκληρονόμος δε Χρίστου γενόμενος.
ΧαΤρε κα\ εύφραίνου, οτι ύμϊν ή δόξα καΐ ή βασι­
λεία κα\ ή αληθές ήτοιμάσθη χαρά, ή άκατάληκτος,
ή ύπε'ρφωτος, ή.απρόσιτος · ής και. ήμας, ώ τρισόλ-
βιε, δίομαί σου, πρέσδευσον μετασχειν συν ύμ?ν έν
Χριστψ *1ησοΰ τφ Κυρίω ημών * ψ ή δόξα χα\ το
κράτος κα\ ή προσκΰνησίς είς τους ατελεύτητους
αιώνας. "Αμήν. ,
ΛΟΓΟΣ LV.
ΕΙς ror αγιον καϊ πακύρημοτ άχυσζοΛον
Ma&iar (53).
Πώς δαί Αρα τον Ιερδν Μαθίαν υπερέδωμεν ; πώς
3α\ ήττονος λόγου παρά τους ένδεκα καταξιώσωμεν ;
Ε( γάρ μιφ κα\ τ}) αύτζ έκείνοις με μορφωμένος
270
sermonuDi capreoio seu clavicula, verae viti alli-
gasli: quod et ipse luo cruorc, tanqtiam vini liqoo-
ribus, sacram corporis stolam lavisti: ac quidem
dccoris ac graliosis fu4stt mentis oculis, nempe
graium fulgorcm ac lucem einicantibus, detuibus
vcro lacte candidioribus , nempe Spiritu sanclo
ilhiminaiis, et qui lirapidura theologiae ialicem pro-
funderent.
Salve sis et gaudc, quod nedum spiriiu, supernz:
generationis r i u i , velui reliqui discipuli, sed et
corporalis cognationis jure Dei frater fuisti: ac na-
turali, ea, q.uae natura superior est, ac corporali,
ea,quae spiritu esi, adjuncla accessiludiue, utrin-
qtie robuslissimara simul ac eflicaci&simam ib eum,
Β
qui solus pradilectus est, dilectionem oslendisli:
qua Deo copulatus, inqne iilium ei adoptalus, bsrea
quidem Dei, cohaeres aulem Chrisii effectus es
Gaude et telare, quod vobis gloria ei regnum,
verumquegaudium praeparatum esi; nunquam iliud
fincm babiturum, omnem lucis claritatem vinccns,
inaccessura tcujus nosquoque(quajsumus, beatissi-
mc) una vobiscum precibus obtine esse participes,
in Cliristo Jesu Domino nostro, cui est gloria ct
potestas ci adoraliu iu sempilerna ssecula. Amcn.
ORATIO XIV.
Laudatio sancti cetcbrathmnxque Mathice apostoli.
Qtiinam igitur Gat, ul Maibiam despicianous?
Quinam iiat ul minoris prye undecim suinmisqiie
apostolis babcamus? Quando enim ona eademqu*

*· Hom. viii, 17.

(53) Essct actum agere, ad ea qu» erudite pro-
seculiis esl Godefr. Ilenschcnius 2 t Februani de
Mailtia apostolo (re sic obecura atque perp'lexa)
plura addere. Yideiur Nicetas perinde incerlus
fuisse de marlyrio; imo pene ralum babuisse,
non fuisse Mailnam illo consummatum^ sed con-
fessorem dunlaxat obiisse; mullis scilicet pro fide
exanilalis suppliciis, quibus le&limonium Ghristo
reddidisseait, atque morli destinatum, et sceleslis-
simo contivio servatum, divinitus fuisse libcratum;
quod solemne Arabibus, si hos ^lbiopas exterio-
res inteiiexerunt Meuaea, Niceiasque et Nicepb.
K rimus ^thiopas. Vetera omnia monumeuta et
lirtyrologia pertnde taceni marlyrium. Qui illo ^
consummalum Lradunt, omnes bausisse videntur
e i AcLis illis e i Hebraeo reddilis, quse adjecia sunt
ad Abdiam Babyionium, nec minus illo forle apo-
crypba suiu; ex quibus ipsis sua Perionius consar-
einavii. Hinc quoque, quod in Judaea passus legi-
lur, aique ibt sepullus, indeque ad Germanos ot
Trevcrim, stve ad alios Europaeos, iranslala cjus
eacra pignora rcferunlur, idem pene Syrrsttarium
haltcnl Mensea mss. quod edita, iiabnilque SirJeli
Busilianum Menologium: Έκήρυξε δε τ6 Εύαγγέ-
λίον έν τ?} Ιςώ Αιθιοπία, και πολλα?ς καθυττοβληθεις
τιμο>ρίαις, τώ θεψ τ6 πν»ΰμα παρέθετο. Sic mss.
nosLerTilian» Ediia vero, Έκήρυξε δέ το Εύαγγέ-
λιον εν τη εξω ΑΙΘιοπ<α» καϊ πολλαίς τιμωρίαις υπ*
αυτών αίκισθε\ς,τφ θεώ τ6 πνεύμα παρέθετο. Sir-
leli Menologium : Praedicavit auiem Evangetium in
jEthiopia> ubi muttis pro Christi fide superatis tor-
vienlis, spiritum Deo tradidit; qnre planc omnta
marlvrium sooare vidcnlur. Vcruai sunl plerum-
que Synaxaria ipsa non lanUe fldd, ac reliqua
ακολούθα (ut vocant), Ofticii scilicet series,Ca-
nonns elStrophse reliquse, quibus unis conslabat
Triodium omne anlequam Nicephorus Galixlus
pairiarcba ci Synaxaria adderel, iisque librum ec-
clesiastictrfn m*agn;e sane aucloriiaiis, non hisio-
riarum luce illu&Lraret. sed suis erroribus foedaret.
Yidiego venerandie anllquilatis Tilianurn Triodinm
illis purum, quippe quod Galixti aetateni supery-
ret; qu,ie et pauca exstarel in Grarcia legebam nu-
per, in PP. Societatis rclatione insulae S. Iren;e
prope Gretam; atque ulinam exslarent plura, ncc
eoruiD penuria cogerenlur passim Graect iis uti,
quae Venetiis typis edita, Pahmae, Philoihei, Ca-
Jixti erroribus scatent; licaisselque Veaetis reli-
giosiores esse, ut non sinerent aha Gnecorum ec-
clesiastica apud ipsos vtilgari, quam qua? Gr*co-
rum coitimuuis ipsa fides probarel; ncm quae apud
illos saniora capita rejicianl, baereseosque insimu-
lent. lainbi sacpius prseiixi Synaxariis, ipse recen-
ttoris operae exigua^que aucioriLaiis. Nullos babent
THiana nostra Meuaea. Nullius proinde frugis est,
quod ligno sublatus, ac crtici ailixus, illis lambis
Mathias insinuatur, cum nnlla veterum aucioritate
nilaiur. lpse llebra^us, novam pratcr antiquorum
ildein dc Mathiae marlyrio, el qutdcm Jcrosolymis,
traditionein afferens, lapidibus obrulum, seeuri
quoque Romanoruin more percussum a i l ; ut i n -9
quit, quasi prcesidi Homante majestati*, in hoc
aliquid deferretur.Quod mihi salis πάρεργο ν videlur,
nec io Jacobo servatum, quem sic ui bJaspbemum
lapidibusobruerunl, seu polius pra^cipitio, et ful-
lonis fusic colliso capitc necarunt, non gladio per-
271 NiCET.E PAPHLAGONIS 272
ac illi formalue fide, una Chrisli doctrina, una gra- Α στει, μι£ του Χρίστου διδϊχ?|, μι$ χά ριτι κα\ πνεύ.
tia eodemque perfectua Spiritu, ipsimi posiremo ματι τφ αύτψ κατηρτισμένος, χα\ της μακιριωτά-
bealissimnm complevit duodenarium aposloiorum της των αποστόλων δυοκαιδεκάδος ύστερον άναδέβει·
cborum ; qui flat ut non paria iUis praemia hono* κταισυμπληρωτής, πώς ού των Γαων γέρων καΐ τιμών,
rcsque, lum in coelis a Rege gloria ac praeraioram ϊν τε τοις ούρανοϊς παρά τφ Βασιλει της δόξης, καθ
jusiissimo arbitro, tunriu lerra apud serrnonis non των επάθλων διχαιοτάτω βραβευτϊ) · κα\ ίπί γης
iniquos dispen&atores oblineat? Laydemus itaqpc παρά γε τοί; ουκ άδίκοις τού λόγου διαιτηταϊς κατ-
Matbiam, venerabile nomen, beatum, colendnm; αξιοϊτ' ί ν ; Αίνέαωμεν τοιγαροϋν Μαθίαν,τδ σεβάσμιον
rero, quae pro nominis ratione tum intelligatur, turo 6νομα, τ6 μαχάριον, το τίμιο ν, το κατά τ6 δνομα, το
laudeiur; vere nimirum Dei donyra, his scilicet πρίγμα νοούμενον κα\ αΐνούμενον* τό αληθώς βόμα
qui accipiunt. Uoc etiam sibi vult, quod sic appel- θεού, δηλαδή τοΖς λαμβάνουσα* τοΰτο γάρ ή προσ­
latur. Laudemus cum caniico ; ac, quanta facul- ηγορία βούλεται- αΐνέσωμεν μετ' φίης, κα\ άποστο-
las, eum, qui virluiis magnificentia omnein laudum λικοϊς έπαίνοις, ώς εφικτών ήμϊν, μίγαλύνωμεν, τδν
splendorem superavit, niagnificemus : nec verbis τβ μεγαλοφυία της αρετής πά"σαν επαίνων ύπερανα-
solum verum Jesu discipulura exaltemus, sed et βάντα λαμπρότητα · χα\ μή τοϊς,λόγοις μόνον ύψώ-
quaxn magniQcis donis Peoque acceplis, illius me- ^ σωμεν τδν γνήσιον του *Ιησοϋ* μαθητών, αλλά. χαΐ
jworiam conslipemus. λαμπρούς δτι μάλιστα δώροις κ*\ θεοτερπέσι τήν
μνήμην αύτοΟ καταπυκάσωμεν.
Quaenam ergo sunt raunera, quibus magnus sa- Τίνα τοίνυν τά δώρα, οΤς δ μέγας κα\ Ιερδς από­
cerque apostolas lubensaccipitur?Non auruin dico στολος χαίρει φιλοτιμούμβνος; Ού χρυσδν λέγω κα\
et argenlum, nec unionum fulgores, aut vestes δργυρον, ουδέ λίθων λαμπρότητας, ούδε- των έσθη-
prciiosas (terrae scilicet fructum, ei qua? in lerra μάτωντάς τίμιότητας, γης δντας καρπον, xal κατά
difftuant ac intereanl), eed perenni iili rounere ter- γης ptowa κα\ ό)λύμενα· άλλά δωροφορήσωμεν τήν
rcnorum abjecti^nem, amorein coelestiunj, cama- τών γηΐνων άπόθεσιν, των ουρανίων τήν ϊφισιν,.των
lium eoniemptum atque neglecium , spiritaliurn σαρκικών τήν ύπεροψίαν καΐ τήν αμέλεια ν, τών
gaavam operam curainque offeramus : ac quidem π^/ευματιχών τήν έργασίαν κα\ έπιμέλειαν καΐ άντί
pro pecunia longiusque a ratione abhorrente cor- μίν της βοσχηματώδους χα\ άλογωτέρας του σώματος
poris voluplale ac libidine virtutis desiderium etu- ηδονής, τήν της άδετης έπιθυμίαν χα\ τήν σπουδήν·
diumque; pro cibiqui corrumpiiur, operusa solli- άντ\δ^ της περί τήν άπολλυμένην βρώσιν πολυεργίας
citudineacdiligcntia,sacrorunieloqoiorumIegisque Q κα\ φιλοπονίας, τών Ιερών λογίων καΐ τβΰ νόμου
spiritus viiac puram mcdilatioDera fructificemus * . τοϋ Πνεύματος τής ζωής τήν χαθαράν μελέτην καρ-
l

Sic enim vere, hisqui sineere laudant, eiiam cor- ποφορωμεν, * ταύτη γάρ αληθώς τοϊς γνησίως δοξά-
pori& necessaria, ccelesiis Patris muniQcentia ζουσι, κα\ ή τών επιτηδείων του σώματος προς τοϋ
omnino subministral pro eo ac promisii ουρανίου Πατρός, ώς έπήγγελται, πάντως ϊπεται χορ­
1,1

ηγία.
Non eniru frustra sacra lex cessationem ab ope- Κα\ γάρ ούκ/ίκή τήν άπ& τών σωματικών Ιργων
ribus corporalibus, per illo» niaxime dies quibus άργίαν, κα\ μάλιστα κατά τάς Ιεράς τών εορτών
festorum solemnia aguntur, indixisse conspicitur ; ημέρας, 6 4*ρ6ς φαίνεται νόμος συντεταχώς- ούδ*
nec eo CQnsilio, ut corporis olio ac desidia car- ώατε ^aaydvrj σώματος κα\ άνέσεσι σαρκός έφεΐναι
Oisque rnollilie animum libidini laxaremus; secus τήν ψυχήν ήδοναΤς * τουναντίον μεν οΰν, xal σώμα
vero indicta vacationp, lioc serio cnral el agil, ut χαΐ νουν κα\ ψυχήν Ιξείργεσθαι μεν της κάτω περι-
eicorppreet menie el animo a terrena inquietu- φοράς, κα\ της περ\ τά μάταια μοχθηρίας χαΐ όχλη-
dine labjQrequc ac molestia circa res vanas libere- ρίας άπαλλάττασθαι διά της αργίας προμηθβίται *
mur, atque ad bomim nalura (vcrum Hlud bonum άνατε(νεσθαι δε προς το φύσει καλδν, τό 6ντω; δν
et amabile nalura omni intelligenli ac ralioi)is vi " άγαθον κα\ έπέραστον πάση vospql χα\ λογική φύσει*
praedilse) erigamur; dumque a sxcularis vilae la- καΐ σχολήν άπ6 τών βιωτικών Λγοντας μόχθων,
boribus ac molesliis oiium agimus, poliorem illam παντί σθένει τήν κρείττω κα\ μένουσαν έργασίαν
et manentem rationis atqiie virtulis operationem τοϋ λόγου κα\ τηςάρβτης προτιμών * Ομνοις τε θείοι;
proferamus; divinisque camicis ac saeris Scriplu- κα\ ΕεραΤς τών λογίων μελίταις κα\ προσευχαϊς άβν-
rarutn medtialionibus, jugi dcnique precum assi- νάοιςτοϋ Κυρίου κατατρυφ^ν.
duiiaie, Domino perfruamur.
4 ΐ
Joan. v i , 27 ; Uom. viu, 2. 4l
* Malth. v i , 37.

cusserunt, cujus non vrdentur Jtidaei habuissejus,
sed Romanorum duiUaxal prwsidcs. 1'laceni ve-
leres labulae, quibus nuduni Mathiie consignatum
uaiale, quibuscum malim profiieri nescire retiqua,
quatn nna; nesciani ul cerla vendiure. Crescit
sem[>er iama eundo. Displiceni Acta illa ex Uebraco
versa, quod unam Jud#am velint Malhia: provin-
ctam, quae fuit Jacobi Zcbcdxi, aliorumque apo-
stolorum, et qua rciicta, ad alias gentes commi-
f;rarunt, uno relicto Jacobo fraire Domini Jeroeo-
ymorum amisiiie, quera spjum cum Pelro Paulua
Jcro&olymis Rt in Judaea viderit; aliis nimirjim
ip&oque Maibia per alias regiones pro apoftiolatus
inunere dispersis, ubi post annos ii a sua conver-
sione, co ascendit ut Peirum inviserct, el cum eo
Evangclium conferret.
273 O R A T I O X I V - — I N L A U D E . M S. Ν Λ Τ Ι Ι 1 . Ε A P O S T .
ΟΒτω γάννυται πάς απόστολος δωροφορούμενος Α
xtu τιμώμενος · ουτω και πάς άγ:ος · ούτω ·κα\ ό τών
αγίων χ ζ ί ρ η θ ε ο ς , "Αγιος έν ά^γίοις άναπανόμενος,
%&\ δοξαζόμενος εν δαξαζομένοις, ό καΐ ήμϊν τδν της
άγιότητος νόμον νομοθετών.
Ούκούν σχολάσωμεν σήμερον πάσης εργασίας
βιωτικής· σχολάσωμεν, κα\ γνώμεν δτι ουτός έστιν
ό θεδς, ό καθάπερ i v ούρανο!ς τοϊς άποστάλοις α υ ­
τού κάτοικων, καΐ δλος δι δλου τούτοις ύπερφυέ-
1
σ τ α τ * τ ψ πνεύματι συνενούμενος, και σώμα έαυτοΰ
πανακήρατον, πανάμωμον κατασκευαζόμενος · καΐ
μή περιφρονώμεν, αλλ* είδώμεν, ώς δ τω άν τρόπω
τοίς μαθηταίς προσφερώμεθα, τούτο πρδς αύτδν εύ-
Ουβάλως τδν Διδάσκαλον άναπέμπετα·,. Κα\ ώσττερ 6
δεχόμενος αΰτους, τον άποστείλαντα δέχεται • οΰτω
χαΐό άθετών, εκείνον άθετεΐ δηλαδή.
ΈπεΙδέ ταύτα κα\ είρηται καλώς καΐ πεπίστευ-
ται, φέρε δί) καΐ αήμερον κατά τδ μέτρον τής επι­
χορηγούμενης άνωθεν χάριτος, τών αποστολικών
επαίνων άψώμεθα, καΐ του Ιερού καΐ Θείου ΜαΘίου,
κατάτδ ένδν της δυνάμεως, τών εύφημιών κατατρυ-
φ ώ μ ε ν ούκ εις πλήθος τδν λόγονάποτείνοντες· ούδε
γάρ ανέχονται μακρηγορίας οί περί τών θείων ύμνοι •
τ ψ συντετμημένω δε μάλλον ήδονται κα* γοργψ.
'Αλλως δέ, ούδε καθ' Εκαστον τών είρημένων αύτξ»,
ή πεπραγμένων, 6*σα ταίς μακραις περιόδοις κατωρ-
θώσατο διεξίέναι σκοπός · αλλά πρώτον μίν τήν Εε-
ράν κλήσιν , 6πειτα τήν άπδ της δευτέρας τών απο­
στόλων τάξεως έπΙ τήν πρώτην αΟτοΰ προσυπομνή-
σαντ«ς άναγωγήν είτα τήν μέθεξιν, ήτοι λήψίν
τού Πνεύματος, καΐ τήν αποστολικών πορεΕαν έπι-
τέμνοντες, χαΐ βραχέα προσφωνήσαντες, άφοσιω-
σόμεθα μετρίως οΰτω τήν οφειλή ν.
Εκείνος, Ισραηλίτης μέν ήν αληθώς, ώσπερ δή
καΐ πάντες ol μαθηταΐ, καΐ τέκνον τοΰ "Αβραάμ,
ώς τδ δργον πεποιηκώς τοΰ Αβραάμ* ε?περ δργον
εκείνου, πίστις ίΐΑίχρινής, καΐ ή επομένη αύτ^ δι­
καιοσύνη- Ιλ«γχος δε πάσης της πίστεως, ό Κύριος
Ιησούς, δ$ καΐ λίθος προσκόμματος, κα\ πέτρα τε-
θεϊσθαι γέγραπται σκανδάλου, δηλαδή τοις καρδία
κεχρημένοι^ σκαμβ$ · άνευθέτψ γνώμης στρεβλότητι
xat διεστραμμένη 6tavoEqt, τ ψ άγαθφ καΐ εύβεΤ τήν
φύσιν προσπταίουσι, x a l έφαρμοσθήναι τούτω μή
βουλομένοις, ή μή δυναμένοις • δα-οις δέ νους δύθύτη-
τος μέτοχος καΐ άγαθότητος, χψ όμοίω τδ δμοιον ώς ^ ea menle praiditi^ quse stt r e c l i l a d i n i s parliceps ac
τάχιστα γνόντες καΛ πεπυτευκότες, χ<ή τδν Υίδν
τοΰ άνθρωπου κατά φύσιν ορώμενον χαΧ γνωρίζόμε-
νον, τδν αύτδν καΐ Τίδν θεοΰ αληθή τοϊς ύπερφυε-
στάτοις τών θαυμασίων βεβαιούμενοι, οδτοι καΐ
τέκνα τοΰ *Α6ραάμ, ώς τψ εκείνου μιμήματι π ι »
στεύοντες, καΐ τέκνα θεοΰ, ούκ ακολουθία φύσεως
οΰδε σαρκίνω γεννώμενα θελήματι, διά πίσ:εω; δε
ΥΑ\ αγάπης τοΰ Μονογενούς άναγεννώμενα.
Τούτων εΓς κα\ ό μακαριώτατος έχρί^μάχισε Μα-
θίας, κα\ άγαθδς τήν ψυχήν έχ «αιδδς ώ ν , χα\ τδν
νουν εύθυς,χα\ τήν καρδίαν πραδς, χ«1 τήν γνώμην
4· Psal. XLV, U. *» L u c . x , 16. u
Joau. i , 4 7 ; v i i i , 39.
ΤΛ
E u m i n modum muneribus accipi ac h o i m r a r i
gesLiuiU oiiinos apostoli : sic e l sancti o m i i e s ; bir>
e l sancloruin Deus, q u i Sauclus i n &anctisconquic-
s c i l , laiidibusijue e x c i p i t i i r i n iis q u i i a u d a n t u r , ac
riobis u l simus sancti, legesancit.
igilur vacemus hodie ab o m n i ex s $ c u l i usu
o p e r e ; vacemus ac inteltigamiis, quoniam hic cst
Deus, q u i tn aposlolis suis h a b i t a i v e l u t i n c o e l i s ; k i
toiusque ex loto eis supra quam eximia ralione s p i -
r i t u u n t l u r , suumque i n c o r r u p t i s s i m u m et i m m a -
culaiissimuia corpus illos c f f i c i l : nec vero c o n -
(cmnamus.sed inteHigainus, quo tandem modo usi
dlscipulis fuerimus, i d ad ipsum rccla Magislrum
spectare; ac sicat q u i eos r e c i p i t , eum r e c i p i t q u i
ipsum m i s i t , sic q u i s p e r n i l , i l l u m u i i q u c sperne-
^ r e , cerio novcrimus K k
Quandoquidein autem haec recte t u m dicta t u m
credita sunt, age hodie etiam p r o concessa? coelitus
graiiue modulo, apostolicas laudes aggrediaiuur,
sacriqueac d i v i n i Matbiae, quanla vis a n i m i ac fa-
cullas, praeconiis laeti indulgeamus : non ea raiione
ut sermonem copia prolrahamus : » a m ncque d i -
vinae laudes p r o l i x i t a t e m Terunt, q o i n b r e v i polius
a c v i v a c l s c u incitalo eloquio proclive depangunlur.
Ac nec praeterea illud animo c o n s l i t u t u m , u t dicta
quaeque ajit facla (quse^unque scilicet per longoe
circuitus prae«lare i l l i gesia sunl) edisseram; sed
ut p r i i n u m sacra vocaiione relala, l u m q u e ejus a
secunda ad p r i m a m apostolorum classem prove-
ctione n a r r a i a ; exindeque compendio collatum Spt-
ritus donura, ac pro apostolico munere susccpla
itinera exseculi, brevique acclamatione scu salula-
lione f i m c t i , sic vel modice d e b i l u m persolvemus.
Maihias vere ille quidcm Israelita fuit, queroad-
m o d u m e i i a m r e l i q u i discipuli * , alqne Abralia^
v
fdius, u t q u i Abrahse opus fecerit : quippe opus
i l l i u s , vera Gdes e s t ; ac quse huic comes exsisiit,
j u s l i l i a . Omnis autem fidei probatio, Dominus J e -
sus quem lapidem offensionis e t petram scandali
f
Scriptura positum testaLur; nempe iliis q u i pravo
versantur corde ; 4 5
qui nimirum inepia mentis
perversitale ac obliquis a n i m i ratioaibus, i t l i i n i -
p i n g u n t q u i natura bonus rectusque est, nec ipsi
c o a p t a r i a u t v o l u n t , aut possunt: quotquot autcm
bonitatis, simile s i m i l i quam celerrime cognovc-
r u n i ac crcdtderuTii, F i l i u m q u e honiiuis u a t u i a
conspicuum ac v i s i b u e m , eumdem ipsum v e r u m
Dei Filium, ppajmagnifica signorum luce i n d u c i i
certo e x i s t i m a r u n l ; h i scilicet, l u m filii Abraham,
v e l u l i l l i u s credentes exeniplo, l u m filii Dei, non
naturag ordine aut carnis voiuntate n a l i , scd per
Uaigeniii fidem ac dilectionem renati, exsiitc-
runt.
H o r u m e nomero unus e x s t i t i l et bcaiissimus
M a t h i a s : nempe a teneris ungnibu?/, bona anitna
atque mdole pra^ditus, mentequc reclus et lcnis
α
h a . v u i 14 ; R o m . i x , o^.
275 NIGETJE PATULAGONIS 216
aaimo, «en&uque placidus ac modeslus milisque Α χρηστός, χαΐτον της ψυχής τρόπον επιεικής, ώς μόνον
cum esset, ubi prinium Jesu fama in omniuin aures ή τοϋ Ιησού φήμη άνα πάσας των ανθρώπων 6V
ineonuit, coeperunlque Cbristi miracula in Cbristo ηχείτο άκοάς, κα\τά του Χριστού θαυμάσια έν Χρι­
incrcbrescere, baud satis pulavil audtlu solo ver- στώ άπε καλύπτε το, ούκ αΰταρκες ήγηται δι ακοής
1

buni suscipere; quin et cucurrit animo avidug ut
ipsis quoque oculis miraculorum inspector Serel.
Mox iiaqueac vidit,non dubitavit, aut velut qui
modicae iidei sunt, anceps hsesit. Non invidia
exarstt, velut malignissimi Judsei; non denienlis-
simorum genjilium more segnior f u i l ; quin auimo
revireseit, excitalur spirilu; ac quidem menle ad-
miratur, in desiderium vero transfert miraculum,
desideriumque desiderio cumulans, in divinum
amorem provehit. Vehementi deniquc contenloque
boniformls amoris ardore, depulsa terrenorum
omni cupiditaic, omnique sajculi bujus excussa νος άποτιναξάμενος σπαυδήν κα\ οΙκεΕους μέν πάν-
β
μόνης το //ήμα καταδεξασθαι * αλλά χα; αυτόπτης
τών Θαυμάσιων Ιδραμε γενέσθαι,
Ώςοϋν είδεν, ούκ έδίστασεν ώς ol βλιγόπιστοι τ^
διανοίφ. Οδκ έβά.σκηνεν, ώς ol κακοήθεις *Ιουοα7οι ·
ουδέέ^ίχθύμησεν, ώς οί άνούστατοι τών εθνικών*
άλλ' άναθάλλει τήν καρδίαν, άναζωπυρείται το
πνεύμα· κα\ θαυμάζει μεν τψ νοΐ, 6Ες πόθον δ*
μετατίθησι το θαύμα * πόθω δέ πόθον προστιθείς,
εις Ινθεον έρωτα προκόπτει· τφ σφοδρψ δέ τού
άγαθοειδούς ϊρωτος καΐ έπιτεταμένω π3σαν τών κάτω
διακρουσάμενος έπιθυμίαν, καΐ πασαν του νυν αΐώ-

cura; alque necessaiiis quidem omnibus velut-roi- τας ώς ανοικείους ύπεριδών, ώς αλλότριους δε τους
nime necessariis spretis, charissimisquc reliclis φιλτάτους άφε\ς, μόνον Ιχειν άντ\ πάντων έπόθει τον
velut extraneis, omnium vice unumoppido optabat Ίησοΰν."Μόνον Χριστδν έπόθει πλουτεΓν · αύτψ άκο-
nancisci Jesum. Has unas percupiebal divitias : λουθεϊν διά βίου παντός * αϋτοΰ τών θεο^ημοαυνών
totain illi vilam comes adliaerere avebal; el ut d i - καταξιούσθαι * αυτού δοΰλος είναι, ή τών πάντων
vinas illius mereretur audire prsedicationes, pluris δεσπότην έπεθύμει* καΐ αύτον της οΙκεΕας ζωής πα­
illi servum esse, quamut universorum bcruf*essei, τέρα, ποιμένα κα\ διδάσκαλον μόνον ετίθετο κα\
habebal: uuum illum vitae suse patrcm ct paslo- καθηγητή ν.
rem atque magistrum et prsecepLorem duccbal.
Quid vero Dominus ? num discipuiiaemulationem Τί δα\4 Κύριος; δρα παρειδε τον ζήλον τού μα­
sprevil? Aut admisit quidem, sed tamen iidelium θητού ; "Η προσέσχε μεν, τψ άναρίθμω δε τοϋτον
turbse innumerabili adlegit? vel denique paucis πλήθει συνέταξε τών πιστών; ή τοις ολίγοις μέν καΐ
quidem el qui faciie nunierarentur accensuit, a εύαριθμήτοις συνηρΕθμησεν, της πρώτης δέ τάξεως
priraa lamen classe repulit? Miinrao gentinm ; sed c cLmhvaxo; ΟΟδαμώς- αλλά της δευτέρας μ*ν τάξεως
<;um primurn secundae discipulorum classis eum τών αύτοΰ μαθητών πρώτον ήξιωκώς κα\ τοίς Έ6δο-
effccisset, ac Septuaginta adlegisset, cunctisque d i - μήκοντα συντεταχώς, κα\ πάσαις αύτδν θεουργικαϊς
vniissacratioribusque doclrinis ac miraculis abso* προκαταρτισάμενο; μυσταγωγίαις, ου τω κατά π5-
luiiorem prsestasset, eum in modum omni prove- σαν εύσέδειαν xal άρετήν προκεκοφότα, προς τον
ctum pielalealque virtute, ad supremum eorum, qui άνώτατον τών κορυφαΕων αξιοπρεπώς ανάγει βα-
corypbsei esscnl, dignepromeriiis sustollitgradum. θμόν, ,
Al quisnara, cedo, raodus translalionis? Dorai- Τίς δαι καΐ τρόπος της μεταθίσεως; Επειδή
nus Jesus, siii in ierra incolalus absolula mora aa- συ^ετελείτο μεν τψ ΚυρΙφ Ιησοϋ ή επ\ γης μετά
p

lutari»que dispensalionis peracto opere, ac omni σώματος διατριβή, το Ιργον δέ της σωτηρίου διατε-
Patris explelo cousilio, ad vrviftcam bealamque τελεκώς οϊκονομίας, κα\ πόίσαν τήν πατρικήν-πε-
crucis passionem ?enerat. Ac Judas quidem unus ράνας βουλήν, έπι τ6 ζωοποιδν τοϋ σταυρού xaV μα-
deduodeciin, illo Judaei», data pecunia, prodiio, κάριον ήκε πάθος* xal Ιούδας μέν εΤς τών δώδεχα
aposloiicum munus laqueo commularal. Judaei fla- τοΤς Ίουδαίοις τούτον αργυρίου προέμενος, βρόχον
Rellisc*sum colaphis dehonesialum (o nulla ver- ήλλάξατο της αποστολής · οί δέ τούτον φραγελώσαν-
r

borum vi explicabilera longanimitatem!) illusum-D τες κολαφίσαντες (ώ μακροθυμίας άφατου!) κα\

que cruci aftixerant. ls autem conculcata morle καταπαίξαντες έσταύρωσπν ό δέ τον θάνατον καΐ 7

ac eo qni bioriis habebal imperium, a mortuis τδν τ6 κράτος ίχοντα τοΰ θανάτου πεπατηκώς, τρι­
Bueciiatus, jamque pluribus modis discipulis faclus ήμερος άνίσχεν έκ τών νεκρών, κα\ τρόποις Ιαυτον
conspicuus, postrcmo iliis videniibus itt coelum re- π)είοσιν έμφανίσας τοίς μαθηταΐς, όρώντων αυτών
ceptus eral. Postquam itaque baec iia ge&ta fiierant, ίσχατον είςτδν ούρανον αναλαμβάνεται. Επειδή οζν
exsurgit slalim magnusPeirMi entm eermonis ούτω ταύτα συντετέλεστο, άνί&ταται μέν δ μέγας
principatue, jnsque pascendx atque regendac Ec- Πέτρος ευθύς · τούτω γάρ τοΰ λόγου τήν ήγεμονίαν,
clesia5 concredilum eral) inque media apostolorum καΐ τής Εκκλησίας έγκεχειρίσθαι τήν ποιμαντιχήν·
turba, publica in Spirim concione Judae proditio- έν μέσφ δέ τφ πλήθει τών αποστόλων έν τψ Πνεύ-
iieni,et quam ejus causa diruptis viseeribuspoenam ματι δημηγορών, άναμιμνήσκει μέν τήν Ιούδα προ-
is sustuUssel, commemorat: duodenarium nume- δοσίαν, κα\ ^ήξιν ήν δι' αυτήν ύπέβτη · ούκ Λξιον δέ
rom, qucm Domiuus in apostolis sacrum Toloissei, φησι τήν τψ Κυρίψ τετιμημένην δωδεκάδα μειωθεϊ-
inJuda diminutum,haud despiciendum eese: aut σαν ύπεριδεΤν, ουδέ τδν του παραβε^ηκότος τόπον

*· Act. i , 15.
277 ORATIO XIV. -
κεχενωμένον ορώντας παραμελεϊν · Ενα Βϊ δεϊν τδν
έκ της δευτέρα; τάξεως, ήτοι της Ιερ&ς των απο­
στόλων έβδομηκοντάδος, των απαρχής τοΰ ευαγ­
γελικού κηρύγματος άχρις αυτής αναλήψεως τψ Ι η ­
σού παρηκολουθηκότων, τον δοκιμώτατον χλήρω δια-
γνόντας, βίς τον τοΰ άπωλισθηκότος άντικαταστησαι
κλήρον.
Κ*\ ο5τως ώ μί-καριώτατε σΰ, έν μέσους αύτοϊς
ν Atque hac raticme, tu fo bealissimul) ceu reli-
ώς επισημότατος των άλλων προβληθείς τε χαί παρα-
στάς, Χ(Λ τφ Ιερψ συγχληρωθε\ς*Ιούστω • είτα, ταΤς
των κορυφαίων ίεραις προσευχαϊς, χα\ μάλλον xij
fexaU τον θεοΰ ψήφφ, του
" * βάβη Τ τ
διανοιώνω
όρώντος, του κλήρου πείόντος έπ\ σε, άναλαμβάνη
μέν έχ των Έβδομήκοντα, τοΤς ΙνδΞχα δα. συγχατα-
ψηφισθε\ς, τδν τίμιον της δωδεχάδος άνέπλησας
αριθμόν · ο&τως τήν μυστιχήν τοΰ θεοΰ παράταξιν
άνεπλήρωσας, χα\ τήν έπι τψ πεπτωχότι λΰπην το?ς
του λόγου πρωταγωνισταϊς, διά της σης αναστάσεως
«αρεμυθήσω • χαΐ τήν έπιακοπήν εκείνου κατά το
Upbv λδγιον λαβών, κα\ του χλήρου της αποστολής
χεκληρονομηκώς* και τής αποστολικής τιμής και
καθέδρας τέως μέν τής κάτω χαί κατέναντι των
εθνών, μετά ταΰτα δέ χαί τής έν οΰρανοΤ; παρά τω
έπουρανίω συγκαθιζήσεως ΒασιλεΙ, αμα τοϊς π οε-
σβυτάτοις κατηξ'ωμένος, όφθήσβ φαιδρώς, ώς ή του
άψευδοΰς ύπόσχεσις, τοΤς' Ινδεκα συγκαθήμενος, καΐ
κρίνων τδν Ισραήλ. Άλλα τοΰτο μεν ύστερον.
Τότε δβ τοϊς πρώτοις των ίερών θεολόγων ώς εΤς
ων αυτών έν έκβίνψ χψ ύπερφψ συνεδρεύων, και την
τοΰ Πνεύματος ομοίως έκείνοις έπαγγελίαν προσδε-
χόμενος · επειδή τδ Πνεύμα τδ αγιον της αγίας Πεν­
τηκοστής συμπληρουμένης, ούρανόθεν έν εΓδει πυ­
ρ Ε νω ν έπεδήμιι γλωσσών, χαί έφ* ένΊ τούτων έκάστω
καθεζόμενον, τής έαυτοΰ δυνάμεως έπλήρου, πλη-
ρβνβαι μέν και αυτός χάριτος ζώσης, πληροΰσαι δε
σοφίας χα\ συνέσεως. ΚαΙ ού τήνδε μέν ένέργειαν
τοΰ Παρακλήτου πλουτεϊς, τής δέ λείπϊ) · ώσπερ δε
ναος χαθαρδς καΐ άγιος, αυτής του βεοϋ Πνεύματος
τής ουσίας, τοί; Αλλοις ομοίως απόστολο ι ς διά πάσης
γενόμενος αρετής χαί βίου καθαρότητος, ολην ύπερ-
α^ήτως χαί ύπερουσίως έν έαυτφ τήν θεότητα
κατέπαυσας * οΰτω δε χαί των πνευματικών ενεργη­
μάτων, ού- των μέν, των δ* οΟ · πάντων δέ κατηξιω-
μένος, κα\ πάσαις θείαις δυνάμεσι τής τοΰ θεοΰ
συγκροτούμενος δεξιάς, εύκαίρως χα\ αύτος τοίς ζο-
φορωτέροις έπιδημεϊς των εθνών, περιουσία νοεροΰ
κατακαλύψων φωτός.
ΚαΙ γάρ ώσπερ Ολη τινΛ παχύτερα τδ χα\ υγρό­
τερα πΰρ έμδληθέν, άμυδρον μέν 5ν, έσ6η χαί με-
μάρανται πάραυτα, τής παχυτητος ή ύγρότητος
ήττηθέν • λάβρον β* δτι. μάλιστα κα\ δραστήριον τζζ-
φηνδζ, παραυτΕκα μέν Γσως. ούκ άνήψε, τ$ τοΰ ύπεκ-
χαύματος άνεπιτηδϊΐότητι · ένδομυχοΰν δέ κατά βά­
θος, και λϊληθότως την ύποχειμένην άναξηραϊνον
Ολην, είς μεγάλην εξαίφνης άνε^ιπίσθη φλόγα, καΐ
w
P*al. CYIII, 8. " Maiih. \i\ 28. " Joan. iv i 4 .
f f
IN LAL Ε Μ S. MATHliu APOST. 278
committcudum, ut qucm vidcaiit vacuutn ludae
pnevaricatoris locum, ipsi negliganL : necesse
esse, ut de secuuda classe (boc csl, cx sacra sc-
ptuaginta apostoloriim lurba) unum ex his, qui ali
cvangelicse pncdicalionis cxordio ad ipsam Jesu in
coelum receptionem, sedulo as^eclali sinl, qucm
sortis indicalione probatiseimum novcrtnl, in ejus
qui lapsus sit, sonem mumisque sulDciant.
quis illustrior, in medium producLus ac praesenla-
tus, dataque cum sancto Juslo communi sociaque
sorte, lumque sacris coryphacorum precibus (quin
ν
Dei potius, cuianimorum profunda perspccta sunt,
justo suffragio), illa in (e cadente, ex- SeptuaginU
assumptus, undecimque prirnis adleclus, sacra-
mento venerabilem duodenarium numeruni iraplc-
sti. Sic nirairura mysiicam Dei aciem integram ef-
fecisti, aspersumque Judae ruina primis iliis evan-
gelicae praedicationis ducibus moerorem suscilalione
tua abslersisti " : illiu&que nactus epi&copaium (ut
sacro prsenuntiatum erat oraculo) soriemque apo-
Btolici muneris sorle adeplus (apostolicam deni-
que dignitatem ac sedem, hactenus quidem in ter-
ris ei coram gentibus, postea vero eliam in caelis)
( coelorum Regi ut consideas una cum antiquissimis
ilJis consecutus laete ac splendide (ut ejus qui vc-
rax est promissio est) pari cum undecim collegio
w
sedens ac Israelem judicans, apparebis . Yerum
bjec poslea.
Tunc vero una cum sacrorum theologorum p r i -
mis antigtitibus velut unus ex eis in coenaculo ilio
consedenSt parique illts ratione promUsum Spiri-
tum sanctum exspecuns; divinissimo illo Spiritu
dum complereiur sancta Peniecoste ignearuin spe-
cie linguarum e coelo venienle, ac singulos corum
quibue insedit, sua virlule iraplente, iinpleius et
ipseviva gratia es: irapietus sapientia el inteili-
gentia: nec bac quidem Paracleti virLuie aifiuenler
donatus es, illaqne deftceris: quin polius gubstan-
lise Dei Spiritus, velut mundura sanciumque lem<-
plurn, haud ^ecus ac i[»osloti reliqui, omni cullu
virUitis vh%que munditia, effecius, nulla verbo-
rum vi explicabili, diviuiswitfaque ratione, in te
4
tolam divinitatera conquiescere fecistL *» alque In
eum modum, non alia quidem, alii» desideratis, sed
omnia illius dona conseculus, cunclisque Dei dex-
lerae virluLibus iusLructus» opportune ei ipse ad
gentea majori oblilas caligine, abundantiore oper-
turusluce profectus es.
Elenira sicut ignis, si in crassiorem humidiorem-
que forsitan lignorom struem injicias, sitque ille
exilis ac Lenuis, mox exstinguitur ei etanguescit,
cra&siliei illi ac huraiditati vietus concedens: sin
auiem maxime vorax acrisque exsliterit, clsi fortc
non protinus accendat inhabili fomile nec eatis
disposiio, penilxus lamen insidens imaque perva-
dene, ac s«»sim subjectam materiam exsiccans, in
273 NICETA PAPHLAGONIS SSO
magnam derepenle exsuscitauir flammam, loiam- Α δληνδι* δλου λεπτΰνον, έαυτφ έξωμοίωσβν · ουτω βή
que prorsus molein exlenuans, sui simllem r c d d i t : κα\ δ μέγας οδτος τοϋ λόγου θεηγόρος, επειδή πλή­
aicsane ciiam magnus hic EvangeHi prscco, post- ρης εκείνου του ουρανίου πυρδς ?jv, κα\ αυτόχρημα
quam coeletfi plenus igne, reque ipaa ignis erase- πΰρ, τήν κάτω λιπών Ιερουσαλήμ, κα\ έφ* λ τούτον
r a l , lerrena relicta Jerusalem, atque ad eas profe- Ιθνη το xtvouv Πνεύμα Os?ov προσκέκληται πορευ­
cuis geutes, ad quas afllatu suo divinus Spiritus θείς, κα\ τήν Ινέργβιαν ήρεμα τούτ«ς τόΰ έν αύτφ
%

advocavcrat, senstmque ejus iguis, quem peclore πυρδς ένιε\ς, κα\ θεολογίαις άρίσταις κα\ θαυμα-'
gestabat illis viriulem immiuens, opiimisque d i v i -
t τουργίαις κρατίσταις καταβραχΰ τ^ν ένεσκιρωμένην
iiis pnedicationibus pr.eslantissimisqne miraculis, ταϊς αδτών καρδίαις άσέβϊίαν λεπτύνων · κα\ τήν fcv-
poulaiiin insideutem eoruin pecioribus impielatem, τετηγμένην γλισχρότήχα, ΐίτ* otiv κηλίδα της δια­
inolitamqueviscositalem atterens ac teniians, t n m - νοίας Ιξανελών, xcrt επιτηδείους πρδς φωτισμδν
qne animi sordes absumeits, alque ad Odei i l l u - πίστεως προπαρασκευαζόμενος, ο&τως έξαπίνης' α υ ­
siratiouem idoneos pneparans, sic repenie ad ve- τούς προς τήν της α λ η θ ε ί ς έπί γνώσιν άνάπτει, κα\
ritalis illos agmtionem accendit,ae Spiritu i l l u s i r a l , λαμπρύνει τφ Πνεύματι, κα\ καινίζει τφ Βδατι * κα\
iitnovatque aqua, ac sacra unctione consignat, Dei- Ιερφ χρίσματι σφραγίζει, κα\ £ήματι αγιάζει βίου ·
que verbo sauctiilcat: inqueeum modiim tolos om- Β χα\ οΟτως δλους δι* βλου του κατ* αύτδν ουρανίου
nino,qno incensuscrat,coelesti eos igne replens, ίιι πετΐληρωκώς πυρός, έαυτψ Ιξομοιο!. ΐαΤς εΕσαγωγι-
tuam trahil similttudinem. Scripturarum enioi do- καΓ; γαρ των λογίων διδαχαίς χα^αίρων xaV Στοι­
cumenlis quse l i r o n u m , ac rudimentanu sunt, efts χειών, το?ς τελειοτέροίς των δογμάτων φωτίζων
emundans ac instituens, perfeclioribusqoe doclritiis καΐ συμβιβών · ταίς άνωτάτω δε θεολογίαις κατάρτι
illuminans atque coinponens, nec non supremis d i - {ων αύτους κχΐ τε>Λ<τ:ουργων, τέκνα θεού* άμώμητα
rinispraedicationibus perfldens, donansque abso- συγκληρονόμα κα\ σύσσωμα x a l συμμέτοχα δείκνυσΐ
lntione, Dei filios hiimaculalos, cohseredes ac con- του Χρίστου" κα\ ούτω λοιιΛν είς εκκλησίας Αγίας
eorporales comparticipe&queChrisli eflacit : sicque Κυρ£φ, κα\ σεπτά ποίμν(α τφ μεγάλω άργιερβϊ καΐ
jam in Ecclesias saactas Domino, grftgesque ma- άρχιποιμενι καθιστών, άπήλλαττε μεν καΐ ελευθέ­
gno sacerdotum paslorumque principi cogens, a ρου τ?ίς Ιξουσίας του πονηρού · τψ ούρανίω $ί τού­
ne^ui&shni potestate liberatos atque aolutos, coele- του; παρίστη ΠατρΙ κα\ ΙΙαμ6*σιλεΙ,
»li eos Patri supremoque omniuna Regi admovet.
Sic Matbias Dnminum clarificavit, sicque vicis- Ουτω Μαθίας έδόξασε τον Κύριον, x a l οδτως α 6 -
sim illum
8im Dominus cmnncavil;
illuDi Uominus darificavit; eratque mirabile ^ χα\ ήν
τον άντεδόξασεν ό Κύριος· και ήν θαυμαστή
θαυμαστή τις
τις οΓον-
οίον
quoddam ialer ambos velut certamen, ac vincendi ' άμιλλα-iv αμφοτίροις. Ό μ*ν γαρ πρσσετΛει τους
ardor. Nam alter quidem, qui salvandi essent Do- σωζόμενους τώ Κυρίω, πάση μηχανζ τήν δό*ξαν του
mino adjungcbat, omnique conatu ac indusiria ejus, πίμψαντο; αυτδν ζητών · ό δέ τούτψ τους δι' αύτοΟ
qei ntiserai, quierens gloriam, eoram numero ad- πιστεύοντας, καυχήσεως στέφανο^;, αγαλλίαμάτϊ καΐ
debat : alter autem , his qui credidiss^nt illius βόξαν ψυχής άντεδωρεΐτο.
opera, coronatn gloriae animique exsullationem ac
docus muniilcus remunerator donabat.
Sane quidem maxima digni admiralione beatis- 'Κστι μεν οϊν πάσας του μακαριωτάτου τάς περι­
skni apostoli circuitus omnes ac peregrinationes ; όδους Οπεράγασθαι, χα\ τάς άνδραγαδίαί, δσας έν
quotquot item illi fortiier gesta universas lustrando πδσιν ίθνεσι κατεπράξατο'περαών, ώς άξιολογωτά-
imtiones, splendidissima illa planeac divinissima ; τ α ; κα\ άξιοθεωτάτας* ούχ ήκιστα tt, ή"ν έν τοϊς'ίήν
com primis vero apud eos exhibita, qui in prima πρώτην Αίθιοπίαν οίκοΰσιν έπεδείξατο. ΤοΤς γάρ
jElbiopia sedes babent. Admirandus enim vir iste μέλανσιν έκ^ίνοις τδ σώμα, μελαντέροις δε πολύ
Jeso, apad atros iilos corporis fuliginc, mentisque πλέον τον νουν κα\ τήν ψυχήν,καΐ ώμοβόρων θηρίων
rpsa atque animi caligine longe atriores, H6C quid- [ ) διενηνοχ^σιν ουδέν, ό θαυμάσιος οζτος ίνθρω^ος
quajn erHdivori& anim*nlibu& dissimiles, commo- έμφιλοχωρών τοϋ *Ιησοϋ, xaViv μέσψ θηρών αγρίων
ralus, inque medio agrestium bestiarum tanquam ώ ; άνθρωπος* μάλλον δε μεταξύ πονηρών ανθρώπων
bomo, eeu polius inter secleslissimos homine» οΐα θεδς άγαθδς έπ\ πολϊ) κάτοικων , ού της εκείνων
quasi Deus beatus, in longum lempus versatus , Ιταμότητος Ισχνός όλως επεσυρετο, της οίκείας μετ-
ncdum nullum prorsu» illorum proterviae ac f c r i - έδωκε χρηστοτητος δέ* οδτ* οδν τής κακίας σπΓλον
9

tatis vestigium sibi ipse ascivit, yerum ena illos 5 χρ^στοειδεϊ προσετρίψατο ψυχ3 " κρείττονος μετα­
τ

mansuetudine impartiit. Nedtim nulla vitii macula βολής τούτους κατηξίωσεδέ* τφέναντίωγάρ άτβχνώς
Chri&li dotibus praenitentem animum imbuit, quin τουναντίον Ιξιώμενος, τδ σκληρδν μέν αυτών της καρ­
ad meliorem eosfnigem commutavit. Prorsosenim δίας χα\ δυσπειθες κα\ άγέρωχον, τφ άπαλίρ "ε ήθει
contrarium eontrario sanans, eornm cordis duritiam κα\ μειλιχίφ κατεμάλαττε καΐ πραει* τδ άνήμερον
ct pervicaeiaio ac superbiaxn^ morum suavitaie , δέ καΊ Οπουλον χα\ σκαιδν, τψ άγαθοειδεϊ της γνώ­
k n i l a t e , placidilate emolliebat; feritatem, dolos, μης, άπλοικψ τε κα\ προσηνεϊ κατεδυσώπε; ·κα\ τφ
malignitaiem, animi benignitale, candore, man- των λόγων δέ μελι^ύτω καιτψ του τρόπου δέ ένθέω*
auetudine ioflectcbal; meJlifluis denique sermoni- καΐ τψ των έργων δέ μεγαλοδόξω καταπλήττων αύ-
581 . ORATIO XIV. - IN L A U D E M S. H A T I I L C AFOST. £82
τους κα\ έκφοβών, εις συγκατάθεσιν ούτω της άλη- Α bus reclisque nioribusac magnificis operibus, s i u -
θείαςϊίγε. Ή αλήθεια δ ι τ ί ς ; poreni terroremque inculiens, ad verilalis con&en-
sum Irahebal. A l quaenam veritas?
/ V u r e , φηαΐν, £> άνδρες, γνώτ» διά τον πρός Agnoscite, inquil, ο vtrt, agnotcitc per eum quiad
υμάς απεσταλμένου τόν άχεσταΛκότα' καϊ έν vos missui €$t, tpsum qui miiit : atque in me, eum
έμοί, τόν έμον κηρνττόμενον γνωρίσατε. Τόν qui per me pr&dicatur, cognoscite. Nolite Deum
ένέμόϊ λαλοννζα καϊ ζώντα μ§ αγνοείτε θεόν. ignorare qui in me loquitur, ac Deum vivum, Hic
θεός γάρ οδτος αληθής kczt μόνος, μόνος θεός enim solus verus Deus esl: tolus Deu$ deorum, Do-
θεών, Κύριος κυρίων, καϊ "Αγιος πέψνκεν αγίων mintts domxnantxum, soius Sanctus sanctorum. / i ,
μόνος · δς άεϊ ών, καϊ Ολος zi\v φύσιν αγαθές cum temper esset, ac lotus natura bontis extuleret,
ών, οϋκ έδούλετο μόνος εαυτού κατατρνφφν* ώς noluit solus ipse se frui ac beatvs esse. Sed ul in ptures'
&ν 6έ πλείονς zlev ol ευεργετούμενοι, πρώτον μέν beneficittm transiret, primo quidem mundum condi-
τόν άΰλον κόσμον καϊ νοούμενον * έπειτα τόν dii, qui extra materiam est, ac mente inteiligitur :
ύλικόν καϊ όρώμενον τούτον έν σοφία κατέστη- tumque kunc ipsum conslituU materia concretum ac
σατο · έν φ μόνον τόν άνθρωπον λόγφ καϊ αντ visibilem; in quo unntn hominem ratione ornatum ac
εξονσιότητι τετψημένον, οϋκ εϊς χέλος ό ύπερ- ^ Hberi arbitrii facultate prcedttum, non in finem de~
άγαθος TtapsUSsr * άΛΧ αυτός εκείνος ό σύνθρο-
Λ spexit, qui tupra quam bonus ac benignus extittit:
νος καϊ συμφυές τφ ΠατρΙ Αόγϋς, ό ομότιμος, ό sed is ipst Sermo Patri contetsor ejusdemque ac tlie
έμόθεος , 0 μονογενές, αυτός άναΛΛοιώτως καϊ naturm, honore compar, pariter Deut, unigenhut,
άτρέχτως έν τφ ΤΒΧοκόζι μένων, έ& έσχατου των nulta muuttionc aut labe in eo manent qui genuit,
ήμερων τούτων ένανθρωχισθήναι διά τόν άνθρω- extremis hisce diebus hominnm cansa homo fieri « n -
Λστ ήνέσχετο* καϊ Λύτρον εαυτόν υπέρ ήμώτ nuit, ac teip&um dant pro nobii preiium, redemit;
δεδωκως, έξηγοράσατο · καϊ δΐ έαντον τφ ΐΐατρϊ suaque ipse opera ac intercestione Pairi condiiavit,
προσφκειώσατο* διά σταυρόν μέν,ζόν τύραννον per crueem quidem lublalo tyranne, triduana vero
καβΒΑών * δι* αναστάσεως δέ τριήμερου, τή\ν ήμε- resurrectione vivijicata ac deificata nottra hominum
τέραν ζωώσας καϊ θεώσας μορφήν * οίτος ανα­ forma. Hic ad Palrem in ccelo$ receptu*, omne$ no$
λαμβανόμενος πρός τόν έν οϋρανοις Πατέρα, £ώ- duodecim iliius praecipuo* dhcipaiot mittU, q*i omtti
Βεκα τους χάντας ήμας των αυτού μαθητών τούς mundo salutarem kanc ditpensatione» atmuntiemus.
άριστους άποστέΛΛει, ταύτην* τφ χόσμφ παντϊ
τήν σωζήριον οίκονομίαν καταγγέΛΑοντας.
Όρώντες οΰν & άνδρες έχέφρονες καϊ συν-
9 Cum igitur, viri pr%dente$ &c tapiente$ signorum f

ετοί^ τών σημείων τήν δύναμιν των ενεργούμε* qumin nobis fiunt vim perspiciati$: iUHttatot mortuos 9

νων έν -ήμϊν, τών νεκρών τήν άνάστασιν, τών ccecos luci redditot, mate habentbtm genus omru sa~
τνψΑών τήν άνάβΑεψιτ, καϊ τών κακώς πασχόν­ natoi per hasc fidem veritali prcestate. Confirmamini
y

των πάντων τ$ν ϊασιν, διά τούτων

Λ πιστώθητε ea doctnna qua apud vos modo pr&dicatur, veterem-*
zrj άΛηθεία, κραταιώθτιτΒ τφ Λόγφ τφ εναγγεΑι-* que errorem ac omnem immanitatem impietatetnque
ζομένφ νυν έν ύμΊν, καϊ χ-^ν παΑαιάν πΑάντιν καϊ excutienies, induimini Dontinum notirum Je$um Cftri-
πασαν άπανθρωπίαν καϊ ασέ€ειαν έκτιναξάμενα, stum ; per quern accepio Spiritu gratia, ac regene-
έτδύσασβε τόν Κνριον ημών Ίησονν Χρκττόν rationis imwvaii iavacro, animL feritatem ac morvttt
Λ οδ καϊ Ααβάντες τό Πνεύμα ττ\ς χάριτος, καϊ
1
pravUatetn in ienitatem converietti cc modestiam s

τφ Γης παλιγγενεσίας άνακαινισθέντες Αοντοφ proqut eo ac homiiic* etits, fiiii Dei per gratiani cm-
Λ

τό θηριώοες μέν της γνώμης καϊ δύστροπον εΙς lesti Patri adoptabimini, in Chrhto Jew. Ame*.
ήπιόεητα μετααοιηθήσεσθε καϊ έπιείκειαν • άντϊ ανθρώπων δέ, υΐοϊ θεού κατά χάριν, τφ ούρανίφ
ςίσποιηθήσεσθε Πατρϊ, έν Χρισχφ**Ιησού. Αμήν.
%

Τούτων ol απηνείς έκεϊνοι κατά τήν αύ,τών διάλε- 0 His igilur immites ίΙΗ divinis pr«d(cnlionibe*
*τον επαΐοντις τών θεολογιών, κα\ την όργήν χαθ- ίρβο illorum idiomate auditis, iraque miligata t ac
υφϊίντες, χ&\ τ^ν άπ·ιλήν μετατιθέντες, πίστιν μεν missas facientes minas, pro iricrednlitate ftdero,
άντ\ της άπειθείας, άντϊ της πρώην δέ μανίας έπιεί­ pro pristina ferilale atque furore lenitalcm et m o
κειαν, κα\ τήν άρετήν τής κακίας άντηλλάττοντο. desttam, pro vitio virtutem cornmulavere.
Παρά τούτοις, ω παναγέστατε MaSta, έπ\ χρ^νοις Postquam auiem annos sat raulios apnd eam
μεμενηκώς Ικανοΐς, κα\ πολλούς μεν έπ\ τ6 κρεΤττον genlem, sanctissime Maihia, versatus esses, plureg-
ήλλοΰωκώς, κα\ εκκλησίας άφςερωκώς τψ Θεψ · πλεί- que ad meliorem frugem revocasses, ac ecclesias
σταις 6έ Ολίψβαι παρά τών άσεβούντων χα\ κινδύνοις Deo coQsecrasses ; quamplurimis per impiorum
περιπεΰτών, έπιβουλευόμενος, βλα^φημούμενος, μα» struera perfuncius aimmnis, exceptusque periculis»
στιγούμενος, προπηλακισμένος · κα\ οΟτω τέλειον insidiis appetiius, blasphemiis lacessitus, verberi-
τδ μαρτώριον άποδιδους τψ θεψ, καταλείπεις μεν το bus dehonesiatus, ludibrio babiius ac velJicaius;
σαρκίον ώς &χ$ος έιώ της γης, αΟτος δϊ κούφος άν- inque hunc modum perfeclum Deo reddens lceti-
έπτης είς ουρανούς · χαϊ τους μέλανας άπεκδυσάμε- moniuni, velut sarcina corpnsculo in terra reliclo,
νος, ταίς φωτοειδεατίτοις προσεχώρησας τών ούρα- ipsc ut levis in COKIOS evolasti ; nigraqAi£ cuK

1
283 1
NICETiB PAPHLAGONIS 284
i£ibiopas exaens, lucidiesima angeforuiu castra Α ν ίων αγγέλων παρεμβολαϊς • κα\ τους διο/λοΰντας
adiisti : dimissis qui molesti ac graves e r a n l , ad άφείς» πρδς εύεργέτην καΐ Σωτήρα σου χαίρων
beneficum ac Salvalorem l u u m Cbristum gaudens άνελήφθης Χ ρ ι σ τ ό ν κα\ σφόδρα πρός rdr Θβότ zdr
receplus es ; qtii denique ad Deum fortem vtvum Ισχυράτ rdr Sbrta δεδιψηκώς, κα\ έν εξομολογήσει
veheme.nler s i t i e n s " . alque i n confessione e l exsul- χα\ αγαλλιάσει τ ψ προσώπψ της μεγαλοπρεπούς δό­
l a t i o n e i n conspecltim niagnilicse gloriue Teniena, ξης εμφανισθείς, της άφράστου μακαριότατος κα\
milla verboruin v i expiiraUilem bt*alital€m ac d u l - γλυκύτητος, και της ενδοτάτω κατακλίσεως μετά τών
cedinein, penitis»imuaique cum p r i m i l i v i s D e i flliis πρωτοτόκων του θεοΰ κατηξίώθης υίών* »
recubilum nactus es.
Salvesis liaque, venerandcacperfeciissime praeco ΧαΤρε* μο( τοιγαροΰν, ω σεπτότατε x*V τ ε λ « ό τ α τ * -

ac diecipule,quod s a n c t i t a l u excellenlia supremam κήρυξ κα\ μαθητα, δτc της άνωτάτω καΐ πρώτης
primamque sanctorum classem adeptus es. Salve των αγίων τάξεως δι* ύπερβολήν άγιδτητος χατηξιώ-
ac gaude, quod l i b i a u x i l i n m ex Deo esl ; quibus θης. Χαϊρε δτι I * x t σοι άντίληψις προς θεον οΤς κα\ (

et wceneiones, u t i s c r i p t u m e s t " , i n corde l u o άναβάσει;, ώς γέγραπται, τ$ καρδία σου διέθου, κα\

έν κοιλάδι του κλαύθμωνος, τ £ ταπίί,νόφρονι· καΐ
disposueris, alque i n valle plorationis ( huinilt s c i -
Hcet ac ^ompunclo animo) ipsius in te disponentis Β καταν*νυγμίνη $ιανοία, τά£ ευλογίας του i v σοΙ δια-
ae lege sancienlis benediciiombus suscepMs, e u b l i - %ιθεμένου κα\ νομοθετούντος καταδδδεγμένος, 1 » δυ­
ini ascensu de v i r t u t e ad aposlolorum supremura νάμεως έπορεύθης είς την υπέρτατη ν τάξιν των,
ordinem evaseris; q u i b u s e t i a m Dcusdeorum yolut αποστόλων προσαναβάς · οΤς κα\ ο θεδς των θεών ώς
i n excei&a coelesiique Sione (contemplanlc animo έν ύψηλ^| χαΊ ουρανί α Χιών, t f j θεωρητικωτάττ] σου
luo) c e r n i t u r . εμφανίζεται καρδία..
Salve sts ac gaude, MaLliia vciwrandc sancteque ΧαΖρε,Μαθία τίμιε, κα\ Ηρϊ κα\ θαυμάσιε, δτι τ'Λς
ac a d m l r a n d e r quod in orudivoros feris bestiie ώμοβόροις θηρίων ώμοτέροις ποτλ περιπεσών, καΐ
crudeliores cum aliquando imudisses , ciaususque tlpxzf\ κατακλεισθε\ς χαϊ. σκότψ, κα\ «Ις κατάίρωμα
cnrcere et i n leoebris esses, i m p u r o n i i i i i r u m scele- τούτοις κα\ Οοίνην ο6κ ίύαγή ταμιευόμενο;, ού κατ-
«iissioioque servatus convivio, luinime ab eis con~ ηναλώθης Ιν αΰτοίς * άγαθης δ& προνοίας πρδς του
sumpms es, sed benignis&imi Dei benigna provi- άγαθου μόνου κα\ κρείττονος επικουρίας τυχών, πά­
dentia alqae nuiuine, Uoinicidarum omni molesiia σης απηλλάγης δυσχέρειας των φονβυτών. Χαίρε κα\
Iit>cralus es. Gaude et e x s u l u , quod per mullas άγαλλία, δτι δια πολλών τ ω ν ύπίρ τοΰ Ευαγγελίου
Evangelii causa lurbationes, labores, aerumnas, i i r - Q ακαταστασιών καΐ πόνων καΛ θλίψεων, τής εστώσης.
m u m ac sUbile gaudium con»ecuius es : qtiod per κατεδράςω χαροΕς * ότι δια κακοπαθείας, κα\ κόπων
molesttas, raalaque pene innumera, ac necessitatee μυρίων δσων κα\ των ύπϊρ αληθείας αναγκών, τής
ninuum quantas veritalis causa, nulla caducam άμεταπτώτου χαϊ άι\ ωσαύτως έχούσης ευφροσύνης
muubililate, semperqtie eamdein ac maneniein επι6ε6ηχα;. ΧαΤρέ μοι,^χαΐ irretrs, χαϊ xazsvodov-
j u c u n d i l a t e m ingressus es. Gaude, quaeso, intende, χαϊ βασίΛενε, ώς άγαθοειδής, κα\ υΙος γνήσιος τοΰ
prapere procedeet regna 1 1
, tanquani loius bonita- Βασΰέως τοΰ μεγάλου. Ευφραίνου κα\ κατατέρπου ·
tem spirans, verusque Regis magni filius. Gaude χαί με της υμετέρας μερίδος, ώ μαχάρκ, της υμε­
e l laeure ; meque veslrse partis, ο beale I vestrse τέρας αγάπης .κα\ χάριτος κοινωνδν «αρβιληφώς,
clilectioiiis ac graiiae socium assumens, fac u t cunt εύπα^ησιάστως όφθήναι παρασκεύαβον TtJ> Θεφ* εν·
Oducia Deo prsesenter^ i n Cbnelo Jesu Domino Χριστφ Ίησοϋ τ φ Κυρίψ ημών, $ πρέπει π3σαδόξα,
nosiro, quem decet oionia gloria, poiestas et lauda- κράτος χαί αΓνισις, είς τους αίώνας των α Ιώνων.
tio, i n Siecula saeculorum. A m c n . Αμήν.

ORATIO X V . ΛΟΓΟΣ ΙΕ'.

Laudatio $ancli ac celebrati$$imi Marci apotloli €ΐ\)ΕΙςχ&γ dpdr xal xareuyrywr άχόστοΧον Mdp-
etaugeti»l€B. %or tdr βϋαγγεΛιστ^ (δ4),
Qiieiiiadmodum non omnium corporum formx "Οσπερ ούχ δμοιαι των σωμάτων πάντων at μορ-
similes, sic nec aniinorum esedem ipsae proprieta- φα\, οΰτως οϋδέτών ψυχών Ιδιότητες αί αΰτα(- xali

· · PsaL XLT, 3. · ι
Psal. LXXXIII, 6. Μ
P s a l . x n v , 5.

(54) Marci evangeliaUe cum alii plures prosecuii
sint» vix aliusgravuis majorique, j u d i c i o nosiro, hic
ISiceta rem exseculus m e r i t o videri possil; illius
omuibus qua: «eria b:«btiit, suninioque delectu ora-
tionis argumenlo proposuit, luculenler scylo exor-
natis, omissie qtiae de illa inccrla a u l spuria a o n -
nutli n a r r a n t , eliarn veleres, q u o r u m oicia ad j u -
d i c i i Ubram cxigenda, ne ex tpsa eorura v e i u a u t e
flant erroris causa; quoJ de Papia bomine s i m -
p l i c i referl Euseb. 1- i u , c. 39. qut σφόδρα σμικρδς
τδν νουν, pertenuii valde iugemi, audila a scniori-
bua, nec salts intellecta, l i b r i s congignavii, ac po>
s i e r i t a t i t r a d i d i l . I n quibus m i b i s u i i i n o c c u r r i l ,
quod de Marco i n ha?orerba narrat eodom i l l o ca-
piie quasi ex Ariftlione presbyiero accepta; Μάρκος
μεν ϊρμηνευτΐ^ς Πέτρου γενόμενος, οσα έμνηαό*
νευσεν, ακριβώς Ιγραψεν. Ού ιΐιέντοι τάξει τά*υπ^
τοΰ Χρίστου ή λεχθέντα ή πραχθίντα. Ούτε γάρ ήκουσε
του κυρίου, οΟτε παρηκολούθησεν αΰτψ. "Υστερον
δε, ώς ίφην, Πέτοφ, 5ς πρδς τάς χρείας Ιποιεϊτο τάς
διδασκαλίας, αλλ ούχ ώσπερ σύνταξιν τ ώ ν Κυριακών
ποιούμενο; λόγων. Marctu Peln intcrprc$ t qw
835 ORATIO X V . - ΙΝ LAUDEM S. MARCIAPOST. 2Μ
£»νπΐρ «oAuttg,^ -τΰν αγίων ή αρετή, άλλου προς ^ tes : ac eicut francioruro raulllgena virtns esU cum
βλλον τινά {Mov έν τ φ αύτψ Πνεύματι κατορθουμίνου, videlicel aiins allud iDVtitutum in eodem SpirUu,
xa\ τ ψ περ\ 5καστον ύπερίάλλονπ, έκαστου προς το vilaeque genue adimplcat, t c singuli quibus pec«-

canqrtte memoriiB mawiaii£ra/, diligenter perscripstt.
Son twnen ordine peftexnit quas α Domtno aut di-
cta aut gesta (uerant. Ntque enim ipse Dominum
audiverat, aut sectatut (uerat unquam. Sed cum
Petro, nti dicebam, postea versatus est; qui pro au-
dientium xitilitate, non vero ut sermonum Domini
hUtoriam contexeret, Evangelium pradicabat. Peiri
quae tanta de Chrisli ortu ac infantia, aliis snp-
pressa, edisserk. Non enim propbeiia, humaita b · *
adminicula, ceu illi pnrvia, respuit; quod υι»Ή*»
voluerint antiqui, etsi sic όρχ^ΤχΑς loculi siut.
nec saiis ex digaiiaie scrip orum caoonici vi rvan-
;elista3. Origenes, Dialogo de recta i« uutim /*eum
de conira iria Meaelii MarcionNise principia,
y

inlerprelem nerinde traduift Ireiueus apud Euseb.
1. T , c. 8, et Hieronymus iu Calologo, qut ipse ex
Petri ore ait accepiase et scripstssa ut ab illo
acceperat; Petrumque probasee, et sua auctoriuie
legendum ejus Evangelium Ecclesiis tradklisse: cum
tamen Iremeus cilalue, μετά τήν τούτων £ξοδον, post
Petri Paulique excessura, dicat Marcum, quae aPe-
iro prsedicala fueraiU, scripto iradldisse; quem alii
fereaate Petrum doceni Alexandriae diera obiisse.
Utut sit, nerao sani judicii Marci Evangelium er
iis agnoscat, quse Papias veluiejus nolas assumit.
Ubi enino sic desullorie nullaque certa serie rerura
a Domino gestarum ejusve sermonum, conscripium
Marci Evangeliuni; quod Malthsei pene breviarium
t i l , et a Joannis prsedicaLione et baplisraate ad
Chrisii resurrectionem cuncia prosequalur, uti
eiiam edisserit bic Nicelas, non lumuuuarie alia
aiiaque Pelrodicta inler praedicandum, pro sub-
"ecta occasione, audilorumquc ralione referat ?
'ideatur qui sic loquitur, Marci Evangeliiira nec
salutasse, u i nec presbyter ex quo jactat so audi-
vlsse. Deinde, quseralio conscribendi Evangelium,
quod maxime diviua Scriptura el θεόπνευστο:, non
fcumana induslrja, sed divinoafflatu ac Spiritu ad
einguia dirigenle atque movente, composiia. Po-
tuil Pelrus coryphaeus et theologorum suromilaa
Marco uli qnasi a secretis, eique Evangelium fo-
rei : nec Marcus evangelisla, sed Petrus essei:
u l i Joanues evangelisia est. non Procliorus, sive
quisquis ex illius ore exccpii. Deinde poiuit Petrus
horiari ad conscribendum Evangeiiuin (vel etiara
ad hoc praeceptp astringere) non suum quasi i n -
terpretem, vel queiu gnavum sciret ut fcx ipso au-
dita tn comroentarios referrel, sed in quo divinura
aiDatura et prophetiam (qua ipse prophelta praedi-
lutropio philosopho Graeco judice Marcum c l L u -
cam cxeepiuaginla duobus asseril, quorum ipsa
Paulus auditor fuerit. Primum amanaamt. i n a i i i l ,
duodecim, po$t* septuaginta duos, ut Evangeltum
annuntiarent. Marcus igitur et Lucas, cum tn nu-
mero teptuaginta duorum essent, ipsi etiam Paulo
EvangeUum prwdicabani. Qua responsione haere-
n tici efidil calumitiam, inde falsi insimulaulisEvan-
D
gelium, quod non Cbri&lt discipuli, sed exiranei
et asciiitii Marcuset Lucas, iltud conscripsissent.
De Lucae Evangelii exordio, ut non ofFieiai scienti
Gnece, iam osiendi in BibL PP. concion.* repeiam-
que, vel etiam Hlusirabo, in Auclarti hujus Luca,
eeu commeniario de ejus rebus gestis. Graeci per-
inde Marcum Cliristi discipulum senliuni, ei quod
eic passtm elsine addito apostolum vocant el quod
prima sialim slrophe canonis βεόπτην indigitant,
qui Dettm io$evidcrU^ uon corporeis solum oculis,
u l iticreduli Judaei, sed fide cum eo versalus illius-
que docirinis institnUis, quonornine ipse disci-
pules bealos praedicat. Μάρχον τί»ν θείπτην ε ύ φ η ­
μων, έπΛχαλοΰμαι τήν χάριν του Πνεύματο;, δτ:ως
μοι έμιτνεύσασα φωτιατιχώς απελάσει τήν άγνοιαν.
Qui Marcu qui Deum ipse vidit. laudes eelebrem, m-
voco gratiam Spiritus, nl offlalu suo iliuminando
ignorantiam depellat Eliam Epipbanius bxres. 51
n Marcum ex septuaginta duobus discipults luisse
^ tradit, additque uiiurn ex tJlis fuisse, qui scanda-
liz;tti illo verbo Domini. quis manducaverlt
carnem meam, et biberit tanguinem, non est me di-
0fttte, dispersi sunt; undecunque lioc habiicrit.
Suleienim &sepe rion magno judicio afkrre ab alii»
dicta» quandoque eiiara alia aliis adversantia, ve)
cerle uon saiis probata. Idne Marco canligerii,
Peirique opera reversus 8tl, penes iUum sil Tides t

tus eral etprimus aposlolus), ad edendum librum ac . uem auciorem exscripsil. Apnd altos nulla
(

canonicuni agim&ceret: in quo ipso wunere, nihil ejus rei exsiai menlio. nec nisi ex quibusdaro apo-
minus a Matlhaco alque Joanne (quin ncque a Pe- cryphis haberi poluit. :

tro» si ipse conscripsi&set Evangeiium) baberet,

oti serio urget Nicetas, nec fuco rheiorico. sed ea-
niore iheologia, ac cujus Petrus in sua Cathoiica
praecipuus mysta ac doctor est. Qua ip&a ralione
conQci vidclur fuisse Marcum, non solum Pctri,
sed magis Jcsu discipulum ; quanquam non primi
Alia quaesiio est» sitne Marcus evangelista ipse
Joannes, qni cognominaius esl Marcus, Puuti et
Barnabye quandoqtie comes, ei cujua illi causa ab
invicem scissi sunt, cum is, illis relictis, donuiin
abiis3Pt \ellcique Barnabas ejus rei pocniicniem
f

ordinis ct ex duodecim, sed ex sepluaginta duo- recipere, Paulus nollel, s^veriore usus disciplina;
bus, quos illis Dominus adjunxit; coirra ac do- qua sic prufecit, ul idein postea ulilrm sibi m i -
cent plures, hoc puto maxime fundamenlo, quod nislrum eum agnoveril, ei ad se adduci a Tinio-
eurn veirus βlium charmimum jvocei; velul quem D thco, Romae scribens, rogaverit. Eumdem existi*
genuerit in Chrislo per (Idem, uli Paulus genuil T l - roai Origenes cilatus, ilemque llierouyimis in EyisL
motbeum. Nonenim exiraneo a Cltri&ti schola, aul ad Philem. Cyrillus, seu alias \ i c t o r . Anlioch. ar-
T

iti ea uovilio, aposlolorumque discipulo ea couiiuil- gumento in Marci Evangeliuin, Alcxand Moiia-
tenda fuitprovincia. clauso i*i Jesu veris discipulis chus io ActisBarnab., Mceph, 1. n , c. 15. Auclor
ac aposlolis scriptorum canonicorum albo, quod similarium versuum Mena?oruni : Συνοδοιπόρος
Paulus (ip&e Jesu aposlolus, ac divino inslinctu Ιγένου τοϋ σχίύους της ίχλογης, κα\ συν αύτψ διηλ-
oraneni theologiam edocius, non humano luioisie- θις δλην Μαχεδονίαν * έν 'Ρώμβ δε φοίτησα;, του
rio ea institulus) mirabiliter epistolis suis absolvit, Πέτρου ερμηνευςάναδέδειξαι, χα\ avtπαύσω άθλήσας
clarioribusqiK divinie scientiae radiis ac sensis θεοπρεπως ίν Αίγύπτω, Μάρχε πάνσοφε. llinetis
iltusiravii. Filias ergo Peiri Marcue, et quidem cha- comet vasii electionis (ui$ti tt cum eo Macedoniam
t

risaimus,' quod ei adhssept, operamque oranem
navaverii, exque illo muita didicepit, ut eral Pe- interpres effectu* e$: dkinoque perfunctus certami-
tros summus vettrx apo&tolici ordinis, quibus, ac-
cedente divino instinclu» felicilor usus6it„ conscri-
:
bendo Evaitgelio, uti eiiam Lucas au i i s a Paiilo,
scu magis a sanctifisiraa Dci Matre, cum qua fa-
iniliarius vrsatuis s i l , cxquc i l b ipsa acccpcrit,
perlranmti; cumque Romam venistes, Petri dulcj$
n«, tn sEgypto quicvisti. Quam eamdem siropben
babent Mensea f iliana mss. Auclor quoque cano-
nis inss. in iisdem Menajis, qut lotus ab edito d i -
versu9 esi od, v, siroph. 5:Aiavoi? τελεία Παυλω
Dciip χήρυχ·, συμτΕορευόμενος τδν του κόσμου γϋρον
χατ*φώτισας* μ2(Γ ου νυν τρέτβενε κοσμικών
2S7 NICETJE P A P H L A G O N I S 288
liarias exeeUunt, ab iis dislingtianliir, qui sui Α κατ α υ τ 6 ν οΙκείο>ς άφορ:ζομένου τάγμα, οΰτως κα\
1

prope ordinis ai.qiie cla&sis stinl : sic et quae illo- ο εγκωμιαστικό; αυτών λόγος ποικίλος τις αν ε?η,
ritm latidibus defuiigaiur oralio, \a?ia quxdam κα\ ού μονοειδής καθαρώς, ύ γβ μέλλεβ της έν πρά·
hatid dubie fuerit, DCC ejusdem oinnino rationis, γμασιν αληθείας κατευστοχεΓν.
dum ipsam rerutn verilaiem, <tli se illa habet,
certu juslaqtie conjeclura asseculura sit.
Aiia ilaqne aposlolorum vita, alia prophetarut» , "Αλλος τοίνυν των αποστόλων, sa\ άλλος 6 βίος
uli nec eadeni divinorum anlistilum disciplina ac τών προφητών ώσπερ κα\ των θείων Ιεραρχών ή
institutio. Praeterea quoque alia triumpbalis o r d i - πολιτεία' κα\ παρά τούτους άλλη των αθλοφόρων
nie ad sanguinem usque adversus iuipios rclucla- κα\ μέχρις αίματος προς τους ασεβείς αντικατάστα­
l i o , ac pro veriute In linem usqne ceriandi t o n - σ η , καΐ δ ύπερ αληθείας άχρι τέλους άγων* εΐ κα\
stantia : quanquam prufecie acexplorate ad unum πάντες Ομολογουμένως προς 2να σκοπών, τήν του
onines specieni scopum, ut praeclara viiae iustitu- θεού εύαρέστησιν, όρώσιν. Τοιούτον δε τούτων έκα­
tione Deo probentur atque placeant. Tanto aulcm στος δυσχερής ά-ν προς ύπόθεσιν τψ λόγω καΐ προσ-
quigque illorum oraiionis argumento difficilior, ar* αντέστερος γνωρίζοιτο, καθόσον χα\ δια πλειόνων
duoque ruagis conalu laudandus sit, quanto eliam ^ χαρακτηρίζεται κατορθωμάτων. Πάντα μεν ο&ν λόγον.
pturibus virlulum oroamenlis ac preclaris doti- κα\ τον μεγαλοφυέστατον της αποστολικής ήττδσθα*
bue, illlus viia insignilur. Nulla porro lania oraiio- τελειότητος. Εΐ is κσΐ των ευαγγελιστών «Τς ό έπαι-
nia vis, nulla lumina acexquisita dicendi facultas, νοόμενος, πηλίκοντδ μέγεθος της υποθέσεως ! βί δ&
quae non aposiolicae perfeciioni vicla concedal. Sin κα\ Ιερατική τελεταρχία, χα\ πρδς τούτοις δτι μ α ρ -
autem etiam iu eo, qui sermone exornandus sit, τυρικαϊς άγωνίαις καΐ άμαραντίνοις ε!η στεφάνοις
evangeiislae inunus atque ratio acc£dat, quam pro- ύπδ του παμβασιλέως έστεφανωμένος, Ιχει μεν οΐίτος
lixa argumenti digniias ? Sin denique sacerdoiali κρεέττω πάσης εννοίας ανθρώπων καΐ σοφίας τον
quoijue principalu , ac ponlificali Infula is prae- Ιπαινον παρά τψ άξίως δοξάζοντι τους δοξάζοντας
fulgeai; ad haec veio eliam mariyrum desudalo αυτόν · κα\ ούδε\ς οΟτω Ορασίως των άνεφίκτων κα»
agone immarcescibiUbus supremi omnium Regis τατολμάν δλοιτ' δν, εί μ*ι τήν έκ του Πνεύματος
manu coronis inclarescat; habei sane qucm lanta άνωθεν έπισπάσαιτο ^οπήν.
illa decorant, ab eo qui ipsum laudaiues digne exque merili ralione glorificat eam laudem» quae huma-
t

uum omneni cogitatum ac sapientiam cxcedat. Nec qtiisquam adeo temerarius, ut nisi diviui ccelitus
SpiiiLus ope conciliala, inconcessa prajsunipserit.
lmploremus igilur Paraclcti virtuleiu, ac sapien- Q Τοιγαροϋν έπικαλεσώμεθα του Παρακλήτου τήν
tiam quae de ccelis est, intelligemiaiuque fide at- δΰναμιν, κα\ τήν άνωθεν σοφίαν κα\ σΰνεσινδιά π ί -
trahamus, quo niagnum aposlolum et evangeii- στεως έφελκυσώμεθα, ώστε τ6ν μέγαν άπόστολον

σκΛνδάλων κα\ πειρασμών κα\ αμαρτίας λυτρωθηναί
μ ε , Μάρκε απόστολε! Menie perfecla Paulo divino
prwconii itinerum comes, mundi orbem illustrasti;
quocum nunc inlercede ο Marce apostote! ul ab
t laius egissei, atque hiec scribens mortem p r o i i -
scandaiit el tentalionibus et peccato liberemnr. Alii
tamen diversum fuisse asserunt, quod Marcus evan-
gelista sic Pelro assiduus hseseril, ab eoque in
AUgypto dimissus, annos novemdecim eam Ecclc-
stam rexerit, ei in ^Egyplo et Libya pradicaverii;
cum Marcus allcr diversa omnia egcril. Vid. Dar.
an. 45, n. 44. Unde et auctor Synax. diversum
omnino indicat, pluribus refercnsilli pcr ^Bgyptum
et Libyam et Barbaricam (num Marmoricaiu?) et
Peniapolim gesia, ac postrcino martyrium Alexaii-
driae, cum ante EvangcUum scripsisse, Πέτρου του "
αποστόλου έξηγουμένου αυτω, quasi Pciro aocton.
Nicetas quoque in cam senlentiam. Quod ad-
d i l Baronius, novisse hocipsum et majores (Ba&i-
Um enim, inquit, eo tempore quo Paulus Roma
agekat ouocum (ut diximus) aderat Marcus conso-
brinu* Darnab{e Harcum evangelhtam
y Aiexandri-
nam Ecctetiam excoluisse teatatur. Basilii verba
sunt 1. ι contra Eutt., c. u l t . : ]jLa>. Παύλος έν "Ρώμη
εύαγγελιζόμενος» κα\ "ϊάκωβος έν Ιερουσαλήμ, κα\
Μάρκος έν ^Αλεξάνδρεια, και άλλος έν άλλη πόλε ι,
έπληοοϋντο τψ Πνεύματι* ούδενος διαστήματος κ ω -
λύο^/τος έν τφ αύτφ ένεργεϊσΟαι τήν αυτήν χάριν,
K l Pauius Romez evangelhans, et Jacobus Jerosoly-
nm et Marcus Atexandritf, uc alius altu in civiiate,
f nerat, semper Romae mansit; scd in Syriam re-
Spiritu adimplebantur, nuih obstante intervatlo,
quineadem eodem tempore afflnrentur gratia), nihii
mibi rem conficil. ΡϋΙίΐ Paulus itt II sua ad T i m o -
Iheam, ut is vvnicnsadduuil Murcuiu coxisobriiium
Barnatae. NOH erat ergo lunc Marcns R o m » cum
Paulo, ac nec venisse liquei» aut quamdiu cum eo
manserit, cum diu jaai Paulus Roina; valde deso-
mam exspcciarei'Quidni ergo vera Basilii proba-
tio, etsi Marcus Bamabae consobrinus, ipse Ale*
xandrinus episcopus esl? Quod praecipue non ejus
generis episcopus fuerit, ac Jacobus Jerosolymiia-
nus episcopus, semper lemplo assiduus, nec ullas
aposUilici niuneris partes implens, sed aposlolo-
rum adjutor ipseque aposlolus, variis locis pra?-
dicans fuadansque E^clnsias, nedum in ^Bgypto,
Pentapoli, Cyrenaica ; sed in Ilalia Aquileiensera,
aliasque. Si vera Synaxarii epocha prapdicasse
Marcum Alexandrise /ατα τους χρόνους Τιδερίου
Καίσαρος, diceudum, missuin ab apoStolo Alexan*
driam el in ,-Egyplum Pal%slina3 vicinam, dum in
Asia adhuc ipsc morarelur, et ame Claudit lem-
pora, fundasscque eam Ecclesiam per Marcum,
quo fere lemporc ipse fundavU rcxttque Ecclesiam
Antiochenaru ; u l quod per scipsum e^plere nQii
poterat, per disciptilum explerel: sicque coepta
ejus Ecclesise fuudaiione, cum Romaiw sedem
traitsiulti, Marcum sibi nccessarinm adduxisse,
quo iuierpreie et ministro ipsam Homaui imperii
arcein invaderei; unde rursus, sicque exigenle
Ecclesiarum uiiliiate, eumdem in iEgyplum r e m i -
serit; ut nec ipse Peirus, ubi semel Uoniam v « -
d i i t , aliasqueplures regiones luslravit. Erat non
• otiosa priuiorum illoruin luysiarum viia, nubium-
qne a&similcs aiiis aliisquc loci&divinl eiiMjuii i m -
brcni depluebanl totumque orbem rigabani.
283 ORATIO XV. - IN LAU >ΕΜ S. MARCl APOST.
κοΛ εύαγγελιβτήν, «ροσθήσω δε κα\ ίεράρχην, κα\ ^
της Ίησοϋ μεγαλειότητος μάρτυρα Μάρκον άφηγή-
$αι * χαΐ τοίς έκ των λόγων επαίνοις ώς άνθεαιν εδ-
ωδιάσαικα\ χατακοσμήσαι. Ούτος γάρ ημάς σήμερον,
τψ γλυκερψ μέν καΐ ήδίστψ της αΰτοϋ μνήμης προς
©Ixetov άναζωπυρών αινον · τψ ποικίλψ 81 της αρετής
καΐ μβγαλοπρεπεϊ, τον δκνον ήμιν ένιεις, αγωνίας
τε άμα χαΐ προθυμίας έμπίπλησιν. *Αλλ* ήμεϊς του
Πνεύματος τήν ένέργ*ιαν, καΐ του εύφημουμένου
τήν θεολόγον έπικαλεσάμενοι φωνήν,' βραχέα τούτω,
κα\ δσα δώσει προσλαλήσωμβν - οΟτω γάρ και τδ
χρέος τψ λογιωτάτψ τοϋ Αόγου κατάδύναμιν ύφέξο-
μεν μαθητή, χα\ t f l Εκκλησία τοΰ βεοϋ τον ίερον
άφοσιωαόμεθα «όθον.
Ούτος τοίνυν δ έκλεκτδς κα'ι δόκιμος ευαγγελιστής
τοϋ Ίησοΰ, δ λαμπρδς της οίκονομίας.τοΰ βεοΟ Λό- '
γου θεολόγος · δ φωτοφανέστατος της Εκκλησίας
λαμπτήρ * ό μη λόγοις μόνον σοφοϊς, άλλά και άγίαις
ΓραφαΤς, αλλά γ.α\ άγώσι σ τ ΐ ^ ο ΐ ς , άλλα χα\ παθή-
μασιν άθλητιχοϊς δπίρλαμπρον τδ κατ αύτδν μαρ-
1 siortibus, supra modum iltuslre martyrium suum
τύριον άποπληρώσας, τψ θ ε ψ . Ούτος, τήν 'άκοήν
7τρότερον άκηκοώς τοϋ Ίησον, οΰκ ε*6υσε τά ώτα
χατά τους άπειθείς, ού$' ήχου σε μεν, άσυνέτως δε *
οΰδε συνετώς μεν, ού με*ϋ« πίστεως δέ * ούδΐ πιστώς
μεν, άμελώς δ£ τφ κηρνττομένψ προσφοιτ| λόγω *
πάσης δέ κατά σάρκα συγγενείας, πάσης κτήσεως
χαί προσπάθειας Sfe πάβτ,ς των γηΐνων τελείως ύπερ-
ιδων, ώσπερ δλαφος Εδρα με ν εν δίψει, των ζωη,ό^ΰ-
Των Χρίστου πληβθησόμενος πηγών.
Τί ουν δ Κύριος, ή πηγή των δωρεών, τδ πλήρωμα
των αγαθών, ότου Πατρδς απαράλλαχτος χαράκτη ρ,
δ του θεωτιχου Πνεύματος δοτήρ ; πώς ούτος, ή ποία
διαθέσει τδν θερμών ουτω προσήκατο φοιτητήν ; Αρά Τ
γε τούτον ώς οΰχ εΟθβτον άπώαατο; ή λόγου βραχέος
άξιοΖ; ή τψ πολλψ πλήθε» συναριθμεΙ των πιστών;
Τ) τών πρωτοαπβστόλων τινδς ήττω παρέσχετο την
τιμήν ; Ουμενουν. Ό μου δε εΐδε τοΰτον, καΛ τψ βάΟει
της καρδίας αύτοϋ 4νί6λεψεν ώς βε&ς, χα\ 3ν πρδ
καταβολής ^δει τοΰ κόσμου τψ αύτοΰ σώματι σύμ-
μορφον έαόμενον, τοΰτον καΐ σωματικώς Αρτι φοι-
τώντα παρ* αύτδν Ιδών, την του νοδς εύθυς ήρέτισεν
«υθυτητα, ΧαΙ τδ ακραιφνές ήγάσθη της πίστεως,
χα\ τδ καθαρδνήγάπηαε της διανοίας, και τδ άληθευ-
τιχδν τοΰ τρόπου xat άπλαστον πεφιληκώς, τοϊς πι- I
στοτάτοις συντάττει τών ομιλητών.
Κ,α\ επειδή τοΖ^ πρεσβυτάτοις έγκαταλεγήναι
αδύνατον ήν,-ήδη της ίερας δωδεκάδος συμπεπληρω-
μένης* τοΤς δευτίροις μεν τήν τάξιν έναριθμεϊ · τη
έβδοματιχ^ λίγω λογάδι τών μ α θ η τ ώ ν της τών
πρώτων δέ χάριτος καταξ*.ο? χα\ τ ι μ ή ς ' οΓς, xatX τοΰ
Ευαγγελίου σεπτδν ύποφήτην αύτδν μετά ταύτα, χα\
άξιόθεον άποδείκνυσιν ίεροφάντην. Επειδή γάρ τών
κατ* αύτ6ν μυστηρίων άκροατήν, χαι τών θεοτελών
έργων εκείνων, καΐ τών ζωοποιών παθημάτων,
χαΧ της αναστάσεως κα\ της αναλήψεως αύτον
άπέφηνε μύστην κα\ θεατήν χα\ τοΰ Πνεύμα-
5
290
s t a i t i , nudam vero cl antistilem, Jesuque majeblaiis
lesleui Marcum laudibuscelebremus, ac relul sua-
veolentibus floribus, enconnastico sermone asper-
gainus ae exomemus. Hicenim^nosJjodie dnlci s u i
suaviesimaque uiemoria, in suam exciut laudein;
iilemque nihiloininus vario ac praemagnifico eua-
rum viriulum cullu, lorpurem injiciens, timore
parj^ter ac alacrilate adimplet. Nos eniinvero invo~
calo Spiritus afflalu, ejusque ipsius qui laudis ar-
gumento propositu» est, divina nobis adhihiia voce,
pauca i l l i , et quae douavcrU, proloquamur. Sic
enim, tum eloquentissimo Verbi discipulo pro v i -
r i l i nostra dfbitum exsolveiuus, tum sacro Ecclesia
Dei desiderio defungemur.
Hic igilur probalus aique electu$ Jceu evange-
lisla, Dei Yerbt dispeitsationis clarus llieologus,
KcctesiaR lucidissiinum l u u i e i i , qut nedum sapion-
lissimis sermonibub, scd ei Scrtpluris sacris, sed
ct robusli animi certamiuibus, sed ei aitileticis pas-
Deo adiroplevil. Js, audiia prius Jesu audilioue,
haudquaquam incredulorum more aures o b t u r a v i l ;
ncc vero audivii lanium, al sine iitlellectu; nec
cum inlelleciu quidem, al sine fide; nec Ode qut-
dem, at animi socordia praedicationi audilinn ad*
niovil : quinimo carnali omni spreta cogilatione,
onnii despecta subsianiia, tcrrenorum oinni l i b i -
dine perfecie conieuip'a, ccrvi in moretn, vitalibue
Cltrisii blicibns inebriandus ac proluendus accur*
rit ID siti **.
Quid igitur Dominus, fons ille dononim, bono-
rum pleniludo, Patris inconiikiutabtUs fi^ura, deifici
Spirims dator? U nimirum quanam raiionc, quove
itienli» aSectu, tanlo actum fervore discipulqm ad-
mi&U? Num quasi rninus idoneum repulit? aul m i -
n o i i ^ fecit ? vet promiscua» ildelium turbx annu*
merat? aut minore lionore babet ac ullum primi
ordinis apoelolum? Mitiimegentium : quin mox ac
vidit, et velut Detis, illiug alta pecioris i n s p e i i t ;
qucm ante lnundt conslilulionem stio corpori con-
formeni fore noveral: ad se jam etiam i-orporali
gressu vrnientem cernens, ejuestaiim animi recii-
lndiuem probavit; fldei sincerilatem niiralus esl t
nicntis purilatoni d i l c x l l ; inoresque veri lenaces
atque simplices amans, ildelissimorum disclpulo*
rui» coUegio ailjungil.
Quoiiiaai vero band fieri poterat, ut aacro jau»
duodenario couipleto numero, anliquissiiuis
primisque atcenserel; iis accenset, qui secundi q^w
dcm ordinis essetit (snptuaginU uiuiirum etectU
discipul.is), at primorum tamen gralia ei honore
augel; qua et postniodum Evangelii praecl;irum i u .
terpretem, divinuuique sacrorum antisiiUim facii,
Quod enim suorum te mysteriorum auditqrem» dU
vitiorumque operum illorum, ac vivificarqm pa»sio-
num, resurrectiomsque aique in caelum rereptio-,
nis cogniiionc imbucrat, horumque Epectatorem
m NICETJE PAPIILAGONI*
f e c e r a t ; fgiiis i l e m specio delapgo i n disciputos Α
S p i r i i u bancto, p a r i cum coryphaeis compendio do
naverai, o n t n i e q u " coelesiis nuineris p a r t i c i p a l i o -
n«*m i u d u l s e r a t ; u t qucftJ o r d i n i s praejudicio deesse
videretur, alio expleretur m u n e r e ; i m p l e l sapien-
l i a , iinplei majore graiia et v e r i t a l e ; omnis i n te
dUpensaiionie ditucidum ctarautque memoriam ex-
cilat Ouaiitoliren* tolus Deo aftlatits, lolus» ο Leaie
M*vce 1 Clirislo excedens, ejusque fervens S p i r t t u
aiqne i n s l i n c t u a c t u s ; quin etiam magno p r i m o q n e
ac princtpe apoglolorirni P e l r o , u t i farna est, i u hoc
piovocante atqtie j u b e i u e , evangelicus s c i i p i o r ,
bapiismiim narras et lentationem, ducto divinas
luae scriptionis exordio ab ostensione Jcsu Israel.
Conscrtbie vero aposlolorum eleciionem s o b l i m e m -
qne legislalionem, ac parabolis intexlas d i v i n a s
pranlicaliones ; ad baec omnis genoris male haben»
l i u m c u r c i i o n e s , variaque m i r a c u l a ac i n Thabore
i r a n s f o r m a t i o n e i n , I U O i t l i sacro inseris commeuta-
r i o . E x i n d e a d i m r a u d u m Chrt&li Jerosolymam i n -
g m f t i w i e t t t s s e m , innoceatunique o l i v a r u m r a m i s
a e s t r a t i s *e«libus t r i u m p t i i specie, clarum c o m i l a -
l n m e l accrplionem ; sacram denique coenam, p r o -
d i t t n n e m , tnii|iiam senteuliam, c r u c e m , f m u i s , se-
p u l i u r a i n , rcsurreclionem die t e r l i a ci apparhiouem
aique i n cfelum receplionem, sacris S c r i p l u r a r u u i
ltionumenLfc consigoaus, ne raagua salulis nosine
iiiysteria metnoria dtffloereal, egregie c a v i s i i , quin
e i universo t e r r a r u m o r b i , o m n i u t n q u e hominuin
aniiuts ( q u o d tua n p e c l a b a l } m ^ g n c m Evangelii
lumen claro bidcre intutifeti : pariaqne sacraiissimo
MiiUhaeo, diviuisque aliis-SplrUus scrijHoribus c o n -
seiilanea idemqtie valentia eodem Spirtln e l u c u -
b r a l u s , Cummunem pietatis verseque dortrin^e u -
bellaio, abs te c o n s c r i p l u r n EvaitgcUum cunclis
proposuisli.
E u m ϊιι m o d u m , eumdem ac p r i m i aposioii l i o -
noretn cunseculus, iisdem quuque coiisessor e x s i i -
l i s l i . Sic aposiolorum p r i n c i p U regnique ccuiorum
c l a v i g e r i , bonl i l l i u s statim u C h r i s l o pasioris ac
successorii seciator, ejusque o i n n i fere c i v i u i c ;ic
gente i i u i e m m , &erinoiiumque ac disputalionum,
^ecuon siguorum ac p r o d i g i o r u m sncius, illins
I O » M 9 t ^ r e ^ i r i t u sacrisque Evangelii i u n c t i o n i b u s
S t f l W ^ H i s S p i r i l u s HUMistralionibus c l a r u i s l i , u l
c f t t f t ^ p ^ u e i n s p i r i t u F i l i u s l u m efficcrcrU, l i i o i i u -
clyta i i o m i n t s appellaiioue dieereris,
Ejuft jussu aique ordinalioikibtis Alexatidriain
i E g y p t i profecius Cbrisio i n ea Ecclesiaii) c o n s i i -
l u t s t i : illo ipso incoiicusso fuitdamento p o s i t o ;
ipse eiaiiui a Jesu superacdificatus, iitquc leipso
cuiiclos ndelium coetus c o n i m i u ^ n s coaptansijue.
Ac quod saoaiissiu)u& Jacobus Jerosoiyiiiorum Ec-
v l e s i » , ei Uis q u i e r a i t l ex circumcifiione, Uoc ipse
Alcxandrinae ac unWersa: ^ g y p l o e x s t i t i s i i .
(55) m
Oxep 6 Ιερός Ιάκωβος. Comparaiionem
anget Hicronyinus i n calalogo, scoums Euscbimn,
m
πυροειδώς έπ* α υ τ ο ί ; χατιόντος, !οως
τοίς κορυφαίοι; κατηξ'ωσεν* κοινωνών τ* πάσης
Ομοίως Ουρανίας απέδειξε δωρεάς, Γνα, τδ ΧιΤ*
πον της τάξεως δΥ έτερου χαρίσματος άναπλη·
σθή* πληροί μέν σοφίας, πληροί δε χαρίσματος
ρείζονος κα\ αληθείας ανακινεί II μνήμην έναργη
τής όλης οίκονομίας έν σοί. "Οθεν δλοί Ινθου;, δλος
έξεστώς» ώ μακάριε Μάρκε, Χριστψ, κα\ τψ αύτοΰ
Πνεύμα^ διαθβρμανθείς τβ κα\ εμπνευσθείς, καΐ
ύπδ του ' μεγάλου δε κα\ πρωταποστόλου Πέτρου
παρακινηθεί, ώς γέ φασι, πρδς τοΟτο καΐ προτ,ρα-
πείς, εύαγγελίζη μεν τήν βάπτισα κα\ τδν πειρα-
σμδν, αρχήν της κατ* αϊ θεοπνεύστου Γραφής, τήν
άνάδειξιν πρδς τδν Ισραήλ άναταττόμϊνος του Ι η ­
σού* εύαγγελίζη δε τών Αποστόλων τήν έκλογήν κ«\
τή* ύψηλήν νομοθεσίαν, κα\ τας παραβολικάς θβολο-
γίας* πρδς δέ καΐ τάς παντοδαπας τών κακώς πα­
σχόντων θεραπείας, καΛ τά ποικίλα θαύματα, καΛ
τήν ίπ\ του θαβωρίου μεταμόρφωσιν τ^ lep^ έπι-
συνείρεις Γραφή· Ιπ\ τούτοις τήν θαυμασίαν Χ ρ ί ­
στου πρδς τήν Ίβρουσαλήμ είσοδίαν θεηγορεΓς, κα\
τήν μετα κλάδων έλαιών, κα\ Ιματίων στρωσβως τών
άπειροκάκων δορυφορίαν χα\ δ^ξίωσιν. Έ π Ι τούτοις
τδ δεΓπ^Λ)ν τδ Ιερδν, τήν προδοσίαν, τήν £δικβν χρί-
σιν, τδν σταυρδν, τήν κηδείαν, τήν ταφήν, τήν τρι-
ήμερον άνάστασιν χα\ έμφάνισιν χα\ άνάληψιν, ϊερο-
λογίαες θείαις συντεταχώς, ούκ άφήκας λήΟ|) τά μ ? ·
γάλα της ήμιον σωτηρίας μυστήρια παρ«£(Ιυήσαι*
τη οίκουμέντι δ£ πάσ^, κα\ πάσαις ανθρώπων ψυ-
χαίς, όσον έπι σο\, τδ μέγα του Ευαγγελίου ένήστρα-
ψας φως* κα\ τφ Upw Ματθαίφ Ιφάμιλλα, καΐ τοΐς
άλλοις μυσταγωγράφοις του Πνεύματος, σύστοιχα «
καΐ δμοδύναμα τφ ϊαψ Πνεύματι διαθεμένος, κοινω­
νών [ QL κοινδν] ευσέβειας κα\ άληθογυωσίας πίνακα
ΤΛΊ\ τδ κατά <sh προτέθεικας Εύαγγέλιον*
Ουτω τοϊς πρωταποστ-ίλοις κατηξιώθης τιμής, κα\
συγκάθεδρος έχρημάτισας το!ς αύτο?ς. Οδτω τφ χο-
ρυφαίω, κα\ της του βεοΰ κλειδούχψ βασιλ*ίας, τδ
μετά Χριστδν εύθΰς άγαθφ πο'.μένί κα\ διαδόχφ Π έ -
τρω χατακολουθών , κα\ τών κατά πδσαν μι­
κρού noXtv χα\ π3ν ίθνος περιόδων, λόγων τβ κα\
συλλόγων, σημείων τε κα\ τεράτων αύτφ χοινωνών,
t
έπΙ τοσούτον αύτοϋ τψ πνεύματι, ταις τε Ιερολο»
D γ ία ςς του Ευαγγελίου, τ α ί ς τ ' Λλλαις του Πνεύματος
ίερουργίαις κα^ διακονίαις εύηρέστησας, ώστβ x&\
είς υΐδν αύτψ κατά πνεύμα γενέσθαι καΐ κληθήναι.
Ταϊς αύτου δέ προτροπαίς κα\ προχΐΐρίσεσι και
τήν κατ' ΑΓγυπτον ^λεξάνδρειαν καταλαβών, Έ κ -
κλησίαν έν αύτη άνεστήσω Χριστψ" ά ^ η χ τ ο ν μεν
θεμέλιον εκείνον χαταθέμενος * «.ύθυς fii μετά τδν
Ίησοΰν έποικοδομούμενος αϋτδ; , καΐ έγ' έαυ^ιρ
πάντα συναρμολογών κα\ συμβιβάζων τά συστήματα
τών π ι σ τ ώ ν κα\ δπερ δ ίερδς Ιάκωβος (55) τ^
κατά Ιερουσαλήμ Εκκλησία, κα\ τοϊς έκ περιτομής,
τοϋτο χαΐ αύτδς εκείνη τη πόλει, κα\ τ^ ΑΙγύπτι-ί
πάσβ κεχρημάτικας.
u t s o l c t , I . Η , c. 17, tibi m u l l i s c o n l e n d i t , q u r s
P l i i l o tanquam Jad^os l a u d a t , Libro de $uppticibu$ y
m ORATIO XV. - IN LAUDEM S. MARCI APOST.
Δυσ\ γοΰν τοΤς άνωτάτω του Πνεύματος χαρ£σμα- Α
σιν, άποστολικψ τε χα\ Ιεραρχικφ κατηρτισμίνος,
τφ μεν πρδς τους Ιξω της πίστιω;, τψ δε προς
τους &V αύτοΰ πιστεύοντας 6 μακαριώτατος Ιχρήτο·
καΐ οΤα μβν απόστολος, προς τους ελληνίζοντας Ιτι
πα^ησιαζόμενος, παρακαλών , νου θ ετών, έλεγχων
τήν άσέβειαν, διασύρων τήν άσέλγειαν, φριαμβεύων
τήν της θρησκεία; ματαιότητα, παραδειγμάτων
των σεβασμάτων τί]ν σαθρότητα, διαμαρτυρόμενος
δε τδν των δλων Δημιουργδν χα\ συνοχέα θεόν. Δια­
μαρτυρόμενος πιστεύειν θεψ ζώντι χαί άληθινψ, χα\
τψ αύτοΰ Λόγφ ώς συμφυεί καΐ συνανάρχφ, ώς
πρωτοιόκω πάσης κτίσεως, κα\ Μονογενεϊ · είδέναι
δε κα\ Πνεύμα τδ άγιον ώς όμότιμον τούτοις και
294
Duplici haque supremo Spirilus munere (aposio-
lico sciiicet et hierarchico seu pomificio) perfecius,
altero quidem vir bealissltuus erga eos uiebaiur qui
exlr^tiei a lide erani, altero in eos, qui iilius opera
ad ftdem accessissenl; ac, pro apostoli quidem
iminere, ad eos qui Grsecuulco adhuc errore tene-
rcntur loquens libere, obsecrans, increpnns, ar-
gtieus impieiaiein, impudiciiiam accusans, super-
siuionis vaniialem traducens. numinum debilitaiem
suggillans; tiniversorumque Creatorem el couser-
vattirertt Deum conlesians. Conlestans nimirum
Deo vivo ac vero credere, ejusque Verbo, ejusdeni
scilicel ac ille natur.t», ac coaelenu», iaii<|iiain p r i -
mogenilo omnis crealura? \ el Unigenilo. S^ire
8

σύνθρονον χα> συμφυί; · διδάσκων, κοΛ πιρακαλών
πιστεύειν χα\ προσκυνεϊν, Πατέρα μεν ώς άγέννη-Β
τον χα\τών όλων αίτιον, χα\ προάναρχον των δντων
πάντων αρχήν Υίδνδβ,ώς έκ του Ωατρυς γεννώ-
μενον προαιωνίως κα\ ύπερουσίως* κα\ Πνεύμα 5ε
τδ αγιον, ώς εκ της αυτής αΙτίας ύπερανάρχως εξαλ-
λόμενον. Παραινώ ν δε και παρεγγυώμενος δλτ] δυνά­
μει κα\ τοϋ ένδς της ύπερουσίου ταύτης χαλ μοναρ­
χικής Τριάδος τήν φιλάνθρωπον κίνωσιν έπιγνώναι,
m\ του βεοΰ Λόγου T>JV σάρχωσιν μή άπαναίνε-
σθαι· άλλά καΐ την Ιξ αγνής κόρης γέννησιν, χαλ
τήν δ;ά του Ιωάννου βάπτισιν, κα\ τήν Ρ ύαγγελικήν
δίδαχήν πάσαν, ώς σωτήριο ν πάντα; άποδέχεσθαι
νόμον χαΐ αληθείας 'δόγματα παρεκάλει- πρδς δε,
χα\ τήν υπέρ ημών σταύρωσιν, καΐ τδν θάνατον,
και τήν λόγχην, xat τήν ταφήν μή Ιπαισχύνβσθαι
ώς ασθενή χα\ έπονεΕδιστα* αλλά τήν έξ ^δου τρι -
ήμερονμετ'εξουσίας Ιγ«ρσιν,κα\ τήν συνεξανάστασιν
των νεκρών, χα\ τήν είς ούρανδν άνοδον θεωροΰντας
και πιστεύοντας, Ιλλαμπρννβσθαι μάλλον χα\ δοξά-
^σθαι, εΓπερ ΘεοΟ δυνάμεως ταϋτα γνωρίσματα
σαφή* προσδοκ^ν δε χαΐ τήν ίξ ούρανοϋ πάλιν δβυ-
τέραν "μετά δόξης έπιφάνειαν, χα\ παντδ; τούδε τοΰ
χόσμου τήν έπΙ τδ κρείττον άλλοίωσιν χα\ μετα-
ποίησιν, κα\ των νεκρών τήν άνάστασ»ν, χα\ των
δικαίων τήν ζώωσιν, και των αμαρτωλών τήν κα­
τ άχρι σι ν.
lionrm, necnon mortuoruni resurrcciiouem, justorvmque vivificalionen» ac peccaturuin coaderotiaiiouein.
«Coloss. i , 1 5 .
θεραπιυτά; seu cultores Chrisiianos jam liim nio- ασκούντες, qui vita aevcriori sanciilatcm qn.imdam
niclios fuisse, quiMarco doctore Alexandrke prae- . vulgomajorcm praBferr^ni, quos Jaluisse IMiiionem,
f
vero etiam Spiiilum sanciuni, lanquam pari ac
illi lionnre et dignitaie, eademqtie scle sitbli-
mt*m ac ejusdem nalitr^. Dncens iiiiniriiin, hor*
laDisque ac obsecrans, crederent et a Orarcni, Pa*
Irem quideni nt ing»*ninun rerntnt[ue utiivprsaniin
anciorem, omnium deniqne principium oinne an-
tecedens ptincipium : Filium vero, ut ex Patre
praea3iernft ac eupersubsianlialUer iialuiu : ac derii-
que Spirilnm sanctum, ut qui eodem auclore pra-
aelerne prosiliat. Horlans lolis viribns alqueadmo-
neos , unius quoqne sup^rKubblanlialis hujus
Trinilalis unoque prinoipalu pollentie benignissi-
ntam exhianiiiunem agnosc^rent, Deique Verbi i n -
carnaiionem non abnnerenl. Quin el Miadebai na-
tum ex castissima puella, et a Joanne intinctuii»,
oinnemqiie evangelicam doctrinam, ceu Bulutarem
lc^emac verilalie decrela, omnes reciperciu. Piae-
tcrea vero eilam prupier nos stisceptam cnic^.iii,
morlemque et septilluram, ut infirma tl probrum
babemia non eruhcscereni; sed qui iriduanam ex
interiscuin poiestate susoitauonem, moriuommque
pariler exciiationeiu, atque in coeltun ascensum
considerarent ac crederenl Ixiarentur magig ac
gloriarentur : quippe cmn baec divin» virtuiis per-
spicua indicia essent : exspcclarenl detiique etiam
secundain e coelo rurMiin cum inajrslute appa-
riiionem, mundique universi in melins jraniuia-

starent, quod Jerosolymie fldeles, quot»6 Lucas re- Jud&me essenl au Chrisiiani, cum ipse Alc&andri;c
1

fert, vendiiis possebsionibus, ad pedes aposlolo- agcrel. rerumque Jndaicarum perilissiinuy es^et,
rum pretium detulisse, !iabuissei|ue omnia cotn- ncc cum res Chrisiian;e laierent, aegre sitader:
•munia; qux nobis forma religios* pauperlatis, in
CUristi ips» familia cl aposlolis consccrala. Quod fioicsl. Acc*i(lunl alia qux proseqiiilur Yalesius
onge diversa ab illis qua: eraitl Cliristiani riius,
ita senscril Enscbius et scripserit, graviler r-pre- el qusc recepla Cbrisltanorum nioribus Jcrosoly-
hendil Scaliger libro vi De emcnd. temporum, ci- inis nos dncei Acluum libcr. Diversos ab K&seni&
que assentilur Ilcnric. Yalesius ad euiudem Eu- osicndil Valesiti& conlra Scaligerum. Milii noii
scbium; nec putem abhorrere quos oinnes in ma- licel plura inquircre. Monachorum JEgypliorum
nibus Marci landatores habeo (Beda excepto et origincs. posi illas Jrrosolyniis el in aposiolis de-
Damiano), Niceiani, Procopiuni rhel., Laurcn- signationes. ntaxime probo, quas in monaebis Rai~
tjum Justin., e t c , quod in «uis encomiis nultam ihunis el Sinaiiis babcl Ainmonius a me produ-
ejui rei inentionem fecerint, ut nec Graci in Me- ctus, insinualque Antonii Vila, el Pauli Ercmits,
i>aew: quorum proinde ego judicium non facue ac si quid cxsial liis anliquius, modo sanje fidei,
rejccerim. Ulenim placeant monacborum origines noii apocryphorum insonintis iiulans, aul miuus
sic anliqux, non tamcn facite esl, lania qusc ob- exploraluiu. Si cui lamcn Kusebii, Hieronymi,
siaul decoquere. Erant Alcxandrbe a priiua capii- Epiplianii, etc, scnteniia placct, ut magis pia et
viialft innumcrabiles J a d * i ; ipsi lcgis xniulalorcs, favens insiiiuio moiiacliorum, adeal iiaroniara
iu quibus eranl οί τά πάτρια φιλοσοφοΰντες, ct an. (i4.
W5 NICET/E P A P n L A G O N I S 296
Ikec quiricm i l l e , ceu pU»e v e r a i ac verilatis Α Ταϋταδ μέν, ώςαληθήςτψδνχι καΐ αληθείαςεύαγ-
prteco, scripto pariter vivaqne voce tradene, po- γ « λ ι σ : ή ; , εγγράφως τ ε κ α ΐ άγράφως παραδιδους τοΤς
pulis praulicabai. Ex illis vero, alii quidtiiu vcrbis λαοϊς εύηγγελϊζετο· των δε ol μεν έτίθεντο τοις λεγα*
a s s m t i e b a m u r ; quicunquc scilicei reclo nnimo μένοις,οσοι τδν νουν ήσαν ευθ«Τς,κα\ών της καρδία^
c r a n i , ac q i i o r u m cor invisibiiiS Spirllus afflalus άοράτως τδ Πνεύμα κατεδράττετο· τούτους τψ λόγω
leiigerat. Hos n i i t i i n i m veriiaii docli inae adniovens τής αληθείας προαγόμενος, κα\ τψ Οδατι καθαίρων,
ac aqua eiumidans, Sphituque illumhians, necnon κα\ τψ Πνεύματι φωτίζων, καΐ ίερομύστοις τ ε λ ε -
suci is diviuoi uiri signis initians alque constiiniuans, σιουργών θεοπλαστίαις , άμωμη τ α τέκνα διά τής
lilios immactilaios per lavacruni regiMieralioiit&X)eo παλιγγενεσίας έσφράγιζε θ ε ψ " όσοι δέ σκόλιας δντες
obsignabal. Uuicunqiie auiem pravo corde atque έχύγχανον καρδίας κα\ δυσβεβοΟς, προς τδν θείον
impii erant, i n divinam contmneliosi d o c l r i n a m , λόγον έξυβρίζοντες, κα\ άλαζόνι φρεν\ καΐ γνώμβ
superbo animo ac dura nteiUc adversus diserlissi- σκληρή τοΰ λογιωτάτου κήρυκος άπαυθαδιαζόμενοι,
m u m coniumaces p r a c o n e m , ninuo furore percili Ιτριζον μέν τους οδόντας έμμαινδμενοι σ^οδρώ;*
dentibus i n eum s l r i d e b a u l ; slruebanlque insidias, έπεβούλευον δέ · τοΰχο μεν αναφανδόν κατ' αύχοϋ
qua aperla molillone grassantes, qua occuliis c o n - συσκευαζόμενοι, τοΰτο δέ καΐ κρυφή σχαιωρουντες,
eiliis malignautes, alque cos q u i esscnt ex Ecclesia Β κα\ τους άπδ της Εκκλησίας συναρπά?οντες, κα\
corripieuies, magistralibusque ac pnesidibus ofle- τοϊς πολιτάρχαις προσάγοντες, συκοφαντρυντες, ζι\-
renies, caluinnianles, facullates auferentcs, inodis μιοϋντες, πασι τρόποις έπιχειρουντες, πάση μηχα­
oiuiiibirs aggredienles, otnjii niacliinu aneque aflli- νή κακοϋντες (τοιούτος γαρ ό του διαβόλου ζήλος),
geutas ( ejiiscemodi n i m i r u m diaboli . r m u l a t i o e s t ) και πάσαις ίπινοίαις τον μακαριώχατον άνδρα δο-
oimii&que generis inveniis creaiuros se molestiam κοΰντες λυπείν.
animique augusiam beaiis&imo viro a r b i i r a u -
le».
Is aulem, hatid sccus ac grandis qiisedam marina Ό δε> καθάπερ τις πέτρα πελιος μεγάλη κα\ στε­
rupes atque praedura, yixque non dicam, i m o lerne ρεά, εΐς βάθος γής, ού μεν οίν 3$ον βίπειν, Ι ^ ι ζ ω - *
siuu radicala, irrnentiuiu flucitmm iiuurstbus μένη, πάσαις μεν χυμάχων Ιμπτώσεσι κα\ πχλι^-
oinnibus ac reciprocis x s l i b u s , cimciisqne venio- p Aai;
r
t πάσαις δε βίαις πνευμάτων καί προαβολαΤς
r i i i n viulentis natihns inconcnssa iaflexnque tua- Α^^ηκτό; τε μένει καΐ άκλινής, οδτω 6ή κα\ οδτος,
i i c i ; sic satie l i i c q u o q u e , alto vatde consilio alque ^αθεία σφόδρα διανοία τί) ά/ηθινή πέτρα} κα\ νοητ^
auiiiM> i n vera, e( quae uiente in(elligi(ur» funda-
t τεθεμελιωμένος, κα\ λογισμοϊς εύθυτάτοις τε καΐ
tug peira, reciissimisque ac (orlissiniis raiionibu» C <χτε^οτάτοις άκατασείστως έ ^ ι ζ ω μ έ ν ο ς Χριατψ,
inconcusse i n Cbristo radicalus, conciniie I r a n - ίμενεν μεν άραρέχως καΐ άπαθώς έν αύτφ* άνχεί-
quillaque sccuritale i n eo eonsisiebal; nulloque χετο Βϊ τοΰ κατά τήν δ(δαχήν πιστού λο*γου, ούδεμι^Ι
tei rentium insnllu pavidus, e i , qui secundum do- πτυρόμενος των νομιζίντω^ φοβείν προσβολή* άκα-
c u i n a m esl, fldeli scrmoni i n c u m b e b a l ; aique ad τάπληκτος δε μίνων πρδς πδ»αν τοΰ πίΐράζοντος
omne teniantis periculum slrueinque iinpercussus πε?ραν κα\ ά^(5επής, κα\ τήν κατ* α6:οΰ ά(δ^γώς
alque -inflexus luanens, Ecclesiam suam flrmiter Έκκλησίαν συγκροτων, τ ή ς ά π δ τ ώ ν εναντίων πνβυ-
tiilsne eiipaneque, ab adversanlium fiaiuum i n j u r i a ματων επηρείας άνβπηρέαστον έ τ ή ρ ε ι . "
illaesam conservabat.
Etim i u moduni v i r inclytus Marcus, quae i n ver- ΟΟτως δ μέγας Μάρκος ,πρδς τους έλληνίζοντας,
b\i p;>sHa esl (quandoque veroctiatn q u x i n signis τήν έν το7ς λόγοις, ε'στι δ' δτε κα\ τήν έν σημείοις
alqtio porienlis) apo&tolicam virttiiein erga Grsecos και τέρασιν, άποστολικήν δΰναμιν έπιδεικνΰμενος ,
Oulendens, domcsticoruin fidei tanquam divinissi- των οίκείων αύτψ κατά πίστιν ώς ίβράρχης ένδεώ-
iuus aulisles saiulem adimplebat. Quis enimyero τατος τήν σωτηρίαν ΕεροΟργει, Άλλα τις ό της Εε-
ejus impleuda» modus ? Divinse sapientia» verbis at- ^ ρουργίας τρόπος; Λδγοις μέν θεοσοφίας xca δίδασκα-
qu« doctriniE S p i r i i u s , eorum quotidie mentes i l - λίας του Πνεύματος, τάς αυτών όσημέραι κατεφον
J u s t r a b H ; ac carnalem quidem amiciliam atquc τιζε ψυχάς* καΐ τήν σαρκικήν μεν φιλίαν, καΐ τήν
jpeccali cousueLiidinem inhibens, bpiriins lege ac συνήβειαν τ ή ς αμαρτίας έπικόπτι^ν, τψ νόμψ του
^maris v i Clirislo despondebat; ab ontnique noxia Πνεύματος καΐ τψ φίλτρψ^ατηγγυδτο Χριστού· πά­
^upidilate, ac l e r r e n o r u m demenii raiione, a p p e i i - σης δβ βλαβερά^ επιθυμίας έξεΐργων τής άλογι-
l i e n e arceos, c<elesiium duntaxat et k t a b i l i u m , e l στίας τών έπΙ γής, μόνον των ουρανίων καΐ έ σ τ ω -
qtta* veiabona s i n l , desiderium instiliabai. των, καΐ δντω; καλών τήν δρεξιν ένέσταζεν.
Sic i g i l u r , u l paucis dicam, sacris sermonibue *ύς έν βραχεΤ μέν ουν δή ειπείν, ούτως έν τοΓς
•fltque docirina fldeiium inentee audiilcans, rursns- Ιεροϊς λόγοις τάς πιστών ώκοδόμει ψυχάς· ίργοις δ&
q u f operibus sacras sacrosanctoruru n i y s i c r i o r u m πάλίν; τάς ιεράς τών Ιερών μυστηρίων ίβροτυπίας(δβ)

(δίί) Τάς Ιεράς των tepmr μυστηρίων lepotv» u l i non prorsus l i b e r u m &it Constantinopoli, sed
χίας. Est grave hoc t e s l i m o n i u m p r o Marci L i t u r - ea quam passim i n saeris adhibet Ecclesia Con-
gia, qua et modo u l u n t u r ^Egypiii, meminitque stanlinopolitana, nempe Chrysostoroi ; c e n i s
pabauion, cisi locus non o c c u r r i t , qua lamen eis eiiam diebus Basilii. E d i d i i Marci L i l u r ^ i a m Joan.
297 ORATTO XV. - TN LAUDEM S. MARCl APOST. 2SS
πανιέρως διασκευαζόμενος, καΐ. προσευχάς έγγρά- Α cacrcmonias sacratissime componens ac preces
φους παραδιδους, κα\ τήν μυστικόν και άναίμακτον scripto iradcns, mysticamque ct incnieniam v i v i -
του ίωαρχικοϋ σώματος κα\ αίματος Εεροτελεστίαν lici corporis alque sanguinis cctobrationefn r i t u m -
τε ζαΐ λειτουργίαν, θεοτυπώτοις παραδόσεσι, κα\ qiie divinis tradiiionibus, ac omui Jabe puris offi-
άμώμοις τ φ πνεύματι διατυπούμενος άκολουθ^ης, ciis infonnans; bapiismaium denique ac &acrarum
τύπον τε των βαπτισμών χαΐ χειροτονιών Εερών, ordinaiiomun ritum, oinnemque prorsus ccclcsia*
καΐ πδσαν απλώς τήν εκκλησιαστικών ίεραρχίαν, &ticam bierarchiam precum mysticarum sacrie ser-
ευχών τε μυστικών Ιερολογίαις, κα\ συμβολικαίς nionibus ac symbolicis instiuuioriibus aposiolico
Οεσμοθεσιαις άποστολ',κώς διαταξάμενος, ού TTJ κατ* sensu nutuque in&liluens, jnedum suae, sed e i c u n -
αϋτδν γενε£ μόνον, άλλά καΐ πάσαις έξης, Ιεροθέ* ciis deinceps aelaiibus, saluiaris sacrorum auiisies,
τ η ; σωτήριος, καΐ καινής διαθήκης άριστος νομο­ noviqiie teslamenli optiinus lrgislalor effulsit.
θέτης άναπέφηνεν.
ΚαΙ ούχ ώσπερ Μωσης εκείνος 6 -πάνυ, κραταιή Nec sicut ceieberrimus ille Woses in manu f o n i
χειρί τοίς Αίγυπτίοις έμπεπαιχώς · προς την ϊ ρ η - pcrcussis JSgyptiis, alqtie in deserlum secedcns,
μον 6* καΐ το δρος διαβεβηκώς* έδέ£ατο μεν άνω- conscensoque monle ccetUus quidem, at in littera
θεν νίμον, τί>ν έν γράμματι δ ί ' κα\ νομοθετεί μεν, Β tamen posilam Legem accepit; ac lege quidem san-
μόνω τψ Ίσραηλ δε" * άλλ' ΑΙγυπτιοις μεν νοητοίς, cit, verum eoli Israeli : quinimo cum spiriialibuR
ταίς άντιτεταγμέναις δυνάμεσ»., κα\ πάσ: τοίς άσε- i£gypiiis (adversariis scilicet poiesialibus cunctis-
6έ*σιν των ΑΙγυπτίων συμπλεκόμενος, κα\ κατακρά- que ^ g y p l i o r u m irapiisj congressus, iisque penitus
τος τούτου; τροπούμενος καΐ κ α θ α ι ρ ώ ν xfyf άσέ- fusis ac prolligatis, necnon illorum impietate ac
βειαν δε αυτών κα\ άσέλγειαν ά π η μ ά ν τ ω ; ώ ς Έ ρ ύ · lascivia, iitslar maris Rubri innoxie in Cbristo Jesu
θράν_εν Χριστψ Ιησού διαβάς, χα\ προς τήν ήρε- superaia; velntqiie in dcscrtum, ad tranquillum
μαίαν του νοΰ κατάστασιν κα\ γαλήνιον, ώς ίρημον menlls slalum quietumque seeedens, tumque a b i i »
προσχωρών, κα\ τ ψ της θεολογίας προσαναβαίνων de conscenso theotogise monte, ore ad os cum Deo
βρει στόμα κατά στόμα προσλαλεί τψ θεψ* καΐ τδν sermoues miecel; iudeque non liuerse, sed spi-
νόμον εκείθεν ού του γ ρ ά μ μ α τ ο ς , άλλα του πνεύμα­ riius legem docelnr; sacraraque functionem, non
τος νομοθετείται - κα\ Εερουργίαν, ού τήν έν τύποις quae i n figuris et u m b r i s , sed quae i n spirilu ct
τε καΐ σκιαίς, άλλά τήν tv άληθεία κα\ πνεύματι veritate inlelligalur, banriens, nedum sux ipse, eeil
θεωρουμένην μυσταγωγηθείς, ού τ ζ κατ* αύτον Έ χ - et universali sancit Ecclesiae; nec uni dtintaxai
κλησί^ μόνον, άλλά τϊ) καθολική νομοθετεί. ΚαΙούχ gemi, eiquc ejusmodi, u l ipsa exigua angusliori*
ένΐ μόνον βθνει, κα\ τούτφ μικρψ κα\ όρίοις μικροίς busque lerininis compreltensa s i l , sed universo
διειλημμένψ, -rij οΙκουμένη δε πάσι\, χαΐ παντ\ τ φ terrarum orbi ac Christianorum omni cosiui m y -
Χριστωνύμφ πληρώματι μυστ&κώς έπιστατεί' χ α \ stice praescribit; novumque lcslameninm ei apo-
διαθήκη καινή» χ α \ παράδοσις άποντολιχή, καΐ νόμος elolica tradilio, lexque veriiatis audil, quidquid ab
άληθιίας, ποίν το παρ* εκείνου λεχθεν, ij παραδοθέν, eo nedum Alcxandrinis, sed et cunclis universim
ού τοίς Άλεξανδρεΰσι μόνοις, άλλάκα\ πάσαις κ α θ ­ sanclis Ecclesiis diciuiu aut traditum sii.
όλου ταϊς Ιεραίς Έχκλησιαις χρηματίζει»
ΈΓΛ\ ίέ πάσαις μεν άποστολιχαΐς θ*οσημείαις« Quod vero universis apostolicis signts divina
πάσαις δε θείαις χρώμένος Ιερουργίας, το £ργον εύ- virlute exhibilis, cunclisque sacris functionibus
άρεστον θ ε ψ καΐ τέλειον της αΰτοΰ παρέστησε δια­ peraclis, minislerii s u i o p u s quam accepium Deo
κονίας, καΐ πολλούς μέν τ ψ χρίσματι της ίερωσύνης perfeciumqne reddiderat, mullisque eacerdotali
τετελειωκώ;· πάμπολλους δ ε τ ή ς είδωλικης ά π α τ η ς unctione consummalis, compliires a simulacrorum
κα\ πλάνης ^υσάμενος, διά π£στεα>ς προσήγαγε τψ cuttu atqiie errore liberaios pcr fidem Clirisio ad
Χριστφ, άξιον κέκριται μηδε τ η ς άθλοφορικής (57) junxerat, operge pretium visum est, nc ei I r i u i n -
αύχ6ν άπολελείφθα·. τ ι μ ή ς . pbalis eumpugnae lionor deficerei.

a Sancto-Andrea, Ecclesia? Paristeneis canonicus, D singulariler se missum a Spirilu sancio professas

ex cud. monasterii S. MariaR της Όδηγητρίας i i i Ca-
labria, ex-cribenie atque mitlente Sirleto cardinale.
Fuerintqtie adeo duomagni aniistilesipsi sacrorum
antistiies et divinarum csereinoniarum aitclores,
anibo aposioli secundi ordinis, v i r i niaxime s p i r i - scripio, scd eiiam vcrbo, ex ejus ad eos Epislolia
tales, Jacobus et Marcus: unde reliqui lanquam
5
ex limpidissimo fonU , q u * ejus generis sancla ira-
dideruut, hauserinL; sive eliam illis, ceu solidis-
sitno fundaniento, sua pro letnporutn" raiione vel
«xplicatoria vel breviala, st»u aliter composita, su-
perstruxerinl; sive id ita illis usurpalum divino
insiiiiclu, ac sponie ea assumpta provincia» sive
quia majores apostoli i&iud muneris eis injunxe-
runt, dum i l l i , iisquie &unt propius apostolici m u -
neria, toii incumbuut, id est, prasdicationi; quam
Paultis itc proprium sibi munus voluit, ut ad hoc
PATUOL. GR. CV.
sil, non ad baplizandum, vel eliani ad rilus sacro»
conscribendum : quanquam iradidisse eum Corin-
tbiis, qu% Eucharistise ritum speclarenl, et ad
εύταξίαν in Ecclesia, aliaque ejus generis, nednm
oonipertissimum e.si. DeJacobo alias dixi in mco
llippolyli indiculo, deque regendx Ecclosiie ac
insiimendac sic inier illum et Pelrum ac Joannem
distributo muncre.
(57) Μηδέ της άΘΛοροριχής. Marci martyrium
pcrinde Meu«a referuni, Melaph., Nicepb,, etc.
(juod ignem acnessisse ad reltqua lormenta seribit
Ntcetas, videtur einguiare. Poiuk sic lurba t u -
mulluanie ac sa;viente,ut esl Alexandrinorum ferox
ingenium, cadaver in ignem conjici; unde Marci
discipuli cxiracluin bonorilice sepeli^rint,
10
S91 NICinVK PAPHLAGOIflS
Gum jam itaque pracsio cssel cmigraiionis tein- Α
pus ac prsemia conferemia csscnt, derr peiile Ale-
xandrinorum nequtssimis zclus inardescii; zeliis
siilicet dseiuoniaci furoris ac sui hnpoiene. l l i ,
coiisilium in sanclum ineuntes, atque iti ejus aedes
invadentes, cum Dominicum opus agentem offen-
disBent, violonia mami abreptum, soli p a v i -
meulo a l l i d u n t ; tumque ligaiis e eollo funibus,
alii quidem media Alexandria ludibrio propudioso-
que speclaculo ab ante Irahebant, alii secnti fusli-
luslapidibusque ttindebant: quaig saeviiia» sacra
Deoque dilecia ac gratissima viclima exstiiii.
Eum iu modum, aposlolorutn snmma adiniratione
digne, sacrorum aniisliium sacralissirae, I r i u m -
pbalorum alhletarum forlissinie ac generosis&ime, Β £ότατ« χα\ γενναιότατε, το σάρκινον ίλυτρον μιαι-
«'.rueuluni adhuc necaniium manibus scissuin ear-
nis inieginueulum reiinquens, ad cerianiinis ipsum
pviesidero ac Servatorem Chrietum corona redimi-
lus receplug ea; posteaque sacro ilio corpusfliilo
igni sacri&eato, ita undique ei, quem dilexeras,
iaclus hoslia, bolocaustuiu perfecluin immacula-
lum in odorem suavitaiis oblaluses.
Aveilaque, dlvine divhtoque sensu eyangelisia I
Gaude, quod elsi inferiori duodecim ordine ac classe,
Evangelii lamen functione ac Paracleli donis, ab
eorum nihil perfectione delicias.
Gaude quod aposlolis u l apostolus, cvangelistis
lanqnaln evangelisla, patriarebis ut patriarcba,
nique u l martyr ntartyribus conniiineralus sis ac
cooptaius; bincque \arii generis corona eximie
p!u:ftilgens, smuiuo onmimn Regi asiare a dexiris
(I gmis habitus es.
Gatule, quod i»on semel, snd el saepiiis, bono
Ji:su leslimunio pcrfuncLus, ueque semel vinclus
iunibus, media civiiaie tracius, ei laceratus carni-
bus es, et luo Ipsin» cruore itifecius : sed post
pritnam lanieuani, semivivus in carcerem conje-
<:ius, ac nocui angelica voce sanatus atque anina-
t n s , el ΐιι cra&tiiiuiu siiuili iitlhuc raiionc ligalus νής νυκτός ΙαΟύς κα\ προθυμοποιηθείς* κα\ τ ξ έξης
traciusque , inque eum moduin aslanlis DomMii ac
pacis osculo donanlis aspeclu recreaius nuila ver- επιστάντα τδν Κύρων χαΐ εΕρηνικώς άαπαζόμενον
i>orum vi explkahili gaud.o ei exsuliaiione ad eum
emigrasli.
Garnte, Marce, Exce\t% mandatum ex nomuiib
ipsa raiioiie. Yere enim AUissitni propemoduni
jnandaluui exstiii&ii, justificans eos qni sequeren-
l u r , ac condemnans eos, qui tuo EvangWio increduli
essent. Gaude et betare, tuique menioium menior,
tnae nos tlariiatis el gratia^, tuae in coelis jucuii-
diiaiis et splendoris panicipes preci.bus office, in
U n isto Jesu Domiuo noslro, cui est hunor, gloria
ct p:»iesias aelcrna. Amen.
3<)0
& trjc αναλύσεως κα\ των στεφάνωνα xat-
ρδς ήδη παρήν , ζτ^ος μεν έξάπινα χοϊς των Ά λ $ -
ζανδρέων ανάφτεται πονηροτάτοις* ζήλο; δαιμωνιώ-
6ης, κσ\ ού καθεκτός· ol συμβούλιον κατ* αυτού" λα-
βόντες, κα\ την olxlav τοϋ μακαρίου πεφθαχότες,
καΐ τούτον του Κυρίου τδ έργον χαταλαβόντες εργα-
ζόμενον, συναρπάζουσί τ* σφοδρώς, χα\ τφ της γης
έδάφει προσαράσσουσιν. Είτα χαλωδίοις αύτοΰ τον
τράχηλον έξάψαντες, ol μεν έμπροσθεν είλκον δια
μέσης Αλεξανδρείας θεατρίζοντις xal παίγνιον τι-
θέντες* ol δε ξύλοις χα\ λίθοις επόμενοι χατέχλων*
και 0υμα ίερδν ουτω χα\ φίλονθεψ χα\ ευχάριστων
Ιέρευσαν.
Ο&τως , ώ θαυμασιώτατε των άποα τύλων, των
ιεραρχών Ιεροτελεστικώκατε· των άθληφόρων στε£-
YtSvot; δτι |5ηγνυμενον χερσ\ν άφεί^, ^κpbς %bv 4γω*
νοθέτην κα\ Σωτήρα στεφανηφορών άνελήφθης Χ ρ ι -
βτόν κα\ τ6 1ερ6ν δέ μετά ταΰτα οχι)μάτιον δϊά « υ -
ρ*ς Ιερουργούμενος, καΐούτω, δια πάντων τω ή γ « -
πηκύτι σε χαθιερούμενος, 6λοκάρ7?ωμα τέλειον 4μω-
μον είς όσμην βΰωδίας άνηνέχΟης αύτφ.
Χαίρε τοίνυν, ώ Βεσπέσιε χα\ βεόφρον εύαγγελι-
στά. ΧαΤρβ, δτί εί χαΐ τί]ν τάξιν τ^ς δωδεχάδος 6πο-
βέβηκας , άλλά τ ^ ίερουργί^ τοϋ Ευαγγελίου καΐ το?ς
του Παραχλήτου χαρίσμασιν ουδέν της εκείνων
έλείφθης τελειότητος.
Χαίρε, δτι τοις άποστόλοις ώς απόστολος, τοις
εύαγγελισταΤς ώς ευαγγελιστής, κα\ τοϊς πατριάρ*
X ^ l&v ώς πατριάρχης, ώς μάρτυς δε τοϊς μάρ-
at
τυσι συνηριΟμημένος καΐ συντεταγμένος, κα\ ποι-
κίλψ στεφάνφ διά ταύτα καθωραΐζόμενος, έκ δεξιώ;
παραστήναι τφ Παμβασιλεΐ καταξ'.οΰσαι.
Χαίρε, δτιοΟχ απαξ τήν χαλ^ν Ίησοΰ μαρτυρίαν
έμαρτύρησας, πλεονάκις δέ * ούδ* άπαξ σχο;νίοις
καταδεθε\ς διά μέσης της πόλεως είλκύσθης, κα\
τάς σάρκας κατετρΰφθη;, κα\ τφ οίχε£ψ αΓματι
έβάφης* άλλά μετά τδν σπαραγμδν τον πρώτον είς
είρκτήν ήμιθανής έμβληθε .ς, κα\ δι* αγγέλου φω­
ν
α&8ις όμοίω; δεθείς καΐ κατασυρείς, κα\ οΟτως
τεθεαμένος, μετά χ^ράς άφράστου χαΐ άγαλλιά?εο)ς
έξεδήμησας « ρ ί ς αυτόν.
Χαίρε, Μ ά ρ κ ε , ·ή τον ΎψηΛϋν έττοΛη^ κατά τήν
σημασίαν του ονόματος * κα\ γάρ αληθώς τρόπον
τινά τοΰ Υψίστου γέγονας" εντολή, δικαίοϋοα μέν
τους επόμενους, καταχρίνουσα δέ τους άπειθούν-ας
τψ ΕΟαγγελίψ σου· χαίρε καΐ βύφραίνου, χα\ τών
μεμνημένων σου μεμνη μένος, τής σ η ; δόξης και
χάριτος, τ^ς σης έν οΰρανοίς ευφροσύνης κα\ λαμ-
πρότητος πρόσευξαι μετασχεΐν* έν Χριστψ Ίησοϋ
τω Κνρίω ημών, φ ή δόξα, τιμή κα\ κράτος αίώνιον.
Αμήν.
301 OR\T10 XVI. - I N LAUDEtf S. THECM5. 30*
ΑΟΓΟ£ KT*. Α ORATIOXVI
ΕΙς τήν άγίαγ πρωτομάρτυρα καϊ άχόστοΛοτ Laudulio $anetee prutomartyris et apostoii Thecia;.
θέχΛαν (58).
Επαινετές 6 τής Εκκλησία; θεσμδς, έπαινειν Laudabilis Ecclesi» rilns, eos qui digni laude
άι\ τους αξιέπαινους προτρεπόμενος • εύλογεΐν τβ merito liabeanmr, semper laudare jubei : eosque
κχ\ μακαρίζειν, τους ΐγ^ίζοντας θεψ «αραινών/Ινα qui Deo propinquent, benedicere ac beatos pra?di-
γαρ μή άποστενούμενον τδ άγαθδν, ε!ς μόνους τους 1
care admonet. Ne enim bonum coangusteiur,
κατορΟουντας αδτδ π£ρ:ορίζη:αι • ΐϊλατυνόμενον δε iatraque ilios duutaxat qui Mlud genint, defuiia-
καΐ χεόμεναν βίς πλείους έκτεΤναι τήν εύεργεσίαν, lur ; stid ni dilaialum fusumque in plures bene-
τούτου χάριν εύλογείν τους ευλογημένους ύπδ του ilcium proriucal; idcirco benedicere, qui bene-
εύλογητοϋ νενομοθετησθαι θεοΰ. Ούκοϋν εϋλογώμεν dicli siui a Deo benediclo, nobis est iniperatum.
τους ευλογημένους, καΐ τους ύπδ Κυρίου τετιμημε'- Benedicamus igitur benediclos, ci qui a Deo
νους, μακαρίαωμεν - οΰχ Γνα τίνα τούτοις δια της bouoreni adepli sunl, bealos praedicemus : noa
ημετέρας προσθώμεν ευφημίας (έστήκασι γαρ άβΐ ut nostris Iaudibu9 eorum cumulo aliquid confera-
της ίν Κυρίω πεπληρωμένοι δόξης» *&v άπδ inus
' (sunl enim semper in Domino claritate pleni,
n , i s
(aunl
Β
γης ένδεώς Ιχοντες ούδενός) • αλλ* Γν' ήμεΤς πρδς nulllaeqne terrenorum egenl), sed ut intemis in
e o
αύτους άνατεινο>ενοι, κα\ διά τε τ ζ ; μνήμης κα\ * aniinis, memoriaeque ac lauduin cullu e »
των επαίνων νοιρώς συναγόμενοι κα\ συγγινό- mcntd conjuitcli unaque vursanlcs, quae cx itlis
(5$) Habuit Nicelas eadem ipsa Theclae Acta Jurit Orient. 1. u, ubi inter alios canones de librig
velera, quae habuil Basilius SeJeuciae, sive qui apocrvphis : Τήν 'Α-ποκάλυψιν Έσδρί xa\ Ζωσιμά.
exelal auclor ejjiis noniine, edilusserocl et iterum, κα\ τα δυο μαρτύρια του άγιου Γεωργίου, κα\ των
Pelro Pantino Biuxell. inierprete : alio lamen αγίων μαρτύρων Κηρύκου κα\ Ίουλίττης, κα\ τήν
siylo-exornavil, prcssiori ilto qutdem, sed elegan- βίβλον Μάρκου καϊ Διαδόχου, ου Υρή CiytaOai · από­
liori, ei quo egregie aervel decorum, dum aliquos βλητα γάρ κα\ ού δεκτά. Apacalifp$itnE$draeiZo-
loqtientes seu conclonanies inducil. Qu& videantiir sima, el duo hancti Ceorgii Martyria, et scnctorvm
oliquid habere alienuni a regulis ecclesiasticis, vcl tnartyrum Ceryci et Juttitce librumque Marciet Dia*
paucie peretringit, ve^ licentia rbeiorica quandoque dochistucipere non oportet* Rejicienda emm fiae,
aupprimit. Mulliscard. Baronius in not. ad Mar* non admitienda, Quis eiiim pulel Nicephorum de
lyr. Roni. Sepi. 23, tom. ι Annal. pro Actis sancue aliis lorfui Georgii Actis, quam de iltis &ic Graecis
1
I b e c l * pugnal, omhiaque iliius teterum lesliino- tritis; quaeipsa proindcGelas ! censura, non aJia
nio vindicat, longeque alia ab Aclis pridem repro- obscara et fungi Acta, in anguloforle latentia.at-
balis, et quibus liaeretici uterenlur, demon&lrat. ligerit; cum lamen Graeci reliqui eaio vel Nice-
Videral Rolum acta a Metaphrasie conscripta, vel ρ pbori vel Gelasii censupam non videanlur amplexi,
etiarnquaede Tbecla babeant Mensea24 Sepienib., aift quldquam repudiasse illa AclaGeorgii. Sic An-
quod die 25 solemnis in eis habeatur memoria dreas Crptensjs Orat. in Georgium totam ex illitf
conceptionis sancti Joannis; in quibus de bapti- ejus delibat bUloriam, quaro et niemini vtndicas-
snm a Thecla usurpato nittil legeral. Habent tamen se, quibqs illa pelitur iH. annalinm patre, levi &a-
Bjsilius Seleuc. el Nicetas, liabueruDlque Arta l»3 argumenlo ομωνυμίας Aibanasii Magl cum ma*
velera, quae illi slylo exornant; potueruntque b « - gno Atbanasio. fco nomine videanlur proscripta,
retici boc ex illis l heclse exemplo abuli, uL sacram quod quaedam nimis porlentosa, aut sic visa, ba-
funclionem et liierarcbicam feminig asserereni; boant; cum haic ipsa, aut iis maiora non desint,
cum el illud excusari possit, ut et excnsal Pctrus aliortun (|Ui>rumdam martyrum Actis. Ceryci et
Panlinus, quod nun nisi defeciu aacrnrum mini- Jtilitia? Acta gentiina, qualia Jusiiniani atOale col-
sirorum ei necessilaie cogenle, id sibi ida indulse- ligere potuit Theodonis lconiensis episcopus, dedi
r i t : quomodo «liatn Latini feminae baptismum non e i bibl. Regia; quae ipsa per insciliam in suspicio-
repudianl, habentque legittmum, etsi forsiian nem nonnutlisveneranl, quafii apocrypba Ula Gelagie
Graeci non admitlunt Orienlales, videiurque insi- ac Nicepburo notata, n&n quibus apocryphis ituia
nuare Maximus in Gollat., hincquc adeoNicetas obviam eeset, ac parauim antidotum Mpientia viri
ipse Gracus ei Gonstaniinapoli rbetor, singulare diiigentia ac solertia. £rat et in antiquie illie apo-
(Ticil Theclae privilegiuni, nec ulli feminaruiu con- cryphis Actis Juliitae feminae baiuismus, &ed por-
ccssum. *Αλλά κα\ τ φ άγίω ραπτίσματι τελετουρ- lentosus et plumbo liqnente ; aliaque plane reji-
γοΰ?α Perficient initiantque sacro baptismate. cienda, et ecclesiasticie tradiiioni adveraa, inscite
ν

Ταύτην γαρ μόνη γυναικών είληφε τή» έξου^ίαν, Π itimis P. Poree ord. Praeraonsir. laudala ac, quod
Sota inter multeres hanc nacta est potestatem, et luirum, inGallrae aliquot Erclesiis recepla.sed nune
»;u* sequunlur. Proinde vaide adducor ot existi- pene saniore scnsu ab iiiis profltgata. Τήν βίβλο ν
uiem, illaipsaacta esse, ex qtiibus veteres Grseci '* Μάρκου κα\ Διαδόχου.Enimundus Bonefid ita reddit,
pariler ac Lnlini tanta illa de Thecla mulua- Ubrumque Marci et succestorii. Quis vefo Marci
li sunt , ac scripto iradiderunt quse omuia
t
successor, nempe a^acboreiai? Habiierit episcopus*
in iJlis bactenus continenttir, et quae nonnuilt vel eliam beguinenus aui arcbiuiandrita; midu»
ut »pocrypha exceperunt, rem babeules cum bae- monachus non ita iacile babuisse dicendus
reticis, ac quod illis tavere arbitrarenlur. Fabulam cuju» praecipue res obscurse, eiei nola capita ei
Leonis bapUiali non raoror, quse uita merito ex- opgscula. Maliin ergo librum Marci et Diadochi κατά
9

eulal, poLuilque pio aiicujus zelo expuntfi. Ut sic κοινού, supple tibrum; qui ipse exstat Fr&iicisco
dicam de Tbecl» Aciis non exiguo mibi momento Turrianu inlerprete, t)e perfectione spirituaii cen- f

est simile aliquid in Actis S. Georgii martyris, tum capilibus comprehen&us, etsi semel et ilerum
r

inter apocrypba Gelasii Aumani pontilicis censura in Bibl. PP. Colon. per errorem scriptura est, D*
reiaiis; quye Lipom. spuria qadeaam ei aniliaActa persecutione, e/c. in quo ipso libro non desintdu-
f

Lalina esae existimat, non illa duplicia quae in l i - riora, uti fere babent scriptores eius geueris, caute
bris Gne^oruiu eccJesiasticie passitii exstaut, ha- proindo legenda, et ad sanioris theologiae nor^aam
bentijue Graeci ac legunt ul vera Georgii Acta; contponenda, ob quae hancNicepboricensuraiu iUe
cum tameu S. Nicep&orus iila ipsa esse sigoificei mcruerit. Laudal umen Maximue Qq.ad TbalasBium.
303 NICETJB PAPHLAGONIS 304

est sanclificalionem nobis asciseamus, condignam- Λ μενοι, τδν παρ' αυτών μεν άγιασμδν έφ' έαυτοϋς
qne illis vicem, salulem n o s l r a m offerannis. έπισπασώμεθα* αμοιβών δέ αύτοϊς άξιόχρεων, τήν
ημών σωτηρΐαν άφοσιωσώμεθα.
Sanctum quidem acconvenientissimnm, u t q u i D e o •άντας μέν οδν ύμνείν καΐ τιμ^ν τους εγγίζοντας
p r o p i n q u a n l , omnes laudibus atque ttonore p r o - τ ψ θ ε ψ , 5ac<Sv τε όμοΰ και πρεπωδέστατον μάλιοτα
sequamur, sed eos maxime, q u i roaxima Deo ne- δέ τους μάλιστα τούτω προσψκειωμένους. Ού γαρ
cessiUuline j u n g u n t u r . Noa eitim omneft ejusdem τής αυτής εΐναι πάντας τάξεως καΐ στάσεως" ώσπερ
ordinis acclassis e x s i s i u n t ; sed i n p r i n i o alii cen»u, δή καΐ παρά τοΓς κρατούσ'ι γης, ού μιας ουδέ της
alii i n postremo habenlur. U t i n i m i r u m ctiam αυτής πάντες καθέδρας ή στάσεως τυγχάνουσιν*
:tpud reges terrae non unus idemque o m n i u m c o n - άλλ' ol μεν πρώτης, ol δε έσχατης* άλλοι δε τούτων
sessus gradusque, sed alii p r i m o , alii pnslrenio μεταξύ κατ άναλογίαν της αρετής, ή τής του υπερ­
1

l i i b e n u i r : quidain eiiani xuedio, p r o cujusque έχοντας προς αύτους διατάττονται φιλότητο;" ούτως
-viriutis ratione, aut ejus q u i praeest ad eos amore : ηγούμαι κάν τοϊς ούρανίοις, τους μεν υπέρτερος,
ita nimirum eiiam i n coelestibus a r b i i r o r , alios τους δε καταδεεστέρας λαχεϊν τάξεως, αναλόγως της
superiores eminenlioresque» alios inferiores nactos μειωτικής άπδ τ ώ ν πρώτων ύφέσεως καΐ ύποβά-
sedes, ea raia ratione, qua a p r i m i s minore prae- β σεως. ΕΙ δε μακαριστοί πάντες, κα\ πάντες έπαινε-
giamia atque v i r t u t e recedunt. Quod si omites το\, πολλψ πρώτον ol πρώτοι την τάξιν κα\-τήν προς
beati merito praedicandi aique Jaudihus celebrandi, τδν Χρκστον οίκείωσιν.
luiigc prius q u i p r i m o i n illis g r a d u sunt, priina-
q u e C h r i s l o iiecessitudine d e v i n c l i .
Quo igiLur loco Theclam collocabinws, sacrae Πού τοίνυν Θήσομεν θέχλαν, τδ της Σεράς πίστεως
lldei decorum pignus, venerandse virginitatis nio- άγαλμα, τδ τής σεπτής παρθενίας κειμήλιον,
n i l e , i n i a c l a m C b r i e i i sponsam, inviolabilero ge- τήν άψαυστον τοΰ Χριστού νύμφην καΐ άνεπίβατον
nialem lectum ? U b i i n q u a m , quove ordine ac παστάδα ; Ποΰ ταύτην, κα\ έν πο^> θέμενοι τάγματι,
lcco siatucmus, quam ei coiiveuientem laudem τήν αυτή πρέπουσαν αΓνε3ΐν προσάξομεν; ΤαΓς· παρ-
e b l a t u r i sumus ? IUisne accensebitur q u i v i r g i n i i a i e θενικώς κα\ 6σ£ως ^εβιωκυίαις συντετάξεται, ώς
sanctisque moribus Vilara i n s l i t u e r u n l , u l qute άγνότητος πάσης καΐ ασκητικού βίου νομοθεσία (59) τ ψ
n i m i r u n i otnnie castitaiis vitaeque religioeae n o r m a ρΐφ γενομένη; Άλλ* ούκ άν τής άθλοφοριχής άπολεί-
rauudo exstileril? llaud enimvero a iriuinphali πεσθαι τάξεως άνάσχο*.το* άλλ' οΰδβ τα πρωτοτδκια τής
agmine abesaa patiatur ; at neque p r i m a m mar- μαρτυρίας άλλω παρεϊναι χαταδέξαιτο· πρώτη γ υ -
l y r i i laurcam u l l i m o r t a l i u m cedat ; q u * videlicet C ναικών έντδνοις άγωνίαις το τής θηλείας φύσεως 5vst-
itiulierum p r i m a , contenlione c e n a a d i , ingenlique δος περιέλουσα, καΐ πρώτη νοητον παγκράτιον α α γ ω -
n n i m o r u m v i , m u l i e b r i s sexus p r o b r u m su&iulerit, νισαμίνη· κα\ ποσ\ν απαλοί; τόν δράκοντα καταπα-
primaque gpiriluale pancratium desudaveiil ; τήσασα τδν μ έ γ α ν κα\ στεφηφδρος οία βασίλισσα έκ
qiix leneris pedibus draconero illum magnuin δεξιών τψ Παμ6ασιλεΓ. Τ ί ούν; τοίς άθλοφόροις συν-
p r o l r i v e r i t , ac veltit regina a dextris auinmi τετάξεται; Ά λ λ ' αυτή ύλψτοΰ ευαγγελίου χοινωνή-
ouiuium Regis corona insignita s i l . Quid i g i l u r , σασα (60), κα'ι τή μιμήσει τ ώ ν λόγων κα\-τών Ι ρ -
i r i u n i p b a l i a g m i n i accensibilur ? Eiiimvero Paulo γων* χαλ τή κοινωνία τών διωγμών κα\ πειρασμών,
p r x d i c a l i o n i s socia, eumque d o c t r i i i i s ac opeiibus απόστολο; Ίησοΰ Χριστού γεγενημένη, ούκ άν £θέ-
i i i i i t a i a , coiumuuique persecutionum ac leniauo- λοι τοϊς μάρτυσε περιωρίσθαι. Πώς οδν αύτην έπαι-
n i i m stadio, Christi Jesu apostolus facta, m a r t y - νοΰντες, κεχαρισμένα δράσαιμεν άν ; "Η δήλον -ώς
r u m coelu coerceri n o l i l . Quonam i g i t u r IIICHJO ούκ έξ ενός ή δευτέρου: μόνον προτερήματος' έκ
ejus laudibus defungenies, quse graia fulura sini, πάντων δέ τών Ιερών αυτής επιτηδευμάτων ·οΤς Τ

praesliieriuius? N u m plane, n o n tanquam ex una κατά τδ άκ ρότατον ένευδοκιμηκένα ι με μαρτύρη-

alterave solum excellenlia, eed ex oinnibus ejus D τ α ι , άγχπψη άν έπαινεϊσθαι κα\ θαυμάζ«5θαι.
sacris i n s t i t u t i s , qutbus sumuie claruU&e, egregiaque laude perfunctam e$se, couspicuum est, l a u -
d a r i e i o p t e l ac adinrraliont haberi ?
(59) Ασκητικού βίου νομοθεσία. JSorma,regula credulilatem onerari a gre ferobat.i

vilcB retigiosue. Stc m e r i l o σεμνειον vocal sequen-
l i b n s , sediculam i » inoale prope Seleuciam, ubi
quieiam vitain agebal, extra c i v i u m lurbas, et quo
i l l a m feininae et aegroii conveuiebanl ; ubi el a
(60) ΤονεύαγτΒΛίον χοινωτήσασα. Sic evangelii,
eeu pr%dicaLioiiis socia Paulo Thecla e x s l i l i i , u t
nou nisi p r i v a t i m ac necesshate, sive Pauli alio
ruinque i i i i n i s t r o r u m absenlia, docendi munus
#

peira orans absorpia, u i ab spurc-s liominibus essel
i l l i l u t a , i l l i b a u v i r g i n i t a s . Sit ilaque Tbecla, u l i
n t a r t y r u m , s i c e i eacraium v t r g i n u i n , sub sanclo
i n s i i l u i o princeps e l norma, vere άσκήτρεια, ejtis
iUi i n b l i l u t i auctore raagno Paulo. N o s l n I>hoi en-
ses hanc Laudem M:irib<£ Iribuunl» sive eliaui Mariai
Mi'g<1aloride, q u x sic relifeiosam vitam cohierinL ;
j c q u i d e m Marlbam simitiuni v i r g i n u m sod;tlitio,
quod iidein b a b e r t l , nisi acta l a b o i a r e n t , quae et
i ' i u s V e Kon». Breviario niover« cogiiabat, u i erat
L i n u n c t i s s i m a p naris, el sic i n c c r l i s piaui fidetiuiu
u s i i r p a r i t : quod certe ipsis Pauli legibus ac Eccle-
siae, de m u l i e r u m i n Ecc^ sia silemio, non nocet.
Quod crgo απόστολος d i c u u r singulari excellenlia,
inore Graeconin) est, q u i aposlolos proclive v o -
cant eos oirmes q u i in rem l i t l t i utajoris aliquid
opcrje c o i i l u l e r u i i l . S i c i l l i s iliscipuli oinnes p i i m i -
que ininislri aposioii, sic Coiisiantinus Augusius
ίσαπόστολος, par aposlolis eisque conterlus, u l Se-
vcr«s i n M a r l m o . Sic Mennea, Τής αγίας μεγαλο­
μάρτυρας κα\ ισαποστόλου θέκλης. AualoJ. πρωτο-
μάρτυς απόστολε.
305 ORATIO XVL - IN LAUDEM S. T H E C L * . 306
Πρώτον μεν ουν την παρθενικήν αυτής εκ νεότη- Α Primum iiaque virgtnalem ejus a Juvenluie
τος άναστροφήν, μάλλον δέ τήν είς .Χριστών άγά- conver&ationem, quin poiius, qna Chrisliim pro-
πησιν κα\ πίστιν κατά δυναμό έπαινώμεθα' βι* secuta est, dileclionem ac fidem, pro virili noslra
ή ; ή τε παρθενία καΐ ή 4Θλησις ύπερανθήσασα,
( laudemus , cujus nimirum ope, virgiiiitas pariter
εις τήν αποστολικών, αυτήν προσανύψωσεν κορυφήν vigorque certaminie aliiore cuimilaia flore, ad
ή περιωπήν. Ά ρ τ ι γάρτοΰ μεγάλου τής αληθείας apoeiolicum ipsam euminum verticem seu specu-
εύαγγελιστού, της ούρανίας και μεγαλοφωνστάτης lam abunde provexerunt. Jam enim magno veri-
του Ευαγγελίου βροντής, της ύπβρφώτου των Εργων lalis praecone, coelesii vocaliesimoque Evangelii
Χριστού καΐ λόγοιν αστραπής (61)* Παύλου λέγω, louilru, luee omni clariore Chrisli operum ser-
του .στάματος 'ίησού, του Οργάνου του Πνεύματος, monuroque fulgeiro, Paulo nimirum, Jesu orr,
της εύηχεστάτης θεού σάλπιγγος, της τά πέρατα Spiritus organo, Oei clarissima luba, orbis con-
συγκαλουμένης· τούτου, τ' άλλα τε της οίκονμένης vocanie fmes : hoc,* inquam, cum alias orbis
διιδντος μέρη, καΐ τόν της ζωής λόγον ώσπερ τε pcragranle parles, ac verbum viiae velut divinam
Oslov καταβαλλομένου σπέρμα * ίτι δε προς τοϊς quamdam scraentem jacienie;ac cura prxter alia
άλλοις καΐ 'Jxovtov κατειληφότος, καΐ παρ άνδρΐ
1
loca etiam lconium venisset, et : ^ud virum flde-
ξιναγωγουμένου πιστψ· κα\ άρτφ μέν τψ άπδ γης & lem hospes ageret ; ac pane quidem terreno
τδ σωμάτίον στηριζόμενου* άρχω δε ούρανίω των corpusculum coaftrmaret, coelesli vero, eorum
Ιπισυναγομένων στηρίζοντος καρδίας* κα\ θεών μεν qui ad eum congregarentur, anintos fulciret,
άθεων, χαΐ συνήθειας κακή;, κα\ δεισιδαίμονος iuaniumque deorum et pnvae consueuidinis, su-
αγωγής τδ θεοστυγες διασύροντας καΐ μυσαρών* perslitiosaeque iustitulionis, invisum Deo scelus
ύψούντος δέ τήν δόξαν του υψίστου Θεού, καΐ τήν deicsiandumque iraduceret, Deique altissimi glo-
ί^(5ητον σάρκωσιν του Ιησού* το" τε ζωοποιδν πά­ riam, el arcanam Jesu iiicarnaiionem exaltaret^
θος καΐ αωτήριον τήν τετριήμερον άνάστατιν έκ viviflcamqne et saluiarein passionem triduanainque
νεκρών, κα\ τήν τεσσαρακονθήμερον άνάληψιν άπδ ex mortuis resurreclioncm, atque e lerris quadra-
γης" κα\ τήνούρανύθεν αύθις έπιφάνειαν και κρίσιν gesimo die in coelos recepjionem, rur&umque e
καΐ τήν δικαίαν των βεύιωμένων άπάδοσιν φιλοσο- cuelis apparitionem, judiclumque ac jnetam p m
φουντος, κα\ £ήμασι χάριτος ύμνοϋντος μεστοΖς· να\ vitae merUis in eaque geslis relributionem sapien-
μήν κα\ τον ήδυπαθή μεν καΐ άκόλαστον β£ον επι- ler declararet, ac verbis gratiae plenis laudarei :
σκώπτοντος ώς βδελυκτδν τδν άμωμον £1 κα\ άγνδν nernon eliam voluptariam ac libidinosam vitam
μακαρίζοντος καΐ παρθενικών, ώς οίκεΤον δντα θεψ Q velul deleslabiletu euggillarel, iiiipollulaui vero cl
κα\ άρειτύν. Caetarn ac virginalem, tanquara Deo uecessanam
eique ptacilam beatam prsedicaret.
Ταύτα του υψηλού κήρυχος τοΤς προς αύτον εϊσ- Haec itaque sublimi praecone ad eum adeuntibus
ιοΰσιν ομιλούντος* χα\ τινών μεν ήδέως κα\ προσ- perorante, accum alii quidcm dulciter placideqiie
ηνώς άκροωμένων * τινών δε,πρδς τ;δν λόγον ανεπαι­ audireni, alii vero uullo sermonis senau ailiceren-
σθήτως διατιθεμένων £[σ]τι δ ών κα\ ύποτονΟορυζόν- tur, alii etiam iituruiurarent, ae pro bouis mala
1

των, κα\ πονηρά λογιζομένων άντί αγαθών, Θέκλα cogitarent, Tbecia puella, Theocleae quidem iiiia,
νείνις, θυγάτηρ μεν θεοκλεΕας , μνηστή δε θαμύρι- sponsa vero Tbamyridis, e victno mdes habens f

δο;, έξ ύπογύου μένουσα τούτοις, και διά τζς θυρί- ac per fenestram aurem accoinmodaits, Pauli doc-
δος τδ ού; υποσχόμενη , των Παύλου διδασκαλιών irinis auscuhabat. Ac quidero faciem videre non
έπηκροατο. Κα\ τδ πρόσωπον μέν ipcf.v ούκ είχεν licebal ; sic vero a doctrina ejusque seruionum
ούτω Βϊ τής δ^οα/ής κα\ τών αυτού λόγων έξήρτητο instiiutione pendebat, ut tola prorsus e terrenie,
μυσταγωγίας, ώς δλην 6t* δλου τών παρόντων άπ- ad Cbri&tuiu qui ahnuntiabatur, animo lolleretur.
αναστδσζν, πρδς τδν εύαγγελιζόμενον άρθήναιΧρι- Sic ex primo sialim auditu ( ο lides!) excessh qui-
στό\. Ούτως έκ πρώτης εύθυς άκοης,ώ της πίστεως! D dem domo, excessit et seipsa ; idque cura neque
έξέστη μεν τών οικείων έξέστη δέ αυτής * και μήτε siguorum experiiuenlum ullum fecissei, neque
σημείων πείραν λαβοΰσα, μήτε χρύνω τδν λίγον τού Evangelii docirinam per tempus probasset : at
Ευαγγελίου δοκιμάσασα, άλλά μτ|δε τδν εύαγγελι- neque praedicatorem (rem summe inaudilam Π
στήν, τδ παραδοξότατον, δμμασι τεθεαμένη , ούτω oculis usurpasset, sic veriiali aseensil eique per
κατέθετο τ^ αληθείς, κα\ πρδς αυτής διά πίστεως ildem adhsesit, ut iriduo ommuiu obliia s i l , cl
έγένϊτο, ώς ϊπ\ τρισ\ν ήμέραις άμνηστεϊν αυτήν cibi el poius.
πάντα, κα\ βρώματος, χα\ πόματος.
ΚαΧ μήτηρ μέν φιλοστίργψ τιν\ κα\ φιλοψύχω Mater vero materni quadam amoris v i , impen-
διαθέσει περ) αυτήν είσιούσα, κα\ στένουσα κα\ δια- siorequc in eam carnali affeciu iogreasa, getnens-
πονουμένη· κα\ τί γάρ ή μήτηρ; πή μ^ν κολακεύ- que ac quirilans, (quid tnira aliud maler?) modu
ουσα, κα\ αίμυλίοις ύποποιουμένη λόγοις. Tixror, quidein blandiens, lenibusque verbia demulcens ao
έβόα, φΙΧτατοτ · τέχγοτ §6ισζόγ γ* οΰν καΐ τερ- sibi concilians, Fitia ,clamabat, charimma ! Filia

(Gl) ΤΓ\ςύχερφώτου άσζραχΓ\ς. Fulgur omne vkens tumen. i*auli scitutii cpiilieiui»
307 mCKTM PAPHLAGONIS 308
mihi $ane UulcUiima, graiittimaque ac dtixdtra- Α xrozaxor χαϊ ,χοθεινότϋΛΰτ' ti σοϊ χαϊ ζφ £ένψ
iutima, quid tibi et peregrino ilti ae wducion t χούχφ άνδρϊ χαϊ γόηχι; xal Ινα χι χρός χ^ν αύ-
Ecquid cautee ett, eur ad eju$ abturdam hane ae χου ΛαΛιάν χήν άΛΛόχοτνν χαντην καϊ ξέτητ
inauditam fabutaihnem aurem aceommodaveri» ? προσέθον r i j r άχοήν; Ίνα τι έξέο^ης έξαισίαν
Quid e$t quod tzetnitxi, poruntotum hunc korrm- χαύτην ίχστασιν χαϊ φριχτών; "ira ti δΛχι ψνχ$
dumque excettum ? Cur tvta anima, post ieduciionU όχίςτω χών Λόγων ταύτης άχήχΟης της χΛανή-
kujn* verba abii$ti ? Revertere ad genitricem tnam, σεως; ΈχΙστρεψον Χρός τί\ν γενη\σαμένι\ν σε,
qTta* u educavit. Anpxce in me t fitia mea. Loquen xfjv άναθρεψαμένην σε * βΛέψον ημός με, χέχνον
ad nte verbum ; loqnere ed me vncera mea ;
$ kbje* έμόν · φθέγξαι χρός έμέ Λόγον · ρθέγξαι, σχΛάγ*
ctaqnt hac dementia, txsurgeul cibum sumat, ο filia! χνον έμότ, καϊ άχοφ$ϊψαμένη ταντηνϊ rffv
exsurge ul bibat. Quid causm eit cur ito vecon χαραφοράν, άνάστηθι έχϊ βρωχόν % ώ θύγατερ*
mentisque imps sedeas t άνάστηθι έχϊ xoxOr · χ<ύ tra xt οϋτως απονενοη­
μένη χάθη;
Sic modo quidem obsecrans, uioJo vero eLiira Πή μϊν οδν ούτω*\ παρακαλούσα , πή 6k χαϊ ού-
a u t t e i i o r i b u s ad eaiu verbie, Cur tero, velui in$i* στηρότβρον αύτγ| χρ*>μένη , Ίνα τΐ, ώς μία τών
pienttvm una, increpabai, teip$am dttpcrant, ac Β αφρόνων, έπέπληττεν, εαυτής άχεγνωχυΤα, χαϊ
quati quce ten$Mto omnem meniU consiliumque per- ώσχερ dxoAuAexvta σύνεαν χαϊ βονΛ^ν χα-
dideris, $ic. irraiionabiiiler $ede$ ? Reverm matrern, ραΑόγως ούζωσϊ κάΟ^; ΑΙδέσθητι μητέρα δια*
enm xn te erubescit. Heverere cognatot, amico$ t coa- χρεχομέτην έν σοι* αΐδέσθηζι συγγενείς, φί~
taneoi. Pudeat α facie tertorum tuorum. Ubi virgi- Αονς, όμήΛιχας • αίσχύνθηχί έχ χροσώχον t&r
xeui pudori* tubor ? ubi ineeuus Ϊ ubi gravita* ? σων οίχετών. Που χό χαρθένας χρέχον ερύθημα
*bi ordo ? ubi prior, itta honettas Ϊ Nesci* etse not χης αΐδονς; χον τό βάδισμα; χον ή σεμνόχης;
primos inter Iconii cives, lotamque ad not urbis χον ή τάξις) χαϊ ή χροτέρα χοσμιότης; Ονχ όϊ-
eemulaiionem spectar$ $ resque no$lrat cunclorum σθα ώς χρώχοι χών Ίχονιέων ή//ε?ς» 0 ζηΧος
«xpoiitat sermonibus e$$e, sive itlce famto ac omu χης χόΛεως χρός ημάς 6Λος, χαϊ τά ημέτερα Χά-
**to eeenlu, sive secm succedant. Cnr ergo te ip$a Λημα χάσιτ, είτε δεξιώς, εϊζε ονν έτέρως έχνι;
invidit gandium, amici* vero reprehentionem ac Αίά τί οίν f χάρμα μέν χοΤς βασχαίνονσιν ,
probrum prtebes ? έΛεγγον δέ χαϊ Ονειδος χοις φΙΛοις έμΧαρέχεις
σαυτήν;
Enetsponsus adesi, En civium flos eequaliumde-
f Ιδού σοι χαϊ 6 μνηστήρ. Ιδού τό άνθος x&r
eor 9 Iconii ocvlus. En tuus Thatnyrh y Thecia. Ex- χοΜτ&ν, χό χάΧΧος r ώ r όμηΛΙχων, 6 τον Ικο­
$urge, in amplexus rue, osculare. Scito cui sh νίου όφθαΑμός· Ιδοϋ ό σές Θάμυρις^ θέκΛα'
aesponsala, cui nuptialibus paclis obstricta. Pie spe άτάστηθίι άσχασαι αύχάν. Γνώθι τόν ννμφενσά-
vacnum, ne tuarum experlem gratiarum, ne luo pri- μενον, τόν χαχεγγυησάμετον* μ^ κενόν τ ώ κ έΛχΙ~
vatum colloqulo virum repuierit. δων /*ή χών σών άμοιροτ
% χαρίτων* χαϊ της σης
άχοχέμφης άστοχοννχα χροσΛαΛιάς. ,
T h a m j r i s vero, q u l et rpse aderat, q u i d noa Θάμυρις δϊ πάρων χα\ auxb;, τί μ^ν ούχ ϊ$ρα, τ ί
faciebat, q u i d non loquebatur, quibus e m o l t i r i δ* ού προσελάλει τ ω ν δ$α χαυνουν οίδβ χαϊ x a t a -
noveral animuni alque a conslantia lenoreque μαλάττειν ψυχήν; ΒέκΑα, λέγων, έμοϊ χεχαρισμένη 9

niflecli ? Therta, aiebat, mihi graiissima, mthi έμοϊ ήρμοσμένη, χαϊ νυμφοστοΛουμένη έμοί'
desponsala atque aplata ! Converte atpectum tn pro- έχίστρεψον τό βλέμμα χρός μνηστήρα τόν&όν*
eum tuum : reverere vocem sponsi lut. Veni ad me ηίδέσβητι φωνής νυμφίον χον σου * γεν ου χρός
qvi uitiem Je, qui te ditigam, qutque omnia mea έμοϋ χον χεφιΐηκύχος σε, χου ήγαχηχόζος σε,
ornnemque meam substanliam, meque Ipsum cum χαϊ χάνχα τά έμά, χαϊ χάσαν χτήσιν χαϊ ϋχ-
omnibuMj tui$ manibu* credam. Convertere, tt vide D ap£tv, χαϊ έμαντδν χρός τοΤς χασι, ταΐς σαΤς
tuum Thamgrm, Thecta^ eique toqui diguare ; έγχεφίζοντος χερσίν, ΈχΙστρεψον, χαϊ Ιδε τόν
eo$dem ptrcipiamia sates ; ac, si lubet, uunc siatim σόν θάμνριν, Θέκλα, χαϊ Λόγου μετάδος · χαϊ
'anamui hymeneeum. Sin autem iteque hoc hibel f άΛών μετάσχωμεν των αυτών* xal t εΐ βούΛει.
iube m\h% et % veniam ad te; quemadmodum ego αντίκα νυν φδωμεν τόν ίψέναων. ΕΙ δ' ονν ούτε
lotut $um ut tlbiptaceam, tuve obsequar votuniali, σοι φίΧον τούτο, σύνταζον έμοϊ, χαϊ ήξω χρός
iuo desiderio totut tenear ; modo vocem audiam, σά ' ώς έγωγε χής σης δΛος αρεσκείας, χον σον
modo dutcittimam mihi fabutationem, nwdo con- θελήματος, χαϊ χής έχιθυμίας δΛος είμϊ της σης*
silium tuum $eniiam 9 modo non surdum ad te ingres- μόνον ακούσω φωνής* μόνον χής άδίστης έμοϊ
IUW, non vanum, non manem, ο charissima, ad ie ΛαΛιάς' χήςβονΛής μόνον αίσθοίμην της σης*
mihi prcebeat adventum. Μόνον μ$ χωρήν τήν ώς σέ εϊσοδον, μη κενην 9

μ§ άνήνντον , ώ φιΛτάτη, χαρασχευάσ^ς μοι

την χαρουσίαν.
Neque liis d u n i a x a i v c r h i s , scd trt nutibus ad Κα\ ού μόνον τούτοις τοί; £ήμασιν, άλλ-i καϊ νεύ-
inftecttinrimn animutti composilis allicoru stutJcus» μασι δυσωτ^γτικοϊ; έπικλίνειν δοκών, άλλά κα\ φιλή-
309 ORATIO X V I . - 1N IJVUDEM S. T H E C L E . 511
μασι χαυνωτικοις · ήρεμα δέ κα\ της οθόνης έ π α φ ώ - Λ scd et m o l l i b u i o s c u l i s , sensim vero etiam appre-
μένος, χα\ πρδς εαυτόν έφελκόμενος, "Eyttpat, φά~ henso tinteo ad seque irahens, Snrge, edamus,
7«>/ier Ιλεγεν · τ ά χ α γάρ καϊ ή ασιτία ζό
t ποΛν aicbai, (orle vero iuedia magnum partem stuporem
**6ρος έξ,έσζτχσεγ • τραπέζης δέ μ6ζασχουσα % καϊ injecit. Ubi au-tem mensm pariiceps, meliore jam
ιλρβ^ι^^ίο'α τ ή κ καρδίαν, έανζής ίσχι, καϊ zor animo facta fueris, tua ipsiut eris, huncque tirum
γόητα τούτον άνδρα καϊ ποττ\ρότ ώς άΛήζην καϊ
% pra'stigiatorem ac tie<fui$vmum, velul neductorem
stAaror άχοσεισαμένη, οϋτως ζβΛείως άτακάμ* ptanumque $ubmoven$ t tic perfecte ad nos redibis,
tyeic ήμιν ' καϊ ror γαμεταΐς προσήκοντα χόθοτ imtauratoque amore conjugali, consuetum sermoni$
αρδς ήμας άνανεωσαμέτη, της νενομισμένης v$ttm conlinue recuperabis.
uOzlxa σνγχνρήσεις όμιΛίας,
ΎΙ ©ΰν ή παρθένο;; άρ* επέβλεψε προς τήν μ η ­ Quid i g i t i i r vrrgo ? N u m atl malr<*m rrspcxit?
τ έ ρ α ; άρα τ ω μνήστορι προσέσχεν; 3ρά τίνος των Num ad procum a n i m u m a i i e n d i l ! N n m i t l l i ce-
οικείων ή φίλων ήττηθεϊσα, τδ της ακροάσεως έν- dens necessariorum atit a m i c o r n m , nudittis r i g o -
τεταμένον όπεχάλασεν; Ουδαμώς ' ώ σ π ε ρ δε όρνέων rein r e l a x a v i i ? Nequaquam ; sed vn!ut passercu-
ήχήν, ή σωμάτων άψυχων ψόφον τάς τοιαύτας ηγου­ l o r u n i slridulas voccs, inaniniiiimque corporum
μένη προσλαλιάς , καϊ ώ σ π ε ρ δέ Θάμνος, ή πέτρα fragorem isliusmotli verba alloqueiifium ducens;
βαθύριζος , τοίς έλχουσιν οϋχ επομένη , μόνης των sed et bicui f r t i t i c e t t n n , a u l pelra alia radicnta
λόγων Παύλου της χάριτος έν ήρεμαία νοΰ κατα- I m m o , tratientem non s c q i i i i u r , solam verborum
στάσει, καϊ συναισθήσει κατήκουε ψυχής* PanN gratiam, tranquitlo monlis siatu atque
aninti sensti audiebal.
Κα\ ήν άξιον δντως το γινίμενον εκπλήξεως· F.ralque sahe quod gerebniur e j u s m o d i , n t s t u -
Τρυφερά κόρη, άμυΟήτψ κάλλει καϊ ώραιότητι σ ώ ­ porem inertlo ingereret. Nempe puetla dclicau,
ματος πάσας ανθρώπων τάς θυγατέρας παρευδοκι- hnmensa p u t c b r i l u d i i i e ac corporis v e n u s i a i e o n n u s
μοΰσα, έν αύτψ της ηλικίας τψ άνθει, έν αύτ$ της h o m i n u m Qlias longe sirperans, i n ipsi> aeiatis flore,
νείτητος τή άκμή · καϊ γάρ ήν έ π ί γ α μ ο ς , είς έ φ ­ in ipso j u v c i i l u t i s vigore (>Ueniin virgo mthilis e r a l ,
ηβους ήδη τελούσα* καϊ αυτη, μήτε Γραφαϊ; προπαι- inler eptiebns j a m n m s t i l u l a ) , !i»c(|iie ;tdeo, c u m
δίυΟεΤσα, μήτε νόμω θεού κα\ προφήταις παιδαγω-· nec aule S c r i ^ t u i i s e n n l i u fuisset, nec Dci
γηθείσα, ώ ς μόνον της ευαγγελικής έπήσΟετο φθογ- alquc propbciis i i i s l i U i i a , ubi sMnm Evang.-lii s « -
γής, κα\ ταύτης ού κατ' εύθεϊαν, άλλ' έκ πλαγίας iiUMi p e r c r p i t , f umque non re< l a , scd obliqno
έπ' αυτήν Ιούαης, έξέστη μεν στοργής μητρικής * ad eam venientem, maierna o w i t i n u o cxcossil aino*
Ιξ*στη δέ πάσης επιθυμίας σαρκός. 0 6 μόνον δε, ris vi ; onnii vero c a r n i s c i i p i d i l a i e c x c ^ s s i t : n r q n e
αλλά κα\ εαυτής έκστ3σα τ φ πνεύματι, καϊ διανοία id sohim, sed et ipsaseipsa excedens s p i r i t u , o i e n -
καθαρή και π:στοτάτφ v o t , τδν εύαγγελισθέντα λό· teque pura ac iidelissimo a n i m o , quom a u d i e r a l ^
γον εύθυς εϊσ^εξαμένη * έν έαυτ$ δέ τούτον έδρά- statiui arrepta d o c l r i n a , alque illiits sinu a|:e c o l -
« α σ α , καΛ έδρασθεΤσα πσ,γίως έν α ύ τ ψ , ώράτο μεν locala, ipsatpie I n illa fintiiter cotisiabilila, vidcba-
ίπ\ γ ή ; ουσα, τοίς ουτιν έκ γ ή ς ' ήν δέ έν ούρανοις t u r q u i t t e m tn l e r r a vcr&ari, his q u i e r a n i d e l e r r a f

αληθώς, και των Ιερών Παύλου λογίων, ώς έκ του
ύπερουρανίου Βεου κατακούσασα, ουδεμιάς
τους άπδ γης φωνοΰντας επιστροφής. Κα\ κα.Οάπερ
ήμε?ς περί των αναγκαίων τίνος προς των
εχόντων ημών παραγγελλόμενοι, νηπίων
τιαραληρούντων εΐώθαμεν παραφρονεϊυ, Γνα μή τοΰ
κρείττονος λόγου διαμάρτωμεν · οδτως ή μαχαρία
παρθένος, δλον ακραιφνώς διά θερμότατης πίστεως
έλλαβομένη τον Ίησοΰν, συνετώς κα\ πανευλαβώς
ύπιίχε τ φ sκείνου κήρυκι τδ ους, ϊνα τοϊς
λογίοις, τδ τοΰ γνωατθέντος αύτζ θεοΰ θέλημα γνοΟ-
«α, ΧΛ\ τοίίτο καταπραξαμένη, βέβαιον εαυτή κα\
άτρεπτον το οΰράνιον άγαΟδν διατηρήσειεν.
Χωφροσύνην γοΰν x a l έγχράτειαν , άκτησίαν καϊ
παρθενίαν, πέστιν τε κα\ άγάπην, ώ ς βεβαιοΰντα
Χριστξ» τήν ψυχήν έπακούσασα μακχριζόμενα , f p -
γοις αυτίκα κα\ πράξεσιν., τήν U p i v μετ^ει
χήν · x a l τής εγκράτειας περιείχετο, κα\ τή π α ρ -
vcrc tameii i n cofilis versabatur, &acrisquc Pauli
ήξίου eloqniis v c l u l ex supcrcoelesii Deo a u d i l i s , ne vel
m i n i m u m c o n v e i l i ad eos dignabatur, q u i vocabant
υπερ­ de ler.ra. A c sicnt nos, d u m a v i r i s principibtis ac
ενίοτε u>aj»)ibus iiecossarionmi q i i i d p U m j n b e m u r , i n -
fantium qtiandnque nugas ac d e l i r i a conteinnere
^oltMiiijft, ue per illa aiajoris momenti serrnonem non
gnlis assequamur ;,sic b e a u v i r g o , q u a j t o t n i n s t n -
, cere fervenlissimo fi le a n i i n i s i n u accepisset Jesum,
αύτοΰ prudenter otnniqne reverentia ac religkmc ejusprae-
οωιϊ aurein praubebal, ut illius etoquiia, Dei i l l i
cogniii r o g n i i a volunlate, c a n q t i e exsoeuta i i r -
mum sibi uc iminobile cuele&le bouuin servare l i -
ceret.
Casiiiatem i g - t n r Pt c o n i i n o n i i a m , panpertatom
et v i r g i n i u i e i n , ildcinque Η chariiatem prftdtcari
a u d i r n s , ut qnae C h r i f l o animtuu l i r m i l e r a s i r i u g o -
διδα- retit, opore slatifii ac aciione sarraui colens d o c t r i -
natn, contirtciiiiie .studebat ac v t r g i n i i a t i animum
t

Oavi^ π^οσεφύετο, χα\ τήν άκτησίαν ήρετίζετο' δι* a d l i i b e b i l , alqtie pauporlaleiii sibi d c l i g e b a l : q n i -
2>ν είς πίστιν τοΰ άγαπωμένου κραταιουμένη Χρί­ liiis i n C l i r i s i i prsHUilecti roborata fi')e, siupore eor
στου, έκπληκτος μέν έδόκει τοις εϊς αυτήν δ ρ ώ σ ι ν , repia atque percita c e m e n i i b i i f i i n eam videbatur,
ολη δέ άρα έξεστώσα τ^ θεωρία τοΰ θεοΰ· cuin uliqtie Dei contemplatioiK.'. lota cxccssissel-
311 NICETJE P A P H L A G O N I S
Quid \ptur Thamyris ? Amara inde aeimilatioiic, Α
iraque et frtrore impleluir. Ejusmodk enim ept cor-
poris pbiitrum. Quandiu. quideni adest quod in de-
liciis est, velul ignis itliug cupidiiale aceendilur,
quod amori habemr; siaauiero desideraio frnsirc-
lur, mutala sULim passione, desiderii flaiomam in
irae ignem accendii, adversus eum qui illius inbi-
bere ctipidhaiem extslimalur. Sic elilleseintilaltoiie
exitstuai, furil, hijuriam querilur, mcemlimr, (o-
tumque succendit k o n i u n i , oiunemqtie populuni
civitatis, ac t u r b « omnemadver&useum concionem
cogii, a quo laesus injuria videbalur. Ubi diluxe-
rat Onesiphori domum irrumpii, injurns, minis,
v υβρίζων, απειλών, βλάσφημων, κα\.τοΰ α?σχιστα
malediciis procas, turpissime Paulutn se muhalu-
runi juraos ; trabens primum in foruin et ad priii-
cipes cmjalie, posiem eum accusans ac civiiatis Β
corrupiorem ; adhuc vero etiam e)us, quae iili de-
sponsata essel ; euoadem posiea eliain ad pra'sidem
ducens. Quodquo coactum judicium erat, praesesque
312
Tt o£v ό Θάμυρις; Ζήλου πικρού, θυμού τε και
όργης εντεύθεν άναπίμπλαται* τοιούτον γάρ τδ φίλ-
τρον τοΰ σώματος · ϊως μεν αν παρ^ το καταθύμιον,
ώς πυρ άνακαίεταιτή περί το φιλούμενον επιθυμία ·
άστοχων δ* του έπιθυμουμένου, ένήλλαξε τδ πάθος
εύθυς, καϊ τήν φλόγα της επιθυμίας εις πυρ άνήψεν
όργης, κατά του ανακόπτων αύτοΰ τήν Εφεσιν νομι-
ζομένου • ο&τω κάχείνος, ζηλοτυπεΖ , μαίνεται,
ύβριοπαθεϊ, έξάπτετα*, και δλον έξάπτει τδ Ίκονιον,
κα\ πάντα τον δημον της πο*λεως, κα\ πάντα τον
δχλον, κατά του υπονοουμένου λυπεϊν δχλαγωγεϊ *
δρθρος, κα\ τδν 'Ονησιφόρου χατέλαβεν οίκον {62},
Παΰλον διαθήσειν διομνύμενος · ϊλκων επί χάς αγο­
ράς πρώτον κα\ τους πολιτδρχας, λυμεώνα τούτον.
φθορέα τής πόλεως, £τι δε χα\ της αύτφ καΟ-
ηρμοσμόνης, διαλοιδορουμενος * ενάγων δ* μετά
ταΟτα χα\ ϊπ\ τδν ηγεμόνα * κα\ επειδή τδ δικαστή-
ptov συνεκροτήθη κοΛ ό ήγέμών επί θρόνου δικα­
t

pro tribunali sedebat, ac presto judices a&sessores στικού, κα\ οί σύνεδροι περ\ αύτδν, καΙ πέριξ ό
eram, populusque «ircuuifusue slabat. ac pr^eco δήμος, κοΛ σιωπήν δ κήρυξ παρήγγελλβν, καΐ ό
siteatium indicebat, Pattlueque adduclus in j u d i - Π αυλός τψ βήματς παρ^κτο, χοΧ δ Θάμυρις κατ­
cium erat Th.iniyris accusans a i t :
f ηγορών Ιφη *
Net vesttam potentiam, magnificentihsimamqtte Ούτε τό ώμέτεροτ κράτος, καϊ z^r μεγαΛο
mgntis totertiam, nec prcese\ilium (ntemquam igno- <pvsctax%Y ayxirotar ζής διανοίας, οϋζ8 δέ ztra
rare arbitror^ qu<e mearum rerv.ni $unt. Sciiis vero, zmr παρότζωτ άγνοεΊν οίμαι ζα %αχ έμέ. Λ

(um tnihi genut iplendidum ium longe gravem es$e

y στασθβ δέ, δζι καϊ γένος έμοϊ Λαμχρδτ, καϊ
substantiam, honoremque, qui ipu opum affluentia χεριονσία σφόδρα χοΛ1ϊ\,καΙ ζιμή χαζά τδν
paribus modis respondeat. Accedit el formm venustas stXovzor. Πρ&ς δέ καϊ ώρας έΛαχοτ άγαθης *
%

ipsa elegatis, cunclaque itluttria, accuucia conspicua.
Ac ue verbis obtundere videar, rnea omnia ejttsmodi
*u»i, ut merito amorem cieant ac mnuialionem. Sed
ti mihi uxorem de&pondi. Noslis omnet Theoeleam ;
cjm filia> addietu* sum. Parata jam omnia ; tempus-
quenupliarum aderat,ac euncta ad ettt ambitio&o euttu
κα\ χάττα έχίσημα, χαϊ πάντα χφίβΑεπζα' καϊ
Ινα ποΛν£/>ημον8Ϊν δοκώ, ηάντα τά κατ" έμέ
ζηΛωτά* μιμνήστενμαι δ& καϊ γυναίκα έμαντφ *
ι ή ν θεόχΛειαν άπανχες οίδαζε* ταύτης ηροσ*
εθέμην rfl θνγατρέ· καϊ ήδη έτοιμα πάνχα' καϊ ό
κα/ρός τον γόμου χαρην καϊ Λάνχα χρός τούτον
9

tmtructa. Repenie veto mato genio homo u:e homi- φιΛοχίμως παρεσκεύασχο • έξαχίνης δέ κακφ
ttibut lues mihique prae cuncii* exitium {fabeltis enim
t δαίμονι ό άνθρωπος οίτος, ίΛεθρος άνδράσ^ καϊ
tiilntis uxores demeniam, virgines seducens; has χρδ χάντων έμοϊ {ΛογνδρΙοις γαρ κεκομψενμέ-
quidem nonsinit legilimit nuptiis viris copnlari illa$
t νοις τάς γυναίκας συΛαγωγωΤτ τάς χαρθένονς
rero viros contemnere facit) eum omnibus etunn
9 έξαχαζών* τάς μεν ούχ έφ καθ* δ θέμις ανδράπί
meam Theclam corrupit ; Theclam mihi spon&am α γαμηθηναι · τάς δέ συνεύνων ύχερορφν χαρα~
tana menle dejectt. Siguidem igilur sinatur hic vt- σκευάζει), μετά πάντων καϊ τ ή κ έμ^ν διέφθειρεν
rcre, pr&stanltssime pra>$es nec urbem habiturus e$.
t βέχΛαν · zf\v έμοϊ καθηρμοσμένην έξέστησε θέ-
Corrupit Jcottium, periii etomnh circumvicinct regio; χΛαν. ΕΙουν εαθείη Cqv οζχος, χόΜν, & κράζιστε
mque id morfo, sed ei omnis promncxa aique civitas D ή ^ ^ ώ τ , ούκ έχεις* διέφθειρε τδΊκόνιον
% ώΛετο
si ad itlius Ugis ritum mores componere in animum καϊ χάσα χεριοικίς* καϊ ού μόνον* άΛΛά χαϊ
inducat haud eva&erii quin tempore liberorum orbi- χάσα χώρα καϊ αόΛίς^ εϊ γε
y καζά ζόν ανζον
taie xnlereul. Etenhn si nuplim in causa sunt ul pe- νόμον άνάσχοίτο βιονν, σύκ άν φθάνοιεν χρόνψ
utme sii humanum genus ac generatio, quwque ex δι* άτεκνίας έξαχοΛωΛότες. Καϊ γάρ εϊ ό γάμος
atiis alionim successio est; nimirum cwlibatus libe- άειζώΐας του γένους αφορμή, καϊ αϊτιος άνθρώ^
rorum orbitatem inducil. universiqve generis interi- τιοίς γενέσεως * καϊ της έξ άΧΛων είς άΛΛονς
ium aftert. εφεξής διάδοχης! άχαιδίας &ν εΐη, καϊ καθόΛον
τον γένους αναιρέσεως, ή αγαμία δηΛαδή.

(62) Τδν Όνησιφόρον κατέΛαβεν οίκον, Hunc εισάγει, Κολοφωνίας έπίσκοπον εΰρομεν γεγο­
OnesiphorumexislimalBaron. ipsumesse quiaPaulo νότα· δεξιον έν τοΐς λόγοις κα\ άλκιμωτατον μέχρις
jiominaLur, u ad Tim. ι el iv, quique niarlyr liabe- αίματος αύτοΰ τήν πίστιν κρατύναντα- Oitesiphorum r

uir ip Rom. tabults 7 Sepi. &ola conjectura esl. cujus Apo&tolus obiter tneminu in Ephtota ad Timo-
Menaea illo die, jungenlia Evodio, primo post Pe- theum invenimu8 fuis&eColophoniwepiscopum, vmtm
f

irum Anlioch. episcopo: Τόν δε Όνησιψόρον, δν ehqnio facUem ac fortkshnum, qui ad usque sangtti-
Ιν τϊ| πρδς Τιμδθεον Επιστολή δ Απόστολος T.XQ- nem roboraverit (idtm. licliqua nobis obscura suul.
313 ORATIO X V I . - I N L A U D E M S. T H E C L i E . 31*
Ένδοθέντοςδε και : ω [Ιαύλω τα κατ' αύτον άπο- Α Failanuteuiel Paulo seipsum defcndendi licenlia,
λογεϊ jOat, Έ^ω /ί£>· g//u άνθρωπος Ιουδαίος, άπ- Ego quidem, respondit, homo Judceus sum , ab i i i -
εκρίνατο, rot> ουρανού xah της γης βεφ νη- fantia Deo caiiei terrcc addictnt : ac propierea Dei
πιόϋεν άνακεΐμενος* καϊ διά ζοντο, νόμφ θεοΰ lege eruditus aique mandath inttructus, accepto tem*
παιδαγωγηθεϊς, καϊ ταϊς έντοΛαΙς προπαιδεν- pore diviniore dignatut sum insiitutione. Medioqne
θεϊς, δεκζφ καιρφ θειοτέρας χαζηξίωμαι μυστ­ quandoque die vidi, ctari$$ime ptmet, circumfutgeu
αγωγίας ' καϊ έν ήμερα Λοτέ μέσγ εϊδον, ώ Λαμ­ tem m€ ε coelo iucem $oie tpiendidiorem, vivantquc
πρότατε ήγεμών , οϋρανόθεν περιαστράψαν με audivi vocem, ac in me Chrislum Jestitn explanan-
ρώς υπέρ τόν ήΑιον · καϊ <ρωνης ήκουσα ζώσης tem nempe Chrhtum iltum, qnem ignorant prius
0i
9

καϊ διατρανούσης έν έμοϊ Χριστόν Ίησοϋν' Χρι- penequebar in incredulttate *\ Ubi autem dmna
στόν εκείνον, br άγνοών χρότερον έδίωκον έν vevelaiione cognoti esse illum vere Filium Dei cha-
απιστία · έπεγνωκώς δέ διά κρείττονος άποκαΛυ- riisii> u>n, qut et filiua hominu impensiori tn huma-
ψεως, ώς αυτός έστιν δνζως 6 αγαπητός ΥΙός του nuin genut etementia misericordiaque ex$iiterit, vt
θεον, ος καϊ νΙός άνθρωπου διά φιΛανθρωπίαν ejui extremas f&cet alitori quam ferat lubsianiia modo
ύαερουσίως κεχρημάτικεν Ινα ζήν
9 ήμετέραν inttauraret: omneque, ne stm prolixior, polioribu*
έσχατιάτ άνακαΛέσηται * καϊ πασαν, ϊνα μή ^ verbis Dei doctus consiiium, ρετ enm, et ob eo
μακρηγορώ, τήν τοΰ θεον βουΛήν μεμυσζαγω· gentibus miuus tum addocendum omuem homipem 9

γημένος κρείττοσί Χόγοις δι* αύτον, παρ" αύτου ac admonendum converti ad Deum foriem vivum ; M

τοις έθνεσιν έξαπεστάΑην, διδάσκων πάντα άν~ ei ut ftoriando hortarer omnet, omnem wiprobiiaten
θρωπον, καϊ νουθετών έπιστρέφειν έπϊ ztr θεόν ac injusliiiam avenari, omnemque justiliam acsan
τύν Ισχυρόν τδτ ζώντα' καϊ παρακΛήσει πάντα ctitatem in limore Dei operari; qui nempe sciant,
άνθρω^ον χαρακαΛών, πάσαν μέν άνομίαν καϊ itatuuse dietrt, in quo $ibi ipte omne humanum genus
ά&ικίαν άποστρέφεσθαί · δικαιοσύνην δέ πασαν tistet, ac unicuique pro suarum meruo acihnum
καϊ άγιωσύνην έν φό€φ κατεργά&σθαί του θεον' reddet.
είδότας, δτι έστησεν ήμέραν, έκ fj μέΧλει πασαν έαυτφ τήν ανθρωπότητα παριστφν, καϊ άποδιδό-
ναι έχάστφ κατά ζην πράξιν αΐποΰ,
Καϊ οΰ μοι σκοπός, ώ δικαιότατε δικαστά, καθ- Sec id mihi propotttum e»t tvquissime judex, ut t

άπαξ τον γάμον άναφεΤν αντη σαφ^χς χαβ* omnet prorms nuptias sublntas velim; keec nimirvm
ι)μων έστι συκοφαντία' άΛΛά πορνείαν μέν πα­ adversum no$ aperta calumnia est ; sed omnem
σαν καϊ μωχείαν, καϊ πασαν άκαθαρσίαν καϊ - quidetn (ormcanonem et mmcltiam omnemque i m - t

έπιθυμίαν κακήν · καϊ πάν πάίος έκκΛίνειν παρ- munditiam ac concupitceniiam malam , quidquul BS

αινώ* γάμον δέ τόν έννομον καϊ ίν()εσμον ώς demum Ubidini» est , viiare suadeo ; malnmonium
Λ

άμίανζον αποδέχομαι καϊ τιμώ. ΕΙ δέ τις ψυχή vero Ugittmum Uatumque^ ul incontaminatnm recipio
πρα&α καϊ επιεικής, δ/ά βίου παντός άγαμίαν accoio. Sin autem mitior qucedam mcdestaque anima,
καϊ χαρθενίαν έΛομένη, μόνφ μόνη σχοΛάζειν τφ per vitam omnem delecto ccetibatu ac virginitate toli 1

Κνρ'ψ, καϊ ταίς προσευχαϊς άπερισπάστως αίρε- Domino tola vacure, ac precibus indislracia mente
ζίσαι, ζονζο κάΧΛιστον έγώ κρίνω καϊ του επαι- > instare velit, id ego pulcherrimum judico; nenipe
νέτου άξιεπαινετώτερον, καϊ τοΰ τιμίου γάμου lauUabili majore dignum Ihude, connubioque ho*
ζιμιόπερον, ώς οΙκεΙοΫ δντως δν καϊ μάΛΛον άρε- uorabiU lionorabilius; ut qttod Deo vcre necessarium
σζόν τφ Βεφ * ώς άΰΛον καϊ νοεράν Ουσίαν^ άϋΛως ac magii placitnm, vetnt seilicet sine maieria ae
καϊ θεΛητώς τφ ύπεραϋΛφ προσαγομένην. intelligentem hoitiam, immateriale ae votuiHaie ei
oblatam, qux omni illi quod exira maieriam e$l, longe
eminet.
Τούτων Ικεϊνος ώς ήχου σε των φωνών, επειδή Ilis ille audiiis vocibus, quod veriialis v i m j u d i -
κρίνεινούκ'ϋο'ει τήν δυναμό της αληθείας·- (ψυχή γάρ jy care nou noverat ( qnisquie euim aiiimus liuic
ττίσα, νυν αίώνι καϊ ταϊς άπαταtς του βίου σφο­ saeculo vitaeque erroribus vehernemius imniersus
δρότερο ν έμπ^φυρμένη, ούκ οΤδεν άσκαρδαμυκτΐ esi, irretoriis oculis veritalis fulgoree conmeri non
προς τά; της αληθείας αύγάς άντωπεΣν*) fit* δ κα^ novil) : quamobrem eliam ille> cum nec adversaii
σύτδς, μήτ' άντιτείνβςν Ιχων, μήτε δέ συντίΟεαΟαε posset, nec vero assenliri Pauti verbis, non vacaie
τοις ύπδ τοΰ Παύλου λαλουμένοΕς, άσχολίαν τε προ- sibi per otium simulat, vincluraque ia carcere i n -
φασίξεται, κα\ τοϋτον δεσμεύσας, καΟείργνυσ^ν είρ- cludit.

Τ£ ουν ή Θέκλα; Α.ρ* ύπετεάλη φρίξασα προς τήν

τ Quid igitur Tbecla ? Timore inhorruit abduriA
τοΰ κήρυκος άπαγωγήν; ή μικρόν γοΰν καθυφήκε prseconc? aul parum aliquid proposili tenorein
της προθέσεως; ή διανοίας βάθεσι τέως τήν αυτής remisii? aul alio menus sinu hactenus fidera auain
πίστιν έγκατεκρυψεν; ή οί> σφοδρά ταύτην έθριάμ- occuttavil ? aui non splendide eam publica>»t? aiU
βευσε περιφανώ;; ή θριάμβευες μεν» ού συνετώς δί ; publicavit quidcm atque e d i d i t , sed i m p r u d e n t r

Aci. i x , 3 ; xxvi, 13. 6 6

I Tiai, i 13.
t
M
Psal. X L I , 3 . m
CDIOSS. m , 5 ; Ilebr. x i u ^ 4 .
 315 NICET.E PAPHLAGONIS
bcit? Ha<idq'!aqu»m. Qnid itaque faclt ? Surgit βϊ- Α
tentio media nocte ; Deumque Pauli invocal, ut
comes csae v*>Iit ; ornalum spernit, inanres, spc-
cula, qtiidquid illecebranitn est juventulis; irtsiar-
qnt evangetici iltiua mercatorig, invenla preliosa
margarila, suonun oninium preiio eam coeuiit ** ;
ac velul ejus praeceplor, quau illi erant lucra, pro-
ler Chrisium detrimenLum exisitmans \ alia ja-
6
nilori praebebat, aliacarcerario, modo solum slne-
relnr Paulum vhlere, eiqne carceiis, soli, vincu-
torufc eociam accedere ; dmna?que Evangelii
prapiiirationie perfecthu parflcipemfore. £rai intfer
lia?c conspicerc, illani quidem ut siliculosiseintam
3i6
Ούμενουν. *Αλλά τί π©ι»ϊ;"Αν{στατα6 κατά μέσας νύ­
χτας ήσυχη * επικαλείται τον Παύλου θεόν εις συν-
οδιαν* έςδυθενίΤ τά κόσμια, τα ένώτια, τά κάτοπτρα,
τά θέλγητρα πάντα της νεότητος· καΐ κατά τον
εύαγγεΛίκόν εκείνον ίμπορον, τον πολύτιμον εΰρη-
κυίχ μαργαρίτην, πάντων ών εΤχεν έπρίατο αυτόν ·
χα* κατά τον αυτής διδάσκαλον, άτινα ήν αύτ$ κέρδη,
5ti τον Χριστον ζημΕαν ήγηβαμένη, α μεν έδίδουτψ
πυλωρφ, α δέ τψ δεσμοφύλαχ* · μόνον, ώστε παρα-
χωρήσαι ταύτη τδν Πριυλον ΙδεΓν, κα\ της είρχτής
αύτψ κα\ του εδάφους κοινωνησαι κα\ των δεσμών,
xaV δή κα\ της ευαγγελικές Οβηγορίας τελεώτβρον
μετασχείν. Ην ουν εκεί καθορ^ν, τήν μέν οία διψη-
Τ

cervam ad Det aquas accurrere , htinc vero tan- τικωτάτην ϊλαφον δράμφ τά ύδατα του Θεού καταλα*
quam pioflnenOin fluvtum, illius mentis ori uber- JJ βοϋσαν* τον δέ, χαθάπερ προ^έοντα ποταμδν, και
rimnm lheolog « laticem illi affundere.Ac illi qui-
:
κατά τοΰ νοεροΰ στόματος αύτη; το της Θεολογίας
uemtp liis eraut. νάμα βαψιλέστατον έχιδλύζοντα. Κα\ ο! μεν ησανέν
τούτοις.
1
Pritqa «latim atirora, ingcnsque domeeiicos copii "Αμα 61 Ιω, κα\ τάραχος μέγας χατειλήφει τοίις
turbaiio. Qtiserrbatur nainque Tberla : de Thecl» οϊκείους· Έζητείτο γάρ Αέχλα* διελαλεϊτο Θέκλα ·
rnmor e i a l : apud notoe, apud cognnios omnt dili* άνηρευνοίτο παρλιοϊς γνωστοίς, παρά τοΤς συγγε*
gentia vesti^abatur,, Inlerqne vicinos, ul par^str νέσς, κα\ παρά γείτοσιν» ώς είκδς, χα\ φίλο ι ς. 01
el amicos. Famuti in^uirebanLur ; ancillae poenas οΐκέται ήτάζοντο αϊ Θεραπαινΐδβς δ(χας Ιτίννυον
t

dabanl; omnis fumilia agUabalur. Cognila ume», xalol έπ\τής οΙκίας πάντες εδονοΰντο. ΈγνώσΘηδ*
ad Puuli pndes provolula tnvenia est ; ac quidem, ουν όμως, κα\ προς τοίς Παύλου κυλιομένη κατελήφθη
jiul-i lsai;tm, illius pedum pulverem lingebat M
; ποαίν κα1τ6ν χουν μεν τών^βύτοΰ^ κατά τδν 'Hsatav,
tanqnam vtiro Dei FilioDeoque eio reveremia atqtte Ιλειχε ποδών · αύτφ δε μετ' εύλα&είαςοΰτω καΐ τρό­
iremor^ llti aslabat. Sic nitninun summe eam t)ei μου παρ{στατο, ώς υΐψ θεού χαΐ θεψ' ο5τω κατ
timor crp^ral quo jani conlixa lentaque ac consiri- άκρας αυτήν εΐλεν ό βεοΰ φόβος, φ λοιπόν καΟηλω-
cla, nihil pensi Itabebai aut allendebat, qui ejns ^ μένη κα\ συνεχόμενη, ούδεμίαν (πιν, ούδεμίαν έπι-
causa avtl turbae cierenl, ant jpsis illaiae ferrenl. στροφήν τών 6t' αυτήν θορυδούντων ή Οορυβουμένων
έποιεΐτο.
Quid igiltir Thamyris ? Furore ruvstis agitatur ; Ή δέ 6 Θάμυρις ; Μαίνεται πάλιν · ταράττεται,
nirsus tiubalur ; nir&us incendilur ; rursus lurbae «άλιν εξάπτεται * όχλαγωγεί πάλιν, κα\ πολυ μδλλον
cogil, Itmg^qut! iitijgis ac priug, quitnto nimirum ή πρώην, δσψ κα^εβαιοτέραν ύπείληφε της παρθέ­
Hiam Γΐΐΐ'ΐίυι^ιιι virginis Beduclionem puUbat. De- νου τήν άπατη ν. '^Εμφαν(ζει αύθις τψ ήγεμόνι κατά
f t r t lureus praisidi adversus P;tulnin ; vehitqtie Παύλου* χαΐ ώς 4ντικρυς ήδικημένος, δίκην αϊτε!
palam iiijurla laesifs, pcBiiam i r r o g i r i depo»cit. 1$ λαβείν, κα\ δς τοϊς κλητήρσιν επόμενος, πρόθυμες
iiaqtteappariiores socniiis, ad jndiciuin alacri rursug αύθις έπ\ τ6 δικαστήριον ivf eu Ή δέ καΐ αυτή ώ ;
t

anituo aeceudebal: sed cl illa, ul Pauli revcra Παύλου τψ 5ντι μαθήτρια χλητευομένη, μετά πλεί­
disclpula, vocala c*im ceset, praiclara animi inagtu* στης 3σης άνήει μεγαλοψυχίας. Ού γάρ ϋπτ^σχύνετο
ludiue ac pvaesianlia, ad (ribuital adibal. Non enim το Εύαγγέλιον τοΰ Χρίστου* χαρά δε αύτης ύπερ-
Cbrisli Kvangelium orubescebai; sed gaudium illiu^ φυώς τήν καρδίαν, κα\ μυστική διειλήφει άγαλ/Ιασις,
ftxltuiecor, iiiyetioaque exsultalio pervaserat, quad ^ δτι ύπερ Χρίστου μετά Παύλου θεατρ£ζειν ήξιοϋτο.
proChrutocum Panlo urbis iheairo Iratluct ineruer;.l.
Ubi iiaque ambo judioi asiilorant ; Paulum qui- ΈπεΙ ουν παρέστησαν 5μφω τψ δικαστή , τον μέν
dem oec verbo dignamur» quod ille jam sui defen- ουκ άξιου σι λόγου, ήδη τά περί αύτοΰ άπο)ελογημέ-
Mone p«*iTunctus erat, quodqne ex prima sLaiim νον, καΐ ώς i x της πρώτης εύθϋς άποκρίσεω; τήν
r^spuitsioue illaliun crimen sirenne quideui depu- χατηγορίαν ούχ άγεννώς διακρουσάμενον τήν δέ
leral : ex Tiiocia vero rationem exiwscunl sprela- λόγον άπαιτοϋσι της αγαμίας, χα\ της θαμύριδος
ruin nuptiarum, quidvu cattsa aversi ejue a Tha- αποστροφής. Ή δέ λόγου μεν τούτους ήξίωσεν ούδε-
ntyridc atiimi exstsiai. Al illa, ne verbum quidem νός· προσειχεν δέ Παύλφ* κα\ σιωπώσα, τήν αύτης
dignaia loqui, inlenia in Paulum erat, Kiientioqoe τοΤς δρώσι γνώμηνήρίμα καθυπέφαινεν, ώς ού θεμι-
enaiu Kensin» utexilem videulibtis subindicabai ; τδν διδασκάλου παρόντος δημηγορεϊν μαθητήν. Άπαι-
iicmpn non iicere pntsenie uiagi&lro, discipuluin δευσίας ουν, ή αταξία; τών πυνθανομένων αυτήν ή
|»ro coucinoe toqui. liidisciplinatos itaque *eu i u - μεγαλόφρων καταγνοϋσα, ίμενεν ουτω λαλούσα μ η ­
cooiposilos rcpreheudene ina^nanimis Virgo qui δέν.
sciftcitareii(ur,i» eum moduin niliil loquens manebat.
» Mallh. xui, 44. " Pliilipp. «u, 7. « Isa. i u x 23.
f
317 ORATIO XVI. - IN LAUDEM S. TUBCL/B. 318
T t οδν δ δ ι χ α σ τ ή ς ; Τδν μεν φραγελώσαί, της π<5- Α Quid ergo J u d e x ? Paultim flagellis eaesuro, urbe
λ ε ωζ ά π ή λ α σ ε ν · τήν δε ζώσαν καήναι κελεύει π υ ρ ί . e j r c i t ; T b e c l a nrt Yerovivam j u b e t i g n e c r e i n a r i . H o c
Τοΰτο γ ά ρ μ ή πειθομένής αυτής, κα\ ή μήτηρ μ ε γ ά - enlra curn morem non gererct, ipsa inater maguis
λαις έ6<5α κραυγαϊς. Ένταΰθά μοι τω λόγω κάμνοντι, clamoribus urgebat. Hic, quseso, falisceule milii
x a l τδ τοΰ αγώνος μέγίθος άμηχανοΰντι παραστήσαι, sermonis v i , nec c e r i a m i u i s molem valente repras-
συναγωνίσασθέ μοι, παρεγγυώ, διά προσευχής τε senlare, vos ipsi prccibus propensiusque a i i e n i i s
καΐ π ρ ο σ ο χ ή ς · τ$ μ ε ν , νοερώς εξαιτούμενοι εύοδοϋ- animia opem ferlc : precibus q u i d e m , jnente e x o -
οθβί μοι τδν λόγον της απαγγελίας * διά προσοχής δε rantes « t e n a r r a n d i s e r m o mibi prosperetur ; al-
κα\ αταραξίας, ώσπερ εν λιμένι τιν\ -γαληνψ, τψ leittis t e r o a n i m i s et i n t u r b a l U , ut vetot in iran-
οίκείφ ν φ , τοΰτον γαληναίως έγκαθορμιζόμενοι. quilto quodain p o r i u , in roenie Teslra, I r a n q u i l l a
eum siatione a c c i p i a l i s .
Πάσα ή πόλις'έπ\ τδ θέατρον άνήει μετά σπουδής· Urbe l o u festinato in theatrum c o n c e s s e r a t : \\v\
άνδρες π ά ν τ ε ς , αυτόχθονες κα\ ε π ή λ υ δ ε ς , άρανεΤς oinnes, indigena» et inquilmf, o h s c u i i et illustres :
*α\περιφανείς· γυναϊκ*ς πάσαι, πρεσβύτεραι κα\ mulieres o m n c s , s e n i o r e s e l j u n i o r e s , ignobile* a l -
νεώτεραι, άσημοι κα\ επίσημοι · καΐ νήπια δέ μετά que nobiles : quin e l infanles c u m Itis qui setaiit*
των καθεστηκότων ίτρεχον ΙδεΣν* κα\ πρδ πάντων, δ Β gensusque inlegri e r a n t , ad s p e c U c u l u m c u r f e b a n l ;
τήν Ατοπον αυτω κρίσιν χαΐ άδικον άποφηνάμενος praeque o m i i i b u s , prseses ipse q u i s i c abstirdaiu
ή γ ε μ ώ ν * καΐ επειδή τά τε ξύλα ήτοίμαστο πρδς ύ π ί κ - altjue iniquam l u t e r a l s e n l e n t i a m . Quodque ligna
κ α υ μ α , χα\ πάντα ϊ τ ο ι μ α ή δ η , κα\ πάντα εύτρεπή τά &d fomiiem parata e r a n t , cunctaque jatn expedila
πρδς τήν πυράν, προσήχθη κα\ αυτή Θ έ κ λ α · κα\ τδ et ad rogum apiata erant, addiicta e s l et T h c c l a :
Οαυμάσιον, δτι ουκ ωχρίασε ν πρδς τήν τοΰ πυρδς remque i n i r a i n , quod non expalluil ad i g n U minas ;
ά π ε ι λ ή ν ούχ εδειλίασεν τήν ψυχή ν · άλλά τήν κ α ρ - non aniroo f o r m i d a v i i ; sed inlenta mente laelans-
δίαν μεν άνατεταμένη χαΐ εύφραινομένη π ρ δ ; βν que in Domino, in quern c r e d i d e r a l , florenleqim
επίστευσε, Κύριον · βάλλουσα δε τδ πρόσωπον, χαΐ v u l i u in batiieo ad I a v 3 m l i i m a l a c r i t e r exuen& ai t f

ώσπερ ε ι ς βχλανε?ον τοΰ λούσασΟαι χάριν προΟύμως velut gcuialem virgo lecluiu p e t e n s , s i c s i b i c o n -
άποδυσαμένη· ή ώσπερ έπ\ παστάδα χωρούσα π α ρ - &ignans lignoruni s l r u e m c o n s c e n d i l .
r

Ο ε ν ι κ ή ν , ούτως έαυτήν κατασφραγισαμένη, των

έστρωμένων επιβαίνει ξύλων ( 6 5 ) .
Τ ί ς ού κατεκλάσθη τήν καρδίαν τοις δδυρμοΐς ; Cujus non i r i s l i gemitu fracltts a n i m u s l Cujus
Τ ί ς ο ύ παρείθη πάντα της σαρκδς μ Ο . η ; τίνο; πα­ non soluta o m n i a c a r n i s i n e m b r a ? G u j u s genae IIOII
ρειά δακρύων ού πίμπλαται ; τ ί ; δέ ουκ άπεδυσπέ- lacryttti» oppletae? Qiiis non indigne ferret s e n i e n -
τησε τοϊ; κεκριμένοις, κα\ σφοδρώ; έκ$ϊ τοΰ δικά­ t i a m , j u d i c e m q u e acriter tanta tlla Lurba non re-
ζοντος κατεϊπεν; Ε 5 σ ι γάρ Ελεον, οΟμενυυν όπόσον p r e h c u d e r e i ? C u n c i i s enim miserat!onem,quantam
εΙ"εΖν Εστίν, ένεπο'ει τδ γινίμενον, ορώσ&ν νεάνιν nec v e i b i s e x p r i m e r e liceat, r e s ea f a c i e b a l ; d n m
καλήν μέν τδ σώμα καΐ τρυφεράν * προθυμία δέ videlicci foruiosani corpore a c d e l i c a t a m puellam vi-
ιτνεύματος ανυπόστατου κατατολμώιαν φλογδς, κα! d e r e n t , s p i r i t i i s a l a c r i t a i i s a n i u i i q u e fervore i n l o l e r a -
αίρουμένηνείς τέφραναύτίχα δή τφ 7Λΐρ\ διαλυθήναι, bilem incendii v i i n c o n l e m n c r e i n a l l e q u e iii favlllaui
r

ή τήν αυτής προίσθαι παρθενίαν, κα\ τδν άρμοσα- sialiin igneexurenledissolyi quam virginilatemsuau)t

μενον καταψεύσαατϋαι Λ ρ ι σ τ ό ν . p r o d e i v , a u l C l i r i s l o sponso datam itdem fallere.

Ε κ ε ί κα\ πάσας ο μ α ι τ * ς
Γ
δυνάμεις των ουρα­ Ibt a r b i t r o r et coeleeles o m n c s poteslates ciinx
νών δρώσας/ τδν τοΰ αγώνος ψκτείρηκε*ναι τρδπον. v i d e r e n l c e r i a n u n i s m o d u m , niiseraiase&se. \bi ct

(f 5) Tar έστρωμένωτ kxt€airsi ξύΛωτ. Nondum plsees g r a n d i o r c s , ipsi v o r a c e s , ut erat noceniH'

i c i l i c c t accen&a pyra : quo-l eiiain Metapbr. a i l ; D solers a c c u r i o s a omnis generts be^tiis c%ra goo*.
quodque desunt G r x c a , L a i i n a reprsesenlo, Liijnis l i l i i a s , eoqne epeotaculo insanse pJebis itt inagnia
»ulem jaw nti)»iralis t tortores ut conscenderet prw- quibusque u r b i b n s , qualis A i i l i u c h i a , O r i e n l i s o c u -
ceperutit : cou&cendil illa siguo $e crucis
t eonsi- i u s , oculos p»scebai. Ipsa B a s i l i i veiba haud &aiii
gtmns : itli ignem accendunt, e l c , ubi nibil e x t r a conson.ire videnlur ; »ieque reiu n a r r a i , quomodo
ordh»«in, etquo sibi T l i e c l i n i nrct:m inlulisse v i - jieoio snne gesLam p t i i a v e r i t : Πάντων τοιγαρούν
d f a l n r . S i c ouiiu qtiolidie j u b e n t u r r e i , qiiie s t i u l πανταχόθεν ξύλα συμφορησάντων, κα\ τής φλογδς
iiifi rcndae iieci p n c v i a , ipsi praesiare, praeslaniquc, είς αύτδν τδν αΙθέρα κορυφωθείσης, έπιβήναι κε­
nemine retn criuiini tlanle. A l B a s i l . in ipsuui λεύεται τη ούτως έκφλογωΟ'είση π υ ρ ^ . Lignit ron-
j κ α in siibliiin' elatam I b i i i m a i n insitiisse a u c l o r ferla omnium opera undique camportalh, et ftamma
esL, exciisaf<|iiti F a i t i i n u s cxiMiipla aliaruui s a n c l a - in ipsum jam mlhera sete tustoUe*Ue pyram U ι f

rtiui iiiurpMinn, qnae Spicilus sancii inslinclu flammanlem virgo inscendere jubetur. Nou lioc j u -
lient cainifictM}, iicc vero huiiiaiiuiu est quod j u -
pcrtndc sc in ignein a u i ai|uam s|K>nlc pr^cipiltis
lieri ricbeal ; scd ipst p r a i c i p i i a i i l ; etfti quauiloqui;
d e d e r u n l : ((itibu^ oiumbus pi%ivi&HeL T b e c l ; i ,
illorum v i m uonnulla? san«:l2e mnlieree occupavc-
itlroque ezeiiiplu, si vcra liic de i^ne Ba&ilio itar-
v u r i n l , s i c q u c paraiori»go ipsae sponte non abtf-
rata : u-mi de tatu cunvenmttt ontiies, se io iilutii
que ipy.onim loriorun» etupoie »n illuiu i i t s i l i e i i n l ,
pr.^eipiiciu dedisstt, in quo e l a plioois lorel devtt-
ut de Apolluuia graviter iiarrat (/iunys. A t e x a n d r .
lanila ; qusecunque lundcm illue pbocne l u e i i i i l :
riifiTique «tx illo E u s e b i u s . E l i a m HGXIIO v e l e r u i u
grandiura eniin cute et balenas,q<i;ti s u n t moir.stra
i i l u d TbecKe a d d u x i l i n e i e u i p l u m .
tnariaa» in brcvi lacu ei stagiio ad ipsni»t i b e a -
l i u m , nou videutcr scrvuri putuifr^e. F u t r i n t alii
3!9 NIC2T/E PAPULAGONIS
jpse Dominus rei ini&erlus est. Qui eniin poteral Α Έ Χ Ξ Τ καΐ αύτδς> ό Κύριο; τδ γινόμενον ήλε\σ£ν.Κα\
ui non ejus miserereiur, quse absque ullis signis .at-
quc porLeuiis, sola prawonis voce, ejusque qui
viiicms, qui profugns esset, sic illi credidissrt, ut
ueduin matrem et domeslicos et cognatos, oposque
ei nupiias et delicias omnes c l illecebras, sed el
ipsam pjus gralia coniemneiel auiinam? Quoniam
voro mirabiluim Deus de ccelo in le/r.nn aspexerat,
plane nccesse e r a i , ul quod ficbat, fiieienlis magni*
ficentia dignuui elucerei.
Al qitodnam Domini judirium Ϊ Jam rogus qui-
dem circa virgineni a c c m s u s e r a t ; iiecdum lainen
intaclnm corpus fiainma atligerat, cum repente
llla comprecante, iuagntis e lerra erupii sonflus; e
cceloque circumfcl.ms nubes viin tantam pluviae Β περςστίσα, τοσούτον ΰδωρ καΐ χάλαζαν
grandinisque efTudil, utel pluribus ibi crealiim pe-
riciilum, ignieque exslinclne, ac Thecla servala
git. flasc celsiiatum Dcus mirabiih in majeslaiibus,
fneiens prodigia β
* . Haec qui Babylonica excussa
foruace, irea in illa pnt-ro* canlores i n c o l u u m
servavit Μ
. Islud vere jilius manus opits ; luin n i -
miruai rosctdam fornacem praeslare, lnm qnod
rvpenie e coelo aqua inundaiUe eam exsiinxe-
rit.
Hoc primum- Tliecla in sui gratiam vidil patra-
lum miraculum, fideique fldeni, Oeique diletuioni
excellentein adjunxil dileciionem. Aqua haec ne-
<!um ignem, $ed et T h e o c t w furorcin, sed et T h a -
myridis (ignis in morem acceiisa) aeinulatiotitiin,
exsliriguens tabefecii. Igni eoiai coelesii piaitlara
virgo aujmo incensa, lerreni ignU virtuietnexsiin-
x i i . Q n a vero etiam raiioue leomiiu ora obslruxerit,
operye prelium sit ut videamus.
Quod enim ab eo periculo liberala fuerat, do-
mcsiicis omnibus soltiLa molestiis ac turbis, ve-
eligio magisirum sequilur : quo invenio in Lerras
qnodam foramlne pro ipsa oranle, acccploquc per
i l l i i i n , qnod est in Christo, signaculo, cum eo
posiea Aiitiocliiam intravit. Ingressa aulein in
" E x o d . xv, I I . ·» Dan. m 2 i .
v
(§&) ΕνόΛ#τιη
Α
γ η ς . Inlerraquodammeatuac fora* D i n A d i s Atiiiochiam Vmdice legisse ; sic enim aiu
mine; i n a n t r o , i n s p c c n . B a s i l . ^ u ) που τοΰ άστεος
6v τινιτύμβφ. Itiquodam seputcro extra urbem. M<»la-
ρ Ι ΐ Γ . , ε ν μνημείω,ίη moniiinento addilque, κατά τήν
όδδν τήν άπδ Ικονίου είς Δάφνην φέρουσαν · juxta
tiamquiB Jconio tendit ad Dapftnem. Prosequilur N i -
cetas accepisseTijvfev Χριστώσφραγ?δι· Basilins, ro
gasse ulaccipercl : Meiaplirasl<*sobsciii-iug Patienii v
animo sit oporttl, et itlitd donum ad te perveniei;
qnasi dilata fueiil, nou itiuc Chrisii siguaciilo i n -
signita ; qtiod sacnun baplisma uicrito inltilligaitir :
etvque lunc iniiiata sii per e a m reimssuHiein, cuin
vix anle licuissei. Ohscurius lamcn koeultnn vele-
rem auciorem, faicturBasilius, m vixgciri possilquid
per σφραγίδα nitellexerit : iniellexisse aftquid pr%-
viiim baptienio el coiisignaiioiicin, qua quasi in
albo cotnpeteiiliuio ponereiur, u i deinde sequere-
tur i n t i n c l i o , et τδ Θείον λουτρόν, niilii salis
durum, etsi putai Pantinus indicasso Π isilimn.
(05) Ti\r *&*-τιό%ειαγβΙσ$ι>ι. Pulavil Baron. so
320
πώς γαρ ουκ Ιμελλεν ούτος έλεειν την άνευ σημείων
καΐ τεράτων, δια μιας φωνής κήρυκος, καΐ τούτον δέ­
σμιου, κα\ τούτου φυγάδος, ούτως αύτφ πεπιστευ-
κυΓΐχν, ώστε μή μόνον μητρός, κα\ οίκ.ίιον, κα\ συγ­
γενών, κα\ πλούτου, κα\ γάμου, χα\ πάσης ηδονής
κα\ τρυφής , άλλα χαΐ αυτής ύπεριδεϊν δι αυτόν τής 1
ψυχής; ΈπεΙ 6έ δ των θαυμάσιων Θεδς έξ ουρανού*
επί τήν γήν έπέ6λεψεν, άξιον Ιδεί πάντως κα\ τδ
γινόμενον της του ποιοΰντος άποδείκνυσθαι μεγά­
λε ιότητος.
'Αλλά τίς ή τοΰ Κυρίου κρίσις ; Ύφήπται μεν
πέριξ τής παρθένου το πϋρ * οΟπω 8h του ανέπαφου
σώματος έθίγετο, κα\ αθρόως, ευχόμενης αυτής,
ήχος μεν μέγας γήΟεν ά ν ε ^ ά γ η · άνωθίν δί νεφέλη
κατέχυσεν,
ώστε πολλούς μεν έκει κινδυνεϋσαι * το πϋρ δε σβε-
σΟήναι· θέκλαν δε σωΟήναι, Ταΰτα δ τών υψωμάτων
θ_εδ;,ό θαυμαστός ir δόξαίζιόχοιώτ τέρατα. Ύαντα.
δ τήν Βαβυλωνίαν κάμινον έκτιναςάμενος, καΐ τρείς
εν αυτή παϊδας υμνωδούς περισωσάμενος. "Εργον
τοϋτο της αυτής χειρός αληθώς · δροσοβόλον τε κάμι-
νονάποφήναι, χα\ έξαπίνης άνωθεν ταύττ;ν έπικλύ-
"ψ & δ * τΕ
* ^ κατασβέσαι.
tt
Τοΰτο πρώτον είδεν ή Θέκλα Θαυμάσιον ύπερ αυ­
τής γεγενημενον, κα\ τή πίστει πΕστιν , χα\ τή
του 8εοϋ αγάπη τήν καθ ύπερβολήν προσέθηκεν
1
άγάπην. Τοϋτο τδ ύδωρ, ού μόνον τδ πϋρ εκείνο,
άλλα κα\ θεοκλεία; τήν μανίαν , άλλά καΐ θαμύρι-
δος τδν ζήλον, ώς πϋρ έκκαιόμενα, σβέσαν κατεμά-
ρανεν. Γίυρ\ γάρ ούρανίω τήν καρδίαν ή καλλιπάρ-
Οενος έκχαιομένη, τοϋ άπδ γης ίσβεσεν δύναμιν
πυρός. "Οπως δε χχ\ λεόντων ένέφραξε στόματα,
άξιον ϊδεϊν.
Έπβ\ γάρ εκείνου έ ^ ύ σ θ η του κινδύνου, πάντων
άπαλλαγεϊσα των οίκοθεν δχληρών, κατ* Γχνος c 6 i -
δ:ζε τοΰ διδασκάλου * δν έν όπή τινι γης (64) ύπερ
αυτής προσευχόμενον καταλαβουσα · λαβοΰσα δε δ^
αύτοΰ τήν έν Χρ-.στψ σφραγΓα, συναύτφ μετά ταΰ­
τα τήν 'Αντιόχειαν είσήει (65;. Είσιαΰσα δε, νεο>-
Cum enim in ihdem Acii* iilud etiam enarretur,
tanclam Theclam α tormentis liberam^ terbi cupi-
tdam magtstri avidam, Aniiocliiam Pisidia, quo
sancium Pauium profecium audierat advenia*>$e.
t
Εχο lamen in nultts invenio, pr&terquam in Sirleti
Menologio. ubi esi, Paulurn uculus eat nsque An-
tiochiam Phidice ί ex^quo eiiani habuiL Baronius,
qni fere unuiu illiid Menologiorum meminil, ui cl
Henr. Cauis. observavit : idcirco, pnlo, qnod alia
Latiiie reddita nou habuii. At B^silius aperle i»l
excipit, el&i, i u q u i l , Phides Ua velint. NiceUs quo-
que el Melaphr. cuin Alexandnim Thecke Autio-
oJiias procum diserte hominem Syrtmi doceani, ac
civitalis fere principuiu, ipsain Syria; iiiagnainque
Anliotliiann indicauL. (lientnymus ad Oceauum illi
rclatujs aliter loquiliir, Thecla post (entationem pas-
gonte Anttochw a Paulo prohibetur pariter pergeve ;
f
quae cerlc lolo coclo disiaut iib iliis Baronii. Nempe
ivcrai Tbecla cuni Paitlo Ajiliochiani, ibiquo leii-
321 ORATIO X V I . - 1N L A U D E M S. T I I E C L f i . 322
τέρωτινι $eovrt καΊ τοϋ σώματος τήνάκμήν σφριγών- Α aestuantem «(uentdank juveiiem, veg^toque corjx>r**
f

τιπεριπίπτει, Ό δέ ήν Σύρος μέν τφ-γένει,'Αντιοχέων l u x u r i a n t e m , i i t c i d i i . E r a i is, Syrus gcncre, A n i i o -

δέ πρώτος* Αλέξανδρος δέτυυνομα * ούτος δι' οφθαλ­ ckenorum p r i m u a , Alexander nomine. Hic puell»
μών έαλο>κώς της κόρης, καϊ δλος του έρωτος γενόμε­ captus ocutis, totusque amore inccnstis (validue
νος (δεινή γαρ νέων δψις ακόλαστος, τδ προσπεσδν αυ­ enim impudiciis j u v e n u m aspectus, ut objecum
τή κάλλος οίον τι γλυκερώτατον βέλος τοϊςβάθεσινέγ- ptilchrUodiiteni, velul dulci&simtim quoddain e p i -
κατασπεΐραι της καρδίας), πρώτον μέν έξελιπάρει culum iniis inllgat cordis peneiralibus), p r i m u m q u i -
Παΰλον, μυρία δώρα, τά μεν αυτίκα διδούς, τά δέ dcm Paiiltim obsecrare, qua slalim inmnnera prae-
έπαγγελλόμενος, ef γ« τούτω γαμετήν έτιτρέψαι bcns munera, qiia ct dare poJliciius, si modo ei
λαβείν. Tbv δε, μηδέ μ ία ν £χειν είς αυτήν εξουσία ν conjugem Tiieclam p e r m i l t e i e t . Ad qitem Paulus,
άποκρίνασθα'- • άλλου γ£ρ είναι, κα\ άλλω καθηρ- ejns sibi nullam esse potesiatem; ad a l i u m epec-
μόσθαι. lare, aique alii desponsaiam esse.
Ύί ούν ό νεανίας; Δύσοιστον γάρ 0 Ερως · νεότητος Quid i g i t u r j u r e n i s ? Est enim amor res segre
5s καϊ τύφου κα\ ποικίλης τρυφής επιτυχών,
( γίνε­ l o l e r a b i l i s ; ubi vcro j u v e n l u l e m e l supcrbiam t a r i i *
ται ανύποπτος, "βραν ούν, ώς ένόμιζεν, εΟΟετον que generis delicias nactus f u e r i l , intolerabilis.
έπιτετηρηκώς, αύτδς αύτΐ) έν άμφόδω τιν\
περι- β Observata i g i l u r , ut ex^stimabat, opportuna t e m -
επλέκετο. Εκείνη δέ τ ί ; ΙΙρώτον μεν τοΓς λόγοις porie hora, i n compito qiiodam ipse i l l i congredt-
άπημύνετο, κα\ την άκρασίαν του νέου, κα\ τήν ακό- l u r . Qnid vvro i l l a ? P r i m n t n qnidera se verbie
λαστον άνεχαίτιζε προσβολήν, Μτ\ βιάζον, λίγουσα, l u e i u r , atqne inlemperantem lascivamqtie reiuudit
τ ή ν ξέτηγ ' μή απαίδευτες έπιτίβεσο; Ίκοηέωτ juvenis audaciain. Se t>tm, i n q u i l , hospita; feceri*.
είμϊ πρώτη, καϊ γαμηθηται τφ πρώτφ της πόΛεοίς Ne prmerve insilieris. Jconientium prima sum,
ούβονΛομέΐη, των ohtel&r άπώσμαι* άΛΧάπόσζη. quodque nolUm primi civitalis nuptiis implicari*
0i άνθρωπε, θεον ύψίσζον δούΛη εΙμί' Χριστψ
y dotno expulsa sum. Verum ab$cede, komo : Dci
κατεγγνημαι 'Ιησον ' Χρ/στψ μεμΓ^ζενμαι. Αίή eltissimi anciila tum; Christo obstricta sum;
έτόχΛει rotyapovr. Λίή πειρώ ΘΙγειν ζον σοϊ μ${ καθ" Christo tum despontata. iVe ttaque molettiam fece-
ήχονζος. Μή Λειρω ψαύεινάψαύστον σώματος, μή ri&. J$e tentes atlingere, quod ad te non attinet. Ne
ποτέ σοι μεταμεΛϊ,σχι της αναιδούς έπιχ,ειρήσεως. intadum rorpm coneris conixngere ne le [orle teme* y

Κα\ή μέν ταύτα. Όδέείχετο κατακράτος/Η δέ τδν'ΐη- raria aggresxionispwnileat. Aique haec q m d e m i l l a :
σούν έπικαλεσαμένη, περισχίζει μέν αύτψ τήν χλα­ h vero l o t i s viribtte instabal. T u m virgo, Jesiim
μύδα · ακοντίζει δέ καϊ τδν στέφανον άπδ τής κεφα­ iiiToraus, illius discindil clilaiiiydem, e*que c;ipii«
λής · ύπεκδύνασα δέ τών χειρών τάς λαβάς, άφήκευ Q coronam excuttt, seque lenentis manibus Biibdu-
αυτόν είς γήν απωσαμένη. Ό δέ τήν αίσχύνην τφ cens, forti repulsa solo e l i a l u m relinquit* A t ille
φίλτρω κερασάμενος, καλ βαρέως έζηλωκώς,. τψ probruirt pliiltro commiucens, gravique perchtie
ήγεμόνιτής πόλεως εμφανίζει κατ* αυτής. Ερωτώ­ iemuhaione eam accusat tirbis praesidt. Interroga-
μενης δέ, καϊ ομολόγου σης ούτω δεδρακέναι, κατ- t;un vero, ac ciuii sic fecisse falerelur, besiiis o b -
έκρινε θηρΐοις παραβαλειν. jujei»(l;tm Jala i n eam sentcnlia prseses decer-
nit.
Ύίς οΟκ έπεστέναξε τοις κεκριμένοις; Τίς τψ άν- Qnis non rei jndicatae indjgnilate i n g e m n i l ?
οσίω της κρίσεως ουκ έπεστύγναιεν; ' "Ανδρες, γυ­ Quis IKMI scelesliun j u d i c i u m illud aegreiulit? V i r i ,
ναίκες, κα\ πολ?ταικα\ ξε*\οι, άδικίαν είναι τδ δρώ­ mulieres, cives pariter alque hospites, in'iquum esse
μενο ν εβόων * βίαιον τδ δόγμα * τυραννικδν τδ εγ­ quod gerebaiur, c o n c t a m a r u n t ; violentum decre-
χείρημα * βιάζεσΟαι παρθένον, καϊ ταύτα ξένην, χα\ l i i m , tyrarmicam aggressioneoi: t i i n inferri v i r g i n i ,
ταΰτα τών επιφανών, και ταύτα τών ίδίων τούδε εΓν«- idque hospitaj idque itlustri siirpe satse; i d q u e d e -
κεν δεδ[ωγμένην. *Αλλ* δμως δ μακρόθυμος ήνείχετο · imitifi ea de catisa pairia ejeciae. Verum eustinebat q u i
καϊ δσα πρδς δόςαν οίκείων, π ό ^ ω θ ε ν προητοιμά*- lungse paiientise est, quantaque ad suoruni gloriam
ζετο · κα\ ή παρθένος ου καθυφήκε τφ
προσώττω * D essent, procul instruebat. Ac virgo non v u l l u con*
ού πρδς τήν τών λεόντων ώκλασεν άπείλήν * ού πρδς cidit : non ad leonum minas n u i a v i t ; non de stt-
τήν έξ ουρανού συμμαχίαν ένεδοίασεν * πεποιθυϊα perna ope d u b i i a v i i ; q u i n poiius flducia plena, i n -
δέ μϊλλον, κα\ πρδς τδν άμίαντον έκ πυρδς αυτήν queeum niieniis ocnlis, q u i ex i g n e i n r o n t a m i n a t a m
αποβλέπουσα διασωσάμενον, πρώτον μεν λεαίντ^ servaverat, p r i o i u u i quidem saevae lesenae altigaia

tatioue pa&sionis perfmtcla, libcraqne dimissa a
p r a s i d e , Pautuin Myram in L y c i a secula e r a l , a
quo d i m i l l U i n r , u l j a m s a l i s confirutaLa, ne s i l illi
ampliiis comes, sed i n patriam discedaL ibiqne pro
inodulo suo sexusque ratione Christitm a i i i u i n t i e t .
Quae omuia i n Actis habentur. Vesiis mulationem
sotuei el i l o r i i m n i e i i l o suppiessil iNiceias. Graeci
quoque nihit ejus ineniincre, Et c r r i e q u i d illa
vcsiis m u t a l i o , cum slatitn Antiocltiam in^ressa
muiier a g u i u s i l , nisi ingredititido niulicbiuuu c n l -
l u m iterum resinnpeit? quae graiis dicla v i d e n l u r .
Datmn etiain Tlie<:ii« i t l unam allerSmve civiiatetn
sibi assuinerel, quasi apostolico miinere erudien*
dam, valde m i l i i durnm el aliemiin a disciplina
ecclesiasiioa Christniuti i n s i i i u t i o n e ; eisi A m iia
signiHcem. Videturque pugnare, quodsancia virgo
i n uionteexlra urbem Seleucue i n auguJo a c t u g u r i o
coiisemieiit, qtiam paucae leniinae aegroljque adt-
r e n t ; non qux urbi se niagisiram ac apostolum
exhiberet.
323 NICETiE PAPHIAGONIS 324
est; c u j u f d e r t u m , w n i m n j o r a d m l r a t i o n e pnella, Α « ρ * « δ ί θ η m x p a - ή ; in\ τον νώτον ( « β ) ή θαυμα-
velul equi lebie conaieasu, sic scdale ac i n c o n - σιωτάτη κόρη, χαθάπερ εφ' ίππου πραέως άναδίσα,
citese vehebalur. Beelia vero, quasi suam ipsa i u - γαληνώς ούτωσΐ κα\ άδιατρέπτως έπωχείτο • τδ · η -
dolem obliia, specioeos ac triittnpliales pedea (o pCov 61, τής αότου φύσεως ώσπερ είς λήθη ν Ιλβδν,
m i r a c u l u m 1 ο populi clamorem ac s l u p o r e m t ) l e - τους ωραίους· κα\ άθλοφορικούς πόδας (ώ τοΰ θαύ­
nilor conrersa circumtingebat, Ne quis vero i n c r e - ματος 1 ώ της τοΰ δήμου κραυγής κα\ τής εκπλή­
duluati& Itic cogitalionibus fatiscat. Cum enini ξεως !) έπιστρεφόμενον ήρεμα περιελιχμάτο. Ά λ λ α
Spiritus santlus veluirex magnus per sancios atleet, μηδείς &π\ τούτοις Απιστίας καμνέτω λογισμούς.
tionlremiscere u o f t t bestiarum apiriius e l quiesoere, Πνεύματος γαρ άγιου διλ των αγίων οΤα μεγάλου
e*queomnipotcnil& coneilii raiionibus cessare. παρόντος βασιλέως, οίδεν πνεΰ μα Θηριώδες ύποπτήο*
σειν καΐ ήρεμείν» κα\ εις πανσθενη δίατ{0ε*€αι βαυ-
λήν.
Hujus itaque agonis Uiclam v e l u l rudimeutuin Τούτου μεν. τοΰ αγώνος οΤόν τι προγύμνασμα κ α τ !
quoddam adv^rsue fortiestmi pecloris virginem *ή$ γενναιότατης Ινστησά'μενοι, π* ήθος λοιπόν θη­
cum eiatuissent, besliarum dcincepe aaevissiniaruiu ρίων πονηρότατων ήτοιμάζοντο. "Εδει γαρ, τοΰ Χ ρ ι ·
m u l l i l u d i n e u i parabant. Decebai e n i i n , u t eLClirisii ^ στοΰ μεν τήν δύναμιν , της & τήν εις αύτ,δν πίστιν
v i r t u s , virgimaque i n eum fities iUiiairlor inter gen- έπιφανέττερον έν τοις έθνεσιν έκκαλυφθήναι. Ή μεν
tee manifealarelur. Thecla i g u u r apitd Trjphaenam * υν Ηέκλα, παρά Τρυφαίνβ τιν\ γυναιχΐ, τήν τ « φύ-
0

guamdamrouliereni, indole pariter a i q u e a n i m l ιιιο- σιν τ ό ν τ ε τρόπον της ψυχής εΰγενεΐ, τέως έτηρείτο·
n b u $ in^eimaui, bacteous aervabatar, coirvenienlis ξενία; δέ παρ' autJJ δεξιάς λαχονσα. Έπε\ δέ xb
apud earo hospitii aiunus conaecula. Quod vero be- πλήθος των κατ αύτης θηρίων συνηκτο, καΐ ή τής
1

βι iarum in eam congregaia mutliludo erat jamque cer- 4 αγωνίας ήμερα ήδη παρήν • καΐ το της αθλήσεως
laniitii» diee aderat, el r e r t a u i i n i s U d i u m aperluin στάδιον ήνέωκτο* καΐ δ δήμος βοαϊς είς το θέατρον
prat^. pnpuluenit* rl»>?oTibus * d ibeatrum evoca- έξεκαλεϊτο * κα\*ό~πικρός ταύτην λαβών άνήγβν Ι ρ ι -
b a u r , . a c s « r . £ ' -'··
v : r
correpiam virginem p r o d u - στής·.δτε δή πάσα μεν ή πόλις, άρχοντες τ « καν
cobai: t u u - : u A v y . n j c i v i U i , proesides p a i i l e r αρχόμενοι έπΙ τήν φρικτήν ταύτην θέαν τ ψ ήγεμδνι
ac ttubdlti Λ Ι Λ Γ ^ , Τ Ι : t.duni ilhid speclaculum una σ υ ν α ν ^ σ α ν θόρυβο: δε τους δχλους χα\ βοα\ συν*Γ-
ctiro piaesid: coiiVehiaseut, turbseque tuinullua- χον, και ταραχαί * τότε δή συ λαμπρά λαμπρώς, τήν
t r o l u r a c v o c i ^ r a r e n t u r ; tunc n t m i r u m splendida
γυναίκείαν αποθεμένη και στολήν, κα\ ψ υ χ ή ν διά»
vplcndide i n u l i e b r i cuni atola deposita l u m animo, ^ ζωσμα δε π ε ρ ί θ ε μ ^ η , και. τον Ίησοΰν δλον ένδον
eijigiiloque praecincla, ac totum intits Jesutn diviue θεΐως προορωμένη* κα\ τδν Παΰλον δμμασιυ νοεροί;
jiOspii:iert8, Pauiumqiie nientis ocutis con(uens(uno δπταζομένη (μι% γάρ opaast νοος αμφότερους ώς
e i i i m meniie aspectu v e l u l u n u m ambos inluebaris) ίνα κατωπτρίϊου ) , μάλα νεαν^κώς i v ά ^ ε ν ω π φ τφ
Yorliter aiimuduin Γοηί i n e i t l U proposito in n i e - φρονήματι, είς τδ τοΰ σταδίου μέσον είσεπήδησας *
ditim Bladium insiliisti : priusque l o i u u i corpus s i - χ&\ σταυρφ μεν δλον τδ σώμα πρδτερον σημειω-
gno crucis coitalgnans, expansisque i a coelum m a - θεΐσα - Ικπεπετασμένη δε τάς χεΓρας είς τδν οϋρ>
iiibua, sedenii supcr cbertibim arcanis m a i i m e νδν, τ φ μίν ίτύ τών Χερου6\μ καθημίνω τοΤς της
aaimi motibus orans colloquebarig; iminissarumque διανοίας μυστικ^τάτοις κ t νήμα σιν ευχόμενη π ρ ο « -
l u 16 leonum, ursorumque ac pardoruin r u g i i u m ωμίλεις* τών Ιτ& σε Ss πεμπομένων λεόντων κα\
Velui pecudum balatum r e p u t a n s , populoruraque άρκτων καΙ παρβάλεων τ6ν βρυγμδν, ώς προβάτων
fragorem e l lumuUuantig lurbae blrepilum m u l i e - λογιζόμενη βληχηθμόν τοΰ πάταγου δ^ τών δήμων
r n m q u e ululalus aique gemilus veiut i n f a n l i u i u χα\ της τών δχλων ταραχής κα\ της τών γυναικών
vagitum babens, eic quiele stabas, ac si i n raedia όλολυγής ώ ; νηπίων επαισθανομένη βοής, οΟτω;
publici coeiua panegyri laudibus coronareris, ac άτρίμας ίστασο καΟάπερ έν μέσψ δημοτελοϋς παν-
opnleute menle laeureris. Β η Υ Ρ ί «Οφημ^μένη, καΐ κατατερπομένη τδν
ύ
ί ω

νουν,. *»

Exinde, quando diuiUsia i n e a m omnibus besiiie,
aliai aliarunt morsibus l a a i a b a i i i u r ; aliae velul alio
feopore consopii» &egne»que effeclae, tauiuni aberat
u t virginale ac i m p o i l u t u m corpus atlingerem,
q u a n i u m u t et duroe dentibus lapides apprcbende*
r e n i . Ubi iiaque cerlamen islud fauBte itli per-
aaumerai, Paierque t u m i n u m clarificalue, Filius^
magnilicaltts, Paraelelus denique ϊιι ea miriflcalus
luerat; tunc n i m i r n m in ibealri parte
Ε!εν * δτε δε πάν θηρΐον άφεθεν κατ* α ύ τ η : , &
μεν ύπ* αλλήλων άνήλωτο * & δ' ώς υπνψ βαθιϊ κα-
ρωθέντα καΐ ναρκήσαντα, τοσοΰτον απείχε τοΰ παρ­
θενικού κα\ άχραντου σώματος ένάψασθαι, δσφ κα\
λίθων άντιτυπία; δδοΰσι καταίράξασΟαι - δτε γοϋν
δέζιώ; αυτή τόνδε συντετελίσθαι τ6ν αγώνα, χα\ τδν
Πατέρα τών φώτων δοξασΟήναι, κα\ τδν ϊ ί δ ν μεγα-
λυνθήναι, καΐ τον Παράκλητον έν α6τή θαυμαστώ-
aliqua θηναι^ τότε δή πρδς &ν τι τοΰ θεάτρου μέρος δρνγμα

(66) Ης kxl tdr r&ror* Singtilare i^tud N l -

ψ
ceix eat, nec forle aadv c r c d i b i l e , gie virginem
v d u t e q u u m leonem inkedisae. A l i i melius l e ^ n a m
v i r g l j i i asacdissc, e l cauis m o r e blande cauda
blaudUam esee. Basil. παρεχαθέζετδ τ ι χαΧ πιρι-
έσαινε τους πόδας. MeUph., Liugua motliter pttiei
ejus tamberc. Quod ad 0*iem louge p i o r l i v i u s , d u -
ceique magis roodesliain v i r g i n i i .

#
« 5 ORATIO XVI. - I N LAUDEM S. T H E C L * .
«Χήρες ύδατος Ιδοϋσα (67), κα\ κατασφραγισαμένη, Α fassam aqua pleua-n videns, ac crucis slgno
ακοντίζει μεν έαυτήν κατά του Οδατος έν τ ψ ονόματι C(»muiiiniia, se&e i n cam jaciat i n nontiite «Jesu
Ιησού Χρίστου, λέγουσα • Τφ ϋδαη σήμερον βα- C h r i s t i dicens : llodie aqua baptizor. Jam eniin
χτίζομαι.*Υίν γάρ ήδη το Πνεύμα το άγιον διά της S p i r i t u i n sanctum /Faulo obsignanie aoinii siuu
Παύλου σφραγίδος τελείως έγκολπωσαμένη * ευθύς prrfeule suscepcrai. Mox vero ignea imboscirca
δε νεφέλη περί αυτήν πυρός ώ π τ α ι , Ομού τήν τε eam visa est, quai c l corporis nudiiatein obtegerct
γύμνωσιν ποριστέλλουσα του σώματος, κα\ άμίαντον <;i a phocis i n a q u U degentibu» illscsum serva-
απΛ των έν uSatfc διατηρούσα φωκών. rel.
Εκείθεν ή καλλίνικος αθλοφόρο; άναδΰια, ίνα l i i n c prseclara pugil victoria I r i u m p h o einergens,
μάλλον £τι δοξασθή τοΓς οίχείοις μέλεσιν άγιάζουσα q u o m a j o r i adbuc clarilale foret, C h r i s l u m samui*
Χριστον, ταύροι; άγρίοις καΐ σκληροτάτοις προσ- lieans uiembris suts, t a u r t s agresiibtis » c sa vissi- i

εδέδετο· κα\ της βίας αΓτιος, Αλέξανδρος ό άφρων niis prorsusquc i n d o i n i l i s alligala est. Ejnsque i l -
αυτής ύπηρχεν εραστής · τούτου γαρ της μανίας lalaa vis aticlor denieus Alexander illius ama-
άγεννώ; δ ήγεμών ήττάτο, Κα\ πάντες μέν άνδρες lor ac procus : ipsius ciiiut insaniae prrrses
τοις γινομένοις έπιμυκτηρίζοντες άπεδυσπέτουν · degeneri antino totu$ concesserat. A c quidem
wsteat δε γυναίκες ώλόλυζον, τήν βίαν άπολοφυρόμε- Β viri omnes prubris incessentt-s, reιιι indiguc
vac. Τρύφαιναν δε παρά το θέατρον μικρού δείν άπο- i ' c r e b * n i ; cuuila3 vero nitdieres, v i m illani d f p l o -
πνεύσασαν άνείλαντο. 0 1 δέ σίδηρα χαχομη/άνως rattdo, utulalu a^era replebant. Trypb?euam a d
πυρώσαντες, χ α ι τ ώ ν ταυρικών δρχεων άπαιωρήσαν- theatri gradus exftpiranlem p a r u m abesl q u i n s u s -
« ς , έπιπλείον αύτους τή του πυρδ; θίξει συνταρά- l u l e r i n t . Subutas p o r r o ferrcas, subiiti noccndi
ξαι, κα\ τήν τοΰ Χρίστου δεσμίαν βιαίως έξανδλεϊν arte incendentes t a u r o r u m q u e scrotis appeiideiUe%,
έμηχανώντο. Νήπιοι I ου γάρ τήν ύπερμαχοΰσαν α υ ­ majorem i n modum ignis a i t r a c t u contutbare, ac
τής χατεθεώντο χείρα * εύθυς γάρ των κάλων περι£- GunsU v i n c t a m v t enecare sujdebani. S i u l t i videli-
^αγέντων τ ^ φλογΐ, ol μεν άπίστη*αν · ή παρθένος cet botnines 1 Neque enim inanunj i l l i auxilianteiu
δε κατά χώρας αλώβητος διαμεμϊνηκεν. Ταύτα, δ videbanl. S i a t i m enira funibus flamma abruplis,
τον Δανιήλ λεοντείων φυσάμενος χασμάτων • ό στύλω tauris abscedenlibus virgoillaesa i u stadio ac arena
πυρός κα\ νεφέλης i v γ$ κα\ δδατι παρσΑοξάσας τδν permanstl. ilaec n i n i i n i n i , qth Danielem e iaucibus
Ισραήλ* κα\ θηρίων άύτου; κράτορας, κα\ -πονηρό­ biantibus leonum l i b o r a v i l e 4
; quf coltiimta i^nis
τατων τυράννων Ισχυρότατους εργασάμενος. ac nubis, l e r r a marique Uraeiem praeclare lionesla-
vil 6 S
; cutn besliaruni iltos victorefi, ttun nequtssi-
C mis t y r a n n i s fortiores lecit.
"Εφριξΐν Αντιόχεια δρώσα ταύτα, κα\ μεγάλβ H o r r u i l Aniiochia cunt haec viderel, magnaque
φωνή τ&ν της θέκλης ^νεσαν θεόν. ΤρΛμος ίλαβεν ioce Theclae Deuin l a u d a r u u l . Tremor pr^idero
τδν ηγεμόνα, καΐ πρδ; έαυτδν ευμενώς ούτωσΐ χα\ invasit, sicque placitte blaitdeque Tictoria claram
πράως τήν νικηφόρον μετακαλεσάμενος, Ιπύθετο acecrsens v i r g i n e m , scisctlabaiur, qua deuium v f r -
ποία δυνάμει των τοσούτων περιγένοιτο θηρών. Τήν lule tot hestiarum vtctrix exslilissei. A d quem illa
δέ πα^όησιασαμένην, καίθεολόγονδιάρασαν έκεϊ στό­ libere ftduciaijue tbeologicum Hlic os apericna, \\-
μα, λαμπροτάτην έξερεύξασθαι τοΰ 'Ιησοΰ τήν μαρ- l u s l n s s i m m i i Jesu teslimoiiium eruclavil. Atqui,
τυρίαν. Κα\ Λ εϊγε βούΛαο, φησ\ν, ώ ήγβμ&ν 7 τήκ si lubet t i t i q u U , ο pneses, tn tne exsiiientein tir/a*
ir έμοϊ δύναμιν άκουσαι % φθόνος οϋδέίς φάναι. tem audire> nuiia' xnvidia est, qum loqui vetet. Ckri-
· ν
Dan. χιν, 5 0 . ** E x o d . χιν, 2 4 .
(ίϊ7) "Ορυγμα χΛήρες ϋδατος Ιδονσα. Metapli. dieaqua baptizanda $uto, v e l , u l r e f e r u n l Basii. e t
λά*κον μεατόν ΰδατος. Basil. χολυμβήθραν κα\ Metaph., Έ ν τ ψ όνόματί σου. Κύριε, υστέρα ήμερα
ύδωρ, quse omnia afiis i l i i e q u e verbis idein s i g n i - βαπτίζομαι, Innomine tuo Domxnt, nilima
f hacdie
l i r a i t i . 1'hooas, beslias tnarinas ac <;arnivoras I r u - D baplizor, Itwrel μυστ;κόν, ipsum λουτρόν, v e r u m -
cesqu*, i n eo fuisse a i l Basilius, ad v i r g i n i s forte que C b r i s t i baptiemum, Itoc siui fore Tbecta e x i -
supplicium paratas ; t i t quod i n fossani desiliit slimaverit, quod lamen recte adversari Ecolesiae
v i r g o , solunitiiodo c a r n i i i c u m v i m occuparit, ab legibus a d v e r l i i . M i r u i n saoe si necdum Pauli u i i -
i l l i s i n eam m o x projicienda, u t n u l l a n u n n o u nisterio fuerat i i i i i n c t a , vel si isiam mersionem
bes&iarum i n eam p e r i c u l u m (ieret. Quotnodo fa- veruin baplisnium p u i a v i l , nisi f o n « quale*
cturn istud Theclae, atteri Apnlloniai prseiverh i n nus i l l o sibi contplendum m:irfyrtuni credidit, etsi
diverso licet eleineuio : videaiurque non t a m s u i Deus rein atiier dispt^nsavii. Ex i l l i s qnae l o -
spoiuanca occisio, quam certae j a i n necis ac paralse q u i t u r apud Metapbr., rein hauc liabuisse v i -
d i v i n o quodam i m p e i u iideique excellentia non- deiur pro baptismo. Sic entm poslreeno Pautum
nulla acceleratio. Displicuisse tamen ietud T h e c l * alloqiiitur, c u m Myram ad euni accmissei,
cunctis astanlilms refert Busil. quibus visa άτο­ v i r i l i seinper b a b i l u , quod uus<|uaui p l a c e l : Ac-
πος x a l ολέθριος τόλμα, abturda exitiabtlisque cepi, ο Paule! tavacrum : qui enim una tecum
audacia ei temerilas, sic se i n aquam monsLris operatus e$t in Evangelium t mihi quoque itle ipu tft
vorandaiii prsecipitem dare, quuuquam poterat abtuerer, concessit. U " i a t c
1il>era!is Faulus i n A c u
c e i l a esse Thecla, q u i se incolumein servasael ab l c g i l u r , ut slaliiu jubeat bapiiz;iri i n noinine C i i r i -
o m u i illarum lerretslrinm besliarum aginine, s e r - s t i , quomodo i u T b e c I a sic reai d i s t u l i t , ut m i r a -
vaturum a m a r i u i s , q u o ejus magis uudique culoso baplisraate, seu m i r a c u l o ipsins v i m w i p -
gloria clarescerei. Ouod vcro a i i Tbecta, sc i n fos* plente, i n ea opus f u e r i l ?
s:\tu jaclaiido, Ίψ υδατι σήμερον βχτιτί^ομαι, / i o -
327 NICETJE PAPPLAGONIS 328
stM iiicettDei FU'm$ cw
t f Deus invisibtti*, itiiempo-k Χριστός έστιν οΰτος ό ΤΙός τον θεού, δς θεός
rulii, incorporeui eurn esset, ac temper cum tuo αόρατος, άχρονος, ασώματος &v καϊ det τφ ol-
f

Geniiore extet, ante, paucos hos annos, hominum κείφ γεννήτορι σννών, πρό όΜγων τούτων ετών,
cauta hominem fieri propensa volunlate placuit; ac υπέρ ανθρώπων εύδόκησεν ένανθρωπισθηναι,
qui e& sanaa Virgine, nuilis verbis expiicabiti ra- καϊ έκ Παρθένου αγίας άφφητως γεννηθύς, καϊ
tione, natus, et eum homhiibut conver$atnt, opera τοις άνθρώποις σνναναστραφέϊς, έργα θεφ μόνφ
qu(B $oli Deo cotiveniant, fecit. Solo enim terbo ae πρέποντα πεποίηκεν, Αόγφ γάρ μόνφ X4U προσ-
imperio, ccecis ritum prtebuit, mutis ac impedita τάγματι, τνφίοϊς παρέσχεν όρφν, μορΛάΛοις
linyutz loqui pra>cepU, *urdo* aridosqae $anavit r
προέτρεψε ΛαΛεϊν καϊ κωφούς Ιάσατο καϊ ξη­
paratytkos claudosque etexil^ dcemones fugavit at~ ρούς ' καϊ παρειμένονς άνώρθωσε κάί χωΛύύς •
que mortvo* tuscitavit, aliaqne innutvera humatuB δαίμονας άπήΛασεν, καϊ νεκρούς άνέστησεν, καϊ
saiutis can&a pairavil. Exitide, ut etiam mortuh μνρία άΧ.Χα πρός σωτηρίαν ανθρώπων χατεπρά·
vium vilce oitenderet, mortem quce crucis tupplicio ξατο, Εϊτα, Ίνα καϊ τοις νεκρόϊς τήν όδόν ύπο-
esty non erubuit; sed monent ut homo, tr'tduanu$ δείζη τϊ)ς ζωής, τόν βιά τον στσνρον θάνατον
Dei poientia surrexit; receplutque in ca-lunt, sedil α ούκ έπ\\σχύνθη * άΛΛά θανών ώς άνθρωπος.
dextris De't. Po&iea effuso in diiciputo* suos e etvtis Β ανέστη τριήμερος δυνάμει θεοϋ' καϊ άναΛηφθεϊς,
Spiritu sancto, mitten&qne illo$ in omnem ierram, έχάβίσεν έν δεζιφ τον θεον · μετά ταύτα, τό
per illoz ubique omutbut jubet ut poenileniiam Πνεύμα τό άγιον άνωθεν τοις οίχείοις έκχέας μα·
agant animumque ad eum convertani : ido'a vero θηταΐς> καϊ τούτους είς πασαν άχοστέΑΑων τϊ\γ
trgentea aureaque, veiut inanima inaniaque con- γην ΛαραγγέΛΛει δι αυτών πανταχού πάσι μετα-
Λ

temnant. Di$cipulorum unut ul et meus prwceplor νοεΐν, καϊ έπιστρέφειν τήν καρδίαν έπ* αυτόν *
Paulus, α quo accepto mysterio, ac per fidem C//ri- άργνρέων δέ καϊ χρνσέων εΙδώΛων, ώς άψυχων
stum induem, illcesa, ut vtdes, a~ be&tierum impeia καϊ ματαίων ύπερορφν. Τούτων εϊς καϊ ό έμός
senata tum; quia hitest Deus fortis ac viven$, qui έστι καθηγητής ΠαύΛος, παρ" οί τό μνστήριον
fecii tuelnm et terram. Et non esl aiiud noinen sub παραΛαδοΰσα, καϊ διά πίστεως ένδνσαμένη Χρι-
ccrlo, uti ioquitur Scriptura, in quo oporteat nos στόν άνάΧωτος, ώς όρμς, άπό της των θηρίων
>

salvos lieri * \ περιεσώθην όρμης * δτι ούτος έστι θεός Ισχυρές

κα\ ζών, δς έαοίησε τδν οϋρανόν καϊ την γην * Κα\ ούκ Ιστιν άλλο δν^μα ύπο τδν ούρανον, κατά τό
Λόγιον, έν ψ δει σωθήναι ήμ^ς.
Has ille citm audissel Toces, cum stupor e t sa* C ΈπκΙ 6k τούτων έχεΓνος ήχου σε των φωνών, θάμ-
cra; puellse v u l t u , valrdusquo limor iia cepit, ul 6ος αυτόν έχ προσώπου της ίεροίς κόρης κα\ φ^βος
eam stalim vcslibns operiret, conscriptoijue diplo- χραταιδς ο ύτως εΐλβν, ώστε ταύτην εύΟΰς Ιματίοις
Γ

mate, ab omni immunera noia dimilleret. Illa vero τε περιστεΤλαι χαΐ δγγραφον Λφεσίν Ινταξάμενος,
(

ad Tryphaenain rursua ingressa, ejus filiam Falco- πάσης άθώαν ένοχες άφεϊναι» Τήν προς τήν Τ ρ ύ -
nillain, in deieriorem jarasorleni, qua hboraverat φαιναν αυθες είσελθοΰσαν, καϊ τδ θυγάτριον αυτής
incrcdulitate, traiislatain, ad meiiorera preeibus ad Φαλκωνίλλιον (68), ήδη πρδς τήν χείρω λήξιν 6c* άπι-

" Act. IV» 12.

(68) Τό θνγάτριον αϋτης ΦαΛχωνίΛΛιον. llanc
qiioque Damasc. sive quisquis auclor est oratio-
m s είς τους κεχοιμημένους apud i p s u m , secutus
csi, vel fahellam vel hisioriam. Mortua erat in ΐιι-
l i d r l i u t e , nec ad vitam revocala est, velut quein
Murtinum caLecliiKnenuin suscUavit, qtii et i i n i n -
cius c&t, et Chrisliane postea vixit, qu% lex est pa-
randw s a h t l i s ; nun u( mortuus quis in inOdeliiate, JJ
jankque reus aitenuE danma.iouis, \n ipso a l l e r o
a?v*i cujusquaui precibus satvus fiat, velul e l i a m
t iniiii dealbei yLUiiopem. Maneat Theciae sua vene-
Trajanu^ Gregorii papse : quam enmdem fal»cllam
verus illefictnsiie Datnaecenus, lanqtiam rein (ioinse
pervulgatam ita inlrudit, nusqudii^ibi notani,uii-
decuiiqH^ ille t i a u s c t i l aui iraiiiloin passus s i l .
t sexui debtia, salva el regula ecclesiastica : ac,
Suspeiisto illa diviui j u d i c i i , seu st'ineiiiu« dainna-
lionisaeteniaB, ob p n n v i s a s quandoqiie sanciuiuin
preces, Ubera coiijectura esl eLevasio, ιιου certa ali-
qiia rulione fuLla sohilio, excipiens adversns .imi-
versaleui illaui re^ulaiH, quod uulla sil iu infenio
redeinpLio, qutul otnids bic paranda salus, qitod
cl:»usnm sit advcrsus deluncios, etc. Ei nt a p e r l i n s
htc nieaiii nientein a p e n a i n , puiem Acta illa velera,
q i i x vel Basilius, vel Metapbr., vel oliam Nice-
las suscepere e u a r r a m i a ac stylo exornanda,
ipsos Pauli eL Tbecla* circuilus esse, atiliquia me-
perini et probaverint. Nempe scriptore Telustis-
simo el aposloticorum iempomm, cwjnsmodi re-
fert Hiero». De scriptoribut ecctexiatticis i i i Luca,
elquod presbyier horuin auclor Joannis senientia
gradu exciderit : ob adrnisln scilicel falsa veris
Pauli amore, eiquod non satis ex regula ecclesia-
stica sic ponenlosa 6cripserii : qtubus omnibus
qui vacare vclil, ipsa IHEC Nic«iae omnibus casli-
galiora, magisfjne ad Eiclnsi» regulam composita,
v raUo ; sit vere nObile fennnai nm decus ac gloria,
prima in virgimlaie, in m a r t j r i o , in quadam quasi
aposcolalus specula ; s*id salva semper honestate
mim illa omnia, ex coeuosis adeo fontibus Patribus
liausta, vera ac ceria, ceuseant atii. Iloc mitii
exploralum, pie baee veneranda alque credfiula,
qnandin mm suppeumi alia cerliora. Sic facliun
video in Protuevangelio Jacobi άδελφοθέου l O i n i n e ,
antiquo Judaeo et ipso sposlolicorum ^temporum,
ev quo cerium esi liausisse Palres quiiiquid nobis
dc S. Mariai orui el intaitiia, nupliisqne et
voto tradiderunt : nec alium aticiorem lialmisso
vel Epiphanium, vel Gregorlum Nyssenum, vel
aitcloreiu impf.r[ecii quam qui nobis exsiat, iia-
f

n t o reprobaios» in quibus Lamen pleraque T l i e c l * benique paasim libri Grajcorum ewleaiasiici ; ex

vera c o u u i i e j u i l u r , qu% alii Paircs cx illis acce- quo ctiam haustum quidquid babenius de sancta;
;>29 I X LAHDEM. S . T n E C U B
ORATIO X V I . - 330
στίαν προμεταστάν, προς τήν άμείνω δ.ά προσευ­ Λ Deuni iraduxit. Toii(|ti« aduo illius domui immensi
χής μεταγαγοϋσαν * κα\ δή κα\ ολω ταύτης τω οίχψ gaudii uique saltilis auclor ellecla, rursus pra^cc-
χαράς άφράστου, καΐ σωτηρ'ας αίτια γενομένων, ptoreiu adil, narralisque qu.e propensiore Dei COJI-
αύθις μ«τιένζι τον καθηγεμόνα · δν εύροϋσαν, κα\ silio gesla in illa erant, cum ei maxime ijigenlcm
την έπ' αυτή συμπεσοϋσαν οίκονομίαν ύφηγησαμά- plane coiisolalionem ac laetiliarn aitulit, UIDI fideli-
νην, αύτω μεν οτι μάλιστα πλείστης παρακλήσεως bus ma^nae causa sediiicaiioJiis fuit.
καΐ ευφροσύνης, τοϊς πιστοϊς δε μεγάλης άφορμήν
χρηματίιαι οικοδομής.
Ούτως ή πανολ6ία xh μαρτύριον άφοσιουται β ε ώ ' In eum modum beatissima Dei mariyrio fungi-
πρώτη, καθάπερ ό μέγας Στέφανος άνδράσιν, ούτως lur : priuianimirum, velulStephanus viris, sic iila
αύτη στάδιον άθλητικον υπερβολή πίστεως διανοίξα- femiuis, excctlcnlia Gdei aperiens cerlaminis sla-
σα γυναιξίν · &b κα\ μείζονος -πάντων της πρδς Χρί­ diuin. Quare etiam majoreni omnibus a Cbrisio
στου τετύχηκεν επικουρίας, δτι πάσαις Οηλείαις consecuta esl opilulationem, quod cunciis mulieri-
εμελλεν περκρανέστατον άρχέτυπον μαρτυρίας άνα- bus illusirissimam exbibitura essel martyrii for-
δείκνυσΟαι* mam atque excmplar.
ΈντεΰΟεν πάσ^ς ανθρώπων έπηρείας υπέρτερα Β Hinc omni humana injuria propier Christum su-
o t i Xpto-cov γεγενημένη, καΐ τους άθλοφορικοΰς perior efiecta, superatisque tiiumphalis palaesirae
άγώντς ύπερ62σα, τδν άποστολικδν άχρ: τέλους βίον agonibus» apoiiolie:tm in finein usqne plane viiam
ακραιφνώς έπολιτεύετα" καΐ ποτέ μέν προς τήν oU cgit : acquandoque quidemad propriam revertetie
κείαν έπανιοΰσα πόλιν, είς οικοδομή ν των οικείων, civitatem, adxdificaiionem necessariis praeblandam,
καΐ πρδς θεδν ύποστροφήν · ώς έπίπαν δέ τήν l e - iliosque ad Deum converlendos; plerumque tamen
λεύκείαν αίρουμένη κατοικεϊν, μόνον τούτο διά σπου­ Seleucix dclecio buspiiio, linum boc opus diligenter
δής Εργον εΐχεν άε\, μεγαλύνειν Χριστών. Μόνον :<gebat, ut Cbristum magnilicaret. Uoa bscc illi
τυΰτο φρόντισμα κα: καρδίας Ιμμονον μελέτημα, cura aeeiriuaque menlis cogitatio, al Chrieltim glo-
δοξάζειν Χρ',σιόν. Κα\ γαρ λόγω μέν ένουθέ*τει πάν- riiicaret alque laudan:t» Etenim vlros omnes alque
τας κα\ πάσας έπιστρέφειν έπΙ τον θεδν τον ζώντα, mulieres verbo admouebai converti ad Deum vivuni,
καΐ τας πατροπαράδοτους καΐ μυσαράς θρησκείας, paternoque errore acccpias iiupurasque supcrsti-
καΐ πάσας συνηθεία; έκκλίνοντας πονηρά;, μόνης lioncs pravasquc omnes nonsiKludines deserendo,
Ιχεσθαι παρήνει της εν Χριστψ αληθείας κα\ π ί ­ soli in Chrislo veritali aiqueftdoi adhaerere liona-
στεως , μόνης τής κατά τδ Εύαγγέλιον έπιμελ&ΖαΟαι batur: vitae dunlaxai ex Evangelii ralionibus curam
ζωής , κα': πρδς Εν μόνον δρ£ν, τδ άρέσκον τ φ θεψ. babere, inqueunumsoluni,quod Deo placeat, animi
eensura attendere.
Τοιαύτα τοίς λόγοις ή μακαριωτάτη παρθένος χαΐ Ejuscemodi bealissima virge verbis conteslaas,
απόστολος διαμαρτυρόμενη, Εργω τους ά ν ο σ τ ο υ ς illorum inlirmos Chrisli jiominis invocalione opere
αυτών δι' επικλήσεως έθεράπευε Χρίστου · κ ι \ π 2 - curabal; omnequc corporis vitUiin, atque omnem
σαν σώματος πήρωσιν, καΐ πάσαν δαιμόνων έπή- daemonumlssioiieni; omnem, u l verbodicam, mor-
petav • κα\ πασαν καθ άπαξ «ίπεΤν νόσον και πάσαν buin el orunoin languorem sanane : noque td so-
t

μαλακίαν ίωμένη' ου μόνον δ&, άλλα και τψ άγίω
βαπτίσματι τελετουργουσα ' ταΰτην γάρ μόνη γ υ ­
ναικών είληφε την εξουσία ν * άθλον δηλαδή τοΰτο κα\
γέρας έξαίρετον οίον τής τελείας αθλήσεως κ»1 πί­
στεως, πάντας ώκοδόμει, καΐ ε Ες μίαν*άγιαν εν Χρι­
στψ Ιησού Έκκλησίαν κατηρτίζετο.
ΈπεΙ δε τδν δρόμον κ*λώς τετελεκυία, είς γήρας
ήδη πΐον κατήντησε καΐ χρηστόν · ίνα κάν τούτω
πλέον ΙχΑ των άλλων αγίων, τήν παράδοξον τελευ-
τήν κα\ άποκρυφήν • άνήπται μεν φθόνος τοίς πο-
νηροτάτοις τής πόλεως κατ* αυτής · άνήπται δε μδλ-
λον τοις ίατροϊς, Tb δ' αΓτιον, οτι παρ* αυτήν ol νο-
σουντες ίόντες, εκείνων παρημέλουν. Συμβούλιον
him, sed et sacro baptismale iitilians (banc enim
sola mulicrum nacta csi poleelatero ; nerope munue
boc velulque gingulare praeiijium perfecli cer^aminie
atqne iidei) oinrtes aedificabat, inque unam eaa-
ciam in Cbri&toJesu Eccleiiam perficiebai.
T
Quod vero cureu probe consummato * , ad up(i-
e
matn jam honamque senectutem v e n e r a t * , u t
in boc qtieque pne sanclis reliquis majorem excel-
leuiiam habercl (ut Bcilicl inaudila morie ac oe-
culia' praesiarei) accaidilur in eam livor civium
scelesiUsimis; praecipuc vero arcendiliir medicis.
Ejus ratio fuil, quod acgroli ad eatn accedenlei,

" I l T i m . ιν, 1.-. "Gcn- xxv.S.

Maria; praesentalione et educatione in templo, qtue
t«»ia jam recepit Eecleeia ; repudiavit Romana in
Pio V, milius habenle pustmodum Sixto V. Qnx-
dam in illo liliro exstani nobis apocrypha atque
reproba, aniiquis (etiam Lalinis, magisf|tie Gracis)
laudata, ut deobslelrite : in quae niudonun iiiqui*
rendura, et an nihil a fide abborrcani, aui divini
PATROL. Gft C\\
partus puriiale. De Triphaena nibil babemus, quam
quae repr^eseniaiit haec Theclae Acla, et quod
ipsa cst, quam Uom. t&buhe aiutit Iconii coli 40
Novembr. Quidni inagis AnLiocluae, ubi lanta emi
iemitiue uobililas?
11
3S1 NICETiE P A P H L i G O J i l S 332
ltlos negligebani. Consilio i g i l u r i n i l o , i m p u r u s Α οδν τούτους πεποιήσθαι, μιαρούς τινας Ανδρας αφ&ϊ-
quosdam t i r o s i n i l l a m d i m i s e r u n l . D i a n x enim ναι κατ* α ύ % · Ιέρειαν γΑρ τ η ; Αρτέμιδος ύπο-
aacrificulam scelesti hontines a r b i t r a b a n t u r ; e i u t τοπάζειν τους εναγείς· x%\ ώστε, φησ\, τής παρθενίας
ejue labefaeltta v i f g m i t a i e n u l l a m ampllus Dea i l l i afafj λυμανθείσης, μηδέ μίαν έν αύτ$ λοιπόν δυναμιν
v i m afflarel. Hec ilaque absurdo consillo, ad §a- tfjv θεδν ένεργείν. Τους μένουνέκτοπων ταΰτα βου-
craui pie exereenlis accessere aediculam. Quibus λβυσαμένους, τψ Ιερψ σεμνείω προσεγγίσαι' τήν οε
i l l a conspeclis, et ad vicinam r u p e m , coufugiens τούτους Ιδουααν, κα\ τ|| Ιχομένη πέΐρο; προσφυγού-
intenlissiroie Jcsura precibus invocabal, u i ab eo se σαν, έκτενεο^τΑταις επικαλείσαι τόν Ίησουν ύπερ
p t r k u t o T t b e r a r e t : moxque Dei manu di&cissa pe- Απολυτρώσεως προσευχαϊς. Η ς αυτ(χα χειρ\ δια£-
Τ

i r a , eapplieeqae i n e a (rem m i r a m l ) recepta, epo- £αγε£σης βεου, κα\ τήν Ικέτιν, ώ του θαύματος !
mitHs sola e i i e r i u s ttmbria, ad conepicanm hacie- είσδεδεγμένης, μόνον Ι ξ ω τδ της έπωμίδό; πτερύ-
nus v i d e n l f t u s fldem, s u b s t i l i t . γιον, είς εναργή τοις δρώσιν Αχρι κα\ τήμερον
Απηωρησθαι «Εστίν·
Hinc niinirtim prseciar» v i r g i n i s T h e c l » Dnie. Τοΰτο της καλλιπαρθένου θέκλης τδ τέλος · αδτη
Ilaec sacrse apoeloli ac p r o t o m a r i y r i e d o r m i i i o , stve της ίερΑ; αποστόλου καΐ πρωτομΑρτυρος ή κοίμησις,
onigralia, n i b i l «nfiqvi illius Henoc ••· ·/οΗιΗ niagni * j j
Τ
μετΑστασις, ουδέν της Ένώχ εκείνου του π ά -
T O t

Eliae Lraoelaliune i n f e r i o r " . Efenlm i l l i , q u a n q u a m

0 1
\at, ουδέν της Ήλιου του μεγάλου μεταθέσεως ατι­
: b h u a u n i s oculie inaudita quadnjn ratioiie subg- μότερα. Οί μϊν γ α ρ , εΐ κα\ τ ω ν οφθαλμών των Αν­
i r a c u q u i Ura&n i n m o r i a l i adhuc corpore v i v a n i ,
r θρώπων παραδόξως απεκρύβησαν, Αλλ* Ι τ ι μετΑ του
itecduua ciare i n purissima itla versarnur !ttre. T u θνητού βώματος δία€ιοΰντες οΟηω καθαρώς χψ
vero, ο Dei filia 1 vieibiti peira iueoniauiinato c o r - άκραιφνεατάτφ προτομιλοΰσι φωτί. δε, ω βεοΰ
pori diacisea, illudque velnt sacrum pretiosum p i * θύγατερ, της ορατής μεν πέτρας τ ψ Ακηλιδώτω
gaus i n tinem usque invisibile m l a c l u m q u e c o n t e - οώματι π ε ρ ι ^ α γ ε ί σ η ; (69), κα\ τοΰτο καθάπερ χει-
geole, Cbri*toquc s p i r i i a l i Peira 7 1
, eximiedeiforml μήλιον Αγιο ν τίμιον Αχρι τέλους, ά<5ρατόν τε χα\
a u i i n x aper^» i u celaisBfiuU intus palernisque c o n - Αψαυστον βυγκαλνπτούσης • τ^| θβοβιδεβτΑτη 64 ψυ-
quiesfena sedibus, n o n jauv pcr (Idein solum, sed Xfl τ ζ ς νοητής πέτρας, Χρίστου δ ι α ν ο ί γ ε ι ς εν ταί<
et per &pet-iem; n^que i n speculo c t x u i g r a a i e , scd ύψηλοτάταις Ινδον καΐ πατρικαΐ; καταπαύσασα μο-
facie ad faci<in * , golain desiderabilein ac amabl-
7
ναΤς, ούκ Ι τ ι ί ι ά πίοτεως μάνον, ΑλλΑ καΧδιΑ είδους·
leiD adepia pulchrUudinem ; atque u i fonnosa, eupra οΰδ έν έαύπτρφ χαλ αΐνίγματι, ττρίοωπον 6ε πρ6ς
1

modum formeso, ulque i m m a r u l a i a eponaa, i n i m a c u -
hLiesinM)copii ale S^xMieo, ejusqtie pulchritudini» at-
que g r a l i a r i n perpeluum deliciis frueDS,qiiam a n o -
iiscondignanklaudem habehi&?Qu&men8&anctiltttis
v e & l r * decprem ac praesUntiam iiitelligere suQiciai,
qnaeve o r a l i a laudare? S o l u s i l l e digne ac conve-
nieuler t u a m laudare poseil v i r t u l e m , quem g l o r i i l -
c a s t i , quem niaguificaslt, quei» i n t a r i i s i e n U i i o u i -
hu$ ac passionibussanclificasti. Soius ille eondignum
bonoreni b a b u e r i l , c u i nullai» reruni o m n i u n i a n -
leponendam iftajorique honore habendatn d u x i s t i :
c a i te t o l a m ex loto r e d d i d i s i i ; c u i e p i r i t u adbaj-
s i a i i , unusque c u m i l l o s p i r i i u s e v a s i s l l * : qucui
7 πνεύμα αυτψ έ γ έ ν ο ν 8ν ΰψωσας έν τοΤς ίΟνε^Ιν,
e i a U a s l i i n geniibus, exaltasti i n lerra *. Y
Solus
V ·*· f ι *· » » ,- r
r πρόσωπον, τ φ μδνφ έφετφ καΐ άγαπητψ περιτυχου-
σα κάλλει * κα\ ώς ωραία, τ ψ ύπερωραίψ, χα\ ώς
Αμωμος νύμφη, τ ψ ύπεραμώμ€μ ΝυμφΙφ συνημμένη,
χαΐ τής-αύτοϋ καλλονής κα\ τερπνίτητος άϊδίως έν-
τρυφωσα, τ(να παρ' ήμων δξεις αΐνον έπΑξιον ; Τίς
νους την ύμετέραν Αγιοπρέτ^ιαν νοιΓν, τί; δε λόγος
Ιχανδς έξυμνείν ; Μύνος εκείνος Αξιοπρεπώς αίνέσαι
τήν.σήν Αρετήν, Αν Ιδύξασας, δν ΙμεγΑλυνας, δν έν
ποιχίλοις πειρασμοις κα\ παθήμασιν ήγίασα; * μόνος
εκείνος τήν Αξ{αν σοι προσάγοι τιμήν, οδ οΰδεν ήγή-
σο> τ ω ν δντων άπΑντ«ι>ν τιμιώτερον* φ δλην όλοτε-
λώς Απέδου σ α υ τ ή ν 4> έκολλήθης πνεύματι, καΐ εν
υψωσας έν τ $ γ ζ · Μόνος εκείνος τΑς σας Αγλλίας,

· · · ' · Gen. " E c i i . \ L I V , i G ; IV Reg

T U
n t Μ; Eccli. XLVUI, 13. " I Cor, χ, 4 t " I I Cor.
v , 7 . » I C o r . v i , 17. " Peal. X L V , 1 1 .
(69) Της όραχτ\ς ηέτράς Λ€ρψ£αρ;1σ7ΐς. Sic D Haud absimite i n illa Jacobl Jerosolymoruin a n -
quoque Mctaphr., είςπέτραν δ'.ανοιγεϊσαν εϊσδηναι, l i s l i l i s confessione Kustbio narrata, quasi aemuli
χανΑμα τΑ πέτρας Αμφότερα μέρη ένωθηναι καΐ neecirenl C h r i s l i culioren»esse,quando ipstim c u n -
συγκλειαθήναι. Inpelram suhiitse, ambasque itlius fessum, e piiuiaculn lempli p r e c i p i l e m egeruni, et
partes counita* etciausat es&e. Hanc etiam i r a d i t i o - seductum Justuin coticlamarunl. MajtiBque foret
nem t u e i u r Basilius, t e r r a m i t l i apcrtam esse, m i r a c u i u m , s! ipse Jacobus Atpba-i unus de d u o -
ipsamque vivam sdbeidiRse, q u o fere modo &e rcs decim fuissel ^ex primis scilicel tidci satoribus),
h a b u i l Ία Joanne evangelista. Sin^ul-are i s i u d N i - quae pricua s i a i i m alieraque Petri preedicaitone i n
celae, de exlreraa ora mulieris p a l l i o l i cx^lanie, ea plebe l a n t u m promovissel. Cerie l i q u e i nmtta
quod e i vulgi n a r r c l opinionc. Mensea sic defuti- veteribus Αρχαΐχώς s c r i p t a , non nisi ju&ta l i b r a
ctam I r a d u n l , πέτρας (Ιαγείσης κβ\ ύποδεξαμένης exaininaia, eruditis probisque v i r i s i n censum r e -
αυτήν, cuin annos n o n a g m U vixissei. Quo niihi cipienda : justaque hic Cani nostri bilia, t n suis
incredibile isiud N i c e l » , a r b i i r a l o s aemulus Diauae nunquam satislauiJatis Locis theologicis, quod vcl
aacrificulaoi esse (quod idetn Heiaphrasus h;ibei) s i m p l i c i i a l e , vel iusulsa pieiale, liaud raro mitius
el conaioe constuprare u t D e » invisam faceretit. sincere et accuiatc noslrates scripseriiii ecolesia-
V i d e l u r enim per tot annorum c u r r i c u l n i i i , ejus sttca monumefita, qtiam gentilcs ipsi profana.
ipsius a c C l i r i s l i a n a iides -notior Selciifia;. luisse.
m ΙΜΑΤΙΟ X V I . - 1N L A U D E M S ΤΠΚα.ΙΪ. 3.4
ταςαΐνίσεις. τα; παρθενικός άριατείας, τάςάθλοφο- Α illc luas graiiae,U»« lamtes, firginalie .inhni f t r -
ρικάς άνδραγαθίας, τάς άποττο) ικάς οδοΰς χοΛ περι­ liludiitcs, triumplialis ptigtue facinor.i clignft tanda-
όδους, μόνος αν εκείνος άξίω; όοξάααι καΐ σεμνύναι, verii ac bonestarit, qiiem diluxil anima U i a " , juxU
Βν ήγάπησενή ψυχή σου, χβτά τα θβόφθεγχτα λόγια, divina oracala, ctti cor abstraxigti, qiiem et> per&e-
δν έχαρδίωσας,δν έδίωξας, δν κατέλαβες, όφ*οδ και. cut», qnem coropreliendisti, a quo el comprcliensa
u
κατδλήφθης, γάμοις αύτφ ουρανί οι ς χα\ θεοπρεπε- es , coelestibit» illt acdivliiUftimis exhnie countU
στάτΦς ύπερφυώ; συνενουμένη, Πνεύματι χα\ συν­ nuplils, ac Spiritui sancte coaptala.
αρμολογούμενη τ φ άγίη>.
Έκβίνος ΙρβΖ τή ώραιόνητ{ σου, κα\ τφ χάλλει llle nimirum dictumi e«<, protua illa vpnusuiis
σου* "Ολη *αλή β!, ή πληνίον μου· δλη καλή, κα\ forma ac pulchriludine : Toia puichra e$t proxima
μώμος ούκ Εστίν έν σοί" οφθαλμοί σου περιστέρα*. mea; tota putchra, et macuta non esl hi le+ Oculi lui
T

Τοϋτό σοι και μόνον παρ* αυτού προσφωνούμενον αρέ­ cotumbce », Haec tibi nnaqtie ab co acclamatio ma-
σει μάλλον, ή πάντες ol έξ ανθρώπων άπδ γης λό­ gis plaeebit, quam quidquid e lerra Iiominee loqai
γοι. Ήμϊν i i μέγα, καν εί π6£φω της σής Ιστάμενοι poesinl. Magnura vero ipsi ducamus, ei vel a tua
Γ0 ι
μεγαλειότη*>ς, κα\ μόντ) τ$ τής σής αγίας εΙκόνος R Ρ « « magniGctnua consisteole» inque solam
έμφερεία προσβλέποντας, τ6ν καθήκοντα προσάγοι- sancUE lueeimaginie effigiem oculos eonverterUee,
μεν άσπασμόν. Χαίρε, τδ της ύπερουσίου Τριάδος convenientem saluUlionem obtulerinue. Salve &is
ενδιαίτημα χαλ σκήνωμα* τδ των ύπερκοσμίων νόων supersnbstantiali» Trinilalis lnbitaeulnm ac laber-
ι>ράΤ?μα καλ άγαλλίαμα· το των αποστόλων καλ­ naculuin, snperrmindanarum mentiam eiimjum
λώπισμα * των μαρτύρων στεφάνωμα. decut ei exsuJiaiio, apostolorum floriaiio ac decor,
inariyrum coruoa.
ΧαΓρε καλλίμαρτυς, παρβενόμαρτυς καΐ πρωτό^ Salve sis, praeclara martyr, virgo marlyr proto- t

μάρτυς · οτι οδχ ώς ίνα των άπδ γτ|ς Ανθρώπων,
άλλ* ώς άγγελον θεου, ώς Χριστδν- 'ϊησοΰν, τδν
θείον δεξαμενή Παυλον καΐ ώς ΊσραηλΖτιςψυχή χαλ
μεγάλη τδν έν αύτφ δ'.ηνεκως καθορώσα Χριστδν,
«τοίμίο; τήν ύψηλήν χαΐ ζώσαν της αποστολής χάριν
εύθΰτητι διανοίας έπεσπάσω.
Χαίρε, δτι αληθώς έν Χριστφ χα\ αύτη νενίκηχας
τον κ ό σ μ ο ν ί ι ά πυρδς γάρ άκατάφλεκτο;, κα\ oe* Q
t*«> ί I n C l l h m A M * f F < v n » i f l • · K ^ f i f i n o t\\r*a*
Τ Λ * Λ *
ύδατος άκατάκλυστος διήλθες * θήρας ήμέρωσας,
Λ
martyr, quod non velut ununi aliquem terrenorum
hominum, sed ut Dei angelum, ui Chrislum Jesuro,
divinum Pauium susciptens *°, et ut.anima IsraelH
tts ei magna, qtii in ilJo erat, continue Cliristum
conluens, sublimem atqne vivei.item apostolaiue
graiiam inentis rectiludine, prompte allraxisli.
Salve eis, quod el ipsa vere in Christo mundum
viclsli. Per igoem enim ineombnsta, et per aquam

insubmersa transisli; bestiascicurasti, >»A^< * \

lauros man-
• Λ Ι Ι Μ Α Ο m&M _

ταύρους ΙπράΟνας ' καΐ συγγενών μανίαν, χαΐ έρα-
στών οΤστρον άφρόνων χα\ ηγεμόνων αδίκων β£αν
4 9
κα\ δαιμόνων κρυπτήν ΙπίΟεσιν, καΐ πονηράν έξου-
σίαν πασαν έςουδίνωσας χαΧ κατή^αξας,
Χαϊρε, Θέκλα, θεόκλητε, το χαριέστατον όνομα'
τδ τιμιώτατον χαλ σεπτότατον ·*τδ φίλτατον θεφ χα\
άνθρώποις κα\ πράγμα καΐ (Woru. Χα7ρε, bx\ ήνίκξέν
σοι τήν άληθινήν θύραν ό θυρωρός ' κα\ είσελθοΰσα
δι' αυτής, έσώθης" κάντεΰθεν είσερχομενη πρδς τδν
άνω παράδεισον, καΐ τά έν αύτψ μακαριώτατα του
νοητοΰ Νυμφίου κάλλη κα\ θεάματα* καΐ βξβρχο-
μένη δε προς τήν θεωρίαν της Ιγκαταίεταγμένης το?ς
suescere fecisli; cognatorum furorem, in&ipien*
liiimque procoruin oestrura ei iniquorum prae&iduin
violenliam, dacinonumque occuliam aggr&s^onem,
aique malaiu onincm polestatem desituxisti ac
elisisti.
Ave eis, Tbecla a Deo vocata, gratiosissimum
nooien, Tionorabilissiuiuin, sutmneqiie venerabile :
amabiliasimani Deo ci liominibus reni paritcr ac
noraen. Salve sis, quod (ibi vortun osliutn oslia-
gt
riiis aperuil , et per illnd ingressa, saiulem con-
eocula es. Indeqne ingressa in cueleetera paradi-
sum, etqua? in illo sunt,sptritalfB Sponsi beatissima
decora ac sp+>etacula egressaque ad ejus sapiemias
t

δλοις σοφίας καΐ θείας προνοίας, ώσπερ άγαθήν D divinaeque protidenliae consideralionem, qux re-
ταυτην ευρίσκεις άεΐ κα\ νοεράν νομήν καΐ τροφήν. bus universis inserta est, velut bonam gcmper
ac spiritalem pascuam escamque eani invo-
nis.
Χαϊρί, δτι παντ\ τρόπψ ήγιάτθης · παντί μέρει A>e, quod omni modo sniictificala sin : ouuit
Οεψ καθιερώθης· π*;εύματι μέν έν ούρανοΓς τψ βα- parie Deo sls consecraia ; spirilu quidem in coelis
σιλεΓ οεξιόθεν «αρεστώσα, κα\ Ι/γιστα τ$ βεομήτορι Hegi a dexlrie assistens proiimaque Dei Matri
χαλ βασιλίδι των όλων συνεστώσα, περιβεβλημένη, atqiHs oiimUim Regtn» consislen?, circnmainicia,
πεποικιλμένη' της του ήγαπημένου Λόγου νοεράς variegata, pnedilecii Verbi spirit;tli decore imme*
ώραιότητος προσεχώς κατατρυφ^ς • τ ^ ψ«χ{[ δέ, τψ diate frueris; anima vero, in Dei paradtso cura
του βεοΰ παραδεΐσφ μετά τοΰ κλεινού διατρίβουσα inctyto praeceplore morans bonorum illiusju-
χαθηγεμόνος, τής τερπνότητος, ^ θέμις, των αΟτοΰ cundiute, quoad fleri potesl, jugtter adiinpleris;
αγαθών αενάως άναπίαπλασαι* τ φ σώματι δέ, τ^ corpore auiem petra protegenie % ac qua? lecuoi e

e i
" Cant. i n \ . ' · Philipp. i n , i%.
t " Canl. iv, 7- ·· Gal. iv, 14. ioan. x, 2. " Psal. xuv, 10·
" I I Cor. x i i , 4. •* Exod. xxxin,
 535 Ν ICET.E PAPHlJVGONH 330
simul csl l u a Ecclcsia, Deuin i n ea i n finem usque Α rJzpa σκεπασΟεϊϊα, κα\ TTJ κατά σ* συνουσα έκκλη-
fceDedicens ac glorificans, Deum exspecias. σία, ευλογούσα τε τον Θε6ν άχρι πίλους εν, αύτ$, κοΛ
ύπδ τών οικείων εύλογου μένη καΐ £οξα(ομένη τέκνων,
προσδέχ$ τδν θεόν·
A v e , quod pariiceps es o m n i u m aniicorum Dei. Χαϊρε, δτι μέτοχος el πάντων τ ώ ν φίλων του θεον*
Quare eUain qu® eis c u m o m n i b u s , cuni omnibus διδ κα\ μετά πάντων ούσα, ποΕσι «υνευφραίνη καΙ
pariter spiritu laHaris ac g l o r i f i c a r i s ; cum sanclis et συνδοξάζη πνευματικών · τοΐς δσίοις, ώς αληθώς
justi», ut vcre s;»nela oiiinisqiio sanclilalis forma : όσία. κα\ ώς ύποτύπωσις πάσης δσιότητος· τοΐ;
cum i r i i i m p b a l i a g m m e ut quseprima certamen dcsu-
t άθλο^όροις, ώ ; πρώταθλος, καΙ ώ ς άλεϊπτις πρδς
d a s i i , i ' i ad n i a r i y n u m o p i i m a alipics sie : c u m apo- μαρτυρίσν αγαθή * τοις άποστόλοις, απόστολος
siolis n l perfeeta aposlolus, fidclisqne Evaiigelii a d - τελε£α, κα\ διάκονος του Ευαγγελίου πιστή κα\ συνερ­
i m i i U i r a ac i m l u s l r i a aocia, γ ό ; δεξιά.
Α ι ne obliviscaris voccm «ervorum l u o r u m ; me- *Αλλά μή έπιλάΟτ|ς της φωνής τών σών οίκετών *
morque b o n o r u m quaeplena manu elargitus est, q u i μνησθεϊσα δε, ων επλήθυνεν έν σοΙ 6 ύπεράγαθος
omnem bonitatem e x c e d i i ; meinor ejus in le inex- αγαθών, μνησθείσα τ ώ ν οϊκτιομών αύτοϋ τ ώ ν άπλη-
p l e b i l i u m miserationum ; ipsaquoque i n nobis v i a w Β ρώτων είς σε, σπλαγχνίσθητι, ώ τρισολβία, χαι αυτή
ία Dcuiu p r o s p e r a ; fidem r o b o r a , ac spem c o n - έφ' ήμϊν, χαΐ τήν προς θεδν όβδν χατιυόδωσον, κα\
( I r m a ; guslumque i n oobis s p i r i i a l i s ac sincene τήν πιστιν κραταίωσον, καΐ τήν ελπίδα στήριξον * καΐ
ditectiouie perfleieos, p l a r i l u i u eflice P a t r i et F i l i o τδ γεύμα της νοερές χα\ άκραςφνοΰς αγάπης έν
ol Spiritui sancio,, u n i d c i i a l i et imperio aique ήμίν τελετουργήσασα, εύάρεστον άπέργασαι τ φ Πα-
v i r i u i i , nunc e l semper, et i n saecula saftculorum. τρ\ κα\ τψ ΥΙψ χα\ τ ψ άγίφ Πνευματι · τ § μι^ί
Amen. θεότητι καΐ βασιλεία κα\ δυνάμει, νΰν χαί άε\, χα\
είς τους αΙωνας τών αιώνων. Α μ ή ν .
-OKATIO J f V n . ΛΟΓΟΣ Ι Ζ .
Laudalio tanctce^ magtue martyrU atquo- virginis ΕΙς r ^ v άγίαν μεγαΛομάρτυρα παρθένοτ
Anastatw. *Αταστασίαγ (70)· '
(iloriosa dktamni de te, civitat Dei 60
! a i t bca- άεδοξασμένα έΛαΛήΰησαν srspl σον, ή χόΑις
ligaimus David, Quam vevo rilcit Dei c i v i t a i e m , τον θεού, φησ^ν ό μαχαριώτατος Δαβίδ * τίνα δη λε

· · Psal. LXXXVI, 3.

(70) Anaslasiam hanc onmes seniorem vocant, C venorum regebat imperium. Graveque i n e o ad c o n -
eoque d i s t i n g u y n i ab Anasiasia vidua, m u l i e i c j e r l u r a m , quod virginis crimeo praecipuum memo-
seaatoria, qua? passa ost Diocleliano i m p e r a i o r e , i;»t, quod everlendum g e n l i l i u a i i i h p e r i t i m c l in
anrto iUiiis - c i r c i u r viceftimo, c u m d i r a m u l t a p a s s a uhrislianos principes brevi translerenduni ctarc
e»6eia v i r e su« Publio, censolante eain saucto v i r o v a i i c i n a b a l u r ; qnod ipsum i n a l i o r u m ejtis aetaiis
Clipyeogono ; q u o r u m inuluae sub ha*c lempota n i a i i y r u m A c i i s legilur : Deo i i i i n i r u i n j a m i n d c
exslant epislolae. De scniore Anastasia et virgino, Ec<:lestam consolantc, qu;e sic dire a Diocletiano
Hlia e p i n t a l i sanctae Sophiae, de qua tania bscc vcxabaiur. Εϊς Χριστιανούς δέ τοΰτον μεταθήσειν
Nicetas, o c c u r r i l scrupulus, i n quero m i r u m non μιχρδν ο30ν τήν ρασιλείαν δια6ε6αιουται. Quam
iiicidisse i l t i annalium p a l r e m , q u i et ipse cjus brevi Itfflrmal tTansiaturum in Chnstiano» imperium.
A c i a a Lipomano et Suriu relaia, aotis ad M a r t y - Q u a . ^ u a m \4TO Acia vetera ejusmodi crimeu noti
rologium U u d a t ; i u quibue perinde ac i n Niceia b a b d i n t , sed duntaxat C l i r i s i i praedicationeni Pt
hic nostroy passa legitur sub Diocletiaru» : Menaea vita? cielibf^ p r o f e s s i o n t m , fuisse tamen a l i q u i d
S i r l e l i et ipsa Magna, sub Yaleriano ; exque i l l i s in ea peculiare, cujus delata prsesidi ett» ex eo
reccnliore» Uoinanae tabulae : nam auliquse n i h i l d e Y i d e t u r oianifesium, quod una ipsa ex sancto i l i o
iiac Anaelasia habent, vel Hosweidi, vel Corbeien- sodalitio ad Probi i r i b u n a l r a p i a , c u m ille ejus
tes l l i e r o n y i i i i ; at neoue A d o . Quod m i h i indicio nuplias n o n a i u b i r e i , nec ejtis ullus procue
061. eos a u i ouper ilomanas labulas a u x e r u n i , c s s e t : fueritaue libera iaculia» Sophiae coliigen-
€ l e m . V l l l pontilice n o » aliunde babuisse, quod
t d i dissecia i l l i a s meiubra , iiuncoque adjungen-
ita a&setle i n eis posuerunt, de Valeriani tempore, D d i , ainne omnino ad iocum U r b i v i c i n u m funus
quam e t iltie G r x c o r u m Menseis^ quae videndum curatidi : quae non mala conveniant i n Diocletiani
au prsepolieaut Aclis autiquig, sic Lipqmauo e l S u - priores aituos, quando necduui fuuesluiii i i l u d e d i -
r i o qua&i MeUphrasQs relalis, c a m forle sint ipsa c i u m i n Cbristianos proinulgaveral, quo t a o l i ab
p r i i n u m sic άρχαΐκώς s c r i p t a , quae ipsa Niceias c o o n m i s generis brovi iempore nece e u b l a t i ; scd
ktylo e i o r n a n d a aeceperit, nec xu eis inventam «x s u p e i i o r u m temporuin ralione, vel ipse, v * l
epocliam i i n i n u i a n d a i n sibi i n d u b e r i t ; sive i l l u d prsesidcs, q u i praecipue oflendisse a l i q u i d vide-
Menolagium viderat, eive quod ex archeiypo Rasi- b a n i u r , ac majesiaiis quidpiam babere, C i i n s i i u -
lius Porphyrogcneia edendum c u r a v i t atque exscri- iiae supcr&tilioiii& reos excruciabaul. Fuerilquo
psit; cujua Nicetas sctatepaulo superiur. I n S i r l e - fursitan haec causa m seuior d i c U s i t , quod p r i o r ,
tauo h£C babes 29 Oel. : Natalit tancix ηια^ηφ etsi eodem i m p e r a l o r e , i i i a r i y r i u m f e c f r i i ; q u a m -
Anatlatix Romance. Fnil auiem Anatlaiia Decto Η vi& forte aeiale Auagtasia viilua j u n i o r . Si quis ad
ΎαΙβήαηο imperatoribu$+ geuere ROtnana. eic. M a - conjecturam melius l i a b n e r i t , a u l b certiora rao-
gna Meiiiea, Αδτη ύπαρχε ν έπ\ Δε κ ίου χα\ Βαλεριανου ndmenia h i c i d e r i t , graliam faciet si produxerU.
τ ώ ν βάσιμων, χα\ Πρ4βου ήγβμονος. Conlra Acta
χ
Hoc cerie liabeo, parum caule facere, q u i sic asser-
veiera; liti vero tlatim currentes ad pr&tidem (U te Hliid unum a l l e r u m potiuut, ac si n i l u l eia o b -
nutem erai Probus, Diocieiiano tunc adminittrante starct ;aut.»na Menaeorum iides cerla omBioo essei:
itApcrium L etc. Mtcetas : Διοκλητιανός δε τ^τε C U I I I cerium sit piura i n e i s exUare q u s laboreni,
ι ώ ν 8>,ων δΐίϊπε τήν αρχήν. Dioctelianui tum uni- ma^Moquc j u d l c i u accipicuda b i n t ; cujue exemplum
 ΟΤΙΛΤΙΟ X V I I . -
yojv του Θεού πάλιν, ή τϊ;ν Ανω τήν Ιερουσαλήμ ; τήν ^ prxlerqnam stipernani Jcrusalcm , libcratn iltain,
Ιλευθέραν, ήν 6 0:"ος Απόστολος μητέρα πάντων quam divinus Aposiolus mairem appcliavit om-
έ*φη των τέκνων του Θεού* * τήν τ«7>ν έν ουρανοί; άπο- nium filioruin Dci * ; Eccleftiam nimirum p r i m i t i - A
8 1
Galat. ι ν , 2 6 .
in nlifra ο ι juuiori Anastasia s u i i m occurrit, gtiam
Gra?oi23 Deeembris m l i i n t , nos 55, ipso rite Gbri-
sti Nafalis. Nam etilla fecii ομοθυμία, ut plurcs
slrophaeet rooduli in e.jus oiTuinm irreps^rint, qui
palam sunt Anasiasiaa senioris ci vir^inis. Unum
aut alterum afferam, ut exemplo sint. luter vcrsus
similafes, liic srcundus e s l ; Τάς στρεβλώσεις του
σώματος χαι μασθύν τήν αφαίρεσα χαΐ χειρών
υπέφερες καρτερώτατα · την των οδόντων εκρίζω­
σαν, πλευρών τήν κατζφλεξιν, των ποδών τήν έκκο·
πήν χα\ τον βίαιον θάνατον · δθεν εΓληφας τους
? passa dicitur. Comtanunopoli erat ceUbrh : qnam
στεφάνους τής νίκης, ούρανίοις εν θαλάμοις κατοι­
κούσα, Αναστασία πολύαθλε ! Cor/jori* tormenla, \
uberuni mannumque ampulalionem patienthsime
Witinuisii; talerum t&uslionem > pedum excisio-
nem ac vioUntam worlem. Quamcbrem accepi-
sti Mciorim coronat , in ccetettibus verzun*
tami$ Anastasia muttiptici ctara certamim ! Qua3
y quoJ Sirmiensem, ipsam seniorem Anaslasiam sub
plerajjue unius sunl Auaata&itt seuioris et virgtnis,
niliil "&enatorias illius inulieris et PtiWlii Y U I I M ; . Nec
minori paralugistnosequitur : Παρθενίας κειμήλιον,
κεκλεισμένος παράδεισος, χ . τ. έ. Virginitaiis mo-
niie hortun conciusut elc- Qnid enim hoc. in eam
t 9
quae cnnjux f u i i , elsi incorruplaui niansisse ferunt ?
lllud item Καθίσματος - 'Ος νυμφην σεΧριστοΰ εύφη-
μοΰμεν» παρθένε, ώς Θέκλα τήν σεμνήν επαξίως τί-
μώμεν. IIt Christi sponsam «e, virgo* iaudamus, ut
catiam Theclam condigne colimus. Ucmque, Έ ξ -
αποστειλαρίου, παρθενομάρτυς ένδοξε, αθλοφόρων το
κλέος. Virgo martyr inctyta certamine victorum decus.
t quod quasi Nirephoro aucior^ refuri/indulgendum
Quod in Anastasia liac aliera vcr&amur, duxit-
qtte ail eam ομωνυμία cum Anastasia Niceiae lau- ,
dala, quxtlam milii observanda. Piiinum Sirteti
>leiiol*igiuui, quam breviter, l a m vnre, Commemo*
ratio sanctce tnarlyris Anatta*ite stv6 Diocletiano
in urbe lloma, Hanc h) insula Palmnria consumma-
lam i u m p a l i s alligala esgel, et ignis circa illam ac-
censns* doceiil Homanse tabula;, oi Acia Metapbra-
s'c ( Deoembr. Ejtis reliqtiias Coiislantinopotim
pitst a m i o s plures Iranslau* bab<iit eadcui Acla,
IKMI cxpli^iU) loco itbi primum condilse, el ubi
Apoilouia nuitier religiosn lieposuersl in bttrUi suo,
ac posU a L i M i i p l u m niagni(icu:n Jillt construxcrat.
k po*itai quod proxime ad porticum, auw Domnini
Tbeophaues aliique Graeci scriptores Sirmio dcla-
liun aiuiii Attasia&ia? corpusa Marciano Oeconoinn»
»ucia magnilice, qii:epridem crai Coiistaminopoli«
AnaslashK eiclesia, ei in q u a Gregorius Theologns
docuerat. A t , quitl Sirmio cuin insula Palntaria ?
Nempe Sirmiiiin urbs Faniioniae Siraboni, Zosimo
ei ahis ; Falinaiia, Plinio ct M e l * , Ligusiici m a -
ris insuta, uon longe a Tibermis osttis : in q u a m
rrlegata Ana<tasia ( a b i p s a utique Rema)cum laitta
a l i i t r u i u imiltitinlinr, tuartyrium ignis incendio
iecit. Aiqnc a«lco p u t e t u , t-rtiaui aliam Anasiasiam
esse, qux ira Sirmii pasaa sil fueritque Sirmii
condita, el Sirmio iranslata Cunstantiiiopolini» in
a;deia pridem Attaslasije sncnnn, quaecunque lan-
detn ilia Anaslasia ess<;t. Maiiyrologium vetus
Kosweidi aitiiqua simpbcilate iRomce, Annstasias.
Atqne ulinam integne ch J r t u e Cubeiensis Mariyto-
logii potuissent postremos dies mensis Deccmbris
r e p r a ^ n t a r e : Non a t t t e r p u t o illae r c p r a e e n t n r e n f ,
ciunde AuasiasiaSimiieiisi in ea iegamus v i u Idus
J a i t t i a r . Apud Sirmium, Antuiasiee: quaa ipsa for-
siiau ftierii, qu;esub I iyrtci praifecto cerlavit, j u n -
eiaque Theodoue nece&siludine fuit» cujus et iilio-
r u m , brfevii» quideui, at sincera, Acta e i Reg. cod.
in rneis Lect* TriumpHi$ Martyrum dedi : quas
ambas post Adoitem,sic receniicn-f& | » a u l 0 4 | u e a n u -
ouioies Uuuiana: lahutx couftideriitt : piu-surttm
I X L A U D E M S. A N A S T A S L E . 338
si Apollonia, in ipsta insula Palmaria, Anaslasiam
Komanam pT^sidis imiiilgrniia e e ^ t i v i l , ul virir-
ittr \do iiitmerA ; olsi reipsa df» Sirmicnsi potiiiB
An:isLasia vidotur inielli^eiuliis ess*;. Baronius 25
Dct:ernbr. mire sui olitiuis, ila ail : Duas (uiste
t
Ana&tattai superius dixtmns : quarum senior pntm
est Valeriano imperalore ; atjttut de ea ν Kal. No-
vembr. tioec auiem junior d\ctn martyrio coronatnr
%
temportbus Dtodeiiani imperaioris. Fuit haee Homm
celeberrima, vt*. llta autem scnior, quce Snmii
oiim fuiste veneficam, tradit Niceph. L xiv, c. 10,
in (im uH axi ejus rdiquiat tempore Gennndii epi-
%
scopi Comlantinopotitaui Sirmiu ConslatHinopolim
translalas este. Bone quidtttu, quod Anislasiani
Pitblii viduam, senaioriam mnlierem U nianain nb
(>
f
thh» Anastasia Sirmiensi divev&ain et ipse ptttat; at
Vitleriano passain esse exisliinat, cujtis memiite-
rat ν Kal. Noveinbr. toto coelo errai. Nam el iila
Romae passa e&t, et propc mtiros Urli's sepulta, ut
oinnia Acta babenl, nec dissentiunt Romanae l a b n -
qiias ex Gnccorum Menreis euitilatas liquet.
Sic ergoillfle; Ibidem tanvtm Anattatw senorit,
H c , id est Rom$ ; nam pr^mittilur : Hom<e tan~
ctop. Cyrillm virgims^ ele. Qnid ergo Roma; CMHI
Syrmi » aul Roinaas virgini cum marlyre Sir-
t
niictisi ?
lucantairiciMii fuisse Anaslasinm Sirmtensem,
Baronio, cui Joamms Langus inlcrprfs imposuit,
nec satis Fronio OIUMMIS cavtt, quamvit* Dncxi
aunot. viiiere non poluir. Nic^phorl verba suni :
Έπ\ δε της έχομένης βασιλεία; Γενναδίου τόν θρό-
νον της Κωνσταντίνου επαροπεύοντος, καΐ τά λεί­
ψανα της αγίας "Αναστασία; τ ή ; φαρμακολυτρίας
άπο Σιρμίου ήνέχθη. xal έν τω μαρτυρίω αυτής
κατετέθη, δ έγγιστα τοΤς καλουμένοις Δομνίνου &μ-
βόλο(ς 4στ£. Lang. : Ejusdem imperii tempore (ιά
est Leonis), Genmdio tccleuam Comtantinopotiia-
nam curante, rettquice etiam sancue Anaslasice incan*
tatrifiu ex Sirmh al!a(ee, m martyrio epts mnt re-
t
diciiur, situm e$L Ubi Dtic. : Hworiu Anastasict
phurmaceutrim^ ex Suida, in fine tibri annexa est.
l l b i boc ipsum dispiicet, quod vocen» φαρμακολυ-
τρίαν Nieephori pnarmaceuiriam reddideri( quu: t
sano communiore usu Graecorum veneftcatn smiat,
vi m tualam partem s u n i i i u r ; quanquain pol(>st ei
in bonam sumi, ut sit quasi medica et curaudi
t
vim munusque habens. Ad h.juc, altera vox noVa
* csi, et quam Nicephorus sic no"vus auclor ex solis
Menasis babuerit, cujus nobis vim aperire debuii
Duc. altera pervulgaia. Quod eliam de Suida dicit,
non milii in illo nec in Nicepboro occurrit. Graeci
itaquc iltud nomen Anasl. tribuunt, quam st; Ho-
iijatiam Decembr. colere pulant, Cbrysogoni
necessuudine notam, el Pubiii viduam, quanquam
ejus se retiqnias Sirmio accepisse ομωνυμίας errort;
exUlimant. Fuerilque ades illa priraum erocta
Anaslasiae, sic Romae ceiebri, a Romanis mme
UouiiE comliLoribus, qu;e po9(ea Siruiiensis illius
reltquiis ditaia s i t : uti Sandionysiatia in agro Pa-
risiensi basilica ditaia esl Innoceiuii Ill> Rom>
Pontilicis, liberalUate, Dionysii Atiieniensis (ul ipse
puUvii) exuviis; vel [ui monachi vendilant) Diony-
hii Gunutliiorum episcopi, cum pridetn Dionysii
basilica essel, et Parisiensis. Ana»ustaiu auteai i i o -
uam illam vetieiicam fuisse, omninoabhuirut; qtiaj
ipsa, epistola 1 ad Chrysogoiium confessorcia»
333 NICET;K P A F U L A G O N I S 340
voruiu d m r i p l o r u n i in calift qnae conslal ex epiri- Α γ ί γ ρ α μ μ £ ν « ν πρωτοτόκων έχκλησίαν τήν έχ πνβυ-
lilm& jubloruui perfedorum* De hac c i v i l a t e , vere μάτων δικαίων τετελειωμένων βυνεστώσαν. ΪΙερ\ ταυ-
gloriosa dicta eunt Oiunis ettiui fere d i f i n a της ί ν τ ω ς λιλάληται δβδοξασμένα. ΠοΕσα γάρ μιχροΰ

f
l l c b r . χΗ, 2 3 .

anclor est, a pnero Christianis tnoribus i m b u t a m
90 esse a sanctissiina inaire Flavta, etsi p»lre i d o -
l o r u m cullore. Pet>»nda itaque vis vocis, unde i l l i
o r i g o ; uempe ex Menais, quorom «uctor sic i n ea
sibi ludenrium p u l a v i t . Sic iiaqoe versibus e i roore
aseripiis ante Syn&xariuni. T i t . : Τ ψ αυτψ μην\,
tUoffxft δευτέρα,* Μνήμη της αγίας μεγαλομάρτυρας
*Αναστασίας της φαρμακολυτρίας. Metnnria «anfla?
wagnce martyris Anattasia pharttiacotyinfe,
•Αναστασία φάρμακον πιστοί; μέγα,
Π4ν φάρμακον λύο^ισα, κα\ κεκαυμένη.
Καύθη 'Αναστασίη πυρ\ είχάδί δευτέρα λάβροι.
Anastasin magnum fideiibus tnedtcanientum ;
VfNeuum omne 'eotoine, efsi exusta fueris*
Combusia Anastasia voraci igne vhe*imatecunda.
Porro quod pharmacum omne, seu vencnum s o l -
vere d i c i t u r , non id φαρμαχευτρίας ac vencflrac
inore, sed gratia s a i d t a l u m , qua nterilu donat» α
Deo s i i ob tnsignern eam pielalem, q & u n erga c o n -
feasores, v i i i lyramnde soluta, ad mira< uluut usqne
d i c i t i i r ; qua» sit forsitan ilfiue Anaslasia? S i r r n i e i r
sis, cojus sint exisliinata m i r n c u l a , postoaqnam i n
eam ecclesiam illaia sunt i i l i u s p i ^ n o r n , c y i n et
ante, Anasiasiae Ramanse invocatione» locus i n i r a -
culis cfarusesset, nec Anaslasia Sirmiensig (qtiam-
>is oonfusis u l r i u s q u e rebus) illius m e m o r i a m po-
l u e r i l obscurare. Certe placet quod S y n a x a r i i
auctor, pura Anastasiae Roroan» Acta r o t u ' e r i t ,
nec quidquam eoruni quae specianl ad Sirmiensem
adriiderit. Quare Itbci hic referre, ex qoibus L a i i n a
ipsa emendari possint : I I αγία χα\ γενναιότατη
ράρτυς Ά ν α σ τ α ι ι α ήν Ιιά Διοχλητιανου-τοΐ3 βασι-
Β λέως ϊ ν τή Τ ω μ α Ι ω ν itfkti* Πραιτεξάτου τίνος
*Ελληνος οδσα θυγάτηρ, αητρδς 8b Φαύβτης' ύφ'
προ<ταχθε?τα Χρυσό γ ί ν ω ανδρΐ 0 ί θ 7 Γ « ύ τ : ψ χα\ ε υ -
(τείεΓ, τ ά ίβρά γράμματα ίιεακδεύθη, τήν « ε!ς Χ ρ ( *
ct6v « i j T t v παρά της μητρδς ίμαθε» χα\ *υν«£εύ~
χ6η άνίρ\ Έλληνα πρίις χοινωνίαν γάμου» Πουπλίφ
ονόματι* x a l S t a xijv άπιατίαν αύτοΰ άστόργως τήν
προς αύτον όμιλίαν Εφερε, νοσεΓν προφασιζαμενη ν

m u l i e r lanla e x h i b u i l , vere illis φάρμακον, H t o M i i n
drtergcns T u l n c r a , s a n i e m emundans» ac prxslane
q u i d q u i d oflkiosissima chai itatt', lideiqtie ardor
possit sufgerere. Haec m i r a c u l a , has s a n i t a i e s c l a -
rnal totuin ejits Officlum. sunra oinnee q u o r u m i n
iisdem Menaeis memoria, L i b e t pancaox illis a s c r i -
bere. Versus siiuilares (ad Vesperas seiiicel) isti
s u n t : 'Ος περιχαλλέστατα τά σά, μάρτυς, πρότερη·
τεραστκ
C αΟτη λαδομένη , πάντα τά προσόντα αυτή διένειμε
έδόξασας έναθλοϋσα τοίς σεπτοίς σου μέλεσι,!
χα\ μή χαταδεχομένη συνέρχεβθαι α6τω εΕς* αυν-
άφε*.αν* μετρίαν δέ χα\ πενιχράν ένδυομένη στολών,
προσωμίλει άε\ γυναιξ\ δεομ^ναις, χ&\ ίαθραίως
τ ο υ ; διά Χριατ6ν έναβλουντας έθεράπευεν, έν ταϊς
φυλαχαϊς έν αΤς ξσαν είσιοΰίτα, χα\ τ ω ν μολυσμών
απολαύουσα, χα\ έλαίφ έπαλείφουαα, χα\ τους Ιχώ-
ρας αυτών άπόμάττουσα, κα^ τ ροφάς επιτήδειας
τούτοις παρέχουσα, μιας μόνης θεραπαινίδος επομέ­
νης αύτη. Έπ\ τούτοις πρώτον μεν ύπδ τοϋ άνδρ6ς
έφυβρίσίη, έπιγνόντος τά κατ' αυτήν. Έπε\ δέ εκεί­
νος διαποντίψ κλύδωνι γέγονεν υποβρύχιος , αδείας
(

Χτέργουσα την ε&χλειαν» σεμνή» των άθλουντων, τοίς πτωχοϊς. ΕΓτα άδεέστερον τους Οπερ" Χρίστου
Ιαπευσας
πευσας τούτων τον ζήλον μιμήσασθαι, δθενύπήνεγ- άθλούντας έθεράπευε, χα\ τελειωθέντας σ\>νϊκόμιζε
κας πόνους σφοδρότατους · καϊ θεία χάριτ; κουφι- x a l παρεδίδου τή Μψ ταφή. ΚαΊ πολλούς πρδΐ xb
ζεις πάντα πόνον, πανεύφημε I Ικ τ ω ν ψυχών ημών μαρτύριον Οπαλείψασα, χα\ διαφίροις ήγεμόσιν έ ξ -
-χαΐ σ<ι>μάτων, των τιμωντων σου τους αγώνας καϊ ετασθεισα, χ<ζ\ έν θαλασσή μεθ' έτερων γυναικών
tk προτερήματα. άποό^ιφεΤσα, τελευταίον 'πάλοις προσδεθείσα χα\
Ήστραψας φαιδρότερον σαφώς τοϋ i^iqM^ ένδοξε! πυρι βληθεϊσα, τον του μαρτυρίου στέφανον άνεδή-
τον σ^ν αγώνα τελέσασα, χ<χ\ ταϊς άκτϊσί σου Tr7>v σατο. Τελείται δε ή αύτης σύναξις έν τιρ μαρτυρίω
πολλών θαυμάτων, πάντων τά νοήματα φωτίζεις τ ώ ν αυτής τ ψ δντι πλησίον έν τοις Δομνίνου έμβό-
πιστώς προσιόντων σου τή θεία λαρνακι, πηγαζούσ^ λοις. Sancta sirtnuUsimaque Anatlasia fuit DiocU-
θεΓα νάματα, Αναστασία μάρτυς μεγαλώνυμε. tiano imperator&An urbe Roma, Prcetextati cujusdam
Δόξα, τής αγίας ίδιόμελον. komiuit geuiilh filia, matrh vero Faustce : α qua
Τής αναστάσεως εΓληφας τ6 δώρημα, Αναστασία obtala Cnry$ogono viro divino ac religioso^ sacrai
πανιύφημί, άθλήφοροΰσα έν τ φ σταδίω. Δαιμόνων iitterai tdoctaett : Chrhiianam vero fidem α matre
γάρ έξηφάνισας πληθϋν, χαΐ πόντψ παρέδωχας , didicil, viroque gentili Publio nomine in nuptiarum
άθ/οφόρε μάρτυς αξιοθαύμαστε. tocietaiem juncta t%U Quodque iile infideth eral, non
Quam pnicherrimtp tua martyr ezcellentiv!
9 9 Qyam Hbent cum illo comuetudinem habebai, ac commi-
practara tua certamina, ο celeberrima. et confestio! sctrt cum ee respuebat; modestaque et ptntpercutn
{juam ntulta mxracula infinitaque dhina prodigia, $ indutu ttola, cvm egenis mvlieribui semper versaba-
qnibu* U clurificai in sacutajquem elarificatti, eer- tur atqtte eot qui propier Christum eenabant, p r o -
9

iamine in mewbrU tun perfuucia! peuu fotebai, ingre$$a in carceres, nbxdelinebantur^

Amant deceriuutixm ciaritatem, custa matrona, lavamque eorum torde$ et oleo inungens, illorumque
iUoruin %e!um es imttaia ; unde gravutimot suttiuui- saniem extergem, ac cibot convenientes pr<eben*i una
$ti More$i omnemque divina grwia leva* taborem, ο duntaxat anciila comite. Inter hwc, prmum α viro
ctari*tiniQ! nonirtt ex a»imabu$ et corporibut, qui tuo, ubi re$ ejus rescivittet, graves injuriat patsa
tna ceriaiuiiia ac prasstantes dotes colimus. Quod vero itle maris fluctu absorpius « t , nacia
Splendidiu* sole palam [ulsisii, ο inciyta! tuo ticeniiam A)tasiafiia,*ua omnia distribuii pauperi-
ptracio certamine, piuriumque miracutorum radiit bus tnmque tibcrius Chmti
t tonfes&oren fovebat, et
omnium coiiustras mente», qui ad dhwam tuam qui consuittmaii es&ent* efferebat ac justm tepuUurm
urnam divinot icaturientem latice$
9 niagni vominis trtidebat. Cumque mulfos ad martyriutn animas$et 9

nmrtyr Ana$ta$ia fid* accedunt.

y alque α diveni* prmidibus examvtata
t in mare cum
Gtoria tanctte idiomelon. altit muiUribus projecta fuisset, ad extremum pali$
Reiurrectioni» donum acceputi, Anu$ta$ia laude altigata et in ignem coujecta, mariyrii coronam « f * -
chnuhna, victrix eoronata in sladio. Deemonum cepit. Agitur ejus cottecta in ejus martyrio, quod ett
«ttim emtum profiigatti et petago menitti, trmmpha- prope in Domini porticu. Paier Goar i u T h e o p h .
itix marUjr, quaz digne admtratiom habenda sis. e d i d i l Δομν{χου. Ad Domnici poriicum, quod menrio
H i s siiuilia luio Canone, nf*c ufcquam i v l i q u i a - iioit c a r t f i . Qu»<l rosire veriit Getiiianus l l o i v e l u s
f u m niuutiu, ui&i quod i t . i l e i i i o illu vcrsu de urna in M a m a n i A c i i s , non ex H S H est illtus «t t»t-quacie
341 ORATIO X V I I . -
I N LAUDEH S. ANASTASL*. S42
φάναι θεία Γραφή, καθάπερ τινά σκοιΑ* ακριβή Α Scriptnra, velut certtim quemdara scopom ac ar»
ταΰτην τ ψ λόγω προτιθβΐσα, π η μ*ν άβνμφϋινώς gumeniura &ibi eam oralionU propoitens, modo
καΐ σομβολικώς, π ή δε έναργώς καλ λαμπροφανώς, obscure e( symboKce, raodo autein clare ac splen-
τήν μεγαλόπρεπε ιαν τησδβ τής πόλεως 6μνε?, χαΧ d i t l e , hujusce civilaiis laudat magnifkculiam,
τήν έν ούρανοΐς άποκεκρυμμένην αυτής διηγείται ejusquc in coelis occullam enarral gloriaui.
δόξαν.
ΕΙ μίν οδν τοσαύτη τ ι ; κα\ ήμίν λόγου χάρις καΐ Siquidem igilur uobis eliam tanla esset sernio-
πνεύματος δ υ να μις ύπην, ώστε κατά τους Ιερούς nis gralia ac spiritus vis, ut nos quoque baiul
θεολόγους κα\ ημάς π ρ δ ; τοσούτον υποθέσεως Οψος secusacsacri iheologi, ad lanlam argumenli celsila-
Αποχρώντως Ιχειν άτενίσαι, εύλογώτατον άν Γσως ήν lem, quantura saiie sit, possemtia inlendere, ralio-
χαΐ λυσιτελέ^τατον απάντων, τΛ του νβος δμμα προς nabilissimum forsilan esset omniuraque ulUisaimum
μόνην εκείνη ν τήν δπερφυεστάτην Ιπερβισαμένους in solo itlo gupra quam eximio fulgore 8xo mwuis
•Γγλην, προς αυτήν κα\ το £εϋμα του λόγου κατευ- oculo, ia eumdem ipsum orationie fiuxnio dirigere.
θύναι. Έ π ε Ι δε τοσούτον ήμίν ταυτησί της δόξης Quandoquidem aulem tantum ab ejus claritale defi-
άπολείπεσθαι, οσψ κα\ τον δρώμινον τούτον ήλιον ciuius, quantum abesi u t e l solem hunc aspeclabi-
δλον όφθαλμφ δύνασθαι π€ριλα6εΐν ·'τδν μέν καθόλου ^ lem loium oculocomprehendere possimus; ccelesiis
τ η : επουρανίου πόλίως ίπαινον, ώ ; άνέφικτον, τ ό γ ε illius rivilnlis laudem universim, ut quam assequi
παρόν παρώμεν, καΐ εύλαβηθώμε^έκ προσώπου αυ­ non Hreat, imprxsenliaruru quidem omUlamus, ac
τ ή ς · £ν δε μέρος αυτής το κάλλιστων κα\ τερπνότα- revereauntr a facie ejus; unam tero tlliiis parleni
τον, φημί δή τήν ύπέρλαμπρον 'Ανασΐασίαν, κατά pulcherrimam ac lepidisslmam {eximie scilieet
νουν λα^όντες, χα\ τής γενναιότατης μακαρίσαντες splendidam Anastasiam) animo aesumentes, forlis-
υπομονής κα\ μαρτυρίας' κα\ δ^δοξασμένα περί αυ­ simsqiie palientise ac martyrli virtuie beatam p « e -
τής λελαληκότε;, περί της ουρανίου πόλεως εκείνης dicames, oninis illius coelestis civilalis laudes v i -
είρηκότες άν εΓημεν, τψ πάσαν ώς έν άχηλιδώτψ deamur proeecnti csse, quod lola hasc velul in
tathrj κατόπτρω θεωριίσθαι, κα\ αυτήν δντως πόλιν purissiino speculo tnea iaspiciaiur, ipsaque vere
θεοΰ καθ'εστηκέναι. civilns Dei exsislal.
Διττάς δέ ήμίν Αναστασίας (71) οϊδεν ό λόγος" πε­ Dunsporni novimus AnasUslas , ambas illustres,
ριφανείς μεν, κα\ έκ περιφανών κατά σάρκα τυγχα- atque ad carnein quod atlinei, illustri slenimate
νοΰσας * περιφανεστέρας 6ε πολλψ μάλλον κατ* τήν satas, confessione autem, qiiae est in Chrislo» longe
i t ; Χριστόν όμολογίαν- κα\ 5μφω μεν έκ τ ή ; πρε- Q illusiriores; oriasque ambas seiiiore Roma, ac qnae
σδυτέρας 'Ρίάμης ώρμημένας ·'4μφω δέ ταυτην, της ambse, immorlali sanctorum civiute lianc comnui-
ακατάλυτου των αγίων πόλεως άντικαταλλαξάσας* tarinl. Yerum alljra quiilern ad breve tempus viro
άλλ' ή μ£ν άνδρΐ πρότερον ο5κ εύσ^βει, πρδς βραχΰν improbo incorrupte copulala, tumque mortis in*
ά^Θόρω; συζυγεϊια χρίνον • εΤτα θανάτψ της αύτου cursu ab ejus maligna mente liberata, castse vidui-
κακότροπου γνώμης έλευθερωΟείσα, έν χηρεία σώ­ tatis studiis, omnique justitia et eanctilate instiiuta
φρον t, κα\ πάση δικαιοσύνη κα\ δσιότητι ίώσα δι- viia, perseveravit. Aitera vero, a puero virginnm
«τέλει. Ή δε παιδιόθεν άποδεδομένη παρθενώνι, κα\ coeiui addicta, animoque simul ac corpore Christo
ψυχήν άμα σώματι καθιερουμένη τψ Κυρίψ, άμίαν- consecrala, impollutam in finem usque l i r g t n i l a -
τον άχρι τέλους αύτψ τήν ιερά; παρθενίαν διετήρη- tem i l l i conserravil. Ac qutdem illa, a majonbus

a»iaiis. Locum hunc P. Goar, ante allaium Sirmio
corpus sancto Anasiasiae vocatum fuisseaii Ά ν α -
στάσ&ϋ>ΐ, quod Gregor. in eo sacra fidei dogmata in
Arianos exponens, veram doctrinnme veterno excita-
veril; vel quod ibi mulier pr<rgnan& ex atla porticu
r e l i q u i i ; quod nusquam Resurrectio, id esl Ά ν ά -
στασις (id enim celebre duntaxat Jerosolymis mar-
tyrium a Consianlino in loco Resurrettionia ac Do-
minico sepulcro sedificatum), sed Αναστασία scu
Anastasiae mariyrium et ecclesia ac aedes trilo iilo
t

in terram lapsa et contrxia, vxiam receperit. Novi
etiitm ab aliis dicta, sed nutla firma veritate.
Anie enim Gregoiitim Αναστασία erat, nec aliter
ipse, aut alii antiquiores ecclosiam illam, seu mar-
tyriuni vocant, quod tiinc lamen, auclore eodetn
Gregorin, quasi omen et oraculum habuerit susci-
t a i i i i ^ in eo lidei; idemque dicatur, suscilandae
illius mulieris, si vera Rit illa historia, quam non
moror. Cerle differunl hsec toto coelo, mirorque sic
confundi : ul et quod doctus Bitltus eiegansque
interpr. istud Greg. έν τ ψ συντακτηρίψ, Χαίροις,
*Αναστασ£α μοι της εύσεβεία; επώνυμε.
Anasiasia, nomen α pietate habens, exponil, tem~
plum resHrrectioms, sive magis ex NiceUe Com-
ment. ila persiringtt: Hoc templum Comlantinopoti
eomlittxit Gregorius* eique Anastatice, id e&t Resur-
recliomt, nomen indidit. Falsa omnta. Invenit Gre-
g>>rius sediculam illam Anastasise ab Ariatiis spre-
lam, coepiique in ea ortliodosos congregare : nec
uumen ei indidil, sed quod er.it, *Αναστασία^ iiomen
Graecorum usu, quo templa vocant eorfem ipso no-
D
mioe illorum, quibue illa dicata stint. Haeeqqe
baclenus de Anastasia ?ere φαρμακολυτρία, quaei
quse onine daemonum maleficium solvat, omneniqoe
languorem et morbum depellat, singularissirao illo
saoiialum dono.quo aitcla a Deo est, ejus premio
cbariutie et fidei, qua sic confessortbus rainisiravit,
non qua* veneflcae unquara itomine laboraverU, ut
inficete Langus somniavU; ipseque heterodoxus
nostratium siniplicioribus imposuil : non sir. Ge-
nebr. archiepiscopo Aquensi viro erudi^o, qui ve-
VaU
t
rum vocis sensum a^novit, et in Grsecoruro Faelie,
seu eorum Galendano, ut vucant, expressiu
(71) Αιζτάς 6έ ήμϊν Άγασχασίας, S i c A c u Me-
taphrastaia quae binc ducuntexordium : tres tamen,
haud infelici conjeciura, hivenis&e mihi visus *ura,
aliquamque Sirmieuse a duabus Roraani» hic re-
ceiisiiis, ut receus Fr. Maria KJorent. in Martyr.
Lucensi.
 343 NICETA
acceplam omncm substantiam (quae saue pcrampla Α σεν. Κα\ ή μέν, ολην αύτης τήν γονιχήν περιουσίαι
c r a i ) ncccssitalibus sanctoruio communicans, i m - (πολλή δέτις ?^)τα7ς των αγίων χρείοκς κοινωνούσα,
pcnsaqiio m a r l y r i b u s ainoris r i illis quodamniodo χα\ στοργή φιλομάρτυρι toifcoc; τρόπον τινά συμφυο-
conglutinata, eorumque pretiosis linteis saniem ex-
t i T j j c i i s , vulneraque infundens ac exosculans; a t -
fjue ndhuc viventes, verbis forlibue n»borans ei ail
imiiiarccscibiles coronas egregie animans, deftin-
clisqne sanciissime j u s i a persotvens, sic seipsam
p r x c l a r u m illis munus sepulcrale po&tea praebuit,
per ignem holocausto oblaia, ac i n odorem s u a v i -
lalis Deo computala, virgo a u l e i n , parentum affi-
niumqae, p r a d i o r u m ac pccnniarum ab ipso j a i n
aetalis l e r t i o anno reficta f a c u l t a i e a t q u e c o p i a , r e -
ligiosajque cuidaiu ifo:nui ad r l c e s i m n m usqne an-
n o m ex animo assidua ; necnon sacrascphiip (Iioc
c n i m ϊIII nomen sub c u j u a m a g i s U r l o ac disciplina
agebai), seu polius ipsuisvere Dei s a p i e m i x o p c r a ;
Patrt acfoptala, per m u l t a graviaque pro C h r i s t o
tormenia e l lanienas, a b r u p l o q u i i n carne est i n *
c o l a t u , ad desideraiissima Dei labernacula commi-
gravit.
Haec i g i t u r magni illustrisqne nominis Anastasia,
s p i r i u l e i i i i e m c r a t u m q u e c o n v i v i u m hodie convo-
cans, velutque o p i m a r u m ifapuni variclatem sacra
eua certamina victoriasque apponen&, atque illis
casliesiroos amatores suoaaccipiene, immensa eos
adimplet laetilia, divinaeqiio consorles exsultationis
facit. I l x e nostrum et animum e^sermonem ad illius
passlonum exsuperanliam fatiscenles excilans;
a n i m u m quldem flde r o b o r a t ; sermonem vero ad C παθημάτων εκλυόμενο ν διιιτώσα, (5ώννυσι μεν t v
i l l i u s enarranda m i r a b i l i a e r i g i t .
P r i m u m quidem i l l u d omnes r o g o ; ne quis s c i -
Iicct comparando naturae imbecillilatem c u m i m -
mensa t o r m e n l o r u n i v i t moleste animo habcai ac
dubitaiionis cogilaliones assumat; tanquam fieri non
possit, u l vet robustissiraum v i r i corpus, neduin
muliebre ac j u v e n i l i valde SBtaie, tandtu t a u i t s s i c -
que violenlis c r u c i a i i b u s ac lormentis o b n i t i p o -
tuerH. Non entiq corporis robore, sed s p i i i i u s ;
nec firmitate naturse, sed fidei fortitudiae, victoriac
compolee inarlyres exstilere. lpse enim inaspecla-
b i l i ratione certaminis preeses itlis &piritu praesens,
q u i i l l o dcfunguntdr, illorumque meinbris tanquam
propriis utens, prose laboranlibus itrmitalem a n i m i ^ τ ή ν τών ύπερ αύτοΰ πονουμένων εργάζεται ψυχήν
pnestatac audaciam. Ipsumque adeo pariler decer- K a l το συναθλούν δ« σωμάτιον, ποτε μίν άπρόσιτον
tan&corpusculum, modo quideni hilactum o m n i n u
tormentis i a c i l ; modo auiem u b i tantisper pati per-
m i s e r i l , quam c i i o Hlud c u r a t , iutegrumque ac sa-
nnm r e d d i t ; donec landein faustum e x i i u m finemque
certantibue conierre ei ptacuerii. Itl vero pneslat,
lutn u t sibl g l o r i a m , iisque q u i i o r m e n l i s e x c r u c i a n -
t u r , sanctimoniam conciliet,-lum ut e l vulgo salu-
temaiferat. Salulero, i n q u a m , quaeex fide est, n e -
dum i l l i s q u i tunc temporis certamiuuai spectaio-
res fucrint, sed et f u i u r i s generaiionibus provideal.
(72) ΚαΛότ έγχάφΓατ. Sumplum esl GregOrii
M:tcitabxicis,ubi ila B i l l . : Putchri r,uju*dam[umbris
loco idpsam liberit obtuiit, uiater scilicet; ipsa
PAPULAGONIS 34i
μ£νη· χα\ τούς ίχώρας αυτών όθύναις έντίμοϊς χατα-
μάσσουσα, χαΐ τά τραύματα χαταντλοϋσα x o l χατα·*·
φιλούσα· χα\ ζώντας μεν ετι, λόγοις σ τ ε ν ο ί ; έπιδ-
^ωννύουσα, χα*, προς τους αμάραντους παραΟαί*
^ύνουσα στεφάνους · άποιχομίνοις δε πανοσίως τ ή ν
όσΕαν έπιβάλλουσα, ούτως έαυτήν χαλον εντάφιο·;, (72)
τούτοις ΰστερον παρέσχετο, διά πυρός άλοχαυτωθεϊσα,
χαΐιΐς δσμήν εύωδίας λογισθεϊσα τ ψ θεψ. Ή παρθίνος
δε, γονέων χαι συγγενών, χτημάτων χα\ χρημάτων
έκ τριετούς της ήλιχΕας χρόνου τους περΐουσιασμθΛ*ς
λιποΰσα, κα\ σιμνείω τιν\ γνησίου άχρι τοΰ είχοσα-
n ετοΰς προσχαρτερήσασα · χα\ διά της Ιεράς Σοφία;
(ούτω γάρ ή ίιίάσχαλος ώνίμασχο), μέλλον $1 fit3t
της (ντως θβου σοφΕα; υιοθετηθείσα τ φ Πατρ\, ούτω
διά πολλών χα\ δεινών τών ύπερ Χρ:στοΰ βασάνων
χα\ τομών, -οής έν σαρχ\ μεν έ(5^άγη παροιχίας t
προς τά αγαπητά δε Θεοϋ σκηνώματα μετέστη.
Αΰτη τοίνυν ή μεγαλώνυμος, ή περιώνυμο; Α ν α ­
στασία, ή πνενματικήν κα\ άχήρατον ίστιατορίαν
σήμερον συγκαλουμίνη, χαΐ οΓα δή πολυτελών εδεσμά­
των ποιχϊλίαν, τοϋ; Ιεροΰς άθλους προτι6εϊσα γ.<χ\ ?
τούτοις τους πανάγνους ταύτης έραστάς δεξιουμένη,
μυρίας άναπιμπλ^ί της ευφροσύνης, χαΐ άγαλλιάσεως
θείας μετόχους άποδείκ'/υσιν. Α-δτη καΐ νουν τ^ν
ήμέτερον, x a t λίγον πρδς TTJV ύπερβολήν τών αυτής
πίστει τον νουν • προς εξήγησιν δ% τών αυτής &αυμα*
σίων τον λδγον εξεγείρει.
Πρώτον μεν ουν έχεΣνο πάντας άξίώ, μηδένα tb
σαθρό ν της φύσεως πρ^ς τήν ύπερβολήν τών κολά­
σεων παρατιθίμ&ναν, άποχναίεσθαι τον νουν, χ<χ\
διψυχίας χάμνειν λογισμοΤς, ώς άμήχανον δν κα\ γεν-
νικώτατον άνδρδς σώμα, μή δτι γε 6ή θηλυ χα\ χο-
μιδή vwtpov, πρδς τηλικαύτην στρεβλωτηρίων βίαν
έπΙ τοσούτον άντισχεΐν * ού γάρ ισχύει σώματος, άλλά
πνεύματος * ουδε φύσεως στε^^ύτητι, πίστεως δε
χραταιδτητι μετά μαρτύρων ή νίκη χαθορ2ται. Αύτος
γάρ άοράτως δ αθλοθέτης μετά τών άθλούντων γινό­
μενος τ ψ πνεύματι, χα\ τοϊς αυτών μίλεσιν ώς
οΓκείοις χεχρημίνος, σταθεράν τε χα\ μεγαλύτολμον
πάντη ταΐς τιμωρίαις άποδείκνυσι · ποτε δέ μικρά
πάσχειν ένδοΰς, ώς τάχιστα τούτο θεραπεύίΐ τε και
καταρτίζει, μέχρις ου δ^ξιδν πέρας τοις αγωνιζομέ­
νου έπιβαλεΤν έχείνο; δοχιμάσειεν. Τδ δε ποιεί, δμοΰ
μεν έαυτφ δέξαν, χα\ το?ς αίχιζομένοις άγιασμδν
περιποιούμενος · δμοΰ δε χαΐ σωτηρίαν. πολλοί; "
σωτηρίαν δε, τήν έχ πίστεω;, ου τοις χύχζ μδνον τους
αγώνας όρώσ:ν, άλλά Υ.Δ χαΐς έπιούσαις προμηθού-
μενο; γενεαΤς.
proegressos liberos m a r l y r i i pahpstia scouta. Suttl
baecde Anagtaeia vidtta aociiiat.i ac pura, ipsa ea-
dem q u x i n Meiixis c i i n Actis Mctapbr*
345 ORATIO XVII. - IN LAUDEM S. A N A S T A S L E . ?45
Ε π ε ι δ ή τοίνυν ταΰθ' ούτως δχειν καλώς ύπεί- Α Quandoquidetn igilitr haec se rectc baberc νϊβιιιη
ληπται, φέρε δή κα\ ήμβϊς, κυβερνήτην μέν έπικαλε- est, age jam nos quoque cerlaminis prseside Cbri-
σάμενοι τον άγωνοθέτην Χριστόν * εύρίω δε πνεύματι sto gubernatore invocato, secundoque Spiritu
τ ψ Παρακλήτω κεχρημένοι, τψ πελάγει δη τούτω, atque sfflatu Paraclelo usi, hnic magnae Anasla-
των τ η ς μεγάλης Αναστασίας άθλων τδν λόγον Ι π - sioe certaminum pelago sermonem immittamus,
αφώμεν* τουτό γε δι' ευχής Εχοντες μόνον, ώστε χατ- unum hoc duntaxat i n votis habenles, u l meniis
ευθυνθήναι μεν ήμΤν τδ σκάφος του νου πρδς.τδν ndstrae scapha ad veritalis portum tulo dirigatur, el
της αληθείας ακινδύνως δρμον · τ&ν παντοδαπδν δε ul omnis generis mercium (laudum scillcel) vcctu-
των ά γ ω γ ί μ ω ν , εΓτ* ου ν επαίνων φόρτον, οΓα δή κεχα- ram (quippe grata munera placitaque) virgin». at-
ρισμένα δώρα καΐ φίλα, παρθεναμάρτυρι προσ- qoe marlyri offeramus.
ενεγκεϊν.
Άλλοις μεν ου ν πατρίδα τήν βασιλίδα κα\ μεγα- Reliqnls quidem, qui urbem atigusiam magnam*
λόπολιν αύχοΰσι ' Ρ ώ μ η ν , χα\ γίνου; δε των παρ* qne Romam patriam glortentur, quique claro
αύτοϊς λαχούσι λαμπρού, ίξεστιν Γσως μεγαλοφρονεϊν, Romae generenati sinl, liceat forsitan nltuin sapere,
χαί τ ι πλέον των αγενέστερων ίχειν δοκεϊν · οΤς ουδέν ^ a t q u e majus aliquid prae ignobili vulgo videri na-
οίκοθεν £χουσιν είς εύδοκίμησιν, εντεύθεν εΟκλειά ctog esse : quibus nintinim cum a se nihil virtulis
τ ι ς προσγίνεσθαι νομίζεται · τ}[ δε ουδέν οΐμαι μέγα ad claritatem babeant, aliqtia inde clariias videa-
Τ ώ μ η ς πεφυκέναι βλαστάν. Ούδεν αύτ?| τδ έπίσημον, tur accederc; Anastasiae vero, nihil magmim βτί-
εί γενεάς ουσα τυγχάνω περιφανούς · τουναντίον μέν stimo Romse germen fulsse. Nihil illi illuslre, quot!
oSv, μέγα τ?) *όλει 'Ρωμαίων, τδ πολΤτιν αύχεΓν illusiri claraque orta progenie ; secus vero inngna
Άναστασίαν. Ε π ί σ η μ ο ι δε δι* αυτήν, ούχ ol κατά hsec Romanae civiiatis prae&taiuia, Anastasia g!o-
σώμα συγγενείς μόνον, πολλψ δέ πλέον οΕ δια πίστεως riari cive. Clari vero ejus graiia, nedum eorporis
αύτ^ προσοικειούμενοι. Πώς ουν πατρίδος ή γένους illi afliuilate conjuncli, sed et longe magis, fidcl
σεμνότητι σεμνύνεσθαι νομίζειν είκδς, τήν άπάσα; merito culluque ci necessani. Quonam igiiur
των πιστών γενεάς δι* ύπερβολήν άγιότητος έξευγενί- modo, pairix sive generis claritaie bonesiari jare
ίουσαν ; Ουδείς Ιπαινος μάρτυσιν * ουδέ καθόλου τοΤς putanda sit, quae sancliuiis excellemia cuncias
άνωθεν γεγεννημένοις, χα\ πρδς ούρανδν τδ πολίτευμα pracclare generaLiones nobiliiel? Nullain m a r i y r i -
μεταθεμένοις, ή ι ώ ν χάτο; λαμπρότης συγγενών. bus laudem, ncc prorsus H U G qiiorum e ccelis
"Οθεν χ α ί ημείς <τά κάτω παραλιπόντες, έκ των naliviias est, ac qui suum municipatum in cttlum
οίκείων ανδραγαθημάτων t f l μάρτυρι τους τών Ιπα(- Q translulerunl, lerrenorum clarilas cogniilorum
νων άναδησώμεβα -στεφάνους. conferre censcnda csi. Quamobrem ipsi quoque
illis omissis qnae lerrcna sunt, ex propriis facino-
ribus laudum corouas uiailyri contesainus.
Ή μέν ουν έξ αρχής αυτής βίωσι;, εΓτ'Όδν ανα­ V i t a igilur a principio ralio, sive conversaiio,
στροφή, καλή τε καΐ δε£ιά· χα\ οΓαν είκδς άνατε- proba alque ingcnua f u i i ; quali nimirum educaii
Οράφθαι, τήν πρός τηλικαύτην ταμιευομένην μαρτυ- couveniebai, (|n?c ad tanuim martyrii certamen
ρίαν. Έγκράτειαν μέν γάρ ή πανάμωμος, ούχ ΰπνου scrvaretur. Continenii.iin enim prorsui iuunacu-
μόνον, ουδέ αρωμάτων καΐ πομάτων , αλλά καΐ θυμού lata, ncdum a soinim, ciboque ct potti laiiluin, st'd
παντδς καΐ επιθυμίας άλογου κατορΟοΰσα * κα\ γλώσ- et ad onini ira adversaquc ralioni i-tipiditatc int-
σαν χαλινοϋσα, καΐ π ί σ α ν αΓσθησιν, και πάσαν pleas, Knguamquo fveuaus, ontnetnque sensuin,
ψυχήί κίνησιν παιδαγωγοΰσα καΐ κατακοσμοΰσα * alque animi mo[uiiu>nim:m L-asligans peroruaiisqne,
άενάω δέ προσευχή κα\ μελέτη τών Ιερών σχολά- jugt denique oraiiani sacraruun|uc Scripturaruni
ζουσα Γραφών, νεκροί μέν τά μέλη τά έπ\ της γης, nieditationi vacaus, uieinbra <|itne stint supertcr-
e
ζωοποιεϊται δέ π ν ε ύ μ α τ ι · τούτοις δέ της αρετής τοΤς lam morlifical % viviUcauiniue spivitu : atqno
δπλοις κατοχυρωθείσα · μάΟΛον δέ Χριστδν δλον δια ^ bisce virlutis arutis comi>iuniIa : scu politis loium
M
τών αρετών, ώς θώρακα δΊχαιοσύνης, ώς περιχεφα- Cliri.stum virlutinii eultn, velul loricam j i i b t i l i ^ ,
λαίαν σωτηρίου, ώς μάχαιραν δίστομον χαθοπ'/:- velut saltttaris galeain, velut gladtum aucipitein,
σθεϊσα* επειδή πρδς τελειοτέραν ήκεν ήλικίαν, πρδς arma uacla; ubi jam ad perfecliorem acuilem per-
ίσχυροτέραν πάλην του δράκοντος , του θάλασσαν vonerut, ad fortiorem tlraconis luclam (ejns sci-
^ έ ν , ώ σ π ε ρ έξάλειπτρον, κίχτατδν Ί ώ 6 , ήγησαμένου' lit-ei, qui attclore Jobo, ntare repuiai u i vaa
B 9
*,ίς περίπατσν δέ τήν άβυσσον λογισαμένου * τοΰ σί- unguenlariiiin , abyssumque babet iu deambula*
δηρον μέν, άχυρα • χαλκδν δέ, ώ ; ξύλον σαθρδν νο- lorium ; atque iernim paleas aesuinat, 3?squc lan-
μίζοντο;. Κατά τούτου νεάνις απαλή καΐ άπέιρόγα- quam ftagile lignum ) adversus hunc tenera innu-
μος, σφοδρά κατευμεγεθεϊν νεανιεύεται. Ό δέ, ταΐς ptaque puella vires experiri forlilerque conniti
άπδ τών λογισμών έκ νεότητος άκίσιν έναλλόμενο;, audel. llle porro cogttationum a juvcniute aculeis
καΐ ποικίλω; ταΐς έπαναστάσεσι διά τών παθών έΐ- i r r u c i i s , varieqne perturbalinn*im insurgentibus
^αγείς · έπεί μή οΐό; τε γέγονεντης κόρης καταιτρα- moiibus pulsans ct cougredioas, quod pueliara ex-

8 8
»' Coloss. i n , S. Ephes. V J , 11· " Job ^ L I , 18
 347 MCET.E
puguarc neqttivcral ( q u i n i n i o , bacce pugna l i n - Α τ η γ ή σαι · μάλλον μεν ουν, πρδς θεολογίαν αυτή του-
guam ei a>l «livina verba expcdiiiorem cunteuttorem-
qim reddblerni, adversusque insamim siruulacrortJin
culiiirn , e U i i n v i l u s , velienienlius innlaverai)
in$aui:i f u r i u u r i l u r , rabie i m p l c l u r , atquc, u l a i l
S c r i p u i r a , Ex ore ejut egrediebantur lampadc*
€tn*a,\ ti projicitbantur aretv ignit fl0
. βαιτονντο έσχάροι χνρός.
Dcus eane i n altiseimi*, liujus cerlaminis inspe-
Ctor, aique praeutiorum v i c i r i c i distribtilor,
consisiebal : omues v$ro augeli, aique cceloium
orunes poieslalee, spectaculi aviditate prospicientes
(vere euiin inerito aspeciabilc coaclum i l l u d Ihea-
t r u i n e r a l ) v i x non attxia: virgiitis cansa e r a n l , ne
q u i d sinistri malique circa i l l a m coutingereu Ac nec
tioiuines ab eo spcctaeulo aberanl. Omnisenim m a -
s i n i a Roiua : j a i u vero c l i a m indigena* exlraneique & ' Ρ ώ μ η * ήδη δε κα\ των έπιχωρίων κα\ ξένων οί
i u oa versanlee C l t r i s l i a i i i Gra*cique, ad sceleralum
l l l u d i r i b u n a l , inque iito praesideniem, confluebanu
Neuipe Probus b i c e n t , tiiiive.rsarum r e r u m pr;eses
e i j u d c x . H o r r n i d u s q-tidam ac sollicihis
timurqiie oinnes invaserat, Gnecos quidem, nc forle
puella praelom spreiislcrroribusdeosquedespicaia,
n i o r i potius quani ChriHiuin abnegare etiyerel : u t
iiude certo argumento faleam esse illortnn super-
slllionem l i q u c r e t . Ipsis vero eliam Cbristianis
animus clam f o r m i d i n e anxius erat, peclusque oc-
cnlte consirepebat ac coltidebaiur, nequando vlrgo
blauditiie emoliila, a u l l o r m e o t o r u m v i faligaia,
f r a c u q u e i l l i consianlia, a l i q u i d Indigiiura Gbrisio,
i l l o r u i n q u e epe raolirelur.
E x u i t u r itaque astuti&simus 111« afl pataestram
draco ; q u i u potiue aibilan* adversas casiam co-
lumbam aerpit. Grave eniui i l l i aa dcptorandum,
quod omn« sublime videus, Regemque se esse glo-
riane omntuin versaniium i n aquift ; nutlique Μ
siniilem dignaius exsislenLiqfn sub s o l e ' S nuda
puclla, eexiitiiquc fragilom (ut e x i s l i i u a b a t c i r c u t n - t μνής, καΐ σαΟράν π&|3ΐχειμένης φύσιν, ώς όπελάμ-
d.ita, non amplius haberci. I n g r e d i i u r itaque igiiole
in l l i e a l r u m dracunis o b i u l u , leonisque adversus
T.rginetn f r e m i l u ; i n v i s i b i l i quidcin apparaln Jae-
m o n u m sitpantibus cuneis ; v i s i b i l i vero, m o r i a -
l i u m impiissimis couierlus.
PAPIILAGOMS 3!S
το*£ τήν γλώσσαν ευτονωτέραν άποφήνκς,- κα\ κατά
τής ιίδωλομανίας σφοδρότβρον, καΐ μή βουλεμένος,
ήρέθνσεν, έκμαίνεται, καίεται, TfJ λύσσ^ χαταπίμ-
πραται, Κα*, δ φησιν ή Γραφή, *Εκ του στόματος
ac- αυτόν έξεΛορεύοντο Λαμπάδες χαιόμεναι, χαϊ διεβ-
θεδς μίν ουν έν ύψίστοις, τής αγωνίας ταύτης
sitens καθήμενος {φόρος, χα\ τ ω ν &*άθλων τζ νικηφάρω
καθίστατο βραβεύς. "Άγγελοι δε πάντες, χα\ πάσαι
των ουρανίων δυνάμεις, έπικεκυφυΐαι τ ω θεάματΓ
θέατρον γάρ 6ντως άξιοΟΙατον αυνεκροτεΐτο* μικροΰ
δεϊν ήγωνίων Οπλρ τής παρθένου, μή τ ι των άπευ-
κτών «ερ\ αυτήν συμβαίη. *Αλλ* ούδ* άνθρωποι τής
θεωρίας εκείνης άπιλείποντο * πάσα δε ή μεγίστη
έπιδημοϋντες Χριστιανοί κα\ Έλληνες f ^ρ6ς το
παράνομον εκείνο βήμα, χαϊ τον έπ' αύτοΰ προχα**
θτ;μενον, αυνί^εον. •ρο'οος 1\ ο^τος ^ν, των δλων
pnvor πραγμάτων ή γ εμώ ν xaV δικαστής. Φρικτή Η τ(ς
απαντάς είχεν αγωνία χαΧ δέος* "Κλληνας μεν, μή­
πως ή νεανις τοϋ δικαστικού φόβου κατολιγωρήσασα,
χα\ τους Οεους έξουδενώσασα, θανείν μδλλον k& -
ομίσασθαι βουληθείη τόν Χριστόν ώ ; έντεϋθεν απα­
τηλής αυτοί; της θρησκείας άπελεγχομένης · Χρι­
στιανούς 6fe κα\ αΟτοΙς ή ψυχή λαΟριδίως ήγωνία,
χα\ ή καρδία χρυφίως συνεπαταγεΖτο, μήπως χα-
ταμαλακισθεισα προς τάς κολακείας ή παρθένος, ή
προς τάς αΙκίας άπηγορευχυΖα, άνάξιόν τι Χριοτοΰ
κα\ τής αυτών ελπίδος χαταπράξαιτο*
'Αποδύεται τοίνυν 6 παμμήχανος έκεϊνος προς
το σκάμμα δράκων* μάλλον δέ προσερπύζει συρίζων
κατά τής αγνής περιστεράς. Δεινδν γάρ etvat x a l
σχίτλιον, εί πάν ύψηλδν ορών», βασιλεύς δε πάντων
των i v τοίς ύδασιν α ύ χ ώ ν ούδενΐ δε τ ω ν ύπο τον
ήλιον έμφερες καταξιών, μή πλίον Ιχοι χίρης γ υ ­
βανεν. ΕΓσεισι τοίνυν άγνώστως είς το θέατρον δρα-
χοντώοες όρων, χα\ λεόντειο ν βρέμων κατά τής παρ­
θένου* κα\ άοράτως μίν ταΐς δαιμονίαις δορυ^ορού-
μενος στρατ;αΙ; β όρωμένως Βϊ τοίς τών ανθρώπων
άσεβ^στάτοις συγκροτούμενος.

Confeslim itaque delata ad Probt tribuna ! A n a - 1 Παραχρήμα τοίνυν ανάγεται φάσις τψ Πρόβω
stasia, oblaiaque accus.uio i n bsec f e r e v e r b a : PttW- κατά της Αναστασίας. *Ανάγεται δέ, Ώς χάρη τις
hmquamdatnprocuthtanguloquodatncontumetiosam ο ύΰρίστρια Χριστιανή έτ έσχατιςί τιπ ciir όΜ-
cum paucit quibusdam stdeniem, diis omnibut γαις άΛΛαις κα&ημέτιι, ββόϊς za χάσι δ«Μαδο-
acerbe maledicere, ud et inipsum Probum verborum ρειται Λίχρως* έτυ6ρίζεί δέ χαϊ είς avrdr zdr
procacia injurium es$e;evertendwnqne imperaiorem ilpa6oy* χαϊ καταστροφή ^ r τ
°ν βασιλέως
tDiocktiunum nimtrum 'Umversorum tunc imperium (λιοχΛητιαγός δέ ΤΟΤΒ των δΛωτ διείχε ti\r άρ-
moderanttm) tvarleitdos el pr<rtides ctare valicinnn- %f}r), καταστροφή* δέ ηγεμόνων Λαμπρώς a t a r a -
tem; ac Cfirittum quemdat Regem extistere, ac fore μαντεύεται · χαϊ Χριστόν μέν τίνα βασιλέα χα&-
ui it brevi imperium in Chmtianos (ratferat, aut- εστάναι' είς Χριστιανούς δέ (75) τούτον μετά-
rert. His ilaque Probus a u d i t i s , effrenique s l a i i m θήσειν μικρόν δσον τ ή*· βασιΜΙαν δ{α6ε€αων-

· · Job. x u , 10. 1 1
Isa. x i v , 44.

(75) Είς ΧρισζΜΜύς δέ. Haec slc prcssa, de * a - jttniorisi|tie Anaslasise disiinctfo i l l o r u i n f o r i e so-
i i d r w o irai^sfereudi μικρδν όσον, quam cito impe* t
lummodo s i l , q u i Anaslasiara virginem arcessunt
l i i i u i ϊιι Cbrislianas, gravia suut, u l sumleanl Dio- ad Valertani lempora.
cleliaaoa lcnipora» ipsa jatu p r o v e c u : ut sci\iori&
345 ORATIO X V l i - I N L A U D S . U S. A N A S T A S I J E . 350
rat. ΤαύΥ ouv άκηκοότα Πρόβον, άαχετω μεν άλώ- Α correplns i r a , accrbo Dinuuafo puetlam niox adduei
vat παραυτ(κα θ υ μ ψ · πιχρφ δε προσταγματ& τήν jubcl.
κάρην κύθυς Αγεαθαι κεΧεΰβαι.
Αύτίχα τοίνυν τήν παρθενικήν έστίαν, οΤς femxc*- Confeslim tgittir, qutbus imperaiuin erat ad v i r -
τραπτο, χατειληφότες, πέλυξ( τε και. λαξευτηρίοι; giuis aeiies venienlee, securibusque et asciis fores
τάς θύρας χατα££άξαντίς τβ καϊ έπεισπεσόντες · pcrrumpentes ac irrumpenies, quod solam evoca-
επειδή μονην έξεκαλουντο τήν Άναστασίαν* τήν bani Anastasiam, d*»precaiur gacra Sophia tantisper
Ιεράν Σοφία ν τούτους παραιτεΤσβαι μικρόν έ « ι - 6ubststere, moxque exliibituramquaro illi quxrant.
σχεϊν, κ*Ί τήν ζητουμένην ευθέως παρασχέϊν.Κατα- Assurvpta vero puella, atque in occulio ante altare
λαβομένην ββ της παιδός, κα\ έν αποκρύβω κατ* couslUula, ejHscemodi ad illam verbis usa e s l :
έναντι του θυσιαστηρίου στάσαν τοιοΐσδε προς α υ ­
t

τήν (Αήμασι κεχρησθαι*

ΐ^ώ θυγατέρων έμοί καΧΧίστη καϊ χο~

Ego qnidem, ο filiarum mihi putcherrima ac de-
θεινοτάτη, της χαΧής ανατροφής, καϊ της κατά
$iderali$tima probce edncationh ac CkrUiiuno ritu
y

Χρισχον αγωγής r ^ r έχιμέΧειαν, ώς ola ze ήν, Β inttitutionis euram quoad ticuit ptr facuUatem, in
είς σήκ Ιχεδειξάμην χάριν. Αοιχδν είς μέτρον tui gratiam exhibui. Jatn, quce ad mentutam vtaiis
ήΧικίας τον χΧηρώμαζος χαταντήσασα Χριστού evauris pUnitudiniz Cliristi **, vade gaudic ad ip&um.
f

άχιθι μετά χαράς χρδς αυτόν* Ανζφ νυμφεύομαι Itti te hodte tacralivt perfectmqut tpontam trado,
σε μυστιχώτερον σήμερον καϊ τεΧειότερον, τήν quce ab infaniia ei detponsate tit. Ilti te nunc ambi-
έ-χ βρέφους αύτφ καθηρμοσμένην. Αντφ σε νυν tioms offero ; tn calestem illi comes ihalamum at-
χαραδίδωμί φιΧοζιμότερον. Πρδς ζόν ονράνιον cendito.
τούτφ σννανάδαινε ννμφώνα.
Ίδον, & φίΧτατον έμοϊ τέκνον, ό ννμφίος xap' Ecce filia mifii charistjma, adett Spontu» tecreio
%

εστίν άββήτως χαΧων, Ό νυμφών εύτρεχής· ό κα~
Χών άψενδής. ΝΰνήβασίΧϊς καϊ κυρία καϊ θεογεν-
νήτρια, νοτ\τώς χροχορενθεΐσα, χρδς ζδνάνω ναόν
σννεισάξει σε τον βασιΛέως. Νυν απόστολοι καϊ
μάρτυρες, χρός τό τον μαρτυρίου στάδιον άχο-
vocans. Pvratn* Ihalamut ett; Qui vocui verax est,
yunc Hegina Domittaque ac Dei puerpera $piritatiter
prwiens, ad tuperum U Regit templum introducit.
Nunc apostoli atque martgrei exui eonspicientes ad
m&rtyrii stadium, Domino pro fe tupplicani tpe- t

δυομένηνχαθορωντες, υπέρ σον τόν Κύριον iudt- rantque f re ut de ttta contlantia eXBultenl. Nuxc
0

χαρονσιν* καϊ έχΐ τχί σχι σταθερόττ\τ( χροσδο-
κωσιν άγαΛΛιασΰηναι. Νυν άγγεΛοι σχεύδονσιν>
άναβαίνοντες έχϊ σέ καϊ καταβαίνοντες* καϊ φι-
Λοφροσύναις ΑαμχραΊς, ώς Χρίστου νύμφην,
δεξωϋσθα( κατεχείγονζαι,
Tolwv βάδιζε τήν τεθΜμμένην όδον καϊ τ ή*·
angeli proferant, ascehdenles tupru te et desceudex-
tes ctarhque gaudii significaiionibus , ut Christi
tponsam, accipere festinant.
Incede igitur coatigustatam arclamque tiam , #k

στενήν* κρούονσα /*ή ένδφς, χύΛην άχρις οΰ pnlsans , mlta remissione^ januam, donec prmem
9

χροσενεχθ^ς ζω§. Νόμος οίτός έστιν της v'H<B sislarit. Martyrii ea tex ett, ul non parcatur
μαρτυρίας> μτ\ φείδεσθαι ψυχής* μϊ\ φείδεσΟαι animm^ nec corpori parcatur. Cnm pertecuJoritiU
σώματος. *Ομόσε τοΤς διώκταις χωρεΐν* τους Hli&que comitet persisiere: Ulorum deos spernere?
θεούς αυτών έξουθενείν μόνον Χρίστόν όμοΐο· sotum Christum confitert-; unam hanc prceclarAm
χείν* καΛ^ν ταύτην μόνην άναίδειαν ήγέΐσθαι, impudeniiam ducere, pro Christo nudari, cortMtodu
ύχέρ Χριστού γυμνοΰσΟα^ χατατέμνεσβαι xal ttecidari, Memento, plia mea, et vide, el te'u» ju*> %

θανατονσθαι. Μνήσθητι, θύγαζερ έμή καϊ ϊδε, slum este necdum pati pro Chruto, *ed ei tatpw
9

xal /pv&dt δζι δίκαιον ού xadeTv ύχέρ Χρίστου & moru Nam ti illt pro nobit, ecquid mugnum
,
%

μόνον άΛΛά καϊ χοΑΑάκις άχοβανεΐν. ΕΙ γαρ ut pro Domino paria patiaiur ? FuerU koc quoque
Λ

εκείνος ύχέρ ήμων^ καϊ τί μέγα δούΛφ ζά Ισα ionge ulilissimum, parva molestia wteruam lucrifa-
χφ άεσχόζχι χαθεΊν; Τοΰζο καϊ ΧυσιτεΧέσταζον cere exwltationem : brevi dobort, ptrennem nauchci
hv εϊη, μικράς ανίας αΙώνιον άγαΧΧίασιν ώ > ^ - jucunditatem: temporaneam mortem vita nunqxam %

σασθαι· καϊ βραχείας οδύνης, ευφρόσυνων άέν- desitura commulare. £rit hoc quoque facile roborante
ναον καρχάσασθαι * καϊ χρόσχαφον θάνατον, Chrttti fide. Aderit iibi Chrittm, charUsima ; aderit
ζωής μή Χηγούσης άνταΧΧάξασθαι. Τοντό τοι levans cruciatuum dobres* Quod $i etiain parum
καϊ φφδιον §σται, T$ χίστει χρατννθεΐσχι Χρι­ affici dolore permi&erit, ut probaiio tuce fidti ptaitn-
στού, Παρέσται σοι Χριστός, ώ φιΛχάττχ* χαρ- tiam operelur **, ne putaveris ie dereiictum es$e. Ne
έσται κουφίζων τάς όδύνας τών αΐκιχτμών. ΕΙ δε dissoivari&t quati detpecia βίβ, quin faiisceniem a n t -
καϊ μικρόν όδυνασθαι συγχωρήσειεν, ωστ* σου mum *pes contineat. Modicum enim aiiquaviutum,
τδ δόκιμον ζής χίστεως κατεργάσασΟαι ύχομο * el exsiinguetur acerbuas doiorum ; orietur vero con~

· · Epbes. iv, 13. " Joan. 51. »* Maiili. vu» 14. " I Pelr. i , 7
351 . NICETJE P A P H L A G O N I S 352
»ota'io, ι (ariias ct gra ia. OrictHr tibi vitaet iur, iu Α rtyj ph νομίσίβς έγχαταΛεΛειρθαι. θ/ή έ%ΛνΟ$ς*
Cltrislo Jesu cum ghria wterua. ώς παρεωραμένη • κάμνοντα δέ τόν Λογισμών t)
έ.1π)ς διανεχέτω. Μικρόν γαρ δσον, καϊ σΰεσθήσεται μέτ ή δριμύζτ\ς των άΛγεινών' drazB*
ΛεΤ δέ παράκΛησις, δόξα τ ε χαϊ χάρις* "ΑνατεΛεΊ σοι ζωή καϊ φως, έν Χρισζφ Ίχ\σον μετά δόξης
αΐωνίνν.
Cui t i r g o respon ens, a i l : Oratioms opti$ e*t, Ή δέ παρθένος, Ευχής Ιργον έστϊν, ω μΐ\τερ*
ο mater! impleri vwagratia, quo lantw prrsecuto- εΤπΐν ύπολαβοΰσα, πΛησ&ηναι χάριτος ζώσης Ύ

rnm impre$$ioni resuiatur. Non enim te lutet, ώστε πρός τοσούτον έπίθεσιν των διωκτών d v r V
jnxta Dominicum sermonem, tptniurn quidem prum- σχειν* Οϊσθα γ/tp ώς τό μέτ πνεύμα, κατά τόν
ptumesse, carnem autem infirmarn**. Nempe debile τον Κυρίου Λόγοτ, πρόθυμων ή δέ σαρξ ασθε­
qioddaw va$ cotpm est, ne vel minimwinjuriw re&istere νής. Σκενός τι σαθρόν έστι τό σώμα, μηδέ πρός
v.ilens.Sin autetn vittus adquae coslo subminittrabi- τήν τνχονσαν οίον έπ^]ρειαν άντιβήναι. "Αν δ*
tur, statim auimut vigoratur, corpusque roboratur, άρα τις άνωθεν δύναμις έπιγ^ορΊγγηθή, νενρο?τιΐί
ac mens divinh collustrata fulgoribus pia$ cogita- μέν ευθύς Ί) ψυχή* στερεονται δέ ζό σώμα' καϊ
liones ac theoloijicoi propcnse $ermone$ proferl, Do- ^ ό νους δέ, ταΤς ΟεΙαις περιΛαμαόμετος άχτϊσι,
minum suum clarificans, eosque confundetn qui ilti Λογισμούς εύσεΰείας καϊ Λόγους καρποφορεί
adversttntur. tota euim Deo adhareus, nedum θεοΛογΙας, δοξάζων μέν τόν έαυτον Αεσπόζην,
non cedit quidquam tormenti$, verum eiium non καταισχυνών δέ τούς άνζίδιαζίθεμένονς αύτφ.
raro irritai, qiti torquere videittur, vetut hoc quo- *ΟΛος γαρ τον κρείττονος γεγονώς, ού μώ'οτ
tlommodo cottducai, ul desideni volique coivpo» effi- οΰχ έτδίδωσι χρός τάς κοΛάσεις, άΛΛά καϊ παρ­
datitr. οξύνει χοΛΛάχις τσνς ζιμωρενν δοχοντχας,
ώστε συνεργησαι τρόχον τινά τούτο πρός ίήν
ττης εφέσεως χατάΛηψιν*
Verum sermones hot, domina cotendhiima, missos ΆΛΛά τους Λόγους μέν τούτους ώ κυρία u~ %

farilo, qum hoc palam scias, me tui» pridem itnbu- μιωτάτη πάρες· τούτο σαφώς είδνία,
t έμέ
lam hortamenti$ nec unquam vestri hujus comitii
t πάλαι τών σων ήρτυμέντ\ν έχεις παραινέσεων,
e*ie obtiturum. Ad Domhium vero oratione fnsa, ac χαϊ οϋποτε της υμετέρας έχιΛησομένιχν συμ-
pro me mea ilti wrumna supplici volo
9 cxpoiita. δονΛϊας' έπϊ τόν Κύριον δέ τϊ\γ δέησιν έχ*
m*gi» juvabis ejus mutiere wiuteni cwlitus addi- Q χέονσα χαϊ αί-τφ zi\v υπέρ έμον ΟΛίψιν όπαγ*
%

/nra, qua corruptoribus isti$ possim resiitere. γέΛΛονσα, μάΛΛον οψεΛήσεις ρϋρανόθεν δύνα<
9

μιν προστιΟεΐσα διά προσευχής, δι* ής άντικα-

Ejus necduni ore verbuni egrcssum e r a i , c u m
procaces procaci iinpcu» c u b i c u l u m i r r u m p u n l ;
forriqi.ie pondera adhibentes, ac l u p o r u m c r u e n t o -
r t i m m o r e bacraru lianc aguaui rapienles, coram
praeside s t i i e r u i i i . Stetit autein v i r g o , l o u i m menie
induia C h r i e l u m ; ac quidem c x i m i a vultus p u l -
c b r i i u d i n e , c e r n e n i i u m oculos v e l u l radianie q n o -
dam fulgure p e r s l r i u g e b a t ; nientis vero
iulvcrsarium dire vulnerabat. Qncuiadn>odum a u -
k m oculis conspicuus decor, raolesLe habchat v i -
donles (qiiisquis c n i m re i r u s i r a l u r , quam dutcem
liabet, dolct n i m i r u m et indignalur) : sic e l animo
latens, lalenlem ejus prorsusque gravem aemitlum,
ad acriorem x m u l a t i o n c m gravioreinque furorcm
iucitabat.
Quonam i g i t u r modo singulari excellenlia praa-
slans cerlamen hoc oratione reprxsenlaverim ?
Quod libi nomenf a i t Probus, p r i m a slalim ad
oain quaeslione. C u i illa : Anattasia quidem apnd
liomines eorumque usu vocor; Chrhtimna vero, mihi
verutn atque propnum nomen e*t. C u i Praeses, r u r -
sus subjuugens • Quii eausw eU cur Ana$ta$iam
y
tpcentt Quia nimirum, inquit puella, tuscitat me
Dominut coram vvbi$ ut el U hodie patremque tuum
t
Satanam piane confundam. 0 v i v a m vocem I Ο
ταστήναι δυναίμην τοις Λυμεώσι τούτοις
"Ετι τοΰ ^ήίχατοςδντοςέν χφ ατόμαχι αυτής, έπεκϊ-
έρχονται μ^ν άναίδην οι άναιδΐΤς* σίδηρα δέ ττερι-
Οέντες, καϊ τρόπον αίμοδόρων λύκων την Eepiv
ταύτην άρπάσαντες άμνάδα, τοΰ ήγεμόνος χατέναντι
παρέστησαν. Είστήχει δέ ή παρθένος δλον νοερώς
Ινδεδυμένη Χ ρ ι σ τ ό ν κα1τ|5 μέν ΟπερφυεΓ τοΰ προσ­
ώπου καλλονή, τάς τών ορώντων 6ψεις καταστρά-
firniitaie, π^ουσα, τδν άντίπαλον δέ της διανοίας τραυ-
ματίζουσα σ τ ε ^ ό τ η τ ι . "Ασπερ δέ τδ βλεπ,όμενον
κάλλος έλυπει τους ορώντας (π3ς γαρ άστοχων του
κατ* αϋτδν ήδέος, άχθεται δηλαδή κα\ δυσχεραίνε;),
D
<»&τω δή κα\ τδ κρυπτόμενον, τδν κραπτδν αυτής καε
παγχάλεπον άντίϊηλον, εϊς πεκρίτερον ζήλον κα\
λύσσαν ήρέΟιζε χαλεπωτέραν.
Πώς οδν άξ?«ι>ς τδν ύπερφυή τούτον αγώνα τ φ
λόγο> παραστήσαιμι; Τί σοι, φησ\ν, δνομα; πρώτον
ό Πρόβος τήν μεγαλώνυμον άνείρετο. Αναστασία
μέν, Ιφη, παρά τοΊς άνθρώποις ονομάζομαι- Χρι­
στιανή δέ μοι τό άΛηΟινόν δνομα καϊ κύριον.
Ό δε, Τον χάριν, αύθις Ιλεγεν ύπολαβών, Ά ν α -
στασίαν σε καΛονσιν; " Ο π , φησίν ή νεδνις,
άνίστησί με Κύριος κατά πρόσωπον ϋμώτ. Ινα
καϊ σέ σήμερον, καϊ τότ πατέρα σον καταισχύ­
νω Σατανάν. * f l φωνής ζώσης ( ώ λαμπρίς xac

"Malth. xx t i
t
3Γ.1 ORATIO X V I I . — I N LAUDEM S. A N A S T A S L E . 3ΓΛ
πεπ&!*(>τ\5ΐ<χιμένης άποκρίσεως I ήν Πρόβο; μεν Α splewJidam liberamque co»fessio:iem ! qua Probns
άκουσας, .συνεχύΟη καϊ συν£πεσεν · ού γάρ Ιχεεν £τι audiia, ronfusus est, conciditque ( u o n e u i m adhuc
χρηστάς ιτερ\ αύτης ελπίδα;· διάβολος δε τήν δ"ψιν Lene ile illa polerat sperare ) ; diabolus i n faeiom
έ££απ£σθη. Ά γ γ ε λ ο ι δ& έκρότησαν* ό δ* Κύριος 4ν c;vsus e s l ; augeli, plaitsu cxceperc; ac poblremo
ούρανοϊς έπεσφράγισεν. Dominus obeiftnavii i n ccelis*
Τ Γ ο υ ν ό σοβαρό; διχαστής; Πρώτα μεν θωπείαι; Quid i g i l u r snperbus judex ? p r i i n u m quHIcm
χαταχηλεϊν εδόχει, και κολακευτικαϊς λαλιαϊς συλά- hlandiiii» d c l i u i l u r u m se pulabat, adulaloriisqus
γωγειν τήν ά3ύλητον έπείρα· κα\, ΠεΙσθητί μοι, seimonibus, quae inviolabilis esset, depraedaii teif-
συν·6ούλεύεν, ώ 0t/yarsp, κ«2 τοΊς μεγάΧοις χροσ- l u b a l . Credito mihi cousulcbat, fitia, magnitque
9

πεσονσα θεοϊς, καϊ χών Ιερών οργίων μετασχον- procidens dii* xacrorumque orgiorum particeps facta
9 f

σα ζβνχθήση μέν τών πρώτων της χόΛεως καϊ

% nni procerum cititalh aeiUu$tris$imorum nuptiarHin
περιφανέστατων ένί* χροστεΟήσεται δέ σοι χρυ­ (wdere jungerh : cumulabUur vero aurum, argen-
σός, άργυρος, Ιματισμός, άνδραχόδων τε καϊ lnm vestium cullut, sertorum
t pecorumqueimmensa
κτηνών αμύθητος περιουσία. "Εση δέ περίβλε­ substantia. Erisque speciabili* ac mutierum beaik-
πτος καϊ μακαριωχάτη γυναικών , χαντοίοις sima; nempe omnts generis bonorum copia afflueus
άγαθοΊς χομώσα\ καϊ δόξη παντοδαχη καχαγΛαϊ- ^ omnh ciaritate jucund^beris* Atiende igiiur, opuella.
ζομένη. Σκέψαι χοιγαρουν ώ κόρη^αϊ χατάΛΛηΛα
Ύ ac quas oru venustati conveniant tibi ipsa cotitn-
τη ώραιότητι της Οψεως βονΛενσαμένη, τ ή ν μα­ tens harum vanitatem pone coyualionun ; tanamqne
f

ταιότητα μέν τούτων των Λογισμών άχόθον * mentem induens, cave sis nostr<e pericuiutn velh fa-
φρενήρη δέ διάνααν ένδνσαμένη, μ^ βονΛηθης cere indignationit; nec imipientium rnore exspectcs,
πείραν -χης ημετέρας άγαναχτήσεως Λαβείν' donec ipso rei ezperimento novert$ quanium malum t

ίΐηδέ κατά τους άφρονας χείρ% μείνης μαθειν, impieia* tit. Ego, et texus mi$eralione ductus, et
οίον κακόν έστιν ασέβεια. "Έγώ, καϊ της φύσεως pukhntudini* cura sotliciius, velul paier prcediL cim
οίκχε/ρων, χαϊ του κάΛΛονς χηδόμενος, ώς χαχ^ιρ filice, quod iuis rationibu* conducit hoc suadeo. Sin %

<ρ*Λφ τέκνφ ζό σννοΊσον είσηγονμαΐ' έάν δέ autem morem non ges$eris aiia ratione acturum we t

μ}\ πεισΟης, έιέρως, εύ ϊσθι, χροσενεχθήσομαί tecum noveris.

σοι.
Ί1 δϊ μάρτυς ώς &ν βφεω; την -πα ραίνε σι ν τ α ύ - Mariyr vero velut &erpenli& v i r u s exhorlnntis
την έχτινάξα^α της άχο^ς, *£/»ol, φη^» to ζηνγ ώ verba h x c , nure surda excutieiis, Mihi, inquii, σ
δνΟρωχε+ Χριστός* χαϊ κέρδος δέ μοι Λαμπρόν Q homo, vicere Chriiiut e&t , quam mttwime vero
97

Sxt μάΛισζα, δι' avrdr άχοΟανεΙν lv οϋ χρν- tpiendidum mthi titcrum, propier iltum mori; cnjnt
σίον, σϋκ άργύ+ιοτ, ούδ* όΛΛο τι των έχϊ γτ\ς gratia non aumm concupwi, non argentum noncliud y

έχόθησα τερχνων\αύχόν δέ μόνον ώς αοΛύτιμον
έχουσα μαργαριτών έν έμοϊ, πάντα χηΛόν ή ] ^ ν -
μοΛ· πάντα σκνδάΛων ^ατιμότερα χά χαρ υμών.
Βάσανοι δέ χαϊ ξεσμοϊ καϊ μεΛών άΧοκοχαϊ καϊ
quidquam eorum, qucc mper terrum deleclabitia ha-
bentur, iptum vero unum veiut preliotam nacta mar-
1
garitam, omnia iutum existimo, cuncla qtue in censu
iiabetis, ttercoribus arbitror viiiora . Porro i o r - 98

ονύχων σπαραγμοί χαϊ θηρίων άΛεσμοϊ, χρύς menta tl lanience membrorumque exchione* atque
ή ί ο τ ή κ μάΛΛον έμοϊ δι εκείνον, ή άΛγημα τνγ· unguium discerpiiones besiiarumque molee, itiius
χάνονσιν. "Ωστε μή'χό σωμάτων ήμϊν ώς άδρα- cauta tnejori votuptate exhilarant, quam doiore
νές οϊκτείρειν νχοχρίνον, άΛΛά td παρισχάμενον escructant. Idcirco noti timulare, mei te corpus*
τη εξουσία σον καϊ τη των τρόπων Ιταμότητι, cuii ut imbeciiiis miteratione duci, ted quod tum
τοντο ποίει μηδέν άναβαΛΛόμενος * έγωγε potentw morumque procacUali imprompiu esi nulla t

ξνΛίνοίς ξοάνοις καϊ ΛιθΙνοις, ούκ &ν Χροσενέγ- ditaiione exsequere. Ad m# sane quod attittet, ligtteit
καιμι χροσκύνησιν είς τον αΙώνα. tapideitque tlaluit nutlum cultum adhibuero.
Τούτοις ή χαλλίστη παρθένος τήν όργ^ν έξάψασα ^ His pulcberrima v i r g o accensa judtcis i r a , g r a -
τοίί δικαστού, χαλεπόν δέ t t v a κα\ βαρύμηνιν τον •eioque quemdam ac gravis irae i n eo duemonem
έν αΰτψ δαίμονα παρασκευάσασα, ολην έφ* έαυτήν cum instruxissetj i o l a m i n seipsam eiitiosae fer^
τοΰ Ολέθριου θηρος έπεσπάσατο την λΰσσαν. Πρώτον a l l r a x i t rabiem. P r i m u m i g i t u r impactis colaphis
μεν ούν ττ»!ς έπ\ κόρης ^απίσμασι τήν σεμνών δψιν venerabilein i l l a n r f a c i e m , velut quae proterve n u -
έκείνην, ώς φλυαρεϊν τολμώσαν καττικίξετο. Έ π ε ι ­ gari ausa esset, d e l i o i i c s t a v i l . Exinde virginalem
τα, τον παρΟενικον έπικατα^ηγνύειν αυτή προσ- i l l i tunicam d i r u m p i prsecepit; nudumque t o l n m
έταττε χιτώνα* κα\ δ^ γυμνον δλον tb καΐάγγέλοις corpus iklud» etiam angelis venerabiie, impudens
αίδίσιμον εκείνο σώμα παραττησάμενος ό αναιδή;, Iiomo producens 9 p r o spectaculo illudebat ac i n -
Ιπιγελών δε τψ θεάματι κα\ κατορχούμενο;» suliahau Sic, aiebat, decorum tibi lurpiter agere
Ούτω σοί, φησ\ν, άσχημονειν πρέπει, καχ' όφθαΛ- quae ob omnium oculos nuda attet, risumqtte cuncth
μοϋς απάντων χαρεστώσ^ γνμνη, καϊ χαταγέ- videntibus pmbeutl Sed 11" qua tibi *anm rationi$
Λωτα χασι τοϊς όρώσί σε παρεχομένη. ' Α Λ Γ εί gutia impena eH ab stupore qui incidit emergens
t r

9 7
Philipp. i , x x i . 8
» M a t i h . XHI, 4 6 ; Sap. v n 9 ; P h i l i p p . m , 8.
855 NICETiE ΡΑ *HLAfiONlS 356
hatrjue arimi eontenttone ae pervicacia abjectu, J τις σοι Aopcjtov σώφρονος Μσταχται fictr)c 9

magnorum deorum cttmtntim aceede; veiutque της χροσχ*σούστ\ς άνασφήΛασα χεισμοτης ,

mundum amebitem, retigiosem in eo$ mentem tibi καϊ τό dveepi τοντο καϊ φιΑόνειχοτ έχριψαμ&τη*
*$a$c*ns t Wfli tantam prwinature pulchritudinem πρόσβΛΘί τη τώτ μεγάΛωτ εύμ*Τ6ί$ βεών · tuu
tormentorum falce excitam tibi depenre. Neqne τό χρός αυτούς σέβας ώς έχέραστοτ χόσμοτ
enim ultus t%t qul non obtequenlem e manu mea έγκομ€ωσαμέτη /*ή βονΛηθης χάΧΧος τοσούτον
%

p*mt fiberari. Omnia vero tua mtmbra {prebe tcito) χρόωρον έχθερισθήναί. Καϊ γάρ ούσ€Ϊς dxsiSov-
be*iiit Iradam detorenda. σαν της έμης άχαΛΛάζαι δύναται χεφός' χάν
$έ σον μέΧος, ev ϊσθί βοράν χροΰήσομαι θηρ-
9

ANAi qutdtm.o prwnt, mt rurswe subjidens \irgo Έμο\ μέν>ΰ> ήγεμόν, «Ιπϊν αίθις ή παφθινό-
rtiartyr, nulia iurpiiudo ett vestittm ittarum potitio, μαρτυς ύπολαβονσα, ούχ άσχημοσύνη ιών Ιμα­
quin po(iu$ decoreit, nvdafi pro Christo ; atque indu- τίων τούτων ή άχόθβσις' ^ύχρέχεια δέ μαΛΛον,
fftenio hoc abjtcto, vtterem homineni timul abjicere υπέρ Χρίστου γνμνονσθαι^ χαϊ τη άχοβοΛη τον-
(quwenim ocaiis contpicua $unl $tgna sunt eorum,
y δβ τον ενδύματος, τόν χαΛαιόν μέν άνθρωχον
quce mente iHteiligunlur), tuperindui vero novum, qui ' συναχοβάΧΙεσ&αι · σνμβοΛα γάρ τά βΛεχόμενα
lecundum beum conflaim ett in jmiiiia ei vtritaU των νοουμένων- έχενδύεσθαι δέ τόν χαινόν, χόν
Tibi autem re\p$a turpe acprobrum est, qttod malt- χατά θεόν συγηροχούμενον εν δίχαιοσύνβ xal
liam sicul wiimentwn ludutut «, et intravit ticut άΛηθεΙα* ΣοΙ δέ τφ δντι χαθέστηχεν άσχημο»
aqua fmpielts in ifttenota tua et ticui oleum sce-
t σύνη^ δτι ώς Ιμάτ/ον ένεδύσω τήν χαχίαν χαϊ
UvAiai ntftttii pravilat hceut oinbtu luh *. εϊσηΛΘεν ώσεί ϋδωρ είς τά ίγχατά σον ή άσέ-
δεια^χα) ί} πονηρία ώσεϊ ίΛαίονέντοϊςδστίοις σον*
Te igiiur xn ittis, non verp tne oequunx eii pudere, Σέ τοίννν έν τούτοις, aJX οϋχ έμέ, δίκαιον
quod una cum hac tunica, carnali xorde depotita, αίσχύνεσθαι' δτι τφ χιτώνι τοντφ τήν άχό της
ac gratante excusso terreno pondere, levit ac σαρχός χηΛίδα* χαϊ τό άχό γης συναχεσχενα-
expedita ChrUlum in ealum xim secttiura; qurtn te- σμένη βάρος, χούφη Λοιχόν χαϊ εϋσταΛϊ\ς χρές
lut tunieam Ixtitioc et veslituenlum $atuti$ occulle ούρανόν έψομαι Χρίστφ · Ιν ώς χιτώνα ευφροσύ­
Mtcundum inUriorem hominem indui \ Me veroatioqui νης καϊ Ιμάτιον σωτηρίου χρνρίως χατά τόν
etiam deoebal quasi in ttadio huic trtbunali nudo εντός άνθρωχον ένδέδνμαι. Έμέ δέ χαϊ άΧΧως
corpore mtantem, ita vobiscum advertarii$ tueta - ίδει καΰάχερ έν σταδίφ τφ βήματι τούτφ γεγυ-
congredi. Jam itaqne torioret, ue cunciemtHi^ ne μνωμένην τό σώμα χαραστάσαν, οϋτω σνμχΑέ-
morat neciile, ignit acctndalur, rola distendatur, χεσθαι τόΐς άντιχάΧοις ύμϊν. Aoi'xov ώδήμιοι,μ^
t

gladius vibreiur, uovacula acuatur. Ac> si iibet, μέΑΛετε* μη άναδύεσθε. Τό χνρ έζαχτέσθω, 6
eliam [os*a aperialur, omnequt mortis organum ex- τροχός κατατεινέζω, ή μάγαφα στιΑβούσθω, ό
pediatur. ξνρός άχονηθήτω. ΕΙ βούΛε( δέ χαϊ βόθρος όρνε-
ψ

τέσθω, χαϊ χάν όργανον εϋνοεχιζέσβω θανάτου.

Adhuc vero, marlyrii amore succeosa, ac velul 'Ext δέ,τψττ,ς μαρτυρίας tspam βιαθερμαινομένη,
divino quodam furcre, castissima aiflaia, etiam haec χαι οίον ε ί πως ή παναγνος ένθουσιώσα, χαϊ ταϋτα
adjecil: Comminaris, tmvh$ivu ac dire tyranne l προ«τ(θβι · &(εΛών άχειΑεϊς, ώμόταζβ* τήκ έκτο-
y

metnbra exscindenda? En in hoc iibi parata atto. μήν; 'Ετοίμη χρός τούτα σοι χαρίστηκα, θανάτφ
Morte muliandam a*&eri$ ? Et hoc volenti accidet ζημιονν ύχισχνη ; Είς τοντο παρέσχεύασμαι.
ammo; omnium mihi itlud gralitsimum, horuni Τοΰτό μοι τών χάντων βνμηρέστατον, τη τφν
amissione membrorum ad vilum trantiu ineorru- μεΛών άχοβοΛη τούτων, χρός τήν χαναχήρατον
ytam. liaque ejfodiantur ocuti ut sola interius mem
t
μεταβηναι ζωήν* *ΟφΰαΑμοΙ χοίνυν όρυττέσθ^
ii\r'Mia$ efucercwtr, bettm <terr ac irHttrbate vhteve \ . σατ ώς &ν μόνος ένδον ό νους
% διανγέστερον
posiit. Amputentur aures et nasus : est miki inierior έχΧάμψας, χόν θβόν χαθαρώς όρςίν χαϊάνεχιθο*
cordis auditutt myaica etoquia audiam : suni Χώτως δυνηθ$. Περιαφείσθιοσαν &τα χαϊ μνχτήρ'
mihi et nares, quibus ineffabilia Dei mei unguenta ίστι μοι χρύφιον οΰς έγχάρδιον φ μυστικών Λο­
%

oifaciam. iVum hwc* potes,. impuristime, gladio luo γίων άχροώμαΐ' ίστι μοι χαϊ μυχτήρ, 4> τών
amputare ? Extrahatur vero etiam tingua, ut non uhra άφράστων τον Βεου μου χατοσφρώμαι μύρων. Λίή
loquatur opera haminum ; secum vero ipte animus
l ταντα δύνχι, μκφώτατε, τη μαχαίρα σου χερι-
ioqualur et Deo. liadidtm eveilantur dentes, abscin- εΛεΙν; 'ρξεΛχέσθω δέ χαϊ γΛώσσα, ώς άν μηχέτι
dantur et tabia; non enim imc necessaria ei qui ΛαΛη τα'έργα τών άνθρώχων, έαντη δέ νοερώς ή
non ampliut iuteo cibo indigeat, ud qui toio Dei ψυχή σνΛΛαΛη χαϊ θεφ. Εχριζούσθωσαν ol
Λ

verbo secretius myslice alatur. Prwterea auferantur οδόντες · έχχοχτέσθωσαν χαϊ χεΙΛη · ονδέ γάρ
,aure$ ; ac, st libet, auferanlur eliam pedes. Sunt τούτων χρεία, τφμηχέτι χηΛίνης έχΐδεεΐ τροφης'
enim irreprehenue mauus (practicm scilicel animce μόνφ δέ τφ βεον βήματι χρνφψμύστως τρεφο-

° Ephes. v i , 22-24. 1
Psal. cvm, 18- Msa. i.xi
 357 URATIO XVTI. - IN LAUDEM S. ANASTASIJJ. 3:8
μένοις. ΆφαιρείσΘωσαν χρός τούτοις χείρες · Α tiret) quibui Hceai pfacere Deo; tun* tt ptde*, *ηοε
άφαφβίσθωσαν, el σοι δοκεϊ, xal πόδες.. ΕΙσί μοι laqueos tupergredieniet, qute per veram contempis-
χεφες άΛηχτοι, αϊ χρακτιχαϊ της ψνχής δυνά­ tionem ad fum dirig&ntur via>. Priut veroungues
μεις, αίς αν εναρεστήσαιμι Βεφ * είσϊ πόδες, τά'ς eximiie, q*w plttra α votrit victorim ac coronarum
σας χαγ/δας υπερβαίνοντες, αϊ αρύς αυτόν εϋθυ- mihi ambitiose preetio tint argum nia. Fru$ira mihi
νόμεται δια θεωρίας ακραιφνούς χορείαι. Πρότε- etiam forsan quod ine$l, uberum pau Ut qtiid enim
ρον δετούς δννχάς άφέΛεσθε,Λνα μοι χΛεΙονς eiiam pro$tabunt ut tuum» oculit escam sufficiani Τ
y

φι,ΙοτιμήσησθΒ νίκης χαϊ στεφάνων άφορμάς, Hh quoque novacuta adlabeetur. kiece snnt propter
Μεριττή μοι τυχόν χαϊ ιών μαζών αϋτη χερίχει- Christum tormenla delicia. Eo$ qui cruciatut in-
χαι ζνγάς' Ινα τί Χίχνοις δμμασιν Ετι δέΛεαρ geraut, benefactorum loco habeo. (Jtinam tnihi eon-
χροκείσοντα} ; Άχζέσθω χαϊ τούτων ό ξνρός* tingat membrh omnibni* eum qui finxit, giorificare!
τρνφή μοι διά Χριστόν έστι τά χοΛαστήρια * εύερ- Uiinam et corpore el tpiriiu eunt tanciificare. Sic
)irac ηγούμαι τούς χοΛαστάς. Εϊθε γένοιτο χάσι enim me illi integram adhibendo, integre iltius frui
μέΛεσι δοξάσαι τόν χΛαστονργόν. Είθε μοι χαϊ dulcedine vafeaml Fettina igilur, ο tyranne, ui tt
τφ σώματι χα\ τφ χνεύματι τούτον άγιάσαι. Οϋτω mihi ad pulcherrimi oplimkfve desiderii comecutionem
yitp έμανΐ^ν όΛόκΛηρον αύτφ χαραστήσασα, ρ viam facias, tibiqueipse tenebras uc jugem eaiiginem
όΛοχΛήρως άν Ισως της αύτον γΧνχύτητος orat- thesauro reponat*
μην. Σχενδε τοίνυν> ώ τύραννε, έμοϊ μέν της καΧΧΙστης εφέσεως την έχίτενζιν όδοχοιών·
σαντφ δέ σχ'ότος χαϊ χόΛασιν θησαυρίζων διηνεκή.
Τούτοις Αναστασία τοις λδγοις καταπλήξααα το His Anaslasia yerbis Mheatro slupore attonito,
θέατρον , και αγγέλους μέν κατατέρψασα, κα\ τόν nngelisque propensc recrealie, atque aitgelorum
των αγγέλων κατευφράνασα Δεσπ4την • ευφροσύνη Domino laelitia affeclo (vahte enim Dominum Deum
γαρ άγαν βεφ Δεσότΐβ, πιστού" θεράποντος ευγνωμο­ delectat fidelis servi graius animusalque probilas),
σύνη · δαίμονας δέ και τον αυτών πρρβτάτην συμφύ- daemonibus vero eoruinqae prittcipe confusis h i r -
ρασα* αυτή μέν Λτρομος ίστατο, * a l τήν γνώμην baiU atque, stabat virgo quiela atque Hbtra.mente-
άπερίτρεπτος, προς τ6ν *Ιησοϋν μίνον τον νου τ6 que inconcnssa in uno duniaxaX Jesu defixo men-
t

. βλέμμα προοϊρείδουσα, xal τήν απ* αύτοϋ συμμαχίαν l i s o c u l o , atque illius opem Implorans. Jurtex vero,
επικαλούμενη. *0 δικαστής δέ, επειδή τρυφεράν quod deticaram paellain videbai virili aniiuo niUil
Ιδλεπε «αίδα , ά^ενωπφ γνώμτ^ της κολακεία; ούκ bJanditiarunt iilecebris cedere, seJ constaiui supcr-
ένδίδουσαν μαγγανεύμασεν • σταθερφ Βϊ κ*\ γαύρφ ba:que raeiitis praeaeutia ac audacia, nedum non
του νου παραστήματι, ού μδνον ούκ έκπλησσομένην mini8 conferreri, sed et torniehtoi um acerbitatem
τάς άπειλάς- άλλα κα\ της των κολαστηρίων δριμύ- Q forliludinis exfinia νΐ fipernere; cum nulla j a m
τητος ύττερφυώς ύπερφρονοΰβαν* μηδεν\ δε λοιπόν railone invtclae nienlis vigoreiti possel e/fringcre,
τρ^πψ τδν της αήττητου τβνον έκμoχλεύεcv έχων, fururc agebalur, audacia tutnebat, gravlterque ad-
έμαΐνετο, έκορυφοΰτο θράσ?ι· βαρέως άγαν κατά modum adversus asianiem puram semp«r puellam
της παρεστώσης άείπαιδος (74) ύλάκτει. iairabat.
Πρώτον μέν ουν έκ τεσσάρων τανυσΰείσαν, κα\ Primuni jgiiur e qualuor dislenum palisque a l -
παλοις προσδεθεΤσαν, ήρεμα κουφισθήναι της γης , ligatam, paulatim e lerra luvari, sublusqtie ignem
καΙ κάτωθεν μέν πυρ, έλαίω καΐ πίσση, θείω κα\ oleoetpice, sulphtireque et lormentis succensum,
κληματίσ-.ν ύφαπτο*μενον, τοίςτιμίοις αυτής έκέλευ- venerandts ejus vtsceribue subsiierni praecepit. Diu
σεν ύποστρωθήναι σπλάγχνοις. Έ π Ι *πολΰ δέ των atitem muliumqne acutos itla leniter susiinenle
άλγηδόνων εύπετώς άνατλάσης τήν οξύτητα (είχε doloree (quippe quse Christum vere auxiliantem
γάρ δντως, είχε Χριστδν έπΕκουρον αληθή), κα\ των haberci), viscembu^quedeorsum igne assis, intesii-
σπλάγχνων μέν κάτωθεν εξοπτωμένων, συμφρυγομέ- nlsque ac libris pariier tosiis ac cissilicnlibus;
νων δέ καΙ σπωμένων των εντέρων τε καΙ τών ϊνών exsiccaio quoque sanguine ac venis in favillair^ r e -
τοϋ αίματος δέ ξηραινομένου, κα\ τεφρουμένων τών daclis, vilalique facultate exusus sc meuibris sub-
φλεβών* της ζωτικής δέ δυνάμεως τών μέν έ μ π ι μ - ^ ducenie, emorluaque ande recessi6set ea relin-
t

πραμένων μελών ύπαπιούσης * νεκρά δέ τά ών άφ-
εστήκοι καταλιμπανούσης · δια^ηγνυμένου δέ κα\
τοϋ νώτου τοΤς μάιτιξι κα\ δεα^υϊσκα^ένων τών
σαρκών, ουδεμία τ^ άθλοφόρω προσπίπ^ειν'αΓσθησις
έ δ ό κ Σ ΐ ' δλη δέ τοΰ συγκρατοΰντος avxfj τδ πνεύμα
γενομένη, x a l xjj πρδς αύτδν έκστάσει τήν αίσθητι-
κήν μικρού δύναμιν παοεθϊίσα, οΟτε τών άνωθεν
quenie; dorso quoque verberibus diruplo, caroi-
busque diffluentibus, nuliue inde fortipugili sensos
eflici vtdebauir: sed lota roborantis ei spiritum
facla, excessuque in eum vix non dl6Soluta ejuft
sentiendi v i , nec plagas curabat quas superius
lorior infligubat, nec ad iucendia dcorsuni urentia
aniuium attendebat: sed Christum soUim eui\e

(74) Ηαρεστώσης άείχαιδος, Vox nova est, cia ha3C eodem ordine narrata in Aclis Melaphra-
haud dubium qui pro άειπαρθένου posita, ct ut staeis, sed non ea poinpa, qua Wicetus ilia prosti-
caiulor ac iuikocentia puell^ significeiur. Suppli- sequimr exornatque.
 359 ΝΙΠΕΤ/Ε P A P H L A G O N I S 360
rogans, caquc mirabHia mcmorans, quae
cliu» Α καταφερομένων έ^ρόντιζε πληγών* οΟτΞ δ; προ; τάς
Habyltmm i r i b u s pucris cxliibita esscnl \ ct qu:e κάτωθεν έπεστρέφετο πυρώσεις ' μόνω δέ προσευχο-
semper i l l i s e x b i h c i , q u i cjns rausa roalis a f l k i a n - μένη Χριστψ, καΐ τ ω ν Οαυμασίων αύτδν ύπομιμνή-
t n r ; v c l u l rore quoilam, r>r;ilione rcfrigerante, fa- ακουσα, ών τε πάλαι κατά την Βαβυλωνίαν τρισΐ
cile admorium cntcialus f e i r b a l . νεανίαις, κα\ ών άεΐ τοΣς υπέρ αύτοϋ κακουμένοις
ύποδείκνυται * καΟάπερ δρόσω τΐν\ τη προσευχή
κατα*|υχομένη,εϋμαρώςάγαν υπέφερε τάς άλγηδόνας.
Ilis itaque anlmum- despondcns icra b c l l u a v in Τούτοις οΰν άποκαμών ό θήρ εκείνος, επ\ τροχον
rola dlsleudi colnmbam immaculalam mandat; κατατείνεσθαι τήν άσπιλου ένετίλλετο περιστεράν
direque liac pressa n i a c l t i n a , ossibus i l l i commi- δεινώ; δέ τ ψ μαγγάνω καταπιεσΟ-ισα • των όντων
n u i i s , ucrvisque ac metlullis disieutis, omnique fe- μέν αύτ$ αυνΟλωμένων, εντεινόμενων δί γε τ ω ν
re exariuala corporis commissura. A t quonani νεύρων κα\ μ υ ώ ν κα\ πάσης 6ε σχεδόν αρμονίας
mddo a talis mortis iinpetu liberalur? Nempe του σώματος έξαρθρουμένης · τ ί . α τρόπον τ,ής τοιαύ­
accepia ad eurn, q u i salvarc e a m , ex morte p o s - της του θανάτου £ύμης άπαλλάττεται; Ίκετηρίαν
sel oMaia e u p p l k a i i o n e , quam forte haud M I - δεκ-ήν προς τον δυνάμενον σώζειν αυτήν έκ θανάτου
perfluum vhlealur adderc. Deut, Deut spiriiuum, Β προσενέγκασα, ήν Γσως ού περιττδν προσΟεϊναι ·
niebat, omnisque carni$, qui tapiemia tua res p r o - θεέ) Θεέ των πνευμάτων, Ιλεγε, χαϊ χάση*, σαρ­
duxsiW, rirttm^tie ecei/ta con&picuarum pulchcrrimam κός ' ό Γ # σορία σον τά δττα παραγαγων, χα\ των
(hominen scilicei) ad hnaginem tuam fecisti*; uiqne όρωμένων τό χάΖΑιστον, άνΰρωπον, κατ* είχόνα
hunc pro wcutt hujm dispetuatione, carne ac cuit σί?κ αεποιτικώς · χαϊ τον;ον πρός τ^ν οίχονομίαν
ve$titti t ossibutque ac nervis compegistt, vitamque ae τήν χαζά ζδν παρόντα βίον, σάρχα χεριδαΛών
ttiiseruordiam fribuisii ei ; β
lu Domine, mi&ertcors
t χαϊ δέρμα* όστέοις δέχαί νεύροιςένείρας· ζωήγ
curaior jmstiti per Pnphetam, dicens: lnvoca inc δέ παρ %
αντφ ΰ&μενος χαϊ $Λεος * σϋ Κύριε φιΑ-
i n dic t r i b u l a l i o n i s luae, eruam l e , e l glorificabis άνθρωπε χηδεμώτ ΙνεχεΙΧω διά τον προφήτου,
m e . Ecce hodie benigni tui illiut mandati recordaia
r Έπικάλεσαί με, Λέγων, έν ήμερα θλίψεώς σου, χαϊ
fortiier invoco; erue el libcra me α violentia quw έξβλοϋμαί σε, καΐ δοξάσεις με. Ιδού δη α\μερον
arctat me; alqt^e α doloribut quco me nunc pre- τ η ς άγαΟτ\ς σον ταύτης έντοΛής, ή έΛαχ(<χττ} σου
munt 9 immunem redde : et otlende mild mi$cricor~ θεραααινϊς ύπομνησθεισα, στεφβώς έπιχαΑονμαι*
diam tuam, ei salutare luum dona* : ut in te, hi έξεΛοϋ χαϊ βύσαι της σννεχούστ\ς βίας* χαϊ
finem usqne iegiiimedeiudatocertatuiue f tibigloriam Q άπάΛΛαξοντων οδυνών, αϊ με νυν πιέζονσι* χαϊ
iubmitiam, Pairiet Fitio et Sptritui suncto quoniam t δειξόν μοι τό ίΛεός σον, χαϊ τό σωτήριόν σον
$olu$ e$ glorificatu$ in scecuia. Amen, δώρησαι* δπως έν σοΙ μέχρι τέΛονς νομίμως άγω*
τ.σαμένη, δόξαν αναπέμπω σοι, τφ ΠατρΙ χαϊ τφ ΥΙφ χαϊ τφ άγίφ Πνεύματι, δτι μόνος εϊ διδοξα-
σμένος είςτοϋς αΙωνας. 'A/iifr.
Talia comprecans, a ferali illa macliina solvilur ; Τοιαύτα προσευχομένη, λύεται μέν του χαλεπού
manuque stalim d i v i n a , ad nativam sanilalem r e - μηχανήματος εκείνου " χειρ\ δέ πάραυτα κρείττονι,
d u c i l u r . Rursus ergo crucntus i l l e judex encini» πρδς τήν κατά φύσιν ύγίαν έπάνεισι. Πάλιν ουν ώξέ-
axuiis i n acro susponsae, l o l u m corpus f e r r e i s u n - σιν αυτήν δγκίνοβς 6 δεινδς βκεΐνος .διχαστής είς τον
gulis dilaniari jubet. Rursusque ilia C h r i s l u m &έρα μΛτεωρισβεΤσαν, ποΕν σ\δηροΙς βνυξι το σώμα
orans, propensioreque l)ei c u r a fruens, carniQcum κελεύει κέταξαίνεσβαι" χαϊ πάλιν αυτή Χριστώ
disaolvii l o r o s ; deposilaque, factle a laboribus r e - προσευχομένη, χα\ κρείττονος εΰμοιροΟσα προμη­
c r e a t u r , et ad nalivam citius bonam h a b i l u d i n c m θείας, εκλύει μεν τήν των δημίων εύτονίαν · κατενε-
redit. χθεϊσα δε, ^αδΐως τε των πόνων άνεϊτο, κα\ πρδς τήν
φυσικήν εύεςίαν οξέως Ιπανήει.
A l ne sic quidem insipiens v o l u i t intelligere, ρ Ά λ λ ' ούδ* οΰτως δ ασύνετος ήβουλήΟη συνιέναι *
Plane enim pugnax contenlio e r a l , u i i quod oculis άμιλλα γάρ δντως ήν, ώσπερ το βλεπόμενον, 'Ανα-.
subjeclum erat, Ana&lasiam i n t c r Probuinque, sic στα α ί ας μεταξύ κα\ Πράβου, ούτω δη τδ νοούμενον,
nimirum quod mertte inlelligebaiur, Chrisium Χρίστου κα\ 'Αντιχρίστου · του μέν, δπως της δρθής
inLer e l A i H i c h r i s t u i n : hunc nempe, hoc conan- άποστήσας διανοίας, είδωλων μιάσμασι βεβήλωση
t e m , u l a recto sensu avocatam, simulacrorum- i n - πειρωμένου* του δ\ δπως εκείνον άποιτρίψας, άμίαν-
quinameuiis p o l l u e r e l ; iliucn vero hoc studenlera τον έαυτψ παραστήση τδ ίδιον ένευδοκουντος πλά­
ac propcnse agentem» u t Hlo depulso, iacontami- σμα.
n a i u m suum sibi figmentum exhiberet.
U r s o i a i u n l i n l u s t r i s latiianies, u b i semel a ve- Τάς μέν δή φωλάδας τ ω ν άρκτων, φασ\ν, έπειδ* άν
natoribus i n c o r d e v u l n u s acceperinl, iioportabilis άπαξ πρδς τ ω ν θηρατών χατακάρδιον δέξωνται πλη-
irse i l e r i , ac q u i d q u i d inciderit, repente enecare. γήν, αφόρητους τε γίνεσΟαι, κα\ πάν τδ προσπίπτον
Talis tunc erat P r o b u s ; sic n i m i r u m irae impoiens έξαπιναΕως άναιρεΐν. Τοιούτος Tjv τότε Πρόβος. Ο0-

* Dan. ιιι 19- (

8
Cen. ι, Ϊ 6 . · Job χ, 44, i i . Τ
P w l . x u v , 45. * Psal. L«XIV, 8.
361 O R A T I O X V I L - IN LAUDEM S. ANASTASLE. 362
τ ω ; Ιξοργός τις χα\ βαρύχολος, ώστ'οϋδε πολλού του- Α evaseral gravique Wle exceeserat, ut panim abfucrit
τον ISti του θρήνου τε διαναστήναι, κα\ τοϊς όδοΰσιν qutn e throno dissilieos, crudas virginis carnes
ώμων των παρθενικών ένάψασθαι σαρκών. denlibus laceraret.
Πρώτον ουν κατά των σεμνών κα\ τιμίων ώπλί- Primuin itaque adversus honestas ac venerabiles
σατο μαστών · καΐ ξυρψ τούτους ό ώμοφάγος περϊ- mammas annatur, ii*que crudivora bellua aiiipnia-
ελών, δριμυτάταις όδύναι; θανατοΰν έμηχανδτο. tU, acerbissimis doloribus interimcre moliebatur.
"Ιστέ δε πάντως, οΓγε τήν κατασκευήν του σώματος Prorsus vero icitis, quotquol corporis siructuram
είδότες, ώς έκ σαρκών χαΐ μυών καΐ νεύρων τόδε ,τδ non iguoralis, hauc ejus partein, quippe quae car-
μέρος συνεστώς , αίσθητικώτατόν έστιν * ατε δή χαΐ nibus et niuscnlis alque nervis conslei, maxiine
πλησίον της πηγής των αισθήσεων, της καρδίας, frensu vigere, quodque prope seneunm fonlem cot-
φημί, καθιδρυμένον κα\ τεμνόμενον, όδυνηροτάτψ locaia sit: cor nhnirum : ac si ampmetur, diris-
μόρω παραδίδωσι· του ζωτικού καΐ περ\ τήν καρ- simo crucfialu mortem consciscil; nempe viiali,.et
δίαν αίματος άμα ΐ ψ ψυχικψ πνεύματι συναπο£- qui circa cor, sanguis exsistit, cum animali spiritu
|5έοντος. Άλλ' ή της αναστάσεως επώνυμος, ού τψ pariter deiluente. A l , cut a resurrectione appcllalio
νδμψ της φύσεως, άλλα της αναστάσεως υποκείμενη, eial, DOII legi nalurg, sed resurrectiotiis obnoiia,
xal του θανάτου περιγέγονε, κα\ των ώδίνων εκείνων Β lum inoiletn superavlt, lum illis facile crucialibus
(δαδΐω; ύπερέσχεν. Ό μαστοί, ού γάλατροφήν προ£- supmies fuil. Ο ubera, quae non Jac infaniibue
Ι^οντες νηπίοις, άλλα μαρτυρ txbv αίμα σπένδοντες profluanl, sed mariyrii ainorem Christo libeni 1
Χριστψ 1 "Q μαστοί, καθάπερ δύο νεβροί δίδυμοι 0 ubora, vrlut duo hinnuli geinelli e capreac salien-
δορχάδος διαλλόμενοι τοΰ σώματος 1 Προσαδέτω γάρ τι les corpore** 1 Accinatenim hisaliquid et Salomon :
τούτοις κα\ ό Σολομών * μδλλον δε ό Νυμφίος τή Quin polius Sponsos sponsae acclamet, cujus ergo
Νύμφ^ προσφωνείτω, δι' δν αυτή τους μαστούς εξεθε- tlti ubera amputaU : Quam putckrce (acice *uttt
ρίζετο- ΤΙ έκαΛΛιώβτχσαΐ μαστοί σον, άδ&Ιιρή μου mammce tuce toror mea tponta, quam pulchrce factm
t

β
γύμ$ρτ\! τΐ έκαΧΧιώθι\σαγ μαστοί σου ϊ ούκ άπδ sunt mammce ι«β? ! non a vino, eed a proprio
οίνου, άλλ'άπδ τΰυ οικείου αίματος! cruore.
*Εκ\ τούτοβς, κατά των ονύχων δ απηνής διηγωνί- Ad hsec advcrsus ungues saevo illi assumpium
σατο * οΟς πάντας άπηνώς άνασπών κα\ £ιζο τομών, certamen est; quos omnes iinraaniler evellens ac
άνυποίστους αύτβ προσάγειν ψετο πόνους. Ή δε, a radicibti8 secans, inlolerabiles se ilti dolores
καθάπερ τριχών άφαίρεσιν, ©δτω λογιζόμενη τούτων afferre arbitrabalur. llla vero, ac &i capilli deiun*
τ^ν έκρίζωσιν, ηύχαρΕστει μεν τψ προς τάς άλγηδό- _ deienlur, iia reputans quod dentes radiciius evelle-
νας Ιπι^ωννύντι Χρ:στψ· καΐε^ητίρευε δε του δι­ Lantur, graiias Christo agebat, qui robur adversits
καστού ' θεούς τε ΑναΘεματίζουσα χα\ δαίμονας, truciatus prxslaret, ac judicem verbis confundc-
ψυχής βεβήλωσιν τήν αυτών προσκύνησιν ώνύμαζβν. bal, deo&que ac daeaiones dirie devovens, con-
*Q δνυχες, μιχρο\ μεν το μέγεθος, καΐ τήν τάξιν sjjurcatioueni animi illorum cullura vucitabnu
Ισχατοι, μεγάλων δε κα\ τελείων πρόξενοι στεφάνων 0 ungues, mole quidem exigui atque ordine po-
γενόμενοι • δνυχ;ς, τψ τε δνυχι καΐ τ | | σταχτή, και streini, qui tamen lnagnarum a6 'perfecurum ex-
τοϊς άλλοις άρώμασι προσερικότες* οΤς Μωσης έκεϊ- siilisiis auciores coronaruml 0 ungues, ungube et
νος το της συνθέσεως κατασκευαζόμενος Θυμίαμα, staciae aliisque aromatibns similes, quibus Mosei^
θυσίαν ευώδη προσήγε τψ Θεψ. ille incensum compositionis pracparans, suavis
B
fragrautiae bostiam Deo offerebat *.
ΤοΙς δνυξι δε, χειρών δμοΰ χα\ ποδών δ μιαιφονώ- Forro ungnibus, manus pariier pedesque ampn-
τατος προσετίθει τήν άποχοπήν. "Ε&ι γάρ Γσω;, μή landos crueniissimus adjecil. Forte enim decebat,
τα λεπτότερα μόνον, άλλα χα\ τά των μορίων άδρό- ut non solum lenuioribus, verum eliaili robusiio-
τερα τ ή ; όσιομάρτυρος καλλιερεΓσβαι · καΐ καθάπερ ribus sanctae virginie partibus Deo liiarelur: ac
άμπελος εύκληματοΰσα, δσψπερ &v των περιττών JJ sicul vilis palmilibus eluxuriaus, quo raagia super-
τήν βλάστην άποτέμνηται, τοσούτψ της έν aOtf\ fluo germine putatur, uuio v i u l i ejus viriuie an-
ζωτικής δυνάμεως περ\ βραχυν συναγόμενης τόπον, gusliori coarctata spatio, majori copia pinguioiique
πολύς μέν ό καρπός * ευτραφής δε ό βότρυς, χα\ δα- botro frucliflcal, ac vinuni e torcularibus uberius
ψιλής ό οίνος χατα^(5ε? των ληνών' ο&τω δή κα\ ή defluil) sic nimirum et virgo, quo membra pula-
παρθένος, δσψ τά μέλη χατετέμνετο, τοσούτον έκύ- banlur, Unto illiug confessionjs flos vcniabat, niar-
πριζεν j i l v αύτης το της ομολογίας άνθος· οί της lyriique botri exuberantes, suatcni patienliie fra-
μαρτυρίας &1 βόιρυες πληθυνόμενοι,τήν της υπομο­ granliara dabant; cruor deniquo certaminiG, quasi
νής έδίδοσαν οσμή ν το αίμα δε της αθλήσεως, ώς suavissiroi odoris copiosumque vinum abandanli
ο·.νος (δέων ευώδης χα\ δαψιλής, συνέπνιγε μίν δσον lalice flueos, quidquid extraneum itnplumque erat,
άλλότριον ΧΛ\ δυσσεβες, κατεύφραινε δε δσον ήμέτερον suffocabat; qaidqutd verc noslrura ac religiosam,
xal ευσεβές. gaudio perfundebau '
Εντεύθεν λοιπόν κα\ οί ίδόντες τήί ιδίας αυτών Indc jain eldenies violcnlo prsecepto, violentcr

#
• Cant. Tii, δ. · Cant. iv, !0. »· Exod. xxx, 54
PATOOL. U B , C V . 12
3fci * NICETA P A P H L A G G N I S
es sua jevcllobaniur sede : lknte$ uimirum lacu λ Εδρας βιαίω προττάγματι, βιαίως έξεσπώντο' 0 $ Λ · -
«wftdiore* ux S c r i p l u r » verbis uiar; docirinae τβς Λευκοί μέν τ) γάΛα, κατά τήν Γ ρ α φ ή ν %b
puriiaiem omni incommislam malitiae designan-
tes; tsuis .autein cruoribus rubescentes, ac qui
(burie iuslar ia suavissimi odoris bosliam ofler-
reoiur.
Inde el lingua e gullure exiracia, radicitus fcrro
amputari pjubelur. Lingua utique ad dtviiias lo-
quendum laudes ac Jesu tesiimoniuro, calamu$
icribct velaciter tcribenth 1 1
; ad arguendam vero
impielatera , gladiut aculut x t
mendacii alque
t
crroris capui absciqdens.
Jiisque omnibus in ea pera,dis, lanquam oliva
11
frnciifera virgo iuclyia, imuianiter excisis leneltis
raoiis, oullam degeneris aniini m i s i l voceni. N i h l l
• 1 « ψ
prorsus ignavia ceseit, laxato quidquam menlis
tenore. Eienim divina quaevls anima propensiore
in corpusculum affeclu liberata, levique mentis
pcnna ad eximiarum rerum contemplalionem
.evolans, Hbenier admodum corruplibilis corporis
deposilionem ampleciiiur; acquasi illi impedimenlo
sii ad Deum plenius asseqiteudum, dolel nimirum
acindigne fert quod cum illo versalur. Tale quid
nimirum tunc el inAnastasia eveaire cernebaiur;
qnippc cum jani omnibns fere membris exsecia, ut
et vocisorganuiu puUrelur» damnaia esset, bacicnus
solura disiulil, repulso carniiicc, donec breve lem-
pne ad orandmu indulgereiur, hancquc posirciiiaa
lingua confessionem Domino offerrct; ac primum
oblatii Domino precibus, pro h\s qui aimno, ac
qui corpon; aegroli, ad eam acceseuri essent, sed
et liihilotniniisaudiu e calovoce, qua praesuuda
ca qnse ptiita essent, alteslaretur, Veiii, inquit
carnifici; koc facito quod mcumbU nihil verittu. 9 σιν έπιμαρτυρούσης έπακούσασα, Λβνρο, φησ\ τ φ
E u i euinx voci* organum excideris, m suavissimas
illiui yoce* recolere liceat, verum audlt Deus etiam
non toquentes.&icqiiG praeclara vtrgo tbeologusponte
proiensa lingtia, Itac quoque crueiita p u u i u r
manu. Decimam hanc loriis animi pugil lyranno
dcdil poeuani. Dccubal enim, ut quidem exislimo,
qni peifcclus esscl in malilta, adversus cam quae
l»iT«cia essei imcr i»anyros , perfeclo furorc D
cougrcssum , perfocto nutnero velut autiquus
ille Pbarao, decimo a Deo flagcllo caesus ad-
u
hucqtie induratus , liunr. quot|ue decem iropacis
infamari.
Fluebailgilur undique preiiosus virginis cnior,
cxque manibus, et pedibus, et ore, et iibcribus :
corpnsque affaiiin ac sature, velut regia purpura,
lihgcbatur. Hic ferunl immacuiatissiinam lanitspcr
ulanguisse. Quemadmodum enim quae naturam su-
' · Gen. x u x , 14. " PsaU XLIV,
(75) Μικρόν όΛιγωρησαι Λόγος. Quml lcnorem
lamispcr remisisse, ct qucnl nulius ledduli, elan-
guisu; ut idem bic ea vox signiJicel qnod scqiions,
Ιλλυομένη. Lipomani inlcrpr., cum parum dc[c-
304
9
καθαρό ν των λόγων καΐ κακίας σκάσης άνεπίμικτον
έμφαίνοντες * έρυθαινόμενοι δε το.ς οικείοι; αΐμασι,
καϊ λιβχνωτοΰ τρόπον είς ε&οσμον προσαγόμενοι
Ουσίαν.
Εντεύθεν κα\ γλώσσα του φάρυγγος εζελκυσθη-
ναι, κα\ σιδήρω £ιζόθεν περιαιρεθήναι προστέτακτο.
Γλώσσα πρδς θεολογίαν μέν καϊ τήν μαρτυρίαν
t
Ίησου, κάλαμος γραμματέως όξνγράφον * πρδς
έλεγμδν Βϊ δυσσεβείας, όζεΐα μάχαιρα, τήν του
ψεύδους άποτέμνουσα κεφαλήν.
Κα\ τούτων απάντων έ π ' αυτή τετελεσμένων, ώσ-
π ε ρ έλαία κατάκαρπο; ανηλεώς τους κλώνας ή άοίο>
μος έχχοπτομένη, ούκ άφήχεν φωνήν άγεννή. ΟΟκ
· Β 1 1 - 1 -
ένέδωχεν δλο»ς, τδ τής διανοίας ευτονον ύποχαλώσα.
Κα\ γάρ ψυχή θεία πά*σα τ η ς προς τδ σαρχίον άπαλ-
λαγεϊσα προσπάθειας, κούφφ δε του νου π τ ε ρ φ προς
την των ύπερφυών θεαμάτων άναδραμοΰσα θεωρία ν,
ή δ έ ω ; Ι γ α ν ε ο υ φθαρτού σώματος ι ή ν άπόθεσιν ασπά­
ζεται • κα\ ώ ς έμποδών αύτ^ γινομένου πρδς τί;ν
τελειοτέραν του κρείττονος έ π ι τ υ / ί α ν , ΑχΟεται δ η ­
λαδή, χα\ τήν μετ' αύτοΰ δυσχεραίνει διατριβήν.
Τοιούτο δή τότε συμβαίνον κα\ περ^ την Άναστασίαν
καθωρ5το · ή γε πάν ήδη μέλος ολίγου δεΐν κατακο-
πεϊσα, επειδή το της φωνής δργανον τμηθήναι κατα-
κέκριτο, τοσούτον άνεβάλετο μόνον, τον δήμιον παρ­
ατημένη, ώστε μικρδν αυτή χρόνον εις προσευχήν
ένδοΰναι, καΐ ταύτην ύστάτην Κυρίω δ:λ γλώσσης
μαρτυρίου δεηθείσα · xa\ ούτως Ιντευξ<ν bnlfi ά^4ω-
στούντων ψυχάς, ap|5ωστούντων σώματα, χάϊ αυτή
προσιέναι μελλόντων, τ φ Κυρίω προσβνέγκααα * καΐ
μέντοι κα\ φωνής ουρανόθεν τών αιτουμένων ¥ήν δ'!-
δ η μ ί ψ , τό Λαρίστάμετόν σοι Λθ/β< μτ\&6τ i>xc- #
στεΧΖόμενος. ΕΙ γάρ καϊ τό της φωνής δργατον
&ΐχόφ&ις Ira μή xwr ίκείπ\ς ήδίσζωτ
9 έπιμνησΟώ
φωτωτ άΛΛά καϊ σιωχώηωτ
9 ακούει δ θεός, ΚαΙ
οΟτω τήν θεολόγον γλώασαν εκουσίως ή καλλίμαρτυς
προτειναμένη, καϊ αυτήν χειρί μιαιφόνω περιήρητα».
Δεκάτην ταύτην ή μεγαλότολμος ύπέσχε τψ τυραννώ
ποινήν. "Εδει γάρ, οίμαι, τδν έν κακία τέλειον, κατά
τ η ς τελείας έν μάρτυσι μανία τελεία προσβαλόντα,
έν άρ&6μψ τελ:ίψ κατά τδν πάλαι Φαραώ δεκάκις
πρδς θεοΰ μαστιγούμενον, χα\'έτι σκληρυνόμενον, xa\
τούτον δέκα τροτ:αίοις στηλιτεύεσθαι.
"Ε££ει μεν ουν πανταχόθεν τδ τίμιον αΤμα της
παρθένου, £κ τε χειρών, ίχ τε ποδών, tx τε του στό­
ματος, ϊ κ τε τών μαστών. Έβαπτί^ετο δέ τδ σώμα
κατακόρως, οΤα δή βασιλέως πορφύρα. ΈνταϋΟα
μικρδν τήν πανάμωμον ολιγώρησα: λόγος (75).
1 3 u
2. » Psal. LVI, 5. Psal. L I , 10. Exod. x i , 4.
cisnl. Sic passim in sanciis Deue buraana miscct
divinis, nc quis in sc glorietur, scdin Deo, ex auo
toia illi virlus esi.
 365 ORATIO X V I I . - 1N L A U D E M S. A N A S T A S I A . 366
'Ucntep γάρ τά υπέρ φύσινδιά τδν ύπερ φύσιν έν Α perant propter eum qui nalura supcrior esc, i u ca
atejj μεμβνηκδτα · οδτω xart τά. κατά φύσιν δι* αυ­ persiiteranl. sic et ejiis graiia visa ca, quaa essent
τήν όράσθαι. Tfl τοίνυν άπο£|5ο5 τοϋ αίματος εκ­ ex nattira. Cruoris igilur copia clanguescens, nio-
λυόμενη, μικρδν $τησ«ν Οδωρ βίς Ικκλυσιν του στά­ dicam aijuam peliil, qua os eluerct. Poixexil v i r
ματος. 'Κπεδίδου δέ τις άνήρ, 6 μέν τήν θρησκείαν quidani, Chrisliamts quidem religione, sed qni
χαθ' ημάς · κατ* εκείνους δε, μέχρι τούδε νομιζό- bactenus genlilium secUc cxisiimaretiir : Cyrillo
μενος. Κύριλλο; δνομα τψ άΦλητ]|. "Ον ό Πρόβος atbielae nomen erai. Quu Probns conspeclo, nec na-
Ιδών, κα\ οϋχϊ συμπαφεία φύσεως μδ*νον, άλλα καΐ luraesolnm miseiatloue, sed ct ejusdem tidei com-
ταυτότητι πίστεως πρδς τήν άθλοφόρον διακείμενον mercio in pugilem propcnse affeclum inlelligeiis,
Ιγνωκώ;, τήν ΙπΙ θανάτψ προσέταττεν άπαγε- eam quae ad moriem csl, duci praecepil.
σθαι.
Έπε\ δέ λαμπρά μέν ή αισχύνη κατεκέχυτο τψ Quod vero tentatori splendida offusa confnsio
πειραστβ, λαμπρότερα δέ ή νίκη της ύπεράθλου (76) erat, splendidiorque, quam pro cerlaininum alea
χατεφαίνετο, τδν της μαρτυρίας μεν δίαυλον πε- stiperiori, \icloria aflulserat, qtiae et niartyrii sia-
ραινομένης, έγγνς δέ των στεφάνων γινομένης, έξ- dium ftniret, ac prope jam coronas aspicerei.ejecia
ενεχΒήναί τε της πδλεως, χα\ καρατομηθήναι κατα- urbe, capile plecli condemnata est. Non enim ullra
χέκριται. Οδ γάρ ίφερεν δ ανταγωνιστής ίτι, απα­ ferebat adversarius, u l delicala puella conculcante,
λής ύπ6 κόρης κ α τ α π α ^ ^ α ι ποσίν. Έδει δέ χατά ei illudereiur. Decebatenim ut velut ^Egyptius ille,
τδν Αΐγύπτιον κα\ το&τον σχληρυνδμενον, κα\ £<*χα- bic quoque induratus, poslrema bac adversus h -
τον δή τούτο χατά της Ισραηλίτιδος ταύτης παιδδ; raetilidem islani expediUone, sOo in illam prorsus
έστρατοπεδευκοτα, της μεν άστοχήσαι πάντως» couatu fruslraretur, quae velut incontaminata co-
καΟάπερ αμιάντου περιστεράς, τΐ) διαιρέσει της κε­ Jiimba, dissecia cervice a corpore evolasset, et ad
φαλής άπο τοϋ σώματος έκπετασθείσης, χαΐ π^δς Cfleleslia habitacufa recia comroeassel, illo rubris
τάς &νω κατευθυν&είσης μονάς' του δε τοϊς ερυ- illius cruorum fiuclibus suffocato, hacque ulique
θραίοις αιματιν εκείνης έναποπνιγέντος , κα\ ταύ· jusia poena iniquissim* aggtesaionis niuliaio.
την δή κδλασιν ένδιχον της άδικωτάτης4πιθέσεως
ύ.πεσχηκδτος. Ν

Ούτως Αναστασία τδν βαρυν άντιζηλον, τον ψν- In liuiic ilaque modum Auaslasia, gravera iemo-
χοφθδρον δφιν, τδν σφοδρώς μεν κατ* αυτής lp$a- l u m animarum corruptorem serpentem, valide
v

γέντα, σφοδρδτβρον δέ ταύτης εκκρουσΟέντα, χα0ά· Q sane in eam aggressmn, validiusque ab ea repul-
περ πηλδν πλατειών το^ς ώραΐοις ποσ\ χαταλεάνα- suni, cum sicut iutum platearutu sspeciosis pcdi-
1 8

σα βϊς χάος αμήχανο ν καΐ χηραμους ταρταρΕους

Τ bus comminuiseet, ln immensum chaos tarlareaque
έξε^ίψατο. Αυτή $4 θ«ίοις άγγέλοις έαυτήν παρά- lustra foveasque projecil : ipsa vero divinis augclis
βε μένη, άρχαγγέλοις όοοποίουμένη , κα\ πάσαις δέ sese cotnmendans, archangelis viam facienlibus,
ταίς ύπερχοσμίοις δυνάμχσι προπεμπούσαις χαΐ δε­ cunctisque supercoelesiibus poiesutibus praeun-
ξιού μίναις αυτήν, χλεΐζομένη χα\ συγκροτούμενη, libus eamquc accipientibus, maguifico ornatu plau-
τψ βασιλβϊ κα\ νυμφΓψ μετά δύξης προσάγεται Χρι­ suque Chrisio Regi ac Sponso cum gloria offoUur;
στή'άμαραντίνψ καταστέφβται τήν κεφαλήν • άμοι- Smmarcescibiti serto eaput coronalur; pro ia-
6άς άναλδγους των. πδνων, μ^λΧον δέ πολλφ κρείσσω borum raliune juslas vices (quinhno longe me-
κα\ ύψηλδτερα παρά τϊ)ς εχείνου λαμβάνει δεξιάς. liora sublhnioraqnc) ab illius accipil doxtera.
" Τά πανώραια δέ τής αμιάντου μέλη, τά παντδς χρυ- Formosisstraa vero inlemeratae membra, auro quo-
σίου τιμιώτερα, τά παντδς λίθου τιμίου τιμαλφέ* vis preliosiora, omnique lapide pceitoso cariora;
στατα,γυψΐ μέν κα\ ΘηρσΙ βοράν, δ θηρών απάντων Tuluiribus bestiisque, al» bomine be&tiis omnibus
ωμότατος έχδέδωκεν ανέπαφα δέ τούτοι;, καΐ ίψαυ- immensum crudeiiori cscain ilaia, iis vero iniacla,
στα διά προνοίας τοϋ πάντα τά των δικαίων φυλάσ- D nihilque laeta illius provideuiia servaia, qni cuslo-
σοντος δσταί, μεμενηκότα, vfr tepcj. πρδς κηδείαν dit omniaossa jusioruin , sanctae Sopliiae ad jusla
u

άποδέδοται Σοφία · καΐ τίνα τρδπον; Ουδέ γάρ χοΰτο iis persolvenda reddila sunt. A i quonam idmodof
σιγησαι δίκαιον. Neque enim reticere opcrac preliuin esl.
Ήγωνία μέν γάρ, ώς είκδς, ή καλή μήτηρ ύπερ Etenim anxia meriio erat proba malcrprooplima
της κατά πνεύμα καλλίστης θυγατρδς. Ήγωνία, μή ac pulcbeniuia secundum spiriium filia. \ητ:\
τι itspl τάς βασάν·υς άγεννές παθοΰσα, τάς υπο­ erai atque limebal ne degeneris aliquid animi inlc;
σχέσεις διαψεύσηταί. "Ε^ιπτο τοίνυν έπ* εδάφους tormenla illi accidcret, ac sponsiones volaque fal-
ofxoi χατακεχλιμένη, καΐ γοεραϊς οΙμωγαΤς τον leret. Nudo itaque projecla so!o domi jacobai, l u -

•· PsaK χνιι, 43. 'VPsal. x x x m , 24. /

(7G) Ή rUr\ r^c ύχεράθΛον. Quasi jain certa- cui unura novissimumresurciacdecimum exsccta
r
mine Kmeriia, et qiiae plura ac supra. modiim itla cervicc.
desudassel: novem jam perfuncia tormcmis ; et
367 -NICETJK PAPHLAGONIS m

gubrique g<wiilu querula, supplex Allissimum ro- Α 'Γψιστον έλtπάρει, μ ή ήττηθήναι τήν παΓοα τ ^ τ
gubaf, nc filia blanriitiis ccdent, ne nunis subige- κολαχώων , μή χειρωθήναι χαΧς άπίΐλαΓς , μ ή χ α -
r g t u r , ue l o r m e n L i s flectereUir, ne i n i n o r i usquam τακαμ^θήναι ταίς τ;μωρΕα;ς έν μηίενΐ των διωκτών
ΐ

constamia perseculoribus apparcret, U b i aulem ήττω φανηναι. Έ π ε Ι & τά κατ* αυτήν απέβη δβ-
n s ilHfauste successerat, virgoque, quani illa ex* ξιώς, ΧΛ\ ώς ούΓ &ν αυτή προαε&κ^νεν, κρείττονος
spectavefal, meliori exitu n a c u consummalionem ή παρθένος Ετυχε τί)ς τελειώοεως, αγγέλλεται μίν
erai, r e i n u i U i u s angeli a d c a i n perfertur voce: quo αύτ^ τοΰτο 6V αγγέλου φωνή; * αύτψ & τούτω κα\
ipso etiam viie duce usa, colleclisque liiumphalis κα6ηγ«μόνι τ % όδαυ χρωμένη, κα\ τά της άθλη-
mariyris eegmenlis, aique inundia liuteis invelulis, φόρου τμήματα συλλεξαμίνη , κα\ καθαραΖς ταύτα
niultoque lacryraarum imbre perfiisis, ejusceinodi <rtv£&iv έντυλιξαμένη, δακρυσί τε καταδιαίνουσα
vocibus praclare victricem affabalur ; πολλοίς, τοιούσβε λόγους τί| καλλινίχφ προσεφω*
νει"
Filia mea, aiebat, amantistima filia, quam ab i n - Τέχνον έμόν, λέγουαβ, χατέραστοτ · r i * r u * %
faniia prcectare edncavi, ac pielatit documetttis i n - 6 χαιδιόθεν χαΛώς άτεθρεψάμην, #α2 rc2<-
stittti : omnuqut generit tirtutit modo$ docen$ ευσέβειας συνανήγαγον διδάγμασιν * καϊ τρόπους
t

ipomam castam, tirginem intemtralam tschibere op- Β αρετής ΧαττοΙας έχχαιδεύουσα, τφ Χριστφ νύμ-
lavi: gratias ago, quott admoninontt mea$ oblivioni φην άγνήν, χαρθένον άμίαντον ηύξάμην χαρα-
minime tradidtzti, ted meo de te tcopo ac destina- σζησαι, ευχαριστώ σοι, δτι ού διήμαρτοτ των
tioni, lua comes votunias animique inciiatio fuil. έμών έΛχίδων έχϊ σοΙ * δτι ούχ έχεΛάθον μον
Quamobrem tanquam cervut detiderant ad fontet τών χαραινέσεων, άΛΛά τφ έμφ χερϊ σον σχοχφ
divinorum fluentorum, ttxam atque etiam iitien* ad χαϊ ή σή χρόθεσις συνέδραμεν.*Οθεν ώς ίΛαφος
Deum, {ortem vivum, transiinti in toeum taberna- έχϊ τάς χηγάς τών θείων έχιχοθήσασα
i υδάτων
cuU admirabitit et confemoni$ sonitus fettum dlem ταμάτων ι διψήσασα σφόδρα χρός τόν θεόν, r t V
agentium ; <octisque $uperatis, tpiritati ihatamo Ισχνρδν, rdr ζώττα, διήΛββς ir τόχφ
r
σχητης
admota et> divinhque nnpliii cubiti tociala. Te entm θαυμαστής, $<**ς τον όίχου wov 0sov δί$ΛΘ?ς ir 9

cepil odor unguenlorum " immortalit tponti cujut <ρν*ϋ άγαΛΛιάσεως χαϊ έζομοΛογήσβως
9 ήχον
nomen unguenlum effutum nuncupatur. Quamobrein έορταζόττωτ* χαϊ τους οϋρατονς διεδιδάσθης,
enm dilextiti ;• traxhii eum; in tuo corde conquie- χαϊ τφ νοερφ τυμφωτι χροσητέχθης, χαϊ €Ϊς
scere (ecitti. Ferculum Regi fuiiti ftiia ut venc τονς θείους άτεχΛΙΘης γάμους. Όσμή γαρ elMr
t

rabiU Canticnm toquilur, CUJHS acciinatorium, au- ^ σε μύρωτ τον αθανάτου τνμφίον, οί τό δνομα
rum ; ascentut eju*,purpura \ intimum ejttt, lapi- μύρον έχχετωθέτ xatelxai. "QSsr ήγάπησας α ύ -
u

dibut con$tratum, Idcirco tum timut dilecla, tum xor * εϊΛχνσας αύτότ · έχϊ xf^r σήκ rovror dr-
4iv\nm charitath tximie vuluerata es; ad eum pro- έχαυσας χαρδίατ. ΦορεΊον έγέτον ϋύγατερ, χατα 9

vecta, virtutibus deatbata ac tuflimenio incen$a τό σεμτότατον ^σμα τφ ΒασΜΪ · οί τό άνάχΛι-

t
Ύ
%

qucrque vkhsim eum attraha$ ac virginalii cordis TOTJ χρνσίον ή έχΐβασίς αύτον, χορφύρα· τό
t

tui geniaii lectulo qvietcere faciat. έττός αντον, Λιθόστρωτοτ* άώ τοΰτο ήγαχήθης
τεάμα, χαϊ της θείας άγάχης ύχερφνώς έτρώΟιχς· αναγόμενη μέτ χρός αυτόν, ΧεΛενχανθισμένη
χαίς άρεταϊς χαϊ τεθνμιαμένη · έχισχωμέΐη δέ χάΛιν αΰζόν, χαϊ τη ΐής χαρθενιχής σον χαρ*
δίας χροσαναχαύονσα χαστάδι»
Quid igiiur retribuemus Domino pro munerit nia- Tl oiv άνταχοδώσομεν Κνρίφ της μεγαΛοδω-
guifiientia ? QuiU dicam 7 Quid /Sem f Quomodo lau- ρίας; ΤΙ εϊχω ; τίς γένωμαι; χώς υμνήσω ; χώς
dabo? Quomodo tantam beneficii molem enarrabo? δγχον τοσονχον ευεργεσίας έξαγγείΛω; ΑχορεΙΛ

Egena Hnguaett, egena et ment. 0 quomodo gratias μέτ ή γΛώσσα · άχορεϊ δέ ό νους. "Ω χώς εύχα*
ogam inexplicabili tum bonilati f Quomodo dignum ριστήσω τ$ άνεχφράστφ σον χρηστότητι; Πώς
uliquid ioqui potsim, ο Domine, infinitcu benignituti δ ν άξιον τι φθεγξαίμην, ώ άέσχοτα. της άχείρον
tucv! Namspiritu$ quidem magmiudimt graiim pan- ο σον φιΛανθρωχίας ; Τό Χνενμα μέτ γάρ τον της
latim $emu percepto, cupiditate agitur ; salieitx ac χάριτος ήρεμα διαισθατόμενον μεγέθους ϊεται f

atacrisesl; vervm de^titur, termonetn non habent, διαΛΛόμετοτ χαϊ χροβνμεΊζαι - άχορεϊ δέ Λόγοτ ψ

ut digna majestate reprwuntet quodmenie concipttur. ονχ $χοτ άξιοχρεχέσταταχαραστήσαι τό νοούμε-

Jamergo cettei lingua; ment vero beneficentxa (uce τοτ' Λοιχόν ήρεμείτω γΛώσσα · ό νους δέ τό σόν 9

aititudinem, ο bonorum omnium auctor ac Pater! νψος της άγαθονργίας, ώ χάττωτ αγαθών αρ­
$ecum ipta cogiian$ taudet, quod ckarisiimnm fitiam χηγέ χαϊ Πάτερ, χα& εαυτόν Λογιζόμενος, ύμτεί-
9

v\eam tuam fieri dignatus et: Quod mearumadmo- τω, δτ* τό έμότ έχέραστον τέχνοτ, σόν γεγονέ-
9

nuionum frnctum, vetut divinnm pignus in catlettia ναι χατηζίωσας' δτι τόν των έμώτ νουθεσιών
f

surmm vehi$ horrea : Quod meatn margariiam tua χαρπόν, οία χειμήΛιον θείον εϊς ούρανίονς
dignam corona judicatti, alque angtlU conseruisli, ανάγεις άχοθήχας-* δτι τόν έμόν μαργαρίτην
Qpo%loii%que uc martyribui coniubemaiem fecuti. άξιον ίχρινας τον σον στεφάνου, χαϊ άγγέΛοις
σννί]ψας χαϊ άχοσχόΛοις χάϊμάρτυσιν όμόσκητον
9 άχέδειξας.
17
Psal. X L I , 1 1
Cant. ι, % V» Canl, n i , 9, " ibid. 10.
3β9 ORATIO X V I I . - ΪΝ L A U U E M S. A N A S T A S I A . 370
Αιά zovzo χαίρω · χρός σέ γάρ αύθις, ω ζιμία Α Idcxrco gaudeo (ad te enim rursut, ο cltarum a m i -
μο* χαϊ φιΛζάζη κεφαΑϊ\, tbr Λόγον επιστρέφω* cissimumque captit, orationem converto), valdeque de
χαϊ Λίαν έχϊ σοϊ χοθεινοζάζη, χαίρω. Χαίρω ζά
9 te, desideratusima, gaudeo. Gaudeo, dum disperta
σά μέΛη διεσπαρμένα σνναγείρουσα • τ έρχομαι mewbra tua eongrego. Placel, etiamque atque eiiam
χαϊ χαζατέρχομαι> δζι rvr έχεις άΛώβηζα σωζό­ ptacet QC delectat, quod nunc incolumia habeat, ao
μενα, χαϊ r f j χεφαΛχι σνη\νωμένα 9 Χρισζφ · δη Chritlo capili coujuncia. Quod tton ilfa lua * m l , $ed
ούχέζι σά zuvza y άΛΧ ανζον χέφνχε Χρίστου t ipsius Ckritti facta, pro qu& 9 ac propler *qutm
bxkp ου xal Sc δγ αίμοδόροι θήρες χαζεδάσανζο. cruenice bettiai devorarant. Ο membra , segetum
"Q μέΛΐ}, σζαχύων ζρόχογ σιδήρφ θερισθένζα, χαϊ instar ferro demetia, ac tenlationum area contrita;
XQ τίάν πειρασμών άΛφσννζριβένζα, χαϊ zdr ζής quccque mundissimum confessioni* triiicum Domino
όμοΛογίας σϊζσν καθαρών azcv άχοδόντα χφ Αεσ- reddideruni! Membra, velut olece pinguet nefariorum
XOZQ. ΜέΛη, χαβΔχερέΛαΤαιχιόνες τφμηχανήματι hominum moliiione torta machina, oteumque exsui-
ζών χαχούργωγ σζρεβλωθέγχα, χαϊ ζό ζής άγαΑ- tationis comprettiom ttitlantia l
Μάσεως έΧαιον τφ έχχιεσμφ χαζασταΧάζονζα.
Ού χΛαύσομαι τοίνντ έχϊ χούζοίς · ού σχαρά- Non igitur lugebo tuper istis : non discerpam tu-
ξομα* χιζώνα, ού κατανέμω βραχίονα, ούχ άχο~ ^ nicam,non brachium concidam, non uuguibus genat
δρύψομαι παρειάς* ού θρηνώδη £ήξω φωνήν, ούχ laniabo, non vocem tugubrem rwnpam f non deplo-
φσμα γοερόν φσω , ού φ$μα χροήσομαι βΛάσρη- rabo tuam coneisionem; quod nimirutn non mihi
μοΥ) ούχ άχοΛοφνρονμαι σιχν χαζαζομήν. eoncita $itt charimma filia, sed magit compaciu ;
'Ozt ον χαζετμήθΎ\ς μοι, φίΧταζον τέχγογ 9 μ&Λ- nec dhiracia, sed couniia: GhrUto, enim commo-
ΑΟΥ σνγ$Λάγι\ς δέ. Ού διεσχάσθης, σντψ·ώθκ\ς rien*, fidelU termo fore ut etei canvivat t%
.Cum itlo
δέ. Χρισζφ γάρ συΥΟχοθνήσκονσα, πισζός ό Λό­ ad brtte tempus dehonettata, in celernum congtori-
γος, δη χαϊ συζήσεις αύζφ. Τούζφ χρός βραχύν ficaberi&. Yerum rogo te fHia
t y uu potiut domina
σνναζιμωθεισα χαφόν, δι* αΙώνος αύζφ σνγδοξα~ jam ac mater ipirituatit! lu mihi per brevetn hanc
σθήσχι. *ΑΛΛά δέομαΙ σον, ώ ϋύγαζερ » μάΧΧοΥ iu carne vkam f tuque ad aliam trameunti vitatn,
δέ χνρία ΑΟΙΧΟΥ χαϊ μήτερ πνευματική ' σύ μοι prmtto si$ Uborum dcputirix, peccatorum propitia-
χαζά ζό βραχύ της έτ σαρκΐ ζωής, χαϊ σύ χρός Ho, animi bona contolatio, perpetuum refrigcrium.
άΛΛον μεταχιχτούσχι βΙον 9 παράστηθι χάνων Ntc mihi sotum, mihi^ inquatn, ted et euncth (e ftde-
άΛεξίχαχος 9 αμαρτιών ΙΛασμός, χαϊ ψυχτχς χα- liter ittvoeanlibus, Dei spoma esto t refngiumei salur,
ράχΛησις άγαθί\, xak διαιωνίζρνσα χαραψνχή. Μη C m Chri$io J«w. Amen.
έμοϊ δέ μότχι μ$\ έμοί * άΧΧα χαϊ χάσι
9 ζοϊς Λίσζώς έχιχαΛονμένοις σε 9 Οεόνυμφε^ γενον προσφύγων
χαϊ σωτηρία, έν Χρισζφ Ί^σον. *A/ii}r.
Τούτους ή Σοφία τους επιταφίους συν θερμοί; άγαν Ho8 S o p h i a sepulcrales s e r m o n c s fervidis valile
χ&\ γλυκυτάτοις δάκρυ σι ν έπιφωνοΰσα , Ικαστον 61 dulciseiinisque elocula l a c i y m i s , singulaque m e m -
μέλος χατα^αίνουσα χαϊ χατασπαζομένη , 4π&1 μή bra i r r i g a n s ac amplcxala, c u m soia per v i r e s
είχίν δυνάμεως μόνη συγκομίσαι, δύο τινές εξαίφνης c o m p o r l a r e n o n posset, <Juo q u i d a m r e p e n i e v e n e -
Ιιροκρεπεϊς %b tl&o; t άσχητιχο\ τ6ν β£ον, έπιατάν- r a b i l i religtosaque s p c c i e , vitae asceticae c u l l o r e s ,
τβς, κα\ τδν 1ερ6ν φύρτον έχεϊνον τ^ τιμί^ γραΐδι* a s U n t e s , s a c r u n i q u e U l u d o n u s una c u m v e n e r a b i U
ουναραμβνοι· Ιγγ&βτ*δΙ της Μεγάλης 'Ρώμης τόκφ v e t u l a l o l l e n t e s , a c viciur» a d m o d u m Magnae Romae
<«μνψ προσηγγ^κότβς, μετά φώτων χα\ ΰμνων κη- vcnerabili loco admoventes, c u m luminibus e t c a u -
^υσαντες, χατέθεντο. l i c i s j u s t a peragentes d e p o s u e r u n t .
-Τοιαύτης κατ' άρχος αγωγής ή άοίδιμος ιύμοιρη· Talia p r i n c i p i o e d u c a t i o n e i n c l y l a V i r g o p o t i l a ,
χυΤα, τοβαύτης βασάνων ούχ ήττηθεΐαα. τρικυμίας , tanlaque t o r m e n l o r u m ei superala procella, talem
τοιούτου 5 i τέλους τριτολ6(ου καταξ:ωθεΓσα, τ(σιν αν d e n i q u e Lcr h r a t u i n l i i t e m n a c i a , q u i b u s n a m olim
U
τών «άλαι γνωρίμων Ιπ* εύσεβείφ γυναικών , τ^αιδέ p i c l a t i s ergo c l a r a r u i u i n u l i e r u m , q u i b u s n a m <-arum
τ ω ν ύστερον εύδοκιμησασών άντ;ξεταζομένη , ού qu;ie p o s l r a c l a r u e r u u t , c o i n p a r a t a , n o n longe a se
πολύ λεί'πο'μενον το προς αυτήν συγκρ'νόμενον deiie^FC m i i i o r i s q u c prae i l l a esse a r g u e r i t ? E x q u i -
έλέγξειεν; Ων μεν γάρ έν πίστει, τήν προς th θείον
Τ bus niiuirum, aliai (idei i n e r i t o v i r t u t i s i u Deut»
Ινδειξαμένων εύδοκίμησιν * οίον, Σ ά ^ α ς εκείνης gpecimen d e d e r i m ; cuju&niodi siml • Sara Ϊ\\-Λ
τής του Α β ρ α ά μ ' "Ρεβέκκας, 'Ραχήλ · "Αννης προς Abrajiye c u n j u i , R c l i e c c a , H a c h c l : A n n a p r x l c r e a ,
αύταΐς, της του Σαμουήλ* Δ ε β ώ ^ α ς , 'Ιουδιθ, Έσθήρ- Samuelis m a t c r ; Dobora, Judilb^ Eslbcr. Adilam
δοκώ μοι προσθήσειν, καΐ "Αννης της.τον Φανουηλ, et A n n a n i riiauueliH, A n n a m q u o aliam Joacliim» 01
xaV "Αννης άλλης της Ίωακε\μ, καΐ της Ελισάβετ Elisabci Zacliatise : a l i x vcrn rui&ns, dilcctione
Ζαχαρίου' ων δε πάλιν έν*άγάπβ τ^| έν Χριατψ Ι η ­ i n Chtj.^lo Jesu praifulsisse p j l m a m q u e repartasse
σού τ6 κράτος άπενέγκασΟαι λεγομένων · οίον, της d i c a n l u r ; c u j u s m o d i s u n t p r o i o m a r t y r illa ac p r « -
πρωτομάρτυρας έκεένης χ&\ καλλιπαρθένου θέκλης · t l a r a v i r g o T h c c l a ; i l l a i p i c prior» quao i n Evange-
καΐ προ αυτής, της παρά τοις Εύαγγελίοις Μαγδα­ liis lcgilur, Maria Magdalcua : p o s t q u c iHae K u -
ληνής Μαρίας* μετά ταύτας» Ευφημίας, Κίρή- p h c n i i a , h o i i c , y t c a t h a n u a . S»i>liia cuin iiiiabus

"lITim. ιι, I I .
371 NICETZB PAPHLAGONIS 372
stiis, Fide, Spc elCharitate; Ripsimia et Febronia, Α νης (77), Αϊκασερίνης, Σοφίας (78), κα\ των θυγα-
aliajque posl eas, Has omnes partim snperavit τέρων αύτης, Πίστεως, λ έ γ ω , κα\ Ελπίδος xtri
Anasiasia, partitn vero sequaTit. Quinimo superavit Α γ ά π η ς • '1*<φ*:μΙας (79), Φεβρωνίας, χν\ ι ώ ν έπο-
omnes, nifti audax diclu istud videatur; illas q u i - μένων αύταϊς. Τούτων πασών Α ν α σ τ α σ ί α , ών μέν
dem quae fide magnijice clarcre creduntur, chari- ύπερέσχεν, ών δε κατά ταυτδν ^νέχβ^. Μάλλον δε,
talis perfeciione praccellens; illas vero quse cba- πασών ΰπερέσχεν, εΐ μή τολμηρών ε ί π ε ϊ ν των μεν
nlalis perfectione spleudent, fiJei excelienlia vin- εν πίστει λαμπρώς εύδοκιμείν πιστευομένων, τ?) της
ceus. Ac si libet, fidequidem exiroie perfecla, bis Αγάπης ύπερδαλουσα τελειότητ; • τ ά ; έν άγάπβ δέ
quae flde coitsummaiioriem Iiabeant; charitatis τελειότητι κλεϊζομένας, τ $ υπερβολή της πίστεως
vero eicelleiuia illis pr^slat, quae sincerecharitate νικήσασα. ΕΙ βούλεν δέ, πίστει μέν ύπερτελεί|τάί
diliganl. Cunclis porro sanciis adoiescentulis d m - έν πίστει τετελειωμένας , υπερβολή δε αγάπης τάς
narum gratiarum cumuio laniura eininet, quanlum ακραιφνώς άγαπώσας παρευδοκιμεΓ. Πασών δε
pturibus acerbioribusque pro Cbrisli dileclione l i - νεαν(δων αγίων κατά τοσούτον ταΤς θείαις χάρισιν
deque perfuncta tormentis, acerbiore casu adtersa- R ΰπέρκειται, καθ* δσον κα\ πλείοσι κα\ δριμυτέραις
rium elisit. * ταϊς υπέρ αγάπης Χρίστου κάΙ πίστεως περιπεσουσα
τιμωρίαις, δριμύτερον κ α τ έ τ α ξ ε τδν άνταγωνιστήν,
Sed, ο puella, prorsus immaculala ac incor- 'Λλλ\ ώ κόρη πανάμωμε κα\ πανάφθορε, ή tfj
ruptalquae prins quidem refigiose exercens, cor- ασκήσει μεν πρότερον τά πάθη νεκρώσασα του σώ­
poris vilia ac Jibidines monificnsli{imo, neexsiare^ ματος * μάλλον δε, μηδέ τήν αρχήν έν σοΙ ταϋτα
quidem in le a principio isia permisisti) quaeque συγχωρήσασα • τ ^ άθλήσει δε τδ δεύτερον, κα\ αυτά
deinde cerlaminis palsestra, ipsa quoque mcmbra, τά μέλη, οίς ένεργεΤσθαι πέφυκε τά πάθη, περιαι-
in quibos iltia vigere comparatum est, pulala ami- ρεθεΐσα, Τνα μόνω ζήσης &ν πνεύματι Χριστφ. *Ω
bisli ut soJi Christo in Spirilu viveres! Ο Christi νύμφη Χρίστου καΐ αδελφή κα\ μήτηρ, ή τ ή ν ύ π έ ρ -
f
sponsa el soror et mater * ! castissimanr, quoad αγνον, ώς δυνατόν, βεομήτορα μ t μη σα μένη · χ&\
licct, Dci Malrem i m i i a l a ; ac aninio quidem in ψυχήν μεν κα\ σάρκα τ ψ Πνεύματι κα\ αυτή προ-
carne ipsa quoque praepurgala, Telutque divino καθαρθεισα, τήν άπαρχήν δε toG Πνεύματος ©Τα δή
quudain aeniine conceptis Spirilus primitiis, variis- σπέρμα θείον έλλαβοΰσα * κα\ διά τών υπέρ αύτοΰ
que propter illum lormentis enixa, ac quacSpirilu μεν ποικίλων ώδινήσασα τιμωριών , πνεύμα δέ σω-
s:duiis Christo Domino in corde genito, ad eum C η ί ο ο Χριστδν Κύριο*/ έν καρδία γεννήσασα, πρδς
τ ρ

gandens cotnmigrasti. δν χαίρουσα μετέστης.

Osexus sexum omnem eximie vincens : sexits *Q φύσις ύπερφυεστάτη· φύσις γυναεκδς έν άν·
muliebris in virili sensu. Quinimo nalura indo- δρείψ φρονήματι* μοΕλλον δέ, φύσις άνθρωποι έν
lesque bomints in angelica elucens menle alque αγγελική διανοία καθορωμένη κα\ δυνάμει* ή πυρί
virlute, quse igni, ferro omuisque generts toimcn- xcCl σιδήρφ κα\ παντοδαποΣς μηχανήμασι περι6"λη-
tis congressa; ac cura postea abscissse maminae, θεισα • είτα μαστούς άφαιρεθεϊσα * χείρας τε καΐ
manuBque ac pedes, evulsique denies; ac lingua πόδας, καΐ τους όδίντας έκκοπεΐσα· γλώσσαν μίν
priinum, lum cervix csesa esset, Chrislum non pro- πρώτον. Επειτα τήν κεφαλήν τμηθείσα · τον δέ Χρι-
didisli.aui qua3 esl io illum, iidem mentila es, ac- στον ού προεριένη, ουδέ τί]ν είς αύτον πίστιν ψευσα-
cipe tenues has scnnonum primiiias. Quid enim μένη, δ^ξαι τήν μικράν τών λόγων άπαρχήν, Τί γαρ
ka>c oraiio ad tuani virtulem, quani laudant an- ούτος ό λόγος προς τήν σήν έστιν άρετήν, ήν αγγέ­
gelorum acies, celebranique cuelestes omnes Pote- λων ύμνου σι στρατιαΐ, ποίσαι τών ουρανών Δυνάμεις
atates? Animum (amen, ο incorruplissima ! accc- έπαινούσιν; Άλλα τήν πρόθεσιν, ώπανακήρατε,προσ-
plum habens, eysutcita nos dc lacu miseriie et de ηκαμένη, άνάστησόν ήμας έκ λάκκου ταλα:πωρίας,
luto Taicis, ut quae Resurreclio sis ac diearis, ve- ^ κα\ άπ6 πηλού Ιλύος, ώςάνάστασις οδσα κα\ καλού­
Tantque Resurreciionem Chrislum in te rcfeceris; μενη · κα\ τήν δντως άνάστασιν έν σο\ μυστικώς
et stalue super peiram pcdes, animique gressus άναπαύουσα, Χριστόν · κα\ στησον επί πέτραν τους
nobis dirige; u t t u o numine meliorcm vilara divi- πόδας, κα\ κατεύθυνον ήμϊν της ψυχής τά διαβήμα­
nioremque resurrectionem consecuti, gloriam et τ α · δπως διά σοΰ ζ ω ή ; κρείττονος κα\ αναστάσεως
laudem c i gratiarum actionem submiitainus, Patii τετυχηκότες θιιοτέρας, δόξαν καΐ atvov κα\ εϋχαρι-
£t Filio ei Spirtiui saneio, in saecula sierulorum. στίαν άναπέμψωμεν, τ φ Πατρ\ καΐ τ ψ Γίω κα\ τ φ
Amen. άγίω Πνεύματι, εϊς τους αΙώνας τών αίώνων.'Αμήν»
" Mallh. x i i , 50.
(77) ΕΙρήνης. Duae Irenes Graccis pariter Lati- (S9). 'Ρ^ίμΙας. Ripsiraiai virginis sacr* in Ar-
nisque tabulis cclebres ; eisi illis. parum varianli- menia meraoriam sub Tiridate rege, a quo ejus fru-
bus, nec iiquet cui potissimum a Justlniano erecta stra lentata pudicitia est, Latini recolunl 29 Seph,
ctdebm itla saaclx Irenes basilica, cujus Proco- Gra3ci 30. Febroniashem virginis celeberrimat u i r i -
pius memiuit l i b r o i , ac cum qua Nicetas liic Ana- que 25 Jtinii : u l sicul nobilissimas matronas ve-
&lasiam coinpara(. leris testaxoeiHi, sic et novi clarissimas (Byzantii
Π*) Σοφίας. Sopbiaj e i l i l i a r u m marlvrum diem maxime) mulieres adduxisse Niceias putandus sii
nalalem Gra;ci recolnnt 17 Sepieuibris.*Allis die- ut oinnibus parem aut fere superiorem pra)dicaudii
bus ascriplum Romanae tabul*- Anastasiara, luculeniura ei cncomiura lexeret.
 m ORATIO X V I I I . - INLAUDEM 5 . EUSTATHII. 374

AD SANCTORUM EUSTATHIl
THEOPlSTES AC LIBERORUM

ACTA ANTIQUA EORUMQUE LAUDATlONEtA PftCETA AUCTORE

FR. GOMBEFISII MONITUM \

S;incli Eiislailiii cl sociorum mariyrujn, qux produco, ipsa vere Acta antlqua s t i n l ; qticirum auctot,
quibiis ad ea prxfaiur, uequaiem se (quod ipsum vir plane πολυίττωρ, juxia irc * j » t i x u t a t o ; Leo Atlaiius,
sua illa de Symeonibus corumque scrtptis digmssima luce, mihique liaefcJnus deposito tradita dialriba
censuerat) sanciis iisdcm martyribus serio prodit ao signiGcal. Nec ialsO ifuitt prodere, Indlcat )pse cba-
ocler, qucm gravissimum atque simplicein, nulliusque inierpolanUs temefftlbm manU (quod vel levi
foiijcctura deprchendi queai) vir Cltristiana simplicitate solertissimus, iis indidit. Nec Tcre de illis, si
in inanus venisscnl, diclurum arhilror illustrissimum annalinm patrem, quod de iis qtiae ipsis vefsaverat,
(Melapbraslis scilicel nomine Laline vulgatis) Chrisii anno 120, n. 4» iia pronunliavit : Puiahikt lamtn
eis multu superaddita este; sed pro suo candore, roiiiori censura illa habiturum ': seti pblius digna verc
ianu martyrii Acla, cujus Romce memoria eqreyiis iUuttrata monumehlis ; quln urbe agroque Pari&iep&i,
tutela, pignoribus cliarissiraa ; quin utroque orbe Cbrutiano in perpetuum Qorentlssiraa, sumihcquo
veoeranda ; sic augusta, sic plana, sie ftico omm carenlia, veneraturuin, iaudaturum ; i i i , <*eu geraraa
^pulcherrima, ac pretiosissima amplisairaos Aimates suo* oroafturuni. D* illis MeUphrasile nomine aic m i -
gatis quid &entiam ipse, paucis expedio.
Dispexi illa atientius ; quin mililetiam ex altero eminenitssinii ^aruinalts Mataiini probalo codlce»
eadein liaec Latina feci; lanlisper offensus interpretis elylo paulo hamlliori, ubl auclor illo non tttate
riitet alquc assurgit. Addita vix occurrunt, aeu alia ac anliquus auctor edideral. Solemui potius roore
ejtlsinodi fA5Ta<ppi(T£(i)v,quaed3m leviuscule aucla, velordine uiodoque mulata, exceplo siylo, apparcant;
qu« mihi ariis solertia, άσύτεατον potius invexmse, quani ornaium suis praeclare radiis micaiul epeii
vhlelur addidisse. Qua in re major licenlia fuit, Lum ejus, qui duobus libris Ualice , iisque Galtire red-
«lilis, Eustaihii sociorumque cerlamen voluit exoruare, ftnxiique in eo piura, tum qui sacras Metamor-
phoses Gallico idioinate, inque illis Eusiaibium, produxic. Habuerc iiti dnniaxal Metaplirastea Acla, eaque
Latiua (noc enim ii Gr&ce videntur scivisse), proposita ; quae ipsa, eo quein dixi πιοΛο, traclavere.
Qucm produco Nicetain Paphlagonem ( Ignatio Conslanlinopolilaao iequalefii illique atf^cti&simum, ac
t

VitsR ejua Radero ediue auctorem) Eusiathium sociosque laudantem, Vere uuum dicam, sua b a c L a u d a -
toria, pri'clare in eosoratoris inunus obiisse* Habuil ille non Heiapliraslea Hla, sed aniiqua nosiia, ipsa
$110 scliemaie veneranda alquo augusta Acla proposila. Delraxtt nihil, autit, aut ImmutaVii ; flosclilis
rhetoricis, verborum έμφάσει, oraioriis Uiminibu» duniaxat illuslravil ; alque suavius aures tangerent,
acanimum caperent, scito quodam lenocittio lemperavit, ao composuit. Vir sciliceteo difcendi geticre.
cxltnius ; cujus in siitgdlus quosque aposiolos, illustres praduco panegyricos; mca, proxime tulganda,
jamque umbilicum speclantc, Bibliotkeca concionatoria; quibus cerliora qu%quc» ac EccJesiarum longa
tradilione accepta, nibii Abdiam ac apocryphos alios moratus , vir iabore strenuus, eloquio clarus com-
piitsque, ac Vere ^ήτωρ, de priniis iilis Chrislian» rcligionis antistitibus feliciler orat, atque exponil:
ut alios ejus pandgyricos taceam ; inque illis Gregorii τοϋ θεολόγου, cujus neminem ilieologiam ac oroa-
incnla reliqua taniis eloquenliae nervis sicque luculenter exislimo laudassc. Faxil Deus ut ubi Lallnis
nicis voctbiis paulo dejectior suo illo mauipulo ininime dispUcuerit suis ille, Graecisque cullissimis
copiosiore messe etiam Anasiasiam seniorem Hyaciiiibum Amasirensem, Joanncm Chrysusiomum, Tbc-
tlam alio?que laudans, propemius obleeiet, ac ad pictatem sedificet. >

Acloriim noslrorum testis egregius, aureo vefe flumine Juanues Dauiascenus orat. m de imayimbus ;
T

qua et ipsis bcne longam Αερικοπην, ipsis eorlim verbis produxit. Refert illa Eu&uahio venanti oblaiani
in ccrvo crucis Chrislique effigiem, factumque ad ipsum ejus oraculum, quo fuiuri illi loliusstadii pro-
posilique oerlaminis vaiicitiiuin babeatur ; ceita nimirum slructura ( mira licct casuum cvciiluirnquc
diversitale ; Graeci περίπέτειαν vocant; qua lusil egregie Dei providetuia), deiftrtepacohttrenlibus ooiuibus
' ad ipsam martyrii metam ; ul nedum mulia, si vere itla sunt, superaddita, scd ci pauca opus totum labe-
factent ac inficiaiit. fn Uaiuasceni ipso loco conimi&sas hialus male inlerpretem egit. Nos sana omnia, mc-
liuri ctxlice reprdeseulamus. Laliuis quoque Mclapliraslis, Placid^ uxor vilio Trajana (Jjcitur, cam Graeta
melius Τατιανήν, Tatianam, luibeant. Ipsum EusUlhii auguslum nomen, ac quo vicloriui videaiurex ip>o
sacro fonte habuissc oraculum» velul ipso Deo sacerdotis orc indentc, fuluramque ejus constanliain, ac
firniitaicm illo couieslauie, nialc sibi vulgus in Euslachium dcformavil; quudipsuu) nomcn lilulus praefcrt
in VUa Surio edila ; elsi in margiue Eustathu emondelur.

* Ulutiriuin Chrisii martyrum iecti Tmmptti, Paris, itiGO, 8 .

9
375 NICETiE PAPHLAGONIS 376
Euslalliii meminerunt, ecu, ut malum scribere, Euslachii, eiiam Lalini, Usuardus et Ado 2 Novemb.,
si umen Ado, non ejus appendix; ac quod Romanum vocant Eusebianum. Mirum nutiam exsiare in
Rosveydiano Martyrologio ejua roemoriam, si modo illud vere anliqtium Romanuin est, ac quod sancius
Giegorius papa Romanum indicavit ; scribenti Romae Baronio quani expetimm, lam desideraium, fru-
strata «liligenti adeo rerum ecclesiasticarum indagatori tot fuila adminiculis exquirendi opera : quanquara
non raro ceiebrior aliis locie sanctorum memoria, alque martyrum, quam quibus vixere, seu functi
agone sunt. Titulus qui Romae exstat Eustatbii, quam antiquirs, me latet: haud certe ille recenlior : vel
apericnda iliius origo, si quis dicli jam Marlyrologii, sou etiam Gregorii iu libro Sacramentorura, silentio,
recenliorem illi Eustathii memoriam, ac cukum contendii. Scripla Romse, ac Lalino scriptore ipsa, qua
repraesento lijigua, Acia hsec, ui cerio aflirmari nequit, sic nihil abhorrere speclalis ejus aelaiis Latinorum
moiibus, ac iii iis Cliristianoruiri, liquet.
Qugede Eusiaihii (ul:in Placida% eoque nomine Joscpho darissimi in bello Judaico j expeditione no-
T i s s i m a , sub exlrcmis Trajani temporibus, babent Acta ; deque ejus Trajano bellis faligalo desiderala
opera, ac veterani ducis industria, eonsentientissima sunt iis quse de Trajano, ejusque iu Orienle bellis,
referi Dio, quibus Assyrios Persasque ita debellavit, ul lainen i i Lumultanles, aegre in fide »c offirio cou-
tinerenrur : quo ipse nomine exposlulal ad senaium. In hos ipsos movisse, ac primum iis sludenies i u -
daeos illa indicani, cum posiremum, ubi ei conjugem recepii, superasse ipsum Hydaspem fluvium niemo-
raril, eoque iiiteriorem hostiuin dilionem permisse. Hydaspes enim ille Medus est, de quo Virg. τι
Georg. Strabo, Plin., Ouinlus Curt. aliique. Qiiod ejus suppressum nomen gentilibus, nemo mirum
t

liabeat, qui non omnino sit RomaeRomanisquein rebus peregrinus. Abunde fuit Christiana? supersiitionia
reuni obilsse Eustatbium, ui ejus memoria Ulis peniius abolerclur; quando ncc lyrannis imperatoribus
parceretur, quin latae illis leges vel expungerenlur, vel sequentiom imperatorum nominibuscen&erentur ;
«ec consutibus, quin ex albo con&ulum ip&orum nomina, non levi publicae rei damno, lemporumque ac
contractuura rationis incommodo, delereniur. Si qua igitur praeclare bellogesia per id tempus EusUlbio,
cujus triumpbuni exceperit bos Pbalariticus, morsque extraneis exsecrata, Itaec vel legati, vel summi
principis nouiine, genti» ritu fueriiit consignata. Secessio denique Eustaihii profligaia re familiari, amis-
sisque opibus quibus consulalis ac patritia riignilas sustenianda esset, nihil a Romanis moribus abborrei
cum laU olim lege, qui pari usi fortuna essenl, seu aiia ratione facultates ordini congruas aroisisseni
secatu movendi es&eot. Haec mibi strictim ; t u Lector, antiquo hoc monumeuto fruere.
t

ORATIO XVHI. Α ΛΟΓΟΣ ΙΗ'.

Landatio htclyti martyri* Eu$lathii Agapii, Theo-
9 Έχχώμιογ είς tbr &p.or μεχαΛομάρτυρα Εύστά-
pisti ei Tkeopisies.
Praeclarum iu viciorum choro Eustatbiuni lau-
dabo, tametsi aerumnis flectitur animus : sequura
enira ac sanciam, neque id modo, eed et oppido
utile atque commodum. Neqae enim qula sseculi
malis gravamur, idcirco tacebimus; sed quia j u -
sium Dei arnicos prxdicaUonibus accipere, pro
virili nostra laudare non desislenius : nec demque
quod Ecclesiaruru Dei curis ac solticiludinibus pre-
maniur, egregii marlyris celebrationem differemus,
θιοτ, Άγάπιοτ, Qeoxtcxov* xal &6oxtczr\r*
Τίίνάοίδιμον Iv άθλοφίροις Εύατάθιον επαινετό-
μαι, καΐ tl τάΐς θλίψεσι κάμπτομαι * Sutov γάρ · καΐ
ούχβαιον μόνον, άλλάχα\ ώφελιμον. 06 γάρ δν. τοΓς
τοϋ βίοι» κακοϊς βαρννόμεθα» διά τοΰτο σιγήσομεν *
αλλ* δτι Αξιον, 1ους tou θεοΰ φΟ.ου; δέξιοΰαθαι τατς
άνα^ήσεβι, της χατά δύναμιν ευφημίας ούχάφιξ^-
με^α'οΰδ* δτι φροντίσιχαΐ μςρίμναις Εκκλησιώντοΰ
θεοΰ πιεζύμεθα , τήν τον μεγαλομάρτυρας Ομνη-
σιν ύτίρθησόμεθα * άλλ δτι οοκιμώτατος έν ταΐς
1

ged quia probatlssimus Hle in aBrumnis, probalis- θλίψεων ΙκβΓνος, δοκιμώτατοςίντοϊς ύ-ιιέρ βνσεβείας
sinius dtfungendis pielalis causa certaminibus ac άγωνίσμασι xai ηονήμασιν, οίς κα\ icivtcov μιρτυ-
laboribus, quorum eiiam nomine cunctis fere ma- ρων σχίδονο-εβαίμιώτατοςαναδείκνυται» δια ταϋτα
jorera mariyribus venerationem obtinel, idcirco των Ιγκωμίων τ6ν δρανον ώς όφειλαν καρποφ^ροΰ-
S. EUSTATHII ΕΤ SOCIORUM ACTA ANTIQUA-
Martyrium sanctorum ac inclytorum Chritii marty- Β Μαρτύριοττ&ν αγίων na\ έτδόζωτ τον Χριστον
rum Euitathiiy Theopittet, ac tiberorum. μαρτύρων,Ευσταθίου, xal θεοχίστης, χαΐτώτ
ζέχνωτ εώτων.
Proslat mortalibus ex naturse ipsa indole propria Πρόκειται χαϊς Μρώποις ϊχ φύσεως οικείον δι*
ad virtuies praestandas adhorlalio, alque palaestra, βαβκάλιον τζρίς τήν_τών αρετών κατ(5ρ8ωσιν, διδά-
id in proximum confcrendum docens, quod velis ab σκον Ixeivo ποιεΓν τψ Τϊλητίον, δ7ΐερ αύτΛ; ττάαχειν
aHo in le conferatur, idque demuin gratiarum παρ* έτερου βούλεται · έκεϊνό τβ άποπληροΰν τψ εύ-
adioais nemine, Deo beneflciorum largilori repen- «ργέττ) β ε ψ , εύχαριστίαν, δ χα* αύτδς παρά τω^
dendum, quod ab iis, qut»s beneiicio demcrurris, ευεργετούμενων απαιτεί. Πρόκεινται δε χα\ έκ των
exigas ipse ut rependatur. Quin ex divinis quoque θειων Γραιών διδάσκαλοι «αμπλτιβεϊί, κα\ πράξεις
Scnpturis, prosianl docLrinae plurima; boaloruui ανδρών μακαρίων %<χ\ aoidijwov, ο! είχδνβς τινές εϊ-
itera ac ctarorum virorum gesla inclyla ac faci- fftv ίμψυχοι προς μίμησιν των αγαθών κατορθωμΑ-
nora; qui plane, animata qu^edam siniulacra, των, τοϊ; βουλομίνοις Ιπεσθαι ταΤς αυτών άρεταϊς.
semulalioac virtutum, quibus praeclarft, egregiaquo Ούδίν οδν ίττον προεθέμην προθεϊναι εγγράφως των
laude func.li sunt, vokiiitibus haec Uloruin magiste- αρχαίων ανδρών «νδραγαθίας, κα\ τά νυν έν τοϊς
ria sequi, exhibcantur. Perinde igitur mihi consli- καιροϊς ήμων κβτορθώθέντα, προς εύεργεσίαν μίν
tulunt, ut luui vcierum beroum proeclara gest» τών ακουόντων, έπιστροφήν 6s των φασκδντων, μη
377 ORATIO X V I I I . - I N L A U D E M S- E U S T A T H I L , 378
μεν αύτψ * άμα μίν τα αΓσια, χψ μεγάλω της εύσε- Α laudaiionis ei symbolum tarrquara debilnro depeη­
δεία; αγωνιστή · αμα δε χαΐ έαυτοίς, έν τοΓς ύπερ denius; quo scilicet t u m praeclaro pietatis pugili
(κείνου λόγοις, παράκλησιν των λυπούντων ίκανώς Iseia faustaque, t u m vero etiara nobis i p s i , quibus
χαριζόμενοι. euin efferimus, a i r i s l i b o s atque molestis icvamen,
q u a n t u m salis s i t , praebcamus.
Δεΰρο δή ουν, ω μακάριε τής αληθείας μάρτυς, Adesdum i g i l u r , ο beate verilatis testis, pwgilum-
χα* των αθλητών απάντων άγαθοφυέστατε κα\ λαμ­ que oinaiura nobilissime ac clariseime. Adestc
πρότατε. Δεΰρό μοι σήμερον έκ των ουρανίων κα\ inihi hodie, a coelestibus ac spiritalibus sedibus ac-
νοητών κατοιχητηρίων αμα τοΤς σοΓς άγιωτάτοις μέ- ctidens, una eum sanctissimis membris t u i s . Esio
λεσι προσεγγικώς* Αύτος γίνου των ημετέρων βρα- ipsc nostrorum arbiter ac j u d e x ; animique nustri
βευτής κα\ διαιτητής • κα\ τδ της ψυχ?[ς ημών {ίφθυ- scgnitiem excitans, obecuras ipsius raiiones ac
μον άναζωπύρησον, κα\ το αμυδρών τώνέννοιών κατα- sensa illusira : mentisque hebeiudinem ac lardi-
λάμπρυνον, καΐ το άμβλυ δέ καΐ νωθρδν παραθήξχς ULem acuens, praeinagniftca veslra ceriamina ,
τοϋ νοϋ, τάς ύπερόγκορς υμών άνδραγαθΕας καΐ apt- resque vobis praeclare gestas s t r i c l i m snggere : no-
στείας έπιτόμως ύπόμνησον " καΐ ύπόσχου το?ς ήμε- slris denique sermonibus laudalionis argumenlo
τέροι; λόγοις είς αΓνεσιν, ώς αν αυτός τε καταφανέ- ® impendere; quo t u m ipse adhuc i l l i i s l r i o r efliciaris
στερος εΓης txt μάλλον χα\ γνωριμώτερος, εΓπερ atque notior (siquidem ulti sunt; quos magnificenli;e
τίνες άρα τυγχάνοιεν ανεπαίσθητοι της μεγαλοπρε­ sanctilatis laa . sensus fugerit), tura bonam cuuciis
1

π ε ί ς της άγιωσΰνης τ?[ς σης " παΕσι δε παράκλησιν jucundilalera ac spirilalem aediflcaiiouem ingeras.
αγαθόν κα\ πνευματικόν έμποιήσειας οίκοδομήν.
Δεϋρο δή κα\ ύμεϊς, δσοι προς δόξα ν των ύμνου· Q u i n vos quoque adeete omnes, q u i ad eorum q u i
μένων συντρέχετε · τήν φλεγμονών τών άτοπων λο­ laudis argumento propositi sunt, gloriam concur-
γισμών κατευνάζοντες, κα\ τ η ς βιωτικης όχληρίας ritis. Absonarum c o g i l a t i o n u m seslum sedanies,
τάς επαναστάσεις εχκρούοντες, συνετώς χα\ πανευ- curarumque eaeculi rebelles rootus excutientes, eo-
λα€ώς ύπόσχετε τήνάχρόασιν· "Εστί γάρ, ού το?ς lerter onniique mode&tia aures accomroodate. Est
άγνοοΰσι μόνον, άλλα καΐ τοΤς χαλώς εϊδέναι δοκού· enim narratlo, nedum iis q u i neeciunt, »ed ct q u i
σιν, ωφέλιμος ή άφήγησις. 'Ος γάρ τών Εύαγγ«- probe videntur n o s s e , quam u t i l i s . Sicut e n i m
λίων χα\ τών Ιερών λογίων απάντων τά επισημό­ Evangeliorum sacrorumque oranium eloquiorum
τατα, συνεχώς μελετώμενα, και τοις εϊδόσιν αυτά praestantissima capita, jugiter tractata a c r e p e i i t a ,

S. E U S T A T H I I A C T A A N T I Q U A .
δύνασθαι νυν τοιαύτα κατορθοϋσθαι, οία έν τοίς πα- scriplo consignem, t u m eorum qut nnper nostrisque
λαιοΐς χρόνοις, Γνα γνώσι πάντες πώς οδτε χρόνων, C temporibns v i r l u i s laude c l a r u e r u n t : qno scilicel
οδτε χαιρών δυσχέρειαι, οΰδε αναστροφή άπηγορευ- atidnoree quidem commodmn s e n i i a n t ; i i vero q u i
μένου_β£όυ έμπό"διον γίνεται, πρδς χατορθωσιν τών oppido i n l i c i a l u r , posse nos modo lalia prsestare,
αγαθών έργων ·έάν γάρ θελήση τις πρώτον τω φυ- qualiaanliquis l e m p o r i h u s e r r o r e m a b j i c i a n l ; sciantp
σικώ ν<5μψ επόμενος, ίτι &h χα\ ταϊς διδασχαλίαις que omnes, neqne l e m p o r u m , neque a r i i c u l o r u m
τών προβιρημένων οσίων Πατέρων άχολουθεϊν, ^α- iuoleslia« neqoe vero p r o j e c t * \\t» anteactas r a -
t

δίαν εύρήσει δδον της Ιναρέτου πολιτείας * οΓοί είσι tioue» impedimenlo esse, quiu praeclara qnis de-
προς διήγησιν χαΐ ήμίν άνδρες, ών καΐ τον Ι ξ αρ­ signet, ac rite v i r t u t e m c o l a t : modo enim a n i i n o
χής βίον αναγράψω, κα\ τ6ν του τέλους επαινον, εκ c o n s t i l u t u m habeat, u l p r i m u m naluralem tegem,
τΰ-ν παρ* αύτοις fργων επιδείξω. t u m q u e etiam sanctorum, quos d i x i m u s , Patrum
doctrinas consecleiur, ejus disciplimfi v i a m , quae v i r t u t e nliet, facilem naiiciscetur. Ejusmodi sunl
q u o r u m nobie res enarrandse i n c u m b u n l ; v i r i scilicel, quoruin a p r i n c i p i o &im viiara conscripturus
gnisque laudem ex eorum claris operibug, monstraturus.
Έ ν ταϊς ήμίραις Τραϊανού τοϋ βασιλέως, τ^ς εΐ- Trajano i m p e r i i sceptra nioderanie, ac cum i n -
δωλομανΕας κρατούσης, ήν τις στρατηλάτες, δνομα sanus gimulacrorum culius laie v i g e r e t , fuit q u i -
τούτω ΠλακΕδας · γένους τοϋ κατά κόσμο ν επιδόξου, dam magister mililiae, Placidas noinine. h gencre
πλούσιος σφόδρα, υπερβάλλων πάντας τους ένδοξους, clarissiinus erat, ac valde d i v e s ; cuuciosque i u e l y -
Ιν « κτήμασι κα\ άργυρίψ κα\ άνδραπόδοις, κα\ τ ή tos ac clavos, praediorura a m p l i t u d i t i e pecnnice v i , t

λοιπ^ περιουσία;. Έλλην δε υπήρχε τήν θρησχείαν · servorum copioso a r o b i l u , ac subslanlia reliqtia,
τοΤς δε £ργοις της δικαιοσύνης παντοίως έκεχόσμη- ^ guperabat. Ac quamvis cullu gentilis e r a l , jusliliae
το. Πολε^ικώτατός τε ώ ν , καΐ δεξι^. τύχη i v πασιν tamen operibus o m n i n o pra^fulgebal. Y i r n i n i i r u m
εΟδοχιμων. H v 5c χα\ περί τήν θήραν σπουδαίος,
T
bellicosisBiuuis, ac q u i prospera i n omnibua f o r i u -
και xsxa πάσαν ήμέραν ήδέως κυνηγών. 'Αλλ* ό na meretur. Q u i n et venatui gnavus iitcumbebat,
φιλάνθρωπος κα\ αγαθός βεος, ό πάντοτε τους άξίους lubensque quotidie fcras iusequebalur. Cleiiientis-
εαυτού δούλους προσκαλούμενος, ού παρεΐδεν αύτοΰ simuft vero ac benignissiinus Deus q u i semper 9

τ α : εύποιίας· ούδε ηθέλησε τήν άγαθήν χα\ άξίαν
*οϋ θεού γνώμην Λμυθον χατ'αλειφθήναι, τ ψ σκό-
τει της είδωλομαν'ίας χαλυπτομένην · άλλα κατά τό
γεγραμμένον · 'Er xartl idvst ό φοβούμενος zcr
ββόκ, καϊ εργαζόμενος διχαιοσύνην, δεκτός αϋ*
τφ εστίν^ έφθασε x a l είς αύτον τοίς χρηστοίς αΟ-
τοϋ σπλάγχνοις τοϋ σώζειν ^ουλόμενος.
Εξελθόντοςοΰν αύτοΰ έν μιαΐ τών ήμερων ϊπ\ τά
dignoe servos vocel, ejus m i n i m e beneQceniiani
despexit, aut benignum ac m i i e m , Deoque d i -
g n u m a n i m u m , insaui idoloruiu cuttus lenebris
o b d u c t u m , inercedis vacuum, ac i n d o n a t u m r e l i u -
quendum d u x i l , Sed j u x t a quod s c r i p i u m e s i ; In
omni gente qui limet Deam, el operatur jusiitiam*
accepius e$t i i l i a d ipsuru quoque suavissiinis
visceribu» salulem praestare volens, pervenit.
Quadam i g i l u r die venaturut» i n monlibus una

1* A c t . x, 5S.

<
379 INICET/E PAPIllAGONIS 380
*is e t i a m q u i n o v e r u n t , v o l u p t a l c r a c r e a r e s o l e u l , Α ήδονήν κα\ παράκλησιν «Ες α ρ ι τ η ν εΓωθεν έμποιεϊν,
* c i n c r l a m e n t o ad v i r t u l n m esse ; s\c e i d m n i E u - ούτως 6 Ευσταθίου τοΰ θείου χαί τ ώ ν συν α ύ τ ψ (5(*ς.
s t a l b i i ac s o c i o r u r a v i l a , q u o l i e g m e m o r i i e s u c c u r r i t , οσάκις άν in\ μνήμης γένοιτο, τοϊς φιλςθέοις κατα-
couipuuclioiiis atque fidei argumeniuuj animis re- νύξεως γίνεται κα\ πίστεως αφορμή.
ligiosis exsietil.
F u i t p r i m u m Eustalhius civis Romanue ; generis Ε κ ε ί ν ο ς πολιτείας μεν έλαχε π ρ ώ τ ο ν Τ ω μ α ΐ κ ή ς ·
autem nobiliiate, divitiarum abundantia, gloria? εύκληρία δε γένους, καΐ πλούτου περιουσία, xaV δ ό ­
clariute, quin et c o r p o r i s decora s p e c i e , fortis ξης περιφανεία, ναΐ δ ή κ α ί ώ ρ α ς σ ώ μ α τ ο ς καλλονή,
s p i r i m s p r a e s t a n l i a , i u g e n i i e u b l i l i t a l e , prudenliae καΐ άνδρίας πνεύματος υ π ε ρ β ο λ ή κα\ διανοίας 4ξύ-
c o p i a , adeo s i b n i i i p e r a i o r u m c o n e i l i a v e r a t animos, τ η τ ι , κα\ φρονήσεως π υ κ ν ό τ η τ ι , επί τοσούτον βασϊ-
i u et e x e r c i i i b u s c u m m a g i s l r a t u praeficerent; s u m - λεύσι ' Ρ ω μ α ί ω ν προσωκείωτο, ώ ς χ*\ τ ω ν σ τ ρ α τ ε υ ­
n i a q i i e bellicre rei folertia hostibus formidabilem, μ ά τ ω ν αύτον κ α τ α π ι σ τ ί ύ ε σ θ α ι τ ά ς αρχάς* χα\ σ τ ρ α τ -
Mec r a r o r u a x i m a adversus i l i o s e x c i i a i U e m trop&a, η γ ι κ ώ ι α τ α τοϊς πολεμίοις ά ν τ ι τ α ξ ά μ ε ν ο ν , κα\ μέ­
r o i m i t u n i m a g n i Senatus s u f f r a g i o , m a g m i m supra γ ι σ τ α κατ α υ τ ώ ν πολλάκις άναστησάμενον
1
τρόπαια,
imiues m a g i & t r u m mttitise renuutiavigseAt. Porre xoivf) τ η ς μεγάλης βουλής ψήφψ, μέγαν έπ\ π ά ν τ ω ν
v i r b o n n s bac u l r i n q u e g n a v u s v i r t i i l i s e x e r c i t a l o r Β ά ν α ^ η θ ή ν α ι σ τ ρ α τ η λ ά ΐ η ν . Α γ α θ ό ς δε δ άνήρ, x a l
c u r t i essel, r j i t s p a r t e m corpori aiidictiorem, cras- τ ή ν άρετήν άμφοτεροδέζΐος ών: τήν σωματικω-
einremque ac aspeciabilem , imperatorl pariier τίριν μεν κα\ φαινομένην, τ ψ τι βασιλεΐ χα\ τοϊς
alque popults magnilice exhibebat; spirilalem au- δήμοις φίλοτέμωςέπεδίίκνυτο • τ ή ν νοουμένην 6έ χσΧ
l e m , bonseque i n d o l i s n i o r u m animi afFectionem, άγαθοφυή τοΰ τρόπου διάθεσιν τ η ς ψυχής, τ ψ των
u n i v e r s o r u m C o u d i t o r i a d d i x e r a t ; tametsi tunc a d - όλων άνετίθετο ποιητή · ei χα\ τ ω ν της αληθείας
huc v e r i i a i i i i l l u s i r a l i o m t m r u d i s , a l q u e h i s n e e d u m αμύητος Ετι τ ό ΐ ε καθίστατο φ ω τ ι σ μ ώ ν * " Κ α ί π ί ρ γ ά ^
hiiiiaiiis eral. Quanquam e n i r a Graecauicis vanila- Έλληνιχαίς ματαιότησι προειλημμένος, 6μως ο ύ -
libus oceupato a n i m o , nullum tamen opos quod οενος Ι ρ γ ο υ τ ω ν . ε π α ι ν ε τ ώ ν χαΐ φίλων θ ε ψ παρ-
h u d e i n habeal, ac Deo a c c e p t u r u s i i , n e g l i g e b e i 3 ημέλει · αίχμαλώτο^ς λυτρουμενος, θλιβερούς π α ρ α -
ncmpe redimendo caplivos, aftlickos eun&olando, μυθούμενος, αδικούμενους διχαιών^ πενομένοις επί­
vimlicando quos violaret i n j u r i a , pauperesjuvando, κουρων, κα\ π δ σ ι τ ρ ό π ο ι ; πάντας βύεργετεϊν 6 θ α υ ­
modisquc oninibus omnes frtrenue demerendo, v i r μάσιος έσπουδαχώς, τήν 'Ιησου φιλανθρωπίαν έμι-
mirabilts, Christi bumauilatem aiquo mandatum μείτο καΐ εντολών, μ ή π ω τον Ίηαούν διά πίστεως
s e i n u l . i h a t u r , etsi n e c d u m fldei l u c e a s p i r a n i e m J e - ε γ ν ω χ ω ς . Κα\ 3 περ\ Κορνηλίου τ ώ ν Ιίράξεων ή

S . E U S T A T H I I ACTA ANTIQUA.
c u m e x e r c i t u , o m n i q u e o b s e q u i o , egressus, c e r t o - C βρη Θηρεύσαι μ ε τ ά του στρατοπέδου, χά\ πάσης τ η ς
r u m p r o c u l a r m e n l u m paeccns c o n s p i c a l u r : d i s l r i - Θερχπείας, "ώ φ- θ
Λ
- η « ύ τ φ αγέλη Iέλάφων
Λ
M *(Ιοσχομένη
*
U u i o q u e , u l m o r t s e s t , e x e r c i t u , i n eos i n s e q u e - χαΐ διασ^ήσας χ α τ ά χο βύνηθες τδν στράτδν, i n o t s ? -
bauir. Cnncto aulem exercilu indagini intenlo, τ ο τί;ν κατ* α υ τ ώ ν δίωςίν. Παντός δέ τοΰ σ τ ρ α τ ο π έ ­
ap|>aret i l l i u n u s t o l i u s a r m e n t i tong« m a x i m u s , δου περί τ η ν θήραν ασχολουμένου, φαίνεται « ύ τ ψ
per p r i v n i p t a , ad d e n s i o r a d u r a e i i s l o c a , ac i n v i a εΤς τ ώ ν έλάφων υπερμεγέθης πάσης τ η ς αγέλης, 6ρ-
erump^Mis. H u r i c i l l c c o n s p i c a t u s , ac c j p i e n d i d e s i - μήσας κατά του κρημνού fcv δασυτέροις τόποις τ η ς
d e r i o accensus, c u n c i i s sociis r e l i c t i s , p a u c i s q u e ύλης χαΐ δυσβάτοις χωρίοις * δν θεασάμενος 6 Π*λα-
milftibus connitemibus, reiro insequebaiur. Porro χίδας, χαΐ έπιθυμήσας συλλαβέσθαι αύτ6ν< χ α τ α λ ι *
u n i v e r s i s f a t i s c e n t i b u s , u n u s ipse s t r e n u e i n s i s t e - π ώ ν πάντας, μ ε τ 6λίγων σ τ ρ α τ ι ω τ ώ ν χ α τ ε δ ί ω χ ε ν .
1

b a t . Dei a u l e m p r o v i d e u l i a nec sequo e i a n g u e n t e , Ά τ ο ν η σ ά ν τ ω ν δέ π ά ν τ ω ν , ^ ό ν ό ς παρέμεινε τί) δ ι ώ ­

u l nec ipso a n i m t i m despondente, pr<edamque p r & -
sMni»*nle, d u m d i u m u l t n i n q u e i n s e q u i l i t r , ab e x c r -
c i i u p r o c n l a b r r p i u s i n v e n i l u r . T u m c e r v u s pr^e-
c^lsae m p i s a r r e p l o v c r l i c c , i n eo c o n s l i l i t . H u i c
ΐρκί i n a K i s l e r n u l i t i j i sultis, u u l l o c o r n i i e p r o p e a d -
m o i i i s , n x o g r a d u c i r c u m s p e c l a t u n d t q u e , ac q u o
l a n d e m m o d o prxdse c o m p o s e f f i c i a i u r , a n i m o c o -
g i l a l . l i n i m v e r o s a p i e m i s s f m u s ac i n i s e r i c o r s Deus,
q u i o m n i s generts v i a s , ac l a i i o n e s q u i b u s b o m i - D παντοίας όδουςπρδς σωτηρίαν α ν θ ρ ώ π ω ν έπινοήσας,
n u i T i r o n s i d a l s a l u l i , a d i n v c n t l , praedam c o g i i a n l c u i
v i c i s s l t n prseda r a p i t ; ιιοιι s i c u t C o r n e l i u m P e l r i
iisus o p e r a , sed v e l u l P a u l u m p e r s e q u c n l e m p r o p r i a
i i l i specie objecia 8 t
.
ξ ε ι . Κ α τ ά πρόνοιαν δέ β ε ο υ , |ΐήτετου ΓΛπον άτονης
.σαντος, μήτε δε αυτού πρδς την σύλληψιν άπορήσαν-
τ ο ς , έπι πολυ καταδιώκων, μακράν ευρέθη του στρα­
τοπέδου. "Ο δε έλαφο; εκείνος καταλαβών άκρώρειαν
π έ τ ρ α ς υψηλής, ί σ τ η έ π ά ν ω αυτής. ΦΟάσας δέ πλησίον
ό σ τ ρ α τ η λ ά τ η ς , μιηδενδς συνόντος αύτφ,;£στη περισκο-
π ώ ν πάντοθεν και εννοώ/, π ο ί ω τ ρ ό π φ έ π ^ ά θ η τ α ι
τ η ς έλάφου * άλλ' δ πάνσοφος καΐ οίκτίρμων θ ε ο ς , ό
άντιθηρεύεε τούτον έν τ $ θήρα* ούχ ώ ς Κορνήλιον
διά τού Πέτρου, άλλ'ώς Παύλον διώχοντα διά τ η ς
ίδιας έμφανείας.

D i u a u t e m c o n s i s i e n i e P l a c i d a , ac c u m i n U n i i s Έ π ι π ο λ υ δε έ σ τ ώ τ ο ς τόύ Πλαχίδα, ατενίζοντος

in e m u m ocnlis, ejus niagniiudinem miraroliir,
nec u l l u s c a p i e i i d i m o d u s s u c c u n e r e t , o s t e n d i i
Duiiiinub lale piOdiguini q u o d nec a b h u r r e r t t ,
nec suse p o l e n t i i f i m a g n i t t i d i n e m s u p e r a r e t . Sed
s i c u t i n B a l a a m , c u m s e r m o n e m asince i n d i d i s s e i ,
illius arguit t l e m i - n t i a n i ; ila bic quoque in cervi
qiiidemcoruibus venerabilis C n i c i s exslanieni ( i g u -
r a m , solis ipsos radios futgore v i t i c e i i t e u i , o s t e n d i l ;
i n t e r Gormia v e r o , b i s i [ u e m c d i a i n , d i v i n i ojus
μεν είς τδν έλαφον, χαΐ θαυμάζοντος tb μέγεθος ,
άμηχανούντος δε προς τ ή ν σύλληψιν, δείχνυσιν ό Κ ύ ­
ριος τεράστιον τοιούτον, ούχ άπειχδς, ούδε υπερβαί­
νον τ ή ; αυτού δυνάμεως το μέγεθος. Ά λ λ ' ώ σ π ε ρ έπ\
του Βαλαάμ, λόγον ένθί\ς τ ή δ ν ω , ήλεγξεν αύτου τ η ν
άνοιαν, ούτω χα\ ενταύθα δείκνυσιν, έ π Ι μέν τ ώ ν
κ ε ρ ά τ ω ν τού ελάφου, τ6ν τύπον τοΰ τιμίου σταυρού,
υπέρ τ ή ν λαμπρότητα του ηλίου διαλάμποντα · μ έ ­
σον τ ώ ν χ ΐ ρ ά τ ω ν , τ ή ν ε ί κ ό ν α τ ο ΰ θεοφόρου σ ώ ^ α -

3 1
A c l . Jt, 1 ; A c l . r x ,
3*1 ORATIO X V I U . - I N LAUDEM S. EUSTATHII 382
βίβλος φησ\ν, ώ ς ά γ ν ω σ τ ω ς έλάτρευε τ ω ζ ώ ν τ ι θ ε ψ , Α s u m c o g n o v e r a t . Q u o d q u e Acionim liber de C w *
6ιό δή κα\ της Ανωθεν κ α τ η ξ ί ω τ ο θεογνωσίας, τούτο n e l i o r e f e r t * \ e u m , CUIB n e s c i r e t , Dei vivi c u l i o -
χαΧ 6 Ευστάθιος δ^ετέλες ποιών * κα\ πα* σαν άγαθήν r e m e x s t i i i s s e , eaque r a l i o n e e l i a m fidei i U u s l r a i i o -
εργασία ν έ ξ άγαβοειδούς καρδίας καρποφόρων, πρδς nem conseculum c&se, lioo n i m i r u m EusLatlnu*
τί|ν διά π ί σ τ ε ω ς ταύτη ώδοποιείτο τ ε λ ε ι ό τ η τ α . Ού p ra e s l a b a t; o m n e m q u e b o n i o p e r i s f r u c i u m ex b o -
γ α ρ άξιον αληθώς, τ ο ν γ ν η σ ί ω ς περ\ τ ή ν ά ρ ε τ ή ν δ ι α - n i f o r m i r o n l e p r o f e r e n s , a t l tidei p e r f e c t i o n e m v i a
πονούμενον, τ η ς απιστίας άποπνιγήναι βυθοϊς. Δ ι δ ducebatur. Haud enim revera sequuni, i d i s , q u i
δή κα\ τούτον θαυμασίως ό Κύριος] πρδς τ ή ν οίκείαν v i r t u i i sincere operara poneret, incredulitaiis i m o
γ ν ώ σ ι ν κα\ π ί σ τ ι ν έπεσπάσατο. gurgite suffocareiar. idcirco eltam m i r a etim D o -
m i n u s m i o u c ad e u a m n o l h i a m a t q u e fidem t r a x i t .
*Άρ* οδν τ δ ν Γσον τρόπον τ φ Έ κ α τ ο ν τ ά ρ χ η καΐ Ergone pari modo ac Genturionem h u n c qnoque
τούτον δ Δεσπότης κ α λ ε ϊ ; Ουδαμώς · άλλα τ ο ν μεν D o m i n u s v o c a t ? M i n i m e g e n t i u m : sed i l l u m q u i d c r a
προσευχόμενον δι' αγγέλου φωνής πρδς τ δ ν μέγαν d u m p r e c a r e t u r angelica voce ad m a g n u m aposio-
αποστέλλει Πέτρον, τ δ τ η ς εύσεβείας μυστήριον δ ι - l u m P e t r u m deslinai pieiaiis m y s t e n u m edocendum;
δαχθησδμενον · αυτοπροσώπως δε τδν Εύστάθιον κα\ E u s t a i h i o a u t e m i p s e m e t , ac s u i s ipse v o c i b u s i n -
οίκείαις ανακαλείται φωναΤς. Τ ί ς δέ ό τρόπος τ η ς ^ c l a m a t . Q u i s n a m v e r o v o c a l i o n i s m o d u s ? C i i m a l i -
κλήσεως ; Περ\ θήραν ποτε τ ω ν α γ ρ ί ω ν ζ ώ ω ν διαπο- q u a n d o f e r a r u m v e n a l u i g n a v u s i n s i s t e r e t , coelcstis
νούμενον, οδρανία τοΰτον άντεθήρευσε χείρ. Κα\ γ ά ρ e u m c o n t r a m a n u s venaia e s t . E c e r v i s e n i n i quos
τ ι ν * τ ω ν τεθεαμένων έ λ ά φ ω ν , ώ ς μεν ώραϊον Ιδεΐν ν conspexeral, i u i u m queradam p u l c h n i m aspectu,
ώ ς 5ε ευμεγέθη χα\ πίονα κατ* οφθαλμούς έμφαινα- p r a m a g n u m q u e , atque o p i m u m obtulibus praesen-
μβνον διώκοντα, χα\ it6pf,*a τ ω ν σννεξελαυνόντων l a t u m , dura. p e r s e q u i l u r , e a m q u e ob r e m p r o c u l a
&ιά τούτο γενδμενον * Εργον δέ τούτο θείας οίκονο- reliquis pariter insequemibus a b r i p i l u r (iia nempe
μίας, ώ ς είκδς ήν καΐ έν έρημΕα τ ι ν ί
1
μονώτατον propensiori D e i , u l par est, coneilio agebalur), alque
άπειλημμένον, τ η ς Δ ε σ π ο τ ι κ ή ς ούρανόθεν άκούσαι in soliiudinem quamdam singularis&imiis appelli-
φωνής. Έ π έ σ τ ρ α π τ α ι μ ε ν γ α ρ πρδς τ δ ν άνδρα τ δ lur, Dominicain coelitus audit vocem. Nimirnm
θαυμάσιον εκείνο ζ ώ ο ν • ου πρδς τ|) κεφαλή, τ ή ν τοΰ c o a v e r s a i n e u i n a d m i r a n d a l u c b e s l i a , ad ejus r a -
εσταυρωμένου , τ δ παραδοξότατον , καταθεαΟήναι p u l , Crucifixi novam plane ac insuetani funnam
μορφήν - έ ξ ο υ καΐ φωνήν έ ν ε χ θ ή ν α ι , *Ω Πλακΐδα, c o n s p i c i l ; e x q u a ipsa vox rumperelur, dicens,
λίγουσαν, τ ί με δ ι ώ κ ε ι ς ; ΊΧ καινής κλήσεως I *Ω P l a c i d a , q u i d me. p e r s e q u e r i s ? Ο n o v a m vocattonem!

S. EUSTATHIl ACTA ANTIQUA.

τ ο ς , fjv δια τ ή ν σωτηρίαν ή μ ω ν άναλαβεϊν κατεδέ- C c o r p o r i s i m a g i n c m , q u o d nastrsc s a l u l i s rans.i t>o-
ξατο * κα\ φων*)ν ενθείς τ% ελάφ^> άνθρωπίνην, n i g n i s s i i n u s ipse a s s u m p s i t : i n d i t a q t i c c c r v o h u -
m a n a voce, a d se P l a c i d a m v o c a t , a i i q u c : P l a o i d a ,
q u i d της o e r s e q u e n s ? E n a d s u m U\z>. s;.luiis r : m s a v

u t t i b i i n hocce a u i m a l i , a p p a r e a i n . Ego s u m Jesns,

δν αγνοών σέβη. Α ί γ ά ρ εύποιΕαι σου α ς ποιείς εϊς
τους δίομίνους, παρέστησαν ενώπιον μου, κα\ τ^λθον
έμφανίσαι σοι έμαυτδν, καΐ κατάντησα·- διά τ ο ϋ έ λ ά -
φου τούτου, κα\ ά ν τ ι ζ ω γ ρ ε ΰ σ α ί σε , κα\ συστοιχεϊν
σε τ&Ις δικτύοις τ η ς φιλανθρωπίας μου. Ού γ ά ρ ksxi
δίκαιον τδν έμοί ποοσοίλή, δια τ ω ν 5ργων τ ω ν α γ α ­
θ ώ ν , δουλεύειν δαίμοσιν άκαθάρτοις. Δ ι ά τούτο γ α ρ
ί^θον έπ\ τ ^ γ ή ν έν τ φ ε Γ δ ε ι τ ο ύ τ φ , σώσαι θέλων
το τ ω ν α ν θ ρ ώ π ω ν γένος.
Τ α ύ τ α άκουσας δ στρατηλάτης Πλακίδας* καΐ Εμ-
φοβος γενόμενος, Επεσεν άπδ τού ίππου έ π ΐ τ ^ ν γ η ν .
"Ωρας δε βιελθούσης, είς έαυτδν ί λ θ ώ ν , Etrnj α κ ρ ι ­
βέστερο ν Ιδείν βουλόμενος τ δ όφθεν α ύ τ φ δράμα, D cornpos effeclus, s t e t i t , b o c s c i l i c c t c o g i l a n s , u i
καί φησι · Τ ί ς ή φ ω ν ή , άποκάλυψόν μοι δ λαλών αοι,
W άκουσας π ι σ τ ε ύ σ ω . Κα\ λέγει προς αύτδν ό k o -
ριος· ί ύ ν β ς , ώ Π λ α κ ί δ α . Έ γ ώ είμι Ιησούς Χ ρ ι σ τ δ ς ό ut u b i audiero, c r e d a t n ? A d quem D o m i n u s , i n -
τ δ ν ούρανδν κα\ τ η ν γ η ν έκ μή δντων συστησάμενος*
β τ ή ν άδ'.άκριτον ύλην διακρίνας • δ τ δ φως άναδεί-
ξας, κσΐ τ δ σκότος διαχωρίσας · έ γ ώ εϊμι ό τ δ ν ήλιον
είς τ δ φ ω ς κατασκευάσας, κα\ τ ή ν σελήνην σΰν τοίς
άστροις ε ΐ ; φαύσιν τ ή ς νυκτδς τ ά ξ α ς . Ε γ ώ ε ί μ ι ό
κστρούςκαΐ χρόνους κα\ ένιαυτοϋς κα\ ημέρας συ-
στησάμενος. Ε γ ώ είμι ό τ*όν άνθρωκον έκ γ η ς δ ι α -
πλασας ' δ διά τ ή ν σωτηρίαν τ ω ν ανθρώπων έπ\
γης φανείς έν σαρκ\, δ σταυ(κι>Οε\ς, κα\ ταφε\ς, κα\
τ ί τ ρ ί τ η ήμερα εγερθείς. Τ α ύ τ α άκουσας ό σ τ ρ α τ ­
ηλάτης [1λακίδας προσέπεσε πάλιν έπ* τ ή ν γ η ν , λ ί -
ι gisicr TTiilitis Piacidas, i l e r u m i n t e r m m p i o c i d i t ,
q i i e m , c u m u e s c i a s , c o l t s . Qune e n i i n b c n e f l c c m i a !
n>unera c o n f e r s i n egenos, i n c o n s p e c i u m e o a s i i -
l e r u n t , ac v e n i , m a n i f e s t a i u r u s U b i m e i p s u i u ;
c e r v i q u e h u j u s specie o c c u r s u r u s , ac v i c i s s u n v e -
n a t u c a p t u r u s , i m p e n s i o r i s q u e clementia? mex r e -
t i b u s i n d a g i n e c i n c t n n r s . I f a u d e n i m % q u u m , ui
q u i b o n o r u m operum studio m i b i aniious s i t , i n i -
p u r i s dseinouibus o b s e q i i i o mancipeiur. Idcirco
e n t m v e n i i n l e r r a m h a c t i b i con&picua specic,
q u o d h u n i a n u m genus u t s a l v u m ^ p r a e s l e m , m i l i i
&U c o n s l i t u t u m ,
His inagister m i l i t i x Placidas a u d i l i s , m e i u q u o
c o r r e p i u s , e q u o e*cussu3 i n l e r r a m c o r r u i t : d ^ -
cur&aque t c m p o r i s m o r a , i n se r e d i e i i s , s u i q u e
objet-tam v i s i o n e m d i l i g e n l i u s c o n s p i c a r e i u r , a i i -
q u e : Quaenam v o x , a p e r i m i b i q u i raibi l o q u e r i s ,
l e l l i g e P l a c i d a : E g o s u m Jesus C h r i s t u s , q u i c i e -
i u m e t t e r r a m ex n i h u o Cundidi, ac m a t e r i r e i n -
discretam molem d i s t i n x i : q u i lucem l e d i d i , ac
teitebras s e p a r a v i . E g o s u m q u i s o l e m i n l u c i s
usurain c o u n i l u i , lunainqiie c u m stellis, u t n o c i u
splendeaut, p o s u l . E g o s u m a u i tempestales, c l
t e m p o r a , e( a n i t o s , e t dies fect. E g o s u m q u i l t o -
m i n e m β l o r r a f o r m a v i ; q u i liumanae s a l u i i s causa
i n c a r n e a p p a r u l ; q u i q u e c r u c i affixus, ac s e p u l -
l u s , t e r l i a deraum d l e eurrexf. H i s atiditis, m a -

r
Act.x, i .
383 NICETvE PAPHLAGONIS 384
ο vocem Sermonis v m , nova ac insolila ratione Α φωνής λόγου ζώντος, i v άλογω παραδύζυ>ς Ιχφωνη-
ίπ muta personautem aninianic I Assimilis illa vox θεΰσης ζώω. Παραπλησία αύτη ή φωνή τί) πρώην
v

voci magnum pridem Paulura vocanti e coelis : τδν μέγαν ούρανόθεν καλούση Παύλον * χα\ εΤς ό
unusque ac idera est, qui hunc ac illum, iisdemque τούτον χάκεΤνον, και έφ όμοίοις καλών. Τδν ζηλον
Κ

Yocai e i causis. Amborum enim aemutationem ac- γάρ έχατέρων προσιέμενος, τήν άγνοιαν επανορθοΰ-
ceptam babcns, ignoraniiam emeudavit; velut qui ται" ώς διωκόντων μεν τήν εύσέβειαν, ού κατά σκο-
pietatein quidem, at non ex aninio ac volcnles per- πδν δί.
tcqtiereiUur.
Ο Placida, quid me persequeris? Noi» f i i i m fas ίϊ Πλακίδα, τί με διώκεις ; Ού γάρ σοι θέμις
ψ

tibi est, ut eum teneas, qui non polest lencri; uive
iiumqiii capi non polest, cursu assequaris : par
vero potius, ut a me ipse venatu capiaris, mcisr|ue
impensiorii clemenliae relibue ac indagine tenearis.
Sic uovae ac insoliuc forma epecUculo, voctsque
lonilru stupore aclum, ac equo excussum, niagno-
0 φόβω ψυχής» άκοΰσαι λέγεται προς της ύποφα-
que animi pavore ac formidine perconiantem, Ec-
quienam ee, Domine, audisse, aiunt, ex divina illa
ipsi conspeeia visione, Esse se Jesum Deum
Christianonim; cui opcribus quidem obsequeretur,
ai cujuft dispeneaiionis ratiwiem nescirel. Monere
«leiDceps, atque jubere, ad Chrislianorum ecclcsiani
ac sacerdotem celerrime pergerel, ex quo mysierio-
rum jmparlRionem ac illuminalionum emundaiio-
nem cum t o u familia posoerei; idque conteculus
tciret, tolam iu ipsum hostis aemulalioncm conci-
Utnin i r i : ac fore ut Uumanaui omnem clarUatem
Itonoremque a m i l t c m , necnon omniumfacultatum
jacturam faceret: Iiortart, animi toleraniia aemu-
ΙΜΠΙ vinceret; se, qui respondeat, supernnm certo
χρατεΤν τόν άκράτητον, ούδε τον άνάλωτον δρόμφ
καταλαβεΓν · σε ζωγρηθήναι δλ μάλλον ύπ* έμο?
βεΓ, κα\ τοΤς έμ/)?ς φιλανθρώποιςένσχεθηναι βροχοις.
Τδν δε προς τήν ούτω καινοπρεπη κα\ ζένην κατα-
πλαγέντα καΐ καταπεσόντα μορφήν χαΐ φωνήν,
Κα\ τίς ε Γ, Κύριε; συν 'μεγάλω διαπυνθανόμενον
νείσης αύτψ βεοειδοΰς εκείνης Οπτασίας,, ώς αυ­
τός! Ιησούς εΓη των Χριστιανών δ" θεός · φ κα\
τοϊς ίρ^οις φησ\ν αύτδν εύαρεστεΐν, τον της αυ­
τού δε λόγον οικονομίας άγνοεϊν · παρεγγυφν δέ οΕ
λοιπλν τήν των Χριστιανών Έκκλησίαν χα\ τδν Ιερέα
δτι τάχιστα καταλαβείν · 'ταρ' οδ των μυστηρίων
τήν μέθε^ν, και των φωτισμάτων τήν χάθαρσιν,
α&τήσα* πανοικ«\ λαβείν · κα\ λαβοντα είδ^ναι, ώς.
έξεγερεϊ μεν δλον του δυσμενούς τον ζήλον εφ' έαυ-
τον, ΙκπεσεΙται 6ϊ της ανθρωπινής δόξης καΐ της
τιμής, και πάντων τών προσόντων αύτψ. Ka\ vtxgEv
μέν t f j καρτεροψυχίφ τδν άνταγωνιστήν παραινεί *
έαυτδν δ^ είναι τον άνωθεν ύπερμαχούντα, χρήμα-

S. EUSTATHII ACTA ANTIQUA.

dicens: Credo in te, Domine, quia tu es Comlitor C γων* Πιστεύω t i ; σε. Κύριε, δτι αΰ ε! δ ποιητής τών
'
Sipciiloium, ' c o n v e n 'i s ; eos qui c c c i i*'
qui erranies 1
αιώνων, καΐ Ιπιστροφεϋς των πεπλα*/ημένων, καΐ
ie-
rant, erigig; eos qtii m o r l e e S s i i n c l i fuerant, v h a
ανορθωτής των πεπτωχο*των χαΐ ζωοποιδς των τ«-
9

imparus. Ad quem Domimis: Si credis in me,
vadc iu civitatem, et ail Chrislianorurn sacet^lotem
accede, atque ab eo graliam, quae inilialione b a -
ptismatie praeslaiur, (juaere. TumPlacidas: Placet
iixori quoque ac libens ba?c me annontiare, ut et
ipsi in le crcdant? Ait Dominus : Annunlia, acce-
ptoque per baptisnia CliriBti signaculo, nmiulabi-
mini ab inqiiinamentis peccaiorum veslrorum : lum
vero lnic rcvericre; Jibique ipse apparens, quae
futura suni osteudam, atque saluiis mysteria nota
faciam.
Faclo jam vespere, ac die inclin:Ua, magisier
miliiiae domum cuni ilescendissel, q u ^ sibi appa-
rueraut inagna Christi mirabilia uxori edicere, ac
exponcre, V i x d u m autem expteta narratione, ac
relatis quae in illa dicia Acceperat, ad eum slalim β της οπτασίας, άνεβοησεν ή γυνή αύτοΰ, λέγουσα ·
clamore uxor, Domine m i , Crucifixum vidisii, quem
θανατωμένων. Αέγει πρδς αύτδν ό Κύριος · Εί πι*
στεύεις εϊς έμε, άπελθε ε!ς τίιν πόλιν, χα\ πρόσε/Οε
Τψ ϊερεί των Χριστιανών, χαι ζήτησον ταο* αύτοΰ
τήν δια τού βαπτίσματος χάριν. Λέγει δ ΐίλαχίδα;*
Κελεύεις άπιγγελώ ταύτα τ|) γυναικι μου, κα\ τοΙς
τέκνοις μου, δ πως καΐ αύτο\ πιστεύσωσινείς σέ; Αέ­
ρ ι πρδς αύτδν 6 Κύριος.· Άπάγγειλον αύτοίς, χχ\
οεξάμενοι τήν εν Χριστφ σφραγίδα διά τοΰ βαπτί­
σματος, καθαρισθήσεοθε άπδ των μολυσμών των,
αμαρτιών υμών, κα\έλθε ενθάο'ε, κα\ δφθήσομαί σο*^
χα\ υποδείξω σοι τά μέλλοντα» κα\ φανερώσω σοι τα
της σωτηρίας μυστήρια.
Καταβάς δε ό στρατηλάτης δψιας λοιπδν ήδη γε-
γενημένης, ήρξατο διηγεϊσθαι τη γυναιχΐ αυτού τά
μεγάλα θαυμάσια τοΰ Χριστού. *ύς δε συνετέλεσε
οιηγούμεν^ς τήν δρασιν χα\ τά λεχθέντα αύτφ δια
U κύριε μου, τδν εσταυρωμίνον έώραχας, 'ό'/ol
V

colunt Christiaiii. Is enim soius verus Deus esl, Χριστιανοί σέβονται. Αυτός γάρ μόνος έστί & ο ς
qui signis ejusinudi vocat, eos, qui in ipsum cre- αληθινός, ό διά τοιούτων σημείων προσκαλούμενος
Jiint. Auctoque clamore; Miserere mei, a i l , Do- τους πιστεύοντας είς αυτόν. Και έπιπλίΤον άναβοη-
inine fiu Jesu Cbrtsle, et amborum puella «tale σασα, λέγει" Έλέησδν μ ε , Κύριε μου Ιησού Χριστέ-,
nalorum nieorunn καΐ τά δύο μου νήπια.
Tumque illa vtro : Ego quoque superiori noclts ΚαΙ λέγει τψ άνδρί· Έ ν παρελθούσα νυχτ\
ciitn conluita i u m , dicentem inihi : Cras l u , v i i - χαγώ έθεασάμην αύτδν λέγοντα μοι· Αύριον συ, χαΙ
que tuus, ac libert ad me venielis, ac scidU, ό άνήρ
quia ego suin Jcsus Christus. Plaouii igitur uL lali χαι γνώσε<
figura, novoqiic hoc ac insolilo spuclaculo in cer- λήθην "
vu tihi apparereni, u i meam admirnia poleiiliam, θεάματι,διάτοΰελάφου σοι όφθήναι, ίνα θαυμάαχσα
in nie crederes. Veni igitur, noctc liac acc<idaiiius,
ac Clirisliauoniin bapUsiui coinpolcs cniciuiinir;
riijiis vi Cbrihli fidelcs illi coiiciliatilur. Ad quam
riaciil«s. ld qniH]ue nxor charisstiua, qui appa-
t οΰνται αύτψ οΕ πιστε^/οντες εις αύτδν. Λέγει πρδς
r u i i , ad tnc locutus csl. Mcdia igiiur noclo a>sum- χύ;ήν ό Πλακίδας ' Τούτο, γύναι, και έμο'ι είπε ν ό
385 ORATIO X V I I I . - IN LAUDEM S. E U S T A T H I L 386
τίζων χληροφορεΐ * xa\ είς τήν προτέραν μέν έ*1 Α auxilium polliceri, ac fore ut pristino landera ho-
τέλους άποκαταστήσοντα τιμήν, τοϊς στέφανος δέ nori re&iiiuiuin. justiliae sertis donet atque reili-
της δικαιοσύνης αύτδν άναδησόμενον. miat.
Τ6ν δε ταΰτα χρηματισβέντα καΐ πεπιστευκότα, Hoc illura ctivlno responso ad creduliutem addu-
καΐ ofxot γενόμενον, άναθεϊναι μεν τ^ γυναικί πάντα, cium. domumque reversum, uxori cuncla relulisse,
ουκ έπικοπηναι δέ της προθέσεως * μάλλον μεν ουν nec inde quidquam relardatum, qutn potius fer-
κα\ θερμότερον π«ρ\ τήν τοΰ αγίου βαπτίσματος venlius etiam ad capessendum sanclum bapiisma
άνάληψιν διαναστήναι προς αυτής, ατε δή καΐ αυτής ab ea excitatum esse, quippe quse ipsa qnoqite
οράμασι θείοις χα\ χλήσεσιν ήδη προς τον Κύριονέξ- divinis jam visionibus ac vocaiionibus in Domimim
ισταμένης χα\ προθυμουμένης. Οΰτω τοΰ τής πα­ excita atque alacrie essel. In euro itaque modum
λιγγενεσίας άμα τοΐς δυαΐ τέκνοις ol τρισμακάριοι ler beati una cum ambobus Hberis regeneratioiiis
κατηξιοΰντο λουτρού * καΐ οΰτω μυστικώς τδ τής lavacrum conaecuti sunt; sicqu.e mystice, Spirilus
αληθείας μυστήριον διά τοΰ παναγίου Πνεύματος sancti niunere verilalie susceplo inyslei io, ac cum
έγκολπωσάμενοι, κα\ κατά τδν Ιντος άνθρωπον δλον lotum interioris homiitis Itospilio Christum acce-
είσοιχισάμενοι τον Χριστδν, έν τή τής θείας γλυκύ- pissenl, divinae dutcedinis gralia expultabant. l i a -
τητος χάριτι ήγαλλιώντο. Τοίς έν xfj έρήμφ δε Β qne vir mirabitis, divinis nuper ili deserlo oraculis
πρώην χρηματισμοΓς, τήν μελίτηντών Ιερών συμ­ sacraruin inedilationein Scrfpturarwn componens,
βάλλων Γραφών, καΐ τή διδασκαλία καΐ τή παρακλή- ac cum docirina atque adhorlatione Spiritus qua-
σει τοΰ Πνεύματος ό θαυμάσιος άνήρ, ήμέραν έξ lidie aedificareiur, fortiter magnoque ac iUJenti
ημέρας οίκοδομούμενος,· άνδρικως καΐ μεγαλοτόλ- animo ad belli cum hoste prociuclum alque eon-
μως προς τον κατά τοΰ δυσμενούς πόλεμον ώπλίζετο. fliclum instruebatur. Haec Eusialhii fldei exordia,
Ταύτα της πίστεως Ευσταθίου τά προοίμια, ταΰτα Iiaec ejua facinorum ptaeexerciiainenta ; haec cou-
των άνδραγαθιών αύτοΰ τ ΐ προγυμνάσματα* κα\ jugift oplima Theopisies, Agapiique ac Theopisii
ταΰτα τής καλλίστης αύτοΰ γυναικός θεοπίστης, sacrorum, Cfirislique novoruin miliium, praeludia :
Αγαπίου τε κα\ θεοπίστου, τών αύτοΰ μέν Εερών inque euin piodum deponentes veterem borni-
τέκνων, νεολέκτων δέ τοΰ Χριστού στρατιωτών, τά nem, ac cnm nominibus commuuia disciplina,
προτέλεια " καΐ ουτω τον παλαιδν άνθρωπον αποθε­ anlmiqne raiionibus. novum illum qnique scctui-
μένοι, δμοΰ δε τοΓς όνόμασι τήν τε πολιτείαν καΐ dum Deum creatur, insanctitateet juslilia inriucruui.
τήν γνωμην άμείψαντες, τον καινον κα\ κατά Θε6ν κτιζόμ«νον εν όσ.ίτητι περιεβάλοντο καΐ δίκαιο^

S. E U S T A T H I I ACTA ΑΝΉΟϋΑ.
δφθείς iiot. Μεσοΰσηςδετής νυκτός λαθραίως λα64ν- G ptis clonculum ambobus liberis, paucisque adco
τε; τά δύο νήπια» καίόλΕγους τών οΙχετών, προστΐλ* famulis, seorsim soli ad sacerdolem adierunl, to-
θον τψ Ιερεϊ κατ* Ιδίαν |iovoi κα\ εξήγγειλαν αύτψ tamque visiouis quae obligerat, rationera illi idixe-
f

πίσαν τ^ν γενομένην αυτοί; όπτασίαν χα\ δμολογή- runl; professi deniqne credere se in Doniinum
σαντεςαυτψ πιστεύειν έπ\ τον ΚΟριον Ίησουν Χρι- Jesum Christum, eo ininistro signaculo donaii
στον, παρεχάλεσαν αύτον δοΰναι αυτο7ς τήν εν Χρι- quod in Chriftto est, rogaveruni. lngenti ille affusus
στφ σφραγίδα. Ό δε περιχαρής γενόμενος, χαι οο- gaudio, inque Domini nostri Jesu Cbristi laudes
(άσας τόν Κύριονήμών Ιησοΰν Χριστον, τότ θέ- effusns : Qui vult omnet homines talvotfitrl, ei ad
Xorra αάττα άνθρωχοτ σωθήναι^ χαΧ είς έπί- agnitionem terttatis venire assumptos illos ca-
yrwtv άΛηβείας iJdstr, χαΐ λαβών, χατήχησεν techismo instiluit, exposito ftrtei mysierio; insii-
αυτούς, έχθεμενος αΰτοΐςτο μυατήριον τής πίστεως. tutosque in nomine Patris, et FiliU ei Spiritus saii*
Κα\ έβάπτισεν αύτοΰς, είς τδ δνομα τοΰ Οχτρδς, cti. linxit; Plachlam quidem muiato nomiue, Eu-
χαΐ τοΰ ϊ ί ο υ , χαΐ τοΰ άγιου Ιΐνεύματος * τον μεν slaihium vocans; uxorero. Tbeopistem; similiter
Πλαχίδαν, μετονομάσας Ευστάθιο ν * τήν δε γυναίκα quoque hberos, majorem natu, Agapium ; secundiim
αύτοΰ, θεοπίστην ' τά tk τέκνα αύτοΰ, τδν μέν vero, Theopistum. Posirenio imparitios sacrosaucio
πρώτον, όνομάσας Άγάπιον, τδν δϊ Ετερον, θεόπι- corpore, ac fiangiiine Donfiini no&tri Jeeu Christi,
στον. Κα\ {Α&τέδωχεν αύτοΐς τοΰ αγίου σώματο; χα\ a se illos dimisii, ita monens, Deus ac Chrisius
αίματος του Κυρίου ημών Ίησοΰ Χρίστου χα\ ά π - erit vobiscuin, suumque vobia clementisshiia butii-
έλυσεν αυτούς, είπών * Ό %θς χαΐ ί Χριστός Ισται laleilribuet regnum. Novi €nim esse super vos
μεθ' υμών, χαΐ χαρίσεται ύμίντήν αύτοΰ βασιλείαν. D manum Domini. Yoe aulem, cum versari vos iu
"Εγνωνγάρ, δτι χε>ρ Κορίου εφ' ύμας έστιν. 'Τμείς paradiso volnpiaiis coniigerU meraentoie animie
t

δέ δταν αύλίζησθε έν παραδείσφ τ ή ; τρυφής, μνή- me^e (mei scilicet Joaiinis). lia rogo.
οθητε τής ψοχήςμου Ιωάννου. Να\ παρακαλώ υμάς.
Πρωίας δέ γενομένης, λαβών ό ϋύσςάθ'.ος ολίγους OlK>rto mane, Eustatliius parva equituin assum-
1
Γππους ^εθ έαυτοϋ, άπήλΟεν εί; τδ δρος · xai έγ- pta manu in montcm concesRil : j^mque loctnn,
γ ίσα ς τφ τόπψ έν ψ τήν δρασίαν έώρακεν, α π ­ ubi visionera aspexcrat propius asseciitus, coinmi-
έστειλε τους στρατιώτας αύτοΰ, ώς έν προφάμε ι δή­ liioties ceu ad ferarum, venalusque iiidagiiiein,
θεν έκζητήσαι θήραμα · κα^ μόνο; άπομείνας μι- diuiisil; solusque pauxitlum remanens, ad loruiu
κρδν, προσηλθβν αύτδ; είς δν έδϊΐ έγγΐσαι τόπον, cm propinquare debebat, acceseit; enque vidci l i -
κα\ δρα τδν τΰπον της δϊίχθείσης αύτψ οπτασίας τδ gurant uslensa* prius visionis ; ac carfons iit faciom :
πρότεοον • καΐ πεσών ίτΧ πρόσωπον, έδόα, Δέομαί Rogo te, clamat, Doiitiue Jesu Christe; coguovi
1
σου, Κύριε 'ίησοΰ Χριστέ έγνωκα γάρ δτι συ εί δ eiiitu, quia lues Filius Dei vivi, et credo in Pairem,

n
* 1 Tiiil. I!, 4.
557 NICETA PAPHLAGONIS 38S
Quia vero sic spiriialiter, meuteqoe iitsirucli Α Έ π η & ούτω μεν ώπλίσθησαν νοητώ; , οΰ:ω &
erai>t aique paraii,uiomuem Christi causa imper* , παρασκευής εΤχον, ώς Ετοιμοι sTvat πάντα πόνονάτα-
t

turbaLe laborem laturi esycnl, vide, ^uxso, qui ράχως οίσειν υπερ Χριστού, δρα &ή μοι πώς »5 τών
niagnorum hqruni ceriaminum epeclaior, ac >cr- μεγάλων τούτων αγώνων θεωρητής, ^ λόγων
χ α ΐ ω ν

monum auditor eisistis, quauia eis ab eo qui lemat ακροατής, οίον αύτοϊς προς του πειράζοντος πειρα-
lentalio confletur. Pritrura lues quaedatn noxta τήριον συ£0ήγνυται. Πρώτον μεν λοίμός Ής κατ4
servos aiictllasqtie invadeus, qaid^uitt obeequio τ« τών παίδων καΐ παίδι α ίων έπισκήψας ολέθριο*;,
aDdiituni eral, domique famuiabaiur, I w c v r l e m - icSv το περί αύτους θεραπευτικών χα\ οΐκίδιον, έν
poris mora absumtt. TUHJ advensus boves el equas, βραχεί άναλίσκεί καιρψ. Έ π ι ι τ α κατά τβ βοών και
ruucUque peuitus jumenta grassata lelhifera ipsa ίππων, καΐ κατά πάντων άρδην τών κτηνών Οραύ-
lites uoxaque, pari raiione exstinguii ae necai. σις όλεθροφόρος έπεισφρήσασα, τον ίσον έξαναιρεΐ
τρόιτοχ.
l n liis streuui Dominum collaud&ntes, nniiuique 'Επΐ. τούτοις οΕ γεννάδα* τον Ktfpcov εύλογήσ*ντε?,
caudore gralias agenies, ad vu-iiias lamisper (quas χαΐτήν εύχαριστίαν ευγνωμοσύνη ψυχής άναπέμ-
babebanl) aedes, iude forsilan refrigcrii aliquid a ψαντβς, μικρόν της οΐχίας εαυτών ύχ^χωροΰσιν, άνα-
malis ingruenlibus sibi fore arbilrait, reredunt. ^ ψύξϊΐν τυχδν βραχϋ. δόξαντες εκ τών επικείμενων
Secessi&se iinpii quidam ac scekiali cuui adver- ανιαρών. Τούτων 11 τήν υποχώρησαν Λνίρβ.ς ίινές
lisseut, repeniina i n aedes impiessioiie, eortiui παρατηρήβαντβ; ανεβείς, χαΧ άφνω χαταοραμόν-
otciiei» sub&taniiain absiuleruni. Ac vero aspeclu τες της οίχΕας, αίπαταν την προσο&σαν αϋτοΤς άφεί-
mirabile quod Ua evenerat. Qui enim i i m u m e r j - ΐιντο περιουτίαν. Κ α ί ή ν 16*ίν θ^υμαστον βντως το
bdi salellitio praetor stipabaiur, derepenie singula- γιν^μενον. Ό γάρ ύπο μορίων βορυφορούμβνος
rissimus iu angulu sedebat, cui ue tiuius q u u k m στρατοπεδάρχης» έξαπίνης έκάβητο μονώτατο; έπ'
ad obseqnium famuli opera coticessa esset. Quique έσχατιδ;» ούί δσον ένΐ παιδαρίω λειτουργείσθαε συγ­
1

adeo lieri auro* argeiUo ommque vasoruni magni-
flcemia, necnon servornm amliilioso omni famu-
laiu conspicuus tongeque specialnlis erat, cuitclis
hodie amissis, extreinain pauperiem ac egesiatem
eumma feliuitale coinutuiaveral; exque uxore ac
geiiiiuis dunlaxat pendeos pueruiis, noo tani
χωρηθείς · κα\ 6 χΟ^ς χρυδίψ κα\ άργ^ρίψ, κοΛ πά-
otj πολ^τελεία αχευών, xoi πάααις τών ύπηρετβυ-
μενωναύτφ περίβλεπτος φιλοτιμία^ς, σήμ*ρον απάν­
των/ έχπεπτωχών ' έ^χάτην lb πενίαν χα\ άπορίβν
&χρ&ς <05αίμο>;ίας (λμειψάμενσ- * x a l γοναικί δε καΐ
νηπίοις μοΛ#οις σαλεύω-ν 6\XJW, θύ μδλλαν παραχαλού-

S. E U S T A T H I I ACTA A N T I Q U A .
et F i l i u m , η Spiritum sanctum ; nuncque venio
obsecrans intemeraiam deitatem luam, u l milii ea
matiifestep, qnae es polliciuis. Ad quem Dominus :
^ a t u s e s » ο Euslalbi; quodgratiaa iueaelavacrum
meam indutae immoFialiiaiem, susceperis. Nunc
ilaque nequissinuim vicisti. Nunc eunt $eduxisii,
cujtie astu seducebarts. Nunc hominem, qui cor-
rumphur, exuiaii; nullique 'obnoxium tentaiioui
Q
ΤΙος xou θεοΰ του ζώντος, xal πιστεύω είς Πατέρα
χα\ TUv,. χα\ αγιον Πνεύμα · xart νϊίν ήκω οεόμενος
της άχραντου σου ββοτιΐτος, 6πως γνωρίσης μοε,
t &πβρ έπαι^Ύείλω* Κα\ λίγες ττρδς *ΰτδν ό Κύριος*
f Μακάριος εΐ, ί> Εύστάθΐβ, οτι έίέξω το λουτρον της
χάριτίςμου, έπαμ<ριασάμενός μου τήν άθανασίαν.
Νυν οδν ένίχησας τον πονηρόν. Νΰν Ιπάτησας τον
άπατήσαντά σε. Νυν άπεδύσω τονφθαρτον ΛνΟρω-
-

manentem in t»aeculuiu saeculi indiiisii. Nunc elu-
cescet fiitei facirius : diabolus namque qjuod ipsum
reliqueris, acri in te iracundia exarsil, omaetnqiie
adversuin te macbinam movere salagii. Teolalio-
nem suslineas oporiet» quatn si suslinueris, vicio-
ria3 coronam reportabis. Ecce enim io liunc usque
diem saeculi hujus, temporanearumque reruin, ac d i -
viliarum functionibuscfaruseQulsisii. Necesae tgiiur
esl, u l a vana bac subliinilale dejiciaris» ac s p i r i u -
libus rursus divitiis sublimevis. iNeergofonnidaveiis,
neque siectilarem gtoriamaUeudens, c^iia praefulsisi^
diflidenlia abducaris : sed sicutmditix muuiaobienK» ν
πον, κα\ ένεδύσω τον δωβαρτον, τδν διαμένοντα β!ς
αΙωνα αΙώνος. Νΰν της πιοίτεως ββεχβήσβται τ& Ι ρ -
γον^ έπειδήπερ φθόνω χεχίνηται χατά σου 6 δια-
6ολος> διότι έγχατέλιπβς αύτον, χα\ σπουδάζει π 3 -
σαν έπίνοιαν χατά σου κίνησα ι. Δει σέ τινα πειρα-
σμόν ύπόμεϊναι, δν Ιάν ύπενέγχης, χομίση τ^ν στέ-
φανον της νίκης, 'ϊδοΰ γάρ ύψωδης ϊως του νυν έν
τα£ς πραγματε£αις του β£ου τούτου χαλ τρύ πλούτου
τούτου πρόσκαιρου- · δεϊ ούν ταπείνωθήναί σ« από
τοϋ ύψους τοϋ ματαίου τούτου, χαΧ αύθις πάλιν
ύψω6?|να£σε i v τψ πνευματικώ πλούτφ. Μη ου ν i i t -
λανδρήσ^ς μ^δέ άπtorτήσrlς προς τ*;ν ύπάρξασάν
Τ

pra-clara morlalibus videbarisdesigii3refaciui>ra,liOC
enitens ut gratiam inires lerreni priuclpis ac iuipera-
lorie; sic quoquenava operam,uiadversus diabolum
sirenue diiiticanS, nubi Kegi inimorLali serves
fidem; hi&que adeo exLreniis lempoiibus Job aller
m (vnlalionibus eaileas, ac diaboli clavus i r i u n i -
pliig. Vtde igiiur ae iorte eogiuiio aliqua uialedt-
cenlia^ in cot* tuum asceudat Posteaquam enhu
di pressui in humile fueris, veniain ad tc, ac r u r -
S i i 8 in pri&linain gioriam te resiiluaD). Atque Uis
bominus diclis, io coelos ascendtt : boc abunde
addens ; Nunquidigilur placei, ut slatim proposiiam
tibi leiUafitnitui), an in boruin iinedierum, excipiaa?
Adqiiem KitslaLhius: Quxso, Oomine, nisi iransire
pussuul, qu<e de nobis detiniia stint, ut nuncpoiius
extipci e noa (eulaiioneiii jubcas, aique virtutem ad ea •
σοι χοσμιχ*ν δοξοίν · άλλ* ωσπερ πολέμων άνθρίό-
ποις άριστευων ΐφαίνου, τω βασιλε! άρύσαι τψ *πι-
γείψ σπουδάζων * ο&τως χα» xatxdt τοϋ δ^ιβύλου άν-
δραγαθηναι σπούδασον, έμοί τψ ά&ανάτψ ^ασιλεΐ
την πίστιν φυλάσσων, χ<χ\ έν τοις καιροίς τούτοις
Λλλον *1ώ6 άνΛδβιχβήναι έν τοΐς πειρασμοί;, χα'ι
νικητήΜ τοΰ διαβόλου. "Upa ούν μήπως έν -cfj χαρ-'
δια σον λογισμός τις δυσφημίας άν«6ζ. "Οταν γαρ
ταπεινωθεί, έΜόσομαι προς σέ, χα\ πάλιν αποκατα­
στήσω σε εν τή πρότερη στυ δόξ^. ΚΛ\ ταυτά βίπώ\
ό Κύριος, άνήλθβν εις τους ούρα νου;, λέγων τψ Ε ύ -
σταθίφ * Νΰν ουν βούλβι δέξασΟαι τον προχε^μβνόν
σοι πειρασμόν, %ϊτΐ έσχατου τών ήμερων τούτων;
Αέγεί ό Ευστάθιος* Δέομαι σου. Κύριε, e£ ούχ ίστι
παρ»λθε!ν τάώρισμένα 2φ* ήμϊν, νυν μάλλον δ4ξα-
σθαι ήμδς τ6ν πειρασμόν κίλευσον, καΐ δ^ς δύναμτ'
389 ORATIO X V I I I . - IN LAUDEM S. E U S T A T R I I . 390
μένος, ή τή περ\ α Οτου ς εύσπλαγχνία χα\ συμπάθεια Α animo recreabalur quam miscratione in ipsoe ac
δα κ vO μένος τήνψυχήν χαί διαπονούμενος. condolentia mordebalur direque conftciebatur.
Τί οδν οί μεγαλόφρονες εκείνοι κα\ δντως ανθρω- Quid igilur, luagnanimes itli ac vere bomines
icot τοϋ θεοΰ; *Αρα λόγον άφήκαν ούκ ευαγή προς Dei ? Ergone sermoiieiu non sanclum ac abhorreii*
θεδν,ταις ύπερβολαΐ; ουτω πιεζόμενος των κακών ; • lem, lanta malorum exsuperantia pressi, in Demn
ή χείλεσι μεν ούχ ήμαρτον , διανοία δε προς. άτο­ eroiseruiil? Aul non peccaveruht quidem labiis ;
πους έξήγοντο λογισμούς ; ή τούτων μέν οίιδέτερον , menie tamen ul lurpia absonaqiie cogiiarent. I M -
προς τδν βασιλέα δε κα\ τους υπάτους Τωμαίων hebaclur ? Vel neuirum quidnm ; at se irapetatori
κα\ στρατηγούς εαυτούς αναθεμένοι, λύσιν ήτοΰντο consulibusque Romanis ac praeloribus commen-
των δυσχερών; Ουδαμώς* ώ ; αρχαίοι δε, κα\ ούχ ώς dantes, Hberari malis flagilab:mt ac eoitebanuir ?
δψιμαθεΓς του Ευαγγελίου μαθηται, περ\ των παρόν­ Haudquaquam : quin imu tanqiwm veicrani, itoti
των διαβουλευσάμενος, εύχάριστοΰαι μεν τψ Κνρίω, ul tirones Evaitgelii discipuli dcliberauies, ceria
μάλα φαιδρφ χα\ γεγανωμένιμπαραστήματι της ψυ- admodum atque hilari auimi constamia, amissa-
χ ζ ί ι ^ ή ί υπαρχόντων £νεκεν αποβολής * τά εϊχότα δέ rum causa facullaium Doaiiuo graiias ngunt;
προσευςάμενοι, κα\ τ^ν έν τοις λυπηροΐς ύπομονήν exque inuneris raiione precati, ac patienltam in
αΐτησάμενοι, άναλαμβάνουαι μεν τους δύο νηπίους · ^ adversis petentes, infanies duos (quippc cuni ex
οΰδεν γάρ άλλο τών ύπόντων ύπολέλειπτο" τ ή ; οι­ universa subsianlia aliud nihil eis rebquum esseu
κείας δε πόλεως άφορμηθέντες, την έπ* ΑΓγυπτον assumunt, atquc palria discodeiiles, iler recia in
κατηυθύνοντο πορείαν. ifigyptum coiiteiidunt*
"Εδει δε αύτους διά θαλάσσης π£ρ£ν · κα\ Ιπειδή ISecesse vero erat mare transmiltece : qnodque
πέρας αύτοϊς εΤχεν ό πλους, καΐ ή ναΰς επί της jam alisoluta imigatione, havis liilu* tenerel, ac
ακτής· καΐ τοΐς πλωτήρσιν έκβαίνειν καιρό." * καΐτδ vcctovibus tempus exeundi esset; avidusque nan-
ναϋλονδ ναύκληρος ίπραττεν* χα\ ό Ευστάθιος τότε clerus poriorium peleret; tune plane, lunc in
δή, τότε της θαλάσσης άργαλεωτέρα περιπίπτει τρι­ graviorem mari porcellam Eustalbius illisus est.
1
κυμία* Αφτ)ρέθη γάρ πρδς του ναΟκλήρου την γα- Ablata nani<|iie a naudero conjui esl, quae «na
μετήν, ή μόνη τούτω παραμύθιον παρείπετο· πρό- eolatio reliqua eral. PFaotexLus liic Yeriebatiir,
φααιν μεν, ώς ούχ έχων άποΐοΰνα.ι τ6 ναΰλον· τδ quod ille naulo reddendo non erai : re ipsa auiem,
άληθες δ£, δτι ίρως εκείνον είλήφει τδν βάρβαρον quod amor Ubidinosuft, castne femiuse foroiam i r i -
ούκ εύαγήί, τή ώρα της σώφρονος έπιμαινόμενον. 6ane depereuuieni barbarum cepissel, Sed el haec

S. E U S T A T H I I ACTA ANTIQUA.
ύπενεγχείν τά έπαγγελλόμενα, Fva μή λογισμός τις G sii3tinenda quae indicia fuerint, lienignus indulgeas,
ΰπελθών, σαλεύσητήν διάνοιανήμών άπδτής είς σι ne qua subiens cogiiatio, animum nosirum aiua tide
π'στεως. Λέγει προς αυτόν δ Κύριος, Άγωνίζου, secutiat. Ad quem Doiniinis : Deeerta, et esio ro-
χολ Γσχυε * ού γάρ νικήσει σε πονηρδς λογισμός. Ή bustus : nulia enini le superabil prava cogiiatio»
γαρ χάρις μου ίσται μεθ υμών διαφυλάττουσα υμών Erit namijue vobiscum mea gratia, qme aniinas
1

τάς ψ^χάς·' vestras custodiat.

Καίελθών δε άπδ τοΰ δρους, κα\ «ίσελθών β!ς τήν Descendens itaque de monte, ac domum ingres-
οΐχίαν, άπήγγειλε τι) γυναικά αΰτου, τά λαληθέντα sus, uxori nuntiat, quae a Dominodicta accrperat;
αύτφ ύπδ Κυρίου • καί κοινή κλίναντες τά γόνατα pariterque in genua provoluli,Dominum aloiavere;
αύτων, προσεκύνησαν τψ Κυρίω, κά\ έδέοντο α&τοϋ, ac oranies aiebant : Contiiigat nobis, Domine, vo-
λέγοντες* Τδ θέλημα σου. Κύριε, γενέσθω ήμίν. " luntas tua.
Όλιγων δέ ήμερων διελθουσών, συνέοη νόσον Non plures fluxetant dies, cum saeva lufs Eu-
λοιμ[ον]ιχήν ένσκήψαι τϊ) oixiqi αύτου, κα\τελευτήσαι siatbii domuui invadens, servos illius onines, ac
πάντας τους παΖδας αύτοϋ και τ ά ; παιδίσχας. Τού­ ancillae exsiinxit. ld ubi acctdis&ei, sensil Eusla-
του δε γενομένου, βσθετο 6 Ευστάθιος, τον προμηνυ- thius pranumiatam banc csse tentaiionem, gra-
Οέντα αΰτφ πειρασμών είναι, και ευχαρίστως δεξά- toque suscipiens animo, strenue uxorem adbarla-
μενος, παρεκάλει την γυναίκα αυτού, ah μικροψυ- lur, ne pusillo animo (iai. Tum brevi eadcm adver-
χ^σαι. Κα\ μετ' ολίγον τινά ^ρόνον, έφθασε κατά ?us equos ac reliquum omne pccus processii; sia-
των ίππων καΐ τών άλλων κτηνών απάντων * και πα­ limque quidquid in ccusu jumeiiLorum erat, inie-
ραχρήμα απέθανε πάντα τά κτήνη τά προσόντα D rtit. Sicqiiehacquoqueplaga grato in Deumanimo
αύτω. Κα\ ο&τως δεξάμενος ταύτην τήν πληγήν ευ­ accepta, clam domo c«ra uxore, ac liheris exce-
χαρίστως, αναχώρησε της οικίας αϋτοΰ λεληθότ.ως dens, in locum semolioretu recessil. Ea comperta
αμα τή γυναικίαύτοϋ και το?ς τέκνοις είς άνακεχω- secessione, facinorosi quidam ac ne^uissimi, nocUi
ρισμένον τόπον. ΚαΙ θεασάμενοί τίνες τών κακούργων irrumpenies, omnem eorum substaimam, quidquid
τήν άναχώρησιν αυτών, έπελθόντες νυκτός, διαρπά- in auro, argenio, iuduraeniis posiium erat, laiedi-
ζουσι πάντα τά υπάρχοντα αύτο?ς, £ν τε χρυσίψ χαί ripiuul, nullo reliclo cxc«ptis duniaxal veslibus
άργυρίιρ κα\ ίαατισμφ, ώς μψϊν ίιπολιπέσθαι τής quibus tecti eranl. lisque ap.rumnis ac cladibus re-
ουσίας αυτών πλην ών πβριε0έ6ληντο..Τα?ς τοιαύταίς liqua eorum abundantia^ ac substaniia in nihiluui
δε συ^ιφοραΤς, χαί επηρείαι; πάσα ή λοιπή περιου­ cessit, peuitusque evauuit.
σία αυτών και υπαρξις είς άνυπαρξίαν. κατέληξε.
Έν δέ ταϊς ήμέραις έχείναις δημοτελούς εορτής Eo tempore publicum victorias fesium, ac gau-
επιτελούμενης έπινιχίου τής κατά τών Περσών νίκη;, dium maxinmm, ex more superalis Fersis ageuie
χα\ χαρμονής μεγίστης,ώς εΕκδς, έορτάζέΐν συνέβαινε civitate, comigiL eiiam iiuperaloreio ilfi interesse.
καΐ τδν βασιλέα. "Εδει δέ χαί τδν στρατηλάτην πρδ Sed et magtsiiuin cum printis ιπΠϊΐί;ι% pro mune-
πάντων παρεϊναι χ% &ορτ{}, δσα τε στρατηλάτην ris sciiicet ratione, ac quod scuaius princeps cssei,
δντα, κα\ πρώτον τής συγκλήτου • κα\ έζητειτο, χαί par eral adessc. Uuxicbalur igiiur, nec usquaui
391 N I C E T i B PAPHLAGONTS
nequissimi i n j t i r i a , o m n i u m dirissime pngilem dis- Α Επήρεια & κα\ τοϋτο του πονηρού, πάντων βιαιό-
crucians erat. Nam slelerat itle quidem d i u obse-
crans, ac lacrymis orans, flctuque uxorem diniiili
rogiLans : a l d u r u s i l i e i n f k x i q u e a n i m i fortiler
lenebat. Barbarica e n i m crudelitas, damoniaco con-
serta <estro, u t c o n f r i n g a t u r , una Omnipoteniis
dextera opus b a b e t ; quyeel i l l o brevi poslsublato»
mconlaminalain atque liberam bealae femiuse v i -
U i n largita e s i .
T u n c vero ge quoque ipsum v i r bealus i n p e r i -
c u l u m adductom videns, ne barbari sjevilia i n mare
miiteretur, uxorem quidem invitus reiinquens,
ambo autem charissima pignora ΐιι humeros lolleus
( ο quolies ad earu vertens faciem t qtinm acerhe
ejulans, recenlique inemoria dotens auinio, β ο Β ο τ ι κ α ι τ ϊ ) μνημοσύνη τήν καρδίαν δαχνόμενος, xaV
coniabeecens I ) ad quemdam fluvium veitit. I l i c
porro acerbissima visceribus ac gravis&ima impacla
plaga. Quisnam apte sermo dolorem afltjctumque
expresseril ? Quisnam vero qui islarum lentaiio-
num oculis siccfe m e i n i n e r i l ? Ego sane qnoiics
l i i s t o r i a m legerim, ilfic me auiino versari certo
a r b i i r o r , ac Laoquam recentem aflectum casumque
sentio ; corde angor, contorquentur viscera, l a -
crymis misceor alque compungor, vclut 6 u b
aspecium fabula praesens a g e r e l u r i & c m i b i palam
conspicere v i d e o r , magnum i l l u m anle Geriamcu
pugiiem ; u n u m quidem e b a r i s s i m o r u m pjgnorom
i n UuiueitiS sublatum (quod ambo s i m u l non possei)
S. E U S T A T H I I ACTA A N T I Q U A .
Snventebatur. Onines itaque tenebat s l u p o r , quod C
uno l o m p o r i s niouiemo, eorum quse possederai,
tiifjtl ΐιι censu i l l i r e m a n s i s s e l . I n d u l u i t igtiur i m p e -
r a t o r , ac senaius omnis c a s u s a c e r b l u i e , c u n c i i q u e
rem vehementius admirabantur. T u n c ait uxur ad
Eustatbium : Quandiu bic manebimus, Domiue m i ?
V e u i , assumptis ambobus p a r v u l i s , quoe dunlaxat
restduos babemus, b i n c emigremus, cum notis
oiiitiibns o p p r o b r i u m facti s i m u s . P c r noclis i t a -
q u e b i l e n l i a ainbus p u e r o s c u m s u s i u l i s s e n t , i £ g y -
p u u n cogiiantes, iter a r r i p i u n t . Bidui autem emetiso
s p i t i i o , i u mare. i i i c u r r u i i t ; invemoque i n B l a l i o n c
navigio» maris ilinere p r o f e r l u r i conaceudunt. A c c i -
dit v e i q , u i e l naucierum bominein b u r b a r u m , t'e-
rocem, cvudelem iianciscerenlur. Consceusa itaque
S t a p h a , euavigabaitt. P o r r o n a u c l e r i H £usiatbii
t τινα καί άνίμερον είναι. Έμβάντες οδν 6πλεον.
u x o r i s aspeclu, elegantissima f o n n a deiectatus,
e/is aerius amore exarsit : i n i e r qu<e maie u a j i -
cientibus> vecLurae mercedem a-varusexquml. C u m -
quo ejus sohendseper p e n u h a m facnltas deesset, D
Eu&taibit sibi uxorem reliuet : i d neuipe pnelexens
(ιιοιι solulaai scUicet mercedem itauiicam), reipsa
auieni hanc o m n c m fabulam ludens, u t e a m secutn,
ac v u * sociam baburet. Nec m rediterei, i n a n i -
m u m inducebal. Cumque d i u cuiuradicens Ku l a -
lUiu», aique ubsecrans uauclero o b i u n d e r a , amiuit
iile n a u i U , u t i n niare projicianU L u s i a i b i u s de-
tociie insidiis, uxorem invitus r c l i q u i t ; assuniplis-
<jue anibobus parvulis, lu^ens p r o c e d e i u i , q a i r i -
Uusque, ac dicens : \ a e m i h i , vubisque fitioli, quod
inater alienigenae i r a d i l a s i i .
Ouiu v«ro g e m i l u ac auitni lacrymis i l c r prose-
q u i l u r , fiuvius o c c u r r i t ; qnem ulroque onuslus
piieru, exuiidantibus aquig iraustuiueie» prudens
it>rmidavil. Subhno i g i i u r i n huin^ros aliero, aUc-
t t i u i ipsolocu in ripa iluniliiis r e l i q u i l . Qno t r a n s -
u i i ^ o , cxque altera Uuaiiiiis ripa liutai coIlOcalo,
392
τερον μίλλοντδν αγωνιστών βασανίζουσα · δ μεν γαρ
ϊοτατο έπιπολύ δυσωπών, καΐ δάκρυσι χαταδεόμε-
νο;, κα\ ποτνιώμενος, τ6 γύναιον άπολυθήναι" 6 δ*
αμείλικτος κα\ ανένδοτος μένων, εΓχετο κραταιώς.
Βαρβαρική γαρ ώμότης 'οϊστρψ δαιμονκΐιδει συγκρα-
θεϊσα, μόνης της παντοκρατορικής δεϊται τοϋ κατα-
θραυσθήναι χειρός. Ή δέ κάκβΓνον ένδίκως ού μετά
πολύ θανατώσασα, ά μία ντον χα\ έλευθέραν ζωήν τ|)
μακαρία παρέσχετο.
Τότε δέ χα\ εαυτδν όρων 5 μακάριος τή του βαρ­
βάρου σκληρότητα πρδς το πέλαγος έξωθήναι κινδυ-
νευοντα, τήν μεν Ακων άφήκεν παρ* αύτοϊς · τους
δυο δε φιλτάτους έπωμίους άνειληφώς ' ώ πόσα μεν
την δψιν επιστρεφόμενος· πόσα δέδλολύζων πικρώς,
κατατηκόμενος, καταλαμβάνει μέν τίνα ποταμό ν ·
ενταύθα δέ τούτω ή δριμύτατη τοΓς σπλάγχνοις κα\
βαρύτατη προσπίπτουσα πληγή. Ποίος λόγος και·
ρίως έξαγγείλαι το πάθος ; Πώς δ" άν τις είς μνήμην
άφίκοιτο των πειρασμών εκείνων άδακρυτί ; *Εγώ
γούν Οσάκις έάν την Ιστορίαν άναλέγωμ*ι ταύτην,
έκεϊσε πείθομαι γίνεσθαι τ ^ διανοία, καΐ ώς νεαρού
τοϋ πάθους αισθάνομαι. Κ α Ι τ ή ν χαρδίαν άλγύνομαι,
χα\ τ ά σπλάγχνα πιέζομαι, κα\ τοις δάχρυσι φύρο-
μαι, χα\ κατανύσσομαι ώσπ^ρ ύπ' δψιν μοι παριστα­
μένου του δράματος. Καί μοι δοχώ σαφώς χαΟορ$ν
τ6ν μέγαν εχεΤνον προ της αθλήσεως αθλητών τον
£να μεν τ ω ν φιλτάτων επί τ ω ν ώμων άναλαβόμενον,
οδχ εύρίσχετο, Πάντας ούν αμηχανία κατείχβν, δτι
" — έν ^*i t ^ χαtρου
»υτως *\ . .ύπολειφθ^ναι
~- (&οπίΚ μηδέν . . χ αυτώ
τ ω ν αύτου κτημάτων. 'Ελυπήθη ούν 6 βασιλεύς, κοΛ
πάσα ή σύγκλητος περ\ αύτου· χαΐ πάντας £κπληξις
είχε περ\ του συμβεβι^κότος. Τότε λέγει πρδς τδν Εύ-
στάθιον ή γυνη αύτου, Μέχρι τίνος παραμενοΰμεν
Ινταϋθα, κυριέ μου; Δευρο, λαβόντες τα δυο νήπια
ημών (αυτά γάρ μόνον περιλείπεται ήμίν), αναχωρή­
σω με ν τήςχώ^ας ταύτης, δτι δνειδος γεγόναμεν τοις
γινώσχουσιν ημάς. Νυχτδς δε χαταλαβοΰσης, λα­
βόντες τά δύο νήπια, έβάδιζον ώς έπΙ τήν Αίγυπτον.
Ήμερων δέ δύο τήν ποοείαν ποιησάμενοι, προσέβα-
λον θαλασσή χα\ εύρόντες πλοίον, προσώρμισαν τ φ
λιμένι • χαΐ έ^ήτουν είσελθεΤν είς αύτο καί πλεΰσαι.
Συνέβη δε χαΐ τδν ναύκληρον του πλοίου βάρβαρόν
βεασά]*ένος δε ό ναύκληόος τήν γυναίκα τοϋ Ευστα­
θίου, οτι ωραία f ν tf\ 6ψει σφόδρα, ήράσθη αυτής *
κα\ εν τφ διαπερ^ν αύτους τήν θάλασσαν, έζήτει παρ*
αυτών τδν ναϋλον. Μη εχόντων 61 άποδοΰναί, χ α τ -
εϊχε την γυναίκα τοϋ Ευσταθίου, ώς έν προφάσει
δήθεν του ναύλου · τδ 5 i όλον ήν, διά το Ιχειν αυτήν
μεθ* έαυτοϋιΰ * καί ούχ ήθελεν αποδούναι. Έπ\ πολύ
δε άντιλέγαντος τοϋ Ευσταθίου χαΐ παρακαλοϋντος,
νεύει ύ ναύχληρος τοίς ναύταις αϋτοϋ, είς τδ πέλα­
γος άκοντίσαι αυτόν. Γ νους δε ό Ευστάθιος τήν Ιπι-
βουλήν αυτών, άκων χατέλιπε τήν έαυτοϋ γυναίκα *
χα\ παραλαβών τα δύο νήπια, έπορεύετο όδυρόμε-
νος, χαΐ λ έ γ ω ν Ούαί μοι και ϋμϊν, τεχνία, δτι ή
μήτηρ υμών εξεδόθη άνδρ\ άλλοφύλφ.
Πορευόμενος δέ μετά στεναγμού χαΐ δακρύων ψυ­
χής, κατέλαβε τινα ποταμδν, καί διά τδ πλήθος του
ϋδατος, έδειλίασε βαστάζων τά δύο νήπια, διελθεϊν
τδν ποταμόν. Βαστά σας ούν τδ εν έπΙ των ώμων αυ­
τού, χατέλιπε τδ Ετερον εντεύθεν, έπ\ τήν δχθην τοϋ
πόταμου. Κα\ διαπεράσας, τίθησιν έπ'ι τήν γήν τδ
*M ORATIO X V I I I . -
ότι μή άμφοτέρου; ό μ ο ΰ δ υ ν α τ ό ν ^ κα\ τούτον έ χ ε ι - Λ
θεν διαγαγόντα ΟεΓναι του ποταμού, έπιστρεφόμενον
δέ-τοϋ κα\ τον έτερον δμοϊθ)ς άναλαβείν κα\ διενεγ-
χ*ίν * και επειδή κατά μέσον γεγόνει τϊ]ς διαβάσεως,
τόν μέν εντεύθεν ύπό τοΰ λέοντος , Οπό του λύκου 6ε
.τον Ιτερον εντεύθεν, άναρπαζομένους Ιδεϊν. Ά γ -
ντχϊΰντα δέ την διά τοΰ Κυρίου τοις τέκνοις βραβευο-
μένην σωτηρίαν, τί είκός αυτόν έννοείν; Μάλλον δέ,
τί έπ\ τούτοις τότε παθειν; Όξύτης γαρ οδυνών,
κα\ υπερβολή συμφοράς εξαπιναίως κατα^,όηγνυ-
μενη, πρώτον μεν, έξιστώσα π*ρατρέπει τόν λογι-
σμόν • σκότους τε καΐ δίνης αυτόν ύποπίμπληττιν* μ ι ­
κρόν δε τοΰ πάθους ύπολωφήσαντος", είς εαυτόν ο
πεπονθώς κατ* ολίγον έπάνεισιν, καΐ τηνικαΰτα τό
τής αύτοϋ διανοίας διαδείκνυται. Ανδρείος γαρ ών,
κα\ θεόφρονι χρωμενος τψ λογισμφ, ευχαριστεί μέν ^
T9J σοφωτάτΐ) προνοία και ύπεραγάβω , έφ' οίς οΰτο>
διοικείται τά κατ* αυτόν · φέρει δέ τους πόνους
άκατασείστω φρονήματι, ώσπερ αίσχυνόμενος εαυ­
τόν, εΓ.τι παρά του δέοντος καταμαλακιζόμενον Γδοι.
Τοιούτος έν το?ς πόνοις 'Ιώβ εκείνος 6 πάνυ· δ ν κ α ρ ­
τερίας υπόδειγμα κα\ στήλην υπομονής ά££αγή
ταΤς πάλαι προύθηκβ γενεαίςδ βεός. Τοιούτος 0 μέ­
γ α ; Ευστάθιος • ευσταθής κατά τήν προσηγορίαν»
κα\ άκαταγώνιστος τοΤς π α θ ή μ α σ ι ν δν άνδρίας αλη­
θούς κα\ ευσταθείας εΙκόνα C^aav 0 Κύριος ύστερον
ταϊς. αύτοΰ Ε κ κ λ η σ ί α ς άνεστήσατο. "Ος έπ\ τοις
ουτω φρικτούς, ουτω πίκροίς, και άνυποίστοις (ϊυμ-;'
πτώμασι καΐ άλγήμαα* δεινοπαθών την ψυχή ν, ουκ
S. EUSTATIHI ACTA ANTIQUA.
παιδίον, κα\ ύπέστρεφεν, όφεΕλων δεασώσαι τό άλλο. C
Γενόμενος οε κατά τό μέσον του ποταμού, άτενίσας
θεωρεί, δτι λέων ήρπα^ε τό παιδίον αύτοΰ* και έπο-
ρεύετο, άπελπίσας αυτό. Περιεστράφη λοιπόν, μόνην
ελπίδα | χ ω ν είς τό Ετερον, καν θεωρεί ομοίως κα\
αυτό υπό λύκου άρπαγέν. θεασάμενος ουν τά τέκνα
αύτόΰ Οηριάλωτα γεγονότα, τι)Λων τήν κόμην της
κεφαλής έαυτοΰ, κα\ ύδυρόμενος πικρώς έπε·ρατο
έαντόν καταβαλεϊν τ φ υδατι τοΰ πόταμου. Έ σ τ ή -
ριξε δ3 αυτόν ή πρόνοια τοΰ θεοϋ* κα^ μή ποιήσας
τούτο, έξήλθεν έκ τοΰ ύδατος. Ό 6ε λέων λαβών τό
παιδίον, και διαφυλάξας άβλαβες κατά πρόνχκαν
Ηεοΰ, έπέρασε τόν ποταμόν ανωτέρω, κα\ έπορεύετο
επί τήν Ιρημον. θεασάμενο*. δ: τ:νες ποιμένες τό
πακδίον ^ασταζόμενον ύπό τοΰ λέοντος ζών, καΐ μη­
δέν άδικηΟεν, στοχασάμενοι εκ προνοίας θεού π ε φ υ -
ΟΓις ό λέων, έ££;ψε τό πχιδίον σώο ν, κα^ άνεχώρηαε.
Τό δε έτερον παιδίον ά^παγέν ύ^ό τοΰ λύκου, δι-
εφυλάχθη και αυτό ύπό της θείας προνοίας • δπερ ίδόν-
τες τινές άροτήρες, έπι^ραμόντ&ς μετά θορύβου,
άφειλοντο έκ του λύκου μηδέν άδικηθέν * έκάτεροί τε,
7
fi .xt ποιμένες, οί τε άροτήρες, έν μι3 κώμη ύπήρ-
^ 0 7 • και λαβόντες τά παιδία, άνεθρεψαντο π α ρ ' έαυ-
ν^ς.
^αΰτρι δε Ευστάθιος ούκ Ηγνο), αλλ* έπορεύετο
οντι. Οΐ'μοι ό στρατοπεδάρχης, ο ύπό μυριάδο>ν λσου
δ^ρυφ^ρούμενο;, νΰν δ* μονώτατος καταλελειμμένος,
ούοέ καν τά τέκνα μου συγχωρηθεί; έ/εεν. 'Λλλάσΰ,
Κύριε, Κύριε, μή με είς τέλος έγ/αταλίπτ,ς, μηδέ
παρίδΓ,.τά δάκρυα μου.Μέμνημαι, Κνριί, είρηκντος
4'ATliOL. U u . CV.
ΙΝ LAUDEM S. EUSTATHII. 391
cum lrajecis»ei, illic ιιι fluvii. ripa collocanWin ;
(
lumque reverieniem, i t l el alieruin paiiter subla-
luni trajiccrct, cum jam medium gurgUem auigis- :
sel, allerum quideiu liiiic a ieonc, alienim >eio
illiuc Λ bipo, rapi coram» videre. Cuimjue adeo ne-
scirel quam .Dominus liberis saluLern. disponcret ,
quid putamusiiH in aiunium venissc? quiujino,
quo iunc doloiis coque spcclacuio sensu aflecms
esse ? Acrior namque doloris vis cxsuperajisque
calamllas repenie ingiuens tn stuporem conjiciens
ralionein everlii leucbrisque ac verligine obruit.
Tanlfsper vero levato aflcctu, qui illo periurbatus
1
alqiie ahlmo perculsus fuii, iri scipsum paulaiini
retliens, nierttem liinc suam prodii. Qui enim
forlis sil, divinoque snisu ai: ralione ulului:, sa-
pienlissiime providenliae, omneitique vinceuli t>o-
nilalem, gralias a^it, (piod euni in moiiun» rcs
suas gubentet ; f e r i i | l u l m r e s iiHOticussa mcnte,
velut sc ipse enibescohs, si quid exlra oitlcii ra-
tionem iuolliomi» se factnm adverLcrit. Talis in
laboribus Job illc ilanssimus fulsil ; quem Deus
lotcrautiic cxetnpliim, ac immoUm paticntia^coUim-
nara, antiquissetaiibus produxit* Talis niagnusEu-
slalbius; ευσταθής pn> nonunis ratione (firinnsscili-
cel ac€oustans, inalisquuinsnperabilis)', quem verse
loililiidihis ac conutatitise vivura simutacnim, suts
posira Dontinus Erctesiis erexil. !s ncntpe sic lior-
remlis, acerbis, iuloleraitdts casibus atque dolori-
bits diro aniino cxcrticiatus, maircnsque, drgrnerem
dum alUTum quoquc rccopturus revcriliur; jam-
qne niedium alveuiu teiieut», imendit oculos, leonis
riclu filium raptum videt, ihaique, illo dospcralo.
Jamque convcrs^s, epcs omnes suas jacians in al-
teruin, eum ipsum siiuiliter asporlari a lupo inlue-
tur. Honendo igitnr capiorum a be&iiis liberorum
aspeciu, vellens capitis comam, fleiiBque :ic«rJ>e,
aique ejulans, prope eraiulpari naufragio in aquas
fluiuinis prseccps mergereiur. Veruin constabilivit
divina providenlh, eoque tulus discrimhie, aquis
exivii. Leo auiem sublato puero, Deique pravidi:ii-
tia servato incolumi, iium superiori vailo fluvium
Iransraisissel, deserlum pelebai. Rem vcro coa-
spicali pasiores (dcnortari scilicet a leone vivutn
poerum, iiullaquo violaiuiu injuria, divina cum
provideulia foluiu coiijeclaules, cujus ipuius ope
recepturos se eam a be&tia arbiirarenlur) laxaiisin
leonem canibus iiruermit. Porro bestia, propen-
siori Dei consilio icrriia, puero iitcolumi projecio,
0 recessit. Quiu el alier, qucin lupus rapuerai, ip.e
quoqne diviua providewlia scivalus esl.lioquc viso,
coloni quidam birepiiu irrucuies, ab cjus laucibus
iClaesum ahsiraxerimt. Inque codem utrtque oppido
incoiai (tiim seilicel paSiores, lun» coloni) pueio&
iccepluu apud se cdm-avcruitl.
Hxc lamcn Kusiailiinm laicbam ; ibalquccjulans
ac guiueus, dieiiiisquo ; llua nto, 4|ui ylim arboris
inslar cum •vrrnareni, esseinquo viixnlibus loliis,
inodo nudusexsistam! Ileu ine qui aliquando j u -
t
cuudissimc ageiH^ ntinc capliviib iuvenwr! UVAI
π e, qtii inagrsicr mduiai saicllUuui myriadibus sii-
paius, nunc solus ouinino r«liclus siiti ac desola-
lus,qni iwc ip>o libcrwruin solatio fvui sinar! Sed
l u , Dotniuc, Domino, ite mc UcieliiMiua^ in tiuem,
13
3Μ NiCET>E P A P H U U O N I S
vocem irallara e m l s t l : b l a s p h e m i * ne u l l u m v e r - Α άφήκε φωνήν άγεννή * ου βλάσφημον ^ μ α προήχε,
IjUm, p t t m d e n l i * raliones msinudans, p r o l u H L
Al neqtre ap^re ferens, i i a iul Jesum a i l : Ο Do-
hMiie, ttlqutd sic judica&ti ? Uiquiri sic injuria afficis
Mque a i t c r i s , qni l o i o animo ad te confugi ? N u m
t a i i s fueral pecoris omnift i n i e n t u s , servorurfi e
medio sublaia familia, a b l a t v omncs raculiatee,
proprioromqne fexsiliuiti ac fuga ? Ad haec n u m
tatfbi rapta cotijiix, ac qoata t o r i , tam a n i m i soria,
tbftiidc e r a l ? Qbhi adbtrc qtnxjue absluli&Lfi cba-
riftsima gcmina a n i m i l u m i n a . Quid m i h i u l l r a Jam
v i v e r r , q u i ucce$sarii& omnibus carcam ? A u l ί η -
j u r i a , Jeeu, affeclsti, siquidem ha?c abs te mibi
fcutit ; ftvti q u i afllciar liberare nequivisii ; quo
adfiuc i g i t u r modo i i t tc spes j a c i e m meas ? N i l i i l
r j t i s m m l i v i r iHe magn^nimis a u l d i x i l aut cogi- Β voc, χ&τ* ένε'Ουμήθη. Ά λ λ ' άπ^λοφνρεται μέν, ου
u v i i : $ea e j u l a i u r iiic q u i d c m , at nnn r u m p i l a r ;
frartgitur v i s palibilis a n i m i , infracla taineti r a -
t i o auimfieque c o n s i s l i l . Ac quidem deplonu ac
faniciiiabililer q i i i r i l a t u r (non cnim sensus expers
I r i s i i a suslinel), atque, Heu m c l hcu me 1 c i a m a i ,
qttid * f a m ? q u i d dc tne fiai ? quo me v c n a m , quia
rfCsbiAluseum, quia solus r e l i c i u s , ncc cogrtationis
c i m l i s m i h i scinlilla reliqua csi, quoJ ex summa
tarcnK felrcilale i n c a l a t n i u i e m ex dimnclro adver-
^arft prolapsus s i m . Nunc ego singulari&siinus,
Tclol l i g m i m a r t d n m , atnpiilatis mulique iialurse
ranue, quo i b o ? quibuscura vivaiu ? unde victura
corifcratn ?
S. E U S T A T I I I I ACTA A N T i Q U A .
hCQiie dcspexcris Ucrymas meas. Memini, I>oiniiic, C σου. δΐι ΜΙ σε πειρασθήναι ώς τον Ί ώ 6 · χαΐ ίδου
le ui^isse, ticcesse esse u t i n Jobi m o i e m t c n l a r e r ;
ac e i x e p l u s aliquid i n mc flcri video. Ille U m e i s i
becuniis privaius e i a i , a i n o n deerai s i e r q u i l i n i t i i n , καΟεσθήναι συνεχωρήθη * έγώ δε έπ\ της ξένης τ ο ·
I U quo n i sederel, ei liberum e r a t ; ego aulem i n
lici>a,atqueexiorris lanla biec lurnienia susiineo.
i lahcbai ille aiaicos q u i oonsolareniur; at ego i n
toliiutline feras besiias nacius s u m , quae ipsura
qiiwJcunque iueum solatium (fUios scittoel) iinitia-
ncs r a p u e r u n l . IHe lauieUi rantos amiserai, u x o i i s
tamcn radicem apud se videns, animo l e v a b a l u r ;
a i ego miser undique evulsussum, q u i n e m i n i m a m
^ciitins sciiUifiam consplciam ; sed r a m i instar,
nequissimi prOceUa, aique t u r b i n e indeserto jacter,
ac l e r a l . f t e me, Domine Jesu Cbrisle, verbis effa-
gioiein, ac procaciorem servuin tuuiu deseras.
Pone Domine, custodiam ori meo, et osiia
f rnuniiio-
R u circa tabta mea *·; Ne decilnel cor meuln in
verba prava, et γτομάάτ α facU tua . Da, D o - J t
ininrt» i t i deinceps a m u l l i s a r u m n i g meis requiem
irVucibCar.
liajt ^ m i l i i , atijne a n i m i lacrymis, dicens,, ad
iiunddaui oppiduiO, c u i nomeu Badissus, v ^ n i l . Quo
I n g m s u s , quotidiatto v i c l u m labore parabai. A n -
iiosquepluret ibi comrooratuA, oppidanos recreans,
ac obscquio mulcens, ab eis frugum praefeclus c u -
t t o s , anuos quindecim mercenarium e^it. L i b e r i
9Uietn u t i d i c t u m est alio i u payo educati, esse ee
t t
fraires ouiniiio nrsciebant. Porro nauclerus atieni-
geua, iiblataui Kustaihio usoieh», i n pairiam suam
abiluKcral. Taala vero f e m i n b obumbraverat g r a -
l\b iii iHfsqnam ilte ad eam adini^sus sit. Hocenim
t
u i u l f r r euixitis a Deo fla^iiab.u, ut i u u m se ab
alienig«»n»ura cousueludijie p r ^ i a r e l . Postmodum
396
τους της Προνοίας λίγους έπιμεμφόμενος. OGt* ουν
άποδυσπετών πρλς τον Ύηβουν,Ό Κύριε, λέγει, ίνα
τ ί οδτω κίκρικας; "Ινα τ ( οδτω αδικείς καΐ έπιτρί*
βειςτδνολβ ψυχ$ κατάπεφευγότα πρδς σέ; Ούχ άπ-
έχρησεν ή πανωλεθρία των κτηνών, 6 των παίδων
αφανισμός, ή των προσόντων πάντων άφαίρεσις, και
τών Ιδίων ύπερορίά κΐ\ φυγαδ-ίά ; ούχ ήρκει μοι
προς τούτοις ή τής ύμοζόγου κ«1 όμοψύχου διαρπα-
γή · αλί* Ι τ ι κ*\ τους δύο μου φιλτάτους περιεϊλες
τής ψυχής οφθαλμούς; κα\ ίνα τί μοι λοιπόν
έστι πάντωνΙστερημίνΐί> τών επιτηδείων; "Η ήδίκη-
σας, Ίίηβον, ε?γ* παρά <τοΰ μοι ταύτα* ήάδϊκούμε-
νον ^όσασθαι ο6« έίονάσθης, Jtal πως ί τ ι έλπιώ έπ\
σέ ; Οδ&ν τοίοδτον, ουΥ «Insv ό μεγάλόφρων ίκεί-
Χατα^ήγνυται U r
χα\ θραύεται μίν τ6 παθητικδν
της ψυχί)ς • άθραυστος ϊ ε μένει ΐδν λογιαμίν • καΐ
άπαδύρεται μεν x a l ελεεινολογεΤται * ούγ^ρ αναιαθή-
τως φέρζι t i λυπηρά* xa\ t Οΐμοι, οΓμοι, βο^, τ ί
π ρ ά ξ ω ; τ ί γένωμαι; ποΐ τράπωμαι; δτι μεμόνωμαι-
ότι ήτίμο)|χα:, %χ\ τ^ς χατά σάρκα συγγενείας οΰχ
οπολέλειπταί μοι οπινθήρ * δτι έξ ίκρας χ α τ ί του
βίου ευτυχίας β!ς τήν έκ διαμέτρου περιηνέχθην
δυστυχίαν. ΚαΙ νΰν έγώ^ιονωτάτος, ώς ξύλον ξηρδν,
τους της φύσεως κλάδους πανταχόθεν περι^ρημενο;,
που πορευθώ ; μετά τίνων βιώαομάί; πο*θεν Ιρανι*
σαίμην τάς της ζωής άφορμάς;
πλέον τ ι δρω γινόμενον εΕς έμέ. ΈχϊΡνος εΙ χ«\ τών
χρημάτων έστερήθη, άλλα την χοπρίαν εΓχεν, έφ* J
σαύτας υπομένω τΐ|»ι>ρίας· Εκείνος φίλους *Τχε«
συμπαρηγοροϋντας α υ τ ό ν ε γ ώ δε έπ\ της έρημΕας
τους αγρίους θήρας έσχον, τ/ήν παραμυθίαν τ ώ ν
τέκνων μου άρπάσαντας* Εκείνος, εί χαΐ τών κλά­
δων εβτερήθη, άλλά τήν ^ίζαν τ^ς γυναικός βλέπων
αεθ* έαυτου, παρηγορεΐτο · i δέ ταλας ε γ ώ , παντοθεν
εκριζος Ιγενόμην, .αηδε σπινθήρα γένους μου άπ­
ορων • άλλα κλάδου δίκην έν έρήμφ ισταμένου, κλονου-
ιχαι ύπ?ϊ λαίλαπος του πονηρού» Μ* με έγκαταλίπης^
Κύριε Ίησοΰ Χ ρ ι σ τ ή τονσδν δοΰλον πολυλογουντα.
θ ο υ , Kijpis, ρνΛ<*χίιν τφ υχόματί μον καϊ θύρας
9
ΧϋρισχήςΊζερΙ τά χ$(Λ^·μου tra μή ίχχΛΙγ^ είς
9
Λόγους ποηφοϋς ή καρδία μου, καΐ άχο$ψώ
άπό τον προσώπου σου. Δδςοέ.μοι, fCupte, λοιπόν
κατάπαυ^ιν τών πολλών μου θλίψεων.
Ταύτα λέγων μετά στεν&γαόυ κ«\ δακρύων ψυ­
χής, κατέλάοέ τινα χώμην, λεγομένην Βαδισβόν*
κα>. εΐίελθών fcV airtij, είργάζετο τήν Ιφήμερον τρο-
φήν. Διατρίψαντο; & Ι ν adxf^ £τη πλείονα, παρεκά^-
λεσε "τους της κώμΐκ, καΐ κατέστησαν αυτδν φυλάτ^
τει,ντους καοπουςαίτών· χαι ιδν μισθδν κομιζόμενο/ς,
διήγεν 1π\ Ι τ η δεκαπέντε. 01 δε υΙοΧ αύτοΰ ανετρά­
πησαν, καθώς προείρηται, έν έτερα %ώ(ίτ\, μή
έπιγινώσχοντες αλλήλους, δτι εϊσ\ν αδελφοί. '<) δέ
ναύχληρος εκείνος ό αλλόφυλος ό λαβών την γυναίκα
του Ευσταθίου, άπήγαγεν είς τήν Ιδίαν πατρίδα. Κα\
τοσ'αύτη χάρις έπεσκίασε τ'}1 γυναικ\, ώστε μή πλη-
σιάσαιαύτΐ) τδν ά^Ιόφυλον έν ποίσι τοιΙ; χρόνοις
3<Π ORATIO XVIII. -
Τ<καΰ>ταμεν, ώς εΕχος, δδυρόμενο; φβεγγετατ ο&χ Α
άποπέπτιι δε της ελπίδα; αύτου,ουδΙ λήθην λαμβάνει
τ ω ν πρώτων χρηματισμών. ΜαΕλλον μ&ν ουν ταττετ-
νοΰται Χριστφ, χοΛ έχτενεστίραις πρδς τον "Ύψιστον
μετ* ευχαριστίας κίχρηται προσευχαϊς, Ευχαριστώ
σοι, λίγων, ώ Κύριε Ίησοϋ ' ευχαριστώ τοΤς ανοι­
χ τ ο ί ; χρίμασΐ σου, δτι χατά τήν πρό£0ησίν σου,Ιδοΰ
βπήντησέ μοι πάντα τα δυσχερή , δΥ ών βεβαία χαΐ
τ ώ ν αγαθών σου παρίσταται ή προσδοκία. Άλλα
•γχαταλτπης μ ε · αλλά μή άποστ^ς άπ' έμοΰ, Κύριε
μου. Κύριε. Μή λογισμοί; άτόποις, μή λογισμοϊς
Ισβήλοες, μήτ' ουν αράξει πονηρή συγχώρησες
χρανθήναι μηδεμιφ. Ά ε Ι 6έ μο* συνώ* καΐ συν­
εργών, πάσας μου τάς δδοΰς χατευθύνοις προς σε*.
Ταύτα διανοούμζνος ό Θαυμάσιος, χα\ προσευχό- '
μβνος άπήει,λύπΑ τε άμα μεριζομχνος χα\ χαρ$· το
μεν, δια τά προκείμενα * το 6ε, διά τα προσδοκώ­
μενα. Υυχή Υ*Ρ Θεοληπτουμένη πάσας βάσα}#ν
αρετής τάς συμίατιχάς ηγουμένη περιστάσεις, ού
μόνον ο6κ άπογινώσκει τούτοις, μΛλλβν tk άναθ*£-
jftt?, χα\ ταΐς Ιησοΰ μνήμαις άναχαθαίρεται,
προς Εξομβλόγησιν διανίσταται* x«t τρανάτερον τ ω ν
έλπιζομένων τήν μύησαν ίλλαμπομίνη, δλη κατα-
νΰξεω; -χαΐ .πνευματιχης πληρούται χαράς. Τούτο
xal δ Θείος ούτος άνήρ πεπονθώς, χώμην καταλαμ­
βάνει τινά, εν fj τούτον άποχιιροβίωτον διαζ|}ν Εδει.
•φπου βή πεντεχαιδέχατον Ετος διηνυκως, χα\ παρά
γ«Μργο£ς άτίμοις Θη-ttxbv βίον &α6«ΰς, τίνα χομί-
S. EUSIATHIl
Ιχείνοις. Τοϋτο γάρ ^τείτο ή γυνή παρά τοϋ €εου, C
*π6 της των αλλοφύλων κοινωνίας... συνέβη δε ΐ ε -
λευτήσα* τον άλί^φυλον εχείνον, χσΛ αυτήν ix α­ y
δείας διάγ^ιν.
Μετά δε τις ήμερος έχε ίνα; έγένετο επανάστασις
των άλλοφύ)ων εκείνων, ε!; αΟς ήν ή γυνή τοϋ Ευ­
σταθίου-*ί τι νε; εξελθόντες, πολλή ν άφείλοντο χω­
ράν των Τ ω μα ίων. '£y πολλ|| ουν αδημονία υπάρχων
ϊ βασιλ£υς περί της Ιπαναστάσεως αυτών, έπ^λθεν
αύτψ πε^>\ τοΰΐΐλαχΐδα μνήμη, δια τδ μάλιστα πλει-
ατάχίς άνδραγα(ίήσαι αύτον χατά των αλλοφύλων
έχ£(νων. ΚαΙ άναν:ώσας την περι αύτου .φήμην,
δ',ηπώρ« π«ρΙ της άθρδας αυτοΰ μεταβολής. Στρα­
τολόγησα; ουν ύπ6 τήν βασιλεία ν αύτοΰ, χαΐ σχεψά-
μενο; περί πολέμου. Εμαθε παρ'έχάστου αυτών περ\
τοϋ Πλαχίδ·α, τ{ Εγνωσαν x t p l αύτοΰ, ζ } ν αύτδν, ή
«εθνάναι * χαΐεδίδου εντολήν έκα>τω των στρατιω­
τών, άναζητεϊν αύτον, εί Ct* Κ ά Ι άπέστειλεν εϊς
πάσαν πόλιν χαΐ χώρα ν, τήν υπό τήν βασιλεΐαν αύ­
τοΰ ε·χζϊντήσαΛ αύτδν, εΙπών, δτι "Οστις άναζητήσας D
εΟροι αυτόν, ηροσθήσω αύϊψ τιμήν μείζονα, χαΐ
ν
άνονας «λείους ών Ιχει. άύο δέ τι^ες τών στρατιωτών,
'Αντίοχο; χα\ 'Δχάχιος, ol n o t i άδιαλ&ίπ-βως ύτιο-
τελούντα τφ ΙΙλαχίδφ, έπορεύθησαν είς αναζήτησαν
αύτοΰ * x a l ^εραλθοντες σχεδόν π&σαν τ^ν οίχουμί-
νην, χατέλα&ον τήν χώμην i x 4 i v ^ , εν I διήγεν 6
Ευστάθιο;. Παοαπορευύμενοι δε εις τύΙ$ τόπους
|χ<ίνοας t i 0 ; ίφύλαττεν ό Ευστάθιος, ήπορουν
r Ο
έπερωτήσαι αυτόν. Ό δέ Ευστάθιος πο^» Αωθίν 6εα-
(
σάαενος αΰτου;, έχ τοϋ τρόπου τής χινήσεως αυτών,
επεγνω αύιούς* χα\ άναμνημονευσας τη,' προτέρας
διαγωγή;, ήρςατο άδημονεΐν, x a l προτεύχεσοαι, χαί
λέγειν - Κύριε ό &6ς δ ελεήμων, 6 έχ πάσης θλίψεως
έυόμ*νος τους έλπίζονςας επι σέ, ώς του;ους παρ*
λπίόα Εθεασάμην τους ποΐέ συναντάς μο;, χέλευσον
λοιπδν Osjtcajftai XJ\ τήν δοΰλην σου τήν όμόζυγόν
1N L A U D E M S . E U S T A T H I I . 33$
T a l i a is q u i d e m , o t par est, g*mena l o q v i l u r ;
baud tanien a aua excidtt flde, a o l prima ad
ipmm divina responsa obiivisciiar. Quioimo
Christo b u m i t i a t a r ier\eniioribusqae c u m gratia-
rura a r t i o o e a d A l l i s s i i n i i m pretibus u t i t u r : Gratias
t i b i ago, inqtitens, Domine Jcsu, gratias ab&irnst*
judiciis l a i s , ac quae roens riulla asscqui pousrt;
quod j t u l a praediclionem l u a m cuncta j a m niibi
μή raula evenerint, per qiiae e i i a m bononim luoruni
tirma exspectaiio praestatur. Y e r o m ne derelinquas
m e ; verum ne discesseris a me, Domine n t i . Domi-
n e t n e lurpibus alque absonis c o g i u t i o n i b a s , ne
i m p u r i s , a l neque prava ulla aclionc sinas me c o n -
t a m i n a r i : sed raihi semper conies aique adjulor
ornne» viae ineas dirig»s ad te.
H a c v i r admirandus animo cogitans, oraneque
ibal, triftiiiia pariter gaudioque d i v i s u s ; altcrunt.
praeeenlium ratione ; atterum, eortim quse i l l i exspo-
clabanUir, Ammus e n k n Dce plcnus alqne afflatus,
mole&tos emnes q u i exciphornt casus v i r t u i i s p r o -
baiienefn exietimans, nedum hie \n desperalioitem
χα\ Bon a g i i u r , qoin coolidit magis, ac Je&a recorda-
liwiibiie deparg&iur, atque ad confessionem e x c i u -
l u r ; d a r i u s q u c eorum quae m spe posita sunt, r a -
tiones edocius, iottrs contpunctione ac gaudio s p i -
r i i a h repielur. Id ipsum v i r il!e divinus retpea ex*
p e n u s , oppidum quoddam pettt, in quo manaura
labore i t l i vicius qiiaerendu6. \b\ annos quindecim
moralue, ac apud viles coionos njercenarium agene,
ACTA ANTIQUA.
iiutont i l l o Uuinanis ex-**mpto, faciuro est u l illa l i
W r e , ac luetusftecuradeuicepsageret.
E v o l n l o , quem d i x i , n n n o r u m c i r c u l o , B a r t a r i s ,
a ^ d quos ho^pes ecat Eugiattiii u x o r , excita rcl>cl-
lioue finibne.egreefl, partem liaud exiguam d i l i o -
nis Koraaiue adem^rum. l i s m o l i b u s imperaior a n -
xius, ac moerens, Placiriam ajiimo r e c o l i l , quod
nenipc is maxime adversutt eosdem ipses alieutgc-
nas, nec u\ r a r o , prospe.re eduxiseet» ac fortiter p u -
gnassel. Ejus haque n o m i n i s clarilatem cogilans,
prae repeniina itiius m u l a i i o n e , a u i m i a i u i u s erat.
Subdiiorum iguur delecium liabens, ac belli m o l e »
conaiderans, quemque sciBciiabalur, de Placitla
quid noftseni; viverelue, au m o i i u u s esaelf p n e c i -
B
ieuaxqne u t miiversi diligeulius r e i n exquirerewl.
iisit ilaque per omoes K.uH):oieedtlitiiiis provinciiH
inda^ine soleries v i r o e ; faoc poliicilus, si qnia l a u -
dem tn«eni&sei luajftrt aticium heuore, a m p i i o r i
t
aiiir^na ejitft liberalilaie douaHiliiniesge. Ouoautem
quidam (Amiocbus et Acacius bi- nominabaniur)
qui Placula ductore e x w c h u s jugitei m e r i w m n l ,
ptTquitUuiu profecti, ac l o i o Jere lusiralo orbe, ad
euiu p o s l r t m o vicun* perveuiuuL, i u quo Euatatbivs
colunub a^ebal. P r ^ l e r c i i u i e s atilem luca, u b i ilie
CuSlodis m u i i u s obibai, dubllabanl an perconia-
r e u a i r . Euaialliius Vero a loiige eo& conspicatus, c x
i.cessu, motuaque ratiouc a g n o v i i ; ammumque
sulieuiue piisliiiai iiisliLuliouis nitinmiia, tanlcre
eum coepit, aiqne precari, acdicere : DoioineUeus
inisericors, q u i ab oanVi uerutmia liberas ?peraoLea
in l e ; qua.-si> iaoias, u i eicul \iros lios insperaio
couspexi (olim s c i i i t e i i n i l t i ai»std«o*J &ic quo«|ue s
auciliam luaiik coiijiigtiin ineam videaui. AIIKHJS
caim iiilViliccs Uberos, pluiie uuvi {(ja.u i n t a e»i i u i -
3ί»0 N I C E T * PAPHLAGONIS
qnamuam lulxtrum mevcedem rcfeil, quanli praemii Α ζβται τών κόπων μισθόν; ώς άξιόαθλον χα\ μεγάλο-
ac Diagnificam? Oiuni fasiu ac s^culari arroganiia πρεπή · δλον μεν τδν τΰφον κα\ τήν κοσμικών άλα-
a n i n i o p u r g a l i i r ; Ί η ψ ι β parvulorum habitum (perfe- ζονζίαν έκ καρδίας άνακαθαίρεται • είς ίξιν δε νη­
c u m scilicel mansueiudincni aique innocenltam) π ί ω ν , ήτοι τελείαν πραΰτητα κα\ άκακίαν δλως
Cbrisliano more totns immuiaius, exque sunima ήλλοιωμένος κατά Χριστδν, κα\ πρδς τήν των ουρα­
aiiiini iranquillilale ar, imperiurbalionc cuclonim νών βασιλεΕαν δι* απάθειας άκρας Ιπιτηδειότατο;
itgno quain mnxiinc idcmcus reddilus, ila uxorem γεγονώς, ούτως απολαμβάνει μεν τήν γυναίκα κα'
aiquc libcros dexlcra Dei servalos rccipit; iisque τ ά τέκνα, δεξιοί τετηρημένα θ ε ο ΰ · συν αυτοί; δε,τδ·
sociis Regcm quoquc in illiim bencficuni roram εδεργέτην κα\ Βασιλέα κατέναντι βασιλέων Ομόλογη
regibus riie confussus, ac Clirisii clarus praeconio, σας, καΐ δοξάσας Χριστδν, ούτω πανοικεσίφ προς τη
illiits dcxlora cum familia loia coronaiur. Prastat αντου στεφανουται δεξιάς. Ά ξ ι ο ν δε κα\ τ6ν τη
veiouL ejns eliam reslituiioiiis ac perquain le^ithui αποκαταστάσεως κα\ της έννομωτάτης άθλήσεω
cciiaminis moduni summa peistringamus. αύτοΰ τρόπον έπιτεμείν.
Quia enim cerlamen obscura in aperlum Ira- Έ π ε \ γαρ ό άγων ήγε τά άδηλα προς Ικφανσιν
hcbai, nec civiias sitpra moulem posila ( u l diviuis καΐ ή πόλις έπ* -6ρος κειμένη, κατά τά λόγια , οδ
prodilum cloquiis esl " abscomli polerat, aut Β ήδύνατο λαθεϊν * καΐ ό λύχνος καυθε\ς άγαν, ο£
hiccma ardens taMe aique accensa, sub modio legi ήνείχκτο 6τι τ ψ μοδιψ ύποκεϊσθαι· κατατρέχουαι μϊ
amplius su&linebal, i i ipsi Uarhari, in quos plura οΕ βάρβαροι γης 'Ροιμαίων πολλής, καθ ών ό UU 1

olhu Placido erecla iropsea, mullam ttomaux d i -
tionis partcm incursani; confmiumqne agros om-
nes circuiiiquaque late populanlur ac vaslani.
Quamobreiu ingeuli impcrator moesiitia lenebalur
ac cura angebatar; sed el Romauoium inclylos
oiunes quarn uiaxime anxios habebal ac auoniios,
qund vir laniae firtulis, iia clarus ac speclabilii, sic φάνειαν, ούτως έξ ανθρώπων έξαπίνης ώλετο >
irpcnie cx bominibus perimcL, inque obscurum
aliiissct.
Kecolens Igitur Trajanus Placida? memoriam,
sic inquireiidu aniinum adjecil, u l pacia mcrcede
κίοας πρώτον τρόπαια άνεστήσατο πολλά* ληίζοντ-
δε κα\ των ομόρων αύτοΤς άπασαν περιοικίδα. Δ
δή πολλή μεν άθυμία τον βασιλέα κα\ φροντΐς, πλι
στη δε δση κα\ .τους επιδόξους 'Ρωμαίων πάντ
αδημονία κα\ £κπληξις συνεΓχεν, έξαπορουμένου
π ώ ς 5ρα ό τοσούτος τήν άριτήν, τοσούτος τήν πε/
ήφάνιστο.
Άνανεωσάμενος οδν Τραϊανός τήν του Πλακ
μνήμην, έτΛ τοσούτον προσέθετο ζητείν, ώς κο

S. E U S T A T H I I A C T A A N T I Q U A .

sera sors!) a besliis caplos ac voratos esse. Da C
i^itur, Domine, Deus misericors, qui solus verus
Ueus cs Jcsus CUrisius, υι saltem in die resurre-
ilionis eoruin ^spcciu fruar. Hiec loculus, audiit
vocem de coelo, dkeulem : Conftdft, Eusialhi; fulu-
rum namque esi, ui hoc ipso articulo ad prislinum
Kialum Luuin reverlarie; uxoremque aclilveros con-
uietris. 1 ti resurrectione auleni m^jora visurus es,
ac selenia bona naucUceris; erilque noinen tuuni
jitagnillcuin in generaiiuuibus gencialioiium.
His Euslathius audilis, metitque conterrilusspdil.
\ i i l c u s autcm propiDqoaiilcft iniliies, c loco ubi se- νος, εκαθέζετο. Θ3ασά|λενος δί τους στρατιώτη
dcral, desceudit, ac in via conlra illos stelit; cum-
quf propius accessissei, eos peuiiius agnovii. Nequc
unicii iilia^novere, dixeruntqite: Salve sis,uoda-
lis. Ad quos i l i e : Pax vobiscuin, frntres. Aiunt e i ;
μου. Τά γάρ άθλια νήπια ευ οίδα δτι διά τήν έ|
κακοπραγίαν θηριάλωτα γεγόνασι. Δδς Λ ν , Κύρι
Θι6ς ό ελεήμων, ό μόνος αληθινός Θεος Ιησούς Λ
στ6ς, δπως κ* άν ήμερα της αναστάσεως θεα
γένωμαι των τέκνων μου. Κα\ ταύτα λέγοντος
τ ο υ , ήκουσε φωνής ούρα νόθε ν λεγούσης * βάρ
Ευστάθιε* έν γάρ τ ψ παρόνη καιρφ έπανελι
είς τήν προτέραν συυ κατάστασιν, και άπολήψη
γυναίκα σου κα\ τους υΙούς σου * ίν ί έ τή άναστ
μείζονα 6ψει, καΐ αιωνίων αγαθών άπόλαυσιν ε;
σεις · κ?\ τδ δνομά σου μεγαλυνθήσεται εν γεν
γενεών.
Ταΰτα άκουσας δ Ευστάθιος, κα\ Ιμφοβος γεν
γιζοντας αύτφ, κατελθων άπδ toO τόπου ού έκαθέ'
Ιστη ίτά της όδοΰ, άντικρυς αυτών * καΐ πλησίο*
των γενόμενος, πλεΤον έγνο> αυτούς. Αύτο\ δε
έπάγνωσαν αύχόν * κα\ πρδς αύτδν είπον • λ α ί (

Qu;cso diciio, num quemdaiu luc peregrinuin ito-
voris, cnm uxore ac duobus pueris. Siquidem au- J) Λέγουσεν αύτω · Είπε ήμΐν εΐ Ιγνως ίνταϋθα ι
loin osiendcris, pecuiiiasex nobis ronsequcris. Tum
illo : Qnid vero cansae esl, cur illum quaeralis? Ue-
S|ionderuiu : Aniicus nosier C E I , jamque diu esi e\
<μιο ιιυ» cupido incessil ut illum allcxiuamur. Timi
Uit cos Eusi;tlbiii$ : Nullum liic ulemnovi ; baclu-
nus vero bospitii cansa lamispcr dumiim divcniie.
Naiu ipse quoque tiospes hic ago, ac peregrinus.
Assumpios ilaque illos in hospiliolum induxil, ait-
i|ue patrif;iiniiias aptid quem divcrcabaiur ; Noli
inei sunl lii ltomines, mo.quc ui invisercnl, ac idti-
cii causa* advcneruni. VrxUc igilur milii escas et
viuuui, qiubiis benigne cxcipiaui, rcildumquc oa
cnin cxstiierii lenipus nierctidis. Prjebuil ille pro-
έταϊρε. Ό δέ π ρ δ ; αύτοϋς, Είρήνη ύμ?ν, άδε
τινά δνομα Πλακίδαν μετά γυναικός χα\ δύο παν
καΐ i i v ύποδείξ^ς ήμΐν αύτδν, δωσομέν σοι
Τότε λέγει πρδς αυτούς ό Ευστάθιος, Ούκ 2γνω
οΟτον άνδρα ίνταϋθα* τέως δέ βραχύ καταλϋ
είς δν ξενίζομαι ύμας ο'χον. Κα\ γάρ χάγώ
υπάρχω. ΚαΙ λαβών αΰτοΰς, άπήγαγεν είς
ξ;νίαν αΰτοΰ · καΐ εΐτορεΰθη τοΰ πρίασθαι οΐνον.
ποτίσαι αυτού;. ΚΛ\ λέγει τ ψ νυρίω τ ή ς οίκι
ζ) κ α τ ή γ ε τ · , Γνωστ·£ μού είσιν οι άνθρωποι
ΧΛ\ διά τοϋτο ήκασιν ώο*· r z p a r / o j OJV μοι

" M.mli. ν , 11.

ΙΟΙ ORATIO X V I I I . - 1Ν L A U D E M S. E U S T A T H I I .
πββαν χώραν κα\ πόλιν τους άνερ&υνωμένους αύτδν Α aiquc p r x m i i s , io ppovincias omnes
0ητοϊς μισθοφδραις έκπέμψαι x a i τιμαΐς. Ε ν τ ε ύ ­
θεν, ?να συντεμών εΓπω,δύο τιοΛ των έξ αρχής αύτψ
γνωρίμων στρατιωτών, προς αύτδν καταντήσασιν ό
ζητούμενος άνεύρηται. ΟΦς χα\ ξενίσας πρώτον ό
Ιιακάριος, κα\ το μυατήριον όλον του χατ' αύτδν
ράματος ύφηγησάμενος, ούτω προς τδν βασιλέα
ούτοις συνέρχεται.
Ό δε μεγίστης εορτής άφορμήν την του σ τ ρ α τ η -
άτον ποιούμενος άνεύρεσιν, πολυτελεστάταις χ α ρ -
.οσύναις τήν βασιλίδα των πόλεων καταφαιδρύνει.
Ια\ γάρ ήν άξιοπόθητο; άνήρ, δτι καΐ πρώην έν
περοχαίς αξιωμάτων, ουδέν τύφου χα\ Οβρεω; έπι*
:ιχνύμενος * τα πάντα δέ μέτρ:ον εαυτόν, x a l το7ς
ρόποις έπιφαίνων επιεική, έ περαστός tjv τοϊς πολι- JJ moJcstuin ac inoribus lenem placidumque prjefe-
*υομένοις · χα\ νυν τ$ αποστάσει τδν πόθον άνάψας, rens, vel maxime civibus a m a b a t u r : nuncque ailoo
U προς τδ Αγαν ταπεινον της τύχης έξαλλαγζ, καΐ abscessu accenao desiderio, immutata i n g i i i i i n u i n
j) έμφιλοσόφψ x a l θεοειδεί του τ ρίπου καταστάσει,
Ιδεσιμώτατος χοΧ άξοεραστότατος πάση παρίστατο
jj πΰλεί.
Παρακληθε\ς ουν ύπδ τε του βασιλέως αύτοϋ γ.α\
ης συγκλήτου, περιζώννυται μεν αύθις ζώνην
τρατηγικήν · είς τήν προτέραν δ* κατά τον χ ρ ή μ α -
σμδν άπεκατεστάθη τιμήν. Συνεωρακώς δε τον
ρρατδν, προς- τδν προκείμενον αύτψ των βαρβάρων
δλεμον μή έξαρχ-εΤν, νεόλεκτον Ικστρατευθηνο*
ρισε σ τ ρ α τ ι ά ς Έ ρ γ ο ν δε τοΰτο της πανάγαθου
ρονοίας αληθώς τ;ν, ώστε τους αγαθούς παίδας τψ
S. E U S T A T H I I A C T A A N T I Q U A .
Ις, χα\ οΐνον προς άπ4λαυσ*.ν αυτών, χάγώ άπο- G
[>σω σοι αυτά έν τψ καιρψ του μισθού μου, ' Ο δε
ροθύμως παρίσχεν αύτώ τά π ρ ο ; τήν χρείαν.
βεραπεύων δε αύτου; 6 Ευστάθιος, ούκ ήδύνατο
ϊίενεγκεϊν εννόων τδν πρ^τερον αύτοΰ βιον. Ά λ λ '
ϊω 'έκποςενδμενος, Εκλαιε, χα\ άπένιπτε τδ πρόσ-
πον αύτου · κα\ εΙσΐρχ<5μενο; πάλιν, διηχΛνει αύτοΤς.
δε θεωροΰντες α ντον, ήρξαντο κατά μικρόν είς
ϊίγνωσιν της θεωρίας αυτού Κρχεσθα«, κα\ έπιγι-
ύσκειν α υ τ ό ν κα\ πρδς αλλήλους κατ Ιδίαν Ιλεγον,
1 scere coeperunt; dicebaitiqne eeorsim m u i u o : V i r
•τι δμοιος τυγχάνει ό άνθρωπος οίτος τψ ζητου-
ίνωπαρ* ^μών. Λέγει 6 εΓς τ ω έτέρφ, Πάνυ δμοιος
ηφ τυγχάνει, οΤδα δε έ γ ώ , 3τι Ιχει σύσσημον, τινά
>λί;ν έν τ ψ τ ρ α χ ή λ ω , πληγείς έν τψ πολέμω. Θεο>-
^σομεν ούν* εί Ιχει τδ σύσσημον έκεΐνο έν τψ τ ρ α -
^λω, ο ί ; δ ς έστιν 6 ζητούμενος παρ* ημών. Κ α τ α -
χθοντες ουν έπι^λέστερον, θεωροΰσι τήν ούλήν έν
[> τραχήλψ αύτου * κα\ εΰΟέω; άναπηδήσαντες, κατ-
ιίλησαν α υ τ ό ν κα\ μετά δακρύων ήρώτων αύτδν,
αύτδς εΓη Δ στρατηλάτης ΙΙλακίδας. Ό δ*ε συσχε- ρ
\ς τοΤς δάκουσιν, άπεκρινατο αύτοϊς, λ έ γ ω ν "Οτι
>κ είμ\ έγω. Επιδεικνυόντων δέ αυτών τδ σύσση-
>ν, κα\ έξομνυμένων δ η αυτό; έστιν 6 στρατηλάτης
»τών· κα\ περ\ της γυναικδς αύτοϋ, κα\ τών τέκνων
ιηρώτων αυτόν. Τότε ώμολόγησεν. δτι αυτός έστι*
ϊρΐ δέ της γυναικδς αύτοϋ κα\ τών τέκνων άπήγ-
;ιλ«ν Οτι τεθνήχασι. Κα\ τούτων λεγομένων, συν-
ραμον πάντες οΕ έκ της κ ώ μ η ς , ίπ\ μεγίστψ
άματι.
ΤότεοΙ στρατιώται καταστείλαντες τδν θόρυίον,
ηγούντο αύτοΓς τά πεοί της τοϋ άνδρος αρετής,
Λ της προτέρας δόξης, Ακουσαντες δε ol έκ της
;>μης, ώούροντο λέγοντες · "11 οίον γαυρίαμα άν-
δς, μισθωτδς ημών γέγονε. Τότε ol στρατιώτα;
'εφάνισαν αύτώ τδ πρόσταγμα του βασιλέως, κάΙ
έδυσαν αύτδν, εξ ών έπεφέροντο Ιματίων. Ιίαραλα-
ντες δέ αύτ>>ν, ώρμησαν έπΙ την εαυτών πόλιν.
102
locaque'ac
civiiates, q u l eum sedtilo pervestigsirent, e m i s e r i l .
I t i n c firctum (quo paucis expediam, ac conipendio
dicani) ut duobus qulbusdam militibug a principio
i l l i notis, i n ipsum cum ineidiesent, q u i exquireba-
lur invcnius $ i t . Hos v i r beatus cum liospitio p r i -
i n u m excepisset, ejusque quod acctderat m y s l e r i u m
l o l u m enarrasset, iis conies ad imperalorein p r o -
feciu» est.
hiventum magistrnm mililiae, m a x i m # rcm so-
lemniialis ae Itf pudti imperalor d u c e n s , raa-
gnificeniissimU urbein augustam ludis recrcat
atque guudiis. Eleiiim v i r e r a l plane desiderabilis,
qui ct pridein c u m dignilatum aroem teneret, n i b i l
B u p o r b u m ac procax oslendisset: i n omnibus v«ro
bumiliiaiem f o r t u n a , m o r u i n q u e philosophica ac
d i v i m o r e composiiione, staluque surarae v e n c r a b i -
lis, verequeamabiliscuncUe civiiati repraesentabalur.
Tum ipsius igitur iiftperatoris, t n m s e i m u s de-
linitus alloquiia, praeloris rursus ciugulo d o n a l u r ;
atque, u l d i v i n o editum oraculo f u e r a t , i n p r i s i i i u i m
r e s t i l u i l u r bonorem, acdignilas redditur. Posiquam
autem minores copias i n l e l l e i i t , quam nt ad bell!
quod i n barbaros i l l i incumbebat, molein pares
esse viderentur, novum delectum babetidum c o n -
s i i l u i l . I d vero benignisstmae reipsa providenli^
penso animo, ac quidquid opus erat, alacris s u b m i -
nistravit.
Hospitum obsequio impensus Eustailiius, ferre
n o a potcrai, cura viLae prioris siatus succurreret
a n i m o ; verum le^io egreesus, lacrymis diiiluebal :
lumquedeterso v u l i u a i q u e o c u l i s , rursug ingressus
v i r i s m i n i s l r a b a l . Uli bominem c o n l u i l i , i n ejus
paulatim aapecius veuire n o t i i i a m , ipsumque agno-
iste illKifr simUis est, q u i a hobis q u i e r i t n r , ac v e -
B i i g a i u r . A i t unus socio : Valdc i l l i sitntlis t'sr.
Novi autem ego ineese ejus colio cerlam notaiu a c
eigaum ; nempe cicatricero, quam vulnus Ϊ» belto
inflictum vcstigio impressit. Videamus i g i l u r ; s i -
qitidem enim nota occiirrat, ipBus r.erto esl q n i
nobis quaeritur. Diligenlius iiaque ailendcnles, i n
c j i i s c o l l o cicatricein o l f e i K l u n t : moxque exsilien-
lee, i n osculn r u u n t ; i n q u e lacryma-s propensius
effusi : Nura ipsc Placidas feit magtster miliii«, seu
praUor, e x q u t n u i t . Ille lacrymifi vocern inhibeniibus,
8e eum non esse-, respondU. H\\s n o L a i n m o i i s i r a n -
tibus, ac j u r c j u r a n d o esse i l l u m magislrum miluiae
sub quo meruissem, a l l i n u a u l i b u s ; a c cuui u i o -
rem, atque Hberos scisciiarcntur, vix tandein esse
se i l l u m c»nfessus est. Q j j o d a d l u o r e m spectarct,
atque liberos, iiMirtuos signilica-vil. h u e r quae verba,
o n i i i i s piebs opptdatia a d speciaculum k»i»ge m a \ l -
m i i n i elfusa concurrit.
Tum m i l i l e * sedato l u m u U u , V i r i v i n u t c m , ac
prisiiiiaiu referre clarilaletii. His oppidani a u d i l i s ,
ejulaiu : O q u a n t e , aiebam, g l o r i x v i r , quaraquu
iuciytus, nobis redempia mercede opera s e r v i v i t !
T u u c edilo unperaioiis maadaio, altalis eum v e -
slibus i n d i i e r u n l : ipsumque assuuieitie^, i n suara
civitatem iter a r r i p u e r u u t , Oppidani vcro c n i i c l i ,
bmtore doduxerunl. In iiinerc poeilis n a r r a v i i uuo-
403 NIGBT* PAPHLAGONIS (Μ
opus erat, qoo palri opiimo liberi opUmi COBCJ- Α άγα&ψ «ατρί π^οαοεχιιώα» · «&ς «ώτ&ίμ&ν ώς §V
linrenlur; quos aempe is, duduai a be&lue «aples, ρκαλώτους άποχλαυβΑμ*ν*ς ^ρώι^ν, Φ·τ* ·*ν«Ι» * ^
Jtictti proseculus, mnrtuos arbitrabatur; divfoUs!- του Οεαρχιχωτάτα» tt TiftNWA Ίη«»ϋ τ4» μεν ttdl
jiia autera Jesu providentia; alt&um quidero, pa- τών ποιμένων τδν. δε ΙΑ* «ροτήρ»* κραυγές * * ρ ι ·
t

«torum; aUerum vero, coloaoruin elanare, ac
irruptione servalog, eodera in opptdo praaiUterat
«mbo ut educarentur. Statim igiiur ceis pecegrioi
romkuiu suffragio io lirone» aUecti : quorom
tura vulius venuslate, tum aniroi foruludiae, t u n
dentyiie indolra dexleritate plurimum magiaier nai-
βωσαμένη χαλ καταδρομής, Ιν τ | αυτ.} πο*ρειηαύα-
« ν άμφατέροος άνατρέφεαΟ». ΚαΙτού«υς «Ις ν ή -
ρωνας οία ξένους βύΟϊκ *1 κομήτα* *ροε0άλο*ΒΕ> 4»
τ{ τβ της δψεως ώραιότητι, χα\ xft Av<f«i^ της ψυ­
χής, xal της φύσ«ω;,τ^ 5εξ»Ηητ;, πάνυ $ιατ«6ε\ς
δ rfpartAaviv, έαϋτφ τους νέ·ος iqraa^T*T«» xz\ f

litiae delectalus, sibi ipse adolescenle* adhibet» meu- της αότον τραπέζης xaV της Ιορφφαρίβς auvfx»
reqae socioe sutuit, acsatelliiuracoufeslim mu- 5το«Γται χο»«*νους.
nei* fuugt jubet.
Dbi igilur vir ducis sotertia, ac fortRurfine pra*- Έπε auv τ£ν pap<Mptw ixaiwm 4 τεροιτηγιχ^-
suoliasimus, Christi potealia Barbaros invadens, τατος ί.^ ίννάρ&ι xsetaifaqelw τβό· Xptxco»» ο&ς μλ*
qua ntci dederat, qoasub jugan miltens, wiiversnm B φόν<|> ά 7Γΰ>λε<κν ο&ς (ορυλήπτους τηοού^νος, «Ασαν
φ

ilUai regionem Ubertverat, Ulud tawdeni ipsaro op- έχιίνην λυτροΰται τήν γην* Αγιτ» λαηών i i d την
pidura peiit, in quo uxor bospes agens, ac Cbrislt χώμην ο6τήν, ή τί}ν ywethca ξβνιττύβυσβν, χα\ i f j
pauperUtem colene, palienliaB sludia eiutebai. xctTi Χριστνο -revfi σχολάζουσαν τίρ» ύπαμονην φιλο-
Fixo iiaque iUic tabernaculo tanli&per recreaudum
t 9οφί?ν. Itaf aiVcij δέ τήν l&'atv χατα ιτηξάμινος βχτ-
quiete exercilgm palavit. νήν, διαναπαύειν ψττο &Τν τ6ν στρατάν,
Huc sermonis deveclus, ofesistere mihi oralio- Ένταϋθα γενόμζνος, προσιττάμτ^ν μοι τδν λά-
nem video, ac valde resiti ad ea qu:e superant, ac γον όρώ, xaV προ«6ήν«( τοίς έξης 4γαν άποχναιά-
rieincepi seqnuniur procedere. Adrairatio eniiu
t μενον. βαΰμα γάρ μβΙ* ηδονής Αμα xal φ^ου προ*
cam pari voluptate metuque inenrrens, tiim per- βπίχτον, έχττλήσίκι τβ τήν ψνχ4 « ^ τον λογο^
ν

cellH animuro, lum tcrmonis cursura inliibet. Qui τήν ρύμην avexeircee. Κα\ γάρ © οοτΐ «ρος 4ντ^
emm ossa osstbus, ac compagem cempagi se admo- χα\ άρμονίαν ιτροβίξκιν χρ^ς Αρμονίαν διά τών
turum, prophelarum oraculo promiitil *, is hoe προφητών επβγγελλομβνος, Λτος xeV τους μακά­
1

qaoque beatos ab invicem, idqne aniios plures, d i - ριους τούτους ά-κ' αλλήλων ο^νλών, χ«\ ίι* ετών

S. EUSTATHTI ACTA ANTIQUA:

Thix\o Christum vidisset» ac in baptwtnn wiutato C Πίν«ς ol i x της κώμης έχε^νης προΑπβμπο 1

nomine Eusuthiu3 nuucupalns fuissei. Cnnctn de^ αυτόν.

- ^ * ^ Π * » » ^ « . Ι Μ » αυτών,
Πορευομένων
Λ Λ Λ «Λ^ΤΙΜ διηγήοατο
λ η ν Α ι ι α τ η αύτοίς»
AM».
nique, (^uae accideranl, retulit. beniqne quilidecim πώς ε!δ* τον Χριστον, χαΐ δτι μετωνομάβθη Ευστά­
dierura itinere iroperatorisaularo as*€cuu, qua ra- θιος έν τψ βαπτίιματι - χαΐ πάντα τά συμβάντα αΰ«
tione Placidam inagistrum mililix nacti es&ent, τφ διηγήσατο αύτοΤς, ΚαΙ άνΰσαντες τίν όδον (U'
coram exposuere. Egressos vero obviam impera- ήμβρ.ώνδβχαπέντε, ήλθον προς τ&ν βαυιίεα, χαλ αν­
tor osculo virum excepit; ac muliis affumkns
t ήγγειλαν αύτψ τό, πώς ευρον τον ποτε ατρατηλά-
hcrymis, secessus causam exquirobat. Cui ipee, ac την Πλακίδαν. Κα^έξελθών ό ^ασιλεος είς άπάνςη-
ee»atui cuocta per ordinem narravit. D« uxorequo- ocv αύτοϋ, χατεφίλησεν αυτόν * χα\ πολλά οαχρύσας,
que, atque liberis retulit; relictam eam in m a r i ; έπυνθάνετο παρ' αυτοϋ τήν αιτίαν της άναχοφήββν^
npios a besiiis liberos, quidquid denique serum- αύτοϋ. Ό £ε καθεξής διηγήσατο τ φ βαβιλεΐ καΐ τ{
narutn perlulerat, edidil. σογχλήτφ τά συμβάντα αύτψ * χαΐ περ\ τή;-γυναι­
κός, καΐ τών τίκνων, πώς iv τ9( θαλασσή χατελε(·
φ6η · χα\ πώς τά τέχνα αυτού βηριάλωτα γεγδναβι '
χαΐ πόΐσαν την θλίάιν αύτοΰ διηγήσατο αύτοΐς.
fngens eo invenlo aclura iripudium.Porro irope- Έγένετο δε χαρά μεγάλη έ«1 τ{ εορέσει αύτοΰ.
rator blande consolatus, propriori functtone ma- Παρεχάλεσΐ 6ε αύτίιν δ βασιλεύς, χαιζώτ/υτα^ κα­
gifclri tniliLiie iribuit cingulum. Is recenatto exer- τά το πρότερο ν στρατηλάτης. ΚαΙ Ιπισχεψάμενο^
citu uiinoresque itaclus copia», quamquseBarbans ϊον στρατών, κα\ γνους μή άοχείν πρδς τήν χατα-
prassantibus coercendis essent, lironura delectum J J δρομήν τών βαρβάρων, 4κέλευσε τυρωνάτον γεν4>
insiituit. Deslinali igitur per civitales et oppida, σΌαι. ΚαΙ εγράφησαν κατά πάσαν icdlu κα\ κωμηι
qut lirones conscribereitt. Accidil autem ejus rau- της η ς "Ρωμανίας, πεμφθήναι είς ^ ρ ώ ν α ς Συνέβη «
τ ν

neris ergo missos iribunos, illud ipsum oppiduno, in κα\ είς έκείνην τήν* χώμην» έν" άνετράφηαάν ο
quo Eustatliii liberi educabaniur, adire. Producti υΙοΙ τοΰ Ευσταθίου, φΟάσαι τους aytcσταλμένους,
roox oppidanorum studiis ambo juvenes, ac tan- Πάντες ούν οί έχ της κώμη; έχιίνης προέπ«μ«οι
quiim peregrini tontra i t i . Erant vero procera sU- αύτοϊς τους δύο νεωτέρους· οος ατε £ένονς ψηφ»αά-%

tura, ac forma prae cunctis clcganii. Collecta ( i - μενοι, π^ρέδωχαν τοις στρατ&'όταις. Ησαν δε εύμε-
roniimomiiimiiltJtudiae,ac niagisiro miliiiae addu- γέθείς κα^ ωραίοι τή δψει σφίδρα. ϊυναχθέντων δ3
c u , omnes m nunieroB reuilit. Ambos auieni ado-
lesc^nles elegatUiori c^eteris forina conspicatus,
aliis eubducios seorsim sibi salcllites, adbibuii;
aliiusque animo morum ingenuitaiem cogitans, »^ . Γ — ~9 W ( •

miiurali quadam amoria vi eorum illectus desiderio, πάντας εύειδεϊς, κατέστησεν αύτους .εδς τήν Ιβία'ι
iuen»a5 bocios, ac coutubernales esse praecepi* υπηρεσία ν. Κα\ κατανοών έν έαυτψ το εύγ&νές το'\
τρόπου, φυσική τινι φιλοστοργία έλχόμβνος τψ*
** Lzcch. XXXVII» 1 seq.
 ν
Λβ ORATIO XVIII. - ΙΝ LUJDEM S. SDSTATIHI. 405
«λειόνωνώ της π:(λ αύτοΰ; του θεοϋ προνοίας κα; Α visos (ο divinani crga illos providentiam, ac
κηδεμονίας 1 x?j θλίψει δοκιμάσας, τοίς πόνοις πυ- raiti!) semmna probaios, ac labortyus couRaLos,
ρωσας, καί δλον τδ σάρκινον φρόνημα τούτο-.ς άπ- omuique in eis carnali ex&iincta prudeniia, ac vcrc
εκτονώς, καί άξίους τψ δντι της έν πνευματι κα- ea dig»o& effeclog vila, quse in spiritu esl, tlc vc-
ταστήσας ζωής, ούτως ώσπερ έκ νεκρών ζώντας lul e raortuii vivos exsnsciiat, ac quasi membra
άν'στησιν κα> ώς μέλη διηρημένα πλείω, είς ε ν ό ­ plura divisa, in viUe uniue ac dtseiplin* uniUtem
τητα βίου χα\ πολιτείας συνίστησι μιας· χα\ οίον copulat; ceu denique vivum quoddam commiinis
εικόνα τινά ζώσαν της κοινής αναστάσεως άναδεί- resurreciionis simulicrura proferl atque OSICDUL
κνυσιν αυτούς.
Άλλα τίς 6 του άναγν^Η.σμοΟ τρόπος; Ώμίλουν Quisnam vero ejuscemodi agnilioute mjodus? Fa-
μεν οία είκδς εύσχολοΰντι^οΐ νεώτεροι, άλλήλοι; τα bitiabanliir, ullieri solet, otii iudutgeiUia juvenes, ac
της νεότητος άνακοινοΰμβνοί, Έπηκροατο δέ τούτο*ν qnnea piieroaccirierani, altcr Mteri commutiicahan*.
1
ή μήτηρ, αύτοΰ που πλησίον παρ αύτοϊς χαθΞζο- Maler illic prope apud eos sedcns, toqueoiibus au-
μένη. 'βς ουν δ μίν στρατηλάτου πατρδς είναι rem adhibebat. Narrauie igituraltero, orlum se pa-
διηγείτο. ευπρεπούς δε μητρδς υίδς" κα\ άδελφδν tre piagislro militiae; matre, femina decora specie:
* X i βρσχύτερον μέν τήν ήλικίαν ώραίον δέ σφό- Β nactum juniorem fralrem alteruni egregia vullus
i t v
f

δρα τήν 6ψιν καί ξανθδν ταίς θριξί· χα\ ώςοί γο­
% rorma.capillis flavum. Parente? ambobus sumpiis,
νείς αμφότερους άνελόμενοι, ουκ οΤδ* 3πη βουλόμενοί nescio quq profecttiros navem consccndisse, aruia-
πορευεσΟαι, πλοίω έπιβαίνουσιν, δπου δή καταλε · Irem illic relictam eese. Haec, itiqtiam, ac qnie
λ«Γφθαι τήν μητέρα· ώς ουν ταΰτά τε και όσα πε- deinccps passi essent, iisque evenissenl, dum i i
πόνθασιν έξης ol παίδες έξηγοϋντο, έπέγνωσαν μεν narrant germanos se esse agnoverunl, inque os-
t

εαυτούς τήν φύσιν αδελφούς είναι* άλλήλοις δε πε- cula rqentee, alterquealierum amplexati» imot^iwi
ριπλακέντες, αμύθητου χαράς έπληροΰντο καί ηδονής. repleti gaudio sunl ac jucundUale.
*Αγάπςος μεν oGv καί θεδπιστος οί Ιεροί παίδες, Agapius igkur ac TheopiBlus, sacraliesimi juve-
ώσπερ έκ θανάτου ζώντας άπειληφότες έα^τους, τψ nes, cum velut e mortuis vivos alter alterun rece-
φίλτρω του πνεύματος*συνεκιρνώντο τάς ψυχάς. Τι pissenl. amaniis vi spirilus, animis miscebanlur.
δΙ ή καλή μ ή τ η ρ ; Ουδ* αυτή τδ τοίς νέοις συμ­ Quid vero praeclara mater? Nec illa nullo animi
βαίνον άπαθώς κατεθεδτο* άπτεται δε κα\ αυτής τδ sensu, quod ila adoleecenlibus acciderat, coniue-
ιν
πάθος* κα\ τήν Λχρι του πλου των παίδων αφήΥΊ* batur : quin ipsam qupque tangit a/fcclas, ac pcr-

S. EUSTATHII ACTA ANTIQUA.

πί^ον αυτών, έκ&ευσεν αυτούς μετέχειν της τραπέ- C
ζης αύτοΰ, συνεστίους αύτψ καταστώ σας. Κα\ δ^ατά-
ξας τδν στρατών, ώςεΐώθει, έπηρευθη είς τδν πόλε-
μον ' καΛ τήν μεν χωράν, fjv άφείλοντο οί βάρβαροι,
^λευθ^ρωσε * τους $ε βαρβάρους τροπωσάμενος,
^ξεπέρασε τδν ποταμδν, τδν καλούμενον Τδάσπιν.
Καί έπ\ τδ Ιμπροσθεν χωροΰντες, άνεβίβασαν είς
τήν έσωτέραν χώραν των βαρβάρων · τάχα της προ­
νοίας του βεου καλούσης αύτδν άπελθεϊν, δπου ήν ή
γυνή αύτοΰ, ήτις, ώσπεο είρηταϊ, φυλαχθείσα άπδ
της του άλλοφυλον εκείνου τυραννίδας κατά π ρ ό '
νοιαν βεοΰ, τελευτήσαντος αύτου ά^χωρήσασα καθ'
έαυτήν ώκει είς κηπόν τίνος των σίκητόρων. Καί
λαβοϋσα, χι\ ποιήσααα σκ,ηνήν, έφυλαττε το,υς καρ­
πούς αίιτοΰ.
Καταλαβών ο^ν τήν χώμτιν έχείνην 6 στρατηλά­
της, και πολιορκήσας αύτήνι ϊπηςε φωσσάτον έν
αντ?1ι κα\ παρέτεινε ν έκείσε ημέρας τρ&ίς διαναπαύων
τδν στριτον, ώς επιτηδείου δντος του χωρίου προς
άηόλαυσιν αυτών. Καί μεσημβρίας γενομένης καθεζό- n
Exercilu illi ex more dislributo, ad bellum proccs-
sit; ac quas Romans ditionis redones Barbari
invaserant, illorum juyo absolvit. Quibus fugalif.
flumen Hyd.aspcm dir ium , tnnsmisii. Uelroqne
iugaces iiisecuii, imerif>rpm Barb*roium diiioiitim
laie pervasere. Ko forsiian evocante divina provi-
dentia, ut conjugem pra?tor recipcrot. Haec enim,
Ht dictuni superius est, divino muuere a Batbaii
injuria tuta, ac tyrannide • eo defnncio cura geccs-
sisset.in opptdanl cujusdam horuilo, illius suscepu
cura, Kiructoque illic lai^rnaculo, fruguui tusto*
agcbat.
Ad boc igrtur magister m i l i t i * movens oppidum,
ac eo expugnato, castra ineiaiusegii duos dies.agro
scilicetad reforcillaadumcomrnoJo, ut fessis tuimis
requiem aliquam priesiaret.Subaeslu porrojineridiauo
sedenles ambo adolesceni«3, alier alfteri narrabaut t

μ*νοι, έξηγοϋντο άλλήλοίς τά της νηπιότητος αυτών. quosinfantiacasustulerai.Eorumentiu quoeilliseve-

Εΐνον γάρ άμ'^δραν tv αότοίς των σνμβεβηκότίον τήν
μνήμην. Ή δέ τούτων μήτηρ καθεζομένη απέναντι αύ-
τών,άκρόασιν έποιείτο τώ/' λεγομένων παρ' αυτών*.
*Έλεγε δε 6 πρεσ^ύτίρος άδελφ6ς πρ^ς τ^ν νεώτερον •
"Οτι Ιγώ πάνυ νήπιος ών, ουδέν ετεαον είς μνήμην φέ­
ρω ή τοΰτο, οτι 6 πατήρ μου στρατηλάτης ί ν, ή δέ μή­
τηρ μου εύμορφοτάτη πάνυ * κα\ εΓ/ον ούο τέκνα,
ή μήτηρ ημών ούκ ήν μεθ* ημών, και ούκ έπίσταμαι,
•Λώς έν τ|) $α\$σαι\ xotxiUtyty. *0 δέ πατήρ ημών
βαστάσας ημάς τάι^ύο, έπ,ορίΰετο, όδυρόμενος. Κατα-
;^6u>v δί τινα ποταμδν, έξεπέρασε μετά τοΰ έτερου
neranlobsruramaniino memoriam leoebant. Parecs
e contra scdens.quaeii loquebantiir, sedula auscul-
labal. A i l vero senipr juniori : Ego valde juvenis,
ac puerulus cun» esseui, unuin hoc, aliud praMena
nilnl metnini; uatum me patre magislro militise;
in:Hre fcmina elegantiiisima specie. Erant iisduo
liberi, ipsius egr>, nlt**ique nie ίρεο ininor, flavis
cnpillis, aspt;clu fonuosus, ac val»le Hegans. Hi,
nobis assuiuplJs noclu doino egressl, nescm qua«
oras cogitaiifcs, nobisciim navim, conscenderuut.
Nobis in lerrameductis, »tisqu>m jam maler eomes
nec mibi liquei qua illa ralione in mari relicta sit.
Paler aulem ainbos gestan», diro njnlatu iler per-
gebat. Tuiti objectu fluvii, niein ripa rcticlo, alero
qnuslus pnerulo jnoiore vadum tenlal. Djnb|Uft
rcversuio ui in» quoque agsum^ret, irrucns ho, i c
407 ' M C E T A PAPHLAGONIS 403
fitringlt <JoJov. AJ fiav.is e\ilum cqgiiiia puerorum ΑεΕδυϊα, καί τισι τεκμηρίοις τάς «όντων ένοπτριζο-
narratio, -ac cum cerlis quibusdam iudiciis relu- μένη μορφάς, πολλψ (πόθω] μεν τήν καρδίαν συν-
centes epnim Jormas aspicerel, amore animo misce- εκυκάτο, τά σπλάγχνα καί κατεδονεϊτο, λογιζόμενη,
balur, ac viscewhus emovebaiur, seWo cogilaus, μή ποτε Αρα οί αυτής εΐεν υιοί. Έ π ε ι χ ε δε όμως .
num forjtc ejns libeii css.ent; prudenti taineu έχέφρονι λογισμψ την ταραχήν. "Αφρονι γαρ άν*·
raLione affci lum conipescebat, ac lurbaLionem. Ορώπω μόνον έν έλπίσι προσβοκηθέν άγαθδν, κου-
Slnlio <mim vel. &pe soln praisumplum bomitn, 'φίζει τε τήν διάνοιαν, καί πολλάκις εική μετεωρίζει
lum meniem ieval, lum Sitpe antiiiiini temere s u - τούτω τον λογισμόν. Τψ συνετω δέ ακίνητος έν
p«rl ia piilsal.: pruricnLi vero, iitinioltis boui ex- ταΤς του άγαθοΰ προσδοκίαις ό νους* ού μάλλον πρδς
spc(,i:iLimiu . aiiimus est; uec lam conseculione την έπίτευξιν επαγόμενος, ή συστελλόμενος προς
exlollilur, qnam frustratioius couiraliiiur; \\x nam- τήν άποτυχίαν. >1όλις γαρ άν κα\ πα^όντι -βεβαίως
que eliar.ti prasemi lirmiter bono c m l a l , qui sci- πιστεΰσαι τ ψ ά^αθψ, ώς μετακίνητα πάντα δντα τά
licel tiiniuiiia oinnia nmtalJoiii obnoxia explorale των ανθρώπων ειδώς. Διδ δη κα\ θεοπίστη μακρο-
noveril, Iileirco ciiaro Thctnpisles , Jouganimiier θύμως τε κα\ σοφώς έπέσχε τέως των σπλάγχνων
liacu-nus, 3C Siipicnier viscera coimno a conLiiiuil; τήν τ α ρ α χ ή ν τψ στρατηλάτη δε προσιοΰιια, γης τε
adieusqut; niugisiium mililhv. Ra-nanam .se l o n - ^ Τ ω μ α ί ω ν ύπάρχεΊν , κάνταϋθα πολύν Ιφη χρόνον -
f

gosqne liic annns caplivam ronsedtsse, ait, ro^are αιχμάλωτος καθήσθαι, κα\ πρδς τήν οϊκείαν Ικέτευε
supplcx in puli iam revcrti. Dum igitur ttujlicr άνακομίζεσθαι πατριάν. "Αμα τοίνυν τήν Εκετείαν
rasLissi.nia supplicaiione agit, non obscuris virtim προσήγεν ή πάνσεμνος, καί τισ; τεκμαιρομένη ση-
itvJiciis uoiisque intell<git. Quin itle quor|ue illins μάντροις, τον οΕκείον Ανδρα κατενόει. Ού μόνον δέ,
contuiius vullgin, prapiiam paulalim conju^etn άλλα κάκεϊνος τδ είδος αυτής δπταζόμενοί, τήν Εδίαν
agnoscU. lnquc eum tnudum suis ipsorum nana- έ π ί γ ν ω καταμικρδν γαμετήν. Κα\ ουτω ol μάκαρες
tionibus , dictisque firniati» ac cuin palam aliei* τοΓς αυτών άφηγήμασι βεβαιωθέντες, χα\ σαφώς αλ­
altenim agiiovis&nu, ο quaniis gaudiorum lacry- λήλους έπιγνόντες * ώ πόιοις μεν χαρμόσυνης δά-
inis! nuaulis graliarum ociiouis vocibu» Salvatori κρυσι. I πόσοις δέ (ϊήμασι χαριστηρίοις έξωμολο-
coiiiitobauiiir 1 γ&Οντο τψ Σωτηρι!
• Qivia vcro etiam liberoium Btalim i l l a u memio Ε π ε ι δ ή δε-κα\ των τίκνων ευθύς μνήμην έποιοΰν-
esl, Eusiathius a besliis caplus, ii>que voraloa ait. το, δ μέν ΐύστάθιος θηριαλώίους έφησε τούτους
At uxor recenii adolejscerUum fabulatione animo γενέσθαι* ή δέ, πρδς τήν έξυπογύου των ν έ ω ν ό μ ι -
S. E U S T A T I I I I ACTA A N T I Q U A .
me rapto, in saUwn neirmsque ilcr babebai- Igiiur C παιδιού του μικρότερου, κα\ έμέ κατέλιπε εντεύθεν.
ovmni pjisiores, a Iconis avulsuitt fuucibus, iti eo, Μέλλοντος o6v άνακάμπτειν πρδς τδ λαβείν κάμε,
quod tu ipsti nosti oppido, edt/caveninU Nec veto λέων έπελθών, ήρπασέ με, καί έπορεύετο εϊς τδν
n»ihi liqiiet, quid deinceps paire, ac fraire puemlo δρόμον. Ποιμένες ουν προβάτων έξΙΕλοντδ με έκ τοΰ
eit actwin. λέοντος · χα\ άνετράφην β!ς τήν κώμην, είς ήν καί
αύτδς έπίστασαι. Λοιπδν περί τοΰ πατρός μου καί
του παιδ'ου τ ί «γένετο, όΰκ ίγνων.
His ox fraire sonioi^ audttts, exsiliit jnnior, Ταύτα άκουσας δ Νεώτερος παρά τοΰ πρεσβυτέρου
flens<|ue a i t : Testor Cliristi potfitliam, ipstts fialcr αδελφού, άνεπήδησε, κα\κλαίων Ελεγε· Νή τήν δύ-
I U U A suili. Novi ^niin quae narrando exsecutus es. ναμιν τοΰ Χρίστου, αδελφός σου τυγχάνω. Έ γ ν ώ ρ ι -
1i enim quorutn operx educains sum, milii baec σα γάρ, ά διηγήσω μοι· κα\ γάρ κα\ οί ί μ έ άναθρε-
loijuebantur; cruisse ine iUos e tupi itidem fauci- ψάμενοι, ταΰτα μοι Ιλεγον, δτι Έ κ λύκου σε έ ^ υ σ ά -
luis. inque aniplexus tuene. oscula tleiigebat. μεθα. Κα\ περιλαβών, κατεφίλει αυτόν.
Mater audieris, ac cum diota onmia, ac eitarrala 'Ακοΰσασα δέ ή μήτηρ ταΰτα κα\ γνωρίσασα τήν
ad navim usque exploraie novisset^icse res habere μέχρι τοΰ πλοδ^ διήγησιν, καί στοχασαμένη περί
non inanis conjectau6, giaviier aulmo afflciebalur, αυτών οΰτως έχειν, έ*παθε τήν ψυνήν σφόδρα, κα\
ejusque lurbabantur viscera , tum niaxlme cum έταράττ«το τά σπλάγχνα αυτής, και μάλιστα βλέ­
juvenoe in ainplexus ruenies, iigentesqne afterum πουσα τους νέους πβρι)αμβάνοντας αλλήλους, κατα-
allcri ogculs, alque fleules vider^l. Se lamen ipsa φιλοΰντάς τε καΊ κλαίοντας, καί έπεΐχε θεωρούσα
videne cohibcbai, ao.pariler s w i m animo repnlabat, n αΟτούς άμα xa\ διαλογιζομ^νη, μήπιας αύτο{ είσιν
iiiifn ii Γιΐίΐ sni forent., eo pr*serliin, quod luni ol υΕο\ α υ τ ή ς · κα\ μάλιστα περί τοΰ π«τρδς c Ιπόν-
patrem magislium miUlix», tuin-mairein in mari των, δτι στραΐηλάτης έστί· κα\ δπ έν Οαλάο θαλασσή ή
rclictatn dUisscttt. μητηρ κατελείφθη.
Postridie mulier ad ma^lstrum mililiae veniens, Τ|( δέ έπιουση η>χέρα, προσήλθε τ ψ στρατηλάτη
inftt: Quxso le, Domiuc mi, Ronianx diiionis cum υν
ή Τ ή « λέγουσα · Αεομαί σου, κύριε μου, έκ γης
sim, hic caniiva ago : igitur me ancillam iiiam iti "Ρωμαίων υπάρχω, και αιχμάλωτος εϊμι ένταΰΟα *
patriam reducilo. [>un»que hacc toquiiur, quac in άνάγαγε ουν με είς τήν πατρίδα μου, Καί ταΰτα λέ­
viio signa erani, allentiur legebat: Aique eo agnilo, γουσα, κατενόει τά σημεία τά έν τψ άνδρΐ αυτής •
ejus advolnta pedibus i u atebal, Qua?so le, Duniiiie και έπιγνοΰσα αύτδν, καί προσπεσοΰσα αύτψ έλεγε *
rni, ne iitdigneris adversda ajictllatu tuam, sed pla- ΔέομαΙ σου, κύριε μου, μή αγανάκτησης κατά της
cidc audias, at mihi anti([mini luiun insiitulum, δούλης σου, άλλ* ευμενώς άκουσον, καί φράσον' μοι
viiaeqae raiiuiicm cdi&scras. Arbilror enini esse te τήν άρχαίαν σου πολίτείαν. Έ γ ώ γάρ νομίζω εϊναί
Placidam magislrum milaix,; muiaio itomlneesacro as τδν στρατηλάτην Πλα*ίόαν, τδν μετονομασθέντα
baptismate Eustailiium vocaluin; eum scilicet, qui Εύστάθιον έν τψ βαπτίσματι · δστις 'δφθέντος αΟτψ
Christo jn cervi forma apparenle, in euui credidit, τοΰ Χρ:στοΰ διάτοΰ έλ^φου, έπίστευσεν «Ες αύτον *
ptavissimisque lemationibus exceptus, assumpu καί π ε ι ρ α σ μ ο ί περιπεσών άνηκέστοις, λαβών τήν
uxure (inc i p ^ i c i l i c e i ) ambobusque pueliis liberis γυναίκα «ΰτοϋ, ήτις εϊμΙ έγώ, Χ Λ \ τά δύο παιδία
 ORATIO XVIIT. ^ 1N LAUDEM S. EUSTATHH. 410
λίαν αναπτερωμένη τον νουν, εις μέσον χυτούς α } - Α e x c i i a , y i r u m taonei eos p r o l i n u s i n m e d i u i p p r o -
τίκα παράγειν τδν άνδρα παραινεί. Τους δέ π α ρ α - d u c a l . Astautes p e r c o n l a i i , c c r U m i i i u r a q u e n a r r a -
στάντας διαπυνΟανόμενοι, κα\ ταις άθλητικαΤς t i o n e , ac m o r u i n ipsa c o m p o s i i i o n e e o n i m a p e r l e
άφηγήσεσι, καΐ ταϊς τ ώ ν ηθών κ α τ α σ τ ά σ ε σ ι , γ ν ώ σ ε ι n a c i i n o i u i a m , v e l u t q u e i i s e i Oei t n a i u i receptfs,
τούτους καταλαβόντες σαφεί, κα> ώ; εκ χειρδς e x s u l i a i i o n e r e p l e n u i r , ac gaudio, q n a n u i n i n r c l i n -
άπολαβόντες βεοΰ, πληρούνται μεν άγαλλιάσεω; gua e f l a r i p o s s i l f p a i e r n a q u e i n i l l o s e x c i l a n l s ac
άφατου κα\ χαρμονης· άναζωπυρούμενοι δε τ α πα­ i n s i a u r a n t e s vis*«>ra, c l i a r i u t i s a m p l r x i b u i ; o r i U -
τ ρ ώ α προ; αυτούς σπλάγχνα κα\ άνανεούμενοι, ά γ α - fiime s l r i u g f t b a n i . i l i n c , n e t l u m iuumtaiem fttei, ar
πητικαΤς συνέδεαμοΰντο περιπλοκαΐς. Ε ν τ ε ύ θ ε ν ού agnilioni* Fitii Det \ u t magmiB Apostolu*?
J
luqui
μόνον είς τ ή ν ί^τητα tTfr ηΐστεως, xal της lur, perfectius o c c n r r e m n l , verum eliam vinculo
έχιγτώσεωςΎον βεού% κατά τδν μέγαν Άπόστολον, perfeclionis p c r S p i r i t u s fabrtcalioncm commissi
τελειότερον κατήντησαν • άλλά καΐ τ ψ τ η ς τ ί λ ι ι ό τ η - ' cons<-nique t u m s e c u m m u l u o , t u m C b r i s i i c o r p o n
τος συνδεσμω συναρμολογούμενο* τε καΐ σ υ μ & β α - eoaiueruia.
ζόμεναι τ ή α ρ χ ι τ έ κ τ ο ν α του Πνεύματος, άλλήλοις
τ ε κα\ τ ψ σ ώ μ α τ ι συνεκρά^ησαν τοΰ X p t t r t o v .
"Οθεν ουκ ήν Αξιον τούτους έ τ ι λοιπόν τ ώ έπιγε<ψ Β Quamolnem l i a u d sequum e r a t u t !>i a m p l i u s
στρατεύεσθαι βασιλεί· ο υ τ ω δε παρεσκευασμένους, t c r r e n o m u i t a r e n t r e g i ; stcqtie i n & l r u c l o s e x s p e c t a -
πάα& μ έ ν η ο&ρανία προσεδέχετο σ τ ρ α τ ι ά · διηνέψκτο b a i cticlcsiis o m n i s e x e r c i l u s , ac a p e r i u s e r a t ' u u -
δ* τούτοις ή π α ν α κ ή ρ α τ ο ; τοΰ ύπερουρανίου Β α ­ m o r l a l i s SHpercoeleslis Regis t l i a b m u s . Angcli as-
σιλέως π α σ τ ά ς . "Αγγελοι δέ του θεοΰ άναβαίνοντες cetidentes s u p p r e<»s ac d e s c e n d e n t e s ,
f ascenstim
καΛ καταβαίνοντες ι π ' αυτούς, τήν προς βεδν άνοδον pendebam ad D e u m . I p s i d e u t q u e ascensiis cupi>li
πρ&ωδοποίουν. 0 1 δε προς τ ή ν ούράνιον βασιλίδα ad coeleslem r e g i n a m S i o n , l o t a v i i i u l e intenUni»
Ιιών αναβάσεως τήν έφεσιν έχοντες» δλη δυνάμει i n eatn a n t m u t n K a b e b a n l . G r a i i s n a m q u e , ac p r o -
προ; αυτήν άνατεταμένον εΤχον τον νουν. Κα\ γ α ρ bis b o n o r u m a n i n n s , b e n e f l c i i c u m u l n s , d i l e c l i o n i s
τ ο ι ς εύγνώμοσι τ ω ν αγαθών ανθρώπων ψυχαίς niajorem c i i m u l u m e r g a beneiicum accendit.
ευεργεσία προσθεΓαα, είς προσθήχην αγάπης μείζονα
τ ο δ - εύεργ=τοΰντος iξανάπτει.

Ό μεν ουν ΙπΕγειος βασιλεύς, *Αδριανος δέ τ<5τε Terrenus igilur imperator (Adrianus srilicet i m -
διαδέδεκτο τήν αρχήν, έ α υ τ φ πρδς τ ή ν γ ή ν συγκα- perii t u n c c f o v u m susceperai) u n a secum i n i e r r a m

S E U S T A T H I I ACTA ANTJQUA.
τ ή ν έαυτοΰ τ α ύ τ η ν πατρίδα * κχΐ μαρτυρεί μοιδ. i ε -
σπάτης Χ ρ ι σ τ ϊ ι ς tzt QW εχεϊνος έμίανέ με, oOV
(
Ιτερός τ ι ς • άλλ' είμ\ μίχρι τ η ς σήμερον φυλάξασα
τήν σωφροσύνην μου. Εϊ ουν σ0 εΐ, 3ν έ γ ώ ΕΧ τ ω ν
προσόντων σοι ση-λάντρων γ ν ω ρ ί ζ ω , 'άνάγγειλόν μοι
τήν δύναμιν συ του Χ ρ ι ι τ ο ΰ .
*Αχούσας δ^ 6 Ευστάθιος τ α ύ τ α παρ* αυτής, καΐ
αύτδς ομοίως ένοπτριζόμενος κάλλος α υ τ ή ς , κα\
έπιγνοΰς αΟτ^ν, ά κ α τ α σ χ ε τ ω ληφ9ε\ς χ α ρ ? , δάκρυα
τ ε π ο λ λ ΐ έκχ/ας, είπεν · Έ γ ώ είμ* δν λ έ γ ε ι ς . Κ α Ι
ά ν α σ τ ά ; περιεπλά,κη α υ τ ή , κα\ κατεφίλουν αλλή­
λους, δόξαν άναπέμποντες' τ ψ Λεσπάτη Χ ρ ι σ τ ψ , τ ψ
παντοίως εύεργετοΰντι τους έχυτου δούλου;, και ά ν α -
καλουμίνψ^ έκ πολλών θλίψεων. Hx\ λέγει προς « 6 -
τδν ή γυνή αύτοϋ, Κύριε μου, ποΰ εϊσι τα τ έ κ ν α
η μ ώ ν ; Ό δέ είπε, θ η ρ ι ά λ ω τ α γεγόνασι. Κα\ $ ι η γ ή -
σ α τ ο α ύ τ ή πώς απώλεσε τ ά νήπια. Ή δέ λέγει α ύ -
τΐρ * Εύχαριστήσωμεν τ ψ ε υ ε ρ γ έ τ η β ε ψ · τάχα γ α ρ
ώ ς - Ι χ α ρ ί ? α τ ο ήμΓν εύρεϊν αλλήλους, π α ρ έ ξ ε ι χα\ τ ά
τέκνα ημών άπολαβείν ήμ3ς. Λ έ γ ε ι « ρ ^ ί αυτήν ό
Ευστάθιος * ΕΙπόν σοι, θηριάλωτα. γεγονασι. Τ ό τ ε
λέγει προς α^τΛν ή γ^νή αΟτοΰ * Τ ή χθες ή μ έ ρ ^
κχθεζομένη έν τ ψ κ ή π ω , ήκου'σα δύο τ ι ν ώ ν νεανί-
θεοΰ εώσπλα^χνία τήν ε π ί γ ν ω σ η άλλήλοις έχαρι-
σχτο . Μάθε ουν αύτος παρ* α υ τ ώ ν } χαΛ έροϋσί σοι.
C A g a p i o ct T h e o p i s t o , i n i C g y p l u m p r o f e c i u s e s t ;
q n i d e n i q u e d u m m;tre i r a j i c i u t u s , ac eiiiivignmns
deiii>entc b a r b a r o n a u c l e r o t n c i j a c l u r a m f ^ r i t . ls
n e m p e e s l , q u i i n b a u c n i e regidnei» i r a x i t . T e s l i s -
que m i h i Clrrisfns Dominus esl, quod ntisquam is,
U I I U S V P aHu«t c o n s i u p m v c r t t ; hactenusque s e r v » -
w r i u i c a s t i l a t e m m e a m . D u m i g i i u r ille s i s , q u e m
i i s ex eigitis n o s c y , ac p r o d o , l u v i c i s s i m C b r i s t l
ine p o t e n i i a m d o c e t o .
l l i s ex ea Euat.uWtJS a u d i l i s , ipseqne p a r i l e r
f o n n a m C O I I I I M U I S , ac c u m a g m m s & f i , i n t p a t e t i l i
c o r r e p t u s gaud.io u b e r t i m q u e m a n a n t i b u s l a c r y m i s :
Ego ipse, i n q u i l , s u m q u e m d k i » . S u r g e n & q n e , \u
amplexu» r u i l , a l l - r q u e a l t e r u m o s u l a l i , C l i r i s i o
Oomiiio gloriaru e u b m i s e r u n t . q n i Himfis omnibue
s e r v o s s u o s beneQciis a f l i c i t , e x q n e m u l l i s a ; n i m i i i s
r e v o c a t , ac r e s t i i u i t . Ttun a i t iMa v i r o , d o n i i n e m i ,
nbinam gunl nostri l i b e r i ? Respondit: [iapti sunt
a besliis; modumque narravit, quo infanies amisc-
D r i l . A t illa : GraUas a g a m u s D e o b o n o r u m a u c l o r i ;
f u r s i t a n Ofiim qua p i e i a i e u l a l l e r a l t e n i m i n v e n i r e -
m u s concessit, u ( e l i a m i i b e r o s r e c i p i a m u s , p r x -
b e b U . A d q u a m E u s u t h i u » : Jaru eos a besliia r a *
p t o a e s i e d i x i . T u n c ad e u m n i u l i e r . C u m h e r i i n
n o r t o eederein, d u u s q u o s d a m a d o l ^ c n l e s i n i e r
se c o l l o q u e n t e s , ac quos i n f a n l i a casus Uilisset,
m u l u o n a n a n l e s a n d i v i ; a t q u e lios n o s n o s ips^s
l i b c r o s e s s e , a g n o v i . A t n e q u e h i &e g e r m a n o s esse
p i o r s u s n o v e r a r t i , n i s i ex s a i i o r i s n j r r a u o n e , a l U r
alieruit» f r a l r e m , &equc m u t u o a g n o v i s u e n l . S i « ( » i -
d e i n i g i i u r liaec l e U i d e n u s t a i e n i , s c i i o q u e m i n
m o d u i n i m p e n e i o r d i v i u a c l e m e i i i i a boc i p s u m i l l i s
r u u n u s U r g i U s H . Uiscas i i a q u e i p s c ei illis» i i b i q u e
i i d t c e n l . A c c c r s i i i s v e r u i l l e adoiesccululi», e i i l l i d

* :
E p h e * . i , 7.
411 N I C E I A PAPBLAOOfnS
tentsns delrahere, raagniftets acctpiebai houoribtis : Α τ « π 3 ν αυτούς 4ποβ&ιρώμενος λαμκραΐς έίεξιοϋτο
uimqtie r e r u m f o r l i l e r bello bar»arico g e i i a r « e i , τιμαϊ;· καΐ ϊτζ\ τ ζ τ ώ ν αλλοφύλων αριστεία, χα\ έπΛ
iHm m v e n l o r a m suorum n o m i n e . puUliea solemnia
apparansae girtiens, atlmonebat g r a l i a r u m aeiion*
itbare, ac d i i * p r o vicloria sacriOcia iacete* Haud
eiiimvero beatus i l l e , reque ipsa ccelornra Regia
pnrfeciuR miUiia», »ut imperaiorU adoJalione ac ac-
c t p t i e n e , a m ptebis civiumque bonore e r a o U i l u r ; vel
c u g t i a m q u a s u i a m , alque vulgarem,pro Jceudeitate,
Romnnis p r i n r i p i b u s , ptebique voeem i a c U m a v i i ;
sed utia e«tn ingeuua radtee, divinseqae salionis
ipsius ramis, i n Dei j a m paradieo plantatus ac r a -
dicattis, divina d i g n u m p1anlaiione eiiam confea-t
sionis reddidit f r t i c t u m . Nos, i i i q u i t , ο i m p e r a t o r ,
a c q u i c i r c u m q u i q u e aslalis n n i v e r s i , ne uos u l l r a
elartlatem regiaro, abundantes dhriti&s, periluram Β ώ βασιλευ, και πάντες οί πε^ΰίτάμίνοι,μηχίτι νομί-
l u i a m q u e voluptaiem ac l i b i d i n e m , puictis dfpe-
r i r e . His enim otiinibtts per C h r i s i i fldem m o r t u i
t n m u s . Cuncta liafec spernere d i d i c i r o i t s , quomm
•os lauqttam necessarierui» dulcedine affecti, i a i -
p i e u t i s nobia ea praemio oflerits. Quemadinodum
aulein quod speci&l ad illa per C l i r i s l i virtqtem
mortul sninus , sic longe p r i u s , quod
/
ad omnes
e o r u m , q u i d i i d i c n n l u r , aique dspnjonurn m o r l u i
coerimoui.i&, eoli Clirisio Jesu ueoque omnipoleuli
ic Patri ejus, necnon viviiico S p i r i l u i vivimus;
qui elegii nos, et acquisivil tn spein vivam qitern,
t d l u m c u m Deum r i v u m ac v e r u m , solum S a l v i i o -
rem ac D o m i m i m , Regemque tiniveraorum n o v e r i -
S . E U S T A T H I I ACTA
p r r c o n t a t i i r , qutnam exshtant, qnaeve illis accide- C Προσχαλεσάμενος 6> τους νεωτέρους* έπυνβένετο
r i n t . Cumque oni"versa narrassenl, agnovii ipeoa
es&6 niios suos : amboque i n eorum ruenies colla,
cunt lacrymts beni^nissimo Deo gratias agebunt,
quod oova adeo ac meoliia ratione liberos reperis-
eent.
Α secunda aalem ad sexLam usque h o r s m , diffu-
aiig eorum quae acciderant r u m o r late casira o r d l -
ncsque pervasit; ita scilicet ut collecii onaneg m i r a -
rfiitur» magisque gestirenl quod i l l i r e p e r t i , quain
quod ipsi fusts Barbarie victoria potiti eeserii. M a -
ximara vero EustaLhius quod agnUusessei B o l e i n n i -
tatem, ac t r i p u d i u m agens, in^ue crasUnnm l n t y -
caio Dfco, ac ^ r a i i a r u m actioms voces p w eimtma
illius c l e m e u t i a , ac benigniiale Domino Q h m t e
enbmitlens, omnique circiim B a r b a r o f a m ditione
sitbacta, ingenli parta v i c l o r i a , m u l i i s q u e omiattis
epoliis, ac capiivorunii coufertam muUittuftna^f a d * πολλά Ι?ΐι?ερομενος χαΐ αΙχμαλώτους τ»λείβν«ς.
ducens, remeavii. D
Coiuigiteutnit Enstatbto necdura in vrbetn rererso,
Trajann faiis functo a l i u m imperatorem(nempe A<kla-
n u m ) ei s u b n g a r i ; hominem ecllicet g e n t i i e m , ac
qui omnes retro imperatores Impietatis ergo longe
auperaret. Heverso \t&\uo Eustatbio, impcrator
i u l H o i n a n o r i i m comparatuni m o r i b u s est) o b v i t m
actus, victoriac monumeiUo diem festutn agebai;
T*sque illi pr^clnre ge-Us. ac belh facinora, nec-
non inveruani uxorem aique libcros cum didicUst*,
t r i u m p l i i heittiaui, ac convivium m a ^ i s p f o l m h e b a l .
Quamobrem, eiiaui p i o v i c t o r i a simulacns faciiirtts,
i » lempluni e r u p i t . lugresso auiem i n ApoHinis
d e l u b n i u i , inisqiiam Eustatbius ceriinoiiiaruin co-
mes, toiuti<|iie rcsiliens, foris stelit. T t m i itnpet-uior
illo accersito sorio percontari, c u r ho&lium viclor,
ac p a u i . t rtddiUib, siinulacris non i n n u o l a v e i i l .
. 412
9
τ$ άνευρέσει τ ώ ν οίκείων, δημοτελεΐς «ανηγύρεις
κατασκευαζόμενος, τά χαριττήρια σπένβειν *αρηγ-
γύα, χα\ Ιύειν, τά i m v t x t a τοΤς Θεοΐς. Άλλ* ούχ ό
μακάριος έκεΐνος, κα\ τοΰ τ ω ν ·ύρανών άληβώς Βα­
σιλέως στρατηλάτης, ή προς τήν βασιλικήν χολα-
κείαν καΐ δεξίωσιν , ή -προς τήν παρά του ·ήμοα
χα\ της π&εως χαταχαυν^ΰται τιμήν * ή* μικράν
τινα και τήν τυχοϋσαν, ύ*4ρ της Ίηαοϋ" βεάτητος
τοϊς βα«ιλβ$σι Τ ω μ α ί ω ν « α ϊ δήμο* ς άναχεχράγα*
φωνή ν σ>μα i e t f j εύγενεϊ £1ζη πα* τοϊς toxyvro;
αύτοΟ χλάδοις τ\δη τ φ τοΰ θεού παραδείσψ *ε?υ>
τευ μένος κσΛ Ι ^ ι ζ ω μ έ ν ο ς , άξιο,ν της βείας φυτείας,
κα\ τδν τ^ς ομολογίας Α*·2δω*ε χαρπόν · Η μ ά ς , λίγων.
ζετεΜςης §*3ΐλι«ής, ή χρημάτων ^Εριουσίας, ί) της
άπολλνμένης Αντ4χεβθα( χαΐ (5βού»ης ήΐονης. Π ^ ς
πάντα γάρ τ « ΰ τ α ξιά,πίπιως νεν«χρώμΐβα Χρίστου»
πάντων u-nepopfv &&βιδ£γμε&« τούτων, ών ώς ά ν « γ *
χαίωνύμίΓς της άπολαύιεως περιεχόμενοι, Ι θ λ * τ α ύ ­
τα προτείνίτδ της άσίβ^ίας ήμζν. Αλλ* ωαπερ ά ι « θ ά -
τ
νομεν Φρος αυτά βιά της δυνάμεως τοΰ Χρίστου*
ουτω ιεολΰ πρώτον χα\ πρ^ς πάαας τ ω ν λεγομένων
θεών χχ\ δαιμόνων άιτ^9αν4υτες τας τίλετάς» μ6νω>
ζώμεν X p t m t p Ί η σ ο ^ . χ α Ι τ ψ 7ΐαντοχρΑτορι β « ψ
χα\ [ΙατρΙ αύτοΰ, χα\ τ φ προσχανητφ Πνεύματι·
δ; εξελέζατο, %m\ «εριετ^ιήίτατο ήμλς εις έλπί&χ
ζ^σαν δν μίνον *(£ότ«ς βεον CwVTja χα\ αληθινίη^
ANTIQUA.
παρ' αυτών, τίνες εϊσΐ χα\ τί τά συμβάντα ?ύτοΐς;
'Ος δϊ ίνηγήσαντο αύτψ πάντα, έπέγνω αύτους» d i i
αυτοί clatv o l υΙο\ αύτώ^ - χαΐ έπίπεσόντες Ιτίΐ τους
τραχήλους των τέκνων αυτών, μετά ίαχρύων ηΟχα-
ρίστουν τ φ ^ιλανΟρώπω #εψ» επί τ ζ παρα$4ξψ άν-
ευρέσει αύτων,
Ά τ Α 5ε ώ ρ α ; βευτέρας Κως ώρας Ι χ τ η ς ; διέίρα-
με «ερ\ των συρ6ε6ηκοτ«}ν φήμη χαθ' 5λου του στρα·
τοκέδου, ως πάντας αυναΦροΐαθέντας τους στρατίώ-
τας ^αυμάζειν, κα\ άγάλλεαβαι ϊη\ τ!| άνευοέσβι
αυτών πλεΤον, ή ϊτά t j f ,τών βαρβάρων 'νΐκΐ). £op- r
ττιν δα μεγίστην mvou μένος τ φ άναγνίυρισμφ
αίχοΰ6 Κύοτάθως, χα\ τ$ Ι ^ ς επιχαλεσάμένος τον
•«6ν, χαΊ ευχαριστήριους φωνάς άνάπέμπων τ φ
Α3στ:<5τη Χριστφ έιΛ μιγίστη αύτοΰ φιλανβρωβέα,
τροπωσαμινος τε ιιίσαν τήν χυχλω χώριν των βαρ­
βάρων, ύχέστρεψε μετά νίχηί μεγάλης, χα\ λάφυρα
£υν4βη δε πρ\ν ^ έ«ανελθεΤν τον Εύοτάνιον Ιχ
τοΰ πολέμου, τελιυτ^σα* τδν βασιλέα Τραϊανό ν, χαΐ
άναστήναι άντ* αύτουίτερ^ν ρααιλέα, 'ASptavov Ινο-
μα, "Ελληνα, άσεβίαταρον τ ω ν προ αύτοΰ βασιλέων.
ΊίηανελΙ^ντος οΰν του Ευσταθίου, ά«αντήν κοιού*
μένος 6 βασιλεύς, ως 10ος έστΛ 'Ριυμαίο;;, t m v i x t e v
εορτών ήγε * x a l μαθών ττ}ν έν τ φ *ολέμψ ά ν ί ρ * -
γάθίαν, τήν τε ε&ρεσιν της -γυναικός αύτοΰ χα\ τ ω ν
τέκνων, ίκ\ πλεΐον παρέτεινε ττιν ε ύ ω χ ί α ν ΧΛ\ ώρ*
μησεν είς τον vafev έπινικιβν βυσίαν άνενεγκε^ν τοις
(ΐδώλοις. Εισερχομένου 6ε αύτιϋ β!ς τον να6ν τοΰ
•Απόλλωνος, ού συνειτήλθεν αύτω ό Εύστάβιος Αλλ* 9
άποπηδήσας, 4στη Ι ξ ω . Ό fie βασιλεύς «ροσχαλε*
σάμένος αύτον, έπυνθάνετο παρ αύτοΰ, διατί ούκ 1
έπεθυσε τοϊς εΐβίόλοις, έπανελθών ά-rcb της νίχης.
" Ε & ι γ ά ρ σ ε , φησ\ν, εύχαριστηρίους σπονδάςάναπέμ-
413 ORAHO XVIIL — IN LAUDBM S. EUSTATHfl. 41i
Εωχήρα xeX Kt>^m xel T W ϊλω*_ βασιλέα* Λ ma», « I euai evefii per mortepi o p U m u s » « per
α&τδιι άνάγεσβαι πο^βδμεν 1(4 θανάτου» *a\ suppiicia roorti prseeanU», ftd eurv properauiuf.
twv πρδ t w θανάτου χολ4σε«ν~σ*εύδϋμεν *ρος αυ­
τό*.
Τούτοις ό τύραννος τοϊς Λέγοςς άχαθέχτφ φλε- HiaQe lyrannus sermonibus irnpoienti ira arreii-
γμήνβς θυμψ, άποδυθηναι μίν τον Κυστάθιον *ήν 8HS, exui confeslim Euataihiiiui, qno pr^cincius
κεριχβεμένην προσταττει παραντα ζώνην εν μέσφ e r « l , « i H g u l o impeiat ; inque medium stadium CHOJ
δε τφ οτα&φ μετά τών obv αύτφ χατενεχθηναι, χα\ eociis demUti, ac formidnlosi&simum in eos leonen»
φο^ρώτατον λέοντα χατ* αυτών άχολυθήναι. Ό δέ l a x i r i . Diimsau» leo* ac beatis proximc vestigii»
άφεθε\ς, καΐ *ων μακαρίων ϊγγιστα γεγονός, χα\ adraolwi, cervice adoramis specie (o rem miram!)
Ά ν αυχένα τον*οις είς προσχύνησιν ω τοϋ θαύμα- inflexa, eese ipse subiraxiL Nou lils lamen dura
«ο«1 χ&χλιχώς, ούτως ύπ*στάλη πρδς Ιαυτόν. "Αλλ* illa beslia ce&sii; sed ingeniem gfatim botfera aeuetun
©ΰχ υποχώρησα ι τούτοις τί>ν άμείλειχτον εκείνον igne inceadi* iuque illutn saoaos coujici jusstt.
•ηρα' βοΰν δε χαλχοΰν μέ?αν ιύθΐ>ς πυρακτωθηναι, ·
xal Ιν αύτψ τόκους Ιμβάλλεσθαι κελεΰσαι.
Όςοδν μεγάλη τ§ προθυμία, xal άνεχλαλήτψ πα- ^ Gum igilnr summa alacrilale, nullisque verbis
ραστάντες ol γεννάδαι χ α ρ $ , πρώτον μίν εΰχαρι- explicabili gaudio astairies Blrcnui athleta?, primnm
•τΧα», tnttxa <«τηρ£αν τψ της δόξτν» θεφ προ.σ«υ- gratUs egissent tumque precando aupplicaliooem
f

ξάμενοχ, ώς αν 4ντϊς μ$ν εκείνου του μηχανήματος
«ελειοιθείεν, άκατάφλεχτοι & .διατ^ρηθείεν τψ «upl
ούτω χεχωρήκασιν ώς ί% παστάδι, <patftpo\ φαιδραίς
*»\ γεγανωμέναις έν αύτψ εΙσΛόντες ψυχαϊς. ' E r l
leoiwfii τον Κύριον Ο-μνήσαντις, χαί τψ πν&αματι
τούτον εύλογήααντες κα\ μ&γαλύν^Τντβς οΰτοις αύτφ
ν
Ιν elp^VQ τάς παν ρου ς αύτώ^ <έαφέ%ιντο ψι>χάς.
Τούτο της ευσταθείας ΕΟίτταβίου το γέρας. Τοντο
κ^ς πίστιως 6coπίστης το προτέρημα. Κα\ τούτο
«ων αγαπητών τέχνων Αγαπίου xai θ£οπ(οτου της
Deo gl<»rix oblulissent (nempe facerei til in ea
t macbina consummati, inconibusii aique illae&i ab
igne permanerent), sic velutin thalamum, lneti, lav
lig auiwis, ac gestientibus ingressi processeruai.
Ac deuiuin, cum ad longum hone tempue Domi-
num cantico celebrisseui, eumqiie in spiriiu Uu-
dassenl magniAcassent, sacralissiinas auimas
suas illi ία pace tra<lideruaL
Hxc Eustahii firmiialis ac constantiae mercee.
Haec Theopisies lltlei victoria; boc cbanssimorum
pignonim Agapii cl Tbeopisti virlutis decus, iQDgo-

S. E U S T A T H I I ACTA ANTIQUA.
ψαι τοΐς θεοΤς. μάλιστα Cti τ^ν Ανεύρεαιν της G Par eniitt, inquit, erat, ut in graliarum aetionem
γυναικός σου και τύν τέκνων σου. efliisus eo cum primis nomine eis libares, quad
uxoreni auine Liberos inventos receperis»
^0 €ε Εύστάθίος λίγει κρος αύτον Έγώ τω Χρι­ At qiiem Enstaihius-: Ego Clirisio tneo obsecra-
στώ μου χαΐ ανέπεμψα, κα\ αναπέμπω άπαυστο'^ς tiou^s ac supplicatiou^s tum suhmUi, tum iocee-
δεήσεις κα\ ίκισία;, έτι ήΧΙησέ μου τήν ταπεΝωσ^ν, sawtiT subaiiuo, qu^il mese inisertus UuuiiliUti^ a
xal άνεχαλέσατό με i x της αιχμαλωσίας, κα\ άπ- «aptiviute revocato, uxaieni iiberosque reildido-
ίο*ρκέ μοί τήν γυναίκα μου χα\ τους 'υίούς μου. r i l . Alitim eiiim Denm nec navi. uec colo, exotfU^
'Ετερον γαρ βεον οδτε οΐοα. οδτε "σέβομαι, εέ μή duulaxat eo, qui eennoite omnia cotididii. Tuue
τον βεον» τον ποιήσαντα λάγφ τ4 πάντα. Τότε έχέ· iioperator abrogato illi ntagislralu, taiu|uam pagar
λευσεν δ βασιλεύς ο^αδεχθήναι α&τον άπο ττ,ς αρχής* mutt una cum uxore ajque liboria $isu ipsum j t i -
χα\ έκέλευσεν αυτόν ώς παγανον παραστήναχ αμα beus, euui iu nwduin, coguitionein tle ilhs iuUi-
t j γυνα«Λ xaV τοϊς τίχνβ»ς αύτοΰ* Κα\ ουτω έποι- tuil.
ειτστήνχατ' αυτών εξέτασιν.
Θεασάμενος ϋ ό βασιλβΰς το αμετάθετοι τής είς- Ubi auiem milcxam eorum Udei in Cbrislum coo-
Χριστον πίστεως αυτών, έχελευσεν, αυτόν τε χα\ τήν siantiam abunde perspexisset, Euautbiuui pariter

i uvftt/α αΟτον, χα\ τα τέκνα, είσαχθήναι εις τ6 στά- uvoremqiie ac liberos. laxato ineos leorie, induci
ιον, καΐ άπολυθήνας αύτοΤς λέοντα. Προσδραμων δε in aludium juasit. Accurrens auiem leo, jamque
6 λέων, χα\ πλησίον ατας των μακαρίων χα\ άοχΜ- beatorum, ac iuclylorum prope admoius veaiigiis,
μων, ύποχλ(νας τήν χεφαλήν xat τ6 πρόσωπον, χα\ iudiuala >uba, aique capUe, adoranvisque speeio
«ροσκυνήσας αΰτου-ς, άνεχώρησε, xal ωρμησεν ές- ^ procufDtens, pedem reirabii, exque sladio exire
βλθεΖν έχ τοΟ στσβίου. Τότε 6 βασ(λευς θεασάμε-^ο; nnpetu eonieudil- TUHC iwperator, novi miracaii,
το παράδοξο ν θαύμα, δτι οΰχ ήψατο αυτών tb θη­ ac irtsoiili «peclaettlo (quod scUicai be»tia inariyrea
ρίου, άπορηθείς έχέλευσεν έκκαήναι βοΰν χαλκοΰν, ininnne atiigisset) animi aneeps efleclus, bu>«ni
r i x t ? έαβληθήναι τους αγίους. Συνήρχετο π3ν arneiim igni incendi, alque ui tUura saacioe exu-
το πλήθος των πιστών χα\ τών Ελλήνων, θεάσα- reodosjaclari praecepit.Qiia eenltotia» coeius om«
σθαι τους αγίους, έμβαλλομένους εν τφ χαλχουργή- n i | Gdefiuru, Gnecorumque, ibealruia unum itaii-
ματι. cioe BpcoUiUiuea, iu aweaai illam macbiuau»
coujicieiidos, einefsu.
Προσ;λθόντες δέ οί άγιοι, παρεχάλεσαν τους δη­ Sancii igilur aecedeiues, precandi ftibi fpatium
μίου; δούναι αύτοίς διορία ν είς τ6 προσ^υξασθαι. a carniticibus concedi pnposceruol. Exienais ilaque
Έκτείναντες οδν τας χβΤρας είς τ6ν ούρανον, in coelum manibus, is M c verba precati suul: Do-
προσήυξανκ), λέγοντες · Κύριε ό Θε6ς τών δυνά­ mine, Deue punciis invisibilis, nobia lamen visu»
μεων, ο πίσιν αόρατος, ή μίν δε δρώμενος, ώς atque couspeciua, quomodo voJuieli, exaudi uos ro-
/;οουλήθης, έπάχουσον ημών δβομένων σου. Ίδου gautes te. Ecoe enina i m l r a jawi iinpleti prccaiio
γαρ * ευχή ήμων πεπλήρωται, διότι άποβαλόντε; est, qnod cum alii alios aBiiaisaetnos, rui^u»{U4
αλλήλους, κα\ αύθις βύ^εθέντίς, κατηξιώθημεν της ttuiti fuerimus, meruimus sanctvruui aoricm nau-
415 NICETiE PAPIILAGONIS
rutnque ipsorum pietatis ergo laborum ac cerla- Α
minum dignum merito, ac iriumphale pnemium;
quod scilicet claro martyrii flne vitani clauserunt.
Porro saucloruin omnium a sa^culo, divinorumqite
virorum vinules beaiissimi aemtilaii; ac magnoium
qiiideni patriarcharum b^nignitalem alque bospi-
talitatem; Jobi vero palienliam ac suslineiuiatn;
ptophetarum atque judicum futurarum rerum
sneniiatn vicloriasque, ac fonra adeptt facinora,
Danielis instar obturaverunt ora leonum, iriumque
pueroruni in Babjlone more, exsiinxerunt vim
i g n i s " . Trtduum enim veneranda iUoruip corpora
iii seneie illius incensae maebinae medio posita, nul-
lam ignis vel ad unum usque capillum laeaionem
senserunt; sed tanqnam aurum, seu argenluui
probata, splendidiora, magisque decora eluxerunt. ^
ΙΙοΓπιΐt Aitrianus eo ilios habilu conspicatus :
sed et Komani, Christi potentiam raagnis vocibus
celebrarunL Ac Pauliquidera vocationem e coelo,
omniumque discipulorum fidem, spem, cbarHalem
i m i t a l i , sanctorumqua omnium Cbristo traditain
paupertatem, mansuetudinom, modesliam assecuii,
sic demum constanter foriiterque triumphales ago-
nes adierunt; parique magnis aiqne inviclis inar-
lyribus gloria iis defuncti, digna» viclortae, varias-
quc muliiplices coronas, Ghristi dextcra douante,
acceperuni.
Sed, ο icr beali, Deoque dignissimi, ac amabi-
S. E U S T A T I I I I ACTA ANTIQUA.
ctsci. Quemadniodum cnim qni Babylone erant tres C
pueri per igncm probali, te non npgavftrunt» sic
nos quoque i^ni hoc consnramcmur acsicul hoslia
libi placiia» igni toti absumendi susciptamur. Da
vero, Douiine» nostris quoqu^ pignorihus ^ratiam,
ut quisquis ttoslri meinor exslil^rii. parlem ui regno
coelorum, atque in lerra abundaiuiam iianciscatur*
Sive in mait, sive in flumine per nomen tiostrmn
le invocantes, libereniur a periculis ex pt*ccaio
cveandis, per noslrani libi procidentes tuiniilitaiem,
eisque veniam indulgere peccalorum. Omnibus de-
nique qui te la*nlanU's nnstri meminerini, adjulnr
csto aique beneficus. Da, Domii.e, ul igni» s^evis-
sima vis iu rorem nobis vertaLur, placeatque uos
in eo cousummari.
Rsec cum precati essent, vcnit eis vox de coelo,
i^icens : Sic eril vobis u i i peiiistis; bisque abun-
dantius vobis cooiingel, quod mei causa rnulias ac D ί;τήσασθε • καΐ περισσο*τερον τούτων ύμϊν γενήσεται,
ma«nas siistiuenles lentaiioiies. nihil iis viclt, cer-
tetis. Venite igilur in pace, u l veslr« victori:^ serta
r^cipialis; ac pro temporaneis inalis, quibus con-
iliciaii estis, prxparala sanclis bona in saeculum
sscculi percipiatiK. ijnibus audilis beali, al;»cri ani-
nio se igni dederunl. liiiinissisque iu iPiieau» ma-
cbinatn, confeutin) vis iguis compressa est, lauda-
lissimamque ac mtemeraUin Triniiaitiin laudaiftes
|>ersouaiue victori*. caniico, divinas divinaqtie lo-
(pierkles aniiiias suas, ab igne ptinilus ilia?si, ac ncc καϊ άχραντον Τριάδα, £σαντες ώδήν έπινίκιον, ά π -
pito iis violato, reddideruni,
Tiiiluo aulem post, vcnions impnssimus iinpe-
ralor, aeneani macliiiiam (visurus scilicei quid sau- τος βασιλεύς, κα\ έχέλευσεν άνοιγήναι τό χαλχούρ-
ciorum corporibus fattum esscl) jussii aperiri. I n -
vciUisquo illxsis cadovcribus, >ilx eos supcrslitcs
415
αρετής το κλέος, κ α ΐ τ ώ ν μακρών αυτών ύπβρ εύσε-
βείας κόπων χαλ πόνων Ιθλον άξιόαθλον, τδ μ α ρ τ υ ­
ρικά» καΐ άσιδίυ:ω τέλει τδν βίον χατακλεϊσαι. Πάν­
των δε των έ κ τ ο υ αιώνος αγίων καΐ θίίων ανδρών
τάς άρετάς οί μακαριώτατοι ζηλώσαντες· κα\ τ ώ *
μεγάλων μεν Πατριαρχών το φιλάγαθον καΐ φιλό-
ξενον, τήν ύπομονήν δέ και καρτερίαν του Ί ώ β ,
κα\ των -προφητών δε καΐ κριτών τήν των επερ­
χομένων γνώσιν , χα\ τάς κατά των έχθρων κατορ-
θωσάμενοι νίκα; κα\ άνδραγαθίας, Ιφραξαν μϊ-ι στά­
ματα λεόντων ώσπερ ό Δανιήλ* ώς ol ίπ\ της Βα­
βυλωνίας δε τρείς παίδες, Π ί ε σ α ν δύναμιν πυρός.,
Έ π \ τριΛ γαρ ήμέραις τά τίμια τούτων σώματα,
έν μέσω του έκπυρουμένου εκείνου χαλχουργήματος
κ ε ί μ ε ν α , οΟδ' δσον Ιως τριχός έφλογίσβη μιας,
ώ ι π ε ρ δέ χρυσίον ή αργύριο ν δοκιμαζόμενα, τήν
αυτών ωραιότητα λαμπροτέραν έπεδεΕκνυσαν,
Έφριξεν Αδριανός ουτω; αΰτους Ιδών* ήλάλαξαν
δε κα\ παίδες Τ ω μα ίων τήν δύναμιν μεγαλύνοντβς
τοΰ Χρίστου. ΚαΙ Παύλου μεν τήν έξ ουρανού κλήσιν»
των μαθητών δε πάντων τήν n t o i v , τήν ελπίδα,
κα\ τήν άγάπην μιμησάμβνοι * χαΐ πάντων οσίων
τήν κατά Χριστδν πενίαν χα\ πραΰτητα και έ π ι ε ί -
κειαν. οΟτως Μ τέλει πρδς άθλοφοριχους αγώνας
ευσταθώς χ α ! γενναίως άπεδΰσαντο· χαΐ Γσα τοίς·
μεγάλοις κα\ άηττήτοις μάρτυσιν ένευδοχιμηκότες,
άξιονίκους, οΰτω'καΐ πολυποίκιλους στεφάνους δ<ά
της δϊξιδς άνεδήσαντο Χρίστου.
Ά λ λ ' , ώ τρισμακάριοι, κα\ άξιοθεώτατοι, χαΐ
μερίδος των αγίων σου τυχεΓν. "Ωσπερ γάρ οί χριΧζ
παίδες ol έν Ηαβυλώνί δοκίμασθέντες δβά πυρδς, χαΧ
μή άρνησάμενοί σε, ο&:ω καΐ ήμεΓς τελ»ιωθείημεν
διΐ του πυρός τούτου, κ ι \ προσδεχθείημεν ώσπερ
θυσία ευπρόσδεκτος σοι, έ ν τ φ π υ ρ \ τούτω όλοκαυ-
του με νο ι, Δ^ς δε Κώ ρ ιε χάρ ι ν χα\ τοϊς λε ιψάνο*ς ή μώ ν,
Ψ f
ινα π3ς 6 μνημονλύων ήμων σχή μέρος έν τ ^ βασι­
λεία των ουρανών, και in\ γης εΰθηνίαν. Κ ί ν έν
θαλασσή, χ ί ν έν ποταμψ κινδυνεύοντες έ πι κ αλέσω ν-
ταί σε 5i3t τοΰ ονόματος ημών, ^υσθεΐ&ν έχ τών κίν­
δυνων των έξ αμαρτίας, διά της ταπεινώσεως ημών
ποοσπ£π:οντές σοι, χά\ συγχώρησιν αύτοίς χάρισα ι
των αμαρτιών * κα\ πάντων τών μεμνημένων η μ ώ ν ,
καΐ δοξαζόντων σε, βοηθός και ευεργέτης γενο*3·
Δός, Κύριε, κα\ τήν άπςιλήν τοΰ δεινότατου πυρό; είς
δ^όσον μεταβληθηναι, και, ήμ&ς έν αντφ τελειω-
θηναιεύδόκήσον.
ΚαΧ ταϋτα αυτών εύξαμένων, φωνή αύτοϊς ήλθεν
άτι ουρανού, λέγουσα * Οΰτως ίσται ύμϊν καθώς
έτι άθλειτε δι' έμέ, πολλούς χα\ μεγάλους ύπομεί-
άγίοις. Κ&\ ταϋτα άκούοντες ol μακάρ.οι, προθύ·
μως έαυτοΰς έκδεδώκασι τ φ πυρ{. Κ Λ \ έμβληθέντων
αυτών έν τ φ χαλκουργήματι, ευθέως ή απειλή τοΰ
πυρός κατεστάλη· καΐ δοξάσαντες τήν πολυυμνητον
έοωκαν έν ειρήνη τάς θεολόγους αυτών ψυχάς · κα\
οϋχ ήψατο αυτών ι ό π ϋ ρ μέχρι χα\ τριχό;·
ΚαΙ μετά τρεϊς ημέρας παραγίνεται ο άοεβέστα-
γημα πρδς τό θεάσασθαι τί γεγόνασι τα σώματα το'ίν
αγίων. Κα\ εύρόντες σώα τά λείψανα αυτών, ένό-
417 ORATIO X I X . - I N LAUDEM S. Η Υ Λ Η Ν Τ Π Ι AMASTRENI. 413
άξιεραστότατοι θεού φίλοι, οι νοερώς χαϊ άχρόνως ^ l i s s i m i D e i a m i c i , q u i m e n t i s a g i l a i i o u e , n u l l u q u c
διατρίχοντες τήν οίκουμίνην, καΐ τοις έπικαλουμέ- lemporis mora orbem Lerrarum p e r c u r r a i i s , vosque
νοις υμάς τ ά ς θείας έπιδαψιλευόμενοι δωρεάς* χ α ί ­ ifivocanlibus divina a f f l u c n i e r n i u n e r a tribuaCis ;
ρατε ώς ffj αληθινή τ ω ν α γ ί ω ν x a l αύθυποστάτω gaudete, u i q u i v e r o ac i n se c o n s i s l e n i i s a n c i o r u m
σ υ ζ ώ ν τ ε ς χ α ρ ά " χ α ί ρ ε τ ε , ώ ς έν χώρα καϊ έν φο*τ\ gaudio c o n v i v a t i s . Gaudeie, u l q u i i n regione, ac
ζ ώ ν τ ω ν τ ψ τ η ς ζωής εύαρεστοϋντες 6 ε φ . Χ α ί ρ ε τ ε , luce v i v e u t i u i n , Deo viise p i a c o a i i s . G a u d c t e , q u o d
οτι ούτως ύμείς έφοβήθητε τδν Κύριο ν χαϊ έπο- iia l i m u c r i l i s D o m i n u m , ac s i c u l b a b e n t divina
ρεύθητε κατά τ ά λόγια έν ταϊς όδαϊς α ύ τ ο ΰ " 6t6 κα\ o r a c u l a , i n ejus viis ambulaveriiis; quamobrem
τους πόνους τ ω ν καρπών υμών φάγεσΟε* μακάριοί etiain l a b o r e s p a l m a r u m v e s l r a r u m comedeiis ; b e a l i
έ σ τ ε , καϊ καλώς ύμϊν έ σ τ α ι . Εύφρα(νου χαϊ κατα- e r i t i s et bene v o b i s e i i t . Gaude e i iaeiare, c u i a c o n -
τ έ ρ π ο υ , ώ της ευσταθείας φερώνυμε κα\ συνώνυμε, stamia nomen e s l , exqite n o n i i u i s r a i i o n e vere
οτι ή γυνή σου ώ ς άμπελος εύθηνουσα, τοΤς τ ώ ν coitsianiia eniles, quia uxor lua s i c u l viiis a b u n -
χαρίτων θεού βότρυσιν έν τ ο ι ς κ λ ί τ ε σ ι ν , εΓτ' ο&ν dans, Dei g r a t i a r u m b o t r i s , i n l a i e r i b u s , >d est
άνακλίσεσι της έν άνθρώποις άχειριποιήτου π α - devexis , nulla i u houriiiibus mannm opera facii
στάδος· δτι οϊ υ\οί σου ώ ς νεόφυτα έλαιών, τ η ς του thibmi l u i , q u i a i i l i i t u i fcicut n o v e l l i e olivae, san*
παναγίου Πνεύματος, κύκλψ τ η ς νοεράς κα\ r » v - Β c t i s s i m i Spiritus pingucdine vir$nles, in circuitu
ακήρατου σου τραπέζης. s p i r i u l i s , p r o r s u s q u e i n t e m m l s e mensae l u i e .
Άλλα κα\ ήμ3ς, ώ πανόλβιε μάρτυς, της σης V e r u i n nos q u o q u e , ο b e a l i s s i m e m a r t y r , tuse nos
ευφροσύνης, της σης ευλογίας κα^ μακαριότητος laelitiae, b e n e d i c i i o n i s , ac f e i i c i l a l i s socios assume ;
παράλαβε κοινωνούς* κα\ επικειμένων ήμϊν Θλίψεων ingruentiumquQ calatiMlatum molestias avertcns,
τ ά ς ενοχλήσεις π α ρ ε ν ε γ κ ώ ν , »5ρηνικον έμο\ {Jfov καϊ vitatn mitti pacaiain, religtosamque ac i r a n q n i l l a m
θεοφιλή κα\ ήσύχιον δώρησαι, έν Χ ρ ι σ τ ψ Ί η σ ο ΰ ' ψ l a r g i r e , i n C l i r i & t t ) Jesu, c u i est g l o r i a , h o n o r , a d o -
ή δόξα, καϊ ή τ ι μ ή , κα\ ή προσχύνησις είς τους r a t i o i u ssecula. A m e n .
αΙώνας* Αμήν.

S. E U S T A T H I I ACTA
μιζον αυτούς ζ ή ν . Κα\ έ ξ ε ν ϊ γ κ α ν τ ε ; a u f ά, άπέθεντο
εν τ^| γ } } , θ α ύ μ α δε §σχε τους π ε ρ ι ε σ τ ώ τ α ς &παντας,-
οτι ούδε τριχος α υ τ ώ ν κατεκυρίευσε τ ό π ϋ ρ " άλλ'
ήσαν τ ά σ ώ μ α τ α α υ τ ώ ν ώσπερ χιών λάμποντα. Κ α Ι Q
φοβηθείς ό ανοσιώτατος βασιλεύς, άνεχώρτισε. Τ ά δε
πλήθη άνέχραζεν, Α λ η θ ώ ς μέγας έστ\ν ο Θεδς τ ώ ν
Χ ρ ι σ τ ι α ν ώ ν , είς μόνος αληθινός Θεός ό Χρίστος, χα\
ούχ έστιν άλλος, &ς έφύλαξετούς άγιους αύτοΰ.
ΑάΘρα δεοί Χριστιανοί χ λ έ ψ α ν τ ε ς τ ά σώματα τ ώ ν
άγίο>ν, κατέΟεντο έν έπισήμψ τ ό π ψ · χα'ι μετά τ6
παυΟήναι τον διωγμον, οΐχον εύχτήριον οίχοδομήσαν-
τ ε ς , κατέθεντο αυτούς, έπιτελοϋντες- την μνήμην
τ ώ ν αγίων μαρτύρων TJJ εϊκάδι τοΰ Σεπτεμβρίου
ANTIQUA.
arbiLrabaniur. Cumque eduxisscnU h u m i s t r a v e -
r u n t . G e p i i v e r o eos q n t praesi-iil^s e r a m a d m i r a i i o
ac s i u p o r , q u o d nec p i l u m u n i n n i g n i s v i s l ^ s i s s e i ,
e o r u n i q u e cadavera n i v e c a r u l i i l i o r a essenl. T e r -
r i l u s ilaque impiissimus imperaior, reccssil. V u l -
gus a u i e m ac l u i b a c l a m a b a i : V e r e m a g m i s est
Deus C l i r i s t i a n o i u m , u u u s solus v e n i s Deus C i i r i -
s i u s , neque u t l u s a l i u s e s i , q u i sanctos suos s e r -
vavii.
P o r r o C h r i s t i a n i c l a m f u r a t i s a n c t o r u m cadavera,
i n i n s i ^ n i ' ea loeo ( I r p o s u n m i i l : ac < u m ccssasset
p e r h e c u i i o , e x s t r u c l a o r a t o n a d o m o liaec i n ea c o l -
l u c a r u n l , saiictornna m a r l y r u m i n d i c t a n i o i n o r i a ,
a d Η Kaleitdas o c i o b i i s .

Α υ τ η ή πολιτεία τ ώ ν α γ ί ω ν , χα\ άοιδίμων μ α ρ τ ύ ­ H i f c s a i ) € t o r u n i ac i i i o l y t o r u m m a r i y r u m v i t a a l -

ρ ω ν . Τούτο τ6 τέλος τ η ς ένθέου χαϊ έ-.δόξου αυτών que i u s i i i i i l i o : bi<: d i v i n i i l i o r u m ac g l o r i o s i c e r -
αθλήσεως. ΙΙάντες οΰν o l καταξιούμενοι έπιτελεΤν l a i n i i i i ^ exiLus. QnoiqtiOL i g i t u r i n a i t i m u m i n d u -
τ η ν μνήμην α υ τ ώ ν , x a t έπιχίλεΐσθαι α υ τ ο ύ ς _ ε ί ς c u u l , u l c o r u n i agani ineiijorian), aique ailjnlor&e
βοήθειαν, τυγχάνουσι τ ώ ν έπηγγελμένων αγαθών • illos i i i v o c e u t , prutiussa boita c t m s e q u u n l u r ; quae
ών γένοιτο πάντας ή μ ί ς ε π ι τ υ χ ε ί ς τ α ϊ ; αυτών πρεσ- u l i i i a i n iios o u n i e s i i s i j i t e r c e d e i i l i b n s oouse^jiia-
βείαις, χάριτι χαϊ φιλανθρωπία τοΰ Κυρίου ημών u i u r , g r a l a ac b e u i g i u l a l e O o m i n i n o s l r i Jesu C l i r t -
Ι η σ ο ύ Χριστού, οτι α ύ τ φ ή - ό ο £ χαϊ το κράτος, νύν
α s i i , c u i g l u r i a e i p u i e ^ u s , n u u c e l seiuper, e i i u
κα\ άει, καΐ εις τους α ι ώ ν α ; τ ώ ν α ι ώ ν ω ν . Α μ ή ν . sacula sseculorum. Aaien.

ORATIO XIX.

Laudalio S. Hyacintki Amastreni (1).

Acta Sanetorwn Botlmid., J u l i i l o m . I V , die 17, ex edilione Combefisii i n C / i m i i nwritjrum lecta Trias, Agnreuico
pridem nauroite mblulorum. Paris., Iti63, b*.

CAP. I . — Prohgus, Sancti patiia, adhortatio ad suos popularet, ut idololatriam deserant.

α'. " Ε π ρ ε π ε ν ά ρ α , πολλών κα\ τ ι μ ί ω ν λίθων είς 1. Sane decebal, c u m m u l t i iique prt-tiosi l a p i -
χατοικητήριον του βεοΰ έν τ ψ Πνεύμαησυνοιχοδο- des i n Dei h a b i t a c u h n n i n S p i r i l u cowdilicenUir,

(1) A m a s t r i s , i n c l y l a o l i m Papblagoiiise c i v i t a s , l l y a c i n t h o d e d i t , sacrosqoe c i v i s s u i d n e r e s p o s t -

de c u j i i s o i i g i n e , s i i u et e p i s c o p a l u l u ^ e a c i u i a m o d i i i n religiose .verieraia est, u l i i n i p s i s A c l i s
«;st F e b i u a r i i i n c o i n m e n U r i o prsevio ad v i t a m I i u i c ^ o m m e m a r i o s u b j u n g e n t l i s legimu«. Ex sacris
Bancli G c o r g i i episcopi A n i a s l r c n i , p r i i n a m lueis G i a e c o i i i m i n o i i u m t m i s paiet q u a m cckchris q u o n -
uBuram ex g l o r i o s a i n n ) a r i y i i i p a l i n a i n s^ncio dam f u c r i l bujus marlyris cullus : nam Muiiolo*
419 ΝΙΟεΤΛ P A P I I L A G O N I S
«ΙφΜ fti eo Cflftftbvt gltfia liltftanlur (lalibus enim Α μουμίνων, χαί έν αύτφ οοξα£ομένων - καΐ γ>ρ νβΐ;
tptoftigeire Yfrenaqoe Dei dvitas ipsa perfecia
cenetrmUir ttrpw conflatur) sarnimipariter flivi-
immqu« Hyarinthttra ima assamU; Uittum scilicet
tpiriialifofs taftt*iuiis gratlie laftisque falgorlbu»»
cimctftrum tere i a n m r u m palain sptendoree v i u -
ccntein, iUhquefraemicanlem, quanlum et graliue
giunt a Gwiebetr** «tfKam/ilorologium, « » i t o r o
MtMiolngii.Typicuru gancl* SdAae, Meuaeuin CbifOe-
lianum, aliaque Grsecomm Bjnaxaria die 18 Julii
annuam illrus memftriam celeDranl. Unde mirum
ret, mariyrem tdeo ilhietrem a Menaris impres&is
el MaxtiwoGytheronHn episcopopraeienniui.l ran&iit
lnmeu ejue eajconiemoratio in Menologium Slavo-
Rnssicum, qdbri a pratfiobili tiarone Sparwenfcldio
Laiine veisuna eodem die ele&mi aunuiuiat. < Sati-
cli mariyris Hyaciiilbi AiHasirtdetieis, qui potf g
muUa LormenU et denlium tffraciiones moritur
in i-arcere. » Aliud vero Synaxariuro Huthenorum,
a Georgio ftavid socieiatis nosira? miesionario
Mo*cua? aimo 1688. Laiiiie verftunt, hac eadem
<iie 8ic babel: « Sancii marlyris Hyacinlhi in Y o l -
masiria. » Puio legeirduin « in Amaslride; > nisi
forte IIHBC «rbs 4ta Russwe appelienrr, qnod ignoro.
feynaxariuni, jussu fia&ilii iinperaioris col-
lecluii», prolixiori sanrluin Hyacinthuw «irnai elo-
gio, qnod po&l uosirum tomum I Jutii Grsece edi-
I U I I I sic Laiine reddo : ι HyacitiLhus Chrisli niar-
t y r , pii& orlu» parenlibus, Ulius fuil Tlieocliti el
NtonUhe eub Hcraclio episcopo Aina&tridia. Qui
quidem nomeu ab angelo accepit, ac triemiis
iWisti invocatloue ptteruin moruiuiti exciiavii.
Oretteute' w o per anatein viriuie, usqnead sene-
xlotent perveuii, cutu iirterim iefcisset inuha niira
opera; viden* idolotatrafr aiborem supcr&tiliose
cotentes(enrt autem ulmus inaois ei quasiexbausta),
eicidit ca-ni. CoHkprehensus tgilur ad prhicipein
et Amasireiiae urbis magiulraium ducius fuit,
illiqne VLhemeiiier verberalo evulsi sunl dentes :
etiain ligatus luuibus exlra urbetn traetus, acutie-
-que aiuitdmibus puncius esi. Postea in carcerem
conjeclos spiriittm l)eo iradidil. Heliquiat illius
collocatA; sttnl in ipsa urbe, scatenLes perpeiuo
roedeiis. > firevl Imc elogfo qustdam coiUiiieiilur
qu% in prolixioribus Acris uon iegutiitir. In iis
entiu nouiiaapareiiluni uon expriniunlur.NulIaeliam
lit mentro de Heraclio Amaslreno episcupo, u i i
nt»c de uiTraculo quod sancius llyacintlios iriennie
pMraise Itic dicitur. Praeierea arbor quse in hoc
elogio vouatur ulmus iiuuiis ei quasi exltausia,
in AcliSiiiosins uuncupaiur lotus pulcbra aepectu
ct grata frtmdmm coiuposiiione luxuriaus.
Huic clouio lerme consoiiuiii Excerpta rtostra
niss. ex Mena:is bibtiohec^ Auibrosianae, quae
malieni sancli martyiis Theoiiilam, el tpiscopum
Amasirenuiu vocunt lleraclilum i priticipem vero V
Ainasiiidis Cai»»uiciuin. h i iine auicm adduniur
hequetilia : Λέγεται παράδοξον καβ' έκα^τον χρόνον
i v τβ μνήμη αΰτοϋ a*jp.6atvstv αύτφ. Τ π ο γήν
^άρδντος του τάφου, έν φ τδ τίμιον αΟτοϋ άπόκβϊ-
τας λβίψανον, ύμνφδίας παρά των συνελθόντων χα\
6εήσβως γινομένης, άναδίδοιαι χους, δνπερ ό litL-
σκο^ς έν T i v t σκεύβι δεχόμενος ίερφ τοις σονελ-
^οΟσιν διανέμει εί; ψνχών καΐ σωμάτων θεραπείαν
xa\ i a 3 t v . id esl.: c Dici^ur biugutiB aimisin illius
cuiiiincitturalioue iuira ics per tpsuiu evenire ; nam
H i l r a lertaiu ex^isienle letiiulo, in quo venerandx
illtus jacenl reliqutaj, dum ab iis qui convenerunt
hyimii oi prt>cescanui»iur cgerilur pulvis, quem epi-
t \ideo, itUi ui oralioncin paoegyncaiit, u Niceia
&€iipus in bacruquudaui vase subdpiettbdi&Liibuilad-
vemt> udaiauiHruiii accoiporum medelain aq&anatio-
iioiii. t j u s d t u i ihira,culi iiteuiiiiciun.t Acia nostra»
4\\nxi. 20, Poeierioii buic elogioseu VU;fcC4>mpi;iidio
fciuiiieadinoduniesl &uppleoii:ittuui uis. ad Mcnaia cx-
420
τοιούτοις ή νοιρά τοΰ Χριστοί πόλις χαΐ ζώσα χατ-
αρχίζιται κα\ συγχροτεϊτβΕ* ΧΛ\ τ6ν \tp6v xt χα\ Βίίον
Ύάκινθον σνμπαρειλήφθαι· τοαοΟτον ταΐ; νοητά!;
της αγιέτητος χάοισι χα\ α γ λ ^ α ^ των δ>4ϋν J ^ ^ V
αγίων σαφώς ύπεραβτράτττοντα,-δαψ κα\ χα ρ αστέ­
ρας απάντων τ«τύχηκ5 προσηγορίας* παντοίανς γάρ
cusa et Synaiario SirmoTidi Η ms. Giiffletii c o l -
lectirm, iu qiio episcopm AmasUi^iig appellatnr
Heraelidcs, ei prsefectus eja&deoi ui bis Canslridins*
Praiter aliar quaeilam levioria momenli tli.tcne-
paiiiias isti elogio p r * m i t i u n t i r r bi duo verskall :
Ός όσψράδιογ taxlrdtrov^ Adf*,
Μξαι cor * ΥάχίνΘον »ύτφ χ,αΛάμφ.
Ut ffratum odorem flerii jiuaointki, tunm
S'iCy Ckn6le in ή>αα arundine ilyncimhum
% ccdp$.
Salis manifesla hic est allusio ad nomen smicli et
fiorem liyacinihum. Oum autena de cataiau vel
arumline Hi Tnenlio, arbilror eigiulicari scapnm
geu cauteni florle fiyacimbifii, et poeutn ftrjetain
voluia^ alludcre nd «itf^lecHim acularum aruudt-
jiuiii, qiii)>u& idululatrai sanclum marlymtu p u -
puget uut.
Uuamvis in pra?ceda>tibus Gneconim ftisiis
liic suiiciue Burtyr die 18 Julii rt-fcratur, ttmnn
ϊιι Menologio quod rx biblioiheca et inlerpreUk-
tione catdiualis birleli vutgawt Caiiigius loin. J l .
Anliqu?e. loclinnie, sic tegilur 17 Jnlii : < EodeHi
die aancii martyris Hyacintlii apnd Aina^rutein.
Ilic ad Caslrisitim prisiJejn el Amastridis mbis
magisiralus etim ducms essei, Chrisiianaiu fidem
piofessus vcrberalur vi-heiuenter, evulsisque f)en«
libus per inediatD iirbem fuuibus Irahitur, ei acuiU
calaiuie vulHoratur; posica cotijecUig in c a r c t n m ,
c Deo ipsl epirilum commeiidaviL Ex boc MenHogio
baud dubie iraniitl tn ntariyroJogiuin Uooianuiit,
quod hac die sic babel : < AmaBUide inPaphlago*
nia sanrti llyacmUii m a r i y m , q«i sub Itastriiio
praeside multa pa&sus, quievit in carcere. Ad hasc
manyrologii Uoniani verba noiat Baronius, quod
de eo aganl: ι etiam Gr*ci hac die ia Meoologiu,
ubi ei ejus passio describilur. ι Id auiem inlelU-
geiidum vldelur de Wenologio Sirleiiano, cura
superias cftala Graecoruin moimmenta, et addilonen
Ubuurdinas secunda ac leriia vice a Molano edi(a±
die I H i u l i i constgneiiu Nihilominus nott ltomanun
Mariyroiogium seioli, liac die eum collocaviinus.
Munc de ipeius Aciis pauca prafabimur.
NicetaB, eognomenlo Paphlago, qui poit
medium sxculi tioni v t x i i , \n laudeoi lancli Hya-
cinibi manyria Amaslreni orationein panegyricam
composuii, iii qua quideni geaia fortissimi athieUe
rbeiorica facuudia exornal, sed nuliam v i i a aut
passioi(is epoL-bam iadicai. Posset ea iitnuoqne
colligt ex elogiis eupra rektis, si de episcopi vel
prafecli Amasireni, iliic ineaiorati, seiaie cousiarel.
Sed cum eaui bacieuus frustra quaesiverim, nibil
cetli siaiuere p u s u u i , nisi quis n>e folicior iiiam
alicujide eruent. Gaslellanus quidem in B U O Marly*
ΓοΙοχίο uuiversaii mariyrem iiostrum hac die an-
nunliaua niilat in wargine saeculum iv. Sed cnm
nullam suae assertionis arguuienium atferai, ei in
hitjUbtnodi epoebie -Ogeudis non raro baUucinelur,
ei biue le&Uinis pronuutiaiui UJere nun au»ii).
yuare raanyrii lempus cogor iiideierminaluui re-
linquere, donec quis, u l d i x i , Uiud ex aitliquts uio-
nuiuentts prolwlum u&ieudertl. Nibil jaiu »upeiosse
Pap:.Ugoike Grxce eoitscrtptaui, et a fratrt; t r a i i -
cibco Combeiisio Dotiiiiiicauo ex iits. ctxiice cardi-
natts Maxurinj oita c»m mtct-pretaiioue Latina
Paiisiis. aimo 1606 ednam, liic denuo pielo bul^
421 ORATIO X I X . - I N L A U D E M S. H Y A C I N T H I A M A S T R E N L *fi
νηι:ιάθ«ν4 5βυμαιιώτατο;Ανα*τ'5με^; άρεταΐς, rAst ottnibus nomen olHinoiL Orani enini virtuium
€fc $*£«ς «*δ Πνεύματος συγκροτούμενος χάρισμα- genere ab i n f a n l i a , v i r suinnie admirandus, p r o -
• ι ν , Ιν *αλι? Α βαθεία λοφπρδν χα\ π«ριφ«ν*ς το vectug, cunclisque divinis Spirilus graliis c o n -
ραρτύριον άποδους τ φ <Νψ> λαμπρά"; ί τ ι μάλιστα fertus, alia seneclote ctaro illustriqUe Dco m a r i y r i o
κα\ της άνα££ήσεως χαταξιοΰται. reddito, quam n m i i n e gpleodido p r x c o n i o do-
BainT.

β\ Τοιγαροΰν έπαινέσωμεν χα\ ήμεΐς τβν άξιεπαί- Ϊ . Ilaqite no% « i i a » dignam lauaV Dei faninlum
νετον τοΰ βεοΰ παΐδα τδν άξιόθεον, τδν άξιορ^χά- Jaudibusproscquanrar : n i r a w aciiicel Oeodignein,
ριστον 'Ύάκινθον> τδν νοήτδν, χα\ τίμιον ΐοΰ θεοΰ digfte prorsas toaliftcanrftwi Hyavirilhmn ; s p i r i -
λίθον,τον Ιμψυχον, τδνζώντα,τδννοερδν,τδν ούρανίω talem pnHiosamifBe Dei iajridem ; asinnalutm* v i -
τοΰ Πνεύματος φρονήματιοΓβλαμπρφκα\ούρα»ο€α- verrtctn, inteUigeotem, c^eleBli Spiritus s^nsa,
φεί χρώματι καταχορως οΟτω χρωννύμενον καΐ velut d a r o ctxftestique cokwe saiore a4e<> i m b u i u m
κλεΐζόμενον, ώ ; με*ρθς χα\ αύτδν τοΰ στεφάνον της ac c o l l a s t r t l u m , m et ipse cerona* ^to* iae, emmni
βδξης τοΰ τψ Παμδασιλεί Λλακέντος άναδείχνυσίίαι. o m n i v m Regie plexse c a p i l t , pars eaiieat. Uunc
Τούτον σήμερον κατά τήν Ιτήσιον αυτοί χα\ Ιεράν g bodie, annua ejut sacraque m e m o r i a , i n laudis
μνημοσύνην, είς ΰμνησχν ταίς Έκχλησίαις προτιθέ­ argumentum Ecclefirig propeftUuin, meriuoiium flo-
μενο ν τοΤς των λογ^ν d v & t J t , κατλ βύναμιν κα\ r i b u e , quoad per faculiatem licuerii» tios quoque
<)μ*ίς άναίησώμίθα • x a l τ ω ν μαρτυρικών αγώνων c e r o w e m u i ; quoque m a r t y r i i sincere *%<me$ de-
γνηοίω; αύτον μϊκοφί^αντες, x a l των τής μαρτυ­ audaril, bealim praelicameg, maityrijque hide
ρίας επάθλων · τ*0τα χοινωνήσαντες, αύτφ τε pnemiis commamcames, <:um ilki lepidissimum

χρέως χαριέατΕτον άποδώσομ^ν, χαΐ τοΰ βεοϋ reddemus debkam, t u m Dei Ecctasi» debitam
nihilooimus aidificaiiouevu, gralft-mttfrere ofFereinui.
ΐχκλησί^ τ*)ν οφειλομένων προνοίσομεν olxo^
6·μήν.

γ*. Έκίίνψ π%τρ\ζ μιν ή Ανω Χιών, ή λαμπρά 5. Illi patria quidem superna Ston clara san- v

« ά ν τ ω ν άγ(ω^ νοερά τ ι {ΓΓ^ρόΤζοΚις χ»\ πιστή · πα- c i o r u m o m n i u m mentiumque inelropolis ac fldeli«;

τήρ αληθής 6 & ο ς * μήτηρ &t ή χάρις του [Ινεύ- verugauLem p a i e r , Deus : inater v e r o , gralia
ματος · ή τοαοϋτον V &βάτος άναγεννώμενον άνωθεν S p i n l u s ; quae sic per aquam demio-(seu mavis,
ένβϋϊα, *:α\ τήν έν α&τφ φυΛχήνεΙςύπερφνιή μορ- superne) regeneraium subierit infuderitque, u a -
^ ν με τα ποιου σα κα\ ύς Ιπ^γνωην αληθείας θεοδ, C turalem i n eo formam e x i m i a m , ac f quam pro
x t \ είς μέτρον ήλιχ{α; το5 «ληρώμϋίος προάγουσα naturae ralionibus nobiliorem demulans, ad Deique
Χρι·τθ3, δοκ*μώτατον έπ\ τίλε* μάρτυρα τούτον, v e r i u t i s agnilionem ac mensuram statune ple-
χαΐ έξιολογώτατον Κυρίφ Λαρίστησιν άβλητήν. n i i u d i n i s C h r i s l i provehens, u l probaii&siiuum l a u -
%
Λλλ*ούδ' ή -χάτω πατρίς άσημος* ούδ' ανώνυμοι
1
dcm n i a r i y r e m , ac spectati&simum Domiuo adtle-
**\ άγεννεί; Ύαχίνθφ τοχιϊς. -λμάστρα tk laui t e d d i d e r i t . A t ne lerrena quidem p a i r i a igno-
w i t o v ένφύσασα χα\ τίθηνήσασα, χ&\ irnb γονβΰσίν bllie ; nec obscuri exque. plebis taece Hy:icintlio
Ιικσήμοις τε τοΰτον άναθρεψαμένη Χα\ πΐστ&Γς, parenlee exslitere : q u i n Amailris eum susluljt
Ιλαβε τον αύτης τίρί?ί«λλομένη πί)λκ>ΰχον χα\ «ολι- el educavit, clarisque ac nobiiibus fldclibu&qoe
parentibus aleits nesciene pcne patrouum &o4iia
aucloremque ac principem p r o i u l i u

ϊ . Άμάστρα, 6 της Παφλαγονίας, μδλλον 6% της 4 A i m s l r f f t tiimiTGTO, Papblagoniae ( q u i n poliue

οΙχουμένης, ολίγου ·&Γν, όφθαλ^Λς-, « { ς ή·ν ο ί τ β τ Λ
^ορειοντρΰ Εύξεινου μί$ος «*ρ!θΐχοδντες £χι5θ«,
χα\ ot πρδς ^νότον δε κείμενοι, 6σί«ίρ εΓς τι χοιν&ν D Piiani, toiD -φύ ad auiftruin
συντρέχοντες έμπ*5ριον, τά nap* εαυτών τε σνν·
εισφίρουτε, x a l των παρ* αυτής Αντιλαμθάνουσι •
ηόλις, έψας τε πάσης λήξεως χαί έστκρίου μεταζΰ
κειμένη · ούίεν\ μέν των άιΛ γης ή "θαλάσσης αγώ­
γιμων σπανίζεται * πάσι δε τοΓς έπιτηδείοις δαψιλώς
εύθηνόυμίνη, οίκοδομήμασί τε λαμπροί; χα\ τείχεσι
χαρτερο!;, να> δή καΐ λιμέσι χαλοίς, χαΧ οίκήτορσιν
άνωθιν περιφανέστατοι; χεχρημένη, ένι τ ο ύ τ φ , τ ξ
ϊ!ς τον θεον εύσεδεία, μιχρψ πάντων άι/^χυπων
ήλαττοϋτο. Κα\ σκοπείτε τ6 τής εκείνων άγνιοσίας
ή δεισιδαιμονίας ^άθος · ο ύ γ ά ρ έν άνθρωποι ή ζώων
ttvwv δμοιώματι τήν τοΰ άφθαρτου θεοΰ δ&ξαν
έναλλάξαντες, ώσιβερ Ελλήνων χα\ ΑΙγυπτίων ol
πλζίους, το σέβας τοϊ; δαίμοσιν άφοίιοΰντο» δίνδρω
orbte fere toriirs) oceibrs; ad qnam a r c u n i v i c i u i
Scyfhaefnm qtri borealem i n a r i & E u x i n i plag&m h a -
poeiti ftuiit, velut ad
«certiimune concurreiriei c m p o r i u m , itrm Ruas i p s i
interuifi mcrces, cam sb ea r e c i p i u n i : Uibs acili-
•oei media fere Oriemis oninie diiionis Occiileniis-
qat eenBtiHjia; nullius Hirra a u i m a r i commealua
penuria laborans, cunclisque opporttuiis aflliienter
abundana; splendidisque aedificiis, civibusque oliia
illustrresiinie usa, uno hoc(pietate scilicet i n Dcum
ac reHgifme) morcalibas propemodum omriitirjs i n -
ferior erzt. N a m , q u x s o , i l l o r u m igneranliae seu
superstitioiita a)tiLudmem quanta foret, «Uendite.
Non enhn i n b o m l i i u m aliquorumve atirmalium
sinilHtudiiieni incorrl-uplibilifi Dci gloriam c o m m u -
U v e r a n t ; qua ralioite O r x c o r a m plures ac i£gyp-
l i o r u m , difnionibus c u l t u m a d h i b e b a n t : sed c u i -
4*1 NICET.E PAPIILAGONIS 421
d i m arbori, apiul eos lotus (2) nuncupatae, pulchrse A δέ τινι των παρ* αύτοϊς, λωτφ μέν καλούμενο*»
:

a$p*»ciu .ul par est, graiaque frondium composi-

t ώ ρ α ί φ δ ε τ ή ν Οέαν, ώς είκδς, κα\ εύθαλεί την κατα­
tione eluxurianti atnmuut iiltcndentes, suprnque σκευήν προσχόυτες, χα\ τδν άνόητον νουν άμέτρως
modum insipiciiti illecti animo, atque ejus v i c l i καταθελχθέντε;, κα\ ήττηΟί*ντες τής αύτοΰ καλλονής,
putcbritudine, deuin ipsam vocilantes, saccrduiibus τοΰτο Θεδν νβνομήκασιν * ίερεΰσί τ ε κα: θυσίαι; έ ξ -
miitisiris hosEiavumque religioiie placandam docie- ιλάσκεσθαι φόντο δείν.
verani.
3 . Sic n i m i r n m tamque inimane aucius stupor ε\ Ούτως αυτών ή αναισθησία κατευμ:γεθουσα,
sensusqtre omnis absenliu, omnis seiisus tuce i a - τ φ άναισΟήτψ κατεδουλοΰτο ξΰλω* έργον και τοΰτο
renti arbori ipsos addicebat. Jd vero etiam illius της άπ' άρχης άνθρωποκτόνου χειρός • δ;έπδ·.δή της
niamis opus, qui a principio homicida e s i . Isneuipe 1 μιάς αληθείας κα*. μόνης συμπαρακινηθήναι παρ-
qnorf a v e i i l a l e , qu.fi una solaqtie «*st, pariler se- εσκεύαζεν, μυρ£α·.ς λοιπόν άπάταις καΐ δεισιδαιμο­
ecdere ac moveri p r x s l i l e r a t , i n m i m c r i s deinecps ν ί α ς πΌλυτροπωτάταΛς έλυμαίνετο. Ή μεν ουνείρη-
c n o r i l n i s diversissimique gencris superslilioiiibiis μίνη πόλις ίκ τίνος θεοβλαβείας πατροπαράδοτου
noxam i i i f r r e b a l . Quam itaque ilicebam, civWa», dira και άτοπου προλήψεως ξυλολχτροΰσα, της αληθινής
quaiiam aiiverso uumiiie sioliditate, m:»ji>riim u a - β ο&τω διημάρτανε θεογνωσίας · ούκ Ιμελλε δε άρα
dkiune accepta, absurdaqite inoliio vulgi e i r o r e ύπδ της του Χρίστου προνοίας παραμεληθήσεσθαι •
opinione, c u l l u m arboti adhtbtitis, a vera Dei ti>- οΰδ* εις τέλος αΌτψ παροραθήσεσθαι, · τδ τίμιον δε
gnilione ac lide eum in modum aberrabal. Non t a - τοΰτο και θεόφυτον εύκαίρως έξανίσχει φυτο*ν · φυτδν
inen f u i u r u i n erat ut eam C b r i s l i providcnlia ne- ζωής αγίας, κα\ ψυχής τελείας κα\ αληθείας θεοί)
gligcret, vel i n fine eomemneret. Qtiiu itubifeiii πλήρες, κατά τοϋ της πλάνης άνίστησι φυτού.
lianc Dcoque satam opporluiie p r o d u c i i s i i r p c m . Nciiipe s i i i p o m vitae saucue, petfcclique a u i m i
a ac
Dei veritaiis plenam, adversug erroris giirpem exsusciiai.

6. Saucti igitur H y a c i n l l i i ipsam p r i m o quasi ς'. Την μίν ουν έξ αρχής "Υακίνθου του αγίου
gcrmine. e d t l i o n e m , ei sciiicet ab iufantia υιηιιΐρο- ρλάστην, $ xot
t την νηπιόΟεν αυτίρ παρε-ομέ"νην
t f n t i s S p i i i l i i s afflatuii) c o m i l e m ac operaiionein, τοΰ ττανσθενους Πνεύματος ένέργειαν, καΐ τών θαυ­
rairabibumquc operum exbibiiioncni ( 3 ; ; n u v i t c n i i n μάσιων τήν έ π ΐ δ ε ι ξ ι ν ο'δΐν γάρ f Σο^ία άϊ:δ.μήτρας
t

Sapienfia ex ipsa vulva q u i illius nece&saiii suit αυτής άγιάζειν τους* οΙκείους χα\ οΟς προέγνω διςιους
sanciiiicare'; ac quos feuts agiles niuniis t o i e prui- αύτη χρηματίζοντας, κα\ γνώμης έκουσιότητι τδ
scivit ac induslrios, tibcroque attiiut- n i i l u ac ^•λτιον αίρετίσοντας, τοάτοις άμα τί| πρώτη συν-
voluntate v i r l u l e m eleciuros, mnx ac prima f o r m a - Q ενσιένα: πλάσει, καΛ τεκμηρίοις τισίν Ιστιν δτε τήν
lione i n r e r u m naiurain subierint, eorum c^rtis μέλλουσαν παρασημα(νειν δόξαν ταύτα μεν, ώς ούκ
quibusdam indiciis quauJoque fuluram gtoriam ά/ΰρωπίνη; τροαιρέσεως, θεοΰ δέ καθαρώς Εργα
ilesign-re ac clariialem) Uaec, velulqu^e uou liumanai καθεστώτα, τοις Εστορεΐν έθέλουσι παρήσομεν · δδ^,
volunlatis, sud l)ei liqnido opera exsislanl» itlis ούκέτί μόνης τ ή ς χάριτος, άλλα γ.αλ τής άΟλοφορι-
referenda reliuqueinus (4), quibus aninio c o u s i i - κής ομολογουμένως προθέσεως καρπδς, ΧΛ\ δργον
tutuin t u l ejus r c r u u i loxani bimoriain. Quod τής Ικείνου πίστεως άξιον, τοΰτό μοι δοκούν, έ π α ι -
vero iwn soliim dtviu» graliapt, scd eL v i c i i i c i s νετέον είναι, καΐ ταΧς Οαυμασίαις ιοϋ Εεροΰ μάρτυ­
p a b i u uihleiae a n i m i voluiuaLis fructus esl i l l i u s - ρος άνδραγαθίαις, τας 'φιλομάρτυρας διανοίας καΐ
que dignum Iblei opus» lioc m i b i visum u i l a u J i - ψυχλς έστιαν. Έ π ε Ι γαρ την πρώτην τε καΐ δευ-
bus celebrem, aduiirandisque sacri m a r i y r i s foriis τέραν ήλικίαν, κα\ καθεξής δ Μακάριος έν ευσεβείς
auitui gesiis faciisque i i i u i i y r u m amaules animos τε πάση κα\ έργοις τετελεκώς δικαιοσύνης, είς πρεσ-
ltienlesque luuie e x c i p i a m . Quod enim p r m i a a l - βυτικήν ήδη μεθηλικίωσιν κατήντησεν, οσψ μ έ ν α ύ -
teraque anale, ac deiitceps οιοιιϊ pietate ac j u s l i i i x τδς τφ μακρφ χράνφ πρδς πασαν Θεοϋ πίστιν
operibus p e i a c i a , v i r beaius ad seniles j a m annos κατωρΟουτο κα\ άρετήν, τοσούτφ μάλλον ol παρα-

evaserat; quaulo ille longa aiUle omnein Dei D νομώτατοι τής πόλεως κατά τους πάλαι άπειθείς,
bdein virtutemque p r x s l a b a l , lanlo magis scclc- τ φ εϊρημένο> έμοιχώντο ξυλφ · κα\ αύτο\ μέν ώς
stissimi cives, oorum iDore q u i olim increduli θ ε ώ , τούτω τάς λατρείας έκτό^ως Ουσιάζοντες
fueraut, ejus, quam diuebam, arboris cullu IBOC- άνίφερον · αύτδς δε, τ φ ζήλφ τής εύσεβείας πυρπο-

1
Joan. v n i , 44.

β) Esl lotus arbor A f r i s ramiliaris, quae profert quod S. Hy.ictnlhus in pueritia p a i i a v i t , u i i i n

rriK-lus ailro gralos, ut advenis i n c u t i a l pairiai ob-
livitmem. I l i u c n a l u m piOverbium, ΛωτοΟ Ιφαγες,
id esi « L o l i i i n guslasli. > H i n c Loiopbagi vocan-
l u r quiilatn Africu? populi, q u i ejus fructu ve? i
d i c u m u r . De illa incuiiniL Hoiuerus, Ovidins, P l i -
nius altique.
(3j 1'orle hic Miceias vult alludeie ad miraculum
i l l i u s e l o g i o atiiea vidiiuus.
(4) H i n c palet, Nicelam Papblagonem tanlum
n i a i i y r i u m sancli l l y a c i t i t h i Jaudibus cxioliere,
sive quod de gesiis cjtis aule i n a i t y r i u t n pauca
nossei, sive quod ba*c celebrassenl alii s c i i p l o i e s ,
q u o r i u u n o l i l i a ad nos D O I I p e n e u i u
42J ORATIO X I X . - IN LAUDEM S. HYACINTHI AMASTRENl. m
λούμενος, χα\ καθ* έκάστην, ώς ειπείν, αύτο!ς Α chabantur. Atque hi qnidem Uli, ut Doo sacri-
«ροσιών, παρηγγύα xal παρήγγελλεν, ficantes, Itoetias offerebanl; ipse vcru pielaii i
zclo ftuccensus, quniidieque, ut sie loquar, homi-
nes conveniens, officii monebal et adliouabatur,
ζ\ c "Ανδρες πολϊτα*» λέγων, δσοι; έ*μφρων έν- 7. c Viricives,aiebat, quoiquotestis, quibus sara*
έστακται λογισμδς, δέομαι υμών, 6ρθ|[ χρίσει κα\ aliquid rattonis incst, rogo ¥os, reclo judicio ac
διακονία λελογισμένη κεχρημίνοι, τοΤς ύφ' υμών consullo animo, his quse a vobis geruniur meulcm
πραττομίνοις επιστήσατε τδν νουν · γνώτε δή κα\ allcnditc. Scilote, quacso, ac intelligite, qiiem co-
συνετέ τίνι λατρεύετε · και τίνι το σέ€ας, ώ ; θεψ, lalis, cuive, ut Deo vencrationem adhibeaiis. Ei-
προσαναφίρετε · το ξύλον γάρ τοΰτο, καθά κα\τά enim arbor liaec, n l el reliquum slirpium genus
λοιπά δένδρα πάντα, τών μεν άψυχων σωμάτων καλ- atqtie arborum, prseslanlioris quitlem naturae est
λίονδς έστι φύσεως, κα6' δ θρεπτικής όλως κα\ αυ­ quam corpora inanima, ea scilicct raiione quod
ξητικής δυνάμεως εύμοιρεΤ · χεΓρον δέ ζώων πάν­ nutriendi facullate atque augcyidi pradita e s i :
των, δτι πάσης αίσθήσεως καΐ πάσης μεταβατικής doterior vero cunclis animanlibus, quod omnis
κινήσεως άμοιρε Τ* ώσπερ χα\ των άλογων Ικαστα sensus omnisque gradiendi moius expers est. Uii
ζώων, τψ μέν αίσθήσεως ή κινήσεως μετέχειν, των ^ sane etiain bruue quspque animanles, qua sensu
φυτών τελειότερα δεικνύμενα, τφ Αμοιρα δέ λόγου moluque praeditae sunt, stirpibus planlisqueprobato
καθεστάναι, τοΰ άνθρωπου κατά φύσιν χρηματίζει nobitiores, Ipsap, quod ralione deQciuntur, homine
χείρω* κα\ γάρ ούχ όμοιειδής ή κτΕσις, ούδ' Ομο- natura exsistunt inferiores. Non enim ejusdeni
ταγώς τά πάντα τ^ δημιουργψ σοφία διατέτακται* generis est quidquid in rebus crealum est, eodera-
άλλ* έν παναρμονίω τά πάντα συίτοιχί* κα\ ακο­ que ac pari ordine, creauice Sapieniia cuncU
λουθία, άπο τοΰ βελτίονος έπ\ το ήσσον, xal άπδ conslituta sunl, gcd concinnissima omnia seric
τοΰ ομοίου κα\ θεοειδους ίτύ τ6 τ.6£>£ω βεοΰ καΧ aliaque aliis eohaerenlia, ab eo quod prasiantius
avipotov προάγει τ^ν δημιουργιαν · ώ; άν μή άμέ- esl, ad idquod delerius est, alque ab eoquod gimtle
βωςτοϊς τών £ργων έσχατοις, 6ta πολλών δέ τών έν ac deiforme, ad id quodprocula Deo ac disMmiie,
μένω θεωρηθβ, τάς πρέπουσας προνοίας έπιβάλ- producta illi crcaho est ; ne imroediate eiiremis
λουσα ' τοίς κάτωθεν δΐ προς αύτου άνιέναι τήν · opcribus, sed pluribus mediis interjeclis, conve-
σοφίαν διά θεωρία; βουλομένοι;, 6ιά τινας άναβα- nientem proytdetitiai» curamque adhibere intel-
θμοΰς προΰποβάλλουσα, κα\ τούτοις τάς ηρ^ς θεον ligalur, hisque adeo qoi ab inferioribus ad ipsaoi
άναβάσει; κατευθύνουσα. Q per conlemplaiionem vclinl assurgere, quagi grad^u
quosdam substcrnere, ascensiooesque i n Deum
dirigere.
η \ ι Διά το^το πρώτοι μέν άπάσηςτής ορατής κτί- 8. < Quamobrem ante omnem creaturam, inaspe-
σεω;, ύπο τής άκτίστου τών δλω^ι αιτίας, οί θείοι Clum cadcntem, increato universorum^auctore,
ν&ες κΐς το είναι κιταβέβληνται* νέες ασώματοι, divinae mentes (5) in renim naturam produciai
θεοειδεΓς, αωτοεεδεις, έν άρετ^ προς τον άχρόνως s u n l : nientes scilicel incorporeae, deiforioes, lu-
αυτούς ύφιστωντα τήν Ομοιότητα κεκτημένοι καΐ ol- tifonnes, ut sic liceat i o q u i , vinuiis parlibus
κείωσιν * μετά τδν νουν δημιουργείται λάγος, τ1\ τοΰ cum intemporaliler producente simililudinem nacl&
άνθρωπου συγκατασκευαζίμενο; ουσία· σώζων μεν ac necessiiudinem : secunda a menle origiue, raiio
xal αύτδς είχδνα τινά χα\ όμοίωσιν. τοΰ πλάσαντος, coodiiur ac procrealur, ipsa honiiuis csscniLe
ήττον δε, ή κατά τ^ν τών νδων Ιδέαν, διά τ^ν τοϋ coraes fabricaia : quse qeidem ejus qui formavU
χείρονος μετοχή ν · μετά τδν λόγον δέ, αΓσθησις, ή imaginem qunmdam ac simititudinem jpsa relineai,
τών άλδγων ζώων τδ Εβιαίτατον, ώσπερ ϊαχ\ τών longe Unien quam pro mentium ratione inferio-
λογικών 6 λόγος· μετά τήν αίσθησιν δε, ή άπλή,ή rem ob ejus commerciuiu quod delerius est. Post
φατική τίταχται ζω*], πάσης ύφειμένη της χτίιεω;" D rationem auicm, sensus, brutarum aniinaniium
μόνης δέ τή^ άψυχου πάντη κα\ ύλικης, δν είπδντες peculiarisaimum munus alque dog, uii raiioeorum
προέφθημεν τρόπον καθυπερτερουσα. qui ilU praediti sunt. Α sensu sequilur viia sioi-
9

plex, oempc Tcgelabilis» infiino omni creatur* gradu ; aic nimirum ut 80 li prpnus i«animx
terrenjpque, ad eum quem superiss dicebamua modum, praeccllat
θ*, t Ei ουν οδτ* αΓσθησιν, ο&τε λδγον, οΟτε δε νουν, 9. * Cum igitur nec tensum nec ralionem, u l nc-
τά τών ποιημάτων κάλλιστα, τιμητέον ώς Θεούς que menlcm, crealoruin pulcborriau, u i deos co-
{ποιήματα γάρ, χα\ πάντα προς δοξαν Ιδίαν δ τών lerc liceai: quippe creaiuras, ac quae ouinia uni-
πάντων παραγωγευς κατεσκευάσατ6), πώς τά μαχρφ versorum productor lu sUam gloriam fabricatus ι ί ι :
τ^ν φύσιν εκείνων ατιμότερα νομισθβίησαν θεοί; qujoam fiat, ut quse Itis longe natara ignobiiiora
πώς δέ τδν λωτδν τουτον\, γης δντα χαρπδν, κα\ έφ* sunt, dii existimentur ? Quomodo autem iotum
ένδς μέν έ^ιζωμίνον τόπου, άνέμοις δέ π3σι δονού- Iianc, terrse scilket germwi, alque uno qaidem ra-
μενον, πυρί τε χ<χ\ σιδήριρ κατά φύσιν ύποκείμενον, dicaum loco, omni vero venlonimflaiui exposUani^

(5) Pulo hic pcr divinas menics inielligi coelestes spirilus, qiws vulgo angelo* noB)ij}tmus.
PATBOU GR. C V . 14
 427 N I C E T A PAPIILAGONlS 428
* igoiqno acferro oalura obnoxiain, quomodo, i n - Α «ως τούτον θεδν, ώ Ινδρε;, ού φρίσσετε χαλεΤν, 8υ-
qaam, eamDeum vocare, ο v i r i , ηοο perborre&ci- σίαις τβ κα\ σπονδαΐς τί)ν άναίσθητον φύσιν ονχ
t i s ; nec vos pudet viciirms ac libamentU omni αϊσχύνεσθε τιμ|ν ; ΕΙ γάρ βε6ς τοϋτο, κα\ πάν Αρα
destiloum sensu naturam venerari ? Ilscc eniin t\ άλσο; θεδς Αν είη - πάντα γάρ 4ατι φύσεως μ ι ϊ ς *
Deos esi, eril profecto ai saltus omoi» Deus : cun- ξύλα γάρ * sl 6« τά ξύλα θεο\, πώς ταύτα ταΐς άξί-
cta enim Qoiua oaturae s u n i , arborea scilicet ac ναις εχχύπτοντες, καίτψπυρί τροφών υποβάλλοντες,
ligoa. Q*od si arbores d i l &unt, quomodb gecuri- ού χινδι#νεύετι θεομαχείν ; Πολλής τούτο γέμει άλο-
l m i exekJenles igniquo pabuluin subjicieiiten, non γίας, ύ περί αλλού σης αναισθησίας, βραχεί χα\ ύπο-
iapteULis, « ut Dei adveraarii audialie, alearn σάθρω ξύλψ κανάνονήτω πάντα προσανέχειν τε κα\
ssbiu»? Ree slaltiliae plena, profusi etuporis, e x i - λατρεύειν ώς θεψ. £1 γαρ ol τδνούρανδν αύτδν, χαΛ
g « c fragiliqoe arbori ac prorsus inalili atieadere τδνήλιον, αελήνην τε χαΐ αστέρων τίνάς θεοποιή-
animam, e i a l Deo culiuin illi adtiibcre. Si enim σαντες, τά τe λοιπά στοιχεία, χαΐ αύτδ σεβαζίμενοι
qbi ectlera ipaam, goleroque et lunamac elellarum τάπΰρ, Ινδιχον άπειλήφασ* τ^ν οργή ν, οτι ούχ ώς
qvasdan stu giderum deilaie d o n a r u m , reliqua- θεδν εδοξασαν ή ευχαρίστησαν τον των απάντων
<|uc elementa ac ignem ipsum veueranlea, justam παραγωγέα τε χαΐ συνοχέα, άλλά τοΤς αυτών λογι-
iram reccperoDt, qood non sicul Deum gloriiica- Β σμοίς ματαιωθέντες, έλάτρευ?αν τ { κτίσει παρά
veruni, aat gratias cgeruni, ejus culiu iiapuisi τ6ν χτΕσαντα * πολλφ μΛλλον ύμίϊς, ol τον της Χτ(-
qai omoia prodaxii couservaique, sed evaitescen- σιως δλη; φυτουργον αφέντες, χα\ τ $ χαμαιζήλφ
le* im cogilaiionibos suis \ colaerunt creaiurain τοΰτφ φυτψ τ6 φο&ρον βνομα του Θεοΰ χαταψευο^-
Magis quara Crealorem ; longe vog poliori ralione, μενοι, β(χα(αν Ιφ* εαυτούς Ιλχετε τοϋ χατοφρονου-
dan eo omtgso, qui crtaiura omnts saior esl, μένου τήν άπειλήν.
k v a i l i b«ic siirpi tromeiiduiD Dei nomeu falso ascribilis, justam l n vosmetipeos, ejua qui a vo*
bie conlemoilur itidignatioQem irabilis.
9

10. c Si qaid igiiur mibi creditis, viri civea, H'I «·, «ΕΓ τι ουν έμο\ π«ίθ»σβ·, ώ άνδρβς πολίται, %1
qva Tobis cura ealutis est, arborem hanc succidite τ* μέλει της οίχιίας σωτηρίας ΟμΙν, τ6 μενδένδρον
d I D igftem n i l t i t e , quod nulla alia ejus vobis τούτο έχχόψατε, χα\ είς πυρ βάλλετε, οτι jnp »1;
•tUius eil (6^; ipsique rerum omniuib oculis S U I H άλλο τι μεν χρησιμεύει ύ μ ί ν αυτοί δε πίσαν τών
JecUrum creatura menlium cogitaiu superata, όρωμένων τήν χτίσιν ταϊς διανοίαις υπερβαίνοντες,
qnam omnem nosiri cauea non laieat ediiara, na- πΑσαν ημών Ινίχεν γεγενημένην είδοτε;, χα\
loraqee deieriorem quazn pro hominis pixsianiia ; χεΐρώ του άνθρωπου χατά φύσιν ο&σαν, άλλά χα\
•ed e l euperioruui nobis meulium, ganctarumque τήνύπέρ ημάς ποίςσιν τών νοερών κα\ αγίων άφέν-
tttfaeianliarum omiasa factura, eeu polius ii3 quasi Q « ς ουσιών, μάλλον δε Ιι' αυτών χειραγωγούμενο»
Mtnu deceniibua, ad ejus, qui vere Deus est, oo- προς τήν γνώσιν του δντως δντος χατευθυνώμεΟα
l i t i a n dingamur :. qui ncmpe semper ipse esi, βεοΰ" δς μονός ώνάεΐ, %α\ άε\ τον μονογενή Λόγον έχ
Bcmperque unigenilum Verbura velut sol luccm, της ιδίας ουσίας άπαυγάζων, ώσπερ 6 ήλιο; τ6 φως,
α substauiia aua, ae splendorem e d i t ; scmperqtie κα\ άεΐ Πνεύμα &γιον σύμφυτο ν, του οικείου στό­
consiUm, a l i u loquar, ac cogualum Spiritum ματος άμερίστως προΐέμενος· Οδτος τψ Αόγφ μέν
sanaam cx guo ore indivis* profert. liic Verbo αύτο{ί έστερεωσεν τους ουρανούς, τφ Πνεύματι δε
seo firmavitcoelos \ vimque omuem rerum abs se πάσαν τί)ν δύναμιν τών Οπ* αύτοΰ χτιζομένων καταρ­
condiuram SpiriLu perflcil alque absolvit. Hic p r i - τίζεται. Οδτος τον άνθρωπον πρώτον χατ' είχόνα
mum b o m i o e n , ad imaginem suam et eitniHtudi- Ιδίαν ποιήσας καΐ όμοίωσιν, κα\ έν τφ παραδείσφ
nem condiUim, aique in paraUiso poeilum, cum τεθειχώς, χα\ εντολών δεδο>κώς, επειδή τζ παραβά-
mandati trana^ressione corruptioni mortique ad- σει της εντολής φθοράν κατακέχριται χα\ θάνατον,
dktus essct, perdilumque uon prorsus despcxtt, ούκ είς τέλος αύτον ύπερεϊδεν άπολλύμενον, άλλά
&ed ralione legeque ac propheiis primnra erudiens, Ιάχψ χα\ νόμψ χαΐ προφήταις προπαιδαγωγήσας,
ipfium quoqne domum pro nobla Filiuna dcdit, ύστερον χα\ αύτον Εδωκεν τον Ylbv ύπερ ημών, Ιξ
puella iiinupia Dalum, fftctum Uominein, aquis i n l i n - ρ άπειρογάμου χόρης γεννώμενον, άνΟρωπιζόμενον,
c l u m , tenlaium, cruci affixun), sepullura, lerlia βαπτιζόμενον, πειραζόμενον, σταυρούμενον, θαπΐό-
tagciutuiB die, aiijue i n coelos assumptuxn : quippe μενον» τριήμερον άνιστάμενον, προς ουρανούς άνα-
qai iode mrsus feulurue exspectelur, ac quidquid λαμβανόμενον, χαΐ αύθις ΙχεΤθεν ήξειν προσδεχόμε-
fonnaium esl (buinanuni scilicet gcnus omne) νον, καΐ σύμπαν τδ πλάσμα παραστήσειν έαυτω, χα\
soo tribunali adbibilurus, uuicnique deuique pro άποδοΰναι έκάστφ κατά τήν πράξιν αύτοϋ. Τούτον
eo ac geseerii, reddilarus. Ilunc vos, atnici, ut υμάς, ώ φίλοι, θεδν εΐδέναι παρεγγυώ * τοϋτον σέ-
Deuffl agnoscaUs, admoneo* Nuic u i cultuin adlii- βεσθαι, τοϋτον θυσίαις πνευματιχαϊς Ιλεοΰσθαι
beatis, eunque spirilalibus boslHs ptacare siudea- παραινώ, τον i v Πατρ\ χα\ ΤΙψ, χα\ άγίω Πνεύματι
• Rom. i t « .
f * PsaL x x x n , 6.

(ύ) Drbuil lixc loius ftiisse fruciibu» de&iiiuta, cum non uisi ad eomburendum utilis dicaiur.
Mern clarius cxprimitur nuti». 16.
 i» ORATIO X I X . - I N LAUDEM S. HYACTNTHI AMASTRENi. m
•εωρούμενον κα\ προσκυνούμενον · τδν μονονβίκαιον Α l i * t φ>1 «η Palre et F i l i o et S p i r i l u sanClOinleK
κ*\ ζώντα θ ε ό ν δ ς άέναον κόλασιν και πνρ ήτοί- Η,'ριαΓ ac a d o r a i u r , solum justum ac virenfem
μασεν άσβεατον, τοίςαύτδν 4ων άθετοΰσι, τήν κτίσιν Deum, adliortor ; q u i n i m i r u m setcrna supplicia
£1 θεοποιούσιν * δ; ουρανών βασιλείαν ζωήν τε κα\ ignemque iUis p r a p a r a v i i , q t i i , eo eprelo, crealu-
Ιάξαν αίώνιον τοις πιστεύουσιν έπ αύτδν, δι* υδατό; ram dcificanl; qui dcnique regnum coelorum,
τ* κ*\ πνεύματος άναγεννωμένοις, έπηγγείλατο. ι vitamquc aeiernam ac gloriam credentibus in
ipsum pollicilus esl, q u i ex aqua el S p i r i i u renati
siiit. ι *
« \ Τοίαύταις 6 θεϊος Υ ά κ ι ν θ ο ς παραγγελίας, II. Talibus Hyacinibus hortamenlis # talibus
τ©( αύται; αεί παραινέσεστν, ούκ avtsi τους εγγίζον­ frequens jugiierque a d m o i i i l i o n i b u B , sj q u i a d -
τας αδτφ νουθετών, έλεγχων, ^αρακαλών, ιίάσι 16- i r e n t , iucrepando* arguendo» obsecrando 4
(nul-
γ«ς κα\ τρόποις τής έκτοπου δεισιδαιμονίας αύ- l i s ecilicel non ralionibue modisque satagendo»
τ ο ν ; ταύτης άπαλλάττειν «ροθυμαόμενος * ήνυεν δε u l ab i n s u l s t dcmeiUissimaquc supersiitione eot
«λέον ουδέν δήμος γαρ αλόγιστος x a l θρασυς, συν- liberarei), n i h i l lajnen amplius proflciebai. Incon~
ηθείαις χακαΖς κα\ πονηροτάταις προλήψΐσι δεδου- sullue e u i m nudaxque ac leraerarius populus,
λωμένος, δυααγώνιατός τε ί τ ι , κα\ της έπ\ το βέλ- Β p r t v a B deditus consueiudini, pessimaeque eroaiicw
τιον ανεπαίσθητος επιστροφής · δθεν ol ftfev αναισθη­ palos occupetae o p i n i o u i , v i x d u m expugnari p o -
σία τα ωτα βαρύνοντες, κα\ νώτον διδοντε; παραφρο- lerat, sensuque o m n i melioris frugie arripiendae
νονντα, κατά τήν Γραφών, ώς εΙκή ληροΰντος ούκ carebat. Hincqne adeo a l i i , quo stupore perciti
ήνείχοντο' ol δε χα\ μανίαις χα\ ζήλοις πικροί; οί- erant, aures aggravan^e, ac dorsum Insanum dan*
στρηλατούμινο^ &€ρεσί τ ι τούτον μυρίαις ήμείίοντο te* ( 7 ) , u t i S c r i p t u r e verbis exprrssum est, v e l u i
κα\ άτιμΕαις· χα\ ποτ^ μεν χλιυάζοντες, τ η τ Ι δ» lemcre d e l i m n i e m , eum non e u s t i n e b a n t : alil
ύνειδίζοντες, Seri δ'δτε χα\ άπεΰβΰντες αύτψ και vero etiam i u r i i g amarulentisquft aemuiationibus
σννεπιτιθέμενοι, Ιέρυχον τους οδόντας έ π αδτόν. 1
efferati, i n j u r i a r u m v i m i n n u m e r a n i probroramque
Τ ( οδν δ Ανθρωπο; του θεοΰ ; Ούκ αΟταρκες οΓεται i l l i rependebant; ac modo quiriem naso suapeu-
xb χαθ' έαυτδν μόνον διορ^ν, δπως άν §χοι καλώς, debant ( 8 ) , modo autera e x p i o b r a b a n t , quando-
τών άλλων δε κακώς έχίντων ύπερορ^Ιν* ο6δ^ θ ρ η - que vero etiam m i n a c i l e r imjieluque ruentes,
νεΤν μεν ύπερ αυτών ήσυχη, κα\ ποτνιάαθαι πρδς denltbua i n e u m frendebant. Quid i g i t u r Del bomoT
τ6ν Κύριον, πα^ηβτάζεσθαι δε ύπερ αληθείας ύπο- Noa salis a r b i t r a i u r ut sua duniaxat dispiciat,
Φτέλλειθαι* ουδέ λίγψ μέν χα\ δίδασκαλίαις μόνον, ^ quontodo recle se babeant, rcs vere a l i o r u m ae
Εργω δε μ ή άνακόπτειν των άφρονευομέχων πειρά- male babenles despicial ; neque u i silenlio p r o
αθαι τήν δυααίβεια,ν, αρίστης elvat χα\ τελείας Ιργον eis lugeat, alque ad Dominuiu gemilus irabat,
ήγεΤτα* διανοία;. Jibereque pro v e r i u i e a^.ere ac loqui periiroeacaO
nec a t l e r m o n e d u n l a x a l ac d o c i r i n i s , non vero eiiara opere inslpientium couetur impielatem i n -
fringere a c i n b i b e r e , opituue atque perfectae meniis opua esse r e p u l a i .

- C I P . 11. — Sancti martyris xetut in excidenda arbore, tibera fatti confes$io y erudatus, mort t tu-
multt$ et auctorh
f epilogus.
ι Ρ · - ' Λ λ λ ά τ ο ί ς λ ο γ ο ι ς , ώς t f ^ j t a t , προτερον Ιγ- 12. Sed cum p r i u s , u t i dicebam, verbis incnbuis-
χ ι ί μ ε ν ο ; , έ π · \ μ ή ο?ό*ς Χ* f v έν τούτοις της πλάνης
4 set, nec i l l o r u m v i ac usu ab errore iUo inhibere
Ι κ ε ί ν η ; έπισχείν, επομένως λοχπδν τήν έπ\τών f p - posset; consequenter j a m , quse i n operibus posiia
γων δ ύ ν α μ η έκδείχνυται, κα\ τάς της διανοίας δα^ϋς est, t i r i u t e m o s l e n d i t : euccincluaquelumbos m e n -
ά ν α ζ ^ ά μ ε ν ο ς , x a l τήν άπ6 τόΰ ΊηΦοΰ Χριστοί τ ζ t i s , atque a Jesu Cbristo precum ipetanlia c o r r o -
προσευχή δύναμιν έπισπασάμενος, είτα πέλεκυν gata v i r i u t e , tnra m a n u , acula securi prebensa,
ίξ«ν λαβών τβ χειρ\, καΐ θερινής μεσημβρίας πάν­ clam omniboe, aesllvo sole ac meridie, erroris s d r -
τ α ; διαλαθών, π ρ ό ^ ι ζ ο ν Ικκόπτει το της πλάνης pem radicltus exscindil. Ο forlem a n i m u m , robuslo
φυ,τόν.Ό ψυχής ανδρείας άνδρείφ χρωμ^νη; σ ώ μ α τ ι ! corpore u s u m l Ο fervorem fidei, fulminis i n s l a r ,
ώ θερμδτητο; πίστεως το μεν της ασεβείας ξύλον D impteialis
1ι Buccendentcra arborem, ac velul igne
κεραυνού τρόπον έμπιμπρώσης, ώσπερ δε καιούσης intpios comburenlem ao absorbentem ! Ο constau-
κα\ κατεσθιούαης^ τους άσ»6ε?; ! ώ τόλμης ψύχης t i s firmique a n i m i audaciam, menlemque quani pro
καρτεράς χα\ σταθερά;, κα\ διανοίας συνετής πλέον bumana r a l i o n e bOlerliorem, una eademque aclionc
ή κατά άνθρώπινον νουν, περί την αυτήν πρ3ξιν tanta p n c s t a n t e m ; ac t u m simul e r r o i i s organum

k
I I T i m . ιν i .
Τ

(7) l u d i c a r e h i c t o l u i l Nicetas Zachariam, c. v t i , ac eubdole irridere, » quod Graeci s i m p l i c i v e r b o

l i , ubi versio Vulgau» habei < tcapularu r e c c f e n -
U m ; » quod C4»mb«fisius v c r t i l < dorsum insar-
n u m » comenden», quod verboin Gnecum παρα-
φρονεΤν propric significet c insanire. >
(8) Χ λ ε υ ά ^ ν est r irridere ι quod Combefisius
t e r t t l i naso suspendere, > i d p r o p r i e est c vafre
d i c u n t μνκτηρίζειν. Phrasi» haec satis c o m m u m s
esi apud veleres, u l i inler alio» palet cx H o r a i i o
In e f r m o n i b a s , u b i a i t : < Naso suspendis adunco. »
Plura de bac expreasionc v i d e n possunl apud
Paulum M a n u l i o m ia Adagii$.

I
 431 NICETA PAPHLAGONIS 432
ifjllcnlem, cosquc q u i immedicabiliter i l l o affbeH Α κα\ μίαν πλείω κατορΟούσης xat 6μου t d τε της
e r a n l , eonfnndentem, nec n o n plures, qutbus e r - άπάτης δργανον Ιξαναιρουσης, x a l τους ανιάτ*ι>ς
r o r iion sic alic inolevcrat, cmendantem, ad t e r i l a - τοντψ προϋπάρχοντας Λαταισχυνούσης* πολλούς δε
l e m , ducem, Deoque suo gloriam rependeiitem : διορθουσης, οίς μή κατά βάθος τά τής πλανήσεο>;
qiiin e i h o r u m deinum p r x n t i o , clarisbimi eliatn έντέτηχβ* προς τήν άλήθιιαν δβ ποβηγούσης, χα\
u t a r l v r i i laurea decorantcm. ibv οίχείον δοξαζούσης θεόν να\ μήν βιά ταϋτα,
κα\ λαμπροτάτψ χαταγλαΐζομένης μαρτυρίω,
13. U b i i g i l u r sacerdotes, c o m l i l u t u m arbori ιγ\ -Έπε\ γάρ ήκον οί ιερείς τήν νενομισμίνην τ φ
sacriflcium r c d d i t u r i , advenissent, excisanjquc ac δένδρω βυσίαν άποοωσοντες, έχκοπέν Ιϊ τούτο. χα\
I m m i propuiuose iflis >m conspexisscnt, primurp q u i - χατά γής άτίμως e!5ov κ α τ α ^ α γ έ ν , πρώτον μ ί ν
dem a l l o n i t i b & r c b a n l , longe m a x i m o alupore, u t άπην£θ5ντο, θίμβει πολλψ, χατά τ^ tlxb; 9 περιεχό­
par c s i , p e r c i i i . Sic e n i m c o m p a r a l u m , u t qtiod μενοι • oloiv γάρ %b παρά ιιροσοοχίαν συμπΤπτον
pneler omnem ex«peciaiionem accidit, iniiftum έχπλήσ«ιντί>ν ψυχί)ν κοΛ άγαΒον μεν όίρθεν, Ιλα-
ρ

alupore aflQcial aique p c r c e l l a t , ac siqyidem illud ρ^τητος χα\ ευθυμίας άναπιμπλ^ν, xaxbv δε, σχυ-
bootrm f x s l p t e r i i , ! i i ! ; i r h M ' 8 impfcat a,c jucundis- θρωπύτητος χαΐ δυσθυμίας - κα\ εΖ μεν εξ άνευθύ-
stme habeat, sin vero m a t u m , maesiilja aninrique Β νου τοϋτο βυμβέβηκεν 4ίτ(ας, δεινήν, χατά το β!χ^ς 9

dolore repleal. Ac st q t n i l e r c eo au^iore ev«ne- ένσχήπτειν τ}| ψυχ^ τήν ό^δύνην, αχρις αν έτ«νοίαις
rit, qut n u l l i ipse noxae obnuxius a i l , d i r u m τη&- τυΐ παρηγορηβ!)· περιφανούς δέ του αΙτίου χα\
riio crutiaium aninio i n f e r t , donec quibusdam υπευθύνου χαθεβτώτος, «ϊς δργήν Ιξαπί·/τ,ς τά της
cnm r i i i o m h u s delinh i coniigerit. Oetecto aotetn λυηης με«σχεύαοται Τ ού πρότερον άνιείσαν τ,ους
aoctore, eoque noxas obnoxio» quidquid doiorie όργιζομβ*νο\*ί, πρ\ν ή τ ω λελυπηχοτι τί;ν τ ζ ς AvTt*
crat animique cruciattts derepente i n i r a m f u r o r e m - λυπήσεω; άξίαν άντβπαγωαι ποινήν.
qoe Lraiisii, non prius liberos sinens quoe incesserii, q u i n ϊ 11 ϊ q u i i n j u r i a n i f e d t , quanta p r o f a c i n o r i i
merito t i d e a i u r , vindictam pcenamque rependeriul.
14. Hoc et itlis c u m j i a evenissci, primum q u i - t ^ . ToOttf χάχεΓνοι παΒόντις, πρώτον j i i v τ&ν αΓ-
dcm qois lantae cis cladis auctor exslilissel, a u i - τιον αύτοΤς ταύτης άνεσχοποΰντο της συμφοράς*
rais exquirebanl. T u m p a u l a l i m animo recolenlcs ίπειτα των Υακίνθου χατά μικρόν είς άνάμνηβιν
qtianta I l y a c i n l h u s h o n a t u s essct ac increpassel; ^κοντές νουθεσιών , χαΐ χατανενοηχοτες ώ ; ούδενος
sccueque cogitanles, n u l l i u s plane allerius i d opue 4ν «Γη 4λλου τό ϊργον, ή του χα\ των Ουσιών ΐήν
essft, quam cjus q u i e i Iiostiarum perccptioncm u t μετάληψιν ώ ; έναγη μυσαττομένου, xaV 6υσιά{ουσι\
sceleraiam abominarelur, et in eos q u i offerrenl έπιτιμώντος ή προσωχθηχότος, όρμώσι μέν ύμίίβ
c l l a m alque eiiam invehereiur, verbisque deterre- κατ'αύτοΰ πάντες* συών δε τρόπον τους δδόντας
r c t ; u n o omnes i n e u m i r r u u n t impetu ; s u n m - C γοντες, x a l παν με"λος του σώματος αυτών, χα\ π3)
qne more deute$ actmnt, ac qnodvis tatidem cor- xh παρατυχον ίχάστφ δπλον κατά του *Αγ(ου ποιού­
poris m e m b r u m , quidquid deniqtie cuivis oconrre* μενοι (ώ πώς αν χαιρίωςτήν φοινιχήν t x t f v r v Ιπ(6ε-
rol, arma advcraus Sanclura a i r t p i u n l . Ο quo- σχν έξηγησαίμην ;)» Τ^ώττη μεν τούτον Ιερο*συλον
modo upportunc satiguinarian» i l l a i n impressionem μιαιφονον, άθεον, μάίλ).ον δε θεοκτένον έλοιδοροΰντο
n a r r a v e r i i n 1 L i n g u a eacnlegura, cruenluni, i m - τ φ στ^ματι 6β κατέπτυον " χα\ τ ο ί ; ποσ\ Χάξ 9 ταΖ
pium ( q u i n potiu», d c i c i d a m ) malcdicio jacu- χερσ\δε πυξ έναλλέμενοι, ε^χον τ ώ ν τριχών, βσπά
bant, ore despuebant: calcibus, pugnia in&ilienies, ρασσον κατά γης, τ&?ς ξύλοις παίοντες, τοίς λίθοι
criuibus I r a b e b a o t : b u m i distraliebant» caedentes βάλλοντες, κα\ οΟτω παντοοαπώς αύτ^ν αΐχισάμενοι
ligais ac lapidibus : sicque i n j y r i a r n m o m n i genere τι]> της πόλεως ήγεμόνι παρεστήσαντο.
atque v e r l w r u m e x w t i a i i , ciTilaus praesidi (9) euiu
adbibuerunt.
15. Stabaiitaque Sanclus, l o t u m menle C b r i s i u m ιε'. ΚΙστήκει δε δ Μάρτυς, βλον νοερώς ένδεδυμέ
ifi(Ju(*is, o m n i i n euin intenta raefiiis acie. Li a d - νος Xptfftbv. δλην προς αύτδν άνατε/νων τοϋ νο
vci BO vcro s u n t c s v i r i sanguiaum t c dolosi, fortiter τήν £οπήν * έξ εναντίας δέ τούτου άνδρες αίματα
D
occusabanl. < Nobis, aiebant, prsees, uua ob o c a - . καΐ δολιότητος Ιστάμενοι, εύτόνως κατηγόρου'
loe g i a l i a , una bnna faustaque cxspecialio, Deus t Έμίν, λέγοντες, ώ ήγεμδν, μ£α μεν χάρις ί
tpse couspicuus ac 6pectabilis e r a i ; a h a , pulchra, όφθαλμοΐς, μία δέ προσδοκία αγαθή δ περί6λεπτ<
vcnusia laicqitc expausa f r o n d i u m c o m a : neinpe υπήρχε θεός* ό ύψίκομος, 6 ε&κομος, 6 πανώρακ
i o l i i s u u i b r a c u l u m praebens variisque l e p o r i b u s c U χα\ ενθαλής * ό τοΤς φύλλοις περισκεπων, κα\ άγλαία
\ i i a i c m n o s i i a i n rocreans oblcciausqite. I s , q u a n - ποιχίλαις τήν ήμετέραν^λιν ψυχαγωγών κα\ άναχτ<
'|uaui a r b o r i pcr omnia s t m i l i s G x i f r l i m a b a l u r , a d - μένος* δς εΐ κα\ δε*νδρω παρεμφερής νενόμιστο
iuirabili lameu decurc e i graiiis cunctis siirpibus άλλά πάντων ταΖς ΟαυμασταΤς ώραιδτησιν ύπεξτ^ρ
e m i i i c b a t ; scd c i vis qu^cdam eflicax ac viveus i i l i f a t φ υ τ ώ ν άλλά καΐδύναμις ενεργδς κα\ ζώσα τού'

(fl) PracsidU nomcn c x p r i m i t u r i n Menologio S i r l e l i , Mariyrologio, ac mss. noslris Gnecis; s

ubiquc CUUJ uliquo discriininc, u l nutavi ( n u l . i)<
433 ORATIO X I J . " - IN LAUDEM . DYACINTUr AMASTRENI.
πα^δρεύουσβ ούκ lettv δντινα των αΰτφ πpodiiν­
ιων ού λαμπραΐς Ιφιλοτιμβίτο εύεργίσίσις* 4φνω
δ$ τούτον οίτος ο απονενοημένοι έξέτιλε γέρων* τής
πόλεως άπεχε t ρε τήν χαρμονήν, τής χώρας ημών
έξέτεμ· T|J άξίντ} τδ γαυρίαμα · διδ καΐ τψ σψ βή-
ματι τοϋτον παρεστήσαμεν, της θεομαχίας αξίας
εκτιννύντα δίκΑς. >
ις'. Ένδοθέντος δΐ τψ ΎακίνΟω t i καθ* autbv
ά^ολογείσθαι, c Έ γ ώ μεν, εΐπεν ύπολαβών, ώ κρά-
f t a r t ήγεμδν, τδδένδρον ίκχεκοφέναι τούτο συνομο­
λογώ* κα\ οΟ πως αν δυναίμην τδ αληθές άρνεΓσθαι ·
ού κακονοία δε τούτο πεπραχέναι* αλλ* Ιπειδή τδ
υπερβάλλον της πλάνη- οΰκ ϊστεργον δρ^ν, δτι άν­
θρωποι τετιμημένοι λόγω, τδν ίδιον πλάστην, καΐ
του οΰρανοΰ καλ ·£%ς αφέντες τδν ποιητήν, τδ των
αύτου κτισμάτων βλαχιστότερον Θεοποιοΰντες λελα-
τρεύκασι. Τ{ γ^ρ του άπδ γης άναδιδομένου σήμερον
ξύλου, κα\ πολλών ξύλων άκμοτέρου κα\ φαυλότε­
ρου, ώς άκαρπου, ή κακοκάρπου, κα\ μετ' ολίγον είς
πυρ βαλλομένου, ταπεινότερου; Τοϋτο γοΰν όρων
προσκυνούμενον, καΐ πλείστα της άνθρωπίνης Αγνοίας
χατεγνωκώς, χα* φιλανΟρώπως έζηλωκ^ς, ΙπεΙ μ ή
ο!ός τεγέγονα λόγοις της σαθρΐ; ελπίδος άποστησα;,
Ιργω τούτους πείθω λοιπόν, ώς ουδεμία τψ άναι-
σθήτω δύναμις, οδτε προς κακοποιίαν, ούτε προς
εύεργεσίαν ούδενδς, καΐ τής όλ*0ρ!ας πλάνης τήν
πρόφασιν π^ρςελόμενο;, δδοποιείν μοι πάντας δοκώ
πρδς Οεοσέβειαν, ώστε τδν τών δλων έπιγνόντ&ς
θεδν, κα\ τδν μονογενή αύτοΰ Vtov, τονΚύρίον ημών
Ίησουν Χριστδν, αύτφ -ροσχυνεΓν, αύτψ μόνφ λα-
τ ρ ^ ι ν έν Μνεύματι άγίφ· ι
ιζ'. Έπε\ τούτων άκουσαι τον ηγεμόνα τών β η ­
μάτων, πρώτον μέν καταγηςαύτδν έκταθέντα, ξ ύ -
λοις άγρίοις μαστιγοϋσθαι διετάξατο. ΈτΛπολΰδέ
τάς σάρκας ξαινομένου, χα\ τά οστά Ολωμένου, κα\
τψ αϊματι βάπτοντος την γην ' ούδεμίαν Βϊ φο;νην
άφιέντος· ήσυχη δε προς τον Κύριον έξέατώτος Ί η -
σοΰν, καΐ άνβκλαλήτοις αύτφ προσευχαις έντυγχά*
νοντος · κα\ εύμαρώς τάς αίκίας ύποφέροντο;, δ δή­
μος επεφώνεΐ" Κάλει τον δήμιον,ώ ήγεμδν» κάλεδ
τον τους Οδόντας «κριζώσοντα * ώσπερ ούτος έξ-
έκοψε τδν ήμέτερον θεδν, ούτως αύτοΰ οί οδόντες
έκκοπτέσβωσαν, σιδηρά λαδίδι (4ι^9εν δρυττέσΟωσαν.
Κα\ ταύτης έπ' αύτψ πέρας της αποφάσεως λα6ού-
σης, ούδ' οΰτως' οΕ εμβρόντητοι δήμοι της μανίας
καβυφίεσαν αύθις δε τούτον δεσμούμενον, τρόπον
δένδρου κοπίντος, σπαράσσεσθαί τε καΐ σύρεσθαι
κ α τ λ τ ή ; γης έβόων · έξελκόμενόν τε της πόλεως»
έκκεντέσθαι καλάμοις 6ξέσι,κα\ λίθοις καταλεύεσθαι.
Ene\ ok πδσα τέλο; έπ* αύτψ ή μιαιφόνος εΟ.ηφεν
f
δρμή και βουλή, τδν μεν ούτως ανηλεώς καταικί-
σαντες, κα\ Λχρις οφρύος του δρους έξελκύσαντες,
άπΐϊ κεφαλής δέ μέχρι ποδών Εν τραύμα τούτον άπο-
(10) lliccexpres&io inquibusdamGrscissuspecta
cst; inio cam Basilius iu suspicioncio vocalus
fuit. Ilic tuincii lo<|uendi rnodus viris probe cutlio-
431
Msidens, quisquis ad cum accederel, praeelarUbe-
neficiie *c munertbus magniice donabat. Hnnc
momento dementatitt Iiic eenex e v t i l s i t : civilatis
gaudium excidit, provincice noetrae glorialionem ee-
curi ampulavit. Idcirco eliam luo ipsum tribunali
siiiimus, ut impielalis lae&ique nutniiiis condigna
ultiooe pgeui* subjicialur. »
16. Facta vero Hyaeintho pro seipso satisfa-
cieudi i i c e n l i a , ι Ego sane, respondit, opiinie
praeses, excidisse me arborem conftleor, ncc pos-
siin uaquam verilaiem negare. Nullo tamen mato
animo aia me rem banc praeslitisse, sed qui
erroris eisuperaniiara videre non susiiiierem;
homines scllicet raiione ornatos, eo otnisso, qui
formavit» ccelique ac lerra; conditor etstiltt, rorum
ipso aueiore in rerum nalura exstantiuin Enfimam,
deitatc donaU:n, divinis anxisse bonoribas, ac
illi servbse. Quid enim, amabo, ea humilius ari>ore,
quae hodie e terra surgens, muhis tongc arboribus
ignobilior sit ac detcrior, u l qna? infruclifera, rM
malorura ferax fructtiuni, paulo post in ignem
ntitiatur ? Ilane ilaque coli ac adorari videns,
ac quam aegre humanam eam amcntiam fcrens,
lutinaniureque affectu aemulalus, quo.l verbis non
l c u i t , ut a frustranea coa spe avocarem, operc
jam fid» m facio ac suadeo, nullaro rci inesse v i m ,
ut vet malelicii aliquid irrogrt, aut bcncficii proe-
slet, qu.-B ipsa omui sensus vi proreus destiiualur ;
sublaloque exiliosi erroriy praclextu, prarire oin-
nibus ad pietalem, vidcor, ut universorum agntlo
Deo, ejusque unigeuilo Fiiio, Domino nostro Jesu
Chiisto, enm adorent, ipsique soli servianl iti
Spiritu sancio (10). ι
47". Haec pnrses verba ubi inaudih, priinuni
humi dislentuiiif virgi* agrosiibus c«di imperal.
Cumque diu tnuUumque illins carnes dilitceraren-
lur, oseaqiie coniunderenlur, ac terra cruore ma-
deecerel, ncc iile ullam niiltcrei vocem, sed si-
lenlio in Domimim Jesmn excederct, taciiisque
precibus ac volis ilii suppuca^s, placide vcrbcrum
dtthouestamema sufferrcl, populus clamabai: Voca»
pra^eg, €arni6cem ; voca qui dentes cvuisurus
sit. Queraadraodum iste Dcum noelrum succidil,
Iiliu» eicidaniur dentcs, fei-rea forcipe radkilus
cflodianiur. Eaque demum ferali scnlenlia in eo
exercita aique expleta, ne sic quidem perciii po-
puli furoris quiilquam rciniscrunt Rursus vero
r
vinclnm, arbϋri^que in iiimlum concisft, disccr-
pendum liuaiiquc raplandam, occinebanl: «rbc
denique exiractum, aOulis suffigendiim aruntiinibus
ac lapidibus obructidum. Poslremo, ubi oranis iile
cruenlus impetus consiluimque in co finem ac-
ccpcrat; sic dire veriici ibtis affecium ac dchone-
siaium, aique ad moiitis usque supercilium ex-
traclum, uuoque a veriice ad imos pedes vuluere
licis usilalus est, quo &igniiicare volunt Spiritum
sauclum, ulamoremac nexum Pairis ct F i l i i .
435 N l C m t PAPHLAG0NI3
detrilum ac deformatum, fattumque eniortuum, & δε(ξαντεςχα\ θανατώσαντες, έσπε'ρας ήδη φθασάση;,
appelente Jaiu vespere, devorandum besliia re-
liquerunt.
48. Quid igUur Dominug ? Sutne fatnuli negleiU
turam ? Aut ejus more, qui stbi ipsc vitam adhnar,
dimisil mori ? Yel occulta ac mente tenug soluafc
apparilione donavit? Mhiime genliura. Porro jani
n o i erat, ac lerram sol suhierat, ctim eccc .verus
SollucisflNoorilur; ac circa eum mnliitodo ccetcstis
mitilia% ac Doniini clariias, ut evangelicis vocibus
ular, circumful&il eum *, Tum ille, quasi ex allo
emergeng aomno, divinainque circa ee senliens
apparilionem, atque mox omni soSutus dolore
omniqiie compuncii<uic, ac inenarrabili gaudio re-
pleuiB, reclus in pedee sieiit, lanla rernis&ioae,
tantn robore, ac &i ne ullum quidem tormenloruru ^
pericultun lecissel.
19. Slaliro vero vir bealus, flexo ad Deuni genu,
43S
θηρσ\ τδ σώμα κατέλιπον βοράν.
ιη'. T£ ουν ό Κύριος; αρά γε τοΰ οίκείου θεράπον­
τος ήμ&ησεν;ή βιαθανατουντος τρόπον άφηκενάπο-
θανείν; ή κρυφά ία ς κα\ νοερας μόνον επιφανείας
άξιοϊ; Ουδαμώς· νυξ δε ήδη, κα\ ήλιος ύπδ γήν, χα\
ό αληθινός Ήλιος τψ τοΰ φωτδς έπανέτελλεν οίω ·
κα\ πλήθος στρατι&ς ουρανίου περ\ αύτδν, χαΐ δόξα
Κυρίου, εύαγγέλιχώς έίπεϊν, περιέλαμψεν αυτόν.
Ό δε, καθάπερ έξ ύπνου βαθέος άνενεγχών, x a l της
·περ\ αύτδν αίσθηθεΐς θεοφανείας, xal πάαης μεν
άλγηδόνος σώματος εύθΰς άνεθε\ς, πάσης δλ κατα-
νύξεως χα\ άνεκλαλήτον χαράς πληρωθείς» ίπταται
μέν έπ\ πόδα;, ούτω κούφως καΐ εύσΟίνώς, ώς μηδΓ
ήν τινα πεΓραν Ανιαρών εϊληφώς.
t6 . Εύθυς δε κάμψας δ Μακάριος το γόνυ προς τον
r

ac pnras in coelum manus levang, amini exsulta- θ«ον κα\ τάς δα(ας χβϊρας Ιπάρας ιΐς τον ούρανον,
#

lione dulcibusque lacrymis, Domiuo confitebatur,
etiam atque eiiam gralias agens, ejus consiahilae
nomioe, cujus ad eam usque horam specitaen ex-
bibuissel; icigans uL in ea confesstone agoncin
coftsummiirel; animusque reposilam raanyribus
requiem cou&equeretur» nec coipuscnlum aerumnie
maltis ac laboribus lormeniisque cuiisumpluro,
hom**4oad quiescendum loco deslitucrctur: ac vero
cuslodia»» ac praesidium Mn sevuin civilali fore
έν άγαλλ^αέΐ καρδίας κα\ γλυκ<ροΤς δάκρυα ι ν έξ-
ωμολογεΓτο τψ ΚυρΕφ" βΟχαριατών μίν Ισχυρώς
όπερ της σταθερότητος, ής Αχρι της ώρας εκβίνης
ένεδεΐξατο ' δδάμενος δέ επί ταύτη ΐελ<ιο>Οηναι t j
ομολογία* καΐ τϊιν ψυχήν μεν της άποκεζμένηί τβΐς
μάρτυσιν άναπαύσίω^ μετααχείν · τδ πολύπαθες οέ
βωμάτιον σζμν6ν τόπον είς κατάπαυαιν λαχεΓν*
φνλακτήριον δε τοϋτο τή αύτοΰ πόλε ι προσηύξατο
fit αϊώ'/ο; χ ρ η ματ (σα t ' νόσων τβ παντοδαπών Ιατή-
1

precalu* est mnnts geneiis morborum pnrsenlera

f ptov κα\ πάντων άλεξητήριον κακών. Προσηύξατο
medicinam, omniumque procul malorum averrun- ^ τοΤς είς τδν Θε6ν άσεβοΰσιν τ^ν S t i πίστεως σωτη-
eationem. Impietate iu Dcura laboranlibua, salu* ρίαν, και τοΤς άμαρτάνουσι τήν 5 t i μετανοίας Ιπι.
lem, quae per fldem esl, voiis deprecalur; pecca- στροφών, τοί; άρχουσι δικαιοσύνην* εύπείθεεαν τοΤς
loribus, ut poenitemia converlanlur; magi&iraiw άρχομένοις, τοϊς πλουσίοις τρόπον ελεήμονα, τοις
b o i , ut jusliiiaro teneant; subdiiis, u l obedientiam. πίνησιν ύπομονήν κα\ καρτερία ν, χαίρουσ;ν εύχαρι-
divilibus» ut propensos in eleemosynam morea στίαν, λυπουμένοις παραμυθίαν, πλίουσιν εύπ/otav,
babeant : pauperibus, ut patieniiain servent ac όδοιποροΰτιν εύοΰίαν, τοΐς εν πολέμιο τρόπαια νίκης,
suslinenliam; gaudemlbus, u i graiias agani; liis τοις εϊρηνεύουσι συντονίαν πρδς πόίσαν εΟσέβεεαν
qui in aernmna eunt, ut levamen ac consolalionem κα\ διχαιοπραγίαν. Π5σιν έπεύχεται Χριστομιμήτφ
obltneant; naviganlibus, u l felici navigaiione utan- 5(ρηστότητι τά χρηστά χαΐ λυσιτελή, ώς τέλειος Χρί­
tur ; Uer liabeniibu&, ut iler fauste c o n l i d a n l ; στου μαθητής· ώς φιλόπατρι;, τ$ πατρίδι τήν άπδ
liis qui in bello versentur, vicluviue Lropaea ; qui κινδύνου παντολύτρωσιν · μάλιστα δ* τοίς γνησίως
denique in pace agant, ut omnera atrenue pieta*- αύτοΰ μνημόνευειν μέλλουσι, κα\ τ^ των λειψάνων
icm ac jusiUise opera coluit. ChrUti aemula bonU θήκη πε/.άζουσιν -οΙκοδομαΤς · τε χαρίζεσΟαι, δμνοις
tale, cunclis boua ac uiitia apprccatur, u l perfe- τε χτ\ Ουσιαις δεςιοΰσθαι • τούτω προσιοΐίσι, π4-
ctus Christi discipulus. U l palriae amans, pairix, D σαν δ φ ά ν χάριν κα\ σωτήρων έπεύχεται δωρεάν,
nt ab omni tuia peiiculosit omnique hoUtum graesatioue liherelur; iis pnesertun» qut illius sincere
mcmores fuerint, ac reliquiarum loculo accesserint, xdiflcii» praesiiierinl, catilicis oblationi-
busque acceperint. Qui se adeanl, faustam omn&m graiiam comprecaiur nc sabilare munus (11).
90. I n hunc raodura precatus >ir divinus» d i u - χ'. Οδτω πρ^σευξάμενος ό θεϊο; άνήρ, κα\ in\
que sacro astanle angelorum choro sacre delecta- πολύ τοις πϊρεστώσ: των Ιερών αγγέλων ίβρως
tus menieque recreaiun, tumque leriio deiformem συνηδόμενο^ και νοερώςκατατερπόμενο;, είτα τρίτη
consignans vulium ( o q i t s lunc lernporis locum σφραγϊίιτδθεοειδες πρόσωπον σημειωσάμε.νος(ώ τής
impleveriit uiysiica jucundiias divinarumque lau- τότε τδν τόπον εκείνον πλη^ωσάσης μυστβκής Ουμ-
dum canlicat) sapctum eis sanclus tradil ani- η*ίας και δοξολογίας), την άγίαναύτοϊ; δ άγιος πάρα*

* Apoc. x x i , 23.

( H ) Diximus alJas non placcre nobis illara mar- explicare uilatur Comlieftsius. Atque liiitc suspicor,
tvium vivcntitim curam, qua i ' torpore et reliquiis liuuc essc Ci^cuu) Nicciu; ilictoris oraatuiu.
ittia sunt sollkiir, quidquid bic iu uolis suis id
4S7 ORATIO X I X . - IN LAUDEM S. HYACINTHI AMASTRENI. «8
τ:·εταα ψυχήν. Ταύτην μέν οΰν εϋθυς ό παράδεισος i mum. llunc vero slalim Dei paradites tahuit, Reji
ι!χβ τοΰ Ηεοϋ, τψ Βασιλεί τής δόξης άν»φθέγκτω glori*, nnlla verborum vE explicabili gamlio, acre-
J
χ « ρ | προσιοϋσαν, καΐ πανευαγώς αύτφ προσκυνού­ detUem, eique religiosissiuto liabiia cullain adbi-
σαν, κα\ τψ της αφθαρσίας στεφάνω Δεσποτική benlem, atque incorruplionls coronam Dominica '
χαταστεφομένην δεξιςί' ταύτην αϊ νοιραΐ πά*σαι τών dextera suscipiemem. Uanc coelestinni polesialum
ουρανών Δυνάμεις έπήνεσαν κα\ ώς νικηφδρον ή
t
menles omnes laudaverunt, ac velul victori.x tr*~
Χριστοφόρον έαυταϊς προσφκειώσαντο. Ταύτην από­ prea, aul Christum ferentem, suis domcsiicatn coe-
στολοι μεν, ώς άποστολικώτατα β ιώ σα σα ν, άσμεν:/ί libus ascivenmt. Hanc et apostoli, quse apostotitis
τατα [άσμενέστατα] δεξιού μενοι περιεπτύξαντο · Μαρ­ pra'dariesio)e muneribus yilam egcrit, placidis-
τύρων δε χοροί ΕεροΙ, ώς οίκείον αυτών μέλος, χαΐ το aime accipientes complexi sunt. Sacri martyrum
τιμιώτατον αποδεχόμενοι τών μελών - καΐ τψ πνεύμα- chori, velut proprium ipsorum roembrum rcci-
τι συναρμολβγοΰντες έαυτοΓς κα\ συ μ61 βάζοντε ς της pieutes membroranique nobilissimum» ac sibi ip-
αυτής αΟτοΓς δόξης κα\ μακαριότητος μέτοχον 6V &is spirilu concinnantes ac commiltentes, ejusdem
αΙώνος εκληρώσαντο * ού μόνον δε, άλλα κα\ προ­ eociam gloriae ac beatilndinis in aevum nacli bunu
φητών κα\ αγίων θίασοι πάντων» ώς της Γσης αύτοΓς Neque i d modo aed et prophetarum sanctorun-
(

άγιότητος δπερβαλλόντως μετέχουσαν όρώντες» τήν ^ que omnium cliori velul paris illis saoclilalis gra-
αΟτης άνάλυσιν κα\ ένδημίαν «ρδς τον Χριστδν, liis eximie aucUm conspicienles, ejus ad Cbri-
λαμπράν ίχχ μάλιστα χα\ Θεοπρεπεστάτην συνεκρδ- stum solutionem ac emigraiionem, daram maiime
τησ*ν έορτήν. diTinisslmamqtie fesliviiateifl ac iripudtum cdt-
brafunt.
κα'. Τούτον μεν οδν τδν τρόπον ή τρισολβία ψυχί) 21. In bunc itaque modum (er beata antma coe-
τ ά ; τον ουρανίου Πατρός χαταχληροΰται μονάς* lestis Patris manslones sedesque consequiliir: al
'άλλ' οΰδϊ το Ιερδν έχείνο χα\ aOXo^opcxov σκήνος, ncqtie sacrum illud ac triumpliale tabentacatum,
ή ούτως είς γτ)ν πεσόν παρεώραται, ή κατά τους ve( aic in lerram cadens spretum est, vcl pari mar-
λοιπούς μάρτυρας τετίμηται ' ώσπερ δ& τέρασι μεί- tyrtbus rcliquis honore dccoratum : sed sicul roajn-
C * J I χα\ άφΦονωτέροις Ιάμασιν ύπο [του Χρίστου ribus' prodigiis ubcrioribu&que saniiatum gratiis
πεφιλοτίμηταΐ, οΰτώ καΐ ταΐς έξ ανθρώπων τιμαϊς, Christi munere honesiatom est, sic ti humanis b*v-
απάντων ολίγου δείν τών άθλοφοριχών σωμάτων τδ noribus ac obsequiis, runclis fere vktoria iiiely-
Ιπιδοξότατον ήνέγχατο. Τότε μεν γάρ αύτοΰ που (onim mariyriHii corporibus majori gloria illn-
πλησίον της πόλεως γης βάθεσιν ύπδ τών εύσεβούν- , striuB liabilum. Ac lum qnidem illic loci prope
w v ο πολύτιμος έντίμω; καταχωσθίΐς θησαυρός, civitatem aggesto lumulo pretiosus ihesaurus i d c -
ούμενοΰν άφικτδς fj τινι γέγονεν έξ έκείντυ Θεωρη- lium manibus bonoriuce condilus esl : ac q u n -
τδς, ού μήν ταΐς άγαΟουργίαις τών αύτοΰ θαυματο­ quam fnaccessus, nuliique eo ti lempore re C O B -
1
ποιών οΓός τε γίνεται λαΘεΤν • άλλ έκτενεστάταις epectus est, pcr tjus (amen tuirabilium openim
μεν Ιχ.'.σίαις τδν Κύριον ένδον ό άθλοφδρος Ελεούμε- benefica munera baud Aeri poterat ut lateret.
νβς, Ιξω δε τα?ς ίπ\ του τάφου τελουμέναις ίάσεσι Quin jugibus contentisque supplicaUonibus intus
δυσωπών, χα\ τοιούτοις πάλαι. τί]ν αύτοΰ πόλιν έξ Domlnum mariyr iriumphalis placans, forisqte
απιστίας ε Ες δρθότομον πίστιν χα\ άνυπόχριτον in aepulcri memoria saniiatum munere permovciw,
μετάγων, ούδε μέχρι του νυν 6 θαυμάσιος διαλείπει, bieque olira suam civitaiem ab iofldeliute ad ns
λέγεται γάρ, δ και δρώμενον πιστεύεται, δτι έκαστης ctam tinceramque fidera traducere, baclCDnsqoe
του ένιαυτοΰ περιτροπής τήν του άγιου μνήμην vtr admlrandus non ce&sat. Aiunt cnitn (cui rei ei
έπαγούσης, δέησις περ\ τδν Ιερδν τάφον, ύπδ του ipse visus prrestat Odem) verlente anni icmpc-
Εεροΰ παντδς αναπέμπεται λαον* ά*φνω δε χους έν slate, qua ejus cetebris memoria agilur, sacratae
ήχψ τιν\ ξένω κα\£οιΐήματ< πνεύματος έκ τού βά­ plebts circa sacrum lumulum obsecratione, dcre-
θους κάτωθεν άναδίδοται ή ά ν α ^ π ί ί ε τ α ι , ούτως 0 peote insolilo quodam 60uilu, flatn&que stridore C i
σφοδρώς έχφυσώμενος, ως χα\ τους περ\ τδν τάφον imis sursum pulverem erumpere (12) seu exevfllari
χαιομίνους λαμπτήρας, τ^ έπίπνοία κατασβέννυσθαι· tania vebementla, ut el tumulo circnmposiias ac-
αυτδ δέ τδ του τάφου στόμα, κα\ την καλυπτουσαν censas faces spiratione exslinguat; ipsumqae l « -
λαρναχοειδώς οίχοδομίαν, άνάμεστα του Ιεροΰ χοδς, muli os, urtiKquc in modum operientem fabricmm,
χα\ τής τ:μίας ταύτης χονΐας ευθέως άποδείχνυ- eacro puivere pretiosoque cinere confestim adim-
σθαι. pleat.
κ?'. Άξιον κα\ τούτο rjj Ιστορία παραδοΰναι, ύ ς 22. Dignum vero et isiud commenlario consi-
ού πρδ, πολλών τούτων ετών, τής ετησίου κονίας gnare ; anto nimirum no» mullos hos annos (13),
άναβραττομένη;, κα\ τδν μέγαν τής χειρδς δάχτυλον annuo pulvere erumpenle ac ehullienie, dcxtra
του θαυμαστού Μάρτυρος κάτωθεν συναναβήνα:, quoque admirandi martyris majorem digituna una

(12) Idero fere miraculum narrniur de senulcro (13) Hinc patel, cullum ejus Amaslridc adbuc
S. Rayrnundi de Regnaforii, uli dktuiu est au dicm flaruissc &a;culo noao.. ,
7 Januarii in ejus Aclis, cap. 8.
439 NICET.fi PAPHLAGONIS {{0
asce.idisse, ila inlegrum sanumque, ac tti viveiUe Α ούτως άρτιον κα\ όλόχληρον, ώς άρτι τής αυτού ζ ώ ­
roccne tiexiera ampuuuig cssei. Sic veroasceodi&te σης" αφαιρεθέντα διξιΐς* άν!6ηδε, πίστιν τ« , οΤμαι,
aihilror, ul sancli eo loco corpusculi deposilionis τελειοτέραν παρεχόμενος, της ΙνταυθοΓ του Άγιου
ccriioivm faccret fidem, et ad leinpli fabricam καταθέσεως, καΐ «ρδς τήν του ναου διεγείρων τους
iidelee auimarel. Ο Eancluin pulverem in sancu πιστούς κατασκευήν. *0 χους «γιος, tv τφ τοΰ Αγίου
puWere imbutuiu saucliiate, qui universo populo άγιαζόμενος χοΐ, κα\ παντ\ τφ λαψ διαδιδόμενος,
distribtiarie, parique cum sanclo corpore virtule χαλ τω άγίφ ίσα σώματι δυναμο6μενος. 0 χους, τήν Τ

polieas ! Ο pulvis, nalura quidem icrrentis, at φύσιν μεν χοΐκος, ουράνιος δε τήνδύναμιν* χους, του*
caileslis virlute atque polcnlia t Pulvis nimirum, οϋρανοϋ πρώην ύομένου μάννα τήν χάριν α,ίδεσιμώ-
inanna?, qund olim e coelo pluebat, gralia venera- χ-:ρος\ τον άγιασμδν σεβασμιώτερος, τήν δύναμιν
inlior, sanclimonia religiosior, viriuie poteutior δραστικότερος * το μέν γάρ είς σωμάτων υετο θρέ-
cQicactorque. Narn illud quidem ad alenda corpora ψιν τε καΐ συντήρησιν ο 11 ούκ είς σωμάτων %

ac ionservanda coelo pluebat; hic rero, non solum Οεραπειαν μ<5νον, ψύχβυςτβ μάλιστα ΧΛ\ χαΰσωνος
ad corpora (a fiigoris niaxiroe aeslusqno tabe) μαρασμού, άλλλ χαΧ t l ; διαρκή ψυχών στηριγμύν
curanda. verum eliam ad abundaniem animis χα\ φωτισμόν.
lirmiiatera pra&etandam ac iilustrationem. B
23. Αι, ο marlyrum onmium decus inclytum, γ.γ. Αλλ\ ώ πά'ηων μαρτύρων ώράϊσμα, πιστών
9

ibielinm gloriatio coutrilioquc ioQdelium I Ο veue-
rauda* paliiai bona siirps, imo vero etirpe sancta,
suo munere pravam pairiaru in bonitatem veriena,
impuramque castam reddcue ac ssmciam, inhono-
ramque honorans ! Slirps preliosa coeloslisque Pa-
iris lui vcro planlalione digna, quasi palma, jugi
virtulum flore vernans, ac quasi cedrus secus
δε άγαλλίαμα* απίστων δέ συντρκμμα ' ώ πατρίδος
σεμνής αγαθόν φυτ<5ν * μάλλον δέ φυτον αγιον, την
πονηραν άγάθΰναν δι' έαυτοΰ πατρίδα, χα\ τ^ν
Λναγνον άγνίσιν, χαί την 4τ(μον τίμησαν * φυτ&ν
τ^μιον, κα\ της του Πατρός σου τοϋ iv τοίς ούρανοϊς
φυτείας αληθώς &ξιον, ώς φοίνιξ ταίς άειΟαλίσιν
ανθών άρετα?ς, χαί ώσεί κέδρος παρ ύδατα τοις
1

aquas, intinilis sanitalum fruclibus exuberans ! άπείροις των Ιαμάτων πληθυνομενος καρπών! Q T

Ο lapis preliose vcrcque summo angulari digne λίθε τίμιε, κά\ του ακρογωνιαίου τφ οντι επάξιε-*
lapide! Lapis, cui nonien cura Hyacimho com- λίθε, τφ Ύαχίνθφ ομώνυμε - έχείνφ, τφ τοΓς Ενδεκα
n t u n e ( M ) ; illo, inquam, Ilyaciulho, qui undecim συ στοίχοι ς τιμίοις^ συνηρτημένψ λ(θοις χαί το λο-
>

preliosis lapidibus, ulrinque ordine digesiis, an- γεϊον της κρίσεως του άρχιερέως συγκατασκευαζο-
nexus, sumini poniiQcis ralionalc judiciiuna cotn- μένουτοϋ μεγάλου- λίθε άγιε, κυλιόμενε Ιπ\ της γής»
ponil I Lapis sancie, qui juxla Isaiain snper terram C - ν Άσαΐαν, της 'Αμάστρας το περιτείχισμα
/ α τ α τ 0

volvaris» Amaslridis murus vallumque ; sive polius κα\ περίφραγμα μάλλον δε πύργωμα κα\ στεφά-
v

lurris corouaque, omnfs Itosiium capiendis urbibus
macliinas, arietea, caiapultas, balislas aliaque pro-
pellens 1 Paphlagonum alia stiblimiiae eximiusque
decor, imperii corona, sacerdraii laus ac gloriatio,
npstrorum, qtixso, «liam suscipere digncris ser-
inonum primitias; ac vel si nihil tua digRum ma-
gniucentia exltibeanl, proisus tamcn tibi cbarts-
siinas, quod e vicinio fructus cisistanl. Ac reliquis
quidem, quae illis prius a sumrao omnium Regc
precatus cs, prxsiare ipse ne cessaveris, qnippe
cui facullas non desit, quam inde acceperis :
vicinis aulem atque civibus, uli magis libi Ode ac
cbaritaie consevlis, majorem bonorum Dei mune- ^
rum copiain subtninisira, iu Palris et Filii el
νωμα, πάσας ελεπόλεις καΐ μηχανας άποκρουόμενον
εχθρών τών Παφλαγόνων τδ ΰφωμα χαί καλλώπισμα
της βασιλείας δ στέφανος, της Ιερωσύνης ό έπαινος
κα\ το καύχημα, δέχοιο κα\ τήν τών ημετέρων
απαρχών λόγων κα\ et μηδέν της σης άξιον μεγα­
λοπρέπειας έπιφαίνουσαν, άλλα φίλη ν γέ σοι πάντως
οΰσαν, τφ έκ γειτόνων εΤναι καρπδν, καΐ τρίς μεν
Αλλοι; πάσιν, & πρ^.ς του Παμβασιλέως πρότερον
Ιπηΰξω, μ)) διαλίπης αύτδς ενεργών * δύνασαι γαρ
εκείθεν λαβών* τοίς γείτοσι δε χα\ πολίτα*.ς,.ώς μεν
άνηρτημένοις της πίστεως κα\ αγάπης της σης,
πλείω τών άγαθοδωρων θεοΰ αγαθών τδν περιουσια-
σμ6ν επιχορήγησαν, είς δόξαν ΙΙατρδς κα\ Υίοΰ
α\ αγίου Πνεύματος, είς τους αιώνας των αΙώνων.
Χ

Spiriius snncil gloriam, in sseculu sxcutorum. Αμήν.

Amcn.

ORATIO XX.
Landallo maqni Gregovii, Conslantinopolilanai urbis archiepi&copi, cognomento Tlieotoyi ( I )
Mnynmn Tliotdounm laudalunis accedo, tanieisi regul» ac magistro. Nec quod sil necesse, ut nc-
is laudibus eminel. i£qtium enim ; nec vero duu- dum ipsi, qui luntis ah illo partilms delicimus, scd
laxal xqtium, sed ul ciiam iuaxiinc deceai oralionc ci qui ad &ummam maguilici animi prxstautiam
defungi viro eloqueitlissiiuo, onuusquc cloqucntise CYa^i&se videmur, ab co quod esl pro dignitate

(U) Satis clara hicost allusio, sicul oiiam fuil (1) Ex coilice Mazarin;tio, Fr. Coinbefisio inter-
in exordin, ad S. Mariytis mnuen, ct protiosum la- prcle» in Uibliotheca PatrLiiu concionatoria, lom.
pidom liyacinlhum. Dc alhiMouc a.l Ho6Ciilum ejus- VI, ρ. ΟΙΟ.
Uon nominis jaiu dixiinus (nol. t ) .
441 ORATIO X X , - I N L A U D E M S. G R E G O R I I T H E O L . 442
exerrenl; idciroo inUibendue conalus, segnlusque Α cogUalu dirimalur. Qttemadmodum enira kocc*
ageodum quain ut rein aggrediamur. Maguura eitim aeris corpus, eolis radiis fulgoribnsque imbulum %

ingensque esl, ut vel lemperalc, in HH quae maxima lottimque ex toto exsittenlis inde i»c emicantie
suui, vim argunicnlt iracte* : nedum ul pro operum splendoris coruscn plcnuui, unam lucis pleuam
meriio exsequarig. Quia enim vero ille Dei Yerbo aroam oculia rcprjeseutat ; ita ei ifite, spirilalibue
tum genitus, tumque perfectus, vivenii Deo Verbo lusce railiis magni jusliiiae Solis aciem intendens,
r.ecessUudine conjunctus est, quomodo non rationi omncmque e]us,qtieia nemo car>iai, exiiria quadaiu
convenieniissimum, ui pro virili nostra ac quantum racione clariiatcin capicns, animique essenliae cor-
(

assequi licet, bonorem, qui ex sermoiiikus dicendi- pore v-acanli comroiscenv lanto magis, eo, queni
que faeultate csi, illi iribuamus ? Laurielur igitur ; diximus, aere, suae i 11 i cunjuiiciior luci ostenditur,
quippe xquwn sanctumquc» ui is, qui operibus quanto aer brevi temporis intervallo aspectal&i
ac sermonibus, quoad viia superstes fuit tuendis lucc perfu&ns, illa migranle, noclU mox tenebris ac
Veibi parlibus labores, ac moesiitias niroium caligine impleiur; bic auiem eemcl, iis, quos dixi-
quanlas jngesque susiinuit, laudibus qnoque ex mus, radiis animum adhibens, sicquo nienlis feli-
eloqueulia, sermonumque vi corrogatis cea floribus citate enrum fulgore- illustraius, ul lucis( oftmpe
exornetur. ® spiritalis) fltius evagcril, ejus scilicet qn:e in itto
Forro Grcgorium dico, divinae summeque princi- raiioue nullis verbis explicabili iformaia, sive si-
pis cognominem lheo!ogi;v ; sive, ut loquar verius, guaU sit, indivisus a parenle in sxculum manet ;
ipsam reipsa theoIogiaim.Qtjemadmodiiiu enim vera luique spiritalis ac pura, iiot). sibi ipse duntaxat,
illa I I I I " pro nobis alque nobiscum orta cum sit 6ed et li s qui illi animuni attendunt, efBcilur at-
t
;

sapientia, et jnsliiia, et redcmptio · \ sic polius, quc cernilur.

qnam ex illis deijuclo jiomine nuncupala est. Sunt Cum igilur islud itfe eum pulcbre dictum sil,
cnim divina baec nomina ejusmodi, ut prscpollcant, lidemque merueiil ; age jam nos qimjue epiriulrs
divinisque upiiora cxsisianl, in quibusesseiuia cum inleUigeiiliae radios, spirilalitms ititclligeiUis anitni
operaiione pariler concurrii. Sic quoque vir hic tnanibus rapieates (radios scilicet Gregnrio quidem
divinus, qui toiam mentis vim eximi<e divinissimae- emicantes, al qui e coelo ad nos usque pervatlant)
que ibeologiae contemperaverit, totamque eam ani- sennonemque virtutis, ao &apieuliae smnmiiali ia-
mo hitelligcnli cxpresserit, quinimo tolus ab ea xant^s, ejusque sacraj Tbeologt£'profuiido iiiienU;»
comprehensus sii v<ilul ipsa reipsa thealogia luin
f rnenteni adhibenles, atqne iudc velut claris nobifi
est, lum nominatus fuit. Qtii igitnr fiat, u l quae ad colleclis iulgoribus, id est, divinis illo&traiioribus
r

ilUm speclat laudalio, non rccto Iramiie ad isium affulgemibus, praddaras Tlreologi res atque meriia
evascril'! i Iieulogiae aulera laudalio, ipsius s i l per-
r
proeorum tunt suidimiiale, lum latiiudine contucn-
fecte, ac quam perfrctts loquunlur diviuae priiw tes, atque in eiim rectis menlis ocuiis ac irrcionis
cipis sapieuLije celebratio ; cujus iste a m a l o r , qna inteudcntes proprium ei ac conveniens munus
9

nescio an uliue praestanlia, ex e a bominum gencre cliarumque, laudum prituitias offeramus.

qui a ssecufo philo&ophiam colere slatuerunt, effe- Acvero diligonter atientain miht uurem, ac bene
cLus, viasque scruUtus, atque incerlorum ae oc* volentem animum , meniem denique mundanis
cultorum " illius mysiica bacraque raiione scien- seu carnalibus turbaiionibus liberam niundanriquc
tiara edoctus, sic menlis sensu» divineque imcrioris exhibete, quoiquot merilo theologicis oblcctari
jMrfecliouem iiorainis adcpias esl, ac par erai eum cantkis aiqne laudibus peropiatis. Plane eniin
adipisci, qui euperna &apientia parenie supiemce oraiio, uli quae lionesia suni sincere laudaniibus »
virtulis cullu natus e r a l . Vetui eiiiui divtniim vebi- sic vero eiiam piudenier ac cata mcnte audi*mti-
culiim, siTeeximius tlivinissimo Vurbo exitnia viuc bus longe plilissima ac salubris exsistit.
v

ralione, verbique luce parius, evaserai. Quse eniniveroab imis baud secus ac corpus um-
Qua igiiur ralioue h qui solari globo oculi vini J}
t brse asseclantur, ceu quae ad corum quaedicta sunt
dfOgit, simul quoque concretam illi lucem neces- laudem non admodum conferani, omilleuda opcru;
sario luminum acie autngit, sic qui laudis obleulu pretinm diico ; cum et pra?ierea multi jam ea con-
in magnuni Gregorium linguam laxaverit Tlietdo- f scripserint, sintque omnibus conspicua, laniclsi
giae qnoque in eo sedem ItabetUis» sive sapientiae nos minimc cbxjuamur. Quoenam vero b^c dtco Τ
atque virtulis, dubio procul parilcr laudes aggredi- Pula, piirhv inujeslatem ac prxstantiam, non quain
lur. Uac euim ιιοιι eorum qui foris sunt sapiontmn is queiu Uudamus, iudc peicipiat, sed qua ipse illam
lypo, sed plane apostolica nonna , ucque Grarca poLius excelleittia viriUlis iinp^rtiverit. Eieniui ,
ainbitione, sed lege evangelica scitisque ej«s con- t quemadaioduni nou ca raLiojie illusim Ciiristus,
leniplaiione pavher ac actione, v^lut nalura e»s<:u- quod nattis in Bctbltieni, secus vero illa fjus clara
liaque Grc^orio conserta, eique concreta apparuc- cunabulis orbique celebris evasit; eic el Gregorias,
runt.ParumabesL quin el liaec Gregoriusdicaturlo-
l ιιυη proptcr Nazianzum, ex qua duxit οι iginem v

Uisextotohis comraisUjs, ul vix ab eissubliii mcittis lioncsutis cumulo aliquid acccpit; qtiin illa proptcr

1 3
Jnan. i , 9. 96
1 Cor. i , 30. 17
I Cw. u j 3H
Ps.il. t 8
443 NICETiE PAPHLAGONIS 444
Gregorium i n orbis usque flncs gui claritalem no- Λ delerforibus, sed p r x & t a u l i o r i b u s , non ab ! i s q w e
m i n i * p r o i u l i l . Modum, quo i n lucem suscepliiB ; exterius, profanisque, ac quae circa ipsum conside-
m a t e m i s eniin precibus, ac iide, haud secus ac quae r a n l u r &ed a propriig, acquibus per Qdem ex E v a a -
t

Verbo praecurril vox, aut "velut sacer ille ex ulero gelii ratione egregic functus est, v i r t u t e scilic4*t
Samuel, i m p e l r a l u s , t>aruraquedubioprocu! partus (uti d i c l u m esi), sapieruia ac ibeologia, p o n t i t i c e u
audlil ac effectus. Urbanam edueatioitem, s c i i a m - magnurn ac Tlieologuin landemus ; ipstun eumdem
q t t e , ac qua edticari eum decebai, q u i sacrosancia^ i m o c a n i i b u s , u t canticis alque laudibus adjulor
decennque v i r l u t i s ofliciaa f u l u r u s erat. Ingeniura adsii, dexleramque benignius prabeat faLscend
subtile, ac capacissimum i n j u v e n e , ac tenero c o r - serQioni.
pore ; aniniique solerliam l a n l a m , sagacilalcm ac Itle i g i l u r mente animoqne d i v i n n s : n i j i u actio
pra>siantiam, quanla eum stalim designari decebal, omni major imilautis couaiu ; conlemidatioqae
qui divinum ac magiuficum sapieiUim delubmm eximie praeceilit: cuncia sct-ulaits i n Dei S p i r i t u , ac
exslruebalur. dijudicans, quique ipse, u t d i v i i m s . Apoatolus l o -
A d h x c varias riisciplins causa per^gre Misceptas q u i l u r , a nemine dijudicetur Magna coelesiil
profecliones ac iiinera ; puta, N a z a i u o Caesaream ;
;
t o t i i i r u i proles ac ( I l i u s ; sola tetopuris aniecessione,
Β
tiiileque i n Palaesiiitani ; exque Paheslina Alexan- n i h i l vero sacrorum dogtnalum magniftcis vocibus,
d r i a m ; Atexandrra i n Grseciam, Alhenasque i n a - divinoruinque sensorum fulgetris, quibus i r i n e s u b -
g n u m i l l u d d o c i r i u a r u m Uecus, ac earum reginam ; sislenlis Deitatis consubslantialilas praedicala m e r u i t
ubt d i v i n o Basilio pnris disciplinae causa illic pere- fidem, a p r i m o i l l o deficiens ; ob q u * etiam par
gre agenii rongrvssus, illiusque usus consueliulino, i l l i nomen ronscculus esu Q n l clare, ac p r a e o m n i -
itedum I t c l i , viciusque, ac inensae socium b a b u i i , btis, q u i praecesscrunt, aperlins, T r m i u t e m p e r w -
sed el p u t c b e r r i m a r u m d i s c i p l i n a r u m , omniBqne narum Oeiiatis unilaie Deum c e l e b r e t ; natun^que
v i r t u i i s concordi iueniis proposilo, unaque a n i m i unitaiem i n pioprielatura T r l n i t a t e adorationem
couspiralione a>que Hli parliceps accessil. Alheuis babeatem, d i v i n a m enunileCl
vero R y z a n i i n m , urbein &cificcl j a m fere summain I l l e , onini prhnuni humana saptentid i c v i r i a t e
o r b i s a r c c m , i n q u a m , u t i rcliquae t e r r a r u m diviiiae prseeruditus, abumleque anlmo ae mente ad p i r U i e r a
ac o n i a m e u l a pro augustie urbls majeslale conve- exerciiatione praevia «xeuUua, a t c u m se ipae per
nicnier iuferebanlur, sic quoque lunc quod. u n U S p i r i t u m vas D e o d i g n u i u praeparaewt, iUt ad U r a *
versis praeslaniius c s l , l i t t e r x g c i l i c t l ac d o c t r i n a , c r u m regenerationi» v e n i t ; non u t aordes abtuerct
ceu ad p r a s t a n i i s s i m a m u r b i u m i u eam c o m m i g r a - C ( w e dicam), bcd clariore a n i m i tttuslratione d a -
a J e n

jjant. nandu?, baptieroa demum auscipiens ; nec n l abo-

In bis Uaque G r e g o r i u m , viros adeonlem scienlia leret peccata, sed potiora dona p e r c c p t u r u i , S p i r i -
pra?siaiili$9imi>s, iisque daniein operam ; atque lura g r a t i a adtnillone.
omni arle g r a m m a t k a poeticaque abunde e x ^ r c i - loque bunc m o d u m , secundse h i n c vila? opltmaeqae
l a i u m ; oratoria suinme e x c u l t u m , vimque onjnem ac perfeciioria disciplin^e ducens e x o r d i u m , a vitas
aermonis, elcgaiiltamque, ac facundiam commodis* illa ralione quae carni impensior esl, o n m i i i M se
l l m e adeptutn ; itemque pbilosophix, non q u i d q u i d alienuui exbibebat : q u i n e l quodammodo a ler-
d u n U x a l organicum ost, atque ad mores ac naiu- rena laatisper et a n i m a l i sapientia 4 1
aique v i r i u w
ram sp^ciansrverum etiam quidquid inagis exiuiiuni excedebal. Sed et eupra mundanain omnem a m i c l i a m
gpiritaliusque, sublimissime c o n l u i l m n , menlisque claius, h i s p i r i l u m solummodo c o m n v g r a b a l ; s i a -
iulcliigenlia assecotum : q u i deniq*ie ou|uftvisdisci- t u i l q n e u l solam spiritos legera sequereiur, unam
ρ ^ Π ί β , omnisque ( u i verbo dicaia) Craecoruiu banc leuerei normaro, ejusque v i r i u i i s ac e a p i e n i i *
sapicnliae ac acicntiai poiissima qua^^ue decerpeng, qiiap divino S p i r i l u prsestaiur, i n l e r n u i n aniuio n a -
bisque ipte sibi ad ea coniemplanda qua± v i m m c n - cius amorein, eumque magniQcum, iniquam omnera
1:8 exccdimt praeclare aduaodum viam
m u n i e i i i , D prorsus viam d e c l i n a b a t ; cunclisque divinie i n a n -
s i c l o i a m quidem mentis g u ^ v i m ac intelligeutiam, dati» probe p e r f u a c t u s , eorum c a l i u C b t i s t u i u
T r i i i i l a t i , q*>» ipsum anie.fuam etiam nasceretur appelibiijum &tipretnum voiis persequebalur. A c
stivissei, sacrumquesibi Tbeolugitm praedestinasaet, siout p u c r i , cum lcneriores d e c u r r u n t a n n o s , i u -
prrfccic addixerii ; p a l r i ^ vero ac pareniibtis ca- fanliiibu» aciiis vita^ue raiionibug educali, m o r i -
s l u m hoc c o r p u s c u l u i r i , majorique a o i m u m prae- . bue quoque ac sensis pucrilibus u l u n t u r , i o viroe
fuLgeiticm c a s u i a i i i luce reddidertt. H x c quidera, auiem promoTentes, cogitatis ac sludiis quae oaagis
cui l i b u e r i l , narret ac philosopbelur ; r a d i m e n l a - viroe deceant, conscquenli ratione accedunt, i t a
r i i s vclut aclionibns deiuncioriisque v i r i raagni
t
nempe, u l eo quod perfccium est, pueritU illis sen*
agilationibus facullalis dicendi v i m noo defuaclorie
sus ac i n s l i l u t i o aboleaiur : &ic quoque maguus
promcnft; giquidem i n . b i s quoque d i g n u m aliqtiid
i i t e , q u i d q u l J anle lavacrum i l l i disciplinaB» l u i u
cjus prndetilia, animi(}ue prsestatilia ac magnitudhte
ad erudiiionein, tuai ad actionea moresque spectans
lotjui lic<!t. Nobis atiicm i J p r o p o s i l u m , uOn ut a
elabaratum fucrat, lanquam puerilem sensum r c -
445 ORATIO X X . - I N LAUDEM S. OREGORII THEOL. 446
Hiiqnens, quliiiino ca eeu rudimanto primaque A « o omnibue iiimii paramiie virlallbuf sluJio inciim-
httliMiione ad porferiionem capessendam ulena, iiebal, aciioue quidem iis defiingens quac aciicme
aposiolicnm illud j u g i e r opere implehat: Quce tunt constanl, conlcmplaiioufl aulem iis, quseconlem-
r#iro obliviicent, ad ea vero quoe α frontc secundum plalione : vel, aciioue quidem, ad ea q u « conlem-
prtpfixum xigrittm dd bratium tuperna; vocaiionis ex- plationis sUnl, prnmovens; contemplaUone aulem
iendent meipsum "· ca #ii>i fatniliaria reddens quse i t t n l acliouis.
Cum eniin dnobtis modis speciari philosophiam, At qutfuam aclio ?Opera> pretluw cnim exUtiuio,
r.edum ab iis qui foris sunt, sed et a noslrisex- ut per virlutes, quibus ilta magnlftce splendet ante
ploraium baberel, tum nempe ratkmie, lum con- conlemplalioiiem, eam desiguemus. Quxnam igilur
l«roplilio»is raiione ; profana quidcin iis relicu eimt virlotes ? Prinium quidem Crma soHiudo, seu
qui.foiia suut ac profdiue , ipse i l l i qox iiiterna quies, ac mundi&Hima. Solitudo, inquam, ac quies
eel sohun iub&rescebal. Id nimirum vere pbiloeo- aniini pariter et corporis. Non enim loci dunlaxat
phiatn ducens, ut a mundo animU abrumperelur, praesidlo se tum civilibus, lum rusiicanis Bubduce-
oinneuique in eo ecmfusionem ac perturbatiouem brt tumuUibus, sed laiigc magie i» se ipse meutii
Iranscenderet, soliqne primae ac verUsima* luc! constantta, eeque medio, in Deiim conversus, mo-
per veram ac sinceram lum viiae, lum doclrinse, ra- ^ rlbus poitas lolitudinom ac guielem o b i h a l ; lran-
lionemmisceredir, orani studio Dsrvicacissiniaqne qaHlnmque ac mansuetanr animi constUuiionem
diligentia id enitcbaiur. adepios, in qua velui pnllueido speeulo ac mundig-
Intelllgena auUin, non alia %e ratione id quod aimo, poeleslium illuslraitonum repraesenlationefi f

t o l h elflagilabat felici successu consequi pnsse, lerrenis impermistas Hguris ac seducentibus, s i u -

qaam &i ipsc a se viriuiis actionem colerel, coeli- cipiebat.
lusque a Sjjiriui auxilium opemque obtineret : Tum vero meditaiio robusla jagisqne. Mcdttalio
esse euhn paviter comiminein boni adepiionem ac sacrorum Spiritus cloi|ulorum, qitie nedum labiis,
coiwuramationem, CUID ecilicet Deus semina, nos- scd et corde vere in mysierio proferantur ; eamque
quo, ut decet, operalionem couferamus ( 2 ) : ac plaue ob rein, non atramcnlo, sed Spirihi animo
Bpirilus qnidem ut bonum veliimtft, afllatumque in inscribanlur. Pre*andi aulem sludium jugaic nactus
nobis myslice, secreliusque operelur, nos autem medhaiioni, ittdivulsum a Deo animum ohlinebat.
Spirfrus secuti consilium, probae mentis proposito Quemadmodum enim corpus solitudinis culiu, a«i-
illi oooperemur : haec itaque vir ille magiuflci animi munrviue meditat onis \i consecrarc Deo satagnbai,
cogilans, perspectoque quam in opptdls atque ur- sic nlipie vt\.\in meiilem jugibus supplicaiionibus
baiam \itam aginnis, qitandoque iis inaxtme qut
p insfans SjMiitwi ropulaliat.
tirochiia pomint, inslilulo otficere, id est, capesjcn- Cum autem in bts iribus, raiione scilicet» ira ncf

dae siiblimi philosophiac, repentc se a p^rentibns cupiditate, hominis lotus animus consideretur ; at-
accognatis abrumpit ; abrumpit vero ab omni s;c- que ad raliouem quidcm, lanquam auguMissimam
cuU c u r a ; tollensqiid pt-des in deseriutn agebaiur specletut proesit ac dominetur, ad reliqtias vcro,
a SpiriLu. ut Iiuic ipsa pareant, atque ab ea reganiur (ba*c
Acsicut niagna Vcrbi vox, ac quae llli p r a e u m t , enim viri perfectio est) viriute perfunctus qure cuU
praedartssimus ioannea, proplielis omnibus major que animi parti apU sit ac conveniens ; inque bis
qoa ΗΠ vicinior quem propbetarum langebaul ora- sitinma vir magnus pltiloaophia spedatns, temperan-
c«la, Doinino praedicatU6, cam desei to prius Dco- tiam quidem cupiditaii prxflcil, quae ecilicct nedum
que vocasset", eximieque Titae cullu ac c m i n e n - necessarii cibi, somliique parlem maximani ampu-
liori contempiatione superala creatur^ M
creatoii
f taret, aed ct cunclis sensifius modos regii!asqij« de-
propius adhaesi&tvct : post baec ulique an(e Oomini flairet; pulcbrkuditvs ac formae cupidinem oni-
faeiem hicedeng, tllius vias p a r a v i i : sic plane nem aboleret, oume<]ue rerutn iutereuntium ac ca-
%%

eliaraGregorius, weculi lurbis ejusque salu pbicide 0 ducarum defiiderium necaret ; meinbrum ornno
priutavulsus, viiaque imperturbala aiqne ab omni omnetuqtie motnm disciplina componeret ac coin-
pravilalts commercio libera, mente siibliiiiia factus; p r i m i r c t , meulique, qu% esl prsesiamior, subji-
eiqae diviuis (quoad concessuin) coniemplationi- ccret.
biu deiiale imbuius , nedutn poeiiiieiuiiu aique liursus vero mansoetudiucm irae ailvcrsain i n -
bipligmatis hominibus praeco, scd et omni majoris struit : in qua uimirum omnis ei auiini amariLndo
p«rfcclioue absolulissimxque Trinitaiis magisicr e iracque impetus solveretur ; solveretiir autem blas-
descrio emiuiiur. Id auiem oratio processa detla- p!iemia et clamor : ac quidem malitte oinnis ac
rabit. rancor (irae scilicct mala germina ) penitus evcllc-
Elenira raagnum quidem Basiliuni^ uii priusejus renlur ; velutque ex porfccla radicc .ex ienilaie,
t

plnlosophiifi quae usu saeculari v e n i l , ila postea omnis in co bcuignilas aique probiias germinarcL
apirilalig adjutorem soniumque adhibcns, sic cum ac crtlorcRl.

" PbiL i i i , ! 5 . " Mauh. i v , i : Luc. ιν, 1 . M

MaiUi. 11. 11. " Luc. i , 76.

(2J Greg., oraL. 58 cl 42·

447 N I C E L E PAPHLAGONIS 418
i
M'Mlestiam autera ( b a i m t i t a t e m v o c a n t ) o r t u i u m Α que ac mentem circumsepias ac c m u n J a l u s , a]d db-
opllrnum r a i i o n i i m p o n i l ; H I qua inanem omnem vinae Sapientijc cftlsara evadil arcem.
atquo elatum a n i m i aensum eeset dcslructurus, Ad (itnorem auleni, f o r t i i u d i n e m t c c o n a i l i u m
omnemque illitudincm t eUoKeniem se adversas assiunens; p r i o r i s u s i , ncdum adversus affectus
pneslamiorem scteniiam, compreesnnis. Quemad- viliaque, vcrum eiiam dxmories robur iudult, ac
m o d u m enim i n hoc raiio consliiuia est, u t c u p i d i - c o n f t n n n l u r . Ncc vero con^ra lios soluia, « e d et
laiis lasciviant tcmperantiae v i , iraeque inconsullnm conira ipgum princtpcm poteslaua aeris , l
conva-r
impetum leuitate r e l o r q u e a i ; sic quoque siium ipsa teseil : nec contra iftum d u n t a x a t , verum cliam
t u m o n i m ac supvrbtain modestia casttgaiis ac conira ipsos dilfiiienttac Olios *\ oempe incredulos,
comprimens, piara se m o d e s l a m q o * , ut Christo q u i ejus alHaiu a g u n l t t r ; quibuscutu opporlune cer-
obedial, capiivara addicit. tamen commissurus e r a t . S p i r i l u aolem consilii n o n
Sicut aulcm naturae ipsa v i ac ralione lilio comes id solum s c r u u n s quod p r i v a l i m suisque rebu»
flagraalia est, sic et liis v i r t u t i b u s a n i m i siiiama coiiducerci» sed quod eiiatn oinnibus » \ a u l plefis-
i r . t u q u i l l i l a s , cum j j a i s illis perfunctus esl. T i a n - que foret u l i i e ; neque p r o p r i i voluntatejn a a t i u i ,
q u i l l i l a s , affectuunt recessus o m i i i u m a?gritudinum
r t
sed Domintcam, summeque bonam alqite perfe*
l u m quae a n i m u m , t u m quac corptis iabe afliciiint, Ν c l a m , lanquara probus famulus e i p l o r ^ n a »\ eam*
c t t i U i o ac i m e r i l u s ; beatus siatus, nullaqtie turba quc i m i s aieuiia penelralibus formaaa, p r a v i c o n -
pulsaius ac m o l e s t i a ; angelorum v i l a , faluiae a r r l u b o s i l i i genus omne cavebat.
beaihatis. Ptelatem dogmatum veritate ac m o r u m rcpli-
A d hanc cnm evasissel diviuus Gregorius, hanc- tudine colebat : nempe ab o u t n i (urpf cogii»(u t

que sepiinnim sui aciionis v i ascensus gradum oninique profano sermnne, ac-alieno o m n i b « r e *
staluissel, i t l i detnceps o p t i m u m ac stahilissimum l i c o r u m fuco def^caie h i p n d a t u s , i u inenti» vero
t e r n a r i u m v i r l u l u m , fidem scilicet, spem a c c h a r i t a - n o v i u t e i i i C l i r i s t o ijaiisforniaius, ea p l u r i m u m
tera, ceu p u i c i i e r n m a m coronidem i m p o s u i l . Fidero promovebat alque praestabat.
q u i d e m , i n Patrem ct F i l i u m et S p i r i l u m sanctum, S c i e n l i a a u t e n i , quse siL i n l e l l e c l i l i u m , id eet,
unam deilalem e l p o i c n t i a m , ac r e g n u m ; ore q u i J e m eorum qnae scieniia noscuntur, lota quaedam C O H -
sincer&ni confessioriem, corde autcm ac meaie, ferUque c o n t u h i o ; u i i e i i a m visio, eorui» aspe-
comprobationem irrevocabitem assensumque. Spem c i u s , qiiae c e n i i ocfilis p o s s u n t ; tanius ei cumulus
\ero, l i o r u m ipsorum, quae nunc obscure Lenuique eopiaque aecesseral, quanto eliam prac omnibti»
mnbra ex iide conspicimus , M
p e r f e c l i o m poslmo* ^ emuadali», ad angeti^ani couleroplatiuntMn menic
dum explicaliotds, id cet, revelatioitis ac detcctio- lransmut«balur. Dum m a r i s aren»m f et gaiias
nis exspectationcm. Cliaritatem aulcm , supremuiu pluvige, diesque aaeculi enumeraverj& quam
hujusce scalac spiritaiis ascensum : legis summam eliain sacraejug eloquia iulelJigehtree viin praislaiU
ac p r o p h e l a r u m , v i n c u l u m perfcclionie
v e fcT
» conii- ac fecundo e d u n i germine, intellexeri». Saci£
i i u a m , ac quain n u l l u m d i r i i i i ^ t m e d i u m , raeitlib namque Scripturae sensu*, velut rosa i n calicuio,
propria? CUID Deo i n Spiritu per Jesum C h r i b l u m dictionis o b s c u r i u i e cuniecius erat, i t aulem clare
aucieiatcoi alque compagem. i n s p i r i l u explicans, suavique Ulius inleUigentiae
Ili&ce uniferjiia v i r l u t i b u s , quae aclione cjasqtie fragranlia supra m o d u m replelus, ea s t a t i m sacra-
g c r a i i l u r c u l i u , eas, qux mentis contetnplalione tissima.ni sapieiUiam sacratisuirao otsu comprelien-
consummatiuncm babent, aequali ntimero a U e x u i l ; dit.
priaiufii scilicet operaliones, scu a£Qatus S p i r i i u s , Esl i g i t u r sapienlia, iila quidem t u m viva t u m
quos S p i r i l u s seplem Uaias n u n c u p a v i i . H i nempe qurn per ne esi aique consi&lii, qtii c u m Palre ante
vere primoque i n C h r i s l o r e q u i e v e m t i t f orlo illo ssecula Sermo esl, ac cum eo una seinpiterne i n *
cx radice J e s & c * ; secundo auteni, itla, quse e i eo
4 lelltgifur ; estvero eliaai sapienlia, qtii de Sermone
eel, eocieiate ac commercio, t u m ia aliia qui sint D sermone$ s u n t ; q u o r u m η Sermo, iis qui pietaie
cjus p a r l i c i p e i , l u o i v t l m t x i m e eltam i n co qusm cotunt, sacraoccultaque ratione conspicitur. Tanlo
iaudaauis ; qui lios mento agai ac intelligat, q u i n - aulem Theologo t l l u s l r i o r clariorque inromprehenat
imo i l l i s agalur ac consunimetur, myslice rc- compreheiifiio eOiciiur,quanloet perfeciiore donaiu»
quiesc(int. ' i n i e l l i g e n t i a , eaque uberius pollens, cunciis quoque
Q n i i i a m i g i l u r afQilus ac Spiritus? Priore q u i - praestautius petfeciiusque s a p i e n t i * sermoncs ac
dem loco sapienliam **; q u i n i m o ab inferioribue doctrinam decerpsit.
sursuni v^rsus ascendens, vclut sapicniia? radi- Sic spiritalis Israel ( v e r e is tiden» Deum) v i r t u -
c ' m ac p r i n c i p i m n , timorem Domini pr^jacieifs, libus quse aclionc g e r u n l u r , eas couserens, qu£
casmm i l l u i a , ac q u i leste Davide, pernianeat i n coniemplalione pra&stanlur, inque s c a l * modum,
s x c u l u n i s x c u t i ; eo coafixu^ carncm B0
, animuni- lanqaam sapiens arcbilecius altas aliis opponcns

« I C o r . x i i i , 12. *»Mail!i. x x u , 40. " Coloss. m , 4. " Isa. χι, E r H c . i , 16. Peal. X V I I I , M

10. Psal. c x v r . i , I2i).

6 0
lipbt-s. n , "1.
81
" ΕρΙκ-s. v, 6. I Cor. x, 33. Ri»iu. > nBJ Bv

M
E c c k . ι, a.
m ORATIO XX. - 1 N LAUDEM S. GREGOKII THEOL. .450
atque coiritniUen», ac pcr eas ascensiones iii Α οχ ea ς α * vacat corpore; iocomprehensa, ex <*a
corde disponens ·*, menteqne ϊη ipsuio directus quae comprehendi non polest; igDotaque, ex ca
coelum, hunc plane poslremnm ascensum, mentis, quae ahtor notitia est. Solue enim Genilor, ati e«t,
rationis, sen Yerbi ac Spiritus coivtemplalioncm Nalum cognoscil, solusque Nalus Genilorem novii *. 0

disponit; quo scilket ipsi clarc, quac scalae huic Quemadmodum anlem «oli quklem radios comes
iimililur uoius principatus Trinitas, copulalas individuug cxsistit (siquidem quod esl iniimitim
est. exemplig solUciiare decet, iisque dc ilio conjiccre),
Mentero Igtiar, rationie aeu Verli, ac Spiriin» radio vero lux gemper conjuncu eei; slc Palri
auctorem efficactiin, vivumque nnllo anieriori au- qutdem Filius, Fitio auiem Spirilus Pairie una
ciorc, arbitror illum intellextsse. (5), hancque Pa- coroe* adest. Ac sicul ounquam gol iste sine radio
ternae tesentte, quae e&senlia omni superior e&t, ac luce possit exsislere, ita peque ut Faler lumi-
typo accepisse. Ralionem autem, seu Verbtim, num ibsque Yerbo ac Spirila intelligaiur uriqiiam
velut notionem alque coucepium, gigncntis menlis fiai. Ex iilo namque tanqtiara ex radice quse a se
uatura accuratissimam cxpresstonem ac simula- sil, primoque suclere ac originali loitus angu&iis*
cruni speclasse : rursusque Sptritum, qui roenlem giiuae deilatis orti, coaelernara in Ulo exsi&lentiam
quidem aucloreta ac principium habeat (4), velul Β nacti sant.
aqtiae fontis ocuhim ; instar vero flovii, per scatu- Qaemadinodum aalem trlbas facibus pari micalu
riginem (raiionem scilieel Veri>umqiie) profloal; nli in domo aecensis, una qaidem triam conspiciiar
lationem Veibumqne ad prolis nalivam. cum gi- lux/ ita lameu ut BIC unifurmis siibjeetarutn fa-
gneuie omni majorem essenlia nccesskudineni cinm n i h i l dislinctionem confundat, cutn gui»
exereplo deciarandam, sic ad divinic processionis qtiodque propriis noiis a compari differal ac sccer-
bLMjualein cum menie producenie sub imagine rcd- natur : sto, cum nna esseniia, id est, deilns, iu
dendam dignilatera couiidcrasse. Tantain scilicet Patre ct Filio et Spirilu sancto considerelur, qunc-
magnus tiic dhinaque praeclare sapieiilia Julgcns dam singuios consequuntur proprietales immobi-
auimus contemplalionis vi ac aclionis conscende- lc9 qoibus pcrsouarutQ trina di&linctio inconfnfte
t

lat gpeculam; ipsique divinissimac ac priucipi consistU.

menli, ralioni scu Vcrbo, ac Spinltii, p«r men- Qua?nam igitur fiunt proprielatfrt Ncmpe, inge-
lem in ipso mislentem, verbumque seu lailoncra, iiitum, nalivitas, ac proccssio. Esse enirn Palrem
iK gpirilum consuesoens versansque, inlcnieraiis qitidem ingeniujm quod nulli aticiori ac princi-
f

supra modum afiusis radiis replebatur; sacraiio- ^ subjiciaiiir; oinni&que quicunque auclor ac
ι esque eaa dortrinai ac imtiationes nanctscebatur, principium inlelligalur, vel dicaiur, aocior exsisiat
q«a? raliohit vim omneni supcrarcnt. omulno primus, prorsnsque orig na!is. Genilum :

Ac quisitam sacraLions illiua docirinap modus? vcro Filium, lunquam Verbum aiquo Sermouem,
Piae&lal enim, puio, u( el iliius, quoad nobis con- ex Patremenlenatum. Processissc aulem Spirituin
cessum, meniinerimus ; ut quemadmodum reliquae sanclttn), ceu veruqi trssenltae paternae defiuvium.
virtulis, sic β illius divinse praedicalionis atque Esse autem sicol Filium paternae iormae ac clari-
rfoclrinae fonnam babeamns. Quaenam igilur sacralior taiis, sic plane etiam Spiriium Filii invariabile st-
doctriua ac huiialbT Deus in tribus personis in- mulacrum \$). ^am qiieroadmadum mens, ejus qui
iclligitur. Deus qu! priraum, soluraque ac vere si1. in nobrs inlernus sermo esl, velut foits exsistit,
t

Sil.non faclussii;iamelsi ld postea, circa Filiumac cademqiie ipsa eiiara sermonis q«i ore profcnur,
quam assumpsh fiutnanitaiem, obligit.Ymfieans, non ac eenaum U n g i t , auctor &l; verum conceplum
qui viliviceiar;ilturuinans, nonquiilfumiitetur ;aan- quidem, velul sui vivum &4mulacrum myslice ac
dilai&imbuens, non qui imbuatur; principii finiaque secrcio g i g n i i ; cooceptoa vero rureus simulacrum»
expers, aternus, essenlii, viia, deitate superior; serraonem scilicet, proferl ac edil : ila meiis ilia
omnis eB&eullie c o n d i i o r , omnie poientiae r o b u r , D o m n i m a j o r c o g i i a i u , pr ima q ue , quantum ex rc-
omnis acius aCflalusque effeclor; oimiium, uniterse bu» exiguis licct quae sunl maxkna conjicere, vcl-
loquendo, eoruiuquse fcunt, intclleciilium, uienlium ut alium se, ionalum, ac subsiaiuialcm anle sae-
ralionc, sensilium causas unifonniter ac complc* culum Seimoueiii, seu Verbum, giguit; vclutquc
xione in seipso praehabens. Scrmonem alium, seu Verbum rursus Spiriium
Nullisque adhuc rebus in naiaram productis a l - (Verbum scilicei viriuiis suae ) proferens ac
4e

que ediLis, erai lux vera ac prima, Pater himi-
num , ex quo ante sspcula Filiusac Vt-rlfuin prima
M
similiier veraque lux cxiiuie elTuIgcl; incorpoi-ea,
ctlens, iu co crealuram iiuiversam absolviu
Triiiitas igilur in Unitale; alque UnUasin Triui-
tale, declaraiur id quod colimug : Triiiilas, perso-

M
Psal. u x x i i i , 6. 87
Gen. XXVIH. 13. « Jac.
8
it 17, 18
Matlb. x i 27.
f «° Hcbr.i, 5.

|5)Greg. orat. 13, p. 211. riitisvi originis fonnaliler non sit similis, cui rc-
Λ) Orat. 37, ρ 011. ipsa csl, uli cl Deus.
[5) l u fere Graeci, nonfaciie Laliui, qtiibus Spi-
 4Μ NiCET.E PAPHLAGONIS 46?
nis, alque UnUae, essentia; immutabiHs, pari Α defangeretur, naluram inlerita mortimm excitaret,
•ablijnis honore, iulemerala naiura ; eadein proeful- alque ad diviniorem vilam irangferret.
gcns claritale, eodem ihrono sedens : iiua volun- Ejusmodi eranl qnae Theologue hactenaa \m
las, una operatio, eadem virius; pule&ias, doffiina- Ponto degens , pbilosopbabalur. I!a?r, prius illie
l i o , regnum non divisum. Nullo enim. modo qu<e .menle gpeculando contemplaius ^ f i t ; tumque
•unlex ipsa (menl**) ab ipsa diffenint; quornm pnstea sermone pro Tbeologt parlibua dictavit.
alieri quidem, ui gignalur, alteri, ulprocedai auclor, Alque hic ejus so!iludi»is, qua eremum co'mt,
exsUiil. fructua esi, quantnm mibi eqnid m rea ejus, ex
rt

Sic quiilein igitur sanctus, Sancla sanctomm ipsltismet scriptis, &aiio»i modice dalum esl pro-
eerreiius doettis, quantum brevi aermone reprae- ficqui,
senlare licel, deQxaque buic Uteologia* menlis Totam igitur veterem totamque novam, qua nul-
acu», posi eam online, quae eiiaui ad creaia spe- lue sagaciiate tuin autiquioram, lum quos seqaeus
oiant, diriuae praedicalioncs nptavit, Hautl vero prolulitaHas, Scripluram meditatus ; divinique c n -
abe re forskait, ιιι et horutu paur.U, ex sacris H* jusque verbi ac voeis accuratam noiitiam, primam-
lius eloquiis, nieminerimtisJ Duptici cntm mundo, queverilalis inlelligenliamdivtnoSpirilupraeccptord
Β sacradus edoclus; acrum ita Deipartdtsuro fructu
ca 41102 sunt, summa colligeus (6), aique allerom
qoideoi ejusmodi u l mcme imelKigttur, alleruro ut omni dulcissimo, bonoque omnicogitaiu ar inlellecta
sensn percipi possh; priraum alterum, Oooqiie f j - confcrtum, stiutn ipse animum reddidisset, reverti-
miliarem, alque iutelligendi vi pradilttm; sectin- l u r ; priraum quidem sacris parentibos, qui f j u *
iJiuu alierura, exiraneumque a deiuie, ac nialeria maxime cum spirhali, lum corporali ope indlge-,
concretum, iiiieUigens ; ulrumvi» ab altero aapien- renl, lumque etiam omnibus qitibas essel anlmo
liseima raiio;ic ac sensu discernit. f.onslilulum ut pietaieni colerent, in commanee
Etenim alterum quidem spirhalem, velulque se iitUilalem, iisque mendUm, exponees.
esseniia igneum ac deiformem (angelicas scilket Ac sicul Pemis, Cbri&Li discipulorum prseslan-
ualuras.ac a corpore absolutas), alterum vero cor- lissimce primiliae ac coronis : aique uniycrae dei-
poreum ium esse, lum sibi ipsum compaelum par- formSe omnie npostolorum cliorue, tota primum
libuaijue-connexum; qui nempe ex continente re- sincerilaie divini&simuoi summeque prindpem
rum hanc unhcrsitatem, ac clemenlig quatuor. Jesum as&ectati» fideique doclnnse navanlee ope-
constel. Ad majoris autem sapieitttae speeimen, ex ram, omni quidem animi macula absiergebanlor,
cmilrariorum fnistione uiium quodilam animal ar- C omnique divinse scienliae luce repleLantor; perfe^
lilice ralione compegisse ; ejnsiuodi scilicel, ul lum cliore atilem poeiea Spirilus adveniu exhibiu, ube-
caro e x s i s U l , lanquam ex maleria e lerra fornia- rioremque diviuorum in eos afQatuum donorumque
Cum ; tumque spirilus, lanquani inBufllaiio, alque participa.Lionem nacti, sicque instructi, cunctts
ejns similiiudo qui illi insntHavU. Purro, lolum sospilaiorei genlibns millebantur : baud secus bic
concrelum lioc, homineni exstiLisse, menlis sen- quoque cum Domino Spirilu ** accensa primum
su&que compolem; at scnsu qtiidem, iis quae&eu- iide Inlereolitudinissileniia versaius, accumscien-
R i l i a s u n t , menie vero, bis quas iulellectllia tan- lixxultor/esiam contemplajioni operam posuiiset,
quam familUribns consuesceret. iHtiiiemque proraM vitti labera eluissei, ac divlnflnn
Ilunc, itteacrts proUitum Lilterisesl, in paradiso omnem flluetraUonem consecutus es&ei, perfecliore
collocaium ease immonalium plantarum, id est, demum Spirilos afilaiu, &ic pperaiione donaUif,
divinorum seiuoruin speciatorem : nequissiml atque Ua juxla divuro Jacobum, sermone vcritalU
(

vero serpentts consiliis seductum, ac cum minus geuilns, ipse qeoque illorum more prlniitiai qnae-
haclenus congruara importune speculationem atii- dara crealurariim Dei, missus esl *. f

gisset.tum ab ipso coudilore, tum a paradiso vo- Qui primus bomo condiius e s l , Det imaginis,
luplatis extorrem merilo ejeciuin esse. lode viiam ^ aique dextor» gtoriam, ac paradisi consecudis de<
nullis molesiani laboribus, exlraqiie interitus aleam, lieias, quod pcr carnis libidinem, vita, quae in spiri-
sudoribus, ac laboribus, moricque conimuitsse. tu est, exciderit, carnalis orlus auspex auctorqne
lode sermoiic, iege, judicibue, proplietie, omni bominibus exslilit; vitaque angelica ac nulli ob-
'geaere beneftciorum, omnique flageilorura periculo noxia interitui per socordiam amissa alque pro~
ferocientem, vixque tractabtlecn, qain detperatum j.ecu, ejua quae affeciihu» monisque interitk>Di
omnino, ac insannbilem, eo adductue, ut primo addicte eu, parens inaudiit. A l Gregorias, printi
indigereiauxilio, suprcmoque curandue esset re- quidem alqtie lerreiii prius gestans imaginem 0

medio. In eo illud positum, ut ipse Deus Yerburo» (etenim homoeral)» tumque eo abdicato, secundum
carnis expera, carnis ergo ex virgioeis sanguiiiibQS poitea alquecocteslem Adamam induens; natusque
carnem indueret; aniinseque inlelligenti propler aique perfcctus secondum ejus knagtDem (qoippe
animam commiscerctur; ac qna decnum moile praeaianlior bomine) inilium quoddam ac radix
• I Cor. ιιι, 17. " Jac. i , f 8 .
l
« I Cor. xv, 39,
(6) Orat. 58 et 42.
45) O H A T f O X X . - H i L A U D E M S. G R K G O R I I T H E O L . 461
(tpiriulis nativilaiis, setalia pu$ bomiuibus appa- Α Naztanzcnara sedem regeodam suscepifttet, an-
r n i t . Verbi enira S p i r i l u s q u e p o i e n l i a , ceu incoo- nisque gravie, ac corpore morbis a i t r i i o , E c c l e s i »
t a m i n a l a m eemenlem p i e U l i s v e r b u m cunctorum r e r t o Pei consilio moleetis rebus, seu i n a e q t i a l i u -
cordibus disseminans; ac velut i m b r i b u s , c o n t i o u i s l i b u s ferendis i m p a r eeset, Grcgoriua illi cuncu
i l l u d sermonibos ac colloquiis nulriens consum- erat, senectulis Laculus, m n r b o r u m c u r a l i o , sedifl-
mausque, aique ad mensuram spiriialift aelaiispro- caiio corporU» a n i m i reqnies, Eolamen s p i r i t u i ; ac
vebens; p r i m u m q u i d e m , e o r u m q u i c a r u e gentiis- quori p o i i s s i m u m o m n i u i i ) , sensuum a m m i custodia,
sent» s p i r i t u cffieitur parens J e x i m b q u e eiiam ad ac succuswe ftdei emendatio.
exlraneos, m e n l i g hanc, p u l c b e r r i n i a m q u e adoplio- Eleuim ejusmodi aliquidejus rationibui a r c i d i u
nein supra modum ac U t i s s i m e p r o f e r t . Quia enira A r i a n o r u o : f u r o r o m n e m propemixlum
lpse autem seipsura, omni dignam miracula , lerramm orbiin pervaserat; novaque adVcrsns
ac longe absolulum v i n u l i s exemplar proponens(7), T r i n i t a t i s aequalitatem d o c l r i n a , cau laes quaedam,
p r i i n u m quidem s o « i n P o n t u m iugae manifeslas sive grangi-acna,-per omnes provincias, urlesque
eKCnsans afferi rationes : quod nerape praeclaro grastabaiur, ac l u m imperaloree, t u m p r i n c i p . n
solitudints alfl.Uus amore, supentaeque phllosopbiae proceresque ac popuioe, q u h i ctiaro (quod d i r i s n i -
in&linctus dusiderio, urhauos l u m u l l o s decHnaverii; Β m o m o m n i u m ) n i a i o s pnssules sibi a d d i x e t a t ; qnos
»1 6e n i m i r u m i n e a , tanquam specuJo i i i i i d i s s i m o , vel e o r u m , q u i r e r u m p o i i r i vidcbanLur, melue d « j i -
conteinplatus, ac, q u a m p r i u s per S p i r i l u m d i v i n i ceret, vel (quod mitiftsimum) ignorantia f a l l e r e l .
sacerrioiii uncLtonem naclus erat, perfectiore Quando scilieei videre erat d i r u i ecclcsias, l e m p l a
emundaliune obsiguang, ralamque s i b i ac firmam abiaia, ^ruoribus f a i d a U , gncraque spoliata, gancta
d i v i n i d o n i possessionem p r a e i a n s , sic p u r e p u r i s - p o l i u i a , atque, u l p r o T e r h i u m e s t , l l l o t i s pedibus
simo u t i posset, ac ci consuescere. Ύρνη sacerdods projecia ac conculcaia. Quando q u i s a n » rectae-
oslendil d i g n i i a i e m , ac qualcm eutti.oponeal esse que fidci a s s e r t o r e s , ac pietaiis cullores i n Ec< l o i i a
qui i u episcopum pncftciendus siC: quibas itein e i a n l u n i v c r s i , suis ipeortim t a r p l e r expcllebautur,
r a l i o n i b u s praeesse euiu oporteal grtigt o l e u l i r a - a o v e l carceribus publicis, vel gravissima fame, a u l
l i o n e , p u l c h e r r i m e sumniaquephllosQpbia aermone accrrimie v e r b e r i b u s , aut louge p l u i i m i s variisque
alite Iraden*, ipsc o p e r i b u s , clarissimisque c e r t a - plagis ac dehonestamenlis, aut d u r h s i m i s e x i i H i s ,
m i n i b u s implendo, fidera verb s ;
addebat. aut a m a r i s s i n i i s , u l verbo d i c a n i , cruciamentis ac
Quaenam i g i i u r o p e r a ? a c videamus u u m p l u r i u i i niolesfiis t e n l a i i , exlroma adihant pericula, niii
ea facienda ac p r e u i f t g n i i i c a . E l q u i d c n i i u , quam impietaii assensuiD praebereui; alqne i i quidem
Tucotogi animo ac iide digna? P r i m u n i quidem c
eponle urbibus demigranees, desortaque ac s o l i l t t -
t e m p l u m o r n a t u venustum ac inolo iugens ejtis diues i i l l r o pelente^, c u m besliis ralione c a r e o t i -
c u r a a t q M e d i l i g e n t i a e x c i l a l u m (8), velutque aliud i n bus exerceri ad piclalem malebant, quam liabiiaro
l e r r a ccelum i n cioelis habitanti palara consecraium. cum its q u i l o q u i i n excelto blasphemiam temere
Y e r u m i d , p r » iis quae ejus &unt minus ad i n i r a c u -
f audebant. Quoiquot aulem contrarise opinionis
lum« Q u i e n i m ipse se. l e m p l u m Deo d i g u u m a l - erant, ac se inipietati addixeranl» ecclesiau o b t i -
que augustum v i r i u t u m cuhu exstruxerat, qutd neniesi casque velut snae ipsorum l i u j u s nequUiar
m i r u m pluriinam patri operara c o n l u l i s s e , u t ex m u n i l a qtiaedam pr«sidia exisiimaiilesi, inde ίο 60·
lapidibus sacram eam a?dem a d i l l c a r e t ? qtii pieiatcm cotere statuissent i r r u m p e n l e s , eos
Deinde parentum bonores : q u i nempe v e r b i s , dispcr.lcbant,
qni ipsa praesiandi r e : p u p i l l o r u m t n i a m i f i a , t i d u a - Tune plane t tunc quoqae i u roagni Gregorii
rura praesidia, pauperum p a i r o c i i a a , seunm, a&gro- p a t r i a m , vclut aquarum veheiiiensimpetush&reseo*
l o r u m , meudicorura hospiiia ; l u m qiiie solus ipse scclus erun)peiis,qiioii)uoi leves i n v e u i l ac debilo»,
ac seorsim exslruxil i n patria; l u m quibus e x - abripuU ulique ac d i s s o l v i i (ubi e i patrem fama
etruendis sociam m a n n m c o n t u i i t amico ac sodali e $l # mentis simpVicitate delusum, H u e r i s , non a n i -
B a s i l i o ; nee .sotis
Ο— .Γ I :~ . M N A

operibus nquae
Λ Κ * nnA.*!Ka*n n i u
suar v «erant
nnnl
foveiulis
ΓΛηΑηιΙιη
mo,
·
ut nequissimis
· · ._ _ J
asscnsum d a r e t ,
* _ J Β Λ
adduetum
.

ipse c o n f e r e b a t , sed e l verbisexiniiam adbortatio- e>se [ 9 ] ) , quoiquot vero Grogorii tbeologise ac fldei
Di6 t i i u habenlibus, saxea ipsa peciora ad paupe- pelrse firmo fundamento b x s e r a n t , n i b i l haeretica
rum ac mendicorum amorem sueciiabai. ri ac i n j u r i a labefaciali emotique permanseruot.
Ac quUiem erga adversarios rebus ac verbis ^ o e w u s ilaque O U H I , c u m suae a^talis eceleraia
conlraiia B l u d i a ; erga auLcm domo&licos 6d«i gente ipsc c r i m i n i s «xperlem communem viiam
o p i l u l a i i o n e s , gubernationes, non l a m ad corpus t a g e n s , invenla g r a i i a apud Detim, f u i u r u m aqua-
quain ad a i i i m u m speclanles *S cum cjus doclrina ηιιιι iliuvie n m n d i docetur e x i t i u m : q u i u et m o d u m
ac Eege c u n c l i gubernarenlur ac pascercnlur V 4
doceior, quo a nialis lilierandue s i l : exque l i g o i s
Nara Caesario f r a l r e j a m vivis exempto, c u m paier affabre compacla arca # aique i n eam cunclis l i m u l

1 4
G a l . \u 8. «• 1 Cor. x\\ i 8 . f " PsaK L X I I I , 8.

(7) l d t o m m o r a t . 1 . (0) Grcg. o r a l . 19, p . 2 9 7 .

(8) O r a t . i9 p. 313. t
 4 5 Γ > NICETyE PAPHLAGONIS 43&
animalium induclis semim^ singuli ac congruo tempore, quod cuiusqne
hiclasis, in eiim modum cceleetes catarada* ac funciionis est, implent ac praeslaut. Gregorius au-
abyssi aquaruin foules, semen ipse ac primiiL*? lem cui suprcma credila thcolugia forei; aique Ait
sjcculi sequcntis servatus, eva$:t. A l Gregoriua pcrsonarnni Trinilatem, ac Diiia:is un taiem
haercscon prxvidens spiritale diluviurn, tanlo illuil univcrso orbi pracdicadnnis 1ui»iiiH-us infe-
Noeiui diluvio gravius, quanlo aniinabus interilmn rctidam, missus cssei, lamclsi corports ratione
parere ad nocuinentutn majus, quam labem corpo- iaira brcvi» loci er.U dcfiniius angusiias; t<ms*is
ribns inferre; suamque ipse Eccle&iam arram pr.rmagnifice tolo mundo iheologiae radiis, alios ad
fabricaas, alque eam arcanis doclrinis recucque lumen vilse ailrahebat; quotqtioi sciliccl potiotis
fidei documcntis communiens; nec cos eolnm qui ralionis ac pieiaiis erant; atios tenebris, duM tale,
generii necessiludine coniingebam, sed el qui alie- confusione (non sna ipse indole ac proposiio, sel
nigenae videbantur (quoi nempc omnes Dei proic- illorum animi praviiatc; qnotquot m m i i i n i crant
gcnsdexlera adduxissel),perquam alacriter lubt»ns- bflereiieas labis) implchal.
que recipiens, cdulisqne eos ac suavissiiuis T i i n i - Porro eliam illum cpisccpalt coneMnmarl mv&te-
Ule luenda serinouibus nulriens, ab ohuii illarsos rio decebal. Par namquc vitlebatur, ut qui ncilum
animi diluvio servai. ^ episcopalcni, eed el aposlolicum, opcrum merilo,
At quidera ille (Noemus scilicct) sui uniiis, ul ordinem explobat, onmino quoque ordiiialiortibns
vhlelur, rem agnns, suaquc (lunl;ixat spcclans, in sacris peificcrciur. Opera?prclium aulciu eral id,
octo soluiM masima conjunciis neoessUudiue ani- non profanorum flperi , sod sanctoruin ; noquc
raabus salutein paravit : liic aulem, in mtiliorum, per cos qtiUhdigni insiilulo csscnl, qui el deilalcm
qiiam in siiam ipsesalulem affcclu propensior; ac dauinaada lemcrilalc in ires alias aliis cxtraneas
Guin eum non minor eorum cura tangerct, qui se contrarietalcs scindercnt, sed per eos qni graiije
abtfciiitlebant, quam qui accedobanl ac adjungeban- Hdeiissimi dispensaloies» ac Triiutalis Tcrisiinii m i -
lur; p:ilerno quidem sermouis delicio scrmonis v i , nisiri casciU. Qui autcm ejusmodi essent nulli
ac spiriius rcclasquc fidei abundantia oblecto, ac tunc, ezceplis Gregorio, illius patre, ac Rasilio, illic
qutdqujd illtus ergo offcnsionis inciderai, eublaio, exsislebanl; quoruiu altcrftlium paii serum nomiue,
nec n o n scrmonibus ad pacem deceniibus lanlisper iisdcmqoe pr^editnm moribus alacri animo episco-
effrcnem awnuliuionem deliniens, discordes pairi pum dcsignat; ultor aulem, cilm jaiii Eodesi* € Λ -
conciliai auimos; inagnoquc nc concofdia» icnaei sartensis crcdita gubernacula arcopisset, sacro riiu
Gcclesiae roelui stnccra veraque lirici contcssionc Q iniliai aique ordinat ; additque spiritum epiriiui,
<ievinci«i:e populum boinino peculiarcm , scclalo- ac douum adjuitgil dono. Qu'm poliiis, illi quid«pi
a 9

s
rein booorum operum \ pasloris solerlia salvum quanium oculis conspicuum erat, sacris eymbolis
recepit. iniitaui ac perfiriunl ; Spirilus aulem qui proprium
Otiibus igilar is, qui spiritali ratione ab animi olim defensorem noveral, in eo perfectus manserai.
v

OiiUo liberat, illi prxsiet, qui a corporis labc; qtti Ac illi quidem, quud ordinalum cert* omnino cui-
dMltuudiuem numcro majorem, ilti» qui pau<as dam civiiati ac regioni, P I eacrorum cauonum i t i -
aniinas^ilule donal; Iiis Gregorius Noemi rlari- slitulo (10) nuncupari ojusque tiesignari timlo f

latem obscuraverit. tniiiuero quid iiequie Uliiis oportebat, aYeuli solo angnsLaeque prxficiunt pa-
minora sunl, immoians, oialionem piotrahcre roeoiae, ne quidcm bominum habilalioni, nedum ut
vfdeor, cum opera5 pictium sil ul ad majora illius episcopali sedt suflicorei saiis cocamoilaE, vclul puio,f

niirabilia Iranscauius, gcsl&iiue pei feclioribus pcr- qtii docirinx vijquodlocigpniodeerat, jiossel adim-
Ceciiorem ipsuiu osleudamus? plere (M).
Sanciifitaiog quitlem saitcii&simo sancios ante- Vernm Spiruus eancius, divinioris, u l videlnr,
qiiam nasccreutur , uii ei p«*cca(ores alienaios a propcnsa consilii raiionc, ucc eorum ejuBmodi co-
^ v u l v a · · , verissime divino Spiriiu tcsianie comper- D naium inbibuit, nec ul ille ad maJAres hacienus
tinn cst; omoium enim, Lum quas facia sunt, luin infuias sedcmque cligcrctur con&liiuit. Siquidem
qux fteiu, simiiiter iu»ffe»eam ctiriis^imamqtie ac enini veiuslae Ecclesise, ac dfgniori datus epificopus
t

iifwissimam apud eum esse notiliam. Alii iiaqtie ad
aliud divirwe voluiilatis propeusum consilium, aut
f^niu prs^cturaiu, legeiuque ferendam> am populi
rcgimea, aui gacerdoiii apicem, aul visionem pro-
phoucam, aui portentosam operaiionem, aul apo-
aiolicam graiiam; aui martyrii eertaman; aul (m incurrei^l.
•crbo dicam) spirital* minislerium praedestiuati.
T i i . i i , 14. ·· j e r . r 5 ; lsa. I L I V , 2 ; Paal. LVII, 4.
(
esaei, ncccaae iorsitan erai ut iili ilius, h;iud imle
iransfcrri fatilc possel ; ectlesiasiica sciJicct re-
guia translaiionuro id gcuus probtbcnie aique
adeo fulurum cral ul urbium praesiaiiiis&ima, p r « -
sianiissimi sui ΐμιη epwcopi, tum pasloris jaUurain
Deuiquc, sacrae quidcnf iniiiaiionis ( eisi id quo-

(10, Conril. Cbalced. can. (ϊ Μ^ίνα inutlv. (12) Conc. Nicaen. can. 15, couc. Amioch.,
μίνα; χεψοτονείσθαα.
( t i ) Ora» 20, p. 550 can. 20.
457 OIUTIOXX. - IN LAUDEM S. OHFA.OIIII TilKOL. 45S

que vi , cral ciiim si quis morlalium qnam maxi- Α '·» cernuntur, molcqiio. a lerra assurgunl ; seJ iu
me a fastu altenus ; sic tamcn quasi praebcnlc sacre imperuirbaliotiis a!lo culmine ; cumquc sc
Altissimi dcxlera) atimniique saceidotii sumpla ipsc magni primiquc ponlificis manibus pracbuissct,
lessera ; ac cum Spiritu duce, ad quod eum gratia non Isaaci niore dKmiUiltir, sed in duo secatur, vila
upus segregaret, exptorattirn Uaberet, omnino qui- scilicel» qux ad carnem speclat, lota e m o r l u u s ;
dam Sasiniorum abdicuvii paraciam ; sacrorum solaque ea quae in spirilu esl, vivus : ac lerrenn
auiem hacienus parentum pie cultu defungens, quidem haereditale, umquam fiuxa ac caduca cx-
palemumque gregem pabioralis solcriiae sermoni- cedens; ad sitpernam aulem, ac siabiiem, m u n i -
bus, ac operibus compoueiis ; vcluiqoe prxvia qua- cipaium viue rationcs Iransferens , liliorumque
dam eiercitalione, ac praludio p a i r i x cpiscopaiu promissiunis pulcberrimae primitiae, ac nobilisst-
usus, sese urbis Augusioe; quiit et orbis, prsefe- n\£ exeistens.
clurae aplabat; supern?equeperfectionis arrhabone Nnm quis prse illOj sicquii se intelligentiae vi
susceplo, ad eam festinanlem prdeferebat : ac pia predtium , opimumque bolocaustunj, prunae illi
longaniniilale, divinas promissiones recipiebat. m e n l i , Deoque pro Intelligenlissinia illa ac spiri-
Abrabamtis quidem palriarcbarom clarfcsimus, lali ara oblulit? Quis vero sic victiroa utente ratio-
iribus virUTrinitalis lypo hospitio suscepiis"; ίιηο ^ ne , ac immaculata ommum gratia immolatae ra-
cuio triuiu viruruni ionna Trijiitaiem veiucntcni lioni, V^rboque fecil ? Qnis ita hosliam vivcnlcm.
sub quercu refrigerarct, bumaniusque excipciet, sanctam, beneplacenlem corpus suum, ac spiri-
beuedicliones a Deo conseqniiur : lio&piliique illius lura, Domino Spiriiui exhibuit ? Q u i s ila prius
T t

praemio oplalissimam referl promissionem. Qua?-

t tum carne, tum aninio sanctitate imbuios, cxindc
nam vero proinissio ? Nempe Sarrse supia spcm sanclilatis sacerdos, ac adoiinisier effeclus eai ?
ornnem selaicmque prolis susccplio ; seminis ca
t Quis supremam anU nactus adopiionem, sic atiis
mulliludine diffusio, u l stellas cceli x q i i e t ; terrse Patri spirituum adeptandisconciliator ascilus esl ?
T4

npitmse haeredilas ac po&sessio. ilic aulctn, non
itibus viris, sed dciiaiis tribus persohis ; neque
Trinilalis ftgura, 9 d ipsa vere susccpla Τι iniiate ;
ueque ea quse eeniel hospes veneril, scd quae sem-
per al)SlrusisMiiia ratione adesset; non irralionabi-
libuu cibie, sed vivis sermonibus, verisque aniaii
sonsis, ac raiiouibus, ipsaque vere dignis Triniiatc,
mugnifice, ambitioseque illam convivio accipit;
wecsub arboris umbra refrigeral, sed sub eximiorum
sensorum atlo recreat; melioresque ac certissimas
promissioncsconsequitur. Liberorum enim multipli-
caiorum,iioncarnalium,scd spiriulinm ;neque stel-
lis inaspectumcadenlibus, sedqua3 monte inlelligun-
lur, tum muUiludiue, tum decore quam similium ;
ncc terraeejus, quam scclcratie genies a)i£, alia^que
subinde talcareni, eed qttsc miliuin propria est
7 #
Quodnam pasioralis solerliae genus , quodnam
virtulis vegeia arlicme non obiit specimen ? Quid
est, qiiod divinae pradicaiionig sermombus noit
tlaribsime detexerii ? u i in eo majorem sermo,
atquc docirina prae aetione adnuralionem babeaL ;
quinimo aciio -prae sennone, atque doclrina iiiajori
admiraitone rapiat. Quisita seruiooe clarus gra-
visque; sic dislinclu^, alque elegans, ornatusque;
sic verax ac perspicuus, ut videri, quam audirt
poiiue vidcaiur, quidqnid i o q u i t u r ; id esr, pro
Tlieologi partibus de Dcoexscquilur ? Imo quis iia
Dco attlaius, atque gratise conditus salibus ; ut om-
nem viiii , puleniissimseque iiaereseos exsiccct
tabom ; quidquid vero humanis moribus dis&o-
l u l u m , molliusque ijiest, atque diiQucns, ad rneutis
constaiiiiam sanarumque rationum Iransferat firmi-
t

( ccelf stis, inquam) possideuda: verissimas recipit tatem ?

pionit6aiunes. Quis pr« Ulo (dummodo principem ilium pasto*
Ac quidem Abrabamus poslea unigoniLumprimo- rum excipias ) magisque bouus Paslor, qui ser-
7 4

geniiiimque, de quo facta promissio erat, cum ten- nionis lislula ad bona pascua e d u c a t i n q u e bonas
larelur u l super uno moniium victimam offcrrel alque uiiles caulas inducat ? Quis sic probus, 2C
liaud prxcepiutn distnlit, baud rcm aggredi dubi- D indusirius, ut gregem lum inipinguare noveril,
lavit ; baud obslupuit, quin mantiro, aique gla- luni copia augere; ac quam procul a iuporum feri-
diuru ( ο animi magnittidiitem, iim> insigiiem pieta- laie incolumem servare ?
lis viii), ac religionem 1) charissimi jugtilo infer- Jacobtis quideni ille Isaaci iilius suavissimis pa-
r c l ; lametsi novo ilto sc iueolilo saciiilcio inhibi- trem accipiens dapibus , ejus in se benediciionem
T e

tus est, ariete slatiin cornibusdevincto, qui v i c t l - fratri pra?talus attraxit. Tum Esau caedem spiraii-
ma3 uleulis ralione locnm expletet. Gregorius au- lis iuvidiam fugiens faustis usus insomniis, quai
teiu, tuin allari admotusesl» lum palcrnis initiatus ad sca!am in ccelum protensam spectareni, pro-
manibus integra viciima» ac nova: sacerdos victi- speroqne deduclus itiiierc, ac se materms Jaribus
iux saccrdulii iniiiaiioiie oblalus. Nec apatre dun- inferens, Labani filiarum causalabores rtesudat ; 1 9

taxai, sed longe prius a leneris aiinis ipsese offe- desudal vero curando pccort, ac sibi yindican-
rens, non supcritno aliquo ex iis moniibu£ qui ocu- d o ; uibusque in catiatium alveis virgis apposi-

i»' u c n . XVIII J scqq. ' · Maiili, y> 4. " Gen. x u i , 1 . " Rom. XM, i ; I Cor. πι, 17. » Hebr. x t i , 9»
Potr. v , 4. T s
Juau. χι, 14. " Gcn. χ χ γ » , 4. " Gen. χχνιιι, 1 " Gen. χχιχ, 1 .
PATROL. G R . C V . 15
 4J9 NlCETiE FAPIILAGONIS 460
li« ac snb rorum colorrt varianic aspcdutn ovos Α non in somnis, scd ipsa vigilia, quac ere esseiu ac
a.4 coilum emiuens, plurcs maculoRns facii, quarn coniiucereni, quoiidie submonsiraret?
qoap nuWis eranl diftlinct* niaculis : liisque arir- Tr um illaruro loco virgarum, iribus Deitatis per-
bus delnso Syro,ac cura aolerter sibi parasset sub- soiiis in Ecclesiis sermone proposilis (lias namque
slantiam, ita cum moribus ac liberis ab eo fugit ; palam fignrabant canalium alvei), hortansque ad
Deique copiis, ac lurmis occurrit. Ad haec cum eas ammum auendentes pietate fetum uterum
Deo, qni apparuerat, conserta pugna, cujus etiam geslareut, oplimae conlemplalionrs oplinisim raiio-
nutu mutata appellatione Israelis nomen accepil, nem, saitibrem ralionem uleniierentur, praestabat;
cunciis liberalus molestiis, in paleruam alacris do- quo ad eupernas caulas, bono illo Pasiore, sum-
mutn rediit. mcque provido submillente, transirenl.
Omnis generis terrenas facullaies, quas illi ea-
(Jnidvero Gregorius ? Nonne optimis fheologiae pienlia, virlusque paraverat, suhiens; alqiiehaciMiug
dogmalis divinum accipiebatNumen; presbytcrum- (idei ope, non ipsa specie angelicarum Potesia-
que eiiam illi .invisuiti funeslum Aritim gloria eu- lum castris hnmanissime acccptus, id est slipa-
pe.rans, dWinarum decus benedu-tionum privilegio tus ; ac cum Dco homine in spiritu congressus,
accepUTNonnebicquoqae itlius crudelitatem fu- Β mj e n g f u e v e r enumupams,
D e u m v i t l e n 8 n e d u n i

giens, ad matemam domum, apostolicam scilicet verum eliain factus, per illum ad superna aiqim
Kccleslam commigrarit ? Noune scatam e terra in paierua tabernacula liiio commeavit.
coeluin, fastigiata, ac q u » virtutibus fabricaretur» Hoc Theologo sap-eniiae aq prudentiae eflicttur
prius aspexit? Nonne per eam, Dei qui illi ianiie- specimen. Vtrilis hoc animi, for( sque pr^ludio, ;

baiur, angelorumque in ea ascendeniium ac descen- ' rem adversus iiaereiicoe strenue gcrendara fauste
deiHium doctus est contemptationem ? Quin hic auspicalus, ita se ad perfectiora aspectuque ipao
quoque labores desudat, at.non i u ut mulieruro tciribilia cerlamina accingit. Ac sicut pugnacissi-
•enuslate tabescat; tion ejus gratia puJchritudinis, mi athlelsR, fion a prtmo statim experimento Γ Ο Γ -
qua? ad lioram floret ; quae ad inodicuin" deleeiai, tinribus adversariis congrediumur; sed ante pugna
«iliusque evanescit ; neque apud Labanum, sed cuin ite qui debiliores sunt lyrocimo quodam eru-
*jus nepolem Moysen : laborat aulem, ut duarum . diti, majoribusque abunde luctauiiitibus insliluli,
-ejiis filiarum, vefrfe scilicel novique Tesiamenli, ita demum ul cum potentioribus vlres comendant,
nolUiam perfectam naitciscalur. Ac plane illarom in arenam de&eendunt. Ad eumdem eliam fere mo-
compos efllciliir; primum quideta senioris ; eiinde C dum Gregorius, primum in palria cum impiis congres-
autem junioris. Sie enlra forte par eral, ut cum sus, ralionisque adversus eos lucia, ac victoriiufonis
legie prius Huera, ac lum cum spiritu , societale pugilis lacerios, ac mulliplicem experientiam ade-
juugcretur. Par eral, ut veleris Scripiurae sensum plus; deinque pareotibus felici viueexitu consum-
ftcilem, ac exprditum, nec admodum pulchrura malis, cum laudalorio sermone, tum justis
Sspnctu, aique \enustiim vere primum colerel ; sic* mis perfuuctus; paiernoque grege vclut in luia
quc ii» eo alle lalentem, inquc gratiae Ev.m^elio mandra sua ipsius iheologia comraunito, ^tquc
manifcsie pnKltlam, formo&am iilam ac elegautem pa&torum Principi in manus relicto, ipse &e ad
ralionem ( Uei scilicel Verbi incarnationis cou- graviora gurinoms cauea, alque doclrinse pericula
te»»plalioiiein) clare pernoscerel, ac diligerel, inqtie expedit. velut qui in modico (idetis probatus
ejus iinipleiius animi ptoposilo rueret. esset, ad mtillorum ue curam parat. Relictaque
Uis utique duobus tcstameniis lanquam veris Nazianzo, recta ad urbem Augustam iier contendiu
usus conjttgibus, filios patri mulliplicai.. Aiiiml Id vero lemporis, i»gftns eam, gravisque baereseon
pariuriftimnn in spiriln, Dei piOtnissionum hacrc- caligo invaseral alque oppkbai; quae scilicei, tDin
des, liberos procreai. Neo id tantnm cura inienta aliie aliis conipugnarent, lum vcritali infensa Yehe-
D
agit, ut suscipiai bbems, - eublimiore* scilicei ac mentius acie ingruereiu. Sic eniin ferc coinpara-
spiritales ; &ed'ut eliam* mancipia acquirat; mmi- lum est, ul viiiura atque praviias nedum virtuti, t

rutu corport ytcii»ior*is ac humiliores. His enhn
* illti pro sui rationc spiritalee sibi ac imniorlaies
divilia» parat. Nain ipse qaoque, paucis sdmodum
ac brevi numero creditis , solertiaquc ac iabore
in amplam grcge proveclo soboiem; non omnes
mercedis leco daios qui revei in paternam do-
mum una comiies esseut, sed clecios dmuaxal;
nec qui noia carer^itt, sed qui eseeiil intiiguiii, in
tUvinae subductee raliones, aique illius signaLos
ilicsauris itilelligetts ; quidnam molUur 7 Quin po-
lius ήυοηι in sen&um provebitur, illius duciu qui
sed et sibi ipsa iicriter adversetur. Iie autem qui
reciam teuebant ftdem airox procella incumbebai;
iitioiensaque uadi |ue offusa anxieias, ac confejlii
iitopia erai, tum tieminem luenda docirina ceria*
minis ducem ac defcnsorem baberenU
igilurvidereeraivelul ingcnti imniensaque w r a *
gine expcrrecio pelago vcnios sese alios aliie im-
uiaiii impetu colJidentes. Hi nempe lcnioribus pri-
mnrn aiuts aiQant, versanlque ac circumagunU
paulatim procellam aitoileniee, ita lamen, ut necr
dum impaclos slridenles fluctus dirninpaut. Turu

" Gen. i w , 37.

461 ORATIO XX. - I N LAUDEM S. GREGORH THEOL. 462
repente lurbinis mslar ulrinquo alii aliis iirgrucn- Α vclut conflare; alteruiu numero, alque allerum na-
les, aique collisi iuloleranda Qaluum vi inare tuin lurse ratione.
jnflaiit, tumque diffrmgunt; aesurgente procella Nara excessus quidem, defectui; deieclus adver-
ac desiilenle, inierceptisque navibus pariter iu al- aalur excessui : arabo aolera immoderstfo gunl, ac
lumsublatis, imoque depre&sis, aique fluctuum improportio, velutque unum accepia vilium, cum
sramaitiiale, aestu&qne submmis. ea, quaeei recla ro^diocriutis ratione moderaiio
Similis quaedam lum temptistas Conetantini ur- ac proportio consistit, Telut cum virtuie pugiianr.
bem invaserat ; nequissimis scilicei spirilibus, In cum raodom perverea opinio, nednm ut rctUt
adversantea linguai, ac tneoles aliaa aliis commil- adversetur, aed ut eliara pravse conlraria sit, ex
Untibiis ; ac cum omnes loquendi immensa pruri- nalura babct. l i igitur, in ea prolapsi absurda, tum
gine, ac libidiue, pronisque moliiionibus itlibus alii cum aliis alii, lum ctim reriiate eongrediebanlur.
alios diffringere, acpessuradare superbe connitebau- In hiserant, qui Filioqnidera, naiurse cum Patrc
tur : si quae vero pars rectae Qdei addicta in Unta conjunclionem indulgebant; Spirilum vero, quem
bomioum lurba reliqua eral, eam veio opprimere a Patris, ac Filii dmnitate alieuum Eenliebant» l i -
ae perdiliouis alto mergere coniendebnnt. bcrum alii, atii eliam servum blaaphemia diciilare
Nam alii quidem Sabellii Libys confusione eus- Β audebaul. Aliud hoc pravx opimonis genus, Apolli-
cepta, nimiaque conjunciione, velulque concretio- narii enim Syri, quidnam aliud Tocem amemiam ?
a e ; oec, quatUa par erat, discrelioue inconeulle qui srilicet doceret accepisse quidein Verhtim car*
Usi, Palrem, Fitiuui, acSpiriluin sanctum, iiomine nem; eam lainen aulmo ac inentecarere demenler
Unus honoraut; quaeauiem hia eigmflcatiiiir, pro- aasereret.
bro habent, nudaeque haec ouncupationes arbitratf, His utique, aliieque quamplurioiis, ac deterrimit
ac q u * nec yere exsieianl, inconuisieiilem reipsa opiniooibu», ceu saevis procellia immaoe qnanlnin
aique iuanem, Judaica singularia principaius opi- lluctuanti urbi Angtistae» velut quis optimus guber-
nioue, ac impieUte, stbi fidein conliogunt. Alii nator adruirandus bic Gregorius a Deo, eoqae au-
Arii deraemiae aslipulanlee, exque diaiueiro, iis, spice, incumbiu Ac etcut prius Oomiims iesus
qaos dicebam, pugnanlee feoteulia, pari tameu di»cipulU pelago nocte navi coufliotanttbus; factus
t

impielale provecii; quibii* illi concreiione, hi divi- conspicuue, euo siaiira adveniu lumentes compri-
iione impii, recti melas excedunl. mil fluctus; veniosque increpan», proceUam in
Queniadniodum eniin priores, qui nnarn doiialis iranquilliiaiem c o n v e r t i l : sSc verus reipna d i -
10

tum naluram sentiaut, lum personam, procul a icipulns, ac, quoad licet, imiiator strennus, cum
veritate eierrant;sic et eccundi, qui praeter lenia» ^ illo pariter, iis, qm spirilati tempestate jaclabantar,
pcreooas, etiaiu iialpr* divibionem, Graecoram e i - apparette, procellat praecipii, alque in auram *\
rore ac impietate iuducatit; alienos aPatreeffl- ejua fluetibus silenlibus, ataivit.
ctunl, qui sunl ex ip«o; quin ei ipsos inier sealie- At quonam id modo? Hic mihi tiarrationis vernat
IIO* pronunfiant: iinparibas scilicet, prorsusque amabiUs conspectus. lngreditur Byiamiam, non"
indignis deitate gradibu», Filium Patri submitten* saWJiiura egmen adduceue, aed virlutibus cireum-
tes; ac Spiriiue gloriam Filii clariuie minorem, stipantibus. Non aurum, non argenium, non m in
deLrabenlca; quin potius ipsi se una ac singulari lona habens; sed fiije, spe, ao chariiate, velut
deilate longe abdicanlee, extraneis alque absonis mundo prseslaritiore quara pro mundi ipsa ratione
opinionibus alii in olios merito incilaiilur. redtmitus. Non jpretiosae testes, DOQ mulorum
Eos enim, qiti amedio exerraverant, atque a re- convehendis sarciuis . mulliiudinera; noo aliud
gia declinaveranl (in qua uli viruis omnis» sic el quidquam, velexiguum» vel maguuni, iisex rebus
inculpala puraquo con&isiil, ac speclatur iidc-s) quas comportare morie est viris luxu inagnificis, ac
omnmo par erai, exeessibus ac defcclibus inha> carnts curam agcmibus, inferen»; eed Jesusapien-
rcnlee, i» iiiutietatisscirles incurrere; posireuioque f> liani ac leiiuilaleui; cullamque apoeiolis parcita-
in contrarieiatem di^idio, iniiiucitiastjiie prore- tem, nudrtinqne ac simpliiem ad Evangeliun (et,
]>ere. ldqtie adeu qiiemadmodutu istie, iu iis qu^e ut iia dicam) imparaiam pneparaiionem.
ad intiam DL>iiaU:m speciani, iia ι-ursus alilu, iu iis Sic igitur, tioque adveniens apparata, qualis eum
<|U33 ad Dei Verbi mcarnalioiiem, aiuiil accidisse : decebat, cui concrcdita apostolica functio esset;
ciim uempe alit ex Clmslo duptici nalura duos sibi priruuin quidem apud quosdam neceasiludine, qnae
Filios iiiducendos ecntiretil; alii in unam eum na- sccuitdum spirilum cst, conjunctos, hospes agit:
turam ex una persoaae laiiune cogerenl: cum par id autem ad magnae Anasiasiae (15) exigua? domits
esset iilic pariler, aique bic honeMi terutinis insi- proximas xdes. Una haec, quod vili forsan *che-
Elentes, luin simul dispescere, tum conncctere ac mart, pcneque inutilis videretur, ha*reti*Ms «eglocta.

6 1
P s a l . c v i , 29.

(15) HaiiG ipse Nieeias ogregio laudat encomio : avle illic sacra ac cullu Byzannnnm ; quo eliam
jaempe scaiorem ac seaiore Roma oriani, nec nisi niudo auclor vocat suaiu.
 463 NICETiE PAPHLAGONIS 461
lidolium, nc, piclalis cnttorum cxi^uo C O P H H addicta Λ labores ao perienla incidcrU; qtiantis Tnnitatis
mauscral. Anasiasiir, inquam, illius illustris, uc. raiisa rcrlaminilms porfnnntiis s i l , quanam, qu&so.
Hoslrac; virginiscorpore, virginisspirilu acmenln. gmmonis vi reprspseniaveriin ? Qitomodo prsecipuiiπι
Anasiastae quae oliin jam ingcus advcr&us diabo- quiddam dixerim, nec ila procul con&ectanda veri-
liim eiiuiio inartyt ii agone erecto iropxo, majorcm taie iverim? Qunmodo illius res oranes lentans
adversus diversas haereses Tbcologi opcra subinde enarrare, non faslidio gravem oralionem reddi-je-
triumphum revexeru; nempe expugnatis quotquot rim ; aut quomodo pleraque voleng oraiitere, non
conieniiosioreg erant, ac clarissima Oitbodoxig as- ingenli autfilores damno affecerim? IJIius plane ne-
serta vicloria. Cfssaria vox» aiqiie sententia, ut raulta paucis ex-
JCleniinexterius fispeclabili specie, aspectabili ejus hibeautur. IHitis namqne hoc parlium, atque indo*
iemplo (lum qnidem inveiiusto ac exiguo; per lis. uii sic magnifice atque slrenue decertare, i u
ipsum autem decure auoto, ac magnilndiiie: ipso et reriaminum magnificeutiain sermonis magiiiG-
sciliret quod nunc Theplogi nuncupalioucm s o r i i - centia exliiberc.
i i r n est) iosisicns amit>tes; inlerius auiem ina?pe- Cum jam igitiir pegsimi dsemones Graecanica i n -
«tabili meinis babilu, ipsi persptcue restirrcctioni ^ canlatione, ac errore, impurisque sacris, acomni
4;jirisio per Anastasiam incumbens, in ea SHOS va- impietaie, divinorum iposiolorum munere , ac
Hillatiies lulcit, confractos erigit, nttlantes conlir- Lriumphalibus praeliis rcarlyrum, cessissent; gob-
>uat; ac cvm persecuioribus grassaniibus vix spi- lataque idolorum nefarii cultu* caligine» ac vrra
lantesinvenissel, viiali actu acpolenMa adimplei. fidei luce reclum omnem aniinum collustranie oum
Hecto enim sermone atque doctrina lanquam ve- deinceps extraneonim opera pielatia cuitores bello
risgimo tritico bonorum anitnos esurienles replel; faligare non possenl, ipsos secum invicem Chrislia-
luundi&simoque inculpatae tbeologiae pane, longa nns concilantes; quiiiirno qnidquid in nobis debi-
farae tabesceniia peciora cibo recreat. lins erat errore abducentes, cormpti^qoe sermo-
Josephus quidem ille bealus, fralerna invidia nibus adversus eos qui praecipua pietale fulgebant
jEgypliis venditus \ ncc herae impudica? prsestigiis
e
iiistruentes» acri lile, pugnacissiinaque excita con-
jlelusug; sed carcere munito castilalis causa c i r - lentione, alios aliis c o m m i l n i n l ; fraudeque usi i c
4U4nscplus; visa somnia solerter dextreque inler- audacia, pariim qnidem suasorise oraiionis artificio
pretatus» iEgypti universae princeps, fruraenlique raiioiiibue sthipliciores dicto sibi audieules reddnnt;
largilor atque nulritor, nedum unius J2gypti acd f partim vero imbecillioribus iagraenu;g metuquev

et jam exterorum inaudiit. Gregorius autftm, non £ procaciiaiis perterrentes, impio ipsorum sensuieoe
f

ex fraterna invidia, sed Magni Basilii, fldeique per- submitlere conaniur.

jiecessariorum lioriainentig cedens; quinimo i i n - Quid igilur vir in divinis versatiesimus, accura-
pensioris provideniiae consiliis adducius, non abs tlssiruaeque Theologtje infracta columna ac i m -
eceierata berateniaia pudicilia; palam vero haere- mobilis ? Num nequissimorum pravitale minor ap-
ticorutn maligne agenlium insidiis appeiitus, i n - paruit? aut eorum omnino grassanlium vi cessit?
<iart}ue carcemm instruclos eorum dolos varios, aut quid modicume pieiate remisit? aut iliius causa
ac macbinameiita iiicidens, sapientiu^que doctrina mediocria pericula adivii? Haudquaquam; &ed
.poiiorie eonlrilos venanlium laqueos etiugiens, oon eorum audaciae, prudenliam opponens ; callidilaii,
uuam provinciam, aut urbem ; sed per unam, quse vafrisque consiliie, animi pra?geotiam ac fiduciam;
eub coelo sujit universas, bcoeiicio impartire mon- qutn potius, fortitudinem ajversus audaciam ac
htratur. temeritalera ; prudeniiamque adveraiie callidiiai«m
Ille igiiur ejtis cibi qui p e r i l ; hic ejus qui rnanct ac vafriiiem educcns; universimque adeo viilutein,
i n "ilam seteruam, di&pensator osienditur, arbiler- adversug eorum loiam praviiaiem infesia acie i n -
ipie magniticus, Atque ille quidcm, non corporalis strunns; sicomnino fudit, fugavitque, ac perexpii-
gulum« sed ei lemporanefe annonse ; idque adeo D gnavit, ut potius gemitam navis mare sccanlU, aut
eum frutnenla preuo venderei; hicatitem, noo so- serpeptig vias super pctram, aut volanlium aquila-
lura spiritalis, ac qnse coniineat animos; sed et in rum vestigium * · , ut babel paroemia, videas, quam
sseculum largus conviva e u i i e i ; uberrimumque, ac illorum impietatis saeculo relicta vesiigia dcprelien-
siite pretio pulchre esurieDlibus convivium propo- das.
siLusest. Qnamo igiiur mens sen&u nobilior, lanio Nain illi quidem unum id opus erat acsludium,
bujus illa frumeiui distribulio, prae illius praestan- ut mendacii quidem vim iufringerel; veritatem
lior, ui mea feriopinio» bis, quibus saiiae sinl animi autem propugnaret; atque ut a ecelesti.ssimorum
rationes, facile judicabilur. dissimilitudine quam alienissimus foret, consub-
Vcrurn erga quideni doiuestlcos Hdei ac neces- &iaiitialiiaiis autem opiuioni omnino adhserercl. His
sarioft talis cum esset divinug Gregorius, latis scm* autem utex animo eara excutienies, suo ipsorum
p*;r ad eos Labuit : qualis vero tuiam erga adver- errori lnsisterent; ac quidem veritalis prseconi, ut
earios enituerii; in quam mullos verilatis causa cunctos boni socios pro boniiatis indole habcre

B i
Gin. x x x v i , 28. β ι
Prov. xxx, 19.

I
4C5 ΟΙΙΑΤΙΟ X X . - tN LAUDKM S. O R E G O R U T H E O L . 40<T
p e r c u p e r e l ; m<Mndacti aoicm patronls^ « t i a n q u a m Α i n t e r p r e l e m , Sicut etfam Jesom, q u i ame Stephani
perduelle, hosteque u t e r e n t t i r ; BC t u m i l l i neccm ttetimonluin, i n - medio ipeo conclllo clamasaet:
k f e r r e , t u m quam docebat rceiaro fldem, c x s l i n - Ego, et Pater winm fumu» " t sufgentes lapidare
guere tentarent. Quem enim a n i m u m a b s n r d x r a - m l e b a n l u r , quanquam fecit is, ut incassum tapidea
litmes, a u t acliones occupato a d d i x e r t u t , sicquo imUerentur : pari ralione Gregorio qnoque Deuro
fornparaMis est n t qua leneiur praesnmpiione l i b e - P a i r e i n , Deumque F i l i u r o , ac Deum S p i r i l u m san-
r a r i n o t h , l a n q u a m Infen&os r e f o r m i d a u s i q u t r m c n - c t u m , unam D e i i r t e m , quae tribus personis cjusdem
dare t e n l a v r r f n t ; reprebensioneinque vibicis loco, snbsianiiae iliscrete ac velut dividue una consislat,
ac plagiu duceus, araarum crudclissimumque a n i m i eximie pro Theologi parlibus disscrenie, immeusa
consilio adversus arguenlem exsuscital atqne i n - rnbie a c l i , ac furore repleli priitceps haereticomm
agroen inque Hlis aniistes, lanquam suis eis do-
A c qnidem Theologo, divinse p r a d i c a l i o n i s ser- gmalis funditus tabefactali*, prsestaiitisstnmiii
rnones praetendebantur; nempe sermoncs ejusmodi, ibeologiae i n i e r p r e t e m , r e l u t sua opera, vique do«
qui nedum ad veram ealubremque T r i n t t a l i s fidem cirina? patem T r i n i t a t i s honoreni assereulftiir, ^pT-
proveherool, sed q u i etiani C l i r i s t i c l i a r i t a t i per d i t w s petunt.
mandatorum observaiionem (quibus salus a c j u s t i - Β Q u i a v e r o , qnam i i l i rnale impiigmibant d e i t a i r m
tia proTenire c r e d i t u r ) adjungerent. Ad Loec carnis ( ac dividebanl,. h%c r i l e pro ea depugnantcm, n u x i -
i l l i culta m o r t i f i c a t i o , jugisque o r a t i o , qua antinl lio fovebal; ac S p i r i t u s i l l i , qui i n ejus spiraUat
siimma plenaque e m u n d a t i o ; ex qua roentis i u Do- g r a i i a m , a d e r a t : ab homicidarum eum injuria l i -
m i n u m excessus **, d i v i n i o r u m i l f u s l r a t i o n u m pt*r- b e r a t ; illaesumque a lapiduin grandine fierrana, a i f
ceplio, coelesiinm splendorum s o c t e u s ; ac demura majora certaniina, ac perfectiorcs coronas praepa-
poliorum v o t o r u m a d i r a p l e l i o ; quihtifr Dei verus r a i . Udem namque rpsi ea m i o n e canvicti, p r o b r o -
horno absoiulus, ac q u i mentis renovatfone Cfirieli que affecli, a d a l i u r i r u r s u s f o r t i s s i m u m . i n pnlave-
flimilUadine quoto qaoqtte die ( r a n s f o r m a l u r , non ranl.prorsus^ueineluctabile vertuiUnr cornmentunv
t t t a ^ mintts deitate ac magnificentia, quam sermo- Nempe variis onerantes crimiiiibus, iisque urbis
nis atque doctrinae iHusiri ctaritale, \h q u i salute praHeclum, Pdei ipsa cotnmunione magis credulutn
d i g o i s u n t , sahitis exsistil praesidio; A r i a n i s autem, ac procliviorem accendenles, c u m et accusalores
ac q u i illis adjutoree a i q u e e o c i i erant ( p o r r o e r a n t etaluissent repente comprebensum Gregorium, p r o
adjutores consciscenda Sanclo nece haereticorum Irilmiialt sistuni. Atqtie, o s i u p o r e m ! ο iiigipieuiem
omnieGunous; n o v i i enitu haud r a r o v i i i n m vitio Q sceieralorura aggr«ssionem 1 Paeiilci probalissimus
a t i x t l i a r i belloque faliganda v i r t u t e , u t i d i c t u m e s t , discipulus» ac pacis miiissimus a r b i t ^ sediiiosi ftc
soci.iri conconlia, quanquam sibi ip^uni dissenta- p r o i e i v i c i i m e n s u s t i n e b a t ; a c q u i docemlo, j u x t a
i i c u m ac discors e s t ) ; bis itaqtie inimicilise, lites, d i v i m i m Apofttotura ** fidelem
% gernioonn amplc-
aemulaliones, i n e , ac qu«e deinceps magnus P a u - cterelur, lajtquaiu q u i aliena a iiile, ac liiereiifis
lus" pridem percensuit carnis opera ; ac quod prepria daceret» ab impiis calumnta. insinnilabaLiir.
ouBium supretiium m a l o n r u i esl, caid^sipsa accu- Stabal aulem v i r strenuus^ velut SQdaliom cuipiam
t a b a i u r i i i b i i defunclorie. ac n o t o r u m ; non quasi t a n t o . magislraLui, i u d i c t -
Atque l i i * p r i i n u m q u i d c m maleDcae dialecticae queassisterei.
sermonibus lunlanlee, litigantes, v e r i l a l i s t u r r i n i Qnonam modo Sciie apteque, w l p r x f c c t i supt>r-
dejicere molientes; velutque praesidio, qua poJle- biam, fastumque auiimi, ac scrmoimtn arrogan-
bat sapientia eulnnoti, sermonumque ac dicendi fi- tiam ; aut v i r i prudeniiam ac lenitaiem : cert;imqtte
ducia ; ac tanquara duro saxo firmoq ue, v i r i m a - ad eum ac e i q u i s i l a m satisfactionem verbis cx(>e*
gui fidei, procact irrueiiiee a u J a c i a , exque i t n b e - diam ?
c i l l i i a t c a b a c i i ac i m p u l e r u i a quJdera ailorientes,
y P B A F . Quid sibi v u l l , heus l u , quod sic pr^-
pra? v i r i u m auiem exilitate v i c a recedeuies ; q n j n D magnificaiu augusiissiraamque civitatem seditiosis
poiius c o n t r i l i , ac vebit ptilvis vento ac t u r b i n e , moliiionibus ttirbas, cum pr.csertim exlraneas at-
a l i i ejus sermonis s p i r i l u , aesliva area excussi ac que bospes exsistas ?
v e n i i l a i i ; c u m absurdissinium v i d e r e i u r novos j a m GB£G. Cui ilie : Quuenam i n j u r i a , quaeve adver-
cum eo sermonum iuire congressus, q u i o m n i palaui sum n o e / i n q u i t , accusaioribus divulgata* r u m o r e -
sennonis ac do&riuas visuperaret» l a p i d i b u s d e i n - que sparsa sediiiosa moJilio ac peuilantia ? N i h i i
ceps leniabant obruere. enim m i h i ejusmodi r e r u m couscius s u i n .
Ac sicut boxnicida Judaeorum plebs, Stepbano PILEF. Quod, i n q u i t , i n a m b u s vcrbis atque p r o -
ad eos u n u m v e r b i i m prolocuto , e
; apertos n i h i i - fanis, incorapositam plebein ad res novas e o l l i c i u s :
rura ipsi coelos ac F i l i u m hominis ad P a i r i s d e x -
t viderisqiw m i h i lurbas ciere, qui imperiiorum
teram ee videre, c u m aequalem c u m Genilore hono- ac insipientium l i b i aninios addicas, atque a ! se-
rem prolis ferre non possent; coiainemes aures, d i t i o n f i n (quse bisfaciie succeudalur) oeslroquodam
moxquesurgentee, lapidaveriiiil ibeologije. sacrum iinpcllas.

w
I I Cor. v, 15. " G^lai. v, 20. * A c l . vn» 55.
R a ?
Joau. x, o0. ·• ΤΗ. i , 9*
467 N l C E T i E PAPHLAGONIS 468
CftEC. Enimvero, a i l rursHS, seditiosaj m o l i i i o n i s , Α u i w m corpus, unusquc spiritus Chrisilani oninee
nirbaeque popularls l a n l u m abest ut u l l i ipse sim ageremns " ; jamque adeo non ex alio a l i i , alioque,
auctor, quaiUum qui olim m o r t u i , a vestra civilate scd ex Cliriato.omneg t u m nuncuparemur, l u m
ac repablica extranei a g u n l . O l i m enim (neqae mc essemus, q u i ad unam eamdemque spem v o c a l l o -
quisqoam arrogantiae fa&tusque insimulet) o m n i sae- nis p a r i l e r currereraus ·\
culf, fluxseqne gloriae c i a r i l a l e s p r e l a ac carnis u n i * Quia vero nonnulli, animi potius p r a v i l a t e ,
Tersis cupiditatibusexcassie. snlique Cbristo fcedere quam inscitia, si certae v e r i t a i i , clarisque itfglimo-
adjuikctas, ac q u i ejus lege Spiritus agi m a l u e r i m , niitt, ac auctoritalibug o b n i t u n t u r : puta i i s , quaR
ab o m n i diecordia ac r i x a n i u n d u m meip&urn ser- ad F i l i u m spectant, quod Dei sermo cuoa esset i n
r a r e c o n t e ^ d o ; nec solam pulcherrimam pacem p r i n c i p i o , erat apud Palrera * , e l Ueus e r a t ; q u o d -
e

solus ego amplecior sed e i cunctos totisviri-

t
que U n i g e n i t u s , e i quod m sinu Patris. Ego, l n -
bua ewn amplecti, cum Paulo ·· bortor at-
qnft, in Patre, et Pater t n me ett E t , Eyo et
ιμιβ s u a i k o . Fore enim ut sine i l l a nemo videat
Pater unum lumui**. Quod item s p l e n d o r g l o r i a e M
f

Deum.
ac flgura paternae substanfwe, i d e s l , imago i n v a -
ΡΒΛΡ. Quid vero, i n q u i i , quod ei aiiena, ac pro riabilis, dirine Paulo pnedkalus est; necnon
bsereltcis partibus doces? Noiuie vobig sufticit fides, ^ aliis, quibus eadem deiialis natura a s t r u i i u r . Quae
eiii ei magnus imperaior astipulatur : orauisqae d i - vero spectant ad S p i r i t u r a , quod Dominus e s t ,
l i o ac civhas asseniiiur ? Sotusne Jldei novilaLem quod m i n i t , quod sibi l e m p l u m efficil **, ac d e i -
Htaturug es, orbemque satus i n gentenliam tuana ficat; quod o p e M r i eum s i c u l i v u l t S a c dona d i -
pertrabes ? viiicre lestante Scripttjra 1
p r o d i t u m e s t ; quibus,
GRE<;. N i b i l equidem novum» i n q u i t , aut ab apo- aliisque p l u r i m i s , ejus quoque c u m Palre sacia,
slolica fide alienunt, vel 'ipee-cogiiavi u n q u a m , vel unaquo domioalio o&tenditur.
alios d o c u i ; sed quaecunque, j u x t a sacram S c r i p t u - Quia i g i l u r nulia t a n l o r u m Spiritus l e s t i m o n i o -
ram, audimmut, It cognovimu$ ea et patres ttostri f r u m retereotia d u c t i , ncm h o r r e n l crealricem ac
narravttunt nobit Iiaec senitinus, haec l o q u i m u r : effectricem omnium cau&am creaiis accensere;
in his pcrmanemus, quae credidimus, ac nobig c r e - iiuntque crealura n e q u a m , q*ii omni pudore se-
dita fiunl, scientes a q n o didicerimas 8 1
. Non b u m a - rnoto, naluram omoi superiurem d o m i i i a t u , i n eer-
nig cogitalionum raiionibus inconcessa , iisque viiutein arrogantia ac superbia detrabanjl, nec t x
inaccessa u x u i m u r : neqne n a t u r a w n u l U verbo- soipsis hacteous iutelligere T o l u e r i n t , cum a n i m i
ruro γ! explicabilem, ac quam nemo intelligat, d i a - r i n i e r i o r r a t i o , atque notio ex nrenle nulla passione
l e c l i t i s inelliodis pensitamua. Neque enim ut q u i :IG fluiione, nulla lemporis inter capedine nascens,
busdain moris est, prceter ea quae sacris nobis atque a gignenie inseparabilis, q u x q u e i t e m ser-
nracnHs exposila s u n l , conlumacius quidquam pra> monig prolaiione ad sensum t r a n s i t , ejusdem cum
ftuiniinus. Omnis i g i l u r q u i ex Deo esi, nosiramqne menle b o r u m parente nalurae s i n t ; vero eliara p r o -
andit vocem, ac quam loqaimur veritatem agno- pins ccrta quadam ratione q u i ' e x Patre l u m i u u m
«cens : non nobis&impliciler, sed ipsi ptane, nostra velui c o x i e r n a quaedam germina exsistunt, ejusdem
oper», v e r i u t i accedit, eique c o n c i l i a t u r . nierito naCyfre cum genttore debere e x i s l i m a r i .
P I ^ F . Qtiid e r g o , i n q u i l , videmur l i b i non ex Id vero ΐιι causa est, ut ipsi ab eorum nos c o m -
Deo ac v e r i u t e uos esse, quod vesiro con$ubsian- munione» velut qui adversa veritait dogmata i n d u -
liifi non admodum asseutimur : neque enim ex cant, non i o j u r i a abscindaznus ; nec decretis acquie-
Scrlpturis babemus, m ei c e n o assensurn p r & b e a - seamus*, ac impieUtihug assensum pra?beamus, ne
mus. Quid vero l i b i , q u i » e c imperatoris decrelis scilicet parem illi» blasphemiae conderanalionem
con&cnlias, inque tanlum pptnionis fastum vecors su&iineamus, quidqnid o r b i nunc universo i m p e -
evaseris, nec cum tanio episcoporum coeiu con- rare v i d e a n i u r ; eisi vulgo videantur episcopi, elsi
c o r d i a m c o l a s ? N u m t i m e & n e i n te ipse grave aliquid Q sublimea scdes conscenderint. Nobis siquidem, ο
ex contentione inconsulle arcessas? speriandc, imperalores non p u r p u r a , sed v i r t u t c
G a t c Decebat quidem, ο ptaefecte (qna mansue- nobiles atqoe i n c l y t i : non a u r o , argenlo, p r e t i o -
tudtne, blandaque lenitaie respondit Tbeologus) Mssimisyue capillis, vel atiro compactis c u r r i b u s ,
unigeiiifi gloriae non i m p i n g e r e ; nec adver&us d i - seu magnis exercitibus augu&ti ac formidabiles,
vini Spirrtus honoris a;qualit;ttem etaios, illius m a - sed ftdei sinceriiate, veraque ac genuina erga d i -
]e8i'alena spernere : nec denique tanla l e s l i m o n i o - v i n u m Numen affedione. Episcopos aulem non cos
r u m D«glecta copia, quibus P a l r i bonore coasquah- omnino babemus, qiii saccrdolalibus prsefulgenl
t u r , detcriorlbus animuin opinionibus inficere. Sic stolis, aique ir>fulis; sed q u i velut podere, i d est
etiim traa fldei conTessione, meniisque concordia, l a l a r i , etiam v i r i u l e amicti s u n l ; rectamqne fiiiein
iribus eancliflcationibus velut sublimes Seraphim, velut rationale j n d i c i i *, et veritatem, e l mamfc&ta-
unam dominationem, ac Deitatem laudnnles 9 t
t
Uonem i n pectore, animique precordiis goslant.

" Hcbr. x i i , 14. Psal. L X X I I , 5.

, 0
" IITim. iu, \ L * Isa. γι, S. " I Cor. x , 17; I Cor. v i , 17.
9

·* Ephes. i v , ·• Joan. i , 1 ei 18. · Joan. x i v , 1 1 . » Joan. χ, όϋ. * I l c b r . i , 5. ** I I Cor. t n , t 7 .

4 9

4
Act. ΐιι, 2 ; I C o r . νι,ΙΟ. J C o r . χ ι ι , Η .
B
Exod. x x v i n , 4.
8
 469 ORATIO X X . - 1N LAUDKM S. GREGORII THEOL. 470
Sic antem animatus, ac cuin Ua de bis senuam, Α m i l i t u d i n e . At Gregorius (quippc qui nnn ncscirei
giquidem ingruenlia T r i n i ' a t i a ergo pericula, ac ojus cogiutiones) admirandam adversits omnia p a -
exsilia, crucialus, mortem (vilae acilicet i m m o r l a l i s l i e n l i a m oppouens ac longanirailalcm, baud secus
argumenta) deirectavcrim ; l u i n vero reipsa i n n u - ac inlurgentes Bpuma*, decumanos iajuriarum
m e r U me dignum morlibus ac periculis existiiua- fluclus e l i d i l : eed ei i d m i n i s t r o r u m imidtae o m -
verim. nem malignitatem siniflra^ue molimioa convcllit.
A i a o t praefectum, his e i eo auditis, v i r i &apieniiam I n fine autem ea, quse i n censu erant, non d u p l i -
roiraquadara ratione v i r l u l i c o u t e m p m t a m a d m i r a - cia recipit, sed raullia parlibus a u d i o r a , velut s c i -
tamesee: sicque adeo plebem pielaie c o m m o l a m , ac licet bonus ille eervus, acceple p o i e a U U super dc-
diviita T i c t a i n praedicatione, u i i n g e u t e m clamorem ccm civitales, q u i o i m o insiar lidelis ac prudenli&
e x t u l e r i t , ac nedum tlieologiae nomine Ueatam pra> oeconomi *, ipse quoque (nec magnum d i c t u , ) o t n -
«lieaveril, verum eliam illic primo Theologum a p - itibus qnae auol Domini sui pnppouitue. I l i n i m e
pellaverit. Sic n i o i i r u m prorsue l l i e a l r u m c e p e r a i ; aitlem pre^dicalur j u s t u s , sed eiBcitur : Tbeologus
fiibique judiciurn (auditores acilicet) addixerat. A r auiem t u m eflicitur, tum magiuRce pracdica-
Gregorium quidem curn revereitiia domum r e u i i - lur.
Β
aiese; accusalores rero u n i i s p e r objurgasse, ut
Hinc T r i n i i a s , haud secus ae lampas t r i n o fulgpus
qtii ad caosae momenuiro argtieudo v i r o n i l i i l a t t u -
l u m i n e , e i i m i e i n e o accensa, ιτοη jam sitenlii mo-
l e r a i i l . Hinc eliam ille, u l d i v i n o prodituni eloquio
dlo premi sustinebat : non j a m ad eoa indulgenlia
eet, roajorem * i n plateU agebai l i b e m i e m , fldeo-
utendum a r b i i r a b a i u r , quorum imbeciliior e r a t a n i -
tiusque palam Loqneba'ur. Omnis enim animus,
m u e ; sed s i c u l lucidissiinus iste s o l , j a m lerrae so-
c u m certamina necdura a d i e r i t , plerunarjue f o r m i -
lotus s i n u , inque Ivorizontem l e r r a superiorcm m i *
dare,«eque pugnse eubducere; lucia auiem defun-
catHibus radits lantisper p r o m i n e n s ; bactenos q u i -
d u s , auctusque victoria, fortiter ac smmue amat
dem snmmos nroutiurn vertices sensum luce. per-
agere.
fnndens, densa (eitehrarum ad lerrse cava eontru»
Homo sane illius Au$iies ac bealus Jobus, p r * dit: paulatimque promovens, outnliio caliginemr
virtulis praestanlia irmdio&us diabolo reddiius, diastpat atque dispellit yniversumque orbem t e r n e
illique postulanli t r a d i l u s , i t y e r i s q u i d e m , omnique
m a n d i c o m m a n i iuce o b t r i i m i m p a r i U ; msi q n i d
priug snbslanlia n u d a t u r ; tumque etiam pessiniis
ex eorum genere eai, quae nociu pasctintur, nec
corpore ulceribus caeditur · ; ad haee v e r m i u m labo,
solis radios ferre possxint; «icnifflirum comparala^
acuiisqueainotus doloribus; ac, cum uxore demen- C
iH l u r i s excellentia e o m m non lam i l l u s l r e m r vrsi»,
tia I&quente, atque amicis imprudentius, uec pro
quam d e l e r a i u r ; ant propter meatus inferendaB l o c i
r e i indole conaolantibus usus, nec l u i n i m u m e m o l -
non idoneos, ncc salis explicalos u l splemloren*
litua esael, vel ullam prorsus Deo stullitiain dedis-
recipiant; cuJa6modi lu&lra subit, ac "pelrarnm
aet, magnifice c h r o q u e prapconio i n fhie ceriaminuin
specus. Sic quoque Gregoritts ν q i i i n poUus q « « i i *
celebratus e s i ; ac quod o m n i u m pn&staniissimuin,
t

iHu v e l u t o r b e solis rutiLoquiescebai T H n i t a s , p r i -

i l l i u s voce p r e d i c a t u r jutjlua, q u i e tnrbtne aique
m o i n raente aublimiores itlu&lraits, (umqtie omnem
nubibus i l l i r c s p o n i c b a l . Hic auteiu, nulla mala
a n i m u m lnce d i g n u m amabitt seienlia repieus, fe^
semulalione, atque livore a b l a U s u b s t a n t i a , scd
r i n u i n omne pecius, senauntque affecius a raiione-
Cbristi lege erogata i n pauperes o m n i iacukate;
alieni alumnum. terrie ,abditit obecurum iradit:
nec decem duniaxat coitfcriiin f unoque momenlo
nempe nou ferenlem dhrini radii s p i r i u l e m iliii-
corporalem l i b e r o r u m perpeesus i i t l e r i t u i n , sed i n -
a t r a t i o n e m ; atque ideo dWinam repelientein Iwcenr,
innnerabiliiitn a n i m i labem labescentibus dolore
visceribus sustinens ejns, q u i e x p e u e r a i , ira ca?dt* qucnl vel malo n a u t r a genio, vel a n r m i pravitale,

tur;nee vero aolum corpore, quin polius medio excsUeniiam bonitatte suwipere non pos&it.
Speo pertore, atque animo durioreplaga afflciiur. ^ £rge c i v i t a t i quliieni, Inque ea agenlibus, alque
T e n i a t o r etiim velut annie, atque jacults, nequis- civtbu», quae i n Gregorio e r a i i r i n i ' &otia e x o r i t u r

t t i m o r u i n d e n t i b u s , Hnguisque, velnt acutts usus lux; provinciae autem, ac q u « extra s u n t , ilMus

filadiis t li»reiicorum loquendi liceulia, atque p r u - d c s t i t o u n l u r l u m i n i s c l a r i l a t e ? a u l riciniS q u i d c n u
r i l n conlinuc lanquain mucronibus, f e r i t ; p e r c u l U - nec longius dissitia Uieologiae apleador- i l l p c e l , a i
que h t a s p h e m i i e a n i m u m ; a l q u e e o r u m o p e r a . q u i s i - eoB autem q u i procut r e m o i i s u n i , aC exlrema
innlatailde, a m i c i t i a m p r o f t l e b a n l u r (in q u i b u s e t i a m terrae occupant, aermonum graita nort aiungit t
fuit Maximus Cynicus; cujus pro Cynica indole su- aut pervenli quidem eiiam ad itios, obscare CamenT
p e r c i l i u m , morumqne impiuleiniam»ac insidias t ve- aut clare quidem, at uon flrraiter, et <it peiennet Τ
l u t c u n c t i s notae, d i m i l l a m ) o i n n i , u l y e r b o d i c a m , H a u d q u a q u a m ; sedcuncta i b n u l p i i r ^ a t , l l l u m l n a i ,
machina, ac arie commode, Incommode admota, perflcit. Purgat quidem haereaie piacnla, eos q u i
qua ille folgebal, veriialem redarguere, sibique eam igitoranlia o i i m t e n e b a n i u r ; cximia? Μ cocleet s ;

vindicare l e n t a l actionis iteccssiludine, ac pro st- p r x d i c a t i o n l s divinis sermonibns, l l l u m i n a i ; augu-

* Prov. i, 10. · JoU x i i , e i c , 4 2 . · L u c . x \ \ 17, t

 471 R l C E T A PAPHLAGONIS ~ 472
stLssiniis diviniesintienaluraecjusdemconjunciionis Α edoctus, veri qnoquc tabernaoufi figuram ex um-
radiis concilians» periicit* bratilis forma ibi conluebatur. liiic candelabrum
Won rae laiet eo provehi orationem, ut, qua ex- et memam; illic aras et arcajn, aliaque coele-
curril prolixiiate, jaro nause?e flal; quamobrem stium simililadine assumpla, ftgurae ralione vir Dei
duplici dislraiior affectu, htncqne inde siudiis se- conspeciu usus serio coniemplabatur. Haec vero
<*or. Nam metus qurdein ne jrferisqae molestior, ac Iribulibus tradens, ac sacerdotiura quidera Aaroni,
deoori inscius videar, sennonis mihi impeium ϊη- gerniano corpore, germano spiritu prabens; dueis
hftel. At quid patior? quippe eliam alias eum re- autem prsefeciuram Jesu famulo concredens,omni-
railiere non sinit, qui cogil amor, vimqtte facil : que operum ipsius ministerio ex consilii divini ra-
lotumque pecHus expugrtans, sibi palam addicens. lionibus expleio, sic vitam caducam, mortique ob-
Is namque Theologi (um sermonum magnillcenliain, noxiam deponit.
tum dtvinam moram prseslantiara longiore verbo- Sic quidem Moses; isque (ut paucis complectar)
rum ambitti eispatianiibue comparalionihus cla- ejus instituii vit&que rationis morius fuit. Quid
rtus animo euggerens, ul in eis mente immorer, ac vero Gregoriua? Nonne sacrorum parcniuip, sacra-
plura loquar, evincit. lissima protes eluxii? Nonne i& quoque saeculo
Esto igitur, eliam cum Mose pro virilf nostra lauquam fiuvio expositus, Spiritus quidem signa-
B

inagnum Gregorlum diligenter comparanles, binc culo fiscella comniunitus e » i : sseculari auicm &a-
T

quoque antisutis praeclare geslorum ampliludiiiem
consideremus. Mosc» inquam, illo, qui sancta qui-
dcm Abrabami radice germen progemtus &it meiu-
qiie Pbaraonis- infans in Guvio exposilus ; ac Pha-
raonis Oline visus elegans, in lilium palam ndopta-
tirs fuerit : quique adeo hac ex rausa omnem
i£gypdorum scierittani doceatur, nec tamen co-
gnalorum dedoceatur araoris a natura viro. Idcirco,
pientiae elegans, dexlerque tndole YISUS, atque io
Glium ei adoplaius, in ea erudhur, atque prsepara-
v tur?Nuin iliius sensum bumilem ac superslitio-
nein lubentissime fogiens, sublimiori contempla-
tione, ac magis e pielale usus est ad eapienliaai
raundo superiarem ?
Non commigrans velul Moses ad montem Ma-
dian , sed saerae aninti iranquilHtalis, ac iroper*
e

((uod educaniibus haud &atis apquus, exque animo turbationie veriicem conscendens; nec ekut ille,
pflectus, depreheHsus «esel, se fuga proripiens, at- morialem sibi conjugem assumens, sed perfeelae sa-
que ad Madian montcm iransiens, ultcque uxori pienliae amore incensus, ejusque graiiarum corona
lcgitimis copulatus nupUis, pecudum pastur efFectm eximie ornaitis; nec pecudum rationis experilum,
sit; &eque rerum contemplationi impendens, quan- f* sed raiione vere uieniium probatissimui pastor ef-
itim homini videre coucessum est, HI rubo Dcum fectus, si quis alius morialium Invisibilem v i d e l ; 9

Λ iderit. ac revehu facie contemplatus Domini claritaieni,

Is rursus in j£gyptum cum signorum virlutibus lum coniempbtioiie, , t u m poienlia replelur, atque
i e

nussus, i£gypiiacique animi duritieni expHgnans, iii istam miailur jtigypium. Blittiiur vero ut popu-
mulliplici prorsus eos verbere ac piaga afiligit, i n - lum Uomino pecuiiarem acquirorel; atque a cali-
que bracbio excelso populum saum liberat: ac giuosa baerciicorum ignorantia liberaios, ad luci-
qtiidem ab vEgypiiaca morosilate redimens; ignis- daitt ϊιι fide vitentiura verilaiia hserediiaiem iraire-
que columna, nubis ducens, eorum in lerram ferrel*
promissam ductorem agil. Tuin, mare Rubrumdt- Virga quidem a Deo minime in manus tradiia I I .
vistim, siccis eis vestigiis iler explicavit; idemque quin ipse poltus virga virtutis efllcilur tiivinitue
rursus in seipsum confusum persecutoribus inte- missa. Virga uiique, non quse in seduclarem ser-
t

riius simul, ac sepulcrum fuit. Hinc mpes dirupta, pentem iransformetur sed qu;e in formam Cliri-
flumina profundit; lignumque aqBtrum sanat stum refereutein, ac meniem immuietur: non quae
amarUudinem : ac quideia Armaraenlum aviculas aquani poiabileru ϊιι sanguinem poitii inutilem ver-
pluil sicut pulverera; ccelo verum pauem, 5pisso D t a t " , sed quae potabili docirina, salsam eorum
imbrc, demittit : aique exiensae nianus, iunumera abslergat. Non quae ingruente replilium copia, ea-
fujjanl hosiium miliia; Deiqacjusla seatemia, po- que edacissima adversarios confringai* ; sed qiue w

pulum murniurantem vicissiin neci Iradil. eflicacibus vivisque sermonibus durissimam mcn-
Quod omuium maxiinum, maximamque habet lem atque supcrbara velut flagfllo cadat; aliis
/adinirationem, ascendit io montem excelsum so- quidem vulnus ac plaga lum«iis non suapte i n - t

lus, dierutnque quadraginta jejunio corpore mun- dole, sed iiloruin morositate, qui omni ulcere i n -
datus, animo expiatus, tremenda Dei coram ani- sanabilius invidia ^ulnerali ac foedati ess^nt "; 1

madversione, prastanliorique in specie igitia appa- aliis consolatio bona, fulcimealum ac graiia. Ac
riiionc, atque Tocibus, ac lubis, lanquam in sym- quidem alits, inslar grandinis, ignisque ingruens,
bolis, dignaiur : lapideisque labuiis inscripias leges tum densilale sftnnonum, lum divinorum igne sen-
accipiens, atque varius illic sacrificiorum ritus sorum, cotitumacium aniinos consumebat ; aliiu 18

7
Exoil. i i , 5. « ibid. 15. · I T i m . i , 47. » If Cor. m, 18. 11
Exod. iv 2. (
» Exorf. v i i , IV 20.
13
?al. civ, iO. " E\od. vai, 2; xvlr, 2!. 15
Exod. x, 5. 1 6
Exod. n , 23.

I
473 OllATIO XX. - IN LAUDEM S. GREGORII THEOL. 474
ι
v e l u i r o s e caelu l e n i t e r s t i l l a n s , aensihus u l florc- Α p r a e s i a n t i o r e i n q i i a m p r o scnsus r a i i o n e Oei vieio-
r e n t , p r s e s t a b a i : a l q u e a l i i s q u i d e r a lenebrae p a l p a - nern nacttis; non fragore mugieitUbus vocibus,
biles p r o s t a b a l ; a l i i s l u x m e n l i s s a n c t a , ex l u c * \
l T
tubisque aerem v i perctuientibus* vebementiusque
quae o m n i m a j o r s n n c t i l a i e esl, abunde cffulgebal: a u r i b u s i n s o i i a n l i b t i s ; sea s i n e s l r e p i l u , alque le-
quin polius, qui l u x c u n c t i s vera t u m i i e r e t , i n n i niter, et leni ac quieto D e i S p i r i i u i colloquen»,
e s s e t ; a l i i s q u i d e m H l u s l r a m J i v i p o l l e b a t ( i i s .scili- illiqite congredtens, ac s i f e n l i o m a g n a s s u b l l t n i u m
cot q u i «use menti» o c u l o al> ejus f u l g o r i b u s m i i t i m c d e c r e l o r u m voces p e r c i p i e n s : n o n l e n e b r i s ac ca-
abhorrerent), aliis obscurandi, qui propria mentis l i g i n e o b d u c t o c p r p o r e , sed s u p r a q u a m ignoli i n -
debilitaie veram clarilalem obtueri non possenl; comprebensionis n o l i t i a obtecto : n o u p r o c e l l i s ac
qui lurem quidcm, ut immicam refugerenl; tene- turbinc vcntisque flautibus, sed divini Spiritus
bras a u t e m l a n q u a m s u : i v i s s i m a s silii deligcrenl. n i n l l i o r i b u s a u r i s p e r f l a n t i b u s ; n o n coelestium i m a *
A c a l i r - r u m q u i d e m u i e n l i s r a i i o n u i n ac a c t i o i i u m g i n e s , ac figuras, nec verilalis obluetur umbras,
p r i m i i i v a , a r g i u r t e n t i s Confutans exierminabat ; w
aed ipsa s a c r a i i u s d o c e l u r coelestia, i p s a m q u e clare
aliorum autem incoDtauiiiulas in Cbrisd saiiguine veritaiem cernit. Symbolis e n i m , ac u m b r i s Mosi
aniinas conservabal. conspectis a d ea qujae v e r a s u n l inlelligenda usus,
Idcm ipse ignis c o l u m n a ac n u b i e e f l i c i t u r ' ; Β ac per ea
v
ad i p s u m claie tegislatorem devecius,
prccati caligincm dispescens, virtutisque laborem v e r e g l o r i a m c o n l u i l u s esl, nedum posleriorurn Dei
r r i r i g e r i o lemperans alque leniuns; velutque nubis ( q n i b u s a Deo s e c u u d a , i l l o q n e a u c l o r e c o n d i t a o b -
rore, Paracldi consolatione, spiritalem Israclem scure s i g n i l i c a n t u r ) , v e r u m etiam ( n i audenlius l o -
l e v a n s , a i q u e ad supernas m a n s i o n e s t r a d t i c e n s ; ac quOr) anleriorura»'; ipsius, inquam, exsislenlia
n>anu q u i d t - m excelsa sseculi m a r e i l l i s c i s s n m , i n - prueeunlis s u p r a q u a m i g n o l a m i t i f t n i t a l i s n o i i l i a m .
noxie I r a n & m i u c n s ; eos v e r o q u i d e i u e n i l ac f u - V i d i i autem Dei c l a r i l a l c m , non brevi lemporie
r c u i i in e u m i m p e i u , otnni apparatu insequeban- Riorula factam c o n s p i c u a i n , ciUjque abscedenlem,
inr, i i i eo suflbcalos relinquens, p u r i s s i m o ipse sed quae s e m p e r i l a c o n s i s t a l : nec v e l u t ille, in
salvandorum coelui, c u m roagnifiio virtutis com- pctra p r o t e c t u s f o r a m i n e , »ed in uiiigenito Verbo
i n e a n t , ad beatas s a l u l i s sedes d u c l o r praeibat. palernain coniuens g l o r i a m , i n F i l i i S p i r i l u eximie
Fitpetra"; revera etiim spirilalem peiram , e i F i l i o c i r c u m f u l g e t u r . V i d i l quae p e r l a b c r n a c u l u m ,
non sequentem, ipsique c o m i i e m , sed i n eo ma- jnque i l l o reposila vasa i n y s l i c e signiiicabantur;
n e n l e i » , C b r i s i u m vilse l a i i c e s m a n a n i e m , h a b e b a t . q u t n ipse p o t i u s v a r i o v i r l u l u m c t i l l u i h & o l u b i l e se
L i ^ n u m quoque efficilur» p o l u i i o u l i l e m a t q u e Q l a b e m a c u l u m Deo e x b i b e n s , e t i a m a r c a m animu
a u t a r a m baereseon d o c t r i n a m i n rectae Me\
t dulce- suum r c d d i d i t ; arcam scilicei, non qu% baberet
dinem m u t a n s . Manibus aulem nun interdiu exten- i i n i a m auream sed quae c o r a u r o r u l i l u m , p a n e m
sis 4 ac quae graves deprimcreniur, aliorumque i l l u r a coelesiem g r e m i o c o n l i n e n s * N o n quse v i r g a m
o p e r a s u s t e n l a n d c b e r e n l ; sed m e n t e i n D o m i n u m a m y g d a l i n a m , qua3 l l o r u e r a t , l a p i d e a m q u e ac f r a -
jugiter sublata ac e x c e d e n t e , l u m v e r u m s u f f u l c i e - gitem t a b u l a r a ; sed quse e x p o l i t a m menlem a<-
bal Isratlem, tum verum fundebat fugabatquo inviolabilem, vereque Dei digito Bcripiam, con-
Amalec". legcret,
Alil aulem, ιιυη pane q u i p r i m a luce e coelo I d e m p a r i i e r c a n d e l a b r u m s e p l e m babens
i !ucer-
pluens, p l u s c u l u m ascendente eole m o x c o l l i q u e - nas c o n s t i t u t t u r * , q u i e c i l i c e t s e p l c m S p i r i l u s d u -
9

s c a i * ; nec a v i u n i c a r n i b u s i m m e n s a c o p i a i i n b r i s
v nis E c c l e s i a m i l l u s t r e l . C o n s t i t u i t u r et roensa, pa-
insiar depluentium, sed scrmonuin abundantia nem i l l u m surome m y s t i c u m p r o b e e s u r i e n t i b u s ap-
atque v i ; turo n e n i p e m a g i s s p i r i t a i i u m ac d i v i n o - posiuim babpi)S *.ConstitiiiLur
a
eiiam altare, nedum
rum,eque s u r s u m , a i q u e s a p i e n l i a quae de s u r s u m ihymiaiualum, v e l u i s u a v i s s i m o s su(Iitus> p r e r u i n
est» s u b m i n i s t r a n t e s u p p e l e n l i u i n ; t u m c o r p o r a - j n g i t c r liosiias s u b m i t t c n s v e r u r a eliam hclo-
Hum magis ac naturaliun», ex l e r r e n a , ac quae sae- D c a u s l o r u n i , p i e i a t e p i n g u e s a n i m a s s a c r l O c i i r i i u ία
< u l i usu (Oinparatur, inlelligcntia, i i t e n t i s q u e so- ipsn fucUuis M
.
lerlia ilti collectorum His igitur, q u i rectt ac I d i i m quoque m a g n u s p o n t i f e x effectus, n o n u n -
fl.leles essent, t u m a l e b a t , Lum r e c r e a b a t ; qui a u - c t i o n i s oleo c a p u t b a r b a m q u e d i l u i l u r , sed S p i r i t u
l e m murmuratores» ac Deo d e i r a b e b a n t , eos mise- exsultationis m e n l e ac animo sanclificaiur. Nec
l a b i l i ac deplorandae m o r i i t r a d e b a i . v a r i i s luuici», l e r r e n a e m a t e r t a * c o n l e x t i s p e r o r n a -
Non in m o n i e m (lcrrae s c i l t c e t , q u i in sensum t u r , sed v i r l u l u m v a r i e i a t e , a n i m i l u n i c a v a r i a i n -
c a d a t , t u i n u l u m ) per breve t e m p u s st*cedens Oeique t d u i i u r ; ac v e l u t Aaron ilie tiniinnabula**, con-
i l l i c u s i i s colloquio» , 11
l u r b i s so rursus legislalor ciunura apostolicie sapientiae soniium assumens,
p e r m i u e h a i ; scd s u p r c m a tbeologiae consc^nsa spc- ita s a n c l i f i c a l i o n i s s a c e r d o s , a l q u e bosiiae novao sa-
cula, non dierum quadraginla v sed j u g i j ^ j m t i o ; c r i f t c u s n o n por s a n g u i n e m , sed per &piritum fa-

" E x o d . x , 22. E x o d . x i i , 20.

1 8 1 9
E x o d . x m , 2 1 ; x i v , W. · · E z o d . x v n , 6. ·" \ C o r . x , 4 .
E x o d . x v , 25. «· Ernil. XVII, I I . t v
E x o l . χνι, H , 13. " Jac. i u 15, 17. Evod. χιι,
t 3. M

" E\od. x x x i i i . 23. " I l c l i r . i x , 4. S 9

E x o d . x x v , 5 1 . » · l»a. x i , 2. » E x u d . x x v , 23, l
" Exod.
x x x , I . ** E x o d , i v , 27.
475 VICKTiB PAPHLAGONIS
clus esl. Non enim ex umbra rerum, scil ex teri- Α
lalis raiione; nec juxta ordinetn Aaron, sed qtia
raiione diviuus Paulus, regai Evangelio defungens;
ac, sicut magnus ille ponlifex Jesus Chrisiue pro
suo populo victiiua faclus, precesque offerens, non
eemel in anno in sanciie sancloruro versabaiur;
scd incessanier spiritali atque coelesli aliari pro-
pinquatis, inde nobis ealuiem operatur.
In eum moilum, ntidutn Moses Tbeologo eiem-
plum eflkitur, verqm etiam Aaron : in quod aspi-
cieitg, quaDiuui veriias umbram ipsam figura desi-
gnanieoi praecelbl, tantaoo, arbiiror, illis iltusirior
ostendiiur ac perfecdor, Quid vero? Qui eic borura
imiiatus vilam, adeo iis superior clariorque eluxU;
nuinasequeniiutn propbeiaruna alque jusiorumimi-
talionedefecii? aul alios quidem aliis viriuie claros
imitatus est, nonitem aiios ? automnes quiilem, ali-
quo umen pra?ripieiHepalmara, ipsumquesuperante,?
aut paribw» modis viriuiem gessil? aul exiguo a se
lulervullo, proximeque Bfcuudas vinutia refcrentes
illos jeliquh? Miniine geiuium. Qui eoirn Moysen
propbetis omnibus, ac iis qui ltges lulermti, longe
praistantem, adeo antec^llil; qaanlo magis reli-
quo& abuudaulia iiiaguiikenliae gratiae superabil?
Verum ad ea quae cominua serie ad ejnsviiae' ra-
ttonis monumenlum spectani, operae preiiuin iieruin
orallonetu reducamus.
loterim Gregorio hisce impenso, ac dum errantee
quidem oves reducil ; quaerit autera quse perie-
8 9
ranl, ac Coniritas alligat, uii sacrae prcpheiiifi ver-
476
injuste auteof Ecclesiis eubwotos, locis proptii*
reslilueret.
Porro ul auspicaiissimo exordio dclatum impe*
rium iuirel, duo baec ut eisequalur diligenter eni-
tilur. Quaenam illa ? Ul nempe oe'cunienica synodo
Nic<eae Patribus decreta coufirmans, quae euccre-
veraut b&resum noviiates exslingueret, Ulesque ec*
clesiasiicas dispellcrel. H*c Magni Theodogii prima
coDsilii ralio ; ut autem Gregorium in Conslanli-
nupoliuaa sede collocaret, id illi aecundum opus,
niiiil priore impar, aut quidquam seguius curatum.
Gregoriu» autem, qui aniimim- omni superiorero
ambitione haberet, palerni&que viaceribui erga
gregcm affectus essel, coocessam quidem Ecclesiam
Jibentigsimue recepit; inireauiem sedem, hacienus
differebal,PostealaiteD, vi quidem, atceesii nihilo-
iniuus episcoponitn voits, cum aliorum plurium,
tum Anliochiaeprae&ulift; magni ectUcei HUu9 Mele*
l i i , qui mulu pridein ac slrenua sancl^ TriniUlis
causa fertur deaudasse cerlannna. Uujus divinit
judicii*. pnobique imperaioris idenilenlis v i , ac
iidelium civiunl adactus obsecrationibus; qnin
divinis polius ob&equens nulibue, sd celsan), pro
auiistiiis inunere praelalionis ftedem, evebitar. Lu^
cerna super candelabruia eubiiniis collocaiur; ac
praeilicaLor, spcculam sublimiorem aggreditur.
Quid vero?ao quapraistat regibusul regntiU super
terram ac tyrannis ut domimmlur lerr»
4 beaia
Trioitae, auaciuique dc terra ioopem, ac <k sier-
core elevat pauperem , BOD eliam probaUasimiini
w

bis proditum est: vireniibusque collocai pascuis, famulum, ipaieque rebua perfectissimuDD praesulein,
ac ?erx refectionis aqua educat ; omnique (tum
l7
iu pooliQcia seuo collocarell
quse ad actionem moresque* tum qux ad ildem Atuemo illegUime, conlraque ac sacra Ecxlesiae
pertinet) lanquam berba letbifera alqtie noxia, regula sUlutum est, ad lerliara eura arbitrelur iraus-
ipsa» iniqoitate arcens^ super semitas ducii jusli- ferri sedem. Nam neque ea res iransbtio e&t, sed
tiae; ac lege sancit, oon temporaneam corpori* electio, primaqne ac unica in urbe augusta pru
eiDuridalioneni, sed sensus carnis mortiflcationem; episcopi dignitate, atque mmtere sedis collocatio.
nequc rilum quo iromolandx animalium viciiraae, Nam quod printO^asirais, uli dicebam, prafecius
o&lendit; sed Spiritug vivificaiionem, quse per Odeiu esi, id soluni ptpniotionis causa fuit, cura iteque
exstelit; ac veiut sagiuis solerilseime Anomoeorura eedera receperit, nec omnino illic ordinaverit, ut-
coida ferit, velutque tucidissimis radiie, sacro- lamve mysiicain inilialionem pro antisiitis pnrtibue
suactia doctrinif suie, eiectis lucem praetendit; de cekbraveril;quod uempe viculus ad eustentandam
rcjM*nte snlvilur ruilque lyraDiiis, ac legitima im- episcopalem sedem essel omnino inepius. Maziun-
perii poiesus designaiur; ac irapiorum quidera zenam autem cathedratn quondam curavisse, cuin
poieetas penhus «timinalur, piorum autem reliquiae l ) pater illius episcopus esaet: at non ejus creatum
liduciam sumuni; haereiicorum merito supercilium esse episcopum, aut sedem illam unquam susce-
deirahilur, Deique populo cornu salulis su-cita- pisse. Solum auiem Pairis horlatu ac ju&su, ut
lur " alque exsurgil, imperaior clenienlissinius (sacri minislerii defeclum impleret, sic Ecele&i»
iniAlnrumque odio propensissimus. Is, duo opiitna curam gusceptsiie, ulsenects fulcrum, ac palernae
secuiq conililuii; mnerape, quiirinam monarchiam ioibecillitatitf suaientaculum audireu Iia vero Μ
evcri«re viderenUir, probrum bonore couimutantes rembabere, eiiara ex iis per&picuura eei, quae ipse
evcriew; qui aulem pari honore, naturatn honore ad Gregoriuin sibi cognorainem scribit (14), luier
parem » atque apqualem supra q u a m honorarent, omnet tienim conttat me non fla&ian&i, $td Sasi-
aique colerent, bonore exceptos erigeret, alque morum anlittitem creatum fuiue ; tametti in patris
ooa qni sedes viinscenderant, spreiim submoveret; reverentiam, ei eorum, qui wpplket hoc α me cvtt-
V Peal. XLIT, 8; Hebr. i, 9. · · EcclL xiv, 10. " Execb. XJHUV, 4, 5 scqq. 17
Psal. xxu, 2. t H
Lue.
1,69. P r o v , v i u Ιδ.
M
f Psal. cxn, 7.
w

(14) Epist Billian» edii. 42.

477 ORATIO XX. - IN LAUDEM S. GREGORIITHEOL. 478
tenderunt, ad breve tempus, quasi hospites prwfectu- Α celebrante *\ frequcns contluxil; nec sic plena ant£
ram *%tcepimn$ Quod igitur pater inorlalem vitatu eum uno tolius populi coiiTentu Pavidi coacia ce-
m

divina commuaverat, vacanlem jam iuventum di- lebritas est, tum,cum arcaut quiesceret locata fuit
vina Sptrttus graiia, vilxque ac docirinae huinaiia alque diposita, ac in illo ingrcssti conflatam fe-
niajore praestanlia posiea claiissimum efleclum, runi ; iiempe Gregorio sedem adeunie. lia qui-
u

hi urbis auguslse aolio quanUim oculis ronspicmim dem qui recla fulgebani flde, lalis quidam cursus
eral, consliiuit; quanlum aulem animo aspeclabile, ac alacriias eral; al neque baereticorum agmen a
oibis terrarum bouum Paslorcnw magnumque an- communi illa popuii gbimoratione aberat.- Aderant
Lisliiem praeficit. 3iilein»atque alii quidenijntus animo invidia dis-
Operae prelium antem ut nec ipsum inmindse &ecal»anlur; nec lamen praviialem ii» lucem pro-
setlis taoeanius modum. Postquara enim divinum ferebant; alii more canum in rabiem acti» j a m
illud ac salulare, praecepium aique d^crelum per- ctfdis avidi irruere, atque necare incilabaulur; sod
vulgatura e»l fore Tbeologum in sede cullocanduin; Dei occulia m a n u , cunetaque conservame, f i r r e n s
perinde vero acdicas, quam is Trinitaicm Deum illecortiin iiiipetus.inbibebainr. Atque illi quidem
pradicabat; videre erat unireream propemodum ^ in&idias, sirues, iurbas ac sediliones, innoxiique
aimul crealuram, illius subliraaiiopis ergo ac pro- sanguinis effustonem animis cogitabant; Triniiaa
vectionis securo ipsam moveri. Tunc eniin, arbhrpr, aiitein (quippe boni amans) defensorem suunt
coBlorum \irlutes omnes, niente, imutateriate, ac propugnatorem, ab onmi lutum nequiiia ser-
inaspecle, praeeunies, eequentes, stipantes, pro vabat.
sacro divini presulie ingressu jucunde applaude- Vidisses illinc utrinque congresstones fien, po-
bant : omnea proianorum daemonum turraae, gnasque committi, Anoinoeis scikicei, tanquam ad
quotquol aeriam regionem circumeunt, acquotquot ipsos &pociantes, Ecclesias viudicautibus (V\6 eniin
locum lerrae viciuiorem adeptae, Ικκ* sibi siudium qui longiori leinpore possedcrinl, velsi injusiissioia
p o n u n t u t hominum genus seducant, infcrna festine possfSsio 6 i l , baud raro cx coulinua solummodo
latibula eubibant, cum micautia diviui Spirilus detentiope bomiuum judiciu rata fides eucturrit);
f

tulgelra noti ferrent. Ooinis vero piorum civUiin Homousii aulem defensoribus easdeui mordicus
ccelue, tideli imperaiori ex fldei pieiate comes, nio- rclineittibus, velul qui recens Oei Tiutu, piique fa-
numentique maxirai fe&tiviiatera anli&liiie ingres- vore imperaloris, Tbeologo opiimo prsecepiore» ac
euni ducens, epleudide ovan&que in sacrani pariter tesUiore,ceu legiliina h^reditateillas adepti essent.
edem irrumpebat. C Vidisses illic sacrum illud meios reipsa praesti-
Vidisses igilur illic populi universi plausus, tum, nempe, jusli quidem coruu exaitaium in
victoriae cantica; ac quibus Deo, quibus iinperatori gloria; peccatares autein vidente?, et irascenlcs,
grate& exsotverentur. Yidis&es virus.feniinas, senes, et slridenies dentibus, ac tabescenies ; eorumque
pneroa, servog, heros, hoiniflum aHatem omnem, periisse desideria . Non cuim futurum erat ut in
M

oiane insliluli genus qui soiuariam, quiqtie vulgo longum lempus falsilas rcluciarelur ac obsisieret,
liilam vitara agerenl, sacerdol^s ac laicos, ex omni neque^ ut veriialis adversuiu sc aciem ad exireinum
fcrme hominum, quod eub coeloesl, genere, haud siistiiieret: scd sicul biberna lempestas» sive bru-
aecus ac fluctuum eruplionein, couflueuies, influen- male ftigus, piocut adlnic morante sole, aique
tes praceuntes, occureantes, impellcntcs, in adver-
t ausiialeru versanle viam, laie viget, onmemque
tum peltentes ac qui pellerentur, gaudentes omnes, constringit naiuram, ac premit ; illo autem ruisui
omoes gestienles, jucundo omne» animo, bonumque ipsasjam ad aquilonem dectiviores detcgente par-
cerlamen cerUntes. Ne quidcm \irgitiibus fas v i - les, alquexsiivuiugyranle solstitium, clarioresque
debaiur ui saero illi epeiiiaculo deessent. Ac vero ac mora Hrmiores radios iminillente, iucalescit,
hac, bonesia graviiato oi>eriap, sacra fesiive septa spiritusque ac viiam rcsumit, quid<tuid in rebus
invadcbant. Cunctts certaineu eral, piaque conten-^esi, vereque laetius dilucenle, bruma iacile, I r i -
tlo, alii ut antistitem prope accederet; i l i i ut \h
f gusque exolescit ac dissoWitur, inquc inlcrnos
qui prope aceetlebanl e vicino succederel; alii, ut secossus atque latebras vicisuim cogilur. Eodcm
vel eminus, ingressus viderei, velul hinc quoijue fere modo, gravem illam haeresum, ac qnam mo-
commodum atiquid percepiurusesspi. Animus enim l e s i a m caliginem, atramque lempeMatem, baud
fidei sensu, ei qui creditur mente conjunclus, dum s o c i i s a c c r a s s i B s i m a t n hiemem, nubemque Ecclesiis
vel ejus umbram procul apcculando adverterii, cu- affusam, ac pionim prernealem corda, Grcgorii
pidilate agilur» gcslit, omnique siudio ad ipsuin sermonuln radios, velui e solc, Cbrisloia eo ma-
conteudil : ac velui quodam niajoris amicitiae sti- nente proinicantes; clariusque ac lucidius efftil-
mulo, conspeelu usns, corpore eiiam» ul iia res gentcs dis&olvisse ac consumpsisse; alque Eccle-
f^rat, ouitUur amato conjungi. six Hrniamentum in stalum diei fulgoribus lucidum,
Non sic Jndaicus olim populus cirra templum ac pacis claritatem iransmutasse.
Hirrosolymitanuti^ Salomone dedicattoncni illius Iffiijus vcro cortum aiguinentum, ac coftjcclura,

4 1
I I Par.vu, 8. " I I Reg. vr, i. " Psal. cx», β, 10.
 479 NICETiS P A F H L A G O N I S 480
. quas ante sacrum i l l o m ingrcssum m aereut effusa Α t a t i s t l c c r e l i a ^ p a r i t r c d a l i t & t c i u h n itlere aniiuo,
densissima caligo ac oiwcuriias esi. A i u b i Eccle- operse pretiunv ducrbant.
siain ingressusesl, universa civiiaie ac imperatorc S<>1 e i Juna,ocitlisqaUleai coitspictia, haudquaquarrt
una comile , omnique Ecclesia; coetu decantanle cursu i n h i b i i a sunt. Quorsum enlra ? at q u l n i e n l e
landum cantica, ae d i v i n o anlisiUe i n sedecollo- sol i n l e l l i g i l i i r , non seuiel, sed i « p e r p e i u u m , . s n - -
c a l o , cunctorumque vultibus praefervido lacryma- b l i m i eliis m e n l i , ac coolum pervadenti assislens \
rtim imbre perfusis, compunctis scilicel oronlum quiu ύ cjus sapUniiae quae saeculi usu pra?ftUtur~-
a a i m U , nectantara beneftcii v i m siccis oculis sas- Iticidisslma spede velul Jlunae j u b a r effulgen», v i -
cipere Yatantibus ; u b i denique clanior, gaudium, clorem adversus t>ei hoeles, ac triumphaiorem *
commielaque trisliLia ac supplicatio, unlversi po- f a c i t : qulbus nect dalis, quam possederanl t e r r a m ,
puli gestu t h a b i t u oreque e r u p i t ; solvitur s l a i i m uempe Ecclesiam, po&sesslone a d i l .
densissima ilta nox ac tenebrae; tuxque s p l e u d i - Possidet, tnqua.i», adilque baerediiaiero, non
dissima conforltm eilulgens, haereticonim quldern qu.e diiflnat, atqne facile d i l a b a t u r ; sed slabileni,
spes i n obscurum I r u d i t , p i o r n m autem exceplis alque ad f u t u r u m ssecuitnn c o m m i g r a n t e m , ncc
corporibus eiiatn anitmitn claritate p e r f u d i t , βχία- eaiu duulaxat quae \n l e r r l s , atque oculis con&pi-
perante moeslitia i n j t i c m i d i i a t e m h i m i u i u q i i a n U m B
cua e s i ; scd per eam, ad co&lesiem Jerusaletn,
ccdenle, atque conversa. Sic n i m l r u m Doniinus, ltberam illam M
( p r i m i l i v o r u m sciiicei Uecle-
queinadmodum eos q u i ipsum r l a r i i l c a n t , ctarttate
f siam k p
) transiens ; non solus lpse sed cum coeiur, r

augere, sic q u i spernurit, spernerc consuevit. turbaque Ipsi c o m l i e , pro rata cujusque lalMirui»
ratione, palribufi asciiptas incorrupias sorles pos-
Admirandus q u i d e m Jesus, Israelis b e l l i d u x M o -
sidcndas consequltur.
flis loco creatus, siccoque vesligio c u m omnibus
Melle ac lacie ftuere l e r r a m promissam, S c r i -
copiis Jordanc transmisso **; alque adversus gen-
pturse Merae teslimonio proditutn est * » ' ; G r e g o r i i
tes regcsque fortissimos i u s t r u c i a acie, belloque
autem, mel q u i d e m , tbeolegiae dulcedo ; lac a u t e m ,
comparalus, sic incruerita v i c l o r i a evertebat q i u d -
doctrhia jygi laiice manans. Vel mel quidetn r

q u i d incurrieset, ac par erat everteret, ac pessum-

v i r l u t i s operosus labor, queni a n i m o r u m c t i l i o r l
daret, quem A l l i l i s s i i u i dexlera cum p r i m i s prote-
inslar apis argumentosse, lat*orisque lenaciesimae
gcbat. Unico lu^ai-um clangore, robustissiraa con~
abunde euppedkabal ; lac vero, lnrgissiraus, ac
cussa moenia c o r r u e b a n t : lutnqiie urbes intepra3,
q n i n m i m e n u i r i e n d o esset, sermonum laiex. H i s
c i v t u m q u e omnis conferta rauliiludo exscindeban-
, , enim t oplinii» divinissimisque r a l i o i a b u s commo-
tur : b e l l i c o s ^ i n » reges impressmne facta, uedum c ^ E c c l e s i a m r e b a U

armis,sedet coelo l a p s o m m Iapidum fnstar g r a n - Η > Μ | | | β M | e a J ^ ^

1I11.Uimbrecaedebantur q u i n et i i , p r a o a n l i u m ^ m a l o fcal Η β Β € n i m i e m ^
ve.sparum aculeis , dire pungebantur. Quodque
4 4

r u m , sed accessionem c u r a r u m , angorem y eoliici-

majus ac iiisolenthis, sol s u b a t , i u n a inliibeba-
t u d i n e m , ac laborum exsuperanliam, pr^feciurara
lur * T
ipsuuaque coelum Israeli aderal Lelli sub-
ducebat, unam vcro a n i m i j u c u n d i l a t e m noveral,
(

bidio adveraus insipienles depugnans. His Dei

d i s c i p u l o r u m pietatis rationibus profeclum ; uuaio
providentia curaque excisis, eorura eubstaDiias
corporig refectionem ac l a x a m e n i u m , secessum
ac facultalwt i n funicuto d&slributionis, per m a n u m
ad loca ab b o m i n u m usu acconsuetudincremoiiora;
Jesu, c o r u m l e r r a m , ac qutdquid ditionis fuerat
in seipsum conveislune, animi r a t i o n u m diligentiam
dividentis, partibus adibanu
ac curam : qua n i m i r u m men& i l l i ad allissimas
Gregorins aulem veri Uraelis sacra praefeclura assnrgeuscoiitemplaiiones, u n a i u Paracleli lubens
concrediia, vetut amne rapido glonieranles aquai, habebat con^olaiionem; reliqua autem a n i m i obie-
p r o l i i a s s t u l i e i m p i o r u m uugas innoxie l i a n s u i i t - ctamenta.riccorporis reiaxaliones, crassioribusalque
lens ; quod e( ipse excelsam m a i m m valide p r o t e - ' ad corporis raliones magis comparalis, projiciebal»
gcntem baberet, lanquani civilalcs ac oppida, Nara cum his t r i b u s , hominis animus oiunis ca-
HlegHima^ h x r e t i c o r u m sodaliuics coatusque, cla- pialur ac insolescat, itempc gloria, d i v i t i i s , v o l u -
rissime sonanlibus suae tbeologise i u b i s , repfeme ptate ; nec inanis gluri<e fasiu ac superbia elalus,
solo a l l i d e b a t . forlesque biaspbemiarom patronos, IDCIIUS rationibus nvovelvatur ; nec pecuniaiuin
ac anListites, lanqnana saxorum i c i i b u s , dcnsaque amore eniollitus, animo c a p i e b a i u r ; qxiippe CIIHI

grandine, coelesiibu^ sensis confringebat;
dcnique multo vesparum examine» crebris eermo-
nuui suorum aculeis saucians, alios quidem oronino
periraebat, quotquot scilicet longe m a i i t n a
riiate a c i i , praefracte cun» Deo pugnare audebant ;
alios vita donabai p o i i o r i , quolquoi n i m i r u r a v e r i -
velut a lctieris ipsis unguibus ejusmodi r e r u m cupidiias
oatiiis ilti exsiincla esset. Ac neqne (quod plerisqne
U!>u venit) variis venlris voluptatibus viciu» c o n *
leme- cedt:bat : sed omnis j a m r i t s m o l l i o r u ac v o l n -
piaits fragili fluxaque jiicunditate excussa ita ta*
boribus acsudoribus v i n u i i s c a u s a seseexcerccbat,

* Jo^ue 1. 1
fc
" Jjsue. χ, I L w
Sap. x n , 8. k?
J» ue. x, 12.
s
w
Gaiat. iv, $ 0 , « Hebr^ x n , 2 5 .
481 ORATIO X X , - IN L A U D E X S. G R E G O R H T H E O L . «2
m iili quam maxime opportunum eft>el Davitli- Λ Cnni taudaiorias ac quae de Dei hominit in carne
cum illud proferre» propler nimirum Dei labiorutn ncgoiio sunt oraliones lego, quibus sacras solemm-
*
8 9 Mtes eiornat, Dei reveru vocibus Ectlesias illumi-
8erm<mes, Tiasee duras custodisse . M
nans, atque obieclane, cum Etiain coelum l e ? o r
Alii quidem alia futicli virtute, aut d m n x p a r l i - f

igneaque eioquia haud secus ao flammeo» currug

cipes facti graliae» solam forle quisque suain
setaiem bcneticio afficere v e l i l : Gregorius aulem hi
«ο laboravii, aique operain posuil. ut non S H «
duntaxat aeuii, sed el cunctis simul deinceps f u -
tnris divinam graiiam Dei exemplo cxplicaret.
Sacris eloquiis Huminia infiiar ex ejus lingua
fluetuibus, doctrinaque ore uadita, ad ipsum
adeuntes nunquam demereri cessabat, arguens,
increpans, obsecrane pietatis decretis ad sapten-
tiam componens, sernionibue verilatie. aptaus
inscentiens, guhtimis ad Dominum tollor : ejnsqne
eiiam mclolem, quara Eli&a-o iribuit, cogilo ;
quinimo, quae ilJi comes esi, duplicem Sptrilus
1
gratiam.qua nedum impielatis flueiUo inbibenlur* ,
verura etiam sleriles anims fecundia&iinse reddun-
lur ; ac quae per tidei pravitalem interierunt, cre-
dunlur vitam recipere
Cuni auiisiiium laudes, ac n i a r t y r i i m ; ad ba»c
eliam, quae iUitis moribus instituendis adborta-
t

atqtie insiruens , cunciosque ad contemplationem Uoites exsiant; divinse ejus sapieniis varieiaiem 9

piirhcr ac actionem expediios agilesque reddere muitipliciaque ac diversi generis opuscula, ac lu*
maxime cupiens. Conscriptia aulein sacris mouu- cubraliones ineiro soluUqueoralione inecum per-
t

nieiiiis fuluros deiuccps per selales aediflcans; in iraclo, Salomonis animi profundum contueor ;
iis, evcrsos con&labilit» fidelesconfirmat; sed el os quiu ei prue illo, ac majus aliquid possumus dicere.
omne fremens, ant quod futurum est, qt fremat Nam Salomon quidem, cum sapienliam, reruni
loqiti adversus Deum iitiqtiilatem ob&lruit* scilicet scieiuiam petiisset, ac accepiesei sic
T a n u vero Gregorio exacii sermonis, ac veritaiis elcmentorum iudoles, animalium orlus, plaiiUriim
cura, cum venustale, inciiatione» perspicuitate, ac diversa genera, ac eorujn quae eub sole sunl, aut
gravitate, ut quanquam multi saepius a saeculo fiunt, operaliones viresque ititellexisse pcrliibitus
oraiiones conscripserint, aut divinas enarrationes est, ut superiorum exstiterit nemo bac illi scieiuia
ediderint ; quanlum sielta a solis claritale, tantum par, aut post eura surr^ciurus sit ".Gregorius au-
universi ab illius divioa prjedicatioue ac eloquio, lem cum humaua illa sapientia n i h i l , ac cerle
vique sermonum, deliciant. Ego, quantum licet parum quid a Salpmone deficeret; oa ceu rudi*
pro v i r i l i , dicam* Q nienio ad divinam eapienliam usus, lanlum illa
Cum in oraliones invectivas inctdo, qtiibus is Saloinoni praecelluit, quantum Salomon reJiquis
Juliam prsevaricatotis confutat dementiam, nnmi- pi^fulsit. Ac quidein ille, creaiorum se conlern-
niimqtie genlilium infelkitalem ac vaniiatcm exa- plalioni dedens, perspicacem in ea animi vim
g i l a t ; ac quibus eorum Deos, ac demones trariucit, insumit ; btc autein ex crealts ad inuomprebensi
Gedeonis gtaditmi video, aul illius trecemas tubas, supra quam ignoiam jioiiiiaxn Uausvecius, smn-
atque lampa les, quitms alieHigenas exierret, ac iti nieqiie mysticam ac abalrusissimam nactus incom-
1 1
etnporem v e i l t i ; propriisqiie ipsorum sermouum prebeDstonem, eaque apprebens^, ipsaiu in ea
84
aiqusaciiouum Jaqueis, iimecti faciu A m Baracb conlemplalionem sisiit.
1 0
Jfpbteque ensehi ; aut ^amsonis mandibulam, Ac qoidem Saloxnon multiforniem ac dividuam
qua bosles milieni percus&i collidebaniur aique naturse docius rationem, iuieiligeniiae abundanliam
eadebant **, mullis libris editis produxian! prodilus est : Gre-
Ciim i n eas, quibus F i l i i ac Spiritus Deitabsm gorius aulem naiuras siipra quam divinae Unilate
l i i e t u r , qnibus alienigenamm decreium omne ac Triniiate eximie p^rspecu ac inleilerta, sermo*
atque doctrlnaio exscintlit, ac prasertim Macedonii nis pulcherrimi v i , ac illustrante Deitatia graiia,
Ariique ac sequacium impudenlem amputai bla- D cuiiclis simul sclatibns divina alte cdisserit. Aiiiue
spbemiam,siatim admirandi illius UavidU facinoris ille quidem, ea, quse saeculi usu consisiil^ eolerlia
meraini, iriplici lapide funda rotato alienigenam ac solliciludine elatus, ac carnis prudenua viciue.
percutieiilis» aique procax illud caput ampulanlis, qoam procul, beu 1 ab spirilu recessil, eonim
9 7
ac salutie eornu Israeli erigentis : aut Samuelis nomiDcqnm sibi deligeitda putavii ( « e quid iiefao-
itlo siiperiorum loniiroum, aique fiilgurum, vehe- duni dicam ) viluperio dignus At Gregorius,
iiicminmque e coelo imbrhm», quibus is insipienlcm qui Spit-iiu Dei agerelur quanquam ad «jysmodi
Israclem erudiebat ' · : aut ignis Eiiae, quo holo- sapienlias pelagns evascral, facile tamcn ac leni y
M
causia ac ligna consnn»psit ; uli ettam postea aura navig.il, divino scilicet Spirilu per sptriia-
iilo duorumqiiinquageiianorumprincipamaudaciam lem disc plinam, viucque inslilutionem ad coetestem
coniritit ant ejus ipsius gladii quo propbeias supm-cetesiis sapieniice ponuni ipsum dirigente ;
M
confusionis ( i d est, Baal) justissime inleremit . cainisqne affcciuum ac libidinum, ianquam fln-

> k
••Psal. x v i , 4. •» I I T i m . iv, 15. " Psal. n ?. ( " Judic. T » 20.
T Judic. i v , 16. " Judic
x i 32. ** Jiidiv. xv, 15. " 4 Keg. xvn, 40.
t ·• I We». xiu 17. w
III Reg. xviu, 58. IV Keg.e o

3 β ί 4
i , ». " III Ueg. xvm, 40. " IV Heg. ιι, 0 srqq. » IV Reg. x n , Η . ^ IV Reg. i v , 16. ' U Paral.
4 d
i , 10, « I I I lieg. i n , 12 ; i v , 50. l i l Reg. it, 1 seqq. V Kom. v m , 14.
483 Ν Κ Ε Τ Λ PArilLAGONIS 484
ctuum insurgente v i natatu s u p e r i o r , alque emer- Α eorum ip&i consilia s c q u a n t u r ; maluiilque stLi oo&
geus, tutissiroo e x i l u anirai p r o p r i a m navigalionem addicere, q c a m u l i i pietalis lege ipsis addicanlur.
obsignavil, ac elausit. Jpse vero, c u m bactenus oinnibus placere susiinuia-
Ppslquam a i u e m , quam sibi propositam habue- set u i quod i n ipso e r a i , j u x l a magnuru
t Aposio-
rat b i p e n s i o r i s i l l i u s consHii aciionem, faustuin lutn * omnes lucrifaceret ; quod amplius est, ve-
T

finem, ac pro ejus diligemiae, ac spei ralione c o n - l u i s l u d i i libidine placendi, ac assetilalionis crimen
venienlem, vi.dit accepisse; o m n i scilicel pnpulari submovens, difHaiisque ; necnon ejus quain a m a -
tuinullu ac coulentione, Anoraoeorumque linguae •erai a p r i n c i p i o , coaiumnamque babuerat, p h i l o -
i m p r o b u a t e ac conlradictione divisa p r o r s u r , atque sopbiaesupra inodum desiderio accensus ; unamque
consciesa ; oninique sacro Orihodoxorum coeiu s d e i n , supernam scilicet. u u l l i i o v i d i » exposiiatu,
aacri» Eccleeiis r e e l i t u t o , sicque v i r t a t e ac fide ac inlraiisferihilem ; ^ulcnt bujus labcrura
a d u l i o , u t s u p e r eos divina o m n i n o efflorera san- mercedem, ejus ascensum, proque illa sessionem,
ciiAcalio conspicerelur A d e r a n i quidem quorurn sciens ; quem bomines honorem dcferrent, eper-
adventua exspectabatur praeslantiores episcopi n i i ; lilibusque expu&ham sedium celsitalem voleotf
aique p r o c e r e s ; aderant, non u l Ecclesias colla- cedens ; ac Valc Ecclesiie, Augustisque dicens,
psas erigerent ( j a m enim sacri a n l i s i l t i s sudoribus ^ urbanis se l u r b i s , ac negoliia e i i m e n s , ad l e r r o -
id ante praeclare p r a s t i t u m erat), sed u t i l l i u s acta nam haetenus pairiara c o m m i g r a t .
coofirmarexit. Won u l m i t a n t e m ildem Orniarenl illuc ilerum reversus , paternaque Ecclesia,
tc aiabilireot ( quam ille faciis ac sermonibus ameulium labc purgaia A p o l t i n a r i s l a r u m , alque
adamaminia comniuniverat), sed u t ejus de Deitaie domesticis lldei i r a d i i a ; ac t u m exinde, i n terrae
d o c i r i n a m calculo approbarenl. Nee u t Gonsubsiau- auguium solitarius secedens, a b e x i e r i o r u m s e c u r i s
lialiLatis gloriana iutic Spiritui* d e f e r r e n i , D e u m - oniuino collegissct ; Eccleeiarum quidem praesides
que pariter ac P a i r e m F i l i u n i q u e assererent, sed per epieiolas coDutabilicndo c o a g m e n t a b a t ; ipsc
U L omnes c o m m u n i syflragio, illide tlivinis praedi- vero poiioris v i contemftlaiionis, absolutissin;aque
caiiouibus consentireiit. pbibsophia supremo desideiabili consuestens , ac
Quod tinim magno prius t o n l t r u i fllhi *» conccs- ipo arcanorum praeceplore utens, omuem l u m i l g o -
a u m e s t , ad U n i g e n i l i gloiiara declararet, ac prae ralium sacrorum symbolorum expressius pevfd-
reliquis Evangeliorum scriptoribus, ipsum Deum ctiusque veram n o i h i a m d o c e t i i r ; tuna c l ipaara
c l a r e praedicaret ; quamobrem etiam scite T h e o l o - symbolica o m n i repraesentatione superiorem , i l l i -
gus noncupatus e s t ; hoc ipsum ptane, buie quein Q qtie e m i i i e n t e m , \eiitatis ecienliam.
landamus, quod ad Paracletum a l i i n e t , p o 3 l e a A l i i quidera proplielarura, aliis i n S p i r i l u v i s i o -
d o n a t u m esl. C u m enim alii a Deilate extraneum uibus v i a n i i n i reclrice ac menle i n f o r m a t i ; aique
iraderent ; atii componcrent quidam Deitati, u l alii cquidera super aolium excelsura e i e l e v a i u i n " ;
tamen palam Deum n u n c u p a r e n i , Induci non pos* alii animalibus quadriformibus veciuin, fnvisibl*
eent ; sed vel suse ipai i g n a v i s , vel i m b e c i l l i o r u m lein conspicati 7 1
; ac niotfo quidem e l e c l r i , modo
atiimis ea lemperaUone consuterenl ; solus bic> iguis specie * ; aliasque rursus bumana euin forma
T

p r i m u s q u e fere pne omnibus S p i r i t u m Deum Patri Cuh8iderantcs , 4

9 t v a r n s i i g u r a r u m s i m u l a c r i s , ac
ac Verbo consubslaniialera perspicue ac valde diversi generU Γθά-mis tanquam q u i per naturani
ctare fiduciaque pr?edtcavit ; cujus e l i a m liberae nulla c e i i o specie formaque designelur, eilque u i t i -
pnedicalionis magniticeniissimum praemium c o n - versorum auelor, alqiie ea ratione pro eo ac v i d c n -
t»ecuLus est, ut qua aliia prsestai excellentia, les r a p i u u l , indulgeniia cuncia suboat atque i n d u a t ;
Theotogi nomen nancisceretur, a u r i scilieet l l i e - tanquam i n aenigmaiis obscurisque ropraesenialio-
eauiis i n n u m e r a b i l i b u s , cunctisque preliosis l a - n i b u s , o m n i vacarilero q u a n l i t a i e ac q u a l i u i e , i n
pidibus longti c l a r i u s . aulecessum vidcbant. Hic autera, omniura simuL
Sacro i g i i u r episcoporum c o e l u , universaque D visionmi), quas seorsini singuli aspeciaruy^ i l l u -
c i u i a i e , quod Ecclesia vicloria p o i i i e t u r , Id vero strationes, viinque biiicerissinie edoclus, omniqiie
ejus cet lantininn, l a b o r u m , sermonum faciuus, ccu Evangelio exbibilae v e r i i a l i s l u c e , a l i i s s i n i * con-
r c r a o n i u i majoreiii fide teslanubus, eique m m a i i o - lempiationis compendio i m b u u i s : aique vcV ris
c i » i n m e u u g c a u s a m asciibentibus, ac velut d i g n u m fuiidamenlo, nova jtla super^ediikaiasacra ecientia,
praemiuin aubiimi eum sede collocandum opcrae- omnis plenitudinis sapieniiae Dei va&culuui, sedea-.
p r e t i u m ducentibue ; ipse negoiioiuin ecclesiasti- que efficitur. fn Christo quidem omnein p l e n i l u d i -
e o r u m , t u r b a r u m q u e penaesus ; ad hsec eliain u l lietn d i v i n i l a l i s corporaliier intiabitare c r e d i n i u s ; τ β

de ejus institulione ac sede ortas discepiationea- i n hunc a u i e m , l o i u m per S p i r i t u m sentiious G b r i *

v i i a r e t , eaque i-aiione Ecclesiarura pacem procura- s i u m comraeasse.
rel; q u i n j a m quoquc curam placendi aular, c i v i - Jonas quidem Hle A m a l b i filius, Daniel quoque,
busque declinans. Plerique e n i m sacerdoles ad ac tres p u e r i ; p r i o r q u i J e i n , bellnse l u a r i n a p r o -
m a ipsovnm desideria lubemius i r a b u n t , quam u l JUCIUS a i t e r , esca leonibus i n lacu datus ; w
po-

71
" P s a l . c x x x i 18 " M a r c . m , 17. · I Cor. i x , l i ) . «
τ
Isa. v i , i scqq. ' · Ezecli. x . 18 «oqq.
E z e c h . j , 2 / . « Ezecb. V I I I , 2 . Dan. v n , 9. " C o l . i i . 9 ,
u
2. " Dau. H V , 51 aeqq.
" J O U . I I ,
485 O R A T I O X X . - I N L U J D E M S. G R E 6 0 R I I T H E O L . m
s i r e n t l , i n fornacem ignis injecti, h o r u m sipguli Α lanquam ptane cxeiciiatione, quse a j pielalem d u -
«ratoviarn domum Jonas, cetum; Oaniel. lacutu; e i t , aequalis; ac demum societale c u m omnibue,
t r e s p u e r i , furuacera effecerant. Ptecabautur e n i m , uiuversis c o n j u n c t u s ; alque eam forte ob nm c u n -
u t ipsnrura v i u ab i m e r i t i o n e labeque emergeret; clie aliius codocatus, ad ipsam pure purlssitnam
liberationero precibue exposoebant; et vero d i v i n o T r i n i l a t e i n propior accedtt, aique ab ea, ejusque
i t u t u o b i i n u e r u n t ; Jonas, e ceto; Dauiel, e l a e u ; benigmssiraa l a r g i l i o n e , jusliiiae coronam a c c i p i l ;
pueri ires, e fornace ignis l i b e r a l i . Gregorius a u - quin iilam ipsam oroalu omnetn munuum su-
l e m , l u m besliam, l u m laeuni, twnque ignis forna-» peranie, immarcescibitem coronam g l o r i « i a d u i t .
< e m , corpus existiinans, corporisque m a l u m babi- Decebat e n i i n , u t q u i lantos illius gratia agouea
t t i m , seu ejus apgrotam valeludinem» aique v i t i a , tn terra desudasset, ipsara i n roulis velut coronam
qua; animo etiam summe pbitosopUo, ac comtenv glorise, ac dignura victoriae praemium acciperei;
plaiione proveclissimo quandoque motesiiam fa- aique is q u i p r o ea laburibut» defunctes, alque h u -
«iani, diviitorumque < ut ipsius \erbis u l a r (13) m i l i s ahjeciusque effeclus e&sct, faborum eain r e -
ei r a d i o n u n lucemlaiiquam iuterjeclanubesadiinant, missioiicm ac exallationem inveniret. Dccebat, it
liis tanquam vinculis ex&olvi precibua ad Deum q u i p r o Uiiigeiiiti g l o r i a , ac Spirilus aquabtate
flagiiabai; ac cnm solvere desideraret, ct esse c u m β umnem laboiem aerumnamque p r o c l i m , suscepie-
C h i i s i o , i i i g o m i s c e b a i " , quem.idmodum magnus sel, eorum quoque c l a r i u i e i n seuipUernum pra>
Aposiolus, gravaius, ac, sicut i l i e , babiiacalum fulgerei.
q u o d de CCBIO e$l, Indui cupiens 8 1
.
Divino olim p r o d i t u m oracuio esi, Enoobum Deo
^ u u n v e r o eliam quod precibus euitebahir, ac c u - placuisse, ac carne tr&nslalum e s s e * , ueinpe c x i - 8

p i e n l l i u voiis e r a l , hoc cunseqaitur; Inque bona giufc tlliiig Dei nolilise prsemio i d coiisecutum, q t
ac p i n g u i seaeclute \ v i u m s o l v i t ; ac c u m p r i -
8
iia u a n s f e r r e t u r . Deinde e i i a m E l i a m Tbesbitera
dem suas omnes vilae ralioncs incoclum i r a n s l u l i s - magnifice assuinpliwi cum corpore Jgneus e a i m
sel utiquc eiiam eo c o m m i g r a l . A c quidein c o r - c u r r u s , ae equl ignei lollentes, nou i n coelura, sed,
pu&, u t quod terra esset, lerra obtegendum paterno velui i n <ceUim, aurigae inslar eum aseumpseruni.
H I l u m u l o d i m i l i U ; ac cum ex tabulis cavissei sub U l G i v g o r i u s , q u i tanlo praestanliori, ac majorem
v n o occultandum l a p i d e , e p i r i l u m i n ejus depo- habenie admiraiioiiem obsequio placuisset Deunw
ncns manus q u i tradiderat t k
« ad ipsum i i i c o n i a m i - qnedemeruseset, quanio lides quae est veritaie, itla
nato animo i r a n s i t . Ac s i c u i bacrum vaa electbmie ρ.Ίfi-cltor est qu:e i n u m b r i ^ posita est, ip&e q u o -
d i v i n u * Paulus \ (livioissimo C h r i s t i sensu r e p l e - ^ que ad Dominum commigrat» alque
B
iran^f.riur:
tus, per eum non e t c r r a , aed e r.celo vocatus, inque neque id c u r r u igueo cum corpore veclus, &ed c u i n
hi&tm geittium 8 e
, ac l e r r a salutem uiissns; c u m adbuc i n corpore v e r s a r e l u r , v i i tulibus tanquam
ttiullis dcfuuclus periculis atque serumnie* Dci sa- c u r r u i n coelum tollebaiur, altisque a u i m i senets,
iuiare Evangelium morialibus prjedtcasset, b o n u m - ac conieuiplaiiouibus, ad AUissiutum &ublimig as^
que certamen legiiimc ceriasset, coronam j u s L i t i * sumpius, atqne evadens, revelalionum excellcotia
cousecutus e s t ; p a r i l c r c l i a m illius perfectus i m t -
8 7 JDeo e i c e J e b a i ; postea aulem peiegre faclus a c o r -
lator a l i i o r U caeio T r i i u i a i i s uuiu ad d i v i n a m Theo- pore, oinninoque ad D o m i n u m guum migratione
logiaiu vocalus, ac c u m ipse quoque per m u l u e v i i a profectus, o m n i b u c c u m supermuudanie v i r t u -
pericula dWinaia omni majorem esseniia C<onsub- libaa altiore quam p r o m t i n d i r a l i o n e c u l l u etipan-
siaiuialiuiem annuntiasset, bonumque praeclare t i b u s , ac festiYe excipientibus augustiseimae coram
ceilamen cerlasset» ac ii>o0ensum pietatis c u r s u m T r i n i l a t i exiiuia prsefulgen» clariiaie apparet.
coiisuiniuas&et, reclamque accuratae Odei regttlam V e r u m , ο mentis illius magnse primseque ac d l -
BtMvasbet, a rebus, quse i n aspeciuna c a d u u i s o l u - vinissima? discipnle ac cultor, m e t t i s perspicaci-
t u s , iiie quuu menie inielHgunliir, c o p u l a t a r ; atque tale maxima pnmlite. Ο V e r b i HHue v j v i , quod p r i
peregre a mundo proftci&cens, Oeo prjeeena ffiici- m a |
e p j ι, (
m e n l a » esl, ac c o n j u n c t u m n a -
c a l r η β € η

l u r , ac lanquam m t n s i n c o r r u p l a , i n c o r r u p i i s nieu- t u r a , pneco ac docior etoqoentiesime! Ο diviui

Ubus i ^ a p l a i u r .
Velat sapiens p a t r i a r c h a , p a t r i a r c h i s ; t e l n t p r o -
plieLlaa pollene graiia, propbtitis; ac quidem a p o -
glolis u n i r u r , tanquam apostoiica m a x i m e v i l a pra;-
ftilgens; sacris pnesutibus ac rfoctbrtbus, tanquain
Bacerrinaus,doclrinaquepraecipuas atque maxtmus;
ac qui.4om m a i t y r i b u s , tanquam T r i m l a t i s lesti-
uionio iHis c o m p a r ; j u s i i s aulem, ac confessoribus,
Spirilu»» q u i cum Palre e t F i l i o , ejusdemque dassis
aii|«e ordlnia mimeraiur» spiriialisfime ac Sllustrin-
sime adorctor, clarissimeque ac summe conspicue
Tbeologe 1 Ο q u i disene nobis, ae dibicide T r i n i t a -
tem in unilate, » c unitatem i n T r i n i t a t e ailorandmu
Deuni edisserls; haec quae a nobis Ubi iaudatio dc ·
b e l u r . A c siquidein eondigna ilfa videatur, l u n m
dublo procul m u n u s , laique laboris, ac tuue i n une

'» uain. u i . « 3 . Philipp. i 2 3 .

w
I I Cor. v , %
(
H i
«" Gen. x v , 15· · » Philipp. πι, 2 0 . ·* L u c ,
n i
XXIII , 46. A c l
8 5
. i x , 15. Isa. x u
8 e
t , 0. I T i t n , v i , l i
ί τ
. Geu. v , ? 4 . · I V Iteg. i i , n ;
8 8 8

15. Orat 3 9 , qutt t&X in Sancta Lumina

487 NICET/E P A P H L A C O X I S 4*8
t H n p o n i m p r a d i c i i o n i s exilns (16) ac ilnis esl. Sin Α scicnlia i l i v i n a , noslram ilivinius sublimiusque
auiem longe abcsl a l u a v i r n n c , ipsecum Scrapliiiu* meittcm a d i m p l c ; t u m vero admirabilium t u a r u m
vir beate, q n i inacoessae T t i n i t a i t asslslas, ac ter virluLum ilignos laudaiores cifectos, i n tua nos t n -
*ancluin modultim i l l i tersancio ter sancie prolo- coniaminaia ac i n i m o r l a l i a corameanles taberna-
quaris, divino tuo ad nos spiritu propior accede, cula sust-ipe; uij lua ope clariore ac diviniore cla ·
ac scrapliico igiieoriim eluquiorum calculo, alque r i t a i e , atque gratia supra quam exuberanies, digne
carbone indigna conlinge labia, eniundausque ab lecum Deo clariiatem dare mereamur, c u m Paire,
i n i q u i l a t e , ac perfecliori adimplens sacra scientia, et F i l i o , et Spiruu sanclo, una Deitale, e i regno,
divinioreque dignans consummaiione; primum ct potenlia, nunc c t semper, c i i n saecula sseculo
quidcm sancue T r i n i i a i i s sccretiore doctriua ac r u m . Amen.

(16) A d calcem scilicel o r a l . 2 0 .

Τ ϋ Τ ΕΝ ΑΓΗΜΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ

ΙΓΝΑΤΙΟΥ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ

ΒΙΟΣ ΗΤΟΙ ΑΘΛΗΣΙΣ,

Xvrsffdpy} δέ Λαρά Νικήτα δονΛον Ίησον Χρίστου, τον κάί Ααι$δ, τον ΠαρΛαγόνος*

S . Ρ. Ν. 1GNAT11
ARCHIEPISCOPI CONSTANTIN0P0LITANI

VITA SIVE CERTAMEN,

Auctore Nicela servo Jesu Christi, cognomenlo Davide Paphlagone ( 1 )

(MABSI, Condt, tom X V I , col. 209.)

Praeclarum j i u t a e i salutare est, ctiai c-eierorum Β Πάντων μεν των αγίων τους βίους άνατάττεσθα;
quideni sanctoruni omniuin res i n vita gestas expo- χα\ διηγεισθαι, παίδευμά τε πρδς άρετήν χαΐ παρά-
nere e l enarrare, posierisque s&culis viioe doeu- χλησιν ταΐς επιούσαις τ ψ παραδιδόναι γενεαϊς, κάλ-
mcnta, parilcrque ad v i r l u t e m iiicilamenla trade- λιστον 6μου χα\ σωτήριον · μάλιστα δέ των Ίεοαρχίζ
r e : t'uto vero maximb eorum qui fuere praedili ve- σ«πτή χεχοσμημένων,. κα\ 6ιά της οίκίέας λ α μ π ^ -
nerando p o n t i f k a i u , quique suo vitse spleudore τητος το·3 β£ο\> tli ζήλον άκάθεχτον τόν πιχρδν
nccrbum adversarium ad gravissimam provocarunt θιώκτην άνβρεΟισάντων χα\ ίυσμενη, ΧΛ\ διά της
i n v i d i a m , et cuni invicta laborum o m n i u m palien- ανενδότου των πόνων υπομονής χαΐ γέννα ιίτητος
tia, animique magnitudine, f o r l i l u d i n e i n conlra λαμπρά ν έπιδεδειγμένων τήν άριστείαν χατ' αυτού.
insectalorem eximiam declararunu Quod si auiem ΕΙ δε χα\ προς τοϊς ίαχάτοις, %<χ\ τοίς χαθ'.ήμΑ;
eosdem ad extreinam et nosiram ajtatem propius τούτοις έγγίζοντες τύχοιεν χαιροίς, πολλψ μάλλον
acccdere coniingal, l u m vero m u l l o maxime prae άξιομνημονευτότατοι δν εΓεν απάντων χα\ άξιεπαί-
cunciis uiemoramli utnnique laude praedicandi s i n l ; νετοι, ώς πολυ πλέον οίχοδομείν τ?| έγγύτητ*. δυνά­
u l qui propter lemporuin vicinilaiem multo magis μενοι την ΈχκλησΕαν. Τδ γάρ άρχαϊον κ«Λ πάμπολυ
EcclesiA prodesse possiul. Quod enim pcrveiusimn
κατά χρόνον διεστδ;, εΕ χαι πι»τεύετά( τ^ άςιοπι-
est, tongisque leniporum inlervallis r e m o l u m , elsi
στί$ της γραφής, άλλά καΐ βαττον αν τοϊς πολλοίς
fidem propter s c r i b e n l i * auciorilalcin merealur,
πρδς τ*]ν μίμηοιν άπογινώσχοιτο, λογιζομένοις, ώς
despeiaiur lanien a plerisqne s i t i d i u m i m i l a n d i ; u t
κρίΤττον f χατά τήν παροΰααν, των πρεσβυτέρων
t

(\) Ilujus vwsionis auclor Maliliaeus Raderus S. J . qnoJ pasl Romanos edilores Binhis el Reeius c o l -
r

teclor (acueruni.

*
i8fl VITA S. I G X A T H
εκείνων δυναμένων κατορθου* γενεάν. "Οσα δ' άν
τοϊς χαβ' ήμ£ς κατορθοΰσδαι πιστεύοιτο καιροίς,
μάλλον αν οΐμαι ταντα παρακνίζειν τους ευσεβέστε­
ρους, χα\ πρδς τδν Γσον της αρετής διερεθίζειν ζ ή -
λβν. Λεά ταΰτά μο* τούτον ένστήσασΒαι νυν [/σ» νΰν
σκοπός] τφ λόγω τον αγώνα, ΧΛΙ μοι σφοδρός πό&ος
χχτακάρδιος,,άληθινοίς διηγήμασι, κα\ πάσης προ­
λήψεως άπηλαγμένοις ψευδούς, τδν μέγαν ίεράρχην
κα\ ποιμένα τ η ; βασιλίδος Ίγνάτιον, Οπό γε θεφ
Πνεύματι τής αληθείας υφηγητή χσΧ συλλήπτορι,
τοί; άγνοοΰσιν όποίός τις ή ν , έκ τής κατ* αύτδν πο­
λιτείας άποδείξαι · Ίγνάτιόν φημς τούτον, τον δστε-
ρον μεν τφχρδνω, χαί πρδ τής χαθ' ημάς ταύτης
άναδ:ιχθίντα γενεάς, ούδενδς 4ε των προ αύτοΰ τι*
CP. A R C H I E P . «fl
qui puienl, illis majorum noslroratp sreculis muilo
promptics fuisse quam nostris cenj vinute vivere*
QUSP vero oosira merooria recie facta cieduniur,
illa inulio acrtas, opinor, ptoruin ipentes ad v i r i u -
tis dectis aemulandum iitRammant. Quapropter
ingens me desidcrium animi impulil ad causam
hanc sive cerialnen oralione piOsaquendum, duce-
que et adjulore Deo, spiritu verhaiis, ostendendum
nescienlibus, qui vir Ignalhis, quaiisqne et qtiantus
bic antisics et regiae pastor urbia in vitae suae ια·
lione f u e r i i : Igualius, ioquam, |»le, qui aevo q u i -
dem poslerior, nosira aeute floruU, priovibus ta-
men ilJis veoerandis poiiuficlbua nibil, vcl de flde,
vcl i'onfessieue vel deceriatiope projustitia, lawfrve
T

μίων Ιεραρχών τήν πίστιν, τήν ^μολογίαν, τήν νπερ pieiaiig erga Deura concessil, HMJUH t>go lotum v i -
τής δικαιοσύνης άθλησιν, x a l προς τον θεδν εύδοκί- Β uc cursum dum ab ipso exordip ad exitum usquo
μησιν άπολειπόμενον. Τούτω τήν παρακα^Ιουθήσασαν eingulari cura extgo, rerumqug de illo apud nos
Ι ξ αρχής άχρι τέλους βίωσιν μετά πλίίονος ύφηγού- tesiaiissiaiarum veritalera s(ve fama, sive scripto
μενος τής ακριβείας, χα\ πάσαν τήν περ4 αυτόν άλή- acceplarum, sine ulla affeclus indulgentia el fraude
θειαν έκ των εγγράφως τε και άγράφως πεπληρο- expono, ccrlo milii persuadoo f u l u r u m , u i prin uiu
φορημένων &ν ήμΓν πραγμάτων άπροσπαθώς γ.αλ leste ipsa vivenie ac per se gtibeistente vcrttale,
άνυποστό)Λ)ς διηγούμενος, πέποιθα πρώτον μεν a?qua prsescribara ; detnde nubem annorum iHcun*
ενώπιον της ανυπόστατου χα\ ζώσης δίχαια γράψε ι ν que muUorum inUircapedipe concretam, animos-
"Αληθείας · δεύτερον δε, τδ χρόνοις Ιχανοϊς ήδη χατα- qne lenebris ignoraniiae tnvolventLm, discutiam
πυκνωθεν της άγνωσίας νέφος, χαΐ τάς τών πολ­ Jissipemque: ut qui veritaiem peniius perspicere
λών αμαύρωσαν διανοίας, λεπτυνα! τε χαΐ σκεδά- volenl, sequitalis ei virlulis culloreni vcre nosse,
σαι * ώστε τους εθέλοντας πρδς τήν τών πραγμάτων celebrare laudibus, scmularique possint, maliliae
αλήθειαν είλιχρινώς όραν, τδν έργάτην ρ,εν αληθώς vero el improbitatis arcbiteaurn jure deleslari. Scd
της διχαιοαΰνης χαΐ της αρετής είδέναι, κα\ ύμνεΤν, hinc jam uobls esl exonliendum.
%%\ ζηλοΰν · τον αύτουργδν δε της κακίας καΐ τής άδ*χίας ένδίχως άπωθεΤσθαι. Άρκτέον δε έντεΰθεν.
Ιγνάτιος ούτος δ μακαριώτατος καΐ θείος Εεράρ- C Beatissimus bic et divinus a;ntistes Ignatius Con-
χης πατρίδα μεν 2σχεν έπ\ της γης Κωνσταντίνου^ slaiitinopolim in l e r r i s pairiapn babuit, hanc, i n -
πολιν, ταύτην δή λέγω TJJV πάσης χώρας χα\ πό­ quam, lolius ditionis el impcrii pn£c)arissimain
λεων περιφανέστατη ν βααώίδα* πατέρας δε Μιχαήλ regiam : parcntes vero, Micbaelem imperatorem
χα\ Προχοπίαν, τους ευγενέστατους κα\ πιστότατους ei Procnpiam imperatricepa, nobilissimos et reli-
βασιλεΙςΛΩν Δ Μιχαήλ μεν Θεοφύλακτου πατρικίου giosisstmos principes. Alqqe Michacl quidem
μεγαλοπρεπούς υίδς ήν , Προχοπΐα δέ Νικηφόρου Thcophylado patricto spicndidissimo viro natus,
θυγάτηρ τοΰ ευσεβούς υπήρχε βασιλέως. Τούτου Procopia vero a Niceplioro pio imperatore p r o -
δε πρδς τά άνωθεν χωρήσαντος βασίλεια, κα\ τον creata est. Nicepboro porro ad coeleste imperium
υΐοΰ δέ Σταυραχίου όλίγιστον χρόνον έπ:6ιώσαντος evorato, et Stauraclo filio, cum regnum etiguo
βασιλείς, καΐ αΰτοϋ μεταναστάντος, Μιχαήλ ό tempore adminislrasset, exsljnclo, Mfcbael hic
«ρο^ηθε\ς ούτος, άτε γαμίρδς ών ίπ\ Ουγατρ^ του Nicephori gener, ut diciiifn est, morluo Nicepbo*
τετελευτηκότος Νικηφόρου, κα\ τά πρώτα τών έν τψ r o , cum iiHer palalinos (nam curopalales eral)
παλατίψ τιμωμένων άποφερόμενος ( κουροπαλάτης principem locura lcnerct, auspice Deo ^enalusqife
γάρ ήν), ψήφψ μάν θεοΰ, ψήφφ δε της συγκλήτου decretii impcrii scepira susoepit. Cujtis ego r e i i -
«άσης, τά σκήπτρα της βασιλείας εγχειρίζεται. ^ gionem k i Dcuni, oinniaqoe vinulis ornamenla
Τούτου τήν περ\ τδ βεΣον ευσεβή γνώμην, χαΐ τήν iis narranda relinquo qui reg ab ilio gestas sigiN
άλ).ην πδσαν άρετήν κα\ διχα:οσύνην, τοίς Ιστορείν laiim prosequi voleut. Nobis ad.decu* illius memo-
κατά μέρος εΟέλουσι παρήσομεν ήμίν δε αρκέσει
a
randuin sufliciat inoniin lenilae et clementia, quani
προς Ιπαινονή του ήθους πραδτης τε καΐ επιείκεια miiiime fucaiam factis ipsis declaravit. Etcnim
ήν ίργοις εκείνος, καΐ ού πλάσματι μόνον έπεδει- cum nen tolo btennio imperium sanclissime admi-
ξατο ".διετή.γάρ ολίγον δεΐν χρόνον ευσεβέστατα τήν nistiasset, Leoni Armeno per lyrannidem regnum
βασιλείαν δι*θύνας, εκουσίως αυτής άξεστη, καΐ τψ invadenti libens volensque cessil, quamvis ipse
τυραννικώς ίπιθεμένφ, Λέοντι δή τψ *Αρμενϊω, pnefccturam exerciius in OrienU: ilii prius t o i n m i -
φημ\, στρατηγψ μεν πρώτον ύπ* αυτοί5 τών *Ανατο- si6sei. ExpediliOiiem tamcn cum in Bulgaroe $ns-
λικών προχειρισΟέντι, κατά Βουλγάρων δε στρατευ- cepissct, ibi pcr insidias dofecliouem molienti,
σαμένψ, κάκεΤΟεν τήν έπανάστασιν βουλευσαμένψ, 8{K>Dl6 beattis itle imperium concessil, seseqae ab
υποχωρεί της αρχής ό μακάριος εκών, καΥ τής κο­ omni fastu, bellisque civilibus a.lque iuvidia regni
σμικής αλαζονείας, χα\ τών εμφυλίων πολέμων κα\ sybduxit; raius niullo sibi rdque pubur.ae comnto*
PATROL. G R . GV. ί6.
m N I C E T i E PAPHLAGONIS 492
diorem ulilioremque voluntariam regni abdicatio- Α φθίνων* πολλψ'χρείττω κα\ λυσιτελεστέραν έαυτψ
neiu et parem, ut qui paci verre nalus esaet, fore. τ* χα\ τψ κοινψ τήν Ικούσιον υποχώρησα κα\ τήν
Dccfedil ergo e i urbe cum toia familia, alque ia «Ιρήνην, ώς υίδς της αληθούς εΙρήνης, ήγησάμίνος.
Priitcipes ineulas secedit; ibiquevitara monasiicam Άπα ί ρε ι μεν της πόλεως πανοικί • προς τάς Πριγ-
cum coajugeel liberis, non cullutanlum eorpom, κιπείους δε νήσους μετακεχωρηχώς, χα\ τδν μονήρη
setl re ipsa degtt, causa sua supremo Numini per- Ρίον άμα γυναικ\καΙ τέκνοις, ού τψ σχήματι μόνον,
naissa. άλλάκαΐ τψ πράγματι καταδεξάμενος, τψ παμβα-
σιλεϊ θεψ τήν αύτοΰ κρίσιν χά\ δίκην άνέθβτο.
Beato buic Micliaeli omnique admiraiione pro-
y Τούτψ δή τψ μακαρίψ Μιχαήλ, τψ θαυμαστώς τήν
sequendo, qui lerrarura regna coeleslibus permu- έπίγειον τής ούρανίας άντικαταλλαξαμένω βασιλείας,
Uvit, qumi omnino fuisse liberi perhibemur; mu- παίδες ol πάντες, πέντε λέγουσι γενέσθαι· <Lv θήΆειαι
licbris stirpis gemiiti, Georgo prima natuque ma- δύο, πρώτη μέν ή καλούμενη Γεωργώ, πάντωνδε ύστατη
xinia.ininiina Tbeophano; qusevirginitalislaudeper Θεοφανώ* αϊ κα\ παρθενικώς τδνδλον βίον κα\ μοναχι-
oainem vttam in religionegancii&simecaslodiia, Tetl- χώςδιαίιώσασαι, μακαρίως εκοιμήθησαν. *Α££ενες δ&
citer obierunt: tresvero stifpis virilie, Theopliylac
. „ τρείί, θεοφύλακτος,Γταυράκιος,Νικήτας*τούτωνθεο-
Β
lus,Stauracius Nicetas:quorum natumaximusTheo- φύλακτος μεν ό πάντων πρωτότοκος, καϊ δ Εταυρά-
t

pbylaoms, et Suuracius, diadesnate imperii insigniti κιος, αμφότεροι τψδιαδήματι πρώτον της βασιλείας
a u n l : sed Stauracius admodum adolescens ante pa- δστεφάνωνται· είτα 6 μεν χομιδή νέος ών ϊτι, 6 Σταυρά-
tris abdicaiiouem oppeLiit; Theophylacius auiem κιος,προ της καταβάαεως τελευτ^'θεοφύλακτος δ* δμα
uua cum pareoUbus tunc in monacbum aiton&us, τοΤ;, πατράσιν αύτοΰ καΐ βασιλεΰσι τότε κειράμενο? ν

Eustraiius e&t appellatus. Niceiam primura decen- είς Εύ<τ/ράτιον μετωνομάσθη. Νικήταν δε πρώτον μεν
nemab avo Nicephoro bicanatorum domeslicum δεκαετή τυγχάνοντα, τφν λεγομένων Ικανάτο>ν παρά
aiunt crealum, cujus gratia iminus illud primo i n - Νικηφόρου φασ\ του πάππου προ6ε6λησ9αι» δϊ' βν
Jtilutum : quatlum vero decimiiroaetatts annum a- εκείνο τϊ» π ρ ί γ μ α πρώτον καταστηναι * τεσσαρεσ-
gens , terreslri simul cum bonis pareniibus regia κάιδεκαέτης 6^ γεγονώς, κα\ τά έπ\ γης αμα τοΓς
relicta, el ipee monacbura induit, ei Ignaiiue est άγαθοΓς τοκεΰσι βα«<λεια χαταλιμπάνων, άποκείρε-
cognoioinalui». ται μεν κα\ αύτος, Ιγνάτιος & μετονομάζεται.
Leo igilur, illa infausU nominis fera, cum, quam Ό τοίνυν Λέων έχεΤνος, όδυσώνυμος θήρ, ώδί-
conceperat, peperissel iniquilatem, occupato per νησεν άδικίαν έκτετοκώς, κα\ τής βασιλείας τυραν-
νΐϊϋ ac tyrrannidem iroperio, nullam omnia spe- Q νικ|5 περιδεδραγμένος χ€ΐρ\,οδ προς τ6ν παντέφορον
ctantis oculi rationem babuil, neque bealorum exeu- άπέβλεπεν όφθαλμδν, ού τήν έπιείκε^αν των μακα­
Jum reverUus est niodesiiam ei ^equitatem; imme- ρίων ηύλαβήθη φυγάδων, ούδ^ τδ μέγεθος της ευερ­
Biorque erai omniuro beneflciorum, quibus bcaii γεσίας, ?}ς αύτδν ο! μακάριοι παρ' άξίαν κατηξίω-
Μ indignum exornarant: a quo improbae mentis σαν, έπ\ τοσούτον τώ βολερψ της κακότροπου δε-
Siriibus illecli eraui adco, ut imperator regiorum λεασθέντες γνώμης, ώστε κα\ άνάδοχον αύτδν άπδ
ilhini Uberoiam in sacra bapiismatis tiocuone gpon- της πνευματικής κόλυμβήθρας των της βασιλείας
sorcm et patrinum designaret. Sed nibilborum iio- άναδεϊξαι τέκνων. Ουδέν τούτων τήν άπηνη κα\
initem illtus ferocemque animum potuit fleciere. θηριώδη κατεδυσώπησε ψυχήν · άποστείλας Λ ,
Ektiim in exsiltnm amandaios, allerum ab aliero se- διείργει μέν αΰτους άπ* αλλήλων, ίδία κατά τάς
paravii, singulisque suam insulam assignavit, Gr- νήσους Ικαστον περιορίζων, κα\ ύπδ άσφαλεΓ κατα-
raaque cuslodia drcumsepsit. Filiis porro virilita- πιέζων φρουροί · αφαιρείται 5έ τους παΤδας κα\ τ φ /
teiu ademii, menibrorum caslratione pleciene , γεννητικών, καταδικάσας ό αμείλικτος μελών εύνου-
plusquam inhumanus e( crudelis. Hinc sane, cum χία. Εντεύθεν αύτος μεν πονηράν τ% αύτοΰ βασι­
lam iuipia iraperii jecissef fundamenla, vitam, exiiu λεία καταβαλόμενος άρχ^ν, χα\ τέλος άξιον άπηνίγ-
principiisrespondcnle.fiDiil. Impiara enim invisam- D *ης άρχης. Τήν γάρ πά>αι κακώς μέν κα*
κ α τ 0

que Oeo lcoi>omachoram seclam, ab inipio illo θεοστυγώς μελετηθεϊσαν τών ΕΙκονομάχων αΓρεσιν
Leone quondam mcditaiam, eta Conslaiuino Leouis ύπδ Λέοντος Ικείνου του δυσσεβοϋ^, κα\ Κωνσταντί­
iilio, patre etiam deieriore, corroboraum, sed divina νου του δυσσεβεστέρου κραταιωθείσαν υΐοϋ, καλώς
PiovideDlia per sanctam septimam synodum pie δε καΐ εύσεβώς διά προνοίας θζοΰ' κα\ της αγίας
cecleque sopium ac eublatam, in\isu^ draco, dis- έβδομης συνόδου καθαιρεθεΐσαν κα\ καταπαυθεΐσαν,
loriusque veriulis interpres conatus revocare, con- ό μυσαρδς οΐτο^ ,δφις κα\ της αληθείας παραλογι-
tra orihodoxae pietaiis propugnaculam, Nicepborum, στής άνανεοΰν α&θις επιχειρεί· xai τψ πύργψ τής
inquain, religionis tunc aniistitem, ac urlnt impe- ορθοδοξίας έχραγε\ς (Νικηφόρος δε οδτος ήν, ό της
nntis palriarcbam, eroctus , illum minis juxla ac εδσεδεΣας προστάτης, κα\ της βασιλίδος ιεράρχης),
biaoditiis opgtignat. Sed cum multo flrmiorem quam τούτψ προσβαλών θωπείαις κα\ άπειλαίς, επειδή
«perarat, esperirewr, vi tyrannica de ihronodelur- στε^οτέρψ μδλλον ή κατά τήν αύτοΰ περιέπιπτε
baium, ad dexieriorem Sieni, id ejst angubli freli βουλήν, εξιλαύνει μεν τυραννική τοΰ θρόνου χειρ*»
regionem, in monasterium quoddam importunus εννέα ίτεσιν ήδη αποστολικές Ιθύναντι τήν Έκκλη-
qccit (cura Ecclcsiam apostolice per noveauiuin βίαν, πρδς δε τοις δεξιοί του Στενού μίρεσι κατά t i
493 VITA S. IGNATII CP. ARCHIEP. 49i
σεμνεΐον αύτον δ απηνή; ύπερορίζει' δπουδή χρόνο ν Α curassei), ubi beatus ille septenis denie annit In
έπταχαιδέκατον δ μακάριος έκεινο; έν τή καλή δια- prsdara confcssione exaclis, ad Deum raigravit*
βεβιωκώς ομολογία, πρδς τδν θεδν μετέστη. θεδδο- In ihrono vcro Gon8Unliaopoliia.no Theodoium
τονδε* τινα των έν πολιτικοϊς φενακιζομένων άξ«#- qucmdam profanls moribos ac negotiis innutrituin,
μασιν, Ανδρα κοσμικοί; ήθεσί τε και πράγμασιν aique omnig doclrinae et liberalis discijilina? profea*
έντεθραμμένον, ουδεμιάς δέ παιδείας, ού γνώσεως expertera (hoc lamen uno, quod Chrfciianos calum-
αγαθής μετεσχηκότα, μόνον δέ της Χριστίανοκατη- niaolis Iconomachorum hareseos aemulaior habere-
γορικής των Είκονομαχούντων αίρέσεως ίηλωτήν νο- tur)atlonsum profaaisgimtiji collocavii. Hinc nera
μιζόμενον, κληρικό ν άποκείρας δ παμβέβηλος, τψ crudeliqtie pioruiu vexatione insiiiuta j u x u vias
t

της βασιλίδος ένιδριίει θρόνω. Εντεύθεν διωγμδν fiuas, slipendia peccati mortera accepiu Nam intra
πικρον καΐ άπάνθρωπον κατά των εύσεβείν {ϊουλο- eeplennium et paulo plus rcgia polettate illi prafe-
μένων έπανβρημένος, είρεδή κατά πόδας καΐ τά της cisa, in mediis Dei Matris lentpti (quod in palatlo
Αμαρτίας δψώνια τον θάνατον, έν έπτά μεν f τε<Η κα\ Pbarum uuncupani)adyiis, lufeUi, rilu caais, gladtig
μικρόν τι προ; της αρχικής εξουσίας συντετμημένης tonfectue eei. lta,quam tanla conleniione Irapietalis
αύτφ, έν μέσηις δέ τοίς άβΰτοιςτοΰ ναοί} τής βίο- sferaeniem fecii, hanc qnoque laborum suoruro
μήτορος, δν δή Φάρον έν t $ παλατίω φαοΑ, κυνδς Β messcro collegil. Etenim Michael Batbus, excubito-
τρόπον τοις ξίφεσιν. Ό μέν ουν ούτω φιλοτίμως τά rura turo pnefectu», seu domesticus, de affectato
της ασεβείας σπέρματα καταβαλόμενος, αναλογώ; regno delaiug, et in custodiam datos, a comraililoni-
των. Αβίου πόνων έτρύγησ5 καΐ τάς επικαρπίας. bus euisetsociis conjurationi8,qui clericoruip babi-
Μιχαήλ γάρ, δν καΐ Ψελλόν φασι, δομίστικος των tuA emeutiii, ctam sanmo mane palatium ingreiai
έξκουβίτων ων τότε, καΐ ώς τυραννίδα μελετών tyrannum oeciderunt, extemplo iroperator eet con-
βιάβληθε\ς, χα\ κατακλεισθ«\ς, διά των αυτοΰ δέ aalotatus; qui lyrannum coiicleum, atqite in saccam
συνωμοτών κα\ συνασπιστών λεληθότως τοϊς βασι- conjecium, in insula Prola ain© ullo apparatu, con-
r

λείοις έν σχήματι κληρικών έπεισελθόντων όρθρου* tempiimaepeliri pracepit, liberosquecaeirariet IQR-

*α\ τον τύραννον άν^ρηκότων, αοτος εύθυς αναγο­ deri; uti Scriptura teste» Ccwenus si:iaborejttfin c*.
ρευθείς, τον μέν έν σάκκφ συγκεκομμένον βαλών, puteju* acinejus
f verlittm. iniquiiat ejvidestetKlcrii*
ε!ς τήν Πρώτην καλουμένην νήαον άτίμως προσίταξε ταφήναι, τούς τε αδτοΰ «Ιούς «&ν«ϋχιβθήναι ΚΛ\
χαρήναι · ώς έχισχμέψνι ζόν xorcr ανζον έπϊ t^y κεφαΛ^γ αύζον, χατα ΐήν Γρα^-ν, ΧΛΪ έκϊ χορυφήτ
αύτον r j j r αυτού adtxlar xaza6iirw+
Λύτδς δέ Μιχαήλ Άμοριανος, καΐ τήν α^ρεσιν Q Michael porro Am<H-iaf»s pairia, sectaque Sabba -
Σαββατιανός ών, επί έννία μέν χρόνους χα\ ήμισυ tianus , aeeptrifl ImperH per novenniura et semestre
τά σκήπτρα δίεϊπε της αρχής, ουδεμίαν δέ τής ορθο­ iracleiis, rectae reiigionis ctiram gessrt nullani :
δοξίας φροντίδα έποιεΤτο, άλλα και βίαν τοίς εύσε- subiude laracn verae pielalis sludiosrs vim alinlit.
βεϊν έθίλουσίν έπήγεν.βεοδότουδ^τοϋ Κασσίτεροι λεγο­ Theorioio, quem Caftsiteram appeiliubam, exiiincio t

μένου τεθνηκότος, τδν Βυρσοδέψην καλούμενον'Αντώ- Mithael Antooium, cognomenio Byraod^eam (%},
νιον, μητροπολίτην μέν ήδη Οέργης γενόμε νον, κα\τής jara Pergae metropolium ti baereaeoe particlpem,
v

αίρέσεω; κοινωνον,σχολάζοντα δέ, όαυτο; Μιχαήλ άνα- lttB€ aeoer^it, arbisqye regia: palriartbam pranua-
λαβων άρχκρέα Κωνσταντινουπόλεως αποδείκνυα^
> tiat.
Μετά δέ τον Μιχαήλ Θεόφιλος δ υϋς έπ) δέκα καΐ Secundam Miebadem Theoplillns, Mtebaelle § -
τριΐς χρόνους εγκρατής γίνεται τής βασιλείας. Κα\ liu», sceptrispolitas a n t w tredecim imperavil; caeiera
ήν ταλλα μεν, ώς φασιν, ου κακδς, xaV δικαιοκρι- non malufl, aequitalis qaoque propognator. Sed in
σίας άντεχόμενος * τήν άθέτηαιν δέ των Ιερών, καΐ aacrarum imaginum i»mectatien« nuHo ttiro Ico-
τον των ορθοδόξων διωγμον ούδενός, ώς είι»Γν, των noraaclHirtim litfefior habebatur cr*debat«rquc: id
προ αυτοί διωκτών ένομίζετο κουφότερος · χ*Α τούτο vero n>axime Joanms» ^ueo Antonio palritrcham
Ιπιατεύετο elvat xaV γίνεσθαι έξ υποβολής μάλιστα D suifrcerat, impetsu fecisse.
του Ιωάννου, δν μετά τον Άντώνιον εκείνος έπί τδν
πατριαρχικών ύψωσε θρόνον. -
Έν τούτοις των τε πολιτικών καΐ τών εκκλησιαστι­ ln ho€ rerum stale cum meicititee * t eccleelasli-
κών πραγμάτων όρωμίνων, καΐ έπΙ τριακονταετή eae Yer*arentur, Eccle»i» caibotica totos (riglnla «n-
χρόνο ν τής όρθοτομούσης μέν Εκκλησίας μυρΕοις nospericuHi innumerabilibi», ot mrumnh csedtbus-
δσοις κινδύνοις και θανάτοις καΊ θλΕψεσι προσομν* que conflicuta, cum impii sancia profants pedtbes
λούαης, τών άσεβων δέ τά αγια καταπατοΰντων ^ε-' conculcaretit, et aacra pollutis manibus contte«ta-
βήλοις πο7\, κα\ ακάθαρτοι ς τά θεία μεταχειριζο- (areni, Ntcetas site Ignalius, velut generoeieaimus
μένων χερσ\, Νικήτας δ χα\ Ιγνάτιος, οΤά τις ευγε­ in domo Domini surculus plantatua et fn atriie mo-
νέστατος δρπηξ έν τφ οΓ^φ του βεοΰ φυτενθείς, xt\ naaticse vitas educaius, nec ei qui ipsum planiaverat
έν ταΐς αΟλαο; τής μοναδικής πολιτείας Ιξηνθηκώς^ infructuoius, nec adspeciem foliis Uniuffi copiotie,
ούχ Ιμελλεν Ακαρπος ενώπιον νου φυτεύσαντος αυτόν ut maledieta aia^ficuinea, hoc eal jndumeBtia n i -
r

όρόίσθα», ουδέ φΰλλοις μόνον» είτουν άχειροκάλοις bil boni cominenUbui Tiaendue : seu qoi »ecua

(2) Hoe eit corlarium;

i% N I C E T ^ PAPHLAGONIS 496
ioe!e&l'mm aquarum decursus, ei uberrimos Spiritus Α ένδύμασι κομφν κα\ στολές, κατά τήν κατηραμένην
sancli fontes situi, ei Vetus omne Tesumcnlum, έκείνην συκήν · παρ* υδασι θείοις καΐ άφθονωτά-
Novumque totum Dieditxius, eanciorom Pairam mo- τοις του Πνεύματος μένων έ π ι ^ ο α ϊ ς , κα\ πδσαν
pntnenlis studiose addiclus, illorum et facla i m i - μεν Πάλαιαν Διαθήκην, πα'σαν δε Νέαν έκμελΐτών,
l a n d o , el conlemplaliones mente revolvendo, l o - π&σι,δέ λόγοις των Ιερών Πατέρων φιλοπείρως έβχο-
4umque inieriorem hominem saginandoconflrn>alus, λακώς, κα\ τούτων τήν τε πρίξιν μιμούμενος, xal
dulcusiinos virtutis frucius Deo prugignebal. P r i - τήν Οεωρίαν άναλεγόμενος, κα\ τον εντός Λνθρω-
mum itaque temperaniiam in abstinendo, studiuni πον Ολως π ι α σ μ έ ν ο ς έν τούτοις και κραταιού-
in vigilando, psalmispanendis, quando id jubebalur, μενος, καρποφορεϊ τον ήδιστον της αρετής καρπών
precandoque proierebat : adde callos in gcnibus, τψ βεφ. Καρποφορεί πρώτον μεν νηστείαν, άγρυ­
lacryrnas, pecloiis ptancius, linguae coutinenliara, πνων, ψαλμωδίαν έπιτεταγμένην, και προσευχάς,
verberuinquc (olerantiam, a paedagogo Utrico pra* τύλους γονάτων, δάκρυα, στηθών έπιτίμησιν, γλώσ­
vique judictf bomine*inOicioruiB, qui illum, u l lco- σης έγκράτειαν, ύπομονήν προς πάσας αίχίας, τοΰ
noroaehis gralifiearctur, dure admodum educavil. καθηγε μόνος σκληροί) τε τήν γνώμη ν δντος, χα\ τψ
Ad baec lenitatem, animique demi&sionem, ergaque τοΤς ΕΙκονομάχοις χαρίζεσθαι, σχληρώς πάνυ «at-
omnem iraleniiiatem qux sccundum Deum e s t . o b - Β δαγωγοΰντος αυτόν* προς τούτοις πραΟτητα, κα\
sequium. Hisce primum rebas faclisque dum bealus ταπείνωσιν, καΐ ύπακοήν πδσαν προς π&σαν τήν
exercelur, hiscc insiudiis yersalur, eipraeclare se κατά Κύριον αδελφότητα. Πρώτον μέν ταΰτα διά
componil, ordine cum ip&is annisei corpore succres- πράξεως 4 μακάριος ματιών, χύΛ τούτοις πβΓίδοτρι-
ccnle, pueiilem aetalem ducens ad perfeciiora con- βούμενος, κα\ κάλλιστα προτελούμένος, ακολούθως
Drmabatur. Deincepsvero perfectiores Deo procreat τί) αυξήσει του σώματος, κα\ τήν παιδικήν ήλιχ{αν
fruclus, lldem, inquam, spem, et cbariialem : προκύπτων κατωρθουτο. "Έπειτα καρποφορεί τφ
lidem perfeciara ex perfecta ac tota mente Deo βεψ τά τελειότερα, πίστιν δή λέγω, κα\ ελπίδα, κα\
perfecto oflerens, Qdem sinceram, spcra quae non άγάπην' πίστιν τελβίαν έκ τελείας χα\ ολοκλήρου
confuuditur, c l u r i u t e m non iictaro cx puro cordeδιανοίας τφ τελείψ προσαγομένην θ ε ψ - πίστιν άν-
erga Dcwn ei proxiraum, ex. prsecepto recte insti- υπόκριτον, ελπίδα άχαταίσχυντον, Αγάπην ειλικρινή,
ititain. I l o i virtutis frucius dum eacer hic Ignatiusέξ είλικρινοΰς καρδίας πρδς τδν βεον κα\ τ6ν πλη­
piijdttcit,atquein hisreitefaclorum studiis a tenerts σίον κατά τήν εντολήν χατορθουμένην. Ταΰτα καρ­
unqtie annis lempus omne collocat, quo Deum impii ποφόρων δ θείος Ιγνάτιος, καν τούτοις έχ νεαρές
ad iracundiam provocabant, ipse ad oinnem r e l i - ήλ'.χίας τοΤς χατορΟώμασ; συζών πάντα τον χρονον,
giaiH3]audenicoi»sceiidebauPalreenimelpa?dagogoC ^ τ ί ) ν .
θ ε ο νρ ε π ί χ ρ α ι ν ο ν , αΟτδς
o l a e e 6 o G v T e πα

c vita sublalis, slalim fratrum sibi animarumque πρδς τήν εύσέβειαν χατωρθοϋτο τελειότατα. Κα\γάρ
curaet praefeciura commissa, in ipso muneris exor- τοΰ πατρδς α&ταΰ χαΐ τού καθηγητού τδν άνθρώπι-
dio oeiendit, quse sancti Spirilus vis deiuceps ex se νον μετηλλαχοτων p(ov, πάσης δε της άδ3λφών επι­
essel eflul»ura. Adeo quippe frequemibus ronciuui- μελείας χα\ της ψυχών επιστασίας, ώς ποιμένα κα­
bua sapientibusque cohorlaliuaibus suorura menies λόν κα\τών λογικών προβάτων καθηγητήν, περιιστα-
pascebat, scinperque ad virentia Dei pascua dedu- μένης είς αυτόν, Εδειξεν έν πρώτοις εύθυς τήν έσ-
cebai, uti mirilice cresceret in ilio graliae et spiri- ύστερον έν αΰτψ του Πνεύματο; δύναμιν άναφανη Τ

Ulis magisicrii donum, adeoque augeret suis insti-

σομένην. Οΰτω γάρ ταΐς συνεχέσι των λόγων δμι-
Imiontbus ovilc Cbristi, ut iliud necunus jam locus,
λίαις κα\ ταΐς σοφα?ς παρχινέσεσι τάς αυτών έξ-
nec una domus amplius caperet, sed quaterna illius
έτρεφε ψυχάς, καΐ έπΙ τάς άει6αλε?ς ώδήγει τοΰ
sludlo ocenobia eiciiarenlur consiituerenturque;
βεοΰ μονάς, ώς πολλαπλασιασθήναι μεν αΰτψ το της
Ita utyingulis 6ua commoda essent domicilia, sa-
χάριτος τάλα^τον χα\ της πνευματικής διδασκαλίας,
crumquc instrumenLura, Cieleraque ad usum xno-
πολλαπλασιασθήναι δέ και τδ ποίμνιον έπ\ το­
nastertl necessaria. Omnia denique decenM ipsisque
σούτον , ώς μηχέτι τούτους έν\ τόπω μηδε μ;^ μον^
convenienli apparatu suscepia c u r a , magnus ille
δύνασθαι χωρεΤσΟαι, τέσσαρα δέ τά πάντα διά τ ή ;
insirucbat conipoiicbaique. Docebaniur omncs ab
αύτοΰ σπουδής άναστηνα: καΐ καταστήναι μοναστή­
itto inagisiro ci parente, in primis ipsoruin esse
ρια * έκαστου τάς αρμόζουσας οΕκοδομάς, κα\ τών
Deum Jaudibus cclebrare, et oralioni vacare : deinde I> UpAv σκευών, κα\ τών αναγκαίων χρειών τήν περι-
ui singuli sua ministeria obirent, omniaque ad Dei ί η σ ι ν , χα\ πασαν τήν αύτοίς πρέπουσαν κατα
πο

Uttdem et tiloriaih referrent. ή

α χ ε υ νξ, x t ηx a V 4
δ ι α τ α >
ν .
6 ε ά τ ς τ ο ΰ μ ε γ < λ ο υ t 0 t { A 6 i

νοντος επιμελείας · και πάντων έπ* εχείνω καθηγεμόνι χα\ πατρί διδασκομένων, ίργον μεν ποιείσθαι τήν τοΰ
θεοΰ δοξολογίαν κα\ προσευχήν, έν παρίργω δέ χαΧ της ' αύτοΰς Εχαστον άντιλαμβάνεσθαι διακονίας,
χ α τ

κα\ πάντα ποιείν είς δόξαν κα\ Ιπαινον βεοΰ,

liaque Plale, el Ilyatros, ac Terebinlhus, quas
Prineipes appcllant insulas, illius cura et studip
inhabitatx, in a^dcs sacras ct monacborum domici-
lia siiiu coiivevsa?. Nam c rcgione harum in conii-
nenle «d maiv silum, hoc, inquani, eximinm magni
Πλάτη μεν ουνκαΐ Τάτρος τότε χαλ ΤερέβινΟος,
a i Πρφίίπειοι νήσοι προσαγορευόμεναι, τα?ς έκβί-
νου προνοίαις οίχιζόμεναι, εϊς εκκλησίας Κυρίου χαΐ
ευαγείς μοναχών καθίσταντο μονάς. YLai γάρ τήν
αντικρύ τούτων κα;άτήν ήπειρον προς TJ άκτίϊ κιι-
4S7 VITA S. IGNATII CP. A R C H I E P . 498
μένην, ταύτην δή λ έ γ ω τ ή ν προκαθημένων του μβγά- Α coelilum principis Micliaelis COCnobium in fine viLB
λου ταξιάρχου μονήν, έ π \ τ ψ τέλει της αύτοϋ ζωής poslremum condidit, Deoque hiitiavii: cnjus nobi-
d μακάριος τελευταίαν άνεστήσατο, κα\ καθηγίασε litatem terapii, magniilcentiam, et claritalem, e t i -
τ ψ Θεψ · ής τήν επισημότητα κα\ περιφάνειαν, του niiuraque splendorem, et oniatum omitem ac ma-
τε ναοΰ Οπέρκαλον άγλαίαν κα\ μεγαλοπρέπειαν, x a l je5tatem (quando pro dignitale a me exprimi
τήν δλην άγιοπρέπειαν καΥ δόξαν, ώς λίγου κρείττω, nullo niodo polest), ego speclantiura oculis pecmil-
τα?ς δψεσι παραχωροΰντες, Ι π Ι τά εξής του βίου to, simulque ad reliqua illius vitae acla eiponen*
προΤωμεν. Έ ν τούτοις τοΕνυν δ 3σιος ενώπιον εΰαρε- da progredior, Ilis* ergo sanctua Deo probatus,
στών Κυρίου, ψήφω μ&ν θείου Πνεύματος, ψήφψ 6ε Spirilus sancli cjecreto, sanctorumque ponii6cum,
των ύ π ι ρ ευσέβειας αγωνιζομένων χα\ δεδιωγμένων eorum, inquam, qui pro vera pietaie pugnabant»
θεοφδρων ιεραρχών, της άγΕας Εερωσύνης άξιοΰται · exireraaquft omnia paliebanlur, sentcnlia, sacro
χαλ χειρ* μεν Βασιλείου (της κατά τδΌάρεον δε ο5- presbyierii honore insignilur manu Basilii, qul
τος Ιεράς εκκλησίας άρχιερευς ών, πλεΕσταις δσαις sacra^ Pareorum ecclesiae episcopus, pro sacrarum
ύπερ των Ιερών είκδνων θλίψεσι τότε προσωμίλει καΐ iinaginum cullu casibus innumeris gravissimisque
διωγμοί;), τούτου χιιρί τ6 φαινδμενον, αυτουργία δε aerumnis confliclabatur. Hujus, inquam, Basilii
του παναγίου Πνεύματος το νοούμενον, πρώτον μέν Β manu spectabili, v i autem ac virtule sancussimi
άναγν(Αστης,*ήτοι των θείων Ιεροκήρυξ Γραφών, είτα Spiritas, primum quidem lector, sive aacrarum
ύποδιάκονος, είτα διάκονος, κα\ Ιερεύς μετά ταΰτα, Liucrarum praeco sanutus, dcinde bypodiaconus,
τάξει τίτΧ νδμω πνευματικής καθίσταται ακολουθίας. lum diaconus ac sacerdos lege et ordine ccclcsia-
Ήγωνίζετο δεάεΐ πολλάπλάσιον τ ψ ευεργέτη τ δ τ ή ς gltcorum graduum consecralur. Siudebut vero hoc
χάριτος τάλαντον άποδιδδναι, καΐ μή Οκνηρία perpeluo, uii largitori graiiae taleritum multiplict
χαταχώσαι, άλλά τ ξ προθυμία περισσεΰσαι- ώσπερ feuore aucium redderel, neque per socordiam
δε τ ψ μοναδικφ βίψ πολλούς διά τής οίκείας άσκή- defoileret. Ut aulem, cum in cosnoluo viverct, sua
σεω; προσηγάγετο κα\ σπουδής, ο&τω διά τής Ιερα­ pieiate siudioque m u l u s t r a x i l , ita per saccnlo-
τικής πάλιν αναρίθμητα πλήθη παίδων βαπτίζω ν tium Uerum innumerum numerum infaniiuin baptl-
έσφράγιζε θ ε ψ . Έ π \ πολυ γάρ τής αΕρίτικής άχλύος, smale ablueus, Deo consignavtt. Perdiu enim hae-
οία νυκτδς χαλεπής επικρατούσης, κα\ τής τυραννί- reiica caltgine, velut densu nocie, et lyrannide sa-
δος δέ των άνιέρων επικείμενης μισθωτών, πάντες crilegorum merc«narioruui iucumbente, omnes pro-
ολίγου δε?ν άνθρωποι, δσοι κατά το Βυζάντιον τ ή ς po morliles, qui Constaiilliiopoli rectam fuiem
δρθοδδξου πίστεως άντείχοντο, κα\ δσοι δε Βιθυνίου, defeudebant, quique Dilhynise oppid:i colebanl, alii
κα\ τάς έχομένας χατφκουν κωμοπόλεις, άλλος ά).λον C alios Ignatium laudibus prsedicando excitabant,
ταϊς ύπερ τοϋ Ιγνατίου διανιστώντες ε&φημίαις, τ ά suosque liberos ad illum dodticebant, precaban-
olxeta τίκνα προσήγον, κα\ δι* αϋτοΰ βαπτίζεσΟαι lurque, ut ab iilo bapiizarentur, Deoque iniiiarcn-
ταΰτα κα\ άγιάζεσθαι κατϊλιπάρουν. Κα\ ήν Ορ$ν tur. E l erat Lunc viderc, tauquam aliquem e p r i -
τούτον, ώσπερ Ινα των προτερον Χρίστου μαθητών, niis Chrisii discipulis, cum ad se venlitantes ala-
ϊργοντοΰτο ποιου μενον, τους πρδς αύτδν Εύντας, ώς criler, ut a Chrisio missos, exciperct atqne i n -
ύπδ Χρίστου πεμπομένους π ρ ο θ ύ μ ω ; καταδίχεσ^αι, stitueret: qul quidem documenta illiu^ ita arripie-
δ'.δάσκειντε καΐ νουθετείν πάντα άνθρωπον, άντέχε- bant, dum doceret singulos el bortareiur, ut sin-
σΟαι μεν τής ορθοδόξου πίστεως, άπέχεσθαι δε τής ceram et catliolicam rcligiouem propugnarent, at-
τών αιρετικών δυστροπίας κα\ φρενοβλαβείας, χαΛ π ά ­ que hxreticorum perversilalem el insaniam aver-
σης μενέαυτοϋς ^υπαρίας, καΙ·παντ6ς άνακαθαΕρειν sarentur, omnesque se ab omni meniis et eoiporis
πνεύματος μολυσμοϋ κα\ σαρκδς, πάσης δέ αρετής labe repurgarent, ac vlrlmis omnis ct lemperanlia;
ίπιμελεΤσθαι κα\ κοσμιέτητος κα\ σωφροσύνης - ταΰτα honestatisque laudem procurarcm. Hcec et Uk si-
κα\ τά τούτοις δμοια τους πατέρας παιδεύων κα\ milia parcnles educebat, liorumque libcros prins
νουθετώ ν, τά τούτων βρέφη προκατηχών ό μακάριος, riie insltlulus, Beo per aquam ei Spirituin sanctun
δι* ΰδατος κάΙ Πνεύματος ήγίαζε τψ Θεψ^
D cousccrabat.
Ό μεν ουν κατά τής. Εκκλησίας τότε χειμών βα- Et gravis quidem lum et vchcmens Eccksiam
ρΰς, καΐ ή κατά Εερέων δίωξις χ α λ ε π ή , δσοι Χρί­ -lempeslas, sacrosquc acerba divcxalio premcbal,
στου τής είκδνος διά τδ πρωτάτυπον προκινδυνεύειν quicunque pro Chrisii imagine ob prololypum sibi
είλοντο δεϊν • εδδιος δϊ πάσι καΐ γαλήνιος δρμος τοϊς periclilandum pulaverunl: iranquillus vcro ct se-
χειμαζομένοις, δ Ιερδς Ιγνάτιος καΐ δλος αύτοϋ ό renus omnibus lempeslate jaclaiis portus a snpre-
οίκο; παρά τής του Υψίστου προητοίμαστο δεξιάς. ma Numinw dextra eacer bic Igitatius destinaius
Τίς γάρ τών υπέρ εύσεβείας θλιβομένων ούχ εΰρισχεν erai, et doraus ejtis tota. Ecquis enitn pro piclaie
εκείθεν αυτάρκη τών θλίψεων άναψυχήν ; τίς τών έν deeertantium, malorum serunniarumque suarum
ύπερορίαις κα\ δεσμοΖς κατεχομένων, και λιμοΐς κ α τ - refrigerium ab eo non percepit ? Quis in ouslo-
αγχομένων;, τής δεούσης ετύγχανε παρηγορίας, diam dalus, quie in exsilium ejeclus, quis vinculis
xiV-άφθονον είχε τών αναγκαίων τήν έπιχορηγίαν
ei farae crucialus, ab eo non est relevaius, noces-
παρ* αύτοΰ; 0£ δε τάς τών τυράννων φίροντες χεί­
sariisquc auxiliis Itberaliler iustructus? iNain qui-
ρας, χαΐ τών Ιδίων υπάρξεων στερούμενοι κα\ £κπί-
cunquc tyraanuruui vim ct rapinas patiobantur.
499 . NICETJE PAPHLAGONIS 500
luisque bonis ac fortunie exnebanlnr, omniumque Α πτοντες, κα\ έσχατη πχνία περιπίπτοντες · δσοι tt
r e r u m inopia conQiciabanlur, praeserlim s i c r i r e - της Ιερατικής μάλιστα, κα\ δσοι τής μοναδικής
ligiosique v i r i , n u l l u m aliud vitae et aerumnarum έτύγχανον δντες τάξεως, ουδέν άλλο τοϋ βίου παρα-
perfugium habebant, quam eximium lionc Igna- μόθιον κα\ τ ω ν λυπηρών είχον απαλλαγών, ή τδν
l i u m , pareulemque I^naiii Procopiaw, ac M r o r e m , μέγαν Ιγνάτιον κα\ Προκοπίαν, τήν αύτοΰ λέγω
q u x sevum \n mulios annos propagabani, adeoque μητέρα, και τήν αδελφών, έπιπολυ τ ψ βίψ παρατε.-
benigne bilariterque opes effundebant, Deiqae m i - . ταμένας, χα\ ο&τως αφειδώς τβ καΐ Ιλάρώς τον πλου-
sericordiam «raulabaRiur, u t verissime de illis sa- τον έχκενούσας, καΐ τον £λεον μιμούμενα; του θ$ο·3,
c r u m i l l u d oraculum prodituro explelumque vide- ώς έπ' αύτοΤς αληθώς τδ Ιερδν έκεΤνο πληρούσθαι
r e i a r . Toia en\m quodammedo die miserabanlur
λδγιον. "Ολην γάρ, ώς βίπεϊν, τήν ήμερα ν ήλίουν κα\
e i commodabant» et &emeu eorum JD benedictione
έβάνειζον, κα\ το σπέρμα αυτών είς βύλογίαν ήν. Ό
erat. A l q u i is qnidem litinc i h raodum una cu«o
μέν οδν οδτω τοϊς άγωνισταΤς ^νηγωνί^ετο, τοΤς
athletis Christi propugnabat, cum dolentihus dole-
κακοπαθοϋσι σννεπάθει, τοΓς δεομένοι; έπήρκει, κα\
bat, cum afflictis affliclus eastinebaz, egentiboe
τή θλίψει μέν τοΤς θλιβομένοις ΰπέμενε συλλυπού-
opem snggerebat: i n prccandi s l u i l i o assiduua, et
μένος· τ ^ προσευχή δε προσκαρτερων αδιαλείπτως»
in eucbaristia e l communione p a n i s , et sancio- Β
κα\ τή ευχαριστία, κα\ t f l κοινωνία: του άρτου, και
r u i n necessilatibua secundum apustolum c o m m u - ταΐς τών αγίων χρείαις, κατά τον 'Απδστολον^κοινω-
nicans sic ad majora pro virtute eoilamina νών, ούτω προς τοΟς μείζους υπέρ της αρετής α γ ώ ­
sese comparabal; barc Mgna graliae in fuiuro νας ήτοιμάζετο* ΟΟτω δέ τήν μέλλουσαν Ι π ' αΟτον
patriarcbaiu exserendx spretaniilms prodebat, u t έμφανήαεσθαι χάριν τής ιεραρχίας δ. θαυμάσιος τοΤς
ingcns illc Πι virmtib palseslra Tlieopbaues,. p r o d i - δρώσιν έπβδείκνυεν, ώστε καΐ θεοφάνην έχε?νον τον
giis et miraculia illu&tris, i l ! e f i n q u a m , Sigriaui μ ί γ α ν ί ν το?ς υπέρ <δσ:6είας άγώσι, καΥ πολί»ν Ιν
seu A g r i a n i ccenobii conditor, olim ptjregrc ad se σημείοις καΐ θαΰμασι, τον της καλούμενης ΣΙγρια-
advcnienli bealo ilti t u m adolescenii, tanquam p;»- νής λ ί γ ω μονής οΐκιστήν, έπιδεδημηκίτι ποτβ προς
lriarchx', m a n l f d e x l r a porrecta j a m tura bone ftU αύτδν τφ?μακαρ!ψ vitp Ιτι τνγχάνοντι, τήν δε{ι£ν, ώς
precaius. λίγος, Ιπιβαλεϊν» κα\ ώς πατριάρχην αύτον εύλογεΐν.
Optimis igitur lii&ce sltidiis praeclare occupato Έ ν τούτοις τοίνυν «ύτοΰ διαπρέποντος τοΙς κατορ-
Ignatio, Tbeophilus decedit, loiumque i m p e r i u m θώμασι, τελευτ^Ι μεν ό Θεόφιλος, είς θεοδώραν 5 i
In Thpodorarn matronarura rcligiosissimam impe- τήν ευσείεστάτην βασιλίδα, τήν τιμιωτάτην τών
ralricem, Michaele ίΐίίο admodum adhuc lenero, « γυναικών κα\ πιστοτάτην, περεέστη τ ά της αρχής"
deTolTitur. Hinc inimic» sacrarutn i m a g i n u m secta lu δ* νήπιος κομιδ^ τότβ Μιχαήλ δ υ{>^ς ήν. Ε ν τ ε ύ ­
f o n q u i f s c i i : aanciiiicatio autem £cclesia* sancue θεν ή μέν κατά τών αγίων εΙκό*νων α?ρεσις ixkklmi'
ciHorescii. i l i n c Joanncs, i m o infausti nominis Jan* το άγίασμα δε της Έεράς Εκκλησίας έξανθεΓ. Έν-
ncs (qiiem lecftnonianlin, seu magitum <licii>abant r τευθεν %Λ\ Ιωάννης, εύθΰς δ δυσώνυμος Ίαννής (δν
a quo Tlieophilus i n errorem awlus credUur), sude καΐ λεχανομαντιν Ιλεγον, χα\ της Θεοφίλου πλάνης
Conslaolinopothatia, ipsoque sacerdinio morito spo- ύπαίτ'ιον), του πατριαρχικού θρδνου κα\ τής !ερωσύ-
l i a i u r : ecigitur auiem eornu salulis popiilo Dct νης ένδίχως καθαιριϊται, άνίσταται δε πέρας σωτη­
Metbodius vcre boitus Cbrisliani grcgis pofetor, T C - ρίας τ ψ λαώ τοΰ θεοϋ Μεθόδιος ό κάλος δντως τ ώ ν
raeque d o c t r i n x Ecclesiac verus magisicr; q u i inuliis Χρίστου προβάτων ποιμ^ν, κα\ τών δρθών τής Ε κ ­
antea pro "sanctarum imaginam defensione labori-» κλησίας δογμάτων όρθοτόμος υφηγητής· δς πολλούς
bus e l periculis defuftclus, ConslauUnopolUanap Ec- δτϊ μάλεστα πόνους χα\ κινδύνους υπέρ τών αγίων
closiaB p r x i i c i l u r Dei nutu c l i m p e r a t r k i g opera. πρότερον Οπομεμενηκώς εΕκόνων, άνίσταται μέν
Exauctoraiis ergo omnibus e l d i s s i p a i u , q u i biere- θεου ψήφω καΐ τής βασιλίδος συνεργία πρόεδρο; τής
seos labe infecti erant, novara Ecclesiam c o n d i l , Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως • καθαιρεΓ δέ πάν-
sacerdoics et episcopos i n sua? reciae ftde! funda- D κατασπ^ ι ώ ν εκκλησιών, δσοι τψ μυσει της
menlo collocat. E t c n i m bsereiicis ( u l i eiiam anlea αίρέσεω; υπήχθησαν άνίστησιδϊΈκκλησίαν καινήν,
sub Tarasm, sacro divinoque pastore, et pia Irene) ϊζριΧς xt «α\ αρχιερείς ετΑ τ ψ θεμελίφ της χατ' αύ-
sectam suam damnantibus, et veniam iinpetra:>li- τδν ορθοδόξου πίστεως προεχειρίσατο, Κα\ γάρ τών
btts, alque iterun» ad harreseos perniciem prolaben- αίρεσιωτών, ώς ήδη χα\ πρότερον Μ Ταρασίου του
l i b u s , Nicephorus v i r eximius, adhuc superstes, θείου χα\ Ιεροΰ «οιμένος, χαΐ της ευσεβούς Ειρήνης,
et h i c Metbodius, d i v i n i l u s decreta i l l o t u m e x s i i r - άνατεθεματιχδτων μέν τήν αιρεσιν, χα\ ουτω συγχε-
pattone, virique d i v ^ i i Joannici impul&u i n omnes χωρημένων, παλινδρομησάντων δέ ( χαΐ πρδς τήν
l i i r e i i c o s declarala, rectam adbuc viam iuccdere αυτήν αΰθις λύμην ύπενηνεγμίνων · τούτων μέν ουν
qua?renlibua } veriialis tramitefn oslendil. Sed c u m τελείαν καθαίρεσιν χα\ διηνεκή Νικηφόρος τε Ι τ ι τ φ
Ecclesiam Dei optime sanclissiraeque pcr q u a d r i e u - βίφ περιών δ μέγας, χσΛ αύτο< ούτος θεοίουλεύτως
n i a m rexisset, ad Deuro eeiBpileroa poiiturue pace 6 ίερ^ς καταψηφισάμενος Μεθόδιος, κα\ τοϋ θεοφό-
abiit. MuUis vero t u m a d Eccle*i$ adraiaislrattonem ρου ταίς ύποθήκα·^ Ίωαννικίου κατά πάντων τ ώ ν

1
R o m . Μ Ι , 13.
I

801 V I T A S . I G N A T I I CP. A R C H I E P , 502

«'ρεσιωτών άποφηνάμενο;, ευθείαν ϊτι τοΧ; όρΟοτο- Α designalis, aliisque ali;»s ol> causai voto frustralis,
μειν έΒέλουσι τήν της Ορθοδοξίας ύπέδειξεν όδύν * u t i deslinala Dei senleniin staret, Ignatios saitctis-
έπΥ τεσσάρας δέ χρόνους κάλλιστα τε κα\ άμεμπτα simus presliyicr, cum per UMIUOS annos sacerilolii
τί)ν του* Κυρίου ποιμάνα; Έκκλησίαν, έν είρήντιπρδς muneribus magna cum laude perfunctus essel, h o -
αύτδν μετέστη. Πολλών τοι^αρούν είς προστασίαν numque sibi i n mutta audoritate, et i n Jesum
της Εκκλησίας προχειριζομε*νων, καΐ άλλων 6c* αλ­ Clirlslum lide j : i m gradum exstruxisscl, ac p r o -
λάς αίτίας διαμαρτανόντωντοΰ σκοπού, Γνα ή προορι- picrea oinnium ore cetebrareiur, qnanlumvis d i g n i -
αθεΐσα του θεοΰ βουλή μείνη, Ιγνάτιος δ άσιώτατος latis niagnitudinem refugiens, v i tainen sancll S p i -
πρεσβύτερο;, πλείστοι; Ιτεσιν ήδη τοϊς της Εερωσύ- r i t u s , e l a n l i s i i l u m oucloritate et sentcnlia, honore
νης χαρίσμασιν έ,νευδοκιμηκώς, κα\ βαθμδν έαυτψ s:<cro dignissimus j u d i c a t u s , i » imperanlis urbie
καλδν έν πολλζ π α ^ η σ ί α κα\ τί| έν Χριστώ Ίησοϋ sacra eedc collocatur, lacernaque c a n d e l i b r o i m -
πίστει περιποιησάμενος, καΐ έν τοίς απάντων διά p o n i l u r ; cum ante o m n i u m cpiscoporum e l pupuli
*οΰτο στδμασιν άοόμενος, καίτοι γε πλείστα παραι­ senieniias i m p e r a i r i x ad Joannicium anachorclam
τούμενο;, καΐ τδν δγκον του αξιώματος άποδιδρά- consulium misisset, ccquemnam hoe palriarchatus
σκων πανευλαβώς ' δ μ ω ; ενεργεία μέν θείου Πνεύ­ Uonore dignum per Dominum cognosceret; Igna-
ματος, συνεργία δέ κα\ ψήφω αρχιερέων θεού, τής Β tiutn eximius ille Joannicius divinitus p r o n u n l i a v i L
θείας ιεραρχίας άξιοΰται, καΐ τ φ θ ρ ύ ν ω τ ή ς βασιλί­ Atque i l a bouns pastor per ostium i n ovtle ovium
δος ένίδρυται, κα* τ^ λυχνία 6 λύχνο; επιτίθεται.. ingre&sus, oves propiias vocabat n o m i n a t i m : quas
Πρδ πάντων δε των άρχιερίων κα\ των λαών, της ex noxiis et pcsliferis lierbis, o m n i q u e hacreiica
βασιλίδος άποστειλάσης, κα\ άξιωσάση; δια Κυρίου pcste el exilio erepias, ad i m n i o r i a l i a scmperquc
γνωρίσαι τδν άξιον, προφητικώς ο μέγας τούτον virentia reciae ftdei justiliseque pascua dcilucobal
Ίωαννίκιος ψηφίζεται' καΐ ούτως δια της θύρας δ hiducebalque. Ipse vero t u m ab omni criiniiie
κοιμήνό καλδς είςτήν αύλήν των προβάτων είσελ- al horrebal, luro i u omne p r x s c r i i m v i i t u i u n i p r i n -
θών, τά Γδια πρόβατα έκάλει κατ* δνομα * καΐ πάσης cipalium et aequilaiis s i u d i u m singulari conaiu i n -
μέν νομή; θανασίμου καΐ βλαβερά*;, πάσης δέ λύμης cumbens, ad perlecl^e plctatis culmen cniiebaLur.
χα\ άπωλείας έξήγεν αίρετικής, πρδς τάς άειζώους Prtidcnlia namque i l l i c u r » erat, non ut of»u!en-
δέ καΐ αειθαλείς της ορθοδόξου πίστεως καΐ δικαιο­ tiam s t b i , humanamque gloriam , et voluptales
σύνης ώδήγει κα\ είσηγε νομάς* κα\ αύτδς μέν κ α - c o a q u i r e r e t ; sed u l Diii volunlalem sanclam, WMB
χίας άπάσης τοσούτον άπείχετο, δσω πάσης άντ*ί- placentem et perleciani, i n spiritu recti j u d i c i t
χετο δικαιοσύνης " έ ξ α ι ρ έ τ ω ς δέ πρδς τάς των άρε- Q bene i n i d l i g e r e l et ecquerciur, F o n i t u d o vcro erat
τ ώ ΐ κατορθούμενος γενικάς, τής κατ* δύσέβειαν ipsi» oe unquam scrviiulispcccato sucounibercl, scd
τελείότητος έπεμελεΐτο. Φρδνησις μέν γαρ αύτφ δι- liber esset, et doniinaretur optimatibus, aiqite cx
βσπούδαστο, ούχ ώστε πλοΰτον έαυτφ καΐ δόξαν π ο - aposiolt p r x s c r i p t o , peccantcm acriter casiigaret,
ρίζεσθαι κοσμικήν, καΐ ποικίλας σώματος ήδονάς, et hoc sscpe coram o m n i b u s , n e c ' s e i v i l i inodo se
άλλ' ώστε τδ θέλημα του θεού τδ άγαθδν καΐ εύάρε- s u b j i c e r e l ; u t e l caeieri, i n q u i i , i n o i l i c i o per l i m o -
orcov καΐ τέλειον έν διακρίσεως πνεύματι καλώς συν- rem conLineattlur.TemperaiUiam aute.m non u n t u n ;
ιΐναι καΐ ποιειν. Άνδρία δέ αύτψ, τδ μή ήττάσθαί in corpore <-oluit suo, quam a tcnerts annis adeo
ποτβ της αμαρτίας, άλλ'ελεύθερον είναι χα\ δεσπό^ laborjbus sudoribusquc assiduis perfecieestassecu-
ζειν των δυναστών * ά π ο τ ο μ ω ; δέ τδν άμαρτάνοντα l u s , utsensum omnera, omncsquc cupidilates corpo-
κατά τδν άποστολικδν νομον διελέγ/ειν, καΐ τοϋτο ris noxias peniius c x s i i n x e r i i . Non ergo his tanuini
πολλάκις ενώπιον πάντων, κα\ μή καθυφίεσθαι δου- fiuilius leiupcranua^ spleiulorem c i r c u m c l u s i i , sed
λ ο π ρ ι π ώ ς , 7να καΐ οΕ λοιπο\, φησί, φόβον έχωσι. Ecclesiam suam t o l a m , m o n i m ct d o c t r i n * su^
Σωφροσύνη δέ, ού του οίκείου σώματος μόνον ή g r a v i u t e assiduiiaieqtie, ad cam provexit lionesia-
άγνότης τε κα\ καθαρότης, ήν έκ νεαρας ηλικίας tem et vcrecundiani, u t intcr ejua familjares ne
©δτω πόνοι; συχνοίς κα\ Εδρώσι κατωρθώσατο, ώ ς D nomen qutdoro fornicatioais, vel cujuspiam i m p u n -
£ίς άκρα ν αύτδν άπάθειαν, ήτοι παντελή νέκρωοιν tatis a u d i r e l u r . Pcrinde enim ut ipse vias Doniiiii
%w σαρκίνου φρονήματος έλθεϊν. Ού ταύττ) γουν μ ό ­ reclas ambulabal , i l a gponsam Domini opiimus
νον τδ της σωφροσύνης ώ ρ ^ ε τ ο καλδν, πάσβ δέ σπου­ paranympbus per inculpalaia vita? semrtam dcdu*
δή κα\ τήν κατ" αύτδν Έκκλησίαν έπ\ τοσούτον ήγνι- cebat. Jam u l f u e r i l x q t t i (cnax, j u s t i l i ^ v e obs*r-
ζ ε , καΐ τψ έμβριθεΖ τε κα\ συνεχεϊ της του Πνεύ­ vaos, q u i d dieam? cura i i a r i g i d e e a m servavit, u i
ματος διδασκαλίας έσωφρδνιζεν, ώ ς μηδ' δνομα illius causa non r a r o ab iniquis aequitatis a r b i l r i g
πορνείας, ή τίνος άλλης ακαθαρσίας έν τοϊς αύτή> reprebenderetur, paBtonjue vere mitis ac divinae
πλησιάζουσιν άκούεσθαι · άλλ' ώσπερ αύτδς τήν i m i i a i o r jusiUiae asperrime condemnaretur. Eteuira
t

άμωμονόδδν τοΰ Κυρίου ά μ ώ μ ω ; έπορεύετο, ούτω
καΐ τήν εκείνου νύμφην, ώ ς άγαθδς νυμφοστολος, έν
ά μ ώ μ ψ προσήγε «ολιτεία. Περί δικαιοσύνης δέ %{
χρή κα\ λέγειν; ήν ούτω σ τ ε ^ ς xal μεγαλοπρε-
π ώ ς δ μακάριος ένεδέδυτο, ώστε κα\ μέμψιν δι' α ύ -
%ήν ύπέχειν π ο σ ά κ ι ς παρά τοΤς άδικοι; του δικαίου
non i n civilibus tantum rebus, scd n u i l t o magts i n
ecclesiaslicis diBceplauoiiilms e l jmlictis facile
agnoscebalur ad verilalis aequitatisque moir.entam
lancemve propendere, cootra ver(vmen^lacium c t
quamlibet i n j u s t i l i a m vehementissime severissime^
quo i u s e c U r i . N e c e r g a plebeius U n i u m ei vHiores
503 NICET£ PAPIIIAGOXIS 504
ιπ quoB, si quid pfcecent, cuivis facilie et libera est Α διαιτηταις, κα\ σκληρότατα καταγινώσκεσθαι τδν ώ ς
eensura; sed adversus principes eiiam magistratus αληθώς προΕον ποιμένα, χα\ Θεοϋ μιμοδμενον δικαιο-
ac dynastas, ipsosqae imperalores , ardor ac divina σ ύ ν η ν κα\ γάρ οδκ έν τοις άνθρωπίνοις -πράγματι
dicendi fibertas anlislitls etuccb^t : quod mea JMIIIC μόνον, άλλά κα\ έν ταίς έκ3$λησιαστικαϊς πςλυ μαίλ-
rieclarabit oralio. λον άμφισβητήσεσι κα\ κρίσεσι, τδ πρδς άλήθβιαν
μέν καΐ δικαιοσύνην έ π ρ ε π ε ς , ύπεροπτικδν δ* αύτοΰ κα\ άπότομον πρός τε τδ ψευδός κα\ άδικίαν πδ-
σαν ϊγνωρίζετο · κα\ ού πρδς τους πολλούς μόνον κα\ χυδαιότερους, πρδς ους άδικοΰντας τάχα καί άλ-
^ λος άν πα^όησιάσαιτο, ήδη δέ Y.crX προς τους τάς πρώτος περιβεβλημένους δυναστείας, καί πρδς τον*
βασιλέας αυτούς ό τοΰ άρχιερ£ως (ήλος καΐ ΕνΟεος π α ^ η ι ί α διεδείκνυτο * δηλώσει δέ νυν ό λόγος.
Bardam i l h i m , i t i i scio, nostis omnes, T l i c o - Tbv Βάρδαν εκείνον οίδ" δτι πάντες άκούετε, ώς
dorse Augustae b o n # principis non bonum, sed [άΑΑ. δ;] Θεοδώρας μέν της αγαθής βασιλίδος αδελ*
fasvu m ad mod rnn et c n i delem fu isse fr airwm. φ6ς ήν, ούκ άγαμος δε, άλλα κα\ λ(αν πικρός κα\
Quanquam finim in r e r u m civiliura adiriinlstra- απάνθρωπος * δ* σπουδαϊον μέν είναι χα\ δραστήριον
lione egregius industriusque essct, r e i tamen d i - περί τήν των πολιτικών πραγμάτων μεταχε£ρ«ην,
vinae alque ecclesiastieae uemo illtim unquam ουδείς δε περ\ τήν Έκκλησ^αν χρηστδν Ιφηαε γενέ­
commodam dixit; u i qtri nurus s u s σθαι* τούτον τι} Ιδία φαοΛν οΟτω; έπιμανηναι νύμφτ],
amore ita
Β ώς άνά πδσαν τούτο τήν πόλιν περιβομβηθήναι· καΐ
fureret, ut ejds rei faina totam urbem p e r a g r a r e t :
nec inter plcbem l a n l u m Iisereret, sed ad p a t r i a r - ουκ Λχρι των πολλών μόνον, άλλα κα\ μέχρις αΟτοΰ
ehaeqtioque aures faeti Indignitas deferretur. Quid τοΰ άρχϊερέως τήν πονηράν φήμην ελ5εΤν· Τ( οδν
crgo patriarcba ? Non bominis dignilaiem rererUus, έκε?νος; 06 τδ μέγεθος ηύλαβήθη τοδ προσώπου»,
facinvs fiilemio p r e s s i l ; sed ex lege arguit, repre- ούδε συνεσκίασε τδ άμπλάκημα τ $ σιωπ^, άλλά καΐ
heflditque, ei bortatus esi, ut ne salute neglecia, ήλεγξε κατά τήν έντολήν, άλλά χα\ ΙπετΕμησεν, άλλά
animam suam p c r d i t u m i r e t , sed fcedum et enorine κα\ παρεκάλεσε φείσασθαί τε της Ιδίας ψυχής, χα\ τδ
scelus expiarct. Ille tamen 11011 modo se ab i m p r o - φρικτδν τουτί μΰσος άπο^ύψασθαι * ό δε ού μόνον

hitate sua non a b s t i m t i i , sed ipso Epiphaniae die ουκ άπέσχετο του κακοΰ, άλλα κα\ έπΙ της εκκλη­
σία; {εορτή δε των αγίων Θεοφανίων ήν) καΐ αύτδς
ieslo m xdero sa^ram, eucharisiiae mysteria perce-
άναιδως προσήλθε, των θείων μεθέξων μυστηρίων.
ptorus, impudenter esi progrcssuB. Quid bic pa-
Τ£ δε ό άρχίερβΰς; ^Αποβάλλεται τής κοινωνίας,
triarcha? Α sacris arcel, i n d i g n u m eum judicans
άνάξιον τοΰτον τής τοΰ Δεσποτικού σώματος κρΓνων
corporis Dominici pariicrpaiioiie. Hte vero d i r o
μεταλήψεως* Ό δε μαίνεται μανίκι π ι κ ρ ί , καΐ κατά
percitus.oe&tio f u r i t suumque i n e x i i i u m a r m a t u s
t

g l a d n m i n anlislitis viscera d e f t j u r u m n i i n i t a - Q τής Ιδίας οπλίζεται ψυχής· άπειλεϊ τδ οΙκεΤον ξίφος

:

t u r . Sed Ignattus contra c o m m i n a t u r , Deum i n v o - τοΐς σπλάγχνοις τον Ιβράρχου· χαταχώσαι* δ δε άντ-
cans, q u i potens esscl g h d i u m i n i l l u m converten». απειλεΐ, τδν δυνάμενον ίκκαλοϋμενος Ιπιστρέψειν τήν
I l m c offensionum priraa nrigo : bic fous eccl-sia- f/ομφαίαν αύτοϋ έπ* αυτόν. ΑΟτη γίνεται σκανδάλων
sifcse perlurbationis. Rinc gravi Bardas ira odioquc άρχή • αδτη πρώτη τής εκκλησιαστικής άκαταστα·
concepto, ac alttas i n pectus demisso, omnem, t i t σίας αφορμή. Έντεΰθεν βαρΟν έαυτψ χόλον καΐ
d i c i t u r , rndentftm conira I g n a l i u m movebat, ut μήνιν ό Βάρδας εκείνος εναποθέμενος κατά τοΰ Ι γ ν α ­
eum apud iinperatorem c r i m i n a r e t u r . Patricius t u m τίου, πάντα κάλων Ικίνει, τδ δή λεγόμενον, τ φ βα-
entt Bardas. e i scfiolarOm doraesticus, sibique toiam σιλε? τούτον διαβαλείν·- Πατρίκιος δε τότε καΐ των
imperii administralionem, ulpote avuuculus M i - σχολών δομέστικος ών, δλην τοΰ Μιχαήλ, &τε δή
i h a e l i s , vindicabat. Uic aggressus aliquando ado- θείος, είς έαυτδν τήν αρχήν ύπεποιείτο. Καί ποτ*
lescentcm , verbisque insidiosis captans : Q u i d , προσεληλυθώς τψ μειρακίψ καί λόγοις καταγοητεύων
i n q u i t , domine, i m p e r i u m m a i r l el sororibus p e r - άπατηλοΤς, "Ινα τί, ϊλεγεν, ώ δέσποτα, παραχωρείς
m i i t i s ? A t q n i non esampliiis infans, aevique i m i n a - τήν βασιλεΐαν τβ μητρ\ κα\ ταίς άδελφαΓς ; μή γάρ
tttrus : i m o , i n q u i t , et jant uxore dncta v i r u m agis. Ιτι νήπιος ε ΐ ; μή τήν ήλικίαν α τ ε λ ή ς ; Άλλ* ίδου,
Delws ergo in postertim virilem animum gererc. ^ φησίν, έζεύχΟης κα\ γυνακκΐ, κα\ ήδη εις άνδρας τ ε -
ltaque a patriarcha accersUo matrem eisnrores λείς· οφείλεις καί φρόνημα λοιπδν άναλαβείνανδρός·
londeri velarique j u b e . U t ' enim dcinceps solus τήν μητέρα δ& κα\ τάς άδελφάς, τδν πατριάρχην
c u m procreandis a te liberis imperes, ei N u m i n i μετακαλεσάμενος, άποκείραι πρόσταξον. ΣΙ γάρ βαΐί~
cuBlesli placel, et nobis sequissimum videtnr. λευειν μόνον λοιπδν, καί τους έκ σοΰ τεχθησομένους,
Accersil ergo illieo veneraridum patriarcbam. Esl κα\ β ε φ κα\ πδσιν ήμΤν άρεστόν. Αύτίκα τοίνυν εκεί­
enim inconstans et mutabilie adole.sctintia, facileque νος τδν τίμιον Εεράρχην μεταπέμπεται * εύρίπιστον
vana spe cfferlur. Quod si p o t e m i x quoque faeti- γάρ ή νεότης, κα\ pαύίως ταίς κεναίς των ελπίδων
gium accedat, major eliam est iJlius leviias, m a j o - μετεωριζόμενον. ΕΕ δέ κα\ εξουσίας υπεροχή προσείη,
remque i n amonliam et casum Sicpenumero p r o l a - μείίων μεν ή κουφότης, είς μείζω δέ άνοιιν καί
b i l u r . T u n c i g i i u r Michaclcorrupielarum, moruinque πτώσιν ώς τά πολλά προχωρεί· Τότε τοίνυν αρχήν
dcpravatorum, e i vero magis impieiatutn s u a m m ταϊς κατ' αύτδν άταξίαις κα\ άπαιδευσίαι;, μάλλον
principio posito : Matrem, htquit, uirain sororesquo δέ άσεβείαις, ό Μιχαήλ καταδ^Λλόμενος, Ταχυ τήν
c vcsiigioaircptas aUondc, etreligi.osa velatay vcsle έμήν μητέρα κα\ τάς άδελφάς, πρδ; τδν δίκαιον
505 , νίΤλ S. I G N A T J I C P . A R C H I E P . 506
Ιφη, λαβών, Λπύχιιραι, τψ μοναχικψ σχήματι ταυ- Α vitae religiosae addicito. A l libere palrlarclia; Iloc,
τ»ς καταδίκασον. Ό & πα££ησιασάμενος, Αδύνατον inqtiit» a me tleri nefas : nam Ecclesirc gubernacula
μοι τούτο ποιεΖν, εΐπεν ύπολαβών* της γαρ Ε κ κ λ η ­ sedemquc sacrain cum susciporcm, fldem j a r e j u -
σίας τους οΓακα; τήν αρχήν ε γ χ ε ι ρ η μ έ ν ο ; , έγγρα- rando meam per scriplum astiinxi, nanquam me
φον δρκον Ιθέμην, μηδεμίαν της βασιλείας υμών imperto veslro insidius positurum, vcl consifium
έπιβουλήν, ή οίανοΰν έπήρειάν*ποτε διαλογίσασθαι. ejuscemodi agilalurum, Et vero nunc, quod regi-
Κολ νυν tl τδ αδίκημα των βασιλίδων; και τίς ή narum est fachius, quaeve in illis caii&a, ut maje-
κατ αυτών αΐτία,δτι τ6 υμέτερο ν κράτος ταΰτα κατ*
1
stas vestra adversue eas Ulia machinslur? l l x c
αυτών διενοήθη; Ούτως είπόντος του άρχιερέως, memoranicm patriarcham Bardas reum majestatis
καθοσίώσ$ως τούτον Βάρδας έγράψατο γραφήν, Γ η - poslulavit, ei coram imperatore Gebobasileuium[3J
βοδασίλευτον Εναντι του βασιλέως διαλοιδορούμενος. (seu Gebonis pseudo-imperalorii gcneris similem)'
Τ
Η ν δε δ Γήδων οΕτος ΙπΕληπτος άνθρωπος, καΐ τάς per convicium vocavit. Erai Gebo liic Btolidus
φρένα; ού πάνυ χαθεστηκώς * δ ; προ ολίγων εκείνων maleque sanus bomo, qai proxtmis diebus Dyrra-
ήμερων άπδ του Δυ^αχίου παρεγένετο, σχήμα μεν cbio veneratp vesie quidem ecciesiasllca imlmiis,
περικεΕμ€νος κληρικού, παΤδα δε έαυτδν τής βασιλί­ ee vero pro filio Theodorae Auguslae ex alio viro
δος Θεοδώρας Ιξ ανδρός έτερου ληρών · ψ ol πολλο\ gerebr.t ; cui non pauei ex plebe vehil regnaluro
του δήμου ώς βασι^εύειν μέλλοντι προσίσχον τότ» 1
adltserebanl: tunc vero in insuia Oxia, seu Acuia,
II έν *Οξεία τήΛήσω ύπδ άσφαλεΤ συνείχβτο φρουρά llrma custodia tenebatur. Patriarclia ergo pro-
*0 μεν οδν πατριάρχης έν ύπονοία δια ταύτα τψ pterca Mtchaeli suspeclus, stalim ad ecclesiam se
Μιχαήλ καταστάς, ευθύς ύπενόστει προς τήν έκκλη- receptt. Michael vero extetnplo matrem cum soro-
σίαν. Ό δέ παραχρήμα τήν μητέρα κα\ τάς άδελφάς ribus in Cariani aedes deirusam deportari tonderi-
χαταγαγών^ έν τοΤς Καριανοΰ λεγομένοις άπενεχθή- que imperal. Nec multo post ipsum quoqne pairi-
ναι κελεύει και καρήναι. Μετά μικρόν δε κα\ αδτδν arcbam Ignalium pellit, alque in hisulam Terebin-
άπελαΰνει του πατριαρχείου τον Ιγνάτιου, χαΐ πρδς thum ejicil ; eodemque die Gebonem iltumex AcuU
τήν νήσον Τερέβινθον αύτδν ύπερορίζει * κατ* αύ- in Principes traitsfert, el cruribus bracbiisquc pra>
τήν δε τήνήμίραν κα\ Γήίονα εκείνον άπδ τής cisis, oculisque erutis, interficit, ratue se bac ratio-
•Οξείας «ΐς Πρΐγκιπον μετενεγκών, τά τε σκέλη χα\ ne ultum ire palriarcham. Necduin triduum a pa-
τους βραχίονας έξέχοψί, χαΐ τους οφθαλμούς έξορύ- Iriarchae discessu fluierat, cum adsuni qui ptua-
ξας, άπέκτεινεν αύτον, οΜμενος ταύτβ τδνπατριίρ- bantur ioler episcopos primarii, cbirographum sive
χην άμυνεϊσθαι, ΟΟπω τρείς μετά τήνκατάβασιν δι- C Meftura abdicalionis ob prxsenliam temporum
•ληλυθεισανήμέραι, χα\ παρήσαν τών επισκόπων οί iniquilalem ab eo petentes. Et quinarn lii ? Qui
νομιζομ«νοι λογάδες, λίίελλον άποταγής, ήτοι παραΕ- antea illi per scriptum juraverant, se prius supre-
τησιν, διά τήν ένεστώσαν τοδ καιρού κακίαν άξιοϋν- mam Tiiniiatis niajestaiem negaluros, quam sina
τβς λαβεϊν παρ* αύτοΰ. Κα\ ταΰτα τίνες; Οί εγγρά­ canoiiica damnaiionis sentenlia pastorcm SIUMII
φως αύτφ πρότερον δμωμοχδτες, χαΐ αυτής έχπεσείν exauctorari passuros. Verum i i re infecta reverte-
«ής ύπερουσίου Τριάδος εύξάμβνοι, εΓγε τον οίχεΤον r u n t . Intra paucos autem dies palricii, judicumque
*ο*.μένα άνευ χαταγνώσεως άθετήσαχεν κανονικής. clarissiini eum iitdem episcopis egressi, omnibus
Άλλ' αΰτο\ μέν ύπέστρεφον άνήνυτα πεπονηκότες. machinis et polliciiaiionibus, comminalionibUoqite
Μετ* 4λίγας δε αΰθις ημέρας πατρίκιοι κα\ των κρι­ corapellebant, ut episcopalu se abdicaret, &i in
τών ol επιφανέστατοι συν τοϊς προλαβοΰσιν έπισκδ- aperlum nollei commillere se pertculum. SU4 non
ποις έξιίντις, πάσαις μηχαναΐς, ύποσχέσεσί τε κα*\ minus Qrmus immoiusque stetii, qnam mariiima
άπειλαΐς τον θρόνον εγγράφως παραιτήσασθαι κατ- caules altis in terram defixa radieibus, flucLuum
«διάζοντο, είγε μή μέλλοι εις προφανή καθειναι κίν- iDSvUlibus nihil cedens. Evgo cuin non haberenl,
δυνον έαυτον. "Εμενε δέ αμετάθετο; ούδεν ήττον ή uode illum ladereui, nulla per eum data causa.
«έτρα παράλιος είς βάθος γής ενωμένη, κα\ πά-. D
cujus ralionem reddeie uon poBsei ; liudo, quod
σαις ανένδοτος κυμάτων έπιφοραϊς. Επειδή ουν ούκ aiunl, capite,pcrfricla'|uefronte ad orane fas ncfas-
εΤχον εύλίγως παρανομείν, οδδεμι3ς α.ύτοϊς άπδ τοΰ que descenderunt. Et Dominus quidem nosler
ανεύθυνου προφάαεως ένδιδομένης, γυμνή λοιπόν τή Jesus Clirisius, ulpote Duus verus et veri Pairis
κεφαλή, χα\ άναιδεί Τξροσώπψ, κατά τό άδόμεην, soboles, non Bolura qua Deus est aelernus, oninia
προς πδσαν έχώρουν άδικίαν κα\ παρανομίαν. Ό antequam sint, pnevidit; sad ctiam qua liomo pro
μεν Οδν Κύριος ημών Ιησούς Χριστδς, ατε θεδς nobis facius, deiflcala sua meme omnia praesciens ,
άληθινδς κα\ αληθινού ϋατρος ών, ού τψ θεός εϊναι Necetuett , inquit, ut teniant fcandala: vm autem
μόνον προαιώνιος, τά πάντα προ τής αυτών γενέσεως iUi, per quem scandatum venit · . Omnium ergo
οΐξεν, άλλάκαΐ τψ άνθρωπος ύ«έρ ημών γενέσθαι, sectarum, quae a divina Christi in humaniialem
τψ τεθεωμένψ νοΤ τά πάντα προκατανοών, *Arayw\ f prai&eniia a<f hodiernam usque diem in Ecclcsias

• Maith. 7.

(3) Gebobasilculura, hoc est, Gebonis stolidi bominie, et imperium temerc affcctanlis, parli faven-
 107 NlCETiE PAFHLAGONIS 508
t u m pernicie irrepserunt, auctorcs, vpluti scande- Α <ρησ\ν, kXdBtr rh σκάνδαΧα · ούαΐ 8έ St" ο ί tb
Jr>rum duces, digni sunt, qui primi malnm, quod σχάνδαΛοτ έρχεται! Καθ' ολας μεν οΰν τάς ά?;δ
Cbrifllus miiiaiur , parlicipent. Sed non minus, της θεανδρικής αΰχου παρουσία; μ.έχρε τοΰ δεΰρο
opinor, i i qui noslro aevo maiigne egerunt, quam παρεισφθαρείσας αϊρέσεις έν ταϊςΈχκλησίαις, οί των
lUi prisci et decantatissimi haeresiarcha.-, coeleslis αίρίσεων Ιξαρχαι, ώς των σκανδάλων έξηγούμενοι,
irsm vindictamque Numinis senlient, ut qui innu- πρώτος αν άξίως αυτοί μετέχουν καΐ τοΰ ταλανισμοϋ*
roerabiiium oflen&tonum ei malorum loti lerrarum ούχ ήττον δε, οιμαι, τών πάλαι θρυλλουμένων αιρετι­
orbi sint auctores. Neque eniin proplerea justo- κών κα\ ol κατά ταΰτην πονη ρεύσαμε νοι τήν γενεάν,
rum albo ascribentur, quod reciis sciJicet dogma- ώς αΓτίοι σκανδάλων μυρίων τψ *κόσμψ γενόμενοι,
tibus et ftcripiionibus innuiaeris Deum fateri v i - της Ανωθεν πεΓραν λήψονται οργής. Ού γαρ ο «
deanlur : sed idcirco damnabuntur, quod, ut e$t δόγμασιν δρθοϊς δήθεν κα*ι συγγραφαϊς άμέτροις
in eacris paginis, Deum faclis ipsis negarint, abo- θεδν δοκοΰσιν δμολογείν, διά τούτο μόνον δικαιωθή-
minabiies facli, et conlumaces, et ad omne opve σονται* άλλ' 8τι το!ς Ιργοις, κατά τον ίερδν λόγον>
bonum reprobi. Nec quia personam pietaiit v u l - ήρνήσαντο αύταν, βδελυκτο\ γενόμενοι κα\ άπειθεΤς,
tumque reJigionis emeniiti, agunt omnia eflleiunt- κα\ πρδς παν Ιργον άγαθδν αδόκιμο·., τούτου γ«
que, ut jusliab hominibus pulenlur, ideo sunt j u - Β ένεκεν κατακριθήσονται. Ούδ' δτι μόρφωαιν ε ΰ « -
&(ϊ apnd occultorum cognitorew et judicem l>eiim : 6είας, καΐ σχήμα γοΰν τι καΐ πλάσμα κενδν ευλά­
sed quod nervo pietatis eliso, moresad Evangelii βεια; περϊθέμενοι πάντα δρώσι καΧ πραγματεύο^Λ-
praecepla non confonnarint ; quod ainore eui cieci, ται, ώστε δικαιωθηναι πάρα τοΖ; άνθρωποι;, διλ
avaritiae et voluptalibus, ambitionique venuodjtti et τοΰτο δίκαιοι κα\ παρά τψ τών κρυφίων επόπτη καΐ
einjtncipati, innocenles omui genere injuriarum, εξεταστή · άλλ* δτι τ ή ; εύσεβεία; τήν δύναμίν, κα\
perjnriorum, crucis abnegalionum, insidiarum, τήν κατά τδ Εύαγγέλιον άπηνήναντο ζωήν, πάσαις
et malcflctorum opprimentes , optime compositum μεν φιλαυτίαις κα\ φιλ'αργυρίαις, φιληδονίαις τε
Ecclesiae statum periurbarint e\erteriittque ; rem πάσαις καΐ φιλαρχίαις εαυτούς άπεμπολήσαντες,
aulem divinam, nomenque et sacra sanclse Eccle» πάσαις δε άδίκίαι'ς, επιορκίαις, σταυροπατίαις, κα\
siae lot impielatibus et flagiliis contammarint, p o l - κακουργίαις δε κατά τών αθώων κα\ έπηρείαις χρω-
luerint, profanarint,. utpericulum sit (penedicam) ne μενοι, π3σαν τήν εκκλησιαστικών ευνομίαν διέλυσαν
pietatis mysterinra inj verbis nudis potius, quam in κα\ συνέχεαν τδ θείον 6fc της Ιερίς Εκκλησίας
rebus ac veritate consislere videalur : idcirco j u - πράγμα κα\ βνομα ουτω ταΐς ποικίλαις αυτών άθε-
eiissimam damiiatioaig a Deo ferendae senteuiiam σμίαις κα\ παρανομίαις εβεβήλωσαν, ώστε κινδυ-
incurreni. C νεύειν, ολίγου δεϊν, έν ψιλοίς ημών λόγοις, άλλ' ο6κ
έν άληθεία καΙ πράγματι της εύσεβείας μυστήριον ύπονοεΤσθαι · διά ταΰτα δικαιότατης τεύξονται πρδ;
Θεού της χατακρΐσεως.

i l o r u m porro malorum omnhim stlrps et radix, Τούτων δ& τών κακών απάντων αΕτία προκαταρ-
prlinaque rausa et cerlisslma exsiitit is, qui a prin- χτική χα\ βίζα, δ άπ' άρχης',άνθρωποκτόνος καθ-
cipio homkida fuit : qui quod a bono defecit, o m - έστηκε δηλαδή * 8ς τφ άποστήναι του άγαθοΰ, πάσης
nis rnaleficii arLifex effociua, bodieque non ccssat κααίας γενόμενος δημιουργδς, ού παύεται μέχρι καΐ
venenum in eos suum eructarequos omntbus saecu- νϋν τδν οίκεΤον £ον τοις πρδ; υποδοχών έτοίμοις κατά
lis ard id haurienduin paralos babct: eoqne largiue π3σαν έναπερευγόμϊνος γ ε ν ε ά ν κα\ τοσούτψ μοΕλλον
latiusque virus suum difTundit, quanlo ad rein suam τήν παρ' έαυτοΰ χακίαν επιδαψιλεΰεται, καθ* βσον
aptiures oflendit. PermiUunlur aulem Lales saepe αν κα\ έπιττ^δειοτέροις πρδ; τδν οίκεΓον περιτύχοι
rerum potiri, lerrarumque imperiis cxiolli, ut ex σκοπόν. Συγχωρούνται δε πολλάκις κρατεΓν, χα\
multorum cordibus, quemadmodum est in divinis κοσμικά!; δυναστείαις οί τοιούτοι μεγαλύνεσθαι, ώς
oraculis, reveleniur cogitationes; utqtte triticum a άν έκ πολλών καρδιών, κατά τδ θείον λόγιον, έκ-
paleis secernatur, et justus igne molcstiarum, V H I U I φανώσι διαλογισμοί· κα\ώστε τδν σϊτον διακριθήναι
aurum in fornace, coqualur, coelestibusque llie- D τοΰ άχυρου, κ*\ πυρωθήναι μεν ταΣ; Ιπηρείαις τδν
eauris reserveiur ; rejicialurqne, quidquid Ή sco- δίκαιον, ώσπβρ έν χωνευτηρίψ χρυσδν, κα\ τοις ού-
ria adulterinuui csL et coelestt rcgno jndigiium. A l - ρανίοις ταμιευθήναι βασιλείοι;, άποποιηθήναι δε,
que his, opinor, nemo coutradicet eorum qui pie- καθάπερ σκο)ρίαν, δσον άδόκιμον κα\ άνάξιον της
latcra colunt. βασιλείας τοΰ θεοΰ, Πρδς ουν ταΰτα ο6χ οΐμαί τινα
τών εύσεβούντων άντερεί*ν.
Setl videamus porro, qux deinceps beato Ignaliu Ίδωμβν δε κα\ τά κατά τδν Ιερδν Ίγνάτιον παρ-
acciderint, quantaque mata velerator ac hoslis san- ηκολουθηκότα, χαλ δ3α κατά της έν αύτψ κεκρυμμέ-
Giorum virorum adversus laientem iu illo iidcm ac νης αληθείας κα\ αρετής δ τών αγίων έχθρδς καΙ
virtutem, per suos administros, malitia sua inacbU επίβουλος διά τών ύπηρετουμένω^ αύτου τ^ κακία
itatuasit. At vero cum imclligam me&igiUatiinomnia κατεπράξατο · άλλά πάντα μέν κατά μέρος έπεξιίναι
p-ircensere non posse, rcbusquc Untis parern non άμήχανον είδως, καΐ κρείττον ή κατ* Ισχυν έμήν,
forc,orationi;ad rcs prxcipiiasenurraudas coaversa, τοϊς κυριωχέροις δέ τδν λόγον έπαφιε\ς, ΐ:ειράσομαι
 509 VITA S. IGNATII CP. ARCHIEP. (19
*a6* δσον οΤόν τε πανταχού της αληθείας πεφροντν Α «udam rei veriLalem ubiqtie studioseperseculos, pro
χώς μηδέν τών αξίων μνήμης παραλιπείν. mea viiili curabo, uti ne quhi rerura quae sint me*
moria dignae, praelermitlam.
Επειδή τοίνύν oi παρά τοΰ" βασιλέως τότε πολλά Postquam igiiur adminieiri regii, eaepe tentatare,
πειράσαντες, τ6 προς παρανομίαν ενδόσιμον ούχ Don potuerwtt flectere Ignaliura ad id quod inique
οϊοί τε Ιγεγόνεισαν παρά του Ιγνατίου λαβείν, γεν- petebant, suam iilo digniutero fortiier ei eonstanter
ναίαις ενστάσεσι παραιτήσασθαι μή καταδεξαμε"νου, tuente, a ae ipai consilium da caeiero peltveruoi ;
παρ* εαυτών Ιλαβον τοΰτο λοιπόν.* καΐ πλείστα καθ' rebusque ioter se diu agitalis, omneirique in partem
ίαυτούς συσκεψάμενοι, κα\ πίσαν χεκινηκότες βου- verealU, tandem Pboiium protospaibariura α p r i -
λήν, Φώτιον πρωτοσπαθάριόν τε δντα κα\ πρωτο- nauw a secretis, patriarciiam urbisregi» designanl ;
ασηκρητιν <!ς αρχιερέα τής βασιλίδος προχειρίζονται. hominem sane ouDime obscurum ct igaobiJem, md
φ

*flv δε οίτος 0 Φώτιο; ού των άγεννών τε χα\ ανωνύ­ claris et illustribus oriuodum natalibus, rerumque,
μων, άλλά χ*Λ των ευγενών κατά σάρκα, κα\ περιφα~ civiliumet poliiicarum usu, prudeniiaque et scieotia
νών, σοφί$ τε κοσμική κα\ συνέσει τών έν τί| πολι­ clarissimum. Grammalica? euim lilleratur», etcar-
τεία στρεφομένων εδδοκιμώτατος πάντων *νομίζετο. minis pangendi, dicendtque laude, quin ct pbilo-
Γραμματικής μεν γάρ κα\ ποιήσεως, Ρητορικής τε sopbiae et medicinse, el omnium prope liberalium
κα\ φιλοσοφίας, να\ δή xat Ιατρικής, και πάίης ολί­ discipUnamm ^xlemarum itudio cognitiooeque
γου δεϊν επιστήμης τών θύραθεν τοσούτον αύτψ τδ Uotopcra floFebal, ut awi sui facile piincejwi babe-
περΛν, ώ£ μή μόνον σχεδδν φάναι τών κατά τήν α υ ­ reUtf, iaio el eum veieribuB jam cenare poieet.
τού γενεάν πάντων διενεγχεϊν, ήδη δε 4<χ\ προς τους OmnU qui]^p6 in illoconcurreraol, aptitudoquaedam
παλαιούς αύτον διαμιλλάσΒαι. Πάντα γάρ συνέτρεχεν ti nalurao visac ieiicitas, eiudtum, ope8,quibueslbi
«V αύτψ, ή Ιπιτηδειότης της φύσεως, ή σπουδή, δ librorura omoium otaximatn copiam ooioparabat:
κλοΰτος, δι* δν και βίβλος Ιπ* αύτδν Ippzt π£σα' πλέον et, quod prae cunctis, gloriae lauditque cupkio» qu»
δε πάντων 6 της δόξης f ρω{, δι' δν αύτψ χα\ νύκτ«ς iDeeiifius (ota« uocles, ul iectioai awdue vacarec,
ftfixvot περ\ τήν άνάγνωσιν Ιμμελώί Ισχολακότι. ducebat insomue». Quoitiam vero aacru« etiaaa
ΈπεΙ δέ κα\ πρδς τήνΈκκλησίαν αΟτήν, ώς μή ωφ<- (quod utinam nunquam fuisaet) llironum Eccleii»
λεν, Ιπε^ελθεΖν {δει, κα\ τών δ;ά τούτο βιβλίων της conscensurus erat, sacra quoque et ecciesiaslica
αναγνώσεως οδ κατά πάρεργον έπεμελήθη * άγνόημα volumina eludiose coepit lectiurc. Verum ut Theo-
δε ήγνόησεν, ( V εΓ7ΐω θεολογιχώς* σφόδρα τής αυτού logi Mazianseni rilu ioqaar (4), quod aane ip&iue
«οφίας άνάξιον. Ού γάρ ηθέλησε lΓpoσiχsιv τον vo5v η sapientia indigoom f u i l , ignoralionem ignoravit»
t

δτι Εί u c θέΜι σοφός ^tri<reat kr τφ αΐώη Noluil enim aidmadvertere, qiioeiam, SiqtttttmU
τσύτφ, μωρός γντέσθω, Ira yirr\tat σοφός, Ούδ& t*yie*$ fien in hoc mundo ttultus
t ut taputn
τήν Οδ6ν είλετο τής ταπεινοφροσύνης, Cc* ί ς ή με-
4
(iat *. Neque viam modenla et submiaeionis iugree-
γάϊη του Β&ον χάρις χαΐ ή άλη&ής σοφία δ'.δοται fius est, qua ad cceloetem graliam teramque sa-
κα\ χατορθοΰται · tffii στραφηναι χαΐ γενέσθαι <ί>; τδ pienUam p^rveiuLur : neque depoiito faalu voluit
παιδίον διά τήν του βεοΰ βασιλείαν, ώς ή τοΰ Κυρίου cvuveni, e( iieri ut parviHus, propter regnum Dei,
διαμαρτυρίαι χατεδέξατο' άλλ ουδί σκάψαι τήν αύ*- juUa Donaini vocem : nequo animam suam et meu-
1

τοΰ ψυχήν; χα\ ^αθΰναι τήν διάνοιαν διά πάσης υπο­ tem allius fodere ei omni subjeeiione demittere, ul
ταγής, κατά Κύριον, χα\ ατιμότερα; αγωγής καΐ jubet Dominus, per abje&iorem humllioremque^e-
ταπεινόφρονος, χαΐ δ«' άπαθείαςοΰτω τή πέτρα προτ- mitam ; atque ita per affeciuura mortificationem
εγγίσαι Χριστψ, *χα\ Ιπ* αύτψ θεΐναι θεμίλιον πί' peirae Cbrisio conjungi, et super jpaoro iaeoncvs-
στεως ά ^ α γ ή , κα\ δι' αγαθών πράξεων οδτω τής eum flttei fundamentum ponere, ct piis operibus
σοφίας [Γσ. τ^ σοφία] έαυτον οΐκοδομείν * ού ταΰτα 6eipsum doiniciliuiB sapientise coattituere. J"iibH
διανενόηται 6 σοφός · πολλοΐ3 γε δεϊν · κα\ ούδεν τού- borura huic venitin mentem, alta omoia cogiubat:
των επ\ voijv ήλθεν αύτψ, άλλ* έπ\ σαθρψ θεμελίψ D fiagili et arenoso, vanac profanaeque sapieotis fun-
χα\ άμμώίει, τ|( κοσμική σοφία, καΐ xij αλαζονεία damenlo ei insolentiae, non secuudum Christam do-
του μή κατά Χριστδν πεπαιδευμίνου λόγου τήν έαυ- cuiose cor suara ineniemque cpnfirmans, vania
τοδ καρδίαν στηρίξας κα\ τδν νουν, κα\ το?ς κενοΧς bominum laudibus cl plausibus inflaius, elatu»que
των ανθρώπων έπαίνοις χαΐ κρότοις φυσιουμενος, iuani gloria, per ipsam inimic»-Deo superbise se
καΐ ϊπ\ πολϋ τή κενοδοξία μετεωρισμένο;, δι* αυτής conju-iiit : ex quo omiiu impielalia omniumque
τ
5 ^X^P? βεοΰ ύπερηφανία προσεπέλασε, δι* ής offcnsionum materiem edoolus est. Ergo jactit «a-
κακουργίαν τε π5σαν κα\ πάσαν σκανδάλων ύπόθε- cerdoui 6ui improbandU fundamenti»» exirema
σιν μυσταγωγεΖται. Όθεν άδόκιμον αύτοϋ τήν τή^ iniiiis coDscntanea sortitu$ est. Nec eoira repedia-
Ιερουργίας καταβαλόμενος αρχήν, άκόλουθον έσχε τ$ vil Ecclesiam, tanquam a profanis magi&traiibus
άρχζ τ& τέλος. Ού γάρ παρ-^τήσατο τήν ώς παρά profane et &acrileg«) sibi d^wa^daiam ; neque veha

* I Cor. iii, 48.

(i) Polius, ut more loquar Sriplur* sacrae. HARD.

511 NICEVJB PAPHLAGONIS 512
alleri viro nuptam, sibi per adulieriuin Jespotideri Α κοσμικών αρχόντων άκόαμως άύτψ κ«\ άθέσμως έ $ -
veriiuse&t: sed contra potius exsulubumlus, avide δίδομένην Έκκλησίαν, ούδ* ώς έτέρω άνδρΐ καθηρμβ-
impndenierque in illius complexum r u i t , alteiiam- σμένην μοιχικώς έαυτφ κατεγγυάσθαι ηύλαβήθη ·
1 M
que ta iam propriam palam arrogavii, suaque τουναντίον μέν ο3ν κα\ π ε ρ ι χ α ρ ώ ς , ή άναιδώς μάλ­
iufam dedecore gloriabatur, et laudabatnr ia λον, κατησπάζετο» κα\ ώ ; Ιδίας της άλλοτρίας σαφώς
iniquitaie sua ; inlraque sex non amplius dies, ma- άντεποιεΐτο, καΙ έν xfi αίσχύνβ αύτοΰ έγαυρία δόξα-
nibus borainum iniliatus, concupitam Ecclesiae ca- ζόμενος, κα\ έν τ ^ αδικία αύτοΰ ένευλογεϊτο, και έν
thedram invasit. Eratque vere cernere, ut fertur Εξ ταΐς δλαις ήμέραις χερσ\ν ανθρώπων τέλειου μέ­
adagio, extemporalem iictitiumque, seu personatum νος, της έπιθυμουμένης έπελαμβάνετο καθέδρας · κα*
sanctura. N i m primo die monacbus ex laico, allero ?jv αληθώς εκείνον όρ$ν αυθημερόν άγιον πλαττόμενον,
Iectt*r, tnm hypodiaconus, ac diaconus etpresbyter: κατά τήν παροιμίαν. Πρώτη γάρ ήμέρΛ μοναχδς άντ)
sexto deinde, qui fuit Cbristi natalis, et ipse sacrum λαϊκού, τ ή δευτέρα δε αναγνώστης, κα\ ύποδιάκονος τ^
conscendens iribunal, paeem populo, nihil vera pace έξης, είτα διάκονος, είτα πρεσβύτερος* έ π ε « α τ$| Ικτη
dlgnum cogiians, nunliavit. (Χρήστου δέ ήν τά γενέθλια) κα\ αύτδς τψ ίερατικψ
προσβάς θρόνω , τήν είρήνην τψ λαφ πρ:>σεφών*ι,
Β μηδέν της αληθινής εΙρήνης άξιον εννοούμενος •
Erathuic auctor et iniliator in omnibus Gregorius Τ
Η ν δέ αύτφ καθηγητή; κα\ ϊεροτελεστής τ ά πάντα
ille cognomento Asbesta, quem Syracusanum olirn Γρηγόριος εκείνος 6 καλούμενος Άσβεστος, δν ποτε
pontillcem fuisse ferunt, lura Consiantinopoli de κα\ Συρακούσης μεν έπίσκοπον έφασαν γενέσθαι, ε π '
maleflctis reum faclura, et jam Romae, quod contra έγκλημα σι Η τισιν «Ες τδ Βυζάντιον κατήγορου μενον,
leges el &anctiones ecclesiasticas peccasset, exau- ήδη δέ χ α \ ύπδ της των "Ρωμαίων Εκκλησίας ώ ς
ctoralura. ilunc lgnalius, cum essel patriarcha con- παρά κανόνας πράξαντα, καθηρημένον. Ιγνάτιος
seorandus, ne iniliatioiii suae inlereasel, adraonuil, άρτι πρώτον χειροτονείσθαι μέλλων, μή παρειναι
donec per oiium causa ipsius diligenier cognoscere- τούτον τ $ χειροτονία διεπέμψατο, άχρις οζ τά κατ*
lur< QuodpalriardiaeiiUerinilia factummulti,quam- αΰτ6ν, φησ\ν, έ π \ σχολής άκριβέστερον διαγνωσθώ
v i * juste factum, reprehenderant. Τοϋτο 6 πατριάρχης έν πρώτοις, ού καλώς μεν,
1
γε δοκούν τοίς πολλοίς, πέπραχε δ οδν δμω,ς έν δι­
καιοσύνη.
Hinc, ο quis ex his paucis verbis ortam cladem Έντεΰθεν, ώ τις αν Ιξεϊποι τήν ταραχήν κα\ τήν
illam et nociem explicet ? quis turbas et factiones, σ κ ο τ 4 μ α ή ι ν α ν ; τ £ ς τ ν ά π 0 T o G μ ι κ ρ ο 5 M f W W K φ Λ α -

litesque et iinprobitatem illius probi (5) Siculi d l -
cendo assequalur ? Simul ae enim ejus rei nuntium
accepit, noo se philosophura ostendit, et infainiam
euam prudenter dedecusque contexil; eed cereo»
de Ignalit consecratione acceptos abjecit, et impu-
denlissiino ore ionocentem coram univcrsa Ecclesia
foedissime convicialus, lupum pro pastore substiiui
furio&e clamiiavit. Quem et Petrus quidam Sardo-
rnra episcopus cognomento Miser, el Eulampius
Apamea?, aliique e clero obscuriores [ insigniores ] ,
leipsos ab Ecclesia siue causa sejungentes, secuti
iunt.
Undecim igitur ipsius annis Ignatiue a rccepia
priiuum sede Consianlinopolilana, omni raiione
conatus^omnique verborum humanilate et Uberali- D χ
νεικίαν, HctX Iptv, κα\ μνησικακίαν του δεινού εκεί­
νου Σικελού παραστήσαι; Εύθυς γάρ άκουσας, ού&
έφιλοσδφησε πρδς τήν άγγελΕαν, ού τήν Ιδίαν ώς
φρόνιμος συνεκάλυψεν αίσχύνην, τοι»ς έπΙ χειροτονία
δέ χήρους των αύτοΰ χειρών άπορ^&ψας, κα\ καταναι-
δευσάμενος, π ά ι η ς ενώπιον τής εκκλησίας εσχάτως
διελοιδορεΤτο τον άναίτιον, και λύκον αντί ποιμένος
έπβισιέναι τϊ| έκκληση μανιωδώς διισχυρίζετο · φ
χα\ Πέτρος 6 Σάρδεων, δ λεγόμενος Δείλαιος, πρδς
δέ κα\ ό Ά π α μ ε ί α ς Εύλάμπιος, κα\ άλλοι τινβς τών
ασημότερων [ d * \ ευσημοτέρων] εϊποντο κληρικών,
άλόγως τής ΈκκλησΕας ά π ο ^ η γ ν ύ μ ε ν ο ι . •
Έ ν δλοις μεν ούν Ινδικά χρονοις τής πρώτης αύτοΰ
Ιεραρχίας δ Ιγνάτιος άποπειρώμενος, και πδσαν μεν
δωρεών προτεινόμενος φιλοτιμίαν,
ό γ ω ν ι π 5 ί Γ α ν Λ

Ute adbibtta, nuDquamtamen poluit Asbestae impro- ούχ οίας τ ε έγεγόνει τήν τοΰ Άσβεστα κακίαν κατα-
biiatem exslinguere. Elenim poteDtiorum limina σβέσαι. Διήρχετο πάσας οίκίας τών δυναστών, μάτην
ter*ibat apud omoes virum nullatn ob culpam c r i -
T διαλοιδορούμένος κα\ διασύρων πικρώς, καΙ μηδΐ
minabatur, ct acerbe conviciis proscindebal, et Χριστιανδν όνομάζειν τον άγιον ό εναγής άξιων, μ ά ­
saiictum exsecratus, ne Christiaoi quidem cogno- λιστα δέ πάντων παρά Φωτίω καΙ τοις αύτοΰ συγγε-
mine dignabalur. PraeseFtim vero PholioPhotianis- νίσι τιμώμενος, μέγας τις άνθρωπο; τοΰ θεοΰ χ ρ η -
que gratissimus honoralissimusque, magnusquidam ματίζειν έπιστεύετο' όθεν κα^ παρ" αύτοΰ πρώτου
bomo Dei credebamr. Quare ab eodem Pboiius pri* χειροτονηθείς ό Φώτιος, έκ τής είς αύτδν πίστεως
mum eetinitiatus; quibominis auctorUate inducius, δλην τοΰ άνδρδς κατά τοΰ άναιτίοΛ μανίαν έπεσπά-
loium ex illo adversus insoutem Ignatium furorem σατο* Κα\ ώσπερ εϊς αύτδ τούτο πατριάρχης προχει-
hausit: perinde qua&i ad hoc ipsuin patriarclia ess^t ρισθε\ς, Γνα πάσαις έπινοίαις, τρδποις πάσι, τδν
consccrutus, ut omnibus consiliismodisque omni- .άθώον τιμωρήσηται, οδτως ήγωνίζετο, ού της Ιερω-

(5) Pro improbi: vel diclum per irouiam, UARD

5)3 VITA S. IGNATII CP. ARailEP. 814
σύνης μόνον, άλλά κα\ αυτής αύτον άπαλλάξειν, βί Α bus iunoxium irel perdilum, sic pugnabat, ui iilatu
δυνατόν, της ζωής · καίτοι γ» χειρόγραφα «αρά των non sacerdotio Uoium privarei, sed viia eltani, sl
καταδεχομένων αύτδν «ρότερον απαιτηθείς μητροπο­ posset, ^xuerel: ticetessenl ab eo per metropoJilas
λιτών, ώστε πατρίχήν απονέμεις χψ 'Ιγνατίω τιμήν, suos, a quibus eet* receplus, exacta chirographa:
καΐ πάντα κατά βούλησιν αύτοΰ δρ3ν, καΐ έν μηδενΐ ut paternum Ignatio hoaorem iribueret, omniaque
τοΰτον παραλυπείν. Ου πω δε μετά τήν χειροτονίαν ex ejus voluRUte gereret, nec ulla in re niolesius
δύο μήνες παρήλθον, κα\ αύτο; τοΟςδρκους ήθετη- eseet: ipse tamen vix post duos a creaitoae eut
κώς, πρώτον μεν τους £π\ της εκκλησίας τεταγμένους, menees juramenio suo violaio, primum Ignalii fa-
δσους οίκειοτέρους εΰρισκε του πατριάρχου, κατα- miliares conjccit in vincula, dirisque flagris e l p k -
κλείων, κα\ αίκισμοΓς βιαίοις κα\ μάστιξι καταικίζό^- gis multavil: deinde rursus blandilus, muneraque
μενος ' καΐ κολακεύων δε πάλιν, κα\ δώρα προτείνων el honores pollicilue, chirographa peliit, et omnibus
ΥΛ\ προκοπάς, κα\ χειρόγραφα άπαιτών, κα\ πάσι * modis studuit adversas Ignalium exitit caa&am re-
ώστε πέμψαι, κα\ ερευναν ακριβή ποιήσασθαι κατά perire. Cumque nihiJ horum quae ipse cupiebat, in-
του .Ιγνατίου, ώς αύτοΰ λάθρα τυρεύοντο; κατά της vcniret, scelera(p Bardx, perque Bardam Michaeli
βασιλείας. Εύθυς οϊν άρχοντες απηνείς κα\ στρατιώ- levissimo suggerit, ut mitiat, qui in Ignalium velut
ται θρασαΤς τήν Τερέβινθον καταλαδόντες, κα\ πασαν Β imperig insidiantem severe inquirant. Ergo crude-
ποιήσαντες έξέτααιν, κα\ πάσαν βάσανον, τους δπ' les praefecli atrocesque sa^llites eitemplo Tere-
binUium peLunt, omniaque genera quaestienum i n -
εκείνον ανθρώπους βασανίσαντες, επειδή έξ'έλιπον
siiluunl, et fainulos Ignatii lormentis oronibus
ίξερευνώντες εξερευνήσεις» καΐ λοιπόν ουδέν ειχον,
excruciaot. Postquam vero defecerunt scrutanlei
ώστε δικαίως τιμωρήσασθαι, τ$ αδικία, καθαρή
&crutinia nec qutdquam deprehenderunt, quojure
P
χρώνται. Λα60ντες γάρ τον Ιερδν άνδρα μετά τών συν
in iilura animadverlereni, aperto scelere in eum
αύτψ, κα\ προς τήν λεγομένην Ίέρειαν περάσαντες,
grassantur. Arreptum enim virum sanclum etsaos
δϊσμιον τοΰτον είς μάνδραν αίγών κατέκλεισαν * εκεί­
iu Josulam Hieriam Iraduierunl, alque Ignalium
θεν τε προς τά ϊΐρομήτου λεγόμενα ζιαπερώσιν, δπου
vinclum stabulo caprario iucluserunt. Inde ad ea
δή Λέων εκείνος ό Ααλάκων επονομαζόμενος τών
loca transferlint, quae Promeli dicebaniur ; ubiLeo
Νούμερων δομέστικο; ών, tia τοσούτον αύτοΰ τοίς
iWe cognomento Lalaco, Numerorum domesliccs*
^απίσμασι χατέχοψε τάς σιαγόνα;, ώς δύο μύλας
tam immaniler colaphis genas iUius cecidit, ut ea-
εκεί του ίερωτάτου γέροντος έκπεσεΤν * εΓτα δύο μο-
cratis&iino seni duoe molares exculeret dentes.
χλοίς σιδηροίς, άνδροφόνων τρόπον, τους αυτοΰ πόδας Deinde vectibus geminis, lalronum instar, pedee
κατασφαλισάμενοι, χα\ μικρ3 φρουρά κατακλ«ίσαντες ^ etrinxerunt ;angustoque conclusura ergastuio, duo-
άπήεσαν, δύοπαϊδας καΐ μόνον προς ύπηρεσίαν αύτψ bus dunlaxat pueris adrainislris ilH concessis, re-
χαταλιπόντες. "Ολο; δε αύτοΐς δ άγων χα\ ή ίπειξις liquerunt. Tola auiem vis haecet vexauo eo periine-
ην, ώστε λίδελλον αύτοίς άποταγής δούναι, κα\ εκου­ bal,ullgriatius&bdicaLioni3libeltum scribiTet, apou-
σίως του θρόνου παραχωρείν. Ό δε τον λύχον κατά teque tlirono palriarcbatus cederet. Sed lgnatiui f

της ποίμνης δβ-.νώς έπεισφρήσαντα θεασάμενος, cum lupum in gregem atrociter grassari cerneret,
δαον ήν έπ' αύτψ, τήν έφοδον έξείργεν. Ήμερων δέ quanium polerat, impetum reprimebal. Elapsie
παρελθουσών ολίγων, είς τά Νούμερα τοΰτον περά­ autem baud multis inde diebu$, in Numera dedu-
σαντες, σιδηροδέσμιον έγκλείουσιν είτα Αύγουστος clum, in carcere catenis o n e r i n l : dein Augv&to
ένίστατομήν, χα\ είς πλοϊον αύτον εμβαλόντις , είς mense appeienie, in navigium conjeciom Miiylenem
Μιτυλήυην έξορίζουσι. Πάντα; δε τους υπονοούμενους deporianl. Porroeos qui kabebantur ejus faniiliares
οίκείους είναι xal φίλους αύτοϋ, ους μεν δαρμοίς et amici, imnianissioils cruciameniis plagisque
αφόρητοι; κα\ θανατηφόροις παρεδίδουν πληγαΓς * ους letlialibas afflciebant: quos autem humanissitne
tt, τ6 φιλανθρωπότατον, ύπερώριζον της πόλεως.
"Οτβ δή κα\ τον χαρτοφύλακα Βλάσιον διά τήν Οπερ iractabanl, ersilio multabant; Blasioque charlophy*
της αληθείας πα££ησίαν εγλωσσοτόμησαν. Έν Μιτυ- D laci ob iiJem et dicendi Hbertatem Hnguam rietrun-
δε δνατρίβοντος, 6 Φώτιος τήν κατ* αύτδν εχκλη- carunt. Ignatio porro Mitylenre commorantc, Pbo-
σίαν τών παν^ρευομένων συναγάγω ν, χα\ προ; τψ tius ecclesia malignaniiura &ibi affioium coacla,
Ιερψ τεμίνει. τών πανενδόξων "Αποστόλων γενόμενο;, absenlis IgnaiU, in ipso gloriogissimorum aposto-
καθαίρεσιν αποφαίνεται χατά τοΰμή παρόντος Ιγνα­ loruin tcmplo, exaucloraiionera pronuntiat : ncc
τίου· ού μόνον δε, αλλά κα\ αναθεματίζει χα\ απο­ pronanliat lanluoi, scd anathemate Jgnalium feril
κηρύττει, αύτδς κατήγορος γινόμενος xal κριτής. damnatque ; et daranatura idem accusaior, ideni
Κα\ δσους μεν «ώρα τψ αύτοϋ σχοπψ xal tfl παρα- judex proclamsu. Qui quos iactioni suae siudere,
λόγψ πράξει ταύτη συνάδοντας, καΐ τοις τελουμένοις faclisque insants acciuere, ac decreiis eub&cribere
υπογράφοντας, έν τοϊς πρώτοις τών φίλων χαΐ γνη- Tidebat, hos vero iuler inlimoa amicofi ac symmy-
σιωτάτων είχε συλλειτουργών δσοι δε τ?, άχρίτω eias babuit. Qui auteno ejus amentia offendebanCur,
χρίαει προσοχθήσαντες, συναινίσαι τοϊς άλογιατίαις faoiaque (ut qui sincero judicio forent) noo proba*
ταύταις ουκ ήβούλοντο, τούτους τψ πραιτωρίω κα\ bant, praeiorioet vincQlts pessime acceptos tradebat.
φυλακαί; πολυτρόποις χολασθησομένους παρεδίδου. Muiiis igitarmuseitantibus, improbaque Plioiii acia
Κολλών οΰν διαγογγυζόντων, >wl επί ταΓς άκρισίαις duuiDaDlibus ; quin el ipse Pboiius cum euis faclis
515 N I C E M PAPIILAGONIS BIG
el conedenlia reprebenderetur, consHium impro- Αταυταις Φωτίου καταγινωσκόντων, Οπό τε τφν ο!
bum poiius quam sapieos capil. Non enim bono ma- κείων 5ργων εκείνος καΐ της συνειδήσεως διελεγχάμε-
)um, «ed nmlura mato sanarc; utinorique malo majus νος, βουλών βουλεύεται πονηράν μάλλον ή συνετή*.
addere cogitat. Natn ut viriulis viam ingreesi, per Ού γάρ άγαθψ, άλλα χιχψ τδ χακ^ν Ιάσασθαι δια*
bona oftera quaei per gradus ad Deum enilumur , νοείται · μάλλον ' δε τφ ήττονι τδ μείζον έπενεγκείν.
ita improbi relicie recio Iraiuiie, per opera mala *βσπερ γάρ ol τήν όδον ανιόντες της αρετής,διάτων
auciori maruiaecopubmtrt.scelusque ecelere cumu- αγαθών Ιργων ώς διά χλιμαχος άναβαίνουσι προς τον
tare noii detialunt, donec in profuodum malefaclo- θεόν · ούτως οί τήν ευθείαν άφιίντες, δια των πονη­
Fito» Sttorum praieipites agantur. ρών πράξεων τψ της πονηρίας προσοικειοΰνται πα-
τρί * ΧΛ\ κακψ κακδν έπιπλέκοντε; ού διαλείπουσιν,
Ιως αν είς τον των οικείων Ιργων έκραγώσι βόθρον.
Ltfgationetu erga Η illeRoraatn vetereiu destinat, Διανοείται τοίνυν κάκείνο£ πρεσβευτάς είς τήν
ei a Nicolao papa tyalos pelit, qm in speciem qui- πρεσβϋτέραν άποστείλαι 'Ρώμην, χαΐ παρά Νικολάου
4*01 jOtUapsam Eccleaise di^ciplinatn eraendent, e* cou πάπα τσποτηρ^τάς αΐτήσαι, πρόφασιν μεν είς
diomai» Uonoroacborum sect» reliquiaa penitui διόρθωσιν της Εκκλησίας, είτουν εντομή ν τελείαν"
«xUieguaai; jrerera aut&n, ui Homanae Ecclesia Β τών Ιχι της Χριστιανοκατηγοριχής των ΕΙχονομάχων
MOtoriUte ffnalii ex^udorationem iirmaret te&U- αίρέαεως άντεχομένων τδ δε αληθές, ώς αν μετά της
tioramqua reddereu Leftat ergo Theophilum Aroofii *ών Ύωμαίών χειρός περιφανεστε'ραν του "Ιγνατίου
eftiKOpum, et Saniue&effl, qui ad illura diem Cho- ποιήσηται καθαίρεσιν. Αποστέλλει τοίνυν θεόφιλον
Fttram aalifctefc t.ao*iicerio subjecius, arcbiepiecopi Ιπίσκοπον του *Αμορίου, χα\ Σαμουήλ επίσκοπου
boftor» dignaUU esi a Photio. Per quos egregiui - ίχρις εκείνου τώνΧωνωνύπδ Ααβδίχειαντυγχάνοντα,
Ule 0Κν yerUus e t f a i poniiflcem matimum memia- άρχιεπίσκοπον τετιμηχώς· δι* ών χα\ τά ψευδή προ;
ά · pmcrtbere; Ignatium senioel morbo confeautn, τδν πάπαν γράφκν ό γεννάδας ούχ δχνεί· γράφΐΐ
«arpocldqtte invaleUnliiie labora^iem, ee mtftere γάρ, ώς Ιγνάτιο^ διά γήρα; χαΐ νδσον χα\ σώματος
«bdi^asu, fiuaque in bsula el ccenobto commifrari, άϊυναμίαν παρα«ησάμενος, ύπιχώρησε τής Ε κ κ λ η ­
a principibu* populoque, ei Ecckiia, omni σίας, και έν κατ' αύτδν νήσφ^χα\ τφ μοναοτηριψ
)Kmor««ft o(Bciifl colL Peniifex, legatit exeeptts, re- μένων, πάσης τιμής χα\ θεραπείας ίιπότε τζ>ν βασι­
xum CotifiUBtinapoli ge^Urum ignarus, duos le- λευόντων, ύπό τε πάσης τής πόλεως κσΛ τής κατ'
§al©»,Zi»cbariain el RUodoeldum epUcopos abjegat. αύτον Έχχλησίας άξιοϋται· Τούτους δ ιτάπας δεξά-
)Μνος, χ#\ τήν w v πραγμάτων άλήβειαν άγνοών, δύο τοποτηρητάς Ζαχαρ(αν κα\ Τοδόαλδον ίπινχό-
««υς αποστέλλει.
lolerea aikleia Gkrieti.eemeatri Mitylenae exacto, C Έν δε τψ μεταξύ έπάνεισι μέν τής εξορίας δ
ab exsilio reuii : retiit autem volumaie principum αθλητής, Ιξ μήνας έν Μιτυλήνη πεποιηκώς · έπάνεισι
Teaiilulu» infiutas Terebintbo, non tam bonori, δε διά τ ή ; τών κρατούντων προνοίας προς τήν Τερέ-
^uieli ei aolaiio, quam ignommiaB, vexalioni, ma- βινθον άποκαθιστάμενος, οό προς τιμήν μΑλλον ή
j o i ^ n e alJlicUoni. Quanu enim inimicusin eo ma- άτιμίαν, ούδε πρδ; άναπαυσιν χα\ παραμυ3ίαν, άλλά
li|iwtus quanUsque serumnat Nicetas regi» «ρδς θλίψιν κα\ κάκωσιν περισσοτίραν. Όσα γάρ ^
cUftftis drungafiua cogoomenlo Orypbai, qoaniaa έχθρδς έν αύτφ &πονηρευσατο, χαΐ δσας αύτψ Νική­
S\«n toniuwelias, ul Photlo et principibut graiifl- τας & τοϋ βασιλ]Αου στόλου δρουγγάριος, ό *Ορυφας
€are4ur, UT4)garU, quse oratio asscquaiiwl Quii λεγόμενος, θλίψεις έπήνεγκε κα\ έπηρείας, Φωτίφ
ain^^aUni* impetum, convicia, verbera, tonnonta, Καΐ τοίς χρατοϋσι χαριζόμενος, τίς λόγος παραστή-
qum itie in {ainiliarea iliiua cruenta manu exercuit, σαι δύναται; τΙς καθ' £ν άπαγγείλαι τάς βπαγωγάς,
cxponat ? Accessit el alia aancto viro calamiias. τάς ύβρεις, τάς ζημίας, χα\ τους δαρμούς, δσα χειρί
Ea tempesiaie Bbo&si gens Scytbarutn, a Ponto μιαιφόνφ κατά τών του μακαρίου οικείων εκείνος
Euiino ad Sienum excursioue facta, omnem circa έτικτήνατο; Έπεγίνετο δέ χαΐ άλλη τψ άγίψ συμ-
regionem omoiaque «lonasteria dcpr^edaii suut; φορά,-Κατ* εκείνον γάρ τον χαιρδν το μιαιφσνώτατον
iusulanorum quoque Byzantinoram per popalaiio- D *ών Σχυθών δ&νος, ol λεγόμενοι 'Ρώς, δ(ά χοΰ Εύ-
nem vasa omnia diripueruat» argcnlum abstule* ξείνου πόντου προσκεχωρηκοτες τψ Χτενψ, κα\ πάντα
miit, caplos ad unum omnes trucidarunU Ipbius μέν χωρία, πάντα^έ μοναστήρια διηρπακότες, έτι δή
deuique patriarch^coeuobia barbarico furore el i m - κα\ τών του Βυζαντίου περιοιχίδων κατίδραμον
peiu incursantes, tola supelleciili direpta, spolia- νησίων, σκεύη μεν πάντα λτ,ΐζόμενοι κα\ χρή­
runt, duosque supra vigiati ex tamiliariseimi&capios, ματα , ανθρώπους δε τους άλόντας πά>τας άπο-
ln t»no navigii irochantere omnes securibus iruci- κτείνοντες · προς οίς χα\ τών του πατριάρχου μονα­
darunl, Quas ille clades cum accepi&set, wiicara στηριών βαρβαρικψ καταδραμόντες 4ρμήμάτι κα\
banc in ore vocem semper babuil: Dominu* dedit f θυμψ, πδσαν μέν τήν εύρεθείσαν κτήσιν άφείλοντο,
fiominut abtluih ; iicui Domino ptacuit, iia faelum είκοσι δε κα\ δνο των γνησιωεέρων αύτόϋ κε-
«ai-S et quae eequumun lia gratias ag«-ns et ora- κρατηκότες οίκετών, έφ' έν\ τροχαντήρι πλοίου τους

* Job. ι, Ϊ 1 .
511 VITA S. I G N A T l l CP. ARCIilEP. 61$
«ivxccc άξίναις κατεμέλισαν. Τούτων δε τ ω ν συμφο- Α (ioni assidue inienlus, a tteo j u d i c i u m et auxilium»
ρών εκείνος έπακούων, μίαν άε\ταύτην επ\ Στόματος n u l l a m a principibus salutem «xepectans, i m p i o r a -
είχε φωνήν · *0 /&>/?ίί>ς· έβωχετ, ό Κύ^Ίος ά<ρεί- bat. Nam ilti, u b i bunc iantis oppressum malis et
Λ$ζο' ώς- τφ ΚνρΙφ itio£er, οΰχως έγέτεζο , serumnis a u r f i v e r u n t , t a n l u m abest ut d o l e r e n i t

χα\ τ ά έξης * οϋτως ευχάριστων, κα\ ταΐς προσευ-
χαϊ; αδιαλείπτως πρδί τδν βεδν άνατεινόμενος, τήν
παρ' αύτοΰ κρίσιν κα\ βοήθειαν έπεκαλεΤτο, ματαίαν
οΐ π3σαν τήν άπδ των χρατείν δοκούντων ήγείτο
σωτηρίαν • οίγε κα\ ήνίκα τούτον τηλικαύταις περί-
πισεϊν άνίαις ηχούσαν κα\ θλίψεσι, τοσούτον άπ-
έσχον τοΰ συμπαθησαι κα\ παραμυθήσασθα;, ώ « «
κα\ λύπης πρόφασιν ήγήσασθαί, οτι μή καΐ α6τδς τ$
βαρβαρική έάλω χειρί, κα\ τοϊςοίκείοις συναν^ρέθη
rcatoiv * ο6 μάλλον εύθυμουντες επ\ τοϊς ά'νηρημέ-
νοις» ή άν.ώμενη έπ\ τ?| σωτηρία τοΰ δικαίου. ΚαΙ
ού θαυμαστόν. Τυχή γάρ πόίσα της αγάπης μίν ^ contra se machinationes ob&ervabai. Pholius autem
άλλοτριωθεϊσα , τοΰ δε μέσους άναπλησθείσα, χα\ ώς cum sua faciione, et missis ab nrbe p o n t i f i c b
πυρδς ύπ* αύτοΰ δαπανωμένη, μίαν ταύτης ήγ«?ται legaiis, sacram A p o s l o l o r u m aedem occuparat. Ado-
του πάθους άναψυχήν, τήν άπώλειαντοΰ μισουμ^νου.
Ού πολΰ τδ έν μέσω, x a l πάλιν συνέδρια, πάλιν α ρ ­
χόντων χα\ αρχιερέων κατά τοϋ αθώου βουλευτήρια"
ό μεν οΰν είς τά Πόσεως έκάθητο, τήν κατ* αδτοδ
σκευωρίαν ύφορώμενος. Φώτιος δε τήν χατ* αδτδν
εχχλησίαν χα\ τους άπδ της Τ ώ μ η ς ^κοντας λαβών
• τοποτηρητάς, τον Ιερδν τ ω ν Αποστόλων χατειλήφει
ναόν, Παρησαν κα\ οί βασιλείς, παρζσαν κα\ πάντες
ot άρχοντες, χα\ π3σα σχεδδν ή πόλις παρησαν i x t T .
Επειδή ουν συνεληλύθεισάν, πρώτον μ£ν Βαάνην
πραιπόσιτον, τον 'Αγγορήν έπικαλούμενον, κα\ Αλ­
λους δέ τινας εξουθενωμένους 'Ρωμαίους πρδς Ί γ ν ά -
τιον άποκρισιαρίου; προχε»ρίζονται. 01 κα\ παρα-
γενόμενοι, Ή μεγάλη, φασ\, κα\ ϊερά σύνοδος καλεί
σε πρδς έ α υ τ ή ν έλθέ τάχιον άπολογησόμενος πρδς
τά δικαίως ή αδίκως θρυλλούμενα κατά σου. Ό δε
μακάριας, ΕΓπατε, φησίν, άξιώ, πως έλεύσομαι; ώς
επίσκοπος, ή ιερεύς» ή θεραπευτή;; 01 δέ, μή εϊδέ-
ναι τί πρδς τα,ϋτα άποκριθώσιν, εΤπον Άλλα νΰν
άπιόντες πρδς τους άποστείλαντας, βεβαίαν άπό-
χρισιν αΰθις ίοντες κομιοΐίμεν. Tj| oCv επαύριον οί
αύτο\ παραγενόμενοι, 01 τοποτηρηταΛ της πρεββυ-
τέρας, δφασαν, Τ ώ μ η ς , 'Ροδόαλδος κα\ Ζαχαρίας,
oV ημών των αναξίων δηλοϋσι τάδε · ΕΙς τήν άγίαν
χα\ οίκουμενικήν σύνοδον ανυπερθέτως άπάντησον,
ώ ; ϊχει σου ή συνείδησις. Εύθΰς οδν τήν άρχιερατι-
χήν στολήν εκείνος ένδυσάμενος, σϋν επίσκοποι; χα\ Q Apponunt duos supra sepiuaginla perjuros lesies,
«ρεσβυτέροις, xaV πλήθει πολλω μοναχών τβ χα\ quos j a m olitu impios oimies suhornaraitt, groga-
λαϊκών, άπήει πεζοπόρων. Πλησίον δ^ τοΰ ναοΰ Γ ρ η -
γορίου του θεολόγου, δπου σταυρδς έν. μαρμαρίνφ
xfovt κατά μέσον άveστήλωτac της λεωφόρου, γενο-
μένφ, Ιωάννης πατρίκ^;, δ Κόξης λεγόμενος, άπ-
ήντησεν αύτψ, λέγων άπδ τοΰ βα^λέως άπεστάλθαι,
και απειλών, ώς εΐ μή παγανεύων έν μοναχικφ τ φ
συνήθει σχήματι προέλθοι, θάνατον Ιπηρτήσθαι τήν
ζημίαν- "Ο κα\ πεποιηκότα τδν άοίδιμον τψ συν-
εδρίφ παρεστήσαντο. Κα\ δή παριστάνουσιν έβδομή-
χοντα x a l δύο ψευδομάρτυρας, οΟς έκ πολλοΰ προ-
ητοιμάσαντο, ανθρώπους ασεβείς πάντας, άγελαίους
κα\ συγκλητικούς, ών ήγείτο Λέων πατρίκιος εκεί­
νος, 6 Κρητικδς ονομαζόμενος, χα\ θεοδοτάχίος πα-
vel afflictum eolareniur, u t rooleste eliam ferrent,
eum n o n c u m domeelicis suie barbarica v i captum
i n l e r i i s s e : non magis laeli de i n l e r e m p i i s , quam
irisles de salute j u s l i vivenliS. Quod n i i r u m v i d e r i
n o n d e b c l : mens e n i m o m n i cbaritate destiiutaVodio-
que penilus i m b u t a , v e l u t i g n e subjecto consumpia,
ejus quem b d i i , e x i i i u m , u n i c u m putat inali s u i
levaineiHum. Nec m u l l u r a lemporis fluxit, ci rur-
sum conciliabula, rursas p r i n c i p u m et ponitflcum
adversus sanclum convenlicula. Alque Igtiatius
quidem i a %dibue Poseos m o r a b a l u r , insidiosasque
rsnl imperatores, aderanl Η principcs c u n c l i , t o -
laque prope civitas confluxeral. Frcquentes ergo
CUID ailesseiU, p n m u m Jiaanetn pra»positum cogno-
meolo A n g o r a m , aliosque nonnulios ex v i l i o r i b u 3
Ronianis, apocri&iarios ad Ignatium destinant. Q u i
curam Ignatio, Magna, i n q u i u n i , et s«icra fiynodns
te c i l a t . Q u a m p r i i n u i n ergo ades, causam deohje-
c i i s t i b i sive veris, sive faisis c r i m i n i b u s d i c t u r u s .
H i c bealus : Agile, i n q u i l , obsecro, quomodo v e -
niam ? an u t episcopus. an sacerdos, an monacbust
I t l i haerentes : N u n c , i n q u i u i u , abimus, cras ad te
certa r e l a l u r i . Postriilie i g i i i i r iidem rever^i : L e -
gali* i n q u i u n t , veleris Roma?, Rbodoatdtis e l Z a -
cbarias, p e r n o s indignos liscc n u i i t i a u l t i b i , u i i sine
mora ad sanciam e i oecumenicam synodum adsis,
u t tua conscientia libi diclat. Ergo ( I g n a l i u s ) e i -
templo sacrum p a t r i a r t h a i o r n a i u m in.luius, c u m
episcopis el clero, magnaque religiosorura frequen-
l i a , civiumque concurau et c o m i i a i u , viam pede»
ingressus, cum ad iedem sancti Gregbrii Theolugi,
ubi cn>x i n media publica via raarmoreae columnse
imposiia esl, venisset, Joaiines patricitts, Cotes
nuncup:Uus, χ 11i o c c u r r i l ; seque ab imperalpre
mi&sun) d i c i t ; ac ni&i privaia ei usitala monacbi
vesie p r o d i r e t , ei capiiis pericnlum ac suppliciqm
imminere. Parci v i r eanclus, synodoque sistilur.
r i o s j u x t a a c senatorios; q u o r u m dux eral Lco
palricius cognomenlo CreLicus, et secundum i l l u i t i
Tlieodoiacius Hem p a l r i t i u s , cui et p e r j u r i i p r e i i u m
magistri dignitas delata c s t . I l i s reliquos ex u u o -
qituque gradu sorteque vel delerrimos adjnnxerunU
Neqne bos l a n l u i y , sed quos dibaptisias appelliiant
haereiicos. Atque, u t i i a dicam, ex. o m u i b o m i n u n i
faece c t colluvie lurpissimos quosque neqtiissiinos-
que auro dtgniiatirmque p o l l i c i l u t i o n i b u s i n d u L t o v ,
singillatim produxerunt, q u i j u r a l i leslarentur,
I g n a l i u m , q u i patriarcba j a m f u e r a l anno» prope
duodecim» n o n r i i e et o r d i n e c r e a t u m , catbedram
EccLesix occupasse. Q u i d vero stolidi h o r u m Judi-
519 NICETiE PAPHLAGONIS 510
C*JS, in quorum manibus intyitatet ttmr, ei dextera \ τριχίας μβτ' αύτον, φ κα\ τζς έπιορκίας μισθον τήν
eorurn repUta est muneribus ? Quki conlra perjurium άξίαν μαγίστρου προετβίνατο· Έφ* οΤς κα\ τοί>ς λοι­
hoc decreverunt ? Tricesimum subilo canonem gub- πούς άφ' έκαστου βαθμού καΐ τοΰ καταδεεστάτου
#

jiciunt, qiri sic liabei : Si quis episeopus twcutari- πάντων συλλεξάμενοι, ού μόνον 61, άλλα και άπδ
but potetlaiibus usus per ipios Ecciestam oblineat>
t των >εγομένων διβαπτιστών, καΐ άπδ παντός , ώς
tteponatur (6). Quod autem sequitur iu eodem ca- εΕπεΐν, τάγματος τους αίσχίστους καΐ μιαρωτάτους
pite : ut et omne* cummunicaitte$ cum ilto f etc. των ανθρώπων χρυσού τε κα\ αξιωμάτων εξαγόρα­
ftauriulcitti maliliose tacuerunt. Oportebal enim, σα μενοι, £να καθ I να προσηγον, ομνύοντας, ώς
1

siquiiJem pro sanctione aposiolica propugnabant,
iion pariem, sed lotum canoneni observare: et si
accu*ationem admisissent, ul Ignatium, ila ab illo
iiiiltatoB, €t CUDI U1o communicantes exauctorare :
sicque in operibus maiiuum suarum peccalores
manifeste deprehcnsi essent. Contra jus autem fas-
qne decerueates, hoc pronunliarant lanium, quod
pro ipsfs ad evertendum Ignaliura ab illis sine causa Β
Όδωδεκαετη μικρού δειν χράνον άρχιερατεύσας Ιγνά­
τιος άψηφΕστως χειροτονηθεί, έχράτησβ της εκκλη­
σίας. Τί οδν οΕ μάταιοι των τοιούτων κριτα\, ώτ έν
χρρσϊν αϊ άνομίαι, Str ή δεξιά αϋτων έπΛήσθη δώ­
ρων; τί οίτοι πρδς την ψευδορκίαν ταύτην άνθυπ-
ήνεγχαν; Τοντριακοστον ευθύς ύπαναγινώσκουσι κα­
νόνα , ΕΙ τις επίσκοπος, λέγοντα, χοσμικοΊς άρ*
χονσιχρτ\σάμ6νος δι* αυτών εγκρατές έκχ,ΛηαΊας
$

Isesum, factebat. Quod auiem eequitur in canone, γέη\ται, χαθαιρείσθω. Το έξης 6k τοΰ κεφαλαίου,
quo illi ipsi eidein subjiciuntar censure, dissimu- 3τι Καϊ ol κοινωτουνζες αϋτφ πάντες, χαχούργως ol
iai u n l : id quod illis tacentibus opportune patri&r- δόλιοι παρεσίώπηϋαν* Εδει δε πάντως, εΓπερ άπο-
cha ipsesucclamavii. Ο iinprobilatem l ο stuporem l στολιχον νόμον ήγωνίζοντο τηρεΤν, ούχ i.x μέρους,
Quis eninri ignoral Ignaiium epi&coporum omnium άλλά τελείως τηρεϊν' καΐ βί αληθώς βΐχεν ή κατηγο­
calculis «i lotiue populi applausu legitime cauoni- ρία, ώσττερ έχεϊνον, οδτω κα\ τους ύπ' εκείνου χει-
e«quecreaium ftiis&e : ipsum aulcra Phoiium po- ροτονηθέντας, κα\ αύτψ κοινωνήσαντας, καθαιρείν ·
tius ab exsecraio Barda, et saicularibiie armaium κα\ οΟτως άν ϊν τοίς ίργοις των χειρών αυτών ol
principibu8,contra leges, magisque per tyrannidem, αμαρτωλοί σαφώς αυνελαμβάνοντο. Άδικώτατα δε
quam ecciesiasticnm ritum, ihronaro invasiese ? διανοούμενοι, δαον μεν αυτοϊς πρδ; ^λάβην του παρ'
Sed non cognoverunt, neque ioteUexeruot, qui in αυτών επηρεαζόμενου συνετέλιι, τοϋτο Ιξ&φώνησαν,
avamiae et ambitionis tenebris ambulant, se iifdem xb έξης δέ, ώς και αύτους τ^ αυτ8 ύποβαλλον έπι-
cansiliorum laqueis, quos aliis paraverant, compre- τιμΕα, κατεκρυψαντο * δ δή και δ πατριάρχης αύτοίς
hendt. τότε παρααιωπήσααιν εύατόχως έπιφωνεΐ. *Ώ της
κάκουργίας! ώ της ακαιότητας ! ΎΙς γάρ ούκ οΐδεν, ώς Ιγνάτιο; μεν ψή^ψ πάντων 6μου τών αρχιερέων,
κα\ της Έκκληο(ας βλης συναινέσει, κανονικώς χ&\ Ινθέσμως προκεχεΕρισται · αυτ&ς δε 6 Φώτιος μάλλον
τψ τε δεινψ Βάρδο: καΐ τοϊς κοσμικοίς άρχουσι χρησάμενος συνεργοΓς, άκανονίστως κα\ τυραννιχώ;
μάλλον ή έκκλησιαστικώς τοΰ θρόνου καταδράττεται; Άλλ' ούκ Ιγνωσαν, ούδε αυνηκαν oi τψ της
φιλαργυρίας καΐ 5οξομανίας σκότφ διαπορευόμενοι, ώς έν οΤς διαοουλίοις συλλαμβάνονται.
Posi longara ergo verborum altercaUonem, labo- C Μετά πολλών οϋν τήν έν τοίς λόγοις άμιλλαν χα\
rem, et CMnclationera, sola impotenii freii poienlia, σπουδήν xal τριβών, κατ' ούδένα δικαιοσύνης νόμον.
prxterjus fasque omne, poniificali cullu pannoao et μόνη δε τ}} εξουσία μανικώς χρώμενοι, ένδύουσι
sordenti primo [pan. etsord. pritno, tum pontif. τοΰτον Ιμάτια* διε^^ωγότα κα\ ^υπώντα, χα\ τήν
cullu] induuut, rursusque poslea a lergo exuunt. Ιερατικήν στολήν περι^αλόντες, έκ τών Οπισθεν άπ-
Eral antem bypodiaconus quidam Procopius no- αμφιάζουσιν, Η ν δέ τις έχχήρυκτος ύποδιάκονος,
Τ

mine, ab Eeclesia ejectus; quippe quem mente i n - Προκόπιος τοΟνομα, τον λόγον άλογος, τον βίον βέ­
eanum moribusque profanura patriarcha non ita βηλος, δνό πατριάρχης πρώην διά τοΰτο Ι^ιψε τοΰ
pridcm gradu moverai. Hic primus ablaio a patri- βαθμοΰ. Ούτος πρώτος αναιρούμενος τ6 ώμοφόριον
arcba pallio, vesteque reliqua sacra, igtud solemne καΐ τήν λοιπήν εσθήτα, έβόα τδ, Άνάξως. Ζαχαρίας
proclamabat : Indignusi Zacbarias et Rliudoaldus, τί χα\ Τοδόαλδος , καί τιν:ς άλλοι μιαροί τά Γσα
noniiullique alii nefarii homines idem vociferanteft, κραυγάζοντες , τ?ί ανοσία ψήφψ συνεπεψηφίζοντο·
impio decreto suflTragabaniur. Quos tamen omnes οΟς πάντας ού μετά πολύ μετήλθεν ή δίκη , κα\ τ6
brevi coeleslis vindicta consecuta esl, cum ilius τοΰ Ζαχαρίου τοΰ θείου δρέπανον έκδιχώτατα κατα-
sanctl vatis Zachariae falx illa jure optimo demes* κτεΐναι συνετέλεσε. Φώτιος μεν οΰν τήν ένδομυχοΰ-
suit. Phoiius aniem quo paclo suum adversns iti- Ο t αύτψ κατά τοΰ άνεγχλήτου μήνιν πώ; άν
σ α ν v

fiontem occullum alilcr oduim universo orbi prode- άλλως τ^ οϊκουμένη πάση κατεστήσατο φανεράν, χα\
r e t , eeipsumque loDKissiine a paciiico milique πώς άν έαυτδν ώς πο^ωτάτω τοΰ είρηνιχοΰ κα\
paslore Jesu abesse ostcnderet, quam res ejusce- πράου ποιμένος άπέφηνεν Ιησοΰ, ή τοιαύτα διανοη­
raodi machinando, justoque viro injurias lanias θείς, κα\ ούτως άδικώτατα τψ δικαίψ έπιθiμεvoς;
irrogando ? IIoc judicium ncmo fuit qui non repre- Ταύτην τήν κρίσιν ουκ ήν δστις ούκ έμέμψατο, xaV
hcnderet, atque indigniialem rei, aut poiius im- της άλογιστίας, μάλλον δέ μισανθρωπίας tb ύπερ-

(6) Canwi ^ipostol. 29, atiss 31

521 ΜΎΑ S. IGNATil CP. ARCHIEP.
βάλλον άπεατρά^η. Ούδε γάρ οί τφ μέρει μόνον τοΰ ^
όρθοϋ λόγου τιθέμενοι, άλλά κα\ αυτοί Φωτίου οί
«υγγινείς κα\ οΐχεΤοι κατεστέναξαν των γενομένων,
κα\ είς χαχον ταΰτα προβήσεσθαι τψ της αδικία;
οίωνίσαντο κριτ?|. Τί δέ έχεΓνος; άρ' ήδέσθη τους* αν­
θρώπους, 1J τδν δικαιοσυνών άγαπώντα xal κρίσιν
βεδν φοβηθώ;, έξ εκείνου κατέπαυσε τήνδργήν;
Ουδαμώς* άε\ δε φθόνον φθόνψ, κα\ καχΐαν έπ:συν­
απτών τ|) κακία, ήγωνίζετο σπουδή πάση κα\ μ η ­
χανή ου θανάτωσα*, μόνον, αλλά τδ τούτου χείρον,
xal ώς Θανάτου άξιον αυτών άνελεΐν. Τότε μεν ουν,
ώς ύπίλαβον, χαθαιρήσαντες καΐ έχχηρύξαντες, άν­
θρωποι; αΰτδν ώματάτοις χαΛ άσεοεστάτοις τιμω-
ρείσθαι πικρώς παρα&δώκασιν, Λχρις άν οικεία
χειρίτ^ν Ιδίαν καθαίρεσαν ΰπσσημήνηται. *Ησαν δε
522
mauitalem non avcrsareiur. Neque ettim illt soli,
qul rectamratiunemseqnebaulur,sed ipsius.quoque
Plioiii propinqui et iamiliares ad hanc rcruin gc-
alarum infumiam ingemiscebani, augurabauturquc,
liatic omneni improbitatein in ipsius qiiondam ini*
qni judicis capul cl cxiiiuro redundaluram. Quid
vero ille ? an homines csl reveriius? an l i m u i i d i -
ligeulero jublitiam et judiciuin» Deum ? ilioque ex
temporc iram posuit? Minime vero.Qutnimo oriium
oiUo, invidiam invidia, scelus ecelere cuinulans,
itliitn omni ratione vique conabalur non laniuiu
peasuindare, sed, quod est atiocius, vcluti noxium
ultimoque suppliciodignum e medio lollere. Uaque
tunc, ut cflcperaut, exauctoraiuin publicoque prxco-
niod tmnatum, immani<sim s scelestissimisquc ho-
r

ol κολαφίζοντβ; xa\ ταλαιπωροΰντες αΰτδν, χαΐ πή- β rainibue excruciandum Iradidere, quoad sua manu
ξεως οΟσης δριμείας iv\ χιτωνίσκψ πιέζοντες, χα\
t 5U3E ipsius abdicationi subscriborei. Ergo illum cola-
στα υ ρου ντε ς αυτόν, χα\ πυρπολοΰντες , καΐ έν δυσ\ν phis pleclune, muereque diveiant: et cum frigore
έβδομάσιν έμφρούριον συνέχοντες» καΐ ασιτία τελεία prope contabcscerei, unica tanium luniculaindulum
χατατήχοντες * ού μόνον δε, άλλά κα\ ϊπ αυτής αύ­ macerant, urunt, alque discruciant. Cumquebinas
τον τοΰ Κοπρωνύμου τ*ζς λάρνακας Ικάθιζον άναβι- illum bebdomadas in carcere tenui&gent, extrema
βάζοντες, χα\ των «οδών αύτοΰ κάτωθεν λίθου; εξ- prope faine conficiebaut. Irao ei Copronymi acpul-
αρτώντες |&αρδΤς, κα\ έπ\ πλεϊον τ$ τοΰ μαρμάρου crum seu arcam couscendere cogebam, in eaque
τήν Ιδραν όξυτητι πικρώς άγαν πλήσσοντες Ιπετρι- collocato, ingentia a pedibus saxa guspeodebant,
6ον. 01 ουν ταΰτά τε κα\ άλλα πλείω ενυβρίζοντες sxpequemarmoris acumine sedero concussam aue-
εις τδν μακαριώτατον, χα\ λόγοις χα\ ΐργοις έμ- rebant. Haec et his plura lormenta, sannas, con-
παροινοΰντες είς αύτον, σπέρμα πονηρδν, ώ; είπείν, lumeliasque impium semen, ut eic loquar, ei impia
υίοΐ άνομοι, ό Μωροθεόδωρος εκείνος, χαΐ ό Γοργό· progenies viro sanctissimo diclis faclisque, cl sioli-
νίτης Ιωάννης, καΐ δ Θεοδούλου Νικόλαο; ό Σκουτε- dtis ille Theodorus, ct Gorgoniies Joanncs, alque .
λόψις Nicolaus Tl/feoduli Scutelopsis, irrogabant.
Μετά γουν τάς κολάσεις, ά; οίτοι προοήγαγον τψ Γ. Ergo posl cruciamenta, quibus Cliriuii coiifesso-
όμολογητ^ τοΰ Χρίστου, μετά τάς άπειλάς, μετά rem aiHixeranl, post comminatioues, post catenas
τάς άλύαεις , &ς χατά των τιμίων έπέβαλον ποδών, ct compedcs venerandis pedibus injecias, post -
μετά τά ραπίσματα, μετά τδ αταυρωδώς έπ\ πρόσ­ alapas,etpostquameutn ad fornjamcrucis in faciem
ωπον χατά των μαρμάρων έφαπλώσα»., χα\ ολην τήν in marmore prosiratum ac distenium, tola uocle
νύχτα δεδέμένον τιμωρήσααθαι, μετά τδ έπίβιβάσαι vinctum insuper lofsiseent, alque-tumbse i m p ^ i -
τ^ λάρναχι είς τήν έξης νύχτα πάσαν, είθ' ρυτως lum toiam insequentera nociem cruciasseut, tan-
άπολϋσαι των δεσμών, κα\ χατά τοΰ εδάφους αύτδν demque soiuuim humi projecissent fotlicaesenlque,
άχοντίσαι κα\ συντρί'ψαι, χαΐτψάίματι φοινί|αι τ^ν ut binguine eiiam lerram purpuraret : post baec,
γ ή ν μετά ταΰτα πάντα μικράν τοϋτον εμπνέοντα inquam, omnia, cum adhuc modice spiraret (ur-
(συνείχε γάρ μάλιστα λελυμένη χ«\ ή γαστήρ), ^ία gebaluretiim etalvi solutioris prufluvio), tum insa-
της τοΰ αγίου χειρός ό Μωροθε^δωρος κρατήσας, καΙ nug Theodurns gacra viri manupervini arropia,
χάρτην λαβών, Επηξεν ώς δι* αΰτου σταυρόν; δν χα\ charlaque subjecla, quasi per illum cruc^m i m -
άναγαγών Ιπιδίδωχε Φωτίφ. *0 δ& τδν σταυρόν λα» pressil, allatamque Pboiio porrexit. Qui signo ac-
€ών, έξ έαυτοΰ υπέγραψε ν ούτως * « Ιγνάτιος άν- Q cepto, aua ipse manu subscripsit : < Ignaiius i n -
άζιο; Κωνσταντινουπόλεως ομολογώ άψηφίστως είσ- dignua ConstanlinopoIiUnus conOteor, me non Ieg3
ελθεΐν, χαΥ τά Ιτη ταΰτα ουχ ήγίαζον, άλλ' έτυράν- et suffragua crealum ecclesia; tbroDUin invasisse,
νουν. > Ταύτης της υπογραφής τψ βασιλεΐ πεμφθεί- neque bis annis rite el sancte ecclesiam rexls&e, eed
σης, άφίεται μεν δ μαχάριος εκείνης της ένοχης, tyranntdem exercuisse. * Hoe pseudo-chirographo
τδν μητρικδν δε οίκον τά Ποσέως χαταλαβών, μι- unperalori misso, vir sancltis e cuslodia esi diiuis-
χρδν τέως άπα των πολλών πόνων άνίψυχεν εκεί. sus, materuisque in apdibus Poseoa paululura a tot
*0 έχθρος δε ούκ έπαυετο δόλους έν καρδία τεκται­ aerumnis respirabat. Sed enim liostis noo desiit
νόμενος, καΙ πονηρά χατά τοΰ αθώου δ ιαλογιζό μέ­ fraudes animo versare, pessimaque adversus inno*
νος. -Τοίνυν 5πο6άλλει τοϊς χρατοΰσιν ΙπΙ τον των centem con&ilia coquere. Uaqne suggerit inipera-
•Αποστόλων αύθις αυτόν άναγαγεΐν ναδν, χα\ £ιάζε- toribua, ut Ignatius ad aedem apesloiorum rcdu-
σθαι, πρώτον μεν τήν οίχείαν καθαίρεσιν άνεγνω- ctus, primum exaucloralionem saam ip*e pubtice
χότα &π\ τοΰ άμοωνος άναθεματίζειν εαυτόν* μετά pro ambone legat, aique sibiipsi anatbema dtcst.
ταΰτα δε (ώ της μιαιφόνου βουλής I ώ της δεινότη­ Deinde, ο crudcle consHium, ο singularera imma-
τας!) τους τε οφθαλμούς εκκόψαι καΙ ττ^ν χεΓρα niUlem! ambo illi effodere lumina, fnauwnquc
P A T R O L . Ga, CV. 17
 523 NICETiE PAPHLAGOPilS 521
praecidere MUi furia medilahalur. Tam akum impii Α μανιωδώς έβυσσοδόμευεν. Ούτως αυτών εις βάθος το
odium conccperaul, ut ditinae vindtclae ralionem μϊσος καθήψατο, κα\ της του θεοΰ δικαιοσύνης λί­
ducerent nullam. Aberatomnis Dei metua, et qui- γος παρ* αύτοίς ούδε\ς, χαί 6 του Θεου φόβος άπην,
dcni diaboli furor illos agilabat. Penlecoslea sancU χαί δ τον διαβόλου ζηλο; έσπουδάζετο. Αυτή συν-
dies complebalur, cum ecr,e ibi arraaiorum mauus επληροϋτο ή της Αγίας ϋεντηκοστής ήμερα , κα\
dooiicilium in quo dpgebat, corona praeler omnem Ιδοϋ πλήθος στρατιωτών οπλοφόρων τον οΐκον εξαί­
exepeclationero repeiite cingil. Vir eancina ubi ani- φνης, έν ψ κατήγετο, περιεχύκλου» Ίδων οδν 4 άγιος
roadvenil se peii, ei parricidae Eaau furorem sen- εκείνος τά ερχόμενα έπ' αυτόν, κα\ τήν άδελφοκτό-
sit, coneilium conlra leniporum iitiprobiutera op- νον μανίαν αίσθόμενος Ήσαϋ, βουλήν βουλεύεται,
portunum, suaque sapientia et Spiiilu sancto ejus άντ££0οπον μεν της του καιρού κακίας, τής αύτοΰ δε
rcctore dignum capiL Quodnam itlud? Vilera a συνέσεως καΥτοΰ" όδηγοϋντος αυτόν θ βίου Πνεύματος
aerm et s#cularem sumit veslem, geminasque επάξίον. ΤΙς 6* ή βουλή; Άλλοιοϊ μεν εαυτόν, o l -
sportas ab bumeris uua a periica euspeneas bajuli κτράν καΐ λαΐκήν παρά τών οΙχετών ανειλημμένος
riiu ge&tans, deceptis pcr noctem custodibus, uno στολήν, δυο δε σπυρίδα; έφ' ένος ξύλου των Ιδίων
comitalus Cypriano discipulo suo, prefugil, iter In- άπαιωρήσας ώμων, αχθοφόρου τίνος τρόπον άπειρα.
gre&su* per «mboluro ad Sybailieuau eaucio el af- ^ B
φύλακας κατά μέσας νύχτας λαθών. Έσπευδε
flicio peclore, vclut alter David, cum profugerei a δέ αμα τψ μαθητή Κυπριανφ, τ^ν ϊτά xb Συβαΐτιχον
facie Saol. Enimvero per lenebm eur.li divinitus διά του εμβόλου ποιούμενος πορείαν. Τήν ψυχ^ν δέ
occurrit yir augnsta admodum facle decorus, coma συντριβόμενος, χα\ τοϊς δάχρυσι πβρ^^αινόμενος,
barbaque deceitler promissa, veste candida, niveo* χα\ σφόδρα χατάπιχρος τήν χαρδίαν χαλ χατώδυνος
que vectus equo, quasi Blacbernas lenderei, Iguo* ών, Ιτρεχεν ώσπερ Δαυίδ έκείνος άπδ προσώπου
los autem ille vir, cum propler luminis inopiam διαδράΐναι Σαούλ. Κρείττονι δε προνοί^ συναντ^
euni videreclare uon possei, nibilo sectus, quisquis τούτφ διά της νυκτός Ιόντι άνήρ τις πάνυ τήν πρόσ·
ille erat, divino Spirilu impulsus pronunliavil : οψιν εύπρβπής, τόν τι πώγωνα χαΧ τήν χώμην «ΰ-
lieus, inquit, ct eanclissima Dei ftlaler, sacratUsime σταλώς χαθεί μένος της κεφαλής - χα\ α&τος στολήν.
domine, le et comiies luos lueaiar. Quam vocem λευχήν ^σταλμένος, ΧΛ\ ίππω Ιπι6α(νων λευκφ, τήν
ille cum tanquam oraculum e coelo missuuv acce- ώ; έπ\ Βλαχέρνας Ιβάδιζεν οδόν. 'Αγνώς δε & άνήρ,
pisset, el loco ilinerarii subsidii, quasi vialicum δτι πυρσός ούδαμοΰ, χα\ τρανώς έχε Ζ τούτον loetY
sibi dalum pularet, multo alacrius iter carpebat; et ο ο κ ή ν πλην, δστις ποτβ ήν, Πνεύμα τι θε£ψ κινη-
ieoui illo ac eervili liabiiu ignotus navigiura con- ^ βείς, ίφη· Όθεδςχα\ ή ύπεραγία, λέγων, βεοτό-
Bcendit, ei Principes, Proeconcsum, aliasqae Pro- χος ακίνδυνων σε, πανίερε δέσποτα, χα\ τους μετά
ponlidis insnlas, aliam ex alia pcrmutautlo, per so- οοΰ διαφυλάξαι. Τούτο το (δήμα, οΐάπερ, έφόδιον
liludines in inonlibus ei speluncis, cavernisque lerrae, αγαθόν άνωθεν ήκον επ* αύτον, ό μακάριος ύποδε*
ut cum Apostolo loquar, abscondilus errabat, ege- ξάμενος, προθυμότερον έβάδι^ * χα\ τφ δουλική χαΐ
nus afflicius, angustiatus, victumque rogaloris πενιχρφ σχήματι πάντας λαθών, χαΐ είς πλοΓον
f

instar a piis Cbristiauis eoiendicabai. At Photius εμβάς καΐ τάς Πριγκιπε{ους, χα\ ΠροιχονησΙους, ού
Ρ

aaiissa, quam spe devorarat, prjeda omnia coeno- μόνον 5^ άλλά xaV Προποντ ίους νήσους, άλλη ν εξ
bia, urbcrnquetotam ac suburbia vesligabat, sicubi άλλης αμείβων, καΐέν έρημίαις κλανώμενος, δρισί
velut igne evanidum reperirel litionetn, Cum ergo τε κα\ σπηλαίοις, κα\ τα?ς της γης, άποστολικώς
niltil eoium quae cupiebai, succederet : procuralo φάναι, κατακρυπτόμινος όπαΐς, ύστερούμενος, θλι
cdicto regio, Orypham illum cum sex cursoribus ad 6όμένος, κακουχού μένος, τάς προς το ζ^ν άφορμάς
cuncta toca mariiiina, cunctasqueinsulas lustrandas έπα (του τρόπον διά των φιλοχρίστων ήρανίζετο.
amaiidal, uli quocnnque loco deprehcnsum, veiuli Φώτιος δε της θήρας διαμαρτών, πάντα μέν μονα­
perlurbatorcm eversorcmque imperii.demedvotolle- στήρια, πάσαν δε τήν πόλιν, κα\ τά τ&ρ\ αυτήν άν-
rel. liaqueTenaiici illi canes cum ssnpius ei pturibus jy ηρευνάτο, tX που άρα καταλάβοι τον ώσπερ δαλον
ih locis ίιι Ignaiium ipsum incidissent, servili lunicu- έξηπτασμένον [tcr. έξηφανισμένον] έκ προσώπου πυ­
la decepli non agnoverunl. Qut el ipsum aiiasmedioe ρός. Μηδέν ουν άνύειν δυνάμενος ών έβούλετο,παρα­
iranseuniem quaeritantes, velui Assyrii c<eciuie per- σκευάζει προστάγματι βασιλιχφ, τον χαλεπον εκεί­
cussi, uon senserunt. Abierunt ergo, quoJ est in νον Ώρύφσν συν £ξ δρομεΰσι πάσας τάς νήσους χαΛ
pnroeniia, utfruslrauprxda hiantesliipi.lgnaliuspcr- τήν παρά).ιον άνερ:υνάσ4αι, χαΐ εΓ που συμδαίη λη-
solulis Salvatori pro tulela volis, por multas tribula- φθήναι τον Ίγνάτιον, εΰθΰς άναιρε?σθαι τοΰτον, ώς
liones ad rcguum ccelorum conieudebal. Aique illi ολην άνατρίποντα τήν βασιλείαν. Πολλάκις οΰν χα\
quidtim hsccagebaut. Quid vero lisec illis molieniibus, κατά πλείους τόπους αύχψ περιπίπτοντες οί. θηρατα\,
longanimis, justus, el fortis Deus, qui non irascilur διά δουλικήν ουκ έπέγνωσαν στολήν. Kal άλλοτε πά­
per singuios diesTandiutiusextremas basmalorum λιν διά μέσου αΰτδν παρερχόμενον, άορασί^ λη­
xrumnas potuil dissimulare ? Mkiitnc vero. φθέντες, ώς οί περ\ τον Έλισσαΐον Άσσύριοι, τοΰτον
οΰχ ήδυνήθησαν Εδεϊν. Κα\ αύτο\ μεν, ώς λύκοι μάτην κεχηνότ,ες, άπήεσαν, κατά τήν παροιμίαν, *0 δ4
τά.; ευχαριστηρίου;, εύχάς άναπέμπων τψ ϊωτήρι, διά πολλών θλίψεων τήν τοϋ θ*οΰ βασιλείαν εξωνεΐτο.
01 μεν εν τούτοις ήσαν- Τί δε h μακρόθυμος Κύριο;, ό δίκαιος, ό Σσχυρος, 6 μή τήν δργήν έπάγων
καθ* έκάαιην ήμέραν; αρ' Ιτ\ πολύ τ £ ; ύπερβολάς των κακό>/ ταύτας ήνέσχετο χαθούν; Ούδαμώ;
525 VITA S. ICNATil CP. ARCDIEP. 52β
Αύγουστος ένίστατο μήν, κα\ σεισμοΐς έξαισίοις ή Α Auguslus instabat mensis, et Iremorilms n i i i c i s
βασιλεύουσα κατεδονεΐτο · καΐ πδς οίκος έκλονείτο, Coiistamiuopolis qualiebaiur: iedes uutabanl cmnce,
χαΧ πάσα καρδία τψ φόβω κατεσείετο · χα\ π£ς άν­ omniaque mortalium pectora metu palpitabant, nc-
θρωπος τψ τοΰ θανάτου δέει συνεχόμενος έβόα, μίαν mo non raoriis borrore occupaius clamiiabat, u n i -
αιτίαν είναι τοΰ σεισμού, μίαν τήν είς τον πατρι- cam plane bujus prodigii seu motus causam «SM
άρχην Τγνάτιον άδικίαν χαΐ παρανομίαν. Έ ν ήμέ- injuriam ct Jtacrilegium i n patriarcham Ignaliam
ραι; δέ τεσσαράκοντα μηχυνόμενος ό σεισμός έπΙ commissum. Urbe autem (otos quadraginta dies
τοσούτον αυτών τήν ωμότητα κα\ Ιταμότητα κατ- conlinuo iremente, osque adeo ferocia ct iinmanius
έκαμψε ν , ώς χα\ τους κρατούντα; αύτους δρκον illorura miligala est, u l ipsi principespublice j u r e j i i -
προΘεΓναι δημοσία, μήτ* αυτόν εκείνον τον Ιερόν rando conleslaremur, neque fugam sacroilli eisuli»
φυγάδα» μήτε παρ* φ κρύπτεται φανερούμενον, ύπ- 11 ec hospiii exsulis apud quem delituisset, fraudi f u i u -
εύθυνον καθεστάναι λοιπόν, άθωοόμενον δέ είς τήν raro ; sed absoluiuin crinmie, innocememque pro-
οίκείαν άνενοχλήτως άποκαθίστασθαι μονήν. Τοίνυν nuntiaium, sine eujusquara molesiiain suo coenobio
ούτως άκουσας ό αθλητής, κατάδηλοι εαυτόν αντίκα secure peroiansuruin* Quod cum Cltristi albleu
τφ πατρικίω Πετρων$* δς του αύτοκράτορος θεϊος accepisset, Pelronae se patricio» malerno Imperalo-
«ρδς μητρός ών, καΐ τοΰ βασιλέως άρας εγκδλπιον, ^ ris avunculo, aperil : qut preliosum gestamen^
είς ένέχυρον* φέρων ίιδωσι τψ πατριάρχη. Ό δέ τοΰτο quod ad einum imperaioris pendebat, pro pignoro
τοΰ τραχήλου άπαιωρήσας , χαι πρδς τον Βάρδαν altalum tradil patriarctiae, quo ille de collo sus-
αναχθείς, ϊστη. Πρδς δν εκείνος, "Ινα τί, φησί, τρό­ penso ad Bardam accedit; qui ad patriarcbam:
πον δραπέτου μιμηαάμενος , άλλην Ι ξ άλλης χώραν Quid, i m | u i l , fugitivi more ex loco in locum pro-
αμείβων περινοστείς; Ό δε, Χρίστος, εφη, ό ημέτε­ fugus oberras? cui Ignatius : Gbrislus, iiiquit, rex
ρος βασιλεύς χα\ πατήρ ένετείλατο" Έάν dtihxov- nosler ac' Pater praecepii : Si per$eqttentur vos in
ctr υμάς έχ τ η ς χόΛβως ταύτης, φεύγετε είς τήκ una civitate, fugite in aliam *. Victus innoceniia et
άΑΛτ\γ. Ηττηθείς οδν της τοΰ άνδρδς αρετής εκεί­ virlute v i r i Bardas, innoxium Uberumque in mona-
νο;, άνεύθυνον τούτον "κα\ άνετον είς τήν αύτοΰ sterium reinilii suum jubet. Statimque nioveri lerra
καταστήναι κελεύει μονήν. Εύθυς οδν και δ σεισμός desiii, et Bulgnri providenlia Dei, fame urgenle,
Ιστη. Κα\ Βούλγαροι δε. τότε προνοίαις θεοΰ, βιαίω miMicribusque ab imperatoredclinili, armis positis,
χαταταχέντες λιμψ, άμα δε χαλ τοΤς δώρο:ς τοΰ oocleslis baplismalis unda suril lustraii.
αύτοκράτορος θελχθέντες, τά δπλα καταΟέμενοι, τφ
άγίω προσήβσαν βαπτίτματι.
Τότε καΐ ol προλεχθέντες τοποτηρητα\ Τ ώ μ η ς ^ Legali quoque poiUificii a Photio ddnis blandc
φιλοφρόνως 6πδ Φωτίου δωροδοκηθέντες, τήν *Ρώ- corrupti Romam redierunt. Quos Nicolans pomifei
μην παλινοστήσαντες χατέλαβον. Ους ό πάπας άνα- dc patriarcba Ignatio iuterrogaios, et scvere inqui-
κρίνας Νικόλαος, κα\ τά* κατά τον πατριάρχην sitos, cnm suis illos yerbis captos convicisset, iHos
Ίγνάτιον ήκριβωκως, καΐ έκ τοΰ στόματος αύτφν sicariae potius factionis, quam legitimae syaodi
υποδίκους-αύτους πεφωρακώς , ώς έπισυστάσεω; prxsides egissc, perpclua exaucloratione damitatos
ληστρικής, άλλ* ού κανονικής συνόδου κατάρξαντας, aiinihemafe prrcussit. ISec lcga!os l a n l u m , sed
διηνεκεΐ καθαιρέσει καΐ άναθεματισμψ καθυποβάλ- ipsum quoque Pholium lyrannum c l adukcrum
λει· κα\ ού μόνους αύτοΰς, άλλά κα\ αύτδν Φώτιον, pronuuiial, el legilimae synodi scutentia loiius Ec-
ώς έπιβήτορα καΐ μοιχδν, αποκηρύττει, κα\ ύπ6 clesice sua^ unatbcmale feril dcpunitquo, ipstimque
συνόδω κανονική χα\ ψήφω πάιης τής ύπ* αύτδν a Maxiino Cynico, qnt Grcgorio Theologo insultans,
Εκκλησίας αναθεματίζει xsu καθαιρεί· ουδέν αύτδν Kcclcsbm lurbis ouniibus pcimiscuit, niiiil differre
διάφερε ιν Μαξίμου τοΰ Κυνικού , τοΰ τφ Θεολογώ dcclarat. Quare itlmn , ut scandalorum auclorem,
ίρηγορίψ έπιφυέντος κα\ τήν Εκκλησίας συγ·
(
ei ab illo cousecralos, aposiotica auctorilaie, veluti
χέαντος , άποφηνάμενος. "Οθεν αυτόν τε, ώς τών ο coujuratos, eidem sentei.lix subjicil. Nec bis r o n -
σχανδα^ων αΓτιον, και τους ύπ' αύτοΰ κεχειροτονη- lculus, asscclas illius, ipsuinque imperaiorcni cuiu
μένο*ς, ώ ; όμίφρονας τούτω δηλονότι καθεστώτα;, scnalu ejus onmi per lillcras a coeiu lidelium ex-
αποστολική χρίσει αύτ^ υποβάλλει καταδίκη. Ού ciudil. Qux Nicolaus cum divtno zclo inilammaius
τοΰτο δέ ποιεί μόνον, άλλα και τους κοινωνοΰντας egisset , a?quissimam judicii sui seatcnliain ad
Φωτίω, αίιτόν τε τδν βασιλέα κα\ τήν ύπ' αύτδν Orienlis patrinrcbas iransinisit.
πολιτείαν πασαν δι* επιστολών αφορίζει. Ταΰτα δέ ζή/.ω θείω ό Νικόλαο; χαταπραξάμενος, Υ.α\ τοϊς τής
•Ανατολής πατριάρχαις τήν ^νθεσμον κρίσιν ταυτην διεπέμψατο.
Κατ' εκείνος δέ τάς ήμερα; κα\ έμπρησμδς μέγας Per idem fero lompus ingcns iu rrdibus Sophiae
σφόδρα είς τάς Σοφίας γενόμενος, άμύθητον δσην ijiccndium cxstilil, nec quanluin vicinis calamiu-
καταφθοράν καΐ λύμην τοις προσοικοΰσιν ένειργά- luin, quanuniiquc exilium aUulenl, diccndu expli-
σατο. Ουδέν δέ τούτων είς μετάμελον ήγε του.ς άνο- cari poicst. Qua; (amen rcs cos qni perverse agoie
μείν διεγνωκότας· μάλλον μέν ουν, κατά τ*ν άπο· dccrevcrant, ad niclioicui m c u k m non r c d u j i i l ;

" M a t t h . x, 23·
W7 NICET.E PAPHLAGGNIS 528
soil cx aposlolico oraculo, tn pt>jn$ projiciebant Α στολικήν πρό^ησιν, 'Ι?Λ1 r<> χεΤρστ srpciaoxzor*
f

errantest et tn errorem mittcnlcs V

liardas eniin inipcrinm afFtclatts, primuut cnro- Βάρδας μεν γάρ έ,φ' έαυτδν την "Ρωμαίκήν άρχ* ν
(

l«a!ai<*s. IIIOX Cajsar renuntfatus, impcratoris, soro- ύποποιούμένος, πρώτον, μεν κουροπαλάτης, μετά
ris filii, sluliitia abulcbatnr, soipstimque oinnis in- μ:κρδν δε Κ&ϊααρ αναγορευθείς, της τοΰ άνεψιοΰ
(cmpcrnnluc efTtisneqiie Ii1>iilinis mancipiiim pro- εύηθείας κατετρύφα, αΰτος άκρασίας τε πάσης κα\
d«bal. Mi< hacl vrro animo juvenilibus desiderirs -πάσης ηδονής ασελγούς άνδράποοον άπσδεικνύμενος*
corrtiplo, rv.m dt> inam pro fiibula scu Itidibrio du- ό Μιχαήλ δ£ νεωτερικαϊς έπιθυμίαις δλος κατεφθαρ-
ccbat, liidtbrium ip.sc facius omnis foediialis ei μένος ΐδν νοίίν, παίγνιον έΌετο τά θεία, παίγνιον
p^ccali, ipsiusque peccalt patris. Elcnim liomiin- αυτός άχρασίας τε πάσης και αμαρτίας, καί τοϋ
cioncs quosdam impurissimos cl piofariissimos, ci της αμαρτίας γεγενημένου πατρός- και δή μιαρω-
scurrns, divini quidem Spiriius coeleslisque gntlia* τάτους τινάς άνθρωπίσκους, καΥ βεβηλοτάτους, χαΐ
omiiiijo rxpcrles, pcssimisque d^monis artibus ευτράπελους έκλεξάρενος, άμοΕρους μεν αγίου παν-
in^iruclissimos, sacrilcgc impudcnlerque sacerdo-» τάπασι Πνεύματος, τοΰ εναντίου δε πνεύματος τής
lce cl amisltles ad Ecclcsiac profanam imitatiouem ενεργείας πεπλησμένους, άνευλαΰώς τβ κα\ άπηρυ-
dcmcnlissimus consecravil, illisqne Theopbilum Β θριακότως Ιερείς χαΐ αρχιερείς κατά τήν της Έ χ -
qucmdam prolospalbarium, scurram el minium, κληαίχς εναγή μίμηιιν 6 άνούατατος Ιχ«ιροτ4νει·
inierque profonos profanissimum , pairiarcbam κα\ έν αύτοίς Θίόφιλόν τινα πρωτοσπαθάριον, 4νίρα
praciecit, risum sihi «1 cacbinimm improbum dc- γελωτοποιών κα\ μΤμον, κα\ πάντων εναγών &ναγ<·
lesiandus el dcridendus quxritans. Pcr quae obla- στατον, πατριάρχην έπ' έκείνοςς προχειρςζόμενα;
lioni saiicta; (lebat iujuria, nomen vero Dei conlu- ώνόμαζεν, γέλωτα ίαυτφ καΐ καγχααμον άαελγή &
mdiis aftecliim inlcr gentcs blaspbemabalur. κατάπτυστος χαταακευαζίμενος χαΐ καταγέλβ«τος·
δί' ών ύβρίζετο μλν ή άγια προσφορά, ύ6ρ£ζετο
χα) Ιβλααφημεΐτο τοϊς SOvset τδ δνομα τοϋ θεού.
Scri Hicliael lantopcre infamia bac gloriabatur, Έ%\ τοσούτον δίτ^ άλβγιστίαένιτρύφα ταυτίβ καΐ
uti nec publice quidcm bscc crubesccrel jaciare : ένεκαλλωπίζετο, ώστε μηδβ τοντο πα^ηβία λέγειν
U\U\ Thcopbilus, Cnesari Pbolius, Cltristianis Igna- αϊσχΰνεβθαι, δτι Έμο\ μεν πατριάρχης 6 Θεόφιλος,
tius esi patiiarcba. In hoc amentixne dicam, an ό Φώτιος & τψ Καίααρι, xaV τοϊς Χριστιανοϊς δ
impictalis polius, tamlcni cliatfs est devolulus? Ua Ιγνάτιος καθέστηκεν είς τηλικοΰτον αΰτδν αφρο­
sacrilcgus ille erurra, m dixi, Theopliitus, exserla σύνη; μάλλον ή ασεβείας κατενεχθήναι βόθρον. Ό
sua petulantia anlas lambcns regias, ncfaudis sce~ C ^ v 0 ^ [ρημί
v ε βώμολόχος εκείνος Θεόφιλος
ν ο ί

lcribus, lascivia el faceliis, lurpisshoa imitationc ουτω πα^ησία ταΤς βασιλείου χ<υμάζων αύλαΐς,
per contempium rerum diviitarnn», mysleria et ά^ητοποιίαις τβ πάσαις, χα) άσελγείαις, κα\
sacramcnia iraducebat el illudcbat; quod ne gen- «Οτραπελίαις, δ:' αίσχίστη; μιμήσεως των Ιερύϊί
les quidom quamvis impiae ausae suut aliqumdo. μυστηρίων κατωρχεΐτο [κα\] κατέπαίζε · πράγμα
Quac Phoiius cum coram se geri ccmcret, rcrn i n - μηδε τοις άσεβεστάτοις των Ελλήνων πώποτε τολ-
diguisHimam nec rcprehendil, ncc rcsiitit impie- μηθίν. Ό Φώτιος δέ τούτων τολμωμένων, καΐ [κατ.*
lali, nequc, quod rcs divina ludtbrio baberetur, οφθαλμούς αύτοΰ πραττομίνων, ούχ ήλεγξε τδ τοΰ
verbum nllum conlra geu grave seu levc editlit. επιτηδεύματος άτοπον, οΰκ άντέβτη τξ παρανομί^»
Quod mirutn vidori non debcl : erat euim merce- οΰ μικράν, ού μεγάλην ύπίρ των ύβριζομίνων,
narius opilio, non gcrmaaus pasior : quocirca illi θείων οργίων άφηκε φωνήν. ΚαΙ ου θανμαστόν* f v t

de pcrcutile grege cura nulla. Ad bsec duo tanlum γάρ μισΟωτδς χα\ ού ποιμήν* διδ ουδεμία τούτψ
Ρ

U>to pectorc imeoius : alleiuin ut iis qui rerum περί των άπολλυμένων προβάτων έγίνετο φροντίς.
potiri videbanlur, blandiendo, modisque omnLbus Πρϊ,ς δ·3ο δε μόνον ολω; αύτψ συνιτέτατο τής
graliQcando ci oh&equcodu, palriarcbalum stibi flr- ^ ψυχής Α σκοπός εν μέν, όπως τά πάντα χαριζόμε-
a

marei : aUeruui, ut Iguatium, fti qua ratione fteri νος το(ς χρχτεΐν δοκοϋσι, τδ της ηπατριαρχίας κρά­
pusict, etiain v i u exuereL Aique bsec ita se ba* τος μόνιμον έαυτψ διατηρώ "δεύτερον δε δπως χα\
t

bcre, iton esse auLem verba inania, facu ipsa cla-
inanl. Ecquis enim techuis illius audilis, tirocem
^nimum non illico perspexilt Nam die quapiam
advena qutdam prius ignolus omnibus, monachi
iiabiiu indutus, £usiratius nomine, recla ad pa-
Iriarcbium properabat, ingrcesusque biuas liiteras
lielas pnlani promptas porrigebat; quas quidem
aapienlissiinus isle Pbolius perdolum eicogilaral,
u$ postmodom luauifesie paiitit: alieras Ignatit uu-
mhie ad Nicolaum poaiiliccm daus, quibns fttatum
αυτής άκοστερήααι τδν Ίγνάτιον, εί δυνατδν, της
ζωής. ΚαΙ οτι αληθή ταύτα, χα\ ον λόγο^ χενο\,
αυτά poi τά πράγματα. Τ£ς γάρ άκουσας εκείνο τδ
σχχυώρημα, ού τήν φονιχήν πχρευίίυ του άνδρδς
ΐ7Γίγνω προαίρεαιν ; ΚαΙ γάρ έν μ ι | τών ήμερων
ξένος τις άνθρωπος άχρις εκείνου πρδς -πάντων
αγνοούμενος, σχήμα δέ μονάχου περικείμενος, Εύ-
στρλτιος δΐ καλούμενος, τδν πατριαρχικών εξαπίνης
οίκον έπιβάς, καΐ ε!σελΟών, δύο πλασματογραφίας
ενώπιον πάντων άποκαλύψας έπεδΐδου (άς αύτδς 4

• U Tim. ιιι, 4S.

G29 VITA S . I G N A T I I CP. A R C H I E P . S3A
σοψώτατος Φώτιος, ώς σαφές ύστερον έγένετο, 6ο- Α patriarcbaUis stii immiitalum , ct injurias h n p c r a -
#

λ-.ευόμενος κατεσκεύαστο) * μίαν μέν έχ προσώπου loris expottebal; qnas aicbat ponlificcm ne aspi-
τον Ιγνατίου πρδς Νιχάλαον τον πάπαν έπιστολήν, cere quidem voluisse, ac proinde a se rcporiaias :
τήν περί αύτον γενομένην χαινοτομίαν χα\ άδικίαν alieras quasi a Nicolao ad ipsum Plioiium niissas,
του βασιλέως σαφώς διαγορεύουσαν ήν, ώς Ελεγε, quilms purguhal priorem inter Pboiium ei pontili-
του πάπα μηδέ προσβλέψαι καταδεξαμένου, εκείθεν cem dissensiunom, € l chariialetn amiciiiamqne in
αύτον αΧ&ίς άνενεγκεΓν μίαν δε προς τον Φώτιον omne reliquum teinpus siabiliebat. Ilas ille uirba-
αύτον τούτον, ώς άπδ τοΰ Νικολάου αύτοΰ διεκομί- nim ariifex arreplas c vesligio imperalori et Cse-
ζβτο, δύναμιν Εχουσαν απολογίας υπέρ του μεταξύ sari tradit, poiilraque innoccnleni egregic nicntieu-
αυτών πρώην παρακολουβήσαντος παροξυσμού, αγά­ do principes acceodit : Veslram, inquit, majeftla-
πης & του λοιπού κα\ κοινωνίας δήθεν άληκτου lem lguatius ad exieras etiam gentes iraducit, ve-
κυρωτικήν. Ταΰτα 6 ταραχοποιός έχεΤνος δεξάμενος sirlque impcrii polcndam improbisshmis calum-
άνήρ, βύΐυς τ φ .τβ βασιλεΐ καΐ τφ Καίσαρι κατά niator in criuien vocat. Qui tametsi juslam baberet
του άναιτίου εμφανίζει, καΐ παροξύνει κατ* αΰτοϋ, causam, lamen vila i l l i jure adimereiur, dum hxc
Πονηii ρεύεται,
- - - - - ^ λέγων»
< ~ • » κατά της "υμετέρας
1
P βασιλείας in
— vesiram
' v - - —— screnitalem
—... niacbinaiur
• : sed c » ,» i n -
Ιγνάτιος, καΐ διαβάλλει προς τους ίξω, κα\ κατ- Β
q u i l , lesles perlidiae Ulteras, et fiJem diclis faciaiil,
ηγορει, καΐ το της υμετέρας εξουσίας κράτος συκο­ qnae nobis nibil obiucre, sed profucre : cum papa
φαντεί· κ α ΐ ε ί πρδς δίκαιον εΐχεν, ούδ* ί ν ζ$ν συν- rei veriiatem sil edoctus, et inter nos amicUiam ac
e/ωρειτο, τοιαύτα κατά της υμών διανοούμενος γ α - bencvolenliam etiam cooflrmeul. Sed mdigiiuin
ληνότητος- καΙ ή της κακουργίας, φηαΊν, άπόδειξις, judicavi ve&lram majestatem per illum ailcocon-
ί£ου κα\ αυτά μαρτυροΰσι τά γράμματα, άπερ ημάς culcari. I I « c sycophanla 1'holius. Acccrsiiur sa-
μ*ν Εβλαψεν ούδλν, ώφέλησ* δέ μάλλον, πληραφορη- l e l l i i i u m ; Ignaiius per calumoiarn circunivcnlus
Οέντος του πάπα τάληθή, καΐ άγάπην κεκυρωκότος arcia custodia servaiur, inquitilur acriier, el q u x -
*1ςήμάς. Ούχ ήγοΰμαι·δέ δίκαιον είναι τήν υμών siioncs, au iia ge res habeal, eiercenlur. Addit*
βασιλείαν ούτως έξουδενεΐσθαι παρ* αύτοΰ. Ταΰτα clus quoque in medium TabeLlarius iile jubettir
μένδ συκοφάντης· φύλακίςοε παρ* αυτά, κα\ φρουρά iiidicare, a quo liUcras ad Nicolaum ponliliLVin
πβρ\ τδν άναιτίως κατηγορούμενον ασφαλής, Ερευνά acceperit. Tabeltarius a Cypi iano illo fgnalii dtsci-
τε πολλή σφόδρα καΐ ίξέτασις κίς ταΰτα τοΰτον γέ- pulo prius se litteras c l viaticum accepisse respon-
γονε τον τρόπον. Παρήγετο τοίνυν ε!ς μέσον δ γραμ- det, Sed cura nec Cyprtanuni, etiam loto mensead
ματοφδρος εκείνος, κα\ άπητειτο δειξαι, προς τίνος Q investigandum dalo, oslendere poss«t, nec quem-
είλήφειτήν πρδς τον πάπαν έπιστολήν.'Ο δέ πρότερον quam ex Ignatii conlilalu nosse videretur, fraude
είρηχώς, ώς Κυπριανός έκεΐνος ό του Ιγνατίου τά deprcbensa, loris a Cxsare acerrime est muliaius :
τε γράμματα ταΰτα και εφόδια έχειροδότησεν Ιχανά, pro quo liberando tamelsi onmia facerct Phoiuis,
οζτος in\ μήνα σχεδόν δλον απαιτούμενος τοΰτον nibil tameii perimle prufccil. Tandem u i solarclur
ΙπιδεΧξαι, Ι\)έγχετο μήτ auxbv είδως τον Κυπριανον,
1
hominem, licloruiH prsefccluro creavit. Hac Pbotii
μήτ* τιν* άλλον των ανθρώπων Ιγνατίου. ΟΟτω δέ periidia detecta, nemo futl, <\ui improbas bas anes
της σκευωρίας φωραθείσης, μάστιξιν ύπο τοΰ Καί­ non indignissime ferret.
σαρος πιχροτάταις εκείνος κατηκίσθη. "Ον χα\ πολλά •ώτιος λυτρ<όσασΟα* διεσπουδαχώς, ούχ ήδυνήΟη'
»ϊς παραμυθίαν δε μετά ταΰτα διωγμητών τοΰτον άρχοντα καΟίστησι, πλήθος £α6άούχων ύποτάςαί
αΰτφ. Ταύτης καταφανούς γενομένης της κακοτροπίας, ούχ ^ν όστις ού προσώχθισε τω κατασκευαστή
τών κακών.
Μετά ταΰτα της Χριστού μίν Αναλήψεως 4τελεΙτο Agebatur non multoposlsaccrasceiisionis Clnisii
μνημοσυνον, πρδς έσπέραν 6fe σβισμδς γίνεται τών dies annivcrsarius, cum &ub vesperatn lorra lanlo
πώπατε γενομένων ό φρικωδέστατος. ά:' δλης δε της motu, qeanio nunquaui anlo, cocpU oonlremisoeit»
έπιούαης ίπεκράτει νυκτός- βοη δέ τις κα\ άσημος ncque tota insequcnti noctc cotistitit. E i obscurus
» » Γ"# * JI » ^ 1 •
Ορους Εχ τ* γης, Εκ τε θαλάσσης σφοδρώς άναδιδδ- D
quidam fragor ac mugitus c lerra marique ingcna
μένος, πάντων ανθρώπων ταΖς καρδία ις παράλυσιν e d i i u s l i o m i n u m pectora iia u i e t u fregit, u l pene
έ^εποίει κα\ θραυσμόν. Τότε δή και ή στήλη 1ου- d i s s o l v e r o i i U i r . J u s l i u i quoqnc siaiua a geitibus
,στίνου έκ τών γονάτων κοπεϊσα κατερ^άγη· τότε καΐ e o n v u l s a c o u c i d i u T u m Hasuius CrciensiK anlea
Βασίλειος έχεϊνος δ πρότερον μεν Κρήτης επίσκο­ episcopus, Agarcnis auicm Creiam invadentrbus ,
πος γενόμενος, διά" $έ τήν τών Άγαρηνών Εφοδον είς Tbessalooicara iraustatus ( noii sine Pbotii liun ca-
θ£σσαλ»νίκην μετατεθε\ς (είς αίσχύνην και τοϋτο liiedram ConstanUoopolUanam occupamisinfamia),
τοΰ της βασιλίδος προχαθεζομένου), τολμήσας ausus ipse liicliaelera adit, eumque partim admo-
αύτδς πρόσεισι τί> Μιχαήλ, παραινετικώς αμα κα\ jieniis aucioiiiatc, pariim docentis, a lam impia et
διδασχαλικώς άποσχέσθαι της τών Ιερατικών Εργων sacritega rerum sacramm inimica imitaiione c i
αίσχράς κα\ άνοσίου μιμήσεως παρακαλών εντεύθεν inisioiip dchorlalur : indc cnini N u m i M i s iram ac-
γάρ τήν όργήν τοΰ θεού άνχ/αίεσθαι δδίσχυρίζετο. cendi aflirmabal. Qua reprebeitsioneMicha^l gravis-
Ό δΐ τοίς έλέγχοις ύπερ6σ.λλόντω; πληγείς, ^απί- siiue oifcusHS, cobplas atrocisbimis vcneraudo seni
σμααι μεν ίσχυροϊς τοΰ τιμίου γέροντος τους όοόν- " dcutcs slirpitua d i s i t , lcrgumquc flagris ila taniavit.
 NIGETJE PAPHLAGONIS 32
ut niiiil propius racLum »it, quam ul inler lormcnla Α ταςέξε^ίζωσβν, οδτω δε xa\ τδν νώτον χατβκίσατο,
animam ederet. De quo nihil sollicitus erat nifcrce- ώς ολίγου δεΓν αυτόν ταϊς βασάνο,ις Ιναποθανείν
narius epilio, quin ipse paulatitn sacrilegiis itlis τούτων δε ούδεν £μελε τφ μισθωτφ. Ή ρίμα γάρ
parheroblectabatur, etunacum impurisbislrionibus κα\ αύτδς συνήδετο τοϊς τελουμένοις, κα\ άμα τοϊς
pueroque consuescebai et comessabalur, nequc »b μιαροϊς μίμοις έκείνοις συνεχέστερον τφ μειρακίω
eoruru coneueiudine et ludibrio procul aderal. Ve- συνερχόμενος Υ&\ συμποσιαζόμενος, ουδέ της δια­
rum cjus eura omnis ad Ignatium opprimenttum τριβής εκείνων κα\ χαταφρονήσεως μακράν ήν·
verlcbalur : avebat enim aliquid advcrsus ilium μέριμνα δε αυτφ κα\ πολλή σφόδρα περ\ του Ιγνα­
audire, ei pruriebani illi aures. Ubi etiam casn \n τίου Ινέκειτο φροντ\ς κα\ εγλίχετο κατ' αύτοΰ*
f

calumniaLorera iUiua incidebal, qui vel lenuem de άκυύειν, καϊ έκνήθετο τήν άκοήν κα\ εί τινα δια-
illo obviamveealumnian» spargeret, hunc vero IUOX λοιδορούμενον εική έώρα, ή τινα ψιλήν κατ' εκείνου
in album amicorum suoriiru referebai, raagnaqoe καΐ ματαίαν κατηγορίαν ένιστάμενον, φίλον τούτον
cum voluplate obtrecianleio audittbai. Nlhil quippe ετίθετο πιστον, κα\ ήκουεν ηδονή πολλή* κά\ γάρ
ila capit animos invidia odioque occtipaios, quara οδ&ν οΟτως ήδύνει ψυχήν £χθρ$ κακή κα\ μίσει
siiiislra de eo quem oderint» narralto. Itaque per προκατειλημμένην, ώς ή κατά του μισουμένου λα-
familiarcs et subjeclos Ignatii, quolquot ex iis donis ^ Xti. *Αε\ o5v έκ των του πατριάρχου συνήθων καϊ
elhcmoribus poleral eblandiri, sibiqueobnoxios red- υπηκόων, δσους ήδύνατο, δώροις κα\ άξιώμασι κλε­
dcre, semper invesugabat, coniraque jusli animam πτών κα\ ύ ποποιοΰ μένος, δι" αυτών εξιχνίαζε» καΐ
causam qu?erebat. Ex quibus Ignalius , ille bujus ίπ\ τήν του δικαίου εθήρευε ψυχήν. Τούτων είς
sancll IgnalH discipulus, eral, qui, ut Demas olitn, κα\ Ιγνάτιος ήν εκείνος 6 του αγίου μαθητής, δς
Raeculum diligens ad PhotH castra Iransiit; et ali- κατά Δημδν εκείνον τον πάλαι, τδν νυν ήγαπηκως
quandin praBfmus coBnobiorum Propontidis, (um ab αΙώνα, Φωτίω προσφιύγει· κα\ άρχων μεν τέως των
illo archiepificopus Hierapolis creatus est. Qui m μοναστηριών των κατά τήν Προποντίδα, Επειτα καΐ
beneiltium compcnsaret: Mirari subit, ii-qnit, do* μητροπολίτης ύπ' αύτοΰ τής Ίεραπόλεως καθίστα­
mifle, quonara pacto lanlum Ignatii delicium faci- ται. ΙΙυτος χϊςς τιμής αύτδν αμειβόμενος, ύ δέσπο­
ψ

nutque vel ignores, vel omnino negllgas. Nam in τα, £φη, θαυμάζω, πώς τηλικοΰτόν σετοϋ "Ιγνατίου
niedia instilai platca andesfiacra quadraginta maiiy- διέλαθεν ατόπημα, καϊ άδιόρθωτον παρημελήθη*
rtbus est exeiiaia ; junclum vero est iili Dei Matris μέσον γάρ πλατείας της νήσου ναος τοις τεσσαρά-
oratonum, cujus aram tthussi nupcr, cum insulam κοντα μάρτυσι ένίδρυται, αύτοΰ $ε εχόμενα της θεο-
dopopularentur, eVerlerunt, quam insiauravii Igna- Q μήτορος εύκτήριον. Τούτου τήν τράπεζαν πρώην ol
lius et repoeuil. Quid bic Pbotius? an culpam atil "Ρώς τήν νησον πορθουντες κ^τέβαλον βίς γήν, δ
parvani autnullam ralussublicuilian leve lurbarum Ιγνάτιος δ& ταύτην αδθις άνεθρύνισε. Τί οδν 4κέι-
incendium hanc ob causam exciiavil? Nequaqi*am νος; αρα μικρόν τοϋτο, ή ούδεν άτοπον ήγησάμενος
vera; sed rera apuri iroperatorem, velut immane et παρεσιώπησεν, ή μικράν ύπερ τούτου ταραχήν άν-
inexpiabile facinus, exaggerabat ; ntque cnnsilio ήψεν; Ουμενουν* άλλά κα\ τοΐς κρατοΰσιν ώς μέ­
cum faclioue soa comnionicatQ, Ampbilocliium Cy- γα τι καΐ δεινον οίον άνέθετο. Κα\ τζ κατ* αύτδν
xici» ct Tbeodoruro Patrarum archiepiscopos, quin
t εκκλησία κοινωτάμινος , Άμφιλύχών τε Κυζίκου,
et Pantaleonem senatorem cognomento Boibrum in καΐ θεδδωρον των Πατρών, μητροπολίτας, ου μόνον
iusulara nblegat, qui sacrilegis manibus fianclara δε, άλλά χα\ Παντα)»έοντα συγκλητικον τ^ν έπικα-
illam arulam disiorbcDU Mandarat iosuper Photius, λούμενον Βόθρον, είς τήν είρήμένην απόστειλα;
ulara ad litus maris deporiala(6), quadragies unda νήσον, (Ιεβήλων χεραΐτδ Ιερδν εκείνο τραπέζιον καθ-
tingeretur, atque ita deraum reducta reponeretur. δΓλβν. ΈνετεΕλατο Ζϊ πρδς τψ αίγιαλφ %$ς θαλάσ­
Quid i e , mi bomo, non demiremur (uam summa σης καταγαγεΣν (6), καΐ τεσσαράκοντα πλύσεις δού­
rae perversilalis tuae mdignUas, quamvis invitum ναι» κα\ ούτως άναγαγεΤν καΐ καθιδρυσαι. Τ£ σου
«t aiienum, cogit te conviciis prOscinUere) ? imo vero D θαυμάσαιμεν, άνθρωπε (προάγει γάρ με λοιδορεΐσθαί
quid primum, qoid postremura subsanneiuus? animi- σρι μή βουλόμενον ή της κακίας υπερβολή); μάλλον
m tui siuporem , an mentis perversa pravilaiem ? δε τί σου πρώτον, ή τί ύστατον έπιμυκτηρίσαιμεν ;
invidenlise iragnitudinem, an eladiumambiiiosae im- τήν ματαιότητα των λογισμών, ή τήν της διανοίας
probitatis? Haeccine te docet diuturna liilerarura δυστροπίαν; τήν της μνησικακίας ΰπερβολήν,' ή
meditalio et Tigilatse noctes, codicoroque prope in- της αδικίας τήν φιλοτιμίαν; Ταΰταή μακρά μελέτη,
nomerabilium copia? legenliam iiem et dispuUtn- καί νύκτες άΟπνοι, κα\ 6 δυσαρίθμητος τών βιβλίων
tium vicitsitado, proque erudillonie laude asstdua έσρδς, κα\ τών αμοιβαίων αναγνωστών κα\ συνομι­
Goncertatio! Istosne tibi fruclus ex IKteris capien- λητών» αϊ ποικίλαι περ\ τους. λίγους φιλστιμίαι χα\
dos vet^ris novanque legis ubuiae, sapientum profa- διαπαρατριβαί; τοιαϋτά σε καρποφορεΐν αί Παλαια\
norura dkta, sanctorumque Patrum decreta pi-opo- Αιαθηκαι χα\ Καινα\, αί τών. Εξωθεν σοφών γνώμαι,
nnnt, utiperseqaaris homineni inopemel mendicum, κα\ τών αγίων oi νόμοι κα\ λόγοι παροτρύνουσιν,
el spiritu et corde companctum quxras ad macUin- ώστε καταδίωκε ιν £νθρω«ον πένητα κα\ πτωχδν τψ

(tt)Cod. 61cgi!, χα\ άλλην καθιδρυσαι, Jeportatit, elia repoturetur.

533 . VITA S. IGNATII CP. ARCHIEP. &34
πνεύματ*, κα\ κατανενυγμένον τ$ καρδία, του θα- Α dumTNon satiavU implieabilem animi tui fvrorem
νατώσαι; Ούκ ήρχεσέ σου τον άμετρον άποπλήσαι tyrannica de Ihrono d^jeetio, illicilae deposidones,
θυμον ή βιαία του θρόνου 0ίψις» αϊ άθεσμόταται, καΟ- iniquUaiinae pro&cripliones, compedea et vincola, i n -
αιρέσεις, αϊ άδικώταται ύπερο ρ ία ι αϊ κατά των flniu e»ilia,calumDue serumnae vexationes,qttibOi
f y

ποδών άλύσεις, αί μυρίαι φυγαΐ, χα\ θλίψεις, χαλ συ­ illum abtuisii ? r$Tera eniro lantopere ilium abluisti,
κοφαντίας χα\ -διαδολαΐ, αΤς αύτδν Ιπλυνας; χαί quaatopereieipatiiDinqainasii.Nec hie eoiitenlus,in-
γαρ Ιπλυνας αληθώς τοσούτον, β σον έ^5ύπανας «αυ­ supcr fonlem ip&um Auminis altercando studee ex-
τόν. OCrx Ι^ρκεσε ταύτα , άλλα. κα\ Ιτι βιάζβ 0οΰν liaurire,ct ab ipso absolulum Numlne conderonare,
ποταμού μάτην άπολέσαι φιλονεικων, χαΧ τον ύπδ roodisque indigniaaiiuig circumvenlum veluli reum
του Θεού διχαιούμενον κατακρίνε ι ν, χαΐ άδικώτατα noxiumve perdere? ui hoc siultissimo consilio se«-
καταδίκαζε ιν επιτιθέμενος, καΐ ταύτη τον έλεγχαν letum tuoram judicium possis declinare^ perinde
τών Ιβίων άνομημάτων διαδράναι λίαν άνοήτιος quasi rebiu humanis nuiluepra&ideaiDeus, aul ille
διανοούμενος, ώσπερ ούκ έφεστώσης θεού" προνοίας suo teinpore uon sit uoicuiqueredditurus secundura
τ*οΙς πράγμασιν , ή χαιροίς Ιδίοις έκάστφ πάντως opera sua. Ego vero arbitror le quoquc in die viei-
τήν Μίαν Αποδώσει πράξιν ; Έγώ λογίζομαι, δτι χα\ lalionie tum a D$o dicenle. audilurum : Quare I K
αύτδς Ιν ίΐμέρα επισκοπής προς του λέγοντος ακουστή ^ marra* ju$litia$ tnea$ et a$tumi$ tettamenlum meum
t

θεού ' "fra tl ,σϋ έχδιηγ$ τά δικ<κώμα%ά ρρν % per 0$ tuum ? et quae deincepg in eacra pagina B C -
τ

xal άναΛαμδάτβΐς tip διαβήκητ μον toa σχό- · quuntar. Equldem roelius aelum iricen&eo cum lio-
μφός σον ; xal δσα της Ιερολογίας Jt&S* ΚρεΙττον mine imperiii&»iiiio , omfiisque lilteraiarae ei disci-
γαρ οϊμαι άνδρ* άναλφαβήτω πάντη χαΧ άμαθε Τ pliuis eipcrie, ei CUID pura conscietilia inculpaUm
μετά συνειδήσεως αγαθής άνεπιλήπτως βιοΰν, ή viiam degat, quam cum eo, qui omnia divinseel bu-
πάντας θείους χα\ Ανθρωπίνους λόγους σοφίας άν- manat gapienti?eoracula ore volvat jacielfe.Iongis-
ελ(ττοντι δια γλώσσης, χα\ μαχρο?ς λόγων συντάγμα- que logis el logorura volumiiubui laudatus, adventus
atv επαίνου μένψ, φονιχήν άνοψ^ιπίζίίν χατά τοΰ alterum exitialem nocendi foveat voluDlatem. £ i t u t

πλησίον βονλήν. Πώςούδε τοΰ μεγάλου Βασιλείου audita magni Basilii sententia (7), nibil reforroidas,
των λίγων χαταχοΰων (Τ) ηύλαδήθης, έν έκπληξε; cum de quopiam admirabundnsdixit, nultora exom,
π?ρί τίνος «Εποντος, δτι πλειόνων αχμασάντων αίρε- nibus loliua orbis haeresiarchii, qni fucre quam
σιαρχών κατά τ^ν οίκου μένην άπασαν, ουδείς ανα- plures, ausum fuisse reaecrare, pranter Eueiatbiam
θρονιασμους τελέσαι έθά^ησεν, εί μή δ Άγχυρο- AncyrogalaUtn, cujus tiefarium scelus synodus Gan-
γαλάτης Ευστάθιος, ούτινος Η ν μυσαρότητα ή Ιν greQftie exponil.Sed ob sapienlissimus ( nosler
Γάγγραις αγία παρ ί στη σι σύνοδος; 'Αλλά τούτοις 6 Β Pbotius) non modo nullo pudore su£fundebaiur.
σοφώτατος ού μδνον· ούκ ένβχαλύπτετο, αλλά του­ 8ed magniflce etiam se ostentabai» ratue ex honore id
ναντίον κα\ Ινελαμπρύνβτο, δδξαν μίλλον^τά Ιργα suo digniuteque fore, si qua nova el ab erclesiasli-
της αίσχύνης χαΧ ιδίαν τιμήν ηγούμενος, εΓγε χαι- ca disciplina alieua excogitaret- Alque ila quidem
νοχρεπη χα\ της εκκλησιαστικής παραδόσεως άλ· se gerebat Photiua.
λδτρια τεχνάζοιτο. Άλλ' 6 μεν ο&τως.
Ού χατασιγήσω δε έγώτδν του Καίσαρος δνειρον * Sed a tne, per somoum Bardx Caesari objecia
ούδλ δίκαιον. Ε! γάρ χα\ ol πολλοί μέν αυτών έχ specieg (neque enira fasest), silenlio praaieriri noa
των με^ημίρ'.νών φροντίδων χαΐ ενθυμημάτων debet. Quamvie enim mulla a negoliis per diem
Ινουσι <άς άρχος, πολλο\ δ« κα\ ύπο δαιμόνων καδ- aclis vel cogiuiis causam irahanl, oec pauca a da^
εύδουσιν ύποτυ πούντα ι * αλλά χα\ ύπο αγγέλων monibus per imagines subjiciantur; eei laroen cum
βεοΰ £στιν οτβ προστάγματι σχηματίζονται [θεοϋ], eiteva a bonia angelis jussu Dei suggeruntur, prae-
χαΙ^«\ τοΤς Αρχουσα δε μάλιστα χα\ βασιλεΰσιν, εί sertlm roagbtratibus el regibus, quamvU irupiis,
Χ«1 μή ευσεβείς είεν. *Αλλ' οδν τδ πνεύμα τής προφη­ Nam spirilus propbeUsevim &aam, sive ad ipsorunv
τείας, itxk πρδς τδ 'αύτοΖς Ιχείνοις είτε τοϊς ύπ- principum, είνβ illis eubjecloruin salntem novlt
ηχόοις Χυσιτελοΰν, πολλάκις ένεργεΓν οΤδεν * ώς Ιιά ^ sappe exerere: id quod Pbaraooi et Nabucbodoni^
του Φαραώ χαΐ του Ναοουχοδον^σορ μεμαθήχαμεν. sori aocidiaae didkiiuua. Ila Bardas Caesar famiJia-
ΟΟτω χαΐ Βάρδας δ Καίσαρ οΰτος Φίλόθεον εκείνον rem suum certunaque amicum Philotheum, quon-
γενιχων ποτε λόγοθέτην, χα\ φίλον αύτψ πιστδν δντα daro genicorum logothetam, peruirbaiisgimus ac-
προσκαλβσάμενο;, λίαν Ιψχει τεθορυβημένω * χα\ ( e r s h l l , rouliumque anhelans: Mi Philolbe, inqnil»
Λτθματι πυχνφ συνεχόμενος, *0 Φιλόθεε, Ιφη, δράμα somniura vidi, quod omuia ossa mea coulrivii,
ε!δον, χαΥ πάντα μου συνέτριψε τά οστά*, χαΐ τους oinneaqoe corporis Dcrvos-dissolviu Hac nocie
άρμους τ1)ς δσφύος μου £λυσεν·- '^μην γάρ χατάταύ- enim videbar tanquam in publica porupa cuiu i m -
την τήν νύχτα, ώς δήθεν προελεύσεως οβσης, είς τήν p e r a t m ad magnam basilicim prodire, videreqae
Μεγάλην Έχχλησίαν μετά του βασιλέως ε ίσιωνα ι · arcbangelorum efligics per faieslras omnes aope-

'Psal. x u i , 16.

(7) Vide BaiHiam 130, ad ThcodotHm.

Μ5 NICET/E PAPHUGONIS K6
Tiores el infciiorcs i» lemplum rcspiecre : et cum Α **τά πάσας & θυρίδας τάς άνω χαΐ τάς κάτω ίΙχο\ας
ad ambonem venissemus, spectali sunt vcliiti duo όρ3ν έλκουν άρχαγγελικάς πρδ; τδν ναδν βλέπου­
a rubiciilis, scveriac iruces : quorum aher ipsum σας* κα\ δτε πλησίον ήμεν τοΰ άμδωνος, ώφθησαν
isnperaiorem vinciuin capiens, ad dexirum latus ώσπερ κουβικουλάριοι δυο απότομοι χα\ έμβριθεΤς *
traclum, e pavimento canceltis proxiiuo velut ων ό μεν δέσμιον τδν βασιλέα λαβών, κα\ έπι τά
noxium damtmumque pellcbat : alter vero me δεξεά κατασύρων, έξωθεϊτο της σολέας, χατακρίνων
pari modo ad siiiistraxn paricm abducebat. Et dum ώς ύπεύθυνον * έμέ ό Ιτερος δμοιοτρδπως δια τών
repente circumspicio, animadverto in thronu pa- αριστερών άπηγεν. "Αφνω δε περιβλεψάμενος, δρώ
triarcliali in adylis virum principi aposiolorum εντψ συνθράνφ τοΰ άδυτου καθήμενο ν άνδρα γ η ρ * ·
Pciro fornia similliinuro, gemiiiosque Uli assisientes λέον, άπαραλλάκτως έοιχίτα tjj etxtfvi τοΰ κορυφαίου
sane iannidabUee, qui praeposilorum dignilalem τών αποστόλων Πέτρου, χαΐ.αύνφ δυο τίνες παρ-
prac seferebanl. Ad sedentis porro genua procuro- «ισΐήκεισαν σοβαρο\, πραιποιίτων τάξιν έπιφαίνοντες.
benicm cerno fgnalium eopplicero, mullisque la- Ό ρ ώ δε πρδςτοΤς γδνασι τοΰ καθήμενου τον Ί γ ν ά ·
cryinis perfusum ; adeo ut ipse quoque Petrus τιον ίκιτευοντα, καϊ πολλοίς δάκρυσι π ΐ ρ ι ^ α ι ν δ μ ε ·
Iguaiii vicem miseratus ingemuerit. Porro Igoalius νον ούτως, ώστε κάκεΤνον αύτφ συλλυπούμενον στε-
clamilabat :Claviger coeiesiis regui, et peira super Β νάξαι. Ka\ αύτδς Ιδόα* Κλειδούχε της βασιλείας
quara Chrislus Deus Ecdesiam suam ftrmavit, gi τών ουρανών, χα\ πέτρα 4ν Jj Χρίστος ό θεδς τί)ν
quideui libi ignotuni non est, q«am inique mecuin αύτοϋ Εκκλησία ν εστηρίξατο, eE οΐδας, δτι ήδική-
aciuia sit, solare aftiiciissimain senectam ineam. θην, παραμΰθησο'ν μου %b πολύθλιπτον γήρας- Ό δ 4
Cui bealus Pelrus : Ostcnde vexatorem tuam, et προς a6xbv, ΔεΙξον, Ιφη, τδν άδικήσαντί σε, καΐό
Dcus facict cum lentalione proveutum; et con- βϊ6ς συν τφ πδίρασμφ ποιήσδΐ χα\ την ίχβασιν.
vevsua Ignauus roanu ine indicabat; e t : Htc, i n - Κα\ στραφείς 6 Ιγνάτιος TTJ δ ε ξ ^ χεtρi. έπέδειξεν
quil» plua omnibus ine afflixil, ut quem nulla sa- Ι μ έ , λέγων * ΟΙτος περισσδτερον πάντων ελυμήνατ4
• lictaa mei ctuciandi ceperii. Tum qui in tbrono με ' καϊ χορον της κατ * έμοΰ ύβρεως ούκ Ισχεν.
1

cousidebat, cum annuUsel iili qui ad dexiram as- Νευσας ο3ν ό επί του θρδνου πρδς τδν έκ δεξιών
sisiebal, educia sicula, palam omnibus audienlibus αύτοϋ κα6&στηκ4τα, χα\ μςχραν πάνυ μάχαιραν
fienientiara pronuntiavit. Hunc, inquit, invisum έχβαλών, είς έπήχοον πάντων άπεφήνατο· Tbv θεόρ-
Ueo Bardam prehendc, et foris in atiio frustatim γιστον Βάρδα ν παράλαβε , χα\ πρδ του νάρθηχος
eoncide. Extcmplo crgo ad supplicium abrcpius, £ξω χατάχοψον μεληδόν. Αύτίχα τοΕνυν, Ίλχόμενος
vidi quod et impcraiori minaci maaa diceret: δήθεν τζρϊ>ς θάνατον, είδον, δτι καϊ τψ βασιλεΐ τήν
Exspecta, inipie fiti. Alque ita roibi visue sum re χείρα επισείων, "Εκδεξαι, Εφη, άσεβοτεχνον* x a l
vera concidi. il&c Csesari altonito et cum lacrymis ούτως έμαΰτδν εΤδον ώς 5 πα ρ καταμελιζύμενον*
narranti, Tbeophilus : Parce iiiquit, domiire, l n ^ - Ταϋτα μίν ό Καίσαρ θαμβούμενος άμα καϊ κλαίων
t

licissima scni, et ad Dei tribtmal respicieua, eum έξηγεΤτο. Προ; δν έκεϊνος, Φε!σαι, ώ δέσποτα, τοΰ
neque jure, ncque injuria laedas. Sed Bardas ne sic παναΟλίου γέροντος, είπί, κα\ προς τ6 τοϋ^εοΰ xpt-
quidem voluit intelligere, ulbene agerel; sed for- τήριον άφορων, μήτε δικαίως, μήτ* οϋν αδίκως Ιτι
midandis bisce comrainalionibus oblivione sepuliis, πονηρεύου χατ* αύτοϋ. *Αλλ' δμως εχεΤνος ούδ*ούτως
properavii peccala sua adiuiplere, utjusum Dei ήβουλήΟη συνιέναζ τοΰ άγαθΰναι * άμνηστεία δε την
vindictam hi se con,citaret. Statim quippe, ipso φρικώδη ταύτην παραδοϋς άπειλήν, ϊσπευδε τάς
οίκείας άναπληρώσαι αμαρτίας, Τν* Ινβικον Ανωθεν
solemnis jejunii exordio, Leoocm iJlum cognomento
έφ* έαυτον έπισπάσηται τήν ^ργήν. Εύθϋς γάρ πρ6ς
Piaolemen, ^cognalum Piiolii, cum eatellilio in i n -
αύταϊ; τών νηστειών ταΐς «Ισβάσεσι, Λέοντα έχείνον
gulam mittil, adeoque arcte custodiri prsecipillgna-
τδν'Πταολήμην έπονομαζίμ«νον, συγγενή Φωτίου
lium, ut ne sacris quideiu operari posset, neque
τυγχάνοντα, μετά στρατιωτών είς τήν νησον άπο-
cuiquam copia fierel illius conveniendi, nec illi
exeundi. Cum ad lcrthim menaem Ua circumclusus JJ στέλλει, κα\ παραγγέλλει ούτω τηρείσθαι τδν Ίγνά-
mansissct, somnii pr^dictio maturabaiur. Hicbaele tiov, ώς μή ίξείναι αύτφ παντάπασι τήν ίεράν ανα­
namqtie expediiionem in Cretam suscipieme, Bar- φέρε ι ν λειτουργ(αν μήτ* ούν ε ΐ σι ένα ι τινά πρδς
>

da» cum illo jam ad Horlorum tocum qui dici- αύτδν, μήτ' έξι ένα ι συγχωρείσθαι. Έ π Ι τρεις δέ
lur piogressus, quod insidias iniperaiori slruere μήνας ή τοιαύτη περί αύτδν έστερεοΰτο φυλακή,
dicereiur (coelesli nempe vindicia iltum prosequenie), χαΐ ούτως ή τοΰ όνείρατος έφθασεν άπύφασις. Έ π ε ι -
ultimas Deo poenas cxsolvit, gladiisque misetanduiu γομένφ γάρ χατά της Κρήτης τψ Μιχαήλ καϊ αύτδ^
in modum luembratim esi di&sectus. Tam hifami δ Βάρδας άχρι τών λεγομένων Κήπων συστρατεΰων,
leibo exslinctirc est, ul ipsius quoque faiuiliarissi* έκ»Γ 6ή τήν έσχάτην ϊτισε δίκην. Πρόφασιν γάρ ώς
inus in eum invelierctur, quamvis ab eo suramis έπιδουλεύοντα τφ βασιλεΐ ή θεήλατος αύτδν μετ­
beneticiis af&ctus» pairiarcbatus diguilatem acce- ήλθαν δργή» κα^ ξίφ«σι μεληδδν άθλίως χαταχοπτά-
pissei. Sed bunc iile vivum quiilein miiiUce colebal, μενο;, ούτω δυσκλεές τέλος άπηνίγκχτο, ώστε καϊ
buumque quasi vitse prscsidexti ommbus prxconiis ύπ' αύτοΰ στηλιτευθήναι τοΰ φιλτάτου. Ό γάρ τά
efferebat: pcremplo vero palinodiam cccinit, ac μεγάλα ευεργετηθείς, χα\ τήν «ατριαρχικήν ύ«*
vclul exscci umluni uuuddam piaculum diguum tali εκείνου τιμήν χληρωθ*\ς, ζώντα μεν ύπερετίμα,
537 VITA S. IGNATII CP. ARCHIEP. 538
κα\ προστάτην είχε τού βίου, παντοίαις εύφημίβις Α inorle diclilabat. IIoc ingcnio improbus ille veteraior
ύπ*ρεπαινών" άποθανδντι δέ παλινωδίας ί,δε, κα\ etsophistafuit, ut scmpcr foroet lenipori, principuni-
ώς άλιτήριον τούτον κα\ τρισκατάρατον, άξιον τοι­ que studiis obsequeretur. Qui enim coelesli spiriiu
αύτης άπεφήνατο τελευτής. Τοιούτος δ δεινδς εκείνοςducluqoe, flde desliluius, non agilor, ei spes suas
'ήν σοφιστής, άεΐ πρδς τους καιρούς μεταβαλλόμενη inmorlalibus sitas habel, cum vilioso pulrique fun-
και τά πράγματα, κα\ τοΓς των κρατούντων συμ- dameiito meule uitatur, Undem incoiuiaasel perii-
περιαγόμενος θελήμασιν. Ό γάρ της θεαρχικής βου­ dus in omnes deprehendUur: potenlium palpator,
λής καΐ 0οπής δι* Ιλλειψιν πίστεως διαμαρτών, κα\ calumnialor vero pauperum; qui id unum gludet,
τοις άνθρώποις έπηλπικώς, επειδή σαθρφ θεμελίω υι placeat potentibus, n« digniute spolietur.
τ6ν νουν έπερείδετα·,, άπιστος τε προς πάντας κα\ αβέβαιος ελέγχεται* ύψουμένοις μέν συνήγορος.
κατήγορος δέ γινόμενος ταπεινουμένοις- κα\ πρδς έν μόνον όρων άρεσα ι τοΤς δυνατοίς, τού μή της κατ'
αύτδν αρχής έκπεσεϊν.
Τότε μέν οΐ*ν δ αυτοκράτωρ παρευθύς πρδς τήν Iroperator lum repente converso Hinere Con-
βασιλεύουσαν παλινοστεΐ. Πεντηκοστή δ* άρ' ήν, καΐ slanlimjpolim repetit. Erat auiem Peutecoste, et
Βασίλειον πατρίκιον δντα κα\ παρακοιμώμενος g Basilium palricium cubiculi sacri prefectum, C&sa-
στέμματι κατακοσμήσας, αναγορεύει βασιλέα. Ό πο- rem imposito gteuunale renunlial. Sed versuius
λύφρων δε Φώτιος πάμπολλα κατά Νικολάου του πάπα Phoiius plurima kt Nicolaum ponliticem molien.%
μηχανο^αφών, επειδή οϋδεν ειχεν άλλο δρ?ν κατ* cum operatn lusisset, imperaiori multis verbis i n -
αύτοΰ, πείθει πολλαΖς «αραι$έσεσι τδν βασιλέα συν- cilalo Ut auctor cogendae synodi, qua Nicolaus pon-
αινέσαι, σύνοδον συγκροτήσαι, κα\ τούτον καθαιρήσαι tifex (eadem sentenlia in illum laia, quarn nupcr
κα\ τοϊς αύτψ κοινωνούσιν άφορισμδν άντισηκομντα ille in Pholium tulerai) exauctoreiur. Evocal ergo
τψ παρ* εκείνου πρώην πεμφθέντι διαπέμψασθαι. prieclarus iite Plioiius episcopoe omnes sibi sub-
5υναγαγών ούν πάντας τους 6π' αύτδν επισκόπους jectos, aliosque nounullos foedos et sordidos ho-
δ γεννάδας, καί τινας μιαροΰς άνθρωπίακους καί nnmciones, quasi patriarcbarum oriemis legalos,
άσημους εκ των ανατολικών δήθεν πατριαρχείων pseudoque synodum insliiuil, et exauetoraiionem,
τοποτηρητάς επαγόμενος, καΐ ψευδοσύλλογον ποιού­ ul putabat, atque anaLbema nullatn ob rationem ία
μενος, χαθαίρεαιν, ώς ένόμιζε, κι\ άναθεματισμδν Nicolauoi papam pronuntiat ; regera quoqueFran-
έπ* οΰδενΐ λόγφ ποιείται Νικολάου. Δώροις γαρ λαμ- cia? Lodoochura (seu Ludovicum) et Ingelbcrtam regi-
προΖς δτι μάλιστα τδν £ήγα Φραγγίας Λοδόηχον, κα\ nam conjugem solliciiat,et imperaioreeConsianlino-
Ήγγιβέργαν δε τήν αύτοΰ γαμετήν ύποποιούμένος, C ροΐί creatuin iri poHicelur, si operam navarent ad i m -
βασιλεΤς τούτους άνευφημεΤν έν Κωνσταντενουπόλει pium suuoi conalum eiseqaendum, et virum justum
έπηγγέλλετο, εΓγε συνεργήσαιεν αύτψ πρδς τήν Ατο­ ex ecclesta suaexigendum. lis vero diciocilius pol-
πον ταύτη ν καΐ Αθεσμον &πιθυμίαν, καΐ τδν δίκαιον llcenlibus, frustra stultus suam slultitiam osten-
Ανδρα της κατ' αύτδν Εκκλησίας βιαίως έξωθήσαιεν. tabal. llinc eubscripliones, et vola hmninum sacro-
Τούτων δε ύπισχνου μένων λόγου θόίχτον, άλόγως δ rum et profanortim, archiepiscoporum et palricio-
μάταιος μάτην άπεφαίνετο. Εντεύθεν ύπογραφαΐ rum : vana oninia , omnia Iheatralibus fabuH»
καΐ φωνα\ κανονικών τε προσώπων και, πολιτικών, inepliora. Nam quae ilii a puero aJliaeserat arrogans
μητροπολιτών κα\ πατρικίων * πάντα καινά, πάντα sui exislimaiio, eadem ad summam illum insolen-
των επί σκηνζ; θρυλλουμένων ματαιότερα καΐκατα- liani exlremainque dcmenliam evectum adducebat,
γελαστότερά * ή γάρ έκπαιδδς αύτψ παρεπόμενη της ul talia tam audenier et impudenter auderet. His
ψυχής οίησις, είς ύπερηφανίαντετούτον έσχάτην κα\ ille omnibus proouraiis, insana el sacrilega (conci-
άπονοι αν μετεωρίσασα» άδεώς τεκα\ άναιδώςάνέπειθε liabuli sui) acia per Zacltarisni Cophum a seClial-
τά τοιαύτα τολμών. Ό μεν ου ν ταύτα κατασκευασάμε- cedonenscm nietropoliiam creaium » et Theodorum
νος, διά χειρδς Ζαχαρίου τού Κωφού,, δς ύπ* αύτοΰ iranslatum a Caria ad Lapdicensem episcopitum,
της Χαλκηδόνος κεχειροτόνητο μητροπολίτης, κα\6εο- D in Italiam Iransmisil. Ipse vero insitum comra
δώρου τοϋ άπδ Κ. α ρ ία ς εις Λαοδ^κειαν μετατεθέντος, sanctnm virura odium alebai, ac quotquol ex ejus
τάς παραλόγους αύτοΰ καΗναγείς πράξεις πρδς 'Ιτα- germanis, aut spuriis potius secialoribus poierai,
λίαν έξαπέσΐειλεν. Αύτδς δε της έμφυτου κατά τού furtim ad se irahebat, digniialibusque vesatiiae suae
αγίου μήνιδος ίΐχετο, κα\ των γνησίων αύτοΰ θερα­ illiciebat, per quos iimoccntis calcanco insiJiaba-
πευτών, μάλλον 61 νόθων, δσους ήδυνατο, κλεπτών, tur. Sed enim spe frustrabaiur, quod beatus ille
καΐ ταΓ; ματαιότησι των αξιωμάτων δ ε λιάζω ν, δι' jam extra onuiem esset aleam calumniarum : Pbo-
αυτών τήν πτέρναν τούάναιτίου έπετήρει · ήμάρτανε tius autem in operibus manuutn suarum roalignans
δέ των ελπίδων * πάσης γάρ υψηλότερος κατηγορίας capiebaiur. Qui cum dubivs Uasreret, ad qiiem lan-
δ μακάριος ήν * έν τοΤς Ιργοις δε τών χειρών αυτού dem summa iuiperii esset perveniura, subinde apud
κακούργων συνιλαμβάνετο.- "Αγνοών δέ αληθώς είς Michaelem carpebal Basilium, ei vicissiin apud
τίνα τδ κράτος της βασιλείας περιίσταται, ποτέ μέν Basilium obtrecubai Micbaeli, ratus ambonim sc
πρδς τδν Μιχαήλ διέβαλλε Βασίλειον, αύθις δέτούτον, ita amicUiani sibi CQmparaiuruin.dum erga uiruni-
πρδς εκείνον, άμφοϊν, ώς ένόμιζε, φελίαν καταπρατ* que bencvoleniiam simulareL, uL uior laiukm ex
τόμενος, δ αμφοτέρων τήν φιλίαν ούκ έν'άληΟεία illis solus impcriuiu ubliucrei, tliuiu sibi doviucUs-
 mCRTM PAPHIAGONIS 540
Clmuni haberel. Alqtxl non probavk ge Oasiiio, qui Α ΰποκρι^μενος, καΐ οΐόμενος,'ώς δποΐος αν τούτων
arimodum veteraloris illius slrophia offendebalur. μονοχράτωρ άναδειχΟ^, τούτον «Ες οΙχει^τητ« προ-
Nec ita mullo post ipse Michael ad sapcti Maraan- στήσεται. Ουκ ήρεσκε δέ τ ψ Βαστλείψ ταΰτα, πάνυ
tis marlyrU aedem per iasidias mactatur, merjio δέ ταΓς πανουργίας προσώχθισε του σοφού. Μικρόν
dignoque sua amenlia, scelere et impiettie, falo το Ιν μέσω, κα\ αύτδς ό Μιχαήλ προς τψ τεμένει
perfunclus; cum impenuin una cum matreannos του Μάρτυρος Μάμαντος δολοφονείται,· άξΕαν της
qutndecim, menaes octo, golus novera prope anitos άνοίας, εΓτουν αδικίας αυτού και ασεβείας δεξάμενος
adininistrasset: cumque malum fecissct in COD- τελευτήν χρόνους μεν πεντεκαίδεκα καΛ μήνας
epectu Ecclesi» Dei, periit. Initio autem iadiclionis οκτώ αυμβΒβασιλευκως τζ μητρ), εννέα Λ παρά
primae, u Kal. Octobris, Basiliua regia occupata βραχύ-μόνο; Ιτη χεχρατηχώς, κα\ το «ονηρδν
imperator est con&alutalus : qui mtasM ad revo- ενώπιον της Εκκλησίας Κυρίου πεποιηκώς, τελεντ£.
candum ei iiinere Zachariam, illum e media via Πρώτη μεν ίνδικτιών εΤχεν αρχήν, είχάβα δέ χαλ
retraiit. Posteroqae die quam renunltalus eral τετάρτην 6 Σεπτέμβριος, κα\ δ Βασίλειος προς τά
iraperalor, Pbotlum de ihrono deturhatum , in coe- βασίλεια κατευθυνόμενος, αυτοκράτωρ άνηγορευετο»
nobiura Scepen appellatura ejicit; poelridieque Παρευίυδέ πέμψας ε Ες καταδρομών, τους *ερ\τδν
Elitra splendidissiraura regtae claaeie drungariuin I I Ζαχαρίαν Καλχηδονος έχ μέσης άχίστρεψε της όδου.
cuaa dromone regio, sea celoce, ad santltasimuio TS 4ξήί δ* μ*τά τήν άναγίρβυσιν, του πατριαρχικού
patriarcham ex insulaConeUnliBopottra *a qua par θρόνου τον •ώτιον καταβιβάζει, »α\ έν μοναστηρίω
est bonoris pompa reducendum m\iut: qui iilum τινί καλουμένψ Σχίπτ) τούτον εύθυς οπερορίζει·
lanllsper in paiernis afdibos tuis, qou Mangaiu χαλ T J έπαόριον Έλίαν τον m*f ιφανέατατον tou
appellani, collocat. βααιλιχοϋ ατέλου δρουγγάριβν σνν τφ *ΜΐΛ**φ δρό­
μων ι προς τδν άγιώτατον αποστέλλει πατριάρχην, δπως αυτόν έχ της νήσου πρ&ς τήν ^ασιλεώονσαν
μετά της «ρεπούσης άνενέγκη « μ ^ ς * χα\ τέως μίν έν τοϊς γονιχοίς αύτου παλατίο^ totc χ^λοομένοις
Μαγχάνοις άποκαβίστηαιν αυτόν.
Ut vero improbae artes omnes cootra viram san- "Ινα 6έ tcaaa, ή κατά τοδ jrrfoo γίνηται ιρονηρία
clum omnibua pateant, qui appreiiendit sapirntea καταφανής! 6 δρασσόμενος το^ς σοφοί>ς tv tfl πανουρ­
jn aslutia eorum, ct confiUimo prfvorum dissipat, γία «δτών, «ηλνχλοχων δε ζουλάς έξι ατών« αύτδς
Slle eliam impcratori. injecit eaui tneetem, ul ad εμβάλλει xat τ$ αύτοχράτορι Βασιλείψ λογιαμόν.
PtiuUum mitierei, juberetque, omnia quae a pa- Κα\ αποστέλλει «ρος •ώτιον, «4 ΙΜχειρα πάντα^
Iriarcbio suropaieaet, tnana &oa ftcripta, quampri- Q δσα άπδ του πατριαρχείου- κατιών Ιλαβεν, 4νυπερ-
mum sibi trAoamiiU. Sed pejerabat ille, nihil se θέτως αυτφ «έμψαΐ ιςαρεκελβϋάμβν&ς. Ό δε δρχο'ς
ex palriarcMo secam accepisse, eo quod urgere- έψευδετο, μηδέν τοιούτον εκείθεν λαβείν, τφ κάτεχεΕ·
iur«d dUcttsurDt Dum bsc ad Bajnepi prkposi- γεσθαι πρδς τήν κατάββσιν. Ός οδν ταΰτα παρ'αύ-
tum dicertalai» rfe^auli pr»po&iti a lumulluaniibus του «ρδς τον πραιπόσιτον Βαάνην έλέγετο ol αύτοΰ}

inler PfeolU scrvis» aeptam saccoa rtfcrlos, plum- Οορυβοΰμενοι 6εραηευτα\, έχτά oixxouf ια^ρεις
1>οφΜ iignMoa, in proxia^um nruodi^etum con- έσφραγισμένους μολίβδφ είς τον «>η«ίον έν{εσαν
dmuloa farri aninadTtrhim, iBftauque tiii^cU ere- καλαμώνα κατακρύδοντες * οΰς o|s«f% τδν νραιχέ*
pios «d impentorem departajiu £i dvsa migoaAt, οιτον Ιδίντες» χαΐ τήΐ χειρός 4φαρ«α«ντ«€» ηρδς
due veluminsi tara «rgentoqve bracieaiay seiico- τδν βασιλέα άπιχίμισαν. Άνοίξαντες H εαυτούς,
qm •xiwmm telau, ioirortute, vero ekgapler δύο εύρίσχουαι βιβλία χρυαφ xaV άργιίρ^ρ «ηριχοΖς
β ieite lUlms TeBUsltB eiarala reperjtuu. AlUrum ένδύμασιν Ιξ»9«ν χεκοσμημένα, Cmicvfi»φ^οχΑΧως
coirtttebat aciiones septem synodicafc comra lgna* χα\ επιμελώς γράμμασι γεγραμμένα τε^πνοΣς· Π ε ^
liam. qus nec eunt, nec fueruni iioquam celebrar εϊχε δέ τδ Ιν «ραξεις έ«τέ συνεδικας τας μηδέποτε
ν

1«, *έά graiU astuu duntaxai mente con&ctav ln οΰσας^ tj γενόμενος» χατά "τοΰ Ιγνατίου, μ^την δΐ
quamro ahigulia initiis, manu ipaaiu Syractaaui D κακοδαίμονι μόνον άννκιχλααμένας διανοία- Ένταίς
Asbeala (egregle enim, ad cuBtulum, reor, nalo- άρχαΐς δέ τούτων, έφ' έκαστης πράξεως, αυτουργία
ruro, el piagendi ariificiura didicerai) coloribiw τοΰ Συρακσυσίου ^ΑνβιατΑ (ήν γάρ χα\ ζωγράφος ό
anificUMia «xpressus erai Ignaltus. Ο rabiosum ία- γεννάδας, είς προσθήκην τών αυτού χαχών« οΐμαι)
rorem, ο funoaam rabiem, cui nihil addi poaaH! διά χρωματικής ζωγραφίας ένεγέγραπτο Ιγνάτιος.
Aique in prima quidem actiooe raplaiuta ei ver* ΚαΧ (ώ της άχαθέχτου λύσσης! & μανίας ούδεμίαν
beraiu«i Iguatium el&axii, supraqne cajwt iaacri- ύπερζρλήν άχολειπούσης I) χατά' τήν πρώτην μεν
pMt: Oiaboias. Nunqaid oeamaledicU exborresciiis πρ&ξιν συ^μενόν τε αυτδν χαΐ ^αδδιζδμενον έμδρ«
atrociUfteni ? Sed BOU eet, quod mireniui. Naia %i φωσεν άνωθεν δέ τής κεφαλής έπέγραψεν' c Όδιάτ
9
Τ
pa*remfamilia$-appellaruul Beelzebub, .domefliicoft βόλος. » Αρ*οοχ έφρΕξατε τήν ύπερβολήν της βλασφη­
ejoi quomodo appellarent ?]» altera acliooe «potie μίας ; 'Αλλά μή θαυμάσηιε, Εί γάρ t&v οίχοοεαποτην
fueJataixk, nugnaque vi iraclum effwmavU, cum Βεελζεβουλ έκάλεϊαν, τ£ προς τους οικιακούς αύτου;
hoc elogio t PriocipiuB peccali. Ια lertia, Κατάτήν δευτέραν δέ έμπτυδμενον, κα\ βιαίως έλχό-
dc tfaronn dettrbatum, cum boc Ululo : Fi- μενον αύτον, χα\ ή επιγραφή*«*Αρχή τής αμαρτίας.»
littfl perdilMMita* la qwtria, vincuus coUiga(ua 9
Κατά τήν τρίτηνβ χσΛαιρούμεΥον, κα\ ι Ότ τής
541 V I T A S. T G N A T I I CP A R C H I E P 542
άπωλείας, > έπιγραφόμενον. Δεσμούμενον δε κα\ 1 ξ - A e t eslerminalnm» itaqae inscriplum : Avariti*
οριζόμενον κατά τήν τετάρτην πράξιν εΐκόνισεν αδ- Siinonis Magi. In q u i n U , collari furca inclueum,
τδν, κα\ πλεονεξίαν του μάγου Σίμωνος επέγραψβ. cum bac calumnia : Qui te extoliil supra omneid
Κατά τήν αρχήν δε τής πέμπτης κλοιούς αύτδν σχη­ qitdd dicilar aut colitur Deas. In eexla depinxit
ματίζει περικείμενον, χα\ ή Xot5op£a* «• 'OumpatpO- q i m i jara daranaitsm, cum dicio : Abominatio de-
μχνος έπ\ πάντα θεδν κα\σέβασμα. » Κατά τήν £κτην solalionis. I n septiraa e l nltima finxit rapiatum,
δε είς καταδίκη ν αύτδν έμβαλλόμβνον είκόνισεν. Ή capiieque m u l u i u m ; et inscriplio erat : A n t i -
δε κατ' αύτοΰ άργολογία [«/. απολογία] ' ι Βδέλυγμα christus. Quse ego per veriutem feine pudoreneque
της έρημώσεως. » Κατά τήν έβδόμην δε χα\ τελευ- pronuniio, neque i n meotem revoco : ob eamque
ταίαν πρόίξιν, συρόμενόν αύτδν κα\ παρατομούμενον causam sciaiis, velim, me gileniio prarteriiurum
διε£ωγράφησε* καΐή επιγραφή αύτοϋ, ήν Ιγραψεν, fuisse, Disi viderem horum auctore*, auctorum-
ξ ν · t Αντίχριστος, ι Ταϋτα ίγώ μεν αίσχύνομαι, νή que asaeclaa haec non solum non erubeseere, sed
τήν αλήθεια ν, επ\ γλώσσης Αγων» κα\ είς μνήμην in his palam eliara gloriari, Pholioque ganctitali»
τούτων Ι ώ ν χα\ διά τούτο παντάπασιν, ευ Γστε,. opinionem falso iribuere. Sed verax ille non men-
κατεσίγησα αν, εΕ μή εωρων τους ταΰτα καταπρα- t i u r , qoi d i x i t : Impiut cum in profundum venerit.
ξαμένους, χα\ τούς α6τών οικείους, ού μόνον -ν του* Β conUmnit**: sed sequitur eum ignominia el oppro-
τοις ούχ Ιγκαλυπτομένους, άλλά χα\ έγκαλλωπιζο- b n a m . Juraverunt per timorem Domini, et gloriam
μένους, χαΐ δόξαν άγιωσύνης επιψευδομένους αύτφ * forlitudinis ejus, qui in sacrilcgarum aciionum
άψευδής γάρ ό εΙπών · *Otar iAdq άχτεδ^ς είςβάθος illarurn leclione adfueruxil, duo snpra qninqua-
χαχώτ, καταφρονώ· επέρχεται Ιϊ αύτφ ατιμία ginla capita ad beati Ignatii calumniam perscripu
καΐ όνειδος, "ύμοααν χατά. τοϋ φόβου Κυρίου, χαΐ fui&se omnium consessione falsa, et ex tmpia vel
f

χατά της δόξης της Ισχύος αύτοϋ, αϊ επ\ -cfj άναγν(ί>- potiue furiosa menle conficia. Helinquebaitt
σει των εναγών πράξεων εκείνων ευρεθέντες, πεντή­ el i n singulia accu&alionibus versum ad finem
κοντα καΐ δύο αναμφίβολα χα\ πάσιν ώμολογημένα vacuum, ut si quem laqueo dignom donorum i l
ψευδή κεφάλαια γεγράφθαι,' έξ άσεβους μέλλον ή digniiatum largilione irreUssent, mqndacio is sub-
μανικής διανοίας είς κατηγορίαν του μάχαρος Ίγνα- scribendo haberet locum. E l haec quidem aUer dia-
τίοο προσφερόμενα, "Εκάστης δε κατηγορίας πρδς boli continebat liber. Alter vero synodicus in
τψ τέλει άγραφον στίχον ,κατελίμπαναν, εί τινά ποτέ Nicolaum pontificem Romaouro iela torquebat,
των άξΐών αγχόνης δώροις ή άξιώμασιν απάτησαt omnibque generU calumnias et atrocia maledicU
δυνηθ£?«ν, Γν' Ιχη τόπον εγγράψααθαι τψ ψεύδει. ia illius sancii exaucioraiionem et damnaiionem
t

Κα\ ταΰτα μεν ή μία τοϋ διαβόλου περιείχε βίβλος. ' complcciebaior, impie e l tragico prope modo con-
Ή έτερα δ£ συνοδική χατά Νικολάου του πάπα Ύ ώ - ciunalua ; sane ipse quoque diclanlis Stygii d o -
μης χατεσχεύαστο, π&σχν συκοφαντΓαν χα\ βλασφη- ctoris magisterio e l Photii minisierio diguu*. Hos
μίαν άτοπον ε Ες χαδαίρεστν άνδρδς αγίου χαΐ άναθε- eodem « e m p l o libros cum impudens b i i descri*
ματισμόν άθέως χα\ πονηρως δραματουργού σα, bendos curasset, geminos quidem libros Zachariae
άξΐα χα\ αυτή της τε τοϋ πονηρού δαίμονος ύπαγο- et Theodoro snpra tndicatis, cam stngalaribus
ρίας, χα\ της τοϋ Φωτίου υπουργίας. Άπαραλλάχτως -lautlura encomifg, roulugque ac splondidiftsirais
U ταύτας δ τολμητίας δίς άναγρβψάμενος, τάς δύο muneribus ad Ludovicnm Francias regem defe-
μεν Ζαχαρία παρέσχετο χαΐ θεοδώρφ το!ς προειρη- reados dedit, ut is Nicolam» pontiucem velut ex-
μένοίς, μετά εύφημιών χα\ δώρων πολλών χα\ λαμ- aocioralum de ibrono deturbaret: duos penes se
πρών προς τους της Φραγχίας βασιλείς άπενιγκεΐν, rctinait. Hsec quaiuor votnmina imperator ilia ere-
τοϋ τον π άπαν Νικόλαον ώς καΟηρη^νον έξώσασ^αι pia, prius ad fcenalum lotamque Ecclesiam palam
τοϋ θρόνου. Τάς δύο δε πα^' έαυτφ κατείχε. Τούτων deiolit : atque i u oranea Photii macbin>tiones et
τών τεσσάρων βιβλίων δραξάμένος δ βασιλείς, χα\ jmpiara cooecientiani omnium ocolis toiiqtie r e i -
τή συγχλήτω πρότερον χα\ τ^ Εκκλησία ποιήσας ^ pablicae «pectandam proposuit. Quibut visia et
καταφανείς, τήν δλην ούτω Φωτίου σχευωρΐαν χαΐ auditie attoniii omnee obgtupuere, non eolotn
χακί στη ν συνείίησιν ύπ* Βψ^τ άπάση πολιτεία proplcr perTersara aopbieue mentem, versuiamqoe
χατεστήσατο, Έξέστη πας άνθρωπος όρων κοΛ verbosiuieiD, ecd ,cliam ob incredibiteni Dei pa-
άχούων ταύτα, ού μόνον έπ\ τ ( χαχονοία χαΐ χα- tientiam e i diularnam Tindictae dilationem. Hosct»
χο^ημοσύνη τοϋ σοφιστοϋ, άλλά χαΐ τ ^ υπερβολή lihroi* ad cecuroeoicam poslea .gynodam delaloe,
της μακροθυμίας χαί ανοχής τοϋ βεοϋ. *Αλλά ταύτας auclorique praesenti ^ura probro ob os obtruaoa,
μεν τάς βίβλους ύστερον λνεγκόντεςίπΐ της συγόδου, igni iradidernnt.
χα\ χατά πρόοωπον τψ αύτουργψ αυτών παραστήσαντες χα\ παραδειγματίσαντες, οδτω παρέδωχαν τ φ «υρϊ<
Τότε δέ χα\ ό αύτοχράτωρ Βασίλειος σιλ4ντιον έπ\ TanC vero Baiiliue imperaloradducium i n N a -
τ φ παλατίφ Μαγναύρας ποιούμενος, χαί τον πα- gnaaras palalium Ignaiiura» sileutio Indicto, mulli»
τριάρχην άγαγών, [κα\]πολλο!ς τούτον επαίνοιςκατ- landiboscohoueeuvit. DieseraL Doroinica, l a i i a e i
έστεψε. Κυριακή μεν τών ήμιρών ήν, είκάδα δέ vlcesima Novemhris ; quo etiam aoni temporo
χα\ τρίτην εΤχε Νοέμβριος, ώσπερ κα\ δτε πρώτον prius i n exsilium pulsaa eral .qui Dei prssidio et
t

' · PlOV. χνιυ·

 Μ NICETJS PAPHLAGONIS
clemenlia fretus, no?ennalem ac pcrfcclam e x t i r - Α Ι ξ ω ρ ί ζ ε τ ο · καΐ αύτδς υπερασπισμφ καΐ χρηστοτητι
ttitis cerlam ine laureara adeptus,ecdesiae suse i h r o n o
r e s l i l u i l u r : et tampas niagis accensa, c l a r i o r quam
ank»a, c w d e l a b r o i m p o n i l u r : paslorque rarsus
oves agnoscit euas, el a suis vicissim ovibus c l a -
l i u s agnoscitur. Ergo tota quasi urbe t r i u n i p i i a n t e ,
i l l u i n q n e a d t e m p l u m aseendenleni a tergo et froote
prosequeme, !&litiaqtte gestienle, c u m per sacrura
puieum ad euperiora t e m p l i ducerelur, dexira partA
ingredienlem ordo patricius occureans venerabifn-
«luft excepit : res vero l u n c d i v i n a fiebat. Nec p a r
est, u t sacrum o m e n , quod i n ingres&u Ignatii ac-
^ i d i t , p r x t e r m i t u n i D s . I n l r a n i e m namque I g n a u a m
popalua quidem supplex venerabatur, gacerdos au-
l c m in adylis oblalionem Uomino facien* dania-
Β 7τε2ν * 6 μέν γάρ ένήει, o i 6% προυεχύνο-jv - 6 ieptb?
b a t : Graiias agamus D u m i u o Deo nostro : e i mox
populus respondebat; D i g n u m et j u s t u m est. I t a
aacer Ignatius bonis o m n i b u s i h r o n o suo recepto,
e i gubernaculift Ecclesia; resumptis, arcet a «acris
n o n Pfamium lanlum, etomnesabillo iniiialos,
sed omnes e l i a m i l l i u s seclutores cura Hto c o m m u -
nicaniee : preealur insuper imperatorem, u t cecu-
meuicam synodum cogal, q u a omrtia Ecclesiae v t i l -
nera sanari a r b i i r a b a l u r . E i t e m p l o i g i l u r Joannes
Pergae episcopus» I g n a l i i i n omnes casus e l aerum-
nas comes, et m a l o r u m u r a u i u m , q u a n t u m i n ipso
e r a l , socius : ex P h o l i i vero factione Petrus Sar-
diensis m e t r o p o l i l a , a d N i c o l a u m pontiGcem legali
n i i U u n l i i r ; quibus aliegalur Basilius cognomenio
Pinacae, q u i spatharii dignilalem o b l i n e b a t : usique Q & flitpoi 6 τ ώ ν Σάρδεων, προς τον πάπαν Νικόλαων
eunt gcmino dromone, cum solverent. Sed Peirus, άττοκρισεάριοι προ^χειρίζοντο' συν αύεοΐς 6c χαΧ
•qui D i i x u s , lioc est, miser appeltabaittr, i n Dalma-
lico sinu periclitalus, niiser oaufragto p e r i i t : J o a n -
ues vero c o m Baailio i n c o l u m i s evasil, et Nieolao
JAHI vita funclo, H a d r i a o u m papam i n v e n i t . Nec
d i u c u n c i a t i p o n t i i i c i s v i c a r i i Consuntinopolin» ve-
aerunt Slcpbaiius et Donatusepiscopi, M a r i u o ex
septera diaconis adjuncto. Ex o r i e n l U vero p a t r i a r -
cbiis ( i n i p e r a i o r e principem S y r i s d o n i s ac litteris
[vropiliante) J o s e p h u s a r c h i d i a c t m u s et syncellus
ex i E g y p i o , legalus Micbaelis p a l r i a r c h x Alexan-
d r i n i ; Thomas meiropolica T y r i , vjcarius Michae-
ii» p a l r j a r c l i t t Aniiocbeni S y r i » , Elias presbyter et
iyncellus vicem Tbcodosii patriarcbae H i e r o s o l y m i -
l a n i explebat. H i oranes pr^esenies fuere c u m san- D σύγχ&λλο;, τοποτηρητής Μιχαήλ ?|λθε του πάπα της
c l i s s i m o patriarcha Ignatio Coustanliuopoliiano, et
episcopis duodenis, p^rpeltiis io o m n i forlunatet
aerumnis s o c i i s ; q u i ad dexteram, u b i locus ca-
techuineaoruni esl, l e n i p l i quod a sapieniia B o m e n
S o p l i i x accepit, assideiue Basilio iinperatore, p r x -
scderunt.
λεως, x a l τοΤς συν αύτφ δώδεκα τδν άριΘμΛν έπισκίποις
τέλους συνηΟληκόσιν αΰτώ, fv τοϊς δεξιοί; μίρεσι τ ώ ν χατηχουμενείων τοϋ περιωνύμου
θεού Σοφίας, μετά του αύτοχράτορος Βασιλείου προεχάθισαν.
- Propositis ergo veneraitdis viviOcae crucis l i g n i s ,
aanclisque Evangeltig explicaiis, pra?senteeiiam sacro
t ^ n a i u , priraum quidem minsoe ab Adria.no neieits
KOIIIJC pontiiice, c l patriarcbarain ex O r i i n t e lnieras
ex ordiue lectx, omuemsacro j u r e r e < i u i s i l m u o f d i -
544
του ββοΰ 6c* εννέα, τελείων χρόνων τελείαν άθλησιν
ύπερ άριτής Ιπιδειξάμενος, αποκαθίσταται τ|) Ε κ ­
κλησία," χα\ δ λύχνος λαμπρο*τερον άναφθε\ς περι-
φανέστερον ή πρώην τ $ λυχνία επιτίβ5ται, χα\ δ
ποιμήν έπέγνω τά νρδβατα, κα\ αύτδς τοίς προβά*
τοις σαφέστερον έπίγνωσται. Οασης οδν σχεδόν φά-
vat της πύλεω; έπευφραινομένης αΰτοΰ τ ) άναβάσει,
προαγούσης χχ χα\ επομένης εν αγαλλιάσει, αύτ6ς
μεν 6ιάτου άγίσιίΦρέατος ανάγεται* προς τ ο ϊ ; ύπερ-
ψοις 81 του μεγάλου Ναου 6ιά της δεξιάς πύλης
είσώντι προσυπ*ντ| αύτψ τ ω ν πατρικίων ή τάξις
προσκυνούσα καΐ δεξιού μένη · ή Ιερά 61 τδτε. λ*ι-
τουργία χ α τ ί το Ιθος έτελείτο. "Αξιον 61 μη6β τήν
έπΙ ctoa&p συμττβσοΰσαν Upav χληβόνα παρβλι-
6 « Εύχαριστήιτωμεν τ φ Κυρίψ, τήν άναφοράν Ιν τοίς
ν
άδύτοις «οιού μένος άνέχραγ«ν * 6 λα6ς ί ΐ , "Αξιον x a l
δίκιχιον, άπεκρίνατο. ΟΟτως δ 1«ρος Ι γ ν ά τ ι ο ς Οχ*
άγαθοίς συμδόλοις τύν olxcTov βράνον άηβιληφώ;»
χα\ τους ο^αχας αδθις της Εκκλησίας εγχειρισθείς,
βΓργει μ&ν της Ιεράς λειτουργίας ού Φώτιον μόνον,
χα\ τους χειροτονηθέντας ύπ α6τοΰ, άλλά χα\ ζ ά ν ­
1
τας τους κβκοινωνηκοτας αύτψ* εκλιπαρεί 61 τον
βασιλέα οίχουμενιχήν σύνοδον κροτήσαι, 6ι' ής t a t -
cr6ai τών σκανδάλων ττάντων ύπελάμ6αν< τήν Γασιν.
Ευθέως τοίνυν Ιωάννης μέν δ της Πέργης, ώς t v
πάσαις ταΓς θλίψεων Ί γ ν α τ ί ψ συγκακοπαθών, ϊχ
τοϋ μέρους του κατ* αύτ6ν, Ιχ του κατά τ6ν Φώτιον
Βασίλειος δ καλούμενος Πίνακας άπήει, σπαθάριος
τήν άξίαν καθεστώς * κα\ άΐ(ή<ααν εν δυσΐ δρίμωσι
στελλόμενο; τον πλουν. 'Αλλλ Πέτρος μεν δ καλού-
μ«νος Δείλαιος, t v τ φ κδλπψ Δαλματίας χινδύνω
περιπεσών, δείλαιος ώλετο. Ιωάννης δε συν Βασι-
λείψ διασωθείς 'Αδριανον εύρε πάπαν, του Νικολάου
ήδη τήν έν σώματι χατβλιπδντος ζωήν. 0 6 πολύς
οδν έν τ φ μέσω χρόνος, χαΐ παρήσαν τοποτηρητα1 9
Χτέφανος μεν χα\ Δονάτος επίσκοποι του πάπα *Ρώ-
μης, χα\ Μαρίνος ε ί ; τών έπτά διαχόνων συν αυτοΐς.
Έ χ 61 τών της Ανατολής πατριαρχείων, τόϋ αύτο-
χράτορο; δώροις χα\ γράμμασι τον της Συρίας άρ­
χοντα παραχαλέσαντος, Ιωσήφ μεν άρχιδνάχονο; χσΑ
χατ* ΑΓγυπτον ^Αλεξανδρείας · Θωμάς δε μητροπο­
λίτης Τύρου τόπον Μιχαήλ έπλήρου του της Α ν τ ι ο ­
χείας της χατά Συ ρίαν πατριάρχου, Ηλίας δε πρε­
σβύτερος χ&\ σύγχελλος εις τδπον Θεοδοσίου πατριάρ­
χου τών Ιεροσολύμων παρήν * ούτοι πάντες άμα
Ί γ ν α τ ί ω τ ψ άγιωτάτω πατριάρχη Κωνσταντινουπό­
τοίς συγκεκοπιακόσι, χα\ άπ* αρχής μέχρι
ναοΰ νης τοϋ
Τών τιμίων δε και ζ(οοποιών ξύλων, τ ώ ν τε Ιερών
Ευαγγελίων προκειμένων, σνμπαρούσης 6« κ«\ τ η ;
Ιεράς συγκλήτου, πρώτον μεν α( πεμφθεΐσαι παρά
του πάπα της πρεσβυτέρας 'Ρώμης 'ΑδριανοΟ επι-
στολα\, καΐ αϊ παρά τ ώ ν ανατολικών πατριαρχών
545 V I T A S. Ι Ο Ν Α Τ Π CP. A R C H I E P . JJG
κατά τ ά ξ ι ν άναγινωσκόμεναι, πασαν, κχ\ Ιεράν εύ- Α »»em, fidem, I n n o c c n l i a m , inlegrilaleinqne lcgaio-
{Η^μοσύνην, %6 τε πιστον κα\ άμωμσ;, καΛ άνεπΕλη- r u m , nccuou j u s c i aucloriialem i n i u c i u i u u i de-
« τ ο ν w v απεσταλμένων τοποτηρητών, τό τε κανονι­ clarabaut.
κών xa\ Ινθεσμον τ ώ ν άποστειλάντων αυτούς, ενώπιον
πάντων άπέδείχνυσαν.
Έ π ε ι τ α τ8 έξης Ιερείς τε Χ Λ \ αρχιερείς πάντε.% Deinde posterodiesaccrdotes el anlisiitcs omnes»
οσοι Μεθοδίου μέν καΐ Ιγνατίου χειροτονία των qui a Melhodio et Ignaiio sanclissimis pairiarehis
α γ η μ ά τ ω ν έτύγχανον πατριαρχών, πανουργίαις δ* cousecrali erant, artibusque et insidiis, omriiquu
παντοδαπαίς, κα\ ποικίλαις χολάσεσι καΐ έπενοίαις, generc t o r m e n l o r u m aii P b o t i i c o m m n m i m e m a b -
Φωτίου τ$ κοινωνία συναπήχθησαν, ούτοι πάντες λι- r c p i i erant, libellie p o e n i i e n l i * porreciis, cnm l a -
βέλλους μετανοίας επιδεδωχότες, κα\ μετά δακρύων crymis supplices ad sanciae synodi pedes procubuc-
•φ αγία συνόδω' προσπίπτοντες κα\ έςομολογούμενοι, r u u l ; et deprecalu i m p e r a l o r i s , quoil v i m passi
χα\ μέντοι χαΐ συγγνώμης, κατά τήν ύπερ αυτών essertl, de scnlentia legalorum ponlificis Romaoi
τοΰ βασιλέως παράχλησιν, x a l τήν τ ω ν 'Ρωμαίων venia d i g n a l i , pracscripiwm sibi e p i i i m i u m seu poe-
ψηφον ι « βίασθέντες, άξιον μένα ι, ναι δή κα\ τ φ
ω
nam susceperunt, perindeque ac atii i n c u l p a t i ,
διωριαμένω θέμενοι έπιτιμίφ, ούτω της τών*επιο*χό- Β cpiscoporum sedem locumque receperunL
πων καθέδρας τοϊς άνεγκλήτοις ομοίως χα\ αυτοί
Μ.

χατηξιοΰντο.
Εντεύθεν είς έκατον δύο τον αριθμόν επισκόπους
ή σύνοδο; εκείνη συγκροτούμενη, καΐ πάντα εύσχη-
μονως κα\ κατά τάξιν, καΐ πάντα συν λόγω καιρίψ
κα\ κανονιχαίς διατάξεσι λέγειν xaV πράττει ν διαλο­
γισμένοι, τον ύπεύθυνον Φώτιον παράγουσι μή βου-
λόμεναν * καΐ διελέγχουσι μεν άποτόμως της φονι­
κής χατά Ιγνατίου του Ιεράρχου προαιρέσεως, κα\
της παραλόγου χα\ μανιώδους καθαιρέσεως • έλέγχου-
σι δΐ και τ ά ; ψευδοεπείας αύτοΰ κα\ δυσφημίας, κα\
δια χατά Νικολάου του πάπα πεφώρατχι δεδρακώς.
Είτα πυνθάνονται παρ* αύτοΰ, ει τι Ιχει δικαίωμα
προς τήν κατ* αύτοΰ πάλαι γενομένην παρά των
'Ρωμαέων χατάχρισιν άνθυπενεγχείν. Αύτοΰ δε C n u l l a m c t i m i n u m suorum vcram defeueioncm r e -
σιωπώ'/τος τζ> μηδεμίαν (8) εΟλογον £/ειν άπολο-
γίαν πρδςτά εγκαλούμενα, έΐτειδή υπό τε των τοπο­
τηρητών αυτών, ύπότε του βασιλέως χαλ της συγκλή­
του παρα'.νούμενος συγγνώμην αίτησα ι, ώστε χάν
της των πισσών κοινωνίας ώ ς λαϊκός άξιωθηναι,
ναντάπασιν εξ αΟβαδείας άπεσείσατο τήν συμβου­
λ ώ ν * XGLV]$ λοιπόν ψήφφ χα\ διχαιοτάτη χαταχρ(-
νουσι, καθαιροΰσ( τ ε τούτον κα\ άναθεματιζουσιν,
ώ ; έπιβήτορα χαΐ μοιχό ν, κ*\ διωγμών χαλεπωτά-
των χαι σκανδάλων μυρίων χαΖς του θεού Εκκλη­
σία ις αΓτιον γενόμενον. ΚαΙ αποφαίνονται συν αμα
Νικολάου [«<. συνοδικώ; x j N t x . J του πάπ* χαθαιρε-
τική ψήφω, μετά πολλής ακριβείας πρώτον χα\
κανονική;, ήτοι συνοδικής κρίσεως άποφανθείστ^ κατ* ^ sed, i n quo penitus conlreintscas
αύτοΰ. Ύπογράφουσι δε τ § καθαιρέσει, ού ψιλψ τ φ
μέλανι τ ά χειρόγραφα ποιούμενοι, αλλά, το φρικω-
δέστατον, ώς των εϊδότων άχήκοα δια€ε^αιουμένων,
x a l έν αύτψ του £ωτήρο; τ φ αΐματι βάπτοντες τον
κάλαμο ν, ούτως έξεκήρυξαν Φώτιον, ούτως αύτδν κατεδίχασαν, καΐ πάντας τους χεχεΕρ&τονημένου^ ύπ*
αύτοΰ.
Ενταύθα γενόμενος, χατηγορήσειν μοι δοχώ ττ^ς
συνόδου' μέμψομαι δέ χα\ τήν κρίσιν ταύτην, εί καΐ
τολμηρον. Πάσας γάρ τάς πράξεις καΐ τους διορι­
σμένους εν αύτζ κανόνας ομοίως τοίς έν ταίς προλα-
6'ούσαις επτά συνόδοις οΕχουμενιχαϊς, χα\ τούτους ώς
Deinccpe illa synodus per episcopos due» supra
cenluin celebraia, omnia ordine decenlerque, e i r ; t -
tione optima ex legum et canonicormn dccreioruir,
praescripio dicendo agendoquc, rcuin Pboiium
quamvis rcluctanlein, praescntem adeese c o g i l . E t
severe i l l i o b j i c i u a l consilia c x i i i a l i a ailvcrsus Igna-
t i u m i n i i a , faclam praelcr ralionem insana u i e n U
ejus depoiitionem ; mcndarta k c m , e i calumnias,
aliaque omnia, q u x clain adversu$ Nicolaum potili»
ficcm fuerat moHtus. Dcinde quserum ex co, qtiid
respondeat ad i l l a m o l i m Romae l a i a m conlra s«
damnatuMiis scnlenLiani. C u m o b m u l c s c c r c l , quod
p e r i r e t , a legaiis I i o m a n i s , ipsuque impcralore e i
l o l o senatu admoniLus, u l veniam precarciur, et
sallem lanquain laicus ad tidelinzu communioaem
reciperetur, superbo et coniumaci animo cousilium
peniius repudiavil. Ergo corcmuni o m n i u m asquis-
siuio j u d i c i o damoatur, abdicatur, analbemaieque
peroeltiiur, veluli v i o l a l o r e i aduller, iuaxii»arumquo
t a l a u i i u t u m e i i n U n i l a r u i u offeittionum ac seanda-
l o r u m i n Ecclesia Dei auctor ; et p m n t n i l i a i syno-
dusjuita Nicolai papae senteniiam, qtta p r i m u t n
P b o l i u s m a l u r o cuin j u d i c i o , canouieaque seu sy-
nodica fueral deposhioae damnalus. Swibscrip«ere
( e p i s c o p i ) deposiiionicalamis, iion nudo atraaienl»,
( u l eos q u i r e m
i i o r a n t , asseveraniee a u d i v i ) , ipeo Salvaloris s a n -
gMine tinciis. U a , i u q u a m , demum Plioliuin exau-
c i o r a r u n l tlamnai uuique, unaque omiieft ab i l l o sa-
cris i t i i t i a i o u .
Hic ego l u i l i i synodum j u r e quodammoJo repre-
bensitrus videor : reprchendam auteni, etsi foriaese
audacius» boc tpsuni j u ^ i c i u m , Actioncs euiin o m -
nes e l deGuitos i n ea canones, perinde ac i n aliis
scplom oecumcnicis synodis, i t a i n hauquoquc u l

(8) Aiter codei k g i t , αύτοΰ δε βΐπάνχος xb μηδεμίαν, cum vtro ilU retpoudistel te nUiil habere qnatf
dkcrct.
h%l NICETiB PAPHLAGONIS 548
sanctos ct a Spiritu sauclo dictalos valde probo Α ββοπνεύστους λίαν προσιέμενός τ* χα\ αποδεχόμενος,
admiiloque. Hoc tantum in hac ociava non laudo, τούτο μόνον της Ογδόης συνόδου ταύτης i πι μέμφο­
non quod (ut aliqui censenl) graviuB comraola, μαι, ούχ δτι θυμψ βαρεί κα\ μνησικακία, ώς τίνες
durius ia reoi decreverit; sed conira polius repre- οΓονται, των υπευθύνων ανηλεώς κατεψηφίσατο, μάλ­
liendenda forsilan sit apud sequuro^arbUrum, quod λον μεν ο&ν τουναντίον μεμπτέα τυχόν αΟτη παρά γε
mulio ciemeniius quam oporiebal, judicarit, ha- δικαίφ των τοιούτων xpttfj, δτι φιλανθρωπότερον ή
biia nempe personarum aliqua ratione, non ex lege Ιδει τήν κρίσιν ποιούμενη, ούκ άπροσωπόληπτον,
apostolica sincere iala sentenlia. Triccsimus ca- ούδβ καθαρώς άποστολικήν έινήγαγβ ψήφον · δέον
non (9) adhibendus eral, quo innoeentem anie τψ τριακοστφ κεφάλα (ψ, φ πρώτον τον άμεμπτον ό
Ignatium Pbotius sycophanta damnaral, quasi per συκοφάντης κατεδίκαζβν,ώςδιά κοσμικής δυναστείας
saecularem potestalem Ecclesiam invasisset. Hoc εγκρατή γενάμενον της Εκκλησίας» τούτω μάλλον
magie nanc innitendum erat in eum, ut qui non Ισχυρίσασθαι νΰν κατ* εκείνου, ως ού ψήφω βεοΰ
Dei, Don raystarum sentenlia, $cd incredibili glorise καΐ Ιερέων, άλλ* υπερβολή φιλαρχίας κα\ δοξο-
el ambitionis furore correplus, pcr ssecularom po- μανίας, διά κοσμικής δυναστείας τυραννήσαν-
le&latem solium τϊ tyrannica occupasset. Hanc ille τος της Εκκλησίας· Αυτόν τε δια ταΰτα καθαιρείν
obcausam, elpraeierea, quod abexauctoralo se cou- Β |$ει, κα\ δτι παρά καθηρημένου χειροτονεΐσθαι κατ-
sccrari volueril, de gradu deturbandus erat, omneg- ηξίου, χαΧ τους κεκοινωνηκότας δε αύτφ κατά τήν
quc qui cum illo compwmcabanl, secundum apo- αποστολικών άπόφασιν πάντας * καΐ μή φιλανθρω*
stolicam saoctionetu : nec oportuit eos Deo Doique ποτέρους θεού καΐ θεού γινόμενους κρίσεως, τήν
judicio clememiores esee, et sacrosancti Spirilus άπόφασιν του παναγίου Πνεύματος άκυρουν. Τούτο τά
decrelum anliquare. Haec quippe illorum indulgenlia Ανω κάτω πεποίηκε * τοΰτ9 τδ κρίμα ούκ Ιστιν δσων
ouinia susque deque egit ( 1 0 ) . Hoc judiciura dici είπεϊν κακών αίτιον κα\ σκανδάλων εχρημάτισεν.
non poiest quanium oflenderit, qnantoruraque cau- Οΐμαι γαρ, ώς εί άποστολικώς τότε κα\ κανονικώς
sam praebuerit malorum. Persuasum enim habeo, κατά πάντων άπεφήναντο, ού τον αίτιον μόνον της
si tuucex apostolorum et canonum auctoriiaie sen- διχοστασίας τε καΐ τών σκανδάλων, άλλά κα\ τους
lcnliam rite, et in auctorem scbismalis et offensio- κοινωνήσαντας αύτφ πάντας έκκηρύξαντες, ο ΰ δε μίαν
num, et intolam ejus factionew cum illo comniuni- Αν 6τι κατά τζς Εκκλησίας είχε παρείσδυσιν ή αδι­
cantem, omnihus exauctoralis, luliseent, fuiurum κία. "Ωσπερ 6έ πρώτον κατά τήν έπ\ Ταρασίουτοΰ
fuisse, mi omnis ab Ecclesia impielas in posterura θείου σύνοδον κατά τών ΕΙκονομάχων γενομένη ν,
excludcrelur. Sed quemadmodum anle, divino Ta- Q επειδή συμπαΟέστερον μάλλον ή δικαιότερον έχρή-
rasio patriarcha, ei synodo conlra lcouomaclios σαντο το?ς αίρετιχοίς, καιρού πάλιν λκείνοι δραξά-
colebrata, cum indulgentius quam ex praescripto μενοι, τήν οίκείαν δυσσέβειαν χαλειυώτερον άνενεώ-
justitise hsereiicos tracias&ent, illi arrepla occasione σαντο · οδτω κα\ νΰν της συνόδου ταύτης πεφεισμέ-
impietaiem suam multo magis confinnaruut : iia νως, άλλ' ούκ άπροσπαθώς κα\ κανονικώς τήν κρίσιν
nunc synodo hac reraissius ageule, nec sine aifeclu, άποφηναμένης, ε^ρεν αύθις ή πονηρία κατά τής Ε κ ­
neque cx aposlolico canone damnaiionis senlenliam κλησίας χώραν. Κα\ δ(ά τών προειλημμένων ό από­
ferenie, malitia rursus cantra Ecclesiim mvenit βλητος [αί. προσειλημμένων άπ.], κα\ διά τών άπο-
iooum. Nam per horaines anlea corrupios explosus, κρίτων [υποκριτών] 6 καθηρημίνος, ώς κοινωνικών
ei per ejectos damnaius quasi familiares, postlimi- δντων αύτοϋ, καταδραμών, κα\ αύθις τδν Upapvt-
nio recurrens, rursus patriarcbae Ihronum per vim κον θρόνο ν τυράννησα ς, κα\ τών Ιερών καταπαίξας
hiva&il; sacrisque legibus e.t aposlolicis sanclioni- θεσμών, καΐ πάντα μεν άποστολικον κανόνα, ποίσαν
bus elusis, tradilioDibus omnibus ecclesiaslicis pro- Βϊ παράδοση εκκλ^σιαστικήν καταπεπατηκώ;, κα\
culcatis, cum omnes in sua lestimonia et cbiro- •πάντας μεν τών οικείων ομολογιών χειρογράφων
graplia perjuros, et crucis conculcatores, ut ipse άθετητάς, πάντας δέ σταυροπάτας, οΤος εκείνος,
erai, fieri coegissel, et extrema primis deieriora ^ γίνεσΟαι καταναγκάζων, καΐ τών πρώτων τά ίσχατα
fecisset, omnium conscienlias inquinavit ei profa- χείρω διαθεμένος, τάς απάντων συνειδήσεις έβεβή-
r.avii. Aique td in Itac gynodo desidcralur, ut ego λωσε κα\ κάτέχρανε. Τούτο μέν, ώς ό έμδς λόγος,
setuio, quod ei lapsi ad communionem recepU, el τής συνόδου ταύτης τ6 ελάττωμα, διά τής καταδο-
lupus prxler ipsius exspcmtionem in ovile esi χής κα\ κοινωνίας τών παραπεσόντων , καΐ τδν λύ-
adn»issus. Quud et quidam ex signis lemporibus κον, ώς ού προσεδόκα, τοϊς προβάτοις έι^εισαγού-
illis visis Bapienler conjccerunl. Nondum euim hac σης. Τούτο δέ τίνες κα^ άπ6 τών παρηκολουθηκότων
synodo celebrata, sed adbuc&perata, bubalos quoiv τοΓς τότε χρόνοις τεκμηρίων εμφρόνως έστοχάσαντο.
dam aliunde huc adJucios, perque raediam viam Κα\ γάρ μήπω ταυτησί τής συνόδου συγκεκροτημέ-
actos, reponU: furor conipuil, aliisque alio ruenli- νης, ί τ ι δέ (λπι^ομένης, βούβαλοι Εξωθεν ποτε έλαυ-
bus, uniis recta advcrsus magnam ecclesiam dela- νόμενοι, κατά μέσης διήγοντο τής πόλεως· αθρόως

(9) Cnnon est 29 Anostolorum. HARD.
(10) Non daomal Nkeiot ceeumenicum torjcitium
quasi oposioticos canonet viotarlt, $ed ex ih rehu$%
qna pon concUium evenerc, majorem smritalem
deAdetat: quippe cum ciemeniiut eghse videalur
quam per carwnet iptot agere iicuissei, $i tumtno jtt-
re agere cum Photio Phoiianisque voluiuety inquit
P. Raderus.
549 VITA S. ICNATII CP. ARCHIEP. 550
δε θροηθέντες, ώδε κάκεΤσε διεσκορπίζοντο. ΕΓς δε Α lu», irrupii, alque ad amhonem usque curriculo
αυτών κατά τής Μεγάλης εύθυδρομήσας Εκκλησίας, hora diei Dona perrenii; qui rem a&timare scicnli-
κα\ Ινδον τοΰ ίεροΰ γεγονώς» άχρις αύτοΰ τρέχων bus T I S U S est niaius e&se jiuntiue. Sed majus ialo
του άμβωνος κατήντησεν. Dpa Bi ήν ενάτη της argumenlum erat, terrificus plane, qoi eadem tem-
ημέρας* κα\ αύτδς ούκ άγαθδς άγγ *°ί β τ
* pesiale nono Januarti accidit, terr* Iremor, quo
τοιαύτα κρίνειν είδδσι κατεφαίνετο. Τούτου δ& μεί­ multa templa, plurimf pprticus, seaificiaqoe conci-
ζων άιτόδ€ΐξ·-ς, δ φρικωδέστατος σεισμός» 8ς κατ derunl. Hominum ac jumenlonino tanU strage*
4

εκείνον συνέβη τον καιρόν. Ένάτην είχεν Ιανουά­ edita e&t,quanU verbis expfimi nollispoiest.Quin
ριος, κα\ πολλα\ μεν εκκλησίαι, δμβολοι δε πλείστοι et ipsum Sophiae augnstum Dei lemplum mullie ta
κα\ οΤκοι ήδαφίσθησαν, κτηνών τε καΐ ανθρώπων p&rlibusconcassum, niefc cara singuiaris principum
αμύθητος γέγονε πανωλεθρία, καΐ αυτός δε ή μέγας anteverlisset, ruinae perieulum adiieset. Alque baec
της τοΰ βεοΰ Σοφίας οίκος κατά πολλά μέρη διεκιγ- anie syrmdum evenere. Post gynodum vero mense
δυνεύετο 0ηγνύμενος» εί μήτής αξίας προς των κρα­ Ociobri jam iueunte, repente Untiu vcnit Uirbo,
τούντων έτύγχανεν επιμελείας. Ταϋτα μεν" προ της lantaque ingruit procelia» ut mulia templa» mutla-
συνόδου. ΚαΙ μετ' αυτήν εξαίφνης επήλθε πνεύματος quc palatia, alque ipsius eiiaui patriarchii plura-
σφοδρά χαταιγίς. Όκτωβριος ενίστατομήν χα\ούτω & beum lecium inslar roetnbranse convolulura lu ter-
βιαίως Ιπέθετο τ& πνεϋμα, ώς πολλών μεν εκκλη­ ram dejecerit. Imo el-obelisci ία bippodronio tttra-
σιών» πολλών δε παλατίων» κα\ του πατριαρχ(κου δέ goni ex perjwtuo lapide facii abeneus lorbo» seu
οΓκου τον μόλιβδον οία μεμβράνας συνελίσσειν, χα\ strobilus ingenti pondere columnae intposilua, pro-
είς τούδαφο; κατασπ^ν ού μόνον δε, άλλά καΐ τοΰ cul ejectus cl elisus est. Nec vana aane IWBC» -qua)
τετραπλεύρου μονολίθου κίονος έν τψ Ιπποδρομίω τδ lum acciderunt» fuere prodigia, aed futuri moitia el
ϊή\ της κορυφής έστηλωμένον χαλχοΰν στροβίλιον perturballoois per arcbilec(,um turbarum daemoneia
βαρύτατον &ν ώς πο£(*ωτάτω συνετρίβη jct σάν. Ουκ EccJesi» impendentis aperta sigoa ex argumeflta,
είχη δε ταύτα παρηκολ·ύθηχε τά σημεία, άλλά της Quae fortasse eveuis&eat uunquam, sicausare Pbotii
μελλούσης αύθις ακαταστασίας καΐ ταραχής διά τοΰ synodus e i decreio apostolico, ut est dictum» deci-
ταραχοποιού δαίμονος ίπ\ της "Εκκλησίας ένίστατο di&sel. Enimvero haec pauiarchae Ignatii gloriae
τεκμήρια σαφή * άπερ ίσως ούκ αν συνέπεσε ν, εί labem nullam aspergunt, quod non eeset \\\\ aucto-
μετά τδν αποστολικών, ώς είρηται, τά κατ* αΰτδν ritas agendi quse velict : Romanis eniin pro eccle-
εκρίθη θ εσμό ν* άλλ' δμως ού ^υπαίνει ταύτα τήν siaslica anliqua traditione, judicandi potestateta
τοδ πατριάρχου δόξαν, δτι.μή αύθεντικώς είχε π3ν Q permittebai. Quin et ipsa ayaodua non Unlopere
δ ίοούλετο δρ^ν * μάλλον δε τοϊς Ύωμαίοις μετά τήν volebal iis qui cum Pbotio, quamvie inviti ct coacti,
άνωθεν έκκλησιαστικήν παράδοσιν, τήν της κρίσεως coramunicarant, indulgere, quanlopere Bimplicil»e r

έξουσΕαν παρεχώρει./Δλλ* ούδ* ή σύνοδος εκείνη τοίς ne dicain leviias» imperaioris, vicU nenipe bonu--
κεκοινωνηκύσι Φωτίω, εί xal τά μάλιστα βιασθεΖσι» num preclbus, et laudibus ioilaia huraaiiis, et cle-
τοσούτον ήθελε συμπαθείν, δσον ή του βασιλέως meniiae jioraine perfecta Dei aequitate peniuie «testl^
άπλυτης» Ινα μή λέγω χουφύτης, προσώπων ήττω- tuta. Alque haec Ua tuni gesfa sunU
μένη παρακλήσεσι, κα\ τοϊς παρά τούτων έπαίνοις ύ ποχαυνουμένη, καΐ φιλανθρωπίας Ονόματι τής^ ακρι­
βούς τ·υ Βεοΰ δικαιοσύνης ώς έπίπαν ά«οπίπτουσα. Πλήν ταύτα μεν τούτον γέγονε τδν τρόπον.
Αύτδς δ& δ μέγας Ιγνάτιος των της Εκκλησίας Magnue porro Ignalius deuuo gubernaculis E c -
οΐάχων τδ δεύτερον έπιλαβδμενος, Ιδειξε κα\ τοϊς clesix admoius, T«1 sua ep^onie ca^ontienlibus osteii-
τυφλώττειν εκουσίως Ιθέλουσιν, ώς μάτην δ έχθρδς dii» quam frcsira boatis contra se gloriatus eiL
ένεκαυχήσατο κατ' αύτοΰ· Έπιατημονικώτερον γάρ» Peritius enira quodanunodo, sancliusque eleecurius
καΐ μάλλον θειότερόν πως κα\ άσφαλέστερον ή πρώην qnara aniea» Ecclesiam adrainislravit, ut qui multis
τήν Έκκλησίαν έκυβέρνα * &τε δή ταΓς μακραΖς τα- et diuiurnis variisque casibue et aerumnis usum
λαιπωρίαις χα\ ποικίλαις θλίψεσιν Ικανήν έμ-αειρίαν ^ regendi majorem sibi comparassei. Incorruple
(αυτφ συνιιλοχώς* αδέκαστος μεν πάντη καΐ άπρο- enira nullaque personarum babita rattone jus d i -
αωπόληπτος tv ταΤς κρίσεσι δεικνύμενος» λίαν δε cebat. Singalarem curana iu consecraliouibus adhi-
άχρ.βής έν ταϊς χειροτονίαις, τοις άδικουμένοις επί­ bebat» injuria oppressis ferebai auxiiium, affliclus
κουρων, τοίς λυπουμένοις συλλυπούμενος, τοϊς πενο- solabatur, egentea Sublevabat, eorumqnc inoptam
μένοις επαρκών» καΐ τήν ίνδειαν τούτοις δση δύνα- suis copiis, ul poterat, hilariter recreabel. IpQrmos
μις Ιλαρώς παραμυθούμενος * κα\ τους άσθενονντας quidem fide, aut eiiam cnrpore, confirmabat et soia-
μεν τ|) πίατει ή χαΐ χψ σώματι παρακαλών καΐ ψυχ­ balur. Pusillanimes vero Spiritus sancli graiia ad
αγωγών, τους όλιγοψύχους δέ τή χάριτι της τοΰ spem per doctrinam erlgebaL Denique omnibus
Πνεύματος άνακτώμενος διδασκαλίας · κα\.πόίσι πάν­ omnia faclua, pro viribus studebal onincs in visce-
τα γινόμενος, Εσπευδε κερδαίνειν, δσον έπ' αύτφ, ribus Jesu Chrisll luerifacere. Geminas seinper
πάντας έν σπλάγχνοις Ίησοΰ· Δυο μεν αύτφ διά proposius habebal vias : alteram, qua recla per
σπουδής ήσαν δδοί * ή μεν πρδς θεδν Ιθυτενώς δρω<Γα puras el assiduas prcces lendebat ad Deum : altc-
διά καΟαραΐς τε κα\ άνεχλείπτου προσευχής* ή δε rani ad Ecclesiae suae aediftcaiionem ci prufeclum
προς τήν της Εκκλησίας οικοδομή ν κι\ περιποίησιν. rcfercbal : verum eadem simul opcra uirumque
551 NICETA PAPHLAGONIS ΓΛί
recie administrabal; nou prrfunciorie, * r l , ut «on- ΑΔιά τής αύτης 51 σπουδής αμφότερα κατώρθου, ού
nulli, osciUnler, sed accurate et dccenter a prima μετά πάρεργον, ουδέ ^αθύμω;, ώσπερ τινές, άλλΑ
juvema ad uUiirram usque seneciam sacris opera- κα\ λίαν επιμελώς κα\ συντόνως έκ νεότητος Ιως γή-
Latur; alquc in omnibus lemplis» et landatissimae ρως κα\ πρεσδείου βαθέος ταΓς ΙεραΖς λειτουργίαις
Dei Malri, et divinis apostotis martyribasque, ge- είιηρέστει, κα\ μετά πάντα σεδάσμιον οίκον τή τι
siieuti corde, CHDI ea qua par crot, ecdmnam de- πανυμνήτω Μητρ\ του βεον, τοις τε θείοις άπο-
cebat nnajcslatem, pictate pauegyres di sque feslos στόλοις κα\ μάρτυσιν έν αγαλλιάσει καρδίας'θεοπρε-
agiiabai. Tain pievcro et irligiose, Spiritu nempe πώς Ιπανηγύριζεν. Ούτω δέ θεοφιλώς κα\ πνευμα-
sanclo illum complenle, rem dmnam faciebat, ut τοκινήτως άνήγε τήν προσφορφν, ώς έπ* αύτης όρ$ν
in ipso aliari videre essel apcrta Spirilus sancii της θείας τραπέζης εναργή της του Πνεύματος παρ­
prseentiap. argumenla. Vidcbalur enim panis divi- ουσίας τεκμήρια. Ώράτο γάρ δ θεΐος" Αρτος δλος
nus pftnitus immuiaius, toiusque veluti caslesiis αλλοιωμένος, δλος ώσπερ άνθραξ ουράνιος χάριν άπο-
c.ubo, graiiae radios spargere coeleslis flammae. στίλβων του ουρανίου πυρός. *Ωπτα( ποτε κραδαινό-
Cruris quoque signtim, quod arae desuper immine- μενος χα\ δ υπεράνω της αγίας τραπέζης άπαιωρού-
bat, eaepe placide concuti cernebaiur, cum sacra μενος σταυρό;* ήρεμα μεν πολλάκις σειόμενος, δψου-
liostla exlollebatur, sancti Spiritus videlicel signi- Β μένου του άρτου, χαθωρατο , τήν του αγίου δηλαδή
ficans obumbraiionem. Sed ipso die Paacb» poiis- Πνεύματος έπισκίασιν υποσημαίνων. Έν ήμερα δέ
sii»um adeo vehcmenier commotnm esl, uli pre- ποτε τοΐί Πάσχα μάλιστα οΰτω δι«χινήθη σφοδρώ^,
sbyieri ct epi&copi omnes, maximeque i i qui ex ώς πάντα; ιερείς καΙ αρχιερείς, χα\ μάλιστα τους
aJiis patriarcliiis aderant, mysterio perculsi, ingenti έχ των άλλων πατριαρχικών θρόνων, τ6 μυστήριο ν
voce diuiius Nuraen laudibus celebrarim. Ita sacer- έχπεπληγμένου;, μεγάλη φων) δοςάζειν έπΙ πολίί
dos magnus sacriticium intemeraium perfecta ple- τδν & δ ν . ΟΟτως δ μέγας Ιεράρχης άχραντου; θυσίας
uaqtie fide ofierebal, Deoque per illud propitiato, έν τελειδτητι πίοτεω; γνησίως αναφερών, χαΐ ταύ-ι
populi ealutcm, ut sacerdoli par eral, operabaiur. τα(ς Ιλασχ^μενος τ6ν βεδν, Ιεροπρεπως Ιερουργέ ι
Fos porro qui ad illum accedebani, hnjuscemodt τήν σωτηρίαν του λαοΰ. Άβ\δέτους εγγίζοντας αύ-
dociimcmk erndiebal : Attendite, inquil, vobis fra~ τφ τοιαύταις χατεψώτιζε διδαχαΐς, Προσέχεζβ, λέ­
t

t i e i , ei videte quomodo caule amb&Leti$ non ut tn- γων, έαντοϊς, άδεΧφοϊ, χαϊ βΛέχενβ, χώς ακριβώς
f

tipientet, ted ut tapiaitet: et nolite fieri impruden(et 9

tov βίον XBpixaxslte τήν όδδτ, ώς &σοφο% %

aed ititelUgentet votuntutem Dei · ; ei : Noiiie con~ OXV ώς σοφοί. Κάί /ζή γίνεσβ8 άφροτΒς, άΧΧά
formari huic weulo y ted trantformamini, secundum £. συηέττεςτά αρεστά τψθβφ. Καί* Λίή σγτ\ματί-
Apofttohini, renovatione mentU vettrm; ui probeiit ζεσθΒ τφ αΐωη τούτφ, άΛΛά μ8χαμορφονσ6β χατά
%

¥ 0 i , «ι ttiattSy quce tit voiuntas Dei bona et benepla- τον θεΤον *ΑπΛστο\ον, r j j araxatrucii τον νοός
cent el perfecta : et quw vocatio fidei veslra
9 ύμώτ, 8ΐς χό δοκιμάζ*& υμάς χαϊ eldirai δ η tb
et spei in Chruto Jetu Dominu nottro Sil Incerna ΘέΛημα τον Θεον, τ6 αγαθόν χαϊ βύάρεστοτ καί
cordta vesiri eemper ardens Spiritu sancto, pura, τέΛειοτ · χαϊ τΙς ή χΛήσις ττ\ς πίστεως υμών
siiicera, liquida et splendida, ut illa lola anima καϊ r^c εΛΛίδος kr Χριστφ 'ίησον τφ Κνρίφ
vesira illuiuhtetur. Sit vob» mens semper inleoia ϊΐμών. "Ητω δ λύχνος τής χαρδίας υμών τψ Κυρίψ
aJ Dominum, simplex ei recia, cujus unicus iabor Πνευματι ά<\ χαιόμενος, καθαρός, είλιχρινής, άπλοΰς
gtt ci siudium, unicusquft et priniarius finis pro- όλος, διαυγής, κα\ φωτοφανής, !ν\δλη δι' αύτοΰ χατ-
positus, boui gummi coutemplaiio. Ad iilud, i n - αυγάζηται ύμΤν ή ψυχή. "Εστω δ νους υμίν άνατβ-
qtiain, nalura sua verum germanumtfue bonum ταμένος ά«1 πρδς βεδν, μονοτροπος, μονολδγιστος,
mens vesira sit conversa semper, el in illo vivat' £ν ίργον χα\ μίαν προηγουμένως Ιχων Ινέργειαν,
f

movcatur el sil-; in illo illuminetur bonaque red- τήν θεωρίαν τοΰ άγαθοΰ, πρδς μόνον τδ φύσει χα\
datur : illi, quoad ejus Mr\ potesl, similie eiHciaiar κυρίως δν άγαθδν έπεστραμμένος αεί, χα\ έν αύτφ
«Ι deillcetur. Ita euim aninio supra naturam totam Ο ζών xal κινούμενος κα\ ών, αύτψλαμπρυνόμενοςκαΧ
geu corporatam, seu intelligcnlem elevalo, menlera άγαθυνδμενος, κα\ κατά τδ έφιχτδν δμοιούμενος καί
uoslram in sanctissimae Triniutis niajestate, qua3 θεούμενος. ΟΟτω γάρ ύψοϋ τδ> λογίσμδν αΓροντες,
sola ioexplicabilis, abscondita, supraque naturam χαϊ πάντων μέν αίσθητών, πάντων δέ νοητών χτι­
evccta omnem per ee esl exsistitquc, siabiiiemuH. σμάτων ύπεραναδαίνοντες, μδντ^δε xfj τριαδική διαρ­
Sicuti vero unam Patris et Filii cl Spiritus santti χία, μόνη τη έν άπο^ήτοις εστώση κρυφιοτητι χαϊ
naiuram divinitalis, ita potenliam, opcraiionem, ύπβρουσίδτητι τδν οίκεϊον Ιδρ'υσάμενοινοΰν* κα\ μίαν
gloriam el inagniucentiam profiteamur et creda- μέν Πατρδς %α\ ΓΙοΰ κα\ αγίου Πνεύματος ώσπερ
mus : unum aulem divinissimae Triijitatis intem- φύσιν θεδτητος» οΟτω χα\ δύναμιν κα\ ένέργειαν κα\
poraneum, cointemporaneum Patri Verbum, ab δόξαν ΧΛ\ μεγαλόπρεπε ιαν δμολογοΰντες καί πι-
ocuiorum acie r^ntoluin, a corports concreilone στεύοντες · τδν ϊνα δέ τής τρισυπόστατου θεαρχίας
puruin, ejusdem ac Patris e&sentise poientise ejus- τον άναρχον χα\ συνάναρχον τψ ΠατρΙ Λόγον τδν
f

dem;bunu ipsum scieules bominis quoque Filiuia άδρατον> τδν άσώματον> τδν όμοφυάτφΓβννήτορι y&\

• Ephcs. ν , 15, 16. » Rom. χιι, 4. » Epbes, f, 18.

553 V I T A S. I G N A T I I CP. A R G M K l ' . ,. - 55*
1
όμοδύναμον, τούτον Y&v ανθρώπου καθ ήμ3ς έκ τ ή ; χ sccuiiduiii nosLiam ualiiram cx itiimaculata Dei Ma-
ύπεραμωμου γενόμενον θεομήτορος είοότες. Και ϊνα ire naium, unuai uiueiit persona,^cuiiita porro na-
μεν τφ προσώπω, διπλούν 6έ ταϊς φύιεσι καΐ ένερ- lura, operaiiom\ volunLale prxdiccsuus : atque liis
γείαις και θελήσει κηρύσσοντες • κα\ ταύτη σχολά- rernm divinarurn ei iheologicarum meditnlionibus
ζοντες έπιμελέστερον τβ θεωρία των θείων κα>. θεο­ penilus occupali, sacraruwque LilLerarum sludiis
λογία και δ:ά της ϊερά"ς των Γραφών μελέτης άνακα- re|Hirgaii,atque assiduaoraUoneluslrati.coutenipus
θαιρόμε^ι, καΐ δι* άενάου ;:ρο3ευχής άγνιζόμενοι, lnimaiiis rebus, cnras inanes negligamus, ncqnc
ύπεροράσει των ματαίων ύπερίδωμεν μερίμνων, χα\ nos focdis cupidilatibus submiuamus, ncque ad co-
τοίς της ατιμίας μή ύπο/ύπτωμεν πάθεσι, κα\ πρδς gilalioncs sLulias prolabaintir. Omnis lcrina ira-
άνονήτους φροντίδας μή καταπέπτωμεν. Και πας θν- ciindia, omne deMderium a ralionc alicnum a itobis
μ·>ς θηριώδης, χαΐ πάσα παράλογο; επιθυμία άρθήτω excludaitir : imu ira idum nobis sit in peccaturo
σφ' ημών* μάλλον δε ό μέν θυμός όπλον ήμίν κατά peccaiique auclorem. Cupiditas veio ad vernm ger-
τr ς αμαρτίας καΐ τον) τ η ; αμαρτίας £στω πατρός. manumque bonimi iranslata, ad pneccpia Oomini
(

Ή επιθυμία δε προ; τό κυρίως και αληθώς επιθυ­ custodieuda iwbis adjnlrix iiat. Haec docuuieiila,
μητών μεταακευαζομένη πάσα, συνεργός ήμϊν γινέ- dilecii, prtmuni quidetp a prophelis, dctnde a pra>
σθω προς τήρησιν της Δεσποπικής εντολής. Τοιαύ- Β slaiilihus Chri&li disciputis el evitngelisiis, lum
τας ουν Ιχοντες παραγγελίας, άγαπητ©\, δια προφη­ vero a Palribus, sive sancils docioribus a^cepta,
τών μεν -πρώτον, Ιπειτα δια ιών υψηλών τοϋ Χρι* imo per uimm et eumdeiu Spirilum dictau, variis-
στοϋ μαθητών κα\ εύαγγελΰστών, και δια των Πατέ­ que modis picedicaia, ne coiiteiiinamus, ne.c segni-
ρων δε μετάταϋτα κα\ Ιερών διδασκάλων γινομένας ier et ignave exsequamur, sed acriier ti sliniiose
είς ημάς, μάλλον δε δ Γ ενός καΐ τοϋ αϋτοϋ Πνεύμα­ virtutis opus persequamur; ut benigniute in egen-
τος λαλουμένας άε'ι, χ%\ πολυτρόπως κηρυσσομένας tes, fideqae a peccalis expiati, cbariiale perfecta,
ένήμϊν,μή καταφρονώμεν, μηδε |5αθύμωςκα\ έκμε- ei submissione stncera, ab oinnibus animi et coi-
λώ;, επιμελώς δε την πράξιν καΐ σπουδαίως μετίω- poris inquinamenlis defxcati, sccundum Dci vo-
μεν τής αρετής, έλεημοσύναις μεν χαΛ πίστει πά­ lunialem aiubulaiiles, regno supremi Palris in
σης αμαρτία; άποκαθαιρόμενοι, άγάπΐ^ 6έ τελεία Clirie*o Jesu digni liabeamur. Omncs ergo aiiimi
και ταπεινοφροσύνη άληθεί παντός μολυσμού σαρκός viliusitaies einialitiae fibraft elidainus, uii pnris ad
και πνεύματο; άποδιυλί^όμενοι * ίνα κατά πά*ν τ6 purissimuin nobis patcal accessus. Penticiosaiit
θέλημα τοϋ βεοΰ περιπατήσαντες, άξιοι της τοϋ venlris ingluviem, veluli pcsLum vhtulis ot onntis
επουρανίου Πατρός βασιλείας εν Χριστψ ΊησοΟ άνα- fonlem impielaiis, procul Itabeamus : illius loco
φανώμεν. *Αποί)ώμεθα τοιγαροΰν πάίν πάθος, κα^. temperaniiam veluit diploidem induaiuus; temp^-
πάντα πονηρίας άποτριψώμεθα λογισμόν, Γνα καθα­ raniiam, inquam, beatarum meutiuni sociam, COG-
1
ρό , τ φ καθαροτάτφ προσενεχΟίΙναι δυνηθώμε/. litum contuberiialem, coelesitumque deliciarutn ac
*Απο^|διψώμεθα γαστριμαργίας πάθος ολέθρων, ώς \uluptatum conciliatrieem ac pigtKis. Fornicatio
«άσης άλλότριον άρετης,καΐ παντοίας γεννητιχδν κα­ autcm oe ηοφίιιβΙιΐΓ quiJem in nobis^ ut non solum
κίας · άντ' αυτής δε την κοσμιωτάτην έγκράτβιαν ώς opere et iacio, sed ne cogiiaiionum quidein impti-
διπλοΐδα περιθώμεθα, την των αγγέλων σΰντροφον, raruin monstris inquhierour . Toiis proiude viri- n

την των αγίων σύσκηνον, την της άνω τερπνότητος bus, oumique connixti, tt Bumiua aniiui deptcssio-
πρόξενον καΐ τρυφής. Πορνεία Bk μηδέ όνομαζέσθω ne, precibuequeelemeitta luxuriaepenitus eradaiuus,
έν ήμΐν, ού μόνον ή κζτ* έν^ργειαν κα\ πράξιν, αλλά cociio^autqite impuritatis scaiuriginem, et volupiatis
μηδέ πορνικαϊς φαντασίαις ^υπαινώμ&θα. Πάση δε focuui, iiileinperanliie susciiabulum, idolum cordis
μηχανή και σπουδή, πάση ταπεινοφροσύνη κα\ πρ»σ- ob&ccitissimiiiu everlainus uui niinuamus. Sic euiru
ευ/fl τήν κακήν ^ίζαν προθέλυμνον εκτίλλωμεν, iu nobis continenliae decus eillorescet, sauciumquc
#

την θολεράν ττηγήν, τό της ηδονής έμπύρευμα, τό et divinum spiriLalem spoiisum ad nos pic Bi»i>-
της ακολασίας ζώπνρον, τοπορνικον τ^ς καρδίας εΓ- JJ cieque altraliemus. Avariliain ct Btndium biiiwmli
οωλον πρώτον έξανέλωμεν ή μειώσωμεν. Ούτω γάρ non secus atque idoloLairtam refugiamus . Ideiu u

ήμίν τδ ίερδν τής σωφροσύνης έπανθήσει κάλλος, enhn &uul, ui lex Apostoti docei, quantio pccuniam
ου τω κα\ τίν νοητον Νυμφίον καΐ άγιον άγιοπρεπώς appeLentos a Gde aberraruut, sripsosque inserw-
έαυτοϊς έπισπασόμεθα. Φιλαργυρίαν οέ κα\ πλέον- ruul tloloribus multis . Cuiu ergo nobis Gdem ea-u

εξίαν πάσαν, ώς είδωλολατρείαν άποφύγωμεν.Ταυτ^ν lularem udtat, mullasqite viliu calamitales (>ariai;
γάρ καιάτ&ν του *Αποστόλου πίφυκβ νόμον, εΓπ?ρ ol "quomodo non oiuni ope erii fugiemla, <et exse<iraii
ταύτας ορεγίμενοι άπεπλανήΟηιαν άποτής πίστεως· da ύί qui nolit cauponfs niare animaui vemlcto?
ού μόνον δε, άλλα και εαυτούς περιέπειραν όδύναις Quapropicr si convor&aiio no&lra \n ccclis est^ st
πολλαίς. ΕΓπερ ουν καΐ τής σωτηρίου πίστεως άλλο- coclum cogiiamns, atque ad vilam iiniiioMalem ac
l K
τριοϊ, κα\ «ιολυωδυνον ήμϊν καθίστησι τήν ζωήν, salutcm sempitornam aspiramus habeui.«s vt- t

πώς οΰ/\ φευκτέα μάλλον απάντων κα\ βδελυκτή ctum et amicium, bis ccnienli *imu% Sie eitim
τ φ γε μή πάντη καπηλικιο τήν ψ\>χήν ; Οί γοϋν το probc insliuclos cxpedile arduum virtulis clivuni

1 1
ν Ephcs. v, 5. "Colos. ui, 5 ; Eplics. v 5.
f
1 3
I I T i . n . m , 3-8. Pbilipp. 111,20,31. · · 1 ΤΪΟΪ.ΛΊ, 8.
PATROI.. Γ.Π CV. 1«
655 NfCET* PAPliLAGONiS 556
juvabrl superarc; baud ignaros, tit ales huroi re- Α πολίτευμα tv ουρικοί; άποτιθέμενοι, καΐ προς τον
tibus iftsplicau ad coelura eniti αοα polest, i u per- ixtl βίον xal τήν ζοάρ τήν αιώνων μεταταττόμενοι,
inde fleri nnllo modo posee, ut is qui copiistt έχοντες διατρ*χρ£ς καΐ σκεπάσματα, -τούτοις άρκώ-
opibns fortunarum deviactus sU, expcdile caiteia μέθα. Κα\ γαρ ούτω κούφου; ημάς χα\ εύσταλιίς
ad ccelom ducentem decurrat ".Irani vero, ui'in- των αρετών άνιέναι τήν κλίμακα δεί, είδοτας, δτι
aaniae affinem, ignoaiinia; parenlem, malique dse- ώτπερ άμήχανον δρνιν έπ\ γης δεβεμένην άναπτηναι
roonis sciutiltalionem, remis velisque fogiainu£, nc πρδς ουρανών, ούτως άνένδεκτον εΤναι τον- γηΐνοις
lioc olim incendio hauriamnr. Sed affbcleraua κτήμασι χαί χρήμασςν έν προσπαθείς χαταδεδεμέ-
man&neludinem, aifuni xqnitalem, paiienliam. H;rc νον, τήν πρδς βεδν ύψοΰσαν εύθυβάλως οϊμον δρα-
etiim sunt,vera cleruentia; Jeau syinbola ; et baec μεϊν. 'Οργήν δε, ώ ; έκστάσεως βυσαν παράφυσιν,
ille cum superesseiUtaliier s i l , baec praecipit. 0«i-
ώς άσχημοσύνης μητέρα, κα\ ώς το5 πονηρού ^υγχά-
uia enim properoodum Clmsli domimca preeipia νου σαν Εξαλμα, φογ|| φύγωμεν, μήποτε ·τ|| ταύτης
coiiliHiiiU lenilaliset mansueiudints, alque i» lole- έξαναλωθώμεν φλογί. 'Λναλάβωμβν δε πραΟτητα,
randie malU patienitae documenta; per que el ca- έπιείκειαν, μαχροθυμίαν. Ταύτα γάμ της τον Ίησοΰ
pui onuiium virlulum riie coiislitultur acquirilur- γνωρίσματα φιλανθρωπίας, χα\ ταύτα όπερουσίως
que cbarilas. Mcerorein aulem r t acediam detesle- Β £ ί ς ών, ταύτα νομοθετεί. Σχεδόν γαρ α! έντολατ
κ ε ν 0

mnr, ui quae viam paliari* ob&epiaul claudanlque. τΛααχ του KupcoxoO ατδματνς, πρα&τητος διδααχαΚα
Abjiciaraus moerorew qui l i l propier rerum Quxa- χαΐ άνεξικαχίας *ίσ\ν, δ; ών χα\ ή xtkpufaia των
1

rum non acquibitarui» dtfeclum, qui premii men- αρετών αγάπη αυνίσταταε χα\ χατορθοΰται. Λύηην
lem, ct urit animum, adeoque divesat et affiigtt, δέ χα\ άχηδίαν Ιχτρεπώμεθα, ώ{ ίμποδίά τε χαΐ
ut non possii in sinceri gaiutti targUorem iiuaer», σχώλα χαθεατώσας της δδοΰ. 'Ρ(ψωμεν λύιεην, τήν
ad ipsuaiquc in Spiriius sancti gaudio evolare. Ab- δι* άποτυχίαν 1} Ιλλειψιν γεηροΰ πράγματος έγγινο-
jiciainus Ixdium, telut pravi inotroris fetum, igna- μένην, χαταοαρύνουαάν τε χαΧ πνροΰσαν ή μα»ν τήν
•iae parenteoi, et soeiuia desperalionis, solalum, ψυχήν, χα\ ουτω σκληρως Αχθλίβουσαν χα\ έχπ^ζου-
reniissum, atque ad omnia divina prascepta ope- σαν, ώατβ μή δυνασθαι πρ^ς τον δοτ^ρα της αληθι­
raque bona mimis idoneum. laio vero illam poeni^ νής άτεν{ααι χαράς, χα\ προς αΰτον εν αγαλλιάσει
teutiat matrem quse Dto placct, trislUiam indua- Πνεύματος αγίου δραμεΐν. 'ΡΕψωμεν άχηδίαν της
nius, plenani companctionis, c«eU;&lique gaudio κακής λύπης ϊγγονον, τήν ^αθυμίας μητέρα, τί|ν
deiibutaio. lnduamus aiacriiatem, dtligemiam, oro- άπογνώαεως φ&ην, *4jv έχλελυμένην, τήν πάρετον,
uewque cultum virtulis. Siinus spirilu ferventt», ^ ΧΛ\ προς παααν έντολήν θείαν, χα\ προς π3ν ίργον
Domino serrientes »% spe gaudenles, in IribolaUo^- " αγαθδν ά«χιμον. Ένδυσώμεθα δέ μδλλον * V χατά
ne palienles, io oratione pei»everanies; ul poseL- θεδν λύπην, τήν μητέρα της μετανοέαφί -«ήν χατα-
mua Tauamelexsecraiam gloriam, atquebac uaullo νύξεως γέμουααν, τήν χαρίς πλήρη -πνευματικής.
deterwrem ac capui Mrelerum superbiam, priuci- Ένδυοώμεβα προθυμίαν, απουδήν, εύαέ6<ιαν παΌαν,
pales dtaboli iilias in Cbristo Jeau superare : dum χα\ άρετήν. Κα\ τ φ πνεύματι (έοντες, %ψ KupCq^
persunmamaniwidemtasioneai, verauiajo v^teralo- δουλενοντες, τ$ Ιλπίβι χαίροντες, τ | θλίψει υπομέ­
retu vanae laudia explodtinua tt G4itieulcaRius v i - νοντες, τ$ προΛυχ^ προ-τκαρτερουντες, δ\>νη#είημεν
t

tiorumque otnniiMn ivgluain auperbiaiu in tide et αν ο&τω χαΐ της άνοαίας κενοδοξίας, χαΐ της άν-
virlule Dei aroaieruimus elidiuiiiaque : alque i u 03ΐωτέρας ύπερηφανίας, των άχροτάτων παθών, τύν
lAiam vitiof uui aaiini Henliiiam exbaurteulcs, pa- πρωτογόνων τοϋ διαβΑου θυγατέρων υπέρτεροι γ*-
ailia omnibua noxiis affectibus memia, iulegriialem νέσθαι Ιν Χριστψ Τη σου - ΧΛ\ δι* άκρας μεν ταπει*-
sanetam ei aucloreia ial^griuiis Deum pure im~ νώαεως τον πολύπλοχον δαίμονα της κενοδοξίας έχ-
duemus. Sicque onuif virtuium ornaiu eiCHltos χριν^μενοι χαι αυμπατοϋντες, τον χολβφώνα δέ τών-
1β
diieclus Dei Uiiigenildi noe d i i i g e l , et ad no« χαχών τήν ύπερηφανίαν εν πίστει χαΐ 9υνάμει Θεοϋ
cum Palre veniet, ul prosnisit, el maneionem apud Ο άνατρέποντες xat χαταργονττες. ΚαΙ οδχως
tto^ faciel. t ^ αμήνας των πονηρών της ψνχής άναιροΰντες
παθών, τήν Upav άπάθειαν, xal τδν της άπαθείας βεδν χαθαρώς Ιπενβυσόμεβα. EaV οδτως ημάς διά
πάσης κατηρτισμένονς αρετής 6 Μονογενής άγαπητδς χα\ ήγαπηχώς έλεύσεται' μετ4 του Ηατρδς, ώς
όπέσχετο, xal μονήν ποιήσει παρ* ήμΤν.
Hnjuscemodi monitis divinus nosier Ignalius, Τοιαύταις άεί παραγγελίαις 6 θείος ^Ιγνατιο^
buju&cemodi praeceptis et documeniis uiebatur : et τοιαύταις νουθεσίαις χαΐ διδασχαλίαις κεχρημένος,
separatiiu quidem reltgiosos et setnolos a turbie χα\ Ιδία μεν τους μοναχικούς χα\ έρημνχονς, ώς
viros, ut acuoni inagis deditos, sermonibns actione πραχτιχωτέρους ταίς ίμπράκτοις δμιλίαις ψυχαγω­
finnaiis alNciebat, amoremque reiig»osas discipiinae γών, χαΐτον πύθβν αύτοϊς της ασκήσεως Ιπιτε(νων 9

ia illis incendebat. Seoreum etia» divitibos pra> 15ί$ δέ τοίς χλουσίοις παραγγέλλων μή όψηλοφρο-
cepta vivendi dabat, ne magnifice et Huperbe sen- νείν, μηδ* Ι π άδηλδτητι πλούτου πεποιθέναι * τοίς
1

tirent, neque fluiis rebtia ei incerlie foriunis flde- 'άρχουαι μή ςινσιουσθαι, μ η β χατνπαίρεσθαι των

C*ioss_ m, it i. « ROAK xn, 11.

u
Joan. XIT, 21.
351 Y l f A S. IGflATII CP. ARCHIEP. 558
πενήτω* «βαίνων- ιδία- δε t^mkw ίιριΐς τε xat Α " Μ : principibtis, ne fasiu (urgerent, htfnwliores-
αρχιερείς Ας Ιέραοχιχώτατος * ο χ γραφιχώτατος qne prac se conlcnrmTvni. SJgiltatlttVltiaft)sacerdo-
ταΖς χανονιχαΓς ·**ω»0ίσ£αις επαν$ρΟούμενος· xa\ les ei aniiaiiieB ίρκη maxUnut anti&lrtf divhurum
π&οχ, συνόνΛίς είπείν, <** &v Ιποίει xal έδίδατχε, τδν et ecdesiasticarmn tusiitatsonuiii cofnitfone etadie*
του βεοϋ νόμον χαΛ τήν 4ν«λήν υποτιθέμενο;, είς bat. Deiiique per iJ cnnue quod agebal eidecibai,
Ιιπαρον ήδ^ χα\ ittov έληλάχε* tfy*a; έπεθύμει δε
f cceleeiem iegei^ ac pratcepta profKHietat. Cui»qicc
*ήν ανάλυα LV, xaV τών χρονίων χ6πωγ ««I νόσων xal jam ad extwinim Hllnnnmque Yflrj^iet tthMttirtni,
βλίψίων έπο$Βΐ xfpi απαλλαγήν. Kct μέντοί χα\ opiabat eolvi, niuliorumqueiaborom ae morbomn^
τυγχάνει εαυτής, xaV Ιπ" αγζδαΓ; άγαν έλπέσι του atque adeo UAaerumtiarunj Qnem extyetttfat,quem
μέλλοντος * * o t f t r t a i τήν παροΰσαν ζοίήν. ΈξΓστα- landem eiiain esl consecutus. Nam *pe eerta Γαία:*
ται θορύβων χσΛ ταραχής, χαλφδδ'νου, μίσους τε καΐ consequends prarsentem vliara ponit, tarbaram-
άντιλογίας των άτδπων άνβρώπων x * t μοχθηρών · quQ inotus aiqae iftvidic, odilque tt fosacUiiont*
ftv «Ιρήντι δε έπτ το αύτδ έχοιμήβη χ*1 υπνίιΜίε - χα* infelfcitira et impiorum evadii; atqne !a pice \u
β$ς χιΖρας Κυρίου το πνεύμα παραθεμένος, προστί­ idipsui» dormit el requiescit, epirilumqaeiii nfiauus
θεται τοίς δτίοις 4 δσ«>ς, τοΤς Ιεράρχαις δ μέγας Dotniiii cowmendat; atque apponitttr adaanctos
^ ρ ί ρ χ ή ί · * ^ δμολογηταίς 6 δμολογητής, χαΛμεγά- Β taiiclus, adhtorarchasmaguuthicrardia, ad confe*-
Χκς Πατρασιν 6 υπέρ δικαιοσύνης βεου xal αληθείας eores * onfesftor, &d magnos Paires itlepro Dei Jualifta
οδδιν&ς Ελαττον εκείνων χεχοπιαχώς. et t e r i u u nOu tninu^atque Hli cei tamino fatlga ·
lo s.
'Αξιον δέ μηδέ Τον tpofcov *ής αύχοΰ παραδρ*· Enimvero par e«t ui quo paclo de staiioto< iitit
v

μιϊν μετα στάσεως. "Έκειτο μέν τά τελευταία πνέων decesserit, exponamus. iaC^bat lanclua exirentum
6 άγιος, χα\ ούτος xatdc τον μίγαν έχεΤνον 6tcb τής aegremque trabeiie spiritiun, duxn et ipse, «»t ftia-
&νω χορΑΦτααίάς Ιι^ζηνοΑμ^νός ί χ*1 τλ της φωνής gntfi i n e ( i l ) , a coek&ti ctoro etspectaniiiir. Jam
βργανα τσύτχρ ^Φη- «αρβίβη* χ*\ ^ ζ«τ<χή <ι>να(ϋς TOCU iuslrumeuia prope lota deckkrant, t i u l i s -
Ισβη, χα\ t i μέΐη vtxpa ir&vta» χαΛ 8λή τής έχ$η- que auia defecerdt, otnr)€6que aHus exaiiiioaii
μίας ήν ή ψνχή. ΚΑ\ Κόϊ* 6 ύΛηρίτης χατά τον τζς e r a n i ; ipea denique anitnt nonnisi proieclionein
Έχχληαίας WJtov* piaae 51 νύχτις ήααν κβί μίγάλη fcpecubat. Cum ecce libi mlnisier pro rim Ecclftniac
1

φων|) τ&,' Εΰλογησον Δέσποτα, βοών άναχέχραγκν,

ρ wjiiima noctc wg^nu voce lllud tofemne: Jub**,
ΧοΛ δ μακάριας ήρεμα τ ) χκρ\ το ότδμα σφραγ{- dontiue, benedicere, (ntouatei proctatnat: et bealus
ββς, χαΛ τά τίμ^α'χιίλη βρα^Ο χβχινηχώς' μ^λις
" "
ίκαχουομένβ, τοΓς Ιγγςατα napcowirtv έ«ύβ«το *ejj
φωνή * Τίνος αγίοα σήμερον μνήμη ; Οί SI, Ιαχώί^υ,
ψασ\, τον έ&λφοΟέου, του φίλου αου, & βίτΊΒοτα. Ό
£c μβχαριος κρ&ς αύτοας, Του οενχοτου μου, χιτα-
νυχτιχώς Ιφη · λοιττον ίώζεσθβ. Εΐτα λέγΛ * ΕΟλο-
γηχος 6 #εος ημών πάντοτε, νυν χαλ Α»\κα\ · Ι ; τόϋς
αΙώνας των αγώνων. Α μ ή ν . Κα\ &μα τ]| δοξολογία
^ριαπηλθί, χα^ τή εύχχρισχία συγχατέληξί τήν
ζωήν. Εύθΰς ουν κ^διίχίυσι τήν ζωήν, ώς αν τις
εΓιη; αδτον " ζωή γαρ, kite\ μετέβτη προς τήν ζοτήν,
χα\ iirrt, χαΐ γέγονε * χα\ τήν ίεραρχικήν ol olxcToi,
ώς Ιβο;, άμφτιννύντες στολήν, έπ' αύτ1( xolt βεβα-
αμάχν α6τψ Ιιτωμίδα του άδελφοθίου σ&ααμίως επι-
6άλλουσιν, ήν «ρδ χρονών τινών Ιξ Ιεροσολύμων
άποσταλείααν άύτψ ούτως Ιτ(μα χα\ πανευλαβώς ^
Ισέβιτο^ ώς αδτον έχείνον 1άχω€ον τον μέγαν Απδ- ν
στολον xcVicputTov Ιεράρχην έν αύτξ χαθορών * ταΰ-
την αδτφ βία τούτο χαΐ συνχαφήναί χατεδέξατο. Κα\
μέντοι χΑτά τήν έχει νου- μνήμην * είχαδι γαρ tpirrj
Όχτωδρίου χαΐ αυτδς άπηρε πρδς Κύριον. ΕνδεΐγμαΤ
τούτο σαφές της προς τον άδίλφδν του Ktfplou οΙχειώ-
σεώς τε αδτου xaV μεταστάοεω;. Ουτω μεν οδν τότε
τ6 τίμιον εκείνο δέμας χα\ ίερδν Ιερώς xal τιμίως
Ινταφίαζδμενον, γλωσσοκίμψ ξυλίνψ χαταχρύττεεται,
xal προς "τφ ναφ τ η ; του ΘεοΟ μεγάλης Σίφίας
πρώτον κατατβ^ιν, της προσηκούσης δοξολογίας τε
χαΐ πρόσχυνήσεως καταξισΰται·
epnslm rnaiin ora fiignans, modlceqoe venerand»
· ρ - ' ο ' ' 1—
Ubia moluns, vocc Inlet tnortna qMin legre, qiti
t
pToxiini Blabattt, pcrcipiebant» quaerit, cujus ea <*ie
memorii sancti celebrttar. Jacobi, iuquiunt, do*
inine, frairis Doroini. Cutn magno eensu pirlatis
inquit: Mei. Valele ergo: tum a U ; Beiaedieius Detia
noBter omm (empore, et nunc, ti aempcr, et iu
Mtciila isciilorum. Amen. Stmulqws cum byrouo
et gi-atiarum actione aniraam «^lidit, rtorlalen/qne
vitam reliquit. Statim igHur non tam itfirtn, teu
fportetn dicas, quajn t i u m roraftt (nam qua m i -
gravitad vitam, eiest, et facin* est r i u > , iliumqtw
sacro patriarcfaie ornatu ex more doMaAidVeaiiuat,
et Tencrauduin Jacobi fratris Dominl Mpeiijunie-
rale cum veneratione illi induunt, qaod anK al quot
annos Qierosotyniie slbi missum Unla vcneraiione
prosecutus e&l, ac si ipsum Jacobum apoetoimn,
et primum in eo humeraH poiiliflceiii spacfareL
Hoc propierea voluit ut &cCum &epelird«f. Ets im
lllo ipso die meiriortse sancti Jacobi sacro, ipse
quoque lgnatiua *i hac vita die lerlia eapra vice-
eimam Ociobris ad Dominmri emigravit, ccrto ad-
modum indicio familiaritalis erga fraircm Donnoi
et migratiouU ad illum acceplo. Atque sic qtiitiem
sacriim illud et veoer&bttepigmis wnclo el rtiigioae
i d Tunus compoaituiD, ligoeo sarcopbago claudilat,
atque ad prioeipein Sopbte edem deponatum,
exscqniis ei justie pro diguitate honoraiur*

( ! i ) Bniihis scHicet, de qno Greg. Naz. sequcntia verba protulit orat. fun. in eumdem fiasil.
δΓ,Ο . NICET.E PAPIILAC.ONIS 5«)
Tania vero pietis popnium intrss-rui, u i t vi \ 'Κτ:2\ towOtov os « ! ; αύτδν «τίβα^ i v t j i t t e t τοΓ;
I i r c l r i , Ή) qtro j a ^ b a t , frugmcitta nMiqniaruiii L v o /αοϊς. ώστε x ^ l τα έπ\ τον σκίμπσδος, έν φ κατ-
riislraKcril , Ή velutu ιμίο lcctus e r a l , i n parles ε κ ε ί τ ο , Οράνη άντ\ λειψάνων διηρπάσθαι, κα\ τδ Ιτζ'
ihille d i s c e r p l u m , sacri piguoris lono i n l o r pios s i l αύτοΰ δ* κείμενον πίπλον μυρίοις καταδιαιρούμενον
i t i v i s u n i . Cuiu e i g o frorpuy a»gre c mntiibtis ροριιΐϊ τμήμασιν, είς άγιασμόΰ δωρον καιαμεμερισθαι τοίς
r s * e i c r o p l u m , ail uobtteiH magtii m a n y r i s Mcnae πιστοίς- μόγις οΰν τότε τδ σώμα τους κρατοΰντας
aidem p t r v t n i l ; ibiqiic aliquaudiu deposilunt, sa- διαφυγδν, κα\ πρ>>ς τ ψ μβγάλω ναψ τοΰ Μεγαλομάρ­
«Tis ffticK]uu h y m n i s h o u o r i h r e , u l par e r a i , cst τυρας κατάντησαν Μηνά, εκεί δή πάλιν κατατΐθεταί
cxci-pttiBi. i n q u u lo€0 binae f c m i n x a inalis occn- τε βραχύ, κα\ τ ή ; έκ των-Ομνων, ώς Οέμες, τνγχά-
paue dseinombns, liorre»tluim|ue exagi UUae, solo VSL δ:ξ'.ώσεως. "Οπον κ«\ δύο γυναίκες όμοϋ πονη-
t i i m b x contaclu, spciiante uiiWerso caslu, libtivatw, ροίς ιτνζΰμασιν όχλούμεναι. κα\ δεινώς άναβρασαί-
rei-tissimani saniiatem s i t n l c o i t s e c u l x ; quse et i n - μεναι, ώς μόνον Εψαυσαν xf\ %>w αγίου σορψ,
«t»nics Dti« magna ?<ice gratias p e r s o i v e r u i t t . I l i n c ενώπιον παντός του λαοϋ κοιτέστηιαν υγιείς, άναν-
vero cuin fumiliares riobiltim hunc rebqtiiaruin τι^όήτου τυχούσα: τής ίά^ιας, κα\ μεγάλη φωνί)
t l i e s a u m m i i a v i impobuissem, mareque j a m antc δοςολογοΰσα·. τδν θ*(5ν. Εντεύθεν τ ω ν περ\ αυτδν έν
It
xeiienicn&r iiitumuisaet, e i violenla ΝυΙι procella πλοίψ καταΟεμίνων τδν πολύΐκμον Θησαυρδν , τ?;ς
lluciu» decuuianos l o l l e r e t , q u i navigationem i i n - θαλάσσης μέν τότε κορυφουμένης, ένάνέμω fikPfottt)

p e d i t u r i v i d c r e n l u r , s i m u l ac&acra arca naveni a l - βιαίψ τών κυμάτων είςυψος αΐρομένων, χα*, arpocf-
l i g i , tU.uim Aiiruiu q i t i d est Dominica v t i i n t e fa- ιτον ύποδΐ'.χνύντων τδν πλουν, ώς .μόνον ή θεία
< i u m : uaro magno i l l o aaiisliie procdlatn i n v i s i b i - σορός εκείνη έπι6!6ηκε της ν^δς, ?jv ύρδν πάραυτα
l i i o r iiicrepaiitc, Qucitbus l e n i l e r cadentibus, placida γινομίνην Δεσποτικών Οαυματουργίαν. *Αοράτως γάρ
mare c o n s l t u i a u r a . Ergo curaiorcs f u n e r U sereua- ύπδ του μεγάλου αρχιερέως της καταιγίδας έπιτι-
i i i i n mare D o i n i n u i n concelebraudo (rajiciuitt, at- [χωμένης, Γντατο μέν ε!ς αύρα.ν ή θάλασσα, τ ώ ν
quc hi uobiie (uinplum ctelesiis milUiee priucipis κυμάτων δε κατασιγαζομένων, ο! του αγίου θερα-
aique arcliangeli ajdibcalorein i l l i u s Ignaliura ot πευταν έν γαλήνη δίαπιραιούμενοι καΐ δοξά^όντες,
c u l u i r e m d e p o r t a n l , aique ad dexleram axiis par* ΧΛ\ πρδς τ ω Ιερψ καΐ παγκάί.ψ του Αρχιστρατήγου
Ιΐΐΐη magna c u m veneratioite m a r m o r e o conditutu ν:, ψ τδν πιστό τα τον οίκοδόμον εκείνου καΐ λάτριν
t m n u l o r e p o n u u l , movborum nempe v a r i o r u i n me- άγαγόντες, πρδς τοΓς δεςιοίς σεδασμίως έν μαρ-
dicam quasi ofTiduam, u b i e t s p i i i l u s infesli peJ- μαρ£νη κατατιθέασι σορ<ρ, νόσων τε παντοδαπών
l u n t n r , o m n i s q u e generrs acgri ( u t Gompendio d t - Q ίατήριον,χαίπνευμάτωνπονηρώνέλατήριον,καίσυν-
caai) l u m corporis, t u m auiuii morbis, CUIII lu- τόμως εϊπείν, παντοίων παθών ψυχής τε κα\ σώμα*
iniilo admovenlur, p.iteuler c u r a n i u r . τος τοις ΙγγΕζουσιν άλεξητήριον,
l l a r i r D c i i n terria m u l l i a i c r u u i n i s confliclalus, ΟΟτως δ ίερδς τοΰ βεοΰ άνθρωπος δ*ά- πολλών θλί­
et lauqiiam a u r u i u i n foruace probalas, alque ita d i - ψεων έν γ?1 πε'.ρασθε\ς ν xa\ ώς χρυσδς έν χωνευ-
gnus ihio e x l i i b i l u s , caslesiein beacttudiueui e l hono- τηρΕψ δοκιμασΘο\ς, κα\ άξιος ούτως αποδειχθείς τοΰ
rem in«xcelsis, quo frtiuiitur sancii,i:oii8CCuius est. θεοϋ, της ουρανίου μακαρ'.οτητος καΐ της έν ύψη-
S t u l l e vero e g e n i n l lenebrae tuiueu persecutue , quod λοϊς 'τών αγίων χατηξιώθη τιμής. Έματαιώθη δϊ
nunquani appreliemlerunl r i m o l a n l o magis pro* ή σκοτία, διώξασα μέν τδ φως, ού καταλάβοΟσα 6ί.
( u e t d n t -persequeudo, quanto aiagis i l t u d a se ve- Τοσούτω δέ μδλλον εύηργέτησεν, δσψ πλέον φή®Τ)
x a r i p u i a v c r u n t . Mam d u m pers^quereiitur l u m c n λυπείν. Διώκουσα^ γαρ, ίνα πατήση κα\ χαταχαυ-
boc, u i captum conculcareni, e i inde • Lli i n s n l t a - χήδηται, έαυτης μ«ν τδ (^εΰγον έμάκρυνε, προσεγ-
r c n t , luccm quidem a se quam longisbime repule- γίσαι δε παρεσκευασε καΐ μή βουλομένη τ ω άγαΟψ
r u n i , illamque vel noleutes U n t o propius summo τοσούτον, δ σον έ<τυτήν τ ψ κακφ διά της πολυμή­
bono a d m o v e r u u l , quatup se magis c u m pialo e x - χανου στραγγαλιας προσωκειώσατο.
t r e m o d e i c r r i u i i s suis cousiliis c o n j u n x e r u n l . β
Ergo Ignalius i l e r u m patriarcha deceunio prae- -Δέκα μέν ουν Ετη τδ δεύτερον, τ ά πάντα δέ
f u i i ; i r i ^ n n i u m vero, pauloque a m p l i u s , universe τριάκοντα καΐ μικρόν τ ι προς, δ μέγας άρχιερατεύ-
magiiHS antisies solium t e n u i t ; aunorumque oc- σας Ιγνάτιος» δγδοηκοστδν δέ ήδη γεγονώς 8τος, έν
loginia in pace ad magnum i l i u i n poaliticein CUri- ειρήνη πρδς τδν Αρχιερέα τδν μέγαν άνελήφθη
s i u m esl profecius, Χριστόν.
P o r r o q u o i ac quaiilis i l l m i i Dous signis ac p r o - "Οαοις μέν ουν χα\ ήλίκοις αύτδν τεραστίοις δ έν
digiis cekvbraril, et celebrare senipvr i n illo cele- αύτψ δοξαζόμενος έδόξασΐ Κύριος, χαΐ Ετι δέ δοξάτ
b r a i u s Doiniitfis 11011 desiuai, IIOII bujus i n s t i t u i i ( ω ν ού διαλιμπάνει, Ιστορία; έργον, κα\ ού τοΰ
operis esl» scd liUloriac et j u s t i voluminis labor. παρόντος άν εΓη διηγεϊσθαι καιρού. Όλίγα δέ ,έκ
Ego de mttlUs patica ( nam aiugula pcrsequi inOni- πολλών, χα\ δσα τήν αύτου μέν χίστιν, τήν τοΰ θεοΰ
t u i n &h), quae tarmeji Dei g i a i i u n e l ipsius iidcm δέ έν αύτψ χάριν μετρίως ύποδείκνυσιν, έπίτόμως
luediocritcr dcclarenl, cottfpct*u\o c x p o i i a m . ύπομνήσαντες, τά κατά μέρος ώς άριθμδν υπερβαί­
νοντα παρήσομεν.
Pucr ocieiinie, sumtnum iiovetniis, nioi bo p c r - Παις γάρ ώς δκτώ ή χα\ εννέα χαθεστώς χρόνων,
581 VITA S . I G X A T I l CP. A R U I I E P .
πνεύματι ασθενείας πληγείς, και Αθρόως παρεθείς Α f-Ulsus, a c l o i u s ινμυιιΐο f t a r l n s , noit solum Ui«m
δΛος, ού μόνον άναυδο; πάντη χαΐ άνήκοο;, άλλα £ή l i n $ u & e t a u r i u m a m i s e i a l , sed mtMHb:is ommbtts
καΐ ακίνητο; δλοτελίΤς γ»γονώς, καΐ ύπδ τ ω ν ΐδίων caplus, a suisquc gestaitie, aJ (Oiiimuucm credcn-
αύτοΰ βαστάζο* μένος, τ φ χοινφ των πιστών ίατρείω, l i u m , sacramque c u r u l i o u u m o f l i c i H a n i , ad saacli
αφ Ιερφ του θεοφόρου Πατρδ; προσρίπτεται τΑφω. ( i c i q n a m ) Palris (umuliim p m j i c i l u r : quartoqtie
Αι* ήμερων δε τεσσάρων της τοϋ αγίου καταξιωθείς tlie saneti auxilio Jignatue, confestim suis insistcne
ίπτσκέψεω;, έξαπίνης ιδίοις έξανέστη πθσ\, κα\ δι.* vi siigiis coosarrexU ; portaquc sua manu a|y»rl3,
έαυτοΰ τήν του ναοΰ πύλην Ανοίξας, x a t υγιής δλος sanus intcgerqne cgressus, obvjis quibusqm i o q u u - 4

εξέλθω ν έξω, έλάλει τοϊς παροΰσι καΐ ήκουεν, εύλο­
γων τον θεδν, καΐ τΑ θαυμάσια Αναγγέλλων του
Αγίου.
"Αλλος, πλήν Ι ξ επήρειας οΐμαι, ΧΛ\ τοΰτο τοϋ
πονηροΰ, επιληψίας έαλωκώς πάθει, δεινώς έξαν-
έστραπτο μίν τδ στόμα, παριήρητο 5ε και του κατά
φΰσιν φθέγματος τήν φωνήν, ώς ελεεινών τε αυτόν
x a l δυσέντευκτον θέαμα προκδΤσθαι, Ούτος
Datnr, et audiebai, immensas Deo gratias agcns, c t
sancti enarrans m i r a c u l u .
A l i u s inviriia, reor, cacod&nioiils epilcpsia v«*lic-
lnenler correpLus, os fode distorserat, et n a i u i a l i
vocis soniui orbalus e r a l , u l mlsex abilc j u x i a ac
l i i s t e spcciacutum o o o l i s p r o p n n e r e i u r . Hic l i i n i i s *
ir.t\ ' * j 8 fij
m a sancli implorata,, pi»r n o c l u r n a i u
e> 0 f ) e

άδιστάκτω πίστει έπεκαλεΐτο τον αγιον, όρ$ μεν speciem v i d ^ i Ignatium inanit clavcni gcstaulom,
αύτδν δναρ ώσπερ τήν κλείδα κατέχοντα τή χειρί, ct o r i suo admoveiuero, ac vertentfim ,.q»i3si inile
κα\ ταύτην τ φ στόματι αύτοΰ ΙπΞμβαλόντα, κα\ ώς j:inu;tm apcrirct, ad sc d i c e r e : Nostin q u i sim? 1
ne-
δήθεν θύραν ΑνοΕγοντα, συστρέψαι, καΐ ·πρδς αύτδν gantcm, postea audivissc al» I g n a i i o i u os^e
ε ι π ε ί ν ΕΙ οίδας, τίς είμι βγοΥ; Τον δε μ}] ειδέναι p a l i i a r c h a m . Ki ecce j a m inmc, t i K f u i t , es c n m t i t s .
φάμενον, άκοΰσαι πρδς αύτοΰ, ώς αύτδς ε?η Ι γ ν ά ­ Posiea c x ^ r r e c t u m , a*loo salvuin et incoluinem
τιος πατριάρχης* Κα\ Ιδαυ,φησίν, άπδ τοΰ νυν καθ- n pertum
k
r u i i ue vc$tigitim qiiideni i n sc m o r b i
έστηκας υγιής· έξυπνον δ^ τούτον γενόμενον, υγιή tfoprebcnclcrel.
παντελώς έαυτδν εύρεΐν, ώς μηδίποτε Γχνος τοιαύτης
έωρακότα καχώσεως.
"Αλλος πάλιν νόσω κοιλιακή περιπεσών, xat προς Alius itetn ilysecnlcria laborans j a m i n extmnus
ταϊς έσχάταις ήγγιχώς δι* αυτήν ώραις, της μέν άπδ c r a l , Cl 2Γ mcdicis conclamalus : q u i l a m c n , n l
των Ιατρών βοηθείας λοιπδν ά?ρέγνω, τον αγιον sancii upein e lunginquo plena ii.le impleraba!.
δέ πό££ωΟόν έξ ολοκλήρου πΕβτκως ανακαλούμενος, S pcclal Irune per f>omiium sibt asstoteutein, b n -
t(4 μεν τοϋτον δναρ αΰτφ παρεστώτα, καΐ εύθυ- V „ , a i ^ m u m haberc jubeniei», c l tllico e^c-
u m i l i c

μεΓν έπαγγελλόμενον. Αύτίχα δέ τής φύσεως άναξη- cala alvus c o n s i i t i t , cibiqne orcxis rexersa,. hoxni-
ρανθείσης της γαατρδς, είς τροφής Ιψεσινό κάμνων ncm perfectx reslituit iiicoluiiutaiL
καΐ τελεία ν ύγείαν Αποκαθίσταται.
Πάλιν γυνή τις άνδρΐ νομίμως συνοικούσα, κα\ Fennna quoque nupla viro* lriuiw|ue l i b e r o r u m
παίδων μήτηρ γεγονυΤα τριών,, ξηράν πάντη κα\ parons, aridis sempor o i siccis crai papillis, tta n t
Ανικμον προέβαλλε την θηλήν, ώστε τά ύπ* αυτής statim parlus SHOS cogevelur alicnis- n u i r i c i b u ?
τικτόμενα βρέφη πάραυτα ξένατς έχδ!δοτΟαι τιΟη- alendos committere ; doncc propHiqois v c n i t i r i
νεΪ3θα6 τροφοίς, Ιως ίπ\ νουν τ^λθε τοϊ; οίκείοις α υ ­ n i c n l c n i , u t ad sanclum p r o p e f a r e n l : ubf abstcrso
τής τ ψ άγίφ προσδραμεΣν. Κα\ δή τ ω ν αγίων αύτοΰ e s a n d i v i r i coma l i q u o r c , e l rccens enixye a d ' sor-
τριχών Απομυριαθεισών, χα\ τή αρτιτόκψ πιεΤν δε* bendum propiuato, snljiio l a n t a l a c t i s eoj)ia r ^ d u n -
δωρισμένων, 4π\ τοσούτον εύθυς γαλοΰχος Απεφάνθη, dare visa est, u t phis quam fuerit necesse, |iapill;r.
ώ ; καΐ πολΰ πλέον τής χρείας τδ γάλα τ ώ ν μαζών laclis suppeditartiuU Atque id non ci s o l i , scd al
κατα^είν* Κα\ τοΰτο ούκ ε!ς μίαν μόνη ν φασί teri quoque eodem naiuise laboranti morbo narra
γυναίκα γεγονέναι, Αλλά καΐ εΕς έτέραν πάλιν τ ψ D | U f a C f i d eodem rapillameuti
i 8 M i q n a e p a r i l e r e x

αύτώ χάμνουσαν ά ^ ω σ τ ή μ α τ ι τής φύσεως, διά τής
όμοίας τ ώ ν Αγίων τριχών Απομυρίσεως της όμοία;
Ι ά σ ί ω ; τυχεϊν.
"Αλλη δε πάλιν γυνή τών ευγενών και περιφανών,
κα\ αύτη νομίμως ΑνδρΊ έπ;δόςφ συνοικούσα, έν
Ιίτεσ; πλείοσι στείρα κα\ Α-.ταις έγνωρίζετο. Τοΰ Αν-
δρδς δε πίστεο τ φ τάφφ «ροσπεπτωκότος τον *γίου f vhl
κα\ l>Atov Αγιον εκείθεν είληφότος τ η γυναικί, κά-
κείνης έκ πίστεως Αλειψαμένης, καΐ την το>μεγάλου
Αρχιερίως εύχήν έπικαλεσαμίνης , παραυτίκα τών
τής στειρώσεως Απελύθη δεσμών, κα\ λο'.ηδν τέκνων
πλειόνων Αναδείκνυται μήτηρ.
Αλλ* ού μόνον τοΣς τ φ ίερφ τάφφ πελάζρυσιν αϊ
Οαυματουργία: τοΰ Εεράρχου πηγά^ουσιν' άλλ' ήδη
illins dcsumpin liquore sanitatem r c c u p e r a r i t .
AUa noinlis item et Uhislris matrona, qii»mrbili
v i r o i n m a i r t m o n i u m collocaia , p l u r i b u s annis
r infticunda slcriiitique e r a t , m a r i u IKle ad ciimres
sancti prociikHheuiis , olcoquc saneio iride
u x o r i allato, atquo c* Me a l l i t o , illa magnu p o n t i -
lice s n p p l i c i i c r i u v o c a i o , fecuada • &ubilo rcddita^
proteui cdidit niimerosaiu. , : ·
Enioivcro !ion-ii d u n l a x a l , quiv&acrank 4*>rnp/f*
 563 NICET^E PAPHLAGONIS ZM
π
<»liatn, Η ulllina fcrrarnm ineolentibtis, D»*o pienns Α τοί; * * αλλοδαπής γης, χα\ τά άκρα της οίχαυ-
Palrradcsl implornius. Ciijus rei amplissimue teslis μένης οϊχούσιν, επικαλούμενοι; δ θεόληπτος Πατήρ
prsetoreti Siciliaf», qui id sanciissimc juraius affir- fc πι φαίνεται. Κα\ τούτου μάρτυς ήμϊν άψευδής Α τής
mt\iu 1D Agarcnos ( SiciUam iitvarfentes) pugns- Σικελίας |στρατηγδ;, φριχτοί; 3 ρ/οι ς πληροφορών,
tanss fum ingenti cura pavoreque angereiur, ina- •ώς μέλλων Β&ς πόλεμον συμ^αλεϊν εν Σικελία τοϊς
f

gmim Igtialium in auxilium ardeniilmg νοιίκ ΐητο- Άγαρηνείς, καΐ άγώνι πολλφ συνεχόμενος, καΐ τον-
c a l : qut (inquit praeior) nianifesitis in aere velut μέγαν ΊγνΔτιον ε!ς συμμαχία ν θερμώς επικαλού­
atbo insiilens eqno me monuii, ut in dexier;*m ?
μενος, ΕΙόον, φησίν, αύτ ,ιν όφΟαλμοφανώ; ίτά τοϋ
pariem flecterem agmen, illicoque gloriam Dei rae αέρος ώσπερ έφ* ίππου λευκού χαθήμενον χαΥ παρεγ-
visiirum. Quod cum praefeclua Mueilices nomiue γυώμενον, προς τοίς δεξιοΐς μέρεσιν έδηγεΐν τον
fcdseel, ingcnli praeuo devicios boalce cepil. οτρατδν, xal τήν δόξαν εύθΰς καθοραν τοϋ θεοΰ. Ό
xol «εποιηκοτα τόν στρατοπεδάρχην (Μουσ(λίχης δε δνομα τψ άνδρ\), χατακράτο; τους ύπεναντίους
έ/ilv.
4)ιιο pacto Ycro femina aWeriue admirandum Πώς δε τδ τής γυναικδς εκείνης θαυμάσιον πάθος,
rasnm , et tlupendom amplius viri sancli iu illa χαι τήν θαυμασιωτέραν έπ* a6x9j τοϋ Αγίου πχρα*
auxiliutn reticebimut ? Qu* cttm marem fcrrel JJ δοξοποιίαν σιω-τήσαιμεν; "Ητις ά ^ ε ν εγκυμονούσα,
wtero, eljam doloribua partus proxinm nrgereiur, xal ώδίνουσα ήδη προς τδ τεκείν, επειδή έπΙ πόδας
puer ίιι pedcs fditus, et hsreiiB progredi non |H>- τδ βρέφος χατηνίχΟί), ούτ* αύτδ προβλΟείν ϊτ\ βυνα-
le$l smplitis: partorienU intcrim aculissimi intole- τδν ήν, χα\ r § τιχτούσ^ δξυτάτας χαι Λνυπδ£$τ&υς
raodique cruciaius augenlar. Cumque jam in eo res τάς άλγηδδνας προτετίθη. Κα\ βπεί είς άμηχανίοεν
esset, ut femina gimul cttm puero inieriret, medici περ·.έτ:η τδ πρδγμα* ?να μή xeV J\ γυνή συνβπ-
vulaeraiii atieunt, ul feiitin iuenibratim divisum όληται, παρήβχν μέν ιατροί χειρουργεΤν τδ!μ6ρυον»
p£r parlei exlralianl. Sed m^lioi-e providenlia DU< καΐ έξίλκείν τεμνδμενον μεληδδν. Πρόνοια δε θειοτέρ^
niinis, inagnum noetrum mir.iculorum palratorem τοϋ καθ* ή μ ί ς ύπεμνήσθ^σαν μεγάλοι θαυματουρ­
in memoriain reTocani. Ει furle quidam e i pra> γού. ΚαΙ τις έχ τών παρόντων λείψανον £χων τοδ
scHiibus niMiimam cx reliquiis veli illius parlem πέπλου βραχύτατον, τοϋ χατά τήν ήμέραν της αύτοΰ
in funerii cnra antc popiilis fidetibos dislributi κηδείας έκ πίστεως καταμεμερισμένου τοίς λαοί;,
profert, ign iijique ope impiorala, ad Wfa admo- κα\ τοϋτο προαγαγών, χα\ τδν αγιον Ιπικαλεσάμε-
Ttfl, fcminnque Uctaeoluin, iufans repente in ca* νος» έπίΐδή μόνον τη δ^φύϊ «κριήψε της γυναιχδς,
put versus, Indcque saivui et incoluinis editiis» περΐίστραπταε μίν τδ βρέφο; εύθυς 4πΙ κεφαλήν.
Ignatius a parentibus, Ht ab ipso nomine sibi i m - C
ακινδύνως δϊ λοιπόν γδνντ;8βν, Ιγνάτιος πρδς'τών
posilo rediret in meraoriam miracuti a painarclia γεννητόρων χάτωνόμασταί, εις ΰπόμνηαιν ήχων διλ
)>erpclrati cst appellaius. Ei boc <ur aposioiicis
f τοϋ ονόματος της επ' αύτφ γενομένης δια τοϋ πα­
iUU prwiigiis iuferius ducatur? Quid Pelri et Pauli τριάρχου θαυματοποιός. Τοϋτο τί τών αποστολικών
Tiiliiii ccdil? Vis enim Spirtlus sanrii JH \\)\% eCQ- τεράτων απολείπεται; Τοϋτο χί της έν Πέτρω κα\
ciebati ut eudaria el sciuicinclia iltoruni ingentia Παύ/ω δυνάμεως Ινδεί; Ή γαρ έν Ιχείνοις ενερ­
sigua ederen^. Uacc cidem modo per aposlolicum γούσα χάρις τοϋ Πνεύματος, ώς καΐ διά τών σουδα-
hunc firum , uovuro vere deiferum , effecit, nt ρ:ων κα\ αιμιχινθίων έχε^ων Οαυμασκοτατα δρ^ν,
vclanwiit;» fereiri, quae aacras illas reliquias lan- α&τη χα\ νυν δίά τοϋ αποστολικού τούτου άνίρδς»
lum coniigerant, compedesque ferrese, qnibus im- νέου ώς αληθώς θεοφόρου, χα\ δια τών επί τοϋ
pii hominei «acros illius pcdes presscrant, non βχίμποδος Ε ματ ίων τών τψ Ιερφ λει^άνιρ Ιγγιαάν*
lMinora ad Dci laudem fideltumque saluiem fecisse των, χα\ δνά τών σιδηρών κλοιών, οίς τ&ϋς Ιερούς
ercdaniur. πόδας Ανδρες χατέχλεισαν ασεβείς, τά όμοια πι­
στεύεται δρ$ν είς τήν τοϋ θεοϋ δόξαν, χαΊ αωτηρίαν
τών πιστών.
D
Mluo dicere, qnol renum doloribua confectoa Έ ώ λέγειν, όσους νεφριτιχψ τετρυχωμένους νοσή-
toto animo rogalus curarii,- Φ>ΟΙ elaphanlicos eeu μ α τ ι , χα\ εκτενώ; ίπιχαλεσαμένους εθεράπιυσεν *
lcprotos abslerserit, quod caecos illtistrarii, fracios δσους λεπρούς χαΐ έλεφαντιώντας ίχαόάρισε» χα\ τ υ ­
cl jaxenieft erexeril, ei qua manlbus, et qua pedi- φλούς έφώτιαε, χαΐ πιρίΐμένου; άνώρθωσε^ χαΐ
)HII aridoi reiiituerit. Praetereo feljrienies, aut ab ξηράς χείρας καΐ πόδας Ιχοντας Ιάσατο* Άφίημ*
Uuprobu spiritibns torto», quot sauarii» hodieque κα\ δ σου ς ύπδ πυρετού xat ρίγους τρυχομίνους,
eanet, ac pcr veneranda vincuta omncs prope mor- και δσους ύπο πνευμάτων πονηρών έταζομένονς
lios, omnesquc aegritmlines peilat cureU|ue eorum Λχρ* xaV τήμερον 13ίτα\ χα\ διά της τιμίας άλυσεως
9

ofiinium, qui eincen UJe ad sacrum iiliua tuuivlurn π&ααν, ώς ειπείν^ νόσον χα\ πίσαν μαλαχϊαν άκο-
confDgiunt. Neqn« sane, qnamvis volen», pocsim χαθαίρων τών έν άληΟεία χα\ πίστει προσφευγόντων
omnia diccndo perceiniere. Unuin lamen illud m i - TjJ αγία θεραπεύεε σορφ. Οΰδί γαρ ε! βουληθείημε*,
raculum atljungcnles, panca ex iis qux posl viri ταϋτα τ φ λόγω δυνατόν έξαριΟμεΐσθαι. Ένδς δέ Ιτ»
Kancli niortcm eveitisse narraniur, liistoria; adji- μνημον5υσαντες τών θαυμάσιων, δλίγα τών μετά
clciuui. EteniiB qito patlo Lydi iltius saccllarii τήν τοϋ αγίου χοίμησεν ϊστορουμένων Sti τ φ λάγιρ
SG5 - VITA S. IGNATII CP. ARCHIEP. m
ουνάψομεν. Πώ; γ£ρ του Αυδοΰ σαχελλαρίου σιωπή Α facinus silenlie praeiereamiis ? qut ab impudenle
xb πρ&γμχ παραπέμψομεν; Ας &πο6ολξ Φωτίον Phoito eubmifcMU in cosnobKin] vcoit, ui aegm
τοΰ αναιδούς είς τδ μοναστήριον είσελθών, ωστε ownes sd sepolerura illius supplicante*, cotiTidit
πάντας τους τ φ άγίψ ταφω προσλιπαροΰντας ασθε­ ei flagris etigerei. Qeo facto scelus addil sceleri :
νείς μετά μαστίγων έξώσαι χα\ ύβρεων * καΛ τοΰ το Urram enim proximam saxrse lumbae alte jubel ef-
{εδραχώς, προστίθησ* κακόν τψ κακψ, κα\ προσ- fotli; in apeciem quidem, quasi ingeniem auri viro
τά?ατι πλησταίτατα του Ιεροΰ τάφου xaxopuuaew, pairiarcha illic condiderii; reipsa autem, ut gaeris
καΐ κΐς βάθος άνασχάπτειν τήν γήν, πρόφασιν μεν, osaibus contumcliara irrogarei, ad«o aniinom bo-
ώς έν αΰτψ τψ τόπψ πρώην ύπδ του πατριάρχου minis furtosuin invidia occuparat, uli ne p*>et mor-
χρυσίου χαταχρυβέντο; πολλού, το 6" αληθές, ώς Αν. tein quidcm (Ignaiii) ab iSlo cesserit. Simuf ac enira
άττμίαν τψ τιμίψ λειψάνφ προστρίψάιτο. Ούτως hoc ilie verbo impie edixerai, viiidicu Numuiia
αύτψ 6 φθόνος πάντη καταχεκυριευκώς της μαντώ- iuipium prosecuu est.: bic duntaxal Dei palieittia
4ου; ψυχής, ο66) μετά τον θάνατον ήρεμείν εΐΐχ. •e riiutius coniinere no» poluit, ised e vesligio
"Αμα & τψ λόγω του Αθεμίτου εκείνου πρόσταγμα* plagam inOixit. Ergo superbua ille horreiidum
τος, χα\ θεήλατος τον Ασεβη μετηλθεν οργή, έν~ boans, et lanquam victima supra infraque sangiitoe
ταΰθα μόνον o6x άνααχομενης Ιπ'αύτψ της του 6εοΰ Β difflueRs, domuraquc delalvs, eliiiguU inUa qua-
μαχροθυμίας, Αλλ* οξυτάτη ν Ινδίκως ύπενεγχούσης IriduuHi a Oco pmiitus exspiravil.
τήν τομήν. ΕύΟΰς ουν μεγάλα βοών ύ σοβαρά οΓα σφαγιαζόμενος, Ανωθεν τε χα\ χάτωθεν τψ οίχείψ
άΤματι κροννηδδν «ερί££αινόμενος, χα\ φοράδην οΓκαδε αναγόμενος, Αφωνος έν ήμέρχις τ£<ταχραιν
Απέψυξε τιμωρούμενος.
Τοιαύτα του ημετέρου Πατρός τά διηγήματα * fiae s*inl renim a Palre ooslro gesiarum nana-
τοιαύτα τοΰ χαλοΰ παμένος τα προτερήματα. Ούτως liones, haec boni pasloria praerogaiivae. Iia beatis-
6 μαχαριώτατος χαΐ ζών έπ\ γης έννομωτατός τε gimus ille dum in lcrris agerel, se quam gauctie-
ήν χαΐ χριατοφίλέατατος, πάντα λέγων χαΐ πράττων sime reliogio&issimeque gessit, rebus omnilius ad
είς δόςαν Θεοΰ χαΐ. της *Εχχληατας οίχοδομήν* χα\ Dei laudem el Ecclesiae awiiiicalioneiu relalis : el
πρ^ς ί*«6ν μεταατάς, ώφελιμώτατος καΐ σωτήριος» per roortem ad Deum profcctus, nobis apud illum
ώς άμέβως Ιντυγχάνων ϋπερ ημών τψ θεψ. saluUria juxla ac uuli&sirous esi patronus, ut qni
Deo praesens cilra ulluiu mcdium intcrp«llat pro
nobis.
Τ£ δΐ 6 λεγόμενος - Φώτιο;; £ρα τήν ίπ* αΰτψ Quid autem ϊ$ qui dicilur Plioiius? an jttdicium
γενομένην χρίσιν ώς Ινδικό ν χαταδεξάμενος, των ^ do &e rite factuin est verirus, atque impia con&ilia
πολυπλόχων Απέαχετο-οΊαβουλίων; ή ύπδ τήν κρα- abjeiit? An sub potenli manu Dei huinilialus, di-
ταιάν τοΰβεοΰ χεΓρα ταπεινωθείς, της θείας Ιαυτδν Tinue se doinceps voluntali cominisil? An per*-
£οπης εξήψε λοιπόν; ή τέλεον μεν της α6τοΰ χαχο- siiveravii quideui in improbis raacliinationibut
μηχα^ΐας ούχ εξέοτη, μετριώτβρος δε έαυτου χα\ suis Heinper , sed ex dmnnalione sui &eipt»o
επιειχίατερος δ\ά της χαταχρίαεως χατίατη ; Ούδι- SRqnior el modesuor cst reddilus ? Niliil miuus.
μώς. Πάντα δε τον δεχχετή χρόνον της ύπερορίας, Tolo illo deceunali ex&ilio insidiai adversue san-
μυρ(ας κατά τοΰ Αγίου καχονοίας κινών, επειδή citun in»pia roenie molilus esi. Cumqueillum irretire
πανταχόθεν Ανάλωτον αύτον £ώρα κα\ Αληπτον, του caporeve nullo modo posset, imperaioris aniraum
βασιλέως Ιφ' έαυτ6ν τήν εύνοια ν έπισπάαασϋαι gibi conciliare lenUt. Ergo ariibns omnibus siro-
μηχανΑ^αι* κα\ πΑταν μίν βουλήν, π3σαν δε τρι­ pbisque in consiliuiu abbibiiis, reperii viam, qna
βών λογισμών πρδς τοΰτο κινών, ευρεν όδον λοιπόν, iroperaioris simpliciutem leviialemque caperei, et
δι* ζ ς της Απλότητος, ήτοι κουφότητας κατωρχή«ατο •itie quaoa probabileni et ipsius ingenio dignam*
της βασιλιχης ' χαΐ σκοπείτε ώς πιθανήν, χα\ της Ob&enratis enim nominibus singulorum ipsius. f

έχίίνου ψυχής άξίαν. Των ονομάτων γάρ £χαστον ρ
περισχεψάμενος,αύτουτε, φημί, Βασιλείου τοΰ βασι­
λέως, Ευδοκίας τε τ ή ; αύτοΰ γαμέτης, χαΐ των παί­
δων, Κωνσταντίνου, Λέοντος, Αλεξάνδρου, χα\ Στε­
φάνου * έξ έκαστου δε το πρώτον γράμμα λαβών καΐ
συντιθί\ς, έντεϋθεν λαμβάνει της άπατης τήν άφορ-
μήν. Ίστορίαν γάρ, ήτοι γενεαλογίαν τήν μ ή ν
ουσαν, μήτ*ουν ποτε γενομένην άναπλάσας, Τηριδά-
την μέν εκείνον τον μέγαν Αρμενίων βασιλέα, τ ,ν ;
έπΙ τοΰ Ιερομάρτυρος λέγια Γρηγορΐου, ττροττάτορα
τίθεται τψ λόγψ, εξ εκείνου δε τήν γενεαλογίαν
όνόμασιν, οίς ήθέλησιν, έπισυνείρων, και Αλλους &ξ
Αλλων τ^ πλασματώδει κατάγων Ιστορία, ήνίκα δή
προς τδν πατέρα κατήλθε ΒασιλεΕου, τοΰτον ίγραψεν,
ώς Ανδρα γεννήσει τοιούτον, οίος αύτδς Βχσίλΐίος
inquam, impcralorU Basilii, et EudotiiB Augu-
etae conjugis, liheroruatquf, Coitstaniiui, Leo*
nis, Alexandri, Stepliani ; cx primis singulorwii
nominuin lilterisj conipoeiiis companeiuiae fraudi^
occasiouem arripit. lliaioriam enira, sive geiMr^to*-
giain, qux Jiusqunm est, aulfiHt, cnnirxens, Tiri*
daiem iUum inclylum Armeuwe rcgeui, qui xaiwli
Cregorii ii»arlyiie x»vo iiikpcriiavil, stirpis capt^
fiiigil. Ex illo. iioiuiuibus pro arliitratu cxcogiUUs
giiiitem iledutil. et alios ex »lio fabulosa narraliona
condit. QuanUodemuin ad parenlem Ba&ilii pervc-
nit, scripsii, nasciluriiin cx co talein plaue viium,
quatis ipseerai Bjsilins, eique uaiuen esse Badas;
qucm onmium rctro rcgum fulicissime cl diulissi-
iue rc£tiaiuruiu vaiii ii:alui- ; inuameraqttC incnda-
 567 NlCETiE PAPIiLAGONIS m
cia, quibu& audilorem capl inleHigelialj i n librura Λ ή ν · zh δέ δνομα ε!ναι Βεκλάς - δν ευτυχέστατα και
suum conennUirial, et liltcris Ale\;»nJnnis in vc- πολυχρονιώτατα τών ίξ αιώνος βεβασιλευκ^των βα-
lusiistfhtia cbaita ad ipsa:n nntiquilalis speciem σιλεύσοντα προφητεύπ. ΜυρΕοις δε ψεύδεσιν, οΤς
expreesis conscribit, atque lbeea\ seu fcgumento ήδει γάννυιθαι τούτον άκούοντο , το σύγγραμμα
ex a n t l r . i U R s i m o cotlice dctracio vestit, atque in κιταρτισάμενο;, έπι παλαιότατων μεν τούτο χαρτί ω ν
Hla nobili palaiiiiaqne bibliotheca clam reponit. γράμμασιν Αλεξανδρινοί;, τή* αρχαϊκήν δ η μάλιστα
χειροθεσίαν μιμησάμενος, γράφει · άμφ'.ίννυσι οζ κα\ πτΰχαις παλαιοτάίαις, εκ παλαιότατου βιβλίου-
αφαιρούμενος, κάντεύθεν τή μεγάλη τούτο τού παλατίου άποτίθεται βιβλιοθήκη.
Administer et fldus ilti in hac scena et fabula *0 κατά ταύτα 6ε π:;ττώς ύπηρετούμενος, και τήν
Theophancs eral, patatinusea iemp<*siale clcilcns, άπάτην αύτψ τοϋ δράματος συγκατασκευαζόμενος
hnbensque apud imperalorem erudiiiniiis upinio- Θεοφάνης εκείνος ήν, κληρικός μεν τότε βασιλικός,
lusin, ac postca iit improbae operae prxmium cpi- και δδςαν σοφίας Ικανώς Ιχΐΐν παρά τψ βασιλεϊ νο-
sropiis CaesareabCappadocbE creaius. Hic coromen- μιζόμενος, ύστερον 6ε Καισαρείας Καππαδοκίας
ticiurn hunclibellum in biblioibeca, u l diciura esi, έπίικοπος γεγο^ώς, άΟλον δηλαδή τούτο της κα­
repostum, opportuno lempore exlrabii, imperato- κοτεχνίας ταύτης λαβών. Λαβών γάρ,τδ πλάσμα»
riquelibrutn, vetnl cjpieris ornnibus admirabilii>rcm Β ιώδες εκείνο βιβλίον, καΐ τή .βιβλιοθήκη, καθώς
et arcanis refertiorem, exliibet : simulaique neqnc είπον, άπο&έμενος, είτα ώρας εύθετου δραξάμενος,
s<\ neque moriMumi qticmquam ejus mysteria, prae- Ιπιδείκνυσι τώ βασιλεΤ, ώς πάντων κα\ βεβλίων θαυ-
ler uiunn Plioliuni, assequi posse. Ergo exiemplo ad μασ^ώτατον κα\ μυστικώτατον Rv. Σκήπτεται άπο-
PJiotium mittitur. PraelexU ille, nulli posse arcanum ρείν, ούκ αύτος μ4νο; , aA).' οόδ' άλλος τις, φησίν,
illud, ntsi soli imperaiori oommitii, de quo illud ανθρώπων,^ Φώτιος» τοΟτο διαγνώναι δύναιτ* αν.
ipMim pcrscripliim csset. Quid igitur? capitur i m - ΤοίνυνείΛυς αποστέλλεται προς αυτόν. Σχηματίζεται
per.Kftfis saHcha» bac fabula, et cnm Pbolio in εκείνος, μή δύνασΑαι προς ίλλον *Ιπ«Τν τδ μυστή·
grnliiim r c d i l . Solunt eniin fausta:, quamvis vanis- ριον, ί| προς αύτ&ν ΟπΙρ οδ κα\ γ^γραπται το3
bitnre pra>dicatio»ei exceUaro el glorise appet^n- βασιλέως.Τί ουν ; ηττάται λοιπδν της ραδιουργίας
liarcm indalem ekrdere et enerTare , penitusque in ταύτης ό βασίλειο;, άποτ(0εται τήν δοσμένειαν, κα\
suam polcstatem redignre. Hiec inler BasiHum et βίς κατάλλαγας Ιντεΰθεν χωρεί. Οϊδε γάρ ή αγαθή
Photium origo familiaritatis. Hinc Ecclesiae tran- π ρ ί ^ η σ ί ί , κ$ν 3τι μάλκιτα ψευδής ?}, καταχαυνουν
quillus slatus funditus eversus. Haec primse lurbae καΐ έκλύειν χα\8).ην εαυτής ποιίΤσθαι τήν μεγα-
4*i dissciisioni» redinlegratio. Hinc Assiduit&in palaito λόφρ'.νχ xotl φιλοδοξοτάτην ψ^χήν» Τούτο προς
• C » - - I Ι Λ . »

Plioiius bciKMOlentiam impferaloris fnrtim collige- Βασίλειον της του Φωτίου φιλίας αρχή· τοΰτο της
bni, ct demttm snis prsestigiis et morum illecebris εκκλησιαστικής είρήνης ^ατάλυσι-, κα\ της πρώτης
totnm sibi virum vindicavit. Exstilit mox et alia ακαταστασίας άνανε*ωσις. Εντεύθεν συνεχώς τοΤς
lmce-situdinis occa&io,Tbeodorus ille habitu veeie- βασιλείου 6 πολυμήχανος Ιπεχωρίαζε, κλίπτων μεν
que in Ipeciem monacbns, omnium autcm i m - τήν ε&νοιάν του κρατούντος, ίλονδε προς εαυτόν τον
proborunt improbisbimiig, et -versutornm ver- άνδρα ταίς γοητείαις των λάγων κα\ αίμυλίαις των
eulissimfJs, SanlaSiarrmU, i n q u a m , de q u o , τρόπων κατασκευαζόμενος. Έπεγίνετο δε κα\ αλλη
opinor audivielis onines. Hunc qescio quomodo
t τις εύθυς οϊκειώΊεως αφορμή, θεόδωρον γάρ εκεί­
repertum ( nani pares, ut dicitnr, tnm paribus fa* νον άχρι τού οχήματος των Ιματίων άββαν, πάντων,
cile congregantur), ut virum eingutari sancttlaic, δε δεινών β'/τα δεινότατον, χαλ πανούργων πανουρ-
prse&ciemia, rerumquc futurarum cognitione pollen- γότατον, τον Σανταβαρην6ν οΤδ' οτι πάντες άκούετε ·
t ^ s i m u m : quibus lamen virtulibus non sotuni caruil τούτον ούκ οΐδ' Βπως 6 Φώτιος ΐύρηκώς (κα^ γάρ
otnnibus, ecd contra, til a i u n t , ma^icU prxstigiis, τψ όμοίψ αυτού, κατά τήν παροιμίαν,προσκολληδή-
Η ariolanili, conjcciandi, incaruandi, animasqiie σεται άνήρ], ώς άνδρα άγιον, χαΐ διορατκχώτατον.
evocaiuli arlibns tnsiguis habcbaiur : hunc impfi- D καΐ προφητικώτατον, ταύτα μεν ούκ 5ντα, πόθεν;
ΓΐΐΐυΓΪ bislit, imniensisquc eelcbratum laiidibus πολλούγε καΐ δ^εϊ' μαντικής δε, μΛλλον δε μαγικής,
iomnicndat. Cumqnc jam imprratorc intimO fami- φασ\, κα\ όνειροκριτικής, ήτοι δαιμονιώδους σοφίας
liarissimoque uterclur, Pholius per eum patriareliae κα\ ψυχικής μετεσχηκότα τψ αύτοκράτορι προσάγςι,
Ignalio insidiaiiir, scdemque aini&sam occnlle recu- κα\ μυρίοις έπαίνοις προσοικειοί * κα\ έγκόλπιον
perare conalnr, sibique denuo rediinm sacrile^e αύτψ ποιησάμενος, τψ πατριάρχη μεν έπεβούλευε,
comparnt. Quoil lamcn ubi fore tliilicile sensil, aper- x z l τήν'άπο τού πατριαρχείου £ΐψΐν δι' α^τού βα-
lc» ιιt in saoerdotium reslUucrelnr, a viro sancro. Οίως έπάγειν έπειρίτο, έαύτφ δε αύθις άνόμως τήν
onini ope conlendiu Scd palriarcbn canonum d i - άνάβασιν έμνδτο. Έπε*, δε τούτο σΟνεϊδε σκληρον
vinornn>, icgtnnrjiie eccfesiasticarnm observaniissi- δν, φανερώς είς Εερωσύνην παρά τού αγίου δέχθή-
imis, lametsi vebemchter sollicitalns, illum tamen ναι, π3σαν Ιμηχανάτο μηχανήν. Ά λ λ ' δ πατριάρχης
ham\ admtsit, nec grnssanti lnpo reditum ad Christi κανάτι θεού κα\ Οεσμοίς έκκλησιαστικοΐς άκο*
cautani indnlsit, ne. secum ipse pugnaret, suasque op- 7ουθών, καίτοι γε πολλά παρενοχληθείς» ού κατε£έ*
pusfttaret sui»sciiplionps, rueritoqiic deintiedegradu ξατο, ούβε τψ φονίψ λύκψ κατά τού ποιμνίου'πάρ-
dii iiilalisd< Unbarctur;N;im a Synudoritccxauctora-
r
οδον π«ρίσ;;εν, Τνα μ ή αϋτίς έαυτφ πιριπΐσών^' κα\
 569 VITA S . I G N A T I I CP. ARCHIEP. 570
ταίς ϊδίαις εναντιωθείς όμολογίαις, ένοίχως άποστε- Α Uim, » ο η moilo p r o v m c i a l i , scd etiam gencrali, i m o
ρηθή τής τιμής. Τδν γαρ ύπδ συνόδου κανονικώς qui m;c ah m i t i o quidem uaquam legilime sedem
καθηρημένον, ού μερικής μόνον, αλλά καΐ οικουμε­ sacram orcupassei, aique insuper publtce damnatuts
νικές, μίλλον δε ώς μηδΙ τήν αρχήν ένθέσμως esset, nisi niajori e i amplioris aucioritatis synodo
της Ιεραρχίας άψάμενον πλέον αύτδν άποκεκηρυγ- noti posse absolvi contendebai. A l ille canonibus
μένον, άμήχανον είναι διετείνετο άνευ συνόδου μεί­ legibusque contemptis, uhroquc sibi sacerdoti» dc-
ζονος και κυρ :ωτέρας άθωούσθαt, Άλλ* εκείνος nuo arrogato, sedebal i n regia Magnanra d i c t a .
οΰδενο; λόγαν κανόνος ή νόμου ποιούμενος , έαότώ coiistiLiiens exarcboa, et sacros ordines confereus.
τά τ ή ; Ιερωσΰνης επέτρεψε · καΐ ήδη πρδς τοϊς Nam quidquid ad Ecclesia? c o i u u m c l i a m , virique
βασιλείοις έπ\ τή καλούμενη Μαγναύρχ καταμένων, snncli aiilictionciii, suumque ipsius exitinn) specla-
έξάρχ&ο; τε προεβάλλετο, κα\ χειροτονίας έπετέλει, bat, sacril*»ge profanUsimue ati<1et>:il: ad«;o i m p e r a -
καΐ δια προς ύ^ριν μεν τής Εκκλησίας τού θεού, loris simplicUale, i m o ionga Dci p a t i i M i l i a et pceni-
8λίψιν δε του πατριάρχου, άπώλειαν δε της Ιδίας tenliie ex&peclalione abustis homo ambitiosus
4*>χής, άνοσίως δ άνοσιώτατος είργάζετο. Ούτω της pessimiqne exempli , et palalttiis omnibus sibi
βασιλικής ευθείας κατεφρόνει, μάλλον δε τής ανοχής conciliaiis, suasque in partes iraductis, laienle i n l u s
του θεοΰ κα\ μακροΟυμίας ό δοξοχαρής εκείνος κα\ Β seelere mnHo quam anlea magis apertiusqne p r o -
σκανδαλοποιδ;άνθρωπος ύπερφρονών, καίπάντδ περ\ d i l o , multoque majorc qtiam antea v i s t t c n l a m
τον βασιλέα θεραπευτικών καΐ οϊκίδιονύποποιούμενος, poiesiaiie comparala, non loto, quam Ignatius obie-
κα^. τηνένδομυχούσαν αύτψκακίαν καΐ πονηρίανπολύ r a i , t n d u o elapso, i r i b u n a l pairiarcbate, revocaia
μδλλον ή πρώην έντονωτέραν επιδεικνΰμενο;, κα\ τήν prislina et pairicidali lyrannicaque mente, occnpa-
άπατης κοσμικήςδ-Λίαστείας πολλψ πλέ©<» προσλαμ­ v i l ; e i furore adversug sanctura reuovato, cunctos
βανόμενος |5οπήν* ο&πω τρίτη μετάτήντού άγιου παρ- i l l i u s domeaticos ac aervos c u s t o d i i s , verbeiibus,
ήλθε μετάστασιν ήμερα, χαΧ τον πατριαρχικών επικα- exsiltis, aliisque intolcrandis malis et aerumnis o p -
ταλαμβάνει θρόνυν,καΐτήν πάλαι ληστρικήν αύτοΰ x a l pressii. Proveciioni p o r r o i l l i u s contra leges e l
τυραννικήν γνώμην, κα\ τήν χατά του αγίου λύτταν sanciiones ecclesiasticas factse quicunque repugna-
άναν£θύμενος, πάντας μεν τους οίχείους εκείνου θερα­ bant, hos mitle a r l i b u s expugttavit. AUos quippe
πευτές ψυλακαίς χοΛ πληγαίς κα\ εξορίοας καΐ θλίψε* muneribus ot honoribus permulcendo, vel sedFum
σιν ανήκεστοι; περιέδαλεν* πάντας δε τους αντιλέγον­ episcopalium p e n n u i a t i o a i b u s , ad societaiem e i
τας αύτοΰ τή ανόδψ, ώς ού κανονικώς, άλλ' άΟέσμως Commuiiionem a t t r a x t l . Alios p r h n u m c r i m i n a l i o -
καΐ παρανόμως γενομένη, μυρίαις έπινοίαις'κατ­ nibtis inaudilisque catumniis traducendo, graviier-
αστρατηγεί * οΟ; μέν δώροις χα'ι άξιώμασι, κα\ θρό­ C que lancinando ; quos tamen eostlem mox , si se
νων μεταΟέσεσι προς τήν μετ* αυτού κοινωνίαν επ­ ad ejus partes adjunxissent, causa lota ventis c o m -
αγόμενος * οΰς δε αν/ΛΟ^α^τών, και επ* αίσχρουργίαις missa, absolvii. I l a q u i modo i l l i sacrilegus « r a l ,
&pρήτοις διασϋρων τδ πρώτον, κα\ πικρώς διαλοιδο- is eidcm mox symmysla e i c o n i D i i n t s i e r Hebat. Q u i
ρονμενος, εΓ τις αυτών αύτψ μετά ταύτα κοινω- prius f u r , adullcr, et profanus ab illo j i m u i e s i i u o
νεϊν άνωμολόγησε-ν, α5ραις φίρε*ν εξα«ίνης εκείνα probabalur, ille m o x eiilom magnus e.t vencrandwe
πάντα παρεχώρει. Κα\ συλλειτουργός αύτφ σήμερον sacrorum anlistes habehatur. Qnos aufen» i n i c n -
Lenlia Ormos &uam communionem penilus aversari
ύ ιερόσυλος χθίς · χα\ Ιεροφάντης μέγας χα\ τίμιος
v i d e b a l : aver&abaniur amem omnes q u i vere Cljri
6 κλέπτες κα\ πόρνος κα\ βέβηλος πρώην υπ* αυτού
sliani erant, quique persuasum bal>ebnnt, se c u m
μεθ* όρκων άποίεικνϋμένος. Ούς δ« πρδς τήν αύτοΰ
eo q u l a sancta et oecunieuica synodo r i t e sanclcque
κοινωνίαν έώρα σ τ ε ^ ώ ς άνΟισταμένους (ενίσταντο
daiunatus esset et d e p o s i l u s , sine summo saluiia
δε πάντες, δσοι αληθώς τής Χριστιανικής πίστεως
poriculo c l exitio c o m m u n i r a r e non posse, neqtie
άντείχονίο, τ ω ύπδαγίας κα\ οικουμενικής συνόδου
c u m itlo in unuii» CUristi corpus. coaicscere, q u i
κανονικώς άνατεΟεματισμένψ κα\ καθηρημένφ έπικ^ν-
δυν',τατον λογιζόμενοι κα\ όλέΟριον κοινωνείν, καΊ ^ millics veneraiulam Cliristi crucem pedibus c o n c u l -
ε!ς εν σώμα τούτφ συγκεκρέίσ.Οαι, τ ω μυριάκις τδν ca^sel, aliosquc omaeg per cliirograplia νί extoria
τίμιον τοΰ Χριστού καταπεπατηκότι σταυρών, κα\ conculcare coeguset : iios, i n q u a m , onincs q u o i -
πάντας χαταπατείν δι4 τής τ ω ν χειρογράφων quot vinctilis flagrisquc frangere non poteiat, affini
απαιτήσεως καταβιαζομένψ),. τούτων ούν δσους φυ- suo Leoni cognomenlo Catacalo, biglie seu v i g i l i a -
λακαίς και μάσπξι πείθβιν οΰκ είχε, τ ψ ώμοτάτψ cum pr%fecto, qucm ipse ad eain diguiiatem prove-
πάντων ανθρώπων· κα^ άπηνεστάτφ παρέπεμπε x e r a l , k o i i i i n i s$vissimo immanissimoque t r a d e b a t :
γαμβρψ * Λίων δε^ούτ,ος ήν ό καλούμενος Κατάκαλος, q i i i u i ee de beneficio gratum exhtberet, missos a<l
τη< βίγλας δρουγγάριος ύπ- αυτού προβιβασθείς · δς sc cunctos {uk brevi carnificinani i l l a m c o m p i u b e n -
τ
ήί Τ ι
ρή* αύτδν αμειβόμενος, πάντας τους πρδς dam j Liciniana quadara iminaniiaLe p x c r u c i a b ^ l .
αύτδν ικμπομ^νους, ί'να μικρώ λόγ^τήν μιαιφονίαν Ex qmbus multos pro v e r i l i t e ad neccm usqtte p r o -
παραστήσω, Γσα Αικινίφ τ ψ πάλαι τή κατά των pu^naiites s u s i u l i t : p l u r e s i a m e n jiHolerandis vicios
Αγίων ώμότητι έχρήτο. Hal πολλούς μέν άνεϊλεν (onnciUis, p r * c l a r i muncris l o c » , raitlenti r e m i l t e -
αχριτίλους την Οπερ τής αληθείας ενστασιν ένδει· bal. Qnis, pcr Deuin i i n m o r t a l c m , lempnris huJMs
ξαμίνους • πλε?ουςδε των άνυ'ο.&των βασάνων ήτ- teaipesialcm ut iiuquiLatcin* i m o quis lorluu&i
571 NICETJB
dracoms illius insidias et niacliiuaiiones iticrndo Α
assequamr ? Mullos vetcrator iile perjura lingtia
cWiimniaius, aut per falsas criiiunatioues exauclo-
Kftlos, IHOX u t cum en rtirsnm ctmimuuicabanl,
commendaios remiiuebal, el noniiunquiiu atl ma-
PAPHLAGOIflS S»
τιίμένους,ώί δώρα τίμια προ; τον πέμποντα τούτους
άνχαχίστελλε. Τίς ίχανώς τού τότε xatpou Ή|ν χα-
χίσν, μάλλον δε τίς του σχολίου δράκοντος «κείνου
τάς ενέδρας εξείποι χαΐ μ η χ α ν ή ; Πολλοϋς χ>//Αάχις
0 δόλιο; δολία γλώσση συκοφαντών, *, έπ έγχλήμαστ
Τ

jorcs dignilates trau&ferebal. Deihdesi quis iterum
vesana itiius insaiiia otteiisus, se deiiuo ab illius
societate abelimiisset, liunc rursum datnnabai; et
damnaluui, ei cessisset, m o i admillebat. Taitta
glorias doniiiiandique siti sesluabat, ut illius eau&a
per furiosam ambilionera le^es divina», jura orania,
gacraque pennisfieret. In prituie aulem hoe agebat,
ut ordiuationes patrtardne iran&fntilaret, atque ab
eo daoinatos sedibus resiiioerel. Sed cum iit inppe-
ratori nou probaretur, videte quki leolaril. Coiise-
eraiosa sancto Ignaiio resecrare conatur. Quod *
cum arqee parum socreJerei, orunrsque iiifligmasi*
me rerreal, alquo exsecrarentur; n« ila qtridetn de-
fecii iniijuiia*. Hunicranbug e i orariig, el aiiis sta-
tug eaeerdoialis coempiis ineigRibus, aecreto preces
super eaquasdam (si tamen precea, el non potius
dine exsecrationes appelkndse sunt) pronunliabat :
licque ea «inguli^ loco muHeris largilitMirsquedabaU
Atqiie ot peecaium fierel supra uiodum peccans,
ubique jurifijuraudi fiacraineota, ubique cbin>gra-
plia eiigebai, sive iiiitiaret« sive bonores et digiii*
Ulcs eeilcsiaftiicas coitferrel - sive episropalus per-
m u t a r e t Quibuscunque demsm se beneflcium prae-
• u r e censcbat hos sibi ob&trlngebai, et testatissi-
f
mia ehirograpbis exaclis bibi cavebut, ubique suam
dunlaxat gloriain affcclamlo, novisque rebus s t u -
dendo. Neque Dei nnlu vel provideiaia eibi bene
fore unqaain crcdebai, aul sperabal; s«d per m u l -
tiplex i a g e n i H i i i euuin seu arliaciam , imo raaiefi-
c i u m , sese coramuuiebat: adeoque lotnm Ecclebiae
a u i u m penniacebat, omninmque mortalium noimos
pcs&imis exeonplis oSendebal ; alque u l Christt
nomen blosphcmarelur, iinpiis artibus suis eflicie-
bat.
Ergo ubi iierum palriarchaium lnvaait Tbeodo-
f Μετα γουν τδ τδν δρονον το δεύτερον χατασχείν
r u m illum (qucm ip&e eisul Patrarum ipeiropolium
crcavil, quein qtiidam facete Aphantopolis, hooest,
nus^uam esslantts civiiaiie metropolitain nuncu-
pabam), hunc, inqtiatn, Theodorum ad Joanncmpa-
pani apocrisiarium desttnavii ; per quem scripsil, β
se per viraatotaEcctesia lotaque republica coacium,
δήθεν καθαιρών, εί αυνέδεντο μετά τζυτα χοινω-
vstv, τούτους αύθις άποκαθίστη συνιστών, χα\ έχι
μείζους ενίοτε θρόνους μεθιστών. Κα\ μετά ταύτα
δε πάλιν cf τις αυτού" προσωχθηχως ταΐς άχονοίαις
άπέσχετο της κοινωνία;, α3θις χαΦήρει τούτον, χαΐ
ύποχύχτοντα προσίετο πάλιν. Ούτως ετρεχεν Ιν>
δίψει πάντα χανόνα θείον χαί χασχν θεσμοθβσίαν
Ιεράν δια τή^ αυτού φίλαρχα συγχέαι χα\ δοξομα-
νίας. Προ τούτων δε πάντων χζιρ&ταχ τήν του χα-
τριάρχου προχαίρ<σιν μεθιστ£ν, χα\ τους χατ*αύτδν
χβθτιρημένους τα!ς Ιχχλησίαις άντιχαβιστφν · t«e\
Ce 06* fjptoxcv οδτω τ φ ^ασιλεΐ, όρϊτι οίον ετοΙμα"
Τους ύχδ του αγίου τετελεσμένους έπειρατο ά>α-
χειροτονβΐν * i m \ δΙ χα\ τούτο τών ά τ ο χ ω τ ά τ ^
Ιδοξε χ&\ ακευχτων, οοδ* ούτως ήπΛρησεν ή ιηπη*
ρ(α - ώμοφδρια δε χαλ ώραρια ώνούμενο; , χα\ δα*
τ^ς Ιερατιχης σύμβολα χρημστίζει τελειώσεις» καΐ
τούτοις ίν μυστηρίω otxcfdi έχιλέγω* εύχας · εΓγ»
ταύτας εύχας, αλλ* οΟ δυσφημίας έ·αγ»1ς δνομά^εκν
χρεώ-> * οΰτω; έκάστω λόγ<ρ ^ α τ ι μ ί α ς έδίδου x o l
χαρίσματος. "Ινα δβ καθ* υχερβολήν Αμαρτωλός γέ*
νηται ή αμαρτία, πανταχού δρχος, χανταχου τών
χειρογράφων άπαίτηΐις, Ιν χειροτονίαις, έν ά ξ ώ μ β -
«(V, Ιν μετάθεσεσιν * έν χασιν οίς εύεργετείν ένομ£*
ζετο« χατιδείτδ τε χαΐ Ιδιοχείροις Ισχυροτάτοις ήσ-
1 φαλίζετο, πανταχόθεν τΐιν Ιδίαν δοξαν £ητ&ν, χα\
χαίρΐιΐν ταΐς χαινοτομίαις * και ού διάτοΰ βεοΰ, ο6δ*
διά της έχείνου συστήναί χοτ» χρονοίας ή «ιστεύων,
ή χρβ3δοχό>ν, βια της οίχείας δε ίτολυτεχνίας ή χ α -
χοτβχνίας Ααοτδν έ χι χειρών συνιστΑν^ χα\ ηΐσαν
ου τω συγχέων Έχχλησίαν, xaV πάσαν ο&τω σχανδα-
λίζων ψυχήν, χα\ xh δνομα τοϋ Χρίστου βλασφημεί*
σθαι δια της αυτού χαχομηχανίας παρασχευαζό-
μενος.
θεδδωρον εκείνον, δν Ιν εξορία χαθήμενος σύτος μδν
βίς τά; Πάτρας έχειροτύνησε μητροπολίτην · Άφαν-
τοχίλεως δέ τούτον άστείως οι παρ* Ιχείνφ χατ-
ωνδμαζον · τοΰτον προς Ιωάννη ν τδν πάτταν aroxpt-
σιάριον ιοροεχειρίσατο γρά+ας, δτι βία χολλ^ της
Έχχλησίας δλης χα\της 7»λιτ«ί«ς άναγχασθε\ς i x l ν

iribunal saeram denuo perinvilum -conscendisse.
Alque ot mendaciuni in opisloh Rcriptnm Ma^iliret,
per Pelrvm a eecrctis, qui pobtea ob figmeMa Sar-
dlera ponlifex praemii ioco dicius est, oinnium me-
iropolitaruta signa furaiur ; adeoque ipsoft t i b i
melropoliUs suffuraiur ignaro» se libello sub&cri-
psisse, cum arcanam fundi emptionem prateniiis-
sct. Tantus i l l e e l tara insigiiie fraudum pmniuni et
nequiuaruiu a r l i f ^ i crat. Sed qua ratione Cacili
cautam Bnphemiani iltius Eucbailarum episcopi
dtsaioiulabimus, cujus episcopaiuiu propier vicini-
talem Saaiabarenna appetebat ? Uunc «rgo q>iteo-
patu eederc co^it, th i l i i Samabarerttuu SMSUCIL KC-
τδν Θρονον ανήλθε χα\ μ)] βουλύμενος · Τνα δε βε-
βαιωσηται τό ψεύδος των επιστολών, δια τοϋ μυστο-
γράφου Πέτρου, δς χα\ τάς Σάρδεις ύστερον £π*Θλον
των χλασμάτων ήνέγχατο» δΓ αδτοΰ χλέχτει μεν
τ ά : σφραγίδας των βουλωτηρίων^τών δλων μητρο­
πολιτών · συναρπάζει δΐ χαι αύτοΰς μή «{δδτας νπ»·
γράψαι τψλιβέλΧω, πρδφασιν ώς ίη\ μυστική άγο-
ρασία · τοσούτος τήν χανουργίσν εχεΤνος, χα\τηλι-
χουτος ύπηρχί τήν δεινότητα. Πώς δε χα\ τά χατά
τον Εύφημιανδν εκείνον χαρέλθωμεν σιωπ^ ; *Ος
Εύχαΐτώ·^ μεν επίσκοπος ^ν, έ χ ε ^ δβ δ Χανταοα-
ρηνδς τηςίχισχοπης έχβίνης ώ ; γειτων ώρέγετο, τ^ν
μεν βία σχολαζειν άναγχάί*·., το* δΐ άντ' αύτου χ « *
573 VITA S. ICNATII CP. ARCHIEP. 574
pvrovct. Ού μόνον tt, άλλά xa\ έπισκοπάς έκ των Α que id Lamuni, sed cpiscopitus eiiam, quoscunque
γειτνιαζουσων μητροπ£λ*ων, δσας εκζίνος ήθελε ν , ille expelebal, vicinis metropoliiis ereplos, huic
άφαιρβίται, κα\ δί&ωσιν αί*φ. Καώ ού ταϋτα μόνον, donat: in&uperque juxla eollocaUim primaiem no-
άλλά χ&\ παρ* έαυτψ χαθίζων πρωτόθ ρονον τούτον minabat. PraHerea Nicepboro Niraxe- meiropnlitz,
κατωνδμαζε * κα\ Νικηφόρον μίν Νικαίας μητροπο­ per vim abdicaio orplianotroplii curain ac Lutela,m
λίτης δντα βιάζεται παραιτησάμενον όρφανοτρόφον pnpillomm comniiuil. Auiphilodiiuna vero Cyzici
είναι, 'Αμφιλόχιον 6ε τον Κυζίχου προς την Νίχαιαν praesuleni Nirxani Iransferl; cui DIOX exslinolo
μεθίστησι. Κα\ ταχΰ θανόντος αύτοΰ, τον Συραχού- Gregorium Syracusanum sabrogat : qnem ei ipsuoi
σιον άντιχαθίστησι Γρηγόριον * δν χα\ αύτδν με τ* ού mox sublalum bujusmodi Pboiius epitapbiis orna*
πολύ θανόντα οίοις έσέμνυνεν έπιταφίοις, ώς τών μχ- • i l ul magnis ilium Pairibus vita el viriple aequarit:
γάλων Πατέρων εψάμιλλον βεβιωχότα β£ον, δι* ούδεν nec id aliam ob causam, quam qnod infelix linguam'
άλλο τοϊοΰτον, δσον 2τι χατά του αγίου χαθώσπερ suam sicul novacuiam acaerit in sancium Igualium
ξυρδν 5/ρ ι τέλους τήν γλώσσαν δ δύστηνος παρέθηξε. usque ία Gn&mu x

Διά ταΰτα χα\ Ιτ^ πλείω τούτων άτοπώτερα ήλθεν Has et bit multo plures acdeteriores ob causat
$ οργή τοΰ βεοΰ ΙπΑ το^ς υίους της απείθειας- χα\ veniL ira Dei super lilios diffidentiae. Subito namque
βΟθίις μίν τότε τψ βασιλεΤ τέθνηχε Κωνσταντίνος ό Β imperatori filius et eharissiinus el natu maximus
Τριπόθητος xal πρωτότοκος υΙος, δν χαΐ &γιον δ ConsUntinos esi ereptus; quero audax Pholius in
τολμητίας οδτος εϊς τήν του πατρός χάριν εξ εαυτοί} graiiam imperatoris perse in sanctorum censum
v

χΞίροτονών, μοναστηρίοις τε χα\ ναοίς άνθρωπαρε- rclatum lemplis ccenobiisqne, ad aucupaudam ho-
v

οχία τιμών ουκ ηύλαβειτο. minum graiiam, colere nihil Teritus cst.
Αύτίχα tt χα\ ή μ*γάλη πόλις Ευραχοϋσαι τήν Deimle etiam rnagna Syracusanomm civitas bor*
φριχτήν ώλετο πανωλεθρίαν χα\ π£σα νήσος, χαΐ renda cladeperiil: insulxque einnes, et cuncta op-
πάσα πόλις χα\ χώρα προνομεύεται χα\ χαταφθεί- pida, et oranis provincia bosttit maim-foede etiam-
ρεται μέχρι χα\ τήμερον τοίς έχθροίς , ουδεμίας έχ uum bodie vaslalur, diripilur el pessuindattir,
τών Ιεράαθαι δοχούντων Ιλεουμένης τον θεον προσ­ nullo ex iis qui rein sacram administrare videutur,
%
ευχής* άλλα κατά το γεγραμμένον, Εγβτόμ*θα Deum precibus placanle, sed, uL scriptum esi;
άττως xp66ata οϊς ουκ έστι χοιμήτ. Χρον(σασα Facli tumui sieut oues erranlet tine pastore " · E l -
t

γαρ ή χαχία, χα\ πολλοίς ύπο£ε<γμασι παγιωθείσα, enira invcierala tempore iniquius, multisque exeai-
νόμος νενόμιστα* τοις άνομου σι, χ&\ το αθεσμον Εθος plia corroboraia, pro lcge inipiis ei exlegibus ka~
είς φύσιν τρόπον τινά τοΤς χαταφρονηταΐς χατα- bet\ir ipsoque usir ct consuetudine corruplelarum
r (

ατάν» ολην βπισπίχαι του βεοϋ τήν οργή ν ln morcm et naluram abil, aique adeo iram in se
Dei pravocal universam.
Άλλά το μεν χαθέχαστον έπεξιέναι τάς καινοτο­ 1
Emmvero sigillalioi perceusere oninia quas no-
μίας χα\ παρανομίας αύτοΰ τε Φωτίου του πρωτο- vata et inipie gesta suul a Photio arcbitecto el ma-
στάτου τών ύποχρίτών χα\ σταυρομάχων, χα\ πάν* gistro hypocriiarura hosliuraque crucis, etomnibue
των καθεξής τών αΰτοΰ διαδόχων χαΐ τής φιλαρχίας suiccssoribus illius et &ociis arabiitouis, jusise sit
κοινωνών, Ιστορίας Εργον, χαΧ οΟ τοΰ παρόντος τώ opu$ bisioriae, non bujus ioci ar^umenuun.
λόγψ σκοπού.
Όμεΐς δε τήν ύπβράπειρον μαχροθυμίαν χαΐ άν- Nos vero iofinilani Dei paiicnliam clem^nliamque
οχήν ύμνουντες τον τών όλων Θςοΰ, εύχώμεθα τής memorantes, Poroinum aoiTersoram <teprecemiir 9

μερίδος έξαιρεθΐ^αι τών τά σκάνδαλα xaV τάς διχο­ ulitios a sorie eorum qui tol scandalorum offensio-
στασίας διά τής χακί στη ς αυτών επιθυμίας χατ- niioique eldis&ensionum cupiditalibus suispessimis
«ργαζομένων, χοινωνο\ Κ γενέσθαι τοΰ τών άγιων auclores cxslilere, ercptos, sorlis sjnetorum, qui
χλήρου, τών διά πίστεως κα\ αγάπης βεοΰ, ταπί ι- per fideiu el cUariiaiem Dei, bumiliiatein ei man-
νοφροσυνης « xaV «ρβΰτητος, τής επουρανίου βασν- Q sueludinem regno «Η eacerdotio sancto Dei, qui
T

λείας xaV Ιεραρχίας αγίας του ύπεραγίου χαταξιου- sancieruoi capul esi omnium, guui diguau ; preci*
μένων, πρεσβείαις τής ύπ«ράγνου χαΐ πανχμώμου bua intemeraUe puriesimae*iue Dci Malrie, beleclo-
θεομήτορος," χα\ τών εκλεχτών χα\ Ιερών αγγέλων rumqiie coelituin angelurum, gloriosi&simorvm
γ.α\ τών πανευφήμων αποστόλων xal τών πανενδό- apo&tolorum victorumque nobilisbinioruin itiarly-
ξων αθλοφόρων, xaV όλων τών άγιων τα?ς εΟπροσ- rum, saiictorumque omuium; cumque onuiibus
δέχτοις χα\ Ιεραίς Ιχετηρίαις. Προς τούτοις πασι δε noslri sancii Pairis Iguatii patriarcliae CP. vere noYt
κα\ τοΰ έν άγίοις Πατρδς ημών Ιγνατίου αρχιεπι­ confessoris ac deiferi Palris,- consorles efficial in
σκόπου Κωνσταντινουπόλεως, τοΰ νέου αληθώς όμο- Ghrislo Jesu Domino nostro: cui laus, honor, ad<H
λογητοΰ χαΛ θεοφόρου, έν Χριστψ ΊησοΟ τψ Κυρίφ raiiociim aeieruo Paire, parilerqne aetenio et f i v i -
ημών, ψ ή δόξα χα\ ή τιμή χα\ ή προσχύνησις α μα ft.anie ipsius Spirilu, I I U I I C ct semper, e l i n onmea
τψ άνάρχφ ΠατρΙ, χα\ τ φ συνανάρχφ χα\ ζωοποιφ omiiiiiiti saeculorum aelcrnilaies. Aiiseo.
βιύτοΰ Πνευματι, νυν χαι άεΐ xat είς τους αιώνας
τών αίώνων. "Αμήν.
" Mattli. ιχ, 5<i.
575 WICET.E FAPIILAGONiS 576

NICETiE PAPHLAGONIS
QIU E T DAVID

E X P O S I T I O N I S I N E V A N C E L I U M UJGA FRAG ΜΕΝΤΑ

(MAI, Scripl. Vet. lom. IX, p. 668, 670, 702J

Cap. Vl« vers. 52. Et ai dttigilit eos qui vos d i / i - Α Κ$φ. C7*p 3Τ·'χ. λβ'. Kal sl αγαπάτε ζοϋς αγα­
gtttit eic.
t
πώντας tfftdc, x. τ . λ.
NieMm qui et Datid. Ex tribtis conslat amicilia,
t Νιχήτον του χάί Ααδίδ. Tijv φιλίαν έχ τριών
testantUfes philosopbis; ex voluptaie ecilirel, ex συνεστάναι τούτων, ηδονής, φημ^ χα^ χρείας, χ«\
iifcessitaie, et v i r l u l e ; quarimi duft priores insla- αρετής, παίδες σοφών απεφήναντο · αλλά τάς μϊν
biles sunl, et ininime conslantes, quippe q u « in •κ ρώτα ς £ύο αιτίας, ευκίνητους είναι, ού μονίμους,
Htiis hominuni fundainenltini suum non btlwaul. ουδέ το βέΰαιογ έν υίοΓς άνθρώταον Ιχςυβας. Όμοΰ
Ubi enim piimuui voluptas vulediiit, ac necessiias γαρ τδ ήδΰνον πέπαυται, xaV ή xpsfa παρελήλυβε,-
ccssavit, pbillrum quoquc transvolal: quare eliam xal τούτοις συγκαταλίλυται το φίλτρον. "Οβεν κα\
tcmporis ei spalii distaiiita amaitltbus nocel, a m i r i - /οόνου χα\ τόπου διάσΐασις τοίς οΟτω φΰοΰσι twc-
liam ublivioue ceu tlcnsa caligtne obvelando. Econ- βουλεύβιν οΤδε, τήν φιλίαν ώσπερ, ομίχλη παχιΐφ κα\
V a qu;e virtute niiilnr non pari modo offtiscaiur, ζόφιρ, τή λήθη ουγχαλύπτουσα. 06 μ^ν χα\ ή κατ£
into per orone tt*mpns ac spitium durat hiconcussa, άρετήν συνεστώσα τον Γσον τρόπον άμαυροΰται, αδιά­
ei ubi in obsiaculum aliquod incidil, vi el splendoie πτωτος δε κα\ ανεπηρέαστος παντί χρόνου χα\ τόπου

augescU. liinc jam non amiciiia, scd cbarilas ple- μένει διαστήματι, χχ\ ούδ* ήτινιοΰν προφάσει δτα*

rumqtie nuncupauir, qna , secumlum Apostolmn,min- Β πίπτει, μάλλον μεν ουν χα\ Εσχυροτίρα και λαμπρό­
1

τερα γένεται πολεμουμένη * ώς μηκέτι φιλίαν μόνον

quaiu dertcit. Benevolenlia enim amiciliae iniiium
αύτήν,άλλα καΐ άγάπην χυριώτερον όνομάζεσΟαι* fj-
e$t, sicul visio concupisccntiam parit. Amicilia
τι^ κατα τον Άπόστολον, ουδέποτε εκπίπτει. ΕΒνοια
porro charitatis principuiru e l f o n s ; cliarilas autein
μεν γαρ, φιλίας άρχή·ώς δψις, επιθυμίας· φιλία δέ,
capnt est leyis ei prophelarum. Id quidem multfs
αγάπης άρχ* xal «ηγή · αγάπη δέ, το κεφάλαιον νό­
ptirstiatuui e&t, amiciiiam iiinnibiis saepe verbis
(

μου κα\ προφητών. Διο τ^ν μεν, κα\ Λχρί χειλέων

conlfiilam esse, cb.tritalem aulgmrc vera probari.
μόνον, χα\ ψιλοϊς συνίστασθαι λόγοις ot πολλοί νο-
Quocirca eliam verae. diaritaUs discipulus-nos mo-
μιζουσιν, άγάπην δε τφ.δντι μ^ εΐναι, εί μ!) ϊργψ
nel ui re ipsa ac veracitcr, nec verborum iUecebris,
χα\ αλητεία μαρτυροίτο · καθώς ό της αληθινής αγά­
nos adauieinus.
πης παρεγγυά μαθητής, μή αγαπάν λόγψ καΐ γλώσ-
ση παραγγέλλων, άλλ ϊργφ κα\άληθε£α.
1

Cap V I I I , vera. 5. Exiit qui teminal

t seminare cic.
t
Niccttr PephttgQMs. Vide no semen divinum per ^
volatilia c « l i , id esi por epirilus aeibereas, dtsgemi- τεινοϊς του ουρανού, τοΤς του αέρος, φημ^> πνεύμασι,
eelur, neveeordistui fomes exslinguatur. Id quoque
cura ne spirilus vitalis qui in te est affectuum aui
pnssionum flagrantia, cjeu igue solari, exsiccelur,
neque cominUtaeutscmcn dtoinum, liinor, inquani,
Dotnini!, corporis l u i miseriis et curis sieuL
carduis cl zizaniis deliicscat. Sic ouftn lides tua,
sicnt campus sterilis, pessuin ibit.
JSicet&i qui ei David. Caveamus igitur ne nos
quoqtie Itujusniodi periculis tuccuiubaimis, inio
mentis agrura omrti uoxa purgemus, Sic enim
meniibusnostris cullurara sicul pluviain maliilinam
ac scrotinam infundemue; sio catorem qui e sole
Πηίΐ» lacrytnis nostris nkitigabimits. I l i n c , - έπισπώμενοι, κ»1 τήν άπό τοϋ ηλίου της δικαιοσύνης
sicnL a^or fecundu*, Πιΰ bencdictionis compoies
e i i m u i , virtulu.n noblratum fructum, sinoii cenlu-
Κεφ. Η', στίχ «'· *E£i\M)er ό σαείρων τον σχ&
patt χ . τ . λ.
Μχήτον ΪΙαφΧαγότωτ. "Ορ* μήπως ή τοίς π $ -
τ6 θείον βπipμa διαρπαγ^, ε?τουν έναποσ6εσθ|5 σου
της καρδίας ή θρυαλλίς- ή ήλιακψ καύσωνι, βίτουν
έμπυρίοις πάθεσι κα\ ένδομυχοΰσι πιεσμοίς, ή ζ ω ­
τική ένα,τοξηρανθ^ σοι ίκμάς * ή μήπως ώς,^άμνοις
τ:σ\ κα\ άκάνθαις ταίς ποικίλαις μερίμναις χιΧ
φροντίσί του σώματος το θεΐόν σοι τοϋτο σπέρμα
του φόβου Κυρίου κα\ της πίστεως έναποπνιγεν,
άχαρπον κα\άδόκιμον άπελέγξη τψ γεωργψ-
Νικήτσυ, τον καϊ 4«&'£,Φυλαττώμεθα τοίνυν κα\
ήμεϊς μηοεμιφ τούτων κινδύνευσα*, των αποπτώσεων,
άλλ' άναχαΟαίρωμεν πάσης έπηρείας τοιαύτης , της
διανοίας τήν άρουραν " κα\ ύετδν πρώϊμον καϊ δψιμον
τήν ποικίλην τοϋ πνεύματος διδιχήν ταίς μελέταις
σύμμετρο ν θέρμην ανακαλούμενοι δάκρυσιν, οία καλή
και αγαθή γή, της άπδ του θεοΰ ευλογίας έπιτυγχά-
Β77 Ι Ν CAHMINA ARCANA G R E G O R U T H E O L . 578
νοιμεν * είκα: μή iv εκατόν, άλλ*έν εςήκοντα, ήγουν Α plum, at saliem scxageslmum iricesimumvo red-
έν τριάκοντα, τΛν καρπών αποδίδοντες τών αρε­ detulo.
τών.
Κεφ. ΙΗ', στ£χ. κδ\ 7£ώτ-W ανπΗ· <5 '/ησον^ Cap. XVIH, vcrs. 24. Videu$ auiem Jesus ilium
xspiAvxor γετόμετογ* κ. τ· λ. trisiem factuin, elc.
iV<«t)r<w roD ΠαφΛαγόννς. Καρδιακή γαρ διαθέ­ Kketas Paptlagvnis. Anima qua? eimul cum corde
σει τφ άργ»ρ£φ προβπβπερονημένηςαύτφ της ψυχής, auruitt silil ekjne uniie dediu e*t, non siue magno
xx£ τινα τρόπον προσκολλημένη;, xaUv γενομένης laborc inde diveltitur. Sic eliam corporis niembra
έπΙ αύτψ, ο6κ έβούλετ© ευχερώς τοϋ φιλουμένου δια- liaud ampulatitur, quin l o i i eorumdem cuaJuuaiio
σπ&σΟαι, εί μη μετά μείζονος πόνου* ώιπερ και με* penitus solvattir.
λών σώματος βιαίως άφαίρεσις γίνεται διαιρούμενης
ϊυμφυΐας.

ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ KYPOY ΝΙΚΗΤΑ

ΕΠΙΙΚΟΠΟΥ ΔΑΛνΐϊΡΩΝ

ΕΣΗΓΗΣΙΣ ΤΩΝ ΕΠΩΝ Τ Ο Γ Μ Ε Γ Α Λ Ο Υ ΙΤΙΙΓΟΡΙΟΤ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΤ.

DOMINl NICET^E PHILOSOPHI

. EPISCOPl DADYBROftUU

EXEGESIS CARMINUM ARCANORDM MAGM GREGORII THEOLOGI

DPOOIMION. β PRO0EMIUM (α).

Ot μεν παρ "Ελλησι φιλοσοφώτατοί είναι εξάντες
1
Qui apuil Grsccos pliilosophiae el ratiocinationts
%αΧ λογιώτατοι, ήνίκα αν ταΐς ύπερ τδ βλεπόμενον fKTiLtssimi esse piitant» quando in speculaiionibus
καΐ την αΓσΟησιν θ&ωρίαις επιβαίνοντες φυσιολογίας ile visu ei sensatione aggredientos <iiiaindam ptiy—
τίνος ή θεολογίας ώς -αύτψ... νυν επελαμβάνοντο, siulogiam aui Uieologiam ul ilti . . . nonc inciirre*
πλίίους δτι μάλιστα βίβλους έπετείνοντο ώς άν αυ­ banl ptures quam maxime libros protendebanl :
-

τοί της κατ' αύτοΰς εντρυφώντας πολυνοίας κα\ iia ui ipsi inlra se de sapienlia ei speculatione aua
θεωρίας, κα\ τοΤς έγγίζουσι δέ αυτοί; της άπδ τών glorijiaes, bis qui ad ipsos acceUunt suarum de-
θεωρημάτων μεταδιδοϊεν ωφελείας αλλ* ουδέν τοσ­ iitousiraiionum utiliiaicm coinniunicenl; sed m i -
1

ούτον εϊς οικοδομών καΐ κατόρθωσιν της τε Ιδίας niiue taitluui ad efformalioneui et direclionem
αυτών διανοίας xal της τών μαθητευομένων... φιλο­ sui ipsoruni ei discipulomm conscienliae . . . pbi*
σοφείν εδοκίμασαν, δσον είς βλάβην... της δντως losopliari sibi proposucrunt, quantum ad perver-
άληβογνωσίας οΥ άμαρτίαν... επειδή γαρ τήν πάσης sioitem vencet reciae cognitionis ptopter culpam...
σοφίας καΐ.., «ηγήν κατ' αρχήν είς τους περ\ τών Ououhim eiiim omnis sapieiitisefontem a principio
δντων γινομένων λίγους προκατεβάλλοντο, οΰδ* έπχ- in scrmoitibus dc eniibus exsisleniibusinstiiuerunt,
γνώναι... καΐ οδτως εν aOtfj xal δι* αυτών προς πα"- C nou cognoscere et ila in ipsa et per illa ad
σαν άληθογνωσίαν όδηγείαθαι καΐ κατε... χατηξίω- omnem veram cognilionem perduoi et . . . seslima-
σαν δ'.ά τοΰτο ο&τε περί άρχων, ουτε περι τών μετά veruiit. Ideo oeque circa principia, neque circa
τα; άρχά;» ούτε περ\ τοΰ τών γινομένων τέλους res qux principiis succediint, neque circa entiuin
άςιέλογον ή άξιόθεον τι φιλοσοφήσάντες άπελέγχον- iipem aliquid rationabile vel probabilc pliiloao-
ται' δθεν της μιάς χοΧ μόνης του δντως δντος θεοϋ pbari itiventunlur. Uude sola et nnica Dei veH)
σοφίας κα\ αληθείας διαμαρτοντες , μυρίαις δόξαις exsisteiitis sapienlta et verilate careiiles, mul-
ΧΛ\ πλάναις κα\ έναντι4τησι προς τε εαυτούς καΐ tis opiiiionibus «i crroribus et Cuntradiciiontbua
αλλήλους διενεχθέντες. άπεδοκιμάσθησαν ουτε τοΐς vum scipsis et euai aliis dgiiali, reprobaii sunl in
περί βϊοΰ λόγοις συμβαίνοντες {πώς γαρ κα\ £μελ- acrinonibus ctrca Deuinnon coitvcuieuics:qutimodo
λον οί μή παρ* αύτοϋ-περι αύτοϋ μυουμενοί, τό παν cniiu evcnire dcbotial his i\u\ non ab illo de ilto

( α ) Mai, Spicileq* Rom* V 397. ex codice Vali-

f

canu t|ui, uipoie ex anliquiore Sforliano des<Ti-

plus, Ucunie aiiqaoi laborat, propler vcleris excui-
ReJblimus
laris~damna. D-osi \H>C prooeiniuniiu Cdiniaentario
iceUe quod posi Gro^orii Naziaiizmii canniita
(loiu,WWUI). EWT.
571 NICETU PAPHLAfiONlS . - - 5βΟ
edoeti.iit emni re snis propriis cogiutionibtts ee χ δέ το?ς ιδίοις ιπιτρέψαντε; λογισμοί;;), ουτ* βλ των
ptTmiltehamTneque de liis quae ad Deum attiMnt χαρά θεου γινομένων σύμφωνον χα\ έττώτά λογον
< oncord-m ei flrmum sermonem et dclermioalum χαίώρισμένον φιλαλήθως διεπονήσαντο.
per verilalis tmoifm tlurubrad eariU
Quamobrem cerie sapienter «1 recia snpemala* Διδδή σαφώς τβ χβΛ άγ«βο*ρε*άς ΰπερουσίως 4
ratiier soficnwrtunle Dci PaXrw Verbam.atindignos ύχερούιηος του βεον Οατρος Λάγβς, ώς αναξίους
lide et insauos faolua illoe caae argmit ei conlem- πίσχεω; χα\ μεματαΕωμεΝ»*>ί*ύτονς Ιξελέγχων, xat
ptibilea, bomoqtte per patcrni Spirilus in parisatmafft έξονδενωχώς, άνδρωΜς t t δίά τής του «άτριχου
Mariam obumbrationcm, ct aine ptcealo litntianaei Πνεύματος έιΛ τήν ΰ*4ραγνον Μαριάμ ίιτελεόσεω;,
ing ressns vilam, e^nnoniliut qux ad anam el s#iai* %α\ χωρίς αμαρτίας -Λν *νβρώ«ινον ύπελΟων βίον,
iu Trintiate dmitam hierarchiaro aliinebaiii, rete- λ4γ«ς μεν τά irtpV τής μιας χαΛ μονής τριαδικής
lavil ; quae aulem in ipso Gebant aiil facta erant θεαρχίας διηγγελκω^ · τά τ» *ερ\ των 6** αυτοί} γε­
siniilibus verbis ac propbetae patcfecil; et qoae de γονότων, ή γινομένων ομολόγως τφ λέγω' xal τοίς
$uo fine eranl grandibua el digttis sermonibas re- χροφήταις άνηγγελχώς* τα· t t *tpt του τέλονς α$-
ria» et inlelligenies aureseducuU; operibui aai«*m τοδ μεγαλόπρεπώ: χα\ άξιοχρεπώς χαΐ- συν-
ornnlbns et diviais sigiirt *θοβ sermonres eeaftnoa- Β*ιτ«ϊς 4νη^*βς dwAj" ttfttftk n&m xa\ σημείοις
γίΐ ct fidem adepins c&t, iUqne stiilfain omiiem έξιοβέοις Ιπισφραγίσας *ους αύτοϋ λογούς χα\
k

mundi «^pienitatn cuui manifMlasset -quantam ·ΧΜ*άμ*ν6ς, χαΐ μωράν Λ τω χασαν xrjy χοσμιχήν
poursi atiquis por crucem et aepuliuram et resurre- σοφίαν άποφήνας, δποση τις 5 t i σταυρού χαι ταφής
ciitmem» ad Palrero a quo exitit, et ad propriarn χα\ αναστάσεως» πρ6ς τϊΝ Bttrips/παρ* ou λξίλήλυ·
gluriam ascendii ; suum tero io locum ejutdeni Οεν, χα\ τήν Ιδίαν λνανηλθ& Μξαν * έαυτου αντ­
naiur» Spiriltim famulls sais initlene, per omnee v
άλλαγμα το συμφυές Πνεύμα τοίς οίχείονς παρεχό-
q*\ cunelis generaiioinbus aurgent, servos stios, μκνο; δια των i ^ ' , έκαστης γβνεας έξεγειρομέ-
tanctaa et arcanas de Oea revelnlonae tt aa- νωναδτοί dtpax*vt£vv t l t ί«ροχρυφ£ους θκο^ημο-
pienli« v«riuies et magniflcentias diffundii. Vi- σύνας χαΐ άληδοσοφΕας αύτοϋ χαΐ μεγαλουργός
1

dentur quideni diver&ae quaedam essc et muhifor* αναφέρει * βοχοΰσι μλν οδν cotx&at τινές elvac χα\
mee, forusse.etiam contradici quaedam repataren- coXua^cScI^, Ισως &4 «οτβ «ai ivavnoOaQaC τίνες
tor a quibindam, dc Deo docirinae, qnx pcr 6πονοη6κ(έν τιστν, αί τ« 8ta προφητών χα\ άπζοτχόη
pro|iti€ta8 ct ajwstolos et bosqai seculi sunt plures λων xa\ των Ιφεξης διδασχαλων αγίων πλβίων άνα-
sancU>8 doctores iustiiuUe suiil : ne una quidem ταττόμεναι &«^γορίαι* ούδίμία δΐ παρά τοϊς τήν
apud illoe qui ve^atU gtoHaut MNiuiiliani occurril άληθη δόξαν κρβσβϊΰόυσιν ϊναντιότης* -χδσαι ηαρ
coftfradieti**
j i _ . r - Omnes
Λ enue a Dee- iiwpiraue ilieo-- iii 0tjicvrx}<rtoi 6^Χογ Ια ι 5τ*{ξέν^ς χαΐ του αίιτοΰ
f

\o%m, e i uoo «t ejue aancio Spirk* principium αγίου Ηνβάματο; τήν 4ρχήν άφορμώρκναι, χα\ icpo^
MMniientea, cl ad «raifi verffatia pfO|teaitom Ινα τον τ% λλ^βΐ^α; σ*ο#δν βυντεινόμίναι, συμ-
teataMca, oeiKMxlea a«<m» ei eunr aTilft consoiue φωνοί Tt «ρος Ιαοτ^ς %Λ\ άλλήλαις ομΛογοι* ΤαΤς
ewe «tobeat; vtterlbua qnoqae Scriplaris nor» U ϋαλαταΐς ΓροτφαΤς'αΙ Ι(αινα\ βυν«ΐ^μ£ναι at τ« ν

lnwquuntttf etteterw notfi consenHtmt^ el nnttara Παλααα\ σΟνψβούσΦΐ ταίς Καινοίς» χ*\ μηδτμίαν τοί<
ftrwnltiibtMgcftsti pnediiis roniradictiortem praebeflt; γ» νουν ϊ/ούστν Ivavttuoiv ύποφαίνουσαι · κλήν d
ttiM qtri*. a%> aiii* tlieotogi* dicium, aliis aitribneril; τις το « ρ · αίλολς των ήίολογων ^tjrtv, Αλλοις
qood aptnf propH^M o*seafe et «nigmaUce (H- & παρεΒέν·* χαΛ ndpi τοις τεροφήτάτς ασαφώς 4)
ctetn eet prwpterteintnia, clare et ain« ainlrigai- βώκγματωδως είρημένον βιά τον χαιρον, σαφώ; II
tate ptr evawRCftsras dicatur; avt, ad tnec quoqoe, χαι άνοΜέχαλυμμ^νως δια των ευαγγελιστών- % προς
nisl quid «oftcfee et raptife apttd apostofoi dfcram, τνότοις tti» «I το «Τονητμημένως xat γοργώς διά
•spticaiie, avnpHs et diffesrs verbis pef Eedesiai Των αποστόλων, ανήπλωμίνως & xal πολυμβρώς
«diicaiUmein a dodorlfrtts tractatHm «il. D διετ^δίχώς «ρος τήν ΰίχοδομήν της Έχ,χλησίας ύπο
TaW ttiatrxdQuDY εζϊργα^μενον.
Si qiri« igftar ufta dhe«rdaitUiif) ia sacritf L i l » - Κ τις ο3ν τά TotaOta διαφωνίαν των Ιερών Λογίων
ria irpitUvmt, omnino Hte long« a verifati» pro.** Λπολογίζοιτο, παντάπααην δ τοιούτος τοΰ της άλη-
pea4te detfidh. No^crgo diatofdantia qtfrdam atff ίεΓας «6β£ω itCitrci σχοπου * οΟχουν διαφωνία τις J)
commActH» inesl in veriutis theotogis circa siiD- έναντίωβις τοΤς άληβινοΤς βεόλδγοις περί τον απλοΰ'
plnc et oiMmTerHatis vferbmn, attt «d invicem r %α\ ivo< τής αληθείας >5γο^, 1| προς αλλήλους, χαθά-
qu««k«din«d*m Ία pliitosopbis extfanola t%sc de- «£p τοϊς των θύραθεν φιλοσόφοις παρίσταται* άε\
r

toonatnU*r; aemper etriin qui imlus t>omini auot γ-ijrp ot του £νο< βντες Κυρίου της άληβιίας Πνεύμα­
wriuiis «pirHttt m f t pnfidceessortbon in iWe et τος, τβΐς άύτών πρεσίυτέροις τζ πίστβι χα\ τ^ εύσε-
pietate cea ptiHbma et dudbtra aois post ChHsiuut βεία ώς πατράσιν εαυτών χα\ χα^ηγηταΐς, μετα τον
(

d«v<v*e inhamirtea, ef Atorara gntiiam Η sapif niiam Χριστδν, ιΰλαβώς Ιφε«ΰμενοι, xal τούτων τήν χάριν
ad ee aiklucenlak, el si qvid necease eat vel aliud a xal τήν σοφίαν είς εαυτούς έπισπώμενοι, χα\ εΓ τι
ae adjicl, non slbi aed patribiu prudenter referen- προσυεΐναι δεον παρ* εαυτών, χα\ τοΰτο, οΰχ ΙαυτοΙς*,
tet, meritci Pairuns laodi* bacredet ti ipsi exbibeo- άλλα τοις Πατρέσιν βυγνωμσνως αναφερόντες, άξ(ως>
581 IN CARMINA ARCANA GRBGOMI THEOL 5»
twv βατρικύν ευλογιών κληρονόμοι κα\ αύτο\ Α <°r. Itteo et uos qui his omitlbas posteriore* **
πατβδείκνυνται. Διδ κα\ ημείς ol πάντων fύπατοι longe wiwjres ad virum s«i>er omnes xelcres et
κα\ μικρότεροι, προς τδν υπέρ πόντος τους πρεσβυ- doctorcs nobis honoraium Gregoriuin Theologom
τέρους και διδασκάλους τετιμημένον ήμϊν Γρηγόριον Hieniem noftlrant applicavimt», »1 t>a anirat nostri
τι* θεολόγον τοννβΰν έπερείδοντες,ώς της ημετέρας deccta, el lanquam abtmdamhi* tx illius librie
χαθηγεμόνα φυν^ς, xa\ ώς περΐΟΰΛέρως 1% των * tbeerogicis refecti, in paucfe qttibusdam inier iiliiie
α&του θεολογιών οίκοοομούμενοι, όλέγους τινάς έκ sermones siyle el intelUgenlta diffidles , certe divi-
των «ντον δυσφράστων καΐ δυσθεώρητων λόγων, ήτοι nos laraen sermooes, loca arcana magie et nwllis
θεοφράατων έπων, τά άπο£(&ητότερα κα\ τοΖς πολ­ impervia per exegesim explanavimus; simul divi-
λοίς άνβπίοπτα είς εξήγηαιν προϋθήκαμεν έαυτοίς - num Palrem sacra mcmoria bonoraiites, simutqtie
ομοϋ μεν τον θείον Οατέρα ταϊς ΙεραΙς τιμωντες ' ad iliius Dei sapienLia plenain mcntem, propriant
μνημοαύναις, όμου δέ καΐ προς τον εκείνον θεόαοφον per interprcUtionem oraiionis necessario applican-
νουν τον οίχεΐον διά της ερμηνείας της Ιέξεω; £ξ lee et iniendentes no&lram nieniem , eui vere l e -
ανάγκης πα pcvcfράντες ή παρεκτείναντες νουν, el merariwn fuertt eueceptum : et per Iioc ad am*
καΐ Αληθώςτδ εγχείρημα τολμηρών* χα\ δι* αύτον plitudinem cognilionis secundum illum veriiatk
προς τδ πλάτο; της ταχ' αντδν άληθογνωαίας κατ- Β direcli, we aliis discipulis non parvam forte olili*
ευθυνόμενοι, ©δτω δ* αν κα\ άλλοις των πεπαιδεν- u t e n per tbeologicorum dognuiam exegefiim pro-
μίνων «6 μικράν ί$ως τήν ώφέλειαν δια τ^ς των curabimus. Proponitur auiem nobit primus iermo
·ε*Λσγικων δογμάτων εξηγήσβως. προξενήσοιμεν. ad diftquisilionem Dt principiit.
Πρόκειται & πρώτον ήμίν £πος είς Ιπίαχεψιν P fli l

01 τής κοσμικής αοφίας τήν άκροτάτην καταλα*
βεϊν κβπκΜόμενοί ««ριωπήν, τιάντα τα Κντα κα\ τά
γινόμενα είς τρεϊ; τάς χυριωτάτας χα\ πρωτίατας
αΙτίας χα\ αρχάς αναφερόντες εκκορυφοΰνται ·
ταύτας δε νουν, χα\ δλην, κα\ είδος καλούντες, συν*
άναρχου; κ*Λ ανναιτίους των πάντων ύ7ΐοτ(9εντα&,
κατ ούδιμνίς τρόπον εννοίας ή αρχήν ή τέλος δεδέ-
1
ξεα^αι πωποτε δυναμένας ή δννησομ^νας - τον νουν
μεν χαΐ βεον χατωνομάκασιν, ώ; διά πάντων χω-
ρουντα καΙ καταθεώμενον τά πάντα * υλην δέ φααι
ν o i n n i i comnkOYentem; maleriam vero dicunt eonrm
των καλουμένων στοιχείων τήν τετρακτΰν* τίρος δλ
xal πέμπτον έτι σώμα τ6 ονράνιον· είδος δΙ τήν-
iStorpoxov έκάατου χα\ ευμκληρωτιχήν της οάαίας
Ιδιότητα, ήν oi μεν ούοιώδη ποιότητα, οέ δε Ιδέαν
ώνομαχααι · τρείς «3ν ταύτας των όντων xaV των
γινομένων αιτίας οννανάρχονς άε\ έατωοας κα\ συν*
αΤδίον;, μήτ' αρχήν μήτε τέλος έχουσας δι^ρημένως
καθ* Ιβυτάς Ιεωρεΐοθαι διορ({οονιν* Ι ξ . ών £κ
«κητικου ύλιχοΰ τε κα\ (δικού αιτίου, ανθρώπους
τε χαι ζώα πάντα, κα\ τά l«V μέρους φυτά πάντα,.
Qm mundanae sapientiae summam acdpert prte-
fiuiiionlcognitlonein, omnia enlia et creata ad Iree
prineipales et primarias cansas seu principia reie-
renles enumeranl; has vocaat raentem, matcriam,
ei ftpeeiem, quas communia principia et fowrauues
causas oruaiiim snpponurrt, cum Dolloqui concipi
qut^al tuodo, aut pnncipium aul ftfte» accipere
unqnam possunl ani poterant. Meniem quidem
Deum appellaverunt, ut per dmnia difiusuin, et
quae vocaiiiar eleuieoia, quat«rnitaiem; quintum
aatetn adjicilur corpu» co&lesie : gpeciem deniquo
proprian forraam cujuwjue et perfcctan atibetan-
l i s proprieutem, quam subaUfitialem qoaliuteat
alii, alii iaeam nomloavenrni« Tres igiiwr Ulaa eo^
tiom et creatororo catr&ts eoprincipaies, setnper
CK^isteiiles et coaetemas, neqtie principium neque
ilotn habentet d?siin«te per se demooatrari expo-
h o n t ; e qiubu» suut ex acliva nateria el propria
can8a bomiuee el animalla cuncia, et parliculairs
f

Λλλοτε άλλα διά γενέσεως είς τον κόαμον άε\ παρ^
αγόμενα, κα\ διά φθοράς άποιχόμενα, κατά συντυχι-
κήν τ^να κα\ άπειρον κοΑ aofurcovix διαδοχές άν«·
χύκληε^ν* όντως άνάρχως xaX άτελεντήτως ες to
διηνεκές άποτελείσβα:· Τοεαότη μ^ν ή των *h;|3t]40-
φων μίαταιότης, ώ ; «V Λίγων οπομν9]ααη, άξια τψ
δντι τ η ; αότών άΐεότητος αναρχίας τε και αταξίας
υποτιθεμένη * καΙ τ§ άρχηγικωτάτ*] των δλων άρχί)
κα\ αίτΙα το άνίδβον αίαχος τήν δλην-, και το άνυπό-
ατατον είδος όμοσθβνως αε\ «υνυπάρχειν δογματέ-
ζουία'ων της παραλογοο ματαιοαοφίας το αϊϊχιστον
κα\ παράλογον ίχανώς τοζ; θεολόγοις έξεληλεγμενον
παρέντες ημείς x j του μεγάλου θώμ&θα Γρηγορίαυ
άληθοοοφία, κ. τ. 2.
ftmncs ulaniae. d aliuude atia per produclioneitt in
munduiu aeiaper i u d u c u , ei per deslnaciJOtttm
coosampla, secamhrai fortuiiaio qvamdam» iafiM»
tan ct HlimiUtaA circtilarem MCceMlongm; i u
abeque prktetpio et flne in conUntrani perOcioniur.
Talis quiifem e&i korum euperbortim insania, UL
paucis Dieinorem, ilti qui est dipni attribuens
ailieistx eontm anarcbiae et confusionis; el supreiuo
omnium principio et cauaae per. · · conluairliam
materiam, et MHC wbsiantia epeclein pari Virtoie
BPiuper coneociari ddgihitirans; quorumfetollaesa-
pieniiae lurptiudinem e( stultiliam merito tbeologis
cpndemaafeaA\ linqueni», noa ad veram iitagni
Gregorii aapientiam iacotubaintfs, etc
 ΑΝΝΟ ΟΟΜΙΝΊ DCCCXGI.

NICETAS BYZANTINUS.
MONITUM EDITOUUM.

Circa aBlatera Nicelro Byzantini parum consentiunt q u i scriptorura ecclesiaslicorum

historiam enarrarunt. D. Cellier eum iloruisse putat post medium sfficulum x n ; sed id i n -
consultoscri|Tsit. Allatius, qucm sequitur Maius, t u r a a d flnem saeculi ix floruisse asserit, et
quarovis suam senteniiam nullo argumcnto conflrmet, a veritate tatnen non aberral.
Duo tantuin supersuul Nicette Byzantini opera,qufle excertis notis intrinsecis ad hanc «eta-
tem referri debent; adeo ut uairum sit, tot viros oculatos q u i de aBtate NiceUBdisputarunt,
cas noi) perspexisse.
I n Refutalione eptstoto p r i n c i p i s Armenife et Apologia concilii Chalcedonensis, eam fere
agilat controversiau^quam Photius i n scriptis suis -ad Armenos tractat. Refellit epistolam
principis Acmeniaj. cujus verba singillalim r e c i t a t ; quee quidem epistola a l i b i exstare non
inemini, sed ccriptaro fuisse ex hisloriis Armemsa narrat doctissiums Serpos (o). Adeo u t
omnitio verisimile sit p r i n c i p e m Armeni® quera Nicetas refutat, i l l u m ipsuiuesse Asutiwn
ycl Aschodum, ad quem Photius sibi scribendum esse existimavil (fc).
Id vel inde colligi potest, quod Basilius Macedo pacero conclusit cum Aschod, rege A r -
fneniae, quem ditectissimum suum filium appellabat, u l narral Joannes Catholicos, celebcr
Armeniffi historicus (c). A l Nicetas pariler p r i n c i p c m Armeiiiao, quem refellit, noroine filii
dikciissimi appellat, sive n o m i n e i m p e r a t o n s Constarttinopolitani scripserit, sive, quod ve-
rosimilius, tanquam episcopus Ascotuui fllium i n Christo nominaverit. Porro Basilius
M a c e d o o b i i l anao 880, Aschod vero, anno 889. Refutatio ergo Nicetfieanle illaca aetateniin
p u b l i c a m l u c e m prodiit.
Nec recentiora sunt opuscula quae Nicetas Byzantinus scripsit conlra Mahometanos. Quam-
yis e q i m n u l l a nota temporis i n capite i i b r i appareat, occurrit tainen inira confutatio epi-
stolce $ecundm ab Agarenis missce ad Michaelefn tmperatorem, Theophili filium. Aiqm agilur
hic de Hichaele I I I q u i anoo 836 natus est, et a n . 8<>7a Basilio Macedone trucidntus est.
Epistola illa secunda s c r i p U est ergo ante annum 867, nec d i u post a Xiceta confutala,
ssquidem de ea ioquitur quasi recenter scripta. Prfflterea ab initio suramis laudibus
extollit inaperatorem cujus jussu se l i b r u m illura exarare declarat; qu© laudes znaximead
astatem Basilii conveoire videntur, vel ad initia regai Leonia Sapientis q u i anno 886 p a l r i
Basifro successit.
Falsp i g i l u r N i c e t » opera recenserentur inter scripta s e c u l i x i (d) vel xu^e), elsi et
illis ceiattyus Gresci curo A r m e n i s f l e riogmatibus fidei disputaverint, sed prorsus collocanda
erant inter nionumenta exetintis sacculi i x ; quod nemo hactenus demooslraviL
Postquam Allatius j n sua Greecia orthodoxa (β asseruisset, Nicetam B j z a n t i n u m a Niceta
Dayide non esse d i s l i n g u e n d u m , quin opinionis siwe momenla exponerel, postea tamen
u b i de Nicetarum scriplis « x tndustria disseril ( 9 ) , duos esse audores distinctos affirmat.
Allaliuui sive ailirmanlefn sive neganlem i d e m i l a t e m ulriusque auctoris ctece et candide
sequUur c a r d . H a i . Nobis autem iQnge verosimilior videlur secunda opinio, non l a n l u m
ideo quod scribendi fatio uthosque diversa sit, sed etiam quia Nicelas David ePaphlagonia
oriundus, Nicetas vero pbilosopbus Consiantinopoli natus esse videlur. De iis penes doclos
j u d i c i u m esto. J-B. M .

ία) V i d . Comptndio storico di Mcmorie chrouolo- t o r i e n ) , pag. 12G, Parts 1841* v

giche toncerntnit ta refigione e la morate della na- (d)lfhtoiredArminie de Matthieu d'Edes$e. i r n -

tione Armenu. Opera del marcheie Giovanni di d n i i e par B u l a u f i e r , p a r t . 11, chap. U3, p . 4S5, Paris
Serpo$ Τ . ΙΪ, p. 44. Veiiezia 1786. N o t a i , episto- i8*>8 u b i Matllneus Edess^nus n a r r a l quomoilo
v

i a m quam Ascliod I Constanlinopolim m i s i l , s c r i - Kakig Ascoti iilius, temporc I)i:cac iinperaloris, i i l

p l a m fuls&e ab Isaaco M r i i d , doclore fcrocis i n - esi i n t c r an. 4059 et 40υ7, C o n s u n l i n o p o l i p r o Ar-
doli», <jui ex odio suo erga Graccos multa incongrue meriis d i s p u t a v i t , c t Griecis salislV^it.
dixjt t e i sfc N i e c u s , u i c o n j i c i m u s c u m r c -
t
(c) Cortferantar disputiitiones T h e o r i a n i .
fcltendi ansam prsebuit. {() Gr&cice orthod. t . I i n n o t i i , ad calcem
. ( f r ) V i d . Opcra P l i o l i i , l . I I p . 714, Patrotog.
f v o l u n u n i s , u b i l c c i o r e m r e n u i i i t ad Disquisiiioncm
ttwc. I.Cll. suani, postea edcndatn, Oe Nicctis,
ic) Histoirc dWrmtiw par lean Catftolico* (Πιίβ- {(j) A p u d M a i Sova hibt. Pair., u V I , p. 9 .
 ΜΓ' NICETAS BVZANTINUS. - ΝΟΪΙΤΙΛ. 58G

DE SCRIPTIS NICET^E ΒΥΖλΝΤΙΝΙ.

(Ex Leonis Allaiii Dialriba de Nkelis, ap. Maium, Bibtioih. nov. Patr.tom. V I , pari. n , |>. 8).

Habetqr: Νικήτα Βυζαντίου φύ.οζόφον Ικθεσις κατασκευαστική μετ* αποδείξεως τοΰ Χριστιανικού δόγ­
ματος, Ικ κοινών εννοιών, κα\ διαλεκτικής μεθόδου, xafc φυσικών επιχειρημάτων» καίσυλλογιστικής π ο - '
λυτεχνίας προαγόμενη · κα\ άντί£ £ησις της σταλείσης επιστολής έκ των 'Λγαρηνών πρδς Μιχαήλ βασι­
λέα υΐον Θεοφίλου, έπ\ διαβολή της των Χριστιανών πίστεως · Nicetce byzunfini philotopki expositio confir-
man$ cum demonsiratione Chrhlianum dogma ex communibus notionibu$, el diatectica methoda ei natura- f

libut argumeutti, * l arlifoio sytlogi&tico producla. El confutalio epittolm ab Aqarenhad Michuelem tm-
peratortm, TheophUi( non TbeopbyJacii, ul Possevinus et Epitomaiorcs Gisnerlani verlunt) fiti&m, ^
miis&y qua Chrittianam Hdem calumniabantur. Ρ . : Δυσθήρατον τι χρήμα αλήθεια, κα\ τούς γε λίαν όξυ-
ωποΰντας.
Aliusest ejusd&n Iractatus : ΆντΕ^ησις, κα\ ανατροπή της δευτέρας επιστολής της σταλείσης παρα τών
Άγαρηνών προς Μιχαήλ βασιλέα υΐδν Θεοφίλου, Ιπ\ διαβολή ι ή ς τών Χριστιανών π'.στεω; * Confutalio ei
tverth tecund&epUtuUe ab Agarenii ad Michaeiem imperalorem Theophitifitiummusft, qua frdem Chrittia.iam
cutumniabatUur. Ρ . : Έβουλόμην, ώ φίλος, τον iwpl πίστεως ημών, του Χριστιανοκοΰ λέγω δόγματα:,
λογον.
1
* Teriiu» est: Ανατροπή της παρά τοΰ "Αρα6ο; Μωάμεθ γραφείσης βίβλου iv χεφαλαίοις λ • Refulatio
hbri ab Arabe Mohameio conteripti, capitibus, ttiginta. Ρ. : Μεγάλων καΐ τών υπέρ ημάς αξίων ύπαρ
χόντων Hos iractatus conlra Agarenus dicuai asservari in bibliotheca Yaticana Possevinus, et Ept-
toroatores (α)·
EsL prxterea pro synodo Chalcedonensi advcrsus epiatolam Arraeni.fi regis, qua ille dictam synodunt
lixre&eos incu&are veritiu non fuerat : Νικήτα Βυζαντίου φιλοσόφου κα\ διδασκάλου Ελεγχο; κα\ ανατροπή
της σταλείσης επιστολής εκ τοΰ άρχοντος της Αρμενίας, ίπ\ διαβολή της Ορθοδόξου ημών πίστεως, χοΛ
Αγίας καΐ οικουμενικής τετάρτης συνόδου, εξ επιτροπής τοΰ φιλοχρίστου καί ευσεβέστατου βασιλέως
ημών. Έγράφη 81 προς τον άρχοντα έκ προσώπου τοΰ πατριάρχου* flieeta Bgzantini pkiloiophi etdociorhre-
(utaiio epntolce at> Armeniw principe mmx % qua invidiote (idemnottram orthodoxam,et tanctam atqueacu-
menicam quartam tynodum cnmttatnr, jattu Chruii amautit et piittimi noslri imperatorU. Scripta etl
ud prineipem et pairiarcham iuducit toquentem. Epistolam lianc doclis&iuiain tuto argunieniorura copia
t

ei vi» tum 6enieuliarum graviiate, el sanclorum Pairum aucioriialibua. referiUsimam, et vere auream,
iion passus inter meae liuerarlae uupelleclilis latebras diuiius immorarl, L»iinital« donaiain, edl curavi
iu primo i^mo scripiorum £r<ecim ortkodoxw bic Roina; lypis sacrae CongregationU de fide propaganda
anno 1652, in 4, Grace et Laline.
Rjusdem etiam sunt : Προλεγόμενα, χα\ έξήγησις τών πέντε φωνών * Prolegomena et expo&itio quinque
trOcitm. Ρ * : Μέλλοντες συν θ ε φ άρχεσθαι. Ια bibliolbecis Iialicis.

(α\ Mirari liccl, magnum AUalium, loqui · nunc Α
aiieua potius notilia, quam fx piopria. Alqui
^odex Vaticauu& DCLXXXI, qui HU Nicelas Byzan-
lini adversus Mohaiuetum Agarenosque opera cou-
1
linet, jamdiu exsUlat anle Allaiiuio in bibiioibeca
Vaiuana, utnosdiximusin iizcnova Pairnuibibl.T.
IV, part. i , p.52i, ubt laiuen nostra aliqua secuudum
liuiic Allatiidissenatiuiiem reiorinanda videntur. Ne-
qne enim liic liyiantirius Niceia^idera esi acNiceta»
Uavid ;quodcumiii calceiomi I Grcecia ortkedox<e
. ailinnasset Allalius, uosque eum seclali fueriinus,
nunc ideia al.ier &eaiit, einue &os ipsi obsequenter
rursus corisenlimus.— Idein Allalius iguoravit
eodicem Laitnum CCGXIV, qui pariler in biblio-
Itieca Vaticana jamdiu cislabat ; idcoquc neque
Nicelae Aqutleiensis episcnpi, neque nobilium ejus-
dem scriptorum meiniuit, qux nos« Deo labori-
bus nostns favenle, illinc deprompsimus, scilicei.
de ratione fidei^ de Spintus $ancti poietitia, et dt
divemis Ckri$to Domiao convenieutibui appetlatio-
nibtts. —Denique Allatius ituiiam facit nientiontin
Niceue episcopi Naupacli, quem pariier oiiiuiuo
igaorat Lequinius in Or. ck. Τ. I I , col. 198 aeq. ,
ubi scribit iilius urbis epiacopos.i Alqui ego iu
bibiioiheca Yalicana mauibus nou semel coutre-
ciavi DJS. ad qualuor Evangelia ei ad apostolorum
Actus coprosuin Gracura Nicetaa epiacopi Naupacii
comineiuariuin, quod egregium opuaaccurale posi-
ea descnbaui, ejusque aliquem sallera frucluiu
cum Ecdesia publice commuuicabo. Α. I I .

PATROL. G R . C V .
 NICET.E ΒΥΖΛΝΤίΝΙ

ΝΙΚΗΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΡΟΠΗ
ΤΠΣ ΣΤΛΛΕΙΣΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ ΕΚ ΤΟΥ ΛΡΧΟΝΤΟΣ ΤΗΣ ΑΡΜΕΝΙΑΣ
ΕΠΙ ΔΙΑΒΟΛίΙ ΤΗΣ ΟΡβΟΔΟΞΟΥ IfMON ΠΙΣΤΕΩΣ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΤΕΤΑΡΤΗΣ ΣΥΝΟΛΟΥ.
ΕΞ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΤΟΓ ΦΙΛΟΧΡΙΣΤΟΤ ΚΑΙ ΕΥΣΕΒΕΣΤΑΤΟΙ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΗΜΏΝ.
Έγράρη δέ αρός zor άρχοντα έχ προσώπου τον αατριάρχον*

NlGETiE ΒΥΖΑΝΤΙΝΙ
REFUTATiO ΕΤ EYERSIO

EPiSTOUE ΑΒ ARMENIJE PHINCIPE MISSJE

QV& INVIDIOSB FtDEM NOSTRAM QRTUODOXAM

E T SANCTAH E T OSCUMENICAM QUARTAM SYNOXWM CRIMINATUR

JUSSU

CHRISTI AMANTIS ET PUSSIMJ NOSTIU IMPERATORIS.

Scripta etl ad principem, ei patriarcham inducit loquenttm.

(Ei Leonie \LLA7\\ Greccia orthodoxa t. I , p . 665.)

1 . Cora Dei hiimantlate, et dhrinig judiciis , nce- Α α'. βεοΰ φιλανθρωπία, χαΐθείοις χρίμασι, xaX c&-
κοη piissimororo atque orlhoduiorum noslrorum μενεία τών πανευ«6ών xal ορθοδόξων ημών βασι-
imperaiorum benignitale supremam pooiiftcalus λέων, τον άρχι&ρατιχον fkd^ov τής βασιλίδος πόλεως
scdem regiuse urbium gubernare in roe receperim, πηδαλιουχεϊν αναδειγμένος, πάση σπουδή και προ-
orani studio animique alacrilule ralioniacompolem θυμίατδ λογικδν ποίμνιοντοΰ άρχιποίμενος ημών
grrgera ChrUlinoslrl, inter pastoree primarii, nli Χρίστου εννόμως διέπειν xal fiuOuvciv επείγομαι *
fas esi, regere dirigereque adniLor, et ul yires mi- xa\, ώς ή δύναμις έγχωρεί, xal λόγος εν ανοίξει του
ni&trant, et oraiio ϊιι oris apertione ab univeraorum στόματος παρ* του τών δλων χορηγείται, κα\ Otfot-
Bominosuggeriiur, divints saepenumero dogmalibus δογμασι χαταρτίζειν πυκνώς τούτο έσποόδακα, ώς Αν
iostruere conlendo, nczizaninrura saiori dsemoui in χώραν μή λάβη 6 τών ζιζανίων σπορευς διάβολος, χα\
aibcero acpurissimofrumenlo, vera scilicelreclaque τφ άδόλφ χαι καθαρωτάτω σίτω, τουτέστν τ}) etXt-
fide *Η docirina, supcrquamfirnia aiqueinconcussa κρινεΖ κα\ opOfl πίστε* και διδασκαλία, tv fj βεβαία
calholica el aposlolica Ecclesia fundaia est, lizanias, κχ\ ασάλευτος ή καθολική xa\ αποστολική Έκκλησ α
Iwereiicas nempcopiuiones disserainandi, «oxaraque εσπιχε, ζιζάνια, ήγοσν αίρετιχάς τινας εννοίας έπι-""
diviuogregi afferendi,tocus sil. Qttapropter ticeinon- σχειρη, καί τινας του θείου ποιμνίου καταλυμήνηται.
itulliaulamDominL iugrcesi, no&iroriunque arcano- Π Δ'.άτοι τοΰτο, et καί τίνες της αυλής Κυρίου Ιντδς
rura parlicipes facti, posie.i ab aliquibus tcraeraiiis γενόμενοι, χα\ του χαθ' ήμά*ς μυστηρίου μετασχεϊν
hominibus seducli, sivc ex ignorantia , sivc avita καταξιωβέντ*;, «!ta ύπΰ" τίνων elxaitov ανδρών κατα-
morosUale oppressi, non ita reclcexquisilatii veri- συρέντες, ή χα* ίξ 'άμα^ία;, ή κα\ εκ προγονικής
Ulis ralioncm, puramqucChrislianoruin scnienliam δυστροπίας χεκρατημένοι, χαι μή λίαν Ορθώς τον
pioiilentur, bos mincquidem consucta oris allocu- άκρν^ή λόγον της αληθείας κα\ καθαρός δόξης τών
lionecorrigerc^etin veritalis reeiique dugmalisnor- Χριστιανών πρεσβεύοντες τυγχάνο»ν« τούτους πή
«aconslabiliroincuinbimue, nunc vero eos.quos «b μ^ν τζ {κατά στόμα ομιλία έπανορΟοΰν, κα\ έπιβε·
longum locorum intervallum praescnles alloqui non βαιοϋν είς τον τής αληθείας χα\ του δρθου δόγματος
poMOtnns ,· pcr cpislulas conilrmare siudcmus, ot λόγονιε^θυμούμεΟα* πή δ* οΓς κατά πρόσωπον όμι-
5S9 RKFUTATIO EPISTOL.« REGIS ARMEXUi.
jLrtv, ώ ; π4££ω που βιεστώτες, έξχδυνατουμεν, τού- £
τουςίίά γραμμάτων £πιστΓ pifciv σπουδάζομεν' κα\
Απλώς είπείν, πάντα tov περιούσιον λαδν, χα\ το βα-
σίλίΐον ίεράτευμα χρημάτισαν Κυρίου» χαϊ δεομένους
ωφελεία; τής κρείττονος, ώς οΤδν τε, δδηγεϊν ήρ**;
έπάναγχβς. ΤουτΥ γαρ χρέο; άφωσιωμένον Αρχίί-
ρεϋσιν αεί χαθέστηχ*. Ταύτη tot διαθέσει ψυχής χαλ
πρδς τήν ευκλειαν του πβποθημένου ημών τέχνον,
χαϊ χρονιάς ήμϊν αγάπης προς* αυτδν καθισταμένη*,
50
111
*erbo exlricem universo populo accepto, ei re-
gio tacerdolio , quoJ fueral Doraini, necuon po-
tioris uiilitaiis iudigentl pro viribus viara commoQ-
sirare iieces&ariumeftt: hocetcoim semperest pro-
prium antistitum munus aique officium. Proplerea
lum inctiaauoneToluDtatis quaadgloriamnosiri de~
sideraLissiml fllii propendemus, iiira amorediulurno,
quoeUm prosequimur, plerisque ellam ad scripiio-
nem compelleniibus, visum esl salius propier ne-
v

κα\ πλείστων» ώς είκδς, προς το γράφει ν ήμϊν συν-
ωθούντων, Ιδοξε μ&λον δϊά το, ούχ ο!δ" δπως, Ικ
πολλού χρόνου tv τοί; τή* ' λ ρ μ ι νέας κλίμα σι δήγμα­
τος ούχ όρθοΰ έπεισρυέντοΐ χαϊ Ιπισκήψαντος, Σεβή­
ρου τίνος, ψημί, αίρεαιάρχου χοΛ τους έκχίσε πάντας
χαταλυμηναμένου προς τδ γραφειν παρορμηθήναι.
*ΟΘ*ν δή της ημετέρα; επιστολή; πολλαΐς Αποδβίξβαι β
scio qua ralionemulloabhinc tempore iareglonibus
A r m c n o r u i n dogma non recium, Severi cujuedam
Ijaeiesiarcli* jam per omnes ea* partes iutrodu-
i l u n i , quod deaftviens omnes Ibi habiiante» l u m -
mopere laedit, ad seHbendura >nimem appticarc,
ulinde noslra* epirtoLe plerieqtiedemongtraiionibat
uai qniboa qasaloeluj vos ad id, quod aequum est»
t

χρησάμ«νοι, Αν αϊ; θαττον προς τδ δέον χα\ ύμΑς reduci eiistlmo ΐ Η de novo veritaiem inculpaUe
«εισθήσεσθαι tWxouv, xat άναμυηθέντας τδ αληθές sinceneqoe Odei CfarUtiani myglerii edocti «na cum
κης άμωμου κα\ καβαρδς πίστεως του χατά Χριστυν aobfs sentiatis, tl iiraul utium ChriMum el Domi-
μυστηρίου μ*$* ημών ατήναι* καΐ Αμα τδνίνα Χρι- mim, et Deuna noelrtiiii, qui ex duabue naturii, et
στδν χα\ Κύρνον, χαϊ βεδν ημών τδν έχ δύο φύσεων, in dnabus naturis, ct duas naiaras habei cum unU
χα\ έν δύο φ ύ κ σ ι , χα\ δύο φύσιις Ιχονΐΐ, μι$ δι τή ca hypostasi, utiest, tenoatis, qflod ab antiquo tem-
ύκοστάσει δντα κυρίως δοξάααι.. *Οπερ άνέκα&*ν χα\ pore, et fere, UK ita dicam, uoivereuslerrarum orbis,
σχεδδν εΙπ^Ιν ή υφήλιος πάσα, xalol Αρχιερατικοί ei quhiquearchieraiica6ede6 caiholiccelapofctolicae
κ4ντ« Opdvot τ % χαΟολιχής χα\ Αποστολικής Εκκλη­ Ecpleeia! tum iu Cbalcedonenaium metropoli coacll,
σίας τδ τηνικαδ* έν τ^ Χαίλκηδονέων μητροπόλ«ί in omnibus consories ac concordes , et a primia
συναθροιβθέντες, χάΐ χατά πάντα οπαδοί κα\ φμέ* inhuA aynodis ffiioiiHe iu aliquo diecrepanles ex
φρονες ταϊς πρώην τριοΛ/άγίαις συνοδοί; γβνόμενοι, fiynodi aementia decreverun|T ei delerminaruiu.
νατα μηδέν ίιαίρωνήσαντες αυνοδιχώς ώρισάν τ ί κα\ Quapropter e\ eo tempore ad hunc diem, qui recte
έθίσπ*σαν. Τοιγαροΰν έκτοτε χα\ μέχρι της σήμερον pieque cum catholica et apostulica Ecclesia viTere
oi Λ^θώς xai «ύοββώς μ«τά της καθολική; χα\ άπο- Q Sdlagunl, ibi coacum syiiodum sanciam, el Oicume-
στολ«χ^ς Εκκλησίας βιοΰν έϋλοντες, τήν ΙχζΤοζ nkain qaartain, prac aHis tribus labenler exoscuiaii
ανγχροτηθεΙοαν σννοδον αγίαν χα\ ο(χουμ«νιχήν τε­ per omoia veuerantar. Spes iuq^e certa nos tenet*
τάρτων πρδς ταίς Αλλαις τρισ'ιν Ασμένως ύποδ»χ<5με·* tos nosltt bac eftisioia persuasos, abjecti omni
vot, διαπαντδς ιίέοουσι. Μ^νούνγε έλπ\ς ήμίν ούχ ή ainetatiode apeeairaavestra senieniia recessuros et p

τυχόν «α παρήν> £ π » ; Ιχ της ημετέρας επιστολής ad rectuio tedfatis dogma, quoJ n o i profitemur,
πζισΰέντ*;, διί τάχιστα της χ»ίρονος δάξης μέτα- liempe in oeconomia GbrbU duas naturae, ei unam
τταίητ*, χατ πρδς τδ «αρ ήμων ^ρβδν δόγμα τή ς bypostasim esse, facitl negotlo relapsuro*.
αληθείας πρεσδιυίμενον, ήγουν τδ δοξάζειν δύο φύσεις χχ\ μίαν ύπόστασιν ίπ\ τής οΓχονομίας Χριστούt
•ΟμΛρώς μεταπέβόιτι.
fj'. 'Eiti\ oDv τδ έλχιζδμενον ήμϊν <ίς itlpof ου χ Ψ.. Cum ergo qiiod nuft sperabamue, flnem non
T

έκ£ί6ηκεν, αλλά κα\ πρδς τά γρα^έντα Ιδυαχ4ρ5Μας·
χα\ οϋ μοΎον τουτι, αλλά χα\ Αντ»πεΤν χαΐ άντι£-
(ίητικοϋ; ήμίν λογούς-γράψα^ ίιαιράθης, τούτου χά
υ
ptv πυρωθείς τψ 0«(φ ζή>φ, χα\ τήν τής σιωπής
1
ύφορώμενος δίκην ούβ ΙντάυδόΙ ΑτημΙλητδν σι
f
xgX άθεράπευτον καταλιπείν φή^1ί* ν· ^ε 0
^ *
έν τψ γράμματί σου έπ\ διαβολή τής ήμίτέράς αλη­
θινής ομολογίας έμφέρβται, χα\ Αξια ποσώς λδγου
δντα, ταΰτα ·1ς· μέσον άγαγοντες, άνατρέψαι πειρα-
σίμεθα. ΤοιγΑρτοι μιχρδν μετά τδ προοίμίον τής σής
επιστολή; oloval Ιπισφίγγων χαΐ επισυνδίων τήν τής
αγάπης χτήαιν μ*τά τήν ιΐς μίαν δμολογίαν τή^ Αλη­
θινής χα\ Αμωμήτον πίστεως, σπουδάζων τ 6 υ ; δμο-
τρόπους έν οΓκψ Κυρίου φωτί^εσθαί τε χα\ χαταρτί-
ζεσθαι* ΕΙ xai tire^ επέδρασαν έκ ταύτης *ης
χαΛτ\ς χαϊ ορθής όμοΛογίας, %ς αάρέδωκατ cl
άγιοι απόστολοι, χαϊ χατώρβωσαΥ αί άγιαι τρΰς
σύνοδοι, κα\ τά &ξής, Αριδηλίτατβ ήμίν δ[ά τούτων
habucrK, imo scriplis eiinm noatri» exaeperatus
Itini ei contra lre,ei rffutaloriam qooque oratlonem
scrtbere conalus es, ideo dlvino relo succengi, c r i -
m«i eilentil et accifsationem effugionles, te negle-
ciam et idcuratura desetcre opefa? pretiiim e&se non
duxmius. Quari quzecanque iii epletola tua noelram
veram prufesaioimffl calamniaius aliexnisli, aiiquo
laroen modo rion iodigna cousideraiione in mediuiu
aiferenies, redarguere cortatoimur. Atqul paulo
post taae epiilolae frooemlum, quasi astringaia ei
athgana muiuam amiciliam cum una verae et imma-
culal* iiiei professione, studensque ut lul similes
iii domoDomlnUUumiiicntur el iniiruantur: Licct
nannultii ais, ex ptoba kac rec(aqu* profetiione re~
ceuerinty quam tancii afotioti (tadlderwtt, et tanctw
tret $ynodi perfeceruni, c t c , mantrestbsime nobi*
pcr baec ctiarn opmionem indicasii, taudibiis extol-
leits et beatos eos oxisliraait», qutbue cuni aMno
 591 NICET/E ΒΥΖΑΝΤ1ΝΙ 5»
amorc vcrac fMci profcssio una e&L Al qurcnam bxc Α ένέφηνα; τήν σεαυτοϋ &ξαν άποσβμνύνων, κα\ μακα-
fucrit vcrissima professio, quam aposioli iradide- ριστοΰς είναι οϊόμενος, οίς αν μετά τής ένθέου άγά-
runt, et trcs sanctE syiMHJi conslabilivertint, licet ιτης χα\ ή τής αληθούς πίστεως ομολογία μία πάρ-
aliqui ex liac rerla fide rebellarint, omnino dices εστι. Τις & αδτη ή αληθέστατη ομολογία, ήν ol
(uam, qu» unius nalurse unam Christum ei |Deum απόστολοι παρέδωκαν, χα\ αί &γιαι τρείς σύνοδοι
Doslrum ex diversis naiuris posl unionem fa^lam χατώρθωσαν, εί καί τίνες i x ταύτης της ορθής πί­
profilemr, el ex duabus natutis et duas naturas ha- στεως άπεδυσπέτησαν; Πάντως έρείς τήν^εαντρυ,
bete in uita liyposlasi porncgal. Hune enim compo- ήτις μι4; φύσεως τον Ινα Χριστδν κα\ β£&ν ημών έκ
siiionis modum in divini Yerbi unione cum carne διαφόρων φύσεων μετά τήν Ινωσιν άποτελεσθέντα
factnm fuisse palam infra declamas. Heu rem m i - ομολογεί, χαΐ έκ δύο φύσεων, καΙ fiurf φύαείς Ιχοντα
ram ί Quanam lu ralione lestes oculatos el ilivinos εν μι£ ύποστάσει 6ντα αρνείται. Τούτον γάρ τον
veriiatis praecones, nccnon sauctos ac deifrros viroe τρόπον της συνθέσεως παρακατιών 4ν τή του Θείου
aliis atque aliis lemporibus ad synodos congnga- Λόγου πρδ; σάρκα ενώσει γεγενήσθαι σαφώς διαγο»
los landem culpas el conlumelia oneras? Quis ρεύει;. Βα6α\ τοΟ θαύματος 1 Πώς εϊς τους αυτόπτας
enim ex iis, qui res dijudicandi perilia pollem, ira- χα\ θείους κήρυκας τής αληθείας, άλλα μήν *οΑ τους
ditam essc, aut confirmalam dicet apud \erbt i u i - g χατά διαφόρους χρόνους συνοδικώς συνειλεγμένους
nislrus, aut Paires divinos, quam l u proQterig seu- αγίους χα\ θιοφόρους άνδρας τοσούτον έηιχίεις τον
tcniiam, quse asserat, Chrislum unius iiaturse posl μωμον; Τίς γάρ των ύγιώς κρίνειν εώότων,'παρα-
unionem essc, et ex duabus unionera confeciam, in οεο^όσθαι, ή ^ιβαιοΰσθαι φήσειε «αρά τοΤς ύπηρέται;
duabus vero, aut duas esse naturas posl uitionem τοΰ λόγου, ή τοΤς θείοις Πατράσι τήν ούτωσί παρά
inflcietur ? Propterea accedat princeps apostolorum σοΰ πρεσβευομενην δόξσν, τήν φάσχουσαν τον Χριστον
Petrus persuam confessioncm, iequa dixuliemen- μιας φύσεως μετά τήν Ινωσιν εΐναι, χα\ ίχ δύο μέν
1

lilura esse manifeslo eviiwenset, per eum universus άποτελεσθεΤσαν τήν Ινωσιν, tv βυο Bk f| δύο είναι τ^
9

apostolorura coelus. Eienirn Cbristus Domous et φύσει μετά τήν Ινωσιν Απαγορεύουσαν; Διοείσαχ^^μ
Deus noBler dixil apostolorum principi Pelro : Tu ό χορυφαΤος των αποστόλων Οέτρο;, διά τής έαυτοΰ
e$ Pefnu, tt tuper hanc petram mdificabo Eccletiam ομολογίας ψευδηγορουντά σε δεικνύων, καΐδι' εκείνου
tneam, et porta infen non pvmaiebmt adversut &πας δ των αποστόλων σύλλογος. ΚαΙ γάρ Χρίστος ό
eam . Haec porro Dominus Petro dixeral, cum Do-
l Κύριος χα\ θ«ος ήμων τψ τών άτηστόλων Εφη χορυ-
mino scmeiipsum hominem nuncupanti Petrus φαίψ Πέτρφ · Σύ el Πέτρος, χάί έπϊ ταύτγι r f i
onuniiasset, Tu et Christus Fitiu$ Dei tivi . %
Tum αέτρψ οίκοδομήσω μου τήν 'ΕχχΛησίατ, χάί χύΛαι
vero ίη Chiisto Doraiuo ei Deonostrohaec duo dicia C Φ&> °&ηαχατχύσοχίατ
ν
αϋζτ\ς. Τούτονββτόν λόγον
copulata sunt, coniirrualumque e&t, et Deum esse t ό Κύριος Ιφη τψ Πέτρψ, ήνίχα ιυρ6ς τον Κύριον,
et hominem. Si itaque ambx h& deitntis et buma- έαυτον ΤΙον άνθρωπου χεχληχΛτα, Πέτρος εΓρηχε *
nitatis ratioties, cum Chrislus Domtnus et Deus Σϋ «Γ ό Χριστός ό . ΤΙός τον θεον τον ζ&ττος*
nosler unus exeistat, posi ipsius unionem deeodi- ΚαΙ συνήχθησαν έπ\ Χρίστου τοΰ Κυρίου χα\ βεου
cuniur, et unus eiidem e&t seropiternus Filins anle ήμων αμφότεροι οί λόγοι» χα\ χε«ίστο>ται, δτι χα\
omnia saecula a Patre sine tempore et matalione β*δς ΧΑΪ 5νθρω7τός Ιστιν. ΕΙ οϋν αμφότεροι ο( λόγοι,
prognatus, qui est una sanctissimae Trinitaiis hy* της θεότητος, φημί, χα\ τής άνθρωπότητος τοΰ ένος
poslasis.DeusPatri secundum seternitatem aequalie, δντος Χριστού χα\ Κυρίου χαί θεοΰ ήμών μετά τήν
9

paternam esseniiam ct naturam in perpeluo b i - Ινωσιν αύτου κατηγορούνται» χα\ εΣς χα\ 6 αύτος
bens, a^d qui eitremis lemporibus ex Spiritu sancto Ιστιν δ άΐλος Τ16;, ό ttpb ττάντων των α Ιώνων 1χ
eiMaria Virgine carnem et bumanilatera assumpsit, του Πατρός άχρόνως χα\ ά«αθώς γεγεννημένος, δς
hic seternus Filius sine ulla mutatione faclus u n - έστιν ύτΐόστασις μία τής αγίας Τριάδος, θεος Γσος
quani umis ex hominibus, per omnia prae uno pec- τψ Πατρ\ χατά τήν άιδιότητα, τήν πατριχήύ ούσίαν
caio, nostra, quam ipse noo habebat, naiura ac- χαΐ φύσιν άΤδίως έν έαυτψ έχων, Ιπ' έσχατων βέ τών
cepla, Ια eo divina, quam ab aelerno posaidebat, ^ήμερων ftx Πνεύματος αγίουχα\ Μαρίας τής Παρθέ­
permanente, manifestum est, in duabus n i t u r i i , el νου σαρχωθείς, χα\ Ινανθρωπήσας, ουτο; ό άΐδιος
duas naiuras possidere, qui unus esl byposusi Cbri- Ϊ16ς άτρέντως χα\ άναλλοιώτως» χα\ γεγονώς»ώς εΤς
post unionem, si raodo compellationes Deus et τών ανθρώπων κατά πάντα» χωρ\ς αμαρτίας, προσ-
B K U S

homo naUiras indicant, tanquam qu« demultis d l - ειληφώς τήν ήμετέραν, ήν ο6κ εΐχβ, φύσιν, μεμενη-
cuuiur. Coofessionis iuque de Chriyx) verom κυίας αύτφ τής θείας, ήν άϊδίως προείχε, φύσεως*
dogaiain Clialcedoue celebratae divinae synodi §an- φανερον, δτι Ιν δύο φύσεσι κα\ δύο φύσεις Ιχων εστΐν
eiorum Palrum definitio recte decernil,Chrislum de- ό είς τή ύποστάσει Χρίστος μετά τήν Ινωσιν * βΓπερ
lcrminaDs, unam esse ex sancta Trinilaie bypo- το Θβός δνομα χα\ άνβρωχος φύσεων εϊσι δηλωτικά,
stasim duas naturas habenlem, naluram diTioam ώς κατά πολλών φερόμενα. Ούχοΰν τδ της είς Χριστον
ei naturam hupQaBam. ομολογίας τοΰ Αποστόλου άληθινδν δόγμα ό τής έν
Χαλχηδόνι συγκεχροτημένης θείας συνόδου τών αγίων Πατέρων ορο; όρθοτομεί, τδν Χριστδν ορίζων μίαν
ΰπόστασιν Ιχ τής αγίας Τριάδο* είναι, δύο φύσεις έχοντα, φύσιν θείαν κα\ φύ?ιν άνθρωπίνην.
1
Maiib. χνι, 18. 1
lbid.i6.
 593 , HEFUTATIO EPISTOL.E RECTS Λ Π Μ Β Ν Ϊ Α . 5M
γ\ Κα\ σαφε; τούτου παράδειγμα, ε! θέλεις συν- Α 3 . Ει prxclaruni liujtiacc rci excmpluin, dum-
ορ$ν, ώδε · Προχείσθωσαν ουν χρύσινοι τρεί;, 6 εΤς ΐίκκίο id non rcnuas, iibi babcio. Sinl aurci uuinmi
έρ.6ληθ*:ς πυρί, χα\ κυρωθείς έγένετο πυρ, μεμενη- i r e t : uiius in ignem conjectus ol ignitus facius cgt
χώς χρυσός, οίος ήν. £υ ουν ει θείης 1ν μέρει μεν igiiig, remanensid quod priueerat anntm. Tu porro
του; Αλλους δύο χρυσίνους, έν μέρει δέ πολλού; Αν­ si aeposueris alios duos nummos atireos iu una
θρακας πυρίνους, εϊτα τδν χρύσινον τδν κυρωθέντα, parte, el ex alia multos carbonea ignitos, poslmo-
χα\ «ΰρ γενόμενον μεταξύ τών Αλλων δύο χρυσίνων duui ignkum illum aureum, ec ignera jani factum
καΐτών ανθράκων, τδν&άμεσον t i v θεΑση χρύσινον iiiter alios duos aureos ei carbones conjicias, ine-
έχοντα τήν te φύσνν των Αλλων δύο χρυσίνων τχλείαν, diora nummum aureum ituuchcris naluram aliomm
τουτέστιν 6ντα χρυσών, ώς τοίν δυοΤν Ικείνοιν τοίν duorum aureorum habenlem perfcciam, lauqtiam
χρυσίνο-,ν έχάτερον, ΧΛ\ των Ανθράκων φύσιν, επειδή qui aurum est, quemadmndum et duo alii aurci,
πυρ έστιν, ώσπερ των Αλλων ανθράκων Ικαστο;' carbonum quoque naluram, qtiando ignig esl, sicul
τον αύτον δή τρόπον 6 Αΐδιος ΥΙος εξ ουρανού κατα~ el ex aliis carbonibus qtiilibet. Non alia rationc
6&ς, ούχ ύπδστασιν εξ ημών, αλλά τήν ήμετέραν eempitrrnue Filius de coelo descendcns non a nobis
φύσιν Ιλαβε, κοΛ γέγονεν ώς είς έξ ημών, ώ; ό θείος byposlasini, scd nauiram accepit, el faetus esi tan-
n

απόστολος Παΰλσς λέγει, Χ$χειράσ0α4 χατά χάτχα quam unus ex nobis. Ει divinua Taulus apostolus
ηαΟ ήμετέρατ ομοιότητα χωρίς αμαρτίας. Τοίνυν
%
aiseverai ,* tentaium fuitse per omnia secundum
ουν 6 άίδιο; Υίδς ίχη τήν τε του Πατρός χα\ τοΰ nostram similUudmem abtqtie peccato *. Igitur sem-
αγίου Πνεύματος, ήν άε\ προείχε φύσιν, τήν ήμετέραν piiernas Filius babet Pairis ct Spiriuis sanrti,
άνθρωπίνην φύσιν μετά κα\ τήν Ιαυτου σάρκωσιν, quaro semper atttea poseederal, na(uram,et nosiram
μία υπάρχων Ιχ τΐ}ς αγία; Tptdoo; ύπίστασίς, της liuraanam, post snara incamationetn, cum sil una
Αγίας Τριάδα; προβθήχην ούχ (Εοβεξαμένης. Ε ! δε sanctaR Trinilalis hypostasis, nullo sanctae Triadis
τούτο φανερον χα\ τοϊς μιχρα δνναμένοις συνόρων ad>litamento. Id si ita est, manifcstuni SIL iis, qui
E9tiv ori τήν αιαυτου δόξαν, τήνιε<ρ\ μιας φύσεως pusilla etiam capere possunt, tuam de una Cbrislt
t

του Χρίστου, OCTC τών Αποστόλων 6 χορός παραδέδω- naiura sententiam, neque apostolorum coQlmn, ne-
χεν, ούτε μην αί Αγιαι τρείς συνοδοί, α! χατΑ δια­ qne ires eanclas gynodos diversis lemporibus a piis
φόρους χα ι ρου; παρ εδσε<ών βασιλέων προνοία θεού imperaioribusdlvina Providentia congregalas, quat
1

συναΟροισθεϊσαι αίς χα\ αΟτος διΑ τοΰ σου γράμμα­ et ipse per iuam episiolam recipis, et eodom atque
ν

τος συνομολογείς, χα\ Αποδέχ^, lm\ καθαιρέσει μέν nos animo voluniateqoe prohas, iradidisse. Ad
τής τοΰ Αρείου, χα\ Μακεδονίου, χαΐ Νεστορίου C refellendag equidem A r i i , MaceJouii et Nestorii vc-
χαχοδοξ(ας πρώτον σύνοδοι συνάγηγερμέναι, αί μέν sa»as opiniones illae coaclae eunt, prim;e dunc pro-
πρότιραι δύο την 1x1 θεολογία όρθήν όμολογίαν feesionem de Deo recum exposuerunl, et decreve-
έτράνωσάν τε χα\ έθέσπισαν, του όμολογεΖν Αληθώς runl, ut omnes vere proilleutur, eempiterniim F i -
τ6ν ΑΧδιον Tifcv χα\ Αόγον τοϋβεοΰ χαΐ Πατρός, Ά%\ lium cl Verbum Dei et Patris, ntcnon et ganciunr
τ6 Πνεΰμα το αγιον ομοούσια τφ ΠατρΙ κα\ όμοφυή, Spiritum ejusdem eesenltae naturanquc esse cum-
χα\ τηςαϋτης χαλ μια; θεότητος, ίσοχλεώς τφ Πατρ\ Pairc,ct eamdemetunam diviniiatem aequali glo-
τον ΥΙον χα . τ6 Αγιον Πνεΰμα μετέχειν, καν ενα
1
ria cuni Patre Filium et Spiritum sanclum parli-
θεδν TJA τρία δοξάζει ν, χΐν τρία τιΓ; Ιδιότησι πι- cipare, ei unum Doum tria haec confiteri, licet pro-
στεύηται,χα\ μηδέτερον είς χτίσμα τούτων κατάγει ν. prictatibus tria csse credamur, et ex bis neulrum
Atxflu& περ\ μι&ς φύσεως τοΰ χατά Χριστδν μύστη* a l crcaturas deferre. El bae dc una natura niystcrii
ρίου ουδαμώς εθέσπεσάν τε χαΐ ώρισαν. Έ δε πρώτη secunJum Christum niliil sancivcruul, aut defmive-
μένfcvΈφέσψ, τρίτη δΐ προς ταΤς δυσ\ν οίχουμενιχή rnnt. Prima auicm Epheeina, aed icriia ordiue
Αγία σύνοδο;, αΟτη μεν τήν τοΰ Νεστορίου χαχοδοξίαν oecitmcidca sancta eynoduu, Nestorii haercsi debcl-
ΟρεαμβΞύσασα, ήτι; τδν tva Χριστον χα\ Κύριον χα\
• « ' ' » Γ "
lala qui unum Christwn ei Dominum ei Doiim
J X
y
» —

6tbv ημών είς δύο υΐοΰς κα\ δυο πρόσωπα χατατε- nostrum iu duos ftliofi, ot duas pereonas dividure
μείν Ιτόλμησε, χαι τήν παναγνον κα\ Αγίαν ΠαρΟέ- aiieus, immaculaiissimam sanctamqim Virgincm
νον θεοτόχογ χαλείν Απηρυθριασμένως δ δείλαιος vocilarc Deiparam inverecundc nimis niiscr rcnuc-
«ύχ ήξίου, μδλλον μεν ούν XptctozOKOV, ώς ψιλον bal, 864I polius Chmtiparam, tanquam, qaaepuruin
Ανθρωπον γέννησα σαν. Τας γαρ δύο φύσεις τοΰ Ε μ ­ horoinem genuiesct : namque duas Emmanuelis na-
μανουήλ, έξ ώνχαΐ έν αίςό Χρίστο; (θεωρείτο, ήγουν tnras,ex quibus elin quibus Cbristum conlcmpla-
τήν θεότητα, φημ\, χαΐ τήν Ανθρωπότητα, Ανά μέρος mur, deiutem nempoet humaiiUaiem pcr sc uuam-
τιθε\ς, χα\ Ιδιοσυστάτω; ταύτας ομολόγων, χα\ φύ- quaroque ^parans, ctaeque ac&i propria hypostasi
σιν Απρόσωπον μή δοξάζων, χαΐ διΑ τοΰτο δσαι μεν subsisterenl asseverans, et absque persona naitiram
αϊ φύσεις, τοσαΰτα καΐ τΑ πρόσωπα συνεισάγων, χα\ Dullam agnoscens, ct propierea toi porsona», quol
σχετικήν Ινωσιν τοΰ θεοΰ Αόγου προς τονέχ Μαρίας eraoi naturae, inlroiluccns, sccundum ltabiiudiiicm
γεννηθέντα ώμολόγει. Τοιγάρτοι τούτον ΑναΟεματί- unioi>cm Dci Vcrbi ad eiim, qui ex Maria prognalus
«ασα, έθέσπισέ τ* κα\ έχύρωαε τήν καθ* ύπόστατιν crat, assercbat, cumdcin anallicmatc fcriit, decre-

* Ilcbr. i v 15
f
4-
S95 NlCETiE BYZAKTUff 596
Titque et c o n g t i m i i unioircrcr esseniialum e l ββ- Α x*\ ουσιώδη Ινωσιν τών δύο φύσεων, τ^ς θβότητος,
cundum hypostaaim d u a r u m naAuraram, deitalis λέγο>, x a l της άνθρωποτητος έν τ φ ένΐ Χρ.στώ,
•ciiicei et Itumanhalis, i n uqo Christo, una nempe ήγουν T J μι$ ύποστάσει θεωρεΐσθαι. Οδδαμώ; οδν'ή
hypogtagi observari. Nullo ilaque modo sancta sy- αναιρούσα αγία σύνοδος το του ματαιόφρρνος Νέστο-
ntidus, vesani, Nestorli opinioneip, quae dusein Cfiri- ρίου φρόνημα,τδδοξάζον έπ\ Χρίστου δυο πρδιωπα,
*fo pergonas aslruebat, condemnang, unam in C h r i - συνεισάγει έξάπαντος "Λ μίαν φύσιν έπι Χριστού
sto naiuram proreus asaerendam egse <iecernil. δμολογεΐν. ΚαΛγάρ έπ\ της θεολογίας, ούχ ή αναι­
Etenim neque p r i m a eancta syitodus, qaa? ires natu- ρούσα πρώτη αγία σύνοδος τδ τρισσδν της ομολογίας
raa i n dtviais» quae erat A r i i opfnio, 3 i i g t u l i t , p r o t i - των φύσεων τδ τού Αρείου φρόνημα, ήδη καΐ το
niis e i iriadem hyposlascon denegavit. Sic et τρισσδν της υποστάσεως άνήρει. Ούτως χα* ή έν
Epheslna terlia eynodus de duabus hyp tgtasilms Έφέσω αγία τρίτη σύνοδο; άναθεματίσασα τδδιττΛν
g?nten(iam anathemate feriens, non aiatini et nattira- των υποστάσεων φρόνημα, ούκ ή*η και *& τ ω ν φύ­
r u m divergitatetn condemrravit. Qaioimo ad s i a b i - σεων διάφορον άνείλε. Μενούνγε προς βείαίωσιν τής
liendam gecundum bypostasim et esseniialt*m u n i o - χαθ ύπόστααιν x a l ουσιώδους ενώσεως τ ώ ν φύσεων
Λ

nein n a l u r a r u m unius ChrieiL, deiiatis f t b u m a n i -
laiig, liominig ejemphrm usurpavit, qui e* duabua Β «δτητος, xa\ τόν τινα άνθρωπον υποδείγματος χάριν
naturis, corporea aique irrcorporea c o n f h t u s i n v
duabus natun&consideratur, ItceC una l a n t u m h y -
posiaeis ail qaiennque bomo. E t quamvle exemplum
dfc homioe p a r t i c o l a r i non i n ommbna aeuimilalur
tinioni C b r i g t i , eo laroen solnmmodo ad insanam
Ne&lorii opioioncm refdlendam usa est, qui palain
afflrmabat uullam esse absque propria persona n u -
l u r a m , flerique pon posse, u t duse iialurse secun-
του ένδς Χριστού, φημίδέ τής Οεότητος χαΐ άνβρω·
ιτροσιίληφίν, δς tx δύο μλν φύσβων, σώματος τβ,
φημ\, κα\ ασωμάτου! τήν σύνββσιν Ισχηχβ, χ α Ι Ι »
δύο φύσεσι θκωριΤται, μία τ ι ς ύπύστασις ου σα δ
χαΟ&αστα δνθρωπο;· Κα\ ού χ α τ ί πάντα Ιξομοιού-
μενον τδ παράδιιγμα του τίνος άνβρώπου πρδς τήν
χατά Χριστον Ινωσιν, άλλά μόνον πρδς τήν τον
Νίστορίου xaxovotdv άποτβινομένη, δς τρανώς ϊφα-
σχϊ μή *Ιναι φύσιν χωρ\ς οίκιίου προσώπου, χαΐ
5

dum hy^wstasim et essentialiler npiUB i n una hyp.»- αδύνατον έστιν Ifciv δύο φύσίΐς χαθ' ΰπόστασιν, xaV
stasi obsenrentur, quae non inferant et duas p e r - ουσιωδώς ήνωμένάς έν μ ^ ύποστάσει, μή συνβισ-
sonas» qaod unionem Bcheiiram, aWe lectinduin αγούσας και δύο πρόσωπα, δπβρ ποιβϊ σχετικών Ι ν ω -
liabUudtneqi* eiHcit, ideoque duo$ filioa et duos K
σιν, x a l διά τοΰτο δύο υϊου;, χα\ δύο Χριστούς, 5
Cbristos miser dopraedicabai. Hanc falsam o p i n i o - δείλαιος Ιχήρυττ». Ταύτη τοι τήν-ψευδή δόξα ν αναι­
nem diriraens, homiing e^^mplum uanrpavif. I m o ρούσα τ φ τίνος άνθρωπου παραδε{γματι Ιχρήσατο,
plerosqu* deif^ros Pairea inr «ancu ifcrtia synodo C
Άλλα χα\ πολλούς τ ω ν θβοφόρων Πατέρων είς τήν
Epbesina divus C y r i l l u s Sn medium a d d u i i t , stabi* χατ' "Εφεσον άγίαν τρίτην σύνοδον προχιχόμιχ*ν δ
lieirs secondum liypostasim uuionem k i una h y p o - Ιν άγίοις Κύριλλο;, συνιστών τήν χαθ' δπόστασιν
siasi, q u i est Cbristus i n diversia naturig agnitus. δνωσιν έν μι^Ι ΰ π ο σ τ ά « Ε , δς, έστιν δ Χριστδς έν
Qnod vero i n divorsis naturis agnoscitiir, omnino δίαφόροις φύσβσι γνωριζόμβνος. Tb δ^ έν διαφόροις
i n i l l i s e s t . i n quibusagnoscilur* Cuin ilaque o r a i o φύσεσι γνωρίζόμενον πάντως ΧΛ\ ένέχείναις εστίν,
«lemonstmerit de nna C h r i s l i natiira confessionem, έν αΤςκαΙ γ ν ω ρ < ? « « · Έ « ε \ οδν δ λόγος παρέβτησβν,
neque ab apostolisfuigse assertam, ncque a sanctis οτι τ*ιν περ\ μι«ς φύσεως toO Χριστού δμολογίαν,
l i i b u s eynodis c o m t a b i H u m , frustra h l e a fabularie ο6τε τις τών αποστόλων εΓρηχβν, οδτ» μήν έχ τ ώ ν
0 ) M i n t i a n 3 , eam a ganctis apostoiis i r a d i l a t n , e l a βγ(ων τρίών συνόδων έβεβακΐιθη, Μάτην ψευδοεπεϊ*,
sanctis irflius gynodis fnfsse conflrmatam : n a m λέγων, δτιπβρ έκ τών αγίων αποστόλων παρεδάδη,
oraiip potius naluraruin d i m s i L a t e m i n n n o C h r i - έχ δε τών αγίων τριών συνόδων έδββαιώθη • δ λόγος
sto r e p r x g e n t a r i t . I t l u d aulem rursum a&serere» γαρ μάλλον τών φύσεων t b διάφορον έν τ ψ έν\ Χρι*
etti nonnuiU ex hac tentcniia nempe affirmante. στψ παρέστησε. Τδ δέ πάλιν είρηκέναι, sl xal rtrec
nnius esse naturscChristum post unionem, transfu- t> & ταύτης (ήγουν της δόξης^ της λεγούσης μιΛς φ ύ -
χ

gerunt, ad cos scilicet, q u i duas natura» C h r i s l u m σεως εΐναι τδν Χριστδν μετά τήν Ινωσιν) daidpacay t

hnU^re posi unionem proOtenlur, quosnam i g n o r a n - ώς δήθεν τους δύο φύσεις τδν Χριστδν ίχειν μετά τήν
liae lenninos n o » c i s u p e r a t ? Quis cnim noii n o r i t
liariem a l o l o , minitg a muliesimo docedere?Ei non
i o n i r a . Quapropter q u i v e s l r * eunlgeutnnlia?, si ad
cos, q u i nosirae sunt, coniparentur, m i n i n i a m a t -
que infimam parletti occupare comperieniur. Quare
iudecorengis diccns noa e i vestra genleuiia aufu-
gisse. Q n i n , u l potios v e r u m d i c a m , vos a nobis
decossistis.
I. i n f r a etlam tn episloia tua nolens sancUm et
universafem synodum admittere, quam nos intcr r e -
liquas alias sa- cias ircs synotlos annuraeramus,
SvtiMftv όμολογουντας, έξ αυτών άποδεδραχέναι, ποίας
άμαθίας άνάμεβΐον ούχ δν εΓη ; Τίς γάρ ού σύνοιδεν,
οτι τδ μέρος έκ του δλου, το όλιγοατδν έχ του πολ­
λοστού άποδράν εΓωθεν* ού μήν ϊμπαλιν \ Διο o l τή^
υμετέρας δόξης πρδςτους τήν ήμετέραν πρεσβεύον­
τας εΐ παραβληθείεν, τ δ δλιγοστδν i v xaV ελάχιστον
μόριον Ιχοντες φανείεν. "Ωστε ού δεί άποφαίνεσθαί
σε, ή μ ΐ ς άποδεδραχέναι έχ της υμετέρας δόξης, άλλά
μάλλον τάληθές είπεΐν, υμάς έξ ημών*
δ*. Παραχατιών δέ έν τ ψ γράμματί βου, χ»\ άπο-
δυσπετών προς τήν άποδοχήν της αγίας χα\ οίχου-
μινίχής τετάρτης συνόδου, δ:ά τδ ημάς συναρίθμνον
597 REFUTATFO BPISTOLA REGIS ARNENLB. 598
ποιησαι τφ άριθμψ τών λοιπών αγίων τριών σαν- Α quasici rauonabili cau&a cam respuas siinili) scri-
ίζων, κα\ ώ'σπερ έξ εύλδγου αιτίας ταύτην άπαναινύ- l>is
b i s : Sai novi apud νοι ηοκ e$se inocculto qturtm
μένος, τοιάδβ γράφεις * Οίδα μεν, δτι οϋχ ίστι tynodi modum, cujut tanctitat tua in epittola mtn-
κεχρνμμένος ε~1ς υμάς 6 ίρόχος τής τετάρτης tionem induxit, eamque una cum aiiis tribu* tynodit
cvrodov, δτι έν τφ γράμμαπ αυτής ι} άγιωσύνη cothcavit: cupilque no$ tam recipere, quatn nequt
σον έμνήσθη τάύτην τήκ σύνοδον, χαϊ ίταζεν Palre$ neque doctoret nosln receperunt, $cUnl*$ eam
t

αυτήν μετά τών Λοιζών τριών συνόδων, χαϊ 0ί- aiiis lril?us $ynodU, qacr determinarunt, el ufiiverso
Λει χαϊ ημάς χαύζην δέχβσθαι, ήν ονχ έδέξαντο terrarum orbi promutgaruni, unum Ckri$(um et Fi~
ol Πατέρες ήμών ούτε ol διδάσχαΛοι ημών, επι­
ψ Uum et Dominum unitum ex duabut naturit kuon-
σταμένοι τήν χενοφωνίαν αυτής έχ τών ΛοίΛων fuie, immutabitiUr et imeparabiliier, ab$ona ae
τριών συνόδων, των διαγνωσθ&νζων, χαϊ χηρυ- dictrsa cemui$$$,cum aaerat duas naturat diviiat,
ζώντων δΛφ τφ χόσμφ τόν εναΧριστόν χαϊ ΥΙόν et operationei,ettohn\aUi JSettorio tpti, dua* per-
y

χαϊ Κύριον, ένωθέντα έχ δύο φύσεων, άσνγχύ- tonat ti excipia$ contentient; ilieenim (ateturduat
t

τως, χαϊ άτρέχτως, χάϊ άχωρίστως, της αυτής per$onas tynodut unam, sicque orlfiodoxii fiuutH
%

συνόδου είς δύο φύσεις χεχωρισμένας Λεγούσης, u factens quati non contentiat Nestorio. Adiniralio
χαϊ ενεργείας, χαϊ θεΛήσεις, όμοφωνήσασα τφ sane nie Lenet, le similia scribere. Nequo enim i n -
Νεστορίφ, χΛήχ είς τά δύο πρόσωπα εκείνον Λ
teliigis, ul ipse ek tuisverbie conjicio, sanctsequartus
μεν Λέγοντος δύο πρόσωπα, αυτής δέ δοξαζού- eyncnli neque propoeitura» neque scopum. Siquidem'
σης &ν, χαϊ διά τούτο τους ορθοδόξους %Αέυά· sancta hxc synodua duas naluras ex se subsisten-
σασα, δτι ού συμφωνεί τφ ΝβστορΙφ. βαυμάζαν ies separatimque exsistentea in Ghriiti rnyelerio
μοι SitEtfft τοιαύτα γράφοντας σου - οΰδΐ yiEp συν· uunquara tenuit, licelvoe iilam non sine calamiiix
ηκας, ώς μοι δοκεϊ έχ των βών βημάτων, της ignomluia crimiiiamini, quinimo inter extrema me-
Αγίας τιτάρτης συνόδου χά xt βούλημα χαϊ τήν dium verilaiis duntaxal sequens, esceesum et de-
ιτραγμιατείαν. Ούδαμοΰ γάρ φαίνεται ή τοιαύτη άγ£α feclum, quoe sunt e raedio diverlioula, ideoque
σύνοδος, δύο φύσεις χβχωρισμίνας Ιδιοσυστάτως οΟ- falsa abjudicang, mediura locum oecupanteoi sen*
σας, χαϊ καθ* ίαυτάς ανά μέρος υπάρχουσας έπΙ του leniiara verilali innixam constabiiivil. Quemadmo-
κατά Χρτστδν μυστηρίου δοξα£ουσα εΐ καϊ αδίκως dum enim
Ρ divinis medium obtinct veruui ca-
παρ υμών συκοφαντείται, μάλλον μεν οδν τάς παρ
1 !
iholic* el aposloiicac Ecclesiae dogiua, iia excesftut
έκατϊρα της μ^σότητος, ζγουν της αληθείας, δίξας, et defectus falsum. Qoi namqtie, proplcr liyposta-
φημί τ4ν «λίονασμδν κα\ τήν £νδ€ΐαν έκτροπάς € seon triadem acdiversitalcm, naturarum ilero tria-
Τ

οΟσας της μεσύτητος, καϊ διά τούτο ψευδείς οβσας dem pergenserU, vel propter itatiirae unHalem ein-
έξοσιφακίσασα» τ^ν μέσην τάξιν Ιχουσανδόξαν, άλη- gulire elhro hyposlaseos iolroJuxerit, nae is milW
θείας έχομένην εκράτυνε. Ka\ γάρ ώσπ:ρ 1<κ\ της videlur a vcritalis opinione iu ea, quae ex exceasv
θ«ολογίας ή μεσάτης φαίνεται έχουσα τάληΟες δόγμα et defeclu consequitur, falsitale graviter aberrare.
της καθολικής καϊ αποστολικής Εκκλησίας, ό Βϊ Quod perpessi sunt Arius et Afer Sabellius, maU
πλεο'/ασμδς κα\ ή Ινδεια τδ ψευδός (δς γάρ διά τδ ex diainetro se invtcem adversaniia, joucta Lamen
τρισσδν^ς υποστάσεως καϊ διάφορον, κσ\ τδ τρισ- impietale. Sed verilatie viamedia, ei hujus qtihfem
σδν %&ν ξύσεων δοξάσειε, val μί-jv κα\ δ; διά τδ Irinde naturarum, illiue confuso ac byposiaseoa
ένιαΐον της φύσεως, καϊ τδ μοναδικδν της υποστά­ singnlari proseriptis, unum Deum, unara scilicel
σεως συνεισφέροι, τάχα μοι δοχεϊ χα\ τ$ άληθεία, essentiam, elnaluram, et ires eju&dem naiorae by-
τί) κατά πλεονασμδν κα\ Ινδειαν δίξη νενοσηκέναι, posiascs in divinis palara depraedicat, quod pie san-
Όπερ πέπονθεν Άρειός τε καϊ Σαβέλλιος δ Αίβυς, cta el iccumenica prima ^ynodus decrevit ei dc-
τά έκ διαμέτρου κακά, χα\ δμδτιμα τ^ν άσέβειαν. tcrminavit. Simili ratione et de sancU quaru sy-
Ή δέ της αληθείας δδ^ς μέση τις ου·α, καϊ του nodo plulosopbandam e&t. Nam, Nesiorio, propicr
μεν τδ τρίσσδν των φύσεων, του δε τδ.συγχυτικδν genmiam naluram, g e m i n a r o eliam bypostasim in-
kal μοναδικδν τής υποστάσεως εξοστρακίσασα, Ενα D iredacente, ideoque duos fllios in oeconoraia asse-
βεδν, ήγουν μίαν ούσΐαν κα\ φύσιν, καϊ τρεϊς rnnle : Eutyche veroac Dioscoro, necnon Severo,
υποστάσεις ομοουσίου ς έπΙ της θεολογίας τρανώς ntiisque ejusdem doctrinac consorlibus, propter uni-
ανακηρύττει.* "Οπερ εύσεβώς ή αγία καϊ οίκου- laiem hyposusis, singulare qnoque uaiure faten-
μενική πρώτη σύνοδος έθέσπισέ τε καϊ ώρισε)· Ubtrs, manifeslam est, hunc qnidem ex excessu,
ιδν αύτδν δή τρόπον κα\ έπ\ της αγίας τετάρτης alios ex defeciu mala opinione laborasse. Sed defi-
συνόδου θεωρεΐν Ενεστι. Του γάρ Νε στορ ίου διά τδ nitio sanciae Cbalcedonensis synodi mediam veriia-
δ'.σσδν της δμολογίας των φύσδων, κα\ τδ δισσδν της its viam ingresBa, 6anclamque ei {Ecumenlcampri-
υποστάσεως είσάγοντος, κα\ διά τούτο δύο υίους έπ\ mam eynodum secuia, qua3 mediam verilatis viam
^τής οικονομίας δοξάζοντος, τοϋ γε μην Εΰτυχοΰς, καϊ coiislabiimt, absurda penes extrema, daplexnerape
Διοσκύρου, κα\ Σεβήρου καϊ της άμφ' αύτδν συμμο­ hypostaseos, qood duos A|ios facit et duos Chri*
ρίας, διά τδ ένιαΐον της υποστάσεως, κα\ τδ μοναδι- stos, qtiod est per cxcessum, imo eld«feduro, qui
κδν της φύσεως λέγοντος* φανερδν δήπουθεν, δτι δ propicr singulare hyposlasU, naiurae quoque u n i u -
μ^ν τξ κατά πλεο'«ισμδν ψευδεΐ δ^ξη νενίσηκεν» δ lom exbibet, c o r r i g e H S , vcritalU viaro, quac medium
 *

599 ΝΙΟΕΤΛΕ iYZANTINl COO

oecupal c o n f l r m a t i t , et palara conflletur i n unioue Κ δι t f l χατ' 2vS«tiv. Έ 1 1 της έν Xa>xr K v t 4 γ ί « ί < w -
C h r i s l i secunduoi hypostasim, duas naturas conve- &ου θεσμοΟεαία μέαην 6β(ν της άλτ,θ*(α; βαβίβα^,
nisse partiura locaro In vno Chrislo coniinenles, et χαΐ μίμησαμένη τήν άγ£αν χαΐ οίκουμενίκ^ν ιτρώτην
anam Uypoetaeim: quandomedium aliquid obtineat σύνοβον, ήτις τήν μ^σην όδ^ν της άληθίίας
c u m extremis commune, et i n a l i q u o d i f f e r a l , et in 6αίω<ΐ5, χαϊ αυτή τά παρ* kxaxtpa Ιτοπα, %b 8tee6v
quibus cumexcessu disconvenil, c u m defeciu oon- τ ω ν ύπο<ιτ4«ων δπιρ icote? δύο υΐοϋς κα\ δύο χρι­
(

c o r d a t ; i n qnibtis autem a defectu discordai, cani
excessu conventt. Exempli c a u s a : Eccfeslae opiolo,
quae ab A r l o sectindum natoras disaenlit, eum Sa-
bellio unam naturam a^erente c o n s e u l i t ; qna* c u m
Sabellio pngnal secundum singuiare e i confusum
στούς, δ έατ* κατά πλεονασμδν, αλλά μήν χα\ τήν
i v i c i a v , δπ*ρ διά τδ ένιαΓον της ύποστά<ί«ως τ ^ φύ­
σει το μοναδικδν δίδωσι, τήν μίσην τ ί ξ ι ν ϊχουσαν .
ύδδν αληθείας έκράτυνε, χα\ άναχηρύττίΐ ίπ\ της
χαθ ύπδαττασεν ενώσεως του Χριστού δύο φύσβις τά
1

, hypostasi», non a b l i o r r e t a b A r i o & e c i i n i l u m triadem
bypostaseon. 8 i c etiatn discurrendum est i n oeco-
nomia de medla \ i a , t e r t t a l i s nempe senleniiam i n
aliquo ctim e i t r e m i s concordare, )n aliquo diiTerre,
e i i n quibusdiffert ab excesett, r u m defcclu concor-
dare, i n quibus a defeclu, cum e x m s u . Sit p r o
c i e m p l o . Ponaniar opiniones, INeslorii, i n q u a m , et
Euiychetis, et Severi, q t i a r u m altora duas naturae
et duas personae f a t c t u r , aliera u n a m n a i u r a m et
unam bypostasim aseerit, Manifestum U ter eas se-
cunduro cxce&sura alque defectum m m i u m iuieresso,
siquidem earum longissitne «liverea r a l i o e s t , n . l i i l -
ςαυ esl, quo nalura^ v c l hyposlajis i n l e r se c o m m u -
συνελθ4ντ«, μερών τάξιν Εχοντα έν τ φ Ιν\ Χριστψ,
μίαν δέ τήν ύπδστασιν. Έι»&8ή ή μεσδτης Μ τι
χοινωνείτοίς &χρο<ς, x a l Ιπί τ ι διαφέρει, χα\ ΙνοΓς
διαφέρεταιτφ πλεονασμφ, χοινωνεΐ τ?) ένδιία, έν οίς
δέ διαφέρεται τ ^ Ινδεί^, κοινωνεί τ φ ΐϊλίοναβμψ.
Οίον τ ί φ η μ ε · Το τής Εκκλησίας φρόνημα, διαφερί-
ρενον τ ψ τοϋ 'Αρ:ίου κατά τάς φύσεις, κοινωνεί τ φ
Σαβελλίου, χψ μίαν φύσίν δ ο ξ ά ζ ε ι ν τοΰ δε Sa-
ίελλίου διαφερόμενον χατά τδ μοναδ'.χδν χ%\ συγχΰ-
τιχδν της υποστάσεως» συμφρονεΤ τ ψ τοΰ 'ApxCou
χστά τδ τρισσον των υποστάσεων. ΟΟτως ϊνεση
σχοπεΤν x a t ίπ\ της οίκονομίας TJJV μίσην ίδδν της
αληθείας δύξαν, έπί τι χοινωνεΐν χα\ διαφέρεσθαι k

m c e n t . Qnare assttinatur ea o p i n i o , qiu» rnedium το!ς &χρο(ς * χά\ εν'οίς διαφέρ<ται τ ψ πλεονασμφ ν

verMatis occupai; ea o m n i n o i n aliqoo c u m extre- κοινωνεί τ$ ένδεία, Ιν οΤς δΐ διαφίρεται τ ζ ενδεία,

uiis eonvenire debet, e l In aliquo discrepair, et i n κοινωνεί τψ πλεονασμφ. 0Γ<δν τ ι Χίχω * Προχείσθωσαν
quibus ab excessu d i s c o n v e m i , c u m defectu consen- δ^ξαι^ τού Νεστορίοο, φημ\, καΐ Ευτυχούς, χα\ £ · -
t i r e , i n quibus defeciui non concordat, cum excossu βήρου , ή μεν δύο φύσεις χα\ δύο πρόσωπα χ η ρ ' τ -
conjungi. T a l i i esl sanctie quarue ^yiiodi ernten- < ; τουσα, ή δε μίαν φύσιν χα\ μίαν όπύστασιν δοξά-
t U , i n ChrSsto duas itaturas et u i i a m hyjmsiasim Couja, Φανερ&ν 3τι κατά πλεονασμον κα\ Ινδβια,ν
c n u n t i a n s , qnae a Nesloiio secundum bypostasiro ϊσονται άντιχείμεναι · ε?περ τά ούτωσΐ πάντη αντί­
dissentiens (ille etiim dua?, h x c utiam profUettir), κεινται, χα\ ούδεμίαν κοινών ία ν φύσεως Ι) υποστά­
coffl Enlyche atqtie Screro consentit, quod et ipsi σεως προς άλλήλας χέκτηνται* Ούχούν ληφΟήτω τ ι ς
iinam hyposta<im c o n i i i e u l u r . Sed r u r s a m a Dirv δόξα, ή το μέσον της αληθείας έχουσα · αΰτη οδν
8coio, e l Eutyche, et Severo disconveuiens secun- έπί τι τοϊς άκροις Ιποφείλεται κοινων^Τν, κα\ Ιπί τ ι
d u m n a u i r a m , quod i l l i unam nattiram in oecono- διαφίρειν^ χσΐ έν οΤς διαφέρεται τ φ πλεονασμφ, κοι-
inla asserant, i l l a duas, n o n djssidet a Neaiorio, νωνεϊν τ } ένδεία/, έν οΤς δέ διαφέρεται τή Ινδεία, χοι-
q e l duae l a o l u m n i o d o naluras In Chrislo posuit. νιονείν τψ πλεονασμφ- Τοιαύτη τίς έστι x a l ή της
Nemoque ex eo quod i n aliquo quie coxmminicat αγίας τετάρτης συνόδου έπί Χρίστου, δύο φύσεις
<um alio, onittino cuin eo commuoicare opinetur, χα\ μίαν ύπόστασιν χηρύττουσα, ήτις διαφερομένη
et U i i q o a m una sentienlem eum, q u i i n aliquo cum τ φ Νέστο ρ Εω χατά τήν ύπόστασιν (δτι ό μέν δύο, ή
quopiara senlit, i n eodem babeal, aique exsecrc- δε μίαν κηρύττει), κοινωνεί τ φ Εύτυ^&ί καΐ £ββήρφ,
l u r ; quandoquidem et vera Ecclesiae opinio, quod κατά τδ μίαν ύπόστασιν όμολογεϊν x a l αυτούς. Π ά ·
i\i aliquo cum exlremis concordat, A r i o e l Sabellio, ' λιν δ* αΰ διαφερομένη τφΔιοσχ^ρφ, χα\ Ευτυχεί, χα\
iti o r a i i o comprobayit, p r o s c r i b e t u r . E i quis i a n - Σεΰήρφ χατά τήν φύσιν (δτι οΕ μεν μίαν φΟσιν έπ\
l a m blaspbemiam ferre p o l e r i l ? P a r i rationo e l de της οικονομίας χηρύττουσιν, ή 5e δύο), κοινωνεί τ φ
fancla quaria synodo pie disserendtim e&t* Quia Νεστορίφ, χατά τδ τάς δύο x a l μόνον φύσεις δοξά-
c o D s e n l i t i n aliquo c u m Nestorio, ideonb e l una ζειν έπ\ Χρίστου. ΚαΙ ού δεί έχ του χατά τι κοινω­
cum « o sentire dicemus? Apage. Haec itaqae sy* νεί*, χα\ τδ απλώς κοινωνεΐν λογίζεσθαι, χα\ ώς
nodus h o c m o d o mediam T e r i u t t i ?iam evulgans (μόφρονα τδν χατά τ ι κοινωνοΰντά τ ι ν ι , ταυτδν
non est Improbo consilio t et suroma ignoratione έκείνφ λογίζεσθαι κα\ μυσάττεσθαι. Έ π ε Ι χζ\ τδ
calumnianda, abjudicandaque, ged p o l i u s j i b i prius αληθές φρόνημα της Εκκλησίας, διότι έπί τι κοινω­
reelum ipsius dognoa aroplexis fueris, exosculan- νεί τοίς Αχροις, 'Αρείω, φημί, κα\,£ά&λλίω, καθώς
d a , aniiumerandaque cum a l i i s l a n c t i s tribus ey- 0 λόγος παρέστησεν, άποκηρυχθήσβται. Κα\ τίς άν
nodis, q u o d , u t o r a i i o demonstravU.flibil prse aliis ύποίστ^τδ βλάσφημον; Ούτωσ\ κα\ έπί τ ζ ς έν Χ ο λ -
tanclis Iribus syuodis innovavit'; quinimo» si verura χηδόνι αγίας τετάρτης συνόδου εύσεοως συνόρων
fateri v o l u m u a t eadem prorsus, sequequs o m n i a Ενεστι * διότι κοινωνεί έπί τι τ φ Νεστορίφ, ήδη Αμα·
601 REFUTATIO EPISTOL.E REGIS ARM8XI.H. f02
φρονεΤν δωσομεν; Οΰμένουν. Ούκοΰν τήν ουτωσΐ Α studmt, ut cotironiiler volnit cum illis, lanqnam qnje
άγίαν σύνοδον, τήν μέσην όδδν της αληθείας κηρύ- mediam vcritaiis viain iiik-rit.
ξασαν, ού δεί κακο6ουλ£α καϊ άμαθεία συκοφαντείν καϊ άποπέμπεσθαι, άλλα μάλλον το ταύτης δρθλ*
ίόγμα όμολογήσαντα, αποδέχεσαι, y.a\ μετά των λοιπών αγίων τριών συνόδων κατα^Ομεΐν. Αιδ ο
λόγος Ιδειξε μηδεμίαν κενοφωνίαν είσάγουσαν τήν άγίαν τετάρτην σύνοδον πρδς ταίς λοιπαίς άγίαις
τρισΐ συνόδοις, μάλλον δε, εt χρή τάληθές είπεϊν, μεγίστην συμφωνίαν δια τδ χα\ αυτήν τήν μέαην δδδ^
της αληθείας βαδίσαι, ώσπβρ εκείνα u
Ένεστι δε σχοπβίν καϊ Ιξ αυτής της συνόδου, 5. PosBumus etiam ex eadcm syncnlo colligere*
τί άρα βούλεται χηρύττειν έπΙ Χρίστου. Επομένη quid ipsa de Christo proflteaiur. Patmm emm i n i i -
γαρ, ώς αυτή φησι, τοίς Πατράσι, κατά λέξιν ίδε ttent vesligiki u l ipsa ad verbum refert, unnm ei
φάσκει* *Ενα καΐ τδν αυτόν Κύρ:ον ημών Ίησοΰν eumdem Dominum nostrum Jesum Chrhtum COHCUT-
Χριστδν συμφώνως όμολο^εΐν έκοΊδάσκει * διά μεν diter confiteri, nos edocri: pcr verbum concorditcr
του σνμφώνως εκείνον τήν ύποψίαν προΰποτεμνο- suspicionem illam tollena, qua existimabatur iton
μένη, τήν ούχ έκ*πάντων οΖομένην των συναγηγερ- ab omnibus episcopis cmlem coaclis pncpnsitnm
μένων επισκόπων 4 ν αύτζ τήν υποκείμενη ν {κΟεσιν fidei espoettionem compositam, sed ab aliquibi.s
γ*γονέναι, αλλ* εξ ένίων, οίς κα\ μόνοις άρέσαι τα
Β Unlmnmodo, quibus ea dicta tn integro fucre.
είρημίνα. Μετά δε τοΰτο ώσπερ συνεκτικωτάτην Postinodum veluti piruario, el retiquos conUncnli
πλάνην εξιωμένη, λέγω δή τήν της του Νεστορίου errori, impii dunta\at Noslorii (tivisioni.in immacii-
δυσσεβείας διαίρεαιν, έπεισαγομένην τί) άχράντω Latam ccconoiniam intniso medicina admovcns, a i l :
οίκονομία. Διδ λέγει, Ινα κα\ τδν αύτδν δμολογείν Unnm el eumdetn confiteri Filittm Dominum notlrum
ΤΙδντον Κύριονήμών Ίησοϋν Χριόταν* δια της τοΰ Jetum Chri$tum, untus ejusdemque compeUalione
ένδς χαΐ τοΰ αύτοΰ προσηγορίας, 7·ρΟ£0ιζον τήν της funditua divisionis opiniouem evericns, ei polissi-
δΐαιρέαεονς έξαίροϋσχ δόξαν * κα\ μάλλον δια της ά£- muin mascuiine pronuntianft : unut enim illi dici-
γενικής προφοράς. "Era γάρβΤπβν, ούχ ίν καΐ tur, non \mutn, atque universam composuionem.ot
ταύτ|| τήν βλην σύνθεσιν άποφημα(νουσα , χα\ ου non partem ipstus exprimil,quod insinuari necessc
κατά μέρος αυτής, δπερ είκδς ήν τήν άλλην «νδείχνυ- erai, si aliter extulisscl; in boc quoquejdivum Gre-
σΟαι προφοράν, χάν τούτω μιμούμενη τδν έν άγίοις gnrium secula, per illinl, aliu$ tl aliut, lotum, per
Γρηγόριον δια μεν τοΰ, άΛΛος %αϊ άΛΛος, τδ δλον iltud, aiiud et aliud parles indicavit. Ppsiea adver-
%

σημαίνουσα, δια δε τοΰ, άΧΧο καϊ <LLto, τά μέρη. sai pravse opiuionis suspiciones tollil dicens, per-
Μετά ταΰτα δε της έκ τοΰ εναντίου φαύλης δόξης Q fectum ipsum ι» deilate, el perfectum eumdem m
ύπονοίας, φηαΐ, TiAstor tbr abrtr kr 080ττ\τι καϊ
Λ
humanitate : lauiummodo assercns, nisi quispiani
z&tetcr tdr atitdr Iv άγΰρωχότηη, ίτερον> οΓμαι, existimaverit per unius appellationeiti, aul bumana
λέγουσα όύδεν, εΐ μή τι νομίση τις διά της τοΰ &νδς naiura denudatam deitaiem, oeconomiam adim-
«ροίηγορίας, ή γυμνήν σνθρωπίνης φύσεως τήν plesse, aut mulaiionem passara in bumana natura
θεότητα πλήρωσα ι τήν οΕχονομίαν, ή τροπήν ύπο- perfecUim eumdem secundum ulraque cxMStentem,
μίνασαν είς ανθρώπου φύσιν, άλλα τέλειον τδν αύ­ deiUlcm, inquam, et bumanitaiein, Unquam qui
τδν κατ' &μφω ύπάρχηντα, τήν τε θείτητα, φημ\ ν
totuH ac peiTecius in propriis parlibus agnoscclia-
κα\ τήν ανθρωπότητα, ώς δλον Ιν τοΤς οΐχύοις μέ- tur, verc Deum, et vere ex animo raiionis coinpote,
ρεσι γνωριζόμενον βεδν αληθώς, χα\ αίνθρωπον αλη­ et corpore Jtominem, neque simpliciler Deum, aul
θώς, τδνέκ ψυχής λογικης^χαΐ σώματος* χαΐ 6ύχ boroinem, sed uniua cum Patre esienliae secundum
απλώς δή θεδν, ή άνθρωπον, άλλ' όμοούσ;ον τφ Πα- deiutera, et aubis eumdem secundum liuxnanifa*
τρ\ κατά τήν θεότητα, κα\ ήμίν χβτά τήν ανθρωπό­ t i * u i ; u t q u i recla roenie diclis auinium applicat,
τητα τδν αυτόν. Κα\ τοίς μεν ορθώς προσέ'χουαι τοϊς nibil praterea ad perfectam iruniaculatae oeconontke
είρημένοις, ούδβν £τι ήν ε!ς εξήγησιν ύπολελειμμέ- exposilionem a syuodo desideret. Qux ulira praeco-
vov τζς άχραντου οικονομίας συ^όδω, ήτις καϊ τδ Β guosccns nonnullos nec passloni, nec morli, uec
;

μέλλον προΰπιδομένη, λέγω δή τδ απαθές κα\ άθά* corrupiloni obnoxium ab ipsa priiva conceptione,
νατον ένίους κα\ άφθαρτον 1% πρώτης συλλήψεως, τδ divinnm illud et nullis sordibus conlaminaium
θείον εκείνο χα\ 4χ ρ α ντον τοΰ Κυρίου σώμα τολμάν Domini corpus astrtiere, sicque lolam oeconomiam
όμολογείν, κα\ ταύτη ανατρέπε ιν τήν δλην οίκονο- evertere ausuros anneclit, per omnia nobit timiUot
μίαν, λέγει · Κατά πάντα δμοωτ iyur χωρίς αμαρ­ absque peccato. Quod sacr* Scriplura*. esl, opportu-
τίας. "Οπερ της μεν αγίας έστ\ Γραφής, εύκαίρως neque liic apposilum similia scntienitiim ellreneni
δε κίίμενον ενταύθα, έπιστομίζει τους τά τοιαύτα conlumaciam reprimit. Elenim si ncque pas&i»
φρονοΰντας. ΕΙ γάρ οδτε πάθος σώματος, οΟτε θάνα­ corporis, neque mors, noque dissohitio, quam pro-
τος, οδτε μήν διαλυσις, ήν δή φθοράν ΙδΕως άξιοΰμβν pnecorruptinncm appellarp constievirous, peccatuni
καλείσθαι, αμαρτία" χωρΥς δέ μόνης αμαρτίας κατά esi, absque vero solo peccaio par rcliqua oninia
πάντα τά άλλα της αυτής ήμίν φύσεως έστι τδίχρανταν ejusdem cum nobis uaturae est, purissimum iliml
εκείνο κα\πανάγιον σώμα" εΰδηλον δτι ό εύδοκήσας et sanciissiinum corpus, mamfestum i\t, Dcum,
θεδς τήν ήμετίραν πτωχίίαν λαβείν, τοιαύτην £λα- cui fiostram pauperiem assumerc coinpiacuU,lalem
6εν, ήν χα\ πτωχ:Εαν χαλεϊσθαι δικαίως, άπαντα as&umpsis&e, quam nou male nos paupcrieiu uun-
m NICET/E B Y Z A N T J N l . 6 0 4
etqubirrme, omnibus uostris natiiralilitis pnssioni- Α Ιξουααν τά φυσικά πάθη ημών καΐ Ιδιώματα. Δια
I>MS uu\un proprictatibus o b n o t i a m . Pmplcrraquo τοΰτό τοι Ι φ η ' Kata πάντα δμοιον ήμ7ν χ<*φΙς
i l i x i l , Per omnia simileut nobis absque peccato. Rtir- αμαρτίας. Πάλιν δ' αυ δτι τοϊς άπδ Νεστο^ίου Θεο­
6HI vcro cum NeslotUnie non placcrot De param τόκο; ουκ έδοκει ή άχραντος cTvai Παρθένος, προσ-
csse immaculatam Virginem, subdidil : Anle tcvcttta ίθηκε • Τόν xpd αΐώϊωτ έκ τον Πατρός γεννη­
ex Patre genitum, pottremis vero diebus eumdem θέντα*, kx" έ&χάτων δέ τών ΫψΒρών τόν αυτόν δΐ
propter ttos et nostmm talutern ex Maria Virgine ήμας χάί διά τήν ήμετέραν σωτηρίαν έχ Μαρίας
et Deipara prognatum tecundum hnmanitatem. Et r r j c Παρθένου χα\ Qeotoxov γεννηθέντα κατά τ)\ν
p;iuca baec ex qaarla synodo, ne prolixiora afleram, ανθρωπότητα. ΚαΙ ταΰτα μέν ολίγα έχ της τ ι τ ά ο -
saiis siot. P o i e r i l vero q u i l i b e i inullo p l u r a , fil vo- της συνόδου διά τδ μήκος τοΰ λόγου · έπε\ ίνεστι
l u e r i i , cx ea colligere, quibus conslabit comperiis- πλείστα δσα, ε ί τ ι ς βουλεταί, έξ αυτής άναλέγεσθαι,
sirnc, nuila i n re Λ tribua sanclis sjnodis discre* έν οίς τρανότατα φαίνεται ταΐς τρισίν άγίαις συν-
passe, scd io omnibus concordem, eumdem unutr* όδοις κατά μηδέν διαφώνησα σα, αλλ* δκαδδς χατά
C b r i s l u m , e t D o m i n u m , e l Deum nostrum professam πάντα γενομένη, τον αύτδν Ενα Χριστδν κα\ Κύριο ν
ex dunbus, et i n duabus natnris, c t duas naluras x a l θεδν ημών χηρύττει, Ιχ δυο φύσεων, χα\ έν δυο,
post unionem, e t l r e m a a medio inepla absurdila- Β κα\ δύο φύσεις είναι μετά τήν Ινωσιν, κα\ τάς παρ*
lesque, qnaecnnque illae fuerint, procul amandasse, έκότερα της μεαδτητος άτοπίας, δσαι αν κα\ εΐεν,
mantiis*eque I n verilalis medio l i r m a m atque i n - εξοστρακίζει, χα\ μίνει β*6αία κα\ αμετακίνητος έν
concussam. I l i s a quarta sancta synodo ipsis&imis τ$ τής αληθείας μεσδτητι. Ταντα πάρα της Αγίας
verbie sancilis, enuntiatis ct promulgatis de f h r i - τετάρτης συνόδου αύταΐς λέξεαςν δρ^σθ^ντα, κα\
sii mysterio, q u l s n a m , duipmodo nou delirus est et έκφωνηΟέντα, καΐ κηρυχθέντα πζρ\ τοΰ κατά Χρι-
mcnle captiis, asseverabU quarlam synodum una στδν μυστηρίου, τίς έστχν δς, κα\ υγιείς τας φρένας
cum Neslorio scntire, tllius lalsa opininne decepiam? Εχων, φήσειε, τήν τετάρτην σύνοδον συμφρονείν τ ψ
l l l u i i potius asscverandum eet, ab eadom anathc- Νεστορίψ, καΐ άπ' αότοΰ κακοδοξία σνναπάγε-
lnateictos, c l Dioscorum, et Nestorium, e l E u t y - σθαι; μέλλον μεν ουν ΰπδ ταύτης της συνόδου άνα-
chetn, cx diametro sesa adversanlia, sed impielate Οεματισθέντα τόν τε Δ^όσκορον, καΐ Νεστόριον, καΐ
maia paria. Ευτυχία, τά £κ διαμέτρου καχά καΐ δμότχμα τήν
άσί63ΐαν.
6. Quando vero te duplex naturarum l u r b a l , et ς'. £1 δέ σε τδ δισσον τ ω ν φύσεων έχταράττει, χν\
nnmeri diialis enuniiaiio s l a l i m tibi r e r u m d i v i - ή της δυάδος τού άριδμοΰ έκφώνησις παραυτίκα τδ-
suggerit, optnarisqne omnem numerum pcr ^ δι^ρημένον των πραγμάτων ύποτίθησί σε νοείν κα( Τ

sese snbsistcntes indicare, ignavlDs polius quara
prudcnter, determinemus, sod breviier,
modo du binario et reliquo o m n i numcro exquisita
c o g u i t b b a b e r i possit. Numcrus dupliciter d i c i t u r ,
alius s i m p l i c i l c r , e i pcr se BOIUS : alius i n rclatiooe
e l rebus conaideraiur, qumnadhiodum albnm albe-
dinem et albedioe pr»ditum n o t a l . Nattira n u m e r i
p e r s e neqae c o n j a n g i l , neque d i t i d i t , neque enim
babet re» sibi eubjeclas : nam nuraerug ipse per se
neque copulat, ncque separat, sed u l r u r a q a e a d m i t -
ι ! , i a i i v e l t a l i respeciu, veluti binariue, etquateriia-
λο,γίζη, 3τι π5ς άρϊΟμδς των Ιδεοσυσΐάτων πραγμά­
qoonam των έστ\ δηλωχικδς, άμαθαίνοντός έστι τοΰτο, ήπερ
είδότος* Ούκουν διορισώμεθα δ(ά βραχέων, πώς ξεϊ
περ\ δυάδο; κα\ τοΰ λοιπού παντδ; αριθμού ακριβή
Ιννοιαν ίχειν. Ό γαρ άριβμδς διττώς λέγεται, δ μέν
τις απλώς κα\ κα9' έαυτδν, δ δε έν αχέαει κα\ πρά­
γματα θεωρούμενος, ώσπερ λευκδν, ή τε λευκίτης
κα\ τδ λελευκασμένον. Αυτή τοίνυν ή φύσις του
άριθμοΰ χαθ^ έαυτήν ουτε συνάπτει, ουτε διαιρεί" ού
γαρ 2χει υποκείμενα πράγματα. ΚαΙ γάρ 0 άριθμδς
αύτδς χαΟ* έαυτδν, ουτε συνάπτει, οδτε διαιρεί, άλλ 1

r i u s n u m e r u s i si unitales respiciae, ex quibuscomfK>-
n i t u r , in e a s d i v i d U u r ; si unilaiem horum quaeris ex
iis c o m p o n l l u r : duo etenim|ei dao.si ita f u e r i t j n qua-
l u o r a b i t , quaiQOPYcroinduo c t d u o d W i d l t u r . Quare
Y o r i s i i r n a m f u e r i i naturaro nameri n i b i l p r x s c r i p t u m
liabere, n e q u e s e p a r a i u m ^ e q u e u n i l u m , sed i n r c -
rmro complexu e l compositionesnbire. Inscile itaqne
i Q i p r o b c q u e d e t e r m i n a T e n s n a t u r a m n u i n e r i neccssa-
rio r e r u m d i v i s i o n e m subsequl, et non r e r u m u n i t a %
a u l divitae n a i u n e n u m e r u m , nt qunt sint subjccia
j n n o i i s c a n l , siguum «tatuere cum alia r a t i o , et
f
non numerus ea subdividai e l copulet. Namque
decem ulnas ligni e o n i i n u i , si ita fucrit, dicimus»
n*>n numero dividenles itnionem, qnae i n dccem
ulnarum l i g r t o e s t ; t-ursumqiie decem modios durn
d k i w u s , dlvisos eos agiioactmue. Ita res se habet
rj rebus i n a l u i . Si nuinerus de naturis pracdicelur
αμφότερα δέχεται τ$ ποι^ί σχέσει. ΟΓονή δυας, και ή
y
τετράς, εΐ μεν τάς μονάδας θεωρείς, εξ ών συνίστηκεν,
«ΐς ταύτας διαιρείται* εί δέ τήν μονάδα τούτων ζητείς,
ο:
έκ τούτων συνάπτεται * δύο γάρ κα\ δύο, εΕ τύχοι, είς
τίσσαρα συνάπτεται, τά δε τέσσαρα είςδύο κα\δύο δι­
αιρείται. *Οστε παντδς άληθέστερον είπείν τήν φύσιν
τοΰ άριθμοΰ μηδέν άφωρισμένον ίχειν, μήτε τδ κεχω­
ρισμένος μήτε τδ ήνωμένον, έν δέ τή τών πραγμά­
των επιπλοκή καΐ συνθέσει τοΰτο ΟφίστασΟαι.
^Αμαθες οδν τδ τή φύσει τοΰ άριθμοΰ άναγκαίως
τήν διαίρεσιν τών πραγμάτίον ΙπεσΟαι νομοθετείν,
αλλά μητή τών πραγμάτων ηνωμένη γε, ή διηρημένη
φύσει, τδν άριθμδν σημεΐον ποίΞίσθαι τοΰ ποσού τών
υποκειμένων, άλλου λόγου χαΐού τοΰ άριθμοΰ ταύτα
διαιροΰντος καΐ συνάπτοντος. ΚαΙ γάρ δέκα πήχεις
λέγομεν τον συνεχοΰς, εί τύχόι, ξύλου, ού συνδιαι-^
r
ροΰντες τ ψ άριθμψ και τήν ενότητα τήν έν \ψ δέκα-
605 ItEFUTATIO EPISTOLB REGIS ARMEXI*. 605
πήχει £ύλψ, και πάλιν δέκα μο&ους λέγοντες, έν Α ηοη eanim quantilaiem anleoedtnler, sed aatoram
διαιρέσει τούτους έπιστάμεθα. Ούτως οδν καΐ ΙιΛ divm&m importat :equl enira el bomini», el bovie
των έτερων έχει πραγμάτων el μεν 6 άριθμ&ς φύ- tres naturasasaerentes, ηοη eorum secuodara qvao»
σεσιν έ*:φημισθ$, o6 xb ΐεοσδν αυτών προάγουμε- tilaiem divisionem, s$d eejisnciam ac aeparatutt»
νως άλλά το ετερογενές παρίστησιν. "Ιππου γάρ, -in apecie signiflcamus : ires vero bomines dicenlee,
?

xaVάνθρωπου, καΐ βο6ς τρεις λέγοντες φύσεις, ού το si fuerint, Petrum, el Paylam, ei Joannem, corttra
βιηρημένον αυτών κατά τ6 ποσδν, αλλά το παρηλ- poiins diviiionem, et lot eos eese, non lales osicn-
λαγμένον κατά. τδ είδος σημαίνομεν · τρεΐς δε άν* dimus. Sicet in oeconomia dnaa poncnle* naiurai
θ ρύπους, ε( τύχοι, Πέτρο ν, κα\ Παϋλον, καΐ Ίωάν- dWersam eorumdem Γ Ο Π Β Β Π ) , non teparatfoiieni
νην τδ διηρημένον αυτών μάλλον, κα\ 8τι τόσοι, ού exprimimus, ex ipaia ejicientes, licel absquA bypo-
τοιούτοι δε, παρια/ϊώμεν. Ούτω κ Λ έπ\ της οικονο­ siasi non essent, bypostascon uuuwrum, pulchre
μίας δυο λέγοντες *άς φύσεις, τδ ετεροειδές αυτών, callenles in hyposlasi el esseiitia divisis, luijus
ού τδ χεχωρισμένον {ηλοϋμεν, έκ6άλλοντες βλ αυ­ sciticet equi, et hujng bovis naluram non divisuin,
τών, εί κ«\ μ)| εΐεν Ινυπόστατοι, τδν τών αποστα­ sed diversum, qiieniailmodum ei byposiasis divi-
σιών αριθμόν, 'εδ μάλα είδότες, δτι ούδ' επί τών ^ »um,et mullo magis in iis, qua ex e«ae BO» appa-
ύποστάσει κα\ ουσία, κεχωρισμένων, οίον τούδε του rent, aed sunt simul, unumque alii iaeei, «i fluni,
(ππρυ, χα\ τοϋδ« τού βοος ή φύσις, ού τδ δι^ρημένον, naluram non s^paralioneoi, sed dWersitaiem iadi-
άλλά τδ διάφορον, ώαπερ κα\ ή ύπόστασις τδ δΐηοη- calurunii tufti in divinis, lura in oeconomia, tum.ia
μένον, ήπουγε έπ\ τών μ*) καθ' έαυτά έμφαινομέ- quacmique alia re. Item, licel nos Dumeremus dnas
νων, άλλ$ άμα τ* χα,Ι tv άλλήλοις δντων μεν κα\ Clirigii naturas, dua$ ilhs diceatee, non iileo aelu
γινομένων, ή φύσις, οΰ τδ κιχωρισμένον, άλλα τδ iuduciimig divigionem natararum et proprlelatum.
βιαφορον δηλώσει, εΓτε Ιτή θεολογίας, είτε ίπ\ της Otnnis enim Dumerus eorum esi, quae diff« ruiu, i

οικονομίας, είτε έπ\ παντδς πράγματος, Κα\ Αλλως, neqnilque fieri, ut nuniero compreheadaniur ea,
δ*τι ε! χαί αριθμού μεν τάς του Χριστού δύο .φύσεις, qtw peromnia eibi $imilia sunl, veruro secniuluni
δύο ταύτας λέγοντες, ούχ είσάγομςν δεαίρεσιν, fevep^ id, qu« differunt, numero subjiciuntur, veloti Petrus
γεία τών φύσεων χα\ τών ιδιοτήτων, Πάς γάρ άρι» Vel Paiilui secuMdum id, quo conjunguntur, non
θμδς τών διαφερόντων Ιστ{ * χα\ αδύνατον αριθμεί* caiiuul g\|b numero : ralione cpim eescntiae uuilt
σθαι τά κατά μηδέν διαφέροντα, χαθ* δ δ& διαφέρονσι, iion possunl duae naturae d i c i : sed hyposlasi diiferen-
κατά τοΰτο χα\ αριθμούνται · οΓον δ Πέτρος, ή ό Παΰ» tft5, du^ byposia»c6 dicunltir, adeo ut mimerus
λος, χαθ' δ μίν ή^ωνται, ούχ αριθμούνται - τψ λδγφ ^ differeutium sit.el ιρα*1α, quo differunldifferenlia,
γλρ.της ούσ-ας, ηνωμένοι, δύο φύσ35ς ού δύνανται ' eodern ei numerenUir* Junctae sunl Domini nalurse
Αέγεσθαι, χαθ ύπύστασιν δε διαφέροντες, δύο ύτ^- incoufuse seciindmn hypostasira, divi&e vero sunt
1

στάσεις λέγονται. "Ωατε δ άριΟμδς τών'δ:αφερδντων indivise raiione modoque differeniiai; qno uniuntur
Ιστ\, χα\ φ τρδπφ διαφέρθ'«σι τά διαφέροντα, τούτϊ·> iii.oda.noa numerantur : non enim deae seeunduro
τ(Τ» τρόπω κα\ αριθμούνται. "Ηνωνται μέν αί τού bypostasim dicimus esse Cbrisli naluras : qtto vero
Κυρίου φύγεις άχυγχύτω; καθ* ύπδ?τααιν, διήρηνται modo indtvise scparantur, numeranlur: das etenim
δε αδιαιρέτως λόγω xal τρδπφ της διαφοράς. Κα: $ suui Cbrisli nalura? raiione modoque diiTerenliiP,
μεν τρόπφ ήνωνται, ονχ αριθμούνται ού γάρ χαθ' jiincoe qaidera secunduro bypostasim, et ses^ invi-
1

ύπο^τασιν δύο φαμιν είναι τάς φύσεις τοϋ Χριστού. cetn penelranles incnnfu&e uniqotur, et propriam
ν
φ δε τρόπφ 4διαιρέ:ω; διήρηνται, αριθμούνται * δύο singulae nalunlem differemiam ronaervanl. Modo
γ ί ρ είσιν αϊ φύσεις του Χρισίοΰ λδγψ καΐ τρίπω της imqiie diiTereniiacianlummodoa nobisnumcraniur,
διαφοράς, ηνωμένοι μεν χαθ* ύπόστασιν, χα\ την iv non dividuntur actu el exsisientia, «t ipse tibl
άλ^ήλαις ΐίεριχώρησιν Ιχουσαι, άσυγχύτως ήνωνται, fiwgis. Aliter etlam de boc eodem pbilosophamur*
τήν οίχείαν έκαστη φυσιχ^ν βιαφοράν διασώζουσαι. Nonoranisnunierus resper se subsislentes indical:
Τψ τρδπψτοιγαρούν της διαφορά; κα\ μίνον αριθμού- D idque mantfeslum erit ex sequenlibus. Quidqnid
μεναι ύφ' ημών, οΰ διαιρούνται ενεργεία κα\ υπάρ­ enim per sc subsisiil, id omnino el sab numero
ξει, χ&\ ώς συ υπονοείς. ΚαΙ άλλως εις τδ αύτδ, δτι esa, non autem ornne quod sub numero «ct, ilem
ουχί πάς άριθμδς τών ίδιοσυστάτων πραγμάτων εστί per se eubaistere dteelur. Quae ergo in conaposili*
δηλωτικός ' κα\ τούτο δηλον εντεύθεν. Κ Γ τι μεν γάρ K U I U , oe pluribua rem agatn, cum uiium cooi~
ίδ:οσύστατόν έστι» τούτο πάντως έν άριθμφ τυγχάνει plfaul, ei una conlinuilaie conelent, ex semel-
δ ν ού πάν δε τδ έν άριθμφ τυγχάνον, Ιδιοσύστατον ipeis nihilominus propriam exsistemiam nullam
άν «Γη. Τά γούν,Ιν τοίς συνθέτοις Cva μή ^ολλά babent, sed unum dum conslituont i» toiiione
Λ

λέγω, ένδς δντα συμπληρωτικά, κα\ κατά μίαν συγ­ propviam exsisteniiam commonslrant, quemadmo-
κείμενα τήν συνέχειαν, δμως αυτά μεν έφ' εαυτών dura animal rationi* coinpos, morlale : non prae-
Ιδίαν ύπαρξιν ούχ Ι^εΐ" ένδς δε συμπ.ηρωτικά γε­ lerea vero ct per seee exsistentia eon&piciunlur,
νόμενα έν τψ συλλδγφ τήν οίχείαν Οπαρξιν έπιδείκνυ- sed io loto homitte apertam patenieniqoe pro-
ται. "Όσπερ άμέλίΐ τδ ξώον, τδ λογικδν, τδ θνητδν, priam stti eisisieuliam o&ienduni :et ratione roo-
doqne diflerenti* nuiucrata, divisionem hominia
ού μ^ν Ιτι γβ χ%\ καθ* αυτά υπάρχοντα δράται,
non importanl; partcs cnim diccntur bominis, &cd
άλλ* έν τψ δλψ γε τφ άνΟ|?ώπω, φημ^-» «αφή :ήν οϊ-
4
 607 NICET^ DYZAlfTIXI
αοιι per sosc essistcnliam habcbtinl. Qnarc tnani- 4 χείαν ϋπαρξιν έπιδείχνυται, xa\ άριΟμοΰμενι λύγι·>
festiim Πι, nou oinnem n u m o r u m rcs per sc sub- χαΐ τρόπψ της διαφοράς, δια f ρε σι ν τοΰ άνθρωπου
sieleiitcs indicare. ούκ βϊσάγουσι. Μέρη μϊν γάρ 0ηθε?εν άνθρωπου, o*i
δξπου μεν κα\ καθ* έαυτά τήν ΰπαρξιν έ*χεΐ· "Ωστε ίηλον, δϊί οΰ πδς άρ(θμδςτών
τ ω ν έστ'ι δηλωτικές.
7. Cuiu autem pnelerea propter divisionem n a -
Uirarum ct propi ielatum, sanctani et oecumenicam
q u a r l ; i m synedum criiuinosc c a l u n i n i a r i s , quasi illa
probans duas naluras et proprieiates n a l u r a r u m ,
omnimodis cnrq Nestorio convcniat, n a t u r a r u m d i -
vi&ioncm iiuroducens, proplereaque non esse banc
synodum a nobis rccipi^ndam, nos respondentes»
e t d i v i s i o n i s propriclatisque raiionem explananles»
diciraus Christi naturas, dciiatem nempe ct h u -
. m a n i t a l e m , ex quihus et i n quibus u n i c u m liypo-
slascos \ e l u t i t o i u m contemplamur, si quis i n i e l - β της ύπο3τάσεο>ς ώ ; δλος ενθεωρεΓται, εΐ μβν τ §
lectu e i ratione, proprieiales, i n q u a m , cum n a i u r i s
diviserit, n o n vcro exsistenlia et actu, neque ab-
* u r d e , neque inerudite f e c e r i i ; hoc e n i m , u i i i a
dicam, omnes Paires aperte c l a m a n t . A u d i tirego*
r i u m Thcologum dicentem : Cttm natnrw cogiiatio*
nibu* separautur, $ubdividunlur ct nomina, quasi
dieeret, quod cogiiatioiie asseritur i l t ad differen-
t i a m diTisionis, quae acla e i eisistcntia e s l eam, t γόμενον, προς αντιδιαστολών τής χατ* ένέργειανχα\
quam longiusime abjicientes a r t u quidem naturas
esse et dici t r a d u n i , l i a r u m vero divisionem c o g i u -
lioneacceperunt : quse rebus Ipsis divisa non eunt,
tanqiiam divisa raiione supponenles propter i n i m u -
tabilem u n i t o r u m , etiam post unionem, differen-
tiam e l proprielaiem ; u l j a m c l a r u m a i t , dici de
naiuris c l proprieialibus divisioneni, quaeex i p t e l -
leclu esl, ueque i a quoquam a veio aberrauitmts,
licet de ea sancla et cecumenica quarla syuodus
n i l i i l i r o d i d i l ; n i b i l o m i n u s n o s d i c i m u s : cuiu e n i m
inlegrilaiem liypo&tasis Christi conlemplamur, l o l u i n
anhno agiiamus, quando loluru ex pariibus confla*
t u r , c i i n partibus consideratur, et t u m potissi-
rouin cum cx disslmilibus c o m p o u i l u r , servatis
nempe iiicoiiftjse parlibus i n unione, qunndo et
parles, quat i n tolo s u n l , loiius r e p u l a n i u r , et
pruprielales parlium totius r c p u t a h u n i u r , licel
parlinra propria senno cogitaiione dividens j u d i c a t .
V e r b i gratia : Yisus i n seneorio, oculo nempe fieri
eolel, sic eiiam a m b u l a i i o i n c r u r i b u s , sed non d i -
cimus a u l o c u l u m \ i d e r e , a u t c r u r a a m b u l a r e ; sed D δρασις έν τ ψ αίσθητηρίψ, ήγουν τ ψ όφθαλμψ, πέ-
bomo, q u i ea tanqnat» partes possidet, videre d i c i -
l u r et ambulare. Eodera modo c l de C h r i s l i h y -
posiasi: namque ad inlegritatem illius mcutis aciein
ligeiiles d k i m u s Ejusdem uniussanclae T r i a d i s F i l i i
Dei suni et r c s m i r t b i l U e r f estae, e l passiones. Etsi
sccundutn aiiam partem passiones subit, b u m a n i -
laiem scilicet, secundum aUam mira effidt, u i cjus-
dem nauirae c u m Deo e l Paire, et S p i r i i u est.
Rursus parieSp ex quibus l o t u m c o i i s l i t u i i u r , eon-
servaiis illis incunfuse hi uniono consideranles, et
differentiam i n unionc mvenieulea, u b i vcro diff. -
r e n t i a , ibidem o m n i n o c t oumeru» iniroducUttr, tot
dicimus partes csse, ralione di&criminis, ncc a ecopo
t b e r r a o i a s . Quaodoquideiu unio esi c u r n m , qux
m
Μιοσυϊτάτων πράγμα.
ζ*. Επειδή βέ x a l περ\ ο^αιρέσεως τ ω ν φύσεων
χα\ τ ω ν ιδιοτήτων μωμον συνηψας τ|) αγία κα\ o i -
κουμενικ^ τετάρτη συνό6^ι ώς δήθεν λέγουσα δύο
ν
φύοεις χα\ Ιδιότητας τ ω ν φύσεων, έξάπαντος συμ­
φωνεί τ ψ Νεστορίω, διαίρεσιντων φύσεων Ιμποιοΰσα,
χα\ διά τούτο ούχ £στιν άττοδεκτέα α&τη ή σύνοδο;
παρ' ημών, υπεραπολογούμενοι ουν, κα\ διαβαφουν-
τβς τδν περί διαιοέσεω; χαΐ Ιδιότητος λόγον, φα-
μέν, τάς φύσεις τοΰ Χρίστου, ήγουν φημ\ τήν θεό­
τητα κα\ τήν ανθρωπότητα, έξ ών κα\ εν αΓς ύ εΐς
έπινοία τ ι ς χα\ τ φ λόγιρ τάς Ιδιότητας μετά τ ω ν
φύσεων διαιρεί, κα\ ούχ υπάρξει χαΐ ενεργεία, ούχ
Ι ξ ω ταυ είχέτος ποιήσειε' τοϋτο γάρ σχέδ6ν είπεΤν
πάντες o l Πατέρες δια^ήδην κεχράγασι. Κχ\ γάρ
Γρηγορίου τοΰ θεολόγου 4χουσον λέγοντος· Ήτίχ,α
γάρ αϊ φύσεις διίστανται ταΤς έχιτοίαις % σντδιαι-
povrrm ηα\ τά Ονόματα, ώς είναι το'τί) έπ^νοία λε-
ΰπαρξιν διαιρέσεως, ήν ώς π ο ^ ω τ ά τ ω άποπεμψά-
1
μεναι τή μεν ενεργεία τάς φύσ*ις εΤναί τ « χα\ χα-
λε?σθα( φασι, τήν δε τούτων διαίρεσιν κατ" έπίνοιαν
£λαβον,τά μή δί^ρημένα τοΤς πράγμασιν ώς δι-
Τ)ρημένα τ ψ λόγω υποτιθέμενοι, διά τήν άτρεπτον
τ ω ν ένωθέντων,χαΐ μετά τήν Ινωσιν, διαφοράν τε και
Ιδιότητα."Οστεδήλόν έστι λέγειν έπ\ τ ω ν φύσεων καΐ
τ ω ν Ιδιοτήτων διαΐρεσιν, τήν χατ' έπίνοιαν λεγομένην,
χαΐ ούδεν τοΰ εικότος άποσφαλοίμεθα, εΙ κα\ περί
ταύτης ή αγία χα\ οϊκουμενική τετάρτη σύνοδος ουδέν
έξεφώνησε, πλην οΰν ημείς λέγομεν. "Οταν γάρ εις
τήν ολότητα τ η ; κατάραριστ6ν υποστάσεως άποβλέψω-
μεν, τδ δλον άνασκοποΰντες, ίπειδή τδ δλον Ικ μέ­
ρων σύγκειται, κα\ έν το?ς μέρεσι θεωρείται, καΐ
μάλιστα όταν έξ άνομοιομερών -σύγκειται τδ δλον,
σωζόμενων δηλονότι άσυγχύτως τ ω ν μερών έν τ $
Ινώσει, επειδή τ ά μέρη έν τ φ δλψ ένυπάρχοντα τοΰ
δλου λογίζονται, κα\ τ ά ιδιώματα τ ω ν μερών τοΰ
βλου λογισθήσονται, ci κα\ τ ω ν μερών ώς Γοια είναι
6 λόγος τ?ί έπινοία διαιρών κρίνει* οΤόν τ£ φημί" Ή
φυκε^γίνεσθαι, ωσαύτως δε χα\ ή ^άδισις έν τοϊς
σχέλεσιν άλλ* ού λέγομεν, δτι ό όφθαλμδς δρ?, ή τ ά
σκέλη βαδίζει, άλλ άνθρωπος 6 ταΰτα ίχων ώς μέρη
1
λέγεται βλέπειν κα\ βαδίζειν. ΟύτωσΙ και έπΙ της
υποστάσεως τοΰ Χριστού. "Οταν γάρείς τήν ολότητα
αύτηςβλέπιομεν, λέγομεν, Αύτοΰ τοΰ ένδς της αγίας
Τριάδος, τουτέστι τοΰ Ήοΰ τοΰ θεοΰ, είσΐ τά τ «
θαύματα, κα\ τά πάθη, εί κα\ κατ' άλλο μέρος τ ά
πάθη άναδέχεται κατά τδ άνθρώπινον, κατ* άλλο δέ
τ ά σημεϊα ποιεί, ώς ομοούσιος, δηλονότι τ ω θ ε ψ
κβΐ Πατρ\, καΐ χζ) Πνεύματι. "Οταν δ αΰ πάλιν είς
1
τά μέρη, έξ i v τδ δλον σύγκειται, σωζόμενων αύ
τ ω ν δηλονότι άσυγχύτως έν τ3 ένώσεί σχοπώμεν,
και τής διαφοράς έν τ ή ενώσει, ευρισκομένης (δπον
C09 REFUTATIO EPISTOt* REGIS ARMENI/E. 010
Bl διβφορά, έκεΓπάντως xat δ άριθμδς συνεισάγε- Α ad aliquid sunt: unio enim eornm, qnai uniunl»r,
xat) * δηλονότι τόσα λέγομεν τά μέρη ύπαρχειν τψ uniocst, etquapuniuntur, unioneuuiuolur. Sic eiiam
λόγω της διαφοράς, χα\ ουδέν σφάλλομεν· Επειδή tolum partiuai loluin cst, et partes lottus partes. E i
ή μεν ϊνωσις των προς τί έστ;. Και γάρ ή Ινωσις porro quae ad aliquid MIIK, si unum c i iisactu est,
£ νου μένων έστ\ν Ινωσις, κα\ τά ένούμενα ένωσε» necesseesi, ei alteiura esae. Cum itaqueCbrisli i n -
ένοΰνται· ωσαύτως δέ χα\ το δλον, μερών δλον, xal tegrilae et unio aclu eet, erunt el partes omnino
μέρη όλου μέρη. Τά δε πρός τι, έάν θάτερον actu, et eorum discrirmn. Hoc si vcrum est, quem-
ενεργεία η , και το Ετερον δηλονότι έξ ανάγκης. aduiodum verum cst, qui nou confttetur parlcs
Έ ι κ Ι ofcv ή κατά Χριστδν δλότης κα\ ή Ινωσις ενερ­ toi esse, neque lotum fatebitur esse, sed prmiein
γεία πρόσεστι χα\ μέρη ενεργεία; έσονται, xal ή diffcreiitia sublala, totura quoque desiruel. Et qois
τούτων διαφορά. Εί δε τούτο Αληθές, ώσπερ οΰν abeurdum rei ineptumque non rapiel? Patet ila-
καΐ αληθές, 6 μη Ομολόγων τά μέρη τόσα είναι, δη­ que eos, qui unam Cbrisli bypostasim, veluii totum
λονότι ουδέ το δλον φήσειεν Sv είναι, άλλά των με­ quoddam ex deilate et bumanilate compositum
ρών της διαφοράς αναιρουμένης, καΐ το δλον φθα- prolilenlur, partes duas scilicet naturas nccessario
ρήσεται. Κα\ τίς Αν οϋ συνήσει τδ άτοπον; Φανερδν fassuros, licet vo» id abnnalta. Quod sancta Chal-
Αρα, δτι δσοι τήν μίαν ύπόστασιν του Χρίστου ώς cedonensiu synodus palam promulgaviL
δλον τι εκ θεότητος καΐ (άνθρωπότητος συγκειμένην όμολογοΰσι, χα\ τά μέρη δυο φύσεις είποιενάνέξ
ανάγκης, κάν ύμεΐς. μή βούλησθε, δπερ ή έν Χαλκηδονι αγία σύνοδος τρανώς έξεφώνησε.
η'. Τδδέ πάλιν λέγειν, δτι 'Β τετάρτη σύνοδος Β 8. Praoterea illud itcm, qnortam tynodum «nn
συμφωνεί τφ ΝεστορΙψ, flrt δύο φύσεις Λέγουσα, cum Nettorio sentiu, quod dua$ naturat fateatmr :
χάχιϊτος ωσαύτως δύο φύσεις Λέγωτ, όμοφρονεΐ iiiuititer etiam cum Nestorio eoncordare quicunque
τφ ΝεστορΙφ. HXf\r διαφέροτται εϊς ta δύο dua* naiurai [*tetur : in eo tantummodo differre,
χρόσωχ*, εκείνον 'μέτ Λέγοντος δύο χρόσωχα, quod ille dua$ $ynodut unam tanum pertonam ie-
9

αυτής δέ δοξαζούσ^ς ir' καϊ διά τοντο τους neat et per id fucum ortkorioxis [ccisse, jactans se
%

ορθοδόξους χΛευάσασα, δτι σύ συμφρονεϊ τφ α Netlorlo dittentire ex lna ipsius oraiionc npcr-
y

Νεστορίφ, αύτόθεν φάνσρωτάτην Εχει τήν έπί- lissime refeililur coinprobalurque eam a Neslorio
t

ληψιν έχ τοΰ σου λόγου, δτι ούχ όμοφρονεΐ discrepare, eui ipse fulso cam cii.iinarls. Flcnim
%φ Νεστορίψ, χαθώ; ψευδοεπών κατηγορείς. Ε! Neslorlum duas natuias existiuianiem palam est
γάρ ό μεν δύο πρόσωπα δοξάζει, δηλονότι χαΐ τάς duas naluras diveraas per se subsislenles faleri:
δύο φύσεις χεχωρισμένας Εδιοσυστάτους οΟσας'ομο­ ideoque eoruin unionem secundum liabiludincm
λογεί, δια τοι τούτο καΐτήν Ινωσιν τούτων σχετικήν Yocat. Sancta vero synorius, ut tu ais, un.im pcr-
λέγει. Ή δε άγια σύνοδος, ώ; σϊ> φής, £ν πρόσωπον eonam et unam hyposlasirn sauciens, duae nala-
καΐ μίαν ύ πόστα σι ν δεσπόζουσα, ^ρανερδν οτι τάς ras in una pfersona per esst-mlain et socundum
φύσεις Iv τψ ένν*ρ«σώπφ ουσιωδώς χα\ καδ* Οπό- C bypostasim unilas, u l ipse mibi persuadeo, a»se-
στασιν ήνωμένας φαίη αν* ού γάρ 5ν άλλως |γχωρε? ν ver^iura esl: iteque enira fieri potest duas nalu-
δύο φύσεις λέγειν έν tvt προσώπψ χα\ μ ι | τή ύπο- ras in una persona et una fiypostasi dicere, nisi
στάσβι, εί μή καθ* ύπόστασιν χα\ ούσκοδώ; ήνων- eac aecundum bypostasim et essenliam unianlttr.
ται. ΕΕ δέ τούτο, φανερον δέδειχται έχ του σου λό­ Quod st id netnini dubiam esi, e i lua ipsius ora-
γου, δτι ου χεχωρισμένας τάς φύσεις χα\ τάς ενερ­ tione demonstrauir, nonseparatai natufas «t acias
γείας έπ\ Χρίστου λέγει ή αγία κα\ οίχουμενιχή in Cbrieio dicere sanctam el oecumenicam quartam
τετάρτη σύνοδος , αλλ* ηνωμένος χαθ* ύπόστασιν· eynodum, sed unilas secimdiiin liyposiasim, Alia
Κα\ Αλλως το αυτό* ΕΙ δίά τήν Ινωσιν χα\ μόνην, etiain raiione id idem probalur, Si propler uolonem
^ γ ω δΙ] τήν χαθ* ύπόστασιν , ol της Εκκλησίας 8olam,eam dunlaxat, quac secunduro Lyposlasim
τρόφιμοι διαφέρονται τψ ΝεστορΕψ, καθώς χαΐ δ έν esl, et non propier duas naluras Ecclesia aluinsi
άγίοις Κύριλλος φάσκει,·κα\ ούδιά τάς δύο φύσεις, cum Nestorio altercanlur, ul sanclus Cyrillus rc-
σΰ δέ αύτδς £φης, δτι ή σύνοδος διαφέρεται τψ ferl, Lu quoque ipse affirroasti synoduui de pcr-
Νεστορίψ χατά τδ 2ν πρόσωπον, χα\ τά δύο, δπερ sona uiiica et bina cum Nestorio litera balvere,
ποιεί το μέν Sv, τών φύσεων τήν Ινωσιν, τά δέ δύο qiiarutn una unionem naturarura eflicit, duo divi*
τήν δια (ρε σιν φανερδν δτι κατά τδ όρθδν τής Έκ* sionem, palamest sccundum reclam Ecclesiae sen-
f

χλησίας διαφέρεται ή σύνοδος τφ ΝεστορΕψ. ΕΙ δέ
τοΰτο, δηλονότι ουδέ συμφωνεί. Αδίκως άρα παρά
σοΰ συκοφαντείται. ΚαΙ δτι τοΰτυ αληθές, Κυρίλλου
άκουσον πρδς Εύλόγιον δι* Επιστολής αύ'ταΖς λέξεσιν
*Εχ*ΛαμδάγοτταΙ τιτες της εκθέσεως* tyxbxolrir-
ται ol 'ΚνατοΑίχοΙ • xai φασι' Αιά τί δύο φύσείς
όνομαζόντων αυτών, ήτέσχετο xal έχήτεσεν ό
lentiam synodura Ncstorio adversari, eoque paiet
evidentissime eamdem cum eo non coiiveuire. Im-
merilo itaque abs te et caluuniiose proscinditur.
Hocporro verum esse audi a Cyrillo epistola ad
Eulogium bis iisdem verbis loquenlem : Aeeutani
nonnutii exposjlionem, quam Orientaiet feeerunt,
atunique Quam ob causam duu$ naturat iUxt atte-
i

rentibut sustiituit, attentumque prcebuil Alexandri-

της *ΑΛεξατδρεΙας; 01 δέ τά ΝεστορΙον φροτονν-
nttt ? Qui vero Xestorium tequuntur, tradunt, eum
τες Λέγουσι χάκεΊνοτ ούτω φροτειν, σνναραά-
hoc idem Unere, eos, qui rem meram uon noverunt
ζοττες νους ουκ είδότας τό άχριδές* Χρή δέ τοις
f
611 NICETA BYZANTINl 612
rapientesin fraudem : reprckentonbut vero respon- Δ μεμφομέτοις, knslra Λέγει*, δη οϋ xarra, δσα
dendum etl, Nonomnia quacunque hcereiici iradunt, Λέγόίπητ ol alpszt%o\y φέύγέιψ xal xafatrsTv&ai
fugienda vhandaque $unt : multa e$'m ip*i profi* χρή. ΏοΧΛά γάρ tyoAoyuvctr, wr χαϊ ημείς όμοΐο-
Unlur, qua el no$ profilemur, quemadmodum dum γονμετ olov trar Ιέγωσιν cl *Αρειατο\ τότ Πα­
9

dieunt Ariani de Patre, Creatorett omnium et Do» τέρα, Δημιουργός έστί τώτ δΛωτ χαϊ Κύρ*ος Μή
t Ψ

mtnus, Nttm propierea nos fiat voces declinare dt- δχάτοντο φεύγεντ ήμας άχόΧονβοτ τ&ς τοιαύτας
bemut ? Sic et 4e Ne$torio ticet tradat duat na- ομολογίας; Οντως χαϊ έχϊ ΝεστορΙον* x&r Λέγη
t

tura*,di*crimen carnit £tDei Verbi innuens; namque δύο φύσεις τήτ διαφορατ σημαΐηατ τι\ς σαρκός
a/ia eti Verbi natura, ulia carnit; ai non item χα} τον Ηεον Αόγον (έτερα γάρ ή τον Λόγον φύ­
unionem nobiteum probat : no* etenim unknte$ f
σις, χαϊ έτερα ή της σαρχός) άΛΧ οϋχ έτι τή*·
%

unum Deum netimui, unumque Denm eumdem pro- ίτωσίΥ όμοΑογεΤμίθ'ήμώτ.'Βμώς γαρ έτώσαττβς,
fittmur. Et paucis talerjcctia : Quare naturarum έτα &edr οϊδαμχτ, hra Kvpwv tbr αυτόν d^tUo-
ditcrimen agnouere, non ttt Ckristttm nnum in duo γονμετ. ΚαΙ μιτλ βραχέα* Ούχοντ οΰ τό εΐδέται
tubdividcre. Et ad Neetorium bic rureu* scribit: των φύσεων τήτ διαφοράτ op$r δίατεμέΐν έστητ %

Ne dmda$ Η Λ Ι Κ Γ Μ , post unio&em acilicet, atkna- εϊς δύο tdr ira Χριστόν. Κα\ ττρ^ς Νιστίρ;ον
iiorut, non numeratione. ^ α<Λ&ς πάλιν λέγ«ΐ' ttavcai dtatpetr ta? φύσεις %

μεΐά t^v Ivbmv θ^λαδή, άχαΧΧοτριάσει , οϋ

r£| άχαρίθμήσεί.
9. Cuin autem inensaveris sanciaat quartam θ'. ΈτΛίΙή & ίαχωφας τήν έγ(*ν -Λτάρτην σύν-
bynodum Unquam retnovas inducenlem. ideoque •δον, xatvoywvUw «οι^ίασβν, Ηα\ lik toDto όμο-
uoa cum Nestorio semkmem : neque tanium id
affirmagiS, eed t i n c i i Leonis poniificis ex tpisiola, «ipfjvw^ HXk ttH χρή^ιβ Φον Ή έν άτχίοις πάπα
qua quaria synodua conslabiliu e s l , eee non Λέοντος tfo iittmXijCt βί"-ίί 1*«^Λή ή tttapnj
ejusriem synodi Nestorii dictis «niformia prodaiisii, σύνοδος, χα\ τ*ύτης της *υν45$ν ι»ρ?ις τά το« Ne-
ut iikle colligas pontificis Leonts epi$lotam qner- ατορίον όμο-βτρ^πω; έχουίας κροχβχόμιχα;, ώς
t

lamque ipsam synodum DOJI absimilia Nestorto έν*«ϋβεν σβνίγο>ν, 6tt ή Γ τοΰ πάτΛ λέοντος tirt-
sutuisee, age bac eadem in medium proposiia στολή, ΧΛΙ ή «τάρτη *ύνο&ς της ϋ^της όμολογίοες
perpendamus, an ut tpse ais, senlentia, Neslorio Ιτ?1 του Νίστορίόΐτ φέρε δή, χαϊ αύτάς εις μέσον
B

conformia alloquunlur, an secus. Auclorhaies ver- Θ4ντε<, έπισχεψώμιθα, ε{ οΟτο>ς συνφβά τ $ Νέστο-
bmeaue i u be UabenL Scribit Nesloriua priroo ρ ρίψ χατά ?iavV«ev φθέγγον«κ, ·Γγ* χοΛ.μή. ΈχουΛ
oraiionis euae pneceploriae capile : /pse immufa^iVfi δε «t Χ Ρ ή « ί κατ^ λέζ^ν ώβε. Γράφει Nitndpto^
ι

duas luinra»/>cf profiteor Deum verumdqDeo vere

t % \ς το πρω-οον χέφάλαιον του 6\δ*σχ<χλιχου αύτβϋ
ε

Aominrm perfectum ex fiiio bevid «l Abrahan.. λίγον outte;" E^ άδιαΧΛάχτως τάς δύο φύσεις
9

Scribit liem \n sua cpiatoU hoc ntodo : Deum ipse τον θεοΰ όμοΑογώ, θεότ a\Xr\dtYOr έκ θεον
profitevr, **mqu4 wiptutn ett In pnneipio Ver- (LXitfircv, Ttal άτβρωΧοτ τίΛειοτ έξ vtov Δαυίδ
bum bomtnem quoque pro(tUor quod Verbum caro χαΧ *Α6ρθάμ, Γρ&γιι δε έν -ffl iictrcOAlJ αύτοΰ οδ-
9 y

factuvt e*u habiitnlt m n*ki». Ante alia Nestorii τως· Bedr έμοΛόγώ χατά τό *£r άρχζ ό Αόγος ·
%

\erba examin^mdft» rectene an seeus enuntiau Λτθρωαοτ όμόΛογώ, Sfi Ό Αόγος σαρξ έγέτεχο,
ftim. Namque Duat Verbi naiurat abioluie profittor, χαϊ έσχήτωσετ έτ ήμϊτ. Έπισχεπτέον τεροτερον
4icesu neque posi iiicamatioftem delerminare, • * Η ν ' 3 ί Ρ ΐ NeetopteWi εΐύρβοτάμως ϊχει, ή οΰ. Το
Λν

baurf recie dictmo esse vtdeiur. Quandoquidem μεν βδν λέγειν, δτι 4ΰο φύσεις τον Αόγον άχοΛύτως
senipiLernuft Filiun ct Verbum Dei anle caroem . όμοΛογώ^ xaV μή β^ρϊαασίοΜ. μ^τά τήν σάρχωιιν,
assuniplam unius nalurae, divinae scilicel, solias οΰχ έ>ρ6ώς είρήσ^βι δοχεϊ. EwtWj £ άΐ&ο; ΓΙΛς χαϊ
v

erat:posl incariialionem, et Doslram aseumpaii.' λόγος τοϋ βεοΟ προ της ΙνσάρχΟυ οίχονομίας μι4;
ΝΟΙΪ decuil ipeum absoluie dicere, Verbi, noo de- ι> φύσεως της β & ^ ς μ<5νί>ς ^v, μετ& Sl τήν ένανθρώ-
Ifirxuinanlfcfli post IncarnaiioneiD, vel bumauitalem πησιν προσιλάβετο χα ι τήν ημετέρα ν, ούχ Ιδβι αυ­
asBumpiam. Si rursus duas diceoa irmnuUbiles, τόν απολύτως είπεϊν, τον Αόγον, μή προσδιόρισα·
ρβϋ carnem a&sumpum wtelligerei: si unionem μενον μετά τήν σάρχωσιν, fpw 1ν»ν^ρώπι^σ»ν. £1 δ*
aflirniarel oon aecundum habiludinem.sed hjpo&ia- αδ πάλιν δύο λέγων άδ^λλίχτονς, χα\ νοών μετά
licam et es&enualem in uno, nempe Christo lτήν ενανβρώπησιν, ε Ε μέν τήν Ινωσιν ώμολίγε^ ο6
considerari» ei euradcm unum Christuni, et Domi- σχετςχήν φημι, αλλά τήν χα&* ΰποσΐαίαΐν χαϊ ουσιώ­
uum ti Deum dicerel, Deum verutn de Deo vcro, δη, ήγουν έν τω έν\ Χριστή θεωρείσθιι, χα\ τον
9

CL bomtnem eumdetu perfectum, veluti ex boini- αύτον Ινα Χρισΐον χα\ Κύριον xaV βεον Ελ«γε ,
itc perfecto» Yirgine, eiFilium David et Abrabam, θεον άληβινον έχ' θεοΰ αληθινού, χα\ Ανθρωπον t i v
ut divina lestanlur eloquia, venim auingere vide- αύτ&ν χρηματΐσαντα τέλειον ώς έξ ανθρώπου -rfj;
reiur :cum vero duas Verbi naturas asaerens, eas Πιρθένου χα\ υί^ν Δαυίδ χα\ Αβραάμ γεγονότα
uiiiiaa e»se non aecundum bypostaaim in uno Ver- χαβά τά λόγια μαρτυρεί, τάχα άν έντος ήν τής αλη­
bo in una scilirel Cliristi hyposlasi, sed per rela-
v θείας. ΈπεΙ & δύο φύσεις ομολόγων ταυ λόγου,
lionem et rcspectivam unionein, sive dignUatera, ταύτας ού καθ* ύπόιτασιν ήνώσ$αι ίλεγεν έν τφ
013 REFUTATIO EPISTOL.E REGIS ARlfENI.U.
έν> Λόγω, ήγουν έν τ$ μι$ ύποστάαει Χρίστου, άλ· Α
X i κατά άναφοράν και σχετικών Ινωσιν, ήτοι χατά
αξίωμα* ή ταυτοβουλίαν, ή εύδοχίαν Ελεγεν t l v a t
του Λόγου πρδς τήν σάρκα, χα\ άνά μέρος ταΰτά
ποιών έτερον είναι τδν Λόγον ίφασκε, x a l Ετερον
τον έκ Μαρίας, κα\ προσωπικήν Ινωσιν λ ί γ ω ν , ού
τδ ταυτιζόμενον ύποστάαει πρόσωπον, όπερ ί π ι
τοΰ χαθέκαστον άρμόττει, άλλ' έτέρως χατά τδ οί-
χεΐον β ούλη μα έδόξάζεν (οίον ώς δταν τις τδ τοΰ
έτερου υποδυόμενος πρόσωπον, άντ* αύτοΰ τους
υπέρ αύτοΰ ποιήται λόγους, ήν ού δεί κυρίως Ινωσιν
ήγε?σθαι, αλλά σχετικήν Ινωσιν τ6 δλον. Καλοΰσι
γάρ τίνες πρόσωπα τήν τίνων σχέσιν προς αλλή­
λους. Ούχ αγνοεί δέ ή συνήθεια τούτου τοΰ προσ­
ώπου το σημαινόμενον. Λέγομεν γάρ τον άρχοντα,
τοϋ βασιλέως έπέχειν το πρόσωπον, χατά τοΰτο ό Β t u r u n i o n c m , proplcrea
Νεστάριος τήν προσωπικών έπρέσβευεν &νωσιν)* διά*
τοι τούτο δικαίως-τψ αναθέματα χαθυποβέβληται.
Ό δέ δή πάπας Λέων. επειδή τδν αύτον £να Χρι-
στον χαΐ Κύριον χαΥ θεδν ημών Ιν μ ι | ύποστάαει
t v r a ώμολόγει, τον χα\ βεδν δντα χα\ άνθρωπον,
Θε6ν μ έ ν ω ; ovvatSiov, χα\ άχρόνως Ιχ τοΰ Πατρδς
φυεντα, χα\ όμοούσιον τ ψ τε θ ε ψ χα\ Πατρ\, χα\ τ ω
Πνεύματι τ ψ άγίφ, έπ 1
έσχατων δέ των ήμερων
δι λ τήν ήμετέραν σωτηρίαν σάρκα γεγονότα, ήτοι
ένανθρωπήσαντα, χα\ γεννηθέντα έχ Πνεύματος
αγίου κα\ Μαρίας της Παρθένου, καθώς ή θεολόγος
γλώττα εκφωνεί, και τ ά λοιπά Λόγια μαρτυρεί,
κα\ α! των αποστόλων φωνα\ ύψηγοΰνται, x a l αϊ
των θεοσδφων Πατέρων διδασκαλία ι τρανού σι • φα
νερον, 8τι ό πάπας Λέων μετά τής αληθείας Ι σ τ η -
xe, x a t ού συμφωνεί τ ψ Νεστορίψ. Κα\ πάλιν γρά­
φει Νεστόριος, δτι^ΟύχΙ ό Αόγος τοΰ θεον &ά
χειρών Ιωσήφ $άχιχ ένε&ύβη, dJla τό σώμα τ ου
Κυρίου, Γράφει Λέων, δτι το μεν Ελαμπε διά των
σημείων, τδ δέ ύπέπιπτε τοΤς παθή'μασιν. Εναρ­
γέστατα διά τήσδε της χρήσεως ό μέν Νεστόριος
άλλον ποιεί τδν Ηεδν Λόγον, κα\ άλλον τδν ίχ Μα­
ρίας, ψ χα\ Ιδιχώς πρόσωπον Ιδιον Ομολόγων, Ί η -
σοϋν έ κάλε ι. "Εδει γάρ αύτ^ν^ εΓπερ όρθοτόμως ίλε-
γεν, ούτως είπείν· Ούχ\ 6 Λόγος τοΰ θεοΰ, καΟδ Λό­
γος, ακατάληπτος καΐ απερίγραπτος χα\ συναΐδιος
τ ψ ΠατρΙ ών, ^άκη ένεδύθη ύπδ χειρών Ι ω σ ή φ ,
άλλ* ή χαθδ διά τήν ήμετέραν σωτηρία ν άνθρωπος
γέγονε, χατά πάντα δμοιος ήμΖν χωρϊς αμαρτίας,
x a l νηπιάσας, ένεδΰθη (5άχη ύπδ χειρών Ι ω σ ή φ .
Ούτως δέ μή ε(πών, φανερδν δτι διαίρεσιν τήν ού
πρέπουσαν έποτήσατΰ τ ή ς " μι5ς υποστάσεως τού
Χρίστου, είς δύο πρόσωπα ταυτην τεμών · διά τοι
τούτο άναθέματι διχαίω; χαθυπο6έβληται. Ό δέ δή
Λέων, οτι τδ μέν Ιλαμπε διά των σημείων, τδ δέ
ύπέπιπτε τοίς παθήμασιν, ού δύο φήσΐν δλα, Γνα
καΐ διαίρεσιν τώ> φύσεων ε1σάξτ| Εδιοσυστάτως θεω­
ρούμενα, x a l δ:ά toiSto δύο πρόσωπα x a l δύο υπο­
στάσεις, άλλά δύοένος φλου συμπληρωτικά. Ουδέ
γάρ εΙκεν/Ο μέν,^ία\ δ U' ουδέ (χα\ Γνα τ ι συγχω-
ρήσας εΓ*β},το μ*ν Α«λ{>ς άνευ προσθήκης, χα\ τδ
? dem ait compleiivum, et i n composilionem ipsius
δέ. *Λλλά τ£ φησι; Tb μέν αύτοΰ, χα\ τρ δέ, δηλον­
ότι αύτοΰ διά τινο; τοΰ ολου φησ\, τδ μέν τδ συμ-
(14
a u t
pnipriuro consitium, a u i brncplflclliim faUtretur
esse Verbi ad carnem, ct cas postmodum aecundum
parics d i v i i i e n s , aliud csse Vcrbum affirmarei, e i
a l i u d , quod ex Maria orm& suoa agnoictrei» et
pereonalem unlonem d i c a m a u s noo perfionam,
quft una cura hyposlasi est, et singulie convenil,
sed aiio modo, ut i l l i videbalur» cnailngat. Y e i b i
gratia, veluli cura quis ailerius perionam induens,
loco illiug r i pro eodem acraoonem habet, qnae
proprie uuio vocanda n o n esl, ned mera rcepeciiva
u i ) i o ; appellaiil euim nonnulli persona9 aliquoruru
itiler se respecmm seu relalionem, nec uaut ab
bujiia p e r s o n x s i g n i f k a i u a b b o r r e t : d i c i m a i n a m -
que piincipem regis sustlnere personam : c u m i n -
quam hac raiione Nefttorius pcrsonalem profilere-
jure meriio anallicmate
ictus est* A l Leo pontifex eumdctn u n u m Cbrietum
et D o m i n u m , tt Deum nostrum i n una hyposlasi
esse affirmans, Deum s i m u l e l b o m i n e m , Deum
c o ^ l e r n u i n Patrt, e l absque teinptfre a Palre ge-
nivura, et ejuedem c u m Deo et Palre, et S j u r i t u
saurio eeseniiae; pofitremis vero diebus p r o p U r
n o s l r a m ealutem carnem f a c t u m , sive homifleiu,
progiialum c i S p i r i t u santio, e l Maria Virgine,
queuiadmodum divina I r a c u n s lingua eituoUal, e l
reliqua el(h|uia leslantur, e i voces aposlolorum d o -
cenl, et divina sapienlia praeditorura P a l r u m doc-
trina commonstvat, mainsfestum est L e o n e m p m -
lificem a v c n u t e slare, et >-um Ne&lorio non c o n -
cordare. Rursum scribit INestotius : Verbum Dei
per mamt Josephipanni* amiclum non t$t, t$d corpus
Dontiniy Leo autem, hoc quidem resplenduisse
miraculie, illud vero paseionibus o b n o i i u m fuisse.
Apenissime \»*r liaic verba NestoriuB aliuin Dtuu»
Y^rbum c o n s l i i u i i , et a l i u m e i Haria p r o f n a i u m ,
c u i c i t i u g u l a r i i e r propriara personam coHStimeos
JL-SUIII n u n c u p a b a l : debebateniin,si quid illerectiira
«xprimere volebai, hacraiioneeounliare; Ycrburo Dei
qita Vcrbum e&linCQmprebensibile et i n c i r c o m s c n -
p l u m e( Palri coaeicrnum , p a n n i s nou est c i r c u m -
vesLimm,per manus Josepbi, qua vero propier n o -
siram tsalulem bomo factus est per OHioia nobis similis
absque peccato, ek i n f a a s , pannis per manus J o -
sepliiobToIutuseit. Quod c u m non d i c a l , mauifeaio
ρ eviiictlur divisionem unius Cbrisii hypostaeia i n -
tuliese, eam i n duas personaa eubdividc-.s, p r o -
ptereaque juce m c r i l o anaiheinaie subaclus esi. Leo
auiem boc miraculis respiendttisse, aliud d i s c i p l i -
nis addictum fuisse, dicens, n o n duo i n q u i l i n i c -
gra per ee eubsisteniia, u l et divisionein naiera
r u m a f f e r a i , proptei-eaqu*; duat pcrsonas; et duas
Jiypotlasefi : scd duo unius iuiegri compleliva ; nc-
que eniin d i i i t , hic e i i l l e , n e q u e u i aliquid ctiam
coucederet boc simpliciter absque addito, et hoc.
Verum aic, boc quidem i l l i u s , et boc vero, boc esi
i l l i u s d e aliquo iotcgro sermonem habenn, b o c q u -
assumplum resplendei miracutis, boc vero, shni-
liter el ipsum loiius coroplciivum, in composiuo^
615 N I C E T . E ΒΤΖλΝΤΙΚΙ 616
wtm iilius acciplum passionibus obnoxium est. Α πληρωτικδν, χα\ εΕς ττ;ν σννθεσιν αΰτοϋ παραλή-
Ea qtticuhque sic intclligii, qucmadmodiim el a φθέν διαλάμπει τοΓς θαύμασι, τδ ίϊ ομοίως και αντά
tancto ponliilcc Leone exponmilur, i» mliil neque ine- συμπληρωτικών δν του Ολου έν τ|| συνδέσει εκείνου
pium nequeblaspliemum pronunliabit. Rursuin scri- παραλαμβαν&μενον, υποπίπτει τοΖς πάθε σι. Κα\
bit Nesloriu»: Et Verbnm caro factumcti, α Habtiavil ούτως νοοΰντι, ώσπερ ουν χα\ είρητα·., παρά του έν
*n nofcw. Leo vfcro: Sapitniia adificavit $ibidomum
t άγίοις πάπα Λέοντος, ουδέν άτοπον, ουδέ βλάσφημο ν
nam Verbum caro factum est, ei ftabitavit in nobis. απαντήσει. Κα\ πάλιν γράφει Νεστόριος* Ό Αόγος
Has vocea neque impius Nesiorius ex propriis altu* σάρζ έγένετο^ χαϊ έσχήνωσεν έτ ήμΐν. Γράφει
l i i , neque ipieLeo elocnws esl, sed ex divinis L i U Λέων, δτι Ή Σοφία φχοδόμτ\σετ εαυτή οϊχον* χαί
teiis haiirienles, in prnpria commeiitaria reiulerunt. γάρ ό Αόγος σάρζ έγένετο* xed έσχήτωσετ έν
Ycrumtamen Nesioritis conua consilium ecciesii- ήμΐν. Ταύτας τάς χρήσης ούτε Νεστόριος δ εναγής
siicum, ei ex sua depravaia menie veiba evangc- οίκοθεν προεβάλετο, ο&τε μήν Λέων έφθέγξατο,
lica sumpsit : nainque, Verbum caro factum e « , άλλ' έχ τ^ς θείας Γραφής λαβάντβς, τοίς oixeioi;
sci>EHin hunc pium obltneL : Mem divinum Yerbum, συγγράμμαβιν ένέθηχαν. Άλλ* δ μλν Νββτίριος ου
uiium ex sancia Triade iiypuslasi cum marisiesel i m - χατ2 βούλημα εχχλησιαστιχον τδ εΟαγγελικδν /5η-
mutabile imnioutm<|ue quod erai, Deus scilicel, ^ τδν εξείληφεν, άλλά χατά τδν έαυτον διεστραμμίνον
assmnpsii carnem auimatara anima ralinnis cora- νουν. Τδ γάρ, *0 Αόγος σάρζ έγέτετο, τοιαυτην
poie ei iiitelleciuali, et hane ιΓινίη;κ naturae in pro- ίχα ευσεβή διάνοιαν δτι α'^δς δ θείος Λδγος, 6 «Ις
pria bypDslasi, deitaiis nempe, uiilvit, secunduni ύποστάσιι της άγΕας Τριάδ>ς, μιΕι«ις αναλλοίωτος
essenliain ct byposiasinr unieiie eflfccta, nt uua και Ατρετπος» δπερ ijv , θεδς δηλονότι, προσβίληφε
liyposlasie ipse post incarnationcm, velassumplum σάρχα εψυχωμένην ψνχβ λογεχ^ χα\ vocpf* χα\
boiniitein crcderetur millo additameiuo persona? ταύτην "ήνωσε τή θεία φύσει έν τ$ otxtf^ ύποστά-
•ucia eancla Trinilate, ts cum carne comprelien- « t , δηλονδτι της θεδτητος, ουσιώδη χα\ χ«θ' ύπδ-
ditur, et est. Hoc scnsu dictum evangclicum ex- στασιν -rijv Ινωσιν έργασαμενος, ώς μίαν ύπδστααιν
quisita sinceraque Ecclesiae commeiita.io interpru- ^ αύτδν δντα πιστεύεσθαι χα\ μετά τήν σάρκωσαν,
talur. Ad illud vero , habiiarii in iw6t«, rccte Thco- ήτοι ένανθρώπησιν, της αγίας Τριίίος προαθήχην
lugus fttatim subjunxit : u l duo, qu& siguiGcau- ούχ είσ&ξαμένης προσώπου, xaV μετά σαρχδς νοοίτο
l u r , intelligens liahiiantem, ei in quo babilatio i i t , χαί Ιστι. Ταύττ\ έννοια τδ εύαγγελιχδν ^ητδν ή
Epsum in carncra immiitatum non fuisse mcnte της Εκκλησίας άχριβής βιάληψις εξηγείται. Τδ &»
concipiae, eed polius ίιι carnc inhabilasse, ac lan- Q έσχι\γωσ&τ ir ^lr, καλώς γ« ποιων ό βεολδγος
quam proprio usum corpore, quod ex sancla Y i r - εΰΟΰ; έπήγαγεν, ίνα δυο νοήσας τά σημαινδμενι,
gine priiicipium habuit, teraplu. τδν τε σκηνουντα, κα\ τδ έν $ ή σχήνωσις, μ|) είς
σάρχα περιτετράφθαι νοήσης αύτδν, σχηνώσαι δε μάλλον έν σαρχ\ ώς Ιδίφ προσχρησάμενον σώματι^
τώ έχ της αγίας Παρθένου ναφ.
iO. Cum porro de Dei Verbi habiUliune i n carne ι'· Επειδή δε περ\ σκηνώσεως, ήτοι χατοιχήσεως
proprialoculusAil Evangelista, delermiuandum esl, του θεοΰ Λόγου πρδς τήν έαυτου σάρχα έ ^ ί θ η τώ
quoi modis dicilur Deusin nobis iuhabiiare : vo- ευαγγελιστή, διοριστέον χατά πίτους τρόπους δ θεός
caniur siquidem et tancii lempluui Dei, i n quo λέγεται ένοιχεΓν έν ήμΖν. Λέγονται γάρ χαί ol άγιοι
JDeus habitat: sed in illis actione habiiare probe ναδς Θεοΰ, έν φ δ θεδς κατοικεί, αλλ* έν τούτοις
recleque dixeris. Yctcalur iteui ei Yirgo templum κατ* ένέργειαν φήοειεν &ν δ δρθδς λίγος είρήσθαι·
D e i ; i n ipsa eteaim Deut Yerburn esseniia habila- Λέγεται δε πάλιν χα\ ή Παρθένος ναδς θεοΰ. Έν
vit, quod plus habel et sine comparaiione cximiuni ταύτη γάρ δ θεδς Λόγος ουσιωδώς χατφχησεν, δπερ
prus aliis sanctis ; i n propria vero carne, qua ut πλέον έστί των λοιπών αγίων, και άσυγχρίτως' Ιν
yroprio usus esl corpore ex sancta Yirgine teniplo έϊ τ|1 οΕκεΕ^ι σα ρ/Λ, fj ώς οίχείω προσεχρήσατο σώ-
secundurn «sstiiitiam et bypostasim illi Deus Yer- D ματι,τφ έχ της αγίας Παρθένου ναψ, ουσιωδώς χαί
bum unitum, babitare dicitnr. Et liaec quidera Ecclc* καθ* ύπόστασιν ένωθε\ς αύτψ δ θεδς Λόγος κατοι-
b\m pia sentemia esl. Sed Neslorius perverse dictum κεΓν έν αύτφ λέγεται. Κα\ ταύτ^ μέν της Εκκλη­
accepil; nauique, Vtrbumcaro faciume$t, fainiliarila- σίας τδ ευσεβές φρόνημα. Ό δέ Νεστόριος διεστραμ-
te «irelaiioiicdignitailft, aui consilio.aul beneplaciio μένως τδ ρητόν. Τδ γάρ, *0 λόγος σάρζ έγέτκο,
faclum fuisse dixii : cum duoa constituat Filios, έν οίκειώσεώς λόγφ, κα\ κατά άναφοράν αξιώματος,
altcrum Deum Veibuin, ei alierum eiugularem bo- ή ταυτοβουλίαν, ή εύδοχίαν τοΰτο ϊφη. Επειδή δύο
tnincm ex Maria; sic e l iilud, habiiavit in nobi$ } wote! υΙους, Αλλον τδν θεΛν Λ<5γον, κα\ άλλον Ανθρω-
opcrutione, aut beneplaciio exponebat, quare ei πον Ιδικδν, τδν έχ Μαρίας· ωσαύτως δέ χαί τδ,
pnrum bominem eiiuiUiabal Jesum : proptereaque έσχήτωσετ ir fyitr, κάτ' ένέργειαν, ή εΟδοχίαν
jure meriio anaiiiemaie iclus esl. Leovero diceni», Ιφασκεν · δθεν καΛ ψιλδν άνθρωπον ώμολόγέι τδν
Sapieniia cedificavit ubi domum : nam Verbum caro Ιησοΰν* διάτοι τοΰτοδιχαίως τψ άναθίματιχαθυπο-
(actum ett, ei habitaut in nobis pic intelligens, et
t βέβληται. Ό δέ δή Λέων λ$γων, δτι ΈσορΙαφχο-
ad Ecclesiat raeniem, ut antea declaraviinus, non a δόμησεν έαντ$ οίκον * χα\ γαρ ό Αόγος σάρζ
pcrverso Ncslorii iiuellcciu a b r i p i t u r , proplerea έγένεΐο, χαϊ έσχήνωσεν έν ήμϊν^ εύσεβοφρόνως
§17 REFUTATIO EPISTOUE IIEGIS ARMENLE. 018

νοήσα; χατά τό βούλημα τό έχχλησιαστχκόν, δ κα\ Α neque iu hhce cum eo conseniil. Scribit Nesioriu*
φθάσαντες εΓπόμεν, οΰ συναπάγεται τ$ διεστραμ­ duas inCbrisionaluraeseparans: Duplex est netura
μένη νοήσει του Νεστοριου * διά τοι τούτο ουδέ συμ- in una dignitate. Scribit Leo: Cumque fumt siii, et
f

φρονεϊ αύτψ έν τούτοις. Γράφει Νεστόριος, τάς όυο
φύσεις τοϋ Χρίστου χωρίζων, δτι atjrJrj έστιν ή
$?ι5σ<ς βίς· £*• αξίωμα. Γράφε: Λέων * Τό χεινήσω,
χαϊ διψησα*, χαϊ κοχίάσαι, ΰνθρώχινοτ, τό δέ
έχ χέντε άρτων άνδρας χ€νταχισχιΜονς χορτά-
σαι καί τό ϋδωρ τό ζων χαρίσασθαι τ # Σαμα*
Ύ eliam ex sanclis Patribus boc i<lena Je Cbrisio a&se-
fmlttdt, τούτο θεότητος. Άλλ' ό μεν Νεστόριος ού
διά το tlyttU άίχΛή έστιν ή φύσις ήδη κατακέ-
t %
luboribus depvgnaae, Immtmum etl: qninquevero pa-
uibus, quinque hominum mitlia extaturatse, et*aquam
tivam Samarilana elafgiium (ui*te,fioc tero deitntis
e*uEtNestortusquidetn,non qiioJ d i i c r a l ; Dupitx
€it natura, ideo coDtkmuatue esi : cum pluriiui
verarunt, duplicem esse. Audi tn divims per-
iraclamlis egregium Gregorium. Dnpiet erat a i l ; f

κριται ' πλείστοι γάρ όσοι, μάλλον δε πάντες οΕ θεο- nam et taborutit, el titivit, aiiuque, qmce txUge cor-
φόροι Πατέρες τουτί διατρανουσιν έπ\ Χρίστου, δτι porh tenebalur, perpe$$us t$u Sed Jjuod addidil, in
όΊπλρΰς ή ν. Καί Ακουσον του έν θεολογία Γρηγορίου una dignitate, apcrledivi&as naturas innueus, etpei-
λίγοντο; * άιχΑονς ή ν , έχεί xal έχοχίασε, χαϊέδΐ- sesubsistentes enunlians, et respeciivam, eam i i i - t

ψησε fcai δσα νόμφ σώματος ijr•· άλλ* 6τι έπήνεγ- Β quam, quam frecuednra digniUCis rdalioueiii ad
$

xcv» 6ϊς ir αξίωμα, έναργώς ύπαδηλών τάς φύσεις divinum Verbum iiuiriaaa lulura uniotitiai possedis
χεχωρισμένας, χαλ ίδιοσυστάτους ποιών, χαϊ σχετι­ confiraians; proptereaque proacriplus est. Leo vero
κών, λέγω ό*ή τήν κατά άναφοράν αξιώματος προς saiis pie» et cuiu rccle senlieaubua, cuai Tame,
τον 6ε!ον Λογον τήν ανθρωπίνων φύσιν τΙ]ν Ενωσιν fiili» et kboribas depngnasse Cbristum h«maa« na-
κεχτησθαι * &\ά τοι τοΰτο χαϊ απόβλητος. Ό δή tura asseruh, al miracula effeci&se de divim parte
Αέων όρθοδέζως 'τ6 μεν διψησαι χα\ πεινήσαι, χαϊ
ν
inUi^reialus est. Siiuilia calholica Uccleeia de
χοπιάσαι τον Χριστ&ν χατά τό άνθρώπινον εΓρηχβ, τ6 Christo nos docel, bumilia bumauiuii ascril»cns v

6ι θαυματουργή σαι χατά τδ θειχον μέρος έξέθετο. eublimia deiiaii vimlicans. Pie ilaque I*eo senlil,
TauTfl τή iwoff ή καθολική Εκκλησία έπΙ Χρί­ uli demoiislrauim est, i»ec €uiu JSestork) coaTcuk,
στου νοεϊν ήμ^ς έχδιδάσκει, τά μεν ταπεινά τ$ άν- licei a te immeriio deeo iusioiuletur. Id ei iia esi,
θρωπδτητι προσάπταυσα, τά δε υψηλά τ]) Οεότητι. fnjslra praelexms praelexis in peccaiis, ei sanctaid
Ευσεβής Αρα ό Λέων άποδέδεικται, κα\ ου συμφω­ quarlara sjworium ipsiusque probain asserlionei»
νών τ φ Νεστορίψ, καν ά^Εχως παρά σου συχοφαντη- non recipis, quam illa de oeconemia Cbrisii prae*
tai. £1 δέ τοΰτο, μάτην πρφασ(ζτ| προφάσεις έν ecripait : neqiic enira unum Cbristum in duo divi-
άμαρτίαις, κα\ ουκ άποδέχη τήν άγίαν τετάρτην ^ dit, ei a Deo separationein inlroducit, ui lu aperic
σύνοδον, κα\ τό παρ* αυτής ορθόν {ογμα, τό ίτά της loeniiiis; quinimo potius unil, hospileaique rc^ui
οίκονομίας Χρίστου ορισθέν. Ού γάρ τόν Ενα Χριστόν calortnn, qui eam Jibcoter ampleciitur, cwi-
βίς δΰό διαιρεί, κα\ χωρισμόν άπό θεοϋ έμποιεΤ, ώς fttituit; si eiipsarecie sentiena cum sanctis trlhvH
σίί ψανερώς διαψεΰδ^, μάλλον μεν νυν ένοΤ, καί βα­ synodis decrevit, probeque Cbri&ii mysleriuni pU-
σιλείας ουρανών πρόξενον τύν ταυτην ασμένως άπο* blicavit.
τ^χόμενον καθ^στησιν, ε?περ κα\ αυτήν όρθοφρόνω; μετά των αγίων τριών συνόδων Ιδογμάτισε ΧΛ\
έτράνωσε καλώς τό κατά Χριστόν ^.υστήριον.
ια'. Έπε\ δε ού μόνον έκτης παραθέσεως των 11. Quando vero non U i i l i m ex coniparauou^
χρήσεων τοϋ ματαιόφρονος Νε στορ [ου, χαλ τοϋ έν diclorum ameutissia)i N e s t e r i i t t sancli pontificis
t

άγίοις πάπα Αέοντο; έπειράθης διαβαλειν τήν άγίαν Leonis conalus es sanclam quarUia synodum e i i -
τετάρτην σΰνοδον, εί κα\ ό λόγος σου γέγονεν απίθανος minari, quamvis id nequc ptObabilibus, neque eou-
χα\ ασύμβατος, άλλ' ή κα\ έξ αύτης της συνόδου παρα- cludentibiis rationibus egeris, sed ex ipsius etiam
χεκομμένας λαβών ζήσεις, Ετι γε μήν και τοϋ αγίου sjnodi obtruncatia ac routilis asgertis, necuon <i
1
Κυρίλλου, διά τής παραθέσεως τήν βιαφωνίαν έν- D eaneli Cyrilli trmcero comparatis dtseeu&toneiu
δείξασθάι βούλει - φέρε δή, κα\ ταύτας αϋθις εις μέ­ osicndere cooleudis, age ipsi;s ni inediura positis
σον θέντες, τό σύμφωνον τής τε συνόδου χαϊ τοϋ el exatuinatis, synodi Banaique Cyritli congeosm-
αγίου Κυρίλλου σαφέστατα παραστήσω με ν. "Εχει ή nem quam coinperiissime compiabemus. Verki
σύνοδος χατά λέξιν .ωδε, ώς συ έπέστειλας Γράφιι ipsa synodi sunt, ui ip&e scripio luo sifiiiicaati :
a

ή σύτοΒος r^c ΧαΛ*τ\δότος, δτι ονχ ήΛΛοίωσΒ Scnbit Chatcedonentit $ynodu$ : ftom immui4nit
νώτ φύσεωτ τήκ Ciapcpar Sia χης έτώσεως, άΛΧ naturarmm diftrentiam ptt unionem, $ed proprmt*
έφνΛαξε τό ϊδιοτ τής έκαστου φύσίως. Γράφει ό uuiuuujusque naiurue conurvavxt. Scribit swttt**
άγιος ΚνριΧΧος ir zjj χρώτβ έχιστοΑχϊ χρός Cyrill*$ prima adSucemum epistola : (Jnum dicimn*
Σούχετσοτ · "Era Λέγομβτ Yldr ώς χα} ol Πατέ- Filium, quemadmodum et Palre* loculi sunt nnam
9 t

ρ*ς kXaXf^rar jtltMr φύσιν tovSsov Λόγου σεσαρ- naturam Dei Vtrbiincamatam. Quid ilaque Ckalce-
%

κωμέτην. Πο(ατ4&τ noirwtar §χει ή rtjc ΧαΛχη- donensitynodocum$anc(oCyrilto commnne e$iT llie
δάτος σύνοδος μετά τον άχίον KvplXXov; "Ozt unam nainram unien$ ex duabu$ seeuudum tmiclnm
ΑχεϊτΌς μέν μίαν φύσιν ένώσας έχ δύο, έΧάΛησβ tynodum Ephe*ittam locutus e$l; ui Cktlctdmensh
χατά τηγ άγίαν σύνοδον rf\v έν Έφέσφ · ή δέ sfjinu1ti$ exduabui uaturh $eparati* enuntiatU.l\i* f

PATROL. GR CV. 20
6(9 MCETJE BYZANTINI 620
« 1 tibi viderift, eanclum Cyritlum a Cbalcedoiicnsi Α ΧαΛχηδάτος σύτοδος, ix δόορύσεωτ κβχω*
aynode diecrepare, el-divcrsa ab ea lenere pruhaa : ρισμέτωτ έΛά2ψΤ9Τ. Ένταΰβα μεν δοχείς παριστ?ν
qaod exUlimae enm nnam asseroiss^ Verbi tia^ άσύμφωνον, xal άνομόλογόν τδν έν άγίοις ^ύριλλον
turam po&t carnem assiimpiam,eyaodQ duas uaiu- πρδς τήν σύνοδον τήν tv Χαλχηδόν*, δια τδ οίεσΜ
ras posl uirfoDem acctamaiile. 6ed, in ver&a infe- σι, μίαν αδτδνβίρηκέναι τοϋ λόγου φ ν σι ν μετά τήν
runl, libc dicto magis ac magis sancue quariarty- σάρκωσιν, T f j i συνόδου δυο φ ύ « ι ς μετά. την 2νωσιν
nodoCyrillue eoiiseniit, lantum abert, ul ab ca *κφωνη<χέσ^ς. 'Αλλ', ώς ό λίγος παρίστησι, σύμφω­
dissideal. Quandoqtiiilem Neetoriua eUlim <atque νος Ισται μΛλλον ό Κύριλλος 6(4 τήσθβ της χρή^βως
qojHpiam duaa de GUrieto naturas enunitftsaet, di- tfj *γί$ τχτίρτη συνόδψ, ήπ«ρ Ασύμφωνος. '£πειδή
ctam ia pruprinm Benstim iraliebat» couc!udebalt|UC ό μ*ν Νεστδριος, ήνίχα αν δύο φ ύ « ι ς Ιλ«γέτις
duas portoim : asserebal siqnideni iiultaui «sse Χρίστου, πάραυτα συνήρπα£ε ττ}ν φωνήν cfc το ol-
naiuram abtqoe pcrsona, propria nempei llujus »Q- κεΤον βούλημα, κα\ συνηγε δύο πρόσωπα. ΊΕλ*γ·
gettii perversiUUm prxvidene aanclus Cyrillue, γάρ • Ούχ Ιστι φύσις άπρόοωπος, ήγονν χωρίς ol-
unani dixit Viirbi naluraro, eamque iucarnatam, κείου προσώπου.. Τούτου οδν τήν δυατροπ(αν προ-
Bon Id inftoens, Yerbum cum carne uniiuin secun- ορών ό fcv άγίοις Κύριλλος, μίαν φύσιν τον Αόγου
dum IiypoAlasira totum unam naturam factum Β εΓρηχε, χα\ ταύτην δηλονότι σεσαφχωμένην, ού
fuiese; sS eaim id iimuons iia locums fuisaet, τούτο λέγων, 2τι δ Λδγος μετλ σαρχίις ήνωμίνος
qucmadmodum TOB coaundiiie, ipse, aibi ipsi ad~ καθ' ύιεδστςισιν, τίί βλον μία φύσ;ς γίγον*. ΕΙ γάρ
lerea aique cootrarU pronunliaseet, bic inquieni, οΟτω; έννοών είρηχίν, ώς ύμεϊ; φ α τ ι , τάχα &ν
«aam ea*e nalarom DeiYerbi posi incarnaUonero, άσύμφωνος χα\ ό\αμαχόμενος αΰτ^ς 4xux<Jj Ισται*
boe ett, deilatem el bumankaiem iu uuum ambas ώδ< μλν ου:ω; λίγων μίΑν «Ivat φύσιυ τοϋ βίου
coacUi, «nam «ffecls&e naluram, ut vos diciue; Αδγου μιτά τήν adpxwetv^ ^γουν tijv Λιδτητ« καΐ
campoeium : alibi vero nou lautum in gecuuda ad τήν ανθρωπότητα συν«λθΑύσις αμφοτίραςάΐϊοτ^βαι
SaceiiMu eplstola, led iere, ut i u dicam, \om μίαν φύσιν χβθ* υμάς σύνθιτον. Άλλαχέβ* δε αύτ^ς
omnibne, iu quibus de ceconomia Gtirisiique my- έχλίνος ου μο\ον *ν-τ?Ι ββότέρα Ιπιστολ^ ^ρδς
fierio agU, dcprrbendilur iu duabu» uaiuris Cbrl- $ούχ«νσον, άλλα χα\ σχβδοΜ cUtlv (ν οίς δ<β(λη-
•itim, el duas esse naturas post «oiouem, palam πται wep\ τής ο/χο*Λμ{ας, χα\ του χα-?ά Χρισχον
aperieque dioere •: neque id at>lum aed aliia quo
t
μυστηρίου φα(ν|ται ««λιν, Ιν δύο φύ«σ* τίιν X p j -
q M Patnbus adveraabitur, quod sane falsum €st στον, χα\ δύο φύσ€ΐς ttvctt μ^ίάτ^ν Ενωσιν, τρανως
UDtoqoe tiroinjuriuuj. Fere enim oinnes clare in- ^ διαγορεύων. Κα\ ού μδνοντουτ>, άλλφ xm\ τρΙς ίλλοις
tonaiit CbrUium, boc est, unam liypostasin» in ίβται Οβτράϊΐν έναντίος.' Itup i<r?l λέγειν ψβυδ&ς τ*
duabos naturis, ei duas naturas es&e post unionem: χαΐδύσφημον. Ιχι?6νδι είπβϊν πάντες δ ί α ^ δ η ν >ί»·
si ille Deusel liomo idein perfectus estpost irnio- χράγατιν, δ π ό Χριστή, ήγονν ή μί^ ύπίστατίς έν δύο
nem. Sed obiier totuin, Cbrietum, nempe unam φύσισι, xal δύο φύσεις Ιστ\ με^^τ^ν Ivwotv * «Γπερ
nalunun \ e r b i incamatara tradeos, ex parlibue θεδς χα\ &νθρωτ»>ς ό αύτδς τέλειας ^στι μετΑ τήν
totttm significavit: una stqoidem naiura Veibi ea- Ινω?ιν* Άλλ* έχ ινεριύδου xb όλον, ήγουν τον Χριστών
dem est, atqoe Dei, ei Palris» ei Spiiims saucii; μίαν φύσιν του Λόγου σεσαρχωμίνην εΐηών, έκ τών
com vero anoeciilur incarnaia, quod notatanimaia μερών τδ δλον 4νέφηνεν. Ή γάρ μία φύσκς του
aoima ratioois compoie, ei intcllectuali, ut ei ipse Λόγου ή αυτή &στι του θεοϋ χαΐ Πατρός, χαΐ του
•dicit, omnino ooslram naluram indicat, quod ex- αγίου Πνεύματος, προσκειμένου δε δτι σεααρχωμίνη,
prirait, duas Chrisii nainras esse, divinaro atque δπερ δηλοΐ έψυχωμένη ψυχξ λογιχξ τ< χα\ νοεροί, ώς
bumauam : huc si iia est; uiaiiifestuja fil eum po- χαΐ αύτδς λέγ*ι, κάντως τήν χα(Γ ήμας φύσιν δηλοϊ*
liue sanctx quartae eynudo conibrmari, duas et δπερ εμφαίνει, ήγουν τον Χριστού δύο φύσεις είναι,
ipsaDi obifcer signiticaDlem naiuras babere unuin θ ε ία ν τε χαΐ ανθρωκίνην. ΕΙ δί τοϋ.το, φανερών οτί
byposusi ClirUlum» et Dominum, ei l>euin ι»ο- ρ μόίλλον συμφωνεί τ}} αγία τετάρτη σννόδψ, δύο χαΐ
slrum. Aodi niliiiomiaus quid divus Cynllus se- αύτδς δια περιόδου έμφήνας φύσ,εις Ιχειν τδν Ινα
cusda ad Sucensum epistola iradal respondens, τ§ ύποστ^σβΐ δντα Χριστών, και Κύριον, χα\ θεδν
quod dixeral uuani Yerbi naturam incarualam. ημών. Πλήν ούν αχουσον τί φησιν 6 iv άγίοις Κύ­
Si *nat* dictnUt Verhi naturam iacuis$emu$ non t
ριλλος £ν τξ δευτέρα Ιπιστολζ xj) προς £ούχενσον
aatucttniet incarnatam, quan monotniw mytierium ύπβραπολογούμενος, δια- το είπείν μίαν φύσιν του
admluraAiu, ettel furtaae ipsit oratio non abtquc Λόγου σεσαρχωμένην * ΕΙ μέτ μίατ είχόττες τον
vcmimititudinc, cum finganl se interrogare: Ubi Αάγου φ&σιν σεσιτή*αμ*τ ψ ούχ έχνηγκόττΕς τό %

e$t pcrfectum iu hutaantiate? aul quomodo tubusiat σβσαρχωμέ^τ, ΛΧΧ otcr ίξω τιθέτης τ^τ οίκο-
Meeundum HOS etuniia? Cum vero ct in humanitute γομΙμτ %r αϋτοΊς τάχα ηον ονκ άχίθοτος ό Λόγος,
%

perfteiiOt 41 noitra nalura indicaiio iniroducta esl* χροσχοιανμέτοις έρωτψ/* Πον xd titeior ir άτ-
quod dicawiu incarnatam, quietcant arundineum θρωχότι\χί, ή χώς ύφέσ€ηκ8Υή xaff ήμας ουσία;
eaioMum tibi <id incumbendum tuppotwniet. Ecce *ΕΛ8Ϊ δέ χαϊ ή kr άνθρωχόττιτι xeJUiart^ %α\

jam considera incamatam ad nostrara essenliatn της καθ* ή/iac ουσίας ή δήΛωας βΙσχΛχόμισχαι
uianifesiaiidara apposiUi» fuiase, doclorem asse- διά τον Λέγβιτ σεσαρχωμέτΐρ, χανσάσθωσατ
6tl RBPUTATIO B M S T O L * R B G I S ΑΗΜΕΝΙΛ: β22
χαΜψΙννν fidGdor έαντοΐζ $χοστιφΙσ*ττεςΛ$ι& Α rentem; u l ait una Verbi nalura, et nostr» easen
σχόπει τδ σεσαρκωμένην είς δήλωσιν της καθ ήμΐς 1 ihe manifesUdo per illud incantalam, quod dua*
οδσύς είσκεχομίσθαι λέγοντα τον διδασχαλον, ώς naturas, deitaiis atqde humaniuiis, coiifltitoai. Et
εΤναι τ*}γ μίαν το& Λόγου φύσιν XaV τ η ; καθ* ^μΑς paucie interjectis io «adem epistola : Recihtime
ούαίας.τήν δήλωο-jv, διά xb σΜαρχωμένην, δύο φύ­ vero et tatis tciie tua perfeciio satutarn paitivni*
t t

σεων βεότητος χαΛ άνΟρωπίτητος 7»ραστατιχόν. tationem exponii, non iptum uniqenUum Dei fitium
ΚσΛ μετ* 4%(γ« Ιν t f l a u t i *ηιστόλ£ · "Ορθότατα 6έ secundum quod inUiligUvr et e$t Dcu$, paunm
χαϊ $drv σντετ&ς ή σί) r&tatfo|c *5Ρ& $ r ofuitu in propria natura, ud in ttrrena contenatnt.
σωτηρίων Λάθους εκτίθεται Λόγον ρύχ^αϋτότ % Qmnino enitn utraque conurvanda sunt in Hilb *t
μονογ*τχ{ Ytor χοϋ Qtcv, χαθό νοείται καϊ §στι vere Filio, non pali ucundum dhinilatitn, it jpeii
θεός/χαφεϊτ είς War φύσιτ τάσώματος Ισχυ· secundum kumunitatem : illim enhn caro pasta e i i .
pi&ftirft, ΛΟΘΒΊΤ dk μαΛΛοτ τη χοϊχζ φύσει. 4 « Naturatu d i v i i ^ f c , οι vi<les, A x i i el naiurani terre*
Τήρ πάντως αμφότερα σώζεσβαι έτ τφέτίχαϊ nam hi uno Chrislo -conservari etianj poet linio-
ηατά άΛήθείατ Υίφ,χό μ$ x<£r%ttr θεϊκώς, χαϊ nem, licei tu id aegre feias, neque conoedas natk-
t$ Μγεσθαι χαθεΐτ άτθρωΛίνως · ή a$tου γαρ ram divinam et naluram terrenam dua$ esse naiu-
χέχοτθΜ σάρξ. Σκ^πε* πφς φνσιν Otfav είπε xal B rae. Ki mreum alio in loco, audi Gyrillum e i «ra-
1

•^νβίν^οΤκηυ Ιν ^(p ένΐ Χριστφ σώζεσθαι xat μετά (iont 66 T r i o i l a i e : Duplicem de Filio rathnem
xfjv tvtiifatvj καν σΰ 4 Τ ϊ<>
α ν Λ χ τ
°& ^YX^Pft? Ψ *" tapitntiuimut
1
Puntut, imo universus tanctorum
σιν θείαν'κα\ φύσιν χοΐκήν δύο φ ύ « ι « «Ivat. ccelut agnownmt ei tradunt p&tt unionim emm
Κα\ πάλιν άλλαχου Ακουσον Κυρίλλου I x τού π*ρ\ ca^te.t)up)lc6mDe ilie deFilio raiionem ^eoandum
Τριάδος λίγου · Αιττόν tdf iyt Tttify Myov ό <ro- bypoeiaiim posuil, an secundutn naluramf 85 ee*
ΐρώχατος Παν4ος, μαΛΧοΥ di σύ&χας 6iw άγϊων eundom liypnsiaeim, Nestorii littrealm iirmas, qnoa
%όρός {γτφχα/τΐ χ* χαϊ εΐ&χόμίζουσι *ι*ετά xb i m p i a i n c s t ; &i sccundum naturam, e l lonc aio
Ι^Οψαι σαρχί.^λρά. γ « τδν διττδν έφ* ΤΙφ λόγον CyriBum eliam hoc UftQ tmn eaacU quana*ynodo
κατά t^v ύπόστασιν φ^ί «ΙρηχΙναΛ, f[ χβτά t^y φύ- concordare, quae duas i n Chrieio naluras c d i i h , e l
aivj ΕΙ μεν χατά τήν ύπόστασιν, Ιδου τότοϋ Νέστο- fere eumdem In 6mnlKmff snie commentariis oSfeh-
flov φρόνημα, δπερ έ»τΙν" Αα«βές. Ε| δ* κατά τήν des, dtiplicem Christam aeeerenfeitt posl unlonem
φύσιν, αύμφημι, δτικαΐ Κύριλλος δβε συμφωνεί t j j aecundnm naturem. Accedit nihitominus rtirtus
αγία τετάοτ^ συνΛρ, δύο φύσεις έπΙ Χριστοί «U Cregoriue In rebus iheologicie Iracitatidis percele-
πούση, Κα\ σχεδόν i> πάσ* τοϊς τοΰ αγίου αυγγράμ- b r l i , oratlone de Pilio, iaiiclae qaartae aynodocoa-
|&ασιν εδροι Αν τις αΰτδν, διπλούν λέγοντα τ6ν ^ formia acribetis : Deu$ vero dicetur non Verbi; $ei
Χριστον uexa τήν Ινωσιγ κατά ψύνιν* είσ- iitiuMy qui contpicilkr: qtia enim ratione Dsi pro-
αχβήτω αδθις Γρηγόριος 6 έΑΙτζ ·ε<Λογίαι»ριβόητος prU Dtut*fuerit,quemadmodum tt Pater, non Ulxm
ίν ncp\ TUw λόγφ συνφδα rfl Αγ{α m A j ^ συν- q*\ conspicituf,'$ett Vetbi Τ ritnnqte crat dttpUx M f

όβψ ^ράσχοιν · e«^c άν Λέγοιχο, οϋ rop* Α'<5γΦυ hoc qnidtm proprit dt ambobuV, hoc verd Hon pir<h
9

του δρωμένου 6έ. Πως γάράγ εΐη τον χνρίως βεον prw.Ejasdem i n C t r i s i l d i e m natirlefii: MUiutenim
θεός> ώσπερ xal φατήρ οϋ τον όρνμ&γον, του
% etfy sed ul ftcmo, dupiex entin trtil. Arcedatquo-
Aoyov b*4; Καϊ γαρ δίχΛονς, ώστε τό μέτ χϋ~ que Ambrosiu* Medlolnienafe cpifctopto* aH O r t i i a -
ρίως 4&' άμφοΊίτό δέ ού ί,νρίως. Του α Οτου έχ
y
nam imperatorem, c u j u i Vorba Gyrftftfc ! n "Ephc-
τοΰ ιΐς τά Γενέθλκα * ΆχεστάΛη μέτ γάρ, άΛΑ' ώς »ina aynbrfo advefiuu Nestorltrtit p t o d a t i i i Chnser-
&τΘρώχος'· δίχΛονς γαρ ήν. ΕίσαχΟ^τω κα\ τοδ vemut "debatii et tafnlt iiterttke^: mii^ihim ih
1

^Αμβροσίου Μεδιολάνων λιιισκόπου προς Γρατιανδν
βασιλέα, ήντινα χρ^σιν προήγαγε Κύριλλος Ιν τ }
χατ* "Εφεσον συνόδιρ κατα Νέστο ρ ίου * ΦυΛάξωμ^τ
Tr\r CiOfcpar της θβόχητος χαϊ της σαρκός * έΐς ^
γάρ ir kxatipa ΛαΛεΧ ό τον θεού Υϊός· inetSii
ir αύτφ ίχατέρα φύσις έσχίΥ. Ίκανα μεν χαϊ
ταΰταπαραστήσαιχήνσυμφωνίαν της αγία; τετάρτης
συνόδου μετά Κυρίλλου χα\ των λοιπών Πατέρων,
χαϊ της Ιν Έφέσψ συνόδου, ΚοΛ ε! μή τις λόγου
ίχτασις διεχώλυε, τάχα Αν πολλαΐς %α\ σχεδόν είπεΐν
uiraque loQUim DitFltiuii turH% eu um^ue na-
iura $it. haic quidetn satis fiiennt ^ ^ f o b a n d a D i
coaseneionem sanct* qnartus i y h o A r c a W C y r i l l o ,
et aliie f a t f i b u s , necnon et synbdi * Ephrtina.
Qood si serraonis p r o l i i i u e non probiberM, forie
plerisque, el fere innumeris, u( ila dicam, leslirao-
niisex divinis Eloquii*, et Palrum operibus petitlf,
necnon grtvissimis ac umiiisitnlfc argumenlati^
ntbus i n inedium altails e a n t t * quariae synodf eitrt
aliis tribus et' ip&a verilate coticordlitM eoroproba-
f

άπε(ροις μαρτυ^ίαις, Ιχ τε Γραφικών λογίων, χα\
Πατριχών συγγραμμάτων, καΛ συλλογισμούς άπο-
οεικτιχοϊ^ χ|$σάμ*ν*, παριστ^ν είχομεν Φης αγία;
τετάρτης α\»νόδώ t4jv συμφων(αν πρδς ταΤ; Αλλαι;
τρισίν' αγίαις συνοδοις, χαϊ προς αύτ^ν άίήδειαν..
remus; sed cura oratlo aperlA l d demoneiraverii,
(Inem ponito, sancum quartam eyiiodum convi-
clanrdt, el luus te s a l d l l i Btudlucfr tonet, nec eos
aversaTii, qal eo tempdrie horainum frfqaenlii'
coiifpi&ifcrn illam synodum cogi decreVeroni cl !e- r

Έπε\ otv δ λόγος 4ναργώς τουτΑ παρίστησεν, άπό-

Ν
gilime, quxcunqae In ea acta $unt, decreto oiiam
στηβιΐο3 διασύρε ι ν τήνάγίαν τετάρτην σύνοδον, εΓπερ suo etabiliverunt, J l a r d a n u i n , inquam, ei Piilcbe'-
·τ)|ν έαυτου έχ^σπ^ σωτηρίαν, χα\τ·υς χατ* έχείνο r i a m , qui suinmopere majeslalem iaiperatoiiani
6S3 N I G E T J E ΒΪΖΑΝΤ1ΝΙ 624
reclas iidoi sensibtis caeteraque recti ordinis con- Α καιρού τήν πολύανδρον έκείνην συναθροισΟεΐσαν
fcervationc conilecorarunt. Tanlo enim Pulcheria σύνοδον βασιλείς όρίσαντας, κα\ έννόμως πάντα τά
immaculalis&imani Deiparam Mariain, Matrcm «am εν αύτζ πραχθέντα κελεύσαντας, Μαρκιανόν φημι
Domini fldciiicr cowpellans, eiDei genitncenj, et κα\ Πουλχερία ν, ο? μεγάλως τήν βασίλειον Ιξουσίαν
ingenti lide veneraiis, cullu prosequebalur, ut tem- ορθοδοξία μετά καΐ της λοιπής ευταξίας Ικόσμησαν.
pla,cl potissimum in regina hac urbium sub illius Τοσούτον γαρ περιήν τ6 σέβας t f l Πουλχερία προς
nomine» quam maxima, pulcherrima, omnique or- τήν πάναγνον χα\ θεοτόχον Μαρία ν, μητέρα τε τοϋ
nalu conspicua, singulis cognomine ex toco>inquo Κυρίου ταύτην πιστώς άποκαλούσβ κα\ θεοτόχον,
cxsimcia sunt, indiio, exaulificaveril per ea inten χα\ μετά πίστεως πολλές ταύτη ν σε6ομέν|), ώς κα\
sam Ddei in immaculatissiinara, et Deiparam Ma ναούς xoV εξαίρετο ν έν τ% βασιλευούση πόλει ***
nara volunlalis incliftalionem sme ommbus osicn ονόματι της θεομήτορος μέγίστους κα\ πιρικαλλεϊς
<lcns* Propicrea iinprobe eam nec uli par esi,
t χα\ κατ.ηγλαΐσμένους δείμασΟαι» τήν Ιπωνυμίαν έκ
qiiasi cuui Nestorio semiret, insimulas, dummodo των τόπων ϋκαστον, εν φ ψκοδόμηντο, λαβόντα, δι*
ctipsc Deiparam Doinitii Mairem agnoscas. αυτών τ6 θερμδν της πίστεως αύτης της πρδς τήν
πάναγνον χα\ θεοτόκον Μαρίαν πασιν ένδεικνυμένη. Διά το ι τοΰτο, ούδε ώς τά Νεστορίου φρονούσαν & f
σε αυτήν διασύρειν, εΓγε χαΐ αύχδ; θεοτόχον ομολογεί; τήν του Κυρίου Μητέρα.
12. llludquoque iiiepistolatuxmagnanimilali&fn- Β' ιβ'. Ένεφέρετο δε κα\ τοΰτο έν τφ γράμμανι τη£
serebatur : Multa potumut lestimottia de ea quam
t σϊ}; μεγαλονοίας, δτί ΠοΛΛάς χϊχομβτ μαρτυρίας
nos $tatuimu$ unauempeChristi
t naturapo$tunionetn ΧερΙ της stap* fyir δο γματιζομένης, ήγουτ της
teHUtttiaproducere, nec ab'ea aliena in medium affer- μιας ρύ<Τ8ως τον Χριστού μντά τή*" irwrtr όμο~
re: verumtamen cum in tuce sanciilaiis tcripto nulia Λογίας xaptcxqr, xal χοΑΑά fov Λέγβιτ, άΧ\ά
meueni divinorum Pairutn tetlhnonia, neque noi ea διά τύ μηδέ έτ τφ γράμματι της σης άγιωσύ*
recoiicgimui, Nos nihilominus luae gloriae consulen- της τώτ θβορόρωτ άνδρωτ νύ Χί^ιζϊχΒ μαρτυρίας %

les, nunc proiis ila enuntiamus : Haud decet le, ut- ουδέ 4\μεΊς έτβγράψαμετ. Πλήν οΰν διευθετοΰντες
ctmque et utoccasio tuleril, de fideet dogmatibus τήν σήν εΰκλειαν, χα\ εν τούτοις τανΰν λέγομεν Ουχ
lesliinonij Patrum recoliigere: sic enim ei divinos απλώς, χα\ ώς Ετυχε, &it σε μαρτυρίας Πατέρων
illos Paires in crioien adduces, et Cibi aattam le- νχρ\ πίστεως χα\ δογμάτων άναλίγεσφαι. Έπε\ χα\
•clani fidei ralioncm nou conservabis. MuUa siquidein τους θείους Πατέρας έγχλήματι περιγράψειας, χαΐ
Vairibus sive per metaphoram, sive per aequivu- <3Ϊ άσινή είς τον της πίστεως λόγονοΟ διατηρήσειας.
cnlioneiit, sive pcr convemonem, sive alio quopiain Πολλά γάρ τοίς Πατράσι προς χατάχρησιν, ήτοι κατά
Aiodo vorabulis abulentibus excidisse comperlen- € μεταφοράν, ή όμωνυμίαν, ή άντεστροφήν, ή Αλλως
lur. Quitiimo, et divia» LitLerae, el usus ila noiuina πως Ιστιν εύρεΓν λέγοντας, χα\ ού μόνον τουτί» αλλά
peitiacUuu £ l coaspicilo mihi ipeum beatum Cy- χα\ αϊ θεία; Γραφα\ καΐ ή συνήθεια ο&τως τά ονό­
rillum bypo&lases naluraruiru el naluras hyposta* ματα μεταχειρίζεται. Κα\ θέα μοι χαΐ αύτον τον
&con loco accipieuiem. Quale illud e s l : Si quh di* μαχάριον Κύριλλον τάς υποστάσεις άντ\ των φύ-
tidil h§potta*e$* iiurgumque ideminet d i c i l : Incon- σιων, χα\ τάς φύσεις άντ\ τών υποστάσεων Ιχλα^ι-
fusm yermauterunt naturm, hypottate$ nempe. Ma- βάνοντα. ΟΓίν φημι* ΕΙ τις διαιρέϊτάς ύχοστώτβίς.
gnus eliam Aibanasius, et personas iu Clirisio duas Kat πάλιν δ αύτδς λέγει* 'Ασύγχντοι μ*μ8τήχασιτ
es&e eonteadil, quae uisi quis assciat, dlcla es&e a αϊ φύσεις, ^γοντ υποστάσεις. "Ο τε μέγας Αθα­
Falribus, &tc vocabulis abuientibus, eosdetu bsre- νάσιος χα\ πρόσωπα επί Χρίστου δύο εΐναι διισχυ-
sros nou infamabit, et ex iis oraiionibus leslimo* ρίζεται, εί μη τις τοΰτο είποι, δτι καταχρηστικώς
uia congeieus sibi ipst ct atiie aiaxima iocoin- τοϊς Πατράβιν ε^ήθη» αυτούς τε τούτους αίρετιχους
nioda comparabil. Veiumiamm dicise auctorilalea, άποφήσειε, χα\ ίχ τώνδε τών λόγων άναλεγόμενος
&i cui id iu animo luerit, e i divinis Palribus seli- χρήσεις, εαυτόν τε χα\ άλλους μεγάλως βλάψειεν.
gendae aunt, cum illi de rcbus decernuiU, el de- "*Αλλά χρή τάς τοιαύτας χρήσεις, εΓτις βούλοιτο Ικ
leriolnaiil, propriamquc . scutoniiain declaraot, τών θείων Πατέρων άναλέγεσθαι, οίον νομοθετοΰντας
quale fucrit de nalura el Itypuslasi a magno Basi- περί τίνων πραγμάτων, χαΐόροθετουντας ευρισκομέ­
lio decrcitini, qui iuler ea discrimea appoait non νους, καΐ τήν οίκείαν γνώμην ανακαλύπτοντας. Οίον
aliud, quam quo univensale el singulare inler &e Ιστι τδ περί ουσίας καΐ υποστάσεως δνομα παρά
differuul: vel quo ipsi, licct in aliis pluritnia ope- Βασλείου τοϋ πάνυ λαβών διάχρισιν, ταύτην Ιχοντα
ribus abuluntur, in alio lanien opere, quid ipsi τήν διαφοράν πρδς άλληλα, ήν Εχει τδ χοινδν προς
senlianl, et quainnam ipsi ob causam abusi jsunt, τδ κα&έκαστον, ή καΐ αύτοϋς χαταχρησαμένου; ιν
explanant: vel ea, in quibus pleriqu<; Palrum cou* άλλοις δτι πλείστοις αυτών συγγράμμάσι διασα-
cordant, vel quae synodali decrclo iirmata sunt, non φοϋντας κυρίως, δπερ άλλαχόσε χατεχρήσαντο, ή
auteni ea, quae ipsi aiiud agenles scriplo tradide- χα\ έν οΓς σύμφωνοι οΕ πλείστοι τών Πατέρων γεγί*
ruflt, in quibus sacpius exponettdU, dum aliquie νασιν,ή καΐ συνοδιχώς έκυρωΟη, άλλά μή τψ έξοδικώ
liegligeoliui ae gerit, diclionibus abutitur a veslris λόγφ, φ πολλάκις Λν. τις κατά τήν έρμηνείαν καΐ
cogitaiionibus ad lioc ipsum di&iracius, \el quod άμελέστερον διακείμενος χαταχρήσοιτο λέξεσιν, ύπδ
Qfiiimlinwu millam Jiabcns iu protuplu, vel cum υμετέρων νοημάτων ιιρος τούτο αγόμενος, ή χα\ μή
m ΚΕΡϋΤλΤΙΟ E W S T O L * REGIS ΑΚΜΕΝΙΛ. C2S
κρδχειρον Εχων τήν έπιτηδιιότητα, ή χα£ τισι τών Α aliis opposita, sentienlilms ileecrlans, alias qnoque
έτεροδόξων αντικαθιστάμε νος, κα\ κατ* άλλος δέ παρα- ob causas normnum accnratam fiig«ificaiionem n e -
φάσεις τ ή ί Των ονομάτων ακριβείας μή φροντίσοι, glexit. Ei &imiiil>us tcstimonia congereuda non
ού δεΤ έχ τοιούτων χρήσεις άναλέγεσθαι, άλλ' ώς sunt, sed, nt supra d i x i m u s . h\ l u q u o q u e u b i focc-
άνδιαν Εφαμεν. Τούτο δέ κα\ συ ποιών, ουκ αν εύροις r i s , nulla comperies teslimonia P a l r u m , quas s c u -
παραστησαι χρήσεις συνιστώσας το περ\ μιάς φύσεως l e m i a m tuam de una C h r i s i i naiura c o m p r o b c m .
του Χριστού παρά σου δογματιζόμενον.
ιγ\ Πα ρα κατιών δε έν τ φ γράμματί σου, καΐ οίονε\ 15. Irv epistola v e r o tna progressiis, v e l i u i i i i -
άχθδμενος προς ημάς, διότι γεγράφαμεν, δτι οΐ λέ­ dignatus mole$teque fercns, q u o d nos s c r i p s e r i -
γοντες μίαν φύσιν είς Χριστδν Εύτυχιανιαταί είσι» i m i s , asserentes u i i a m in Christo n a l u r a m E u t y -
κα\ τ φ αύτφ άναθέματι κα\-κρίματι καθυποδάλλον- cbianos esse, eodemque aiiaihentate ac juriicio s u b -
ται, τοιάδε γράφεις· Καϊ Αέγομβν, δέσχοζα, σνχ jici, baecscribis : Ei dicimut, domine, in hoc te
έχαήσο> έτ τοντφ tbdsca* xpicrir, διδ χα\ πειρά­ non recte judkium ttdisse; ideoque EiUycbelis
τ α ι τοϋ Ευτυχούς τήν δόξαν Ιχτίθεσθα'ι, διασαφηνί- opinionem exponere conaris* declararcque cuiu
ζειν τ ε , δτι άνάχυσιν κα\ άνάχρασιν δοξάζει 1π\ της confusionem commulationemque i n ceconomia ρ ό ­
ο!κονομ(ας, καϊ έχ τ ω ν αγίων καϊ άχραντων αίμα- Β uere, niliilquc ex immacutalis sanctisque sangui-
τ ω ν μηδέν τον θεδν Λδγον προσλαβέσθαι λέγει, εαυ­ nibus Deam Verbum assumpsisse, te ipsum vcro
τόν δε παράστησαt μή είναι συγχυτικδν, χα\ έτέρωσβ probare non introducere confusioaem, e l alibi«.
βοξάζοντα μίαν φύσιν Ιπ\ Χριστού, δι* αδτδ τούτο, unam naturam afEimantem i h Clirislo» non p r o p i e r -
μηδέ τ φ αύτφ άναΟέμανι δικαίως καθυποβάλλεσθαι. ea anatbemali merito s u b j i c i . E t iicet sermo Luus
*Αλλ' εΙ μεν δ λόγος δ σδς τδ διάφορον της δόξης, o p i n i o m s Eutychiaua? itueque confessionis discri-
ψτ\μ\ δή τού Ευτυχούς κα\ της σης ομολογίας, βούλε- men extricare n i t a t u r , u t inde ab analliemate
ται παριστ$ν, ώς εντεύθεν μηδέ τ φ αύτφ άναθέματι c o n l r a Eutycbem lato imrounis esse videaris, n o -
συναπάγεσθαι, δ γούν ημέτερος λόγοςτης αποδείξεως sirae lamen deiuonsiraiionis ratio t e u n a m n a t u r a n i
ούτω λέγοντα σε μίαν φύσιν έπ\ της ενώσεως Χ ρ ι ­ i i i unione Gbrisli assereDiem,elsi ipsoprimoaspectn
στού, κάν μή έχ πρώτης ούτως *0ροι δοξάζοντα, te i l a conflteri non contperertt, o n m i n o i n confu -
αλλ* έξ ών λέγεις, έξάπαντος εις τδν της άναχύ- sionis modum a d d u c e l : quod l i b i biscc manifestum
χτβως τρόπον περιάξει, κα\ τούτο σοι δήλον εντεύθεν. fuerit. Tres ergo supremae o p i n i o r i t s de unione
ΤρεΤς τοίνυν αϊ άνωτάτω δοξαι περ\ της ενώσεως n a l u r a r u m iu-Cbristo concepUe sunt, divisiva, c o n -
τ ω ν έν Χ ρ ι σ τ φ φύσεων κατεβλήθησαν, διαιρετική, fusiva, et quai pcoprie appellalur u n i l l v a : q u a r u n i
αυγχυτιχή, κα\ή κυρίως ένωτιχή λεγομένη, ΑΕ μέν C duae ab haereticis quasi j o c i r i i l i c u l i divendiue
ούν δύο παισ\ν αίρετιχων έπαίχθησαν, χαΐ παιζέ- s u n l e i divenduntur. Probe enim eos prscoccupans
αθωσαν. Καλώς γάρ προλαβών αυτούς δ-θείος Γ ρ η - divinus Grcgorius infamavit : namque dtvisiva ,
γόριος έστηλίτευσεν. "Η τε γάρ διαιρετική σχετική cuni relaiiva s i l , el neqtte i n ipso i n t i i o naluras
τις ούσα, καΛ μηδε τήν αρχήν τάς φύσεις.συνάπτουσα, conjungat, separalas inler se res r c l i n q u i l , nequc
χ*χωρ*σμένα πρδς άλληλα καταλείπει- τά πράγματα, illis c o m m u n i a , neque pcculiaria exCiibet, a u i
μηδέ δσα ίδια τούτοις δίδουσα, ή άντιδιδούσα. *Ως εν­ r c d d i t , u l indc duae naiurae omnino a seipsis dis-
τεύθεν δυο φύσε;ς πάντη χωριστάς αλλήλων όρίζεσθαι, pertitae conslituantur, et luec U n l u m m o d o d i g n i -
πλήν δσον άξί^, καϊ γνώμη^ καϊ ταυτοβουλία τδν των taic, e i o p i n i o n e , et con&ilio naitiras dividens f u -
φύσεων χωρισμδν φενακίζει τους άφρονας. Τοιαύτη ή c u m i n s i p i r u i i b u s faoit, csique siolidi Neslaiii.
τού ματαιοφρονος Νέστο ρί ου δδξα, ή δε χατά διάμετρο ν Quae vcro i i l i cx d i a n w t r o oppunilur, plura dirinions
ταύτης χα\· συγχυτιχή πλείστα άφανίζουσα, χα\ συγ- e l confnndens, s p u r i u m nescio q u i d fiibi ftngit, c t
χέσυσα, Ι ν τι πράγμα νδθον άναπλάττει τε x a l φαντά- imaginatione compkcLitur, i n neutra u n i l o r u a *
ζεται» έν αϋδ δποτέρω των ηνωμένων καθάριας το ίδιον
1 parie pure p r o p r i u m conservans, sctl lioc illud csf,
άποσώζουσα, άλλα τούτο έχεΐνο, κάχεινο τούτο, χα\ D et i l l u d hoc : ideoquc neque buc, ncquc illud c o n -
βιά τούτο ουδέ τούτο, ούδε εκείνο συγχ«ϋροΰσα. ίνδθον oedcns : quod enim ex confusione o r i l n r , spuriuiu
γάρ άπαν τδ έχ της συγχύσεως αναφαίνεται, ουδέν est, n i b i l p u r u m conlinens, i n ipsa sui stabili pr<>-
Ιχρν καθαρό ν, ουδέ έν xfi μονίμφ ίδρυμένον εαυτού prietale m i n i m e f i r m u m . H a r u m mcdia inconfusa
Ιδιδτητι. Ή δέ τούτων μέση άσύγχυτος τε χα\ αδιαί­ e i indivisa u n i o agnoscit equulem conspccta luua-
ρετος £νωσις οΐδε μέν τά δραθέντα ανελλιπώς έχοντα gra esse propier suas propriclnles, quas iinmiuata;
χατά τήν αυτών Ιδιότητα δια τδ άτρεπτον, κοινώς non s u n t . Communiier aulem baec, ct untiis ft&s«
δέ. ταύτα καϊ ένδς εΐναι ποιεΐ δι' αυτήν γ,« τήν ου­ fateiur propier esaentialem u i t i o i i c i i s et propi ia
σιώδη ένωσιν, ώς εί χα\ τά μέν κυρίως ϊδια Θατέρου, u n i u s , l o t i u s c o m m u n i a : qusc vero l o t i u s comnut-
καινά τού όλου, τά δέ τού δλου κοινά, θατέρου ίδια n i a . a U e r i u s q u o q u e propria propter iltius » 1 u l r o -
διά τήν έν θατέρω τού αυτού άσύγχυτον ιδιότητα. que inconfusam proprietatem. Neqne enim pro-
Ου γάρ άν άντίδοσις των Ιδιωμάτων έγένετο, εί μή prietatum m u t u a conipeiisaiio Oercl , nisi ia^
έν έχατέρφ Εμεινεν έν τή ενώσει ή ιδιώτης ακίνητος. utroque reinaneret, i n unione pioprieias immota.
"Εστίν ούν ή τοιαύτη ένωσις των μέν πάντη διαι­ Esi iiaque similis u n i a c a r u m , quae penilus d i v i -
ρετών ένικωτέρα, των δέ πάντη συγχυτιχών πλου- d u n i u r , niagis u n i i i v a , e o r u m , quai pror&us c o a -
 627 NICET/E ΒΥΖΑΝΤΙΜ Μ
fnfHhrntur afiluentior; ot neque oronirtft Idem c*se Α arwtty*,. t% μήΗ «4cW) tfttftt* ttVat noufv t *
faciat siinul iroita, neqoe proreus aliud, 81 Ittque iwtottvt* AVMjW* ^ t t It*po*. W tfttvuv
nihil oranino Idemv neque ex omntbua alittdj qtiod μΥ)Α *4**ή *άιί*δν μ η » i ξ SXw H t pov «6 Ix
4

et uninne orltur, «ct qtHerendum abioam idef«r Ινώστα*ς dtofttpettvt^ ζητητίο^ fclj μ*ν T&noVv « ή
t t

obi vero allud veritttis norma cogikfeeit» ftteri

quidcm secumtam bypoftasim, alludtor* a*con* T^V $9t6meftv« tb Ά ItepoV xari t4jv φύσιν*
dora natnram ; oppoailo nainqne modo, quam in Έμπαλ^νγάρ ή έπ\ «ή? Τρώδος Ιχβι x n t i t i v ^cfov
Triititate, ut divinus refort Grfgoritts» se habet.
Qvod i l Μ adtemrfle U6n probatun queri tafuiUnr x V i ^ artt^ ΐΛ^«γίτω<ταιν. Π έ ν τ ί ι ^ Υ ^ * ρ*) ύπό-
tpsl «ondtuhmt. Oiritirno elenhn ά bjrpoataBt ttofl
e n e i t o , ergo ftatnra, eoncedent, ei «1 Fioe ana «Γς 8ήκου χα\ δ αδτδς 1<ιται λόγος Μτηιος χα\ Αν*
fttnrfino, ettfMhWi toertt raiio deiiatte, et humaiii-
tatfs per unionfem* eleiid fdem fuerit nnio et na- έβτιν lvtitof; τ· kdtl φύσις. RwvftV γάτρ tb llt* άμ*
t f l r t : Wem enim de ntrisque pnedieaiafi Qoete
aduo^Hffl entra qwrom naiura ufia eet» borum et χα\ * λίγος & crttftt» Λΐτώς ΑνΛγχη» iaA ή
rM&tiOtiA : tteffecesttarioeequitur» qtifffnm nt»to
tfhmit, ei th eodfem, «ortttn secundvm lps<A et toa- • φ tTWii χΙΛνήν. Οδχοδν *αΑ tb Ιμπβλιν, δ»
ttrrant 6*se «motttiftfem. Ergo t t oppoeftuoi, qno- ^ μία, *ot>to>» β«σ«τά«η9 θτάφσροΐ. TEitel 8k
ram ftffunr trtra, Bottim frypostatea i f r m » ; etrm ^tfav φίίην Ιν «ρόοωπβν ^ | η γ ρ ά ^ , IvttMi') τ!
vew vatm M l u n m \ m p*f$otta cmtfmscribat,
qWW tod##)IHfcUtjf? unam ess* nilmai¥t earnie, el TOC βιά tovtd άν4χτπτις\ όνόστάβίΓς Λ δυο. Ε(
deltttls» Ideoqud eonfbfiiortetn r hyposttses τβτβ 61 μήτ« tft^triti μήτι ditoirtiw xa\ άρΛμφ
doaa. ttttttat at <mpie naUini, Deqirtr bypoetasl, d Ιχοιβ^ tru^ek^ovrtct %<JU ή β& τ^ς Ινώσεως τΦν
mitiefd trtroin bifefrtt,qu2» coniterteruntv nbinam Jv^Wyftjv %&υτ&η\ζ;WiBl^A\ φΰ-ιεχ, xcA iicorca<Jit
iuerft pfruMoMtn uahuttiro ftfentitim? QudcTiiirt Ά ©M|pto<< ποδ ό drt-ρίφί*^ χα\ τοδ
natnra, et bypoatftsi Bnom frreieem sant, nbinam άσυγχδτο* λ5γος tfl Ι ν ώ « ι ί τ ω θ ^ τ ί ι ; Συνήχτοί
iramtitabilitatft tt iheonfoikmis raito ttnfont oofc* ί ρ β Ιζά«αντος ταΙίς XtyotmivfrnV XptitoG μίαν φύσιν,
Mrrabitur? Cnffrgfter fguut omnimodifc advereoa jta\ 6 ΐή^ βνΛχ6(«ως τρότεός, χϊν βδτϋΐ μ^ ΡούΧοιντο.
cos, qtil dlctjnt unam fn Cliritflo naturam, eotifu- ΚΛ Λλλωί βίς το οώτ*. βτι αϊ μίαν φΰάι* Χίγ«ν«ς
eionti lpse modua, iieet Ipsi i9 renoant. Ali* qflo- C Χριυτοϋ ϋ ς τδν τ^ς ο υ γ χ ύ Λ ω ς VY&ttov ΙμπΓ-
qmrarione IIOG ideraprAborttir, asserentea scifcet «τβυΛν. ΈίκιΛή'ίϊον Όδν βμ*ς, ΙΙόΊ^ρβ» 6μϊν τ *
thatn in Chrfsto natararn in confnalonla moil^im Τίυνβλθοντα ί ά β γ ^ τ β tv t j | lv**it γινιί&χβται, ή
tnddere* UiWrrogamup itaque vos : Qiitt ih onum 'οδ; ΠάΝ^τως ipttte ά β ύ ^ τ α , ^fittp μ1| βύ^υ^κίνΓ-
tonvenerunl inconPasa Fn b»l6ne, agno&cuniiiT a ζΜ mitxt. β& % i tnrHA^oVttt χ&Θ* ύμ&ς
vobU, >el non? Ontnfno asseretit incontbsa, nrel «ϊσι» isdtH+d ^ μ ι χαΑ 4\Λ(ΛΛ»6ΐ^*. tWl tk λόγφ
cum Ebtychlartis acnrire veuiia : qn% τεπ> cohve- τά μή βϋ-ή(υί<ντα tv tvtfMTft ίΐϊο, « Α pfctA ^
nerunt^etittm setundumvos duo sunt, dditaa nempe !vti)oiv 06 δυί) γνωρ(£ιτέ; ΕΓδλ Jti\ γνωρίζϊτ*, πώς
«tt bnmaqlla» : qtra tero ratiofie, qua* codfusa noA
etint \h unloma duo, etiam post unfonim diio non
!
jgnoaciti*? Et i i agnoscit s, quare Id hon faremlhi? χ\Λον 3ία\ μ*τ3ΐ^9 tVc£Krtv έτβίίττβκΛβ} *0
Ά el fateifeint, qustre«aabhulst!a ntimerare, quornm Jtofc6m wtt(v Α^είος ΒΛίΟΛίος, t^vro^al άρώβ*(-
t

Bamf* pftiprleiaterti fticorrfusanfl «tiarm post unio- τωσαν. El σ6λ άρι^μβΓτε, 6^\6^ i t i 60^ίμολογίΤ«.
teeni irifii ? Qlidtf erfHn ctm^tom^ik d i m fiasifftiir, ΤΕΙ 5έ ούχ ομολογείτε, ο661 γνωρίί<τ*. ΕΙ & όΟ γν^>ρΓ»
Mprtift #i HUM^flr. Qirod $i iion humeratte, patet "Crte, 06 δύο οονελθόντΑ λέ^ίτ·. ΚβΛ ο5τώς μίταβί-

neqae agHdttUIs, el si tran agrrosdtta, ilon dicltls ΚαΙ Αλλως «Ις τδ&ΰτέ*Ή itJaa α ^ ς ^ ϊ ξ ανομοεο*
άαο €ϊΚ!, qtwe xwivehermit : Bkque jara Immuiaia μιρων τήν sO^tacrtv «Γληφίν, ή 1ξ ομοϊομέρων * χα\
eu eortrtn, qtix convtfrtftrtitit, uaaiiatara ip.al&to* el μ&ν έξ ύμοίομερων πάντως κατ* αύτ^,του'τίστ'ί χαΛ
Ηθύ Sntfc 'rttione, Uhlveraa hitegrfta» iel t i Α*ννΘ«τ£ς lcrttv, ct 5i Ιξ φίομοιομίρ^ν x i \ οϊαφόρών
pdrtlbtts srtrtihbrfs iORsistetiiiain b"abet vel ex
f «ρύσεων σννέιττηχι, πάντως σΰνβηός^σ^αι^έίττβρ tft
«Imillbiis. St e i ahnflibos, onraifio hoc «odefo est« έχ έιά^ίρων φύσεων «ϋγ3ίιίμ8\α <TUVF«VA. %7ts\ OSV
ei incompostta : »i c i dtisfmiHbtis ct ^ivertus n&v ή x a t i XptSrtov ίλίτης Ιξ ίΛομοιόμΙρωι), ^totW ίία-
iurle tbndlslit, omnliib compasita est: fcl q u ^ r t
diVferiilr fMnris «onflamtot, conipbsita stiht. Cutti φημ\,χ*ν'άνΌ(^«^το4, 'τβυτΛ δ» ita^opa 'κβίΙΙν
lu^ue C&rtati Ifrtegritas ex paVtibus dissitoilibus, tfj ϊνώβίΐ μβμενήχαϊιν, tv 0?ς Λ δώφο{Λ, πάντως
difereuli^ds sctlioet nafari» sfui cottrjmsitiun^nri ha- ixeT xdf\ δ της ίυίάβς άρνθ^ς TdoX4)ic(Wev συνίγε-
Mel deiiatto mente btniraiMtatisqtfe, et ba3c diversa
9 ται. Εί & τοΟτο ^ o i d t t χα\ ίριθμιΐ. βΐ
+

in anTcme remaufeci-tfnt, in qtribtfs tcio differehtia χα15* ΰμΐς ΙΜ τ$ Ινώαιι τοο δλοΐ3 ή δΛφ&£& μ«-
es4 Utiraifto ibi, ei biparhjs ad minus aamerus
f ρων ούχ aptt^jieWt, δ^λον δτι x>WS% iattfr»^ "βέ ο$κ
β» REFUTATIO EPISTQLiE RKGJS ARMENLB. β »
Ifftt, «αφίς θ « «υγκίχυται τ έ μέρη, 4ν οΤςή 6ta- ^ colligilur; idquc si est, mamfcsluta qnoque est nu-
φορά ούχ <&pi|Tau •avtp&v άρα» τοίς λέγουσι μίαν merari. Quod ύ per γοβ in unione lotius, partium
euv9etev in\ Χρίστου φύαιν αυνάγετα^ τδ συγκε- differcntia non nuroeralur, palam est neque esee.
χύσβαι λέγειν τάφ φύ«4ς «Αν μή ?oftoivto. Kal Quod si non est, elarum cei confusas eese parles,
#

ταύτα μίν έ» τοίτοις. f ti quibe» lUfferenlia non reperitur. Patenter iUque

concludilut aesereBiee t m m in Chrielo nattrraia compofiitam affirmarc, confusas etiam naluras fuiwe,
lk«t ipai negenft. El li*c quifcm tat Μ ha|>ent«
i£. X f t i i ^ €k t6 σνγχντιιών του ϋ&τνχονί βιά 14. Gura vero innfuaionem Euiychelis per expa-
της έχθέαίιαις tv γράμρΑτί ο«υ.μυαατΐ6μ<νος gitionem in tu* epislola exsecralus rejiciae, tuam
άττβΛίοΛί, Tijv οΐιαίαψ *μο>.ογίαν όλίγοτν inei^ confessionera paaci* exponere conari», ut repre-
benaouein effugia* tanquam qui videri cupis rectum
ναι, χσΧ $οκών δρθ&ν βίγμα τής Έκχλήσίας Tife- Eceleei» Uogma profileri, scribis hoc raodo: Nunc
βδιύΐιν, κΛί γράφβις i i f ΆρτΙως δέΰΐ άχΧώτ auiem timptid $ratione notiram profeuwncin enum*
Λόγω* ΑαΛήσομβΐτήτ fymtfyar όμοΑογΙατ,διόπ ikinus, qnare dicatHUS unam in Citntlo naturam r

Χέχυμετ §Uar φύσΐΥ ηΐς Χριστός δχερ χάσι φα· quod omnibm palam ett, qttoB ηκα uatur* duobut
*epor έστν* "Βη^ς μία φύσις εϊς δύο τρόπννς * modii initiiccia, tt tcripta, alier* ett timpiex, i * -
roeital χέ χαΧ Λέγεται της μέν άχΛής χάί ασω­ ootporta, et iine harmonia, ut Michael Η Gabrid^
μάτου Jtal χωρίς αρμονίας, ήγουν Μιχα^Λ , χαϊ aitera cum harmotiia, nt Aiatu tt Noe. His duobus
Γα€ριήΑ;τ$ς δέ μβτύτης αρμονίας^ ώσπβρ Αδάμ modis rejectis, UnqHam qui UDIOQI Cbrieti noa
χβ\ Ρϊωε. 06ς χρόικυς άποίτκ«υα«άμ«νος, μή conformamur, et primttm quidem simplicis, a i n -
λφαρμόττειν Μ νης κ«τ4 Xptdt&v ένώσεω; τόν μίν eorporese unius naturae, qnod non bominem assum-
πρότιρον, ήγουν της Ικπλης x«t ασωμάτου μιόίς φύ- pgeritDominus.sed oudus eit absqoe incarnatieue;
ί ί ω ς δ\ά τδ «νμββίνδίν/ μή ένηνθρωπηκέναι τδν •Iieruft) vero nempe enarmopiura, quod secundum
Xoptw, άλλά γυμνδν «Tvai δίχ« ίαρκώ^εω;, τδν 6' illum Chrislus non eit Dew, ted ponis bomo,
αύ Seutepov, ήγουν tbv *ναρμ4νιον, χ*\ χα** έχεινον lcriiuin quemdam modura gupponie uniua compo-
^tlj «Ινα; τον Χριστον, θεδν, άλλα ψςλδν άνΟρο^πον, eitae naturee, quem in Cbrisio haud dis&imilem ease
τρίτον τινά ύποτιθείς τρόπον μι^ς συνθίτου φύσεως faleris. Quare homine in eiemplura adduclo, it*
6ντα, βν χάί Ιπ\ Χρίστου όμοιοτρόπως Εχειν 6μολο- supponens acrlbie : E$ique homoexemplnm quem- t

γ*1ς. Δ*δ χαϊ παραδειγματεχώς τδν Ινθρωπον λαβών,
ύποτιθίμ«νοί γράφεις ώδε * ΚαΧ γίνεται ό άνθρω-
Χος παράδειγμα, χαθως χαϊ ol Πατέρες
σαν χαί διήγγβίΛαν, τΐ έστι TQV σώματος, χαϊ τί
tdmodum Patres locutl sunt , el ditutgarunt, quU
corporis, et quid animm esl. Yervmtamen homo ΛΜΤ
έΛάλκ\- diciturdua» naturat habere : ύ qmuro tpnir* $*>
opponat prodaique duat ηαίκταΜΪη htmine, uquert-
t

έστι της ψυχής. *AAV ό άνθρωχος ού ,Μγεται tur Chntlum tres naiuras habert^ daat huwtnlialiu
δύο ρύσεις ^χειν. ΕΙ 'δέ ανθίσζαταΐ τις χαϊ Λέγει et unam dmnitatis. Nunc Uaque hh Uibut modi**
δύο φύσβις εχϊ ^νθρώχον, Λοιπόν χαϊ ό Χριστός eoncetsis, quamnam ex hit naturh ostumpsitse dict-
τρεις φύσεις ίχει $ δύο της άνθρωπότητος, χαϊ mut? Si corpus, Eutychem ; $i humanam anibiam,
μίατ της Οεότητος* Άρτίως ουν έχ των τριών Apoilmanum tequeniur : it deitatem, $imiie* erimms
τρόχων τούτων, χοϊον έχαΐρασθαι εϊχομεν έχ των Judvti dicenlibw: Tu cum homo facu umei-
Ληγομένων τούτων φύσεων ; ΕΙ μέν τό σώμα, Εν- IpsumDeum. Quan palamenuntiamus unam naluram
τνχιανίζομεν, εΐ δέ τ$ν άνθρωπίνην ψνχίχν γινύ- in unione duarum imptrturbalarum naturqrum, Con-
μεθα ώς ό ΆποΛινάριος, εΐ δέ xi\v θεότητα, fqgisli veluti ad arcem iuexpagnabilcflo, exomplh
όμοίούμεΟα τοις *Ιονδα(οις Λέγονσι, Σύ άνθρο>~ gratia luae professionis liominem assumens. Qua-
χος ών, χώς Χοιεϊς έαντόνθεόν; *ΑρτΙως οϋν propler cum in men{6m induxeris tuaru, moduui.
φατερώς Λέγομεν δτι μία φύσις έχϊ της ενώσεως
$ declarare uniue naiurae sccundufn quam Chrisltis

δύο ατάραχων φύσεων, Έλήλυθας ώς ϊπί τι φρού- ^
^iov αχαταγώνιστον, παραδείγματος χάριν της σης
Ομολογίας τδν ανθρωπον λαβών. Τοιγαροΰν επειδή δι-
ιλογίσωτδν τρόπον σαφηνΐσα» τής μιάς(φύ9<ως»[καθ']
ήν δ Χριστδς μιας είναι φύσεως μεν* την δνωσιν παρά
αοϋ ομολογείται πρ\ν ή τών άντι^όητικων λόγων
t qai a nostris rebue alieni sunt, bseo nomina diicer-
των προς σε Ιφαψόμεθα, διορισώμβθα ntp\ φύσεως
χαϊ ουρίας, OTOστάσεως τε, φ η μ ^ xaV προσώπου,
1
χα\ υποστατικού, -πώς οΐ του χαθ ή μ ας μυστηρίου
uniusnaturae esee pestunionema te asserilur, anie-
quara dicta tua noslris ratlonibus refulemus; ter-
minemu», quid natura, et e&seotia, necnon hypo-
fitasis, et pereona, et bypostaticuni inferanl, eT
quanam ratione mysieril Chrisliani magfclrt, et*
nnnt, el quibus sigDiiicalibu* adaplenl, ne eoefesio,
Gum dogmau pertractaroue, et error allcande i r -
repM.Omnes enim fere, UL i u dieam u{iu baeresc*
f

διδασχαλ», κα\ ot Εξω του καθ* ήμ&ς λόγου ταυτ\δή firmarunt, baec ipsa nomina prav$, nee ad meaiem
τχ ονόματα διαχρ(νουσι κα\ έπΙ ποίων σημαινόμε­
9 Ecclesiae exponentes a veriuie aberrarunL Atuna«i
νων τάττουσιν, Γνα μήσύγχυαι; δογματι^όντων ημών, esseniiam et naturam idem nobis ianncre ubique •
χαϊ πλάνη ποθέν άναφυή. Οάντες γαρ, σχεδδν ει­ d sacraeLitterae, et eancta Nicaeua synodua, quxque-
πείν, οΐ τάς αΙρέσεις χρατύναντες, ταυτ\ δή τά ονό­ eam sccuia est Constaniinopoliiana Epliesina itenv
f

ματα κακώς ^κλαμβάνοντες, καΐ ώς ού κατά φρόνη- prima iradiderunt, de Gommuoi» et oniversaJi, c t

i
 631 N I C E T * ΒΥΖΑΝΤ1ΝΙ 631
re, qtiae tle phitibus dicilur, per quas sanciissi- λ μα εκκλησιαστικών άπεσφάλησαν. Μενοϋνγε ούσίαν
tutim ubiqae ftrieles symbolum possident et fovenl, καϊ φύ«ν ταυτδν ήμΤν δηλοϋν πανταχού καϊ ή αγία
quod nobis unara naluram, ei esseniiam sauciis- Γραφή, και ή κατά Νίχαιαν αγία σύνοδος, χα\ μετ*
ftimae Triadis, ct ircs persoaa^, ei bypoaja&es com- αυτήν ή εν Κωνσταντινουπόλει, χαί ή πρώτη τών έν
niisit. Et hi quideni naiuram el essendam pro eodem, Έφέσω παρέδωκαν, ϊπ\ κοινού κα\ καθολικοί, κα\
peraonam rursus el byposlaeim pro eodem, de i n - κατά πολλών φερομένου πράγματος, 6V ών το παν-
dividua neinpe el singulari re comprobarunt* άγιον ol πανταχού πιστοί σύμδολον Ιχουσί τε καϊ
Fonnae etiam nemen simililer de eesenlia et na- περιέπουσιν, δπερ μίαν φύσιν κα\ ούσίαν της παν­
tnra Palres acccperunt. Proptercaque irtagnus Ba- αγίας Τριάδος, καϊ τρία πρόσωπα καϊ υποστάσεις
ailius illud : Informa Dei evtm es&e*, exponens, ideqi ήμϊν παρέδωκβ. Φύσιν μενκαΐ ούσίαν ταυτον, πρόσ­
ienuere, ae tn esseniia Oei esse dtcebal, ei formara ωπον $ αΰ πάλιν xaV ύπόιτασιν ταυt6v, ώς έπΙ ίβι-
Bssumpsisse servi ίο essenlia bumanilatis Domipum κοδ τε κα\ καθέκαστα πράγματο; έκδςδάακουσαι, τ6
itostrum esse nolat. Hypostalicum vero diversuro δ* δή της μορφής δνομα ωσαύτως χα\ αύτ6 έπ\ ον-
quid ab hypostasi poiiont: deflnienles enim liy- αίας κα\ φυαιως ot Πατέρες παρειλήφοσι. Δια τοι
posusim dixeriiQt: Hyposiasis est cum proprielate, τβϋτο ό μέγας Βασΐλβίος xb 'Er μορφ$ Bsov ύχάρ~
9

sive proprielalibus perse subsistens, et toturp quid Β χωτ, έρμηνεύων, Ισον βύνααθαι τφ έν ουσία θεοΰ
9

secuRiliim se eisistens : hypostaiicum vero esl es- ύπάρχειν, Ελβγβ. Κα\ το μορφών άνβιληφέναι οούλου
aentia, cum idiomale, sive idiomaiibus non pe"" έν τ$ οΑσία της Ανθρωπίτητος t6v Kdptov ημών βΤ»
se snbsislens, et secundum se tanquara aliquod ναι σημαίνει. Ύό γβ μήν υποστατικδν βιάφορον παρά
totum exsistens, aed lotius «niversi pars. Qui rero τήν ύπόστασιν τιθέασιν. Όριζ^μβνοι γαρ τήν ύπό-
eitra Eecleaiam sunc, naturse nemen apque ac Ec- στασιν Ιφασαν * 'Γπίστααίς έατι μετά Ιδιώματος, ή
clesiaL de unitersali re definiuni, aliud esse naiurara κα\ Ιδιωμάτων ίδιοσυστάτως θεωρούμενη, κα\ δλον
dicentes, aliud natnram habere : «t babere quidem τι καθ* εαυτόν οδαα, δποστατικδν δ' α5 πάλιν ουσία
naturam siBgularia dicunt, quae a nobis hypo&tasis μετά Ιδβώματος, f| κάΙ Ιδιωμάτων, μή Ιδιοσυστάτως
et persona nuncoptntur, boc vero quod nos liypo- καΐ καθ* έαντΛ ώς δλον τι υπάρχον, άλλ' δλου τινδς
sushn ipsi subjectum vocant, el ob hoc etiain hy- είναι μέρος* 01 δε £ξω του καθ* ήμ^ς λύγου τδ μεν
postasis nominatur, nron ut quidam suspkaii sunt, της φύσεως 6ν*μα, ομοίως tfl Εκκλησία έπ\ καθολι­
quod aimpliciier supponttur, nempe exsislit.sed κού τίνος πράγματος ορίζονται, $λλο μεν είναι φύσιν
potius ^ quod sub alio stet, sttb naian» scilicel, λέγοντες, κσΛ άλλοτδ Ιχειν φύοην, καΐ τδ μΙνΕχειν
.Unqiiam subJectuiB, et naturam superjacere, hoc Q φύσιν τδ καθέκαστα λέγουσιν, δπερ «αρ* ήμΓν ύπύ-
e&l suptirhyposiaHim dicunt, quar» et definiunt: στασι< xaV πρδαωπον ε^ρηταϊ* ταυτδ δε τουτί, ήγουν
Nalura est principium raolus, el quietis primum, τήν ύτρ6στασιν, ύποκείμενον είνα! φα αι. Διά τοι τοΰτο
et secundum seipeam. Esseniiae aulem nomen de καΐ ύπόστασις λέγεται ούχ, ώς τίνες υπέλαβον, διά
coramuni el singulari, de universali nempe ei i n - τδάπλώ; ύφεστδναι, ήγουν ύπάρχειν, άλλά μάλλον
dividuo accipiunt, quos secutus Joannce cogoo- ύπό* τι. έατάναι, τουτέστιν ύπδ τήν φύσιν ώς ύποκεΙ-
nenlo Pbilopoaus Tritheil;» esse evincitur. Severus μενον, τήν δε φύσιν ενυποκεΐσθαι, τουτέστι κατά τ»·
•ero esscnlis nomen eodem, ac Ecciesia siguiiicaiu νος υποστάσεως λέγεαθαι, ήν καΐ δ ρ ^ μ « ν ο ί <paat*
acdplt, de re communi, ged naiurae, propriam in Φύσις 4στΊν άρχή κινήσεως, καΐ ήρβμίας πρώτως κα\
eo aecqtus fipinionenv, et ab ip9a consucludiim καθ* εαυτό. Τδ δε ί ή της ουσίας επί τε κοινού κα\ Εδι­
exterorum, Ecclestaeque iBlelligentia et sensu
( κού, ήγουν καθόλου χαΧ 4τΛ μέρους, οΤς Ιωάννης δ
Ionfisaime abhorrens, conlrario quodam modo ds έπίκλην Φιλύπονος κατακολουθήσας, τριθείτης άνα-
commuoi et individua r e , uiiirerdali sciiicet iu δέδεικται, Ό δε δή Σεβήρος τδ μέν τής ουσίας δνομα
parle aceepit, et cooamunem et iudividuam nataram ταυτοτρδπως τ?| Εκκλησία δνομάζε» έπ\ κοινοϋ
enuntians inallis eesc absurdis implicuil, quaepro- πράγματος είναι, τδ δε τής φύσεως ίδιδ^υθμος 4ν
ccdens oratio non siue dcmoustrationibu» common- D τούτω γενύμενος, οδτε τή συνηθεία, οΰτε το?ς Ιξω,
Hrabit. οΰτε μήν τή Εκκλησία κατακολουθών, άλλ' έναντίω;
Ιτύ τε κοινοϋ κα\ ίδικοϋ πράγματος» ήγουν καθόλου Ι π \ μέρους Ιδδξασε * κα\ κοινήν καΐ ίδικήν φύσιν ε ί -
tcujv, πολλοίς άτοποις περιπέπτωκεν, ους δ λόγος παρακατιών μετ' αποδείξεως «αραστήσειε.
1 5 . His a nobia bae rationo exposUU ae dijudt- ιε'. Τούτων ήμΓν ώδέ π η διασαφηνισθέντων, καΐ
catis, lempus |am est, ea quae lu scripseras, exami* διευκρινηθέντων, καιρός τά παρά σου γραφέντα χα\
naodi- Ea suot : Et in exempium homo addueitur, ώδε έπιακέψασθαι. Έχει δΐ οΰτως · Καϊ γίνεται ό
quemadmodum Pairet locuii *MRI, expo$tieruntqne t άκθρωχος Λαράδηιγμα, καθώς καϊ οί Πατέρας
quid corporit, et quid animce; verumtamen kom9Hon έΛάΛη&ατ καΧ δίήγγειΛα^ τΐ έστι του σώματος^
%
4ititur dua$ naiuras hubere; si quh v*re conira te καϊ νί έστι νής φνγ$ς· άΛΧ ό άτθρωΛος ού Λέ­
opponai, prodatqne duan naturat in homint, teqme- γεται δύο φύσεις §x$tr. ΕΙ δέ xal άνθίσχαταΐ τις
retur Chrittam tret naturas kabere, dua$ humant- xal Λέγβί δύο (ρύσεις ixi drepaxcv Λοιπόν κάΧ 6
t

tati$ et MH<im deitaiis, el cxter^. ξΐη apcrlissiaie Χριστός τρεις δύο της άνΟρωαότητος καϊ
uniuft composita? naiura Christum e&se asiruons, μίαν τχ\ς θεότητος, κα\ ϊ ά έξης. Ιδου σαφέστατα
itlquc eVobarc coalcudenb exempltim IIOUUDIS o&ur- μιας συνθέτου φύσεως τδν Χριστδν είναι δογμαχί.
63S REFUTATIO EPISTOLvE REAIS ARMENLB. 614
ζων, xal βουλόμενος τούτο παριστ^ν, τδν άνθρωπον Α pasti. Quomadmodum enim homoex clirersis naturt»
ε!; παράδειγμα άπεχρήσω* ώσπερ γάρ ό Ανθρωπος conflaloftoniasest naturaecomposiue posl unionem,
έχ διαφόρων φύσεων συγκείμενο;, μιάς έστι φύσεως lioc vero eiemplnm docuerunt gimiliter se habere
συνθέτου μετά τήν ένωσιν. Τουτ\γάρ διήγγειλαν τδ in untone Christi Patres, ut ipse iradig. Et quasl
παράδειγμα ομοίως Ιχειν έπ\ της ενώσεως του Χρί­ comprobans exemplum unius esse nalurae hominem
στου οΕ Πατέρες, ώς σΰ φής..Κα\ώσπερ συνιστών τ6 concludis. Verumlamen bomo non dicitur duaj
παράδειγμα, δτι μιάς έστΐ φύσεως ό άνθρωπος έπ* uaturaa habere; quod si quis contra comendet eum
άγεις. Άλλ* 6 άνθρωπος ού λέγεται δύο φύσει; έχειν. babere, consequi et Christum ires habere, videri?
Ει δε χαΐ άνθίσταταί τις, δτι έχει, συνάγεται, δτιχα\ nos In unione Cbrisli duas esse naluras afnrraantes,
ό Χρίστος τρεϊς £χβι. Λιδ δοχείς ημάς τους έπ\ τή in absurrfa ineptaque rapere. Nil rairom est, c
ενώσει Χρίστου δοξάζοντας, δύο είναι φύσεις, ε!ς amice, uno inconvenienti dato, innumera subse*
άτοπον προάγειν. Ουδέν ξένον, ω φίλος, ένο; άτοπου qui. Etenim si omnis compositlo non ex iis, quy
δοθέντος, μυρία Ιψεσθαι. ΕΙ μεν γάρ πάσα σύνθεσις conttnenler componantur, componi dicerelur, ~seC
μή έχ των προσεχώς συντεθέντων συντεθεΓσθαι έλέ- ex disiantibus, forle quod conira nos scribis locur*
γετο, άλλ έχ των πόρ<*ω, τάχα άν εΐχε χώραν τδ
1
baberei. Quod si nemo, qui sal babealin pectore.
«αρά σου καθ' ήμώνγραφόμενον.ΕΙδ* ουδείς τών ευ" y dicet, ex di&tanlibus, sed ex contiuuis, el imme
φρονούντων φήσειεν, ftx των πόρρω, άλλ* έχ των diatis veluti parlibus, aut elemeolis ία toir
προσεχώς χαλ αμέσως, xal οΙονε\ μερών, ή στοιχείων positura occupantibus, compooi composiium ,
τάξτν έν τψ δλω εχόντων συντεθεϊσθαι τδ συντεθεί- futile esl inaneqae, quod a le scripto tradilur, cun;
μένον λέγεται, ανίσχυρο ν χα\ μάταιον τδ παρά σοΰ per le necesse essei dicere hominem ad minus θ ί
γραφόμενον. Έπε\ άνάγχη χατά σέ τδν άνθρωπον quinque naturis construi, ex qualuor elemeniis c:
λέγειν έχ πέντε τουλάχιστον συγκεισθαι φύσεων, aniraa- Simililer et electrura non ex duobos, auro ei
Ιχ τ* των τεσσάρων στοιχείων xal ψυχής. Ωσαύ­ argento, sed muJlo pluribus, auro cempe.argenlo,
τως κα\ τδνήλεχτρον, μή έχ δύο, ήγουν χρυσού χαΐ et qualuor etemenlis, aliisque multo dustantioribas,
αργύρου, άλλ' i x πολλών πλειόνων, χρυσοϋ, φημ\, χα\ raateria et forma. Non enim partes parlium, cam
αργύρου, χαΐ τεσσάρων στοιχείων, χα\ τών Ιτι ΛΟ£* inquirimiu, ex quibus hoc, vel illud componilur,
Ρωτέρω, της &λης λέγω χσΛ του είδους. Ού γάρ τά consideramus, sed proximas illius aique immedia-
μέρη τών μερών έν τψ λέγειν i x πόσων συγχειται tae. Quare licet bominem dixerimus duabus naturie
τόδι σχοποΰμεν,άλλά τά προσεχώς χα\ αμέσως μέρη constare, et deiutem unam esse, non concludi-
αΙ>τοϋ, χρηματίζοντα. Ούχουν χάν τδν άνθρωπον εί- lur quod prsetenditi& adversum r>os: rieque enim hic
π;υμ$ν δύο φύσεις Ιχ*ιν, xal τήν θεότητα μίαν εΓ- C \ Dominonoslro, Jesu Christo scilicel, pnrles par*
η

ναι,ού συνάγεται όπερ βούλεσθε χαθ* ημών. Ού γάρ tium allendendse sunt, vel humanitaiis corpus et
-λ'ταϋθα, !\γουν 1π\ τοΰ Κυρίου ημών Ίησοϋ Χρί­ anima, sed quae proxime imiuediateque uniuntur,
στου τά μέρη τών μερών δεΤ σχοπείν, ήτοι της άν- divinius atque bomanitas. Et si duas naturas ha-
Ορωπότητος ^ο σώμα χαΐ τήν ψυχή ν, άλλά τά προσ­ bere hominem nos assercntes, ut voi contendiiis,
εχώς χα\ αμέσως συντεθέντα, θεότητα φημι χα\ ires uaturas in Cbristo dicere cogeremur, et vos
ανθρωπότητα. Εί γάρ χα\ δύο φύσεις Εχειν τδν άν­ igitur ex duabus naluris bominem allirinanles, Hcet
θρωπον ήμεΐς λέγοντες, χαθ' υμάς, τρεΤς φύσεις επ\ non duaa> neque in duabus, sod unam naluram
Χρίστου λέγειν άναγχασθησόμεθα, χα\ ύμεΓς άρα έχ esse dicenles, nihilominus ex iribus naluris Chri-
δύο φύσεων τδν άνθρωπον λέγοντες, εί χαΐ μή δύο, ή sliim esee staiuetis. Sicque per verba ipsi vestra
Ιν δύο, άλλά μίαν φύσιν είναι λέγοντες, άλλ' ουν έχ refellemini. Sed hoc nonest; non ergo duas naturas
τριών φύσεων τδν Χριστδν δογματίσο4τε. ΚαΙ οΟτως habere nos Clirislum asserenles, Hcet duas nalaras
περιτραπήσεσθβ έχ του όμών λόγου. Άλλά τούτο ούχ horaiuem habere dicamus, Iree advereus nos col-
Ι στ ιν. Ούχ άρα δύο φύσεις έχειν ημείς λέγοντες τδν ligenlur. AHa quoque ralione boc ipsuni probalur.
Χριστδν, καν δύο φύσεις £χειν τδν άνθρωπον λέγω- HOOJO aut in universali e$l, aul in parle, in indifi-
μεν, τδ τρεΓς χαθ* ημών συναχθείη. Κα\ άλλως είς duo nerape, sed bominem, qui in individuo est, ex
τδ αυτό* Ό άνθρωπος ή χαθόλου εστίν, 1) έπΙ μέ- duabus naturis consiilui corporis et animse, oeniQ,
Ρ^ΐ> ήγουν ό χαθέχαστα, άλλ' 6τι μέν ό καθέκαστα qul probe de rebus judiciura ferre novil, coniradi-
έκδύο φύσεων συγχειται, σώματος τε, φημ\, χαΐ ασω­ c e i ; nequa eniro corpus iromoriale eel» sed corru-
μάτου, ούδε\ς τών ε5ε1δότων κρίνει ν άντερεΖ * ούδβ piioni obnoxium, neque auima mortalis, &ed immor-
γάρ τδ σώμα άθάνατον, άλλά φθαρτδν, ουδέ ή'ψυχή talie neque corpus invisibiie, neqne anima corpo-
t

θνητή, άλλ' αθάνατος, ουδέ τδ σώμα άόρατον, ουδέ ή reis oculis conspicilur, eed ha?c qnidem ralionis
ψυχή σωματικοίς όφθαλμοΖς χαθοράται- άλλ' ή μίν compos eal et inielleclualis, et incorporea ; itlud
t

λογιχή χαΐ νοερά, χαΐ ασώματος, τδ δέ παχύ χα\ crassum, visibile, tangibile ; non uniusvero nalura?
δρατδν, χα\ άπτδν, ού μιας δέ φύσεως τά άντιδια*- sunt quas contra scse invicem opponuntur : non
ρούμενα* ού μιας άρα ουσίας ψυχή xat σώμα. Κα\ unius ergo essentiae corpus, el anima. Item : Si
αύθις- ΕΙ ων οί δροι διάφοροι, τούτων χα\ αϊ φύσεις quorum definitionca diversae sunl, eorum eiiam
διάφοροι, διάφορος δέ τοΰ σώματος ό λόγος παρά naiurae divcrsie, diversa vero esl corporis raiio ab
τδν τής ψυχί^ς, διάφορος άρα χαΐ ή φύίίΐς της ψυχής ea, quaj aaimx csl, diversu igilur crit cl «alurn
635 mCEIM ΒΥΖΑΝΤίΝΙ
a n i i M a ralura corperie. Haec autero conservaniur Α * ί ί του σώματος φύσεως. Ταύτα δέ σώζοντα* έν τφ
Ιη limnbri boalfU IflWttUbilUer : tluas igilur καθέκαστα Ανθρώπω Αμεταβλήτω; • δύο γΑρ Αραφύ-
naUrat hamoftingulariababeredicelur. Servat enim , σεις Ιχειν ό καθέκαστα άνθρωπος λεχθήσεται. Σώζει
«trumque e i post OBlonem naturaleni proprieiaiem γάρέκΑτερον κα\μ»τάτήν Ινωστντήν φυσικήν Ι&ό-
eorura, t x quibue Η ίο quibus ralio cooapicilur. τητβ, έξ ών κα\ έν οίς ο λόγο; θεωρείται. Ό δέ
Ai Ιιοιοο ΪΒ feaere, anivtrtalis nempe cum quia ad
r δή γενικός, ήγουν καθόλου Ανθρωπος, δταν τις είς τά
ca, ex quihs» contpoaltur, antm«m adverierit, a a i - έξ ών συνετέθη αποκοπή, φημί δή ψυχήντ* κα\ σώ-
m * i V iuquam, t t c o r p u i , et ipaa geuerica et u u i - μα, κα\.ταύτα γενικά οντα κα\ καθόλου, Ιτι μηδί
VmaJia <oeqae mnm tteri poieit, ex duobtu i n d m - δυνατόν έκ δύο ατόμων καΐ μερικών γενικών τι άπο-
dula, «I pertieuteribus u n i i e r u l e aliqupd un^nara «λειυΟαί ποτέ, δύ« φύσεις £χειν τον καθόλου ίνδρω-
g^riWduwliabtrtoaiiiras homluem univerealem d i - τοον φίμιειεν. "Οταν Sk ιίς αυτήν τήν ολότητα, τ ή *
cei, etim poelea i n ipsaia luiegtitalem exduabuses- i x δ Jo ουσιών καθόλου παραλαμβανόμενον, είς t^v
aenlUtUnmiver&aliaiklmuin iiitenderit, unum quod- τούτου συμπλήρωσιν δν τι γενικον άποτελούμενον
<Um genericim bominem fleri coaiei»p]alu&, quod T W άν^ρωΛον αναθεωρώ, δια τ4 πολλά είναι ΰπ*
mulla ,HU pubeinl lodividua, In nihilo «ecundum αύτοϋ *τομα tijv άπαραλλβξίαν χάτά το είδος
Τ

apeciem differeniia, «i aeque raiionero illius partici- Β έχοντα, κατ τδν λυτού λόγον έ«ίσης μετέχοντα, βίκο*-
paniia, probe esaeuiiam «t uainvam unam faorotaem τως OCKTISV κα\ φύσιν μ^αν τον καθόλου άνθρωπου
univertaltfti fatebttqr, «t cam HI illerius ronjpo&Uio- όμολογήσβιε. Κα\ ήνίχα Jtv ei< άλλου σννθεαιν πα-
nem WMJroilur, veiuli uaain, et uuam HaWam, el ραλαμβάνηται, ώς Ιν τι, χσ\ ftia φύσις , χα\ ουσία
eMtntiam aeclpiet. Igitursanipitcrnus Filiue, Do~ •παρβλ^φθήσεται. Οΰκοϋν ό άίδιος ΤΙος,ό'Κύριος χ%\
miaas «t Deua no?ter bonoiactua, non in iridmdilo θεδς ημών, άνθρωπος γεγονως, ού *tbv καβέκαστα
hominem aesomp$uae d i d l u r , ne Neeloriawa rabies ανθριοπον άνειληφέναι λέγεται, ΐνα μή ή Νεστοριανή
irrepat, aed universalera, quem propria bypoatasi λύττα συνειο'φρήσ]), άλλ' ή τον καθόλου, 8y χα\ ήτό-
iodifiduavU; oaientura autem est ituttc unius es&e -μωσεν έν xft 15ία ύπσστάσ^ι, Δέόεικται δέ ούτος μι3ς
a a t u r » , si ad ioiegritaiem coneideretur. Maniie&tum «Ιναι φύσεως προς τ^ν όλίτι^Λ σκοπούμενος- Φανε-
i l a q u e e t i C l i m t u m ex dtiabus n a t u r i ^ ei U\ dua- ρ6ν αρ* δτι δ Χρίστος έκ δύο φύσεων, κα\ έν δυο φύν .
bus n a u r i i , et duas uaiuras liabere per nos meri- σβσι, κ*\ δύο φύσεις Εχειν παρ' ημών δοξζζόμβνος,
to jurequo praedicari, neqiie Inepium, aut bhwphe- δικαίως κηρύττεται. ΚαΙ ουδέν Ατοπον IJ βλάσφη*
mum tioneequi, iicet horoinem duas babere naiuras μον απαντήσει, καν τον άνθρωπο ν δύο φύσεις έχειν
dlcamue ς eam ornnia, q n « eomponanlur ex conli- ^· λέγωμεν, επειδή πάντα τα συντεθειμίένα .έχ των
gHM componoiuibua componl dleanlur, «t ποα ex προσεχώς αυτά συνθέντων σ.υγχείσθαι λέγονται, καΐ
ii*t quibu* compoeenlia confiata stiiil. Frustra ούκ έζ ών έκεΤνα συντέθβχτα^. Μάτην αρα, λεγόντων
igi!ur> diim ipsi Cbrtaium duaa liabere nuiuras ημών τον Χριστών δύο φύσεις Εχειν, και τ&ν Ανθρω-
et bomkiera «imHiler duas dicimu», ircs a vobis πον ομοίως δύο> το τρεις καθ* ημών. συνάγεται.
eolligunlur.
16. Imolicet boino e i duabue m l u r i s , et dWer- ις-'. Μενού ν γε κίν ό Ανθρωπος δύο φύσεων χα\
tia> et incoufnse unUie, uniue naluraefiut, baud fieri διαφόρων κα\ Ασυγχύτω; ηνωμένων μιας φύσεοις
po<est, u i ipae Clnulua unius nalurae sit, duinmodo Αποτεληται, ουκ έγχωρε? τον Χρίστο ν μιας φύσεως
1pira 6 t diversia naluris, deiute nempe et buraaiii- ΑποτνλεΤσθαι, ε! κα\ αυτδς έκ διαφόρων φύσεων,
iat^, componalur: Idque ex hi*fueritaperiissimum. θεότητόςτε, φημί» κα\ Ανθρωπότητος, συντίθεται, έκ
i . Quidqaid ex diversU nalurie eoDflalur, unius τώνδβ δηλον. α'. ΠΑν το έκ διαφόρων φύσεων συγκεί*
nalurjG efficitur, cum compositum compoeUomm μενον μιΑ; φύσεως Αποτελείται, ήνίχα τ6 συντεθέν
neque nomina, ueque raiiones admiltit. Vevbi gra- των συντεθχΐ(Λένων, οΰτβ τΑς όνομΛσίας, οδτε μήν
tia> homo mia nalura efficUur composHa, quaado τους λόγους τούτων επιδέχεται, οΤόν φημι, 6 ΑνΘρω-
partiuw itotniBa proprfo et raiiones non suscipiX ; D ^o< μία φύσις Αποτελείται σύνθετος, επειδή των με-
ne^neonim dicitm», bomoproprie anima dicilur, sive ρών τΑς ονομασίας κυρίως κα\ τους λόγους ούκ
corjHis, woque raliones «orum sascipit, licet dicatur επιδέχεται. Ουδέ γάρ Εστίν «ίπείν, δτι 6 Ανθρωπος
animam et eorpus babere. At Chrisius Deus noster κυρίως ψυχή τε λέγεται, ή σώμα, ο6τε μήν τους λό-ί
«t^eitate -fel humaniiate composilus, ei n&miita et γους αυτών επιδέχεται, κΑν λέγηται ψυχήν χα\ σώμα
raUonea pariinm admittit ; naroque ipee est naiura Ιχειν. Ό δέ δή Χ^κστος ό Θε6ς ημών συντεθαμένος»
Dirui Λ fromo, rationes eorum suscipiens; lieri fca- έκ θεοτητος, ψημ*, καΙ Ανθρωπότητος,καΙ τΑς ονομα­
que ncquit, v t ips« unius naiurae ei&ciaiur. 2. Iiero, σίας κι\ τους λΛγους τών μερών επιδέχεται. Ό αύ-
Onne qnod e i dWersie naturr» compontlur unrae ΐοςγΑρέστι βεοςκα\ Ανθρωπος φύσει, τους λόγους
natttfafe effect«m, aliud «si ab iis, ex quibus C O I I H αυτών επιδεχόμενος. Ούκ Αρα μιΑς φύσεως ενδέχε­
poniior. At Cbrisies eadem e » i , ex quibua compo- ται αύτον ΑποτελεΓσθαι. ΚαΙ Αλλως. β'. ΠΙν τ6 έκ
niior;t>etl8 euim ipse esl, ei homo; Ghrisiua igitiar διαφόρων φύσεων σύνθετον Αποτελούμενον μιΑς φύ*
noii est αηίαβ nature post uoioncm. 3. Gnjascanque σεω;, Ιτερόν τι παρά τΑ έξ ών συνετέθη. Ό δέ Χρή­
qaod unlos naluraa post unionem, ιϊνβ per confusio- στος τά αύτΑ γίνεται, έξ ών συνετέθη, θεδς γΑρ
n « u , aive per unionem inconfusam efBcitur, simul έστιν δ «ύτδς κα\ Ανθρωπος. Ό Χριστδς Αρα ού μιΑς
637 REFUTATIO EPISTOLJi REGI5 ARMENLE. 638
tttt φύσεως μετά τήν Ινωσιν. γ. Kt π«ν το μιας Α partea sobsisiunt, yerbi gratia, horaoBuiu* aatiir*
φύσ«ως μετά τήν tvftmv άποτχλούμβνον, είτε κατ* effectus, partea eimul eub&ieieates habet, Chriatu»
άνάχυσιν αποτελείται, Λ » χαθ' Ινωσιν άσύγχυτον, vere non itein, sed Dominicue bono in bypoataai
οΛίτΌπάστατά «σι "τά τούτον μέρη * οίον φημί' *01ν* Verbi Dei, aliena bypostasi tubitilit, non guemad-
θρωπος άπστ*λούμενο< μιάς φύσεως-, ,τά μέρη ΙχεΛ modum accideng, apage : accidemia enim ubicut-
σννυιτοστατα · d δε Χριστός ούχ ούτως, άλλ' 4 Κυ- que tanqaam in aubjccto l u n t ; bumaniiae vero ia
ptax&f £νβ£ωπος έν TJJ δποστασες του βερδ Λογο» ιΚο* uti in Petro, vel Tboma propria subsislcntia
ύΊεέϊτη ΙτίρχΛποστάτως, ούχ ώς το συμο*6ηκο4> conspicitur : uon igkur Domiaicua homo ia Dei
Ιπαγ» * -τΑ fop συμβεβηκύτά πανταχού ώς tv ΰ«ο- Verbi bypasusi subeiilit, ut accideos. sed ut eg&en-
ταίμΙκρ εστίν, ή δ Μ ή άνβρωηόττ^ εν άλλφ, ·Γον tia p«r atauinpltoncia propHetatwn , &eparaiitium
φημχ, *ίψ EUrpcp, ή τψ βωμφ Ιδιοαυστάτως θ*ωρ*1- ChriBium e* aliis hypoetaiice* t t noji hyuoaUiis,
ται. 06* Αρα 6 Κυριάκος 4 ν θ ρω-Λος έν τ$ του θεού 4. llem, Si in omnibus, quae e i dWewii naturis
Αύγου ύπθστάσιι υπέστη ώς σνμβτβ^Χ^ςι αλλ* ώς βύ- accundum hypostasim composiu fcuti^jion^imul
*!α μετά προσλήψεως Ιδιωμάτων, των χωριζέντω* aubsisientibus, sed diverse, hoc e&t, alia hyposia&i
τλν XptircovUc των λοιπών ύποστατιχως γενόμενος uaitia, una b^poetasts efficiiur, nan una natur*.
xaX όύχ ύπάστασις* δ\ Έτι· Ei έπ\ πάντων των i x 'Β manife&lum est Deuro Yerbura humaiue nalura?
δκχφάρων ψύ«ων συντεθείμένων καθ* ύπίστασ^ν μή unitum, non cum illius subwslentia, sed propria
συνυποστάτως, άλλ' έτερως, ήγουν έΐΕροϋΐΰοατάτωξ tnheisienUa subsulentem «nius ua^ura DOO effici.
ήν«μένίυ^, μ{Α ύτρόστ<ιαι< anoteXe?tai ουχί μία φύ-
t 5. Uem, Si quodcunque, quod eommuniter et in t

et| cpavtp^ ore 4 ββο;Α^γος Ινωθεΐς t9) ανθρωπινή nouhis consideralur, non un'i magie, quam alteyi
t

^ujee μ^ συνυποστέτως-, 4λλ* Ιν ίδί^ι ύποττάσις tow- iabxreos» sed aequa ratione colnpletivum eorum, de
quibus dicilur, esseatia eoiHinideni secundum Ec-
β\ " Κ Ϊ Ι ' Ει π3ν δ κοινώς xal έν πολλοίς θεωρείται, cleuiamest: omnis vero horao ex aniraa et corpore
ού ttv\ μλν πλέον, ttvi » Ιλαΐτον υπάρχον» άλλ' Ιξ- conflatur; nec diffcrl bomo ab homine, qua eorpore
«νμηληροτηκον γ;ν<$μ€νον, ktf ίγ λέγιται, et anima conslat, &ecuDdum naiane atiquod discri-
ovffk, ixefvo>v κατά t f y 'βκκλη^ί*ν λέγ«τβι * ό Ά men, ged consislentiam liominee babenles omnes,
6Ί| ττίς Ανθρωικς it ψυχής χα\ σώματος έστι συντβ- sub una omoes deflnitione relati, eecunduro hoc
θημένο^ χαΑ ού 5iaX3uiurt«\ άνθρωπος Ανθρώπου, unius naioraa dkeotur: de hypoetasi vero Chrisli noa
*αθδ έκ ψνχής κ*\ σώματος a u t x x t w , κατά τινα C possumua asserere ucam naturam; nara iiauire
φύσεως θιαφοραν» άλλά τήν σύαταακν !χοντ«ς πάντ£ς etiam pe«t unionem couserTantur, ne<; possumus
Ανθρωπο; $ψ* Ινα &ιιαντ<ς 6ριαμ6ν άναγόμβνόι, Gbristorum speciem in^enire : ne<jue eoim f«U
τοΰτο μιΑς ^ύσνος λέγ«αι* i n l ^ 'ής νποστάα»«>ς alius Christua ex deitale, el httmaniiate, Deos idem
τοΟ Χρίστου ον λέγβιν βυνάμββα μίαν -φύσςν * τ* ef homo: non Igilur post uoioDea omtii natur»
V V 9^σ«ς σώζοντας κατ μ«τά τ^ν ϊνωσιν, xaV cT- Chrintue eftkiiur. 6. hem, S aoo i^ixteMi anum
£ος Χρ'.στών ούχ tauvcupeiv- ού γαρ Ιγένιτο άλλος hominis eecuDdura epeciein, eV unaat aecundum
Χριστ6ς έκ θ*ότητο; καΐ ανθρωπότητα β«ος TC eisentiara corporia tt a n i m a ; nan^ue unum ho-
χαλ άνθρακος δ σύτβς - ουκ άρα μετά τ^ν Ινωσιν iniuis secundum apeciem in orombus hosgtinlbas
μιΑ| φύΛο$; ό Χριστές άποτιλίΐται- ς·'· "Ετι* ΕΙ ού aequaliiatem t e m t : Becun<iun> essentlam unum
«αυτ^ν Ιατιτο κατ' βΐδος του άνθρωπου £ν, κα\ κατ- corporis et animse, ipsum £s&e eommdem l a d | t r

βυ^έαν ψι>χήν καΐ σώματος tv " το μίν γ^ρ κατ' εΐ- penjtu* ad uoo e&*e deducens ; neqtie enjm idem
Ιος του άνθρωπου lv> tJjv Ιν πά*σ& -τοις άνθρώποις esl Beeuudvm eeaenti» rationem corpiw, el incor-
Απαραλλαξ(αν ένθ4ίκ*υται, το κατ* ουσία ν ψυχής poreum i non esl igitur neceaee no* in boraijie
*α* σώματος Ιν, α ύ ^ ι ο Ηναχ αύτον λυμαίνεται t[ς ^ unam naluram aasereau» nao propter Ideio es-
άνυπαρξίαν αύτ^ν παντβλή άγον* ού γάρ ταυτον κα^ά senlialis qualiialis animae et corporis, sed propter
τβν τζς ουσίας λάγον, τ6 σώμα τψ άσωμάτψ* ovk immuubiliutem lodividaonini, q w sub epe-
ανάγκη τοίνυν έπ\ του άνθρωπου μίαν φύσιν λέγον­ cie eunt iiiiam in Cbriatt) naiuram affirmare,
τας» ού 6ιά το ταυτον τής ουσιώδους ποιότητος ψυ­ nbi apeciea bypoalaaim nuHa eomprehendit.
χής τ« κα\ σώματος, άλλα δίά το άπαράλλακτον των 7. Jtem, ά onania , qua admiraliiUler el
ύπ6 το βΐδος αναγομένωνΑτάμων, μίαν καΐ Χρί­ supra naluram fiunt, oaturam aon eficium; neque
στου λέγ«ν φύσιν, ίνθα (16ος παρ»κτικ6ν υποστά­ «nlm dicimua rubi oalurara^ Igal coneueeceiitem,
σεως ούκ forcv. ζ. "Ετι- ΕΙ πάντα τά παραδόξως flamrais non exuri, neque uaturam ^orpdris liu-
χα\ ύπ»ρφυώς γιν^μ&να ού φυ^ν.αποτελεί ' ού γάρ mauiin ign« irrorarl, aed admlrabiUa b«c circa
^αμ«ν βάτου. yOaiv προσομιλοΰσαν πυρί, χα\ μή κα- unara bypostaMm fiunt; ai De«» Vefbum) wper
ταφλεγομένην, ού54 φΰσιν σώματος ανθρωπείου fipo- naturam huraan» natur» nniluy est, propiereaque
«ιζομένην Ιν πυρ\ άλλά παράδοξα ταϋτά φαμεν
Α qtiod !n una byposiasi efflcitur, oon natura com-
π*ρΙ μίαν ύ πόστα σι ν γΑνόμενα · ό & θελς Λόγος posita fli,sedhyposUii3.8.Hem^uUa namra.siuna
ύπ«ρφυώ; ήνώθη τή άνβρωπίντ^ φύσει* διάτοι τούτο eat coolrarias esseiiitafe» difTerCDlia* admitiU; quo-
κα\ fcv μιφ ύποστάσει χα^ το άποτε^ούμενον, ού ^ύ- modo eaim fieri potesl ut padem paiura sccundum
« ς άποτ»λεΖται αύνθετος, άλλ' ύπόστααις· ι·/. Έτ:· iikm sit creala et jocreata, morialis el immoriaus.
633 NICKTA ΒΤΖΑΝΤ1ΝΙ 640
compTehcnsibilisetincomprehensibilis?sed Cliristus Α Εί ουδεμία φύσις μία ούσα, τώνίναντίων ουσιωδών
U habel: Ghrislus igitur unius naturae est, ticei homo διαφσρών δεκτική γίνεται * πως γαρ δυνατόν τήν αυ­
umus nalur»sil.9.ltem,Si uuius nalurssecundum τήν φύσιν «ατά ταυτδν κτιστήν είναι χα\ Αχτιστον,
vosChristus poslunionemest.omniDodicenduni est θνητών κα\ άθάνατον, χαταληπτήν και άχατάληπτον;
hanc unam naturam esse aut divinam solummodo, ό δέ Χρίστος τούτο Εχει** δ Χριστδς Αρα μιας φύ­
aul bumanam taiilnm, aut divinam et humanam σεως ούχ Εστιν, εΐ χαΐ ό Ανθρωπος μιας φύσεως
simul, aut neque dmnam, neque huinanam, sed si έστιν. θ'. "Ετι* ΕΙ μιας φύσεως χαθ* υμάς ό Χριστές
est nna haic ualura, tantura divina, Ckrislus igilur μετά τήν Ινωσίν έστιν, πάντως Ιψεται ταύτην τήν
Deus erit, et non homo : si esi una ipsa natura μίαν είπεϊν φύσιν, ή 6είαν μόνον, ή άνθρωπίνην μό­
divina el humana simul , neque Palris, neque νον, ή θείαν κχ\ άνθρωπίνην Αμα, ή μήτε θείαν,
Spiritua sancti, neque hominum natura est, et μήτε άνθρωπίνηνΝ^λλ* ε£ μέν εστίν ή μία φύσις
ulrinque blaspbemue crimen, quj ita seniit incur- αύτη θεία μόνον, ό Χρίβτο; Αρα βεδς ίσται, χα\ ούχ
ret, ei robusia de mente cadet. Si vero est una Ανθρωπος. ΕΙ δέ έστιν ή μία φύσις αύτη θεία τβ χαΐ
haec natura neque divina, neque bumana, Cbrislui άνθρωπίνη Αμα, ούτε του Πατρός ούτε ταΰ αγίου
igitur neque Deus est, neqtie bomo; quoconque Πνεύματος, ουτε μήν των ανθρώπων Αρα φύσις έστ\.
igiior verlaraus oralionem, cogemur faleri Chri- Β **\ άμφοτέρωθεν βλασφημίας Εγκλημα τψτουτ\ φρο-
Bium anam sanciae Trinitatis hypostasira esse duas νοΰντι ττροστριβήσεται, χα\ της ενωμένης φρενός
naturas habeolem, divinam scilicet et humauam, έκστήσεται. ΕΙ δέ εστίν ή μία φύσις αύτη ούτε θεία,
Ideoque in ipsuin duae rationes convenere, eoiem de ούτε άνθρωπίνη, δ Χρίστος Αρα ούτε θεός έστιν,
seasserente : Quemme dicuntesse Filiumhominti? ούτε Ανθρωπος. Όπου τοιγαρούν τους λογούς περι-
et Petro respondente ; Tu e$ Christus Filitu Dei στρέψομεν, είς το λέγειν άπαγόμεθα, οτι δ Χρίστος
tivL 40. Item, Si unius esl italura Ghrislus post μία όπόστασις της αγίας Τριάδος έστί, δύο φύσεις
unioneiA, neces&e est naiuram, secumltim qiiam Ι/ων, φύσιν τβ θείαν, xaV φύσιν άνθρωπίνην. Κα\
Christu» esl unius naiarae, aut communem eese, τούτου χάριν έ π ' αύτφ συνηλθον αμφότεροι οΕ λόγοι
aut singularem; si communem esse concesseritis, αυτού τε π&ρ\ εαυτού είρηκδτος, Tlra μβ Λέγουν**
jamipsa de pluribas dicetur, sed alios Ghristos re- elrat tdr Yldr τον ά*ΘρώΛον; χα\ του Πέτρου
perire, aut fuisse, de quibus lisec communis nainra άποχριναμένου, Σύ εΊ ό Χριστός* ό Υίός τον Θεον
praedicabiiur, fieri oimiino oequit. Si singularis est, τον ζώττος. ι'. 'Βτι* Ε! μιΑς φύσεως έστιν δ Χρί­
idera eril cum hypostasi: et si id est, iiecesse ora- στος μετά τήν Ενωσιν, ανάγκη τήν φύσιν, καθ* ήν
nino fucrit secnndum vos, Patrein , et Filium, ct έστιν ό Χρίστος μιΑς φύσεως, ή χοινήν είναι, ή 'ίδι-
_ 7 , ~- - T _ , -, - , -• ' · ·
Spiritum sanclum Ires peculiares nuraerari nalu- .^ήν. Κα\ εί μεν χοινήν είπόντες δοίητε, συμβαίνει
ras, et ires deos dici, et tres deilales, quod bla- αύτήν κατά πλειόνων φέρεσθαι. ΕύρεΓν Αλλους
jpbemias omnes exsuperat: imo et tolius Cbristia- Χριστούς, ή γενέσθαι, καθ' ών αύτη ή χοινή φύσις
nisnii ejuratio esl, neque enim possuraus dicere in χατηγορηθήσεται, των αδυνάτων εστίν. £ ί δέ Ιδιχή
universum naiuram bypostasim, aut byposiasim έστι, ταυτον ίσται tfj αποστάσει. Ε! δε τούτο, ανάγκη
naturam , ne omnes Cbristianl asserere cogantur π2σα χαθ' ύμΑς, τδν Πατέρα, κα\ τον Π δ ν , χαΐ το
Pairem, et Filium, el Spiritura sanclum ires naiu- Πνεύμα το άγιον, τρε!ς μεριχάς άριθμε^σθαι φύσεις,
ras, quod esl tres Iiypostases; sive unam eosdem καΐ τρείς δμολογεΤσθαι θεοϋς, χαΐ τρείς θεότητας, δ
ltabere byposiasini, ea ratione, qua unara liabeni δή βλασφημιών έστιν άπασών άχροτάτη, μοίλλον χα\
naturam, quae ambo a fide Chrisiiana aliena simt. του Χριστιανισμού παντδς Αρνησις. Ού γάρ 2στιν ε!-
11. Uem, Si unius naiura? homioem» iUiusque par- πεΓν καθόλου τήν φύσιν ύπόστασιν, ή τήν ύπόστασιν
tcssimul, qua3 prius non erant, produxit ad com- φύσιν, 7να μή πΑσι τοΤς Χριστιανοίς συμβήσεται λέ­
plementum universi, lierique polest, ut quae ejus- γειν τδν Πατέρα, κα\ τδν Τίδν, xal xb Πνεύμα τδ
dem sunl lemporis unam naturam compositam άγιον τρζϊς φύσεϊς, δπερ έστί τρεΓς υποστάσεις, ή
ί α να υ τ ο υ ειν
efiltianl, tale decretum et legem naturalem a D ^ * ^ Χ ύπόστασιν, δν τρόπον μίαν ίχουσι
ύ α Ε ν
Creatore acciplentia, ut ex lege
lege naturae simitia ex 9 ' αμφότερα δε της των Χριστιανών πίστεως
etinilibus secundum successronem procreenmr, in αλλότρια, ια'. "Ετι· ΕΙ μιάς φύσεως τδν Ανθρωπον
Domino vero unitarum nalnrarum, ha;c quideni δντατά μέρη άμα έχ τού μή δντοςείς τδ είναι π α ρ -
eine principio est et anie omne lempus, allera αγαγών ίσχηχε «ρδς σύμπλήρ*οσιν τού παντδς, καΙ
principiuna habet, et sub leniporc esi; neque fa- δυνατδν τά όμόχρονα μίαν φύσιν άποτελειν σύνθετον,
ciae gunt speciee ad complcnienlum universi, cum τοιούτον δρον χα\ φυσικδν νόμον παρά του Δημιουργοί*
c«&saverit Deus aboperibus suis die seplimo; ne- δεχόμενα, ώστε φύσεως νόμφ χατά διαδοχήν δμοια
que naturaliter florueruni, aut naiurae legi sub- έξομοίων γενέσθαι* έπ\ δέ τού Κυρίου τών ένωθει-
ditolur, ul a Gbri$|o genereiilur, el gpeciem c«n- σών φύσεων ή μέν Αναρχος έστι xal Αχρονος, ή δέ
etituanl GhrisUirum, mullarum hypostaseon capa- ήργμένη %α\ ύπδ χρόνον, xat ού γεγόνασιν είδος πρδς
ccm, sed unam byposta$im composiiam ex duabus συμπλήρωσιν τοϋ παντός · έπεί ού κατέπαυαεν δ
naturis, et in duabus naluris, et duas naturas θεδς άπδ τών έ*ργων αυτού τξ ήμερα τ } έβδομη,
babenlcm, quacunque nalura post unionem, pro- ούτε φυσικώς ήνθησαν, ^ ύπδ φύσε*ως δρον τελούσιν,
priam dcfinitionem, ci lcgeni, et muiuain diffcreu- ώστε άπδ- Χριστού γεννΑσθαι, xaV είδος άποτελεϊσθαι
 641 REFUTATIO EPISTOLA REGIS ARMENLE. 642
Χριστών ι «εριεκτικον πολλών υποστάσεων» άλλά χ liam consemntc. 12. Iiem, Si diversa? speciei
μίαν υιξόστασιν σύνθετον, έχ δύο φύσεων, καΐ έν δύο bjpostases non bypostatica comparantur , tut
φύσεσιν, κα\ δυο φύσεις Εχουσα ν, έκαστης φύσεως disparantur diffeienlia, sed nalurali, et ejnsdem
καΐ. μετά τήν ενωσιν φυλαττούσης τον οίχεΐον δρον speciei hyposlases non naturali coittparanlur, aut
τε χαΐ νόμον, κα\ τήν προς άλληλα διαφοράν. disparai.tur differenlia, sed byposlalica, et quem-
ι£'. *Ετι· Et αϊ ετεροειδείς υποστάσεις ούχ υποστα­ admodum fieri nequit, ut quae hypostalica difft£
τική συγκρίνονται ή διακρίνονται διαφορά, άλλά rentia discriminanLur, uniua sinl bypostasis ila v

φυσική, καΐ αϊ ομοειδείς υποστάσεις ού φυσική Geri nequil, ut quae essentlali differeniia dividuntur,
συγκρίνονται ή διακρίνονται» άλλ υποστατική, κα\
1
unius sinl naiura : non possumus Haque dicere
ώσπερ αδύνατον τά υποστατική διαφορά διαφέροντα unam naluram de Domino uustro Jesu Chrisio,
μιας είναι υποστάσεως, ούτως αδύνατον τά φυσική sedex duabtis naluris pcrfeciis, divina ei humana,
6:αφορ$ διαφέροντα μιάς είναι φύσεως " ούχ άρα faciara fuisse unionem secundom byposta&im i m -
ϊστιν ειπείν μίαν φύσιν έπΙ του Κυρίου ημών Ιησού miuabiliier.et inconfuse, etindivise, et continenter
Χριστού, άλλ έχ δύο φύσεων τελείων, θείας τε κα\ in duabus uaiuris perfecte babenlibus unam bypo-
1

ανθρωπινής, γεγενησθαι τήν καθ* ύπόστασιν Γνώσιν etasim compositam Filii Dei, et incarnali, eamdem
άτρέπ;ως, κα\ άσυγχύτως, καΐ άναλλόιώτω;, καϊ ^ hypostasim asserentes deilalis et humaniUtis,
αδιαιρέτως, χα\ άδιαστάτως, έν δυσΐ φύσεσι τελείως ipsius duas naluras coufitentes in eo conservari poet
έχούσαις μίαν ύπόστασιν σύνθετον άποτελεσθείσαν unionem,non separatam, eldmsam unamquatnqiie,
δμολογούντες τοϋ Γίοϋ του θεού,.καΐ σεσαρχωμένου, sed inter sese unilas hi una ci mposita byposlasi,
τήν αντήν ύπόστασιν λέγοντες της θεότητος κα\ της esseiitialem affinnanies unionem, essentialem autem
άνθρωπότητος αυτού» τάς δύο φύσεις όμολογοΰντες non tanquam duabus naluris efficieniibus unain
σώζεσθαι έν αύτψ μετά τήν Γνώσιν» ούχ ίδία κάΙ compositara naluram : hoc enini prorsus fteri
ανά μέρος τιθέντες έχάστην, άλλ* ήνωμένας άλληλα ι ς nequit, ut demonsiraviinus, sed nniiis inviceni
έν Tfi μιά συνθέτω ύποστάσει, ουσιώδη λέγοντες secuudum verUaiem in una composila byposia&i
ΐνωσιν, ουσιώδη δέ, ούχ ώς των δύο φύσεων άτεο— Filii Dei, earumque essentialem differenuam c o u -
τελεσασών, μίαν σύνθετον φύσιν, τούτο γάρ δέδεικται eervari ileceriitmua : creatum enim remansit crea-
πάντως αδύνατον» άλλ ένωθεισών άλλήλαις κατά tum, et increatum, increatura : situiliter et reiiquas
1

άλήθειαν είς μίαν σύνθετον ύπόστασιν τοϋ Τίοϋ του opposiliones. 13. Iiein, Si unius e&l naturae Clirislus
θεοΰ - χα\ σώζεσθαι αυτών τήν ουσιώδη διαφοράν posi uiiioDem dicite, cujus? eiquid dealia aciumebi?
v

ύριζόμεΟα* tb γάρ χτιστών μεμένηκ* κτιστδν, xalxb Q Siamboexsisiwm, quooiodo uua.nisiexulri&queuna

A X T I T T O V , 4χτιστον" ωσαύτως δή κα\ αϊ λοιπα\ άν- effccta
" " esl, «omposiia seeundum * ~~~ vos Τ Id si est,
τιθέσεις. ιγ'· Έ τ ι * ΕΙ μιάς φύσεως μετά τήν δνωσίν alterius esseniia? erit Christus a Patre, qui i n -
έστιν 6 Χρίστος, είπατε, ποίας; κα\ τί γέγονεν ή coniposilus e s i ; similiier et a Spirilu tancto. Sed
έτερα; ΕΙδέ υπάρχου σι ν άμφύτβραι, πώς μία; εί μή hoc blasphetnuin est, et a Cbrisliana religione
έξ αμφοτέρων μία άπετελέσθη σύνθετος χαθ'υμάς. atieuum..U. liem, Si liomo ex duabus naluris una
Είδε τούτο, έτεροούσιοςόΧρίστος τού Πατρός, ασύν­ natura composila efficiiur, tanquam aliiid ab iie,
δετου υπάρχοντος, ωσαύτως δέ χα\ τοϋ Πνεύματος, ex quibos componilur facluti :'«ullaque raiione
δπ^ρ έστΛ βλάσφημον χα\ της των Χριστιανών μ ε - jlle ueqtieejusdein esseniiac, ntque ejusdem naturae
ρίδος άλλοτριον* «6*. Έ τ ι * ΕΙ ό άνθρωπος έχ διαφό­ cum i i s , ex quibus conflaiur, esse afBruiabliur :
ρων φύσεων μία φύσις σύνθετος αποτελείται, ώς aiise enim eunt ipsius definiliones, alia; partiiini :
Ιτερύν τι παρά τά έξ ών συνετέθη γενόμενο;, χα\ neque etiain» qui eanidem hominis naturam in i n -
ουδαμώς οΟτε αύτος ομοούσιος, ή δμοφυής προς τά dividuo complent, ejuedcm naturse aut etuentiae
έξ ών συνετέθη παρά τίνος £ηθείη' Ετεροι γάρ ol suot cum antmabus, quse coramuni nalurae subsuut,
λόγοι αύτοϋ τε χα\ των μερών, οΟτε μήν ol ύπό τήν neque cum iis, quae communi naturse eubjacent,
αυτήν φύσιν τοϋ άνθρώπον τελούντες καθέκαστα D corporibus : sed Chri6lu^ cuiu uua byposlasia
όμοφυεΓς, ή ομοούσιοι των ύπδ τήν κοινήν φύσιν τε- &it cum iie, quae sub diviua natura eunl, Patri*
r λούντων ψυχών, ούτε μήν των ύπο τήν χοινήν φύσιν nerope, el Spiriius sancli, ejusdem essenliae ei
τελούντων σωμάτων είσίν · 6 δέ δή Χριστός, μία τις naiurae e&l, et vere Dcus, et naiura Deus, et ejus-
ουσα ύπόστασις των ύπ6 τήν θείαν φύσιν τελούντων» deDicuiQiiobis eiMaire essentise ei nalura?» tanquam
ΙΙατρός τε, φημί» χαΐ αγίου Πνεύματος, όμοφυής κα\ qni proprie bomo et natura homo sit, unusque
ομοούσιος έστι χα\ κυρίως βεδς, χαΐ φύσει θεόςέστι ex sancia Triade : eadem enira hyposlasis deOnitio-
χα\ήμ?ν χαίτη ΜητρΙ ομοούσιοςχα\ όμοφυής, ώς χυ* nesduarum naiuraruui recipitreldefinilionen^qtiam
ρίως άνθρωπος, χαΐ φύσει άνθρωπος κα
*· εΤ^ της quiapiani deilati attribuet, eamdem et in Gbrisio
αγίας Τριάδος · ή αυτή γάρ ύπόστασις τους δρους τών comperiet, etquam bumanitaii exbibuerii, eamdem
δύο φύσεων επιδέχεται, χαΧ δν &ν λόγον άποδφ τις el Cbrislo cooformem esse offendet: hinc neccssa-
τηςΟεότητος,τον αύτδνεύρήσει χαΐέπίτοΰ Χριστού, rio colligitor Cbrislum non esse unius nalaras,
χαΐ δν δ* άν άποδφ της άνθρωπότητος, τον αυτόν •$4 duas csse naluras unius Cbri&ti composUas
εύρήσει χα\ έπ\ του Χριστού αρμόζοντα * ώστε έξ bypostasis, licet unius nalurae homo sit. Cum
άνάγχης συνάγεται, μή είναι τον Χριστόν μιάς φύ- ilaque oralio ex coiuinunibus noiiooibus el plu
643 NICETMS BYZANTIPW Ott
rtmis nalttc&lrbiis argnmeniis comnionsiravil χ σεως, αλλ* ή δύο φύσεις β!να« της μιδς συνθέτου
Cbrifttum non esse unius naturae poet iinionem, υποστάσεως τοΰ Χ (κ στο 5, «I καΐ μιίς φύσεως έστιν
neqae simiiem esse composiiioncm hominis et 6 Ανθρωπος \h-nt\ o3v δ λύγος i x κοινών εννοιών κα\
Cbrisii, cum bomo iiniius una simul tubsisttt, φυσικών επιχειρημάτων δτι πλείστων παρέστημεν,
Chrietus autem alio modo naturarum unronern μή είναι τδν Χριστ&ν μιΐς* φύσεως μετά τήν Ινω-
babeat, jam paiel menlila falsaque esse veslra do- σιν, μήτε μήν τήν τοΰ ανθρώπου βύνθεσιν 6μο{«ν εί­
gmala, tdeoque a}> lls rccedendum. ναι της τοΰ Χρίστου συνθέσεως, κατά τδ συνυποστά-
τως ήνώσθαι tov άνθρωπον, τοΰ Χριστού" έτέρωςτων φύσεων τήν Ινωσιν Ιχοντος, φανερών δτι Ιιεσφαλμέ-
νην ό^ίολογίαν Ιχετε, ή$ άποστήναι χρεών.
1
I } . Quando vero qiia de ceconomia Chrieii dt- Ε ? · Επειδή 61 τά επ\ τής οικονομίας του Χρίστου
cunlut iribiit modis in divinia Liueris dignruntur: λεγόμενα κατά τρείς τρόπους παρά τ$ αγία Tpaspfi
q*u*dam jjier aynecdochsn, ciira a parle totitm λέλεχτίί· τά μεν λόγω συνβχδοχήί, οίον τ?, Jpcb
nomiqauir, ut, Ckrislm pro nobit mortuut t$l : 4
μέρους το δλον δνομάζειν ο%ν Ιστι, Χριστός ύχέρ
naiqqn6 a parle, humaniiateneinpe, boc Apostolue ημών άΛέθατβΤ' άπδ γάρ μίρους δηλονότι της άν»
ehqnifavrt, licci Cl|ris|i nomen atnbas naluras θρωπότητος τψ Άποστδλψ τοΰ το efpqt α ι , εΐ χα\ t a
inferat ; ned haec esl Scrlplurae sacrae proprietas : ^>ίθ·ϊός δνομα των δύο φύσεων Ιστι δηλωτικών*
vel contra cum a toto parg, ulllJud apud earodem g άλλ* οδν τούτο Ιδίωμα της Γραφής * ή το ίμπαλιν,
AposloluiD, Inlerior homo, el exterior : a toto
9
άτώ τοΰ δλου το μέρος, οίον Ιστι παρά τψ αύτψ
enim, bomine scilicel, animam notat et eorpus : Άποστόλψ λεγίμενον * Ό §σω άνθρωπος, ηαϊ 4
quaedana vero per retributlonem, propter inuluam §ξω' attb γάρ του βλου, φημ\ δή τοΰ ανθρώπου, τήν
partium circumvoluiioaem, et secandum byposu- ψυχήν xai \b σωμα σημαίνει- τά U \όγψ άντιδό-
sim, et inenarrabilem unionem, et quod unue σεω;, διά τήν είσ Αλληλα τών μερών περιχώρησνν,
erai, idemqQe, qal divina simul atque huraana χα\ τήν χαθ' 6π<5στασΕν xal άφραστον (ναχσιν» χαΐ
exsequebaiur. Gommunfcat itaqoe s»a diviiu δτι ε ΐ ; ήν xai 4 αύτος Δ τ4 θεία χ«4 τά άνθρά^πινα
uatura carni per moduro reiribuiionii, rarsumque ivcfY<av. ΛΓεταδΜωσιν οδν %% aapxt τών Ι δ ^ ή
bumana propria divinae natara in divlno Verbo θε(α φύσις χατά tfcv της άντι&σεως τρέχον, xal
uuita wcundura byposlasim, qua& simul inler πάλιν ή άνθρωπίνη t f l θείφ φύσει τά olxeZa, i v τφ
•e sunl inseparabiliter coujunclae. ideoque et DB- Θείω Α<5γψ ηνωμένη χαθ' ύηόστασιν, χα\ άμα άδια-
minut gtoria cruci afflxut · dicitar^ licet nibil σπάστως ου σαι. Ato xal d Κψριος r^c ^ i ^ j c i c r a v -
divina e]us palura perpessa fuerit, ei Pilius ho- ρωσβαί λέγεται, καίτοι της θεΐχς α&τορ μή παθούσης
mipie ante passionem lo coelo esse nffirrnatur, φύσεως, χα\ ύ ΤΠος τοΰ ανθρώπου πρλ τοΰ «άθους
quemadmodurfi lpse Dominus d i x i t : yuttns-ascendU C ^ Φ ούρανψ είναι εΓρηται* φς αύτος ό Κύριος Ιφη*
τ

1/1 cipium, nuf <fui de cmto deicendH Fiiiui homi Ονδβϊς &τα6έ6ι\κ&χ*1ς rdr otpavdr, «1 /ίή d^x roy
nii \ £t tamen npn de coelo camem descendisse, ςΰραναΰ χρζαβάς, ^ reti άν$ρώχου. Kq\ ^ήν
ued e i puris immaculati&itue sanguinibus Virgiuis ούχ |χ τοΟ ούρανοΟ τήν σάρκα χατεληλυθέναι, άλλ εχ ?

faoiam fiiis&q ϋίςΐιηυβ. Per reiributlonem itaque τών[χαθαρών] χα\ άχραντων αίματα» της Παρθένου
ei boc dicium est. Quaedam per approprialionem, οχαπεπ/άσθαι φαμέν. Τψ λογψ ονν της άντιδόστωα
ut cum dicipaus : Modicm gutta tangmnu Dei uni- χα\ τοϋτο εΓρηται. Τά {έ πάλιν Λίγψ οΐχβιώσεως,
verutm terrarum orbem sanetifiearunt; rarsuraque: ώς δταν πάλιν λέγω μεν" *ΟΛΙγαι βανίδίς νάματος
Deicidw Judai; qqoniam caro propria Ycrbi faria θβον κόσμοτ δΧω» 4{ylacar. ΚαΧ πάλιν, &9onzoy<H
est, et in propria illius hypcsiasi eubsiiut, Pro- Ίονδάΐοι, επειδή ή σαρξ (δ(α τοΰ Α^γου γέγονβ >
prias itaque carnia passiones sibl Terbum appro- χα\ i v vf| (δ^α Απόστασε; υπέστη. Οΐχειοΰται oSy τά
priai, el uli propriaa agnoscti; quemadmodum tu της Ιδίας σαρκδ^ πάθη 6 Λόγο*, χα\ ώς οίκεΐα λο­
eiiaiu iu commentario de Gbristb ex divinis LUteria γίζεται* ου; xaV αύτος |ν τψ συγγράμματα περ\
adnotoras, licei nou et de homlnia composi- Χριστού παρά τής θείας Γραφής λέγεσθαι διεξηλθες,
lione aimiUter \ή Scnplura, sicuti ei de Cbriato εΐ κα\ μή περ\ (i) . . . . . φήθης, xai kiu της τοΰ
irea Iips modos, aynecdocben, inquam; reiribu- D
άνθρωπου συνθέσεως. *ΟμοΙω« παρά «ης Γραφής»
lionera ei appropnailonem inveitiri, quast ex eo «αθά καλ 4π\ τοΰ Χρίστου τους τρεϊς τρέπουν φημί
colligens aimilUudfiiem composilionis bomtnis δή τήν σννεκδοχήν, τήν avciCecnv, χα\ τήν ο!χε(ω-
cum Cbristi unionc, proptereaque acrlpser^s uniua «ιν εΟρίσχβσθαι, έκ τούδε συνάγων τήν ομοιότητα
uaiurse esae Cbpstiira ppst unioneru, quemadmo- της τοΰ άνθρωπου συνθέσεως;μετά της Χρίστου ένώ-

* Αυαι. u 9. ?>,Cor. iu Uf. 15. β

l Cor. ιι, 8. f
Joan. m, 13.

il> Hic lociia ab eipcripiore pessimr babiius, et ibi lacuna est eignata tribus ponciis ad ^iar^l*
qui rieque sanior tst in codice Yaiicanu,. El cfink nem. Hiuc vir ertwiti^jimus auspicalur, quod i n
acireni asservarl idem oposculem in Bavarica b i - auiograpbo RiixH* piira a libraxiia k g i riic QW. po-
blioUiec*. Kcripai ud dofiiwiMUi» Siiuqneio Wa- iui»&ei» baoc ab ?\* latunain ad oiauia exjeroplari4
j9V ua awco. ai poesel, »fferret.
e iijiie' iraiifiripia propo^itam fiiiaae.
PUhfl eaec auiilit ex co codice resfondit; Narcque
645 R E F U T A T I O E P I S T O L E REGIS A R M E N I / E . fttt
σεο>ς. Διάτοι τούτο εφτ,ς, μιας φύσε<ος είναι τδνΧρι- Α dum ei de bowine dicilur. Annon ildcs kUce *e
στδν μετά τήν ϊνωσιν, ώσπε^ καί Ιπ* άνθρωπου. ea, quati $imui componi non posaum, conuoctere.
Τοΰτο δε ποιών λέληθας σεαυτδν τά άσύγχλωστα el quae mi&ceri ρυη pos&uiK commiicere ? Neque
συγκλώθων, καΐ τά άμικτα μιγνύων, Ού γάρ ώσπερ euiin eodem modo de oecononiia Cltrutl., unione-
έπ\ τής οΙκονομΕας Χρίστου κα\ της άμφ* αύτδν ενώ­ que cum ipso, * t de conipo&itione bominis divhue
σεως, οδτως χ%\ επί τής τοϋ άνθρωπου. ενώσεως , Liuerae verba faciunl; sed per syivecdochcn ex
ϊστιν εύρείν τήν άγΕαν Γραφήν φάσκουσαν, άλλά parle lolum, vel ex toio paiicm de Iwuiiue BcrU
τόν μεν συνεκδοχιχδν τρόπον τδ άπδ μέρους τδ δλον, pturam dicere, quod ei tu quuque lngiuuttii, vel
ή άπδ του δλου τδ μέρος επ' άνθρωπο* λέγειν τήν al> auima tantum, vcl a corpore t o t u n hwiiinom
Γραφήν, οίον κα\ αύτδς έφης, ή άπδ ψυχής μόνης, ή noiare, \el a loio pariem inveuieimis. A t appro*
άπδ σώματος τδν δλον 0ν0ρωπον σημαίνουσαν £στιν priaiionis raodum neque de ChrUto o*tondore
εύρείν, ή άπδ τοϋ δλου τδ μέρος. Τδν δε της οίκειώ- poluisti, lanlum abe&l, u l de liurcaniiate idegerii.
αεως, ουτε έπΙ Χρίστου ήβυνήθης αύτδς παραστήσαε, Sic quoque relribuiiojiia fpoduw, qui ea q u »
μή δτι γε χα\ επ\ της άνθρωπότητος. Τδν δε της corporis suut animae commumcat, aul quse auira»,
άντιδόσεως τρόπον, τδν λέγοντα μ ε τ ά δ ι ν α ; τά του corpQrj, no» ebsqueerrore prosecutu» ee: nequo
σώματος είς τήν ψυχήν, ή της ψυχής είς τά τον Β eiiim retribijlionU aut appropiiaiiuiiie modum de
σώματος, διεσφαλμένως διεξήλθες· ούκ Ιστι γάρ τδν atiima corpore dicluiy poiia.Q» oslendere, quem-
τρόπον τής άντ.ιδίσ.5φί, ή τ η ; οΐκειώσεως ίπ\ ψυχής adraoduni tu Uidem per iua excmpla as^wruiiij;
καί σώματος λεγόμενον «ύρίσκβαθαι'^ώς χαΐ συ δια nam cum asiruis i n divioa Scripiura dici auiioam
των σων παραδειγμάτων ίφησθα. Τδ γάρ είρηκίνα» pro corpore iu illis Doipjpi : tfoliie sollit*ti ette
σβ, δτι παρφ Γρανί λέλβχται άντί σώματος aniwee vestrw, quid man4uceti$ uut bibatii \ falsu»
9

ή ψυχή, έν τψ *ϊπεϊγ τ,δν JWptov* Λίή / f e p ^ v i j ^ n
Τ
Π ^ Χ Π ή/<£»% W p d p j r e ή r / π/ητβ, δήλον δτι
ού σώματδς έστι τδ iff9^^ ? ή πίνβιν άλλλ τον
v
συναμφοτέρου, λίγω $ή του ζώοο. ΕΓρηται γάρ τοΤς
e&. MaKifeMum eicuiin W nianducarc aui bibere
uati esse p(»rpori6, ^ d Mtriusquc, animulis d u n -
taxat. Proiatum quippe esi a sapientibue alia e&te
propria sniipae &p|ius μ( jntdligcrp, alia u t r i u i -
t

σοφοίς, τά'μκν Ιδια*1ναι ψυχής μόνης, οΤόν έστι τδ
νοβΖν, τά δέ τοϋ σ^ναμφοτίρου, οΐον του ζώου, τδ
έσθίειν, κα\ πίνειν, κα\ κινεϊσθαι, κα\ ύπνου ν, χα\
έγρηγορίναι, καί τά παραπλήσια δι' έκείνην ύπάρ-
χοντα. Ό σ α ό τ ω ς δ ^ κ α ^ ψ μβγάλφΒασαείψ.'Αλλα^
que, «nimanM» nempe, ut edere, bibcro, movcri,
donuire. et vigi/are, $i lti& ainiilia propter eara
exsistenUn. Sicquoque magnu» Basilius decernit:
corporis vero propria sunt, wcarj, a u l u r i ; a l i t
v e r o corporie nnjmali, ut d d a u a r i : alia
8 ( i n t

σώματος Γδια, οίον τδ τέμνβσθαι, ή καΐεσθαι' άλλα
δε σώματος Ιμψυχου, οίον τδ κοπιών • άλλα δε ψυχρής
σώματι χρωμένης, οΐον τδ λυπείσθαι, τδ £δημονεΐν,
4περ 1στ\ του συναμφοτέρου κατά συνεκδοχήν. Ελέ­
animae, quae oorpore utilur, υί trisiitia, ayl moerore
aflici,quse nliiysqu^ per syn^cdocliuii sunt. Dicium
verp ^fil, Nolite totlicili e$re auimw venirmquid ma*~
duceti$ autbibqtit, hoc e&; vos ipsj. Siniiliter eUara
t

χθη δε τδ", Μ% μεριμτήσητβ ΤΏ ψυ^ ύμωγ> tl quitcnnque de hoc dieeerueras, qua per syiiecdo-
ράγηχέ, ή χί %1ψ9 τοντέστιν αυτοί ύμεΐς. Όμοίω;
%
cbep d i c u iunt, ad reiribulionia modum iguave
* δέ καί τά λοιπά δ>α άν περ\ τούτου διεξήλθες , τά el titra judicimp tran&\exisU, Et bsee quidem
λεγόμενα κατά συκεκδοχήν, είς τδν τής άντιδόσεως 4e bi« W l i l .
τρόπον μετέφερες, άμαθως κα\ άκρΐτω; πο^ών. &α}
ταΰτα μεν περί τούτων ώδε.
ιη\ Πάλιν δε εν τ£ι γράμματί σου ώσπερ έαυτδν 18. Rur$us iu episipla liia tem$tipsum a crhitine
άπαλ)άττων έγπλήματος δίά τδ γεγραφέναι ήμαΥ, ljberans, quod noe icnpscrimus, si Miiaio (anium
δτι tl μίαν φύσιν επ\ ΧριστοΟ δοξάζετε, συμδαίη ία Cliristo paturam «^iuiiis, coqiiitgel, aui d i v i -
ftv, ή θείαν μόνον ταύτην είναι, ή άνθρωπίνην, ή nam Unlum eam eese, a^t liumanam, au( divinain
μεταβεβλήσθαι τήν θείαν είς τήν iyDp<^ou ή τήν D in bumanam iowulatara fuiese, aut hui^anam in
f

άνθρωπου είς τήν θείαν, ή συνθέτου μιδς φύσεως divinam : vcl compoeiia unius natura? cuin sit
δντος του Χρίστου, σωζόμενων δηλονότι των φύσεων Cltri&lui, POD alieratis d u u u i a i naiuris, ncciiufiu
αμεταβλήτων, ανάγκη καί τον Πατρός τήν φύσιν ίμβπΐ e l Patria naturam composium e&*e : qnnd
αύνθετον είναι, διά τδ κα\ μετά τήν Ινωσιν δμοφυη eliam post uaionefii ejuedem naiurae et e>eentiae
καί δμοούσιον είναι τδν Χριστδν μετά τοϋ θεοϋ κα\ cum D^o, e( Patre, et Sptriiu sancto Cbrisins s i l :
Πατρδς,κα\ τοϋ αγίου Πνεύματος, ή μή είναι δμο­ au| non esse ejusdem naturae ei essentiae cuin Dco
φυη καΛ δμοούσιον τοΰ θεοϋ καΙΠατρδς τδν ΥΙδν, et PalreFiliurp eliam ]5ost uniopem; e( multa atia
κα\ μετά τήν Ινωσιν xaV πολλά άτοπα τάχα 4ν τ ι ; absui-da alius ex bac orulione iu uuum ariligei.
εκ τοϋδε του λόγου συνάξει, αύτδς τήν τοιαύτην Uoc, inquaoa, scripto.veluli in admiraiioweni rapius,
lequea crtmiiie immuaem compiobans, ila scribis ;
γραφήν ώσπερ άποθαυμάζων, κα\ έαυτδν έκτδς
Admirationi mihi fucrunt, qux huic icriplo cammi-
εγκλήματος συνιστών ώδέ πη γράφεις' Έβαύ^χασα
wqt : et post pauca : Etenim i t no$ conjutam
xspl iTpafrK &r ?φ γράμματι τούτφ. Κα\

MaUh. v i 25.
f
(U7 NICETJE BYZANlfNI 648
t*i$tionem<tiatnu$ ΪΝ Chritti naturis, quemadmodum Α μ « α Ρρχχέα* 'Εάκ γάρ *J/'*'C «εφνρμένην μίξ*ν
aqua et vinuvi permista omnino confuta sunt;vei Λέγωμεν είς τάς τον άριστου φύσεις, ωσχερ ζό
ut in conflatorio ignis vurum, et argentum fusa ϋδωρ μεχά τον otrov μιγέντα χάντΑΐς δτι χεφνρ-
penitus confunduniur, non di&tideret omnino ab hi$, μέντα είσϊν, ή ώσχερ έχϊ χωνεντηρίον Χνρί'ς
qute dicimut. Si vero ab his dhjunctUsima e»t, χρυσός Λέγω χαϊ άσημος γ^ωνενόμενοι χάττως
quam nos vocamus miuiouem Verbi Dti cum proprio καΐ φύρονται, εϊχεν fir ομοιότητα ών Μγομεν*
torpote, quemadmodum luiaen cum radio, sive ignit ΕΙ δέ έξωθεν τούτων εστίν, ήν Λέγωμεν μίξιν τον
cum auro $ive spiritut cum corpore citra ultam
t Αόγον τον θεον μετά τον Ιδιον σώματος, ώσχερ
immutatiomm et separationem, immerito igitur φως μετά τής άκτϊνος, είτε χνρ μετά τον χρν~
nobis convitia ingeriii*, jusliliam conctttcantes, etc. σον, ή χνενμα μετά τον σώματος άχαραΛΛά*
Ει ad lianc naturarum unionem inconfusam con- κζωςκαϊ άχωρίστως, Λοιπόν άδίχως ημάς Λοιδο­
stabiliendam, Gregorium Tlieologum et consorlem ρείτε, χαταχατουντες τήν διχαιοσύνην^ χα\ τά
illius, concordemque alium ThaumaUirqum Grego- έξης, ΚαΊ έπιβεβαιών τήν άσύγχυτον των φύσεων
rium id idem asserenlcm adducis. £t nos in boc Ινωσιν, προκεχΊμιχας Γρηγδριον τον θεολδγον τοΰτο
eolo convenimus. Sic videris quideni criminatio- αύτδ φάσχοντα , κα\ τδν όμοταγη αυτού κα\ δμό-
nem effugere, quod existimes unius nalurae uriio- Β ¥P° > Γρηγόριον τδν θα^ματουργόν. Όπερ χα*
V

nem in Chrisio absque confusione fuiese factam, ήμ£ΐ; έν τούτψ συμφωνοΰμίν μ^νον· Ato Soxttc μίν
quam et proGteris. P^r ea itaque quap ipse coniite- διαδρδναι τους έλεγχους, {ς 5>ν ottt της με3; φύ«ως
1

ris ei scrihis, tantum abesl, u i maculas noiasque τήν Ινωσιν τήν έπ\ Χριβτοΐί Aveu συγχύβ€ως γ«γ«-
evada*, /ul polius luis ipse alis capiaris. v^oOat t xs\ 6μολογ«Τς ούχ fjxtot* δέ ίι' ων γρά·
9

Qeod ex hie apertum manifeslumque fuerit.
Omne compositum unam naturam efficiensex com-
posilione, aut immistione, aut confusione , aut
unione inconfusa effici dicimus . iraraislione, ul
nosuum corpus, el alia quoque raiione, sed potis-
φεις τους έλεγχους έχφιΰγη , μδλλον δέ τοΓς έαυτοΰ
κτεροίς φωραθήσ^ αλισχόμενος. Κα\ τούτο 6*ηλον
έντβΰθίν Π3ν xb συντιθέμενον μΕαν φύσιν αποτελούν
Ιχ της συνθέσεως, ή κατά χρ&σιν, ήτοι κατά σύγχυ-
σιν τοντο φαίνδται γινόμ»νον ή χαθ* Ινωσιν άσυγ-
?

*imura, quod ex quaiuor elemeniis unum quid
uaiusque natura? eifeclum, et corrupiionem par-
libus, quae convenerunt in uoione passis hoc lotum
consiiiuiuro est; quae ueque oranino a propria
naiura cutn conveuiuiu, receduut : lum enim
f τίονΟότων, t2r 2λον συνίστηκεν, & ουτι 7ςάντη τή<
composilio, quae convenerunl, parlium unio, si ^
penitus corrumpantur, raeriio non vocabiiur, sed
in aliquo corrumpi, in aliquo cooaervari videbua*
tur. Quod vero ex hisce totura fii ex tol quidenii
quse conveaerunt, dicilur» in illis vero uniisque
qux actu nulla eunl, proprie noo diceniur, nisi id
aliquis viriute dicat. Et nostrum corpus» ut aniea
dixtmufi, ex quatuor elemeniis perimoiistionem aut
confusionem faciuro, ex quatuor quidem e&se dici-
tar, in qualuor auiem, aut qualuor virtule esse,
nunquam vero actu. diceiur. Sed corpus quoque
iicet asseratur babere qualaor elemenU, nullo modo
iptam ejusdem naiurae et essentiae cum iis, ex
quibus composiluro est, dicetur : quod nullo modo
lotum convenientiuin parlium in CompoBilione, ne- Q έξ ών συνετέθη ^ η θ ή σ κ α ι , . δ ι ά τδ μηδαμώς τδ δλον
quti nomiiia, neque earum deuniiioues obtiueat.
Ouiniino neque singularia bumanorum corporum,
quaa tub universalia elementa reducunlur, ejusdem
esseniiaa aui naturx dicenlur» Quod βϊ per unio-
nem inconfusam rursus coropositum una natura
t χυτον. Κα\ χατά κρίσιν μέν, οίον τά ήμ^τ«ρ«χ βώ-
ματα. ΚαΙ άλλο 6τι χα\ πλίΐστον έχ τεσσάρων στοι­
χείων Iν τι κα\ μι5ς φύσιως άποτβλούμινον, σύμ-
φθαρσιν των συνβλθοντων μβρων έν τ{ ενώσει « * -
οικείας φύσεως έν τψ συνελθ<7ν &μα έξέστηχκν- 1}
γάρ αν ουδέ αΰνθεσις ή Ινωσις των συνελθάντων με­
ρών πάντη φθειρομένων δικαίως αν χα\ κληθείη,
αλλ* Μ τι μέν δ^ξει φθιίρεαθαι, έπ( τι βέ φυλάττε-
σθαι, Τδ δέ έχ τωνδε δλον γινίμενον έχ τόσων μέν
των συνβλθοντων λέγεται, έν έχείνοις δέ, ή τδσοις ου­
δαμώς ένβργβία οϋσι κυρίως £ηθήσεται, εΐ μή τις
τοΰτο δυνάμει είιτοι. Κα\ τδ ήμέτερον σώμα , ώς
προέφημεν, έχ τεσσάρων στοιχείων χατά χρασιν,
ήτοι χατά σύγχυσιν γενδμενον* έχ τεσσάρων μέν
εΤναι λέγεται, έν τέτρασι δέ, 1} τέσσαρα είναι δυνά­
μει λεχθησεται, ενεργεία δέ ούχ Λν ^ηθείη, χαϊ ούτε
το σώμα, %1 χσ\ λέγεται Ιχετν τέσσαρα στοιχεία* αλλ*
ουδαμώς ο&τε αύτδ όμοφυές χαϊ ομοούσιο ν προς τά
τών συνβλθοντων μερών ε!ς τ^ν σΰνθεσιν μήτε τά;
ονομασίας, μήτε μήν τους δρισμους αυτών Ιπιδέχε-
σθακ. *Αλλά μήν, ουδέ τά καθέκαστα τών ανθρωπί­
νων σωμάτων πρδς τά 6πδ τά καθόλου στοιχεία αν­
αγόμενα 6μοφυή ή Ομοούσια ^ηθείεν άν- Εί δέ καθ*
;

fli, ut komo : duo ctenim concurrenlia cilra cou-
fusionem corpus, et anima totum constituerunt.
Sed hoc quidem diversam unionem habens, diver-
suro quoque nnionis modum possidet. Ex tut eoim,
corpore nempe et aniina, el in lot esse jure merilo
dicelur, cum e l e a , quae convenerunl in unione,
integra coneerventur cum actu eiiii. Ettolbabere
t τδσοις είναι ^ηθείη αν δικαίως. Έπε\ χα\ τά συνελ-
partes homo diceiur abiis, qui rcs san« dijudicanl,
tut vero csse, nempe duas iialuras homo nulio
Ινωσιν άσυγχυτον πάλιν, τδ συντιθέμενον μία φύσις
γίνιται, οίον ITC άνθρωπου * δύο γάρ συνελθόντα
άσυγχύτως, σώμα, λέγω, χα\ ψυχή, τδ όλον απετέλε­
σαν, 'Αλλά τοΰτο μέν διάφορον xjjv ένωσαν έχον, διά·
φορον κα\ τον τρόπον της ενώσεως κέκτηται, Έ χ μέν
γάρ τόσων, ήγουν ψυχής τε χα\ σώματος, χα\ έν
θδντα έν t j ενώσει αμείωτα διασώζονται, ενεργεία
δντα, χα\ τόσα Εχειν δ άνθρωπος μέρη ίηθείη αν
640 REFUTATIO EPISTOLE REGIS ARMENI.fi. 650
παρά τοίς ορθώς κρίνουαι · τόσα δε eTvat, ήγουν δύο Α modo praedicatur. Ctini composilum aliud laclum
φύσεις είναι ο άνθρωπος ουδαμώς λέγεται, ί π*ρ a l
4 sii ab Hs, ex qnibus consul, nec illa eadem s i l . Nec
φύσεις του όλου ουδαμώς κατηγορούνται. Επειδή τδ eiiam ipsura loium, bonio eciticet, cum iis, ex quibus
συντιβέμενον έτερον γέγονε παρά τά έξ ών, καΥ ού confiaius est, anima inquam e l corpore, ejusdem
τα αυτά, κα\ ούτε αύτδ τ6 όλον, ήγουν 6 Ανθρωπος naturae etessentiae diceiur unquam, cum neqtie ap-
ιιρδς τα έξ ών συνετέθη, προς τ · τήν ψυχήν κα\ τδ pellaLiouumeoruni neqne definhiouum omninoca-
σώμα φημι, όμοφυής ή ομοούσιος £ηθείη άν ποτε * paxsil. Nequesingulares bomines, utPclrus eiPau-
έπεΥ μηδέ κυρίως τάς ονομασίας αυτών, μήτε" μήν lus, cum singularibus Uominuio animis, aut humanis
τους λόγους αυτών επιδέχεται, ούτε μήν οί καθέκαστα o r p o r i b u s cjusdem naiurae aut essentiae cssedicen-
Ανθρωποι, οΓον, φημΐ, Παύλος, ή Πέτρος προς τά tur,quod nec universalia ejusdera specici sint. Iiaque
καθέκαστα των ανθρώπων ψυχάς, ή τα ανθρώπινα si quis hominera ex diversis naturis inconfuse unilum
σώματα όμοφυείς, ή ομοούσιοι λεχθείεν αν, διά τδ assererei ejusdera-natune et essenliae cum anima
μηδε τά καθόλου ομοειδή είναι. Ούκούν εί τις τδν bumana, necessario inde seqaeretur, aut animain
άνθρωπον εκ διαφόρων φύσεων άαυγχύτως ένωθέντα ex se el corpore composiiam esse, aul si id uondatur,
φήσειεν όμοφυή κα\ όμοούσιον της άνθρωπίνης ψυ~ propter paiens ab&urduro, aniinam non esse ejusdeiu
χής, συμβαίνη αν εξάπαντος , ή τήν ψυχήν σύνθετον Β essenliaeet natursecum una cotnposila, hominis na-
είναι έκ του αυτής xal του σώματος ή εί μή τούτο lura. Non diesimilenos quoque in epistola noslraal-
διά τδ εναργές Ατοπον, τήν ψυχήν μή είναι δμοού- tcntavimus inducenles. Si unam naturam dicitis i a
σιον και όμοφυή της μιας συνθέτου φύσεως του άν­ Cbrisli composita unione, necesseesl, aut ipsam
θρωπου. Τοιούτον τι κα\ ήμεΤς πβπράχαμεν εν τή \inam asserere, aut humanam lanium, aul ulrasque
Επιστολή ημών λέγοντες * ΕΙ μίαν φύσιν λέγοιτε inler sese imuiutatas fuisse, aul composita una exsi-
έπ\ τής Χριστού συνθέτου ενώσεως, ανάγκη πάσα, sienle Cbristi naiiira, neceesaiium omuiuo erit, vcl
ή θείαν αυτήν εΓποιτ* είναι,- ή άνθρωπίνην μόνον» composilam reperiri Pairis oaturam, ut i n nntara.
ή μετατβτράφθαι άμφω πρδς άλλήλας" ή συνθέτου «eqnale eiiam posl unionem Gbristt cum eo conscr-
μιάς ούσης τής Χριστού*φύσεως, ανάγκη πάσα, ή velur : velsi id uon esl, propier blagphemiam, non
σύνθετον εύρίσχεσθαι του Πατρδς τήν φύσιν, ΐνα erit Paler ejusdem nalurae cum Filio, qaod etiam
τδ όμοφυες μετά τήν Ινωσιν του Χριστού πρδς αύτδν blagphemiam omnem exsuperat. Tu igitur, ut tibi
διασώζοιτο* ή εί μή τούτο διά τδ βλάσφημον, ούκ Videris argumentorum vira v i u p e , diversitatem
ϊσται τψ ΠατρΙ δ Υίδς ομοούσιος, δπερ έστί κα\ αύτδ •niouis secundum confusionera, e i non secundum
πάσης βλασφημίας άνώτατον. Σϋ ούν δοκών τους confusionem in mediuin a l t u l i s l i , quasi inde
έλεγχους έκφεύγειν, τδ διάφορον τής ενώσεως τού C quoque le immerilo caiumniaremar. Scribere i l a -
κατά σύγχυσιν χα**, μή τοιούτου προκεκόμικας, ώς quenofi unam in aliam naluram i m m u u t a m fuisse
Ιντεΰθεν μηδέ δικαίως παρ* ημών συκοφαντούμενος. ab iis, qui eam secundum infusionem faciam essc
Τδ μεν ουν δή γράφε ι ν ημάς μετατετράφθαι θατέραν traduni, non abborrel. Verum conscqui, aut com-
φύσιν έπ\ θατέραν επ\ των κατ άνάχυσιν τήν Γσην
1
positam Oei el Palris naturam reperiri, quod post
Ιχει. Τδ δε συμβαίνειν ή σύνθετον τού θεού κα\ u»ionem Cbristus ejusdera natnra* et esseniiae est
Πχτρδς εύρίσκεσθιι τήν φύσιν διά τδ μετά τήν γ ν ώ ­ et creditur cum j)eo oi Paire, at BI id propter
σιν τδν Χριστδν όμοφυή καΐ όμοούσιον του Θεού χαΐ blaspbemiam non concedatur, Chrislum non esse
Πατρδς εΐναΕ τε καΐ π'.στεύεσθαι* ή εί μή τούτο διάτδ fjusdem esseniiae cum Deo post nnionem, quod et
βλάσφημο ν, τδν Πατέρα μή είναι όμοούσιον τού ΥΙοϋ ip&um et blaspbemia? e i inepiiae universje limiics
μετά τήν Ινωσιν, δπερ Ιστϊ κα\ αύτδ πάσης βλασφη­ excedit. Cura autem el in natura post unionem i u -
μίας _ χα\ άτοπΐας επέκείνα. Τουτ\ δή κα\ Ιπ\ τής confuse et immulabiliier unil^, quemadmodum
χαθ' ενωσιν άσυγχύτως x a l άτρέπτως ηνωμένης, ώς oratio demonslralioneex lioraine desuinpta o&tendil,
ό λόγος διά τής τού άνθρωπου υποδείξεως παρέστη σε, idera absurdttm blasphemumque inferatur, nul'a
τδ άτοπον καΐ βλάσφημον συνάγοντος, ουδαμώς άν -ρ jpse ratione reprebensiones nostraa effugies, unitis
τούς παρ ημών έλεγχους έχφύγοις, μιάς φύσΐως
1
nalurae Cbrislum aslruens, licet incoufusau» uuio-
τδν Χρ<.στδν δογματίζων, καΐ άσύγχυτον τήν 2νωσιν nem asscroeris. Oralio eienim utrinqne absonum
δοξάσειας. Ό λόγος γάρ εκατέρωθεν απέδειξε πρδς blasphemumque colligi demonsiravit. Sic eliam
τδ άτοπον κα\ βλάσφημων συνάγεσθαι* Ωσαύτως δε cxempta a le adducta ad comprobandam unam
ούδε ή τών παραδειγμάτων προταγωγή πρδς παρά- naturara, quam ipse etatuis post unionem inconfu-
στασιν τής παρά σού δοξαζομένης μιάς φύσεως, καθ* sain faclaiu, baud recie iu&tUuta p u n t : quaedam
Ινωσιν άσύγχυτον γεγενημένης, ορθώς ελήφθη. Τά eniai uuam composilam naluram Iwnuque doginu
μεν γάρ έπι καθαιρέσει τής μιάς συνθέτου φύσεως, proscribunt, ut.aurumjgni i m m i s l u m : cum omnitio
καί τοΰ σοϋ δόγματος ίνεισιν, οΓον 0 χρβσδ; μετά aurum tn propria hyposiasi igitem accipicne composi-
πυρός μεμιγμένος' πάντως Οτι έν τή 1δ£* ύποστάσει tambypostaslm elficiat, duae naLnrashabentem, auri
6 χρυσδς τδ πνρ δεχόμενος, ποιεί σύνθετον ύπόστασιν, et ignie, quod plerique etiam exJPatrtbu», divini i l l i
δύο φύσεις έχουσαν, τήν τε τού χρυσού χαΐ τού πυ- sane ac percelebres, ad comprobandas duas
ρδς, δ καΐ πλείστοι περιφανείς καΐ θεοφόροι Πατέρες
1
naturas i n uno Gbrtsto, una scilicet bypo-
«ίς παράστασιν τών δύο φύσεων τών έν τψ εν\ Χρι- s u s i , propriis comineutariis u s u r p a r u n l : alia ab-
PATBOL. G R . ev. 21
 C51 NICETJE ΒΥΖΑΝΉΝΙ 652
hovrcnl ab inconfn&a cl immuUhtli nauirarum Λ.στψ, ήγουν x?j μι$ ύποστάσει έν τοις Γ.Εκείοις* συγ-
unione; neqttc cnim quispiam rccte scnlientium l u - γράμμασιν έντεθεΕκασιν* τάtikάπέοικεν έκ'τής κατά
iiien cum proprio radio componi dicet. Nulla enim Χριστδν άαυγχύτου καϊ άτρέπτου των φύσεων ενώ­
rerum cum proprio actu, sive cum cffectu SIH> un - σεως. Τδ μέν γάρ μετά τής Ιδία; άκτίνος ούδεις τών
quam componi dichur. Quinimo ncque anima, et ε5 φρονούντων συντεθεΤσθαι φήσειεν. Ουδέν γάρ των
homo similem habel untonein inconfusam cum δντων μβτ' οικείας ενεργείας , ή του έξ αύτοΰ απο­
ea, quae ChrUii est. Quod supra deinonstraium τελέσματος λέγεταί ποτε συγκεϊσθαι , άλλ' ουδέ ή
est, quoniani animas simul una subsislit, Chrisli ψυχή καΙ δ Ανθρωπος Ομοιαν 2χει τήν καθ* ϊνωσιν
vero alio niodo. άσύγχυτον πρδς τήν κατά Χριστόν. Τουτ\ γάρ καϊ
προδέδεικται, δτι ή μεν της ψυχής συνυποστάτως
γέγονεν, ή δε έτέρως.
19. Rufsui in cpislola tna, quasi sermonem ex- ιθ'. Πάλιν δε έν τψ γράμματα σου άνθυποφερων,
cipieits, objicis : Circa quod Paires non convenien- γράφεις · Περί τι ol Πατέρες έν διαφωνία έηοΛι-
tes , parlibus sluauerunt, misiionem vocanlet et τεύθησαν, μίξιν λέγοντες καϊ δνωσιν, διότι ή
vnionem, quod mistio tepurationetn nullam habet, μέν μίζις χωρισμίν ούκ έχει, ονδέ ή ενωσις δια-
neque unio divisionem ; $ed per kmc verba Patres B
σχασμον, άΛΛά διό τούτων τών φημάτων ά Ι Λ Ι η -
ioctUi sunl: quemadmodum enim separata mi&ta non car oi Πατέρες, δη &<τπερ τά κεχωρισμέτα οΰ
dicunfur, ita nec mista dicuntor separata. Quem- Λέγονται μεμιγμένα^ όντως ουδέ τά μεμιγμένα
admodum proprietale» unionem tollunt, ita el unio Λέγονται χεχωρισμένα· ώσπερ αϊ Ιδιότητες τι\ν
opprimif pvoprietalet. Si ilaque non erant mitla ενωσιν έχαίρονοΊν, ούτως καϊ ή ενωας σνγχώ-
inconfuse cum corpore, quare dicunt incarnatum νει τάς Ιδιότητας· Έάν οΰν ούκ ήν μεμιγμένα
[uisse ? Si non erat unitu» cum Itumamtale, quare άσνγχύτως μετά τον σώματος, διά τΐ Λέγονσιν,
dicuni, eum homintm aisumpsisse t Ilaec cum nul- δτι έσαρκώβη; ΕΙ δέ ούκ tjv ενωθείς μετά ττ\ν
Jius ronsiderationifi gint, quod saiis abunde in ante- άνθρωχόττιτα^διά τΐ Λέγονσιν, δτι ένι\νθρώ,ιτ[σε;
cedeulitius a nobis dissoluta sunl, parum nobis de Ταΰτα μεν ούδενδς λο*γου άξια δντα, διά τδ Εκανώς
illis curandura esi. Caeterura ne cui jactabundus έν τοΤς Ιμπροσθεν παρ* ημών πρΟλελύσΟαι, ήκιστα
supeibias, brevibus responderaus. Sancli Patres περ\ τούτων φροντιστέον. IlXfjv οδν ιϊ μή τψ δίξβ
unionem c i iuislionem ia Cbrislo inconfusam et χαταβρενθύεσθαι έν τούτοις διά βραχέων λέγομεν·
imniuiabilcm duaruin quse concurrerunt natura- Οί μεν ουν άγιοι Πατέρες Γνώσιν xat μίξιν έπι Χρι-
i u m , deitaus ct Iiunianitaiis, astrueotes, secuudura Q στοΰ άσύγχυτον κα\ άτρεπτον των δύο φύσεων των
iiyposiasim ct essentialiler, factam in uno Christo συνελθουσών,Οεο'τητο;, φημι» καϊ άνΟρωπίτητος, δο-
as&erunt, eosque, qui actu et exsistemia duas na- γματίζοντες, δηλονότι καθ ύπόστασιν καϊ ουσιωδώς
1

turas per partes et divisira ponerent, ex quibus γεγενημένην έν τιρ έν\ Χριστψ λέγουσι, καϊ του;
eral impius Nesiorius, quem post roagnam rixam ενεργεία κ'αΐ υπάρξει τάς δύο φύσεις άνά μέρος καϊ
atque ccnientiouem anaihemate .meriio percu- χωρίς τιθέντα;> δ έστι Νεσχόριος ό θεοστυγής, πρδς
lcrunt, condemn?ni: namque unlta secundum hy- αύτδν διηνέχθησαν, κα\ τφ άναθέματι δικαίως αύτδν
I»osla&im et cusenLialiier, privatim et per partes καθυπέδαλον. Κα\ γάρ τά ηνωμένα καθ' ύπόστασιν
separaia disjung.i non possunl, quemadmodum dis- κα\ ουσιωδώς» κεχωρισμένα ίδία καϊ άνά μέρος εΐναι
juncia actu el per parles, unionem secundum bypo- αδύνατον, ώσπβρ κα\ *τά κεχωρισμένα υπάρξει κα\
fciasim et essentialem liabere non possum. Quare ενεργεία κα\ άνά μέρος τήν καθ* ύπόστασιν καϊ
f

nos niUil tale duas naturas, ei duas proprie- ούσΙώδη Ινωσιν ίχβιν ού δύνανται. Τοιγαροϋν ημείς
p

tates naturarum, qu$ in uno Christo SMDI, partes, ουδέν τοιούτον έν τψ δοξάζει ν δύο φύσεις, κα\ δύο
considerantes» facimus. Neque euim numerus se- Ιδιότητας τών φύσεων των έν τψ ένΐ Χριστψ τά μέρη
cundum se rebus divisionem inducit, neque res per άναθεωροΰντες, ποιοΰμεν. 0!> γάρ ό άριθμδς καθ'
se subsisleutes repra3senlal. Neque eniui nos,quod D αύΐδν διαιρέσεως τών πραγμάτων έατί ποιητικές,
numeramuSy et tantum differentiae raiiotte, nalftras, ουδέ Ιδιοίυστάτων πραγμάτων, ποραστατικύς. ΟύδΙ
ct earuni aclus, et voiunlates naluris congraemes γάρ ήμεϊς διά τδ άριθμε?ν καϊ μόνον τψ λόγψ της·
asseveramtis» divisionem secundum aclum ct cxsi- διαφορ3ς τάς φύσεις, κα\ τάς τούτων ενεργείας, καϊ
stemiam in naluris ef proprieialibus inducimus, θελήσεις καταλλήλως τών φύσεων δοξάζΞΐν, δΊαίρεσιν
ut quod a le scribitur, tocum habeat. Quodsi ex τήν κατ* ένέργειαν καϊ Οπαρξιν έπ\ τών φύσεων κα\
iis quas scribis, nibil nos lsedit, frusira hac atque τών Ιδιοτήτων λέγομεν, Γνα κα\ χώραν τδ παρά σου
t

illac sermoneni agilas, veriiatem infamaus. Et ha:c γραφόμένον λάθη. ΕΙ δέ ουδέν ών γράφεις ημών
quidem ita se habent. εφάπτεται, μάτην ωδε κάκεισε τδν λύγον κινείς συ­
κοφαντών τήν άλήΟειαν. Κα\ ταΰτα μέν έν τούτοις.
20. Quandovero et boc in nosira epistola scri- κ\ Έπε\ δέ καϊ τοΰτο έν τψ γράμματι ημών
psirnus, Clialocdonenseni syuodum propierea accla- συν-τάςαμεν, δτι ή έν Χαλκηδόνι αγία σύνοδος
ntasse unaiu personam el unam liypostasim, quod δ·.ά τοι τοΰτο έξεφώνησεν έν πρόσωπον κα\ μίαν υπό-
ci passioncs et miracula unius ex sanula Tiint- στασιν, διά τδ ΥΛ\ τά πάθη χχ\ τά θαύματα τοΰ
taic» l>ei Yerbi sciiicei, esse repuianlur, et ad euin ένδς τής αγίας Τριάδος, ήτοι τοΰ θεοΰ Λόγου λογ£-
C53 REFUTATIO EPISTOLE REGIS ARMENIA.
ζεσθαι, ΧΛ\ ε!ς αύτδν α ν α τ ρ έ χ ω , αύτδς o&x oW 4 Ttectirreot, lu ip»e, nesdu
βπως άχρίτως τα παρ' ήμων έπ«γελ$ς, χα\ προ; τά
γραφέντα αντιλέγεις χαΐ άποθαυμάζων, ωδό πη γρά­
φεις* Kal dJLXo θαύμα ίγτωμβτ έτ χψ γράμμαχΐ
σου bxi ή σύτοδ'ος της ΧαΑκι\$ότος ir
9 χρόσ»
ωχοτ καϊ δύο φν<τ$ις dtd χοντο έΛάΛησετ *1ς
Xptcrdr, δτι τφ Μ Αόγφ τον Θεον Λογίζοτταί,
xal άτστρέχονσι τά χάβη, χρδς στ 6μαχάριος Κύ-
ριΧΧος δβόττως άχ$Λογήσαχο* "Οντως τά άμιχτα
μιγνΟων, χαΐ τά μηβόλω; χοινωνίαν χατά διάνοιαν
έχοντα, όμοιοτρόπως λογίζτ}, κα\ είτε έχων, είτε
άκων, · ε ο ς άν είδιίη μόνος, χα\ το διάφορον της
ημών γραφής, χαίτης του Νεστορίου χαχονοίας, συν-
ηααι οο βοΰλε«· 'ΕχεΓνος μεν γαρ ταυτδν οίόμενος
είναι φύσιν χάΐ πρόσωπον χ«\ ύπόστασιν, χαΐ τί τ6
i v a(tyotv διάφορον άγνοών, χα\ πάσαν φύσιν Ιδιοσύ- Β
otatov λογιζόμενος» προ; τήν xaO' οπόστασιν 2νωσιν
άπεδυσττέτει^ ώς βήδεν των φύσεων αυν&ιρουμίνων
t v xft Ινώαει του ένος προσώπου, τον ΟεΤον το*-
γάροΰν Αόγον Ιπισφαλώς οΓεται, προς 8ν ό έν άγίοις
Κνριλλος έχ τοΰ παραδείγματος του χατά τον 4ν-
θρωπον ύπτδείχννβ, 6υο φύσεων έν μι^ ύποστάσα
θλωρουμένων, οίον τί φημι, σώματος χα\ ασωμάτου,
ct χαί τι λέγεται παθεΝ ό άνθρωπος, ο?ον χα^σθαι,
ή τ έ μ ν ε σ α ι , χατά σώμα τουτί πέπονθ< της ψυχής
9
αμείωτου χαΧ άβλαβους φυλαττομένης. Τον αότον δή
τρόπον x a l i*\ του θεοΰ Λόγου Ιστιν Ιδεϊν. Τοΰ γαρ
Θεον Λόγου σωματιχως πάσχοντος, αΰτο; απαθές,
όσον ήχχ το έπ* αοτφ, χαβο Θεος άναρχος χα\ ασώ­
ματος έστι, δ^τηρείτο. Κα\ ο5:ως μ&ν Νβστόριος ^
νοήσας, εναντία γέγραφε προς Κύριλλον. Ό δε δή
c
της άγία^ τετάρτης συνόδου σχοπος έτίρψ Ttv\ χα\
ού χαθ' β Νεστόριος 0 εναγές, αλλά xaV το διάφορον
της φύσεως, δ Ιχει^προς τήν ύπόστασιν, συνοδιχώς
χολ Πατρικώς δχαχριΗν σαφώς f\Ui χα\ πάσαν φύ-
t
σχν Ιδιοσύστατον cfvat μή λογιζόμενη, χα\ τήνχαθ'
ύπόσταοΛν ΧΛ\ ουσιώδη Ενωσιν τήν ί%\ Χρίστου ακρι­
βώς έπισταμίνη, χα\ δτι ό άΐδιος Λόγος έν τ^ ίδία
υπόσταση Απίσνησβ τήν ημετέρα ν φύσιν, χα\ χψ
λ ^ » τ η ς οίχειώιεω;, της ψυσιχης, φημ\, χα\ ουσιώ­
δους, χα\ ο6 της προσωπιχής x a l χατά σχέστ/ 6eo>-
ρουμένης, άπαγε, ήν x a l Νεστόριος προς τ6ν άν­
θρωπο ν ίχειν τον Λόγον Ιχήρυττβν» αλλά μάλλον, ώς
Ιφαμβν, τήν φυσιχήν καΐ ουσιώδη, ήτις fev .τ$ χαθ*
D ei Cyrillu» Aiexandrini aolisUiee.et Palres univertl
ύπόστασιν ενώσει θεωρείται, χαλώ; γινώσχουσα,
χα\ δτι τον άΐδιον Τΐον δοξάζουσα Ανθρωπον γ ε -
γενησθαι, τοΰτο ίλεγεν, όπερ *Λθανάσιος x a l Κ ύ ­
ριλλος of της Λλ&ξανδρείας είρήχασιν (εράρχαι,
1
χα\ πάντες ol Πατέρες, δτι κτίσας έχ τ?|ς πανάγνου
Παρθένου Μαρίας έαυτφ σάρχα έψυχωμίνην ψυχξ
λογιχϋ χα\ votp$ τήν άνθρωπίνην σάρχα xal τήν
(
άνθρωπίνην ψυχήν Ιδίαν τής αυτού ύποστάσεω;
έποιήσατο. Κα\ δν τρόπον δ Ιστρος, ή άλλος πως
•ώμα άνθρώπινον Ιχων χα\ ψυχήν άνθρωπίνην άν­
θρωπος έστι, τ&ν αύτδν δή τρόπον ό Μδιος ΥΙδς χτίσας
τ|| Ια ν/τον ύποστάσει σώμα άνθρώπινον χα\ ψυχί^
άνθρωπίνην, x a l Γδια άμφω αϋτοΰ ποιησάμ^νος,
654
qua r a t i i n e , loconsaUe
nostra deridens,' ecriptie coniradlcis, nec sloe a i l -
miralione hunc i n modam loqoeris : Atiud quoque
admiratione non indignum in iua epitloia Ugim*t f
tynodum Chalcedonenum ideo nnam psrsonam et
dua$ naturat ce*tuit$e in Wtritto, quod urii Vcrbo
ditino utcribaatnr pauionti, ei ad eum refcrantur,
cui beaiu$ Cjri/Jw, «ti par trat, mpondit. Vem
q u » roieceri non possunt iromiscese, qtise nulia
communiohe, eiiam per inlelleclora, eunjtiDfluiUur,
eadetn raiione perpendis, it aive id liberis, ·ίτβ
inviius agae, Oeua tanttimmodo n o t e r l l , c l nosirx
scripiionit, r t Nestorianx maniae dtscrimei» co-
gtioscere renata. Illft ΓεΤϊιϊΛ idem eese pcrtonam et
bypoalasim exisiimans, quidque inler uiraque i n -
lererat, ignerans, e i omnem naluram per Bt «ube?-
eieniem repotane, aecunduin liyposlasim tinionem
xgre fercbat, qaasi duae nalurs contraherentur io
tjDionc aniua personx. Ipse iiaqua i n Verbnrodivl-
uum gratiitimo peccat, cui di?usCyri!lusabcxem-
plo htmiinis commonglrabat, doaa naioraa i n uoa
bypofiUsI conslderai^, ut corporei ei iacorporei, ei
ai qui<l dicitar homo pati, u l sl uratvr, l i a b s c i n -
dalur, secuadmn corpaa illud perped, anima i n u -
gra Htaesaque remanenie; Eadem raifone et d©
Filio Dei philosophandom est; rramquc tfivino Ver-
bo corporaltlcr paiienie, ipse impatlbilis, quanium
in eo est, qoa Dena eat absqae prtueiplo ei citra
corpos, conamftbalur. Et i u Nesiorios genliena
comraria scrrpeh Cyrillo. At sancta quaria syrio-
dus alio propoalto, e( non at exaemndua Nesio-
riu$ diveraiuiem naiurae, q i u m babec ad hjposla-
elm, synodt Palrumque eeotcnl&is edocta, et om-
nem naloram peree minhoe uibsistere posaesciena;
cateque lenens fleitfiidum hypostuim, ei easentla-
lein unionero i n Christo, el sempilornura Yerbum i n
propria hyposlasi euslinuisse noiirara naturam,. et
raliwiem approprtaiionis, naturalie et easentiali?,
riOD persoitali», etqua» eecaodum reiaiionem consi-
deraiur, apage, qoam Ne«iorius erga bominem habere
VerbuBQ ditulgabat, tta potias, ut dlxrmus, naluralie,
eteaaenlialis, qoaein unione aecandam hypostMim
coospicilur, probe seniiens et sempilernum Filiam
hominem faclom aciens assercbai, quod Aibana&ias
adin»iarani, creaia ex immacalata Virgine Maria
aibi ipsi carn«, animaia aniraa rationia compotc
et intellectoaU, liumanara carnem et humanam
animam propriam suee bypostasis effeciwe. Et
qucruadmodum Pelrua, vel aliua quispiam boraa-
num corpus ei framanani animain possidenft, liomo
est, iia el scmpiieruus Filius creaos suae bypostasi
corpus humanum et animam humauam, til ambo
propria aibi faciens, vere bomo faclus est. Cum
vero Petri corpus et anima, ambo illias hypoiiaeia,
nbn aUerius byposlasis propria eunl. proptereaque
ea oblinens omnino btimanam liabet nataram, quae
 655 ΡϊΙΟΒΤΛ BYZANTINI
syoodus tradit, unum Trinitalis, una liyposiasi duaa Α ίδια, ουκ Αλλης των ανθρώπων υποστάσεως· ταύτη τοι
baSere naluras, non imvalim utraquc sua liyposlasl έσχ^κώς ταύτα, πάντως τήν άνθρωπίνην Ιχει φύσιν,
. grparata. scdUivina quidem nalura ipsi. e l P a l r i . e t ήτις ούχ\ της υποστάσεως αύτοΰ μόνη; , αλλά κα\
Spiiiiui sauelo communi, bumana iiaiura ipsi et έκαστης υπάρχει των ανθρώπων υποστάσεως, τούτου
giugiilaiihus. At liypostasis ipsius polissimum ipsi χάρ<ν τον άΐδιον ΥΈδν ή σύνοδος λέγβι, Ινα της Τριά­
ιυΐί piae Paire cl Spiiitn sancio decrela est, et δος δντα μίόΕ ύποστάσει δύο φύσεις Εχειν, ούκ Ιδι-
curpus ipsius, ct aninia proprie ulraque ipsius l i y - κώς έχατέρας τή αυτού ύποστάσει δ*αφερ©ύσης,
posiasiprae rciiquis bominibus. Idcoque quaecunque άλλά της μεν θείας φύσεως, αύτψ τε και τψ ΠατρΙ
eubiit ti pcrpcssa cst sempiierni Dei caro, el hu* κχΐ τψ Πνεύματι τψ άγίψΙύπεχούσης, της άνθρωπίνης
mana ipsius aniina, ipsc scmpitcrnus Fitius subiis- φύσεως, αύτψ τε κα\ το7ς κατά μέρος. Ή μέντοι
- sc ct perpissus iuisse d i c t l i i r . ipsiquc vcre ronti* ύπόστασις α ο το 3 διαφερόντως αύτψ μόνψ παρά τον
geruni, ipsique Y i u d t a a u l u r , qucmadmodum quae- Πατέρα και τδ Πνεύμα το αγιον άφώρισται, xal τδ
cunque palilur Pelri caro elanima, Pelro accidunt, σώμα αύτοΰ καΐ ή ψυχή, Ιδίως αμφότερα της υπο­
ipsique vcrc ascribuntur. Propiereaquc verilaiem στάσεως αύτοΰ παρά πάντας τους ανθρώπους. Διδ
couGteutes' diciinus, ipsuin sempilernum Filium χαΐ βσα υπέστη καΐ πέπονθεν ή τοΰ άΐδίου βεοΰ σαρξ,
eeuriisse, siliisse. lurbaluni ei dclassalurti fuisse, fa- & κα\ ή ανθρωπινή αύτοΰ ψυχή, αύτδς δ άίδιος ΪΊδς
ciem ipsius alapis c^saiii, et scnipiierni Fitii manus ύφεσταναι καΐ πεπονθέναι λέγεται, καΐ αύΐφ συμ-
acpedesclavisaiTixas, cumdem conspuiuin etfl»gelta- 6έ6ηκε κατά άλήθειαν, χαΐ αύτψ επιγράφεται, δν
lum in cruco pcpentlisBe,elmortuum,et sepuUum, et τρόπον δσα πάσχει ή τοΰ Πέτρου σαρξ κα\ ή ψυχή,
die lerlia resurrexisse. \\&c oiunia scmpilcrno Filio τψ Πέτρψ συμβαίνει, κα\ αύτψ κατά άλήθειαν επι­
conligcrunt. Scd i&ia perpcs&tis est modo quo γράφεται. Διά τούτο τήν άληθινήν όμολογοΰντες λέγο-
pali potcrat, hoc est sua ipsius bumana carne et μεν, δ η αύτδς δ άίδιος ΊΓΙδς ε πείνασε, κα\ έδίψησε,
anima. non sua ipsius divina natura. MoJo iiaque χαΐ ήγωνίασε, χα\ Iκοπίασε, καΐ τδ πρόσωπον αύτοΰ
naluralia et e&seutblis appropriationis uni Vcrbo έ^,όαπίσΟη, κα\ ίνεπτύσθη, κα\ έμαστιγώθη, κα\ τοΰ
biec omnia. acciderunt, non u l erat Verbum , ut άΐδίου Τίοΰ καθηλώθησαν αϊ χείρες καΐ ot πόδες, κα\
diximus. Quapropter sancia quarta synodus unain α&τδς Ιτζ\ σταυρού έκρεμάσθη, κα\ απέθανε\ χα\
Iiypostasim et duas naluras in Cbrislo sialuit. Ve- ετάφη, κα\ ανέστη νή τρίτη ήμερα. Ταύτα δέ πάντα
l u u i Nestorius alia ratione Verbi paesionea intelli- τψ άϊδίψ συμβέδηκεν Υ ϊ ψ . Άλλά ταύτα πέπονθβ καΜ
gens, ut &upra explicavimus, probe a Cyrillo Alc- δυνατδν παθείν, τουτέστι r f l εαυτού ανθρωπινή σαρκί
xandrhio refulatus est. Et hoe quoque inane nul- ^ τε κα\ψυχή,ού τ|5 έαυτοΰ θεία φύσει. Τψ λόγψ ουν
liusqueroboris, quod ipse tanquam alicujus momeuli της φυσικής κα\ ουσιώδους οίκειώσεως ταύτα πάντα *
aflerebas, dcmonetratum e i t . τψ έν\ Λόγψ συμβέβηκεν, ού καθδ Λόγος, ώς §φαμεν·
Διά τοι τούτο ή τε αγία τετάρτη σύνοδος μ£αν ύπόστασιν χα\ δύο φύσεις ίηι Χριστού έδογμάτισεν. Ό
δέ Νεστόριος έτέρωθι τρόπψ τοΰ Λόγου νοών τά πάθη, καθώς άνόπιν εΓπομεν. Δώ πρδς αύτον καλώς δ της
Αλεξανδρείας Κύριλλος &ντ&ΐηε» Κα\ τούτο σοι άποδέδειχται ίωλον κα\ πάντη ανίσχυρο ν .
2 1 . Videamus iiunc quid ipse iu stibsequeniibua κα'. Ίδωμεν δε έν τοΓς μετέπειτα τί γράφεις*
U T i b a s : namque scriptura luuiu ila se habet : Sed Εχει δε κα\ το σδν γράμμα ούτως* ΑΛ2* άτθνχο-
%

objicientet dicamus ex oppotiiis verbis, quee ip$i di- φέροντες ΛαΛήσωμετ έχ τώτ krartlur firytarur,
cunt, quemadmodum legimut in eptsloia; nam $i Sir avrol Μγουσι χαθώζ άνέγτωμςτ kr t<j> γράμ-
%

ntiiurtu separant, ei persona$ %niente$ firmant, ματι. Έάν γάρ τάς φύσεις χωρίζωσι χαϊ τά πρόσ­
mistio tequiiur, et penonam fieri addecet quod % ωπα krovrTt? &έγονσι xpaxrir elrai Xoi3ibr
% %

Apostolut pro duabus pertonis scrikal. Qui in forma χα\ πρόσωχοτ xp&xei γίνεσθαι, διότι ό Άχόστο*
Dex cum esset, [ormam servi accepil: (ormam itaque Λος δίά δύο πρόσωπα γράφει, δτι έτμορφβ Θεον
ei formam dixit. Nunc iiaque quamnam ex his ώ ν , μορφτχψ δούΛον προσεΑάβετο. Μορφ\\τ cvr
duabui amant onerare personam, quam duunl unam ? D xal μορφ^τ εϊπετ. ΆρτΙως oir ποΊοτ έχ τώτ δύο
Si deitatit, Sabellii errorem iucurreui, $i humani* άγααώσι φορζώσαι έπϊ τον προσώαον, σΰ Μγου-
tatit, quid illttd [uerit quo vere in forma fwminit
t σινετ; ΕΙμέτ της θεότητος, τήκ τον ΣαβεΑΛίου
Domiuum videbant? Hic enimvero oraiionem com- άσθένειανάσθενήσονσιν' είδε της άνθρωπότητος,
ponis veluii cx adversin conlra noa prolalam, et τί ίστντ εκείτο, δ έτ άΛηθείφ ir μορφχί άνθροΜου
IIOS, cum videamur duas i u Cbrislo naluraa unara- τδνΚύρίοτ έβΛεπον; Ενταύθα μεν σχηματί£εις τον
quejiypostasim asserere, inabsurda rapere c o n a m , λόγο ν , ώς εκ των εναντίων καθ' ημών προβαλλόμε*
u l scilicel ex co quod nos in absurdum inducis, νον, καΐ ημάς έν τψ δοκεΓν τους δυο φύσεις Ιπ\
lUum ipsius dogma, unius nempe natune Cliristutn Χριστού λέγοντας, κα\ μίαν ύπόστασιν, εϊς άτοπον
e&se comproi>cs. Quare quod advcr&us nos a lc περιστρέφειν , ίνα δήθεν έκ τοΰ ήμ£ς είς άτοπον
lanquam cerlutu dccerailur, tale quid cst, licct άπάγειν, τ6 οίκεΐον αυτού δόγμα, τδ μιας είναι ρ ύ ­
stoltde exproinpsi&ti, quundoquidem non citra t;r- σεως τον Χριστον, κατασκευάσειας. Τοιγάρτοι το
rorem naturae ei liyposlasis, personae nempt; no- παρά σου δογματ;ζόμενον καΟ' ημών £avt τοιόνδε,
lueu, quasi idein signiflcei ia ceconomi» niystciio εί καΐ άνοήτω; αύτ& έξενήνοχας, επειδή εσφαλμένως
accipis; et quol sunt ualurae, t o l euaiu hypoglases, τ6 της φύσεως κα\ υποστάσεως, ήγουν προσώπου
 «57 REPUTATIO EPI6TOUB REGIS ARMENLE. 658
Ινομ* ταυτδν δηλουν έπ\ της οίκονομίας έπινοή, κα\ Α *el persohas induci concedis, el cum U05 duas ia
δσαι μέν αϊ φύσεις, τοσαύτας καΐ τΑς υποστάσεις, Chrislo naturas et uoam bypoglaeim asseriinoi,
ήγουν πρόσωπα συνεισάγεσθαι δίδως, ήνίκαΑν ήμεϊς illico tu pro liUidine colligi», necessc e&se, mistio-
δύο φύσεις έπΙ Χρίστου κα\ μίαν υποστούν εΓπω- nem fieri pcrsonarum, quod *\ id dicere absardum
μεν, παραυτίκα συνΑγεις κατά οίχείον θέλημα, δ*ι inepUimque e&l, im&tionem personaruin fteri nc-
Ανάγκη, κρΑσ«ν συμβαίνει γίνεσθαε τοϊς προσώποις* cesse esse, unius hyposltsis cum sit, unius quo-
εΐ δέ τούτο άτοπον τδ λέγειν, κρΑσχν γίνεσθαι των queesse nalarx. Ο ignoranliam similia iraden-
προσώπων, Ανάγκη £ΐΑς δποστΑσεως 6ντα, Ανάγκη lieml neque enim norunt, de quibue sermonem
χα\ μιας φύσεως. "Q της Αμαθίας των ταύτα λεγόν­ baheni, ci de qnibus deccrmint; quis enim, dnm-
των ! Ούδ& γΑρ συνηχαν περ\ ών τε λέγουσι, κα\ περί modo aniraus iltius a $apienlia et prudentia rc-
τίνων διαβεβαιοΰνται. Τίς γΑρ των ευ φρονούντων» moius non sit, comtnune, seu onivcrsale dtcei
τδ κοινδν, ήτοι τδ καθόλου ταυτδν φήσειεν Αν cTvat idem esse 3 ς individutim, sive singulare, quod esl
τψ Ιδιχφ, ήγουν τψ καθέκαστα, δπερ εστί πρόσωπον, persona, sive hypostaeie? lloc enim ad plures re-
ή ύπόστασ*;; Τδ μέν γΑρ χατΑ πλειόνων είωθε φέ- ferri aolet, ul liomo. ad Pctrum et Paulain, lioc
ρεσθαι, οΤον Α Ανθρωπος κατά Πέτρου κα\ Παύλου, veroftd unum, ut peraona el liypostasis: nccest
τδ Bt καθ* ένδς, ήτοι τδ πρόσωπον κΑ\ ή ύπόστασις, Β necesse, ut sibi mutfto respondeant nalara et
xa\ ούκ Ανάγκη Αντιστρέφειν πρδς Αλληλα τήν τ* persona; namque byposlasim esse aeserenli, nc-
φύσιν κα\ τδ πρόσωπον τψ μέν γΑρ ύπόστασιν είναι cesse est, ut adeit nalara, si modo persona,
λέγοντα, Ανάγκη παρεϊναι τήν φύσιν, είπερ τδ πρόσ­ live bypostasis nibil aliud eat, quam natura cura
ωπον, ήτοι ή ύ πόστα σι ς ουδέν Αλλο εστίν , ή φύσις proprielale, vel proprielatibus, loinm qtioddam
μετλ Ιδιώματος, ή καΐ Ιδιωμάτων, δλον τι καθ' έαυτδ per se diclum ; at universale, sive naturam enan-
λεγόμενο ν * τψ δέ καθόλου ^ ήτοι φύσιν φάσκοντι, lianli, non *i8t necesse et singulare, personain
ούκ Ανάγκη κα\ τδ' καθέκαστον, ήγουν το πρόσ­ nempe, aul bypostasim adesse. Dniversalia enint
ωπον, ή τήν ύπόστασιν πα ρε ίνα ι. ΤΑ γάρ καθόλου έν in individuis cousiderau, liorum facionl ad com-
τοίς χαθέκαστα θεωρούμενα, συμπληρωτικά τούτων pleraentnm, al oon eingnlaria in universalibus.
εστίν, ού μήν τΑ χαθέκαστα έντοΐς καθόλου. Ούκοϋν Νοιι itaque ex eo quod dichnus duas in Chrielo
ού διΑ τδ δύο φύσεις λέγειν ήμ&ς ΙπΊ Χρίστου, κα\ nalnras et unam hypostasim, eviMcimur eliam
μίαν ύπόστασιν, συμβαίνει χα\ προσώπων χράσιν diccreet iramislionem persooarum ficri. Nulla itl
γίνεσθαι/ΟύδεΙς γΑρ καταναγκάζει λόγος, 1πε\ οδ cogil raiio, cum non idera sit nalura el per*
ταυτδν φύσις κα\ πρόσωπον, ουδέ μήν Αντιστρέφει, sona, neque una pro alia sumalur, ut quoi sint
Γνα δσαι I v είεν αΕ φύσεις, τοσαΰτα κα\ τΑ ιερόσωπα. C oatura^, tot etiam nint personae. In multit enim
*£v πολλοίς γΑρ Ινεστιν ΙδεΖν έν μι$ ΰποστάσει δύο conspicimns in una liypoblasi duas naturae con-
φύσεις θεωρούμενος, και δύο φύσεων δντων μή γί­ eidc**ari, el duabus naturis eisistentibus non Acri
νεσθαι δύο προσώπων είς ένδς προσώπου κρΑσιν, duas personae in unius personae miglion^m, ut in
οίον έπ\ του καθέκαστα Ανθρώπου, κα\ έπ\ του σι­ singulari homine, et in ferro guccenso^ e i i n pleris-
δήρου τον ««πυρακτωμένου, κα\ έπ* Αλλων πλείστων qoe aliis duae natanc comperiuniur inconfusc
δύο φύσεις εύρηνται Ασυγχύτως ήνωμέναι, ού μήν unitup, uon aulem el dnae personse, ut per m i -
κα\ πρόσωπα δύο, ίνα κα\ 'κατΑ κρίσιν χα\ έν γέ- siionem unujn fiani. Similiier etiani Apouoli d i -
νωνται. 'Πσαύτως δέ κα\ τδ του Αποστόλου £ητδν ctum non probe inlellexisu, quod a i t : Qui cum
κακώς συνήκας τδ λεγόμενον* *Ος kr μορφ^ Θεού in (orma Dei etset, non rapinam arbitrutus e$t t

ύχάρχωτ, ούχ άρχαγμότ ήγήσατο τό elrai Ισα tiu u cequalem Deo ted umttiptum exinanivit
t

e^Vt εαυτόν έχέηοσ* μορφ^τ δονΛον Λα€ώτ. fvrmum tervi accipiem · . Nomen itaque Turmx ei
Τδ μεν ου ν της μορφής δ τε μέγας Βασίλειος έν Γσω magnua Basilius perinde esse idemque innucre,
δύνασθαι σημαίνε ι ν ζψ έν ουσία κα\ φύσει τή πα- ac qui in essenlia et natura paterna Fiiius
Tptxfi τδν Τίδν δντα, μορφήν δούλου, ήγουν φύσιν £ erat, formam servi, hoc est naluram, assumpsil
Ανειληφέναι τδν Κύριον, κα\ γεγονότα Ανθρωπον* Dominuft, Taclusque esl liomo, ei quicunque alii
χα\ δ σοι Αν τουοε του ^ητον τήν έξήγησιν έ ποίη­ Patres dictam hoc interprelali sunt, in essentiat
σα ντο Πατέρες, έν ουσία, ήτοι φύσει, τδ της μορφής iialuraeque signiflcatione forraat nonieii acc^perunt*
όνομα σημαίνε:ν νενοήχασιν. Αύτδς ουν καΐ τόδε ταυ­ Tu ttaque ct boc non aliud ralus noiare qoam
τδν ήγησάμενος σημαίνειν τφ προσώπω καΘΑ χαΐ per»onam, quemadmodum el naluram, temere ct
τήν φύσιν, Αμαθώς χα\ Αναποδείκτως συμπεραίνεις. abftque ulla demonslraiione concludis. Alia quo-
Κα\ Αλλως είς τδ αυτό* ΕΙ μέν ουν τας φύσεις χεχω- que raiione de eodem. Si naiura» diviaas, per
ρισμένας, ήτοι Ιδιοσυστάτους, χα\ καθ* έαυταςοΟσας se nempe subaialenies, etaeparalas dc^crneremu»,
έδογματΕζομεν, οίον τδν θεδν Αόγον Ιδίως μετά τής uempe Detim Verbam separatfm cum divina &ua
θεϊκής αύτσυ φύσεως δντα, χα\ πάλιν Ανθρωπον καθ* nalura, rursumque hominem eecundum se antea
έαυτδν προΟποστάντα, xaV διαπλασθέντα, είτα τήν io bypoitisi sub«i*teotero, etcreatum., lum uaio-
IVOMRV των φύσεων λέγοντες, κα\ δύο αύτΑς όμολο- nem nalararum affirmaremus, easqve duaa profl-

* Pfailipp. i i , 6.

*
 6W IflGETjB BTZANTiNl G60
tcreznur et unam hypostaeim, nectssario tequere- Α γ · ΰ ν « ς , xa\ μίαν ύπόστασιν, άνάγχη τά πρόσ<ο««
tur duas personas in iiuam conlractae fuisse,
f τάδυο ε!ς l v πρόσωπον συνηρήσθαι. El & τούτο
quod ει alienum est a Chrisiianorum flde orlho- ά^λότριον της των Χριστιανών ορθοδόξου πίστβως
doxa, idque nos tanquam Neslorii eenlenliam (ώ{γάρ Ν«στορίου φρόνημα δν μυσαττόμεθα), μάτην
exsecraaiur, frusira adversus nos similia conclu- τσ*αΰτα καθ* ημών σνμι»ραίνβκ· Ημείς γάρ φαμεν
dis. Nos enim dicimus diWuura Filium divmari'"' τδν ββδν Αόγον τήν θ» ίαν φύαιν kv έαυτψ τελε'ίαν
naturam in se perfectebabentem, postea uaturam Ιχοντα» «ΐτα τήν άνθρωπίνην φύίην μετά τών άφ-
bumanam cum prescripiis illi proprlelatibus iu οριστικών (βιωμάτων i v . t { Ιδία ύποστάσει άτομώ-
propria hypostasi imHviduanlem, et iiyposlalfcum βαντα, xa\ ύποστατιχον τδν Κυριαχανάνθρωπονποίή-
Domiuicum lioaiiiiem facieutein, iu ipso concepta σαντα, Ιζ αυτής της συλλήψεως Ινωθέντα αύτφ,
ip*i unilum, ei aun aniea ronticium in atero Vir- καΐ μή «ροβιαπλασβέντα έν τ$ νηδύΐ τής Παρθένου,
ginia, sed statiua iu ipsius prinia productioo* st* αλλ* άμα τ§ βίς τδ είναι τούτου παραγωγή όμοΰ
tnul Iria fui&se, assumpiiotieni, evsistemiam, r t ,,γβνίαθαι τάτρία τήν πρόσληψιν, τήν ΰκαρξιν, τήν
tkiQ&iionem ipsiug a Verbo, suque inleJligi, d i - Μωίίν άύτψ ύιτδ τοϋ Λόγου, χα* ουτω νοεϊσθαι κα\
cique Dciparam saiiclarn Virginein, non taiilom Μγεσθα* βεοτόχον τήν άγίαν Παρθένον, ο& μόνον
ob naluram Yerbt, aed ob unionem lioraioi*, qtio* Β διά τήν φύσιν του λίγου, άλλα χβΛ δίάτήνίνωοην
ramiiioul concepius ei exsisienlia nonsine mira- τοϋ άνθρωκίνου, ί ν &μα ή σύλληψη χα\ ή υναρξις
culo effecium habuii : couceptio quideni Verbi, τίθαυματούργητας, ή μλν σύλληψη τοΰ Αίγου, της
cprius veroin ipsu Yerboexsisieniia per ipsam Deipft- 6i σαρκός ή Ιν αύτψ τφ Λο*γφ Οηαρξις 6ι' αΟχής τξς
nmtest supra nainrara creationew Crealori, ei incar- θκομήτρρο;» ύιηρφυως χορηγοΰσης το «λα^θήναιτφ
luUionem D«o, et faclori imiver»i quod trai assum* itXaiavTc, χα\ το άνθρωπίυθήνα* τψ θιψ χαΐ -ποιητή
y

l4um dcilicauti suppcditantem, ronservante untlaie τοΰ παντός θεοϋντί τ6 «ροαϊημμα «αζούσης της
r

quA eraul unita, lalia et quaiia in unionem coti- ενώσεως τα ένωΒέντα τοιαύτα οΤα χαλ ^νωνται, ού
ve^emnt, non divinum, itiquam, soluimnodo, sed το θείον'λέγω μόνον, άλλα χα\ τ6 dv6pci»ctvov το3
ctiam bumanum Chrisli, quod erat supra nas ct Χρίστου, το ύ-πϊρ ήμ5ς χαΐ χαβ' ήμ3α. Ei
tecuiidum nos. Quod si iJ es(, temere ex eo quod μάτην όΊά τό 6οξά^ιν ημάς δύο φέσβις, χαΐ μίαν
nosde Chrislo duas naturas et unam hypostasim υπύΌτασ;ν ίπ\ Χρίστου, %α\ icpMamov χρδνιν ouv-
dicimue, personarum mistioneni colligi contendis. άγεσθαι λέγοις* Κα\ αϊ μ*ν «ρος τΑς" χα· ηρών %

£ i aane ad vestras querelas.et advcrsus rectam ma- μέμψεις, χαΐ τάς χατά τοΰ όρθοΟ δόγματος τ^ς μι*
gnat et oecumenic* synodi Chalcedonensis doctri γάλη; χαΐ οικουμενικής έν Χαλχηβόνι σννόβου χαζ*
. uam criminatioBCS et convicia, nostrae responsio- ^ ηγορίας xal δυχοολάς,άπαντήίτιις T C xal Ινστάαιις,
ricg €t inslantiat, per quas a caluranii^ qui cum δι ών αθώοι πάντβς ol σύμφροχς
1
τοιαύτη λγΐφ
liac sancla synodo qna sentiunt, ,vindicamur illis
t συνόοψ δείκνυνται τοίς ορθώς είναι ΡουλομΙ»*ςπαρ^
qui rectnm justumque ampkcli nppetunt, a nobie ημών ίκτεθτ^ναι χα\ ένΟάδε κ*ριωρ£α6«. -" :
sic disposiia hic flnem babeani.
22. Refiqnum est, u l ea eliam, quae i n restra χ$', Λοίπδν χα\ τά κατά τήν ομολογία* όμών ού '
proftssionc non tanium e i impTObilate, quam an- τοσούτον 4χ μοχθηρίας, δαον τ^ τ!)ς ιτρβαλήψαως
>ocepUBanimo informationie lyranuid« depravate τυραννά εσφαλμένως νοούμενα τ« χα\ φυλαττό^κβίΝΙ
iolelliguntur et conservaiUur, gravis enim eseem, (οχνηρον γάρ «ϊπεΤνέξ άμαθίας τ«χα\ φιλονειχίας)^
sl diacerem ex inscientia et conlentionie aindio, έ.πιαχε7πέον. Ού πάντη του όρθοΰ «tpl τήν ιτϊσττ*
eonsiderem« Non prorsus » recta circa fidemra- διαπετςτώχατι λίγου, αλλ* iirt μέρους. ΕΙ μήτι άρα
lione excidislis, eed ex pane, nUi quis prorerbii τό παράιμΜχον ixctvo τις βουληθιΐη ύμίν (παφήναί
HJud velit vobis appingere, Qufi parvua negligit, (δητον, δτι Ό καταφρονώ ν tft. μ<χρον χατ ολίγον 1

paulatim cadet; quodcunque fero Ui casum abdu- iceecftai - πάν $c τδ «<ς ιηώβιν άπάγον, χα\ πτώσιν
i i l el casum a Deo, exsecraLiojuff avereionisqtie τ> άπδ Θεοΰ, μίσους χαΐ άποβτροφης άξιον. Τήν γάρ
f
.» ». *-%·ι··' . *r »_ · rv . » . τ\. · . . * "r ν»Ι \ u τ: Α ~ _5... _·»
dignum est. Namqiie Filii et Yerbi Dei cum Patre π^οαιώνιον τοΰ Υ Ιου χα\ Λόγου του βεοΰ συν τψ
sine principio, ei sancttssimo vivifiooque ipsius άνάρχφ αδτοΰ ΠατρνκαΙτψ ιοαναγίφ xaV^ojoitonjp
Spiriiu ante saecuta eisisteniiam recle secundura αύτοϋ Πνεϋματι διταρξιν, Ορθώς δοξάζετι χατά
catbolicam et urihodoxanfi Ecclesiam teneiis. Prae- τήν οΙχουμβνιχήν κα\ όρθ^δοξον Έχχλησίαν. Έτι γβ
lerea bvi Patriaque beneplacilo, et sancltssimi μήν xal τήν βύδοχία τοϋ βεοΰ χάΐ Πατρδς, χα\ συν­
Spiritus coucursu ία ulero eeaiper virginis ac εργία του παναγίου Πνεύματος γενομένην τοΰ
Deiparue Mariae babitalionem, et noslrae naturae βεοΰ Λόγου εν TJJ γαστρί της άειπαρθένου χαι
inconfitsam el iaseparabilem itnionem, immula- Θεοτόκου Μαρίας, οΓχησίν τβ yal της ημετέρας
I>Ϊ4Ϊ remanenle Deo Verbo in propria nalura, nentpe φύσεως άσύγχυτον κα\ άχώριστον. Svwmv, αμετα­
r

deilate, et immulabiliconsemta ipsius huuianifate, βλήτου μείναντός τοΰ βεοΰ Λόγου τί\ οίκεία φύ­
neiup&bumara natura, omniavere prsesefcrcntequae σει, ήγουν θεότη-ct, χα\ αμεταβλήτου τηρηθείσης
lioininis sunt,exccpto peccalo solo corpus,animam, της άνθρωπότητο; αύτοϋ , ήγουν της άνθρωπίνης
t

ct menieni. Ilis vcro per vos comprobatis, perfe- φύσεως, πάντα άψευίώς προβαλλομένου ^οΰ άνθ^ρω-
ctuft LD dcitate et peiCecius iu bumaniiate cum- πίνου πλήν της αμαρτία; μόνη;, τουτέστι σώμα, ψυ·
661 R E F U T A T I O E P I S T O L J E iREGIS A R M E N t A . 662
/ήν, %a\ νουν* Τούτων δέ παρ' υμών ομολόγου μένων, Α raonslraiur unus e i idem Christus Deus noster.
τέλειος έν θεότητι, xa\ τέλειος έν άνθρωπότητι SiilaqueDe»s Verbum unilus bumanilati perfe^
δείκνυται εΤς κα\ 6 αύτδς ων Χρίστο; ό θεδς η μ ώ ν . ctam babeos deitatem, p e r f e c u m suam b u m a n h a -
ΕΙ ουν 6 θεδς Λόγος ενωθείς ΐϊ] ανθρωπότητα τελεία ν i e m , vobis boc idero non a b n u e n i i b u s , conservat,
έχων τήν θεότητα, τελείαν τήν ανθρωπότητα αυτού qoam ob c & u r t m fex duabus, et i n duabus niluris,
κα\ καθ* υμάς φυλάττων Ομολογείται, τίνι λόγω ούχϊ et dnas e u i n ' nataras liabere non creditia, sed
xotl έκ δύο, καΐ&ν δύο φύσ*σι, καΐ δύο φύσεις Εχοντα eum unios n a t u r a t n n t u m p r o n u n i i a t i s ! Si perfe-
αύτδν πιστεύετε, άλλά μιας αύτδν αναγορεύετε φύ­ ctuni ipsum i n utraque apparutsse natura confite-
σεως ; Ε Ε ουν τέλειον τον αύτδν έν έκατέρα πεφηνότα m i n i , manifestum est, Voseasdeai, divinam scilicct
φύσει ομολογείτε, δήλον δτι χα\ άριθμψ ταύτας τήν naturani et bumaDam, d i f f e r e a l i x ratione n u -
τε θείαν φύσιν φημ\ χα\ τήν άνθρωπίνην*. τ φ τρόπω meralas, numero eu^jioere, et.nea exsisten-
τ η ς διαφοράς άριθμουμένας καθυποβάλλετε, κα\ ογ tiae ,detern»inalione, ita sancta qwarta synodo
τ ψ διορισμφ τής υπάρξεως ύφ' ημών χα\ τ η ς αγίας injnngente. Sic i n Gbrislo duas nalHras asseren-
τετάρτης συνόδου λέγειν δριζούσης ούτως επ\ Χρίτ tes a veritate noa a b e n a i i s . Quod si allirmantes
στοϋ" τάς δύο φύσεις δμολογούντες, έν«δς της αλη­ in ipso uno C b r i s l o d m u a m e l humanam n a l u -
θείας έστήκ&ΰε. Εί 8ε δμολογόϋντβς, δτι έν αύτφ τ ω Β r a m fuisse, nalura» s^cuudum dtfferentiatn
ένΐ Χριστψ ή τε θεία καΙ.άνθρωπΓνη φύσις ^£ν ε στ ι, DOD n u m e r a l i s , i n duabus n a l u r i s , et duas n a -
ταύτας δε τάς φύσέίς κατά το δι£φαρον &ύκ άρι- turas C h n s t u m habere probanles, patam est, vos
θμεΤτε; ένβΰο φύσεσιν αύτδν, χαίδϋο φύσεις Εχοντα i n i e r vos non convenire, nunc quidem conlitentcs,
tfcv Χριστδν λέγοντες, φάνειρδν δτι άσύμφώνοί αλλή­ nunc abnegamcs : ex eo e n i m quod differentiam
λων έστί, iri) μεν όμολογοΰντες, π η δε άπαρνούμε- noQ nuineraus, naluras r o l l i U s , e l ex eo, quod
νοι. Διά μέν γάρ του μ*) άριθμεΤν ττ\ν διαφοράν, τάς italwnas lolUtis, t o l l i l i s eliam inconfueuoi, e l i m -
φύσεις αναιρείτε, διά δέ του άναιρεΓν τάς φύσεις, m u u b i i e post u u i o n e m , et per consequcus coneub-
καΐ το άσύγχυτον καΐ το άτρεπτρν μετά τήν ίνωσιν· s u o l i a l e Patri secundum d e i t a i e m , et c o n s u l i B l a n -
ε! δέ τοΰτο, xat το Ομόούσ$ον τψ Πατρ\ κατά τήν tiale nobis secuodum Itumanitateni, Q u i vero r e m
θεότητα, χα\ ήμΐν κατά τήν ανθρωπότητα. Ό δε το - eamdem nunc quidero u l se habet pronuntint, n u n c
«Οτο πράγμα, π ή μεν ώς έχον φύσεως άπαγγέλλων, eam non i l a se habere, ut autea d i s e r a l , c o i u e n d i t r

« ή δέ ίί>ς ούκ lctTi το αύτδ ώ ς πρότερον εΓρηκε aut mente caplus est, aut raaliiiose a^it, q u o r u m
διισχυρίζόμεν&ς,ή παραφρονέϊ, t] χακουργεΐ, ών ού- nulli ne obuoxii- sitis Deum e i o j a o i n s ; i d euira
δέτερον ύμά< ευχόμενα πάσχεεν. Τδ μέν γάρ άθλιον _ i n i s 8 r u p a et cominiseratione, boc casiigatione
χα\ ελέους, τδ δΐ κολάσεως άξιον. ΕΙ δέ τών τοιού- d i g n u m est. Si aulem vos ab his c r i m i n a i i o n i b u s
των έκτος εγκλημάτων ο,Γεσθε έαυτούϊ παριστφν,όμο- exemptos j u d i c a t i s , d u m f a t e m i n i , F i l i u i u Dei sc-
λογοδντες τον ΪΊδν του βεο*υ κατά" θδότη*α' δχειν το cundiun deitatem haberw n a l u r a m eamdem curu
όμοούσιον, 4 ^ ** τ ψ 4 ε φ - χ α ΐ ffatpf» χΛήρμίν χατά Deo Patrej ^ A o b U c u m secumltiio b u r o a w i a t e i n ,
τήν ανθρωπότητα» κα\ αριθμείτε δηλονότι λέγοντες, et n v i a i e t a t ^ ye.rbi gratia dicsntes, J)ua$ qaturas
Δύο φύσεις έχει 0 Χρίστος, κα\ έν δυο φύσεσί, xat habei Cbristus, et i n daabus n a t u r i s , et d u a r u m
δύο φυσβυ>ν εΤναι μετά τήν Ινωσιν έν μι# ύποστάσει, n a l u r ^ r u i n est pogl unionem i n una bypoelasi, e l
και τήν έν Χαλκηδόνι σύνοδον τούτο θεσπίσασαν μεθ* Chalcedonensem synodum i l l u d decerneniem no-
ημών αεβάζβαθε, κα\ ούτως ύρθοδόξως πολιτεύεσθαι biscum Yeneramiui, sic ut o r t b o d o x i pie vitam
θα^είτε-Τδ-δέ λέγειν, K a t ούχ άπλήν όμολογοΰμεν agentes, bono sitis a n i m o . Sic dicere, N o n s i m p l i -
των φύσεων τήν έ*νωσιν, θεότητος, φημ\, καΐ άνθρω- cem confiteruur n a l u r a r u m uuioiiem.deUatis ncmpe
Λοτητος, ε! μέν τδ συντεθέν μιας υποστάσεως, δύο el hnmanitatis, si composUuin nnius liypostasis
-et φύσεις ϊχειν φαίητε, δντως ορθώς κα\ μετά α λ η ­ duas naturas babere concesseritis , recle ^quiJein
θείας λογίσθήσεσθε- ιΐ δέτδ έχ διαφόρων φύσεων μιας nec c i l r a ve^italem o p i n a m i n i . Quodsi ex diversis

συνθέτου φύσεως άποτελεσθέν καθάπερέπ* άνθρωπου ρ n a l u r i s unius composiiae naturse e£fectum t ut de

I x ψυχής καί σώματος μία φύσις αποτελείται, οΟτως l i o m i n e ex anima et corpoi e una oatura efHcitur,
δμολογεϊτε, φανερδν δτι τάς οΙκεΓας ομολογίας αναι­ bac ratione p r o f i t e m i n i , manifestumest, vos veslras
ρείτε. Δ έ & ι χ τ α ι γάρ διά πολλών έμπροσθεν έπιχει- confessiones destruere : aulea euim m u l l i s a g u ^r

ρημάτων,νδτι τά άσυγχύτως συντιθέμενα, κοΛ μίαν meniatidnibus deraonslratum est, ea q u % iuconfuse

φύσιν αποτελούντα, μήτε αυτά πρδς τά Ιξ ων συν­ u n i u n i u r et i m a m n a l u r a m eiTtciunt, non essc curn
ετέθη ομοούσια, ή δμοφυή efvat, ή τά όπδ της illis, ex quibus composita s u n t , ueque ejusdem
κοινότητος αυτών αναγόμενα άτομα. ΕΙ δέ τούτο, ό e i & e n t i ^ , neque ejusdem , naturae, aut q u x sub
Χριστδς ούχ ομοούσιος τ φ θεψ χα\ ΠατρΙ κατά τήν tiniversilale eoruro referuntur i n d i v i d u a . Id si eet,
θεότητα, κα\ ήμϊν κατά τήν ανθρωπότητα. Εί δέ τδ Cbrisius non erit consubstaniialis Deo et P a i r i
όμοούσιον χα\ έν τ^ ενώσει βούλεσθε διασώζειν, τδ secundum d t i l a i e m , et nobis secundum h u m a n i l a -
δοξάίειν μίαν φύσιν ϊιύ Χρίστου έξ υμών άπ5ί- tem. Quod si consubstanliale etiam i n unione coii-
ψατι. ΚαΙ ταΰτα μέν τά επόμενα άτοπα έκ των παρ' servare praetendilia, unam i n Christo n a l u r a i n te-
υμίν όμολογουμένων έπΙ τ η ς του Τίού του θεού nere, a vobis abjicite. E l bsec quidem absurda
συμβαίνοντα ενανθρωπήσεως, διά τδ μ ή επεσθαι consequuniur ex i i s , q u x a robis a s t r u u n l u r de
CG3 KICETiE rZANTifii 664
Γ.ϊΙ>ι\ .ρ# incarnationc, quod voa non sequimiui L ύμΛς
?
όρθη τ ή ; των Χριστιανών πίστεως εκ&έσβς
rQffam Clnislianic fitlei tradiliontm a sanctissima 7ΐαρά της άγιωτάτης χαΧ οϊχουμενικής έν Χαλχηδό^ι
ci cccumcjiica Clialcoilonensi synodo tradilam. Ex τετάρτης συνόδου. *Α δΐ α.Μ τοΰτο τδ άΟετβϊν
porroqijod vbs iilius sana exquisitaque decreia ύμδς ακριβή ταύτης δόγματα Αναιδώί, μάλλον Λ
improbalis invcrccundc, itno slulie Inlelligitis, er- άμαΟώς VOS?TC, κι\ άμαρτάνετε iztp\ τά λεγόμενα
raiisque circn ca.quas ilc incamaiione unigftniti Filii επί t f l ένανθρωπήσβιτοΰ μονογενούς ΥΙοΰ τοΰ θεοΰ,
J>ei el Domini nostri Jesu Clirisli diointur.liaecsunt. Κυρίου δέ ημών Ίησοΰ Χριστού ταΰτά έστς.
23. Concursus auiera diclionera tulgaris fuli- χγ*. Τήν δε λεγομίνην συνδρομήν, ή μεν τοΰ
lisquc pkbcculse usus de duobus, aul plurihus de- ιιολλοΰ χα\ άγυρτώδους λαοΰ χρήσις, έπί τίνων δύο
ceriantibus, aut equo, pedibusque de dursu conten- ή xat πλειόνων άμιλλωμένων , Ιπναζομένων τε
dcnlibus accipit, at eapicntium virorum concopius χαΐ πεζ^ tov δρόμον εξανυόντων παραλαμβάνει* ή 61
noti lioc lanlummodo noiare concureum vult, sed των σοφών ανδρών διάνοια, ού τοΰτο μόνον σημαί-
ci duarum, attt plurium rerum celcrem ac subita- νειν τήν συ\%ρομήν βούλεται, άλλα χαΐ τήν δύο
neaift in idem absquc ullo U-inporis intervallo ler- τινών ή χα\ πλειόνων πραγμάτων όξείαν χαΐ άχαρϊ}
niinaiioncm, qnemadmodum in paralytico faclum ι!ς ταυτο περάτωσιν παντός /ρονιχοΰ διαστήματος
agnoviimis : staiim eniro afque dlxit Domiuus : δνευ, ώς έπΙ τοΰ παραλυτικού τοΰτο γεγονός Εγνωμεν·
Surge, et ambnta, Subilo, ail evangelista, turrexit "Αμα γάρ Ιφη ό Κύροος» "Εγειραι χαϊ mpiitax6\ %

et ambutabat Pernicem itoque Domlnici imperii Ευθέως φησίν 0 ευαγγελιστές, ανέστη χαϊ
t

absohitionem cum paralytici sauiiate concursura ptsxam, Τήν ουν όξεΖαν της προστάξεως τοΰ Κυ­
saplenles mmcupaut; simnl eiarn cum Dominica ρίου πλήρωσιν μετά της τοΰ παραλύτου ύγεΕας,
jnssione bomiuis sanitas cucurrit. Similitcr Η in συνδρομή ν οί σοφοί λίγουσι. Συνέδραμε γάρ τι]
sncro Petri, et maris increpalione, et siniilibus. Δεσποτιχΐ) χελεύσει χαϊ f) τοΰ άνθρωπου υγεία.
Patres itaque duarum naturarum in eodem et uuo "Ομοίως χα\ ΙπΙ της τοΰ Πέτρου πενθεράΕς, χα\ της
Glirisio Domino nostro concursum astrucntes, niliit έπιτιμήσεως της θαλάσσης, χαι τών τοιούτων. 01
aliud innuere vidcnlur, quam ,citra ullam exspe- οΰν Πατέρες συνδρομών λέγοντες τών δύο φύσεων έν
clationem, el absque ullo Lemporis intervallo, bimul τψ αύτψ χαι ένΐ Χριστώ τψ Κυρίω ημών, ούδεν
aiquc ExcMsigsimi virtus sempcr Yirgini Dciparo 4λλο ίηλουν φαίνονται, ή δτι πάσης αναμονής έκτος
obumbruvil, duarnm ualurarum unionem effecllKo. χ&\ παντός χρονικού διαοτήματος άμα επεσχΕασεν ή
Vosvero secundum priorcm signiilcatum concursus τοΰ Ύψιστου δύναμις xfj Άειπαρθένφ θεοτόχω, τήν
divinse eum humana nalura unionem accipicnlcs, τών δύο φύσεωνϊνωσιν άπειργάσατο. ΎμεΤς δ£ κατά
divisain et propria liypostasi subsistcnlen» ulram- τήν προτέραν σημασίαν της συνδρομής τήν Ινωσιν
quc esseiUiani Falres asseruissc culuniniamini: της θεϊκής φύσεως μετά της ανθρωπινής έκλαμβα-
veslramqtte ignoratiouem Patrum blasphemiam νόμενοι, διαιρετήν, χ<χ\ καθ* έαυτήν ύφεστάναι
r a l i , longe a verilale, et, quod tdem est, saluie έκατέραν τών ουσιών τους Πατέρας είρηκέναι συ­
aberrasiis. Edocti itaque et bujusce concursus κοφαντείτε, καΙ τήν ύμετέραν άγνοιαν, Πατρικήν
significalum, et usum in Filii Oei incarnaiione, ex βλασφημίαν οϊόμενοι, μακράν τ η ; αληθείας, χαϊ
ea quae ab ignoralione orilur inaledicenlia reccdiie, ταυτον φάναι, της σωτηρίας, άποπεπλάνησθε. Mc-
et in exaclam duamm naturarum in Christo unio- μαθηκότες ο5ν χα\ ταύτης της συνδρομής τήν
nem quam nos tuemur, confugite. Namque ex eo σημασίαν, και το ταύτης, χpsιώδες β!ς τήν του
v

consequemlni prni.um quidem catos sapientcsque Τίοΰ τοΰ θεοΰ Ινανθρώπησιν, άπόστητε τής κατ*
reputari, poslmodum vcriuiem, in ,quibus decer- άγνοιαν υμών δυσφημίας, xaV *1ς ακριβή Ινωσιν
niiis, sectari. Quodsi nonnulliex baereiicis concur- τών δύο Ιν Χριστφ φύσεων ταύτην, καθώς ήμι?ς,
sus noraon sccunduru prhnum signiflcaiura in pro- προβάλλεσθε. *£ψεταιγάρ ύμίν εκ τούτου, πρώτον μεν
prii dogmalis subdolam frauriem assumpseraqt, τό σοφούς χα\ ειδήμονας -πεφηνέναι, Επειτα fii χα\
ideoque iilud rejicitis in unionedivinie htimansque το αληθείς, ένοΤς δογματίζετε, διαγγέλλεσθαι. Et δ*
njjiuraeunius Domini nostriJesu Christi, nune com καΕ τίνες τών αίρετιζόντων τδ της συνδρομής 6νομα
atlerum illius signiliratum npprebenderilia, deque χατά τδ πρώτον σημαινόμενον έζελάβοντο είς τήν
unione iirmum illiiis ac jcautom calleutes, eum in τοΰ οικείου δόγματος χαχουργίαν, τό\ διά τοΰτο παρ- -
posurum ne negligaiis : neque cnim aequivocalio αιτ«7σθε ταύτη έπ\ τ|) ενώσει τής θείας χα\ ανθρω­
eorum, qui non i u s« babent, proprie i u se πινής φύσεως του ένδς Κυρίου ημών Ίησοΰ Χρίστου,
habeniia deslruii. Quaudo vero uni Domino νΰντδ δεύτερον σημαινόμενον ταύτης κατανενοηκοτες-,
posiro Sesn Chrislo omnes uno consensu, quae χαϊ τδ εκ τούτου ασφαλές περι τήν IvWviv μεμαθτι-
in Evangelio referuntur, dejecta excelsaque κότες, του λοιποΰ ταύτην μή άπαγορεύσητε* ΟύΛ γάρ
vtadicatis, corporeo incorporeoque hiscpara- λυμαίνεται ή ομωνυμία τών μή οΰτως υπαρχόντων
biliter lnconruseque in eo conservatis, cuinam τά κυρίως οντα πράγματα. Επειδή 5i τοΰ αύτοΰ
ex uaturis, quae in uno ChrisU contenerunt iejecU ένδς Κυρίου ημών 'ϊησοΰ Χρίστου εΤναί δμβλογεΤτ·
ascribeiis» quale illud fucrii proficere aelate, cola- τά εν Εύαγγελίω φερόμενα ταπεινά « ΧΛ\ υψηλά, τοδ

Malib. ix, &

665 REFUTATIO MOHAMEDIS. - MONITUM. Wfi
τε σώματο< χ Λ τ«ΰ ασωμάτου άπαρασπάστως xa\ Α phis caidi, vinculis alligari, clavis iransfigi, mori»
άσυγχύτως έπ' αύτοΰ φυλαττο μένων, πότερον πο£α ei simtfia ? humanse, a» dinme? Unus enim esl vere
των συνελθουσών φύσεων έν τφ έν\ Χριστφ τά ideniquc Deus et bomo, qui illa susitnuit. Sed
ταπεινά δώσετε, τ}} άνθρωπίντ], ή τί) θεία, τουτέστι neruo, dummotb cor liabeal, secunduni dtvinam itla
τΐ> προχόπτειν ηλικία, χα\ το [δαπίζεσθαι» το δεσμεΤ- lolerasse nauiram dicet: neque euim passionibtts
σθαι, τδ τ^λοις πεπερονησθαι, τδ τεθνάναι, κα\ τά o-bnoxia est divina nalura, ei capax tocremeiiii :
τοιαύτα; ΕΓς μεν γάρ αληθώς κα\ ο αυτός έστε θεδς nihilominus ea vere perpessus est Idem Domintie.
κα\ άνθρωπος, ο ταΰτα ύπομεμενηκώς · άλλ' ο6δε\ς Annon igitur saxa ipsa clamabunt, eliamefrves la-
νουν ίχων κατά τήν θεΐκήν ταΰτα ΰπομενηκέναι φύ- cuerilis, secundu^a huraanam ipsius naturam II.TC
ew έρεΠ *Απαθής γάρ ή θεία φύσις, κα\ αυξήσεως subiisse» perfectuM in deitale, et perfeclumin bu-
ανεπίδεκτος. "Ομως γβ πέπονθε ταΰτα δ αύτδς Κ ύ ­ mamtate unum Domimnn Jesum t Quod si sertin-
ριος άλτιθώς. Αρ* οδν ούχ\ κα\ αύτο\ ol λίθοι κεκρά-
τ
dum humanaiu ipsius naiuram illa pasans est, jain
ξονται, κάν ύμεϊς βιγήσησε, δτι κατά τήν άνθρωπί- palam est in dnabus naturis eese uitum persona,
νην αύτοΰ ταύτα φύσιν υπέστη δ τέλειος έν θεότητι, et hypostasi Dominum noslrura Jesura Cbristum»
και τέλειος έν άνθρωπότητι, εΓς Κύριος Ίησοΰς; Εί ei exsecrandi Nestorii adversus nos, qui nnam por-
8ε κατά άνθρωπίνην αύτοΰ ταΰτα φύσιν υπέστη, 8 sonam et* unam byposmsim contitemtir iu mio
δήλον δτι έν δύο φύσεσ: θεωρείται ό εΤς τψ προσώπω Christo Deo nostro, criminaliones insipienii>r i n -
%Λ\ τ$ ύποστάσει Κύριος ημών Ίησοΰς Χριστός. torqueri. Nos «tenim, qui secundum byposlasim
Τάς δε κατά του Νεστορίου του επαράτου μέμψ&ς «nionem in Cbri&to conillemtir, et unam ipsius
καθ* ημών των Ιν πρόσωπον καΐ μίαν ύπόστασιν personam et unamTiyposiasim post nnionem lerie-
ίϊδότων έντψ έν\ Χριστψ τφ θεφ ημών, άφρόνως raus, etin utero semper virginis babilalionem ce-
έπιφημίζετε. ΈμεΤς γάρ τήν καθ' ύπόστασιν Ινωσιν lebramus et ipsins Matrem imniacul;»iam Detparam
t

Ιν τψ Χριστψ άμολογοΰντες καΐ Εν αύτοΰ πρόσ-

f proprie prsedicamus, et unum eumdeimque Filium
ωπον κα\ μίαν ύπόστασιν μετά τήν Ινωσιν δοξαζον- Dei ei Filium Virgims astruimus, ex quibus ontni-
« ς , κα\ τήν έν γαστρ\ της άειπαρθένου σκήνωσιν busnihil insipiens ille asseverabat, quomodo eadem
άνυμνοΰντες, καΐ τήν αύτοΰ πανάμωμον Μητέρα atque ille criminalioue notaque a vobis merilo
θεοτόκον κυρίως δοξάζοντες, · κα\ Ινα τον αύτδν condemnabimur, nisi vituperationem, quam ^os
ΤΙον τον θβοΰ κα\ Τίον της Παρθένου όμολογοϋντες, propter i^norationem ei a recto dogmale aberra-
ων απάντων ουδέν 6 μάταιος εκείνος καθωμολίγει, lionem comroeruistis, avertere cotnendentes, pcr
κώς τ^ς αυτής αύτψ μέμψεως κριθείημεν άξιοι παρ 4
irrationabilem calumntam in nos, qui probesenli*
υμών; εί μή τι άρα τον ύμϊν έφαρμύζονταψ^γον διά mus, conferre sludelis? Verumiamen noetra incul-
τήν ϊξ άμαθεΐας τοϋ όρθοϋ δόγματος παρατροπήν pata innoxiaque optnio tum de sacra Triadia theo-
απότρεψα» βουλεμένοι, δίάτήςχαθ' ημών των ορθώς logia, lum dc incarnaiionis ceconomi* Filii l>ci
φρονούντων άλογου διαβολής τοΰτο ποιείν προαι- rectitudiue cx sacrosanclo divinoque symbolo,
ρείσθε. Έ δέ καθ' ημάς άμώμητος καΐ αδιάβλητος quod nos profltemur, incepitque a lercenium decem
W?a, «ερ{ τε της κατά τήν άγίαν Τριάδα θεολο­ el octo sanctis Patribus, in Nicsena synodo congrc-
*
γίας, περί τβ της κατά τήν ίνσαρκον ©ΙκονομΕαν gatis, et a reliquis sanctis sex (Bcumenicie synodis
w Τίοΰ τοΰ Θεοΰ;όρ0οτομίας έχ του παρ* ημών όμο* consUbililur^ nisi id eliam YOS per imponunam
λογούμένου Ιερωτάτου χα\ θείου συμβόλου δείκνυται, ameatiaai baud recle intelligentes, crtrainari non
άρξαμένου μέν άπο των τριακοσίων δέκα κα\ οκτώ Yeremini, late patenterque demoDBiratur. Et ba>e
αγίων τ^ς ένΡΓιχαία συνόδου Πατέρων, και διά των quidera plus satis gini, et praetor m«nsurani, cum
Ιοιπών αγίων τε κα\ οίκουμενικων δξ συνόδων'^ε- et sermonis salietas auribus adversetur.
βιιουμένου, ζπου άρα xaX τοΰτο κακώς ύμεΤς νοοΰντες διασύραι πειράσετ*. Κα\ ταΰτα μέν πέρα τοΰ
μέτρου , έπε\ χα\ κόρος λόγου πολέμιος άκοαΐς.

: \

DE SEQUEPfTI NICET^E ΒΥΖΑΝΤΠίΙ OPERE HON1TUH.

(Ang. UAT, Uiblietheca nova Patrum t.
t I V , p.321.)

Fridericug Sylburgius in prsefaiione libelli sui, quem Saracenka inscripeit, ediditque anno 1595, *ic
scribil: « Romae in Vaticaaa hibliolbeca exslare dicilur Nicelae Byzantiai phtlosopbi contra Mobamedem
liber» Η epistoUe ab Agarenis missa» confuUito, ad Michaelem Tbeupbili Hliutn, imp. CoDslatiUnopoliu.
num. Sed quoniam neque iliius neque bujns exemplaria Grseca nancisci itobis licuil, alia eoruoi edtn<
dorum exspectanda fuit occasio* ι Vides annos 250 et ampUus effluxissc ex quo Sylburgius, facto VaiU
^cani codicis iitdieto, optavil hunc Byzaminum Niceiam edere, quem noe demum posl tanuna temporie
inlercapedinem in sempiternara lucem proiraliimus, Caetcroqui Sylburgii dictum, u i iU in rebus abteolU
bus, non e&t uodique exaclum ; nam uou una, sod dux sum Agarenoruin epistolce^ basquc ad Micbaeteut
0Π NICETJE ΒΓΖΑΝΤΙΝΙ 668
hnp. mi&nas tltulus dicit, non aulem di&erie quod Nioeias ipsarum refulatlonem ad Micbaelem icripse-
rit. Decennio post Syiburgium Ant. Possevinus in Apparalus priircipe editione Venela t . I I , p. 477, Η
I . H l , in catalog. p. i $ , pleniorem et accuraliorem operU Nicetiaiti litulum recitavit, ealenus tafilum
raendo»e, quatenus pro Theophili ulroque in loco acripsit Theophylecti, Reliqaos, qui ex pr&diclis hau-
sere, praetermitio bibliograpbos, excepto taraen Leone Allatio, qui in calce priurie tomi GraciaOrtho*
doxas diserte coutendit Nicetam bunc Byxanlinum eumdem esse, qui 6t Nicetas David, et Papblago, el
Dadybrorum eiiam episcnpus, appellatur. ί Floruit, inquit, Micbaelie, Basilil ei Leonis/ Impp. setate, ut
colligiiur ex prooemio vilae S. Ignaiii patriarcbfie, quam ille neque indocte neque ineleganier con-
cinnavit, et aliis ejusdem scriptis : » quo postremo dicto (desrripti$ «taiem Nicet* designantibus) inlel.
Ilgi ab Allalio puio refutationem praesertim qtiam fecU Niceias noster epistolatum ab Agarenis ad Michae-
lem imp. missarum. Pergit ibi Allatins Nicelse scripta recenaerjb .quorum prope exlrema ponil ha*c
adversus Mohamedem et Agarenos dictata; neque tamen codicem Valicanum, quiea continet, nnmiiiat
attt se novtsse demoostrat. Habuit sane AliaLiusf aliud Riceiae egregium opusculum pro conciiio Cbatce-
donensi ad Armenise principem ; idque in pradicium Grcecim ortk. tomum inseruit, imfubilanler affir-
.mana uiiius ejusdemque Byzanlini Nicet» felum esse; id quod ego verissimum jpdieo, quia prseler
reierem styli sJroilitudinem, clausnla certe praedicU opusculi eariem omnino est, qnae ip duarmtr ad
Michaelem imp. epistolarum refutatioue conspiciliir. Pehqedemnin Niceta ejHeque scriptfg" uberittadix.it
Allafius in inedita adhuc diseertaiione sua de viginti Nicetis, cujns ego parliculatn de nogfcro loquentem
vulgavi in prsef. ad i , IX Scripiorum veterum; neque tamen hanc ipsara dissertationls *particulam dedl
lulegram, quia id lunc pra^er argumenti mei propositum erat. De vetere operis Nicetiani noliiia hacte-
JIUS. Cur attiem Byzantinum hunc NieeUm nonnulli bibliograpbi in i n sieculo eollocenr, equidero ne&cio,
neque ejuerel documenla ulla afferri video; nUiforle tot NiceUrum copla perturbationem, nt lit, in
ipaorum hieloriam invexit. Sed ul jam propius »d rem aocedam, ego quidem quanquam nondum
inspexerara Sylburgii, Possevini cl Atlatii te&limonia, nibilominus in meii aote coraplures annns bibiio-
lhec;fi Vaiicanae cui pi-serara perluatraiionibus, hunc coJtcem observaveram sab numero 681, pulcbrum
tane, antiquum, raembraneura, iiitegerrimum. Aliamen aliis edilionibus occupatus, Nicetam plos nimia
distuli : sed nunc demura de codicis, ut reor, unici incertis fatis cogitan9, qui caso aliqoo perire
aliquando poaset; lum etiam rei eine dubio bonae dulcedine et utilitate iliectiis, exscribeiidum
iflan» propria, Latinum quoque laborenreo ut c#lera omnia faciendum, et lypis mora omni abrqpla ira-
dendura judicavi.
Nunc dc ipso opere breviter pra?randam est. Ludovicus Maraccius, qui pbilatabes cunctoa refutall
Alcorani laude superaTit, querilur in prafatione ad prodromum de illorum exiguo uumero, saltem ve-
teruiD, qui conlra Mohamedem ejusque Ubrum calamum strinxerunt, et pauca certe nomina reciial,
Joan. nempe Dainascennm, Joan. Cantacuzenum, Pe(rum Cluniacensem, el Cbaldscos duos. Atqoi dila-
tare numerum parumper poterat, ciiato Embymio Zygabeuo cum aliie brevibus ejusmodi scriptie, edenie
Sylburgio; Tbeodoro Abucara, edente Gretsero, quanquatn hic prae Zygabeno valde lenuis eal. Sed enim
in Rocnanis Gr. codicibus erant: i . Ejusdem Zygabeoi dialogus adver&ue Mohamedera, qnero nos vnlga-
Mrous. 2. Nicetie Chontatae capttulum in Panoptia, quod nos In Romamim jam Spicilegium intulimus.
&ed quod omnem copiam superal, erant Arabici codices Valicani, quorum catalogum a nobis ex Asse*
inani scltedisedituui qui legerit, numerosam adversus Alcoranum Cbristianorum scriptorum instructam
«ciem conspiciel; videlicet in codicibus Arabich 99, \i% 113, i i ^ H 9 , i 2 7 , 129,435, l i f , U 3
9

190,504, 54S, 550,645, el fortasse aliis; Uiique magniis Maracciu» in prsedlcia praefatione p. 7 globatim
njemorat Arabicos codices diversarum Homana? urbia biblioibeearum, qui ei adjuroento fuerunl, ut in
scholiis ei in polemicis disputationibus postea demonstravit, ubi lautas Arabum de bac conlroversia
tcripiorum opes exposuit; rectius Umen fecisget, t e l ceue bodiernas metbodo accommodatius, si siogu-
lororo quihus nsus esl codicum nominalim calalogutn rel notiliam perscripaisset.
Jam vero fruclus hujua nostrae Nicetae eJiiiunia muliiplex, ut epero, futurus est, 1 , Christianae religio-
Dis nova defenBio, et Mohamedanae superstitionis fraudlsque accusatio atque subversio. 2. Theologiae
apndGr?ecos scbolasiica? seu speculatiyae imagioem geuuiaara bic aspicimus, et qaa methodo, quo acu-
iniiie, quibus diaieclicae et corpmuaium noiionum, sive seosus, viribus» Trinitatis prseseriim perdifDcile
perobscurumque mysteriuni apud eLhnicos Moliamedanosque Chrisiianl approbarent : in qua profecto
dispuUlionis parte Nicetas nosler mirabilis est; Graecique ingenii etdoctae solidseque aubtilitatis insigne
eiemplum suppeditat. 3. In singulorura satanici libri capitum confutationibus, reeitaiur Gnrce Mohame-
riU texlus, vel ipso Niceta interpretc, ex cojusvis Graeei hominis translatioiie^quam nunc neqne in
librii editis, neque in ipsis ut arbilror manuscriplis codicibus videre est, CerteGraecos Alcoranum non
scmel lantunimodo, sed foriassi pluries, ad Iinguam suam iranslulisse, dubitari nequit; cum imniauem
se.ciam in prospectu, imo et in impnrii visceribus recepiam haberent, etcum ejns doctoribus necessario
coutenderent; id quod Graeca monumenta superslilum dispuiaiionum testantirr. Nune kaque fesiivum
es( ridere, quantopore inlerdum Grjrcus Alcorani textusapud Nicetam ab Arabico, quem vulgolegimus,
differat: quam rem, |>artim ex interpretis Graeci imperitia, panim ob polysoma Arabteae Hnguao vaca-
onla, ptrtim deniqae propler ipsiua Alcorani ediCionum varleutem, coniigi&se credeadum t%U Nam
€69 REFUTATIO MOHAMEDIS. 670
septem criticas diversasque Alcorani Arabici editiones notninal Herbeloiitis, Medinenses duas, praler-
eaque Meccanam» Cufensem, Bassorensem, Syrialicam, βίκοινήν sive vulgatam : quarum varietas Cora-
nicis Arabum interpretibus uberrimam disserendi copiam obtulit. Porro quod nulla apud Grsecos Alcorani
translatio superesse nuuc videatur, odio rcisciticet factum credo. Ecce.enim ne Laiini quidem Atcora-
num babueruDt usque ad Peirum Cluniacensem, qui lllum in Hispania per Robertum Relenensem, rudi
licet opere, ex Arabico interpretandum curavit, aique ad divum Claraevallensem Bernardum misit, ct
Theodorus Bibliander ftuno 4550 apud Helvetios prelo commisit.*Aiiie banc taraen ediliooem Alcoranum
ltali Jingiia propria ex Lalino Reoenensia lexlu vutgaveranl anno 4547, ediiore Andrea Arrivabenio,
typographo Venelo: quem nitidu.mj^i&cuoique libram, nec facile obvium, multi quos inter ipse Marac-
f

cius, ignnrant, Longe recenliores sunt Ryerii et Savarii sermone Gallico ediiiones, iiemque duae lingua
Germanica, quas Bern. Rubeus, magister oiim rneus, in Lexicoaucl. Arab. memorat. Sed noslri demum
Maraccii aimo 1698 inierpretaiio optima lucem aspexil, cui pbilarabes cuncti fesces submisernnt. Quan- .
quam vero hac opefis Nicetae editio multas postnlare videbatur tutn crilicas tum Imtoricas adnoialio-
nes, et quandoque eiis.ni grammaticale6 in dissidentibus ab Arabico sensibus ; ego quidem ad alia propc-
raus suspenso propemodum aut certe levi pcde omnia tranailiara; nisi forte per otium po&tea locu* aiiquis
paulo accuraliua eiponendus videbiiur.

Ν Ι Κ Η Τ Α Β Υ Ζ Α Ν Ή Ο Υ Φ Ι Λ Ο Σ Ο Φ Ο Υ
ΑΝΑΤΡΟΠΗ THS

ΠΑΡΑ %ΟΎ ΑΡΑΒΟΣ ΜΩΑΜΕΤ ΠΑΑΣΤΟΓΡΑΦΗΘΕΙΣΗΣ ΒΙΒΛΟΥ

NICETJE ΒΥΖΑΝΤΙΝΙ PHIL0S0PHI

CQNFUTATIO

FALSI LIBRI QUEM SGRIPSIT MOHAMEDES* ARABS.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ, ο Α PROGRAMMA.
α*. Μεγάλων καρτών <>%hp ήμας άξιων ύπαρχάν- 4. Cum lanlus eupraque Dostram aestimationem
των πάντων πΓρβ<τ6εί]ων (4) τψ Οεοφιλβατάτψ p««t- flit meritorum cumulus dileclisslmi Deoimperatorie,
leT, Ιάγας γεραίρειν αυτά, διά το μέγββος, χαΐ μέ- verbis quidera illorum sublimhatem ornare, aut
τρω περιορίζβιν , δια τδ άπβιρον, ούχ οΓοί τβ meniiura aliqua'eorumdem inOiiitetem compreheu-
έσίμεβα τοπαραπαν άλλ* ή τοϋ θαυμαξβίν παρα- dere, proratis non valebimus. Sed enim ille quf
βκιυάζουβα πάσαν διάνοιαν Ικπληξις, καΐ τους Οψη- omnem mentera ad adinirandum rapit stupor, et
λοί*ς τδν v*5v χηρνττ*ιν κοή δίαγγέλλβιν σαφώς έξ* ad praedicandos excelsi aniiiw viros palamqnc
είργουσα, τούτο το Ιργον! [cod. τούτων το Εργον] commendaDdos impellit, ί& me quoque humi re-
ήμίς τ ο ^ χ* μα δήλους «οιιϊν κατηνάγκασίν · ούχ pentem morialem ad boc opuscuJum componendum
Ιπ\ «4ντων & ( τοντο γάρ f|v «αντιλώς καΐ λμήχ*- adegit. Neque lamen de gestis omnibus dicam, hoc
vov), iXX' Ιφ' έν6ς αύτοΰ προτβρήματος · ούδ* δπως enini nullatenus fieri polesl, sed de uno Fpsius prln-
fit* εγκωμίων αύτον καταστέψωμεν * ποΰ γάρ μο( 'cipali facinore; neque laudibus imperalorem coro-
τοοταύτν] χρυσέων έπων περιουσία, ως 1ν χρυαογρα- nabo; namque uiidenani milii aureoram verborum
φήσαιμι (%), τάς δίκην πολυανθοϋς λβιμώνος ί ζ ζ ν - copia, ut splendorem ac suavilatcm virtutnm ejus r

βούαας τών αρετών αύτου λαμπρότητας χα\ τερ- Β q ft prali instar variis floribus luxufiantis sunt
Ua fc

τΛ^τητας ; «ού γάρ θήβω τήν της $&νιΧζίας πάναο^ auro conscribara ? Quid enim de ejus sapientissimn
φον πτ,δαλιουχίαν; που δετ^ντης Έκκληαίας βίρη- rcgnandi arte dicam? quid deEcclcsiae imperturbata
1

ν^ίαντε καΐ ατάραχον διαγωγήν; που δέ τήν τ* ς et pacifica adminisiratioqe? qnid de generali rci-
4

(*) !n codicibm «Cribilur Μωίμβδ, ΜωάμβΟ,'Μω- (2) Respieit morem scribendi anro in pergame-
άμ^τ, Μαχούμ«δ. Primaiu scripturam in Laiinilale nis, regii pryesenin» arguraenli aul divinl, cujus-
inea sequor (in quain intidifc ei secunda, ut ex mudi sptei.dida exeinplaria iu codicum bibliulfit-
Θε6ς, Deus) qitanquaiu NiceUs leiuam leuet.
t cis aupersuiiL
(4) Vocal^|uui fcTauidum-
G71 N I C E T ^ BYZANTIM 672
pnblicse rccta legisiatione? quid de ejiis palienliae Α πολιτείας καθολικήν εύνομίαν ; ποϋ δέ τα της
nc Itciugtiitaiis pclago? quid de beneficeniiae ac I j - άνιξιχςχίας χοΛ προσηνότητος πέλαγος; ποϋ δέ τους
lieralitatis imbribns? quid de orlhodoxo fidei do- τής εύποιίας καΐ ευεργεσίας ίμβρους; ποΰ δέ το
ptuaic? qtiid demum de aposlolioa, ut ito dicam, όρθ&οξον του της πίστεως δήγματος; "που δε τδ
l.vangdii Clirieii praedicalione? Etenim non con* άποστολικδν, ώς είπεΐν, τοΰ Ευαγγελίου του Χρί­
letitu» impcralor tofausta barbarorum corpora in στου κήρυγμα; Ούκ άνεχόμενος γαρ βάρβαρα σώ­
fugam veriere» ufat etiam rebelles Deo aniinas, ceu ματα μόνον τροποϋσθαιπανάθλια, εϊ μή κα\ ψυχάς
gladio anclphi, verilaiis verbo dis&ecet; Arabes θεομάχουςώς διστόμψ τψ της αληθείας λόγω διχά-
quoque ad vcram rcligionem vocat, doctrinae verae σειεν» μετακαλείται χα\ τους Άραβας προς εύσέ-
arg umentie absurdam fallaccmque vulneratis impie- ' βειαν, δια του έξ Αληθείας λόγων έλεγχου τήν παρά-
tatem : confidens scilicet auctori victoriarum Cbri- λογον καΐ ήπατημένην κατατοξευων άσέβειαν. · άτε
t i o Oeo nosiro, quem illi maledictis pulsani, fore δή πεποιθώς £π\ τον νικοποιον Χριστον τονθε&ν ημών
ut posi iltorum bhsphemia^refmationem, deimpiis τον παρ εκείνων βλάσφημου με νον, Βχι τψ έκ των
1

qnoque ipgorum exercilibus, mililaribus suis espe» αληθών ανατροπών ελέγχω, της αυτών βλασφημίας,
diiioaibus Lrinmpfte}. Quamobrem i d , quod impe- κα\ ή κατά των παρανόμων αυτών στρατευμάτων.
raior opere efficiet, ignavi nos tanqnam in palxstra Β διά των άύτοϋ στρατηγημάτων επακολουθήσει νίκη
verbie ludeimis : et quod ille quotidie faclis per- δθεν το Ιργψ περατωθέν τψ θεόφρονι βασιλεΐ, λόγοις
agil, nmla noa sed niagnisonanle oratione pr&di- ήμεΐς ol νωθείς γύμνασαt προήχθημεν * χα\ δπιρ
care propostiimus. Uiinam vero bonorum omnium αύτψ διά πραγμάτων όσημέραικατορθοϋται, κ αϊ γ υ ­
itrcarius el daior Duminus, Chrisli amanti impera- μνοί; λόγοις ήμεΤς μεγαλοφώνως σαλπίζειν προεθυ-
lori salutem anima? corporisque largiatur, ut dhi μήθημεν * άλλ* 6 παντός άγαθοΰ ταμίας χα\ π ά ρ -
vival ct de bosiibus viciorias referai, nostramque οχος Κύριος τ ψ μεν φιλοχρίστω βασιλεΐ τά σωτήρια
simul linguam roburel, ul prout pia ClirisLianorum Ψ Χδ υ τ ε
*&t σώματι δαψιλεύσοιτο, έκτάσει ζωής
fi.le dignum est laquatur; et barbaricam impieta- χρόνων, καΐνίκαις ταϊς κατ* έχθρων έπιστέφων, καΐ
tcm refellai, Qnod precibua gloriosissimae Oeipara» την ημών γλώσσαν νευρωσειεν, %%ς μεν των Χρι­
ct oiMiiium sancloriim ftat! Ameit. στιανών ευσεβούς πίστεως είπεΐν τι έπάξιον, τήν δε
βάρβαρον άπελέγξαι δυσσέβειαν • πρε^βείαι; της ύπερενδόξου Θεοτόκου κα\ πάντων των αγίων γέ­
Τ
νοιτο. Αμήν.
Finh procentii. C ΤέΑος tov προοιμίου.

% IL£C SUNT IN PRiESENTI OPERE. ψ. ΤΑΔΕ ΕΝΕΓΠΝ ΕΝ TfliE Tl? ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤί.

Cap. 1. Exposilio et demonUratio in nrimis noslrm
verx et ortliodoxx Clirisitaitorum fldei; et iuse-
ctalio omuitini blaspltemiarum, qusr MohanieHi»
Arabis libro Cunlinentur; confutaiioquc simul
pravoruin ejus dogtnaluiu in primo capiluio.
I I , Confuutiones falsorum ejus dogmaium eex-
' decim.
X V I I I . Exposilio ei prortigalio Impie ab eo diclorum
specialUcr in subsequenlibus ftpar&iin cuuciis
ttnpuris capilulis.
XIX. Adversus eumdcm, de vocabuli Verbum no-
tione.
XX. Advcrsus eumdem dicenlem , D^um e$se pec-
cali causam.
X X I . Advcrsus eumdem dicentem, Iromines in con-
jugio vicluros post restjrrecltonem.
X X I I . Adversus eumdera diceDtem angelos esse fe-
minas.
XXIII. Adversus eumdem de angelorum inlerces-
sione.
XXIV. Advereue eum dicenlcm Deum sphxricum
f
esse.
XXV. Demonstratio, quod alienus a Dei foedcre sit
populus Ismaelilicus.
XXVI. Advemis Agarenos de circumcisione.
XXVII. De eodem argumento.
XXVIII. De Deo Hohamealis.
XXIX· Quod, eiiamsi hi erronel puienl ee progeiri-
i*»ris Abraliami onicum Dcuin colerc, non lauien
oporieal Agareuoa a nobis dici Dci culiorc».
XXX. Advertua Agarcuos de jaclaiiua ipsotum.
Κεφ. Α'ΛΕκθεσις μετά αποδείξεως προηγουμένως της
άληθοΰς κα^ ορθοδόξου ημών τών^Χριστιανών π ί ­
στεως ' κα\ καταδρομή παβών των έμφερομένων
δυσφημιών τ?| τοϋ 'Α^αβος Μωάμετ βίβλω * κα\
ϊλεγχος κατά'ταυτδ των εν τψ πρώτψ λόγψ κα­
κώς δοκοΰντων αύτψ.
ΙΤ. Ελεγκτικοί τών ψευδωνύμων αύτοΰ λόγων δέκα Ιξ·
ΙΗ'. Έκθεσις κα\ θρίαμβος τών χατ' είδος αύτψ
σποράδην έν τοΤς έξης απασιν ασεβώς κινηθέντων
μιαροΣς λόγοις.
Ιθ*. Πρδ; τον αύτον ύπερ της του Λόγου ύπολή-
ψεως.
Κ'. Πρδς τον αύτον λέγοντα της αμαρτίας αίτιον εΤ-
vat τον βεόν.
ΚΑ'. Προς τδν αύτον λέγοντα κατά συζυγίαν βιουν-
τας ανθρώπους μετά τήν άνάστασιν.
ΚΒ*. Πρ6ς τ6ν αύτον λέγοντα !*ηλε{ας είναι αγγέ­
λους.
Κ Γ . Πρδς τον αύτον περ\ της τών αγγέλων πρε·
σβείας.
ΚΑ'. Προς τον αύτδν λέγοντα · Ό θεος όλόσφαιρός
έστιν.
ΚΕ*. 'Απόδειξις δτι ξένος της του θεοΰ διαθήκης ό
Ίσμαηλίτης λαός.
Κ(Γ· Βρ6ς 'Αγαρηνου« υπέρ της περιτομής.
ΚΖ'. Εϊς το αυτό.
Κ Η*. Περ\ του θεοΰ τοϋ Μωάμετ.
Κ θ \ "Οτι ού δει, καν βοκΐ| τόϊς πεπλανημένες, τήν
τοϋ προπάτορος Αβραάμ μοναρχίαν ποεσ^εΰε>ν,
λέγειν ημάς θεοσεβεΐ; Άγαρηνους.
Α'. Προς *Αγαρηνους π$ρ\της αυτών αλαζονείας.
673 REFUTATIO MOHAMEDIS, 674
ΚΕΦΑΛΛΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ. Α CAPUT PMMUU.
"Ε'χΟεσις κάτασχενασζίχη μετά αποδείξεως του Expo$itio, cum argumcitiis et demonstratione, Chri-
Χριστιανικού δόγματος, έκ κοινών εννοιών^ stiani dogmatu, ex commuuibui nolfonibus, Η
χαϊ δίαΛεκζικης μεθόδου, καϊ φυσικών έΛίχη- dtatettka meihodo, vecnon naturadbus argumett-
ρη^ιάτων, καϊ συΛΛογιστικης ποΛντεγνΙας tU, varioque tyUoghlico artificio, deducta. C<m-
προαγόμενη * καϊ άντ/^ησις καϊ ανασκευή καϊ futaiio $imui ei evenio atque coargutio iiisutii$-
ίΛεγγ^ος της άΛογωτάζης κα\ μνσαρωτάζης βΙ· simi ac ne(andiuimi ab Arabe Mohamede conficti
6Λον της παρά του Άραΰος Μνάμετ πΛαστο- libri, tite pseudonymm Agarenorum fidei*
γραρηθείσης, ήτα της τών *Αγ<*ρηνώτ ψευδω­
νύμου Λΐ'στεως.
γ\ Πολλών ήδη τών είς δόςαν θεοϋ συντρδχόντων 3. fnler tot bona virlulis opcra, ad Deigloriam
αρετές κατορθωμάτων παρά του φιλαγάθου και Χ ρ ι - redundauiia, quse ab opiimo et Chrislianissimo i m -
στιανικωτάτου ημών βασιλέως όσημίραι διαπρατ- pcralorc nostiO quolidie fiunt, praecipue circa vc-
τομένων, μάλιστα δέ περ\ την ευσεβή ε!ς θεδν λα- rutu Dei culium, lisec quuque serenissiina? ejus
τρείαν. Εν κα\ τοΰτο σπουδής εΐόος τψ γαληνοτάτω majestaii peculiaris cura i n e s l , ut coarguaiur
κρατεί καθέστηκεν, τό άπελεγχθήναι τήν ήπατημέ. Β meudaxque ct poriculosa demonstreiur erronca
νην κα\ άλογωτάτην δύξαν την πλαστογραψηΟεϊοαν itla ei absurdUsima ductrina, quae fallaci libro
έν τή επονομαζόμενη τοϋ "Αραβος Μωάμετ βίβλω · Mohamedis Aral^is noraen gerenle coiitinetur.
δθεν τήνήμετέραν άναξώτητα, οία 6ή έλλόγιμον πο­ Quaniobrein noslram indignitatem, ceu clari a l i -
σώς ουσαν, κα\ εϋνοΐκώς πρός τήν αυτού Οεοσυγ- quaiilulum uominie, ct qui cjus a Dco etecla* ma-
κρότητον βαιιλείαν προσκειμίνην, προετρέψατο χαΟ' jesiali devoti suinus, horlalus esl, ui pro vhibus
διον οίοι τέ έσμεν, στηλιτεΰσαι χα\ δεΣξαι μακράν diffamaremus, aique a veriiale abborrenlem do-
*ής αληθείας ύπάρχουσαν, ού μόνον έν ταϊς περ\ το ctrinam hanc demonslraremus, non solum in ma-
β^ϊον σαφέσιν ύπολήψεσιν, αλλά καϊ έν άύταΣς παρά nifestis circa Deum conccptibus, verum eiiam iu
τοΰ κοινού της άνθρωττότητος γένους £αδ!ως γινω- communibus e i univfrso bominum generi facile
σκομέναις " τάς τοίνυν Οεοδεκτους καϊ σωσικόσμους obviis notiouibus. Igitur imploralis cjusdem C h r i -
εϋχάς τοϋ αΰτοΰ φιλοχρίστου δεσποτου ημών κα\ με­ stopliili domini nosiri, inagni imperaLoris, Dco ac-
γάλου βασιλέως έπιχαλεσάμενοι, συν τη δυνάμει του ceplis mundoquc salutaribug precibus, r u m Spiri-
αγίου Πνεύματος , καϊ τψ Οώρακι της πίστεως φρα- lus sancii virlute, fidci korica tecti, spei scuto
ξάμενοι, κ*1 του θυρεού της ελπίδος δραξάμενοι, sunipto, galeaque salulis m u n i l i , mandalum ejus
καϊ τήν περικεφαλαίαν του σωτηρίου περιβαλόμενοι, exaequi aggredimur. Et quia duplex est a n t i n h e -
*ήν αύτοϋ προτροπήν έκτελέσαι πραήχθημεν. Επειδή \k£ orationis pars, una qu% proprium assumptum
δε διττός έστιν 6 της αντιρρήσεως λόγος, τοϋ μεν το comprobat, allera quse conirarium r e f u t a l ; nt>»
οίχείον κατασκευάζοντος, του δε τ6 άντίπαλον άνα- quidem piam nosiram Clirislianorum fldem nalura-
τρέποντος, πρότερον τήν ευσεβή ημών τών Χριστια­ ralibus ratiociiiiis qua majore ileri poierjt evidenlia
νών πίστιν Ικ φυσικών λογισμών, ώς έφικτδν, μετ* ostendemus; deinde argumenta quae i m p i x d u -
αποδείξεως εκθεμένοι» τδ τηνικαυτα τά δοκουντα c t r i u x favere videnlur, coarguere conabiinur;
συνηγορείν τφ δυσσεβεΤ αύτοϋ βόγματι άπελέγξαι modo nauiraiiter ex communibus de Deo notioiti-
πειρασόμεΟα * τ}) μεν, φυσικώς έκ τών περί θεοΰ bus, modo Scripiurae tesLimoniis, quam ipse hujus
κοινών εννοιών · xfj δέ, χα\ Γραφικώς εξ ών κα\ falsi libri auctor videLur admiliere. Hinc aulem
αύτ6ς 0 της τοιαύτης βίβλου πλαστογράφος οοχεΓ miliura capiam.
καταδέχεσθαι * άρξομαι δε εντεύθεν.
flT. Ό πάνσοφος καϊ φιλάγαΟος άπειροδΰναμός τ» A. Sapientisstmus et jbonitalis amator omni- (

ΥΛ\ πανάγιος Θεος, τήν τοϋ κόσμου συστασίν τε καϊ potens et sanciissimus Deus, qui rnundi liujus
ούσίωσιν έξ ουκ δντων. παράγων, ήτοι έν δυνάμει [ ) constitutioncm ei exsisienliam ex ιιοιι exsiaiHibu*
δυνατός ών ταύτην έδημιούργησέν τε καϊ παρήγα- pvodiuit, vel poientia praediius hanc cffecil crea-
γεν, ή ουκ έν δυνάμει δυνατός ών .· εΐ μέν ούκ έν lionem et productionem vel ea polentia carebat.
f

δυνάμει, ψευδείς αI κατειΟισμεναι περ\ θεοϋ τοις άν- Aiqui si potenlia c a r u i t , falsae sunt consuetae i l l x
θρώποις ακριβείς κα\ κοινα\ ίννοιαι, λεγόμεναί τε bominibus de Deo accuratae et oomniunes noiioncs,
κα\ κρατούμενα: * καϊ πώς άν 6 αΰτδς τά τήδε συν- quaedici solent cl vulgo dominanlur. Nam quoinoilo
έδησέν τε καϊ συνήρμοσεν, και είς. ούσίιοσιν παρ- Ϊ8 mundana lisec compegissct et conformasset, cl
έστησεν; ή πώς ό αύτδς παρακτικό; τε κα\ δημιουρ­ ad exsislcniiam pcrduxissei? Yel quomodo idem
γός άν ε?η, καϊ τό τής δημιουργίας δνομα, ήτοι της operaior esset alque creator, eique crealionis el
τοιόίσδε ενεργείας, άραρότως έπ' αυτόν έπιτεθειη, quidem laniai operalionis denominaiio congruenicr
έπ' άν αυτός έν αδυναμία καϊ άσΟενεία φύσεως περι- ailribuerciur, si impotcnlia naiuraeque iufirniilaie
γράφηται, καϊ ώς αδύνατος θεός λογίζηταί ^τε κα\ Iimilarctur, Densque impolens rcpularetur et crc-
πιστεύηται; Τό γάρ θεός Ονομα» ούκ άλλου τινός, dcremr?, Nam Uei nomcn haud alius r e i , ut cgo
ώς ίγωγε οΐμαι, άλλ* ή της δ^μιου$γι#ής ενεργείας arbilror, nisi creairicis efficaciae sig»1ficativam cst
σημαντ'.κόν τε κα\ παραστατικόν άν εΓη · ε£περ τό etdemonslralivum, quonlam ipsa certe doiias, bac
075 NICETVE ΒΥΖΑΝΤΙΝ1 876
ralione considcrata, innominabiKs est, inenarrabi- Α θείον κατά τδν τουτί έστι λόγον, ακατονόμαστα» τη
1ΐ9, atque iiiexplicabllie. Etiarasi enim muilis pecu* xa\ άνέκφραστον χα\ άνερμήνευτον καθίσταται * xxv
liariter in divina natura Dei itomen lanquam pro- τοίς πολλοίς Ιδιαζόντως έπ\ της θείας φύσεω; τουτ\
prium videtur, iiaud aple iia accipHur : namque ex το θίόςδνομα, ώτπερ|τικύριον *ημαντικδν, ού προσ­
hoc nomine prorsus ct poleuliae idea necessario in φυώς ϊξείληπταϊ, έξ οί ονόματος πάντω; κα\ δύνα-
nobis couftcilur : siquidem omnfs operalio liaud σΟαι ήμϊν έξ ανάγκης συναναφύεται· εϋπερ π3σα εν­
absque polemia est, ut facta testantur. Si ergo έργεια μετά δυνάμεως (3) * και μαρτυρεί τα α ρ ά ­
Deus ut gupponilur, absqtie poienlia mundum
t γματα* βί οίν ό,θεδς, ώς Οπετέθη, ούχ 4ν δυνάμει
produxtl, exploraliim est eum poienlia carere., Qui τδν κδσμον παρήγαγεν/ φανερόν δτι έστέρηται τοΰ
auiem poieritia carei, idcm a creando proliibelur : δύνασβαι · δ δέ έστέρηται του δύνασβαι, έατέρηται
qui ?ero a producendo et crcando prohibeiur, htem κα\ τοΰ πα ρ άγει ν · 9 61 έατέρηται χα\ του παράγ&ιν
etiam quominus Deus sil dlcaiurque proliibutur. χα\ δημιουργεΓν, έστέρηται τοΰ είναι βίος τβ καΐ
Concluditur ergo u l Deu& rniuime Deussit;quod λέγεσθαι * συνάγεται άρα Sti δ θεος ού θεά% * δπερ
est irreligiosuin. άσεβες.
5. Et aiiter: Si agere, non sme potentia est; id β **· Κ** άλλως- ΕΙ το ποιείν, μετά δυνάμεως, το
iod potenlia carel, agendi qnoque vi naturaK ca-
quod μή έν δυνάμει, ουδέ πέφυκε ποιεϊν · δ δε ού ποιεί.
r e t ; quod autem namralUer non polesl ngere, ne «έφυκεν, ουδέ παράγει· δ δέ οδ παράγων πέ-
producil quidern ; quod aulcm τΐ propria ex nihilo φυκινέκ μή δντω·/, ούδέθεός· δβεδςάρα ου θεός*
ιιοη producit» ne Deus quidem esi : irgo Deus non · 6περ έστ\ πάσης βλασφημίας άνάμεστον, ΕΙ ο5ν τδ
est Dcus; quod omni bhspbcmfo plenum esi. Si μή t) δυνάμει τόν βεδν ιραράγειν 6 λ4γος Εδειξεν
ilaque Deiim absque polenlia creasse, sermo noster αδύνατον τε χα\ βλάσφημο ν, λείπετα; το 4ν δυνάμει
inipossibile blaspbeinumque denionslravit; euper- δυνατά; Γον άλήθίς τε χα\ βΙίαιον · κα\ μάρτυς ή
cst ut verum Qrmumque sii, eum propria poienlia ενάργεια [Ua cod.\. Έπί\ ου ν εν δυνάμει δ θεός τον
posse, cujue rei testis esl evidcntia. Quoniam iia- χ^σμον παρήγαγεν', χαΐ τ^ σοφίφ αύτον τδ π3ν δια-
que cnm potentia Deus raundum produxit, suaque κυβερν^, ύ>ς χα\ αύτο\ πάντω; ol ϊχ της "Αγαρ φή-
sapieniia oinnia gubernat, ul ipsi eliaro Agareni σαιεν φανερόν δτι ϊυνατδς έστιν · & δυνατό;
piorsus concedent, exploralum csl, euru esse po- δύναμιν Ιχει χαθ ήν Ιστι δυνατός, χαΐ δι* ^ς noicf
1

tenlcm. Omnts vero poicns potentiam liabel qua ώς δυνατδς, κα\ έπ' αύτον το δύνασθαι λέγεται *
polens est, et qaa tanrjuam poiens agit, el cujus συνάγεται άρα οτι 6 εν δυνάμει θεδς τδν κ^σμσν
causa is polens dicilur. Conficilur ergo, ut quia Q πράξας, δύναμιν Ιχει καθ ήνέστι δυνατός, και δι*
1

Deus cum potentia mundum produxit, uxit, pittcntiam ήςποιεΤ, κα\ τδ δύνασ6αι έπ αύτον λέγεται * tl δε
1

liabeat, qua potens est, ei qua agii, et cujus causa τοΰτο, κα\ έτερα πως αν εΓη ή έχομένη δύναμις
polens e&se videiur. Quod si ila est ulique polen- του Ιχοντος * ούδ^ν γαρ των β^/των αύτδ έαυτοΰ κατά
r

tia quae liabeiur, diversa ab habeute erit. Nulla ταυτον, Εχειν τε χ%\ ίχεσθαι δοκεΓ * ώσΐΐερ ούδε το
ciiim res el habere simul el baberi secundum idem αύτδ όρων τε κα\ δρώμενων, τυπτον τ» καΐ τυπτα*-
dicitur ; sicuti non est idem.qui videt, et res visa; μενον, γινωσχδν τε καΐ γινωσκδμενον, γράφον τε κα\
neque qui j>ulsat, el qui pulsatur; necqui CQgno- γρβφδμινον · Φστε δ^λον δτιτ^,Λπον τινί, ούχ αύτος
scii idem est ac cogniltis, nec qui sti Ibil idcnt eat, τεδ θ§δς δύναμις λέγεται, χαθ'^,ν έστι δΟνατδς, ώς
ijuod (cribiiur. Qnare paict, baud ipsum Dcum ίχων δύναμιν, χα\ δι' ής ποιεΤ δ ποιητής τ< κα\
quodanimodo dici poiemiam, qua poleng eat, qna- δημιουργός * εί fik toiito αληθές, ώαπερ ο3ν χα\
(epus potculiam babet, et quatenus per illati* agii άληθις, άρα γ* κατά μίαν μόνην χα\ άπλην δύναμιν,
Ut acior atque creaior. Quod si hoc verum est, uii πάντα, τον κόσμον 6 θεδς ούσίωσέν τε κα\ δεδημιοΰρ-
yeapse verum efil, ergo per unam solam sunpli-^ γηκεν ' χα\ ταύτην πεπερασμένην, ή άπειρον· ή
cetnquc polenliam, universum niundum Deus ex- κατά πλείονας, καΐ ταύτας π*περασμένας ή άπ«ί-
sislenlia donavil creavilque. Porro taec poienlia £) ρους. ΕΙμ^ν ούν κατά μίαν μίνην κα\ πεπερασμένην,
yel lirailata esl, vel infiniu ; vel eliam plures sunt, σχοπεΤν Ιστι τδ άτοπον · δ βεδς πεπερασμένη
baeque limitatap. aut iniiiutae, Si ergo egii per unam, δυνάμει, τά τ^δε παρήγαγέν τε κα\ περισώζει * πϊν
solam ac limiuiam, evidens esl absurdiias, qnod δε τδ πεπερασμένη δυνάμει παράγον, συνορίζεαθαι
limiiaia potentia Ueus res mundanas produxerit ci ανάγκη καΐ συμμετρείσΟαι, τφ τε ποσφ χαΐ πο(φ
conaervet. Atqui omne quod cum limiiaia poteniia των γινομένου ' εί δε τοΰχο, χαΐ σννεχλείψει * τφ
producit, lermino mensuraque contineri nccesse γάρ πεπερασμένφ, έν άπείρψ χρδνψ διαρχεΤν ού
est, tara quafuiiale scilicet faclas rei quam qualU πρόσεστιν.
Ule. Quodsi itase habet, deiiciel etiara aliquando. Nam quod liniiialum csl, id inilnilo tempore per->
durare nequiu
6. Et aliler: Si ergo Deus liiuitata unaque po- ς'. ΚοΛ άλλως * ΕΙ ουν ό θεδς πεπερασμένη κα\
lcfllia creatomnia quae facu sunt, patet eum ipsum μι$ δυνάμει δημιουργεί πάντα τά γενητά, δήλον δτι
(5) Reapse in Eiyraologico magno, Θΐδς παρά τδ χα*·. Θεός. Deut α v$rbo θώ, quod esl contttuo et fa~
ί?ώ, τδ κατασκευάζω κα\ ποιώ * ό πάντων ποιητή:, cio. Rerum omnium faclor, t>i omnii contlrvclionit
Χ9.\ της των πάντων κατασκευής αΓτιο;, γίνεται Οδς auctor> fit θδς et βεδς.
677 REFUTATIO HOHAMEDIS. m

x « l πεπερασμένη δυνάμει έν τψ είναι χ α ρ α κ τ ή ρ α - Α nonnisi ex limiiata polcntia exsi&tenliam propriam

το» · et Bl τοΰτο, καΐ οδχ άΐδιος · συνάγεται Αρα ό haliere videri. Quod ei ita cst, ιιοη cst lempilernug.
θεδς ούχ άΐδιος, δπερ εστίν Ατοπον Ε( δ αυ κατά
1
Colligiiur ergo Deum ηυη essc sempiiemum; quod
πλείονας πεπερασμένας δυνάμει; 6 θεδς παράγεc est absurdum. Sin vero Dcus per pluree limitatns
πάντα τά γενητά, κατ* ουδέν έστι τδ θεΓον άπειρο- polentias crealuram omncm producit, nulla in Deo
δύναμον · κα\ εϊς ταυτδν συνδραμεϊται τή πρότερα infliiiia poienlia est, eodemque ut antea argumcn-
υποθέσει, δι' έκατέρας υποθέσεως * κα\ συνάγεται τδ tum recidil in utraque hypothesi; conficilurque
κατά μηδέν είναι τδ θείον άπειροδύναμον. Έ π ε ι ut Deus nulla in re sit omnipotcns. Quia ergo actciw
ουν δ αίών οιονεί δύναμίς έστιν Απειρα, ή οιονεί uilas esi quoedam veluti inftnita poieniia, vel i o i i -
διάστημα άπειρον, καθά τοίς έπιστήμοσιν xa\ τ?| nilum quoddara spalium, ul sapienlibus et ipsl ve-
άληθεία δοχεΤ, φανερδν δτι τδ αίώνιον, κα\ άπειρο- riiati plaret, consUt id quod aelcrnum est, idem
δύναμον · * ίστιν ουν συλλογίσασθαι ούτως · Ε Ι τδ esse etiam omnipctens. Sic Haque argumentari
α ίων ιο ν άπειροδύναμον, οπερ ουν ουκ ϊχει δύναμιν Jicet: Si quod scternuoi esl, idem omnipotens, se-
Απειρον, τοΰ-co ουδέ αίώνιδν έστιν * εΐ οδν κατ* ούδε- quiiur u i quod non habel potenliara inQtiitam, idcm
.μ(αν των έκατέρων υποθέσεων, δ 6sbj Απειρον έχει ne rclernum quidcm sit. Si ergo in ncuira bypo-
δύναμιν, κατ* ουδέν έστιν αιώνιος· εΐ δε μ ή έστιν ihesi Deus infini&m babct polenliam, nullo modo
α{ών.ος, ύπδ χρόνον εστίν έξ ανάγκης· των γάρ est aeiernus. Quod si non esi seiernus, necetsario
6ντων τά μέν έστιν αΙώνια τά δε υπδ χρδνον καΐ
t lempori obnuxius est. Nam ferum exsislemium
πως ύπδ χρόνον δ τών χρδνων δημιουργός; εΐ δε aliae slerna: sunt, alix lempore circumscriptae.
τοΰτο, χα\ αρχήν Ιχει κα\ τέλος · και άλλο τι αύτψ Quomodo aulcra lemporc sit circumsciipius is ηυ'ι
Ισται τοΰ βΐναι κα\ τ ή ; υπάρξεως αΓτιον" καΐ περ\ lemporum esl crcalor? Quod &i ila s i i , et iniliuiu
εκείνου τά αυτά άπορήσομεν και τοΰτο έπ* Απειρον, liabel et llneni; el altud aliquid ei erit exsistenliae
δπερ εστίν άτοπον. Αείπεται Αρα τών λοιπών δύοτήν subsi&ieniiseque causativuin : el rursus de hoc ipso
έτέραν αληθή είναι, της φασκούσης μίαν κα\ Απει­ eoricm modo ambigenius; ct boc in i n l i i i i i u m ;
ρον, κα\ της πολλάς τε και απείρους· άλλ' δτι μέν quod est absurdum. Heliquum esl igiiur, u l alter-
πλείονας δυνάμεις χα\ απείρους, δι* Ας δημιουργεί uira ex duabus era sentenlia s i l ; id esl, t e l illa
v

τδν κάσμον δ θεδς, λέγειν έπ\ θιοΰ άνοίκεών έστιν quae unam dicit immensamque poieniiam; vel altera
διά τήν παντελή του θεοϋ άπλδτητα, φανερό ν δτι quae plurcs ct immensas. Sed enim qitia plures
μίαν κα\ Απειρον κα\ κατά πάντα άπειροδύναμον, potemias c l immensas 'dicere, quibus muaduiu
δπζρ xal μαΐλον αληθές έστι, κα\ τα?ς κοιναΓς έπ\ c condiderit, Deo Irnproprium esi, proplcr om-
θεοΰ έννοίαις άρμδττον. Έ π ε Ι ούνό λίγο; έκ κοινών nimodam deitaiis siniplicitalem ; profecto patct
εννοιών χα - ήμΐν κατειθισμένων κα\ δι* επιστη­
ν unam immensanique esse poientiam, eiquaquever-
μονικών επιχειρήσεων δδειξεν ίίτι κατά μίαν ·όνην sus omnipotcnlcm; quoa 61 verius esl, et commu-
κα\ άπλήν κα\ κατά πάντα άπειροδυναμον δύναμιν, nibus de Deo notionibus congruum. Quoniam i l a -
δ θεδς τδ δυνατός είναι έχε·., κα\ δι' αυτής ποιεί δ que serrao noster ex comtnunibus nobisque con-
ποιεί, κα\ τδν κίσμον ούσίωσέν τε κα\ παρήγαγεν, 6uetis noiionibus scieniiaeque argumeulis oeienditt
χαΐ έπ' αύτδν τδ δννασθαι λέγεται * αυτη ουν ή δύνα- unam, solam, simplicemque, el quaqtieversus omni-
μι^, ή ποτέ έστιν έν τψ θεψ ή άεί · άλλ* εΐ μεν ποτέ,
# poientem esse facultatem illana, qaa Dcus potens
Ισται δ θεδς ποτέ αδύναμος κα\ ανίσχυρος τοΰ δη- esl, ct qua id agil quod agil, mimdoque sub^ision-
μιουργείν τε και παράγειν · κα\ γάρ έφ ών ή δύνα-
1 liam c o n l u l i l ; baec/inquam, poleulia, vel altqaaudo
μις ποτέ ού πρόσεστιν, τούτων χα\ τδ ποτέ ποιεϊν in Deo est, xel semper. Sed si aliquatido Utrtam,
διακεκώλυται · εΐ δέ τοΰτο, κα\ ού σύνδρομον τδ Deus erit aliquatidu impoieas et iovalidus ad ereaiw
δύνασθαι θέλεςν, κα\ πως διοίσει της γενητης φύσεως, dum ac producenduro. Nam quibus io rebus ieier->
έπ'Αν τδ δύνασθαι αύτψ ουκ άι\ πρδσεστιν; άλλά dura ei potentia deesl, eas quominu» faciat i n i e r -
κα\ μάτην ή κοινή ίννοιαέπερβιδομένη τούτο κατέχει, D dum probibebilor. Quod »i i U esl, ueque semper
u

τδ πάντα τδν θ&δν δύνασθαι, κα\ δτε θέλει χα\ δτε
βούλεται.
Ijau<l seraper adesi? Temere igilur communis nolio
quoiiescuuque ita vult ac deceruil.
ζ'. Ka\ Αλλως · Et οδν δ θεδς, ώς Ιφαμεν, ποτ&
ίχει τήν αύτοΰ δύναμιν, δήλον δτι έπίκτητον αδτήν
εϊσδέχεται, είπερ ό θεδς άεί έστιν · ποΝ δέ τδ έπικτή-
τως δεχδμενόν τι, δστερον τοΰ εΐναι αύτδ δέχεται,
κα\ κατά προκοπήν κα\ ώς ελλιπές τοΰτο δέχεται ·
συνάγεται Αρα δτι δ θεδς £στχι ποτέ Ατελής κα\ κατά
προκοπήν τελειούμενο;· δπερ έστι και λέγειν χα\
έννοείν έπ\θεου βλάσψημον. Και Αλλως* ΕΙ ή δύνα-
μις τοΰ θεοΰ αυτψ ποτε πρδσεστιν, Οστερον αυτήν
είληφεν el δέ τοΰτο, ήτοι παρ' έαυτοΰ ταύτην
comitalur volunuiem poienlia, quomodo Deus a
creaia naiura dilleret, quandaquidem ei polentia
hoc mordicus tenet, videlicet Deum omnia potsc
7. E l aliter : Si ergo Deus, ut diximue, aliquando
tanium poieniiain suam habet, apparet banc acqui-
Biiam recipere; quaadoquidetn Deus semper esi.
Jam omnis qui acquisitum aliquiU recipit, nonnisi
postquam ipse est, i l l u d r e c i p U ; et quidem incre-
menti i n s i a r , quod antea deslderalxt. CoWigiiur
ilaque Deum esee aliquando imperfeclum, ct i n -
cremenlis perfici; qnod de Deo dicere et cogilare
blaspbemum esl. liem aliler : Si Dei polentia \ρύ
aliquando lantummodo inesl, banc nomii&t deiitdo
7<j
6 N I C E T & ΒΥΖΑΝΤΙΝΙ 680
accrpil. Quod si iiacst, vcl a se ipso eam accepU Α ε β η φ * ν , ή π α ρ ν έτερου· άλλ* εΐ μεν παρ* έαυτοΰ,
vel ab alio. Jam si a se ipso accepit, vel lanquam ήτοι ώς Εχων δύναμιν ταύτην είληφεν , ή ώς. μή
jam babens eam accepit, vel secus. Scd siquidem έ χ ω ν αλλ* εΐ μεν ώ ς μή ε^ων , ουδέποτε τ α ύ ·
tanquam non babens, nunquam banc accipiet. Nam την λήψεται* κα\ γ ά ρ τδ 'άδυνάτως Εχον πρδς τδ
qui esl ineplus ad faciendum atiquid, hoc ipsura ποιειν τ ι , αδύνατον έστι τούτο ποιεϊν · εΐ δε ώς Ιχων,
scilicet facere non poteet. Quod si tanquam liabens πρώτον μεν τί τδ κωλύον έξίτε ^v etfitoc, μή καΐ τδ
accepifl, primo quidem quid obslal, ut quoniam δύνασθαι Εχειν; Επειτα κα*ι εύρεθήσεται της δυνά­
sempiternus erai, potentia quoque praedilus essel? μεως δύναμις, κα\ πολλα\ δυνάμεις έπ\ θεου, δπερ
1
Deinde innc exsisterel poleniia poieniiae, mullaeque κα\ τούτο σαφώς έλήλεγκταΐ' ούκ άρα π α ρ εαυτοί
in Deo poienliae fiereni; quod acque manifeste. ne- ταύτην εΓληφεν, λείπεται παρ* έτερου· άλλ' εΐ μέν
gandum est." Jam si 3 se ipso banc poienliam non παρ* έτερου, ήτοι άπδ Γσου ή άπ* δλάττονος, ή απέ
accepit, superesl ul ab alio- Sed si ab alio, uiique κρείττονος· αλλ* δτι μεν ούκ άπ'ούδενδς τοΰτο ένδί-
vel ab aequaJi vcl a minore vel a meliore. Quod χεται, έντεΰθεν δ η λ ο ν τδ μεν γάρ τελειούμενον,
quitlom a neniine acceperit, indeconstat, quiaquod άπδ κρείττονος τελειοΰται * τδ δε Ελαττον, χεΤρον
periicitur, a meliore periicilur : quod autem minus έστι · και τδ Γσον δμοιον · κρείττων δέ πάλιν θεοΰ
esl, deterius e s l ; ei aequale, simililer. Alqui nerao Β ούκ Ε σ τ ι ν εΐ γάρ τοΰτο δοίη τ ι ς , ϊσται του θεοΰ
Deo melior est; nam si boc qtiisquam lieri posse θεδς, κα\ πάλιν άλλος θεδς, ν.οΧ τοΰτ' είς άπειρον*
concedat, eril Dei Deus, iiemq.ue'alius Deus; jdque ουκ άρα δ θεδς π α ρ \ έτερου τήν αύτοΰ δύναμιν
in inGnitum procedet. Igiiur nequaquani Deus ab εϊληφεν.
alio pofenliam suam reccpil.
8. Quoniam itaque Deus neque a se ipso, mul- η ' . Έ π ε \ ο3νδ'θεδς'ουτε παρ* έαυτοΰ, οΟτε πολλψ
toque minus ab alio poleniiam suam recipil, patet μάλλον π α ρ ' έτέρουιτήν αύτοΰ δύναμιν είσδέχεται,
ipsum babere illani congeniiam. Esi auieoi ipse δηλον δτ&. σύμφυτον αυτήν Εχ^ΐ' Εβτι δέ αύτδς αεί,
sempcr ; ergo et ipsius sapienlia, qua poiens esl, κα\ ή α6τοΰ δύναμις, καθ* ήν έστ: δυνατδς, γ.α\
el qua operatnr, semper est. Quod si aeierna, e&t ή ς ποιεί, ά ε ί έ σ τ ι ν εΕ Ouv άεί έστι, κά\ αΙώνι^ς έατι·
ctiam pcrpelua et iniemporalis. Jam quod semper εΐ δε αιώνιος, καΐ άΐδιος καΐ άχρονος * πάν δέ τδ άεΐ
est» id selerimm est et perpeiuum et iutemporaleei Εν, κα\ αΐώνιον κα\ άΐδιον κα\ άχρονον κα\ άκτιστον
•ncrealum et noufactum. Colligitur ergo, potentiam καΙ άγένητδν έστι· συνάγεται άρα δτι ή δ ύ να μι ς του
Dei, qua polens est, et qua agit, et sine qua niliil θεοΰ καθ' i\v έστι δυνατδς, κα\ δι* ής ποιεί, κα\ ής
agit, infeciam esse aique increalaoi. l a m vero non χωρ\ς ούδεν ποιεϊ, άγένητος κα\ άκτιστδ; ί,στιν*
faclum a non facio, quatenus non est factum, et C άγένητον δε άγενήτψ, καθ* δ ού γ έ γ ο ν ε ν κ α ΐ ά κ τ ι -
increatum ab increato, quaienus non est creaium, στον άκτίστψ, καθ' δ ο ύ κ ^ κ τ ^ τ α ι , κατά φύσιν ουδέν
nalura nibil inter se different; quod si non diffe- δίοίσει* εΓδέ ουδέν διοίσει, ταύτδν έστιν * εί δε ταυ-
runt, idem sunt; et si irferu, ejusdem quoque ua- ,τδν καΙ δμοφυ^ς %χ\ όμοούσιον και δσα τούτοις
t

turae sunt, consubslanlialia, et qnidquid ejus- δ μ ο ι α ; έστι δε χαΛ ό θεδς άγένητος καΐ άχτιστος,
modi t s t . A t q u i . Deus est infectus et increatus; ίστι.δέ κα\ ή αύτου δ ύ ν α μ ι ς ' £νδέ τδ άγέν?ιτρν καί
ergo aeque poteniia ejus. Porro unum est infeciutn άκτιστον τ}| φύσει, ώς αϊ xoivaV ίννοιαι άΧριβώς,
natura et increatum, sicut communes notiones ao- &χουσι * συνάγεται άρα δτι ή δύναμις του θεοΰ καθ*
curaie leneitt : colligiojr ergo, ut Dei potentia, ήν λέγεται δυνατδς, καί δι' ής ποιεϊ, κα\ Ι|ς ,χωρ\ί
qua dicilur poiens, et qua agit, et sine qua nihU ούδεν ποιε?; όμοούσιδς Εστι και όμοφυής τ ψ θ ε φ * εί
agit, consubslaiuialis et ejusdem naturae cum Deo δέ τοΰτο, καί α&τη θεός * κα\ δτι κάκ τούτων ού δύο
sh. Qux si Ua se habent, ipsa quoque polenlia θεολ, ώς αύτο\ άλδγως ημάς έπιφημίζουσι, παρακα-
Deus est. Agevero quod ex bis ltaud duo d i i c o n - τιών 6 λίγος δείξει, δτι κα\ τδ Πνεύμα καί αύτδ Ιν
eurgant, u l Agareni stulte nobis inclamant, subse- τψ θ ε φ ώς όμοφυές κα\ όμοούσιον τ φ τε θ ε φ καί
quens nostra oratio demonsirabil; cum ipsum τη αύτοΰ δυνάμει, ή καί Σοφία καί Αδγος θεοΰ λέγε­
quoque Spirilum, qui in Deo est, tanquam ejusdem D ται, τρανώς διαγορεύσειεν· άλλ* δτι μέν καί ή δύνα-
naiura? et consubsiantialem Deo ejusque poteoiise, 1
μ ι ; του θεοΰ καθ* ήν λέγεται δυνατδς, κα\ δι ής ποιεί,
q u » el Sapienlia el Verbuin Dei pplentia, q i u d i - καί ής χωρ\ς ουδέν ποιεΓ, ή κα\ Λδγος λέγεται του
cilur polens, el qua agit, el sine qua niliilr agil, θεοΰ καί Σοφία , ώς κα\ τδ ύμέτερον μαρτυρεί
quaeque et Verbum Dei et sapicnlia dicilur, ut γράμμα ούχ έτεροϋπδστατδς έστιν ώς συμβε-
veslra quoque scripiura lesiaiur; quod baec, i n - . βηκδς, ώςύμεϊς φατε, άλλ* δμοφυής τε κα\ ομοού­
quam, poteniia, non sit alieoa3 sub&laniiae, ac σιος τ ψ θ ε φ ' ώ ί άγένητος καί άκτιστος, κα\ ωδέ έστι
veluli accidens, u l vos dicifis, sed ejusdem potiu» δηλον·
naiurse et consubstaiuiatis Deo/ uipoie non facla
et iucreata, id hac raltone 01 evidens. θ \ Ό θεδς απλούστατος έστι, κα\ πάσης συνθέ­
9» Deus simplicissimus est, el cuilibel composi- σεως κα\ συνθετικής εννοίας έπέκεινα, ώ ς ' κ α \ αϊ
tioni composilxve nolioni superior, ut comiaunis κοινα\ Ιννοιαι ήμϊν διαγορεύουσι • παν δε δή συμβε-

(έ^ Snr. 1Τ, 109.

 681 R E F U T A T I O MOHAMEDLS. 683
βηκος μετά τοϋ φ συμβέβηκε, σύνθετόν τέ έστι κα\ \ smsus nos dccci. At omnc accnlem», neqno ac
λογίζεται * ei δέ τοΰτο, καΐ διαλυτδν, ήτοι ενεργεία res cui acchlit, composiditn est et sic rcpuiuim.
ή δυνάμει, τουτέστιν ή λόγω ή υπάρξει · διδ Ιστι Ouod si ita se habct, dissolubile quoquc esi, vol
συλλογίσασθαι ούτως* Ό Θε6ς απλούστατος έστι­ v i r t u l c vti polcnlia, itl est, raLionalitcr vcl sub-
ζαν δέ συμβεβηκδς μετά τοϋ φ συμβέβηκεν , ούχ siaiitiautc!*. Sic UaquearguineiitaM l i c c l : Deussim-
άπλοΰν έστι και λογίζεται · συνάγεται άρα δτι ό Θεοί plicissinius csl : quoillibct a u i c m accidens, sequc
ανεπίδεκτος έστι συμβίβηχότος· Ιίχειδέ δύναμιν, ac ea res cui accidil, non cst simplex, uecrcputalur.
και. τοϋτο δέδεικται* κα\ αυτί] άρα ού συμβεβήκός · Colligilur crgo Dcum accidenLis csse iitcapacem.
£στι γάρ κα\ τοΰτο συμπερανάι οΰτως " 'Ο θεδς αν­ Atqui poteniiam liabeL, uii demonstraiumest: ergo
επίδεκτες έστι συμβεβηκότος " 6 θεδς δύναμιν Ιχει · bsec quo(juc accidens non c-si; quod iia pariter ad
συνάγεται άρα δτι ή δύναμις. του θεοΰ ού συμβε- conclusionem dcducilur. Dousaccidenlis i n c a p a x e s l ;
' βηκός · εί δέ τοΰτο, και ένυπόστατός καΐ καθ έαυτήν Deus potcnlia praedilusesl rcolligiturergo Dei-potcti*
1

j το είναι Εχουσα* *αΙ μηδενδς άλλου δεομένη * εστί δέ tiam non esse accideutem : quod si ita se babet, e:t
καΙ αεί, ώς καΙ τούτο δέδεικται · τδ δέ άει δν, ούτε liaec Deoenbyposiatica, et pcr se subsisteniiam h a -
αρχήν χρονικών £χει ούτε-τέλος* πάν δέ το ένυπό- bei, ei atfo ncmine eget. Sed et eadem semper esl,
στατον, μήτε αρχήν ξχον χρονικήν μήτε τέλος, άκτι- ^ qio.d iiem denionslratuin fuii. Quod autemsemper
#

στόν έστι και άγένητον" ευρίσκεται άρα 3τι ή δύναμις cst, ne temporalequidein initium liabetnequo fineii).
του θεοΰ ή ένυπόστατος, ή καΐ Λόγος και Σοφία παρά Oinne vero <>und enbypostaiicum esl, neque iein-
τών θείο>ν Γραφών τρανώς λέγεται, 'άκτιστός έστι porale liabct inilium vel iineni, id, inquain, increa-
κα\ άγένητος· τό δέ άκτιστον καΙ άγένητον, καΐ αί tum esiei infecitim. Comperiiur itafyie, Dei po-
κοινα\ Svv.oT.ai ούκ έπ* άλλου τινδς είώθασι λέγειν, tcntiam, quse enliyposlatosel Yerbum alqueSapien-
άλλ* έπι θεοΰ: ή δύναμις άρα του θεοΰ, ήπερ κα>- lia a divinis Scripturis liquido appellalur, essc
Σοφία xaV Λόγος αύτοΰ καΙ Υίδς έκ των παρ' ήμιν increalam atque iiifectam. Quod autcm increaium
προσαγορεύεται, θεός τέ έστιν αληθινός, καΐ κατά iufcclumque est, id communes quoque notiones
πάντα όμοιος τψ θεψ και ΠατρΙ, καΙ παρά των κα­ alio nemine quam de Deo dicere solent. Ergo Dei
λώς δοξαζόντων Χριστιανών πιστεύεται και λογίζεται* poteniia quseet Verbum el Sapicniia ipsius diciiur,
άλλ* δτι μέν τήν δύναμιν του θεοΰ καθ' ήν λέγεται cl a nostris Filius appellalur, Deus vertis esi, ci
δυνατδς, και δι' ής ποιεί, καΐ ής χωρίς ουδέν ποιεϊ peromnia similis Deo Palri; et a cunclis recte sen-
δ θεδς, Θ«δν ό λόγος κα\ όμοούσιον αυτήν και όμοφυή lienlibus Christianiscreditur ac reputaiur. N*ioc er-
τ«ΰ Θεοΰ ΥΛ\ Πατρίς μετ' ακριβούς αποδείξεως go, quod De! potentiam, qua is diciiur polens, el qua
Εδειξε, φανβρόν, ' (
; agit,etsineqna n i h i l a g i t Deus, sermo nosteretDeum
(

esse, et Deo Pairi coiisubstantialem aique homogo

neani evidonti demonsiraiione osienderit, p^lam esU
"Οτι δέ και αυτή Υίδς θεοΰ κφ Λόγος καΐ Σο­ 10. Quod vero eadem el Dei Filius siiet Verbum
φία εστίν, καΙ είχότως παρ* ημών to*v Χριστιανών aique Sapienlia, quodque eam jure meriioque not>
ώμολόγηταί τε y.a\ πεπίστευται, ώδέ· πώς έστι δή- Christiani coniileamur atque creilamus, sic fere
λον. Ό θεός, εΓπερ έστί θεδς αληθινός καΙ λέγεται manifeslupi iict. Deus, siquidem verus Deus et di-
και πιστεύεται και παρά των εύφρονοΰντων δοξάζε­ ciiuratque creditur el ab omnibus recie senlienli-
ται και κηρύττεται, ήτοι έκ τών κατ* αυτόν, τουτ­ Lus gloriflcatur e l praedicalur, Deus, inquam, v e i .
έστιν έκ της ουσίας αύτοΰ, δγνωσταί, έν οΤς δοξάζεται ex his quj£ sunt secundum ipsum, id est, ex cjus
και κηρύττεται καΙ πιστεύεται δτι έστιν, ή έκ τών substaniia, cognoscitur, quaieuus ex bis gloriiica-
«ep\ αύτδν, τουτέστι τών αύτοΰ κτισμάτων · άλλ' tur, praedicalur elcredilur quod sil ; vel poiius ex
δτι μέν έκ τών κατ* αύτδν, τουτέστιν έκ της ουσίας its quae circaipsum sunt, id esi, ex creaiuris ejus.
αύτοΰ, άμήχάνον καΙ αδύνατον έγνώσθαι αύτδν και | ( Sed enim ex his quse secundum ipsum suut, id est,
ταΐς άγγελοραΐς δυνάμεσι, μή δτι γε τ^ ανθρωπινή ex ejus siibstanLia, ipsum eognosci, bnc angelicis
φύσει, και σΧ κοιναι έννοιαι ημάς έκδιδάσκουσι * και quoque viilulibus impussibile esse, ncdum na(ur<£
γάρ.τδν θεδν κατά τόν της ουσίας λόγον, άκατονόμα- bumanse, vel connnunes noiiones s a l i s nos docenl.
στον -και άνέκφραστον ήμϊν και άνώνυμον και αϊ Nam Deus, quod aUinel ad su;e subsiauliae raiio-
θε!αι ΓραφαΙ κα\ α£ κοιναι έννοιαι -παραδιδόασι * γ.α\ «em, imiomiitabilis est, iaeffabilis, ei anonyrnus,
τούτου πίστις "εναργής, εί θέλοι τις συνοράν, τδ ut divinae quoque Scriplurae ei commiines notio-
μηδέν τών αύτοΰ ονομάτων της ουσίας αύτοΰ είναι nes iradunl : cujus rei perspicuum argunteutum,
βηλωτικον, αύτη* κα^ γάρ Ικαστον τών ονομάτων si quis volet, cernet, quod nempe nuitum ex ejus
πρδς όίηγίαν της θείας φύσεως ήμίν λαμβανομένων, nominibus substantiam ejusdem maitifesiat. Nam
Ιδίαν έχει Ικαστον έμπεριε&ημμένην διάνοια ν ; καΙ singula nomina quse a nobis adhibenlui' quasi ad
ούκ άν χωρίς νοήματος τίνος, ού δε μίαν εΟροις φωνή ν divinam naturani ducenlia, propriam ununiquoil-
έν τοΤς θεοπρεπεστέροις τών ονομάτων. Εί οΰν έκ que iiabent involulam noiiouem ; neque ullum
της ουσίας άμήχάνον. αύτδν έγνώσθαι, ώς έφαμεν, couipertes sinc quadam meniis cogitalione voca-
φανερδν δτι έκ τών περί αύτδν, καθά κα\ Ορθός τι; buluin, inier illas quae magis Deum deceni deno-
λόγος εμφαίνει* έκ γάρ μεγέθους και καλλονής miualiones. Si ergo illuti» ex propria subsianlia

PATROL. G R . CV 22
m NICETJE BYZANTINI 634
cognoscere, impossibile est, u t d i x i m u s , c o n s u t Α χτισμάτων αναλόγως ό γενεσιουργά γνωρίζεται" ei
quod ex iis quje circa ipsum sunl, cognoscen- γάρ κα\ τοΰτο ού δοίη τις ·Λ έχ τ ώ ν πε p\ αύτδν, τουτ­
ilos s i i , siculi rectus quidam lexlus patefacil 1
: έστιν i x τ ω ν 4ν ήμΖν, γινώσκβσΟαι, αύτον δέ κατά
n.imquc. e-x magnit tdine et pnlcbritudine creatura- τδν τής ουσίας λόγον ούδίποτ* έγνώκαμβν , ανάγκη
r u m congiucntcr creator agnoseilur. Corte si boc έν παντελεϊ άγνωσί* ήμοίς τοΰ θ|βΰ καβίβτιαθαι,
aliqms miniine concedat, Deum ex externis rebus, δπίρ έστ\ν άτοπον. Είοδν έκ των έν ήμίν Ιγνωσται
id esi, nostris,agnosci ; quandoquidem ex iisqua&in 6 θεός, φανερών δτι εκ των άξιολογωτέρων κα\ τ ι -
ipsius natura s t m t m i n i m e eum cognoscimus; necei- μιωτέρων ήμίν αύτον διαγράφομεν, άνευ * Δ ν συμ-
sario consequereiur, ut nos in summa Dei igiioratiorte βαινόντων ήμϊν συμπτωμάτων ταύτα γάρ υπεξαι­
9

versaremur ; quod «st a b M i r d u r a . Si ergo ex rebus ρούμε ν ά«& « ω ν in\ θεοϋ λεγομένων ' διό καΐ πάσας
noslris cognoschur Deus, sine dubio ex his qnse αύτδν τ ώ ν έν ήμ{* κρειττόνων τάς καταφάσεις κα-
ii) nohis s u n i potiora e l honoraiiora ipsum tiescri- ταφάσχομεν, και ηάσας αυτών xupuimpov άποφά-
binitis , absque omnino iis quaa nobis accidentia σχομεν* χα\.οδ μαχβμένας τάς καταφάσεις ταΐ;
s u n l : hific enii» a D e i a i t n b u l i s excludinius. Quam- άποφάσεσιν οίόμεθα* ού γάρ έκ των αυτών άμφότέ-
obrein qu» sunl opttma i n n o b U , ea de i l l u ραι ελήφθησαν * καΛ ?να σαφής ήμίν δ λόγος γένηται,
afiirmanaus, vel potius omnia de eo negamue. Β ώδέ πω<1ρ&
Neque aflivmationcs repngnare arbitraraur n e g a l i o n i b u s , quia uen «i iisdeoi ambae sumuntur.
Atque u i clarior eermo nosler Aat, sic loquar.
i\. In nobis qnidem niulta ac diversa sunt, et ta\ Έ ν ήμΙν μίν πολλών χα\ δ^οιφορων xaC τινών
quae conirario veluti sensu accipiuniur : alia nempe mat αντΑΜίμένως λαμβανομένων, χα\ τών μίν άξιω-
digniora ae nieliora, alia vero deteriorem condi- τίρών τ » χα\ x/»trf6vu)V Ιντων; τών 6k τήν τ ώ ν
liono.in habentia. Sine dubio itaque c u m ex nostris ^«ρόνων. μβΤραν 4y>rtt#v, φαν»ρον ^TEOVSCV 6V 4ν
a i t r i h u i i s ad Dei notUiam iter f a c i m u s seeundum r Ιχ τ ώ ν i v ήμΝ προς χκραγωγίαν β*ον «οοηγώμεθα,
ineliora nostra Ueum describimus ac deftnlmus. i x τ ώ ν χ ρ» t π ί ν ω ν ήμίν χαΧ τιμιωτίρων αύτδν 5 t a -
Quia crgo i n nobis l u x est ac tenebrae , vitaac m o r s ( γραφομέν τ ι χα\ χαταφάσχομεν. ΕΙ ουν έν ήμΤν έ σ η
n.ortaiilas et i m m o r t a l i i a s , jiiBtiiia et i n i q u i t a s ; φώς xaV σκότος, f w ^ x a l Θάνατος, βνητότης κα\
priora quidem iu nielioribas a nobis collocanlur, a 8 a v » r ( a , δικαιοσύνη « καλ αδικία · χα\ τα μ4ν έν
v e l u i i vita, alqtie immortalilas, j u s t i l i a , cbartias ; τΥ| τ ώ ν κρ-ηττόλκμν μοΐρι τέτακται, οΐον ζ ω ή τε x a l
posteriora aiitem in deleriorihuft, veluti mors, m o r - C άβανασία, δικαιοσύνη τβ κα\ ά γ ά » η ' τά 6έ έν τ$ τών
l a l i l a s , iniquilas» o d i u m . Porro eiploraiiim eU f χ ϋ ρ ό ν ω ν , «Τον βάνατος, θνητότης f αδικία τ€ καΐ
vu»m et i m m o r i a l i i a l e m , j u s t i t i e m ti c l i a r i l a t e m , έχθρα, φανβρδν δτι ζωήν τ * χα\ άθανασίαν, δίκαιο*
et quae bis s u n i conSeiUanca, beee a nobis Deo »u σύνην τ ι x a l άγάπην , κα\ δσα τούτας σύστοιχα,
i r i b u i , et bis ipsum a nobis descitbi ae d e Q n i r i ; ταΰτα τ ψ β ε ψ άνατ£6&μβν καΐ δια τούτων αυτόν δια-
ν

imo si magis proprie loquendum eat, noslra baec
in co essc negamus. Eienim Deus eupra
esi, supra immortalitaiem» supra j u s t i t i a m , e i q u i d -
quid bujusmodi cst. Pariter i n nobia egt visus et
caecitas ; ?cllicet omissa caectaie, Dcirm
impaseibiliter \isualem ; id esi , absque iis quae
nosirse acciduuL visuali vi ; u-.wu i n cunctis Deus
esi impassibilis. Eliamsi enim lia>c scripin minime
babeamus, his n i l i i l o m i n n s vestigiis Deum indaga-
γράφομέν τ ε χαλ χαταφάσκομβν 4
χα\ χυρνώτίρον
lucem •imlv t ταΰτα έζ «Οτου άπο^άσκομίν - καΛ γάρ 6
θίιίς έστινύκέρ φως* υπέρ άθανασίαν, υπέρ δίκαιο-
σύνην, x a l δσα τούτοις δμοια · ωσαύτως Ιστιν έν ήμΐν
diciinus δρασις κα\. τύφλωσις • τήν τύφλωσιν αφέντες, τον
βεδν φήσοιμεν δρατιχον άπαθώς, ήτοι Λνβυτών.έν
ήμΐν συμβαινόντων παθημάτων τ ^ Οράσβι·«έν πΛσι
γάρ έστιν 6 Θεός απαθής' « I γαρ καΐ μηδέποτβ, Γρα- „
φήν έδεξάμβθα τοΤς τοιούτοις ίχνεσί τβ x a l τρίποις
ί

iiuis. Alqne i l a , quia in nobis fecunditaa esl ac ^ τον βεόν Ιχνηλατοΰμεν. Έπε\οδνέν ήμϊν έστι γ6νι-
infticundiias, getierraiio c l sierilitas, fruclilicalio μόν τβ κα\ Λγονον, γ^/νησίς τε χα\ στείρωσις, καρ-
e l infnicluouitas ; m t l i o r a quidem sunt generatio πό; τε κα\ άχαρπία, βλάστηση τε χα\ ή ταύτης
cL fccundilas , germinalio ei bis similia : pejora στέρησις" κα\ τά μέν κρείττονα, οίον γέννησί; τε
auiem, infecundilas, sierililas, i n f r u c l u o s i l a s , e l χαΐ γόνιμον, βλαστησίς τε καΐ δσα τούτοις δμοια · %ά
germinalionis negaiio. Deuin vero meiioribus de- 6έ χείρονα, οίον άγονον, στείρωσις, άχαρπία χα\ ή .
scribimus ac d e t i n i h i u s , absque iis qua; in nobis της βλαστήσεώς στέρησις * τδν δέ Θ$δν διά τ ώ ν
s u n i acctdentia, u t d i x i m u s ; id esi indubiianter, κρειττόνων χαταγράφομεν χα^ καταφάσκομεν, &νευ
iis qnae gencialioneut, recundiiaLem fructumque τών έν ήμΤν συμβαινόντων συμπτωμάτων, ώσπερ
babent et hts siniilibus. Jam si in his qnisquam Κφαμεν φανερον δτι γόνιμον γέννησιν 5χοντα, βλα^
conlcndcl, coniendam c i ego t aempe inorieni rita στον, καρπδν, .κα\ τά τούτοις δμοια φησόμεβα· ΕΙ
efefic meliorem, lencbias luce ; quod esl r i d i c u l u n i . γάρ κα£ τις έν τούτοι; φιλονεικοίη, φιλονεικήσω
Quare constat Deum esse fecundum e i Verbi geni- χ ά γ ώ , δτί ό θάνατος τ η ; ζωης χρείχτων, χα\ τδ
l i v u m . E x t r a eniin omnein conlroversiam esi po- σκότος τοΰ φωτός·, δπερ έστ\ γελοϊον • ώστε φανερόν
tiorem csse geniiivam v i m quam sterililatem et δτι δ θεος γόνιμο; τέ έστιν, κα'ι γεννητ-χό; Λόγου •

* R o m . ι,20
685 REFUTATIO MOHAMEOIS. 686
«άσης γάρ άντιλογίας αργού ση;, τιμιώτερον ή γέν- Α infrucluoaitatem. Quod si ita ae habet, perspicntu»
νησις της στειρώσεως κα\ άκαρπία; * εΐ δέ ταΰτα , esl Oeura habere Pilium. Sic enini argumeiiiari
φανερόν δτι 6 Θεός Υίδν έχει * £στι γαρ συλλογίσασθαι licet.
ούτως·
ι£\ Τδν θεδνέκ των έν ήμϊν κρειττόνων γεννητι­ 12. Deum ex iis, quse in nobis sunt potiora, ge-
κών τε κα\ γόνιμον βλαστάνοντα προσφυώς διαγρά- nitivum et fecandnni et germinantem esse, apie
φομεν * πίν δέ τδ ούτως Ρχον, πρδς υΐον ή βλαστον ή rtefiniraos : alqui cuncta hujusmodi vocabula ad
καρπδν ή γόνον τήν άναφοράν έχει* συνάγεται άρα, filium, aut germen, aui frucium, aul genituram
δτι ύ θιδς πρεπόντως εκ των έν ήμΐν διαγραφόμενος, referuntur ; colligilur ergo Deuqi congrue cx
ΥΙόν τε Εχει (κα\ παρ* ήμΐν καλώς πιστεύεται %α\ uostris rebus definiri solituni, Fillum quoque La-
δοξάζεται) τον εξ αυτοΰ ενυποστάτως καΐ άπαθώς bcre ( idque a nobis recle credi et exigiimart),
%α\ άρεύστως γεννηθέντα Λόγον ιϊ δε τούτο, φανε­ iiempe illud quod enbyposlaiice et impassibilitcr * t

ρών και τοις άμυδρώς συνόρων ϊσχύουσιν, δτι ή έν- sine ullo iluiu genitum Verbum est. Qumi si i u est,
υπόστατος δύναμις του θεοϋ κα\ Σοφία, καθ ήν έστι
1
perspicaum fltetiam illis qui exiliier cernere qne-
δυνατδς, καΐ δι* ής ποιεί, χαΧ $ς χωρ\ς ουδέν ποιεί, unt, enhypostaUcam Dei potenliam atque sapien*
f v καΐ ύ λόγος όμοούσιον τψ θεψ καΐ Πατρί και ^
4 tiain, qua pottsns esi, et qua agit ei siaa. qaa
v

κατά πάντα δμοιον έδειξεν, χωρίς της γεννήσεως, nihil agil, quam etiam sermo nosier eonsubstan-
ΥΙός τέ έστι θεοϋ καΐ Σοφία κα\ Λόγος, καΐ εΐκότως tialem Deo Patri, et peV oimiia siinilem demonstra*
παρ* ημών τ£δν Χριστιανών ώμολόγηταί |τε] χαΧ vit excepia generalione, Filium essc i)ei atque
t

πεπΕστευται· εΐ δέ τούτο αληθές, ώαπερ οΰν %Λ\ Sapieotiam et Verbum, idqne meriio nua Clirisiia-
Αληθές, ώς δέδεικται, μάτην άρα δ βάρδαρος καΐ nos coniiieri el credere. 'Jam si IIUC verum esl, eeu
Αλογος Μωάμετ ημάς έν tfj παρ* αύτου πλαστογρα- reapse verum deraonstraitHn est; lemcre prorsus
φηθϊίση βίβλφ ώς κοινωνητάς καΐ έταιριστάς δια­ Irarbarus slolidusque M^bamedes , in suo faUo \i~
κωμωδεί , ήγουν ώς έτερον θεδν τδν Υίδν τοϋ θεοϋ bro noa lauquam comiHnnicarios et a&uoclaute*
και Ώατρδς, παρά τον Sva και φύσει καΐ άληββία irridet , quasi Deuin atiujn, Dei Patrle Filiuin, prae-
θεδν, ίξωθεν παρεισκρίνοντας, £1 ούν δ λόγος εκ ter unum naturalem vereque Deutu, exlrlnsecug
κοινών εννοιών κα\ λογικών μεθόδων ΐήν δΰναμιν invehamus. Si ergo sermo noeter ex coii»rounibus
του θεοΰ, καθ* fjv έστιν ώ; ίχων δΰναμιν, xal δι' notionibus logicisque raeibodi&, Dei poteniiam, qua
ής πο»?, καΐ ή ς χωρ\ς ουδέν ποιεΓ, ή καΐ Σοφία χα\ poiens eet, et qua agit, et siue qua nihil agii, qua»
Λόγος του θεοΰ κα\ Πατρδς lort τβ καΐ λέγεται, Ιν- ^ eliam Sapieniia Verbumque Dei Palris esl ac dici-
υπόστατόν τε κα\ δμοουσιον και κατά πάντα δμοιον tur, eubyposiaiicam el consubstaniialem el per om-
τφ θεψ χα\ Πατρ\, καΐ Υίδν τήν αυτήν είναι, ώ; nia simiiem Ueo Patri, eamdemque esse Filium, u i
καλώς παρ* ήμΐν πιστεύεται, τρανώ; Κδειξεν* άρι- bene a nobis creditur ; si baec, inquam , sermonis
δηλότατα πό^ω που έξωστράκισε, καΐ άπεσείσατο, noslri series lucide tleinonstravit, iadubiianter vo$
%α\ ψευδείς ένέφηνεν ύμάςτουςεπίτ^ θεότητι το μετά procul abegit dispulitque, mcndacesque coarguit,
τδ ivwtlov της φύσεως, κα\ τδ έν τ{ Ιδιοτητ» ήτουν qui dum praler naiurae unitatem , proprietaiem
ύκοστάσει ομολόγουντας - καΐ τδν Πατέρα καΐ τδν quoque sive byposlasim conulemini, Patrem Filium-
Υίδν ομοούσιους κα\ κατά πάντα τούτους, πλήν της que consubstauiiales, et per omnia eosdem , exce-
άγεννησίας κα\ της γεννήσεως μή προσιεμένους · ptu iiitiativitate ei generattone, non recipitis. Pro-
βιδ τέλειο; άν ήμίν 0 λόγος της κατασκευής κατ· pterea nobis quidem videbaiur perfecius argumen-
εφαίνετο, κα\ ουδενδς δεόμενο; τοις έθέλουσϊν, δσον talionis noslne senno, ei siquide*n lii veMent, ni-
κατά τδ δυνατδν έκ κοινών τε εννοιών καΛ φυσικών hil deaideraodum relinquere ; quaieuus ex CUMIIUU-
επιχειρήσεων, τών ύπερ φύσιν τάς αποδείξεις δέ- nibua noiionibus pbysicisque argumentia, re& qnx
χεσθαι - δτι δ θεδς καΐ Πατήρ Εχει ΥΕδν δμοιον αύτφ supra iiaturam suni, demonstrationem .patiuutiir :
κατά πάντα, δνπερ άπαθώς κα\ άχρόνως ΧΛ\ άρεύ- ncrope quod Deus Paier Filhim liabet similem eibi
D

στως γβγέννηκεν · δς καΐ Λόγος χαϊ Σοφία καΐ Δύνα­ per omnia; quem impassibiliier el intemporalitcr
μις ένυπόστατος του θεοΰ έστιν, καΛ καλώς παρ* ei sine ulio iluxu,genuit; qui et Verbum et Saplen-
ημών πιστεύεται. lia et Poienlia enbyposutica Dei est, rccleqne a
nobia ereditur.
ιγ . Άλλ έπεί κα\ τδ Πνεύμα τδ έκ του θεοϋ
ί 1
15. Sed quia Spiriius quoque, qui a Deo Patre
κα\ ΙΙατρδς έκπορευόμενον, καΐ συν ΥΙφ τδν κόσμον procedit, et cum Filio mundum vivifical el refor-
ζωογονούν, καΐ άναπλάττον κα\ πρδς τήν άμείνω mat, el ad meliorem viLatn transmuUl, bomogeneus
ζωήν μεταβτοιχειοΰν, όμοφυές τέ έστι και. δμοούβιον est et consubsianiialis Patri ac Filio et aeque ho-
ιψ Πατρί κα\ τφ ΥΙψ κα\ Ισότιμο ν, της μιας άληθοϋς norabilis, uiiius verae Deiialis persona singularig
^Μτητο; μία ύπόβτασις πεφυκός* καθ' δ καΐ παρ' exaislens, sicul a nobis Cbrisiianis recie crcditur
(μών τών Χριστιανών καλώς πιστεύεται τε καΐ ac praadicalur; agesis de illo quoque sermouem
ιη^ύττεται * φ^ρε κα\ περ\ εκείνου τδν λόγον ποιή- ioeiiluam, irao poliue deuionslrationeB ex corouiu-
»μαν, καΐ τάς αποδείξεις μό^.λον έκ κοινών εννοιών nibus noiionibus exhibebo, necnoa ςχ Sciiptursb
ιαραστήσομαι, κα\ έκ Γραφικών Ρήσεων; ΙΊ' ό της testiraooiis, ut tidti doclrina de ftaxicla Tiiuitale
€87 NICET/K BYZANTINI m
secuinlum propiitilalcs, id c&t, pf rsonns unicam- Α Αγίας Τριάδος κατά τάς ιδιότητα,; ήτου* υποστάσεις
que divinUatein ac dominalioncm ct poiestaicm κα\ τήν μίαν θεότητα και κυριότητα κα\ έξουσίαν
alquo monarcliiam, sarta teciaqne sit, ei a iieiiiine καΐ μοναρχίαν πιστευτικδς λόγο;, βέβαιος κα\ ασφα­
alUtritts lidci lioaiine repellauir. Qtioniam Itdei λής ε Γη, καΐ παρά μηδενός έτεροπίστου παρακρουό-
cvidentU uobJa instar esi coinmunuiin noiiomiiu μένος • Αρξόμεθα δέ καΐ περί τούτου ώδε - Επειδή
u*us; praeier huuc aulem, prophelaruni inspiialio πίστις ήμϊν εναργής ή των κοινών εννοιών ύττοτί-
a divinu Spiriiu suppedilatur, eaque manifeste θειται χρήσις, Οπερ δέ ταύτης ή των προφητών
ttubis cnarrat Ocum omne creatum conservare ac ίμπνευσις δια του θείου Πνεύματος καθίσταται,
1'ovcrt', vivafkare, eldivioos iustinclus, chari&ma- αδτη δε σαφώς ήμϊν διαγορεύει, ότι 0 βεδς τήν δη -
luni %;tttas raiioncs e.tsanctificaliones dignisprae- μιουργίαν άπασαν φρουρείται %& κα\ έπιθάλπει,
l>cre, sicut νι-sira quoqtie scriplura consonat; ex- ζωογονεί τε κα\ εμπνεύσεις θείας καΐ χαρισμάτων
ploratum esl Deum mulio prius et sttnclum esse . τρόπους xal αγιασμούς τοϊς άξίοις παρέχει, καθ* ά
v

ei cx divina consueludine mundum custodire ac και το ύμέτερον γράμμα σννωδά τούτοις φθέγγεται.,
tnverc, etad meliorum morum conditionem dedu- φανερον δτι 6 βεδς πολλψ πρότερον Αγιος έστι και
ccre. Nam gi forte boc aliquis vesanus non concedat, έν άγιωσύν^ θεία τ6ν χόσμον φρουρεί τε χα\ έπ:-
is Deutn omni careiueru sanctilaie dicerei. Qao- ^ θάλπει κα*. πρός τήν κρείττονα διαγωγήν διεξάγει *
mpdo aulem ille volenlibus omnibus divina? gra- ε'Ι γαρ καΓτις τούτο άφ ραίνω ν ού δο:η, τον βεον φή-
liae divilias ad liaurtendum sine ulla sni iraminu- σειε παντελώς έστερήσθαι άγιωσΰνης · καΐ πώς άν
iioue propouil? nam si ipse sanclilaie carei, certe 6 αύτος τοίς θέλουσιν &πζστ τον πλοϋτον της θείας
iie sancliftcabil quidem: nemo enim quod non ba- χάριτος άρύεσθαι άπροσπαθώς εντιθησιν, εΓπερ 6
l>ei dat cuiquam : vel cujus ip^e rei paapertale αύτος άμοιρος έστιν άγιότητος; Εί ουν αύτος άμοιρος
laborat, tfadem alios diiabit. Si Deus iiaque non έστιν άγτότητος, οΰδε αγιάσει * ουδέν γαρ των όντων,
csl saiiclilalis parliceps, sine dubio creatura uni- δπερ ού κίκτηται παράσχη τινί, κα\ ου πένεται άλ­
versa inulio magis dcsenissima erit a graiia et a λους χαταπλουτΕσει. Εί ούν 6 βεος άμοιρος έστιν
divino munere. Atqui crealura baud omnino de- άγιότητος, δηλον δτι χαΐ ή κτίσις άπασα πολλψ
btUuittir gralia et sanciittlc ac praesidio; quoraodo μάλλον έρημη άν εΓη χαρίσματος τε καΐ θείου τρό­
onim secus subsisleret? iiaque inanifestum esl που * άλλα μήν ή κτίσις ού παντελώς έρημη θείου
illuitiy qui haec hibuil» id est Deum, siibstanlialis χαρίσματος καΐ άγιωσύνης καΐ ασφαλείας καθίστα*
sanctttaiis mulio esse pUntiorem, et cum sanctilate ται · πώς γαρ άν χα\ συνείχετο; δήλον δτι κα\ ό
inttndum gubemate. Si ergo Dous insanctilale ver- Q ταύτης μεταδοτικός, 2πε"ρ έατ\ Θε6ς, πολλψ πλέον
saus tnundum sanciificat et dirigil, eumquc exsi ουσιώδους άνάπλιώς έστιν άγιότητος χα\ έν άγια-
ν

&teniem divinis inspiialionibns el doclrinis atque σμψ τδν χόσμον διευθβτέζει, £1 ouv ό θεδς έν άγιω-
cliarismaubus iinplct, palet eum sinc eancliiate σύνη άγιος ών, τδν χόσμον άγιάζβι χα\ δ\ευθετ££ει,
non egse. 1'ono omue quod sanclitalem babet, eam χα\ θείων εμπνεύσεων χα\ μυήσεων κα) χαρισμάτων
vel adopiivam babet vel naiuraiem. Jam si adopti- δντα έμπίμπλησι, φανερδν δτι αγιότητα Ιχ«ι · πάν
vam babet, vel tino syllogismo rei absurditalem δ& το Κχον αγιότητα, ή θετώς ταύτην έχει ή φύσει '
1
cognoscore licet. Deus adoptivam babet sanctita- αλλ εί μέν θετώς Εχει, σκοπεΖν Ιστι διά συλλογισμού
lem snam atque tospirationew ;alqui omne quod τι) άτοπον • δ βεος θετήν Ιχει τήν α&τού Αγιότητα τε
ila babet, proficiendo perlicitur : concludilur iUque χα\ Ιμπνευσιν * πάν δέ τδ ούτως Ιχον έχ προκοπής
9

ul Deus prollciemlo perOciaiur. Quod de Deo eine τελειουται * συνάγεται άρα δτί δ βεος κατά προκο-
blaspbcniia dici nequk. πήν τελειουται * δπερ εστίν έπΙ βεοϋ λέγειν βλάσ-
φημον.

1<i. Iiemaliter. Si Deus ailoptivam )iai>et san* ιδ*. Κα\ άλλως · ΕΙ δ.Θεβς θετήν έχει τήν αυτού,
ctilaicm suam aique iiispiratiouerii, palei eum Β αγιότητα τε κα\ ίμπνευσίν, δηλον δτι θύραθεν αΰτή\
exli insccus illam :iccepisse : atqul ornnis qui ita ac- εΕληφεν πάν δέ τδ οΰτως έσχηχδς, παρ* έτερου τ:νος
ecpcrii» abalio accepil: nulla eniin res exeistens ταύτην είληφε * καΐ γάρ ουδέν τών δντων αύτδ έαυτο;
ipsaptr se(.-lsibi dalHdaiur, sanctificat ei &an- παρέχει χα\ παρέχεται, αγιάζει τε κα\ αγιάζεται'
ciiflciiiur, illominat et illnniinalur; aicui idem ώσπερ ουδέ τό αύτδ διδάσκει τε κα\ διδάσκεται. £ί
liomonondocei eldocelur. SJ crco Deus sanctilaiem ουν 6 βεος παρ' έτερου ταύτην είληφεν, ήτοι ά%1
ab alio accepil, vel a pari accepit, vcl a minore, vel ίσου, ή άπο έλάττονος , ή άπδ κρείττονος* άλλ* δτι
deuique a majore. Scd cuim quod ab borum nc- μέν ούχ άπ* ούδβνδς τούτων ενδέχεται, εντεύθεν δη­
miue acteperU, binccouslal : wam qui sanctiu- λον· τδ μέν γάρ αγιότητα π ω ; Ικ τίνος μεταλαμβά-
lein ab aliquo accipii, f»l saiuUficetur accipil: qui νον, Αγιαζόμενον πως μεταλαμβάνει · τδ δέ Αγιαζα
autera accipiendo sancliiicalnr, a majore accipilet μενον έν τψ λαμβάνειν, άπο κρείττονος μεταλαμβά­
&aucii(icatur. Porro horum allcr esl deterior, aller νει %α\ Αγιάζεται* τούςων δέ τδ μεν χείρον, τΛ 61
aqualis; naro meliorem Ueo ncmincm esse Com~ Γσον • χρεΤττον δέ θεού ρύκ έστιν, ώς ή κοινή έννο'.ί
muflia nobis sensus suadet. Igiiur Oeus ab alio έχει • ούκ Ι ρ α 6 θεος παρ' έτερου τήν αύτοΰ Αγιότητα
saoctiuieni ?«am non acceptl, Quod si ncquaquain εΟ.ηφεν εΐ δέ μή παρ' έτί^ου, δήλον οτι ούδ* Ιξω
689 REFUTATIO MOHAMEDIS. 690
Oev-tEtt μή Εξωθεν, ούδ!; θ ε τ ώ ς » διά τ δ πάν τ δ θ ε - Α ab a l i o , constal quod nec c x l r i n s c c n s . Qtiod s i
τ ω ς τοιούτον ε ί ν α ι . minime e x t r i n s e c u s , ne a d o p l i v e quicieni: omne
e n i m a d o p t i v u r n i t a &e h a b e l .
ιε'. Κ α ι άλλως • Ει ό θεδς βετήν Εχει τ ή ν αγιό­ 15 A d l i u c a l i t e r . S i Dcus adopiivam liabei san-
τ η τ α , φανερδν δτ& συμβέβηκεν α ύ τ ώ · π ά ν δ έ συμβε- ctilalem, constat eam illi ac*:iilissc. Q u i d q i i i i l
βηκδ.ί, πεπ^ρασμέναν τ έ έ σ τ ι , κα\ έν χ τ ι σ τ ή φύσει aulem accidil, l i m i l a l u m est, etio nalura crcata
δηλονότι εϊναι Εχει · συνάγεται άρα δτι ό θ ε δ ς χτι­ sine d u b i o habet subsisletitiam. Colligilur ergn
στός έ σ τ ι , χα\ κ τ ι σ τ ή ν φύσιν Εχει* εί δε τούτο, ήτοι D e u m esse c r e a t u m , et c r e a t a m h a b c r e n a i u r a n i .
παρ* εαυτού Εκτισται, ή π α ρ " έ τ ε ρ ο υ · άλλ* et μεν Q u o d s i Ua e s l , v e l a se i p s o c r e a t u s f u i t , vel a h
παρ' ^εαυτού, Εσται κ α τ ά τ α υ τ δ ό αύτδς π α ρ ά γ ω ν a l i o . S e d s i a se i p s o , c r i t i<fam prodticens simul
χα* παραγόμενος, κ τ ί ζ ω ν κα\ κ τ ι ζ ό μ ε ν ο ς „ δ η μ ι ο υ ρ - ef p r o d u c l u s , creans e i crealus, ariifcx et nvif-
γ ώ ν καΐ δημιουργούμενος · ουδέν δέ τ ώ ν δ ν τ ω ν τοιού­ factus. A t q u i mhil bujusmodi in rcnun lialura
τ ο ν έ σ τ ι ν ούκ άρα ό θεδς π α ρ 1
εαυτού Εκτισται · e & l : n o n i g i t u r s e m e t ΐρ&ς c r e a v i t D e u s . Sed n e q u e
αλλ* ουδέ π α ρ ' έτερου · e i γ α ρ καΐ τούτο δοίη τ ι ς , ab a l i o c r e a l u s f u i t ; n a t n s i h o c q u i s p i a m conce-
E w a t του θεού θεός · κα\ περ\ εκείνου τ ά αυτά ά π ο - d a t , e r i l Dei D e u s , tle<|ue h o c s i m i l i i e r a m b i g e i m i s i
ρήσο με ν , χαΐ τοΰτο έ π ' άπειρον * ούκ άρα ό θεδς θε- idquc in infltiilum* Nori i g i l u r Deus adoplivaui
τ ή ν Ι χ ε ι τ ή ν αυτού α γ ι ό τ η τ α καΐ ϊμπνευσιν τ ώ ν χ α ­ habet s a n c m a l e n i s u a m et d o u o r u m i n s p i r a i i o r t e m ,
ρ ι σ μ ά τ ω ν . ΕΙ ουν ύ λόγο,-, διά πολλών ε π ι χ ε ι ρ η μ ά ­ S i e r g o s e r m o noster ntullis argumentis iinpossi-
τ ω ν , αδύνατον έδειξε τδ θ ε τ ώ ς Εχειν τδν βεδν τήν bilc ostendit a d o p i i v a i u a Deo p o s s i d e r i s a n c i i i a -
αυτού αγιότητα χα\ ϊ μ π ν ε υ σ ι ν ; φανερδν δτι φύσει tem suam et i n s p i r a l i o n e m , constateam n a i u r a l i t c r
αυτήν Εχει * εΐ «ύν φύσει αυτήν Εχει, ήτοι-εξ α ν ά γ ­ a b eo b a b e r i . S i e r g o n a l u r a U t e r e a m b a b e t , i d v e l
κης ή ώ ς έπ\ τδ πολύ * άλλ* δ τ ι μέν ώ ς έ π Ι τ δ πολυ n e c e s s a r i o , v e l p l e r u n i q u e ; sed q u o d n o n p l e r u m -
ού πρόσεστι, δήλον· τδ γ α ρ ώ ; έπΙ τ δ πολυ, α π ο τ υ ­ q u e , c o n s t a t ; n a m q u o d p l e r u m q u c l a n t u m evenii»
χία φύσεως έστιν • αποτυγχάνει γ ά ρ ή φύσις ένίοτβ i d naturae defectum imlicat: frustraiionem enini
τών έπ* έ λ α τ τ ό ν ω ν Ι κ ι τ υ γ χ ά ν ε ι δέ τ ώ ν ώ ς έπ\ τ δ πολυ aliquando natura p a l i l u r iluui miuorem parlem
κα\ τ ώ ν ε ξ α ν ά γ κ η ς * τ δ δ' άποτυγχάνειν έπΙ τής f e r t : b o n o a u i e m successu utitttr t u m i n iis qua;
θειας φ ύ σ ε ω ς , άνοίκειόν εστίν* εΓπερ πάσα αποτυχία plerumque accidunt, Lum e l i a m in uecessariis.
μ ε τ ά πάθους * ό δέ θεδς παντδς πάθους ά ν ψ κ ι σ τ α ι * Atqui irustrari in divinvm n a t m a m iion cadit;
ούκ άρα ώ ς έ π Ι τ δ πολυ ό θεδς Εχει τ ή ν αυτού ά γ ι ό - s i q u i d e m o m n i s f r u s l r a i i o n o n sine p a s s i o n o cst:

^ τ α ' λ ε ί π ε τ α ι έξ ανάγκης · εΐ δ* έ ξ ανάγκης, κα\ άεί Q D C U S v e r o c u i l i b e t passioni superior. N«n ergo

l c r c i v , εΓπερ τοιαύτα τ ά έξ α ν ά γ κ η ς * εΐ δε άεί έστι ν habet Oeus q u a s i pleruinqn& sanctitatem suam.
ή άγιότης χα\ ή Ιμπνβυσις του θεού έν α ύ τ φ , ήτοι R e l i q u u m est, u t n e c e s s a r i o . Sed si neccss;uio,
ώς ένυπόστατός τ έ έ σ τ ι , χα\ καθ* έαυτήν τ δ εϊναι e e m p c r q u o q u e b a b e t , q u a n d o q u i d e i n Itsec ixicessa-
έχει 4
ή ώ ς έτερουπόστατος x a l συμβεβηκός* ά λ λ ' δ τ ι r i o r u m n a l u r a est. Jam si semper Deo inest sua
μεν ώ ς έτεροΟπόστατος κα\ συμδεβηχδς ούκ έ σ τ ι ν , s a n c i i t a s et i n s p i r a t m ; ca q u i d e m vcl cnhypost;i-
ώδε δή π ώ ς έ σ τ ι δήλον. tica est, et per se ipsa subsislit; v d in allero
s u b i i i s l i t , c i e&t a c c i d e n e . Sed quod ea in ahero IIOD subsistat aec s i t accidens, i t a fere palaui
fiel.
ις\ Ό θ ε δ ς απλούστατος έ σ τ ι , χαΐ πάσης συνθέ- 1ϋ« Deus s i m p l i c i s s i n i u s e s l , o n i u i q u o composi-
σεοις κα\ συνθετικής εννοίας έπ£κείνα , ώ ς χα\ αϊ lioni cuinposiioque racmis concepiui superior,
χοιναί Evvotat Εχουσι ' . π ά ν δέ συμβεβηκδς μ ε τ ά του s t c u t et c o m n i u n e s noliones tenent. Omne autent
φ συμβίδηκεν , σύνθετόν έ σ τ ι ν και λ ο γ ί ζ ε τ α ι " διδ accidene, seque ac i f i u d c u i a c c i d i t , c o i n p o s i t u m os(
Εστι συλλογ*σασ9αι ούτως* Ό θεδς απλούστατος e t i t a r e p u u t u r . Q u a r e s i c l i c c t a r g u i i t c n l a r i : Dens
έ σ τ ι * πάν δέ συμβεδηκδς μ ε τ ά τοΰ ψ συμβέβηκεν, s i i n p l i c i s s i m u s e s t : o m n e a u l e m a t c i d e n s acque ac
ούχ απλούν τ έ έ σ τ ι καΐ λ ο γ ί ζ ε τ α ι · συνάγεται ά ρ α δ τ ι i l h i d c u i a c c i d i l , n e q u e s i m p l e x , e s l neqtie r e p u l a -
ό θεδς ανεπίδεκτος σ υ μ ί ε β η χ ό τ ο ς - Εχει δέ α γ ι ό τ η τ α D l u r : c o u c l u i l i l u r e r g o D e u m esse a c c i d e n l i s iaca-
έν έαυτφ κα\ Εμπνευσιν, ή χα\ ΙΙνεύμα θεού καλεί­ pacera. Habci autem s a n c l i i a t e m i n se i p s o ctin-
τ α ι , καθ 1
& μαρτυρεί καΐ τ δ ύμέτερον γράμμα, s p i r a i i o f l c m , q u a c l i a m S p t r i h i s OL-Ϊ v a c a i t i r , s i c u i
1

ήγουν ή τοΰ Μ ω ά μ ε τ βίβλος (5) 1

ούκ άρα έ σ τ ι συμ- e l i a u i v e s u a Scriptur» l e s i a l u r , i J est Mohamcdis
6ε6ηχός· εί δέ ού συμβεβηκδς, ένυπόστατόν έ σ τ ι , καΐ liber. haque i l l a u o n est a c c i d e n s . Quotl si n o n
καθ* έαυτδ τ δ εϊναι δχει · Εστι δέ κα\ άεί · πάν δέ τ δ accidens, e n b y p o s i a i i v a e s l . e t i n se ipsa s n b s i s l e n -
ένυπόστατόν, κα\ καθ* έαυτδ τδ είναι Εχον, άεί δν, liam habet, seiuperque est • ncque leinporal*'.
ούτε αρχήν Εχει χρονικήν ούτε τ έ λ ο ς · τδ δέ ούτως initium babcl ncqite i l n c m . Quod v e r o i l a seliabel,
,Εχον, π ά ν τ ω ς χα\ άκτιστόν έ σ τ ι καΐ άγένητον · συν­ id oipnino increaium esi el ingenilum. Conficilm
ά γ ε τ α ι άρα, δτι ή τού θεού άγιότης γ.α\ ή Εμπνευ- e r g o u l Dei s a n c i i i a s a l q u e i n s p i r a l i o , q u « e t S p i -
σις, ή χα\ Πνεύμα θεού λέγεται παρά ττ} θεία riius Dei d i c i l u r apud divinam S c r i p i u r a m , ing* -
v

'Γραφ^, άγένητον [ ita cod. ] έ σ τ ι καΐ άκτισ^ον · ά γ έ - n i l a sii ei increaia. Jam ingenilum cura ingenila,

(5>Sur, v ,
«91 mXXTA B Y Z A N T I N I
quatenu» non fuit raetumT *H increalum c u m i n - Α νητ*ν δε άγενήτω καθ* 8 ού γέγονε, χα\ αχτιστον
crealo, qualenus non fuit c r e a t i t m , idem eet et άκτίστω καθ δ ούκ ! κτιστά ι, τ?] φύσει ταυτόν εστίν*
liomogeneum atque consub&UfHiale. Paiei profecto
«•nbypostaticam esse sanciiiaiem Dei, qaae etiam
Spiriius a divinis Scripluris diserie d i c i t u r , verus-
que (teusest, e l consulnantialis Deo Patri Filioque
17. Si ergo Deus Pater. ut o m n i comrauni sen-
sui consenianeuni eet, enliypostalicua est, semper-
que et i n ee ipso e i s i s l e m i a u t h a h e i : demon&tra-
l u m e»t, potcntiam quoqne Dei, qua poftene est, el
qua a g i t . e l snne qua n i h i l a g i i , quae Verbura q u o -
que et Sapieniia Dei est ac dicitur* et perpeiuam
es-e etenbypotttaiicam. Similiter aulem etiam ean-
ciifaa, quse e l Spiritus Oei d i c i t u r , enbyposlalica
est et perpelua, et i n se ipsa «ubsistentiaro habet.
Qttod autem perpeiuom eat, cunr perpeluo et p e r -
p o l u o ; et enhypbftiiticura, cum eitbypostatlco « i
enbyposlaiico, tres esse bypostaaes homogeneas
consuUianiialesque comperiea. Aiqae h i c nohte
esi Deua Paier et Filius et Spirilus sanclus. l i l e
quideip genitor et productor, impassibililer, i a -
q u a m , i i u e a p o r a b i l i t e r et iocorporaliter. R e l i q u i
autem, alier genilura, alter procassio. Nam aiPater
est verus Deus, F i l i u s pariier ac S p i r i t u * sanctus,
lanquam eadem et una deitae, iedivlse, UJiquam
r
i o divisis, ut ita dicam, speclaU. K t lamea baud
Ires d i i . Quodqae hotc v e n i m eit, u t superius p r o -
m i s i , conahor nstendere. Omnis numerus estquan-
t i l a l i s eubjeclarum r e r a m demonslrativus, non ^ τούτων ούχ fj ταυτών, άλλ'fj διαφέρων ομοίως δ* ΧΛ\
autem natiirae r e r u m ; idque non qnatenus esedem πασα συναρίθμησις, τουτέστιν ή είς Ινα άριθμδν
suDt, sed quatenus divifrsae. S i m i i i i e r eliam omnis
connameraLio, idest» i n t w u m n u m e r u m complexio,
d i v e r s i i a t a m , qaaieous alia est, coraposkio c o m -
ptexioqne esl. Idque flet manife^tum, si q u i i a u -
r c u m n u m m u m sumat, eumque i n quinque o o m -
minoat signaios n u m m u l o s , j a m non quinquo a u -
reosdicet, ut reiejus naturam denoiet sedquinque t λωση* χα\ τούτων ούχ^ fj ταυτών, αλλ* fj διαφέρων*
aureos gignatos solidos, ut r e i subject» q u a n l i t a -
tem significet, et hos quidem uon tanquam u n u m
q u i d , sed diversos. Pari modo h i rursus c o n n u -
OicraU, i d esi quinque i n u n u m numerura r o a d u -
nati, diversorura quaienus alii sunl composilio-
nem conficiunt. Elenim numerus, diversarum rerura quatenus diversie
pUxivueque est.
18. HisaDobisexposilis.animadvertequidconapro-D
batumait. Quoniam di vina ac beala natura, tota quale-
n o i l o t a , indivisein P a l r e e l F i U o c t S p i r n u s a i i c l o s p e -
c u i u r , utaerroo uoaier oslendit: neque ia boc ptuseat,
iDiHominus,»edJBqualiterpanlerquepriedicamenlum
fit; neqoe aliud priue, aliud posleriusabipso prae-
dicaxnenlosigniiicalur, sed u n u m quid coaeternum,
et omnioiode simile : elenim lotum vel anie parles
cogUalur.vcl in ipsieparticipibus ; idque rur&us vel
in uoo totuiB, ceu Lotum indiviae speitatur,
vel etiam i n r e l i q u i s : totum autem dico, non i d
quod e i partibu» compositum congiutinatumque
e a t ; a b a i t ! eed i d , quod utpole n a i u r a , i n personis
propriis speciatur, E x diclis, inquam, consiat, Pairem
βίβ
1
εϊ 8e ταυτδν, κα\ όμοφυες και όμοούσιον • φανερδν
άρα δτι ή ενυπόστατος άγιότης του θεού, ή καΐ
Πνεύμα παρά- των θείων Γράφων τρανως 1
λέγεται,
θεός τέ έστιν αληθινό;, ομοούσιος τ ψ θεψ καΐ Πα-
τρί καΐ. τ ω Υίψ αύτοΰ.
ιζ'. ΕΙ ούν ό βεος κα\ Πατήρ, ώς πάσαις κοιναΐς
έννοίαις επόμενο ν, ένυπόστατός τ έ έστι, χαΐ άε\ κα\
καθ έαυτο τδ είναι έχει* δέδειχται δΐ δτι x a t ή * ύ -
1
ναμις του θεοΰ, καθ ήν έστί δυνατός» χα\ δι*
1
7roii! κα\ τ{ς χωρ\ς ούδεν « ο ι ε ί , \ κα\ Λώγος κα\
(
Σοφία βεοΰ Εστι τε κα\ λέγεται, αε( τέ εστί καΐ
ένυποστατος · ωσαύτως δέ καΐ ή άγιοτης,' ή xat
Πνεΰμα Θβοϋ λέγεται, Ινυπο^στατος τέ έατι, χαΐ άε\,
κα\ καθ έαυτο το είναι ϊχει · το fife α»\ κα\ άε\ κ«1
1
αεί * κα\ ένυπ^στατον [coJ. ένυτυοστάχψ καΐ] τ ψ kv*
υποστατω χαΐ ενυποστατω όμοφυεΤς κα\ Ομοούσιους
εύρήάβιας· χα\τοΰτό εστίν 6 βεος ήμ7ν 6 Πατήρ καΐ
Τ16ς κα\ το Πνεύμα τ6 α γ ι ο ν ^ μ έ ν ; γεννήτωρ κα\
ηροβολευς, λέγω δή άπαθώς καΐ άχρύνως χα\ άσω*
μάτως* τιανδέτο μεν, γέννημα·'τ6 δ ε , πρόβλημα*
ει γάρ χα\ 6 Πατήρ βεος τέ έστιν αληθινός, χαΐ δ
ΊΓ&ς καΐ το Πνεΰμα το αγιον, ώς της αυτής κα\ μια*ς
θεοτητος, άμερ(στως ώς έν μεριστο?ς ν Τν' οοτως ε ! ·
πω, θεωρούμενης - άλλ' δμως ού τρεις θεοί * καΐ δτι
τοΰτο αληθές, ώς ύπεσχδμην ανωτέρω, πειράσομαι
δίίξας, Π2ς αριθμός της ποσότητος των υποκειμένων
έστί δηλωτικός, ού της φύσεως των πραγμάτων, κα\
συναίρεσις, των έτεροτήτων πως, ^ ετέρα εστίν,
σύνθεσ{ς έστι καΐ συναίρισςς * και τοΰτο δηλον* εΐ
λάβει τις χρυσδν κα\ τούτον κατακερματ(σιι <1ς
9
πέντε χαρακτήρας, ούχ\ πέντε χρυσούς ερείδπως
τήν φύσιν ύποσημάν^, αλλά πέντε χρυσΐνονς χαρα­
κτήρας / δ π ω ς τήν ποσότητα των υποκειμένων δή­
ωσαύτως δε κα\ ταΰτα συναριθμούμενα, τουτέστιν
είς Ενα αριθμόν των πέντε συναιρούμενα των έτερο­
τήτων πως καθ* δ Ιτερα τήν' σύνθεσιν είσαγουσιν -
καΐ γάρ ό αριθμός των διαφόρων πραγμάτων, f) δια­
φορά έστι, περιεκτικός καΐ περιληπτικός αν εΓη.
sunt, coraprehensivos cou>-
^
vtf. Τούτων οϋν ήμίν ύποτεθέντων, σκόπει το
κατασκευα£όμενον. Της θείας κα\ μακάριας φύσεως
δλης ώς 3λης , άμερίστως Ιν τε τ ψ ΠατρΙ καΐ τψ
Υίψ κα\ τ ψ αγ(ψ Πνεύματι θεωρούμενης, ώς ό λό­
γος έ δ ε ι ξ ε ν %α\ ού τοϋ μεν μάλλον, του δε ^ττον,
άλλ' έπ' Γσης κα\ Ισοκλεώς της κατηγορίας κατ-
ηγγελμένης· κα\ού τδ μεν πρότερον, τδδε Οστερον
της κατηγορίας έμφαινούσης, άλλ' αμα κα\ συναϊδίως
κα\ κατά « α ν τ α όμοίοτρόπως ούσης· καϊ γά/ί ή όλό-
της ή προ των μερών επινοείται, ή έν τοϊς μετ-
έχουσι · κα\ τούτων ή έν τ ψ έν\ δλη ώς δλη άμερί­
στως θεωρούμενη, ή κα\ εν τοίς λοιποίς · ολότητα δ*
φημι ού τήν fat.wy.fMpftv συγκειμένην κα\ σύνθε*
τον, Λπαγε,άλλ,άτ1ΐν.ώς φύσιν έν ταΙ< οίκείαις ύπο-
m HEPUTATIO MOHAMEDIS: 694
στάσεσιν θεωρουμένην φανερών δτι Α Πατήρ καΐ δ Α et Filium et Spiritum sanctuxn, secandnra unicam
ΥΙδς χα\ τό Πνεύμα το αγιον, κατά μίαν θεότητα τε diviuitaiero, potestaiem ac dominationem, idem
χ*\ εξουσία ν καΐ κυριότητα ταυτίζονται, καΐ Ιν εί- unumque esse ;· eiquidem unam eamdemqne deila-
σ;ν · εΓπερ τής αυτής καΐ μιάς θεότητος έπ Γόης lem aeque lenenC Si ergo Deus Pater, et Filius, et
1

πεφύκασιν. Εί ουν δ θεδς κα\ Πατήρ καΐ δ ΥΙδς κα\ Spiritus eanclus, quaienus eamdem deilalem ac po-
τδ Πνεύμα τδ άγιον καθ* δ τής μιας θεότητός τε κα\ lesiaiem aeque babent, unum quid suru el creduo-
εξουσίας ίσοκλεώ; Ινβυσιν, ϊν τέ «ϊσι και πιστεύον­ l u r ; in confesso autem est omnera numerum de-
ται, ώμολόγηται δβ δτι «ας άριθμδς της ποσότητος monslrare aubjcciarum rerum quanlilatecu, non
των υποκειμένων έστ\ δηλωτικές, κα\ ού τής φύσεως autem rerum fwturam, et barum quidem non qua-
των πραγμάτων · καΐ τούτων ούχ fj ταυτών, άλλ* fj lemig earumdein, sed quatenus poiiu» diversarum ;
διαφόρων* καΐ πάσα συναρίθμησις, τουτέστιν ή είς et si omnie connumeratio, id est, in uhum numerum
Ινα άριθμδν συναίρεσις τών έτιροτήτων πως, fj δτερά coiilraclio, diversitatom, qualenus diversa? sunl,
I στ ι, σύνθεσίς έστι, φανερδν άρα δτι βεδν τον Πα­ compoiitio est; ronsiai prorsus, quod cum Palrero
τέρα Ιδίως λέγςντες, ωσαύτως δε κα\ τον Υ&δν, καΐ seorsum dicimue, itemque Filium et Spirilum san-
τδ Πνεΰμα το άγιον, ού τρεΖς θεούς είσάγομεν συν- cturo , tres deoe uon ipductmue quasi numerando
αριθμοϋντες τήν φύσιν· ήν γάρ άν δ άριθμδς καΐ ή Β naturam. Secus, numerus et connnmeraiio naloram
συναρίθμησις της φύσ*ως, καΐ ού τών υποκειμένων afliceret, nt)n autem subjecUrum rerum qnantilatem ;
πραγμάτων τής ποσότητος, καΐ τών ταυτών fj ταυτά et quidem eas iaoquacn easdem, non dlversas prout
έστι, κα\ ουχί τών έτερων η ϊτερά έστιν, δπερ ούχ diversae sunt; quod non conceditar. Iiaqne cum
ώμολόγηται * διδ Πατέρα όμολογοΰντες κα\ ΥΙδν καΐ Palrem conliiemur et Filium et Sptrttum sancUim,
Πνεύμα άγιον, ού χαθ' δ Πατήρ ή Υΐδς ή Πνεΰμα non quasi Pater el Filins el Spiritus sanclus unum
άγιον ϊν έστι καταγγέλλομεν (ταΰτα γάρ διάφορα), quid eint pronunliamus; bi enim diversi emit,
άλλ' fj μία θεότης τε κα\ εξουσία, κα\ είς θεδς sed qnaienus una deilas, una poiestas, et unus DLMI&
θεωρείται, κάν τρία τοις ύποστάσεσι πιστεύηται. coiisideratur,qnanquam ires personae creduntur.
ιθ\ Κα\ άλλοις Εστι δείξαι,δτι ού τρεϊς Θεούς είσ- Adfauc aliler rem demon«lrare possumns ,
άγομεν ϊπ\ τ$ μι$ Θεότητι, καν τρεϊς υποστάσεις nequaquam tres Deos a nobis induci in uua divini-
δμολογουμεν * el ο&ν δ Πατήρ καΐ δ ΥΙδς χα\ τδ late, etiamsi pereonae iresconfitemur. Siergo Pater
Πνεΰμα τδ άγιον ακριβώς παρ ήμΖν δέδεικται δτι et Filius et Spirilus ganctus , prout accuraie nos
1

τής μιάς καΐ άκτίστου καΐ άγβνήτου Θεότητος συν- detnon&iravimus, unam nec creatam nec faotam
αΧδίως Ιχουσι, κα\ μία φύσις τών τριών κατηγορεί- Q divinilalera perpetuo simul babenl, unaque nalur;i
ται, ΧΦΧ ούχ έτερο κσΛ έτερα, φ ανερόν δτι τρεΤς triara praedicaiur, non alta et alia, patet quod, dum
υποστάσεις λέγοντες, ού συνεισάγομεν καΐ τρεΤς ires personas dicimus, band ires deos inducimus.
Θεούς' εί γάρ τις ήμίν τοϋτο χαταφημίζει, ούδεν Quodsi quis nobis imputet, idem facit dicenti, ali-
Λλλο αύτδν έστι λέγειν, ή κατά ταντδν Ιν τε quid secuDdum idem, et unum e$se et plura, el con-
κα\ πολλά «Tvat, κα\ τήν άντίφασιν συναληΘεόβιν, Iradictloni inesse veriiatero, el minora majoribug
καΐ τά έλάττονα τών επιπλέον κατηγορείσθαι καΐ exaequari pariterque appellari : quod neque btgicts
Ιξισάζειν, δπερ ουδέ ταΐς λογικοί^ μεδόδοις, οδδε τ^ regulis neque veritali consonat. Atque ut nobb dicia
αληθείς σύμφίονον* καΐ δπως ήμϊν σαφές γένηται τδ rcs clarior fiat, iiumanam naturam ad exempluiu
λεγόμενον, ώς έν υποδείγματος τρόπψ τήν άνθρωπί- sutiiens, siecundum ejusdem przedieainenta^ perepl-
νην φύσιν λαβόντβς, κα\ έφ* ών ταυττ| κατηγορείται, cuam vobis faciam oralionem meam. Esto humana
δηλον ύμίν τδ λεγόμενον παραστήσω - "Εστω ή άν- naiura unquam in suhjeclo iriuni tantum persona-
βρωπόνη φύσις ώς έν υποθέσει τριών υποστάσεων rum praedicata, veluti Petri, Pauli, ac Thomse. Ha?c
μόνων κατηγορουμένη, οΤνν ύέτρου, φημΐ, κα\ Παύ­ igiturnalura toU prout est indivise in Petro, Panlo
λου χαϊ βωμοί' αΰτη ουν ή φύσις δλη ώ; δλη άμερί- acThon)a,denominaiur: nam liorum unusquisque,
στως ίιά Πέτρου κα\ Παύλου κα\ Θωμά" κατηγορεί- D animal egt rationale, morlale, nientis scicntixque
ται* καΐ γάρ ίκαστος [cod. Ικαστον] τούτων, ζώον capax. Gonstat hos paiiicipes, quaienus unameam-
λογικδν θνητδν, νοΰ χα\ επιστήμης δεκτικόν εστί" demque naturam parlieipaul, unum quid idemque
φανερδν δτι καΐ τά μετέχοντα, καθ* δ της αύτης χα\ esse: qualenus autem diversi sunt persouis, lerna-
μιας φύσεως μετέχουσιν, £ν τε κα\ταυτά είσι· καθ' rium nuinerum liabere. Siquisergo vocaJjulum homo
δ δε διάφορα ταίς ύποστάσεσι, καΐ τδν τρεϊς άρι- quod nalurain deuolat, qnodque unum idetnquc et
6^Αδν εκληρώσαν-ςο. Εί ούν τις τήν άτθρωηος φωνήν, indivi&e dfe Uibus praedicatnr; detnde t;iiiquam tribus
ήιις έστί φύσεως δηλωτική επ\ τών τριών υποστά­ jam BimuLconnumeratis, idem hnc vocabutum homo
σεων, μίαν ουσαν χαΧ τήν αυτήν καΐ άμερίστως αυ­ necessario cum personis connumeret» (res dicens
τών κατηγορουμένην, εϊτα καΐ ώς τριών συναρι- hotniitcs ; nihii aliud dicil, nisi ircs iialuras in per-
θμουμένων, χα\ ταύχην τήν άνθρωπος φωνήν Ιξ sonis liibus speciari : namque hominis vocabultuu
ανάγκης ταις ύποστάσδσι συναριθμήσει, τρεΓς άν- inilnram tftnolat. Quod gi verum est, nliv|iie iilt-m
θρώπους φάσκων, ουδέν άλλο λέγει, άλλ* ή τρεις φύ­ uCi-imdum idem compeiietur, id esi liuinauniu iut—
σεις έν ταΐς τρισ\ν ύποστάσεσι θεωρείσθαι * ή γάρ luntni, et unum quid csse et cnnUa : *ti qiunl ccm-
ύνβρωχος φωνή φύσεως εστί δηλωτική · εί δε τοΰτο, tradklio osl, vcrum evadet; quod esl absurduuu
 695 NIGETA ΒΥΖΑΝΤ1ΝΙ 696
Neque hoc sotum, seJ et minora U\ esl, persona», Α εύρεθήσεται τό αυτό κατά ταυτό, τουτέστιν ή ά ν -
majorum, id est, naturamra prscdicamenlum sor- θρωπίνη φύσις £v τε καΐ ούχ Ιν* καΐ ή άντίφασις
lieutur, eisquo aequabuntiir ; quae res iia deciara- συ^αληθεύσει, δπερ Ατοπον και ού μόνον τούτο,
iur. Αλλ* ή καΐ τά έλάττονα, τουτέστι τάς υποστάσεις
των επιπλέον, του τεστ», των φύσεων συμβαίνει κατηγορεΓσθαι acgtl έ ξ; σάζει ν * Ιστι δέ κα\ τοΰτο δήλον
ώδε·
S0. flumana natura iri t r i b u s r s o n i s pniidicata, κ'. Ή ΑνθρωπΕνη φύσις έπΙ τών τριών υποστά­
haud vicissim ex liis prsedicatur, neqne converii- σεων κατηγορουμένη, ούτε άντικατηγορεϊται έκ
lur, propierea quod plus est quani unaquaeque per- τούτων, ούτε Αντιστρέφει διά τό επιπλέον είναι
8ona. Nam si quid est Peinis, hoc et fiomo; non έκαστης υποστάσεως · κα\ γ ά ρ «Γ τι Πέτρος, τοΰτο
(amen ei quid homo, hoc et Pelnis. Namque in prae- καΐ Ανθρωπος, ούκ «Γ τι δε Ανθρωπος, τοΰτο κα\
dicatis, ilia invicem converlunlur qnae suut aeqna- Πέτρος · τών γάρ κατηγορουμένων, τΑ μεν έξισά-
lia, veluti homo et risibile; nam si qnid esi homo, ζοντάείσιν, Α καΐ άντιστρέφουσιν, οίον δ τε Ανθρω­
ho< ei m i b i l e ; ei si quid est risibile, hoc ei homo. πος καΐ τό γελαστιχάν * εΓ χι γάρ Ανθρωπος, τοΰτο
Qune aulem excedunt, ea invicein non conwriunttir, κα\ γελαστικόν' κα\ εΓ τι γελαστικδν, τοΰτο καΐ
propter excessum. Veluti sj quiii homo, ei ani * Β Ανθρωπος * τά δε επιπλέον, Α καΐ ούκ άντικατηγορεϊ-
I I O R

mal; npn si quid animal, hoc et bomo. Si ergo, ται διά t6 επιπλέον • oTov εΓ τι Ανθρωπος, τοΰτο καΐ
cum liumana naiura plus sil singulis iribus perso- ζ ώ ο ν ούκ tt Tt Cwov, τοΰτο κα\# Ανθρωπος. ΕΙ ο5ν
nis, praedicftur auleni lernarius mimerus trinin της Ανθρωπινής φύσεως επιπλέον ο&σης μιΑς έκα­
p m o n a r u m , non absolule, set\ sccundum lalem στης των τριών υποστάσεων, κατηγορείται δε 6
•ubjectorum quantilatem; idem nulem uumerus, τρεϊς αριθμός των τριών υποστάσεων, ούκ άπολελυ-
queru et numerabilem dicimus, C < M I qui luimeratnr μένως, άλλΑ κατά τ5;ν τοιώσδε ποσότητα των ύ π ο -
magis quam numerai, praeduelur etiam de voca- κενμ^νων * τδν δε αυτόν Αριθμόν, Sv και Αριθμητόν
bulo liomo adaeque ac numerus pcrsonarum; sic, λέγομεν, δς καΐ Αριθμείται μΑλλον ήπερ αριθμεί,
inquam, coniperieiur tinaqu&que persona uni ua* κατηγορήσεις κα\ της άτθρυΜος φωνής εξ Γοου τ φ
tura; aequata, ol vicissim praedicata. Nara ires el άριθμφ των υποστάσεων, εύρεθήσεται έχάστη ύ * ό ·
tres numerali, non sunt plures,sed pares. Nam et στασις έξ Γσου t j j μι£ φύσει καΐ Αντικατηγορουμένη *
ei duoqusedam sint, alterum autem de imo prsedi- τό γάρ τρεΐς καΐ τρεΤς άριθμούμενον, ούκ επιπλέον
ceiur, Tfiluti risibile- de bomine; demonstretur έστ\ν, Αλλ' έξ Γσου · κα\ γάρ Ιάν δύο τινά ώσι, θάτερον
autem alterum esse par necessarioaccidil ut pi*3fdi-
t
δε κατηγορείται του ενός, οίον τό γελαστιχόν τον
camentum invicem fiat, ei hoiuo prsedicelur pro ^ άνθρωπου- δειχθ^) δεκα\6άτερονέξισάζον, συμβαίνει
risibill, Quamobrem consiat, quod si quis connu- έξ ανάγκης τήν κατηγορίαν άνηστρέφειν, κα\ τόν
meraTeri! personis nalutie ipsarutu nomen, f^ciet δνθρωπον Αντικατηγορεΐσθαι του γελαβτ,ικοΰ· ώστ*
ut minora pradiceiUurde majoribuset exxquenlur; φανβρόν δτι εί τ ι ς συναριθμεΤ χαΧς ύποστάσεσιν τό
quod abhorret a logicis regulis et a vcrilate, ttt της φύσεως αυτών δνομα, συνάγει τά έλάττονα τών
dtximus. επιπλέον κατηγορεΤσθαι καΐ έξισάζειν δπερ άσύμ*
φωνόν έστι τα?ς λογικαίς μεθόδοις χα\ τ$ σληθεία,
ώς £φαμεν.
21. Pari modoquod ailinet addivinam naturam, κα'. Τό αυτό δή καΐ έπΙ τΐ}ς θείας φύσεως , ώς Ιχ
hoc exemplo viam nobis deraonsirante, veriiatem τουτουί τον παραδείγματος ποδηγούμενοι τό αληθές
nancieccmur, erroreinque depeltemus. Nobis enim λάβωμεν χαί τό ψεύδος άποκρουσώμεθα * ναι γάρ
tresin divina nalura personas conlltentibus, necesse ημών τριών υποστάσεων όμολογούντων έπΙ της θείας
son esi ircs quoque deos invebcre, propter illas φύσεως, ούκ Ανάγκη κα\ τρεϊς ήμδς θεούς είσάγειν
quas jaiirdiximus absurditates. Quamobrem nobis διά τά προδεδβιγμένα Ατοπα · ώστε δήλον ήμίν άν-
mansfestum apparei, quod tres personas, secundum ρ έφηνεν, ότι τρείς υποστάσεις κατά τάς Ιδιότητας έ π \
suas proprielates, in una divina natura confltentes, της μιας καΐ θεϊκής φύσεως όμολογουντες,
όμολογουι ούκ είσ-
nequaquam ires deos invehimus» t>ed unum Deum ; άγομεν καΐ τρεϊς θεοΰς, άλλ* Ινα θεόν, δτι μία θε<5-
quandoquidem una deitas est» atque ad unum illa, της, και πρός Ιν τά έξ αύτοϋ τήν άναφοράν ί χ ε ι · τό
qnae inde suitt, referuoiur. Nouiina enim Pairis ac γάρ Ώαζ^ρ κα\ ΥΙές δνομα, ού φύσιν ύποσημαίνον-
Filii, haud naiuram signilicam, sed relaliouem, σιν, άλλά σχέσεως τε χα\ ταΰ π ώ ς ϊχει πρός τόν
nempe quomoda se tiabeat ad FitiumPater, el ad Υίόν ό Πατήρ, ή ό ΪΊός πρός τόν Πατέρα · ώς γ ά ρ
Patrem Filitis. Sicuienim apud oosline appellatio- έφ* ημών αύται αϊ κλήσεις- τό γνήσιον σημαίνουσιν,
nee legilimatn gcniiuram signilicant, ila illicgeni- ούτως έκεϊ τήν τοΰ γεγεννημένου πρός τό γεγεννη-
tum cutn genitore bomogeneum demonslrant» S i - κός όμοφυΐαν σημαίνουσιν · ωσαύτως δέκαΐ τό Πνεύμα
iniliter vi Spirilus «eqnaquain iiaturara significat, ού φύσιν σημαίνει, ώσπερ καΐ τά λοιπά* τό γάρ
ut et casiera : rienim relaiionis inler haspersonas διάφορον τής πρός Αλληλα τούτων σχέσεως, διάφορον
differentia, differentem quoque illarum appcltalio- αυτών κα\ την κλήσιν πεποίηκε · διό δτ' δν μέν πρός
nemeffecit. Idoirco cum ad deilaiem respicimus, τήν θεότητα ^λέπωμεν κα\ τήν πρώτην αΐτίαν χα\
primaiuque causani ef moii;irchiam, uuum quiii
t μοναρχίαν, 2ν ήμϊν τό φανταζύμενον δτ' Αν δ*

*
 697 REFUTATIO MOHAMEDIS. m

πρδ; τά εν οίς ή θεότης τά έχ της πρώτης αιτία; Α imagiuainur. Ciim vcro ad ea in quibus «loilas cou-
άχρόνως χα\όμοδόξως εχ>άμψαντα, τρία τάπροσκυ- sistit, ea (unc spetiamus qua? ex prima eausa i u -
νούμενα · κα\ ταΰτά εστι„ 6 Πατήρ κα\ 6 Πδς καΐ τδ temporaliier et cuai bonoris parUate expbwdescunt,
Ιΐνευμα τδ αγιον, εϊς ά πιστεύομεν χαΐ βςβαπτί» tria adoramta, quac siint Palerel Filius ol Spirilus
σμεθα, χα\ οίς λατρεύομεν. sanctus, in qnse credimus et bapiizaii fuiiuus, et
quae laireulico cultu proseqtiimur.
κ{*'. ΕΙ βλ αναιδέστερου πρδς τά λεχθέντα οί έχ 22. Age vero, si iorie impndcniius adversns hac-
τ η ; "Αγαρ διατεθειεν λέγοντες- £Ε χαϊ κυρίως τδ tenus dicta Agareni consurgant dicenles : Qtiod
της φύσεως δνομα ού συναριθμείται, αλλ* ουν κα­ etiainsi proprie naiur$ vocabulunt non conntime-
ταχρηστικώς παρά τ } συνηθεία εδρηται λεγόμενον, ramr, aitameit abustve secitndum consuetudincin
καθ* δ λέγομεν τρεις ανθρώπους κα\ τρείς Γππους· sic dici comperitur ; veluli dicimus ires hominos,
1
ούκοϋν χα\ καθ ύμΰΐς λεγέοθω είναι ή παρ* υμών el ires equoa : quamobrem eiiam apud vos dicatur
Τριάς σεδομένη καταχρηστική λόγω τρείς θεο\ ώς esse culla illa a vobis Trinilas abusivo sermone
τρεΓς άνθρωποι» ή άλλο τι συναριθμούμενον, φα μεν tres dii, aeque ac tres bomines, aul aliud quidvis
ήμεϊς πρδς[αυτούς· δτι to τής φύσεως δνομα, τότε coniiumeralum ; nes iia iis rcspondeums : nempe
ταϊς οίκείαις ύποστάσεσι συναριθμεϊται καταχρηστι- quod nalurae vocabulum lunc cum propriia personis
χ ω ; , ήνίκα al υποστάσεις τήν είς Αλληλα περιχώρη- nbusive connumeratur, cum perfion^ nou habent
σιν (6) ούκ ϊχουσι, αλλά πλείστον άπ' αλλήλων δια- invicem circtiininsesstoncm, sed pturimum invicem
κεχωρήκασιν, μ·τά καΐ του Ιχειν διάφορον τδ θέλημα distant; praeier quam quod volunlaie dlfferunt et
χα\ ενέργειαν κα\ βόύλησιν, χα\ πλείστην τήν operalioue ei deliberalione, permulumque aliam
διαφοράν κεχτήσΟαι, ήττονα δε τήν κοινωνίαν · οίς difTerenliam prae sft ftirum, minime voro commu-
δέ γνώμη μία, καΐ βούλητις αδιαίρετος ^ xal φύσεως nionero. Vertimtamen illurum, quorum una inscpa-
-

ταυτότης, χα\ ^tfa Ιξουσία, κα\ θίλησις, χα\ ενέργεια, rabilisque cst ilclibcraiio, iiatura eadem, una po-
κα\ πάντα χοβνά, πλήν μιδς μ<5νης της των ύποατα- Utsias, vohinlas, atque operatio, cunctaque com-
τικων Ιδιοτήτων ίιαφορδ;, α και το άνεχφοίτητον niiinia, sola cxcepta personaliuni proprietaium dif-
προς Ιαυτάς, χα) ή βίς &)Ληλα π^ριχώρηοις, ουδαμώς fcrenlia, quorum i(em impossibilisseparatio, etquae
εβρηται τδ της φύαεως αυτών δνομα αυναριθμοΟμβ· invicem circumiiisidenl; borum, inquam, naturas
νον, οΟτε κυρίως, ο6τ» καταχρηστικώς * δια τοι vocabolum niinqitain invenietur connumeralum t

τοδτο, χαν τδν Πατέρα δμολογώμβν βεον xal τδν neque proprie neque abusive. Qnamobrem etiamsi
TfAv χα\ τδ «αναγιον Πνεύμα ώααύτως, ουκβίσάγο· C ^alreni connte,iniir Deum, pariterqns Filium et
μ«ν χα\ τρεΖς θεούς * οΟτε pfev άπαιτ^ύμβθα οΟτβ Spirilum sanctura, tres deos non invehimus, neque
κυρίως οϋτε καταχρηστικώς συναριθμβίν* επειδή ή cogimur sive proprie sWe abueive c o n D u i i i e r a r e ;
ιΐς Αλληλα πβριχώρησις πρόββ^τι, καΐ τδ άνβκφοί- quandoquidem iuvicem eircuminsessio adest, nec
τητον καντδ άδιαστατον κα\ γνώμη μία κα\ βουληαις non inseparabilius et indivisibilitas, eentemia una
χαΐ ενέργεια καΐ τΛλλα απερ Ιφαμεν. Ει δί πάλιν et deliberaiio alque operalio, et alia qtise diximug.
άνθυποφέροιεν λέγοντες, 6xt τδ &$&ς δνομα οδ της* Quod si mrsus adversenlurdiceuies, Dei vocabutiim
φύσεως της θείας έατ\ δηλωιικδν, άλλ' ενεργείας (7)» naturse divinae signiOcativura non esse, sed opera-
τά δε των ενεργειών ονόματα συναριθμοΰνται, οίον tionis; operalionum autem vocabula connumerari
λέγομεν τρεϊς ρήτορας κα\ τρεΤς φιλοσόφους ή τρ^Γς solere, veluti dicimus tres rhetores, el tfes -plrilo*
τέχτονας, λέγομεν χα\ προς ταΰτα, δτι τότε τά των sophos, vel tres architecto»; nos bis ila occurrimus:
ένεργιιών ονόματα συναριθμεΐται, έν οΤς γνώμης lunc videltcet operaiioiiuw vocabuta connumerari,
παραλλαγή παρειβδύεται, χαΐ βουλήσεως έτερότης ciim ientenlise immulatio subil, et deliberationis
πάρε στ t, κα\ απορία καλούσα πρδς τήν χρεΐαν, καΐ diversilas adesi, el perplexius de rei geslione, nec
ενέργεια ού μία, άλλά διάφορος καΐ άποτετμημένη • una operatio, sed diversaei abrupta. Ii» illis aulem,
D
οΤς δέ μία ενέργεια φυσική αδιαίρετος πάρεστιν, quorum una operaiio pbysica imliviaa esl, noqua-
ουδαμώς τά των ενεργειών ονόματα συναριθμείται. quamoperalionum vocabula connumerantur. Q«ia
Έπε\ ουν ή δπερούσιος Τριά;, ήγουν δ Πατήρ κα\ ό igiiur gupersubslaiuialis Trinius, id esl Patcr et
Τίδς καΐ τδ Πνεϋματδ άγιον, ή παρά των Χριστια­ Filius et Spirilus sanclus, q»a? a Chrislianis reli-
νών εύσε€ώς χαϊ όρθοτόμως πιστευομένη χα\ λα- giose et recte credilur aique adoralur, «nam babei
τρευομέ'/η, μι3ς ενέργειας άδιαστάτου εστίν, φανερόν inseparabilem operationem.cousUt profecto, euamsi
Ιρα καν τδ Θεός δνομα ενεργείας έστ\ δηλωτικδν, Dei vocabulum operatianis sigmficaiitwni ait, haud
/ώραν τδ συναριθμεΤσθαι κατά τοϋτο οΟχ Ιξει· δ^εν lamen hac in re fore obuexium connumerationi.
πάσης διαβολής κα\ κατηγορίας ή καθ* ημάς πίστις Quaiuobrem calumnia omni et criminationc ex-
ανωτέρα, ώς κα\ δέδεικται. , celsior esi fides nosiri, uii deinonstralum foil-
κγ*. "Ενεστνδ^ χ&\ άλλωί ήμϊν επιστημονικής 25. Possumus nos et aliier doclrinali invictaqne
κα\ άφύχτου διαιρέσεως τά mp\ τής ομοουσίου καΐ disiinciione, de consubsiaoliali et sancia '(rMtatot

(6) Dc theolpgico vorabulo περιχώρησις copiose plmrus a nobis ediins in Aniiirb. I , 45,
Pelavius De frin. lib. IV, 16. liiiiur etiaui Nice- [Ί) Supra col. 675.
W N I C E T A ΒΥΖΛΝΤΙΝΙ 700
tanquam breTidlcUlo demon8lraiiones&icproferre: Α αγίας Τριάδος, ώς έν βραχεία απηχήσει·, τάς άπο-
t

Deue, alquidem est verus Deue e l m d i i u r , vel δείξεις xa\ ωδε παριατάν * Ό βεδς, είπερ έστ\ Θεδς
nnum quid eet nalura alque persona; vel άληθινδς κα\ πιστεύεται, ήτοι εΤςέστι τή φύσει κ*Λ
unum titiqtie natura, sed plura quod aliinei a<i τή ΰποστάσει * ή εΓς μέν τή φύσει, πολλά δε ταίς
pftrsonas : vel vice versa, persona quidem esi ώποστάσεσιν * ή τδ άνάπαλιν, τή μεν δποστάσει Ιν,
linnm, natura aulem phira : vel denique naiura τή δ* φύσει πολλά, ή κα\ 'τή φύσει κα\τή ύποστά-
atque persona plnra. Scd inde statim eiuergit ab- σει πολλά* άλλ'εΐ μέν τή φύσει κα\ τή όποστάαει
surdiias: iterapequod hacralione uehabet, polyar- πολλά, πρόδήλον τδ άτοπον - τδ μέν γάρ ούτως είναι,
chlcura e s t ; polyarchicum auiem, sediliosuni; de- πολύαρχόν έστι· τδ δέ πολύαρχόν, στοΑώδες * το δέ
itiqae sediliosum, anarcljicum est et inordinaium: στασιώδες, άναρχόν έβτικα\ άτακτον τδδέ άτακτον,
at inordinatum, inilium est dissolulionis; quod &\ αρχή λύσεως - εΐ 61 τούτο, κα\ φθειρέμενον κ«\
iia est, corrupiibtlequoqne esl et perilurum* Jam άπολλύμενον · εί δ* αδ τή υπόσταση Ιν, τή δέ φύσει
si forte s i i persona unum, nalura auicm plura, πολλά, κα\ ούτως άτοπον • χ&\ γάρ τ6 τοιούτον, άναγ*
boc quoque absurdum : nam quod est ejusroodi, i t l καίως σύνθετόν εστί' κα\ γάρ άπαν το ϊκ,διαφόρων
composilum est. Omne etiim quod ex diversis » a - φύσεων Ιν τι χαθιστάμενον, έν τή των συνθέτων
l u r U umiin quid constiluU,in rerum coinposiiarum & μοίρα τέτακται· τδ δε σύνθετον, διαλυτόν έστι· t f l
*or»e ponitur. Poiro eoiiiposiium, solubile cst; δε διαλύσει Ιπεται φθορά * φθορ$ δέ τδ μή 6ν *
toluiionem autem subsequitur corrupiio; corru- συνάγεται άρα δτι ό θεδς φθαρτός έστι χα\ μή ών
piiooem exeipit annihilalio. Conflcilur ergo ul Deus [cod. % munu &ν], όπερ άτοπώτατον. ΕΙ ο5ν τα
c/irruplibilis t i t , e i i n nibilum deciduus; quae πολλά τή φύσει κα\ τή ύποατάσει έλήλεγκται, ωσαύ­
summa absurdiias e&t. Si igilur plura ease lum τως χαΐ τδ 2ν τή ύποστάαει, πολλά δε τή φύ*ει,
naiura imn peraona, falsuiu convincilur; pariler- λείπε,ται των δύο υποθέσεων τήν έτερα ν αληθή είναι·
que unum es»e persona pluraaulem naiura, super-
t ΕΙ ουν τδ Ιν μεν τι) φύσει, πολλά δε υπόσταση
e&C i i I duarum proposiiionum allera vera s i l . δείξε; 6 λόγος αληθές τε χα\ βέβαιον, φανερδν δτν
Si ergo unum quidem esse nalura, plura aulem κα\ τδ λοιπδν συναπελήλεγκται * καΐ 5τι τοΰτο αλη­
|persona eermo noster verum (irmumque ostendct;
} θές, τδ 6ν μεν τή φύσει, τα!ς 6έ Οποστάσεσι πολλά,
consUt reliqua falga argiii, atque boc vere dict. εντεύθεν δηλον * Ή φύσις ήτοι κοινέν τι χρήμα
Quod unum sit natura, personis aulem plura, binc έστιν, ή ίδιον' άλλ eE μεν ίδιον, χαθ' Ικαστά έστιν ·
1

iit exploraturo. Natura vel coramune quid eet, vet είδε χαθ' Εκαστα, χα\ άτομον* συνάγεται άρα δτι
proprium : at si proprium, singillatira e s i ; quod ^ ή φύσις άτομον έστιν* c{ & τοΰτο, κα\ ένδς άτιμου
«Ι singillaiim, atomua quapidara e s i : quod si ita se άναιρεθέντος, ανάγκη χα\τήν φύσιν συναναιρείσθαν
babet, vel una atomoexstincta, necesseest naiuram τών γάρ ταυτών Ιάν θάτερον άναιρεθ]), ανάγκη κα\
quoque l i m u l exslingui. Nam. si eorum, quse fttiut θάτερον συναναιρεϊσθαι· ούχονν Μωϋσέως άναιρε-
«adem, allerulrum perimaiur, necease eai allerum θέντας συμβαίνει xtjv άνθρωπίνην φύσιν αναιρεί-
9

quoque niia perimi. Sicergo moriente Moyee, con-
tiglsset buraanam naluram m o r i . Alqui roorleme
M o y w non i u i l inimimHa natura. Nou estergo
( φύσις* εί δε
elngularienatura. Quod ύ singularia non eet na-
Uira, ne propria quidem esft, quia proprium lale
eet.
24. E l aliler. Si nalura res propria est, oportei
eam de uno tanluromodo prasdicari : atqni de
σθαι * άλλά μ^ν ΒΙωΟαέως άναιρεθέντος, ή φύσις
αμείωτος έστιν' ούχ άρα τών χαθ* 5καστά έστιν ή
τών καθέκαστα, ούδΙ ίδιον, διά τδ
ίδιον τοιούτον εϊναι.
*δ*. Κα\ άλλως * ΕΙ οΰν ή φύσις Γδιόν έστι χρήμα,
ανάγκη καθ ΙνΛς μύνου κατηγορείσθαι' άλλά μήν
1

p l o r i b u i praedicaiur, veluii animal ralionale mor-

χατά πλειόνων κατηγορείται, ώς τδ ζώον λογικδν
tale, de Petro, de Paulo, de Tboma» et de homini- θνητδν, κατά Πέτρου χαΐ Παύλου και Θωμά xal του
bugsingulis : non eslergo propiU res :quod&inon £) χαθ' Ικαστον άνθρωπου* ούχ άρα ίδιον τι χρήμα
propria, ergo communis. liem aliler. Si ergo na- έστιν * ε( 6ϊ μή ίδι^ν, χοινύν εστίν. ΚαΙ άλλως * £ ΐ
tura rea propila e s l ; e l persona pariter proprnim ούν φύσις χρήμα tSiov έστιν, Εστι δ!Γ χα\ ή ύ πόστα-
q u i d e s l ; babfl aulem nalura personas, dc quibug σις ίδιον τι χρήμα, έχει δέ ή φύσις υποστάσεις, καθ'
pronuntiatur; comperieiur ulique rei propriae ών λέγεται, εύρεθήσεται άρα του Εδίου χρήματος
esse quid propriuio ; qnod reapso inveuiri nequtt. ίδιον τι ε!ναι,"δπερ·ούχ εΟρηται* ούχ άρα ίδιύν έστιν
Non est ergo quid propriutn; quod si nequaquam εΐ δΙ μή ίβιόν έστιν, κοινόν έστιν. ΚαΙ άλλως - Εί
proprium, conunune est. Adhucaliier. Si igiiur com- ουν χοινίν έστι καΐ χαθολιχύν τι χρήμα τδ χατά
mune quidcst ei uiiiveraale, quod de pluribus prav πλειόνων κατηγορεΤσθαι, ή δέ φύσις τούτο έχει, ή
dicatur; natura auiemila le habet; sequitur ut na- φύσις άρα κοινόν τι κ*Λ καθολιχάν έστι πράγμα·
lurft cominune aiiquid 6U et universate* Quia ergo ΈπεΙ οδν ή ύπερούσιος κα\ άχτιστος χα\ άγένητος
&upers<ibeUnlta)ift et locivala, et ικ>η facU sub- ουσία φύσις τις θείο εστίν, δήλον δτι χα\αύτή κοινόν
stanlia est divina natur.i, apparel Ipsana quoqoe τι καΐ χαθολιχύν έστι πράγμα, διά τδ δεδεϊχθαι τήν
eEisecommune allquid e l vniverstlo ; quoniam jam φύσιν κοινόν τι και καθολιχδν είναι πράγμα. ΕΙ ουν
osicndimus iuturam c«ie touununc iliquid et ή θεία χαΐ μαχαρία φύσις κοινύν τι χα\ καθολιχδν
701 REFUTATIO MAHOMEDIS. 70t
έστι πράγμα, ώς χα\ αυτή φύσις τις ουσα, xh.ll Α unWersale. IiaquesidivinabeiUquenalaracommiroe
κοινόν τι χρήμα, ούχ ενός έστι κοινδν, ώσπβρ ή τοΰ quid el universale est, qualenus el ip&a natura e e l ;
αγγέλου χαΐ ανθρώπου φύσις, ούχ ενός έστιν άλλα res autem communis, non uui e»t communie, sicut
πλειόνων * ωσαύτως δέ χα\ τδ κσθολικδν πράγμα τδ angeli bnmini&que natura, non e&t unius, eed p l u -
χβτά πλειόνων λεγόμενον, ώς αϊ λργικα\ διαγοριόουσι r i u m ; aeque acunivenaalis re&depluribu» dicilnr, ut
μέθοδοι, φανερδν'άρα δτι καΐ θεία φύσις πλειόνων logicae regulae tradunt ί palei tuique divinam quoque
έβτίν * εΓπερ κοινόν τι κα\ χαθολιχδν πράγμα έστι · naturam plurinm esse, quandoquiriem communis
τοίτο γάρ ώμολόγηται. iiniversalisque res esi. lioc enim est in confesso.
xe'. Et ouv ή θεία φύσις πλειόνων έστ\ν, ώς xotvov 25. Quoniam itaque divina natura plurium eat,
τι χα\ χαθολιχδν πράγμα, έκαστη δέ φύσις κοινή τ« . utpote qut? eorarounis unircrsalisqtte rcs est; ona-
«»1 καθολική ουσα, οοχ άλλου τινός έστι κοινή, άλλ ή t)uxque auiem natura otpote commuim et u n i -
1

τών έν οίς θεωρείται καΐ ών κατηγορείται, ταΰτα.δέ versalb, baud alii cuiquem Vommunis est quam
αν Α ν αϊ οίχείαι υποστάσεις, συνάγεται άρα δι ι ή i l l i s i n quibus spectatur, id est, prnpriia personU;
1<(α°φύσις κοινή ούσα» πλειόνων υποστάσεων κατ­ consequttur ut divina iiatiira quae commnnU eat,
ηγορείται, καΐ έν πλίίοαι θεωρείται· όπερ έστ\ν ά λ Γ Γde pluribus personis praedlcelur, c i in plnribas
θΐνδν, χα\ ταί; Γραφιχαίς έννοίαις συνφδον. ΕΙ ουν considereuir; quod reapse verum est, el d i f inis
B

Ι ν μ«ντ]) φύσει, πολλά δέ ταϊς Ιδιότησιν, ήτ* ουν ταίς aentenliis consonum. Igilur ei qnod est unam n i -
ύποστάσεσιν, δ λόγος Ιδβιξεν αληθές, φανερό ν άρα l u n , proprieutibu8,idest pereonis, pluraesee sermo
δτι τ6 Ιν μεν τβ φύσει κα\ ύποστάσει άπελήλεγ- nosler vere deraonslravit, patet sane, id quod est
χται* εί δέ ή θεία χα\ μακαριά φύσις τ ζ φύσει Εν, unum natura, persona quoque coargui. Qaodsi
πολλά δέ ταϊς ύποστάσεσιν εν αΓς θεωρείται ώ ; κοι­ dirina beataque naiura naturalUer unam quid «si v

νών Tt χα\ χαθολιχδν πράγμα ουσα, ύπεραναβέοηκε δε plura aoiein secundum personas i n quit>ns consi-
πάσης χτιστής φύσεως, χα\ μάλλον τψ ένΛ χαρακτη­ deralur, ceu resquxdam communiset univerealis;
ριζόμενη, ήπερ έν τοίς πλείοσιν * κα\ γάρ βραχεία transcendii autem i|uamlibel creatam uaiuram, et
πως χα\ αμυδρά έν τψ βεψ διαφορά* Ιν δε κα\ ταυ- tamen unitale magis reprsesentaiur, q»am pldralr
ϊότης, κατά πάντα άπαραλλάκτως, πλήν τοΰ άγεννή- uumero : elenim in Den Inevisquaedam exilisquo
του χαΐ γεννητοΟ καΐ του έκπορευτοΰ · έν δέ τοίς differcnlia est, sed unum et idem per omnia cen-
'κτίσμασιν άνάπαλιν πολλή μεν έτερότης, ταυτότη; δε slanler, dempto ingeniio et genilo ac procedenie ;
όλίχη· φανερον ότι %Λ\ ai πλε(ον«ς υποστάσεις έν αΣς \ crcaturiR c o n l r a ; diversum sappe, idem
a t v e r 0 η

ή μία καΐ απαράλλακτο; φύσις θεωρείται, ούκ είσΐν ^ i rar0;pfures personas, iu qnibue una
p a l e l e t a m

Ιπειρον πλήθος* ού γάρ έστι συμφυές τψ έν\ το invari»bil)6que natura speclatur, non esse inflni-
άπειρον, άλ\' άλλότριον* ονδ* απλώς έξαπλούμεναι tara iiuiliitudinem : non eniui connaiuralis est
irclxuva του τρείς άριθμοϋ * τοΰ γάρ πλήθους καθ* unitati innuinerabiliias, eed aliena polius. Neque
αύτο τοΰ ενός άφεστηκοτος, δήλον δτι τ6 άπειρον per&onx ampliandaesunlultra lernarium numerum:
πλήθος παντελώς άλλότριον καΐ άιιεοικος εκείνου* nam cnm muiiitudo per »e abliorreat ab itnilate,
xaV γάρ εΐ άρχή πλήθος ήν, 1£ει τό της αυτής αμέσως patet iufiniiam multiUidinem prorsus ab il(a alift-
μετίχον μάλλον είναι πλήθος τοΰ πο^όωτέρου * έπεν nain esse ei abliorrentem. Nam si caput multilndo
δέ το Ιν τής θείας φύσεως έστιν άρχή, ανάγκη το essei, oporlerel illud quod proxinie ei panlcipat,
έχε{νφ συναφές των θείων υποστάσεων πλήθος, ελά­ magis esse pluratWum, quam quod rerooiitss. Quia
χιστον παντελώς κα\ πο^όωτέρω πληθύος* τοΰ το δέ vero unilas capui est dWinae naiurae, necesse ett
έστιν ή τριάς · οδτε γάρ ή δυάς, διά τό μή είναι (8)· id quod illi conneciilur, diviitarunt itempt* persona-
ο&τε γάρ άλλο τι, διά ΐ δ μ ή πρώτως* φανερδν άρα έχ rum numerum, niinimuni prorsu* esse et a m u l t i -
τούτων δτι 6 β ε δ ; τί) μέν φύσει εΤ; ών, τρισ\ ταίς tudine remotissimum. TalU porro irinitas e i l .
ύποστάσεσιγινώσχεταΐ τεχα\ καλώς παρά των ορθώς D Να
m ncque duo esse polcrant, quta non fuissel
φρονούντων Χριστιανών πιστεύεται τ:·χα\ δοξάζεται* pluralis numerus : neque aliud quidvis, quia non
χα\ τοΰτο ήμίν έστιν ό Πατήρ καΐ ό Π δ ς καΐ τδ esset primitus. Ex liis igiiur apparel Deum nalura
άγιον Ονεύμα. quidem unum, i n irilius persoois aguo&ci, recteque
ab ortliodoiis Clnistianis credi et glorificari. Alque
bic Deus nobis esi Paler el Filius el Spiritus sanci«s.
Ε Λ Ε Γ Κ Τ Ι Κ Ο Χ ΠΡΩΤΟΣ· CONFOTATIO PRIMA.
Κατά ζώτ ir ζφ ττρώτφ Λόγφ 6οχούνχων νφ Adversus stitteniias primi capituli Moharnedis.

χς\ ΈπβΙ ούνό λόγοςέξ επιστημονικής μεθόδου χα\
συλλογιστικής αποδείξεως, τήν περΧτής αγίας Τριά­
δος όμοουσιότητα καΐ ταυτότητα, χα\ τήν μίαν θεό­
τητα χαί μοναρχίαν, δσον κατά τδ δυνατδν τά υπέρ
λόγον χα\ δντα χα\ πιστευόμενα, καλώς παράστησε,
2G. Posiquam sermo no^ler d<w;lriiiali wethodo,
nec non syllogislica demonBtratione, sanriae T r i -
oiUus consubsiaulialilatem el p a r i u i e m , unamque
divinitaiem et mojiarcbiam (quanlum fieri polesi
i n iis quae supra rationem sunt et esse creduniur)

(9) Grseci pluralem a duali numcro dieiinclum voluni.

 703 NICETJE 'ΒΥΖΛΝΤΙΚΙ
recle cxposuil, nnstruiuquc <loguia comprobavit; Α οίχείον Μγμα χατίαχίόαβί, χαιρδζ ήδη ΧΛ\
icinpus j a m est u l nefandissiimis eluiendax ab την μυσαρωτάτην χα* ψευδηγόρον παρά τοΰ "Αραβος
r A r a b c Mohomede falsidico calamo scriptus liber, Μωάμετ πλαστογραφηδείσαν βίβλον, κα\ τά έν αυτ^
u i r u n i verilatis rwtaeque doctriaac aliquid habeat, έμφερόμενα t l αληθείας, τ ΐ κα\ εδθυβολίας l-/ovstv
consideremus. Sic ergo tractaium exordiamar. έπισκέψασθαι · αρξομαι δέ χα\ περί τούτων & δ ε · '
Cum m n l i i f a r i a m 0|ipngn;tri possil iitiicelissimus Τοιγαροΰν πολλάς έπιβολάς ανασκευής δεχόμενου
Moliamcdis l i l i e r ; toius enim marcidus cst c t τοΰ άλογωτάτου βιβλίου τοϋ Μωάμετ (δλον γάρ σα-
ruinosus, putris insiar a d i i i c i i cariosa tnaierie c o m - θρόν τέ έστι, κα\ εύκατάπτωτον, ώσπερ οίκία σαθρά
pacli, impcritcque c o n s i r u c i i , n i h i l q u e ftrimim aut έ κ τ η ς Ολης εύφθάρτου συντεθειμένη, άτεχνώς 6fe

slabile l i a b e n t i s : ante omnia iirgntneiitum i l l u d quod οικοδόμου μένη, κα\ μηδαμόθεν τδ βέβαιον και ττ&ρΙ*
μνιον έχουσα), την τδ όλον τοΰτο συνέχειν δοκοΰν
loiumaediflcii fundaineniiim cominere videli»r profe- f

βάΟρον [ίοά*, βάραθρον] άνασπώσαν ( 9 ) προτερον

r a t n u s ; n a m q u e i d c u i n s a n c i i S p i r i t u s o p c subvertere
meditantur. Sic enim se gerere solent eiiam i i q u i
i-jusmodi icdillcia eveflere v o l u n t ; m m i r u m iis quae
fulcra v i d e n l u r destruclis, universam subito fa-
bricam h u m i sternunf. Est auiem p r i m a adversus
προσάγοιμεν άναακευήν, άνατρέπε.ιν αύτδ συν τη
δυνάμει τοϋ αγίου Πνεύματος βεβουλημένος • τούτο
γάρ δή κα\ ϊτλ των τοιούτων οϊκιών ποιοΰσιν οί το
β
καθαιρίίν αύτάς προαιρούμενοι, δ δοκοΰν ύπερεί-
τ

hoc pulre aedificium machina, comparalio ejus cuin δειν πρ^τερον άνελίντες, 7;d<Jav αύτην άθροω; είς γην
divina S c r i p l u r a . Nam quia Moliainedes, o m n i ge · καταιτρέφουσιν · δστι δε ή πρώτη κατά της σαθράς
uere doclrinse omisso, itno i n tergum rejecto, c a - ταύτης προσαγομίνη οικοδομής μηχανή, ή προς την
put sui sermonts constUuit iu Dei quam sibi v i n d i - θείαν Γραφήν σύγκριβις · επειδή γάρ αυτ6ς « 3 ν εΤδας
cat alloculione, nos quoque debeaius omiiium λόγου π«ραδραμών καΐ κατόπον.έαυτοϋ (δ£Φβς, τήν
concessu d i v i i i h u s d i c t a t a m Scripturnin c u m eo l i - κορυφήν τ ω ν λ<$γων τήν αύτόλεκτον τοΰ β*οϋ· δμιλίαν
bro i n primis conferre ; u t accniaio conipafatiouis αύτψ άπεγράψατο, όφείλομεν κα\ ημείς προς την
l u m i n e deprehensa illtus absurdilaie ut incon- όμολογουμένην παρά πάντων θείλεκτον Γραφήν, τ6
gruentia, reliqua omnia falsa ct vana, ideoque p a - το·.οντον γράμμα πρότερον παραθεΤναι, ώς αν τ ^ διά
lam vituperanda, despuantur. της παραθέσεως ακριβολογία, τδ άλλόχοτον χα\άβύμ·
ίατον αύτοΰ φωραθ^ν, δλον λοιπόν ψευδές τε ΧΛ\ μάταιον , χαΐ διά τούτο έπίψογον άπελεγχθεν χατα*
«τύοιτο.
2 7 . litspiralae d i v i n h u s Scripiurse unusquisque C χζ*. Της Οεο^εύστου ΓραΕρης Ιδία και παρ* έαυτ$
liber, seorsum et per sc spectalus, quanquam ad « τ α γ μ έ ν η έκαστη βίβλος, εϊ χα\ πρδς 8να τδν ττ ς 4

uniun r^Iigionis scopum t e u d i i , <]ualem lamen pe- εύσεβεία; άφορώϊα σκοπδν» αλλ ουν διευκρινημένη
1

c u l i a r i t e r materiam conthieut, demonsiral ex prae- πδϋάέ(Κΐν της άνά μέρος περιληπτικής υποθέσεως,
posito sibl Litulo, q u i argumenluin Lotuui a p e r i t : έκ της χατά την πραγραφήν σημασίας, σΰν τ ω δλφ ,
ita u i vel sola singutorum v o h n m m i m inscripiio σκοπψ' της βίβλου δηλούμενης · ώς κα\ έκ μόνης της
profanum quemlibet, neduni i n i l i a l u m , ad lectio- προσηγορίας έκαστης συγγραφής, καΐ τδν άμύητον
uein audiendam invitel. V e l u t i , exempli cansa, πρ&ς άχροασιν έπιστρέφειν, μ^ τί γε τδν μεμυη^ϊ-
Moysis qninque l t b r i , id est, Genesis e l r e t i q u i , νον · ώς, φέρε είπεϊν, τά χατά Μωΰσέα πέντε βιβλία,
coitgruam t i t u l o conlineiuiam totain habent o r a - ψημ\ δε, ή τε Γένεσις καΐ τά λοιπά, άρμόζουσαν
liunisque conseclaneam f i i n , et quassuo argumento προγραφή την δννοιαν ολην, κα\ τήν του λόγου σύν-
conveniunl, u t par est, u a r r a n i , Itaque Genesis, δρομον δύναμιν, x a l xjk κατ* αύτην πρόσφορα πρε-
quac sunt geneseos p r o p r i a ; Exodus, quae i n exodo πόντως παρίστησιν ' ή τε γάρ Γένεσις, οσα της
sunt peraeia; Deuterouomion deiiique, qua; legc γενέσεως ήν * ή τε της Εξόδου, δσα έν τ$ &ξόδφ πέ-
iterumsanciia f u c r u n l . Posusriores qnoquc l i b t i p r o - πραχται· δ τε Δεύτερος νόμος δσα τδ δεύτερον νενο-

prie alque, u( i i a dicatn, naiurae s u « coiiKruenlcr & μοΟέτηχεν, κα\ τά καθεξής οίκείωςτε χαι συμφυώς,
i n s c r i p l i fnere. Siinililer i n Prophetis, in Snpien-
lialibus, in lte$>um l i b r i s , si q u x r e s , faclum c o m -
peries; divino S p i r i l u duce i n hoc qnoque, u t a r -
b i l r o r , sincerUaluin suam et sapienliam exhibenie.
Oportci enini rneniis huiuanai m a g i s i n i u i , ea quae
san?m scntenliam ctliciunt, anlea diue vilio e x b i -
b e r e ; utposiquai» i n u l l v d u a l u i u sensnin r e c t i m d i -
nis sua? homo gustavcril, lunc r e r u m quoque re-
rnoiiorum certior i i a l .
ώ ; εϊπεϊν, περιώρισται • ομοίως δε κάν ταϊς Βροφη-
τείαις, κάν ταϊς Σοφίαις, κάν ταϊς Βασιλείαις ζητών
6ΰρήσ<(ς, τό απλανές, οΐμαι, καΐ σοφδν τοΰ οδηγού"
θείου Πνεύματος τοΰ λόγου κάν τούτω παριστάντος*
δει γάρ τδν τοΰ νου παιδαγωγδν τά έμποιητικά της
απλανούς γνο^σείο:, πρότερον άλωβήτω; χοσμήσαντα,
ώ ; τήν νοητήν αΙ'^Οησιν της οικείας όρθότητος άπο-
γευσάμενον, τδ τηνικαΰτα και περί των π ο ^ ω τ έ ρ ω ν
διαβεβαιοΰσΟαι.

28. A t enim deplorandus et inoplissiiiins Moliamc- κη'. Τδ δέ γε οίχτιστον κα\ άϊ^γιστον τοΰ "Αραβος
dis Arabis I H i d h i s , p r x l e t q u a m quod lilaspiiomljs Μωάμετ β'.βλίδ'.ον, μετά τάς είς τδν "Τψιστον δυσφη-
adversus Altissimum scaiet, cmn o m n i incondiia μίας άνάμεστον τυγ/άνον, σΰν πάση τ% άκόσμφ κα\

( 9 ) Memhim esi fiHtjs.sc άνα^πώταν · c l qnUtftm iu* r d o c l n m ΓΙΗΙ i » codicc a secumla nianu, abia
sisaliqijot syllubis.
 703 REFUTATIO
συφερτο>δει αυτού βδελυγμ£$, ουδέ τδν κατά λόγον Α abomiiialioiiis colluvic , nc cousuctam quidcm v u l -
\cod. κατάλογον] τ ω ν κοινών χα\ άλλως έμφερομένων
ε Ιρμδν άποσώζει · ούτε γάρ είδος προφητικού λίγου
παρίστησιν, JOW Ιστορικού, ούτε νομοθετικού, ούτε
θεολογικού, ούτε άλλου τίνος των έξ ορθής καΐ έχέ-
φρονο; διάνοια; προερχομένων, άλλ' Ολον [ita cod.]
Λκοσμόν τε χαλ άτακτον τήν σύνθεσιν Εχον, ουδέ τ ά ;
προκείμενα; έπιγραφάς καταλλήλους τοις υποκείμε­
νοι; λόγοις Εχει (10) * £ΐ δε i v οΤς πάντα; ανθρώπους
Ι ν τ ε λ ώ ; κεχρημένους όρώμεναύτδς απολείπεται, πώς
τήν άγέρωχον έκείνην και ώς ύπερ άνΟρωπον δ^ξαν
δοχούσαν δειζαι δυνήσιται, το έξ ουρανού, λέγω,
φάναι πεπέμφθαι αυτό ( 4 1 ) ; οπού γε της άνθρο>πί-
νης τοσούτον άποδέει συνέσεως, δσον αύτη ή τ ω ν
άλογων της λογικής διώρισται φύσεως * μήτι γε της
ακαταμάχητου εκείνης χαλ όπερ νουν Ισχύος τε καΐ
σοφίας, χα\ J πάντες «Ισ\ν ol θησαυρο\ της σοφίας
χαΛ γνώσεως απόκρυφοι * 3τ' άν γάρ τδ σπουδαζόμε-
νον αύτψ τδν θεδν τούτο γράψαι, έξ ώνγράφειν
παραστησαι οΰ δύναται, πότε, καΐ πώς, είτε έν δρά­
σει, εΓτβ άλλη τιν\ θεοφανεία, καΐ τίνων μαρτυρούν-
των, ώς αϊ πβρ\ Μωυαέα πλείους τ ω ν εξακοσίων
χιλιάδες * έν στήλαις δέ γε αύ έγράφετο, ώ ; έν πέτρα
ό τ ω ΜωύσεΕ δεδομένος νόμος - αύτδς γάρ ούτω;
φησ\ν, δτι άγράφω; αύτδ έδέξατο, ούδέ έν χαρτίφ,
Λ doclrinatu acivpissc, nmjuc i n cliarta aui b i i m a n t t
ουδέ έν Εργω χειρών ανθρώπων ( 1 2 ) " φόβω δηλον δτι
τοΰ άπαιτηθέντα δείξαι μη δύνασθαι * δτ' &ν σοφίας
πάσης θείας τε και άνθρωπίνης έστέρηται * χτλ τδ
, ίή χαλεπώτερον, δτ* άν άπεοικότα καΐ πάντη της
•"
μακαρίας εκείνης xai θείας φύσεως ξένα τε κα\άλλ4-
τρια, μάλλον δε πολέμια, άδ*ώ; καταψεύδηται · τί
γάρ πολεμιώτερον τ ^ Θεού άγαθότητι, του λέγειν
αΟτδν χαΐ'ρειν των ανθρώπων άπωλείζ, καΐ παρ'
ουδέν τίθεσθαι τήν αυτών καταφΟοράν ; τίνα άντίρ-
(5ησιν Ικανήν παραστήσει, μή ουχί της απευκταία;
τούτου είναι καΐ δαιμονιώδου; έμπνοίας ;
χθ'. Τριχη ουν διακεκριμένου πρακτέου πα*/τος
κα\ λόγου, είς τε θε?α κα\ ανθρώπινα και δαιμονιώοη,
των δύο έστερημένος ό "Αραψ, θείου τ ί , φημ\, κα .
ανθρωπίνου, είς τδ τρίτον έξ άνάγκης'περιενήνεκται"
δΐΐ δε πρδς τ ψ έστερήσθαι θείας έλλάμψεως, κα\ της
άνθρωπίνης σοφίας άποδεδέηται, εντεύθεν δή κα\
πολλαχόθεν έτέρωθεν φα νερό ν * ή άνθρωπίνη σοφία
ήτοι θβολογεί, ή φυσιολογεΓ, ήτοι ήθικεύεται, ή (στο- ^ eapicntia vel rcs llicologicas t r a n a l , vcl n a t n r a l e t .
ptl TJ c i τοιούτον · χαλ ταύτα άξιολόγως · ό δέ δη
t vel nioiales, vcl d i M t i q u c Iiisloricas, vel aliud fjujus-
τ·ύχου τού λήρου υφηγητής γράμματος, ούδ' όποτέ^-
ρας «ύκλεώς εύμοιρήσας κ ί ν ^ρογ^αφη κατατάξαι,
ή καΐ ^ατταρίζων π ω ; περιηνέχθη είς μέν θεολογίαν,
ταύτην|έ^ηξε(»3)τήν άθεονφωνήν,οτισφαιρικόνέατι
(1Θ) Res ha?c cum per se patel Alcoranum legcn-
(UMIB, l u m «tiaiu aiiimadvertiiur ad s u r . X I I , p .
SGO, n b i Maracciu^ observal, l i i u l o ejus surse, qu;*'
eslue Josepbo, reifpondcre argumenlum & u u n t ; o u o c i
vix
t i i K i u i t , ulia κίΐα in tura reperies. T u m idem ad
fiurani X X I X , p. 535, repreliensa i l c r u m l i l u t o n i m
ab argumcjilis d i s s u i u u l i i i , aH : Excnsandi nituto-
winu9 tuiU Hoikmi, quia cumuullusprope venkuhts
tum utio coatetcai, impotsibiie pronus crai altcui
iurm aryvmetitumconvenienMet udaqnattitu prwfiyere.
Prorgu» liac b a r b a r k a Alcuram ianagiuc iiulhc sunl
MOIIAMEMS. 706
g n r i u m c t a l i b i v x s t a i i i i u m s c r i p l o r i i m s e r i c i n serval :
ijam tieqtie spcciem proplielici aermouis prajbel ·
ncque h i s l o n c i , iicquc l o g l f m , ncque tbeologici,
neqne ctijusccmodi, qtioiqtiot scilicel a satta mcnte
procedunl ; scd ubiqitu inornaiam Uabct e i pcrLur-
baiam prorsus composiiionem ; e l ne ipsos quidem
prxpo&itos l i l u l o s subjei-Ue oralioni conformes a<t-
hibot. Si prgo i n r e , quam omnes hoiiihtfs egregic
c:illorevVi(ieii>u$,xMol)amtMl<:s p e c c a t ; quoino<lo i u -
solentcin i l l a m , e l qtise snpra lioiiiiiiom c x l o l l i vidc-
lur, opiiiioimm oslentare polerit, qtind dc ceelo, i n -
qnalii.liber illc demissus s i l ? q u i iniHopere ab b u m a -
na supicitlia abeet, qnatilnm b r u i o r u m naiura : i
raiionali 4lis1.1t : iierium ah illa incompatabili r l
Β
supra omncm mcnfem v h l u l c atque sapiemia, i a
qua oinnos stinl tbesauri sapiemiae c l scicnliae abs-
c o n d i l i . Qiiaittloquidvni conlecnin» a se opus, D<unt
scripsissc, cx liis quui & c i i b i l , probare non pi>t< sl, k
eC quandonaiii, e i quoinodo, e l uiim visione, :ui alia
aliqua Det apparitione % c i qnibus lesitbus, s i c u l ilfa
fuere circa M o y s t i n scxceula e l auiplius b o u i i n u i i i
i n i l l i a ; e.t u t r u m in labuli» scriptum fuprit, u t i n
petra Moysi data lex ; i m o ipsc d i c i t sinc srriph»
mauus i t p i f i c i o ; limens sinc ilubio , nc o s i n i d c r o
postuhtiis n o n p o ^ f l ; quoniatn, inquai», sapien!i;i
qualibel divina e l btnnaua is liher caret ; qiiodqn.;
gravius eet, indigna p r o r i u s lieala illa divittaqm:
f " - .
natur», et extrauea alquc aliena, i m p i l i a m ; M I V C I *
sanlia, imrepide m e n t i t i i r ; qnid enim n k i g i s u d v e i -
salur Dci b o n i t a l i , qnaiu dicere ipstim IselJri l i o n i i -
jium penliliojie, ct i l l o r u m r u i n a m flocci facere ?
quomouo b i o j n q u a n i , exsccratido sc elsemouiacoqiie
s p i r i l u aillaiuui negabil ?
29. Gum ergo quidqtiid rurionduin csl vcl dicen-
d u m , tii Iria d i v i d a l u r , ncmpe d i v i n u m , h u i i i a n u m ,
ν
c l da^niuniacum ; duobus dosLittiiu»- A r a b s , divino,
inqtiain, el buniano i n s l i n c t u , ad l e r l i u m rteccssario
devoiulus est. Frofrcto qttod i l i v i i t o luiuine lium;»-
naque sapityilia c a r u c r i i , i n confesso e s t ; ex d i -
cenrlis a u t c i n , e l s r p c aliujitle patesccl. Huniana
raodi, e i quidctn scriu ac laudabiJiler. Sed c i i i m
Imjus n u g a l o r i x &cripluhe a u c l o r , nullo p n r d i r c i :
scienti» gciierc i n s i r i i c i u s , i i a ut saltrm i u l i i n l o
C K p r i m e r c t , vcl balbulicudu quidom illaui a i l i n g c -
scopae dissoluiiores; liibti.fere majore c u m laedio
•stotoacbove legitur , n i b i l a n i m i atientioncm i i i a f ^
infringil.
(11) Iloc ouidem de Alcor.ino a.l se de ca^lls
dcmisso mendaciuin centies Molomedos effinit.
(12) Conier Maracpmm ϊιι Viin Mabamcdis, p. 3 « .
N i i m i u m h i c Rimulabat sin^ulos l i l i r i xersioolos : i
Gabiiele aichangelo aci ipcre, quos ipso dcindc a m ; ^
miensibus dictabat.
l l 5 ) S u r . C X I I , 2.
707 NICET/E B Y Z A N T i N I * 708
r e l , llieologicam banc irretlgiot>am voceni crepuit, Λ ^ θεΤον, μα'λλονδεΙ ώ ; αύτδ; εΐπεν, όλόσφαιρός ( I I )
quod nempe Deus ligura fcpbaerica s i t , i m o poiius έστιν δ βεος, σώμα -πάντως αύτδν ©Μμενος · ού γαρ
t o l u m spliasrnlem Dtum d i x i t , pulans eum prorsus &ν δλλω; το τής σφαίρας εδέχετο βχήμα* σφαίρα δε
essc corporeum ; ueque enim aliier spbserae figuram υλική κατ* αύτ>>ν τυγχάνων, οΰτε άκούσεται, οδτε
recipereu Jam c u m materialis spbaera secundum δψεται νοητώς δηλονότι, οΟτε ενεργήσει πάλιν, εί
Mobamedem Deus is quidetii neqneaudiei, neque που τύχοι παρ 1
άλλου κινηθείς, κα\ μάλιστα κατα
cernet, inlelleeiualiter, iuquam ; neqiie item agei, πρανούς άλογίστως φέρεσθαι · ΙλάσΟητι ήμιν, ό θεος,
fri quamlo ah alio ntovebiiur, prsecipueque deorsum τα αύτοΰ λέγουσιν, εΐ κα\ κατ* αντοϋ * εΐ δε δή αυτόν
slolidissiinedeferetur. Ignosce m i b i , Deus, Mohatae- τδν ούρανον τον θεδν λέγει, ώς πολλο\ των Ελλήνων
dis senlenliam d i c e i ^ i , quanquam poiius c o n u a έλήρησαν, κα\ οΰτως άληθεύσει 6 λόγος, δαιμονιώδη
ipsum l o q u e n l i . Quod si forle ipsum coetum dicit αύτδν είρηκώς είναι, ΕΙς δε φυχπολογίαν ή ούδεν
Deum, sicul n i u l t i etbnicoriim fabulali s u i t l , adbuc φάνα; ήπίστατο, ή εΐ κα\ προκΰψαι ε!ς τοΰτο έτόλ-
vere nos d t i i m u s dseruuniacum esse Mobamcdeir. μησεν, λέγει (15; δτι *κ βδίλλης (1C) ό άνθρωκος
Niysiotogi&e insuper veJ n i h i l oranino novit ; vel γίνεται, και ό ήλιος εις θερμδν υδωρ καταβαπτίζε-
cuin eam saluiare de limine a u d e t , en d i c i i b o m i - ται προς έσπέραν φερόμενο; (17). ΕΙς δέ ήθιχον, %1
item cx birudine esse faclum ; et solem i n calidam Β χαέ φησιν; Συνέλθετε ταϊς ψυχαΐς υμών, καΐ έχθρά-
aquam submergi, cum ad vesperam devenit. Jam i n νατε «αντ\, καθ* Α π&ς τις έχθραίνει ύμϊν (18). ΕΙς
re i n o i a l i quid a i i ? Saiisfacite animabue veslrie ; 6ε I στορ ί α ν δσα Μωϋσέως καταψεύθεταχ, αύτοΰ τ »
r

odiie quemlibet, p r o u t ille νυβ otierit. Quod veroad τοϋ Κυρίου ημών Ιησού Χρίστου, τάδε κα\ τά&ι
lnstorian. auinet, quania de Moyse, et de ipso D o m i - πετεοιηκδτος χα\ λελαληκόχος κα\ ol άναγινώσκοντες
t

no nostro Jesu Christo meruilur ? quasi baec vel i l l a
fecerii aut locuius f u e r i t ; quse vidclicet legendo
cognoecitis. Nam G b r i s l i Matrem sororem esse
Moysib dicit, et Cbristianos cum Moyse io deserlo
vercatos. Et ne cuncia nunc emtmerans, liaec sine
demonsiraiionereprehendere videar, ea confutaiioni
pogiea c u m Dei gralia faciendae reservabo. I n t e r i m
eaicnus taiilum quatenus opus erat ob ostendendum
divina bunianaqne sapienlia vacuam fuisse eu-
δωρητών άνθρώποις χαρισμάτων, κεφαλα:ωδώς ά π ·
perbam Mobamedis nicnleni, et quovis charismate ^ ηρ(θμησα
d i v i i i i i u s hominibus d a i i soiito caruisse, summatira
praedicta'recensui.
3 0 . Nam c u m tredecim supra cenlurn totus bic
libeltus capilutis con&tet; i n p r i m o quidem, posi
eam quae piocomii locuin videtur tciiere s c r i p l i u n -
c u l a m , bomines a se deceptos coboriaiur, ne d u -
biialionein iiieme foveant circa bauc suam f r a u d u -
lentam s c r i p t d r a m , quasi mendaciier eit conscripta.
συνορατε· τήν τε γαρ Μητέρα Χρίστου τήν άοελφήν
Μωΰσέως φίσκει είναι, τους τε Χριστιανούς μετά
ΜωΟσέως συνεΤναι έν t i j *ρήμφ (19) • κα\ ?να μή νυν
τά πάντα άπαριΟμούμενος α ν α τ ^ ε ι κ τ α ταΰτα άπ-
ελέγχειν δόξω, τ$ μετέπειτα θεοΰ χάριτι τεΟειμέν^
έκαστοι αυτών ανατροπή χαμιεΰσομαι * νυν\ δε ό%ό-
σον μόνον πρδς το 6ε7ξαι ίρημον θείας χαλ ανθρωπι­
νής σοφίας τίιν αλαζόνα νουν, χα\ών έστέρηται Φεο*
λ'. Τριών γαρ καΐ δέκα πρ6ς τοίς έκατον κεφα-
λαίοις το δλον τοΰτο Ικδεδομένον βιβλίδιον, έν μέν τ ψ
•πρώτφ λόγω, κατά τήν δοκοΰσαν προοιμίου τόπον
Ιχειν γραφήν, παραίνεσιν ποιείται προς τους πεπλα­
νημένους ύπ' αύτοΰ, μή ίχειν έν διανοί^ δισταγμον
περ\ της απατηλής αύτοΰ ταύτης γραφής (20) δτι

( U ) Vocabulum A r a b i c u m , quo u l i t u r Moltame- ila T i c i s s i m Zy^abennm secutus est Niretas C h o -

d«s, signiftcare l u m όλόσφυρον, $olidum t u m eiiam
f niala in orthodoxce fidei Tketanro a uoltis p a r l h n
aurnum, j a m adnolavenmt Uetandus i n Mohamtdi-
cis l i b . i i , 5, et Freyiagius i n Lexico. K t quidera
Mnte RiMandum Maraccius i r a n s t u l e r a i sempilernum
in sura C X I l , % de quoloco IIUDC l o q u i l u r Nicetas,
cujus hallticinatioiiem seeulus est EulUytnios £yga-
benus i n Panoplia. N O ^ U T vero Byzanliitus nou όλό­ D
σφυρον s c i i b i i , sed όλόσφαιρον, scriplurse u t puto
8 i h i i l i L u d i n e decepius* Et quidem prius vocabulum
Arabico respondet,noniiemsecundum. C o r r u i t ergo
s i m u l lota reprehensio binc consequens, quod M o -
edito SpeciU R o m . 1. I V , ubi videsis paginam Wt*
Re quidem vera Motiaimsdes p r i m u m uointnein for-
oiaiuin u Deo ex Itno seu putvere, deinceps b o i u l *
nes tx sanguineo ceagulo, seu έκ του σπέρματος,
g i g n i , p l u r i m i s i u locis* aperte d i c i l , sur. A V I I J ,
38 ; X X I I , 5. X X i l l . i i ; X X X I J . 7, Κ; X X X V , I I ;
X L , 6 9 ; L V , 1 4 ; L X X V , 3 7 ; X C Y l , 12, c l
alibi.
(17) S u r . X V I i l , 8=?·
(48) S u r . I I , 1 U 2 ; I X , 0 7 5 , 125.
#

hamedani Deuni materialem esse exisiintent. L i n - (19) Aiiacbronismus insiguisMobamedU»bomitii«

guae nempc Arabicar ninns arcia aut imperfecla
n o i i i i a innlias apud*. Graecos Laih)osque peperit
absurdUates. De iioc Arabico vocamito non male
Itarlholemaus monacbue Edeswnus a Moynio e d i -
lus Var. sacr. 1.1, p . 308, quem iiem i n i e r Alcoraai
i-onfuialores i g n u r a v h Maraccius.
(15) Sur- X C V I , 2 .
(10) Ruraus b a l l i i c i n a l i o , quam etiam Zygabcnus
r o p c i i t . e x vocabulo A r a b i c o q u o d tangui* coagula*
tu$ sonal jseu σπέρμα γεννητικόν), e l cuiu levi
variciaio hirudo. U a e n i m r e i t e Maraccius, uec non
Hclandus l i b . u , 3 0 , et FreyUgius i n Lexico. Porro
m Zygabeuus secutus est N i c e l * B y z a n l i n i errorein,
illiUeratissinii ; q u i e r r o r ealis comprobari videinr
ex sura X I X , ±1* comparala c u m sura I I I , 1, Q u a n -
quam Mobamedaui, nonnutllque C b r i s t i a n i , v e l o l i
herbelolus e i Kelandus I I , 2 0 , l e x t u m biBtoricum
Alcorani aliter explicare uoii improbabiliter v o l o o t ,
quibuscura lamen Maraccius ΙΙΘΙΙ cou&entit 1.1,
p a r t . i v , 85, et u U, p. 115«
20) Vulgo s c r i b u m u r seciiones, sea e u r a , Alco-
r a n i C X t V , quia p r i m a eliam numeraLiw, quaiu u u
pote nudam invocalionem seu praefaliunctilam,
Gneei i n linnrerum non refeiebant. Namqne e i
Hvodius monactiue apud E n t b y u i i i Zygabeui Ρ Ο Λ # -
plittm, l i u X X I V , 2, suias Jioanisi C X l l l d i e i l .
709 REFUTATIO MOHAMEDIS. 710
ψευδώς γεγραπται - κα\ πρδς τδ π ι θ α ν ή τήν άπάτην Α Alque u i ilolum suum credibilem faciat, cum anie-
δίίκνυσθαι (21), συναποδίχεοθαι ταΓς πρώταις άγΕαις rioi ibus eandis Scripturis has quoque suas euscipi
ΓραφαΤς, και. ταντην [fod, ταύταις] παρακελεύεται» j n b e i ; ignorans baibarus, id ad sui ipsius eversio-
0&* ε;δω; 6 βάρβαρος έπ' ανατροπή έαυτοϋ τοΰτο neiti l i e i i . ' Coniiuentcr aulem apologiam ubique
γινόμενον* κατά συνέχειαν δε τήν άεΐ προς τους δι- facil contra non credenles inepio sermoni suo, m a -
απιστοΰντας τψ άαυμφόρψτών αϋτοΰ λόγων, απολο­ lediclorum pleiiain adveisns i l l u m , q u i per semei-
γία* τιθησι μεστήν «ΰααν δυσφημίας κατά τοΰ καθ* ipsun) jtirat f bonuoi benignamque Dc.um, q i u
Ιαυτδν όμόσαντος άγαθοΰ^χαΐ, φιλάνθρωπου θεΐ)0, 6τι peccaioris mortem aon v u l t , sedeiim converii a c v i -
οΟ βούλεται τον βάνατον τοΰ αμαρτωλού, ώς τδ επι- vere. Sunluuiem verba ejus luijusmorii, qund nempc
οτρέψαϊ x a l Cfiv α υ τ ό ν ϊστι δε αυτη * δτι τους πε- liuic scripiurae credpnies Deiisinielligtmtes rcddit u i
«ιστευκδτας τ$ τοιαύτη γραφ$ δ θεδς συνετίζει πι- c r e d a n t ; non credcuies autem ipse a credendo pro-
στβΰσαι ( 9 2 ) ' τους Ιϊ διαπιστοΰντας αυτδς κωλύει liibet : eum lamen res vice versa ee babeat, quod
* ι σ « ΰ σ α ι ($3) * καίτοιγε αληθώς εναλλάξ έχοντος τοΰ nenipe Deus, stiilto huic credenies, decipi n o l l e l ;
λογού» δτι τους τ ψ ματ α [ψ τούτψ ι;ειθομίνους ό βεδς eos auiem q u i n o n c r e d t i n t , adjuvaiipse quoininus
Όύ βούλεται άπατ&σθαι* ώς 4ν δε τρανότερον τδ λ έ - decipianiur. Aique u l dicta clariora fiant, ad iioc
γδμενον γένηται, είς τοΰτο αύτδ καταλήγει ή σκήψις, Β evadtl comojenluin ejns; .oempe quod Dcus illos,
δτι ους μεν δ βεδς θε*λει τώσαι, καταρτίζει προς quos v u l i salvare, accomniodat a d m a n d a t i s u i obe-
πασαν αύτοΰ έντολήν υπηκόους * οΟς δε οΟ βούλεται dientiam : quos autem non v u l t salvare, negai m
σώσαι, ού δίδωσι αύτοΤς συνεσίν τε χαΧ δύναμιν έν- inlelMgentiara e l auscultandi facuUatem, e l p l a c i u
εατίζεβθαι, χα\ ποιεϊν τα αύτψ εύάρεστα, χα\ κατά ei exeeqaendi : aique ita p u n i t i o n l conlradit. Aiquo
τοΰτο τϊ| κολάσει παραβίδωσιν. 'ύς έκ τούτου παρ- binc cogtiare stibeBt blaspberoiarum enorniiutn
Ιβτασθαι Ιννοείν των. άτυπων δυσφημιών το πλήθος, multiludiiiem ; nenipe quod Deus impediat eos q u i
δτι δ θεδς "χωλυτής εστι τώ> πρδς το καλόν άφωρι-
,
ad bene agendum forent destina.ti: quod ipse sibi
σμένων δτι ΙναντΕα αδτδς έαυτφ νομοθετεΤ, ζάντας
ν iegibus ferendis c o n i r a d i c a t ; cuncioa quidein sal-
μέν μή θέλω ν σώσατ, πασι δβ τάς σωστικάς έντολάς ' vare noteus, e l tamen salutaria praccepta ciinctU
προοαλλόμενος, ιΐς άφορμήν έλίγχου, άλλ* ούκ είς edicens, u l haec sint culpandi occasio, n o n autem
συνδρομών επάθλων* δτι πάντως φθονωντουτο ποιεΓ, con&equendi prsemii a d j u l o r i u m . Sic autem vel i n -
ή δτι πενδμεν^ς μισθοζοτήσαι πάντας, ή ώς Γδια vide figil Dcus : vel quia CUMCLOS remunerari ne-
διαπαίζων f p y a t μή £χων δν εύλαβηθή^εται tvexev quit : vel cfuasi crealuras suas illndens, neminem
της τοιαύτης αληθείας" ή ώ ; έφήδονος τ^ των άν- liabens quem ob hattc veritatem reverealur : vel
θρώπων άπωλείς απλώς * ή ώς μνησίκακων δια την ^ quia l ^ t a l u r ojnnino b o m i m i m pernicie : v c l quia
*ρδς τδν προπάτορα ημών άγανάχτηο;ιν* ή δτι φύσει uKricetn volunialem r e t i n e t , piopter eusceptam
αΓτιδςΙοτι των χακών, και ού μή δύναται μή κακο- cuni progenitore noslro i n i m i c i t i a i n : vel quia n a -
«οιήααι. l u r a l i t e r causa malurum esi, neque potest male now
facere.
λα'. Ταΰτα και τά τοιαΰτα δ αμαθέστατος γνωμοδο­ Zi. Tales lanlasque inscuiseimus barbarus quasi
τεί βάρβαρος, έκ προοιμίων εύΟΰς τ ή ν άπορΕαν λύειν senteniias effultl, j a m iiide a p r i n c i ^ i o dubium
οίδμένος, τοΰ μη πάντας Οελήσαι x|J αύτοΰ ύπενεχθή- siatim ee dissolvere pulans» c u r non omnes dolis
ναι άπατη* τοΰτο δέ δεΓ παρατηρήσαι έν δλω τψ •*jus i r r e t i r i volueritU. Hocautem animadverlenduin
άγ^οικικφ έκείνω βιβλιδίω , δτι έγνωκώς δ τοΰτο est j n toto illo agre&ti libello, quod ejus nugatorius
ληρφδήσα;, δυσπαράδεχτον δλως ουσαν Χριστιανοί; auclor gaarus, aigre omnino fore credibilem C h r U
τ4 χα\ Ίουδαίοις τήν πλαστών αύτου ταύτην μυθο- siianis aiqueJudaeis nciain hanc suam myihogra-
γραφΕαν κα\ βαρβαρικών θρησκεία ν, τάς παρά pbiam barbaricamque religionera, exsiantes apud
θεία Γραφή κειμένας θείας επαγγελίας άποσυλήσας, divinam .Scripluram Dei promis&iones a u b f o r a t i r ;
κα\ ούδβ ταύτας άπάσας, άλλά τδν γε παράδεισον ^ neque bas lamen omnes, sed paradisum (anlum-
μδνον έν ΰποσχίσει κληροδοσίας χαταψεύδεται των roodo liaireditaiis loco asseclis suis meodaciUr
αύτφ υπακουόντων * χα\ τοΰτο παναθλίως γυναιξί p r o m i u i t , idque admodum Hagitiose; uempe eos

Casieroqni noster quoque Nicetas agooscit Alcorani
profeminm κατά [ p u t a pro μετά] τήνδοκοΰσαν προ­
οιμίου τόπον 6χειν γριφήν. Nos ergo i n Nicei;e
texiu rcteniis necesaario scriptis ab i l l o s u r a r u m
u u m e r i s , qtii semper uno miuus vulgaiis s u n i , i n
marginibus u m e u vulgatos earumuein eurarum
uumeros ascribemus, quo facilius lectores ad A l c o -
ranuni sc conferaui.
Sur. I I , 4.
{ & ) S u r . I I , 7 aq.
(£3) luipiani lianc Mohamedis d o c l r i n a m , · qua
sura arcmidascaicr, fruatra m i l i i elevare a u l lentre
Λ hletur l i f l a i i d i i e in Mohamedicii l i b . u , 4. P e r t i -
u e i a u l e r a a d celcbre apud Mobamedano» dogaia
decreii (sive praedestinalioqis g r a i u i U ; et abftolulx)
de quo legalur Uerbeloms voc. cadha. Evodiue
qtinque monachufi i n bisturia n t a r t y r u m X L l l A m o -
riensiupi a Saracenis occisorum (Bullaod. M a r t . T .
1, die 6) conciotiauies facit uiariyres adversus bunc
imiiianeni Alcorani e r r o r e m . Et quidem legenda
e&i toi-j iila Evodii adversiifi Saracenicam aectam
inveciio, cujue nannisi particula i v f e r i u r a ?Vga-
tniiio ίο Panepiia L a l . B i b l . PP. L t i g d . t . X i V , p*
229, de Dco mali a u c t o r e ; quse parlicuia incaule
cum alienis ibidem confusa f u i i ; i n Graeco autem
codice apud Sylburgium ne nonien quidem E v o d i i
scribimr.
 711 < NICETiE Β Υ Ζ Λ Ν Τ Ι Ν ! 712
camlidis sprciosisque niiilierihus fruituros ; q u o d - χ ψψί λελευκατμέναις τε κα\ εύοφΟάλμοι; συγγινομ*-
quo I m r r i b i l i i i s est* ante Dei conspectnm : Deus v<ov (24) * χαι xb φρικτότερον,θεοϋ κατενώπιον (25)'
e u i m , inquit ille, non eruhcscit. Onippft i l a carna- θεδς γαρ, φησ\ν, ούκ αίσχύνεται (26) * ένσαρκον γαρ
lem piorsus et m a i e i u l e i i ) , c i a prjesenii vila n i b i l παντελώς κα\ 6νυλον ούτωσΐ, ώς μηδέν της παρούσης
riiJfrmitaiii fore i l l o r u n i Fabtiiaiur rcsurrectionem, ζ ω ή ; δίαλλάττουσαν τήν αυτών άνάστασιν τερατεύε-
«osque cibib ac poiibus c i excielionibus usuros. ται, βρώμασΕ τε $α\ πόμασι χα\ άφέδροίς κεχρημέ­
lllis vero q u i sibi non obtemperaYennt, eam qoam νους αυτούς (27)* τους δε αύτω μή πειβομένου.;, τ^ν
Evangelia Deum l a d e n t i b u s c o m m i n a n l u r pcenam εν Εδαγγελίοις ήπειλημένην γέενναν τοϊς είς βεβν
i m t i c i i ; nempe u i cousnetas illorurn memoriae v o - χαθυδρίζβ\>σ(ν έπανατβίνεται * ώς αν-έκ τών συνήθων
ltiplates po&nasve propoitons, facilius eorumdem τοίς μ^μνημένοις εφετών xe κα\ στυγητών εύπαρά-
antniis p o t i a l i i r . Neque hoc itcpi veteratorium ejus δεκτοςγένηται · κα\ τοΰτοδΙ μήάγνοείν άναγκαΖοντο
faciuus igiioranrium est, qtioil liaud oinniiio rectisal ^αδιούργημα,δτιού παραιτείται απλώς τά τών αγίων
sanclorum p m p t i c l a m m nomina comtnemorare, u t προφητών απομνημονεύει ν ονόματα (28), Γνα τ?) τ ώ ν
venerandorum v i r n r u m appt-Uatirme frautletn celel σεβασμίων ανδρών προσηγορία ανύποπτος αύτφ ό
neganlis Deutn Agarenismi s u i . Creieroqni numiue δόλ^ της άρνιβεου Άγαρησίας γένηται • ψιλώς γαρ
ICJIUS i l l o r u m i n c m i n i t ; seil praidicalam ab iis ve- Β μόνον αυτοΰς εξονομάζει* τήν δέ γε μήν παρ' αυτών
riiaiem» faclis manifesle couatur dolosam coar- κηρυττομένην άλήθειαν, άπάτην φανερώς δια πρα­
g u e r e ; quasi lex alumnos suus salvare non valeat, γμάτων έλέγχεκν πειράται · χα\ ώς ούχ Ικανού δντος
i | i H sibi quoque fulem adtiibeam. Prxlerea ipsins του νόμου τους υπ' αύτοΰ παιδαγωγού μένους σώσαι,
eliam D o m i n i n o s i r i Jesu C b n s i i mullifariara me- t l μή τούτφ πβισθείεν. Έ τ ι γε μήν καΐ α&του δια-
m i n i t , c i u n u n i de propbelts a p p e l l a t , hane soiam φόρως μνημονεύει τοϋ Κυρίου ημών Ίησοϋ Χρ&στοΦ,
p r x r o g a l i v a m h a b e n i e n i , quod Lanquam Dei V i r - κα\ Ινα αύτον βιαγορεύει τ ώ ν λοιπών προφητών,
bfim de Virgine per S p i r i l u m sunctura n a t u s s i i . e t μόνον κατ* εξαίρετον Εχοντα ώς.θεοΰ Λόγον τήν δι'
propier s t i a m c u m i l l o iinpassibtluatem i n coeluni αγίου Πνεύματος έκ Παρθένου γέννηατιν, κα\ TJJ συν-
assumpius f u e r i i . Quid taroen dicat, Mohamedee απαθεί^. τήν είς ούρανοΰς άνάληψιν (2d), ά μ ή εΐδώ^
n^scit. Sed certe dolo nianifesie uleus, ip&um ca- τ ί ί\ν περ\ δτου Ελεγεν · τφδε δή τρόπψ δήλον δτι
Kuiuniatur dicens, i i i t e r r o g a i u m i l l u m a Patre u t r u m του δόλου κεχρημίνος (30), έπείτοι γε φανερώς α ύ χ ^
J)eus essot, seqne, Deum esse praftdicaseet, ne- διασύρεν φησ\ γαρ (31) αώτδν παρα του Βατ^ί;
gasse : eLtuiim f a c i l e IM>C i g n o l u m P a t r i . & u b f u i s i e ήρωτηοθαι, el Θε6ς κα\ θεον «αυτόν Ικήρυζεν *
arbitratur. •· ?. κα\ διαρνούμενον άγνοεϊν γαρ είχος τούτον τ6ν Πα­
τέρα αύτοΰ οίεται (32).
Zl. lnsuper e i i l l u d scire i n l e r e s l , qitod nempe λ ^ . Προς τούτοις δε κάχεϊνο είδε να t ασφαλές, οχ ι
falsaia oimiiu itnn ex Veiere l u m eiiam ex NOYO πεφαλσευμένα πάντα & άπο της Παλαιάς Γραφής
Tostanienio p r o f e r i ; nequc eatenus, verum etiam προφέρει, χα\ α άπδ της Ν έ α ς ' ού μόνον δε, Αλλά
ea quse i t u i i q u a m s c i i p u f u e n i n t , neque diviuis καΐ όσα ούδ^ γίγραυται, ο5τε αυνφ&ά τυγχάνει
L i b i i s ullo inodo cousonant; q u a res i i n p r o b i l a l e m
1
θεία Γραφ{|, τρανώς αύτοΰ της σκαεότητος Ιντεβθιν
ejus inanifeBle nudaL e l p u b l i c a l . P l u r i m a etiam παραγβγυμνωμένης καΐ τεΟριαμδενμίνης* xalπλείστα
Mamcl)aic& abominalinni!» porlenta apud eum sunt δβ αύτου της Μανιχαϊχής μυσαρίας ουλλέλεκται τβρα-
collecla t daemonum aliquot n o m i u a , e i per i p s o i de τεύματα, δαιμόνων τινών προαηγορίαι, και κατ' αυτών
rebus Hefamlis j u r a i i o n e s : aHocutioites q u o q u t i ad δρκωμοσίαι Ιπ\ δυσφήμοις, προσφωνήσεις τζ προς
daimonum l o c a ; et confessiones, quod ex ipsis τ ώ ν δαιμόνων χώρους, καΐ ομολογίας ότι κα\ έξ αυ­
quoque aposioli ac propheiap, a praadlcalo i n bujus- τ ώ ν απόστολοι καΐ προφτ^αί, το παρά του διαγγελ-
inodi sua sct-iptuca Deo ssepissiute elecii f u e r u n t : ct λομένοϋ έν τ|| τοιαύτη γραφϊ) βεδν, πλειστάκις κ**
littera frauduleuler prscposila, et senteniiae varie χβιροτόνηνται r κα\ στοιχεϊον dh γοητικώς προγρχ-
liiutalse, s^pe apud eum coaiperiuntur. T i m o r i s φβν (33), x a l ψήφοι μεταγεγραμμίναι παρ' αύτιρ

(24) Paradisus volupiarius et plarie lascivus Mo- D κόπρον αυτών του παραδείσου έκ^άλλοισιν, όπως μή
iiaoiedis'ciiguoscitur sur. I I , 2 8 , X L I 1 I , 6ϋ, L V , δν άποζέσειεν 6παράδεισος * Samaritano* parariisum
70, L V I , 2 4 ; L X X V I I l , 3 3 , e i a l i b l . introire, tion ut fruantur^ sed ut purgniione* et
(25) S u r . I I , 2 5 . slercora Moslemorum paradiso^ ejiciani, ne forle
(2l>) Graviier liic pcccat Nicetas, duirv verba Deu$ paradUut niale oieal. Sic fere l o q u i l u r eliam Grae-
enitn non crube&cit n c c i i i c u m - p n e c e i l e n l i b u s d e vo- ουβ auctor secundi opnsculi a p u d . M o y u i u m Var.
Itipiate capicnda ctini f t i m i i i i s > Prorsiis enim .$a *acr. l . I , p. 147. l l e m Zygabenus. *
w.vU.\ p e i l i u e t i l a d scqueni^ia versicutmn, i n quu de (28) S u r . Y 1 6 2 ; V I , 85 seq.
t

alia re innocua agttur. Ecca cniui e i Maracciits (29) S i i r . I I I , 4 7 ; X X I , 9 1 ; L X V I 13 c t a l i b i .

f

reclissimc i u l e r u r c t a i u r : porro.Deus non erubescet (30) S u r . I V , m.

ut proponai (in) parabotaat, eic. Cardl ilaque bac
sallem blaspbemia' Alcoramis. Eodem ac u y z a i u i -
ims errore l a b i m r eliam 6ta cus aucior secuiuli
k
opuscitli aJversus A l c o r a u u i n , apud Moyniuni Var.
$acr. u I , p. 447
(51) S u r . V , 125.
(32( Apud Choniatam p. 484 concladil Det» : άπ-
εκρί&η αύτψ ό Θεό; · ΟΙδα δτι συ Ελεγες τδν λόγον
τούτον * Scio le kujutmodi sermon* usum.
(33) V i d d u r d e u o u r e s o l i t a r i a s i l l a s , nulloque
sen&u, t i l Moslemi f a t ^ n l u r , praediias Irtieras, quaa
«uuliarum s u r a m n i i n i i i i i i praBpositas videmus.
713 REFUTATIO MORAMEDLS. Τ14
διαφόρω; τυγχίνουιι (34) * XT^; προϊούσης hl αϋτφ Α aniem ei perpcluo l i x r c n l l s , nc s l u l l u m suum c o i -
δειλία; περ\ τήν άποτυχίαν του ματαίου αύτοϋ φρο­ s i l i u m f r u s l r a eit, ipse liber tosiis. e.st : etenim i n
νήματος, το οίκειον έργον έναργώς μαρτυρεί; · σχεδόν otnni propo capitulo p r t i i nc fldcs sibi derogetur,
γάρ έν έκάττω λόγψ τοΰτο αϊτεϊται μη διαπιστευθή- quod divinilus tnjuriosam bauc Deo scripturam
ναι,δτι ΟεόΟεν τδ Οεολοίδορον τοΰτο ήγαγεν γράμμα* a c c e p e r i i : quod accidere sane iis solcmne esf, q u i
δπερ συμβαίνει τοις μή έξ έργων τήν των λόγων operibus suis firmare verba non q u e u n l . E l saue
βίβαίωσιν έ*χουσιν' κα\ γαρ ήγνόει δ δύστηνος της ignorabal miser pcenae gravitatcm, qtiae ipsum p r o -
8:ά τήν τόλμην ταύτην μενούσης αύτψ κολάσεω; τήν pler facinus lioc matiebat; quodque apcrle Deo a d -
σφοδρίτητα' αλλ* Βτι γε φανερώς έΟεομάχει, κα\ versareiur, i d honiin*ft non lalerc sciebat. S l a i i m
ούδϊ λαθίΐν τους άνθρωπου; είχεν ήπίστατο* αύτίκα igitur i n primo c a p i i u l o , missama Dco lianc d o c t r i -
γοΰν έν τ φ αύτψ πρώτψ (55) λόγω το έκ θεοΰ ταϋτα nam confirmare volens,sic a i l : c Si scandalizamlni
£κπεπέμφΟαι βεδαίώσαι οΐόμενο:, ο&τω φησίν (36) ·· i n iis q u $ deniisimus ad eotvum n o s l r u m , addu-
t Έάν έατε έν σκζνδάλω περί ών κατηγά^ομενέπΐ cite caiuicum cx similibus e i . » Ex p r o p h c l s v i d c -
τον δοΰλον ημών, ανάγετε ψδήν (37) έκ των Ομοίων l i c c l . ι Ει adduciie icslcs vegtroe, ι cosdesn nimi-
αϋτον.» των προφητών δηλαδή λέγων, « κ α ΐ ά γ ά γ ε τ ε run) prophelas dicens, vel etiam idoneos vera a
νους μάρτυρας υμών, > τ ο υ ; αύτοϋ; λέγων προφή- Β fnlsis discernere. c Si p r a l e r Deum, fiiquit, est
τ α ς , ή καΐ τους δυνατούς έξετάσαι αληθή ή ψευδή aliquis verax. » Quasi dicat : Ego D e u m , a?quo ac
λογον* ι ct πάρεξ θεοΰ, φησί, Ισται αληθής (58) • > i l l i , prsedico. Sed ignorat c a m e l a r i u s , quod non
ώιανεΐ δλεγεν, δτι Κάγώ Θεδν κηρύττω ώς κάκεϊνοι' simpliciier Deum p r & H c a r e , veraccm denotat prae-
αλλ* Ιλαθεν έαυτον δ καμηλοφορβος, ώς ουχί τ6 απλώς dicatortiin Dci v e r i ; sed oporiet verl Dei vorum eese
βεδν κηρύττειν έστ\ν αληθούς κήρυκος, καΐ θεού praedicatorem q u i praeJical. Nain q u x u a m u t i i i l a s
άληθοδς, άλλ\ (Ε άλήβοΰς θεού άληθώ; έ τ τ ι κήρυξ ό canlico Davidis, a u l Isaioe vaticinio, a u l Ezechielis,
κήρυξ. Τ£[ς] γάρ δνησ-.ς τ ή ψδ^ του Δαβίδ, ήτ9| του a u l Datiietis, ct r e l i q u o r n m p r o p b e l a r u i n , ab i r r e -
* H « t o v προφητε^, ή Έζικιήλ τε κα\ Δανιήλ, κα\ ligiosa lna Dei praedicationeacridil„(aiQ u t i q u e h u i c
τ α ί ; των λοιπών προφητών έκ τ ή { αής θεοκηρυ;ίις barbaro et Dei liosti), quoniam l u pnedicaUonem
άΟίου, «Γττοιμι αν πρ^ς χδν βάρβαρον τούτον καΐ θεο- tuain ad docliinae U l o r u m eversionem scripsisti?
μάχον, δτ' αν τ ο σον κήρυγμα έπ' ανατροπή του E t quouiodo aliunde demonsirationem sumes, illa,
εκείνων κηρύγματος γ ί γ ρ α π τ α ι ; πόθεν οϋν άλλοΟεν libi exsiincla cui contblebas demonsiratione 7
ιήνάπόδειξιν ίξεις, της έν ^ έπιποίθεις αποδείξεως Monue oinnis v c t u s d i r i t t a S - r i p t n r a Deum fore i n *
eot σ6εσδε(σης; ή γάρ ουχί παίσα ή θεία καΐ αρχέ­ carnandum p r ; r n u n l i a l ? qnalera n l i n i m i n manifeste
γονος Γραφή Θεον σαρκωΟησόμενον προαγγΓλλει; L b r i s i u s se e x b i b u i l , eliamsi c a m e pnssiH esi. Ine-
6axt; άριδήλως άποδεδεικται υπάρχων δ Χρ:στ\ς, καν narrabilum d i c i l cjus generdtionem lsuias. Duin
ΙπεπόνΟει σαρκϊ. Άδιήγητον τήν γενεαν Ησαΐα; u l i t u r vocabuloi/e/ieraiio, F i l i i ex Patrc progressOm
9άακιι διά τδ εΕπεϊν yerear f κα\ τήν υίικήν έκ τον describit : nainqne haoc rcnv vocabulum o s t e n d i i ,
Πατρός «ροοδον ύπογράψας, το πράγμα τοΰτο δη­ quam l u , 0 i n ^ r u d i l c , n o n a d m i l l i s .
λούντος του ονόματος * ήν συ ώς άμαθης ού παρα-

λγ*. Εφεξής δέ ίου μυθικού αύτοϋ συγγράμμα­
τος (39) παρεισάγεί τδν θεον συμβουλευσάμενον τ ο ί ;
άγγέλοις * « p l της τοϋ άνθρωπου γενέσεως, και κω-
λυόμενον παρ' αΟτών ώ ; αδίκου έσομένον αύτοϋ * τον
δεθεδν καΐ ποιήσαντα καΐ σοφίσαντα τον *Αδάμ ύπερ
αυτούς · κα: τοΰτον είναι τ6ν διδάξαντα Τα των δν-
w v δνόματα * τοιαύτη ή άνθρωπογονια τοϋ" παραι-
νοΰντος ταΓς πρδ αΰτοΰ θείαις ΓραφαΤς συvαπoίi- D u t c u m antiqiiioribus se s c r i p i u r i s Arabica quoquc
χεσθαι τους 'Λραβίχοΰς όνείρους. "Επειτα (40) τδν
Μωΐ>σέα φησ\ βοοΟήλειαν έκ θεου κελευσθέντα ύπο-
δείςαι τ ψ λαψ» ήν IBit θϋσαι • τών δε άγνοούντων
οποία τις &ν «Γη, πλειστάκις δεηΟήναι του θεοΰ περι
τούτου» κα\ οΰτως μαθείν χαΐ αύτδν κάκείνους δια
* h>a. L V I I I , 8.
33. Duinde i n sua fabulosa scriptione i n l r o d u c i t
Oeum debbeiantein c u m angelis de l i o m i n i s crea-
lione, aique ab i l l i s c o h i b i i u m , quoniam liomo
ftiturus erat itiiquus : ot n i b i l o m i n u s Deum facicn-
l e i n , ac saptenliam prse i l l i s Adamo conftTentem;
atqne ab h o c d i c i t nomina e i s i s l e n t h i m r e r u m c n n n -
tiata. Talis est aittliropogonia aucioris, qiti l i o i l a t u r
somiiia a d m i l u n t u r * Doinde dicit Moysem Deo
jnbcnie vacoam populo asiendisse *[iiam immolaTi
oporlcbat. l l l i s a u l c m ignorautibus qualis essci,
ssepeuumero bac guper t c Deum oravissc. Atquc i u
r o m d e m u i u cogaovissc, illosque per synil>ola edo-

(34} InielligU fortasse scnlentias abrngalas sea
r c i r a c u t a s i n Alcorano, de quibus Maraccius Tract.
de Alc. cap. 5.
(35) Diximus j a m (col.708, n o t . 20) non contputari
a ISiceta Alcorani prooemium, idcoqoe i|tiaescctuida
in vulgatis ediliouibus Sura esl, banc i l l i cssu p r i -
i n a m , et sic dekiceps.
(30) S u r , I I , S3.
(37) N i m i r u i n ipsa Alcorani elocutio babct q n c m -
dam r h y t h m u m , ideoque conforlur cuin c a n l i c i s .
I r r i d e l t a m ^ n hauc Mohamedis i a c t a u i i a m , gralisque
asseriam A K o r a n i c i r h y t l n n i venuslalcin, specimine
ejus satis insulso p r o i a l o , Maraccius t . J, P r o d r u m .
ruluL. part. u , p. 72.
(38) ALcoratii texlus posiulat u l s c n b a i u r , ε; lr:l
άληθε?ς, si estis verace*'.
(59) S u r . I I , Γ>0.
(10) Sur. I I , G7.

PATROL. G R . C V . 2.1
715 Ν Ν Χ Τ Α ΒΥΖΑΝΤΙίίΙ 716
cuisse, banc ucqirc vclulam cssc neqiie j u r e n e u l a m , Α συμβόλων δ*δάςα< o t t ϊστιν ο&τε πάλαι*, φησ\ν, ο&τι
KCtl mcdia iuter lias aetale, cotore croceo, ruiletn e i νέα, άλλά μέση τούτων, τήν χ^οχάν κρόχινος, άγρί*
indomUam : atquc banc v t i i l l i s jicreuasisse wt i i n - κα\ αδάμαστος · χα\ μ4λις αδτους πεϊσαι ταύτην χα-
uiularenl. Ilye &unl Faluluxum cjus i i u ^ e : quj» a τασφάξαι." αίται τ ω ν ούτοϋ πλασμάτων αϊ φλυα­
n o i i s exposiue s u u l , u l ejus impobsibilis c u i n d i v i n i s ρία! * παρετέθησαν 61 tva &ιχθ?) τδ άχοινώνητον αύ-
L i b r i s consouaotia inuotescal; ciijtis i;imeu gralia τοΰ τ η ς συμφωνίας πρδς τήν Οε£αν Γραφήν • δι* ο ί
tfJcm se vcracitatis adepturum puiabat. το αληθής είναι πιστευθήσεσθαε ήλπι^εν
54. Impudenliam vero suam v i r atheus adversue λδ'. "Αναίσχυντων δε δ Αθεο; κατά τής τοϋ ΘΕΟΪ>
VUti Patrisgloriam exsereoe, atque liaitc ad m a i t r a - χα\ Πατρός δύςτ;;, καΐ ταΰττ,ν ί:ς1αυτ >ν άφαιρεΤν
?

hure diabolica vesaitia ialagens > tafiquam ipse δχιμο Λω$ώ; έκφραιν&ΰμενοί, x a l ώς αΟτί>ς «Τ 4
χ
τύ
Moyscm oliin aiioqui solilus, et Dominuni quoque Μ ω ν σ ί ! 3υλλα).ήϊαί, κα\ τδ-ί Κύριον ημών Ίησουν
i t o s l r u m Jctmtn Cbristuin misieset, » i t : « A t t u l i m u e Χριιτδν έξατιβστίίλας, φηαί» ( 4 1 ) · t Έπηγάγομιν τ ψ
Moy&i s c r i p i u r a m ; postque e u m aposiolos m i s i - ΜωΟσ£? γραφήν , χα\ άπ€«είλαμιν μετ* αύτδν Απο-
n i u s ; aUulimtis Jesu Mariae F i l i a revclaiionem, ct «το*λονς · χα\ έ7τηγάγ·μεν τ ψ *Ιησο« υιψ Μαρίας τήν
roboraviraus eum saucio S p i r i i u . » I t e c scribens, φ α ν έ ρ ω σ η χα\ ένίδυναμώσαμεναύτδν δια του αγίου
quid. probare se p m a v k ? Nempe d i c i t , barbaricam ^ Πνεύματος, ι Ταΰτα & γράφων, τ£ χατααχκυαζΊιν
lianc s c r i p t u r a m suam l a n q u a m d i v i n a m fore reci- · έν^μίΦΕ; Τδ φά'/at τοϋ αύτοΰ βίου ονσαν xaV τήν
pieiidara : nescions tainen se magaopere a scopo ^ip€apov ταύτκ^ν γραφήν, ώς Οείαν παραδκχϋήσβ*
aberrare, quo p o i i r i sperabat. D i c e l enim el a l i q u i s : σ6αι • άγνοήσα; ώς παμπολυ τοϋ σχοποϋ £ιαμαρτο%
Quomodo vel quamobrem, u t Moysem reprebendc- ή ώς ον χρατη9α( ήλπυε. Πώς γ ά ρ ; τ\< έριΐ πρδς
rea, Jesum mi&isii? <Juod s i , u t par etsl, atque u t αυτδν , x a l τ{ ίχων Μωϋσίως χαταμέμψασ6αι, Ί η -
vere aclum f i i i t , r e s p o n d e r e t : n i l i i l reprehendeit- ατοϋν Ιξαπέττειλας; Ει & τδ «Ιχδς κα\ ώς αληθώς γ ι ·
dum i n Moyse fwissc, setl Jes-im ad iltius rudiiueitla γονδς ipoC τ δ , 5xt Μ ί μ ψ α ^ ^ : μεν είχον ούΦίν, τ ε -
perlicienda uussum, nec iw>u gravern cotisoetudi- λειώσαι δέ τ χ αύτψ στοιχ&(ωθέντα , χα\ αλλω; t &
nem c a r n a l i u m ebserv&tionum Wi meliorera atque επαχθές χα\ είωθδς τ ω ν tjotpxtxwv παρατηρήσεων
apliorem spiriUte morem imraulandam; rursue επί τδ χοΰφον χα\ πρέπον μεταθεΤναι τοϋ Πνεύμα·
liuic ipsi responderent : T u vero qttid in Jeeu d a - τος, πάλιν πρδς αύτδν τούτους ειπείν * Π U χατ-
mnans, t e r i l a m hanc recenliormn edidisli s c r i p t u - εγνωχώς *Ιησοΰν, ταύτην τ<ιν κιινοτέραν χα\ τρίτην
ram? Puto quia p a r i a , vel eadem , vel majora, vel γραφών Ε χδ έδωκα ς; 5ρά γβ ώς zk ?σα κα^ τα αυτά, ή
i l i a m minora doctara erat. A t q u i majora docere, Q τ Ζ μ$£ζω, ή χαΐτά Ιλάττω ΰεδαξ^σαν; ΥΛ\ τά μ ι ^ ω
impos&tbuti buraanae naiurae est. Q u i d e i i i m majus μεν διδάξαί, των αδυνάτων xij ανθρωπινή φ ύ ϊ » " τ (
r s t , quam propter Dei m a n d a l u i n , m u n d u m e i c o r - γάρ πλέον τοϋ-ύπ^ρ εντολής θεοΰ, χίσμον μιιηααι
pus odio habere, i m o et animaio p r o p r i a m i n d u b i - χαΐ σώμα, ϊ τ ι δέ χα\ τ ή ν έαυτοΰ ψυχήν άριδήλως
i.tuler.supernatutalium rerutn catisa iradere? Pio- πρδς τά ύπερφυή μεταθείναι; άλλά π ρ ^ λ ο ν οτι
lcclo constal, n i b i l hujusmodi barbarico boc l i b r o οΰδεν τοιούτον τ$ βαρβαρώδει ταύττ^ εμπεριέχεται
coutineii, iitio n i h i l omnino excelsum btMixque γραφϊ · αλλ* ούδΐ απλώς τι ύψηλδν χα\ Αξιον λόγο» *
i n i j j i a ; conira vero beluina o m n i slolidiiate atque τουναντίον μεν οϋν χαΐ κτηνωδίας πάαης χαΐ αθεΐας
ailicismo lottim redundare. Jam si paria docerc άνάμεατος ολη τυγχάνει* τά Γσα δε διδάσκονταν α&-
dicalur, qu» fuit uiiiUas e i ltigem et Evangeliura θις φάναι • KaV τίς χρεία χα\ νδμον κα\ Εύαγγ&ιο*
<xc.U:idi? i l l a m id est legem, def^tlivam;
p boc, ά ν ι « τ ^ ν ; τδν μεν ένδεώς Εχοντα , τδν νόμον λέγων*
Evatigeliura inquam» perfectum. Ίηφ, eiram male τδ 6ε τελειωτιχώς, τδ Ευαγγελίων φημι · ώς άστη*
iinitos eos qui a l l e r u l r i servitnit c x b i W , ueutros- ρίκτους κα\ τους τά έχάτερα δουλεύοντας καθιστή *
que de sua saiute posee couftdere; a^oe qtiidem μηδ' όποτέρους Ιχοντα; ϊπ\ σωτηρ^αν θα^δείν * των
iinperfeclioiiem causantee; alios 8ublimUa|em, ceu μεν τδ ατελές αΐτιωμέ.ων, τών δ* τδ ύψηλδν ώς ύπερ
lulurae Immana; superiorem, a se deprccantes* Sed D δνθρωπον παραιτουμένων < άλλ* ονδιτίρου πζρ* αυτή
neulrius secundum idem exaequare pei fectiooem κα^ αύτδάχριβ&ία θεωρείται* λεέπεταιάρα τά έλάτ-
1

\ i d e i u r : restat crgo, u t MoIiameJis scriptura ceu τ ω ταύτην διδάξουσαν&$έ«Οαι άλλ t i τούτου χάριν
β 1

ivinora doceus daLa fuerit. Scd Λ ob luinc causaui εδόθη, πολύς 6 γέλως τ ά υψηλά
ν χα\ μέσα χ«τα>Λ«
d a U f u i t , valde b o c & i l r i d i c u l u m , eublimibus ficilicet πδντας, τ ά πάντη χαμίρπή, χαΐ τών άλογων «ίς μ η ­
uiedlisque dereliciie, viiara Itumi repentcm e i b e l u i - δέν ύπερβεβηχδτα μεταδιώχειν* καΐ άλλως δε t i j v
r*am quaenihil celsum speciat, sef.Uri.Prait.erquam
f
άχραν φυσικώς έναντιδτητα πρδς τά μείζω είληχ4τα
quod summa bic n a l u r a l i l e r repugnanlla e s t ; ct ea τά Ιλάχιστα πολέμια αύτοϊς καθειστήκει · δ ίί] χστ
qu«e loeiiore sorte sunE, deterioi ibus advereatUftr : αληθές έστιν έπ\ i% ΤΡ*Ϋ?1 * * ύ τ η · άντιτεταγμένως
qtiod saoe de boc l i b r o v e r u m e v a d i t : etenim h γάρ έν πάσι τ φ ΕύαγγελΕιρ τβΰ Χρίστου δ^ατίτα-
coutrarius plane i n omnibus E v a n g d i o Clirisli est. χται. Εί otv Ευαγγέλιον τελειοΐ τδν ν^μον, συνισταν
Si ergo Evangeliuin legcm p c t f e c i l ; peifoclioautcm δέ μ&λλον τδ τελειοΟν Ι σ τ ι , χαΐασΐρέφΐίν $1 τδΕύα;*
icin magis confirmal; barfearica voro scriptura γέλιον ή βάρβαρος πειράται γραφ^, καταστρέφεις

{ 4 l ) S u r . I I , 87,
717 KEFUT.VriO MOIIAMEOIS.
Αρα x a t τον νόμον δοκ:Τ· χαταστρέφειν τι τά τ ε - Α cvertere Evangclium n i l i l u r , lcgcm parilcr v i i l c i u r
λειοΰντα χα\ τελειούμενα, οΰ τοΰ θεοϋ ' ούκ Ι ρ χ του
θεοϋ έστι Γραφή, ή τοΰ βαρ€άρου Οεομαχος γ£αφή·
λείπεται άρα είναι τοΰ άντιΟέου, τουτέστι τοΰ 'Λν-
τιχρίστ«ν.
λ ι \ Μετέπειτα δε μέμνηται Σολομώντος, καΐ
άνεξαπάτητον αύτδν διισχυρίζεται γενέσθαι, τής θείας
Γραφής φανερώς αϋτ&ν παριστώσης προς τό γήρας
Είδωλί>λατρήσα*, εναντία πανταχού τή Γραφή
*.ων* χα . αγγέλων δέ δύο μέμνηται ονς λέγει χ α τ -
ν
ίληλυθέναι Ιν Βαβυλώνι, ων τ α ονόματα Άρ.ώΟ χαΐ
Μαρώθ * ο υ ; χαΐ διδαίχάλου; είναι τοΰ χακοϋ λέγει
τοΤς βουλομένοις · Ιτι 44 κα\ τάς συζυγίας των α ν ­
δρογύνων ( 4 i * ) τούτους φησ\ διαλύειν κα\ κακοποιεΤν
6Ϊ αύτους λέγει · πλήν τήν επιτροπή ν υποκρίνεται J} facere a i l ; verumiamcn coticessioueiu a Dco simtt-
κα\ αύτδς φ5ναι του Ηεοΰ έχδεχομένονς* τούτου; δε
τοίις άγγελο*; ούκ επίστατακ ή Εκδοσις τής θεία;
" * ε τι
? 9 'Ά α^τοϋς του πατρός αύ-
Λ hos f o i l e d i c i l Mohamedes palris sui Salanx da>
\*Μ είναι δαίμονα; του Σατανά* κα\ ύ π ' αυτού μόνου
γνιοριζομένου;· Έπισκέψασ9αι δε δεί κα\ τούτο περί
τήν τοΰ βιρβάρου κενοφωνίάν, δτι δαίμονα; μεν φ α -
νερώς έξ ονόματος καΐ γινωσκε* καΐ αναγορεύει *
πρσσποιβίται δε δήθεν απευκταίους αύτους χαλεϊν,
καΐ τδν αυτών πρωτοστάτην 6ι4βολον' ώ ς &ν κακ
τούτου δυνηθή τους ίδιώτας βηρευααι* πείθο>ν « ΰ *
τους δτι οϋ τοΰ πονηρού έ*τι πνεύματος ή τούτου
μυθοπλαίίτΕα, Αλλα τοΰ Ι π ι η μ ώ ν τ ο ; τοΤ; δαίμοτι*
Μιχρδν δ ΐ π^»οελθών τούτου του λήρ'^υ (41**), δόξας
εαυτόν «αριατανειν πάντων πρόκριτο ν άΟώ-ίν τε κα-
τ α γ ν ώ « ω ; , και π ρ ο ; δ;όοθωσ:ν ταϋτα διδάσκοντα, C Clwislianos iuviceni adveisanles : e l eos q u i a i l e r u -
διαβάλλει Ιο^δα(ου; τε xa\ Χριστιανούς άλλήλοι;
τ
ίντιτεταγμένουςι κα\ τους θατέρας δέςης ιίροεστη*
χέναι δ'.ιαχυριζομένους, θατέραν δόξιν υπέρ θατέ-
ρ ι ς , μ&λλον ήξιώϊΟαι θείας οίχειώσεως χα\ της Ιν
παραδίίιω τρυφής * t l t x αμφότερους φησίν ά π ο τ υ -
χε?ν της έλπΕδο;, διά τήν έκατf ρου δόγματος πλά-
νην * έα*τδν δε μόνον είναι του παραδείσου χληρο-
νόμον αποφαίνεται άκελεύστως ' δμοιον δέ τινι π ε -
ηοίηκεν, ci τινών έχό'Λων, λόγου χάριν, ύπερ ταλάντου
n p o ; εαυτούς διχαιολογΐαν, ούτος (αυτόν παρινείρα;
είς μέσον, Μηδενδς υμών τοϋτο είναι* διότι π ρ ο ; 4αυ-
ΐονς στασιάζετε * έμοί γαρ ώρισται ώ ; μηδ^ν π ε -
ποιηχότι, μηδέ τινι διαμεμαχημένφ · κα\ δπερ του
cuin erube&cil.
4νδς προς τδν Ινα διαμφιβάλλοντος κατεγίνωσκεν, D non uno diecepiare nollet, ipse coulraduos i d agere
«ύιδς προς τους δύο τούτο ποιών ούκ αίσχύνεται. .
λς-'. Όποια δε ίούτου Απόδειξίς έ σ « του θεόθεν
αύτδν κεκομιχένα» τήν βί6λον ταύτην, ού δέον είπεϊν,
καΐ έπιράΐθαι δε έ*υχθΰ καταΟα^^εΓ, εν τούτω μόνφ
t(J»5vtt καλώς ποιών* κα\ καταγνώσεις κα\ μέμψεις
μυρίας επιφτ^μ^ει, εΐ μή π α ρ ΐ θεού απεσταλμένος
είη, τήν ύποψίιν δηλονότι τοΰ ψεύδους συγκαλύπτειν
νομίζων • κα\ έξόμνυσΟαι δε κατά τε ηλίου και α ε -
λήνης κα\ αστέρων χαΐ λαμπυρίδων ζώων χα\ κυνών
δρομικών και φυτών κα\ Ιτέρων άγνωστων β α ρ β α -
(41*) V i d c i u r prorsus e r r o r h N i c e l * s c r i p l u r a ,
ανδρογύνων p r o ανδρών κα . γυναικών. Quip|ie apuii
ν
Alvorauum b u r . I I , 102, ht augvli dissociavUse d i -
718
evcrlere. Porro ilta cvcrierc, q u x pcrQciunl et suiit
pcrfecla, n o » csl Dcl officium. Non est ergo Doi
S c r i p l u r a , bic inimicus Deo barbari bomiuis l i b c r .
Snpcrcst i g i l u r u l bit auiithei i d c s l A u i i e l n i s l i
opus
35. DcinJe Salomonis i n f c r t raentioncm.euiuqiie
nullo c r r o r e deceptum fuisse c o n i e n d i l ; cum lamen
divina Scriplura apcrie aftirmct eum senili x t a t c
i d o l o r u m c u l l u i se a d d i x i s s e ; quaedum a i t , conlra*
r i u m prorsus sacne Scripturac s e n i i l . Angclos q u o -
que duos memorat, quos Babybmcm advruiasse a i t ,
q u o r u m suirt noniina A r i o t b c t M a i o l b , quos m a -
gisliu» esscvitii voleulibus d i c i l . Pruelerea conjugia
androgynorum al) bis a i t dissuluia, ipsosquc inate
b i U e r ipse quoi|uc d i c i l illos accepi^se. i a i u vero
lios augelos diviure S c r i p i u n e t r a d i l i u i g n o r a t ; n U i
mones, et ipsi s o l i cognilos. Hoc quuque observaii-
d u m e s t i n luijus b u r b a r i vanitaie v e r b o r u m , quod
dxinoiies quidom noniiiiatim c i cogno&dt et p r o -
c l a m a i ; lioc tamcii luco s i m u l a i ipsos avcrsabiles
appellare, nec non ipsorum p r x s i d e m d i a b u l u m ; u t
binc etiam idiotas rapiat» porsuadens eis n o n essc
a tnato s p i r i l u Ggmeulum s u u m , seJ ab auctore q u i
dxuioitcs increpai. Paululum vero progressus ii»
bis nugisy exi&liinans se jaoi esse cnnctis praela-
l u m , et c o n i r a r i i suiiragii i i D i n u n c m , et uliis emen-
dandis faclum m a ^ i s t r u m , c r i m i n a t u r JudxoB atque
Lrum opiiiionem supcrarc conanles^ sectubantur
alteram pro altera o p i m o n e m , magis promeruissc
diviiiaiu f a m i l i a r i l a t e n i , e i paradi^i dclicias. PusUa
•
uirosque a spc&ua excidisse a i ( , p r o p l o r liacrciilem
u l i i q u e dogmati e r r o r c m ; sc vcro unuiii cssc para-
disi b x r u d e u i fipontc p r o p i i a d e c e r n i i ; idem faticns
l i o i u i n i , exempli causa, q u i iionuulJis de j u r c t a l e i i -
l u m possideadi l i t i g a n t i b u s , inedium ee inferens
diceret, Neuirius vestrum bane esse p t o p r i e t a i c m ,
quaiidoquidem de ea c o u l e u d i l i s ; m i h i autem cssc
assigiiandaui, q u i n i h i l cjusmodi f c c c r i m , neque
adversus q u c m p i a m c o i K c n d c r i m : et q u i uuum
36. Quamnam porro bic liabeal deuionslrationcm
fie liunc l i b r u i a de ccelo accepisse, cuiu dlccro nuu
queai, ipsc sil>i i m p r c c a t i i r , hue l u i u m r e t l e facicns,
quod dauiu;iiiones viiuperiaque ninuiiiera s i b i i m -
p o u i l , n i s i a Ueo missus fuevii, meodacii vidclicut
suspicioucm obumbrare sperans ; j u r a t q u e p*it
solem ac l u a a m , e t a s i r a , e t lampynJcs beluas,
cursorios caucs, e i a r b » r c s , c t igno:a alia noroina
baibarica (qua: prorsus djeaionutu essc ciisiiin^,
cnntur conjugia intcr uiarilos c l uxorcs non i u l o f
audro^yiiiis.
( H " ) S u r . I I , 1 1 1 . seq.
713 * NICETiS B Y Z A N T I N I 720
liiGrumdam sallom) quod ipse Dous Abralmmi, ot χ ptxu>v ονομάτων (οΐμσ; II δή πάντω; δαιμόνων χα\
Deue Isaaci, Novum TesUmciilum ob complcndam αυτών δντων τινών) ώς αύτ^ς εΓη ό Θεδς 'Α6ραάμ
ν

legcm indixerit, qtii cliam Mohamedi Maniciiaicam XA\ Ισαάκ, 6 την Καινήν έπ\ εκπληρώσει τοΰ νδμου
lianc abominationem tradiderit ; qux quident ulruin ύπαγορεύσσς , 6 χαΐ τφ Μωάμετ τήν Μανιχαίχήν
COIISORCI, an conlra dissonet, bomo amenlissimus ταύτην έπαναγαγών βδελυγμίαν* μηδέ εΐ συμφωνεί
cognoscere impolens, scctarum personas confuudil, £) ω;, ή διαφωνεί αυτή πρδ; έχε ίνας συνιδείνδ άνού*
ei inviccm incongrucniia lolo suo fabulo^o ser- στατος δυνηθείς· χαΐ τά πρόσωπα δε αυτών συγκε­
Hvone rcc.ital. Obliviscilur enim qui liaec componU> χυμένα χα\ ανάρμοστα 4t' δλου του μυθικού αύτοΰ
quismim sii loquens, et quisnam audicns, e» de λόγου άλλήλοι; φέρεται * έπιλανθανομένου ώσπερ τον
qui> argumeulo loquaulur, ei niuluo dissideant ; ταΰτα άνατυπώααντος δστις εΓη δ τ* λαλών κα\
nioJo verha loquemis conferens in audientem ; άκούων, κα\ Οπερ ού Ιλεγον, χα\ άμοιβαδδν άντιτέ-
modo audientis vicissiin in loquentem, et colloquii θεινται, πη μεν του λέγοντος, ε Ε; το του άχούοντος *
malcriein in utramque pirtem ; qut e&l furiosi vel πη δε τοΰ άκούοντο; εις τδ του λέγοντος* χα\ Οπερ
ddiranUs nvorbue. Templum quoque dicil ab Is- ου Ιλεγον εί; τά αμφότερα* δπερ μαινόμενου κα\
maelc aique Abrahamo Deo &dificatum, quod tamcn παραπαίοντος Γδιον πάθος. Ναδν δε λέγει (42) παρά
«cquc unquara exslilil, ncque a divina Scripttira B « Ισραήλ κι\ Ά5ραάμ τφ βεφ άνοικο&μηθηναι,
lucmoratur. ^ium si ne tmciioneni quidem unius τδν οδτβ γεν4μΞνον πώπο-ϊε, οδτε πάρα τξ θεία Γρα·
lapidis cippumqueoleoliiiilum omisit divus bislo- φζ μνημονευδμενον * ε! γαρ βλο:φήν λίθου μόνου ιΐς
ricus \ quomodo inlegrum lemplum silcnUo pra> -στήλην βεφ χεχρισμένην ού παρείδεν δ θεδκτης,
leriis&ei ? πώς ναδν δλον άπεσιώπηαεν;
37. Tum eiiam admonet, ui iis qui incusaul aS- λζ*. Πρ6ς 3k τους χαταιτιωμένους (43) τους δη*
Bcclarum a sc deceplorum morcm orandi coitvcrsa αύτοΰ πεπλασμένους δνεχεν τοΰ πρδς νδτον «5χεσθθ4
ad ausirum facie, uihil aliud veliut res|vemlere, έστραμμένως, μή δειν άλλο τι φάναι, fj IvtxiV, φη<Λ,
nifti boc iptos facere ut suam erga Moiiamedom τοΰ άποδεϊξαι τήν πρδ; τον Μωάμετ εύλά6ειαν κα^ ν

pieialem oslendaiu, etab iisdistlnguantur qni aliicr τοΰ διαχρίνιαθαι αύτους άπο τών μή ποιούντων
faciunt. Macte oquidcm Oivina sapientia, quae illos αυτό * χα\ εΰ γε τ$ θεία σοφία κάν τούτψ αδτονς
liac etiatn raLione disliuguil, veraaque tefiebrag αποδιαστησάστι, χαί τψ δντως σκδτει προ3κυνοϋντας
adotare coarguil ! AUjue ui dolus cjus aperte ce- έλεγξάστ) · ίνα Βϊ καΐ δ δδλος ανχοΰ χιτάδηλος γένη-
gnoecaluc, en idolo apud Bacam posilo, quod ipse ται τω είς Βαχα κειμένη) είδωλψ, δπερ αύτδ; προσ-
ν

oratorium observatioitfs appellat, iufclices barbaros χϋνημα τεαρατηρήματος καλεί, τους αθλίους βιρβα·
jubetcuUuin exbiberc. < Lbi enim, iuquit, fuerilis, ^ ρου; προσχυνβΐν ιιαρασκευαζ*^ « Ένθα γαρ εστε,
levate faciee vcslras erga.partcin oralorii observa- (41), ορθώσατε υμών τά πρόσωπα είς τδ μέρος
ΐΐΟΜ*. > Duoquc nomina barbara Zapba et Marua τοΰ προσκυνητηρίου τοΰ παρατηρήματο;. ι Κα\ δύ)
de numero veaer-abiltui» Dei nominum dic-l, Dci δέ δνδματα βάρδιρα τδ τε Ζαφα xal Μαpoui (45) έχ
prorsus sui &uorunu]iie deccptoi-um. asseclarum : τών σεβασμίων rfvai λέγει τοΰ θ*οΰ* βεοΰ «άντ*>;
qnos illic circa impurumoratorii aediflcium circum- τοΰ οίκτου καΐ τοϊ; ήιτατημένοις δε ύ«* αΰτοΰ «α-
ire jubel. Sicul auiem a quodam ex ipsis ad Cbi i - ραγενομένοις, κατά τδ εκεΐσε μεμολυμμένον οΓχημα
siiauos converso didicimus, idolum est quoddam τοΰ προσίυκτηρίου πΐριγυρεΰσαι είς αΰτδ προστασ-
illic iti apiliiicio medio slaiutum : qui vero di;ibo- σεΐ'ώςδεπαρα τίνος εξ αυτών ί\ς Χριστιανούς
lici Mohamedis jussa faciuni miscras auas inclinaii* έλθόντων έμάθομιν, εΓδώλέν τι λίθινον κίθηται δή­
tes cerviccs, manumque ereclani ad idolum len- θεν μέσον τοΰ οίκου · χ&\ ol τήν πρδσταξιν το5 δαι-
dentcs, aUcra aulem aurani propriara lenenies, μονιώδου; τούτου πληροΰντβς, κεκλιχδτις τους
in gyrum landiu se revolvuni, donec verligine αθλίους αυτών αυχένας, κα\ τήν χεΓρα δρθιον πρ^ς
lencbricosa correpii corruunt. Hoc arbilror esse αύτδ έχτετακότε;, τ?| τε έτερα τδ ους αυτών χατ-
idoluni, nt ipsi fatcbuolur, Veneris. Rc sane vera j ) έχοντες, κυχλοτ?ρώςεΙ)οΰνται, μέχρις δεν σκοτοδινία
liaec librum illum Dci doniiin esse ac de coelo de- ληφθέντες χαταπέσωσι (46) · τοΰτο οΐμαι εκείνο εί­
jnissum ostcuduut. ναι τδ είδωλον, ώς αυτοί φαϊεν, της Αφροδίτη;(47).
Άριστα γε θεοδώρητος κα\ ες οΰρανοΰ διδομένη ή
βίβλος αΰτη εκ τούτων δδίχνυνται·
58. Uuum potro ex emiMbns animaribue esu λη'. "Εν δε πάντων τών ζώων της βρώσεω; απο­
subinovet porcum, noii caiicm, aut lupuin,aut aliud πέμπεται μόνον τον χοΐρον (48), ο&τε δε κύνα, οΰτε
quodlibctp eed ommbus vesci iiortalur decepios λύκον, ουτε αλλο, άλλα πάντων μετέχειν προτρέ-
9
Gen. xxvjii, 18.
(42)Sur.lI, m. (iG) Noussima «st baec stiperstitiosoruin, p m e r -
(i3i Sur. I I , 143 seq. lh»i vero DeiviBiorum, apud Mobamcdanos ciiorea.
(44) Sur. I I , 160. (47) Adorari a Motiainedaiiis Venercm copio&e
(45) Nomina <!uorum montiiim haec suiU, ut ccn* (locteijuc ncgal Rulandus op. eil. Jib. n , rap. 5,
gci ad Sur. I I , l(iO Mjiaccins, nec non Uclaadus
f Grxcos coar-uens qui liancillid iduluktrium imfwi-
ο\κ cii. p. 1^1 cilOG. Cracu perperain iiiiellexerunl tarunt.
au^elus duos« (W) Sur. I I , 171
 721 R E F C T A T I O MOHAMEDIS. 754
κ ι τ ι ι τ ο ΐ ς ΰπ'αύτοΰ ήπατημένοις(19). « Φάγετε γλρ, Α snes: cComcditc, inquii, cx liis quae iu tcrra suut.
φησ\ν, έκ των (ντων έν τ$ γ$ • χαΰαρά γάρ χα\ tmuida ei bona sunt. Ncquc Salause vcstigia sequa-
καλά' κα\ μή εξακολουθείτε έν τοϊς Γχνεσιν του Σα* miiii : ipse enim inanife^Lus vesier hosiis est. »
τανά*· αύτος έχθρο^ υμών fcrci φανερός " * Ξατανάν Sitanam uempe nppcllans illuin qul inunriomm ct
δηλονότι καλών τον τυπώσαντα τήν βιάκρισιν των τε immundonioi dislinclioncm consiituil, pruul in lego
καθαρών και ακαθάρτων κατά τον νόμον' οράτε πώς fil. Cerniti&ne quomorio palam Sataiiae nomen De«
αναφανδόν £ατανάν τον θεον ονομάζει; μ)) συνιείς 6 affingii? Tuui dictorum oblilus rniccr, paiilo posl
δείλαιος 2περ ΙφΟέγξατο, μετ' ολίγον φησίν · ι 07- ail : < Qui nutem in scripiaris ambigue sc gcmult
τινε'ς δε άμφιβάλλονται έν ταΐς γραφαΐς, εΙσ\ν έν bi eunt in longa*apostasia. » Nuuquid hoc inipu-
αποστασία μακρ$. » Έστι τούτου εύρεϊν άναισχυν- dentius aui insanius invcniri polesl? Sicul uulcm
τδτερον κα\ άνοητ*5τερον; Καθάπερ δέ πίθηκος, δρμήν simia, tconis impetum simtilans, siniia non leono
ύποκριθε\ς λέοντος, πιθήκειον άλλ" ου λεόντειον το dignum facere sallum cotivincilur; sic »runniosu$
αλμα ποιών εξελέγχεται * οϋτω κα\ δ δύστηνος οδτος iste coelesiis lcgis dignilalera sibi vindicatis, nibil
της υπέρτατου νομοθεσίας έαυτφ αξίωμα έπιγρά- aliuil quain mi&erandam ruditalcm liahere depre-
ψας, τής παροικτίστου αβελτηρίας μηδέν Εχων πλέον bcndilur. Nam speoiem laiilummodo, imo nudum
Ιλήλεγκται · σχήμα γάρ μόνον, μάλλον δε δνομα ψι- ® nomen,absqiicre ipsa, sibi religtonis circumposuit.
λον, άλλ* ούχ αύτδ τ6 πράγμα της θεοσεδείας έαυτφ \olcn8 iiaque jejunii legcm barbaria iuftlicibus
περιτίθεικε * δόξας γοΰν περ\.νηστείας διατάττεσθαι fcrre, bxc a i t ' < Mensis est Hamidaiius, qiio ad vos
τοϊς άθλίοις βάρβαροι;, ταύτα φησιν (50) * < Μήν lectio delala futl; ipeum j^junaie. Jejuuii nocie l i -
'Ραμίδα έστ\ν, έν ψ κατήχΟη ΟμΤν το ανάγνωσμα· cebit Tobis cum uxoribus vcstris copula: ipeae enim
νηστεύσατε αυτόν * έξέσται δε ύμϊν ή νυξ της νη­ tunt vobis indunienla,et vos illis aequc iudumenla.
στείας, είς μϊξιν των γυναικών υμών* αίται γαρ Novit enim Deus, fore ut animas vestras fraudare-
υμών εις σκεπάσματα, και 6μεΖ; αύταΐς έστε σκε­ tis in jejunio. Meo vobis iudulgcl.Concunibilecutu
πάσματα * Ιγνω γαρ δ θεος δτι παραβουλεύσετε ταίς illis ad solatium ; et comedile vcspcre ac bibi:e :
ψνχαΤ; υμών έν τί| νηστιία, χα\ Γ)εω; ύμΓν γίνεται· donec quod noclu viijebaliir filum nigrum, inierdiu-
μίχθητι ε:ς αύτας εΐ; παράκλησιν κα\ φάγετε εσπέ­ videatnr albuiu. Et rursus obscrvale jejunium us-
ρας κα\ πίετε» Ιως αν το άπο του σχ^του; φαιν^με- que ad veeperam. Kl [ne] copulcmini illis, dtim tn
νον ^άμμα μέλαν, διά της ημέρας t?avj άσπρον * uratorio perseveraLte. ll&c est lcs Dei : nc ad illas
χα\ πάλιν πληρώνατε τήν νηστεία ν £ως της έσπέ- accedaiis. > Tantumne simia leojii cedit, quaului
ρας · καΐ [μή] μίχθητε αύταΤς υμών συχναζόντων έν g detestabilis hic alque exsccrabiiis a divinac Scii-
τψ προσχυνητηρίφ- αΟτη εστί νομοθ*σία θεου, χαϊ pturae legislalore?
μίΐ έγγίσητε αύτάς. » *Jpa γ« τοσούτον π:0 ηκος λέοντος υστερεί, δσον ουτο; δ μυσαρά και εναγή;
(

, του τήν θείαν Γραφήν νενομοΟετηκίτος;

λ(Γ. Μετά δέ τήν άθεμιτούργητον έχείνην νηστείαν, 39. Posl sceleslum illud jejunium, euos couciui
είς τον χαΟ' ημών αντοϋς διεγείρει, πόλεμο ν, ι Φο­ ad bellnm conira nos gerendum. ι Inierflcitc, i n -
νεύσατε, λέγων, αύτους δπου δ* Λ,ν συναντήσητε αύ- quit, illoe ubicunque iu eos incurrerilis. ι Tum iis
τοίς * » 5 ρου ς δέ αύτοΖς αγάπης, ώ ; εικός, τιΟε\ςlegem cbariutis stuluens, ulpar cs(, ait: t E l q n i -
φησίν(5Ι)ν< Κα\ όστις U μνησιχαχεί έφ* υμάς, cunque adversus vos iram fovct, odite illum, proul
.έχθράνατχ αΰτον χαθώς Ιχθρανεν έπίνω υμών. » illc vo» odit. > Jam ad conliuentiam fal&o ipsos
Προς Ιγκράτειαν δχ χα\ σωφροσύνην αύτους ψευδώς lempeiantiamque adliorlans a i i r i Uxores vcsir»
άλείφων φησιν (52)· ι ΑΙ γυναίκες υμών νεατος υμών* novalia vesira siml :· ingredimini in novalia vestra,
είσέλσετε είς τους νεατοϋς υμών δθεν βούλεσβε * χα\ nnde volneritis; ei congredimini ex animoruin vc-
συνέλθετε ταΐς ψυχαΐς υμών* » τόυτέστι, Πίοαν slrorum scntentia,»id csl, qtiamlibet cupidiiatern
επιθυμία ν των ψυχών υμών πληρώσατε ' άρα γε animorum veslroruin explete. Esl igrtur lex liaee
κτηνώδης όυτδςέστιν δ βίος, ή μάλλον δαιμονιώδης, ^ beluina vel polius dialralica. Tum divortium viri ai>
Λύσεως 11 μνημονεύσχς γυναικός έξ άνδρος^ τάδβ uxore mcmorans, eicalloquilur barbaros: 4 Si quis
φησΙτοΓς βαρ^άροις (55)* ε 'Εάν τις απόλυση γ υ ­ uxorem suam repudiavcrit, non licebit ei, poslquae
ναίκα αύτου, ούκέτι έξέσται αϋτψ μετα το άπολυ- eam dimiseril, donec alieri viro copuletur. Ouod
θηναι αυτήν, Ιως άν ζευχθή άνδρΐ έτέρφ * χα\ έαν si el 8ecundns cam dimiserit, non e»t illis piacu-
άπολύσί) αυτήν δ δεντερος, ουκ. έ τ η χατάκρίμα έν lum, si ad couju^ium redeani. Ifjec suut enim, tni-
Ιαυτο?ς, έάν έπιστρέψωσι προς αλλήλους * ούτοι γάρ, quit, slatuia Dci* > 0 barbaricam libidincml
φησΙν, νόμοι θεοΰ. ι "0 άπο τής βαρβαρικής άσω·
τ : ία; 1
μ'. Ερεθίζω ν δέ προς άνδροφονίαν τους βαρβά­ 40. Barbaroa autcm ad hamickntttfi conciians,
ρου;, έδοξεν είς προτροπήν Ιστορία-/ γρα,φικήν αυ- videlur lioriauciiti loco objicere bislorian» dc suchu

(W)Sur. I I , «70. (5*i) Snr. 11,421.

(5D) Sur V, ISGseii. (55) Sur. II, 251.
(51) Sur. 11,19i.
723 N I C E T A ΒΪ2ΛΝΤΙΧΙ
Scripturifi s u m p l a m , confusic l a m e n , quon seriipfi λ « Τ ; τταριΟέαΟαι, ηι\ β υ γ χ ύ » ; τά πρόσωπα, ώ^τπερ
facit, personis ac p c r m u t a i i s . N a m res α J r s u lNavi
geslas Gedeoiti t r i b u i t ; rursns res Gedeonu S a u l : ;
hisque a i t contemporalem D a v i d e m : arcamque al>
angelis, nan ah bominibus,geslatant. A d e o d i v i n a m
S c r i p t u r a m et eullebal e l alios d o c e b n liic r e r u m
d i v i n a r u n i i l l u s o r e l albeus! Quippe Dominua piis
stiis e u l l o r i b u s eonsul&ns» i r r e l i g i o s u m cor i l l i w *
infaluavii» u t ne prout se habcbal, i l a et procetlc-
ret. Nam dc lidei violcnla abnegaiione sic a i l : <Non
esl cogeftdum ad f i d c m ; ett n i m quid sit recle a<l-
m l l l e m l i i m , ex fallaci c o i t t r a r i o innoiescit. ι Snis
t e r o fubulis perpeluo tnsfeiens, inducit Abrabamura
ftiigactter c u m Deo coUoqueutcm , ctitnque i l l o de
m o r t u o r u m resmreciione dispulanlem : et quod e i
q u a t u o r avibus ab eo snpra q u a t u o r moriles repo- Β * α , χα\ προς 8e4v διαμφιβάλλοντα περί νεκρών avoc-
l i t i » , e l deinde revocalts, resurreciionis lidem d i *
d i c o r i t Abraftamus ; ctijus r e i n u l l a m facit a n l i -
quissima S c r i p t u r a meatianem* Non lamen i m p u -
deuter l a s l u i n m o d o ad v i l i a r u i t , $ed et ustirao»
improbare videlur» a l q u arpU»norum epoliauones,
A άναίδως δε μόνον δμόβε προ; τ ά χαχά χωριΤ (58),
et ad elecmosynam facienJa© h o r u i u r ; ut dum
boni consiiii a u c l o r v i d e t u r , morlifera n o c u m e i i U
latenier inferat v i r e i i l i o s a s . A i q u e i n liis, posu
quam sibi v i c i o r t a m de n o b b iinprec»ius e&l, p r i r a *
nugaci fabuLe ftnem i m p o n i i ,
CONFUTAT19 !f.
{!. Seeiindum hh\\\x Mobamedis rapltulum
Λ/rreiw famitia i n s e r i h i i u r . S t a t i m ab i i i t l l o i r a d i - C λο*γος Εϊς το&ς tov
l i i m a Doo hoc s c i i p t u m affirmal, ejnsqne rei catr-
snm a d d i l , qHod ab hoc c o n A r m c n l u r illa s»pcnore
lempare i r a d i U , b .x videlicet 5tqnu Kvaogetium»
k τούτου προστίθηοη, τδ είναι βεβαιωτιχδν τ ω ν ιτρο
d i r e c l i o Rempe boniHiibus aique sa!un. OUservale
ergo, i H r u m seeundum hanc promi&sionem fulcrtim
legU »tque Evangelii dcitide foclU euis swnol dts
ntonstrei, nlque iMa pracclare saucire, et bene se
hal>erc u t in ecrlpio j a c c n i ; vel salicm defeciiva
supplere. Quod s i n i b i l bujdsmodt i n eo fluerU, a n l
vernatur, cerle menttttn*» e l mcndaci ore ba>c «t7u-
t U , 6t a m f i u l a c i i parente provenire eoBvlncilnr.
Abande tt&que i n g^^tienitbus p r a more »uo joca-
t n r de quadam laanbrre conculnua quae alicnnde f
prodierit; ejusque prccem et supplicem g r a i i a r u m
actioncm refert propier NUriae conceptionem, q»;e
f u i l , i n q u U . M«ler J c s u ; et quod lianc i n lemplo
[Mater] prae&eotavcrif, e l quod a Doroine, i n q n i l ,
rccepla s i l , e t a Zacbaria δϋδε^μβ. Eoque a l i -
quaodo i n l e m p l u m ingresso, e l apud eam d i v i n o
cibo conspecio» s c i s c i U l u m essc u&de b i c prove-
nisset. U l a m , a D e a d i x t s s e ; ipstimqiie ilik* p a s l u -
lasse a I>eo filium; faciamque c i poliicitulionem
qtiod Joaonem i i l i u m b a b i i u r n s essct v i r u m j u s l i i m
i i q u c p r o p k e t a m . l l l o m o x d u b l i a n t e quotnodo j a o i
( 5 4 ) S n r . 11, W aeq.
<55) S u r . I I , 24it.
t S t y S D r . l l , «57.
J57) S « r . « \
724
άε\ ποιεΓ, xa\ (54), τ * 3 ε ι « τά Ιπ\ Ί γ η *
τοΰ Ναυη lw\ τδν Γεβεών, χα\ τά τ&ΰ Γεδεών εΙς τά
τοΰ Σαοΰλ, καΐ δμδχρονον αυτών «ΐναί φ^σς τδν Δα­
βίδ (55) * τήν δε χιο*ωτδν ύπ* αγγέλων ϊλεγβ {Ιαατά-
ζεσΟαι, αλλ* ουχί παρ* ανθρώπων* οδτω τήν θείαν
Γραφήν και ί^πίττατο κα\ εοΐδασκεν & τ ώ ν θείων
έμπαίχτης Μ*\ &θεο; % Hpaioxav ( I τ ώ ν είς αΰτδν
εύαεβούντων ποιών δ Κύριο;» έματα£<ι>σεν «υτοΰ τ ^
&θεον καρδίαν, μ)} χα θ" δ είχεν χα\ προίαται * περΐ
Τ^Ρ της κατά τήν πίστιν βιαία; άπαρνήσεως, οδτω
φηαί (56) * ι Ούκ άναγκάται 6έ* *1ς x l a t t v * έφανς-
ρώ&η γ ά ρ τ δ εύπρδαδιχτον Ι κ τ ο ΰ σφαλεροΰ. > Έπεμ-
βαλών δ* αυνήΟοΑς (57) τ ά ψη^δη αύτοΰ μυ.6ε£ματ«»
πιρβμβάλλει τδ* Αβραάμ 4·.αλέξει; ληρώδει; irotouv-
« τ ά ? « α ; * χα\ Ιχι 6 t i wcta$m δρνίων παρ* αΟτοΰ
έιι\ τέσααρ* δρη 4ποιε0έντ«Μ> καΛ άναχλ^θίντων ν
τήν της άναατάαεως irfattv U a 6 t v 4 *Α6ρ«αμ* α>ν
ού&ν ή 9eC« x a l apxatotirq μέμνηται Γραφή * ούχ
a i X i »α\ tdxov &α6άλλεινδοχκ?, καΐ άρπαγας δρ?α-
νών, ΥΛ\ c u p n i Q f - a v ποιεΤν napaivtZ * 4ν εκ το·3
^ρη^τδς" αυμίουλος t l v a t δοκών, fitaXiOQ βίς t i
χαίρια βλ^πτ^ν δ δείλαιος - x a l εν τούτοις τήν χαθ"
ημών νίκην εΰξίμενος ( 5 % ιδν, πρώτον t a X ^ v a t ^
lan\«v-
ΕΛΕΓΚΤΙΚΌΣ Β·.
μα*. Αείτερος της μυθοτνλαατ{«ς τ«ΰ Μω4μ*ί
'Ajtpiir [eod. *Α6ραλμ] Ιπι··
γίγραιττα^ * εύθΰς ^ έξ tEedoV» τδ έχ β*οΰ δίδίσΟαι
το τοιούτον γράμμα &7Ώφα£ν£ται (60)* κα\ αϊιίον
αότοΰ χατενιχθέντων * τά δε χατενεχΟέντα * ρ ο α ύ -
του, 4 ν4μο?, φιτσ\ν, έστί χαΐ τδ Ευαγγελίων, δδήγη-
at; τ©ί; άνθρώκοις χαΐ σωτηρίας σχοτιείτι ουν εΙ
4ρα χατά τήν επαγγελία ν ταύτη ν, βεβαιωτιχδν τοΰ
ν4μου xaV τοΰ Ευαγγελίου, έν τοΤς έςής δια πραγμά­
των |&χθήαεται * ^τοι έχε|να χυρουν καλώς x a l άνεν-
δεώς ίχειν» «α; γ^γραιπΛί, ί) τά ελλείποντα άνα*λη-
ρολ»ν* *t>; tT γε μηδέν τούτων έ « ' αύτοΰ, ή τοιουτοΜ
6ιωρϊ|6«;Ιη, ψεύ4·ται • y a l έχ ψευδομς «ροβληλυβίος
βτ^ματο<, χα\ τ^ΰ τςατρδς το\5 ψενδους άπελέγχοιτο.
Ί χ α ν Α ; ο&ν έφεξες τ α συνήθη άδο).εαχή3ας, έται-
ρίδος τίνος 1αμ6ρ5 (61), ήτ*ς χ*\ δ ν τ α ι «ώτίοτ^
Απδ μέρους, x a l τήν ΧΑ^της εήχήν χαΐ βύχαριατίαν>
Ιχέτιν έποιήαατο έπ\ t j j συλλήψει Μαρία; της μη-
*<*°ίι ^ η Λ ν , 'Ιηαου· χα\ δτι έν τ ώ ναψ ταύτην άν-
έθετο* χβι wapa τοΰ Κυρίου, φη^.ν.Λίβοδέδεκτα!, x a l
ΰπδ τοΰ Ζαχαρίοι; πρβ,αείληπται" χαί ποτέ αύτοΰ
εΙσελΟδντος έν τ ψ νβφ, κ«\ τρο^.ήν 6είαν παρ* έαυτ$
2οιραχδτος, ΥΑ\ έπερο*τήααντος ποΌεν έληλύθες, 7;αρι
Θεφ ifdtvat, αυτόν τε έκεΐσε αϊτήααι παρά &οϋ
ιέχνον^ χα^ Ιιιαγγελθήναι λαβείν Ίωάννην t*Af%
(58) S u r . U . m s e q ,
(59) S u r .
(60) S u r . 111, 3.
ΟΛ\ S i i r . 1(1. δ=«.
725 REFUTATIO MOHAMEDIS. 726
δί>Λΐον* xz\ προφήτην αμφιβάλλοντος δε αύτοΰ πώς Α senex fllium essel s u s c t y t u f u s , poenam rclulisse gi-
έπ\ γήρως ϊ ξ ε ι υίον, έπιτίμιον λαβείν σιωπήν ήμε­ l e n l i u m i r i d u i . Deinde angelos i n l r o d u c i l M a r i »
ρων τ ρ ι ώ ν εφεξής δε τους αγγέλου; εΙσάγει (62) dicenles: Te Deus elegit prae citDCtis a sxculo ruu-
προς fclaprav είρηκότας, 8τι Σε ό θεδς έξελέξατο l i e r i b u s . I d autem a i l ex incogniti negotii r.arra-
υπέρ τ ά ; άπ* σίώνων γυναίκας* τοΰτο δε" έχ της tione Mobamedi facta : nemptt quod itle q u i sibi-
έξηγήσεως του άφανοΰς πράγματα; φησι πρδς τδν loquebatur d i x e r i i : IIoc ad lc d e l u l i m u s , q u i illie
Μωάμετ, ώς αοτδς λέγε; 6 πρδ; αύτδν λ α λ ώ ν 'ΌττΞρ non eras; c u m snas angeli ubias explicncMinti
κατηνέγχαμεν «Ις σε, σΐΰ μή ο>τος έκεΐσε (65), 6V quisnam eorum M a i i a m esset susceplurus. T u ven>
δν άπλωσαν αυτών τ * ; άγκάλας (64) άγγελοι, ποιος n o n eras i l l i c . Angetos autem e i d i x i s s e : D i m s , ' irv-
ές αυτών προσδένεται τήν Μ α ρ ί α ν και οΰκ ής qnit, nuruium libi m U t i t Verbum s u u m . I l i c <*st
έκεϊσε* τους 61 αγγέλους πρδς αυτήν φάναι* Ό θεδς, Wtrisius Jesus Marise filius exsislcns i n h a c v i i a e t
φησ^, ευαγγελίζεται σε τΛν Αόγον αύτοΰ· Χριστδς in f u l n r a , unus de propinquanlibus [Deo], sermo-
Ίησοΰς υίδς Μαρίας επιτυγχάνων έν τ φ βίω τούτ^», cinans ad h o m i n e s , j a m iude ab incunabulis xM*
κα\ έν τ φ μέλλοντι υπάρχων, ών έκ των έγγιζόντων, adulta, et ex probis. Posiea i n t r o d u c i t i l l a m s r i r *
και λαλών xcl; άνθρωποι; άπο σπάργανων, φησίν. volentem, quomodo s i b i tilius crit ahsquevlro?
υπάρχων πρεσ^ύτης καΐέκ τ ω ν χ ρ η σ ί μ ω ν είτα (65) Illos auiem dixisse : Quod Deus vwlt, hoc flt. Atqne
είσάγει τ α ύ τ η * πειρωμένην μαθεϊν πώς ϊσται ταύττ} ab angelis ipsum didioisse a i t sapieniiaw, et s c r i -
\>Ιος άνευ ανδρός • τους Βϊ φάναι · * 0 βούλεται ό θεδς, p l u r a m , ac legem e i Evangelium, atque legatnm ad
τοΰτο κα\ γίνεται - κα\ παρ* τ ω ν αγγέλων δέ λέγει Israelis fdios m i s s u m . Deimle C k r i s t u m i n l r o d u c i t
αύτδν μεμαθηκένα*. τήν σ«*φίαν κα\ την Γραφήν κα\ aviculas ex l n t o faeientcm, flalttquc vivificantem,
τδν νόμον xaV το Εύαγγέλιον, καΐ άπεστάλθαι &πά- c.TCosqne et leprosos sauantem, ac mortuoe re-
*τολον προς του; υίαυς Ισραήλ. Είτα (66) είσάγει suscitaiitem, ci prxsagiun; c t quod bonoinum;
τ4ν Χριστών δρνεα έκ -πηλοϋ πεποιηκο'τα, έμφυσή- Dfiim, Deum p r o p n i i m appellaret; ct quod » ρ Λ -
σαντα, κα\ ζ ω ώ ι α ν τ α τ α ύ τ α · κα\ τυφλούς καΐ λε­ slolossibi ilelegerit; c i qttod d i x e r i t ei l>eu* : Ego
προύς Ιαϊάμενον, κ*\ νεκροΰς άναττήσαντα, χαΧ le m o r l i subjicio, cL OQO le e x t o l l a m ad mc, teffim
π ρ ο γ ν ώ σ τ η ν χα\ δτι θεδν αΟτου τον θεον τών αν­ a ne^antibus cvpiabo, constilnamqnc a^scclas IHOS

θρώπων Ικάλεΐ" κα\ οτι έξελέξατο ίαυτψ τους απο­ t u p r a i l l o s q u i le pcgaverunt, iu die resurrectionis^
στόλους • κα\ δ π ε!π?ν αυτφ I θ ε ό ; · Έ γ ώ σε υπο­ Yerumlamen neganles pnena gravi puniam i u f u -
βάλλω θανάτφ, κάγώ σε άνυψώ πρός με 9 xal l u r o sseculo, neque erit illis viitdex. 'Speciem vero
καθαρίσω σε έκ τών &ρνησαμένων* καΐ καταστήσο> £ J s u ait esse e secundum speciem \\y\m\ A d a m i ,
τους άκολουΟήσαντίς σοι επάνω τ ώ ν άρνησαμένων q u c m De.m f o r i n a v i l ; cOMCtudiique : Hiec e&l v c r »
έν ήμ^ρ? της αναστάσεως· τους |ε άρνησαμέ- narratio,
νους κολάσω χόλασιν βαρ&{αν έν τψ μέλλοντι, χαΐ ούκ Εστίν αυτοί; ϊ κ ί ι κ ο ; ' το δε είδος της δμο:ώτεω; ' ϊ η ^ υ
φησιν είναι χατλ τ6 εε^ος τοΰ πρώτου Ά δ λ μ δν Ιπλασεν 6 θεός · χαΐ προ<ιτίθησι λίγων* Αύτη εστίν-
ή *ξήγηβις ή αληθινή.
μ?'. Άληβινήν U ταΰτην ε ι π ώ ν , δηλονότι τ ώ ν i%. Jam vero dura banc verqm a i t , &it>e d u l i a -
θείων Ευαγγελίων, ώ ; ψευδή άπεχρουσατο · που γαρ d i v i n o r u m Evangeliorum htstoriam ceu falsara r o -
παρά τοΤ; θείοις Εΰαγγελίοι; Ίαμβράί τής Θεοτόκου j i c i i , Ubiuam quippe apud divina Evangelia l a r o b m
γεννήτωρ καταγγέλλεται; Τι ποιήσομεν τους Deipar» genilor nntuialur? Quid facicmus nov«m
παρλ τψ Αουχ| χειμένονς Ινν*α τής σιωπής mensium sileutio Zacbaiiae apud Lucara memora-
Ζαχαρίου μήνας, χα\ τρείς ημέρας μόνας τούτου l o r u m , fum Moiiamedes (res t a n l u m e i sileniio dios
ταύτην. γεγενήσθαι λέγοντος ; που δε δρνεα έχ πη­ siatuat? Ubinam aviculae abs 3esu cx l u t o f o r -
λοϋ r a p i τ φ 'Κησοα πλαττόμενα x a l ψυχούμενα ; maUe et animata:? l l e v e r a ex ipstus arcana vana-
Αλλ* ^ ν τ ω ; ώ ; αληθώς έκ τοΰ ά^ανοΰς διακένου της que dfmcntia bxc sun( ronficia. IKccoine est
αΟτου παράνοιας ταύτα πίπλασται* αύτη έστ\ν ps- J) p r i o r u m se c o n l i n n a t r i s S c r i p l u r u ? Scd u l v i d e t u r .
βαιωτική τ ώ ν προ αυτής γ ρ α φ ή ; άλλ* ώς έο*.χεν έπ- promissi KIH oblitus e s t : vt-l poiius buvetiarp m a l i -
ελάΟετο ων έπήγγελτο · ή τάχα κακουργίϊ χάνθάδε, liosd a g i l , ctiamsi nos pon l a t e l . C u m c n i m duo
καν μή διέλαΟεν • δύο γάρ αύτφ περ\ τ ί ν Κυριον siiU ei propositi circa D o m i n u m no^lrum Jesum
ημών ΊησοΟν Χριστον προκειμένων τρόπων, καθ* Cliristum ntoili, quibus cjtis d i v i n i l a t e m destruerf>
ούς τδ θεδς αληθής ε!ναι άναιρεΐν πειράσεται, ένδ; c o n a i u r ; uuus, quo demonstrare aiudel, cum niill»
μϊν τοΰ μηδαμή μηδιμώς αύτδν έληλυΟέναι άπο- modo ajvcnisse; aller, q\\o pcrnegat, eliamsi
δίϊξαι σπουδάσαι, έτερου δε τοΰ Ιληλυ&ότος μή θεδν» Cbiistus advenerit, Deum fuisse, nibilque prxler
άλλ* &νθρ<απονψιλδν έπιφημΐσαι, ώς δυσχερούς αΟτφ hotninem exslilisse v u l l ; c u m prtmus modus d i f -

( 6 Ϊ ) 8 Ι Ι Γ . 11ϊ,4«. crtas ilic-it άγκάλα; 1 Forlasse men l u m s c r i p t u r c

<65)Sur. l l t , U. r s t pro αστραγάλους, tittos htsori&s, vel pro καλά­
(64) l i a evidcnier oodftx. M a r a r c i u s vocalmlnm μ ο υ ς l l o c eiiim p o s l r e i i L i i i i i p o s i n h i l v o x Arabica,
Arabicutn calamum cxpHcnl, e l fabellam itarrat de (65^ K u r . I I I , 4 7 .
c;damis se» vir^ts sorliendi rausa j ; i r l i s , quisnam (6Gj5ur. I I I , 48.
angclorum M a n x curam su&cipcrct. C u r veio N i -

I
 727 KICETA BYZANTINl 728
frilis admodum el cssei, tam eviJcns neinpc ne- Α άνασκευήν τού πρώτου λίαν υπάρχοντος* πρ>ς
gotiuin oppugnandi, ad si:cunduin cnnfugit; ontis- φανερδν ούτως άπομαχόμενος πράγμα, έπΙ το δεύ­
saque incarnalionis hisioria, hoc paclo divinUaiem τερον καταφεύγει* κα\ τον λόγον καταδραμών της
ejus everlere speravit, dum nulluin ex bis quiejus ενανθρωπήσεως, διά τούτο τδ θεδς είναι άνελεΐν
divinilalem pradixeram menioravil. Hinc flt, ut ήλπισε, μηδενός των τήν αυτού θεότητα κηρυττόν-
consenianea diciis a ΒΛ superius, res Chrisii bu- των μνημονεύεις · £ιδ κα\ ακόλουθα τοϊς προθεϊσιν
manaii pergat direre : « Uem qni familiares Scriplu- αυτά περί της ανθρωπότητας Χρίστου τά |έξής επι­
r x estis (sic appellal lioc ioco illos qtii sub Evange- φέρει λέγων (67) · ι Ά ε (68) οί οϊκεϊοι της Γραφής
lio degoiii),adeste ad sprmonem qui inier lios vosque (τους ύπδ τδ Ε ύ αγγέλων τελοΰντας ενταύθα καλών),
venilur, ut ne serviamus nisi Deo, neque illi un- δεύτε εϊς τ&ν λόγον τον στοιχούντα μέσα ημών καΐ
. qu:im quidlibel adsocienius..» Qiiia euim, co qucm υμών, τοΰ μή δουλεύειν εΐ μή τον θε>>ν, κα\ τού μή
diximus modo, bumilia de Ciiristo dixcral, el quod Οεϊναι αύτω καινωνόν τί ποτέ, ι Επειδή γάρ, ώς
Deum liominum ipse quoque appellavcrat ik-uni αύτφ έδόκει, καθ' δν εϊρήκαμεν τρόπον, ταπεινά
suum, hortatur nunc cx commuui unius Dci invo- τ;ερ\ του Χριστού εΓρηκε, και δτι θεδν εαυτού τδν
cuiione, qui Christi el bomitium simulque Cliristia- θϊόντών άνθοώπων κα\ αύτδς άπεκάλει, παραινεί
norum ci Agarenorum Deus est, horlalur, iuquam, Β νυν «η. έκ της κοινής του μόνου θεού επικλήσεως, Χρι-
ϋ

iie participem Chrislum Patris majcslalts confttca- βτού κα\ ανθρώπων κα\ Χριστιανών κα\ Άγαρηνων,
mur, idest.nequeconsubslantiaieru neque pari soiio κα\ μηκετι κοινωνδν δμολογειν της τού Πατρδς δόςης
considemem. Quod si concedaiur, niliil veiat quo- τδν Χριστδν, τουτέστι μήτε όμοοΰσιον, μήτε σύνθρο-
niinus Christiani ad Agarenos accedani. Eo scili- νον* εί δε τούτο δοθείη, ούδεν κωλύει Χριστιανοί;
rei apud eum recidunt Mari& annuntiatio p$r ange- άγαρίζειν είς τούτο αύτδν δ της Μαρίας ι&αγγ*-
108, et Pntris ad CbrUlum vcrba et miracula. λισμδς παρά των αγγέλων, κα\ αϊ πρδς Χριστδν τοΰ
Πατρός ομιλία ι, και τά θαύματα φέρει τδ τέλος
43. SeU qm inarn noslnun de homiius ilemeniia μγ'. Ποίανδέ εκπλήξεως ύπχρβαλήν ή τοΰ ματαίου
stiiporem supcrabit, qtii Moysis sororem dicil Cbri- τούτου άνοια οδ παρατρέχβι, ΜωΟσέως άδελφήν τήν
eti Matrem ? ei cum Moyse Cbrislianos in doserio Μητέρα Χρίστου καλούντος (69), κα\ έν τ^έρήμω
fuisse? insupcrque in Salomonis templo, Zaebarue συν ΜωΟσί) τους Χριστιανούς είναι, κα\ αύθις έν τώ
seiate, Virgini ab angelis parlum Cbrisii pradiciuni? ναφ ϊολομώντος έπ\ ΖαχαρΕου τήν ΠαρΟένον το5
itu ot ex liis narratioiubus res conlrarium orditiem Χριστού τόκον εύαγγ^ιβθήνα! παρ" αγγέλων; ώς ϊχ
babere cogilanduin s n ; Salomoiiem Moyse anti- ^ τούτου άνάπαλιν τά πράγματα άκολουθήσαι νοε?ν
quiorem; Moysein vero, Alariam, et Zacbartam con- άρχβγονώτερον ΜωΟσέως είναι τδν Χολομωντα, ΛίωΟ-
temporates; et post plurimos a tcmpli icdhicalione σέα δ& κα\ Μαρίαν κα\ Ζαχαρ^αν δμοχρόνονς, κα\
annos Moysem in deserto erravUse. Ο dxmnnia- μετά πλείστους της οικοδομής τού ναδύ χρόνους εϊς
cuml Ο alhei&mi crapula ebrtum ϊ Ο infulictis J>ai- Ερημον τδν Μωύ?έα πλαν5σθαι. Q άπδ τού δαιμο- P

Laros, qui librum mcndacia talia coutinenleni d i - νιώδους 1 "Ω άπδ τοΰ μεμεθυσμένου τψ τής αθεΐας
vitmm eredunt 1 hiierrogeut alienas a nostra tide κάρφ! "Q άπδ της άθλιότητος τήν θείαν Γραφήν τά
boralnes, Samaiitaiios, inquain, atque Judaeos, iu- τ^λίκα ταύτα ψευδή πιστευσάντων βαρβάρων! Έρω-
lerrogent Persas, interrogetit Graecos auctures ei τάτωσαν τούς τής ημών πίστεως ξένους, Σαμαρεί­
bist»ricos, hi vesani et omtiis logicx ignari, el τες φϊιμ\ καΐ ιουδαίους · Ιρωτάτωσαν Πέρσας, έρω-
weutis ocufos obtencbralas gcrenics; alquc ab iis τάτωσαν συγγραφείς καΐ Ιστοριογράφους Ελλήνων
discanl Moyscm S.iloraune &nliquiorcni noit posle* οί ανόητοι, οί άδιαλόγιστοί, ol έσκοτιαμένοι τάς τής
t

riorem, Nam si atitiquior esi Sulumone Moyses, po- γνώσεως όράσε-ις, καΐ παρ* α&ίών μαθέτωσαν οτι
sicrior aufeiu Salomot»e Christus, profecto Moysi Μωϋσης Σολομώνίος προγενέστερος καΐ ού μεταγε-
lion fuit coiHeiuperalis ChrUlus. Quod si coniem- νέστερος· ιΐ δε χ%\ προγενέστερος μϊν Σολομώντος
poraiisMoysi «on fuil Cbristus, ucqueMariaeMoyuis ^ ΜωΟσή;, μεταγενέστερος δε Σολομώντος* Χρίστος^
sororis fttius, quam jam ftdeni merebiiur, qui lal^ ούκ άρα δμόχρονος Μωύσέως δ Χριστός * ε! δέ ούχ
Untumque mettdaciuin coulia veri Dei veritalem δμόχρονος Μωϋσέως δ Χριστδς, ούδβ της αύτοϋ άδελ-
pronuniiavit? Vcre ereca es», velil nolit, improbilas. φής αυτού Μαρίας υΐδς, τίνος άξιος έσται δ τδ τοσού­
τον ψεύδος κατά τής αληθείας τού δντως θεού έπιφημι^ων; δντως έπ*\ καΐ αληθώς τυφλδν ή πονηρία»
κα\ αχούσα κα\ Ακουσα.
44. 51ore suo nirsus dolnsus ac mendax, priniam μδ\ Συνήθως δ^ πάλιν δ δόλιος ψε^μενος» πρώ-
wcram sdeni positam dicil bumiuibus apud Ma- τον οίκον ίβρί,ν τεθεΐσθαι λέγει τοις άνθρώποις είς

(67) Sur, I I I , 65.
(68) Ua Grxcus auctor pronunlial iiilerjeciionein
AratMcam.
(«9) D i i i jpm (ool. 708, not. 19) dcfendi abaliq«i-
bus hoc loco MdliameUem ; non eniiu is dicil (Sur.
XIX, 27) Matiam ftororem Aaronis el Movsis. sed
Aaronis laittuminodo. Porro uatt uaus civiLbililcr
fuit apud Ilol)rxos Aaron. El quidero ap:id Lneam
i , 5, Elisabellia crat de filiabus* Aaron. Nonnisi jgi-
lur ex coujeclura preprtaque opiniaiie addit noster
Nicelas ftloyscm, el Clirislianos cutu illo in do^erlo
crraules. Caeiernqui tain llerbeloltis quam Ilelandus
ullro fateniur, crassuiu cjasnioJi errorcm a Muha-
uittUU insciua ιιοιι alvborrcre.
729 REPUTATIO MOHAMEDIS. Ϊ3ί
*;δ Μάκεχ (70), χαϊ ότι είσ\ σημεΤι εν αύτω φανίρά Α c e c h ; ibique signa manifesU esse iu Abrahami
έν τ ω στόματι [ifa coa\] Α β ρ α ά μ ' ουδέν δε τούτων ore. N i l i i l vero bujasinodi i t i v c n i l u r osque ad bunc
ευρηται μέχρι δεύρο ώς o l βαπτιζάμενοι έξ αυτών d i e m , u t qifci baptizanlur ex e o r u m ; n u m e r o , f a -
δμολογούσιν · ήπατα δε ταΓ; ματαία·.; αυτού κενο- t e n t u r . D e c i p i t b a l auiem s l u l l o guo v a i i a r u m l o -
φωνίαι; 6 άθεος τ ο υ ; βαρβάρου; • δ ν τ ω ; Εφώνησε cutioniWgenere atheus homo barbaros* Vere c l a -
πέρδιξ, συνήγαγεν ώά α ούκ Ετεκεν * ειτα μετά μα­ m a v i t perdix, congregavit o»a qtise non p e p e i i t .
κράς φλυαρίας περ\ εαυτού ώ ; έκ προσώπου του έν Dcinde posi longa* i K t n i a i de se ipso, lanquam « x
α ΐ τ ψ έμπνεύσαντο; αγρίου δαίμονος, τάδε φησί" persona spiraptis i n eo saevi d x u i o i m , h x c a i t :
< Ό δε Μωάμετ ουκ Εστίν ει μή απόστολο; ( 7 J ) . ι « Mohamedes vero non esl nisi legatns. » Yidetur
'1};Εθ'.κεγάρ δια τ α ; μυρία; ψευδηγορία; πεφόβητα^ c n i m ^ r o p t e r innuiitferas suas falsas dicllones t i -
μ/j τ^ς μείζονα δίξαν περί αυτού ύπολάβοι, κα\ ήτοι mere, ne quis majorein de eo opinionetn susclpial,
άρχάγγελον ή άγγελον αύτον ύποτοπάσαι· ό οε vi v f l arcliaiigelani vel augeluin esse suspieclur.
Μωάμετ ούκ Εστίν ει μή απόστολο; ν παρήλΟον δε Moliaiiiedcs ilaqtie n o n est nisi legalus. Attameu
xa\ προ αύτοΰ απόστολοι, < Έάν άπ^Οάνη, ή σφαγή p r x l e r i e r a u l etiain antc i p s u m legaii. ι Si m o r i e -
αποστρέφεται ε ϊ ; τά οπίσω (72) • » θαυμαστό; ό τού l u r , caedes retro c o n v e r i i l u r . » H i i u s est barbari
βαρβάρου θεό;, μή εΐδώ; Εντελώς το εκβησόμενον ^ i>eus, q u i non saiis ecrnit q u i d sft apostolo suo
mp\ τόν αύτοΰ άπόστολον - άλλ\ r Έάν άποΟάντι, eveitturum.« Si m o r i e i u r , c * d o s , i n q u i l , r c l r o c i m *
ή σφαγή , φησ\ν, αποστρέφεται ε ϊ ; τ ά δ π ί σ ω ' » είτα v e r t i l u r . > Deiode diserte *!ic:U : ι B a r l K i n , q u i D*ri
ακριβώς φησιν · ί 01 βάρβαρο: τήν Ιντολήν τοϋ θδού maiufatum scrvaveranl, r e l r o cesserunl, > A i q u i
αυτών φυλάξαντες, ύπέστρεψαν ε!; τά δπ£σω· » άλλ* Lis opoitebaL inlcliigerc creaium i l l i s 4 dcci*ptoro
Εδει έχ τούτων συνιδείν τήν περιενεχθείσαν αύτοϊς errorem; babiiaqne consiJentione, aUrrutnnu
έκ τοϋ άπαταιώνος π>άνην • καΐ δυοϊν θάτζρον λογι- a i b i t r a r i d e b u c r a n i ; ncuipe vel f o n u n a altqua l a n -
σαμενους δίξαι κατέχειν, ή 3τι τύχη τιν\'περιγίγο-' la » 0 3 rrgione potiios : uou csl eniir. m i t n n d n m
νεν ήμ?ν το χατάρξζ; τοσαύτης χ ώ ρ α ; (ούδεν γάρ barbaros i l a eusptcaios: vel qnia d i g n i u n i i m c m
Οαϋμα βαρβάρου; βντας τοϋτο ύποκοήσαι)» ή δτι άςιοι Ciucialibus c r a t i t ob sua peccala i i q u i :mtea lt;i 0
μυρίων αίκςσμωνοί προκατέχοντ^ς τους τόπου; τού­ loca tcnebaitf, id^oque poenas ab ipsis Dcus ntanu
τους δι' αμαρτίας έτύγχανον κα\ λόγον έκτίσεω; iiostra ^xigens, v i t : i o i i a m nobis conctssorit. N i h i |
αυτοί; παρ' ημών 6 β ί ο ; άπαιτών, κατα«ρατε?ν vero Iioc axiinet ad Mohamedein, ctianisi senin
ήίΐ3;πεποίηκε· κα\ ουδε τούτο τ φ Μωάμετ δια- iit meditim conjecil, visusque esi aliquid qut titbil
φέρε:, καν αύτος έαυτον ε!; μέσον π ρ ο ^ ^ η ; * , χα\ ρ erat. Scd revera vir iusipiens non cognotcet ti 9

Εδοξέ τις εΐνα; μηδέν ών · άλλ' δντως ά*·ήρ άρρωτ ού tiuliut ηυη inlelligel \ ( n c i p i l poslca barbaros a l
γνώσΒχαι, χαϊ ασύνετος ού σννήσΒΛ' άρχεται δ& bcltum iuatruere, paratosque ad i d seinper e&sc
Εφεξής (75) $1ς πόλεμον τ ο υ ; βαρβάρου; έκστρατευειν, itionel. Nain si vos, i u q u i l , i n hoc d i m i c a b i l i s , me*
και ετοίμου; άε* προ; τούτο ctvat ηαραινεΤ · καΐ δτι tus adversaries c o r r i p k t . WU et aliis bujusmodi
'Κάν ύμε?; Ιν τούτψ πυκτεύητε,ή δειλία τους νπ- i r a d i l i s m o i i i i i s , barbarisque ad l i o i u i n u m caedetu
εναντίου; καθέξιι* ταύτα τε κα^ τούτοι; δμοια παρ­ exaeuliu, finem nugacis fabulse iacU.
αίνεσα;, κα\ π ρ ί ; άνθρίυποκτον^αν αύτους παραΟή-
ξχς, τον φλήναφον Επαυσίν.
ΕΛΕΓΚΤΙΚΌ; Γ. CONFUTATIO H l .
με'. *Q τ ρ ί τ ο ; τ ή ; μυΰοεπεία; τ ψ Μωάμετ λ ί γ ο ; 45. Terlitim f a i s i j i b n eapituhnn hiscrHiUiir a
*πιγέγραπται μΕν είς τας γν*ΗΖΪΛας · διατάττεε δε Moiiamede &luiieres. Docernil autcm quibuscmu
^ΐ; δεί μίγνυσΟαι χτΧ ά ϊ ; ού δεΤ άπο συγγενεία;, οΰ s i u t uuplim conlt-abendA, v e l secus propter cogiia-
μακράν τοΰ παλαιού νόμου* μετέπειτα δε τού πο­ tionem» p a r u m a vctcre lcgc abluJcns. Posica c o m -
θούμενου αύτοΰ πάλιν δράττεται κεφαλαίου, τού μή posilo a se cspitulo rursus i n s i s l i l , u i caveam i i a r -
δε7ν τ ο υ ; βαρβάρου; οΓ&σθαι ανθρώπινα τά γεγραμ- D bari existiinare humana h a c essc s c r i p i a , sed p o -
μένα είναι, άλλά τ ή ; υπέρτατου φύσεως ( 7 4 ) · καΐ tius a l i i s s i m x ualurae; exploralque nudando illo*
γ υ μ ν ά ζ ε ι δοκιμάζει λογισμού;, δτι ΕΙ κα\, ώ ς ε ί κ δ ; , r u m cogiialiones dicens ; Quod s i , u t verisimile e*l,
διαπορείτε, Πόθεν είσόμεθα εί του θεού έστιν αύτη ή ambigitis atenles : Uudc scieniu» u t r u m a 1>CQ s i t
γ ρ α φ ή ; μηδέν τι φορτικον Εαυτοί; έπαγάγοηε, έξ- hxc scriplura? n i h i l , inquiL, molealise vobisinet
ετάζοντε; τά γεγραμμένα, ή συγκρίνοντε; πρό; Ετερα, ctcetis, scripta scnitando, vel c u m aliis compa-
άλλ' άπόδοτε προ; τήν τ ή ; κρίσεω; ήμέραν, κάκεί r a i t d u ; sed reservaie dici j u d i c i i , ibique di&colis,
μαθήσεσθε, εΓτε αληθή ε ί τ ; ψευδή ταύτα είσιν * ώς u l r u n i vcra an fal&a ha c i
suiU Quasi d i c a t : N i b i l
άν ιΐ Ελεγε· Μηδέν τ ω ν χαρακτηριζΊντων το κατ Τ habcatis e o m m , ex quibus bomo Oel imago esse

. * PsaL x c i , J?.

(70) S u r . ! I t 9Γ».
f Moliamcde occiso r u m o r o , u t a d n o l a l ox Colalcd-
(71) S<ir. 111, 144. dino Maraccius ad I I U H C A t ^ u t u n i <ucuui.
(72) I n i e l l i g i l c x d c m MuliameJanonim i n Ohoil (73) S u r . I I I , 147, 4 5 1 .
{m i u scquenlfbus illic versiculis) andiio liitsp dc (7i)S«r. I I I , 2 1 , i5,o7. .
731 ΝΙΟΕΤΛΕ ΒΥΖΛΧΉΧΙ 732
iligunsciiur; brula i i a l U ; cxcxcate montii vesinc Α ttxova βεού ϊχιτι· Αλογα yVsiOs, πηρώσατβ τού;
oculns, nieque cx»ci scciemini; noiitede boni ma- T i j ; διανοίας υμών οφθαλμούς, κα\ τυφλοί μοι άχυ-
liqne discrimiue taborare* QuippeoniiiiRO i p w erie* λουθΐϊτ3 · μή έξχσκήσητε τΙ^ν τού καλού καΐ χακού
J»at nihili cs$e pendcndas ntigas suas, neqne a διάκρισιν · fjSsi γάρ, ξδει ώς ο$ΐ«νδς αξιολογώ τά
dememitim sihilis di&crftpare, si certe euin divina παρ' αυτού ληρούμενα τυγχάνει, κα\τών μαινόμενων
coiiferautnr Scriptura, vel eliam liumano iitgenio είς μηδέν διαλλάττοντα ποππυσ'μάτων [rod. πομπ.],
examinenUir. εΐ t f i θεία παρατεθεϊεν Γραφζ, ί) κα\ Αλλως άνθρω-
πίνη συνίσει Ιξετάζοιντο.
46. Quod autcm iu prima quoqne fahula dictura μς-'. "Όπερ δε κάν τφ πρώτω μύθψ ΙλΙγετο δ*η
ftiU, neinpe cansam percnntibws esse bujtisce ho- αΓτιοςτών άπολλυμένων 0 τούτου θεδς, κα\ νυν φη-
minisDeum, nunc quoqne d i r i i :< Vullis uliquedu- σ(ν(75)* < θέλίτε Αρα δδηγησαι τον έπλάνηϊβν ο
f es vias fieri bomiui, qucm Deus fecit errare. Alquiθεδς· κα\ τον πλανΑ ό θεδς, οδ μή εύρεθ$ αύτζο
«i qnvm Dcus focil crraro, nequaquam invenietur όδ£ς. > "Εδει γάρ, ώ ; είκδς, τοιούτου θεού τοιούτον
via. > Dccebai sane talis D d lalem csse praeconein! είναι τον κήρυκα· &1 δε άπαναίνοιντο οί τ?) τούτου
QIMHI si nostro eermoni abuuant i i i qtii dolosi h u -
£ωγρηθέντες Α«άττρ προ; τδν ήμέτερον λόγον, τ^πίως
4

jus prawla eunl, sic eoa ctemenier atloqui licet : ^ φάνιι iaxt προς αύτοϋς, ώς ΕΙ μεν πλάνον λέγιτε
Vos quasi d w p i o r e m diciiis Dcum : aiqni uitivt*r* θεδν, 6 των δλων βεδ; πλάνος ούκ Εστίν. Η^δ;
salis Deus decepior iron esi : Oeus cnim verttalis γλρ της βλ^θδΕας καΐ iattv xal πορα τ|) 0ε{^
vt cst, et i l a a d i v n a Scriplura appellaiur. Memla- Γραφΐ\ όνομά^εταο · ψ£ύβος γάρ 1βτ*ν ή απάτη ·
riitm auiein rst deceplio : liim meuliri ne pn ψεύδε^Οαι δε ο'Λϊ ευλαβούς ανθρώπου , μήτιγ £

quidem liominis est ncdurn ejus qui hominem

t τοΰ δ^άτκοντο; Ανδρωπον γνώσιν εΐ 51 διά τδ
scienliam docet. Quod si quia vesier legatns de-
ijnplorem riicit Ooum» idcm hoe vohis quoque v i -
diMiir; vrrc ei nos dMtimus illius esse Deum, qui
eum-ttun lalia scribere juftsit. Qnod si cxcandescuni
dicentibus nobis , divereum essc Moliamedis Dcum
a veio D**o; Iioc baud nostro praedicamonlo f i t ,
fi^tlex ejusdcm canfessinne conftcitur. Deceptorem
enim esse oportet illum qiti male facere palam
iipquit; vel eliam punirc qnos veilel, pnltlice non C ^ *
tpdvat τδν ύμέτδρνν άπόβτολον πλάνον τδν βεδν, τούτο
κιΐ ύμΤν δοκεΤ, αληθώς τον αυτού κχ\ ή,μεΤ; φα μεν
τδν t i τοιαύτα γράφειν αΰτδν πρβστάϋβοντα • el fi&
ί τ ; έκκαίοιντο ^μών λεγίηων Stspov εϊναιτφ Μωχ-
μετ ittpk τδν δντως δντα θεδν, οό παρ^τήνήμών
κατηγορίαν φαμβν, άλλά παρά τήν αυτού ομολογία*
τούτο Ssίκνυται· πλάνον γάρ δεί ε'νχι τδν κακονργεΓν
είς τδ προφανές μή Ισχύοντα, ή κα\ Αλλως άμυνα*
? βούλ"αι εΓς τδ φανβρδν OJ δυνάμενον δπ2ρ
1 0 5

valet : quorum neulrum in Denm vernm eadir. επί τού δντως θ$οΰ χώραν ούκ ϊχβε * ω ι τ ι καλώς
Qiiamobrem recte dicimus diversum eese Deom λέγομον, δτι Ετερος βεδς δ του Μωάμετ παρά τδν
Mohamedis a vcro Iteo. Et certe deccpiorem αληθή θιδν, 4πίΐ5ή κα\ πλάνος 1ατ\ν, καΐ δήλον Ιχ
( see constat ex omuihus Mohamedis scriptiun*
k
f πάντων των παρ αυτού ακιογραφηθέντων Ιτι γι
1 1

culis : insuperqne ex bac vchementi accusaiiono μήν κβΐ έκτης αφοδρ3ς ταύτης κατηγορίας τού β:οδ.
)>ci. Nam si a Deo hanc dicamos profectnm voc*'n>, Ε( γάρ «αρά θβοΰ ταύτην φώμεν είρήοθαι τ ή * <?ω-
&"incl arctisat Dens dcceptorem. Qnodsi lioc ficri vijv, εαυτού καταμαρτυρεί 6 θ ί δ ; δτι πλάνος έατίν»
nequit, vcreaulcm loqui oporiet iegatum; superest, εΐ δε τούτο άδύνατίν έστιν, ΑληΟεύβιν δϊ δδΐ τδν 'A«*W
u l lioc icnpse effatum s i l Oci Moliamedi*. Esi ergo στολον, λείπεται εΤνα« φο^νήν τού βεοΰ τού Μωάμετ,
dtceptor Dens Mobamedis. Qnod si Deiis ipsius ΰιίτι πλάνος έιτ\ν δ βεδς τού Μωάμ:τ · ti $1 πλά'/ος
\\on cst ilcct-pior, mcniilur certe Mohainede», qni αυτού ούκ Ιττιν δ θεδς, ψεύδεται Αρα Μ,ωάμετ, πλά*-
iVcepionjm dicit Deum suum. Atqui falsum pro- νον είνακ λέγων τδν θι&ν αυτού * ψευδομενον &ε προ»
p'ittam el legatum, ccu dereptdretn iiiierflcere φήτην καΐ άποστολον^ ώς πλάνον δει μεν avatpiTaOa«
ipactet prsesoniein, anathcmati aulem siilijicere παρόντα, άπο*ντα δϊ κατα[να)0εματίί5α0αι· ώστε
absentein : ade*»que si verax csl Mobamedcs, fil D κα\ άληθεύων Μωάμετ, Αθεος- καΐ ψευδίμενο;, άπο-
abeas : si menlitur, exsecrandtis est. τρδπαιος.
47. Mox progrediens, ineptras quasdam el bal- μζ*. Προελθών δϊ δθλους τινάς κα\ βχττολογίας
inlogias, qiiominus ei discredatur, recinii, mclunv- πάλιν ύπερ τού μή διαπι^τηθήναι διαλαμο*άνει · κα\
i^iio injirit mteeris barbaris, si fotl^ velint sibi φ46ον Ιπανατείνεται τβΐς ταλαιπώρβις βχρβάροις, ·ί
4M;iuprobari quod hanc ab ore Dei loquatur. Scicus
t
πίΐραθε!*ν πληροφορίας τυχιϊν ώς ταύτ* παρά θεού
m i m , &e dicenle : I l x e a f)eo accepi, fore aliquem ΙλαλήΟη. Είδώ* γάρ δτι αυτού λίγοντοί, Τβδτα έκ
proreus dubiianiem et absotulam rei probaiioncm
t
θεού έδεξάμην, Ιτταϊ τις πάντως διαμφιΟάλλων, καΐ
ρο,-iiiilanlcm diceiitemqiie : Si bxc revera a Dco ao- πρδς τελείαν πίστωσιν Ιξαίτούμενος %&\ λίγων, δτι
vepisu» tibique fumiliaris Deusest, potes tacile vel |EIJ αληθώς ταύτα έκ βεού Ιδίξω, κα\ φΛος σου ό
nobis epectanlibus catlem ab-co posiulare atque θεδς, δύναται πάντως καΙ ημών βλεπδντων αίτήσα-
attvpcrc; ipse lanqi-am a Pylhftne inspiratus aii : σθαι τοιούτον καΐ λάδεϊν · φησ\ν (7G), ώς εκ τοΰ
ι Petunl a lc scipiuratcs, ut desccmlere supcr cos έμ^εύταντος αότφ Πύθωνος* ι Αιτούνταί oz ο! oi-

(.75) S.rr. I V , 87* (7*1) Sur. I V , 152.

733 REFUTATIO MOHAMEDIS. 7&
xsfoi τϊ[ς γραφεί, του κατενέγκαι Ιπάνω αυτών γρα- L facias de eoelo t i b r i t m . Et quiifcm his n u j o r a a
φήν εκ τοϋ ουρανού · κα\ γάρ ήτήσαντο τδν Μωϋσήν Moyse postularunt, d i x c n i m q t i c : OsleDtle nobis
μβγαλώτερχ τούτων, κα\είπον· Δεϊξον ήμίν τδν θεδν Di-uin manifeste. Quamobrem c o r r i p u i l eos sulplntr
9 * ν ε ρ ώ ; * και £λαδεν αύτοίις τδ θεϊον δια τ ά ; αδικίας piopter i n i q u i u t c s if>sorum, > Ca>terpfpii scriptum
« ύ τ ώ ν . > Καίτοιγε ού γ$γραπται δτι άνηρίθησαν διά nonest, eos sulpbure fuisse inlerfecios; sed polius
θείου, άλλ* 3 t t μίλλον παρι}τήσαντο μή όφθήναι αύ· quoil deprecati f u c r i n t nesibi Dei gloria a p p a r c r c t " .
ιοϊς tijv του θεού &5ξαν. Άλλ* δ πεφαλσευ μένος Quanquam falsarius iste cuncia ad fraudem suam
βδτο; πάντα πρδς τήν οίκείαν πλάνην κοΛ απώλεια ν atque ad pwntcicm divinx ScripLurae ^siimonta
τ * τ ή ; βείας Γραφής κατέτρρεφεν · τοιγαρουν τους dclorqitel. (juainobrem iis q u i animo torqucbanlnr
t i j v ψυχήν στρεβλωΟίντας δια του στρεβλού αύτοΰ ciica lorluosatn cjus fabulatn pcrsuadehal, q>>od rii
μύθου κατίπειθεν, ώς εΙ καΐ παρ* αυτού τι τοιούτον aliquid hujiismodi ab eo exquirercni, omuino.
?ητήαβιαν ούτοι, πάντιο; άπολοϊνται * Ετερον τινα esseiU p e i i i u r i ; alio quodam modo, iluo persua-
τοιούτον τρόπον *χοντα δνο τ ω ν παρ* αύτοο σπουδα­ fciouis genera u i p u l a b a l c u r a n s ; u m i m buc parher
γ μ έ ν ω ν πιθανότητας, ώς έδόκει, μίχν μεν ε [ς τδ Bpeclans, non o p o r i c i ^ sibi discredi % ahorum, u t
«Οτδ τούτο αυνφδουααν, τδ μή δΐ?ν αύτδν άπιστηθη- universum Cbrisiianas spei m y s l e r i u m vanum r e i k
v«t τοιαύτα παραφρονοϋντα * έτέραν δε τδ όλον μυ­
) deret. Hinc eniiu incusare Jnd;eos p n l a n s , ccu Deo
στήριο» της Χριστιανών έ)πίδος άποκενβύιαν* fica-
incredulos, et p r o p l i e l a n n n iuleiTcctores, p a t r o c i -
βάλλειν γαρ δήθεν δοκών Ιουδαίους ώς άπειΟεΐς
n i u m rei ex i r a Dei contra illog exislimat conseqiii,
θ ε · ΰ γεγονότας καΐ προφητοκτδνους, τδ ασφαλές
dicens : < Propler Jmlai^anlinm iniquUatcm pro-
ίαυτών εκ τ η ; εις αυτούς άγαναχτήτεως τοϋ θεού
l i l b u i m u s nU cis illa quot snpcr itlis dicla f u c r a n i ;
ένομιαεν · φησ\ γάρ (77) * « Λια τήν άδικίαν τών Ί ο υ -
et giavc iltis snppiiciuui p a r a v i m u s ; etiam quia
£ι7σάντων, έχωλύιαμεν επάνω αυτών απερ έξ ών
prnphcias occidcraiH conlra f a * . ι
«ύτοίς ε ί π α ν χα* ήτοιμά^αμεν έξ αυτών χόλαιιν
ιφοδράν κα\ δ:Α τδ φονεΰσαι αύτοϋς τους προφήτα^
Ανευ δικαίου. >

μη*. Ή δε κατά τοϋ μυστηρίου τής Χριστιανικής 48. Jam adversus Chrislianae religiouis myste»
«ύσεβείας axauupia ϊστιν αύτη · Προσποιείται δήθεν rltiui maliiia ejus bujusmodi e s l . S i m u l a t T.hrisio
προΐατασθαι του Χρίστου, κα . τήν είς αύτδν παρί
ν
palrociuari, et i u j u r l a m i l l i abs Judscis i l l a i a m
Ιουδαίων γεγενημένην άναιρείν &6ρ:ν, του τε σταυ­ crucis nccisque de medio t o l l t r e , utposUfuam ipso
ρού κα\ θανάτου * ώς &ν τούτου ώς παρά ευνοουμένου vistis fuerit erga Clirisltnn bencvolns, alque i t a
παραδεχθε'ντο; .κα\ πιστευΟίντος, ή άνάατασι; ε ϋ ά ε ί - credilus^ resurreciio deiude evanescat : qua nec
ψη · ταύτης δε μήτι πραχθείσης μήτε πιστευθείιη^, f a c u nec creiiita, vana C l i r i s i i a n o r u m spcs flei. A i t
ε!ς χενδν αϊ των Χριστιανών ελπίδίς οΐχήσονται* i g i l u r : ι Quod vero J u d x i d i c n n t , Nos o r c i d i m u s
<?ηΛ γουν ( 7 8 ) · « Καύ του λίγειν Ιουδαίου;, Έ μ ε ΐ ς Cliristum iesttm M a r i x filiuin, legaium D c i , reapse
£?ονεύααμ£ν τδν Χριστδν τδν Ίησούν υίδν Μαρία; nou occidenint eum neque cruciftxerunt, i c d rjus
άπόατολρν θεού * ουκ εφόνευσαν αύταν ούδε έσταΰρω- r c i s i m i l i i u d o obj^cta fuil ipsia. C c r l e q n i cx i m -
σαν αύτ^ν, αλλ" ώμοιώΟη αύτοι; (70) · οιτινες δε biguilaie do eo d u b h a n t t non liabcnt circa ipsum
έμφιβάλλουσι δισταγμφ έξ αυτού, ουκ έχουσιν είς scienliam, sed l a n t u m opjnionis s e c u i i o n e m : ncquc
φύτδν εΓδησιν, ύ μή άκολουθΐαν του νομίζειν - κα\ eum vere o c c i d e r u n t , scd Deus potius ad se iUum
ούκ εφόνευσαν αύτον έν άληθεία, μάλλον ΰψωσεν suslulU. ι Hinc scilicel i l i s c i i n n s , dlabolum se i a
αύτδν 6 θ ε δ ; πρδ; εαυτόν. > Εντεύθεν μανΟάνομεν angelum lucis i r a n s f o n n a r e ; neque esse mirandiim»
4τδ 0 διάβολο; μετασχηματίζεται είς αγγελαν φωτ*5;* <[uod ejus quoque fumuli idctn iiganl. E t quidein
•χα\ ού Οαυμαστδν, ε2 κα\ οΐ αύτοΰ θεράποντες τοΰτο niinc lempus est, u t verborum Domiui reminisca-»
ποιοΰαιν · καΐ των τοϋ Κυρίου δε όημάτων ν·3ν εΟκαι- i m i r , nempe q»od ύ licri potesl i n c r r o r e m i n r i u *
ρ«ν μνημονευααι, δτι e l βυνατδν xaV τους πιάτου; [) ceitlur cliam iideles . C c r n i l i s oniin bcnevolcnitam
e

ίπατηααι* ορατδ γάρ ε^νοιαν έπ&€ου/ης πλήρη, x a l iiisidiosani, accusaloriam dcf^iieioiioni, e l ecntcn^
απολαγίαν κατηγορίας μεστήν, καΐ δόγμα άναοτρίφον l i a m qu;tt universani Dei c e o n o m t a n i s n l t v c r l i L
τ!)ν δλην του θεοΰ οίκονομίαν · Ι σ τ ω γ3ιρ μή παραχιο- Esio enim quod MoUamedcs C h r U l u m r c s u r r t K i s & e
ρεΓν αύτδν ώ ; ΤΕδν θεοΰ άναστήναι, δ;ά τ£ μή ώ ; non anuuai lanqitam F i l i u m D e i ; c u r nou sallciu
άπόατολον Θεοΰ, ώς αύτδς αύτδν ονομάζει; τοΰτο tanquam Dei legaltim, u l e u m d e m ipscmcl uaiiiiual?
Φίδωσι διά δύο αιτία; * μίαν μεν, οίηθε^ς, δτι Π ά ν τ ω ; Jlf>c dupliceiu ob caufiam facit, p r i m o quia p u u t
κάμε αναστήνα; άπαιτήσουσιν, (ας αύτδν, οΕ βάρ^α- fure u l me quoque a m o r l u i s resnrgere» wquc ac
ροι, είπε ρ κάγώ απόστολος είμι θεού * τούτου Βϊ μή i l l i n i t , barbari postulenl, siquider» c t ego Dci leg:t-
γεν&μίνου περ\ έμέ, καϋαουτι πάντως καΐ τά i e t i lus sum : quod s\ niitii ηυη eveniel, ossa nica

s
Eiod. x i i 9 . • Slauh. χιιν, 21.
t

(77) Sur. I V , I K i . τ ω ν Ιουδαίων τδν Χριστδν άναιρεθηναί μήτε σταυ-*.

(78) S u r . I V , 15li- ρωθήναι, αλλά τινα έτερον εκείνψ δμοιον * καΐ κ ι τ χ
(79) Cantaruzrniis orat. 3 , c m l . V a l . 548, i . i 7 9 , φαντασίαν Ιδόκει τδν Χρνσ.δν έσΐαυρώσΟαι, Μαν>
b, sic r e c i i a t l t u u c l o c u m : Φησ'ιν 6 Μωάμ:0 μή ϋπδ χαίο'.ς ακολουθών.
Γ * KICETJB B Y Z A N T I N I 736
sltuuLel scripta cxttrpnt. A l l c r a causa f u i l . q t u n l si Α μ ο υ χ α ΐ τ ΐ γεγραμμένι παρ Ιμοΰ. Έ τ ί ρ α ν Λ , &τι
1

aitnucrct creJi resurrectionciu, non saiis e r i i sef- Ει δοθείη πιστωβηναι την άνάστασιν, ούχ Γσταταί
m o n i meo u i legatum ipsum appellel. Nam sl vere μου 6 λόγος μέχρε τοϋ άπόατβλον αύτ&ν άποκαλεΐν *
r c s u r r e x i t , quttcunqtie eilam d i x i t cretleiitiir. Jam ε! γαρ αληθώς ανέστη, χαΐ δσα λέγει πιστευθήσεται*
si d i x e r i l : Filius Dci s u m , Agnrismum l o l u m pert- λέγωνδε δτι Υιός έστι Θΐοΰ,' τδν Άγαρισμονπαντάπα-
l m l , quia i n unius pcrsonm frautle toi;i fubula n i - σιν άναιρκΐ, μονοπρόσωπόντινα πλάνην μυθενόμένον*
t i t u r . A i m t i c b a i itaque ipstim larujuam a l t r r m n ήνέσχετο οδν κ α τ ι τον Ήλίαν .αύτδν αναληφθέντα
Eliarn potius assumptum, quam e m o n u i s c x c i l a - φάναι, έχ νεκρών άναστήναι · τοιαύτη ή του διαβό­
t u n i . Taiis est diaboli matitia I λου κακουργία.
40. Et paulo post, denuo liic stultus t i b i infa- μθ*. ΚαΙ μ3τ* Λλίγα πάλιν έαυτδν 6 μάταιο; χατ*
m i a n i . c o n c i l i a n s , nec quid p a l i a l u r gentiens, a i t : αιαχύνων, χα\ μηδ£ αΕίΟόμενος δπερ έπαο/ε, φ η -
« Clui&lus Josus, Maiia; filius, legolus Dei e s l . i t σίν(80)· « Ό Χριστός Ίησοϋς υίος Μαρίας απόστο­
ojusdem Verhuin quol i t i Mariain i m m i s i l , c l λος θεοϋ tarci χα\ Λόγος αύτοΰ, δν Ε^ιψεν προς τήν
S p i r i l u s ex eo. ι Ο amcus e l insane! si Yerbum Μαρίαν,χ*\ Πνεύμα 4ξ αύτοΰ. > Ανόητε κα»\ « α ρ ά *
Oei est Chrisius. u l l u ais, vcraciter omnla dicet. φ^ον · εϊ Λίγος θεο'ΰ ό Χρίστος, ώς σΰ φ^ς, άληθεΰ-
A l q u i d i r r t sc F i l i u m D e i ; i i e i i i m Evangeliura
l u Β σ « τάντα λ έ γ ω ν λέγει δε δτι Υίάς εστι του itsou
Ipse d h i s l i ipstim a Deo didicisse ; credeiidmn το γάρ Εϋαγγέλιον σϋ αύτ6; εΓρηχας έκ θβου αυτού
ifaquc Cbrisio cst. P o r r o fide ei adbibila » i r r e l t g i u - μαθαϊν • πι^τευΟήναι αύ'ΐον 6ιΙ· πιτρευθέντος .$ϊ
fiitas i i i a , le ipso lesle, c o r n i e t . Hoc vero uiirabile αυτόν»ή ουασέβδία έκτης σης μαρτυρίαςάνατρα-
e « l , quod c n m Dei Y e t b u m appellut C b r i s l u m , e l π ή « τ α [ · τοΰΐθδ»ίστινΟαυμάο;αι δτι κα\ θεοΰ Λδγο*
S p i r i i u m ex eo esse dical, baud valut inUlfigere τ6ν Xptrshv καλύν, χα\ το Πνεύμα ίξ αΟτοΰ λέγων,
ΟΛ quae ex Dci subslanfia piOticiscuniur, et ei p r o - ού δεδυνηται x i έχ τής ουσίας προερχόμενα τοϋ
pria coexsisiunt, esse consubstantialia; atque i l a θιοΰ, κα\ ίδιοαύττατα δντα δμοού^ια αϋτοϋ νοήσζι,
unttm Deum i n Uibus personis adoranduux» Sed χαΐ ουτω; ΙΊΛ θεον έν τριαίν ύτ»στάαεσι προσκυνη-
niliito sectus r u d i ignoraulia c x c u l i e n s , puucis a d - σαι · άλλ' ούδεν μά>λον τυφλοποιών Λιταιδευσίας χα\
d i i i s adbuc nugis, fabulam c l a u d i l . Ιν βραχείαις Ιτέραις φλυαρίαις, καταπαύει τδν φλή-
ναφον.

CONFUTATIO I V . ΕΑΕΓΚΤΙΚΟΣ Δ'.

50. Q u a r i u m Moliantedicae mythologire f a p i u l n m ν'. Ό τέταρτος της μυθολογίας τ ψ Μωαμ:τ (81),
i n s c r i b i t u r Menta. Blaterat aiileni de ca» nintii esu C £ί:ιγΙγραπταιίμέν λίγος Είς ζ^τράΛβζκτ, παρόλα-
ferro ca?&anuii p o r r o e x c r p t o ; u l biiic barbaros
f λεί δε περ\ βριόσ^ιος κρ^ών τ ω ν 6Ία μαχαίρας, πλην
muiidos css* declarei. Perjuriiitn et scovtationem χο(ρ2ίου*ώς ίήΟεν έκ τούτου καθαρους^ποφηναι
i i a i n i i f t i , u i bonus videaiur Ipgiblaior. Oblitos est τοΟς βαρβάρους έπαγγελλδμενος · χα\ έπιορκίαν δ^
auUm ante d i c l o r u m , tiempe : c Congrcdimini ex και πορνείαν καταδ:κά?Εΐ (82)» το δίςαι άγαθδς είναι
a i i i m o i i i i n vesirorum seuientia.» Eosdem p u r i l i c a r i νομοθέτης · έπζλάΟετο δε, ώς προγερον 5λεγεν, ί τ ι
vult ad Qraiioncm ciinics, si copia s i t , a q u a ; sfit ea ι Συνέλθετε τα?ς ψυχαϊς υμών · ι καΐ καΟαρίζ^ιν
d c s i l , p u l v e r e ; q u i quidoni, u t otnncs s c i u i i l , nou αύτους εις εύ/ήν Ιόντας βουλεται, ε£ μεν πάρετ*:ιν ν

purgandif scd sordidandi v i m h a b e l . Rursus autem ΰδατι· είδε ού πάρεατιν, χ ω μ α τ ί ' δπερ πϊσι βηλ^ν
l i m o r i suo c o n s u l i t ; quia enim audierat Gltristuai έατΊνου χαίαρτικήν,άλ)^ π ι ν α ρ ^ Ι χ ο ν φύβιν. Πάλιν
di\issc, fineni prophctarum esse J o a n u e m ; itcitique 7
δε τ η ; τηρ\ φίβου αύτοΰ ύποβέίεως δράττεται"
Apostotum pronunliantem : Plenituilo legis CfiHUus l-ειδ^ γαρ ήκουσε του'Χριατου λέγοντος, τέλος προ­
ad justiiicaiionem o m n i c r c d e n l i B
t nicljicns ne φητών είναι τδν ' ί ω α ν ν η ν καΐ τοϋ *Αποσι6).ου εϊ-
i o t t e a l i q u i ei diccrent : Non est nobis alius p r o - πίντος ι Πλήρωμα νόμου Χριβτος εΖς δικαιοσύνην
ι

phcia p r o m i i s u s post C h r i s l u a i ; c u r ergo l u l e g a l u m « α ν τ \ τ φ πιατεύοντι, > φοβηθείς μή τίνων πρδς αυ·

tc Dei ac prophclam nominas? metnen», i i i q u a m , D τον λεγόντων, Ουκ Ιχομεν έπαγγελίαν έτερου προ­
ne n i - m l a x viderelur, fatclur se quoque fctre r e m φήτου μετά Χριστόν · πόθεν ουν συ έαυτδν άπ&ττο-
ita se babere : causam vero potill adventus s u i , Nc λον θεοΰ κχ\ προφήτη ν ονομάζεις; δόξει ψευδές
vos, i t i q i i a m , dicerelis neminem evnngelJAlam ad εΐναι, Ομο>ογε? κα\ αύ-Λς ουτω ταύτα Ιχειν εεδέναι*
vos venisee: probaas binc, C h r i s l u m propler ?e- αίτίανδε τίβησιν της έλευσεως αΰτΌΰ, Τοϋ μή λέγειν
s t t a m u t i l i t a l e m inenlitum : r o n t i g i t auiem itli pror- ύμ3ς. φ^Λν, Ουκ ήλΟεν ήμΤν δ ευαγγελισμένος *
s n i esse mcndat-i, q u i a q u o d f m u r u i i i w a t neaciVil: καταακευάζων Ιντεΰθεν, οτι Λιά τ6 υμών συμφέρον
quamobrera roeaJveuienle, iile mcndax e v a s i i : q u i ό Χρίστος έψεύαατο· ψδύσασΟαι δέ αύτδν συνέβη
auiem m e n t i m r , ne Ueus quideni est. Hajc esl πάντως τά μέλλοντα μή εϊδότα' ώατε Ιμου έλΟόντο;,
benigna inhuttiaiii liotiiinis spocies, et fabuke ab eo εκείνος έψεύσατο· ψευιά;λενος δΐ, ΜΙ β*νς αν ε?η *

f
U a t t h . χι, r 5 . · ftom.^x, 4 .

(80) 5 u r . 1 V , 109 (82) Sur. V, 6, 7.

(81) S u r . V, i .
737 JIEFUTATIO MOBAHEDIS. 7*«
-τοιούτον τδ φιλάνθρωπον του απάνθρωπου σχήμα , Λ confietae, seena. 8<HJ ititlc coit\incitur qtiori m i l t i t m
χα\ ή σκηνή του μυθαρίου αδτοΰ' ελέγχεται tk έχ p r o p k e l i c u w i u d i c i u m a p u i eum compcriutur
του μηδέν τι «ροφητιχδν οτ μείον παρ α ντου εύρί-
(
1

σκ$σΟαι.
να'. Τά εϊωθότα 51 αύτψ ψευδήγσρών κατά τής 5 ! . Jam vero consueta sibi meudacia ccntra d i -
θιίας Γραφής (85), μνημονεύει του θανάτου "Λβελ, v i n a m Seripturani blatefans, Abelis morlem memo-
κα\ κόρακα λέγει αύτου σώμα θάψαι δρωντο; τον r a t , et a corvo d i c i i t r a d i l u m sepuliune cadaver
ΚάΤν, χαΐ έχ τούτου e l ; χατάνυξιν εληλυΟέναι * των ejus, speclanie Caino, q u i idcirco compunctionc
έπ\ σκηνής ταύτα κα\ μεβυόντων ή μαινόμενων. U c i u s f u e r i i . Haec sunt l u d e n l i u m i n scena et e b r i o -
Όμαλίζων δε τάς των βαρβάρων καρδία; προς τδ r u m a u l aruenliuro p r o p r i a . T u m u t corda barba-
παραδίξασθαι τάς αύτοϋ βλασφημίας, μέμνηται r o r u m demulceai ad enas excipiendas blasphemias,
πάλιν Χρίστου και του Ευαγγελίου, καΐ έαυτον άνα- C l i r U t i Uerum meroinit alquc Evangclii, ncc quod
τρέπων ου σύνορα* φησ\ γάρ* « Άπεστείλαμεν δε ee ipsum evertat videi. A i l enira : « Misimns autcin
ακόλουθο ν τούτων, πάντων δηλαδή των προφητών, post vtiutigia l i o r u m , o i n n i u i n vtdelket prophcia*
Ίησοΰν τδν υΐδν της Μαρία; ε!ς τδ άληθοποιήσαι τ ά r a m , Jesum Mariae i i l i u m , u l veritatem ics a r c t u r
πρδ αντου τ ά του νόμου, καταγαγόντες αύτψ καΐ τδ & i l l i u s quae anlc ipsura ftiit legis; eique t r a d i J i i n u s
Εύαγγέλιον, lv<J> έστιν όδήγησις, φως, κα\ δικαιο­ Evangelium, i n quo esl direclio, >!ux, e l j n s i i i i a ,
σύνη, χατά τήν δύναμιν του πρδ αύτοΰ νόμου, εϊς tfccundum vires logis anle eum latop, αύ direclionem
όδήγησιν κα\ Ιπαγγελίαν τοίς φσδόυμένοις, καΐ « I ; τδ e i commomiionuin l i o i o r a t o r u m , atque u i j m l i c i u i i i
κρίναι τους του Ευαγγελίου" Ινεχεν των, χατήγαγεν exerceanl Evangelii asseclae. Idco i d d e i n i s i i buic
ό βεδς εν τούτω · καΐ δατις αν κρίνη (84) είς &περ Dcus. E l q u l (fion) j u J i c a v e r i . i t , do illis q u x Dcus
χατήγαγεν δ 9εδς, ου*τοί είσι παράνομοι. > *Αρά γε i r a d i d i t , h i s u n t prxvaricaiUes.» A t n vero, puiasne
έπεγίνωσχεν 4περ παρελάλει δ μάταιος ; ει γάρ άλη· ipsummet cognoscere quse d i c i t liic siullus? S i
Οοποΐήσαι τά πρδ αύτου τ ά τοϋ νόμου, ήλθεν 6 enira ob coniirmandam vcritatem legis quae c u m
Χριστδ;, καΐ τδ Εύαγγέλιον φως χαΐ δδήγησιν τοϊς praecessil, Chrislus v c n i l , et ei Evangelium luccm
άνθρωποι; δέδωχεν, ώς συ ομολογείς, χαΐ τδ κρίσιν direciionemquc, u t t u faleris, suppeditavit, c i ipse
αύτδς ποιείν μέλλβι, σο\ τί ««ριλείπεται είσενεγκείν j u d t d u m f a c t u r u s c s t ; q u i d libi superest conforen-
τοΤ; άνθρωποι;; Ούδεν, άλλ* ή χατά τδ σδν στόμα» G d u m hominibus? N i l i i l a l i u d , nisi u l ore l u o lcsle.
ψευδοποιήσαι τά πρδ σοϋ, χαΑ σκότος κα\ παροδηγΕαν falsa demonsires q u s ante ie e x s t i i e r u n i , et i c n e -
δούναι τοις άνθρώποις, κα\ έ ν τ ζ χρίσει τοίς σε πα- brae fallaccmque ducatuni borainibos praebcas» et
ραδιδίγμίνο'.ς καταδικασθήναι. judicii icmpore c u m iis q u i te adinjseruiil t-on-
demneris.

νβ'. Οϋ πολϊί τδ Ιν μ1σψ, χα\ ώσπερ είς τήν οίκείαν
έπανασφήλας μανΕαν, τάδε φησίν (85) * ι "Αε δμείς
οΕ πιστεύσαντες (πρδς τους βαρβάρους φωνών), μή
γίνεσθε αντιλήπτορες Ιουδαίων ή Χριστιανών • όστις
γάρ υπερασπίζεται αυτών έξ υμών, οδτος υπάρχει
έξ αδτών.» Ταύτα τ ψ δδηγηθέντε λαφ παρά του
T u m p a i u i s interjeciia, i n soam v e l u l i relabens
insaniam, baec a i t : ι Ο vos credenles (ad barbaros
clamat) ne sitis susceplores Jpdaeorum et C b r i s l i a -
n o r u m . Uuisquie vesirura cis patrocinalur, bic est
ex ipsis. > Hos populo l u b evangelico C l i r i s i i d u -
calu degenl^ u t aiebae, pielaiis causa crga D c u m t

Ευαγγελίου Χριατοΐ), ώς Ιλεγες, της ιίς βεδν Ινεχεν honores i r i b u i s . Goudigite quidero ; quid onim aliud
εύσεβείας αποδίδω; τ ά γέρα, είχότως γβ * τ ί γάρ κα\ diabolus et hujus salellitcs ininiicis suis exliibc-
άλλο δ διάβολο; χα\ οί τούτου θεράποντες παρέξουσι b u n l ? Eslo velit Chrisliauos, q u i o m n i u m r c m m
τοϊ^έχθροϊς αυτών ;*ΙστωΧριστιανοϊς μδν τήνπαντ- D crealricem vivificamque T i i n i i a l e m conQlenlur,
ουργδν χα\ζωαρχιχήν άγίαν Τριάδα δμολογοΰσι,ταΰτα hanc paii a se conlumefiam; Judaeis vero, q u i se
ύΛομένειν κελεύει * Ιουδαίας 8ϊ τοις έπαγγελλομέ- fidem A b r a b a m i sarlam teclam lenere d i c u n l , c u r
νοιςτήντοίί Αβραάμ πίστιν άποσώζδΐν, διά τ ί τά parem i n j u r i a m Tacil? A t q u i jie boc quidein fnali-
αυτά προξενεί; ούκ Εξω τ ή ; κακοφροσύνης αύτοΰ καΛ t i a ejus exlraneum csl* N o u l e n i m , C b r i s l i d i v i n i *
τοϋτο· ήδει γάρ δτι τήν Χρίστου Θϊότητα δ νόμος lalem a lcge d e n i o n s t r a r i : idcirco uuisque. i n i i u i -
άποδείκνυσι* διά τούτο αμφότεροι; έχθραίνειν κε­ cos jubet esse suos, quia ipse generatim Dcui»
λεύει, καθ* δλου θεομάχος υπάρχων * δτι δε ταΰτα oppugnat. Quod aulem hsec non sifie delirio s c r i -
πα-ραπαΕωνΙγραφεν, ή τ ά πρότερον, ή μάλλον είπεΤν bat, nec n o n priora, vcl polius omnia, liinc con*
τά πάντα, εντεύθεν δήλον. Επισυνάπτει γάρ τούτοις stabit. S u b l e x i l cnim bis alia s i m i l i a , ei Judxos a t -
Ιτερ* όμοια κα\ προσφωνεί Ιουδαίους τε και Χ ρ ι ­ que Chrislianoa ita a l l o q u i i u r : ι Ο s c r i p i u r a l c s ,
στιανούς λέγων · < "Λε οικείοι γραφών, ουδέν έστε n i h i l TOS eslis, qiiandtn legem et Evangeliuni so-
£ω; αν έξακολουθήτε τψ νόμ-;), χα\ τ ψ Εύαγγελίψ, c t a m i n i , et i d quod i r a d i l u m a Oeo vestro est. A d -
και τοΓς χατενεχθεΤσι παρά τοΰ Κυρίου υμών * προσ­ d i l u r e n i m ex iis q u x iradila sunt noljU a Domino,
τίθεται γάρ εκ των κατενεχθέντων ήμίν παρά του error c t iniidcliias. ι Quid j a m nobis diccudum d c

(£3) S i i r . V , 5 7 , 54. (8S) S n r . V , 59·

(Sft> Arab. μή κρίνη-
739 N I C E T A ΒΥΖΛΝΤ1ΧΙ 740
liis stipcrest, fratrcs ? Yerc c u m demeiUibua l o q u i - Α Κυρ ου «λάνη xx\ Ι ρ ν ^ η ; · · TE^Jv λοιπόν «Γπωρ&ν
Γ

m u r , c t q u i uec l»on;e rei nec u i a l a quidqitam i n - ήμ£?ς, ά^λφοί, ίνλ τούτο:;; ( ν τ ω ; i t p b ; μαινο^έννυ;
teUigiuit. Praster bscc pariter, n i u l u alia mcntiuis, ήμΓν ό λόγος, Μ τ£ χαλοΓ; χα\ χαχο!; άναισΟητον-
c f s L u l l c l o r u l u s , visus quoquc vitupcrarc uicarna- σιν* ώ σ ι ύ τ ω ; ττρΐϊς τούτοις Ιτιρχ πάμπολλα t f j u a a -
lionis C h r i s l i b u i u i l i t a t e u i , e l monacbos sacerdo- μ$ν&ς χα\ μ « « ( θ λ ο γ ή ν α ς (86), δ ί ξ * ; τ ι βιαβάλλειν
icsque incubarc, quia I I O I I sine dutore nmlto ac l a - έ κ τ ω ν ταπεινών της ένανΟρο>πήα:ω; τον Xptotbv,
crymis S c i i p i u r a m ejus Jegunt; quod esl absur- μονάχων τβ χα\ Ιβ^^ων χατηγορήσ^ς, Stt nb^f^C
d u i i i : detiuo ad C i n u l u m revcrtens, eumquc l a n - χατανύξεως χα\ δακρύων πληρούνται, έπΙ άνιγνω»
quam a Doo derivans, a quo c o m m e m o i a u t u r ca αύ της αύτοΟ γραφής, <5πίρ ι:»ρ«λογθν, «άλ·.ν k * .
quac per i l t u m focil signa ; et interrogatur Jesue, οναλαβών περ\ X p t r c o u , κα\ βίσαγαγών αύτ^ν παρά
uuni ijisc se ipsuiu ftlalremqtie suam biual baberi θεοΰ ύπομιμνησχόμβνον, 2>νπ$ρδ*' αί^τοΰ, φησί (87),
ab lioniinibus loco deorum ! Quo neganie» cou si π$πο£ηχ« βημ«ίων' x*V έρωτώμκνον, *Ι «Οτος έβ^τδν
ipse semei abneg:iveril, ait deiuotislrasse j a m n o n x a l τήν αύτου μητέρα Οεου; ϊχειν τους άνθρωπος
esse D c u m ; Meoque v u l i Cbrisihnos drsincro a έπίτρεψκν, χαΐ βιαρνουμενον δήθεν, ώς έκ τούτοι
confilendo C h r i s i i d e i l a t e m . U b i u a m \ero lcgit Itxc evtbv διαρν^ϊάμενον φάναι άποδίίξαι βτι βεος o i x
bomo [nscilissimus ? l i u o ut raagis propric toqua- Β ϊστι · χα\ άποπανίαι Χριστ;ανοϊς βεον άμολογείν τον
i n u r , ncque hic legil q u i d q u a m , ucque boux frugis Χ ρ ι α τ ί ν ' πον δΐ ταΰτα άνέγνα> ό αμαθέστατος; ή διλ
aliqttid n o v i l . V m i m l a m e n <ium nugas suas dc- ποίας β£οφαν«(ας έ π έ γ ν ω ; μδλλον δε οΐκειίτίρον
monsirare sludel, Mauiebaicmn coenum fuliginem* εΙπεΣν, δτι οδτϊ άνέγνω ο^τε έπέγνω τ ι των δϊόντων*
qne manibus tractans, liorum gravcin exspirat άλλα κατά τήν Ινδε-.ξιν των αΟτοϋ ληρημάτων, Μα-
o d o r c m . Alqnc ία bis q u a r l u m suum g a r r l l u i n IhiU. νιχαΐκή; Ιλύος κα\ σκέτου; άναμαξάμενο;, τ^ν 5υσ-
ωδΕαν τούτων Ιξώζεσεν, έν τούτοι; τον τέταρτον
Οθλον έπίπαυαιν»
CONFUTATIO V. ΕΛΕΓΚΤϊΚΟΪ ίΤ.
53. Quinta a Mahomede fabula i u & c i i b i t u r Pecu~ νγ\ Ό « ί μ ι τ τ ο ; μΰΟος τοΰ ΜωάμϊΤ Dspl nr^rwr
dt%: v i d u i u r c n i m Ue niuudis amiuialihus agere e l do ίπϊγέγραπτα*" δοχεί γάρ χαΐ αυ&ις itspt καθαρών
i m m u n d i s ; b o r t a i u r q u e barbaros cuiicla auiaialia διαλαμβάνει ζώων χαΐ ακαθάρτων (88)- χα\ προτρ^-
cftiHcdere, exiopio sue, c l j u m e n l a orniiia» asino«*- π<ται τους βαρβάρους τά πάντα ζώα έσθίειν πλ^ν
que jp&og et mulos et oamelo», e i quolibel pntrsue χοίρου • έπείτο; τά τε άχΟοφόρα, βνους τε κα\ ήμιΐ*
quadrupede vesci. E l ite scclemiui, incjui 1, v i a m C νους χα\ καμήλους καΐ παντο; τετραπόδου άδεώς
Satauae. SaUpam videlicet (dtcii) eum q u i velereia μετέχειν. < ΚαΙ μή έ ς ακολουθείτε, φ τ ^ Ι , τ^ οδφ τοΰ
tigislatioueiu i r a d i d i i ; iuto e l evangelicam quoque ΧατανοΙ' ι Σατανάν δηλ·νθτι τον γ^άψαντα tfjv πά­
doclrinaiu. Cxlcroqui loius ejiis scopus i u bac λαιαν νομβθεαίαν, f)tot χαΐ τ6 ευαγγελικών κήρυγμα·
vauitale v e r t i l u r , iie quis disciedal quomiuua h » δλος δε αύτου λοχπον 6 σχοπος σχεδόν έν «ούτω τ φ
prxstigke a Dco s i n i . Quir vcro opiuiones ejiis ΟΟλψ αγωνίζεται μή διαπιστη&ήναι, δτι 4κ βεου τ ά
coiiUnuanl, uiliit a l i u d sunt prasler diclabolaria τοιαύτα τερετίσματα δέδεχται - ti<s\ δ^ αύτοΰ τ ά 9ο-
qurcdain, quue uun solum n i b i i deniouslrant, seU χοΰντα τοΰτο συνιστών λογύ^ρια, ©ύ μόνον μή δει-
aaseiisuin ciiaai a v c r l u n t , quia de fonic ignoraniiae χνύντα, άλλά κα\ 1χτρεπόμεν« διά το εξ άμαθίας
mauaiit, i d eal, de obsciiralo i m e l l e c t u , et d i v i n i ταΰτα προέρχεσθαι * xac 5λλως άφο>τίστου διανοίας
l u m i n i s experie, e l q u i d c m r c i ipsiua naiura n o n χαί άμεΟέχτου θείας είΛάμψεως, χα\ ουδέ του πρά­
substtslil : s u n i enim verborura repelitiones ; et γματος φύσιν ϊχοντος συϊτηναι· παλλιλογίϋ τ » γάρ
i J c m secundum idein, idemque ad idem reveriens. •πάλιν τά αυτά κατά «αυτά, χα\ χατά τ ά αυτά ίνλ τ ά
E i Jc ipso Christo meuiionein inferens, Iiaud d i - αΰΐά* καΐ του Χρίστου δε μνημόνευσα; ουδέν ήττον
versa, quatu dixiinus» ralione l o q u i i u r . Alque »la τ ψ τρόπω ψ είρήκαμεν μέμνηται* χα\ οδτως Ρ*ττα-
vaua vcrba euuLJens, riitgaceni fabutam c o n c l u d i l , D ρίζων περιχδπτει ιόν φλήναφον.

CONFUTATKO V I . ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΊ: ς * .
54. Sexla a Mohantede fabiila i u s r r i b i U i r Co^rw- νί'. Ό Ιχτος « φ Μωάμεχ μΰθος επνγίγραπται μέν
/itm«, i\ csl , de bi^iiU comproljanilbtts e l de ΕΙς τά γτϋφίσμΜΤΜ (89),τουτέστινείς « ά παραστα­
utou&iiatiniiibus, quod ncmpe a D«o baec ipsi t r a - τικά σημεία χα\ τάς αποδείξεις, δ;ι έχ βεβΐ δί %*ν (

diia acripiiira fuerit. Sialimque ab i n i l i o i d ei oc* αύτψή τοιαύτη δέδοτατ γραφή χαι ευθέως4κ ttpoM*
4

clnit allatralur da?mon,4H e l ipse videetur Mobamedi μ ί « ν τούτο χατεπ^ιδει αύτψ ό προ; aixov ύλακτοδαί-
juandare, lalia l o q u i , a^que i l a fraudis an&pictoneia μων» Γνα χ*\ α·ϊτος, ώ ; εΙ»6ς, κβλευόμενος
vUct. Oocei euim illum priiuixemarti I w m i n u m ταΰτα λέγειν, χα\ ανύποπτο; Λρ^ς ά^άτην γένηται *
ori^iuoin, quod neinp* ea l u i o * i UttagLucm ^Dei) διδάσκει γά^ (90) *ύ«6ν τήν άρχέγονον τών ά ν θ ^ ι -

%
(8G) S u r . V , 8 4 , 9 7 , 9 2 , A r a b . aiarapk, qnoJ a l i l e r e i p l l c a l u r apud Uarao
(87) S a r . Y , \ & . c i u m p. 2 7 1 , i n annoiaiiojiibus.
m) S u r . V I , (90) 5 u r . V I I , iO seq.
^8M) Ita G i ; t ( i i s aucfnr i n ' r r p r o h t n r r n r t i l i n l i i m
741 REFUTATIO MOHAMEDIS. 7 «
TODV ύπόσταϊΐν, δτι έκ πηλού x « t * t ϊχάνα γεγένήντα!, Λ facli fuerint : e( q u a J Oranibus angclts imperatuni
xa\ fot «ροστέτακται τοίς άγγέλοις π ΐ ί ι προσκυνη- fuerit, u i Adamuaa a d o r a r e t i t : cumque CKleri ado*
« « t tq> Α δ ά μ * χαι των λοιπών προσκυνησάντων, δ rassenl, «olum Beliar noluisse obaequium exltiberc t
Βελίαρ μένος ού «ροηκύνησε" κα\ δτι ερωτηθείς διλ rogaiutn autem c u r iton adoraret» causam tatu*
τ ( μή πρβσεκύνηην, αίτίαν άποδίδωσι τδέκεΙ?ον μεν lisse, qnod ille c i l u t o exstitisset» Ipse autem e i
έχ πηλού γενέσθαι, έαυτδν 6 εκ πυρό;* και δτι έπ-
1
igue. T u m increpitura f u i w c a Ε^Ό, ipsumque Deo
Ιτιμή9η π ι ρ ά θεοΰ , και οτι αντίλεξε ι φ θ ε φ επ­ c o R i r a d i x i s s e , et Adamo timul comminatum, sut*
απειλούμενος τ φ Αδάμ δια την είς αύτδν άγανάχτη- cepio adversus eum « d i o , nonniei paucos ex ejus
σιν, τοΰ μη περιλιπείν αύτδν πλην ολίγων των Ι ξ peeteris salvoe f o r t . Pergit i i a r r a r e paradisi b i i l o -
αύτοΰ σωζόμενων · καΐ τήν ίστορίαν τήν κατα τ&ν ruuH, c l Adami e x s i t i u m . V e r n m t t t n e u quicanqee
«ταράδιιιον, x a l τήν του Αδάμ έξορίαν οί ούν της sacris S c r i p t u r i s i n n u l i i l i fuisii&, devios deceplu-
θείας Γραφής τρόφιμο* συνετέ πάν τ ω ; τάς προτρο­ ris excuffcue slulLasque aUditiones proba c o g n o -
πές χα\ ματαίας προ^Οήχας τ ο » άπαταιώνος. SCilis.
ν*\ Ό δέ σκοπδς αύτοΰ «ις τούτο αφορ$, δτι δή οί 55i Scopus autem ejus Iiuc coHioeat, u t d i v i o l
βεοΰ άΟετοΰνΐες έντολήν, φησίν, άπόλλυνται* ot δέ pracccpli violalores p e i i r e dicat, morigeros aniem
D
φυλάττοντες, σώζονται * το δέ τέλος εαυτών συντη­ salvari. A t q u i i l l o r u m seriem c o a t i n u a t , ex Adamo
ρεί · κατασκευάζει δέ αύτο ά"δ Α δ ά μ x a l των καθ­ e l deincep» conlexens; n i m i r u m l i i n c s p e r a n a ser-
εξής · ώς έχ τούτου τ ώ ν αύτοΰ λόγων (91) τήν πα- monuno euorura t r a d i u o m lldem accessuram. .Mot
ραοοχήν πιστευθήσεσΟαι έλπίσας' εύθυς ούν παρει*- ilaque introducit inGOgniUs uescio quaa n u ^ M o b *
άγε< άδ-.άγνωστά τ<να ληρήματα ίξ άγανών προσ­ scurarum et sine nominibua persoiiarum, quae ad
ώπων κα\ ανωνύμων είς κήρυγμα προ τοΰ Ν ώ * praedkanduH» ante Noe v c n e i i m , e l qtialemis i 111*
έλΟόντων κα\ έν οϊς μέν έπιστεύθησαν θειαν εύλα- crfdilum fuit, divinam bcocdklioncm conftiren-
γίαν προεξενηκίτα * έν ο7ς δέήπιστήθησαν κατ άρα ν l i n m ; quatenus a u t c m discredilum» gravtssimaiti
μεγίστην. Μετά Νώε, Ζάλετ τινά «ροφήτην κα\ roalediciionem. Posl Noe Zalcium qnemdam pro*
απάστολον ε!σηγε!ται άδελφδν θαμώθ, τδν ουτ* γεγο­ pheiam legatumque i n l r o d u c h , f r a t r e m T h a m o i h i ,
νότα ούτε παρ* Λλλου δνομασθέντα πώποτε * έπ\ το ltomioera q u i n u n q u ^ m c x s t i l i l , atque a nemiae
αύτδ τοΰτο παραγενδμενος κα\ κηρύξας - κα\ έφ* οΤς i w q u a m nominalus f u i t ; aUawen ad idem oiliciwm
μέν έπιστεύθη χα\ αύτδς τον θεδν ευμενή παρέσχεν v e n i t ; instiiuiaquc prxd>ic?itlone, ie qaoqoe H!U
έφ' οίς δε ήπιατήΟη,' διεφαυλίβθησαν, φησί, δ*ιά ψύ eibi c r e d k k r u n t D f u m p r o p i l i a v i t ; \t\\ aulPW
Οίΐαμοϋ έν ταΐ; αΟλαϊ; αυτών έξαρώμενοι. Μετα δε G f u e r u m
u i c r a h i l j * p e r i ^ t u n t , i i i q m l . (errse uiuiu
τοϋτ>ν Ιτε^ον λέγει προφήτην χα^ άπόστολον χα\ iu babiuculis suis maledictt. Post bunc» s l i u m
κήρυκα, Μαβιανΐτην τ ω ε Ονε: αύτοΰ άποσταληναι, dicit prephefam, Uadtabitem k g a t i o a i s et praedi-
l a t x δνομα αΰτώ* ώ τ ι ύ χ ω ; χ«\ τούτον διαμαρτυρό­ caiionie cautta ad gt*nt«m * u a m tni&$um; eiquo
μενο ν καΛ πο«ήσαντα χατά τους r p b αύτοΰ, οΟς ούτε nomen fuisse S.iico. IKuic part modo conteUalum
Μωϋιης, ο&τε τις των έλλογίμων ανδρών ΙπΙσταται * essc, et eimilia p n o n b u s f^isse. Qtios lamcHi l i o -
χα\ 1π\ τούτοι; μέμνηται ΜωΟσέως Θε6ν χ^ρνξαν* mines oeque Moyncs neque quiequam »Husirl>iiH
<ος · χ&\ 6χς έν οίς μεν, φησ\ν (9^) Οπηχούετο, αϊ του
t a u c l o r u t n agnoscii. Ponttemiun mcmorat Moyseiu,
θίοΰ αντιλήψεις προίφβαζον* έν οίς δέ παρηκούετο, aiique qualenus obeilitum ei fuit, Oei piarocinUnu
ή δίκη τους υπεύθυνος- άνήλι^κε · κα\ t $ τοιαύτη adfnissc; quatentis vero r u s l i u i m i l l i cst, v i n d i c i a u i
άγωγτ) χεχρημένος έξ ετοίμου περί αύτοΰ λέγει· rcos pcrsecutam. A i q t i c hac via sibi &iiata, aiatim
de se ipso d i c i l :
ν ς ' . < "Αε άνθρωποι * έγώ άπόατολδς είμι θεοΰ 5G. ι Ο liomines, ego legaius Dei sum ad vt»s
πρ^ς ύμας ζάντας. » Καλώς γβ Ιργον μέν θείας δυ­ omues.» Proiclare t m i m v e r o ! q u i niilltnn d i v i n ^ p< -
νάμεως έπιφερ^μενος ουδέν, οΟτβ σοφίας, οΰτεάρετί,ς leulii» o p u s prai se fcrl, nihil B a p i c n i t y e a m v i i iitiis
αξιόλογου» αύτο^εφοτονήτως δέ κα\ πάαης άποδιί- Ο laude digna;, propria auctoritaie, et a h q u e dcmoit- a

ξ-ως δίχα xat προαγγελίας, τδ τοΰ αποστόλου αξίω­ stralioue aut praediclione, legaii bibi Uiguiiateiii
μα δι αΰτοΰ άπενεγκάμενος' κα\ τίς τοΰτο ποιείν ού
1 sp>»iile s u m i u Quts vero stuliissiuius l i c c i , e t o i i m i
δύναται, τ ώ ν πάνυ άφρσνεστάτων χα\ άγνωσίαν θεοΰ Dci cogoitiuiic carens, id ipsum aggredi nequeat?
έχδντων ;· διδτι ΜωΟσής νομοθέτης, χα\ διά τί ρή Si quoniam Moyscs tcgistalor csl, idcirco c t ' M o h a -
καΐ Φαραώ νομοθέτης; αλλ* δ ποιεϊν, εΙ καΐ κακώς, mcJes, qtiidni Pharao qu&qne i n logislatoruin u u -
δμως γοϋν ποεϊν Ινόμιζες» τούτου ώς εύκδλου μέ- mero sil? A l e n i m quod faccro, elsi male, putabas
μνησαι • I δέ προβλέψαι ούκ εΓχες, παρεσιώπησας * l a m c n le facere, i d sallcm probabili rattone n a r -
έγώ δέ σε χα « τοΰτο ύπομνήσω' Μωϋσής μετα τοΰ
ν rare dcbueras : quia lainen quod prse te fcrres,
νομοθέτης είναι, καΐ προφήτης έστί - x a l της προ­ non habttisli, r c m silciKio i r a n s n i i s i s l i ; sed ego
φητείας δσημέραι τ α ; εκβάσεις Οεωροϋμεν · σοΰ Οέ l i b i i n memoriam reducam» Muyses noii legislaiur
τίκαΙΟαυμάσομεν; τ α ς ά τ ω τ ϊ Ε α ; ; τας σφαγά; ; τους tanluinmodo» v c r u m c l i a m proplieia e r a t t ejusq e
εμπρησμού;; τας λεηλασίας; τάς δυσφημίας; χαΐ propbcliarum quolidte e x i l u m c m i i i t n u s . l u (c a u -

[ΌΙ) S u r . V I ! , 34, G 0 , » 6 . (09) «t»r. VH, JOi, 139,

743 NTCETJE Π Υ Ζ λ Ν Τ Ι Κ Ι 744
leiu qnid admircnmr? libidince, frcdcs, incendia, Α της θείας Γραφής τους λιθασμούς ; λίθων γάρ χεί-
«lopraeilaiioncs, hlasphemias, el divinae Serlpuira ρους οί άσεβέϊς σου λίγοι · βεου, φησιν, [εϊμι] από­
lapi.laiiones ? eteuim lapidum instar sunl scetasii στολο;· φίίνη γάρδντως ποίου βεοϋ απόστολος ύπαρ­
smmmcs tui.l>galus, iitqiiit, Dei sum. Revera np- χ ο ς , τοϋ Οεομάχου, τοϋ ψενδηγόρου, τοϋ συχοφάν-
paret cujusnam Dei tu legantssis, Dei qui Deoadvei- του * ουδέν γάρ τούτου πλέον σου £ τ?,ς αποστολής
taiur, incndac s, calutniiialoris : niliil enitn pracler διδάσκει λόγο;· καν εί δυσωπεϊν επιχειρεί; του;
liaec doect legaiionis lu?e eermo; lamelsi audilori- άκούοντας έκ της τοϋ δντω; θεού προσηγορίας · αλλ*
l.us rcVcrciiiiam iuctilere niieris veri Dei ineniione. έλέγχΐ] έκ τοϋ μηδέν των τώ θεώ προσηκόντων γνω*
Ycrumtamnn salis liinc coargucris, quoil nihil Ueo μοβοτεϊν, κα\ τοΰ αύτδν τον θεον άνατρέποντα δυσ-
dignum eflaris; et qiiod ipsum Deum blaspbemiis φημειν, κα\ προσάπτειν αύτφ 4 ουδέ αυτή των πρα­
Jabefacias, tibi-iue ca ascribis qiue reruin naiuia γμάτων ή φύσις έγχωρεϊ* πώς γάρ Σατανάς Ισταί,
non palilur. Nani quoroodo Salanas erii, qui Sala- 0 τον Σατανάν καταργών μετά σοϋ; ή ουχί δδο\ θε,ρϋ
nam le quoque aflirmanle deslrtixil? Nonne viue αϊ έντολα\ αύτου %%\ αϊ νομοΟε σίαι αυτοΰ ονομάζοντας
Dei, praccepia ipsins (ogcsqne appcllanlur, quas lu α; σΰ δδους φης είναι τνυ Σατανί;
Saianai vias esse dicis?
57* Posi bac, lanquam palris mcndani lfgatus Β νζ'. ΚΓτα έπΙ τούτοις ώ ; τοϋ πατρός του ψεύδους
cl prophela, cui» illopcose scissa! imiaculo quasdam ών άπόατολος κα\ «ρο^ήτης, της κατά τί)ν άχρότο-
ftiiafl miscet spurias fabulas ut Moysc vidcatur sa- μον θαυματονργίας παρεισάγει τά νόθα αύτοΰ μ υ ­
pienlior, et accuraiior bistoricus, ideoque ait j < Et θεύματα, ώς dv δόξτ\ καΐ ΜωΟσεως σοφώτ^ρος καΐ
erupermil ex illa duodecim fonies. ι El paulo post ακριβέστερης εΐναι εξηγητής, και φησιν · t ΚαΙ
a d J i l ; c Et cum Juitsei conluinacos in co fueiunt, Εβρυσαν ϊξ αί»της δώδεκα πηγαί. > Κα\ μετ* όλξγον
qttod illis veliium etal, dixiintis iilts : Eslole si- προατίΟησιν (93) * * *Οτ* δν δλ Ιπέμειναν ol Ιου­
naiae, ct facii sunl quidam illorum simiJQ capisira- . δαίοι εϊς α Ιχωλύοντο έξ αυτών, εΓπομεν αύτοίς · Γ έ -
l?e. »Jfaciemis, quanquaiu haud inlempcsliva crai νείθε πίθηκοι · καΐ έγένοντο ίνιοι πίθηκοι πεφιμω-
sermonis pcregrinitas; sed plures idein mandantes. μίνοι. > Τέω; εί xaV μή άκαιρο ν τ\ν τ6 του λόγου
Rmsus vero ad iltas qnibus tota cjus oraiio C O I I - ξένον, άλλα πλείους αύτ6 ol προστάξαντες. Πάλιν δε
leiiuir blaspUemia» redit, ncmpc Deum essc cau- της δι' δλου αΰτψ του λόγου πλεκομίνης μίμνηται
sam inalorum, aitque : c Quem Deus dirigit, ille δυσφημίας, τοΐ> τον θεδν είναι των κακών αΓτιον, καί
dlrecius est; quos auiem crrare facit, ilti itinl φηαιν < Tbv δδηγε! 6 Θε6;, εκείνος εστίν ώδηγημε"-
cmmei. » El ptulo poM idein confi.nia«s d i c i l : c · 1 τους πλανα,έκεΓνοί είαιν έλλειμματισμίνοι.
ν ο ; κ α

t Non puB-ideo aninioe me& sive i.iiliiaiem sivo Κα\ μετ* ολίγα το αύτο βέβαιων, ι δτι ΟΟ κυριεύω
damnuin, oisi quod voluerii Dtius. » Oblilus auieni της ψυχής μου ώφέλειαν ούτε {ϊλάβην , άλλ' δπερ δ
quud paulo anlea propbetam ee nuncupaveral, ait : Θε6ς θέλει. > Κα\ έπιλαθόμενος 3τι προφήτην εαυ­
ι Quud 6Ϊ omnia scircm, cerle mulliplicarcr cx τόν προ μιχροΰ έπεφήμι^εν, λέγε: · « Κα\ εί έγίνω-
bono, neque me nialum aitingcret. Nou suin ego σχον τά απχντα, εΐχον πλεονάσαι έκ -του άγαθοϋ *
nisi inlimalor cl evangclizator populo credenii, > y.ai ουκ εΤχέν μου αψασΟαι δεινόν. Ουκ ειμί εγώ εί
Delnde fada aliquama idololattarum objurgatione; μή άνατάλτης καΐ ευαγγελιστής λαοϋ πιστεύοντος ·
Itauc cnim eemper sibi peisonain imluii; adjecits δόξα δε μικρόν χι καταγνώναι των εΙδωλολατ :ούν- 4

ikoitnullls aversabiiibus cl absurdis, nugaceua fabu- των · τοΰτο γάρ άε\ υποδύεται "το προσωπεϊον, μετίί
lam abruiupit. τδ 0ε7ναι αυτόν τι των απευκταίων χαλ άδέκτων,
άποτίμνει τον φλήναφον.
CONFLTATIO Υ1Ι. ΕΑΕΓΚΤΙΚΟΪ Ζ'.
58. Scptima Mobamedis fabula csede bumana et νη'. "Ο έβδομος μΰθος τψ Μωάμετ άνδροκτονίας
ocddione lota redundal : inscribilur enim Afe»u- κα\ μιαιφονίας πεπλήρωται (Oi) * έτηγέγραπται γάρ
biarum divhio. El quiiiem inciUl armalque oroni- ^ n p\ μερισμού σκύλων διανίστησι δε καΐ έξοπλί-
S

raode barbaros ul se tlirisiianorum sanguine eru- ζει τους βαρβάρους παντοίφ τρόπω τοΤς των Χρι­
enlem; injecla pra;sertini spe paraue, ul ati, a Deo στιανών α?μασι καταχραίνεσΟαι * εξαιρέτως δε xf[
niercedis in paradiso \\% qui cominus cum itlis ελπίδι τί,ς άποκε*.μίνης, φησ\ παρά θεψ μισθαπο-
ρ

congrcilietilur. Quintam auiem tiianubiaruin partem δοσία; Ιν παραδείσω τοΓς όμοιε χωροϋσι κατ* αυτών*
Dco ifimdam monet ct ejus legalo :non enim opor- πέμπτην δΐ μοΤραν των σκύ>χύν τψ θεψ φησι διδόναι
icbai lucvorum baud e»&e parliclpem iltum qui κα\ τψ άπ^στήλψ αύτοΰ * ού γάρ Ιδε( μή καΐ των
pcrditionla causa iisdem cral : congruuiitque eral, κερδών αύτοΐ; κοινωνήσαι τον καΐ της απώλειας αΰ-
cnienti populi et cruentioris legati, craenta csso τοίς αίτιον * Ιδει δε έκ μιαtφόνου λαοϋ καΐ μιαιφονω-
facinora. El ironicus ipse ironia illos uli jubet. τέρου άτϊοατόλου μιαιφόνους είναι τάς πράξεις* εί-
Nobis inicrrogaiiltbos in bac re ci similibus, de ρωνεϋόμενος δε καΐ είρωνεύειν αΰτοϋς κελεύει · ημών
bettica expediiione stluit. Vcrumumen sciemium αιτουμένων κα\ iv τούτοις καΐ τοις όμο^οις, τήν Ιχ-
cst quod gnarus illatam cssc nobis proptcr in-
f στρατείανάπεσίγησί' τοΰτοδί δείείδέναι,δτι συνιοών

(93) Sur.VU, ιΟΙ, 107, 470. ! Μ , (Μ) S:ir. VIII, 4, 41.

745 REFUTATIO MOHAMEDIS. 745
τήν δια τάς άμετρους ημών πλημμελείας έπεν*χΟεΐ- Α numera peccaia noslra Dei iiam, atlteus l»ic bar-
σαν ήμϊν όργήν έχ θεου, ό δθεο; οδτος βάρβαρος barus occasionem liinc arripuii blasplicmamli
ήρπασε τον καιρδν είς τήν κατά του Χριστού" βλασφη· Cliristi ; nuJlamque aliam ob causam ,nos trariiios
μίαυ, xaV8i' ούδεμίαν έτερα ν αΐτίαν φησ\ν ήμά; είς dicil illorutn manibus, nisi quia consessorem Palii
χείρας αυτών πάραδίδοσθαι , ή διά τδ σύνθρονον χψ Chrislum confilRinur. Idco constapter cffatur : non
Πατρ\ τον Χριστδν όμολογείν ' διδ συνεχώς αποφαί­ enim dirigil Dous populum pcccatorem. Muliifa-
νεται ' ού γαρ οδηγεί 6 θεδς λαδν των παρανόμων * riam vero pos&umus hunc ceu argumentanieia
«ολλαχόθεν δε Εστίν αύτδν άπελε*γξαι τοΰτο κακώς perverse coarguere, tum nalurae scili^el luui
τεκμαιρόμενον, φυσικώς τε xal Γραφίχώς· Γραφι- Scripturae lcstimoiiiis. Apud Scripturaro quidem, a
χώς μεν άπό τε του ευσεβούς Ιακώβ χαΐ του βέβη­ pio Jacobo et Esau nequam, ab Josepho ci Puti-
λου ΊΗσαΰ, Ιωσήφ δέ καΐ ΙΙετεφρή, Δαβίδ τε καΐ του pbare, a Davule ei in^rato Saule, a Nabuehodono-
αγνώμονος Σαούλ, Ναβουχοδονοσώρ κα\ των αιχμ­ soro et prophelis capiivis, et similihus aliis pju-
αλώτων προφητών, καΐ έτερων πλείστων ομοίων φυ­ rimis. Ex natura aulcm, ab.ovibus et silveslribus
σικώς δέ από τε προβάτων xat αγρίων θηρίων χα\ feris, et liujusmodi aliis: quae sane baud tanquani
τών ομοίων, ά ούχ ώς χείρονα και της εϊς θεδν ευ­ pejores, ei minus graluni erga Deum aniinum ge-
χαριστίας άνεπιτήδεια τήν αλωσιν έξ αυτών υπομέ­ renics exilium ab aliis pcrpeiiuntur : sed ob aliam
νει * άλλ' ώς Ετερον ttva έχοντα λόγον άπό£(δητον semtiorem causam Ua fuit conslitutum, .
οΟτω τέταχται.

ΕΛΕΓΚΤΙΚΌΣ Η'. CONFUTATIO VIII.

νθ\ Ό δγδοος "μΰβος' (95) τψ Μωάμετ έπιγέγρα-
πται μέν, ΕΙςτήγμετάνοια* • παραινεί δε τοΖς βαρ·
βάροις ώρισμένον τινά καιρδν τψ πότε χρόνω προσ-
μεϊναι τους Χριστιανούς, ο!ίς αν βούλοιντο τά καθ*
εαυτούς διαθΙσΟαι.' cE μένουν εαυτών εγκρατείς γέ-
νοιντο, χα\ άποδιασΐώσι της τών βαρβάρων περικρα-
τήσεως, πόλεμον άνάίρεσθαι προς αυτούς* εΐ δέ με-
ταγνοίεν, φησ\, καΐ θρησκεύουσι τήν αύτοΰ δυσσέ-
βειαν, αδελφούς αύτους προσλαμβάνεσΟαι * παραινεί
ουν τοις Χριστιανούς δτι κάλλιόν έστι μετανοήσαι
ζ ί ν , ή Χροστιανίζοντας άποθνήσκεον · α^θίς τε
άναιδφς χατατυπεΐ .τους αθλίους, βαρβάρους Εν τε
άπειλαΤς χα\ έλέγχοις χα\ όνείδεσιν ώς καταραΟυ-
μοΰντας του-σεβάσματος αύτου * χα\ ί%\ τούτοις
κατά xb πρότερον είρημένον πανουργημα έν έν\
έλέγχφ αμφότερους πειράται Ιπιστομίζειν Ιου­ f
59. Oclava a Mohamcdo fabula ioscriLitur Pceniten*
Ua. Admonet autem barbaros, ui definitum quoddam
tempns observent erga Cbrislianos, si hi velinl ree
suas iraciare. Quod s i i i l i coinpotes sui etficiantur,
et a barbarorucn imperio discedant, lunc bellum
contra eos suscipienduin. Sin vero, inquit, illos
poiniiuerit, et impiam eju» seciara ampleciantur,
in fratrum loco eos suscipiant. Admonet ergo
Chrislianos, tnelius etse poeniiere ac vivere, quam
(
in Chrisiiaoismo perslantes mori. Mox impudenier
pulsat infelices barbaros, minis, increpationibue
ei cftvlciis, tanquatn in culiu suo socordes. Poslea
eodem, quem aniea diiimus, astu ambos uniea
reprehensione inhibere conatur, de Judaeis simul et
CbrislianU futiliter dicens :

δαίους τε κα\ Χριστιανούς οΟτω παραλαλών *

c Αέγουσιν Ιουδαίοι (96) δτι ό Ισραήλ (97)·
έστιν υ&ς Θεου * xal λέγουσιν οί Χριστιανοί 6τι δ
Χριστός 4στιν δ ,Τ^δς του θεοΰ • αοΰτό έστιν ό λόγος
αυτών διά τών στομάτων αυτών * 2σοφωνουσι %οϊς
λόγοις τών άρνησαρένων έχ πρίν · φονεύσει αύτους
6 θεός, Ινεκβν τών αρνούνται · έπβλάδοντο τους απο­
στόλους αυτών χα\ τους ιερείς κυρίους πάρεξ θεοΰ ·
χα\ τδν Χριστδν υίδν τ? ς Μαρίας* κα\ ούχ έκελεύσθή­
(
σαν δουλεύει ν ι\ μή θεου ενός.»Δύσνους 6 βάρβαρος,
έπε\ άμαθες κά\ απαίδευτος* tl γάρ δλως προσην
αΰτφ λογική σύνεσι;, Ιδει τα πρδς τοδνομα τοϋ υίοΰ
σημαινόμενα πρδς θατέραν δόξαν τών εθνών προ-
αναφωνησαι,χαι τοΓς γεπρδς αύτδν μή σφόδρα έναν-
τίως φερομένοις όμαλώτερον επιτίμησα ι * τουναντίον
&& τοίς τά μάλιστα αύτφ διαμαχομένοις * οϊ τι γάρ
Ιουδαίος ού γνήσιον υΐδν θεοΰ τδν Ισραήλ όνομα*
ζουσιν, άλλ' ή όσον άποδεϋζαι την περί αυτών του
θεοΰ ύπερκειμένην πρδς τα λοιπά Ιθνη διά τους
πατέρας στοργήν • πώς ο&ν ό υίδς του πατρδς του
60. c Dicunt Judxi Israelem e&se AlSum DeL
Chrisiiani simiiiter dicunt Chrisium esse Oei Fi-
lium. Hic illis senno in ore versatur. Coneonant
cum Ulorum «ermonibus qni iniideles abantefae*
runl. laiertlciet illos Deus propter ea qu» neganl.
Susceperunt aposiolos suos et sacerdotes suoa la
dominos loco Dei, necnon Chrielum Oiium Marue.
Aujui uon fuerat illis inandatum ut aliura adora-
rent, pr*ter Deum unum. > Malte mentis barbarus,
praeierquam quod indoclus ei ineruditus. Nam si
ralionalis ei intellectas inesset, debuisset nominis
Alii nolionem secundum divemrn duarum gentium
acceptionem proclamare : et illos quidera qui haud
magnopere a placiio ejus discedunt, mitius objur-
gare ; secus auiem illos qui maiime ipei advqr-
eanlur. Nam Judsei nequaquara genuinum Dei i l -
Uura leraelem dicunt; sed illatenus, ut ostendant.
Dei aojorem. erga illos prxstare amori pairi qul
apud caeteras gcntes essc solet. Quomodo hic ergo

(95) Sur. IX, 4 seq. (97) Ita Grsecus codex. Alcor. Arab. Ozdr.
(96) Sur. IX, 34.
PiTBOL. tift, CV. 24
717 J
NICET/B B Y Z A N T I N I
de palre mendacii nalus, ait Judaeos dominum Α. ψεύδους φάσχει αυτούς κύριον εαυτών τον Ισραήλ
suum Israelem sibi sumpsisse, praeLcr Deum ?
Imerrogentur Judaei utrum id aliquando animo
agiiaverjnt, vel ia iltoruin Scripluris occurral do- ται κύριος αυτών ό Ισραήλ * el δέ γε Χριστιανοί τψ
minus ipsorum Israel. Christiam autem verum
reapse, prout decet, genuinum Filium esse confi-
tentur Christum, ex cadem Palris Dei divina suh-
stantia ; prout esi in ea Scriplura quam ipse τού τοΰ βαρβάρου δμολογουμένην έκ θεοΰ δεδόσθα*
barbarus faletur a Oeo tradiiam, nempe in Evan-
gclio. Nam si, u l fatelur, divinilus datum fuit
Evangelium ; in eo autem scripium esi ler Deum f
desuper pro Christo clamasse ; bis quidem : Wc
est Fitius meus dilectus ; semel auiem : Et clari-
&
ficavi, etiierum clarificabo ; q u i d absurdum pere-
1 0
grinutnve faciunt Christiani, Deum ac Dei Filium
Chrislum confttentes ? Deo hoc idem leslanle, et Β
quitlem in laudatoab ipso Mohamede libro. Quan-
quam arbitror nunquam lectam dmnorum Evange-
liorum a barbaro Bcripturam, sed illorum lanium
nomine audilo, laudasse; quin tamen scirei scri-
pium i b i quod vere Dei Filius Christus sit.
61. Quod tamen ex antiquiore eliam mysticorutti
ac prophelaruro Scriptura exploratum est. Nara pa-
res stellarum numero invenies rei bujus demon-
stratioties, jam tnde a primo ownium libro Moysis,
usque ad Damelempropbetarael reliqoos. Qnod q u i -
dem Moyses nossei Dei uiritalem naturae» et proprie-
talum id est personarum diCTerenliain^paiam facium
estcum scripsit: Faciamus kominem ai imagtnem
ac iimilitudiaem no&iram V . Item d i x i l : Ecce ^fam
4
quasi unus ex nobis facius est Denique cum scri-
p s l t : Audi hrael, Dominut Deu$ tuus, Domtnus
9
unus est . V i causaiiva nimirum et substantia et
u ό θβός σον, Κύριος εις kczt · τφ-αίτίφ κα\ χ% ου­
consplratione unitam esse Triiiilatem, manifestum
c s t : secus euim contraria sibi scripsisset, superius
quidem posiiis diversis personis colloquentibus;
deinde unam personam inducens ioquentem, au-
dieolcm atque facientera. Quod nefas esi. Tum et
omnium veterum propbelarum luculentissiraus Da-
niel, perspicue lerapus quoque manifeslavit ChrisT
adventus, ejusdemque dignxlatem signiticavit, d i -
cens : Aspiciebam, et ecce in nubibut cceli, tanquum
Filius hotninis; eique dalus est konor, et veneratio,
e reliqua. E l quidem eliam Autiquum dierum i n
n ibrono sedentem **·
Sed veteres omittaiaus Scripturas. Ex ipsis
Chint+i prsediclionibu$, harumque exitu, si certe
BluUtts Mohamedes sapere aliquid poterat, divinam
illius di^qUatera intellexisset, necnon abs Joan-
nis lesiimmio, quem ipse et prophetara etjustum
hominem dit*ns, admittit. Itera a Christi miracults
per ejusdem s)Tnbola palratis, asepultura el resur-
reciione. Sed nihU borum mente sua coraprehendit
hic lalronum dax : neque ei cordi unquamfuit Dei
notitiam aesequi, scd declpiendis lantum audilori-
M a t i h . ιιι, 17; Luc. i s , 35,
e
*· Joan. x n , 2δ\
Ifc
Dan. v i i , 13.
if») Sur, I I I , 59.
•v
I
748
έπιλαβέσθαι πάρεξ θεοΰ; έρωτάσθωσαν Ιουδαίοι εί-
ποτε του το έντεθύμηνται, ή έν ΓραφαΓ; αυτών εΓρη-«
6vtt αληθώς, καθ* δ πρέπον θεψ γνήσιον ΤΙδν, κα\
της αυτής τοΰ θεοΰ κα\ Πατρδς ουσίας τον Xptστον
όμολογοΰσιν τή fietxfl ουσία, κατά τήν καΐ παρ" αυ­
γραφών του Ευαγγελίου. Εί γάρ, ώς δμολογεϊ, θεόθεν
δέδοται το Εύαγγέλιον, Ιν αύτφ δε γέγραπται, βτι
τρΕτον άνωθεν δ θεδς ύπερ Χρίστου έπεβόησεν πή
μέν, Οϋτός έστιν ό ΥΙός μου ό αγαπητός; πή δε,
Κάί έδόξασα, κάί πάλιν δοξώτω; τ ί Ατοπον καΐ
ξένον ποιοΰσινοί Χριστιανοί, θεδν κα\ θ«.οΰ Τ16ντδν
Χριστδν όμολογοΰντες • τοΰ θεοΰ αύτδ τοΰτο μαρτυ-
ροϋντος, κα\ τούτο μεν έκ της επαινουμένης παρ*
αύτψ βίβλου των Ευαγγελίων · άλλ\ οΓμ«{, Όύκ
άνέγνω πώποτε την των θείων Ευαγγελίων γραφών
ό βάρβαρος, μόνην δέ αυτών τήν προσηγορίαν άκουων
έξϊΟείαζε · κα\ ούκ ψετο έν αδτοΤς γβγράφθαι 5 «
αληθώς Υίος θεοΰ έστιν δ Χριστός.
ξα'. Έ κ δ£ ίων απείρων της προγενεστέρας τδν
θεοπτικών κα\ προφητικών Γραφής* αστέρων γάρ
τις άριθμψ σχεδόν άμιλλωμένας εύρήσει τας απο­
δείξεις, άπ* αυτής τ?|ς πρωτογραφου βίβλου ΜωΟ»
σέως £ως Δανιήλ τοΰ προφήτου κα\ τών* λοιπών."Ότι
γάρ ΜωΟσης τζδει τοΰ θείου τδ τής φύσεως μοναδι-
Jtoy^ κα\ τών Ιδιοτήτων, . ήγουν τών υποστάσεων, τδ
διάφορον, φανβρδν · ήνίκα Ιγραφε, Ποιήσωμβν
θρωχοτ atar' elxora ήμετέραν κάί όμοίωσιτ* Κα\
δτε ίφασκεν, Ιδού γέγοτετ Χδάμ ώς 6Ϊς έξ ήμώτ.
Λ
Άλλα κα\ δτε ϊγραφεν, *Α*ονε, *Ισρα^Λ Κύριος β
σία κα\ συμπνοία Ινιζομένην Ιγίνωσκε τήν ΤριάδΛ
φανερών ή'γάρ εναντία έαυτψ εγραφεν, 4νω μλν τβ-
θε\ς διάφορα πρόσωπα διαλβγόμενος, μετέπειΐα δε
μόνον έχήρυττεν είναι πρόσωπον τό τε λέγον κα\
άκοΰον καΐ ποιούν* δπερ άθέμιτον. Κα\ δ πάντων 6k
τών πάλαι προφητών Ιμφαντικώτατος Δανΐήλ τρα»
?
νώς κα\ τδν χρόνον έδήλωιεν τής Χρίστου έλεύσβως,
καιτήν αύτοΰ άξίαν έσήμανεν, ήνίκα λέγει· *Εθβώ-
ροντ «αϊ Ιδοϋ έπϊ τ ώ τ νεφεΛωτ τον pvparov ώς
%
νΙός άτθρώηον • καϊ αύτφ έδόθι\ ή π ^ ή , xcd ή
αροσ'χύηισις, καΐ τά ίξής* καίτοι τοΰ Παλαιοδ
τών ήμερων καθεζομένου Ιπ\ ^τοΰ θρόνου.
D
ξβ\ "Άλλ' άφείσθω τά άπδ τών αρχαίων Γραφών •
άπ* αυτών τών του Χρίστου προ^ήσεων, καΐ «ων
τούτου εκβάσεων, εΓ γβ συνεέναι 6 μάταιος Γσχυε, τδ
τής θεότητος αδτοΰ σέβας κατέλαβεν αν κα\ άτΛ τής
τοΰ Ιωάννου μαρτυρίας, δν προφήτην χαΐ Ανδρα δί­
καιον αύτδς- καταγγέλλων άποδέδεκται (98) · ή κα\
άπδ τών θαυματουργιών τών αύτοΰ συμβόλων, τοΰ
τάφου, φημί, χα\ τής αναστάσεως * άλλ* ούδΐν τού­
των συνεώρακεν 6 λοχαγωγός* ούδΐ γάρ ήν αύτφ
θείας φροντΛς Ιπιγνώσεως πώποτβ, πλήν δσον τοΰ
1 1
Geo. ι, 26. le
G e n . m , ; 82. u
©eut. v i , 4.
7« R E P U T A T I O MOIIAMEDIS. 7.V»
Οηρασαι 6\ά τ ή ; προτηγορίας των Γράφων του; Α bus commemornlirinc Sriipuirarum UudobiU. Num
άκούο^τας. Τί γάρ, φέρε είπζϊν, άληθώ; λέγων στοι- quomodo, oro, vcri aliqmd dicercl, qui se spondc-
χείν τδν του φίλου αύτοΰ λόγον έπ\ βεβαιώσει τινών rel amici seutenlias» sequi obrci alicujus confirma-
πραγμάτων διηρνημένην, έπΙ ε*ργψ τίθεται την lionem, ct lamen negaiara circa id negoiium illius
εκείνου πίστιν; Ei δε χαί τίς που εύρεθείη τοοιοΰτος, lideni recitaret? Quod si quis hujusinodi reperirc-
ύπδ κατάραν έστ\, κατά τήν Γραφήν · Οναϊ γάρ^ lur, in malediciionera a Scripiura ediclain inciderct:
φησιν, ύ^ιαρτωΛφ έπϊ δύο τρίΰονς πορενο{ώνφ! Vce enim, iiiquii, peccatoriquiduplici via graditur : 19

ώ ι π ε ρ δή καΐ οδτος ό Αφρων τε καΐ απάνθρωπο; * ol veluii rcapso facii Iiic etiam vcsanus et iubuma*
μέν φασιν είναι τόν Ισραήλ υίόν θεού, ol δε τδν Xpc- nus.Judaeiqnidem tilium Dei Israclem dicuni; Cbri-
στόν. Τί οδν τούτο εναργές σημεΐον ψεύδους άεΐ κρί­ stiani aulem, Chrislum. Cur tu porro hocevidons
νεις, το διαφέρων προσώπων αμφιβαλλόντων περί semper judicas raendacii indicium, quia di\ersa>
τίνος μή συμφωνεϊν αμφότερους; χαί αναίρεσανoht personae de re aliqua aliler sentienics, sentenliis
τοΰ πράγματος παντελή γίνεσθαι όπηνίκα τίνες περ* non conspirani? exisiimasque periml omnino rcm
αύτοΰ διαφόρους £χωσι δόξας, κα\ tfj των έτερων aliquam, si forte nonnuili diversam de illa senten-
μερών άποφάσει; ή οϋδέτερον τούτων, ή παντάπασιν tiam geraiU ? E l ol> alieruirius parils negationem,
ούκ ών άπελέγχεσθαι νομίζεις; ύπίρευγέ σου της Β vel nibil Imjusraodl stare, vel omnino unquam
φιλαλήθους γνώσεως· τί o&v ποιήσεις ημών μ ή π ι - exslilis&e judicas? Macle ista verilalis arnica mente
στβυόντων τ ψ θ ε ψ σου, αλλά τ φ θεψ ημών, καΐ σοΰ' tua t Quid ergo facies, nobis non cr$denlibu$ Deo
τ φ νομιζομένψ θ ε ψ σου πιστεύοντος, άλλ ούχ\ τ φ 1
tuo, sed nostro ? te autem puialo tuo Deo credenle,
θ ε φ ημών., ε Ι π έ ; Σου γάρ έστι κατά τον προφήτην non aulem nostro? Dic, sodes. Superesl tibi, u t p r o -
άφρόνως είπεΖν, Ουκ ictt Θεός · εί ϊτερος παρ* phetae vcrbis dicas : iVon e$t Deut " , quonum d i -
έκατέρων θ ε δ ; , ίδε που αύτφ δ κραταιός έλεγχος versus est apud ambos Ocus. VicTes quo vatidum
αδτοΰ κατέστραπτβ· "Οντως έχιστρέψει ό χόνος αύ- ejusarguraenlum tanquara fulmen deciderit. Yerc
tov εϊς χβφαΧ^ν αϋτον %α\ έχϊ κορυφών αϋτοΰ ή convertetur laber ejusin caput ejusdem, et tn verii-
9

βλασφημία αντον κατα€ήσεται: ευλόγως δέ κα\ ό cemiptius blasphemia propria detcendel . Prseclarc
'*ής παιδίσκης νίδς (99), φύσει δοΰλο;,<νοΰ:ως βϊπω,
τυγχάνων, τήν του υΐοΰ προσηγορία ν, ούδε κατά χά­
ριν κατά τόν Ισραήλ φαντασθήναι. Ισχύει · δουλοπρε-
πώς άνηνεγμένος, καΐ βουλοπρεπώς μεμυ^μένος, καΐ
τούτου πλέον ούδίν.
ξγ'. Εφεξής δε τ6 περί τόν Άντίχριστον είρημένον ^
σημείον τ φ Αποστόλφ, έναργώς εν τοντψ έστιν ε ύ -
ρεϊν(Ι)" f Καν άηδως έχωσιν ol άρνησάμενοι, θεός
έστιν ό πέμψας τόν άπόσοτλον αύτοΰ, είς όδήγ^σιν
καΐ είς πΐσχν/ άληθινήν, τοΰ δεσπόζειν αυτόν επάνω
πάσης πίστεως. > Τοΰτο ταυτόν έστι τ φ , ^Amxsi-
μετος «αί ύχεραφόμενος έχϊ ΐίάντα Λεγόμενοι
&80ν§ σέξασμα' απλώς τοΰ δεσπόζειν αυτόν επάνω
πάσης πίστεως· έφανλίβθηΛρα παρ' αύτψ καΐ ή τοΰ
Α β ρ α ά μ πίστις, καθ* ήν αυτός πιστεύειν ένόμιζε ·
κα\ ο&χ ό νόμος μόνον οΰδε τό Ευαγγέλιον • Ιπάνω
γάρ πάσης πίστεως φησιν τό δέ, άΛτιθιν^τ, εΓρηται,
ώ ς π ρ ο ς τάς λοιπάς·ούκ όκνώ τοΰ λοιποΰ περ\ α ΰ -
τοΰ Ιντεβυμήσθα*, 3 u κα\ οΰτος Αντίχριστος έστιν
αληθώς * μ ε τ ' ολίγον δ' δποι φέρεται ό σύμπας της ^
^εομαχίας σκοπός, δκδηλος γίνεται* ό γάρ τοι ϊως
τ«ΰ νΰν διισχυριζόμενος ί τ ι θεός ϊ ί δ ν ούκ Ιχε;, ού
θ α ^ ώ ν έαυτψταϋτα φιλονεικοΰντι, άλλά διαλογισά-
μενο; οτι τυχόν κα\ έχει, ούκ αναδύεται έαυτψ τοΰτο
προσάψαι τό πρόσωπον * εί κα\ έκ πλαγίου τοΰτο
έπήγαγεν, κα\'προσποιείται οίονει σχηματίζεσθαι
βλακίαν πάνυ αίσχράν, καί φησιν (2) · Τινές συη-
νοΰσι [eod. σιαίνουσι] τδν προφήτην, καί λέγουσιν
δτι αυτός ϊ ί ό ς (5) θεοΰ έστι. > Κα\ ούκ είπεν δτι ό
» EcclL ιι, 14. " P s a l . xui, i . " P s a l . v n , 17,
(99) Nempe Agaris filius.
l\) Sur. I X , 53.
(2) Sur. I X , 4J3, 72.
(3) l u i n codicu Graeco est, Τίός, Filius.
11
famuke lilius, iiaturaliter at i U dicam servus,
filii appellaiionem ne secundum graliaru quidem
imagiitari v^let, curo ipse serviliter sit nalus, ser-
viliter sacris inilialus, et niliil arnpiius.
63. Deiude dictum ab Aposlolo de Aotichrislo
eiguum, perspicue in Moliamede conspicere licet.
A i i enim :. « Etiamsi molesie feraut negantes,
Deusest qui mi&it legatum Buum, ob directionem
veramque lidem,aique ut dominetur caiiibet fidei. >
Uoc perinde est atque illud : Qui adtersaiur et
extottitur supra omne quod dicitur Deut, aut quod
1B
colitnr , id est, quod prorsus cuilibet fidei do ·
minatur. Ergo apud liunc despicatui est eliam
fides Abrahami, ad cujus normam se quoque cre-
dere existimabat: atque eisufflat non legem tan-
tummodo et EvangeJiuni; se enim cuilibet Mci
superiorem d i c i t ; suamque veram affirmat reliquis
comparatam. Jamqueego non ambigo» huno dein-
ceps Antichrisium judicare, cujusmodi reapseesU
Paulo auiem posLapparet quo loius ejus adversandi
Deo scopus tendat: nam qui hacieuus Dco noti
e&se Filium contendcral, haud sibi conitdens talia
verbis viudicare, reputans tamen foriasse juui
haberc, banc sibi persooara non induit, quanquam
oblique idagit : eimulat itaque et cooQngti turpeni'
admodutn stolidilatem, aitque : « Nonuulli laeduot
piopbctaoi, dicunlque ipsnm esse Filium Dei. ι El
non dixit exclusivo sensu ei unicum Filiuoi Dci,
1 8
JI Tbess. i i , 4.
auris. Dicerem scripturae G r ^ c s rocndum J C S ;
ρΓΟους, auris, msi moxNiceias dcFilio reapse Jo-
querelur.
A l Arab.
751 N I C E T A BYZANTINI 752
do illo cegitans quem conlendtt destruere ; Reomni Α ΤΙός Εστίν, λογιζόμενο; βν άνελείν αγωνίζεται, fvx
suo doio nudatus, una c n m illo c o m i e r e t . Sed μή γυμνδς παντελώς τοΰ δούλου καταληφθεί; συ-
dieunt, a i i , ipsara eese F i l i u m Dei : quasi d i c a t : σκελισΟή, αλλ* δτι αύτδς Υιός Eativ · ώς άν Λ Ιλε-
Si me vuliis Filiuraconflteri, ego praediclo proximior γεν, δτι £1 θέλετε ΊΓίδν θεού όμολογείν, Εγώ του λά­
s u m . Postea nonnulla indecore bjaterans, nuga- λου μί νου Εγγύτερον* είτα [Ιαττολογήσας τίνα άσέ-
r u m q u e suarum nngacibu» demoustrationibtie flr- μνως, καΐ τ ω ν αύτοΰ φλυαριών δια φλυαρίας ·τάς
niare jactitans, nominat qoo&dam T h a m o i e i Madian αποδείξεις πιστού σθα ι άβρυνόμενος, μέμνηταί τίνων
e i Mateuihamai, ad qoos, i n q u i l , legati revela- θαμούτ, καΐ Μαδιάμ, κα\ Ματεύχαμάτ (4), πρδς
tionem suam deferebanU Prorsus autero l»i suni ους Εφερον, φηστν, οί απόστολοι αυτών τήν φανέρω­
iucognitly e l s i n e ulla probatiooe, p r o u t e l ipse est. σαν, άδηλων δντο>ν τούτων καΐ άναποδείκτων, ώΊπερ
f l l i c o a u i e m barbaros contra nos i n praellum i n i u i t , δή καν αυτός* χα\ ευθέως εκστρατεύει καθ* ημών
et quae ad id concitare t a l e a t altatrans, t a n a m fa- τους βαρβάρους, καΥτά είς τοΰτο αύτους έρεθίζοντα
b u l a m concludit. καθυλακτήσας, αποκόπτει τον φλήναφον.
CONFUTATIO I X . ΕΛΕΓΚΤΙΚΌΣ # .

04. Nona a Moharaede fabula* inscrihftur Jona$
n i h i l lamen de Jona i n ea o c c u r r i t . Sed staiim al>
exordio u n q u a r o pugnans et reprehenden* e t i r o n i a
quadam ntens, «An, i o q u i t , n o v u m e s t bominibue,
quod Deus a l i c u i b o m i n i e x i l l o r u m numero revela-
t ξδ\ Ό Ενατος τ φ Μωάμετ μϋθος Επιγέγραπταε
B
μεν ΕΙς tbr '/ωνά>, ούδεν δε τοΰ Ί ω ν ! Εν αύτφ
φέρεται * άλλ' ευθέως Εκ προοιμίων (5) ώσπβρ μα­
χόμενος καΐ Εγκαλών ή είρωνννάμενος.έιηίβέρχεται
λέγων * ι Α ρ α fjv τοίς άνθρω^οις ξένον δτι άπεκά*
Τ

v e r i t l e s i a r i b o m i u i l t u s et evangelizare credenlibus, λυψεν ό βεδς προς άνθρωπον έξ αυτών τόΰ^διαμαρ-

quod ipsis est iocrcmentura t e r u m a Domino i p - τΰράαθαι τοίς άνθρώποις καΛ εΰαγγελ^αααθαι τοΤς
sorutn? » Haec s t i l i c e t lanquara e\Dt\ persona de πιστεύσααιν δτι Εστίν αυτοί; προκοπή αληθινή παρα
se ipso ait. Deinde i n d u c i t horoines m e r i l o non του Κυρίου α υ τ ώ ν ; » ταύτα δε ώς εκ προσώπου δή­
credentes, diceniesque : Magus bic e&t. Hoc ipsie θεν θεού λέγει περ\ αύτοΰ' είτα εισάγει τους καΐ,
de ee. Nos vero ad priorem sermonis partem d i c i - κατά το ε!κδς δι άπιστου ντας κα\ λέγοντας, δτι Οζτος
ν

mas, baod aane novum esse, quod ex Deo revele- φαρμακάς Εστίν * τοντο αΰτδς υπέρ Εαυτού. ΉμεΙς
l u r a l i q u i d e l evangelizeiur credenlibu», quia sine δΕ πρδς τδν πρώτον λόγον ού πάνυ: φαμέν ξένον το
dubio i n c r e m e n l u m iltis flt a Deo. QuoJi lameo ve- παρά θεου άποκαλυφθήναι χα\ ευαγγελισβηναι τοίς
rura increraenlum circa Mohamedem facium s i t , i d πιστεύουσιν, δτι.Εστίν αύτοΐς προκοπή αληθινή παρ*
cum p a t u m . mendacium appareat; bominem qui c αύτοΰ - Ι ω ς δ* &v άληθεύ^ xb, προκοπή αληθινή, περί
ι __ _·ι.: j· :, .... .«.ι».ι..« -· 5 — . ι .. ·.* #. ι » . .» « s ,
lioc sibi revelaium d i c i t , ceu vere sceleeium, a i - αύτοΰ * τούτου δΕ ψεύδους πεφηνότος, τον λέγοντα
q u e u t ip&e a i t magura, aborainamur. Abrabarao •άποχεκαλύφθαι τι τοιούτον, ώς άνομο ν αληθώς, κα\,
iu faclom scimus, neque m i r a r a u r :. Vult enim ώς αύτδς φησι, φαρμακον άποστρεφδμεθα * τον τε
Deut omne* homine* talvare^ et ad agnitionem veri- γάρ Αβραάμ τοιούτον Εγνωμεν, χα\ ού ξεν(ζο*μεθα *
ta(i$ tenire " . Etenim ex idololatrica inBcltia p r o - ΜΑει γόρ ό Θεός χάτζαζ άτθρώχονς σώσαί, xal
cestiL Abrahamus in incrementum verum divinae n o - εΙς ίχΙγτωσιτάΛηββίαζ έΛΘεΊτ' Εκ γάρτήςείδώλων
liciao, quia haec ei revelata a Deo f u i t ; et m o i o p e r a άγνωσίας προέβη δ * Αβραάμ είς προκοπήν άληθίνήν
eju8 religiosa manifesiiora eVaserunt, verUatis c o - θεογνωσίας, διά xh άποκαλυφ6ήναι αύτφ τούτο παρά
gitiiionem flnnantia. Post i l l u m denuo novimu$ θεοΰ · καΛ τά Εργα αύτφ της Οεοσεδείας Εκδηλοτερα
Moysem i l l u m i n a i u m a Deo, ob tesiandum b o m i - γέγονε βεβαιούντατήν τής αληθείας Επίγνωσιν. Μετ'
n i b u s , q u o d i p m eredenlibus QaiiDcrementum ve- ΕκεΓνον πάλιν Εγνωμεν ΜωΟσέα άποκαλυφθέντα παρά
r u m a Βυιηίηο i p s o r u m . A i q u e Ha reap&e evenit. θεοΰ διαμαρτύραιθαι τοίς άνθρώποις, δτι Εστίν αύ-
Namqne ab Abrahami adbuc iinperlecta Dei notitia τοΤς προκοπή άληθινή-πιστεύουσι παρά τοΰ Κυρίου
ct vitae i n s l i t u t o , ad perfectiorem divioara scien* α υ τ ώ ν · κ α Ι Εγένετο τούτο* άπδ γάρ της περ\ τδν
l i a m moreeque dcdaxit illius posteros lex. N i s i ρ 'Αβραάμ Ετι ατελούς ούσης θεογνωσίας καΐ πολι-
e n i m hoc concedatur, superracaDca fuerunt et τείας, Επί τήν μάλλον τελείαν Οεογνωσίαν καΐ «ολι-
imporluna omnia legis i n s i i t u t a , et Sabbalum, et τείαν άνηγεν τους αύτοΰ Εκγόνους ό τοΰ θεού νδμο;*
Deo acceptabjles hoAtls, quac omnia A b r a h a m o εί γάρ*μή τούτο δοθ^, περιττά καΐ άκαιρα πάντα τά
fuere i n c o g n i i a ; quod imposgibile est. Posl Moysem, τοΰ νόμου, τό τε σάβδατον κα\ αϊ θεο^δεκτοι θυσίαι,
u t pergam u l i revclationis n o m i n e , donec exiius ατινα "Αβραάμ ούκ {δει, δπερ αδύνατον. Μετά ΜωΟ­
omnia manifestet, reveJatit Deus per Jeauro C b r i - σέα, ίνα καταχρήσωμαι τ φ της άποκαλύψεως ονό­
Btura b o m i n i b u g , quod fit ipsis incrementam ve- ματι, Εως άν ή Εκβασις το πάν δήλωση, άπεκάλυψεν
r u m , credenlibus scilicel, a Doroino; verbaque i n 6 θεος διά 'ίησοΰ Χριστού τοις άνθρωπο ες, δτι Εστίν
rcm coLlala f u e r o : nara e l Dei cognitio c l a r i o r , et αύτοΤς προκοπή αληθινή τοίς πιστεόουσι παρά Κυρίου·
viiac m o i accuralior exeliiit* Idque veiinde conslat, κα\ Εσχεν ό λόγος τδ Εργον πέρας · ή τε γάρ θεογνω-

(4) A l i t e r k i c v i d e a apudMaraccium. (5) Snr. λ

753 REFUTATIO MOHAMEDIS. 754
βία τρανότερα, κα\ ή πολιτεία ακριβεστέρα καθ- Α Q^od ftoltquls dictura futt, Ne occidatis " ; nobts
έ«τηκε· χα* δήλονέν τψ έχείνοις μεν λίγεσθαι, μή autem, iVe irascamini
φντενσαι * ήμϊν δε, /*ή όργισΰηται.
ξβ'. ΈπεΙ οδν κροχοπή αληθινή καθοράται, έπ\ 65. Vernm ergo incrementura coospicilur; sub
μίν Αβραάμ άπδ των ειδώλων άγνωσίας θεοΰ έπϊ Abrahamo quidero ad idololatrica in&ciiia Dei, ad
θεψ· καΐ μάρτυς ί βίος α Οτου · άπδ Αβραάμ έπΙ Deum ipsum ; cujus rei testi* \ita ipsius. Ab Abra-
τον νόμον προκοπή αληθινή * κα\ μαρτυρά ή ευτα­ harao ad legera inctementura* verum, quara rem
ξία της νομοθεσίας ; άπδ δε του ν<5μου έπΙ τον Κύ­ teslalur legislationi» recia ordinaiio. Α lege deniqtie
ριο ν ημών Ίησοΰν Χρίστο ν προκοπή αληθινή · κα\ ad Doiuinum nosiruin Jesum Ghristum increraen-
μαρτυρβΓ το ακριβές τής ευαγγελικής πολιτείας· tum veriuu, prout demonatralur a perfeclo evange-
όύκ 6στι ξένον τοΖς άνθρώποις, δτι άπεκάλυψεν ό licie vitae geuere. Nou est ergo novum inter bo-
θεδς προς άνθρωπον εξ αυτών τοΰ διαμαρτύρασθαι mines, quod Deua revelet alicui ex eorum miraero,
κα\ εύαγγελίσασθαι τοίς πιστευουσιν δτι δστι προ­ ut lesiewr atquc eiangeiizet credentibus verum
κοπή αληθινή. ΕΓδωμ&ν. λοιπόν «I κα\ έπ\ τουΜωάμβτ fleri increraentum. Superfesi ut videarmis utfum sub
τοΰτο.γεγονδς ε,&ρητα·,· δοχεΖ γάρ σεμνύνειν χα\ Mohamede id coniigisse comperiatur. Etenita ii
"Αβραάμ πίστιν, xa\ τον νΐ5μον, χα* τδ Ρύαγγέλιον ® venerari videtur Abrahaml lldem, et legem, et
καΐ τδν μεν Αβραάμ χα\ τον νόμον, αύτδς ουκ οφεί­ Evafigelium. £t Abrahamum quidem atque legem
λει παραυξήσαι, το μέντοι Ευαγγέλιο ν Ιξ ανάγκης. is non debet augere ; necessarie vero Gvangelium.
Έπισκεψώμεθα ουν τίνα των εντολών του Χρίστου Specteraus itaque, quodnam de Chrisli mandaiis
έπηύξηαεν * Ιρά γε τά περ\-τής άχτημοσύνης; ίρά auxerit; num illad de non possidendo? num de
γε τά περ\ σωφροσύνης; ίρά γε τά περί άοργησίας; pudiciiia ? nnna de manauetudine? Atqui nibri ho-
άλλ* ούδεν τούτων παρ' αύτοΰ καθοραται" μέλλον μεν rum apud Mohamedem conspicitur; iino omnia
ουν χα\ άπεναντία τούτοις πδσιν Ιγραψέ τε κα\ his conlraria scripsit egitque. Retiquum ergo est,
Ιδρασε· λείπεται Αρα έννοείν εξ ανάγκη; μή έχ θεοΰ ut necessario putemus niiiil a l)eo ipsi revelatum ;
αύτδν άποκαλυφθήναι · ή ώς μή διαμαρτυράμενον sed neque hominibus quidquam testalum» neque
το!; ανθρώπους, μηδε -εύαγγελισάμενον τοίς π&- verum incremeDtum credentibus evaugelirasse, sed
ο^εύουσι.προκοπήν'άληθινήν, άλλ* αναστροφή ν, μάλ­ decreraeulum potius et subversionpm alque exi-
λον ίε καταστροφήν κα\ άπώλείαν * ίδού δή τδν οί- tium. Etce enim propria illius verba ceu guomo-
κεϊον αύτοΰ λόγον, γνώμονα χα\ κανένα λαβόντες, nem regulamqiie seculi, ipsum per semelipsunt
δι* αύτοΰ αύτδν άπηλέγξαμεν μή άποχαλυφθέντα Q convicimus, nullam a Deo revelaiionera accepisse.
παρά θεοΰ άλλ' ώς αύτος μεν Ιφη» φαρμαχος Εστω,
Φ Sed, ul ipsemel dixtl, csto utique, si vuli, magus,
tl ρούλοιαο * πλήν γε θεάθεν ούδεν Ελαβε · τούτου δε sed cerie divinum ' nihil accepit. Ab hoc gradu
έκπεσών, δποι δή κα\ τετάξεται, ούχ άδηλον χαΐ1 dejectus, ubinam sit reponendus, palet: veraiquc
αληθεύσει 6 είρηχώς, Πεσοννταέ &r άμφιδΛήστρψ erit iile qui d i i i t : Incident in reliaculum suum
αυτών ol άμαρχωΛνΙ · τούτων αύτοΰ των άφαυρο- peccatores His inlirmissiinis ejus sermonibus
τάτων λογίων, (τι σαθρότερα ^ησείδια υποτιθέμενα, marcidioree adliuc dictiunculas ab eo eubjun-
διά τήν παντελή χαύνωσ^ν χα\ άδράνειαν, εΟλογον ctas, propler futiltlatem ipsarum et inutilitaiem,
παριδεΤν ίκρίναμεν * φύσεως μέν γάρ τψ δντι πονη­ meriio a me omitleDdas judicavi. Fuit euim
ρός χα\ πολυλάλου, μάλλον δε φλύαρου κα\ γραο- Hohamedea indole prava, loquace, vel potius vc-
πρεποΰς έτύγχανεν; Ιτι δε *κα\ δειλής κα\ όργίλου tularum more nugace; formidolosa insuper, ira-
χαΐ ύπουλου και μεγαλορή μονός * χαΐ ούχ οίδ' δ τι cunda, suspicace et arrogante : atque baud
χαχδν Ινέλιπε τψ διαβάλω δπερ αύτψ ού προσην* scio aa quid pravt diabolo resit, quo Moh.imedes
ορθής δε κρίσεως καΐ διανοίας, εύστοχου παντάπασιν caruerit. Recto aulem judicio ac soterti menie
άμοιρος αύτοΰ ό πας λόγος τυγχάνει * δώ αύτον παρ- omnis ejus sermo prorsus est expers. Quamobrcm
ήσομεν έν .τούτοις άδολεσχοΰντα καταλΰσαι τδν φλή- ϊ> ipsum sincmus cum his jocularibus.fabulae suae co-
ναφον. ronidem imponere.
ΕΛΕΓΚΤΙΚΌΣ r. CONFUTATIO Χ .
ξ^'. Ό δέκατος μΰθος τψ Μωάμετ, Αόγος Χονδ, 66. Decima a Mohamede fabula inscribitur Sermo
έπιγέγραπται χαΐ τδ προοίμιον καυχήσεως πε- Ckudi. Prooemium egregia glertationeabundat, quia
ιιλήρωται κομψής* δτι, φησ\ν, ύπδ σοφοΰ άνδρδς dicit bunc sermonem a eapiente viro sapieuierela-
έσοφίσθη χαΐέστίχθη χαΐ διεχρΕθη * τέως μέντοι της boratum, dispositumque periodis eldisiincium. In-
πα ρά άνθρώπων γνώσεως έπιδεή ομολογεί τήν τοΰ θεοΰ terim sane bumana peritia egcntem confiictur Dci
αύτοΰ Γραφήν * άρχεται δέ πάλιν καταπλήττειν τους ipsius Scripiuram. Rursus aulera incipit limorem
βαρβάρους, οτι δήθιοΰ είσιν νομοθεσία*, τά τοιαύτα barbaris inculere, quod Dei leges sint, liaec sua
παίγνια* κα\ καταφοβεϊαύτους, εί μή πείθοιντο, άπό ludicra ; lcrritalque illos, nisi crediderint, fulura

" E x o d . xx, 13. " Matib. v, 22. " P s a l . CXL, 10.

(6;Sur. ΊΑ,% 4, 26,40, 42, 49,

755 NICETiE BYZANTINI
pimiHonP^liisqusepriBleTCxspeclationem accidunt Α τε της μβλλούσης κολάσεως, άπδ τετών συμβαινδν-
liumaiup vilae raolestiis. Nam si quid, inquil, vobis
eveniet lcrra marive, id miqiie propter vesiram in
lt!9 incredulitalem patiemini. Adducitquc leslem
prnphelam legatumque Noe, cui cum omnes Qdem
ricnegarcitt, omnes periernnt : et qnod ui>us Glio-
rum ejus incredulus, aquis euffocatas fuerit, sene
speclanle : et quod ex unaquaque anlinalium
specie liauJ seplem ac duo paria, aed unum tan-
himmodo par secum dclulerit. Addiique Unquam
nliquo ei aspiranle : Haec ex bisloriis remolorum
ribi nota facimus, quse tu ignorabas, populusque
luiis anie hoc teropus. Ecce autem ipse Mosaicam
Scripiuram se non legisee conflletur; quandoqui-
dcm illam. liautf recie reciui, sed perverse omnino,
«I sibi contradiecntem. Ilinc conslal, cum qoi Β
illiim historiam diclavit, baud nunccura Mohauiede
Joqui. Sed ejus polius Scriplur* falsatio vel fib
liomine Manicbaeo erat, vel a daemone;vei ip$e
Mohamedes dediia opera maiiiiosus esi, volens se ,
BUpra Moysem evebere. Pra?iereaZalctbum inducit
prophetam, igitoti populi niagislrum; et quori is
ijli mandavertt, quomimis camelo cuidam feminae
nocerent in ogris paseenli ; el q^od immorigeri
illam occiderint, ideoque iradjti slnt propter
camelam irae Dei in babiutionibus stiis maledicti,
qoi et niBqnam apparuerint. Terribile a barbaro
exemplum ubiqee proponttur; «^dlamen reiverilas
nulla apparei. Heinorat ctiam Abrahami in meriilie
visionem, ilemque Lotum ; verumlamcn omnia
corrumpit atque confundit. Simul et imci)is$am So-
domis iram ponift, et incfguiti cojusdam Soaipi Ma-
dianiue mcntionem facit, $\ hic unquam inler bo-
nines fuit.Rcs quoqtie Pharaoais ailingit, necliique
ΪΪ8stultam suam praedicationem, seque iilis spqualem
facit; Et meos.inqait, sermonesadmiuite. Alqueila
nugaiorium boc capilulum daudit. Oporlet vero
suinuiam barbari aairaadvertere incousideranliani
qul tara libere personas iiluetres memorai, comra-
rium tanien illisviueinetiuilum sectalur. Ergoalieru-
triim peccai; vel enim se praevaricatorero esse uoo
iutelligU.TcI td omnes latere eiislimal : quorum
allcroni summ<e dementite e»t, alterum vesaniae et
impudeniix.
0 χα\ άνα^σχυντίας.
CONFUTATIO X I .
07. Undecima a Mobamede falmla inscribitur
Joscph; narrat auiem respudici Josephi moJoim-
perfectc, roodo interpotatae et exlensas, quaedam
etiam ridicula et turpia, < ei quod Racltel ad pe-
de6 ejus procubueril cum Israele paire illius iti
itigypto.» Alqui Moyses dicit ipsam praemoriuanl in
pariu Ifenjamini. Adeo semper siudct failaccm do-
monstrare virom visioue Dei donatum ! AddiLque :
c Aiqne baec ex hisloriis amiquorum libi revc
lamus Arabicis liueris. t AUfui alibi dicit, se sine
jciipto bas incpiias suas roccpissc. Est autem ver-
Ο) Sur. XI, 6 i , 69, 70, 76 &cq. 83, 98.
:?,6
των παρά προσδοκίαν ανιαρών τοΤς άνθρωπος · ef
Tt δ' αν γαρ, φησϊ, συμβαίν^ ύμϊν, «Γ τε έν γή εΓτε
έν θαλασσή, διά τήν περί ταΰτα άπισϊίαν πείσεσθε ·'
καΐ παράγει ζΐς μαρτυρίαν προφήτην χα* άπδιτολον
γεγονότα τδν Νώε· κα\ δτι πάντων άρνησαμένων,
ol πάντες άπώλοντο * κα\ δτι *Γς των αύτοΰ υϊών μή
πιστεύσας άπεπνίγη δρώντος του γέροντος * κα\ δτι
έξ έκαστου είδους ?ώων, ούχ έπτά καΐ δύο ζυγ^ς,
άλλ* άνά μίαν μδνην ζυγήν μετ' αύτοΰ έλαβε · χαι
προστίθησιν ώς έκ τοΰ πρδς αύτδν δήθεν εμπνέον­
τος, δτι Έκ τών εξηγήσεων των Απάντων δηλοποιοΰ-
μεν ταΰτα πρδς σε*· ούχ ής γινώσκων αότά σύ · oG-
τε ό λαός σου προ" τούτον· Ιδοΰ δε αύτδς περ\ αύτοΰ
ομολογεί δτι τήν Μωσαίκήν Γραφήν ούχ άνέγνω,
επειδή αυτήν ού προφέρει ορθώς, άλλα πάνυ ένδια-
στρίφως xal άκαταλλήλως πρδς έαυτήν · πρόδηλον
δτι ού του ύπαγορεύσαντος αυτήν έσ-τιν ή προς α υ ­
τόν ομιλία, κα\ ή της Γραφής νίΟευσις, άλλ* ή πα-.
ράάνδρος Μανιχαίου, ή παρά δαίμονος, ή τάχα χα\
εθελοντής χακουργεϊ, ύπερ Μω^σέα έαυτδν έπ^ρσι
θέλων. Kat πρδς τούτοις τον Ζάλεθ εΙσηγβΤται προ-
φήτην (7) χαλ διδά^χαλον λαοΰ άγνωστου · κα\ δτβ
διεστείλατο αυτοίς του μή βλάψαι χάμηλδν τινα νε-
μομένην *4ν άγροϊ; · κα\ δτι ίχεΓνοι παραβάντες,
έφόνευσαν αυτήν, κα\ κατελείφθησαν Sii την χάμη-
λον έν όργϊ) βεοΰ εϊς τάς αΟλάς αυτών έξαρωμενο»
ώς μή φανέ ντε ς · ^ φοβερών το τοΰ βαρβάρου ύπό-
δε«γμα έν πόίσι, πλήν τδ αληθές πεφηνέναι * μέ-
μνηται δέκα\ της περί τδν Αβραάμ χατά τήν της
μεσημβρίας δπτασίαν, καΐ του Αώτ " χα\ παρασολο»-
χίζει πάντα χα\" συγχ*ϊ * δμο>ς τήν έπι £θ*δομα
χατενεχθεϊσαν δργήν έξίθετο · πάλιν δέ του άδηλου
Σωαήπ μέμνηται του Μαδιανίτου, t f τις άρα χαΐ
έγεγάνει, χα\τών έπ\Φαραώ· κα\ επισυνάπτει. κα\
τήν αύτοΰ ματαιοχηρυξίαν, δτι Ενός τίνος τούτων
ίσον, χα\ τους έμοΰς παραδ^ξασ&ε- λογούς * χα\ έν
τούτοις τον φλήναφον έπετέμετο * σχοπείν δέ δε! τδ
του βαρβάρου άλδγιστον έν το7ς τοιούτους αύτοΰ όπο-
δείγμασιν, βτι τών μέν ενδόξων προσώπων άδεώς
έμνημδνευσεν, τήν έναν τ ία ν δΙ αύτοίς πορευόμενος,
δυοΓν θάτερον ίπασχε^ · ή γάρ ού συνίει τοΰτο πε-
πονθώ;, ή λαθεϊν πάντως ένδμισεν · έστι δέ τδ μέν
πρώτον άνοίας απλώς» τδ δέ δεύτερον παράνοιας
ΕΛΕΓΚΤΙΚΌΣ ΙΑ'.
ξ ί . Ό ενδέκατος μύθος τψ Μωαμετ έπιγέγρα-"
πται μέν ΕΙςτότ ϊωίτή^, διηγείται δέ τά περί τοΰ
σώφρονος "Ιωσήφ, πή μέν ελλιπή, πη δέ παρεμβε-
βλημένα και εκτεταμένα κα\γελοιώδη χα\ αίσχρά (8)'
4 Κα\ βτι, φησίν, ή 'Ραχήλ έπεσεν είς τους πδδας
αύτοΰ συν Ισραήλ τψ πατρ\ αύτοΰ έν ΔΙγύπτω. >
Καίτοιγε δ Μωϋσης προτελευτήσαι αυτήν λέγει έν
τψ τόκψ Βενιαμίν · ούτως άε\ ψευδόμβνδν φιλονει-
κεΐ δεικνύναι τδν θεόπτην · κα\ προστιθησιν, δτι
ι Τοΰτο έκ τών διηγήσεων τών άπδντων άποκαλύ-
πτομενταΰτα πρδς σέ διά Αραβικών γραμμάτων* *
(8) Sur. Xh, 100.
 757 REFUTATIO MOIIAMEDIS. 758
καίτοιγε άλλαχού φησιν δτι άγράφως τάς τερθρείας Α borum cjusscopus liic,quod Si Joscphum /Egyptua
ταύτας δέδεκται · 6 δε σχοπδ; αύτω τού λόγου .τοιού­ admisii, muiio me magis debelis vos recipere.
τος * δτ« Εί τδν Ιωσήφ ή Αίγυπτος παρεδέξατο, Tanla eal iiiaania cjus ! Aique ita stuitam fabuiam
πολλψ μάλλον έ με δέξασθαι ύμείς έποφείλετβ* το­ suam concludit.
σούτον αύτψ το περιον τ9|ς άπονοίας * κα\ έν τούτοις
τον φλήναφον άπεστόμισβν.
ΕΛΕΓΚΤΙΚΌΣ Ι Β \ CONFUTATIO X I I .
ξη\ Το δωδέκατον μυθάριον τ ψ Μωάμετ έιηγέ- 68. Uuodecima a Mohamede fabula insoribilur
-· γραπται μεν ΕΙς τήν βροντή* · ύπομιμνήσκει (9) δε Tonitru. Monet autern audiiores, Douni coelum ter*
τους άκούοντας δτι τδν ούρανδν ΥΛ\ τήν γήν δ θεδς ramque fecisse , et ab eodem imbrera grandinem-
'έποίησεν, καΐαύτδς βρέχει, κα\ χάλαζαν κατάφερε* ' que demilti: quasi nusquam id esset fatmgeratum,
ώ?ανβ\ οδδίπω άλλοτε τούτου φημισθέντος, δτι τε δ lisee videlicet Deum fecisse, vicisslmque operaii
θεδς ταύτα έποίηυεν, χαΛ Ινεργεϊν έχέλευσεν · κα\ jussisse. Et ωοχ peu confessa qiuedam principia
λοιπδν ώσπερ αρχάς τινας όμολογουμένας ταύτας baec jiroponens, tanquam necessario consecuiuram
«ροσθείς, ώς άναγκαίως Ιπεσθαι όφειλομένην τήν U necyomantiam suam adnectit, el hujuscemodi quae-
εαυτού νεκυομαντείαν έπισυνάγει κα\ τοιαύτα χινχ
f dam migatur: Deus tonat; hinc me esse prophe-
παραληρεί · Ό θεδς βροντή · έκ τούτου γνώτε δτι lam iliius congnoscite. Deus fulgurat ; me prophe-
προφήτης αυτού είμι έγώ* δ θεδς άΐττράπτει, γνώτε lam ejus esse cognoscile. Dcus in terra collocavit
δτι προφήτης αυτού εΕμ* έγώ · ό Θεδς ίθηκεν έν τή γ^ omne genus animalium at.|ue planlarum ; me pro-
*1ν ζ&ον κα\.φυτόν • γνώτε δτι προφήτης αυτού είμι pheiam illius esse eognosciie. Viden*, quomode
έγώ · Ιδε πόθεν είλε τους αθλίους βαρβάρους. Λοιπόν infelices barbaros decipiat 1 Sbpereev ut nos qUo-
δε χα\ ήμεΓς ώ ^ Ι χ τούτου μαθόντες, χαΐ τά κατά dainmodo ab eo discentes, et singula considerantes,
μέρος κατανοοΰντες, καθ* δ αύτδς διδάσκει εδφυώς prout ipse nos egregie docet, dicere valeamus :
π&ρ\ αύτοΰ λέγειν δυνάμεθα · Όνος δγκάται · γνώ­ Asinus rudit; cognosciie, ο barbari, Mohamedem
τε, οΐ βάρβαροι, δτι Μωάμετ θεού αύτοΰ προφήτης * esse Dci ipsius prophetam. Vaccae mugiunt; co-
£όες μυκώνται, γνώτε οΕ βάρβαροι, δτι Μωάμετ θεού gnoseile, ο barbarl, Mohamedcm esse Dei ipsius^
αύ*ού απόστολος* ωσαύτως δε κα\ περίκυνών ύλακής, legalnm. Similiter de canura Jatratu, de vcsparum
χαΐ βομβύθρων ήχής, κα\ των ομοίων ' τίνι των strcpilu, et aliis hujusmodi. Cuinam impio hunc ob
δυσσεβών αύτδνάπείκάσαί δι' ύπερβολήν θεομαχίας, irreligionis excessum coirtparem, non compcrio.
ούκ Ιχω * καΐ ούδε συναισθόμενος δ παραπαίων της C Neque tamen delirus Lic seniiens Smpiam suam
άθεου φλυαρίας', ά λ λ ά χ α ΐ μέγα έ π* αυτή φρονών, nugacitalem, imo magnopere in ea se jacians, quod
δτι δήθεν ακούει βροντώ.ντος θεού χαΐ άστράπτοντος Deura lonantera audit ei iulgurantem vide*, hoc
y

δρφ, χα\ άλλοις ταΰτα^λέγει · έκβοάτω τούτο μέγα καΐ ipsum et aliis narrat. Clamet vero boc grande et
έξαίσιον ίργον ώς έχ στόματος του πηρώσαντος αυ­ immensum opus, tanquain ex ejns ore, qui meDiis
τού τάς νοητά; αίσθήσεις ούτως * ejus sensum obtudit, clamel, inquam, sic :
£8*. < Άπεστείλαμέν σε (10) προς ίθνος οί παρ­ 69. ι Misimue le ad gentem, cui praecessenmt
ελθόν παρ* αυτού Εθνη τού έντυγχάνειν επάνω αυ­ gentes, ul recitaressuper ea.squserevelavimuslibi. »
τών τά δηλοποιηθέντα πρδς σέ. ι *Ώ άπδ τής' άνω- Ο coelestem Mohamedis sapieniiam ! Vere nunc
τάτω σοφίας τφ Μωάμβ* ! δντως νυν εύκαιρον τδ lempestive reciiabitur' scripturale dictum illud:
Γραφικδν .εκείνο φάναι (ίητόν* Ό μωρός μωρά Λα- Stuttut ttuita loquetur, et cor eju$ vana cogitabit.
Λήσει, καί ή καρδία αυτόν μάταια νοήσει · περί Detonitru autem quo vocabulo etiam inscriptionem
t

δε της βροντής, δν ήν καΐ ή επιγραφή κείται, φησί · f

ΚαΙ δοξάζει ή βροτ$\ έγ ευχαριστία αύτον ·
τουτέστι «ύνους και λογική φωνή 4στιν ή βροντή *
τούτο δε της εγκρινομένης γραφής ούκ ϊστιν · χα\ ^
εΐκότως · ήν γάρ άν καΐ περί φλοίσβου θαλάσσης,
χα\ (5οίζου άνεμου, καΐ έτερων πλειόνων τούτο δια-
νοεϊσθαι ' άλλ* Ισονταί τίνες άπηχέστατοι ψόφοι, οΓ;
ούχ αρμόσει τ^ είρημένον · τής δε δυσφήμου αυτού
δόξης τής τδν θεον αίτιον των κακών τιθείσης, ώσπερ
δη κα\τών καλών, άναιδέστερον έπιμνησθείς, φησίν*
« Έάν γάρ ήθελεν [cod. ^λθεν] {Μ) 6 θεδς, όδηγή-
σαι εΤχεν αυτούς ανθρώπους πάντα; * καΐ δν πλανά
δ θεδς, ούκ £στιν αυτού δδήγησις. » "Οντως ούτος
" lsa. χχχιι, 6. " P r o v . xix, 23.
fecil: ι Tonitru gtorificabitinsuagrafiarum aciione *. >
Id e&t, benevala et raiionaiis vox esi tonitru. Porro
lioc accuratam scripturam non decet ; sane me-
r i l o : idcm enim et de maris murmure el de venti
eibilo, et de aliis plurhnis cogitare licerel. Erunt
nihilominus quidani turpissimi crepctus, quibus
piraedicta non convenicnt. Infamemvero senientiara
suam, quo DeHra malorum aeque ac bcnorum cau-
sam dixerat, nunc impudenlius refricans ait : < E i -
cnim si Deus yoluent, ulique noiversos homines
dirigel. Et quem Deus errare facit, non est ci
n
directio.» Revera bic habitavit, ut ait Salomon , in
locis quos Deus non inspicil. Rursustero ob suum
/

(0) Sur. XIII, 5. ( l i ) S u r . ΧΪΠ, 3G.

(lO)Sur. XIII, 32.
759 N I C E T A ΒΥΖΑΓίΤΙΝΙ , 760
aniroi limorem, ne forte ei discredalur, satis agit Α ηύλίσθη, κατά τον Γολομώντα,έν τόποις ο0; ούκ έπι-
et n i t : ι Dicunt neganles , Non es legatus. D i c : σχοπε! 6 Τψιστος * πάλιν δε -της περιδεοΰς αύτφ
«ufficit m i b i testia D e n s i n t e r m e a c v o s ; et is apud υποθέσεως του μή άπιστηθήναι αντέχεται, καί φ η -
^ q e m est scienlia Scripturae*» Deum producit l e - σι (12) · « Αέγουσιν ο\ άρνησάμινοι, Ούκ εΐ απόστο­
atem legationis suae; nullum c&teroqui Deo dignum λος · είπέ' Άρκεσθή μοι ό θεδς μάρτυς μεταξύ [ τ ε ]
profert indiciura, n o n m i r a c u l u m ; r o n prophetiam, έμοΰ τε κα\ υμών · καί δστις εστίν παρ* αύτου ε?-
non vitam v i r t u l i h u s exercStam, nec aliam &altem δησις της Γραφής, ι θεδν προβάλλεται μάρτυρα της
scieutiam ; sed absque ulla demonstratione, Deus, αύτου αποστολής · θεοΰ δέ ουδέν τι άξιον επιφέρε­
i n q u i t , teslis eet. Deiude agnoscens suam conlra ται σύμδολον, ού θαυματουργίαν, αύ προφήτευαν, ού
Deum ealumuiam, suuraque mendacium , quando- βίον εξησκημένον, οΰδβ απλώς γνώσιν · άλλ' άναπο-
quidem conflrmare d i c i u m mitlaienus poierat, con- δείκτως, θεδς μάρτυς, φησίν * είτα αίσθόμενος τ ή ί
fugU ad illos q u i Scripturse scientiam h a b e n t ; quo κατά.θεοΰ συκοφαντίας, κα\ του έαυτοϋ ψϊύδους (ού
dicto i i l u d i l barbaris tunc l i t t e r a r u m ignaris, i i a u t γάρ είχε τούτο πόθεν πιστώσεται), καταφεύγει είς
fraudemsuatu cclare valeat. E t quicunque habei, τοΐ>ς είδότσς τήν Γραφήν, έν τ ψ τέως το^ς βάρβά-
i n q u i l , Scripiurse scienliam; Quam dicis s c r i p l u - ρους αγνώστους δντας διαπαϊξαι κα\ λαθείν Ισχύσας*
r a m ? Sinedubio exislimas veram esse illam S c r i - Κα\ δστίς έ ι τ ί παρ'αυτού, φησ\ν, ε?δησις της T f a -
p i u r a m quae de te tesiatur. £rgo effaium i l l u d , φης · ποίας Γραφής*; δ)χι)ς γάρ δή οΓει αληθή τήν
Abomitiatio tiesolationis de le dictum fuit. N i l i i l Γραφην elvat χα\ περ\ σου μαρτυρούσαν · ε!χδς. τα
atiud cordalis euperest de te cogiiare. Quod sl M o - περ\ τον βδΒΛύγμαζος της έρημώσεως περ\ σου εΓ-
hamedos non est eo eontenlas, e l sublimlns a l i - ρηται · άλλά γάρ ούδ£ν περιλε"ίπεται τοίς συνιουσ;
q u i d p o s t u l a t ; v o s quidem diviose. Scriplura? e l u - διανοείσθα* τίερ\ σου * zl δ\ μ!) τοΰτο αύτδς άνέχοι-
d i o s i , probe sciiis quasnara i b i de Mobamede Ieg-tto τ ο , άλλ' ετερόν τι ύψηλον άπαιτεΤ, 5σ6( τήν θεό*·
praediciiones Deus scripserlt, et d,eip$ius exspecia- πνευστον μελετδτε Γραφήν, αύτο\· έπ£στασθε δσις
tlone. i m o el i n istius l i b r o iuvenielis sumpia ex προαγγελίας περ\ Μωάμετ αποστόλου 0 θεδς Εγρα­
aacris S c r i p l u r i s tesiipionia, congruenter «jus dog- ψε, x a l της τούτου προσδοκίας · εύρήσετε δέ κα\ έν
m a i i b u s a p p l i c i l a , ex legc, proplieiis, a t q u e E v a n - τ ζ τούτου συγγραφή τάς έκ τής θείας Γραφής μαρ­
gelio, quos libros ipse divinos judicare v i d e l u r : τυρίας εδστό/ως ίν τοις αύτοΰ*δόγμασιν εξαγομένας
quorum ceu s i b i n o t o r u m prsetexlu barbaros latens, άπό τε νόμου κα\ προφητών κχΛ του Ευαγγελίου, α
fabnlae floem facit, .• > έκθειά?ειν δοκεϊ, καΐ ών ύπδ τήν πρόφασιν τής εί-
C δήσεω^ βαρβάρους λαθών,·' τον;φλήναφν/ δπαυ-
σεν
CONFUTATIO Χ1Η. ΕΛΕΓΚΤΙΚΌΣ; Ι Γ .
70. Tertia decima a Mobamede fabula i n s c n b i l u r ο\ Τδ τρισχαιδίκατον (!3) μυθάριον τ ψ Μωάμετ.
Abrflham ; ηίίι'ιΐ tamca frugi dc hoc homine n a r r a t ; Εϊς μεν τδν *Αδραάμ επιγέγραπται, ούδεν δε άξιον
eed prout eliam i n superiore f a b u l a , breviler de re λόγου περ\ του άνδρος εξηγείται, άλλά κατάτδν πρδ
t r e a i a locuius, quam a divino Spiritu regi dioit, τούτου" μυθον ολίγα περ\ τ η ; κτίσεως καταλέξας &tt
subdit i n i n i s t e r i i sui n e g o t i u m , consueiamquO θείφ Πνεύματι διοικείται, επάγει τά οίκονομούμενα
blaephemiam eifulii, quod Deus quem vult errare παρ αΟτου ' καί φησι τ)]ν συνήθη βλασφημίαν, δτι
1

facit, vicissimque quem v u l t d i r i g i l . Rursusque ό θεδςδν θέλει πλανφ, κα\ δν θέλειόδηγεϊ· καίαδθίς
memtnit T h a m u d i et A a d i , j t i x t a prisqum delira- μέμνηται βαμοΰδ κα\ Άάδ,.καΐά τδν πά,λαι λήρο,ν αύ--
mentum suum : et quod propterea sibi quoque του · κα\ δτι Διά τούτο κάγώ οφείλω πιστωθήναι ώς
credi dehcat u l Dei legato. Hujus aulem legationis 'θβοΰ απόστολος· τ η ; δε τούτου αποστολής γνώρισμα
suse lioc d i c i l i i i d i c i u m , quod futuri sanl io pafa- τουτόφησιν-δτι"Εσονται,φησ\ν, οΙπιστο\ Ι ν τ ^ π α ρ α -
diso credentes, c u m uxoribus suis et iiliis simitl δβίσψ ταΐς εαυτών γυναιξί τε κα\ τέκνοις συνευφραι-
tleliciantes ; iniideles auiera, io j u d i c i o . t Interube b νόμβνοι ( i i ) * ol δέ άπιστοι, φησίν, έν τ ( χρίσει - « τά
e o r a m ex pice ccdrina, e l cooperiet vultus eorum καμήσια αυτών άπδ κεδρίας, χα\ καλύπτει τά πρόσ­
ignis.» Atque i(a t r e m e n d u m d i e m i r r i d e n s , fabulari ωπα αυτών τδ πυρ * ί χα\ ούτως καταπσίζων τής
deRinit. Animadvertendum est niorem esseimpro- φοβέραςήμέρας>·τού"φληνάφου άπέστη, Έ«ιστήσαι
borum b o m i n u m baud nuda objicere r e i i a ; alioqoia δΐ Μ δτι *π\τώνκακουργούντων ίδιον τδ-μή γυμνάς
ipfti polius praedse forent. Non est ergo roirandum προτιθέναι τάς άρχος · ή γάρ αν αύτο\ μάλλον έάλω-
8i qua i a l e r d u m apud eum s u n l laudabilia. V e r u m - σαν · χρή ξενίζεσθαι, εί χα\ παρ' αδτψ τ ι τών
lamon iHa oportet expiorare quse noviter ipee ponir, έπαινουμένων θεωρηθείη * άλλά τά παρ* αίιτοΰ και-
qiianloperc fraudes ejus dolique advcrsenlur d i v i * νιζόμενα βασανίσαι δεί • εΓγε μή σφόδρα διαμάχε-
nie, a quibus is decerpit, legibus. ται τοίς έξ ών ελήφθησαν αΰτοΰ τά δελέστα χα\ o i
άπάται θεογράφο·.ς νόμοις.

" Dan. ιχ, 2 7 .

<Ι2) Stir. X I I I . 45. (!4) S u r . X I V , 49.

(15) S u r . X I V , 10.
 761 REFUTATIO MOHAMEDIS. 762
ΕΛΕΓΚΤΙΚΌΣ ΙΔ\ Α CONFUTATIO XIV.
οα'. Τδτισσαρ&σχαιδέκατον μυθάριον έπιγέγραπται 7 1 , Quarta deeima fabula iuscribitor Noger t

μέν Είς tbr Μγερ (15) ' μέμνηται δέ αύτοΰ πρδς cujus memtnU circa fabutse ipsios Anem, nempe
τ ψ τέλει του μύθου δτι εταίρος ήν των Σοδομι- quod sodalis Sodomitarum fuerit. Totus autetn
τών (16) · 6 πας δε σκοπός τούτου τοΰ μύθου περ\ hujus fabulae scopus est, ae fldes ei d e n e g e i u r ;
τοΰ μή βιαπιστηθήναι αυτόν · κα( φησιν, δτι Πάντο)ς idcirco ait : Diceni omnino, Doerooniacus es,. si a
έροΰσίσοι ϊ τ ι δαιμονιάρκ εϊ λέγων έκ θεού δέξα- Deo haec accepisse aiflnuas. Nam sl verax eeses,
σθαι ταύτα (17) · εΐ γάρ ής αληθινός, αγγελον άν angelos addimsses. Jam ipse causas, quamabrem
κατήγες. Αίτίας δέ τίβηαι τοϋ μή δεϊν Ιρχεσθα< α γ ­ angelum venire ntyi oporteat, ponit d u a s ; l u m
γελον, δύο * δ τ ι τ ε είσί τίνες δι' ους τοΰτο κωλύεται*
: quia i d a quibusdam p r o h i b e t u r ; t u m quia illis
χα\ δτι εκείνων έλθδντων, τδ δλον ζνυσται. Kcd τ£ς advenientibus, cuncta consumniabuntur. Q i f * porro
χάρις τοίς άνθρώπαις; ΕΙ δε καΐ τδν ούρανδν, φησ\ν, gralla c r i t bominibus? t Quori si coeluni i p s u m ,
ήνοίξαμεν, Γσταντο &ν ot δρώντες αύτδν £χθαμβοι * inqutl» aperiremns, profecto adinirabundi specia-
διά τούτο ούδδν τούτων γίνεται .· άλλ' άντί τούτων, r e n t . ι Ideo nfhll b o r u m fit. Sed e o r u m l o c o , i n -
φησ\, καλώς είδώς *ά μετέωρα · « Ί δ ε τ ε τδ Οψος τοΰ R P r a e c t a r e 8 c i e n s
^lesUa, t Videie coeli ceUi-
ούρανοϋ x a l τους αστέρας, κα\ τάς άστροτοξίας * 1 « * « « ° ^ fil,lera
« c l
* i d e r u m
J^«taiiones,
γινομένας, όπηνϊκα αναβαίνει δ-Σατανδς παρακρο3- Φ* P t e w o r c
*>
a s c f t u d i t S a l a n a s a u d i e n d i c u i l ! u e

quoe i n ccelo dicebantur. l d c i r c o credile me e$se

σ^Λί θέλων τά έν τ ψ ούρανψ λάλούμενα * κα\ διά
legatttm : hoc enim anie me ncmn doctiit. ι Deimie
τούτο πι^τεύίτατί δτν ,άπύβτβλό'ς ε!μι-' Λλλος γάρ
w e m i n i t rursus crealiouis A d a m i , et originis
τοΰτο πρδ έμού ούκ έδίδαξεν. > Εΐτα «άλιν μέμνη-
Uelial, atque ejus coniumaciac; Abrahami ilem et
τ α ι τ ή ς τ ο ΰ Ά δ λ μ πλάσεως» xdV της γενέσεως του
hislorlae L o l i . T u m quibusdam insertia exlcrius dc-
Βελίαρ, χα\ της αύτοΰ άπειθ*ίας, κοΛ του Αβραάμ,
sumptig atque hac narratione existinians sibi
t
y.a\ της Ιστορίας τ^ς χατά τδν-Αώτ· κα\ παρέμβα­
liJem concilia$$e reprchemlit illos postea q u i
λαν τινα ίξωθεν Ιτερα, χατορθώσΛς τε έκ της τ ο ύ ­
socium Dco d a u l . Atque i t a Unem van.-c fabuloe
των Ιξηγήσεως, ώς Ινόμιζε,. τδ πιστωΟήναι, καθ-
impoiiil.
άπτεται λοιπόν των τιθίντων xptvtgvbv θεψ (18)· κα\
έν τούτοις τ ψ φληνάφιρ τέλος 'τίβησιν»
ΕΛΕΓΚΤΙΚΌΣ ΙΕ'.
CONFUTATIO X V .
οβ'. Τδ πέντεκαιδέχατον μϋβάριον (19) έπιγέγρα-
7%. QuinCa decima fabula i n s c r i b i l u r Apes , rne-
πται μεν ΕΙς τά μελΙζΤ&ιη ' μέμνηται hl των με- ^
moralque reapee apcs ctrca fabulae nnedium, quia
λίσσων περ\ τά μέσα τοΰ μύθου,· δτι εργάζονται κη-
ceram et mel fabricanl : addit Lamen commenium
ρδν κα\ μέλι · προστ£6ησι δε τήν άπάτην αύτοΰ, 6rt
B u u m , nempe quod n Deo hatc sibi iradita f u e r u u t .
δΐ} έκ θεού ταύτα δέδεχται · κα\ έπιτρέχειν hoy.il
Et delibare vidctur Dci i n creando -poteniiam, et
τάς έν τ$ κτίσει του θεού δυναστείας · χα* δτι έποίη-
quod Deusjumenla fecerit, alque omnia r e g a t ; j u -
σ ε ν ό θ β δ ς τ ά κτήνη, κα\ διοικεί πάντα • και έξ-
ratque magmim j u s j u r a n d u m per Dei n o i n e n ,
όμνυται δρκονφριχτδν κατά τοΰ δν<5ματος τοΰ @εοΰ,
quod pcenas luent quiciinque Deum bubere d i c o n i
δτι δσοι λέγουσιν ϊχειν τδν θεδν θυγατέρας αγγέλους,
fiiias angelos. Plenam aulero praediclionis iiujus
τιμωρηθήσονται · τήν δέτελείανσαφήνειαν τοΰ προ-
dcclaraiionem in subsequenle fabula non s i i t e s i t i -
χρηματισμού τούτου, έν τ φ έπκίντι αύτοΰ μύΟφ
pore videbitis. Denuo earnium esum ipemorat d i -
- ^ψύμενοι έκπλαγήσεσθβ, Μέμνηται δε πάλιν ν&ρ\
cens : c Nolite dicere boc csse concessum, i l i q d
Ρρώσιως κρεών, και φησι * ι Μή εΓτ.ητε δτι τοΰτό
vero p r o h i b i t u m , ne blaspbemum adyersus Oeum
έστι λβλυμένον, καΐ τούτο κ^κωλυμένον τοΰ βλασ-
m e o d a d a m p r u f e r a u s : > blasphemiam videlket ap-
φημεϋν επάνω του βεοϋψεΰσμα' » βλασφημίας καΐ
pellans atque piendacinra legem D e i ; b o r i a l u r q u e
ψεΰσμα καλών τδννύμον τοΰ θεοΰ • x a t napotvrf ^ D t '
A b r a Dei weduliiate iraiientur.
a m u i D

v | n ( 0 T s i 'Αβραάμ^οναρχίαντοίττιστεύειν· "Εθε- e nim ( i n q u i t , Sabbatiiin super di&cordes de

το γάρ, φησ^» τδ _Σά66ατον επάνω ^ων αμφιβαλλόν­ eo. Aiqursabbaiismum Abrahamos tgnoravit. Quam-
των είς αυτόν * καίτοιγε ούκ έγ(νω3κι σαββατισμδν obrcm ex hoe conjicite quod eiiam sabbaltzare vr>-
Αβραάμ * ώς έχ τούτου στοχάσασθαι» δτι κα\ σαδ- luiBset barbaroe; sed c u m e i foriassu suadenti
βατίζειν έβούλετο τους βαρβάρους · άλλ' Γσως ούχ non auscutLaretur, n i b i l eirca tllud ausum ess^
άκουσ6ε\ς έν τ ψ λόγψ τούτψ, ούκ έτόλμησε περί αύ­ cousiituere. Atque i u bis ejus fabula c x p l i c i l .
τοΰ τι προσθβίναι * χαΐ έν τούτοις δ φλήναφος αύΐφ
«ίριέστη·
ΕΛΕΓΚΤΙΚΌΣ ις*. CONFUTATIGXVI.
ογ*. Τδ έκκαιδέκατον μυθάριον (20) τψ Μωάμετ 73. Sexia deciuta a Mohaniedts fabula m s c r i b i i i t r

( Ι δ ) Alcoranus Arabicus Begrum, quam Cclal (lS)Chrisiianos designai, q u i Deo P a t r i dant su

apud Maraccium tailem dicit. Noslcr Grascus b o m i - cium vel potius consubstanLialem F i l i u i u .
t)em«\istimat,ei s c r i b i l Noqer, (19) Sur. X V I , (>8 56, 57, U 6 , 1 2 i . f

- ( l e j S w r . X V , 79. fiO) Sur. X V I I , 2, 15, 16, 40.

(17j S u r . X V , 7 , 1 5 , 2 7 , 5 8 .

4.·
763 NICETdE ΒΥΖΛΝΤΙΝΙ 764
Filil Itraelis. Declarat mteip, (\u\ banc scripeit: Α έπιγέγραπται ΕΙς τοϊτς νϊσνς ΊσραήΛ (21)· άπο-
Νοβ dedimus Moysi Scripturam. Notilem judicavi- φαίνεται δέ δ τοΰτο συγγράψας, ότι Ημείς δεδώκα-
irnis de 61iis Israelis in Scriptura, fore iterum vagtf- μεν τψ Μωϋσεί τήν Γραφών, χ<χ\ δτι ημείς έχρίνα-
laiem \u terra , magnuraque eicossura erenturuca. μεν εϊς τους υίοΰς 'ίσραήλ έν τ$ Γραφ3 τ6 άφανίζειν
At enim cbgnoscile ex sequeniibus, verene hrc έντβ γ$ δεύτερον, κα\ έξαρθήνατ έπαρσιν μεγάλην*
Scripuirara Moysi tradiderit. Nam paululura pro- σκοπείτε δέ έκ των έξης, εϊ αληθώς οίτός έστιν ο
gressus ita nugaeiter iuquit: ι Et nos unicuiqne bo- τψ ΜωΟσεί τήν Γραφήν δεδωκώς " μικρόν γαρ πρό­
raini decollosuspendimus sortem ip&iai.ContlngeU βας φλύαρων φησι * · ΚαΊ ήμεΤς έκαστου ανθρώπου
que ut in die resarreclionis h»c illi ob?ia ecriplura έκολλήσαμεν αύτψ τήν μοΖραν αύτοΰ είς τον τράχη-
fiai: Lege «ripluram tuam. » Hoc autem pene om- λον αύτοΰ · κα\ έκβαίνει αδτψ έν τζ ήμερα της ανα­
hibaauYplorittam est, quod sortisdecretumac fatum, στάσεως γραφή ύπαντώσα αύτψ αύτη - Άνάγνωσον
non eolum haud suasit Moyses, fied ne id qdidem τήν γραφήν σου. > Τοΰτο δέ ιχχεδϊιν π3σίν έστι. φάνε-
memorare voluit. Si igitur ad Dei gloriam pertinet ρον, δτι μοιρογραφίαν καΐ είμαρμένην, ού μόνον ού»
fatum admittere, nil mirum qaodpostea iradiia Mo- ένουθέτει, αλλ' οΟτε μνημον&υααι ήνέσχετο ΜωΟσης ·
hamedi sint, quae olim sub silentio fuerunt. Sin ούκοΰν tl μέν προς θίοΰ δόξαν συντείνει τδ αποδί-
rero Deam mali aeque ac boni causam vuh demon- ^ ξασβαι είμαρμένην, ουδέν ξίνον ei Orwpov τά τότε
strare, lonc frustra fuiesc legee dalas, et poeriaram σιωπηθέν,τα αύτφ δεδοται · εί δέ κακών »0τδν αίτιον,
minae intenlas, coarguit. Hoc autem est lmpogsi- ώσπερ δή και. τών καλών α^εοφαίνει, κα\ έκ τούτου
bile. Ergo necessario menlitur scriptor, nempe quod έπΙ ματαίφτάς νομοθεσίας αυτών τεθεΐσθαι, καιτάς
liaec inepU fubula auctorem babcat illum qui Moyei κολάσεις άπειλήσαι ελέγχει · τοΰτο δέ αδύνατον - ψεύν
legem dedit. Eumdem babent scopum apud ipsam, δεσθαι πάντως ανάγκη τδν γράψαντα, $τ( τδ'ληρώ-
quae seqnuntur. Dicit enim : t Cum aliquod pessum- δες τοΰτο μυθάριον τοϋ δεδωκέτος ΜωΟ-^ξ τδν νόμον
dare oppidum volumus, jubemus incolas cjus Ιιιχα- έστ( * του αντου δέ σκοπού αύτφ κα\ τά έξης Ιχεται*
riose agere ; alque i u jusia fuit de lis Bententia : φησ\ γάρ* i/Ox' αν ήθέλομεν άπολεσαι χωρίον, έκε-
Extermifiio Hlos exienninayimos: et profecio gene- >^ύομεν τους έστώτας έν αύτψ, κα\ ήσώτευσαν έν
raliones post Noe mulias perdidimug. » Aiqui haec αύτφ * καΐ έδΐ.καιώθη επάνω αύτοϋ λόγος * κα\ έοα-
verba Doumne hominum amantem an daemonem μάσαμεν αύτους δάμασιν * καΐ .πολλούς απωλέσαμε ν
osorem dcceni? Dcusne luxuriari jubet an diabolus ? έκ τών γενεών μετά τον Νώε. ι Ταϋτα τα βήματα
Quis evidentiorera poMuIet demonslralionem , quo τίν& μάΤίλον άρμίττες; τψ φιλανθρώπψ θ ε ψ , ή τψ
ftibi persuadeai totum Mohamedis librura a Saiana Q μισανθρωιιψ δαίμόνι; θεδς κελεύει άσωτεύειν, ή.
eese cdilom?Quod si aliqtiidicant: Quomodo valnii διάβολος ; ϊ τ ι ταύτης σαφε,στέραν άπόδειξιν τέςέπι
Satanas generaiiones multaa post Noe pessumdareF ζψεϊ του πεπληροφορήσθαι δτι το δλον του Μωάμετ
respondemus, quod viribus ac poientatu quasi divt- βιβλίο ν 6 ΣατανΑς έξέδωκεν; εΐ δέ τίνες έξ αυτών
no, nequaquam ; fraude auieni tl lenmiione qoo «Γποιεν • ,ΚαΙ πώς Γσχυσε Σατανδς πολλούς άπολέσαι
illac Deum ad iracundiam cierent, ulique valuit ζ έκ τών γενεών μετά τδν Νώε, epoujwv ώς έξ επι­
1
qoodet nunc peragere poie&t: merkoque ila,quan- κρατείας» καΐ δεσποτϊίας θεΤκ^ς ο,ύδ δλως * ώς έζ
quam casu fortuiio, veraciter dicit diabolura bomi- άπατης δέ κά\ του έρεθίσαι αύτους είς τδ παροργίσαι
nes pessnmdare. τδν βελν, Γσχυσε* καβ' & χα\ νυν τοΰτο ποιείν δύνα-
w κα\ εΐκίτως έν τούτψ έκ του αυτομάτου άληθεύσει λέγων, fci αύτδς άπο*λλυσι τους άνθρώ·
πους.
74, Quodsi nondum liis refutationibus persuaden- οδ*. ΕΙ δέ μή πείθοιντο Ικ τών έλεγχων τούτωνϊ έκ
I t i r , ecqucniibussaltem crcdent. Elenim narrationem τών έφιξής πιστεύσουσι * κατά συνέχιιαν γάρ της
«1e Noe coniinuans, pergens porro connecl.it illud περί Νώε έξηγήσ^ως προΤών επισυνάπτει κα\ τούτο
etiainaMoyeediclum defiliis Deieiflliabushominom, περί τών είρημένων ΜωΰιεΤ υΙών θεοΰ κα\θυγατέ-
atque ait: «ELelegit vobis Deus noster Rlios, sum- ρωντών ανθρώπων, ουτω λέγων ' < Και έπελέξατο
n

psilqne ex angelis ieminas. Vos autem dicilis gran- ΟμΤν δ Κύριος ημών τέκνα, κα\ έπελά&το έκ τών
ilcs scrmoriea.» Videte impieialem , videle barbari αγγέλων θηλείας * ύμείς δέ λέγετε λίγους μεγάίους,>
hominis insaniam ! Quia enim dicium faita Moyse : Όρδτε τήν άσέβειαν, δρ^τε τήν άνοιαν τοϋ βαρβά­
Videntes filii Dei ftliat homtnum quod puichroe t%-ρου! επειδή γάρ εΓρηται τψ ΜωΟσεΤ, δτι Ίδόντες
$ent acceperuqt $ibi uxoret " ; et quod ex iis quos οϊ νΐϋϊ τον Θβον τάς θυγατέρας τών άνΘρώχων
9

illaa peperer»nt,erant grganies ; nescit vldeiicet, δη καΛαί &Ισντ iAatior έαντοΤς γνταΐχας * κα\
Λ

quem Deum Moyses appellel, nempe Enosum. Qui- δτι έκ τών τικτομένων αύτοΐς ?|σαν ot γίγαντες, μή
nam vero sint hiijus filii ignorans, post tantum prae- είδως τίνα καλεί θ;δν ΜωΟσής δτι τδν Ένώ; · κα\
cedenliuin sermonnm laburem, in priesemi demuin τίνες αύτοΰ είσιν υ!ο\ άμηχανήσας, δτι δή μετά
capitulo universa ejus spes manifesle corruit. Nam τοσούτον πό^/ον τών προλαβόντων λόγων, έν τζ> παρ-

" Gen. νι, 2.

(%\) Quanqtiam vulgo inscribilur Arabice lter tnr, inscnpserunt p.liara βία vel filioruin Israeii$ ut
i

itocturuum; attamen mmnulli, quos Graecus seqtii- Maraccius adnotal.

785 R E F U T A T I O MOHAMEDiS. 765
όντι κεφαλαίω διαπ(πτ6ί αύτοΰ πασα έλπίς· φανό- Α Moyse filios Dei n o m i n a n t e , Moliamcdi cordi e r a i r

ρως του Μιοϋσέως υίους θεου όνομάζοντος · αύτψ δ£
ήν ή σπουδή μηδένα αύτψ παραχωρήσαι • χα\ ώσπερ
ένθουσιάσας ανταμείβει τους χαρακτήρις των προσ­
ώπων καΐ τά είδη * καΐ τών θυγατέρων των ανθρώ­
πων άναπλάττει θηλείας αγγέλους κατά τον "Ελληνα
μϋΟον •
Ιρις δ' αδ Έλένιρ λευκωλενψ άγγϊλος ήλθεν (22)
αντί δε τών υΕών του θεοΰ παραλαμβάνει τους υίους
τών ανθρώπων · κα\ οδτω τα §δνα της αύτου άλο-
γ ί * ς κ α \ δυσφήμίας τοίς άθλίοις βαρβάροις προικί­
ζει.
οε'. Το δε πάντων έλεεινότερον, δ'τι παρά θεού
τοΰτο γενέσθαι καταγγέλλει. « Έπελέξατο γαρ ύμϊν
6 Κ ύ ρ ι ο ; ημών τέκνα· κα\ Ιπελάβετο έ κ τ ω ν αγγέλων Β noster filios, sumptiilqtie ex angelie feminas. Vos
θηλείας · ύμεΐς δε λέγετε λόγους μεγάλους. » Τους
περί τοϋ θεου φησιν, 3τι S-Jj φημίζετε τψ θ ε ψ υίους
εχειν, κα\ τούτους πεποιηκέναι γαμβροί/ς α ν θ ρ ώ π ω ν
μάλλον μεν όυν αγγέλους θηλείας νύμφας δέδωκε τοΤς
υΕοΖς τών ανθρώπων* ώς έπ\ διορθώσει τών Μωσαϊκών
τοιαύτα φάσκων · τούτου χάριν εν τψ πφ τούτου
μύθψ έξόμνυται δτι αϊ θήλειαι άγγελοι ούκ είσ\θεοΰ
θυγατέρες· πλήν δτι θήλβίαΐ είσί κραταιώς αγωνί­
ζεται (23) * άλλ' οΓμοι τψ άμαρτωλοτίρω πάσης σαρ­
κός 1 δτι αναγκάζομαι θέλων έλέγξαι τον έχΟρον του
Θεοΰ, ταΰτα κα\ τα τοιαύτα λαλεί·/· τ£· ο&ν λοιπόν
προς ταύτα έροΰσιν ol άρνησίθεοι Σαρακηνοί; άρα
φιλονβεκήσουσι μετά ταΰτα, θεόπτην Μωάμετ καλεΓν ;
ή μάλλον έπαοιδον καΐ γόητα κα\ απατεώνα αύτδν
πεφηνότ* διαπτύουσι; βαττολογήσας δε κα\ δυσφη- C
n u l l u m omnino f i l i u m Deo concedere : ideoque lait-
quam oesl.ro percitus, personarutn formas et genera
i m m u l a l ; e t pro i i l i a b u s h o m h w m , conflngit f e m i n i s
angeloe, j u i l ; i Graecam fabulam :
Irla vero ad Heleoam caodJdis ilnis pneditam vpnit
[nuacia (tngela),
F i l i i s autem Dei filios liominum substituit. A i q u e
iia quasi sponsale slutliliae s u ^ m u n u s raiseris b a r -
baris exbibei.
75. Quod vero prae ca*teris d^plorandum est, a
Deo hoc faclum aflirmat :U E l e g i t e n i m Vobis DeuB
autem dicitia grandes &ermones,> nempe de Doo,
quandoquidem Dewrt Glios babere diciilatis, atque
hos b o m i n u m fecisse generos ; cirm eontra polius
angelosfeminas ftliis h o m i n u m uxores d e d e r i i : quae
scilicet ad Mosaicae h i s t o r l s emendationem d i c i t .
Propterea in pracedeme fabula j u r a v i t , feminas a n -
gelos non esse De\ filias : et niliilomiTiUB angelos
esse fenitnas mordicus coutendii. Sed heu mihi prie
Bniversa carne pcccaiori, q u i cogor, quandoquidem
Dei bo&lem volo confuiare, l o t faliaque loqut 1 C x -
leroqui quid ad hxc dicenl Dei negntores S.iraceni ?
N u m posl hsec voleni adhuc pefliuaciterMoliamerfern
appeltare Dei famiJiarem, et non polius praesligia-
lorera e l magum ? nec eitm polius ut manifesie pla-
n i c l u m despaenl ? illalerans aulem , et liis
u m c o n v

μήσα; τούτοις δμοια πλείονα, ώσπερ ^δη σαφεΖς κα\
αναντίρρητους έκ τούτων τάς αποδείξεις ποιησάμε-
νος επάγει· < Κσλ είπε* Ε ό χ α ρ υ τ ώ τψ θ£ψ τψ μή
έπι>.α6οντι υίόν. t Κα\ εντούτοις τψ φληνάφψ πίρας
τ£0ησιν.
Ε Λ Ε Γ Κ Τ Ι Κ Ο Ι ΙΖ'.
oc'. Tb έπτακαιδέκατον μυθάριον (24) τ ψ Μ ω ά μ ε τ
έπιγέγραπται μέν, ΕΙς τους έναίρονς τον USIT\-
Λαίου αφηγείται δε τήν τών αγίων έπτά παίδων
χ adulescentium Epbesi ad spelnncam fugarn, et m o r -
τών έν Έ φ έ σ ω κατά τδ σπήλαιον φυγ^ν, καΐ τδν θά­
νατον, κ»\ τ^ν άνάστασιν τούτων δέ έμνημόνευσεν
ό Ιδιώτης κα\ βάρβαρος κατά τρόπους δύο, £να μεν
τοΰ δόξαί γραφών πολλών Ιμπειρος είναι, έτερον δ&
του σφετερίσαι εΐς τδ έαυτοΰ δόγμα τδ κατ αύτους
plura similia blaspberaans, qu^si manifesias e l i r r e *
futabiles fecisset deaionstraliones, a d d i t : < K t d i c :
Laus Deo qui (ilium nou suscepilt ι Xtquehis diclis»
fabulse suae fiuem imponit.
CONFUTATIO X V I I .
76. Decima sepiimaa Muhamedefabalainscribilur
Sodaies speluncce ; narrat autem sanclorum septem
tem e i re3urrectionera. Hos vero memorat idioia
Liarbarug duplici e i causa ; una quidem u t videatur
m u l l a r u m scripiurarum gnarus ; aliera u( sui d o g -
malis proprium faciat qnod illis evenit m i r a c u l u m .
Quia vero probe sciebal fuisse ilfoe Chrisitanos, a l -
1

θαΰμα· επειδή δέ σαφώς fjSei Χριστιανούς αύτους ^ que incolumes post mortem 8ervaios> m n l l o r u m
δντας καΐ σωζόμενους ακεραίους μετά θάνατον, ετών annurum simulavil ignoramiam laudabilem, prasque
πλειόνων προτεποιήσατο Αγνοιαν έπαινετήν · κα\ se ferens securan\ de Deo opinionem, nempe scire
σχηματισάμενος άκίνδυνον ύπόληψιν περ\ θεοΰ δτι euin quac f a c i i . et quomodo ea f a c i t , declinare sic
αύτδ; οίδεν δσα ποιεί, και πώς αυτά ποιεί, έκ φεύγε ι ν pufat m u l l a r u m rerum vestigationem, quam ne si
οΓεται τήν τών πολλών πραγμάτων Ιρευναν, ήν οϋδ^ vellel quidcm assequeretur. Auamen ne Iios quidem
Οίλων έγίνωσκε * "πλήν μέντοι ούδ' αύτους παρήλθε 6ine vituperationeesse s i n i t . A t t e n i m : ι Exislimas
δίχα ψόγου· φησ\γάρ· < Νομίζεις αύτους έγρηγορό- illos vigilnnies, a l ipsi d o r m i u n t : versas eos dex-
τας, καΐ αύτο\ κοιμώνται · αναστρέφεις αυτούς έπ\ - trorsum et sinislrorsuin : et canis corum exiendens
δεξ'.δν κα\ Ιπ\ τδ άριστερδν, γ.α\ τδ σκυλιν (25) αύ- bracbia sua i n pulvere. Doroinus scit res e o r u m .

m) H o m . Itiad. ΤΗ, 1 2 1 . (25) In Alcorano A r a b . canis; itaquesic intcrpre-

(25) Helandns in opere sa?pe cilato p a r t . u , cap»
l"s negai a Mobatuedanis existimari angclos femi-
' (U)
U X
Sur. X V I I I , S, 17, 23, 3 1 , 3 1 , 62, 87.
t o r . Nicetam n o s t r u m , qui cur legerit σκυλίν, atii
quaerant. Furtasse p r o p r i m n canis nomen fuit scytin;
vel idem canis ila appcllabaiur ob mifetum cx albo
rubroque color^m.
767 NICETvE B Y Z A N T I N I 7C8
Hicunt Nli qui praevaluerunl i n negmio ipgorum : Α των απλών [cod. άπλώνον] τους βραχίονας αδτοΰ tt>
("onstiiuirans supereos o r a i o r i u m . Habent dicere τδν χουν ό Κύριος οΤδε τά π«ρ\ αυτούς * λέγουσιν οϊ-
fui&se ires, q u a r i u m ipsorum c a n e m , et absirusa τίνες Ινίκησαν επάνω του πράγματος αυτών ν Έ π Γ

narrare videntur ; et boc, i n q u i t , ueque ad eeplem. ελάβομεν επάνω αυτών προσκυνητήριον ίχουσιν 4

Dominus scit mensuram ( numerum ) i l l o r u m ; nec
i i i s i pauci sciunt eos. > Deinde nonnullis aiiis ab«
aurdis joculariler d i c l i s , mentionem i n f e r l paradisi,
cjueque condiiionem exponit sic : i N o s baud o i n i l -
i - m u s mercedera i l l o r u m , q u i bene egerint.Jpsos
mariet paradisus i n Eden : subter eum decarrunt
fluvii. tllic o r n a n l u r a r m i l l i s aureis, induuntur ve-
siibos ex sindooe prasina a u l s l y r a c i n a ; accumben-
ics i b i i n lectis. Bona r e t r i b u i i o , et pulchra f r u i i i o 1 ι
Poeiea deblaierat, prout etiara antea, de paMresuo
I k l i a l , et de Ariamu ac Moyse peregrtna qusedam
atque delira. E i i n de A l e i a n d r o Macedone l o q u i l u r
sic : < quod nempe abierir usque ad solie occasum,
aolcmque compererit in calidara aqaara demergi: et
quod m u r u m sub aqoilone nrnniverit contra Gog et
Magog : e i quod Dei u i i i u s c u h o r fuferit Alexaoder,
?Rqu«ac Abrabamus, ei miniine elhnicue. Additque ;
Noftiiarramus de illo bisloriam cuua veriiale. ι Qualis
a u t e r a a i t h u j i i s rei veriias, cuncli v e l n o b U tacen-
libus &ciunt. Denique cum coneuetis sibi marcidia
formnlis fabulam claudit. δτι ΉμέΙς βιηγούμεθα επάνω σου τήν έξήγησίν ταύ-
τ^ν ένάληβεία. » Όποία δέ Ιν τούτοις αλήθεια πρδσβστιν, χαΐ ημών μή λεγόντων πάντες ίσασι* ΐ ά Λ
οννήθη αύτψ σαπρολαγήσας, 8στη τοΰ μύθου.
X V U I . CONFUTATIO GENERALiS
Hait^uaTum omninm fabutarum, cum exposiiione φτα·
' cipuarum in Ulis blatphemiarum.
77· Qiisesuntadecimaoclavausque ad trigesimam
sextam fabulam, utpoVe plena consuetiB Mobamedi ^ τοΰ τριακοστού ίκτου μιστά 6ντα τϊ)ί συνήθους α6τφ
garrulitalis e l praestigiaruin, i m o vero conviciorum
atque mendacii, praelermiUiraus.^Sunt enim omnia
perversa et absbrJa, tani quae ex Yeiera quam (juae
ex Νονό Testaroentc joculariler n a r r a l . Namque
Mariam j u x t a * palmam dicit peperisse Chrislum ,
vilaa euas periaesam :-et ex utero ejus (Ihri&lum
proclaniasse, u t palmai» concuteret, colligeret e i
iitanducaret palmarum fructura v i r i d e m . Davidem
ac Saloinonem cum avibus et animalibus-loqucntes
prodigiose facit. Daemoaes Salomoni auxiHares* et
gundas nescio qtios adfuisse d i c i t , et veiilia i l l u m t
imperavisse ac formicarum mysleria novisse : et
ssevam quetndam gallum magistrum «jus : e t solem
είπεϊν τ ρ ε ί ς ' τέταρτος αυτών τδ σκυλίν α υ τ ώ ν
δοκοΰντβς τ ά απόντα λ έ γ ε ι ν κα\ τοΰτο, φησ\ν,
Ι ω ς τ ώ ν έπτά'δ.Εύριος οΐδετδ μέτρον αυτών, χα\οάκ
οίδασιν αυτούς ε( μή ολίγοι, ι ΕΤτα φλυαρήσας Ιτερά
τινα αλλόκοτα, μνημονεύει τοΰ παραδείσου, καΐ εκ­
φράζει τ ά περι αύτοΰ λίγων ούτως" ι Ημείς ούκ
άπο££ίπτομεν τδν μισθον τοΰ-καλώς. έργασαμένου·
έχείνοις Ε στ ι παράδεισο; εν Εδέμ, τρίχονται ύπο-
χάτω αύτον ποταμοί * δρνεύονται έν αύτφ εκ βρα­
χιολιών χρυσέων, φοροΰσιν Ιμάτια πράσινα άπδ σιν-
δόνος ή σταυράκιν άκουμ6Χοντ«ς έν αύτφ επάνω
, r -—-ι » Γ
D
άνακλιτορίων %άγαθή άνταπόδοσις, κα\ καλή ή άπό-
λαυσις. ι Εφεξής δέ φλυαρεΤ α καΐ πρότερο ν περ\
του πατρός αύτοΰ Βελίαρ χα\ Αδάμ κα\ ΜωΟσέως,
ξένα τινά κα\ παράφορα · »Ττα μέμνηται "Αλεξάνδρου
τοΰ Μακεδόνος, καί φησιν, 3τι < Άπηλθεν Ιως δυ-
σμών ηλίου, χαΐ ευρε τον ήλιον δύναντα εΕς 6ερμον
δδωρ; χα\ δτι ε£ς τόν β ο ^ ά ν άπετείχισε τδν "Ωγ κα\
Μάγωγ · κα\ δτι μοναρχϊτης τΐ βέ^ας*Αλέ|ανδρός*
κατά τον Αβραάμ, κα\ ο6χ*Έλλην. Κα\ προστίΐηαιν,
ΙΗ'. ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΣ K O I N ?
Πάντων t&r εφεξής μνθαρίων δι έκβέσβως τώκ
χροχςχριμένω* αϋτόίς δνσφημιώτ.
o^. Τά μεταξύ τοΰ δχτωχαιδεχάτου μυθαρίου χα\
άδολεσχίας τ ι καί τερθρείας, μάλλον δε δυσφημία; τε
χα\ ψευδηγορίας, παρήκάμεν· πάντα γαρ άνατετραμ-
μένα xaV παράλογα, τά τε άπο της ΠαλαιόΙς/ τά τε
· άπό της Νέας Διαθήκης καταφλυαρεϊ ( i 6 ) · τήν γάρ
ΜαρΕαν παρά φοίνικα φησι τεχβΐν τδν Χριστδν,άπο-
λεγομένην τήν εαυτής ψυχήν • χα\ τον Χριστον (27)
άπο της γαστρος αυτής προσπεφωνηκέναι, ώς &ν
σείσοι τ6ν φ ο ί ν ι κ α ^ ^ α τ ε ν έ γ κ ο ι χα\ φάγοι φοινίκων
χαρπον χλωρόν (28). Τον δέ Δα6\δ χοΧ Σολομώντα
μετά των όρνέων χα\ άλύγων διαλεγομένους τερα*
τ'εύβται (29)* δαίμονας τε βοηθούς τ φ Χολομώντι,
κα\ γόυνδάς τινας παρεΤναι λέγει (30), κα\ τών ά ν ί -
y μων άρχειν' καί τών μυρμήκων μυστήρια χατα-
t

aique lunain equitare : el lborac«m ferreum a D a v i - νοείν, κα\ άγριόν τινα αλέκτορα τούτου διδάσκαλον,
de d i c i l primo inventum : seque judicem cum Deo j ) χα\ τον ήλιον χαΐτήν βελήνην χαβαλαρίους είναι (51) " rf

foredicit mundum j u d i c a t u r o : aliadeniqiie turpiora xoe\ τον θώρακα δέ τδν σιδηρούν παρά τοΰ ΛαβΙδ
atque in&aniora, i m o magis diabolica nugatur. πρώτον λέγει (52) έφευρεθήναι · εαυτόν τε κριτήν
μετά τοΰ θεοΰ φημ£ζει κρινοΰντος τήν οίκουμένην χαν&τερα.αΐσχρότερα (33) κα\ άλογώτερα, μάλλον δέ
δαίμονιωδέστερα καταφλυαρεΤ. *
78. Jam i n irigesiina sexta fabula inducit Deuro οη'. Έν μέντοι τ ψ τριακοστφ Ικτψ <(34) μυθαρίψ

(26) Sur. X I X , 2 3 . b u m Arab. signlflcat i n I conjugalione currere ; i n

(27) Gabrielem, non Christpm, inclamasse Manac 2 autetn ad cuTSumincitare, seu equum attigere.
piUnt Maraccins ; sed u i m m recie, o o n j i i J i c o . (32) Sur, X X X I V , n .
(2S) S u r . X X I , 79. C o n f e r t t e l a n d u m o p . c i l . paH. (33) F u U i n S u r . X X X I I I , 4, ubi Mobamedes c o n -
II, cap. 2 3 . cedil u x o r u m repudium. Item v. 3 6 , ubi de Zeidi
(49) S u r . X X V I I , 16 sq., 8 1 . uxore, quan» callida bypocrisi &ibi improbus v i u -
(30) S » r . X X X I V , 1 2 , 2 3 . « d i c i v i t . l i e m v. 48 sq. '
(31) Puto i n Suris X X X I , 2 9 , Χ Χ Χ > 13, ubi vcr-
γ (34) S « r . X X X V I I , ! .
769 REFUTATIO MOHAMEDIS. 770
s
ιΐσάγει τδν θεδν αύτου Μωάμετ έξομνυμενον δρκον Α s m i m l l o h a m e d e s j u r a n t e m j u s j u r a n d u m hu|uBmodi:
τούτον · « Μ ά τά φολκή των φολκών, κα\ προαΟήματα .« Per etrabojB s t r a b o r u t p , ei.per increhaenla incre-
προσθημάτων(55),.χαΙ έντυγχανόμενα μνήμη * βεδς m e n t o r u m , et qti® memoriae o w u h r u n t . Deus e n i m
γάρ Ομώνέστιν ef; Κύριος των ουρανών κα\της γης, vester unus Doroinus ccelorujn, et terrae, et o m n i u m
κα\ τών μέσα αυτών * κα\ Κύριος των ανατολών * > r e r u m liis interjeciarum ; e l Dominus orientium.»
βίτα αποφαίνεται ώς έκ προσώπου πολλών ο$τω λέ­ D t i n d e proclamat lanquam ex persona m u U o r u m
γ ω ν c Ημείς Ικοσμήσαμεν τδν ούρανδν τδν εγΥί- ita dicens : < Nos o m a v i m u e coelum p r o p i n q u u m
ζοντα διακοσμήσεως αστέρων; καΐ. έτηρήραμεν έξ ornamcnto s l d l a r a r a : el cuslodivimus adversus
έκαστου ΧατανΙ έκστασίμου * ούκ άκούουσι προς τά unumquemque Salanam rebellenn ΐ ί ο η audiunt
δχλη τά υψηλά, χαΐ ακοντίζονται εξ έκαστου μέρους exercilu» excelsos, e l sagiuis appetuntur, ex u t r o -
.άώούμενοι. > Τον 61 παράδεισον (56) τεσσάρας πο­ que laiere repulsi. » Paradisura quatuor ilumina
ταμούς λέγει ίχειν έξ ύδατος άθολώτου καΐ γάλακτος liabere djcit, ex aqua p u r a , lacte cujus non m u t a a i r
κα\ άλλασσομένου τοϋ νόστου αύτου, κα\οίνου ήδέος, sapor, vino suavi, e l melle def;ecato. Hsec s c r i p l i -
κα\ μέλιτος ύλιστοΰ' i v τούτοις πρόεισι μέχρι τοϋ Utts pervenit usque ad fabulam quinquagesimam.
πεντηκοστού. Έ ν δε τφ πεντηκοστψ μ ύ θ φ , ούτως I n quinquagesima aiuem fabula i i a Deum facit
εΙσάγει τδν θβδν αύτου έξομνυμενον (37) - ι Μά τά JJ j u r a u l e m : < Per liugenlia lingendo, et geslanlcs
λιχμοϋντα λιχμδν (58), κα\ (ϊαστάζουσαι γόμους, κα\ onera, e i currenies recia, et dispenienies negoiia,
τρέχουσαι ευθείας, καΐ τά μερί ζοντα πράγματα, ύπ- j u r a r e scilicet verura, et quod j u d l c t u m veiUurum
ισχνύεσθαι γάρ τδ αληθές- καΐ οτιή χρίσις φθάσαι 6U. 4 I n quinquagesima autem priraa fabula sie
Ιχει. > Έ ν δε τ ψ πεντηκοστψ π ρ ώ τ φ μύθφ ούτως j u r a t : < P e r m o n t e m , et s c r i p t u r a m i n inembranis
έξόμνυται (59) * « Μάτδ δρος, κα\ γραφήν στιχιζομέ- exaraiain s u b t i l i b u s , et per hospiLium sedificatum,
νην ftv μεμβράνφ λιτψ, καΐ το ύσπίτιν τδ ψκοδομη- e l niare d a t u m , u l l i o Doraini veniet. »
μένον, κα\τδ στέγος τδ σηκούμενον, κα\ τήν θάλασσαν* τήν δεδομένην (40), δτι ή κολασις του Κυρίου
έλεύσεται# >

o(V. Έ ν δε τ φ πεντηκοστψ δευτέρφ μύθφ τ ψ Ιπι- 7 9 . T u m etiam i n quinquagesima secunda fabula,

γ ρ ά φ ο ν τ ι , ^ ς τ ό ν Λ σ Γ ^ ρ α , οΟτωςέξόμνυται προς τους
•Αραβας ύπ^ρ τοϋ Μωάμετ ( 4 4 ) · ι Μά τδάστρον το
δυόμενον ουκ έπλανήθηδ έταϊρος ύμών^ ουδέ ήνόμη-
σ ε ν ούκ εφθέγξατο εκ θελήματος· ούκ δστιν αύτφ
ti μή άποκάλυψις άποκαλυφθεΤσα · Ιδειξεν αύτψ 6
quae ioecribilur Stelta, sic j u r a t . ad Arabes pro
Mdharaede : c Pcr stellam o c c i d u a m , n o n est de-
'ceptus socius vestep» n e q u a a r e g u l a discessit, non
esl l o c n t u s p r o p r i a volunlate, n i l i i l est i n eo nUi
revelatio. Demonslravit ei q u i validus v i r i b a s est f

Ισχυρός εις δύναμιν (42),δ εύθεώρητος* καΛ έκάθισε* q u i facile videtur ; c t eedit. ipse est i n i l r m a m e n t o
%a\ αύτύς έστινέν τ ψ στερεώματι τ ψ ά ί ω τ έ ρ φ · κα\ C superiore : et accessil, et suspensus est: el fuit
ήγγισε, καΐ έκρεμάσθη, καΐέγένετο μέτρον δύο τόξων inlervaHum d u o r u m a r c u u m , aul. propinquius : et
ή εγγύτερον · κ«Λ απεκάλυψε πρδς τδν δοΰλον αύτου revelavil servo suo quod r e v e b v i t ; non e s l m e n t i -
δ άπβκάλυψεν* ούκ έψεύσατο τά 1ντδς τδ είδεν' καΐ tus quod i n t r a v i d i i : namque i d v i d i l . Dcscensum
γάρ είδεν αυτό * χάτάβασιν άλλην έγγδς του δένδρου aiium j u x l a planiam eiderUia t r a d i d i i . * Ei paulo
τοΰ σιδηρίτου ένέδωκε* » κα\ μετ' Ολίγον αποφαίνε­ post deilnit diserte dicens : < Qtiomodo angeli sunt
ται καταγγέλλων οΰτω λ έ γ ω ν ι Κα\ πώς ol άγγελοί i n ^oelo, c u m illoru.ro interce&sio n i i n q u a m prosit ? ι
εΕσιν είς τους ουρανούς, μή ωφελούσα ή παράκλησις Ια quinquagesima lertia fabula dicere voiens de
αότών τ£ ποτε ; » Έ ν δ έ τ ψ πεντηχοστφ τρίτψ μύθφ lunac p a s s i o n i b u s , ignoransque obscurari eaiu
-ζουληθείς είπεϊν περ\ των της σελήνης παθών, καΐ lerne urobra, ait : < Appropinquavit l i o r a , et scissa
μή είδώς δτι έκ τοΰ άποσκιάσματος της γης σκοτίζε­ est l u n a . Quod si v i d e r i o t signum, avertunt se,
τ α ι , φηβΕν (4δ)· c "Ηγγικενή ώρα καΐ εσχίσθη ή σε­ dicuutque : Praesiigium est quod exbibctur, et
λήνη ( 4 4 ) ' καΐ εάν θεωρώσι σημείον,αποστρέφονται, mendaciter fecerunl. » A t q u e i l a l u d i b u n d u s per-
κα\ λέγουσι · Φαρμακεία ΙστΙ παρεχομένη, κα\ έψευ- g l t u s q u e a d sexagesimam fabulam. l n sexagesima
δοποίησαν.» Και ούτως άδολεσχών πρόεισινεως έξη- ^ auiemfabulaoperien&quasitenebrisignoranliaeelfa-
κοστοϋ μύθου. Έ ν δέ τ φ έξηκοστψ μύθψ συγκαλυ- t u i i a l i s infelicis animae suae oculos, d a l ee praccipi-
ψάμενο; ώσπερ ακότφ τ ψ της άνοίας ή αναισθησίας tem itt mendacii i o a u d i l i baraClirum, atque tta d e -

(35) A l i u m plane sensum habeut verba Arabica ilcat.

ordinavit; agitavit. E t sic hab6l Maraccius. Gr;ecua ( i 5 ) Sur. L I V , I .
auiem nosler, q u i d Arabice legerit divinare n o n
f (44) Locus Alcorani c e l e b e r r i m u s q u i a referiur,
t
A

ausim. u l m u l t i credunt, ad r i d i c u l u m Moliamedis m i r a -

(56) S u r . X L V I 1 , 16. c u l u m lunam sciudentis. A l i i tamen i n i e l l i g u n t scr-
(37) S u r . L l , 1. monem essc de dio j u d i c i i c x t r e m i , quo Juna
(58) Arabice est v e r b u m , tpaniU Noster aiiter scindeiur. Hac supcr re inultus est Maraccius i i a u
l e g i i vel i o l e i i e x i t . hoc loco, l a m i u nrodronio p v t . u , cap. 4, ρ. 1β.
|59) S u r . L I I , i. Hinc certe Mohamcdaiti morem sumpserunt l u n a m
40) Arabic<i v e r b u m , impUvit. Nosier a l i t e r . scissam seu d i m i d i a t a m ubiquc i n suis e m b l e m a l i -
41) S « r . L l l l , 1. bus osienlundi*
[42) l n t e l l i g i t Gabrieiemf qtiod nomen i i a s i g n i -
771 N I C E T . E ΒΥΖΛΝΤΙΝΓ 772
lirat : ι Et cura dixil Jestis FiKus Mari» : Ο filii Α *οί»ς της Αθλίας αυτού ψυχής οφθαλμούς, κα\ κατά
Uraelis, cgo sum Dei lcgahts ad YOS, ut vcra esse κρημνδν Αψητου ψϊύδουςέαυτδν ώθήσας, ούτω πα-
confiruiem quce ante me in lege fuerunt, aique ut ραλαλεΓ · t Κα\ δτ' αν εΐπεν (45) Ιησούς Πδς Μα-
cvangelizem legatum post me venturum, cui no- ρίοϊ' "Αε υίοΐ Ισραήλ, έγώ Απόστολος είμι θεόδ
mcn Moliamedi. Simul ac aulem hanc illis rcvela- προς ύμΑς, Αληθοποιών τά έμπροσθεν μου έκ του
lionern altulit, d i x e r u n i : Hoc est pne&ligium. Age νόμου, χα\ ευαγγελισμένος ε*ς Απόστολον έρχόμβνον
vero quid iniquius 6eri potesl, quam blaspbemiam μετ' έμέ, βνομα αύτω Μωάμετ* xal Αμα ήνεγκεν
Deo ascribere > neque lnijus rei scripioris nomeu αύτοϊς τήνφανέρωσιν* εΓττασιν, Αύτη έστί φαρμα­
saltem proferre? Oportebat enim, siquidem laniae κεία * κα\ τις Αδικώτερος τοϋ βλασφημοϋντος επάνω
ret prsediclio contiueri sileiitio noquibat, an revera τοϋ θεοΰ ψεϋσμα; ι οϋδε τον συγγραψΑμενο; τοντο
a Cbristo fulsset pronuntiata, exponi. Quaraobrem τολμήσαις καν κατά συκοφαντίαν έξονομάσαι' fiSet
neque cuiquam nominaiim hoc efialtim tribuit, ne- γάρ Αμήχανον ώ ; ^ν σιωπϊ) τδ μέγα τοϋτο διάγγελ­
qne locum, neqae lempus, neque probabilem ali- μα, ef γ« καΐ δλως πρδς Χριστδν άναπβφώνητο, πα-
quam causam assignal, quamobrem banc advenire ραδοθήσεσθαι'· δ*.δ ο5τε xtv\ τοϋτο όνομαστ\ προσ-
expediret: quia haec et his similia, immantter abiis, αναρτ$, ουτε τόπου, ούτε χρόνου, ούτε τινδ; ευλόγου
qoau vere dicuntur, recedunt. Alloquin eliam cum Β * * Απομέμν^ται, καθ' ήν έλεύσεσθαι τούτον ένδν
α ί τ ί

nultum Cbrisli dicium Chrislianis odiosuro cer-
neret, simpliciter pronunliavtl : < Cum d i i i t Je-
8us, ι barbaris nempe ceu adhucsine menic pueris
illudens.
^ν,διάτο τούτων, κα\ τών «ούτοις ομοίων, έπΙ πάν­
των των αληθώς λεγομένων φυλαττομένων τδ ψβΰδοί
άποίχεσθαι · κα\ Αλλως τών Χρίστου (5ητών oWlv
όρων παρά Χριστιανοϊς άποστυγούμενον · δθεν ά π λ ώ >
Αποφαίνεται, ι'Ότ* ΑνεΤπε*-» ώσανε\ παΤδας Ανόητους
διατταίζων τους βαρβάρους.

SO. In sexagesima seplima fabula sic j u r a t : < Per π\ Έν δε τψ έξηχοστψ έβδόμψ μύθω (46), έξ-
calamum, et ea quae scribumur, non ee per bonita- όμνυται οΰτως- ί Μά τ5ν κάλαμοι χαΐτά στιχ(ζουσιν,
tem Dei daemonUcue ; et esl tibt merces sine con- ουκ εΤσε είς τα Αγαθά αύτοΰ δαιμονιΑρις'" κα\ £στι
vicio; atque ee ία formatione magna. t In seia- σοι μισθός Ανευ όνει.διτμοΰ (47) • χαΐ εΐσε επάνω
gesima octava fabula, quam inacribit Acca i U 9
πλάσματος μβγάλου. > Έν δέ τψ έξ^κοστφ όγδοψ
exordjtiir: < Acea; quid est acca ? ei unde cognosces μύθω έπιγράφοντι E/c tbdxxa (48), ο&τως Αρχεται*
quid sit acca ? el negavii ut falsam boram Tbamu- < Τψ ΑκκΑ' τί έστ( τδ Ακχά; κχΐ πόθεν οΓδες τί Ι α τ ς
du> et Aadus.» Haienogabalur, barbaros decipiens; ( f *° ^»*"» ^ψεϋξοποίησε θαμοϋθ xal *Ai« εΕς τή
quasi ipse scireiignota quaedara; pergitque usqaead ώραν (49). » Ταϋτα έφλνάρει Απατών τους βαρβά­
septuagesimaiD quartam garriens. I n sepluagesima ρους, ort πάντως Αποζητά τιναγινώιχει· καΐ Ανεισι
quaita quse inscribitur Remrrectio, sic j u r a t : ι Non Ρατταρίζων ϊως εβδομηκοστού τετΑρτου [cod. δευ­
juroperdiem resurrectionis,ncque peraniruam flgu- τέρου]. Έ ν δέ τφ έβδομηκοστψ τετάρτψ [cod* δευ-
ralam. >}Septuagesima gexta fabula quae inscribitur τέρψ] μύθψέπιγράφοντι, ΕΙς r i j r aractaatr %ούτως
Hist&t sicincipit: <Permiesa5ordinatim et perpro-
y
Απόμνυται * ι Ούκ ομνύω είς τήν ήμέραν της
cellam procellarum, eiexpandentes expansione, et Αναστάσεως· καΐ ούκ ομνύω εΕς τήνψυχήν τήν μ»-
separanies&eparaiioHe, eiinjicienUinimemorianiapo- μορφωμένην (Μ). > Τδ δ*ε έβδομηκοστόν Ιχτον μυθΑ-
logeticamet proiestalionem; quod fuit proraissum, ριον (52) έπίγέγραπται» ΕΙς τάς άποΛνορένας* Αρχε­
eveniet. ι Stiptoagesiraa oclava fubula sic a jure- ται & ούτως * c ΜΑ τάς Απολυομένας όρδίνου, καΐ
jurando incipil:« Per abstrahentes fotiem, et aufe- καταιγίδων καταιγ\ς, καΐτών Απλωθέντων Απλωμα'
renles ablalione, per natantem natatione, per pro- κα\ χωρησάσης χώρημα, κα\ ^ιπτούσης μνήμην Απο­
Jicienlem projectione, eiper moderanlem negolium, λογητικών κα\ διαμαρτυρ^αν · ύπισχνύεσθαΐ γάρ xty
qiio die fiet terr» molus concussio. t Ociogeaima δλευσιν. > Τδ έβδομηκοστδν δγδοον μυθάριον (53) ούτ»>
quarta fxbula ab bujusmodi jurejurando exorditur: D έξ δρχου Αρχεται* t ΜΑ τάς Ανασπωμένας βόλισμα.
«Per ccelum n i n i t u m , e t diem condictam,per testiil- κα\ Αφελομένας άφέλωμα^ καΊ κολυμβούσης κόλυμ-
cantem el tastiftcatura, aboliti sunt sodales alachut, βον, και. προβαλλούσης προβΑλωμα, κα\ διοικούσης
quod ignem habebat ad comburendum. > Octoge- πρΑγμα ^ ήμεροι έν σείει ό Σεισμός. > Τδόγδοηχο-
eima quiuta fabula a jurejurando incipit i u : ι Per στδν τέταρτον μυθΑριον (54) έκ τοιούτου Αρχεται
coelum et aUaricuna. E l quomodo scies quid sit δρκου * c ΜΑ τον ούρανδν τδν πεπυργωμένον, χο\
altaricura ? Stella terebrane. Namque omni animae την ήμέραν της συνταγής · κα\ μΑρτυς xat μαρτυ-
exsistenti prasidel cuslos. > Octogesima oclava ρούμενος* ΙσφρΑγισαν \ita cod.] οί εταίροι τοϋ Αλα-

(45) Sur. L X i , 6. (54) Ita cod. μεμορφωμένην. Quod si Maraccii

(A%) Sur. L X V I I l , 1 . inlerpretationem mavis sequi, scribea Graece,
(47) Arabice perennis vel infitnta, ut certe vult -μεμψομένην
itaraccius. (52) S u r . L X X V H , I .
(48) Arabice fatalis. (53) S i r r . L X X l X . L
(49) Sur. L X I X , 1 . (54) Sur. L X X X V , i.
(50) Sur. L X X Y , l .
773 REFUTATIO MOHAMEDIS. 77*
χουθ (55), τδ πυρ έχον την καΰσιν. » Τδ δγδοηχασχδν Α fabula ab lioc jurejurando exordilur : < Per dilncu-
πέμπτον μυθάριον (56j έξ δρκου άρχεται ούτως · lum, ei decem nocies, et per conjuncliouem ac se-
i M i τδν ούρανδν xal tbv άλταρικον • κα\ τί οίδες τΙ paralioriem, et per noctem cum intendilur; itum
τδ Αλταρικύν (57); ό αστήρ ό τρυπητής, δτι τεασα csl ii* liis jusjuranduni hominibus Oger?. >
ψοχή των βντων επάνω αυτής φύλαξ. ι Το δγδοηκο^τδν δγδοον μυθάριον (58) έξ δρκου Αρχεται τοιού­
τοι · ι Μά τδ αΰγος, κα\αί νύκτες δέκα, καΐ ήζυγή, καΐ ή άποζυγή, χα\ ή νυξ δτ' Αν έφαπλοϋται· άρα
ITWV έν τούτοις δρκος το?ς δγερ (59); >
1
πα', Τδ δγδοηκοστδν δνατόν μυθάριον (60) έξ Απ- 81, Octogesima nona fafltila sic dejerando inc -
ομοβεως τοιαύτης Αρχεται· <Οΰκ ομνύω είς ταύτη ν pil : < Nonjuro pet toanc regionem, el tu resides
τ ή ν χ ώ ρ α ν καΐ σοΰ δντος εν ταύτη τ^ χώρα · χαΐ in hac regione; et per generanlem, et per ea quae
γονεϊί; χα\ τά έγέννηαε* καΐ γάρ έπλάσαμεν τδν genuii. Etenim bominem formavimus i n - forliiu-
Ανθρωπονέν Ισχύΐ (61). ι Τδ ένενηκοστδν μυθάριον dine. » Nonagesiina fabula ab his juramenlie inci-
Ικ τοιούτων Αρχεται δρχων (6$) · « ΜΑ τδν ήλιον χαΐ pit : « Per solem elradios ejus : per lunam cum
τΑς αχτίνας αύτοΰ, κα\ την σελήνην οτ* Αν Ακόλουθη subsequitur illum : $1 per diem cum ei apparet :
αύτψ • χαΐ τήν ήμέραν δΥ Αν έπιφαίνβ αότφ · κα\ ή et per noclein cum ei illucescit: et per ccelurn, ct
νυξ QV Αν^ιφαύατ) αύτ})· κα\ τδν ούρανδν, καΐ τδ qui illud creavit : per terram, et qui eam funda-
#
Ικτισεν αυτόν · κα\ τήν γήν, κα\ τδ ήδρασεν αυτήν Β v i t : et per anintam, el qui coaequavit. » Nunc per
καΐτήν ψυχήν, χα\τδ Εσασβν ' » χατά πάίτηςγήςνΰν universam terram jurat. Nonagesima prima fabula
έξίμνοται. Τδ Ινενηκοστδν^πρώτον μυθάριον (65) έκ ab jurejurando iacipit: « Per noctem cura adest :
τοιούτον Αρχεται δρκου * t ΜΑ τήν νύκτα δΥ Αν παρ- per diera qnando fli clarior: per eum qut niasru-
ίοταται· κα\^τήν ήμέραν oV Αν έκκαθαίρ^ · κα\ τδν iuiB ac iemiiiam fecit; certe vila vestra est mu!U-
«οιήσαντα τδν Α£/5ενα κα\ τήν θήλείαν, δτι δ βίος faria. > Nonagesima secuqda fabula ila pariter a
υμών έστι «ολλαχώς. » Τδ ένενηκοστδν δεύτερον jurejurando incipil: < Per maiulinum tempus, ec
μυθάριον (64) οΰτο>ς έζ δρκου Αρχεται * 4 ΜΑ τήν per noctem cum est imempesla» non dereliquii \e
πρωΐαν xai τήν νύκτα δτ' Αν ήρεμ$ · ούκ είασέν σε ό Domiuus ncque aversatqs esi. ι Nonagesima tertia
Κύριος ών ούδδ έξεκάκηαε. > Τδ ένενηκοστδν τρίτον fabula sic concludilur : < Cum aulem libi vacaverii,
μυΟΑρι*>ν (6&) tv τούτοις πληροί · < "Οτ* Αν δέ εύκαι- da operam ut Ueum exores. ι Nonagesiina quarta
ρή<ΠΚ> ψώνιζε, πρδς τδν θεδν δβήθητι. ι Τό ενενηκο· fabula sic incipit: t Per ficus ei oleas, et Sioai, ei
στδν τέταρτον μυθάριον (66) ούτως Αρχεται • ι Μά regionem securam. Etenira bominera formavimus
τας συχΑς χα\ τας έλα£ας * τδ ΣινΑ χαΛ τήν χώραν prseclara ereclione, et mox depressimus eum ad i n -
τήν Αφοβον xaV γάρ έπλΑβαμεν τδν, Αν8ρωπον είς firaa. > Quanlura est hoc Greatoris bominum jus-
καλδν ΑνΑατημα, κα\ ύπεστρέψαμεν. αύτδν κάτω των ^ jurandum 1 Sed et boc ipso majus esl pro quo jutat
κατωτΑτων. * 'Ος μέγας δ" τοΰ Δημιουργοΰ των Αν­ facinug, ι Ει depressimus eurn, inquit, ad iitilina >
θρώπων δρκος I τούτου δε μείζον τδ ηερ\ ο5 δμνυσι Merito sane Mobamedis Fiiinc oportebai esse deum.
κατόρθωμα * < ΚαΙ ύιτεατρέψαμεν αύιδν, φηοΐ, κάτω Nonagesima sexta fabula sic incipit: < Nos attuli-
των κατωτάτων »ιΐχότως τοΰ Μωάμετ οίτος ώφει- museum in nocte praefiuila. Et unde sciea quid stt
4

λεν είναι θεός. Τδ ένενηχοιτδν 2 κ τον μυθάριον όντως noxpraefinita? Melior cst mille raensibus. Degcen-
Αρχεται (67)' ι Έμεϊς καΐ ήνέγκαμεν αύτ^ν είς τήν duni angeli, et spiritus in ipsa uuiu Domini ipso-
νϋχτα τήν ώρισμένην * κα\ τί οΓδας τ£ 4ατιν ή νϋξ ή rum de omni re. Pax est illa(nox), donec oriaiur
ώρια μένη (68); καλλίων ίαχ\ χιλίων μηνών ' κατα- aurora. » Nonngesima sepiima labula inscribilur
φέρουπνοί Αγγελοι, κα\ τδ πνεύμα εν. autfl επιτροπή Neqanttt; Yideiurqae euadere legenlibus inilcetara
τοΰ Κυρίου αυτών έξ έκαστου πράγματος* ειρήνη scnpluram suam, quod ea sit a Deo, quoniani affert
l'f(to εκείνη, ϊως ΑνΑνατείλη τδαδγός. ι Τδ ένενη- libroa depuratos, quibuscontinenlur recta scriptu-
κοστδν Ιβδομον μυθΑριον(6β)έπιγίγραπται Είς τους rse. Verumtamen de harum rectitadine audiloAs
?

άρτησαμέτονς (70)· κα^ δοχε! καταπείθειντους Ιν- judicent. ISonagesima oeUva fabula inscribilnr
τυγχάνοντας τ^ Αφιλοσογραφία αύτοΟ οτι έχ Θεοΰ Terrse motu$ quia mclamabitur adversus peccato-
i

D
έιτιν, έχ τοΰ ένέγκαι βιβλία Αγνιζύμενα δντα, έν res, siculi eiiam contra Mohamedem qui de blas*
αυτοί; γραφα\ δρθαί • τήν δε δρθότητα αυτών άκροα- phemiia suis Judicabitur. Nonagesima nona fabula
τα\ χρινέτωσαν. Τδ ένενηκοστδν δγδοον μυθάριον (71) inscribitur Currentes, incipitque a jurejorando eic :

(55) Arabicum vocabulum eigniQcat foveum. (64) Sur. X C I I i , ! .

ίδβ) Sur. L X X I V l ; i. (6δι Sur. XCIV.7.
(57) Coniroversia est de vocabuli Arabici senau, (66) Sur. XCV i .
f

utrum nempe sit pho$phoru$ an noetuveniens.

t 67) Sur. XCYII, i.
(58) Sar. LXXXIX, \ . (68) Nox haec celebris atkadar apud Mpbameda-
(59) Non est ausus Graecus Nicetas vocabuluui nos, qua Deus decrelum de rebue totius anni edit.
Arabicum inUtrpretari. Casleroqui vocabulum illud polysemtnn est.
(60) Sur. XC, \ . (69) Sur. XCVIH. i.
lm) Voc. arab. sic non absurde iutelligi posse (70) Sumiuir faic titulus a prirais Surae ver-
•idetur. Sed tamen Maraccius maluit inwwnna.
(62) Sur. Χ α , i. (71) Sur. XCIX, 1.
(«5} Sur. XCU, i.
775 NICETiE BYZANTTNI Γ7β
i Percurrentes cum latratu, et excuiienies scin* Α έπτγέγραπται μέν, ΕΙς tdr tfetapdr νης γης* δτι
tillas, et inslantce invicem usque ad auroram, καταβοήσει των αμαρτωλών · ώσανεΐ τούτου διΑ τΑς
cl ttirbantes eiagnum, in quod vomunt orones. · δυσφημίας ταύτας δεδικαιωμένου. Τδ ένενηκοστον
Certe liomo a Domino in$eparabilis esl. » * £νατον μυθάριον (7$)έπιγέγραπται μέν,Ε^τύς rpe-- 1

γ^ούσας* Αρχεται δε έξ δρκου οΰτως' < ΜΑ τάς δραμούσας tv ύλακτισμψ, καΐ τάς ένδεικ.νυούσας πυρο-
£όλ\,α, xat περιπίπτουσας είς αΰγος, καΐ ταράξαντες είς αύτδ ύδροστάτημα, χα\ έμέσαντες εις αύτο πάν­
τες (75)· 6 γάρ Ανθρωπος τοΰ Κυρίου Αχώριστος (74). »
82. Centesima fabula inscribilur Care. Sic vero π0\ Τδ έχατοστδν μυθάριον (75), £1ς ro «αρ£,
incipil: ι Care, et unde scies quid sit care ? uisi έ*ιγίγραπται · Αρχεται δε ούτως - c Καρέ (76), xal
dies in qua fiunl bomines sicut scabies diffuea. > τί οίδες τί έστι καρέ; ή.ήμερα έν fj γίνονται ol Αν­
Ceutesima secunda fabula inscribiiur A/war, eisic θρωποι ώς ψώρα (77) διίσπαρμένη. »·Τδ έκαιοστδν
i n c i p i l : < Per alexar, cerie homo eril in invo- δεύτερον μυθάριον (7δ), Εϊς tdr άΛέξαρ, έπιγέγρα-
lucro. ι Cenlesima quarta fabula inecribilur Soda- πται * Αρχεται δε όντως * < ΜΑ τον Αλεξαρ (79), δτι
ies elephantit* Est autem exigua el miserabiiis ecri- 6 Ανθρωπος έστιν έν είλήματι, ι Τδ έχατοστδν τέταρ-
ptiuncula^ Centesima seplima fabula inscribilur Β τ ο ν μ υ θ ά ρ » ν ( 8 0 ) , £ ί ς ^ ς εταίρους τον έΛέροττος-
Cautharus, et sip incipit: < Nos oiedimus libi cau- Ιστι δέ μικρά] καΐ οίκτρά ματαιολογία. Το εκατοστών
ibarmn. £ l ora Domimira tuum ' et jugula : uam έβδομον μυθάριον, ΕΙς ΤΟΥ καύβαρνΥ (81) · Αρχεται
qui U> odit, ipse discerpetur. > Quaeraraus auiem II ούτως · ι Ημείς έδώχαμέν σοι τον χαύθαρον και
de cautbaro. Centesima decima fabula inscribitur ευξαι προς τον Κύριόν σου» χα\ σφάξον, δτι ύ μισών
Butaap, quem ulpote iuiquura in igue peruri confl- σε αυτός έστιν 6 διχοτομημένος * > ζητήσωμεν II τά
Lelur, uxorc ejus fornacem incendenle. Centesiina περ\ του χαυθάρου. Τ6 έχατοστον έέχατον μυθά­
uudecima fabula Ua se babet: «>Dic: ipse esl Dcus ριον, ΕΙς τότΒουΛαάχ (82-85), δν Αδιχον γεγονότα
unus όλοσφυρος qui nec genuit nec genilus esi, 1ν πυρί χαίεσθαι ομολογεί, της αύτοΰ. γυναιχ&ς ύπο-
nec par aliquis ipsi est. > Eliamsi vocabulum χαιούσης χάμινον. Τ6 έχατβστον ένδέχατον μυθάριον
όλόσφυρος ooa denoiet ephierae tiguram, cerie U - Ιχει ουτως(84)- t ΕΙπέ, αυτός έστι θεδςείς, θεος όλό-
raen eignitical densumet solFdum, quae corporie est σφυρος * ούχ έγέννησεν, ουδέ έγεννήθη *-ούδέ έγένετο
propria i|tialiias. Ceniesima duodeciroa inacribitur δμοιος αύτψ · ι et μή τδ σχήμα της σφαίρας βηλοΤ τ^
Gonfugiam* Est atitem praestigiosa exclamatio; nam ύλόσφ.υρον. Αλλά γε τδ πυχνδν χαΐ π«πιλημ£νον,
ita fle liabet : « Dic : confugiam ad Dominum dilu- δπιρ xal αυτό τοΰ σώματος Kcov (85). Τδ δωδέχατο\
c u l i ; a malo quod ille creavil, a malo slell<e jacu- χα\ έχατοστδν έπιγέγραπται, ΕΙς τδ φβύξομαι *
lantis, cum'inlenditur a malo spulorutn in nodos,
f Ιστι δ*έ γοητιχή έπιφώνησις · ίχειγάρ ούτως·« Είπε,
a. malo invidise invidentis. > Ceniesima i^rlia de- φεύξομαι ε£ς τδν ΚύριοντοΟ διαφαύσματος, έχ χαχοΰ
ciina fabula, prsesiigiosa iteio exclamalio esi. l u - τοΰ έπλασε (86), χα\ έχ χαχοΰ της άστροτοξίας δτ*
ficribilurenim sequeCon/uffiant, aiqueiu sebabet: Αν έχτείνηται* χαΐ έχ χαχου έμπτυσμάτων είς τους
c Confugiam ad bominura Doraiuum, regem bo- χόμβους .(87) * χα\ έχ χαχοΰ φθόνου φθόνουντος. >
ininum, Deum bominum, a malo susurralionun» ΚαΧ τδ έχατοστδν τρισχαιδέχατον μυθάριον, γοητιχή
daemonum, qui susurrant in bominura corda : a έστιν έπιφώνησις · έπιγέγραπται γάρ, ΕΙς τό φεύ~
ilaemonibus et bomiuibus. > Atque bis dictis, stlrt ξομαι($$}' έχει δέ οΟτως' ι Είπε, φεύξομαι εΙς τδν
demum toia Mobamedis myibologia et frausr, con- Κυριον των Ανθρώπων, βασιλέα ανθρώπων, ό θεδς
gruura bla»phemo iuillo fineni imponen3. των Ανθρώπων ' έχ χαχοΰ ψιθυρισμάτων των δαιμό­
νων εΐς τάς καρδίας των Ανθρώπων, έκ των δαιμόνων χα\ Ανθρώπων, > Κα\ έν τούτοις πεφίμωται αύτοΰ ή
πΑσα μυθολογία χα\ γοητεία, πρόσφορον τ^ δυσφημώ*Αρχΐ) έπενεγχαμένη τέλος. '
83. Age vero ex bts omnibus per quae Mohamedis D πγ'. Έχ δέ πάντων των παραληφθέντων είς δρχον
Deus jurat, facile est cognoscere, quinam isliu^Deus τ<ρ τοΰ Μωάμετβεφ, ^3όν έστισυνιδεΖν τ£ς ύτεηρχεν
sit : imo vero per hunc imermedium mullos esee ό τούτου θεός * μΑλλον δέ διΑ μέσου τούτου οΕ πολλοί
kpsiub deoB, ab^que alio prorsus-arqumento apparel: αύτοΰ θεοί * χαΐ δίχα παντδς έτερου έλεγχου ών τε
(72) Sur. C. Huvius zutpiscina.
(73) Dissidei Grsecus texlos ab Arabico, ut cerle 82-83) Fuit hic Mobanjedis pairuus^
nuuc se habet. (84) Sur. C I I .
(74) Arab. ingraim. Haque (Graece yidetur ecri- (85) Sur. CXIil. — Hic demum vel proprio elu-
beudum τφ Κυρίφ Αχάριστος (pro αχώριστος), ad~ dlo vel aliena raonjiione erudilus, verum vocabuli
vertu$ Dominum ingratus. Arabici significatum agnoscit Nicelas, emenriaique
(75) Sar. CI. laciie errorem qnem reiro(col.705) scripserai.Gram-
(76) Care explicatur puUanix in ed. Maraccii. malicalis ergo illius 'vocabuli sensus esi ien$u$ vel
(77) Maraccius explical voc. Arab. tocuttam, Si- tclidui, sed quasi meiapborice eiiam perpeivui,
gnificat eiiam papitiomm. qualenus diesolvi nequii. Peccaverai insuperNi-
(78) Sor. C l i l , 1 . celas scribeus cilaio loco δλόσφαιρος pro όλ^τφυρος.
(79) lntellige lempus pomeridianum. (86) Hoc dicii deiendens suam. reprebensioiiuiii
(80) Sur. CV. (col. 705) Mohamedis, qui Deura fecis&e videbatur
(81) Sur. CVHL Cod. bic elinfra χάνθαρόν; ged lualerialem.
lertio loco recle a ί m. χαυθάρου. Est aulera con- (87) luUillige supersiiosae faacioationis genus. —
iroversa basc vox Arabica; vutgo taineninleiligiiur (88) Eiiam boc ei seq. loco codex φε-ίσομαι.
 REFUTATIO MOHAMEDIS. 778
777
είς τήν θεία» Γραφήν παρψνησεν, ών τε κατ* της Α l u m quia adversu* sacram Seriptnram insaniit,
δόξης τοΰ θεού ήσέβησεν, ών τε κατά τών αγίων αυ­ luin qui£ adversus Dei niajesiatem peccavit, tum
τού αγγέλων έδυσφήμησε, της τε βαθε'ας αύτοΰ quia de sanciis blasphemavil. Adde prufundaia
άγνωσίας, κα\ απλώς, ώς Ιφην, [δ£χα τινδς έτερου ejusdem insciiiam. Omnino evidenler absque alio
έλεγχου άριδήλως κτισματβλάτρης καΐ δεισιδαίμων quovis argumemo creaturarum adoraior ct super-
υπάρχων καταλαμβάνεται· κα\ μάτην μεγαλαυχοΰ- stitiosus convincilur. Temere itaque glorianiur
σιν ol ανόητοι Σαρακ.ηνο\, επί τψ γόητι τούτω ώς siolidi Saraceni dc lioc imposiore, quasi veram
άληθινήν αύτοΰς θεαγνωσίαν διδάξαντι· προκάλυμμα ipsos Dei notitiam d o c u c r i i . ' Namque praiexius
γάρ μόνον τδ του μόνου θεοΰ περιεβάλετο όνομα. * lantummodo causa, Dei unius prae se tendit no-
κατά δέ το λεληθδς κτισματολατρειαν καΐ Έλληνι- inen; lalenlcr vero idotolalrhm el cilnucismum illis
σμδν αύτοίς εϊσηγήσατο* κα\δήλον, ώς Ιφην, έκ τών invexit. Idque constat, u l dixi, cx lmjiismodi
τοιούτων αύτοΰ δρκων • πώς γάρ ην δυνατδν τδν juramcniis cjus. Nam qui fleri poierat ut vcrus
αληθή βεδν όμνύντα κατά κυνδς δρομικού, καΐ σκό­ Deus per canem velocem jurarel, per nocuirnas
τους νυκτερινού, καΐ τών τούτου χειρόνων; *Αλλ* lenebras, etper his deteriora? Scd quia molcslus
επειδή φορτικδ; ijv αύτοις καΙ απαράδεκτος έξ εϋ· fuisset illis Mohamedes el miiiiine crcuihilis, si
ι
θείας προτρεπόμ*νος αύτους λατρεύειν τζ χ τ ί « ι κα\ recta eos ad crealurae daemonumqus ciillum impu-
j » _> _ » » .. _ — \ . » _ ι , j Λ _ . . > , ...

τοΤς δαΐμοίΐν, προοιμιάζεται μεν ενδς Θεοΰ γνώσιν,
ώς άν δια τούτου εκφύγοι τήν της πολυθείας ύποψίαν
πάλιν δέ τούτων ουκ άναίδην κα\ θεούς 6χειν τά κτί­
σματα εκφωνεί· αλλά τήν προαηγορίαν του θεοΰ
άποαιωπφ· το δε καθήκον περίθεοΰ σέβας, τ6 κατ*
αΰτδν δρκω, φημ^, προσάπτει αύτψ · ώστε έξ ανάγ­
κης συμβαίνει τοίς τψ θεψ τοΰ Μωάμετ λατρεύουσι,
6ιά μέσου τούτου τ^ κτίσει καΐ τοίς δαίμοσι λα-
τρεύειν τδν δε θεδν τοΰ Άβρα-λμ δμνύναι Μωΰσής
μέν εΙσάγει, ου κατ" άλλου δέ τίνος όμνύναι λέγει, . ses, sed per atiam rem nullam nisi per se Ipsum :
άλλα καθ έαυτοΰ * Κατ έμαντού γάρ, φησίν, ώμο-
1 Λ
l i s s d ; inilio quidem unius Dci notiLiam i r a d i l , o l
fiic polylheiemi su&picionetn viiel. Iicin haud inipu-
denter u l crealuras iuslar Dei habeaui, clamal, sed
Dei nomen reitcet; nifatlomlnus convenieniem Dvo
honorcm. qut per jusjurandum dalur, liuno, i u -
quam, creaturis (anqtiam Deo dal. Ex quo necos-
sario consequitur, u i qui Mobamedis deum colum,
hoc inlermadio, lum crealuras l u m etiam dxmones
colant. Abrahami sane Deum iuducit juraiuem Moy-
Per memetip$um juravi * > inquit. Quauiobrcm qui
1

σα · ώστε ό τον βεδν τοΰ Αβραάμ σέβων, ούχ Ετερον Deum Abrabami collt, alium Deiim intermedio ipso
τινα Θεδν διά μέσου αύτοΰ σέβει, άλλ'αύτον έκεΤνον* non colit, sed illum ipsuin. Mohamedani auieni
oE δέ τφ τοΰ Μωάμετ λατρεύοντες θεψ, δι αύτοΰ G dum Deum colunt, intermedio eodem uocles et
1

εκείνου νύκτας τε καΐ κύνας κα\ συκάς καΐ έλαίας caneset ticus et oleas, et praedicla omnia commenla
και πάντα τά προειρημένα μυθεύματα προσκυνοΰσιν* adoraiit. Igitur errore deinum cogniio, doloquo
διδ δή τήν πλάνη ν κατανοήσαντες, κα\ τ^ν δόλον intetleclo, recedant, si cerle volunl, ab liujusstuili
συνιέντες, άποστήτωσαν, εί βούλοιντο, της τοΰ μα­ erroueo ducatu : unique ditinae Scriplurae a<Jh*
ταίου τούτου παροδηγίας* κα\ μόνη tfj θείχ Γραφΐ] rentes, ab eadem perfectum soluraque verum culium
στοιχήσαντες, παρ\ αυτής τήν τελείαν καΐ μόνην discant; cum qua divina Sctiptura cassx hujus
Αληθή θίογνωσίαν δ'.δαχθήτωσαν πρδς ήν τά κ*βδηλα hominis fabu(aliones comparalae, ccu si stercus
τούτου μυθάρια συγκρινόμενα, τήν δσον κοπρίαν cum auro obrizo conferatur, ruina diaboli coinpe-
πρδς δβρυζον χρυσδν παραβαλλομένην άπόπτωσιν rientur.
πάσχοντα άπελίγχεται.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ιθ\ CONTRADICTIO X I X .
Πρός rbv Μωάμετ ψίΑώς έκΛαμ6ανόμενο>· τήν Adversus Mohamedem^qui vocabulum VEKBUH simpiui
Αόγος (89) ^ωτήν έχϊ τον irvxocrdzov Αόγον nolione inteUigil i» enhypostatico Verbo et Filio
χαϊ ΥΙον τον θεον* Deu
πδ', i i v αί/ούσιαι ήτουναί φύσεις διάφοροι, και D
r
84. Quorum subslanliae, i d csl naluroe, diversx
αυτά πάντως κατ' ούσίαν διάφορα* α δέ-ουτως πρδς sunt ea ipsa omnino subslanlialiter diversa e u n l :
t

άλληλα διαφέρει, καΐ τάς ουσιώδεις Ιδιότητας τών
φύσεων διαφόρους κα\ άνομοίους 5χει · ών ουν Αρα
αί ούσίαι ήτουν αΐ φύσεις διάφοροι, κα\ αί ουσιώδεις
αυτών Ιδιότητες τών φύσεων διάφοροι καΐ ανόμοιοι.
Εί ουν θεός κα\ άγγελος καΐ άνθρωπο; διαφόρους
ε*χει τάς ουσίας, καΐ αύτο\ διάφοροι άν εΐεν πρδς
έιυτούς; εί δε διαφέρουσι πρδς εαυτούς, καΐ αΐ ου­
σιώδεις αυτών Ιδιότητες τών φύσεων διάφοροι καΐ
ανόμοιοι τέλβον Εσονται πρδς έαυτάς · ούκοΰν Ετερον
θεοΰ κα\ αγγέλων καΐ ανθρώπων τδ λογικδν πρδς
" G e n . χχιι, 16,
q u x autem invicem sic diflferunt, ea subslanlialcs
quoque uaturaruin proprietales divcrsas dissimitcs-
que babent. Igitur quoruoi subslaatiae, id esl ua-
tura?, differunt, eorumdem substanliales quoque
naturarum proprielates diversse sunt atque dissiiui-
les. Si ergo Deusel angelus 61 liomo diversas ba-
bent substaniias, ipsi quoque diversi erunl inicr sc.
Quod si hi differunt intcr se, subsianiiales quoque
apud eos uaturarum proprielaiee diversae dissiini-
leeque prorsus erunt inter se. llaque diversa est

(89) Cbrisius Verbum Dei vel ex Deo, appellalur a Mobamede Sur. M , 45· Recelo autera apud nos
col. i29. "
PATROL. G B . CV. 25
 779 NICETiE BYZANTINI 780
ioviccm Dej et angeloram e i l i c m i n u m rationalis Α άλληλα, ού μίνον ώς ποιητου ιτρδς ποίημα, ούδ£ ώς
facutlas, non sotum lanquam Grealoris crga crca- 4ΰλου κα\ ένύλου, άλλ' ώς του μεν τον ένδιάθετον
l u r a m , el immaterialis erga maleriale» sed quafcmus £χοντος μόνον λόγον, τοϋ δε καΐτδν προφορικών του
i n uno est verbum laniummodo i i U e n i u m ; in aliero δέ, υπέρ τδνένδιαθετον καΐ προφορικόν χαΐ των μεν
ettam e n u n t i a i i v u m ; i n l e r i i o denique pius quam ανούσιος ών Ολίγος ού γάρ έχτδς του fcv tj> έστιν
i n t c r n u m c t e n u n t i a l i v u m . E t cura illoruru baudsub- ύφίστασθαιδ λίγος τοϊς κτίσμασι πέφυκεν, άλλ' ώς
slantidle sit v e r b u m , n o n enim exlra itlud i n quo cst εν ύποκειμένω· τοΰ δε ένουσίου δντος λίγου χαΐ
procedit, qtiia n a i u r a l h e r comparatum est u l verbum ένυπάρκτου, εΐ χαΐ άνεκφοίτητβς χαΐ αχώ­
i n crealuris a subjecto suo non discedai, sed i n eo ριστος, του εξ ου προήλθεν αμα καΐ εν ψ έατιν
subsideat; Dci lamen subslanlialc est Yerbum et i n s i - υφισταμένου 1
έπεί καΐ άκτιστβς χαΐ άγέννητος·
l u m , quanquam indivisibile ac iuseparabile ab eo unde κακώς ουν άρα 6 άμαθης Μωάμετ, των κατ' ούσίαν
proccdtt, e t c u i inesl ; q u i a e t increaiiim e s i e l ingeni- διαφερόντων, μίαν χα\ τήν αυτήν ύπέλαβεν ©ύσιί>δη
t u m . M a l e i g i t u r indoctus Mohamedes, q u o r u m d i v e r - Ιδιότητα των φύσεων * χα* τ ψ σκεδαστφ κα\ δια£-
*asubslaniiaest,unam eamdemqueputavUualurarum ^έοντ.ι των ανθρώπων λόγω, ταυτον είναι τ ψ του θεοΰ
esse propriclatem : et b o m i n u m verbo quod d i l a b i - Λόγω τψ χαΟ' έαυτο ύφισταμένω, κα\ το είναι Ιχοντι,
l u r ac dissipaiur, simile esse Dei V e r b u m , quod per ® άνωμολόγησεν.
se subsisiit babelque exsisientiam, affirmavit.
X X . Adversus eumdem dicentem, Deum malorunt Κ'. Πρός τδν αϋτδγ Λέγοντα τόν Θεόν αϊτιον είναι
aique ac bonorum esse causam. των κακών facnep £ή καϊ τώταγαθών (00).
S5. l l t o r u i n quae i n v o l u n i a r i c o p e r a n l u r , alia per πε'. Των άΟελήτως ενεργούντων λ μέν καθ* αύτο.
seoperantur, alia per acctdens. Y e l u t i igois per se ενεργεΤ, & δε κατά συμβεβηχός • οίον το πΰρ χαθ'
quidem calcfacii; per accideus aulem, propter αύτ6 μεν Θερμαίνει, κατά συμβεβηχος δε διά ιήν
contrariain c i r c u m s l a n t i a m , f r i g e f a c i t ; item per se άντιπερίστασιν ψύχει κα\ πάλ^ν καθ' αύτδ μεν φ ω -
-

quidem i l l u m i n a t , p r o p l e r alicujus autem c o r p o i i s τ((ει 9 δι* άντιφράσεως δέ τίνος σώματος σκότος

obstruciionera, lenebras p a r i t . S i m i l i t e r i n caeieria ποιεί* ωσαύτως δε κα!έπ\ των Αλλων απάντων, ανα­
omnibas, operationis analogiam quis ob&ervaua, λόγως &νεργε(α τις ακολουθών, εύρήσει ούτως
r e m i t a se babere comperiet. A l illa quae volunlarie Ιχον · των δε θελητώς ενεργούντων πλήν αποτυχίας,
agunl, frusiraiione excepta, cuncLa per se a g u n l . Si πάντα καθ' αύτοενεργεί, ΕΙ οίν θεδς ενεργών απο­
igiltlrDeusopcrans frusflralionem n o n p a t i t u r , uiiquo τυχίας &δεκτος, πάντα Αρα καθ* αύτδ ενεργεί - καθ*
per sc o p c r a l u r . Per se autem operans, bofia seque ac αύτδ δε ενεργών, τά αγαθά κα\ τά καχά χατ* έκεϊνον
mala secundum Mobamedeindperatur. E r g o c o n l r a - C ενεργεί* ταναντία ίίρα κατά τον Μωάμετ ένεργβΤ*
r i a j u i t a ejusdera sententiamoperaiur : Ua u i ex ea- ώστε έκ της αυτής αιτίας τά αγαθά κα\ τά χαχά
demcau&a, malasequoacbona procedanl. A t q u l ea προέρχεται * τ ά δε καθ αυτά έκ μι&ς αιτίας προερ­
1

quaa per se cx una causa procedunl, conlraria inier χόμενα, ού δύνανται εναντία άλλήλοις εΐναι, ίνα μή
se csse non possunt, ne causa, ex qua c o m r a r i a ib αΓτιον, έ ξ ο ί τά εναντία πρόεισιν, αμαχαχδν καϊ
procedunt, niala siraul bonaque esse videalur; άγαθδν δειχΟ^ είναι. ΕΙ δε τούτο βλάσφημον xaV
quod blaspbemum est ct inexpiabile; ergo ex Deo ανίατο ν, ο&κ δρα εκ του θεοΰ τ ά χαχά* χακά δε λέγω
ioala n o n s u n i : mala auiem peccata dico, quae τ ά αμαρτήματα, a.7tep tla\ x a l των τιμωριών παραί-
et pcenarum causaiiva sunt. Prave i g i t u r cau&am τία.. Κακώς ουν άρα αίτιον της αμαρτίας τδν θβδν
pcccati Deum esse d i x i t impiue Mobamedcs. ό άσε6ής £φη Μωάμετ.
X X I . Adversns eumdem prave dicentem, homines in Κ Λ \ Πρός ζόν αυτόν χαχ&ς Λέγοντα κατά συζν*
paradito conjugatem vitum acturos. γΐας ΛάΛιν έν χαραδείσφ διαιχάσϋαι (90*).
86. Omnls sensualis n a l u r a maLerialiler operans, πς-'. Π5σα ή αίσθητιχή φύσις ενύλως ενεργούσα,
scopam habcl operaLionis sensuum suororo, j u x t a σχοπον Ιχει του ένεργεϊν τοΤς αίσθητηρίοις κατάτήν
matcriatium r e r u m affeciionem; &n£m vero genera- των υλικών πραγμάτων προσπάθειαν* τέλος δε, τήν
l i o u e m . Sed q u i a o m u t m u l a l i o n i ab m o t u i coiigrua D γέννησιν · άλλ* επειδή πάσγ| μεταβολή ή χα\χινήβει
est q u i e s ; roulaiio vel m o i u s , secus; i l a genera- πρόσφορος ηρεμία, ή μεταβολή ή χίνησις εναντία
t i o n i c o n t r a r i ^ e s l c o r r u p i i o . £li a divina quidem εστίν • καΛ τη γενέσει άρα εναντία φθορά * επειδή
Scriptura p r o i u i U i t u r r e s u r r e c t i o ; sed oon q u e m - κα\ άναβίο>σις πρδ< τ ^ θεία Γραφϊ) επαγγέλλεται * ού
admodum a generatione t r a n s i l bomo ad c o r r u - χαθ' δ νϋνδιά γεννήσεώςείς φθοράν άνθρωπο; Ερχεταί,
p t i o n e m , i t a p a r i i e r a c o r r u p i i o a e ad p r i s i i n a m r e - οΟτο» χα\ άπδ φθορδς αύθις κατά τήν πρώτην έπαν-
verieiur generaliunem : eienim neque copulaa ήξει γέννησιν * έπε\ μηδε'μίξεις κα^ συνουσίας κα\ τ ό ­
neque coucubilue neque parlus c o r r u p i i o u o v i t . κους ή φθορά οίδεν ή γάρανδεδόσθωταΰταίχβιν,χαΐ
Alioqui si bsec fieri cunccderelur, opus foret discer- διαιρείσθω ή φθορά είς άρσεν χα\ θήλυ * άλλ' αδύνα­
uere corruptionem i n masculuni aiquo femtnam; τον · ουκ άρα ώ ; ή γέννησις προάγει τδν άνθρωπον,
quod est impossibile. Non itaque u t geiieraiio l i o - ούτω κα\ ή φθορά διά γεννήσεως πολυπλασιάζει αύ-

(90) Sur. 11, 7 . e l ssepe a l i b i . P o r r o ab hac q u o - quam lienc, a l i i jmliceiit.

que accusatione conaiur Alcoranum dcfendcrc R(?- (!>U") ti«r. I I , 2 5 , c l saepe a l i b i , \\\ d i x i supra
landus op. c i t . p a r t . I I , cap. 4 ; quo lamen j u r e v e l ^ o l . 741).
7si REFUTATIO MOHAMEDIS. 782
τον · έπε\ τούτον Ισται γέννησις χα\ φθορά, δπερ Α minem producit, sic etiam corfnplio per generaiio-
άμήχανον. ΕΙ ουν κατά γέννησιν ου προέρχετα* Ιν τή nem eum mulliplicat. Alioquin idem esset generaiio
Αναστάσει 6 άνθρωπος, ουδέ δσα τη{ γεννήσεως έστιν ei corrupiio; quod eet impossibile. Si ergo liaud
ενεργήσει· έπε\ μηδέ φθοράν πάλιν ελπίζει· «I δέ generatione produeilur in resurruciione homo, ts
δια της γεννήσεως έστιν ούκ ένεργεϊ, τίνος Ινεκβν ή ne illa quidcm posiea operabkur quae suut propria
του άδενος καΙ της θηλείας κατά συνουσιασμδν generaiionis; .tam neque corrupiioneiu denuo ex-
μΕξις; τέλους γάρ μ*| προκειμένου, άποίχεται κα\ speclat. Si ergo qusc sunt geuerationis propria jam
.σκοπός. ΕΙ δέ ουδεμία χρεία άδενος χα\ βηλείας non agil, cur jam mascuU ac feiniiue per concubi*
μ(ξε«·ς μετά τήν άνάστασιν, τί «ίποι κα\ τί ποιήσει lum mistio fiat?Nam fnte non proposilo, rni perse*
* καμηλώδης Μωάμετ, είς Αδενος χα\ θηλείας διαι- cmio desinii. Quo.i si ntilius jam uftus crit concu-
ρεθέντας τους άνθρωπου; κατά συζυγίας έν παρα- bilus masculi ac fcmifire post resstirrmiouem,
1

δείσψ διαιτάσθαι κελεύων; εΐ δέ τις προ€άλλει τήν quid dicit aul quid faciL camelariug Mobamcdes,
εκ γης τοΰ Αδάμ πλάσιν, καΐ τον μετά ταΰτα τόκον, dum in mascul.os ac feroinas disrtnclos bomines
ίοτω δτι έκεΐ μεν τοΰ μή δντο; εϊ.ς το είναι ήν πρό­ condilione conjugalt vivero in paiadiso slaiuit?
οδος, καΐ διά το τηρηθηναι tb άνθρώπειον γένος δ:ά Quod &l quis objiciai Adarai cx pulvcre ionnatio-
τήν Ικπτωσιν, Οδέ γ» μήν χρεία του πρώτου οϋδα- Β nem, ei posiea gencralionem, liic sci.il luuc fuisse
Τ

μώς,δτι καΐ Οπερ τδ πρώτον* φθοράς γάρ, καΐ των a non exsistenie ad exsisienliam trausiluin, atqnfe
τής φθοράς αΙτίων παθών απαλλαγή έστιν ή ανάστα* ut conservareiur post tapsum genus liumanum.
σις, ήτοι άνάπλασι;, Αλλ* ούχ\ γέννησις κα\ πάθη Nunc autem nulla cst necessiias prioris rei, quia
γεννήσεως, φθορά; προηγούμενα οΤς αυτή άναγκαίως prxseug sUlus priorem superal : quippe quia c»
ϊψεται. ruplionem, et conupiionis causam passiones, r c -
surrectio de&truil; quaequidem reformatio esl, non lamcn generatio, neque yeucralionis passio, qua
corrupiioui prxeniu, ei quas ipsa corruptio necessario subsequitur.
KB\ Πρόζ tdr αυτόν άμαΰώς άμα ζαϊ άσεβίύς Λέ­ XXJl. Adcersu$ eumdem vwpxenitr fimvl et impie
γοντα θηΑεΙας elrat άγγέΧονς , xal ταύζαις dicetitem angelos etse feminat, el cum his concu-
evreJtdatr τουςέ&Χ Νώε άνθρώχσνς (91). buitse Soe temporibu$ hominet*
πζ*. ΙΙάντα τά ίξ ετεροειδών κατά γέννησιν άλλή- 87. Quaecunque ex beicrogeneis per generalio-
λοις συν ιόντα, ή 4λλο τι πάντη παρά τά έξ ών προελη- ncm iuvicera conveniunl, vel diverenm quid eva-
λΰθει, ή πή μ&ν αυτών μετέχει, αή Βϊ χα\ διενηνο- duiu ab itlis unde proceduni, ve! pariitn indo
χότα πρίβισι' κα\ ή χρείττωέττΛν των προαγάντων, pailicipant, parlim dissimiiia procedunl; ei vel sunt
ή χείρω. £1 ο5ν έκ συνόδου, ώς τερατεύεται Μωάμετ, meliora facioribus suis vel detcriora. Si ergo
άνθρώ?«ι>ν χα\ αγγέλων πρ^ήρχετο* τινα γεννήματα, copula, utmoD8trose,dicil Mohamcdes, homiiiuin ct
ή άλλο τι πάντως παρ* έχάτερα (δει είναι* χαι £στω Q angelorum geniiurae atiqux i k r e n i ; res nata veldi-
«6 τικτόμεναν έξ αυτών οϋτε άγγελος ο&τε άνθρωπος, versa pporsdsa pariente fleret, alque ila ncc angelus
τουτέστιν οΰτε θνητδνοΟτε άθάνατον, o&tc σαρκοφο*- eeset nec hoino; id est, nequc mortalis neque immor-
ρον ο&τε άσώματον, 6>νπερ ήμΐονος, ούτε χρεμετιστι- talis, neque camalis neque Incorporalis; inuli insUr,
κ4νέστιν, οΟτε όγκηθμητικόν · άλλ'οϋδε μέσον θνη­ qui ncque liinniendi neque rudendi faculiaiom habet.
τού κα\ αθανάτου, ούδε ένύλου χαΐ άθλου * ol γάρ Sed neque res media essei inler morialem el i m -
γίγαντες κα\ έτελεύτων, καΐ Ινυλοι όπήρχον άνθρω­ morulero, ei inier roaierialem et immaierialem. Nam
πο·. Ούκ άρα κατά γέννησιν ανδρών άγγέλοις συνιόν- gigajuescertectmortui sunt, et maleriales homincs
των, άλλο τι ίτίκτετο ή έτϊι τά τιχτόμενα, πή μεν fuerwnt. Γίο« Uaqueex viris angelisque geaerandi
των τικτόντων μετέχοντα, πή δ& διαλλάττοντα. Διαλ- causa coeunlibus, gcnitiuB qtiidquaai fuigset d i .
λαττέτω ο^ν χατάτδ Θνητδν τοΰ άνθρωπου, ή μετεχέτω versum a gigneulibus, quod pariim eoadcm parli-
κατά τδ Ινυλον · διαλλαττέτω πάλιν αγγέλου κατά ciparct, pariira disereparet. Eslo igilur illud discre-
τδ άθάνατον, κα\ μετεχέτω κατά τδ άσώματον · και paosab lioraine , quaienus luc e&t morialis ;con-
Ιστω θνητδν, άθάνατον · κα\ Ινυλον, άσώματον · άλλά gruai auleni, quaienus idem est materJaliR. taio
αδύνατον · ίνυλοι γάρ μόνως καΐ θνητοί άνθρωποι vice versa dlscrepaas ab angelo, quaienus bic est
μόνωςήσανοί γίγαντες· ούκ άρα ανδρών άγγέλοις D uumoriaUs; congruat autera , qualefiiig idexn esi
συνιόντων, πη μ$ν τά τικτόμεν* τούτων μετείχε, πη incorporeus. Alque ila roonale, sU iiuniorulti;
δε διήλλαττεν* άλλά δέδεικται, δτι ούδέτερόν τι παρά materiale, eil incoiporouB ; quod esl ioipossibile.
ταΰτα. Ούκ άρα |έκ σννόδων ανδρών κα\ αγγέλων Nam giganics nihil aliud fuerual quam maieria-
δυνατόν τι τεχθήναι* δτι μηδέ παρά τά εΐρημένα les mortalesque Lomines. Non ergo ex virorum et
τεχθήναί τι δύναται έξέτ«ροβιδών * άλλ' ούδε φύσιν angelorum coi.*cubilu qutdquam gigni potesl; quia,
ϊχει τδπρίγμα. Ei γάρ xal δοθζ, δπερ άμήχανον, piaeier dicla, nibil ex beltsrogoneis gigni' poiobf.
άνδρ\ συγγενέοθαι άγγέλψ, έν ποία μήτρα συνέξει Neque iianc nalura rem paliiur. Naui si furle cou-
καΐ ζωωσει τδ άσώματον τδ σώμα; ποία δέ όμοΐα ccdalur, id quod ficri ncqtiii,' viro cum angclo

(91) Negal bunc csse Idobamedanorum errorcm Rccolc coL 765 cum adn.Jam quae EutUymius in
Hclandus op. cii. lib. n, 15, contcndilque loeuiii cx Punoptiti uk\l ca ex noslro Miccia liaun*.
t

Sura XXXVII, 150, conlrarium patius signiiicarc.

 783 NICETiE ΒΥΖΛΝΤΙΝΙ
ooire, quanam in vulva incorporeus concipiet et Α * a l καταλλήλω δλη αύξησες τδν δγχον; πως Κ κα\
vivificabil corpus aliquod ? quanam sintili c o « - έγγαστρίως περιάξει ; πώς δέ και γαλουχήσει th
gruaque materiaTiugcbk concepii molein ? quomodo χυμούς θρεπτικούς εϊωθδς έπινπάσθαι ζώον ή άναι-
iit utero circumferel ?quomodo laclabit ? quomodo μος κα\ άϋλος φύσις; ουκ άρα συλλήψεται άγγελος
iiuiritivos bumores sugere εοϋΐο animali suppedi- έξ ανδρός * άλλ* ουδέ δυνατόν άνδρΐ άγγέλψ πρδς
l a b i i exsanguU et immaicrialis namra ? Ergo ange- συνουσίαν έ λ θ ε ί ν άπτδν μέν γάρ το των ανθρώπων
•us ex viro non concipiet. Sod neque i i c r i poiesl σώμα, άναφής δέ 6 άγγελος · φ δε αφή ούχ υποπί­
υΐ v i r ad anflfeli concubitum v e n i a i : quippe h o m i - πτει, ουδέ μετέχεται παρ* αύτου· ει δέ μετέχεσθαι
iium tangibile corpus e s t , inlangibilis angelus. παρ* αύτοϋ ού δύναται άγγελος, ουδέ κατά συνουσίαν
Quod auiem sub tactum non c a d i i , eidem homo άνδρΐ συνεισέρχεται. Κακώς οδν άρα κα\ ασεβώς
non comraunical, Jam si angelus ad eam c o m m u - Μωάμετ θηλείας τερατεύεται αγγέλους, καΐ τ α ύ τ α ς
nioncm trahi n e q u i l , ne v i r i quidem copuhe obno- ανθρώπους συνελθειν βλασφημεί.
xius c r i l . i l a l e i g i i u r iuipicque Mohamedes conOngit feminas angeJos, et c u m his copulari komines hlae<
plicmat.
X X H I . Adversus cumdem dkeniem nihil valere san- Β Κ Π . Πρόςτόν αυτόνΛέγοντα μηδέν Ισχύειν rtyr
ctorum, qui in ccclo $unt, angehrum intercessio- χρεσβείαν των ir ούρανοϊς αγίων άγγέ-
* ttcm. Λων (92).
88. Nisi Molianmles confessus fuisset angelorum πη'* ΕΙ μεν αύτδς ούχ ώμολόγει πρεσβείαν α γ γ έ ­
ialerccssionem, quaerendum f o r e i nora ipse eam λων, έζητεϊτο άν e£ άρα έστ\ν αυτψ δ ο ξ α σ τ ό ν επει­
iieri posse e i i s t i m a r e t . Sed quia lianc concedir, δή δϊ τοΰτο δίδωσι μέν, άνονητον δέ αύτ^ν αποφαίνε­
scd inutilein affirmai ; quserendum superest, quae- ται, ίητείσθω λοιπδν τΙς ή αίτία της αποτυχίας αυ­
ttam lutjus frustrationis causa s i t . Nam si bsec q u i - τής * ε! άρα κα\ έσται · ήτοι μέν γάρ αμείλικτος Ιστιν
tlem talis est, i d fit vcl quia Deus implacabilis est 6 θεδς έπ\ πάση αίτήσει ^ άγγελοι άνοικείως α£τοϋ-
t

prece qualibcl ; vel quia angcli improprie p o s i u - σιν. Έπε\ δέ τί> πρώτον οΟδε αύτδς αποδέχεται, δηλον
l a i t l . Nuuc quia p r i u s i l l u d ne Mohamadem q u i - έκ του παραινείν ευχεσθαι * λεΕπεται άρα τοις ά γ -
i!em admiiiere constat ex ejus a d preces adborta- γέλοις οΐίβσθαι κακώς αίτοϋσιν μή άκοΰεσθαι · τδ δϊ
l i o n i l m s , superest u t pulemus, angeios, propterea κακώς αΐτείσθαι, ταυτδν τ φ κακώς Οίλειν ε σ τ ί ν
quod n i a l e p e t u n t . n o n e i a u d i r i . A l q u i male petere, ώστε κατά ταυτδν κακοθελεϊς ol άγγελοι · κακοΟε-
i i e i n cst ac male v e l l e : sunt ergo a n g d i malevoli. λ^ςδέ έστί τις f) έξ αγνοίας, ή Ικ μοχθηρίας· π ω ;
Malevcilus aulem aliquis esl, vel ex inscitia, vel ex C ^ τις δλως οίηθ{| τών εύφρονούντων έν αγνοία είναι
iniprobiiate* Verumtamen quis cordaius exisiimet, του" άγαθοϋ τους παρεστώταςτ^ αύτοσοφία; πώς
in ignoraniia b o n i versari Hlos q u i ipsi innatae κα\ μοχθηρούς τους τδ άγαθδν αενάως έμπιπλωμέ*
sapieniiie astant ? quomodo item malos eos j u d i c a - νους; Εί δε ταΰτα αδύνατα, ψεύδεται άρα Μωάμετ,
b i t , q u i sumino b o n o j u g i t c r saturamur ? Quod si μάλλον δέ βλασφημεί, ανωφελείς τάς τών αγίων
baec impossibiiia sunt, m e n t i t u r sine dnbio Moha- αγγέλων πρεσβείας αποφαινόμενος.
mcdcs ; i m o vcro blaspliemat, inutiles dicens saa-
t t o n i m angclorum intercessiones.
X X I V . Adver&us eumdem dkentem, Deum soiidum ΚΑ'. Πρός τόν αυτόν Λέγοντα · Ό θεός όΛόσφν*
esse; ei neque (jenui$se neque genUum etse.
%
ρός (93) έσνιν' ουκ έγέντηνετ, ουκ έγεν-

8.9. Qui omnia produxit ex| nihllo, rebus a se faciis
prorsus et inftuite debet per omnia esse m e l i o r ,
subsiantia, v i r i b u s , voluiiiale,perpeiuiiaie, eflicacia.
Quod si iLa nou esl, n e p r o d u x i l quidem illascx nilulo.
Quod s i n o n produxit, eadem ac i!le scmpiternilaie ^ εϊ δε μή παράγη, τ ή ; αυτής τοΰ άϊδΕου κα\ άναρχου
c l siue principio gloria cuncUe res sunt priediUfi :
c r g o c l i a m viribus pares sunt, et illum q u i sine
i n i l i o eslcxaequanl. Quod si pares habent vires, is
quidem q u i absque i n i i i o c s t , idem est quod res
caelerse omues. Atqui videmus baud omnia qua-
itiiias o m a i a , sed tanquain mxum omnia movc-
πΟ'. Ό πάντα παραγαγών εξ ούκ δντων, κρείττων
άπειράκις τ ώ ν πραχθέντων έκ παντδς άν εΓη κατά
πάντα, ουσία, δυνάμει, θελήσει, άιδιίτητι, καΐ ενερ­
γεία* εί γάρ μ^, ούδε έξ ούκ δντων αυτά παράγει *
εύκλείας, τ ά πάντα τυγχάνει * ούκοΰν κα\ ίσοσθενη,
κα\ συνεπεκτείνετο άν τ ψ άνάρχφ* εί δε ίσοσθενΕΪ,
£σται κα\ 6 άναρχος ταυτδς τοϊς πάσιν. Άλλά μήν
όρώμεν ούχ ώς πά·/τα τά πάντα, άλλ*ώς 'έν τ ά πάντα
αγόμενα · καίτοι ά μεν έν τοις πάσι κρείττω δοκεϊ
είναι, α δέ χείρω • άλλ ουδέν αυτών άναλλοίωτον καΐ
1

l i ; elsi quscdam inler omnia, raeliora videnlur, άμετακίνητον" ώστε ε! τά πάντα αμείβει, καΐ ούχ
quaidam vero detcriora. Sed n i b i l coruin i m m u i a - ώς πάντα άγεται, άλλ' ώς εν, ούκ Εσοσθενη τά πάντα
bile est vel immobile : adeo u l si omnia alternant, τ ψ άνάρχψ · εί δέ μή ίσοσθενη, ουδέ συναΐδια' εί δε
ncc quatcniis oninia sunt, movenlur, sed tanquam μή συναΐδια, δντα δέ, παρά του άναρχου δηλονότι
u n i u i i , non sunt omnia paria e i qu"t sine i n i t i o e s l : προήχθη· εΐ δέ αύτδς πάντα παράγει, κρείττων άρα

(92) Sor. XXI» S8. perius (coh 776), e l hoc eliaro lpco,palinodiam canit
(95) Cod. όλόσφαιρος h i c e l infra. Atlamcn c o n - auctor i l l o r u m q u « perperam scripserai (coJ. 708)
s l a i δ ι T i b a i i J u m fuis.se όλόσφυρος. Jam vero c l &u- de Arabici vocabuti siguifvcalu.
 785 R E F U T A T I O MOHAMEDIS 786
άπβιράκις των παραχθέντων έκ παντός άν εΓη κατά Α quod si imparia viribua, ne coaetema quidem s a n t :
πάντα, ουσία, δυνάμει, άϊδιύτητι, θελήσει, χα\ ενερ­ quod si non coaeierna sutit, ei tamen exsistunt, se-
γεία,. Ε π ε ι δ ή δέ τρία είδη γένη της ουσίας, σώμα τε quitur ut ab eo qui sine initio est producia fuerini.
καΐ άσώματον καΐ τδ έκ τούτων μιχτόν · γνωρισπκά Quod sihic«nimaproducit>omniiio irifinilcqiierehtis
δε, σώματος μέν, τδ τριχή διαστατδν, τδ πυκνδν, καΐ a se productis melior erit, substaniia, viribus, perpe-
τδ μανύν * ασωμάτου δε, τδ μή πανταχού παρειναι, tuitaie, volunlate atque efficacia. Quoniam vero tria
κα\ μή υπέρ τδ πάν, εί κα\ άσώματον, άλλά π ε ρ ι - sunt crealse substanliae genera, corporcum, ihcorp»-
γραπτδν καΐ αύτδ πάντως δν. Έ π \ δ ε της δημιουργού reum et ex utroque mislum; et quoniam corporis
ουσίας» τί δώσομεν; μάλλον δε πρδς τοΰτο, εί ταΰτα quidem demonslrativa sunl, triplex extensio, eiden-
ουσία λέγονται τε κα\ είσ\, τδ ταΰτα πεποιηκδς, ώ ; silas, ac raritas ; incorporei- aiitem, ut neque ubi-
δέδεικται, τί ϊσται, κσΛτίαύτδ όνομάσομεν; ουδέν que sit, neque super omnia et quanquaui sit incor-
μέν γάρ ίξομεν οριστικώς · έξ ύπερθέσεως δέ τού­ poreum, nihilominus idem &il circumscriphira. De
των «ροσαγορεύσομεν ύπερούσιον. ΕΙ οϋν ύπερού- Creatoris autem substantia quid staluenius ? Imo
ίΚος©" Δημιουργδς, μακράν αύτοΰ άποβήσεσται τδ vero, si illue res substanlia sunl ei dicuutur, u l i
μανδν κα\ τδ πυκνδν καΐ τδ τριχή διαστατύν * κα\ demonstratum est, quid eriL, aul quid appellabitur
άπύλωλε Μωάμετ τδ όλύσφυρον, πεφοβημίνος τήν Β ipse.Crealor ? nullam enim reperiemus definitio-
κένωσιν διά τήν πρίοδον τοϋ ΥΙοΰ %&\ Λύγου, Τούτο nem. Ut aulem snpra illas cxiollaiur, appellabi-
δή κα\ έπΙ δυνάμεως κα\ κινήσεως κα\ ενεργείας· mus eum eupersubsUntialem. Si ergo supersub-
τδ υπέρ κίνησιν, υπέρ δύναμιν, κα\ δπέρ ενεργειών slantiaiis est Creator, procul eo erit raritas ol
ανάγκη δοξάζειν* ε! δέ ταΰτα ούτως Εχει, μ ή φοδηθ^ densitas, ei triplex dimensio, periiquc Mobamcdis
Μωάμετ τδν συμφυή κα\ συναΐδίον του ΙΙατρδς Λύγον, solidum, ctijuscemodi eum appellavh liniens, nc
άκούων Αημιουργδν 6ντα πάσης κτίσεως, κα\ άνα· fieret yacuitas propter Filii et Verbi produclionem.
καινιστήν, καΐ ΥΊδν ώς έκ γεννήτορος τοϋ νοΰ προελ- Stmiliter dicendum est ileauributis potentia^, motus;
θό*ντα • άνεκφοιτήτως γάρ προεληλύθει, κα\ μένει έν et efficaciae neoipe credendus esi superior omni po-
έαυτφ (94) ού κατά σχέσιν, ού κατά συνάφειαν, ο6 leutiae, moiui et efficaciae. Quae si ita se habent, nc
κατά μ ν ή μ η ν , άλλ' υπέρ ταΰτα · ύπερούσιος γ ά ρ , expavescat^lohamedes dum connaturalem el coseter-
$τι έξύπερουσίου κα\ ύπερουσίως·. num Patri Yerbum audit esse factoreia oninis crc;i-
1
Uirx ac instauraiorem, ei Filiuin ulpoteex generantismente progressum. Etenimsineseparationc proces&i ,
manetque in se ipso non secundura relationem, non secundum conjunctionem, nequo secundum mem<-.-
rfam, sed modo his ooinibus sublimiore: est enim aupersubstantialis, quia est ex supersubsiantiaJi
et supersnbstanlialiter.
V . Μή ούν λεγέτω, ΕΙ ούκ έγεννήδη, ούδε έγέννη- G 90. Νδ itaque ulterius dicat : Si non esl genilus,
σβν · Ιδου γάρ όρώμεν Srt ώσπερ ούκ έγεννήΟη, ουδέ ne genuh quidenn Ecce cnim cerninius , quod si-
έδημίουργήθη· δύο γάρ ταΰτα άναγκαίως 6 άναρχος culi non est genilus, ila ne creaius quidcm : lia^c
Ιχει. Άλλά μην ύρωμενδτι εΐ καΐ μή έδημιουργήΟη, enira duo uecessario babci, qui sine litilio esi. Aiqui
άλλ* έδημιούργησεν. ΕΙ ου ν τδ S ν δίδωσιν Ικεϊνος planc cerniinus, quod ctsi non fuii creaius» tamcu
Ινηργηκέ^αι, καΐ τοΰτο αύτψ δ<5ξα, του έτερου, τίνος crcavil. Si ergo unura concedit Mohamedes ab co
Ινεκεν έστέρηται; καίτοι γε ού τοσαύτη αΰτψ ή έκ peractum, aique lioc teucl (crcationts ) dogma, cnr
τής κτίσεως προσαγομένη δόξα, δση ή διά τδνΤίύν^ altero aUributo Dcum spolial? Eiquidem -non lan.
πολλψγάρ πλεΤον δσον κα\ ή τούτου της εκείνων ου­ lam liabet a creaiioae gtoriam , quaniam a Filio ;
ρίας ύπέρκειται. "Οστε κρείττων κατά τοΰτο καΛ μδλ­ mullo euim inagis excellil Filii subsLanlla quatn
λον ήν αύτδν λέγειν, εΓ γε συνηκεν, δτι Έ π ε Ι ούκ creaiuravum. Quapropter recie sapcret, potius ab
έγεννήθη, δίά τοΰτο μάλλον έγέννησεν · ώσπερ ναΐ eo diei oponebai: Quoniam Dcus non est getiitu ·,
μ ή δημιουργηθείς, έδημιούργησε · καΛ τούτου άπύδει- ideirco magis g e n u i l ; sicut, quoniani nou csl crca -
ξις δτι δ Χριστδς Υ&δς καΐ Λύγος ομοούσιος τε τ φ tus, creaviL Quodaulem Cliristns, Filius Verbum-
£ ε φ κα\ Πατρ\, ή αύτοϋ εκείνου παρουσία* της γάρ que, consubstaulialis Deo Patri sit, id ejusdem atl
παρουσίας α ο τοϋ μετά πολλάς προφητείας κα\ τοΰτο ^ venlus demonsiravit. Etenim advenuis ejus post
άναμφίλεκτον σημειαν, ή πρδς τδ κρεϊττον των αν­ inulla valicinia, hoc qnoquc indubium indiciutu C U I ,
θρώπων μετάθεσις, ού μόνον βαρβάρων χ α \ Ε λ λ ή ­ nempe hominum ad mcliorem fnigem convcrsii;,
νων, άλλά κα\ των ύπ* αύτδν τδν παλαιδν νόμον · ncque barbaroruni tanlummodo, veruiu cliam Gr.v-
πρδς μέν; t6v νύμον, τοσούτον τδ μέσον της χάριτος, corum,Decnon illorum qui subvclere lege vivebaiu.
δση πρδς παιδίον υπεροχή πρεσβύτου· πρδς δέ τά Et quidemChrisii gr-itia comparata cum lege, pei-
λοιπά ί θ ν η , δσον ό φύσε: άνθρωπος τοΰ φύσει άλ<5·. indc est ac proceriias maturi viri ad aetalem puo-
γ ο υ ' Ιδει γ ά ρ κα\ φύσεως γ.α\ λύγου ψιλοϋ ανώτερα rilcm : cum caeteiis autcm ellniicis collala, pcrindc
παιδεΰσαι και συμπραξαι, ώς αύτδν εκείνον έλθύντα cst ac nalura liominis, ad naturani animantis irra-
τδν βεοΰ Λύγον. Κα\ πρδς τούτοι; σημεΐον έτερον, τδ lionalis. OporlcbaL cnim ct natura c l simplici oratto.
την Οείαν χα\ νομικήν λατρείαν και ίερωσύνην, ν.αΧ nis vi oxcolsiora docere Cl taccrc, proul rcupse

(04) l u cod. Sed ύ scribub αύτζ>, ijitclligasquc Pa.treni, dicc^ Luliue muiwlque in ip$o t id esl in P a i r i .
787 NICETM5 BYZADitlNl 78β
lecit illad cum tenil D*i 'Venbam : prgtereaqae Α τδ τής β ο ε ί α ς χρίσμα μεταθ<7ν«ι έπΙ τήν χ ά ρ ι ν
eignum alterem exliibere, id est, ditinora tegalem ού μ<κρον γάρ τοίίτ© Αποδείξεως ένέχυρσν, τοϋ χλη»
que ctilium ac sacerdoiium, tiection regale chrisma, ρονόμον ιών του Πατρδς κτισμάτων τον Υίον\ ΕΙ δ%
traneferre a<I grati&m. Non enim \mt leyie demort- μικρά αυτφ νδν ταύταφαίνεται, άπβίθειαν καΐ β*ρ-
elratfo est qwwl Patris crealurarum Iwerea sil
t έχρι*ήν δρασύτητ· αμάθεια ν νοσοΰντί, τότβ xat
Filius. Quod si hac Mohamedi exitfua vldentur, qul μή |ουλδμβνος μβγάλζ ταΰτα Ανομόλογήσείεν * δτε
incrcduliuie et barbarica cuifi feroci animO itiscUia χα\ τδ £ήμ* του Πατρδς ιερός τδν Yibv διά 'Haatou
laborat; tunc vdit nolit magna haeo eese Mittilebl* toG προφήτου προλέλεγμϊνον, πληρουμενον δψεχαι·
Uir, cum Patris diclum ad Filium, d t t laaie pro- "Ot£ xal Μ€ώώ ήξουσί σόι ώί νυν δηλαδή
1

phelae prolalum* comptetum cernel : Qkonlam tt βδχ άνεχομένατν αυϊφ ύπεΖ{ας * tt^t Ναβίώβ Λρω-
•neie* Habiotk ad te WHtew ceu qui hifnirura tJroxoc^i^pailJ Ιρμηνιύεται. Ε! μέν γάρ μηδέν
nune ei obedire nort sustinenl J siqttidera Nabcmh πώΐίοτε ή) 5εν ε!ς πίρας των Haatou βημάτων, ουδέ
T

priihcgeiiUu* Jtm&elU 1 9
inielligitur. Jam ύ nlliil τοΐηοέλέύσ«ται^ εί δε τ& λοιπά, xal ΐοδτο · χα\ τότε
valicinloruro Isaiae tinquam exUum babtiit, m hot t6 xaQ* ημών αύτφ δΐίσφημβύμενον «α'ραλόγως, εύ-
quidcm compkbiiut: &in fcanera, hoc perinde eve- Μγως χα,' έπαχούσεται, δτι ούχ οδηγεί όθεος
niel. Tanc demum, quod «une Iftie de fiubis absurde Xafcv t&V *λανώμενον.
blasphemaii recte contra ee ipsufrrt dici atidiet: qUod
nempe Dens non dirigit popiilum errantcm.
XXV* Demon&lralio q*od atienut exiraneUtoue jff σ 1ί&..*Α3ζύ&8ίξΐς Sti ά&τ\ΑΑ&ίριωμ*Τος nCtl ξίτος
ftedtre poputut Itma€lUicus ucundum Del
i
tfc τοϋ teov διαθήκης ό ΊνμαηΛίττίς Λαός,
iptitts testimonium. Et quod quem dicunt de cmlo κατά τήν αϋνον τον θ€θϋ^μαρτνρΙατ · κα\ δτί
ucttpme tibrum, h α duce iptoram dxtaone ac ή>- Α^γονσιτ 4ξ οίφανον ΗίΛηφέται plfiAor.
diabole $it. tov trtfarfifovrtc^ ulxdt? ieti dalporof ual

D1. Gutn Deus ADrahamum circumcisionis legi Του Θ Μ Ο τον της ι«ριτομτ\ς τον Αβραάμ
initiaTit, flliumqufl et et Sarra tibera Waacuro pro- μυοΰντο; ν<μον, ηαΐδα αύτφ &χ της ελευθέρας
misli, mrraculum Abraharao id Tisuraest eistupore Σά^όαςΐον 'Itjaix Οπίιχνουμένου , (Ες θαύματος τε
plcnum, qaod anno auo cetile*imo+ Sai^r» aul«m κα\ εκπλήξεως* λίγον £δοξβ τψ Αβραάμ ή Ιν τβ εκα­
iionagCKim©j fllium tusciperet : itaque etiam prae τονταετή τής αύτοΰ ζωής, κα\' τ|ί ένενηκονταετίίΐ
hilariiate risil. Ante tamen illum proaiissioiiibus τ η ς Σ ά ^ ί , icacfionwie, ώς xal γελάσαι οιύτλ^έχ τ^ς
numiaium Isaaoum, pro Ismaclei qui jam nalusei g περιχαρείς· πρΛ δε toO lv έΜγγελίαις κειμένου
ctat, oravisse Abrahamum atque ila dixisse eci- Ισαάκ, περ\ του έν χερτ\τέως τύ.$ζυζωτ4ς Ισμαήλ
inus : Vtinam Ismael hicvivat eot&m Ul Ait aultm αΐτήσαι HoX οΟτώςφάναι* ΊσμαήΛ οίτοζ ζήτω
Abrahamo Deu$ : Utique, en Sarfa tttotim parlet libi irarzlov σον. Etxs 6έ 4 ββύς αρός Αβραάμ *
fi(ium vocabisque romen ejm haatum**, sUluarti- Na\ Idob Σόψφα ή γυ*Α
9 t ti&tui &οι vlor,
que fcedue meum cum IsaacOiquem libi Sarra ciroa καϊ καΛέο-εις τό ΰτομά αύτον Ίσαάχ* %α\ στ^σω
hoc ipsum tcmpus pariel aliero anno. Ο quain BCCU- τήν διαβήχην μοο προς *1σαά)ί, δν τέξεταί οοι Σά(^«
ratu haec veila vigilanterque prolata bieruiu ! < En, είς τον χαιρ&ν τούτον, έν τψ ενιαυτφ τψ ίτέρφ" ώς
inquit, Sarra uxor i«a. i Aiqui Sarra eatenue &ie- λίαν δΙ χα\ αυτά τά βεΤα £ητά ακριβείας άπάσης
viiis fueratj ita ut oporleret Agarem potius appel- υπερβολών παρελαύνει ι Ίδου, φηΛ, Σ ά ^ α ή γννή
lariuxoremejua, quae jam Hmaelem pepererat. Sed σου*ι χαίτοι Λπαις τε*ως Ιτύγχανεν ή £ά^(5α· ίδει δε
euim carnis fllii, non suitt Abrahaini (llii : neque μάλλον τήν Αγ4ρ αύτοΰ ίιαλί'ϊίίίΐ γανίίχα τεξαμέ-
Ν

caro simplicilcr est Abrabami uxor. « En, inquit, νην αύτψ τον Ισμαήλ* αλλ' οδτά τέκνα τής σαρχ6ς β

Sarra uxor lua. > Si Sarra uxor tua cst, non est tua ταϋτα τέχνα ΐοϋ "Αβραάμ* ούδ'ή απλώς οάρξ αυτη 9

uxor Agar. Pneclaro item dictum : pariei tibi, pro» γυνή του Αβραάμ, ι Ίδου, φησ\, Ιάφφα ή γυνή σου·»
similem tibi. ι Vocabisque nometi ejus Isaacum : · D i ή Σά$ρ& γυνή σου, ού γυνή σου ή "Αγαρ. Καλώς
t

ergodivinonuiu nomen pueroimpoeitunu«Statuam- δε χα\, ϊέξιταί ίτϋι> Avt\ του, 6μθϊ4ν σο*· i KaV
que foedus meum cum ipso. > Hoc est fiimili^nuiis καλέ<τ«ιί t6 δνομα αύτοΰ Ίσαάχ' ι θεόκλητος Αρα 6
cum Deo signum. Addidit etiam se fulurum illi παΐς. «Κα\ στήσω ΐήν διαθηκών μου πρδς αυτόν. »
Ueum, ejueque posl iptum semiui. Quippe separa- Τοΰτοτής είς βεονοίκειώσεωίσημεϊον έπήγαγε γάρ
m nec digitis babitis Dei foedere, et illa ejus cum είναι αυΐου βε6ς, καϊ τψ σπε*ρματι αύτοΰ μετ* αυ­
lsaaco famillariute ac culiu, Ismaelilis» Addidit τόν ώς άντιδιηρη μένων κα\ μή χαταξιουμένων της
cnim: ι dc Israack autein, > Quid eat hoc ? num hk: προς αύτοΰ ς του θεοϋ διαθήκης, οΕχειώσεώς τε χα\
aherius ?iri semen e&i, «t nou polius famuli lui λατρείας των Ίσμαηλιτών * έπήγαγε γάρ, ι Περ\ δ&
Abrahatni ? .Ιιμαήλ. » ΤΙ τούτο; έτερου ουτός έστιν άνδ/Λς
αϊιίρμα, άλλ ούχ\ τοΰ σου θεράποντος Αβραάμ;
1

0 i . t De Umaele auiem. > Altcrius boc proposi- . c Περ\ δϊ Ισμαήλ * » άλλης ύποΟ:σεως άρχή
M
*Ka.Lx, 7. » Gen. xxv, i 3 . " Gen. xvn, 17, t q .

(95) Sur. U, 259, 265.

 %
789 REFUTATIO MOHAMEDIS. 190
διηρημίνη της κατά τήν πρώτην ακολουθία ν συν- χ tionis initium est, a superioris contexlus conti-
βχείας' ή 5i ακολουθία τήν έκ τ ή ; διαθήκης οίκειό- nuatione dislinctum. ContexLus autem, foederis
τητα άπέσωσεν Αν, εί μή διεκόπη έτερα αρχή ' τί οϊ vinculum ulique conscrvassct, nisi alierum iniliura
φής ολως περ\ Ισμαήλ; ι Περ\ 6« "Ισμαήλ, φησίν, sejunclum fuisset. Sed quid demum, de Ismaele
Ιδου εύλόγηκα αύτδν, χαϊ αυξάνω αύτδν σφόδρα aU? c Quod altinet ad lamaelem, inquit, ecce cl huic
σφόδρα, ι *Αλλά ταύτην τήν εύλογίαν,κα\ τά πετεινά benedixi, augeboque itlum quain maxime.» Caeiero-
του ©ύρανοϋ κα\ τους ΙχΘΰας τής θαλάσσης ευλόγη­ quin hujusmodi benedictione volucribus quoque
σα; • οδπω δε αΟτη Ιδίως ανθρώπων αξία ή ευλογία* cceli et maris pisoibus benedixisii ; neque hsec
c Δώδεκα Εθνη γεννήσει · > κα\ τί τοΰτο, δτ'Αν της bominibus salis digna benedictio est. < DuodecLiu
1
θείας εύμενείας αλλότριος τυγχάν*) ; ώστε ουδ Αν populos gignei. > Sed quid hoc denium est, si di-
τήνείς πλήθος αυξησιν Εσχεν, εΐ μή Αβραάμ ήτή- vina bentsvolentia.alienus eril? Iinone muliiiudinis
σατο· ι Ίδοΰ γαρ, φησ\ν, έπήκουσά σου · » άλλως τε quidem incremenium babuiesei» niei Abrahamue
τοΰ Χαμ πολυ έλάττων καθέστηκεν Ισμαήλ. Τί δ& pro illo orasset. < Ecce enim, inquit Deus, exaudivi
είς μάτην και tb πλήθος, δΥ αν άχρηστον J ; είκότως te. ι CaHeroqui Chamo niulio minor fuit Ismael.
γάρ Αν άκούβ παρά τοΰ Ήσαΐου • c Έγεννήθητέ μοι Cui boDO auiem muUitudo, si quidem haud cora-
είς πλησμονήν. > "β της τον θεοΰ προγνώσεως! δτι Β moda evadet ? Merito euim addies ab Isaia :
χα\ του "Αβραάμ θεον λιτανβύοντρς ύπερ τοΰ Ισμαήλ, I I
€ Genili roihi eslis ad nauseam . ι ODei prascien-
τήν είς πλήθος αΰξησιν χα\ μόνον κομίζεται · της δε tiam 1 Abrabamus Deum pro Ismaele oraus, niliil
διαθήκης τοΰ θεοΰ ξένος χαϊ αλλότριος ύπ' αύτον aliud inipelrat quam populi incremenlum : a foe-
του Θεοΰ άποδιαστέλλεται, ώς Ισαάκ μόνον 6ντος dere autem Dei alienus elextraneus,ipso Dei oiebic
αξίου ταύτην κληρονομείν* 5ιά τονεξ αδτοΰ μέλλοντα coDStituUur, ceu si solus Isaac dignus essel Li
προερχεσθαε εύλογημένον Χριστδν κα\ θεόν. Κα\ possidere, propter orilurum ex ipso bcnediciuin
τοΰτο δε θαυμάσαι Ιστιν δτι περ\ μεν πάντων των Chrisiura ac Deum. Atque hoc mirabtie est, quod
εθνών εΓρηται τ$ προφητεία , ώς Μνησβήσοττα* de caeleris cunctis genlibus dictum esl a prophetia,
χαϊ έχισζραφήσοτται ορός Κύριοτ χάττα τά ΛΪ- fore ut reminUcantur et convertantur ad Dominum
ρατα της γης. Τούτους δε αμέτοχους της αυτού δια­ univerii fines tervm **. isinaelitas auiem baud fore
θήκης αύτδς ό θεδς ίκρινεν, πάντως διά τδ τον participes foedeiis, ipse Dcus judicavit, ideo
άντικείμενον λεγόμενον δαίμονα θεραπευειν. proreus quia adversarium ejus d&inoitem colmiu
kY'- £ί οΰν αύτος ό θεος άμεθέκτους αύτους της 93. Si ergo ipse Deus faedere sao lsznaelius
αύτου διαθήκης έποίησε» κα\ τοΰτο δήλον εκ τοΰ exelusit, idque itide constat, quia usque ad hanc
μ^χρι καΐ νΰν μή καταδέχεσθαι αύτους τζ ίσαγγελία diem noluerunt a divins Scripturse angelica do-
της θείας Γραφής μαΟητεύεσθαι* πόθεν δ καμηλώδης ctrina erudiri; uiidenam camelarius deceptor ille
γόης έκεΓνος τήν τρίτην διαθήκην Ικίμισεν, άναιδώς lertium foedus impudenter delulil, calumniam Deo
τοΰ θεοΰ καταψευσάμενος ούρανόθεν λήρους και μύ­ fadeiiB jaclanler dicendo, ae de coelo nugas suas
θους κα\ άσωτείας κα\ φλυαρίας άγνωσίας τε πάσης et fabulas et ineplias inscitia insipienliaque plenas
καΐ άμαθε ία; με μεστωμένα δέχεσθαι άλαζονβυόμε- accipere ? Qui aii Mat-iam Moysis sororem Chri-
νος; δτ* Αν λίγη Μαρίαν τήν ΜωΟσέως άδελφήν τδν slum peperisse, an &ummain aiiquam stullitiam
Χριστον γεννήσαι (96) άρα ύπολέλειπται αφροσύνης exquisiiaiaque inscitiam omis.it, quani iosanus bic
t

υπερβολή, χα\ άγνωσίας υπεροχή, ήν αύτδς χαθ' in caput propriura non efluderit? Quantopere hunc
i
-έαυτοΰ ό μαινόμενο; ούτος ού κατεχέετο; πόσον γάρ a Judx is ob id irrideri ptitatis, et a Saniaritauis,
Αν αυνον οΓεσθε καταγελΑσθαι Ικ. τούτου παρά των alque abomnibus quoiquot VeiusNovumque Tesia-
Ιουδαίων, παρά των Σαμαρειτών, παρά πάντων menlum noverunt? Quomodo igitur ausus eet, dicet
απλώς των μετιόντων τήν Πάλαιαν ή καΐ τήν Καινήν aliquis librum ilium appeliare coelestem ? Ncmpe
>

Αιαθήκην; Πόθεν οΰν, φησ\ν, Ιθά^ησεν αυτήν ού- quia in&piraius fuil ab eo qui dixiL: Ponhm thro-
ρανίαν χαλί σα ι βίβλον; Έκ τοΰ εμπνευσθήναι αύτδν 0 num meum in nubibus cceti similit ero Aitissimo
t

παρά τοΰ εΕρηχότο;· Θήσω zdr Sporor μου έαϊ ab eo, inquam, qui est et dicitnr mendaeii paler.
τών rapeXiur του οϋρατον χαϊ Ισομαι δμοιοςτφ Quis enira divinae Scripturse pcritus, non stupebit
ί

Ύψίστψ, τοΰ βντος κα\ λεγομένου πατρδς τοΰ ψεύ­ mendaeii iramaniiaiem , cuin ait Mohamedes Cbri-
δους. Τίς γάρ Αν δλως έντυχών θεία Γραφζ ουκ sium ex Maria Moysis sorare naium 7 ο longsevam
Ικπλαγήσεται τψ μεγέθει τοΰ ψεύδους, δτ' Αν λέ"γη virginis seneciulem 1 clenim bis milie ferme anno-
Χριστον έκ Μαρίας της αδελφής Μωϋσέως γεγεννή- rum rcvotutiones iniercesseruiu usque ad Chri&ti
σθαι; Ό τ ο υ μσκροΰγήρως της ΠαρθένουΙίισχιλίων natWUaiem, ex quo Maiia cymbaluin pulsavit * . v

γάρ πως σχεδδν 4τών περιόδους παρεληλύθει μέχρι Pra;c!are iiinc sane demonstrabilur ex Davide Jes-
1
Χρίστου γεννήσεω;, άφ ου Μαρία τά κύμβαλα άν- saei lilio propagatus Clirisiud 1 Iheccine divina

·* Isa. i , 14. « P al. xxi,23.

6 " I&a. xiv, i i . ·* Exod. xv f 20.

(96) Hac de re dtximus iam col. 708, adn. 19, et col. 727, adn. 69 ; quanqtiam paalo lalius iach iJIuU
tempom spaiiuiu Niceias. \idesis Eusebii cbronicon.
 791 NICETiE BYZANTINI 792
Scripmra est ? hic coelcsiis liber ? 0 insciliam t Α εκρού (χατο. Χφόδρα δΙ καΐ Λαβ\δ υίδς τοΰ 1εσσα\,
ο infelicium barbaroruni dementiam 1 Ικ τούτου ό Χριττος καταγόμενος άποδείκνυται*
τοΰτο θεία Γραφή; τοϋτο ούράνιον βιβλίον; ώ άπδ τής άλογίας! ώ άπο της άνοίας των αθλίων βαρ·
βάρων!
Oi. Igitur tum quia a divinse Scriplurae menle ^δ*. Τοιγαροΰν άΐηό τβ της^ατά Γραφών διανο(ας
alienus prorsus et extraneus est bie matedictus ξένης χα\ άλλοτρίας τνγχανούτης της επαράτου αυ­
ipsorura liber ; tutn quia Deus ipse indigno» illos τών βίβλου πρ&ς τ^ν θείαν Γραφών, άπό τβ του τδν
fcedere suo judicavit ; satrs cognoscere possumus, θεδν της αΟτοϋ διαθήκης άναξ/ους αύτοΰς κρΓναι»
camelinum bunc iibrum babere auctorein damo- συνιδειν ίατςν δτ* τοϋ ούρανόθεν πεσίντος έσ·Λ δαί­
nem qui de cccto excidit. Quippe quirtquid Oeo μονος ή καμηλίθυτος εκείνη βίβλος· παν γάρ τό
abalienalur, in contrariam daeraonisparlem migrat. άπηλλοτριωμίνον θβοΰ, ιϊς τήν Ιναντίαν χολ δαιμο-
Nara si Dei esse leaacum, veri, inquam, Dei, i n d i - νιώδη περιίσταται μοΖραν el γάρ του Θεου είναι τον
cium raanifostum est, quod consliiueril cum ipso Ίβα&κ, του Κντως δε θεοΰ σημεϊόν εμφανές, τδ
foediu ; < Statuam, inquit, fo&lus meum cum ipso, στησαι αύτδν πρδς αΰτψ τήν αύτοϋ δοαθήκην ( ι Σ τ ή -
n l sim ejus Deus, necnon setnhiis ejus posl ipsnm; > ^ σω γάρ, φηα\, xijv διαθήκην μου «ρδς αύτδν, είναι
indicium vicissim esl non essc Isoiaelitarum Deum αύτοΰ βεδς κα\ τφ σπέρματι αύτοΰ μετ' αύΐδν > ) ,
peeuliarem, qoanquam ratione crcationis & i l ; boc, σημεϊον τοϋ μί) that θεδν των Ίσμαηλιτών κατ'
inquam, rei ejus iudicium est, quod statuere cani οίκίίω^ιν, «1 χ%\ τφ δημιουργικψ λογω Ινειττί,τδ μή
illis ftpdus Dcus noluerit. Diabolus iiaqite est ήξιώσ^αι στήναι πρδς αύτους τί;ν του θεοΰ διαθήκην.
illorum deus, qui Dcum s l m u l a i : quanquara me- *0 διάβολο; ί ρ α θεδς αυτών, ό του θ«οΰ κατ α ψευδό­
toeits ne lali scopo suo cxcidat, dolose nomen pr<>* μενος· ct κα\ φόβψ του έκπειείσθαι τοο τοιβύτου
prium reiicet, qubd apud omnes hominei infame σκοπού τδ έαυτοΰ δολερώς άπο^αοπήαας δνομ», διά
6si, verique potius Dci appellationem prae se fert. τδ ήδηδιαβεβλησθαι χαρά πάντων Ανθρώπων τ^ν τοϋ
Esl entra boc coneaelum improbi bujus arlificiuin* δντος θεου προσηγορίαν προβάλλεται · σύνηθες Bh
Si crgo denm saam baberc Abrahaml Deum cu-t τφ πονηρώ τούτω ή τοιαύτη μεθοδία. £1 ουν θεδν
piunl bl barbari, impinm illum fraudulenlumque εαυτών ίχειν τδν τοϋ Αβραάμ θεδν ol βάρβαροι
l i b r u m , eju^que pravum aociorem, elullum b o m i - γλιχάμενοι, τήν άθίμηον έκείνην κα\ άπατηλήν β£.
n c m , ejurent, unique assentiauior divinie Scri* βλον, χαΐ τδν ταύτην σκαιογραφήσαντα μ^ταιον ν

p l u r x , alquc ejus norma reganiur. Aut si volunt, < άνθρωπον έξαρνείσθωναν, χα\ στοΐχείτκοσαν μύν^
itbrum suuin buic anlcponere, et adversarium Dei τζ θεΕ^ Γραφ^, κα\ ύπ αυτής ποδηγείαθωσαν · ί)
1

Abrabami adorare ; pmlore suflundanlur, quia
nomine tenns Beo Abrabami g l o r i a n l u r ; et rcs
aique ScripUiras inconciliabiles fruslra proferre
conviricautur. Namque a demenie nibil difleri, is
qui dkitPbaraone,m et Augusliim eadem setate re-
έκείνην ταύτης προκρίναντες, τδν αντικείμενου τοϋ
βϊοΰ τοϋ Αβραάμ προακυνοϋντες, έγκαλυπτέ^θω-
σαν, ώς ψιλφ τφ του Α β ρ α ά μ όνίματϊ μόνον καλλω-
πιζβμενο: καΐ ακατάλληλα τοΤς πράγμααι %α\ γράμ-
μασι κενοφωνοϋντες, έξελεγχέσθωσαν μαινόμενου
1

gnasse. iloc cnim necessario consequiiur, si Moysis γάρ ούδεν διενήνοχεν ό λέγων τδν Φαραώ κα\ ΑΟγου·
soror Cbrisium p e p c r i t : ita ut Christus bis tnillc στον κατά ταυτδν συμβασιλεύειν χρόνον. Γοϋτο γάρ
anuos natus, u l i t u m senio anie Pitattim appa* ΙπεσΟαι ανάγκη της αδελφές ΜωΟσέως Χρίφτδν
rucrii ; ct Maria totidem aut etiam plures vixerit κυούσης· ή Χριστδν μετά δισχιλίων ετών περιόδους
annos. γέροντα δφθήναι τφ Πιλάτφ* ή τήν Μαρίαν τοσαϋτα
περιβιώναι ή τά πλείονα Ιτη-
X X V I . ,Quod nuda sU utititas Agarenh $e circum* KCJ'. "Οτι ουδεμία δντ\σις τοις Άγαρηνοϊς χερι*
adenlibus, ideoque pulantibufi dcttm suum habere τεμνομένοις, κα\ διά τούτο οίομένοις έαντών
Abrahami Deum; ul kinc demonstrent vere iptorum θεότ irstr tor τον Αβραάμ Ssdr, πρός τό
Deum esse Deum Abrahami.
t δβίξαι οτι άΛϊ\θως αϋζώτ ό θεός τον "Α6ρ<ιάμ.
Heriiiura pracepiot um alia ad utilitatcm subdito- Ι^ε'. Τών δεσποτικών προσταγμάτων τά μέν ε£ς
rum redundant, si observeruur ; alia horo prosunl; τους υπηκόους φέρει τδ κέρδος οτ* άν φυλάττηται,
alia ulrisque. Simiiiler et inobiidienliae, alise subdilis, τά δε εϊς τδν δεσπότην, τά δε επ' ά μ φ ο ί ν ώσπερ δή
alias dominis» aliae uirisque deirimentum affcruni. καΐάποκρουόμενα, τά μενείς τους υπηκόους, τά δε είς
Cunciisvcroexploratum esl, qnod siquis piacceptum τους δέσποτας, τά δε κα\ είς αμφότερους τήν νημίαν
aliquod domini violaverii, seque suimet dominum επάγει. Πάντες οδν τοΰτο teaatv, δτι κάν οποίαν τις *
conslitaerit, adbuc Umeii spem reiiitct ad prisLhiara δν θ?η ήθετηκώς τοϋ δεσπότου εντολών, αύτδν δ ε 1

bencvolcniiamdominum §uum flectcodi. Verumlamen
si aliumomnino dominumsibi asciverit, iniolerabi-
lcm sibi domini sui iram provocat, etiamsi forie
cuncla illius mandata diligcnier pcrcgcril. Neque
lantopere servus iltc proprium se domini iltitis dc-
monstral, placita cjusdcm cxsequcndo, quantopeic
alknuni sc ab illo dcclarat, aliuin sibi domiuui»
έαυτοΰ έπιγράφοιτο κύριον, έχει α5θ«ς ελπίδα είς
τήν προ>την εΟνοιαν έπιαπάσασθαι τδν δεσπότην·
Ετερον δέ έαυτοΰ κύριον επιγραφβμενος, άνύποιστον
τήν δργί)ν καθ' έαυτοϋ τήν του δ^σπότου έφέλκεται,
κ ϊ ν πάσα; τάς εντολάς αύτοΰ σπουδαίως έπςτελ^*
και ού τοσούτον δ οϊκέτης εκείνος γνώριμόν τβ έαυ-
τδν καθίττησι τοϋ έαυτοϋ δ:σπότου δουλον elvat, έκ
 793 REFUTATIO MOHAMEDIS.
του τά εκείνου άρβστά Ιπιτελείν, δσον αλλότριος Α ascisceodo.Quodnam cnlm medici famulus indicium
αναφαίνεται, έκ του Ιτερον έαυτοΰ είσποιείσΟαι δε-
σπότην. Ποίον γάρ σημείο ν οίκέτης Ιατροΰ επάγεται,
του είναι αύτδν κύριον νυν τον ίατρόν; δτ' άν τά
μεν της τέχνης καλώς γινώσκει καΐ πράττει ώς
έαυτοϋ βούλεται δεσπότης, έτερου δέ δεσπότου δοΰ-
λον έαυτδν υπογράφει-; ουδέν γαρ είσιν' Ετερον αί
λοιπαΐ έντολαΐ του θεοΰ, άλλ'ή αυτών Ιατρεία καΐ
ωφέλεια· ή δέ είς θεδν πιστις, είς αύτδν τήν δόξαν
αποκομίζει, βεβαιούντων ήμώνδτι θεδς αληθής έστι,
*α\ βτι ή Δεσποτική σχέσις αδιάσπαστος συντηρεί­
ται. "Ωσττερ ουν χα\ at αθετήσεις των λοιπών εντο­
λών, ημών μέν αυτών γίνονται δλεθρος, ή δέ της αυ­
τού δεσποτείας παραγραφή αύτον υβρίζει τδν Κύριον
πότε ουν σφοδροτέρως χαθ ημών
1
όργισθήσεται;
άθετούμενος, οίμαι, δ πάντες Γσασι. Τούτον οΰν τδν
λόγον έπί τε Αβραάμ χαΐ Μωάμετ περ\ 9εοΰ γ υ -
μνάσομεν. Εϊπεν δ θεδς τ ψ Α β ρ α ά μ · < Περιτεμιϊσθε
τήν άκροβυστίαν της σαρχδς υμών · ι ποιεΤ τοΰτο
και Μωάμετ. Είπεν δ θεδς τ ψ Α β ρ α ά μ · < υύ λα­
τρεύσεις θεψ έτέρω, πλήν Κυρίου του θεοΰ σου" >
τούτο ποιήσαι Μωάμετ ούχ ανέχεται • προσκυνεί γάρ
τψΧουβάρ είδώλφ δντι άρχαιοτάτψ περ\τήν "Εθρι-
βον Ιρημον, xct\ τ ψ Μάκαχ , δπερ φασ\ν είς τύπον
της Αφροδίτης διαγεγράφθαι ( 9 7 ) . Ού δύναται ουν
θεδν εαυτού Ιχειν δ Μωάμετ τδν θεδν Α β ρ α ά μ , εΐ
καΐσύμβολον εντολής αύτοΰ τήν περιτομήν επάγε­
τ α ι , δια τδ είς Ιτερον έαυτδν μεθιστάναι θεόν · αύτδς
γάρ έίρήχει· < Πλήν Κυρίου του θεοΰ σου · ι ή γάρ
άπλώ; περιτομή, σαρκδς ρ^νη έστ\ν άφαίρεσις τοϋ Q tionis : sicut eliam, non ideo quia servus fugilivnfl
περιτεμνομένου, άλλ* ούκ άπδδειξις της χατά τήν
δουλείαν κα\ δεσποτείαν σχέσεως* ώσπερ ουδέ τδ
κβχρήσθαι τδν έκ του ίατροΰ δραπ\τεύοντα οΐχέτην
τά της (αττικής, είς ίτερον άνακεχωρηκδτα δεσπύ-
την, του είναι αύτδν του Ιατρού οΐκέτην άπόδειξις
fiv μάτην άρα Οεδν αότών 'ΑγαρηνοΙ λέγουσι τδν'
Θεδν τοϋ Αβραάμ · έφάνησαν γάρ ψευδόμενοι. ΕΙ γάρ και ήν αυτών ποτε θεδ; ,
Χουβάρ χα\ του Μωάμετ, ούχ Ιστιν αυτών θεός^
ΚΖ'. ΆΛΛο είς τδ αυτό.
\ς'. Π3ν τδ δν αληθώς, έξ δνόματος άμα χαΐ
πράγματος γνωρίζεται* είδε διαιροϊτο είς δύο, βΓς
τε δνομα μόνον, χα\ πράγμα μδνον, πλανςί. "Ονομα
δέ μόνον χαλώ τδ δρημον τοΰ οίκείου αληθώς πρά­
γ μ α τ ο ς · πράγμα δέ μόνον τδ ίρημον τοϋ οϊκείου
αληθώς ονόματος, άλλ' ούκ άνώνυμον* έξ άμφοίν μέν
ο&ν γνώσις αληθής συνίσταται, έκ δέ θατέρου άπατη· D vei*a cogiiilio c o n l i c i l n r ; ex aUerulro autem error.
καΐ τοΰτό έοτ*. τδ ποιούν δμονοείν τε χαΐ άλλοτρίως Aique boc esl, qnod conscntire vcl dissenlire intt:r
ίχειν περί τι πρδς εαυτούς τους ανθρώπους· διττή
δέ τοΰ μόνου ονόματος ή άπατη, δΥ άν μηδέν μηδαμ5)
σημαίντ), xa\ « V άν του οίκείου άφαιρεθέν πράγμα­
τος προ?κέοιτο τ ψ άπεοικδτι*τδδέ σημαίνον διάφορα
αληθή, οίχεΐον άν έκαστου καΐ ύμοΰ χαλοΤτο δνομα "
πράγμα δέ αληθές £στι κα\ Ονομάζεται, τδ τών οί-
κείων της ουσίας άνενδβίς χα\ άπερίττως σώζον λό­
γον · δνομα δέ αληθές, δπερ δ τοΰ πράγματος λόγος
σημαίνειν βούλεται. ΟΟτε οδν τδ πράγμα ώ ; πράγμα
πλαν$ · οΟτε τδ δνομα» ώς δνομα οίκείου πράγματος,
794
exhibei, suum e$fie d o m i n i i m q u i nunc medelur ;
si arlem quidem bene noscat exerceatque, p r o u t s u i
d o m i n i volunlas est, nihilo lamen minus alterius se
d o m i n i servum facial ? Nam reliqna Dei mandata
n i h i l aliud sunt, quam bominum medela et u t i l i t a s :
fides i n Deum tamen, ad hujus gloriam r e d u m l a l ,
aifirmaniibus nobis, Deum revera esse, et r e l a t i o -
nem cum Domino a nobis incolumem conservari.
Sitniliter r e l i q u o r u m praeceplorum violaiiones nobis
quidem exitiales sunt, sed d i v i n i d o m t n i i negaiio
jpsi Doinino contumeliam facit. Quandonam itaque
gravius nobis iraseetur Deus ? Nempe c u m is a n o -
bis negabilur, u l omnes sciunt. Haiic nunc de Deo
doctrinam circa Abrabamum ac Mohamedcm per>
Β
iractemus. D i x i t Detis Abrahamo : < C i r c u m c i d i l e
p r x p u l i u m caruis vestrae: > hoc facit etiaxn Mohamc-
des. O i x i l Deus Abrabamo : c Non adorabis Deum
praeler D o m i n u m l u u m : ι hoc agerc Mohamcdcsiion
patitnr*; adoral enini idolura Clmbar a u l i q u i s s i m u m
i n deserlo E l h r i b o ; itcmque Macacb, quoil ad Ve-
neris flguram elaboratum a i u n t . Nequit Uaque Deum
sutim baberc Mohamedes A b r a h a m i Dcuin, eiiamsi
symbolum mandati ejus circumcisionein gcriL ,
quandoquidem ad alium sc Deum i r a n s l u l i t . Itle
autem jusserai : < Nulluro praeter D o m i n u m D r u m
l u u m coles. » Nam simplex circuracisio, c a n i i s q u i -
dem esl ablaiio ejus q u i c i r c u m c i d i l u r , ivon lamen
demonstraiii» inter servituleni et d o m i n a i u m r e l a -
domini sui medici a r l c m exercei, c u m ad a l i u m
confugeril d o m i i i u m , non ideo, i n q u a m , demonsirat
se medici esse r a m i i l u m . Temere itaquc Agareui
deum suum d i c u n t Abraharai Deum. Nam etiamsi
o l i m forte fuerit, n u n c c e n e c u m C h u b a i e e t Moha-
metle, deus i p s o r u m n o n cst.
άλλλ νυν μετά τοΰ
X X V I I . i>e eodem urgumenio.
96. Omne quod vere cxsislit, ex nomine s i m u l
et ex re cognosciiur. Si autem i n duo d i v i d a i i t r ,
nempe i n uomen solum renique solam, decipit. No-
m c n solum aulein a p p d l o , quod propria vere r e
c a r e t : vicissimque solam r c n i , quae suo vero n o n t i -
ne caret, sed tamen 11911 est anonynia. Ex ambobus
se homines de aliqua re facit. Duplex porro esl so-
liue nominis d c c r p i i o : quandonidelicel n i h i l omnino
signiQcai,et q u a u d o a propria r e a b s t r a c l u n i , alicnae
addicitur. Quod plui^ vera sigiitficat, p r o p r i u m
uniuscujusque simulqtie d i c i t u r nomen. Ros auieui
et vera est e i d i c i l u r , q u % sine defedu c i sine r c -
dundanlia proprielaium 6ubsianlia? ralionein servat.
Verum denique nomeo est, quod r c i n i i o sigtiiiic;irc
v u l t . Neque ros, quaienus res es(, dccipit : ncque
nomen, quaienus nomen est p r o p r i x r c i , i n e r r o r c m

(97) R c c o l c q u x annolavimus col. 720, o. 47, c u m Rclando hanc idololatriara ncgaulc.

%
795 NICETiE BYZANTINI
i n d u c i t : sed ut allerius rei i n altera re nomen, at- Α άπατα* άλλ* ψ ; άλλου πράγματος έν έτέρω πρά-
que u t alterius nominis l i i aliero nomiuo rcs, i d
demura i u errorem i r a b i t .
97. His ita se habcniibus, facite est barbarum
hunc roarguere populum, q u i Lemere Uei Abraliami
appellatione aibi fucum f u c i l : neque enira b i c a b
Agarenis reapsc c o l i l u r , eiiamsi parlicnbires aliquas
notas illitis prae se ferunt e i c o n f l t e n i u r , Videlicet
c i r c u m m i o n ^ m , ct qaod sint populos Dei A b r a l i a m i
j a c i a n i i a m . Sicut enim haud satis est c x h i b e n d a
hominis noliliac, si quis dicat bipedem et morialert),
quamquam reapse bipes tuorialisque est homO; sed
non contimio baec hominem deftniunt, quta non d l -
cunt principalcm nalurae humanse propriamque
noiam ; ita c u m isti d i c u n l deum se habere Deum
A b r a h a m i , et cartiem circumcidere , nequaquam Β tov θεδν, χολ την σάρκα περιτετμήσθαι, θεδν αύτδν
ipsum i l l u m proprie vereque Deum demonstranl ;
quia symbola illa o m i u u n t , quae i l t u m praxipue
denotant. Nam c u m gentis eoruni d u x contraria
legi Dei Abrahami imperal» tionne alieruru Deum
sub illiug nomine i n v e b i l ? Aique banc deceptionem
quanam nor m i o n e c o n u n g e r e d i c i m u s . a n i i n a d v e r i i -
tc. Dixit A b r a b a m i Deus Qliis cjus : Non adorabitis
eilaro i d o l o r u m icunem, ncqiie iilis c u l t u m exhibe-'
b i t U , nempeceuDeo. D i x i t Deus A g i r e n i a , \\t aiunr,
per legaium suum : ' A d o r a i e C h u b i i r u m , Dci i n s i a r ,
qund est idolum e t V c n e r i s s i m n l a c r u i t i . Videatnus
j a m q n i d commune ait Abrabaino c u m Mohamede,
et q u i d diversum. Videamns Uem, quaenam poiiora
hidicia s i n t , quibus Deus ab bominibus Deus esse
Ψ .
denoiaiur ; etquandonam t i d e a i u r q u i d e m , sed non u
£ i t : quando i i e m potius ad iracuudiam provoce-
tur.
98. Ex iis prxceptis quce nobis taniun» suffragan-
tur, minor obacuriorque exsurgit indicativa nota
Dei : i m o nulla esl i m e r d u m , c u m c i n o n obeditur.
Ex iis aulera praeceptis, quibus majestas eju& oslen-
d i i u r , verior longeque oiajor e m i c a l ; sicut e l vico
versa. S u s c r p i i Abrabamus circumcisiortem, post-
quain Deum agnoveratet idola pairis sui abjecerat.
Quandonam ergo is Deo magia p l a c u i l ? I d o l o r u m -
ue negaiione an carnis circumcisione ? P a t c l , i d o -
iico polius abnegato cultu : nam nonnisi ceu Gdci
Ελαβιν της πίστεως της έν xfj άχροβυστία τήν πε; ·
signum suscepit praeputii circumcisionem. Affert
praealigiator legaius Agarenoruni circuniciaionem, D τομήν. ΕΙσάγίι καΐδ γόης ό απόστολος τ ώ ν Ά γ α ρ η -
ecd s i m u l i d o l o l a i r i a m . N u m ergo <;t bic lanquam νών περιτομήν * άλλά κα\ είδωλολατρείαν. Αρ* ουν
Abrabainus Deo placuit, an tracundiam polius t o m -
n i o v i t ? A n deriique, u l v i d e t u r , u t r u m q u e pra?sti-
l i t Τ Quod si forie u l r u m q n e , n u m Deo placuil se
circumcidendo, an multo potius i r r i l a v i l idola co-
lcndo? Patet, quod potius i r r i t a v i t : nam q t i o r u m
observatio gravioris momenU est, eorumdem par
violaiio. Eienim r c r u m natura vel ex ipsis cogno-
s c i l u r , vel ex earum c i r c u m s l a n t i i s . E l cognilio
quidem ex c i i c n n i s l a n l i i s inOnnior ; t u t i o r vero c t
v
uincerior quae ex ipnis rehws eniergit. Per se ipsuin
(piidem dcmonstrat aliquis serviiutis et dominatus
n a t u r a n i , cum relalio i m m o b i i i s r e t i t i e i u r . Haud
| K T 5 c ipBum auieni, cum aliquid ad cam rem y c r -
79B
γματι βνομα, κα\ ώς άλλου ονόματος έν έτέρφ ονό­
ματι πράγμα ή άπατη συμβαίνει.
\ζ*. Τούτων οδτως , εχόντων ££διον έλέγξαι το
(ίάρβαρον τούτο φΰλον, ώς €\ζ μάτην, t f l του θεοϋ
Αβραάμ κλήσει εαυτούς έξαπατώσιν, ούκ αύτου
αληθώς ΰπ* αυτών λατρβυομένου, κάν εΐ μερικά τινα
γνωρίσματα αύτοΰ επιφέρονται τ ι χα\ δμολογουσι,
τήν τε πβριτομήν χαΛ το λέγειν αυτούς λαδν είναι του
θεοΰ "Αβραάμ, 'ύς γάρ ούκ άρκεΐ τήν του άνθρωπου
γνώσιν παραστησαι τδ εΙπεΤν 5 Ε πουν θνητδν, καίτοι
δίπουν θνητδν αληθώς ό άνθρωπος · άλλ* ούκ εύθυ
τδν άνθρωπον ταΰτα δηλοί, διά το μή φάναι τήν κυ· *
ρίως παραστατικών της άνθρωπου φύσεως διαφοράν*
ούτως ουδέ τδ φάναι αύτους θεδν ϊχειν του Αβραάμ
δείκνυσιτδν χυρίω; χα\ αληθώς, τών χαρακτηρίζει
δυναμένων συμβόλων χχρεωραμένοιν Μ αυτών. *Οτ Τ
άν γάρ ό του έθνους αυτών προαγωγός εναντία των
του θέΰΰ Αβραάμ νόμων προσΐάσση, Jp* οΟχ Ιτερον
θεδν έΐς τδ ίχείνου εΙσάγει δνομα·, καθ' δν τρόπον
τήν άπάτην λέγομεν συμβαίνειν σκ&πίΤτε γάρ έν-
ίεΟθεν • Είπεν ό Θύς του Αβραάμ τοΐς υΐο^ς αύτοΰ ·
ι Ού προσκυνήσετε πάν Ομοίωμα, οϋδδ μή λατρεύ­
σατε αίιτοίς, » τουτέστιν ώς θεόν [ίια ccd.]. Είπεν 4
θεδς ΆγαρηνοΙς, ώς φασι, fiti του Αποστόλου αύτοΰ·
Προσκυνείτε τ ψ Χουβάρ ώς θεφ είδωλφ δντ( κα\
όμοιώματι τής Αφροδίτης. ΕΜωμεν ουν t l κοινδν
!χει ^Αβραάμ χαΐ Μωάμετ, χα\ τί διενήνδχεν * εΓδω-
μενδ^ xaV εν τίσι μδλλον χαρακτηρίζετΛΐ δ θεδς,
, " '
θεδς παρά ανθρώπων γνωριζόμενος · χα\ εν τίσι
δοχεΤ μίν, ούχ ίστι δέ· έν τίαι δε παροργίζε^αι
μίλλον.
^ η ' . Έ ν αΤς μεν ouV έντολαΓς μόνως αδτοί κοσμού-
μίθα, έλάττωνή δήλωίις του θείου και αμυδρά- εστίν
δε δτε ού6ε έλάττων, ήνίκα αύτδς άποκρούοιτο * I
οίς δε ή αΟτου δόξα συνίσταται, αληθές καΐ μείζωι
ύπερβαλλόηως* ώσπερ καΐ τδ άνάπαλιν 4
Ιλαβεν
Αβραάμ περιτομήν προεπιγνους τδν θεδν, χα\ άπ-
ηρνήσατο τ ά είδωλα τον πατρδς αύτοΰ. Πότε ουν
μάλλον θεφ εύηρέστησεν* Ι ν τ ^ άπαρνήσει τών εΐ*
δν>>Λ»ν ή έν τβ « ρ ι τ ο μ ^ της σαρκός; Πρόδηλον δτι
4
έν τβ άπαρνήσει της είδωλολατρείας · σημείον γάρ
Τ
κα\ αδτδς ώς Αβραάμ θ ε φ εύηρέσ%ησεν; ή μοίλλον
παρώργισεν; ή ώς δοχεΤ, τά άμφόΐερα ; άλλ' ιΐ μέν
τά αμφότερα, άρα θ ε φ εΟηρέ«ησε περιτέμνων^ ή
μοίλλον πολλώ πλέον παρώργισεν (ίδωλολανρών; Ε5-
δηλον ότι μάλλον παρώργισεν * ών γάρ ή κατόρθωσες
μείζων, τούτων πάντως χα\ ή άπόπτωσις μείζων.
Τ ώ ν γάρ πραγμάτων ή φύσις έκ τών καθ 1
αυτά fj
έκ τών περ\ αυτά δηλουΐαι* χα\ ή μέν έκ τ ώ ν περί
αυτά δήλωσις, οΰ τοιαύτη · ή δε έχ τ ώ ν καθ* αυτά,
ασφαλής τε καΐ αδιάψευστος μάλλον. Καθ* αυτί τις
τ^/ φύσιν δουλείας κα\ δεσποτείας τότε δηλοΓ, 6Υ άν
ή σχέσις ακίνητος συντηρήται ού καθ* αύτδ δέ, δτ"
1
αν τδν περ\ τδ πράγμα τίνα έμφαινη, άλλ' ούκ αύ-
797 R I F U T A T I O MOHAMEDtS. 798
τήν τήν σν^έσιν Ιχον. Ή ουν περιτομή περ\ τήν σχέ- Α t i n e n t denotat, eed i p s i p i rekuioneir. non haben*.
σιν της δουλείας, άλλ' ού κατ' α&τήν τήν σχέσιν · ct l u q u e circumcisio circa reialionem esl s e r v i i u i i s ,
δε βίδωλολατρεία, ου μόνον δτι ού των χαθ' αυτό t t sed non ipsa relaiio est. A l idololatria non solum per
της Θείας σχέσεως εστίν , ή τ ώ ν περ\ αυτήν, άλλά se habet divinaro nullam relaiionei»», aed i l t i adver-
χαΐ κατ* αυτής στασιάζει τής σχέσεως διασπώσα αυ­ satur eeque inde avellit. H i n c elucet quis Deo s i t
τήν* ΈνγβυΘβν δηλοΰται τίς βεοΰ έγγυς, Αβραάμ ή p r o x i m u s , Abrahamusne an Mohaoiodes : q u x lex
Μωά^.ε' · wolo; νόμος τον θεδν "του Αβραάμ είσ- Dcum Abrahami e x h i b e a l ; num illa qase ait 3 1 Non
ά γ ε ι ; ολέγων, t Ού προσκυνήσεις θεφ *τ«ρψ»αλλ· ή adorabi» Deum a l i u m , nisi Dominufti Deum t u u m ; >
Κυρίψ τψ Θ ε φ ; > ή δ *ροσχυνών τ φ Χουβλρ είδωλψ an bsec quae adorare jabet Cbubarem Yeneris eitnu-
δντι τής "Αφροδίτης; Μή δή τ ψ ονόματι του θεο3 l a c r u m . Ne, quaeso., uomiDC Dei Abratianii g l o r i e n t u r t

Αβραάμ σεμνυνόμενοι, απεναντίας τ φ Θ ε ψ Αβραάμ dura conlraria DeoAbrahami credunt, aique i t a f a l -

φρονοΰντες άπατάσθωσαν, ώς τδν Θεδν toy Αβραάμ lantur ceu si A b r a h a m i Deum habeanl sibi p r o p r i u m
οίκείον καΐ ευμενή δχυτοίς Ιχοντβς · παρεδε ιγματί* et bcrievolum. Jactant enim nomen solum, absque
σθησαν γάρ δνβμα μόνον, τον πράγματδς χωρ\ς»
re, et disginiili a l t e r i id imponeAlea falso c o l u n i .
έτέρω άπεοιχότι τεθβιμένον ψευδώς σέβοντες· κα\ g Nempeex circumslanli» indicativam notam sumcn-
Ικ τ ώ ν περ\ τδ πράγμα τδ γνώριμον Ιχειν έξαπα- les e r r a n t : sed ex re ipsa a vero c u l i u alieni coar-
τώμβνοε· έκ δε τ ώ ν χαθ'α&τδ τδ πράγμ* τήν αλλο­ g u u n i u r . Ni$i forle nos vidomur coacti unum Deum
τ ρ ί ω σ α πάσχειν έξελεγχόμενοι' εΐ μή δρα ήμεΐς habcre, d u m i t l i duosconQlentur conlrarios apprime
φανώμεν εαυτούς βιαζόμενοι l\wt Θεδν Ι χ ε ι ν δύο Deos, verum e l faUum ; vei quod magie T t i n u i i
Ικείνων όμολογούντων εναντιωτάτους δέους, αληθή consonat, n e u t r u m habeat*
καΐ ψευδή· ή %6 γ « άληβέστερον εΕπείν, ούδέΐερον
εχόντων.
ΚΗ*. "ΑηχίδΛίζις Bti οϋ rdr δψτως ΛΛήθιτοτ Beor ΧΧΥ11Κ Demon$tratio quod neqnaquam verum
al&7tfphat ό Μωάμβζ ' ουδέ αίπψ ol ΆγιψηνοΙ Deum inducu Mohamedes, neqttt ipsum Agareni
Λατρεύονσ*ν , άΛΛά tbr άπο&τάτητ δαίμονα colunt; sed apoiiatatn dcemonem qui 9 divlnam
apsrspicajisror βϊς iavror τ ί ρ * delar ιτροσ* appellationem uturpavit*
ι\γορίατ.
Ιβ'. Πάντων των δντων δπεροχιχώς ΙξΑρήσθαι τδ 99. Deum rebus cunctis exai&tentibus summe
Θείον, ε! καί τ ι Λλλο τό γε άνα*λλο(ωτον κα\ ίτρεπτον pneccllere, manireste demonstranl i m m i i l a b i l i l a s
χαρακτηρίζω σαφώς, κατ - αυτό τε τδ είναι, καΐ
4 ejus et i n c o n v e r l i b i i i t a s ; et quod per ae s i t , et
ΐ δ διανοεΤσθαι t καΐ λέγειν, [κα\] ποιεΓν · ώς τ δ , Q deliberct, e i dicat, e i faciai. V e l u i i B c r i p i u m e»t :
Βάττ8ς άΧΧαγήσοτταί f σϋ $έ ύ αύΐός Φ καΐ τδ, Omnet immutabuntur t iu autetft idem ipte euhem:
Ϊ7 βονΛή τον Κυρίου %1ς tbr αίώτα μ&ΤΒΐ • χα\ CuMilium Domini manet in wternum . ae
Ilem : in
τδ, ΕΙς xdr αΙώτα % Kvpie, ύ Λόγος ο*ο^διαμέτ€ΐ· attrnuM, Dotnint, permanet terbum tuum Ilem :
χα\ τδ, ilartu τά §ργα σου άΛηθινά - θειοτέρως Cnnctn optrntua t i e r o " ; Ua tamen u t ba3C d i v i n i o r e
δηλονότι ή άνδρωπ-.νωτίρως τούτων νοουμένων potiue quam bumaniore scnsu t o g i t e n t u r . Conei-
έπισχβητέον ννν «Γ γε ταΰτα συντετηρησθαι τ ψ θκ(φ ν derandum nunc> an h * c i n Deo w l i n e r i concedat
δ χαμηλώδης τοδ πονηροϋ απόστολος συγχωρεί,, τήν camelaiins dlaboli lugatus, ^ u l t e r l i u m ac neoteri-
τρίτην κ«\ νεωτίρχν δίββήχην μυθολογούμένος. . curo testameitium coniinxiL.
ρ'· Του Θείου τοόνυν δμολογουμένου ιτάντη άθλου 100. € u t t plane i n confesso e i l Deum ess« i m -
κα\ ασωμάτου, θεωρουμένου δε αναλόγως χα\ έκ των materialem et incorporcuiui ^peclatum tamen p«r
οίκιίων £ργων, &πιγινωσκομένοϋ τε εχ τ ώ ν θείων analogiam i n ejus operlbua, ex ejusque eimul ser-
λόγων δ* άν σύμφωνη τοΤς ίργοις τά βήματα, δμνου-
1
inonibus a g n i t u m , c u m verba operibus consonant;
μένου τε έκ τών Οεοπρεπών θελημάτων * δτ* &ν παρ' celebratura insupcr ab ejus magnitlcie volnnlatibus,
αδτου έμφαν.ίζωνται, έχομένων .δηλαδή κα\ αυτών cara eae ab ipso manifestantur,qiia> p a r i t e r e t verbo
τ ο « κατά τους λόγους χα\ τ ά ϊ ρ γ α σκοπού * δ τ αν £ν D 1
e t p e r e scopum
0 s u u m p e r s e q u u n l u r ; 61 q u i d bo-
τ ι τούτων άντικειμένως ε6ρεθ^ Εχ6ν προς τά λοιπά, rum c o n l r a r i u m cateris comperiatur, Is q u i huic
της πρδς τδ θεΐον έκπίπτωκδς &ν έλέγχοιτο ασε­ e r r o r i adhaereal, prarsus a recta Dei religione exci-
βείας, δ ταύτης άντεχόμενος της άπατης· σκοπεί- disse videbitur. Nunc i d obtfervemus 111 Arabe, de
σ3ω δή οδν τοΰτο έπ\τοΰ "Αραβος (98) * τά χατά τδν Pharaone marique Rubro narrante ; nescio cur, nisi
•αραώ χ*\ τήν Έρυθράν θάλασσαν, οΰχ o t i ' δπως, f o r l e ut ergo arbiiror» d i c l u m itlud : Cadent t » te~
ώς δέ γε έγώ νοείν δύναμαι, χατά τδ, 1
Εμ*εσβΐ- tiacutum *uum peccatores* , 9
ipse quoquti experlus
σθαι τφ Μ(φ άμφι€Λήστρφ χους άμαρνωΛονς ει- est. Ejus a u l e m , q u i mare d i v i i i t , legem abjicit :
ρημένον, κα\ αύτδς άπεδέξατο * τδν δε του τεμόντος n i u i i r u m post sermones, volujiiatee quoque r e p u -
τδ πέλαγο< νόμον, ώς ουδέν αποπέμπεται, δηλονότι dians, aperte a l i u m Deum propria eleciione sVbi
μετά τών λόγων, καΐ τ ά θελήματα εκποιούμενος" constituit, verum Deum lamen nequaquam. f i a m
φανερδν δτί χειροτόνητόν τινα έαυτψ θβδν είσποιεϊ- qui mare iUud d i v i s i t , nollam aiiam ob causam

" Paal. c», 28. M

Paai. x x u 1 1 .
v » Psal. c x v m , 80.
? w
Psal.cx* 7 wPeaL C X L , i O ,

(9) Sur. VII

799 NICETiB ΒΥΖΛΝΤΙΝΙ 800
fccit, qnam ul ipsius observarcnlur sermones. Igi- Α τ«ι, άλλ*ούχ\ xhv δντο)ί θείν · δ γάρ έκεΤνο (δήξας
tur qui ejus sermones. abolet, ipsura auctorem abo- tb πέλαγος, &uo ονδέν ή διά xb το\>ς αύτοΰ φυ-
hi: qul auctorem abolel, negat simul faclum ab λάττεσθαι λίγους τούτο «εποίηκεν. Ό γουν άθετών
eoilem miraculum. Aiqni cum Mobamedes miracu- τους αΟτοΰ λίγους, πρίτερον αύτ6ν άθβτεΤ • αύτον-δέ
1
lutn illud confiteaiur, ulique »b alio Deo faclum άθετών, καΐ το παρ αύτοΰ γεγενησθαο το θαύμα
dicit, non ab illo qui auclor esi sermonum, quibus άθετεΖ * γεγενημένον τβ δλως τδ θαϋμα ομολόγων,
Iioc miraculurn ipsum narratur. Quamobrera du- παρ* Αλλου πάντως αδτδ γβγενησθαι λέγεί, ού ^tapJe
plex esl Mohamedis impielas, imo et triplex ; quia του γεγραφοτος τους λόγους έν οίς χα\ τοϋτο γέγρα-
Deo auclori eripit miraculum; et quia illi Iribuii, a πταδ τδ θαύμα * ώστε διττή αΰτοΰ ή άιέβεια, μδλλον
quo nnn eslfaclum. Quisnam porro sitqui jaminde δέ ΥΛ\ τριττή, δτι τε άφαιρεΓσθαε. του πεποιηκότο<
ab iniiio adversus divioam gloriam se extulit, saiis θεοΰ τδ θαύμα · xal δτι μή τψ πειιοιηκότι χαρίζεται.
acimns. Hunc ergo coli a Mohamedo iia cogitanie, Τ£ς δέ έστιν ό έξ άρχης κατά της θείας Ιπαιρίμ^νος-
necesse est. Yel cerle immulatus est el conversus, δίξης, ααφώς οίδαμεν · τούτον ο^ν άρα πάντως
ex Mohamedis seiilentia, Deus ; neque jam in seter- ανάγκη αέδεσθαι ταύτα ψρονοΰντα * ή ήλλοίωται κατ*
num sermo ejus permanet, nequeomnia ejus opera αύτδν τδ θείον χα\ τέτραπται, κα\ ούκ είς τδν αίώνα
vera. Verum jactetur in capiia souiium absurda ® δ λίγο; αύτου διαμένει, ούΐε «άντα τά £ργα αύτοΟ
Llasphemia. Quod si mconverlibiMs el immutabili* • άληθδνά * άλλ' ά π ε ^ ί φ θ ω εϊς κεφάλας των α!τ(ω*>
Deus perseverat; Mohamedes polius perversus esto, της βλασφημίας τδ άτοπον, ΈΙ δε άτρεπτον κα\ άναλ-
qtii miitattim conversumque Deum impie blasplie- λοίωτον διαμένες τδ θείον, «ύτδς μϊν άνατετραμμέ-
mat, ejusque sermones delei. Pariicipemus autem νος υπάρξει ώςδυσιεβής μεταβαλλίμενον και μετβ-
nos divinan firmitalis gratiam, qui miraculum ejus τρεπίμενον βλάσφημων τδ θείον, καΐ τους αύτου
admiujmus, ejusque legea observemos et exsequa- ήθετηκώς λίγους · μεθέξομεν δε της αύτοδ άτερψίας
mur, aique Deo dignae inde condiscamtis diseipli- χάρντ», οΕ κα\ τδ θαϋμα προσδεδεγμένοι, χαΧ τους
nas ac valicinia ei de Cbrislo et tfft rebus cunciis νόμους πληροϋντες xa\ τελειουντες, καΐ τάς θβοπρε-
pnjesentibus acfuturis. πβ!ς εξ αυτών παιδευόμενοι μαθητείας τϊ κα\ προ­
φητείας περί τε Χρίστου κα\ πάντων τών 6ντων κα\
έσο μένων.
101. Ex bis ergo conduJilur Moharnedom con- ρα'. Συνηκται τοίνυν έκ τούτων φωραθήναι αύτδν
vinci dicenlem, aulDcum non exsistere, aut certe λέγοντα, ή τδν θεδν μή είναι θεδν, άλλ' δτερον είναι
diversum essc deum; aui si est, in siatu suo non Οεόν · ή δντα, μή τδν αύτδν άεί διαμένειν ωσαύτως
permanere, sed m fli nascentibns et posiea corru- ^ δχοντα (99), άλλα κατά τους 4ν γενέσει καΐ φθορ|»
piionem patieiuibue, a suo viiae babitu discedere, της εαυτού έξισταμένου £ξεως» τψ χρ<5νω μεταβαλλό-
lempore iiprniJialum ; cujus seiUemia: quantasit μενον • ώντδ άσεβες δπίσον, συνιδεϊν ευκολον. Τούτί;*
impietas faciledignoscitur. Hac iiaque regula uiaiur οδν τφ κανίνι κεχρη μένος π3ς δστις Αν φιλαληθέ-
quisquis veriiatem apprime amat . eiiamsi Moha- στατος, κδν άλλο τι της Παλαιοί; παραδέξηται ή κα\
uiedes aliud quidquam admitiai sive Vcleris Tesla- 'Κέα; * τολμ^ί γάρ καΐ αύτδς τδν παρθενικδν χα\ μή
iiieuiti sive Novi; audet enini ipse quoqne, invilus βουλίμενος δμολογεΤν τί/ev, έκ της αύτου ομολογίας
licel, virgineum parturo confileri; ex ipsa ejusdera τούτον περιτρεπέτω · λίαν γάρ άμαθης 6 βάρβαρος
confessione liunc convincat. Valde enim indoetus κα\ απαίδευτος*
est barbarus et ineruditus.
XXIX. Falli eos qui dicuni yeniem Agarenorum Dei Κθ'. "Οτι σφΑΛΧογται ol Λέγοττες r i ^ 8ΐς tbr
Patris cullum relinere. ΘΒΟΥ xal Ιίαζέρα σώζβΐτ εϋσέβειατ τδ 'Αγαρη-
νώτ έθνος,
102. Cum Dominus noster Jesus Chrislus veritas ρβ· 'Αληθείας κεχλημένου κα\ υπάρχοντος τοϋ
appeileiur et sit, necesse est credentcs ei. baud Κυρίου ημών Ίησοΰ Χριστού, ανάγκη τοΤς τούτο
concedcre, quod Deus Araharai, et Deus Moysis, ^ πεπιστευκίσι, μή δεΤν κατατίθεσθαι ώς τδν θεδν
el Deus Aaronis, ab Agarenica gente colatur. Ait Αβραάμ xal θεδν Μωυσέως χαΧ Ααρών παρά του
enim Dominus; Qui non honorificai Filium, ne Pa~ 'Αγαρηνού λατρεύεσθαι Ιθνους.ΦησΙ γάρ ό'Κύριος·
tremquidcm konorificat^ : ceu euncli videlicet san- Ό μ$\ τιμών τδν ΥΙδν, ουδέ τδτ Πατέρα τφ$ ' ώς
cii illi pairiarchie el prophetae Filium Dei comme- πάντων δηλονίτι τών αγίων εκείνων πατριαρχών κα\
moraveriiu coluevinlque prxcogniium. Abrahamus προφητών, τϊ)ν τοϋ Τίοΰ τοΰ θεοΰ μεμνημένων καΙ
enint, inquil Chiistus, paier vesier.exsultavii ui vide- %
σεβασθέντων έπίγνωσ;ν * Α6ραάμ γάρ , φησ\ν, ό
ret diem meum; vidit ei gavisus esl Moyses de eo πατϊχρ υμών ήγαΜιάσατο, Ίνα τήκ ήμέραν
scripsit; el subsequentes prophelac partim opcre zi\v έ/ίή**, καϊ είδε χαϊ έχάρη. ΜωΟσής ίγραψε, κα\
paitim vcibis eumdem mysiice revelarunt**. Qno- ol καθεξής προφήται fftoi ίργφ ή λίγψ περ\ αυτού
modo igitur impia hscc gens, quae-ad inieraecivairi μυστικώ; ενεφήναντο* πώς ούν τδ άσεβες τούτο

9 4 1
* Joan. ν, 23. " Joan. vm,.5G. MaUh. xxiv, 27.
(09) Sur. III, 47; XXI, tfi ;ΙΛΥΙ, 13.
 861 HEFUTATIO M O I I A M E D I S . 802
Ιθνος τήν παντελή του Υίοΰ Αναίρεσιν πρεσβΞΪΪον, < Filii destructtoiicm anhelat, Palrcm cjus colat? Aut
τον αυτού Πατέρα σεβάζοιτο; ή πώς Αν ό αϋτδς Απο- quomodo paticlur ipse Tater, suum vcre Filium et
δίξαιτο Πατήρ τον αύτοΰ δντως δντα ΥΙδν κα\ Λδγον Verbum ac Dcum ab borum blasphcmo ore negari?
χα\ .θβόν είς Ανυπαρξίαν ύπ* αυτών ορών βλασφη- Nullus certe paier inimicorum unigcniti suiamicus
μούμενον; ουδείς πατήρ φίλο; έστ\ τών έχθρων του est. Prseier qnam quod si Patrem ritc colereni, is
μονογενούς αύτοΰ · εΐ γ α ρ τον Πατέρα ίσεβον, αύτδς eisdcfu Filium suum revclaret» Aitqui|»pc Dominus:
Αν δ Πατήρ αύτοΤς τον Υ16ν απεκάλυψε. Φησ\ γάρ δ Nemo novit Filium nisi l'aier tl eui ipse revelave- 9

Κύριος · Ουδείς γινάκτκει τόν ΥΙόν,εΙ μη ό Πατήρ* k 3

r i i ; quod veieribus sanctis conligisse videmus, qui
χάί φ αν αυτός άποχαΛύψβ * δπερ έπΙ τών πάλαι suam Filii uoiitiam iidemque in Hbris quoque el
αγίων δρώμεν- γεγενημένον · οί τήν εαυτών περί του quasi cippii scriptan» rcliqucrunt. Insuper, quo-
"Πού" γνώσιν κα\ πίστιν, χα\ έν γράμμασιν ως έν modo poisim Pairem cognoscere, Filio eis non
στήλαις κατέλιπον · Αλλως τε πώς Αν δ*ύνα:ντο τδν revelanle? Nemo novil Patrem nisi Filius : adeo
Πατέρα επιγινώσκειν» μή αύτοΓς άποκαλύπτοντος ul cuncti Veteris Tesiamenti inclyti juslique ho-
του Π ο υ ; Ουδείς γινώσκει tor Πατέρα εΐμτ\ ό mines, Dei PatrtscuUorce, Filii siniul notilia imbuti
ΥΙός · ώστε πάντες ol της Παλαιάς Εγκριτοι και δί- fuerinl, aliosque vicissim imbuerint,
χαιοι Ανδρες, τδν θεδν κα\ Πατέρα σέβσντες, τήν ^ I

του Π ο υ τοϋ θεού* έμνήσθησαν καΐ εμύησαν γνώσιν. •

ργ'. Κα\ τοΰτο σημεϊον εναργές δ Η δ ς δέδωχεν
αυτών τε χα\ τών μετ* εκείνους τ φ Πατρ\ προσκυ-
νούντων, τδ τον Π δ ν τιμφν · κα\ γΑρ δρώμεν Αληθώς
οΟτως £χον £ν τε νδμφ κα\ χάριτι. Φανερδν Αρα δτι
ού τδν του 'ΛβραΑμ καϊ ΜωΟσέως θεδν τδν Πατέρα
του Κυρίου ημών Ίησοΰ Χρίστου προσκυνουαιν
\Αγαρηνο\, κα\ τήν γνώσιν του Μονογενούς έξαρνού-
μενοι' Αλλά τδν πατέρα του ψεύδους, ώς έξ Ανάγκης
τοίτο Ακολουθουντος, διΑ τδ μή προσκυνεϊν τδν της
Αληθείας Πατέρα. Ό γΑρ θατέρου ΑποστΑς» θατέρψ
π ε ρ ι π ί π τ ε ι · καΐ Αψευδής εστίν δ τοϋ Κυρίου λόγος,
ότι Ό /<ή τιμών τόν ΥΙόν, ουδέ τότ Πατέρα τφφ·
Ανάγκη ουν το?ς τψ Χριστφ πιστεύουτι, μή έξείναι ^
λέγειν δτιτόν Αληθινδν θεδν σέβονται Άγαρηνοί · ή
τοΰτο λέγοντες, τους περ\ Ά β ρ α α μ κα\ Μωυσέα
άναγκασθήσονταο λέγειν μή τδν θεδν τδν ΑληΟ'.ν&ν
προσκυνείν - κα\ τδν Κύριο ν ψεύδεσθαι, δπερ Αδύνα­
τον τήν αΰτοαλήθειαν παθεΤν • χα\ τήν τών παλαιών
Γραφήν μή συσσημαίνειν διαφόρως τψ ΠατρΙ καϊ τδ
του Υίοϋ πρόσωπον δποίόν έστι τ δ , *Εχ γαστρός
χρό εωσφόρου έγέννησά σε. Κα\ τδ, Ό θρόνος
σον, ό Θεός, είς τόν αιώνα του αΙώνος · φάβδος
ευθύτητας, ήφάδδος της βασιλείας σον. Ήγάχη-
σας διχαιοσύνην καϊ έμίσησας άδιχίατ" 6ιά rovto
i-χρισέ σε Θεός ό Θεός σου είς τότ αΙώνα, χαΙαΑ
όμοια. Εί δε τήν Αλήθειαν μή ψεύδεσθαι, χα\ τους
περ\ Αβραάμ θίοσεβεϊς δμολογοΰσιν, Ασεβείς χα\
Αθεους τους Άγαρηνοΰς πΑντως Αποφανοϋνχαι, Αλλ' ]
ούχ\ θεοσεβείς δπωσοΰν.
403. Atque hoc dedil Filius signuru evidens quod
illt et posleri eorumPatrem colereni, si nerope F i -
lium bonorillcarent. Sic entm rcm Ha se babere
videmus tum in lege lum eiiain \o gratia* Explora-
ium igiiur esi, nequaquam Abrahami et Moysis
Deum, palrem Domini nostri Jesu Curisti, ab Aga-
renis colt, qui Unigenitum agnosccre renuunl; scd
eos mcudacii patrem potius necessaria sequcla ado*
rare, quontaro veriiaiis Patretn non colunt. Nam
qui ab altero discedii, in -alterum offendil. Neque
fallit Filii scrmo, nempe eum qui Filiiim non hono-
rifical, ne Pairem quidem honorificare. Nocos&ario
igilur iis qui Christo creduni diccre non Jicet,
verum Dcum ab Agarcnis coli.Aui si liocdicent,
cogentur dicerc Abrabamum ac Moysem verum
DCUITI noa coluissc; el Dominum mentiri; quod
fieri ab innaia vcrilaie nequit: ncque iiem auiiqiia^
Scripluras plurifariam significasse quales siut Pairis
Filiique personae. Veluli : Ex uitro aute luciferutn
9
genuite* , Uem : Sedet tua, DettStinsmcutum$<ce»lL
Virga direclionit, riroa regni tui. DiUxitti ;«*ίΐ-
Jiam, et odisti iniquiiatem; propierea unxit U Deu$
41
Deus tuusin mternum ; elsimilia. Qnod si flliebs,
veritatcnt non csse roenlitam, ei Abrabamum pium
fuisse fatcntur, hi irrcligioses et atheos prorsus
diceni csse Agarcnos, non ajuiem sdepol Dei cui-
lores.
«
*

%
Λ'. Απάντησις αρός τους δνσφημονντας ^Αγα- X X X . Adversus Agarenos Christi divinitatem bla$-
ρηνους ri)K Χριστού θεότητα, καϊ Λέγοντας phemanles, \dieentesque insipienter eum non esse
ά&ρόνως· Ούκ έστι Θεός * καϊ διά τούτο οίο μέ­ Deum; ac propterea putantes* daiam ipsis in
νους Χριστιανών αύτοΊς έχδεδόσθαι εϊς prcedam regionem Christianorum.'
αρονομτ\ν χωράν m

ρδ'. ΕΙ κα\ έπιτιμΑσθαι αΰτους είκδς ήν fex προοι­
μίων, τοΰτο μεν παροπτέον, διά τδ είναι τδν τούτους
όξίως έπιτιμήσοντα * κοινάς δέ προλαβδντες εννοίας
της λύσεως της τοιαύτης Απορίας, έκ τών τζαρ' αύ­
τοΐς δμολογουμένων αύτοΰς απελέγξομεν, ώς έν πΑσι
κΑν τούτω κακώς φρονοΰντας* τδ θείον δεϊν είναι,
παρ* ημών (ΐαθόντες, δμολογοΰσιν ΑγαΟδν, φιλάν-
1 0 1 . Eliamsi sialim ab initio increpare hos opor-
icrel, itl iiihilominus umiiierous.quia non deesi quf
eos pro raeriio increpabit. Sed communes adhi-
bcntes noiiones, ob bujus controversiae soluiionem,
ex confcssis apud illoscoarguemus, cos, ui in aliis
omnibus, in hoc quoque prave opinari. Deura,
nobis docenlibus, bonum cssc coufiieotur, bcnevo-

4 1 fcl
MaUh. xit 47. « Psal. cix, 5. Psal. XMV, 7, 8.
 t

803 N I C E T A ΒΥΖΑΝΤΙΝ1 804

l u m erga homines, sapicntem, j u s t u m atqne p o t e n - Α θρωπον, καΐσοφδν, κα\ δίκαιον χα\ δυνατόν εΐ χα\
t e i n ; etiamsi a l i u m s u b e j u s nomiue c o l u n l . Qnate- άλλο ε ί ς τ δ εκείνου σέβουσιν δνομα. 'ύς γούνάγαθδς,
nus ergo bonus est, \uU animabus noslris bene- θέλει εύεργετεΐσθαι ημών καΐ τάς ψυχάς, εί οΤόν t e ,
facere, p r o u l iieri poiest, et corporibus, animara x a l τά σώματα, Ιρεθίζων εκ τ ω ν αισθητών είς τά
ab hia sensibilibus ad inteltectualia excilans. Q u a - νοητά την ψυχή ν ' ώς σοφός δέ κα\ δίκαιος κα\ δυνα­
lenus *vero eapiens ac justiis et poiisns, animam τός, τήν ψυχήν άε\ προκρίνει του σώματος • τ ω ν γάρ
semper praefert c o r p o r i , Namque hominum alii ανθρώπων οi μέν είσι θεοσεβεϊς, ol δε ασεβείς· χαΛ
surUTeligiosi, alii secus. Et religiosorum alii sunt τ ω ν θεοσεδών, ol μεν εύχρηστοι, οί 6ε Αχρηστοι· πά­
b o n i , alii nequain. H o r u m autem alii sanabiles sunt, λιν τ ω ν άχρηστων, ol μεν Ιάσιμοι, ο! δε ανίατοι * τ ω ν
aliisecus.Sanabilcsvero sunlaiii felicilale, alii cala- 6ε Ιάσιμων , οί μεν δι* ευπάθεια ν, oi δε διά δυσπά-
u i i i a t e . Rursus partim sese ipsimet sanaut, partitn ab θειαν Ιωνταί · άλλ οί μ&ν δι* αυτών ϊωνται, οϊ δε ©V
1

aliis einendantur. Bonorum autem alii q u i e l e s a i v a n - 4τίρων νομοθετούνται * κα^ τ ω ν άχρηστων δε, οί μέν
l u r , a l i i laboribus graiiam Banciscunlur. Sed ex liis άνέσεως οΰς τούτο σώζει, ot δ* πόνων άξιουνται*
alii propter se dolent, a l u propier alios. A l i i et άλλά τούτων οί μεν.υπέρ εαυτών άνιώνται, οί δε καΐ
propter alios, kt propter se dolent, vel i u i u r i me- Οπερ Αλλων χαΐ Οπερ εαυτών, ή ώς δοκιμωτέρων
lioree, vel adhuc i n defectu Jacenles.. I m p i o r u m - Β έσομένων, ή ώς ελλείψεις Ετι εχόντων * των δέ άσε-.
autem alii prospere a g u n i , a l i i calamilose : fortasse βών οί μεν εύπαθοϋσι τυχδν τοις οΟ μοχθηροί ς τήν
iis q u i mala roenle non sunt, eubtracla fulura γνώμην, ύποτεμνομένης της έχεΤσκ τιμωρίίχς, διά
pewia, propier prseseniem dolorem : vel prppier της 'νθεν ανίας, ή διά της κακίας παμμίχθηρον,
con&uminalam mallliara u i r i n q i i e p a n h i B l u r . P r a - χα\ κατ* άμφω εκδίδονται' εύπαθοΰσι δε άσεβεΤς κατά
spere vero d e g u o l i m p i i , otnni i p s i s d i l a i i o n c s u b l a u . πάσης αύτοϊς πβρικ*.ρουμένη; «ροφάσεως. βλίψι;
Dotor itaque e t g a u d i u m c u m i n t e r se adverseniur, τοίνυν xaV θυμηδία εναντία 6ντα, χερ\ Εν χα\ το
ci u a i e n eid«m b u m a n o generi accidant, m u l t i s αύτδ άνθρώπειον γένος συμβαίνοντα τους πολλούς
e r j w e r o c r e a r u n i , quasi boinines Deo cbari, suis έξηΐάτηαεν- ώς οί μ&ν θεάρεστοι εύθυμου σι πάντως,
bene animis b a b e a n l ; Deo auiem i n v i s i doleant. ol fife θεοστυγεις Ανιώνται. 'Αλλ' ούχ ουτω δ^χνοεϊσθαι
Sed n o u i u c o g i u n d u i n e & i ; i m o &cieadum, duplex χρή* μΛλλον δΐ ιΐδέναι δέον, δτι ή ευθυμία βιττή* ή
esse gaudii genus, a l i u d sensibile e i leinporale, μέν τις αίσόητ*) χα\ πρίβκαιρο;, ή δλ νοητή χαΧ
a l i u d iitieltectualo alque scternum. Eademque d o - αίώνιος' χα\ή θλίψ*; ωσαύτως· τ.οιγαροδν «ύθυμοϋσι
loris r a l i o esi. liaque gaudeut etiam j u s l i , u t A b r a - μέν χα\ δίκαιοι, ώς 6 ^Αβραάμ* εύθυμου σι δε x a l
liamus : gaudenl quoque i n j u s i i , u t Pbarao. Vicis~ άδικοι, ώς οϊ [cod. δσοι] χατά τον +αραώ * πάλιν
sim dolent j u s t i , u t Jacofaus fugiens Esavum, c t C άνιώνται δίκαιοι, ώς δ Ι α κ ώ β φεύγων τον Ήσαΰ
Labano famulans. Ttem dolent etiam injusii, ut κ*1 θητεύων παρά τ ψ Αάβαν' πάλιν άνιώνται
Amalec et i E g y p t i i , Eo ergo ijn uno eoderaque j u s i i χα\ άδικοι ώς Ο Άμαλήχ καΐ ΑΙγύπτιοι· Ιδοϋ τοίνυν
bominis more dolor e l mcesiiiia : et i n uno eodem- περ\ £ν χα\ το α0τ6 ^θος του δικαίου» Θλίψις χα\
que injusii homieis s t a i u dolor et moestiiia. Dicet άθυμία * χα\ περι μίαν καΐ τήν αΟτήν Ιξιν του αδί­
forlasse aliquis : C u r haec, et unde inaequalilas κου, Θλίψις τε χαΐ άθυμία · έρεΤ τις Γσως' Τίς ή
in aequalibus? Neqtie e n i m i n igne frigus simul et άνισοτης έπΙ Γσοις, κα\ πόθεν; Ούό^ γάρ περί τδ πυρ
calor couspicitur. Concedo e q u i d e m , non e n i m χρυμος κ»\ καύσος καθοράται · φημ\ κά^ώ · Ο0&
Jusiura apquale s i m u i esi e i inaequale: sed i n j u & l i - γάρ xb δίκαιον Γσον χα . dvteov- άλλά περί τά δεκτικά
ν

M.x capacibus, dolor e i gaudtum e o m p e r i l u r . δικαιοσύνης χαΐ αδικίας, θλίψις κα\ Ουμηδία.
J05. Qnontam iiaque d i c i u m esl dolorem rel ρε'. Επειδή δϊ εΓρηται 3τι ή Θλίψις, ήτοι πρόσ­
lemporalem esse ac tolerabilem, vel seternum et καιρος χα\ εΟφορωτάτη, ήτοι αΙώνιος χαΐ άφορω·
i n l o l e r a b i l e m ; iiemque gaudiura vel tetnporale e s s e tf τ ά τ ή * καλ ή εΟφροσύνη, ήτοι πρόσκαιρος χαΐ βρα-
ac 4>revker deleclans, v c i seiernnin c i d i u beans ; χυτερπής, ήτοι αιώνιος καΐ μεγαλοτερπής · ό φιλό-
a m m a r u m n o s i r a r u m amalor Dominus, cujus be- JJ ψύχος Κύριος, xaV οδ αϊ δίορεα\ άπό^ητοι κα\
neftcia arcana sunt e l perpelua, a l l e r n a t i m pro sua άίδιοι, εναλλάξ t v σοφία τιΘε\ς ixao^r* τούτων, παρά
Kapientia singula 'praebens, pro teraporali quidem μεν τήν πρόσχαιρον χσράν, τήν αίών.ιον θλίψιν*
gaudio x t e r n u m d o l o r e m , pro tcmporali antem παρά δ^ τήν πρόσχαιρον θλίψιν, τήν αίώνιον εύφρο-
dolore aeicrnum g a u d i u m , deceptum voluptaleAda- σύνην · διά τήν άπατήσασαν τδν Α δ ά μ ήδονήν οΟχ
pium n o n d u b i t a v i l a gandio in gaudium deducere; ήπόρησε, χαΐ δι ευφροσύνης είς εΟφροίύνην π<Λ-
1

et a dolore i n dolorem propellere C a i n u m . Hoc ηγή/Tar* και άπδ θλίψεωςείς βλίψιν παραπίμψαι βίς
esl, quod U r b a r i s perplexitalera creat, propierea- τδν Κάιν* κα\ τοΰτο τδ ποιοϋν τοΤς βαρβάροις τήν
que ad ipsipieoler toqueodura i m p e l l i t . Age vero ά π ο ρ ί α ν καΐ διά τοΰτο άλόγως άποφαίνεσθαι παρα-
qttod C h r i s i i a n i utnt religiosi, neqiiaquam a barba- βκευάζον, "Οτι μεν ουν θεοσε6ε?ς οί Χριστιανοί, ού
ris discemiura e s l : mendaces enim l l l i i h o m i n u m : τους βαρβάρους έρωτητέον ? - ψ Ε υ δ ε 7
« Υ Ρ
ά ο 1 υ 1
°^ τ ω ν

et omnis faomo uwndax : sed ab innala \erilate α ν θ ρ ώ π ω ν άλλά καΐ π5ς άνθρωπος ψεύστης- τήν
qui esl Christus, et a S p t r i i u veritatis qtii a Paire δε αύτοαλήθειαν δς έστι Χριστδς, κα\ τδ Πνεύμα
p r o c e d i l , quique sub lcge propheias alloquebalur; της αληθείας δ παρά του Πατρός εκπορεύεται, τδ έν
€ l ab ipsa denique perflcienle nos g r a l i a . Quod νόμω χα\ προφήταις. λάλησαν, χα\ τήν χάριν τ ε -
805 REFUTATIO MOHAMEDIS. 806
Atuoffocv* ort δε εκείνοι ασεβείς, ήδη δέδειχταν, χα\ λ vero Agareni sint i m p i i , j a m demonstratum f u i t .
δ^ίκνυται, χα\ δειχθήσεται, 'Αλλ' δτι χα\ ημών αυτών, et demonslralur, ac dcmonslrabiiur. Verumlamen
οί μεν εύχρηστοι, ol δβ Αχρηστο*., ημείς αύτο\ χ«Λ quod et nos p a r l i m frugi simus, partim secus, nos
όρώμεν τοΰτο χαΐ ομολογούμε • Οπδ γοΰν t-ής Τβυ ip&i et cernimus et coniiicmur. Cura ergo a De<
θεοϋ σοφίας καΐ άγαθότητος τών καθ ήμ«$ διοικού­ 1 sapieniia et boniiale res noslrae a d m i n i s t r e n i u r ,
μενων (ού γάρ δήπου δι* ^μά"ς άφι(ιρητ«& το. είναι haud cerle u o s i r i causa desinit esse bonus et &a-
άγαθδ; καΐ σοφός κα\ δίκαιος κα\ δυνατδς τ ψ λόγω, piens ac j u s t u s , u l j a m d i i t i m u s ; hoc enim u n i -
ώς είρήκαμεν* τούτο γαρ πάσα ή 6ε(α διδάσκει vcrsa tradit divina Scripltira. Quomodo ergo isti
Γραφή}* πώς οΟν οί άγνωστοι x a i βάρβαροι, £ν της ignari ac b a r b a r i , uoo discernendi j u d i c i o , el q u w
δια·.ρέσεως μόλι^ καταλαβόντες κρίμα, χα* τοΰτο dem ittfeticiter-prs&diti adeo d i v i n u m inscile c i r -
f

παναθλίως, £ Ες τούτο τή ν θείαν άμαθώς περιορίσαι cuinscribere sapientiam poterunt, u t nibilo plus
δυνήσονται σοφίαν, ώς ούδεν πλέον Άγαρηνών του quam Agareni Deu» scial? Si ergo religiosi C h r i -
θεοΰ έγνωκότος; ΕΙ οΰν θεοσεβείς οί Χριστιανοί, stiani s u n t ; h o r u m autem a l i i i r u g i , a l i i secus;
τούτων δέ οΕ μέν εΟχρηστοι, οΐίε άχρηστοι, θεοΰ οέ Dei vero officiuiu est u i r o r u m q u e s a l u l i consu-
αμφοτέρων προμηθεισΟαι τήν σωτήρων, ούχ άρα l e r c ; b a u d equtdera tauquam atbcos nos d e p r x -
ώς άθεους ^μάς καταληίζονται, άλλ' ώ ; ύπδ ββοΰ £ daotur, eed ut a Deo piopter coniumaciam e o r .
ταιδευομένους αφηνιάζοντας, καΐ στηριζόμενους repii>s, et propier tiduciam i n f l r m a i o s , e l ob s u -
έκλυομίνονς, κα\ συστε^λομένους ύπερφρονούντας, perbiam cobibitoe, e i ab incoBiprebeosibili ejus
xxl ελεγχόμενους τ ζ άχαϊαλήπτω α&τού" συνίσει sapientia \arie ac imiliifariara ca&tigaios. Neque
ποικίλως τε καΐ «ολυτρόπως. Ούδ* αδ ^άλ;ν θεοσε- ideireo p i i s u n l q u i prospere agunt; n&ro nec
6*ίς εκείνοι εύπα&οΰντες πρόσκαιρα^ δτι μηο*ε οί ^ g y p l i i p i i erant, q u i tefnen bonos Domiai f a m u -
ΑΙγύπτιοι θεοσεβείς δντες τους χρηστούς έδουλοΰνιο loe jugo aerviluit» premebant. Meque enim quia
Κυρίου· ού γαρ διότι αληθώς τιςέρεί, τήν εκ τόπου altquis veracitev di€«i t raigralionem de loee i n
εί; τόπον μετάβασιν κίνησιν είναι, χαΊδτι ούχ Εστίν loco, m m u m esse, I d d r e o cfedeiur ei dicenti n u l -
άλλη κίνησις, «ςστευδήσίται· λέγων γάρ τάς πλείους, l u m aUud mouis genus esse: nam dtcto u n o , r e -
της μι£ς τταραλέλοιπεν * ονδ' ort δΐ) ουν καΐ δίκαΐΜ liquaomniagenera omi«il. Nec q n i * j u s l i aUquando
ασεβών χατεχράτησαν, Ισραήλ τήν γήν Χαναάν, impiis politi sunt, v e i u t i Isniel terra Cbanaan,
χα\ ημών ούτοι ώς tκείνοι χρατεΓν λέγοντες πιστευ- idcirco b i Agareni eodem modo nobie se esse po-
θήσονταΐ. Εύρηνται γάρ χα\ ασεβείς ευσεβών χαλε* tilos persuadebunt. E x u l i t e r u n l cnim impii eliam,
πώτερονχαταχεχρατηχίτες· χαι μάρτυς δ Ψάλλων • ς q«> P " » atrocius politi fuere. Teslis Psalmista:
*0 ee^c> ήΛΘοσαν ίθττ\ βίς τ^γκΛ^ροτομΙατ σον, Ο Deu$ venerunt gentes in hwrediiatem tuum, pot-
t

kplarar tor radr tdr ayufc σον" ουκ άρα ώς luerunt templum $anctum tuum **. Non .iiaque, ceu
κακώς τήν «ερ\ Tb fcctov ίόξαν Ιχοντας τους Χρι­ si pravam de Ueo senteiHiara gerercnt C b r i s i i a n i ,
στιανούς τήν τούτων χώραν ποτέ οί &κ της "Αγαρ h o r u m dilionem Agareui devaslant, eaque ipeo-
καταληΐζονται, χα\ είς προνομήν τούτοις έχδέδοται, r u m direpiioDi iradita e s i ; sed u i verus aerino
αλλά μάλλον τάληθες ειπείν, ώς δ της αληθείας λό­ affirmat, propier peecata sua c o r r i p i u n t u r .
γος παρέστησεν, δι' αμαρτίας παιδευομένους.
ρ ς ' . Ταΰτα μεν οδν ήμεϊ; οί ασθενείς τ ψ φιλαλή- 40$. Boe i g i i u r , i a f i r m i nos seBmone ingenuo et
%tt κα\ διβλεγκτικψ του ψεύδους λόγψ επόμενοι, οίο­ falsilatem eoarguenle uientes, bos, i n q u a m , eeu
ν ε\ Ραπίσματα τινα, κατά τοΟ αναιδέστατου προσ­ colapbos quosdam, in>pudenli&»imai faciei falsidici
ώπου τοϋ ψευδηγόρου λόγου Μωάμετ καθήκαμεν Mohainedis i n f l i x i m u s . Q u i aulera majores vires
οίς δέ πλείων Ισχύς τε καΐ π α ^ η σ ί α πρ^ς τήν βντως fiduekmque babuerint, ad veriiaiip soliditalem m o u -
άλήθδίαν πρόσεστι, τούτο-.ς ιτάντως ό άπαραλόγι- slrandara, bis sine dubio invicla facundiae raiio
στος προστάξει λόγος μάστιξι καΐβασάνοις προσφό- euadebit verberibus idoneisque crucialibus, Moba-
ρ ω ς , τ ώ ν αύτψ δυσφημηΟέντωνχαθυποβαλβΙν άξ£ως· D medis blafepbemias^digne subjicere; pQStiemQ der
κα\ το τελευταΐον πέδαις άλύτοις χα\ φρουραίς nique vinculis insolubilibus e i ipaccess.o c^rccre
άπροσίτοις συγκατακλεϊσαι, χα\ άφθόγγψσιγή καταδι- t o b i b m , xnutoque silen^io «ddicere. 7uc enim iW
κάσαι * ώς άν πληρωΟ}) το εΕρημένον, fci'Ereppafr{ l u d d i i t n m c o m p l e ^ i u r : Obsiruetur os hqueutwn
στόμα ΑαΑονγτωτ άδικα. initfua w
,
ΤέΛος τον κατά τον δνσσεΰούς Μωάμετ έΛεγ- Ezpticit impii Mohamedh
XTIHQV* cotifuiatio.

M
r«al. LXKVIII, i . w
Psal. L X I I ,
$07 mCETM ΒΥΖΑΝΤΙΝί 808
ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ Λ7ΚΗΓΑ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
Έχθεσις κατασκευαστική μετά αποδείξεως τον^Χριστιανικοΰ δόγματος έκ κοιτών &ντοιωψ %

καί διαλεκτικής μεθόδου,,

καϊ φυσικών επιχειρημάτων, καϊ συλλογιστικής πολντεχγίας χροαγομένη '
0
καί άντίφφησίς της σταλείσης έχισζολής έκ των *Αγαρηνών
χρύς Μιχαήλ βασιλέα νΐόν Θεοφίλου
έαϊ διαδοΛχι της των Χριστιανών χίστεως.

EJUSDEM N1CETJE ΒΥΖΑΝΤΙΝΙ

Expositio
demonstrativa Christiani dogmatis, tx communibus notionibus,
et dialectica methodo,
ac naturalibus argumeniis; et syliogistico artificio deducta.
Itetn reftUatio Agarenorum epistolaz
ad Michaelem imperatorem, Theophih filiwft, missce ob accusandam Christianorxm fidem*

1 , Difficilis invenlionis negotium verilas, et quod Α
lyncxos quoque oculos laterepotest; nisi forte cor-
poralium tenebrarum densitalem anima dissipans,
ei connivere aut quiescere sensibus persuadens,
vestigiura aliquod ipsius veritalis persequi valuerit.
Cerle quandiu rerum materialium fumo intellec-
tualis oculus adhoc occupatnr, is illarum quasi
acrimoniam aliquam experiens passionem, ne ante
pedes quidem jacentem veritatem fortasse agnoscet,
nedum procul valde remoum: ei quantoacriorem
maieriae experietur amorera, lanto crassiorem ve-
rilaiis ignoranliam patietur. Cum ergo duplex sii
veriiaiis scientia, allera circa creaturam epectala,
allera circa Creatorem, quanlum infra Crealorem
gual creaiurae» tanturn praeeminet Creatoris cogni-
tio. Quare qui rauocinio laiitummodo cognilionem Β
rerum iribueruul, longe abilia recessisse cornpetli
suiit. At ii qui omni viiiedelectationi nuniioremisso,
unice vesligandx scientiae vacant, manura illis ad-
jutricem porrigenie Deo, ei ipsi certe eam compre*
hendunt, et alios qui ipsorum vesligia seciantur,
ad eamdem recio ctirsu deducuot. Priore itaque
uiodocirca eos qui divina enarrare volunl invento,
wnedubiosecundus quoque subeequetur; Yicissini-
que bie non subsequetur, nisi ille compertus fuerii.
Si Tgilur illos, qui eum termiuum attigerunt, hi qui
ignoraiitta aut ignavia tenenlursectati fuerint, haud
minorequam illiexcellenlia fruentur. Sedsi ne hunc
qutdem secundum cursura, prirco exclusi, tenere
palienlur, haud jam prorsus improbilalis crimina-
Uonem vitare poterant. Nam si neque vilxe per om-
ncm virtutem exercendae curam gerunt, qua opus
foret ut ad certam Dei scieniiam pertenirenl; neque
iie, qui illain oblii>uerunt*, obteniperanl; solis au-
tem suis ratiocinaiionibusniiunlur, qui fieri potesl,
ut quod alia via incedil, ipsi diversam decurrentes
comprehcndant? Vcrumlamen vere vim tioapatftur
liberum arbitrium. Igilur quia lu magisoplas, erudi-
tissime araice, ex naturalibus raltocinaiionibus, pro-
posilarum qusestionum demonstrationes; id enim
manifesie requirit in ipso exordio scripluin iuum ;
quanquam hoc baud principali loco fidei noslras
ratio essc sinil, quia omnem mcnLeiii, nou liu-
manaui lantummodo, vcruni eliani angelicam Deus
α'. Δυ^θήρατόν τι χρήμΛ αλήθεια, κζ\ τους γβ
λίαν όξυωπουντας λαθεϊν δυνάμενον, ύ μή που &ρ&
τέλεον τοΰ σωματικού τοΰδε γνίφου xb πάχος δ«.α-
βχοΰσα ψυχίΐ, μΰυαι ή άργή^αι τάςα^θήσει; κατα-
πείσασα, Γχνους Ttv^j αΰτης έφικέσδαι δυνήιηται·
ϊως μέντοι του καπνοΟ των ?tsp\ τήν ϋλην ό νοητές
Ιτι άντιλαμβάνηται δφθαλμ^, ώ ; δρίμυξιν τήν t t
των υπομένων προσπάθειαν, τάχα καί πρ6 των « ο ­
δών κειμένην οΟκ επιγνώαεται, μήτιγε πόρρω που
λίαν άπωκι&μίνην · κα\ ocfov άν μάλλον δριμυΐέρας
της τούτων βΓαθηται άντιλήψεω;, μάλλον την ταύ­
της ύποοτήσεται Λγνοιαν* διττής τοιγαροΰν τυγχα-
νούσης αύτ^ς, κα\ της μεν περ\ τήν κτίιην θεωρού­
μενης, της δε περ\ τον κτίσαντα, δαον ύποβέβηκβ
του Πεποιηκότος τά Κτίσματα, τοσούτον ύπερελήλα-
τανή ακραιφνής του ΙΙεποιηχότος έπίγνωσις' δθβν
δσο^ λογισμοϊς μόνοςς τί)ν πάντων γνώσιν άπέδοσαν,
πό^ω που ταύτης έληλακοτες ευρέθησαν · δσο; 6fe
πάση τ^ κατά βΐον ^αστώνη χαΕρειν είπύντες, πρδς
μδνην τJjv ταύτης ίρευναν άπησχόληνται, της θείας
αύτοΤς επαμυνούσης χειρδς, αυτοί τε ασφαλώς
κατειλήφασι · καί τους εκείνων κατακολουθοΰντας
τοΤς Γχνεσι, πρδς αυτήν εύθυδρδμως έχειραγώγησαν-
Τοδ τοίννν πρώτου τρόπου περί τους τά- 8εΙα 6ι·
αγορεύειν βουλομένους εύρισχομέ-Λυ, αναμφιβόλως
καί δ δεύτερος 'έψεταΐ' ούχ ^ψεται 5k, μή φαινομέ­
νου εκείνου. Μέχρι μέν οδν τοις ώδε" πη κατάφθασα-
σιν οί αγνοία χα\ (5αθυμ£α κεκρατημένοι παρέπον-
ται, ούδεν τ^ττον της αυτής εκείνοις θειότητος άπο-
λαύσονται· δπηνίκα δε μηδε τδν δεύτερον πλουν,
αναβληθέντος του πρώτου, μεταδιώκειν ανέχονται,
ούκέτι που πάντως τδ τής κακουργίας ϊγκλημα δια-
δραναι δυνήσονται. £ ί γάρ βίου μέν έξησκημένου
φροντίδα ού τίθενται, ώς αν ε£ς τ6 τής απλανούς
θεογνωσίας καταφθάσωσι μέτρον, τοις τε κατειλη-
φόσιν ού κατα πείθοντα ι, μόνοις δε τοΐς οίκείοις
Ιπερείδονται λογισμοϊς, πόθεν τοΰ δι* άλλης όδοΰ
λαμβανομένου έτέραν έπιτρέχοντες καταλήψονται;
πλήν άβίαστον αληθώς εν πδσι τ& αύτεξούσιον. Τοι-
γαροϋν επειδή φροντις μόίλλον τ^ λογΜ^τητί σου,
πολυπειρότατε φίλε, τοίς έκ φύσεως λογισμοί^ των
αρετών τάς αποδείξεις καθυποβάλλειν · τούτο γάρ
τδ σδν σαφώς παρ£στησιν έν προοιμίοι; γράμμα, ε!
και μή τοΰτο προηγουμένως ό τής καθ ήμδς πί-1
m REFUTATIO MOHAMEDIS. 810
στεως επιτρέπει λίγος διά το πάσης εννοίας ού μ ό - Α cxeciHl; lui iftracn grntia, anlc omnia fx lioc scr-
vov ανθρωπινής άλλά κα\ Αγγελικής ύπερβαίνειν τδ monis gencre, dcmonsirative quanUim iiett poicst
θείον, σης ένεκα χάριτος, πρώτον μέν εκ τοιούτων noslram ad Deo scntenliam cxponeinus : mnxque
λίγων κατασκευαστικώς, οσον κατά τδ δυνατδν τήν at gtuncnloruni tuormn religionem noslrariL oppti-
π ε ρ ί τ δ θ ε ϊ ο ν ημών δόξαν εκθεμένοι, τδ τηνικαΰτα Siianlium vim pcrpendcinus. Hfnc aulcm inUium
των σών προβλημάτων τήν ήμετέραν διαβαλλόντων dicendi faciain.
θρησκείαν έπισκεψόμεθα τ^ν Εσχϋν ' άρξομαι δ* εν­
τεύθεν '

Nicetas ablixnc repeiit tongam suam religionis Christiatuv demonstralionem, quam tn pr&cedenle opere
tcripserat (in edhione noslra col. 375 uaque a<< 707); nempe : *0 χάνσοφος xal φ'Λάγαΰος κ. τ . λ. δό­
γμα κατεσκενασεν: Sapientissimus Ή boniiatis amator e t c , dogma comprobavil. Omiuunlur lamen in
hac repelitione hci duobreves, nenpe de Mohamede col. C89, ei alter deAgareni* col. 097, idque eupkemia;
cauta, u/ pulo, ne amicus Mohamedanus, ad quem Nicetat scrihit offendereiur. Nos Uaque MMI-
t

venam itlam Chri$liatue QOotogiaz partem repetendam non judicavimus, quia jam in voiumine rtosiro
proitabat.

β'. Καιρός* ήδη λοιπόν κα\ τάς έν τ φ σψ συγ- Β 2. Tempus esl ut deinceps considerenius an a o
γ ρ ά μ μ α τ ι διαβολάς κατά τ η ς ημετέρας πίστεως, si cusationes quae in tuoscripto adverstis fidcpn no-
εύθυβόλως Ιχουσιν, έπισκέψασθαι · άρξομαι δέ εν­ slram fiunt, recte sc habeani. Hincergo exordiar.
τεύθεν · "Εχει τδ σδν γ ρ ά μ μ α ούτως • « Κα\ έδωκεν In scripiotuo sic l e g i t u r : < Dedit iis Deus, id est
ο θεδς αύτοΐς, δηλονότι τοίς δημιουργηθείσιν άνθρώ- creatis Innninibus, meiitem ad cognoscendum, crea-
ποις, νουν του γινώσκειν οτι ή δημιουργία κεχω- turam diversam essc proculquc dislare a s i m i l k u -
ρισμένη έστ\, καΐ icoppta άφέστηκε της πρδς τδν dine cum Crcatore; ei rem factaiu longe esse
Δημιουργδν δμοιόΐητος · κα\ δτι πάν ποίημα ενδεές inferiorem factore. * IJoc ei ego concedo, qnod
έστι τοΰ ποιήσαντος. ι Τοΰτο σύμφημι κ ά γ ώ , δτιτ nempe productuni diversum sil a subsiantiali pro-
π ί ν παραγόμενον, άλλίτριόν έστι τ η ς ουσιώδους τοΰ ducenlis similiiudiae. Quire lioc tanquam a nobis
παράγοντος όμοιότητος · διδ καΛ ώς ώμολογημίνον qaoque confessum babcatur. Dcinde scquilnr con-
χα\ π α ρ ' ημών εϊλήφθω* είτα τδ έξης τούτου συν- nexa sentenlia sic : ι Omnis genitor priorest pro-
απτόμενον τδ λέγον, δτι « "Εκαστος -γεννήτωρ πρό­ prio genimiim. > hoc de aliqua re simpliciler
τερος έστι τοΰ οίκείου γεννήματος, ι Έ π ί τ ι μέν τδ dictum, vere se habet : de alia tamen dicitim,
αληθές έχει απλώς τιθέμενον * επί τι δε τδ ψευδός faUum cst: etqtiia hoc Dco extraneum est, necin
κα\ δτι Ι π ι θεοΰ αλλότριο ν έστι κα\ χώραν ούκ ϊχει, C eo locum liabcr, id eyo ne<jue admiltam» ncque
tijxt άπαδέξομαι, οΰτε ομολογήσω· ελέγξω δε, κα\ confUebor. Quiu adeo refutabo; et quandotiam id
έν οΤς χώραν I / e t παραστήσω · τοΟτο οΰν συ λαβών eveniat, exponam. Tti vero id quasi concessuin
ώς ώμολογημένον, δοκείς μέν ή μ ας παρακρούειν, sumeiis, \ideris nossnpplantare^ sive quod speciat
ήτοι είς τδν της δμοουσιίτητος-λίγον, ή ε ί ς τ ή ν τοΰ ad consubslantialiLaiis ralionem, sive quod ad
γεννήτορος κα\ γεννήματος σ χ ί σ ι ν κα\ π ώ ς , έ'ρώ. gigneniis*et geniir rolalionem. Cujus rei modum
Η μ ώ ν γάρ δμολογούντων όμοουσιίτητα κα\ ταυτό­ jara dicam. Nobis enim coniileniibus Patrem ac
τητα τοΰ τ ε Πατρδς κ*α\ Γίοϋ, κα\ τδν μέν ώ ; γε- Filium unam siroul babereeamdcmque subsiantiam;
γεννηκότα Πατέρα καλείσθαι, τδν δέ ώς γεγεννημέ- 6t illum quidem u i gigncnlein, Patrem v o c a r i ;
νον ΥΙδν, λαβών συ έκ τών καθ* ήμας άξ£ωματδ liunc aulera utpole genitum, F i l i u m ; ' t u aUluima-
λέγον, βτι t "Εκαστος γεννήτωρ πρότερος έστι του nis rebus axioma iumpsisli, quod a k , omnem ge-
οίκείου γεννήματος· > καΐ τούτο έπ\ τ η ς θείας φύσεως nilorem priorem esse proprio genimine; idque ad
κακώς επισυνάψας,'δπερ μοίλλον έ π \ γενητής καΐ dlvtnara naturam male Irar.slulisti; quod tn natura
κτίστης φύσεο^ς χώραν Εχει, έ π \ δέ Θεού" ούκ έ ^ ω - poiius genita creafaque usuvenit, in Dco aut^m
ται (κα\ γάρ πολλά μέν, κ α \ εΕ χρή τάληθές είπεϊν, non valet. Nam et alioqui multa quideni, imo, ut
άπειρα έ?* ημών χώραν έχει, έπί δέ θεοΰ παντελώς vere dicam, innumera apu4 nos tisuveniunl, qua:
αλλότρια έστι), τοΰτο ουν wc αληθές έπ\ θερΰ λαβών, a Deo prorsus sunt aliena. T u vero, boc iauqu:im
ώδέ π ω ς συνάγεις * ΕΙ έκαστος γεννήτωρ πρότερος verum de Deo sumens, sic fere concludis : Si omni»
1
έστι τοϋ οίκείου γεννήματος, ουκ Ισταιό π α ρ ημών genitor prior esl proprio genimine, jani non e r i i
πιστευόμενος ΥΙδς τ φ Πατρι συναΐδιος τε καΐ ομο­ qui a nobis cVediiur Filius Patri roaatcrnus et con-
ούσιος * el δ* αδ πάλιν συναίδιος ό ΤΙδς τ ψ Πατρ>, substantialis. Sin vice versa coaeternus est Filius
αληθές δέ τδλέγον, < "Εκαστος γεννήτωρ πρότερος Palrt; verax aulpm effatum est : Omnis genitor
έστι τοΰ οικείου γεννήματος, # καταναγκάζεται ή prior e&t proprio genimine; neceesario muiua re-
σχέσις έ ζ αλλήλων διακεχωρίσθαι. l.aioex utroque sejungilur.
Υ» Ούδεν ξένον, ώ βέλτιστε, ένδς άτοπου δοθέντος, 3. Nec mirum est, ο optlme, si uno absurdo
μυρία ίψεσθαι · καΐ γάρ εΓ τ ι ς τδν άνθρωπον λίθον concesso, sexcenia bujusmodi conscquantur. Nam
άξιώσαε, πολλοίς άτόποις, μάλλον δέ άπείροις α ύ - gi quis bomincm exisiimare velit lapidem, midtis
τδν επισυνάψει* τοιούτον τ ι καύτδς λημμάτιον λα­ hunc absurdis; imo iflfmitis, copulabK. Pari fere
βών 1%\ θεοΰ τδ λέγον, δτι ι "Εκαστος γεννήτωρ πρό- m o d o l u qqoque dicliunculam banc deDeopro*
PlTHOL Gtt. C V . 26
811 NTCETiE BYZANTINI 812
nuntians, quae ail : « Omnis genitor prior esl pro- Α «ρός * « i tou οίκείου γεννήματος, ι τδν παραλογι-
1-rio genimine, > paralogismum hisidiose slruxisti. σμδν συνεσκευώρησας. Τούτου οδν έληλεγμένου καΐ
Jloc igiiur confulato, quippe quia de Deo pronun- χώραν μή ίχοντος τδ παρΑπαν έπΙ θεοΰ λέγεσθαι,
liari nequit, utroque ex latcre absurdilaiem vitabi- τήν ε!ς έχάτερα άτοπίαν έκφευξόμεθα · καΐ γαρ δ
inus. Nam praesenscausa, aconlraria esi ab*eii*.Si παρδν αίτιον, άπδν του εναντίου · εΐ oGv τδ, Ικα-
crgo diclum, omnis geniior, a creaia n&lura prave στος γεννήτωρ, Απδ της κτιστής φύσεως καχώς
suraplum, in absurdilaiem Irahit dicentis sermo- λαμβανόμενον', είς Ατοπον τδν λογον Απάγει, τούτου
nem , cum id in Dco non usuvenial, sine dubio χώραν έπΙ Θεοΰ μή έχοντος, δήλον δτι χα\ Ατοπα
absurditatem vitabimus ; et sempileriwm atque ΙκφευξόμεΘα, τότε συναΐδιον κα\ όμοούσιον, κα> τήν
tonsuhslintiele, et paternilalis fiiietalisque rela- της πατρότητα χα\ υίότητοΐ; σχέσιν, Ατρωτον βια-
tionem invloJatam servabiiuus.i Omnis genilorprlor φυλάξομεν, ι "Εκαστος γεννήτωρ πρότερος έστι-τοδ
est proprio genimine. * Fapae rem miram! q u « in οίκείου γεννήματος.ι Βαβά\ του Θαύματος 1 περί Ιμϊ
jue quidem leque ipso vulet, qui faculiaie liomines καΐ σέ τοΰτο, ο? τδ μεν ενεργείς έσμέν Ανθρωποι, εΐ
sumus, aut aliudquidvis ; officimur autem vi, pula τύχοι, ή Αλλο τι * τδ δε γινόμεθα δυνάμει δντες,'
geniiores aut sapienles. At ubi hujusmodi vis non οίον γεννήτορες ή επιστήμονες, ή Αλλο τι • έν οΤς δέ
τ 0
usuvenit, jani patel, prioratum genitoiis relalive Β &>νάμει χώραν ούχ Ιξει, δήλον δτι τδ προτερεύειν
ad geniium non subsistere. Si ergo visa Dco aliena τδν γεννήτορα του γεννήματος ούκ ippwtat * ί ί τοί-
esi (namvis passione oon caret; vis aiiquo exte- νυν Ιπ\ θεου τδ δυνάμει Αλλότριον (κα\ γάρ τδ δυ­
riore htdigel; vis est de genere imperfectorura ; νάμει μετά πάθους, τδ δυνάμει των ίξωθεν προσδεΐ-
Deus auicm eupra baec omnia est) salt» palet ne ται, τδ δυνάμει των ατελών · 6 δ£ θεδς άνφκισται
prioralum quidem ei usuvenire, quia prloratus sine τούτων πάντων), δηλον δτι και προτερεύειν ούχ Ιξει
altqua vi non l i l . « Omnis genitor prioresl proprio χώραν διά τδ άνευ τοϋ δυνάμει τοΰτο μή είναι.
genimine. * Hoc creala naturae, boc genilune pcr «"Εκαστος γεννήτωρ πρότερος εστι του οικείου γεννή­
fluxum, proprium esl. Nam quorurn exsislentia d i " ματος, > Τοϋτο της χτίστης φύσεως, τούτο τής |$ευ-
versa est, borum seque diversa generalio. Ergo στής γεννήσεως· χαΐ γάρ ών τδ εΤναι διάφορον,,
Iribus conlrariis sumptis, creato, inquam, et i n - τούτων χα\ τδ γεννών δίάψορον. Τριών ουν .αντιθέ­
creaio» passibili et impassibili, priure ac siraulta- σεων λαμβανομένων, φημί δή κτιστού τε κα\ άχτι­
uco si corporeum passibile esi, subsequilur auiem
f στου, εμπαθούς τε κα\ άπαθοΰς, προτέρου τε καΐ
buic prius ei posterius, palet incorporeum hnpas- Αμα, εί ή ενσώματος εμπαθή-, Επεται δε ταύττ^ τδ
sibileesseacsimullaneum. Ila euim lugicamethodi Q πράτερον xa\ ύστερον, φανερδν οτι ή ασώματος
uosdocent. Απαθής κα\ Αμα· τοΰτο γΑρ αί λογι<α\ μέθοδοι
ήμΓν διαγορεύουσιν.
4. c Omnis genitor prioresi proprio genimine.» δ'. < Έκαστος γεννήτωρ πρότερος έστι του οικείου
Ilue ailqui legem vult Deo constUuere, non autem γεννήματος, ι Τοΰτο νομοθετούντος έστιν ϊκ\ θεου,
qui veritaUini dicit. Igitur vocabulum genitor vel τδ Αληθές δε ουδαμώς λέγοντος · τδ τοίνυν γεννή­
esi de nuinero eoruui quse per se sunl, vel quae ad τωρ δνομα, ήτοι των καθ' αυτό έστιν, ή των προς
aliquid* Alqui non esi ex iis qu^e per t»e sunl : non ™ · Αλλά μήν τών καθ* αύτδ ούκ £στιν · ού γάρ Αν
enim ad genimen relaiicnem baberel; ergo est cx πρδς γέννημα τήν ΑνβφορΑν είχε · δήλον δτι τών
iis quse ad aliquid sunl; quae autem sual ad ali- πρ<5ς τι · εί oJv τίγαννήτωρ τών πρίς τί έστιν, τά
quid, simullaneanaturse sunt; quss verosimulianca δε πρό; τι Αμα τβ-φύσει, τά δε Αμα τ^ φύσει, Αμα
naiura?, el simuUanea sunt et non sunt; ergo ge- τέ είσιν καΐ ούκ-είσΐν, τδ γεντήζωρ Αρα καθ* δ γεν­
nitor qualenus genilor, ad aliquid esstsiens rela- νήτωρ, πρδς δντήν Αναφοράν ίχει, τδ πρότερον κα\
tione.m liabel: quare prius et poslerius non habe* δστερον ούχ δξε:. ΕΙ ουν τδ γεννήτωρ τδ πρύτερον
Wa. Si ergo genilor nec prius babebit nec posterius, καΐ Οστερον ούχ δφης δέ δτι έκαστος γεννήτωρ
lu vero dicis oninem genitoreni priorem esse pro- ^ πρότερος έστι τοϋ οίκείου γεννήματος · φανερδν δτι
priogenimine, conslainoo esse geniiorem, qualenus τδ γεννήτωρ, o6 καθ' δ γεννήτωρ, Αλλά κατ' Αλλο
1
est genitor, sed secundum aluiuid aliud, sicuti τι, καθ δ Σωκράτης ή Πέτρος. ΕΙ ουν τδ γεννήτωρ
Socrales et Petrus. Quoniam iiaque geniloris no- δνομα ε«\ θεοΰ κα\ Οατρδς υποστατικών έστι, κα\
men in Deo palre hypostaiicum est,.et secundvm κατά τοΰτο μόνον τδ Γθιον της υποστάσεως χαρακτη­
id solum proprieUs hypostaseos denoUlur; de- ρίζεται· τοϋτο δέ δίδεικται πρδς δν τήν άναφοραν
moiisir^ium porro ftiit quod est relativum iioa τδ πρότερον κα\ ύστερον μή 2χον, φανερδν άρα δτι
1

biibere prius el posierius ; constai ergo Deum Pa- δ θεδς κα\ Πατήρ γεννήτωρ ών, του οϊκείου γεν­
ircni, qui cst proprii genimims genitor, prius non νήματος, τδ πρότερον ούχ Ιξει · ci δέ ούχ £ξει,
habeie. Quod st non babet, conslat esse sitnulta- δήλον δτι Αμα · εί δέ Αμα, xal συναΐδιος · ό Υίδς
neum : quod si simultaneus, eliam cosiernus est. Αρα του Πατρδς συναΐδιός έστι · χα\ οδτως δι*
Kigo Filius Palri coaelernus est : atque ila in quo ού έδδκεις παρακρούειν , παρακέκρουσαι. c "Εκα­
circumveniic puiabas, ctrcumvenlus es. < Omuis στος γεννήτωρ πρότερος έστι τοϋ οίκείου γεννήμα­
geuilor prior estgeniioine suo. » Nobis quidem boc τος. > Τούτο έν ήμϊν χώραν έχει · καΐ δτι ούτως
usuvenit ; quod qmdem i u se babetc, liiuc (it έχει, δήλον εντεύθεν · ΠΑσα δύναμις, τινδς δνεκα ·
813 REFUTATIO M O H A M E D I S . 81*

εΐ γάρ μη ενεχά τίνος, μάτην ' μάτην δέ οΚτε δ , manifestum. Potvnlia omnis propter aiiquid e s t :
θ ε δ ; ποιεί, ουτε ή φύσις · δήλον δτι ^νεκα · εί ουν nam si p r o p t e r a l i q u i t l iton s i l , vana r s i ; niliil
ή δύναμις ένεκα τίνος, δήλον δτι καΙ τδ δύνασθαι · p o r r o v a n u m Deni ficil neque n a t u r a . Est orgo
πάν δέ το δύνασθαί t t ποιείν, κα\ ποιήσει, el μή τ ι propler a l i q u j d . Si ergo polentia propier aliquid
το παρεμποδίζον · el οΰν έν ήμϊν Εστίν Εμφυτος δύ­ rst, p a i e l q i i n d eliam posso; otmie auiem quod fa-
ναμις τδ τεκνοπαι*ίν, χεχωλύμεθαδέ, δήλον δτι παρ- cere a l i q u i d p o t e s i , r e quoque v«ra farict, nist
εμπσδίζοντός τίνος · έν δέ τ ψ Θεψ ουδέν άντίσΟενο'; ^ l i q u i d o h & t i l e r i l . S i e r g o i n n o b i s est i n s i t a p o l e n -
ή παρεμποδΕζον ' φανερδνδτι καΙ ή γέννησις σύμ­ lia liberos gignendi, proliibemur auiem, cousiat
φυτος · εΐ δέ σύμφυτος, κα\ ά μ α · εί δε άμα, οϋ q n o d a l i q u i d n o s i m p e t l i a t . A i q u i Dco n i l i i l r e s t s i i t
πρότερον χα\ ύστερον * ώστε δήλον δτι τδ πρότερον a u i o b s i a t : consUU ergo gcncralioncm quoque e i
χα\ ύστερον έπΙ θεοϋ χώραν ούκ • Εχει.4 "Εκαστος esse c o n n a : u r a l e m : quod si c o i i n a t i i r a l i s , s i m i d -
γεννήτωρ πρότερος έστι τον οικείου γεννήματος.» tanea q n o q u c e s t ; q u o d s i s i m u l t a n e a , j a m non
Πόθεν τάς άρχά;, ω οΰτος, εΓληφας; ol μέν γάρ" e s l p r i o r nec p o s t c r i o r : u n d e c o n s t a t p n u s e t p o -
μηδέν κοινδν τοΰ κτ£στου καΙ τ ω ν κτισμάτων υπο­ s t e r i u s i n Deo n o n u s u v e n i r e . < O m n i s g e n i i o r p r i o r
τιθέμενοι , εαυτούς παραλογίζοντΛΐ t ταυτώς έπ\ est p r o p r i o g e n i m i a e . i U u d e n a m principia,os(Kle.s,
θεοϋ καΐ τ ω ν κτισμάτων τάς θείας ψωνάς έκλαμ- e u m p s i s l i ? N a m q u i n i l i i l esse c o m m i m e Cteatoii "
βάνοντες · χα\ τδ πρότερον λήμμα διά τοΰ δευτέρου c u m c r e a i i i r i s c r e d u u t , e r r a n l d u m e n d e m sensu e t
εξοστρακίζεται, χα\ πάλιν διά τοΰ προτέρου τδ de Dco et de c r e a l u r i s d i v l n a v o c a b u l a e u m u n t ; e t
δδύτ^ρον · κα\ γάρ εί πάν ποίημα ενδεές έστι τοϋ p r i u s l c m m a a sccuodo e x c h i d i i t i r ; vicissimquo a
ποιήα^ντος διά τδ πρώτον αξίωμα * 0 δέ έκ τοΰ γ ε ν - priore secundum. Elenim si omiiis faclura inferior
νήτορος Λόγος, έκ τ ω ν ποιημάτων τδν ποιητήν πρό­ cst f a t t o r e , p r o p i e r prioiatus dignkaiem ; quod
τερον κατασυλλογίζεται, ενδεές τέ έστι καΙ ούκ εν­ a u l c m est ex g e n i l o r e V e r b u t n , ex f a c i u r i s f a c i o r c m
δεές, καΙ ταντδν ού ταυτδν πάν ποίημα τοΰ ποιή- arguiiesse prius ; Ulud quidem et i n f e r i u s e r i t e t
σαντος, όπερ αδύνατον* non i u f e r i u s , idem e l n o n idem, qtiod esl i m p o s -
sibile. ν

ε'. ΕΓδωμεν δέ χα\ τδ έπιφερδμενον * ίχει δέ x a l _ 5. Videamus j a m qiiod i b i a d d i l u r , i t a eniin « e

ούτως · ι - Ε π ε ι δ ή έάν ήγήσαι μίαν αρχήν άμφοτέ- habet : « Q u i a s i pules u n u m es^e p r i n c i p i u m a m -
ροις, τοΰ τε Πατρός καΐ Γίοΰ, άπόλλυτα; ή τάξις b o r u m , P a i r i s videlicet alque F i l i i , perit reialionis
τ ή ; σχέσεως ή οΟσα έκ τοϋ γεννήτορος πρδς τδ γ έ ν ­ o n l o , quaeintercedit i n i e r geniiorem et gonilnin :
νημα · x a l καταναγκάζεται ή κλήσις των αμφοτέ­ cogittirque a m b o r u m appcllaiio sejungi a gigrien!e
ρων χωρισΟήναι του γεγεννηκότος κα\ γεννήματο;, ^ e t a g e u i l o , a praeexsisienle et p o s c e r i o r e . » Lil>e-
τοϋ πρου*άρχοντος κα\ μεταγενεστέρου.» 'λπήλλα- r a s t i m e n e g o i i o , ο sodcs, a r c a n u m e n a r r a i i s . N a n i
ξ α ς ή μ ά ; πραγμάτων, & φ(λος, έξειπών τδ άπό££η- βΐ n i i l i i persuasi&sem a te d i c i a n i e e n t e n i i a m qure
τον · •( μέν γάρ έώ^ων χο παρά σοΰ «ροτεθέν λημ- a i l : < Omiiis genitor p r i o r esl proprio genimine, ι i n
μάτιον τδ λέγον, r Έκαστος γεννήτωρ πρότερος έστι Deo u s u v e n i r e , fortasse eliamsi inviius, verilale
τοΰ οϊκειου γεννήματος, ι έπ\*9εοΰ χώραν Ι/ον,τάχα c o m p u l s u s , s e c u n d a m b a n c q u o q u e c o n f i t e r e r . Sed
άν καΙ μή βέλων τβ άληθεία συνεφελκόμενος, καΐ τ$ qiua illaai f u i i l e m esse oique omnino falsani a
δεύτερον ώμολόγουν '-ΙπεΙ δέ τοΰτο Ιωλον καΐ πάντη Deoqne alieuam sermo ooster d e m o n s t r a v i t , m e
ψευδές έπΙ θεοΰ καΙ άλλότριον ο λίγος έδειξεν, ου c e r t e r a t i o c i n i n m n o n coget s u b j u n c i a r o s e n t e n t i a m

με λόγος καταναγκάσει χα\ τδ έπιφερόμενον τ*θέ- p e n s i h a b e r e . N a m s i d u o f o i le s i n t , q u o r u m u n i i i n

ναι * x a l γάρ έάν δύο τινά ί κ η , x a l τδ μέν έν τάξει praecedenlis loco babeaiur, a l l e r u m vero subse-

ηγουμένου εΓληπται, τδ δέ έν τ ^ τοΰ επόμενου, 6ήλον q u e n l i s , p a t e t praecedente coitceseo, ^equens q u o -

οτι το5 ηγουμένου ομόλογη θ έ ντο;, καΙ τδ έπόμενον q u e conceesum i r i : n o n l a m e n c o n c e d e t u r , s i prae- .

έψεται* ού/£ψεται δέ, τοΰ ηγουμένου μηδαμώ; ομολο, mlena nulio modo admiliaiur. Iloc a u i e m sie

γηθέντος - τοΰτο δέ δήλον ώδε · Έστω άνθρωπος I e x p l a n a l u r . E&to b o m o a l q u e anitnal: elAomo q u i -

κα\ ζώον · κα\ τδ μέν άνθρωπος είλήφθω ηγού­ d e i n s i l i n & t a r praecedenlis, a n i m a l s u b s e q u e n t i s :

μενος, τδ δέ ζώον έπόμενον * φανερδν τοΰ άνθρωπου c o n s l a i b o m i n e s u p p o e i t o , a n i m a i q u o q u e necessa*

τιθεμένου, x a l τδ ζώον έξ. ανάγκης έψεται · ούχ r i o e u b s e c u l u r u r a : l i a u d eequetur auiem, homine

έψεται δέ, μή τιθεμένου εκείνον · τοιοϋτόν έστΥκαΙ non euppoeUo. T a l e est o b j e c i u m a t e a r g u m e n -

τΚ παρά σοΰ δραματουργηθέν * διδ εί μέν χώρχν t u m . Q u a n i o b r c m s i i n De<» u s u v e n i r e t p r o p o s l l i o :

έπίθεοΰ είχεν τδ, «"Εκαστος γεννήτωρ πρότερος έστι c O m n i s g c n i l o r p r i o r est p r o p r i o g e n i m m e , » c o n f l -

t e n t i b u s n o b i s coa?iernus csse P a i r e m ac F i l i u m ,
τοΰ οικείου γεννήματος, > ημών ομολόγουντων τδ συν-
paiet m u l u a m a p p c l l a i i o n e m necessario ex u L r o q m ;
αΐδΊον Ιχειν τδν Πατέρα κα\ τδν Υίδν, φανερδν δτι
f o r e s«jungendam. 5 c d q u i a prior proposilio veni
κατηναγχάζετο ή κλήσις έξ αλλήλων χωρισθήναι *
έπεί δέ τδ πρότερον ούκ αληθές, ουδέ τδ δεύτερον - - n o n e s u nc aliera quidem5**Al<jueaia f u i i l e apparct
κα\ ουτο»ς i/ίθιον άνέφανεν τδ παρά σοΰ λενθέν. p r o l a i u m a le a r g u m e n t u m .
ς-'. Κα\ άλλως* £ΐ δια την συναΐδιότητα τοΰ Πα- 6. I t e m aliter : S i proplerea q u o d c o x t e r n i sunt
τρδς και ϊ ί ο ΰ έξ ανάγκης φής τ ά ς σχέσεις κεχωρί- P a t e r ac F i t i u s , a i s itecessario rehiiones eorum
σΟαι, καταναγκάσει μάλλον δ λόγος διά τήν σχέσιν fore spjungendaa, i i n o cogct p o l i u s ratiociniui»
815 NICET/E B Y Z A N T t N I 8J6
noslruni.propier relalioncm, coanernitatcai qnoqne Α καΐτδ συναΐδιον τΙαάγεσΒαι · καΐ τούτο δήλον δδε ·
iiiducerc. Aique hoc ita oslcndilitr. Ceniloris nomcn Τδ γεττήτωρ βνομα των ιζρός τε δν, πρδί υΐδν δχει
v.um sil ex iis qu;u suul ad aliquid , ad filium ba- τήν άναφοράν · τά 6k πρός τι, αμα τ^ φύαει · τά δέ
bcl relaiioncin. Quae aulem sunl ad aliquid, simul- αμα τ$ φύσβι, δμοΟ τέ είσι χαί Όύκ εΐαί · συνάγε­
lanea naiurae sunl : quae auLem simulianea ualurae ται άρα δΊά την σχίσιν αμα εΤναι · 2περ έστ *ν αλη­ ν

suiil, ei siint et iiein non smii. Concludilur ergo, θές · καΐ πώς σ6, ω φίλος, τδ εναντίον εΙσάγεις,
propter rclationem simultanea esse; quod verum χα\ διά μέντδ συναΐδιον, είς τήν σχέσιν τής πατρό-
csl. Lt cur m, ο sodes, conirarium iuducis ? *qtii τητος κα\ υΐότητος ήμδς δοκείς παρακροΰειν, δια δε
piopter coaHernilatem, videris nobis eripere pater- τήν σχίσιν του γεννήτορος κα\ γεννήματος, είς τδ
nitulis acfifietaiis rciationem : propler relalionetu συναΐδιόν τε κα\ όμοούαιον; Και άλλως • ΕΙ τδ γεν-
autem gigneniis ei geniii, videris periinere coaelcr- η\τωρ δνομα τήν του είναι αμα δπαρξιν δίδωσι, τά
nitaicm et consubstaiilialilaiem. · liem aliter: Si δε αμα τ ^ υπάρξει κατά αϊ λαμβανόμενα, άπόλλυσι
genitoris nomcn, cxsislentiain simul tribuii; quae τήν σχέαιν τήν ουααν έκ του γεννήτορο; πρδς τδ
aniem siraullanea exsisleniiae a le accipiunmr; re- γέν>ημα, συνάγεται άρα,τδ γεΥτήτωρ δνομα, καΐτδ
laiionem pcrimnnt, quac huercedil inier genitorem γέννημα, έν σχέσει δντα, άσχετα εΐναι · δπερ έστ\ν
i'( geniiwn ; concluditur uiiquc gcnitom nomen, et Β άτοπον.
geuiuim, invtccm rcfcrcniia, nou esse reluliva;
qnotl esl absurdiHii.
7. Pergis vero diccre sw : < Quia si exislimes ζ' Επιφέρεις δε πάλιν ο5τως · ι Επειδή έάν ήγη-
uniim principitun amborum, Pairis alque FHii. ι σαι μίαν αρχήν άμφοτέροις του τε Πατρδς κα\Τίοΰ.»
Miror, ο sodes, quodnam tu vclis principtum in θαυμάξειν μοι επέρχεται, ω φίλος, οποίαν άρα
Deo ponere. Principium niullifariam uicitur ; aliud βούλη αρχήν έπΙ θεοΰ τιΟέναι * της γάρ άρχης πολ-
esl enim elTeclivuru, veluli est arcliiieclus aediticio- λαχώς λεγομένης, της μέν ώς ποιητικής, οίον 0 τ έ -
r«im : aliud maieriale, veluti labuhe navis : aliutl κτων των οικημάτων · της δε ώς υλικής, οΐον αϊ σα­
iormale, veluii slaiua? schema : aliml finale, vcluti νίδες του πλοίου · τής δε ώς εϊδικής [ccd. Ιδικής.
navis ad viciualium jdeportaiionem : aliud iustru- Sicet in/Va], οίον τοΰ άνδριάντος τδ σχήμα · της 5fc
iueniale, u i fabri luuiaiii ascia : aliud exemplare, ώ ; τελικής, οΤον τδ πλοιον πρδς άγωγήν των χρει&ν
veluli protoiypum facli operis : aliud lemporale, τής $ϊ ώς οργανικής, οίον τέκτονος τδ σκέπαρνον ·
velut rcs iaciae quae in tempore iiunt et sunl: aliud τής δέ ώς παραδειγματικής καΌάπερ τδ πρωτότυ-
causalc lantunnaodo, veluli Setli ex principio quo- πον τοΰ παραγώγου · τής δέ ώς χρονικής, χαθάπερ
dani et causa orlus est, ex Adanio scilicet. Nunc si τά γινδμενα έν χρβνφ γίνονται καΐ είσί' τής δέ ώς
taitquam ex principio quodaai, ccu causa, dicis.Pa- αΙτίας κα\ μύνης·, καθά δ ΣήΟ έξ αρχής τίνος και
iris ac Filii uuum piincipium, jam ncque allerum αιτίας άνέφυ του 'Αδάμ · εϊ μϊν γάρώς έξ αρχής
genitoreiu, ncque allerum esse genilum retiuebis. τίνος ώς αιτίας φής τοΰ Πατρδς καΐ τοΰ Τίοΰ μίαν
Nain eujusnani gcniior sit, si lanquain ex alio αρχήν είναι, ούκέτι τδν μεν γεννήτορα, τδν δέ γέν­
priocipio c l causa Patrem ac Filium dicas ortos? νημα φυλάξεις. Τίνος γάρ άν κα\ είη γεννήτωρ, έ π '
€crle priacipium non dices effcolivum ; nam si hoc άν ώς έξ άλλης αρχής τε κα\ αίτίας τδν Πατέρα καΐ
«onwdas, erit Dci Deus, etrursuslmjusalius Deus, Υίδν φής άναφύναι; ούδ' αυτήν ώς ποιητικήν · κΐ
ci hoc in iufiiiilujN. Ncque prtiicipiua» dices malc- γάρ τοΰτο δφς, Ισται τοΰ Θεοΰ θεδς, κα\ πάλιν τού­
1
riale; non caini esl Ueus compositiis ei inaleria- του άλλος» κα\ τοΰτο έπ* άπειρον · ούδ αυτήν ώς
lis. Scd nequc formale principium, nam quodnam ύλικήν · ού γάρ έστιν δ θεδς σύνθετος τε χα\ ίνυλος*
habcrc poluei unt formale principium l*aLer ac F i - άλλά μήν ουδέ τήν ώςείδικήν* τίνα γάρ κα\ ίχοιεν
lius? praHeiquam quod tonipositiotieni noii viia- είδικήν αρχήν ό Πατήρ κα\ ΥΙδς; καΐ οΰτως τήν
rent. Neque denique finaie, eienim nulla ex causa σύνθεσιν ούκ έκφεύξονται * ούδ' αυτήν ώ ; τελικήν,
Deus pvovciiit, Supereui UUi temporale esse prin- αναίτιος γάρ δ θεός · λείπεται κατά σέ τήν χρονι-
cipiuni Patris ac Filii. Quud si iia esl, ipsis qui~ κήν αρχήν εΐναι του Πατρδς και Τίοΰ · εί δέ τοΰτο,
dcin ficri conlingil, et corrumpi, el alia innumcra. και γίνεσθαι άν αύτους συμβαίνει, καΐ φθείρεσΟαι,
Nam quae in Lempore, lalia sunt. Con^tai, ιιοιι posse κα\ άλλα μυρία · τά γάρ έν χρδνω τοιαύτα * φανε­
in Dco priuciprum antiquiusΊιινϋηϊιΐ. Elquoniodo, ρών δτι ούκ εστίν έπ; θεοΰ αρχήν άνωτέραν εύρειν •
ο sodes, iia a nobiscxiaiitnari pr<esumuiis, paralo* και π^ώς, ώ φίλος, ώς ήγεϊσθαι λαβών τδνπαρα/ο·
yismun» contexis ? Vere deinoiisuaium libi fnii id γισμδν, συρ(δάπτει^; Κα\ οϋτω δίδίικται καΐ τοϋτό
csse stolidum. σοι ήλίΟιον.
8. Sed vidcamns eliam quid paulo infra scribas : . η'. Άλλ' ίδωμεν τί καΐ μετά φραχία γράφεις ·
f
c Dcus oinuia sapientia sna gubernavii. ι Concedo « Ο δε θεδς τδ πάν τή σοφία αύτοΰ έκυβέρνησε. ι
lioc Jibcitier atliiiodun» : eienim enliyposutica sn— Σΰμφημι κάγώ και μάλα ήδέως' Tfj μέν γάρ ένυπο-
picnlia sua, quam senno nosier perspicue demon- στάτφ (4) αύτοΰ σοφία, ήν δ λόγος δύναμιν τήν
I

(1) Enliypostalum MC definii S. Maximus opusc. αίαν κοινδν, ήγουν τδ είδος, τδ έν τοις ύπ' αύτδ άτ$-
ibeol. t. l l p. 79 : Ένυπόιτατον, τδ κατά τψ ού-
r μοις πραγματικώς ύφιστάμενον, xa\ ούκ έπινοία
817 REFUTATIO MOIIAMEDIS. 818
αυτήν κα\ Λόγον κα\ Ytov τρανώς έδειξε, το παν Α stravil Vvrbum esse ac F i l i u m , omnia consiiluil.
συνεστήσατο, κα\ έφανέρωσεν έν το?ς Εργοις τήν manifcsiavitqtie operibus facluram suani, et quod
έαυτοΰ ποίησιν κα\ οτι Εστι θεδς είς έιΛ πάντων Deus unus s i l siiper omnia supersubstantialis, sic-
ύπερού<πος καθ* & πού τις των παρ ήμϊν θεολόγων
1
uti quidam de ihcologis nostris consonanter bis
σΰνωδά τούτοις Εφη · ι γαρ αόρατα αντοϋ dixit : Invmbilia enim ipsius α creatura mundu
άπό κτίσεως κόσμου τοΤς χοιήμασι νοούμενα per ea quoe facta suni, inteUecta conspiciunUtr;
καΟοράζαι, ή τε άΐδιος αυτόν θειότης * > κα\ τά sempitema (fuoque ejus deilas el his consenlanea.
τούτοις σύστοιχα* διδ κάν μ ή θέλ^ς, ταΐς ήμετέραις Quamobrem velis nolis confessionibus noslris cou-
Ομολογείς συν^δης* παρακατιών δέ μικρδν ε!ς τήν seulies. AliqiianLum vero progressus ad Dei unila-
μοναρχίαν του θεοΰ κσΛ ύπερουσιότητα, γράφεις lcm et supcrsubslamialitatem, sic ais : < Quia si
ούτως· < Διότι έάν είχε κοινωνδν είς τήν έαυτοΰ . socictaicni aliquam siii regni haberet, contrarieta-
βασιλείαν , Εμελλε δέχεσθαι έναντίωσιν , ή ενδεής lcm quoque experturus esscl. Vel cerle essei adju-
εΐχεν είναι υπουργού του διοικεΐν τήν δημιουργών tovis imligus ad creali ah se mundi administratio-
αΰτου. > θαύμαζεtv μοι Επεισι τοιαύτα γράφοντος nem. > Miror liaec a le scribi : nullam eniro
σου* ουδέ γάρ συνορώ έπ\ θεοΰ τίς ή ανάγκη, ή κοι­ necessilaten» video imlucciuli vel socios aliquos
νωνούς τινας της βασιλείας, ή Ενδειαν υπουργίας Β regni, vel adjulorii indigenliam ad mundi admini-
τοΰ διοικειν τον έαυτοΰ κόσμον εΐσάγεσθαι· καί όσα straiionem, v?I quidquid his ln subjuugis. Cuin cniin
τούτοις επιφέρεις· τον γάρ θεδν καί Πατέρα τον nos coniiieamur Deum Panem babere Filium suum
έαυτοΰ ΥΕον κατά πάντα όμοιον Εχοντα» πλήν της prorsus sibi similem, excepla generaiione ejusque
άγεννησίας καί της γεννήσεως · ημών δέ μηδ' δλως negalione; neque lameft societatem ullam prorsns
τδ κοινωνδν δμοΆογούντων έπΙ του Πατρός τδν Υίόν, dicamus Patris ac F i l i i ; baud video cur nobiS
ούκ οΐδ' δπως ημάς παραλογίζη ή σεαυτδν κα\ τοΓς fucum faoere velis. Sane tuis ipsis pennis caperis.
έαυτοΰ πτεροϊς άλίσκη* Εστιδέ τδ παρά σου σόφισμα Est auiem sophisma luum bujusmodi ; Si duo sint,
τοιούτον · Έάν δύο τινά ώσι, καί τδ μεν καΟολικώ- el unum quidem generalius, aliud parliale, veluii-
τερον, τδ δε επί μέρους, οίον τό τε ΰειν, κα\·τδ e&t pfuere, et lerram madelieri; nam plucre ininits
βεβρέχΟαι τήν γ ή ν τδ μεν γάρ ΰειν, έπέλαττόν έστι est, quam Lerram madefieti: non enim convertilur;
τοΰ βεβρέχΟαι* ού γάρ αντιστρέφει· τούτου δε δντος, quod si est, palet alterum quoque fote, id est,
δήλον δτι καί τδ λοιπδν Εσται, οίον τδ δειν καί τδ pluere et, madelieri. Dcinde si aUerum est, dicel ali-
βεβρέχθαι* είτα τοΰ λοιπού δντος, φήσει τις κα\ τδ quis alierum qno(|tie fore, paralogismumque facir,
λοιπδν είναι * τδν παραλογισμδν ποιεί ουτω καλού· C > appeltaluin 'quia non convertilur ettam stibse-
1a
t

μενον παρά τδ μ ή . άντιστρέφ&ν, καί τδ έπόμενον. qucns.

θ'. Τοιούτον τι καύτδς έν τοϊς παρά σοΰ γραφεϊαι
πεποίηκας· δύο γάρ δντων, κοινόν τε χα\ κοινωνός·
καί τδ μ£ν επιπλέον, οίον τδ κοινόν τδ δέ επέλατ-
. τσν, οΓον τδ κοινωνός 6 μέν γάρ κοινωνός ο5 λέγε­
9
ται κοινωνδς, ώς κοινόν τι Εχων λέγεται κοινωνός·
ούκ εί τι δε κοινόν τι Εχων μεθ* έτερου, ανάγκη κα\
κοινωνδν αύτοΰ λέγεσθαι· λίθος γάρ λίθψ ού λέγεται
κοινωνδς, έπεί κοινή αμφοτέρων ή ουσία* ώιαύτακδέ
κα\ ?ππο; ϊππψ, κοινήν κα\ μίαν ούσίαν Εχοντες, ού
λέγονται κοινωνοί · εί ο3ν τδ κοινδν επιπλέον, τδ δε
κοινωνός έπέλαττόν ημών δέ λεγόντων κοινήν καί
άμέριστον Εχειν τδν Πατέρα τήν έαυτοΰ βασιλείαν
πρδς τδν έαυτοΰ Υίον,αύτδς μεταφέρω^ γράφεις-1 Εί
κοινή βασιλεία κα\ εξουσία πρδς Υΐδν, πάντως καί D
κοινωνδς Εσται ό ΥΙδς τοΰ Πατρδς της αύτοΰ βασι­
λείας· * και παραλογίζβ μάλλον ήπερ ήμας, ποιών
τδν παραλο,γισμδν παρά τδ μή άντιστρέφον καλούμε-
νον και τοΰτο ποιών δοκεϊς μάλλον άγνοεϊν τδ κοι­
νωνός δνομα επί τίνων είκότως καί Εστι καί κυρίως
λέγεται, κα\ διά τοΰτο κακώς έπ\ θεοΰ μεταφέρεις-
τδ γάρ κοινωνός δνομα ούκ έπ άλλου δοκεΤ τίθε-
1 busnam recte proprieque dicatur : ac proplerea
σθαι, αλλ* οΓς ιδιαζόντως καί'άποτετμημένως ένδς
έκαστου τδ Εργον αποτελείται, και κατά σύμβασιν
προαιρετικήν, και συμπειθισμδν έν ταυτφ πρά-
9. Tale quid tu quoqne fecisli in scriplo tno.
Nam cum duo sinl, commune et conimiaiicans; r t
illud qnidem amplius, id esl, commune; hoc auiem
reslriclius, id est, communicans : elenim qui conv-
munical dicitur communicans, quatenus commune
aliquid babet: ncquaquain auiom eum quicommmre
aliquid habetcumalio , ncccsseest communicanleiu
eidem dicere : nam lapis non dicilur lapidi coni-
muuicans, quiacommunis esiulriusque substanlia :
siniiliter equus equo, qiii communein unamquc
subslanliam habent, non dtcunlur communicantes :
si ergo eommune, plus e s l ; communicans autem
minus : nobis vero dicentibus commune et indivi-
sibile habcre Patrem regnuni suum cum proprio
Filio, tu invorso seinione scribis : « Si cninmune
esi reguum ei poieslas cum Fiiio, prorsus ei com-
municane erit Filins regno Pairis stti : ι (ibique
illudis poiius quam uobis, paralogisimim faciens
in eo quoil nou a l l e r n a l : idque factens, videris
polius ignorare, vocabulum communicans de q u i -
malc ad Deum iransfers : nam vocabulum commu-,
nkans de alio nullo poni vidotur, quara de iis
quonim piopric prxciseque uniuscujusque opus

Μ
Rom. ι , 2 0 .

ψιλή θεωρούμενον. ΈηΙιφρο$ίΗΐηηι, quod commune individuh, quw sub ipsa $nni realiur subsistit
y t ntc
hccundum subalanliuin est; videlicel species tfuw in nitdo taitlum nientis cogilatu cvnsideraiur.
819 NICBTiE BIZANTINI
pcrficifur, cum ex conventioBe previa ct soUriilaie ^
111 coilem negoiio, duo vel tres aul plures, ad idem
negotium concurnint. Veluti si quis rhetoricara
artem prius per se ipsum tantummodo exerccat,
deinde uliquis aiius ad eum accedat, et :nox con-
veniione ptaevia el «Oiisensu, ad rbel*»rican) pro-
fcssioucm concorditer concurrani; lunc auibo
dicentur hac in re communicantes. Venini emm-
vero iis, quoruin opera, volunlas, deliberalio, ope-
latio, et concordia inseparabiiie suaple Jtatura est,
quonioilo coitttiiunicanlis vocabblum congruel?
Minim« prorsus. Quare cum Patrein dicimus a l i - .
iiuid faeere, Filitmi quoque et Spiiilum sanctura
iiistpar/abititer sininl facere dicimus : et unius
«ifHTalto, a Iribus non est scjuncia : omniaque ope-
raiio quae divinitus provenil, ei imiltiinodis deno- Β
minaiur, a Patre proficiseilur, et per Fitium pergit,
et in Spiritu saneio pcrfieitur. Propterea aequum
non est, vncalttrlum coinmuuicanlis in sancia T r i -
«itate adlribere.
iU. Tu vero posl vocabuhiui communicant pergis
dicere , ι forc u l Deus contrarielatem ei ecdilio-
nem experirctur. ι Ο verborum uiorum stoliditas!
Si cerle vncabulo commumcant apud Deinn locus
essei, fortasse et contrarietas el sedilio comperi-
retur. Sed quia iltutl non concedilur, nec hoc q u i -
dem concedeiur. Atque ita invitus ex us quae
adjunxUti, proposilionem evidentem nobis effecisti,
quoinodo proprie difalur. Nam si vocabnlum
communicans de aliqno pradicatuin, conlrarietas
«L seiiilio subsequitur, planum e r i t , quod commu- ^
nicans voeabulum iis congrtict qiri prsevia conven-
Ιίοϊϊΐ; el .:onsensu retn gerunl : umle sedtlio etiam
el conlrarictas contlt. His quippe lanlum usuvenit
sediiio el coiilrarieias» propler voluniatis volubili-
tatcm. Quibus auiem imtnuubilis bonilas est,
quomodo contiarielas ei sedilio incidet? Et paucis
inteijeciis, ila scriliis : < Vel certe esset adjuloris
indigus ad creali ab se mundi administruiionem. >
Pecie, sodes, dixisli. Si enini vocabulum commu-
nicans deFilio praedicarelur, obnoxius ulique essct,
u l in opinaris, conirarietati ac sediiioiri, el auxilio
iitdigerel. Nunc quia illud futile d invalidum de-
monslrntuin futt, conslat quod et lisec siniiliter.
Nani si posUione alicujus, quusdam pouunlur, sine D
dubio exsltnctione illius, eliam alia cxstinguuntur.
i l . lnspper scriptum luum hreu habet : ι F.t per
saeculorum spatium, et ob inntuam coutrarielaiein,
dclereiur Dei domiitalus una cum creaiuris. Et
alteralteri dorainarclur, et cum crealuris compas-
sio desinerel. ι Alqui hiec, ο sodes, duormii p»in-
cipioruni et cwilrarieialis criaiinatio npbis uon
congruit; sed aHis a le inlendi debcret, qui nempe
duo principia et dtios deos mducunt, bonum ac
nialum : et ab alio quidem dicunt huuc malerialem
mundiuu coiuliluut el conservalum ac r e t l u m ; ab
alio auiem intelleciualem : quam nos scnieniiara
et odhnus ei toto animo avcrsamur; et eos, qni
Iianc lovcni, capilali pucnae subjicimus ; vos vero
820
γματι, δύο ij τρζΧς ί) κα\ πλείονβς τούτων β£ς τΗ
αύτο πράγμα συνέρχοίντο· οίον ^ητορεύει τις χαίί*
εαυτόν τό οίχεϊον σπούδασμα εκτελώ ν, feiv άλλος τις
προς αυτόν άφίχοιτο xa\ χατά «ύμβα^ιν icpoaipett-
κήν καΐ «υμ«ίΐθκτμόν είς τό της Ρητορείας ίργον
δμογνωμόνως συνέλθοιεν λέγοιντο^αν έχάτερος εϊς
τοΰτο κοινωνοί* οΓςδε τό 5ργον χαΧ ή Οέληαΐί, βού-
λησίς τε χα\ ενέργεια xal δμ^νοια άδιάστατος φυσι­
κώς Ιν αύτοΤς πρέσεστι, πώς αν χα\ χώραν 2ξεί τό
τοΰ κοινωνον Κνομα; ού μίν ούν- διό τόν Πατέρα
λέγοντες nouU τι,. κα\ τόν Υΐόν χα\ τό ΠνεΟμα xV
&γ;ονάδιααπά<ιτως αμα ^ γ ο μ ε ν ποιεΐν χα\τοΰ Ινός
ή ενέργεια, των τριών πώς Ιατι μ$ διατχιζομένη*
χα\ γάρ πάσα ενέργεια ή θεέθεν δϊήχσυσα, καΐ χατά
τας πολυτρόπους εννοίας όνομαζομίνη, ϊχ Πατρίς
έφορμαται, χα\ 6ιά τοΰ Τίοΰ πρόζινι, χχ\ έν τφ
Πνεύματι τω άγίψ τελειοΰταΐ' διά τ^ι τοΰτο, ot>
δίχαιόν έατι τό τοΰ χοίνωνοΰ δνομα ϊπ\ της αγίας
Τριάδος τίθεσθαι.
ι\ Επιφέρεις δε εις τόν xoirwrdr γράφων οΰ-
τως· < Έμελλε δέχεαθαι έναντίωσιν χα^ στά'αιν. »
"Ω της αποπληξία; των σων βημάτων I ΕΙ μεν γάρ
τό κοιτωτός δνομα έπ\ Θεου χώραν εΐ^εν, Γ^ως κα\
ή έναντίωσις χαΐ ατάαις ευρίσκεται· έπε\ δε τούτο
ού δέδοται, ουδέ τό δι' εκείνου όοθήσεται* κα\ οΟτως
Ακων χαΐ μή βουλεμένος έχ τοΰ έπιφερομένου τό
προτεθέν δήλον ήμίν παρέστηαας, χαθ* ων κυρίως
λέγεται. Εί γάρ τό χοιτωγός δνοματιθέμενον^ήν τ«
εναντίωσιν χαΐ ατάαιν ακολουθούσαν Ιχει φα νερό ν
ν
δήπουθεν, δτι κο^ωτός ίπ\ των κατά σύμ6αΐιν
προαιρετική·/ καΐ συμπειθισμόν προερχομένων χ ώ ­
ραν ϊξέι* έξ οϊ χαΐ ή στάσιςκαΐ ή έναντίωσίς ποτ*
έγγίνεται· τούτων γάρ μίνων Ιατ\ τήν, στάσιν κα\
εναντίωσιν δέχεσθαι, διά τό εύμετάδολον τ?|ς προαι­
ρέσεως* οίς δε άγαθότης Λτρεπτός έστι, πώς αν κα\
έναντίωσις κα\ στάσις συνεισφρήσεται ; ΚαΙ μ«τά
βραχέα γράφεις ούτως · ι "Η ενδεές εΓχβν είναι
υπουργού, τοΰ διοιχεΤν τήν δημιουργίαν αύτοΰ. »
Καλώς, δ φίλος, &φησθα · εί μεν γάρ τό χο^ωτδς
δνομα έπΙ τοΰ Τίοΰ χώραν είχεν, Ισχβν άν κατά
καΐ τό της εναντιώσεως χα\ στάσεως χαΐ ή Ινδεια
της υπουργίας* έπε\ Sk έκεϊνο δέδεικται Ιωλον κα\
άνίσχυρον, δήλον δτι κα\ ταΰτα- χα\ γάρ εάντή θέσει
τινός τινά τίθενται, τ$ αναιρέσει τούτου δηλον δτι
συνανήρηται.
ια . Έ χ ε ι δέ πάλιν τό σόν γράμμα ούτως * t Κα\
#
κατά τήν έπέκτασιν των αιώνων, χα\ την πρός
άλληλα εναντίωσιν, ήφανί£ετο ή τούτου κυριότης
μετά των κτισμάτων, κα\ έκυρίευεν ό είς τοΰ έτε­
ρου, καΐ έκόπτετο ή συμπάθεια των ποιημάτων. »
Τοΰτο οΰν, ώ φίλος, τό τών δυο άρχων χα\ εναντιώ­
σεως έγκλημα ήμίν ού πρόσεστιν, άλλ' άλλοις παρά
σοϋ έγκαλεΐσθαι ώφειλε, τοϊς χαΐ δύο αρχάς καΐ δυο
θεούς είσάγουσιν, άγαθίν τε χαΐ κ α κ ί ν χα\ τόν μέν
φασι τόν αίσθητόν κόσμον δεδημιουργηκέναι καΐ
συνέχειν κα;. κρατεΐν τόν δε, τόν νοητόν ήν δάξαν
ήμεϊς κα\ μυσαττόμεθα xaV λίαν άποστρεφόμεθα,
κα\τους ταύτηνσεμνύνοντας κεφαλική τιμωρία καθ-
SJI R E F U T A T I O MOIIAMEDIS.
Μ*ο6*άλλομδν (2) · ύμε?ς δέ κα\ προσίεσθε χαΐ έπι- Α illis iavetis alque blandimini. Α nobis autem umiui
θάλπετε· ήμϊν γάρ μία άρχή τδ σεβαζόμενον έπεί principiiim religioso cullu coliiur, quia el unus
και εΓς θεδς, καν ταϊς ΐδιότησιν εΓτ' οΰν ύποστάσεσι Deus cst, qtianquam proprietatibus, sive personis,
τρία πιστεύηται· εί δε* σοι τδ διάφορον των υποστά­ trinus creditur. Quod si tibi personarum diversiias
σεων, διάφορον κα\ την φύσιν έννοεΓν δίδωσι, καΐ differeniero quoque n^turam repularc suggerit, et
οίας τάς υποστάσεις, τοσαύτας κα^ τάς φύσεις είσ- quol stmt persontf, tolidem quoque naiuras indu-
άγεσθαί, άμαθαίνοντός έστι τούτο, ήπερ είδότος* ου cere; boc indocti poiius ingenii est qtiam e i u d i l i :
t

γάρ ταυτδν φύσις χ«\ ύπύστασις- fjv γάρ αν ουδέν tioii enim idem est naiura el persona : alioqui
τών βυτων όμοφυές, και. ταυτον κοινόν τι καΐ ?δ<ον nihil in rebus exsiitentibue homogencum essel,
χρήμα· δπερ οδχ εΰρηται. idemqtie esset comroune et proprium negoliura,
quod non usuvenit.
ιβ'. ΚαΙ Αλλως* Ε! το διάφορον των υποστάσεων, 12. Iiem aliler. Si quis a pcrsonarutn riiversitatc
δνάφορον κα\ φύσιν είσάγεσθαι δίδωσιν , ανάγκη τδ diversitatem quoque uatnrce induci concedat, ne-
μή διάφορον των φύσεων, μηδέ διάφορον κα\ τ^ g resse est quocl naturaiiter non differl, ne porsona-
ΰποστάσει καθίστασθαι· συνάγεται άραδτι τά ταυτά li'er quidem differre. Conscqniiur ergo, ut quift
τ|( φύσει, ταυΐά κα\ ταίς 5ποστάσεσιν. "Εσται άρα snnt naluraliter cadem, personaliicr quoqtie sinl.
Παύλος κα\ Πέτρος ταυτο\ δντες τη φύσει κα\ aSta- Erunt ilaque Paulus et Peinis ideih naturaliter ei
φόρο·.· κσΛ τ% ύποστάσει ταυτοί, δπερ έστί γελοΐον non diflerenles, simulque eadem persona, quod esi
Ιζτι γάρ σου τδ σόφισμα παρά την δμωνυμίαν ουτω ridiculum. Esl ciiim sopliisnia tuitm per bomony-
καλού μενον. Του γάρ ενός πολλαχώς λεγομένου, ώς miam iia vocalum. Namquum u/mmmuliipliciierdi-
αϊ λογικαΐ μέθοδοι έκδιδάσκουσιν, ή γένει, ή *Κϊ«, caiur, ceu logicae rognlas docent, vel genere, v r l
1[ άρι,θμφ, ί) αναλογία, δήλο,ν δτι χα\ τ6 ποΧΧά' spftcie, vcl numero, vcl analogia; palcl qitod peribde
όσαχώς γάρ τδ προχείμενον \f.od. άντικ.], τοσαυτα- eliam plura. Nam quol modis^ropouiiur, lotidem o^-
χώς και τδ άντικείμενον £χει · τοΰτο γάρ δεδιδάγμε- ponilur; ita ehimedocli rutnius. Nobis atitom persn-
Γα* ημών δέ τα?ς ύποστάσεσι τά τρία διδόντων, συ nartun Irinitatein agnoscfnlibus, lu naturarum
ίϊ κα\ τδ των φύσεων διάφορου, εισάγεις* ταύτα δέ qnoque diversiialeni oggeris. Sed res non ila se
ούχ ου-ως Ιχει* κα\ γάρ ή ενάργεια των πραγμάτων liabftt, quod et rertnn evidenlia palam facit, ?t
ί ή λ η , κα\ αϊ μαθήσεις έκδιδάσκου^ι* κα\ οΰτως σοι disciplinse traduni. Aique i u omnes luae adversus
πόΐσαι αί διαβολαΐ της καθ* ήμοίς πίστεως έωλοι Q Hdem nosiram accusattonps, futiles, incrcvlibiles
καΐ απίθανοι καΐ ψευδείς άποδεδηγμέναι εϊσί" κα\ mendacesque demonslrata? fiicriint. ΡΟΠΌ accusa-
των διαβολών δηλονότι άναιρεθεισών, κα\ τά λοιπά tionibus cunctis perenipiis, rcliqtta libi oinnia
πάντα συνέψεται. Και ταΰτα περατου μέτρου, έπεί stibsequentur. Sed jam praHcr jnsuiru inodulum
κα\ κύρος λύγου πολέμιος άκοαίς' διδ ίκανά μεν κα\ excurrimus; namque *Ί sermonis saiielalem aurt>s
ταύτα το?ς θέλουσι μιχρώς πως συνορ3ν, κα\ τ^ πα­ oclerunt. Quare bsec siiiHciaiil iis qui pariimper
ραθέσει των κρειττόνων, τδ αληθές διώκειν, κα\ τδ volrjerint considerare, el comparaiivo nielioruni
ψεϋδος άπωθεϊσθαι· διδ κα\ μέχρι τούτων τδν λ<ίγον delectu verilaiem seqni, ac ralsiialem repellere*
στήσω (3). Quamolirem iineni bic dicendi facLam.

ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ΝΙΚΗΤΑ

*λντφβΐΐσις «αί ayarposch r-ijc δευτέρας έχιστοΛής της σταΛείστ\ς ααρά των ^Αγαρηνών πρδς Μι-
χα^\Χ βασιλέα vldr ΘεορΜον kxl 6ια6οΛχί τ η ς Χριστιανών πίστεως.

EJVSDEM NICBTJE
Confutatio et eversio secundce epistolw « 6 Agarenis missce ad Michaehm imperatorem
Theophili filium, ob accusandam Christianorum ftdern.

α, Ήβουλύμην, ώ φίλο:, τ?»ν περί πίστεως ημών, D i. Vo.uissftin, ο sodes, veram de lide nostra, id
του Χριστιανικού, λέγω, δόγματος, λόγον, αληθή esl, de Chribtiano dogmaie, doclriuam primo de-
πρώτον τα?ς άποδεικτικαϊς άνάγκαις καθυποβάλλειν, inoustrativis argumentis supponere, et prout neri
καΐ ώς οΤόν τέ έστιν έκ των φυσικών λογισμών poterat, Μ ΐ ι ΐ Γ Α ΐ ^ ι · ν ratiociniis finnare banc, el
{Ηβαιόν τε τοΰτον και άτρεκέστατον παριστ2ν ' cerlissimara prae&lare; deinde tua quoque ob eam
ίπειτα δέ κα\ τά παρά σοΰ άλλοκότως έπ\ τϊ) δια­ accusandam absurda argumenta refutare. lia enim
βολή της καθ* ήμδς θρησκείας γραφέντα διελέγχειν prorsus anlirrheticua senno posiulat- Nunc quo-
τοΰτο γάρ εξ άπαντος 6 άντιλογικδς λόγος άπαιτεϊ. . uiani adversue ulteram epietolarn tuam, dogma

( i ) Dicil pcenam capiulem adversus Manichxos non hic solum et in secmda epistola, verura otiam
legibus principnm decreiam, de qua ^dixi in adn. iu illo suo, quem Allaiius edtdit advursus Auuv-
ία Petrmn Siculum. nios traelalu, ut jam in prxvio Mouiio d i x i .
(3) Eadem hac utitur clausula noater Nicelas,
821 NICET£ BYZANTlfil 854
nostiuni, u l par evat, vultilis Jemonslratiuiiiljus Α Άλλ* έπε\ πρδς τήν έτέραν έζιστολήν σου τδ οίκεϊον
jnagnopere i r a c i a l u m f u i t , e l evidenti conclusione δόγμα ημών, ώς εϊκδς ήν, ταΤς άποδείξεσι κατα-
siabihiunt ; iic nunc forte videamur torpere i n σκευαστικώς προσάγεσθαι μ ε γ ά λ ω ; τε πεπραγμά-
sciibendo ad te, si lanluiu adversns il!a argmueuta τεοται (A) t κα\ σαφώς έξήνυσται, ?να μη δόξωμεν
quae ad nostrse irrepreliensibilis lidei eversionem νυν\ «αρέλκειν έν τω γ ρ ά φ ε ι σοι, μόνον άπδ των
t u i n litieris tuis m i s i s t i , responsionem fccerinius; σταλέντων ήμ?ν έπ* ανατροπή τής καθ* ημάς άμω­
jdeo imnc veniilabimus, tium tuse contra fidem no- μου πίστεως, τάς αντιρρήσεις ποιησόμεθα" διδ καΐ
fiiram accusationes et reliquae contradicliones, εί εύθυβόλως αϊ τε της πίστεως ημών διαβολαΐ, χα\
reclc coilineent, Sic autem se habel scripiiiin α£ λοιπαΐ αντιρρήσεις σου ίχουσιν, ώδε έπισκεψώμε -
l u u m : <Deus est unus, neminem liabens c o m n i u n i - θα· έχει δε τδ σόν γράμμα οΰτως· ι θεός έστιν ιΤς 9

cantem poiestaii suse : et quia communicantein κοινωνδν μή έχων τ η ς αύτοΰ εξουσίας· χαΐ δια τδ
lion habet, ideo ne fiHura quidem habeL ι M i r o r μή Ιχ«ιν κοινωνον, ουκ ίσχεν ουδέ παίδα· ι θαύμα­
equidcm lalia a le scribi : neque enim video, quae- ζε ι ν μοι Iπεισι τοιαύτα γράφοντας σου ' ουδέ γάρ
]);tm sit necessilas communicanlem veluti Deo συνορώ έπΙ του θεοΰ κα\ Πατρός, τίς ή ανάγκη ώς
P a i r i aut regni adjuiorem F i l i u m consliluere, et κοινωνον τινα, ή ώς συνεργδν της έαυτοΰ βασιλείας

hujiisce generis alia a le saepe proposiia. E i e n i m ^ τον έαυτοΰ Υΐον εϊσάγεσθαι, καΐ δσα τοιαυτότροπα
ο ι η» Deus Pater F i l i u m sumn per omnia siroilem πολλάκις γράφει;· τον γάρ θεδν καΐ Πατέρα τδν
liabeat, excepla i n n a l i v i i a i e el i i a U v i l a l e ; cumque έαυτοΰ Υί&ν κατά πάντα δμοιον έχοντα, πλην της
»os cunfileamur non esse F i l i u m P a i r i comrauni- άγεννησιας κα\ τής γεννήσεως, ημών δέ μηδ" ίίλως
i-anleit), nescio quomodo nos fallere v e l i s ; vel t u όμολογούντων κοινωνδν δντα του Πατρδς τδν ΤΙδν,
ipse p r o j t n i s pcnnis capiaris. E s l euim sophisma ούκ οΐδ 1
δπως ή μ 3 ς παραλογίζη, ή σεαυτδν τοΖς
l u u m liujiisinodi : Si duo qusedam sint, et u n u m έαυτοΰ πτεροΐς άλίσκη* 2στι γάρ σου σόφισμα τοιού­
pluris s i l , aliud itiinoris, velut humo et a n i m a l ; τ ο ν Έ ά ν δύο τινά ώσι, καΐ τδ μέν επιπλέον, τδ δέ
nanique homo luiuoris cst, quam a n i i n a l ; quia έπέλαττον, οίον δ τε άνθρωπος καΐ ζώον* 6 μεν γάρ
vicissim non a t l e r n a i : animal aulem p l u i i s e s l ; iiis άνθρωπος έπέλαττον έστι τοΰ ζώου' ουδέ γάρ άντι-
ita se habenlibus, vehui si hoiuo esl, atiimal q u o - στρίφει* xb δέ ζώον επιπλέον* τούτου δε δντος, οΓον
q t i e e s i ; nou auteiu, si animal est, homo quoque τοΰ άνθρωπου, δήλον καΐ τΐ ζώ4ν έβτιν* ού μ*^ν τοΰ
e s t ; si a n i m a l i exsistctue, dicat aliquis b o m i n c m ζώου δντος, κα\ δ άνθρωπος* είτα τοΰ ζώου δντος,
quoquo csse; liic patalogismum facit, quia ista non φήσειέν τις κα\ τδν άνΟρωπον είναι, τδν παραλογι-
atternant, neque iuvicem consequuiitur. σμδν ποιεί, παρά τδ μ ή άντιστρέφον κα\ τδ έπά-(

^ μενον ουτω καλούμενον. *

Hoc toco repeiit Sicetas iotnm ariiculum nouum prioris epistolcB, nempe α verbis τοιοϋτδν τι usque ad
έπ\ της άγιας Τριάδος τίΟεσθαι. Sos vero omiilimus ne actum agere mdeamur.
t

2. Iiem atitcr : t Deus unus cst, IIOD habens a l i - ΚαΙ άλλως • t θεός έστιν εΓς, κοινωνδν μή £χων
qucni coinmuiiicantem pole.stati SIISR. > Qnod Dcus τής. αυτού εξουσίας. » "Οτι μέν εΤς θεός έστιν έπΙ
IIIHIS sit u:!iversalis, q u i cunctis rebus el evsisten- πάντων τοις ουσιν άπασιν, τό τε απλώς εΐναι καΐ
itain i r i b u i l et rcctum s i a i u m , nemincmque lialteat τδ ευ χαριζόμενος, κα\ ουδενι των δντων τδ παράπαν
comniunicanleni aut adjulorero, a l ( u d i c i s , a nobis κοινωνδν ή αυνεργδν, ώς σΰ φής, κεκτημένος, κα\
parHer i n superiuribus denlonstratum f n i t , alque ανωτέρω παρ* ημών άποδέδεικται κα\ ώμολόγηται
ila confilemui e l c r e d i m u s . Quoil autom ille quoque
1
κα\ πεπίστευται" δτι δέ καΐ ό παρ' ημών Τί6ς θεοΰ
a noliis crediuis Filiut» ac Deus v c m s , aeque ac πιστευάμενος, κα> θεδς άληΒινδ; ών καΐ αύτδς, καθ 1

Dcus Paler, Dcus unus cum Palre ac S p i i i l u a
nubis d i c a i u r , non lanquam commuiiicatts Patri ac
S p i r i t u i ; nequc tanquam unius p r i n c t p i i , et unius
1>ei, qui i u Patre ei F i l i o et S p i r i l u sancto specia-
l n r , et s i l e l a nobis i n d u c a u i r , ila i i lI planum : Ille
q u i a nobis Dei F i l i n s ac De.us vcrus d i c i l u r , si cst,
ut l u ais, bco coniinuuicuns, id est,. ei qut a nobis
Dtius ac Patcr appellalnr ; vel uiti p i i n c i p i o e i t i i i i
ftco, q u i in Patre Η F i l i o e l Spiritu sancto spe-
c i a t u r . Scd si quidem uni Deo q u i i n Patre c i F i -
Jio ac Spiriiu sancio speciattir; demonstralum
autcm fuit a uobis i n prioris epistota? tuae refuta-
tione, unuin esse Dcuik, unumqtie prittcipium, cuin
P a i r i i a c S p i r i l u sanclo, F i l i u m q u i ei iia est et a
uobis bcue Deus a p p c l l a t u r ; ergo ila coutin^it F i -
& %σ\ δ Πατήρ, καΐ θεδς ε!ς μετά Πατρδς καΐ Πνεύ­
ματος παρ' ημών καλώς θεολόγου μένος, ούχ ώς κοι­
νωνός τοΰ θεοΰ καΐ Πατρδς, © 6 « της μιάς αρχής
κα\ τοΰ ένδς.θεου τοΰ έν ΠατρΙ κα\ Γ ι ώ κα> άγίω
Πνεΰματι θεωρουμένου, £στι χα\ παρ* ημών εΕσάγε-
ται, ώ5ε δήλον Ό παρ* ήμϊν ΤΙδς θεοΰ καΐ θεδς
άληΟινδς θεολογούμενος, εΓπερ έστί κατά σέ κοινωνδς
τοΰ θ ε ο ϋ , ήτοι τοΰ παρ* ήμϊν θεοΰ κα\ Πατρδς πρεσ-
βευομένου, ή της μιά*ς αρχής και τοΰ ένδς θ ΐ ο ΰ τοΰ.
έν ΠατρΙ κα\ Υ ι φ καΐ άγίφ Πνεύματι θεωρουμένου •
άλλ' εΐ μέν τοΰ ένδς θεοΰ τοΰ έν Πατρ\ καΐ Υίψ χα\
άγίφ Πνεΰματι θεωρουμένου, άποδέδεικται δέ ήμίν
έν τ ή ά ν τ ι ^ ή σ ε ι της προτέρας σου επιστολής, δτι
εΤς θεδς καΐ μία αρχή δ Υίδς μετά Πατρίς χη\
Πνεύματος αγίου και Ιστι y a t παρ' ημών καλώς Οεο-

(4) D i c t illam Chrisiiana; religionis denionslra-

:
sed nos utpote j a m in superiore opere, lioc codcju
liun<:m, q'3;un Jpsc repclivcrat i n p t i o r c episiola, vuluiuinc cdilait», ncccsbunu utnisiuuts.
825 IIEFUTATIO MOIIAMEDIS. 8?C
λογεϊταΐ" εί δε τοΰτο, συμβαίνει 3tv ό ΥΙδς αύτδς-Α l i u m sibimel esse c o m m u n l c a n l c m ; quoJ eai atw
έαυτοΰ ε-'ναι κοινωνός, όπερ άτοπον οΰδε,νγάρ των surdtirn : nulla enim rcs cxsislens d i c i l u r $ i b i " i i ' t
δντων αυτό έαυτοΰ λέγεται είναι κοινωνόν ούκ άρα ipsa commuiiieare. Nequaquam igtlur filins c o m -
ό Υίδςτής μιάς αρχής x a l του ένδς.θεου του έν Πά­ mtimcans ost uni principio uuique D e o q u i i n Patre
το*, κα\ Υ ί φ καί άγίω Πνεύματι θεωρουμένου έστΛ el F i l i o el Spiritu saucto speelaiiir; neque ilem
κοινωνός * οδτε μήν του θεοΰ κα\ Πατρός * έπΙ τού* Deo P a l r i . Tunc eiiim lanlmnmodo d i c i l i i r iilius
των γάρ κ*1 μόνον Είττιν υ16ν εύρεΐν τοΰ ίδίου πατρδς p a u i suo commuiiieaus. cum senlenthe aberraiio
λεγόμενον κοινωνδν, έν οΤς γνώμης παραλλαγή παρ- s u b i l , et consilii diversilas adcst, cum dubiiatiu
εισδύνεται, καί βουλήσεως έτερότης πάρεστιν, κα\ rei gerendae, e l opcraiio seorsum suscepta c e r u i -
απορία καλούσα πρδς τήν χρείαν, και ενέργεια άπο- t u r . l i s a u t e m , q u o r u m est una senleniia, et deli-
τετμημένη ίδίως πρόσεστιν • οΓς δε γνώμη μία, κα\ beralio semper intlivisa, et nalura eadeiu, et po-
βούλησις ά:\ αδιάκοπο;, καΐ φύσεως ταυτότης, καΐ leslas unica, e i voluittas i m m u u b i l i s , quomodo
μία εξουσία, καί θέλησις ατρεπτος πάρεστι, -πώς άν vocabuluro communicuns obrepel?Non ergo faciunt
ό χοίκων^ς είσφρήσεται; οΰκουν κοινωνδν έπ\ τοΰ u n i Deo communicaiilem, i l l i q u i F i l t i t m ac Spii i -
ενός θεού, ol Ιπ\ τή Οεολογί$ Υίδν κα\ Ιΐνεΰμα θεο- tum Dcum esse Uieologice d i c u n t ; etianisi pravc a
λογοΰντες συνεισάγουσιν, εί κα\ κακώς παρ' υμών Β vobis Ha diflamaiilur.
\cod. ημών] επιφημί^ονται.
Υ. Κα\ άλλως · t θεδς εΤς έστι, κοινωνδν μή ίχων 3. llem aliier : c Detis uuus est, n u l l u m habens
της αύτου εξουσία; · και δια τδ μή Εχει ν κοινωνδν, poleslati sure roiimiunicanieiii , ergo ne f i l i i M i
ουκ εσχεν ούδε παΐδα. > Άπήλλαξας ήμδς πραγμά­ quidem tiabcl. > Liberasli me ne^otio, atranuiki
των έξειπών τδ από££ητον» εί μεν γάρ έώρων τδ cnarrans : nam si vidcrciii vocabulum communi-
κοινωνός έπ\ της θεολογικής γεννήσεως έπόμενον cans i n llicologica gcneralinne connexunt c i s u b -
καί χώραν Ιχον, τάχα αν κα\ μή θέλων τη άληθεία Bislens, forlasse quamqnam i n v i i u s , veril;Ue lia-
συν4φελκόμενος τ ξ Αναιρέσει τούτου, καί τδ ήγουμε- henle 4 cum liujus vocabuli exsiinclione, piincip;i!c
νον συναντούν · τουτέστι τδ ϊπ\ την θεολογίαν τδν quoqued^ medio tollerem : id i st F i l i u m pnvdicari
j

Υίδν άποκηρύττεσΟαι.ΈπεΙδε τούτο Ζωλον καί πάντη Deiim nan sin^rem. SeJ quia hoc fulile omiiino ct
ψευδές, επί της θεολογικής γεννήσεο^ς, κα\ ανακό­ falsum in tbeologica generaiione mininu que c o n - k

λουθο* ον ό λόγος Ιδειξεν, οΰ με λόγος καταναγκάσει SLXtaueum sermo noster ostendil', nulfum tne r a -
κα\ τδ ήγούμενον, τουτέστι τδν ΪΙδν, έπ\ τής Οεολο- l i o c i n i u m cogei, r e m principalem, i d e s t F i l i u m ,
γίας άτεαρνεΐσθαι. Έ π Ι μ&ν γάρ των έξ ανάγκης ^ a D<;i appeuali one excludere. Nant i u i i ^ q u »
επομένων, κα\ τούτων αναιρουμένων, δήλον δτι %χ\ «ecflssario nexu c o l i w r e n t , p a t e t , hi% sublatis,
τά ήγούμενα συνανήρηταΐ" ού μήνδέ ferl των ήκιστα principnlia quoque purire : «on ita lanien in iis
επομένων, ώς αί μαθήσείς έκδίδάσκουσι· δ ι ί ή ν τδ usnvenlre qu* mlnime nniluo cobserent, disci-
ααρά σόΰ συλλογιζόμενον δυνάμει τοιούτον · ΕΙ !σν.ν p l i r t x dorcnL. PropLctva syllngi&mi l u i harc vis
Υίδς ϊ-κ\ τής θεολογίας πιστεύομενος, εύρεθήσεται e>ai : Si F i i i i «livinitas credilur, compcricmus
καί κοινωνδν ό εΤς βεδς Ι χ ω ν αλλά μήν βεδς εΤς uiuitti Dcum habere aliquein sibi coiiununicaii-
έστιν έπ\ πάντων κοινωνον οΟκ Ι χ ω ν ούκ Αρα ουδέ l c m : atqui uiius esl imiversalis Deus, rmllniii
Υίδς Ιπ\ τής θεολογίας ευρηται. Κα\ πρώτον μεν, habens contmunicantcm : nequaquani iiaque F.ilius
ώς αί φιλοσοφικαΐ μέθοδοι ήμ5ς έκδίδάσκουσι, τδ i n Lbeologia i n v e n i t u r . Εί p r i m u m quidem, proul
έπόμενον Ισφαλται/ΑποδΙδεικται γάρ δτι ουχ Ιπεται nos philosophicae regulae doccnl, quod subsoqucns
ΙπΙ τής θεολογικής γεννήσεως τδ κοινωνδν λέγεσθαι est evcrlittir. Domonslralum c n i m fuil, non irssc
τδν Υέδν τοΰ Πατρός * διά τοι τοΰτο κα\ άναπόδεικτος conscquens in theologicagctieratione, coininuaican-
ό λόγο; πρόεισιν έπειτα μικρώς πως τήν καθ ημάς 1
tem d i c i F i l i u m P a t r i . Proplerca absqiie deino» -
θεολογίαν ΙπισκεψώμεΟα, 6πως εί>φωρατώτερον ϊπασι strattone asserlio ula est. Mux aliquanlum tlieolo-
τδ αδρανές δν καί άπίΟανον του παρα συϋ δογματιζο- D giam nosiram considcrabiinus, u i evidentius o m -
μένου λόγου παραδείξωμεν. iiibus infirmilatom ct incredibililaiein Jo^maiis χι ic
prolati ostcmlamus.
δ*. Τά τοίνυν έπ\ τ η ; θεολογίας παρ' ημών αληθώς 4. Quae ighur in iheologia a imbis verc d i c u n h i r ,
λεγόμενα, τά μεν κοινώς έπΙ των τριών υποστάσεων p a r l i m comitiuiiitcr de tribns personis d i c u i d u r ,
λέγεται, ώς έτΛ μιάς ουσίας ήτοι θεότητο;, κα\ ένδς lanquam dc unica substantia scu deitaio, vcluti
θεοΰ δντος· οΓόν φημι τδ Θ^Λςδνομα, χαλ τδ Κύριος exeiupli gr:ilia Dei notnen,et Domima, c i benigmts*
και τδ φιΛάνβρωχοςι χα\ τά παραπλήσια, α καί οΟ c i bis similia · quae ncque connumcraiaur, quia
συναριΟμείται διά τδ ένιαίως λέγεσθαι, ώς καί άπο- singiilarilcr d i c u n t u r , prout demonslraiutn Γιιίί.
δέδεικται * τ ά δέ ΐδίο>ς, α κα) των υποστάσεων πρώ- P a i l i i n vero d i c u n l u r p r i v a i i m . quaj et personaruui
τ ω ; κα\ κυρίως ε ί σ ί ν οΤόν φημι τδ Παζήρ κα\ τδ i n p r i m i s ac prascipue propria s u o l ; v e l u t i Pttter
ΥΙός κα\ τδ Πνεύμα τό άχιον* & κα\ διά τδ Ιδίως et Filius c t Spiriius sancius, quae quia privaiim
λέγεσθαι, συναριθμεϊται · ή γάρ συναρίθμησις, κυ­ d i c u o l u r , eliaitt caiiiuuneiaittur- natn Cfinimihera-
ρίως τών Ιδίως λεγομένων εστ\ν, οΰ τών κοινώς, ώς l i o causa p r x c i p n c ooium quai p r i v a i i m d k u n u i r
£ν άλλοις δίδεικται* ενίοτε δϊ εύοηται και ζκ\ δύο cst, noii c u n m i <juai uuuimunUur, s i t u l alibi o&lcu-
 S57 NICEIVE ΒΤΖΑΝΤΙΝ1 828
feuin f u i t . Interdum vero etiam i n duabus thearch*- Α τών θεαρχικών υ π ο τ ά σ ε ω ν , οίον τδ αίτιατόν χαΐ
cSs personis i n v e n i l u r , velut ex causa processio. Vi τά μέν κοινώς λεγόμενα, κα\ κοινώς άμα τοϋ Πατρίς
qiiae qitidein c o m m u n i i e r dicuntur, ei coromuniier κα\ του Υίοϋ κα\ τον αγίου Πνεύματος, ώς ένδς δν-
eum Patre el F i l i o et S p i r i l u sancio, ea tanquam τος 03ου κα\ νοουμένου, λέγεται. Και Ιδίως άνά μέρος
tle uno Deo q u i el est et c o g i l a l u r , d i c n i i l o r , et των υποστάσεων κατηγορείται* καΐ γαρ ό Πατήρ
proprie p a r t i c n h l i i n rie personis praelicanlur. E l # - θεδς αληθώς* καΐ ό ΥΪΙς ώ ς έκ τοΰ θεού θέδς, χαΐ
nim e l Pafer vere Detis; et F i l i u s lanquam ex D P O φ ω ς έκ φωτός* ωσαύτως κα\ τό Πνεύμα τό άγιον* τα
Deus, ac - l u m c n de lumine ; siniiliter et sanclus δε Ιδίως έπ\ των υποστάσεων λεγόμενα, Ιδίως μεν
S p i i i t u s . P r i v a l i m atiEent de personis d i c l a , ea j>ri- λέγονται, κοινώς δέ ου λέγονται * επειδή τά έλάττω*
v a l i m q u i d c m d i e u n t u r , Sed communiter nequn- των επιπλέον αδυνατεί κατηγορεΓσθαι καΐ έξισάζειν.
quam.; quia reslriettora de a m p l i o r i b u s praedicari ΚαΙ τούτο αν εδροις χα\ έτΛ της γενητής φύσεως λε-
iteqneunt eigque exaequari. Atque hoc de creala γόμενον οίον ώς. έν παραδείγματι σαφηνείας /aptv*
quoque naiura dictuin comperies, veluli perspi- το μέν άνθρωπος και τδ βροζός και τ6 μέροψ, ϊ κ α -
cuitalis causa in exemplo h o c : Homo, et mortaiity στον αυτών κα\ κοινώς μεν αμα λαμβανομένων των
et toquent, vocabula haec singuia communiter quo- καθ* Ικαστα ανθρώπων λέγεται, και Ιδίως έκαστου
que accepta de quibuslibel hominibus d i c u n t u r , e l B
νοουμένου • κα* γαρ Πέτρος κα\ Παύλος χαΐ οϊ κ α τ *
p r i v a t i m * e t i a m dc unoquoque. N a m et Petrus et . μέρος Ανθρωποι, κα\ άμα μέν κοινφ λόγω λέγονται
Pauhis, e i singUlalini boraines, t n m simul com- άνθρωπο;, x o l Ιδίως ίκαστος λέγεται. Πέτρος γαρ
m u n i sertnone d i r u n t u r h o m o , t u m privatim q u o - άνθρωπος λέγεται καΐ Παύλος κα\ παραπλήσιοι.
<\ue unusquisque d i c i t u r . Nam Petrus homo d i -
e i l u r , item et Paulus, et alii simililer.
5 . Sed eliamsi in noslra theologia alta qutdem ε\ Ά λ λ ' εί κα\ έπ\ της καθ ήμα*ς θεολογίας,
1
χ\
c o m m u n i l c r d i c u n i u r de tribus personis, alia p r i - μεν κοινώς λέγεται έπΙ τών τριών υποστάσεων, τ ά
vatim ; e l qua? quidem c o m m u n i i e r , ea commuuUer δέ ιδίως * καΐ τά μέν κοινώς, καΐ κο:νώς αμα κατ­
cliam pr.iedicanlur, e l p r i y a l i m per partes. Nam ηγορείται, κα\ ιδίως άνα μέρος * δτ* 3tv μέν γαρ κοι­
<um c o m m u n i l e r ac simul de Patre et F i l i o et νώς αμα έπι τοϋ Πατρός καΐ ΓίοΟ καΛ αγίου Πνεύμα*
sancto S p i r i i u , nomen puta Dei dicitur, aui Do- τος, οΓίν^φημι τδ Θεός δνομα ή το Κύριος λέγηται,
minus, patet u n u m Deuin i n I r i b u s d i c i , i n qutlms δ/)λον δτι εις μέν θ ε δ ς τά τρία λέγεται, έν οΓς έστιν
divinitas esl, alque a nobis recte sic ibeologice ή θεότης, και παρ* ήμίν καλώς οΟτως Θεολογεϊται,
. d i c l t u r . Cum auiem de Paire d i c i l u r p r i v a l i m et Q "Οτ άν δέ ώς έπΙ τοϋ Πατρδς λέγηται ιδίως xaV άν4
particulariter Dei nomen aut /)omm«s, vel de F i l o μέρος τδ Θεδς δνομα, ή τδ Κύριος, fj Ιπ\ Π ο υ ή
fiut S p i i i t u , tunc Pater Deus i l i c i l u r non p r i v a l i m Πνεύματος, χίτε μέν θεδς λέγεται ό Πατήρ, ο6 μήν
ct particula 'iler, et quasi V i l beltiO^en^us
i
unus ιδίωςκα\ άνά μέρος κα\ έτεροφυώς εΤς θεδς δ.Πα­
Deus Pater ; et rursus unus alius Ocns F i l i u s ; s i - τ ή ρ * κα\ πάλιν εΓς &λλος θ ΐ δ ς ό Π ο ς • ώ ι α ύ τ ω ς δε
n i i l i l e r ct Spintus s a n c t u s ; ;tpage bujusmodi blas- κα\ Πνεϋμα τδ αγιον * Απαγε της τοιαύτης πολυθεΐας
phemum p o l y i b c i s m u m ; uos cnitn unum coJinuts ϊξ ημών τδ βλάσφημον! επειδή ήμΤν αρχή μία τδ σ ε -
priucipiiiTn c l unum Deum, e l i» t i i b u s propricta- βαζδμενον · κα\ εΓς θ ε δ ς , καν ταΐς ίδιότησιν , ήγουν
. l i b u s seu persoitts T r i i i i U l e m eredimus. Q n a n i - ύποστάσεσι τρία πιατεύηται · δθεν Υίδν θεοϋ θεολο-
$

obrem cum de FUii Dei divinitate l o q u i m u r , d i - γοϋντες, έτερον μέν φαμεν τ9) ύποστάσει παρά τδν
versum qnidem persona dicimus a Palre, haud t a - Πατέρα, ού μήν δ' έτερον τ $ ουσία κα\ τί) θεότητι,
men diversuin n a l u r a e t divinitaie, sed unum e u n i - Αλλ 5να καΐ τδν αύτδν, ώς έν τ $ πρότερα επιστολή
1

dcmque, u t i n priore epislola ostensnm fuit. δέδεικται.

6. Noslra i g i i u r iheologia ex communibus n o t i o - ς-'. Μενουνγε ή καθ' ή μΑς θεολογία έκ τών κοινών
nibus, e l e x divinis prophetis pondens, indidemque εννοιών καΐ τών θείων προφητών ήρτημένη, κα\ τδ
frrmilalem siabilitatemque s o r l i i a , Palrcm e l F i - D βέβαιον καΐ πάγιον κληρα>σαμένη, Πατέρα κα.Ι Υίδν
] i u m et sanclum S p i r i t u m , ut unutn Deum, T r i - x a l Πνεϋμα αγιον έπ\ της θεολογίας ώς 5να θεδν τά
nilalem titeologice d i c i t . T u vero i»ou iia i n t e i l i - τρία θεολογεί * σΰ δέ ούχ ούτως έκλαβών, άλλ(5ρ τδ
gens, seJ u m i m Deum dici Patrem separaliin et Ενα θεδνλέγεσθαι τδν Πατέρα Ιδίως κα\ άνά μέρος ·
particttUrile) ; deinde Ftlium (anquam extrinsccus είτα τδν Υίδν ώς Εξωθεν του ένδς θεοϋ παρεισκρινό-
u i i u m Dcurn, reputans oblrusum et sie inttHligens, μενον λογισάμενος κα\ νοήρας, τδν παραλογισμδν
patalngismum macliittatus cs. Qnaproplcr fatso &ic συνεσκευώρησας • διδ χα\ ψευδώς ώδε συνάγεις • t
r o l l i g i s : ι Si est F i l i u s i n Deo, comtnuuicans quo- έστιν Υίδς έπι θ ε ο ϋ , κα\ κοινωνός έ σ τ ι ν άλλά μήν
que c s t : aiqui Deo conimunicaiis nuilus e s i : ergo κοινωνδς ούκ έστιν έπ\ Θεου · ούκ άρα ουδέ Υίός. »
ne F i l i u s quidem. > Quod dum ais, i n multa i n - Τούτο δέ λέγων, πολλοί; άτόποις περιπέπτωκας* κα\
m r r i s absnrria. N:IIH prihio ideni facis personam πρώτον μέν ταυτδν ποιείς υπόστασιν χα\ φύσιν έπ\

atqiie n a t u r a i i i , quod jamdiu exptosimus. Oeinde θε^ϋ, δπερ ήδη προαπελήλεγκται · Ιπειτα καΐ τδν
Υίδν οΰ δίδω; μετά Πατρδς κα\ Πνεύματος £να θεδν
tton con*-edis F i l i u i n quoque cum Patre ac S p i r i l u
δντα, καΐ ταρ" ημών καλώς θεολογούμενον κα\
r s s e u n u m Deuni, afioqui aptid nos rccta cuiu llico-
τύϋτο πάλιν ήμίν π^οαποδέδεικται· διά.τοιτοΰτο
logia a e s e r l u m ; quod ilem a uobis d t m o n s l r o U m
 C
8 20 R E F U T A T I O MOHAMEDIS. 830
καΙ ήλίθιον άνέφανε τδ παρά σου δογματιζόμενον. ji fuh : quamobrem fataa appsruit prolata a te do£*
ΕΓ5ωμενδε και έπιφερόμενον* Ιχει δ ε κ α \ αύτδ ώδε· inaiis iuslur sententia. Jam vero videamus quod
« "Οί έποίησετήν πίστιν των Σαρακηνών; φώς* καΙ adilis : itamqne ita se liabet: < Qui fecit Saraceno-
έτερα πίστις ούκ ίστι, δι* ήν τις τ φ θ ε ψ δύναται rum fitkm lucU instar. Neqne alia fides est, qua
προσεγγίσαι, ι καΙ δσα άλλα γράφεις άποσεμνύνων Deo qnispiam propinqtiare possit. > Et quidquid
την ο&κείαν πιστιν. Άλλα τδ μεν αδτω ψιλαΓς τδν aliud scribis, fldem luam eialians. A i enim nudis
λδγον χωρ\ς αποδείξεως τήν άλλοτρίαν π£στιν Οβρεσι ita Teibis, absque uila demoustratione, alienx fi Ιοί
βάλλειν, καΐ τήν οικείαν μεγάλως άποσιμνύνειν, maledicere, el propriam magniGcare, facile esl vt
£άστον κα\ εύπετές αν εΓη παντ\ τ ψ βουλομένω·· τό expeditum volcnli cuique. Verunitamen propriam
δε τήνέαυτοΰ πίστιν μ ε τ ' αποδείξεως ε&χρηστον κα\ fidem vi argyinenlorum bonam blilemque atque a
ώφέλιμον χα\ έκ θεού δοθεί σα ν άποδεικνύναι, άνδρδς Deo datam ostendere, id demum viri religiosi et
5ν ε Γη ευσεβούς καΙ νουν Ιχοντος» Οΰκοΰ* κα\ υμάς conlati uegolium est. Itatjue et vos Ua agere opor-
Ιδεί τούτο ποιείν · καΙ μή ά π λ ώ ; βρενθυνομένους τήν lebat; neque mera jaciantia fidem veslram lucis in-
ύμετέραν πίστιν ώς φως παρά θεοΰ ποιηθείσαν και slar a Ό«·ο consiructam datamque pionunliare.
δοθεΤσαν άποφαίνεσθαι * όθεν ημείς μάλλον τ η ς υ μ ε ­ Proindc ϊΐ03 polius vesir^e fidei errorein ac fai^i- .
τέρας πίστεως τήν πλάνην χαλ %b ψευδός, κα\ της Π taiem, nostrseque veritatem ei pulchriladinea),
ημετέρα; τί;ν άλήθειαν κα* τον κόσμον μετά αποδεί­ cum argumeaiis expouere conabiuiur.
ξεως παραθείναι πειρασίμεθα.
ζ'. "Απασι τοίς νουν Ιχουσιν ώμολ'όγηται δτε π ί - 7. Cordali omnes fatentur, fidem bonara et uli*
ίττις μέν εύχρηστος κα\ ωφέλιμος καΙ ώς φως ο&σά lem, lucis vice fungi, ct eas qui hanc gerunl ut ad
καθέστηκεν* κα\ ,τούς ταύτην έπισπωμένους β ε ψ Deum accedaitt liorlari: cujus lideij piaKcepta a de-
οίκειοϋσθαι π α ρ ε γ γ υ ^ ' ή ς τ ά θεσπιζόμενα των χει­ terioribus itoxit$que retraliunt, hominesque ab iis
ρίστων καΙ βλαβερών τήν άπόθεσιν Εχβι,χαΛ τδ γένος q u » contra naturam suiu, ad rialuiaiia el superna-
τ £ ν ανθρώπων ά π δ τών παρά φύσιν ίκ\ τά κατά φύ- luralia convertunt. Cujus autem fidei prxcepta v i r -
rcvxa\ ύπερφυή μετατίθησιν· ής δε τά θεσπιζόμενα lulis fugam, et viiii familUritatem suadent, homi-
-•ων καλών τήν άπόθεσιν, κα\ τών φαύλων τήν οί- nesque a nauiralibus vel etiara supenialuralibus
κείωσεν επαγγέλλεται, κα\ το γένος τών ανθρώπων ad ea qn^e conira naluram sunt trabuiU; haec om-
άπδ τών κατά φύσιν ή κα\ ύπερφυών έπ\ τά παρά nino piava et uoxia est, iutnimeque per ipsain
φύσιν κατασπφ, αδτη πάντως δύσχρηστες τε και βλα- propinqttare Deo quispiam potest. Quia igilur fiiW
β»ρά, κα\ ήκιστά τ ι ς τ φ Θεώ προσο'.κειοΰσθαιδι* α ύ - , vesira vitioium familiaritaiem, et a virluiibus aver-
G

«ης δύναται Έ π ε \ ου ν κα\ ή υμετέρα πίστις τών sionem. ilecernit; aique a supernaluralibus aut sal-
φαύλων τήν οίκείωσιν, καΙ τών καλών τήν άπόθεαιν tem naturalibus, ad ea qua3 coiiira nalurara sunu
προΟεσπίζει, καΙ 4κ τών ύπερφυών, ή και κατά φύ­ asseclas SHOS trahit, paiebeam esse pravam et no-
σιν, 4π\ τά παρά φύσιν τους ταύτην έπισπωμένους x i a m , neminemque per eain ad Deum accedere.
κατασπά, φανερδν δτι δύσχρηστος τε καΙ βλαβερά, Quodque id verun» sit, hinc pervide : Quod conlra
καΙ ούδε'ις δι' αυτής τ φ θ ε φ οίκειοΰται · κα\ δτι τοϋτο t naturam est, pnidentes omnes scium iran&itionem
αληθές, εντεύθεν.άβρει· Τδ παρά φύσιν πάντες Γσα- esse a naiurali ad deterius: -supernaturale autem,
σιν ειδήμονες μετάθεσιν είναι του κατά φύσιν έπ'ι τ6 iransitioaem esse a nalurali ad melius. Quia ergj
χείριστον* τδ δε υπέρ φύσιν, μετάθεσιν άπδταΰ'κατά bomo tncdius quudainmodo condiius fuit inier sen-
φύσιν έπ\ τδ κρεϊττον. ΚΙ οδν ό άνθρωπος μέσος sibilem <-re»Luram et intelleclualem, idcirco uiram-
πως δεδημιούργηται της αισθητής» φημ\, κτίσεως κα\ que participal, irrationaltim scilicet atque angeli-
νοητή;, κα\ διά τούτα έκατέρας της τε άλογου φύσεως cam naluram. E l angelicam quidem participat se-
xal αγγελικής επικοινωνεί • κα\ τ η ς μεν αγγελικής cuiulum ralioi inium ei Uiscretionem, irratioualeiti.
κοινωνεί κατά »δ λογιστικόν τε κα\ τδ διακριτικών · yero becunduin irascibile et concupiscibile. Servaiur
της δ αδ άλογου, κ α τ ά τ δ θυμικδν καΙ επιθυμητι- D aulem el conlineltir inlra naturae lines liomo, curo.
1

κ4ν· πεφύλακται δε καΙ διατετήρηται κατά φύσιν δ
άνθρωπος, οτ* αν τδ λογιστϊκδν του θυμικού τε κα\
Ιπιθυμητικου άρχη. "Ετι γε μήν κα\ τ% αγγελική
φύαει οίκειοΰται μάλλον, κα\ προς τά ύπερφυή άνει-
σιν, ήνίκα τδ άλογον μέρος της ψυχής ύποπιάζεται
κα\ ύποθλέβεται. "Οτ' αν ί'-οΰν τδ εναντίον έν αύτφ
καθοραται, κ α ι τ ά μέν ττάθη τοϋ λόγου επικρατεί, δ
δε λόγος ύπηρετεΣ, τοΰτο δέ συμβαίνει άνενδο',άστως
έπΙ τών άκολάστως ή κα\ φονικώς βιούντων * φανε-
ρδν δτ' άν τά χείρονα δια·πράττητ«ί, εκ τών κατά
φύσιν ή καΙ ύπερφυών, έπι τά παρά φύσιν κάτεισιν*
οθεν δσον άν μάλλον τδ θυμικόν τε κα\ έπιθυμητικδν
άνετόν έστιν, τοσούτον κα\ τ ά πάθη σκαίρει* κα\
δσον &ν μάλλον σκαιρη, τοσούτον καΙ έπαύξεται · κα\
pars raiionalis irascibilt el cottcupiscibili doniina-
lur. llein ad au^cticam naiuram magis a<;cedil, ct
ad supemaltiralia exLolliLui*, cum anim% pais
rattonalis toliibtlur et cotnprimitur. Quandoauien»
conirariuin in Uoniine cernilur, et passiones ra~
tioni pnevatenl, ι atioque succumbit (Iioc auLetn
accidit hoininibus ttixurioso irnmaniqtiu vit& geue-
re uletitibus), con&laL hominem deleriora facieit-
lem, a naunalibtis vel eitam supernaLuralibus, ad
ea qute coatia naturam sunt uiigraret Quapropter
quo inagis irascibild ei concupiscibile Ireno carent,
tanio n»»gis passiones txsiliunl; el auo magis hsa
ex^iliiiui, eo plus augeniur; et quo magis augcn-
(ur, lamu plus homo inatiouulibus bruiis cotii-,
SHt N1CET£ ίΖΛΝΤΙΝΙ 831
i n u n i c a t ; quod d u m f a c i l , ad bellulnam eontliiio- 6σον Sv έπαύξηταί, TOJOVIOV ό 5ν9ρωηος το?; άλογΜς
nem fesiinat. Propterea et propheiicns sermo tfolu- ζώοις επικοινωνεί * χα\ τοΰτο icvtuv σπεύδει άπο-
tantem s e i n passionibus h o m i n e m , j u m e n t i s s i m i - κτηνωθήνας. Δςά τοι τούτο κα\ δ προφητικός λόγος
lem esse deUtiit: Honio cumin honore esset, non τον έν τοίς πάθ«σε κυλινδοΟμε^ον 4νθρ<ι)πον, άφ-
intellexit; comparalut est jumentit iiuipientibu$, et ωμοιωμίνον τοίςκτήνεσιν ωδε αποφαίνεται" ¥
Ar6p<u-
$imitis factus est iliis 4tt
. αος έτ τιμή ώτ οΰ συτήχβ · παρασντΒ6Α?{θτ\ τοις
χτήνεσι τοις άτοήτοίς^ χαϊ ώμοιώ&η αϋτοίς,
8. Quoniam itaque veslra Odes proponit ei !»»ge η'. Έπβ\ ο&ν ή υμετέρα πίστις επαγγέλλεται χαϊ
eancit intemperanlem v i l a m , et passfonura i n c r e - προσθεσπίζειτ^ν άκόλαστον piov, καΥ^τών παθών την
lnentum polius atque d o m i n i u m , qitaiu ralionis, et αΟξησιν κα\ επ:κράτειαν, ήπερ του λόγου, καΐ πρ^ς
ad deleriora i n h i a r e honilnes i m p e i l i t ; lioc n i i n i - τα χεΐρω κεχηνίναι τους ανθρώπους προσωθεΐ, τοΰτο
r t i m esiquud d i x i m u s , a naluralibus ei s u p e r n a l u - U έ σ τ ι τ ο έκ τ ώ ν κατά φύσιν κα\ 6περφυών1π\ τ ά
ralibus ad illa q u a nalurae adversaiilur pertra- παρα φύσνν τους ανθρώπους κατα<τπ£ν* ώμολδγηται
i i e r e ; esl auletn apud nos i n confesso, lidem illau», δε ήμϊν βτι ή ς τά θεσπεζόμενα τοιαύτα καθί^τατβ^
cujtis statuta hujusceinodi s u n l , n o x i a m esse p r a - βλαβερά εστι κα\ δύσχρηστος, καλ ουδείς δι' αυτής o l -
vamque, ac nemiitem per illam ad Deum accedere : κειοΰταιθεψ * συνάγεται άρα δτι ή υμετέρα τ ώ ν Σα­
ergo c o n c l u d i l u r , lldem vesiram, ο Saraceni, l e - ρακηνών πίστις, σκότος μάλλον ήπερ φως, κα\ ουδείς
nebras polius dicendam qbam lucem, ac uemincm δι' αυτής τ ώ θ ε ψ οίκειουται* εΓδε τοΰτο, ούδε παρά
per ipsam ad Deuni accedere. Quod si iia est ne t θεοΰ δέδοται, κα\ μάτην έπΙ τήν ψευδώνυμον πί-
a Deo quidem dala f u i t : tuque temere de liac falsi (rutv, μάλλον δε, el χρή τάληθες εΙπεΤν, άπιστίαν
nominis fide u l vcrius dicam, infidolilate, g l o - Ιπαυχ^ και έπαίρη και ημάς προσκαλ^· Επειδή δε
r i a r i s et exlolleris nobisque obloqueris. Quoniain κ*\ ή ημετέρα πίστις,το εναντίον τήςύμετέραςέπαγ-
vero nostra fldes c o n i r a r i u m vesirae praescribit; γέλλεται, εκείνη μέν άκολασίαν, αδτη σωφρο^ύνην ·
nam vesira l u x u r i a m , nostra p u d i c i l i a m ; vestra εκείνη γαστριμαργίαν, αύτη έγκράτειαν · εκείνη άσω-
i n g l u v i e m , nostra l e m p c r a n t i a m ; vestra l u x u r i a m , τϊαν,αύτη ελευθεριότητα, δέδεικται δε εκείνη άχ,ρηστος
nostra i n g c n u i t a i e n i ; en demonstralum f u i l vesiram κα\ βλαβερά χα\ οΰ θ ε ψ οίκειουσα, 6ίά το το?ς άλο­
esse pravani et n o x i a m , ncque Dco couciliamem, γοι; μάλλον κοινωνεΐν παρασκευάζουσά, φανερον δτι
propterea quod b r u l i s polius communieare facit. ή ημετέρα ε5χρηστοςκα\ ωφέλιμος κα\ θ ε ψ οίκειου-
E x p l o r a t u m esl i i a q u e , nostram bonam esse et u t i - σα, διά τδ τους ανθρώπους μάλλον το7ς αγγέλους έπι-
l e m , e i Dei nos familiares efllcientoni, quia h o i n i - συνάπτειν * διδ μάλλον ήμ?ν Εστίν άραρότωσ φθέγ-
nes ad augelorum conriitioiiem e x t o l l i l : ideoqne γεσθαι, δτι ουκ Εστιπίστις παρά τήν ήμετέ^αν τ ώ ν
po&auimis confidenler dicere, nultam esse fidem Χριστιανών, δι* ής δύναταί τις θ ε ψ οίκειωθήναι, καΐ
praeier noslram q u i C h t t s l i a n i sumus, eujus ope τών καλών έν μετουσί^, γενέοτθαι. Κα\ ταύτα μέν
polest quispiam Deo propinquare, verumque b o - περί τέ της υμετέρας χα\ ημετέρας πίστεως άπο-
num parUcipare. Alquebactenusdeveslra noetraque χρώντως ωβε λελέχθω.
fide satis d i c l n m s i t .
9. Paulo auieai progressuB, oslendere n i i e r i s θ'. Παρακατιών δε μικρόν πειράσαι δείξαι τδνάν-
ltominem nequaquain ad Dei iniagineni ac s i m i l i l u * βρω^ον μή κατ* εiκίνα θεοΰ χα\ όμοίωσιν διαπεπλά-
dinem fuisse c r e a i u m ; u l i nos Moysis liistorlae et σθαι, ώς ημείς τ ( κατά Μωΰσεα Ε3ΐορία-κα\ αύτοίς
rebus ipsie credemes, ad le scripsimus. Qnare c u m το?ς πράγμασι πειθόμενοι πρδς σε γβγράφαμεν* δι&
specioso pra?textu sic vuleris scribere : < Deus i n - κα\ μετ' ευλόγου αιτίας δοκεΓς γράφειν ούτως • c Ό
cnarrabilis e s l , i n d e i i i u b i l i s , . incomprehensibilis. Θ&λς ανεκδιήγητος έστι κα\ απεριόριστος κα\ άπε-
Semper enim f u i l Deus, riemoque siiirilis ei e s l . ρίληπτος· άε\ γάρ ήν ό θεδς, καΐ δμοιος αύτφ ουκ
Nam celfiitudo ejus i i i 8 n i i a est, isque plasma suum ήν * τδ γάρ ύψο'ς αύτοΰ αόριστον έστιν · δς ίπλασε τδ
fecit ab&que ulta sui s i m i l i l u d i n e . » Ex quo videris πλάσμα αύτοΰ χωρ\ς τής όμοιότητος της πρδς α υ ­
coitcludere, hominem baud fuisse creaium ad i m a - τ ό ν ι ώ ; εντεύθεν δοκεΐς συνάγειν, δτι ό άνθρωπος
gineni ac similitiidiiieiu D e i . N a m quia Dcus i u - ού πέπλασται κατ' είκόνα θεοΰ κα\ όμοίωσιν. Έ π ε Ι
compiehensibilis est et invisibilis e l s i m i l i a , n u l l a - γάρ ό θεος άπερίληπτό; έστι κα\ αόρατος κα\ αόρι­
que res ei cymparabilis e s i , patet ne liomiitein στο; καΐ τά παραπλήσια, κα\ ουδέν τ ώ ν Οντων £οικεν
qnidem, quoniam i n i e r res exsislentes e s l , ad Dei αύτφ, δήλον δτι ούδΐ ό άνθρωπος, επειδή καΐ αυτός
imaginem ac e i m i l i i u d i n e m f a c i u i n . II;ec sunt verba τι τών δντων εστίν* ε! δέ τοΰτο, κατ* εΙκόνα θεοΰ
liominis Deo legein siaiueuits ejusqqe creationibus, κα\ όμοίωσιν ού γεγένηται. ϊαϋτα νομοθετούντος
inhil lamen verum diceniis. Profecto si nos, d u m έστιν έπ\ θεοΰ κα\ τ ώ ν αύτοΰ κτισμάτων, τδ αληθές
hominem ad Dei imaginem ac s i m i l i i u d i n e i n fa- δε ουδαμώς λέγοντος. Διδ εΐ μέν τδν άνθρ*ρ>πον κατ*
c i u m afilriuamus, substamia? s i i n i l i l u d i n e m <!ice- εΙκόνα θεοΰ κα\ δμοίωσιν ήμεϊς λέγοντες γεγενήσθαι,
r e m u s qu;e e i indifferens, iino eadem
t c u m Deo τήν κατ* ούσίαν δμοίωσίν έλέγομεν, ήτις τδ άπαράλ-
esset, e( mox Deuift contiiereinur inenarrabilem, λακτον καΐ ταυτδν τής ουσίας προς τδν θεδν Ιχιι·

• ' P s a l . \ L V I I I , 13.
m REFUTATIO MOHAMEDIS. 834
ttte τδν βιδν δμολογοΰντες Ανεκδιήγητον κα\ ά π ε Α ind^finiliiin,
Γ
mcomprehonsibileni et ironicnsum,
ρ ιόριστον χα\ Αχατάλΐ,πτον κα\ Απειρον, και ουδέν cuni nulta res exsislfn* talis sit, nobismei ipsi
των όντων τι τοιούτον, τάχα Αν είς έαυτου; περιεπί- conlradicereuius, el quott lu scribis videreiur pro-
πτομ^ν, χαΛ είχεν ε&λογον το" παρά σου γραφόμ£νον. babilc. Nunc quia iton substanliae simililuilinem
ΈπεΙ δέ ού τ^ν κατ* ούσίαν όμοίωσιν έν τψ λέγειν inlelligimus, cum Iioininem ad Dei iningineni ac
ήμΑς τον Ανθωπον κατ* εΙκόνα Ηεοϋ καΐ όμοίωσιν Bimiliiudiiiem factum diciinus,. s«d potuis aualo-
γεγενήσΟαι έκλαμβάνομεν, άλλα τήν τ6 Ανάλογον giam erga Deum, quae eliam in crealutis i n v t n i i u r ,
Ιχουσαν προς θεον, ή κα\ έπΙ των κτισμάτων ευρη. nihii absonum esl, nos scribere homiaem ad ima-
ται, ουδέν Απειχδς ϊνεστιν ήμΑς γράφειν, οτι ό Αν­ ginein Dei ac simililuiiinem fuisse formaiuin.
θρωπος κατ* εΙκόνα θεου καΐ όμοίωσιν πέπλα στα t (5). llanc enim ronfessiohem nobie suadel Moysis l i i -
Τούτο γάρ χαΑ πείθει ήμΑς ομόλογε ίν ή κατά Μωϋ- sloria de raundi genesi. tdeo ad imagtnem dicimus,
σέα της γενέσεως του κόσμου ιστορία· διδ χατ' ει­ decuodum liberam voluntaiem ei arbilrium. Prae-
κόνα μέν φαί μεν, κατά τδ άρχτικόν [ί/α corf.] τε χαΐ lerea in boroine est mens, verbum, ac epinuis.
αύτεξούσιον. Έ τ ι γ« μήν έν τψ άνθρώπω £στι νους Menft qnidem, verbi nostri genitrix: verbum men-
χα\ λίγος χα\ πνενμα · κα\ ό μέν νους, γεννήτωρ B lis genuoen: el spiriiu* per verbum proferlur.
έστίτοϋ Ιν ήμίν λόγου· ό δέ λόγος, γέννημα έατι E l quetnaduiodum nulla mens irralioitalis exsistit,
νοδς · χαΐ τδ πνεύμα διά του λόγου έκδίδοται. ΚαΧ id esl, ab&que verbo; i U no verbum quidem i r -
ωσπερ δίχα λόγου νους Αλογος ούκ Εστίν, οΰτω και ο raitonale ullum, id esi, sine mente, invenitur: sed
λόγος διχα νοδς Ανους οϋχ ευρηται, Αλλ* Αμα συνυπ­ una coexsislunl, neqne alitrutD atieri anlecedit.Sic
άρχει, καΐ ού πρότερευει ΘΑτερος θατέρου - ομοίως etiam verbum sine spititu uon e s l , ne |ue spiri-
δε xa\ ό λόγος, Ανευ πνεύματος ούκ Ινεστιν, ουδέ τδ lus, qui \oce exprimiiur, siae verbo est.
πνεύμα τδ εϊς φωνήν έκτυπούμενον AVJU λόγου.

ι'. Έ π ε Ι οδν ή ύπερούσιος καΐ Αχτιστος ουσία,
tyct; εστίν ό θεδς, έν τρισίν ύποστάσεσι θεωρείται, Ιν
τε τψ ΠατρΙ κα\ τφΥΕφ και τψ Πνεύματι τψ άγίψ,
ώς ήμΓν άποδέδεικται κα\ καλώ; πιστεύεται, αναλογεί
μέν ό καΟ' ήμΑς νους, γεννήτωρ ών τοΰ έν ήμΤν λό­
γου, τψ Θεψ κα\ Πατρ\ τφ άΐδίως χαΐ άχρόνως τδυ
εαυτού Πδν γεννήσαντι • 6 δέ λόγος ό έν ήμϊν, γέν­
νημα ών του έν ήμίν νοδς, Αναλογεί τψ έκτου θεού
Αρεύστω; καιάπαθώς γεννηθέντι ΥΙψ κα\ θεώ Αλη-
θινψ δντι · τδ δέ έν ήμΤν Πνεύμα, τψ ΪΙνευματι άγίψ,
τψ έκ Πατρδς μέν έκπορευομένω, κα\ δι* ΤΙδν τοίς
ουσιν έχχεομένψ χαΐ διαδιδομένφ * και κατά τοΰτο
πάλιν λέγεται ό Ανθρωπος χατ' εΙκόνα θεού πεπλΑ-
σθαι* καθ* όμοίωσιν δέ πάλιν φαμέν τδν Ανθρωπον
θ*ού γεγενήσθαι, διά τήν των άρχτών τελείωσιν,
καΐ των αγαθών τήν μετουσΐαν* επειδή n i v c a 6σα
πρώτως καΐάναιτίως ή δημιουργδς αιτία, δπερ εστίν
Ο θεός, ταύτα δευτέρως και μεθεκτώς καΐ αΐτιατώς
δ Ανθρωπο;· οΤόν έστι τδ πρώτον χα\ ύπερούσιον,
ζωή, φως, σοφδς, δυνατδ;, Αγαθδς, πρΑο;, δίκαιο^ *
Ιστιν χα\ οίτος σοφδς, κ α ΐ ζ ω ί ] , xal δυνατδς, χα\
αγαθδς, χα\ πρΑος, x a l δίκαιος ό Ανθρωπος- Αλλά
φύσει μέν ό θεδς κα\ ουσιωδώς, θέσει δέ κα\ χάριτι
χα\ επουσιώδους δ Ανθρωπος. £ϊ δέ τούτο, είκότως
καθ* δμοίωσιν του θεού γεγενήσθαι τδν Ανθρωπον
φ* μεν, τδ εξ Ανακλάσεως [ita cod.] t Ισχατον άπήχη-
μα φέροντα. ΚαΧ ουτω πάλιν ήλίθιον Ανέφανε τδ παρά
σού γραφέν.
. ια'. Μεταβαίνων δέ έπ' Αλλο των παρ* ημών γρα-
φίντων, xal τοΰτο πειρώμενος άναιρεϊν, πάλιν γρά­
φει;" c θεωρονμεν τά είδη των θηρίων οτι δ Ισχυ­
ρότερος έπανίσταται κατά τοΰ Ασθενέστερου, καΐ δ
40. Quoniam itaque snpersubstanlialis ei increala
subst-Jitlia, ciijusmodi Dcus **6l, in pcrsonis Iribtis
speemur, Paire videlicet, F i l i o , et Spirim gan-
cio, u i jam nos demonsiravimus recleque creui-
mus ; noslra quidem uicns, verbi quod iiUra noe
est g e n i t r i x , analogiam habet ad Deum Patrem,
qui gempiternaliter el iulemporaliler Filium eiiam
genuit. Verhum a u i e m , quod inlra nos est, ana-
logiam habet ad illum, qui ex Def> Palre ftine flnxn
et passione generatus fuil Piliue Deus verus. Spi-
rilue dpnique nosUr analogiam Uabci ad sancluin
Spiritum, qui a Patre procedit, et per Filium ία
creaturMS ^ n n r l i l u r ac diribelur. Secundum liaec,
inqnain, liomo Uiciuir ad imaginem Dei formatus.
Ad similiuidincin praelerea dicitnus Dei honiinem
fartum propter virlulnm exercilinm, et bonorum
participatioituin : qaia qu;e ^rimitn» ei non causa-
litcr habf^i oansa cr^airix, i>l esi, Deus, eadtni
tecundu et pariiario ei causaliicr liabet honio.
Nempe Dcui primigenius est et supersnbeianlialis,
v i i a , l u x , saptens, poiens, bonus, uiiiis, jnslua.
D Esi vero et homo tapien*, vita, - polens, bomis,
mitis, justus ; sed naiuvalitcr quideiu ac subslan-
lialiier talig esl Deus ; adopttone auiem, et gralia,
et non es&eniiatiier, bomo. Quae cum Ua siiii, ine-
rilo nos dicinius bomineui ad simiJitudinein Dci
faclum, i(a ui exirema veluli repercussiouis echo
sit. Aique ita denuo iuiile denionsiraium eal s c i i -
plum l u u m .
1 1 . Deinde l u , ad aliutn libelli mei locum trans-
iens, euinque pes&umdare nitens, rursu» goribis:
< Cemimui in ierarum bpcciebus, forliorem insur-
gcre conlra inftrmiorem , majorem adversuu i n i -

(5) De hominc ad imaginem Dei formato infiniia bus nunc praeclaros el peraculus ibeologuj DO-
prope dixerunl in jcommenlariis suis Patres Ecclc- sieraccedii Nicctas.
si*e, et quidem prxcipue Anaslasius StDAita. Qui-
835 NICET.fi ΒΤΖΛΝΤΙΝΙ 836
norem, potiorem adversus deieriorcm, Et i l l * bas Α μείζων κατά του Ιλάσσονο;, καΐ ό κρείττων κατά
ssepenumero sibi pabulum faciuia : imerduni του χείρονος, κα\ πολλάκις ποιείται τροφών αύτοΰ ·
hcerani, zclolypia quadam cx ipsarum culiilibus Ιστ·.ν δτε καΐ διαφθε^οε; αύτδν, αντίζηλων τοΰ διω-
pellendi, > et reliqua. Hoc loco ignorare videris χθήναι αύτδν άπδ της κοίτης αύτοΰ , » και τά έξης.
quoinodo argumenta ρrolerri oporieat, vel secus. Ένταϋθα δοκεΐς ήγνοηκίναι τάς αποδείξεις, πώς δεί
Nam si quot! uos sei ipsimus de oiimi auimali, qua- προάγειν, κα\ πως ου δει. ΕΙ μεν γαρ το παρ* ήμΓ»
teiius homogenea stint vel beterogcnea, id unaetiam γραφέν περί παντός αλόγου ζώου, πρός τε το όμογε-
(onversari et congregari illas aflinnarei, propter νέ; ή κα\ έτερογενές,_τδ συναλίζεσθαί τε καΐ ένοΰ-
muiuam iiiaitsueiudtuein, et conservaiidse saluiis σθαι δπισχνεΐτο, δια τήν προς άλληλα ήμερότητα,
ctirain ; lu vero in iioiinullts animalibus baud tale ώς φειδόμενα της εαυτών σωτηρίας · είτα έπί τίνων
esse observasii, imo el coiiirarium, nempe advfcr- ζώων τοΰτο εύρων συ μή θεωρούμενον, μάλλον £έ τδ
sari et mmuo laccrari ei quod debilius est a vali-
t εναντίον τδ έπανίστασθαι κα\ διαφΟείρειν κα\ άπο-
iliore opprtmi, el delerius a poliore, qu<e lu iu διώκειν τον ίσχυρότερον τδν άσθενέστερον, κα\ τον
scripto luo posuisli, veluli fii a leone , urso» et κρείττονα τδν χείρονα, α κα\ έν τφ σΐρ γράμματι
similibus ; posses eqtiidem sermonem nostruni παρετίθβις, οΤον λέοντα φημι καΐ άρκον κα\ τα πα-
fortiler perimere. Sed quia quod scripsimus nou Β. ραπλήσια · είχες αν γενναίως τδν ήμέτερον λόγον
de οιιιιιϊ irralionali animati loquilur, tUulte bla- άνανρείν. ΈπεΙ δε τδ παρ* ήμΓν γραφέν ού περίπαν-
leras, mate conOctum drama iuducens, ei quasi τδς αλόγου· ζώου τούτο επαγγέλλεται χαΐ ματαϊολο-
personalus agens. Quis eirim vel niinima perspi- γεις, τδ κακόπλαστον εΕσάγων δρόΐμα. κα\ ύποκρς-
v.acia praeditus ignorat, non omnia animaliura ge- νόμενο; · τίνα γαρ κα\ τών μικρά αυνοροΝ δυναμένων
uera naluraliier es*e comparaia ui costgregeniur el λέληθεν, δτι ούχ δπαντα τά είδη τών ζώων συναλί-
socialem vitam sectentur ? Nanique animalium alia ζεσθαι καΐ αυ'/διαετ5σθαι πρδς Αλληλα πίφυκε ; Τών
euui solivaga , alia gregalia ; rurstuque gregaliutn γαρ ζώων τά μέν είσι μοναδικά, τά & άγελαΤα, %α\
alia sub gubernatore ordinatilur, alia secus. Uua- τών άγελαίων τά μεν ύφ' ήγεμόνι τάττονται, τά δέ
que vero luec pariim sunl civilia, pariim miuime, ου. Έκατέρων δέ τούτων τά μέν είσι πολιτικά, τά δε
hicut ipsorum pliysiologise atque liislorive doceul. SH οΟ ' ώς μϊ περ\ αυτών φνσιολογίαι καΐ Ιστορίαι έκδι -
rrgo alia sunt satiYaga, alia miniiiie; constat com- δά^κουσιν. Εί ουν τά μέν είσι μοναδικά, τά [δέ] οΟ,
parattiui esseanatma ut panim congregetilur cam φανερδνοτιτά μεν αυναλίζεσθαι μετά τών όμογεν-'ι;
bomogeneis ftuis, p;irlim secus. Quod si ita est, πίφυκε, τάδε μή. ΕΙ δε τοΰτο ούτως ίχιι, ουδείς αν
mmo sana meuie poilens, aul puiat aut scribit, άδιά^τροφον φρένα ξχων οΰτε voet οΟτε γράφει τδ.
9

omnia animalia inler se congregari solere el simul Πάντα τά ζώα £χε* τδ συναλίζεσθαι πρδς άλληλα
vivcre. Ne nos quidem ilaqtie boc diximns. Sed καΐ συνδιαιτάαθαι* δθεν ουδέ ήμεΣς' άλλ έπείδή 1

quia mnxime propria npta eL cbaraclertstica inest Ιδιαίτατον γνώρισμα κα\ χαράκτηριατι,κδν £νβστιτοΰ
aiiimali pracipue sociaii, ratiocimum ei prudemia κυρίως κοινωνικού ζώου, 6 τε λόγος κα\ ή φρόνηση
vl cutn rauone judiciuui, propterea serinone exie- και ή μετά λόγου κρίσις, διά το( τοΰτο κα\ λόγου τοΰ
liore indiget honio, ut arcanc reposius cogilalio* ίξωθεν έδεήθη ό άνθρωπος, ώς άν τά έν βάΟει κεί­
oes in exte^nain lucem eilucat, ei tuni proximis μενα νοήματα είς φως Εξωθεν ά^ηται καΐ τοις πέ-
commuiticet. Qtio iit, ut iiaiuialiter m cicur ani- λας κοινοποιήται · δθεν καΐ φύσει ήμερον ζώον ό
nial, et apprime. suci»le. C.eleris vero cuiicus aui- άνθρωπος, κα\ κοινωνικών ζώον κυρίως έ^/ταϋθά
malibus sodalilasei naiuralis mansucludp principa- έστιν/Εν δέ το? * άλίγοις ζώοίς άπασι τό τε κοινων^-
9

litur non inesl: scd i&nicu in nonnullis ceriiitur κδν κα\ φΰσει ήμερον κυρίως ούκ έ*νεστιν * εΟρηται
ronversaudi ei simul viveudi alque communioandi €έ ώς επί τίνων τών άλογων ζώων τοΰτο συ ν αλί ζε-
Mudium. Sed uiullo nia^U boc tnler boutiues con- σΟαι καΐ συ*/διαιτάσΟαι κα\ κοινοποιε?σ6αι · πολλψ
btilutuin eel. Nam si quod mtnusesse videtur, la- μάλλον και έπι τών άνβρώπων τοΰτο Οεμιτδν άν είη.
i;ien e&L , mulLo niagis qnod ampUus eet: quanlo D E"i γαρ τδ ήττον δοκοΰν ύπαρχε «.ν ύπαρχε^ πολλφ
^cilicei convenienlius utiliusque cst convtrsari si- μαλλον κα\ τδ μάλλον δπερ προσήκον satt κα\ μάλ­
mulque viverecuiu boiuogencu suo bomiiiem, aiit- λον οφείλει τδ συναλΐζεσθαι χα\ συνδιαιτάσΟαι πρδς
mal niuiirun» pr&cipue sociale , el snapie naiura τδ ομογενές τδν άνΟρωπον ώς κοινωνικδν ζώον κ^ρ'ως
cicur. lioc eniiti el nos prae ocul»& babentes, vobis καΐ ήμερον φύσει. Είς τοΰτο γαρ κα\ ημείς άφορών-
scripsimus. τε; πρδς ύμάς'γβγράφαμεν·
12. Deiuio progrediens ad aliuiti scripii nostri ιβ'. Κα\ πάλιν δέ μεταβαίνων έφ' έτερον τών παρ*
k>cum,eumque refulareconmtcns,ita scribis : < Cae- ήμϊν γραφέντων* καΙ τοΰτο ωσαύτως πεί^όμενος
dium atiye lictiae sunt, aliae illicitae. Ilticiium est, άνασκευάζειν, γράφεις ώδε ' f Τών φόνων οί μέν εϊαι
proul reapse a Deo velatur, occidere fldelcm ριϊ* Βεμιτο\, ol δέ αθέμιτοι' κα\ αθέμιτο ν έστιν, δ άπό-
vitlo proposilo: legiiimum auiem esl occidere eum τέτραπται παρά Θεοΰ, τδ φονεύειν πιστδν τ^ 1δ(*
qut dandum censet Deo sodalem, elhuttc pari po- προαιρέσει * έννομον 6ε καΐ θεμιτδν, τδ φονεύειν τδ
ieulia praeditum coniingit.» Ilaecdum scribis, iudo- δοξάζοντα συγκοινωνδν τοΰ θεοΰ (6) καΐ άναπλάττοντα

(G) Sur. VHl, IX et alibi. Confcr rctro col. 68$ et 70!, cnm aunolalione.
837 R E F U T A T I O MOHAMEDIS.
ίσοδύναμον. ι Ταύτα μεν γράφων ώς άμαθη κα\ Α c t u m l e e t o m m u m r e r u m ignaram exbibes. Eleuirn
άμύητον πάντη τών πραγμάτων σεαυτδν εΙσάγεις·
ούδε γάρ συνηκας δτί π ά ; φόνος, ζ φόνο; έστΛ, φευ-
κτδς κ*1 αποτρόπαιος, efirep κακός · τδ δ& κακ*.ν
άπαν ού Οεμιτόν κα\ δτι χαχδν ό φόνος, εντεύθεν
δ ή λ ο ν Πάς φόνος, fj φόνος έστΐν, ή φθορά έστιν άν­
θρωπου, fl. φθοράς ποιητικός έστιν άνθρωπου* ό
άνθρωπος μάλλον καλ&ν κα\ μάλλον άγαθδν των 4ιΛ
γης · εϊπερ τδ πρώτιστον κτίσμα θεού των έπ\ γής "
συνάγεται άρα" Π2ς φόνος, fj φόνος εστίν, αγαθού τίνος
ή φθορά ή φθοράς ποιητ(/.όν εί δε τούτο, καθ* αύτδ
χαχόν. Τών γάρ αγαθών αΕ φθορά;, και τά τούτων
φθάρτικά, πάντως Ιβτι κακά · ώσπερ τών κακών αϊ
φθοραΐ, και τά φθαρτεκά τούτων αγαθά • ούτω γάρ
ήμϊν at xotval δννοιαι κα\ ai φιλοσοφικοί μαθήσεις
Β notiones et philosophieae disciplinae noe docent. Si
έκδιδάσκουσιν. Εί ούν πάς φόν<;ς, fj φόνος έστιν, δέ-
δεικταιών κακδς, δήλον δτι και ού θεμιτός" τδ γάρ
χακδν πάν, ού θ ε μ ι τ ό ν γίνεται δέ ενίοτε κατά συμ-
βδβηκδς,αγαθόν. Τών γάρ βντων τά με* ν είσι καθ*
αυτά αγαθά *γ(νεται δε κατά συμβεβηκδς κακά,οίον
ελεημοσύνη * τά δέ καθ* αυτά p i v εία; κακά' γίνεται
δε κατά συμβεβηκδς αγαθά, οίον τδ ψεύδος (7) · τά
δί καθ" αυτά μέν τδ ουδέτερο ν £χ«ι · χατά συμβεβη-
κδς δε έπαμφοτερίζ*ΐι οΓον πλούτος, Ισχύς, χα\ τά
παραπλήσια* καΐ τά μεν καθ* αυτά αγαθά, άει μ£ν
δεί γίνεσΟαι, ή ώ ς επί τδ πολύ ·' τοιαύτη γάρ ή φύ­
σις τών κα(Γ αύτδ αγαθών. Τά δέ καθ' αύτδ κακά,
ε μ π α λ ι ν ή άε\ μεν ού δεΣ γενέσθαι, ή ώς έπ\ τδ
πολύ, άλλ' Ιπέλαττον · τοιαύτη γάρ καΐ τούτων ή
φύσις· τ ά δ ε καθ αυτά τδ ούδέτερον Ιχοντα έ π ' ίσης Q quse TCI nnnquam fieri debent, vel r a r o , e l miitirna
1
έχει τό τε γίνεσθαι χαΐ μ ή . '£πε\ ουν καΐ φόνος τών
καθ αύτδ κακών έστι (τοΰτο γάρ ήμϊν άποδέδειχται)*
1
τδ δέ καθ* αύτδ χακδν, κατά πρώτον λόγον, ή δλως
ού δει γίνεσθαι, ή ώς ίπ\ τδ πολύ · κα\ τούτο Ιστι τδ
πρώτον αγαθόν · σπανιάκις δε γίνεται κατά συμβε-
ίίηκδς αγαθόν · κα\ τοϋτό εστί τδ δευτέρως άγαθδν
*Λ\ έπέλαττον· Τδ δε κατά πρώτον λόγον άγαθδν καΐ
επιπλέον, του κατά τδ δεύτερον κα\ Ιπέλαττον βντος,
αίρετώτερον κα\ κρεΖττον, ώ ς αί λογικα\ ημάς μ έ θ ­
οδοι έκπαιδεύουσι' τδ μή φονεύειν ά ρ α , τοϋ φό­
νευε ιν, εί καΐ κατά σνμβεβηκλς ένίοτέ έστιν άγαθδν,
' κρείττον καΐ αίρετώτερον "εϊ δέ τούτο, οΕ τδ φονεύειν
έφιέμενοι άναιρεινέκ τών ανθρώπων, κατά πολύ άν
κρείττονες %%\ τιμιώτεροι δειχθεϊεν τών μή προαι-
ρουμένων τούτο ποιεΣν, ώς το κρεΓττον άγαθδν έφιέ- ^ Quod si ila se
μενοι. Ή μ ε ϊ ς άρα κρείττονες άνεφάντ,μεν διά τ^ς
αποδείξεως ? τδν φόνον άναιρείν έχ ποδών προ-
αιρούμενοι.
ιγ'. "Οτι δε καΐ ό ες υμών εις ημάς ενεργούμενος
καθ' έκάστην φόνος (8) τούτε τών κατά συμβεβηκδς
(7) Puia r u m aliquis m e n l i i u r , u l alicui p r o s i l .
V c r u i u i a m c n fd quoque Augustinun repreliendit
enarr. i n ps. V n . 7 : Duo tunt omnino gertera
t (8) L o q u i i i i r de suporsiiliosa et fanaiica M o -
meudaciorum, in quibu» non magna culpa fiht, sed
lamen iton suni sine culpa, cum aut jocamur, aut
ut prosimus metuimur. Illud primum, etc. Secun-
dum ideo mitius eti, quia retinel noimuitam bene-
toleniiam. VMesis ii>i caetera ; t u m alia pJurima
838
non iulidligi», omnem csedern, quatenus cttdes eat,
viiandam esae etaversandam, mpote malam. Porro
n u l l u m m a t u m l i c e t . Q u o d autem tnala res sitcaKtee»
biiic fiet manifesium : Omnis caedes, quatentis ca:-
des est, dcslruciio esi homini«, sive causa est
destriieiuli h o m i n l s . Horaine auiem n i h i l putchrius
meliu&ve i n terra v e r s a l n r , siquidem prsecipua e&t
creatasuira a Deo i u lerra r e r u i n . Concluditur ergo
omnem caedem, qnaienus caedes esl, boni alicujus
deetruclionem esse, vel causam de^lrucliouis. Quod
si ita est, caeilee por ee m a a est. Nam bonanrm
rerura deslructioncs el l i a r u m caus<e, otmiino nialae
sunl : sicui vicissim m a l a n u n cerum destrucliones,
e l haruni causae, bonse sutit. Quippe Ua coaifaunes
ergo omnis csedes, qua csedes est, mala esse de-
nionsiraiur, palel eam ne lioitam qaitiem esse.
N u l l u m quippe malum l i c e t : sed id taraen aliquando
per accidens i n b o n u m c o n v e n i l u r . Nam r e r u m
aliaesuui per se bona?, sed Itunt per accideits niala?,
velut eleemosyna. Alhe per se malse aunt, sed flunt
per accidens bonae, vetut memlaciura. Alise d e n i -
que per se qtiidem neulrius c o n d i t i o n i s , per acci-
dens auieni i i t a l t e r n l r a n i pariem i n c l i n a n i u r , vetnt
divitiae, virt-s, et s i m i l i a . Etesequideui res q u ^ s u n t
per se bona,- semper fieri debent f ve! eerle p!e-
r u m q u e : lalis enime&t r e r u n i pcr se boiiartim na^
t u r a . Gonlrarla r a l i o esi r e r u m per ee m a l a r u m ,
quanlitaie. Talis eoim est barum n a f u r a . Q u x d c n i -
que per se neutrhts n a l u r * s » i u , perinde «si u i r u n i
i i a n l , an »ecus. Quod autem casdee s i l i n uumero
r e r u m per se m a l a r u m , i d noa j a m ostendimus.
Qnod vero per se et p r i n c i p n l i i e r m a l u m e&t, i d
ve! o m n i n o lieri non debet, vei raro ; e l lioc p r i n - <
cipaliter bonum e s t : q u o d raro autein l l l p e r a c c i -
dens bonuin, i d sectindo loco bonum est a c . m i n i -
n i u i u . Jyinvero quod est priniigenia ratione b o n u m
et gradu iuajore, i l l o cerie quod est eecundo l o t o
bonum et gradu m i n o r e , oplabiiius esl et lneliiie,
p r o u l no» logicae r e g u l * e n j d i u n l . Evgo non occi-
dere melius optabiliusque est quaro occidere, elsi
hoe poslremum quaniioque per accidens bonuin f i u
babet, i i q u i csedem abolere inUT
liomines sludenl, jiieliores majoreque laude di^n.-
apparent, quam h i q u i i t a se gerere non t o i i s l i u i e -
n u i t : ilJi enim melius bouum a m p l e i i euitt. No&
i g i l u r ineuores esse exploratuin est, q u i cafdi-m ex
bominibus extenninare siitdemus.
43. Quod vero quoudiana vestra adversus nos
C£des, non &ii de boni^ per accidens c o f i i i n g c i i i L
hujiisroodi apud A u g u s l i n u m , qui contlaiuer mea-
daciuro i m p r o b a l .
liamedanonnn adversius Chrisiianos s x v i i i a , q u a m ,
praeier (i(atas r e i r o s u r a s , videmus etiam i t i epi&tola
lertia Nicolai pairiarchati Graeci i n t e r e d i U 3 a IIOIJJS
in Spicllcgio Rora., Τ . X .
839 N I C E T A BYZAITONT ' 840
bue, binc tielpalam : Q n n d fitper accidens b o n u m , Α αγαθών ενδέχεται είναι, εντεύθεν δήλον · Τδ κατά
p n i d e n t i aliquo consilio 1U: quod autem ita p r u d e n - συμβεβηκδς άγαθδν γινόμενον, οίκονομΐαν γίνε­
l e r f l t , propier frugi aliqnid flt : ergo quoilper acci- ται* τδ δι' οίκονομίαν γινόμενον, διά καλ&ν γ ί ν ε τ α ι ·
dens Οι, propler frugi aliquid fii. Vesirse antein no- τδ άρα κατά συμβεβηκδς γινόμενον, διά καλδν γίνε­
strorurn l i o n i i n u m occisiones, haml ob aliud flunt, ul ται · ό δε έξ υμών είς ήμ5ς γινόμενος φόνο;, ού δι'
ipsi d i c i i t s , nisi quia^rog Saracenismum e e q t t i m i n i : Αλλο τι γ ί ν ε τ α ι ώ ; αυτοί φατβ, εί μή διά το Σαρα-
hoc autem frugi nun est : consequiiur e r g o , u t κηνίζειν ύ μ δ ς ' τούτο δε ού καλόν συνάγεται δρα
vesirse n o s l r o r u m b o m i n u r n fcccisione», ne per ac- βτι ό έξ υμών εϊς ημάς γινόμενος φόνος, ουδέ τ ώ ν
cideps quidem bouse sint. Quod aiiLcm Saracenismi κατά συμβεβηκός έ ϊ τ ι ν α γ α θ ώ ν xat δτι τ£> Σαρακη-
secla m i n i m e b o n a s i i , sic o s l e n d i t u r : Saracenistiius νίζειν ου καλόν έατιν. ώδε εστι δήλον " Τ6 Σαρακηνί-
n i h i l a l i u d e s t q u a m a uaiuratibus a u t eiiavn super- ζειν ουδέν άλλο έστ\ν, άΰΧ ή τ6 έχ τ ώ ν κατά φΰ-τιν
n a t u r a l i b u s , ad ea quae nalura? adversanlur, b o - ή.κα\ ύπερφυών «ϊς τ6 παρά φύ^ιν κατασπ^Ιν τους
xmnum i r a n s l a l i o ; narnquehoc e i i a m d e m o n s t r a v i - ανθρώπους · τοΰτο γάρ ήμίν καΐ άποδέδεικτα*. (9) ·
m u s . Jam i d agere, malnro esse, nemo non v i d e l . το δέ τοντο ποιείν, π3σιν άρίβηλάν έστιν οτι ού καλόν
Si ergo vestrae noslrorum hominum occisioncs, έϋτιν. Έπβ\ οδν οΰτε τ ώ ν χαθ* aOxb αγαθών έστιν
Β
ncque per accidens neque per se i p s « boiiaesunt: ό φόνος 6 έξ υμών είς ημάς ενεργούμενος, ούδε κατά
et si quod neque per se bonum est, neque per ac- συμίεβηκός · τδ δε ούτε καθ* αύτο άγαθον, οδτε κατά
cidene, i d o m n i n o f W i non debet ; eigo vesirie συμβεβτ,χδς, οϋ χρή γίνεαθαι το«αράπαν* ό άρα ιϊζ
quotidianae n o s l r o m m bominura occisiones licri ή μα; έξ 6μών καθ' έκάστην ενεργούμενος φόνο;, ού
n o n debenl. N a m quod ficri n o n o p o r t c i , id ne 4εΤ γίνευΟαι * εΐ δε τούτο, x a l ού θεμίτόν • δ γάρ ού
licet q t i i d e m . f Ca;dium alisR lieilae s u n l , i n q u i s , δε Γ ^ΐνεσθαι, οΰδε θεμιχόν ( σ τ ί . ι Τ ώ ν φόνων, o l μ4ν
alise illicilae. > Ego quoque assetitior, caedes utiquas είτι θεμιτο\, οί δέ αθέμιτοι. » Σύμφημι κάγώ, οτι
licere, n h n i r u m per accidens, si quidem de i l l o r t i m τ ώ ν φόνων οί μέν εΙοΊ θεμιτοί, δηλονότι χατά συμ-
b o n o r u m numero s i n t , quae ita e v a d u n t p c r acci- βεβηκ6ς, £?περ τ ώ ν χατά αυμβεβηκος αγαθών ε!σιν·
dens. A t sunt illicitae, pcr &e; quoniam caedes, qna- οϊδέ αθέμιτοι, δήλον δτι καθ' αυτό* έπε\ κα\ ό φό­
lenus caedes est, de numero esse per %e m a l o r a m νος, J φόνος έστίν,^τών καθ* αυτδ καχών είναι άπο-
osicnaum f u i t ; idcirco boc tanquam plane confes-
1
δέδειχται,' δώ x a l ώς ώμολογημίνον κα\ παρ* ήμϊν
βυΐΏ a nobis qnoque s u m a l u r . είλήφθω, ^
14. Age vero breviler deinde subneclis dicens : ιδ*. Είτα το ^ρα^υ τούτου συναπτόμενον το λ έ γ ο ν
ι L e g i l i m u m i n s o n e q u e esi occidere eum q u i ceit&ct Q < "Εννομον δε κα\ Οεμιτον xbv δοξάζοντα φονεύβιν
daiidmn Deo sociutn, e i quidem p a r i pot^ntia prsc- συγκοινων^ν τοϋ θεοΰ κα\ άνα^λάττοντα Ιϋοδύναμον,
d i l u n i . » I d , i n q n a m , quam superbc a te d t c i i u r et ποίας αλαζονείας και φυαιώσεως, ή οίκειότερον
airoganter! a u t s i magis p i o p r i e l o q u c n d u m cst, φάναι, έκπληξίας τ « κα\ έμβροντησίας άνάμεστον
q u a n i a s t o l i d i t a i e aique insania scatel l Natu propter οΰκ άνεΓη; Έ κ γάρ πολλής εύΐ)θείας και απιστία;
m u l t a m elupiditaiein l u a m et i n f i d c l i l a i ^ m , abs<|ue αλόγιστη ούκ οίδ* 8τφ τρόπω δόςαν, καϊ ούχ ώς
valiochiio nesr.io quomodo j u d i c a n s , neque u t nos ήμεϊς κηρύττομεν, σκιομαχών κα\ μάταια έρευγόμε-
piaedicamns, sed vaue pugnans o i siulte blalerans, νος, ήμ^ς άναπλαστικώς διακωμφδείς κοινωνούς
stne causa nos i r r i d e s , quasi participanies quosdam, τινας κα\ Ισοδυνάμους τού ένος θεοΰ κα\ τής μιας
e l O e n unico unique p r i n c i p i o acquipollenies imtu- αρχής έπεισάγοντας· τίς γάρ τ ώ ν έν ήμΓν μικρές ή
camus. Quis enint ex uostiis, KIVC pusillus i i v e m a - μ^γας ποτέ ένενόησεν ή §πλασεν kit\ του ένλς Θεού
g n u s , cogilavit u n q u a m a u i c o n f i n x i l quemquain χα\ της μιάς άρχήί κοινωνον {σοδύναμον, ?να χα\ ό
eeee Deo unico utiique p r i n c i p i o connnuiiicantem ε!ς ήμ3ς ενεργούμενο; φόνος θεμιτός άν εΓη, ώς συ
a u l aeqiiipollcnlem ? quo p r ; r t e x i u te&lrae n o s i r o r u i n φής ; εΐ γάρ καΐ παρ' ήμιν Γίος Λεοΰ ώς θεδς αλη­
b o m i n u m o c c i B i o n e s , juslse, iU l u ais, evadam ?£lsi θινός κα\ αύτδς ών όμοφυής τ ψ θ ε ψ καΐ Πατρ\ θεο-
οιιΐιι» a nobis Filius^Dei tanquam verus Deus, i d e m - Ρ λογειται κα\ δοξάζεται, άλλ' ούχ ώ ; κοινωνά; τής
que Deo Ρ.Λνί bouiogeneusdicUuraique gloriftcatur, μιάς αρχής, ή του Πατρίς έξωθεν ών θ ε δ ; παρεισ-
uuii lamen u l t O i n i n u n i c a n y u n i p i i n c i p i o , a u l Deug χρινόμενο;, ώς αυ ΙπινοεΙς, θεολογείται (τούτο γάρ
extta r a l r e i n exsisicns e l adjunctus, u l l u puias, ήμΐν καΊ άΛοδέδεικται [ 1 0 ] ) · άλλ'ώς είς βεδς μετά
Β τι nostra tlieologia d e f i i i i t u r ; \\oc e n i m j a a i a nobis •ατρδς κα\ Πνεύματος α γ ί ο υ , κα\ iaxt καΐ τ;αρ
deiiiOQbiratum fuit; s«d timis Deus cttm Palre et ημών τ ώ ν Χριστιανών καλώς πιστευεταΓτε καΐ δο­
S p i i i i u sanclo est, c t a nobis Cliristianis creditur ξάζεται. ΕΙ δε τούτο, μάτην τδν ούτωσΐ μώμον τδν
vi glorificatur. Quod &i i i a e s i , leuiero lu oobis έκ τοϋ κοινωνού ήμϊν προστρίδεις · έτι γε μήν χα\
probrum e x vocabulo conimutiicantis iinpingis : τον έξ υμών είς ημάς ένε Υούμενον φόνον Ινθεον
i r m e r e Ueiu occi&ioues quas n o s t i o r u m huniinuin χα'ι δννομον λογίζη, ώ ; γράφεις· εί γάρ διά τδ χοι-
i n c i i i s ^ d i v i n i t u s i n s p i r a i a s lcgiltmasque repuias, u t i νωνδν χα\ Ισοδΰναμον θεού, ώς αυτοί φατε άναπλάτ-
ocribis. Nam e i v propierea (\uod coininunicaiilem τειν ήμ·2ς, ϊννομόν εστι τδ ύφ' υμών φονεύεσθα'ι»

(9) l n bac ipsa cpistola cap. 7, coK 829.

(10) I n confufaiionc p i i o r i s Agarenorum epislolae, cap. d
&41 R E F U T A T i O MOnASIEDlS. 841
βηλονότι τούτου ψευδώς ήμϊν έπιφημιζομένου, φα- Λ <Η . T i j i i i p o l l o n i o i n IVo, i i l , vos dicilis, Cnniingimiis,
νερ^ν δτι κα\ xh φονεϋεσΟαι ημάς παρ* υμών ού θε­ lcgiiimmn esl ims u vobis occtdi; postquam nos.
μιτών. Εϊ δέ σε τ6 διάφορον τών υποστάσεων Ηατρδς ram impulattoiiem falsam coarguimns, conslat
3?α\ ΊΓίοϋ κα\ αγίου Πνεύματος έπιθορυβει και έπι- oaedem quoqne, qua vos in nos sxvliis, justam non
ταράττει, ώς του ένδς 8εοϋ κα\ της μιάς άρχης rsse. Qtiod si te dielinciio personarum Palris, F i l i i ,
Εξωθεν τον Υίον ώς κοινωνον (11) παρ* ήμϊν παρεισ- ei Spiriius sancli perlurbai ac lerrel , quasi ca
κρινόμενον, κα\ διάφορον δντα τζ φύσει τοϋ θεοΰ γ.α\ exieiius in unum Deutn nnumqueprincipium, Filhitn
Πατρίς, άμαθαίνοντός έστι τούτο ήπερ είδότος· οΰ ceu comiiiunicantem obtrmtat, a natura Oei Patris
γάρ ταυτδν φύσις και ύπόστασις· ?jv γάρ ούδεν τών diversum, boc i i u k c i i potius quam docli horainis
δντων όμοφυε;, καΐ ταυτδν κοινόν τι κα\ Γδιον χρήμα* proprium cst. Non cnim idem est natura et persona;
©περ ούχ ευρηται. sccus, nultoeres ex&isteiues es&enl homogeneae; ea-
demque res ei communis essei-et propria; quod
non usuvcnit.
«*. Κα\ &λλω;' £ 1 τδ διάφορον τών υποστάσεων, 15.1teiri aliicr : Si pcrsonarum distinctio natiircc
διάφορον κα\ τήν φύσιν εΐσάγεσθαι δίδωσιν, ανάγκη quoque dislinclioneai inducerel, necesse forct id
τδ μη διάφορον τών φύσεων, μηδέ διάφορον τβ ϋπο- Β q u o d ιιοιι est natura clislincium, nepcrsona quidcin
στάσει καΟΕστασΘαι" συνάγεται άρα ΐτι τά ταυτά τ?) esse dislinctnm. Consequilur ergo, quidquid ideiu
φύσει, ταυτά και ταϊς ύποστάσεσιν έσται άρα Σω­ nalura est, idem quoque fore pcrsonis, Socralcs
κράτης καΐ Πέτρος, ταυτοί δντες τη φύσει κα\ ilaque erit etiam Petrus, qui si nalura suiit iideiu
αδιάφοροι, κα\ τ^ ύποστάσει ταυτοί, δπερ έστ\ γε- aique indislincii, iideni ettam persona e n i n l ; quod
λοίον £στι γάρ τδ ούτωσΐ σόφισμα παρά την δμω- cst ridiculum. Naitique bocs^phisma ab lioniouyiiiia
νυμίαν οΟτω καλούμενον * τοϋ γάρ krbq πολλαχώς ita appcDatur, Nam cum vocabulumunui iDuliifaiio
λεγομένου, ώς αϊ λογικοί μέθοδοι ήμας έκδιδάσκου- scD3u'dicalur, ut nos logicae regulae doceni, ncmpc
σιν, ή γίνει, ή εΓδε», ή άριΟμψ, δήλον δτι κχ\ τά vel gencre, vel spccie, vel numero ; conslai, quod
ποΑΛά' όσαχώς γάρ τδ κείμενον (12), τοσαυταχώς vocnbulum eiiam pivra eamdem rationem habel;
xal τδ άντικε(μενον· τοΰτο γάρ καΐ δεδιδάγμεθα'
nani quoi modis proposilum, ijtiden» etiam oppo&i -
ημών δε ταΐς ύποστάσεσι τδ τρία διδόντων, σϋ γ.αλ τδ
l u m ; s i c cnim didicinuis. J a m dum nos personis
τών φΰαεων διάφορον εΙσάγεις " ταϋτα δέ οδτ6>ς
trinuin numcrtiiH damus, lu n a i u r a r u m quoqnc d i -
Ιχεί' κα\ ή ενάργεια τών πραγμάτων δήλη, καΐ αί
stniciiouein iuvehis. IJaec i l a se babent, et e\
μαθήσεις έκδιδάσκουσιν κα\ ούτως σοι πάσαι αί factorum evidenlia corstat, et disclplinae sic no»
δια6·>λαΙ τ η ; καθ* ήμ3ς π ί σ τ ε ω ; , καΐ αϊ ηρδς ή μ α ; duC€nt. Aique ita tuae omnee advei-sus fidem n o -
t

άντι^όήιεις σου Ιωλοι xal aTjfOavot κα\ ψενδ£?ς
άποδεδειγμ^ναι εΕσί * καΐ τών διαβολών δηλονότι
άναιρεΟεισών, καΐ τά λοιπά σοι πάντα συνέψεται* καΐ
ταΟτα πέρα τοϋ μέτρου* επεΐ κα\ κόρος λόγου πο­
λέμιος άκοαϊ;* διϊι {κανά μεν καΐ ταϋτα τοΐ; έΟί-
λουσιν μικρώς πως συνόρων, καΙ τζ παραθέσει τών
κρειττόνων, τδ αληθές μεταδιώκδίν κα\ τδ ψευ­
t inctiorum adjeciionc, aut coraparalione, vcriiaicm
δοί άπωΟεισΟαι δνδ χαΐ μέχρι τούτων τδν λόγον
α:ήσω (13).
suaiu caluinnia^et conlradictiones.iuliics, incredi-
LiK'& mendaccsque deruonslratse fueruni. Jam ca-
lumniisdisjeciis, reliqua omnia persecousequutitur.
Scd el dicta bactenus uiniia fuerunt, ct serniouuai
superfluitas auribus molesiaest. IJeoba^c suflichutt
iifi quideinqui aliquanlulum considcraie velint, <t
asseqnt, ac taUiiaicin dUpellere. Hic eigodiccutti
iinem faciam.

(11) bidymus Alexandrinus in suo ad Psulmos
cgregiocommenlario aitad p s . x v u , 3 i : ΌΣωτήρ oO
μετέχων θεότητος, β ί ό ; έστιν . . . ουδείς τών κατά
αβτοχήν θεών, ώς δ Κύριος Ίησοΰς Χριστδ; είναι
δύναται - Sahalor, ηοη c$t participatione deilatis
Oc%$ . . · nemo qui esset pariicipalione Deus, do~
mwoJesu Chritto usquipoHerepoiest.
(12) Cod. hic et postea άντ^κείμενον.
(15) Ιιι exlrema codius pagina a rec«iitiore mann,
et qnidetti meiidosissiina, soribimr l>revis MiihouiiMlis
nouiia, neiiipc quod liic a N R O U liyzaniiri) piiilu-
sftpho, et autea loculiouc pradilo, coiifutalus Aralts
Moliainedes, urpttanus lutirit, pcregrinus, mcndicus
ei vagus, el quod ad diviiem viduam in quadain
Aralme urbe acccsseiil, cui se ineicenaiiuin fauiu-
lum c i cainelariuu) a d i l i x i i : quamquv* eiiam uialiLu
sua ci subdolu scrmonc, ticet ip&e coniiliali morbo
mgcretur, ia (iropriuiii conjugiuni pullejci!. A l cuni
baiC posl^a repudiuin ui, lanquam niendico eL da>
montaco, millerei; is ad mottachuin quemdain fa-
lniliarcui suum Cunstantijiopoli cxloirein, negtilio
v
diens mulier gavii>a est. Tum ex ejusdcm narratimie,
adbiic tn Arabia fatnam hujusuioili ptTScveran: rlicU:
Ό άποκηρυχθεις παρά τοΰ Βυζαντίου κα\ φιλοσόφου
και χρ'Λοεπους κυρίου Νικήτα "Αραψ Μωάμετ, ήν
δρφανδς ξένος προσαίτης περιπολεύων έν πάστ] χώρψ
και πολει· έν TTJ Αραβία δε έλΟών, κα\ έκείιε την
διατρι6ήν ποιών, προσήλθε γυναικί χήρα πλούσια,
και έστοίχησεν μι,σΊωτδς έξυπηρετείυ καΐ κ α μ η -
λεύεσΟαι αύτ^. Πονηρδ; δε ών και έν λόγοις είρωνί-
κδς, έςαπατήσας αυτήν έγήματο, υπάρχων αύτδς
κάτοχο;. Έδυσφόρησεν ή γυνίι τούτο οΰτω μαΟοϋσα
κα\ ήχΟετο λέγουσα, δτι 'Απίλωλα πτωχδν και δαι-
μονιαριν λαλούσα* κα\ έμελλε ν αύτδν άπ' αυτής
αποδίωξα ι. Τοϋτο ούτος δ πονηρδς ν&ήσας, ποοσήλ-
έμής γαμέτης , ότι έξειπε?ν 6έλη πρδς σέ τά κατ'
εμε, κα'ι π ώ ; σκοτοδινών πίπτω· σϋ δέ πρδς τούτο
ύποττηρίςας τάδε είπΐ, οτι τοΰτο ουκ ην άλλο άλλ'

«iclatu, facile impoirawt ui uxoii por liunc suadcveL,

se esse pruphclant, el visioues pau, non apo-
ple\in,ctGabiiclem uiigeluai sccum loqui. Quai au- άκουσΟεν εκρα;ήΟη μέχρι τοϋ νΰν έν τή 'Λραϋια
PATROL. Git. CV. 01
1- I
 ΛΚΝΟ υ Ο Μ Ι Μ DCCCXC

THEOGNOSTUS MONACIIUS.
ΝΟΤΙΤΙΑ.
(HIXCKIOS, De Graxis scriptoribu* Itisloriarum Bijzani:nnrum l.ipsise» 1677, ΐη-Γ).
t

I . Tlioognoslus lronachus, cxnrcltus Cons'anlino|>oil3n»s, ul cst« pairiarcbx ConstarHinopolilani

legalus (qualem auclores Lalini rcccmiores thitatorem nominaiil), cum Ignalius ConsianimopolHannm
palriarchalum, qmm ab anno Chrisli 847 per annos fere duodecim gcsscrat, anno Cbrisli 858 in exsi-
lium ab impcralorc MicbaHc pulsus, Pliotio cessissei; Ignaiianis Pbotianns, Plioiianie Ignalianos perse*
qucntibus, ad coniponcndas liles A . C. 861 celehrata synodus Coniantinopoliiana, praesentibHS Nico-
lai ! Romani ponlilicis lcgalis,- patriarcbatum fgnatio demptum Photio adjudicavisset, id noti ferendum
raius, qui cum ignalianis seniiebat, claru sub liabUu ciYili Romam profeclus, ope Nicotai, tum Ignatio,
uun etiam sibi consulere modis omnibus conatur. Stylianns Neocsesariensis in litleris ad Stephanum V
Romanuin ponliOcem, CUITI rciulisset, i n concilio Conslaniinopolitano pairiarchatutn ab ipsis lcgaiie
Homanis Photio conflrmalitm : Όποτε καΐ ζήλω κινηθείς ό μοναχδς θεόγνωστος b Αρχιμανδρίτης, χαΧ
δ:ά κοσμικής στολής λαθραίως Υ,Λ\ αύτδς ύς 'Ρώμην έπιδημεί, και τά κατά τοΰ Ιγνατίου δίδάσκει τον
άγιώτατον πάπα ν Ν ι κ ί λ α ο ν Tum etiam zelo commotus monackus Theognostus archimandrites et chiti
ftabitu clam et ipse Romam properavit,, et causam Ignatii expotuti sanctissimo ραρω Nicolcw.
I I . Ronue cum viveret, ab imperaiore Micbaele, sicut inter calumniatores referebaiur, qui Pbeliutn
ct Pholianos in Oicidente iigraeulis iraducebaut, ila Constanlinopolim ad Lribunal, sed nequidquam,
citabatur. Pro Tbeognosto Nicolaus poulifex, ipsemet Ignatianus, episloia 8 (quam, ut ex epfstola
9 colligi poiest, A. C. 865, indiclione XIU ^ciipsil) impcralori Michaeli respondeuat : Porro scriptit nobis
imperium vestrum ut Theognostum, qui α fratre et coepiscopo nostro Ignatio super quasdam provinciax
exarchatus potdus accepisse dignoscUur, nec non et alios monachos sibt^ tanquam veslrce Augustalis inju-
riatores Exceiienum desihiemus. In quo cum tamen ip&i injuriatores vestri non fuerinl> quid aliud nisi y

ut qnanta poena et quibus tormeutis tubjiciuntur hi qui ex parte Ignatii sitnt, et apud w$ in ditione vettra
conshtunti liquidius cgnoscamus* Qyando hi ncn ntique ad epntas ncn ad htfula» alicvjvt liouorit perci-
}

piendas prqfeclo quttruniur, sed poiius ad pvniendum^ quo$ forte nec tidisiis, nec cujus moris sint, peniius
agtiovutia. Denxque quidam eorum ab ineunle wtate Romce divinis obscquiis (amutati tttnt, ei non juslum
credimus hujusmodi tortnentis fore subdendos. Theogno$tum autem non de vobis *hriitra sed potius yrata
t

prccdicare testamur. Quanwbrem ergo eum qumratis ignoramus, nhi forte quia iliinc fugatus, kic upud
f

no$ requiem^ quemadmodutn itmumeri Chri*tiam aiiquantulum reptrit.

t

I I I . Eam vero Tbeognostus apud Uonianos inibat graliani, ut ab iis άρχΛμανδριτης τής πρεσβυτέρα;
"Ρώμης, arcMmandriies teteri* JJonue, id est, prajfeclus inonastcriorum veleris Roinae, constiiuereiur,
qui novre Bomap, id est CoDsiaiUinnpoIeos, exarcbus exsliteratf Ducet Loc litulus qucni Tbeogno&ii
narratio prseiixum geril, | VIH ia iifcdium afferendus.
IV. Ignatiusab imperaloieBasilio, Micbaelis succcssore, Pbolium releganie, painarchalum Consianli-
nopolhanum A.C.867 recipiebai.Tlieognosius.qiu per anrtos seplero hacienus Roma3 commoraiui», eisulis
l^natii caus3tn apnd Nicolaum I el Adrianum I I ponliAoes Romanos, nervis omnibus egcrat, A . C, 868
ConsLautiiiopolim reverlebaiur, ad uasiiium impuralorem c i Igiiaiiiim pairialrcliara liaeras, in qnibus
iilrique majorci» in inodum cumiiueudabalur, ab Adriano scriplas afforen*. Adrianus, pajtihus Ignalianis
oddiclus, In episiola l.quam ad impcralorem uasitium. Imliciiime IKalcndis Auguuli scripsil (Anastasius
Hihliotbccariiis in Aclis concilii ConstaiUiiiopoIilani IV Lalinis aclioitc v n ) , reprxsenlat: Postquam oa-
tem cogtwuimus, quod misericors Deus imperium vcstrum simul et affectum ad hoc erexerit, ut dispeua
congrcget, et qu$ ccciderunt erigut et contrita resolidet; firiucialiler po$$itmus Ών,ο gratias
f depotcere
f

ut ii quiabjecti sunt ab imperio vestro recipianiur ei η qui dispersi, comjregcntur. Qitapropter prndcn-
f f

tissimum vivum Theogvostum honorabilUsimum exarchvm vestwc fiduciw reiniUcntes commendatnus;

qui icgatione, ιαηι pro fratre et commiiiisiro nostro Ignatio, qumn pro cccteris contribnlatis functus
pcr septennium apud principh apostoiorum litnina ut peregrhms ei incota vixit, et eorum con[c$-
aionibus meiuoriam vesiram as&idii eommenduvit; et α dic adveutm sui usque ad prcc&em pietad*
vcsircc prcccottia narrare, et Ecclesite tnanifettare vu!nera et hormn medetam exigere non de&tiiit. Sunc
y

itgo quoniam et iste it,\us exiltis eU^ qui poUquam tupns facius sst pnuor, couiinuo dispeni et α robis
t

vk oiitnia reyctttibus cougreguli mitt, revocetnr el apsc, pctimus. etin mandra fidelium oviuium α clemcnUa
845 THEOGNOSTUS MONACHUS. - ΝΟΤΙΤΪΑ. Μ6
Vittra iotttuTj et inter totanlet pios fttios paterno affeclu po$t tong<c captivitatis revenionem eonnumerari
mereatur; etobamorem De\ et protectorum vestrorum prbicipnm aposiulorum houorem, α quornm regimuie
%

prQficiscitur, maiisuetudhtis vesirm auxilia tentiat, et post inrbaiionem urcnxiatem, et post multa advert»
opttice prospcriiatis effecium, quqtenus per paironorutn vestrorum intereessionet principum videluet 4
t

qttanm sede remittilur, elquorum pnncipulum pro Ecclesia vettra, qttcc valde flwiuat, die ac nocleinler-
peilareper multacumcutanou cesxavit. 1 ln epislola 2qunm aJ Igualium patriarcham indiclione t, Kalen- *
dis AuKUSli,scripsit,(Anastasius ibidera) exliibct: Pr&Urea communem fiiiutn TIteognostum reverendwim%m
9

exarckum et iilectum uobis, ecce ad vot transmisimns, quiex penequentibus temulaluiibut tni$ iitinc nudus
$aivattis,qutn et mulato habUu mz huc perlingens, vilam lucratut eil deinde apud memorias apostolorum per
y

stpiem fere ajinorum curriada t ut kotpet et advena demoralus, non tantum propriam miteriam, quanlum
tanetliaih tutc pressnram et Constanlinopolitana; EcdesUs cata.mtates pene incestanler "defiebat : ita ut non
solumantea jttm dictuw deceisorent ttwuiH (Nicolaum 1) sed ei mepostca nocteacdie indeficienler erigere^ tt
pro siaiu tantce Eccteiias et ereciione vestra crebrit suaswnum stimuiis laiera percutere, et quemadmodum
angelu$ quoudum : Surge, Petre accipe fortitudinem ad saiuandas gentes.per sinqnios diet nobi$ dicerenon ui-
t

soret quon$que audilum, Deoprcestante, suscepit, quod atdenttr in peciore semper bajulabat. Qua de re, fraUt
dUeciistime,sanetitati inm hunc comniendanies, rogamus et deprecamur, quaienta circa $e tenlxat beneficti
tui proposilttm; et ticut tettrce factus exl communicalor pastwnh^ ita et consotationit : non autem ut fnmi-
linnz iw$ter fac(u$, ted ei ut α $edeprineipis apostolorum tuiceptut, hic debet ob amoremejus, non quaUm»
€un<jue inconspeci*»a*ciUatis vcstw graCxam invenire.
V. A R I I O Ciirisii 8tii) Theognosius patrtarchatis liegumenus lcgatos Adriani Ν Romant pontiflcis, ad
concilliiia Consianlinopoli celcbrandum missos, Sillambriam ingres&os excipiebai; qni Consianiiuopolim
iitdiclione 111« die \v Sepleaibris, A. C. 869, pervenerum. Continuator Anastasii de Romanis pontibcibus*
ii) Ailrhno U : Multertim anfractuum iaboriosot circuifu$ (legati PontiQcti) penetrantes, tandem Ckristp
prmduce Jhewlonieam veniuut in quo Basiiiui imptrator Eustachium tpatharium candidalum cum tuce
ialutatiouitoficio tanetm Romartce legatit EccU&its obviam dtttinavit, Qni eos admodum hononfice per con-
tigua iiinerU ioea duccntes, SiUambriatn' peroenerunL Ubi α Sitinnio imperiali prelatpalhano et Theo-
guo9iopaitiareItaii heguaieno, qui Rowce apud lanclissimum. papam Nkolaum pro rtiiituendo Jgnatio udultt
inlttteuor exstiierat, cum 40 equis de stabuto imperiaii et toiiut men$<z argenteo apparatu o$cial\bu%-
t

QH€ q*i ttti ad omnem t>bitum famidarenlur, suut excepti.Ad castrum auiem rolundtAm, in quo ett ecclttia
%

viira magnitudinU S. Evangeli$icB Joannis nomini dicata, faoorc Augustalu Sabbato mansionem iuicipiunt.
Rt Dcmimۤ, qute quiuta decima dies Seplembri erat vidittiont Urtia, *inguto$ equos cum $ellis aureit
t

devotwne imperatoria capientes, oboiati cmnibtu tcholh vidtliut % $patharioTum, candidatorum tlrale-
t

§oram mandatown
9 coeleroramque Paiatinorum ordiuum, omnibusque clericorum planetarii$ ordinibut
ad portam aurtam vcuiuut.
VI. Post ooncUium Consianlinopolilanuin, A. C. 870 Gnitum, qnod prorsus ad Adrian» Η Romaul
pontiilcis mentein, patriarchalum ConsiaiUiiiopolitanum aderairat Pliouo, coDQnnavera^ Ignatio, Theo-
gnosius uped Cousiantiuopt>liunos niijnasterii Foutis liegmnemis idestqbbas, et Eculesix Magnae (qoi-
t

bue vocabuilsieraplum8aiictaiSt)phia380leldenoiari)scenophylar "id esi, vasornm custoe, per se Romam

>

ilir«s imperaturum Basilii, Consttntini, Leoniset palritrcbae lgiiatii lilleras ad Adriaoum perfercndas accipio-
t

bat: Ipiiua (cojus arbiirio Gra^caro Ecclesiam Ignauuset I^natiaui, partim acerriinis in Pholium et PUoiiano*
odib, pariim magnis in iniegrum rcsliluiionis beueflciis adducii, intra concilium a aolis Ignatianis ccle-
bralum, h\ nbu$ priccipois subjecerant,) ad uliles Ecclesiie, tn u lectores piurimos quoe Pholius sacfii
initiaverat, in officiid suis tuleratos, inajoribus di^iUiiilnii mactaiidos, lum epiecopoa nonnullo* ob
comtnunioiiem cuiu ΡΙιοϋο cultam, muneribus suis orbaioa, prioribus sedibus rcsliluendos, consousiim
impetraturus. Imperalorce in litieris ad Ailrianum, quas Anasusius HibliolbecariMS Aclte CoosUntinopo-
liiani concilii Latinis s u b j i u i x i l : Liuerarum gerulum expeditum ad percgrinam profectionem, et magnn-
nifaum ad malontm toterantiam comecuti tumu$, id ipsum optabilt habentem pnncipi apo$totcrnm ante
prommum cauta reddevdi votum, eumdemque veslrce paiernae Sanctiiati commendamu*, tuper hoe qaoqu$
multmm iranquiUitaiem tmlram roqantem. Idem autem ett hic Theognostus, q&em et vos Wene nostis, Deo
emQbilit hegtmenut tupertaudabilis Dei malru Pcges (id eit Fonlis) el vasorum cuttoi Magnx EccUtim.
Per iptum ergo, qtuenottri detiderii «uni, opponune adimplere conspeximns. Ibidetn posi pauca : Specia-
lis uutem Pater notter ei magme civiiatU pctriarcha potinlavit α nobis tcrikere Sanciitati f«<5 de hfo
leetoribus, q*i Λ Photio promoti sunt, mutiis el innumerabitibus exsitienlibus eh in dmrsis promncni ;
intttper auietn el de Pauto reverendissimo biblvnhecario verbo el vitaprcrfutgide, ac Theodoro metropolU*
y %

qni et ipte nimi* EccUtue uiilis ett quateiiu$ dhptntaiio [iat α SanctUate Vesira luper ipti$ quib*$d*M
t t

quidem ad a%cen%us majorei sacrorum graduum, quibusdum ttero ad receptionem tedium suamtn ; md koc
fjgantibus Dei imiialricem mrtutem luam ; fioruin quidetn multitudittem, kijtu vero laboret $i pro veritaU
$udore* iltiut aulem tuipas reprthenixonem, ei quod ex canonica aii manus i.npotilione promolut
f contide-
tantem :prohntt imperium uostrnm fiagitat pieiatem tuam dhpemandum al quid hinc kumaniu*. Igaa-
:

lnis in liucris ad Adriamim, ibidera exsiantibus ; Νο*(τα humilitat mtmor cnaritaiit vetlm, ac cme-
bilis, qttem circa uos habet, ajfeciHs, et ad hoc iptum nolmiaum el mtdicatiotow habens, innnir procurannm
847 TEfEOGNOSTl MONACIII ?W
ut milteretur in «uro t quw est ad magni nominis Romam, orationis cau$a iHftmnm filium nosirvm
t

rncrendittimum abbatem Fonth, et tceuophtjlacem Magnce Erclesice, dominttm Theognostum, et idcirco

magin $tuduimut adimpUre desiderium vesttum, quem et tnisimut eum praunu eputola nottra vititaturum
ei iatutaturum, ac adoraturum fratcrnani Sanctitatem Veslram ; nuntiaturum etiam el α Chrittu nobis
donalam incoiumitatem in hac viia muitis pa$sionibus el trtbulaiionibus plena, quemadmodum ipxe voluit
tt judicavU* qui omnia tapieriter et covgrueuter dispensat, et aitte ht tva pixssimorum et Chritti amico-
tum ac α Deo gubernalorum, atque dhtni(u$ munitorum imperatorum tioslrorvm proiperitatem et iropeea^
el tn meliu* dt die in diem rerutn Romavi imperii transiationem^ ut et vot gaudeniibus nobii congratule-
nani per mtttuam unius corporis membrorum coeffeclionem et compasiionem^ et ilerum Dei bonx graita et
ceoperatiQue, ad mediocritatem maturiut remeaturum, ei bona nunlia amabHusima vttm veslrm
allaturum ad Ecdetiam nostram. Ibidem post patica : Quod auiem tanciisttmit vicariis paternm
sanctiiaiit vestrce adhm( Constantinopoli, quo ad coucilium venerant) prw$entibu$ perfeaumnon ett neqtte
finem accepit, rogamus tntnc terminari et duponi perfecte, ac integre scribi ad humilitatem noslram de hi*
iectoribus, qui tonti tunt α Phoiio* manus imposiiione; qui cum $int pene intmmerabilis muUilttdinis in
unxverti* regionibut et citiiatibus Eccte*i(e, posiulant ex necetsitate atiorum fieri »acerdotalem provectum :
nt cognoscamut etiam et super hac re vettram volunlatem atque decreium cerlissime et mamfesthtvne^
utrutn tint digni promotert ad majores saeerdotii gradus, annon sint : dubium enim hoc. (anlum dimise-
terunt. Et adkuc postutamut etiam de intimo filio nos(ro et fortmtmo vmtalh agonitta, Pauto vUeticet
chartophytace «(, si est posiibili* in eum dispensatiotiis atiqua rtttio recipiat dignitatem
r episcopatus,
quemadmodum et antea in iitteris nostris efpagitamnm. Deinde quoque iuper fheodoro, qui α nobit quidem
contecratus e&l melropolita Carkp, multum uutem laboravit et afflictus ett ab iniiio injutta ac iniqnat dejcc-
tionis nostrte in novhsimis vero cum muero Photio convenien$ propler ejus immenta (ormenla, qnw tibi
f t

reiistentibm Inferebat, consemit el u&que ad ultimum ipsiut diem reposnitens, niliilomiuus rursut corde
conirito el tpxritu humilitalis veniam expetivil. Prohibuerunl enxm eum tacerdotio fungi qnoquo modo
sanctitsimi vxcarii Almitaih yeslm, et quod subscripsertt ineam qum facta est ab in felictssimo Photio quasi
%

depotuio beatissimi et opitmi Patris noslri Nicolai decessorit Sanctitatis tutv. Hcec %unl de quibus rogamus
f

Sanctitatem vettram, ut si po$sibxle sii utalur verbo dispensationis et tnhericordice in hit cum atia omnia
t y

oplimum ct commodum finem ac dispositionem stiscepertnt.

VII. Sed liorum quse Con&tantlnopoHunorum imperalores, cum patriarcha satis humilem in modum
cxpelebant, nlliil auclorjtate sua, niliil preeibus suis Tlmognostus ab AiJriano Photianis implacabtli,
Consiantinopolilanis inexorabili, obtinebaU Id nos Adrianus in Itiieris ad Basilium, Conslanlinum ct Leo-
nem, imperatores Constanlinopolitanos, indictione v , die 10 Novembris, a. c. 871, scriplis, (juas Aelis
roncilii Conslantinopolttani [V Lalinis addttas reperiinus, docet: QnamvU, ail ibid., mutia irutanlia el cer-
iamenviri prndentmimi et reiigto$'mimi hegumeni ac sacrorum vatorum cnsiodis Theognotti, qui de pxeiaih
vettree virtutibus et probabxlium moruminsignibu$ t ct tropceorum triumpliis » atque de beneficiorum vestroritm
pie sibi prmtitorum muttiludine nos piurimum retalione $ua tcctificavit, et quplher diebus vettrit iuperno
braehlo atque ttudio tt sotertta, vestra Chritliauxta*prosperetur, enarrani, ad multimodas iaudei S. TrinitaU
reddendat, et gratias alacriores exhibuit ad pottuiata divinitus mnniendo imperio vestro concedetuia, no$
tupra modum efflagxtaveril, el ultra quam dici potsit, sotito et prisco more, ac pro eede$ia$tici» utUiiaUbut
frequenter impemo crebris ixtggesihnibus invesligaverit; tuper quibus lamen propier ja*n desigHalam causam
t

(non esBe pariium Nicolai 1 Romani poniiiicis, tum etiam suo semel edilo decrelo, Pbotianos damnanti,
coutrarium quulquam admiiiere) nec annuere pouumut, nec quidquam prwtcr id quod jam cvangetizalum
y

e$t tdlo modo definire.

t

TUEOGMOSTI MONACIII SCRIPTA DE IIEBUS CONSTANTINOPOLITAKOHUM.

Ylll. Ignalii ConstantinopoUtani palriarcliae, cui sede sua dejecto imperalur Micliael Pbolium &ucccs^o-
rem dedit, causam bistorico libcllo repra3seolal, cujus inscriptio : Λ£6ελλος περιέχων πάντα τά x a x i τ&ν
μέγαν 'ίγνάτιον, πεμφβϊ'ις πρ6ς Νιχόλαον πάπαν 'Ρώμης, προυωποποιηθε\ς bnb θεογνώ&του μονάχου κα\άρ·
χιμανίρίτου τ ή ; πρεσβυτέρας "Ρώμης, κα\ έξάρχου Κωνσταντινουπόλεως, είς δνομα Ιγνατίου τοΰ πατρι­
άρχου- Libellus conttnens lotam magni Ignalii causam, missns ad Nicolaum pnpam Uomanum, conscriptus
α Theognosto monacho et archimandrita veteris Rom(e et exarcho Comtantxnopoleoi, nomine Ignatii patriarcha*.
i

IX. . Hunc libellum, muerias, quas IgnaLius in exsilio passus eral, Nicolao l ponlitici Komano recenscn-
icra, orditur ab iniiiis eisilit, quod lgnattus a. C. 858 subiil, lerminal in Actis Conslanlinopoliiani COD-
cilii, quod Jgnaliura damnavit, a. c. 801.
X. Prodiil Graece et Laline, intcrpreie Matlbaeo Radcro, concilii Constanlinopolitani ιν , qiiod inlcr
cecuraenica solei octavum nomiuaii, Actis Graecis prxmissus, Conciiiorum tom. V I . , Pariaiis 1030, in
ί υ ΐ . ; lomo V M , ibid., 1671, in ΙΌ1.
849 ENCOMIUM IN OMNES SANCTOS. 850

ΘΕΟΓΝΩΣΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ
ΕΓΚΩΜΙΟΝ ΕΙΣ ΤΟΪΣ ΑΓΙΟΥΣ ΑΠΑΝΤΑΣ.

THEOGNOSTI MONACHI
ENCOMIUM ΙΝ OMNES SANCTOS.
{Codices Nanumi, ρ. iUt cod. 72.)

Ααμπρδν %b της εορτής δμμα, χα\ φαιδρδν τδ της Α Magniilcum festivilatis speciaculum, «l alacrc
Ιχλογής $σμα* πρέπει γάρ ήμΤν φσμάτων έκλογήν, eleclionis caniicum ! conveuit eniru nobls cartlico-
τοϊς των φσμάτων κυρίοις έκφωνειν κα\ σεβάσματα. rum electionem nobis canticorum dominis eipromcre
'Αλλ* οΐμαι άρξάμενον, ναρχώσαι πρδς την άξίαν του et veneralionis culium. Sed hunc qui inceperU reor
λίγου προφοράν υπερβαίνει γάρ ήμδς τήν εύφρα- ad dignam sermonis prolaiionem lorpesccre. Stiperat
δίαν, ή των πεπραγμένων άθλων πολυτέλεια · τδ δε eniro noslram eloquentiam gestorum certamliiut-.i
υπερβαίνον είς Ιγχείρησιν, δυσχερεστέραν Ιχει τήν inagnitudo ; quod aiuem conamina snperat diflicilio ·
τοϋ σκοπουμένου κατόρθωσιν πως γάρ αν εξερεύτ rem liabet propositi exittim. Quomodo enim erticta-
ξωμαι τοις χείλεσιν υμνον, αδίστακτοςων δικαιω­ bo labiis hymnum, juslificationum Dei inscius, Π
μάτων θεού, αμύητος βεβαιωμάτων Χρίστου; Γέ- inexperius confirmaliones Chrisii ? Scriptum est
γραπται γάρ·*Εξ€ρ8ύξοντ<Η τά χεΙΛη μου %μγοτ % euim : Eruclabunl labia tnea hymnum cum docueris
t

fcar διδάζχις με τά δικαιώματα σον. Άλλ Εστί1

me justificationes tuatSetl esl quoquc vcrbum
χα! λίγος πανεύπορος, ύπερ λόγον Ιχων τον λόγον, abundamissinnirrr, STJpraverba \erbum habcns, ibe-
θησαυρδν ίχων χορτ;γδν, εννοίας ευσεβείς, καΐ βη­ sanrum possidens coptosum, pias eenteniias, ci
μάτων άξίαν εύφραδίαν, πρδς δν έπερείδόμενος, άρ- dignam vocts eloqoenliam, ctii insistens incipiar»
ξομαι λέγειν λόγια Αληθή. Όρθίους οίν τάς άκοάς Β veros serraones loqui. Malulinas ergo anres prseben-
στήσαντες, αγαπητοί, τήν του παρόντος συγγράμμα­ les, ditectissimi, prseeenlie scripii accuraie accipitc
τος επιμελώς δέξασθε διήγησιν · επίσταται γαρ ή των reciutionem ; scit enim meliorum audiiio ad majo-
κρειττόνων άκρόασις, πρδς τήν των μειζόνων οίκα- rum SKdiilcationem ducere hos qui aucnle auscultari
δομήν Αγειν τους επιμελώς ένωτίζεσθαι θέλοντας. \olunt.
Πολύανδρ^ς ή των αγώνων άνδραγαθία, χα\ πολύ­ Mulliplex est pugnarum virtus, cl diversissimus
τροπος ή των άθλων προθυμία' ού γαρ πρδς Ινα κα\ certamitium ardor ; non enim in unum vel duo v i i
δυο ή δέκα τδν άριθμδν,ό του εγκωμίου κηρύττεται, deceni numero,illud eiicomium proclamalnr, sed in
άλλα πρδς άπειρον πλήθος αγίων, μαρτύρων κα\ inmuberam sanciorum, marlyrum el piorum
οσίων · ων γαρ δήμος ανδρών άριθμήσαι ουκ εξίσχυ- iDullitudioera. Quos cnim hominum turba dinume-
σε, τούτους εΤς κα\ μόνος εύαρίθμητον Ιχει τήν ποσό­rarc non potuit, liorum unu3 et solus Dciis benc
τητα, καθώς αύτδς ό εΤς-έθριάμβευσε λέγων Ύ#ών sestimatani novil quantitaiem, ut ipse solus triumpbo
$έ χαϊ αϊ τρίχες ττ\ς κεφαΛής χασαι ήρίβμηνται. ilecoravit qut dicit : Vetirt eapitis capilti omnes nu.
Ό τοίνυν αριθμεί τρίχας δυνάμενος παντδς άνθρώ- merati &unt \ Qui igilur capillos numerare potcsi
που, ού μάλλον αριθμήσει των έν δλω τφ κόσμω Q omitis bominis, nonnc magis numcrabil qusc hi toio
μαρτύρων xa\ ότίων τα σώματα; Ού γάρ πρδς ίνα mundo exsislunt martyrum el pioruin corporaTnon
τό-.ον τδ πλήθος, άλλά κα\ καθ* Ικαστον τόπον τα enim ad unum locum multiludo adbxret, sed per
πλήθη. "Ωσπερ γάρ θεού τδ ύπέρογκον μέγεθος καΐ ouinia loca muUUudincs diflimdiunlur. ^am sicut
έν τοΤς άοράτοις εξήπλωται, ουτω κα\ ό της πίστεως Dei iinmensilas velin locis invisibilibus exteodilur,
αύτυΰ ψυχοδέσμιος. ίήλος χαϊ εϊς τά πέρατα της oU iia quoque Hdci ejus aiiimas caplivans zetus ad or-
κουμένης έκκέχυται. Διδ ιΐ κα\ κατά τόπον τδ ·πλτι- bis universi (erminos iliffusus cst. Quare si quidefH
0ος, άλλ' είς Ινα τόπον 6 πόθος. Ους γάρ ή γή διά in suo loco muliiludo esl, scd ad uimm locum co-
τά; κατοικίας έχώριζε, τούτους ούρανδς διά της gitamor. Quos cnim terra per babilaliones divisil,
Ομονοίας συνήθροιζε· κα\ γίνεται ό σωματικδς χω· bos coelum pcr mcnlium unionem conjmixit ; (iiqnc
ρισμδς, πνευματικός άθροισμός* καΐ βί τδ βρα/ύτα-
corpoi-alis div»sio, spiriLualis conjnunclio ; cl'qui
m T H E O G J i O S T i MONACHl 858
brevissimain banc i;t terra v i i a m scparatam hr.lMmi Α τον ζήν Ικ\ γ?|ς άπωθ^ν κιχωρ-ι^μίνο*; ϋχοντες, του
scieruani i n rcutis v i l a m cotijimctam o b l i i i u e n m i , άε\ ζ ζ ν έν ούρανοίς συνηθροίσμέκΗτ έκτήσαντο, εαυ­
se invicem vidcnies ex sibi gratulantes. Non enim τούς δρώντε-ς καΐ άγαλλόμινοι. 4)ύ γάρ ήν αί>το"ς
f u i t illis cupitum breviter separalis vivere, sed desi- έπιθυμητον, το πρδς βραχύ μ*μερισμέ\ως £$ν,άλλά
deratum scmpcr cotijunclis vivere, et vitae datorem ποθητών τδ άε\ συνηγμένως £fjy, χα\ τδν ζωοδοτην
laudare. Unde ad paliendum destinali, pericufis se αΐνεΐν · 26ev καΐ τδ παδεΐν όριζάμίνοι, το μή παΟεϊν
objicere non p a i i repntavenmi ; sed levioribus κινδυνεύει έλογίζοντο· άλλά χα\ το πραοτέρως
pugnis aftlicti, vebementitis paii i l e r u m l e n t a v c r u n l ; άθλεΐν δδυνώμενηι, το σφοδροτέρως πάσχειν άν-
i t i quibus licet n w l t o n i m tleorum c l non Dci c u l - επαίοντο. Έ ν οΤς εΐ κα\ πολλάκις τ ω ν «ολυβέων
loresjudices misericordia commoti fuerrnt, ad i l l e - άθεων κριτών ίλεον έπνκαμπτομένων, διά τήν βελεα-
cebrassanciis praebendas, j n j u r i i s i l l i c i t i s slrenui illi στικήν τ ω ν αγίων κατάθεσιν, υβρεσιν άθέβμοις ol
lioe impetebani, ad veltemenliorem i n eondemnatione γενναιόβονλοι τούτους έξέπλυ^ον, πρδς θυμικωτέραν
iram e x c i u m l a m ; t u pcr acerbius snpplicium, δργήν τ ω ν κολάσεων διεγείροντες* ?να δ:ά της π ι -
f p l c n d i d i o r c m laetiliam procurarent, quod possumtis κροτίρας τιμωρίας, μεγαλιωτέραν τήν θεωρίαν χο·
exemplo i l h i s i r a r e . S i c u i i n sladio r q u e s l r i auriga, μίσωνταί* ώ ; οίον έστι λέγειν το υπόδειγμα· ΚαΟά·
ob remiseiorem bigaruin cursum variabileet difficile περ,έν σταδίω ίππίχώ ηνίοχος, τ$ βραχυδρομίι τ ω ν
c e r t a m i n i s exordium ostendens, vicioriae landem ύποδιφρίων ?ππων, «οιχιλοτεχνίν τ « xotl πολύμοχθον
pramiuna adipiseilur ; Ua ubique- t e r r a r u m diffusus τήν t b y αγώνος-ένδεικνύ μεvoc Ινστασιν, τδ τής νί*
t a n c l o r u m cliorus multiplices pugnas Regi saeculo- χης ΡραδεΙον έλεΐται· οδτω χα\ δ καθά).ου κοσμικές
r u m offerre gesiivit, splendidiorem inde accipiens τ ώ ν αγίων χορός πολυάθλους τους αγώνας τ ω pa*t>AT
l u c t a r u m r e l r i b u t i o n e m , e l H l u s ( r i o r e m iode educens τ ω ν αΙώνων "προιφίρειν κατέτπευσε • λαμίϊροτέραν
laudvs aeterivam m e i n o r i a m , memor aposiofici vcrbi εκείθεν έκδεχόμενος τήν τ ω ν επάθλων άντίδοσιν, καΐ
d i c e n t i s : Unusqui&que propriam mercedem accipiet φαιδροτέραν ίνθεν άφιίμενος της ευφημίας την άεί-
$ecundum proprium tabortm*. AUraliebal enim itlos μνησιν* ένούμενος ( s « ) το άπουτολοΛν λδγιον τ?>
-ejus araor q n i p r i m u s pro illis passu-s esl, et exem. φάσχον Έκαστος zor ϊδιοτ μισθότ Λήψεται
p l u m dedU itlis l a n l s i n paiiendo f o r t i i m i i n i s ; sieut κατά rdr IStcr ΧΟΧΟΥ. ΕΤλχε γάρ αύτοϋς δ τον προ-
bamuft i s mafis abyssum jactus ν pvscem n a i a n t e m . παθόντος υπέρ αυτών πόθος, χα\ ύποδείξαντος αυτών
ad piscatoris mamis addncit. Inde majora secuU τά τ ω ν παθών καρτερήματα* καΟάπερ αγκιστρον
infcrioraque spemeiUes- p r o e o r r u p l i b i l i b u s incor- ^ιφέν fcv θαλαττίψ βυθψ, Ιχθΰν Υηχ^μενον χερίΐν
ruptionem apprehendebant. Non e n i m p a l r i a , aut C Λλιέω; έφέλκεται- 2νθεν κα\ τ ή ακολουθία του με(-
consanguiniias aut d i v i l i a r u m opulentia., aut exer-
r ζονος τ ω ν ήντόνων χαταφρονή^αντες, άντ\ φθαρτών
c i t u u t n n u m e r u s ^ u i rcgiaepotestatis d i g n i t a s i n m e - άφθαρ^ίαν κατημβήτευσαν. Ούκέτι γάρ πατρ\ς, ή
moriasanctisversata erat:aspiciebanleniin patriam» συγγένεια, ή πλούτου διαψίλε^α, στρατευμάτων
coelum ; consanguineos, angelos ; et m a g n i l u d i n e m υπεροχή,^ ά ρ χ ι ^ δυναστείας προκοπή, βίς μνήμην
g a u d i i i n e u a r r a b i l i s , e t cantus-fosia-a^entiuni i n s p i r i - τ ώ ν αγίων έφέρετο · άτ^βλεπον γλρ πατρίδα, ^ύρα-
t u , e l voccsa lailiiiae c a n e n t e m e t d i v i n i i a t i s delicias.
r νδν · σ υ γ γ ^ ί » αγγέλους · €νΟα μέγεθος χαρδς άν-
εκλαλήτου, κα\ ήχος έορταζόντων έν πvεύματe x u \ φωνή- άγαλλιάσεως ^δουσα, xaV λαμπηδόνες θεδτητος^
f

Ει videi-e erat judices inter et j o d k a l o s , d a m - KaV ήν δροΕν μέσον κρ'.τών κα\ κρινόμενων,
natorcs ml<T et damnatos, prodigium insolitum et μάλλον δΙ κολαζόντων κα\ κολαζομένων, θαΰμα βξ-
stupcnda admodum r e s ; c u m i l l i quidem ira per* αίσιον κα\ θάμβος όπέρτερον τ ώ ν μϊν θυμουμένων
i n o t i et q4iasi i r r i s i acetbe casligantes, h i vero a n i - χαΥ ώς παιζομένων, πικρώς τιμωρίούντων, τ ώ ν 5«
mo elalo variis suppliciis 1*1 a r i i n v e n i r e n t u r . Nara π^δυμουμένων κα\ ταϊς ποικ&α*ς τίμωρίαις Ι π ε ν -
pars p r x i u i o n i m i n auernis s * c u l i s utrisrpie dala τρυφ^ν εδρυνομένων· Μερ\ς γάρ άθλων t v τοΤ; αϊώτι
fuit, secumlum mensuram i i l i u s , q u i unicuique ^ τοίς άμφοτίροις έδίδοτο, κατά τδ μέτρον του άγωνο-
j u x l a aeslimaiionem praenita l a r g i t u r C b r i s l u s ; his θετοΰντος έν\ έκάστψ τους άθλοας πρδς δοκιμασίαν
quidem palienlinn levaraen post suppliciorum i l l a t o - Χρίστου • οΓς μεν υπομονής στερέωμα, π^Λς ύπο-
rum suffereniiam; itlis autem incussio acerbarum δοχήν τ ώ ν έπεφερομένων κολάσεων · οΓς δε κα\ a v T t -
poenarum ia hos qtit crudelibu» poenis afiecerunl, πομπή τών οδυνηρών βασάνων έπ\ τους' αφειδώς
incudis inslar percussx et casli^aotis eos q u i i l l a m βασανίζοντας, δίκην Λκμωνσς τυπτομένου, κα\ « a c -
pcrcusseranL. Quomodo enim incus percussa, ne- δεύοντος τους αύτδν κιτατυπτοντας. Πώς γάρ
quc mnculani nequc rugam admitlens, c r u c i a l u n m άκ^ιων τυπτόμενος, μήτε σπΤλον μήτε £υτίδ* υπο­
dolores r c n i i i l i t suis percussoribtis per m c m b r o r u m μένων, τάς τ ώ ν άλγηδονων, ό^ύν^ς άντιπίμπει τοις
coutriltoneiu? quod i n iigura dici potest per c o m - τύπτουσι δϊά της τ ώ ν μελών κλάσεως; "Οπερ καΐ
paraiionem. Nam aliqui cclcbriuin m a r i y r u m pcr σχηματολογειν προς άντιπαράθεσιν άξιον. Τίνες γάρ
igncm pugn:c c u r s u m perlicientes, i n canthrum τών μεγαλόφωνων μαρτύρων, τδν δϊά πυρός δρ'/μον
vehemeiU^r ardemcm p i a s c i p i i a i i , choreas cwrn άγώνιστικον τελούντες, είς κάμινον λαύρως έκκαυ-
angelis j u b i l a n l c s canticis spirilualibus agonoibe- θείσαν βληθέντες, χορείας μετ' άγγέλο>ν κροτήσαν-

* I Cor. ιιι, 8.
 853 E N C O M I U M 1N OMNES SANCTOS. 801
vzc ασμασ-t πνευματικούς τον άγωνοθέτην έδύξαζον • Α Una c o l l a i i d a b a n l e i c i u c r c u x l c n j i g n i s aspmi,
και τ η αΕΰάλτι τ η ς ύπερορίου φλογός βροσιίόμενοι, u r e n l c m viin cjus m i n i s t r i s i c i n i l l c b a i i l ; s i c u l d i c i
τάς καυστικάς ενεργείας τοΖς έξυπηρετοϋσιν άντ- p o L e s t : ln operibus manuam cjns cumprehensus ebt
έ ζ ε μ π ο ν καθώς Εστι λ έ γ ε ι ν ; Εν τοις έργοις Λ
των peccator*. A l i i a u i e m i n sfadio vcnaLico per r a -
χειρών αύτοϋ σννεΛή^Οτ} ό άμαρζωΛός. "Αλλοι οε b i e m f e r a r u m l a c e r a l i , inciu-iii f c r i s c s c a m p r x b c n d i
έν σταδίω κυνηγεσίου προς βοράν θ η ρ ί ω ν σπαρα- prn nihilo reputanles, firmam^.Iii animam compo-
χθέντες, τον φόβυν τ η ς προσδοκώμενης Οηριοβρω- iicbantp ad p a l i e n d u m para-iant c u m g r a i i a r u m a c -
σίας ά ν τ ούδενδς ήγησάμενοδ,
1
άτάραχον τδν λ ο γ ι - tione i i t v i t a m aLlingcrent exponenles; sed h o r r i -
σμδν έαυτοις κ α τ ή ρ τ ι ζ ο ν ' Ετοιμον τδ παΟεΐν διά τδ biles et m a n s u e s c c r c ncscia> fcrae coiidemnatos
ζ η ν μ ε τ ευχαριστίας προβαλλόμενοι· οί δε βλοσυροί
1
saepe l i n q u e n l e s , et i n j u d i c c s v c h c m c n l e r i r r u c n t e s ,
κα\ άτίΟαασοι λυΟέντες θ ή ρ ε ς , τους κρινόμενους d e n i i b u s lacerata m e m b r a m i r a i u i b u s ostendebanl;
πολλάκις έάσαντες, καΐ πρδς τους κ ρ ι τ ά ς δρομαίως ita u l inde u u i v e r s n l i concenlu Dcum magmficent,
χ ω ρ ή σ α ν τ ε ς , τοϊς οδού σι σ π α ρ ά γ μ α τ α τοϊς θεωμένοις v i d e b a n l exiitn a i e i t s i p s i s d e o s c o m e m n i . E t v i d c i e
έ ο ε ί κ ν υ ο ν ώ ς εντεύθεν καθολική συμφωνία; μ ε γ α λ ύ - erai niiraiidam et ancipilem rerum convcrsioncm,
νεσΟαι τδν θ ε ό ν , Έ ώ ρ ω ν f ^ P τους βήρας έξουθενοΰν j u d i c e s j u d i c a n t e s et c u i u i e m n a i o s v i c i & s i m s u p p l i -
τας θεού;· καΐ ήν ΙδέσΦαι άντιπεριπλοκήν τών β
ciis affici; quod per canlicuro cxallarc dccet. 0
π ρ α τ τ ο μ έ ν ω ν παράδοξον, χ ρ ι τ ά ς κρίνοντας καΐ κολα- v i r l t i t i s supra v i r l u t e m exsistcnlis potenliacprodigia I
ΐομένους , τ ω ν κ ο λ ά « ω ν άνακτωμένους · όπερ κα\ Ο proviJeniiae super lnculem prscvidcnlis, magnai
προς δμνον μεγαλαυχβΐν άξιον. "Ω δυνάμεως ύπερ m e u l i s ad u l i l i i a l e m culiala d o n a !
δύναμιν έχούσης τά της δυναστείας -θαύματα! ώ προνοίας υπέρ fvvocav ποονοουμένης τ ά τί|ς μ ε γ α λ ο -
νοίας προς τ ο συμφέρον δ ω ρ ή μ α τ α ί
Κ α Ι · ούτοι μεν ούτως προαιρετικώς κολασθέντες, E l h i q u i d e m sic v o l u a i a i - i e d a n m a i i , eed effija-
ε ν ε ρ γ η τ ι κ ώ ς δέ άΟωωΟΙντες, αύτόματον τ η ς κοιμή­ ciier absoluli, spontaueam dormiiionis accepcruni
σεως έδέξαντο τ>]ν τ ε λ ε ί ω σ ι ν ' έτεροι δ* ούχουτω" requiem; a l i i \avo non sic. Diximus cuim anlca,
προΐΐρήκαμεν γ ά ρ , α γ α π η τ ο ί , κατά τ ο μέτρον του dileciissiniifdu niensura iiltus, q u i praemiasecundum
άγωνοθετοΰντος τους άθλους προς τδ συμφέρον Χρί­ ulilitaicm cujusque Jargiiur Christus. Quomoda au^
στου. Ά λ λ α πώς; Εμπαιγμών και μ α σ τ ι γ ώ ν καΐ leni Islud? iriisioimtn, i l t g e l l o r u m , ct cuslodi;u
φυλακής πεΤραν Ελαβον * άλλοι δε λιΟατθέντες, π ρ ι - probalioiicm roccperunt; alii vcro tapiJali, rcsccti,
βθέντες, σ φ α γ έ ν τ ε ς , τ ή ν έντεϋθεν κατέλιπον πρόσ- cacsi l e m p o i a l e n ) v e l i q u e r u a t c o r r u p t i o n e m ; c t n e -
r

καιρόν φΟοράν,· γ.α\ οΟ π ΰ ρ , οΰ ξίφος, ου λίθων que ignis» n e q u e g l a d i u s , ncque lapiduni jactus,
λα\, ού λέβητες, ού· ξ υ σ τ ή ρ ε ς , ου σ τ ρ α γ γ α λ ι σ τ ή ρ ε ς , C n e q u e l e b d e s , n c q u c f o r r e i u n g u l i , uequc slrangu-
©Οκ ά>.λη τ ι ς όδυνηρλ τ ω ν κολάσεων τ ι μ ω ρ ί α , τους I.uores, n e q u e a l i u d quoddam acerbum dainnalionis
καρτερικούς α γ ώ ν α ς τ ω ν γ ε ν ν α ί ω ν α γ ί ω ν δ ι έ σ τ ρ ε ψ ε ν s u p p l i c i u m , a g e n e r o s i s c e r l a n i i u i b u s s a n c i o s iUt;s
αλλ* έν τούτοις πδσιν ύπερνικήσαντες, κα\ τ ο ν ά γ α - fortcs a v e r l i t ; sed i n o m n i b u s liis viticeulcs, n
πήσαντα σφοδρως ά γ α π ή σ α ν τ ε ς , κατέλιπον ήμϊν τά IJUHC q u i illos amavit veliemeater atDantes, uobis
θεοσύλλεκτα λείψανα. Κ α Ι π ώ ς θεοσύλλεκτα ; Μ ά θ ω * r c l i q u e r u n l c o l l e c i a a Deo f r a g m e n l a ; et q t t a m o d o
j«v ( αγαπητοί. Τινών γ ά ρ α γ ί ω ν ξίφει άποτμτ>0έν· a Deo c o l l e c l a ? D i s c a m u s i d , d i l e c l i s s i m i . Q u i b u s -
τ ω ν » τ ά σ ώ μ α τ α ώ ς βδελύγματα τοΤςάθέο:ς κριταΤς dain e n i m sanclis gladio C.TSIS, c o r p o r a v e l u l sordcs
e i ; θηριοή6ε<ς τόπους, έ π ' εδάφους (Ιιφέντα, σ ώ α δς- ab impii& judicibus ! n l o c i s f c r a r u m assueits a d
Ε7θλάχ0ησαν · κα\ ού θήρες, ούκ άλλο τ ι τ ω ν σαρκο- s o l u m d e j c c t a , saiia c o n & e r v j i a suni; nequc fora-,
β ρ ω τ ε ί ν εΐωΟότων ζ ώ ω ν , τ ο ύ τ ω ν έφάψασθαι Γσχυσεν oeque aliud quoddani aniiitaliuni carne vesceniium,
άλλ* δπερ ί ξ 50ους τ δ τ ρ ώ γ ε ι ν €?χον περ:σπούδαστον, b i s a c c e d e r e p o t u i i ; s c d q u o d e m o r e odere j u c u n .
τούτο παρά φύσιν έάσαντες,. τδ ασύνηθες 10ος της d i u s h a b e h a m , hoc c o n t r a n . H u r a n i o m i t l c i U e s , i u -
« α ρ α φ υ λ α χ ή ς τ ω ν σ ω μ ά τ ω ν έδείκνυντο 'κα\ γίνονται snetum c u s t o d i * i n o r c m corporibus p r x b e b a t i t , et
e l π ρ ώ η ν βροτοφ06ροι, ί π ε ι τ α σωματοφύλακες. Ού qtiae a n l e a m o r l a l i u m c a r n e s v o r a b a u t , facta: s u n i
γ ά ρ ήσαν κοινά τ ά σ ώ μ α τ α πρδς Οηριοβρωιίαν αξία, D deinde c o r p o r u m cuslodcs. Mon c i i i m c o m m i n i i a

αλλ* εκλεκτά είς εύεργεσίαν εξαίσια ' όπερ πολύ τ δ c r a n l r o r p o r a ad f e r a n i m escain c o n v e n i e n i i a , sud
διάφορον τοΤς ασφαλώς άκροωμένοις συνέστηκεν· liaec abjecta e l c c i a e r a n l ad b o c o f i l c i i i i n . Q u o d n i u i -
Έσθ 1
δτε γ ά ρ τ ι ν α σ ώ μ α τ α μ ε τ ά τ ω ν εκλεκτών άμα t a m p r x b e l diiTereHliatn ab h i s qu^e ΒυΗΐο a u d i m i i u r .
(^ιφέντα, τ ά μεν άσινή διετή ρήθησαν, τ ά δε κ α τ - ^ c n t p e q u o d quoeda«» c o r p o t a c u m l i i s e l e c i i s s i n m l
ςμειώθησαν · ά).λων δε αγίων μαρτυρικώς πυρί projecla, alia quidem iulegra scrvala sunl, alia
καυθέντων, ύ χους ώσπερ φ ώ ; το:ς π ι σ τ ώ ς άρυομέ- vcro comminma BUIII. Sanciis auiem aliis igiic
νονς έξέλαμπεν" έ τ ε ρ ω ν δέ πάλιν καταμεληδδν οια- cxuetie, ctniSDl lux splcndcbat his q u i c u u t fidehuiic
τ μ η θ έ ν τ ω ν , καΐ τ ά ύστά τ ο ύ τ ω ν ώ ς μ ι σ η τ ά τοίς κο- c o l l i g e b a n t . Caeleris i n f r u s i a d i s s e c l i s r o s s a u l exotz
λάζουσιν έν ποταμοί ς ^ ι φ έ ν τ α , ού τ*ρ φυσικψ § α ρ ή - t o r l o r i b u s i n fluvios p r o j e c i a , n o n n a t u r a l i p o n d c r t i
μ α τ ι πρ?/ς τ δ κατωφερες του βάθους συνήρχοντο ad i n f i i r i o r a a b y s s i l a b e b a n L u r , scd B u p e r t o r i a q u a -
βύλισμα, άλλά τ ζ ανωτέρα δψίΐ τ ω ν υδάτων δίκην rum facie sttbeius insiar innalaniia, ut skilje

* i x , 17.
8Γ>5 THEOGNOSTIMONACHI 856
radiantia , his φιϊ piclate in Doum colligcrc Λ φελλών πλευστικώς έπιπολάζοντα, ώσπερ αστέρες
sludcbanl apparcbanl, b i m i l i i c r i u m a r i jaculis sau- άχ-κνοβολοϋντα, τοϊς Οεοσεβώς το συλλέγειν ενδει-
c i a u a l l e n i i s fluciuum orbibns elala e l i n avenosam χνυμένοι; κατεφαίνοντο' ωσαύτως δε καΐ τα έν θα­
t c r r a m cmiesa, divinisque i m l i v a n i i b u s prodigiis ab λασσί; άκοντισθέντα τ¥| άλλεπαλλήλω φορ$ των κυ­
hominibus piis i u v e n i a , coinmnnibus impcnsU p u - μάτων, πρδς τήν ψαμμόστρωτον γην εκπεμ^ρθΐντι,
blicos lionores receperun( i i i u l t i quoque r e m o t i o r i -
y καΙ θείοις δεικτικοΐς σημείοις διά χρηστών ανδρών
bits tei»pnribus,corporis iutegrain sepulluram c u m ευρεθέντα, πρδς τήν κοινην ε&εργεσίαν, την δημο-
reccpisscul, suh l e r r a m o c c u l i a r i perpetuo n o n sns- σίαν £λαβον έμφάνειαν·πολλο\ χαΐ προςτά βαθύτερα
linueruntySCil rcvciaiile appariuonum vi&ione seipso μέρη, όλόσωμον τήν ταφήν είληφότες, xh ύπο γην
uianifeslanles, i u catkolicam adoraiionero proces- καλύπτεσθαι διηνεκώς ουκ ήνέσχοντο · άλλά τη απο­
Stirunt, tliauitiaturgicam' v i r t u l e t i i invocanlibus καλυπτική των οράσεων θεωρία έαυτοΰς φανερώσαν-
prseslanles; et lisec m u l l i p i i c i modo invenlarum τες, εϊς καθολικών προήλθον προσκύνησιν, θαυμα-
uauciarum r c l i q u i a r u m pallia, ad quse accurrentC3, τουργικάς δυνάμεις τοις έκζητούσιν απονέμοντες.
aniinarum el c o r p o n i H i sanalionem invenimns. ΚαΙ ταΰτα των -πολύτροπος ευρεθέντων αγίων λει­
N a m dtibiiee c u r a o t , aegrotos sanant, daetHOiiiacos ψάνων τα σχήματα* έν οΤς προστρέχοντες, ψυχών
H b e r a n l , kprosos n u i n d a n t , i n fide Jesu C h r i s i i , ^ καΐ σωμάτων ίατρείαν εύρίσκομεν. ΚσΛ γαρ άσθε-
v c r i Dci n o s l r i , una cuin coxterno ejus Palrc, et νοΰντας θεραπεύουνπ, νοσοϋντας ^ωννύουσι, ίαιμο-
vivifico S p i r i i u , c « i gloria el polenlia i u sxcula sa> νιώντας έλέυθερουσι, λεπρούς καθαίρουσι, πίστεί
t u l o r u m . Aincn. Ίησοΰ Χρίστου, το& άληθινοΰ θεοΰ ημών, αμα τ φ
συνανάρχιρ αυτού Πατρί, καΐ τ φ ζωοποιψ Πνεύματα ψ ή δόξα καΐ το κράτος &\ς τους αΙώνας τών α Ιώνων. Α μ ή ν .

THEOGNOSTI L I D E L L U S AD N I G O L A U M I ΡΑΡΑΜ
ΙΝ CAUSA IGNATII CP.

(Apud MAMSI, Concil. tom. X V T , col. 295, inler Acia concilii C P . iv.).

Libellut de tota magni lynalii vausa mi$*\ts ad iVi- C ΑΙϋεΧΛος Λεριέχων πάντα zh xazii rdr μέγατ
colaum papam Romanunt, Ignatii patriarthcv uo- Ίγτάτωγ, ζπμφθείςπρός NtxSJtaor xaxar 'Ρω*
mine α Theoguoslo mvnuciw *ei arthimandrita μης, αρνσωαοαοιτβεϊς ύχό Βεογνώσζον μονα­
veteris liotfax, tt exarcho Comtuntiiiopolilano χού « α ϊ άρχψανδρίζου ζης πρεσβυτέρας 'Ρώ-
scriptus. ^C» έξάρχου ΚωγσζαττίνονιζόΑεως εϊς %

Ονομα Ιγνατίου τον πατριάρχου,

lgnatius (yranuide opprcssus, muhisque «runmis Ιγνάτιος α τυραννηθείς, καΐ πολλοίς πειρασμοις
t o n i l i c i a l u s , et q u i inccum inielicia lempora c x - προσωμιληχώς, κα\ o l συν έμο\ τούτων τών καιρών
p e r l i s u n t , m e l r o p o i i t a u i deccm e l quindecim εμί- πεϊραν λαβόντες, δέκα μητροπολϊτα^, 6:κα πρΐ^ς τοϊς
scopi, coeuobiarcharum insuper ac presbyierorum, ε' επίσκοποι, ηγουμένων χε χα\ πρεσβυτέρων καΐ
inouacliorumque infinila raulllludo, sancLis&imu έτερων μοναχών πλήθος άπειρον, τ φ δεσπότη ημών
i l o i i i i i i o n o s l i o et beaiissimo prsesidi, cunctarum τ φ ά γ ι ω τ ά ΐ φ κα\ μακαριωτάτω προέδρφ και 7τατρι-
sedium palriarcboe, sancii F e l r i principis aposiolo- άρχτ) πάντων τών θρόνων, καΐ τοΰ κορυφαίου διαδό-
r u m successori, oecumcnico papa ISicoiao, episco* χψ, καΐ οίχουμενικω Νικολάψ πάπα, κα\ τοις ύπ*
pisque iilius sanctissimis, et supieniisbimae Ecclesiue αύτον άγιωτάτοις έπισχόποις, καΐ πάση τ?1 σοφωτάτ^
H u m a n x utiiversae i u Domino salutem. τών "Ρωμαίων Εκκλησία i v Κυρίω χαίρει ν.
Quis dabiL capiti raeo, u t e s t Sn sacris LiUerie, j> Τίς δώσει τ ^ κεφαλή μου ίίδωρ, κατά τ6 Λόγιον,
ntjitam, c i oculis meis fonlem l a c r y n i a r u m ; et d e - χα\ τοις όφθαλμοϊς μου πηγήν δακρύων ; χα\ κλαύ-
plorabo mala q u % acciderunl m i h i , et eorum q u i σομαι τά συμβεβηχότα μοι κακά, χα\ τήν τ ώ ν διω-
ino pcrsequuuLnr, barbai icani iramaiuialem? F r i g o r e κόντων με βαρβάρων άπήνειαν. Έ ν ψύχει γάρ με
c n i m vi n u d i l a l e , famcque extremis malis o n m i - κα\ γυμνότητι xaV λιμφ καΐ παντοίοις άλλοις κακοΤς
bus i n f c s i i me hosles ei alastorcs exagitaruni. Q u i u - εζήτασαν ol άλάστορες. Δεκαπέντε ημέρας έν κατα­
dccim ipsus tlics a c c i r i m o Trigore, locoque gelidis* ψύχω καΐ τόπο > κίλχρόνφ, Ιν τινι παρ* αύτοϊς άπο^-
#

&\mo cr^aslulo ine occutto tetiebiico&oqae

t rebus £ήτω έγκαταχλείσαντες δωματίψ άδάπανόν τε κα\
dcstitaluin omnibus i n d u s c r u n i , viucuHsque c o n - άνεπισκόττητον, χατεδέσμευσαν, καΐ ταύτα νόσω
£trinxcruul, ita u l ad aie adire nenuui viscndi cau&a βαρεία προκατειλημμένον, αΐκίζοντές τε δεινώς, χα\
licerct, morbo ] a m alias gravi laboiantcin : c i u d e - « 4 ν μέλος συνθλώντε; ίάβδοις. Ό θ ε ν δέ ταΰτά μοι
lcm insupor iti modum ceciderunt, oiunesquc arius συνεκΰρησεΛ), Ιοοϋ γράφω •
ineos vcrberibus a f f i i t e r u u t . Causain ραιτο, cx qua haec i n me mala redundarunc, eccc j a m lota^i expoi.o.
Vcrsabar i n pahcsira el lucta c u m inipcraioris Προΰπήρχον έν πάλη κα\ μάχη προς -όν τοΰ βα-
avuucuio i v r a u u i d c i u Icvcvconte l i a r d a , qucm eyo σιλέως θείον Βάρδαν τδν τυραννήσαντα, κα\ παίων
8Γι7 LIBELLUS AD NICOLAUM I ΡΛΡΑΜ. 8:8
τοις τοΰ Πνεύματος λδγοις οΰκ έπαυόμην* άντετυ- Α gladio spiritus, scu vcrbo Dci cvcrberarc non dcsi-
πτόμην δέ ταϊς άπ3ΐλαί; χα\ έπι^ουλαΐς. ncbam; qui rontra me ininis Insidiisqttc appeiebat.
Ί1 61 αϊτία, δτς ήλεγχον τούτον δ·.ά τήν ΊΙρωδια- Argumcnttim et causa reprchensionis cral l l c r o -
χην χ ι μ ο ι ι τ υ π ί α ν καΐ μ ή πειθόμενον £ξω έθέμην di.tnum iu Banla exemplum et inceslns. Eum con-
της Εκκλησίας. Έ π Ι τούτοις 6 κρατών ποτέ μένέδυσ- luuiacem, ncque rcsipisccnlem ab eccicsia rojeci.
ώπει με, ποτέ δ* ή-είλει τά δεινά, εϊ μή πεισθείην Ucinde imperalor ipse modo pro Ulo deprccabatur,
δέξασθ&ι τον θεΐον αύτοΰ. *Ως δέ τούτω πεισθείς δ modo alrociier nniiabalur, nisi avuuculum in gra-
κρατών ήβουλήθη τήν τε μητίρα καΐ τάς αδελφοί tiain reciperem. Poslquaw vcro impulsus a Uarda
έξοστρακί-ται των βασιλείων, έγκελεύεταί μοι κεϊραι slatuil nialrem cura sororibus a palatio sulnnovcre,
1
αδτάς. Έ γ ώ δ ουκ έπειθόμην, διά τδ των γυναικών prsecepit mihi ui illas aitondercm, quas cgo iuviias
περι τήν κουράν άκούσιον. Διά ταύτα γοΰν κα\ της tondcndas non cxtstimavi. Has ergo ol> causas a
Εκκλησίας άπηλάθην, είτα καΐ έτυπτήθην, και ihrono deiurbalus sntn, ei pulsatus aiquo climiua-
έξωρίσΟην, κα\ δέδεμαι, και κίκλεισμαι πρδ της τών tus, e i i n cusiodia vinculisque, cum iis qui mccnm
καθ" ύμας κριτών ένδημίας. Και οί σΰν έμοί δέ ταύτα fuerc senscruntque, eadem passis, delcntus anlo
πεπόνθ-ίσιν. ΑΙ δε π α ρ ' ημών δοθείσαι τ ο ; ; έπισκό- judicum vcstrorunf advenlum. Cum aulcm a<l vos
« ο ι ; Εγγραφοι πίστεις, ήγουν έπιστολαΐ, διά τοΰ & liltcras, quibus cpiscopos slaium rerum omiiiuin
πρεσβυτέρου Λαυρεντίου κα\ τών δύο Χτεφάνοίν,τοΰ docebamus, per Laurentiuni presbytcrutn et duos
τε ύποδισκόνου κα\ τοΰ λαικοΰ, ου; κα\ ένωρκώσα- Stephanos dedisscmus (quorum aher subtliaconu*,
μεν, ταϊς χερσί της σης αγιότητα; αΰτάς άποδοθή* aller laicus), illos eiiam sacrainenio adegimus, uli eas
ναι, άπρακτοι μεμενήκασεν· ipsi manu sua tu^sDnciitali porrigcrent, nihilegcrc.
Ής δε παραστην'αι έκελευόμεθα είς τδ Καϊαφαΐκον Nos vero ut jusai sumus ad iribunal Caipliano
εκείνο κριτήριον, έκράξαμεν έπ\ της £»μών άγιότητος non absimite comparcrc, ad sanclilalis vestra?, j u -
προκαλούμενοι κριθήναι. Άλλ* ουδείς ην δ άκούων. dicium niagno clamore provocavimtis. Sed itouerai
Μετά ιοΰτο μετακλητό·, πάλιν γενόμενοι ή ρ ω τ ή σ α μ ε ν qui nos audiret. Deinde rursuni ciiati rogavimus!
Πώς κελεύετε η μ ά ς , ω Πατέρες, προς υμάς παραγε- Quumodo nos, ο Palrcs, jubetis comparero? ul mo-
νέσΟαι; ώς μονάχους καΐ καταδίκου;, ή ώς κριΟησο- nachos ct damnalos, an ut judicandos? Qui rcmin-
μέ*νους; ΚαΙ άντέπεμψαν ήμίν, δτι 'ίΐς έστέ άξιοι. t i a r u n t : Pcrinde ut digni estis. Sacru igitur ornalu
Έφορέσαμεν οΰν τάς Ιερατι-κάς στολάς, και ούτως iiiduli ad concilium, imo lairocitriurn, perreximus :
έχω ρου μεν πρδς τδ*συνέδριον, ή μάλλον είρεϊν λη- cumque jatn prope abesscmus, submisii (yranuus
στήριον. ΚαΙ ώς πλησίον γεγδναμεν, πέμψας ό τ ύ - ^ in publicam vtam, qui sacris nos vesiibus exucrcnt.
ραννος ϊτύ της λεωφόρου, τί^ν U p i v άποβΰει στολήν. Cumque jam ud templuni prolrusi cssemus, tres
Εΐτα ώς £νδον τοΰ νεώ συνωΟίσθημεν, αποστέλλονται praedicti jtidicum vialorcs, Laurcntius el duo Stlie-
π ρ 6 ς ή μ δ ς ol προηγηθέντεςχρεϊς τών κριτών ύπηρέ- pliani ad nos uiiUunlur, qtii ad me : Quid l u , i n -
ται, ο τε Λαυρέντιος και ol δύο Στέφανοι, καΐ εΐπον quimit, tot ob crimina datmtalus exauctoratusque,
πρός μ ε ' Τί οτι κατεγνωσμένος έπ\ τοσαύταις αΕ- s.tcram tameu slolam aususes induere ? Ergo inc
τίαις κα\ καΟηρημένος, την Ιεραν έτδλμησας περι- pcr vim a mcis avulsum solum ad i.Dpcraiorem
βαλέσθαι στολήν; Άποσττάσαντες ουν με τών σΰν sistutit, qni me CuiHumeliis nxtcmplo oncrat. Kc-
ϊμο\ βία, μόνον τ φ κρατοϋντι παράστησαν· κα\ δ spoiideiiie porro m c .couvicia paulo miiiora cs&c
t

κρατών εώθϋς Οδρεσι πλύνει με. Έμου δε φιλανΟρω-
ποτέρας τάς ΰβρεις τών βασάνων εΐ-όντος, μικρόν
κατέπαυσε τον θυμδν, καΛ είς ξυλόσκαμνον χαθεσΟή-
να£ με έκέλευσε · κα\ διαλόγου . μεταξύ, γεγονότος,
ΤαδΕουλδον [Ταδούαλδον] καΐ Ζαχαρία^ Ιζήτουν
προσαγορευσαι τους τοποτηρητάς. Κα\ ενδοΟέντος
lormenlis, pauhtlum rcprossil furoreni, jussitipic
•Ji ligneo scamno.uie sedere. Interim ctim verba u l -
iro ciiroque fiereut , r(%avi u l Uhodoaldum el Za-
cliarlam tegatos luos liccret milii felutare, fuclaque
poieslate eos consalulavi, alque inlcirogavi, qui
adesscnt. Legati, i u q u i i u i l , sumiis Nicolui papie

μοί, προσηγόριυσα • οΟς xal ήρόμην τ^ν επιδημίας (> Uomani, caiisae tuK cognosccnda; gralia niissi.
της σφώναΕτίαν. Oe δΐ ε ΐ π ο ν Τοποτηρηταί έσμεν Quxrenii r u r s u m , an a sanctilate lua litieras ad
Νικολάου πάπα Τώμη*ς,κα\ άπεστάλημεν χρίναι τά me haberem, rcsponderunl, nullas se baberc; eo
κατά σέ. Πάλιν ^ρόμην,.εί γράμμα μοι κεκομίκασι quod, aiebant, non ad patrtarcliam, scd ad ciiin
της άγιωσύνης σου. 01 δέ εΐπον, μή £χειν, διά "Λ qui iu proviriciali coucilio suo damuatus cssct, ve-
μηδέ πρδς πατριάρχην Ερχεσθαι, άλλά πρδς τον ΰπδ dirimius, paraii omnia cx canouum decrclis deli-
της οίκείας συνόδου καθαιρεθέντα, κα\, "Ετοιμοί nire. Eigo, inquam, prius adulleium removole :
έσμεν τά κατά κανόνας π ρ ά τ τ ε ι ν . — Ούκοΰν, £φην quod si facere non poieslis, ne Judices quidem e-
έ γ ώ , πρότερον έκ μέσου τδν μοιχδν ποιήσατε * ϋ δέ siis. Qui manu. imperatorem indicaiUes : Iia impe-
μ ή τοϋτο δύνασθε, ουδέ κριταί έστε. Εκείνοι δέ r a i , inquiunt, ille. Deinde palaiini ad me comersi
άντέ^ηιαν πάλιν, δείξχντεν τ ^ χειρί τδν κρατούντα* horlatitur, exigunlque nunc consulendo, nunc m i -
Οΰτω θέλει εκείνος. Έ π Ι τούτοις πρ4ς παράκλησιν nitando, abdicationem : seil fruslra. Ergo ad we~
μετέπεσον ο! περ\ τδν βασιλέα, κα\ τήν άπδταξιν tropolitanos versi, alios aliis caluniniis et crimiua--
έξήτουν, ποτέ μέν παραινοΰντες, ποτέ δέ κα\ άπει- tiunibus)nseclanlur,cur scilicci, qutjam deposUioni
λοΰντες · αλλ* ούκ 2πειΟόν ύε. Διοκα\ προς τους μ η - iiiexnonjOpuguasscnt, nunc dcnito ino jnUriarcbam
*30 T I I E O G N O S T I MQXACIH <£0
pctcrcnl? Qifibas metropolita? : Duolmfi, inquiunl, Α τροπολίτας έτράπησαν, Αλλους Αλλως διαβάλλοντες
malis proposilis, ira ncntpc impera:oii9, ac popiili κα\ α'.τιώμενος, ότι τήν άπόταξιν την έμήν τάχα αύ-
scdilioiic, minus scilicrl cb*gimus. Al vos, palartiui τοι Ιφερον, κα\ πώς πάλιν ζητοΰσί με πατριάρχην;
prnccres, reddilcituuc patriarrhae nostro digniiatein Προς ους ol μητροπολΐται άντειπον, δτι Δύο κακών
H i a m , cl tle nol>is nihil laborale. Hic rursiim regia προκειμένων, τοΰ τε βασιλικού θυμοΰ, κα\ της τον
faciio nie nnpHlit.uii mca Pponie mepalam pairi- πλήθους επαναστάσεως, το κουφότερον έξελεξάμε&α
an-iiadi abdicom, alquc ita sccurus atlulter Eccle- !
-ότε· άλλ' Ομείς, ol περλ τον βασιλέα, άπόδοτε τον
siani icneal. Rerusatite me, ciim dres abiissct, con- Ορόνον τ φ πατριάρχη , κα\ περί ημών μη φροντί­
vrnUH cst dimissus. Itlcm postea cum KPpius σατε. 'Αλλ* έν τούτο*ς πάλιν πρδ; παράκλησιν έχώ-
frtislra tcnla^scnl, atl alias artes se ronverlcriii, ρουν of βασιλικοΛ, αιτούντες έμέ καθαρώς άποτάξα*
supraqtic nominatos jiiiltcnm minrsfros ad mc σθαι, κα\ ούτω τον μοιχον την Έκχλησίαν άδίώς
ablcgunt, atqne ad conciiiabulum citanl. Ego vcro, κατέχειν. 'Ος δ* ούκ έπειθδμην, παρήλΟεν ή ήμερα
rnquam, norr cumpareo, neqtie video v»s jadiccs εκείνη, Έ π \ τούτοις διελύθη τδ σύστημα* τδ αύτο
quidquam cx prsescriplo Ecclcsitt agenles» Pbotio δε έπι πολλάς ημέρας έποίουν. Ής δέ τοΰ σπουδα­
lyraiuw non ejecto, ail cujiis etiarm mensam accum γμένου άπέτυχον, έπΙ έτερον μηχανής είδος τρέ-
hilis, et cujiis muncra procut etiarm stantes acccpi- ^ πονται, καΐ τους προηγηθέντα; τών κριτών λειτουρ-
aris. Ad Rhaedestnm enim urbem vobis missse γους πέμψαντες, εϊς τδ συνέΤριον προκαλοΰνταί με.
vesics, planeiae, ornamenta ad sinnm pcndemia. Έ γ ώ δέ" Ιφην, 3 « Κάκζ! ούκ Ιρχομαι * ουδέ γάρ οΐδα
llnjtisceniodi cgo jndiccs non agnosco ; ad papam ύ>μας τσΐ>ς κριτάς κατά βαθμδν εκκλησιαστικών τ ι
provoco; lubcns judicium illius subibo. πράττοντας, έπεί οι'δέ τδν έπιδήτορα εκ μέσου π ε -
ποιήκατε, αλλά μ3λλονκα\ συνεσΟίετε τοΰτφ, κα\ τά δώραί αύτοΰ μακρ'Οεν έδέξασΟζ. Κατά γάρ τήν
Ταιδεστδν ύμιν αυτά άπηντήκασ-.ν, Εμά:ιά τε καΐ φελώνια, κα». εγκόλπια. Τ μ 3 ς έγώ κριτάς τοιούτους
©0- δέχομαι, αλλά πρδς τον πάπαν με απαγάγετε, κάκεΓΟεν τήν κρίσιν ασμένως δέχομαι.
Uoc idem qui mccum eranl magna voce clamita- Τοϋτο κα\ ol σΰν έμο\ πάντες έξεβόησαν. ΕΤτα τάς
r«nu Dciude, utdict* epislola; lfgercnlur, poslu- προδηλωθεϊσας έπιστολάς άναγνώναι έζητήσαμεν
lavupns, quai caiianicas hiuoceiilii pap.cpro sanclo αυτούς. Kavovtxal γάρ αποδείξεις έν αύται; ένεφέ-
Cforysosiomo sanclianes coulinebani, Joanni couci- ροντο του Ίννοκεντίου πάπα Οπερ τοΰ Ιν άγίοις
Uucu jmlicum non priiis esse subcundum, qnam is Χρυσοστόμου, βτι 06 δεΤΊωάννην εϊς τδ δικαστήριο*
Tuco SHO tlironoqitc rsset reslilulus. Ει in Sardi- εΙσελΟεΙν^ πρ\ν αότδν είς τδν οίκεΓον άποκαταστήναι
txnsi concilio catinn qnartus : Si quis cpiscopus Ορόνον. Kat τής έν Σαρδικ|) xayav δ', ώς Έάν τις
fucril (Irpositns, ilicaii|«c se babcre dtifensioncm ; C επίσκοπος καθαιρεθώ, xal λέγη^ πάλιν Ιχειν άπολο-
ιιοπ priiis suHkialur in cjus locuni alius, quam cle γΓαν, μί) πρότερον είς τήν καθέδραν αύτοΰ ϊτερον
eo Romame Ecclesia? ponlifex decernat. ila?cet alia άντικαταστήναι, πρίν άν τδν της Τωμαίων Εκκλη­
id genns muha illis episioiis couiiiicbanlur, q u £ σίας έπίσκοπον δρον περί τούτου έξενεγκεΐν. Κα\
1
itti qu;tras legasque, U , PaLrtim cl aniistitiiui re- έτερα δε πολλά τοιαύτα -ταΐς έπιστολαϊς ένεγέγρα-
vcrciidissime, frairumquc amantis.sime, ro^amus. πτο, 3t κα\ ζητήσαί σε δυσωποΰμεν, Πατέρων κοΛ
CUIII vero niliilomiuus ndlatc uos urgcrent, uii aJ προέδρων αίδεσιμώτατε καΐ φιλαδελφό:ατε, κα\
se veniremus, ila Uslati sunius : Ul apparcl, Pa- άναγνώναι. Έπε\ δΐ κα\ £τι ένέκειντο ζητοΰντες έλ-
Irrs niei, ncquc canones legi&lis, neque docrelum ΟεΓν ή μας πρδς αύτους, κα\ ταύτην πεποιήκαμεντ^ν
ecclcsiasticum nosiis. Lct cuiiu est lixo, u i ctiaius άπαλογιαν *Ω; εοικε, Πατέρες μου, οδτε κανόνας
a synodo cpiscopus, pcr dirt>s rpiscopns Yocetur^ άχέγνωτε, ο5τε ορον εκκλησιαστικών οΕδιτί. "Ορος
vi boc iUTum ac iciiio. Vos aniem perduosme γάρ έστι το»υτος · "Ινα 6 καλούμενος επίσκοπος άπο
Accersitis, diaronum alierum, alterum laicum. EL συνόδου, διά δ>ο επισκόπων καλήται, καΐ τοϋτο γ ί -
IUJS quidom liaic cscusabamus. 111 i veio testes pro- νηται δίς καίτρίς. 'Γμεϊς δέ άπδ δύο, διακόνου κα\
duxcrc, qui dicerenl se paralos esse juivjurando λαϊκοΰ, ήμας προσκαλεΤσΟε, Κα\ ήμεΤς μεν τοιαύτα
I > ' . _ f t _ Ι Ρ . „ ϊ f l . — „ i « - w « „
conlinnare me non rilc ci bge crealum consccra- άπολογούμεΟα. Εκείνοι δε παρήγαγον μάρτυρας του^
^ . . . . . ί - Ι . . . 1 t· * - * * t \ r\** * ^nii*

niiuqne csse. Hic ego : Qui simt, inquam, illi?quis λέγοντας, έτοιμους είναι δμόσαι, ώς άψήφιστος προ-
iltis credal? Quis vero canon deccrnit, ul impera- εβλήΟην καΐ έχειροτονήΟην. Πρ^ς δπδρ έγώ πάλ^ν :

lor testcs producat ? Ergo, si cgo archiepjscopus άντειττον • Τίνες οδτο»; κα\ τίς πιστεύσει αύτοίς,
non suii), nc lu quidcm in-peralor es, ncquc isli ποϊος δε κανών παρα^ιελεύεται, μάρτυρας τδν κρα­
cpiscopi, sed neque niobchus; omnes enimvo&in- τούντα παράγειν; Ούχοϋν εΐ έγώ ούκ ε1μ\ άρχιερεύς,
1
dignis laanilius nicis piecibusqiie estis consecrali. ούδε συ βασιλεύς, &ύδ* ούτοι επίσκοποι, αλλ ουδέ ό
Si adnltiM* meihbrum ossct Ecclesiai, vel mea sponie μοιχός. Πάντες γάρ ύμεϊς τών αναξίων μου χειρών
amaicrcm : nuuc vcro aliiiuim quoniodo pastorem κα\ ευχών έστε αποτέλεσμα. ΕΙ έκ της Εκκλησίας
ovhrni Cbri&li consliluam ? Mutia litiic advcrsan- ήν 6 μοιχός, συνένευσα ctv καΐ εκών αύτφ; ν·3ν δε
lur. Piimumjex iis quodsit, qui ab Ecc!i'8ta dam* άλλότριονπώς καταστήσω ποιμένα τών τοΰ Χρίστου
nati, et anallicmale pra?cisi : qui quidem id non a προβάτων; Πολλοί τούτω τά εναντία πρόσεστιν · έν
noLis dunlaxal passi stinl, cl aliis quo ;uc palriar- μεν, δτι έκ τών άχςινωνήτων' κα\ αναθεματισμένων
1
cbio, sed cl ab ijpsa veslra pole^tatc, cum illtg \ΚΪ έιτίν· Ού μόνον δέ παρ ημών τούτο πεπόνΟασι καΐ
 861 tlBELLUS AD mCOLAUM I ΓΑΡΑΜ*. 86f
των λοιπών θρίνων, άλλα κα\ παρά της υμών έξ- Α ncfurium Zacliariam inlcrdktnm m c f , ne s a c n *
ουσίας έπιτιμηθέντες διά τοΰ φαϋλου Ζαχαρίας μή operaretilur, nfevc commuuicarcnt, aul sacris quem-
Ιχειν αύτους έξουσ!αν λειτουργήσαι, ή κοινώνησα^ quain iniiiareiU : qui lamcn his conliaria otnnia,
Jj χειροτόνησαν, τουναντίον άπαν πεπο:ήκασι πρ\ν priusqtram censtira solvvreulur, faciitarum. AUc-
λυθήναι- αυτούς. "Ετερον δε, ταξεώτης ήν καΥ έκ rnm est, Photium forensem seu miliiaremet lairum
λαΐκοδ τάγματος, χαΐ πρ\ν γενέσθαι πρόβατον, ποι- prius crealum [esse pastorem, qtiam fuissei ovis.
μήν έχρημάτισεν. ΊΕτι.γε μήν, δτι και παρά άναθε- Pra&lerea, cumdem ab excwmnunicaio et cxaucto-
ματισθέντος κα\ καθα<ρε(Μντος έχειροτονήθη. Ά λ λ α raio-consecrattim. Qufn etiem quando nielropoli-
χαΥ 5 « τους μητροπολίτας Ιπεισε συνελθεΓν αύτώ, tanis persuasil ut suas parics sequcrcnltir, dcdii
άπητήθη παρ* αυτών ίδιόχειρον ιζερί έμου, κα\ postulantibus cbirograpbum de m e , el juraiiis
Ιγραψεν ένωμότως, μηδέν πράττβιν παρά τον έμδν scripsU niliil se praHer inca tficia veluli gcrmani
λόγον, ώς οίκείου πατρός. Κα\ ουπω τεσσαράκοντα palris esse faclunim. Ntc omnino dies quadra-
ήμέραι μετά τήν χειροτονίαν παρήλθον, χοϊί χαΟ- ginla ab ejns inauguraiioiic fluxeranl, cnm ille mo
£ρησέ μ£ δημοσίως, χα\ άνεθεμάτιαε μ}; παρόντα * publice quamvis abhonicm drppsuil, cL anaibe-
«ατέθλασαν 64 χα\ τους δακτύλους του .άρ/Λεπισκό- iiinle damnavil. Arcliii*pis<opo qimquc Cyziceno,
πσυ Κυ£(χου κατ" έπιτροπήν αύτοΰ, κα\ ήρπασαν, & mamloto Pboiii, di$iti frfrcti, excmpkiinqiie, ul is
«!>ς Ινόμισε, τδ ίσον τοΰ ιδιοχείρου αύτοΰ, κα\ αύτδν putavii (s+bi » a i s esse) clitrographi surrepiutM ; et
βε Ικείνον καβήρησε * χα\ ους μ&ν κακώς διέθετο, έφ' ipse de ibrono dejeclus cst. Alios vcro vexnndo,
ζ» πάτησαν τδ πρός με χειρόγρχφον οΟ; δέ δώροις alios douis placainlo adduxit, n l cbiragrnpbuni
£&φο>σατο. Αλλ* ο τύραννος πρδς ταΰτα μή απο­
Τ
quod de me scripseranl, pessiimdarciii. Ad qtia:
κριθείς, άντεπέφερε-τους προθυμουμενους όμόσαι, t y a n n u s respoudit niliil» scd saburnatos nd j u s j u -
δτι άψήφιστος προε0λήθην χαΐ έχειροτονήθην. *Κγώ raitdum edcndtim contra nte, pcrimJe q i m i non
δε ηφζ τους 7ΜΕρ<3ντας επίσκοπους άνέχραξα' Δέξχ- riie s»neleque proinotns ct consecraius esscni, l e -
σβϊ, Ωατέρες, μ£αν τοΰ ταπεν/οΰ γέροντος δέησιν, stcs produxii. Wtc prgesentcs episcopos tnagna
καΐ δεΰτε πρδς ^μδς. Ααβ^ντες ουν με μόνον οί τβ vocc appclluvi: Admiilitc, Patres, al»jt:clissimi se-
xptta\ κα\ ol τύραννοι, χα\ των λοιπών άποϊιαστ^- nis unicaui lianc pctitiancm, atque buc ad nos ve-
οαντες, πάλιν έξελιπάρουν με περ\ των προτέρων. nile. Ergu Bcvucalum mc a rcliqnis, itnn judiccs.lum
*βς δ* ούδεν fjwov, πρδς ά π ε Λ * ς έχώρουν, ttxa κατ- Ijranni rogaruiu dernio, ut juri meo rcnunliarein,
έλειψαν τους επισκόπους οί δήμιοι συν Ιμο\, κα\ a-tque cedcrcm. Rccu&ajiii minitari cocpertint. Tunc
ύπιχώρησοΛί* κχ\ of επίσκοποι τοΓς αύτοίς ένεχ&Γ- Q carniflces ilfi cpiscopos niecain rcliquerunl, ct sc
powir. Έ γ ώ δε δλεγον, δτι χρή αύτους .μαΟείν τά subduxerunl. Episcopi ycro rursum agere mecuni
κατ* έμέ, χολ.τάτε άπαιτεϊν με δ άπα'.τουσι. Πόθεν insiituerujit f de ϊίΐκίϊΐο ncnipc renunti^tionis), qi:i*
δ?. μαΟεΓν ϊχονσιν, ή ά π ' ί μ ο ΰ μόνον ;^Αλλος γάρ οδ- bus ego rcspondebam oporterc illosstatuni causic
τβλμ?"άπδ τοσούτου πλήθους των ηγουμένων, τών mea? cognosccre» ac ttim demuin a me exigere quoit
Ιερέων, τών μοναχών τε καΐ λαϊκών πβπα^(5ησ^α- pcstularent: ncc illos altunde, nisi a mc uno rgs
σμένως λαλζσαι. ϊιδον γάρ εκείνοι τδν μητροπολίτην meas posse d i s t c r c ; quod aliorum neino de lanta
'Λγκύρας άνακράξαντα τήν άλήθδίαν 4ν τψ συν- multitudinc bcgiruiejiarum, saccrdotmn, monarho-
ίδρίψ, δπως αύτοχειρ ο βάρβαρος τφ κολεψ τοΰ rum et laicorurii auderel liborc loqui, Yidcrant
ξίφους κατά κεφαλής έπληξε, κα\ αίματος την έκε(- enim Ancyranum melroputit-anum, quod in conrilio
\*υ στολήν Ιπλησε, καΐείς του; λοίπους δσα έπραξε Ifberius pro Teritue Incuiirs esset, a neiario ipso
τά δεινά. Ταΰτα εΐπον έγώ, και συνθεμένων έκε-Ινων parriclda va^ina gladii sectuuium capul iia vulne-
τ?| ύστεραΓα έλβείν, διέστημεν άπ' αλλήλων ΌΓκαδε. raium, ut ejus vesiem sanguine perfunderct. Vido-
Κα\ μετά δεκάτην ήμέραν τφ ΚαΙαφαΐκφ συνεδρί^ rant quaekein in alios inimaniicr idem ausus essct.
ανάρπαστων με παρέστησαν, χαϊ τους χαταμαρ^υ- HaecegOcHtu comiucmorassem, illi convenlitni in
ροϋντας, δτι άψήφιστος προεβλήθην, παρέστησαν» D sequvnieni diein indixerun!. E l separaii doinuni
ΚαΙβσας μοι τότε πληγάς Ιπέθεντο, τ£χρή λέγειν; pctivimus. Post decimum vero dicm me a<l Caipba-
Έν έπτά γάρ οΰτω χολαιθέντα ήμίραις δσιτον, RBfii (ribunal raptalnm abduxoriiiit, icstcsqne qui
αΟ^νον, άχάθιστον διαμεϊναι έβίασαν- ϊαΰτά έν menon legilime creatum dicercnl, apposuere. Qutd
έλίγω εδή/.ωσα. £ΰ δε, άγιώτατε δέσποτα μου, δείξον liic dicau» mo lol plagis aLOictum ? septcmdiali i u c -
έν Ιμο\ σπλάγχνα οΐκπρμών, κα . κατά ΐδν μέγαν
ν dia, vigilia, stationeque perpctua cruciarunt. l i r c
Παύλο ν είπε κα\ αυτός · Τίς άσθετεϊ χάί ούκ sutnma causac compcmiioexposila. T n sanciissuius
r

άσθετω; Ένθυμήθητι τους πρδ σοΰ πιτριάρχας, doiuine, o^lecdc in me viscera mi&ernlionntn,. ct
λέγω δή Φαδιανον, Ίουλιον, Ίννοκεντιον, Λέοντα, cutn magno Apoelolo eL ipse dicas : Quis %tifirma(ur,
κα\ απλώς τους υπέρ της άληθείσςκατά της αδικίας el ego non infirmor*! lnluere majoresiuos p a i r i i r -
άνδρυαμένους · κα\ ζήλωσον τούτους, κα\ είς τήν <:bas> Fabiauum, inqtiaiiu Julium, Innocccliiim»
ί)μών τών άοικηΟένΐων τοσαΰτα έκοίκησιν δι- Li*onem, et omncs denique qui pro lide ei vcriute
ανάβτηΟι. viriliter deccitarunt :'illosque 3e:milarc, et viudex
pr« nobis latn iudi^n^ pasyis cxsurgc*
 Α Ν 5 0 DOMIJMI D C C C X C

ΑΝΟΝΥΜΙ
V I T A S . NICOLAl STUDITJE
(CUHBEFIS. Auctar. nov. H , 889.)

MORITUM.
Quanquam m i m u i e p i o p o s k u m b a b u i , u t s l n g u l a r i u m sanctorum Vitas hoc !U»r© perseriberem, i n qao
a l i i scduto navant operam, ac laudero l i a b e n l : haud lamen m i h i potui iraperare, u t ne hanr. Nicolat S i u -
d i t t t pbscuram baclenus, i n lucem darein, qua m u l t u m lucis viderem accessurum ecflesia»iicae bistpriae,
rebusque i n Orienle-sub m u l i i s . nequam imperaioribus» magna coiifessorum C b r i s i i glorla g e s l i s : qua
i i e m notum deineeps esset, quisnaru ac quanti m e r i i i foret Nicolaus iile Studita : qticm Nicolaus papa
i n i t l i peierei ex parle I g n a i i i , ac ejus Homae cuin aliia itidem cxpressis, adversus inva&orem P b o t i u m
a c i u r u m causam. ftefert Baronius cum aliis cani Nicolai episiolam, apud q«em polest v i d e r i . Propensior
eram ut solum deflorarem bistorica i l l a , scd amiei deierruerunt, atque ad i n i e g r i operis e d i i i o n e m ,
relueianiem quodammodo coegcrujit. Codex r r g i u s ex quo «xscripsi, anliquus est, s i m p l i c i o r i manu
quam e r u d i i a , itt nonnumquam soloccos ac apertaui, abs scribeuUs seu a n l i q u a r i i m a n u , barbariem,
necesse b a b u e r i m e m e n d a r e ; auciorcalioqui erudiio n t c i u e l e g a n l i ; qui ipse moitachus Studita f u i l , eed
r e m o i i o r . a Nicolai aetale.

VitaPatm no$tr\ ac confe&iom Nieoiai, prw- χ Βίος τον όσιου Πατρός ή'μωτ καΐ ΟμοΛογτ\τον
po&iti monatieni sauctissimi Sludii. ΝιχοΛάον ήγονμέτον τής εύαγεσζάζιχς ματης
Λ

ζώτ Στονδίον.
Quibus Olytapiaca ccriamina laudis ibema p r o * 01 τους Ολυμτίίους αγώνας χρατοΰντες, χα» τού­
1

posiu sunt, exque i i s , divinis pruximos lionorcs τοις έκθειάζειν Ιθίλοντες, ^ητορικοΕς Επεσι πρίς
clienlibus adderc c u p i u n t , verbis cx rheiorica arte Οψο; afpesv φιλονειχοΰσ( τδν Ιπαινον , τ ζ δείν^τητ»
coiupositis, lauJalionetn eflerenles, sermonum των-λόγων, χα\ τϊ} εύεπεία της φράσεο»ςτο παν χωρι­
«Qicacitati, ac s u i v i clucuiiuni rei summam c o n - ζόμενοι · ώς fitv ό της παιδείας ϊ\τζζρ δ αληθές μάλ­
cedtinl; quo p!ane, discipltnge p o l u s , quam vera
!
λον τ ώ ν πραγμάτων νόμος δι* άκρ:6είας έγκωμιάζη-
r e r u m l e x . accurate l a u d d u r . l t a . c n i i n natura c o m - ται. ΙΙέφνχε γαρ Ιδίως Εχειν π3ν τδ ποθούμενο*
paratuin e s t , u t quidquid desiderio liabeiur, aliis ψέρεαθχι τών άλλων ύπεραλλόμενον. ΟΙ δ* τας των
superius f e r r i a m h i a l . Qui aulein surumorum v i r o - μέγιστων ανδρών αριστεία ς άποΟαυμάζοντες, χα\
r u t n rcs praeclare gcstas dcmirantes, eos e.x illis τούτοις χαταγεραίρειν βουλόμενοι, ού ταϊς ^ητο/ίίχαΤς
exornare v o l u n t , baudquaquam rbeloricis suasioni- 7η0ανότησι, ή τοΤς της φδλοαοφίας τεχνολογήμασι,
bus, autvc philosopbicis a r g u m c n u t i o i i i b t t s , s u m -
τδ της άvδp3£γaθίac αυτών συνιστώσι παγχράτίον ·
m a m fortfiudiniseorum vicloriam comprobant: quin Β μόνην &1 τήν άλήΟείαν ύφαπλώοίντες, x a l τ ί ύ τ η
raagie, sola verilalis exptica.tione, eaque res geslas τήν πρα*ξ<ν ούτω πως σχεδίάσαντες, άνιατοροϋσι τ^ν
ilefunctoriecxbibeiiies, virtntero egrcgiedescribuni, άρετήν^ τών αγώνων ϊνθεν άπογυμνουντες τδ μ ί - ^
p;»lamque cerlaminuru magnitudiueiu lestaiain f a - γεΟος.
4 iunl.
Age igUur, uos quoquc, ex quo in&liluia nobis Φέρε ουν χα\ ήμεϊς, έπε(περ ύπόΟεσιν δ λόγος,
o i a l i o , magnuin illud p i c l a i U luinen, ac comrau- τδν μέγαν της εύσε€ε£ας λαμπτήρα, χα\ κοινδν
nem Palrein nostrum Nicolaum, v i scrmouis i n ^μών Πατέρα Νικόλαον διά του λδγοο μέσον προτί­
medium producH, exigua qu»ilam ejus rerum, θεται, μικρά τ:να τών αύτον χαΟόαον οΤόν τε διαζω-
p r o u l per facuhatcm l i c u c r i t , ilescribamus, menm- γραφήσωμεν, μνήμης έμπύρευμα πρδς t i j v τών έν-
rise fomenium quodtlavn f u i u r a , qno lccloriim m i l i l a l i τυγχανόντο>ν ώφελειαν, τα μακρψ τ ψ χρόνψ τή
c o n s u l l u m s i l ; jainque diutnrno tompure feilentio σιωπή καλυπτόμενα, /α>- λήθης βυθοΤς άμαυρούμενα,
tecta, acobltvionis profundo oliscura, pro debiii r a * χρεωστικώς άνιμι'·μΐνοι, καΐ φανεροποιοϋντες, ε?
lionc exlrabemes» quanquam rudius, voritati lainen και άτέχνο)ς, πλην φιλαλήΟως, τοΖς μετέπειτα. *)0
sluduiiUb, i»f>stOiis dcclatcuiu». !Sibil cnim jtihto γαρ όνίνησι τ ω δικσ.ίί;ΐ τ ι , εϊ και τά μάλιστα διηγη-
«65 ΑΝΟΝΤΜΙ ΥΙΤΛ S. NICULAI STUDiT.E. 8C6
μ α τ ι χ ώ ς 6 παρά τ ω ν πολλών εξηχούμενος χαΟέστηκ*ν Α i t i d e c o m m o d i a c c e d e l , q u a n q u a m n a r r a l i o n e p r a >
δ π ι ι ν ο ς · ευφραίνονται δέ o l λαο\, τ δ έ χ τ^ς αχοή; c l a r c c o m p n g i l a j a u d a l i o ejtis a p u d p l u r e s r e s o i i e i :
τ
?) ψ υ χ ^ π α ρ α π έ μ π ο ν τ ε ; δφελος. Μ γΛρ dtxaiov v e r u t n p o p t i l i I r c i i t i a m h a b e b u n l , ab a u r e ad a n i -
νύφρανθήσυνται Λαοί χοΛΛοί (1)· και μάλιστα nium derivantes quod utile e s l : Memeria enim
ήμε!ς 6 Χ ρ ι σ τ ο ύ λαός'· ή ά γ ι α πο£μνη« o l φιλοπά- ju$ti tmlabuniur popuii multi 1
: nosque i n priinis
τορες Ομού, xaV φιλόθεοι χ ρ η μ α τ ί ζ ο ν τ ε ς , καΐ καθ' C b r i s t i p o p u l u s ; ganclus grex : q u i e l Palris D e i -
εκάστην τ α ύ τ η ς τ η ς πανδαισίας την εύφροιύνην, T?J que pariter amanles s u m u s , quiquc quolidie c a n -
τ ε παρεδρεύσει τ ω ν τάφων, καΐ τ^ επαφ^ τών v i v i i liujus dulcedinem percipimus, ad s ^ p u l c r a
Ιερών κα\ π ν ε υ μ α τ ι κ ώ ν Ινδαλμάτων έπαπολαύοντες, a s s i d u i , s a c r o r u r o q u e ac s p i i i i a t i u m s i m u t a c r o r u m
οίς άπόχρη καΐ μόνον προς αρετής εΕκόνα, τούτοις c o n l r e c l a t i o a e , q u i b u s v e l i d s o l u m ad v i r i u l i s i m a -
τ ω ν Αλλων ήμ3ς έναβρύνεσθαι. g i n e m , pr.e a l i i s , l i i s c e g l o r i a r i , s u i l l c i t .
*Αλλ* ήγείσϋω Χ ρ ί σ τ ο ς 6 θ ε ο ς ό ' τ ο ϋ Πατρός Λ ό ­ V e r u m n o b i s auspex s i t C l i r i s l u s u e u s , ac P a l r i s
γ ο ς , κα\ θεοΰ σοφία κα\ δ ύ ν α μ η τηί εμπαθούς V e r b u m , Deique s a p i e n l i a e t v i r i u s , aiieciie m e n -
η μ ώ ν διανοίας τδ άναπεπτωκός τ ε καΐ ^φθυμον διορ- t i s n o s i r x p i g r i t i a m ac s e g n i i i o u i c o r r i g e n s ; s c r -
θούμενος, καΐ λόγον t v άνοΕξε; π ρ ο τ ε ι ν ί τ ω του σ τ ό ­ i n o n e m q u e p n v l e n d a t i n o r i s a p e n i o n c * ac i n a n u i n
D
μ α τ ο ς , καΐ τ ή ν χείρα πρδς τ ή ν γραφίδα κ^νεΕτω τ ω ν m o v c n s , ad g e s t o r u m P a i r i s scribendnni- n a r r a u o -
του Πατρός δ ι η γ ή σ ε ω ν , τ ή ν είρεσΕαν τοΰ λόγου π α ν ­ nem, sernionis undequaquu modeiandl, tanquam
ταχόθεν ώ ς λ ό γ ο ; προσλαμβανόμενος, sermo ipse, c u r a m s u s c i p i a l .
Οδτος, ?να μικρδν τ?) έκθρεψαμέν-β τούτον π α τ ρ ί δ ι Vir iste, u t p a r u m q u i d morcmiir in patria,
προσδιατρίψωμεν, Εφυ μ έ ν ο υ ν εκ τ η ς τ ω ν Κ ρητών q\m educavit, fuit qttidem oriandns Creia claris-
βύκλεεστάτής νήσου, τ ό τ ε τ ^ Χ ρ ι σ τ ο ύ πυκαζομίνης s i m a i n s u l a , C l i r i & t i Lunc l i l i e r t a i e f u l t a , v i r i b u s q u e
ελευθερία · £ ώ μ η τ£ λοιπδν, και μεγίΟει κ τ ι σ μ ά τ ω ν d e i n c e p s ac a ? d i f u i o r u m ma^nitudine plorianie :
αύνούσης, εΐ κ α ΐ τ ά νυν (2) έ π ' αύτ$ τ ά πάλαι μ υ ­ quanqtiam i n ea n u n c , exseeianda? olim A^aris
σαρά τ η ς Ά γ α ρ ά μ β λ ώ μ α τ α , χα\ 6 τ η ς παιδίσκης a b o r l i o , I s m a e l i s q u e aiicillae filii gnnus pessimum
*οϋ "Ιϊμαήλ πονηρότατος γόνος, τ ή ν εκ τοΰ Ισαάκ in Christi figuram CK Isaac o r l u i n n o v * cli-ctiouis
είς Χριστού τύπον προελθουσαν ποΕμνην νεόλεκτον, grcgom : servue, iiiquain, flagriouis proles, uo-
6 τής μαστιγίας [tcr, μ α σ τ ι γ ί ο υ ] οΕκέτης κατεδου- Btrorum ecelerum in nos a r m i s u t e i i * , i i r c a p i i > i i a -
λώσατο, τοίς δπλοις τ ω ν ημετέρων κ α κ ώ ν , . καΟ' l e m r e d r g i l . Oei s i q u i d e m t n a n d a l o n u n v i o l a t i o n e ,
η μ ώ ν στρατευσάμενο;. T j j γ ά ρ αθετήσει τ ώ ν εντο­ coeleste a i m l i i s a u x i l i u m r c p e l l e n i e s , v o l u p i a i u n i -
λ ώ ν , τ ή ν άνωθεν (>ητ.ψ άπωσάμενοι, κοΛ τ|) ε π ι μ ι ­ C q u e misiione, animi ingenoitalem iminulanlcs f

ξία τ ώ ν ηδονών τ δ ευγενές τί,ς ψυχής άλλοιώσαντες, IradUi snmus, u t verbis Scripiurse u i a r , i n g o n -
παρεδόΟημεν, Γ ρ α φ ι κ ώ ς εΕνεΖν, έπ* £θνει άσυνέτψ, tem i n s i p i e u l e m * , m u t u a s a n g u i t i i i m ' effusiuue,
τ ή αλλήλων αίματοχυσία καταοουλούμεναι. f r a c t i ac s u b a M i .
"Ινα δ£ καθ* είρμδν ό λόγος προβαίνων Ι χ α τ δ Ut a u i e i i i o r a i t o serie q i i a d a n i p r o c e d e n s c o i n -
χρήσιμον, ά γ ε σ θ ω τοίνυν είς μέσον ό πρώτος τ η ς moduin listbc»!, i n m e d i u m producatur, qni p r i -
εύσεβείας τ α ύ τ η ς διειλημμένος τ ο υ ; οΓακας, Τ Γ τ ο ς έ m u s ejus i n s u U r p i e t a t i s g n b e r n a c u l a s H S c e p i l , m a -
μέγας απόστολο;, καΐ δεικνυέτωτΕ πρδς αύτδν, t 6 g n u s s c i l i c e l T i t u s apo&Lolus, ac q u i d ad i p s u u t v;ts
σκεύος της εκλογές περ\ τών αυτής οίκητόρων • l e c l i o n i s de e j » s i n c o t i s e d i s s c r a l , dosignane'SPr-
διέζεισε, τ υ π ώ ν τ ψ λόγψ τδν νόμον του Π ν ε ύ μ α » ; . monc s p i r i i u s legem, ostendat. N a m quia pcr i n - y

Επειδή γ ά ρ έώρα δι' άκρασίας ε π ι μ ό ν ω ς τούτους teiiipcraniiairi i n o m n i pervicaciier vilio insanien-

1
Prov, x i , 10. • Epb. vi 19. 7
a
Deul. x x x n , 2 1 ; R o m . x , 19.

FRANC. COMBEFISII NOTiE.

(1) E U a m A n d r c a s C r e t e n s . i n T i i o e a m s e n t e n - D c o n s t a t , c n m a p r i m a i l l a o c c u p a l t o n c s u b M i -
l i a i n c i t a i e x S a t o m o n c , q i i a m et i n l S i c o l a o M y r e n s i e h a e l e . a d N i c e p h o r u m Phocan» f l u x e r i n l a m i i c i r -
r e p e l i l : Έ γ χ ω μ ι α ζ ο μ έ ν ο υ δικαίου εύφρανθήσονται e i l e r o e H t n m q i i a d r a g i u i a . M o n est ad m a n u n i
o l λ α ο ί ' Laudibut jusii leeiabuntur popult. i » loco ρι-Λ-falns C u r o p a l a l e s , u l i t a scripsisse s c i a i n , a u t
l i b r i P r o v . t|uem a s c r i p s i m a r g . p a u l o a l i i e r c s i , c c i t e s c r i p l u n i reprae&enlari a p u d e u m , q u o d I I O I I
έν άγαθοϊς δ-.καίων κατώρθωσε ή πόλις, in bonis alitcr acciderit, quani i n u t a l o seu sublaio m a j o r i
ju$torum, prwclare habuit cmtat; u b i TliiOt!., n u m e r o , u l p a s s n n i n i s t i s s o t e l . D t ne ( y p o g r n -
εύφρανθήσονται πόλεις, teriabuntur civttates: Sym. p l i i c u i n e r r o r e m i n B a r o n i o , ac i i o s i n e C o l o u i e n s i s
άγαλλιάσονται, exiutiabunl; q u o d p a r u m abe&l. e<!itiouis p i i i e m , f a c i t , q u o d i t i i p s i u n le^o i « c j u s ^
(2) l n d i c a t a u c l o r , s u o a d h u c l e m p o r e fuisse deui u l r o q u e hreviaiore Spondano, no>troquc
C r c l a m d i i i m i i s Saracenoruut, quanquam s i g n i i k a t Uzovio : m i r o r q u e sic omnes isla devoiare,. nec
scripsisse d i u a N i c o l a i o b i l u , c u j u s fere m e d i a q u i d s c n i p u l l ea Curopalalae a u c t o r t t a s i n g e r a l ,
aeiate T t i r c i i n s u l a i n ct^perunt; n e m p e s u b M i c b a e i e a p e r i r e . G o n s e n l i t i n l acla S . N i c o n i s 2 7 N o v e m b r .
T l i e o p h i l i paire. Proinde scttpseril anie lcinpora q u i b u s h a b e l u r f u i & s e t u n c tidem pene e x s i i n c l a i i i m
N i c e p h o r i Phoca2, a q u o ac g e m i a n o ejus L e o n e r e - ea i n s u l a , a d i u i n r n a S a r a c e n o i u t n o c c u p a i i o n c ,
c u p e r a i a f u i t , u t i l i q u e t ex a c i i s S . N i c o n i s m o - c u m eo8 R u m a n i i n d e e x p u l e r u n t . U u a d r a g i u i a
n a c b i \ n n e n i , c u j u s praedicatione lides i t i ea i n s u l a a u t e i n a i i n o r u r a o c c u p a i i o , baud t a n t a v i d e r i μο-
i n t t t a u t a t a f u i u Q n o d a u t e r a D a r o n . a u n . 0 0 1 ex l e s t , qua? ae ad UUIHMIS q u i d f : n i N i c o t a i a i u i u s , p r i -
C n r o p a l . r e f e r t fuisse a b i i s v e r . u p e t a l a m , po&lquam n i o s q u e B a s i l i i i m p e t - a l o r i s pei v c n e r i i , m u l l o i n i u n s
annis (erme quadratjtntn fuerat ocatpaia t mcndosum ad l c u i p o r a p r x f a t i Micephori.
S67 ΑΝΟΝΥΑΠ 8C8
los videbat, Uoc nla ad eum arl : Kreiemet semper Α έν πά*η κακία βακχενοντας, τόδΥπρδς αύχδν ούτωσί
mcndace$ % nxatce beslice, ventre* pigri 4
: ηοιι <*a πώς φησι • flfp?}r&f ] <ieJ ψενσται, κακά Οτ{ρΙα 9 γα-
o m n i n o , pium gcntie wnne Creiensium, dictionis στέρβς άργαΐ. Ού πάντως τ?) σημασία^ της λ έ ξ ε ω ς ,
\ i innuens ; q u i n e eonvcrso eos, q n i viveiuli l i - , Ινθεν xao7f, τδ τών Κρητών ευσεβές απαν Ννβς
ccntia,ac qualis fcre b r u l a r u m a n i i n a n i i u m habeat, υποφαινόμενο^·· τους t?j αυτονομία βε, κα\ μόν*ν
aninii puritalem eonliaria v e n i r i s t u r p i l u d i n c , af- δίκην άλογων ζωων, τδ της ψ υ χ ή ; καθαρδν τ $ αντι­
l e t t i o n i b u s ad terrena depressis, dedecorc ailice- θέτω της γαστρδ; αίσχρότητι καθυβρίζοντας διά ι ή ς
rentp ejusniodi sermo subuolat.-Quippc raoris est των παθών προς γήν κατανεύσεως, ούτω π ω ς άντι-^
Scriplurae, ut propLeroccuUam ac invisibtiem a n i n i i στρόφως 6 λόγος αϊνίσσεται, Οίδ* γαρ ή Γραφή τρο-
natiiraitf, qit;uidoque v e n l r e m , quandoque ule- πικώς δια τδ άπόκρυφον, καΐ άόρατον τής ψυχής,
r u m per figuram apprllet, lanquam q u i sermouie ποτέ μέν γαστέρα, ποτέ δΐ κα\ κοιλίαν άποκαλείν,
« s c a s capcre, ac rursus digererc babeai : q u a n - 'ώς χωρητικήν χα\ «υθις άναδοτιχήν Όών τον λ^γ^υ
f)uam aliler hic, pigriliic Hacciras assutnUur. Yere γεγενημέν*>ν τ ρ ο φ ώ ν d καΥ Αλλως ώώε, τδ τ η ς
e i e u i i n , (alium aninti ventres p i g r i , ac mabc besiiae αργίας ααθρδν προ^λαμβάνβτα^. Κα\ γαρ αληθώς
ab Aposlolo v o c a i i t u r , qtii magis l u x u r i a m e r u i n - αί των τοιούτων ψυχα\, γ α ι τ ί ρ ε ς άργα\ τξ> 'Απο·
paut, quam S p l r i l n s &ancti dona cn^iant. ® στο*λο), καλκακα θηρία προταγορεύοντα-t, ώςάναδο^
τικα\ άαελγείας μάλλον, ή χωρητικαΐ τώντοΰ Πνίύ-
ματος χαρισμάτων ύπάρχουσαι.
Minime gcn-liam crgo cx dcsiguaiis exstKil ΟΟκουν των αημανθέ*/των ο μέγα; Νικόλαος*
magnns Nicolaus : q u i n longe ab eis moribus d i - π ό ^ ω δε x w w v , φίΧατεμία μάλλον της ένεγχαμί-
slans, palriasniagU g l o m i i a , h o n i m s partessupra νης γενόμενος, κατά πάντων τδ κλέος ήνέγκατο·
oiunes o b l i u u i t . U t enim luci toncbne , \ilaeqi»e 'βς γαρ απεναντίας τψ <?ωτ\ τδ 'σκ^τβ;, κα\ 6 θάνα-
m o r s : ita e l virltites profanis artimis adversae sunt, τος-τη ζωί| • ο δ τ ω ς α ΐ αρετα\ ψυχαϊς |Ιε€ή"λοις έναν-
ac e-converso. L i q u e l aulem proverbitijn l i o c , ηοιι τίαι, κα\ τδ δμπα)»«ν. Δηλον δε ώς ού τοϋ Άποττ^λον)·
Aposioli essc, sdd Epimcnidis O e i e n s i s , vaiisque, 'Κπϊμδνίδου βετοΰ Κ ρ η τ ό ς τ ε κα\ μάντεως ή παροι-,
l l i s porro obitcr lanLutn c u a r r a l i s , ad tpsiim jam μία κα04?τηκεν. Π λ ή ν ώ ; έν παρίίψ πιρί τούτων
v e r i a m u & s l y l u i a , danieDeo sermoaem i n apertione * διεξελθόντες, 1π*αύτδν ήδη τδν κάλαμον τρέψωμεν*
oris. βδβνδιδόντο; λόγον έν ανοίξει του στόματος.
Fuil itaque, u i j a m d i x i m t i s , v k o p a l r i a , C r e - ΙΙατρΙς μεν. οδν-, ώ ; ήδη φθάίαντες εΓπομεν, τΛ
lcnsiura solitn»:propria civiLas, ntincnpaui Cydonia, ^ των Κρητών αΟτίρ κεχρημάτα(εν. Εδαφος· χωρίον
ctijus appeltationis g l o r i a i , super* iflucns qniilam δϊ, Κυδωνία (o) 9 ούτω καλούμενον · ευδοξία τ η ς
beijoruui fons, comcs csu Puris. euim Itinpidisque κλήαέως εφεπομένην εχον των αγαθών τ};ν πηγήν
fluciUis undique ΐι-rigua, f r m n e i i l u m ac viuum y ύπερδΑύ^ουταν. Τ ε ί θ ρ ο ι ς γάρ καθαροί; πανταχό­
aliosquefrttcttis, c v i c r i s e x u b e r a u i i u s p r o f e r t . Quin θεν τοίς νάμαιι άρδευόμενον, οίτω χζ\ otvcp κα\ f

e l prrcclara gloria inclyliiB timrlyr Uasilides ex niar* διαφ^ροις καρποΣς τών άλλων ύπεραντλουμενον.
l y r u i n illa venerabiM decadc, urbe ista oriuudus "Ενθεν γάρ και τής τιμία^ τών μαρτύρων δεκάδος (4)
e i a l : i n qua eiiam atfilel;e n o s l i i p a r o n l e s d o m i c w 6 ενδοξότατο; μάρτυς Βασιλίδης Ιξώρμητο· έν ψ κα\
l i u m babemes ncdum yenoris -cLariiudine, sed el ot τούτου γεννήτορες την κατοίκησιν ϊνοντες, ού δι*
pieiaiis causa, o m n i u m ore inagiiiGcabamur. Qua εύκληρίαν τοΰ γένους, ή δι' εύαέβειαν t v τ ο ί ; άκάν-
eaiiu raiione f e r r u m magueleui t r a h i t : sic e i laus των έμεγαλύνοντο οτόμααιν. *Πς γά^> δ βίδτ^ο; μα-
u n i v e r s o r u i u v i r t u t e p r x d i i o s scqui couBueviU γνίτην, ούτως δ παρά τών πολλών έπακολουθεΓν τοϊς
ενάρετο:; είωθεν Επαινος.
Sua p o r r o ΐιι Dettm pieiali», f a n s t * prolis mi>- εύ«6ε£α δε καλώς της εύτεκνίας τδ δωρον
ntis ptaeclare demessi, maguum bunc g c n u o r u n t ; δρεψάμενοι, τδν μiγαv τοίτον.άποτειόκααι • κα\ ώ ς
ac lanquaiu parvulum ΐιι Cttfislt^ una cum reliquis 1) έν Χριατψ νηπιάζοντα συν - o t ; λοιποί; αύτοϋ ε ύ -

• Τ ί ι . ι, Ά
F U A N C . COMBEFJSII ^ 0 T Λ : .

(5) Mtilaium est nomcn a Saraccnis, \il pluribus
u r h i b u s Uispaube. Vocattir nunc Chania\ u t S n -
p l i i a n n s , v c l Canea, u l i i f l l o n i u s t i a b e l : qtiod no-
men cum signtficct perditam, liubere v i ^ j l n r n e s c i u
q t i i d mali ominis» «t ab ea iniper O e i t e eecunda
iiivasio Saracenica, ac Osmani^a i v i i n a inchoarc
dcbiierit, u i i forte ab eadem inclioavcrac p r i n i a .
Sic Aconis seu Ptolemaidis «'xpugnaiio a Saracpnis,
cum fragore eorruem^ iate </r«<y«m (ecit.
(4) Celebranl G r x c i i o r u m festum diem 23 De-
ccmbr., qua eiiara ascripti l e g u n i u r i n Ecclesix
Laiinae t a b u l i s . Kxslat b o r n m m a r i y r u m praeclara
meinoria i n epist. Maclyrii G u r i i m e i n Creia e p i -
scopi ad Leonem Magntim inipeialorein. Andreas
quoqiie Cretens. mnminit in T i l i Encomio : Στήσε-
τατ δε κα\ ή παρ Ομϊν άοΐδιμος τών μαρτύρων o e x i ;
1
f

a l u n i coepit quam Maledictaju vocab;ml baud P

καΐ τοϊς εαυτών πάθεαιν έςιλάσεται, τδν σώζειν έκ
Imigc a l u m S. N i c o l a i ; qua de re Conlinualor θανάτου δυνάμενο ν Κύριο ν * SuppUx vtro etiaia ita-
HJsloria; sacra W i l c l m i T y r i i 1. v, c. 6 : Barbari bit irrdyta itla vestra decas martyrhm, sui*a*« ms-
statim cuuicutos agebunt, cmcitque fotsis fandamenia $ionibut, Dominum qui α morte tahare potcU pro- f

tutri$ qure Maiedicia appetlabittur ( mfautto quo-

t
pilium faciet.
lium ommc nomen soriiiti ) cotiretlnnt qu(i> mmjHo %
8C9 VITA S. KIGOLAI S T U D I T A .
χλεεστάτοι; όμαίμοσι, προς τήν έν πνεύματι-λειτ- Α < jus clarissiniis f i a l r i b u s , corporalcm relalcm a<t
ουργείαν τήν τοΰ σώματος] ήλικίαν άνάγοντες έ ς -
επαίδευον. Τδ γάρέκ βρέφους τής φύσεως άπαλόν τ ε
καΐ Εκλυτον, ήκιστα τψ καθοδηγοΰντι έκτραχυνθείη
προς δπερ κα\ βούλεται. Δια τούτο πολλές της νή-
ψεως πρδς τά κρείττω · πλειοτέρας δε κα\τής προσ­
οχής, τοΰ μή έτεροίως, ή ώς έχρήν άναγειν τον
παιδευόμενον. Πλην ώς της Εκκλησίας τρόφιμος
δι' αυτής καΐ τοΰτον άνέτρεφον · γράμμασιν αύτδν,
κα\ τοΤς της ευσέβειας Οεσμοΐς έκδιδάσκοντες. "Οθεν
την αρχήν άρίστως ο&τω; ύπδ τών φυσάντων σ ύ τ φ
\leg* αυτόν] δναπλάττεται πλάσιντήν άρίστην τ ε κ α ΐ
καθαρωτάτην · ήν ήμερινήν (5) ό θείος .>ιβίδ κ α λ ώ ;
ονομάζει, και τ ή ; νυκτερινής άντίβετον
Ό ς δε λοιπδν ή τής ηλικίας άκμή -ην πρώτην
δΐκάδα των χρόνων ήρίθμησε, καΐ ή των στοιχείων Β cadeiu numerassel, pcrceptaque elcmenla, quod sa-
κατάληψις αρκούσαν τώ νέω τήν προπαιδείαν των
μαθημάτων (6) εγνώρισεν, Ιδιι δέ αύτδν άνωθεν,
ύπδ τοΰ Πατρδς των φώτων καλούμενον, τήν πρώτην
αύθις βαθμίδα των μαχαρισμών έπιβήσεσΟαι, καΙ
πτωχεΰσαι τψ πνεύματι, κα\ συνταπεινώσαί τ φ σ ώ ­
ματι • επί το Βυζάντιον Ινβεν τ ή πασών προκαθε-
ζομένη των πόλεων εΓσεισι, κα\ πρ"δς τδ περιφανές,
κ4\ περίδοξον τής αρετής παχδευτήριον · τδ μέγα
φημ\ κοινώβιον των τοΰ Στου&ίου · πρδς τδν εκ π α ­
τρδς αύτοΰ θείον τοΟνομα βεοφάνην, ώ ; αύτδν κατ-
οψόμενος, ύπδ τών γεννητόρων εξαποστέλλεται. ' Ι Ι ν
γάρ οϊ»-ος έκείσε τής ασκητικής παλαίστρας και
γυμνάσιον μετερχόμενος * άρτι τοΰ παμφαοΰς φ ω -
«τήρος, και μεγάλου τ ή ς αληθείας προμάχου κα\
χήρυκος Θεοδώρου, τήν πνευματικήν έκείνην δλκάδα τών
δόγμασι τήν οίκου μένη ν άπασαν καταστράπτοντος·
Ό α*ν τής θβθ?ανείας επώνυμος, φιλοφρόνως C
τδν άδελφιδοϋν προσλαβόμένος, κατησπάσατο, καΐ
πρδ; τδ φερώνυμον του τ ή ς Εκκλησίας δώρον\εύλο-
γηθήναι τδν παΐδα προσήνεγκεν. Ό δέ πυρσολαμ-
τή; τής ρύσεβείας έκεΓνος σπινθήρ, τδ άστειον τοΰ
Υίου, κ α 1 τ δ π ; . δ ς τήν τής αρετής επανάληψιν χ ρ ή -
σιμον τψ προορατικψ 6 μ μα τι θεασάμενος, εύλογή-
σας τοΰτον, έκέλευσε διά τδ νίον τής ηλικίας, πρδς
τδ ίναγχος τής μονής καταγο^γιον τών παίδων, τοις
όμίληξι συναυλίζεσθαι, τήν τών γραμμάτων έκπαι-
δευόμίνον μάθησιν. Ήρτηντο γάρ ίδίως ού πό^^ω
π ο Ϊ Η ή ς μονής ,ύπδ τοΰ μεγάλου έν ένι δωματίψ οί
τ.αΐδες άεΐ διατρίβοντες, τήν έκ τούτων ίγγινομενην
τοίς άσκηταϊς δχλησιν, κάντεΰθεν ώς άριστος τών
• PsaJ C I X X V U I , 17,
F R A N C . COMBEFiSII NOT/E.
(5) L e g i l auclor, u i et reliqai accusandi casn,
ημέρας- u l intelligalur propositio κατά, siique, per
die$ formabnntur D^D', non ut ntale r e p r a -
s c n U t Corderius i n paraplirasi A n o n y r a i , ήμερα:
πλασθήσονται- q u i ipse A n o n y i n u s , m i a l i i , ημέρας
K-gii cxponitqiie. Locus quem c i t a l Agelius cx
Cregorio Tbeologo orat. i n Pontecoslen, p u l c l i e r -
n m u s est, ncc iuate islis quadrat. Dislinguil eniin
ettam Grogorios dhirnara furmalioRem el i n l u -
iiiinc, a nocturna ei i n lenebris.
(u) Sunt ipsa prima μαθήματα ac artcs liberalcs
προπαιδίία, ac in&lUuiio pra:via ad pbilusophiam ct
8T0
k
cullum in fpirHu subYehenics, doccbanl. Ptieri
enim tcnera ac facilis naiura, haudquaquam durior
o b n i t a l u r ad quodcunrjue duclori p U c u e r i i . I d c i r c o ,
operae pretiiuti mullae sobrietalis, u l ad meliora ;
am^lioris vero eliam diligcntia? ac solliciludinis, u t
ne secus alque o p o i l c t dUciptilum provchat ae
insliltiat. CaHerujn i l l i ceu alumni EcclesK-e, per
cam quoque educandutn c u r a r u n t , l i u e r i s edoceri-
les ac pielatis scitis. Sic orgo opliine, opiiinam ac
purissimam a parcnlibus suis forruaiionem a p r i n -
cipio f o r m a l u r , quam bene a d m i r a b i l i s David, ma-
l u l i n a m , ac Boclurnoc o p p o s i U m , d i c i l * .
L b i j a m auteui aetalis ilos p r i m a m atinorum d e -
tis erar, jiivcnie animum ad capesscndas discipiinas
f o r m a s s o n i ; cum p r i m u m rursus bealttudinuin gra*
d u n t , a Palrc lunuuura de coelo vocalus conscenderc
dcberet, acpauperem s p i r i i u fieri, p a r i l e r q u c c o r -
pore b u i t i i l i a r i B y z a n l i u m urbium ouuiiura p i i n c i -
v
pcm ingrediitir, aiquc ad illuslre ac c l a r i s s i i n u m
v i r i u t i s g j r a n a s i u m , niagnum, i n q u a m , S m d i t a n i m
ccenohium, ad p a i r u u m nomine Tbeophanem vclut
inviscndi causa, a parculibus n t i i t i t u r . Is entm
Hlic asceticae palffisira excrciiaior agebai, curo n u -
per lucidissiminn l u n i i n a r e , ac magnus v e r i l a l i s
defensor ac p r a x o Theodorus, spirilalem illam f r a -
iruin navim dirigendam suscepisset, p i o m m q u c
dogmaluin &plendore orbcm t o l u m i l l u s t r a r e t .
αδελφών διιΟόνοντος, κα\ τοϊς τής εύσεβείας
Α divina crgo apparitione sorlilus nomcn :
Thcoplianes, susccptum amanier nepotem oscu-
laius e&t puerumque Ecclosije dono i l i i pro n o m i -
t
nis ralione, Tlieodoro vcilicei, <*jus benediclione
donandum, o b l u l i l . Is a u l e n i , igneos, i n q u a m , f u l -
gores niicans sciniilla p i e t a l i t , urbanos pueri
mores, apiumque v i r t u t i s perceplioni aninium
prcvido oculo conspicaius, eum" b e n e d i x l i , j a s s i l -
qtie, quodessel i m m a i u r i o i i x l n t e , i i t i n p u c r o r u m
diver&orio, baud longe a monastcrio, tilWras edo-
condus, una cum pueris coa*taneiff hacienus agerel.
AgcJ-anL enhn seursim sub magno i l t o , ia domo
quadam monasterio vicina, j u g i coiiluberuto p u e r i ,
ita c o i a v c n l c , ceu aiuinorumpraeclaro moderalt>re f
tbcologiam, uL rccle B u i l ^ u s t bic aulem προπαιδεία
alta adhuc anlerior indicalur, ac rudis quaedam
elcinenlorum n o l i l i a , qiialem decennis aeias ferre
p o i c r a t : fuiique planc Theodori prudenli;c, u i ne
sfaiim nioiiacborum choro adlegcrel, eed c u m
pueris, ac puerorum schola extra nionaslerium
educauduin curaret, ac diiciplinifl i n b u e n d u m . I l i -
b u e r u n i nedum S t u d i t x ejusniodi scholas, eed et
Bcncdiciini, i n quoruin o l t m fere coenobiis f u e r u n l
supersiitcs, ut ei ipsius iheologise : sic ubiqtie
^azarsei raei guavi f u e r u n l i n Duiuini Yinoa ope-
raiii.
87!
ui nc qun indc monnchif m^leslia ficivl. IVoltcie- Λ
bal crgo snpicntin, ;t:taC€, ac grnli;i , ;cqu:»liutii
e
ludos onuiiiK» avnrsans : quippc qui a piiern atlmo*
ilinit ingcnio dcxicr aique subrius csscl. Superna
uamquc providcnlia. cni monales divcrsis donis
coronari placuii, propriam ciiiqiic indolcm cngna-
tam ferc iudidit, u l videnlcs possiul disccrnore,
siqrjidcm, til aii quiitum jSapirn» : Amictus, gfes-
*u$que ac ri$u$ w"W, de ilio amtuntiant.
t βημα χα\ γέΛως άνδρδς τά ΧερΙ α»τοχ> άναγ-
Quia vero pro xiatis raiione provebens, ingcnue
admoduin ac siudiosc disciplinas prxvias, ac qui-
lnis ad niajnra adiius persintatur, didicerai, j a m -
que dcinccps pmgeudi scicuiiam qua recie scri-
battir, comparare oporlebat : lianc nihiluminus
abundo sdjccit, «lilissiimis effcctns scriba vclox
naltira* celcriialc, qtia maxime plures comparalum
Itabeut, rcm ejusmodi cum laialc praesiarr. Qnam-
obiem 6ux ia Chrislo coiiversationis non paucis
brovi cxperimcnlum pi'a>bens, omnibus adiuira-
lioni babebalur ; commiiniqim praeposito, aniini
&uleum mandatoruni arairo quolidift scindcule ac
oxcoleitle, virtiitis mulil|plicU fiuctus proferebat.
Primus, coclus omuis seqiiuliuiji, divinuin Dei lein-
plinn, iu quo Stationem liabcbaut, iiigrediebaiur ;
outiiiamqud novissimUs illo exibal : ac sacrts
Pairum narratiouibtis allenle aurein inclinans, co-
lumquc viiaa perdies singulos versaus, ad melioris
scienliam provcbens , dcmceps jllumiuabatur.
ΰιί ^uim irrigalio arborctii al^iiiiilanequc maicria
igiicm consifitere facil, sic sanc, qua landcm id
laiionc acceperis, gu1>ertiantium cura, scqucnlium
cst auctrix.
Jam auiero ab imberbi in vimm aucins, oxque
imperfecia aetate perfectam nssccuttis, carnis seii-
sum mililamciR advcrsus spiriitis lcgcni fosttnans
desiruere, vcstimoiituni salulis illic deionsus i n -
dutt, ornantc maitibus &uis sancio Tairc nosuo ac
cutifessorc Tlieodoro, angelico monacliurum lia-
bilu.
Plane enim par eral, ut ciim ambo muUa cssent
aciuri pro semula vivaque inlemerali Cbrisii Dei
noslri simililiidHie, velut alius quidam Timolheus
in morem Pauli, a<lmirando huic pugili regcnora- j )
retur^ quo t>ic per eos, uti per praeiaios, currerct
Kvari(;erium nosirum, Se enim toium beatus bic
4-jus tradeus v o l u n u i i , vcltit homo eral, quod spc-
c u b a l ad ipsuiii, voluniate carens, procul ac l o n -
gissime a propria faclus voltniLalc. Nec vcro ad
euin Uutuui, quin el ad alios deinceps parvos pa-
riler ac ma>;itos, eamdem obedienliam leni animo,
ojusque sensu coulraclo, prajclare oslendebat; ceu
qnaidam ad omiics i«aniiais stalua, divino litnote
fixus; iucreque ad id oinnc qnod iusolcnlia ac ze-
lus, fururque, ac ira et odium videalur : iia ut
sodules monachos slupore aiQtcrct, qui suis ijisc
* L u c . ιι 5 2 .
ν
7
Ewle. χ ι χ , ^ 7 .
ΛΝΟΝΥΜΪ 872
ψυχών κηζ:μών προμηθευμένο;. Προίκοπτε τοίνυν
σοφία, γ.οΧ ήλιχία, καΐ χάριτι, πάντι τά; εκ τών
ομοειδών παιδείας έναποστρεφόμενος. I I v γάρ έκ
r
παιδδς λίαν έντρεχής, κα\ νηφάλιο;. Ί1 γάρ άνωθεν
τή διάφορα των χαρισμάτων στεφηφορεισθαι τους
Ρροτους εύδοκήαασα * πρόνοια, οίκείον ήθος ώς τά
πολλά συγγενές ήμ7ν πρδς τήν των όρώντων διάγνω-
σιν έόωρήσατο' είπερ Βς τις Εφη σοφό; · ΣτοΛή χαϊ
% %
γέΛΛουαν»
Έπε\ δε καΟ' ήλικίαν προβαίνων, τάς είσαγωγι-
κάς μαθήσεις εϋφυώς άγαν καΐ φιλοπόνως έξήσκη-
σεν, έχρήν δε λοιπόν, κα\ γραμματικής δσον προς
τδ γράφε ιν ορθώς τήν έπιιτήμην πορίσασΟαι· κ»\
μέντοι, κα\ ταύτην προσείληφε, ταχυγράφος απο­
φανθείς χρησιμώτατος ώκύττ^τι φύσεως, δι ί^ς μά­
1
λιστα τοΤ; πολλοίς τά τοιαϋτα κατορθουσθαιπεφύκα-
σιν. "Οθεν έν ολίγος πιϊραν τοις πολλοίς της αύτοΰ,
έν Χριστφ αναστροφής παρεχόμενος, έθαυμάζετο
μέν 6πδ πάντων παρλ δε τφ κοινψ καθηγητή τζ>
άρότρωτών εντολώνώτημέραι την της ψυχής αΰλακα
γδωργούμενος» έκαρποφόρει τήν άρετήν, πολυειδεις
τους καρπούς προβαλλόμενος, Πρδ πάντων των
όμηλίκων, έν ψπερ ηύλί^οντο τψ Οείω ναφ χοΰ
ΘΞΟ-J εΙσερχόμενος, καΐ ύστατος πάντων Ιχπορ:υ-
όμενος' τήν τε άχοήν προιεχώς ΰποκλίνων ταϊς των
ΙΙατ^ρων Ιεραϊς διηγήσεσι, χ%\ τούτων τους βίους
άνελίττων εκάστοτε, είρωτί^ετο λοιπδν πρδς τήν του
κρείττονος αναγόμενο; είδησιν· Ώ ς γάρ αίτιον τφ
Q φ ψ ή άρδεία, καΐ τψ πυρ\ πρδς ύπόστασιν ή
υ τ
αφθονία της υλης, ούτως όποτέρως &ν λάβοις αιτία
τών επομένων, ή των κυβερνώντων καΟέστηκεν επι­
μέλεια.
Ή δ η δέ πρδς άνδρας έξ άγενείων τελών, κα^ τής
ατελούς ηλικίας τδ τέλειον προσλαβόμενος, καΐ τδ
φρό^/ημα τής σαρκδς τδ άντιστρατευίμενον τδν ν$-
μον του-πνεύματος καταβαλείν έπ-ιγόμενος, τδ τής
σωτηρίας Ιμάτιον Ενθεν άποκαρΟε\ς ένδιδύσκεται,
ύπ' αυτών τών χειρών του ίσίου Πατρδς ημών, κα\
όμολογητοΰ θεοδιόρου τξ> άγγελικψ τών μοναχών
καταχοσμηΟείς άμφιάσματι.
"Εδει γάρ τους Λμφω, πολλά τελειν μέλλοντας
ύπερτής έμφ;ροΰς πανάχραντου Χρίστου του Ηεοϋ
ημών όμοιώσβοις, <ας άλλον τινά κατά Παΰ/ον άνα-
γεννηΟήναι το^τψ τω θαύμασίφ πύκτη ΤιμόΟεον,
W οΟτω δι' αμφοτέρων κατ εκείνους, καΐ ώδε τρέ/η
1
τδ καθ' ημάς Εύαγγέλιον. "Ολον γάρ έαυτδν έκδε-
δωκώς ούτοσ\ ό πανόλ€ιο"ς τ^ι εκείνου Οελήματι, κα-
θάπερ τις αθέλητος άνθρωπος ήν τό γε ει; αύτδν
ήκον, π ό ^ ω χαϊ μακράν τών οικείων θελημάτων
γινόμενος. Ού πρδς αύτδν δέ, άλλά xat πρδ; ιοϋς
εφεξής μ ι κ ρ ο ^ τε καΐ μεγάλου;, τήν αυτήν εύ-εί-
θειαν καΐ ύπακοήν πράως μετά τ ή ; του φρονήματ&ς
συστολής έπε&ίκνυεν · οίον τις άψυ/ος άνδ^ιάς έστη-
λωμένος τώ Οείφ φό€:;> πρδς απαντάς· ά.τρακτο; tk
διαμίνων πρδς -πάν ο περπερεία καΐ ζήλος, θυμό;
τε και όργή, καΐ απέχθεια· ώς κα\ τους συνασχου-
m VITA S. NTCOUT STUDIT.E.
μένους χαταπλήττειν,^δν ων εδρα προδήλως, με-
γάλην αύτοΤς tou άφανδΰς ανθρώπου προτιΟών την
άπόδειξιν.
Ό γάρ τής ευσέβειας £ρως ού δίδωσι κόρον δλω;
την άλαΰσαν έφ' έαυτδν ψ'->/ήν [ir;^. τή άλούση
Ψ^Χί] ή ί εφέσεως* πυρ δε πυρ\, καΐ πόθω πόθον
τ miUit : quin ignem igni, desidrriiimque adjungens
προστιθείς, εγχαΓει τδν έραστήν, κα\ άήττητον πρδς
π5ν οτιοΰν απεργάζεται. Τις γαρ εκείνου μάλλον
τήν άρετήν καχησπ;ισατο , πλουτοποιδν ταπΐίνωσιν
έν ύπερέχοντε τψ φρονήματα, κα\ φρόνημα ευτελές
i v υψηλή τη ταπείνωσε*, κτησάμενος ; Τίς τά^ αι­
σθήσεις οΟτω καλώς έξεπαίδευσε, των αισθητών
είς τάύπερ «Γσθησιν ταύτας φιλοσοφείν παρασκεύα­
σα μένος ; Τ£ς την φρόνησιν μετά τής ανδρείας, ώς
φίλας δυνάμεις άρίστως [/e0. ώς ούτος, st'« οΰτω]
οΐμαι συζεύξας, δ·.ά Λύδιοι α ρ μα θίεβν, ποιητικώς
ειπείν, έαυτψ κατειργά^ατο; Ής φρόνιμος, οϊκονό-
μος ή κα\ π:στδς δούλος έκατέρας το πρόσφορον έν
( qtia spirilui, jusl» lance clivisit.
δικαιοσύνη, τή μέν τή σαρχ\, τ?[ δε τφ πνεύματι
διεμέρισεν.
Εγκράτειας δέ τήν ποιότητα, κ*\ αγρυπνίας τήν
νήψιν, κα\ προσευχής τδ ακρότατον, ytx\ oaxpuojv τον
φωτισμδν, τ£ς άν των πολλών μίαν, ώς ούτος μόνος
άπάσας διήμειψεν; ών της μεν την σωγροσύνην,
της δε την θεωρίαν, τ^ςδέτήν χατάνυξιν, τών δε της
άγνεΕας τον άγιασμον επορίσατο."ΕνΟ·ν κατά τδν Σόλο-
μώντα, τφγέΛωτι μιέν παραφοράν (7), την δέ λοιπή ν
τοϋ ονόματος εϋφροσύνην, πένθος ώνόμασεν έπ' ού-
δενδς τών δοχούντων ήοίων το·3 παρίντος αίώνος ϊπ\-
«ρπΑμενος. Κλείδας γάρ ώσπερ το τρίμερες της ^
ψυχής τον τοϋ θεοϋ φόβον διά της άπι8ε£ας περι*
στοιχήπας καλώς, ούκ είασε διά τών ανθήσεων τάς
εμπαθείς ορέξεις άποσυλήααι τον πλοΰτον του
ΤΓ^εύματος. "Οθεν άπίρίτρεπτος υπήρξε λο:π6ν, προς
το δντως έφετδν έναποχρεμάμενος · χαί ούκ Srctv
?να συντόμως εΓπω, τών απάντων οΟδέν, ώς τις Ιφη
σοφός, ϊφ' δτψ ουχί τών απάντων έχράτησεν.
*0; τ£ π£ρ δδει τοιούτον δντα, καΐ έν τί) φύσει, τά
υπέρ ταύτην διαπραξάμενον κα\ άρτιον xfj καθ
ήμδς γενε^ χρηματίζοντα Ανθρωπον, έπ\ τδ τελεώ-
τερον άναχθήναι, χα\ έπ\ τήν λυχν£αν τεθήναι, γέ­
ρας τών πόνων τδ τών αρετών Οψος μίγα δή την
Ιβρωσΰνην άποληψόμενον. Κα\ δή προήχθη μεν κατ*
άξίαν, xal ού καθώς τίνες έπιδραμών, ή έμπορευ-
σάμενος τψ δωρήματ:· κελεύσει δε μόνον της πα­
τρικής εντολής, και παρακλήσει της κοινής άδελφό-
τητος. "Πρκεσε γάρ αύτψ πρδς τήν τοιαύτην εύπε£
θειαν, ή τών πολλών 9εραπε(α,„κα* τών Οπερ ού-
ναμιν έπιβήσεσθαι. Ούδε γάρό της υπακοής εραστής
• Eccl. n , 2 .
FRANC. COMBEFISII NUTJ£,
(7). Sic Hieron., ubiHebr?ea SSmaLXX παραφο-
ράν * uii liic ;iiictor cilat, ac bene r*isp«ndet l l e -
braio.as illt voci, quam Arias insane reddlt : pro
qua videri [lolesl Pagninus. Siiriina babent περι-
φοράν, redduque iniernres tircumtaiionem : quod
non placet, ncc pulem alitiudequam ex scribeniium
PtTROL. GR. C V .
tfl
n palam opcribus, magnum eis occulti homints spn-
ciiucn cxbiberel.
Pieiatis fiiquidcjn anior nullam desidcrii saiio-
lalcm, ut ne caplns aoimus in eum feratur, p«r-
desiderio, amaniem incendii, aiqueadrem quaiu-
lihel -hisuperabilern rcddii. Q»tis eniin pra* illo vir-
tuletn amplexalus bumilitalis divhias iii emi-
nenli possidcntc sensu, sensJUtnque abjectum in
sublimi humiliiale? Quis sic bene sensus iiisLituit,
ex sensilibus, ca quse superaru seusuni, facicns
philosopliati? Quis' prudetiliam cum furtilurline,
rou amicas vitvs optlme adco conjugan*, Lydio
sibi c u r r u , ut vorbts poelcD loqnar, cursum focil?
Β
Plane ιιΐί pmdeiis dispensalor, seu eliam lidclis
s m u s , qtiod utrjquc cbnducibile erat, qua carni,
CaiUinoniKti porro qualilalem, vigilianim sedn-
[ilatein, aliissiitiain precum ralionem, tacrynarutti
illuminiilioaeni,, qui& vel tmam e niullis, ult IITJUS
ipse universas aliernavil? Quibus, conliiientia qui*
dciit, inenlis sobrieiaiem comparavU; vigiliis, (oit-
lcraplalionem; prccibtift,iompuncUonem; lacrymis,
oastilalis sancUlicalionein. Qu;imol>rem jitMu Sa-
bnnoncm, risui quidcm iYwil errurem* : reliqiiani
\ero coiporis volnplalom, lncluin nominavil; milbi
eorum detectatus, q u » a;vo boc dulcia vidcanluj-.
Ceu euiin clatistris, Doi ir.ctu, per passionnra va-
cuilaiem, iriplicem probe aniuiam cingens, nvt%
sivit ut cupiditates perlurbaiioni conjunclae, divi-
lias epirilus, sensiium rapina praedarenlur. Quatn-
t pbrem impermoius e i s l i t i l , a vero deinceps appe-
libili pendeiiK. Aique ut verbo dicam, nibil prorstts
est utii?ersornm, utqiiis sapiens a i l , inquo ille non
omnes superaril.
Qiiamobrem par erat, ui qui Ulis essei, atque in
1
namra, (\\\& supra natutam erant peregissel, qtii-
que icvo nosiro pciTecius bomo audirel, ad pcrfe-
ciioreni gradinn provebereiur, laboruiuque *pra*-
miuin, magnum illud virlunim fasligium, sacerdo-
lium recipicns, superrandolabrum punereiur. Sane
Q vero proveclus cst pio merili ralioue, noa ut q u i -
dam, a se ipso piocurrens, auive mercatus munere :
sed Palris sola jussione, ac fralrum eommunis
cocius obsecratione. Quippe saiis ci erat ad talem
suasionem, niultornm cura, ei ul virtbus majora
adiret. Nec eniin obedientix amuns peri< uliuu
m o r e aliud pro alio intipsisse. Grcgor. qunque
Thaumalurgus citalus iit sclioliis, noa vocem περι-
φοράν, scd πα^αφοράν exponit; qu;n mottfin illum
είχή s*)i»al, ac motum temerc; uode translulione
ad animura dicilur agitaiio iUa, qua; esl praeier
raiiouem, ac insania.
28
875
subvereluv tmquain , euo ipse judicio ad oninia Α κίνδυνον ύφοραταί ποτά* τω κρίματι εαυτού είς άπαν
firgesidenti devoius.
Quis vero exhiliere possil quantos ab iniio sacer-
dotio agones desudarii? Magnus 1'aulus olim de*
scripsit, quibus Poniificem magnum» qui coelos
penetravil*, sermone depinxii ac designavit; quem
is utiqae, quantum per bumanam fragililaiem con*
ceditur, imitatione expressit. Nec id inirura, siqui-
dem factus erat deus adoptione, ac pcr graliam,
Allissimi liliug.
Moralis porro convei&ationis ac viue sludiosse
cumulo, nec operum illi couitnunio cum fralfibus
deerat: quin manibus laborabai, oplimeque ut quis
alius dactts lilleris, libros conscribebatj nihil pulo
minori prsedilus mamiuto celetilate, quam Asael
ille pedum e r a l \ Cujus rei argumenlo sunt, cutn
l Β
libri exarali, Ιυπι ejas reliqua opera.
D^nique cuin sic ben« Spirtlus graliis dives.
ageret, venit ad eum Titus genaauusejus secundum
carnem, bomo vagus, capiam palriam, ac parenium
in ea drteuiioneui cireumducensjpleiiatnque luciu,
factae caedis, ab agrestibus porcis , impiis sciiicel
Isniaelilis, hominum ad Dei imaginem conditorum,
tragoediam mullis lacrymis narrans. Quapropter
ilncai tunc deincepc accepit, quod diti antea So-
plionia prophela super eam futiiri praescits oculis
fuerat celebraium ; Ym eniro, inquil, qui habitatit
funiculum maris, udvenm Creietnium : veibum Do-
mini super vos : etperdam vos de kabitalione .—Et 11
erii Creta pa&cna gregnm et otite pecudum
t Sane
quidcm vibralor gladius ninibis tentalionum, m u l -
lisque modift arcus nobis corrccUonis tendilur, ac
quibtts conversio a peccato proponaiur. Si autem
nihil inde meliores effecti pejores evadimus, l u m '
demum clemenier missa, graveio nobis pro beue-
ficio mortem operanmr : siquidem calix Domini
vmi wwri pienui ttt misio *. Caeieruiu v i r h i c ma-
1
gnus frstrem reclpiens, proboque consilio in mo-
nacbum detoiidert euadens, eumdeni secnm cursum
• Hebr. ιν, i t . ι
· II Reg. π, 18. 1 1
Sopbo». π , 5.
FRANC. COMBEFISli NOTiE.
(8) Yt-lut longo liiterarum duclu pro ratione scri- D tum martyria sob illis in Hi&pania celebrata, ac
l>€ndi illius lemporis, qua passim libros uncialibus
litleris exarabanl, quortjm aiiqui eliaiunuui b i -
blioll^cas nruaiU.
(9) Vix alinqui capi poluil tanla insula a Sara-
crms, in qiiHiti ex llispania coloniam deducereul,
qnin pUirimi necarenlur ex indigenis : (Idenhpie ex
isiis mtTClur(juoii Cediemis narraL de Oyrillo Gor-
tynse episcopo sub ea invasione affurio maityiio :
quanquam Baronius eteval, quoti Monologiuiu alii-
qtie scriptores huigc anle ea icmpora, ae sub
cthnicis imperaloriuus afifeflutn n u r i y i i o Cyrillmu ntiineru Turcarum dilionis facta, Christianos per-
Goriinae episcopunf liabeuiu. Nam quid velat alte-
rum Cyriilum in ca melropoli postmodttni sedisse,
aique in eum peculiaiius t e u eccle&iasiici ordinis
nriikcipem, Clnisli hosies Maliiimelanos saevisse?
Nutn eniin uitus Homac sedii Gregoricis, idque saitc-
tut»? unus Hierosoiycnis Joimiies? υηιιε Auttocliiie
Ajjasu^ins? Sievilia; .Mahuinelanorum Htspanortini
itt Christi.mos retigionis causa argumeulo sunt,
ANONYMI g:6
τψ καθοδηγοϋντι ανατιθέμενος.
Κα\ τίς άν τούτου τήν μετά -zfjv Ιΐρωσύνην τα ν
αγώνων παραστήση άκρίβειαν; Παύλο; * μ^γας
προλαβων άνεγράψατο, έν οίς τον αρχιερέα τ^ν
μέγαν τον διεληλυθότα τοΐ>ς ουρανούς διαζωγραφών
τφ λόγω ύπεσημήνατο· δν καθ* δσον οΓόν τε τ$ αν­
θρωπινή φύσει άπεμιμήσατο, ΚαΙ ού θαυμαστδν,
ειπερ θέσει θεδς, καΐ.κατά χάριν υίδς Υψίστου γ ε ·
, γένηται.
Κα\ γουν προ; τ}) έμπράκτω πολιτεία τε κα\
διαγωγή, ούδε της έχ των Εργων κοινωνίας τοίς
άδελφοις επίσης άπελιμπάνετο * άλλ* ?jv ταΤς χερΛ
κοπιών, κσΛ δίλτονς άριστα συρμεογραφών (8), εΐ
χαί τις άλλος, οΐμαι, τ^ ώκύτητι χειρών, τδν 'Ασα^λ
εκείνον έπ\ TSJ των ποδών έξισουμενος. Κα\ μ«ρτυ-
ροΰσιν αΓ τε βίβλοι, κ*1 τά εκείνου πονήματα.
Ά μέλει καλώς αυτόν ταΐς τοϋ Πνεύματος διευθη*
νούμενον χάρισι, κατέλαβε ΪΤτος 6 κατά σάρκΛ
γνήσιος αδελφός αύτοΰ, πλανήτης περιαγόμβνος τήν
της πατρίδος αλωσιν, κα\ xtyt των γεννητόρο>ν έκεΤσ»
κατάσχεσιν κα\ της κατ' είκόνα θεοΰ πολύπαθους
τραγψδίας | Ug. t i j v " πολύπαθη τραγωδίαν] ύπο
των αγρίων σ/ών γενομένης σφαγής των άθεων
Ίσμαηλοτών, μετά πολλφν των δακρύων έκδιηγοΟ-
μενος (9). Κα\ πέρας Ινθεν είλήφβι λοιπόν, τ6 Ο Ϊ Λ
τοϋ προφήτου Χοφονίου πό^^ωθεν έπ' α6τ?| προβλε·
πτικοϊς τοί; δμμασι κλειζόμβνον. Ούαϊ γάρ, φησ\ν>
cl κατοικούσες τό σχοίησμα ζϊ\ς ϋαΛάσσης,
άρ ίχοι.
π 0 Kptpar · adrcc Kvp/ov έ^' tydc*
άχοΛώ ύμάςέχ κατοικίας. Kalicrai Κρήτη νομ$
ποιμνίων καϊ μάνδρα προβάτων. ίτιλβοΰ;αι μέν
%
γαρ ή μάχαιρα τα?ς νι.άσι των πειρασμών, κα\ τδ
τόξον της παιδείας ήμϊν πολυτρόπω; εντείνεται, τήν
έκ *ίής αμαρτίας έπιστροφήν προβάλλεμενα. "Οταν
61 μή βελτιωθέντες έχ τούτων χείρου; γινώμεθα,
τάτε φιλανθρώπως στελλόμενα, δεινον τον προς
εύέργεσίαν ήμϊν κατεργάζεται θάνατον. Έπε(περ
τό χοτήριον Κυρίου, οίνου άχράτον ΐίΛτφες
1 1
P s a L v n , 13. 1 3
Psal. LXMV, 9.
Ecclestae tabulis diversis tfiebue consi^naLn, ium
qtiod legitttr in. aclU S. Nicouis, novi Cretcnsium
apo&ioli, fitisse pene cx&liiicfant fniem Ctiristiuiiam
in ea insula, per longum illud leinpus, qno eam
pifffati Saraceni tenueranl. Quanquam <nint l o n -
gum reipsa vidcalur, himiruui 100 c i r c i i e r i O an-
ιιυπιηι, haud lameir adt*o lon^um est, «t i d s o l m a
s;ilts piilaiiduin sil ad lantant Clirisliaiiorum i m m i -
nulionein, ac nisi vis «idhiber**iur ad lideio abne-
gaitdam : cum Gixcia ab eodem s^liem aunorun)
plures hacieniis liabeai : lainelsi mc Turcae *quis
salis coiuliliouibus babeani Cliristianos, variisque
eL ipsi artibus Cbrislamiir genus aboleant, subili*
tosque popnlos in suain seciatn perlraliam, cujus
eiiara dilataudye causa pleraque sua bella puguaut:
dum nos interim domesiicis nosmct perdiiuus ac
iiitem cathoHcaxn.
' 877 VlTA S. NICOI-AI STUDIT/E.
δ.ιάρχβι κεράσματος. Πλήν τον αδελφών ό μέγα; Α
ούτοσ'ι προσηκάμενος, χα\ άποκαρθήναι χαλώ; βου
λευσάμενος» σύνδρομα Οέειν αύτψ παρεσκεύασεν·
άλλα κα\ τοΤς τρόποις αύτοΓς άναδείξας αύτάδελφον.
Εϊχε μεν ο$ν 0 -κοινός ημών Πατήρ καΐ του Χ ρ ί ­
στου θεράπων Νικόλαος, κα\ τον οΐχείον βίον σιωπώ-
"σαν παραίνεσιν * ε*χε δε χα> tov άδελφδν ώσπερ τι
άπηκριβωμένον των αύτοΰ κατορθωμάτων εικό­
νισμα ' εΐχον 5i πάντες ώ ; άλλον τινά μέσον αύτοίς
ταϊς των αρετών έπιστολαϊς καταστράπτοντα ήλιον,
tb θεοοωρητον χρήμα χα\ ψυχωφελή εστιάτορα τον
μέγαν θεόδωρον * %α\ ήν ώς αληθώς τ6 της αρετής
. παιδευτήριον, άλλος τις παράδεισος πολυειδέσι τοϊς
Λνθεσι πυκαζόμενος. Κ<ή γοϋν πρδς τούτοις, κα*.
Ιωσήφ 0 του πανσίφου Παΐρος ημών άμαίμων,
finspov t f | ; μεγαλώνυμοι θεσσαλονίκης χρημ»- »
τίσας αρχιεπίσκοπος, άλλά μην κα\ Τ,ιμόθεος,
'Αθανάσςός ντε καΙ Ναυχράτιος, και άλλοί πολλοί,
οΰς διά το πλήθος παρίημι, έν τψ έπιγείω τούτω
διέτριβον οΰρανψ. Οΰς γάρ συνάπτει τρόπος, κα\
τόπος συνίστησιν * χαΐ ους ό τρόπος διΐστησι, κα\
τόπος άπας αφίσταται. Δοξάζεται γάρ -τόπος έν
τρόπω, καΐ άντιδοξάζεται τρόπος έν τόπω στεργό-
μενος. Οίδε δέ πολλάκις καΐ τόπων συνήθων άπό-
*ευξ:ς, ώς και προσώπων συντρόφων διάζευξις,
πολλήν τήν χατ άρετήν £$ατώνην έργάζεσθαι.
1
'Αλλά γάρ ούτω καλώς ώδε τον άμπε)ώνος Κυρίου
Σαβαώθ «ύκληματοΰντος, καΐ τω καρπφ βρίθοντος,
6ρη-τε κοσμικής προσπάθειας, τών τοΰ νοϋ, φημ".,
κινημάτων τ6 εμπαθές, χαΐ μετέωρο ν ύπδ τήν αύτοΰ
σχιάν καταχρύπτοντο;, χα\ ώς τισι παραφυάσι, τΐ
διάφορων xal ποικίλον τών αρετών προς τά τοΰ κό­
σμου τέρματα διαπέμποντος · καΐ της τοΰ Χρίστου
Εκκλησίας εύπρεπώ; ήδη μεγεθυνομένης έν παντί
βαθμώ καΐ τάγματι, και έν αιθρία τών όρθοτόμων
δογμάτων πυκαζομίνης .της πίστεα.;, άθρόον ώσπερ
τι viφoς έκ τών έψων μ»ρών άπροόπτως^ και παρ'
<λπ£οας άναφανέν, πάντα σκοτοδεινίας έπλήρωσεν.
Λέων [γάρ] τις, έκ τής' τών Αρμενίων βλάστης ανα­
φανείς" άνήρ τφ δντι άλιτ^μων και πονηρότατος*
μύΟφ, οϋκ άληθεία, τ6 της εύσ^βείας κατέχων μυ-
οτήριον πρωτοπαγής ϊατάν δήλος τοις πολλοί;, κ^Ι
ών, κα\ ονομαζόμενος · άρτ& Μιχαήλ εύσεβώς τά της
βασιλείας σκήπτρα διέποντος, καΐ τών ΟΟνων (10)
ήδη κατά τδνΑίδαληΐζομενωντάς χώρας-χειροτονεί
€ττρατηγον.τοΰτον πρώτοντδν άλιτήρι&ν, κα\ πρ6ςτ6
είρημένον £θνος συν πολλοίς άλλοις εϊς συμμαχέαντοΰ
κράτους έκπέμπβται. *03τις Οηρώνυμον επίσης τ?ί
κλήσει χα\ τήν προαίρεσιν επαγόμενος, κρυφιογνω-
μών τε τ& της καρδίας ένδόμυχον, κα\ τήν τοΰ πα-
τρΑς Κωνσταντίνου τοΰ Κοπρωνύμου, Λέοντος καθ­
αυτού, κα\ Λεοντίδου τοΰ τούτου υίοΰ τήν αΓρεσιν
u
Psal. UXVIJL*
FHANC. COMBEFISIl NOTvE.
(4D) Coilrcn., Zonar. el alii, cum Bulgarie aiunt
pessisse betlum, quos forie au<lor Unos, seu Hunos
aiit Huimos iutelligit. Snnl perinde posiii ad Danu-
bhim. Unos quidam Tuicos intetnpunt, gentem
Sc.ylliiram.Ouid illud Liba, haud saiis iiUelligo :
87S
iitirc f c c i l ; ac ipsis qunque moribus fratrem suuiu
o&iemiit.
llobebal sane commitnis Pater nostcr ac Uei fa*
mulus Nicolaus, ipsam vham suam, lacentem quam
dam exborlaiionero-: babcbat et fratrem, ceu ac*
curatam quamdam virliitum rjus iinaginem : qiiin
omnes (amfetn, ceu alinm quempiam mediom so*
lem, virlutum radiis collucenlem, a Ueo tlatum illud
mumis, aniitus uiilem ac pr&clarum c o m i v a m ,
itiagiium Theodonim babebani :' eralque rcvora
virtutis scbola, novus quidam paradisus tnultiplici
florum genert* vernans. Elenim ad tsiou acccdehani»
Josepli quoqae sapiemissiwii Palris nosiri fraier» ac
P«simodum erlebris Thcualonieensium civiia.is
tacius archiepiscopus : qtiio et Timolhetis, Allia-
iiasins quoque, el Naucralius, ac alii plures, quos
brevitatis causa omilio, in tcrrestri i l b coelo age-
bant. Qnos enim mores conjungunt, locus quoque
iti unum cogit : quos auiem mores dividuni
oiunls quoque locus scpar3t. Locus enim in raori-
bus laudaiur; vicissimque moree in loco amali,
laudem hnbent. Solel enim non raro, cum fiuslrari
loco consiK>to, (um sejungi a coalunmis» multaiu
gerenda vinuie, laiiiatem pnt-Btare.
Enimvero cum sic pulcbre hic vinea Domiir
Sabaoih palmitibus luxuriaret, ac fructu omisU
e s s e t , monttisque mundanse affeciionis, ineCjs,
14
iuquam, niuluum viliositatem ac siibliiiitlateiu»
C
^s b u m
8
b
»
i a
quibusdam stoio-
s u a l e e r e l a c v e i u l
iiibua, divcrsa ac varia virluium ornamenta in
mundi lincs m i u e r e t : j mqne Cbrisli Eccicsia, in
umni decore gradu ordineqoe adaucla, ac fidc ic
recUiruin dogmaium sereno luia essel, repeute ceu
nubes quaedam ab Orientis parilbus, improvi»e ac
itiexspeclato oboria, leira nocie omnia reptevii.
Nimiruni Leo quidain Armeniorum oriundus 6ilrpe»
vir revera nocens pcssimusque, fabula, oon v e i l -
ute pieiatis sacranientmn lenens* quem mulil
recens instructum Saianam perspicue nossem,
esaetque, acnominaretur : Michaele imperii Romani
scepira pie tum moderante, ac cum jam Huni ad
Liba regiones vaslareitl; hunc ille iniserum, p r i -
[> w«ra creat exercilus duccm, multisqiie siipaluip«
adversus praefatani genleni suppelias iinptrio xnit
(it. l i porro perinde ac nornen, sic et volunlalem
O.rinam inferens, intusque animo latens consilium
premens, ac patris Constanlini Copronyini, qui et
ipse Leo f u i t , ejusque filii leunculii liseresim te-
nens, miscr bomo, adver&us IveneOcum Deum u n i -
vcrsorum Rcgem, ejusqne regnum insurgU.
nisi est lacus circa Nicomediam quem ait Ortelius
prtuere Cedrenum. Ponunt auclores captam ab eis
Mesembriam, qux esi Mysise urbs ad Ponium
Kuxinum.
m ANONYMI 880
χχχέχων, ί δείλαιο;, κατά t&v εύεονέτου θεοΰ τού παντάνχκτος, κα\ τής αύτοΰ βασιλείας κατεξανίστα-
ται.
Sane vero oum merentes sub ipso lurmas, tlono- χ ΚαΙ τάς ύπ' αύτον τελούσα; βτρατιωτικάς φά­
ruui ntulta largiiione, stulius homo, decepissel, λαγγας δώροις πολλοίς (11) φαιναχίσας 0 μάταιος,
Yonieits ad par les Tluaciae exlra u r b c m , inipie χα\ προς τά θραχωα μ<ρη γεγονός τοϋ Λατεως θύ-
sceleslue adversus pios Christianos imperaior re- paBsv αναγορεύεται κατά Χριστιανών βΰσεβών
>

nunliaiur; regiamque, lconoclasla palain audiens, &α&6ώς αναξ 6 μιαρός * χα\ είσε;σιν εις τα ^αιλεια
ingredilur. Cum auiem tupelicum aliquantum si- ttapptfiT^ Είχονοκλάστης βα^ςλεϋς φημι£ο*μ-ενος.
luieset, idque subdole, quo lulo sibi imperium m u - ΒραχΟ δέ xt κατασιγήίας, και τοΟτο ύπούλως, ώς αν
nirel, inox conira coelum aperuit os suuni, btasphe- έιε* άιτφαλεία πρύς εαυτόν τα των ανακτόρων διά-
miara erucuns adver&us Christum uiiiversorum θηταί' δυον οΟπω, xal πρ6ς ουρανό ν τό ντάμα άνέψξΐ*
Dcum; negans sacras imaginum iigurae esse c r i - βλασφημΕαν κατά Χρίστου τοϋ τών ϊλων θεοΰ Ιρεν-
gi ndas, ui qtue idolorum simutacra ee&ent. γόμενοςΐ, μ^ βεΤν Ιέγων τας Ιίροτύιτους άναστηλου-
σθαι μορφάς, ώς τών τοιούτων εΙκθ*νων κΐόωλικών
ινδαλμάτων ύπαρχου σων.
Ο amentiam! Non enim intellexil, lurpitudiiiis "Ο της παραπληγίας! 05 γαρ βυνηκε τό της a l -
siaiua, quorum exemplaria contrariam Hquido r a - σχυνης Λγαλμα, ώς ών τά πρωτότυπα προδήλως τήν
tionein hftbeiU, patam qnoque babere ab iis dedu- δ άντικειμένην ύπόληψιν 5χουσι, τούτων δήλον κα\
€tas aimiiiludines. Quae enira iuier se contrarie τά παράγωγα. Τά γάρ Ιναντίως αλλήλων, έναντ^αν
haheiit, oinmoo eiiam conlrariam mutuo inlerunt πάντως κα\ τήν κοινωνών είσφίρει πρός άλληλα.
communioiieiu. Alieriue euim ad aUerum, idolum Ή γάρ έτερότηςΌατέρου πρός θάτβρον, ε (διόλου ι ε ,
iuquain, ac imagiitis, contraria ralio, u l i Gbristi φημ\, κα\ εΙκόνος, ώσπ£ρ ή του Χρίστου κα\ Βε/.£αρ,
el Beliar, ex mrisque liquel. Idolum enim Uuquam δ:* έκατέρων γνωρ£ζβτ«' «Γίωλον μεν γάρ ώς δο-
quod aliquid, ipsamque adeo menlialur exeinpla- λιοΰν [τά] κα\ αυτήν την τοΰ αρχετύπου έμφίρειαν*
ris siimliiudiuera ; iinngo auiein tanqtiuin similis, είκών ?s, ώς έοικυία ταύτ^ μΛλλον εκείνου κυ-ρίω;
sicpiseiNo proprie nomiualur. Verum nihil ejus- προσονομάζίταβ. ΟΟδβν δε τούτων συνιδεΤν ήβουλήθη
niodi inteliigcre voluil miser liomo, aique a besiia ό τάλας ούτος κα\ θηριώνυμος * αλλά κορυβαντιών,
nomen babens : quiniuto more Corybanlum, ut ila W οΟτως είπω, κα\ κατά Χρίστου κα\ της τούτοο
dicam, insaniens, atque a.lversus Chrislum, ejus- πανάχραντου μορφής βακχευόμενος εύρων *Ttva; t

que iufemeialissimam fignrara furore bacebans, άνδρας τψ δντι διεφθαρμένους τόν νουν, κα\ κατά
cum viros qito&dain auimo reipsa corruplos, ejus* πάντα αυνίστορας τών αύτον π3νηρών βουλευμάτων
quc pcr omnia piavis consiliis aslipulanles invc- "υπάρχοντας, 6V αυτών κατακερ^ομεΐν δήθεν φε-ο
nissel, Γυι-c puiavit, u l per oos Chnsiiai»<e piclalis ^ ημών τό της εύσεδεία; μυστήριον. "Αλλ* ούκ Γσχυ-
sacramentum fabulani facercl. Huud tamen valnii
σ-ν, εΐ καΐ τά μάλιστα προσβαλών ώς βέλος* στι^-
praestaie, aequanquam instar saghtte valide admo-
^ τ ί ρ ω ς προσκρούων τοις της Έκκλησης προμάχοις,
tlutit puicuiicns, validtus in Eccleskc pugites irapiri-
Ιναποκρούετο.
geus, teiusus esi.

Cum enim in sacra qnadam palalii jedii, sacerdo-
luoa ac Patrura uostrorutn, circumtyiiaque ipsum
slipanle imlile, turbam congregasscl, medius ipse
praesidene, arroganti ac fremebuiido sensu, adver*
gtis maguum pontilicem socioeque, qjiod per erro-
rem \n vcnerabUiuin iinaginuui reslititiionem con-
ficnsissenl, veluL pro coucione orabat. Tuinquc
tleinde vidcns, u l i i Spiriias gladio nugarura ejus
garruliiatcm varie mediaiu secarenl , quanquam
Έπε·.δή γάρ τών ανακτορικών δν τίνι τών θείων,
τών Ιερ<ων καϊ, τών καθ* ημάς Πατέρων συνάγει
γβρκεν όμιλον, τών στρατευμάτων αύτψ κυκλόθεν
παρισταμένων* αυτός έν μέσω προύκάθητο, σοβαρφ
καϊ βρέμοντ« τίρ φρονήματι, καταδημηγορών τών
άμφ\ τόν μέγαν ίεράρχην, ώς εσφαλμένως προβ­
ήκαμε νων, τών σεπτών Ινδαλμάτων τήν άναατήλωσ:ν·
ΕΙτ' ενορώ ν είσαυθις τούτους τ$ τού , Πνεύματος
μαχαίρα ποικίλως τήν λέσχην κατ άμφω τών φλη-
1

iiuilius pcrinde atque lierois ac magni Patris nostri 0 νάφων αύτοΰ διακόπτοντας, ούμενοϋν ^πρός το?ς

FR\NC. COMBEriSlI ΜΊ&.

Consenlil Gedrenus, »ic mata aric iuva&isse
lntperiuin, ac Michaeli abrogasse ptovocaiis in eum
ραρυΙ\ »c niilituin odiis, eoruuit^uu silii conciliiilis
nudiifl': siintque h«ec longe teio siiniliura, quain
q u » narrantur a Theopbane de imperii illa adep-
tione, cedcule spoufc Micbaele, ac tsliro Leonein ad
iinperium adeundum ptovocanie. Nou levissuspicio
cst ftiisse illa adjecla Tbeopbanid opert, a quodam
Loonis sludioso, cmu Cedrenus dical inilio s u «
Uisiovia^, Theopbanein ad obilmtr usque Nicephori
dunUxat suam Hisioriam deduxisse, quem Ueinde
Joauues piOiovestiarius cxceperit, suam exorsus
Historiam, άπό τοϋ τέλους, τοϋ άπό γενικών Νικη­
φόρου, α pvcefaii Nicephori, qui ex geatrali iogo-
iiteta jaitut est imperaior, vbiiu. Ariastasius laucen
ia sua ad Pauluni Dtaconum praefatione, usque ad
Leonem, qui ^ost Michaelem imperavit, sui illius
operis stylum produxisse, ait. Alque tit bona illa de
Leonis iniliis scripserit, deceplue f u i l , bonum p r i n -
cipem ac pium arbiiraius, cum ilie ut eibi impe-
•rium siabilirei, bacluiius pielalis Urvam prwten*
deret, quod passim scriptoree alii signiucant,
ipeeque adeo auclur vitse Nicolai. Vidc. Baroiu
aun, 812 et tequenu
JPi VITA S. N I C O L A I
άλλοι; δσον τοϋ ήρωα;, χάΧ μ*γάλου Πατρός Θεοδώ- Α Tbeodori audaciam stuperet, aa r$ miser in furorem
ρου καταπλήξας τον ευτολμον, μανείς ένθεν κατά
φρένα ό άλιτήριος , άρδην πάντας μετά πολλού του
θυμοί τ ω ν βασιλείων άπεώσας, ή τάχος τ^ν ύπερ-
όριον Ικάστφ περιγραφήν καθυπέγραψεν (12).
"Ενθεν εξόριστος μέν δ άρχιερευς, κα\ της νίκης
επώνυμος • εξόριστοι 64 ΧΛ\ πάντες oi Xptortofc τήν
εΙκόνα - σχετικώς σ ε β ό μ ε ν ο ι . Εξόριστοι δε προ
π ά ν τ ω ν , Γνχ τά πολλά παραθ:τώ, κα\ το κοινδν
τοΰτο , κα\ πυρσολαμπες, το θεοδωρητόν φημι της
Εκκλησίας έντρύφημα, συν τ φ μαΟητι), καίγενναίψ
προμάχω, κα\ δμολογητ^ Πατρ\ Νικολάω γεγένην-
ται. Μόλις γάρ προς έαυτδν δι* ασθενείας ώδε κά-
κεϊσε τον λόγον ούτος πλαζόμενον, χείρα προτείνας
σνμπαθώς, άνεκτήσατο" el κα\ μή περιεκτιχ-ος !δι-
κήν τινα την υπόθεσαν - κοινούς 5 1 κατ* αμφω τ ω Β quanquam i s , haud peculiare aliquod argmnentuin
διδασκάλω τους α γ ώ ν α ; , τούτου τ$ Ιστορία παρ·
ίστησιν. Άλλά μηδεΛς ήμά*; έν τούτς) νβμεσάτω, Ού
γάρ τεχνικαις πιθανότησι, τ|| άληθεία δε κα^,μόνον
%χ περ\ τούτου σεμνυναι προεθυμήθημεν. ΜεΕζω
δε λοιπόν εκ τοΰ πατρός ανξήσομεν αύτώ τδ έγκώ-
μιον , ε£περ μή παρέργως τήν δοχιμήν των Εργων
χατευτελίζων ό λόγος, έξ Ιδιωτείας άδόκιμον άποδεΕ-
ξειε. Προς γάρ τ$ ξενιτεία, καΐ τον παρά τών άσε­
βων κατά χώραν τοΰ γενναίος ακήρυκτο ν πόλεμον,
κ*\ συμπαρέμενε τ ψ ΠατρΙ Ρεραπευων, ταΐς σώμα­
τι καις ένδείαις έγχαρτερών δτι μάλιστα, καΛ κατά
πάντα σύμβουλος άγαθδς, x d l δεξιός παραστάτης
αΰτώ γνωρισμένος. *Αλλά περί τούτων, τ ψ πανευ-
φήμφ ΠατρΊ θεοδώρφ καταλειπτίον, ποικίλω; αύτφ
δι' επιστολών (13) της άνδραγαθίας τον στέφανον
πλέξαντι. Ήμε?ς δέ τ ά νϋν τ ώ ν προκειμένων τέως
έχώμεθα.
Έπειδη γάρ άκρατώ;, κα\ χατά τ ώ ν άκριτων
«όντων καΐ μακαρίων 6 κατακεκριμένος άναξ την
ψηφον εξήνεγκ*, χαΐ 6περόριοι εΓς τι φρουρών
FRANC. COMBEFlSli
(12) Mulla i n i e r i m gesla |M>st eam collalionern,
ante ionlessorum ejectionem, narrat Baronitts ex
Tlieodori Studiiae epi&lolis, ejusque gesiis a M i -
chaele Sludila conscriplis, quibus ista i l l u s i r a n l u r , Nicoiaus
ut et illa vicissim iblis. Uoa cerie vel maxiinu vila
hxc defuisse videlur Barouio, apud quetn saepe
Tlteodorus concapiivum suum ac coexsulein, com- D sionis probalionem agone^quc plures c u m ipso de-
ntilitouemque Nicolaum, velui tamen obiler itomt*
n a l alque ceiebrat; nec saus oiunino ojus rcs
declarat.
(13) Conimeminii s%pe Theodorus sui Nicolai in
suis epislolis apud Barottiitui. Rpi&iola ad ICudoci-
nam virginem, cujus solliciludiiie v i r sanctus cum
Nirulao in car<:ere al^batur : tn carcere illic deti-
uebamur ego fralerque JSieolaus, cuni ante cuslodue
foramen positt cuslodes, neminetn ex impiorum in-
te\dkto y propiu$ coniingere sitiebaui. Tum tu, Dei
fiducia freta mittebas; quodammodo lactabas, alebas,
potttm dabas, eic. Anno 816, n . U . Epist. ad i o s e -
plium fralrem arcbiepiscopuin Ttiessal.: Qui me~
fum esi { Nicolaus v i d e l i c c i ) , nt famnlus Bttpptex
tenemlur; n . 4 5 . Epist. ad dispersas ubique f r a -
ternilates iSalutal vot qui tnecam esi (rater Nko-
taa$. Anno. 8 ! 8 , n . 12 ad fraires S l u d i a n o s : Voi
vera rependiie mihi cum qui mecam e»t,
fraire nosiro, qut vos salut(it,<tucra& preces vestrtu
STUDITJE. 832
acius, omnes ad u n u m , m u l l a i r a exxsiuans, r e -
gia e x p d u t , ac quam p r i i n u m singulis locum exsilif
sancit.
Quaroobrem deporiatur ponlifcx c u i a vicloria
nomen : sed e i omnes retegautiir, quoftquoiCluisU
imaginem quadam ad exemplar habhiidine ve-
neraremur. AiUe omnes autem retegaiittir, u t
pleraque omiuaiu* commuuc i l l u d luceiUissiinuiii-
quc n o m e u ; Dei, inquatn, m u i t t i e d a t u m , obtecla-
mentmn ; una c u m discipulo slrenuoque iidei p r o -
pugualore ac Confessore Palre Nicolao. Y i x cniiu
ille, Itic i l l i c e r r a i i i e m sferroonem ab iiiibecillilale,
cuinmiseralione inanum prslendens, sibi a d j a n x i l :
cohiplectene; coinmunes polhis ambobus magisiri»
agones liujus liisloriaι lexenda exseqiiilur. Ne quiu
vero ea nosparie v i i u p c r c i . N<»n euiiu ex arie c o m -
posiiis suasionibus , quin polius v e r i l a l e , eaque
una, ejus res exornare providiuias. Majus auiem
dcinceps ex palerno et accedel e n c o m i u m , modu
ne solum defnncloria oratio, probalam operuni l a u -
dem ex inscilia depvimens, rcprobam faciat. Prae-
ter enim exsilii poenam, quodque ab impiis implaca-
bile bellum slreuuus p u g i l indidem p c r m l i l , eliam
P a i r i ratnulaus continue a d l i x s i i ; itecessariornm
corp*>ris i n d i g e u l i a i n , maxiiua couslantia ieretis,
seqae e i per omnia bunuin c o n s i l i a r i u m , oflicio-
samque parasiatain ac adjulorem exbibens. V e i u m
celeberrimi Patiis Tbeodori p a r t i u m sit isla e()is-
&erore, qui ei f o r i i l u d i n i s corouam varie p«r e p i -
siohis p l e x u e i i l . Nos auiem i u t e r i m prosequauiur
q u x suiit n o s t r i proposili.
Quia igitur i m p o l e n l i i r a , ac conlra inaeinnalos
beaiosque v i r o s , pra^damnaLiig imperalor senleu-
l U m Lulcrai, exlorresque i u caslro quodam A p o l -
ISOTJK.
quo salvi i t m u i . N . 2 1 . Ad N a u c r a i i u m , Tc cum
omntbtu qut mecuni est ( Nicolaus ) salutat. Anno
820, n . 3. Iiernmque ad easdem u . 20 : Satutat vos
concaptipus meus, et laborh tociu$ et
9
commiiiio meus vetter
t auletn fraler veriuimui,
Scribit baec Tboodorus posi iituUam ejns confcs-
sudatos. De " "" p o i r o neoessariorum indigentia,
illa
legendus Micltael Studiia relatus anno illo 81G,
i i . 12, u b i mtrabilii iltml ex fama n a r r a i , u l cuii»
vix frusiuhim panis Theodorus ac Nirolaus aher-
nis a c c i ^ r e n t , loiam ille anaonaiu ve! cesserit,
vcl voluerit ccderc Nicolao, solain sibi Eucharisliam-
re&ervans, cujus pariiculas ad communiotiem r e -
posiias semper baberet, quo saliem discipuius-
ulctunpie vifani suslemare posset, ac supersUis
Tlieo.loro, ejus ad fralreg m o r l i s n u n l i u s forel.
Sed liuic liiniaj penuriae s u c c u i r i i Deus pervirgineni
itfam Eudocinam. Pulchre etiam aucior i n &e-
queulibus secuiuiae i l l i u s custodioe i n castro Ro-
nila exphcat eaeviliaro : eisi non m c m i n i t cjus,
quod Michael sic vclul ex fama narrat de E u c i i a -
r i s i i a , quam solaui Tbeodoi us propojuerit anno-
nani stiam sumere, quod nec l i r m u m eaiis a r *
biiror.
88)
loniadis iacul vicino cognomento Metopa, annuin Α προς τήν Άιηλλωνκάδα λίμνην ( U ) το επονομασ­
intcgroni carcere detinli egerant, eonti» ubique
pervaganle fama, discipulisque ac mullis aliis
clancuium ad eos lngredienlibus, cum onines f«re
resumpiis aitirnisad inlegrandum orihodoxum fldei
cerUmen ammarenlur : re,. nescio qua raiione,
comperta, m i l l i t slatim novus AmalecUes indignus- ξον της πίστεως άμιλλαν ούκ οΤδ* δπως δι»γνους δ
que purpura imperator, eosqife ad caslrum aliud
In oiientali ibcmate noniine Banila transferl, j u *
bene u i iiti quem omnino viderenl, ullumve serroo-
ttem de lide uiiscercni.
Ut ne aulem extra proposilum f e n i videatnur
plus jusio sermonem proirahenies, age, fluclus
piurimoa a piippi pulsanles , immanis pro- &
«sllse viulenliam edicamus. Cum eniro magntis
TUeodonis nfduni vicinos, vcrtim efiam multo l o -
eiirum iiuervallo dissitos» qni post iinpiam haere-
*im abrfnci consensisseut, ad pieialis iter per epi-
Slolas posllimiDO traheret : nna quadaai ex illis,
btcertocasit acimprevisein ftri ac leunmo peclore
hominis manus iiKudeiile, qtiam is, ad Cbristi con*
fa&s-ores » eanctarum imaginum adorattonetn a
principio describens, ejusque doginatis plenam
f-onteiiiioiiis ac noviUilis iusaiiiam iraducens scri-
pstsset; furore accensus, ac pro itomini* ralione
kwnis itistar, 8eeies ns rugtens, quam celerrinie
t
satriliiem verbera illaturum m i u i l . Yeniens ille
Jtcmens ac roinabundus, sanctos e cuslodia educit, Q
ac inique, imquo ac scelerato imperaiore iniquior,
insano furore acius, taureis centum in oculis
Tlieodori magnum Nicolaum csedit. llinraque r u r -
*us lolidem verbcrat» liMiiq«ie pene vact driectos
Ι4ΓΪ certamine beatos viros, in cusiodia ponit, ac
i»siiuni obMmens, jubensque fame efiecari, re-
(inqnit.
Quis vero tanios illos agones illaiam ea re
t ΚαΙ τΙς δν συνεπαρθζ .τών αγώνων τψ 0 } ε ι .
sanclis vim enarrans, satis assf:qiii.queat ? Quts i n -
«idias, quas sunt passi a «usieJibus, feraiemque
fitrorem, ac pcnuriae necessiialem delinoaveril ?
Nec enim implis bominibus veneraada erat ad mi-
«eraliooem senectos; uti neque juvemafia sobfie-
las anirui repuubatiir : quin potias odio in eos
diu noctaqae insiar canum miseri latrautes, ueees- D
FRANC. COMBEFISll N0T4S.
( W ) In VKa Tlieodori ex Micbaele apnd Baron.
aiwi. 844» n. I I : Qutm mox ticiuu$
lacus in catiro quod e paludis regioue, Bfeso^a n*n~
cuptuur, cutlodice trudttum excepit. ULii difficili^r
videtur tlla iiominis Mesopa doducLio, a paludis
regione, rum paludis nom«u sil Apollonias, seu
Apoll^ni», iii.ter quod et Me&opa nomen nihil vUle-
lur refeirii, Puteui crgo imerpieiis csse» qni bua
reddideiit, non Mirbaelis. Oitclius : Apoliomus
lacus ht Atia, prope Pergumvm, Svidas: Άκολλω-
νιάτις « t Sirubom. Codex Reg. Meiopa babet, non
Metopa. F u i t f u r t e h\c diclum l a s t t u m , qnod qua&i
iVons ad eatn pahitlem videreiur. lu V i u S. k u -
iliymii SSJaunar. esl Metopa vicufchea forie 4 Γ Λ -
biatn alicubi, iAquii Oiieliu^. Sit pcne& eum fidtb*
ΑΝΟΝΥΑΗ 881
μένοι Μέτωπα, βλον ένιαυτδν άμφώ καΟειρ,χθέντες
έτύγχανον, της φήμης πανταχύσε τούτων διαθεού-
σης, καΐ των μαθητών ώς αύτδς [teg> αυτούς]
άλλων τε πολλών κρυφοποιούντων τ^ν είσοδον καλ f
πάντων σχεδόν μεταπλαττομένων προς τήν όρθ<5δο-
νέος 'Αμαληκίτης, κα\ της άλβυργίδος ανάξιος £ασί-
λευς, στέλλει πάραυτα κα\ μετατίθησΕ τούτους έντο>
τών άνατοΗκών Οέματι προς ίτερον φρούριον καλού*
μενον Βδνιτα (15), παρεγγυήσας μηδένα μηδαμώς
χαθορ3ν αύτοΰς, μήτε μήν «ΙσηγεΐσΟαι τά περ\
πίστεως.
"Ινα δε μ¥> δοξ*)μ£ν έξω του δέοντος φέρεσθαι τον
λόγον μηκύνοντε^, δεΰρο τά πολλά των χυμίτων
πρύμνα κρουσάμενοι, τής πονηρίς καταιγίδος τήν
£cav έξεϊπωμεν. 'βς γάρ ού τους. Ενβγχος , &λλ4
μήν χα\ τους πό^^ω που Οπίσω τ ή ; ί^σσεβοΰς
άπαχΟέντα; αίρέσεως, προς τήν της ε6σε6ε£ας τρί-
6ον βαΐνειν ταΐς έπιστολ^Γς με^εΓλκεν 6 μέγας Θεό­
δωρος, μι3ς τούτων (16) άπρούπτως ού« οΤδ' δπως
εις χε?ρα< παρ^μπισούοης του θυμολέοντός, Εδιχώς
προς τους Χρίστου δμολογητάς τ^ν τών αγίων «1x4*
νων £νωβεν διαζωγραφούσης προσκρνησιν» χα\ τήν
δύσεριν αύτοϋ xal xaivbuoibv του δόγματος στηλο-
γραφουσης παράνοιαν έξαφθε\ς τφ 0υμφ χα : φ5-
9
Λ
ρωνύμως βρύξας ώς λέων 6 άλιτήριος, εκπέμπει συν
ταχει πολλψ *rtv τά της κακώσεως ένεργήσοντα. " Ο ;
έπςστλς Ρρεν9υν4μεν.ος, εξάγει τους οσίους εξ ουπερ
χα6ε(ργνυντο * χα\ παρανόμως, του παρανόμου pa-
σιλεως ύπαρχων παρανομώτερος, σφαδάζοντ:. θυμφ,
έν έκατ^Μ ,βουνεύροις ΙμπροσΟεν του Πατρός θεοδίό-
ρου τον μέγαν καταξάνας Νικο*λαον, έκεΐνδν τε αυδιϊ
τοίς αύτοΤς α!κισάμενος, τ(6ησιν έν είρκτξ σχεδόν
άφωνους τους σνμμακαρΕους υπάρχοντας, χαΐ τήν
Ούρα ν άναφρ&ξας, χατέλιπε* τον δίά του λ ι μ ο ϋ
τούτους ύποίσαι θάνατον παρακελευσάμβνος.
τήν βίαν 6νθεν τών αγίων έχδιηγούμενος; Τίς τάς
έχ τών πονηρών φυλάκων Ινέδρας, κα\ τήν θηριώδη
μανίαν, χα\ «ήν έκ τζς ένδείας ανάγκην χαθυπο-
γράψεκν; ΟΟ γάρ ίίμιον τοϊς άσεβέσι το γήρας πρίϊς
Ελεον ώς ούδε τδ της νεδτητος σώφρον ϋπελαμβά-
νετο · μίσειδ^ τψ προς αύτους ώσπερ χύνες νύκτωρ»
xal με6' ήμ^ραν χαθυλαχτοΰντες 1>ί τάλανες, xa^
N«bi* quoque in AquUania fuil munilissima avx
Apotlonw Fronsiacuin, quasi frons Saracenorum, ad eorum
cohibcndas incursiones etslructa oliin, meliofique
rcruna statu sub Ludnv. M ! l soloiequata.
(15) Consoiiiit Micbaol in loci noniine : nobis
ille obscurtor est. Colligitur ex ulroqae scriplore
fuisse ,remniR>rem ab urbe Constanlinopol. ad
orientero: inque eo dira custodia pcr iricnnium
maceratos viros sanctus
(16) Alia sauctorum confessorum flagella liis
priora ponil Michael in Vita TlKodori, qui nec ista
omisit plane sa?vissima. Rfctiat Baron. ad ann. 819.
Yidetur bic auclor nonniliil diverse a Michaele
uarrare, c.utn quo confeicntius, ad illuUrationem
histoii*.
\
885 VITA S. NICOLAI STUDlT.fi. 8T6
της αναγκαίας αύτη; ά«βστέρουν τροφής βδελυττό- Λ aaria quoque e*ca, esgecrandi bomines, privabain»
μεν», 6ei δύο ή x a l τεττάρων ήμβρών ίσδ* οτε καΐ aliernie, quatermsve diebus, quandoque per beb-
δΗλης της εβδομάδος, μόλις άρτου βραχύ τιλιίψανον domadam (olem> v i x m o d i c i panis f n u t u m aliquod
έτπ££ίπτοντδς, καΐ αύτδ το δδωρ τούτους άφυστ«- projicienies; q u i n et ipsam aquain scelesli bomi-
ρουντες ol δείλαιοι, Κα\ ούχ I t m v ώς αληθώς λόγω ueg eis denegabanl. Ac sanc major e s i , quam u t
χαθυποβαλεϊν τδ'τής βίας άπό££ητον, *Αρ'οδν ήλάτ- s^rraone exprirtii p o t s l t , immensa i l l a illata vie.
τωνται μέν ήχιστα των δογμάτων (17) $ια τ * δ τ α τήν Num ergo ebeam vsxationem liaudquUlem pugna-
!ν*τασιν, ή τοϊς 4γώσι t s μιιοΰν τήν *α£|δησΕαν cam dogmatum constautiam a n f i s e r u n t ; v U i tamen
ύφέντες έφάνηκαν ; ΟΟμινουν. Σχόχει δε,τήν άν- sunt eertaminibus Imparee, miniiere a l i q u i d d i -
δρίαν εντεύθεν , χα\ τον φθόγγον τοΰ κηρύγματος ceodi l i b e r u t i s ? Haudquaquam. Vide etiim a w -
μβί{ονα. plioreitt hinc ' o r t i l u d i n e m , ac sonum pradicaiiuttia
majurem.
06 πω γάρ τήν ύ γ ι ! των τραυμάτων ονλ^ν καλώς" C u m e n i m necdura eorum eorpora benesanas a
εδραμένων τούτων των σωμάτων, Ιτερος πονηρδς' p r i o r i b u s plagis eicalricee haberent, en l i b i malua
του δυσσεβοΰς βασιλέως δυσσιβέστερος άγγελος· φο- n aliug i m p i i Jrnperatoris Imnius magis nunlius,
" Β cgerfes spiranfi, ae f u r o r i s cestro quodam a g i u i u s
νών, xaX σεσοβημένος εφιστάται, βιβλίον μ*τ* αδτοΰ
σονβπιφερόμ*νος · χα\ τής «Ιρχτής χαθελών το περί- advenil, itua eecum l i b r u m inferens, aperloque
φράγμα, ~μέτά βοής άταχτου τους θεοφόρους Ιξ- carceri^ ostio dtvinoa vlros incondito clamopc inde
Είτησι · χα\ τήν παρ" αυτών δήθεν κατά τοΰ Αναχτος etfucil, monstrans episiolam, quam maiiibos te-
χρατηθίϊσχν [ i e g . γραφεΓσαν] επιστολών ταΐν χβροΙν n«rei, ab eig advarsu» ii»peraiorem e c r i p i a n i , co-
κρατών, ύπεδείχνυεν • πηνίχα 5 i ταύτην, ΧΛ\ διεως, gebat edicere, quaudo, ac quoraodo, e t ad quos
(.UfW. πρδς τίνας] χα\ ύπ' αυτών σταλήναι τούτους misisseut.
έξειπεϊν έβιάζετο·
Ά θ ρ β ι τοιγαρουν τ ώ ν γεννάδων πάλην έτέραν Vide ergo f o n i u m p u g l l u m pugnara aliam ac
χα\ χάματον. 'Χίς γαρ χα\ αχεδιααθήναι, χα\ ηρδς ceria >tcn. V l eniin abs &e composilam, ml&samque,
αυτών άποίϊταλήναε ταύτην, χα\ δτου χάριν δ(ωμο- ac ciijiks cauea factum s i l , confeggi fuisseiit, i n f u -
λΑγηντο· αλλοιωθείς δ «αμμ(αρος, χϊλεύει 7Μΐρ*υ- rorem c o i t Y e r g u a exsecramlus homo, fortem illum
ΘΙ>ς τδν χ*ρτ«ρδν της Έκκλησης αδάμαντα» τον Eccltisise adamautcm» magnum i n p r i m i s Nioolaum
μβγαν 4ν πρώτοι; άφιματώσαι Νικύ^αον. "Ανδρ2ς δε confebii u uudari j u b e i . Viris aulum sublimem ab
τούτου [ϊσ. τοϋτον] κατ* άμφω τ ώ χεϊρε άπεωρή- Q utr;»que manu tenentibue, alii d i r e laureis caede-
βαντες, ανηλεώς το?ς βουνεύροις χατήκιϊον £τβροι. l>anl. Torro defluebat i n terrain eanguis m&nyri» :
"fipptt βέ πρίΐς γήν %h αίμα του μάρτυρος, καΐ έφ' vidtinsque scelestns ad longum satis lempus v a p u -
Ικανάς τάς ώρας τυπτάμενον Λναυβον καταθρήσα; ώ lanlem sine vnce, abimo exasperaius miserabiUs»
μιχιρ6ς, ^κθηρ^ωθε\ς τ ή ν ψ υ ^ ν δ τ α λ α ί τ Μ υ ρ α ς , ιζροσ- j u b c l sic nudum ac sanguine comntaculalum eub
τάσσε* γυμνδν ούτω καΐ πεφυρμένον τξ» αί'ματίι dio frigore necandum r e l i n q u i . E r a l giquidem tunc
αίθριον Λρδς τψ κρύει παρεαΟέντα^ τεθνήξεσθαι. hybernum tenipus, t e r i i a n i m i r u m p r x t c Q l i e Fe--
*Ι1ν γάρ χείμίριος ό καipbς·κατά τρδτην του ένεα:ώ- b i u a r i i m t u s i s , eum hoc accidit eaitctie.
τος μηνός, δτε τοϊς άγίοις τοΰτο συνέβαινε.
Κα\ ευθέως σφαβάζων τ ψ θυμφ, πρδς τδν της Uox vero, i r a furens» Ecclesiae columnam Tbeo-
εύσεβείας στύλον Θεόδωρον μέτεισι ' xaxi?vov διαρ­ d o r u m adit, e u m q i ) 6 T u r & u m mullia verberibtis c x -
κώς χαταξάνα; ,ταΐ; μάιτ&ξι, άνβοποττρέψας είς deus» r e d i i vicissim ad magnuiii MicMaurn, n m l t a -
αύθις 3Ε^ος τδν μέγαν Νικόλαον, ίπ^α δ* επίσης qne, i i i s u r Iiiemalium n i m b o r u m s e r m o n u m j a c u l i i
f

νιφάδεσσι χειμερίοις ταΐς τών λόγων άχτίσι βάλλων, luiiteus c a n n i i i a , conabalur abslrahere a p i e i a t e i n
της πατρικής στοργής άποστρακίσαι «ειρώμενος. Patreni. U auimu eum obaervans foTen&que, pee-
Ό δ^ ϊφεπε χλονέων τ6ν άλιτήριον άκωθούμενος. D s i m n m bominen» ab ofiicio vetantcm, i n se provo-»
cabat.
Ά λ λ ' ό μεν· ώ ; άίπίς τοί θυμοϋ τ6ν Εδν τεθηγ- E i i i m v e r o , tlle q u i d e m , insiar aspidis, ii*ai prae-
μένον φέρων τοις χείλεσι, κελεύει τούτου χα\ τά τε sens venemim labiis repusitum ferens, jubet ftjus
τών βραχιόνων, κα\ τών ώλενών ταΐς λεγομέναι; f u n i bracliia l u m ulnas i t e r u m Hageliis quie rhccas
^έχαις (18) αύθις μαοτίζεσθαι. *Αλλά μην κα\ χά- dicunt, cscdi, sed e l ab utraque manu caraivorus

FHANC. COMBEPISU N O T i E .

(17) Stibnotat illos prseposilo» eo Landem a b - reis semel r t i i e r u i n c s p s o s d i x i l : liic autem n o -

ductus a Leone, u l fidem ipbi retinereiu, sed non v u m geuus flagelli i n d i c a l . V e i i i f o n e viigas
pracJicarent, aut pjus pravum dogma coarKuerenl, lainis a r b u r u m , accommodas satis ca?dendis illis
de quibus inultis Bar on. ex Michacte et aiiife a i m . p a r l i b u s ; sii|«idem ^ακίδες sunl rami* fmike* t

814, quibtis magno semper animo restitit Theoilo- όρόδαμνον U i aoiem aUinem velii»us eam voreoi,
ru&, omnes rnodis omnibus provocans ad liberam voci ρέχος, quam ilesycliiug e i p o u i t c i n g u t u m ,
ftdei confesslonetn, ac liseresini palain arguendatn. possit A;tgelluin cx lorig i n t e l l i g i : de quibug Galon.
(18) Anlea βουνεύροις, &eu n e x u bubulis ac l u u - c. 4 ; Erani lora apud veieret t corrigm ex COrio
 ANONYMI Ssg
u i i i t i fuiies a l l i g a n s , alqtie per boras p l u r e s l e n - Α λους ττροσδήσας, δ σαρκοβόρο; χύων τούτου των
d e n s , v i r u m s a n c t u m ( o r q u e b a l . T u m vero blandi- χειρών εκατέρωθεν, kit\ πολλαΤς ταες ώραις τ ε ί ν ω ν ,
ΙΪΪ9 q u o q t i e n i i n a s n e q u i s s i m u s i e t n p e r a n $ t persua- αύτδν έβασάνιζεν. ΚΤτα κα\ θωπείαις τ ά ς άπειλάς
dere n i l e b a t u r , u l ct lidcin iicgarei. Ut autero προσμιγνύων 6 £/θιστος, μεταπείθειν έπείρα, κα\
c o n a i u m o m n e m , v e l u t si m a r i n i i l u c l u s pelrae a l - τ ή ν πίστιν έξόμνυσθαι. Ό ; δέ πρδς πέτραν χρούων
lidnnlar, i n spumam dissolvi v i d i i , otnnino j a m θαλαττίων δίχην κυμάτων είς άφρδν διελύετο, ά π ε ι -
a n i m u m t y r a n n u s desportdcns, e u i n mifcer u n a c m n ρηκώς είς απαν δ τύραννος, κλείει συν τ φ ΠατρΙ
l*atre i n l r a c a r c e r e m clatidens, ac ostijem o b s l w c n s , της είρκτης Ενδον τ η ν θύραν άναφράξας ό δείλαιος,
l a o d e m e i ipse c o n i t i s u s abscessit. Sarie v e r o v i d e r e xal κατβσχυμμένος λοιπόν, και αύτδς άπελήλυθεν.
e r a l , ex v e r b e r m n ilfa c a r n i f f c i n a , i n a r i y r i s N i c o l a i Έ κ 6ί| τοΟ τοιούτου δαρμοϋ, ή ν ΙδεΤν τοι*>ς τοϋ μ ά ρ ­
l
>raehia, u t l i i l n i i n n s t o r r i b u s exporrecla. Veibc- τυρος Νικολάου βραχίονας κεκαυμένων δαλών ούδεν
1

i-uin siqutdecn e x c o r h t l i o n e , ac f u n i u m tensione έλάττονας. Τ?) τ ω ν μ α σ τ ι γ ώ ν γ α ρ έκδάρσει, καΐ t?j

distentis liervis, vique tatita a n a l u r a l i inicriiiH τάσει τ ω ν κάλων τανυσθέντων τ ω ν νεύρων, βία τ η ς
Hiotu p r o h i b i l i s defectisqoe, jaccbat ceu gravc a l i - φυσικής προς τ ά ίνδον άπαρνηθέντων χινήσκβς»
q u o d orius p o n a i u d i f f i c i l e ; s p e c i a c u l u m rniserabile Εκείτο φόρτος ώ σ π ε ρ δυσβάσταχτος, θέαμα ελεεινδν
»spect3utibiisii> c n i c i s m o d u m rigenlibus l a c e r i i s , & τοες ορώσι σταυροτυπως θριαμδευόμενος. Κα\ ί μ ε ι -
palam omnibue factns. Plane vero mansurus erai νεν άν *cfj τοι3δε θέσει σχηματιζόμενος, εΐ τδ
r a c o r p o r i s d i s p o s i l i o n e , nisti l a n d e m cuslodea p a - θηριώδες μιχρδν o l φύλακες ύπαλλάξαντες, ύπερ
n i m atiquid feritalem a n i m i miliganteg, c u m n a - τ η ν φύσιν καθορώντες τί)ν β ί α ν ο δ σ α ν τ η ς φ ύ σ ε ω ς ,
liirae v i m s u p e r a n t e m r i o l m u i a m p e r s p i c e r e n l , c u m συν &δατι χλιαρφ, κα\ στέαρ 6*' άπορίαν συχνοτέ-
»qua l o p i d a , a d i p c m quo<jiic p e i e n t i saepins Patri ρως αΐτουντι τ ω Πατρ\ θεοδώρψ, προίένεμον · δς
Theodoro ob tnopi.mi, pr&lutissent. Is, adjuuclis εύχϊ) συν σπογγία μετρίως καταψήχων, καΐ χαθ*
p r e c i b u s , spmigia lonitor demulcens, ac q u o i i d i e έκάστην έπαλεΕφων το?ς τραυμασιν, έν Αλίγαις
plngas o b l i n c n s , p:uicis d i e b u s , insanabilem illum ήμέραις τ ή ν άνίατον έχείνην τ ω ν χειρών άχθηδόνα
luaiiuuni dolorem dissolvit, acperfecia discipulum δ-.έλυσε, x a l τ ή ν ύγείαν τελείως τ φ μαθητή έ δ ω ρ ή -
s : m i i a i e d n n a v h . Sed e i ipse n i b i l o u n n u * m a g i u i s σατο. Άλλα μήν κα\ αύτδς ό μέγας Νδκδλαος ταυ·Λ
Wicolans i d i p s u m pi.e e u r a l i o n i s officil P a l r i e x h i - τ φ Πάτρ\ θεραπεύων ΙφαΕνετο, τάς νεκρωδείσας έχ
l>ebat, e i n o r l u a s U x m e n t a n n i t v i c a r n e s , ac i n s i a r τ ω ν βασάνων σάρκας, δίκην μανδήλων έκκρεμαμένας
n i i i i i d i l i s pendentcs a c o r p o r e , peritc abscindens, τούτου τ φ σ ώ μ α τ ι , εύφυώς χΛτατέμνων, κα\ πάντα-
:to o m n i p a r t e P a l r i s e u r a m geren*. Q χδθεν τ ψ Πατρ\ ιτρομηθούμενος.
Qtias v c r o ac q u a n l a s [iccessitates t o i o i i l o t r i e n - Οϊας δέ κα\ δσας άνάγκας εν δλοις τ ρ ι σ ί ν ϊ τ ε σ « ν
irri spatio p c r i i i l n r i i i i 7 anguslo illo a c t e a e b r i c o s a έν τ ψ στενοίπώ τούτω , καΙ ζοφώδει τ η ς είρκτης
d o t e m i c a r c e r i s a n g u l o , HG d i c i q n i d e m facilequeat. χωρίφ ύπήνεγκαν, ουδέ έστι ^φδιον διηγήσασθαι.
hwn q i i i s , r o g n , e i i u m p;m!o p l e n t i i s , e a m c o r p o r i s Τ ί ς γ ά ρ δ ν κα\ διεξοδικώς άναγράψοιτο τήν έκ τ ω ν
i n f l a t i o n c m d c s c r i b a t , qtite ex t o r m e n t i s , vere g r a - βασάνων έγγινομένην δεινών δντως αύτοις xotl ά ν ·
v i s i l l a 9C i n c m i o s » , satictis a e c i d i t ? N e d u n i enim επιμίλητον τοο σώματος ο Κ η σ ι ν ; Ού γ ά ρ «,οδς β α ­
••ijnlra soliun iDtquum imperalorenr impiosque σιλέα μόνον παράνομον, ΥΜ\ προςδυσσεδεΐς ηγεμόνας
prffectos doccrlabatil, verum e l i a m ipsi quoqtie άντηγωνίζοντο* άλλά κα'ι πρδς αΰτδν τ ο * τ η ς φύσεο»ς
Ir'gi n a i u r & v i m i i i f e r r h a n t , d e p u g n a n l c s adversus νόμον ε ξ ε β ι ά ζ ο ν τ ο , λιμψ τ ε και δίψέι, ψύξει τ ε κα\
famcm c l s i t n n , f r i g t i s q u e ac n u d i t a t e m . γυμνότητί ιτροσπαλάίοντες.
A c Banc, c u m n o n m o d i c i t i i t pereffluxisset t e n i - Κα\ γοΰν ούκ ολίγου χρόνου παριπττεύ σαντος δια­
povis s p n l i u m , i t e r u m , erndelis i m p e r a t o r ab e.o στήματος, πάλιν ό μιαιφό'Λ>ς Λυαξ τζροζ τΉ,ν τ η ς
\ocii ad S m y r n » m e t r o p o N i n i r a d u c i i : quos e x c e - Σμύρνης εκείθεν μητρόκολιν μετατΕθησιν • είρκτ^ δ »
p c n n u custodia aiqitc v e r b e r a , ai»boque u l r i s q t t e τούτους καΐ μάστιγες διεδέχοντο, και ξύλω κ α τ ' ά μ φ ω
piMlibns ligu» revincti eranL C u m a u l e m v i g i n i i Ο τ ώ πόδε καδείργνυντο, E f x o n δε μησ\ (19) χάν τ ξ δ »

FRANC. COMBEFISU NOTiE.

(acl<e* quibus servi verbcrari totebant. 1U a u i e m m o d o l o r a i l l a b a b r r e n t ail v i m i n a , nec eni«> i i a

* o n i g i * i i i flasclla c^delianC, i l a e t i a m i n c i n g u l a ; nlrisque vMetur c o n d n n a t u m , u i porinde cimi v i -
v i v q u e c i i i i n n i i n i o r ali;i i n a t c r i a c i t i g u l n r u i n . M i - i n i n a l u m l o r a cse^Iereni. and p o i i n s » t a l u r i i i n i

r l i a d dc N i i i o l a i n:»*cllis iftlis i t a s c i i b i l : Transit c o l l i g a n d o a l t f t r i , ac v e l u t c o m p o n e n d o m a n u b r i o

indt mr*u$ ad Xicotaum, mtnn illum propter ver- s e r v i r e l , n i s i . e i l a m M i r l i a e l , seu eju» i n l « r p r e » f

bera wollwrem ftictum: verhi&que asperrimis ftd d u o d i c i t / l a g e l l o r u m gcn«r:i, u t e i JoWs, o l y i r g i s

sitcrttruttt hwtginum maqiairiqne ejuralhnem ineii- seu v i i m n i b u s s c o r s i m Nionlaus aesus sii. GHPCU
qai. Vt vero fovtiorem illnm quam aniea e**e semit, f e r t e M i c h a c l i s l u c e m alfei-re po&sent, u t m o d o
eum lovis inUxtis, viiuiiiibasque recena excisit^ n i a - suppeterenl.
nus acpedex, retiqnumqite cctrput diianiam, ileratU (<9) M i c h a c l r e l a t u s a R a r o n i o a n n . 8 2 0 . n . 8 ,
j i i i i / j i i exulceran», sub dio * i c uffeaum relinquil. Sic i i o n i u b U b r e v i u s s p a l i u m S m y n i ^ i i l l i u s cai-ceris
m i e r p r e s ; a i q u e u t sat»s a u c l o r e u i r e d d a t , c t a r u m v i d e h t r assignarc, c u » i i i a a i l : Chrhtt vero f « m « -
v i i l e a i u r q i i o i f n a m f!agelli g e m i s a p p e U a l i i m s i t / n i , annutn integrum ac dimidium Smynt(u deqem
Λίκα* tpiod m m i n i m i n t e x l a l o r a r u m v i m i n i b u s in carcere, atacriter omnia cntn gntiiarum actiotte
V-.iberet, qnan<jn,\m arthuc o b s c u n i m nianeat, q u o - perferebaty (jateroium anvnum htitti& moiesiiu (ΐ(ΐη<)ΐ
880 VITA S. NICOLAI STUDIT/E. 810
!

τ?j φρουρά διατρίψαντες , καϊ των του σώματος πα- Α
θών υπεράνω γενόμενοι, τήν τε άρετήν ώς έν πυρ'ι
των βασάνων, ο£τω κα\ αντού του θανάτου κατα-
τολμαν έπιδείςαντες αΰτος τόξον ένδΓκως της οργής
έπιτείνων, κα\ τους ύπεναντΐους έςαίρων, fj φησιν ο
ιΙ··ηιιο menses in eo carcere raorali essent, c o r p > -
risqite affer.iiouibtis superiores f a c t i , virmtein, ult
probaule loniieiHorurn igne insuperabilem, ita el
advcrsus moriem audftre osteodissenl : ipsr- qnt
jusle arcum irae lendit \ adversaiiosqtic t o l l i l
% i e
f

Προφήτης· Α μή τήν £άδδον των αμαρτωλών έπαφε\ς juxla Propbeta? oraculttm : qui uon rcliquil virgam
τψ κλήρω των δικαίων εγκαταπαί^εσθαι · έμνήσθη peccatorum illudere liierediuti juslorum , recorda- u

[leg. μνησθείς ] τοΰ στεναγμοί τών πεπεδημένων, lus gcmitus compedilorum, aique comedentrm
κα\ τ^ν καταφαγόντα τουτονΐ λεοντώνυμον θήρα, τον Jacob Leonis nomine besiiaw \ l

Ιακώβ.
Όθεν εύδόκησεν έν τόποις έν οΓς αΰτο; τ^ν ΟεΕαν
του "Εμμανουήλ έφαύλισεν ένανθρώπησιν, έν τούτοις
αύτον σφαττόμενον έλεεινώς άπο^όήξαι τήν ψυχήν ,
ώς ούκ φετο* καΐ τέλος ειχε. σαφώς το τοΰ Σολομών-
....
τος έπ* αύτον £ηθηαόμενον* Άφρων *-
γάρ, φησί,
χεριέΛα€ε (iO) τάς χείρας αύτον , καϊ έναγε τάς
Quamobrem placuit, ttt quibus lotis, divinam ie
Kmmanuelis irrisioni habucral incarnationoin, ut
iisdem jugutatus ipsc, niiseraljitew atwimpcrel ani-
i u a m , qua minime putabai ralione : liahmtque
. . . . . . . . perspicue iineni Salomonts i-tlmi in euro oraculum.
ΛΗ enim : Stultus coinptexus e$l manus tuat et co- f

σάρκας αύτον. Πρόσφορος δέ του τι·), κα\ Ιερά τοΰ medii carnet suas . ιΒ
llnic aulem congrue sacra
*Hffotou σάλπιγξ όποφωνήσείεν · *Ον τρόίίοτ \ί- % quoque occi;tuil Isaia? luba, cum aii : Quvmadmo-'
γουσα, έν αϊματι χεφνρμέ>·ο*\ χάΰαρόν ούκ Ισται (funi testimentum in tanquine compersum, non erit
\yaztov* όντως οϋ$έ σύ καθαρός ξσχι, διότι r i j r mundum :ila neqne lu eris mundus; quoniam terram
γηνμον άπόΛεσας, καϊ τόν Λαόν μου άχέκζεινας. meain perdtdisii, ei pojmlum menm interfeciiti* . 9

Ο ΰ τ ω ο ΰ ν , τ ψ έξαισίω τούτω θανάτω, έν τψ τοΰ Cum sic ergo slupenda illa morlc in saero Oci
βίου νεώ, έλεεινώς καταπεπτωκότος.τοΰ ανακτάς, (emplo imperaior miserabilitor Cf.cidisset, oriiur
άντανίσχει, ούκ έξ έπιτολής αΰγο; πρωϊνον β!ς φαΰ- cjus loco, non sol aliquis ortu siio inatiHinuui l u -
σιν της ημέρας ό ήλιος · αλλ* ώς εϊ τις εΓποι, έξ men ad diel illustr;ilionem pr^sians, sed velutquis
άφεγγοΰς της νυκτός αστήρ έωθινο^ ήμέραν κα\ Όΰχ 9 dicat, stella rttatuliua, abilluni airaqne n o c l ^ dieui
ήμέραν τοΖ; πιστοϊς παρεχόμενο";. Μιχαήλ γαρ ό et non dicui Adclibits miinstrans. Quidam^cnim
έκσκούδίτος τλ των 'Ρωμαίων σκήπτρα δραξάμενος, Michael ab excubiiis, arrcplis Honiani imperii
εϊ κα\ τά μάλιστα τζ αίρέσεως ζύμ^ σιτευθε\ς sceplris, quanquam niaxime liaerolicorum lermcnto
έγνωρίζετο· άλλ* ουν άνηκε τοις Χρίστου ομόλογη* saginaluiu Jiqtiebal, eam lamen inunonsam c r u -
ταίς της τοΰ προ6ε6ασ<λευκότος άνυποίστου κολά- ciaiionein, quam decessor adliibuissel, Cbrisii con-
σεως, έσθλδν κατά «άντα τούτοις έαυτδν χαριζόμε- lessoiibus remisil, 1κ)ΐιιιηι se eh ac bumanum per
νο;. Καϊ ήν ίδείν όμαδον τους έκτακέντας διαφόροις otnuta praebens. Snmmaque, videre erat diyersis
ται; ΟλΕψεσι, και τή χρονιά καθείρξει ταλαιπωρήσαν- ci ucialibus exbaustos ac longo C;<rcere inaceraios,
τας, έπΙ το αύτ5 σκιρτώντας πρΚς αλλήλους πνευμα- vehu ad se invicem conserla spiritali cliorea, cer-
τ:κώς, το?ς Αθλοις άβρύνεσθαι, ώσπερ έκ δίσ-αών l.uiiinibiis g l o r i a r i , Lanqnaitt si vttulos dicas a v'm-
άνειμένα μοσχάρια. Giilis solulos.
Τότε δή κα\ ol μεγάλοι της εύσε€ε£ας στύλοι Θεό­ Tunc sane, magnas quoi|iiti i l l * pieiaiiii columiue
δωρος τε κα\ Νικόλαος, της Σμύρνης άπάραντες, τή Theoilorus ac Nicnlaus Siaynia discedeulos, solo
^?.κτηρ£<3ΐ κα\ μόνον δηλαδή σκηριπτόμενοι, πεζοβα-
utique nixi baculo, locum ex loco pedibus iter car-
ci-;at τόπον έκ τόπου άμείβοντ,ες, προς τά της ΙΙρού-
pcndo niuiames, ad Pnis;e partes devcni-nntt; a l -
αης μέρη κατέστησαν κάκειθεν έν Χαλκηδόνι γενό­ que hinc Uuitteni petunlcs Chalccdonem, dtnncops-
μενοι, καϊ τον τροπαιώνυμον πατριάρχη** λοιπόν κατ-
qne a iroph&o appeHati palriarchse aspecln re-
αΟρήσαντες, έφ* ικανόν τε χρόνον μετά πολλής της c i r a i i , justo salis lempore, l;i:ti ^''modum cnm 0 0
ευφροσύνη; τούτψ συναυλι;όμενο;. Όρων ό κοινός |, coinuioraiitur; Timc vidcns communis ille paslor,

'* PsM- ν » , i% " K c d . x i x v i , 9. » Psal. c x x i v , 5 . 17

Psal. x v m , 7. lfl
Eeol. iv, 5. » I»a.
x v , 20.
FRANC. COMBKFI^II

smcns. Polutl illc arinum ac diinidium vt.-liK ccm-
pondio dicere, brcviusque dnorum ntetisimn s p i -
1 um ab anciore noiatum itfgligoro. Q H S P 8c<|iiun-
inr Scripiurae verbis, ac ceu cx Snripinra" aircrpii
auctor a Patre TliCfnloro cpwi. a d Naiirr::iiiuii,
ndala a Raroti. aun. u-»i ot iUi* s i c balu>i :
fiui auferl adiersarios Deititj &icnt ait Srript. Sed
inale tl»i anitolaitir marg. I*ai. i.xm. n m i ji^.iiia sil
YYIint Grau-.a, cOMiprcbi;ud<?rc maiius, atipie ad
eariim coinr^dcndas i-arnf*s, nti a d m o v i T P ; nti
cii.Hiiinun lnrios*»s l u M i t i n e s faciiiarc vidcnms.
MnriiMii I . e o n i s <>jiisqun i i u x l u i i i d e K c r i b i l m u l i i s
f i ' i i . ! r i M i i i s . Q,md ail ain-ior, illic o r r i s m n , n b i έφαύ-
Ί.'.Ίΐ τοΰ Εμμανουήλ τήν ένανΟρώπησιν, jla i n i r l -
lij5'>, quia sacras ii»agiii«*s inde erasrril, Alque in
priiuis Doiniiiicam , qua snupor 'irjeci <.;i loca f

• n i U O i i a cx Kr<rl. x x w i , ν . ί). j i u i u Vnlj?., Η X X X O I , oi-iiuiil. Q u o d palam vergtl in conititnptiint, ac

J n x l n Si\tin:uti, εξαρον άντίδικον, tvtle ftdwMiriunt. vidtil iniicialiononi »b&uni|tl;i< ab co M;iliiia: lionii-
i - i i . Kdiia r a i i s i i s . xcr,\iGyj.z' qnrnl p u i H i n cr- ni>, :ir Mauichaismiu», UL liqnct ex S. Ni«.-cpfi*>ri
Ainiiriiclicis.
891 ΑΝΟΝΥΜΙ 892
toto corpore coa stiguiata Jesu cirouraferentes, bo- Λ έ-κείνος ποιμήν έν δλω τώ σώματι τούτους του Ί η -
nore prosequebalnr, habebatque veneratloni, ac in σον τά στίγματα περιφέροντας, £κματο χα\ έσέβετο,
omnium conspeclu, cum (empus tulisset, sermonuui κα\ kia πίσι καθ ώραν τοϊς εκ των λόγων λράνοις
1

consertis symbolis exornabat. Facessal oiola aijver- εγέραιρίν.. Έρ^έτω φθόνος ό κατά τούτων κινού­
aug istos invidia, manumque ori demenies impu- μενο; (21), κα\ χείρα έπΙ στόμα το εαυτών τιθίτωσαν
nanl, qui sua ipsi nequhia, orbis illa lunrinaria οί εμβρόντητοι, οϊ τϊ| σφών κακία, τους της οϊκου-
invicem adversa cffreni hactenus ore calumuianiur. μενης φωστήρας, κατ* αλλήλων μέχρι του νυν άΟυ-
ρο,στομοΰντες ενδιαβάλλουσι.
Caeleruhi ponlifex Jios bene eoasulenles assu*
f Πλήν (22} καλοΤς συμβούλοις [leg. κάλους συμβού­
inens, una cum prxcipuis melropolilis, operse pre- λους τούτους] ο" άρχιερεΰς συν τοϊς λογάσι τούτοις των
liunt duxeronl ul coram imperaiorem adirenl, spe- μητροπολιτών προσλαβόμενος, βίς θ«αν τοΰ κρα­
rantes fore ut subingressa in Ecclesiam scaadala, τούντος έλθεΐν ύπειλήφασι« τά παρεισελΟόντα κώλα
ac nequam baereiicos, dejicerent. Ac vero virura τ$ Εκκλησία καθελεϊν προσδοκήσαντες. Κα\ δήτών
qnemdam iu dignkale coiiBtitutuin sequestrum έν τέλει τινί μεσίτη χρησάμενοι προς τον βασιλέα, f

a.lhibeiites, ingressi sunl ad imperalorem, eique εϊσεληλύθβσαν , κα\ πβρ\ πάντων τήΐί εΟχαρισχίαν,
pro orauibus, ui quisque valebai, gratias agentes, Β ώς είχε δυνάμεως έκαστος αυτών τψ βασιλεΐ άφοσιο)-
cum jam Thejodorus scrmonem de Eccl-:siae sanis σάμενος του μεγάλου Θεοδώρου τον λογον ήδη iwpl
(

dogniaiis proposuisset: jusseral enim a victoria των της Εκκλησίας δογμάτων π.ροτε£ναντος· τούτον
appellalus Nicephorus pairiarcba, ul ts fidem expo- γαρ βίσηγεϊσθαι τλ περί πίστεως δ της νίκης φερώ-
neret: pcroulsns imperator ejus verbis, nolensque, νυμος προετρέψατο * κατα6ροντη$*\ς' 4 Λναξ τούτου
ul rem dicaro, dare solutionem Ecclesiae, quippe το?ς (^ήμασι, κα>, W ε(πω, λΰσιν xfl Εκκλησία πα·
qui velut antesignanus lconoraacboruai , ejusdenv ρασχδίν μή βουλόμενος" έπείπιρ ώς αρχηγός xaV
que ac illi scnientiae essei» TH, inquit ad divinum ομόδοξος τών ΕΙκονομαχων ετύγχανε * Σύ φησ^, προς 9

Tbeodorum, tn more positum habes sceptrn ve$i$lere: τον θεοφόρον θεόδωρον, έξ &θονς 5χ8ΐς τοις σχή~
velui improperans plcaam illani libertaiis reprehen- ζιτροις arei<rzaa6at ώς όνειδισάμενός πως της πα£-
f

bionem, quam cotnmuitis illa Eeclesiae fax, ceu ^ησίας τον δλεγχον^δν έπ\ Κωνβναντίνοο κα\ Νικη­
Pbinees semdlator, sub duobus >mperaioribus Con- φόρου τοίν δυοΐν βασ·.λέοιν, κατά τον ζηλωτήν Φινεέ;,
stjntino ac INicephoro fecissel. Sane enint ob anirui ό κοινδς οζτος της Εκκλησίας πυρσδς κατειργάσατο.
oculos versaolem babebat, quaiu is quoque mise- Να\ γ4ρ άπ εναντίας εΤχβ, καΐ τον τψ άνακτι Ν«-
1

rabileiii mortem Nicephoro imperatori ob aliene a Q κηφόρωδιά τήν τής μοιχοζεοςίας άλόγιστον £νστασ*ν
ralione canientiosiusque defensas adulterinas nup- iv Βουλγαρία προφητευθέντα οΓκτιστβν Θάνατον (25)·
lias, spiritu propbetico praedixisset : metuque per- κα\ φόβψ .βαλλόμενος, Ιπεέπερ άνδρδς άρετήν αί-
cusetift, siquidem, inquil, etiam bostes viri vlrlu- δοΰνται, φησ^, κα\ πολέμιοι· τούτοις μετρίως ήφίεΐ
lem reverenlur; hisce eum verbis modeste repeile- τοΓς (^ήμασι. Άμίλει μετά πλείστης 3τι της εϋφρο-

FRANC. COMBEFISU N O T J : .

(21) Minus qnandoque convenent inler SS. NU
cephorum ei Tlieodorum, ,occasione recepti a N i -
c«pboro Joeepld presbyteri et oeconomi, quem
S. Tarasius ejus decessoramovissef, ob beucdirl^s
incesiuosas Cotislaulini mspiias, qua de re niultis
Baron. ann. S06 ae deincops. .Yerum erani jam
illa omnia sopiia a priino Michaeus iiuperio,
qiiando Theodortis ac reliqtii confessores pra*falo
riicepboro commuiticarunt, adnitenle eodcm im-
peratore, ubi patriar^ba ernendassel, si quid aniea 0
in eo negotio pc6oalum fueral : deincepsquc juncta
ac praecipue coliotlaiue Tbeodoro, ipee quoque
NicepUoms ciim tistiem confesior fuit, quos &pre(a
ejus coiniiuiiuo coufessores prtus fecerai. S. Ni-
cepbori pur^aliu fuit, facta fdisse iuiperaloris
violeniia qu^cuaque accidissent, ut aii Theoilonis
cumstantiam silens, cum priniis Theodoro glorio-
sam, ulet patriarcba partes commiserU esplicandae
Qdei nomuie toiius eacri eenalug, coram ioipera*
tore : cuju& etiamexplicandse ac defendendae parles
prjecipusp eluxerani ooram Leone Micbaolis Aeces-
sore, uti auctor superius c»m ipso Micbaeie.
(23) Narrat Slicbael pluribus, eam viri sancli
propbetiatn, tunc edham : cuiu Nicepbonis adver-
SU3 Bulgaros movens, modis omnibus satagebat
adjungere sibi Th'eodornin , ac oomprnbatorein
babere niale abeo geslorum in negoiio ntiptiartim.
Referi Baron. an. 815, quo eiiam SNicepborus vivis
exemptus tst, perenipius a Buigaris, ad ctijus
inaxime csedem speciare \ideatOr, Hjiiam aucior
bisloriain nnn cnarrandam assuinii de Cypnano
tunc milite, po&tea vero monaclio cum se Dei
;

iu Yita Piaionis. Excusat Barou. quia e laicis
repente evectus ia sedem, miuus scirti quae es-
aeni juris ccclesiastici : sed major ejus ipsius fiiles»
tpsunique refer<:ntis magni Theodori, quam ita
divinamis Baronii. Fuii ergo in S. Nicepboro &i-
nenle se alnJuei, ut ila indigno communicaret,
mumlaui aliquid limoris, ut neque in illo defuerit,
vespere et mane dies unus. Quam postmodum arcio
socif taiie viuculo juncii fuerint, ac se muiuo obser-
varint, liquei ex iis qoae scribit Michael islis con-
senlaitea, recitaique Baroa. anno 825.
(i2) Eadem reciiat Micliaol in Vila Theodori, a
Uaronio rclaius anu. S21, n. 3'J, banc tanlum cir-
clemenlia t» miseranda illa slrage ac ca?de Romani
exercilus a Butgaris, ob servaiatn casiilaiein, libe-
ratum iutellexissei. Num ts ipse Cyprianus sil, qtii
in Vita S. IgnaLii, ejus gocins ponitur, cum ille
mutaio babituaufupil cuslodes latens, elsi omnino
affirmare non possim, lonpe lamen vero siaiik
arbiiror. Haud tiuippealius viro sanclo ac moi»acbo
bocius fueril quam monacbos : i&qne grandior
natn, qualis erai ijle Cypiianug a morie NicepUori
sanciius viiae genus professus, a£ d t 6 c i p u l u s N«ro-
h i , quem ntilla vis persecutioais ad defectiouem
ab igaalio iinpelleie poiuiL
ΚΠ VITA S. NICOLAI STUDITA.
•ύνης τ ψ !ερψ τών Πχτέρων 8ιάσω δ άναξ όμηρευ- Λ bal. Dentyue, u b i imperator lubentissime sacrum
σάμενος, τών δρθοτδμων δογμάτων κενούς, των
ανακτόρων έςέπΐμψε.
Άλλ'έφαρμοζό'ντως ώδε τ ψ λ ό γ φ γενόμενο:, ψυχ­
ωφελές τι προσθεΐναι δή έκρινα τ φ συντάγματι ,
δπιρ έν ΒουλγοφΕ^, ώ ; έν τοΤς Εμπροσβεν Ιφβην, έπ\
toO άνακτος Νικηφόρου τότε πραχθέν, τά νυν δια·
γράψαι χεκε'λευσμαι, παρ* αυτού του τδν άνάξιον
έμε άποκείραντος, χα\ χρόνοι^ πολλοίς τήν χαθ' ημάς
μονήν διιθύνοντος, κα\ κοινού" τής αρετής είσηγήτο-
f o ; , κα\ έν μοναχικοί; άριστεύμασιν αυξοντο; ήμίν
τδ εγκώμιο ν. Άνατόλιον οΤδ δτι τδ\> ήμέτερον
1
ποιμένα πάντες έπίστασθε, δς τήν ψυχοτρδφον παρα-
τιΟέμενος τρίπεζαν,ούτωσί « ω ς ποιεϊσβαι της -πνευ­
ματικής πανδαισίας τΙ)ν εύφροσΰνην άπήρξατο.
Μαθητής, φησ\ , τοΰδβ'τοΰ δσ/ου Πατρός ημών
Νικολάου Κυπριανό; τουνομα, έξ Είΐους εΐχε κατ* Ετος
του παραβάλλειν πρός τίνα* γέροντα κατά τήν της
άτρώας ύπονργίαν ποιούμενον τήν-ΌΓχησιν* Λξίαν τε
του γήρως τήν^ πολιτε(αν Ισάγγελον φέροντα, ώ ;
«ροβαίνων 6 λο*γο; διδάξε* το χρήσιμον- δς τήν έξ
αύτης νηπι^τητος χρονίαν σχέσιν τοϋ Κυπριανού
πρδ; έαυτον δ γέ*ρων άγάμενος, ώσπερ τινά κλήρον
το έξ οίκείόυ βίου αγώνισμα τοϋτο τ ψ νέω κατα-
λέλοιπε τδ διήγημα • κοινοποίησα; πασι δι* αυτού τήν
ωφέλεια ν.
Έλεγε γάρ · ώ ; δτι ι Νέος υπάρχων, έν τη των
0χολ«ρ{ων στρατεία κατεληλεγμένος έτύγχανον καΐ
t o v Ανακτο; Νικηφόρου πανστρατί κατά των Σκυθών
Ιξορμήσαντο;, Ιτυχεν έμε δι* τίνα βυωτικήν περι­
πέτεια ν οία δή συμβαίνει καταλειφυηναι μονώτατον,
%%\ 6πιτΘεν τοΰ στρατού κατακολουΟοΰντα πορεύε­
σ α ι . ΚαΙ ίν τι ν ι .χωρίι? προ; τά θραχφα μέρη της
εσπέρας χαταλαβούσης τήν μονήν ποιήσαι £ουλδμε-
νος, ύπεδέχΟην παρά τινι γυναικι λίαν εύπόρω ©Gcnj,
%%\ «ΐωθυία, ώς οΐμαι, φιλοξενεΐσθαι τους παραβάλ­
λοντας. "Η χαΐδαψιλήν μοι προσθεΤσα τήν τράπεζαν,
χαΐ σΰν 6υμηδεία πολλβ τδ δεϊπνον έκτβίνου*α,
Ιδείχνυ τήν πρό; με φιλοψροσώνην άκορεστον.' "Οθεν
χαλ μετά τήν έστίαν, έφ' υψηλής στρωμνης χαβευ*
•ηταί με παρασκευάσασα, πολλήν μοι τήν άνάπαυ-
λαν έχαρίσατο , τέλεον τδν έκ της οδοιπορίας διαλυ*
*jcaa χάματον.
4 'Αλλ' ό άεΐ το?; άγα8ο{ς βασκαινων διάβολος,
ούκ είασε χάν τψδε τψ άγαθφ προβήναι άνεύ&υνον ·
ιτονηράν δέ τ^| γυναικί τήν ήδονήν ύπενσπείρας" ό
μάταιο;, πρδς μυσαράν μίξιν της πρός με «υνουσ^ας
κατήπειγε. Και άναστάσα τ ή ; κλίνης ήσπερ εκάθευ-
S*v f έπέρ/εται λοιπδν κοιμωμένω μοι ν το?ς της
αϊσχϋνης λ^γοις, π/>ος τδ άδέμιτον εφελκομένη της.
μίξεως. Έ γ ώ δε ταύτη ν ώς οϊ^ν τε ήν άπωθούμενο;,
FRANC. COMBEFISH
Μ t a n l u m oblinuerunt Palres, u t dciticops,
j I i|iiod vellenl, &enurent acintagines, modo ne
t utciscenie, ac Nicephoro p r x t i i c t a m niortem a
i n l r a urbetn, e r i g e r e n t : u i i H i a m refert Micbael,
« t auctoi' ipse, post narraiaiu obiter visionem iilam
Q 5 l e u 6 * umtua: tladis Romaaorum et Bulgaroiuin,
894
Palrmn «enalum securitalis ssicrameuio fJnn:i8set t
quo<l spectat ad recia ilogniaia, o m n i saiisfaclione
vacnog, e pataiio jussit abire.
Congrue autem, ex quo bucsermone dcvcnirmif,
altquiil animonim*4aluii conducibile, praesenii op<*r?
adjiciendum p u t a v i , g f s i u m i i l u d id tompon^ iit
BulgarU sub Nicepboro iniperatore, n i i jain i n s u -
p e r i o r i b u a d i x i : quodque is modo j u s s i i describere,
qui indignum me tn monachum a t l o i a l i l aique a t
iTiohis annis monastertum n o & l n i m , v i r t u l i s c o m -
m o n i i doc^or, gubernat ac r e g i t ; qufque i n m o -
nasticl» facinoribus encoinlum nobis auolurug ve-
n i t , Scio nosse vos omnes paslorem noslrum A n a -
t o l i u m . !s a l e n d * animae mensam apponcus, ii»
B
bunc fere modum s p i i i t a l i s convivu Isplitiani incc-
pit.
Quidam, i n q u i t , saneti Unjns Palris n o i l r i Nico-
lai discipulus, Cyprianus nomine, in more posiium
habebai, u t q u o t a n n i s eenem quemdam pro exsilii
ratione douiicitium habentem, diguanique senecmte
vium angelicae similem praeferenteni, u l i sermo
processu commode docturus est a d i r e l . VidfiDS ilie
t
miransque aiiitquam a puero C y p i i a n i ad ipsum
affectionem, ceu qtiaiwiam ha^rediurio jnre ()osses-
sionem, hanece gesii ab eo ceriamiuis n a r r a i i o n e m ,
adoles<enli r e l i q u i t , unitersjfl μοί' i l l u m , qwod illud
u l i l e habet r commumcans.
Dicebal enim : c Juvenili adhuc aetn:e, schula-
r i o r u m agmiiil ascriptus eram. Cumqite Nicrphorua
imperator ur.iverso exercilu comiiaiae adversus
Scyibas movissel, c o n i i g i t , u l casu qnodam, quab-s
h u n u n i s rebus solenlaccidere, solus onmino reUn-
querer, posique exercitum aequens abirein. (Juodam
auteiu loeo, c i r r a partes Tliraciae, c u m vcspera <»c*
«ipasset, pernociare volens, suscepius sum apnJ
feminam vaUle opuieniam , atque ut exisiimo c u i
inoris esset hospiiio adeunies e i t i p e r e . Ula , l a u -
tam raeittam apponens, multaquc a n i m i jucundiiaie
cncnam porrigeiis, insaliabilem quaindam b e n i ^ n i -
talem i n lae exliibcbat. Lnde etiam post ccenam ac
epulas, S Q b l i n i slrato dortnire curans, inultam m i l i i
requiem, vias otunei» fatigaiionem dis&oivens, i a -
duisit.
D
ι Verura, q u i scmper invidet diabolue, nec i t i
boc IMIIO sine G r i m h i e proced«re s i v i i : quiit polius
nialain feroinae voluptatem sttillus subuiserens, u i
tnecum l o r p i consuetudine miscereXur, urgebat.
Surgensque iecio, quo d o r i m e b a t , meuiu deinceps
doi*mienlii p c l i i , verborumque t u r p t l u d i n e ad i l l U
c i t u m c o i i c u b i l u m iraltere salagit. ECgo autem quaut
poieram a mc repellenn ; Jure m e r i i o aicbani^ i n u -
>
ΝΟΤΑ.
sic velul Deo utrisque propinanle, aliisque a)ios
Theodoro i i i l e r e t i i e ; ipsuin(|ue speciatorem, i*i sua
peculiarius castra, ac monachi staluiu lugelicum»
coiopclteule:
895 ΑΝΟΝΥΜΙ
lier Unietsi bellum haudquaquam ii» barbarorum Α
novacula posiiura essel, castilatem lcgibus divinis
preceplaro oponebat inviolalam servarc. Si» an-
tem belli armalura jusliiia est; siquidcm iia vo-
luplalis gladio saiicius meatn ipse niiscr jugulavero
animam , qui ad ptignam cum hoste conserendam
prolicisci pussim, qui jam ipse ante pr%lium mor-
lutis exsistam ? HJa porro sermones htijusrxmodi
audiens, cum panlulurn recess>sset, ad me rursus
vcnil, iisdem verbis ad amorem pellicieits. Ipse
niliiloniiuiis secundo qtioque repulsam illam ver-
his atl casliialem provocaatibus irrigabai». Ut
amtam leriio etiam instautein v i d i , aique ad i u -
fcnii pruftindum deirahere meeupientem, lumvelie-
896
Δίκαιον, έλεγαν, ω γύναι, εΐ χα\ μή £π\ ξυροΰ των
βαρβάρων ύπηρχεν δ πόλεμος, τήν γ* σωφροσύνην
Εδει κατά τους του βεοϋ νόμους διαφύλαξα σθάι άτρω·
τον. ΕΙ δε κα\ δ~λα πολέμου δικαιοσύνη, ttr.tp ένθεν
καταβληθείς τφ ξίφει τής ηδονής τήν έμαυτοΰ ψυχήν
κατασφάξω 6 δείλαιος, πώς προ; τήν των εναντίων
πάλην πορεύσομαι, αύτος νεκρός ήδη κα\ πρδ του
πολέμου γενόμενος; Ή & τούτων γ)σθεισα των λίγων,
κα\ μικρόν άναχωρήσασα, αΰθις πάλιν δφίσταταί μοι
τοϊς προτέροις λόγοις τδν £ρωτα ΰποκνίζουσα. Άλλ*
ομοίως ταύτην κα\ πάλιν άποσεισάμενος, τοϊς της
άγνείας κατήρδευον ^ήμασιν. 'ύς δε καΐ τρίτον
έπιστάσαν , και προς πέταυρον £ίου κατασΰραί μ ·
βουλομένην έώρακα τότε σφοδρώς έπεμβριμησά-
9

luentius iiifremens, ipsaque hora m t o ipsius gbtdio μενος, χα\ τή μαχαίρα μου κατ αυτήν τήν. ώραν
1

consciscendam iilicomminatus inonein. inde exsur- Β
gens, ΛΓ. consccndens equum, coneilo cursu propiW
situm iier per.tgebam c
< Tun» illa, fore suspicans ut fabula pcr ine v u l -
garelur, ad necem q u x m i s , posl ni» servos suos
emieit, jubens oinnino occidi. Dci (aineu imaieosa
clomeniia ab borum quaisila uece, uti ab iliius
aiiimae etitio&a iujuria, ctienirin libcravii, miiaque
qnailam ratione, recia pcr aliaiu viam incedere
IVcit.
f Cnm antcin baud ila pritlem Btil^ariae fines a l t i - ι *βς δε τών της Βουλγαρίας ορίων ού μετ ού «c\fo
γενέσθαι τον Θάνατον $παπειλησάμενος, διαναστάς
εκείθεν καΐ έπιβάξ μου τψ ίππω, τάχος τήν προκει-
μένην τρΕβον διήνυον.
< Τότδ 6έ εκείνη ΘριαμβευΘήναι παρ* έμοΰτδ δράμ*
ύποτοπάσασα, οπισθόπους πρός με φωνοΰσα, τους
δούλους αυτής έξαπέστειλε, παρακαλβσαμένη πάντως
τοϋ θανατώσαί με, θεός $έ φιλανθρωπευθε\ς, της
θνητοφόρου τούτων, ώς κα\ της εκείνης με ψυχο­
φθόρου βλάβη; άπήλλαξε · κα\ 6V άλλης παραδόξως
εύθυπορήσαι πεπαίηκεν.
1

gtsjem, intraque eos, nullo alio iiineris comile καθαψάμενος, καΐ Ινδον τούτων έκτος οίασουν owv-
fcingulaiissimus ilcr habercm, aUjue ad monl^.m οδίας μονώτατος ώδευον, έπ' δρους [μέ] τίνος έν-
quemdam cogiiaiionibus distentus aiiimum» pru- ασχολουμένωτΐϊ?ςλογισμοϊςπλησιάο*αντι [le§. ενασχο­
pius accessisseui : ila vero sub ipsam lianc huram, _ λούμενος πλησιάσας] * να\ γάρ δή κατ* αυτήν τήν
cram revera divinain inspectiOHeni, atqnc eaui, ώραν ήμην ά).ηθώς ό τάλας τήν τοΰ θεοΰ επισκοπήν,
quae mihi supervenissel, c«iainitaiem , lolus la- και τήν έπελθοΰσάν μοι συμφοράν αναλογιζόμενος,
ciymis perfusus, niecuin aniinu reputans ; VOC«MU δλος συγκεχυμένος τοϊς δάκρυσιν * ^σθόμην άθροως
ijuamdain desuper a inoutis cacnmiue me vocan- φωνής τίνος άνωθεν άπδ της άκρωρείας καλούσης με.
lem auriivi. Porro melu perculsus, eo quod sin- , Φοβψ δΐ βληθεις, επεί περ ύπήρχον μονΙ«ατος ·
gularissiitius eesem, aegrcque anlielilum iiucens ασθμαίνων τε κα\ ϋπίτρομος πρϊ>ς τδν καλούντα τδ
ac ireniens, ad eum qui vocabal faciem coiiverti; πρόσωπον άνθυπέστρεφον * καΐ προσερείσας τοίς
ii^ensque oculos, novum supra naturain speciacu- δμμασι, ξίνον κατενόουν Οπερ τήν φύσιν είναι τ5
luui petspexi : nimirum, gigantea siatura albis i n - θέαμα · άνδρα λευκοφόρον γιγανταΐον τήν ήλικίαν
diiitim scnctn viruin, cujus vesiimenta solis iu&tar και γηραιόν ον τά Εμάτια άπέστιλβον ώς δ ήλιος**
rehilgerenl. Is manum proiendens jnbet cilo ad
r
τήν χεϊρά τε προτείνοντα, κα^ διά τάχους ώς αύτ^ν
emn ascendam. A l ego dcpulso siatitn timidilalis άνελθεϊν. παρακελευόμενον. Έ γ ώ δε παρευθΰς της
poudcre, gaudioque commuLus, ad cuiti ascemlo, δεΰίαςτδ άχθος έπαπωσάμενος, χαράς τε σύμμικτος
iuvenliiniquc sedciileni iit tena, ptonus adoravi. γενόμενος, άνειμι · καΐ πρδς γήν εύρων έφεζόμενον,
ϊ « ι ι ι iNe graliuse ioiprecalus, jussil i i l surgrus, D «ρηνής γεγονώς, προσεκύνησα./Ός χαριέντως έπευ-
jvctus abojits dextris slarern. PUIIO liabebai pudns ξάμενος, Ικέλευσεν άναστάντα στήνα! υε προς τοις
s c quodammodo in solo cxplicatos : nianu autcm δεξιοις αύτοΰ μέρεσιν. Είχε δε τους πόδας οΰτω πως
«ainpum monli suUjectuin plenutn corpoftbus v i - έφηπλωμένους πρδς τοΟδαφος · τ?) τε χειρ\ το ύπο-
(tciidmn osLcuilit, sianlcsqne i» eo exercittium l u i - κάτωμε τοϋ δ ρους πεδίον πλήρες σωμάτων υπάρχον
nias unacum imperatore : ac tuim alienigeiiaruni, καταθρεΐν ύπεδείκνυε, κα\ τήν εναύτψ τών στρατευ­
n(»8ir:»q«c caslva seorsim cognoscercm, perconia- μάτων χαθεστηκυΓαν πληθϋν σϋν τψ άνακτ·. * τάς τβ
ttalur. τών αλλοφύλων, χα\ τάς ημετέρας παρεμβολάς Ιδία
γινώσκειν με ήρετο.
ι Cum aniom h»c eg^ palam coniessus esscm , t Έμοΰ 51 ταύτα σαφώς καθομολογήσαντος* "Ορα,
Vi.le, itiqult, ad me, iiihil molnens. Pono autem φησ\ πρός με, μή διδιττόμενος. ΚαΙ ώς προς άμυ-
<1 uni i l i i , ad vindicaudam quisque suam aciem, anna ναν εκείνοι της αλλήλων μάχης τοις δπλοις [f<r. τά
vibrantes iiiftlruereiitiir, dexirum liic pudum δπλα] κραδαίνοντας παρετάσσοντο , τδν δεξιδν ούτος
alterum elevans sinielro supeiinipotiit. Tum vidro τοίν ποδοίν τδν Ετερον κουφίσας, επάνω του άριστε-
nouirani aciein inulla vi adveisariuiuni acicui i n - οοϋ επιτίθησι. Τότε θεωρώ τήν ήμετέραν παρεμ-
8Π7 VITA S. NICOLAl STUDITB 803
60/ήν μετ' Ισχύος πολλής πρδς τήν των εναντίων Α vadenlem, ratitque loiarn pernunprnlcm. Ctimque
έφαλλομένην, xa\ πδσαν αυτήν διακόπτουσαν. Και Soyihse penilns iuierireni, cssentque necamibus
δή φροϋδον των ϊκυθών διαφθειρομένων, χα\ νώτα versuri lerga : en rursus ilte pedom sinislrurn ele-
μελλόντων διδόναι τοι; αυτών [Γσ. αύτους] χατα- vans, supra dexlrum deinceps p o n i i ; mmqtie
σφάττουσιν. A&9t; ο\>ταί των ποδών τον αριστερών exsurgentcs barbari, miserabililer noslros imerii»
χουφίσας, επάνω του δεξιού λοιπόν επιτίθεται * κα\ cicndo urgcbanl. Ego aiitem novo hoc ac mirahili
έζαναζτάντες Ιίνθεν ο! βάρβαροι, έλεεινώς -οΐς ημέ­ speclaculo v*'lui siupcfaclus ac ailonHiie, slubaui
τεροι; έπέκειντο κταίνοντες. Έγώ δ& ώσπερ έξεστη- aspeelans"qti* gerehfanlur : nimirum, tum iliaui
κώς, και αχανής γεγονώς τφ παραδόξψ τούτω Θεά- hnjus commulaiioneni pedum, aUepiamque v i -
ματι, ίστάμην άποσκοπών τά τελούμενα *χα\ τούτου cissim inequilaiionem, lum acerbam ac amari-si-
μλν των ποδών τήν ύταλλαγήν κα\ έπίβασιν, κάκεί- inam illorum caedenie gladio necem. Cimiquc sic
νων δε τδν οδυνηρδν έν μαχαίρα πικρότατον θάνατον. ad usque solis oecasum hujnsmodicorporis babilu,
Και ούτω μέχρι δυσμάς ήλιου τοιούτω τ^άπω και pedumque commutalione cuique parli vicloriam
σχήματι, κατ* άμφω τοϊν ποδοϊν τήν νίκη ν έκάστω sanchel; ut cos aptane, perinde alque reliquum
μέρει βραβεύοντο;' ώς έφαρμόσας τούτους, επίσης coipus :equali situ compourit, i i quoqtie pugtiae
κεΤσδαι τώ λοιπφ παρεσκεύασ* σώματι, της άλλή- g mnluae fiuem imponenies, teiribile iilud bellum
λων μάχης xai οδτοι παυσάμενοι, τδν φοβερδν έχει- dis&olveruiit.
\θν διέλυσαν πόλεμον.
ι Τίτε διαναστάς ούτος καΐ γενόμενος δρθιος, « Tunc ille surgens, stansquc rectus e i tne quae-
ήρετο πρός με, των πεπτωκότων το πλήθος εί δυ· rebat, num eoruni qui recidUsent summam inire
ναίμην άπαριθμήσασθαι, χα\ εί κενός που τόπος possem , ac num locus aliquis reuctus essel vacuus»
έγκαταλέλειπται νεκροϋ υπάρχων άμοιρος σώματος. moriui corporis expers exsislena? Me aulem in»po-
Έμοΰ δε τήν άδυναμίαν προτείνοντος, και τόπον ούδ' lcntiam prseiendente, ac palam coniitenie, nulltim
όλως με χαθορ$ν σαφώς διομολογήσαντος μικρδν
ρ me ejusmodi locnm conspicere, putare tamen soli
δε* τι πεδίον, δ.σον είκάσαι τοϋτο κοίτην βοος, των quid exiguum exslure, quantiim strato bovis cor-
«σφαγμένων μέσον ύπονοούντος , καΐ προς αύτδν pori saiis videatur, jugulatorum mediuni, iniento-
δακτυλοδεικτοϋντος, αύτδς άπεκρίνατο · Όρ&ς τούτο, que in illud digilo , monstrante, respondit iile :
φησί, τδ πραεθέν θνητού υπάρχον άμοιρον σώματος ; Vides spatiumjtlud expers corporis morlui reti-
σδν, καΐ ρύκ Αλλου καθέστηκεν. Έ ν αύτφ γάρ σΰν clum ? luum ulique, nulliusque practerea fuit.
τοίς λοιποϊς τεθνήξεσθαι, Ιμ^λλες, βοράντο?ς όρνέοι;Qnjppe in illo moriiurus cum aiiis eras ii> cscam
t

παραδιδόμενος* άλλ' επειδή σου τσ σώμα διεφύλαξας C tradendus coeli volucribiis. Qtiia tamen iuum cor-
άφθορον, κα\ πάθβί αίσχύνης τήν ψυχήν ούκ έμό- pns seivasii incorruplui», nec lurpi passione aui-
λυνας · τοΰ χάριν τής φοβερές κα\ φρικώδους άνάγ- iiunn polluistt , idcirco le Deus a terribiti borien-
κης μετά κα^τοΰ Λιχροϋ σε θανάτου ό βελς ήλευθε- daque necessiiate ac amara morle clemeiaer l i -
f

ρωσε. Κα\ ταύτα λέξα^ , αφανής iX twv έμών έγέ-
νετο οφθαλμών·
i Τότε μετά φρίκης πολλής εγώ καΐ έκστάσεως
ΟποκλΕνας τήν κεφαλήν τφ φόβψ κλονούμενος, χαΐ
«ροικυνήσας ·το άγιον Ιδαφος, εν ώπερ oi πόδες
τούτου προσήγγιζον ' του δρους άπάρας, και 6Υ δλης
της νυκτδς' τήν πορεία ν προς το^πΐσω ποιούμενος,
δς' ολίγων ήμερων τά ενταύθα χατέλαβον, θεψ τφ
beravit. lis vcrodiciis,ab oculis meis evanuit.
c Turn ego, horrore multo ac stupore paululum
inclinaiis caput, melu agilatns, adoraitsque san-
ciuin soluin, in quo peiies ejus sieitssent, dfsccn-
dens e mome, toiamque noclem Uer Tetio fucieiis,
paucift liuc diebus adveni, animo oonstitulum h:t-
b e n s u t bnmilis i p s c , quanquam indignus, Deo
f

σίσωκότι διά τούδε του σχήματος, tl και ανάξιος ό qat salvum elfecissct, bocce habilu suscepto, sei-
ταπεινό; , δουλευσαι προθέμενος. virem.
c ΚαΙ συ ούν, τέκνον Κυπριανέ, πειρασμών επερ­ e Tu ergo quoqne, filiGypriane, cum libi icnia-
χομένων σοι» μή σκυθρώπαζε * άλλ ανδρείως έγχαρ- ^ liones eupervenerint, noli tristari : quin poiius
1

τερών, καΐ τδ της σωφροσύνης άεΐ καλδν μνηστευό- \iriliter sustinens, accasiiiatis btnium &emper am-
μενος, Ι ς ε ι ; τον ©ε6ν σύμμαχον» δς ο6 παροροί τους biens appeiensque , Doum adjiUorem habitiirns es,
είς αΰχόν ελπίζοντας, ι Ήμ&ς δε λοιπδν, εί κα\ qui uoii despicit speranies in ipsum. ι Nos auien*
παρεκδατικώτερόν πως , ώφέλιμον ούσαν τήν δι- hic deinceps narrationeraejnsmo ! i , etsi digrrssione
ήγησιν, ώδε περάναντες , πρδς τους κοινούς ημών fusiofem, milem taioen ilinejiles.calamuiu veriaaju»
Πατέρας τον κάλαμον τρίπωμεν. ad conununiuni Pairum noslrorum hi&toriam.
Τού γάρ Καίσαρος Μιχαήλ, ώς έν τοΰ άνώπιν, εί Cum iiaque Caesar Alicbael, uti jam supra d i -
κα\ μικρόν όπεξελθόντες είρήκαμεν , μή έλομένου cLum est, qnaitquam nonniliil a proposilo diverli-
σύμμαχον Ιχειν τδ κράτος τής πίστεως ' τοΟνεκα δέ mu8, ftdei robor in auxilium habere respuissei, ac
δ\' άγροικίαν πολλήν ώσάνπερ βούλοιτο έκαστος δο- propterea per sumiuam agrestis anirai sioliditalem,
ξάζειν θεσπίσαντος * μή έξείναι δέ όλως τους queriique pro iibilo tuo senlire sauxi&sei: otnnhii»
FRANC. COMBEFISII N p T , £ .
(25) Vidcaiur Micbael niiiius quid d k e r e ; nimiiun) probibitus lanlum aacras imagiaes in urbe
89ί) ANWMI 300
aulem venerandarum imaginum cullores inlra ur- Α την σεπτήν των ε ϊ κ όνων άντεχομένονς προσκύνησιν
bem sedere veluisset, saucLi Paires noslri Thoo- Ινδον καθβιαβαι τοΰ αστεος - oi καθ* ήμαΙς δσιοι Πα­
dorus ac NicoJaus vate dicenies sanctissimo pa- τέρες Θεόδωρος τβ καΐ Νεκόλαος, το?ς άμφΐ τλν
t r i a r c h a , ac cum illo exsistentibus omnibus, ad άγιώτατον πατριαρχών απασι συνταξάμενοι, <ίς τδν
supra designatum j t m d i u n sinui Prusae locum προσημανβέντα παρακόλπ!.ον τόπον της Προέσης
abeuntes, itlic demorabaniur. Ιξελθοντις ηΰλίζοντο.
Eiiimvero, cum populi seduclor Thomas in Ro- *Αλλά του λαοπλάνου Θωμά" κατά τής οϊκονμένης
manum orbcm rabiera exercerej, jubeuie impera- λυττήσαντος, κίλβύσει τοΰ κρατούντος αύθις» j w l
rore, iierum, vel i n v i i i , io regians urbem reverlun- μή βουλόμενα*, τήν βασιλίδα κατέλαβον · χα\ ταύτης
Cur : postque brevi inde abountee, vicinam Acrita μετ* ολίγον άπάραντες , τήν προσπελάζουσαν τφ
proroontorio peninsulam magni manyris Tryphonis Ακρίτα χε££όνησον , την έπώνυμον τοδ μεγάλου
nomine appellatam petierum : ubi laudem itiuliis μάρτυρος χατειλήφασι Τρύφωνος · κάκεΐσε λοιπόν
«wtaminibus gloriosura Pairem ac beaussimum τψ πολυάθλει ΠατρΙ χα\ παμμάκαρι θεοδώρψ τδ
Theodortim, communis^vit* fiois excepit; migravu κοινδν τοϋ βίου τέλο; εφίστηχεν, ενδέκατη τοΰ
autem maxinta noniinis ceiebritate, die undecima Νοεμβρίου μηνός, εΰχλεώς πρδς Κύριον έκδημήσαν-
mensis Novembris. Btfus verobeatum tabernaculum Β τος. Ου το μακάριον σκήνος μεταχομισθεν προ; τ?|
inde translatum ad insulam nomine Prinripein, γείτονι νήσω καλούμενη Πριγκίπω, εύκ).ιεϊ
gloriosae ac sanciae sepuliurae raandatur, Verum de χα\ 6σίΛ ταφή παραδίδοται. *Αλλάπ«ρΙ τούτου fvto»
boc scripserunt sacri quidam Eccle&tse doaorea, των της Εκκλησίας tcρομυατων άνεγράψαντο, ίωρον
peu donum quoddara ad Christianae reipublicae ώαπερ τι φερωνύμως τάς αύτοΰάριατείας κοινωφελές
communem utiUttu-ru, ejus res praiciarc ge$U& οιαζωγραφήσαντες.
depiiigeiues ad perpetuam memoriam.
Lucens vero illa colurana Eccle»i« Nicolaus, Ό 5i πυρσολαμπής τ^ς Έχχλησίας στύλος ΝίΧ*$·
Patre suo spiritali orbatas, assidue sepukro brcre- λαος άπορφανισΟε\ς του χατά πνεϋμα γεννήτορος,
bai, ceriamimbus arfjungeus ceriamina, ac Bmlori- πρόσεχαρτέρει τψ τάφψ, τοίς άγώσς αγώνας, χαΐ
bus, monu$ik£ exerciutionis sudores, Palrisque τοΖς Ιδρώσιν Ιίρώτα'ς προστι6ε\ς τής άσχήσεως, χα\
jacluram pro hujus eaeculi usu quoiidie Jugens : τήν xoσμcxi]v ζημ^αν του Πατρός χαΐΓέκάστην ύλο-
quo loco Byzantiiii plures, ac raaxitae ordinis »e- φυρόμενο; · 2νθα 6ί) πολλοί μέν της Βυ£αντί&>ς,
naierii, plares quoque tx vicinie tegioiiibus ad κα\ μάλιστα των έκ της συγκλήτου * πολλο\ H, χα\
e u m coufluebant f quem miserationiE s p e c u l u m , των πέριξ χωρών ώς αυτόν έκεϊσε σ υ ν έ ^ ^ ο ν , χάτ-
vario virtutum splendorc oinatuiw , scirent. Eos οπτρον συμπαΟΙς αύτον επισταμένοι, τζ διαφέρω των
ille qua erat cordi* recliiudiiie, suscipiene, ac pa- αρετών στιλπνότητι πυχαζίμενον. Ους εύθύτητ:
lerni$ v i s m i b u s auipl^xaus, cuique membrp con- καρδία; προσλαμβανόμενος , κζΐ σπλάγχνοις πατρς-
gruam medelam adbibebat, apud onines, cea mor* κοίς έναγκαλιζίμενος, τήν ίατρείαν έκάστω μέλει
bonira amtoi probus curater, admirauoncm babens, προσέφερεν, ύπο 7^ντων ώς δόκιμος των ψυχ;κών
atque ut Christi confessor, venerationem. ταθημάτων άχέστωρ στεργόμενος, κα\ ώς ομόλογη*
τής Χρήστου σεοαζέμενος.
Cseleium e vivis subiaio Michaete, ac filio ejus Άλλα του άνακτος Μιχαήλ των τ?)δε μεταναστεύ-
Theophilo iiupcrii sceplra adepto, beltum iienun σαντος, κα\ Θεοφίλου του υΐοΰ αύτοΰ τής $ααΐ/Λίας
advereus piee insiauraiur, diraqae terbera in eos τά σκήπτρα κρα^ήσαντος, πάλιν 6 κατά των ευσεβών
proferwuiur : quo etiaai lempore duo ilta lomina e άνεκαινίζετο πόλεμος , κα\ · μάστιγες papfTat κατ*
AJoabitide regiotte nobis e x o r u , Ctiristiqtie Eccle- αυτών προε^είνοντο* δτε κα\τους έκ Μωαβίτιδος (26)

FHA^.COMBEFISII NOTC.
colendas crtgere; sic «»im scribit diclnm a M i - D S. Theodovi, erani orii ip«a orbe Hierobolyma,
cliaele : Et me cequum eei manere, qui fut, ei vo$
y
q u « muUuin disiat a lerra Moab; sic enim seHbil
prUtinum statum reiinere, opiniomsque ve$tras sequi, Meiapiirastos, sive quisquis est auclor illius Vitas ;
Pet me enim licebrt, nec cutquaiu obstiiam, nisi Τούτον ήνεγκε μεν ή Παλαιστίνη, ήν 6 βεδς τφ
ψιοά imagines in regsa urbe α vobis eriginoio sed 9
Αβραάμ κληρον διδους, γήν Επαγγελίας καλώς προσ-
txtra eam proctU, el ubkunque vobterili* ; aiKlor ηγόρευσε* ttd/.tc δέ Ιερουσαλήμ· ί|«νι _πάντως
vero nec ipsos quoque ducei passos esse in nrbt: αργ.Ια&ι προς Ιπαινον, el κα\ μηο^ν 4/.λο των επαί­
<.onsisierc. Conscntiuni vero egres&um url»e T l i t o - νων είχεν, δτι κα\ Χριστδς εκείθεν τ6 κατά σάρχα ,
dorum, ad locum Piuiae secesstsse, vel ul Michael, κα\ δή κα\ προφητών εξ αυτής χα\ πατριαρχών πο·
nd Crescentis toca : quo utroque unus ideinqtie
(
λϋς προήλθε χορός" κα\ αυτή δε των άποστόΐιον ή
«lesignaiur locus Theodoro fatuiliuris, et ut auctor χαριεστάτη λογας εκείθεν £σχε την γ^νεσιν. Ewm
ittdical, ad sinuiu aliquem, παρακόλπιον* in qut> palria Patmlina lulit, quam Deus AbnxUos li€eredi*>
femynia rediens primum consetiisse a i l . a c prms- tniem tradem ttteriiopromhsiom$
t urram cppeUavit:
quain venirei Cbalcedonem. Reliqua ad Tlteodort cwitus autem, Hierusutem : cui piane ahunde «<rf
t)bilum, ejusque corooris iransiatiwiem, parlitn ex iaudem eii, tamethi reliqua dtettent laudum or*a~
Michaele, pariim ex Naucfalio, eadem leiebabeas, menta, quod Chmius ip*e ucundum carnetn inde
«ique hie ab auctor* perstricia. prodierii; exque ea prodierii chorus plunmu*pro~
pketarutn oc pairiarcharum; ipsaque ad$o Ucia
(-.6) Puiem errore antiquarii muialuin nomen,
apostdwufH graiiotmima cokors, inde otium h*b*t-
ac Ifgeitdum Ίσραηλίτιδος· Nam u i babelui* in V i u
001 VITA S. NIGOLAI S T U D i m
κατ exetvtp τφ χαφφ δύο φωστήρα; ώ ; ημάς άνα- Α
ιείλαντας, κα\ τήν του Χρίστου Έκχ^ησίαν ταΐς των
δογμάτων άκτΣιι καταπυρσεύσαντας, του^ θβοφά·
ρους Πατέρας καθ' ήμδς χρηματίζοντας, θε&ωρον
τέ φημι κα\ θεοφάνην τους αύταδέλγους τήν φύσιν,
εΓπερ δη χα\ τήν πίστιν όμαίμονα^ ούτοσΐ ό τοϊς Ι ρ -
γοις βεον φιλεϊν έξαρνουμβνος, καΐ παρωνύμιο;
Θεόφιλος προσαγορευομενος , διά τϊ> πρόσκυνειν ίν
είκοσι Χριστδν, καΐ τοϋτον σεβάζεσθαι , κρατήρας
αύτους, μετά πολλάς τάς βασάνους, τούτων τάς
δψεις δυσσεβώς ενεκόλαψε, κα\ ξένον τφ χέσμφ κοι­
νών άνθρώποις ττρούτέθείχε θέατρον.
Τότ* δή κα\ τον ήμέτεραν Πατέρα Νικέλαον , δια
την επικρατούσαν σκατόμαιναν της αϊρέσεως, τόπον
εκ τόπου κατατρυχόμενον , γυνή τις ευσεβές κατ-
αθρήσασα, χβΛ ώς άλλη Σουναμίτης κατά τ&νμέγαν
Έλισσαΐον ξεναγωγήσαι τοϋτον θελήσασα, ού πό(>{>ω
του άστεος προς τά θρακψα μέρη ήσυχον πάνυ κε­
κτημένη προάστειον , προσάγει τοϋτο του Χρίστου
τφ θεράποντα φερωνύμως έφαρμοσαμένη Tfj κλήσει
τφ πράγματι [?σ. τδ πράγμα], κα\ μεστών ελέους
αύτφ, δώρον ώς μέγα, την είρήνην,- ώαπερ δή κα\
ΕΙρήνη, μετά καΐ τού κτήματος έμπαράξασα, Κά-
χεϊσετοίνυν διέτριβε, τά; των αίρετιχών λαβάς ύφ-
ορώμενος. Είθ* ϋστερον εαϋτο τ^ εαυτού μον$ προσ-
εκύρωσε, τήν έπωνυμίαν φέρον της Φϊρμου πόλ*ως.
Θεοφίλου δέ ,τελευτήσαντος, και δυστυχώς τφ
τύμβω καταξίαν, ώς οϊμαι, συμπε^ιγραφεν α&τΐο, xat
τ3 της αίρέσεως, ΥΛ\ Θεοδώρας της αύτοϋ φιλοχρί-
στου συνεύνου συν τφ υίφ Mt/αηλ κομιδ^ νίφ τά Q
των 'Ρωμαίωνκατασχούσης βασίλεια,χα\ Ίαννοΰ (27)
τοΰδυσσεβοΰς , ιυροοίμιον της αίωνίου δίκης τήν εν­
ταύθα των θείων χληρωσαμένου άπόπτωσιν, κα\
Μεθοδίου του μεγάλου της άρχιερωσϋνης άμπεχο-
μένου-τοϋς οΐ'ακας, συνδρομή των Θεοφόρων Πατέρων
γέγονεν ή της ορθοδοξίας πανήγυρις, αίθριας κατα-
λαίούσης ήδη τά πέρατα, καΐ αστέρων δίκην, των
Χριστού όμολογητών, &icav το της Εκκλησίας κατα-
κοσμούντων.
Τότε δή χα\ δ κοιν6ς ημών Πατήρ καΐ τοΰ Χρίστου
θεράπων Ναυχράπος, της εξορία; άπάρας, κατ­
έλαβε το Βυζάντιον, κα\ πρ6ς της βασιλίδος κατ*
άξΐαν των άθλων, κα\ ύπ αύτοϋ του άρχιερέως, μετά
4 honorc ab imperalrice ipsoque palriarclia sus-
πολλής της τιμής είσδεχθείς ό άοίδιμος, παρακλή-
σει τούτων, της κατ* αύτδν UpS; άδελφότητος c£< D
ταϋτο συνελθούσης τότε έν τϊ) εύαγεστάττ^ τών Στου-
δίου μον^, τήν αρχήν προσλαμβάνεται · ήνπ«ρ ό
μέγας Θεόδωρος, πόνους «ολλοΣς πρώην έκθρέψας
έπλήθυνε, καΐ τ6ν χιλιοστον άριθμ6ν έςισωθήναι μι­
κρού οεΐν τήν πληθυν κατεσκεύασε. Κα\ ήν αύθις τδ
του Χρίστου ποίμνιον νδοθαλες, ώσπερ τις τ:αρά-
FRANC. COMBEFI5II ISOTJE.
rit. Fiteruntergfl sancli Grapti, ac vnllus insculpii
c>nfes&ores, non Moabitse, sed Hierosoiymiiae,
iiitdecunqne tandem eorum Hierosoiyinis genus
saitim esset.
(i7) Alii Joannem scribunt. Pussil auctor iia
flometi iuiniuiasse, allusioue ad celebrein illum
magtim Pliaraoiiis, quen» Paulu« ftloysi contrariitin
<Η>ί
siaru saiue doclrinae fulgoribus illuslraiUia, quos
noMri a Oeo aiH;»tuS ac .divinos Palres vocitani,
Theodorum, inquam, ac Tlieopiianem , natura fra-
tres, siquidem eiiam Qde germani eraui, itleDeum
amare operibus negane, quanquam nuda hinc de-
noroinaiione Theoplnlus appellabatur; quod Cliri-
sLum in iuiaguiibus colerent, eumque veoerarentur,
lenens, post mulla torraenta, eorum impia iuacul-
pens faciero, novuni in&olensque commune Uomi-
nibus spectacuium traduxit.
Tunc quoque cum pia qusudam mulier Patrem
nostrum ISicolaum , propter oblineniera qbecuraiu
pravae haeresis nocteiii, crebra iocorum muutione
Β
maleaiteri videret, relieique lanquam alia Suna-
mitis in msgni Elisaei moduni, liospitio recipere,
baud procul ab u r b e , ad Thracise panes, subur*
hium plane a Lurbis semotum habens, illud offert
Ctirisli fainulo, rem rite pro nominis raiione appcl-
lationi accommodans, plenum mieericordia munus
quam magnum, pacem nimiruh}, u t i a pace Irene
dicta, una cum possessione pracbens. IJlic iiaque
demoratus eat, hsereticorum insidias timens, Post-
modum vero suo illud monaslerio firmaLa dona-
tione adjecit, Pbirmipolis appeilaiibnein babtins*
Ubi porro Theopbitus jamdiem obiisset, unoque
misere lumuii), lixrcsis pariier merita, quod exi-
siimo, circumscripia essel, ac Christi aioans uxor
ejus Tbeodora i u m iijio Michaele admodum jurene
Komani iniperii arcem susiepiss^t; impiusque
Jannes, ceu praHudio quodani aelern* uhioiiis, liic
quoque abdicaiiouem a diviuis sortiius essei; ma-
gousque Mctliodius Ecciesise guberaacula ponlrfex
obiinoret, a Dco aftkuis Palribus in unura cotuult*
bus , inilium babuit oribodoxiae celtibriias, cum
orbis jara fines sereiiilas haberet, Chrisiiqtie COII-
lessores velul stellse qusedam uuiversiiui Eccleaise
ftiniaiiientum iliustritis oritareat.
Tunc plaue eiium communis Paler noster ac
Cbrisli famulus Naucratius ab exilio rediens, venit
Byzanlium, proque ceriaminum merilo, muliocum
ceptus vir inclyius, eorum rogatu, sacrae rratrum
sodalitalis in unum tunc congregatae, in venwabi-
lipsimo Siudii monasierio, prsefecluram snscepil :
quam quiilem maguns Tbeodorus rnullis nupcr
laboribus enulriens adaugeasque, ad millenarium
fere numerum provexerat. Eratque rursus novo
vtgore vegelum Cbristi illud ovilci. velul cui-
tlam paradiso simile, multas virluium rosas, ac
comntcmorat I I Timolb. i n , cujus bic pseudopa-
triarclia, magus ipse ac facinorosus bonio, stud .T
seciarelur. lu illnih plura anctor bisiovi* insiilu-
lionis diei fesli OrHiodoxias Domiuica prima Jeju-
nioiurn, quero damiis.De ejus abdicaliooe ei suffecio
S. Methodio, Baron. ex Theophane presbylcro
ann. ΒΆ
(Κ* ANOXYMl ' %l
Sjiirilus suavculenliam a$p»*riarc videnfilms pra> Α δεισος, πολλή ν τοις οράν βουλομένοις τήν £οδων£αν
sians. των αρετών, και τήν ο?μήν τού ΙΙνεύματος πάρ­
ε χόμ ε νον.
A l vero Nicohus Pater, quam anm-am haberet Ό δε Πατήρ ημών Νικόλαος, τήν έκ των αθλω*ν
longam ex cerlaminibus in carcere quieleju unde- χρονίαν εν τ$ είρκτϊ) φίλην ήσυ/Εαν έαυτοΰ παντα­
quaquc veuaiis, eaijuc quotidic coiiipuncnts, quan- χόθεν προμνηστευόμενσ.:, καΐ τ,αύ-Τ} καθ έκάστην
1

quam maxiine pro aitiiciiiae jnre, pariter cuw tVa- νυχτωμένος, εΐ κα*. τά μάλιστα νόμω φιλίας επίσης
tribus coumiorari volebai; liaud tameu sinebatur τοΐς άδίλφοϊς συνδιατρ£<3ειν εβούλετο · άλλ' ουν οΰ
melioris sludio , amica soltludine, jugiier labo* παρεά^ο τφ κρείττονα συγκακουχέΐσθαι ησυχία
rare <le&idepins. Quamobrcm pluiimuui tempus δια παντός έφιίμενος. "Ofiev τα πλείω την διαγωγήν
in pracf.*io diver&oriu agcns, rarius buc in Paiium προ-- τ φ προ^όηθέντι καταγωγίφ ποιούμενος, σπα­
se consotliuin dabai. νίως ώδε τοϊς Πατράσι παρέβαλλε.
Per id tempus, ilhistris qtioque ac laetUiae plena Κατά τούτον τδν χρόνον, κα\ ή τοΰ δμυλογητοΰ
irauslalio contigit confessoiis ac sancli Pairis nn- κα\ οσίου Πατρίς ημών θεοίώρου πανευκλεής και
siri Thendori ab insitla Piincipe, ad noslrum lio; Β ευφρόσυνος, έκ Πριγκίπου πρδς τδ καβ' ήμ*ς μο-
inonasleVium, providenle piissima Augusta, ac ναστήρ;ον μετάθεσες γέγονε, πρόνοια της εΟΐεδε-
magno poniifice, universoque Ecclosiue coetu con- στάτης ΑύγοΟστης» τοΰ τε μεγάλου άρχιερέο^ς, κα\
cunrenle : fuilque gloriose deposiUis vigesitua συνδρομή παντός τούτης Εκκλησίας π/ηρώματος ·
sexla Januarii, jnxta inclyiurn ac afftatum a Deo κατατεθείς ένδβξως τ^ Ικττ^ κα\ είκάδδ τοΰ Ι α ­
rjus ex maire avum Platonem, una cum fralre νουαρίου μηνός, πρ&ςτφ έκ μητρός αύτοΰ Oefep άοι-
acepiscopo Joseph, a dexlrisad orienulem parteiu δίμ(ο κα\ 9εοφ4ρφ Πλάτωνα &μα τψ συγγόνφ κα\
dtilubri sancti Praecursoris; quo utique loco, sacr;c dtpy.tspet .Ιωσήφ, έκ δεξιών κατ* ανατολάς του προ­
e i i i m viciotiosorum niartyruni reliquiie coudiiae δρομικού τεμένους * οπου δή και τά τών καλλινίκων
siint. μαρτύρων ιερά κατάκεινται λίίψανα.
Melliotiio aulem pietatis defensoni ac pra&tonc Μεθοδίου δε, τοΰ τ?\ς εύσεβείας προμάχου ι κβΛ
ad bcaiam illam sortem coimnigrante, cuiu Ignaiius κήρυκος κφς τήν εκείθεν λήξιν μεταναστεύσαντος,
poutiflcalis apicis gubernaeuU suscepissei, admi- κα\ Ίγν*τ'!θ'ΐ της ά^χιερωσύνης ύπειλημμένου τους
rabilis ilte multisqtic ceiLainiuuiu coronis revera οΓακας, δ θαυμάσιος κα\ πολυαΟλος δντως Ναυκρά-
iitclylus Naucralius, dtcima ociava Aprilis mensis, C ς , τ?1 όκτωκαιδεκάτη του Άπριλλίου μηνός, ίπ\
τ ε 0

in idipsum soporaLus e&l obdormivilque, stic-
cessorem suum relinquens Ueatuai confessorem
ae m u l u pa&sum Palrcm nustntm Nicolaum. Is
vero, aniojo repulaus dignUaiis magiiiludiiiem ac
CjUS onus, semperque secum sibi coiilubcruuleai
ac dotnesticam viituluth arcem humiliiatem ferens,
eam rein lugens moleste habebai. Ccdcns uilitlo-
minus mullis Patrum obsecraiiouibus, eam admiuit σεσι, δέχεται ταυτην\ τήν καθίδρυσαν, είδώ; τοΰτο
ordinaliuueiu, qui id proprie bumiiilaiem sciret,
ut ea qui& poiioia liabcal q u » inultis videiilnr,
quau; qtiafpropita ipse volunCute approbal.
τδ αύτδ εκοιμήθη κα\ ύπνωσε · διάδοχον έαυτοΰ τΛν
όμολογητήν, κα\ πολύτλαν Πατέρα καταλείπων Nt-
κίλαον. *Ος της αξίας τδ μέγεθος, κα\ τδ ταύτης
φορτικδν αναλογιζόμενος, σύνοικίν τ,ε αΰτφ τήν των
αρετών άκρ^πολιν τήν ταπε£νωσ;ν αει συνεπιφερό-
μενος, εδυσφ<5ρει %u> πράγματι κατολοφυρόμβνος.
"Ομως Οπΐίξας ταϊς τών Πατίρων πολλαΐς παρακλή-
κυρίως ΰπάρχεβν ταπϋίνωοιν, τδ ύπδ τών πολλών
πρδς τδ κρεϊττον τοΰ πρδς δ Εξω τοΰ θελήματος ψη­
φίζαμε νον.

Cum autcm iriennii spaiio nobitcm illam f i a -
trum ouerariam» ad viriulum cremenla, divini
Spimus aspiraniibus auris, honesto aduioduxn d i - D
rcxiB&et ,quod plane, uli jam serinoliquido ostendil,
qtiieus amans, ut qnisalius, cssei, eoqtie desiderio
vebemenlius inccnsus, liaud ultra qualientia cugi-
latiouum jacula ferre possel; ubi pauca quaedam
ea de re Pairibus coram habita oratioue exposuis-
s c i ; demiim propunii qui ejus loco prsefecluram
gesiurus essel, Supbronium quidem nomine, ac
pa*sbyierii dignitate prxfulgenlem virura, quique
niUibnuhius ^ppellationis graliam tempcraniise
aiigmentis rcipsa obsignarel. Quippe ferum, uti
nnii raro Joqui accUlil qtiaaam simpticitale ac
.enndonN \\mui\ de sc ipsobcatum viriun ad audiio-
rum uliiiiatem quandoque dixisse, uitnquam
ab eo tempuie qtio nionachi Itabiium induissct,
Έ π ι τριετή δε χρδνον εύπρεπώς άγαν τήν τιμίαν
τών αδελφών όλκάδα μάλλον πρδς τήν τών αρετών
επανάληψιν ταϊςτοΰ Πνεύματος αΰραις οΙακίζεσΟαι
παρασκευασάμενος, έπείπερ, ώς προλαβών 6 λ^γος
έδήλωσε, φιλήσυχος εΐ και τις άλλος γενόμενος, καΙ
τφ π4θω τούτω ίέμενος, οΰχίτι οίος τε ήν τών λογι­
σμών τοϊς τύξοις κράδαινε sOa*, τοις Πατράσι μικρά
τινα περ\ ταύτης διεξελθών της υποθέσεως ένεκα,
προβάλλεται λοιπδν άντ* αύτοΰ τδν τούτοις καθηγη-
σίμενον, Σωφρόνιον μεν έπο^μαζόμενον, %Λ\ τώ
τοΰ πρεσβυτερίου κατακοσμούμενον αξιώματα · της
κλήσεως δε τδ χαρίεν τ?| σωφροσύνη τοΤς Ιργοις
έπισφραγίζοντα. Και γάρ ώς λόγος Ιχει περί αύτοΰ,
οΓα δή συμβαίνει πολλάκις άπλοτητι γνώμης φερό-
μενον, αύτδν δι' έαυτοΰ πρδς τήν τών άκουόντο>ν
άφίλειαν ύποφθίγγεσθαι τδν μακάριο ν, ώς Έξδτε
τοΰ μοναχ-νΰ τδ σχήμα ήμφίεσμαι, άρτου ή οΓνου, ή
505 VITA S. NICOLAI S T U D I T A .
της οίασοϋν λιπαινούσης τροφής έν πλησμονή γα- χ p a n i s ,
στρδς γεγένημα^.
Τούτον \teg. τούτω] τοίνυν προς του άρχιερέως
καταλείψας τ6 ποίμνιον, ό παν4σιος αύτος έξελθών,
έν τ ψ προ^όηΟέντι χαταγωγίο> της Φίρμου πόλεως
εκαθέζετο. Ί Ι δ ε τ ο γαρ τ ω τόπω, τϊ»ν τρόπον μάλλον
δι 1
οδπερ ό τόπος κατασχεΤν έπειγόμενος. Άλλα
«οϋ άοιδ!μου Σωφρονίου καλώς τήν μονήν έπ\ τέσ-
σάρας χρόνους αύξήσαντος, κα\ γέρας της άγχε-
νοίαςτήν άγαθοεργίαν χαταπλουτήσαντος, κα* τρίτ^
τοϋ Νοεμβρίου προς Kuptov έκδημήσαντος, ot τ ω ν
μοναχών φ'.λοπάτορες ούκέτι στέγειν δυνάμενοι την
τοϋ οσίου δ(άζευξ:ν, προς τ6 οϊκεΤοναύτψ'τής ησυχίας
άπάραντες ενδιαίτημα, έπ\ τήν πειθώ της αρχής ώς
φιλότεκνον κα\ αύθις τούτον έλκύσαντες, ev τ ψ ^ cipiendam prarfecturam cogeules, ad mouasterium
μοναστηρίω είσήνεγκαν · κα\ ήν 6 Πατήρ τοις τέ-
κν&ι;καυ" έκίστην έπευφραινόμενος.
Τοιγαροϋν της φερωνύμω; ώ; δώρον τ$ τοϋ
Χριστοϋ Εκκλησία παρασχεθείσης, της φιλονρίστου,
φημί, χ»\πανευσεβους βασιλίδος, ύπό Μιχαήλ τοϋ
εαυτής υίοΰ ήδη λοιπόν τ ά της νηπιότητος έπαποθε-
μένου ψελλίσματα, των ανακτόρων εκείθεν κατενε-
χΟείσης, κακώ συμβούλψ δηλαδή Βάρδα τ ω εαυτής
άδελφφ 6 νέος &ναξ χρησάμενο;, και κα>' &μφω
τ ώ ν δ ύ ο , τ ή ν αΰτοκρατορίανόέτερος, ό δέ τήν Καί-
ν
ταρος τιμήν πρ6; έαυτοΰς άμφεπόμενοι, οΟ μχχρίν,
ώς οΟκφοντο, τήν καταλλήλων των γνωμών έντεΰ-
θεν τ ψ ώπηκόίρ σύγχυσιν κατειργάσαντο · τους του
θεού νόμους έφ' εαυτούς καθυβρίσαντε:..
Ό μ ε ν γ ί ρ αΓρει τήν οφρυν κατά της μητρός" 6 C
δέ, προς τουτψ, κα\ είς αυτήν τήν φύσιν έξήμαρ-
τ^ν, υπέρ τήν φύσίν τήν πρδξιν σχεδιάσας της φΰ-
σεως. "Ορα γάρ τοέσόμενον. Κ α τ ά γ ά ρ της τοϋ υΕοΰ
κοίτης ό Καίσαρ Βάρδας παρανόμως έπιμανεΐ; ό
ταλαίπο>ρος, ξένος σύνευνος προς τή ίδια νύμφη, χ<χ\
έτερόμοιον ζεύγος έκβακχευθεις εγ^ωρίζετο.
Ό οϋν του θεοϋ άρχιερεΰς, καΐ τοϋ θεοφόρου
επώνυμος, ώς οίον τε τουτ\ το δράμα διορθώιασΟαι
προμηθούμένος, ου δϊελίμπανεν, ώσπερ δή τοϋ θεοϋ
νόμος» ύπο[μι]μνήσκων, τταρακαλών , νουθετών · έκ
τοΰτων έλπίζων τήν εκκο^ήν τοϋ μύσους πάντως
γενήσεσΟαι. Άλλ*ό της παρανόμου μίξεως ϊρω; οϋχ
εΓα τον έλεεινον άνανήψαι τδ σύνολον. Πλην ώς
είδε έκκεκυφότα (20) τ6ν άΟλιον, καΐ δουλον της D d i i e sinebat. Ca^emiu u b i sauer ponlifex boiuiiieui
*· I I T i m . i v , 2.
F K A N C . COMBEFISH NOT/E.
(i8)V*>x r a r i o r , scd qna maxima fiiii ad patr<*m
nocfssitiKto bcne expi i m a i u r , q u i s i i aller prorsus
&imilis, ac velut alter ipsi% quain iucesiuosus Bar-
das iiecessiimlinctn pr&Mino excmplo violans, j u s l o
/t'.lo ab l ^ u a i i o carreptus e s i , ac landem proscriptus
a i i i i d i u m caUu, negata pultlice ptiblico i-eccaloii
sacra eticliaiistta, ([uattqijain s c i r e l v i r s a i i r h t s ,
qitanla inde creauda i l l i lor**nl m a l a . . E r a t uli(|iie,
q u i ιιοιι aiiiinan» suaiti, se pteiiosiorcm l a u e r c t ; ncc
forie coriim» q u i g i a v i aliqito m e t u , publicuui
petxaiorcui pubticepeleuteuk uacranieniis i i n p e r l i r o ,
baiid i i l i c i l u n i sediisj> scandaU) a i b i L i a n i u r .
l i a A r i s i o p b . i u Vespis, κάτω κύπτειν, i n
TATHOL. C H , C V .
905
aut v i n i , aut cnjusvis a l t c r i u s c i b i q u i
impinguafc possii, eam qiianlilaiem sumpsisse, q u »
v e i u r i expiendo esset.
H u i c ergo i n praeseniia ponliflcis ralicto grpge,
exiens v i r sanciissimus, tn praefato ragedil Firmo-
P o l i s
b o s p i l i o . Quippc loci c u m deleclalio tencbal,
cimi We» mores p o t i u s q u o r u m causa locus s l i i d i o
esset, adipisci coiilendcrel. Caelerum tilii inclylus
Soplironius annis q u a t u o r prajclare moiiasierium
'auxisset, ac soleniue pr;«uiiiiin bonorum t operum
divtlias consecwus esscl , dicque t e r l i a niensis
Novembris ad D o m i i i u m migrassei, P a l r i s amanies
inonaclil. cum ullra Sancli absenliam ferre 110»
P<>sse»li p r o p r i u m ejns quioiis b o s p i t i n m pelenlcs,
eumque rursiis tanquaui i i l i o m m a m a n i e m ad fiiis-
d u x e r u n t ; isque i u t e r i m paieina pietaie i n fllus
quolidie iasiabaiur.
Cum ilaque j u x i a nominis r a l i o n e m C h r i s t i n m -
nus i l l o d Ecclesia; concessum , C l i r i s i i , i n q n a n i ,
amans,acreligiosissiniaimpcralrix ,aMicliaclufilio,
u b i j a m i l l e infanlia,' b a i b u l i c m abjecisset, ab aula
dejecU essel; eiun n i m i n i m novus imperaior m a -
l u m c o j i s i l i a i i u m Dardain Tbeodorai f r i l i e i n tibi
adhibuUset, amboque ita r n i i p . i i u e r sc parliii
cssent, u i a l l c r i m p e r i u i n , «Itor Ca*saris sibi Ιιοιιο-
rmi v e u d i c a i v t ; uon exiguam iude sulijecio populo
v o l u i i l a l u m i n i n v i c e m confusionein, qua ιιοιι p u -
tabanl ratione, in"se ipsi divinas ieges vioiauies,
leccrunl,
llle siqiiidem fiJpercHium t o l l i t ίιι m a l r e m , h i c
p i * l e r e a i n ipsam quoque n a l u r a m pcccavii, n a i u r o
aciioiiem lemeie usurpaus c o n l i a nalurain» Vidc
euim quid g r r e r e l u r . N i m i r u m , miserabilis < > » a r
Bard.is, advcrsus filii lliorum sceiesle insaniens«
novus conjux cnni p r o p r i a sponsa, j u g u u i q u c a l l e -
riu§ similis ac filii petiurbans noscebalur.
Dei ergo ρυιιΐίΓυχ, alque a Deiforo, niagno,
i i t q u a m , IguaLto, nonien habuns i d faciitoris qnam
ficri possei» corrigere sttidens, constans, ex diviua*
legis prifiscripto j u g i t e r adtnonehal, obsecrabal, i n -
crepal;aL'°, sperans l'ore n l ea l a l i o u e scftusoiniano
cxscinderelur. l l a u d enim veio iiilqux copuhc
amor quidquam iuiseniin ad frugcm inelioiem r c -
perlinacia notavit. Forle quia sctics tolo jant c o r -
porc i n c t i r v i , eo solfant esse gouio, u i proposili
lcnaciores s i u l . I l l u s u a n t i i l a ea qua^ s c i i p s i l N i -
oetas i n Viia l u a i i i , u i i et isla illis i l l u s t t a n t n r .
D
r
A n n o i a t ille dieiu, quo Uanlas eam ab I g n a i i o l e -
pulsain passus c s i , nempe Kpiphanioruui , cnjns
aitliquissima religio est, u i vix C t m s l i a n u s liabe-
r e l t i r , t|ui saciis Cliri&iianorutn sub iis soleinuiis
iinti iuiuresset : c u i i c i a r g u m c n i o esl quod i n f
Vatente, inque Juliano Angu.slo, aliero Caibareai,
allero i n Gailiis, E p i p b a i t i o n n n sacro die acluui
esl. Q u o d i i a S. lgnaiius M a r i y r , ac l e i t i u s a T e i r o
Amioclieiius cpiscopus, κατ' εξοχήν, ac pcculiart
29
907 ΑΝΟΝΥΜΙ
nbsiinaUim vidissef, ac e x l r e m a linea peccali scr- Α αμαρτία; ε ! ; τέλος
νυιη, arcel deinceps ab ceclesiae sacris limimbus,
liauc ci praestans cmendaLionis raateriam. A t ille,
ira pariicr ac c u p i d i u i e alieue a ratione coiiflxus,
poteniiam in lyrannidem a r r o g a n t i a v e r l i t : u n i v e r -
soque populfl cotmtanie, fremens, sensuquc excel&o
lemplum ingrcdiens, ac i n i r a sacra adyia peneirans,
Ijorreiidis m y s l e r i i s i m p e r l i r i a pontilice flagitabal.
A t iile aetmilaior , sermonum tsiromaste sceleris
i l l i rcpreliensiouem publice prsetendens , metliis
prattordiis gravher confix l , vacuumque alque eon-
fusum ab ecclesia ejecif. is vero f u r o r e latis prae-
cordiis acius, u n d e m irnperalori p e i s u a d e l , ut
magnum Ignalium a sua detnrbei sede; quod eliam
liaud diu post accidit. T m n v e r o / q u i d ? Iguaiio
p e r t y r a n n u l e m e x p u l s o , P i i o t i u m quemdam uomine,
tunc proto a secretis munere fungentem, m u l l a
virurn relipiouis ac scieniiae fama, e l t g u n t : quem
s t a i l m delonderi jnbente*, poiuifleati dignitate s u -
b l i m a i t t . Qtiid autein zizania singuia ea occasione
excuta dicere a l l i n c l , r u m illa universi Ecciesis
aluinni perspicua habeanl ? Cmterum a p U n d u m
argtiruemuin paslori nosiro Nicolao.
Hic i l a q u e , q u i se prorsus ClirisLo ac Deo de-
vovisset, ac oroui partc ad e j u i se m a n d a t o r u m
n o i m a m composnisset: q u i flonre p r l m o j u v e i m u i s
p a t i i a relicta per? grinus factus e s s e l , quique roore
, l
apostolico fratrui» i n f i r m i i a i i l m s socius, nna u n d i -
q n c a f l l i g i c n p c n l , u i i accuralam imaginem a c s i m i - Q μένος, ώσπερ το κατ είχόνα τε χα\ δμοίωσιν, οΟτω
ludineu», iia et commuuionem i a v i o ' a t a m servans,
abiniqua6u iiicoinpositoruiticonstienliaabruinpcns,
ac una ruiu IVaire c moitastcrio dis<edciis i n t
ejusdeiu hospiliodegcbat, qnod Piaencti silum esl.
Hujus rei sparsa farna, ac ciuu percrcbresceule
l o l o popuio r u m o r e , fidem oninino baberet, scictis
jam oliiu C^sar s u b i i m e m v i r i v i r l u l e m , utque is
ciiiniuiti ore decantarclur, slupcnsque, quam <'jus
demcnliip, v i r i sanctt illa disoesiio, retiargulioneiD
auduia e s s f l , tntperii vires dctegendo adliibens ,
\il>i f j u s hospitii locnm d i d i c i s s e l , statim moroens
honio, persuasibilibus sermonum s u o t u n i verbis,
" 1 C«r. ιι, 29.
F R A N C . COMBEF1SI1 ΝΟΤΛ).
rationc dictus είΐ Θεο^όρος, qnalem hic a u r t o r D
n o m i u a t , (??m ralionem rod.lit A n a s l . ex Graecomm
iraditione i n n o i i s ad νιιι s y i K M l . , (jtnMl ipse f u e r i l
p a r v u l u s , queui Donuiins & i n i . i t i l i n m n l i o , dicecs :
t Nisi conversi f u c r i l ' 8 , e l t-liit-ianiini, s i n U l n e p n r -
viilus, > ele. De qno ditliciln qunil s u b d i l : Vude noc
apottoli ausi fuerinl eu *ttm a<t Hlceletw pra-snlaium
promovcretvr, amptius inanus impvncre; nimirum
quem ore DA iaudaium, ei ipsins tactti snnclijica-
lum cognoverint. Quiri ciiiin Doiiiiiiicns illc c o n i a -
f t u s at- siuictillcaiio, adojns in opiscopum o i d i u a -
t i o n e m , el ut j a m tunc essct I g i i 3 t i u $ , <|Uod apn-
ftoft tton nisi in C a n a , ac subiude a r c ^ p l o - S p i r i i u
sancto a Oominica lesnrreclione, fncti saui? Nisi
iorte lioc volunms, exislimasse npostolos sie Uo-
minica inanuum impusilione s a i i c i i i i c a l u m Igna-
t i u m , u i ca accepisse eenserelur, qnidquid i m p o *
908
γινόμενον, είργει τών τη< tx-
κλησίας ούδώ^ν, εντεύθεν την διδρθωσιν αύτψ προ­
βαλλόμενος. Ό δε τψ θυμφ παραλόγως T f i έ ι κ -
8 υ μία συρπερνπείρεται, χα\ τήν δυναστείαν «ίς τ υ ­
ραννίδα σοβαρώς μετατίθησι * και πανδημεϊ βρέμων
τδν νεών κατειληφώς έν ύπερέχοντι τψ φρονήματι,
των τε άδυτων Ενδον γενόμενος, την των φριχτών
μυστηρίων προς τοΰ άρχιερέο>ς έξήτει μετάληψιν.
Ό δ* ζηλωτής εκείνος τψ σηρομάστη τών λόγων
δημοσία- της παρανομίας α&τψ προτείνας τδν Ιλε-γ-
χον, χατα φρένα δεινώς έξεκίντησε, κα\ κενδν χα\
κατησχυμμένον της εκκλησίας απήλασεν. Ό δε
μανεΐςκαταφρένα, τε*λος πείθει" τον Ανακτά κατελευ -
σθήναι [leg. καθαιρεθήναι] τοΰ θρόνον τον μέγαν
Ίγνάτιον, 3περ ού μετ* οδ πολυ κα\ συνέβαινεν. ΕΤτα
τ £ ; Εκείνου τυραννικώς ίςωσθέντος,οίτοι ιτροβάλ
λονταί τινα, Φώτιον μέν προσαγορευόμ«νον π ρ ω τ ο -
αηχρήτης τότε υπάρχοντα , ίκ %
έίλα6ε£^ δε καΐ
γνώσει πολλζ φημιζόμενον • δνπερ εύθυς άποχαρ-
θήναι κελευσαντες, τα της άρχιερωσύνης πρεαβεία
μεταχειρίζονςαι· ΚαΙ τι δν λέγοιμι τα χαθ* Ι Χ Λ -
στον ivtsOtiev άναφυέντα ζιζάνια, δηλα «αβι το!ς της
ΈχχληαΕας τροφίμοις υπάρχοντα.; Μεθαρμοατέον 6k
τήν ύπόΟεαιν προς τον ημέτερο ν ποιμένα Νικόλαο ν.
Οντας τοίνυν 6 τψ Χριατψ καΐ θ ε ψ έαυτδν όλι-
χ ώ ς αναθεμένο;, καΐ πανταχόθεν ταϊς αυτοΟ εντο-
λαϊς ρυθμιζόμενος * δ έν άκμζ τ?;ς νεότητος πάροι­
κος ύπάρξας καΐ παρεπίδημος, και ταΤς άποστολι-
καΐς άαθενείαιςσυγκακουχειβθαι πανταχόθεν αίρού-
1
χάν τψ χοινψ άπαράτρωτον διαφυλαττόμενος την
άχρίβειαν, άπο^όήγνυαιν έαυτδν της άθέσμου wov
άσυνΟίτων συνέιεως, κα\ συν τψ οίκείψ όμαίμονι
της μονής άπάρας, πρδς τψ ίν Οραινέτφ (50) τ α ύ ­
της καταγωγίψ διέτριβεν. 'ύςΐϊ διε€οήθη τοϋτο,χαΧ
πανδημ\ πλατυνΟεν «άνπιστον Ιπετύγχανεν , 0
Καίσαρ πάλαι της τοΰ άνδρδς ά ρ ε τ η ; τδ ύψηλδν επι­
σταμένος, κα\ ώς έν τοίς απάντων άδεται στόματα
καταβροντηθείς ένθεν είς SJOV αύτψ της παροινίας
έπαύξει τδν ίλεγχον, τήν του κράτους Ισχΰν πρδς
εΰρεσιν χειρισάμενο;, γ.αλ καταμαθων εφ* φ π ε ρ η ϋ -
λ ί ζ ε τ ο , τ ^ τών λόγων εαυτοί πειθανότητι πρδς Ιλχυ*
siiione m a n u u m p r e s b y i c n i r o n f e r r i poierat, s!c
l ; i i t i f n uL o r a i i o , ac qnam jtiniorcs vocanl forioam
o i d i n a l i o n i s d e b e n t aecedere : qua a d i i i b i u per
apostolos, i u n c demum faclus sit pontifex ae sa-
c e i d o s , quod prius erai quadnm l a n t u m veluL
dfsigiiaiioiie. Sic visnn» cbarissimo συμμΰστη x a l
συνομίλψ· arbilronque ipse longe piuiu ac p r o -
babiJe.
(50) Biihyuke c i n p o r i u m est, Socraii 1. v i , c. 4 t
regione Nicomedije. llla καταγώγια, quae m n l u
i i i d i c a n t u r mouastcrii S i i i d i l a r u m , ipsa v i d c n l u r
qusc i n A c t i s v i synodi d i c u n l u r μέτατα* p a n i i u -
quc nbcsse \n\mm a villis CartliUMatiortim, ve), ut
malis, ab auliquis IWneilicUnorant p i t o r a i i b u s , i u
quibus pauci fralre^ extra Ctmimune ca:nobiun»
agcrontt ac IIMH q u i c i i v a c a i c n i , IUIII f r a i r u i n ΓΡΪΙ-
q i i o r u m ac communis ooeiiobii iu^<Hia illic a g c i e u i .
QG9 V I T A S. N l C O L A I STUDtm 910
n:v του Πατρίς 6 σικδς [γρ. σικχδς] ονειροπολούμε- Α ΐη senlenliam Patrem peHiccre m o l i t u r ; unaquoso-
*ος, i v τοϊς των Πυθίων θερμυΐς <3i) δήθεν τδν cium Michaelem imperaierem in Pyibionim balncis
ανακτά Μιχαήλ προσλαβόμενος "ot τάχος πο^τοπο- assumens, ciio conscensa nave, virum sanctnm
ροϋντες, έν Πραινέστψ τδν δσιον κατειλήφασι * rraenesli invenernnl, verbaque blandiliae jacu*
λίγους τε κολακείας ώς τόξα προτ^νοντε; (δε',νί) loruin inslar praeti»ndentes (quippe gravls erat
γαρ τούτων ή τυρανν\ς, κα\ ψυχάς ανδρείας ευχερώς eonim lyrannis, ac quae facile virili qiioque viriutc
μεταθεΐναι δυναμένη), ωοντο τούτοις μεταπείθειν animos demut«re possei), i>s sanclum a senieiiiia
τον &γιον. revocaturos putabaut.
Τότε κοινοτέ^ω; πως τον λόγον τούτοις δ μέγα; Tunc vpro, commnniori, magnus ille ad oos
ποιούμενος , *Εχρην μέν υμάς, φησίν, εϊςθεόνχιύ sermone: Par quidem erat, ut qui in Deum ejusque
τους αύτον θείους νόμους έξαιαφτήσαττας , (livinas leges peccareritis, ejus appreftenderetis dte-
δράξαϋΌαι της τούτον παιδείας* χα) μτ\ έν Ουμψ cipiinam, neciramin furore bt vo*ip$i traherelit t u

την Οργϊ\ν έφ* εαυτούς έχισχάσασΟαι *δτι χρίσις judicium quippe durum fiet in iis, qui piccsv.nl ··,
άχότομος έν τοΊς ν&ερίχονσι γίνεται* ΈπεΙ 6έ Quia vero poenitentice medicox putretcetttia ulcer*
των τραυμάτων τήν ο^ηχεδόνα τους της μετανοίας coutolidare tenuiii& hcti dicit Spiriius sanctut: I*t

φορμαχεϊς έχψβωσαι ου βούΛεσθε, τάδε Μγει ^ malum tandem vobis re* cedet.
rd Πνενμα τό άγιοτ, ώς Κακόν κατάμφω τό τέΛος
ύμΤν άχοδήσεται.
Τοίνυντραχυνθέντβς τούτοις το?ς (5ήμα^ χενο\ των
( lis liaque illi servnnutbits ckasporati, iiide vacui
έχεισε άπψχοντο,είς έτέραν 0οπήν τάς εαυτών ελπί­ absceduitl, in commodum aliud tempus spes su:>s
δας ταμιευσάμβνοι. Στέλλουσι γαρ είς το Οπίσω τίνα reservantes. Qucmdam siquidem poue se ad Sati-
προς τδν δσιον, του μή δειν σε» φησ^ν, δηλοποιουντες cium deslinanles, signincant, ntin debere in ulio
δν τινι των της μονής σου καταγωγίων αΟΗζεσΟαι. sui monaslerii hospilioloilegcre. Ac vHut nlciscen-
Κα\ ώς πρδς αμυναν δήθεν εύΟϋς χειροτονοΰσιν les, stAlim cjus loco, Achillam nomine, virum u t i -
άντ* αύτοΰ χαθηγούμενον, Άχιλλοίν μένουν όνομαζό- qneprobis undique morihns, prxposinim ordiitant:
μενον, χρηστδν δε τοΐς τρόποις πανταχόθεν υπάρ­ ipsi autem, quod in proverbio est, ntillum non mo-
χοντα. Αϋτο\ δβ, xh δή λεγόμενον, πάντα χόλων έχ£- vebant funem, quo Sanrlum capercnt.
νουν του ζο>γρήσαι τ6ν Satov.
Dei auiem famulus Nicolaits sic a propriis
Ό δε του Χρίστου θεράπων Νιχόλαο;· των οϊχε!ο>ν
άχελασθαί, x«\ τούτ(« «ληβιάζιιν ^όμ,,ος,
? 8 - t C P , , , S U S
· a t <
» u e i i 8
P "Pr i n s a c c e ( , e r e ν < ί , ί
" , 8
' l n
*
txi\u T4*OV i x τ4που τί, tv8.(f τψ γ ή συμπ«ίό-
Ρ ? « , , m e X , f > r
V , U
'" e
« e 8
' a t e
· . , l U m
. s e r t i o c 0
»-
feclus, ntuubat. Tum vir qutdam iia divexati
μενο,· ύφ ων τις άνήρ χατατρυχ^μενον θεασάμε'/ος,
1

videns n i i idem aiqne Samueli propliorw clcrum

Ιαμουήλ μ ί ν επίσης τφ πρυφήτη καλλωπιζόμενο^
t

obtigissol nonien; ejus u l i appellationis, iia et

τψ ονόματι* έπιποθών δε τήν χλήσιν οίπερ συγχοινω-
opermn ac veriiatis consorlium ambieus, ac p r r -
νβίν χαΐ τω πράγματι, χα\λύτρον ψυχής τ6νπλοΰτον
tium redemplioiiis auini:e, divitias eganis large i m -
δλψ'.λώς τοί; χρήιουσι παρεχόμενο;, ένδον τζς πό­
pertieus, in urbe ad paries Liba scmolum lociim ao
λεως πρός τά του Λίβα μέρη (3^) τόπον άπφχισμέ-
qnieli aplum coemens, pioposiio animt reciissinio,
νον, χα\ ήσυχον έκπρίάμενης, προσφέρει τψ άγ£ψ
viro saocto offerl, commodain ea largilionc amanLi
μετάπολλής της ευΟύτητος, άρμόδιον ϊνΟεντήν ήσυ-
quirlem praestans : qucm is Iocum, uei graiiaill -
χίαν ατίργοντι χαριζόμενον*δν χα\τ% του Χριστού
sire landein monasicriiitn, opumain in co a priuci-
χάριτι περιφανές άσχητήρ'.ον έναπεκατέσττ,σεν,άρί-
pio basim figens, eflVcit.
στην έξ ύπαρχής τ-Jjy ράσιν έν τούτψ πηξάμενος.

" Psal. ιι, 12. " S a p . \ι, 6.

FRANC. COMREFISII ΧΟΊΜ>

(34) E B I locns Bitbyniae nnde aouic caiidae sca- J) fere siauita onfinum cenis qnilmsdam c.isiljns, ac
t o r i u n l . Nicelas et Procop. v" JEaificior. rarius p»a?soribunl uti R< gula.S. Ρ. N. Aujiusiini» f
v

(32) Urltis nonten absolule prolatum palam indi- ac illi oon&emanoe quns voraul, Constitulinms F F . t

cat nrbem r r g i a m ; utque eam, non aliam intelli- Prsedicaloruni. Poicrat ergo sir. a propi \\$ pulsus,
gain, adbuc suadcl, quod tego in Caniaruz. I i v vt>| in ipsa urbe, ac cxlra SUOP. hospiiiolum lia-
v

c. 40, ubi de Irene οοιφιμβ Andronici minoris est
scrmo : Τδν μίν ουν νεχρδν αυτής χομίσαντες εϊς
Βυζάντιον, έν τη του Λιβδς Εθαψαν μονή μεγαλο­
πρεπώς x c l βασαιχώς. Corpus Byzunlium deporta-
tum,in Libis nwnosterio, magnifice ae regia pompa
fttneratum e$t. Nihil siqnidem altud videatur iltnd
Libis monasierium, qnam tnonasteriiim ad L i h a ,
sive pancs Liba ; sive inielligat illud ipsum, qund
aucior Ulic a Mcolao exstrucium narrat, occa-
bere, itj illoque fraires eibi aliquos arijiingrr*»,
nisi poiius iunc soluin adjimxii, cum jarn IguaTuis
resliuaus essct. ipsoque Suidii p r i r f c a u i a m l a n -
dem restimpsisset : baud cerie modiruiu vidratur
vel solun» fnveri io iirhe, Banla iniiiiico tyraunid^m
exerconte. Quod ail Oriel, in vnce Liba : Locus
circa Nicomediam, Cedreno* pnssk veriim ΙΙ:»ΙΗ*ΠΪ·
Cum onim ea vox uiltil abud sonol qiiam (jvtiam^
$tilltttwnem fontem, nilnl vctat, u l ne mulia Gire-
t

sione illala* a Pholianis vexaLionis. ac exputsiouis ciae toca fomibus ac aqnis irrigua, id tp&iim nouti-
a suo Siuditarum moimslerio, ac Ixcis subjcclis, nis soriila siut. Locus apud Cedrcnum non r,sl iu
sive aliud qumlpiam : ;ilquu adco videanr poena mang, ncc vclim qtiserendo lotum evolvore.
ilta Nicolai, siiniiis oxpulsioni a rcligiono, qnaui
911 ΑΝ0ΝΥΜ1 912
1'ostmodum cnim cum u n i i m quemriam e suis d i s - \ "Ενα γάρ των αύτοΰ μαθητών Εύάρεστον το,δνομα
cipulis Evarestum notiiiiie acccrsissel; nedun) soltis ε!ς ύστεροντουτον μεταπ£μψάμενος, ού τοις άγώσι
iHc ascettcse pahrsirae c e r i a m i n i b u s , Evarcstum s e , μόνος εκείνος της ασκητικής παλαίστρας" έδε/χθη
id esl, placenlem ac g r a i u m osteudil, verum etiam Εύάρεστος * άλλα μην καί αύχδτδ χωρίον διά των ίν
locum ipsutn per eos, q u i i n eo placerenl Deo ac αύτψτφ,θβΐω εύαρεστούντων,εύάρεστονκατειργάσατο,
religiose mererentur, beneplaciium f c c i i , q u i ejus μέχρι τ η ς σ ή μ ε ρ ο ν τ α ΐ ; αύτοϋ εύαρέστοις πρεσββί-
liaclenus placilis utiercessionibus, praeclaris n.erilis αις, βριθον τοϊς άγαΟοϊς κατορθώμασι, κα\ σχεδόν
rgregio abuiidet, loiique fere o i b i veneratioiii Jia- υπο πάσης της γης σεβαζόμενον* άνωθεν τ ή προσωνυ­
beaiur, cuiii o l i m Cocorobii locus»ppeil;ilus ess*:U μία των Κοκοροβιου έπιφερόμενον. Ά μέλει καλώς
Dcitique cluni i i i t e i i m vir sanctu» venerabili illo loco έν τφδε τ ψ εύαγ&ΐ τόπψ τ ω όσίω έφησυχάζοντι, 6
bene cjiieius ageret, eum Flioiius [loniiiex c u m A u - άρχιερευς Φώτιος παντοίως πρδς έαυτ&ν συν τοΤς
guslis, modis onmibus ad se tiahere inoliebaiur, κρακϋσιν έλκΰσαι τοϋτον πραγματευόμινο^, κα\ ώ ς
ulque ad cum accedetet, iudiiccre lentabat. fcjns αύτον άφιχέσθαι πειρώμενος. Έ θ ή ρ α γάρ αύτοΰ τήν
quippc supra omues alias gloriaiu capiabai. Id ubi δόξαν υπέρ τους άλλους γε* καταμαθώνό θαυμάσιος,
\ i r adniirululis i n i c l l e x i i , eorum volons cavere i n καΐ τάς τούτων ενέδρας διαδράσαι βουλεμένος, φυγάς
bidias, fuga se i n Pricmmeauiii p r o r i p i i , huieque Β άπαίρειπρδς τήνΠρυχόνησον(53)[#>. Προικόννησον],
ftliiylenem abil : quo l o c o . u b i d i u salis denioraius εκείθεν δέ πρύς Μιτυλήνην άπφχετο · έφ' ίκανόν δ&
essel, laitdem itt Cherronesum una c u m p r o p r i u ταύτη ιτροσδίατρίψας, άνήκται Λ^ος την Χε£(Μνησον,
fraire, apud Xauielium babiiaturus , ' reductus σΐ>ν τ ω οίχείψ άδελφφ έν χφ Ζαμτ^Ιψ. οίκισθησό-
μενο;.
PotTO prsefatus Acbiilas u b i annis quinque i n Ό δε προνοηθείς *Αχιλλ3ς έν τ^ μονζ του δσίοιι
Saucli luonasierio gregem gubernussei» a r c l n e p i - Ιπ\ πέντε χρόνους Εθύνας το ποίμνβον, αρχιεπίσκο­
scupus INicoliie i n parlibns Orienlis creaius cst : a πος είς Νακόλιαν ( 3 4 ) έν τ ο ι ς τ ή ς ανατολής προχβι-
quo prcefeciurain iniens Tbcodosius, cuin aunuin ρίζεται μέρεσιν* δν της αρχής διαδεξάμενος Θεοδόσιος,
i;»uin el ipse pnefuissei, vivis exemplus successo- καΐ έν^αύσιον χρόνον κρατήσαςτδ μοναστήριον • τούτον
lem Eufeeiiium liabet. Scd ei ipse cuni ntensesqua- Ευγένιος τελευτήσαντα διαδέχεται. Άλλά κα\ τούτον
luor p r a f e c l u r a m lenuisset, TUeodorus Saniabaris έπ\ τεσσάρας μήνας ποιησάμενον τήν κατάσχεσιν,
o r i u n d u s , a c i d n i e o a noiuiuHis Santabarinus ap- Θεόδωρος ό έκ /ωρΕου τοϋ Σαντα6αρέω< εξορμώ-
pellalus, surcessor suiTecuis esl : c « i d e m u m , cum μένος, και δια τοϋτο Σανταβαρινδς παρωνύμως ύπό
a i H i u m utiuiu pix*posUi pcrbonam gessissei, Sabas τίνων επονομαζόμενος, διεδέξατο. "Ονπερ ένιαυτον
a Caltislrato, ejus discipulus, q u i tunc pouUlicciu C άντιπροσωποϋντα τδ μοναστήριον, ό έκ Καλλη-
δ λ ο ν

agebat, ordinalus succediu στρατού Σάβας χειροτονηθείς, αύτδν διαδίχετα»,

Cum aiiiem magnus PaierNicolaus annos seplem
in prsetaio l o r o , cum natura; necessitatibus,
ip^a senectuLeaLiriius cgissei, iude v i u c t u s a d s u u m
μαθητής υπάρχων τοΰ τήν άρχιερο>συνην τότε κρα-
τοΰντος.
Έ π τ α ε τ ί α ν δέ του μεγάλου Πατρός Νικολάου έν
Lum τ φ π ρ ο ^ η θ έ ν τ ι τ ό π ω διαμένοντος, καΐταΐς ανάγκα ες
της φύσεως, καΐ αυτφ τψ γήρ<^ συγκακουχούμενοςι

FRANC. COMBLFISH Ν Ο Ί Έ .
(35) Προικόννησον s c r i b i t Plolomaius, voluitque h a b i i e r l t a d Patreni N i c o l a u m , a c f r o l i e s Studianos.
p u t o iNubltr scribere. Est Proponlidis insula a n t i huoikiperium cst. Puicm omncs hic noininaios
Cy/icuin. MiLylene Lesbi <>ppidum,a quo lota insula pra-tftr p r o s t r n m i m Sabam P b o i l i d i s c i p u l n m , de-
sic dicla l u i i . Uuiun denitiue p o n i l Clierruiiesum volos P a t r i fmsse, ac si q u i d comnnjnionts labe
seu pfiiitisuUun, u i quam landeiu v i r Dci r e d u r l u s cuni Pholio infecli fuerunt, limore polius l i u m a n o ,
stt, ipsaiu pulo viciuuiu Acra p i u m o n i o r i o , i i i qua >quam odio i n Iguauuin vel JNicclauui id coiurnisisse.
Theodorus (Siem o U u . Plura lo<*a sic appellaniur. ^ Korte v ^ i o p r ^ i m s i t u i a i n i u i e r u n i si^ velul v i c a r i i ,
P o i u i l bic redtici a f h o i i o ac i m p c r a i o r e , ut u r b i ac ne quid gravins f i a i r u m sodalilas per Nicolaii
v i c i n u m diligeiilius observareitl, ac aliquid pro absenliam palereiur, vel ipso anmiettte Nicolao :
Ignalio i i m h n |>iobiberenL: fortc v e r o q u o d Uomam idquc vidcalur auctor innuere i u 1 heodoro Saitta-
aucessunun, coquc t ^ u a l i i , ac c i c o i m n u i i i c a n t i u u i , barino, t u m άντιπροσωποϋντα το μοναστήριον,
v i r u i i i taiike a u c i o r i i a t i s , querelas d e l a l u r u m tiuie- ρι.τ aiuuini ίηίομπιιιι, successoniin babuisse ineiiro-
r e u u feic conaii sunt Tiieociisluin rcvocarc, ccu r a i Sabain Phutii discipuhim : ut a l i i , Nicolai
l e u i n uiajcbialis, cuiu ille pro Ignatio Hontae ageret, d i b d p i i l i f u e r i n i ; S.tb;<s P h o i i i . Macoiia urbs est
u l csi i u cpi^iuhs ad ^ i c o t a u m . Ρΐϋίοιηΐοο ac S l i a b o n i magntf P l u y g i x . l u v i n
F u i i islc p r o c u l i i u b i o cpiscopus a P h o i i o , eynudu subscriplus b a l K - i u r , Photius episcopus Na-
i d lemputis l y r a u i i i d c i n exercente; unde ιιάιι pla- toliv : ac videri possil s c r i t K i t d u m Nacolitc, c u m
cet, qttod euni aucior paulo supcrius, cum ait vix utla possiL assignari u r b s Naiulia. ^ t i i u lameii
«reamm p i K p u s i l u t n S h i d i i q e c i o Nicolao χ ρ η - consiat ex Ana^tasio s o l t i s veteres eptscopus, a c
στδν τοις τράποις πανταχόθεν, asseiil, viruw cmui sult itliis p a l n a n . h i s o n l m a i u s , adm s»os esse u t
parte mortbus proutttum. U t iia pnibaiiis esset, subscnbercnt synoilii» ncc- Acliillas bttb*ci'iLicrcp<>-
uun sic Tacile a ' v i r o grassuiore~ i K r a t i s honuribus l u i l , nec ui qui-ii» P h o i i u s , eo furie d e l u u c l o , i l t i
uucius e ^ e l . Vcl sic v o l u i l augcre, v i t u u i a l i u q u i s u b s l i l u i l . .Sit ergo Naioliu peculiaris c i v i i a s , forte
magnai e x i s t i i u a l i o u i s , ac a ^icotao secuiidum, in Asia M i u o r i , qnaii» Turvas a<: i u o d e n i i N a l o l i a m
n l h u ^ 1'^cuuin praes.diun» q u a : i o r c l . Quid iu uLut- vi^caut; v c l u l Ibema uiieittale, ac ijuod o i i c i i t a l i o r
que g i a j u , p>o aul coiiUa i ^ i i a l i u u i c g e r i i , ulque bii CuiisUiiliiio|io!j.
913 V I T A S. N I C O L A I S T U D l T i K . 914
δέσμιος ένθεν GTCV του Κ α ί σ α ρ ο ; πρδς τήν έαυτοΰ Α i p s i u s r c d u c U u r m o n a s i c m i m , pracfaloqnc Sabxtra-
μονήν έπανάγεται, xa\ τ ψ προ££ηθέντι Σάβ$ π α ρ α ­ dilus»incarceread b i o m i i u m , maximocorporisn»!gIc-
δοθείς , έμφρούριο; έ^αποκαθίσταται έπ\ δύο Ι τ η c l u , d i l i g e n l i q u e a d m o d u m ensioOia, toneinr. Quia
άπρονόητος, έν τηρήσει πολλή διαφυλαττόμενος. Ά λ λ ' nibilomiouspeccfiiorumvicelenebrosw $unt,nec tciunt
έπείΰή ft/ r £ r άμσρτωΛών όδοϊ σκοτεινοί, καϊούκ quomodo offendunl S9
* ; q u o finis a S n n c i o i n duos
όίδασί χώ; αροσχόπτονσιν · ίνα κατ* άμφω τοίν C;esares p r a e n u n t i a l u s U i n c p r i m u i n o c e u p a r c l j u n e l i s
δυοΓν Καισάροιν ύπδ του οσίου προφητευθέν τέλος copiift i m p e r a t o r M i c l i a e l ac Caesa»*, i n C r e l a m a d v e r -
« ρ ο κ χ τ α λ ά β η τ α ι , έπ\ Κ ρ ή τ η ν 6. άναξ Μιχαήλ σ ί ν τ ψ sus I s m a e l e m e x e r c i t u m c d u c u n t : l u m q u e irt v u
Καίσαρt κατά του Ι σ μ α ή λ εκστρατεύουσιν • έχεϊσέ m u i u o i n se f u r o r e c o n c i l a i i s » Caesar i n s i d i i s a p p e i i -
τ ε κατά τήν όδον έπιμανέντες άλλήλοις ( 3 5 ) , 6 Κ α ί ­ lus, misere gladio d i s s c c i u s j u g u l a t u r . Rcvcrsus a u -
σαρ επιβουλευτείς έλεεινώς έν μαχαίρα διαμερι- l c m i i l e , b r e v i e t ipse perinde calicem irae bibii,
σθείς κ α τ α σ φ ά τ τ ε τ α ι . Ό δ& ύποστρέψας, ού μετά u n u m cumdemque, j u x t a quod v i r j u s l u s p r o n u n l i a -
πολυ κα\αύτδς επίσης έκείνψ τ η ς οργής τδ ποτήριον r a i , inveniens finem.
π έ π ω κ ε ν , Εν χα\ τδ αΟτδ τέλος χατά τήν τοΰ δικαίου
πρύτασιν εφευράμενος.
Κ α Ι ευθέως 6 Καίσαρ Βχσίλε«>ς τ ά τ ώ ν Ύ ω μ α ί ω ν Β M o x v e r o Baailins Cjesar R o m a n l i m p e r i i s c c p t r a
σκήπτρα μ ε τ α χ ε ι ρ ί ζ ε τ α ι · δς ίεράν γενέσθαι σύνοδον moderanda suscipii; jubensque sacram fieri syno-
παρακελευσάμενος, μετά το άποδουναι τον οίκεϊαν d u m , posl reddilam lgnaiio pontificalem sedens,
της άρχιεριυσύνης θρ4νον τδν θεοφάραν Ίγνάτιον quserens c o m m u n e m n o s t r u m P a t r e n i a c Eccleske
{γρ. τ ψ θεοφορψ Ί γ ν α τ Ε ψ ] , έ π ι ζ η τ ή σ α ς τον xotvbv lumen N i c o l a u m , obsecrabat, u t c t i p s e monastcrii
η μ ώ ν Π α τ έ ρ α , χ α ί τ η ς Ε κ κ λ η σ ί α ς φωστήρα Νικόλαον, s u i c u r a m r e c i p e r e i , i i n a secmn o b s e c r a i i o n i s i i t c e r -
κατασχεϊν «αρεκάλει χα\ αύτδν τδ οίχείον αύτοΰ ccssorem episcopnm ailhibens. Αι i l l e , c o m m i s s u m
μοναστήρεον * συμπρεσβευτήν έν τ ο ύ τ ω πρδς τήν a se m u n n s r e j i c i ^ i s , c u t n affectse s e n e c i u t i s i m p o -
•παράκλησιν καΐ τδν αρχιερέα έπιψεράμενος. Ό δέ l c n t i a m c a u s a b a l n r , l u m ab i i s , q u i i l t i c pr^fecui-
ά π ω θ ε ί τ ο τ ή ν το'.αύτην ε γ χ ε ί ρ η σ α [leg. έ γ χ ε ί ρ υ ι ν ] , r a m gesstssenl, e x a n U a i o s labores atqtie molestias.
τ ή ν τε του γ ή ρ ω ς άδυναμίαν, καΐ τήν έκ τ ω ν προ- Hubet, inquit, imperalor, ad omnia quw jusseris
ηγησαμένων έν αύτψ συντριβήν προβαλλόμενος. multa alucrilate luai devotum volwttaii: verum aU
Έχείςμε, φησ*ν ( ώβασιΛεν, σϋν stoXXfi αροθυ- unum ftoc rogo f ut ue Hbertalem ac dimissio-
μία* ώ ς άν χεΛεύοις, χατά πάντα τζ> σφ υπηρε­ nemmeam impedias; cui mayni lucri compendio ac-
τούντα ΘεΛήματί'άΛΛά χαϊ τήν παφρησίαν τε καϊ cedat ut9 α tua sancOtaie manifester ac proiegar. De-
άποστοΛ^ν άχώΛντον είναι ΛαραχεΛεύομαι - μέγα ^ n»um i m p c r a t o r b e n e v o l e v i r u m b e a l u m excipiens,
χέρδος ηγούμενος 9 τό ύπό της σης όσιότηχος ac persnadens pristinse praefecturge mnnus etiam-
δηΛοχοεΊσθαΙ τε χάί έχισκέχτεσθαι. Έ ν τούτοι; ό n u m o b i r e , m u l t a a n i m i v o l u p l a l e ab a u l a r e m i s i i :
Λναξ φιλοφρονησάμενο; τδν μαχάριον, κα\ικίσας τήν q u a n q u a m e l i a i n a I se c r e b r i u s accersebat, cjue
Ιδίαν αρχήν άναδέςασΟα»., σϋν θυμηδία πολ/jj των i m p e n d i o s i m p l i c i t a l e aflectus.
βασιλείων έξαπέ^τειλεν, εί κα\ μάλιστα συχνοτέρως πρδς έαυτδν μ ε τ ε σ τ έ λ λ ε τ ο , ήδομενος αύτου τ ^ άπλό-
τητι.
Ά λ λ ' ενταύθα δίκαιον ψήθην δια βραχέων, τοίς H i c e n i m v c r a operse p r e t i u m d u x i , b e a i i v i r i l a -
ΐρ5νοις τούτου τ ή ν έπιχαρπίαν προσενε?ραι τ ψ δ ι η γ ή - boribus e t i a m consequcntes fructus breu narrt-
ματι, κα\ μικρά τ ί ν α τ ω ν αΰτοΰ θαυμάτων ύπο- t i o n e s u b n e c l e r e , ac pauca qu^edaut ejus miracula
μνησαι τοΤς έντυγχάνουσι * ώ ς Λν άρτιον είη της Lectoribus insinuare, q u o absoluta c o n s i s i a i n a r r a -
ύφηγήσεως τ δ ώ φ έ λ ι μ ο ν . ΕΕ γ ά ρ κα\ σημεία τοις t i o u i s u t i l i l a s . Q u a n q u a m e n i m signa Uifidelibut
άΛίστοις, ώ ς γ έ γ ρ α π τ α ι * άλλ* ουνεΐς μ ε ^ ο ν α δόξαν j u x l a quod S c r i p i u r a babet : Dormnus lamen, ad
τ ω ν αΰτοΰ 6:ραπόντων δ Κύριος, έν τοις πιστοίς τ ά ^ m a j o r e m f a m u l o n i m s u o r u m g l o r i a m , e o r u m dona,
« ρ δ ς εύεργεσΕαν τ η ς φύσεο>ς διανέμει τ ο ύ τ ω ν χ α ρ ί ­ q u i b u s n a t u r a beneAcio alTioitur, i n fidelibus dUlri-
σματα* ούκοΰν μετ * ευφροσύνης τ ά του Πνεύματος
1
b u i u Lieti ergo divina Spiriius miracula edica-
έ ξ ε ί π ω μ ε ν θαύματα. 111 u s .
Ευδοκία γ ά ρ ή του φΰοχρίστου μέδοντος σύνευ- QnippeEudocia C h r i s i i amanlis impcrnioris u x o r a

νος, κ α τ ' αύτάς τάς ημέρας πάθει .δεινψ π ε ρ ι π έ - perbosdiesin tuorbumgiavemiitcidii, jamqueomni
π τ ω κ ε · κα\ τ η ς έκ τ ω ν Εατρών επομένης βοηθείας niedicorum auxilio, morbo in morlem iiirliiiarae,
έστέρητο,έπεί χ α ΐ τ ά τοΰ πάθους πρδς θάνατον Εβλεπε. desiituia e r a i . C u m atiteni i m p e r a t o r e a re moestii3,
Τ ο υ δε βασιλέως άθυμουντος, κα\ περ\ τούτου δεινώς d i r e q u i r i t a r e t u r , ac a n i m o a n g i i f i i i a r e t u r , i n c i d e n s
ποτνιωμένου καϊ στένοντος, οπτασία τ ι ς π α ρ ε μ π ε - inleiiin visio laeio animo cflecil. Pulabai cnim

» 4
Prov. iv, ** I C o r . x i v , 2 2 .

FRANC COMBEFISII N O T i E .

(35) V i d e u d u s N c e l a s i n V i i a I g t i a t i i , u b i p t u r i - u l r i u s q u e Cffisaris m o r s c o n i i g e r i n l , Oasiiiusquo

b u s c x p l i c a t q n i i s l a h a b u e r i n i , ac q u a p r i m u m pius ptiuccps rcgnum capcssivcril.
uccasionc, u l c i s c c n i c N u m i n c > rixx i l l a ; ac t a i i d c i n
915 ΑΝΟΝΤΗΙ , 916
tl&a, cum modicum degustaret somnum, senem Α σοΰσα μέσον, βυθυμεΐν παρεσκεύα&ν. Έδόκει γαρ
quemdam videre, monaclnim quidem habitu, έχείνη μικρδν καθευδήσα,σα, χαθορ^ν τινα γηραι&ν,
quemque muha gloria bone&taret, tn baec verba μοναχον μεν υπάρχοντα, καΐ δόξη πολλ$ σεμνυνό-
affantem : Confide, inqnU, fore, ut modo miuime μενον · οΟχω δί πω; αυτή προσδ;αλεγόμενον · θαρ-
moriaris ; quin amodo oplatee saniiatii commoda cet φησ\ν, ώςού τεΘναίεις ζά rvr'έξεις δέ Aoutdr
f

ftruntura es> Tum illa sonino soluia rem statim έκ τής dsvpo ττ\ς σοι φΙΛης ϋγεί€^ τό χρήσιμοτ*
cura viro communicaits, imperiali decreto, oinnes *Η χα\ μετά τδν βνειρον τούτο παρ^υθυς τάνδρΐ δια-
in urbe saDClimoniae laude prxcellentes viros, ceu νείμασα, σΟένει του κράτους προς έαυτήν τους άνά
invisendi ergo ad se a&cendere jubet Quamo- τήν πόλιν επ- ευλάβεια προΰχοντας, επισκέψεως
brem eliam Paler nosler una cum Palrum choro in χάριν άνελθείν παρεσκεύασεν. Ένθεν ό μέγας συν-
palaiium veniens, vultu Mosis instar gloriflcsto, avtifcv τοίς Πατράσι, δεδοξασμίνον φέρωνxati Μωσέα
liquido is ipse Augustae innotuit, qui in visione τ& πρόσωπον, γνώρίμοςτί| βααιλίδι γεγένηται, ώς
verba oppigtierasset. Magna iiaque voce, in graiia- αδτί>ςεΓηό εντή όπτασί^ αύτ$ όμηρευσάμενο; βή­
rum actionem tiffiisa, palam iraduceas, gloriosa ματα, "Οθεν μεγάλη τζ φων^ δια τής ευχαριστίας
Dci iii ipsam per euni raagnalia praedi^avit. Impera- τούτον αναφανδόν εδριάμβευσε,τά «!ς awxijv δ&* αύ-
lor aulem, adsiansque omnis c a l e m , virum admi- ® τοΰ Ινδοξα του βεοϋ μεγαλεία άναχηρύττουσα. *Ον
ranies, congruis houoribug pro&ecuii sunt. Symbo* 6 βασιλεύς, κα\ πάντες oi συμπαρόντες θαυμαίοντβς
liee puto.Chriatifamulus, illi simile miraculum por- ταΐς πρεπούσαις τιμαΐς άπεσίμνυνον. Συμβολι-
'enlo quodam operatus cst, quod nominis palronui χώς οΐμαΓτφ έπωνϋμονι Νιχολάφ εφαμιλλον, δτο3
Nicolaug olim edidisset, cum nimirum. impe- Χριστού Θεράπων χατ* ΙχεΤνον το Θαυμσττερατευσά-
ratori in risu apparetjs, ab injtista nece viros libe- μενος , έν όνείρψ πάλαι δειματώσας τψ αναχτι«.
ravii. Enimvero, miraculo- eubuectentee miracula, της αδίκου ίΐχης τους άνδρας έξείλατο. *Αλλα
I'atrJ8 viriuicra ediecamua. βαύματι συνάτποντβς θαύματα, τήν τοΰ Πατρός άρε·
ι
τ)]ν καταμά6ωμεν.
Ilelena qu<ppe Manuetu palricii quondam axor, Ελένη γαρ ή τοΰ πατρικίου Μανουήλ ύπαρξααα
cum perinde atque Augusta , porlis inferui, vi σώμ6ιο;, Ιπίσης τζ βασιλίσσίι ταϊς τοΰΛδου πυλώσι
morbi, propior accessisset, jaraquesui ad suprema. δι' ά^^ωστίας εγγίζουσα, καΐ προς τήν έ^όδιον των
pro moriemium ralione, ofilcia parali essent; acce- αυτής «Οτρεπιζομένων συνήθειαν * έπτστίς 6 μέγας
ilens magnus ille, ac manu sgroiantis caput altin- rf[ χειρί τ^ της χαμνούσης κορυφή έφαψάμενος, τψ
«ens crucisque signo desuper in aereexpresso cor- Q σταυρικψ συμβόλψ άερίως ΰπβρΒεν ταύτης έχισφρα*
|»ΙΙΑ congigitans, rtioriis recessum vegetavil. Confe- γίσας τφ σώματι, τ6ν τοΰ θανάτου μυχ6ν άνεζώ^·
&tim euim sanilate rccepia, a diro dol»re, quo lene- γρησίν. "Ε^^ωτογάρ ευθέως, χα\ τής χατεχούσης
i)3tup, liberata e&t. οδύνης άπήλλακτο.
Sed el hoc praefaio ejus viro memoraiur accidisse. Ταυτο δε συμβεβηχέναι κχΐ τψ κρο^η9έντι ταύ­
Niniirum, cum bumiJi lcoio jacens decumberel, jam- της άνδρ\ διηγίρευΐαί * β; Ικ\ τοδ σχίμποδος άνακεί-
*\ue a medicis supremaro morlis senlentiam accc- μενος, κα\ «ρδς των Ιατρών τήν τελευταίαν τοΰ θα­
pissei, rogabat adesse t i n n n sancium, clamore νάτου άπέφασιν προσλαδόμένος , έπιστάντα παρ-»
flagilans, ul angolico raonachorum habiiu peror- εκάλειτδνάγιον, τφ άγγελικψ τών μοναχών χαταχο-
liarei. Ad qnein Sanctns : Haudquaquam: nec σμήσαι τούτον έπιβοώμενος σχήματι. Ο0,φησ\, προς
enim, fili, condncibile foret, qui brevi, infirmitatis αύτον 6 δσιος άπεφθέγγετο.Οΰ γάρ λυσ*τελ?} σοί, τέκνον,
liujus synilK>la relinquens, inagi&tratuuin prxfeciu- συμβήσεται, μέλλοντι συντόμως της ά(&($ωστίας τησδε
ras Dei muuereadiniiiislraiurussis. Ubi Uaque hoc ϊδναδράντιτά σύμβολα, τώνδε τών άξ'.ωμάτων tfl τοΰ
cveneri , i e deincepscoma deposila ad bealam illam Χρήστου χάριτι τάς αρχάς διοικήσασθαι δ' άν τοί-
uonem bonis operibus rcfeilum assumpturus sum. νυν τοΰτο γ«νήσεται, τότε σοι [ γρ. τότβ σε ] λοιπόν
Ροι*ΓΟ finem haliuil prxdiclio, eVentusque prophe- 1) άποκαρθέντα προς τ^ν έκείσε λήξιν χομώντα τα?ς
Uaui secuius e s i . Eienim relicta illecum lectoaegrt- άγαθοεργίαιςπροσλάβοίμι. ΕΤχεδΙ τίλοςήπρύ^ησις,
ludiae,t|ivers)8(|ue illis magislraiibus defunctus, κα\ τήν προφητείαν έπηκολούθει τά πράγματα. TjJ
( U I I I landem modicum aegrotasset, juxla viri jusii γάρ εΰν|5 ό άνήρ την νόσον έπαποθέμενος, καΐ τοΤς
w;atemiam, coinau» deponetis, luigravil ad Domi- διαφόροις έκείνοις ύπε-'.σδλθών άξ'ώμασι, τΐλος μι­
κρόν νο«ή*ας, κατά τήν τοΰ δικαίου άπόφασιν, άπο*
χαρθελς, πρός Κΰριον έξεβήμησε·
riieopbilns aulem, qui perindc atque Mcligseni, Θεόφιλος δε 6 χατ,άτου; Μελισηνοΰς Αυδιάτης κα­
Lydiates appelia.baiur ; quippe vir eorura gener λούμενος (γαμβρδςγάρ αυτών δ άνήρ εχρημάτισε „
<;rat, itnposilamque il\'i6 a geitere appellalionem κα\ το έκ γένους έκε^νοις παρωνύμως έπιτεΟεν,
ip6<; eiiam meriio abusione ferebai. Nam ei proio- εΐκότως καΐ οίτος καταχρηστικώς έπεφέρετο ·. καΐ
^patharii dignilalc ornalua eral. Nali pom» ex eo γάρ κα\ τώ τοΰ πρωτοσπαθαρίου ετετίμητο άξιώ-
iufanles, vilam slatiai cum morle comnmlabaut, ματι)^ τά παρ' αύτ·ϋ νήιχια, τοΰ ζήν. αύθω^ι άπηλ-
Hmboque parenles jucu^idis&imo Mrutu gaudio ac λάττοντο \α\ της ^ίίατης τούτων χαρμόσυνης τ«
λ
οι: VITA S . NICOLAI S T U D F L E . m
και διαβιώσεως άμφω τ ώ συμβίω έστέρηντο. θέλγει Α. vita carebant. Plane c n l m mutaenl, qiwe maxiinc
γάρ βντως τ ά τώννηπίων ψελλίσματα, έκ της άτέχ- infantes r u d H m g u a b a l b u l i m e i i t a p r o u u n U u n i . Bono
νου γλώσσης μάλϋστα προϊέμενα. ΚαΙ δή βου- itaqtte cousilio, una c u m conjttge, magnum IJOC lu-
λήν καλήν βουλευσάμενος »σΰν τ$ γαμέτη, τ ω με- men ademUcs, ejus se objiciunt -pcdibus, muUisque
γάλω τουτψ φωσ:ήρι καταλαβόντες *τροσπίπτουσι, lacryniU, e x p o n u n l , qnem ex o r b k a i e proiiB dolo-
κ αϊ τήν της άπαιδείας οδύνην μετά πολλών δακρύων rem per&emirent. Ac vero, ceu quo.Jam clypeo,
διαγορεύουσι * καΐ ώσπερ Ojpstf» ν.νι εαυτού; πρδς adversnm inipruvisam illatu m o t l i s i n f j n U i m v i o -
την άπράοπτον τοϋ θανάτου τ ω ν εμβρύων φοράν lentiam sese lnuiiienies , bunc ipsum wagiium
κχτασφαλιζόμενοι, α&τδν τδν μέγαν τήν fcx τής άνα- v i r u m , u t susceptoris a d i v i n i baplismaiis regene-
γεννήσδως του θείου βαπτίσματος παρεκάλουν άνα- r a i i m i e munus obire dignaretur, obsecranl. Haud
δοχήν τούτοις δωρήυασβαι. Ό δε προς τοδτο μεν lamen ille postuiaits ' a n n u i t : c a p u l n i h i l o m i i n i s
ούκ έπΙνευσε · τήν κάραν δε τούτου βρέφους, ουπερ iufanlis superslilis nianu sinistra lenens, dexlerain-
έκέκτηντο, τ ή λαι$ χειρ\ χαθαψάμενος, τήν τε έτέραν qtte desuper elevans, ac abimde precatus : Donmm,
άπεωρίσας άνω, καΐ ίκανώς προσευξάμενός, "Αχιτε* inquit, abitv: heec enim dicit Spiritussanctus : Vi-
ψί\ο\ν οϊχα$8· τάδε γάρΜγπι τό Πταυμα ζό άχιοΥ* velpuetla : quippe feimna crat :.ve$iri&qne ipd ocu-
1

δζι Ζήσεταϊ τδθνγάτριον (Θήλυ γάρ- Ιπείπερ έτυγ- Β IU fitipt fitiorum ejus visuri e$tis; sicque vot etiam
χάνε), xal τοις όφθοΛμοϊς ί^μων νΐονς twr αύνης ab huhtanti cum t&titia migrabtlii. Porro hic quo*
νΙών χαταθρήσετς, καϊο&νω μεν*sb$$ο<τύττ\ς que rerum-eventus Patris setmones consecntus eai f

xal νμεις τώκ ένθέτδ* μχταταστβύσητβ.^πψίο* . l i l i i q u e orbhate m u l t o r u m fiiiorum parenies ex§li-

λουΟε: δε καΐ ώδε τοίς τοϋ Πατρο^ς λόγους τ ω ν π^αγ- l e r m i t , q u i flliie o r b i erant,
μάτων ή Κκβα^ις,καΙ πολύπα^δές άτεκνία τοϋ πα,ιδός οί απαξίες 4χρημάτΕζον-
ΚαΙ τ£ άν λέγοιμι τά καΟ^χΛστον; Δίδεικταε δή- Quid vero singula proscquar ? Sane probatum
που τ ψ προφητικψ χαρακτήρι[Γσ. add. &μ<κ]τβ των fuit m a j h u m hunc viruoa prophetico schemale
θαυμάτων διόπτρα πανταχόθεν τον μέγαν κατακο· niipaeulorum dioplra o m n i n o o r n a t u m esse, q t i a n -
αμούμενον» εΐ κα\ τοΰ χρόνου τ ω μήκει τα πλεϊττα quamlongo leiitporis Ia;>sn plcraque i l l o r u m o b l i -
τούτων 6 της λήθης βυθός έθηααύρυεν. 'Αλλ' έπεί vtonis profunduiu ah&orbuil* Quia enimvero obscure
δι* ασθενείας ό λόγος άμυδρώς πως τας αύτοΰ άρι- quodammodo prae sua imbecilliiate insliluta o r a t i o .
βτ*ίας ύπεοημάνατο, φίρε καθόσον οΤόν τε, το.ϊς πα- Q ejus res praeclare gestas desjgnavit : age j a m res f

λαιοϊς τ ά εκείνου συνάψαντες^ κάντεΰθεν τδν άνδρα ejus a m i q u o r u m rebue gesiis conferentes, l i i n c
γνωρίιωμεν. Ού γάρ μερικά τοΰ Πνεύματος τά quoque declaremus v i r i prseslanliam. Ncc enim
χαρίσματα, ε£ και διάφορος ή τούτων ενέργεια. Spiriius dona paiticularia s u n i , locisquc ac per*
Moyot γαρ είς αλλήλους ^ιαμερΕζομεν, το προσπα- ^onts addicla, tametsi eorurn v i r l u s est dtverea.
θες ήμε?ς έκάστψ τά άμερη εν μέρει μερικώς συν* Soliqnlppenos» quse indivMua s u n t , i n parte p a r i i c u -
υ τ ώ ν τ ε ς τής αχέσεως.ΟύτωσΙ δε σκοπήσωμίν. l a l i m i n invicem p a r t i m u r Hcdividimus, qua sumus
in aliquos, alfectionem prodenles. Sic autem coiw
sidercmus.
θαυμάζεις *Α6ελ t$jy της καρδίας ευθύτητα καΐ M i r a r i s Abelis cor r e c l u m , novaqae munfirum
τά άρτιγενη των δώρων πρωτότοκα, έπε\ κα\ προς p r i m i l i v a , quando r l i a m a Deo laudem m c r u e m n i :
Θεουτδν £παινον άπειλήφασι • τήν τε τοϋ Έ^ώς ελ­ sp^mquoqueEnos, acEnocbi t r a n s l a t i o n e m : verum
πίδα, κα\Ένώχτήν μετάθεσα• θαύμασαν, el βούλει, bujus quoijue, ei lubet, mirare ablnfantia ipsa novam
τήν Ε ξ αυτής νηχίότητος ν.α\ τούτου τήν άρτιγενή sensns anirai i n Deum demuialionem, uMiversasqne
"των φρενών πρδς τδ θεϊον άλλοίωσιν • τήν τε γενι- seiatum primittas ; ratfonalis,inquam, hosliae e i f p i -
κήν των ηλικιών άπαρχήν, τής λογικής, φ η μ ί , θυ­ ^ riluconirito»preiiosioretn rmiiierufnoblationeni quao* t

σία; έκ πνεύματος συντετριμμένου, τιμιωτέοαν
των δώρων άνάθεοιν, καϊ τήν εντεύθεν ελπίδα, κα\
τήν του νοος πρδς τά υπέρ αΓσθησςν καθεκάστην
έγγινομένην μετάθεσιν* δσον έκει μεν, εκ τ ω ν περί
αυτών, έκ τών κατ' αύτδν δε τούτφ της.προσφορά;
ή τελείωσις. ΕΙ δε τήν του πρωτοπάτορος έν χειρ\
βΐοΰ γενομένην διάπλασιν, κα\ τήν έν παραδείσψ
διατριβήν, κα\ τήν πρώτην νομοθεσίαν άντεπεξάγοις
•κρ ήμετίρω ΠατρΙ, μείζον, ή ε^αττον εϋρήσεις τ ή ς
αρετής τδ έγκώμιον, τήν της εντολής ΰφαίρεσιν
άρτιον ΙντεΰΟεν προσλαμβανόμενος, τήν τε έν πα-
ραδείσω (56) τρυφήν δαον οΟπω μετά δικαίων άπο-
que indespes, ac mentis qnoiidiana, ad ea qu% scn-
sum exsuperanl, translalio acccdit : quanlo illic, e i
circunistantiexieinaque suhstautia t i i u i c aulem, ex
ipftismct p r o p r i i s oblalio consummalur. Sin autem
proloplastt i n manu Dei formalionem t moramque
i n paradiso, ac p r i m o laiam legem, Patri nostro
ex adverso p r o d u x e r i s ; majus, q u a m m i t i u s enco-
miura v i r t u t i s i u v e n e r i s ; lntegram inde maudati
abrogaiionem assumens, paradisique v i x non cunr
juslisacceptiirus v o l a p l a l ^ m : &iquidem, j u x l a magni
Pauli senlentlain, hnpossibile esi quemquam eoii-
summari . , e

ληψόμενος · έπε\ μή οΓόν τέ τίνα τελειωθήναι κατά, τδν μέγαν Άπόστολον.

•« Hebr. » , 40.
F R A N G . COMBEFISH N O T i E .
(δδ) Quanquaui \idetur auclor obscurius l o q u i , satis lamen indicat c r r o r c m , utriusquc Ecclosi*
919 ΑΝΟΧΥΗΙ 920
Lanrias N o o m u m , quod d i l u v i i aqiias i n j u s t i i i a Α Επαινεί; Νώε τήν εν δικαιοσύνη του χατακλυ-
evasuril " , quodqne brtita animatilia arcac l i g n e ^ σμοϋ φυγαδείαν, καλ τήν έν λάρνακι ξύλίνη τών
uiHbihi c o n l t n u e r i l . Abrab;* i i c m h o s p i l a l i l a l c t n ,
t 8
άλογων ζώων κατάσχεσιν · του τε Αβραάμ, την φι-
novamqtie Deo oiferenlcm n n i g e n i i i liosliam ; sus- λοξενίαν, γ.α\ τήν του μονογενούς χαινήν θυσίαν,
«rpittm inqnam ex repromissione i m m o l a n t e m ; s«d θεώ τον έκ χί ς
( επαγγελίας θϋμα προ*σάγο /τα ·
ι

ei Imjus lamla iiacrelica illuvione ad Dcum p c r f u - έπαίνει κα\ τούτου την ϊχ τής αιρετική; χατακλυ-
g i i i m , qtiodqui» genera mulia r a l i o n a l i u m salvarit : σεως ποο; αυτόν [ϊσ. προς αύτδν πίστιν , ί}, κα­
animi itcm purg ilione.o , qtiamque sacerdolii j u r e ταφυγών], κα\ γ£νη-τ»λλα τ ώ ν λογικών διααώσαντα,
Chrisio ipsi ac Deo bospilalcm paravit mensam. τήν τε τοΰ νοος KiOocpacv^ κα\ τήν Ιχ τ ή ; £ερο»αύ-
Qnippe q u i ciiam lotum se, mensam sacram ac νης έτοιμασθεΓιαν αύτφ τ φ Χριστψ χζ> βεψ φι-
spirilale liolocanstum effcerit. Plane m i r a b i l i s λόξβνον τράπεζαν • lizzt χα\ δλον εαυτόν, ίεράν τρά-
fsaaciante eliaro nntivitalem proinissi» *; liic r n i m 1
πεζαν, χα\ πνευματικόν όλοκάρπωμα κατέιργάσατο.
»<ro ipsqsLalim u l t r o p r o m U i i , post eliam n a t i - , βανμαατή άλ.ηθώς ή τοΰ Ισαάκ επαγγελία, κα_1 πρ^
Titaiem. γεννήβεως' δ δϊ αυτεπάγγελτος εύθϋςύπή(>ξε (37),
καΛ μετλγέννησϊν.
Mira quoque est Jacobi sfala 3 0
ceu novt cujusdam ^ θαυμαστή κα\ του Ιακώβ κλ(μαξ, ώς παραδόξου
ac admiramli sacrant<*nti d e s i ^ n a l i o 81
: viri iiein μυστηρίου προτύπωαις * καΥ ή περί τά θρέμματα.
r i r c a pecmlt-s solenia ; nee non tania illa, duodenae του άνδρας εύμηχανΕα * χα\ ή ίκ της Οσφ>ος δωόβ-
proUs ex l u m b i s <jus propagatione, M i c i t a s : scd χαατέλεχος τών τέκνων ευημερία* θαυμαστή 64 καΐ
* i linjas mirsibilis v i r l u l u m , niorali convcrsatione τοΰτψ [?(7. τούτου] τών αρετών ή χλίμαξ πρακτικώς
rrecla scala, ncc non paseemli raiione praedilos έξεγένετο, και ή ποιμαντική τών λογικών εμπει­
i w r i i i a , an demiun copiosaex l u m b i s , s p i r i l a l i p a r l n ρία , κα\ ή έχ της όαψύος πλήθουαα πνευματική
ffliomm editio. τών τέκνων άπίτεξις.
Beutissimus Job i n slercore pns tns *% tantaqtie
;
Ί ώ 6 έπ\ κοπρία, κα\ τ ^ περι τα δεινά καρτερία,
in mafis tnlerantia, o m n i u m ore celebratur: hic έν το?ς απάντων καταγεραίρεται στ6μαί;ν * ο δέ
a i l e m , f o r l i t u i i i n e m i l l a m ex riesudalis c e r t a m i n i - τήν i x τών δθλων άνδρείαν, χά\ τ ώ ν τραυμάτ<*>ν τ ά
fmsvulnerumque cicatrict>s m d n t u s , longamquealiis ελχη χαταδαλλόμενο; · τήν τε έκ τόπου, είς τόπον
atiisi|ue locis carcerum cocrcilionemslercorisins(ar χρονίαν κάθειρξιν ώς κοπρίαν έπιφερόμενος, επίσης
tttfoi eus, nifiil minus illn loleramiam c o l n i t . τήν καρτερίαν έξήσκησε.
Kf agnus Moses, lanquam q u i ricus Pha haraonis * * m i - Q Μέγας Μωσής ώς 6εος Φαραώ, χα\ ξένος δη μ »
islalor, u l q u i s
rabilisqucpopuli d t i c i o r , ac m i l i s legrsl αγωγό;» κα\ νομοθέτης πράος, εί χαίτες άλλος,γενό­
a l i u s , fuerit. Scd e l hic n i h i l o m i n u s perinde atqtie μενο; • ό δέ, θέσει μέν θεος κατ' έκεΤνον, κα\ νομο­
itle, dcus adoplione, ac legislator m i l i s s i m u s , o m - θέτης πραότατος, παρεγγυών άπασι τών φαύλων
*es admcmens hnrlansqne absliuerea m:ilis aclibus, άπέχεσθαι π ρ ά ξ ε ω ν χι\ ^d66Vj> της άπαθείας θαυ-
virgaque depurgati animi ac vactii ab affeclionibus» ματουργοΟν διαφόροις τοΤς θαύμασιν. έμιμήσατο-
\aria miracnla patrans, ιnutatus est Davidis illud Δα6\δ το έν πολέμοις άκαταμάχητον, τ*άς τών atpc-
in bellis inexpugnabilc r o b u r , h c r e l i c o r u m pbalan- τικών ανδρείως κατατροποώμενος φάλαγγας. Έ ώ
ges invicta fortitn.line ftigans . M i t i o dicerc zelum
u
λέγειν Φινεές τον ζήλον, χαΐ 'ίίλιοΰ τον Κάρμηλον^
Phinces, ac Eliae Carmelum **, EUsa?iqtie i n mclole, χα\ 'Ελισσαίου τήν έν μηλωτ^ δνπλψ τ ψ χαρίσματι το5
dnplici dono conccssam Spiritusvim i n . quibas Πνεύματος δύναμιν ών ό μέγας τ ψ περιόντι της
maguus lirc, excellemia v i r l u l i s , quam ficri potest, άρετης, ώς οίον τε, κατ* αμφότερα τούτοις άπεμι-
ntri^que eos partibus expressit. μήσατο.
" Gen, v u 1. »»Gcn. x v n l , 2 ;χχιι, 2. *· Gen. x v m , 10. *· G^n. i n n , t 2 .
t Gen. i x x , 37. 1 4 M

i u b . i , eic. E x o d . νιι» 1 . N u m . x n , 3
w
«• M n m . xxv, 7 . 111 Heg. x v n r , 19, · · IV Reg. n 9 .
w
t

FRANC. COMBEFISIl N O T i E .
conseiisn i n F l o r c n t . d a m n a l u m , i n qno v e m t a cst D exponi a p o i t a l u m ; sed nequc prima i l l a , ac velot
magna pars spquioris Graftciie, qnemque i n ee m u l - sitbsiantiaH, • - -· qu<e ·i n Dci· visione
- Ϊ - . : - Exslant
consistit. ρ--.
tis :*rpiiii Leo Allatius opusc. n u p e r e d i t o Parisiis ; i u b i b l i o l h . Hegia llitartonis cujtisdasn apocalypees
i i l n i m i n i m j u s t i , nr>t» otitnino beat.is sedcs anle ac somnia, eum apcrte errorem babentia, a l i o q i i i
u l i i m a i i i cotisunimatioiinm aeeipiaol, ac paradisi doctriiiK m o r i i m ιιο» i i i m i t i a , Illnd άρτιον εντολής
nmoeiia ; ?^d Εσον ουπω, tauium »ow, ac lere r e r j - ύφαίρεσιν, u l A d a m i i m respiciat, id v e l i l , omnimo-
piatit, iiccdiun D*;i visione. Iteali, scd locis q u i l i u s - dam mandati vetut $*b$?raeiionem: id esi, stimniani
dam lucitlis iir $;auilio aiii;ntos, c n m intpti ao m a l i ejus praiTaricaiionem/beaio i l l o s l a l i i , et cum n i b i l
inlerin» meesii a^atu i t i loci>obs<'uris nc Irnebrosis : cssel i n eam impeilens, exccpla ingrala v c i u n t a l c :
u i etiamimni oo I I K M I O j u s i i babcant ac posl C l i r i -
t
i i t aulem Nicolamn, conlrario senen exp'>nendnni
s l u i n eJMK(|iii; m o r i e deviciam m o r i e f i i , quo s e n l i l sit, quasi n i l i i l ab e o , prajc.epfo d e u a c l u m sik,
EcclfSta babuisso ante eumdem,ac nectlum soluto ob&equenlissimusque Dci lcgibiis f n e r i l .
p r c l i o uuivcr&ali, qnando revera nemo consumma- (37) Promissa copiosa prole ex nala pueila, c u i
b a l n r , u t i aposiolus ab auciore ciiatus liabr* : parentes tiinebant, ne ei ipsa, u l i reliqua? proles»
licdutii eo sensu. qno nec modo consummalur a l i - pra?inaiurc e x b l i n g u f r e i u r : quae v i r i saitcti p r o -
qttis, uliiina oiniiino r f K t s t n u i n a t i o n c uc gioriltca- pliclia paulo antc narraia c s l .
uouu (olius h u m i u i y , <le qua eliam nittil -vclal
 921 V I T A S. N I C O L A I S T U D I T E , 922
Ei δε χα\ τήνέν Αϊγύτττω τοΰ 'ϊωσήφ σιτοδείαν Λ Qtiod si etiam J isnpbi Ίιι ^Sgyplo fmmenlaiio-
έπιζητοίης έκβήσεσθαι, πράβηθι λοιπδν, και ίψει ncni qnaeris , procode modo, majorn prae iis visurus
ST

μείζω τών σοι έξητασμένων τήν ΰπαρξιν. Έπε\ γαρ
Εδει τούτον, κατά τδν μέγαν Απόστολο ν, της αθλητικής Aposiolus, poslquam alhletica; pnlaestrse benecerta-
πα-λαίιτρας *αλώς τδν αγώνα άγωνισάμενον, τδ κοι­
νών άποτι^αι χρέος της φύσεως (ήν δι* ά££ωσίας
τοΰσκίμποδοςάνακείμενος,τών τέκνων στοιχηδδν ζ δη
παρισταμένων αΰτψ, κα\τ3ι το5 πάθους σχετλια-
ζόντων Ιξόδια), είπείν λέγεται τδν μακάριου , μή τι
των καθηκόντων έφυστεροίντο, εντεύθεν την άθυμοΰ-
σαν αυτών, ώς οίμα!, ψυχήν κατεγγυιζόμενος. Οι δε,
θρυλληθέντες τψ παραδόξω τοΰ Ηατρδς έρωτήματι,
άνεδίδαξαν τήν προσφάτως αύτοϊς χρειώδη τοΰ σί­
του δνδειαν παραστήσαντες·
Τίτε στενάξας 6 μέγας, καΐ Ενθους ώσπερ γενό-
μένος, Έχω'μέν άπειμι φησί, χαϊ μεταναστεύω
Λ
ζρδς τους πατέρας μου. ΟΪ8α γάρ δτι τοντό μοι
τά νυν άχοχείσεται · ύμΐν δέ,ό ζφ ΊσραϊχΛ πά-
Λαι τό μάννα έν έρήμφ,, καϊ τό ϋδωρ έχ
χέτρας δαψιΑευσάμενος, μετά τρίτην ήμ4ραν
qua; iulerrogastf. Nam quia, juxta quod ait m;iguiM
men certasset, commiiue landem nalura» debiimn
p m o l u l u r u s , piorbo delontus, huinili jar.ebftl Iccto,
filiis jam circum turmaihti adstautibiis, mortfsque
exodia tri*?ti luclu plangcntibus : qmesiisse feruut
virum bealui», num aliqtionecesisariorum carerent,
micstam puio ea ralione eorum oppigneruns a n i -
mam. Illi autem nova ac insolita Palris perconia-
linnc lurliali, eam, quse nupcr accidetat, exposue-
runt necessariac annonae penuriam.
. Tunc vir magnus aUum pectnre &u«p»rinm
Β
ducens, ac velul atflatus Niimine: Equidem, inqwU,
abeo atqne ad meos putres commigro.
t Hoc en\m
in prwtetitiarnm mihi repositum sdo: vobis autem*
is qut otim nianna hraeil m deserto, ac aqnam de
petra abundc auppedhavit, ipse vebi$ triduo α mea
9

της έμης άρ" υμών διαζεύξεως, αυτός ϋμ'ιν τόν disjunctione largum annoncs prabebit commeQtum*
%

ctzov είς κόρον χαράσχηται. Κα*..... τψ λόγω Ubi aiilcm dari signiim fralribus ligni pulsaiionc,
ύτΐοσημαναι τοις άδελφοίς τά τοΰ ξύλου κρούσματα humili vocis insinuationc jussisset. sacrum jatti
τςαρακελευσάμενος, ώς τφ Ιερψ τφ μοναχών συ- monachoruiP ctBtum in u n u m coitgrcgatum v i d c n s ,
στήματι [γρ. τδ Ιερόν σύστημα] , έπΙ το αύτο communi eorum cousilio e»m eligii, qui in mona-
συναθροισθεν έθεάσατο, ώς οΓόν « , τούτψ τά έξόδια slerii prajfectura successuruseseet. Is porro admira-
προσφθεγξάμενος βήματα, προχειρίζεται μετά τής bilis ille Cleme.ns f u i t ; vir plane pro nominis
τούτων βουλής τον καθηγησομενον. Κλήμης 6έ ?jv ό ratione instar f r u c i i f r r i palniiiis, viient^s snnper
θαυμάσιος, 6 φερωνύμως ώ ς κλήμα κατάχαρπον, virtutum botros ferons; ac (um oeconomi oOicio
αειθαλείς τους των αρετών Ιπιψερ<5μενος ^ίτρυας, Q dcfungens
τον τοΰ οίκον4μου χ6ι& βαθμον μετερχόμενας.
Αύτ6ς δε μικρόν κατατρνχωθε\ς τώ νοσήματι, Ille auiem plusculiim inorbo atir.itns, loius, anle
ίκδημο; δλος κα\ πρδ της έκδημίας xfj τοΰ νο?»ς μ ε - citam migraiiouem* mcniis ab humanis iranslatione
τ^^έσειτών £νθεν γενίμ&νος» εξάρας τους πίδας, excedens ac exira (actus, exlcndens pcd^s, airjue ίιι
ΧΛ\ στανρΓκψ τά< χείρας τυπώσας τψ σχήματι, τοις cmcis modam manus coinponens, niuha fidncia
άπάγουσιν αυτήν άγίοις άγγέλοις μετά ιτολλής της abduceniibus sanciis angclis, depositi» animam t r a -
•πα^ησίας τήν ψυχήν έναπεθετο, τψ έβδομηκοστφ d i d i l , anno viljc ipsius 75» a mundi autrm crcaiione
καϊ πέμπτφ της ζωής αύτοΰ χ ρ ο ν ω , έξαχισχιλιοστφ 6376, die 4, mcnois itnparis, 1 indict., qui esl
II τριακοσιο^τφ έ&οομηκοατφ £χτφ της τοΰ χό- Februarius.
*μου συστάσεως, τετάρτη τοΰ Περιτίου μηνδς, της
πρώτης ίνδικτιώνος, δς έστι Φεβρουάριος.
Τδ δε πολνσηκτον αίιτοΰ κα\ τολύαθλον σκήνος, Porro ejus mullia compunctunrt, plnrimaqne cer-
μετά Ναυκρατίου τοΰ μάκαρος κατετέθη, 7τρδς τψ taminum gloria iuclytuin tabcniaculum, ima cuirt
δεξιψ μέρει, έν τω κατ* ανατολάς τοΰ Προδρομικού Iteato Naucraiio dcposltum est, ad dextcrain partem
τεμένους πανενδίξψ και ίζρψ τών μαρτύρων σηκφ · J) \\\ gloriosissinio ac sacro martyrutn saccilo, quod
ένθα δή κα\ τοΰ οσίου Πατρδς ημών Θεοδώρου ή a dcxtris delubri Praecui&oiis silum ost: quo itein
«ανευκλεής κα\ πανσέ^αστος τιμία θήκη καθίδρυ- loco sanctt Palris hoslri Theodori pnrclarissimiis
p

ται. 'Αλλά τ£ τδ εντεύθεν ac venerabilissimus lionorabilis loculus constituius

est. Quid vero inde?
*Άραουν μεταβάς τών ιτροφητευΟέντων Ιλάττω Ergoneubi inigrassel obliius cst, quae prophcians
[ϊσ. έλάθετο] ή ούχ ώ.ς εχρήν τάς εκβάσεις, ή τών priedixissel ? aut sccus aiqne oporlebat, aui ter-
Ιπαγγελιών πόρρω τψ χρονικφ πεποίηκβ δίαατή-' mino dilatiori, quam baberet promisRio, curavit
ματι; Ουδαμώς. Μετά γάρ τρίτην ήμέραν της αύτοΰ evenire? Ilaudquaqnain. Posl Iriduum enira glo-
ένδοξου μεταναβτεύαεως, πλήρες σίτου τών βασιλι­ riosa3ejusmigr&ii«iits« ttavim unainemaximisChrisu
κών πλοίων έκ Βασιλείου τοΰ φιλοχρίστου μέδοντος amaiiiisBasilii imperaloris, fruinento pleitam misit,
πέπομφε, κα\,τουςτής μονής σιτώνας έπλήρωσεν roonasteriique borrea implevil: nt multo slupore
ώ ; μετά πολλής,της έκστάσεως τφ 6άμ6ει κατα- pcrcuisus beatus Clcmcns in liiec vcrba promm-

«7 GCH. u i , 53.

4
m ANONVMl VITA S. NICOLAI S T U D I T ^ . 924
tiaverit : Ecce, inquil, Patres t commuuh Paler Α £ληθέντα Κλήμεντα τΐ»ν μακάριον άπο^Οέγξασ' αι •
Ιδού yap, φη<Λ Πατέρες^ ό κοινός ημών Πατήρ
(

iios affeclionii debUum imptevH^ novum nobis luce μετά zi\r zpizr\r ήμέραγ, ώς έαηγγείΑατο^ της
apud Deum fiducim argumeniuin prwbem. πρός ήμας διαθέσεως τό όρεΙΛημα έκπεπΛήρωκε,
xotvor Τ7\ς πρός Θεόν αϋτον πατησιάς χ)μ7ν ζό
θαύμα ζαμιενσάμετος.
Habei quaesili loluiionem, Josephi in &gypio ob- "Εχεις τοΰ ζητουμένου την λύσιν, τήν £ν Αίγύπτψ
servatam liquido annonae provisionetn : quanquam τοΰ *Ιωσήφ σιτοδείαν βύμαρώς διασώζουσαν , εΕ xal
liic miraculum longe miraculo pnesiet. Caelerum ad δ&ΰρο πλεονεκτεί το θαΰμα τοΰ θαύματος. Έ π ' άλλο
prodigium aliud orationem converto. Cum enim δέ τέρας τψ λόγω τετράψομαι. Κ λή με ντο; γάρ -τοΰ
virinclyiu&Clemensdiu saiis monastcrii pnefwclum άοιδίμου εφ' Ικανούς τους χρόνους τήν μονην κυβερ-
egisset, alquead Domimini quiniadccima die men- νή&αντος, κα\ προς Κύριον τ^ έπτακαΐδεκάτη τοΰ
eis Julii migrasset, jamque Hilarion, conjtrue om- Ιουλίου μηνός έκδημήσαντος, χχ\ *1λαρίωνος του
nino nomini morutn liilarilaLe babens, praeieclurara κατά πάντα t?j τών.<;θών ίλαρότητι οίκείως έχοντος
gereret; sancli Patris nostri Nicolai discipulus τψ ονόματι, την ήγεμονίαν ά ρ π κρατύνοντος ' ότου
Anlonius nortnne, a nonnullis ab accidente nigredine Β oaiou Πατρός ημών Νικολάου μαθητής Αντώνιος
Maurus appellatus, a rnultis annis, fluxus saDguinis τοΰνομα, ό τφσυμβεβηκόη παρωνύμω; προσηγο­
morbo exsugehaiur, vi lanla apgriiudinis, ur resii- ρία Μαύρος παρά τισ».ν επονομαζόμενος, έν πολλοίς
ftiuendse sanilatis medicos spes omnis defeeis&et. ϊτεσι της αίμο^οίας νδσψ έκπιεζόμενος, τ.^ φορ^
Huic tandem praeialus Paier Uilarion, ui in ctlla, τοΰ νοσήματος τήν παρά των Ιατρών άπόγνίοσιν χο-
iu qua olim C.h/isli famulus Nicolaus inclusus fui§- μισάμχνος, Απετράπη λοιπϊ>ν ύπο τοΰ προηγηθέντος
set, decumbens, corporis disjuociioneni sustineret, Πατρίς Ίλαρίο)νος, -προ; tf κέλλγ; έν f πρώην 6
t t

t-ermigit. Dum ergo impensius gaudeus in ea de- τοΰ Χρίστου θεράπων καθείρκτο Νικόλαο;, έπανα-
wnralur, apparene illi vir sanctus in somiiis, in χλιθέντα τήν τοΰ σώματος ύποϊσαι διάζευξιν • έν ή
haec verba compellat: Humiiis Atuoni, qni$ u mor- μετά πολλής της χαράς την οίκησιν ποιησαμένου,
bus mokite habet? Ut autem, inquit, morbum expli- φαίνεται καθ* δπνους δ άγιος ούτωσί πως αύτψ
eavi, ejusqtie vim remediis majorem deiext: Ne, in- προσφΟεγγόμενος" Taststrk *Avr<i>rt6,rl ζό παρετ·
quit vir raagnns, uttra iimuerit: quippe amodo, ni- οχΛοντ σοι afifidxrrriput;— Ώς δε ζό πάθος άπήγ·
kit morbo hoe molestice cveante, sanut eris, Tum- γειΑα φησί, καϊ ζούζου ζό arlazor
9 ούκ
que ad me ip$e rediett», non jam in somnis/sed ipsis Q έχρϊϊψα· Μηχέζι φο6οΰ φησίν δ μέγας * £ση γάρ
%

coram otulis, ejus e celia exeuntis posteriora Qspexu υγιής άχό τ η ς δεΰρο, ζφ ζοιούζφ νεσήμαζι μή
Quapropter, sanguh quidem fluxio aciutum com- &χρεΥοχΑούμετος* Καϊ είς έαυζότ γεγονως, OVH*
pre$$a eti: muitaque odoris fragantia circumquaque έτι καθ* ϋπνονς 9 όφΘαΧμοψανώς δέ νονζον τ β -
ccltam pervagaia^ humile cormeum immenso gaudio Οέαμαι ζά οπίσθια τϊ\ς κέλΛης ύπεξερχομέτον.
rtplevit. Jam lum anni quadraginta fluxerant, isque "Οθεν ή μέτ φύσις εύθϋς ζον αίματος άνεσζέΛ-
nitiil inolesiiaeabeapaliens niorbu, Uei graiia vivebal. Λεζο' εύωδία δέ ποΧΧή zfyr χέΛΛαν περιστοιχή-
σασα, ζήν taxBtvfyr μον χαρδίατ χαράς άφατου έπΛήρωσετ, Έκτοτε οΰν τεσσαρακοστών ϊτος
(58), κα\ προσδιαμείβων άπαρενόχλητος εγεγόνει χάριτι θεοΰ τοΰ τοιούτου νοσήματος.
El lisec haciemis dicia sint: plurima enim silen- Κα\ ταΰτα μλν βίς τοσούτον. Παραλειπτέον γάρ
»io omittenda sunt, quo brevhatU regulam serve- τά πολλά τψ της ^ραχυλογίας νόμφ ύπείκοντας" έπε\
mus; cum et alioqui oialio debilior sit, qiiam ut χα\ δ λόγος, δι* ασθενείας των θαυμάτων το σθένος
miracutoruro vhn valeat enarrare; hacparte auris αδρανεί διηγήσασθαι, της άπιστουμένης ακοής έν
od lldem durtoris uiililati prosptcieus. ταυτφ τδ χρήσεμον χατεγγνϊζόμενος.
Nos quidem, beale vir, ad ea qua3 Iangi temporis ο Ημείς μέν οΰν, ώ μακάρια, τά έν μακρφ τ φ
l-tpsu, silenlii profundo obruia remaitseraul, pro ΧΡ^νφ, της σιωπής τω βνθψ καλυπτόμενα ,
eo desidcrio, quo buniilis noster animus in te ha- πόΒω πολλφ τής ταπεινή; ήμών διανοίας τ6ν
Λ

bci, vitiosum aique comrilum calaraura exten- έμπαδή κα\ συντετριμμένον κάλαμον παρεκτείναν-
dcriles, tanquam ex rerum ubs teprseclare geslarum τες, ώς έκ πελάγους των σών κατορθωμάτων, μικρόν

FRANC. GOMBEFISII NOTifi.

(38^1ndicat aiictor se fere gtipparem Nicolao,
uiiD cujus exsuccessore mkaculum. istud coniige-
rit, a (|uf> deinceps ud lianc scriptionem fltixissenl
anni 40. Consenliurit reliqua, lum quae de Creia
iifCdum iinperto Uom. restiinta in superioribus
dixil, tuin qitae lamleui in calce perorat, trisiem
id teHiporte Ecclesi* siatum, ah hostittm infesia»
Lione perstringens, quamlo xdes sacrae ab illis
bal, qtia Saracenis, qua Dulgaris imperiuni Orien-
l i i populanlibus : qua dc rc nonnulla Barouius
sub Constantamino Υ1Π ex Curopal. anctorque
Vilse S. Lucae junioris quiescentis in Hellade, qui
el ipse θαυματουργές appellalus, ac nottssimas san*
clitalis, eo olaruit tempore. Sunt cette ea Acta
valiiu iUuslria, uec ecdesia^licae hislorije eoruni
lempoi um inntilia; lamelsi Baronins ipsum quoque
nomeu vtri lanti, ac Lnc.e junioris jgnorci. Suut
illa prottxiora, quam ut coirimothrni vid^atur inie-
gia exscribere ei dare, (Excerpta dedit Combefisiu»
qucs locum suum apud nvs obumbmt.)
925 S. JOSEPHUS HYMNOGBAPEUS. - NOTITIA. 926
*t μνήμης Ιμπύρευμα, SJ xa\ όψώνιον ευτελές, του- χ pelago, exiguum hoc mftinori* fomentum, 8t*u
τόν σου xfl κανευκλεεί y.a\ αγία μνήμη άναγαγό*ντες euain vile obsonium, eennonem lituic inclytae an
τονλόγον, Ανεθέμεβα. ΑΟτος δέ Ανωθεν ήμας έπ- Binctae memoria: tuae oifurentes, dedicavimus. TM
Φ^εύοίς ίλεως, xal τον τταρεπ^μενον της σαρκός vero nos propilius e coulia inluere, quodque jugiter
ημών *4λεμον χατευμαρίζοις εκάστοτε, χαΐ διεξ- comesadesi carnis belluiivquolidie alleves, imsene-
Λγοις α&σίω; τ?}ς ταλαίπωρου ζωής ήμ&ν τήν ούΟί- <ju6 vitae noslrae exiguitatem prospere dirigas,
vuav, ort πολλΑ τά παρ' ελπίδα ταύτης συμπτώ­ quam multi casus inex&peclaio exciptont, ac pro-
ματα, xal χυβερνήσαις πά^^ω της πονηρές ιών cul a saeva peiturbationuin procella, aniini navim
παθών καταιγίδας, τ^ν τοΰ νοδς είρεσίαν διεξαγό­ gubernes ac regas, pacemque Ecclesiae coetui a Deo
μενος, χα\ £ρα6£ύσαις «ίρήνην -εηςΕκκλησίας τψ obtineas. Vides enim quantam quamque imniobi-
σ^τήματ*.' όρ$ς γαρ δσην, χα\ ώ; χαλύπτουσαν liter diem oblegeuiem, irara exbibeai: dcstruasque
άμεταστρεπτί της ημέρας τήν οργήν έπιδιίχνυται · geatium iitdomitaruin audacem impeium, ac animi
κα\ χαταβάλοις εθνών άτιθάσσων θρχσεΤαν όρμήν iiisolenli» snperbiam. ViUe enim qualia nunc prje-
χι\ άλλόκοτον φρόνημα. "Ιδε γαρ οία νυν τά τολ- sumaulur. Ecclcsiae inccnduulur, ac lerra Chii-
μώμενα. *£χκλησ(αι κατεμπιπρώνται, κ*Λ γη Xpt- slianorum madet sanguine : auadeasque luisinter-
στιανών τοϊς αϊμαβι «πένδετατ καΐ πείσαις^ ταϊς C ces&ionibus, utvelildefeclaadanliqiiam reverlanlur
πρεββείαις, ή προς την φρχαίαν δια της πίβτιως glorue ingenuiiatein, vel peniLus collidaiUur, u n -
επανελθεϊν της δόξης εύγίνειαν, ή παμπληΜ κρο- quam gcntes qux bella voluut. lia, quse«o prx* v

xay£[Cc]σθαι, ώς ίΟνη πόλεμον θέλοντα, Κα\ μ^ν χα\ fttesque, ut bona in Deum spemoribua rilc compo-
παράσχοις άγαθαίς έλπίσς ταίς προς τδ Θείον ήμα"; silis gloriemiir, gloriain aubmiUentes Palii, Fiiio,
πρακτικώς έναβρύνισθαι, δοξάζοντας Πατέρα, Πδν, ac Spiritut sancio, indtvidu% unt substanli* ac
χα\ αγιον Πνεύμα, τ^ν άμερή ούσίαν τε κα\ θεότητα, deiuti, uunc et aemper et io aaecuia &aeculorum.
y

νΰν χάΐ αεί, κα\ είς τους αιώνας των αιώνων. Amen.
Αμήν.

ANNO DOMINI DCCCXCKII

8. JOSEIMIIS ΙΙ111\0(,ίΙ11Ί11 S
NOTITIA

(Ex kaL Uo.xcjToais Bibliotheca Skula, Pjnurml 1708, tom. I , p. 381.)

Joftephus bymnographus, ita ab hymnorum multitudine, quos decantavil, appellaius, luci^ usuraiu Sy-
racusis actepit, naius ex Plotino et Agatlia parenlibus viiluie claris. Ab infauiia moruia maiuritate, v i r -
tule ac pii laie, futurae sanctimtmi* bpccimen dedit. Sacris addictus litteris miruin in modtiin profecil,
l

el non obscura coelesiis eapieniia: ac ilivinas eliiquentia? splendores edidtt, .quos pneolariorej virtntum
iiicremeniis tffecii, sed floreule adhuc aeuie cum Aga.reni Syracusas occupassent, ut Barbarormn furo-
rem declinaret, in Peloponesum dccessil, ubi, reliciis genitoribus, ut U^o l&berius vacarei, Thessalonicam
peiill, ibique monasticum D; Basilii iuslitiituiii amplexus esl in coenobio Laloeni dicio. Eo animi fervor*
rrgularein disciplinam aggressus est, u i brcviier perfectionis exeinplum sese omnibus exhibuerit; liumi-
lilaligeniin, obedienliue, solitudinis ac eilentii fctudio incubuit : austeriUUi, coatcmplaiioiie, cbariute,
auisque vinuLibusornaiiis iia refulsil, ut omnibus admirationi essei. Ex assitiua &acraram liUerarum
ganciorumque Patriiin leclioiie, virtuiiiin fotnenU eliciebai, ctBlitesijuH primarios neduin imiUri cona-
lalur, veriitn eliam et byinnis aliisque ingenii monuioenLis extollere curalmt. Hinc in sui aiuorem acve-
ncralionem omnes trahebat; dulcius aulem cum sacrarum lilterarmn arcana inagna suaviuie expen-
derel. S^pius coelesli sapienlia imbutus concionabainr, ctad virlules anipleoendaff audilorutn aniinoa
excilabat: proflttebal eqim ex ore egregii vtri mcttila: e)oqnenti;e fltimen, quu omutuin torda dulcitcr
alliciebat. Obogregiam vitae sanctiaioniain diguus existimatns qui sacerdolio initiaretur, licei liurnilitatis
virfs obsistereui, prccibus ct obedi^ntiue ccssii; nleoque bac dignitate iiiuigaiius fcrveuiiiis vutuium stu-
dio ineubuii. Duriortis pflBitilenlia) leges amptexus est. orationem prolruliero diutiu» curavii, elad san-
cltinoniae fasligiui» oranibus auimi nervis properare contendit. Cum auiem Thessalonicam pervenissel,
8. Givgorius Decapoliia, qui sanclitaiis av miraculorum gloria florebat» Jasepbi- sanclimoiiiain itumeris
omnibus ^b&oluum, dcmiralus, cuui illo arclissiuiaiu fauiiliariiaiciu coutraxit; adeo ut ab co distrabi
 92? S. JOSEPIIUS IIYMNOGRAniUS. 928
haud paterelur : liincdiscedere coactnsad gravissimas resConsiaiiiinopoli perLractandas, coenobii moile-
ralorem enixe rogavit, u i Jusepfium ilincris soeium adjimgeret, et tandem oblinuit.
Constaniinopoliin app*ilsus Joseplms, Gregorium coniinno inluens, omuem vitaesua? ralionem in sts
fideliier iransferre curabai, ac vitam polius angeliram quam liunianam tradncebaL Cum auiera Leo
(non Isauricus, ut liabet Vit;t S. Josoplii apud Octavium Carlanum, tom. I I Sanclon Sicutor. p. 4G,
s«?d Armcnus, ul ju\la leinporis tfpochas rerle ailverlimt Godelridus Hensebenius et Oaniel Papebro-
cbiits in Actit SS. 5 Aprilis, in comraeni. pnevio ad Vilam S.Josephi, § l , p . 206, e i i n annotai. p.273)
irnmanissiinus Consiautiiiopidilaniis imperaior, vesana tabie in sacras imagines earumque culiores
virel, S. Gregorius, iinpcraloris furori seopponens, ptihlicc calhoticam fidem propugnavil; binc non-
ntilli viri religiosi ad Gregoiinm, lanquam ad fidei atlilelam confugicntcs, saipius iiisliteniiil, ut Ro-
maih ad suimmim Punliikein S. Josephmn ntilleret, cui Ecclesiae calamiiauisac fitleliiun perkula expp-
ncret, ideoqtie nosler Josfpbus Gregorii jussu Komam vclificavit: at in itinere a piratis aggtessus, ca-
piivus in Cretam insulam adiluclus est, ubi in vincula conjeclus, obscuro carrert iHancipa'ur. Sed Inier
caienas gesliens, sociorum langtioros mellita eloquentia» vi emolliebat* ac in fidei <:onslaniia confirmabat.
Kpiscopuin animi infirmiiale laboranlem, qui ul xea laboribus eripercl ad imaginum conlemplum jaui
propendebat, ita roboravit, ut pro Cbristi fide ac imagtmim cullu sanguinem profundere paraium red-
dideril. Innumnros e di.iboli laqueis ^olvit, nc in fide flticluaiues firmavil, qtiorum nonnulli marlyrii pal-
mam assecuti sunl. Dum aulem ita frucluose viiam, etsi ealcnis vinctus, Lradueebat, in nalalhii Dorninici
nocle, spiriiualibus caoiicis p r o J m u usqueadgalli camum, D. Nicotaus Myrensissese spectabilem fecit,
ac Joscplio nuitliavit, iconomachum imperatorem jam defuncuun ; se aiuem Constanlinopolim rcgredi
opus esse, utcoslesii sapicntia Chrisli (idulcs confinnarei : indc libeili folium i n os ejus immisit, in quo
bacc Jegcbarutir verba : « Acceleca lanquain misericors, el festina tanquam miseralor iu ailjiilorium no-
sicuiii, potus enim sivis. > Hanc cuin suavisbime decaniasset, se coetcsli dulcedine perfitsum sensit, ac
compiadibus soliiUim, et per aeicm raptum; staiirn a 0. Nicolao CoiislaiUinopoIim traiulalus esl. Cum
ibi Gregorium jam deftincium dcplorasset, in ecclusiam S. Joaunh Clnysosiomi secessii, ubi populos ad
ecclesiam conflitcntcs coelcsti sapienua erudivir, et aJ ouinmm coimmodum coenobium exslruxit, quod
sialim numerosns religiosorum caitus explevii. Accrpi» auiem ex dono S. Bartliolomaei reliquia, ad
ejus eulium ecclesiam exciiavii, ibique pluries S. aposiolus speclabilem Josepbo donnienti se exbibuit,
oique abdiia nonnulla mysterta, a<: diuicillima sacrarum iiilerarum loca explanavtt; cuileslibus benedic-
fionibus et cliarismaiibus cumulavii, til terrarum orl>em cauiionum suaviiaie dcmulceret, Josepbum
superna bciiedicliotie b>*avit, el in cjus Hnguam strpernse sapienlix lalices largiter inflitit. Ex Limc car-
mina panxit uberrirne co neciare referla, teporibusque concinnaia, u l audiiorum ac legenlium animos
mira rtulcedine perfumiant, cl quocumitic velinC facillime fleclanl : adco til ex iis lem ccelicolarum can-
Lurum niflos efllucre ad a n i m a m i n solatium pulel. Ilinc merito ejus hymni ab Ccclesia Gr?eoa in sacris
•livtnai psalmodij; locis tiaustaii, ad ccetiium laudem decantantur, Miillos in h«resiin lapsos ad calbo-
licam fnlein revocavii, multosque a saecnli illecebris ereptos, monastic» viuu addixil.
Α ι dum in his sedulus insudabai, inctyti viri Jabores exlurbavit Theopbitus imperator (non Con-
slaulinus Gopronymus, u i e x citala Hensobeiiii cl Papebtocbii correctioue) qui et ipse saciris imaginiitua
infensus, Josepfium evangtilica iiberiaic concionantem, in exsilium ejicit, in quo forli animo exsilii
jEiumnas pcrpessus esl, usqnedum a Micbaele imperaloreConstautinopolimrevocaiur. Indespreiis digni-
utibiis ultrosibi obiaiis, ecclesiaslicaj eupullectilis ctislodiam accopit, u i Igaatio Patriarcbse obtcnipera-
rei : bic enim Josephi sanctiinoniam docirinamque perpendens, iti periraciandis Ecclesiaft negotiis ipsiim
adbiberc cupiebat, quod ex collato munere obtmuii : ideoque in rebus diflicillimis saepius Joseplmm
con»ulcbal»etabejus ore dulciier |H'ndebai. Acceptissimus eliam Pboiio successori fnit, qui Josepbum
ca prosequebaiur aiMimaiionn, «i ipaum appcllaret Palrem Pairum, et bominem Oci: unquam angelnm
vcnerabaiur, cui et Kcciesi;e negoiia demandabaij omnesque Ecclcsiae primalcs hortabatur, u l cumdem
veluii sanelissimum Patrem recolerenl, ci ipsi meiiiis arcana deiegerenl; quod libenihis perpeirabanl:
propbetic;» eiitmlucc pcrfnsum experti sitnl, quo cordium pciielralia rtmabaL: Josepiius anlem omncs
a I reclam Domini viam dirigeb:*t Taudeti» «ndiquc cclebciriinus viriulibus, .ac sanctiinonia clarissimus,
ab augelo commonilus esl, sibi insiare morlis diem ; ideoque omnibus rejeciis curis, adipsam ferveulius
se paravii, ac landeni ad cce.lum evolavit, in q:io Ocipara coeblesque omnes, quorum elogia decantave-
ral, summo bonoic excepeic, 5 Aprilis amio 883.
Si plura tatsti viri cupis, consule cjus Vjiam a Joanne Diacono scriptain, apud Octavium CaeUnum, in
Viijs SS. Siculorum , l o m . I I , p.43, ab eo primnm sub anonymi scriptoris nomine e d i u m , ex ms. codicc
Craeco monasterii S. Salvaioris Mossanai, ab Angustino Fiorilo soo. j<»su Laiinitale donatam; exinde s«b
Joannis Diawmi nomine eamdcm in luccm emiscre Hcnscbcnius cl Papehrocbius, in Aclis SS. 3 Aprilis,
ρ ^09; ( Li eiiatn Viiam s. Josephi e\ Synaxariis mss. cdulere p. 2Gt»;) camdeni eliam ex peraniiquo co-
diccCiUtiotlKCie Yalicanx i » Lalirium iraiiShiam a Ltidovico Marraccio e congrcgalione Cleric, regul. Ma-
l i i s Dei, edidii Hippoiylus Mirraccius fraier, cjusdoin Congregationis saccrdo3 in Mariali ipsius S. Josr-
ptii, <|ui cl ea qnas in Gra?corum Mcoxis ac Menalogiis dc Joecpbo hahcnliir, lccloribus exhibuil. Dcco
ctiam Joscphus Pofdicarus, in Vitis. SS. Skulorum, p.2S2;irwronvifiusttasw^ 3AprI-
920 NOTITIA.
l i t a pag. 3 1 ; Simon W:ingtiere(kius in Prolegomenis ad Vkiatem Matiunam Crwcorum, n. 22; qui duob
tlislinguit Josepbos liyninographos, quoruni uiius, S. Thentfori Sltidila: fraler, cpiscopu$Tltessal<iuk n- ,,

s i i , alier nosicr Siculus ; et liuic ascribeiidos puinl canoncs qui iu Grxcorum Mcn&is nnduin Joseptii uo-
mcn pr;cf<;iunt; ejtisqae eenteutiai alliaerent Hensdieums c l Papebrochiiis, iu comin. praevio ad Vilam
§ 2, n. 10 et 41. Vid« etiam Jacobutn Goar in Gtossariotid itiiuale Grmcorum, Marraccimn ciiatum in
Biblwih. Mariana, part. 1. p. 822, Joannem Nadasi \n Autw cmlesii 3 aprilis; Leonem Allaiium De libris
eectesia$tiei$ Grtccorum diss. 4 ; Kraneiscum carreram in Panth. Skulo p. 75., Rocflium Pirrum in uotit.
Kcdes. Syracusanai, p. 139; T l cvmaui Slroiinm in Coniroversia Goncepl. part. i , lib. 11, cap. 19, p. 163, el
rap. 20. p. 105; Micbaelem Angflum Mancharusum in Kaletidano Syracusano; Caelauum cilatum iu
hagoff. ad hht. SicuL c. 30, n. 24, 25, aliosque.
Scripsil Josrphus : ' ·
tlymnoi innumero$ ex quibus Hytnnographi nomenacc^pit. Tnecclesiasticis Cr.TCorum librisCCCY hym-
t

nos ( quos etiam canones vocani) pcr riies dispnsitos, ac j>er aniri ambitum ab Etclesia Grseca decanlarl
tolitos coniineri tesUtur Caetanus c i i . in animad. Tom. i l SS. Siculor. p. 18, n. 20, et P«rdicarus ioc. cit«
p. 2 9 i , neinpe:
Canonet XCVI in Paraclelico. Liber est Gracorum, qui quotidie aliquod reciiandam in choro exliibrl
ad aliorum librorum differcnliam, quibus stalulis lempoiibus utunlur, ex Leone Allaiio DelibrU Grccco-
rum, disseri. f, p. 68.
Canones' XXXV iu Triodio. Liber liic recilanda in cboro a Sepluageeima usque ad Sabbaium Majnrie
Ilebdomadse coniplectilur, ex A l k l i o cit. dissert. 1 , p. 6 9 ; et Marraccius in Maiiali X X X V I a p. 501
ad 322, ex eodem libro cxliibet.
Canones V in Pentecosiarit>. Liber eslGraecorum qui recitanda in clioro a Pnscha usquc ad oclavam
Peuiecosles coniincl, ex Aliatio cit. μ. 77 et 78.
Canottem 1 iu Horologio, quod memest ac Laline diurmim, ex eodem Atlatio eit.
Canones CLXVlll in Mtinazis. Codice* sunl duodccim, juxta duodecim anni inei:ses dislincti, inquibits
quolidie decamaiida boris canonicis ad Dei, Oetparai ae sanetorum laudem coniinenlur, ex A l l a t i o c i t .
p 78. Sed baud pnKterniilienduiu putoexeodem p. 8 1 , S. Josephi hymnos, omnibns atiorum Grsecorum,
qni in ipsis Meuais coinpenuuLur, unleponendos* ltuo ejus V i l » scriptores iradunl, poelasscriploresqut;
omnes postip&um llureities, quae venusiatis et concinnitatis liabcnt, omnia ex Josephi iiyimns, latiquam
^x coelesli autifodma eruisse. Ex liie omnibus libiis, atiisque niSb.codicibus celeberrimus vir,etjDeipane
cuUorindyliisHippolytus Marracius JLuceiisisbymnoscollegit omnes Gra*cos, qtios S. J.usepl)usin Deipane
laudem cecinil, et Lalinitaleilonaiosfere ouines a Lnduvico Marra> cioejusnane, edidit, notisfju-e Hluslra i l
hoc appusito lilulo : S. Josepki hymnographi, Siculi, Syracusani, Ordinh D. Basilii monachi* Martnle,
quo ejmdem S. Josephi de augusthsitiia eoeli tevrceque Reginu Detpara virgine Mnria, opera omnia quec repen
rhi potuerunt, exGrcecis mss. codicibus coiiecia , Laline reddita, notiique \ltuslrula nune primo pubii-
y

eantttr\ studio ac tabore P. Hippoiyti Marraccii, Lucentis, e cungngationecler. reyul. Matris Dei Homa\
t

typis Jguatii de Lazaris, 1661, in 8. AddiL ei ipse Marraccius, in nolis p.423,.byinnos inutlos rcperiri in
uiss. codicibus biblioihecse Barberin%» qui in edilia Gra3corum Menaeis desideranlur; et pag. 4Η8<Ί494
a i l , quod in Triodio ms. Graecoejusdem biblioth. η . H 8 byiuiii exsianl iionntilli, qui in impreaso Tiiodio
t

non reperinnlur. Apud Ociaviuni Gaetauum in Vitis SS, Siculorum, haec in LaLiiiiim vcrsa ab Augusiino
Floriio boc. Jesu tiabenlur, nempe : *
Antiqufe odes fragmentuii) in S. Marcianum episcoputn Syracu&anmn.Tont. l p. 7. y

lu S. poniilicem Pancraiium tiymnus, ib. p. 15*

Iu S. Niconem mai tyrem hyninus, ibid. p. 45 .
In S. Euplium byutnus, ibid. ρ. 110.
llymnus secuudus i n S . Euplium, ibid.p. 112.
Uyiniius in S. FanliniHji ex ms. Giieco co<iice monaslerii S. Pbilippi Fntgalalis, )l>id. p.161.
hi S. Giegorium Agrigeminiiin episcopum hyinnus. Ibid. p. 218.
In S. Leonein episcopum Catnneusem, liymnus toin.U, p. 26.
DeniqMeapmlLaurcmiuuiSurium in VilisSS. 24 Augtt&Li p, 254,Jei Aloysium Lipomanum in Viiis SS. 24
Augusli p. 891, ex Simone Mftaplnasie exslal seimo inscripius : Josephi humilis el vtinimi tuudatio in
tamtum apotiolum BurthotoMwum. Hunc nostri Joseplii fetum putanl Octavius Caeianus iu aiiituadv. ad
lom. L SS. Sicut. p. 134, n. 6; etin animadv. a·L l o m . 11, p.18; Jos^plms Perdicarus in Vhis SS Skulor.
p. 2 9 4 ; llenschenius el Pa[>ebrochius in annotat. ad Y i l . S Joseplii p. 274. I l i vcro in commuiL prarviu
ad eauuleni Yilam, § 2 , n . 1 1 , cx AHaLio in disscrt.de Griee.libris p. 1 1 , Jospphi uostri putanl.
Cauoiics de S. NicoJao, servaiitur Gra:ce mss. lioniae in Libtiuiheca.Barberina.
«31 S. IOSBPHI HYMNOORAPHl

S. JOSEPHI HYMNOGRAPHI
WTA
AUCTORE JOANNE DIACONO CP.
{Acta Sanctorum Bo\land. Aprilis, tora. I.)
%

GODEFRIDI HENSCBENII COMMENTARIUS PRJEVWS.

% I . Culitts sacer ex Synaxnriis msi. Ltgaiiontsχ στεΤλα; είς 'Ρώμην τδν Ιωσήφ, μηνύσοντα to%
Homance, ei exnilii tempora, έχεϊσε το συμβάν. ΚαΙό μεν έςέπλει * πλοία 6έ έπι*
1. Sanclum Josephum, a sacris hymuis sive ca- στάντα βαρβαρικά δεσμώτην εΕς Κρήτην άπήγαγον.
itonibus con&cribendis, Mentea excusa et plurtma Έν μιάΐ 5^ των νυκτών έπιστάς αΰτφ τις Ιεροπρεπής
m&s. Synaxaria, Claromoiitanuro, Chiffletianum, τήν Ιδέαν» Έ κ Μύρων ενταύθα ηάρειμι, Εφη * xai
Mazarinianum, aliaque, τον ,'Υμνογράφον · duo au- βιβλίον κρατών, διεκελεύετο λαβείν. Ό δε λαβών,
leiti in monaaierio Crypl;je-Ferraia?. conservalae, τδν άνεγΝωσκε κα\ ϊψαλλε * Τά^υνον, ό οίκτίρμων, xai
ίϊοιητήν των κανόνων appelianl, eique elogium σπεΰσον ώς ελεήμων εις τήν βοήθειαν ημών, δτι
lexuni, alia hrevius, longius alia; v i i ulla abeque δύνασαι βουλόμενο;. Κα\ τδ £δ4μενον, Ιργονπρωΐ^ς
niendis, librariorum oscitaiuia aspersis. Solum Sy- έγένετο. Τότε γάρ τοΰ της σίρίσεως προμάχου
naxatium quod primo loco Uie noininaviimis,
t
Θεοφίλου έξ ημών γενομένου, ή τοΰ θεοΰ Εκκλη­
Chromoiitanum, quia ex Ctaromonlani nwlri Pari- σία των σεπτών εικονισμάτων άπείληφε τήν ιύπρί»
siis collpgii bibliotheca commodalum, m.ijori es πειαν κα\ 6 τίμιος Ιωσήφ, ελευθερωθείς τής ίίρκττς
parle sincerum esi : quoii proimle prae ceteris di- πρδς τήν Κωνσταντινούπολιν διεσώζετο, Έν δε τοΤς
gnum duximus huic prolusioni inserere» i U expe- όρίοις της θεσσαλονίκης γενόμενος, λείψανον «Ορών
ditiorem cursum habiluri ad ea, quse circa hujus Β τοΰ αγίου αποστόλου "Ανδρείου [έν ά,ΧΛοις Σύναζα*
Sancti anaiem ntoveniur dubia; non atiud habenlia ρίοϊς λέγεται τοΰ Βαρθολομαίου λείψανον], Ιλα*νεν,
%

fundameiuum, quam quod audacior aliqiiis Viiam ?

γ.αλ ναόν επ* όνόματς τούτου έ *ομήσατο* κα'^ εν φρον»
ab auctore penft coaevo scriptam praesumpserii cx τίδι πλείονι καθεστήχει, μελο>δήμασι τ ά ; αύτου πα»
suo jugenlo inierpolare unius vocis addilamcnlo ; νηγύρεες κατακοσμήσας, συν δάκρυσι καΐ στεναγμό ς
«I Leooem lcoitoniachuin legene, addero τον έκ της ήξίου τοΰ ποθούμενου τυχε?ν • τοιγαροϋν καΐ-επ-
Μσαυρίας, non satia attendo qnod iniegro sicculo ετυχεν, Όροί γάρ νύκτωρ Ανδρα τινά φ^βερδν, έν
Leonis Isaurici imperium dislet a teniporibus Igna- άποστολιχψ τψ σχήματι, άπδ της Ιεράς τραπέζ ς
t i i Pboliique patriarcbarnm, sub quibus sccvopliy- Εΰαγγέλιον άράμενον, xat το?; στέρνςις αύτοϋ έπ -
lacis muniisin EcelesiaConstaiiiifiopoiiUna gessisse θέντα, καΐ ευλογίας αυτόν άξιώταντα· K<yX έκ τότε
Jos^phum, in progressu Viiae debucral obset vasse. £λαβε τδ χάρισμα της ύμνωδία; · καΐ οδτως άπονες
Sirailem prorsu» errorero 43 Maii circa S. Μ chae- xa\ μετ' ευκολίας τάς Ιεράς ύμνωδίας δι' άπασαν τήν
lcm Synnadarum epiacopuin iirepsissc in Menolo- Εκκλησία ν έφώτισεν έν Ομνοις' ίντεΰθεν τοις
ginm Graeeorum noUvimus 5 Januarii ad Viiam απάντων στόμασι ^Oitat, xal πάσ; π·.θΐινΙ·ς κα\ έπ-
sancti Gregocii Ariiensis, pag. 290. Ctogium pono ^ραστος, ού μόνον ίδίώταις xal άρχουνιν, αλλά χα\
sancii Josephi prxcii-Uuin tale esi : ^ αΟτοϊς βασιλευσί γίνεται.
Ούτος ύπηρχεν έκ της Σικελών επαρχίας, γεννη­ Κα\ πολλά έπ\ της ορθοδόξου περ\ των eixowov
τόρων Πλουτίνου καΐ Άγάθης. Πορθηθείσης δε της πίστεως αγωνιζόμενος εξωρίσθη είς Χερσώνα, παρά
πατρίδος, συν μητρί καΐ άδελφοϊς διαφυλαχθείς, τοΰ δυσσββοΰς Αρμενίου [tmo Θεοφίλου], ύπδ Βάρδα
ήλθεν *1ς Πελοπόννησον. Εκείθεν άπάρας ήλθεν εί; τούνομα καταδικασθείς, καλώς γ* τούτον διελεγξά»-
θεσσαλονίκην. Πέντε κα\ δέκατον έτος άγων, άπο- μενος. KaV μετά τήντελευτήν αΟτοΰ άνα^υσθενς έκ
κείρεται έν τινι μοναστηρΐω, και ήν διερχόμενος Χερσώνος, παρά της βασιλίδος Θεοδώρας, τ ή , π ς ι ; -
«oteav xijv θείαν Γραφήν · δθεν κα\ τήν του πρε­ σάιης τήν όρθοδοξίαν, και τών Ιίρών σκευών τής
σβυτέρου χειροτονίαν δίχεται, xaV μετά Γρηγορίου τοΰ θεοΰ Μεγάλης εκκλησίας φύλαξ γβνόμενο;,
τοΰ άβχαπολίτου τ^ Κωνσταντινουπ^λει καταλαμβά­ Ιγνατίου πατριαρχονντος τοΰ θείου. Ου μετά τήν
νει. ΈπεΙ δε ή των ΕΙχονομάχων αΓρεσις αύθις άν- έκδημίαν, παρά Φωτίου στέργεται χα\ εκθειάζεται·
Εφάνη, Aiovcoc τοϋ δυσαεβους Αρμενίου [βασιλεύον­ ούτος γάρ μετά τούτον πατριάρχης άναδείκνυται*
τος], παρεκάλεσαν τον &γΐον Γρηγίριονοί ορθόδοξοι, Έν τούτοις καλώς διαρκε'σας, καΐ δσίως xal άκάκως
ο , VI Α.
πολιεευσάμενος άν«τ:αύσβτο έν Κυρίψ * λέγεται γ α ρ , ,
6t; ή αγία αύχοΰ ψυχή»" όψΐχευομίνη παρά τών
αγίων μαρτύρων κα\ αγγέλων^ άνζλθεν εν τοϊς ο ύ -
ρανοίς. "Ανθρωπος τις, 2χων δουλον χρήσιμον, έπεί-
περ δ δοΰλος εφυγεν, άπε/Θών 0 κύριος αύτοϋ είς τδν
"Αγιον θεόδωρον τον Φανερωτήν, παρβκάλει αύτδν
φανερώσαι τδν δοϋλον αύτοϋ * προσμείνας δε Ικανώς
κα\ μηδέν μαθών, έβουλεύετο άναχωρήααι. "Ορθρου
δε δντος, κα\ λ4γου ψυχωφελούς άναγινωσκομένου,
μίκρδν άφύπνωσε, καΐ ώ ρ α τδν μάρτυρα λέγοντα
α Ο ι φ ^ Τ / α τί περίλυπο; εΐ ; Τοΰ ποιητοϋ Ι ω σ ή φ
κ«ιμη9^ντος ταύτη τή νυκτ\, όψικεύθη ή ψυχή αΟ-
τοΟ παρά πάντων ημών, οΟς χανίσιν κα\ ύμνοις
έτίμησεν κα\ έσυνοψίσθη « Ι ; Θεόν · και νϋν πάρειμι
π ρ δ ; σέ. Του λοιπού τοίνυν δηλώσει · "Απελθε κατά
τόνδε τον τόπον, τουνομα προβειπών, καΐ εύρήσεΐί,
δν βπιζητε?; οίκέτην σου.
2. < S. Ρ. Ν. Joseph Hymnograpbus ex S i c u l o -
r u m provincia e r a l , paremibns P l u l i n o aique A g 3 -
tha ; in riepopulaiione aulem suae patrias cuin i n a -
tre frairibusqud servaiu», jn Pelopoitnesum a b i i t ,
iiideque se iransLulit Tbessalonicam ; et d t c i m i i i n
q u i n i u m agens aetatis a n n u m , aitonsus esl i n m o -
nasierio quodam : u b i toiam sacram S c r i p i u r a n i
tanto ctim profeciu d e c u r r i t , u t presbyter m e r u e r i l
o r d i n a r i , et cum Decapoula Gregorio C o u s l a n l i n o -
p o l i m tran»ifi. Postquam auiem sub Leoite A r m e n o
denuo resusciiata lconomaeliortim liaresis e x i u i i s -
set caput, deprecati s u n l sancium Gregorium o r -
thodoxi, u l Romain desdnarel Josephuin, fldelibus
i b i degentibus n t i n l i a l u r u m , quid accidissct. N a v i -
g a v i l i g i h i r e o ; sed a barbarorum navigiis i n t e r -
coplus, aliductus in C r t l a m capiivus est. Una JIII-
lem noctium astans eidem quidam, specicm
ponliflcalcm pneforeng: Ε χ M y r a , i n q u i t , bue ari~
\ e n i ; et l i b r u m guutens» j u s s i i eum accipere. A c -
cepil Josepb, tegilqii$ bsec verba : Arcelera, misc-
ricore, et festina, mtaeraior, in adjutorium nostrum :
potes e n i i n , si vis. Quod aulem tunc decantavii,
operc ipso conipletum v i d i t ; quamlo Tbeophilo e
vivis sublalo, sancta Ecclesia saetarum iinaginum
ret-cpil o r n a t u m . l u t e r i m divinus Juseph liberalus e
carcen?, Conslantinopoliin salvus perductus est.
5. < Invenerat, cum adhuc e s s e l i n linibus Thes-
salomc£ t baucli apo>loli Bartholomaei reliquiam.
Eianc i g i l u r a c t i p i e n s , sub illius rnmiine aediHcavit
s a c c l l u m ; coepiique mnlia cum sollicitudine versare
animo, quomodo festiviialem cjue sacris cauticis
(omponemlis o n i a r e t ; curn lacryinis atque s i n g u l -
tibus supplicans, u l hujus desUierii sui compos ef-
fici mereieiur. Ει ?ero coujpos ejtis eitectiis est.
Noclu euim v i r u m quemdam revtirondum conspica-
tus esl ad laltis epislolae» q u i videbatur sacra e-
mensa Evaugeliuin lollere, ipsumquc Joscpbi i m p o -
n**ns p o c i o r i , sua cum beneiliciione irnpcMtiri. Ex
lunc auto.in gratiam coinponentJ(»ruui tiymnoruni et
facultalci» l i a b u i u a m cxpt:ditam ut quidaui e x i s l i -
f
marcni, euin melodias sacras ιιοιι proferre vx
seipso, sed aliuude a t c q u a s c i im:uiou;c c o t i H i t e u -
m
^alas pronuntiare, et praebcre poslulantibos Uaqne
Ecclesiam universam suis illustpavit h y m n i s , c w -
pUque o m n i u m ore c e l e b r a r i , et cuoctis habeii
amabilis. non tantum Idioiis, sed etiam p r i n c i p i b u *
et imperaloribus ipsis.
4. ι Multum quoque orlhodoxae fidei causa d e -
certans, i n Chersonem e t i relcgalus ab impio A r -
meno, eo quem Bardam vocabanl eondemnante,
qiiod i l l u m generose redarguisset. Posl cujus m o r -
lem e Cbersone liberalus e s i a b egregia illa i m p e r a -
trice T b e o d o r a , qnx ortliodoxiam celebravit; f t
sacroruoi vasorum Magnae Dei eccleei» custos c f -
fecuis est divino l g n a t i o sedem palriarcbalem o b t i -
t
neule. Post bujus p o n o ex hac vita discestum »
Phoiio quoque ( b i c enim posi Ignatium palriarcha
cal declaratns ) i n amoribus f u i i eesiimalionequc
m a x i m a . Imer h * c longum viiae Bpatium laudabiliter
implens, sancleque et innocentcr suo versalus i n
munere, obdormivit i n Domino. DiciUir a u l e m , quod
sancla illius a n i m a , deducenlibus sanciis m a r i y r i -
bus angelisque, evecla in coelum s1i. Etenim bomo
qitidam t aervum u l i l e m babens, c u m hic se fnga (
p r o r i p n i S 8 e i a b i i i a d sanclum T b e o d o r u m , P b a n e r o -
t
lem vufgo i M i n c u p a l u m , rogaturus ut suum eibt scr-
vum revelaret. Exaclo autem i b i d c m spalio n o »
modico tempnris, cum n i h i l didicisset de. f u g i l i v o ,
recedere v u l u i t ; recesatsselqiie, nisi o r l o j a m die
detenius s p i r i i u a l i q u i tiebai sermone, obdonuiaset
lantisper. Aique ecce rnartyrem v i d e t e l b . f c ad se v
( diceniem audit : U t q u i d moestus es? Poeta Joseplio
bac nocie m u r i c u t e , anima ejus ab omiiibus nobis
qnos suis cattonibus hymnisque honoravtt, deducta
esl et ante Dci conspecunn constiiuta. Nunc aulem
prscsto suin, oslensurus deincepe, quod votes. Vatle
ad locnm i l l u m ( e l l u c u m n o m i n a v i l ) , i b i famuluin
l i i n m , quem r e q u i r i s , inyenies. ι
5. Haclcnus S y i m a r i n m praedictum, recle e l o r -
dinc o m n i a , nisi quod a%l auciorra indicti i n C h e r s o *
nem exsilii p e r t i n e i , adeoque el ipsius exeilii t e m -
pus. Etenim quamvis Leo A r n i e m i s , suae adversus
raonaclios onliodox#»s eaeviliae m i n i s t r u m facemqu^
batmisse Icgatur Bardam qnemdam, aOinem suum ;
bic lamen nnlla:n p o i u i t p a n e m sibi vindicasse i n
vnxamlo Josepho : cuin is sub ipsum i n i l i u m p e r -
seciaionis» anno 2 Leonis, suscitala?» Romam l c -
gatus s i t , ct usque ad annum β20 inanseril c a p i i -
\us i n Creta, Tbeopliilus t g i i u r , i m p i u s passim al>
aucioribus dtctus» ob iconomachiani resuscilatani,
scribi bic et imelligi debuit; sub quo Bardas,
S. Thcodorae Augusiae fratcr, v i r ince&ius alque
nefarius, apud sororium, mona<:his orlhodoxi»
inietisissimum, facile p o i u i l eff^clum dare, u t J(>-
e r p b u m , vilia sua increpantem i i b e r i u s , videret r e -
legaluin. Ita certe C f n s u t l is quis aUerum e mas.
Synuxariis Cryptas-Ftrraias eainpilaviu aucior, e l
coiivenium oplimc Vitse A c i a , quamvis milla facia
Bardde mentionc lotam culpain ii) < pes-sinium iltins
tcinporis imperaiorein, ι scilicel Tbeopbilurn c o n -
f c r a u l . Iti dicto vero Synaxarto ^ic legilur : « I c -
9% S. JOSEPHI HYMNOGRAPIII 936
\idi a u l e m q u i d a m c u m e u m c a l u m n i a i i essenl tle Α e t apu<J R o c c a a m P y r r l i u m i n n o l i l i a Eccicsiae Sy-
i i s , quae adversus B a r d a m C & s a r e m dicia fuerant, racta>aa% i m p r c s s a . Q t i i i d c i n P y r r h u s i n t e r i i n a s -
in Chersonem relegarunt, uade posl aliquod lem- s e i i l ct B a s t l i a n i o r d i a i s m o n a c h u m ct Syracusa-
pus Gansianliuopotim regrcssus, s a c r o r u a i Magaae num fuisse J o ^ e p l i u m ; i s t u i l ex s u a , boc c x Cajc-
Dt-i ecdesi* vasorum cuslos faclus est, Jgnaiio t a n i conjecLura p e r s u a s u s : a I d i l i a e illius ftMuia
pairiarcba. ι Syracusis celebiari 3 Apritis, ulique postquaa»
6. G r a v i o r a atiorum Syuaxariornai errata liic Cajeiaims inccpit saacio? S . c u l o s ex Graecoraai
iion aUittgimus, laaluin dicitnus in eorum nullo Menajis coaquirere, ei suis iasulaais veaeraados
notari noinen Leonis lsaurici, quod ia Actis reper- proponere : iieque e n i m exisiiaiamus calMua e u i u
tum ua lorsit Octaviuia Gajeiaaum nosirum, iu S y r a c u s i s esse a a l i q u u m , a u i i u u l l a i n a j o r u m de
siiis ad e a a m i o i a i i o i i i b u s , m c n m videret conse- Jtiscpho i r a d i l i o a e f u m l a l u i i i .
quetis esse, q u u d a n n i s u( imnimuiu 170 v i x i s -
s c l J o s e p h u s , t a g e n n e fasstts s i t , t t a t n l o n g i a q u a m §11. Vitx scriptores. Cttnones compositi, lemput
moriis.
auatem, inier l o l r e r u m turbines, totque aerumnas
e i e x e r c i t a i i o a e s asceiicae v i i a * , n e g o i i u m sibi fa- 8 . Q u o d § s u p c r i o r i d i x i m u s de B a r d a , et c i r c u m -
c e r e . > Q i n n i a n i h i l o m i n u s , quae d c i n c e p s i u V i t a Β staniiae qusedam aliae , i n Syaaxariis expressins
d k u n U i r , ila digessit, u t ι pessimuai, » de quo q t i a m i n V i i a noiaia? ( u t q u o d d o c i i n u q u i u i o aetaiie
supra, impetaioreu), sub quo ta e x s i l i u m ejeclua a n n o a i l o n s u s i n m n n a c l i u i u s a u c i u s Josepli s i t , q u o t l
e s l J u s e p h , h a u d d u b i e u o t e l fnisse « C o a s t a n t i m n n invasa a Saracenis p a l r i a c u m iDatre ac f r a i i i b u s
Copnmymuai, Leoitis Isauiici flliuin, et iiaperii s e r v a t u s , q u o d e x i e m p o r a u e a i n pene h a b u e r i i ca-
p e r i u d e a i q u e i i a p i e t a i i s successorem ; ι et « o i l h o - n o n u m condeiulurum facultatem , quod lucus c x s i -
doxos imperaiores, ι sub quibus esi Goasianlino- l i i C t i e r s o n a f u c r i i , q u u d a t i l i : «xsilium i n j c c i a s i n t
p o l i m r e v o c a i u s , C o n s t a i i i i r i u m et l i e n e i n imerpie- saucio viucula e i verbera, quod deni^ue glodose
t c t u r . U t q u e hiec c o n c o r r f e l c u n t Meaaeis o c c a s i o n e i l l i u s i n t o e i u m deductionis v i s i o , occasidne f u g i t i v t
B a r d * ejecium dicentibus ; concluilii f r u r s u s , sub requisili in iemplo sancii Tbcoilori PlianeroU' s r u
M i c b a e l e B a l b o p u l s u m J o s e p b u m , a i q u e a S. T l t e o - M a n i f e a t a l o r i s , o b t i g e i i l p r o b o i t l i v i r o , q u i ejus ad
dura r e s t i t u l u m v i d e r i . » D u b i l a t e l i a m < an Leo alios m e r u i i lesiis exsisierc), lta. , i n q u a m , c i i c u m -
%

l^auricus, quem x i v Kat. J u l i i m o r t u u m T h e o p i i a - s i a i U i & , i i i p r o l i x i o r i b u s A c l i s ptieieriUE, c t c d i b i l c

nes s c r i b i t , poiius dicendus sit i n Naialitiis D o - l i o b i s f a c i u n l , Y i i a : e p t l o m e u ( q u a m s u p r a ex C l a
u i i n i obiisse, an v c r o post menses sex et l o i i d e m ^ r o m o i i i a n o d e d i m u s , q u a m q i t t i a l i a m s s . fere se-
die& de ejus m o r i e f u e r i t s a n c l o Josepho nantia- q u u n t u r ) i p s a m csse, q t i a m , a d i s c i p u l o s a n c i i J o -
i i i t u . ι Qua? o m n i a facile p o t u i s s f t d i s c e r n e r e , si seplii Tbeophane s c r i p l a i u , Juanaes Magnie Uei
e x i n d i c a l o m o r i i s d i e , scivibset L c o n e i o A r m e n m n , c c c l e s i u i d i a c o n u s e l o r a l o r , praBocuiis l i a b u i t , pl<:-
tsaurico tanto posieriorem, i n l e l l i g e r e ; et iltud, n i u s o n i a l i u s q u e e x p o n e n d a m , a d d i i i s quae d sUlc-
έν της Ί^αυρίαί, insertum Aciis, suspeclum ha- rabaniur m u l l i s . lianc sic a u c i a m o r r i a i a m q u e ax
i w r e , p r o p i e r a l i o r u m o m u i u i u s i l e n t i u m et enor- p.irt*», ex p a r l e ver«>, p r a d i c i a n n n c i r c u m s i a u l i a i u m
lacm disiantiam temporis. uiinuliis prajtennissib, dcbciipiain u b e r i u s , accepi-
7. S i m i l i r a i i o n e non difliciiller potuissct idcm m u s ex c u d i c e G i a ; c o Biblioibeca^ Vaiicaitaa, a u c i o -
Gajetanus v i d e r e i l t i u s conjecturae variilatein, qtia ris u o m e » q u a l e d i x i i u u s p r a ^ f e r e n L e : c o n l u l i m u s q u e
Syra<:usas t u i s s c J o s e p t i i p a l r i a m p r o p t e r e a asseve- c u i u e c g r a p i i o a l i e r i u s c o d i t i s , a D a n i e l e niOMuclio
r a v i t , q u i a i n A e l i s d i c i l u r Joscplii p a l r i a , g l o r i o s i o r e l s a c r i s t a i u i n o u a s l e r i o s a n c i i S a l v a i u r i s Messanae
r c d d i i a a Bea;i pareniibus laiu foiici germine, quam absqne a u c l o r i s n o u i i u e d e s c r i p t i , cx pluteo 20,
a Dionysio» t qui olim in ea summis in deliciis ii uii). 52.
rcgnavil. ι Esto e n i m quod regiam Syracusis ha- 1). Ea p r i m u m , L a l i u e r e d d i t a a P. Augusiino
b u e r i l D i o n y ^ i u s , l o i i l a m c u i m p u r i l a v i l insulae de D F l o r i l o s o c i i t a t t s iiostrae, p r o d i i i i n i c r Y i l a s s a n c t o -
q u a , n o n de p e c u l i a v i a i i q u a ejus urbe loquunlur rum Siruloi uni an. li>57 ; a l i a t n d e i u d e ejusilem
A c i a . Non p o t e s i sane verosimile videri in tanlo Y i l » versionem a d o m a v i l L u d o u c u s Maraccius L u -
l.iiloticunin» o i n n i u m s i l e n l i o , q u u d I r e n e et C o n - ccusis, e Congrcgatioue Glcricoruiu Matris Dei, uua
^taiitino reguauiibus, potili siui piraue barbaii, <:um Canonibus in omnia lioatie Y i r g i n i s Maii^
oa l e n i p e s i a i e non admuduiii validi, munitissinta fcsia ( et T h e o m c i i s per otmies Gi^icoruat eccle-
urbe : quam i i d e t n , Siciliae reliquaa dominatum siaslicos libros s p a i b i s , el saticii Joseplii uomen
a d e p i i sub Miebaete B a l b o , n o n p o i u c r u n f , m i nec ut a u c l o r i s p i i e s e i e r e n l i b u s ; q u u i o a t a i a p i u M i o m i -
Tauromeiiium, per annos 55 eui j u r i s facere; iiali Ladovici conjunciioue sanguuiU el rtiligioais
usquedum \enivet annus 878, quamlo die 21 |}rufessiune f r a i e r , H i p p o l y t n s M i r a i c i u s , c o i n i t i e n -
M a i i , v i c t o r i a i p s i s de eadcin o b i i g i l , et loiius i n - Lariis e r u d i i i s i l t u s i r a v i i , v o c a u s i l l a Mariate sancti
sulse pObsessionem c o n t i n n a v i i , magna c u m £cclc- Josephi Itymnotjraphi t el pubucavit H o a i x anno
b\-Jd alfl ctissiinae c a l a m i t a i e : q u a m d e s c r i h i l is q u i 4001. llaiic versioneai, Gra^ci conlexius verbis
i n i e r t m l T l i c o u o s i i i s m u u a c i i u s , i n e p i s l o l a ad L e o * pressius i a h t t r e n l e a i , prsetuleramus t u m p i i o r i i l l i ,
iiem aidadiacuiuu», cx uis. Gneco L a l i n e rcddiia l u i u a l l c r i a q u u d a u i h u j u s w o s t i o proviacia? p b . l -
937
ellene clal.oral». Sfd excerpta ex Maraccii lilielLo
folia, preloque ad noslrum morcm parata, excide-
ruul nobis Amstelodami, quando post irUlcm Bla-
viana? lypograpbiae casum colligebamus sarciuas
Auiwerpiain reveuendas: ueque jam, cum primum
defeclu$*aiumadveriiiur, prompiiusest aliquid quam
ex Oclavio Cajeiano vecipere Floriii verMOnem,
camque ad contexlum Graecum denuo recognoscere,
mulalis hiiiG inde pauculis ubi id exigere res vide-
bilur.
10. Simon Wangnereckius noster, in Protego-
mcnis ad Marianam Graecorum pieiaiem, ex duo-
decim tomis Meiiaeorum et s£ptem reiiquis Gnecie
Ecclesiaf yoluminibus excerptam, »· 22, de duobus
sanctis Josephifl, utroque hymnograplio et coufes-
sore apud~ Graicos, agil : quorum aller fuerit
S.Tbeodori SludiLe fraier aique episcopus Thessa-
louicengis, U Julii rerolendus, el habuertt in can-
ticis suis pangcndis boc nutabile, quod nomen sutim
iaepe omissum in liiulo, per Acrosiiebidem sive
prinite stropliarum lilleras, circa uUimam odaiti
fiui ultimi canonis, senipcr accuralissime signarit:
alter aiiins forte quadragiiua jnnior, hic mistcr sit,
rui adscrtbendos puial eos canones, quse nudum
Josepbi iioinen apposiium uabeni. Quia vero elia»n
canoues hujua posicrioris, de quo ounc agimus,
Jusephi, fere aqrosticliidj alicui illiganlur , exisii-
niat praeciiaius Wangueretkius, aJ ipsos utpotc
operosius compositos, extendi debere exleinporalem
illam diciandi facilitalcm, quam supra ex Menxis
Ludalam vidiinus. Cur lam operosum hoc sit, ui
ab exercitato nequiveril ex tempore Geri ? Ccrie
nulii poetico meiro aslri<ios Grsecoruro canoues,
poniisse non mngna contcntione animi ad eerias
litternsy iti ;ujusque stropbc principio iaveniendas,
asiringi ab eo, cui liberum essei sliopbas singu-
las, nullu inler se ordine comtexas, a quacuoque
liberei voce ordiri, ip&i didkimus experiendo ;
quaudo lalium canuuuin aliquos Latiue reddidiruus,
eadem acroalicbidum lege servaia, idque in ver-
eioue, ad Grxcorum verborumsensumexprhueiidum,
obligata. An aulem omnes illi canones, quas Ma-
riali suo Maraccius inseruit, quosque supra ire-
cemos inveniri in ritualibus Graecoruin ltbris asse-
rit Cajelanus, liujus uliitni Josephi sint, an aliqui
reliui[ui priori debeant, ποιι vacal nec operse pre-
Uum Qbl sollicitius exaininare.
11. Plaeet inlerint discrimen a Wangnereckio
supra noniinato designaium, ut scilicet canones
illi, qui nudum Josepbi nomen prseferunt absquc
atio litulo, Josephi bujus nostrt sint: queiii eiiam
inlelligere videlur Len AlUuiusin sua de Gra?covum
libris disseriaiione, quando Josephum Mcloduiu
nomiaai. Episcopo Thess:>loni€ensi impuiart pos-
euiU alii qui dicunlur τοϋ κυροϋ Ιωσήφ, domini
Josephi: baec euim bonoris appellaiio denolaLgra-
dum aliqueui eminemiorfim. Faiemur tamen non
ila hrinam eain conjeciuram videri, quiu varia
pofit>int contra eain opponi, qux arobiguuin judi-
PATROL G H . CV.
V A. 938
cium faciant. Pneicr bos duos uon vidctur alitu
tertius Josepbus fuisse, qui in litulo ms. Typici,
Romae hi Bibliotheca Barbesina asscrvali el a Leone
Allaiio, pag. u disserlalionis pritcitalap, Iaudai> t
noininetur, cum dicitur, Typicum illud conlinere
ι ccclesiasiicam conslituiioneni otnnium fesiorum
tolius aiwii, secunduiu iraditioneiii sanctoruai Pa-
irum, videlicct S. Sab*, et Studitie, et maiime
Sancli Montis; necuon panem traditionis sanciis-
simi Patris nustri Josephi, possessoris sancli
nionaslerii quod Divi Nicolai ιών κασουλων dici-
lur, > Etcuim si JoscpU ilie propriuiu ordinavit
(lilicinm monasierto suo, citjus patronus erat D.
Nicolaus , quis Paracieticon Grsccorum legens (in
quo ordiiwrium totius bebdomadse ofEciuin oclies
&ocundum octo tonos variaiumconliiieiur) in eoque
observans secundum feri^ 5 canonetn (nam singu-
ifs feriis dtio sunt canones, et feria 5 primus de
aposiulisesi) cum cailiismaiis aique iropariis eodcm
spectautibusesse de S. Nicolao : quis inquain, ba^ti
9
legetis et ubservans, non judicabit Josephuin isium
των καιοΟλων esse auctorem illorum octo de S Ni-
colao cationum ? Alqui eiiaai horum canoitum acro-
slicbides subjuncium babenl nomen 'ίωσήφ boc
modo : Ηχος α'. Σο\, NcxdXas, πρώτον εισφέρω μέ-
Τ
λος. Ιωσήφ. Et similiter in aliis, prselerquam in
canonibus toni secuudi et octavi, qui nibilominus
ejusdem auctoris manifeste sunt. Hunc igilur uou
esse a nostro Josepbo distiuguendum, tum illa styll
sirailitudo suadere poterit, lum quod aostrum a
Crelensi captivaate liberalum Π. Nicolai miraculo,
posshuus prudcnter opinari, ei quod Consiaruino-
poti erexil munasierio palrocinium praetutisie
S. Nicolai, in deserio illo Ιυα>, ad quem, baud
procul posiium a templo D. Joannis Cbrysosiom',
c sedem et curarum scliolam n. 24, dicitur Irans-
tulisse, inibique discipulorum disiribuissc multi-
ludinem : > in casulis forsan exiemporaneis, unda
diclum stt monasierium D. Nicolai Casuiarum,
vocabulo, ul alia mulia Coiislantinopolitana, 'Ρω-
μαΈκψ * quamvis et monasterii a D. Nicolao dicti
nusquam Acta memineriul, ei adjectum postea
oralorium S. Andreae apostalo nuncupaverit san-
clus, propter reliquias ejus i&iic collocatas, uii di-
citur nuui. 25.
12. Quo aimo Cbiistiame aene et aitalis sux inor-
Uius silbic, de quo agimus, Josephus, nusquam
expriinunl Acia ; lanlum n. 37 inquiunt, diu illum
in viia duravisso, el propier gravcs in ea labores
dlulurnum censerr debere sustinui&se niartytiiiru.
Num. aulexn 34dixerant, qnod Dominiiai Passii»-
niimagna ac venerabili Parasccve insLame, disci-
pulumsuum» el ecclesix pos&essioncA in libelo
descriptas obtulerit et commcndarit Pbolio pa-
Lriarcbac, nihil ulterius exprimcns : quo facLo im»
iiiinenlem sibi exitum prxsignasse declaraverii mox
vebememissiina febris, qux eidem feccrii vivcudi
fincm, ct (quaulum ex contexlu colligi dalur) pau-
corum omnino dierum fucrit. Uinc porro animum
30
 039 S. JOSEPIII
n r c u m agoiiles per ocli> itlos annos, quos Ignalio Α cxpulit e pairia, ιιοη paucie annis prlor<*m fuisse
moriuo Pbruiits in palriarchatu babuil, auleqnam
anno 888 digniiale illa privarcior; cl annum re-
qnircnles, qtii Parasceven balmeril, neque po&i
icniiim diem Aprilis, quo mortuiun credimus S. Jo-
gcphuin; net]iie (aindiu ante, i u iiucr ipsam el
* diem nioilia lon^iorU Lemporis statui uebcal; n u l -
lus occurril oppmlunior annus, quarn 885, qui
Parasceven 29 Matiii liabuil, ct quarta feria Pa-
schalis bebdomad» diem 3 Aprilis. Nam, si anno 880
moriuus essel Josephus, morltuls esset ipso die
Paschse ; lalem autem lainque nolabilem fc^livis-
Bimaa diei cirturnsi i n i i a m , ncqitnquaoj, si vera id ita acdpimus u l eam insulara non jam tunc
ftiisset, omiiissel expriinere auclor Vitse.
i3. Hinc porro de auate conjeclare possis, eum
qui Leone Armeno persectilionem incipiente, id est
anno acne vulgaris 814 jam prcsbjter inttiaius, Ro-
matise legationi judicabalur idoneus, atque adeo ut
minirnum Iricenarius erat, liaud multum abfuisse a
cenienario, quando a mortali bac vila ad hnmortales
Superos Iransiit. Eadem ratlone inielligi daiur
illam Barbarorum iitcurslonetn in Siciiianv, quae
Josephum cum maire frairibusque iuPeloponnesum
HTMNOGRAPIH . 940
lucluoso - i l l o lempore, quo pi>M Leonis Anneni
cscdem, ι MicbaeJe adver&u9 rebellenx Tliomam oc-
cupalo, el omncm aliam curam buic uuice posl-
ponente, Creia, Sicilia ei iusulttCveladeaa Roraano
iniperio lescissas e u n t , » u l scriUil Leo Grammaii-
cus. Nempc Barbari i l l i , piraticis cxcur&ibus prne-
das ante id icruput conienii agere» lunc ctiam flr-
mas novo domiiiatui sedes in iisdem insutis acqui-
siere. Quod autem Barbaricat eiiam naves fui*ae
dicantur, qnat vela Romam facieruis cursum inier-
cidere el raplivum in Crelam avexere JoaVphum :
lenueriiit BarbarJ, sed u l a Leoui* Armeni m i n l -
siria conducii ad scelns piratsc. profugoe Constan*
linopoli saciarnm cuhores imagimim curaveriut
retrabere In manus lconomacborum; elJogephum
nomhwtim inlenderint compreiiendere, quem Ro-
main legaium navigare, non potuit omitino clam
baberi : ex Aclis enim inanifeaie conslat, rion Su-
racenos, sed lconomachosfuisse, in quorum cuelo-
diadeientus ille apud Cretam e&t toto fere fccxen-
nio.

ΙΩΑΝΝΟΥ
ΔΙΑΚΟΝΟΥ ΤΗΣ TOr ΘΕΟΥ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΡΗΤΟΡΟί

ΑΟΓ02 « . '

ΕΙΣ ΤΟΝ ΒΙΟΝ ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΩΣΗΦ

ΤΟΥ ΥΜΝΟΓΡΑΦΟΥ. '

JOANNIS
MAGN^ DEI KCCLESIJ; DlACOM ET OHATORIS
8ERMO - ' .

1N VIΤΑΜ S. Ρ. N. JOSEPHI HYMNOGRAPHI.

(Ex ms. codice bibUoth. V a i l c , Collato cum me. Sioolo monasteril S. Salvaloris.)

Interprete Ludovico Merraccw iMcemu

t

\. Oranisqniiiem viromm virluiepraediiornm vita ,α'. Κα\ &πας μέν βίος των ενάρετων, τ ή ν Ιρ&ναν
nnimum virtuiis amaniem ad imUalionera invital, ψυχήν άρετης πρλς μ^μησιν ixxa\tUai ·χα\ ζηλοΟν
f

ctlionnstaiis amicum ad eam pro viribus semulan-
dam compeUU : ei vero etlam sermo vitani eiornet,
* t practicum cum speculalivo Ihtelligibililer con-
vcniat, perfeclionts &tudiosum per haac duo excitat
a<i sedulitaiis e x p r e s s i o n e m q u a n q u a m etiam
v i u sola i l l i , qui currit ad scopuin superase voca-
άναγχάζεο χατάδύναμιν τ&ν φιλί καλόν εί βέ καΐ ),6-
γος %bv βΐον χαΧλύυει, καΐ xb «ραχτιχδν. τφ θεωρη-
τιχφ νοερώς συνίυάίετα»-τδν όρεγόμίνον τιλειότητο^,
δι* αμφότερα ταΰτα διερεθί^ει πρύς τήν της άχριβεΐα;
έχτύπωσιν. Καίτοι γε-χαΐ βίος μίνος άρκεϊ -εφ κατά
σΧοπδν ^ η ς λνώ. ιΛήσεω; τρέχον^, τήν βασιλεία ν
941 ViTA. 942
ιών ουρανών προξένησα» χα\ τήν δι' αΙώνος μαχα· Α l"w>nis, coelcftte regnum aiquc aMornam bealittnli
ριύτητα. Ού μήν αλλά κα\ λόγος τψ βίω συνημμένος nem suificienter acquirii. Veruiniameji sermoquo-
κατάλληλο;, Λυδία λίθος δράται χά τών άλλων ήθη quemiiluo nexu vitue conjiinctiis, LyJii) Inpjdi pcr-
βασανίζων καλώς, χα\ διά της χάριτος τον αύτψ μετ* similis csl : nain ultorum qualitaius oplime piobat
τρόπου χοσμούμενον, χοινον προτιθείς τοις βουλο· ac mores, cl proptcrea gtuii& illius, quab cuiti
μένοις άρχέτυπον. Τοιοΰτον οΐδα χα\ Ιωσήφ, τδν 4ν ceria ratione in eo relulgoi, artheiypum cominu-
«δνοις μέν γενναιδτατον, εν δ* άρεταϊς άπαράμιλλον, uem voieuiibus proponii. Talem afiirmo fuisse Jo-
τψ δε περιόντι τοϋ λόγου τοίς ανέκαθεν άγΕοις, κατά sepbum, in laboribus generosissiimim, in virttiiibus
τήν δεδομένην παρά τοϋ Πνεύματος δύναμιν , μελ­ insuperabiK-m, qui suavissimas cantioues, secun-
ωδικούς δμνητηρΕους εμπαρενείροντα. dum iacultatom sibi a Spirilu saiicto tribulam, in
liODortm praecedentium sanclorum ex serniouis
copia et ubertaie coroposuit.
β*. Τούτον Ιδεί μή παραδρχμεΤν τον έραστήν τοϋ 2. Hunc miniine decebat prcelerire eermoni»
λόγου,. χαΊ το περιδν της αρετής δυσωπούμενον, amatorem, etiamsi quispiam ob virtutis abundan-
άλλ' δ εκείνος εν άλλοις -πολλοίς εκτίτέλεκε, τοϋτο tiain confusus baereret : sed quod ille in multis
πάντως λαβείν παρά της ημών ταπεινότητος, Ei γαρ Β aliis fecit , hoc oinnino conveniebal eumdem a
YA\ οδχ ωραίος ύμνος, κατά τδν Ύμνογράφον, εν noatra liuanlilate recipere. L i r e t e n i m juxta 11 ym*
αχδμαχι τοϋ αμαρτωλού , .πλην άλλ' ή προθυμία χαί nograpbi dicium, iton sit speciosa latis in orepec-
τδ ζέον της διαθέσεως Ιλξει τδν εύφημούμενον προς catoris, aUamen promptus alacerque animus, et
τδ τά λιτά ταΰτα κα\ πενιχρά παραδέςασθαι · ού γάρ fervens affecius alliciet e u m , qui laudibus cele-
τδ Ισον άντιζητήσει παρά της ημών ούθενδτητος* bratur ad bwc nosira exigua viliaque suscipienda.
οίς γάρ κατά τήν αναλογών ol βίοι χατά διάμετρον Non enim partaexigei a tioslra imbcciltilate;etenim
άφεστήχασι τούτοις αναλόγως κα\ δ λύγος άποσχοι-
f eadem proportione dcbet singulis sermo difidi ac
ν*ίεται. Λαλήσω γοϋν παρά μέλος τω τά των άλλων disiribui, qua eorum viia per diaraelrum differl ac
εμμελώς μελιρδήσαντι* δ δε τήν Γσην χάριν είδως μή separaiur. Loquar i^Uur inconciane de eo, qui
παροϋσαν τψ γράψαντι, γυμνήν τήν προθυμΕαν της aliorum facia suavissimo metro composuii. Porro
χάριτος άποδέξεται * ΙπεΙ μηδέ χφ τοϋ προσώπου ille idem , qui novit non xqualem graiiara mlhi
κάλλος κομιδ$ άπδ της φύσεως δχοντι περισπούδαστα scribenti adesse atque ip&i aderat, nudam graiije
τά Ιξωθεν επιτρίμματα. Τουναντίον μέν οϋν κοΛ prumptiiudinem atque alacreni affectum suscipiet:
χαταχραΕνοι τδ ώρανύμορφον δ περ»στιμμ£νων. τοίς quandoquidem ueque ilte, qui a nalura vultus pul-
χρωμασκ ^ cbriludinera possidet eximiam, non in exirinsecis
expplimeuiis alque affricameniis laboΓa^ ; qui vero opposito modo ee liabei formae decorern ap-
0
a

pingit, ei circumposiioruiu colorum fucat ornameuiis.

γ'. θεοφάνει μλν ούν τινι, τοϋ Εεροϋ πρεσβυτκρΕου
ήξιωμένω χα\ τω χαταλδγω ήριθμημένω των μονα­
χών, ό βίος τοϋδί τοϋ μακαρίου πεπδνηται ού μήν
Λ
άλλά παρέδραμεν τοϋτον πολλά, δτι χατά απουδήν
έ«ίνίρ συν[ερ]υφά^θη τδ πδνημα· άμέλει χα\ οίς
έχείνος τοϋ μάκαρος τοϋδε τδν βίον έσμΕχρυνεν , έν
τούτοις ήμάΕς έπΙ τδ εΰρος της διηγήσεως προε6£6α-
σεν. Άλλά τίς γένοιτο"τψ β£ψ τοϋδε άξ'^χρεως <παι-
νος; ποία δε -γλώσσα τά τούτοι* δυνήσεται δ·.τιγήσαι- rccensere talcat? Oportebalsane, oporiebal illoruni
σθαι κατορθώματα; "Εδει γάρ, Ιδεί τάς γλώσσας
Αρτι παρε?ναι τών παρ" αύτοϋ άξ^ως Ιξνμνουμένων,
και παρά τούτων τούτψ άποπληρςϋσ&αι τήν διά λό· D
γων άντιχαριν ov μήν άλλ' ο6δε ημείς, ώςΤχομεν,
σιωπήσομεν, τά εκείνου έκδιηγούμενοι.
δ*. βατρ\ς τοιγαροϋν τψ μεγάλψ ή έν νήσοις το ε&-
δαιμον φέρουσα , ή περιφανής £ιχελία, φημ^ , ήν ούχ
οϋτω περίδοξον Διονύσιος, δ έν αύτη ποτε άρξας
άβρώς άπειργάσατο, ώς ο[ του μεγάλου γεννήτορες,
%1 μέγα πατρ^δι χαρισάμενοι δνομα, διά τοϋδε
τοϋ μακαρίου βλαστήματος· Πατέρ/ς δε Άγάδη ή
περιώνυμος, καΐ Πλουτίνος δ περτβόητος, άμφω μεν
της αρετής ζηλωταΐ, κα\ τών θείων θελημάτων
εκπληρωταΧ, διά δε της αρίστης ώδίνος τδ μέγα
χληρωσάμενοι δνομα* Itu γάρ ευχής Εργον είναι τάδε
τδ μέγα [χάριτος] κα\ αρετής αποκύημα. Ό μεν γάρ
έπλούτει πίστιν τήν εις θεόν* ή δε τοΤς άγαθοίς τοϋ
5. Porro beati bujus viiam Theopbancs quidam
sacra presbyterii digniiale insignitus, et uiona*
chorum catalogo ascriplus, elaboravil : multa ta-
men bic aucior praeiermisit, rjam feslinanter opus
confecit. Sed iu iis in quibus tele beaii hujus viiam
imminuit, nos ad narrutionis amplituduitim pro-
vexit. Verum quae tandem satis digna laus huju$
vila reperiaiur ? Et quae liygua praeclara illins gesla
nunc linguas adesse, qut ab codum pro dignitaie
laudali sunt, et ab illis isti gratiam per sermoiies
repeudi. Nnn tamen uos, quales sumus, tacebiiuus,
jjiius res g^stas exponentes.
4. Fuit igitur liujus niagni patria illa, quae inter
insulas feliciiaiis palmam rcfert, illuslrissima, i n -
quara, SiciLia, quam nonita Dionysius, qui in ea
oltni smntnis in deiiciis regnavit, gloriosam reddi-
d i t , u t r n a g n i bujus genilores, qui celebcrriroum
palriae nomeo per taru beatum germen acquisivere.
lllius mater Agaiha nobilis, pater vero Plutinus ce-
lebris appellabaior: ambo sane virlutis zelo ar-
denles, divinseque volunlatis complendae studiosi.
Per oplimam vero prolem magnum nomen lioereili-
lavere. Oportebat a*uiem prccuin opus esse tnagifum
liunc virlutie ietum. Pater enim fule, qnx esl in
m S. JOSEPHI rtYMXOGRAPUI 944
D e u m , divcs e r a t , m.kler v e r o viise l i n j u s b o n i s g a u - Α β ί ° υ
X^ipuv είποϋσα μόνω προσεΤχε θ : ώ , τ ω φ ρ ό ν ω ς
dere r e c u s a n s , s o l i Dco i n t c n d c b a t a n i m u n i , prse- καΐ έ γ κ ρ α τ ώ ς τού βίο»; περώσα τ ή ν θάλασσιν , ώ ς
setitis vilas m a r e p r u d c n l c r e l c o n l i n e n t e r p e r l r a m i - θάλλεtv χαΐ δ μ φ ω κ α τ ά τ ή ν ψαλμικήν άμπελον, κα>.
ieni, ila u t ambo juxla vitem iltam Psairaislae χψ π ε π ε ί ρ ω τ η ς αρετής πολλούς έφέλκεσθαι πρδς τ ή ν
florercnt, ct maluris virtulis fruclibus plurimos μίμησιν. Ού γ ά ρ ώ ς κόσμω ζ ώ ν τ ε ς , κα\ σαρχΐ δου~
ad s u i i m t l a l i o n e m p e r l r a l i e r e n t . N o n e n i m ( q u c m - λεύοντες, κα\ τ ψ χοινφ τ η ; φύσεως ν ό μ ω ύπηρετού-
admodum facere c o n s u e v e r u n i i l l i qm mundo v i - μενοι πρδς ήδονάς έ ώ ρ ω ν , καΐ τδ τρυφηλδν κ α τ ε δ : « -
v u n l , et c a r n i inservienLcs comnmni naiurx legi κον · αλλά τοϊς άναγκαίοις μόνοις άρχούμενοι, χα\
o b s e q u i t i t t n r ) ad v o h i p i a t e s r e s p i c i e b a t i t , e l d e l i c i a s οσοις τ δ σ ώ μ α συνίσταται τής η μ ώ ν ταπεινότητας, τ ά
a c c i a b a n l u r , sed solis t a n t u i n m o d o necessariis re- περιττά πενήτων χέρσων έχαρίζοντο* Τνα μή τύς
bus c o m e n l i , a l q u e i l l i s , s i a e q u i b u s l i u m i l i L a t t s n o - π ε ρ ι τ τ ο ι ς αυτοί ήδυνομενοι, ούκ Εχοιεν κοινωνδν τδν
sirae c o r p u s c o n s i s l e r e nequil, superfiua m a n i b u s Θεον · δς αυτούς τ η ς πρδς αύτδν αγάπης κα\ του
paupcruin d i l a r g i e b a i i l u r , ne forte superfluis ipsi ζέοντος αμειβόμενος Ε ρ ω τ ο ; , τ δ ν κλεινδν Ι ω σ ή φ , άντΛ
ad volupiatem acdelicias u i c n l e s , a participa- πάσης άλλης αμοιβής, έχαρίσατο" Ι ω σ ή φ δν οί τ ε -
t i o n e e x c l u d e r e n l u r , q u i u t eosdem pro cbaritate κόντες, κα\ τ α ύ τ α βίου τοιαύτη ώ ρ α ι ό τ η τ ι λ α μ π ρ υ -
ipsorum i n s e , ferveniique-amore remunerarct, Β νδμενοι, μέγα τ ι χατορθοϋν έ λ ο γ ί ζ ο ν τ ο , εί ποιώς
illustrem Josepbum pro quavis a l i a m e r c e d e ilHs άπομιμεισθαι δυνήσονται.
donavit : «ujus genilores h u j u s m o d i vitae decore refulgenies, magnum aliquid eflkcre cogitabant,il
quo modo i m i l a r i poluis&enl.
5. N o n e o i m j u x l a p u e r o r m n m o r c m p r i m o s c r i - e\ Ού γ ά ρ κατά πα?δας αύτψ τ ά τ η ς π ρ ώ τ η ς τ ρ ι -
nes i n o l l i t e r a c s p e c i o e e alebal, ncque, ut adolescen- χδς ο5τε μήν κατά μείρακας πρδς τ ά μικρά ταΰτα
t u l i facere c o n s u e v e r e , a d p a r v a liaec et fluxa in- χ « \ ρέοντα ή por.fi · αλλ* ήν έ κ ε ί ν ψ , παιδ\ μεν ixt
lendebat a n i m u m , &ed q u a m v i s a d h u c p u e r esset, ύπάρχοντι, σεμνίν τ ι καΐ ού χ α τ ά παιδίον τ δ κίνημα·
quanidam tamen gravilatem maiuriialemque prae γ λ ώ σ σ α δ ε , βραχύ τ ι ύποψελλ/ζουσα, τ ά κατά θεδν
se f e r e b a l , q u a m i n p u e r i s n e q u a q u a m soleinus r e - έδιδάσκετο λόγια. Έ π ε Ι βϊ χα\ είς μείρίκας δ γ η - -
cognoscere, i i n g a a , nescio q u i d breve a i q u e au- ραιδς τδν νουν, καΐ τ η ν φράνησιν απαράμιλλος t έν-
guslum subbalbutiens, divina eloqnia vel discebai, ε γ ρ ά φ ε τ ο , τούτου τδ σώφρον ύπεδεικνύετο , κα\ τ δ
vel docebat. Q u i a vero apud pueros scnex menie άνδρεϊον τ δ πρδς τ ά πάθη διέλαμπε » καΐ ή γ ν ώ σ ι ς
•et j u d i c i o i n c o m p a r a b i l i s i n s c r i b e b a t u r , ex lioc i l . καθαρώς τοις όμιλουσιν ά ν ε γ ν ω ρ ί ζ ε τ ο . Τ ά γάρ έγ-
l i u s p n i d e n l i a tacile osiendebatur. A n i m a s e j u s ν ί · C κύκλια μ ε τ ι ώ ν ό θαυμάσιος, φ ύ σ ε ω ς χ ά ρ ι τ ι κ α ί σ π ο υ -
rilis i n afleclionum imperioelucebat, cognilio vero, δής εύτονότητι πάντας ώ ρ ά τ ο νικών πήχε^, κ α τ ά
ac scientia ab i i s . q u i c u m eo f a m i l i a r i l e r v e r & a b a n - τ ή ν παροιμίαν, βασιλικψ* καΐ μάλ,α είκύτως· ού γ ά ρ
i u r , clare c o g n o e c e b a l u r . C u m e n i m p r o v i n c i a m a l i - λόγων έποίεΓτο μδνην έ π ί δ ο σ ι ν , άλλά πρδ τ ο ύ τ ω ν
quaoa v i r h i c a d m i r a b i l i s a g g r e d c r c l u r , nalursc g r a i i a άρετης έπεμελεΤτο πολυειδοΰς, εξ ^ς α ύ τ ψ κα\ τ ά
acseduliiatissiudiique inientione imiversossuporare πρδς τ δ ν λόγον έγίνετο εύοδα. Ό γ ά ρ άρτος έσπέραν
cernebaiur» u i n a , j u x t a p r o v e r b i u m , r e g i a , e ( valde έκείνψ μίνος επλήρου τ ή ν έπιτραπέζϊβν ήδονήν, καΐ
r e c t e . N o n e n i m i n sola s e r m o n u r a copia ac d i c e n d t τδ ύδωρ τ ή ν π ό σ ι ν , διδ καΐ τ ά « ε ρ \ τους λόγους
i n c u k a i e p r o D c i e b a t , eed a n i e verba p l u r c s v i r u u i s έπλούτησε· ψυχή γ ά ρ έθισθείσα λόγοις σ χ ο λ ά ^ ι ν χα\
«pecies sedulus p r a f e r e b a i , € x qno ad ipsam d i - προσευχαίς, ώ ς άν εν άμφοΐν τ ύ τ β νοερδν διαλάμποι
vcetidi c o p i a m f e l i c i o r illi via aperiebatur. Solus κα\ τ δ έφδλκιον τούδε του σώματος καταδεσμοΰμενον
e i i i i n paniti» o c r i d e u l e sole universas
f illi mensse χα\ τηχόμενον , ούκ ευχερώς Εχοι τ δ πρδς τ ά πάθη
delidaft supplebat, aqua vero l a n l u m ad polum εύάλισθον, δλη δε φέρεται πρδς θ ε δ ν , κα\ τ ψ εκείνου
utobalur, propterea et d i c e n d i facundia dilalus χ ι ρ ν ω μ έ ν η Ι ρ ω τ ι θείω, ξυρόν* έ σ τ ι ν , είς άχοήν τ ώ ν
est. A n i m a caim scrilvendo et o r a n d o vacare as* μαθημάτων άντενομένη καλώς.

swela, u t i n u l r o q u e m e n s e t i n l e l l e c t u s S l l u s i r a i u r , et corpusculi bujus sarcina alligata el macerala,

non f ; i c i l e i n l i a b c t ad p r a v a s affectiones prolapsura: lota fertur in Deum, divinoquc H l i n s - a m o r i i m m i -
atque e i d e m p e r p u l c l i r e inbserens, a d b u m a n a r u m d i s c i p l i n a r u m a u d i t u m a r i d a c v a d h .
6 . A U a m e n h o r u m e t i a m p e r i l i a m generosus b i c D ς'. Ά λ λ ' είχε μεν ούτω γ ν ώ σ ε ω ς δ γενναίος* εί'χετο
v i r Jiabebal, sed i t t i l l a s c i e n l i a , quae f e r l a d Deum, δε πλέον τ η ς φερουσης πρδς τδν θεδν, οΰ μήν α ν ­
m a g i f t q i i a m Ui Humana p b i l o e o p h i a p r o f e c i L Yerum επηρέαστος α ύ τ ψ χα\ 6 βίος μέχρι πολλού, ίκύ χα\
n u n d i u i u m u s f O i t i l l i s i n « o f f e n d i c u l o vitae c u r s u s , ταΓς μεγάλαις ψυχαΐς άπδ π ρ ώ τ η ς γ ρ α μ μ ή ς έπι-
quandoquidem magnis aniiriabus a prima setatjs φύεταί πως τά σκυθρωπά. Ά μέλει χα\ πλήθος
l i n e a d i f f i c i l i a quaedam a c a s p e r a innascuntur. Nam μιγάδων βαρβάρων τ ή ν π α τ ρ ί δ α ' π β ρ ι χ υ χ λ ώ σ α ν , καΐ
mulliludo permisia barbarorum illius patrlam cum αυτήν ύφ' έαυτοΰς ποιησάμενοι, τί τ ώ ν δεινών έν α ύ -
obsedissei, e a m q u e s i b i subjecisset, quod cladis τ?) ούκ ε ί ρ γ ά σ α ν τ ο ; ποίαν δι Ί λ ι ά δ α συμφορών τ ά έν
genus p r a e t e r m i s i t , a u t q u a m m a l o r u m l l i a d e m in αύτ|) π α ρ ' αυτών ούκ άπέκρυψαν; Οί μεν γάρ
eant n o n e d t d i t ? A l i i f e r r o s u b l a i i s u u l : a l i i roisc- ήβηδδν άν^ρούντο, οί δέ άθλ&ως τ ώ ν χαιρίων ύπέμε-
rabiliter facultaium jacturam suslinueruni : non- νον σ τ έ ρ η σ ι ν , οί δέ χατεδουλούντο κα\ είς άλλοτρίας
j i u J l i c a p i i v i facti g u n t , a i q u c i n exUirnas regioncs έφέροντο, οί δε, δσοις άρα φιλάνθρωπο ν επίβλεψε ν 4
945 VITA. 945
θ*δς, τήν ένεγχαμένην άπολ*πόντες, φυγ^ τήν σωτη- Α abdueti : nonntttti ?ero, ques oculo magis benigs*
ρίαν έπραγματεύσαντο* iv οϊς ήσαν χα\ ol του μακα­ ac propitio respexit Deus, pairia derrdiclj, fuga
4

ρίου τούτου γεννήτορες, οΐ τδν παίδα παραλαβόντες, eibi salulem comparavere. Inter qut>s fuerunt etiani
προς τήν τοΰ Πέλοπος Ιτρεχον, ξένο* πατρίδος, ξένοι beaii hujus parenies, qui eodem puero adbac acce-
χρημάτων χα\ εταιρείας, χα\ συγγενείας. Ού μήν
t pto, inPeloponnesum celerker profecti sunt, extor»
ούτος 6 μέγας μετά τούτων τήν Πελοπόννησον Ιατερ- res sine pecuims/amicis omnibas cognatUque p r i -
v

ξεν, ούδ' ήγάπα , ξένης πατρίδος γενόμενος, μή τήν vali. Non umen nwgnus hicnoster una cura illis
ανω πόλιν ζήτησα ι διά της αληθούς ξενιτείας, κα\ Pcloponnesi amoreaique affeclu caplus esl, pere-
τον Θε6ν εύρεΐν διά της ακριβεστέρας πολιτείας καΐ grinus a pairia, i u ut per veram peregrinationem
καταστάσεως. Διό καΐ τον Ιουλον μήπω φέρων χλοά- sopernam cmutein noii requireret, et pcr eiudio-
ζβντα, αποστέργει τήν Πέλοπος, xaV προς τήν πά­ sissunara poliliam ac stalus iranquiilikalem Deum
σης Μακεδονίας δπερχειμένην πόλιν άπαίρει θεσ- non inveniret. Propterea anlequaro priwa lanugiue
σαλονίχην* Ινα μή τ^ σχέσει των γεννητόρων illius Tullus vernnrei, Pelopis terram, vclut exosatn,
δεσμούμενος, ούκ ίχοι εύπετώς, διά της παντελούς dereiinquene, Thessalonicam, nrbem lolius ftface-
έγκρατκί&ς, προς τον αληθή έραστήν ά να πετά ν- doniae principem, proficiscitur, ne geniiorum affectu
νυσθαι, χα\ δλω φέρεσθαι τψ πτιρψ. Και δτι τοιούτος Β illigalus , non possel facillime per conlinenliam
ήν τψ γενναίω σχοτ^ς, χζ\ προς τοΰτο μόνον έώρα ή perfeclani ad verutn amalorem tcndere, alque libe*
άναχώρησις, Μήλωσεν ή τοΰ πράγματος έχβασις. ris ainoris sui alis deferri. Quod vero lalis fuerit
geoetoti luijus scopus, el ad boc soluna rc&pcxerit illUu a Peloponaeeo recessus, rei ipsius evenlus-
defflonstravU.
ζ*. "Αμα τε γάρ τήν θεσσαλονίχην κατέλαβε , xofr Τ. Slatim enim aiqueTbessalonicainpervenit.tra-
ευθέως έπέδωχεν εαυτδν άνδρί τινι των άγαν εγκρα­ didit seipsum curae et moderalioni cujusdam viri,
τών χαλ οσίων, δς διά το της άρζτής περιδν, τήν φρον­ quiabstinenti»etpielat*erat eximius, ei propter vir-
τίδα των αδελφών, ©1 κατά τδ Ιερόν φροντιστήριον tuiis escelleDliam, DOD uffectans, sed spirUualiter
τοΰ μεγάλου θεοΰ κα\ Σωτήρος ^σχοϋντο, ού δίώξας, coaclus, susceperat curara fratrum, qui&ecuodum
άλλά πνευματιχώς διωχθείς, άνεδέξατο * τοΰ Λατό­ eacrum magni Dei ac Salvatoris magisteriuin ac di-
μου νυν, έκ του γεγενημένου θαύματος, το φροντι­ sciplinam exercebantur. Nuncscbola, seu prapfectora
στήριον Ονομάζεται» Κ&\ Ιν τούτω ό μέγας οίτος τ\ Lalomi, ex admirandoquodam, qureTcnil, socces-
των μοναχών ένδυς ό χα\ άπδ πρώτης τριχδς άπαν au,locua ille appellalur. Hoc in monaslerio magnus
σαρχικδν άποδυσάμενος θέλημα, ποία ν μεν των C hic vir monacbi babitum assumens,eta prima coma
αρετών ού χατώρθωσε; ποίον δέ είδος ασκήσεως (υι aiunl)universas carnie exuens voluntatea ,in qua
ύπερβαλλόντωςούχέζησχήσατο; ώς εΤναι το?ςΛρώσι virtula progressus non fecit ? et iu qua asceseos spe-
παράδειγμα , και το?; ζήλουν βουλομένοις άχριβεία; cie sese eminenler Donexercuit ? Ilaque erat intuen-
πάσης άρχέτυπον. Νηστεία γάρ έπενοήθη τούτφ tibus exeinplum, et semutationrs siudiosis universae
καινή, Γνα χα\ τον δεσμών χατέχη, χα\ διαλανθάνη το seduliiakie arclielypus. Jejunitim eiiim nevum atque
σπουδαζόμενον · αγρυπνία μιχροϋ δεΤν χα\άπιστου- insoliiuiu excogilavit, iia u l et vinculum reiinetet,
μένη τοίς λογιζομένοις τξς σαρκδς τήν χαυνότητα · el studium illiussingulare cseteros laleret. Vigiliae
γλώσσης κάτασχεσις ούκ είς τδ [μή] πολυπραγμονείν fere erani iucredilibiles consideraniibus camis i m -
τά αλλότρια (τοΰτο γάρ αϋτψ άπο παιδος με μελέ­ becillitalem. Linguam cohibebat, ne aliena factacu-
τη το), άλλ* ώστε μή έξαχούεσθαι τήν φωνήν τοΓς μή riosius invesligaret. In boc enim a puftro curam po-
ακριβώς πρδς εκείνον προσέχουσιν, δ φιλοσοφίας suerai, nec vox ejus exaudiri poleral nisi ab iis qui
Ιατ\ν άρχή, μάλλον 61 φιλοσοφίας τδ τελειότατον' attente aurem loquenli arroxissenl, id quod philo-
εί γάρ αρχήν σοφίας φόβον θεοΰ μεμιθήκαμεν, sophiaa esl imiium, imo summa philosopbtse per-
θεοΰ δε φόβος εντολών επάγεται πλήρωσιν, κρατίστη fectio. Si enira inilium sapientis limorem Dei essc
δε των εντολών τδ τιθέναι θύραν τψ στόματι, Γνα D didicimus; Dei aulem liuior, ul ejusdeoi mandata
μήτε νους άλόγως /δεμβάζηται, μήτε λόγος θυραυ- impleanlur, facil, porrp maodalomm prasianiissi-
λήσας Εξωθεν άπηχες είς πολυλογίαν μεταχινήσ^ mum e&t, ponere »ri januam, ut nequo raens irra-
τής ησυχίας τον έραστήν, εύδηλον άρα, χατά τόν lionabiliter evagetur, oeque ratio cui CJWDUS kitc-
θε?ον Δαδ^δ, ώς ή φυλακή τών δδών τοΰ θεοΰ τψ rioriscusiodia iucumbebat, eadem relicta, in muUi-
άναμαρτήτψ τής γλώττης χατευοβοΰταί τε καΐ πλα- loquium absone commoveal silenlii el quieiis ama-
τύνεται * ήν κατορθώσας 0 μέγας, τάς άλλας είχε lorem , manifesiissimum eat, jnxla divini Davidis-
τών αρετών εφεπομένας αύτψ.Τδ δΐ περί τήν στρω- effalum, eustodiam mattdalorum D«i, ei, qui n»n
μνήν ήμςλημένον χομιδή κα\ λιτον, τίς ούτως εστίν peccal linguae lapsu, prospero faciUque ciir&u suc-
άφυής περ\ τά καλά, δς μή τεθαύμαχέ τε χαΐ έξ- cedere, aiqoe iu ampliludinem commuiari: quum
επλάγη, καΐ τδ πρδς πόνους άήττητον έμεγάλυνεν; quideni custodiam magnus brc sedulo observat^,
"Εδαφος ήν έχείνψ ψιλδν ή στρωμνή, έν ψ τδ ασθε­ aliarum virluturo sequelam facile obtinuit. Qitod
νές τής φύσεως διηλέγχετο, χα\ λίθος τδ ποθεινδν vcre auinet ad leciuli, tn quo jacebat, negleciuui,
προσχεφά).αιον · ΰμνος ό πάντη βραχύτατος, κα\ niagnaroque viliiatero, quis erat iia ad res hone&las
χατά xhv άναλογίαν τής έδωδής, έν φ πολλάκις χα\ dispicieiidas iueptus, ut nou iu acumiratfoueui stnpo-
947 S. JOSEPHl HYMNOGRAPHI 948
remque raperelur, atque illius inUboribas indefefi-Α μυστηρίων παραγυμνώσεις χφ πανάγνω τουίου νβ*
6UUI invictumqticanimumnonexlollerei? Eraliilius διεγ^άφοντο.
I«cm$ ntidiim pavimentum, in quo natura inflrmius raonstrabatur ; lapts vero pro puWllo desider*»
bilis descrviebal. Porro somnns erat oramiio brevissimus, et ad polus cibiqee mensuram ac propor-
Lionem : in co auicm saepe sacra mysteria purissim» illius menti denudabautur.
8-9. Aliisane lacryroas instar lorrenlis ex illius η*-&'. Άλλος μεν «&ν]το χατα££έον εξ δφβαλμων
oculisemananles admirentur, et genuum adeo fre- βαυμαζ^τω κρουνηδονδάκρυον, κα\·τλς πάντα λογον
qnentesincurvaiiones, ui uullupropesermonepossiRt υπερβαίνουσας γονυκλισίας, ώς 6*ς λί6ου φύσ«ν κατ-
recenseri, iia ui illius genua in lapidis naturaindi- εσκληκέναι τά γόνατα ταϊς άλλεπαλλήλοίς προς
riguerint, alternis ad Deuiu colloquiis, etmoiibus, βεδν άδολεσχίαις, κα\ ταίς παννύχοίς κινήσεσί te
ac slalionibus per totam noctem adhlbitis : palpe* y.%\ στάσεσι, τάς τε ψιλώσβις των βλεφαρίδων μετλ
hr.c vero ac supercilia ex assiduo atque immenso κοίλοτητος, εκ της Απείρου των δακρύων δμ€ρο6λυ-
lacrymarum imbre eicavarentur ac depilarenlur. τήσεως. "Αλλος δε τί» υπερβάλλον της ταπεινώ<πω.Γ,
Alii rero emiuenlissimam illius humililaiem, qaa δπως καΐ τοίς ταπκνστέροΐς μέχρις άβαφους τ^ν σε-
vel infimis venerandum caput ad terrram usqtie in~ Β 6ασμ(αν χάραν ύπέκλίνε · χα\ π«σ« επίσης τ4 t f o
rlinabat, et erga cunctos aequaletn charilalem cu* άγάπης έτήρηϊβ, μηδεμία* ττοίούρβ'/ος διββτολ!^,
6todiebat, nuUa dislioctione facta, servata semper 6ti, ι^ν προς πάντας άμετάττρωτβν 1>Λ)«ν. "Αλλος
erga tmnes immutabiii unione. Aiii auiem conii- xb έγχρατε;» κα\ tb της 8ι*νοΕ*ς 4νίμίατ«ν ·
nemiam, acnallis dissipatam evagationibus cogita- νίμψ γάρ του νοος ά>/τίτερΛτε«4μΓ»ν βλ^Λων τδν vd-
lionem. Etc.nim cnmlegi menlis legemcarniscollu- μον της σαρκός, 8 φησιν 0 μέγας 'Απόστβλβς, 8λ»ς
ctantem ac repugnanlem videret, juxia, magm Apo- τβ νόμ«ί> τοΰ#εοϋ άνειτε2ρωτι>, ίνα μή Ρ
7 5 4

ςΐοΐί riictum * toto animi conalu in legein Dei fe- δυσιν ό, χατά τ6ν μίγ»ν ·ϋης άληΒείας άγιονιστήν
f

rebatar, ne serpens ille, qui, juxta raagnum verilatis Ίώ6, παρ όμνβλψ γββτρ^ς ένιζάνων δφις, xai «ά
1

agonisiam Job, residet in urabilico ventrig, pnssio- π^ρινέφρια τιάΟη άνακινών τοϊς ^εμ^«ζ«μένο£ς « e ^
nes venereas in jenibusexcilans iJlis» qui circaexte- τήν δξωθεν ar«6t;cxt.
mres sensus vagantur, in Hliua meniem ingreesam
roperiret.
10. Alii inlensum illius iodefessumque in psal- t'. "Αλλο; τ$ έν ψαλμοις χα\ ΰμνο* άνένβοτίίν «
mis el bymnis Goncinendls iaborem studiumque com- χα\ συντονον ^ητορβυέτω, χ&\ ΗΐΛζίχω τ6ν γ*ν-
mendent» genetosumque agonistam divinis laudibti» ^ «ϊον άγωνιστήν · χαΐ^δ μεν το αμίμητον εκείνου
ν

extollant. Alli iiicomparabilem \u loqu^ndo scri- περ\ τους λύγους μεγαλυνέτω.,, ί«ως ώς μέλ*σσ*
bendoquc facundiam oralione concelcbrent, quippe τους λβιμώνας των Γραφών περιιπτάμενος, χαΛ τά
qui tanquani apis sacrarum &cripturarura prata cir~ χάλλιστα τών άνθίων *6χρΓ«Βς εκλεγόμενος, πδν
cumvolitanft, el pukherrimos opiimosque Qor^s dis- είδος αρετές tv έαυτφ έκεράσατο · σωφροσύνης μεν
creie colligens, omnem virlatum speciemin seipso είδος χαΐ άγνείας Ιχων τλν σώφρονα Ίωσ^φ, ού το
inelliGcavit. Ca&lttatis quidem ac tempcrantwe exem- προς τλ πάθη «νίνδοτον άπομιμουμενος τέθις«εν «
plarhabuil casussimum Jo^eph; cujus io affeciioni- ού προς ΑΙγυπτίαν άπβμαχάμίνος, αλλά -προς tijv
bus Bubigendis &cYertiaief» imUatus e.sij noa adver- άμαρτίαν, ώς ό θείος διατάττεται *Απίστο>Λς, μ4-
&u$ jEgypxiam feminam sese defcudens ac repu- χ^κς αΖματος άντικαθιστάμενος * ούχ ίμάηον απο-
gnans, a«d advereus peccaiurn, juxla divini Aposioli ίυόμενος, tva φύγη χείρας σοβάβος έφβλχομένης είς
prsescripiuru \ usque ad sanguinem resiBlens: eon άτοπα , άλλα σάρκα πδσαν δια της έγκρατείας νε­
pallium exuens ac rejiciens, ut impudentissime κρών, ίνα κ*1 μικρας είσβολάς άποδράσ^ *οΰ δι'
mulieria seee ad turpia allicientis manus effugeret, αισθήσεων παραχλέπτοντος. Ίαχωβ δε τλ άπλαστον
6edcarncraiotaapercontinentiararaorlificans uiv«l j) xa\ axipatov, ού χλέπτων ευλογίας πατρδς δι' ύπο
f
. · • . j - ;ιι· _ .· Γ .· ηι V_ «Λ*\ ΤΓ—-Π — 1 . ,
minimes impetUi» evaderct iliius qui furtim per&en- Θήχης μητρός, ούδε άποτρέχω» Ήσαίί τδν μ β μ » η -
suft ingrediiur. Jacobiautem 6implicrtatero ac siu- μένον καΐ πρ6 γενέσεως · αλλά ίιά της αύτδν ήγα-
ceriuiem imiiMue «6t, non furto arripiens pairie πηχυίας ώς ά'/ταγαπωμίνης Εκκλησίας Θεοΰ τα
benedicliencs per guppoMlionem matris rwque fu- πρωτοτδκια τΐ)ς ευλογίας λαβών, ώς εώλογοίη θβδν
f

giens ab E&au,qui eiiam amequam itasceretur, odio διά τζς εμμελούς όμνφδ£ας, ήν αύτδς τοϊς πρωτβ-
habilHS^sl, sed per Dei EecUeiam a qua dileciua τόκονς τών έν ούρανοίς εγγραφέντων εύρΰδμως άγαν
est ei quam ipseqaoqiw miituo dileiit, priroogeniu
t
1 άνέΟηχ£, πτερνίσχς τον πονηρδν κα\ άποτρέχων,
benedielionie aweculos, o l per saavissimam b y « - πο^^ωβ<ν έ£ βύτού, ίνα τφ άρβμ6ά<Λψ Λΐοί βεδν
nodiam Deum bene4iceret qtiam ipse prtinogenitis
t
ϋμνοίη, χαΐ τούτφ ένοίτο κατά τήν άδ^άτμητυν
eorum q«i in -coeiis con&aiptitunt, dulcieaiino ac
t
κίνησιν. Αβραάμ το με«αΰατιχον χα\ πρδς ύ-πακοήν
1
9

fefttivisstme nietro cemposuil: suppLantanfi mali- Χρίστου Ιχ<Ημ6[χα)πΗ> ούχ έχ ΧαλδαΙων άπαΧρων«
gnum, el ab eo pr«cui fugiens, ut mente ab omni xal tljv Παλαιστίνην ^γαί^μενος οίκτ,σνν, άλλα
perturl>Miane Libera Deuiu laudaret, eidemque se- σ^έσιν γονέων δευτέραν θβοΟ λογισάμενος, χα\ διά

1
Rom. τ » , 45. e
Hebr, χιι, 4-
949 VITA. 'SEO
*ουτο τΑ περ:πεζ».α πάντα Οέμενος ώς ουδέν, τδν Α c u m l u m insecabilem aique intcparabilem m o t u m
μονότροπον βίον i t t ' Αλλοτρία προκΐκρικε. u n i r e u i r . Porro A b r a l i a m u m scclaius est i n paieritt
Boli commutatione, etprompUssima erga Ghristum obcdientia, non quidem ex Cbalda-orum re^ioue disce-
dens, el in Pakestinam proficiscens, ibulem sttam sedeui coliocaturus; sed affeclum erga parcntes d i -
viao amori posthabendum exisllmans, et propterea lanquam n i l i i l u m universa hsec inferiora atque
h u m i l i a dueens, simplicem viyendi sibi ipsi ralioneni alieuis euris hegoliisque p r a p o s u i l .
ια'. Ka\ τί δε7 τους καθέκαστον έςετάζειν, κα\ Η . Sed quid opus est singulos enumerare, ct
παραβάλλειν τούτοις αυτδν, κατά τδν μυστικώτερον mystico arcanoque orationi$ generc cumdem efife*
λόγον τής Ανυψώσεως; Ουδέν έστιν έπαινούμενον rcndo illis comparare? N i b i l cst quod in sacris vo-
tfl Γραφ?( δ μ ή τούτψ κατωρθουτο · οΰδύς έν πα- luminibtis lagde d i g n u m p r x d i c e l u r quod ab lioc
λαιαΤς ίστορίαις ύμνούμβνος,θνούκ εκείνος εζήλωσε. effectum ad amussim non 311. Jfcuu> i n anliquis h i -
ΚοΧ Γνα συνέλω τδ π5ν, σύ£{5οιά τις ήν αρετών ό sioriis celebratur, quem hic x o i u l a i u s mm fuerii.
εκείνου βίος, κα\ ού μιμητδν πρδ$ Ακρίβειαν απο­ E t , ut omnia verbo compleciaiy cuiuulus qutdain
τύπωμα τοϊς βουλομένοις κ$ν δλίγα των εκείνου et coogeries v i r l u l u n f erat islius vjla, e l q u a n l u m -
Απομιμήσασθαι * δθεν καΐ τ φ προεστώτι της μονής vis a l i q u i s s c d u l o c o n a r e i u r , vel miiiime ipsiue f a c u
της πολλής σκληραγωγίας έπετιμδτο , παθοκτόνον Β el v i r l u l e g , tanqnam l y p u m , propoeitasimilari, nullo
λέγοντι τήν νηστείαν, ού σωματοκτόνον, διΑ την tanien p a c i o i d assfiqui p o i c r a i . Quamobrpra» €t ob
της φύσεως οικειότητα. Ά μ έ λ ε ι καΛ πάντα τρόπον e x i m i a m v i l * aeperilalem a m o n a s l e r i i praeside
ύπε£κ:ιν μεμαθηκώς, καΐ κατΑ μηδέν Αντίλεγε quondam r e j a r g u t u s est, q u i dicebat, j e j y u i u m de-
τοΤς αύτδν ένάγουσιν είς ταπείνοισιν , το προστετα- bcre csse iaterfeciorem pa$sionum, non corporis,
γμένον έποίει, κα\ των προσκειμένων εφήπτετο, propler oaiurai conjunction^m atque afflnitatein.
πάντα είς δόξαν θεον κα\ συλλογιζόμενος καϊ ποιων, Poblremo cum i i i omnibussemper cedere didieisset
r

•Ο καϊ αότδς 6 προεστώς έγνωκώς , κα\ πΑσης άν- alque nulla pror^iis j n re aliis cotUradicere, q u i
θρωπίνης εννοίας άνω τον μ ί γ α ν καταλαβών, ε π ­ i l l i bumiliiatis occasionem praebuissent, qutecunque
ίτεινε μρΕλλον πρδς την δρμήν του χαλου κα\ τής impcrala fuisscnt, scdulo es&equebalur, et qiue
καλλίστης ορέξεως* ώς κα£ ποτε συνηγμένοις τοΓ; proponebaniur, capcssehal, omjuiaad Dei gloriam
άδελφοίς έν τ α υ τ φ , τούτου δη μόνου του μεγάλου ct faciens et cogitans. Qtiod c u m ille i d e m , q u i
ά«όντος, προφητικώτχτα έξειπεΐν, ώς e θ5τος ό μ ε ί · caeteris prseerat, agnovissci, et oiagnum bunc v i r u i a
ραξ, Χρίστου του Αληθινού Θεου εστίν Αληθής μα­ n i i i i l b u m a n i i m aut lerrenuiq uicnte agilare c o u i -
θητής, κα\ των αΟτοΰ θελημάτων έκπληρωτής·, χα\ pcrissel, u i i e n i i o r i sludio ad v i r i u i i s boiiceiatem.
ev αύτώ καταμένει Πνεύμα Αγιον, δ κα\ λαλήσει διά ^ alque ad oplima quaeque expelenda amumra adver-
του στόματος μελωδήματα, πάντα περιηχοΰντα τα l i t . Itaque die quadam, f r a l r i b i i s n i unujn congr^-
πέρατα, ι galis, uno l a n i u m m a g n o n o e u v abseql^ fulura μτο-
phetico spirUu vaiicinans a l l : 1 Adolescens \file verus est C b r i s i i v e r l Dei discipulua. et diviase
ipsius voluDiatiscomplelor, el i n eo r c g i i k t Spiriius saaclus, q u i pjer os iliius fruavU&wos byraoos Ip-
quetur, q u i per universos orbis terra; flnes re&onabunl.i
«β'. Άλλ* ούτω μεν ου ν εΤχεν εκείνος ο θεΐοςΑνήρ, 12. l u quidera &sse babebat diviuus tiic T i r , a t -
καϊ ου τω μία τις σύγκρασις ήν Αρετών* εξ ών κα\ qua i i a una quaedam erat Uliu& vinuLura coateoip«-
βιβλίον τ6 νοερδν τής ψυχής άπει|>γΑσίχτο κ α τ * τους
β ratio e i coojunclio, ex quibue veluii qucmdam bpi-
ευφυείς των κηρών απαν είδος μαθημάτων Αποματ- ritualem l i b r u m coropoguit, j u x l a apee, q u * c«rae
τόμενος, ^ υ χ ή yap έκ πρώτης της άρχήί δνοικον industriose fabricant, ojune discipiinarum geotce
έχουσα βεδν, τΑ εκείνου καΛ μελετδ κα\ φαντάζεται, congerendo aique exprimen^o. Aiiima enim »b
Απρ\ξ έναδολεσχούσα τοίς αύτοΰ δικαιώμααιν · έπεί ipsts exordiis Deum i n q u i l i n u m babens, res divinas
κα\ Αλλως xb φρούριον.τής ψυχήί, ε γ κ ρ α τ ε ί ς κα^ assidua meditaiione et cogiiatione r e v o l v i t , leaaci-
νηστεία, κα\ Αγρυπνία όχυρωθΐν Ασφαλώς, Ανεπί- D ter u e n t e inhserefifi i l i i u s jusiificaiionibus, quau-
6 « o v παντάπασιν ήν τοϊς Ιξωθεν ^εμβασμοϊς. Ταύτ^ doqnidenj, aliae animee pra?eidium conlineiitia, j < -
τοι κα\ θαΰμα ήν Ιωσήφ τοΐς όρώσιν αυτόν • καϊ j u n i o v i g i l i k q u e l u u n k u m ac i l r m a t u m , irapervium
παν μεν Αλλο ήμέλει τι παρΑ5ε*ΤΜ«" προς. Αλλο δέ undequaque erat, et e i i e r i o r i b u s evagaiioaHms p r o r -
τ ι ούδεν Απέβλεπεν Αποτύπωμα, Αλλ 1
ή προς μόνον su8 inaccestum. Itaque et miraeulain e r a l Josephua
τον Ιωσήφ - ούτος γΑρ κα\ δρώμενος, εΐκών ώρατο se&e iniuenlibus, e i o m o e aliud e t e m p i v m neglige-
της Αρετής, καϊ λαλών γλυκυτέραν μέλιτος ήφίει batur, n c q a e e x a t q u i ad uliura a l i u m q u e m imiiare*
t

φωνήν, κΑν ταϊς αύτοΰ παραινέσεσιν &π«ν β[6λίον t u r , ocuiou<:onverler«i praeterquam ad uuum Jorfeph.
t

ήμέλητο. Έ π ε Ι τί μή παρ έκείνω ή δ ύ ; ΕΕ σαφηνί-

1
ζ;ιν Εδει βάθος Γραφών, τ ω ή δ ε ί τ ο υ ^υθμοΰ τΑς
μυθευομίνας Σειρήνας Απέκρυπτεν · Αν ήθικ6ν προ-
έτεινε λόγον, Αμα τψ λόγω κα\ τδ πΑΐίος κατεστελλε.
Χάριτες ήσαν τ ψ εκείνου ύποχαθήμεναι στόματι ·
ΙσΓησαν πρώτως αϊ κρήναι (5έουσαι νάματα, ή τδ
Ικείνου στόμα πελαγίζοντΑ δήγματα.
Cum eniin ille cernereiur, s i m u i eiiam v i r t u i i s s i -
m<itacram cernebaiur, et duip loquerelur, m e l k
suaviorcra vocero eiuitiebai, et p r « illius adho«alk)-
nibus, quivie alius liber parvi ducebatur. Mam
quid n o n i o illo dulce erat ac suave? Sacraruin Scri-
pturarum profundam ob$curi(atem declarare opus
e r a i ' RbYlhmi suavitatr fabulosarum Sirciium ean-
951 S. J O S E P H I H Y M N O G R A P H I 952
t u m ila g u p c r a b a t , u l etiara occuliaret. Moralem scrmonnm in medium proferebat? A n u i i i affectus ac
inoios oraiione componebaU Craiia? i p s x in illius ore insidebant.el prius fonliqn) decurreaiiuiu Ouenia
stelisscnt immota, quam e x i l l i u s ore sacra dogmaia profluere aiqtie emanare cessassenl.
13. Cum lalis eseot Joscph, lanlisque v i r l u l u r a Α ιγ'. Τοιούτος ων κα\ τοσούτος καταλαμπόμενος
ae coelestium donorum charismalibus eflulgcrel, sa- χαρίσμασιν, ούκ έπιπηδ$ τ φ βαΟμφ της ίεοωσΰνης.
cenlotii graduin aviile non appelHt, aut i r u a s i t , san- οΰ μεταδιώκει τήν άξίαν του Πνεύματος, ούχ ύ π ο -
<rli Spiriius dignissimum donum uon affeetavit, ac κλέπτει τ φ χρένω τήν θ ε φ πλησιάζουσαν • άλλά
propinquam Dco diguiiatem tempori uon esi suffu- διώκεται μεν ύπδ του βαθμού βία χαί άκων, και
r a l u s ; quin poiius a dignilate ipsa requisitus ac ύπδ πάσης παρακληθείς άδελφότητος , ϊτι δβ τήν
roaelus est, universts fratribus reltictantem adhor- δέησιν προσηκάμενος, ήν ό της πόλεως ίποιείτο
tantibue, e l praelerea, ut episcopi urbis precibus επίσκοπος, χειροτονείται πρβσβύτε,ρος. Κα\ τ\ν ΙδεΤν
obsequerelur, presbyler nrdinalus est. T u n c aulem τδτβ το μή έπιδεχόμενον επίτααιν εΐδος της-άρετης,
videre erat v i r i u l i s specien», quae inten&lonis m a j p - δ σον έπήγιτο ό Ι ω σ ή φ , εκτεινύμεν<5ν τ« κα\ έ φ -
ris ncquaquam capax e r a i , quam Joseph praefere- απλούμενον, κα^φιλονεικούν μετά σαρκός τφοΰρανίφ
b a l , undequaque amplissimam. Ipeura vcro c o n n i - χορψ εγκατοικήσαι τον γενναιότατον. Τδτ* γαρ
lenlcm et coutendentem, utpotc generoeissimum, δάκρυον αύτοΰ α ε ι ^ υ τ ω ς £έον, τας αμάρας έμι-
n t q u a n q u a m mortali carne adhuc indutus, i n coe- με?το τών ποταμών * τότε γδνυ παννύχως, ώς 6
It-sti tamenchoro iuhabitaret. E t e n i m , et lacrymae i p * λόγος φθάσας έδήλωσεν, έπικλινύμενον, είς λίθου
sins indeflcieniereifluenies fluminum decur&us i m i - ^ φύαιν μεταπεποίηται· καΐ το στέρνον πυκνά τ φ
l a b a u t u r ; el genua ejusper totura nociis cursum, λίθψ κρου^μενον, τετυλωται τά Αλλα * x a l συγκακώ-
quemadniodum supra dtcium est, ioclinata, i n l a p i - σαν κα\ το2>ς ttip\ τον θώρακα μΰας, ούκ εΡα τήν
d i * naturam commutata e r a n i , et pectus i l l i u s c r e - φωνήν &ποτελεΤσθαι άπαρεμπέδιστον * ο&τωςό μέγας
bro fapidis i c l u percussum obcalluerat sane, sed είχεν έρασμίως προς άρετήν, τοαοντονούκ έμΛησεν
tamen muaculis circa ihoracem laesis non poterat αύτφ ποτε της σαρκός, δτι ιςαντάπασιν αύτοΐς ά π ο -
vox libera etsoluta prodire. Ila magnus hic sese ad λέλυτο' χα\ δλος fjv προς θεον άφορων, δι δν έπόΟει
1

virtutem amabillier habebat, lamqiie nnllam carnis λυ&ηναί μίν τοΰ δεσμού, κατά Παϋλον, συνάπτεσΒαι
•uae curain unquam h a b u i i , ut omnino ab illa so- δε τ φ έρωμένφ χα\ εραστή.
Ιιιΐιιι ac liber videretur. Totns erat menlis acie fixus i n Deum, proptcr quem, una c u m Paulo, a c o r -
poris vinculo dissolvi cupiebat, e t c u i n dilecto atque amato suo copulari.
44. Quamobrem cum Deus.illum etiam bonis p r « - «δ', "Οθεν καΐ θεοϋ τοϋχον αμειβομένου καΐ το7ς
seiiiibus remunerare vellet ( e s t a u t c m bonum, imo ενταΰθα χαλο?ς {καλόν δε £ρα χαΐ χ α / ώ ν κίλλιστον
bonorum omnium o p t i m u m , similcm aliqnem i n το εύρίσχειν τ6ν άρεταίνοντα δμοιον, κα\τ^ προθίσει
v i r l u t i * sladio c u r r e n l t m reperire, et proposilo sibi ^ συνεπαυξάνειν τδν δρομον της αρετής), επιδημεΐ χ$
illitisexemplocjusdem t i r l u t i s cursura augere), per- θεσσαλονικέων [οΰτω δόξαν αύτφ, δ πολύς τόν pCov,
Tenit i n urbem Tbessalonicensium, ita Deo volente» κα\ τοΐς θαύμααι περ:6όητος, τδ Δεκαπολιτών περι-
retate provecius, et miraculis celeberrimus, Deca* λάλημα, μάλλον δί πασών τών π<5λεων έγκαλλώπισμα,
politarum decus, et ut verius d i c a n i , o m o i u m c i - δθεΖος Γρηγδριος* δς έπε\ παρέβαλε τ^ μον^] , έν fj
vitalum ornameniuni divinus Gregorius, q u i ubi [ό γενναίος Αγωνιστής] τά χατά τών αοράτων εχθρών
mon&slerium i l i u d appuiit, tn quo generosus bic έπβτέλει ανδραγαθήματα, 6 μέγας, φ η μ ί , Ι ω σ ή φ ,
agonista, magnus inquam Josepb, adversus hostes !δών*ήθος βεβηκδς, καΐ ψυχη; έπιγνους κατάστημα,
intisibilee slrenuiseime depugnabai, videns «labiles έκ της επιφαινόμενης τ φ προσώπω χάριτος θείας
et coitbUntes illius mores, animaequc ejus habilum καΐ ώραιότητος (ταχείαι γάρ αϊ ψυχα\ τών αγίων
agnoftcena, ex graiia ilta divina ac plcnitudine, quae πρδς το Θηρ3σαι τ ά τ ώ ν όμοζήλων ούτοις καταστή­
i n eju&dem facie refulgebat ( c i l o enini, ac facile ματα), οίκειοΰται τούτω κα\ συνάπτεται σωματικώς
aanctorum auimae eoruin, quos i n virtutis aemula- αμα κα\ νοερω;, χα\ ούκ Ιθέλει τούτου χωρίίέσθαι *
tione &imiles habent, babitus agnoscunt, ac veluti φύσβι γάρ οίκειοΰται τ φ όμοίψτδ δμοιον. Άλλ' έ κ ά -
v e n e r a n i u r ) cum illo familiariiatcm contraxii, et λει τδ πράγμα, κα\ Ιμελλεν 6 θεΓος Γρηγόριος τήν
corpora simul ac menle conjuactus est, nec ab eo Q θεσσαλονικέωνκαταλιπείν άνεβάλλετο δετδνδρδμον,
separari v o l o b a l ; quae enini naiura sitnilia suni f a - τ?) πρ^ς τδν θεϊον Ι ω σ ή φ άνακοπτόμενος, ώς άν τις
cillime copuianlur. Sed Gregormm ncgotia alio εΓποι, στοργή. Διδ δ(4 τινας άνάγκας έπιδημήσαι
evocabani, el Thessalonicam relinquerc cogclialur ; θέλων πρδς τήν μεγάλην τών πόλεων, ού φέρων δ*
i t e r l a m c n diCTerebai amoro crga divinum Joscpli, ούδ' έπολ£γον τήν τοϋ όμοζήλου διακοπή ν, προσελθών
iH i i a d i e a m , impedilnsacretentus. Propiercacnm τ φ προεστώτι τής μονής, κα\ πάντα κάλων κινήσας,
i n urbium reginam vcllel pioficisci, ncc fcrreposset, λίγους τε μυρίους παρακλητικούς ποιησάμενος,
vel ad exiguum tompus a suo i n virfutc cemuJo se- λαμβάνει τδν Ι ω σ ή φ συναπάδημον · Ιμαθε γάρ ψ
p a r a r i , perrextl ad motiasierii prcesidem, e t o m n c m τέως ύπεΐχειν τφ Γρηγορίω, διά τδ υπερβάλλον τής
m o v H l a p M e m , innumeris prccibus adhibilis, til J o - αρετής.
j e p h socium Itfneris sui pos^et obtinere, landcim|uc o b i m u i t . Jaui enim didicerat Grogorio ccderc
xtquQ obsequi propter v i r i u t i s eminentiam.
9W VITA. »5i
\t\ Ka\ δή tf) |ϊασιλ& παραβαλόντες των πόλεων, Α 4& Cum igilur Conslantiuopoliin pcrvenisseni,
έν τψ των καλλινίκων μαρτύρων Σεργίου χα\ Βάκ­ in lemplo gloriosissimorum mariyrum Sergti et
χου ναψ τήν παροικίαν πρδς βραχΰ έποιήσαντο. Και Bacchi brevi lemporis spaiio morain fecerunt,
ήν Ιδϊϊν, τδν ίερδν Ιωσήφ ώς άρτι της αρετής Ibi vero vtdere erai sacrum Joseph, unqnam no-
ήργμενον, πδσαν μεν υπακούν τηροϋντα τψ Γρη- vitium ac •irttttis lironetn, omnibus in rebus ex-
γορίω, π3ν δέ είδος της ασκήσεως έξ ύπαρχής μετ- actam Gregorio obedieutiam pracstare, alque omnem
ερχόμενον. *Α μεν γαρ κατωρθώκει, ώς ουδέν έλογί- religiosae exercitatiouis speciem a principio repe-
C«o, προς δέ τά έμπροσθεν έπεκτείνετο, κα\ άμα lere; quoeenim aniea recte gesserat, tanquam n i -
Ιπιβεβαιών και τά πρωτως κατορθωθέντα tfj πρδς hil repuians, ad ulieriora sese extendebat, et ea,
εκείνον ακριβέστατη διαμορφώσει, τδν μέγαν λέγω quae prius pracclarc egeral, siraulconfirmabat,et per
Γρηγόριον, ώς άρτι τής καλής άκορέστως ασκήσεως exactissimam conformationem ad illum (ad magnum,
άπαρχόμενος, νεαλής έχω ρε ι πρδς τους αγώνας, καΐ iuquam, Gregoriuin ) bone&lae exercilalionis, lan-
τον των ασωμάτων άπεμιμείτο β ίον έν σώματι, χαί- quam recenter susceptae, iusaliabilt fame crucialus
ρειν μεν πασιν εΙπών αίσθητοις, τψ άοράτψ δε κάλ- abe\ordioinctpiebai,et novus alque integer niilcs ad
λει ένήδυνόμενος. Κα\ δροφον μεν είχε τδν ούρανδν, cerlaraina procedens, incorporeorum viiam adhuc in
άντ\ δε πάσης γλυκείας στρωμνής το σύντροφον Β corpore positus imiiabaiur. Oinnibus quidem sen-
έκείνψ xa\ φίλον Εδαφος, εΓ ποτε Αρα διαναπαύειν Biuilibus gaudcre recusabat, sola vero invisibili
Ιμελλετδ συνεργούν έκείνψ πρδςάρετήν· οΰτωγάρ pulchrimdine dclectabatur. Ει tectum quidem illiu»
Ιώρα διάγειν καΐ *^ν θίϊον Γρηγόριον, χαΛ κάτοπ- erat coelum, pro universa vero lectuii dulcediue
τρον είχε τδν εκείνου βίον · καΐ πρδς εκείνον έαυτδν connulrilum sibi ac dilertum pavimenium babeba*,
άπευθύνων, καθεκάστην αναβάσεις έν τ$ καρδία ei quando cooperarium ejus ad tirtuiem, corpua
ετίθετο. scilicet, requiescere oplaret. Ita enim eiiam divinum
Gregoriura Tiiam agere videbat, atque illius vittm tanquam epcculum ob oculos habens, eidemqne
toipsum componens et coiifortnans, per singulas dic* ascenslones in corde suo disponebat.
ις^. OO πολυ το έν μ£σψ, κα\ (οία τά του θεοΰ 16. Haud multura vero lcmporin interceesil, cum
κρίματαΐ) Αέων δ θηριώδης, ό έκ της Ίβαυρίας [imo (o quatia Dei judicia !) Leo ille immanissimus ex
"Αρμενίας], τ^ς βασιλείας των σκήπτρων έπιλαβό- Armenia ( 1 ) egrossus, atqne imperii sceplra inva-
μενος, κυκ$ μέν δλην τήν ΈκκλησΕαν. χα\ ταϊς παν- dens , universam Ecctesiain ccepit exagitnre, et
αγίοι; είκίσι πάλαι προσωχθηχώ^, πόλεμον κατ' sanclissimis imaginibus, quibus olim infensus
αυτο>ν των πωποτε γεγενημίνων εκίνησε τδν σφο- fuerat, dirum atque atrocissimiim bellum ii»ferre.
δροτατον · τά δε των φιλοχρίστων στίφη, μή πεπει­ Christt aulem amamium civium ordine», illius vo-
σμένα τψ εκείνου θελήματι, άλλος άλλαχόΟιδιεσκορ- luntati parere recusanics, per varias regioitee,- alii
πίζοντο. Διδ κα\ ο\ μέν τδν Βόσπορον κατελάμίανον, alio fugientes, dispersi «uni. Alii quidem in Bospo-
ol δέ εύθϋς της ϊικελία; άπέπλεον, άλλοι βετάς κορυ- rum profugerunt, afii vero recta in Stciliam ( Ϊ ) na-
φάς των ορίων καταλαμβάνοντες, του δεινού μονιου vigavcrunt: alii demura ad.monLium cacumina sese
τάς αυώδεις δρμάς άπεδίδρασκον. *Αλλ* ούχ ό γεν­ receperunt, uisiugularis feit illius immaiussimi por-
ναίος αγωνιστής, κα\ των ίερών μορφωμάτων προσ­ cinos appelilus evaderent. At non i(a se gessit gc-
κυνητής οΙ5τως έποίει Γρηγδριος- άλλά τδν θεϊον έν- nerosus agonista, ei sacrarum imagimim adorator
δίδυμένο; της πίστεως θώρακα, περιέρχεται μέν Gregorius, sed divinumfidei ihoiacem taduens, cir-
πανταχόθεν της πόλεως, κηρύσσων έν άγυιαϊς, καΐ cuibnt quaquaversus civitatem, praedicans in vicis,
διδάσκων έν στενωπούς, κα\ πα^^ησίαν έν ταίς πλα- docens in angiportis, et iu plateis libertaiem fldu-
τείαις έπιδεικνύμενος, μή τψ λαοπλάνφ πείθεσθαι ciamque praRferens, ne miniina quideni in re sedu-
βασιλεΐ, μηδέ τοΓς εκείνου ληρήμασι τήν άκοήν έν- clori plebis regi obtemperans, aut illius nugis ac dc-
διδοναι κάν προ; μικρόν. ΚαΙ ήσαν οί εκείνου λόγοι D liramentis praebens audituni. Eranl aulem Hlius a!lo-
πρδς τάς των ευσεβών καρδίας ένστάζοντες δρόσος cuiiones in corda piorum Blillantes, ros maiuiinue,
#
1
έωθινή κα\ Γαμα πνευματικδν κα\ σωτήριον ψ κα\ ac roedjcamentumspirituale ac saiutiferunn. Igitur
τδ πλήθος των έν τή μεγάλη των πόλεων ασκητών niuliitudo ascelarum, qui Constantin jpolilana nrbe
συνελθόντες, κατά ταυτδν προσάγουσι κοινήν Ικετη- morabaniur, convenil in unum, et rommunem
ρ£αν τψ Γρηγορίψ, τδν γενναϊον έν λόγοις, καΐ στα- supplicatioaem delula Gregorio, slatuens cum
θηρδν έν πόνοις, πρδς τήν πρεσβυτέραν 'Ρώμην mittere iegaium (uipule elUcacern in sennonibns,
έξαποστείλαι, διασημανοΰντα τψ πάπ^ι]"καΙ τοϊς clconstabiem in laboribus ) Romam Teterem, ut
έ/.εΐσε τά νΰν συνέχοντα τήν πόλιν δεινά, Τνα τις signiiiraret pap% ( 5 ) aliiuque Romaais ea mala

(\) Hic ab audaci mana scriptum erat, άπδ της
Μσαυρία; , cum Leo Armenus esset intelligendus.
i>c prrsectitionis autem ab eo an. 4 1 4 moveri coeptac
acerbitate, vide Acia SS. Tbeophanis ei Nice-
phori, 1 2 el iZ Marlii. Menologiuiii Rasilii imp.
hxc oinnia ad Tbcophili lempora rcfcrt : niinus
recle.
(2) Cajelanus huc Irahit, quod Gregorinm Dccn-
polilaui Men:ea dicaut Syracusas venissc : non
recte, quia paUHbocibi faclura dici antequam ac-
cederct Tltessnlotiicam, adeoque anlc per&eciitionis
leinpus. Qui<) quod bic expicsse dicalur Gregorius
non fugisse?
(3) lacin propicrerroiuin dc LCODO Isaurico, q.ucm
955 S. JOSEPHl UYMNOGRAPHl
quae Constanlinopoliianam civitalcm affligebanl, Α επικουρία γένηται τϊ) του Θεου Εκκλησία. Ό ρ $ ς
qno nliqnod auxilinm Ecelcsiac Dei afferretur. Vides
enim, aiebam, ο Paier, quomodo res noslra i» llia-
dcm malorum sini commutatae, ei magnuni Chrisii
ovile pericUielur, eo quod noo sil quidefendalUlud*
47. AdmiuU advocalionem magnus Gregorius,
ct magis rogaiis, quam ro^atus, sermonem breviier
abso!vit, divlnumque Josephnm accersens : < Nunc,
inquit, r>flli, lempus est ostendendieloquenliam luam
plurimara, et comprobandi incremeMa amoris iui
in Deum pro viribus. » llle, qui semper subjeclus
esse didicissei, capui ttumiliter inclinat, et ne rerum
quidciu necessariarum rainimum quld accipiens,
navim con&ccndil, el ftomam versus vela facit. Sed
forte non erai hsec Oei voluutas, qui saepe per res
adversas admiranda disponiu Quid ergo acchlil, el & παράδοξα, T i o5v γίνεται, xal τΐ τελείται; Νήε*
quid faclum est ? Barbaric* triremee piratarum eu>
pcrvenientfls omnia navigia invaserunt, atquo ad
eese aliraxerunl illud etiam in quo magnu» Joseph
ferebatur. Adduciltir itaque capiivus jn Creiam,
quo cain pervenissct, in circerem conjeclus, aiqus
gravissimis catenis alligatus est. Tantum aulero
vinculissuis exsuliabatac gesllebat, ut caeierij quo-
quecapiivta aflfcrret solalium dulcissimum ferre
mala incurrenlia, et doloribus afllictari.
48. Dnlcia quippe stmt vincula quae propter Chri-
sium loleranlur, quaravis ad tetnpus trisiitiam af-
fcrant ac discrucieni. Gratias igilur agamus, aie-
bai, magniPauli exemplura prae oculis habentes*,
95ft
γάρ, έλεγον, ώ Πάτερ, ώς . Ίλιάς εστι κακών :ά
ημέτερα, καΐ κινδυνεύει τδ μέγα ποίμνιον τοϋ λ ρ ι -
στοΰ, διά το μή είναι τον έκδικήσαντα.
t f . Δέχεται τήν παράκλησιν 0 μέγας Γρηγίριος
κα\ ώς μάλλον αίτήσας, ούκ αίτηθε\ς, απαρτίζει τον
λόγον ταχύ · καΐ τον θείον μετακαλεσάμενος *Ιωσήφ,
Νΰν, είπε, τέκνον, καιρός τοϋ τε λίγου το πολυ έπι-
δείζασθ2ΐ, χαί τον πρδς βεον έρωτα πολυπλασιάσαι.
ώς εφιχτόν, Ό $έ μαθών άεί ύποτάσσεσθαι, κλίνε;
μεν ήρεμα τήν κεφαλήν, κα\ μηδέ των αναγκαίων
μηδέν τι παραλαβών, νηός τε επέβαινε καΐ π^δς τή»
'Ρώμην άπέπλεεν. Ουκ ήν δε Αρα καΐ θεψ βουλή*
τδν, τψ δια τών εναντίων πολλάκις οίκονομοΰντι
imGtivai βαρβαρικοί ανδρών πειρατών, αλλα %i
πλοία συνεπισπωνται, κα\ δή κάκεϊνο, δ τ^ν μέγαν
Ι^ερεν 'Ιωσ^φ. Έ γ ε τ ο οδν αΙχμάλωτο; είς τήν Κ ρ ή -
xijv * £νθα γενόμενο; 'έντίθεται μέν τ^ tipxtff 4λ0-
σεσι ^apciat^ δεσμούμίνο;· τοσούτον δέ ΐαΖςδεαμοΐς
ένηγάλλετο, δαονκα\τοϊς Λλλοις δεσμώταις έτκκεΐτβ
παράκλ^σίν ίβίως φέρειν τά imoVta, καΐ μή δυσ*
χ^ραίνειν τοις άλγεινοΐς.
ιη'. Ήδία γάρ είσι τά 6si Χριυτδν δεσμά, χα\ εί
πρδς χαχρδνάνι$. Εύχαριστώμινουν, ίλεγε, τψ θεψ,
τον μέγαν Παΰλον παράδειγμα Εχοντες, δς χα\ ώς
όρμίσκοις τοΓς χλοιοίς ώραΐζετο καΐ Ιχαιρεν δτ*
ν

qui lanquam monilibus ferrea calena circa collum ήξιώθη ύπερ του ονόματος Χρίστου μαστιχθϊ^ναι ·
alligntadecorabatur.elgaudebatqtiod proChrisii uo- G άλλλ καΐ δ Παύλου Χρκττος λοιδορούμενος ουκ άντ<
mine ilngetla pali meruisset. Quin eiiaio Christus ipse ελοιδδρβι, κα\ πάσχων ούκ ήπείλα, παρεδίδου $1
Pauli Domiuus cum maledicereiur, non maledicebai; τψ κρίνοντι δικαίως, ώς ή κορυφαία τών αποστόλων
cum patereiur, non comminabatur : tradebatur au- άκρότης ό μέγας ϋέτρος φησίν. 'Αλλά δοκεΐ τχσιν
lem judicanti injuste, quemadmodum loquitur cory- αλγεινά, διά τδ πολϊ; τής αίσθήσεως» "Λ χοίς αώμα-
pliica aposiolorum summiias magnus Peirus*. Sed σιν επαγόμενα. ΚαΙ πώς άλλως δυνατδν τδν Χρίστου
udenluraliquibusaspera ac doloriiica, proptermul- $ραι ζυγδν , tl μ$ τις διοδεύσει διά πασών τών ήλ^
lam sensuuin iinbeciUilaiein,ea qu%corporibusin-
t Χιών άμέμπτοκ αύτοΰ ΧΛ\ δυνάμεων, πάντα γινό­
rcruntur toimenta. A i q u o pacio atiter possibile erit μενο; δσα εκείνος νπϊρ ήμών« καΐ ταΰτα βείις ών,
Cbrisii jugum ferre, nisi quis incedat per omncs κα\ σύνδρομο ν Ιχων ζουλήσει τ^ν δύναμιν, καΙ
aeLatis gradus sine macula, omnes etiaiu virlaies δυνάμενος άλλως τήν ημών τών άχαρίστων πραγμα-
exerccns, quas eiercuit ille pro nobis, et quidem τεύσασ6αΐ σωχηρίαν; 'Δλλά τδ έπίπονον υπογράφων
ciim Deus esset, ei voluntati poieittiam tonjunciaiu της αρετής, δι* 1\ς τοις σωζομένοις αϊ «εκλεισμέναι
ot coneurrenlem babcret, posseiquc alilcr nobis i n - πύλα* ανοίγονται, δι' επιπόνου βίου, ώ ; βεδς χαί
graiis saluicm aflorre? Verum ilft, quod in virlute Δεσπότης, τ!}ν σωτηρίαν πάσιν υπέδειξε. Χρεών τοι-
taburiosiiiu esl, subscribeus (per quaro iis, qui sal- D γαρουν υπέρ της θεανδρικής εικόνος Χρίστου καλτής
\antur, coeli portai antea ooclusae aperitiniur) αύτοΰ άμωμου καΐ πανάχραντου προκινδυνεϋσαι
per vitam laboribus plenam, lanqnam Deus ac Do- Μητρδς, Γνα μέχρις, αίματος προς τδν κοσμοκράτορα
minus salulemomnibus deiuoueiravil. Debemus igi- τοϋ αιώνος τούτου άντικαθιστάμενοι, χάριν 15ρο ι με ν,
lur pro divina imagineClirisii, ejusque immacuhlae ώς τάίερά φησι Λόγια, είς εΟκαιρον βοήθειαν. Τού­
ac purissiiiia? Malrie, pericula subire, u l adversus τοις καΐ τοιούτοις άλλοις μυρίοις λογίοις τους ύπδρ
muderatorcm swculi hujus usqtie adsanguinem rie- Χρίστουέγκεκλεισμένο^ς ύπήλειφε, δι*ους τάχα καΐ
ccrtautes, graliam invenire possimus, quemadiuo- πρδ; άλλην στελλόμενος,.τήν έπ\ Κρήτην βεοϋ a(i-
dumsacra loquuntur oracula, in auxilium oppor- pή-ω λόγψ κατίλαβεν, ^να καΐ νήσος πάσα και ήπει­
lunum. l]is atusque hujusmodi mullis sermonibus ρος τδν βίον γνοίη του μάκαρος, καΐ μετά του βίου

* Kcbr. u , 1 6 . * i Pclr. n , 19.

fiivcvc Floriius ncscivcrat, Grcgorium I I I liic intelligil : asl Leonc Armeno pcrscqucoie Eccle»iain,
cidtttu prassidcbai S. Lco 111.
957 VITA- 953
χχ\ τδ υπερβάλλον της γνώσεως* δ κα\ γέγονε, Α eos qui ρτο t l i r i s i o in carccre captfvi tcnebanlur,
Πνεύματος αγίου αύτφ οίακίζοντος. alioquebalur, quorum eausa quamprimum ad aliatn
qaoque urbem Cretae raiisus, iueflabiii Dei verbo illud asaecutus est, ut insula illa tota cum conlftienti
beaii bujus v i u m alque emineniissimam virlutem illids ac scieuliam agnosctret.Quod factum«st,5pi-
rito sancio illum dirigenli et gubernante.
ι8\ *Ενθα καί τινα τψ τ*,ς επισκοπής τετιμημέ- 19. Ibidem etiam quemdatn invenit in carcere,
νον βαθμψ καταλαδών έν φρουρά, καί τι κα\ άνθρώ- episeopali dignitaie insiguiium, qui cam ut bonie
πινον πάσχοντα, χαΐ λογιαμοίς αλλεπαλλήλου βαλ- humano more pateretur, ei aliernis Variisque cogi-
λίμενον, κα\ μιχροϋ δείν κινδυνεύοντα νώτα --βοΰναι latioHibss jactarelur, parumaberal a discriminedan-
τοϊς μισοΟσι θεδν κα\ τήν αύτου είκύνα ύβρί^ουσιν, di terga iniinicis Γ'βί, qui sacram illius imaginem as-
αναλαμβάνει ταϊς λόγοις, υποστηρίζει τοϊς παρα- pernabatilur. Hunc Joseph bortalionihus suis ad
Ιείγμασι, κα\ ύπεραποθνήσκειν έτοιμονάπειργάζετο viam verilatis reduxit, excmplis contiruiavil, et
Χρίστου της εικόνος.αυτού · χ ΐ ν ο το ασθενές της ila dispt>snit u l pro Cbristo ejusque imagine
4

αύτοΰ ψυχής επισταμένος, ούκ εΓασεν αύτδν πειρα- vitam cuni eangainc prolundere paraius essei. Quait-
σβήναι ύπερ τήν δύναμιν. Μετά μικρόν γαρ προς quam ille, qui animi illius infirmiialem non igno-
τά «κεϊθεν μεταστε*λάμενος 6 ΰε?ος Ιωσήφ, μ*ν Β rabal, non pcrmieit ilinm snpra vires tenlari,
επισκοπή τοιαύτη τις άγκυρα καιρψ ^ μ ω ν ο ς Λλλ- inde enim alio dopoitatus esl Talis quidem an-
επαλλήλων λογισμών κινδυνεΰσντι άναδείκνυται * cora ruildivinus Joseph episcopo illi inLer fluctnau-
ίτέρψ δε ίδιώτη, κα\ διά τδ μ ή φέρε» τάς εκ του les prAcelias allernansm cogitationnm perklilanln
πάσχε ιν ανίας συνδεμίνψ το παν της άψητου οικο­ Alii\ero idiotxac Tu^gari, qul irislitian» ex caia-
νομίας διαπτύσαι μυστήριον," }έτι τε την ΰεέσωμ^ν milate£<ja coneur^eiUent f e n ^ non poteiat, ac pro^
εΐκάνα καταπατήσαι Χρίστου, aOpdov περιτυχών, τΕ pierea de respu^nda ineffabilis mysierii oeconomia,
μίν ούκ είπε των μαλάττειν είδστων χαΐ λιΐϊίνας ψυ- et divina Cbrieii imagiHp conculcanda paclus c r a i ,
χ ά ς ; -ποΤα 6έ δάκρυα ούκ άφ$|κε των-οφθαλμών; τας cam in illum rtpenle inddiesei, quid non Jixit
χ«?ρ*ς χατασπαζ4;μενος, κα\ χείλη τφ τραχήλψ eorum, qux vel lapideos animos possent rmollir«?
τςρβοάχτων ^να μετακίνηση τοϋτον των ίεδογμένων»
ν Quales aulem lacrymas ab oculis non emisU? mani-
ΧΛ\ ιτεί<Π| δια- Χριστον προέσθαι x a l Tijv ζ ω ή ν β bus illum submiseis amplesans, et oscula coUorjns
χα\ τβτίλεχβ, χαϊ δπως, έγώ διηγήσο^αι. infigens, conabalur ewndeui a senlenUa dtmovere,
Η pereuadere, u i propier Cbristum viiam ipsam profunderet. Quod sai^e eblinuit, queinadniudtim
Dnnc ego enarrabo
κ*. Έτπέρα μ ε ν ή ν δτε τφ av^ptimtp τάς 6αυμΛ- C 20. Tempoft eral Yesperlinum, cum admirandis
σίας παραινέσεις i v καρδία παρέθετο, αμα δε OobortationibuB saisin cor lmjue hominis penetra-
πρω^Ε σπεΤρα ^αρβαρικίι π^ος «^ν φ,ρουραν παραγά- vit. Summo autem mane oobore barbai ica ad ear-
γονε, ^νολαδίδας Ιπαγομένη αα\ π««τ^ρ*α, κατ c«rem Tenii, ferens seeum forcipes ad naresdisior-
α\ΐηρώτατ6κίνθρϋ>«ον, «i ^ιή *της γνώμης ύφήκεν, quendas, el alia iuslrumenia ad lorquendos tnieeros
«1 μί) ήλλοιώθη κατά τι, άλλατοϊς πρδ μικρού κρι- apta, et imenrogabal hominem,an perslaret in&cn-
βείαιν ολικώς εμμένει χα\ απαρνείται Χριστον. Κα\ tentta, nibilque circa eani tmmu&ius futesel, an vero
δς, οΰδεν ύποστειλάμενος ούδ ένδνάσας, άλλα δια^-
1
cum Ue, qci paulo ante judicali fueranl, «eniiens
^ήξας τδν χιτώνα και γυμνωθείς, Έτοιμος έγώ eirca omnia Chriatum abnegaret? llJe vero, nihilre-
είμι, ίλεγεν, sl οΤ<5ν τε άρα, μνριάχις ύπίρ τοϋ με­ fornndans, *<it haesiians, discissa Hinica, ac denu-
γάλου §εβΰ xal £ωτηρος άποθανεΓν* Ταύτα ειπών datus t Ego« itxfuli, paralus sum, si iicri possit, pro
καΐ μηδ^[ν] τ* πλέον τΐροσθεί;, χεροί δημίων έαυτδν m&gno Dco «t Salvatore millies ac niillics m o r i .
cEauOel * ό δε (ουτω προαταγ&ν ύπδ του έχεΐαε τήν 11*C(diceit6, ei niliil awplius addene, m maimsior-
άρχη* περιέχοντος) αναρτάται τψ ξύλψ, χαϊ άπαν τό lorum ficsa conjeeit» Tuac, Ha iniperaiilc ilto,
σώμα καταβελής γίνεται* Ivdev τοι καΐ οφθαλμοί qui ibi cum Utiperio reeidebat, suspen&iis esi in
διε^ύησαν, καΐ ίγκατα ώ ; δδωρ» Δαοιτικώς είπείν, D
Ugno lottimque illius corpus eat ditaceratum. Ocull
f

έζεκέχυνΉ, x « l τ^άσα ή ένδον (θριαμβεύει) ίιάπλα- illius cifluxeraia, el ialcriura ejtui, Telutaqua, ut
αις" ή ψυχή δίτψ γενναίφ έκεΐνφ καΐ £τι κατείχετο, cum Davide loquar, effusa sunt, omuis w r o inlerior
κα\ γλώσσα, κεκμηκυία τοΓς π4νο»ςκα\ ταίς ώπε^- forma ei composiiio dis&oiuU, Adbuc lamen
βαλλονααις όδύναις, τ6ν Χριστον άνεκήρυττεν. ' ϋ ν aninta generow illius in corpore deliwb^Hir, \sL
ούτως i p f v , χοΧ άβλίω; έχοντα, ώ ; έκεΙνο".ς εδ>^κει, lingua, qiiantumvii taboribut et eiOessivU dotori-
ol άλιτή^ιΜ μ ή άνεχόμενοι δήμιοι, παντοίας προσ- bus dela&sau, GUrisiuro tamen iterum f r c d k t b a i .
πατ*ταλ«όουαι χα\ λίθο* άραν«ες πάα|ΐεγα(ν] έπ-
Φ At vero cum pre/ani illi immafteeqye «ateUitea,
αφιίαι τΰ κεφαλή · ή £έ δια^^γννται άρα κατά μι­ LUumiatam miserD, pcout ipeis TidebftUir. Malu i r ^
κρά, ΧΛ\ ή βιαία ψυχί) έχε Ινη προ; βε4ν έκδημ^ί. Ueri non suBiinereni, «ndequaque «um CAoAgnni,
Bt magnvoi Taslumqne 1apid«m aLtollentes» «uper capul ilUue 4emiserunt qtKtd s^aUm in f r u s u o o m -
f

mlnutaro -est; aniiutveroiUa fortis *rtque iavicla ad D«um evolaviL

χα'. Ταΰτα τά πάρεργα γί(ονε ύπερμάχψ Xpt- 2 1 . Haec sunl qua» yeluli perfundorie, ac per tran-
ίτοϋ Ιοκτήφ - ούτος i v Κρήτη τοϋ γενναίου διάδρο- sennara propugualor Chrisli Joaeph percgU : hio
959 S. JOSEPHl HTMNOGRAPHI 960
f u i l generosi h u j u i p e r C r e i e n s e m regionjsm d i s c t i r - χ μ ο ς · τοιούτον το καλλιέρημα δ α ί χ μ ά λ ω τ ο ς τ ψ ούτως
eus. Hujusmodi v i c t i m a m , c u m capiivus d e l i n e r c t u r , οίκονομοΰντ» τ ά κατ* αύτδν θ β φ αφιέρωσε ν . Ύπέρ-
D e o , q t i i i i a r e s s u a s d i s p o n e b a t , c o u s e c r a v i t , ac f e - ευγε τ η ς γ ν ώ μ η ς ! ύπέρευγε τ η ς φιλοκάλου ψυχήςt
l i c i i e r v o t u m s u u m assecuius est, a n i m u m q u e b o n e - δ τ ι κα\ έν ΰπερορία κα\ έν φρουρ$ άσίγητον είχε
s i a t i s a m i c u m e x p l c v i l . N a m Heet esset i n e x s t l i o , τ ή ν γ λ ώ σ σ α ν , μετά πα££ησίας άνακηρύττουσαν τήν
at|ue i a carcere, l i n g u a m l a m e n l i b e r a m ad prsedi- εύσέβειαν· Έστενοχωρείτο τ α ί ς θλίψεσι, κα\ θ * ψ
candam pietalem ac r e l i g i o n e m semper h a b u i l . προσήγαγε μάρτυρας * έβαρύνετο τοις δεσμοίς, κ α ΐ
Pressuris anguetiabatur.eiDeo mariyres t r a m r u i t t e - πολλοΰς έλυτροΰτο τ ω ν τοΰ παλαμναίου χ ε ι ρ ώ ν ·
bat: c a l e n i s R r a v a b a l u r , et m u l i o s a s i c a r i i T a n a -
rei m a n i b u s l i b c r a b a t .
ti. Sed q u a l i s n a m f u e r i l i l ' i u s ad u i b e m r e g i a m κβ\ *Αλλ' οΐακοΛ ή αύτοΰ πάλιν προς τ ή ν βασι-
re^reseus e x p o n a m u A . N o x i l l a e r a t , i n q u a Q h r i g t i λεύουσαν έ π α ν ά ζ ε υ ξ ι ς ; Ή νυξ παρήν οτέ τ ή ν τών-
N a t a l i l i a consiievJi Ecclesia celebrare. Josepb a u - γενεθλίων τοϋ Χ ρ ί σ τ ο υ ήμέραν ή Ε κ κ λ η σ ί α είθισται
(em c u m pedes c o r a p e d t b t i s c o n s l r i c t o s , et c o l l u m τελεΤν · ό δέ κα\ ξ ύ λ ω τδν πα*δα έκπιεζόμενος, καΐ
caienis gravatum b a b e r c i , l e i a m i l l a m noctem i u d i - τοις χλοιοΤ; τον τράχηλον κατακαμπτδμενος, παννύ-
v i i . U l a u d i b u s c o n c i n c i i d i s i l l i , q u i p r o p t e r nos s i - B
χιον έπετέλει τ ή ν ύμνψδίαν, κα\ τ φ β ι* ήμ3ς υπέρ
roilis nobis ineflabilher tactusest, Irausegil; pro- λόγον κ α θ ' ή μ ί ς δφθέντι Χ ρ ι σ τ ψ -παρετείνετο, μέχρι
d u x i t a u l e m sacros hyiono» usque a d g a l l i c a n l u m ; χα\ άλεκτρυόνων ψ δ ώ ν . Κ α Ι δή* έφίσταταί τ ι ς δ π έ ρ
cum ecce s u b i i o q u t d a m c u n u s c r i m b u s , s a c e r d o - [ύπαρ 1] άθροον , πολιός τ ή ν τ ρ ί χ α , Ιεροπρεπής τήν-
l a l i vesie i n d u L u s , g r a t i a m v u l t u e m i c a n t o m pne έσθήτα, άγλαϊζομένην τξ> π ρ ο σ ώ π ω χάριν επιφερό-
se f c r e n s , itti a p p a r u i t , e u m q u e i l a a l l o c u i u s esl: μενος, κα\προς αύτον 4ρτι·φηυ£ν • c Έ κ Μύρων τ η ς
c Ntiperex Myreosi Lyciaecivitaiedisccdens, ad te Λυκίας άπαρας, προς « ε κα\ τ ή ν σήν ά γ ά π η ν ά π ή * - .
ei ad luam chariialem deveni; Dei, propter quem τ η σα, θεοΰ δν' δ ν έ ν α θ λ ε ΐ ς ά π τ έ ρ φ τ ά χ ε ι μεν κ α τ ε π ε ί ­
l a b o r a s ac d e c e r l a s , v e l o c i s s i m a urgeute celerilate. γ ο ν τ ο ς · κα\ δή σ ο ι τ ά θ υ μ ή ρ η λ έ γ ω άγγελτήρια, ώς
A p p o i l o a u t e m Libi g r a t a ac festiva nunlia : ille, 6 μέν τήν ΈκκλησΊαν κυκων, χαΧ κατασπαραττειν
qui E c c i o s l a m Dei e x a g i i a h a l , e l oves C h r i s l i d i l a - Ι π ι χ ε ι ρ ώ ν τ ά πρόβατα του Χ ρ ι α τ ο υ , παραλυθείς τ η ς
niare aggrediebatur, impoiio privalus, tanquam αρχής, το?ς εκείθεν δικαιωτηρ(οις ώ ς εναγής είς
e x s e c r a b i l i s ac d e t e s t a n d u s , futuris j u d i c i i s i n diem ήμέραν άττοκαλΰψεως, ώ ς φηαι Παύλο;, ά π ο τ ε τ ή -
revelatioiii», q u e m a d m o d u m P a u l u s loquilur , re-1 ρηται * νϊ δε χρεών τ ή ν βασιλίδα καταλαβεΤν, ώ ς α ν

e»rvalus c s t . T e a u l e i n o p o r t e i i n r e g i a m c i v i l a t e m Q έπιατηρίξης πολλούς τ ή δεδομένη σοι παρά το*>

coniemlere, u l cotifii m e s p l u r i m o s g r a t i a t i b i a S p i - Πνεύματος χάριτι. Π λ η ν άλλα λαβών τήν κεφαλίδα
r i l u s a i u c i o concessa. Scd p r i u a accipe boc c a p i i u - ταύτην» κατάφαγε (έώκει γ ά ρ παρακχτέχειν τ ^ δε­
lum, e l c o m e d e i l l u d . ) V i d e b a t u r a u t e r n babere i n ξ ί ^ βραχύ τ ι βίβλου ά π ί τ μ η μ α ) . » Ό δέ ενηδύνετο
dextora c x i g u u m quemdam l i b c l l u m , Hic v e r o s c r i - μέν τ ή γραφ|), καΐ, < ' β ς ήδ^α, ί λ ε γ ε , τ φ νοουμένφ
pturae q t i i d e m illius venti^tate deleciabalur: ea λαρύγγι τής ψυχής τ ά γεγραμμένα τ α υ τ ι ! ι Κίχζ δε
r e r o , quae i b i s c r i p l a e r a t u , i o l u r i o r i aniniaB g u t t u r e ή γ ρ α φ ή κατά λέξιν οΟτως* * Τάχυνον ώς ο ί κ τ ί ρ μ ω ν ,
s u a v i s s i m e r e c i l a b a t . E r a n l a n i e m i n eo l i b e l l o s c r i - κα\ σπεΰσον ώ ς ελεήμων είς τ ή ν βοήθεια ν η μ ώ ν , 5 u
pia l i a c verba : f A c c e l e r a tan(|tiam m i s e r i c o r s , e l δύνασαι βουλδμενος. ι Κα\ ώ ς ταϋτα,ψάλλειν έμμελώς
leblina l a n q u . i D i n i i s c r a t o r i u a d j u t o r i u m n o & t r u m : &γαν κα\ λιγυρώς εκελεύσθη παρά τοϋ θείου άνδρος
potes e n i m , s i v i s . > E t u b i j u s s u s a d i v i n o i l l o v i r o έχείνου, 6p5t μεν έαυτον τ η ς ποδοκάκης απολυθέντα,
CCcinisscL i i ; c c c u m s u m i n a d u l c e d i n e ac s n a v i i a t e , τους δ' έν τφ τ ρ α χ ή λ φ κλοιούς κείμενους έν τοις
aspcxil soiphum a c o m p e d i b u & s u l u l u m : calenas π ο τ ί · κα\, t Παρομάρτει μοι, » ήκουε π α ρ ' α ύ τ ο ΰ ' κα\
v e r o , q u i l i d s c o l l u m a l l i g a t u m e r a t , a n l e petlcs suos (ώ του θαύματος ! ώ τ η ς ταχείας επικουρίας 1 ώ
jacentes, et a u d i v i L H l u m d i c c n i e m : < Scqucre τ ω ν άνεκλαλήτων καΐ παραδδςων τ ε ρ α σ τ ί ω ν βεου!)
me* > Ε ι , ο n t i r a c u l u m ! ο a u x i l i i c e l c r i t a l e m ! ο D e i D άοράτως ώροίτο τον ά ν α γ ή διατέμνων αέρα, κα\
prodigia ineflabitia alque a d m i r a n d a ! invisibitis v i - ύπηνέμιος ώ σ π ε ρ πρδς τ ή ν μεγάλην των πδλεων
dubaiur i n i a c l u m aerein dissecare, c t ceter i n s i a r άπα,ντών, Τοιούτοις οίδε θεος τοϊς πτεροϊς δεξιοϋ-
K t i r i ad o m n i u t n m a t i m a m c i v i l a t e m c u r s u m d i i i - σθαι τους τ ή ν ε α υ τ ώ ν καρδίαν πρδς εκείνον ά ν α π τ ε ·
gcrc. f l u j u s c e m o d i alis n o v i l Dens f e l i c i t e r dedu- ρώσαντας.
C i ; r e , q u i c o r s u u i n ad i l l u n i f a c i u a l e v o l a r e .
Ϊ 3 . Iloc&ane miracidum ad.Deum bymnis collau- κγ\ Ά λ λ ά γ ά ρ τδ μεν θαΰμα προς ύμνωδίαν ί κ ί -
d a n d u m Joseph i n c i u b a l ; i l l u d v e r o q u o d deinde VEt τούτον θεοΰ, τδ δε συμβάν προς δδυρμοΰς π α ρ ­
accidit, ad lacrymas et fletus exciuvit. Notidum ωθεί κα\ δάκρυα. Ο&πω γ ά ρ πόίσι τοϊς ποθοΰσιν
enira a b o m n i b n s , q u i e u m a m a b a n t * a c desidera- όφθε\ς, άναμανθάνει, ώ ς 6 θόϊος Γρηγδριος, zb κοι-
b a n t , conspeclus f u e r a t , c u m a u d l v i t . d i v i u u m Gre- νδν παρηγόρημα, τ ο τ ω ν Ε κ κ λ η σ ι ώ ν άληθινδν π ε -
gorium, comraunem omnium consolationom, q u i ριλάλημα, τδ Ιμψυχον των αρετών αποτύπωμα,
verarum Ecclesiaiumorccelebrabatur,etauimatuai πολλοίς καμάτους κατακαμφθε\ς κα\ πόνοις· άμυθή-
 961 VITA. %f
τοις κατατ*κε\ς, πρδς δν έπόθει θεον έπανέζευξεν · Α virtutum exemplar crat, muliis labi>ribus viclum,
$ καΐ θρήνων ύ πάθε σι ν ποιησάμενος, αναλαμβάνει τδ el arumnis iiimimcris coiifecuuii, ad Oenm, quciu
σκήνος έν τ α ϊ ; χβρσ\, *crt ώς 6μψυχον ήδη όρων» desiderabat, emigrasse ( 4 ) . Hoc laiiquam fletuum
τοιαύτας πρδς αύτδν έποιεϊτο τάς παρακλήσεις, θά­ ac lacrymarum maleiiaro accipiens, corpus illius
λασσας £aκρύων έξ Οφθαλμών ά π ο ^ έ ω ν , καΐ πόδα; manibus amplexubaiur, et tanquam adlitic vivura
έπιβρέχων τους εύαγγελισαμένους είρήνην και αγαθά, aspiceret, tales ad eum allocmiones dirigebal ( flu-
μεθ' ων εκείνο; έλήλυθε· ι Πώς υπομένω σου, Πάτερ, mina lacrymarum e i oculis profundcns, ei pedes illoe
τήν στέρησιν ; π ώ ς 6* Λτερ σου τψ περιγελώ χώρω irrigans, qui evangelizavennl pactm ac bona cuiti
παραμελώ ; Τίς μου τδ θλιβόμενον της ψυχής λΰγοις qnibus ille ve»eraij : c Quomodo suslinero poicro,
παρακαλέσει της παραχλήσεως ; τίνι δε καΐ τον χει­ ο Puter, aiebal, ita siue te orbus remanere ? Quopa-
μώνα των λογισμών αναγνωρίσω ποτέ; τίνα εΟροιμι clo prot-ul a iti in bac lerrena regiouepermanebo?
©Τα Χριστον ταύη) τ$ χαλεπή θαλασσί) τδ, ΦιμώΟιρι, Quis cordis mei angustias suavissimisalloquiiecon-
έπιλέγοντα; "Ίνα τΐ μ ή πρώτον έμε τψ σψ Δεσπότη solabitur ?,Cui potero idemidem exponere cogila-
τ.ρΆπιμπζς, !V είχον, παρά χερσΐν άποψύχων ταΐς liontim mearum leinpesiatem, ni scilicet Cbrieluni
σαι;, των έν αέρι όδοστατών καΐ πονηρών φορολόγων inveniam, qui lurbido liutc mortalis viiae pcbtgo
τας παλαμναίας χείρας άποδιδράσκειν δια της σης Β ciunininelur, ac dicat : Compascerc, ac sedare?Cur
παρακλήσεως; Πλην επειδή προέδραμες, ώ γενναίος me priorem ad Dominum uium non prat-misisti, ut
τήν ψυχήν χα\ προς πόνους ανένδοτος, τδ ασθενές της scilicet possem per luas inantts respirarc, ac me -
^Ι**1ί Ψ χ ή ί άνα^όώννυε, χαΐ σοϋ ταίς πυκναϊς έ π ι - diaate consolalione tua pessimorum aereie regiouis
υ

•τασίαις έν νυκτΐ μεν xal έν ήμερα προς τα τοΰ staLionariorum alque cxaclorum dxmonum Irucu-
Θεοΰ διευθετεί θελήματα * IV ύπδ τήν εκείνου χείρα leiuas manus eff»gere?Verumlainc», quamloqiiideni
τήν κραταιάν ταπεινούμενος, δια τών σών προσευ­ pr#curristi,generosus anirno, et in lalmnbus inde-
χών, ας αμέσως τελείς τ}) μακαρία Τριάδι καταλαμ- fessns, ainmae mcse inQrmitaiem conobora, ei frc-
πόμενος, άβλαβώςδιαπεράσω του βίου τήν θάλασσαν, quenlibus prsesidiis Luisnucle ac die ad Dei volun-
χαΐ σοΰ τ φ λιμένι προσορμισθείς, βλέποιμί σε διηνε- Latcm efliciendam dispone; ul sub pou-nli illiug
χώς κατά τήν άδιάτμητον Ινωσιν. > manu humttialus, per talcs preces, quas sine ullo i n -
lermedio bealiesiraae Trinilati lucidissimus effundis, sine offensione vilse liujiis mare perlraneoam,
e l a d t u u r a porium appulsus, per inscparabilem unionem te semper iniuear. ι
x f . ΟΟϊως εΙπών τ ψ τδπω προσκαρτερεϊν, έν 24. His dictis, in eodem loco constanlcr perseve-
ζϊπερ ό θειος Γρηγόριος έγχλειόμενος της φιλοσόφου r a v i t , in quo divinus Grcgorius inclusus pbiluso-
C
παλαίστρας άντείχετο, Ιλόμενος Ιχειν τών πόνων phica sese in pakesira eicrcuerat, elegiique silii
συμμιριστήν Ιωάννη ν, τδν τοϋ μεγάλου ΓρηγορΓου socium laborum suoruni Joannem quomdam,qui
Τ
^οιτητήν τε χα\ ζηλωτήν. ^Ι συμβιώσας χρόνον Biagui Gregorii discipulus erat alque semulator f

συχνών, Ιδόκει βλέπεσθαι Γρηγόριος, χα\ δ ιδού ς χαί
λαμβάνων άφορμάς αρετών. Πολλάς γάρ ε'χε χαΐ
Ιωάννης έπικαθημένας τ|} γλώσση τάς χάριτας.
Έ π ε \ δέ κα\ οίτος, νηστεία κα\ αγρυπνία- χαταδα-
μάσας τδ της ψυχή; περιχάλυμμα, πρδς Θε6ν έζεδή-
μ η σ ε ν 0 θειος Ιωσήφ τον τόπον χαταλιπών, τ φ του
μεγάλου κοΛ χρυσού τήν γλώσσαν Ιωάννου οηκω
εμφιλοχωρεί, ώς τινα θησαυρό ν επαγόμενος Γρηγο-
ptou τδ Ιερώτατον λείψανον χα\ του αύτου μαθητοϋ,
πολλών συνδεδραμηχότων χατα ταυτδν, ώστε ποι-
μαίνεσθαι κα\-καθοδηγεΓσθαι τεχνικώς π α ρ ' αύτοΰ,
κα\ γλώττης ,έχε(νης άκροοίσθαι της μελιχρές, ώς
έδίδου του τόπου τδ πάνσθενον. "Οθεν χα\ πλησίον D iertique cura dirigereutur, ei lingua: iilius nieUiiU-
του τόπου, έρημου τότε πάντη τυγχάνοντος, έ ν -
cuin quo multo tempore vilam traducens, vide-
batur sibi Gregorium ipsum vidcre, uc mulia dabat
et accipiebal virtulum dotumenta. Eleuim J'iaii-
nes eiiam plurirnas in liogua chariies residenles
habebat. Posiquam autem isle siiniliicr jejuniis
vigiiiisque corpore edomito atque consumpio ad
Deum cmigravil : divinus JoscpIt,!oco illo dere-
licto, in magni alque aarea lingua praediti Joaimie
templo libenler conversabaiur, in quo Unquatn
ibesiurum quemdam sacraiissimas Gtegorii r e l i -
quias, ejusque discipuli collocavil. Multis aulcm
ad eum concurrenttbus, ut ab eo regcrenlur, so-
eiroae arcaua audirent angustia loci eos excludebal.
r

ιίρύεται φροντιστήριον ' έν ψ τ<5 τε πλήθος χατατέ-
μνε^ τών μαθητών, χαΐ πρδ πάντων ώς τι χειμήλιον
άσυλον τδ σκήνος του μεγάλου καΐ του φοιτητοΰ χ α -
ΐατΙΓεται.
1
χ&'. 06 μήν, άλλ επειδή πάλαι τοις Θεσσαλ'.κοΤς
ένδιατρ£6ων δρίοις, παρά τίνος θείου άνδρδς κα\ τήν
γνώσιν ού μιμητούς τδ θείον καΐ γερώτατον λείψανον
Unde cum locuni uiidequaquo deserium non procul
inde iuvenisset, ibi sedem suam, curarum scholam,
collocavit, ln quo el discipiilorura itiultiludinenj
distribuit, et ante omnia, lauifuam inviolabile
1
quoddam mohimeiituiu magui Gregorii ei ejus
discipuli corpus collocavil.
25. Quoniam vero olim in Thessalicis finibus
vilam traducens a viro quodam divino, et in di-
vina scientia inconiparabiH, (hvinas ac sacraiisei-

(4) Elogium in Menxis iO Novenibiis, brcvi admodum temporc reducem Gregoriuin vixis&e i n -
sinuai.
96:) * S. JOSEPill HYILNOGKAFHI
mae magni aposloli Baitholomaei rciiquiaa {$) in Α
sortem aweperal, lemplum eliam illi restaurare
decrevil, eieuim iniracuLoruni graliae ex illo \eluti
e fome emanabanl. Vidubai auiem in somnis fie-
quculer prardiciuin apcslolum, fulura vitae roysle-
ria revelanlem, alque omuia Scripluraruni saera-
riiro aenigmaia et qusesiion,ea iniplicitas cxplicaa-
lein. Quadam vero die cum liynmis el cainiiis
illum vellet celebrare, ab boc suo deaiikrio relia-
liebaiur, dicene in cordo suo : Foriaese non eril
juxta Aposloli beneplacitum Uaec men deliberalio.
Αι vero cnm qaadraginta dierum spaiio novus hic
iiosirae auaiis Uoy&es carueui jejuniis vigiliisque
maccras&ei, ut dmnarum meloiiiarum &eu modu-
lauoniim tabutas possel accipere, ei luta mcute iu Β
.ui.l........ r. Γ 1
^ 964
τον μεγάλου αποστόλου Βαρθολομαίου κεχλήρωται.
ναδν £γνω xstt τοΰτψ άναδείμααθαι, πολλάς θαΟμά-
των άναβρΰοντ^ χάριτας. "Ον κα\ πυκνά έώρα κατά
τους ύπνους τά εκείθεν μυστηριώδη άναχαλύπτοντα,
κα\ παν γρι^ον ev tfj Γραψ$ έπιλύοντα. Καί ποτβ
μϊλωδήμασι τούτον άνυμνήσαι βουλεμένος, άνεχέ·
πτετο της δρμής, Μή τ.οτε, λίγων έν τ^| καρδία,
άβούλητδν ΐστς τω Άποστόλφ το £ούλημα. Κα\ δή
τεσσαράχοντα ημέρας δ των χαθ* ημάς ήμερων
Μωϋσής έκπιέσας τήν σάρκα, ίνα λάβη των θεί^ν
μελφδημάτων τάς πλάκας, καΐ δλον νουν βυναγαγών
ενταυτψ, και τάς αισθήσεις μύσας παντάπασι, τφ
του Αποστόλου λειψάνω πεφιλημένω; καΐ εύλαβως
περιφύεται, χα£ τίνος άψητου άξ'.οΰται της θεω­
ρίας. Ορο γάρ της του μεγάλου μνήμης, όρ2 τ ι να
- Ι · " * ' Γ *Γ Ι»» Γ".

hoc incumberet, ac sensibus omnibus atio eva- άνδρα, σινδονιον μέν έσθήτα, οΓος άρα καΐ τοϊς έν
gaudi adiluin undique occluderel, ad apostoli reli- Παλαιστίνη καταοκευάζεται, περικείμενον , τλς
quiaa caute lirmdeqtie accedit, ubl ineffabiU qua- Ιεράς τε πύλας κατέχοντα τοΰ νεώ χα\ προς εαυτόν t

dain visione tlignus facius fcst. Eleuim die, quae τ^ν Ιωσήφ έχχαλούμενον ' είτα τ6 Εερ5ν τής τραπέ­
magni hnjus apostoli memoriain pracedit, vidit ζης δ φάνεις &νταναχαλέσας dpa^vtov, αΓρει μέν τήν
viruti» qucmdam eindone ex lino dCgyptio (6) con- πυχτίδα των ευαγγελικών βημάτων Χρίστου, κα\ τί-
lexla circumdatum (queniadiiioduni Palaeslinae Οησιν εηστίρ-νιον, έπειπών · ι Ευλόγηση σε ή χύρ
eiiam babiiaiprcs aniicii iticedere. forlasse consue- τοϋ θεοΰ, χα\ σοΰ την γλώσσαν θάλασσαι δογμοίκαν
verunt.) pro sacris tenipli foribus cousisfenUin , περικυκλώσωσι, και τ^ καρδ^σ. ενιδρυνθείη th Πνεύμα
aique ad sese Josephum advocantem. Deinde vir •ώ αγιον, καΐ σον ή πασαν οίκουμενην τά μ&λωδή*
τ ν

isie, qui 2 p p a r u e r a i , sacram mensie veUinen (7) ματα περιθέλξαιεν, καί τις τούτοις έπβντρυφών Σει­
ex ahera parte rcducens, evangclicorum Cbrisu ρήνας εΐποι τας νοητας, διά τε τήν χ/άριν ν νοη­ τ ω

sermonum pyclidem (8) toltit, el ponit epister- μάτων καί τήν ύγρα(νουσαν λέξιν κα\ πανταχόθεν
nium (9) subdens h£c verba : « Benedicat te manus άρωματίζουσαν. » Είπε, κα\ άπην εκείνα τδ θεαθέν·
Dci, ei liitgiiam luam dogmalum maria circumdent, Q τ6 δε λεχθεν έντεΟεν κα\ ένσπαρεν καρδίας ταϊς
et Spirilus sancius resideal in coide tuo, et modu- α&λαξι, πολύχουν άναδεδώκει τον ασταχυν.
Litioues ttiae universum terrarum orbem clrcumquaque demulceant. ι Qutepiam vcro.qui bis delectelnr
ad perfrualur, Sireuas spiriialeSj eas dixerii, propier graiiam iaventionum aique argumeoiariii»
et propier diclionein bumore quodam suaviBsimo, atqne aromatum instar undequaque fluentem. Porro
licet is, qui ociilis subjecms fiicmt, ab aspeclu renioius essel; vcrba lamen illius indiu aique sau
iu cordis suicis ubcrrimam &egelem proferebanl.
i t i ^ J l * fuerunl cbarismaiis primiliae; ha; magni κς-'. ΑΟτη ή απαρχή του χαρίσματος· ούτος 6
doui diviliae, hoc magnum ac pieltosissiuium mu- πλούτος τ,ης μεγαλοδωρεας · τοΰτο τδ μέγα κα\ πολυ-
mis. Denique cum suavissimas canliones scribere τίμητον χαριστή ptov- Άμέλει κα\ ,άπαρξάμενος
coepisset, voce quidem arguia ac souora auribus γράφειν τά εμμελή μβλφδήματα, τφ μέν λιγυρω
^concenLum reddcbat, itlutn vero, qui iis quae cane- *»ί ήχής κατεμουσούργει τήν αχοήν, κατίθέλγε δέ
τ

(5) lia etiam Synaxarium Claromoiilanum, eed in
margine dunlaxai, lauquam ex consensu aliorum
Syiiaxariorum, hii vi rbifi, έν Αλλοις συναξαρίοις
λέγεται του Βαρθολομαίου λειψανον · in textu auiem
legiiur του Ανδρέου * e.l Ua eii.im babei alierum
Synaxariorum mss. in Crypia fenata. Yerum de
b\ Andrea nihil compo&uisse Jt^sepb iuvenitur : du
sancio auicm Barthofomaeo exsiai>apud Lipomanum
et Surium oralio Josephi τοΰ ταπεινού και ελαχί­
στου, bumilis et minimi : quein HyninograpJium
esse merilo judices : ei 25 Augutui ad diem irahs-
lalionis iuvenitur caiton ad hanc acrosiichidem
compositus :
'Τμνοις γεραίρω xtr xaAor μον χροσζάζην.
inlelligere, qua ad saciiflcium insternimr ahare :
sed velum accipto, qua idem aliare el omnis alta-
ris supellex, exlra divini ofiicii tempora, conlegi
υ solet.
(8) Tabellam. Fortassis moris fuit Graecis Evan*
geiiuui sub Missa tegendiim in tabula descriplum
seorsim habere, au( saliem Evangeliorum per Do-
luiuicas ei festa tlistribulorum codicem elaboraiis
preiiosius Labulis obductre. indcque eum sic no-
minare; qucuiadmodiim in Ecclesia Laiina videmus
boJiequt! usurpari. Maraccius \ocem Gratcan» reti-
nuit.
(d) Yoceni Giaecam retinens Maraccius verlit.po-
nii kpisierniwn qitasi snbsiautive, ui veslis pecio-
t

Dbt quod προστάτην praesidein, palionuui, pro-
lcciorcm suum appcllet bartholoniaeuin Poeta, i d -
que in acrosticliule, Josephutn auctorem possis
agnoscere, quanivis noineu nutpiani ekpriraalur.
(6) Floritus Sidoniam vestem reddidil.
(7) Άράχηοτ. Au quia lilis diversi a reliqua
tela colorU reiiculanier inj^xi solebanl i&liusmodi
allarium operimenta ? Nolini certe tiueaiu mappam
ralis inlelligaiur. Ego vero exisiimo adjective de-
bere suini, ut referattir ad ipsum codicem peclori
iniposilum, eo modo quo iti Ecclesia Latina subdia-
cotius leuci Evaii^t-liuruiii tibrum, cum ex eo dia-
coiiu&Evangeliuin cauiaiuius esl : nam etboc magis
facit ad rem pittseuieni, el in sacrift Grjp£cri»oi
vesiibus nulia est, qua± έπιστέρνιον vocelur.
i>C5 VITA. m
τφ tJSsi τήν δυναμένων συμβαλεεν τοις λεγομένοις Α banlur, nienlero potuisset aniraomque advertere,
διάνο·.αν. Καλ ποίον γαρ είδος εκείθεν* φθόγγων ουκ mira dukedlne oblectabat. Eieuira quaiis musico-
έβιδάσκετο μουσικών; ή ποία χάρις ουκ έπέλαμπε rum sonomm species inde non addiscebalur? vel
τοΐς £τμζτιζομένοις αύτψ ; Εκείθεν ύπνος κα\ τοξς qualis gralia in iis, quae ab eodem canebanlur, non
άγαν ^αθύμοις άπετινάσσετο, σπεύδουσι κηληθήναι elncebai? Inde vcl ignavissimis ac socordia plenis
τήνάκοήν όμοϋ κα\ διάνοιαν τφ λιγυρφ προσφωνή- tomnus excuiiebatur, feslinantibus ad obleciandas
ματι. Εντεύθεν κα\ τοϊς πρδς άρετήν εαυτούς έπι- aures simul et aifonum caniu iflius auavissimo.
τείνουσι της αρετής ή £^c^ κατανενόηται. Ταΰτα κα\ Inde et illis, qui ad virlutem vehemenler animum
ol έν λύπαις άναλαμβάνοντες, τδ άθυμοΰν και δακνδ*- iniendebanl, virtulls ipsius babilus comparauis
μβνον της ψυχής κατ&κοίμιζον τούτοις κα\ ol εν esl. H»c memoria repetenles i l l i , qui mftrore op-
ευθυμία δντες προς ηδονής κατ' άλλον τρόπον μετ- pressi erant, animi pu&illilatem ac molesliam de-
έπιπτον δάκρυα, 01 γράφοντες δ£, τοις άλλοις χαίρειν poncbant. His eiiam iili qui liilaritatcm animi
είπόντες πονήμασι, τοΓς του θείου Ιωσήφ πολύ τι experiebanlur, ad volopiati» Jacrymas, sed diverso
κέρδος έμμελψδήμασι συνηθροίκασι, μάλλον δε συν- Aodo, iransilum facicbant. Scriptores autem in
αθ^οίζουσι. Γλώσσαι γάρ πάσα* κατά φυλάς, προς aliis Operibus coroponendis laeiari recusanies, ex
την εαυτών διάλεκτον τά μελετήματα βαλλόμεναι, Β dmni Joseph canlicis ac modulis collegerunt, vel
τήν νύκτα πάσαν καταφωτίζουσι, καΐ το αυτής σκο- poiius colligunt luerora quoddam peramplum ac
τεινδν κα\ πρδ; ύπνον έλκόμενον τ$ πυκνί) φρυκτω- nobile. Omnium enim linguae juxta tribus suas, ac
ρία προς ήλιακάς φωτοχυσία; μϊταβιδάζουσι, xal proprieiales loquelae suse, per lolam noclcm sacris
χαίρειν τφ υπνω είπούσαι τοϊς £σμασιν ώραΐζόντα:. mediUlionibus vacantes, iilius tenebras ac sumno-
lentiam, frequenii luminum accensione in solares radios comznutant,- et somni dulcedine frui recu-
sanies, sancii hujug ?iri canlici» decorantur.
%ζ\ Έστι τι< άτεγκτος καΐ αμείλικτος κα\ προς 27. Est quispiam rigidus ac durus, atqae ad la-
δακρίων έπι£|&οά; άφυής ; Τά είς τήν Παρθένο ν και crymas eflundcudas ineplus? Suavisaimas melodias
Μητέρα βεοΰ* τήν υπέρ λόγον συλλαβοΰσαν τδν Λό*- ab eo scriplas in Virginem ac Dei Matrem (10), quae
γον, λιγυρά μελψδήματα επιών, θάλασσας δακρύων Ineffabiliter Verbum concepit, assidue legeus ac
τους οφθαλμούς πληρωθείς, καΐ τήν διάνοιαν συντα- decantane, lacrymarum maiia plenis oculis effun-
κείς, άΰλψ νφ χατατρυφήσ» τών νοερών (ύγγων τής dei, ei inentecoiliquefaclus, immaieriali sensu spi-
Κχτανύξεως* μυρία δε ταΰτα τούτω συντέθβιται iv rilualibus compunctionis deliciis perfruetur. H «
διαφάροις εναλλαγαίς, xaX ήχων κατατομαΓς, κα\ C auiero roelodia; sexcentoe sunt, quaa ab eo variis
(ί-υθμών ποικίλων διαφοραϊς tb ήδύ πως άρωματί- commulaiionibuset soaorumconcisionibus, variis-
ζοντα. Βούλεταί τις μ»6ε?ν τον βίον τοϋ πρ6ς ήμέ- que rbytlimorum diflerentiis coniposil*, dulcedi-
ραν τιμωμένου άγιου τζ Εκκλησία τοϋ θεοΰ ; Μετ«- nem quodammodo alque odorem euavitatis aromali-
ερχέσθω το εΰρυθμον, xal έφ' ένΐ έκαστω τών zant. Estporro aliquiSjquisancii illius, qui currenli
^δομένων, Ιπ(γινωσκ1τω τήν του βίου διαγωγήν. die abEcclesia Dei honoratur, Tilam addiscerecu-
Κά\ πάς μ&ν τών αγίων ύπ' έκείνω τιμώμενος άνα- pial? Capesaat ac legat lepidissioia illtus cantica, et
δείκνυταΐ ^ αύτος δε έν πάσίν δράται τιμώμενος., έν io unoquoque eorain, quaa canuntur, \'\tx sancli
άλλων βίοις αντος έξυμνούμενος, δια το λιγυρον χα\ illiusrationemrccognoecat. Et profecto uniuecujua-
εΟρυθμοντής εμμελούς μελψδήσεω;. Άλλος μεν οϋν qoe fiauctorum, qui ab eo bonorator» vita in Lucem
μεγαλυνέτω τον β ίο ν του μακαρίου, δ δε της γνώσεως profertur, oculisque subjicitur. Ipse veroinier ottrnee
τ&υπερφ^ρον, πάντες δε πάντα επίσης κα\ διά πάντων bontratai apparet, atquc in aliorum tita ipse lao-
μεγαλυνέτωσαν τήν χάρη του Πνεύματος, ήτις τούτω dalur propter suavilatem et concinnilatem diil-
ούτως έκκέχυται, ώς είς πάσαν τήν οΕκουμένην εξελ- cisiim» melodiae. Alii igitur hujus beati tiiam
θείντδν φθογγον-αύτοΰ, χαΐ είς τά πέρατα πάντα τά sane magnificent': alii autem scienliae illius emi-
τών μβλωδημάτων θεοκρότητα βήματα. Περί γάρ ^ nentiam; omnes vero omnia squaliier et per om-
τών άλλων τί χρή κβΛ λέγειν; δπύσους εκείνος έκ nia. magniAcent Spirilus gratiam, quae i u in illo
τοΰ βυθού τής απιστίας έξείλκυσε, κα\ πρδς τήν της effusa eai, u i in omnem terrarum orbem exierii
αγίας Τριάδος γνώσιν έρύθμισε* πύσους δε πίπίΐκε, sonus ejus, et in fines lerrae universos verba
χαίρειν ιίπ*Σν τφ κύσμω καΐ τοις έν κοσμψ, χα\ τδν Beum resonantia melodiarumejua. De aiiis poiro
μονήρη βίον άσπάσασθαι* πύσας δέ γυναίκας παρ- quid opus est praelerea dicere, quot ille ex intide-
θενεύειν έδίδαξεν, Ιν Εχοιεν τάς λαμπάδας άναπτο- liiaiis baraihro ad sanclae Trinitatie cognitionera
1

με^ναςδιηνεκώς, χαΐ συνέλθοιεν τφ μνηστή ρ ι Χριστφ, eduxerit; quot persuaserit mundi et eorum qu» in
άρτι κραυγής τελούμενης έν τφ μέσω δή τής νυκτός; mundo sunt gaudia respueie, ei aoliiariam vitam
amplexari; quot feminas virginitatem servare docuerit, ut baberent assidue lampades accensas , el
cum sponso Cbrisio nuptias inirenl, siaiim aique clamor roedia noctefieret?
(10) Plurimas eas fuisse non dubitamus : et mulla mum numerum Theotociorum, id est 6tropharum
forsiun adiiuc laleoi in inss. Siculis apud Basitia* de Beaia, in flne cujusqua odae canendaTum ex f

nos. llippolylus Maraccius ex tirsecorum Menaeis oninibus quos a Josepbo compositoe credidU cano-
uoveai iuiegros canones 4e Dcipara edidii, et maxi- nibus, per loiius aoni oIGcfum epardis.
967 S. J O S E P H I H Y M N O G R A P M 9C8
χ ϊ 0 υ ν
28. Verutn nirsus oxlorris alqne exsul esse com- Α ) · ί*ή **λά κα\ πάλιν υπερώιος γίνεται, τδ
p r l l i i u r ; euutlam sua comiirovcuie SaUna fiau- ούραϊον πβρισείσαντος του πτερνοσκόπου Ι α τ ά ν , χαΐ
dulcitio, et pessimum illius lemporis iinperato- τδν τότε πονηρδν βασιλέα κινήσαντος. Ουκ ήν γάρ
r t m ( \ \ ) r x m a m e . Non eniir. poiest is quiescere, ήρεμείν, τδν ώς σιτον σινιάσαι ζητουντα τους ευσε­
qui lanquam irilicutu pios IKteles cribrare exptlil, βείς , άλλά παντοίως κινεί τάς προς αύτδν ^επούσας
sed anima» ad sese proclives peniius comraovei et ψυχάς. Ό θ ε ν κα\ πάλιν πόλεμος κατά της άτινάκτου
f x a g i u t . Quauiobieiii Iierum belluxn adversus Ec- πανταχόθεν Εκκλησίας άνα££ιπίζεται, κα\ τά Ιερά
clebiam inconcu&bam susctlatur, el sacne Ghiisli μορφώματα Χρίστου χα\ των αϋτοΰ αγίων πάλιν
bdiiclurumque iilius iniagine* expludunlur, quas διώκονται, & τιμάσθαι δλη γλώσση τδ πλήθο; άναδι-
(imi niagnammus nosier lota lingua populuni l i o - δάσκωνδ γενναιότατος, καΐ άνακηρύτ:ωντής ορθοδο­
iioraic docerct et oailiolic* oribodoxaeque fldei ξίας τά δόγματα, ούκfcvoUEa oW Ιτλ δώματος , άλλ'
dogiuata, non in piivalo, aul iu doiMO, sed iu pla- έν πλατείαις κα\ πα£Οησ(α , εξωθείται τ η ς πόλΐως,'
teU cum liberlale praedicaret, exlurbatur atque καΐ ήν έν ύπερορια στενόχωρου μένος, μάλλον 6* εαυ­
tjictiur e civilale in exbilium, tibi maguis iu au- τόν οίκειογνωμόνως στενόχωρων. Μετ' ού πολύ δε λή­
gusliis v m a b a i u f , niajores iamen anguslias atque ξαντος τοϋ κακοΰ, κα\ του χειμώνος λωφήσαντος, κα\
affliciiones ίρβΰ propiio sensu spomeque subibat. Β όρθοδόξοις δοθέντων των σκήπτρων βασιλεϋσιν άπό
Νυιι mulio aiiiKtn post cessanie malo, ac lempe-
f βεοϋ, μετακαλείται αύθις κ α τ * θεόν» Ό δε ού πείθε-
etaic quiesccuitf, cuncessis a Oen imperii fascibus ται, τ ζ ύπερορία ώ ς παραδείσω διά Χριστών ήδυνό-
iii.peiatoiibits uriliodoxis (12), iieium accersilur μένος·
strcundum Deuni. llle vero non oblemperavit; elexiim i n exsilio paradisi duicedinem degusuhal
proplcj- C h m l u m .
21). Scd quoniaiii hi vehemenicr inslabaiit, ac / θ ' . Πλην έπεί έκεϊνοι μέν έπέκειντο άντιδολοΰν-
veluii admoio exercitu urgebam, illc vero rcpu- τες τήν άνάζευξιν, ά δε άντιτείνειν ο6κ είχε, διά τδ
gnare noii valebat, prwstirlim quia inagno cives καΐ π ρ ^ ς τ ο ύ ; έν τ ξ πόλει φΐλάνθρωπον, εΓχει ταϊς
amore prosequebaiur, frequetuibue imperamium των κρατούντων πυκναΤς παρακλήσεσι, κα\ τ ή ν
piecibus olieilivit, aique exsiiii landcm dereiicio ύπεροριαν τ έ ω ; καταλιπών Β α ν τ ί δ ι έπιφοιτόΐ *
Joco, \ii UyzaiUiuam urbem prufecius esl. £ l n i l i i l o - 1
κα\ μόλις μεν, πείθουσι δ όμως, ταίς άλλαι; χαίρβιν
iiintus cuio aliorum houuruui gaudio frui rocusa- είπόντα τιμαϊς» εκκλησιαστικών προστήναι π ρ α ­
m , vix illuni persuascruni, u i ecclceiaslicorum γμάτων, καΐ τήν φυλακών έμπιστίυθήναι των τ η ς
jifgoliorum curarn capesseret, saciamque Ecclesias C Εκκλησίας Ιερών κειμηλίων. OOx επείθετοδε άρα
hupellectilem in suam iidcm sustiperet. E l forsiun το?ς άρχου σι, κα\ διά τοΰτο τήν διακονίαν έδέχετο,
priiicipibus nou ublemperusset nec proplerea n i i -
4 άλλ' Ί γ ν α τ ί φ τ ψ θείψ (πολύς δε άρ' οδτος τήν άρε-
ni&toiium illud suscepisset, sud diviuo lgtiaiio(15), τήν, κα\ τδν υπέρ Χρίστου (ήλον θερμότατος)^ άρτι
qui plurima vivlute ornalus, et ferveniissimum pro της άρχιερωσύνης έμπιστευθέντι τους οίακα; • δς
Christo zeluni gerens, nuper palriarcliatus guber- •τδ περών της αρετής τοϋδε του Ιεροΰ δυσωπούμβνος,
iiaeula sibi credila &usceperat noii obleiuperare
f Ειπευδεν ίχειν συγκοινωνδν τών πόνων, κάν τοίς
noii potutl. Uic, exceU^iilissiraam Jcsepln nostri v i r - άναγκα.ίοις συλλήπτορα * κα\ πρόφαση τήν διακονίαν
tuletu admiraius, eumdeu» iu laburum suorum par- εύράμενος, τοϋ ποθούμενου ετύγχανε. ΚαΙ ην έχείνω
iem et i n rebus neccssariis adjulorem assumere
r
1
συνομιλώ ν θαμά, χαΐ παρ αΟτοΰ τά αγνοούμενα δι­
fcluJebal: et cum iniuisicrii jam predicii pnetexium δασκόμενος· Καινό ν δε πάντως ούδεν tl τινα των
invenisstt, id quod cupiebai facile oblinuit. F r e - άπο£0ήτων τ ή ς Γραφής μυστηρίων έκείνφ μεν
quentes igUur < um eo scrmones el colloquia raiscc- ήγνοεϊτο, τψ δε μεγά*ω τψδε ΩατρΙ, διά τε το πολύ
bat,elea qua; igoorabat, abeo.lemaddiscebat. Nitiil τής σπουδής καΐ τδ πιριδν τ ή ς καθάρσεως, χ α \
purro novi erai biqtia ineffabilium diviuae Scripiurae
t έγινώσκετοκα\διηρθροΰτο μίτάπολλής μελιχρότητος,
mysteriorum viroUliessentignota.Magnoaulembuic D δ χ α ρ ι σ μ ά τ ω ν παρά τ ψ μεγάλω Παύλω ύμνουμέ-
Patri, et propler mullum sludium, el propier emi- νων έστ\ν, άλλου μ ή προσδεόμενον θείου χαρίσματος,
neiiiem puniatem et cogttiia erant, e l eadem pturima cum dulcedine ac suaviiate explicabat : id quod
donuin est, ex iis q u * a niagno Apostolo coiumeadautur, et nullius aUerius doni iudigere videtur.
t

50. Postquam auiem magnus hic antistes se- λ'. Άλλ' έπει καΐ 6 μέγας άρχιερεΰς οίτος γήρα
nectute laborihusque inuumeiis coufectus c m i - έταλαιπωρβϊτο, κα\ κ α μ ά τ φ πολυειδεΓ προς θ ι ο ν
gravil ad Deuiu, succes&il in ejus locum e i pairiar- έξεδήμησε, διαδέχεται τδν τής άρχτερωσύνης θρόνον
cbalem diguiialeiu Pholius, qui in publicis consiliis ό Φώτιος, δς τ ή ς συγκλήτου βουλής ετύγχανε τδ
in seoteulia ferenda, et proplcr sermonis copiam» πρωτεΐον επιφερόμενος, διά τε τδ πολϋ τοϋ λόγου

(14) Theophilum 6cilicet, ut l n ProiegoiD. dictum. exsilium.

( U ) Sunl b i Tbeivdora eiiUitft ejus Michael.-Men- (15) S. Ignatius, qui colitur 23 octob., Methodio
dura autem in Menologto Basilii imper. est, quod successit, quario posi onbodoxiam resliiuiam
itoiniisi Tbeopbilo mortuo, Josephus scribaiur ex anno; pulsus et iierutn restitutus, usque ad ao. H7tf
carcere ereptus D. Nicolai ope, iierumque ejecius i u sedem tenuil palriarcbalem.
860 VTtA. 970
x a l τδ υπερβάλλον τής γνώσεως κα\ αμα διά τδ Λ ct propler sdcnlian cxceilentiam, e l proplcr aninn
ίιΐνδν τοΰ νοδς, κα\ πρδς τδ συνθειναν κα\ σκευάσαι gravilalem primas o b i i i i e b a t ; ct in concinnantfis
πράγματα έπιτήδειον, έξ Λ καΐ τήν αρχήν της ιερω- periraciandisque negoiiis inagnam babebat d m c -
σύνης άπεκληρώσατο, ϊνα μή λέγω πάντα τά, τοΰ r i l a l e m , unde ct saccrdotis principaLum s o r l i l u s
ανδρός, κα£ που κα\ προς διαβολά; χωρήσω τούδε, esl ( n e loquar nunc do carteris omnibus, quoe ad
άπδ τοΰ πράγματος είς τούτο παρακινούμενος. Πλήν l i u n c r i r u m ' $ p e c t a n t , e t a proposito sermone ad c a -
δτι κα\ »!>τος τ ψ μεγάλψ τούτω Πατρ\ Ιωσήφ τήν lumnias d i v e r f t m ) . Pra-terea hic eiiam magno
Γσην έτήρει τομήν, καΐ τ φ μέσω της καρδίας υπ­ P a l i i Josepbo ae?|ualem honorcm impendebat, e i i n
έκρυπτε, θεού άνθρωπον όνομάζων* κα\ ίσαγγέλω medio cordis recondens enm bominem Deiappella-
κατά τδ θεμιτδν προσεχών αότφ. "Ενθεν τοι κ*\ b a i , ettanquam angelo, quanium fas e r a l , eidem i n -
δλην τήν φροντίδα των εκκλησιαστικών πραγμάτων l e n d e b a t : omnem eiiain ecclesiaslicorum negoiio-
αυτψ αναθεμένος, Πατέρα Πατέρων έκάλει, καΐ τους rum cur&m ac solliciltidinem i n eo reponcns,
των πρώτων βαθμών άξιουμένους τής Εκκλησίας Palreni P a l r u m vocitabat, e i eos, q u i in Hcclesta
πα ρε κάλε t τούτω άνατιθέναι τους λογισμούς· δ 6ή p r i m o s gradus habebdnt, h o r t a b a l u r , u l i n e<>
κα\ π3ς έτέλει καΐ πρδ της πατριαρχικής"-παρα- animt curas collocareni; quod sane eiiam ante
κλήσεως. *Hv γαρ, κατά τά "ψσματα τών ασμάτων, ^ pairiarchae exliorialionem omnes f a c i e l a n l . Erat
κομιδτ) ευφυής, άλώπεκας αμαρτημάτων κατέχειν eniin, secundum qaod ίιι Canlico caniicorum *
σμικράς, κα\ άποκτέννειν τ ή ; νοούμενης γης τους scriplum esi, admodum sedulus ac sollieitus i n
Αμαρτωλούς, δ φησιν ό θείος Δαβίδ, ναΐ δήτα κα\ parvulis peccatorum vulpibus capiendis, et i n
ψυχήν έπιστηρίξαι χιΧ βεβαιώσασθαι, καΐ τδν ε!ς spiritalis terrse peccatoribus , j u x l a Davidis d i -
σαρχικας δράξεις δίκην σφαίρας κατά πρανούς κυ- c l u m , jnierficiendis. Praelerea a n i m u m assidue flr-
λιόμενον άναστήααι της αμαρτίας καΛ ποιήσαι μ ε τ - mabat, ac stabilem reddebat, cumque i n morem
άρσιον · άλλα κα\ τον άπερικτυπήτψ συζώντα ?χολ?(, orbis seu spliene ad carnales appelitus peccati
και ταίς της αγίας Τριάδος θεωρίαις περιλαμπόμε- tanquam i n declive volveretur, rcirahebai atque i n
νον, Ετι πεϊσαι, μή χαλάσαι τδ θείον πτερον, μηδέ sublinieerigrbal. Cumquequietissimo o i i o f r u e r e l u r ,
μετεωρισθηναι, διά τάς έν θεωρίαις παγίδας (δι* et &anct& Τrinilatis visionibus H l u s l r a r e u i r , n u n -
ώ ν ό πτερνοσκόπος οΐήσεως πάθει τους πολλοί)ς πρδς quani reraiitebat,sed semper divinae conteittplaliome
το τ ή ; άπωλείας κατήγαγεν βάραθρον), γαλήνην μεν alas inlendebat; neque menle efferebalur, propter
διδάσκων δπως συνίσταται ή ψυχή, καΐ δπως τά φυ- laqueos qui i n visioniluis r e p e r i u n ' u r , per quos
σικώς εγκατεσπαρμένα της γνώσεως σπέρματα, παν- Q \ersutus daemon elalionis viiio mtilios i n ruinae ac
τβίως έν ήμΤν κατά κράσιν και Ιδιότητα μεταποιούν- perdilionis b a r a l h r u m i n d u x i t , I r a n q u i l i h a i e m prao
ταί τε κα^ έπαύξονται, πρδς δπερ Ικαστος πέφυκε. se ferens ac docens» nc aninta ulterius progredialur,
6^d i b i gradum sislat, e l conquiescai, e i u t ca semina scienti» et cognilionis, quae naluraliter seminata
sunt, oranino i n nobis, j u i t a tcmperaturam i l l a m ac proprieiatem commutenlur e i crescant, ad quam
uausquisquc naluraliter propensus est.
λα'. Ka\ τί μή λέγω τά μείξω καΐ τελεώτερα; 5 1 . Sed c u r majora ac perfcctiora praeicream?
'Εώρα τους δφθαλμοΰς δ γενναίος, κα\ άπδ μόνης της Si quem generosus isie i n oculis vuUuque aspexis-
δψεως όποίω Λάθει έκαστος έδεσμεϊτο, μυστηριωδώς set, ex solo aspeciu, quanam' passionc quisque do-
«ροδιέγραφεν, όμοϋ μέν ύπεκχλίνων τήν δδξαν, Γνα tiheretur, arcanis luodis prjesignabat, et simul
μή τις τυχδν Οπολειφθείη παρά τους πολλούς, ό τοις gloriam declinabat, ne quis forte eum supra mulios
τ.ασιν άγγελος νομιζδμενος, καΐ Γνα μή έντρέψη τ6ν esse suspicarelur, q u i ab omnibus angeltis aestimn-
άμαρτάνοντα , κα\ διά τούτο ποιήση πρδς τήν άμαρ- batur : et ne peccantem innutriret, ac foverft,
τίαν επΓ^επέστερον φιλεϊ γάρ τδ τέως κρυπτό με νον, ntque ad peccandum.faccrei prociivioreni. SaleL
κα\ ώς -αισχύνης δργον νομίζεσθαι* τδ δε πρ^ς πολλάς eniin i d quod adhuc occullurti c s l , tatiquam optis
άκοάς έμπεσδν εύκαταφρόνητον τ φ ποιοΰντι λογί- ^ turpe c e n s e r i ; quod vero ad n u i l l o r u m auies
ζεσθαι, pervcntt, couleraptibile ab eo q u i peccal e x i -
slimari.
λβ'. Άλλα γάρ επεί έδει και τούτον, άνθρωπον 32. Qnoniam vcro oporlebal ipsum etiam, cutn
£ντα καΐ τδ σώμα της ταπεινώσ,εως περικείμενον, cssci ttouio, et corpore h u m i l i t a i i s circtimdattis
μΑλλον δέ έν δ;ρτρακίνψ σκεύει τοΰ σώματος τδν μέ- essei, vel pottue i u vase iictili corporis magnam
γαν της αρετής περικρύπτοντα μάργαρον, άναλΰσαο virlulis margaritam absconditam circumfcrrel;
πρδς τδν Βεδν, καΙ τη άληκτω μαρμαρυγή των θειων oportebat. i t i q u a m . rcmeare ad Ueum, cl im-
θεωρημάτων αμέσως ένωραΐζεσθαι • κα\ τ ω ν πολ­ mensis d i v i n a r u m comeniplalionum splendoribus
λών Ιδρωτών τδν μιοΟδν συγκομισασΟαί · νοσ?1 immcdtate i l l u s t r a r i , mulLoruinquc sudorum m c r -
μίν Ολίγον , διά δε θείας άποκαλύψεως μυείται τήν ccdcm reponarc, coepit a l i q n a n l u l u m segrotare;
έκδημίαν, αγγέλου τούτω κατά τους ύπνους λάλησαν- pcr divinam ameni revelaiionem sesc binc e m i -
τος. Ό των νηστειών τοίνυν παρφχήκει καιρδς, γ.χ\ grauirum intcllcxil, angelo id in somnis s i g n i l i -

Canl. Μ, ΙΓί.
PATIIOI., 'CIR. C V . 31
 971 S. J O S E P H I I I T M N O G R A P H I m
canle. Cum i g i i u r Uumlrage&imalis jejunii t e r m i - Α ή τοΰ σωτηρίου πάθους μεγάλη καϊ σεβασμία έφςστή-
nus adveniassel, e l saluiiferae Passionis magiia, ac κει Παρασκευή· έν ζ τό γραμματεΓον, έ φ ' φ α( πάσας
vcnerabilis Parasecve i n s l a r e l , acccpit Hbellum, i i t του ποιμνίου άναγεγραμμέναι κτήσεις ύπήρχον
qtio imivorhji' gregis possessiotics des< ript;E e r a n l ; άράμενος, κα\ συν τούτω καϊ τον μαθητήν θεοφάνην
et assuim-ns s i u u l dit>eiptilnm suum Tlieupliaiicm, παραλαβών, Φωτίψ τ φ άρχιερεί παρατίθεται, μηδέν
palriardhae P h o l i o ulrumqne < omiiUMidavil, uiliil τί πλέον ό γενναίος προσημηνάμενος. Ό δε παντοίο:*
c l t e r i u s veihis signific.ins. Pboiius vcro variis c u - λογισμοί; επατάσσετο την καρδίαν, χαΐ τί ποτε τουτά
gilutiombus umlequaque jaclabaiur, ct quidnain έστι καθ έαυτον έλογίζετο' ουκ δμελλβ δε πάντως
1

hoc sibi vellet, a m m o revolvcbal, quod JIOD niuilo έπΙ πολύ άγνοεϊν τά γαρ τοϋ θανάτου προμηνυτήρια
posi iiilclleclurus e r a l . Mnrlis enim pracedeniia (χιΰ;ος δε ί ν ταυτί πυρετός) άντΛ π ά σ η ; φωνή; το
4

signa . ( arderiiissima sciJicel febiis ) insiar e u - παρά του μεγάλου τελεσθεν προεμήνυε
j u s l i b e i vocis magni hujus ftueiii prxmoeislrabant.
33. Yeliemcns auiew dolor c r a l ilh graliaium λγ\ Κα\ ήν έχείνω ή άλγηδών ευχαριστίας ΰπόθε-
aciionis occasio, ac d i e e b a i : Benedho l e , Ueus, σ ι ; , καϊ, Ευλογώ σ ε , Ιλεγεν, δ β « ο ς , δτι σου ταίς
quia sub alis l u i s inl< lleciualibus custmltlus s u m ;
j
νοηταίς διαπεφύλαγμαι πτέρυξιν, άλλά συντήρησόν
v c m m cusiodi ιιω uaque ad e x i l u m spirhus m e i , Β \ μέχρι τής τελευταίας αναπνοής, χαΐάπλανώς
μ ε M

e l couoede m i h i , u i sine errore ac deceptione δ^ς διαβήναι τδν Αρχοντα τοϋ σκέτους x a l τλ έν αέρι
acra lenebiicosum, ac pf.anlasniaia, quas i n aore φαντάσματα, μή ποτέ διάτας Ιν τψ ^ίφ τελεσθεΕσα;
tnoraulur, pcrlraitscaiu, ne f u r i K pvopler uegli- απροσεξίας έπιχαρβΕη. |π* Ιμί 6 έχθρος μου. Κυ~
geulias i n vita mea adjuissas, gaudtai super lue βέρνησον δέ χαΐ τ6 ποίμνιο ν σου» Λόγε βεοϋ, χαλ τ {
itiimicus meus. Guberna eliain gregem t u u m , ρ crfj πσντοχρατοριχ^ δεξιοί δίεπβ μέχρι τερμάτων
Yerbuut Dei, el d e x i e i a lua umnipotenii usque ad αΙώνος, τά τέκνα τής Εκκλησίας βύλδγησον · γαλή-
ftneni saeculi benedic flliis Ecclesiae: stabtleni νην σταθηράν ταΐς ΈχχλησΕαις σου δωρησαι, τό
i r a n q u i i l i l a t e m Fcclesiis (uis largire : regale sa- βασίλειον Ιεράτευμα ταΐς σαΖς χαταχόσμησον χάρισι,
c w d o i i u m gratiis tuis exorna : Bolial sub pedibus ταπείνωσον τον Βελίαρ ύπο τους πόδας των άγα-
d i l i g e i u i u m l e j i u m i l i a : omnein bseresim lanquam πώντων σε, π ί σ α ν αίρεσιν ω ς ψυχολβθρίαν γάγγραι­
luoriifcrain gaugrtieikaui ab Ecclesia expelle: e l να ν τής Εκκλησίας απέλασαν, χαΛ δ6ς τή παναθλία
Anintue m c J ; miserriroaE concede, u i sine ullo limore ψυχ3 μου άταράχως βιαζευχθήναι τοϋδε τοϋ (κύμα­
a corpore separelur. N o v i , D j i n i n e , S p i r i i u i n luum τος. Οίδα, Δέσποτα, ώς το πανάχραντων σου πνεύμα,
itoraaculaliusimurt) nou requievrsse i n me propler ^ ούχ άναπέπαυται έν έμο\ διά τάς άπομορχθείσας τ {
maculas impressas anima± mea?. Sed l u propter ψυχ^ μου κηλίδας ν άλλά συ διά τήν υπίρο'άλλουσάν
eicellentissimam btinigtiitaiem luam dissimula i n i - σου χρηστότητα πάριδέ μου τάς ανομίας, x a l χλήρφ'
quiiales meas, et i n sorteni piiitiogenileium, qui των πρωτοτόκων των άναγεγραμμένων έν ούρινοίς
i u coelis ascripii s u n i , connuinera me. His d i c i i s , συναρίθμησον. Είπε ταϋτα χα\ τους παρόντος ευλό­
bonedixit illis q u i aderani, e l absenlibus eiiam γ η σ α ; , χαΐ τοις άπου σι τ ά εξιτήρια έπευξάμενος ,
iausia ac felicia apprecatus» immaculata sacra- είτα καΐ των άχραντων μεταλαβών μυστηρίων, ήρεμα
m e n U suscepil. Deiude p a u l a l i m inanus eilollens τε τάς χείρας ά ρ α ; είς ούρανόν. ΚσΛ οίον π ρ ο ; έ ρ α -
i n ccelum, uipote o n i n i u m aniaioris amicus, k e u στήν έλόμενος απάντων, φαιδρφ χ<χ\ υπομειδιώντι
ac 6ubf]denli facie immaculatis Dei manibus p u - προσώπφ» χερσ\ν άχραντοις βεοϋ το πανάχραντων
r i s s i a i u m s p i r i i u i n commendavtt. πνεύμα παρέθετο.
34. Eodem lempore monachorum undequaque λδ*. "Ocs χα\ πανταχόθεν τά σμήνη των μοναχών
aguiina coiigregata locuui i l l u m concureu suo c o a n - χατά ταυτδν αθροιζόμενα, χατεστενοχώρουν xbv τ ό ­
g u s i a b a n i ; et innuruera m u l t i l u d o commista ex πον τ$ συνδρομή, x a l τ ά μυριόμιχτα πλήθη» ών
i l l i s , q u o r u m ipse quoquo uiodo curam gessefal, έχεΐνος έπεμελβίτο παντοίως, δ μέν τον πατέρα έπ-
c o i i v e n i i : qiiorum alius palretn deflebat, alius n u - D ολοφυρόμενος ήν,δ δέ τδν τροφέα,άλλο; τον της Ιδίας
i r i c i u m , alius ΐιΐιΐιιιχ suae sedulum c u r a i o r e m , alius ψυχής έπιμελητήν, ό δέ τδν έν δειγοϊςέπίκουρονστερ-
vero i n rebus asperis ac dilliciMiniis adjuiorem n i i - νοτυπών έλεεινώς ώλοφύρετο, πάντες τδν πάντα
sei abilner ejulans deplurabat. Ouiues a u l e m , o m - πάσι γινόμενον ίνα τους πάντας χερδήση 9 κατά τον.
nibus ouinia f.tclnm, j u i t a iuagnum Apusloluni, μέγαν Άπόστολον. ΚαΙ διετελείτο ή εκφορά, και το
u l oumia lucrifacerel, lacrymis corailabaulnr. l u φωτδς άξιον ύπο δαψιλεϊ τ φ φωτΐ ύπ6 γήν χατεχρΰ-
funus i l l i persolulum est, et i d quod luce dt^uuiu π τ ε τ ο , αγγέλων άνωθεν προσκιρτώντων καΐ οΓον
e r a i , copiosis cum l u u i i n i b u s sub l e i r a abscondi- έπαγαλλομίνων %φ συμπολίτη, χαΐ συνθιασώτη αυ­
tuin fuiL; angclis snrsum exsullanlibus, et veluti τών, ανθρώπων κάτωθεν οίμωζόντων διά τδ έκ«Γνου
cum coucive ac consucio suo e o l l x l a n l i b u s : o m n i - προς πάντας φιλάνθρωπον, δαιμόνων φριττόντων τή
bus vero deorsum geiuenlibus, eo quod erga u n r - άνόδψ τής θείας έχείνου ψυχής, οί τέως τδν αέρα
vcrsos liuiuanissiinus semper fuisset. A t vero da?- χαταλιπόντεςάπεδίδρασκον πό^^ωθεν* χαί τιν«ς άπδ
mones i n d i r i n i p i l l i u s aniinae ascensu cxhorre- μακράς δδοιπορίας άρτι π ρ δ ; τήν ένβγκαμένην μετα-
ecebani, ad(ue i i t i c r h n at;reas rogiones dcreliti- φοιτώντες, όλοφυρμοϋ αερίου ήσθάνοντο, τάχα των
qucnles pcucul aurtigitrbaul. Ei quida n ex lonjjo πονηρών ο μω£όντων, διά το μή στέγι:ιν τήν άνοδον
!
m VITA. $74
αήρ άπας καΟηγιάζετο κα\ y?j τή καταθέσει του αώ- Α iiincre nuper advenienles, *emilus ft^faS4)tie roces
ματο;. in aere audiverunl, celeriter pessiiaie gpiritibus
cuin gemitu abeuntibus, eo quod illius a&ccnsum suslinere non poseent. U n i v m u s autem aer ean-
cliflcabatur, atque eiiam tcrra corporis illius depositione.
λε'. Καί τις άνήρ, συνήθης ώς τά πολλά τ ψ άγίω, 55. Vir aulein quidara saucii hnjus COnsuetudinft
κα\ βίω λόγον κοσμών, κα\ τ ψ λόγω τδν βίον καθ* clarus, qui viia sermonem exornabat, et sermoue
ωραΊζων,έφκβι κατά τδν χαίρων της έκδημίαςτής μα­ viiam decorabatt.atque illi valde eiwilis e r a i ; per
κάριας εκείνης ψυχής (πό£0ω γάρ ήν), φωνής άκούειν illud lemput, quo beata illiua aniraa emigrabai.
καλούσης α υ τ ό ν "Εξιθι, καί βλέπε παράδοξα καί cum procul essei, vocem audivit vocanlem se, ac
θ ε Ια μυστήρια* άμέλει και τής οικείας, ώ ; έδόχει dicentem : Egredere ac vide mirabilia, ei diviita
e

έκέίνφ, ύπδ της φωνής άφυπνισθέντι χαΐ έξ«5ντι opi-
« 1 τι φό6ον χα\ χαράν έ μ ποιου ν θέαμα. Έφαίνετο
γάρ δλον τδ κΰτος του ούρανοϋ δίασχιζάμενον σώμα­
τος, τα δε; τάγματα των αγίων δμιλαδδν της μακαρίας
περιοχής εξερχόμενα, ού καθ* Ινωσιν μίαν χ α ; τήν
αυτήν, Αλλά πραηγεΤτο μέν ή των αποστόλων άκρό- Β
της μετά τ η ς δλης αυτών δμηγυρεως , μάρτυρες δέ
μετά τούτους συνεφεπόμενοι κατιφαίνοντα, χα\ καθ­
εξής οΕ προφήται, xat των Αλλων όσίως βεβιωκότων
τά στίφη, χα\ δ των διαπρεψάντων έν άγιωσΰνη και
άρχιερωσύνβπαναγιώτατος σύλλογος."Εώρα γουν τδ
γινόμενο ν δ 0ηθε\ς εκείνος άνή ρ, κα\ 2λο; ην εκπλή­
ξεως καθορών' άλλ'ούκ ήδύνατο συμδΌλεϊν τψ παρα­
δόξως γινομένφ θεά ματ t , Ενθεν τοι καΛ διηπορεϊτο
καθ" εαυτόν, Τ( ποτέ έστι τδ δρώμενον ; ΚαΙ δή της
προτέρας έδόχει χα\ αύθις άκουε:ν φωνής* Ν ή φ ε ,
άνθρωπε, Ιδού τδ δρώμενον πρόδηλον * ήκουε ταΰτχ •
κα\ όρ$ νεανίσκους τεσσάρας τδν άριθμδν, πτερά
περικβιμένους έπ\ των ώμων, καί ώσπερεί τινα κό·
ρην άρτι καλδν κα\ ήδΰ άπολάμπουσαν (ν μέσφ κ α τ -
έχοντας, καΐ τοίς τ ά ν άγιων εκείνων χορο?ς διάκε- ^
λευομένους καΛ λέγοντας - Δέξασθε μεθ* δμών τήν
fwtxaptav ταύτην ψ υ χ ή ν , ήτις ύμίν «ολλά δι$μελ-
ψδησε μελωδήματα, μετά xal τοΰ τδν υμέτερον βίον
άπομιμήσασθαν. Κα\ πάντας έώρα ταύτην άσπαζο-
μένους περιχαρώς, προηγησαμένης της Μητρδς τοΰ
βεου.
λς*\ Άμέλει κα\ πάλιν διηπόρε*. δ άνθρωπος, Τίς
ποτέ δέ αυτη ή τοσαύτης τής δόξης άπολαδοΰσα, κα\
τής υπέρ λόγον τιμής ; ΚαΙ ακούει των φερόντων
έκείνην αγγέλων διαπρυσίψ φ ω ν ^ · Ουτόςέστιν Ι ω ­ ipsam ierenies dicere sibi voc^ perspicua : Hic est
σήφ, Ιωσήφ των Εκκλησιών ή ευπρέπεια, δς ά π ο -
στόλων τδν β(ον xaX των μαρτύρων έν βίω καλώς μ ι - D qui apostolorum ac mariyrum vitam viia sua prae-
μησάμενος, αλλά καΙ πάντας τιμήσας τ ^ δεδομένη
τούτω παρά νου Πνεύματος χάριτι, {σματά τε θεία
τούτοις άξΕως τής οϊχείχς σοφίας χαΧ γνώσεως πλέ-
ξας, παρά τούτων αύθις άντιτιμίται, ταύτην ύπαν-
τήν πρδς ουρανούς είσιτήριον, οΟτω θεού διατάξαν-
τος, (να μηδε\ς των ά π ' αΙώνος αγίων ά π ή , ώστε
πάντας Ομού συνδράμοντας τελέσαι τδν έπιβατήριον
τ φ γενναίω τούτψ ζηλωτή τε κα\ μιμητή. 'Αλλά γ α ρ
χα\ έτι βλέπε xat τά τούτων παραδοξότατα * καΐ
άμα Ιλεγον, χα\ δλος ούρανδς έξεκένωτο, χα\ τάξεις
πάσαι τών ουρανίων δυνάμεων, έντίμως άγαν καΐ
εύλαβώς κατησπάζοντο. Κα\ ούχ Ιτι δυνατός δρ$ν
τ)ν δ τής θεωρίας ταύτης καταξιωθείς τ ά έπέκεινα,
ύπδ πολλής αγωνίας Ιδρώτι λεπτφ πανταχόθεν κατα-
mysieria. Deuiqoe a familiari voce, u l sibi vide-
balur, expergefaclus, et egressus, vUioaem quam-
dam limore gaudioque plenam coospexit. Univeraa
enim toeli laiiludo discindi videhaiur, atque ex.
bealo illo sinu turmaiim sanciorura ordines e i i r e .
non-quldem uno eoderaque modo; sed primo qui-
dem aposiolorum eummilas cum univerao illorura
cofclit prodibat: posi Iios autem marlyres conse-
quenies appaiebant: propbetse deiuceps, et alioruin
eanctorucn qui olim vixerani, acies, pomificia
digfliute insignes fueranl, eanctissiiuum collegiuin
visebatur. Aspiciebai ergo vir praediclus id quod
tiebal, iotusqu« stupore plenus erai, dum aspiceret,
noii tamen polerai plene as&equi atque iutelligere
speclacutuiu illud admirandum; ^propterea meitie
dubia alque hinc inde a g i u i a aiebalipfie tecum :
Quidnam t&t boc quod ego video? Tuuc visus est
stbi ipsi voccm illam, quam anlea audiverai, ite-
rum audire dicenlem s i b i : Evigila, ο bomo, CCCQ
manifeslum esl id quod vides: audi baec. Tutic
viiiit quaiuor ju?enes babemles alaecirca buiueros,
etveluli puellani quamdam pulcliritudine ac suavi-
Ule undique perfusaui teneniee in medio, atque
illorum sanclorum cboris prxcipientea ac dicenies :
Suscipite vobiacum beaiam haoc animam, quae
vobis plurimaa camiones suavissime muduiata eai,
veetramque vitam imitaia est. Et l i m u l videbat
illos omnes eam ampleiantes imgna cum laetiiia,
Hatre Dei principium hujus rei faciente
56. Porro rareuin bomo coppit ambigere, ac se-
cum colloqui: Quaenam !»aec esi, quae Urila fruitur
gloria atqoe in«£Tabili houore? Audivilque angelos
Joseph, Joseph Ecclesiarum decus ei oniameniuni.
clare iiniiatus esl, ei insupcr universos illos liotto-
ravit per gratiam sibi a Spirilu Gancto tribuiam:
et caniica divina sapieniia ac &cienlia sua digna,
in eorumdem laudem modulalus, uunc ab ipsis
vice versa boooratur: iia Deo ordinanU liunc oc-
cursura in primo illius ad coelum ingrestu, ut
nullus sanclorum qui fueruni unquuiu « saectilo,
absii, sed omnes simul concuiTeiiies, gciierosuni
hunc zelolem ct imitaiorem deducanl, atque illi
ad coeios aecensum faciant. Verum, aspice pia;ie-
rea ad haec surome maxiroequeadmiranda. Haec ait,
et universum coelum evacuatum alque exinanituin
esi, orone&queordioescoelcstiuni poiostaium egies-
sae, illum magno cum honore ac rcvcrcniia am-
»75 S. JOSEPHl HTMN06RAFHI 57«
plexabaiitur. Neque uliedus vir ilie vidcre poiuif, Α «ταζόμενο;. Τίνα ταύτα; 'Η πρδς τήν άγίαν Τριάδα
qui hujusmodi spectaculo dignus facius fucrat, ob είσαγωγή καΐ προσκύνησις, ή μετά των αγγέλων πα·
muliam agoniam, animique angusliara niinutissimo ράστασις, ή άψητος γνώσις αυτής αύτψ κεχυμένης
sudore nndique siillante perfusus. Quxnam sunt αμέσως, δια τήν χωρίς παραπετασμάτων άνάκρασιν.
hec? Ad sanciissimam Triuiiatem admissio aique accessns ui eam adorarel; astare cum angelis anie
iiJain: ineffabiiift de eadem scieniia ilti sinc medio inftisa, propter communicationem sine ullo ve-
lamine.
57. Neque ver» novum aliqua ex parle viderl λζ\ Καινών δε πάντως ουδέν ει τοιαύτη; εν τή
debel, ei bujusmodi honore in ascensn suo ad άνόδω τιμής κατηξίωτο* παρά y i p τούτων τετίμη-
coelum dignus factus est. Ab illis enim bonoratus ται, οΤς άει συντιμάσθαι δίκαιον έστιν, οτι καΐ τού­
est, cum quibus illum semper bonorari jusium est. των τον βίον άπηκριδώσατο, τοϊς άποστόλοις συν-
Etenim illorum vitam scdulo descripeit atque ela- αριβμούμενος, ώς απόστολος* τοΓς μάρτυσινώς μ ά ρ ­
boravil*, cum apostolis tanquam aposlolus connu- τυς αναίμακτος, δτι τον πδνον μάλλον επέτεινε T}J
merandus; cum mailyribus tanqoam marlyr, qui της ζωής άποκληρώσει, καΐ παρατάξει τφοίκείψτοίϊ
licet cruorem non efluderil, graviorcm tamen la- Β συνειδότος μαρτυρίω έπαγαλλόμενος · τοίς δσΕοις ώς
borem tolcravit i n ea viia, qttam sibi eiegil «t in δσιος, άγνήν τήν άγίαν ψυχήν κα\ μέχρ^ φαντασίας
qna diu duravh, laetus suslinens familiare marty- άπεργασάμενος · τοΓς προορώσι τά μέλλοντα, ώς της
r i u m , quotl ipse lanlum noverat: cuin contessoribus προ£0ήσίως ουκ άμοιρων τοΰ χαρίσματος/ πλέον
Unquam confessor sanclam animam usquead ima- Εχων απάντων (ίνα τι πλέον τψ μακαρίω χαρΕσωμαι),
ginaiionem castam puramque efliciens; cun> iis qui δτι τοΓς άλλοις πάσιν αύτδς έπέθηκε δίά της εμμε­
fuiura praevident, Unquam non expers gratise λούς μελωδίας τήν ψυχί)ν» εδχίσμως άγουσαν εγκω­
praeJictionis futurornm, plus babens quam omnes μιαστικά μελωδήματα* Αύτος δϊ παρά πάντων μίαν
alii ( ut aliquid plus beato buic graiificer ) ; nam ταυτην τtμήν εΕσβατήρtov είσοΰρανίου παστάδος
eupra omnes alios ipse animuni apposuit ad pan- [άπεκεκλήρωτο], μάλλον μεν ου ν κα\ απολαύει, κα . ν

geudas encomiaslicas cantiones per suavissimam συναπολανει τούτοις της παρά της αγίας Τριάδος τ ι ­
atque ornaiissimam melodiam : ipse vero ab o m - μής τε κα\ λαμπρίτητος· ^ παριστάμενος, κα\ της
nibns meruit in cceleslem tbalamum cum honore, ύπερφωτου κατατρυφων ώραιδτητος, μέμνηται μέν
nulli alii concesso, aScendens deducu Magis ergo ημών των τιμώντων αύτον, άντιβολεί δλ διηνεκως δ πως
et fruilur, et coufruiiur cum illis honore ac splen- καΐ ημείς άδρόχως τήν τοΐί βίου διαπεράσαντε; θάλασ-
dore a sanclissima Trinilale sibi communicato, cui σαν προςτ&ν Λκλυστον λιμένα καθορμισθέΕημεν,
u

asians, et pulcbriludine, quse lucem omoera superat, oblectatus, memor sane est nostri, qui illum
bonoramu3 -£l assidue pro nobis precatur, ut nos eiiara vitae hujus mare salvis anchorispertranseun-
t

les ad tranquilliBsimum porlum perveniamus.

38. Verum,o Dei famule fidelis&ime, compesce ac λη'. Άλλ\ ω θεού θεράπων πιστότατε, παΰσοντδν
seda in nobie acerrimum caniis praslium, et impe- έν ήμ?ν τής σαρκδς Ισχυρώτατον πύλεμον, χαΧ δΕδου
i r a , nobis tuis apud Deum intercessionibus, men- ταίς σαις πρδς τδν βεδν παρακλήσεσιν, άφάνταστον
\eva ab oroni phantasmatum perturbatione semper ήμων διατηρείσθαι τον νουν· Ιχεις γάρ πα^ησίαν
immmiera : babes enim conlidenliani muliain ac πολλήν, ώς τεθεικώς τήν σήν μακαρΕαν ψυχήν υπέρ
libertatein, quippe qui animam luaTn bealam pru τής αγίας είκίνος αυτοί], ώς τιμήσας τοι>ς αγίους
sancta illius imagine posuisli, sanctosque illius αύΐοΰ τοΐς σοΐς άγίοις πονήμασι, μεθ* ών πρεσδεύοις
fianctis laboribus tuis bonorasli, cum quibus i n - δπίρ ημών, των αϊ προστάτην Ιχειν έπευχομένο/V
tercedis pro riobis, qui semper proleciorem ac άύ, κα\ έλλάμποις ημών τδν νουν νοερώς τύπων
prxsidem te habere rogamus; et mentem nosiram πρδς μυστική ν μελωδίαν του Πνεύματος, ?να συμ-
gplendorc perfundis, spiritaliter informans ad ray- D φωνοΕη τά Ιξω το7ς ΙνδοΘεν, καΐ το μακάριο ν jLfioi
fclica Epiiitus melodiam, \it exterinremcanlum cum κατά τδ κρυπτδν κα\ νοούμενον έμμελώς μουσούρ-
inieriori coitjungat, et beatissimun» Deum suavis- γημα κα\ μελψδημα, έν μεν τψ^τδπψ τής παροικίας
simo caniu coilaudet secundum occuliam aique είκονικώς τε κα\ τυπικώς, έν δε τφ μέλλοντι αίώνι
iniellectualera musicam ac modulationein, in loeo νοερώς καΐ τελεστικως, έν αύτώ Χριστφ, τψ σε τ >
quidem incolatus per typum et imaginem, in fuluro μήσαντι και δοξάσαντι είς τους αιώνας. ^Αμήν.
autem KECUIO inielleclualiter atque arcane in ipso Chrisio, qui le honoraifit el glorificavit in w r -
cula. Amen
!ΓΠ MARIALE. 97«

SANCTI JOSEPffl
HYMNOGRAPHI
SIGULI, SYRACUSANI, ORDINIS D . B A S I L I I M O N A C H l

MARIALE
Quo ejusdem S, Josephi rfe augustissima eodi t e r r o q u e Regina Deipara V i r g i n e Maria
opera q u » reperiri poluerunt omnia ex Gre&cis -mss. codicibus coltecta, L a l i n e reddila *
ootisque illuslrata, nunc primusa publicaatur studio &c labore P. G E I F P O J L T T I M A R R A G C H ,
Lucensis, ex.congregatione Clericorum B e g u l a r i u m Matris D e i .

* Romap, lypis Igoatii de Lazaris IftDCLXL^

EMIXENTISSIMO WniSCTPl
D. BENEDICTO ODBSCALCO, SANGTJB ROMAXM BCCLESLE CATtDIN ALl AStPLISSTMO
UiPPOlYTVS UARRACCltiS PBLiCITATBM PRBCATUR.

S.Jotephi Bymnagraphi, Eecte$i& Gr<ecm lumutarh omnnuf daris&imi, Mariate, QUO ejutdem $. Joseph* f

de augiutUiim* cecli tertaque Regma Deipara Virgine Maria, opera omnia, qucs repenri potuerunt, ex
Qtmns manu$cripth cQdkibus coitecta, Latine reddita, notisque iltutirata continenlur, in publicam mnttdi
tucern, tplendoremque deducturus voiis omnibut, ac toto eordis conatu, tuos iitud cur<e ae patrociuio com-
t

mendo, Princep* emintnUntme; ul ipsum $ati» per te clarum, tui quogue nominis ac proteciionis fvlgcn-
iiuime fufatre itiu$tratmm ChrUtianm reipubllcce utilitati possii dignius, ac nobiliun imervtre. Non tibi
t

offero wl$m tenuemque ingenii mei upefiam, tum purpurm majestate ac dignitati$Ja$tigio indignam ;.$td
ipusomnino eximium, ac pronu$ egregium ventrandm antiquitatis monumentum, quod, * latebris, in qui-
bus per $eptem et amptiut icecufa, alla obtivione tepultum jacuit, prodkns in apertwm, tub lui tutissim
pairocinii ac ciannimi nominis au$pknt haud indtcore sese a$$erel in lucem. De$int ei ticel offerenits
digmtat et meritum, opus est Josephi Bgmnographi qui cum non $olum α terrm regibus, sedacceli ctvibttt*
mro tnodo fuerlt h*mralus : Imo etm ab ipsa augusHsima Dei Maire, ex indutgenthsima pietate, tuo
(ueril ampiexu dignatui: quit quamms magnus,
f d\uere potest inglorium, tanli tiri operi in lucem
pHbticam prodeunli, tut nominis, ae dignitalit auetoritate, tutelm tuw gratiam, ac patrocbiU fatorem im*
vartiri? Intuper optts est de Dtipara Virgine, qum cum $it"Dei attissimi Mater.j et •crtalurarum omnium
thmina quit, quamvit ezimia dignitaU refutgent m $umma [elkilatt,
t t maximaque btatHaus parte reposi-
t«m fion arbiiretur, rebut, quce ad iptam peninen\ et quce ipsius cultum ac honorem Ungunt, pctse atiquod
t

palrvcinii genut impwdere, ac sermtutis tperimen exhibere? prwsertim cum certum omnino sit, ad summi
Dei gioriam pertlnere, quidquid Gemtnei tuce fuerit impensum ; atque auguitissimtm Dei hominis Paren-
l«je, paiTQcinium tibt exkiiitnm, mnnifica temper patrocintt $ui exliibitlont vieiuim eompensare* JSihil
ighur dubito, Princtpt eminenti$$imt tekuic Jotephino, timtrtqtu Htariano operi, quod iibi kumiliUr offero*
r

tui kuffregii acpatrocinH grmltampromptistiiue ac tibeniinime prmtiiurum; namlfcet proH( ett α me mor-
9 y

ialium Uifimo,tummce tum benignilatis arg*mentum ducat,silu itiudvet sotum retpicere dignerrs.; Qttamen,
prout e$tJo$tphi,q*i lalhAC taxint etl, κι tit tnof&sore atque honore dignissinws : et prout ett de Deipara+
qum innumeris grvlih m te coltatii, jam ioium iuuin ad *4 periraxtt a/fectum; totum, telut jure $uo tunm
*ibi vindicat pairocmium. Piciatem erga Dmparam α majoribu* tuis, Mariano cutlui semper addiciistimu, velnt
pr&elaram karttditettm in U tramfHtam t<st*nter acctpitti: et ab ip%o inditm taiionh ««κ, lanto $tudio, et bem-
volentia augnitiwmam Dei Maltem amptexn$ *s, ut in ejus obtequm supra multo$ eiiam ob$cquentis&imot
$ 9

tmnuerii. Equidem qttamvi$ in familia tua Odetcatca q*m in Cermanoruin ori* anliquitut naia ett, et
t

potlmodum in Itatia fult tptendid* propagata, avitm nobilitatit teneram, aique indgii generis etarilatem
h#n parum suspiciam, magit iamen suspicio ob$equentis$imttm stndium, ac ardeniiuimum pietatis affectHJtu
quo majoret tui $e telos Deipara Vtrgini addictot mtque emancipatos declararunt. Quoniam vero epUiolte
dtdicatorias brtviiati inurviendum, et volumc* intfgrum non tufficeret, $i omne$ etteni tua prosapia recen-

* (Irof» ex Mfnaeis et Mf>no?ogiis aliisque IHurgicie Gr&oorom libris »<!tUiliiniis, Quse vero MarracciiM BX
csbua wss. e^presseral, deiicicuie Grjpco» Latiae e i ao$ daoous. £ι>ΐτ PATH.
 979 S. JOSEPHI ΗΥΜΝΟΟΚλΡΗΙ 980
τηά\ qui incredibili erga Dei Matnm ardore mtuarwU, et tenervma pronu* erga eamdem pietaU eni*
%

uerunt; du<n sotum e tvis, tevi tantum calamo delibabo, erga auguUitsimam Dei Matrem flagrautissimo
ffectu contpicuos, α probce notoe tcriptoribus recensito», ac summi* etiam laudibui eetebralot; nempe
•autum Odescatcum, utriusqu* txgmawa ref$rtndatium, episcopum Penntntem, ei Adrieniem; qui auditor
eneratiz camerm apo*iolkm el apud w*i<« priueipe* Chrhtiano$ (nomindtvn apud Hitpamarnm tegem)
y

\edh apottoticee nuntius, et gubernator provinciafum> et totius eccletiasticas ditioni* vititator generatU,
to« mutiot pro Romana Ecdetia $umptos taberes* ei operam egregie navatam^ obiit artno Domini !585 t

ΐ ldu$ Februarii. Et Petrnm Georgium Odeualcum, protonoturium apottolicum, utriutque tiguaiurm refe*
rendarium, majorit pr&sidentia abbrcviaiorem, brevium ju$tUim pratfectum, Atexandrim primum, deinde
Vigevani epiicopum, atqn* apud ilelvetiot tedit apo$toiiea uunitum, virum omnino eximium, et complurl-
^«ι lilterarum monumentis wternitati meritissime contecraium ; qui majores honorum gradus meritut, quam
adeptu$ cw$um vitce contummavit avu9 potf noivm de Virgine Salwtwem 1620, die G Maii. Porro Paulu*
t

Odeteateu*, cttm ettel augtutimmm cvlorum Regtiue $en$tanti$tima pietate, atque immutabili devoiione
drvinciut (a), justu Gregorii Xlll Pontif. Max. electut est ulJoannam Austriacam, Ferdinandi Coetarii
}

fiiiam, earruUmque Franchei^ magni Eirurim dnch uxorem, Laureinm euntem, ioia ponti/icia diiione,
>

regie cuhu txciptret, tt ad opiau%vtnam Virginis cfdtm dedueeret: cum congruum umnino e$ut keroinam t

prmttanthtiinam, summa benevolentia, iummequs erga Deiparam Virginem mnimi affectu ptmdicandam^ α
viro escipi, deducique, qni esset augu$tiuinuB bei Malrit Virginit Marice ctient omnino eximiut, sjutqu*
eulttti obsequioque penitistime addictus. Idem quoque Pautut, cum Rosarium B. Virginit apueriiia ipaa in
amoribut habuisMt* α Pio V Pontif. Max. ad Joanntm kuttr\acum Caroli V Caisaris fitium (6), ei Ca-
%

thotid exercilus contra Turca* imperatorem, jure menio fuit ^funtiut de*tinatit$ ut inler aiia pia munera,
f

t» ctattiavioi omnes eum fausta uctoria: apprtcatione ditiribuenda, ipti Austriaco ejutdem B. Virgini$
Rotarium deferret. Quod porro Rosarium, dum de ejtudem ponlificit mandato in tanU principis manu*
con$iqnutel h\% diciU, ex cordis peneirali intimo, ac $ lotiut fiducim sotiditate txpromptit, u*ut e$t: < Irt
t

hot tigno viacet. » Hcec auum *erbn ttf ConiUtntmo oH** i U Unc Auttrio fuiue certam e c&to fulura
r t

victoria tponMiontm^ rei poitea demoitstravit evcntut. Nam Austnut, cum Rosarium ab Odeseateo accepisui,
divina quadqm virtute et rvbore conforiatui, Deo et bealittimce Virgini con/iden», omne$ iriremet et neve*
wiiitanfi mjilite* dnctt et principet, qui ibi aderan^ confirmavil, $imulqu$ ad pugnam ittenm exeitmvil, t%
%

pottmodvin, tjutdim prvnrlim Rotarii virtuie, d$ pQtintiuima Turcarum claste ad Eckinadmt inmiat glo-
riotktimam pieiQriam repvrtwti.
Peirvi tero Gforgiu* Odescaleu* * vir ah eximia tn Mariam Deiparam Virginem pUtaie Η religioue
mternum prmdicandw, min aiia plant itmutmra quibus ardentmimnmjrg^ magnam Dei Matrem itudium
t

dttlmravtt (t), iiUetarum, monumenti$ ad posterot tTansmititcpui plant egregium, et ab omnibut Mariano
eniini mancipatis utidttt Ugendum, tub tUnlo (d) : Insiilmum devotionis ad honarem beaUgvhn» Virginis
Mtf ta ; atque inwpcr extra urbii kitxandnnce mcenia, in ejusdem beat'n*im<B Virgi*i$ Marim knwrcm
tria templa conttruenda dicandaqn* curaviL Hac antem dttuU totumniodo delib&tte ,eo*tenlu$ {*am «l
oraUone de ι«α in pre$bglerum detigttaiient uri$tm$ dixil Chrytostomut : € In pretiotis unguentit, nsn
tanlnm tiquis effundat Ucfthum, vtrwm eiiam $i quit vei tummit dighu superjicieM atiiugat e\ aeretn
t

ηουο odore (inxit, et quolquot adsunt fngraniim $ua*ilau repletit, » Quid <U te dicam, princeps tmimn*
liuime, qm omnium majorum tuorum pietalem erga Deiparam, vna eum atn$ prceHanliuimarum tirtutum
ornamentii wm teium wquare, tedetiam $%peran Uuduiiti? Dktrem U Ecctetia S. Maria de Montibu$.
y

Λ* patentiuitna mirecuiorum $igna, qum ibi quoiidie m Matri$ sua gratlam demvntirtt Deut in urbe 9

(amigeratiiuma, non $ine $pecial% divinat providenfia con$itio proteciorem fui&e meviiittinw consiituium;
9

cum to extitiM etga Dtipctrnm Virginem affectu ut in omnia qum tanta Mairit honortm QC reterentium
9 t

tenfiui'» magis prono ac incemo m\imo rapiarit, quam ad mafrneUm ferrum, atque ad toiu rotam rapiatur
Miotropium. Prmdxcarem propemum volumaii$ tum Uudium, ac covdi tuo imitam ieneritattm erga aug*-
tlinimum LaureUwa Ttryini* $acrarium, ia quo Deipara gtnitm et cducata, ei in quo Verbum caro
t

factutn ett; cum illud nomolum reiigioutume invusrit, $ed etiam in beneficiorum J,autetanm Virginu
erga U signum {ip$a enim votU tui* benigne annuente, fuitti α gravi gutturaii$ suppnra(ioni$ tegritudin*
per$a*qlu£ aumt donis, tua pietate et magnificcntia diqnu, hontUaverU. CeUbrarent te adjutum prmer-
t

tim ope Deipara* quam tingutaribu$ obtequiorum gcueribut, magnuqtu devotutimi affectut $ignificalioni~
but libi a$$idue demereri procuratti; Novarientem epi$copatum Ugationtm Fcrraritnsem, atque atia mw-
t

ttera α ttdt aposlolica tua cutm eommuta, $vmma umper cum prudentia, atque iniegritale adminittrmu :
acejuidem DeipartB libi patrocinio fewn/e, u i* omnibus fuiiu *emper in judicio rcctum, in moribus
incutpatum, in gratiis ti beneficiit promptum, erga tubdilos benignum, ia paupem munifieum, animo can-
didum corde $incerum vila purum, el ut verbo dicam, in omnibut virum tui rtomini$ betudictum : mti htec
r 9 t

€l complura alia dtvotitsima me»ti% tum erga Dei Matretn testimonia, et tplendida ejutdtm Dei Uairit erga
U CUnunii» monumeuta, quoe 'mitali* affeciu urgeate, tine utlu tusenlationu noia scribere pouem,

β) Tureell. in Bi$t. LaurH. lib. cap. 25, (<) Ufhellus in Italia sacra, Miu IV.
(b) Hyacinthus CitoqueUus in Triumpho Rosar. (rf) Hieronymut Ghilinus in Tkeatro Virorumti*-
e
*P' uratorttm tt alii. t
981 ' MARIALU. _ S8i
tacitut pmterire ommno cogerer, ob shtgutarem tui animi modestiam, quat tnagnis lui* tandibus hanc
adjunxiu tnudis odium. lmplere enim glorione salagu inctylatu tui cognommis Odescalcl appellationem,
qua η calcatiene odarum, id*est taudum, non incongrue derhntur : atque ideo odas, id e$l tandes^ qnamvi*
tktts viriiui omntno debita$ t atque α tincera confetsione laudantium tibi exhibitas t generoso ir.imililaiis pede
calcare Μ Ο Β detinis. Omnia igitur tucv modestitv concedem, et ea, quibu* de le meus calamus, α sola veritate
impultus, non unam paginam poaet omare, in intitno tnentis rece&tu, ibxdtni (Bternatura, recondens :
tu/nm «ι/Αι η te concedi e:iixe pelo, mihique nutlo pacto dtnegari ardeutimme de&ittero, po$se scUicei in
fint hujus epi%lotm huic S. Joscphi Hymnographi operi Mariano, ac libi etiam ipsi, ex cordu intUno sattem
brevitcr gratulari. Gratulor ighur huic operi> Princeps eminentissime, eo qu^d in mnndi cotupectum pro*
diens, ex providentUiima DA benigmtate te iortitnm sit patronum, qno in Deiparm cnttu, et cmieris eiam
ommbut ChrUtianarutn virtutum ornamentu, wx majorem metioremque optare potuitsel : et gratutor eiiam
tibi> quiQ Joteph meu$ {ul firntum npud me est) tuum $no operi exhibUum patrocinii honorem t grata $it
temper metnoria^ et toLlkua apud Detim preee, prosecuiurus : atque augnsti$sima ccetorttm Regina, dnni
operi quod eju* laudet el encomia cvnlinet, protectioni* tu(e fatorem impendis, hoc vahda vicistim pvoMito-
nit sutF erga te exhibiiiotu* et dgnis e ccelo wuneribus sit njfluenlissime compensatun
Vale iuterim publico bono magKie Dei Mtt1>is ctient amanti&svne, et rtie famutnm tibidedithshnunt, lotam-
que congregationem mcam, tuis vbsequiis addictisiimam, solila benitjniiate prosequere,
Rom/e, ex mdibui S. Mariwin CampUe(lo % attno sahilis I.GG1, die 0 Januarii.

LKCTORi.
Pnuca, ainice Loctor, t!e auciore hujus opcrt*. ac dd opere ipso lecum prarfabor, audire s( libucrit.
Quis ac <|uanius fuerii S. Joscplius Hymtiogiaplius, cujtis Mariua.i monumenia n u n c primo tpeciamla
tuis oculis objicio, ex iis qnaa de ipso in principio hujtts opeiis appono (ue in hoc vcstibulo le longius
niorer) erit, ut spero, tibi salis stiperqne manifeslum. Joscphi Vita, per Joannem Magnae Dei E> cli'si?e
ConstantinopoliUii^ diacomim ac orntorcm composiU, qnant exhibeo, txstat GrsRce ms. in perantiquo
codico ampli>simae biblioLhecae Valican;v, etimle eicerpta, par P. Ludovicum Marraccimn, menin <on-
jiiiictione sanguinis, ac religi(mi& professione, frairem germunum Latine redJiia eat. Exstal oadom iu
Gra,co ms. cuJice monaslerii S. Salva^oris apuJ Mcs&anam, aU|ue a Patre Augnsiino Floritio Soc. Jrsu
in Laiinum translala, «djla a*i Panonni, Buperiori anno 1657, una cum lomo secumJo opcris De Vi:U
&S. Siculorum P* Ociavii Cajetani ejusdem Socielalis. Vita Josephi, q i u m ex Menseis pruduco, per
enmdem P. Ludovicura Manaccinm est Latio illata (α).
De opere autem ipso quid dicam ? Dico illud ex Menaefs, ex Hnrologio, ex Paracloliro, ex Triodi», ex
Pfnlecif&lario» ex RUuali, aliisque Graecorum volumiuibus, in quibus Josephi Canones hinc indesparsi
repcrianiur, fui^ee collectnm : el fere totum studio ac diligcntia jam dicti P. Ludovici Marrucci ο Gixco
iu Latinum scrihonem fui&se Lranslatutn. Dico esse loitim aureum, louim gemmeum, totum ex pictatis
saccbaro, ac devoiionis luelle compaetum, ex quo, quaiu nffertuosus fuerit auctoris in Mariam genins,
quam ingetiiosus affectus, et quain purus ac fervens amor luculenlissime elucet. Dico esse omniunt
eemper tmmaculatae Virginis uudiosorum manibus terendum judiciisque probandum, cum in omniuni v

anixuis pietatem erga semper et omnibus modis imoiaculatissimam Virglnem Deiparam, non soluin
fovere sed augere non parum valeai; cuni duri prorsus ac laphiei cordjs sit, qui eo lecto non emoltia-
t u r , el ad Magnam Dei Matrem ardenlius amandam non excitetur. Dico esse ditissimum Gazopbytaciuni,
imiuuieris Martanaruin laudum et praeoniarum talenlis rcferlissimum : preliossimam Aurifodinam
sacris Deiparae pro contione declamatoribus ubcrem virginallum encomiorum materiam ministraniem :
atque incomparabilem Tbesaurum, non ex magna auri νς] argenli v i , rerumque preiiosarum copia,
se<l ex amplis gunimisque Deiparje Virgiais opibus aiHuenlisstme congestum. De quo quidera opor^jure
mcrito in ipsiusJofveplu Viia Joannes Ma^nae Dci ecclesia? diaconus et orator in hnnc modum scripsii.
EMquitpiam rigidut, ac durus, atque ad laerymas effundendas inepUat Suavissimas melodias α Josepho
scriptas iu Virginem ac Dei Malrem, qute ineffabiliter Verbum concepil, astidue legens, et decantant, ia~
cryntaram maria pienu ocuHs effundei, et nw/ife colliqne factut immateriali sentu spiritualibut eompun*
ciionis deticiU perfruetur. Hoeautem melodim uxcentos $unl, quce ab eo variis commutationibus el sonorum
concuionibut 9 vanisque rhythmoram differentiis compotitce, dutcedinem quodammado atque odorem suavi-
tatit aromQttzanU Sic ille. Cene, amice Lecior, si ad ea quie a S. Jos^pbo llyiiinographo tibi in Imc
opere exbibentur, kgenda animum oculosque adjieies, certus omnino ?um tie lua post degi^laum ibt
bkienieoi dulcediaera in lcgeudo perseveramia, nec dubilo le liujusinodi leciione in cultu amoreqtie
Virginis augustissim® Deiparentis priilinae piclatis magniltidioi scmper aliqnid addimruin. Interim pro
hoc S. Josepbi opere, quod libi iu prsesentia exbibeo, el pro aliis eliam SS. Pairum in laudem Deiparre
Virginis praeclariseirais monomentis, q t i » si Deus vilam vires, atque otiiim dare pergat, libi quantocius
t

eihibiiurus sum, precestuas apud Deum et eanclissimam ejus Parcinem Yirginem Marram, moileslissime,
ted instanti3sime requiro. Valc.

(o) Vide supra col. 951.

ί)33 S. JOSEPHI HYMNOGRAPIH
MARIALE
S. J O S E P H I HYMNOGRAPHI
J n per-vigilio Nativitatis SS. Deiparm Canon I [\) 9
cujus aciosticliis (2) luec esl ; t Ortum puettce
Numinis nalm cano Jo&eph.
Oue i (3),
1 1. Ovanies bodie eum laelitia hymnis canamug
divinam Dei Matris n a t i v i t a t e m : gaudium enim pe-
p c r i t universo mundo, quod maestiiiam prhii&
parcniis extermiuavit.
Regina casLissimi, atqtte ab o m n i labe munriis-
sima, nascilur ex s i e r i l i , futara ipsa peccati s t e r i l i -
n s , quam l c i praedescripsit, et d i v i n o r u m theolo-
r j m voces pvsemonstraverunt.
Templiim c t palaiium Regis facla es, i n quo
facicns habiiationem suani ilte supersubsianlialis,
c f l k i a t fldeles domiciliurn ssnctissimae T r i n i l a l i s .
"'nicae p u k h r h u d i n i s ihalamus, Dei lUionus a l l i s *
• •*
(1) l l i c S Josephi canon i n pervigilio n a l i v i l a l i s
r j l l u d Amniao nolabile est, qood eaepe nomen sutim
saiicliseimse b e i p r a e , q n i Grrccu exslat i n Menseis
Graeconitn s u h oie 7 Sepiembris, e l i n codice ma.
bibliolbcfte Yaitcanae n . 779, pag. 137, una cum
ali'x ejusdem S. Jos^plii d«s Deipara c a n o n i b u * ,
praeter cSnones de obdonuitioiie et zona B. V i r g i -
nis, L a i i n e redditns est a P. L u d o v k o Marraccio
u o s t r * congregationis H a i r i s Dei. — Quid s i l ca-
ιιοη apud Gr#cos, exponit Zonaras i n Commenta-
r i o ad S. Juaunis Dawasceui Canones anasiasi-
nioe, sire de Kesurrectioue, conscriplos, q u i
Commemarius exstai ips. fa bibliotbeca Bavarica.
Canon auiem sive bymnus, quem i n divinie officiis
cauunt Grreci, c o m p l e c i i i u r odas numero ηονβιι»*
<juia gctlicet ecclesiaglicus cantus i m i t a i u r novem
ordines angelorum laudes divinas i a C C B I O canen-
l i u m : vel eliam uovenanUs i&te odarum ex ( t i p l i c i
ternario coifsians, symbolioe ter maximam T r i n i -
u t e m designai, ad cujus iaudem d i r i g i t u r . ontnis
Ecclesix cantus. Forte canones S. Josephi i n l e r
alios Graecorum s c r i p t o r t i m canoneg insignem l a u -
<lem meremur, adeoque excellunt u t nullam fere
coinparatfonera a d m i i t a n t : eunt enim v c i t u s t i s s i m i ,
ingejiiosissimi, et sacris conceplionibus pteni, nec
non tenerorum erga Deiparam aftecluura copia r o -
duniiantissimi. Unde i n Typico Graecoruin cap. 7 htec
babeniur, u i referl Leo Allatius De iibris eccles.
Grwcor. dissert. I , pag. $ 1 ; < Seteinluni esl, ei Me-
naeui» liabet i u memoriam alicujus sancu canones
v a r i o n n u poetarum, si cauon aderit domini Cosmi,
eutn aliis anteponenduin; si d o m i n i .Joanms, el
a l i o r u m , euni q u i Joamus est, a n l e p o n i ; si domini
Theopbanis, el a l i o r u m , doiuini Tbeopliaois anie-
p o n i ; ille enim anie alios honoraiulus est : si d o -
m i n i Josephi, euin reliquispoetis p r ^ p o n i ; si cae-
t e i i dtiiuerini, doniini Joanuis; si b i quoqtie de*
f u e r i i t l , domini Thcophanis; ni tit e i i a m , d o m t n i i o -
eeplii caeteris omnibus pneponi. ι I I u x i n Typico
<le Jos> phi noslri caiionibu».
i
tn t;ostri JosepUi c a n t i c i i , scu canouibm»,
r
I
9S4
A'.
%
E r Jtposopzlg. της ΓβντήσΒυύς ττ\ς ϋΛεραγΙας
Θεοτόκου, Kavkr Α', ο ί ή άχροσπχίς έσπ ·
« ΓένττισίΥύμνωτης θεόχαιδος κύρης 'ίωσήρ.»
Γηθίμενοι σήμερον μετ' βύφροσύνης ύμνήσωμβν
το θΐΐον γίνίθλιον τ ή ; βεομήτορο; * xa\ γάρ τ ί τ ο χ »
χαράν τ$ οΙχουμένΥ^, λυτεην της πρωτομήτερος έξα-
ψανίζουσαν.
Έ χ στείρας -προσέρχεται ττ^ς αμαρτίας ή στείρω-
σις, ήν νόμος προέγραψε, χαΐ τ α κηρύγματα πρ·ν
εδήλωσαν τω^ θείων θεηγόρων, ή πάναγνος Δάσποιν*
καΐ παναμώμητο;.
Ναος κα\ παλάτιον του Βασιλέως γεγένησαι, έν φ
τήν κατο(κησιν αύτοΰ ποιούμενος, οίκητήριον της
αγίας Τριάδος πιστούς απεργάσηται δ ύπερούσιος.
Νυμφών ωραιότατος, θρόνος θεοΰ ύψηλότατος λ
omivsura i n U i u l o , per acrosticbidem, i i v e priman
slropbarum Uiteras, circa u l t i m a m semper odam
sui mosici canonis accurate s i g n a r i t : quod ejus
factum alii quoque Gr.^corum melodi sunt i m i t a i i ,
Jd quod vel ideo m o n i i t i m velim, ne a t i q u i t i n i n -
dagandis odarum auctoribus solos inspitiendos ca-
nonum tilulos credaL Gerie c u m fateanlur Men?ea
Josepho nosiro b y m u o t u m extemporalium g r a i i a m
divinitus datam fuisse, u l laceantde subiiauearum
acrosticbidum dono (quas nemo mescit operosis-
s i m a s e s s e ) , credit v i r doctiBsimus P. Sitnon V u a -
gnereck i n Marlana Pietate Grcecorum i n Prolego^
menis n . 22, exlemporalem lianc graliam ad illos
Josephianos i n Menans bymtios uon trahendam,
q u i scalenl acrostichidibus, quanquam asserat dtci
forie n o u incoiumode posse, o b i d ipsum d i v i n a m
haitc graUam i n eodein Jasepho pro miraculo l i a -
bitam esse, quod extemporaneas quoque acrosti-
cbides funderet.
(3) Scire forsan non nemo cuperet, an bae Jose-
pbi odas, e l aftte odae eliam M£naeoruin, et l i b r o -
r u m Grsecortim ecclesiaslicorum, conslent cerio
genere c a r m i n u i b . an oralione soluta? Cui a l i u J
cum Sirnune Vuagnerek i n Mariana pieiate Grceco-
rum i u Prolegomenis n . 3!, resjpondendum non
babeo, quam ideo vocari odas a Greci», quod i n
slropbas dividantur i m i i a i i o n e odaruni, c u m pra>
sertim ex usu vulgari Bigiiificct oda quidquid C U H
(atur. G x l e r u m ex uullo ipsus inetro constare n i s i
alif|uaudoquoad senarios iambicos, quod raro con-
l i n g i i , deprehemlere est. Unde Suidas s c r i b i t
S. Joannem Damasceuum, u t i et ejus cotlegam
S. Cosmam Hierosolymttanuui, condidisse canotieij
inusicos, I U I P carmiiie iambico scripios, l u m ora.^
(ione soluia. Quapropter anibigendum uou est, Me-
n x o r u m iunumeras odas, i n quibu& i m l l u m iambi
ve&iigium lucel, i n suis omnibus siiopbis ex m t r ^
o^nniuoprosa consiare.
955 MARIALE. 936
κα9(σχς σαρκΐ δ ύπερούσιος τους καθήμενους έν Α «imus est, Ο Virgo; in quo ille sedens eecundtiui
σκότΐΐ άπωλείας, έγερεϊς πρδς γνώσεως φως άγα- carnem 2 Q' 6 0 9 u ι η
penliiionis lenebris sedenft
βότητι. exciiabil ad lucem scienfiae propter bomlalem suam,
W Τ*· 0de3
Ή γη ή κατάκαρπος έκ γης άκαρπου γβνναταδ, Hira feciiiylitate prsedita lerra e i lerra nascitur
ή ΐ ΐ ί καρπογονήσει τον γεωργδν των αγαθών, κα\ infecunda; etfecuiidiseiinum fruclum ffignet, agri-
ζωηφόρον άσταχυν τον τρέφοντα πάντας θείω νεύ- colam scilicei bonorum; et spicam vil» allalriceiu
ματι. quasnutril omnes divina volunlate.
Σήμερον έβλάστησε της παρθενίας ή ράβδος, έξ Pullulavit liodie virgavirginiialis, ex qua floscflla.
rebit salor nosier Deus, qui mala gcrmina rescindit
ί}ς ανθήσει Ανθος ό φυτουργδς· ημών θεδς, τά πονηρά
βλαστήματα άποτέμνων άκρα άγαθότητι. yropier summam bonilateni suam.
Ίδέτδ άλάξευτον δροςέκ πέτρας αγόνου άκοτεχθέν Vidft quomodo mons a lapicida intacius, et a
petra sterili naius, inlellectualem laptdera fru-
τδν λίθον καρπογονεί νοητδν, δς συντριβή ν έργάσεται
των ξοάνων πάντων του άλάστορος. dificat, qui universa superbissimi hostts siraulacra
g confringet.
Νόμου προχαράγματά σε προε-δήλωιαν, Κόρη· τδν Expresserunt te anie legis presignaliones , ο
ΡΊομοδότην συ γάρ νομΕμων δίχα έν γαστρί κυοφο­ Puella : elenim praeler consuetum morem Legislato-
ρείς, τηροΰντά σε ΰπερ λόγον άφθορον, άμίαντον. rein in utero concepium gesias, qui tesupra raiio-
nis captum, iucorruptara atque immaculatam coo^
setval.
Ode 4 .
Υπέρτερα των αγγέλων έπ\ γης κόρη τίκτεται, Longe angclis sublimior puella nascitur in lerra;
έν άγιωσύνη ουσα καΐ καθάρσει ασύγκριτος, ήτις quae in sancliiale et puritate est incomparabills,
αήν κάθαρσιν πάντων Χρςστδν τέξεται, αγιότητα, et quae Christum pariet» omnium ptirgalionom,
κΛ παντελή άπολύτρωσιν. saiicliUcalionem, et perfeclam redempiionem.
Μακιρία ή κοιλία ή τ η ; "Αννης γεγένηται * xijv Lsetus acbeatus Amiaa ulerus effectusest; elenim
γαρ έν κοιλία μέλλουσαν χωρείν τδν μακαριον και illam generavit, quae Verbuin beatum, quod a nulla
μή χωρούμενον Λόγον άπεγέννησεν, αναγέννησα re capi poiesl, atque omnibus Qdelibus regenera-
πάσι πιστοί; παρεχόμενον. iionem prsestabit, in utero suo continebit.
NOv 6 ζόφο; της κακίας έκμειοΰσθαι άπάρχεται* C Aira malitiaacaligo nuncincipit imminui; animala
ή γάρ του ηλίου έμψυχος νεφέλη ανέτειλε στεΐ£ωτι- enim solis nubes orla ex steriiibns lumbis illa &ci-
κών εκ λαγόνων ή πανάμωμος. ^ς τήν γέννησιν τήν Iicet loia immaculata{4) ; cnjus fuigentem nativila^
φωταυγη έορτάσωμιν* tem solemni ritu celebrcmus.
'ύς κατάκαρπος έλα£α, ή έκ /5ίίης ^λαστήσάσα 3 Es velut oliva fructifera» ο Virgo, quac ex radicc
'Ιεσσαλ, Παρθένε, "Αννα σέ βλαστάνει βλαστάνουσϊν Jesse getmtuasli: Anna le protulit, mox prodiu
ιδν ελεήμονα Αόγον, οί τδ έλεος χα\ ή αλήθεια διά cluram Verbuni misericors, quod aeroper miserico-
twtvti; προπορεύεται. dia et veriias prxccdnnt.
Ode S.
Τδ Ισφραγισμένον νΰν βιβλίον άποτίκτεται, δπερ NUQC liber sigualus paritur, quam nullo modo
άναγνώσεται ουδόλως φύσεως νόμω βροτδς, τηροΰ- secuaduin naturse legem leget mortalis honio, cnm
μενον Λόγου ιΐς κατοίκησιν, καθώς βίβλοι προεδή- rcftervalur ad Verbi habitationem, queniadmoduiu
λωσαν θεηγόρων έν [ίνευματι. anlea Hbri Iheologorum in Spirilu declaraverunt.
Ή άμπελος σήμερον Ιτέχθη ή σωτήριος, ήτις τδν Viiis saiulifera hodiedaia est, ex qua botrus ilte
ακήρατο ν ανθήσει βότρυν τδν θείον γλεύκος προ- D incorruptibilis efflorebit, qui divinum mu&tuu
χέοντα, έξ ου πάς δ πίνων μυστικώς θεία ν κα\ σω- profundit, de quo quisquis mystice bibit, divina ao
τήριον εύφροσΰνην καρπωοεται* salubris laetitiae fruclus percipiel.
Σκιρτήσατε, άγγελοι, άνθρώποις συγχορεύοντες * Movete cborens, ο angeli exsuliantes simul cum
σήμερον έκ στείρας ή Παρθένος άποτεχθείσα τήν bominibus. Iloiue e.x sterili Yirgo nala, inoerorcm
λύπην Ιπαυσε, κα^ προοιμιάζεται χαράν τοίς παν- eliminavil, el principium dcdii laHiliae i i t qui divl*
ηγυρίζουσι τήν αάτης θείαν γέννησιν. nam illius Nativitatein concelebrant.
θίΐος προδιέγραψε προφήτης χροβηλότατα τόμον Indicavit leanle divinuspropbela roanifestiislme,
σε καινδν, έν φ δακτΰλψ Λόγος πατρψψ, Κόρη, •oluineo novum leappellane, ο Puella : in quo pa-

(4) Ifaec est veluii propria Β. Virgini» noia, qua
ip*a ab altis Adje- flliis eecerniiur, scilicet quod sit
toia immaculata. Et cum de hac voce tota quasi in
proverbituii abierit aputl onines: Qni lolum dicit,
Mibil ex.tudit, Jo&vphus B. Virgmem totam i n i n u -
6«ilaUm appellans, ia auila viue paric ea:u luisse
macnlatam prof^cto voluit. Hacube enini njliil
ine&se dftbet illi. qtii non in parte, sed in toto im-
macuiaius est. Cum i^imr U. Virgo sii toia iuima-
culaia, quoad lotum vitae sux tempus» atque adeo
eiiam iu ipso conceptu, <|ui cst rujusque pritta
Vai dcbuil cssc imiuaculuta.
937 S. J O S E P I I I I I Y M N O G R A P I H
l c i n o d i g i l o scribtUur V c r b t i m , qnoil in l i l i r o viiae Α γραφήσεται, βίάλψ καταγραφών της ζωης
ascribit cx sua bottiiale oinues obleinperantes i u i -
pcrio suo.
OJe 6.
Natns est hodie pons iransferens ad lucem goims
h n n i a n u m : Scala ooelestis, mons Dei clurissimus,
vldelicel Ueipara puella, quam bealilicemus.
Instar conchae Anna p r o t u l i i p u r p u r a m , q u x l a -
nam incaVnallonis Regis l i n c i u r a est i n posierura :
qnam omnes p r o dignitate bymnis ccleljrernus.
Scaluriit nunc tanquaoi fous e\ parva g u l t a , illa
toia immaculaia (S), qua? abyssum saluiis pariens,
tmmenaa 4 Idolulairiae fluenia Jesiccabit.
Naia es velul germeii ex radlce infecundn, et ma-
l i t i x s p i n a s diviuo germine tuo qnod supra n a t u r a m
pullulavit, radicitus exctdisti, ο Pticlla Dci gcnitrix
seniper beatissima.
Ode 7.
Anna, e l Joacira bcatUicantur, quia pepererum
beatam rcvera ac puram Dei M a i r e m , quse bealum
Yerbum paritura est, quod universos fideles edlcit
beaios.
T u i geuitores, donum pretiosum te, ο casti&aima,
(5) Denominatio immactilaia» absque alio adiliio
restringf.nte o m n i n o fert. u t ip*a ab&olnte, e l s i m -
p l i c i l c r , atque aiieo per toiam vitam oroni macoia
c a r u e r i l : quia videlicet vox immaculata non po-
tc&t.tn DiMparam i n universum cadere, si ipsi pro
p r i m o Instatiti non quadraveril. Nam tit opporlune
d t x i t Paschasin» libro De corpore et tanguitie Do- C
mint: t N<»n esl ergo i m m a c n l a i a , quam n^evi
obscurilas d e d e c o r a l : ι ({iiippe a t l r i b n l u i n immacti-
!at;e profert velul virginuaiera aniinae, per clAng:i-
tionem sive abaceesura ab o m u i m o r l a l i pcccato,
quod aniinaestupruin, ei v i m affert, u l proinde Gbry-
sosloimis hoinfl. 24 in E p i s l . ad Ephegios peccalum
appellaveril animm devirginationem. Ergo sicut vir*
gitiiias corporea ROiial omiiimodam corporis v i r g i -
u i l a t e m n u l l o i m p u r o cotumercio violatam, ita ut
jiulfus virginem i l i i e r i l femiuani, cujus corpoiis
n i l o r non eitomniiro illibaius, e l i a u i si poslcarptnm
abqiuiMlo florcm i l l u m , omiHmoitani 6anctilaiem
colal; ei c o r p o i i s mundiiiem accurato eindio servci,
quod n i m i m m virgiiiitas orania temporU sp.Uia,
sivi momenia c o w i p i e e u t u r ; et h\ titdivisibili ( ut
sic di\erii» ) cohsistat; ita prorsus n o n polesl a i c i
ir ainoiioinasiain immaculata (quemadnioiluiii
r V i r g o d i c l k u r ) quae f o i t aliquatido
, mar.utata,.
quaiituincunque poaiea niieat, eiuacuieiur, aique
ft^nctiilceiur : quod vox itnmaculaca itegatioiieio
alicajas c o n l r a c l » raacula eingillaLim -denotel.
Quod %\ aliquia objiciat i u l l r m a m ab bacvuce i m -
niaculaia pro Maria? imraunilate deturoi argumen-
Ulionero, cum i n Scriptura siepius dicaniur i m m a -
CTilaii, qul roacutat origiiialt aunt o b n o x i i , u t
pealro. x x x « i : Novit Dominut diesimmacutatorttm ;
psalni. I T U I : Tunc imtnaculatus ero; psalm. x v u :
Et ero immaculatu» cum eo; et alibi. l i n o veru
Exodi x x i x et L e v i l i c i ι ν , arietes, v i t u l i , oves et
agpl d i c u n t u r i m m a e u b l i . Respondeo» n i b i l vaterc
objeciionQio, eom eadem. ratioiw boininet D i i dtci
p o i e i i i i , quod \ti psalm. T I I I ( i p a o m e i Dui Filio l o -
cutioiieiii finuanie apud Joap. cap. X ) dicaiur :
Ego dixi · DUe$ti»; c u m U m e h vox quab ce ipsa d i -
v i u i t a i t m prse se fert, com bominibus i r l b u i i u r ,
divinilatem m i n i m e ligoiflcal, quixl ipsis addicta,
aliain a dlviithale, a qua Ipei longe eitnl, &igui(i-
caiioiicm babcat. Cui euiui b i l dubium J I O I I U M . I ct
1
9S3
*
πάντα;
άγαθότητι τους αύτφ πειθαρχήσαντας.
*m * •
Έτέχθη,ς σήμερον γέφυρα μετάγουσα προς φως
το άνθρώπινον, κλίμα ξ ουράνιας, δρος θεοΰ Ιμφα-
νέ στ α τον, ή Θεοτόκο; κόρη, ήν μακαρίζωμβν
Ό κόχλο; "Αννα προήγαγε πορφύραν, τήν το
Ιριον βάψασαν.τής σωματώσεως του Βασιλέως ε:ς
ΰστερον, ήν επαξίως πάντες υμνολογήσω με ν.
Πηγή νυν προβλήλυθε £ανίοος Ιχ μικρές ή παν-
άμωμος, ήτις τήν άβυσσον της σωτηρίας κυήαασα
πολυθείας παύσει άπειρα γεύματα*.
Άκαρπου (5£ζης έβ^άστησας, κα\ π ρ ό ^ ι ζ ο ν κα-
β χ ( αfy, ^κανθαν τφ ύπερ φυσιν σου 9είψ βλαστφ
ς x
εναπέτεμες, θεογεννητορ κόρη, άειμαχάριστε.
^«ή ζ*.
Ι ω α κ ε ί μ te κα\ "Αννα μακαρίζονται άποκοήσαν-
τες τήν μακαρξαν σαφώς άγνήν θεομήτορα, τήν
τον μακάριον Λόγον τέξασαν, τον μακαρίους απαν­
τάς τοβς πιστούς αποτελούντα.
Δώρον τ(μιον έκτήσαντό σε, πάναγνε, ol σου
epilhela, ftecundum p^rgonas quibug d a n l u r , fore
accipienda : Η aliler dici Christus immaculatiis U L
ad Hebr. 9, Semetipsum obtuiil immaculatum Deo;
et I Pelri n . Sed prelioto $anguine quasi Agni i m -
tnacutati Chritti: aliter B. Virgo iminaculala, a l i -
lcr homines i m m a c u l a l i . Ut enim Chrieius l ) o m i -
nn» i n divina persona subsistcns naiura eua
imtnacutatus est, ita B. V i r g i n i e l sinpnlari privi-
Ip.gtu immaculaiam esse competK, ut Matrem Dei
di. cet, ac proinde undeqtiaqiie iinmaculalam j u x t a
k
propriam vocts significaiionem per uegalionem c u -
jitscunque macula» pro quocunque instanii dici d e -
bere. Quod quitlem, ut borainibus non compelit,
ita ctim eos immaculatns diciuuis, minime \olarous
stgnUleare, sed eam p u r i i a l e m illis Mibessc, q n »
bumana? nalnrse peccato origiiiali sulnlit-e propria
esi. S i c u l C U I I I oyes e i arietes dicimlur i n i m a c u -
l a i i , ea l a n i u m extrinseca i i i n u i t n r m u n d i i i a , q u «
in pecoribua desideraiur. Kx quibus plaue e v i n c i -
culatarn d i c i , quod tola pulcbra e l sine macula
acioali vel o r i g i n a l i s i t : nec aliud o u i o i u m fide-
l i u m auribu* tinnire l l a r i a i n esse immaculatam»
qiiain ipsius eiiam conceptionem, immaeulaiam
fuisee. Nonne appellatio. Theolocos sive Mairis Dei
n adeo 5. V i r g i o i s Marise est p r o p r i a , u l non sine
insano errore alleri praeier ipsam a l t r i b m possit,
quod' sola * ip&a
' proprie e l vere dicenda * · - - — * - sit Maier
"
Dei? Atiamen plures ab officio sunt nfaires Dei,
ipsomel Uei ac M a r t o F i l i o afflrmaule : Qui fecerit
votuntaitm Palrit mei qui in cmtis tti\ ipte meu$
(raUr, et toror, et mater e$i. ( M a l t b . x n ) . Ecce
ergo qua ratione e t j u s l i dici posttinl» ac sint i m -
m a c u U l i , e l Maria dicatur immaculaia. I l l i quidem
a d e u m m o d u m , quo per vocabuli et eignillcaiionis
eius exteosio»em nkalres Dci eiiam appellaniur.
Marla proprie unice e l j u x l a nalivain ac germanatn
significalioHem l u m Mater Dei, l u m immaculata
appelUtur ac sit,!ide jubente divino Spiritu Can-
tic. V I . Vna ett columba mea perfecia mea, seu ex
9
I l e b r e o , iMmaculaia w$a ; t i b i C U D I d i x i t una> ona-
niao expressii spii Mari« convenire proprie |roma-
ciilalani o&se. Viite Vulasquez de Narta imntncu-
*alc cvnccpia l i b r . i v . D i s s e r i a t . 3 A u n o t . unica
f
m MARIALE. 990
γεννήτορες, . , . tfulAaooCσαν θεδν, τδν κατάπλου- χ acquisierunl, quae concepisii Deum ditantem me-
τήσαντα δωρεαίς κρείττοσι τους κραυγάζοντας· *0 liortbug donis eos qui clamanl: Deus ac Domimis
των πατέρων Κύριος χα\ θεδς, «ύλογητδς εΤ. patrum, benedictu* es. !
Οί μασθοί σου υπέρ οΓνον άγαθώτατον, Άννα Α Deo vocata Anna, raeltora snnt ubera tua ?fno ;
θεόκλητα, οτι μασθοϊς αγαθοί; τήν τδν άγαθώτατον Λ6- tu eniin illam lactaslt, quas bonis ubeilbus Jactavit
γον θηλάσασαν συ εθήλαβας, τδνχορηγδν του γάλα­ opliaium Verbum, auctorem UciU, et emnig gpiritue
κτος και. πνοής τροφέα πάσης. nutrUorem.
Σκίρτα, κρούε τήν χινύραν σου, θεδπνευστε Δα Exsulia, ο Daviti a Deo Inspiraie; percute cyllia-
61δ, καί χδρευί • ή κιβωτός γαρ Ιδού ήν πάλαι rani luam, et tripudia; ecce enim Arca, quam olim
ε
*Ρ°ήΥΥ ι**ί. Ι* στειρευούσης γάστρας προελήλυθε, prseuuiuia&ti» ex ulero atftrHi procegsit, Regl crra-
τφ ΒασιλεΙ της κτίσεως κα\θεφ τετηρημένη* turaium oranium *€,1)βο reservata.
(We 8.
Κινήσωμεν γλώτταν ομνφδίας, τδ θείον γενέθλιον Cura hymnonjm canticU llnguain moveamus,
γεραίροντες τής τον ύπερύμνητον Αόγον χα\ ύπίρ- iilius Tvatlvitatem divinam venerautes, qnae Verbuni
Otov σωματωσάσης Πνεύματι, κα\ άνακράζωμεν* R gtiprrlaudatum, ac guperdWinum per Spiriluin cor-
Τδν Κύριον υμνείτε, τά έργα, χα\ Οπίρυψοΰτ* (Ις poravtt,e( exe(aRiemus:Benedicit«,opera,Dominum f

«άντας τους αΙώνας. flsuperexahaie in omnia sxcula.

Οί θείος, σκιρτήσατε, «ροφηται, τιμώντες Παρθέ-
νου τδ γενέθλιον αυτή γάρ έπλήρωσε πάντα τά
κηρύγματα, τδν ύ<ρ* ημών βηλούμενον άποκυήσασα
Χριστδν. τδν του παντός Βασιλέα, δν ύπβρυψοϋμεν
είς πάντας τους αιώνας.
Τήξατε, τά 6ρη, εύφροσύνην, απόστολοι, μάρτυρες,
χορεύσατε, δσιοι και δίκαιοι νυν άγαλλιάσθητε τψ
γενεθλίω σήμερον τής του Κυριομήτορος, κα\ Κύριον
Adeste exsullantes, ο prophet» divini , atqne
honoraie natalem Virginis diem : ipsa enim omnes
adimplevit prsedicliones, pariepe Cbrisium pro nobis
manife&laium, univerei Kegem» quwp auperexal*
lamus in omnia saecula.
5 Nunc erumpiie, monles, laetiiiam; apomoli ac
martyrei, cboreas duciie'; aancti et j u u i , exsuluie
hodie in Naiali Halrie Domiui el Pominuui laudate
t

υμνείτε βοώντες χ&\ ύπερυψοΟτε είς τους αΙώνας.
"Ηνθησβ τδ μήλον τδ ε&ώδες, τδ |&όδον τδ θείον πε-
φανέρωται, καΐ κατευωδία έπλήρωσε σήμερον τά
«έρατα, *α\ τδ ίυσώδες ίπαυαβ τής άμαρτΓαςήμών
ή πάναγνος κα\ μήτηρ του Λίγου, ή\ι ΰπερυψοΰμεν C
είς πάντας τους αΙώνας.
Στειρεύουαα φύσις των άνθρώπων σεπτών χαρι­
> Infecumlaiverterandoriun charUmatum diviniSpi-
σμάτων των βείου Πνεύματος, σήμερον εύφράνβητι
clainanles, et superexallate in eaccuU,
Odoris euavis&imi pomure floruil; ro&a divina
apparait (6), et univeriix lerrae iinei bodie replevit
suaveoleniia, ac peccati noalri fetorem eliniiuavit.
casiissima adlicei Verbi maler, quam supcrcxai-
lamus ία omnia saecnla.
r i t u i , liflare Iiodie ο hominum natura, vUlwie.
t

στείρα, τ ^ θεοπαιδα άποτεχσεΐσαν βλέπουσα, καΐ divinam puellam ex slerili nasc^ntem, et exdlama :
άναβίησον • Τδν Κύριον υμνείτε, τά ϊργα, κα\ ύπερ- Laudate opera Dominum, et auperexallate in omnia
υψουτε είς πάντας τους αιώνας· saccula.
0<le 0·
l £ i του Θεου ί τίπος 6 άγιος προφανώς tete\xta% Ornaius sanclilatc Dei locus ecct hmiicnftawifesle
π4λις ή περίδοξος του Βασιλέως άνωκοδ^μηται, 6 mon&tralns e&l ; civilas gloriosa l\ep* anJMirata
φωταυγής παράδεισος ςραιδρώς λξήνθησε» παρα­ est: Paradiia* refulg^ns splendide efllnniit; ei homi-
δείσου κρόξενος υπάρχουσα, πρδς Χριστον τβ αν­ nibus paradisum, et cum Christo reronciliaiionem.
θρώπων οίκείωσιν* acquisWit.
"ύφθη ή λαμπάς λυχνία τε σήμερον, ή χρυσαυγί- Spleftdida laropas, Η lucerna lioiHft apparuit, qure.
ζούσα φώς τδ προαιώνιον, έν ζ οίκησαν τους εν ο aiireo aeternae lucis fnlgorc coruscat; ϊι» qua cadem
νυκτΛ τών δεινών καταφωτίσει, παύσει τε της αθεΐας lux inhabilans, eos qui in ooC(e malorum moraatuc
ά/λϋν, κα\ ημέρας πάντας άπεργάσεται κοινωνούς illuminabil, el impielatig Dcbtilam dissoWet, eC
αληθώς διά πίστεως. omnee perfidem participeg diei vere efttciel.
Σήμερον ή γή χορεύει* τδν νέον γάρ ούρανδν Exsultat hodie lcrra novum coeluni (7} Deo jucuiw

(6) Bemardiuoe de Biigto in Mariali serm. 5, de Romano antiquo, ut refert Balingticn in Parnau»
Conrtpi. parte m , probans Mariam in rosa fuisse Mariano, pag. Ϊ 3 , olim canebaiur de B. Virgiae:
tigurauin Eccies. xxiv, ubi iu persona Virginis dt-
cilur : Bt qua$i ptantaiio ra*<g in Jtricho, ail }\me concepta miro wodo
inler alia : ι Rosa de spinis nascitur, et lamon «pi- e$t, ut rota cum nitore
uani non h*\m; gic Virgo Maria qiiamTig de / u - Μ ut candem iitiufn,
da, qua iiliqtie pcccaiie'gpinosa erat, nata sil, Ut (ructut exit α fiore
nulJum lameii gptn% id esi p*'craii,acul^um gpnsit.t
t
ett prodttcta cunt puaore
pncventa per Filium. -
gumptioiiis ejusdem : Et ucut 4'm w.rni cir- (7) Quia non ftiil a lcrrenis prislini flajiiii con-
tHmdabani eam flffrcs rotarum* Ια Missali eiiaiu lagiis coinquinatum, sed Λ coueepliuius iniUo L%
991 S. JOSEPHI HYMNOGRAPHI 992
dissimum nalum aspicicns ; in quo Wihabitaus se- Α !βλεψε θεού τον τερπνοτατον άποτεχΟεντα, έν ζ>
cundura caruein, supra ecelos atlollel liomines, el οίκήσας σαρκΐ, τών ουρανών Αναβιβάζει Κρότους,
deifieabil oxnnes bonitate sua : quew laudames xai θεώσεΕ πάντα; άγαθ^τητι, 5v ύμνοΰντες ηιατώς
fldeliter roagnificamus μεγαλυνομεν.
Pulchcrrimum binarium Joacim, et Anna genue- Ή πΐρικαλλής θυάΐ άνβίλάστησεν Άννα χα\ Ίωα-
runl juvencam immaculaiaro, ex qua prodiens vilu- χε\μ δάμαλιν ιήν ασπιλον, έξ ου δ μότχος ό σιτευ­
lus saginaius, pro mundo sacrittcatug est, lollene τές προελθών υπέρ του κόσμου τέθυται α?ρων τά
peccaia botuinam, et ceesare faeicns bostias illas, πταίσματα των ανθρώπων, τάς προσαγομέναί τ&
qiue daemonibus offerebaniur* ^καταπαύων θυσίας χοίς οαίμοσς.
φ Honoranies solemni convenlu in spiritu lucife- •ώτισον ήμϊς, τ6 φώς ή κυήσασα, τους τίιν Φωα-
ram nativitaiem Uiam,illumiita QOS, ο Dei genitrii, φδρου 9W γέννηαιν έν πνευματι, Θεογενν^τορ,
quae lucem peperisii: et fac nos, ο caMa, fulur* πανηγυρίζοντας, κα\ τοΰ φωτδς τοΰ μέλλοντος fol-
lucis paiticipes, et pacem, ei redernptionem a rebus ξον, Αγνή, κοινωνούς, χα\ είρήνην βρά^υσον, καΐ
malis concede malernis intercessiooibua luis. λύτρωσαν των δεινών μητρικαϊς ίκεσίαις σου,
II. Β'
Β
Jn pervigilio ingrenut in tenwlum $ancti$$imm Dti- 9
Er xposcprlg, της έτ τφ ταφ εΐσόδον tnc
par(B Caiton I I ( 8 ) , oraiite atphabeiico*
9 ύΛβραγίας Bsordxov. Κατωτ fi xaxh άΧφά*
f

βητοτ.
Ode I . ^SIj α .
Ad Sancla sanclorum Smctissiraa alque integer- Αγίων εις "Αγια ή Παναγία %α\ Αμωμο; οΙχ^ααι
rima progreditiir, ibidem inhabitalura, ut ftanctiiate προέρχεται, ύπεραγίου θεοί δπως γένηται ναος.
omni majoris Dei Gat lemplum sanclillcalum; et illi ήγιασμένο;, καΐ ταύτ^ προτρέχουσι x4pat νεανίδες.
accmrunt adolesceniulae puellae*
iCiernam consilium Dei nostri qni eet flnie ss~ Βουλή προαιώνιος του προ αΙώνων βεοΰ ήμώ'>
cttla ad finem devenU, dum iu»o puelia, tota pura »!ς πίρας προσέρχεται, προσερχόμενης ^ou άνα-
in Sancta sanctorum, ibidein educanda, progrederif, τραφηναι ε!ς "Αγια άγ?ων $1ς Αάγοο κατοίκησιν,
ut iias habiueulum Verbi. κόρη πανάμωμε.
Bono Dei spirim pleni genltures, te fuloram Dei Γεννήτορίς Ινθεοί σε τοδ θβοΰ τήν γεννήτρια*
genitricem oblulerunt in Sancta sanctorwn, ut i b l - γενήσεσθαι μέλλουσαν άνατιθέασιν ε Ι ς τ ά Ά γ ι α τρα-
dem educareris, ο castissima, votum quod olim vo- φήνα: των Αγίων, βοχ^ν ^νπερ ηδξανιο πληροδν-
verrant, persolventee. τες, πάναγνε»
Corrobora, ο Domina, infirmltatem cordi$ mel, Δυνάμωσον, Δέσποινα, το ασθενές της καρδίας
et cnnfinna me passionibus exagiialum, ul cura fide μου, xal στήριξον πάθεσι περιτρεπομενον, δπως
et affectu beaiificem te, semper beatissimtra atque πίστβι σε κα\ πδθφ μακαρίζω τήν άειμαχάριστον
immaculatiasimam (9). κα\ παναμώμητον»
7 Ode 5.
Defereitlrs lampadas pueike Yirginempracedebant, Έξάρχουσαι κδραι της Παρθένου, λαμπάδας

beatam Dei sedem ereclum. Hinc Bernardinus de coelo em^yraeo, ϊη hunc modum loquilur : ι Empy-
Busto in Matiaii serm. % de Concep., tnitio» ait>: rarum quain cilo factum ett, sUltm di8posiluin esl,
« Per coeluaa intelligi potest anima Yir^inis, quam ornatum eei, quod oon alii Cocti, eic ip»a in graiia
Deus Pater, simul cum Fitio, Η Spiritu eancto, et aanclifieatione. » Ubi supponit, conditem i»
ahaque dlla corniptione aqt macula fabricavil. > concepiione Yirginerocuoi ornain gratkeet simutta~
Et Georgius Nicomediensis senn. 5 de concepl. nea sanctittcatione.
Virginis io bunc modum scribil: < Hodie terra i l - P. J. Eusebius Nierembergius in suis Excepiio-
lustrioribue supra coelum gratiae fuljjoribos latani nibus cap. 8. cnm dixisset B. Virginem a synoilu
faciem explical, atigu&lius ccelo spinuli claritale Francofordienai eub Adriano papa 1. in epislola
epleudet, ntajori aupra roundi coeluni decore pollei, D quam ecripgit ipaa sjnodut» ad praesnles Hispaniae»
quippo nalnin eascipit snperius coelum. Coelum, caeluin fui&se appellaiam, eubdit: « Yocavit coelum
inquam, eximie-lucidum ac tpaiiosissimum, quod sancta Synodus carnem sanciissimae Virginiu ob
mundo non occidentein aolem, sed eura prselendat, eximiam puritaUro suam, et perpetuam l)ei h i b U
qui nescit occasum, coeluui plane non visibilibua taiienem in illa. Cttlum enira uunquara maledU
eieltis, sed spirilualium luminum accensione ra- cium ΓϋΗ, sicut terra, ifL eoque a principio crea-
riam. » Sic ille. t Quid lucuientius (inquic in suis tionis 8 U * Deus inhabiiavit; sic sanctissiina Virgo
Exceptionibus cap. 13, ubi ejus yerba affert P. Joan. nunquam ftiic maledicia, aed puriesifDum Spirims
Ensebius Nlerembergius), cum vocet Virginem tn sancii babiUculum ab ipsa origine sva. Tdcirco no-
eua conceplioiie coeluni spirilualium lUmtnum at- lavii svnodus Cbristum cielestem homin^m de
censione varium, scilicet cum iumin^ graliae ei COBIO, id est, de puriseima ei nunquam maculata
virtutumT Nec enim ha:c d i i i l propter aolam naii- Matre. ι
vtalem Deiparas, sed polisaime propier ejus con- (8) Uic canoli in per?igilio ingreasus in lemplum
ceplionem. Quamvis enim uiramque cetebrel, id sancti$aima» Deipare Graece babeiar in Mencia.
*nc\i commuuibus uirique laudibus, et quidem Grxcorum sub dle 20 Novembr. ei Gneee raa. ία
4iaiime Concepti6uis quam primo loco coro- codice Bibliolhecae Barberio» n. 201, p. 125*
9

Jiendat. » (9) Non futsset B. Virgo seiuper iminaculaiia^

Hagnae qunque Alberlus in iraclatu qnem in- fthna, ai in primo ineunu sui esse, peccato origi-
tcripstt: Bibtia Hariana coniparaas B. Virginem nali, qwod macala est, imjuinaU fuissei.
t
W1 HARTALE.
κατέχουσαε φαιδρώς το μέλλον άπογράφουσαι, έκ Α
ταύτης γαρ τεχΟήσεται 6 φωτισμός της γνώσεως
λύων της πλάνης τήν ζόφωσιν.
Ζηλοΰσα τήν πάλαι θεοφρόνως ή "Αννα ευχήν
άποπληροϊ, καΣ σε προσανατίθεται τ φ Ιε^φ, π α ν -
994
mamf«*sto id quod fuiurum ernt lubindieanlee t ex
ipsa enira nascilura eral iliuminaiio scientia? q u «
crroris lenebras dissolverel.
Divina sapientia praedila Anna, ac xelo plena an-
liqinun voium sutun complel, teque ο immacuia-
t

άμωμε, Ιερωτάτην σύλληψιν μέλλουσαν Εχειν χα\ lissima, praesenui iu lemplo, quae sacerrimani coit-
γέννησιν· ccptionem, et parlum habiuira eras.
"Ηλιος έφήπλωσεν ακτίνας, όρων τήν νεφέλην Explicuii sol radios suos, lucis nubem aspicicns
του φωτός έφαιίλουμένην Πν&ύματι θεοΰ Ενδον εις exp;in-am iinpulsu divino iulra Sancta sancloriini,
Ά γ ι α , έξ ής όμβρήσει άφεσιν.τοϊς χερσωθείσιν έ γ ­ ex qua indulgentia desolatione plenis crimiuibus
κλημα σι ν. pluituraerat.
θεοΣ με θεος έν <so\ σκηνώσας δι' οΤχτον, παν­ Facit meDeiiaiis consortem Deus, qui in lebabt-
άχραντε άγνή, χλαπεντα βρώσει πρότερον άπατη tavii, ο tota pura, et casta, propter suam miseri-
τοΰ δφεως, κα\ της φ0ορ&; τήν άφθαρτον πάλιν cordiam: cum pritis decepti» essem per cibum
τρυφήν άντιδίδωσιν. β seipeniis fraude : et pro corrupiione , incprru*
piibiles ilerfim dtlictas rependit.
Ode k.
Ίερα\ προήγγειλαν γλώσσαι, σεμνή, Ισεσθαι GCIIUS sacrura prophetamm praenuntiavenint, σ
χωρίον σε φύσεω; της αχώρητου* δια τοΰτό σε veneramla, fore recepiaculum naturae imomprelien-
χορο\ παρθενικοί προπέμπουσι λαμπαδηφοροϋντες sibilis ; propierea vtrginales chori te comilunlur i n
είς Ά γ ι α . Sancla saucloruin cum lampadibus.
Κλέος άπηνέγκατα Ι ω α κ ε ί μ Ά ν ν η συμβαδίζων, Gloriam retultt Joaciai una cum Aitna incedens,
χα\ φέρων σε συν ευωχία «ίς τον αγιον ναδν, ναβ ei ferens le cura festivitate convivali in teinpltim
θεου πανάγιβ, Αχραντε πανάμωμε Δέσποινα . sanciuai , ο templum Dci sanctissiinum , Regina
tola pura> el immaculala (10).
Λύεται άχόφασις προγονική ' ήνθη'σεν Ιδου γ ά ρ ή Hodieprimis parenlibus irrogala senleiilia abole-
Αμπελος, ήτις τον βότρυν τδν άκήρατον ήμΐν καρ- lur : ecce eniin floruil vUib, quae fruciificabit nobis
πογονήσει, φέροντα olvov ευφροσύνης τοις πέ- boirum iiicorruplibilem, ailcmiLein vinuui lAtitiie
ρασιν. ^ iuiivcrsis finibus lcrrae.
Μόνην σε πανάμωμον 6 πλαστουργός Λόγο; εύ- 8 ( H ) Invenii le solam omni macula carentem
ρηκώ; κατεσκήνωσέν σου έν νηδύϊ, εργαζόμενος
β Yeiljuin plasmator rerum, el ideo in uiero luo lia-
ημών την σωτηρίαν, άχραντε, χάριτι δι' άφατον bitavil operans salulei/i itoslram propter ineffabilcm
Ιλεος. luisericordiam suani.
OJe 5.
Νεφέλαι θανάτωσαν δικαιοσύνην σήμερον, ώ ; έν Large pluant liodie nubes juslitiam ; etenim tan-
ούρανφ γάρ έφαπλοΰται θεία νεφέλη έν τψ ναψ qnaoi in ccelo expanditor in lemplo Dei divina itta
τοΰ Βεοΰ, ήτις αποστάξει γλυκασμδν, πάσαν τών nubes, quae dulcedinem stillabit, universam anima-
ψυχών ημών την πικρίαν έξαίροντα. rum nostram amariiiem auferentem.
£ένη σου ή σύλληψις, ξένη σου ή γέννησις, ξένη Labe oinni carens Virgo, peregrina est concepiio
βοΰ ή πρόοδος, Παρθένε, ή ένδον του Ιεροϋ αγωγή ·tua; peregrina eal nalivilas tua, (12) peregriuus
ξένα xaV παράδοξα τά σά λ$γον υπερβαίνοντα κχΐ ingressue, ei viia acta i n lemplo; peregrina ei inl-
διάνοιαν, άχραντε. miranda, etsermonem et cogitationem transcendeu-
tia omnia qua?lua sunt.
Όλην σε ήγΕασε το Πνεΰμα xb πανάγιον ίνδον D Moranlem te in lemplo atque ibidem cceleslibus
του ναοϋ διαιτωμένην καΐ τρεφομένην τροφήν ούρα- escis vescenlem, Spiritus sanclissimus lotam sanc-
νιον* νύμφη του Πατρός περικαλλ^ς, δθεν έχρημά- tificuvit: unde epeciosiaeima sponsa Palris.clYerbi
%ισας xal του Λόγου γεννήτρια. Genitrix facta es.

{id) Ergo si l o u pura et immaculata, in nulla eui
pavle, nec in concepiione, quae esl uiiiuscujiisque
vila; pars prima, fuil impura et macuiata : Qui
enim totuin dicit, nihil excludit.
Poiesme pro iuimaculaia B. VirgtnU con-
ceptione testimonium clarius et luculentius inve-
niri? Quomodo enim B. Virgo sola caruit omui
macula, si, caiierorun» instar, originali macula in
suo conceplu sorduitt Universa terraj£gypti Pha-
raoni iribulum persolvebai, excepla lerra sacerdo-
lali, qud&immunis ab hoc onere fuit; sic quoque,
licet lionunes reliqui noiam originalem coiUra*
lientcs, quodammodo tributum dxmcni pendani,
l
sola tameii lerra ^acerdotalis Maria, propter ea^
cerdotem Chri&ium e i ea gignendum, iramunis ab
hoc Slygii Pbaraonis iribuio perniansit.
(\2) Peregrina est conoeptio lua : pere^rina e&t
naiivitaa tua ! Non entm decebat sanciuanura Dei,
domutn sapiemia;, reliquiarium Spiritus sancli,
urnam mannae coelesiis, altquain in se babere pec-
cait labem, atque ideo labe omni oarens Yirgo d i -
citur a Josepho. Vocavit autem Josepbus conce-
piioncra pas&ivam B. Virgtnis peregrinatn, quia non
ut aliorum cooceptioncs in peccaio, sed sola sine
peccato originali.
995 S. JOSEPIIl 1IYMNOGRAPHI 9!!6
Suncomncm sprm meam in le, ο pnelia, ivpono ; Λ Πρδς <*έ μου την άπασαν ελπίδα, Κδρη, τίθημι,
ad iniseriooidias luas confugio : fac liberaiu a d;e- πρώτους οίκτιρμοός <του χαταφεύγω· $\&€ν ς δαι­ 9

ttionutii iiocwneiilo animam meam d^jeftani, et ad μόνων δέΐξον άμέ-;οχον Tf,v κιταπτωθίίβάν μου ψϊ*-
laiiguoretn redaclam aconcupisceiiliaruiniiifluxibiis. χην, κα\ ΙξααΟενήσασαν ηδονών έικκλύαβΏν.
Ode b*.
Obfirroaii graiia divina divini Virginis geniiores, ΧωΟίντίς tf. Μψ χάριπ οί 6«ϊοί της Παρθένου
laiiquatii cuimubam immaculatam in Sancu sanc- γβννήτορβ;, χαύτψ ώς άμωμον twpwrtepiv βίς τά
iutuin, ui ibidem educarelur, cum effectu ilUinob- "Αγια άνβτραφηναι «4θφ άν«τιθέα»ν.
lulere,
Qricuiem cx luce lucem cura esse* in te suece- Του τ^ς μβλλούσης ιΐαδίχζσΰαι τ6 φως τό t x φω-
ptura, veneiaitdac puellse splendidam lucem accen- τος προβ^μενον φώτα ύφαπτίμιναι xdpat σβμνα\
denlcs et choreas ducentes , te ad tiivinum tem- προπορεύονται φωτοειδή προς ΟεΖον ναον χορεΟ-
plum prascedebanl. ουσαι.
Pleuuui gloriae palalium, magna prophctarumeir- Τδπληρίί βόξης παλατιον, τ6 μέγα προφητών icc-
cuio&onatio, ihrouue sauclus in Saucu sancturum ριήχημα, θρόνος 6 &γκ>ί £νδον είς Ά γ ι α τίθεται
<:Ollocalur omitium Uegi praeparatus. ^ Βασιλε? ιών όλων έτοιμαζόμενος.
Quibus possuui laudibug effero, ο Puella conce*
t Ύμνώ σον, Κόρη, τήν συλληψιν, ύμνω βου τήν
u
ptionemQ l »ro» et ineffabileui parluai luum ; com* «πό^ητον γέννησιν, ύμνώ την σχέπην σου, i t '
inendo profectioneiu luam, per quain ab oiuni la> ής βλάβης «ά^ης ξύομαι, 6 προς τήν ff^v γαλήνην
sioneltbcr evado, ego, qui adducor ad luam sere- χατεπειγάμενος.
uiUtem.
OJe 7.
Radiautem lanquam solem (13) excipit le lem- Φωτοφόρον <τε ώς ί,λιον εΐ<νδέχεται ναος δ (γιος,
pluin sanauin iutra se, effundentem iitde saluiares Ενδον άστράπτουοαν αχτίνας τοϊ; itipatJt αα>ττ\ριώ-
fipltindores in omnes tiues terrae, ο casta Vjrgo, δεις, άγνή ύπβράγνον να6ν γενέσθαι μέλλουααν του
(

snncti&smtum leinplum facturum esse Filii DeL Yiou βεοΰ, Παρθένε.

SublaLi» m&iibus omnes plaudile vidtntes i n -
nuptaui, quae fcrt redeinptiouis signa; etenim per
manus augeli enuiriUir, quippe quae parilura e&t
nobis ineflabiliter paiiein coeltslem.
Tentibricosum sub terra doraicilium incoletues
anim* jusiortim universae felix nuniium acclpiic:
columba aurea appamit quae spirtiualis diluvii
cessaiionem adducil, el in Sancia sanctorum cum
religioso tripudio ingredilur.
Uipott specioaa speciosum pepeiisli, qui defer-
mitalem noslram in prisiinam resillait efflgiem, ο
Pueila l o u Immaculala (14), propterea illi.canimu*.
Patrum Doiuinus et Deus beuediclua es, elc.
Ode 8. Alphabeium.
Audi, el iitlellige, venerande senex, dixltAnna
Zachariae :
Accepi voluniale divina Puellam tenerandam.
Bono iuagnoque animo hanc Lu suscipe.
Coucediiur enim per illam redempt o: et in Tem-
plo aancto offer lltam, clumans: Beuedicile, omnia
upera Domini, Domino.
Dominus solus benedicius, exciaroavit eacerdos.
10 Dedisli nobis nuuc aperle inlueri iagresaus
fllae.
Χείρας άπαντες κρατήσατε .λυτρώσεως σύμβολα
φέρουσαν τί;ν άπειρόγαμον δρώντες* αγγέλου γ£ρ
χερσίν εκτρέφεται, τ6ν ούράνιον &ρτον ήμΤν ώ; μέλ*
Q λουσαν ά π ο ^ ή τ ω ; άποτίκτειν.
Υυχα\ διπασαι δικαίων ύποχθδνιοι εύαγγελίζεσθε ·
τεερΕστερά ή χρυσή χατάπαυσιν φέρουσα κατακλυ­
σμού νοητού πεφανέρωται, κα\ εΙ; "Αγια αγίων
εύσββώς περ^χορεύει.
'ύς ωραία τον ώρα?ον άπεκύησας, τήν άμορφίαν
ήμων προαεπανάγοντα είς πρώτην 1μφέρ<ιαν, Κδρη
πανάμωμε * ψ κα\ ψάλλομεν - Ό των πατέρων Κύριος
καΐ Βώς εύλογητος ε!·
"Ακουε, σύνες, πρισβυτα σοφέ, τψ Ζαχαρία "Αννα
φησ£·
Βουλήσει θεία ήν ίσχον «αιδα σεμνών γενναία
ψυχϊ ύχδδεξαι.
Δι* αΟτης γάρ Ισται λύτρωσις, κα\ είς ναον tov
αγιον άνάθου ταύτην βοών ' ΕύλογεΤτε, πάντα τΔ
Ιργα Κυρίου, τον Κύριον,
Εύλογητος μονός Κύριος, Ιβδηαεν ό Ιερείις, Ζωής
είσδδους νΰν ύποφαίνεις σαφώς.

(13) Bernardinut de Busio in MariiU serm. 5, Sicut $ol orien$ mundo, etc«, inqult: ι Sicut sol
de coucep*. paru». 3, probaoa Mariam in sote ligu- creatus e&t plenus lumine, ct sine ulla tenebra ; i u
raum p»al. 18, ubi dicitur : In tott poiuit labtr- Maler Dei in coacepllone sua procreata est fulgida
nnculmm *uum ait inler caelera: t Per solem i n -
9 lumine divinaj graiia;, et nuiiquam obscuraia fuit
lelligitur B. Virgo quia sicul sol clarior est
f ulta peccall lencbra. ι
ouiuibui sideribue, ei est incorruptibilis : eie (ii) Quare loia immaculaU, iiisi quia, quoad om-
B. Virgo in sua conceplione fuit clariar, el purior nem vii» suse pariem, eine ulla peccati niacuU toU
omnilm* creaiuris, et fuit fncorrupia ab oiunibus fuit? Non fuiaset aulem tola, bi in prima vhae su«
peccaiis. » Idemque loco cilnto serm. 8, »on longe parie, qua? concepiio e»l, origtnalis pcccaii macula
a principio, oxplicans de B. Yirgtne illud £ccLs. 20» aordtdaia apparuisset.
997 , MAKIALE. 998
Ί ί μ ι ν φ α ν ε ρ ώ » ς ς τ: 2 ρ μί/.λ=ι oix-lv Οεοχώρητον Α Eieiiim manifesle osicndisli paLtium ilbul capax
παλάτιον Χρίστος ό Βασιλεύς .του παντός, προς δν J)oi, quod futurus est ut inhabilet Cbristue U e i
|5ο£ π£σ* γη* Ευλογείτε, πάντα τ χ ί ρ γ χ Κυρίου, τ^ν uiiiversi: nd qiieoi clarual uiiiveisaterra:Benedicite f

Κύριαν. onmia opera Domini, Domiiio.

Ίδου, πρεσβύτα σοφώτατε, ή Ά ν ν α Εφησεν εύ-
λαβώς.
Καλλ:στην παιδα ήν δεδωκέν μοι θεος
Λαμπρώς υποδίκου χαΛ προφήτευε.
Μόνην μέλλουσαν είς πράγματα προ-f έρειν τά κ η ­
ρύγματα μεθ* ών βο*ς προφητών Ευλογείτε, πάντα
τά έργα Κυρίου» τον Κύριο ν.
Νυν Ιγνων, γύναι, σαφέστατα, προφανώς Ιφη
ό γηραιδς,
2ύλον εν μέσω ώς έκβλαστάνειν έκ σου,
"Οπερ έξανθήσει θείον 5ντω; καρτών.
Π ciuni vere divinum.
Παραδείσφ είσοικίζονχι τους βροτοΰς εξωσθέντας
φθορ$, άναβοώντας χαρ$· Ευλογείτε, πάντα τάδργα
Κυρίου, τδν Κύριον.
*Ρητών ά^ίήτων μυήσεων ή σή ψυχή, Κόρη σεμνή.
Σαφώς υπάρξει, ό πρέσδυς ϊφη τρανώς.
Τ6ν θείον !δου, Παρθένε, οϊ«Γ ναόν.
" I V αγγέλου τρεφόμενη γάρ βουλής μεγάλης Ά γ -
γελον κυήσεις, φ μελωδεί, εύλογουντα πάντα τά
ίργα Κυρίου ώ£ Κύριον.
•ωνήν *ου άδομεν, Κόρη άγνή, πιριχαρώς του Γα­
βριήλ.
Χαίρε, της πάντων αιτία μο\η χαράς.
Τ υ χ ώ ν χαίρε καθαρτήριον.
*Ος τέξασα τήν λύτρωσιν ημών χα\ τήν άνάπλασιν
τών μελωοούντων αυτόν Ευλογείτε, πάντα τά έργα
Κυρίου, τον Κύριον,
Giande sapieniix decus senex» inquit Antia reli-
giose verecunda,
Graiiosiesimani puellam quam dedil mibi Deus,
Hitariier accipe, et valiciuare,
Utaio solara futuram quae opcre compleiura est
oracula prophetaruin, cum quibus cxctamas: Brne-
diciie, omnia opera Domini, Dmnino.
Liquido nunc cognovi, mulier, respondit senex
beuevolo aoimo,
Lignum ex ie germinasse, quod,
Medto Veluli iii paradiso, produelurum e&t fru-
Nusqucbooiines per corruplior.ein expulsos, reci -
pieinlos iierum ab illa paradiso, clamaities ob gau-
dium; l^nediciie, etc.
Ο puella vcneranda, anima tua 1 manifcsie, re-
ftpoodit clare seoex.
Origo erit narrabilium, et inenarrabiliura inilia-
lionunv.
Perge nnnc, babita, ο Virgo, ii» lemplo divino.
Quo in loco ab angelo uuirieris, magni coiisilii
Angelum parilura, cui suamer camiut, ei benetli-
cuul omnia opera Domiui, tanqunm Domuio.
Kesonamns iibi l^eliscamicis, ο casta P-ueila, vo-
ceni Gabrielis.
S.ilve, oiausa unica Iseiiliae omniuni.
Tibi salve dicimtis, ο «nimarum purificaloriuiu.
Ui qux redempLionem pcperisii, ei reformalia-
1
nem nostram, cui Jjoscaniinus guaviler: iienediciU ,
omnia opera Duinini, Doniino.

'φδή θ*. 11 ude 9* Jostph.

*ίδοΰ του θβοΰ το δρος το ϊγιον μετά λαμπάδων Ingrcditui* in Sancla &ancloruro cum splendidis
φαιδρών ένδον εις τ ά Ά γ ι σ βαδίζει, λίθος Ιξ οί τ μ η - lampadlbus mons Dei sanctus, ex quo excideiur
θήσεται καΐ τους βωμοΰς καΐ ξόανα δαιμονικά λε- lapis, qui arae, et simulacrum dsemonum coinnii-
πτυνεϊ, τους βροτοϋς δε τούτοις άπεργάσεται καΐ nuet; homtnes autem lemplaet veneranda habita-
ναούς xat σεπτά καταγώγια.
Όμοσε 0ε6ς χα\ νΰν έκπεπλήρωκε, φυλής Ιούδα Olim jeravit Deus, et nunc adimplevit, dans no-
^μϊν δουςτήν Άειπάρθεναν, ής ή χοιλία ξύλον βλά­ bis de tribu iuda Virginem perpctuatn, e cujus
στησε; ζωής, θανατηφόρου β ρώσε ω ; άπολυτρούμενον venlre Hgnum vilae gcrminabit, quod liberabil a
τους τήν πτώσιν βρώσει ύποκύψαντας, καΐ κλαπίντας ^ ii.orli(«ro cibo cos, quiperescam gubiere luinanv
άπατη του 6φεως· cL Traade serpentis decepti tunt.
Στόματι'λαμπρφ ή Ά ν ν α έβαησεν έν τ φ ναφ του Serrooneclaro exclamavit Anna in templo Dei:
θεοΰ' ΣοΙ προσανατίθημι ήν μοι παρέσχον πα&α, ώ Offero libi, Domine, puellam, quam mibi (radidisii,
Δέσποτα, εξ ής δι* οικτον άφατον σωματοφόρος 6φ- ex qua propler ineffabilem misericordiam luaiu cor-
θε\ς, διασώσεις κόσμον δνπερ ίπλασας, μεγαλύνων poraius apparens, ealvabis mundum quem formasii
αυτήν ώς Μητέρα σου. magnificans eam, lanquam Malrem tuam.
ΗΟγασεν Ιδοΰ ήμερα σωτήριος τοΤς έν νυκτΐ τών Ecce coruscavit dies salutaris cemmortnlibue in
δεινών, πύλη επουράνιο; ναού τάς πύλας άναπετά- nocte maloruiu : poria coeleslis lempli p w l a j expati-
σασα μετά λαμπάδων προ«ισιν ϊνδον είς Ά γ ι α , ύφ* deos, cura lampadibus ingreditur in SancU sau-
αγίας τρέφεσθαι δυνάμεως είς άγίαν θεου κατασχή- ciomm a divina virlute nutrienda, ut silDei sanctr
νωσιν. babilaculum.
Φώτισον, άγνή, ψυχής μου τά όμματα, φως ή Punssima Virgo, illumina oculos animae meae,
χυήσασα, μή καταλαβέτω με εής αμαρτίας σκότος tu qua3 lucem peperisti, ne deprebeudaul me pro-
βαθύτατον, μηδΐ βυθδς χαλύψη με της άπογνώσεως fuiidi&sim» peccalorum tenebra;: neque despera-
1
m S. JOSEPHI H Y M N O G R A P H I f
fionis abyssus coopnrial rite. Habcam per te salti* Α αλλ* αυτή με σωίον κα\ κυβέρνησαν προς λιμένα τον
tem: Μι mibi gubernairix esto ad ponum divinae θείου θελήματος.
volunlatis.
2 111. Γ.
In profeslhitate obdormitiotiis bcotissimaz Vtrginh ^Er Αροεορτίς της κόψήσεως της ϋχεραγίας
Cation ///(15*, cujus acroilichit hux est: t L<zlu$ θεοτόχον. Κανών οΰ ή άκροστιχές kcrt *
dilaudo Genitricem Dei Joieph. t Αινώ γεγηβως τον Θεσν την Μητέρα 7ω-

Ode 1 . '^δ*ι α'· :

Laeii cantemus Domino, qui suam iocontami- "Ασωμεν τψ Κυρίψ των έν χώρα ζώντων μ ε ΐ α -
naiam et omni sanctitale praeditam in carne Malrem στήσαντι την έαυτοΰ κατά αάρκα παναγίαν Μητέρα*
irausluiil ad lerram viveulium. τήν δχραντβν.
Accelerabas l u ipsa quoque profeciionem istam "Ίνα ϊδ κάλλος βλέπης κα\ καταπολαύης ώραιότη-
magnis gressihus, ο Virgo, u l laruo ciiius gloriose τος του "Ποϋ σου* Παρθένε, πρδς αύτδν μετασταβα
minc Filii pulcbritudioem cerneres, atque raira ejus ^ άνέδραμες
atnoenitate fruereris.
Et vero morlem quodammodo susttnuisti, tu qu.« Νεϋρωσίν πως υπέστης, ή τον νεκρωτήν „$$6υ
lalisFiliiGenitrix fuisli, qui rnortem atttilit inferno, κυήσασα, κα\ νεκροΤς χοϊς άνθρωπο ες δια σοΰ νΰν
quique mortuis homiiiibus per te nunc vitam elar- ζωήν χαρισάμενον.
giiur.
T u , ο Virgo, demonslrala es omnibus creaturis "Ωφθηςκαθαρωτέρα, πάντων τον καθαιροντα κυή-
purior (i6),quia peperisii eum qui lollit peccata; et σασα αμαρτίας» Παρθένε * δια τοϋτο* αε πίστα δοξά-
propter banc sane causam te cum singulaii fide ζομεν.
gtoriiicamus.
0de5. 'φή γ\
Utique coelum et lerra propler hunc tuum Irans- Γ η κα\ t i ουράνια τ?] μεταστάσει σου χαίρομαι,
ilom laHantur, Maler Dei qui inexspectatum m i i - Μή'ερ Θεοΰ, δια σοΰ τυχόντα παραδόξου έ ν ω σ ε ς ,
luse conjunctionis vinculum, per tua in coelis pa*
irocinia consequuntur.
Suscipieules te a lerris ccelesies angeli l i a c t u i i n C Έχαιρον ουράνιοι υποδεχόμενοι άγγελοι ίε α π δ γ %
13 altum deportatione exsultabant, υ cunclorum αναφερομένων, Θεοτόκε πανύμνητε.
laudtbas celebrata Dei Genitrix.
Divina et adoranda tua iit cuelum transimgralio Γέγονβ Λαράδοξος ώσπερ ή κυησίς, άχραντε, σο5
iton niinus revera captum bumanum superavit, ο αληθώς, οΰτω κα\ ή Θεία κα\ σεπτή σου μετά·*
Virgo iniacla qnam eumdemsuperavit tuafecuudiLas στασις.
iii pariendo.
In coeiestia labernacula fuisii (u sublata , ο ca- "Ηρθης προς όκηνώματα τά επουράνια, Πάναγνε,
slissima ei nullis subjecla Virgo maculis, quod eras oLia βεόΰ, άχραντε Παρθένα, καΟαρώτατον τέμβ*
liimiruin multo maxirae purura Dei lemplum. νος.
Ode 4. '^δή δ".
Letho exsiinciam et omni privalam voce ipsius βάμβος είχε καΐ εκστασις τους του Λόγου μύστας
te viiaeGenUnceiii, duin aspiciunt Veibidivini mysUe δρώντας, άχραντε, σε νεκράνουσαν καΐ &φωνον, της
(id estapostoli), ing^nseosadiniraiioet velul ecsiasin ζωής μητέρα χρηματΐζουσαν.
oppressit, ο nmiqiiam sordidata Virgo 1 D
Ali funus I et simul ο graiia ! ο item laus divina "Ο κηδείας! ώ χάριτος! ώ της υπέρ λόγον τοτε ύ μ ·
omnem excedens intelleciua»» quam tunc aposioli, νήσεως, ϊ\ς προηγον οί θεέφρονές σε περιεστώτες,
nil nisi divinum sapiviiles, sunt auspicati, cum sci- παμμακάριστε*
licet, ο omni ex parte beatissima, le circumstareul.

(15) Canonem hunc \\\ profesliTitate, seu in
Vigilia Obdormitionu B. Virginis, qui Gncce exstat
in Menaeis u m impressis quam manuscriplis sub
dte 1 i Augueii* una oum canone de preliosa ZOna
B. Yirgints, Laiinilaie a ee donaios, niihi Mona-
chio Romam tranemieit P. Simo» Yuaguereck Soc.
Jesa iheologus, amicus meus.
(16) Purior omnibus crcalurie non fuisset Dei-
para, si cum impuritale peccaii originalis» ut cre-
leri omnes Adae posleri, concepla fuisset. Igiiur
ut purior oronibus crealuris vero sit ei dici possit,
ex S. Josepho, hujusmodi est ab ea imptiriias
ableganda.
(17) Ergo nec gnbjem macul» originali : si
ennn buic aliquando subjecta fuisset, uon nulli,
st'd alicui macut» subjecta dici posset, quod non
vuti S. Josephus.
(18) Fuissel auiem aliquando sordidaia, id est
in primo inslaiUi stii* si coniraxis^el peccattim o r i -
ginale, nuod animam inquinat^ el divinis oculis
abominabilem reddit.
1001 MARIALE. 1001
ΣΟ χωρ*ον εύρύχωρον γέγονας τοΰ Λόγου, δθεν Α Verbi loeus cl sedes amplissiroa tu fuisii: unde
μετήρέ w προς εύρύχωρον κα\ άγιον, Θεοτόκε, λή- et ab illo ad UUssime patenlem et sanciam alqae
ξιν καΐ αΐώνιον. nunquara dcsituramquietem translata es, ο Deipara 1
Τήν άγίαν σου κοίμησιν άγγελοι καΐ άνθρωποι μα- Dormiikmem luai» sacram augeli eimul et borai-
καρίζουσι, πάντων πέλεις γάρ βασίλισσα, Βασιλέα nes beatam fuisse proflleniur. tis enim iatorum ora-
πάντων, Κόρη, τέξασα. nium regina, u Yirgo, ut quae Regem uuiversorum
procreas».
Ode 5.
Ό τάφος σου κηρύττει, πονά μω με, τήν ταφήν Omnibus lumuius iste luut declaravit, aliquando
σου, και τήν μετά σώματος προς ουρανούς νΰν με- te fuisse lamulatam : ct is nunc qttoque palain i n -
τάστασιν. dicat corporis lui ad ccelos factam translationero.
Υμνήσατε, παρθένος, δοξάσατε, νεανίσκοι, πρε- Geiiitricis Del obdormiitonem hymnis celebrate,
σ€ύται κα\ άρχοντες, της Θεοτόκου τήν κοίμησιν, virgines, gloriikate Hem, ο juvenes atque senes,
una cum principibus ferrse.
θανούσα αθανάτους μετέβης προς κατοικίας έχ- 14 Excedeus bac vita ad sedea iransiisii immor-
D
θρδν θανατώσασα τφ τοχετψ σου, πανί μωμε. tales, quia per luura partum, oundique intemerata,
mfrlein aflecisli morte.
Έκύκλουν θεόληπτων ανδρών σε χοροστασίαι, Numine afflaiorum homiaum chori te cingebant,
εξοδίοις ^ήμασιν ύμνολογουντές σε. Δέσποινα. ο Domina ! collaudautes le bymnis, faustaru libi ad
coclum profectionem gralulantibus.
• Ode6.
Ό οίκος τον του παντδς σννοχέα 6 χωρήσας μετα­ 1 la domus qua comprebenditur omnia coroprehen-
βαίνει οίκήσαι προς ουρανούς, ουρανί); δεδειγμένος dens jam modo ad coelos facit transilum ut illoa
Χρίστου και θρόνος κα\ μέγα παλάτιον, ή πάναγνος inbabitet, ipsa quoque coelum exsisiens utpole C,brisii
περιστερά, ής θείαν ύμνήσωμεν κοίμησιν. Ihronusetejusdem iiiagnom palatium, illa, inquam,
casiissima columba , cujus divinam celebramus
dormitionem.
Ύπόπτεροι έν νεφέλαις άρθέντες άίτο\, ώς ύψη- Tanquam afarum remigio vecli in nubibuset ceu
πέται του Λόγου Γεθσημανη συνελθόντες, Παρθένε, Verbi dirim quaeJani allivolanles aquilae in Gelh-
και Ιπιφθάνειν άπαιρεΓν σε μέλλοντες, πανύ,μνητε, C *«mane,uno repente ccetu abilurae ad coelum libi, ο
προς ούρανδν, ους ώς τέκνα Γίοΰ σου ηύλόγησ^ς. Virgoab omnibus laudata, superrcncrunt, quos tu
ut filios Filii tui proaecula ee benediclione.
Τ£ς α&τη ή άναβα t νου σα πέλει κοσμικών άπο κοι­ Kogo, qnaenam isia quae ascendit de mnndi con-
λάδων ; τίς αΟτηή προπομπή κα\ προπόρευσις ξένη ; vallibus ? Quaenain hxc Uin nobis incogniia poinpaa
-

τί τό όρώμενον μέγα μυστήριον; "Η πάντων εστί βα- deductio procedens a lerra in coelum usque ? Quam
σιλίς, κα\κυρ(α, καΐδόξα» κα\ καύχημα. esl imoiensum iaiud mysterium quod iDtqemur jani
nunc? Niinirum ascendii modo noetra omnium do-
niina el regioa, decua iiem et gtoriatio noalra.
Ήλάλαξεν αποστόλων ό δήμος και δακρύων έπλη- iubilavii apostolomm coeius et simul tamen lacry-
ρώθη, ή νίκα σου τήν ψυχήν τήν άγίαν λιποΰααν τδ mis perfusus fuit quando vidit lui corporie laberna-
θεοδόχον τεθέαται σκήνωμα, χαΙΟμνησε θεοπρεπώς culuiu, in quo Deum suscepisti, a sanctaanima tua
σου τήν θείαν, πανάμωμε, κοίμησιν. derelinqui, Quare divinara bancquietem luain lau-
dibus Dei inajestate dignia prosecutui fuit, ο otn-
idbus omnino modia inlemerala!
15 Ode7.
Νόμους της φύσεως λαθοϋσα τ^ κυήσει σου, τφ Concepiione lua arcana legitimum quondam nalu-
άνομίμω νόμω θνήσκεις, μόνη άγνή ζωώαασα τους raeordinera superaati, eadem nunc lamea lege riiu-
πάλαι νεν*κ{&ωμένους, άχραντε, ζωηφό^φ τοκετφ que morlali, subi» morlem : quanlumvis parlu tuo
σου* viviiico homines inveteraia jamdiu morte exani-
matos ad vilatn reduxeris, ο quae sola vere es casia
ac proreus immaculala (19).
Μένει κενδς ό θείος τάφος σου τόυ σώματος, της Exslat divinus ille lumulus .corpore qnidem tuo
χάριτος δε πλήρης · ποταμούς γάρ ήμΓν πηγάζει jain vacuas, sed is graiia laroen miraculoruro scalet.
ίαμάτων, καΐ άποπαύει γεύματα, παναγία Θεοτόκε. Nain medicinarum nobis fundit flumina, .raaloruin
autem suffocat torrenles.
Ήρθη το σώμα μεν του τάφου, παραμένει δε ήμϊν MafieL nobis benedictio saltem lua, licet corpu»

(Ί9) FuisseUie B. Virgo prorsas injmaculaU, ιί turpj ac deteslanda originaliii peccatl macola ali
qiando conspurcata apparuissei?
PATROL. GR. C V . 32
 1001 S. JOSEPHI HYMNOGRAPHI 1004
tuutn, ο Virgo inviolaia, suhiatum sil e lumulo: Α ή ευλογία σου, Παρθένε άγνή , τυφλούς φωταγω-
!

liaecauiero tua benedtciio caecos adluceroperfrijen γουσα , κα\ σοΰ τδ εύσυμπάθητον υπερβαίνουσα
dam manuducit, acdivite simul fructti tuorum crga πλουσίως.
raiseros bumanitalem viscerum patefacit unWersis.
Dignalum est Verbum divipum in te coneeribi, Τόμε καινΛ, έν $ Λύγος άναγέγραπται συνόδψ
ο novum plane voiumen, idque conjuoclione tecum ξενοτάτ^, βίβλου πάντας ζωής Ικέτευε γραφηναι τους
facta, summe admiranda roga , ut nes omnes τήν σεπτήν σου κοίμησιν χα\ παράδοξον ύμνοΰντας.
t

iibro vilae inseramur, quicunque luum venerabiLem et nosiro captu euperiorem obdorraiecenlis obilum
byranis celebramus.
Ode 8. 'ίΚή η*.
Ex flnibus terrae convenerunt in Sion illustris- Έκ των περάτων έλθόντες ο! περάτων φωτοει-
aima flnium orbis colnmina, ut libi, ο inlemerata, δέστατοι στυλ» προς τήν Σιων παρεγένοντο, πέρας
vitaefioem facienli, curam adhibereol exeequiarum. βίου λαβουσαν κηδευσαί σε, άχραντε.
\n unurn collectae omnes hominum linguae, an- 'ΡητορευοΎτων ού σθένει πάσα γλώσσα ουδέ άγγέ-
gelorum iiem omnium ora, non te digna po&sunt g λων άξίως άνευφημήσαί σε στόματα * άσυγκρΐτως
prosequi pracdicatione. Nam incomparabiliter crea- γαρ πάντων ύπέρκεισαι, Δέσποινα.
turisomnibus, ο Domina» antecellis.
Igitur omnis exsuliet. ereatura, et simul ad tapti Άγαλλιάσθω ή κτίσις, αϊ νεφέλαι έν τζ παρούση
t r a n s i i u s l G divinara prope dignitaiem celebran- ήμερα δικαιοσυνών (θανάτωσαν, τής Οαρθένου τιμώ-
dam, ipsae quoque ccelorum nubes siillenl rorem σαι τήν θεΕαν μετάστασιν.
jusliliae.
Ο Tide! cunc Domioi ibronus qui eminet super Ίβε, 6 θρόνος Κυρίου υπερέχων τά Χερουβείμ κα\
Cherubinos et Tbronos, incipit de lerra elevari, ul τους θρήνους» γήθεν ύψοΰτα'.τεθήσεσθαι ε!ς βασίλεια
in gupreraa Dei regia collocetur. Illa, inquam, crea- θεία, ή μόνη πανάμωμος.
lurarum unica a naevis plane omnibus inlacta (20).
Ode 9. ψ ή 0\
Sicut coelitibus illuslrior universu, laudatores Ός πάντων φαιδρότερα των επουρανίων τους ύμ-
nos illuslris tuae obdormiiionis tuarum spleadore νητάς της φαιδράς σου κοιμήσεως ιών σων χαρίτων
gratiarum illumina simul ac penitus illustra. τφ φέγγει «ραίδρυνον, φωτισον.
Exsuilale, mentes oranium quolquoi aiiquid ha- Q Σκιρτήσατε, καρδίαι πάντων εύσεβούντων, έν τ%
benipietatis in celebranda ejus obdormilione, quae κοιμήσειτής μόνης θεόπαιβος, τ]{ άκοιμήτω πρεσβεί^
$*la Deum genuil, ulpole cuncue palrocinio ejus ταϋτης^σωζομεναι.
nunqvttm obdorrnituro conservandae.
Panegyrice tibi gratulatur lerra, e{ simul angeli Ή γή πανηγυρίζει» άγγελοι σκιρτώσιν, άγαλλιών-
tripudiant : aggaudent denique omnes qui sunt ται δε πάντες οί δίκαιοι, έν τ§ κοιμήσει σου, Κο*ρην

jnsii, obdormiscenlein le, ο virgo, hywnis cele- ύμνολογοί3ντές σε.

brantes.
Haurire fac eifuse omnes, ο amairii Virgo beni- Φιλάγαθε Παρθένε, ^ανον Ιπ\ πάντας τά αγαθά
gnilalis, de tuarunv fluroine misericordiarura; et σου ελέη, κα\ σωσον ημάς, ή τον πανάγαθον Λόγον
demum salutem uobis largire, l u , quae Yerbuna άποκυήσασα.
omni summa bonitate prseditum genuisti
17 iv.
De depoiUtone prgiiouz vettis sanciiuimce Dtiparm *Er καταθέσει τψίας έσθήτος της ύΛ8ραγίας
in Blaciternis. Canon IV cujus acroslicliis Θεοτόκου kr Β,Ιαχέρναις, Kar&r Δ', οΰ ή
est: ι Vettem beatam Virginis d\m colo : > Jo- D άχροστιχίς έστιν* « Έσθήτα τιμώ τής xar-
seph. άγτον Παρθένου, ι '/OJCTJ^.
Ode i.
Vcsiem tuam venerandam largita es ο Virgo,
t ΈσΟήτά σου σεπτήν, βεβτοκε Παρθένε, τφτιμωντί

(fO) Annon ntevua origipale peccatum, quod
ftDlmam quam taugil foedat, polluit, contaminat,
ac macula turpissima aspergil? Ab boc igilur naevo
plane libera Deipara, tit sii a nsevis otnnibus plane
i n i a m : non enim est, ut dixi-atias» in Deipara
locus vulgari ac irito proverbio : Nulia jacies abt-
que nmvo.
( i l ) Habes hunc canoitem Graece (aninm in Menaeis
Graecorum laui imprcssis quam manuscriptissubdie
2 Julii, ei Grxce nis. MI codice biblioibecae Darberi-
IISR n. H 0 , pag. 74, elin antiquo Menologio ins. bi-
blioiliecifi monaslerii Cryput Ferraise. — i)ie ί Ju-
liiapudConslaitlinopoIim inBlacbernisc&lsbrabauir
feslum deposilionis venerandse veslis Β. Mariae
Viri^iitis, ui patel non solum ex Menaets, sed ex
Kalendario Grjecorum et Kulhenorum, cx Emma*
nuele Coraneno imperaiore in edicio de Feriis,
neenon ex Molanoia AdditiOHibus ad Usuardtmi.
Vocabatur aulem ea soleuiimas Deposilio vesiis;
S uia eo. die reposiia fueral ve&lis seu tuuica
. Yirginis Mariae iu llieca argentea in lemplo
quod Leo Magnus imperaior in loco dicto Blacher-
nis. in suborblo Coii&taiUinopoiit.aHQ fGBstiuxerat.
Porro hialoria de vesieti. Virginie a primo exordio,
ui eam ex Menaeis^Grsecorum refert Maubxus Ua-
derus in suo Virtdario Sanctorum, parle n , sub
 —χ-

1005 " MARIALE. 1,06

σε λαφ δεδώρησιι άε\ Ιερόν περιτείχισμα, άπασαν Α
των εναντίων ιπανάστασιν πάντοτε έκτρεπόμεθα σθ£-
νει του πνεύματος.
Σαρχ\ τού 6V ή μας Ι ζ αγνών αίματων γνωρι-
, οθέντος έ*1 γης, (σθήτα Εεραν έκαψη χαθηγίασας,
σώματος σο ο τ{) προσψαώβει, ΟΥ παντός τους
δούλους σου αγιάζεις, Ωαρθέν«, ύμνοΰντας σε.
Θησαύρισμα σι πι δ ν τοΓς πιστώς σ* τιμώσι έδω-
ρήσω, αγαθή Παρθένε, αληθώς τήν τ [μίαν έσθήτά
σου, απαντάς χαταπλουτοΰσα δωρεαϊς θείου Πνεύμα­
τος, κα\ θαυμάτων πολλαΐς έτιιδείξεσςν.
Ή Ασπιλος άμνάς, τϊ>ν Άμνδν ή τεκοΰσα του
θεού ύπβρφυώ;,. δεδώρησαι ήμϊν τήν τ ι μίαν έσθητά
σου, σπίλονδντως και 0υχ£βα ικκαθαΕρουσαν πάντοτε
των αυτήν προσκυνούντων, πανέμωμε.
Το τερπνόν άγιασμα, τή^ iiwupavtw πύλην, τήν
του θεού* Μητέρα όμνήσωμβν, καΐ αοτης εσθ!}τ« lestis, Deique Maier, laudemu*; veeumquc iliius,
θεία βρύονσαν χαρίσματα f πίστες άνυμνήσω-
μεν.
Αφθαρσίας Ινδυμα τους τ$ φθορ$ γαμνωθέντας
σου τφ άφβ^ρφ τόχφ χαντας ένέδυαας, σβμνή, ruptiooem nudato&, incwrraplioiiis amUtu ioiuisti,
οίς τήν σεπτήν εσθήτα σου δεδώρησαι 6λβον αν-
αφαίρετον.
populo le colenli, quae aempor sit sacra numiiio,
per quam oinnes advcrsariorum tmpelus spirims
robore perpeluo deciiiiamua.
Ejtis, qui propler iu>s ex caslis sanguiuibus tuis
in caruc super lerram cogiulus e»t, vestera gacram
atiactu sauciificasti, corporte acUtcel tui couiaciu;
per quam omnes « F V G * luo*, qui te laudaut, ο
Virgo, sanctificas.
Sicut ihesauriun konoiaMem, vettcm tuam prc-
lio&am donasii illis, qui te ftdeliter coknL, ο Yirgo
vere beuignistiroa, ditaiis omoea Spiritus sancii
doriis, xnuliisque miraculoruiu ostensionibue.
Toia ptira agna, quae Agnum Dei supra nalurae
modum peperit, largila est uobis pretiosam ve-
siein suara, assidue emuiidanlem omnes aordes
R ac macalas eorum, qui ipsam adoram; ο imma-
culatissima.
1 8 Ode 3.
Eau>, qwe est jueund^ sanuifcMtio, poria COB-
ex qua divina ckarisnvaU scaUtriunl, byronis cum
fide celebreotus.
Hedianie paru» tuo tncorrupto, oaines per eor-
ο augusU (22); atque ii&dem vestem luanv veue-
randam, aui>iles ac perennes divilias brgiLa es a

(IV) Beaibsima veste ma illum crreumdedieii, ο imroaculata (43> qui uubibas coelura tiKiuiluui-
r

versum : eam igitur adorantes cum Ede te glociticamus, ο palrocinium animarum nostrarum.
r

ΊατρεΙον άμισθον το!ς ασθενοΰσιν ύπάρχε& 6 θεϊος Esl haec domus tua medSGaiDiniiro g r a l o i u of-
r

*υτος οίκος· τήν γαρ έσθήτά οον ά γ ν ή πηγήν fieina morbo laboraatibua : possidel enim veitero
% Κ

die 2 JulTi, bujasmodl est: t Galba el Candidu», C ex vi meriiortim Cbrislk Quapropt«r S. Ambroeiui
fiuini pairicii, gerroani fraires, adorandi causa iu pealut, C X T H I , qaando Virginem aiieauius esi
f lierosolymam profecli, in Pulaestinani venerunt, iniegraai ab omni labe peccati, »4ididil, per gra-
quibusdamque Galitxis oris peragraits, apud liarn. Et Eusebius Emissenus, quando Cliristum
quamdam Hebraeam matronam 15. Yirgmig vene» so)ummodo peccatr originaH» aerumnam tlecliftasM
randain vestem repererunt: quam ui acquirerent, asseruit, verba per Η prolinus ad^tMaiW signi-
hac arte usi siint. tiieroBOlymam peregrinali omnia ilcare volena beatissimam Yirgiuem tanqaaiu Au-
illic l(Ka sancla venerabundi adierani, arculamque gusum, quae principie privUegil» gaudel, fui&se
pcrsimileni illi in qua Oei Mairis multum hono- per Ghrlstam, ae ejue graiiam, ab ejuedera pee-
rarida veslis cuelodiebaiur ikeriewariMi;reversi- cati Laquiitanjfinie praeservfrWin. Van», u4 luna a
9

que ad matronain suam illam vacuam ad apeciem aote recipit clariiaiem, ita Dei Maler ornnia sua
reliqueru^t, HlaiA vero, in qua eacro&anctum illud pmilegia, et prseseriim boc pr^servafionis, reripit
et dtvinum eral mdumentum, aeblaiaiQ seeum ap- a Filio. Vide Nkreti»b«rg. H> *ex«ep4tonifroa,
portarunt, et Conslammopolim regressi, iu eub- cap. 4.
urbio suo, cui Blacbemse nomeo, condiderant. (22*) Deeat slrophe un» in Menaeie imprcssia, et
Clam omiiibtts tbesaurum eervara conati cum inrra phires; qtiod scmel mnmiis&e sulRtiat. £ U I T .
fru&ua fuisseat, tmperaiori rem aperiiiHt, qui al- (25) Ut verittcetur quod purpura regia sii nUid»,
latse vestis nunlio incredibili gaudio affectus cst, «t omni proraua aordc vacaus» requiritur quod
dum eam exosculareiur, amplecieretur, teuipioque nullo sit a s p m a pulvere, aul olei fiil conspurcaia
in ipsis BUebernU exciiato, aream ibiiletn repo- ^ labe, nec in aliqua etiam parte sui. VerumtaiMn,
ai quid cum fjue niiofft airt muadUia coiieiuert!
bisloriam, et quidem uberiorein el proUiioreni poft&el, maxinae modkus pulvis,qui facilliuie exeu-
iiabes apud Nicepborum lib. xv But. EccU$.
9 litur, imn vero ioeda proserpeiilis olei tnacula, ac
cap. 24; Metapbrastem inoraliouc-de v i u el obilu in vicinab pai les se insiiiuamis, ut toium eomaclu
sanctis&im» Deipara apud buhum die 15 Augusii; Stto deturpei. Eo4em moek) diclio immecututa
Georgium NicoBtedieusem oralione in Deposiuonem HulIiuB peccaii aui wacuiee ootiaerlium admiuit,
pieilos* vesiis Deiparae in Blactiernia, aliosque. el si CUID aliquo qobaeiere palerelur, maxime cum
22) In I . Pnncept, C. De tegibttt baec babenlor: modico venialiuni peccaiorom naevulo, non vero
! >riuceps legibus subdiins non esl: Augu&u cum peccati origiiulis graviiate, quod turpius
vero, licel sit subdita, princeps tameu eadeo» p r i - onmi labefaclat oleo. Quapropler dura S. Josepbu^
vitegia Uii eencedil» q u * ipse babet. » Cerke Pa- U. Virgitttm loii«e abaolute immaeutatara I U H K I I -
ties aibilrali aunt, et vere, Gbrislusa eoiusi fui&se \*Λ\\1; conceptioiti iiuiuaculalae noa &olum aufiraga-
kolulum a legibua peccalt originalia perse^el et tne est, eed eidem 6(u> aiiflragio insigne aiuiori-
vi s«»ae naiurai, per bec Uinea non adiraiiur, utis poudun addidit, Vidc Nieremberg, ui £xe«-
B. Virginem, lauquam Auguslatn, ab iisdeiu plionib., cap. 5«
exempiam fui&se per graliain, el ptivilegium, et
1007 S. JOSEPHI HYM.\OGRAPHI 1008
tuain, ο caslissima, alque nnmaculalissima, fon- Α άπανστως βρύουσαν ίάματα κέκτητα^ πανάμωμε.
tcm ex quo medieamina indeficienier emananl.
Odc 4.
Adcste: anicam benediclam maguiliceums; et Μεγαλΰνωμεντήν μονην εδλογημένην, χα\ την αυ­
ad vestera illius cuw fide accedamus, ui gratiam τής έσθήτα προστησώμεθα πίστει, βπως ά££υσώμεθα
Spirilus baunamui. την χάριν του Πνεύματος.'
Tanquani preliosissimum ihesaurum, haec civi- 'Ος -πολύτιμον θησαύρισμα κεκτημένη , ή σέ τι-
t»s quae • le houorat, possidens veslem tuam, ο μώσα πόλις τήν εσθήτά σου, Κύρη, πίστει κατασπά-
puelia, cum fide eam ampleclitur alque osculauir, ζεται, κα\ χάριν κομίζεται.
ei gratiam inde reportat.
Adoramus vestem tuam, ο laudabilissima, tanquam incorruplionis fontetn, et gloijae stolam cxei-
steoiem omoibus laudantibus te.
Munda ab omni iabe et sola benedicta (24), "Η πανάμωμος κα\ μόνη ευλογημένη των Χερου-
quae Cherubitn sanctior apparuisii;ammas nostras 6Ίμ φανεϊσα, τάς ψυχάς ημών σώσον πάσης περίστά-
ab oroui adversiiale custodi, dum le cum fide hono- ^ σεως των πίστε* τιμωντων σε.
raiuus.
19 Ode 5. ψ*1 ε'.
Undequaque purissima Domina (25), lu donasti Συ, Δέσποινα άγνή, τοΐς σοί; δούλοις όεοωρησαι
eervis tute veslera ac preliosam zonam tuam, ul κραταίωμα τήν έσθήτα, χα\ τιμίαν σου ζώνην, κα\
&ii \\\\a robur ac dmnum muniinejalum. θεϊον περιτείχισμα.
Jucundissimum viridarium, suavem Spiritus odo- Παράδεισος τερπνός εύωδίαν του Πνεύματος, παν­
rein emiiiens facturo est templam illad* ό lola i m - άχραντε, άποπέμπων 6 ναδς δ κατέχων τήν σήν
maculala, in quo tua ve&lis conservatur. εαθήτα δέδεικται.
RepteU omci aancliuie, sanctifica aniraas et corpora noelra, dum vestem luam sanctam hono-
xauius, lanquam ornui hooore diguissimam.
Cenilrix Dei, fac nos teinpla Dev qui babilavit . Ναούς ήμας βεοϋ του έν σο\ ένοικήσαντος άνά-
in le, dum te iu lemplo luo divino cum flde glorifl- δειξον, Θεοτόκε, τους τψ θείω ναψ σου πιστώς σ*
camus. μακαρίζοντας.
Ode 6. ς\
lnexpugnaoilem lanquam niururo, ο Mater om- Άνέδειξας t j -πασών βασάίδι των πόλεων, ή
niora Hegls el Domini, dedisti civitatum omnium τεκοϋσα Βασιλέα των δλων κα\ Κύριον, ά£(*αγες ώς
reginae vestem tuara sanctam ac venerabilem. τείχος τήν σεπτήν κα\ άγΕαν εσθήτά σου.
Noe gaudentes, Virgiuis gratiara gloriflceraus, ac Γηθόμενοι της Παρθένου τήν χάριν δοξάσωμεν,
sanciissimam iiliug v«stem vcneremur, ex qua om- κα\ τί]ν ταύτης παναγίαν έσθήτα τιμήσωμεν, έξ ή ;
nis franitas ac robur morlx» laborantibus incessan- π3σα φώσίς άσθενουσιν άπαΰστως προέρχεται.
(er proraanat.
Iiiexbaustum aquarum viulium ioniem te novimus, ο Deipara, luanique divinam veslem vene-
ramur, ex qua nos fideies quoiidie' medicamiaa bauriinu&.
, Substantiam hominum sibi ip&i doniftetkara fecit Ό Κύριος μετά σοδ > Θεοτόκε , γινόμενο; των
Dumiuus, habiians io te, ο Deipara, oipiiemque ανθρώπων έαυτψ τήν ούσίσν ψχείωσεν, χα\ τοΰ άλλο*
bostis la&sionem ab eo exiermiuavit. τέίου έξ αυτής παααν βλάβην εξώρισεν.
Ode 7.
Depres&o alque bumiii corde, menteque subiimi, Τψηλοτάτφ vot κα\ ταττειν^ xap6fqi τοΰ βασιλέως
aitissimum Regts thronum gloriiicemus ; sanch&si- ^ ύψηλότατον τον ϋρίνον δοξάσωμεν τήν παναγία^
mam scilicet et ptenam gratia puellam. κορην tfjv κεχαριτωμένην. ^
20 lOC
* Ibalamoluo venerando asservaiam ve- . Πάστας θεοΰ εκλεχτή, fcv τ^ σεπη5 σου ταύτη
slvm luani cuni Gde Uonoraoiue, tanquam arcam παστάδι πίστει την έσ9ήτά σου χειμένην σεβόμεθα,
sanctam, et pielatem coleniium proleclionem, ο ώς χ:βωτ6ν άγέαν χα\ εύσεοούντων σκέπην.
Dei ihalame electe.
Α veluslale liberatur omnis qui curo fide accedit, 'Ανακαινι^εται πας ό προσιών έν πίστει, χα\ την
et eanclani capsulam osculatur, quse splendidam άγΕαν άσπαζομενος σορ^ν την χατέχουσαν την σήν,
vesiein luam continet, ο Vitgo tasla. άγνή Παρθένε, φωτοειδή έσθήτα.

(Ϊ4) An haee verba inimacuiaiaR B. Virginis con-
cepiioni iaveani, judicet leclor. Certe ego iittelli-
pere non posaum, quoinodo B. Virgo absolute dici
poisit munda »b omur labe, et sola benedicla, si
labu ongiualis peccaii foedaia aliquando apparnit,
ei coniinuni malediclioni, ut caHeri oinues A&JZ
lllii, subjecta fuit.
(25) Quid esi essc undequaque ptirum, nisi ex
omni parte, alque ex oimii neneie carere impuri-
laie? Non fuisstU igiiur B. Yirgo undequaque, id
estex ciimi pane, atque ex onmi genere purissima,
si ex parle concepUoiiis originali fuissetliupurjeate
detuipaia.
1009 MARIALE. 1010
Emumfat oimies animse sordcs, ο Virgo mundissima, liaec arca,. qutt conlinol vesleai i]'..i;a, quu
corpus luum venerandum coopertum fuit. I
θεογεννήτορ αγνή, τήν σέ τιμώσαν πόλιν λιμοΰ, Α Custodi, Dei Geniirix pura, Iianc urbcm quae tc
σεισμού τε και κακώσεως ά πάσης περισώζε , και Iionorat, a fame, terracmoiu, alque oiuni af-
εθνικής Ιφόδου, κα\ εναντίας βλάέης. flielionc: ab e l h n i o r u i i i itnpctu, aique hoslili

m η'· OJe 8.
Εύχαρίστοις φωναΐς άνυμνουμέν σε τήν παντοίων Ο omirium nobis bonorum concilialnx, cum
καλών ήμϊν πρόξενον, καΐ τήν σεπτήν έσθήτα σου gratiarum aciione le lauJamus : et vesiem luam
άσπαζόμενοι, Κόρη, άναβοώντες* Ε&λογεϊτε, τϊ £ργα, venerabilem deosrutantes, ο Puclla, cxclamamus :
τδν Κύριον. Benediciie, opcra, Dominum.
Νοητδν ώ ; λαμπάδιον Εχοντες έν λυχνία τραπέζης Lumine jugi iruuMur oculi cordis ucsirt, cuin
προκείμενον το Ιερδν μαφόριον της πανάγνου habeamus lanquam Umpadem in lucerna incnsa:
Παρθένου, τάς τής καρδίας φωτιζόμεθα κόρας prominentem, sacram vesiem casiissima; Virgiuis.
εκάστοτε.
Ουδαμώς άμοιροΰντας κατέλιπες ίερας σου, Παρ­ 0 Yirgo, licet mdignos servos Uios, nullo nioilo
θένε, προσψαύσεως τους αναξίους δούλους σου · άντ\ reliquisli experies sacri rontaclus Ιιιϊ; nenim pro
σώματος γάρ σου τοϋ ζωηφόρου τήν έσθήτά σου πασς β v i u l i corpore tuo, vcsiem luai» umnibus dmtasii.
δεοώρησαι.
*Γμνωδ£αις ένθέοις τιμήσωμεν του θεου ε&ρύχω- Klluslremus d i v h m canticis aiuplissiuintn Di-i
ρον σκήνωμα τήν έν μητράσι πάναγνον τήν ούράνιον labcmaculum, caslissimam inter maiic?, p(»ilam
«ύλην, δι' ζ ς έκλείσθη ή πρδς θάνατον πύλτ· είσά- coelosiem, per quam clausa est janua, qux inira-
γουσα. ducebut ad morlem.
-ρδή θ'. Ode 9.
Ίδοδ σε τήν κλίνην Σολομών γεραίρομεν χαρμό­ Ο Virgo perpetua, iitgcnlls la*iitix canticis eoce
συνοι; μελψδήμασι, κα\ τήν τιμίαν σου έσθήτα ώς veneramur le leclulum Salomonis : 3 c prciiosani
Λλλην κιβωτον αγιάσματος κυκλοΰντες, τάς ίάσεις vesiem tuam tanquam aliam sanciiftcationis arcain
λαμβάνομεν τας σωτηρίους, άε\ Παρθένε. circumdantes, saluiarcs 2 1 medelas recipimus.
*Of θη νυν ή θεία σου σορός κατέχουσα τήν έσθήτα Sicul fons liicis visa est, ο Yirgo, arca illa «li-
τήνημίαν σου, ώσπερ πηγήν φωτός, Παρθένε, ακτί­ vina, q u « conlinet vesteni tuatn preliosam, einit-
νας ίαμάτων έκπέμ«ουσα καΐ σκότος νοσημάτων Ccngradios curationttm, actenebras morlmrum do
διώκουσα, ήν μετά πόθου άσπαζόμεθα. peltens; ideo. iilam cum affectu dcosculamur.
Σήμερον συγχαίρουσιν ήμϊν, πανάμωμε, προσκυ- C Exsuliant nobiscum hodie, ο immaculalissiiTia,
νήσε: της έσθήτός σου πάσαι ούρχνιαι Δυνάμεις, in adoratiunc veslis tua;, Virlutes coelcsles, apr>-
απόστολοι, προφήται, κα\ μάρτυρες, καΐ όσιοι, κα\ stoli, propbeiaeet marlyres; et sancli ac justi u n i -
δίκαιοι άπαντες, Δέσποινα μόνη άύ Παρθένε* v e r s i ; ο Domina sola Virgo peTpelua.
Ήγίασται δπασα ή γή , πανάγιον του Δεσπότου Propositione vesiis tua3, sanciificata esi univecsa
καταγώγιον, τή καταθέσει της έσθήτος της σης, κα\ terra, ο sanctissimum Doniini habiiacultim : ct
ό Δαβίδ έπαγαλλεται τής πάλαι κιβωτοϋ* προτυποΰ- exsullavil olim Oavid in exposilione arca?, qua: (o,
σης σε τ^ καταθέσει, άεΐ Παρθένε. ο Virgo perpetua, praetigurabat*
Φαιδρδν περιβόλαιον τι» σδν μα^όρ'-ον εδωρήαω καΐ Hanc vesiem tuani tanquam praedarmn vallum
προτείχισμα τή σε τιμώση ^ασιλίδι των πόλεων ac muuimentum donasti reglnse oinnium urbiuin,
πασών, ώς ^ασίλισσαν άπάντο>ν ποιημάτων τυγ/ά- quas le colil, veluii Reginam omnium creaiurarum, ο
νουσαν, θεοκυήτορ μητροπάρθίνε. Dei Genilrix Yirgo mater.
Ε'. V
Uepl Γης πμίας ζώνης rtjc ύχεραγίας Θεοτόκου De pretiosa zona B. Virgims Constantinopoli otim
Κανών £*, οδ ή άχροσπχίς έστι * ι Ίσχ,ντ μ& asservala, Canon V (20), cujus acrostkliin e&t:
ri\r ζώσοκ a)~rri Παρθένε, t Ίωσήρ.
%
D ι Robore me accinge tuo ο easta Virgo. > Jowph.
t

*Ρδή α'. Ode 1.

Ίσχύν με θείαν εύσεβώ; περίζωσον ύμνολογοΰντά Kobore divino clemenier uie circuuula el ae-
σου τήν ίεραν ζώνην θείον χρηματίζουσαν τη πόλει cingc, ο inlcnierala Virgol qiiando saciaiaui imnc
σου περίζωσμα καΐ κραταίωμα, Κόρη, κα\ ά^αγες zonam tuam bytnnis cclebro (27), qute banccivita-

(26) Ex&tai liic canon Grsece in Merueis Gra;co-
rum, tmn imprcssis, quam manuscripUs, sub ili** 31
Augiisti*, quo die otim Constaniinopoli in Clialco-
pratoio colcbrabaiur festum Deposittonis preiiosae
zonre, srii cin^tiU saticli&simae D«i Genilricis.
(^7) Przeler Joscpbum no«irum sacratam Deipa-
r
rx zooam ftvomis ct )au<iibii& celtibravit S. Genna-
nus patriarcha Consianlinopolilanus, et Euiltymius
monachus Zigabenus, uiercjue iu Encomio in ado-
raiionem veneranda^ zonx sanctissim;e Deiparae ;
itera Georgius Nicoaiodiensie, canone «Ift Deposi-
lione venerandae zonse sanctissun:e Yirginis "m
Bfachcrnis, qui caaon Gra?cc exsiat ms. in cotlka
liibliothecai iiioiiaslcrii Ctyptx Fcrratx : necnou
1011 S. JOSEPHI HYMNOGRAPHI 10!2
lein 22 tuam cingil ut vallum el fortc quoddara Α *ίριτ«(χισμ«, άχραντε Παρθένε, ποίμν^ σου.
propugiiacnltiru ab ipso nobis Numirte concee&um : quae Uem (uorum clientum gregem munjt lanquam
niuri quidam ambiius nulla unquam vi rumpendus.
Omnipolentem peperisii l)eum,o incontamtnata t Συ τδν θεδν τδν βυνατδν 1κύ?)σας περιζωννυοντα
qui omnes pios accingH virlnte : unde beaiaro le τους ευσεβείς πάντες δύναμιν, πανάμωμε * διό" σε
uominanles, lianc ccelestem zonam luam magna μακαρίζομεν, καΐ τήν θείαν σου ζώνη ν περιχαρώς
animorum laetitia deo&culamur, utexqua tanquam άσπαζόμενοι χάριν άπαντλονμεν καΐ Ελεος.
fonie gratiam haurimue et miserieordiara.
Bona hodie luce exorta cum iripudio magno Χαρμονικώς τξ καταθέσει σήμερον περιχορεύσω-
eximltemus propter sacrata» zona?, quae casiam Dei μιν της Ιεράς ζώνης της αγνής θεόπβιδος, έξ ής
Parentcm cinxit, apud nos hic deposita; solemnj- ήμϊν περίζωσμα αφθαρσίας ύφάνθη , χα\ άδιά^
latem (28): e i qua nobis zona conlextum est cin- Ι&ηκτον ένδυμα, xal περιβολή αδιάσπαστος.
guiurn, quod non corrurapi, ct indamentum, quod non lacerari, et deuiquepallinm, quod aoa avelli a
nobis potest.
Ο extra omnem reprebensionis aleam collocata ρ Ύπδ τήν σήν δ σος λαός, πανάμωμε, προστρέχει
Virgo! populua tuus magno cureu ad iuam poten- δΰναμιν, ύπδ τήν σήν σχέπην καταφεύγει πάντοτε *
liam contendit, et in cunclis adversitalibus ad pro- πάσι γενοΰ βοήθεια, χαί τά προς σωτηρίαν τοίς
teciionem se tuam recipit. Esto igitur cunctis loco πάσι δίδον αΐτήμαια σώζουσα δεινών τάς ψυχάς
praesidil, et quaecunque sibi ipsis postulanl salu- ημών·
laria, ea illis omnia largire, lu quae imperiis aui-
uiabus noslris Uberalionem a calamitatibus.
Ode 3.
Renovalur cor nostrum, et novo quael vigore Νεουργεΐται καρδία» πίστει θερμζ ψαύουσα ζώνη
hilarescii, dum sacram tuam, ο Virgo, zonam Qde Ιερά της Παρθένου, χαϊ περίζώννυται δύναμιν άμα-
ferrenli apprelundit» qua ilem zooa cor noelrutn χον, κατά παθών ακαθάρτων, δυσμενών, άσαρκων τε
Tim indoit inexpugnabileni impuris appelitionibua £τρωτός μένουσα.
debellandis, ac siroul hinc perseveral idem cor nosimm penitus inTuIoerabile a spiriiibus i n i -
micig.
EUamnuni niaaet (ncorrqpta lona hajc aacrala, ( j ΜένεΙ αψθορος Ixi ή Ιερά ζώνη σου, ήτις σου τ6
quae plim corpus luum nullis unquara sordibue, ο Αχραντον σώμα, Κόρη, δ*έζωσε, χαθαγιάζουσα τους
Virgo, inqoinatum circnmcinxit» et niagnam inde βύσεοως προσόντος, xat φθοράς έξαίρουσα, νόσων
trahil bodieque efllcaciani 23 * bos omnes quo-
ac
κα\ θλίψεων.
darainodo eanctificaudos, qui Se pie conferunt ad eam venerandara, ipsosque ab inleritu per jnorbos
et aliaa ca)amiute& irominenles liberat.
Maxinife pulchrimdinis domus exstil&li t u ipsa Έχρημάτισας οίκος περιχαλλής, άχραντε, Αόγου
quoque pro Verbo divino ex te incarualo, ο Maler του εκ σοΰ σαρκωθέντος, καΐ έν άγ(φσοο οΓκψ εύδο-
iiumaculata! jamque sihi complaciliim est Uem, ut κήσαντος ζώνην τήν oijv έντιθηναι, ήν κατασπαζί-
l>3ec zona tua tn saocia donio ista, quse nomini tuo μενοι «γιαζόμεθα.
eonsecraia est, reponalur, quam et aoa piis passim osculis frequenlanles, inde fradum quemdam
sanctitaiis ublinemue*
Eminenitspreiii zonam luam.oDeipara, feneta- Τήν τtμίαν σου ζώνην τομητικώς άπαντες έν
buodo cordia jubiio, pmnea circuincirca ampleva* αγαλλιάσει καρδίας περεπτυσσόμεθατιμήνυπάρχου-
mur, tanquain decus Cbristiauitalie universse; ^ πάντων πιστών; Θεοτόκε, ώς τψ ύπερτίμφ σου
quandoquidcm illa sanclum corpits luum, quod ψαύσασαν σώματι,
mnue proiiuip ei bonuretn supcr.it, allingere digna
fuil.
Ode 4.
Tu quidem \\\ altum assumpla ad inacce^sibilc "Ήρθης πρ6ς φως Αδυτον μεταχωρήσασα, £λιπες
lumoi) accessisti: at cunclis inlerim beatam le di- δε τοΤς σε μακαρίζουσιν άντ\ του σώματος σου, αγνή,
centibus locu lui intenieraii corpuiis, prciiosam τήν τιμίαν ζώνην, πηγήν θαυμάτων ύπάρχουσαν,

anonymue auctor antiquue Enconiio in Deposi- ConstanlinopoliUna : ejusque fentl non solum in

lionem zonte S. Maricc, qnod ex Regio tira^ce ms.
lodice eruil.cl Laliiiea se reddilum anno 1048 una
cuni Uisloiia hfertsis Moimlheliiarum Parisiis edi-
dit P> Franciscus Cnnibefts, ordinis PraedlcaLo-
IUIII.
(i8) Sacrosauclam beatissima Oei Matris zonam
u«que adeo Bcclesla Cr^ca veneraia est, ui iu ejns
liouorem festum qnoonnis die 31 ntcnsis Augnsli,
soleuiDi ritu celebraJidum iiibliiueriL in ivgia urbe
i
rxe«nti canone S. Josephus, sed et Germanus ct
liiLhyinitis supra relaii, Emmanujel Comnenns im-
peratur in suo ediclo de feriis, el Kalemlaria
Graecorum, Rulhenorum et Syrorum expressis ac
diseriis verbis meminere. Vi<le Colvenerium in
Kalftndario Marianodie \ Augusii, einoias noetras
in Mnriale S. Germani' ad oratiunera dc zotia sau-
ciibwim^; Dei Malris.
1013 MARIALE. 1014
καΐ τόπον σωτηρίας, κα\ χαράκωμα ταύτης της Α l u a m r e l i q u i s t i x o n a m , lanquam seaiurigincro m i -
τιμώσί σε πόλεως, Αχραντε. r a c u l o r u m e i ip&issimam saluiis sedem, ac denique
u l valluiu hujus c i v i l a t i s , quae amore flagrat hono-
rls t u i .
Nfov ημείς ώς οΟρανδν ύπερχόμεθά σου τ&ν οίκον, Velut novum quoddam cceluirt tuam d o m u m i n -
έν ψ τεθησαύρισται καθάπερ ήλιος φωταυγής σου gredimur, ο Virgo, i n quo coelo tanquam ihesau-
ή θεία ζώνη, βολάς θαυμάτων έκπέμπουσα, κα\ πάν- r u s q u i d a r a tua d i v i n a servatur xona ( ntpote quae
των τάς καρδίας καταυγάζουσα, Κόρη, και παθών Deum o l i m i n j s i c i r c u m d e d i t ) , i l l u s l r e s m i r a c u l o -
τήν δμίχλην διώκουσα, r u m radios emiuens instar βοΐΐβ, nempe c o r d i t u s
o m n i u m i l l u m i n a n t l i s et effugandis inde m a l a r u m
cupidilattim lenebris.
Συ κιβωτδς του νοητού αγιάσματος χρηματίζεις, Ο sordibus i n t a c i a , e l o m n i l a u d u m genere
4χραντε, πανύμνητε^ καΐ τήν τιμίαν ταύτην σορδν ecriaiim ab omnibns colenda! l u es arca sanclifi-
Κχουσαν τήν ζώνην ήν περιοΰσα έφόρεβας, παρέχεις cationis iiUiuifp, iuteliectu p o l i u s quam externo
τ φ λαψ σου καταφύγιο ν πάσι, κα\ πηγήν ίαματων quodam sensu delibanride, e l siraul hoc venerabilc
άκένωτον. Β c o u d i i o r i u m , quo asservatur zona t i b i adhuc in
terris vitam de^enii usurpata, populo 24 * u 0 e
*b'bes tanquam refugium omnibus paralum ac velut
prodigiorum fontem nutlis unquam conatibus exltaurienduiri.
Τ
Ηκε τη ofj πόλει πολύολδον δώρημα ή τιμία Advenit dono c i v i t a t i h u i c tuae m u l U r u m valdc
ζώνη σου, πανύμνητε,καΐ κατετέθη περιφανώς ταύτη felicitatum curoulus, luum nempe eingulum f

τ% ήμερα έν τούτω Θείψ οΓκφ σου, καΐ γέγονε με- ο praeconiis niilversoruui decantata Virgo ,
γίατης έορτης, Θεοτόκε, χοϊς Θερμώς σε ποθοΰσιν idque hodierna luce i n iiac divina axle Ina i l l u -
ύπόθεσις. etrem i n modum est coltocatum, evasilque omni-
bue ferventi te amore prosequentibus niulto fesli-
vitalig instiluendae a r g u m e i u u m .
Νόμου σκια\ κα\ προφητών τα αινίγματα προεδή- Caligine scatenles legis umbrae ac s i m u l aenigmata
λουν ίσεσθαί σε, πάναγνε, θεοΰ Μητέρα παναληθή, p r o p h e U m m te aliquando veriesimam Dei Malrem
δι* ής ή κατάρα άπεστειρώθη καΐ ήνθησε τελεία futuraro pra;signiflcaruiU ο casli&sinia l sicque pcr
(

ευλογία, καΐ σωτήριος χάρις τοϊς έν πίστει καΐ πόθψ ie et peccati maledictio ad quamdam quasi s t e r i l i -
ΰμνοϋσί σε. C talem redacia flst, et vicissim r e r a ac perrccta be-
nedicilo una cum salulari quadaa gralia efflorescere incepit, a d singulareiti o m i i i u m , cupida
fide tibi servientium, m i l i t a l e m .
'Ρ*ή Ode 5.
Ζώνης θείας τεθείσης σήμερον έν οΓκω σου, θεο- C i n g u l u m i s i u d l u u m d i v i n u m , cujus hodie i n
χαρίτωτε • συνεπανετέθη αγαθών πασα δόσις το?ς hac domo lua deposilionem celebramus, ο s i n g u -
χρήζουσι, καΐ πληρούται πας τις αγιασμού, ό προσ- l a r i apud Deum gratia polleiw V i r g o l ielud t u u m ,
πελάζων τάς αΐτήσεις πιστώς κομιζόμενος. i n q u a n i , c i n g u l u m i n suum buc c o m i l a i u m , I r a i i t
liberalissimam oranium g r a t i a r u m copiam, p r o u l cujusque postulat i n d i g e n l i a e t qu^cunque buc acces-
t

eerit, ilie i m p l e i u r copiosodono sanctiraoniae, si Q i m i r u m preces suas corde o b l u l e r l l sincero ac fideli*

•Οραιώθης, Παρθένε, Λόγον ώραιότατον. άποκυή- Inclytam ob V e r b i a te geniti pulchriludiiiera, i u
σασα, και τ φ σφ ώραίω έπευδόκησας οΓκψ τεθήσε- quoque inclyta es p u l c h r i t u d i n e i l l u s t r a i a ; s i m u !
σθαι τήν ώραίαν ζώνην, ήτις το σδν ώραΐον σώμα, et i n lioc lemplo l u o inclyte specioso, t u placide
Θεοτόκε, ώραίως διέζωσεν. p a t i ee dignata, u t repoueretur inclytae iiem p u l -
c h r i l u d i n i s zona l u a , quae et l u u m inclyte p u l c h r u m corpus, ο Deipara, c i n c l u quodam inclylo
perurnavit.
Σου δ άγιος οίκος άλλος ώς παράδεισος' πασι D Novus csse paradisus domug liaec lua creditur
γνωρίζεται, μέσον κεκτημένος ώσπερ εύοσμον palam 25 a
^ universis, i n cujus paradisi medio
0όδον τήν ζώνην σου, βύοδίας θείας άποπληρουσαν insiar cujusilam fragranlis rosae zona l u a collocata
τάς καρδίας τών πιστώς προσιόντων, πανάμωμε. c e r n i t u r , per cujus f r a g r a n l i a m d i v i n a m , eorum
corda, q u i ad le pia quadam cotiQdetitia acceduut, voluptate Olenissima i n u n d a n t u r , ο a n e v i e o m n i -
bus intacla Virgo I
"Ομβρου θείου νεφέλη γέγοναΓι πανάμωμε, ένα- G u t U t i m salutarera pluvise divinse Undarn d i s t i l -
ποστάζουσα δωτηρίας υδωρ f καΐ πηγή χερσω- lans nubes facta es, ο culpae omnift expers V i r -
θεϊσιν έγκλήμασιν πρ^ς καρποφορίαν μεταγαγοΰσα go ( 2 9 ) ! animabusque noslris propter viliorum
εύσεβείας* διά τοϋτο πιστώς σε δαξάζομεν* aridtiatem penitus incultis e i b i b e s t « u l quamdnm

(29) C u l p » i g i l u r , quae ex Adam per origincm non absolule nec vere diei poseel omnis c u l p »
coutrabituF, non f u i i parliccps B . V i r g o , alioquin expers, cum originalis expers non fuisset.
1015 S. JOSEPHI IIYMNOGRAPHI 1016
fotitanam scaturjgincm, qiia nos irrigali ad faciendos fructue pietatig fecundamur, unde et sin-
gutari teconatu fidci nosirae gloriiicamus.
Ode β. A

Euui qui esl ante omnia saecula, ut novum nobis Νέον τέτοκας ήμϊν ιός παώίον τον προ πάντων
inrantem progenuisli, e i s i m u l a d oovum buiicluse αιώνων, χαΐ χαινουργεΣς καρδίας αμαρτίας παλαίω-
aJvenlum fcslivilaiis, qua preliosi hodie cinguli σιν δεξαμένας, καινισμών της καταθέσεως της τιμίας
tui agilur deposiiio, innovas quoque corda nostra ζώνης σου, Κόρη άειπάρθενε·
vetuslis jam culpis depravala.
Ο virginea Dei Mater, sacrum lioc templmn Άγιος σου δ ναδς θαυμαστός δικαιοσύνη υπάρχει,
luiun jure mcriio gignit admiraiionem omnibus, ώ ; τις τήν θαυμαστήν σου ζώνην θαύματα βρύουααν
ulpole quod mirilicam zonam luain possidens, κεκτημένος, τοΤς πιστοϊς πέλαγος δείχνυται Ιαμάτων,
oiunibus (idei dono pnedilis pelagus quoddam re- θεοχυήτορ μητροπάρθενε.
prsRsental remediorum.
Cuncfce exliilaraniur animae sanclum intranles Γέγηθε πάσα ψυχή αυνιοΰσα εν άγίψ ναψ σου,
lempluro iuuro, quia zonae bujus tuae id loci posi- κα\ έν αύτφ δρώσα, Θεοτόκε, τήν ζώνην σου, ώσπερ
ΙΪΒ fruuntur coiileiriplalione : ista enim solis quam- ήλιον φιιδρον φέγγος άστράπτουσαν χαρισμάτων
dam sereni habcns faciein, omnipotentis ijlum d i * του παντβργοΰ καΐ θείου Πνεύματος.
vinique SpiriUis fulgorem donis alque gratiis re- g
ferlum, ccu quosdam ex se radios vibrare solel.
Animarum noslrarum vires quadam muliipli- Νεύρωσον ημών, αγνή, τάς καρδίας παρεθείβας
cium peccatormn paralysi dissolutas, quasi nervis παντοίων αμαρτιών ίδέαις, χα\ περίζωσον δύναμιν
quibusdam corrobora, o V i r g o ! et libi illos prae- τους τήν ζώνην αου πιστώς ώς κολυτίμητον κεκτη­
lerea virluie quadam singulari accingendos sume, μένους χαΐ άναφαίρετον θησαύρισμα.
quicunque eximia rcligione zonam tuam, ut mulli gazam prelii asservanl, nulla arie de piis eoruin
m&nibus extorqucndam.
2β 0de*7.
Sublimis ad coelesiia tabernacula proficiscens Ή πάντων (ϊασ&ισσα προς οΟρανίους σκηνάς
reruni creatarum oranium regtna, nostra» civitati άπαίρουσ* καταλέλοιπεν ίλβον τ^ βασιλ(δι κασών
cuiictarum urbiura regimc magnas leliquit opes, των πόλεων την ταύτης ζώνην, 5t* ής πβριζώσεται
xonam ncmpe suam, per quam urbs haec nosira επιδρομής ορατών κα\ αοράτων έχθρων.
custoditur adversus incursiones hostium, tara qui
videntur, quam qui non videnlur. Q
Tam nobili f o n l i , ex quo ebullivit graiia et n i i - Πηγη νυν προσέλθομεν άποσταζουση χάριν κα\
eericordia divina, propius nunc accedamus, nempe έλεος τ?| αορφ τιμία, τ^ κατεχούση ζώνην τήν
receplaculo huic venerando, in quo zona prctio- πάντιμον της τιμησάσης ανθρώπων το φύραμα τι-
sissima eonservatur illius Matris simul ac Y i r g i - μίω τόκψ αυτής, Παρθένου τε κα\ Μητρός.
nis, quae massam generis humaoi adoraodo partu
suo ad magnum evexit decus.
Adoraie byiunis Dominum, Virtules coelorum ΑΙνεΤτε τον Κύριον, Δυνάμεις πασαι αϊ επουράνιας
universae, cujus et Genitricem, linguae omnes morta- τήν τούτον τεκοϋσαν, ανθρώπων γλώσσαι πδσαι» δοξά­
l i u m , gloriticale : vobis quippe dono dedit zonam σατε, δτι τήν ζώνην αύτης έδωρήσατο ^αταφυγήν
6uam, in cujusvere lutoac saluiari ambitu, merito αληθή κα\ σωτηρίαν πιατοίς,
possunl refuglum quaerere fldeles. 'Ρανάτωσαν άνωθεν δικαιοσύνην νεφέλαι σήμερον
Urgeant nubes IiutKe imbrem justitiae de supernis, καταθέσει της ζώνης τής σης, νεφέλη θεοχαρίτοηε,
quandoquidem nunc depusitae Itic zonae laae agiiur καΐ μελψδείτω ψυχή πάια χαίρουσα* Ενλογητος ό
festivitas, ο quae ipsa e$ quoque nubes vere Deo θεός.
gratisiima I simul omne quidquid vivit exsul-
tando cantel : Benedictus Deus!
Ode
In sancluario profanisel impiis inaccesso, inst;*r θρό'Λ; καθάπερ αγιο; ή σορός ανατίθεται δνδον έν
ihroni cujusdam sacri repouitur snmma eum pompa άδύτοις ίεροϊς φαιδρότατα της μόνης θεόπαιδος κα\
et 4aetUia iste loculus, qui utiicae Dei Cenitricis» βασιλίδος πάντων αγνής, ζώνην κεκτημένη έπανα-
el intemeralas omnium rcginae zonam in sese col- παυομένην,έξ ή;το;ς κοπιώσιν έν πολλαΐς άμαρτίαις
locaiapi Lenei; ex qua quidem iis qui muliissutit άνάπαυσις τελεία προέρχεται άφθόνω;.
peccatis fracii ac dehiliLati, plena lanii mali quies
ac medicina in prompui adcsL.
Revera per sanctas manus luas, illtim ex tc i n - Έ π Ι τής γής τον Κύριον Ιερώς έσο^μάτωσας, κα\
carnalum 27 > '^rris Oominum, tuo acuinxisit
n χ^ρσ\ν άγίαις αληθώς διέζωσας, τον περιζωννύοντα
cingulo, qui omucb \cr.e pictali dcditut» quudam τους εύσεβοϋντας δύναμιν · νυν δΐ άναδάσα ουρανών
 1017 MARIALE. 1018
υπεράνω, κατέλιπες άνθρωποι; τήν τιμίαν ζώνη ν, Α singulari aecingtt robore. At nunc, ο virginea l>ei
Παρθένε Θεοτόκε, κραταίωμα και σκέπη ν.| Maier, posieaquam super omnes coelos asceniliftli,
[uuni islud venerabile CHigulum horainibus rcliquisii lanquam potans quoddara munimcntum quo
ptOiegamur.

Νβνοσηκοσιν Γαμα, δλισθαίνουσι στήριγμα, καΐ Gralia illa divina, quae in nos ex luae zonaR v c -
τοίς £^θυμοΰσιν ευθυμία, Ινθεος κυβέρνησις πλέουν, nerando cultu redumlare cernilur, haec, inquaui,
πεπλανημένοι; επιστροφή, ή παρεπόμενη τ?) τιμία graiia, ο casia Y i r g o , est verissiina aegroianlibus
«ου ζώνη, άγνή Παρθένε, χάρις αληθώς χρηματίζει, medela, jamjam ilem labciilibus rulcimentum;
ήν πίστει προσκυνοΰμεν είς πάντα; αΕώνας. pracierea male animaiis divinac quoddam alacri-
Utis donuiu, ad lixc moderameit el gubernaculum navigantibus, ac denique iis qui aberrarunt, a u i i -
lium plane ac luuien ad resipisiendum. Unde et culiu fideli le adoremus in omnia saecula.

Έπιτελοΰντες σήμερον τήν άγίαν κβτάθεσιν ζώ- Ob lu.edivinae tona» deposilionem hlc olim p«r-
νης σου της θείας, Εεράν πανήγυριν οί δοΰλοί σου actam, nos servi Ιψ sacram hodie panegyrin sive
έγωμεν, xaX έν χαρ$ βοώμεν* Χαίρε, Θεοτόκε, ή conventum celcbramus, magnisque tibi vncibus
χαρ4 των αγγέλων, κα\ πάντων των ανθρώπων των Imnc ίπ niodum cum Uelilia gralulamtir : Salve,
πιστώς μ*λωδούντων· Λα&ς, ύπερυψοΰτε ε£ς πάντα; Β Deipara, gaudium cs angelorum et eorum prxsertim
τους ούώνας. hominum, qui religiosc niinc jugilcr decanlaut :
Populus Domini, supercxaliaie Doininum in omiiia
8-jecula!

Ude 9.

Ίδου ή θεία κλίνητοΰ Σολομών, δυνατο\ 'ήνκυκλοΰ-

( Intucre, obsecro, nam isie riiviniis Salomonts
σον έξήκοντα, ζήσεις Γραφών, οΐάπερ έν κλίνΤ| βασι­ leclu!its,| quem circumdaiU soxaginia forles ( u t
λική σορώτιμία σήμερον ζώνην άνακλίνει την εαυτής aiunt Scriplurae), suam liodie znnam preliosam in
άνάκλισιν, εΐ; πάντων τών τεταπεινωμένων καΐεύσε* loculo lanquam in loclica regra quodain ino-lo re-
ίούντων περιποίησιν. ctinal, idque in solatium et reconcilialionero o m -
nium, qui ul abjecii conLemnuntur, ad illorum item omnium conservaiioiiem «c tuielam, quicun-
que veram pielatem cordi babent.

*βς πόλις βασιλέως τών ουρανών, περ\ ή ; έλα- 0 regis coelorum civilas dc qna dicla suut gio-
λήθη παράδοξα · £θου τ|) σή πόλει δώρον τίμιον καΐ riosa ! Tu in liac lua civiiate reposuisti augiislum
σεπτον τήν παναγίαν μνήμην σου πάντων είς κρα- et adorandum munus, (uam nempe zonani sacra-
ταίωμα τών 7λστών,δι* ής οϊ στεφηφόροι τροπώνται lissimam, u l esset 28 om»»bus vere credenlibiis
πο)εμίθυς ύρθοδοξί^ διαλάμποντες. quoddam potens plane piOpiignaiulum, qua zona
si se accingani quasi ac muniant nnslra illuslria principum orthodoxorum capita, hoslilein mox
iuipetuni facillime profligant.
ϊταλάξατε, τά δρη, νυν γλυκασμδν, κι\ βουνο\, Siillate, montcs, dulcedinem, ei colies, la?t:liam
βύφοοσύνην αΐώνιον · πατριαρχών δήμοι, κα\ μαρ­ scmpilemam ! Yos praetcrea, tribus palriarcliannn,
τύρων πάντες χοροί, τών προφητών ό σύλλογος, eLcboti marlyrum univcrsi, adtiaec coelus proplteta-
θείων αποστόλων δήμος σεπτός, εύφράνθητε συν r u m , ac denique adoranda coliors aposiolorum,
π3σιν ήμιν, τη καταθέσει της θείας ζώνης της θεο*- vesiram nobiscum omnes l^liliam coeleslem com-
παιδος municate ad divini hujus cinguli quo sc ulim I V i
Genilrix a c c i n i i i , dignis hodie modis cclebrandam
fusiivitaiem.
*1ίγίασας τά πάντα διά τής σης, παναγία ΙΙαρθένε, Exliilarasti oinnia omnino qtiadam bencdiclionc
κυήσεω;, κα\ νϋν ήμΤν δέδωκας ώ ; πλείονα φωτι­ sancla pcr luum sanclissimuni, ο V i i y j , puorpo-
σμών τήν παναγίαν ζώνην σου, ής τή καταθέσει πά^α D r i u m , et nunc quoqne nobis, ut ope lua inagts
ή γή χορεύει, xa\ γεραίρει σε τήν χαράς άψητου scmper ac magis illustreiniir, zonam dcdisli luaiu
άποπληροΰσαν το ανθρώπινου. sacratissimam, in cujus hic depositionis fosliviiatc
uitiveisa nobiscum exsullal terra leque sumntis animonun sludiis Imuorat, ut quai humanum ^entts
lotum ineffabili quodam gaudio complevisii.
Φιλίας δολίας της τών παθών κα\ εχθρού καθ* Praeripe itie ac libera, ο sunime intacta Yirgo,
εκάστην πειράζονΐος αμαρτιών βάοίΐ ^αθυμία; τε ab onuii. iiisidiaiUium mibi cupidiUlum amtcilia,
χαλεπή; απαγωγής, πανάχρσντ-, αιχμαλωσία; ab iniinici itcni tcutalionibus t|unlidianis, quibus
και προνομής, τψ σώ προσπεφευγότα έλέει δια τά­ illc me, per peccaia graxiu viue<[uc dissoluitonem
χους, ώ ; συμπαθής, άγνή, άπάλλαξον. maxiuiam, abripcrc vioteutci" in capiivitaietn ρι\Β-
daniquc suam uiLitiir, lu:iin quippc iiuno c i m -
iiigiu miscricordiam, ο Yirgo niiscralrix!
1019 S. JOSErill IIYMNOGRAPHl
29 VI.
AdliymnHm Acathiston. In sancdssimam Deiparam
Canon VI (50), cujus acrosliclm esi; ι Gaudere
ie unam eonventt, gaudii domu». Joseph. »
Ode i .
Cabriel magnos archangelus, cum le ο casta» l i -
T Χρίστου βίβλον ϊμψυχον έσφραγισμένην σε Πνεύ-
brum Ghrisil animalum, et Spirilu sanclo sigilla-
tum vitlisset, exclamavii ad le : Gaude, ο gaudii
domus, per quam primse pareniis maledictii) aboli-
ta est.
A d « corrcciio, gaude, ο Yirgo Dci ftponsa, qua?
infemum kiterenrsii: gandp, lola immaculala, pa-
latium soliue regis; gaude, ibroue ignee Omnipo-
tenlis.
Ylgens semper rosa, gaude (31),quae sola pomum
snavissimi oiloris p r o l u l i s l i : gaude, Ιι> η » * pepe- Β
risti olfaciorium Regis omnium; gaude, nuptialis
thalami ignara, mundi salvatio.
Domina, castiiatis tliesaurus, gaude, per quam a
casu nostro erecii suraus; gaude, suave redolens l i -
lium, fideles odore recreans: ibymiama suavissi-
mum, ungiientiiin preliosissimum.
3 0 Ode 3,
Expers omnino arattirae ager, ex quo divina
spica germinavit, gaude: mcnsa animata, quae pa- τος σαφώς, χαίρε· έμψυχε τράπεζα άρτον ζωης
nem v i t » recepisti: gaude, Domina, fons aqusc v i -
venlis inexhauslus.
Remolum ab omni labe viinlum enixa lidelibus
juvenca, gatide : gaude, agna, quae peperisli Agnum
Dei, qni toiius inundi tollit peccaU : gaude» fervens C <*ίροντα κόσμου παντδς τά πταίσματα* χαίρε, θερμον
propiliatorium.
Emicans aurora, quse sola solem Chrisium a l l u -
l i s l i , gaude : lucis babitalio, gaude, quae leiiebras Χριστόν* φωτ?»ς κατοιχητήριον, χαίρε, τδ σκότο;
di&solvisii, et Lenebricosos dxmonas oraniuo im*
minuisli.
T u , ftomina, porta unica, perquam Yerbum so-
(30) Exstat hic canon Graece tantum in Horolo-
gioGrsecorum Venetiis impressofol. 557, in Triudio
Griecorum Sabbato quinue hebdomadae in Quadra-
gesima, in codice Graece ms. bibliothecse Barbe-
riiiiE n. 418« pag. 11ϋ, nccnon in aliis pluribue
Graecorum voluminibus mantiscriptis in bibliotheca
Valicana ac Cryptaferralensi asservalis. — Propier
insign« uiiraculum a castissiina bei Geniirice sub
lleracliu iiuperalore pairalum, de qno vide, si l i -
l>ot, Cxsares nostros Marianus in lleraclio inipera-
tore cap* 6, § 7, celebrabatur quotannis Gonsianti-
itopoli dies festus, Acaihisius nuncupatus, quo Dei
amamissimus popuhis Gonstaalinopolitanus lotara
noclem absque ulla iiuermissione hyinnum pro
gratiarum acLione Deiparenti decanlabat, tanquam
i t l i , quje pro omitiuin salute excubias egisset, el
cceJesti sua virtute lam insigne tropaeum contra
hoites erexissct. Acaihislum vero noininavii, quod
lunc populus ac clerus universus eodem ardore
idem Jacerent, iiemine ces&aute, nemine a divinis
laudibus cunquiescenle. Unde in Riluali Grxcorum
iibro, apud Gieiserum libr. I I I Gommemarior. ia
cup. 14 Codini legilur: ι Acalbistos, qua&i careris
sessione dicttis est, quod UHus populus lota nocte
siando hymnutn Deiparse conciiiuerit: quodque
cum omnibus aliis in sedibus ex more sederc liccaL,
in islis divina; Uatris crcctt omnea bLanlcs ausculLa-
mus. Pretibas propuguatricis υΐ iuviciui Matris
102J
Α
*ΕΙς zbr ϋμνον άκάΰίστοτ της ύχεραγίας Θεοτό­
κου Kar&f <7Ί °δ ή άκροσζιχίς έστι · ι Χαράς
δοχεϊντι σο\ ποέπει χαΐρ&ιν μότ$. 7 ω σ ? ί φ . ι
^ *:
ματι δ μέγας αρχάγγελος [Γαβριήλ |, άγνή, θεώμε-
νος, έπεφώνεισοι· Χαίρε, χαρόΐςδοχεϊον, δΰ' ής της
προμήτορος άρα λυθήσεται.
Α δ ά μ έπανόρθωσις, χαίρε, Παρθένε Θεδνυμφε,
του φδου ήνέκρωσις, χαίρε, πανάμωμβ, τδ παλάτιον
τοϋ μόνου Βασιλέως, χαίρε, θρόνε Πύρινε του παντο­
κράτορας.
'Ρόδον το άμάραντον, χαΤρε, ή μόνη βλαστήσασα
το μήλον τδ ε&οσμον* χαίρε, ή τέξασα τδ όσφράδιον
του πάντων Βασιλέως * χαίρε, άπειρόγαμε, κόσμου
διάσωσμα.
1
Άγνείας θησαύρισμα, χαίρε, δι η ς έχ του π τ ώ ­
ματος ημείς έξανέστημεν • χαίρε, ήδύπνοον κρίνον,
Δέσποινα, πιστούς εύωδιάζον, θυμίαμα εδοσμον,
μϋρον πολύτιμον.
Στάχυν ή βλαστήσασα τον θείον, ώς χώρα άνήρο-
χωρήσασα, χαίρε · τοϋ ζώντος ύδατος πηγή ακένω­
τος, Δέσποινα.
Δάμαλις τον μόσχον ή τβχοΰσα τον αμωμον, χαίρε,
τοίς πιστοίς • χαίρε, άμνας κυήσασα θεού Άμνδν τδν
Ιλαστήριον.
"Ορθρος φαεινδς, χαίρε, ή μδνη τδν ήλιον φέρουσα
λΰσασα, κα\ τουςζοφώδεις δαίμοναςδλοτελώς έκμείώ*
σασα*
Χαίρε, πΟλη μόνη ήν δ Αόγος διώδευσ* μόνος» ή
t u » , Chrisie Deus, ab omnibus nos libera calami-
talibus, et mi&erere nobis ianquam solus clemens
et humanus. » Sic ibi. Atque in biblioiheca Bava-
rica exstat de d!e Acalbiaio oratio hoc litulo :
ι Narratio utilis ex veteri bistoria collecta, el in
memoriam revonans inexspectatum illud miracu-
\\jrn, factum q u a n d o P e r s » et barbari t-egiam haiic
civitatetn obsederunL, qui pevierunt divinam u l -
tionem experii : civitas vero ill.esa permanens i n -
tercessiorte Deiparx quoUnnis ex ilio tempore
liymnum gratiarura agendarum causa concinit,
diem illum Acatbiston, quasi sessionis expertem
nominans. t
(51) Kn pulchrum S. Josepbi pro immaculaU
B. Virginis conceplione lestimoniura. Si enim ex
Josepbo B. Yir^o fuit rosa semper vigens, ergo
nunquam &ine vigore divioae gratiae f u i i , sed sem-
per exstitit divina gratia vernans. Quid ent enim
semper vigens, nisl omnibus omnino lemporibus
vigeus, etiam illo roomeitto, quo sanctissima ejus
anima creaia fuit? Nam si sine vigore divinae g»a-
lide aliquando, id est in primo suae conceptiouis
instanti i'ui§sei, quomodo tunc, nial* originis aeslu
arida cum esset, rosa eemper vigens vere dici pos-
set? YideYelasquez De Μαήα tmmacuiate concepta,
libr. v, Dissert. 2, annot. 4, ubi quod B . Virgo ία
stia conceplione fucrit rosa fragrantissiina.
1021 " MARIALK. 1022
μοχλούς κα\ πύλας 45ου, Δέσποινα, τω τόκω σου Λ Ιιιπι p e r l r a n s i v i l ; quae vecles Ct portas inferui p a r l u
συντρίψασα * χαίρε, ή θεία είσοδος των σωζόμενων, luo conlrivisii, gaude: gamle, divinus introitus
πανύμνητβ. eorum qui salvaniur, ο omni laude digiiissitna.
^ δ ή δ\ Ode 4.
Έ ν φωναίς φσμάτων πίστει σοι βοώμεν, πανυ- Exclamamus ad te Hdeliter cum vocibus canlico-
μ/ητε· χαίρε, πίονδροςχα* τετυρωμένονένπνεάματί" rum, ο cuuciis laudibus celebranda : gaude, mons
χαίρι, λυχνία κα\ στάμνε μάννα φέρουσα, τδ γλυκαί- pinguis et coagulalus spirilu : gaude, lucerna, et
νον τά των ευσεβών αϊσθττήρια* urna fereusmanna, quod piorum sensus dulcediue
perfundit.
Ίλασχήριον του κόσμου, χαίρε, άχραντε Δέσποινα* , Universi propitialorium, gaude, oUomina imma-
χαίρε, κλίμαξ γήθεν πάντας άνυψώσασα χάριτι· culala : gaude, bcala, qua? omnes per gratiam in
χαίρε , ή γέφυρα δντως ή μετάγουσα έκ θανάτου allum exlollis a lerra : gaude, pone, qui vere trans-
πάντας προς ζωήν τους ύμνοΰντάς σε. mitiis a niorte ad vitam oranes laudanies te.
Ουρανών υψηλότερα; χαίρε, γϊ)ς τδ θεμέλιον έν Nobilior ctelis sublimiLaie, gaude, quae sine ullo
τή a j νηδύί, άχραντε, άκόπως βαστάσασα· χαίρε, labore in luo ulero tcrrae fundanieiUum ponasii, ο
κογχύλη πορφύραν θείαν βάψασαέξ αΙμάτων σου τψ Β immaculata : gatide, p u r p u r a , quae virtmum Kegi
βασιλεί τών δυνάμεων. purpureis" Qoribus "coiiieslam
"
Λ
' vestem
* luis sangui-
nibus tinxisti.
Νομοθέτην ή τεκοΰσα αληθώς, χαΖρε, Δέσποινα, τδν Auotorem legis eniia vere, qtfi omniuni iniquita-
τάς ανομίας πάντων δωρεάν έξαλείφοντα, άχατανόη- tes graiuito delet, gaude, Domina, iuinielligibilis
τον βάθος, δψος Α ^ η τ ο ν , άπειρόγαμε, δι' \ς ημείς profumJitas, 31 incffabilis sublimitas; nuptialis
έθεώθημεν. < lori ignara, pcr quam nos deificali stimos.
Ι έ την πλέξασαν τψ κόσμω άχειρόπλοκον στέφα- Htindo coronam non manu faciain coniexuisti,
νον άνυμνολογοΰμεν, Χαίρε, σο\, Παρθένε, κραυγά- Meo le hyinnis celebramu*, l i b i , Gande, exclatnan-
{οντες, το φυλακτήριον πάντων, κα\ χαράκωμα, κα\ les, ο omnium custodia, el vallum, et robur, et
κραταίωμα, xal Εερδν χαταφύγιον. gacruio Bubsidiuin.
Ode 5.
'Οδδν ή χυήσασα ζωης, χαίρε, πανάμωμε, ή κα­ (32) Carens omni macula, qnac viam titae pepe-
τακλυσμού της αμαρτίας σώσασα κόσμον * χαίρε, rieli, gaude : gaude, quac mundum a diluvio peccati
θεόνυμφε, άκουσμα κα\ λάλημα φρικτόν χαΤρε, έν· Γ liborasli, ο Dei sponsa : audilio et loculio Kiorrore
βιαίτημα τοδ Δεσποτου τΙ|ς κτίσεως. plena : gaudcroansio Dotniui oiwiium crealu*
rarum.
.Ισχΰς xal όχΟρωμα ανθρώπων, χαΓρε, άχραντβ· 0 immaculata, forliludo et niunitio bominum»
τόπε αγιάσματος της δόξης, νέκρωσις $δου, νυμφών gaude: locus sanctiQcnlionis glori;e, iirteriLus i n -
όλ^ρωτε, χαίρε, τών αγγέλων χαρμονή · χαίρε, ή ferni, Ihalamus touis lutidus, gaude, aitgelonim
βοήθεια των πιστών δεομένων σου. ketitia;gaude, auxilium eorum, qui lecuoa fldede-
precantur.
ΙΙορίμορφον δχημα του Λόγου, χαίρε, Δέσποινα, Nilens ignea luce currns Verbi, gaude, Domina,
Εμψυχε παράδεισε, τ& ξύλον t v μέσψ Ιχον ζωτ\ς τον parudise animatc, in cujus medio est arbor vita*
Κύριον* ου δ γλυκασμος ζωοποιέt πΕστει τους αετέ- Doininus, qni dulcedine sua vivificat omnes eui
χοντας κα\ φθορ^Ι ΰποκύψαντας. parlicipes et corrupUoni obnoxios.
'Ρωννύμβνοι σθένει σου πιστώς άνιβοώμέν σοι · Yirtute lua r o b o r a i i , cum flde clamaimis ad le :
Χαίρε,, πόλις του Παμβασιλέως , δεδοξασμένα κα\ Gaude, civius omnium Regis, de qua manifeste glo^
άξιάκουστα περί ζ ς λελάληνται σαφώς * 6ρος άλατό- riosa et digna auditu dicta suni : mon& a lapicida
μητον, χαίρε, βάθος άμέτρητον. JJ intactub : gaude, profundilas iinmenpa.
Εύρύχωρον σκήνωμα του Λόγου, χαίρε, άχραντε, Expersmaculse.gaude, aniplissimum Verbi laber-»
κοχλοςή τδν θείον μαργαρίτην προαγαγοΰσα · χαίρε, naculum : concha, quse divinam margarium pro-
πανθαύμαστε, πάντων πρδς θεδν καταλλαγή τών l u l t s i i ; gaude, tota admirabilis ; cuin Deo reconcU
μακαριζοντων σε, Θεοτόκε, εκάστοτε. liaiio omniuoi illorum qut to, ο Dcipara, assiduo-
beaiiilcant.
OJe 6.
Παστάς του Λόγου αμόλυντε, αίτία της τών πάν- (35)NulIam habcns niaculam, ibaiaroe Verbl^

(5t) Cum Β* Virgo ex menie S. Joseplii caruerii ret maculam originalem. Certe cum nemo dubitet
otuut macula non sotum caruil macutis peccaio-
v Dei Malrem uciualis peccati veniatis macula nun-
rum ?rttialium, sed etiam macnla peccati nobis ab quam luissft vel levissime aillaiara, inielligere noa
orlu congenili, cum baec sil vere macula lurpis et possum, quoinoilo nihilominus aliquis conlcndal
deforoiis, ul aniinam inquinet, Deoque reddatom- foedaiam tuacula louge t u r p i o r i , neinpe originali.
nino odtosam, alioquin noa caruissel omni tua- / (33) Eu quoi raodis.S. Josephue immaculata
c u l a : ei parlictila nniversalis omnis non oinneni B. Virginis concepti"»i suffrageiur 1 Omnem ab-
luaculani cuinprchciidoret, cum non comprcbeiide- bolulu luaculam a B. Virgine, qu-B fuit divini Verbi
 S. JOSEPHI HYMNOGuAPHI
causa doificaMonis omnium, gaudi*, ο tota purissi- \ των θεώσεως» χαίρε, πανάχραντβ * των προφητών
ma: gaude, propbeurum 32 circumsonalio, et
Apostolorum exsulialio.
(3i) Elle ros e i te distillavit, qui idololatriae ii»-
cenditint exslinxit : quamobrem atl le claraamns :
Gatide, vellus roscidum, ifVirgo, quod Gedeon prae-
vidil.
Tibi ecce clamamus, Gaude : esto nobisin mari
vmanlibus portus, el propugnaculnm i 11 pelago
iribulatior.um, et omniuin scandatoruin hosiis.
Gaudii cansa, reple gralia ment^m nosiram, u l
clamarepossimus ad l e : Gamle, rubus incombuslus,
nubes toia lucida, quae assidue fideles obumbrai.
Ode 7.
Ad te cum vocibus laudis clamamus: Gaude, cur- Β Άνυμνουμέν σε βοώντες" Χαίρε, δχημα ηλίου τοΰ
m s solis spirilalis, viiis vera, quae" botrum malu- νοητον, άμπελος αληθινή τδν βότρυν τΛν πΐπ^ιρον ή
rum protuiisti, ex quo effluit vinum laelificans ani- γεωργήσασα, οινον στάζοντα τδν τάς ψυχάς εύφραί-
ma$ eorum, qni te cum fide gloriUcant. νοντα των πιστώς σε δοξαζόντων.
(55) Universorum hominum mcdicum enixa, 'ϊατηρα των ανθρώπων ή κυήσασα, χαίρε, Θεδνυμφε
gaude, ο sponsa D e i ; virga mystica, ex qua flos ή 0ά6£ος ή μυστική, άνθος το άμάραντον, ή έξαν-
llialamus, el causa deificalioms omnium, e l i m i -
navil, ut ab ea etiaru originale peccatuni, qtioJ ex
Thoma 3 p. q. 87 et $ύ, proprie msculse nomen
tuereiur, climinaium iiilelligeremus. Qtiis eienim
cuni S. Joseplius diserle scribat B. Virginem n n l -
liim habuisse maculam, ex ejus verbis recie inferat
aliquairi in ea futsse maculam, scitictit, culpae o r i -
ginalis, qua iilii AdaeconsliUiti sunl filii irue, mancipia
diaboli, servi gehennse?
(34) Dicitur B. Virgo vellus, quia sicul vellus licel
sit de corpore, nescit lamen c o r p o r i s passionem»
ita B. Virgo l i c e t fuerit de c u r p o r e peccaii, id est
de massa peccalrice, fnit tameu a passioiie bujus
corporis, in pecrati praesnrtim originalis coulra-
clione immuiiis. Favel D/ Hioronynuis iit &erm. de
Assumpt. duni di; Maria )O<JUCIIS a i l : t C^teiis per
parles praBstalnr, Mari&vero se toiainiiifmliL plcni-
tndo gratia», quseeslin Chrislo, quamquam uliter.
iloe quippe esl quod David c a n i l : Descendit aicui
piuvia in veltut: namque vellus cuin sit decorpore,
nescii c o r p o r i s passiouem. ι llscc ille. Cujus verba
affrrens Gatliariuus in suo Tract. de concepl. ad
Synod. Ttidcnt. parle n : < Adverte, inquii, quam
uKwgiti vclleri cowparatur, quod cura sit de corpo-
re, itescit unten corporis passtoiicm» Quid est linc,
xiisi quod liccl Maiia essel de corpore pcccaLi, id
csi de massa peccatrice, lanif.ii quasi vellus iguo-
ravii c o r p u r i s passionem? Tale erai Gedeonis v e l -
lus eiiam autcquatn deucetHieret iu illud phivia, et
ros acicrnse nuhis» id c$l Alltssimi FiJius» ne forle
dicas boc inielligi posl F i l i i conceptiohem : nam
et angclus saluiando, jam graiia plenam antea i l -
lam enuntiat. > Sic GaLliariuus.
Favci rtiatn GulieJnius Filiairus episcopus T u l -
ien.Ms inODicio onijnis Yelteris Aurel sive lu-atissi-
« ι * Viigims sub figura Vellcris Koris ei Vicinriae
Gedconis edito amio 1458, ei in coniitiis o]usd«iu
VaJeuiitiianeusibus, in Hanntuiia appr(d»ato, dutn
in Ityinuo ad Vesperas, sic de bcatissima Vir^iue
canii :
Alba lanu mnctitaie, carens peccali macula,
Ciarkaitna castitute, iauiiittutis reyuia
Jhc vetlus absque iwsura, repieium dho setnine,
Titigilur, el /tf purpura cruofis xSati fiumine.
¥.i duui ibidem kcl. v, sic ΚκμιiLur : ι Dosceml l !
cigo stcul piuvia iu vcllus» puram YiigiJicui rod-
dni.s p i i i i u i c m , a&suuiondo ab ca canien» pmibbi-
1024
περιήχημα, χαίρε, 'τών αποστόλων τδ έ γ κ α λ λ ' .
πισμα.
Έ κ σοΰ ή δρόσος άπΙστιξε φλογμδν πολυθεΐας ή
λύσασα, όθεν βοώμέν σοι * Χαΐρε, 0 πόκος δ Ινδροσος,
δν Γεδεών, Παρθένε, προεΟεάσατο.
Ιδού σοι Χαϊρε κραυγάζομεν ' λιμήν ήμϊν γενοΰ
θαλαττεύουσι, κα-2 όρμητήριον έν τφ πελάγει των
θλίψεων, καΐ τύν σκανδάλων πάντων τοϋ πολεμή-
τορος.
Xapic αίτ(α, χαρίτωσον ημών τί»ν λογισμδν τοΰ
κραυγά£ειν σοι · Χαίρε, ή άφλεκτος βάτος, νεφέλη
ολόφωτε, ή τους πεστους άπαύστως έπισκιάζουσα.
W Γ.
m a m , l i c e t peecalri**i s i m i l e m . ι
(35) Quid igitur miriim si Iiunc medicum enixa,
ab eo fuit praaservata, ne ca.lerel in infirmilalem
peccaii originalis? Cui eiiini congruentius hatic
B rseservationis mediciiiam exliibore poterat qn uu
[alri? Hinc Bernardinus de Bnslo serm. 6 de con-
reptinne, parte i , a i t iu rem nostram : < lnquil Con-
stanlinus Africanus in prima Praticai Panlegui de
η regimine saniutis, c. de Disputatione re^endorum
sauorum, intenlio niedicorum nou esi nisi de sani-
tate cuslodienda, secundnm Galenum tn initio sui
libri Dediversa iuteniione medicorum, qui a i t : M P -
dicorum imeulio ac volunias iton est nisi in sani-
tate i^genda, Moitslravit enim quod ullimiias
medicinse niltil s i i a l i u d , quam saniiaiis eu»todia.
Antiqui enirn dixerunt, quud nieliits est custodirc
Bauitatem, quam morbis repuguare: quia sanita^s
in sanis fep^riiur, ab infirmis vci-o esf abscns. hi
inclius est rctn inveniam custodire, qtiam non i n -
ventani quserere. Sanitaiis e n i i n c u s t o d i a prior c s l ,
quam idlinnilatis curalio, quoitiam homo nalura*
ltler est samis, et sanilas esl lempcrainentum corpo-
ris. Ha?c iUc. Quihus praBsnpposiits, sic infero :
Cliristns tauquam bonus medicus vcnit in mumlum
ad procurandum hominum salut^m, ei idco Sama-
rilauus vulitera originalis et actualis pcccaii curans
appellalura MagistroSeiueniiar. iu princip. 4- librt.
n Sed b o n i medici triplici utunlur medicina, secun-
u
dum PhUo&ophiiin, i n E U i i c , scilicet, praeserva-
tiva, conservaiiva et curaliva, qu.iruni exceUentior
esl praeservaiiva, scilicet, impedire, Π«Ϊ quis iu i n -
(Irmiiatem labatur. Ergo debuii Matri mx lianc
ntedicinam exhibere, eain prseservando, ne caderet
in infnmitatem peceali o r i g i n a l i e , quod quidem fa*
cere potuit, quia quidquid poiest Deus ab aliquo
removere, poiesl etiain illud iufundi preUibnre,
qtiia faeilius quid suspendilur, sive pra-servatur,
quam iuductutii lollilur. 1. Pulre [urio$o fif. De Iti*
t
qui $unt elc. Sed peccalum originalc muliipli-
t
ciier potest removeri, maxime per baplismum flu-
minU, auL ilaminis, vel satiguinis, nt dectarat
Magisler iti 4, d . 4, ei pcr suam graliam rcmil-
tilur, j n x t a iilud ad Kom. m : Jusiificali gruiis per
graiiam iptiu*. tlrgo eiiam potuil prohibcte, IIC in
Malr« S U J benodicta iiifuudeieuir, quoi ct fecii, vt
sic illc (iigiiiurom cxhibuit tueitiuinaiit salulis. >
HiKtenus Duslus i . c.
1025 HARIALE. 1026
θήσασα, χαίρε, Δέσποινα, δι* ης χαράς «ληρούμεθα, Α immaroescibilis effloruit: gaude, Demina, perquam
κα\ ζωήν κληρονόμου μεν. impleniur gaudio, et accipimus haereditalem vibe.
'Ρητορεύουσα ού σθένει γλώσσα, Δέσποινα, ύμνο-
ν
Deflcii lingua, dum de le loquiiur, ρ Domina, in
λογήσαί σε * υπέρ γάρ τά Χεραφ\μ δψώθης, κυήσασα Uudibus luis : elenira aupra Cherubim exaltaia es
τδν βασιλέα Χριστών, δν Ικέτευε πάσης νΰν βλάβης pariens regem Cbristura, quem deprecare, ui ab
£ΰσασθαι τους πιστώς σε προσκυνοϋντας. omni Ixsione liberei mioc omnes qui te cura omni
flde adorani.
Εύφημε! σε μακαρίζοντα τά πέρατα κα\ άναχρά- Insigni laude lecelebraut ac beatiflcaut oraoe*
ζ*ι σοι - Χαίρε, ό τόμος Ι ν φ δακτύλω Ιγγέγραπται fines terrae, clamanles ad le ; Gaude, Toluraen, in
Πατρός ό Λόγος, αγνή, δν Ικέτευε βίδλω ζωης τους quo gcriplum tst digito Patris Vcrbum; quod
δούλους σου χαταγράψαι, Θεοτόκε. deprecare, ο casta Deipara, ut in libro xitae de-
scribat servos tuos.
Ίκετεύομεν οΕ δοΰλοΕ σου κα\ κλίνομεν γόνυ καρδίας Deprecamur te 6ervi lur, el inclinamus genu cor-
ημών · χλΤνον τδ οδς σου, αγνή, χα\ σώσον τους 0λ£- dis noslri: inclina tu, ο purissima, aurein luam,
ψεσι βυθιζόμενους ημάς, κα\ συντήρησον πάσης έχ­ et salva nos, qui in profuudo Iribulalionum demer*
θρων αλώσεως τήν σην πόλιν, Θεοτόκε. gimur; custodi, ο Deipara, civiutem tuam abomni
iuimicorum expugnaiione.
m ν- 3 3 Ode 8.
Νηδύϊ τδν Αόγον ύπεδέξω, τδν πάντα βαστάζοντα Ο casta, Yerbum in uiero suscepisli: portantem
έβάστασας, γάλαχτι έξέθρεψας νεύματι τδν τρέφοντα omnia portasti, nuirisll nutrientctn nulu suo uni-
την οίχουμένην άπασαν, άγνή, ψ ψ άλλο με ν - Τδν vereuiu lerrarum orbem ; cui psallinms : Dominum
Κύριον υμνείτε, τά έργα» και ύπερυψοϋτε εις πάντας laudaie, opera, ei superexaliaie in omnta eaecula.
τοϋ;ΛΪώνα;.
ΜωΟσης χατενόησεν έν βάτω τδ μέγα μυστήριον Moyses inlellexil in ruao magnura myslerium
τοϋ τόκου σου · παίδες προεικόνησαν τοΰτο εμφανέ­ partuB tui : pueri praefigurarunt illud aperiissime
στατα μέσον πυρδς Ιστάμενοι, και μή φλεγόμενοι, stanles in medio ignis sine ulla laesione ; uivde le,
ακήρατε αγία Παρθένε * δθεν σε ύμνου μεν <1ς πάντας ο Virgo inviolala ac sancla, iaudamus in omoia
τους αίώνας. sa?cula.
01 πρώην άπατη γυμνωθέντες σιολήν αφθαρσία^ Versulia boslisamea nudati, stola imroortalilali*
ένεδύθημεντίΐ κυοφορία σου, χα\ ol καθεζόμενοι εν c indiiti sumus parlu tuo : et cura sedereinus in le-
cxfati παριπτώσεων φως χατωπτεύσαμεν, φωτδς nebris peccatorum, lumen aspeximus, ο puella,
χατοικητήριον, Κόρη* όθεν σε ύμνοΰμεν είς πάντας Juminis babitaculum : quare te laudamus in om-
του; αίώΆς. nia saecula.
Νεκροί 6ιά σοΰ ζωοποιοΰνται · ζωήν γάρ τήνίν- Susciianiur per te ad viiam mortui'; vitam enim
υπόστατον έκύησας· εΟλαλοι οι άλαλοι πρώην χρη μα­ subsisieniem peperisii : facundi iiunl ac diserii, i i
τ ιζοντες, λεπροί άποχαθαίρονται, νόσοι διώκονται, qui pauloanle loqui nesciebanl: leprosi mundamur,
πνευμάτων αερίων τά πλήθη ήττηνται, Παρθένε βρο- morbi depetluntur, aereorum spiriiuum muliipl ces
τα»ν ή σωτηρία. * turbai deviclae suni, ο Virgo salus bominum.
1
Ή χόσμω τεκοΰσα σωτηριαν,δι ήςάπδ γης ε!ς Οψος Jnnumeris benedictionibus cunmlala, quae mundo
ήρθημεν, χαίροις, παντευλόγητε, σκέπη κα\ κρα- salutem peperisti, per quain a terra ίιι eublime
ναΐωμα, τείχος xal όχΟρωμα των μελφδούντων, elcvali sumus, gaude, ο casla protectio, et robur,
άγνή ' Τδν Κύριον υμνείτε, τά £ργα, κα\ ύπερυψοΰτε murus ei munimen canenlium : Deminutu laudate,
<1ς πάντας τους'αίώνας, opera, et superexaltate in omuia sxcula.
'^δίϊ θ'. Ode9.

Ί ί ά σοι πιστοί τδ Χαίρε κραυγάζωμεν οί διά σοΰ
ττ ς χαράς μέτοχοι γενόμενοι της άϊδίου, ^ΰσαι ημάς
4 qui per ie gaudii panicipes factt sumiis, tibera
πειρασμού, βαρβαρικής αλώσεως, καΐ πάσης άλλης
^ I Y V διά πλήθος, Κόρη, παραπτώσεων έπιούσης
βροτοίς άμαρτάνουσιν.
"Λφθης φωτισμδς ημών κα\ βεβαίωσις, δθεν βοώ-
μέν σοι · Χαίρε, άστρον άδυτον είσάγον κόσμψ τδν
μέγαν ^λιον · χαίρε, Εδέμ άνοίξασ* τ^ν κεκλεισμένη ν,
άγνή • χαϊρε, στύλε πύρινε είσάγοΟσα είς τήν άνω
ζωήν τδ άνθρώπινον γένος.
Στώμεν εύλαβώς έν οΓκω θεού ημών καΐ έκβοή-
1
σ^μβν * ΧαΤρε,κόσμου Δέσποινα* χαίρε, Μαρία, Κ υ-
Ο Puella, ut tibi Gaude clameraus nos fideles,
nos a pereuni lentaiione, a barbarorum eipugna-
limte, et ab omni alia plaga, qux propter multiiu-
dinem peccaiorum, morialibus peccantibus adve-
nire solei.
Stabilimenlum el iliuritinalio no&lra facla es:
qtiare ad 3 4 l e
clamamus: Gaude, astrum inoccl*
duuni, quod mundo magnum solem aUulisli;
gaude, ο ca&ia, quae paradisum Edem cJaasum ape-
ruistt; gaude, columna iguea, quai liumanuin ge-
iius iu superuara vitam inlrodttxieti.
Ει religiose siemus in domo Dei noslri, ei cl;i-
memus: Gaude, mundi regina ; gaude, Maria oin-

4
Xm S. JOSEPHI HYMNOGRAPHI
n l u m n o t t r u m D o r a i n a ; gaude, sota i m m a c u l a U Α ρία πάντων ημών- χαίρε, ή μένη δμωμος cv γ ν -
e i pulcbra i n l o r mulieres (56) : gaude, vae quod
unguenlum taexbauslum inie eiacuatum ausce-
piili
PerpetuaYirgo,colui&ba quae Ifisericordem pepe-
r i s t i (37), gaude; gaude, confeseorum omniupi g l o -
rialio; gaade, a l h l e u r u m corona, oinniumque j u s i o -
r u m diviua e x i u l i a l i o , uostrumque fidelium ealus.
H x r e d i t a l i g tttae, quae nos sumus, peccalis om-
nibus igtiosce, Christe Deus, non respiciens nunc ad
i l l a , cum babeas depreeantem le eam, quaa sine
seniine g e n u i i t e super l e r r a m , quippe q u i propter
magnam mieericordiam l u a m v o l u i s t l formam alie-
nam tuscipere.
VII
In $ancti$$ipiam Deiparam canon VII (38), cuju$
actoitichu hcec eti: ε Deipara, teni$ It viodit ego
cano. t Joitph.
Ode*.
Deceptapravo hostis eonsilfo, p r i r o a m a t e r m o r -
tem a d d n x i i ΪΜ mundom : t u vero,o puritsima,
vitam enixa nos comiplione percmptos vivifl-
caeti.
3 5 Eteogitalionibusprolabene, et maculis c a r -
nalibas awrdescens, ad te Tere(39) p u r a m , i m m a -
cufatam et castam coufugio f 6sto adjuirte senro
tuo.
Infestas cordis mei passionea, ο Deipara, tuis
raedicammibus eura; cugitaiionum Q σαι, τών άστατων λογισμών το δεινον χλυδώνιον τ^
graTisaimam
ineonaianliura lempestatcru seda interceesione t u a σ^ μεσιτεία προς θιδν Γκσπασον, Δέσποινα.^
aptid Deotni ο Doiriiita.
0<te3.
Per illam quae peperil i e miserfere m i h i , et salva
f
rae, ο Yerbtim, t u q u i solus naiura compaliens
propler viseera miserttordias tuae effudi&U pro me
l o t u m saogDinem U I U I I K
Addicluin Deo temphnn per d m n a m generatin-
(3$) Non p o l i i l S. Josepbus immaculatum B. V i r -
5 i i m conceptum verbis c l a r i o r i b u s depradicare.
luideniro esl dtcere B. Virginem solatn i n i c r I I I U -
Irereefuisse i m i n a r u l a l a r a , n i s i c u m o m n e s mulieres
pcbt A d » lapsum f u e r i n l cum o r i c i n a l i macula
concepiae, eam solam i n i e r Illae ab nac macula i n
suo concepiu l i l e r a m exstiiisse, aique adeo solam 0
inler omnes iinmaculaiam fuisse?
(57) Ob puritalein origiualem maxime appeUalur
Virgo nouiine cotitinbae, quae sme felie est, e l
typus p u r i t a i i a : Una ««f columb* mea. C a i n i c
cap. u . Nain eex&ginia sunt regiua.% e l n m l l o p l u -
res concubinae ; adolesceniulai-uin autem uon est
nuraerus, e«d p r i m a r i a Sp(>Dt>a e i oinnibus longo
intervallo aoWposita, una esl Maria, boc t s t sola,
quaru eingulariUleui niaxiine habei ϊ[\ puruaie j u -
fititise ongimtlia. Esl quippe anior muiiditise et
p u r i l a i i s vetut nalivus culumUc, u l propterea
aquam, unde bibere et sc lavure pos&H» niundam
βι p u r a m es&e admoireal Varro l i b r . m , c. 7 : Sunt
enim, i n q u i l , permundce hce volucres. liaque aple
consenlil c u m sunmio Virginis nitore noiueii c t i -
lombae. E t nomen qtiidem H e b r x u i n c o l a i u b x , a
radice i m p i t r u m q u i d et graveoiens iereiite dedn*
c i u m esl, quia indidem d e r i r a t u r unde ccemim ti
l u i u m , ut Saacius i n cap. n C a n l i c , n . 58, r a i i u -
1028
ναιξ\ xa\ καλή - χαΤρβ, σκβΰος μύρον xh Ακένωτον
iv\ αϊ χ«νωθ^ν £ΐαβ€ξάμβνον.
Έ ιβριστεράήτ^ν Ελεήμονα άποκυήσασο, χαίρε,
'ΑΒίχέρθενβ* ύσίων πάντων, χαίρε, %b καύχημα των
αθλητών ατεφανωμα, χαίρε, απάντων τε των δικαίων
6ε?ον εγκαλλώπίσμα, καΐ.ήμών τών πιστών th βιά-
αωσμα.
•«Τααι δ %εΙις, της κληρονομιάς
Τ σου τας αμαρ­
τίας ημών πάσας, παραβλέπων νΰν είς τοϋτο, Ιχων
έκδυσωποΰσάν σε τήν 1π\ γης άσπ^ρως σε χυοφορή-
σασαν μέγα Κλέος θελήβαντα μορφωθήναι, Χρε-
στέ Τ άλλέχριον.
Β
Ζ'.
ΕΙς ztyr ύπβραγίαν 6ecTaxor Κ α τ ω τ C\ ^5 ή
9
άχροστιχίζ έστί' 4 "Exzor χροσάξω r f l θΒοτόχφ
μέΛος. » Ιωσήφ.
ψ*1 α'.
*JSx πονηρά; συμβουλΕα; τοϋ δυσμενούς ή προμή-
τωρ θάνατον έπεισηξεν • άλλ* αδτή τήν ζωήν χυή-
σασα, άγνή, νεχρωθέντας xfl φθορ^ ήμά\ έζώωσας.
Κα\ λογοσμοΓς ολισθαίνων χαΐ μωλυσμοίς σαρχι-
χοίςσπιλούμένος, 1ιε\ σε τ^ν Αϋθαράν αληθώς χα\
λσπιλον, άγνήν καταφεύγω, βοηθός γενοΰ τ ψ δούλψ
σου.
Τά της καρδίας μου πάβητά χαλεπά, θεοτ^χε, ία-
*0 μ^νος φύσει συμπαθής, 6 το α.μά σου, Aoft,
δ:α απλάγχνχελέους δι* 4με ίκ\ σταυρού κένωσα^
διά της σε χυησάσης οΓχτειρον χα\ σώσόν με.
Ναδς γενόμενος θεοϋ τ^θεογηννησία, εκουσίως *1ς
c i n a t u r ; ipsum tamen columbae nomen n i b i l niai
p a r u m et ^fime prae se f e r t , quod i n rem nosiratn
apposite cadii. Nam B. Virgo, quaravis de ceeuoaa
eifoeda radice parenlum generie n o s l r i procreaia f
nibit Umen coniinet niei sancium ei p u r u m , l u u t
eliam ipsura ejus p r i m u m i n i i i u m fuerit intemera-
liasimum et o n m i prorsus labe carens, quod G a l l -
linus l i b r . v n , De arcanU cap* 5, exprebsum p u u t
f
eo SpirilU3 sancii oraculo Caniic. u : Coiumba mea
in (oraminibv$ petra. Nam peiraro ad principiuiu
gcncraiionb perlinere putatex IsaiaeLv,«bi uebrdei
H J b e n l u r auciidere ad petrant urjde e t c i i i e r a n i ,
id ς&ΐ, ad sua? ^eneraiioni^ p r i n c i p i u i u . I n ipsia
ergo pttrae foraminibus, inque ipso p r i m o orlus ad
v i l a m principio puritas V i r g i n i s coiaiueudatur»
Yide Nieremberg. i n Excepitenib. c. 13.
(38) E X B U I bic canon Graece t a i x u m i n Paracle*
lica Grsacorum, Feria i v , sexli t o m i &eu aecundL
(39) Ne aliquis putar«t B . Virginem fal&e, ioaniter
e l ficie d i c i puram e l iromacuiatom addidit
t
Jusephus, vert, signiUcaos ipsaui i n veritale p u -
ram fiiisse. aique iiiiinaculataiu. Itevera autem nou
ftiiuset p u r a , nec dici possetvere immaculaia, si i i i
primo i u s t a i i i i sui esse tmpuritate ac.macula o r i -
ginaiis c r i m i n i s eordiriaia apparuisset.
1029 MARIALE. 1030
«άθη ώλίσθησα χαλεπά* διό σε, Θεοϋ νιε, Ικετεύω, Α nein effectus, voluntarie in molostissiraas passione*
Δέσποινα, βοήθει μοι. prolapeus sum. Propterea supplex rogo tc, ο Do-
mina, quse es templum Dei, adjuva me.
Παστές Κυρίου εκλεκτή ουρανίου παστάδος πο!η- Regis Domini tbalamus eleclos, fac me coelesiis
σόν με κληρανόμον tov τ$ θεία σου σκέπη, ώς εν tbataml consortem dmna protectione t u a ; ego
παστάδι σετηζ καθ' έκάστην πόθω σε γεοαίροντα. qulppe io anguato tbalamo quotidie cum affecia te
bonoro.
'^δή δ'. Ode 4.
'Ρανίσιν, άχραντε, πλευράς του τόκου σουτώνπα- Absterge, ο immaeulata ei pura, (40) guttis e
6ων μου τον ^ΰπον χα\ τους δεινούς σπίλους τής καρ­ latereVilii tui mananlibus, gonles affeciiomira
δίας μου έναποκάθαρον, &γνή, καΐ φωτί σου κατα- menrum, et pessimas macalas cordie m e i ; et luce
λάμπρυνον. lua illustra me.
'Οδδς εύθείά μοι, όδος «Ισάγουσα σωτηρίας προς Sis railii, tu, quae viapi ipsam peperisli, via re*
τρίβους ή τήν δδον τέξασα γενήθητι, αποπλανήσει cta; via quse deducat me in semilas salulares; nam
«ονηρ$ καθ' έκάστην όλισθαίνοντι» quoiidie errore malo prolabor.
Σταγόνα δμβρισον έν καρδία μ*υ κατανύξεως, Β „
E f f u n d e ii j
fili as o,o
C 0 m p i i n c 0 n s i n c o r d e rae

Κόρη, ή τήν πηγήν της ζωης χυήσασα, τάς διεκχύ- Puella, quae fontero vitae peperisli, ei passionum
σεις των έμών παθημάτων ανατέλλουσα. mearura effusiones compesce.
Αγία Δέσποινα, τον ύπεράγιον ή χυήσασα Λόγον, Nulli eanctiiate secunda Domina ( 4 i ) , quae omni
άγιασμον %fi ψυχ|) μου δώρησαι, καΐ τρικυμίας πει­ sancjiiate superius Verbtim peperisli, sanciiflcaiio-
ρασμών τήν ίωήν μου έλευ&έρωσον. nem largire 36 >nimae meae et a tenlalionuiu v

procellia libera viiam meairu

*
Ode5.
Εένον ώς ίσχηκας τ ο κ ^ ν , ξένον με γενόμενον Ipsa, qnse parlnra peregrinum babuisri, ine a D«H>
θεοΰ δι'αμαρτίας οίκείωσον, ξένωσον έχ ταύτης, χαΐ peregrinum effectum, eo quod peccali domeslicus
τφ οίκτίρμονι οίχείωσον, Παρθένε, τ$ μεσιτεία σου. fuerim, ab eodem peceato peregrinum redde ; et
misericordi nie doniesticui» effice, ο Virgo, media-
tione tua.
'βς δρος πάλαι σε Δανιήλ βλέπει, τηλαυγώς μαρ- Sicut moniein vidil le olim Daniel, virginitalis
μαρυγαΓς της παρθενίας έχλάμπουσαν, έξ οδ ετμήθη Q \\\ splendide coruscanlem, ο tola immaculata :
VGTT S

λίθος συντρίδων, πάναγνε, τα είδωλα της πλάνης x qao absciasus es; lapis, qui robore diviniUlis,
e

σθένειθεότητος. erroris siraulacra conlrivii.

Tiuiulentorum latronum iavasionibus sauciatum in aainra, el semimortiHtm in via hnjastUae, gravi-
que ift discrimine posilum, visiu me, ο Verbum. peream quaepeperii le.
C'. Ode (ΐ
Ή ράβδος ήίντιμος ή βλαστήσασα ήμιν ξύλον Emunda cruce Fiiii lui infelicem Aoimam rneam»
ζωής τδν Κύριον, τήν ταπεινήν ψυχήν μου φθοροποι- cogiutiones aoxia$ pwllulaiitein ο virga venera- 9

οϋ; έννοιας βλαστάνουσαν τψ σταυρώ του ΥΕοΰ σου biiis, «χ qua nobis iignttra vilae DomUus gcnnitia-
άποχάθαρον
βηρός αμαρτίας με, ώς χυτώας έχ γαστρος τοντ Me a fera peccau, t3m)uam Jonam a ventre ceii
Ίωνδν, έςάγαγε σαις ΙχεσΕαις, Λόγε, της έν γα- ednr, ο Verbum, multa praditum miaertcordia r

οχρ\ άγνώς χωρησάσης at τ6ν άχώρητον φύσει, * ο - per interces&ioneni illius» quae le incomprebensi-
λυέλεε. bikin natura, ίιι fc«o eleio caelis&imceamprebeMlii,
Έπλήθνναν, Δίιποτα, υπέρ αμμον θαλασσών τα Ο Domine» inuliiplicala sual super arenam ina-
πονηρά μου πταίσματα* ώς κεκτημένος πέλαγος ^ rh pes>'ima prcc.ita mea : tu, lanqnain pcs&klens

* (40) Quando Palres, ut Origrnes Komil. ι de
Jiversis in Matlhxum; S. Bernardus serm. ! 5 , de
Coena Domini;S. Leo papa epist. 58, S. Joan.
CbryuOatamus ίιι cap. xi Epist. ad Hcbraws, et
alii, Cbrisiura vocanl ImmaculaLum, ιιοιι soltim a
Christo peccalum aciuale excludunl, verum eliam
el originale, id quod expresse docuit Odo Camera-
censis in Exposiiione Canouis, dist. 5, dicens : ί/ο-
ntiam immacalatam id.eii,
% sine omni tnacuta culpa,
utpole concepta ei nalawte peccalo. Eodem prorsns
modo de Virgine censcndum : nam queniadmodom
Cbristus non dicerelur revcra immaculatus absoluie
et simpliciter, si aliquod admisisset peccaium ac-
tuale aut oiiginaie, atque minus Virgo immaculata
nuncupareiur, si aliquod aguovisset. Meritoque
Odo Cameracensis loco cilato eodem modo copu-
lavit Jcaum Cbrismni ct Matrem ejus in Elogio noioi-
nis immaculati duiii dixittab immaculaia Malre
sumptam esse bostiam immaculalam. Vide Nierem-
bergium, in Exeeplionibus cap. %
(41) Hoc Etogio Doiparam Virginetn omnes
omntno taiu boioines quam angelos in sanotilale
exct-BSisse proctamavit Joseplius, quod verlflcari
nullatenus poss^i contracto peecato originali; rz.
Iiac enim pavte angeli ei protoplasli in pnradiso
esseut B, Virginesanciiorea. Nam si primos parentes,
quod essenl huinanum genua propagaturi» visum
cst Deo t>anciinuoma ornatOK in lucem educere (ex
communiuri senieniiu), an videriipsialiler poiuil de
h»c allera Eva reparandae salutis adjuirke,80cJaqiie
ampliiicandae saaciilatis, et aliis insigni glonis,
quaeprimigeniae labia probrum aut excludanl opor-
let, aul in dubium rcvOcentur? Si angeii in snn-
ctitalea Deo creaii cur oon stmiliterenrumRrgina?
t
 1031 S. JOSEPHI HYHNOGRAPHI 1032
pebgum pusericordiarum, Converle, et salva me, ο Α οίκτιρμών, έπ{στρεψον, ofiodvμε παρακλήσεαι, Λίγε,
Vcrbum, advocaiionibus Geniiricis tuae. της Τεχούσης σε.
37fOde 7.
Deiftcaali pariu l u o , qui fuit supra naturam, Ή τ4]ν φύσιν του προπάτορος θβώσασα τψ ύπίρ
naluram primi parenlis. Me igitur qui supra nalu- φύσιν τόκψ σου, άμαρτωντά με ύπ£ρ φύσιν, καΐ τον
ram pecco» el Deum natuia bonum ad iram pro* αγαθόν τί) φύσ:ι π:κράναντα βεον, χαταλλαγαΐς σου
voco, maiemis luis reconciliaiionibus fiidem dome- μητριχαϊς αύτψ οΕχίίωσον,
8ii«:um redde.
Jugiler emanant a corde meo peceatorura flu- Τήν πηγάζουβαν ftxawte χαρδίαν μου αμαρτη­
miua : tu cxquaaqua salulis fldelibns s c a l u r m l ,μάτων 0€δματα, ή πηγάβασ* σωτηρίας Οοωρ τοΓς
emuuda i l l u d , utcanere possim dulcisonis raodit: πιστοΓς, χαθάρισον μέλπει έμμβλώς • Ευλογημένη
Benedicla, quae Deum in carne peperisli., ή Bibv σαρχ\ χυήσασα.
Supra terram l u fuisii coelum Facloris toeli el Ουρανός 1π\ της γης συ έχρη|ΐάτισας του ουρανού
lerne, quem supplex pretareut liberet oieaierrenis χα\ γης Ποιητοϋ, Sv ίχίτευε των της γης με ^ΰσασ6α(
tnalis, ei digitum me faciat ut paniceps sini booo- χακών, χα\ μέτοχον των εν ούρανοϊς χαταξιώσαι
rum coelealium, ο Dei Geniuix* Β αγαθών, βεογεννήτρια.

Ode 8.
Ego mieer, quamumvis nolim, lurpia perpelor,
consueledint desenrieos, quie me subjicit pes-
siuiis dominis, qui a Deo exciderunt; ο Uouiina
Yirgo, tihera me.
GeuuWli, ο Domina Viigo, uotrura nuliius- iuauu
Κα\ μή θέλων, ώ τάλας, πράττω τα άτοπα συνη-
θείαοουλεύων χαταδουλούτη μεδούλοις πονηροίς, i x
θεοϋ ύλισθήσααι' Δέσποινα Παρθένε, έλεύδβρον μ «
δείξον.
'βς τον βίτρυν τεχουία τον άγεώργητον τον t

agricol* culuiro, ex quo vinuiu aaiudferum proQuit
uuiversU; me peccau ebrietate obtenetraturo, so-
brielali ac saluti restitue.
Ο Dumiiie, licel damnalionis reus siiu, ne sla-
luus uie cuiii daifluali», i n hora judicii : sed e x i -
guuui suspirium uieuni suscipiens, salvura me fac,
ο n i i s m i o r , iuierceu»ionibus Malris l u » .
Ode 9.
Conculcavi ego solus per summajn ameniiam
legem luaiiiiaiuiiferara.o Gbri&te; et gravissimae
iraqagreesioni 38 degervio, jtfmque dainuatiouis
mus factus sum : aalva me, elmiserere mei, per
ca&tam Hlam, quse peperii te» t u quippe es omni
bonitaieauperior.
Δ tempesiaie lenlaiionum mibi g m i t e r pericli-
lanii esto porios, ο Deo cbariasima Domina : c t pas-
sionum mearum fluctus raitigans, peccalorura
m e o r u i u pelagum desicca, u l pro debito laudem te
omni laude dignissiwam.
Nulilica mijii viam rtclaoi, ο Virgo, per quam
invenire posatm porlatn ad regna superna fereulem 9
ad divina paradlsi labernacula, ad veraai ac sempi-
t e n u m bealiiudinera.
Ordines angelorum aancloruiu , exjercilua marty-
ruua, confeasorum, lueran hai u m , jusiorum, pro-
pbetarum atque aposlolantfu cajius, uua cum Ge-
uitrice lua, l f , Chrisle, precanlut: T u tanqitam mulla
praedilus misericordia^ &alva noB,et miserere DO&tri*
VII]
i » tanaiuimam Deiparam Canon F/i/ (42) cujui
acronickii Μ : < Octata do iibi Maria, canika*
$ χροσχιχίζ έσνι · « ΑέησΙς έσζιτ όγδώι τ{\ Παρ-
Ode 1.
Ο gloriosa et casla, quae aola fidelium gloria
7πιγάζοντα οίνον πδβδ σωτήρνον, μέ0|ΐ με πιχρί;
Αμαρτίας σχοτοΰμενον, Δέσποινα Παρθένε, σωφρ^νη-
σον χα\ σώσον.
Μή με στήθος ένώρα, Δέσποτα, χρίιεως μετά των
χαταχρΕτων δντα χατάχριτον, άλλά τον μιχρον ατε-
ναγμόν μου δεξάμενος, σώσο*ν με πρεσ&ίαιςτης σης
Μητρός, οίχτίρμο . - ,
Έμβτ&ν μόνον χαταπατήσαντα φρενοβλαβω; xbv
νο*μον σου, Χριστέ, τον σωτήριον, χαΐ δεινή παραίά-
σει δουλιύσαντύί, χα\ χαταχεχριμένον σώσον, ο[χτε{-
ρησον διά της τεχούση; σε αγνής, ώς ύπεράγαθος.
Λιμήν ένίάλτ^ μο« χινδυνεύσαντιτών πειρασμών γε-
νοϋ, θεοχαρ£τα>τε Δέσποινα, χαΐ παθών μου τον βά-
λον πράΟνον, το τών αμαρτιών μου ξήρανον πέλαγος,
δπως χατά χρέος σε ύμνώ την πολυΰμνητον·
*Οδ6ν εύθεΤάν μοι χαθυπό^ειξον, δι* ής εύρεϊν 6υ-
νήσωμαι τήν πιίλην ttyt φορούσαν προ; τά άνω,
Παρθένε, βασίλεια* πρ6;.τάτοΰ παραδείσου θεία σχη-
0 νώματα, προς τήν δι * αιώνος αληθή μακαριότητα.
«... στρατός μαρτύρων, οσίων σύλλογος, ιεραρχών,
δικαΕων, προφητών» αποστόλων τε, τών αγγέλων τά
τάγματα, μετά της σε τεκούσης έχδυσωποϋσ£ σε "
Σώσον ημάς, οΓκτςιρον, Χριστή ώ^πολυέλκος·
Η'.
ΕΙςτιρτ ύχεραγίατ QecTOxor, Κατώτη'ρ ο$ ή ά -
βέτφ.» *1ωσήρ.
Δεδοξασμένα περί σου λελάληται, δεδοξασμένη,

(42) ExsUi hic Canofl Graece tanlum ίιι Para- qaarli pla^ii, cl in Paracletico ms. Bibltoiiiecas mo
clelico Gnccoruui eduo feria i v o c u v i toni seu itasteriiCi jplaeferrat* feiia T I .
1033 MAUIALE. 1034
αγνή, ή των πιστών δόξα μόνη χρηματϋσασα * διδ Α facta es: gloriosa dicla sunt dc l c : proplerea,dut»
μελλούσης δόξης με κοινωνδν σαις πρεσβείαις δοξά- te glorifico, fac mc participcm fulurui gloriac inicr-
ζοντά σε ανάδειξαν, άχραντε πανάμωμε Δέσποινα. cossionibus tuis, ο Domina immaculaia, ei ab omnt
labc aliena (43).
Ευλογημένος 6 καρπδς, πανάμωμε, 6 της κοιλίας 3 9 Carcns omni roacula Virgo (44), lota casta ac
σου, οδ βροτο\ πάντες/ής αράς έλύθημεν» ευλογη­ bcnedicta, inexplicablle miraculum, incomprehcn-
μένη πάναγνε, ανερμήνευτο* θαΰμα» άκατανόητον sibile speciaculum, omniura mortalium salus, be-
δράμα, πάντων τε βροτών τδ διάσωσμα. ncdiclus sit fruclus ventris l u i , per quam nos iio-
raines universi'a malediclione Ufcwrali sumus.
Έ τών αγγέλων δυσωπεΐ σε, Κύριε, ιΛηΟΰς εκά­ Turba angcloruni copiosa, discipulortira con-
στοτε, των μαθητών δήμος, προφητών ό σύλλογος, ventiu, prophelaruni, martyrum. et confcssorum
μαρτύρων κα\ όσιων σου· διά της Θεοτόκου, αμαρ­ tuorum coelus, (e, Domine, semper precatur : per
τημάτων <*υγχώρησιν βώρησαι ήμ?ν, ώς φιλάνθρω­ Deiparam largire nobis p«ccalorum veniara, uipote
πος. horaimim amator.
Σέ τήν εν σπλάγχνοις δεξαμένην, άχραντε, τδ φως Ad tc, ο immaculata, qua3 igaem iniolerabilem
τδ άοτεκτον έκδυσωπώ πίστει- της γεέννης £ΰσα( μ ε , ^ inlra visccra suscepisti, supplices cum tidc preres
κα\ της άποκειμένης μοι δια πλήθος πταισμάτων f e r o : a gehenna eripe m e , et a supplicio, quod
κολάσεως έλευθέρωσον, σου ταΓς εύπροσδέκταις δεή- propier multiiudiiion peccatorum meorum para-
σεσιν. turo cst m i h i , libera me accepdssimis precibu^ mis.
OJe 3.
Ιεράς πολιτείας άΒοπ*σών, άχραντε, παρασυν- Ut a sacris vitae institulis excidi, ο iuamaeulau ,
εβλήθην τοϊς κτήνισι και κατάκοιτος ίλος γεγένημαι· comparatus eum jumeulis, et damnatue lotns factu*
ή τδν Κριτών τετοκυία πάσης, κατακρίσεως £ΰσαι s u m ; lu q u » Judiccm peperisii, ab omni damna-
και σώαόν με. lionc libera nie, et salva me.
Στεναγμούς ανένδοτους, κα> ψυχικδν δάκρυον, κα\ Assiduam compunciionem, veros gemitns, ac
διηνεκή μοι παράσχου, κόρη, κατάνυξη, δπω; πεν­ lacrymas ex animo emanantes concede iuibi, υ
θήσω μου τά συμφυέντα μοι πάθηέξ απροσεξίας puella, utpassiones quae tuibi ex raca negligenlia
μου, θεοχαρίτωτε. iohaeserunt, deflere possim, ο Dco gratis&ima.
Επουράνιοι τάξεις, λειτουργικά πνεύματα, δΐ}μος Digestae per coelum angetorum acies, admini-
προφητών, αποστόλων σου, κα\ μαρτύρων σου, σΰν Q stratorii spiritus, iurba propbetarum, apoBtoforunt.
t j j τεκούστ^ σε, έκδυσωποϋσιν, οΐκτίρμον, τφ Ιαφ ac martyrum l u o r u m , una cam Genilrice lua, tc
σου δωρησαι πταισμάτων άφεσιν. supplictter exorant, ο misericors , ot populo tuo
p«ccaK>rum irululgeuliam largiaris.
ϊυμπα€είας με Οείας,ώς συμπαθής, άχραντε, νυν Ο immacuiaia, lanquam compaUens prccare
καταξιώσαι δυσώπει τδν εύσυμπάΟητον, τρόπους illam qui maxiuic omntbus compalitur, ul me d i -
άσπ)άγχνους κα^άσυμπαθεΐς κεκτημένον, μετανοίας vina eorapassioue dignum efficiat: ct cum morcs
τρόπους με νΰν άνακάλεσαι. iminkes, et compaiicndi ignaros induetim, tu nic
nunc ad poenilcHli* inores revoca.

(43) EiPC νοι immacuhia, adjuticta Dominse no- Yirgine epilhetum immaculaia?, quam si ctim con-
&lrae Virgini Deiparse, ^xseiil oinnes vires suas ccplione ipsa conjungerelur· Vide Caldero»,
et pleniludinom purilatis rigniUcat, excludens Pro tituto immaculatee concepli&m* cap. 5, n. 197.
t

onmom maculam sive aciualem, sive origiiialem ;
nobilius sigtiilicans exclusionem iuaculae originalis
h) concepltone conjmicta Yirgiui, quara si conce-
plioui ipsi jungalur. indicat enitn originem ei fon- Ο tirali peccaio nunquam fuiase vel levitcr aiilalam,
lem, unde conceptioni piovenit quod sit immacu-
laia et ab omni labe aliena, nempe graliam, quae
animai Virginis inba rct. Virgo euun nou estimma-
k
culala ex vi swx coitceptionis. sed ex bene/icio Uei
iuCundentis illi graiiaut, iit ipso concepuonis mo-
mento. Quare (ni uiore scholasiico loquar) IWDC cau-
salis esi vera : qtita aniina Yirginis esl immaculala
iii uioneiiio coiiceptianis^^ncepLii) ipsa esl iiutua- randae, xternum augusta^, cuin facile pusset, non
culau non e cuiiiru.Ad basc, Virgo esl immaculau
iittriii&ece per graLiam, et rarentiaia maculai ipsi
intiaercntem ; couceptiu vero est imniaculala soluiu
«xliiitsece per denomiiialioiieni apuritatequaiesl in
Yirgine. Cunceplio ejiin» neque iiHritisece putesl
babere gratiatii,, ueque culpain, scd sancia diciiur
a sanctiLaie animae, maculaia vero lum ab infc-
ciionc scminis ex debilo ei quasi radicaliier, tum
iurmaiiler a macula inbacrente ai»in>ae, quae oninia
(44) Poluitne Virgo omni carere roacula, si o r i -
gitiatis peccali macula non caruil? Nonne niirum
apparel, quod cum dubiLel nemo Dei Matreni ac-
esse nibilorninas qui veltht foetlaiam iiiactda lon^e
turptori?/* sanctus, impollut^is, segrepaius a pcc-
catoribus ta<a procut, υι sanctitalis notas populo
sacrifieiis ei lewplo, sacerdoiibue, UIIOIIO, ac rcli-
quis olini labricandi sibi paialii midis imaginibn^
aique umbris ab orbe condito impresstirit, boc
ipsnm palaiium, nempe Mairem divtuiiatis corpo-
exemit, scilicet, a labe deteslanda peccaii nobis ab
ortu cnngentii? Ει iu illis ab sese plurinium retno-
its, fuinique insiar tlefecLuris, ad se lamen utcun-
que speclaniibus, purilalis sunima; curiosus, copu-
landam sibi arclissimo 'omniuin ac maxime itiliino
ac setjipitorno vinculo neglexi»^ Passus exsecran-
darutn soidiani rouiumeliis pawre qimm sibi Ma-
trein delegeral ? Passus da?moni carnem serael manci-
pari quain dtiiiidcsc^um «ssci in perpetuum juni-iu*
t

coticepiioni ipsi exiriuseca sunt. NoliiLius ergo s i - rus ? \ ide Luduvic.ianiiHJin S*wt. Jesus in Corona m,-
^niiicaiui puriias couceplionis coiqujigeudo cutn gmikoimw Virginis*Matrh Dei (raci
t 3 excellent. 7.

PATKOL. Ga. C\ .
r
1C35 S. JOSEPHI HYMNOGRAPHT
4 0 ode - 4 Α
Tota pura,discind« pessimum pcccatorum meo-
rnni chirograpliuin divina lancea, qusepupugil divi-
nnm laius illius, qui ex le, ο Virgo, liomo fieri a l -
qne inler homines vereari voluil, et precare, ut
e^o a Deo per meam insipieniiam eiongalus, eal-
vandorum libro ascribar,
Indnlgcitlia dignnro me fac, ο puella,' qui ?ehe-
mentcr pecco, ei i n gravia delicia prolapswe] sum,
i i l tum vocibus pfenis graliarutn aclione le glori-
iiccm el cum divino aflecla gloriflcem le, quae cx-
celltritisshno parlo luo universos viles alquc ab-
jectos. o purissima, raafflificasti.
Beaiissima illibata purilate V i r g * , i n tc n a l u r a
cgfts ίηηονβηΐϋ!*; etenim supra natnram Ycrbum
pcperisii: propterea 4e«um fide precor, ul ine qui
sapra humanam naturam BiulU peecavi, el a Deo
clongatus sum, convertas, ei salvum fociw inler-
cessionibes tnis.
humieus ferox, peccati jaculis^ l<Ham animara
meara consauciavil nieuroque cor fcedieconcupiscen-
itis commaculavii, alqae a via recia seduxit me.
Propierea clamoadle, u l revertcntem &uscipias, el
salves me.
1036
, Tb πονηρδν αμαρτιών μοϋ χειρογραφον θεία λόγ­
χη, πάναγνε, διά££ηξον xfj χεντησάση Οίίαν πλευράν
του ένανθρωπισα: έκ σοΰ, Παρθένε, θελήσαντος, χα\
βΐβλω με γραφήναι σωζομένον δυσώπει,τδνάφρόνως
θεού {>αχρυνόμ«νον.
Ί ν α φωναΤς χαριστήρίοις δοξάζω σε, 7να θε£ω
,Μφ μεγαλύνω σε, τήν τψ μεγΕστψ σου τοχετφ
πάντα; σμιχρυνΟέντας, πανάμωμε, μεγαλύνασαν,
μεγάλως άμαρτώνταχα\ δεινώς συμπτωθέντ»συγχω-
ρήσεως, χόρη, άξίωσον.
Νόμοι Ιν σο\ χεχαινοτέμηνται φύσεως* ύπερ φύσιν
Λ£γονγΛρ εκύησας'διό σε πίστει έχδυσωπώτδνυπερ
τήν φύσιν τήν άνθρωπίνην, πανάμωμε, πολλά ήμαρ-
τηχότα,χαΐ $εου μαχρυνθέντα, «πιστρέψαντα σώσον
πρέσβεις βου.
Ό δυσμενής της αμαρτίας τοϊς f&cat τήν ψυχήν
μου δλην έτραυμάτισε, κσΛ χατεμ*5λυνεν ήδοναΤς τήν
έμήν χαρδίαν, χαίτης όδοϋ απεπλάνησ*, Παρθένε,
της ευθείας- διά του το βοώ j o t , Έτπστρέφοντα δίξαι
χα\ σώσάν με.

Ode 5.
Maxima ie sempcr beatiindine fruentem, beatt- ΓενεαΙ γενεών σειήν άειμαχά^στον' νυν μαχαρί-
ftcant nunc generaiioncs generalionum : et coele- ζουσιν ουρανών δυvάμεtς ώς τα χάτω τοϊς 5νω συν-
T

P i e s T i r t u t e e solam te concelebrant, ο bcncdicta άψασαν, ^εύφημουσι μόνην, Ιν γυναιξ\ν ευλογημένη,

intcr tntilteres, alqoe Adami collapsi revocaiio; C τοΰ πεσόντος Αδάμ ή άνάχλησις.
r\u',ype quas; Wifcriora cum superioribus copsla-
vcris*
Ad linc ul iirtegcr eamisque perseverem, nee Διαμένει ν με σώον, τεριτρεπ<5μενον στάσεο>ς
ulio modo a Tcehori statu dimovear sed recio ira-
f
χρε^ττονο;, άλλ* βύθυιτοροΰντα,χαΐ βεψ χά ε 0 άρε στ α
mite inccdam, Deoqtte placUa faciam, tu me v i r - πράττοντα, ενδυνάμωσαν με, τ^ν αγαθόν τεχοϋσα
iut« corrobora, q u x 41 Verbum bonum peperisti Λόγον τον ήμ3; άνοίας ^υσάμενον.
quod nos ab irrationalitale liberaviu
UediiDdaiUeni ob misericordiae abyssum sangui- Ό τ6 αίμα σου, Αόγε, S t i ύπερβάλλοΟσαν ελέους
nom luum, ο Verbum, in cruce totum effudisii: 56υσσον έν σταυρφ χενώσας, τ ω ν παθών μου τήν
ideo exsicca paseionum raearucn ahyssum, el d i - &6υσσον ξήρανον, χαΐ έγκαταράξε^ σο: τ<ρ βεώ εύ-
gnum me fac medianle Deipara, ut cum coropuo- αρεατησαι δια της θεοτόχου άξίωσον.
•ciione Ubi Deo placerc et graiue csse possim.
Od* 6.
Intenit pcr te miserkordiam fiamana natara; D *Ι1λέηται δια σόΰ ή φύσις της άνθρωποτητο;· τδν
clcnim misericordem Dominiim peperisti, ο mise- ελεήμονα γάρ Ιχ'ύησας Κύριο ν, έλεήμον τάναγνε *
ratrift ac lola pura : unde i\h\ snpplico, miserere δθεν δυσωπώ « , τήν έμήν ψυχήν έλέησον.
aniinae me?e.
Acies incorporeoruro epiriittum exorant le, ο Των άσωμάτων,'Χριστε, τά τάγματα δυσωποΰσ(
Christe, simntquemartyrum, propbeiarum, ei apo- σε, μαρτύρων τε, προφητών, χσΛ των αποστόλων
sloloram ooeUw: per Genitricem luam «alvimi fac σου* διά τηςτεχούσης σε, τ6ν λαόν σου σώζβάπδ πά­
pqpulum iutnn ab otnni circunisUule calaml- σης περιστάσεως*
late.
C e l i o r i i neficii lerra, qua* agricolam peperieii, *Η άγεώργητας γη τον γεωργον ή χυήσασα, χα\
omniumquc Crealorem, sytvcscentem p*ssiombt)e πάντων Δημιουργών, τήν ύλομανήσασαν ψυχήν μου
aniroam meam, frucliferam redde, mediaute Jivina τοϊ; πάθεσι, δείξον χαρποφόρον διά της θείας
fccicnlia. Ιπεγνώσεως.
Ad Deum me deduceniia prxcfpta transgrcsstis Παρέβην τάς έντολάς τάς προς Θεδν οδηγούσα;
«iiii, et spoote pessimis passionibus sorvus fatius με, χαΐ βέλων τοϊς ττονηροίς 6&δούλϋ>μαι πάθεσι - 6ι6
1<M MARIALE. 1038
Ικετεύω σε της αυτών με 0ϋσαι δεσποτείας, Άει- Α sum : proplorea lesuppler oro, ο Virgn perpellia f

παρθένε. οι rae ab earura imperio lil>eraredigneris.

OJe 7.
Ά£όήτφ χυήσει σου, φριχτών άψητων ήμας fnenarrabiti partu luo, ο Deipara, os fe-
ήζΐωσας, Θεοτόκε, πραγμάτων • διδ φρικτής με £ΰ- eisli uos rebus incffabiluus alqtie iiorrore Η re-
σαι κολάσεως, καΐ της άψητου χαράς κατσξίωσον, verenlia plenis : quamubrem ab horribili so^pli-
ίνα υμνώ σε άε\ τήν πολυύμνητον. cio libera me; atque ineffabili gaudio dignum me
fac, ut laudem le semper piurimis iaudibus dt-
gnam.
'Ραθύμως τον βίον μου έκδαπανήσας, Αχαρες Totam vitam meam per sammam socordiam ab»
ϊμεινα, καΐ πτοούμαι τήν δ£κην κα\ της γεέννης τό · sumpsi, aique sineullo fructu perniansi, ei jtuliriuin
πυρ το Λσβεστον · ή πΰρτεκοΰσα, Παρθένε, τ& δστε- formido, ac geliennae 4 2 ignein iaexslingmbilem, ο
κτον, πρόστηΟι £υσαί με πυρδ; τ}) μεσιτεία σου. Virgo, qnatigncni intolerabilem peperisii, pairottii
niibi adeslo ul liberes me ab igtie, iniercessiono
tua»
θαυμάτων έπέκεινα τδ μέγα θαΰμα της σης χυή- ^ Ingens mtmuluni partus lui> iniracula universa
σ;ι*>ς· διά τοΰτο βοώ σοι* Αγνή Παρθένε, θεογεννή- irauscendit: ideo clamo ad Je:Ocasla Virgo ac Dei
tpea, τα σά ελέη sV έμο\ θουμάστωσον, κα\ της maier, miriflca in me misericordias luas, eiab ira
μελλούσης οργής £ΰσαι κα\ σώσόν με. futura libcra, et salva me.
Έαε τον βιώσαντα έν άμελεία-xat παραβλέψαντα Cum Titam meam in incuria ac negligentia irans-
τους αγίους σου νόμους, καΐ τά σεπτά σου, Σώτερ, egerim, sanctasque teges tuas, et veneranda praecc-
εντάλματα, οΓκτειρον, σώσον δια τής^τεκούσης σε, ptatua transgressne fuerira, miserere mei ac satva
ώς ευεργέτης Θεδς χα\ πολύέλεος. me, ο Salvator, per GenUricem luam, lanquam
Deus benelicu», ac moliae mieericordiaeplenus.
Ode 8.
Νενεκρωμένην ζώωσον, συμπτωΟεϊσαν άνάστησον, Animam tneam peremptam, vivifica,o Virgo:
τετραυματισμένην τήν ψυχήν μου ίασαι, τον νουν μου prolapsam erige, saucialam cura; menlera meaui
είρήνευσον, των πειρασμών τα κύματα πράϋνον, paciQca; lentaiionum fluclus concitatos Iraoquilla,
Παρθένε, χαί βοώντα με σώσον 01 παίδες, ευλογείτε" ei salvum me fac clamamem : Benedicile,/pueri;
Ιερείς, ανυμνείτε- λαδς, ύπερυψοΰτεΧριστδν εις τους Q sacentoies, laudate ; poputi, superexallaie ClirUtuiu
αιώνας, in sactila.
^ β ς 6 ληστής κραυγάζωσοι· Μνήσθητί μου, φιλ- Instar lairoikift clarao ad te : Memonto mei, ο
άνθρωπε- κλαίω ώς ή πόρνη, χαΐ βοώσοι* Ή μ α ρ - amator hominum ; lanquam meretrii fleo ; et tan-
τον, ώς παλαιό Ασωτος. Μβτανοοϋντα δέξαι με τον. qnam amiquus illeprodigus luxurionns esclamo :
άπεγνωσμένον, διά της Θεοτόκου, προθύμως ίνα Peccavi. Tu me poemtentem ac desperaium sus-
μέλπω* Ιερείς, ευλογείτε* λαδς, υπερυψοΰτε Χριστ6ν cipe per Deiparam, ut alacri proniptoque aniioo
εΙς τους αίώνας. eanaxn : Bcncdiciie, sacerdotes; populi, supcrexal-
tale Chrislum in sxcula.
'ϊκετικω; βοώμέν σοι»• θεοτίχε πανύμνητε, μετά 0 Deipara omni laude dignissima, sopplrciter ad
των απείρων νοερών δυνάμεων, μαρτύρων, οσίων le claniamus cuin iftnuraeris inlellectualibu& po-
τε, χαΧ αποστόλων, κα\ προφητών • ^ποίησον πρε- teslalibue, cum mariyribus, confeesoribui, apo-
σβείαν ύπερ πάντων των πίστει ένθεφμελφδούντων * stolis ac propbetia; inlercetlepro omnibes qui cum
Ίερεϊς, ευλογείτε· λαός, όπερυψοϋτε Χριστδν είς τους fide divinitus canunt: Benedtciie, sacerdotes; po*
αιώνας. puli, superexalute Cbrisium in saecula.
'φδήβ'. 4 3 Ode 9.
Ό θεία κλίνη Σολομώντος, ήν κύκλουJI δυνατοί Salomonisdivine leciule, qu6m nunc sexagtnta
νυν εξήκοντα, (5ή«ειςτης θείας Γραφής έν ξ ό potcnles ambiuni, id est divinarum Scripturai um
Λόγος ίπανεπαύσατο * ταίς μυρ·.άσι με άεΐ δαιμόνων verba ; in quo Verbum requievit : mo a daeiooniiin
κλονούμενον, Λτρωτον φύλαξον τϊ) δυνάμει σου, αγνή myriadibui assidue exagilatom, conserva sine YUI-
άειπάρθενε< ncre, virtuteiua, ο castissima sempcr Vifgo.
ϋτάζουσα βείον γλυκασμδν, τον άπάνιων γλυκα- Efftindens divioam dukedinem, q u » oranium
σμδν ή χυήσασα, Ιψ του δφεως τήν φαρμα^θεϊσαν dnlcedinem peperisti, anlmam raeam eerpenlis
ψυχήν μου γλύχανον ' άλλοχριουσά με πικραίς αμαρ­ vcneno infectara dulcore tuo pftrfnniie; semper ine
τίας πάντοτε τ$ μεσιτεία σον, προστασία των πιστών ftb amaritudine peccalLaHenum eflkiene mediatione
άχαταίσχυντε. tua, ο potrocinium Iklelium, quod pudore non
suffundUur.
Ήλιε δόξηί, Ίησοΰ, τήν άθλίαν μου ψυχήν φωτ- Pcrfundc lumine luo infertcem animara mearo, ο
αγώγησον ταϊς παραχλήσεσι της σε τεκούσης Jesu sol glorise, interccssionibus illius casli&»im«
αγνής θεόπαιδος, τών ασωμάτωνλειτουονών. σεπτών divin» Duella.'. ouae Deocrit l e : itemaue incorporeo-
1099 S. JOSEPHI H Y M N O G R A P H I
nnn minislrorum, venerandonim apostolorum tuo- Α
ium, bierarcharum, prophelaruin, et martyrum
gloriosissinioruin, confes&ommque tuorum.
Horresco, ο sole rex, ac veheiuenter formido se-
cundum adventum luum, cuin sim loius damnahis,
ci auxilio conMlioquc deslituius; propierea ante-
quam firns adveniaL, ad tc clamo, ο Domine : Per
cam quae lc genuii, parce mihi, et salva me, rai-
sericors, Uone et amaior hominum.
1040
αποστόλων σου, ιεραρχών, προφητών, κοΛ μαρτύρων
ε&κλεών, xa\ οσίων aou.
Φρίττω σου, μόνε. βασιλεΰ, τήν δευτίραν παρου-
σίαν χα\ δέδοικα, οίος κατάκριτος ήπορημέν^ς υπάρ­
χων, Κύριε * 6ώ πρί> τέλους σοι {£οω' Διά της τεκού-
σης σε, φεΤσαι κ<χ\ σωσόν με, Ιλεήμον, άγαθε, κοΛ
φιλάνθρωπε.

44 Ι Χ
·
/n sanctitsimam Deiparam Canon IX (45) Paracleiicu$.

OJei. Ode5.
O^sanclissima, lola inimaculata(46) elpura, qux Ab horrenda disquisitione, ac damnalione, ab lio-
VerbumDeioranisanclitaiesuperius, supra nalune minibua iniquis» qui gralis conturbant me, aique
modurn getiutsti, omnes sanciitica» et guberua,al- j abomni angustiaquce me invadii, libera me scrvuni
qne a passionibusemnnda, eiab ingruunti periculo luuin inniilem, libi, ο castissima, f e m n l i affectu
quanlocius lilcra. supplicaniem.
Theotocion. Theoiocion,
, Ο patrocinium otnnium Rdelium, assiste, e i a i u i - Concede mibi, Domina, imbres lacryniarum qun»
liare milil a motcslHs *vitae circumvento, neque bus abluantur eordes miscri cordismei, et ab i n -
permittas me fluctibus illius immodicie agitari, ac gruenlibus periculis Jibera me tit sempcr le ma-
t

conieri; icd exlende auxilii Uiimanna), tc precor,
ο puella.
Ode3.
Ofonspure, exqtio Clirisluft emartatit, irriga
aniraam oieam, qtun omnhtm passionom aestu ad-
uritur,el abiugrueniibus molestiis saWame.
7heotocion.
OVirgo pura, pairociniura omnium, quod non
gnificero cum iaelilia, ο Deo charissima.
Ode 8.
Tanquamea quae divinam pluviam suscepisii, de-
sicea interceasiouibus tuis fluminadelictorum meo-
rura, el lenlaiionum imbreslmmiiuie,el salva me.
Theolocion.
Ο Domina pura, quse coeloe excedis arapiitudine,
libera4e supplices Inosab omni anguslia; et
il0s

COIl
fund^urVproirgc me, ei libera mc ab "operibus C in iribuUlione consolaro ornne* dilauiione bona, ut
confjisionis, leprccor, el ab hominibus qui semper te dcbitis laudibus bcalificemas.
Ode 9.1
siudcnt ihieire lualum milii.
Ο Domina Yirgo, eripe rae a lulo peccati, in eo-
4 5 Ode L
dcm i n l h u m ; e i pericliianlcm ltbera a lentalioni-
Dcprecor, ο Domina, bonilalein tuam» auxiiiarc
bus adversariorum ac maloniqj bominum, qui gra-
inihi, dum tribulationcs, eC teiitationes invadunt
tis conturbanl mc, et graviter me invadunt.
nic, cigravissiiiia lempesiale exagitanl cor roeum.
Theoiocion.
Theoiocion m
Tu quae lucis es habitaculum, ο immaculatis-
Nc despicias me tempestale jaclalam; nc dere- Mma(47); animac meae (enebras et lentalionum ne-
Jinquas me calamilaiibus circunidalum et assidue bulos celerilerexpelle, el a ma!is ingrueulibu* salva
atiritum, « Deipara, auxilium (idelium. . me, precor, dum te fideliter collaudo.

(So) Grwca desunt. EbiT. — Hic Josephi canon
wtu golunt osi in S. Deiparam, sed etiam in Micliae-
tem priucipan cailestis mdili^, ct sanctos Acyn-
diuos sanciumque Nicolaum. Q«ai νβίο in e o
erani non pertincnlia ad 11. Virgiiicm, cum huc non
faccrent, cousullo omissa sutil. Desumplus esl au-
tftin ex quo«Jam ros. biblioiheeseCryplx* Ferralic sub
numcf» 93, cujits lilulus cst: Cnnonet Anastatimi
et &teuroanasta$imi el Anabutkmi Oclwchorum
Echu$ primus, iu quo libro sunl plurcs alii canones
ejtisdciu Jascplii, ex quibus Thcototia superius
adduxi.
(40) Toialis R. VtrgHiie Iraraaculatio non potest
cum aliqua macula hene cohaircrq, quocunque i n -
stanli vel tcmpore sit haec maeuta coiUracla, atque
idco ubnixe ct necessario teaendum S. Josephura,
dnin Deiparam loiam immaciilavain ealiilaviL, illam
nultius peccaii maculfl, eliam in primo iustanti,
fuUse deiurpalain crcdiiiisse.
(47} Quid est Uoiparatu esse tmmacuhlissinum,
nisiipsam privilegiosingtiiarissimo ac praerogaliva
omnes per «entralionem naiuralem ab Adamode-
n sccndonlcs in mundiiia, pnritate» etcareniia cujus-
u
cumnie
cuiupie macul;
macul^e supera&se?" Admissa
" aulem in
B. Virgine macula peccati originalis,pluresex posie-
ris Adae,qtioad peccaii carenliam mniundilia^etpu-
riiate, a B. Virgine non superarentur : nam omnes
infanies innocentes, qui posi baptismum moriun-.
lur, anleqiiam ad usiim ralionis perveniant, quou
quoi eliam ailulii perfecii judicii ac ralionts ex-
pcnes,toit>m viii^sliae siadium perctirreruiit, modo a
peccalo originali lavacro rcgeneratiouis muiidenlur,
eesent seque iuimaculati ac Viigo beaiissima; sunt
euim pares quoad peccaii aciualis carentiam, nec
beatissima Virgo ab ipsis hi immuniute a labe o r i -
ginali dissiderei. Uude deducitur β. Virgmcm
quoad peccati ImpariUtem reliquis ab Adamo de-
scendentibus speciali privilegio non pra3stare, uec
vcre a S. Josepbo ei atiis passiua Palribus saiulari
iiiimaculatis5i'iitaiu.
10ΛΙ MARIALE.
ΘΕΟΤΟΚΙΑ
Η
ΕΙΣ ΤΗΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ ΣΤΡΟΦΑΙ
Έ% των Μηναίων τ η ς *ΕΧλ7\νιΧί\ς
4 7
THEOTOCIA
SEU
DEIPAU.E STROPHiE
Εχ Menm$ Graeorum (49)*
ΜΗΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ.
Έχ τον Κανόνος έν stpoeoptlq, τών ΦώΓων, χαϊ Excanonein pcrvigitia Epiphanim* el tanctuai
μνήμκ τον £tJl€icrpov χάχα 'Ρώμης, ήμέμμ β'*
9
vettrum, yupam Romanum, die 2.
"ϊνα τοΟς χάτω τοϊς 4νω συνάψειεν, ό μόνος πάν­
των θεδς μήτραν άπειρόγαμον ύπέδυ» χαΐ σαρχδ;
φανείς Ιν έμοιώματι, τ η ς έχθρας τδ μβσότοιχον
(48) Haec S. Josephi de Deipara Virgine Tbeolocia
ex Maenaeis Grxcorum impressU, ex Menaeis mss.
bibiiothecap monasterii Cryplae Ferraise, et ex p l u -
ribus Grsece manuicriplis codicibus celeberrimaebi-
bNotbeca?Barberina2, inquibus mulii exsiant «ub no-
eiri Joseplii nomineeanones qut in Menaus Graec4 tan-
tnm impressts desiderantur; decerpsit, ace Graeco in
Latiimni sernjonemtran&iutit P. Ludovicus M a i -
racius, frater meus. — Scire debei lecior fero
omnes Graecorum canones, bymuos etodas, de san-
clis quibuslibet eeriptoe^Vuiiiinsigni aliqua ad Dei-
param aposlrophe claudi. Has Giaeci clausulas
hymnorum suurunj, Tiieotocia nominant, quasi
dicas Deiparats strophas. Alii scribunt Theoiochia
noα recte, ciim apud Graecos non llt X , sed K. Cum
autem Joseplius ιιοβιέΓ innumeroe ferc de sanctig
canones, hymnos et odas compqsuciit, inflnita
prope virginearum inde laudam seges excrescit,
quam per oranes pcqe Menaaorum paginas sparsam,
ad ingcreiidoe foveudosque teneros erga iiiagnam Dei
tfalrem aflectus, hoc lococollectam lccion exhibeo.
(41)) Menaea nibil aliud suiu quam duodccim non
eiigut codiccs Ecclesiye Graecae quibus couttueniur
por singulos singulorum tnensiuin dies variae Dei,
Deipars, ac sauctorum laudes, in lemplis Gra^corum
subdivinis Officiis dccaniari consuelae; ct in jingua
Komana bos duodecim Menxorum lumos non i n -
coinmode libros menstiuales appellandos consct
I \ Simoo Vuagnercck in Mariana Pietale Grwcorum
iti Prolegomenis, n. 9 velnlet.Plautus in Captivis,
t
mennruaUt epufesdixil. Hi autem duodecim lorai,
inanuscripti a Graecis Venetiae roissi, ante annos
circiter quinqnaginta ibidem Granct* solum excusi
6imi ad coinuiodiorein temploruin Grxciae usuni :
t
lam luiii f m ipsis oiiam Gra^cis pcrveiuslus ille
maiHiM.ripio. um codicum squalor esse uedio cce-
pcrat : plns undique blandientibue Latinne Etclcske
libris aite typographica culiis. l)c liis Meua.'is lu-
qucu» Lct> Aiiaiiu^ i u ^uo opcrc De tibrit Eccks.
10*2
ΨχκΛιισΙας,
m )
,
MENSIS JAMJARllJS.
SIJ>
Ut iiiferiorcs superioribus ac crolestibus coit-
jungerct solus omniuni Deus, virginaletn ulcrum
ingressuscst, cumque in similitudine carnis ap^a-
Grtte. Disseri. i , pag. 78, atl intcr alia : Mcii6C$$in-
guli singula cxplcnl vobunina, $ingiil>$ dicbus tinius
vel plunnni sancununi Oflicinm, quorum solomni-
las eo die cclebraiur, digerrtur. Troparia sciltcet
in priniisct fiecundis Vcsporis, Missa clCanones in
Maiutino, aliisque divinis Officiis reciiandis, iul^r
quos Synaxari.i, rcmm nempe gesiarum ab illis
sanciis, quorum dies agiiur, succincta oratio : alio-
rum ilem sanclorum, IiccC eprum OfTiciuin pccu-
tiare non b^beaiur, eaque vel prosa vel carrnino
commemoralio, &ic a mense Mena^a appcllanltir.
Ea pleriqne in rcbus ecclcsiaslicis mtitiis accurali
cum Menologiis confiindunl, quae omnino divcrsa
esse maniffSium est. Menologia enini (ut idetn Leo
infra snbdil) non alia sunt, quam quae Laihius
Marlyrologia vel Kalondaria div^rit, ncc altud in
illis babciur, nisi rel sanctorum Vila? qutdiUa diu
t
per tolum annuin suminalim expjosilx, vel quorum
vilsc ηοϊϊ bnbelur, coimncmoratiu, nullaqiie ibi aut
Oflicii onliuaiidi aut reeilaitdi series continclur.
Vennn est lauieu s;rpissim<5 Menologiortim Iionnu
partem, eamqtitt IIOJI iniiiiinain in Moiwis iiitcr
cauoites po^iodain sexiain csse digcstam, iiL sinc
alicrius libti ope qui ofiiciurn in ecelesia atit tlomi
t
rccital, babcut uude celcbrandorum sanciotiitn
hisiorioias, et coiitiuemoraiioues legal. lloc Ueim*
lugimit apud Graecos non uuum est, sed fpro op-
ponunitaie lcinporis variam quoque facicm i n -
dtiii : atiud quippe cst?quod nobis Lalinc lantuui
ex versione cardinalis Sirleti Ganisius iu Anliquxs
Leetionibut repnescnlavit : aliud quod srpai-.Uim
liinc iude manuscriplum adbuc in bibliniliocis, c i
BarbciitKi poiUsinivni, quod et aniiqutssiinuin
cst, asservatur, q u « nec oiiinia sibi iuvicem ro-
pondent : alind qttod in Men.xis Grxcorum i n -
sertum e s l : alind qood posi divinas Horas, Kvau-
gclium, Aposiolum, aiiasque libros legitur. Mcno-
io^tiiii ex Mcn;vis GiitooiUIH eruiuni, c l in liiiguam
Gixcorum vcrnucuiam vcisuiu a MaximoAlaiguniu,
10*3 S. JOSEPHI HYMNOGRAPHI 10U
fnisset, inlermedio iniroieilix pariete sublato, pa- Α ελών, είρήνην Ιμεσίτευσε, καΥ ζωήν έδράβευσε, κ*\
cem inicrpcsuil; vitamqueac divinam rederoplio- θείαν απολύτρωσα.
nein largitus est.
Virgo casla post parlum permanslsii, 0 san- Παρθένο; αγνή μετάτήν κύησιν, παναγία, διέμει
ctissiroa; Deura eiiim Verbum gemiisti similem ne- νας · θεδν Λόγον γάρ έγέννησας ήμίν όμοιωθέντα,
bisfnclum, sine peccalo. χωρίς Αμαρτίας.
Sana vutnera cordis mei, ο puella; et rantus Ίαβαί μου τά τραύματα, κόρη, τής κάργας, χα\
Animae meae rectoac felici tramiie dirigc, ο Virgo, κατευόδωσον της ψυχής μου τα κινήματα είς θεού,
ad Dei ToluDlaUm faciendam. Παρθένε, τά θελήματα.
SaWe, ο unica Geniirii illius, qui carnem.... Χαίρε, μόνη τεκοΰσα τον.... σάρκα πτωχεύσαντα,
emendicavii; sulve, collapsi raimdi ereciio, ο χαίρε,τοΰ πεσόντος επανόρθωση κόσμου, πανάμωμε*
imxnaeulatissima; salve, mcerorUdissolulio; salve, χαΤρε, λύπης λύσις- χαίρε, πιστών ή σωτηρία- χαϊρε,
s.alis fldeliam; galve, Uirone Dd altissime. θρόνε θεοΰ υψηλότατε.
Mente refolvenles diviniloqui prophetae, mysterii Νοήσαντες θεηγόροι προφηται μυστήριόν σου,
lui profunditatem, ο Virgo , propheiice praenun- Παρθένε , το βάθος προφητδκώς προκατήγγειλαν
tiaverunl Wud, 4 8 divino Spiritu illuslrali ; nos τοΰτο, φωταγωγού με vot θε*ψ έν Πνεύματι · κα\
vero €um iliorum vaticinia opere compleu ntfiic νυν ήμεΤς περιχαρΰς τάς έμφάσΐις όρωντες π ι -
teli iniuearaur, eredimus. στεύομβν.
ΟpuelJa, oxnnibtis miraculis admirablior, iHum ·)Γ»ρθαύμαστι κ ό ρ η τ ο ν προπάντων αΙώνων
genuisli, qoi est ame omnia saecula, nobis eiroilera έκυοφόρησας ήμΣν όμοιωθέντα, δι' Λκραν εύσπλαγ-
factum propter sumniam roiaericordiam tuam, ut χνίιν, Γνα σώστι τους ψάλλοντας; · Ό των πατίρων
aalvos faeeret eos, qui camuu: Benediclus es, Deus ημών βεδς, εΟλογητδς βΤ.
palrirm noslrorom.
Dmntg ?erbia luis hominum generationes rntaae- 'Ρήμασίσου θείο«ς γενεά* επόμενα* αί των ανθρώ­
reniee, beatain le dicum, ο sensper beoiissima, πων μακάρ^ομέν σε τήν άειμακάριστον, καΙ μελ·
snaviter concineiitei : Benedicile, orania opera, Do- φδοΰμεν ΈύλογεΤτε, πάντα τά Ιργα, t6v Κύριον.
minum.
Ο Ywrgo, bonorum nmairix, bonam efDceanimara Φιλάγαθε Παρθένε, τήν κεκακωμένην τή άμαρτί^
meam, peccaii matiiia depravatam ; tu cnim bo- ψυχήν μου άγάθυνον · τ6ν αγαθόν ή τεκουσα θεδν
num Deum ac Dominum peperisti. C χύ Κύριον. >
Ex CfHxonein pervigilih Luminum seu Ep\phan\cc
r 9 χον Κατότοζ &r jvpoeopvty tar Φώτων, ήμί-

OmhacuOrum miraculum! Quomodo Ueus no- ν

eler, qui esl supcrier omni rrealura, creatur ei
phsmaiurex Dei italrejei voluntate sua renoval et
plasmat ilerum nos ex aqua, et &piritu solus beoeG-
α θαύμα θαυμάτων;! Πώς δ πάσης ίπέκεινα κτή­
σεως Θε6ς ημών κτίζεται κα* πλάττιταχ έκ της θεο­
μήτορος, κα\ καινουργεϊ θελήματε κα\ άναπλάττει
1
ήμάΙς δ; Οδατος κα\ τ.νεύματοςπλάσιν θαυμασιωτά-
ν

coe pl.iamatione maxime admirabiU? την, ό μόνο; ευεργέτης ;

Horrescunfc clierubim, alque universa coelest"s Φρΐττει χερουβίμ κσΛ πα*σα ουράνιος βρύσίς, παν-
nalura ob revorentlam veneranda; prolis tuaeincom- άμωμε, τον ύπερ κατάληψιν σεπτόν σοΟ τόκον
preheosibilis, ο immacukuissiaia, quae similis facta όμοιωθέντα ήμίν, δι' εύσπλαγχν£αν άφατον, κα\ βα-
esi nobie propier inefiabilexn misericerdiam suam, πτισθέντα σαρκ\, οί τήν θείαν πάντες έπιφάνειαν
ct secundum carnem bapiizata est; cujus divinam (ορτάζομεν νυν άγαλλόμενοι.
•ppariiionera nunc omne» exsuluuiles celcbraraus.
Ex Canone in sanctos sepinagmta apo$toU>$ die 4. j) Ήχ τον Κανόνος είς τους αγίους
> 16δομή*ογχα
{άποστόΛους* ήμερα &·
Divinam regis palaiium bonoremus, in quo, Τδ θεΐον παλάτιον του βασιλέως τψήσωμΓ», Ι ν ψ
quemadmodum ipse volult, liabitavU ; inmiptam κατεσκήνω»β, καθώς ήθέλη«ε • τήν άπείρανδρον καΐ
acsolam Oeiparam, per quam deiGcaUt ^umus, col- μόνηνθεο-όκον, δι' ής έθεώθημεν, ύμνολογήσωμεν.
laudemus.
4 9 Casla ante partum, in parlu, et posl partum *ΑγνΙ) προ του τόκου, κα\ Ιν τόκψ, καΐ μετά τό-
vere, ο Virgo Hater, apparuisli; Dewu enim pe- κον αληθώς, Παρθενομήτορ, πέφηνας · βεδν γέρ
perisri, quem apostolorum collegium manifeeie άπεκΰησας, δ* αποστόλων σύλλογος πβριφανώς άν-
praedieavil. εχήρυξεν..
Beaiissiraus olim prophetarum chorus sacrfs va- Σε μακαριώτατος πάλαι χορδ; των προφητευόντων

Cyiberorom episcopo, edidil Antonitte Ptnellus Ve- laadibiie caitones, tx his omma, qtne ad Deiparam
neiiis anno 1529, in 4. Cum autein in Meiiaei», de speciabant, riecerpla, nunc piorura oculisaese ofle-
quibua dixinms, plurimi sparftim in quofibet meosc runtiegeada
ex&ieui sub Jo*epbi nosiri nomine de saacioruin
1015 MARIALE.
« ΠνεύματιθεηγορΕαις ίεραις θεοπρεπώς χατονομά- Α
ζ*<, πάναγνε, πύλην καΐ δρος κατάσκιον.
Τά όμματα φώτισον, Παρθένε , της καρδίας μου,
λάμψον μοι ακτίνα μετανοίας, σκότους με £ΰααι διαιω­
νίζοντας, πύλη του φωτδς, Χριστιανών πάντων τδ
προσφύγιαν των πιστώς άνυμνούντων σε.
Ύμνώ σε, μόνη πανύμνητε' δοξάζω σε, άζ\ θεοδό-
1046
liciniis iu Spiriiu diviniHrs te, ϋ castlssinia, por-
lam, et moniem UDibrosuin nominavil.
lllumina, ο Virgo, oculos cordis mei, effiilge su-
per me pcenilemix radio; a tenebris pcrennaniibus
libera me» ο porta hicis, refugium onunum Chri-
stiauorum te fideliier laudaniiura.
£.audo ie ο sola digna omni laude : gloriOco te,
t

ξαστε, χα\ μακαρίζω σε ήν γενεα\ μαχαρΕζουσι των
γενιών, Παρθένε θεομαχάριστε.
Ίλαστ^ριον , πανάμωμε, γεγένησαι άμαρτανδν-
των αεί, τεχοΰσα ύπερφυώς του κόσμου τον αΓροντα
τήν άμαρτίαν Χριστδν, ψ χραυγάζομεν - Ό των πα­
τέρων Κύριος καΐ βεδς, βύλογητδς εϊ.
•Q θαύμα έπέχεινα θαυμάτων! Πως τίκτεις χα\ . Q
ο semper a Deo glorificaiissima; et beaiiftco lc, ο
Virgo divina bcalitadine felicissima, quara genc-
rationes generationum bealam appcllant.
Expialorium facla es, ο pnmsima, corum qui
assidue deiinquunt, supra naturx ordinem tyiixa
Ctinstutn, qui lollit pcccalum mundi, t d quem
clamaiiius : Dominus ac Deus palruni, benedi-
cLus es.
Β j mma roiracula Iransecn-
i n i r a c u I u m > q u o 0

μένεις παρθενεύουσα , πάναγνε θεόνυμφε ; Λόγον d i l ! Qnomodo paris, el permanes Yirgo, ο castissi-
γάρ έγέννησας τον τψ Πατρ\ συνάναρχην, φ πάντες ma sponsa Dci? Nimiruiii Verbum Pairi coaiternum
ψάλλομεν Tbv Κύριον υμνείτε, τά £ργα, χα\ ύπερ- genuisti, cui omnes psalliraus : Laudaie, omtiia
υψούτε είς πάντας τους αΙώνας. opera, ct superexaluie Dominum in omnia saecdlai.
Φέγγος αστραπής τοϋ τόκου σου έλαμψε κα\ χατ- Jut ar fulgnris parlus lui eifutsit, atque ouivfef-
βφαΕδρυνε πάσαν τήν ύφήλιον, κα\ τον προστάτην του sura lerrarum orbcin laelissimo lumine pcffudli, i c
σκότους ώλεσε,θεογεννήτορ πάναγνε, αγγέλων καύ­ lenebrarum principcm perdidit^o DelGehilrbt^a-
χημα, καί ανθρώπων πάντων το διάσωσμα, των stissima, angelorum' gloriaiio, aiquc omiiiumhe-
άπαύστοις φωναϊς εύφημούντων σε, miBmn salus, qui inccssaiiiibus vocibUs le conce-
iebrant.
*Εχ tov Κατότος είς τήν όσίαγ μητέρα ήμώτ Αο- Ex Canofte in sanclam Matrem noitram DQ-
initicam dte 9·
t

Κ&\ «ρο τόκου άφθορος, άγνή, καΐ μετά τήν κύη- ^ Anteparlum incorrupta, ciiam post parlum Virgo
οκν Μήτηρ θεού, νπερφυώς διέμεινας * δθεν σε πο- permansisti supra natur* ordincm, ο l>ei Maier.
βήσασα θεέωΠνεύματι ή Δομνίχα, οπίσω σου άφθο­ Quamobrcm 50 Domnica le in Spirilu sancio de-
νος προσήχθη τψ παμβασιλεί Γίψ σου, Αχραντε. sidcrans, posl le iacorropla adducia cst, ο inviolaia,
regi omnium Filio tuo.
Δυνάμωσαν, πανάχραντε, τδ ασθενές μου, Δέ­ Corrobora, ο intemcrat^sima Dftmina, infirml-
σποινα, δύναμι ν τήν του Υψίστου τέξασα, τήν τδ είναι tatefii meam, tu quas virtutem AUissimi pepeiisti,
πέσι προσίχουσαν, κοΛ Λομνίχας τήν μνήμην μεγα- quae omnibue dat essc, et Domnicae memori&ra
λυνασαν* magnificat.
Νιχρώσεως τους χιτώνας Αδάμ έξεδύσατο Tg θεία Tunica mortalltatis exult Adamus, divino partu
γεννήσει σου, κα\ τήν στολήν ήμφιάσατο, μόνος ήν luo, et iuduil se slola, quam indamatuni Ver-
έξύφανεν εν τ{)γΐστρ( σου 0 Λόγος σωματούμενος. bum solum in ulero luu contexuU.
"Αγιον Κύριον, Κυριοτόχε, του παντδ; τέτοχας, Sanfttum omnium Dominum p.eperisli, ο Domini-
ίν έχ ψυχή'ς Δομνίχα ποθούσα, παθών φθοροποιών- para, quena ex animo Dotnnica conrupiscens,
χαταχυριεύει, Παρθένε, ύμ'/ουσα σζ. passionum morliferarum dominatur, U , ο Virgo,
D collaudans.
Δι*έμε, χατ* έμε έχρημάτισε βρέφος ό παντέ- Proplor me faclus cst simiUs mei infans ille, qui
λειος, ανακαινίζω ν με παλαιωΟέντα πάβεσι, διά est peifcclissirans, ut me passionibus invelctaium
σου, παναγία θεόνυμφε. renovarol per te, ο sanctissiina Doi spoasa.
Ίσχΰς μου, χαΐ Ομνησκ, χαΐ σο^τηρία υπάρχει ό FoiiitiHio mea, el laus et salus-mea e&^Doininus,
Κύριος, δ ^σε Μητέρα πάναγνον χαΐνύμφην άνύμφευ- qui le Malrem iuUminaiisslmam, et sponsam i n -
τον προεχλεζάμενος, δν ύπερ τών δούλων σου αεί μή nupiam clegit; apud quem pe prailermUUi assidyo
Ιιαλίπβ; πρεσΰεύειν,. άχραντε. pjro flervis tuis inlercedere, ο inviolata.
Όύπερούσιος βεδς ούσκ>0ται δι ημάς έχ τών σών
1 Supersubstanlialis Dcus fit substantia pr*pter nos
σπλάγχνων, τήν φθαρεί σαν ούσίαν ^άναχαινίσαι ζ η ­ ex visceribue tuls, subslaniiam corruplam redin-
τών, δι' οίκτον, Παρθένε, κά\ Ιλεον,ό δεδοξασμένος legrarc cupicns, ο Virgo, propter suam misericor-
είς πάντας τους αιώνας. diam, et pietatem, qui esl gloriosus in omnia
sxcula.
μου, Κύριε, φεϊσα'.,δταν μέλλ^ς με χρϊναι, liaioc mihi, Dominc, parce cum vcncrii ad judi-
 1047 S. JOSEPHI UYMNOGRAPni 1013
candum m e et ne me. condemnes ad igucin, nc Α καϊ μή καταδικά^ης με ε!ς πΰρ, μή τφ Ουμώ σον
t

in ira lua arguas m c ; precatur te Virgo, quas pe- ελέγξης με,δυσωπεί σε Παρθένος, ή σε κυοφορήσαζα,
pcril te, ο Cbrisle, utia cum angelornm turbis, Χρ·.στε, των αγγέλων τα πλήθη, καϊ των Οσίων τάγ­
alque ordinibtis sanctorum. ματα.
f'x Ceffoju» in SS. Uermylum ti Slratonicum MM. Έχ τον Κανόνος έϊς τους αγίους μάρτυρας "Ερ-
' die 13. μνλον καϊ Στρατότιχον ήμέρ$ βγ'*
9

Domintjs, qui a nulla creaiura capi aut contineri *Τπάρχων δ κατά φύσιν Κυρ^ς πασιν αχώρητος,
polest» in te Domina, contiiietur, propter suam
t έν σο\ χ·ιρεϊται, Δέσποινα, βροτδς εοσπλαγχνίφ
miaericordiarn 5 1 factus homo, (H honiines per γενόμενος, Ινα βροτους δι Αφατον φιλανθρωπίαν
1

ineffabilem humaniuiem ac benignilatem salvos διασώσηται.

faciai.
Ο sanclissima, quae sanctissimam Verbum pepe- ΎπεραγΕα ύπβράγ«>ν Λόγον κυήσααα, καθαγίασον
r i e i i , sanctifica aniraae et corpora noetra, duoi teημών χα\ τ&ς ψυχάς και τά σώματα των μακαριζόντων
omni laude dignissimam bealiflcamus. σε την παναμώμητονί
Hcnovat bumanam naturam novus infang, Do- ΝεουργεΖ την Ανθρωπότητα νέον βρέφος, δ προ
minus, qui esl anle sacula, apparene ex Virgine, Β αιώνων Κύριος, δφθείς έκ Παρθένου, χα\ βροτδς γε-
factus hr>mo. Illi concinanias : Gloria, Domiite, po- νόμενος* αύτψ μελωδήσωμεν · Δόξα τη δυνάμζι σου,
leniiae t u « . Κύριε.
Dcum supra oinnem aermonis menligque con- Έκυησας θεδν ύπερ λίγον χαλ Svvotav, χσΧ Ιμζι-
ceplura geriuisit, etqualig fueras aute parium, posl νας μετά τόκον ώς πρδ τόκου παρθένος, αγνή θεο-
parium etiam permansigti ?iigo, ο casta Deo cha- χαρίτωτε.
rissima.
Paasionum carnis mese flucuis, te precor, ο Κοίμησον των πα^ϊώντής σαρκός μου τα κύματα
puella, fac quic&cere, ac veluti obdormire, semper τ?| άκοιμήτψ σου,κόρη, ίκεσία, δέομαι, καϊ μή δώης
•igilanti Inforce&ione t u a ; noque sinagme iu p r v - αμαρτίας άφυπνωσαί με &πνον βαρύτατο ν.
iundUsiinum peccati soronum ineldere.
Te, qua vUaeraanna in utexa poriasti, urna illa, Σε τήν τ6 μάννα τϊίς^ ζωης εν κοιλία φέρουσαν,
?

qitre znanna conlinebai, olim verissime ac manife-
siissiine praeflgurabat. Benedicta tu in mulieribus,
ο Domlna purissima.
A p n i t u r per 16 i l e r u m anhquus ille Paradisus* C
ei iniroduciiur i n emn homo aniea damnaiug, ο
casta Deo cbarieeiina. Ει Deiu verissime assumit
boimiium massara clamanliuai : Laudale, omnta
πάλαι μανναδόχος στάμνος ώς αληθώς προετύϊτου
εμφανέστατα. Ευλογημένη σΰΐν γυναιξί, πανάμωμε
Δέσποινα.
Ανοίγεται πάλιν διά σου 6 πρ\ν Παράδεισος, κα\
ίπεισάγεται δ πρ\ν κατάκριτος αν9ρωπος, κα\ Θεοΰ-
ται αληθέστατα, θεοχαρίτωτε αγνή, βροτών zb φύ­
ραμα, των βοόντων Πάντα τά £ργα υμνείτε τον Κύ-
>

opera, Domutum. ptov,

Eihorrcseuiit clierubioi videnlee V«rliuni illtid,
quod inier eos ineffabili verbo eat, et residet, ge-
eialum malernis ulnis tuis infantem, ο sauctissima
Domina, qu;« res omnee creataa digniiati» celsitu-
diue prsKcellis.
Ex alteto in eosdem Canirne.
Φρίττει χερου^Ιμ «αθορώντα τον Ιν αύτοΤς α ^ ή τ φ
λόγψ έπικα&ιζ<5μενον λόγον, μητρός άγκαλχις βρέ­
φος κρατούμενόν σου, παναγία Δέσποινα, υψηλότερα
πάσης κτίσεως.
Έχ τον έτερου Κανόνος άςτοϋς αυτούς.

Compesce peocatorum meorura fluxus, t n , qua
Tirr Us corruptelam partu tuo exsiccasti; et compun*
r . t i r n e i n concede m i h i , ο Dei Gcnilrix puriaBima.
C l A d i u s ille versatilis, qui Paradisi ingreasua
> r^ciiidebat, erubesctt ac pudore perfundiiur v i -
J e r i s Irrceam i l l a m , qaaeFilium tuura, o Y i r g o M a -
• A'ul^aravit.
$2 Me i n segnitie dormicniem, et peccaiis
cooprnum, ad p«enitenliam excita, ο caslissima,
tanquam Verbi HaU$r.
Tanquam p u k h r a , tanquam epecioea, lanqnam
purUaus fulgore ceruscans, Verbum specioaum
foraia oorporasti ac peperisli, ο Yirgo Mater: qtiod
divina operadone oiunibiu dat esse ex divitiis be-
nignilalis suae.
Sana, ο Dcipara Virgo, tanquam compaiiens,
paasiones i n i i r m x anitnx m c » , ct doloretn cordis
Ιτησόν μου αμαρτίας τους οχετούς, ή του θανά­
του την φθοράν τψ τόκψ σου μαράνασα, καϊ κατά-
^ νυξίν μοι δδς» βεοκυήτορ πανάμωμε.
Τομφαΐα xb πριν ή στρεφόμενη τάς είσόδου; μοι
δίδουσα, αΕδουμένη τήν κεντήσασαν, Παρθβνομη;ορ,
λόγχην» τδν έκ σου τεχθίντα.,
'ΡαΟυμΕα καΟεύδοντα, κα\ χ$ αμαρτία συγκαλυ-
πτόμενον, πρδς μετάνοιάν με, πάναγνε, ώς τοΰ Λόγου
Μήτηρ άνακά)δται.
'Ος καλή, ώς ωραία, ώς τ^ καθαρότητι περιαστρά-
πτουτα, τδν ώραΤον κάλλει έσωμάτωσας Λόγον κα\
τέτοκας, τον τδ είναι πδσι θεουργικώς, Παρθενομή-
τορ, παρεχόμενον πλούτψ χρηστόίητος.
Τά πάθη της άσθενούσης μου ψυχής, κα\ τδ Αλ­
γος της καρδίας, Παρθένε, καϊ τοΰ νοδς έκτροπάς
1049 MAIli; .Ε. 1050
πολυτρόπους, ώς συμπαθάς, Θεοτόκε, θεράπευσον, m e i , mcn(i5t|uc varias cvagatiunes et errores : et
κα\ κόπασον τδ χαλεπδν τών παθών μου κλυδώνιον gravUsirnam affocLionuai aiearuiu lempcstaicni,
δέομαι. quifiso, competce.
Λυών της Ε&αςτήν κατάραν, τήν πανάμωμον U i Eva3 solvereg maledictionem, u l e r u m o i n n i
χατψκησα; γαστέρα, ευλογίας πηγήν βλύζων τοις careniem labe i n h a b i u s t i , bcoedjctiania foniem
βοώσιν · Ευλογημένος, πάναγνε, δ καρπδς της σης efTundens iis q u l clamant ; Benedictue, ο caslisi*
κοιλίας. siaia, fructus v e n l r i s l u i .
Ό κατά πάντα τέλειος χαί τβ φύσει απρόσιτος Q u i p e r o m n i a p c r f e c t u 8 e 8 l , e l natura inaccessibi-
ώφθη πρόιιτός μοι σάρκα περικείμενος έκ σοΰ, άπει- l i s , factus est m i h i accessibilis carne circumdatus,
ρδγαμε • 8ν εκτενώς Ικέτευε των ανομιών μου τδ ex te accepta, ο i n n u p l a . E u m t k r a t u enixe pre-
φορτίον σκορπίααι, κ*\ σώσαι μελωδοΰντα· ΊερεΤς, caro, u l allevct onus iniquitalum mearum, et
ευλογείτε" λαδς, ύπερυψοϋτε Χριστδν είς τους αίώ- salvet mc concincnlem : Sacerdotes, benediciie;
να;. 4 ·. p o p u l i , superexallaie C h r i s l u m i n saecula.
Φείσαί μ$υ, Σώτερ, δ τε/3ε\ς καΐ φυλάξας τήν τ ε - Parce m i h i Salvalor q u i natus es, et Genitrieem
κοϋσάν σε άφθορον μετά τήν κύησιν, δταν καΟίσ^ς luam posl p a r i u m i n c o r r u p t a m c o n s e r v a s i i , c u m
x p t v a t t i ϊργαμου, τας ανομίας παρορών, κα\ τάς t sedebis u l j u d i c e s opera m e a ; dissimulans i u i q u i -
αμαρτίας μου, ώς άμάρτητος, ελεήμων ώς θεδ; χα\ laies meas, et pcccata ntea tanquam impeccabilis ,
φιλάνθρωπος· niisericors u t Duus, et horainura a m a l o r .
%
Εκ του Κανόνος είς τόν άτιον Ίωάντην τόν ΚαΛύ- ExCanoiie in S. Joannem Calybitam, die 1 5 .
βηνον, 'ήμέρφ ι&\
ΧαλεπαΤς παθών έπι6*ουλαϊς, κίρη, χειμαζόμενος, Molestissimis passionum fnsulilhus, qnasi ten)-
καΐ προσβολαϊς αμαρτιών, χλονούμινος, σοΰ προς pesiaiibus exagitaius, etpeccatorum ictjbug qtiasi
τήν άκοίμητον προστασίαν, πανύμνητβ, πδΟψ κατα­ fluctibus concassus ad indefessam protectionem
φεύγω,. ΟΓκτειρόν με, οώσον, Άβιπάρθενε. tuara confugio c u m affeciu, ο puella o m n i laude
dignissima. Hisercre m e i , e l salva me, 9 Virgo
perpelaa.
Μυρίπνουνώς fW5ov άπδ κοιλάδων,άχραντε, δ κα­ 53 C u m le tanquam roeam redoleot«m p u n u ille
θαρός αε εΰρατο, κα\ έν μέαφ σου κατβσκήνωσεν, i n conTa!libuirepcrieaet,oinvio)aia,in medio l u i lia-
«ύωδίας πληρώ σας τδ άνθρώπινον. b i l a v i t , bumantint genus suavissimo peplene odor^.
"Ιθυναν μου τ ζ ς ψυχής τάς κινήσεις, πανάμωμβ,
1
^ D i r i g e moLus anima? . i « e « , ο purissima, ad d i -
ΐϊρδς θεΤα προστάγματα, του έκ γάστρας σου έκλάμ* ; vina illius prsecepta, q u t ex ulero t u o c o r u s c a v i t ;
ψαντος, ζ ά λ η ; λυτρουμένη με των εν τ ψ §£ω σκανδά­ aique a tempe&tate sfandaLurum b u j e s viue eripe
λων μεσιτεΐαις σου. me inlercessionibus t u i s .

Εμμανουήλ τδν απάντων Δεσπότην τίκτεις άφθό-
ρως, μ ; ίνα σα παρθένος καΐ μετά τόκο ν, Παρθενομή-
τ ο ρ " δ*ν άπαύστως δυσώπει έπηρείας έχθρων λυτρώ-
σασθαι τους ΰπδτήν σχέπην τήν σήν καταφεύγοντας.
Ίσουργδν καΐ σύνθρονον τ ψ τεκόντι Λόγον έχ γα-
«τρός σου, Αγνή, έσωμάτωσας, δ ι ' εύσπλαγχνίαν άφα-
τον το ήμέτερον δλον φορέσαντα.
*¥μνοΰμεν τδν τόκον σου, ευλογημένη, δ ι ' ο ϊ ελυ-
Omnium D o m i n u m Emmanuel alne Tiri opera
peperisli, manens virgo po»i p a r i u m , ο V i r g o Maler.
Euradem incessaoter exora u t ab h o s l i u m inva-
siontbtts l i b e r e n l u r i l l i , q u l confugiuut sub p r o -
tcctionem i u a m .
V e r b u m , quod aequale e&l i n operatione, c t i «
tlirofio, genitori euo, ex vfsceribus tuls oorporasti,
ο casla; atque inde propier ineffabile«i miscrw
cofdiarn suarn, lotam n a i u r a m nostram assumpsit.
Prolem tuam l a u d a m u s ο benedicia, per quam
r

τρώθημεν της πάλαι καταχρίσεως, χαί σε μακαρί- ab aiuii|ua damnatione redempti s u m u s ; te t e r o

ζομεν, θεομακάριστε, «μονην ήν ήγάπησεν ό ων ευλο­ bcaLiticamus, ο dirina felicUale c u m n l a t i s s i m a ;
γημένος χα\ υπερένδοξος. ^quam sotam dilex.it ille q u i esl benediciae ac
supergloriosus.
'Ρεϊθρον άένναον ήμίντοϊς προστρέχουσιν είς σΙ, F i u v i u m perennera nobie effundie recurrentibus
άγνή, πηγάζεις, οί τήν άφθορον χάριν άπα^,όυόμε- ad i c , ο c a s l a ; cujus uberem g r a l i a m delibantes,
vot, σοΰ ύμνοΰμεν τδν τόκον, πανάχραντε, καΐ ύ π ε · - p a r i u m l u u m laudamus, ο tDviolalissima, e i s u -
υψοΰμεν είς πάντας τοϊ>ς αιώνας. perexatlainus i n omnia saecula.
Φωτδς οίκητήριον ή μήτρα σου γεγένηται, δι' ου* Lucis habiiaculum venier tuus factus est, per
φώς ol έν σκότει είδον καθήμενοι * δθεν σε φωναις quam sedenles i n teeebris v i d e r u u t lumen : unde
άσιγήτοις, Μήτερθεου, άεΐ άΛμνοΰμεν, χαί πόθω l e incessahili vocesemper laudaiou&, ο Dei M a t e r ;
γεραίρομεν τήν ελπίδα τ ω ν ψυχών ημών. ei c u m affecm veneramur t t apem a n i m a r u i n
no&irarura.
*Βχ τον Κανόνος είς χ$\ν Λροσκύνησιν της τι- Ex Canone in adoralionem pretiotee catenae tancti
μίας άΛύσεως του άγιου καϊ χανενφήμον άχο- et ybriosissimi Pelri, rfiViti.
στόΛου Πέτρου^ ήμέρ# ις'.
Τομφαΐαι πάσαβ δολίου έχΟροϋ, άχραντε IlapOivs, f r a m c r x u n i v e r i x dolosi bostis dcfucerunt oux-
1051 S. JOSEPHf HYMNOGRAPHI 1052
ηίιισ, ο Virgo iuvlolata, per lanceara, qua vulnc- Α τελείως έξέλιπον, ά φ ' ο ί λόγχη έτρώθη 1 τήν alpr
ratum est Verbuin 54 iilu(
J » tjuod uterum tuum γαστέρα την άμόλυντον οΐκήσας Αόγος· ου τψ γλυ-
impoLlutum iiibabitavit, cujus dulcissioio amore κυτάτω νυν τρώσαι Ερωτι tijv χαρβίαν μου καθ-
precor le msiic ul vulaeres cor meuiu. ικετεύω σε.
Coliibail mors, ubi ad le perveuit, irrefrenabi- "Εστη μέχρι couo θάνατος της- ακατάσχετου ορ­
lem impeiuin (50); lu emiu sota iinmortalUaLis fon- μ ή ; · συ γάρ μόνη Ιτεκες τήν πηγήν της αθανασίας,
lem peperisli, ο Deipara semper virgo. Θεοτόκε μητροπάρθενε.
Tanqtiani amplissiuiuni palatium iubabitans rcx 'βς παλάτιον ευρύχωρον κατοικήσας, 6 βασιλεύς
oranium sanctum ulerum tuutn, corporalus appa- των ολο>ν τήν άγ£αν σου μήτραν ώφθη σωματούμε*
ruit, ο Domina purissiraa. νος, πανάμωμε Δέσποινα.
Me nunc mulloruni peccalorum pondere grava- Βεβαρυμένον, άχραντε, τψ φόρτω τών πολλών
l a m subleva, oinviolata, corroborans me ad αμαρτημάτων δλαφρυνόν με νΰν, φίρεη» τδν ζυγδν
(

portandtim levissimuni jugmn Christi. Ινδυναμοΰσα Χρίστου το ελαφρότατον*

PtiUiceis morlatUaiis tunicis indulus esl pritnus Νεαρώσεως $ερματίνονς χιτώνας ένδέδυται 6 προ-
p t l e r i Creator emnv itlo supeFiudutue est» ex πάτωρ' δ γάρ Κτίστης αύτδν Ιπενδυεται, Ιχ των σων
vieceribus tuis, ο purissima, iqeffabiliter Incar- ^ αΕ^ιάτων σαρκώδεις υπέρ λόγον, πανάμωμε.
natus.
llle, qoi in terram lanquam Imber «frscendit, Ό καταβάς i%\ της γης ώς ύετδς, Παρθένε,
irrfgavli sclentia divina universam lerram, leque, θεογνωσίαν πίσαν ήρδευσε τήν γην, καΐ άνίδειξέ
ο Virgg casta, omnibus angelis bonorabiliorem σε των αγγέλων πάντων, άγνη, τιμιωτέραν.
effecit.
Inteilectuale candelabrum te ol?m, Dei geuitrix, Νοητήν σβ λυχνίαν προέγριψβν ό προφήτης το θείον
propbcta prseeignavit, fercns lampadem divinam, λαμπάδιον,θΕογβννητορ, φέρουσαν το'φωτίσαν, τους
qux illumiiiavit eos, qui plurliuu lualorum leue- πρώην έσκατισμενους των κΛκων ταϊς πολλαΐς άμαυ-
brls prins erant obfusl. ρώσεσιν.
Lucie babilaculum facta ei : propterea ifiumina Φώτος οίκητήριον έγένου· φωταγώγησαν με,
me, ο puella, universis inimki vexationibfl» obie- κόρη, άμαυρούμενον πάσαις του έχθροΰ ταίς άπι-
Debralum, ut cum fide magnificwn \t ο sanciis- στίαις, δπω; έν π£στβ t σε, παναγία, μεγαλύνω,
f

giisa Maier Virgo. ΜητροπαρΘβνε.

Εχ Canone itt SS. Speutippum, Eleusippum,
Terra inarata apparuisti, ο auguslissiraa, quaeC
splcam nobis prolulisti, universi nulrilorero Do-
minura Jesuin ex quo noe eomedeutes, ad viiani
revocamur.
Oeum ex te iuearnaium videntes, ο Yirgo casia
l e
Oeipara, 55 P^pric confitomnr, quae omnium
reformatiunis absque ulla dubitaiione cau&a
fuuti.
Supermcntialis ille, qui carnis erat eipera, ex
veneraadis sanguinibus lais incarnatus est, ο cu-
stiesiina; et caro eice uila niatalione factus, cura
bominibuft conver&alus est.
Naiurae leges in te, ο purissima Virgo, revera
innovanlur ; Virgo quippe pOst partum manes,
Tulul ante pariam, Chrislum legisiatorem euixa.
Miserabilis auiraae ineye passioitibus medero, ο ^
Rx Canonein S. Neophxjium^ martyrem, die i i .
et Meteusippum, die 16 (50*).
Dei Genilrix castissima; meiUem Iranquilla hostili-
bus iava&i6nibus veiut tempesialibus jaclatam, et
cor meuin pacatum redde, ο paella.
Rosamin medio spinaruiu te vere invenit in hu-
ju» muiidiconvallil>us ocasla Virgo, Jesus omnium
(
plartiator, at<iue ex utero tuo nalds, nos divinje
cognitiouis suavissiuio perfudit odore.
Te spirituale candelabrum, qnae lucem inacces-
eibilem suscepisli, agnovimus,'o Virgo Haria, qnse
omnium fldeliutn aniinas illuminasli, et pect-ali te-
nebras eliniinasti.
Vocibus gratiarum aclione plenis ad le clama-
mus: Ave, imnaaterialis lucis babiiaculuiu puris-
siinum; ave, causa deiftcaiiouis omniura; ave,
malediclionis diasolalio ; ave, ttnigenarum expul-
sorum revocatio.
*Ex τον Kararoc ΒΪς tbr αγιον μάρτυρα Ν$όφντοτ 9

Enixa naiarai Greatorem, untversam lerrigcna-
nnn subsUptiam deificasii; proplerea te proprie
Oeiparani c. lilemur, ο Vlrgo Dei sponsa.
Hyniutiui ibi semper rependit in graliarum
actionem raortatium genus, ο Dei Matar, cum per
lciaimortalitatem 5β a ^ c u t u m sit.
(50) Vel ut vertit P. Simon Vuagnereck in jtfa-
u*m impeiiim leprimere null^res poluii, aJ le us-
quc peivenieos, ailoaiu slclit; ι id m imacu pcr-
Τεκουσα τδν φύσει Δημιουργβν Ιθέωσας δλην τ^ν
ουσίαν των γηγενών διό σε κυρίως θεοτόκον δμο-
λυγοϋμεν, Παρθένε ββόνυμφε.
*Γμνον χαριστήριον γίνος βροτων αεί νέμει σοι,
Μητερ θεοϋ, τήν άθάναίίαν otdc σον κληρωσάμενον.
mansisii ab originis culpa, quse est raors qua^lam
sptiilualis ab Adamo in aljos omnes iranfu&a. Vula
P. Pctrnni Po&sinmn in Vineentio Vkio, cap. 14.
(W) Grseca in imjnessis Menaei& desUHt.
IC» MARI
Έκουσίω; πτωχεύσαντα πλούτψ άγαΟοτητος τδν
ύπέρθεον, Θεοτόκε, άπεκύησας, τήνήμών πτωχείαν
κατοιχτείροντα.
Τ6 πρδ πάντων α Ιώνων, κόρη, παναμώμητε, θεϊον
μυστήριον άποκεκρυμένον διά σου έγνωρίσθη τοϊς
πέρασιν, 6 Υίδς, καΐ Λόγος ό τοΰ θεοϋ σάρξχρημα-
τίσας καΐ θεώσας, Παρθένε, τδν δνθρωπον,
*«
Ύπέρλαμπρος ανεδείχθης καθέδρα βασιλέως ου­
ρανίου Παρθένε, έν fj σαρκΐάνεπαύσατο Θέλων, και
τδν πολύν ήμφν κόπον άφείλατο, κα\ Ιδρυσε τψ πα-
τριχφ, ώς ηύδϊκησε^ Θρόνφτδνάνθρωπον..
'ΟφΘης Αγγέλων ύπερτέρα,βουλής 'Αγγελον μεγά­
λης τετοκυία, Θεοτόκε αγνή, -tjj πάνκ$ μελωδοΰμεν;
Εύλογητδς εί, Κύριε ό θεδς, είς τους αίώνα;.
Νέον παιδίον τέτοχας, τδν προ πάσης της χτίσεω;
φύντα έχ Πατρός άνερμηνεύτως, πάναγνε· αύτδν
ουν Ικέτευε παλαιωθέντα πταίσμαat ,νυν άνακαι-
νίσαι χαι βοώντα με σώσαι· 01 παίδες, ευλογείτε*
ΙέρεΤς,άνυμνεΐτε* λαδς, ύπερυψοΰτε Χριστδν εϊς τους
αΙώνας.
Συ φέρουσα οΤάπερ λαβίς τδν ούράνιον, θεόνυμφε,
άνθρακα, τά φρυγανώδη μου καρδίας πάθη κατά*,
φλεξον καΐ της γεέννη; τοΰ πυρδς λΟτρωσαΓμε δέο­
μαι, Τνα δοξάζω o i τ^ν ελπίδα των πιστών, παν-
αμώμητε.
χον Κανόνος εΐζ tbr artor μάρτυρα 'λγαθάγ-
Σαρκωθέντα Κύριον δι* ε&σπλαγχνίαν άφατον
έχύησας, Παρθένε, δν 'Αγαθάγγελο; ποθήσάς έξω
ααρκδς γέγονεν, άθλήσας παραδόξως, μεΐ* ο$ ύμνου·
μέν σε.
• Λ παραδόξου μυστηρίου,! Πώς tj Παρθένο; πλα­
τυτέρα των ουρανών'έδείχθη, εν νηδύϊτδν άπεριόρι*
στον άστενοχωρήιως κυήσασα;
Μαχαρίζομέν σε άεΐ, θδοκυητορ ευλογημένη, δι*
ής δόξης ^ξιώθημεν, ·καΙ τδν πρ\ν .Παράδε*σον, δν
άπωλέσαμεν, άπελάβομεν.
Τυομένη φάνηθι, άπειρόγαμε, πάντας ημάς πε«-
ρασμών τε xaV κινδύνων, καΐ θλίψεων τους πόθω
ύμνοϋντάς σε.
Τα^υμίαν Οπνου θανατηφόρου άπάλλαξον, άγνή,
xal πρδς Ινθέους γρηγορείν με ύμνους, ΖΛ\ χαλάς
εργασίας ένίσχυσον, Δέσποινα, Ινα πόθω υμνολο­
γώ σε.
Ανερμήνευτου λόγος έδείχβης, Παρθένε, μυστη­
ρίου, βεδν γαρ έν πάσιν 6ντα άχώρητον άσΐίνοχω-
ρήτως χωρείς, χα\ τίκτεις, χα\ μαζο?ς δΟρεψας,
£?υληθίντα οίκτειρησιι ημάς τους θεοτόκον σε ομο­
λόγου ντας.
Ίσχυράν παράκλησιν, xal άκαταίσχυντον. tXcito,
τείχος άπροσμάχητον, κα\ θείον προστασίαν ό λαός
σουέχη σε, δ σε δοξάζων, Παρθένε, xal σωζόμενος
κράζει έμμελέστατα'- Εύλογείτι, τά Ιργα Κυρίου,
άπαύστως -δν Κύριον.
LE. 1054
Supenlivinum illum, qui spcmte facKis es( pau-
per ob diviitas boniuiis euae, pepcrieti, oDeipara,
paupertatem nostram comirmeratum.
Mysteiium il*ud divinum', ante omnla saecnl»
abseondiium, per te cogQitum est ab omnibus tcrfifi
linibus, ο Virgo puella immacutalisstma : Filius
scilicet tuus et Yerbum Dei quod caro factara esi
r f
alque honiinem deiQcavit.
LucidisSima cceleslis regis cathedra facla ee, ο
Yirgo, in qua incarnatus spoutc requievii, elabslu-
lil multam lassitudinem nostram; atque hominem
io paierno ihrono, quemadmodum sibi placuii,
collocavit.
Sublimiorangelis apparuisti, magni consilii An-
geluio enisa, ο casia Dcipara , cui omhea modu-
lantes caaimus : Benedictus es, Domine Deus, in
saecula*
Nuvura puerum poperisti, ocasliseima, qui anic
oiDDem crealuram ineffabiliier nalus csi ex Paire.
Ipsum ergo nunc deprecare, u i jne peccalis iavete-
raiuxn renovet,ct salvum faciat,dem clamo: Pueri,
benediciie; sacerdoles, laudaie; populus, superexaL-
tate Cbristum in ssRCula.
Tu, ο Dei sponsa, quaa velut forceps coeleslem
carboneir poriasii, fruiicosas cordis raei passiones
combure; et ab igne gebennae, quaeso, libera me,ut
glorifiecm te spcm fidelium, ο omni laudedigois-
sima.
EvCanonein S. Agailiangelum, mart$rem dk 23. %
Incarnatum ob ineffabilem pieUlcm snara Domi-
nuni peperisii, ο Virgo, qucm AgaUiangelus concu-
plscens, e came exivil post adinirandum cerlamen ,
cum quo lecollaudamus.
0 admirabile mysteriura ! Quomodo Virgo epa-
tlosior COBUS iacla esl, concipiens in utero eine
ulla coarciaiione 5 7 illum qui nullo terraino coa-
cludi autdeOniri potest?
Semper le beatificamas, ο Dei Genilrix braedicU,
per quam gloria digni facli sumus, ci Faradisum
illum antiquum, quem anu&erantris, recepimus.
Ostende te, ο Yirgo innnpu, libci alricem omniiwn
noslruma lentationibus, peficulisei Iribulalionibus,
dum te cum affectu coHaudamas.
JUbcra m^, e casta, amortiiero neg fgenttae iom-
no; et corrobora me, Uominsg ad vigilandum k i
liymiiis dhinis, ac bcnis operibus, ut cam affectu le
budare valeam.
Inexplicabilis mjueril verbum facia u, ο Vir^o*
Deum eniro qai m ernnibus est incomprfbenfiibi-
lis, sine co;>rctaiione compreUeadisu, ac peparisu,
atque uberibns nuLrivieii cum voluisset mifierefi
t
nmiri, qui le Deiparam ceaftumur.
Populua luns, oVirge.qBi gloriflcai tc habei te
t
validam advocailonem, et consoUtiOQein, apen; q u «
non confunditur, murom qui non poieei expugna-
ri, ei proieciionera divinam, ei saluicra assecutus,
rianiai suaviesitnia vodibus: BcocUicttc sempor,
1053 S. JOSEPHI HYMTOGRAPIII 1056
Muiuium illumlnas, ο piiri&sfma, luccm cffun- χ Φωτίζεις τδν χ4?μον, άνατείλασα το φως, πζν ·
dcns, HUJR anlc snecula ex Paue supra menlis ca- άμωμε, τδ λάμψαν πρδ αΙώνων sx τοΰ Ιΐατρδς υπέρ
plflin, cortiscavit. Ideo clamo ad tc : Expelle lene- νουν. Δια τοϋτό σοι βοω· Τη σκότος άπέλαβον, άγν+j,
bras lurbiilciilarum cogiutionam e corde mco, ut έχ'της έμης χαρδίας των άτακτων λογισμών, δπως
te, ο casta, lauJare possim. ανυμνώ « .
($0**)Ex CanoneinSS. Claudium, Atterium et Neonem, dielQ.
Ineflabili prorsus roodo Verbum coniiuuisli simi- cant te, ut gloriam ei lucem consequantur aetcr-
!o nobis factum propter summam bouiialem ; atque nam, ο Virgo immaculalissima, quae es auxilium
illud idem in duabus volunlalibus, alque una per- fidelium.
sona vere peperisii: propierea le Dci Mairom im- Siabilem me fac, ο Virgo, Intercessionibus tuis
raaculalim alque inviolaiam, ο Virgo, pronuntia- in pelra 59 veritalis; et a seducloris insidiis
mus. supplantari nunquatn sinas me, ο Deo chariseima,
58 Hymnum in graiiarum actionem tibi offert Bt le cum fide bcatam appellem.
gcnus bumanum, quod per le iuunorlulilatem ac- Tanquam propitiatoiio, unqnam ferventi apud
ccpii in sortem. Deum patrocinio locuplelali snmus te nos eervi
Dooiina a maritali toro immunis, qua Verbum ]$ l u i , ο inviolata ab emni tabe immunie : libera nos
incarnaium peperisti, illumiita animam meaiu,~et ab aeternis tormenlis, dum tuas laudes cauiamus.
a gehcnna ac eupplicio Hbera me. Iacarnalue est citra muiaiionem Dominus ex
N« cessee eripere me a caplivitale, et a mortifera castis saoguinibu9 tuis, ο Virgo tola pura, atque
lempeslate, quae preniil me undique, et a gravis- omnes DOS erroruro laqueis iropliciLos, aJ divioam
eimie passionibus, quae me ad morlem adigunt, ο vitam tevoca, dam laudamus, ο omoi laude dignis*
puella sanctissima, pcccatorum praeeidium, ac sima.
promptum bominuni auxiliuro. Divinae compunctionis iujbfes stilla super me v

Uteruro tuum Dominus mgressus, tanquam spon- caslissiroa Domina, ut lugoara, atque abluam mc
eus pulcherrimus ab eodem supernaturaUter pro- totum a sordibus iiumeosoruui pcccalorum meo-
fessit, atque Iiomiites iinniorialitate decoravii, ac rum.
salvavit eos, qui leveram Deiparam castam agno- Peccati gladio saucialus ac dejeclus, morluus
scnnt. sum. Tu qu« pcperisti Cbriilunr. qui morle sua
Lux e i ut$ro tuo exoru, terrarum orbcm iltu* »uslulit mortem, vivilico patrociuto tuo, vits re-
minavit, ο Virgo, ac dsemonum nebulam, atqtio slitue me, et saluli.
ignoraniiae (enftbras undequaque penilus eiimiua- C Sacraiisftiraae propheUriim iingaae praeountianlee
vit, Jeeus lucis daior. vocavemnl te raoniem pinguera, ο puclla iinmacu-
Aniinam meam passionum morbo perempum latissiraa et castissima; portam ineffabililer effc-
vitx restitue, ο benedicta, quse vitam peperieli rcnlem solciu jiielUiae, qui corda uostra divinis
omninm Dominum, cui modulantes canimus. splendoribus ilJuminat, dum elainamus; Douii-
Ο itivina giaiia plcnissitna, quae velut forceps, D i i m , etc.

coclestcm carbonem ulnis luis tulisti, animae meaj r A formidolosissiraa necessitaie libera mo, ο
pravas nfleciioues exnrc, et ab igne tiemendo eripe Virgo casu, cum tempus aderii, quo Filius ac Ου-
ct salva me, ul le glorificarc possim, ο iideliuin niimis tuus veniet, vero judicio cuucia diecussu-
ailnla ac proteetio, qiiae non cournndiiur nec eru- rus, atqueunicuiquc pro merito praima vel ponnae
beecil. repeii6unis, astuniibue cum Iremore univeriis su-
Ex Canoite in S. Joannem Chrysostomum, die 27. pcrui cxcrcilus ordiitibus.
Ο bcnedicia el gloriosa, concede iis qui gloriii-
00 MENSIS FEBRUARiUS. L
MHIS ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ.

ExCanortein S. Simeonem Theodochum tea % Dei- *Ex τον Κανότος εΙς rbr άγιοτ Σνμεώτ τόν Θεο-
ferum, die 3· δόχοΥ* '&μέρφ /.

!llc qui pleuiis cr.it evacuatur; qni crat ante
ettcuta, incipiL esee; Yerbinn ilt palpabile; pla-
6in;»ior pUsnTatur; incomprehensibilis comprehen-
dilnr in ntcro tuo corporjtus, Deo ο charissima.
Ubi Siiiicon* vidil le spirilualem fovcipem, fe-
reuiem divinum illuin carbonem, qui ex sangui-
iiihus tuis corpus accttpil ineffabililer, cum gaudio
te beaiiikavit, ο pnriisima.
Qu\ mami Ptvi univcrsa, in manu perpcluae Vir-
giuis gcstatus, fccit cnmdciti ipsis cherubini ac
*0 πλήρης xixivtiiTOte, 6 προαιώνιος άρχεται, 6
Λόγο; παχύνεται, ό πλάστης πλάττεται, 0 αχώρητος
χωρεϊται ev κοιλία; σωματούμένος» βεοχαρί·
τωτζ.
Νοητην λα6:6« « άνΟριχα φερουβαν ΟϊΤον,. τ6ν
£χ τών των αΙμάτων σωματωθέντα υπέρ νουν, Α
2υμ«ών ώς Ιβλεψε, πχνάμωμε, χαίρων έμακάριζ^ν.
Ό χιιρί τά πάντα φέρων tv χερσ\ |5αοΛαζ4μενβ;
της 'Αειπαρθένου, ταύτην χερουβίμ άπΞ'.ργάσατο,

(:;0 *) JljjusCanonis ac squcatis Giaicus lcxlu* dcMdcraiui iu Mcna^s impiessis.

1037 MARIALE. 1058
και σεραφίμ άνωτέραν ώς γεννήτριαν τ\ν υμνήσω- Α seraphim subiimiorcm, lanquam gciiitriccm suam.
μεν, κα\ εύσεβώς μακαρίσωμεν. quara laudemus, et devoic bcaiiilceiimS.
Μη φλέξας *ήν μήτρα ν σου 6 φύσει αναλλοίωτος, Ille qui natura esl immulabilis, jtpparuil homo
άνθρωπος ώφθη Ικ σου τιχτόμενος, χαΐ τους άπ- nalus ex le, nec Lamcn uterum tuui» conibusftit,
ωσθέντας τή φθορφ παντας άνεσωσατο, θεσμήτορ omneBque a corruptione ereptos liberatit, ο Doi
πανάμωμε. Maier purissima.
θηρεϋσαΐ με καθ* έκάστην ζητεί 6 παμπόνηρος, Pessimus hostis quotiriie mc venari stuiief; at
αλλ αύτοΰ μ* των παγίδων Ιξάρπασον, Δέσποινα, tu ab e]us laqueis eripe mc, Domina, et diviua
1

καΐ tfj θε(α σκέπη των πτερύγων σου σώον συν- proteciione alartim tuarum saivura coneerva me.
τήρησον.
Ού κενώσας 0 πληρέστατος τον Αχραντον χόλπον Ille qui erat plenissimus, non evacuane immacu-
του φύντος Πατρίς, σου fcv τοίς χόλποις, αγνή, ώς latum Miiuin Palris, a quo natugerat^ in sinu tuo,
βρίφος καθέζεται, έτοιμαζόμενος οίς ήθέλησεν ο caeta et immaculata, tanquam infans Bedet,
όμοιωθήναι, άχραντε, Ιεράν σαφώς καθέδραν. praeparansillrs,quibus voluit assimilari, catliedram
sacram manifest€.
Β
*0ς κρίνον, ώς cΰοσμάν σ« 00δον, ώς θείον όσφρά­ Tanquam liiiom, tanquam suftviaeimam rosam,
διο ν έδρέψατο Λόγος 0 ύπέρθεος, πάναγνε θεόνυμφε, Iftnquam divinum otfactorium collegit te diTinisfti-
χαί σου τήν 'μήτραν φχησεν εύο>διάζων ημών τήν mum Verbum, ο castisfciraa Dci sponsa; tuumqiie
φύσιν δυσωδίας πλησθεϊσαν, τήν εξ αμαρτίας, ulerum iuIiabiiaTit, odore implens suavi naturam
Μαρία Θεοτόκε. pl^nam fetore peceaii, 61 ο MariaPcipara.
Φανεεσαν Μητέρα σε βεοΰ ώς !6λεψι, Θεοτόκε, Ubi Simcon senex vidil te» ο Deipara, esso l!a*
6 πρείβΰτατος, Ιφησεν οΤάπερ προφήτης· *Ιδου ό trem Dei, dixit tanquum prophela; Ecte filius
σος ΤΙδς ε {ς άνάστασιν κα\ πτώσιν τών πολλών uius hi resurreciionem, ct ruinam muHoratn
κείται, Δέσποινα, χα\ είς σημεϊον δυσερμήνευτοι. poeitus est, ο Domina, et in sigoura difficilis in-
terpretauonis.
1'χ ΓΟ5 Κατόγος είςτόν δσιοτ ΒονχόΛοτ, kxfoiuh Ex Canone in S. Bucolum, episcoputn Smyrna?,
xor Σμύρψης, ήμέρψ ς'. die 6·
Ό τψ Πατ,ρΙ συνυπάρχουν Μονογενής ύπερ νουν, Unigenitus qui csUimul cum Paire, iit utero luo,
έν μήτρα σου σαρκωθεις θεοπρεπώ;, τους βροτοϋς C ο casta, ineflabilUer incaroatus, prout Deus dece-
έθέωσεν, αγνή, διλ πλήθος οίκτιρμών ό ύπεράγαθος. bal, morlales bomincs dcificavit, propter mulii-
twdinem miseralionum suarum, Uuquain bentgais-

Λιμτ^ν γένοΰ μοε, καΐ φρουρός, ταϊς δεεναΓς τρικυ- Porius esto mihi €t cuatodia, gravissimis pas-
ρ/αις τών παθών άνενδότως χειμαζομένω άεΐ έν sionum procellis sine iniermissione seu<per jactalo
Οαλάσση, αγνή, τ|) τοΰ β£ου, μόνη άε\ παρθένε. in niari viiae bajus, ο casta sola semper virgo.
Γνωστώς Ιν βάτω σε Μωσής.έώοακεν ίερώς τύ­ Manilesie in rubo per eacrum typum te fignra-
που μένην, τήν τοΰ πυρός μέλλουσαν λοχεότριαν άνα- lam vidit Moyees, fuiuram myslici ignis g«iiitricem t

φανήναι μυστικώς, Θεοτόκε άεΐ παρθένε. ο Deipara seinper virgo.

Νόμους τής φύσεως Ίησοϋς ό πανυπερούσιος θεος
καινοτομεί, παναμώμητβ, σοΰ έκ τήί νηδύος άποτι-
κτόμενος 6 μόνος ούσιώσας τό πάν βουλή ματι.
Ή «ύλη τής χάριτος ή άνοίξασα βροτοϊς τήν
Naturae legcs, Josus omni substanlia siiperior
Ucus, renovavit, ex ulero tiro naius, ο omni lauilo
celebranda, qui solus fecil ul essct omnis sobslan-
lia voluntaic sua.
Ο porta gralb , quse bominibtis cccli porlam
1

D
πύλην τήν οϋράνιον, της μετανοίας πύλα; μοι τηλαυ- aperuisii, aperi mibi, Domina, palenter porus poe-
γώς διάνονξον, Δέσποινα, χαΐ πυλών του θανάτου
έλευθέρωσον.
Λυτρωθέντες της αρχαίας αποφάσεως τφ τόκω
σου, πανάμωμε, άνυμνοϋμένσε οί σωθέντες, χόρη,
διλ σου, βοώντβ$ χαΐ λέγοντες πιστώς* Ευλογημέ­
νος ό καρπός της σ?\ς κοιλίας, αγνή.
Ίερως έμυεΐτο τλ σά μυστήρία προφητών, θεο-
τόκί, ό θείος σύλλογος, πό^ωθεν μαθών καΐ τρα-
niienlia, ei a porlis niorlis libera me.
Liberali per partum luum ab anltquac damna-
tionis sentenlia, ο puriesima, iandamus le, saluiein
per le coneeculi, clamantee, et cum fldedicenies :
Benediclus fructus ventris tui, ο tasta puella.
Divinus prophetarum coeius sacre hiitiabamr
mysteriie tuie ο Delpara, procul edocius, el ma-
f

νώς εκτιθέμενος τάς θεοσημία* τοΰ θείου τοκετού nifesle exponens vaticinia divini pariua t u i .
σου. *

Φων$ αγγέλου, μεγάλης Άγγελον βουλής, άγνή, Pcr vocem angeli, magni consilii Angelum con-
Xptircbv Εμμανουήλ άποτέτοκας, τοις άγγέλοις τους cepisli, ο casta, Cln istum Emmanuelem, qut angeli*
κάτω συνάπτοντα, μόνη ευλογημένη , μόνη παν- liomines 62 coitjuuxit, ο sola bcnedicta, ο sola
10Γ.Ο S. JOSEPHl nYMNOGRAPm ιοβο
oiniii laude dignissima puclla (51), ο sola deiiica- Α ύμνητε, μόνη ή ahia τζς ήμων, κόρη, θεώ-
ttonis nostrjc causa. σεω;.

Εκ Canone in S. Parthenium, epi&copum Lampiact- Έχ του Κανόνος είς τύν δσιοτ Παρΰέηον, έχί~
. num die 7.
%
σκοηοτ Ααμψάκων, ήμέρψ C»
Ο inviolata, quse Deum bonum peperisti, bonum *Αγαθδν κυήσασα θεον, Αχραντε, άγάθυνον τήν
cffice miserum cor mcuin muliarum passionum ma- έν πολλοίς κεκακωμένην πάθεσι τβπιινήν χαρδίαν
lilia dcpravalam; el da mibi vires ad efficiendam μου, κα\ το θέλημα εκτελεΤν ένδυνάμωσον του σωθη-
voluniaiem Rcdemptoris nosiri, qui vult omnes ναιπάντας θέλοντας ανθρώπους" λυτρωτου ήμων.
homines salvos ficri.
Inter bomines conversalus est Dominus, qui Ήμίλησεν άνθρώποιςέκ σου τήν σάρκα ό Κύριος
ex te carnem inexpHcarnli modo accepit : cumdeiu φορέσας άνερμηνεύτως' αυτόν οδν εχβυσώπησον, παν»
ergo dcprecare, ο sanciissima, ut misereaiur mei, αγία, του οίκτειρήσαί μι χαταπονούμενον προσ6ο-
qui a serpentis ictibus in cettaminc superor ac λαϊς του δφεως και δωρούμενον.
dejicior.
Sana, ο Virgo, vulncra animae raeae menlein Β Τα τραύματα της ψυχής μου, Παρθένε, θεράπιυ-
meam a passionrbus dilaceralnm, et a transgree- σον, τον νουν μου είρήνευσον ύπδ παθών σπαραττίί-
sionitws mandaionun Salvaloris obtcncbraiam μ?νον, x*\ χα,ϊς παραβάσεσι των εντολών του Σωτη-
paciGca. ροςσκοτιζόμινον.
Λ malis inliaeremibus mihi obinvasiones Alieni, Άπδ παθών άμα υ ρώσε ως, κόρη, Απδ σκανδάλων
et a tormemis anernis mihi reservalis libera me, των προσγινομένων ταϊς έπηρείαιςτοΰ 'Αλλοτρ(ρυ,
precor, intercessionibus luis apud aniaiorem ho- μενουσών τε βασάνων αΙωνΕων προς τον φιλάν­
minum. θρωπο ν (5νσα£ με ταίς σαΣς,ο\ίσωπώ, παρακλήσεων.
Ne statuas me, in die judicii, inicr daranaios; ne Μή στήσ^ς με έν ήιχίρα της δίκης κατάκριτον,
ignominia noies nie, in oiwiibus inscnsibilem, μή στηλίτευσης με Ιπ\ πάντων τον άναίσθητον, Θεέ
Deus meus, et factor meiii*, cum liabeas advocatam μου, ποιητά μου, έχων Ικ^τεϋουσαν τήν τεκοϋσαν
pro me Domlnam illam, quae sine seniine coucepit άσπόρως σε Δέσποιναν.
ac pcpcrit le.
Sanciinr supcrnis potestaiibua apparuisli, ΌραΟης, παν άμωμε, άγιωτέρα τών'ανω ϊυνά-
iinmaculalissiiiia- Dcum eiiim corporasli, quem Q μεων · θεδν γαρ εσωμάτωσάς, δν τάξει{ ασώματοι

(5!) Egregla Dciparae laus esi, ipsam statum boli servilutem, el si quie parvo momento his tan-
gratia? nullo unquam peccato lemeralum ^enriper tis malis iene.itur? At non ita sentiuntqkii epiri*
habuisse, elextra conimunia nalurae inquinaue pro- tualibus oculis rem perspiciunt. Q.iare ab bae adeo
cul a malcdictioite et eubjeclione daemonis pusi- misera conditione singulari dono eervalani fuisse
tam fuissc. Ilac igitur laude, qua ipsa dignissima inagnum es»e arbitrantur, sicut et illa «xsultans
est, debet ab omnibus qui cam laudare cupiunt in epiriiu professa est L u c ι: Qnia fecit mifii ma-
celebrari. Porro esse isiaiu Deiparavlaudem uode- gna quipotent eit. Quod si parvura eliam ex se hnc
quaqiie eximlam, exira omnem dbbilatiouem esse doaum proflievemur, magnum lamen profeclo ile-
dcbcl. Ulmaxime mirandum fll Abulensein, tamcisi ret, tum prsest.mlia donaioris, lum etiam singnla-
Oe Mariae concepiiune opiime seiuientero, eamqira rkate ejus, cui soli donnturn est; nam, ut quidam
immunem a peccalo fuisse a(Tn uianlem, alqne id ei rgregie dixit, a magnis principibus eliam minu-
tuiius ei plane eligibilius csse pronunliamem, eo tulis donis lionestari. magnum et favorabile ceuse-
landem devcnisseut dicerel: Λ Noit mutariinhoc, lur. Denique si vir ille epiriiualium rerum diligena
vel minui Deiparae laudem ac gloriam, s\ dicaiur examinaior atque aestimaior prudens Augusiiiuis,
incurrisse originalcpeccalum, uipulantqui noa pe- carncm Mariaejam demoriuaui pro quovis ternporis
nelranl naluram peccati origiualis : > cuin non par- puncto obnoxiam corropiioni uun polcnl siue
va gloria sit, Deo similcm perpeiuo esse, ct babiiu horrore eogiiare (ut ipseniet tesiatur), qu;niio boc
dissimilttudinis Dei, quod peccaium originale est, cerie minus de sacratis&ima aoimj illa cogitaiutuiu,
seniper caruisse, Uidemque labe peccati naiura sua quod peccaio corrapla, quod diaboli poicsiaii sub-
corruinpcnlis, cl inGcienlis, imo inlcrficienlis ani- D jecU, quod Dei> landem inimica eiiam pro quovig
mam, Dei beneficio eximi: sicut e conirari>i noii moinenlo vere dici potuerii? Sed jQ.uid uUeriue
imtiui ejuslaus, qui ea fnacula sordere supponiiur. inoroi'?cum el boc in loco isii ex diamctro cum
Vide Yelasquez, De Mariaxmmaculute concepla, libr. seoieniia B. Tbomae depugneni? Nara quod ipsi
i i , disserlat. 5, annot. 1, ubi Oiicndil eanctis- adeo parvi facinnl, Tboroa.s ipse contra adeo ina-
simam Yirginem pro digniiate laudari non pnsse, gnifacit, ot idcirco neget Mariae couvcnire, quod
nisi communibus Deipara; laudihus illa addaiur, nirois excelsuin vidcbatur, co quud per illud
-juod nimirum fuerit immuculaie coneepla. sequari viderelur Cliristo. Nos tameji, ul sois locfs
Porro Ambrosius Calltarinus in sua dispmat. declarabimus, cl maguuin e&se faiemur, nec lamta
Pro immacuiaia concepliune, libr. i , agcns tonira adeo magiium ul ad Gbheli Maje&latetu ascendat.
lonnutlos, qui dicebani ad-laudem Manx non aili- Quare tt-ivobiiii est penitus quud addebant, sali»
ncre prx&ervaiam Jmsse a labe peccaii oiiginalis, eam ut Dci Malrem celebrari, idque &olum loco
i t l inler atia : < Qtiod iosuper.aitjiciuul paruin ad onuiis laudis; nam liac ipsa raiione concludercnl,
Jaudnn Doniiiiae auinere lioc quod illi ascnbimiis He Jaudeiur ul Yirgo, ne colaiur ut sancliflcaia,
privilegium pra*s>ervatiouis ab origiuali, prorsus laccaiur ei Assutupiio ejus glorio&a, ei alii priero-
inopinabile csi. An, qunrso, parmn tnali exi^Limant gaiivaium tituti, quibus abuiidai, » Sic Gaibariuus
poceau Ια· ;iialcm, Uui iraiu alquc iniiniciliaui, dia- loco ciuto.
1061 MARTALE. 1032
φδβψ δοξάζουσι. Τούτον ουν Ικέτευε άε\ του οϊκτει- Α incorporcorum acies cum limorc gloriflronl. IIunc
ρήσαι τούς σε δοξάζοντας. ergo semper deprecare, uicomm qui le glorificam,
misereauir.
*Ρόπου με παθών, άγνή, προσγινδμίνον [tf με- t Α eordibus passionum iubaerenlibus mihi emun-
ctrcfa σου καθάρισον, κα\ λάμπρυνον, δέομαι, σκο- da me» ο casta, imercessione tua, et illuroina, pre-
τισθεϊσαν την χαρδίαν μου δαιμόνων άμαυράτησιν, cor, cor mcum, dsenioniaca caligine oblenebraturo,
δπως σε μακαρίζω, θεομακάριστε Δέσποινα, ut bealiflcero lc, ο Donjiua, divina beatiladioe fe-
licissima.
Φωτι με καταύγασαν τον έν τψ σκότει κείμενον Iu lenebris gravissimae desidise jacentem luce tua
της δεινής /σ,θυμίας, θεοχαρίτωτε, xat μή προαι- illumina me, ο Dco cliari&gima; non eniin adhuc
ρούμενοΐΛδλως τους του θεοΰ νόμου; συντηρησαι, fiririiter scio 63 deliberare velle me obeervaie Det
δπως ως προστάτην μου καταχρέως μακαρίζω σε. leges. Ita fiet, ul le ianquam meain patronam, pro
debito beatificem.
Έχτον Κανότος είς tor.'dftor Ιερομάρτνρα ΒΑά~ Ex Canone in S. Btatium, maTtyrm, die 11.

"ΟΧψ σε καθαράν εδρηκώς δ χαθαρδς έσκήνω-
σεν έν τ} νηδύΐ σου, αγνή Παρθενομήτορ, κα\ σαρξ
έχρημάτισε δίχα τής Αμαρτίας, ίνα αλάνης ή μας
άπαλλάξη.
Σε τήν φανείσαν ύπερέχουσαν των κτισμάτων, ώς
πάντων ουσαν άγιωτεραν, έν αΐνέσες γενεαΐ μάκα*
ρίζουσιν ανθρώπων, θεομακάριστε.
Νόμον σε καινδν προείδβν 6 προφήτης, έχοντα
θεοί τδν Αόγον γεγραμμένον, τδν &af λήξαντα, κό^η,
της αμαρτίας των προπατρων το χειρογραφον.
Ύμνοΰμέν σε, Μαρία, τήν θεώαασαν τών ανθρώ­
πων τδ φύραμα τζ υπέρ νου σου λοχεία, καΐ άνα-
*>άσ«σαν καταφθαρέντας ημάς χβΛ. συντριβέντας
άπάτ^ του δφεως, πάναγνε*
*U θρόνος δ του βεοϋ των χερβυοΊμ 6 υπέρτερος,
νεφέλη ή γ)ΰ φωτδς, ψυχής μου τά δμματα παναγία,
φώτισον* jtat παθών άχλύος τήν καρδίαν μου χα^
θάρισο*,
Ννσταγμψ χρατηθέντα με, Παρθένε, αμελείας,
αμαρτίας χατέλαύΥν Οπνος θανατηφόρος * δΑ μετα­
νοίας με πρδς ζωηφόρον αδγήν, άγνί), έξέγε:ρον xal
σωσδν με.
Ίεραί σε προήγγειλαν, Παρθενομήτορ, φωνα). έσο-
μίνην, κόρη, τοϋ ποιητοϋ. σου, ύπλρ φυσιν τροφον,
γέννησιν 4££ητον_ώ; xal αύ)Αηψιν ξένην κεχτημέ-
νην* δθεν σε ύμνοΰμεν είς πάντας τους αιώνας.
Φέρεις έν άγκάλαις σου Χριστ&ν νδν διαχρατουντα
οίκημένην πασαν χειρΐ, άγν^ Παρθενομήτορ, δν Ικέ­
τευε, ώς ΥΙον σού κα\ Κτίστην, σώσαι τάς ψυχάς ^
τών άνυμνούντών os.
rcv Κατόνος εΙς rdr δ,γιοτ άχόντολον "Ap-
B
Cnmie tolampnram invcnisset illeqni purujicst,
liabiiavit in utero iuo (52), ο casla Virgo ftfaler,
eicaro iaciuu est, sine peccato, ut nos a 6«dticiione
liberarct.
Te, quaj omnibus creaturis eminentior appa-
misii, utpole omnibus sauctior, generaiionee ho*
minum cum iaade beaLificaal, odivina beaiUadine
cumulata.
Logera novam prsevidit leolim prop^efa, Verbnm
Oet inscriptum babeniem, ο pudla, quod poceati
primorum parenium chirographum dtsmpii.
Laodamus te, ο Maria castissima, quae irteflabili
pariu tuo liumanam maesam deilicasii, et no&cor-
ruptosac fraade serpcniis contrltos refonnasti.»
G
Ο swictissinta, tbr-oims Bci cbenibijii Miblimior^
ac ntibes lucis, iiluimna oculoe anlmit mest, et
a passionom tenebris parifiea aHiraam meam. -
DormiUtione ncgligeniiae 'oppreewm, somras
peccali raorliferus deprebendii me : propterca «tl
viulem poenileniiae pplenderem exfusciia mu, ο
casta, et ealva me.
S:\crae voces praeniimiaveronlle, ο Vtrgo Maier
puella, futuram e&ffe Creatoris Uit tkiieem, aiqne
Jiabiluram partum meflabilem, et coacepH^fiem pcr-
egrinam : unde le laudamus in omnia sircnla.
Ulnis Inis Chrjgtum porlas, ocasla Virgo Mirtcr,
qui manu sua coniinet ac regit omtiein orbem
terramm. Eumdem tanquam Filium et Creaio-
rem luum deprecare pro salnlc animarom collau-
dantium le.
04 ExCancue in S. Arehippum, apostolum, dieAd.

Ίδδντες προφητιχοϊς έν δμμασι πδ^ωθεν^ πάν- Videntes divini loqoi vaies a lenge propfaeticie
αγνε, του υπέρ νουν σου θείου τοκετού τδ φρικώδες ocalis formidabile atque incffabile partus tui diviiri

(52) Hinc Caelius Pannonius ord. S. Paoli primi tton penetraret ad eam labee ista coitnaiuralie,
£remtue decas in *uit ComaieDtariis mss. iuCan-
P quxndo corpus «ffiatu Spirilus consecraiuiD ii*tc&*
lic. quae in celebri monasterio Lepoglavae asaervarS pn aiiimam in pleniludine grailui creaum : quod
as&eril LaureoliusChrysog. in Mundo Mariano, lom. ciira alimtionem potuii Deus facere, Η fecit, alio-
I I . diss. 40, n. 4%, aii iiiier alia : t Decuil suinnw quin non lauluin lionorasset Paler Fitium, si Μ · -
iuram esse, quae candoraoi lucis ielernae, el specu- irem aliquaado iafamkc malutu subiisse pa»i»ts
i UID'sine macula conceplura, ct intra vi&cera g*tt»ia-
lura foret, qux singuUri graiia prasorvala fuii, ut
1003 S. J O S E P I I l IIYMNOGRAPITi
inysierium, ο suir.me i!as«a alque iuviolaia, illud Α
vaiiis uioilis an figuns ninnifcslavcriinL
Templum Dei capai, ei mundum labernaetdum,
dignumi|ue Deo habilaculum facia es mauifeslc, ο
caslissima.
Tanquam montem umbrosum pnevidit tc olim
Ilabacuc, ο purissima puclla, fercntem Verbum
illiul, quod a deliclorum flamma ct a pcccaloruni
coinbiisiiune universo« obwnbrat.
Te solara e\ omnibus gcnerutionibus elegit Do-
minus, ο Deipara, et ex te incarnatus e?l, deifl-
cans liumanam naiuram.
Morlem induit, vita exutus, Adam in Paradiso.
Vivilico autem partu luo niors inlerenipia eel» ο
Virgo sanclissitna sponsa Dct.
Domiuus qui lerram nebula, et coelum nubibus Β
circumdai, rtiortalem ^arncm ex sanguinibus luis
induere voluit» ο puella, ut immortaiis glurise slola
lioininum vesliret.
Per unicam eomeslionem Adam morluus est,
cum mortem Yindemia&sei ab arbore 6ciciiliae. Pcr
tc auiem, ο immaculata ,(53), ad vitam revoratus,
Paradisi delicias iterum reccpitclamans: BunedicUe,
omnia opera, Doniinura.
Ο castissima, ferens Christum in uhiis luis
nuiu suo ferenlem omnia, eumdem tandem Filium
tuum deprccare, 01 liberet me a manibus tnimici,'
et propter abyssuni misericordwe suae, susteniei ac
velutulnis regal ine, et 6 5 salvum mtfaciat.
Ex Canone in S. Leonem, epitcopum Catanensem, Q 'ΕΧ τον Κανόνος νίςτόν άγιοτ Aiorra
dt β 20.
Tempinm Dei facta es, ο puclla immiculata
Dcipara (54), qni in le supra cogitationibus conce-
ptum inhabiiavii, el ab aiftmabus bominiifn erro-
reni ac &cduclionem eliniinavit.
Oforceps carbonis divini ac lucidi, ο rube i l i -
viuiialis igne non combusie, omncs fruiicosas
paseiones ineascombure, et ab igne alerno cripe
zne.
llle qui a nulla re capi potest in utero tuo capi-
tur, ο rasiissima, ut me in peccalis proftnide i n i -
iiuTsuni salvum facial propler benignitatem suam.
lnlucntes olim veneiandi propheUc ilivino nu-
ininc ·ΜΜ'\, ineiTabifeni profunditalem mysterii
(55) Ex bac irnmacuUiai titulo, quo D. Virgo non D
soiuin a Joaopbo oosiio, sed ul> alns passim P a l r i -
bus coinpellauir, eliduni nmtli ttieologi oiuuimo-
iiuin fjti&dum H. Viiginis p m i i a u m , mler qt.ou
P. Joamit-b Uaptisla Lc/aita in stio Apolo^elir.o \no
«(Micopiiunu iiiiiiiacubla cap. 15, stc ail : ι Si vim
iiogaliuiiis, qnx per nom^n immacidiita? si^nifica-
ΐυι-, rcrto prnsilcmiis, invciiieiur cetic ad oinnem
i r n i p o i i i (lifTerciuiaiti cxlumU-inlaiii fore : uogaiio
<iiim illa IH, viiti univeisaljs liabct, ac si doceat
miij;im |uo»bUs macidaiu nrquc aoinalcin
JIKJIK1
ot jgi^ali )ii i)pipRr.im liabuis^e. Ooiu-
<tc IVfiiiua contipia btti.cl, i:ou potcst inipo-
&ic!uui iiu-nrruptu ]iuiirii]>:iii. Si ergo sanclissiiua
Γπιιιυη Maiia aliquando nnginaiein jnaculam Γ ι ΐ ι Ρ
p«r|if;asii, ne^uihilimposlrrum aiuiiucidata vocari. >
Sic Ul drgo pic i;l prudcnier a Jo>cpho
nesito r i dlti^ Palribus tioc u;imjciUauc nonnne
1064
μυστήριονο! Οεηγόροι, άχραντε, ποικιλοτρόπου κατ-
ετρανωσαν.
Ναδς έδείχΟης θεοΰ^ωρητικ'-ς περιφανώς, ΠΑν-
α γ ν ε , κα\ καΟαρδν σκήνωμα, και Οεοπρετ.ές εν­
διαίτημα.
"Ως κατάσκιον προβλέπει σε πάλαι δρος δ *A66a-
κοΰμ, πανάμωμε, φορούσαν τον Λόγον πάντας συ-
σκιάζονται φλογμου παραπτώσεων και αμαρτιών, κόρη,
καύσωνος.
Σε μόνην έκ πασών γ«νεών έξελέξατο ό Κύριος,
Θεοτόκε, κα\ έκ σοϋ έσαρκώθη, θεώσας τ6 άνθρώ*
πινον*
Νέκρωσιν *ijv ζωήν έκδυθε\ς ένεδύσατο έν Παρα-
δείσψ, Παρθένε, ό Α δ ά μ * τ ω σψ δε άθανατίσΟη
ζωηφόρω τοκετψ, παναγία θεόνυμφε.
Γην μεν ομίχλη, τον ούρανον δε νεφίλαις Κύριος,
κόρη, περιβάλλων, σάρκα θέλων θνητήνές αιμάτων
σου ενδύεται, καταστολών δόξης Αθανάτου 4νδνων τδν
άνθρωπον.
Νεκρός δια βρώσεω; μ ι 3 ϊ "Αδάμ γεγένηται, τρυ-
γήσας θάνατον φυτοΟ της γνώσεως· "Αχραντε, διά σοΰ
δε άνεζώωσας, κα\ Παραδείσου τήν τρυφήν πάλιν
άπίλαβε κραυγάξων Ευλογείτε, πάντα τά £ργα, τον
Κύριον.
Φέρουσα Χριστδν έν άγκάλαις νεύματι τον φέ­
ροντα τά πάντα, τούτον ώς ΤΙόν σου δυσώπει ίχθροΰ
χειρών με, πάναγνε, ^ύσασθαι, κα\ δι* έλίους άβυσ-
σον έναγκαλίσασθαι καΐ σώσαί μ ε .
έχίσχοχον
Ναός εχρημάτισας τοϋ θεού, άμόλυντβ κόρη, του
οΙκήσαντος υπέρ νουν tv σοΙ, θεστόκί, καΧ^τήν π λ ά -
νην των ψυχών τών βροτών έξοικήσαντος.
Ή . λ α 6 \ ς ή τοϋ θείου καΐ φωταυγοϋς άνθρακος,
καΐ ^άτο; ή πυρ\ μ ή φλβχθείσα τψ της θεότητο; TJE
φρυγανώδη μου πάντα κατάφλεξον πάθη, κ α \ π υ ρ 6 ;
έξάρπασον διαιων/ζοντος.
Ό τοίς πάσιν αχώρητος, πάναγνε, χωρεΤται εν
τ|) νηδύϊ σου, διασώζων με χρηστότητι τον β-βυθι-
σμένον άμαρτήμασιν.
θεωρήσαντες πάλαι ένθεαστικώτατα, θεοχοτοί^
τωτε, ot σεπτο\ προφ^ται μυστηρίου ^τ6 βάθος τδ
Deiparam appellatam etsedicamus, asserere oporttt
oaniein peccaii, sive a<luaJis, sive oiigiualis iuacu-
lam ab ea pcnilus fuisse rouiotam.
(54) Ad conficiendiun in Eucharislia corpus
Clirisii^bostia immaciilaia reqnirttur, ci f)i*o nlicn i
iiadicitur : Offerimus tibi Domhie hoatiam hnmu-
t f
cuiatam: q u x vidtHiccluiwfoquaqui' munda e pai ο
azyiiio absquc \il\o lcnm-iun snbsislal. Ει^υ in l n -
canialioitis u»v>i(iio D r i Fiiius tarr.om ex tnntiai u-
laia ct punsaiiiia Matre nulli Unnenio \v.U.v\ υΐιΐιυ-
sia sumerc delndiat, uruditis aucioril^s nb.-iman-
iihm. aiiLiquitu^ io bu^liis, tu qtiibusixhrtstj cor-
pus cmisrciandiim cmi, bci Uairis iniagiiies i n -
sciipias l u i b M \ υ(Ι>ΐΊρ;ιι:ν ;t p i r r a l i macula h i w m -
uiliis ul# iniiuatulaU ^tu ii;n'.sli.t' ho»iin<'Xplicar«liir.
Vidc ^claiq-iiv. hc Matht Conecpta, libr. u , d i ^ n !
% auiiulul. J, i i . 5.
lOfi ' MARIALE. 10C6
άΊρραστον της σεπτής λοχείας σου τ1}ς αγνής, πο·.κι- Α parlus t u i venerabilis ct c n i l i ; per Yiuias l l g u -
λοτρόκως ώς έχώρησαν, τούτο προήγγειλαν. r a s , quemadmodum capere p o i u e r a a l , p r a u u n -
liaverunl illud.
Άγίασον xijv ψυχήν μου, Παρθένε, ή τον άγιον Sanctiilca animam meam, ο V i r g o , quae sancLum
κυήσασα Αόγον, τον αληθώς έν άγίοις, ώς θέμις, Verbura g e n u i s t i , quod i n sanclissuis, siculasquuin
άναπαυόμενον μόνον θεδν ημών, κα\ δίδου μοι ώς esl, requieecil, unicura Dcum n o s t r u m ; e t da m i h i
αληθώς κατανύξεως δμβρους, πανάμωμε. verae conipunclionis imbres, ο imniaculaiissima.
Σου την νηδϋν μ ή καταφλέξαν τής θεότητος τδ Ignis d e i t a t J B , q u i universos lerrae iines divinis
πϋρ, παρθενομήτορ, σωματοϋται έκ σου τά πέρατα spleudoribus i l l u m i n a t , ex uiero l u o corpus acce-
φωτίζω ν ταΐς θεϊκαϊς λαμπρότησι * διά τοΰτό αε p i l , nec tamen i l l u m combussit : propierea te, ο
ύμνο ν με ν. V i r g o M a t e r , collaudamus.
Ό βουλήσει πάντα έκτελών, πανάμωμε ευλογη­ Qui voluniale sua perfecit universa, i n ntero
μένη, ζουληθείς καΐ μήτραν τήν σήν κατεσκήνωσε, luo, ο tola immaculata ac bcnedicta, v o l u n i a v k
κα\ σαρξ ώράθη, χα\ έθέωσέ με φθαρέντα το πρό- Itabiiavit, e i caro factus esl, meque prius pessiino
τερον του άπατεώνος κάκιστη συμβούλια. deceptorU consilio depravauim, deificavii.
Φρίττω σου, μόνε βασιλεΰ, τήν δευτέραν παρου- ^ t Fonmdo, ο Rex unlce. secundum advenlum
σίαν κα\ δίδοικα, άμετρα πταίσας σοι, καΐ μετα- t u u m , e i tiineo, c u m i m m e i i i a peccala i u te c o m -
γνώσει μ ή βελτιούμενος * άλλ ώς υπάρχων άγαθδς
1
n i i s e r i m , nulta per pajnilentiam facta i n ineliur
έπίστρεψον, σώσόν μ ε , της κυησάσης σε εύποσδέ- m u i a t i o n e . Sed t u tanquam 66 bonus converic,
κτοις, Ίησοΰ, παρακλήσεσι. et salva me, ο Jesu, per accepligsinias iuierces-
siones genitricfs t u » .
τον χανότος εϊς r o r άγιοτ ΠορφύριοΥ έαί· Ex eanone in S. PorphtjTium episcopum Gaiemem 9

cxcnor Γάζης Ί\μέρη. κς-'. die 2 6 .

"Ομβρον είσδεξαμένη σου έν χ% νηδύϊ τδν ούρά-
νιον, Θεοτόκε, Παρθένε, αμαρτίας τους δμβρουςέξή-
ρανας.
Τ ΰ σ α ί με πρισβείαις σου των του έχ$ροϋ βελών,
άχραντε, χαΐ λογισμών των έπιεμβαινδντων αφειδώς
τ κ α ρ δ ί α μου*
Κεκρωθέντα μ ε , πάναγνε, πάλιν άνεζώωσας, ώς
κυήσασα τήν ζαήν-τήν ενυπδστατον, τδν Τίδν
Αόγον του Γεννήτορος.
Μόνην γενεών έκ πασών σε έξελέξατο δ πλαστού ρ-
γ δ ; , καΐ άναπλάττει ημάς έν σοΙ οϊκήσας, Θεοτόκε
*Δειπάρθενε.
Νεκρούμ€νον καΐ φθορ^ί ύπαχθέντα τδν
πλαστον, Παρθένε Μαρία, τδν νεκρωτήν τοϋ θανά­
του τεκοΰσα, «Ις άφθαρσίαν μετήγαγες, άχραντε,
κα\ §δειξας τους γηγενείς ουράνιους, θεδν
τώσασα.
Οίκτειρον, σώσόν μ ε , Παρθένε, τδν οίκτ^ρμονα τε­
κοΰσα θεδν Αόγον, κα\ φωτΛ τ ψ έν σο\ χαταύγασον
βοώντα· Ευλογημένος, πάναγνε, δ καρπδς της σης
κοιλίας.
'Ος άνωτέραν σε πάντων των ποιημάτων, κα\ D
Ο V i r g o Deipara, cum cttlestem i i u b r e m in utero
iuo suecepisli, peccali imbres exsiccasii.
Libera me, ο i n v i o l a t a , intercc&sionibus luis a
j a c u l i s hoslis, et a cogUalionibus pravis, qusc i n -
s U n i e r superveniunt c o r d i meo.
Me m o r l u u m ad v i i a m revocasii, ο castissima,
και ^ quippe quse vitam subsislciuem genuisti, FiJiuiu sci-
Ucet ac Verbum Genitoris.
Te solam, ο Deipara seinper Y i r g o , ex cunctis
gcneraLioitibus elegil CreaLor, et cum in-le habilas-
scU nos r e f o r m a v i l .
πρωτδ- Protoplaslum m o r i u u m , et c o r r u p i i o n i subjec-
l u m , ad i m t n o r l a l i l a t e m t r a n s i u l i s l i , ο inviolata
Y i r g o M a r i a , cum m o r l i s iiilereniptorem peperisti;
σωμα- e l terrigenas ccelestcs reddidisti, c u m Oeuui c n r -
porasii.
Miserere m e i , e l salva m e , ο Y i r g o , quae Deum
Y e r b u m mi&eraiorem peperistt; et luce, quse est
in l e , i l l u m i a a me claraauletn : Benedictus, ο ca-
elissima, fructus venlris l u i .
T e
Q a m creatnris omnibus sublimioreno, et
l a n u

ουρανών πλατυτέραν, παρθενομήτορ, ήγάπησεν δ coelis ipgis l a l i o r e m , d i l e x i l filius l u u s , ο Y i r g o

υΕό*ς σου, χα\ «τάρκα έκ σου άνελάβετο.
ΦεΙσαί μου, Σώτερ, δ τεχθε\ς καΐ φυλάξας τήν τε­
κοΰσα-/ σε άφθορον μετά τ^ν κύησιν, βταν καθίσης
κρίναι τά ίργα μου, τάς ανομίας παρορών κα\ τάς
αμαρτίας μου, ώς άναμάρτητος, ελεήμων ώς θεός,
κα\ φιλάνθρωπος.
Mater, et carnem suscepit tx te.
1'arce mihi, Salvalor, q u i n a t u s , Getiitricom
l u a m post p a r l u m i n c o r r u p l a m oonservasti, c u m
sederis ut jndices opera mea : dissimulans i n i q u i -
U i C B meas, et peccata mea,ianquam impeccabilis;
misericors u l Deus, e l a m a t o r h o m i n u i ^

Έ * tov κατότος είς xbr δαοτ IlpoxJxtor τότ 67 Ex canone in S. Proeopium becapotiia.n ,
AexaxoAltiir ήμέρφ *C.
Σεσαρκωμένον τδν Αόγον θεοπρετιώς συλλαβουσα, C u m Y e r b u m , q u o d a n i c a a carne crat immunc
πάναγνε, τδν πρ\ν άσαρχον, ήμιν δπέρ φύσ^ν τέτο- ex le i i i c a r n a i u m , eo modo q u o D e o d i g n u m ac de-
κας, ά γ ν ή , μετά γέννησιν παρθένος διαμείνασα. cen» c r a l , concepisses» ο casli&sima Y i r g o , nobis
gupia nalurse o r d i n e m p i ' p e i i s l i , ac posl purluiu*
virgo porscvcrasii.
PITKOU G B . C V . 3i
 1067 S. J O S E P H I HYMNOGRAPHI 1068
(54*) N a t u r e lepjee, JORUS q u i c&l Oeus o m n i essentia superior, innovavit, ο ab o m n i macula i m m u n i s ,
ex utcro tuo exortus ; q t i i solus rebus universis concedit esse, voluntate sua.
Ο poria graiiae, quas m o r t a l i b u s ccelorum portam a p e r u i s t i ; patefac m i b i , Doniina» poeuilentue porlas, €t
a porlis m o r i i s iibera me*
Ab antiqua m a h d i c t i o n i s sentenlia redempli per p a r t u m t u u m , ο inviolatissima Puelta, ac p c r le
salvati, te laudibus e x l o l l i m u s , clamanles e l cura flde dicentes : Benedicia t u , quae Deuxn i n c a r n a l u m
peperieti.
D i v i n u m Prophetarum collegium m y s l e r i i s t u i s sacrura i n m o r e m i m t i a t u m f u i t , ο Deipara, longe
antc edoctum, et clare exponens d i v i n i parlus t u i d i v i n a t appellationes.
Ad vocera angeli, magni c o n s i l i i Angelum C h r i s t u m Emmanuelem i n carne p e p e r i s l l , q u i liomines
angelis c o p u l a v i i ; ο Virgo puella eola bcnedicta, soia o m n i b u s laudibus celebranda, sola causa nostrse
dcificatioois.

Ex canone in S. Patrem noslrum Ca$*iannm con- Α *Ex τον χανονοςείς rdrScwr Πατέρα ήμώτχαϊ
fettorem, dei 2 9 .
O m n i creatura v i s i b i l i atque i n v i s i b i l i auperior Υ π έ ρ τ ε ρ α πέφηνας, Αγνή, πάσης αοράτου τε καΐ
apparuisti, ο casta semper V i r g o ; eleuim Creatorem Ορατής! 'Αιιπάρθενβ, κτίσεως * τον γάρ ΚτΕστην
p < p e r i s t i c u i placiluro f u i t i n c a r n a r i i n u l e r o u i o .
t τέτοχας, ώς ηύδόχησε σαρχοΑήναι έν μήτρα σου,
Eumdem c u m £ 8 fiducia ac l i b e r l a l e deprecare συν π α ^ η σ ί α πρέσβευε σωθήναι τάς ψυχάς ημών.
pro salule a n i m a r u m nosirarum
Saita, precor, ο p u r i s s i m a , interccasionibus l u i s Ίάτρευσον, πανάμωμβ, τήν ψυχή ν μου, δέομαι,
nnimam m e a m , quaj a passicnibus atque omnU εξασθενούσαν πάθεσί, x a l παντοίαις επανάστασηjt
genis p m l m o r u m daemonum assuliibus oppressa τ ω ν χαχίστων δαιμόνων, μεσιτείαες σου.
langnescit.
Tempore ^carentem, sub tempore c o n s i i t u t u j n Τόν 4χρονον ύπδ χρόνον γενόμ«νον τέτοχας a p -
ineflabiliter p e p e r i s l i , ο immaculatissima, q u i luce ^ήχως, πανάμωμε , τον τους όσίοας λαμπρύνοντα
perfundit sanctos s u o s . q u i i n fide optime se ges- πΕστει άρίατεύσαντας, χα\ τον d p ^ x a x o v δφ^ν τα*
Gerunt, e l p r i n c i p e m m a l o r u m serpentem Imim- πεινώσαντας.
liavcrunt. Β

V i l a ex l e , ο V i r g o , supra m e n i i s conceptuin Έ χ σου ή ζωί) ύπερ νουν, Παρθένε, &νατε(λασα

e t o r l a , hosiem i i i t c r c m i t , q u i uos omnes murte Ιχ6ρδν έθανάτωσεν, απαντάς ή μ ί ς τ δ ν θανατώσαντα,
affecerai; et m u n d u m te incessanier laudanlem, χ*\ έζώο>σε χόσμον άπαύστως άνυμνοΰντά σε.
TiTilicavit.
Tanquam pulcliram ac speciosaiu concuplscens Ώ ς χαλ^ν, ώς ώρα ία ν ποθήσας σε 6 χαλλοποκος
le pufcherrimus Jcsus, ο mundissima, ex le secun- 'ϊησοΰς, παναμώμητε, ίχ σου σαρχ\ ^εγίννηται, χ*\
dum caruem natus t s t , e l me p r o p l e r i m m e m a m θεοΖ με βι' οίχτον αμέτρητο ν.
nmericordiam suam d e i l l c a v i u
Thalamus De! V e r b i , e l t h r o n u s fju« i g n i f o r m i s Πάστας έχρημάτισα; τοϋ βεου Λόγου, x a l θρόνος
facta cs, ο casta : i n quo idem V e r b u m , propter πυρίμορφος, έν φ έπανεπαΰσατο ό Λόγος σαρχου-
summain bonitatem suain, i n c a r n a l u m r c q u i e v i i . μενος, i t 1
&χραν αγαθότητα * τοΰτον ουν ίχέτευε.
Ipsum ergo deprecarc, u l mei misereatur, aiqae Αγνή, χατοικτειρήσαι χα\ελβήσα& ή μας.
erga oie ostendal compa^sioncm s u a m .
Miseram animam meam m u l i i e Belial aggressio- Q Έξασθενήσασαν πολλαΤς τήν άθλίαν μου ψυχήν,
Ι , . Ϊ . - ι.„
— . : ι — luis θεοχυήτορ, προσΰολαΤς τοΰ Βελίαρ» ταΓς (δωστιχαΤς
n i bι .u. s. . atque
. . . —
Λ
ictibus Εi n fΑi n n a t a m , precibus
:*ϋΐκ.. η κ Ι>«ΗΛ·Λ*Μ Λ
robo-
Λ

ratricibus sana alqtie i n c o l u m c m efilce, ο Y i r g o σου λιταίς, Παρθένε, υγιή άπέργασαι, ίνα σε δοξάζω
Hei g t o i i r i x , u t le i n orunia saecula gloriQccro. είς πάντας τους αιώνας.
Naturam p r i m i parentis c o r m p t a m renovasti, •θαρείσαν έχαίνισας τήν φύσιν του πρόπάτορος,
euixa supra nalurse o r d i n e m , universae naturse υπέρ φυσεν τεχουσα χα\ παρθενεώουσα φύσεως άπα-
cooditorem, et virgo perseverans, quem o l i m i n σης τον πλάστην, Βν εν σταυρφ χρβμάμενον πάλαι,
cruce pendemem i n t a l i a , lamenlabaris, ο sanctis- ήλάλαζες βλέπουσα, παναγία Μητροπαρθενε.
«iiDa V i r g o Mater.

MEISSIS M A R T I U S . ΜΗΝ M A P T I O S .
ι τον κανόνος εϊς rdr άρον μάρτυρα Ήσύχτοτ,
E x
canone in S. Hesychium martyretn, die 2 . 'ήμέρα β*.
Pust p a r t u m virgo permansisii vere, qualis eras Παρθένοςδιέμεενας μετάτόχον, ώς προτού τόχου
anle p a r t u m : quippe peperisii Crcaiorem, quem αληθώς, τον ΚτΕστην τεχοΰσα, &ν αίτησαι, πανά-
deprecare, ο i m m a c u l a t i s s i m a , pro salule collau- μωμε, σωθηναι τους ύυ-νοϋντάς σ€.
dunliumlc*

(54*) Sequenles slrophiE i n vulgalo l e x l u M e n * o r u m . d e s i d e r a n i u r

10Π9 MARIALE. 1071)
"Εστη μέχρι coZ 6 θάνατος· της αθανασίας γάρτήν Α. P e r s t i l i l raor» usque ad l e ο sanctissiina; l u
f

πηγ^ν άπεκύησας, παναγία, Χριστών τον μόνον ύπερ- enim iramorlalUalis fonieoi peperisti C h i i s l u i n
άγαθον θελνήμών. unicum optimum Deura nostruin.
Τ6ν άκήραιον βότρυν βλαστήσασα, κ^ρη, αθανα­ Incorruplibilem b o t r u m , ex quo i m m o r t a l i i a t i i
σίας γλεύκος άποστάζοντα πάσιν, ωφθης, παναμώ- musium effluil unWersis , g e n u i n a s i i , ο puella
μητβ χαΐ μήτηρ άλόχευτος· i m m u n i s ab o m n i labe, e t iacta es maier g i u t
maieniaruoo paseionura e l sine c o m i p t i o n i s expe-
rimeuio.
Συ μόνη επ\ γής τδν οίιράνιον τέτοκας, πανάμω- Τα t o l a coeleeiem Dcnm Verbum i n terra pe-
με, θεδν Aoyov, δν υμνεί πάσα χτίσις, ώς Ποιητών periftti, ο m u n d i s s i m a ; quem universa crealura
χαί Κύριο ν. l a n q i u m Crealorem Dominumque collaudat.
Οίχήσας σουτήν άγίαν χοιλίαν ό Κύριος, Θεοτόκε, Dorointts, q u i i n eanclo utero l u o i n h a b i u v i t , ο
της Τριάδος τερπνά χαταγώγια εκτελεί τους πίστει Deipara• jucunda T r i n i l a i i s kospitia efficil eo§, * u i
αληθείας σε νυν μακαρίζοντας. nunc te cum vera fide beatificani.
Νενεχρωμένους ήμβς τ|| αμαρτία ζ ά ν τ α ς , ζωήν No» ornnes peccaio peremptos, l u v i t a m e u i i a ,
τεχοΰβα, άνεζώωσας· διό σοι χραυγάξομεν» Οεοκυή-δ v h i f l c a s i i ; propterea ad te claiuamus, ο Oei g e n i -
τορ κόρη, άε\ δεδοξασμένη. I r i i , paella semper gloriosa.
Ό Εερώτατός σε καλεί προφήτης πύλη ν άβιόδευ* Sacratissimas propheta p o r i a m le vocat, ο i n -
τον, Αχραντε, ό Κτίστης δι* ζ ς ' διήλθεν, ώς μόνος violaia, per qtiam n u l l i paiet adilus, et solue
έπίσταται, πάλιν κεκλεισμένη ν λιπών, ώς προ το3 Creaior t r a n s i v i t , eicut ipse s o l u s n o v i t , relimjueiis
τόκου. eam claosara quemadmodum erat anie p n u m .
Φώς ήμϊν άνέτειλεν t x σου, πανάμωμε, δ των L u x nobis e i le o r l a e s l , ο purlseima, uuicus
Ολων μόνος Κύριος, χα\ κατελάμπρυνε τάς πάντων dmnium Dominus, q u i divinis coguitionibus o m -
καρδία; θείχαΐς έπιγνώσεσι, χα\ σκότος. άγνωσίας niura corda i l l u s i r a t , 70 e t
^orautiae lenebras
έ μείωσε ν * όθεν σε πάντες μακαρίζομεν. i m m i n u i t . Unde te omnes healam nnncupamus.
Ex canone in 5 . Tkeodotum martyrem t die% (54**). t ,
Horaana naiura o l i m per dolom serra facia est exputU, et ob suum i n . homines aniorew, eosdein
sedactiouis. Cum aulem l u , inviolata, C h r U t u m dooio» suas effetit.
peperiaii, liberialem adepu» mtgm voeibus te Una c u m supernU chorie, oninea a i te clama-
gra»a veneratur. ^ m t i s ; Ave, Blater D e i ; coalum a n i m a i u m , pala-
Medere inenli rueae, ο castissima, quas pessimi lium gloriOBUsimum, *t lliroTtug igneus, in quo
:

Draconis iciibus percas*a Unguescit \ e l peccatis Ghristus secundum carncm requievit,

captiva deaervit. Ab o m n i inquinamcnto humanara naluram
L D C i d i i s i m a m Dooiini P a l a t i u m , Demina sanc- emuadasti, ο inviolau f aupercoelesiera fitium
Ufcftiraa, effice nos domua S p i r i t u s s a i j c l i , d u m tn enixa hominem f a c t m n , no&que renovasti, qui ve-
domo sancta l u a (aujera Dopiino offerimuti. l u » U t e confecti e r a m n * ; e l nunc d a a i a i m i e , ο c a i U ;
Deura bominent factum concepisii, ο D o m i n a ; Laudatc, omnia opena, D o m i n n m ,
propierea generationea generallonum U hices&anter L u c e m , qu32 a Paire a m e luciferum eorascavii
boatam d i c i m t . ineffaWliler,peperisli nobis, ο V i r g o , et ignoranlise
Christus D f i u nosiar, q u i i n u l e r o l u o b a b i U v i i , (coebrasdissipana, ^o», q n i i n peccati umbra sedo-
ο i m m a c u l a l a , pcccatura i n horainjhus habitans bauC, iUuminasti atque e x h i l a r a s t i .
'£« tov κατόγος είς τονς άγίονς μάρτυρας Bea* 71 Ex canone in SS. Ttteodorum, Cottstanlinum eic.
t

6<i)por KuiPcxurzirQr
t κ, τ* JL, Ϊψ4ρφ
% martyret) die 6.
Ύ π ε ρ α γ ι * Παρθένε, των αθλητών θείον έγκαλλώ- 0 saacUisiaia Virgo, d i v i n u m a t l i l e l a r u m ducas,
πισμα,ήκυήσασαΧρΙστδν τόνώραΐον, κάλλεσινaiVcfcv D quse C b r i s i u m decorum p u l c l i r i l u d i n u p e p e r i s t i 9

κ αλλ ιώ σαι τ^ν έμήν ψυχην Ικέτευε. eumdem exora u t decoret a n i m a m ibeam.
Α γ ί ω ν δήμο; έναθλών τεσσαράκοντα δύο σε θεού
του υψίστου Μητέρα παναληθή έκήρυττεν Ιμφανως,
ουναμονσαν τούτους μεσιτείαις σου.
'λγνήν μητέρα σε ol θείοι μάρτυρες επισταμένοι,
κόρη, κα\ τήν 4ν σοΙ δόξαν κλεΤ^όμενοι, τάς αθανάτους
δωρεάς i v ύψίστοις εκλήρώσαντο.
Νοός μου Γθυνον, δυσωπώ, άχραντε, χινήιεις προ;
θεον δδ6ν ζωής χρηματίζοντα, καΐ των αθλοφόρων
έξωμαλίσαντα τάς τρί6ους τάς. φέρουσας προς τά
ουράνια.
O u a d r a g i u U d u o r u m m a r l y r u r a sanctorum l u r b a
d«cerUn&, te Oei altisgirai Matrem verH»iiu»in
manifeste praedicabat, quae eosdem j n i e r c e s a i o a i -
bus tuis i n c e r U i m n a roborabas.
Castam malrera scientes te esae d i v i n i martyree,
ο puella, tuamque gloriam celebranies, i o i m o r U l i a
dona i n excelsis h a r e d i t a v e r u n t .
H e n l i s meae melus dirige, l e p r e c o r , ο i n v i o l a U ,
ad Deum, q u i e»t via vitae, et m a n y r u m l n u m p b a n -
l i u m s e m i u s ad ccBlestia perducenlea complanavit.

( & 4 " ) G n e c a desuni i n Menaeis imprcbsU.

 1071 S. JOSEPHI HYMNOGRAPHI 1072
Dvipara puclla praelcr naiirae legee, ac supra Α Νομίμων σε άνευθεν των τ^ς φύσεως, Χριστά ,
ejttsdem nalurae ordinem, pcperii te, ο Christe, ύπερφυώς έκύησβν ή Θεοτόκος κόρη ώς αληθώς,
qui roartyres legitime pro fide cerlantts vere co- νομίμως τους μάοτυσας έναθλήσαντας πίστει στεφα-
ronasti. νώσαντα.
Voliimen maxime novum es, ο inviolala, quse Τόμος, άχραντε, καινότατος υπάρχουσα, τδν Λό-
Verbum in te scriplura habui&l., quod in iibro v i - γον έγγραφόμενον έν σοΙ έσχηκας, τον εν βίβλω ζών­
venliuin diviaos Albleias suos descripsit, qui ea των τους αύτοΰ έγγράψαντα θείους άθλητάς, τα
quae scripla sunt exaciissime adimpleverunt. γεγραμμένα έμμελώς άποπληρώσαντας.
Oivinus archangelus tanquam divinarum nuptia- Νυμφοστόλος φανείς σοι θείος αρχάγγελος· Χαϊρε,
rum auspex apparens tibi, ocasia ei inviolala,cla- πύρινε Θρόνε Θεοΰ, έβόα σοι, άχραντε αγνή, αθλο­
mavii : Salve, ο ignee Dei lliroue, inartyrura irium- φόρων κραταίωμα όμολογησάντων βεδν σαρκΐ φα-
phantiura,qui Deum in caruc raanifestaxum confessi νέντα»
sunl, lirmamenium.
Ο lucis receptaculum, Deo eharissima, illumina- Φώτος δοχείον, θεοχαρίτωτε, φωτιστικαΤς αύγαΓς
tivis radiis tuis illuslra cer meum, socordiae nubes σου τ^ν καρδία ν μου φώτισον, ραθυμίας τά νέφη
depellens, ac peccati lenebras eliminans; l u , quse Β διώκουσα, καΐ τδ της αμαρτίας σκότος εξαιρούσα, ή
Dcum oroni pecoati labe carentem peperisti. τδν άναμάρτητον θεδν άπακυήσασα.
72 canone t» SS. mariyres Ba&ileum, *Εχ τον κανόνος εϊς τους αγίους μάρτυρας Βα-
Ephriem, etc. die 7.
t σΙΑεων, Ήρραίμ, «. τ. Λ., ^ΐμέρα ζ'.
Piimorum parentum pqpna sublata esl, ο casta ΊΕλυθη των προπατόρων, άχραντε, τδ έπιτίμιον
et invioiala, ineffabili parlu luo; alque iliis prisli- τ^ υπέρ νουν κυήσει σου, άγνή, και τήν πρώτην
nus ad Paradisum pamit ingressus, quamobrem te άπέλαβον του Παραδείσου είσοδον, μεγαλοφώνως εύ­
magna voce concelebrant. φημου ντές σε.
Ο Virgo loia casta et inviolaia, peperisii Domin Τυόμενον τους βροτοΰς της δυναστείας τοΰ έχθρου,
num illuaQ potentissimum, qui hoiaines ab bo&lis πάναγνε, τδν δυνατδν Kupeoy, άχραντε Παρθένε,
polestaie libeiavit. έκύησας.
Homioes moriuos viviGcasti, ο Virgo , supra Νενεκρωμένους έζώωσας τους ανθρώπους, ζωήν
oinnis cogiutionis caplum enixa Chrislnm Deuin τήν ένυπόστατον τεκοϋσα, Παρθένε, υπέρ πάσαν
noslrum» qui propter suam misericordiam homo ϊννοιαν Χριατδν τδν θεδν ημών, Ινθρωπον δι* οίκτον
faclus esl C γβνόμενον.
Beatus est illo populus, qui agnoscit te, ο imma Μακάριος έστιν δ λαδς δ γινώσκων σε, πανάμωμε,
culatissima, omnium Domiai Malrem, et cum aCfectu τοΰ Δεσπότου των απάντων μητέρα, κα\ πόθω μα*
te beatif^at. χαρίζει σε.
Te legis umbra?, te propbetarum senigmala prae- Νόμου σε αί σκιαΐ, προφητών τε αινίγματα προ-
figurabant, ο Virgo purissima, quae per Verbuin διετύπουν, Παρθένε, τήν ά ^ ή τ ψ Λόγω κυοφορίαν
inefiabile illum coitccpiqra ac paritura eras, qui έσχηκυιαν διασώζουσαν κόσμον, πανάμωμε.
mundo saluicm afferrei. ι
Dei Verbum, quod manu sua Evam fortnavit, Ό διαπλάσας χειρί τήν EGav Λόγος θεοΰ, κόρη,
universos reformare volejia, cx ulero tuo, ο puella, άναπλάσαι απαντάς ζουληθείς, έκ γαστρός σου άνα-
buinanam forniani accepil, incipiens e&se, cum la- πλάττεται αρχήν δεχόμενος, ό τψ ΠατρΙ κα\ Πνεύ-
roen Patri ac Spiriiui sancio sit coaeiernum et (
ματι σύνθρονο;.
coaequale.
Deus supersubstanUalis, ex te natus, oinviolata, ΏράΟη ώς άνθρωπος έκ σου άποτικτόμ*νος ο ύπερ-
homo apparuit, cum duabus naluris, operationi- ούσιος, διπλούς ταίς φύσεσιν, Αχραντε, ένιργείαις
bus et volunlalibus; illts manifesle apparens, qui- ^ xal θελήσεσι· οΓς ώμοιώθη ζουληθείς έμφανιζό-
bus sponie similis faclus est. Quamobrem illi tla- μένος, ψ βοώμεν* Πάντα τφ έργα, υμνείτε τδν
mamus : Omnia opera, laudale Domioum. Κυριον.
Puella Ueo charissima ieicns in ulnis CbrisUtm, Φέρουσα Χριστδν έν άγκάλαις χβιρ\ τδν φίροντα
qui manu fert universa, siupore perculsa exclama* τά πάντα ή θεοχαρίτωτος κόρη, έκπληττομένη έ6όα
bat dicens : Quomodo le el Filium et Crealorem λέγουσα • Πώς ν.αΧ ΥΙδν γνωρίζω σε καΐ Ποιητήν
meuiu video, ο incomprehen&ibilis ? μου, ακατάληπτε;

73 Ε χ
canone in S. Qvadraium, el socios martyres, Έκ τον κανόνος είς τους άγιους μάρτυρας Κό~
die 10. δρατον, %αϊ ζούς συν αύτφ ήμερα ϊ
1 Φ

Α sordibus passioaum, a tempestate cogitaiionum, *1λύος έκ παθών, λογισμών τρικυμίας, έκ βελών

n jaculis maligni, ab omni impetu boslili satva, ο τοΰ πονηρού, έκ πάσης προσβολής εναντίας διάσω-
Ueipara immaculala ac tota pura, animas laudan- σον, άχραντε θεοκυητορ, τάς ψυχάς των ύμνούντων
linm incffabilem parlum tiiuni. σου τδν άνέκφραστον τόκον, πάναγνε.
coelcslis quidcm mens cxplicare \alot, ο Νους ουδε ουράνιος τήν υπέρ νουν σου λοχείαν
1073 MARIALE. 10 i
δι,ερμηνεΰσαι, κόρη, δύναται- νου γαρ του πρώτου Α pii**tln partum tuum, qui Iransccndil onmcm mcui-
έν γαστρ\ Αόγον, αγνή, συνέλαβες, τον τα πάντα tem : primse enim mcnlis Yerbum in ulero luo
λδγω συστησάμενον. xonccpisti, ο casla, quoil omnia verbo produxit.
Έ άγια Θεοτόκος, ήν οΐκήσαι ηύδόκησεν ώς ευώδη Deipara sanclissima, in qua uiiquam ia itomo
οίκον Αό*γος του Πατρός ομοούσιος, οϋ κατεφλέχθη SU3TI odore plena habitare sibi coniplacuii Ver-
τήν μήτραν, ούκ ώδίνησε · κα\ γαρ τέτοκεν Ε μ μ α ­ bum Patris consubslantiale t iton sensit ulcri
νουήλ τον θεάνθρωπον, contbusiionem, neque dolores parius expem est:
peperit enim Emmanuel Dei.m ei bomiiiem.
"Ο πλαστουργήσας, άχραντε, τήν Ευαν έκ πλευ­ llle, qui Evam e cosla formavk, cx utero luo, ο
ράς, σοΰ έκ νηδύος, άγνή, πλαστουργείται, σώσαι τδν casta, formatus est, volens Adam salvare pro;iicr
Αδάμ ©V εύσπλαγχνίαν βουληθε\ς, ώς φιλάν­ piclalem suam, tauquam honiimim amator.
θρωπος.
Οΰράνωσας γεωΘεΓσαν τήν φύσιν, πανάμωμε, Hoiuinum naturam, quae terrena facta erat, coe-
των ανθρώπων, κα\ φθαρεϊσαν αυτήν έθεούργησας· lestem effecisti, ο immaculatissima, el corropUm
δια τούτο πάντες άσιγήτοις φωναίς σε δοξάζομεν. deificasti: propierea omnes le incessabili voceglo-
B rificamus.
Ευλογημένος 6 καρπός τής ευλογημένης γάστρας Benedictus venlris benedicli fructus t u i , qucm
σου, δν εύλογοΰσιν ουρανών αϊ δυνάμεις, βροτών τά benedicunt coelorum | polestales hoiuinumque
συστήματα, ό ημάς λυτρωσάμβνος της κατάρας της coetus; qui uos ab autiqua malediclione rcdeurit.
αρχαίας, εύλογητδς εΤ.
Λυτρωθέντες της αράς της προμήτορος δια σοΰ Α prim$ mairis maledictione per te casiaui Det
της αγνής θεομήτορος, ευλογημένη Δέσποινα, ευλο­ Mairera redempti, cum (ide te benedicimns, atque
γούμε·; σε πίστει κα\ μελψδοΰμεν, παναγία Παρθένε caniieis celebramus, ο Domina benedicia, sanciis-
Οεδνυμφε. sima Yirgo, sponsa Dei.
Φανεισα του πάντων ποεητοΰ λοχεύτρια υπέρ Cura omnium facloris Genilrix supra omnem
πάντα νουν, πανάμωμε, των ουρανών υψηλότερα cogitalionem, ο purissima, fueris, facta es coelis
έδείχθης, καΐ των δλων δεσπόζουσα, Παρθένε Θεο­ subliniior, alque ouinium Dominairix, ο Virgo Dei-
τόκε πανύμνητε · δθεν σε πάντες μεγαλύνομεν. para omni laude dignissima : unde tc universi ma-
gniftcamus.
Έχ τον χατόνος 8ΐς tdr ocrtor Πατέρα ή/ιώ> 7 4 & canone in S. P. flf„ Ben&ticlum die 14.
x
f

ΒενεδΙχτον, ήμέρφ ιδ\

0( διά σοΰ τήν άφθαρσίαν πλουτήσαντες, θεοκυή- qui per te incorruplione ditati siimus, ο Dei
top πάναγνε, Χαίρε, βοώμέν σοι, ή κε.χαρ«ΐ(δμένη, genitrix castissima, ad te clamamus : Salve, ο gra-
οσίων καΐ δικαίων τδ έγκαλλώπΐσμα. tia plena, saoctoruoi oinnium ac justorum orna-
mentum.
Ό μονός άγαθδς τήν σήν σαρκούμενος ύπέδυ, Itte qui solus bonus est, ingressus ost in utcmin
Λαναμώμητε, γαστέρα, κα\ βροτος ώράθη τέλειος " luum, ubi caniem suscepit, el homo perfectus facius
fiv Ικέτευε σώσαι τάς ψυχάς ημών* estrquem tu deprecare, opurissima, pro salutc ani-
marum noslrarum.
*ύς δμβρο; έπΙ πίκον, άχραντε, τ$ σετηη σου Velut imber snper vellus descendit Yerbum
f

γάστρα δ Λόγος κατήλθε σ^ρκούμενος, χ&\ Ιπαυαε carnem assumens in venerandum uterum tuuin, ο
πολυθεΐας σαφώς τά όμβρήματα, πανάμωμε, και inviolala, ct ido!olairia%> pluvias manifcsle scdavtt,
τον πιχρδν χειμώνα διεσκέδασεν. et amarulentara tenipe&tatein dissipavit, ο Lminacu-
laiissima.
Ό κατοεκών ουρανούς τήν σήν πανάμωμον νηδυν ρ Qui babital iu coelis, in purissimo veoire ίυο ha-
![>κησεν, δπως ημάς οίκους της Τριάδος- έναποτε- bitavii, ut Trinilatis doznos eCGceret nos, qui te
λέση, τους σέ θεοτδκον κηρύττοντας, άχραντε. Deiparam prsedicamus, ο inviolata,
Έκ γαστρδς σου αγία; ανέτειλε της 6ικαί07ύνης Ex uiero luo sancto orius est Sol justUix inocci-
άνέσπερο; ήλιος, κα\ τους πιστούς εφώτίσε, Θεοτόκε dutis, ct fideles illuininavit, ο Deipara Yirgo omni
παρθένε πανύμνητε. laudti dtgnissima.
"Ιασαι της ψυχής μου τά πάθη, της άπαθείας Sana, ο Virgo, animac mcac pas.stones, tu qtia?
τήν πηγήν ή συλλαβοΰσα, Παρθένε, καΐ κατανύξεως
:
fonlem impassibilitatis conceptsli, et compuu-
δμβρους παράσχου μοι προξενοΰντάς μοι τήν πα·: clionis imbres concede m i h i , ο Deipara sancta ,
ράκλησιν εκεί, αγία Θεοτόκε. qtii fuLuram ia coclo cotisolaiioacm acquirant
iuihi.
Ίδου γεγέννηται έκ σοΰ, Ησαΐας εμφανώς, άγνή, Ecce nalus estex le, quemadmodum Isaias apsrte
έδόα, δ Υέδς του *Γψ£στου, κα\ σδς δραται Γίδς, clamabat, AUissimi Filius, ei Fitius tuus faclus
Παρθένε, υίους εργαζόμενο; του επουρανίου Πατρός cst, ο Yivgo c:ista, qui Jilios Palris ccclcslis cibcil
τους σε ύμνοϋντας. cos, qui lo eollaudant.
1ΰ75 S. JOSEPIH HYMNOGRAPHI 1076
Ο Yiigolucis genilrix, animaemea? nul^esexpelle, Α Φωτοκυήτορ Παρθένε, τ ή ; ψυχής μου τά νέφη
ct concede, ο Doinina omni laude celebranda, ut ;td
r απέλασαν, καΐ δίδου καθαρώς προσενοπτρίζεσθαι,
radios salutifcrse pulchriludinis illius qui ex iuo Δέσποινα, τό σωτήριον κάλλος τοϋ" λάμψαντος άρ£ή-
saoctissimo ulero in lucem genliura coruscavit, τως Ι κ της σης παναγίας νηβύος είς φως εθνών,
pure Uluminelur. πανύμνητε.

75 Ε χ
canone in SS. Martyres Agapium et socioi. Λ
Εχ tov χατόγος ε)ς τρύς άτίονς μάρτυρας *&γά·
die 15 xior χαϊ τους συν αντφ, $μέρ$ ιε\

Splendore lucidissimo illius, qui ex te ortus e s i , Αίγλη φαεινότατη του έχ σου, Παρθένε» άνιτ&ι·
illuniina, ο Virgo, pupitlae animae meae, ul te glori- λαντοςτής ψυχής μου τάς κόρας φωταγώγησον, δπως
fitare possim. δοξάζω σε.
Oeatorem agnovimus, qui in carnis Biniililudine Σαρκός δμοιώματι εμφανισθέντα fex της φωτοφά-
propter viscera iiHsericordiae suae ex utero tuo l u - ρου νηδύος, τον ΚτΕστην έπέγνωμεν δια σπλάγχνα
cifero, ο Malcr gemper Virgo, apparuit manifoete ελέους, ήμϊν χοΤς ύμνοΰσί σε, Μήτερ άβιπάρθενβ.
nobia collaudantibus te.
Unguemum suscepisti in utero luo, ο casia ei Β Μύρον έν γαστρ\ τον Λδγον ύπεδέξω , άχραντε
inviolaia, Yerbmn scilicei, quod mundum a loedis- άγνή, τον χόσμον δυσωδίας άποκαθαίροντα πά­
Bimo omnium peccatorum udore repurgavit: quam- σης των έπταισ^ένων' δθεν πιστώς σε μακαρΕ-
obrem te cum fide beatam appellamus. ζομεν.
Divinis canlicis Deiparam fldeles bealificemm, Ύμνολογίαις θείαις τήν θεοτόκον πιστοΛ μαχα-
dicenles : Salva, poria, per quara solus Domitius ρισωμεν* Χαίρε, λέγοντες, πύλη, ήν μένος διώδβυσβ
porlransmt. Κύριος.
Ο purissima sponsa Dei {55}, quae sancto germine Μαράνασα τά φυτά τής αθεΐας, πανάμωμε, τψ
tuo inlideiiutis plantas arefecisli, hoslis maliiiam σψ άγΕω φυτφ]τήν άνα€λαστάν*υσαν i v έμο\
imininue, in me assidue repullulaiiiem. εκάστοτε" του Ιχθροΰ κακίαν άπομεΕωσον , θε<5-
νυμφε.
Exsolve mc, ο immaculatissiioa, inextricabtliura Δεδεμένον σειραΤς με αμύθητων πταισμάτων λύσαν,
peccatoruin vinculis c d l i g a l u i n , ac lacrymarum πανάμωμε παρέχουσα μοι δμβρους δακρύων μελφ-
iinbres coticede inibi, canenti ad eum qui ex. te δοΰντι τω έκ σου άνατεΕλαντι· Ο τών πατέρων ημών
orius e s l : Benedictut es, Deus patrum nostio- θεός, εύλογητός et.
rum.
Mtidere passiouibus c o n l i s m e i , ο nfiiter Salva- Ίασαί μου τά πάθη τής καρδίας, άπαθείας πηγην
l o r i s , quae inipaBsibiiiiatis fonlem peperisli, ei ad ή τετοχυΤα, χα\ πρ^ς ζωήν με βεΕαν καθοδήγησαν,
vii;im divinaiu deduc me, ul gloriiicem te in omnia ίνα σε δοξάζω, Μήτερ του Χωτήρος, είςπάνταςτους
sjecula. αΙώνας.
llluslra me, ο inieraeralissiraa, negligejitiae te- Φωτί με μετανοίας τδν έσχοτισμένον τ$ άμελεία,

(55) Nemo ncsrire debct (inquit Ambrosius Ca- prebendi ab hoste el violari patiatur, quam lamen
lliarinus in Dispul. pro verliate immaculata? con- . prius potnerit ipse ac meruerit servare? Profecio
cepiionis libr. i u , leslim. 6,) <juod in bcripturts austerus niiniruin necesse sit, qui hoc fateatur : i n -
sanctis, inter mulias, q u * i b i comuiemoraniur, decenttsfiimum enim esl boc in sponaa primaria.
adoiesceniulas et concubinas regis, imo etiaru re- Fuedissime enim ciaudicarent hae nupLiie, neque
ginas, una csi ipsiua Uegis Christi primaria Spon»a eniin sponso esset sponsa conveniens, quem jam
electa ei praeeiecta, quod de Maria procul dubio speciosum facimus prae tiliis homiaum. Qnod vero
inlelligitur, bicul el canit Ecclesia. Nam propier posi unain lianc primariain penilus illibaiam, alias
nimiruin illius excellenliam declarandam, scriptum babeat secundario, sive ancitlas, sive concubinas,
rt&i: Sexaginla suni reyinae, et octoginta concuointB, D redeinptas lamen et ab hosiiurn rnanu ereplas, at-
adotescetnutarum non t&t numerut. Vna est eolumba que ideo non penilus inlaclas, nibil absurdwu eet,
mea,perfecia mea. Nuili aulem nisi supra modum millusenim^iluperiod^derit, modoiltauna prima a<
ausiero homiui poieet videri decens, quod summug pracipua servaia sit 111 i , ul prorsus illibata, inlacia^
el primarius rex volueriisibi adoptare in Sponsam immaculata fuertl. Quid er^o ? Prudenliores erunf
talt:m, scilicet primani et primariain, eam de qua filii eseculi in generaiione sua,non dico, qaam iilu
dict aliquando posset, vel pro aliqtio momeiilo, auod lucis(bocenhn per socordiam nosiramgaepecontin-
sub hosiis et adtilieri potesiale fuerii : e t i l a subira gil), seddlcoquain ipsa lux 1 Ipsa, inquam, lux seter-
sua, el Palris sui uiaximi el altissiuii Refis, cum ita^tsapieniia vera uude omnis sapil,quicunquesa-
t

prxsertiin potuerit ipse ac noverit, si raodo voluerit, pitTALsiU Quisenim dicerc boc potestsine blasplte-
ea:ii praeripere ac praiservare slbi^ ue ln bosticam mia? Ergo speciosiesimus omuium Sponsus,et sapieu-
manum dimHlcrctur. Obsccro, discamus hoc salleru Ijssiinuij, et omiiipoteulissimus Rfx, non talem sibi
a prudeniia saeculi; nec minori& buuigniiatis ac potiusadoptaVerii Sponsam, imo (ut Hieronymi utar
prudentiji iacinmus Deum. Sienim quxraiur sponsa verbis) etiam condiderit, ac servaveril, qualera sibi
uuipiam ntugiti regis lilio, qui speciosus ipse tuerit omiiino conveitirc prsevideret, sciiicel perpeluo spe-
pra? filiis bontiiiutn, auL ipse filius eibi ipsi eani ciosam, imeiiieratam, incorruptain pentLusel meu-
qiKfcral, iiuo (ut aplior parabola Ual) si delur ipsi le et corpore, elcuin qua Hutlum unquam poiuerit
iilirt cligcudi f.icuttas, quin potius et condendi el iniervenire dissidiuuv? Qui boc ue^averit, tnale
c mtpouetidi poieslas unam aliqaam pro volo, ati aifecius 6ii, prorsua necesse est. ) HacieiiuS Ca-
φ ι χ * υ , talem eiiget, aul sibi condei, quaiu coin- tbariiius loco titato.
10J7 MARIALE. 10Τ8
πανάμωμε, λάμπρυνον, οπως υμνώ χα\ δοξάζω τά Α ncbris offusum, luce poanitenti&> ut laudem et glo-
μεγαλείά σου. rificem magualia tua.

7 6 &x canone ιιι S. Papam mariyrem, die 10 (55*)·

Tanquam angelis sanctior exsislens, Deum san- enixa, abyssum malorum raeorum exsicca, ο Do-
ctum, sanctissima, concepisti, qui sanctitatem mina sanclissima, ititercessione tua, ol cogilationes
largilur omnibus sese inces&anler glorificamibus, compunctionis concede inihi.
sanctosque ipsius marlyres venerantibus. Benedictus frucius luus omui benedictione cumu-
Canens propheta Pavid le, Dei Hater , moniis latissiimis, ο benedictissima Dontina, quem depre-
pinguis nomine manifc&tiseime prsesigniflcavit, care, ut benedicat nobis, qui te castam Dei Matrem
ex quo advenift Chrisius, qui malitia? montes cou- agnovimus.
trivifc Dejice fortiludine lua, Vtrgo invlolala, univcr-
Teinplum sanctum apparuisli, ο Virgo innupta, sam hosiis fortitudinem, nosque virtute corrohora,
quod Deuin in ee conlLnuil, universis sanciitatem ul divinaoi Qlii tui voluniatera perGcere vaiea-
largienlem, propter mieericordiam suam inefiabi- Β mu?, ο prasidium formidabile eorum qui invo-
lcra, et pieutem prorsng inewarrabilem. cant l e l
Te, ο Deo charissima, Propheiarum chorus prae- Virgo casia, el immaculala, quse Dei receptacu-
monsiravii forc Creatoris Matrem, quem sine ulla lum apparuisii me plurimis peccatis macuiatum
P

inlermissioiie prccare, ul misereatui animarum emunda, prccor,o Deipara^puriiicalivaintercessioiie

nostrarum. t u a , et ia die judicii a damnationis senlemia
Abyssum misericordke et mieeralionuni Christum libera me*

'J?< tov κανόνος 8Ϊς tbr άγιον ΆΛέξιον ζόν &ν· 77. Εχ
canone in S. Alexium hominem Dei, die 17.
θρωχοτ τον θεον, 1\μέρ$ ιζ\
Ό θεου συνάναρχος Υί6ς Ισχεν ώς αϊτίαν σε της Dei Filius, illi coaeternus, habuit le, ο Virgo i n -
πρδς ημάς, Παρθένε, όμοιώσεως μδνην ύπερ άπασαν violaia, lanqtiam causam, qua simiiis factus csl
κτίσιν, άχραντε, καθαράν σε εύράμενος* δθεν σε nobis^ cum te solani super omncm creaiuram in~
ύμνουμεν πάσαι γενεά; κα\ μα χαρίζαμε ν. venisset puram (56): unde omnes generaiiones lc
iaudamus, ac bealam appellamus.
*0 άνω αθεώρητος το?ς άγγέλοις, άχραντε , κάτω C Qui superius in coelo est angeiis invisibilis, infe-
έκ σου γενόμενος καθοράται τέλειος άνθρωπος, rius in terra naius ex te, oinviolata, ab onvnibus
άπολλύμενον κδσμον άνακτώιιενος. coospiciiur pcrfeclus homo, perdilum mundum
recuperaiurus.
Θηλάσασα τδν δοτηρα, Παρθένε, του γάλακτος, Ο Virgo, qua^ datorem laciis laclasti, cor meum
«εινώσαν κα\ στένουσαν νυν τ^ν καρδία ν μου κό- famescens ac gemens salia precor, omni cogaiiioDe
f

ρεσον πάσης έπιγνώσεως κα\ κατανύξεως θείας, Ικε­ ac coinpunctione diviua.

τεύω σε.
Ό φως κάτοικων τ^ν άγίαν ψκησέν σου νηδϋν, Qui habitalin iuce, in sanclo ulerolno babita-
άγνή, κδσμον άπολλύμενον σκότει άγνωσίας άνα- vil, ο casta, ut mundutu in lenebris ignoranliai
κτώμενος, δν Ικέτευε πάντας φωτίσαι τους όμνοΰν- pereuntem recuperaret; eumdem dcprecare, ui
τάς σε. oinnes te laudantes illuminel.
Νόμους φύσεως, άχραντε Δέσποινα, δ Δημιουργός Curu crealurarum conditor naturae leges inno-
καινου^ργήσας» της κτίσεως έκ σου ά^ήτως τίκτεται, vasset, ο Domina invtolata, ex te ineflabili modo
κα\ θεοί με δι' άμετρο ν έλεος* naltts est, et me proptcr imibensam misertcordiaiu
D suam deificavit.
Μεγάλου διάκονος συ μυστηρίου Ιγίνοϋ, πανά- Magni mysrerii minislra facta es t u , ο immacula-
μωμε- θεδν γάρ έσωμάτωσας μεγάλων κακών ημάς lissima; Deum enim corporasli, qui a magnis malis
άπολυτρούμενον τους σε μεγαλύνοντας, αγνή, ευλο­ redcmit nos, qui le magniflcamus, ο casla, benedicia,
γημένη θεοχαρίτωτε. Deo chari&sima.
'Ρεύσαντας ημάς τ^ πάλαι παραβάσει άνακαινί· Nos, qui propter antiquam transgreseionem d«-
ζων δ φιλάνθρωπος ά^εύστως σεσάρκωτ» εξ άφθό- fluxeramus in corruptionem, Amalor boininuni

\%*ά')Grxca desunt in Menaeis itnpressis.
(56) Non invenissei Dei Filius B. Virginem 6ft-
lam uinni creatura purioreni, si ha?c non fueril lin-
munis ab originall macula, qua · priini parentes
caruerunl creati in juslilia et sanciilate veriuiis.
Cum autena solatu omni creatura puriureni inve-
uisset, in ea habuit causain qua similts nobis tie-
rci, nempe summani puritatem, sincqua Dei Fibits
in ea nou fuuset incarnaius. Ννα enim decebai pu-
ritatem iullniiam ex Matre, quae aliquando coiUami-
nala fuisset, progigni, cum prseteriurum sordium
ipsa quoque uiemoria offendere soleai. Quapropter
dum S. Josephus Detparam solam a Deo super om-
neg creaturas puritate fuljjeniem invenlam fuisse,
eademque de causa SP Dei Mairem electam affir-
mat, onmem ab ipsa originariaramacuiam propul-
sat.
 1079 S. JOSEPHI HYMNOGRAPHI 10SO
renovaturus, incorrupiibUiter incarnaius cst ex χ ρου σου, πανάμωμε, νηδύος, χα\ έ^ύσατο απαντάς
impolluto uicro luo, ο purissima, alque omnes a αμαρτίας καταφθορας, παναμώμητε.
peccaii corrupiione libeFa-vit, ο immunis ab omni
macula (57).
Ad le GabrielU vocibus laetabundi clamamus, d i - Φωνήν σοι προτάγομεν του Γαβριήλ γηθόμενοι ·
, cenles : Salve, ο ager inarale; salve, ο maledictio- Χαΐρε, λέγοντες, χώρα ή άγεώργητος, χαϊρε, της
• nis eolutio: salve, ofons aqu& vivae; salve, gloria- κατάρας ή λύσις, χαϊρε, πηγή ύδατος του ζώντος,
Uo sanciorum Deipara semper Virge. οσίων τδ καύχημα, .Θεοτόκε άειπάρθενε.

78 eanone in SS. Chrysanthum, Z)ariam *Ez τον χατόνος εϊς τούς άγιους μάρτυρας Χρν·
martyres, die 19. cardor xal Aapelar, ήμέρςι ιθ'. -
Qui secirndnm naturam divinam est lmccessibi- Ό φύσει zfi θεΐκ^ άπpόσcτoς προσιτός ώφθη μοι,
lis, accessibilis apparuit miht, ex te, ο Virgo Ιχ σοΰ, ΙΙαρ^ένε, σάρκα προσλαβών * δν Δαρεία πό­
carne suscepta : quem Daria concupiscens, con- θησα σα χαρτερικώς ένήθλησε, κα\ νυμφικώς αύτψ
stanter decertavil, et in sponssc morem ad eum προσήνεκται.
adduela cst. Β
Fillua, qui utero tuo, ο Virgo inviolata, se* Σαρκ\ τεχθεις έκ γαστρος σου της παρθένου υΕος,
cuodum carnern natus est, despOnsavit sibi eponsam άχραντε, νύμφην άγνήν μάρτυρα έαυτφ Δαρε(αν
castam martyrem Dariam. μνηστεύεταε.
Incomprehcnsibilts ille ab omni intellectu, qui te Συντηρήσας σε παρθένον, ώς προ τοΰ τ6χου, μετα
post parlum virgincm coneervivit, quemadmo- τον τόκον, άχραντε, έχ σου έσαρχώθη 6 άπερινοη-
dnm fueras anie parlura, ex te, ο inviolata, in- τ ο ς , ΔαρεΕαν την μάρτυρα νΰμφην έαυτζ» επαγό­
carnalu» est, Dariam martyrem sibi sponsnm μενος.
asctsccns.
Quis lnum valeat explicare mysterium, ο casiis* ΎΙς δύναται τδ σον ερμήνευσα ι μυστήριον, ώ πάν-
sima? Deum enim Verbum, supra cogitationis αγνε; Θε6ν Αίγον γάρ ΰτώρ νουν κα\ λόγον, διπλούν
verbiqtie conceptum, dupllcem in naiura peperisli. τΐ) φύσει τέτοκας.
Te tanquam novum puerum Virgo peperit, anlc- Νέον σε ώς παιδίον Παρθένος έκύησε τδν προαιώ­
aaecutare Verbum, quod puellae concupiscentes, νιων Λύγον, δν ποΟοΰσαι κόραι ταύτης όπΕσω σοι τ φ
lanquam sponsse post illam adductae sunt tibi om- πάντων βασιλεΐ νυμφικως άπηνέχθησαν.
nium Acgi.
Qui secundum divinam subslaiHiam est incir- Ό κατ' ούσΕαν τήν θεΐκήν &ν απερίγραπτος xoV
1
cumscriptus, in sinu l u o , ο Virgo, factus est ποις σου, Παρθένε, γέγονε καθ ημάς τ|) σαρκ\ πε-
similis nobis secunduro carnem circumscriptus. ριγραφύμενος. Ευλογημένη συ 1νγυναιξ\ν ύπάρχείς,
Benedicla es lu inter mulieres, ο domina immunis πανάμωμε Δέσποινα.
abomni macuta.
Cura te l;mquam rosan» in medio spinarum bu- *Ως (5<δον έν μέσψ ακανθών του βΕου, πάναγνε,
jus vita? invenisset Oeus immaculatam (58), ο
y
θεδς εύράμενός σε %ήν άμώμητον, φκησε την γαστέρα
castissima, Imbiiavit in uiero tuo inYiolaio, et σου τήν άχραντον, καΐ εύωδίος μυστικής κίσμον
mystica suaveolentia replevit mundum clamantem : έπλήρωσεν Ικβοώντα · Πάντα τά Ιργα, υμνείτε τδν
Oinnia opera, laudale Domhium. Κύριον.
Horrore quatiuntur mens et cor, dum partum Φρίττει λογισμδς καΐ καρδία κατανοοϋντες την
luum, ο puelia, recogHaai. Deum enirn, quem nulla λοχείαν τήν άκατανίητον, κόρη· θεδν γάρ Λίγον
cngitatio comprehendtre potest, coneepisti., qui έκυοφόρησας τδν δια σοϋ (Μμενον πάσης ανάγκης
per le liberal ab omni necessitale eos qui te lio- D τους τιμώντας σε.
noraui.

(57)'S*pissimeSJosephusse egrcgiumproDeiparae signavit: < Virgo gloriosa cum esset praedeslinata

ι
lmrntinilaie ab origiuali fidejussorem piaebei, cum anle sseeula, ut ex ipsa reciperel Dei Filius naturuui
non solum bic, sed alib? cam depraedicet ab omni humanain, et Dei Filius iieret tlltus hominis, iia
macula et labc tmiminem, ab omni labe et concepta est, ui dignum ad hoc habilacnlum fieret.
macula liberam , omni labe et macula carenlem, Indtierese debuii Deus liumaniiaie Maria;, qnare
ab omni Jabe vacuatn, ab omni labe puram,ab omni liumana natura Virginis digna facu est ab iniiio.
nasvo mundam, qu* elogiaabsolute prolata, ut ea ^a^Ώ etsi ipsa conccpla fuii ex virili aemine via
proferl S. Joscphus, maculam eiiaro, labem el nae- propagationis ab Adam, et quanlum ad suum hii-
vuni pcccatt originalida B. Virgiite ablegant. tium indiguii liheraiore, quia in Adam, nisi libe-
(5H) Si B. Virgo Unqnam rosa in inedio spina- reulur aut praeservenlnr, omnes, moriuaiur, ut in
rum bujus vit« imniaculata invenla non fuisset, Christo onmes vivificantur; lamen sicutanima cjus
in ea Dei Filius p^r liutnanae carnis assumpiioiicm rationalis, nullo tempore fuil, anlequam essel cor-
non inhabilasscl. Hinc Nicolaus Cii^anus S. Η. E. pori unila, iia ipsa dmn crearelur, sancla creau
cardinalis libr. v. lijerc. ad illa verba : Caslum et fnil, sic eliam qiiod inilla duralione fuit vcrum
unu irmmbuiit, luec iilloraruin moiiuincniis con* dicerc Virgiiicnt fuisse sub pcccaio. ι Sic illc.
1081 M^VIUALK. 1082
7 9 Ex Canone in S.CyrUium ephcopum Cutanias, die i i (o8*).
Forlitudo mea, laus, et salus mea Christus est, Α E «Lii gubernatrix, ο Virgo, in pelago lenta-
s ( 0 m

o castissima; qui ex te lanqwam boino natus esl (ionnm hujus vitse pcriculosissime fluctuanii, ct
circa currupiionem, propter suam roultam miseri- dirige rae in portum salutis, ei salva me.
cordiam, et factus est quod ncm erat. Menteru meam plurimarura [passiomim morbn
0 immensam mysterii profundilatem : Deus in- percmptam vivifica, ο immaculaiisshna; et da mibi
carnatur et nascitur ex puella incorrupla, et cor- vires, ut Deo placita efficere possim, ut magnift-
ruptioitem dissolvit per passiones quas subit solus cem te fervens patrocinium, et spem Cbrisiia-
bonus et amalor boiniuum. noruno,
Quomodo Verbum peperisti ? quomodo post par- Curasli coniritionem Adas torreni, dum Deum
tum iocorrupta, qualis ante fueras, permansisli, ο Salvaiorem peperisti, ο iliibaiissima. Eumdem
Virgo inimaculaiissima? Quomodo omnium n«tri- exora pro curaiione plagarura auimse mcae, qu»
lorem aluisii, voluntarie apparentem infantem man- insanabili morbo laborat.
suelum acplacidum? U novilalem wiraculi tui y Cum ferret tanquam recens natum infantem Ver-
purissima! btim quod est ante saecula , veneraoda puella slu-
Salva me, ο raundissima, a gravissimis periculis : pore perculsa, 8 0 * loquebatur : Fili m i , quo-
s c

erige me a libidinum mearum slerquilinio; et a ^ inodo fero te qui nuln conline6 unfversa Τ quo-
(

capiivilate, et vexalione pessimorum_ daemonum modo le lacte nutrio nulritorem, Salvatorem, ac

libera me, dum te devoie collaudo. Deum?
Έκ του κανόνος Βίς tbr άγιον ϊερομάρζυρα Ex canone inS.BatUium pretbyUrum et martyrem f

ΒασΙΑειοτ χρεσβύτερον, ήμερα κρ'. die 22.

Ό τφ ΠατρΙ συνυπάρχων Μονογενής βουλωθείς
κατφχησί σου τήν άχραντον νηδΟν, κα\ βροτδς έγέ-.
νετο, άγνή, σώσαι θέ).ων τους Κρότους δι' αγα­
θότητα.
Γνωρίσας πο^ωθεν τήν σήν σύλληψιν Ησαΐας δια
πνεύματος, κόρη, διετράνωσεν αυτήν βοών * Ίδοΰ έν
γαστρ\ ή Παρθένος τον θβον συλλήψετα;.
Ύμνώ σε, Δέσποινα, τήν πολυύμνητον · ευλογώ
σε, Παρθένε, δι ής βροτοί πάντες εύλογήθημεν, ^ nedico te, Virgo, per qitam omaeg homines bene-
1
Unigenilus, qui simul est cum Patre, baoKare
νοίαίΐ invioiatara uierum inum, ο casia; et bomo
facius est ut bomines propter suam bonitalem
salvos faceret.
Cum a longe conceptionem tuam lsaias per
spirilum agnovisset, ο puella , clare manifesiavil
illam exclamans : Ecce Virgo Deum in otero con-
cipiet.
Laudo le, Domina, omni laude dignissima : oe*

και της κατάρας αληθώς της αρχαίας ελυτρώ- dicii eumus, atque ab antiqua maledictione vere
θημεν. liberati.
Τήν άνωτέραν τών χερουί\μ, τήν ύψηλοτέραν Sublimiorem Cberubim, exceUiorem coelis, emi-
ουρανών, τήν 6περτέραν της κτίσεως, τών σοφών neoliorem omni creatura , sapienlissimorum mar-
μαρτύρων το περιτείχισμα, τήν μόνην θεοτ<5κον tyrum munimentum ac vaNuta, solam Deiparam
τιμήσωμεν. bymnis Iionorcnius.
Ύμνώ σε, πανύμνητε, ήν ύμνονσι στρατιαΐ επου­ Laiido le , ο summe laudabilis, qnam laudam
ρανίων τάξεων, κα\ δυσωπώ σε, πάθη μου τ η ; ψυ­ acies coelesuum exercituum; et precor te, ο iuvio-
χής Ιάτρβυσον, άχραντε, κα\ πυρός αιωνίου έλευ- laia, ut aniraae meae affectionibus medearis, meque
θ έ ρω σον. ab igne liberes seaipiterno.
Παρθενίαν μετά τόκον άδιάφθορον, Παρθένε, Cum virgiuitatem tuam post parlum incorru-
διαμένουσαν κατανοούσα, τφ εκ σοΰ τεχθέντι ύπερ ptam permausisse cognosceres , exclamabas , ο
νουν εδόας Σωτήρι κα\ θεφ· Εύλογητος el, ό θεδς ό Virgo, Salvatoji ac Deo, qui ex le supra omnem
τών πατέρων ημών. iuentiscaplum natus est: Benediclus es, Deus pa«
D trura nostrorum.
Σωτηρία ν ανθρώπων γένος ήξίωται 5 t i σοΰ, παν­ Per te bumanuni gemis salule dignu a faclnm
αγία θεοχαρίτωτε· μόνη γάρ ήμΤν τον Ιοϊτήρα esl, ο sanciissima ac Deo cbarissima ; sola entm
εκύησας, δν ύπερυψοΰμεν είς πάντας τους α2ώνας· nobis Salvatorem peperUti, quera superexaltaraus
in omnia saecula.
Φρικτός ό τρ<5πος ό της λοχείας σου · θεδ; γάρ Pavendus est modus partus tui, ο Yirgo : Deiis
ήν, Παρθένε, σαρκωθείς ό τ^κτάμενος , δν Εκέτευε efiim incarnatus ex te natus e s l : quem supplex
φρικτής κολάσεως πάντας τους άδιστάκτψ πίστει exora, ut a pavcndo supplicio eripiat omnes, qui te
τιμώντας σε, μήτερ ά πει ρόγα με σεμνή, άπολυτρώ- iuconcussa fide venerantur, ο veneranda Maier
σααθαι. iimupia.
Έκ τοϋ κανόνος είς τόν δσιον Πατέρα ημών Λ7-
κωνα, ήμερα κγ'. 8 1 Ex canone in 5. Ρ . N. Niconem, die 23.
Ή πύλη της προς ήμας σου, Κύριε, συγκαταδά-
Porla Kia> pcr quain ad uos, Dominc, dcscen-
(ο8 ) Gcxca dcsidcrautur in Mcuo:ii.
4
10Μ S. JOSEPHI HTMNOGRAPHl 1081
dlsit, soprrnaltmU modo guuril oricnteru, «leolem, Α σεως, άνατολήν κα\ ήλίον κα\ φως μυστικώς συγ-
ei.lucem myiUico advoealam atque aceersitara, χαλούμενον ύπ:ρφυώς γεγέννηκε, διπλούν τήν φύσιν
ιλ*ιιηι ecilicct ei homincin, nalura duplici prae- τον θεάνθρωπον.
Uiium.
AJartynim coelus occislonem luam, Domine, imi- Μαρτύρων δήμος τήν σήν άπειχονίσατ· σφαγών,
tatus eet atque iu se expressit, cum agnovissei le Δέσποτα, έπεγνωκώς κόρης σε εξ άπειρογάμου βλά­
« i Virgine Innupla exortum esse. στη ααντα.
Tanquam oraiii creatura superlorem, Creator Ός υπάρχου σαν της χτΕσεως ανωτέρα ν 6 Ποιητής
riileiltle, oVirgomaler, facieus teMalrem suam; ήγάπησέ σε, Παρθενομήτορ, δείξας σε μητέρα αύτοΰ,
quain eliam deprecantur mariyrum lurbae curu ήν χα\ λιτανεύουσι δήμοι αθλητών ευπρεπέστατα.
omoi houore ac reneraiione.
Lucem illam sine lerupore, quse est splendor Pa- • ω ς άχρονον ήμίν του Πατρός τ6 Ιπαύγασμα
irift, genuisti, ο immacaiaiissima, factam aub lera- εγέννησας, ύπο χρόνον αγαθότητας πλούτψ γενδμε-
p >re propter diviiias bonitatie suae.
f νον, πανάμωμε.
Templum et palaiium Del animatum agnoscene Ναον σε του θεοΰ χα\ παλάτιον Ιμψυχον τών άθλσ-
te marlyrum triumphantium chorus» te Domina, Β φ ό ν χορεία επιγνοΰσα. Δέσποινα, λιτανευει σα
ρ ω

deprecainr, quae sola mulierum opprobrium abs- τήν μόνην γυναικών άραμένην το" δνειδος.
luliiU.
Verbum Pairis, absque ulla virginilaiis tuie cor- Μ*ι διαφθείρας τήν παρθενίάνδλως τήν σήν Λόγος
ruptione, in le habitavit; ei eeleberrimum roar* του Πατρός, έσκήνωσεν έπ\ σο\, xal μαρτύρων
lyrutn choruip attraiit, te Deiparam castam, prae- επεσπάσατο χορον άοίδιμον, θεοτόκον άγνήν σε κη-
dicantem. ρύττοντ·.
Perrumpe pondns grave malorum mcorum, ο Τηξοντών κακών μου τδ βαρυ φορτίον, πάναγνε,
tota casia aique inviolata, et omni laude dignis- ή άν&ρθώσασα *Αδάμ Λ,ήν Ικπτωσιν, άχραντε, τ ^
aima, q u » pariu tuo Adx tapsmn reparasti; e( U- κυήσει σου» πανυμνητε, κα\ φωταγώγτμτον βο^ν Ιν
lumina me, ut clamare possim ment^ pura: Bene- χαθαρψ λογισμφ * Ευλογείτε, πάντα τά Ιργα, τον
dicite, omnia opera, Domiiium. Κύριον.
Lucis babllaculum facta ei> illiui scilicelqui tx Φώτος οΐχητήριον ώφΟης τοδ δι* ήμ4ς ϊχ σοδ τε-
le proptet noa natus est; quem eine intermiaeione χθέντος, δν αδιαλείπτως δυσώπει φωταγωγ^σαι τοί)ς
deprecare ut iumliic suo perfundat eos, qui i%, ο Q άνυμνουντάς σε, χα\ βεοτύχον» πάναγνε Παρδενο-
mtissizua ¥lrgo Malcf, collaudant ac Deiparum μ^τορ, χβταγγέλλοντοί.
confitenlur.
3 2 Ε* canone in Synaxim archangeii Gabrieli$> *£* xov κανόνος είς rhr curufyr τον άρχ/στρα*
die 26. τήγου ΓαβριηΛ, ήμέρφ χς·*.
Sutim atque Gabriel vidlt te casiara orani labe Άγνήν σβ παναμωμον 6 Γαβριήλ ώς Ιώραχε, τ6
careotem, illuelri voce exclamatit: Ave, Oomina, Χαίρε, σο\, Δέσποινα, λαμπρώς Ιβοησεν, άπειρο·
lh:ilamf nencia, hominum s$\u* aogelorum gloria- γαμε, βροτώνή σωτηρία, αγγέλων xb καύχημα χα\
t

tio ei venueue. σεμνολόγημα.

Agnoscena Gabriel mysteriura oiim abscondituin, Γνωρίζων τ6 πάλαι «κρυμμένων μυστήριον, χίρη,
ad te clamabat, ο pueita : Ave, Dei palatium, in σο£ ποτε 6 Γαβριήλ iκραύγασε - ΧαΤρε, θεου παλά-
quo inbabitaii8»omnes bomines, utoole misericon*, τιον, tv φ οΐχήσας άπαντος βροτοϋς θεώσει ώς εδ-
deittcabit. σπλαγχνος.
Cum te (oiam Α Spiritu sancto caetiflcatam vidis- *Ολην σε τφ Πνεύματι 6 Γαβριήλ περιηγνισμέ-
sei Gabricl, ο imraaculalissima, exclamavit ad te νην, «ανάμωμε, κατανόησα ς έκβοόΐ σοι εμφανώς*
clarie voclbus : Ave, rederaplio a maledictione ei D ΧαΤρε, άρ3ς ή λύτρωσις, χα\ τών πρωπατορων άνά-
primorum parenlum revocatio. χλησις.
Cum leroplum sanctificationie esses, ο intemera- Ναος αγιάσματος υπάρχουσα, πανάμωμε, φων^
lissima, per vocem Gabrielis archangeli concepi- Γαβριήλ του αρχαγγέλου, τον έν άγΕοις άναπαυόμε*
gli eum qui requieecii in sanctis suis, sanctissimum
v νον τέτοκας'πανάγιον θεδν, πάντας άγιάζοντα κα\
Deuni, qul univtrsos sanctiftcai ac liberat a inalis. δεινών &ξαιρούμενον·
DivioiaGabrielis rerbis obediens fuisli, ο casla, Τημάτων 6ε£ων υπήκοος, άγνή, του Γαβριήλ
el \erbum aetemura io caroe perperisti quod inuu- εχρημιιισας, χα\τον προάναρχον Λάγον σαρχ\άπε-
dum ab irraiionalitaleliberaviL χύησας, της άλογίας κόσμον άπολυτρούμενον.
Missus eelprinceps niiliiije coele&tis Gabriel, ut Απεστάλη Γαβριήλ 6 αρχιστράτηγος χαραν μ η -
libi gaudium aununilarei, ο casia Virgo Maier, νύων σοι, Παρθενομήτορ άγνή, δι* ής λύπη πέπαυ-
per quam vere irislilia cessavit, et maledictio ste- ται, χα\ ή άρά αληθώς άπεστείρωται, xot ευλογία
rilis facta e&i, ac floruii benediciio fldelibus in ήνθησε τοΓς πιστοΓς είς τους αΐώνα^.
saecula.
Tanquam jucundum Regis llirouut», Unquam Ό ; θρόνον τον πνευματικόν του βασιλέως, ώ ;
1085 ΜΑΙ ALE. 108«
κανιών των ποιημάτων ύπερέχουσαν, ώς τον ύπερού- omnibus ereaturis e m i n e n t i o r e m , tanquam eam,
σιον μόνον οΰσιώσασαν τόν τους βροτοΰς θεώσαντα q u » solura supetsubstantialem subslaniiam effecii,
Ινώσει κρεΕττονι γεννήσεως ανόητου κα\ ξένης, την qui prxslantissiina uniune ineffabilis aci)eregrin;e
εύλογημένην ύμνήσωμεν Παρθένον. generationis bomines d e i l i c a v i l , V i r g i n e m bene-
diclam collaudemus.
* Φέγγος αστραπής του τόκου σου £λαμψεν καΐ κατ- Jubar fulgoris partus i u i coruscavit, atque u n t -
βφαίδρυνε πασαν τήν ύφήλιυν, κα\.τον προστάτην versum l e r r a r u m orbem laeta luce p e r f u d i t ; lene-
τοΰ σκότους ώλεσε, Θεογεννήτορ πάνα-γνε, αγγέλων brarumque praesidem profligavit, ο Dei Gcnitrix
καύχημα, καΐ ανθρώπων πάντων τ& διάσωσμα, των caslissiina, angelorum gloriatio, 93 e t
omnium
άπαύστοις φωναϊς εύφημούντων σε. l i o m i n u m salas, q u i le nices&abilibus vocibus cou-
celcbraut.
*Εχ τον κατόνος $1ς τόν 6ator Πατέρα ημών 7 Λ α - Ex canone in 5. Ρ. Hilanonem Juuwrem^
ρίωνα τότ Nior ήμέρςί κη'.
t

Των εμών πταισμάτων τάς σειράς, πάναγνε, διά|δ-
(5ηξον, τδν σον Υίδν ΥΑ\ Θε6ν Ικετεύουσα • καΐ τήν
τυραννούσαν με, Άειπάρθενε, άμαρτίαν κατάδαλε,
δ πως σε γεραίρω πάντοτ*, πανάμωμε, σωζόμενο;.
Ίάτρευσον τ ά τραύματα της ψυχής μου, δέομαι,
καΐ του νο6ς κυβέρνησον τάς κινήσεις πρδς τά θε­
λήματα τοΰ έκ σου σαρκωθέντος, κόρη πάναγνε.
Ο Κύριας σε Κυρίαν απάντων κα\ Δέσποιναν είρ-
γάσατο, άχραντε · σου γαρ έκ μήτρας σεσάρκωται
κατακυριεύοντος αύτοΰ τδ ίδιον πλάσμα λυτρωσά-
μβνος.
Ισχύς των πιστών κα\ οσίων 'γέγονας κρα-
τ α ί ω μ α ' διά σοϋ γάρ, άχραντε, απασιν Ιπήγασας
τά κρείττονα, καΐ ol γήν κατοικβϋντες προς οΟρανδν
βαβίζουσιν.
Την παστάδα θεοΰ τήν άμόλυντον, θρόνον τδν
πυρΕμορφον του Παντοκράτορος, τήν βεοτόκον απα-
σαι γενεα\ γενεών μακαρΕσωμε·ν.
Συμβόλοις σε πό0£ωθεν προδιετύπου ή χάρις του
Πνεύματος προφητικούς χαρίσμασιν, δρος πίον άγιον,
•Λύλην' σωτήριον, τόμον τε καινότατον, άγνή, κα\
κιβωτόν σε κατονομάζουσα.
Τύπου με παθών, κσΛ σπίλου αμαρτίας, θεοχαρί-
τωτί άπόπλυνον, κα\ πύλας μοι άνοιξον μετανοίας
όλισθαίνοντι, κα\ συνεχώς τοις πταίσμασιν, αχραντβ,
συναντώντι, καΐ τδν θεον παροργίζοντι.
Φωνήν σοι προσάγομεν του Γαβριήλ γηθόμενοι*
Χαϊρε, λέγοντες, οίκος του Παντοκράτορος, χαΓρε,
των Οσιων ή δόξα κα\ τών πιστών πάντων σωτηρία,
6YTJ; έθεώθημεν, Θεοτόκε άειπάρθενε.
Disrumpe, ο castissima, peccatorum meorum
v i n c u l a , deprecans pro me F i l i u m ac Deum uium ;
et peccatum, quod me tyrannice p r e m i i , dejice, ut
salutem consecutus te seniper bonorare valeam,
0 semper Virgo purissima.
Cura, precor, vulnera animae mese, ο puella ca-
stissima ; et menlis meae motus rege ac dirige ad
voluntatem ejus faciendaiu, q u i e i te iacarnatue
esi.
Domtnus constituii t e , o^inviolaia» Dominam ac
Aeginam universoniai : e i uteto eniiu tuo i n c a m a -
tus est, ut suura plasma ab eu, q u i eidem d o m i n a -
b a i u r , liberaret.
Foriitudo udelium e( flnnamentum sanctorum
facla es, 0 fnteineraia : per l e « n i m oninibus p n e -
fttantissimorum bonorum fons emanavit, ei b a b i -
taiitibus i n lerra ad coelum i(er patefactum est.
Thalamum Dei i m p o l l m u m , ihronum Omnipo-
lenli» igniformein, Deiparam omnes generaiiones
generationum bealilioeraus.
Gratia S p i r i l u s sancti proplieticis charismaiibus
te a longe per symbola p r x f t g u r a b a i , 0 casia ; no-
minans te xnontem pinguem ac sanctunt, portam
saluiarera, volumen novum ac r e c e n i i s i i m u m , et
arcam.
Einunda ine, 0 Deo charisaima, a sordibus pas-
sionum, e t a maculi» peccali, et poenitenlise poria»
aperi m i h i , 0 illibata » q u i cado, et assidue in pec- .
cata i n c u r r o , Deuinque provoco ad i r a m .
Yocem Gabrielis ad te cum gaudio p r o f e r i m u s ,
dicentes : Ave, domus Omnipoientis : 'ave, gloria
sanctorum,S4 e l s a
^ u s
oninium fldclium, 0 Deipara
» &emper Y i r g o , per quam deificali sumus.

*Etc τον κατόγος εϊς τδν άγιον Μάρκοτ ϊαίνκο · Ex canone in Festo S. Marci episcopi Arethusio-
»ΟΥ Άρεβονσέωτ^ Αμέρψ κθ'. rum die W. t

"Ορος σε κατάσκιόν ποτε ό Άββακυυμ έλλαμφθείς Montero umbrosiim quondam Abbacuch i l l u m i n a -

t

εθεάσατο,,,Μήτιρ άπειρόγαμε, έξ ής Θεός σωματω- lus le vidit, mater i n u u p i a , e i qua Deus i n c o r p o -

θε\ς έπέφανεν apetfj καλύψας ώς αληθώς τά ου­ ratus apparuit, v i n u t e occultans verissime coe-
ράνια. iesiia.
Ό μόνος οίκων τους ουρανούς τήν μήτραν σον Is, qui solus inhabilat coelos, i n uteio tno b a b i -
κατφκησεν ύπερβολί), Παρθένε, χρηστότητος, κα\ t a v i i , 0 V i r g o , ob exccssum benignitalis, ei caro
σαρξ ώράθη έκ σου τικτόμενος · άλλ* αύτδν Ικέτευε apparuit naius ex le. T u vero ipsum deprecare, ο
πάσης περιστάσεως,.παναγία, ^υσθήναιτοϋς δούλους sanctissima, ut liberet servos tuos ab orani adver-
σου. siiatc.
Ιυλλαβοΰσα άφλέκτω; τδ πνρ της θεότητος, κα\ Quae susccpisii absque cunibustioue i g m m U i v i -
IPW S. J O S E P I I I l i Y M N O G R A P I H
nilalis, ci pcpcrisli sine semine ionlem vilas Rorai- χ
ιιιιιιι, ο Dcipara.gralia plena, salva aborani parie,
imignificanies le.
Nos qui tuam proleclionem possidctnus, ο imma-
culala, el tuis hilerces&ionibus a malis liberamur,
a cruce Filii lui in omnibus custodiii, jure le o m -
nes rcligiose magnificaraus.
Mons ille, quem propheia Daniel vidit, ex quo
bipift Cbrisius abscissus esi siue niauu, conterens
idola, et everteusdaemontim fastum, tu e», ο Virgo,
proplerca le glorificamub.
Admirane sanctissima eum, qui ex se natus erat
incflabiliter, terrore concutiebatur,et niagnificabat,
et clamabai, Quomodo in ulnis meis eomplector
ie, F i l i , uuiversa complecteniem.
Palaiiuin Dct apparuisli, Dotnina, omnium regna-
loris, quem deprecare, ut me malorum lalronum
iKversoriwn facium expurget, el salvet me, ο i m -
imculaia.
Segniliem, quae est in me, Domina, et somno-
lcntiam gravem vigilaniibus luis et venerandis
precibus apud Deum, immaculata, expelle, et m i -
screre niei, qui cano : 85 Laudabilis el snperglo-
rioBus Deus patrum nostrorum.
Contrilam homiiuim naluram aotiqua Iransgres-
sione, reformasti super naiuram, et deiiicasti, ο
pura, psallentem pariui tuo : Benedicile, omnia
opera, eic.
Miserere populi l u i , Doraine, et bujus haeredi-C
U i i s l u x , quam possedisli, flexus precibus pro
nohis oblaLis Genitricts tuse Dei Filiae» u l te velut κούαης θεόπαιδος παρακλήσεσιν έπιχαμπτέμενος,
Dooiinum et uiisericordiieimum gloriflcemus.
1038
τεκοΰσα άσπόρως πηγήν {ωης τον Κύριον, χςχαρι-
τωμένη, Θεοτόκη περισώζε τους σε μεγαλύνοντας.
01 τΐ)ν σήν προστασίαν κεκτημένοι, άχραντε, κα\
ταϊς σαΐς ικεσίαις των δεινών λυτρούμεναι, τώ
σταυρψ του ΥΙοΰ σου έκ παντί φρουρούμενοι, κατα-
χρέως σε πάντες εύσεβώς μεγαλύνομεν.
Το δρος, δ προφήτης Δανιήλ 3 τεθέαται, έξ οζ 6
λίθος ό Χρίστος έτμήθη άνευθεν χειρός, συντρίψας
τά είδωλα κα\ καθελών τά των δαιμόνων φρυάγματα,
συ εΤ, Παρθένε · διό σε δοξάζομεν·
θαυμάζουσα τον έκ ταύτης ά^ήτως τικτόμενον,
ή πάναγνοςκατεπλήττετο, κα\έμεγάλυνβ, κα\ βοώσα
ίλεγε · Πώς έν άγκάλαις σε κατέχω, τέχνον, τον
g πάντα κατέχοντα;
Παλάτιον θεοΰ έδε(χθης, Δέσποινα, του πάντων
βασιλεύοντος · δν ϊκέτευε ληστών με πονηρών ήδη
γεγονότα καταγώγιον άποκαΟάραι, κα\ σώσαΕ μ ε ,
άχραντε.
Τήν έν έμο\ (δαθυμίαν, Δέσποινα, κα\ νυσταγμον
τον χαλεπον ταϊς άγρύπνοις σου προς θεδν καΐ σε-
«ταϊς δεήσεσιν, άχραντε, άπέλασον, καΐ μελψδοΰντά
με οΓκτειρον'Ο αΐνετδ^τών πατέρων θεοςκα\ύπερ-
ένδοξος.
Συντριβεϊσαν φύσιν τών βροτών τΐ| πάλαι παρα-
6άσει άνέπλασας ύπερ φύσιν, κα\ έθέωσας, Αγνή,
τφ τόκω σου ψά).λουσαν Πάντα τά δργ«, *ον Κ.ύ-
ptov υμνείτε, χα\ ύπερυψοΰτε είς πάντας τοΟς
αΙώνας.
Φείσαι του λαοΰ σου, Κύριε, χα\ εχτήσω ταύ-
της κληρονομιάς σου, ταΐς Οπερ ημών της σε τε-
ίνα σε ώς Δ:σπότπν κα\ πανοικτίρμονα δοξάζομεν.

Εχ cunone ΐη SS. martyres Jonam et Barachuium, die 29.

(Idem est cum superiori, et ideo omitlimus.)
86 MENSIS APRILIS. ΜΗΝ ΑΠΡΙΑΛΙΟΣ.
Ex canom in SS. martyret Theodulum el Agathopodem, die 4(58").

Salvatoreiu, faclorem o m n i u m , ac Dorainura sima* quae impassibilitaiis fomom peperisti, et

concepieli, qtiem Agathopus una cum illustri
Tbeodulo pracdicavii-esse Deum et hominem, ο
Virgo Mater, omni beatitudine cumulatissima.
£ x le sahis liominibns cxoria est, ο Dei Genitrix
benedicia, propierca lc laudamus universae gene-
rationes.
Pcperisli, ο inviolaU, Kedeniptorem, qui ab
liostili captivilale hontines liberavit, carne nostra
circumdaium.
IVsedicantes incarnationem Domini, qui ex utero
l u o , Deipara coruscans, exorius eM, gloriosi mar-
lyivs saluiare marlyrii poculum lxtauies biberunt.
0 Mater Dei, animx mwe pessimum morbum
cura, lu quae opiimum Verbum peperisli, quod
uoiversos efficil bonos.
Medere passionilkus animse medB, ο immaculatis-
compesce tyrannidem eorum, ο Virgo, qui assidue
coniurbant ac 87 perterrent cor roeum.
Cum le, ο casta, viriuiam splendore exornatam
invenissel Yerbum illud, quod coelos virtulilms
Cielavit, liabitavii in te, ο purissiraa, et burnanam
D naturam in coelesteiu convertit.
Absque ulla naturae susc mutaiione vere tolum
bomincm ex tc Dcus as&umpsit, ο divina gralia
cumulalissima Domina; cnjus passionem Tbeodu-
lus atque Agathopus repraesentantes, consianlesac
fortes clamabaui: Omitia opcra, laadatc Dominutn.
Inlimae pietalis tuae fulpore perfunde aique illu*
mina me in iguoranli* lenebri? jacenlem, ο lu
q u « unica lucis dalorem et Redemptorein ac Do-
minum in nteiO luo conccplum peperisli, qui san-
ctos coronavit.

(I>S")€r.rca desuiit iu Mettxis iniprcsbis.

1089 MARIALE. ιυ:;ο
Έκ τον κανόνος βϊς τους άγιους μάρτυρας Κ1αν~ Α Εχ Canone in SS. mariyret Ctaudium, Diodorum,
tftor, άιόδωροτ, Ονΐχτορα, ΟύΙχτωρίνον, Πάχ- Viciorem, Victorhtum, Papium, JSicephorum et
xior, Νιχηρόρον καϊ Σεραχίωνα, ϊψέρφ ε\ Serapioiwin, die 5.
Έν χρόνω 6 !ξω χρόνων Κύριος έχ σοϋ σε ναρ­ In teinpore, Dominus qui est exira tempora, ex
κωμένος τά των βροτών διέλυσε ν, άγνή, πολυχρόνια le, ο Virgo, incarnaius, hominura peccaia mulli
πταίσματα, δν εκτενώς ίκέτευε τοϋ οίκτειρησαι τάς lempom abolevit : quem impen&e deprecare, ut
ψν>χάς ημών. aniraarum nostrarum miserealur.
'Ρυόμενον τους βροτους αιχμαλωσίας νοητές τέ- Universi Dominum peperisli, ο Virgo inviolaia,
τοκας, τδν τοΰ παντός Κύριον, άχραντε Παρθένε omni Jaude celebranda, qui homines a spiiitali
πανύμνητε. captivilale liberavil.
Νοερώς σε 0 προφήτης προεθεώρει δρος, σεμνή, Pravidit ie inlellectualiter propheia, moiucm
κατάσκιον, έξ ου ό Δεσπότης αληθώς έπέφανε σαρκδς Umtrosum, ο veneranda, ex quo Dominus vere
ομοιότητα σώζων έκ φθοράς το άνθρώπινον. illuxii in simiiitudine carnis, u l bumauum genus a
corrupitone liberaret.
Τήν πτώσιν των βροτών έπανώρθωσας, Δέσποινα, Hominum ruinam reparasli, ο Domina, Deum
ίνα κυήσασα 'θεον Λόγον τόν τους καταταγμένους Β Yerbum enixa, qui confracios ac dejectos potesl
επανορθοΰν δυνάμενον. saluti re&titucre.
Νεύρωσον της ψυχής μου τον τόνον, πανάμωμε, Corrobora animae meae vigorem, ο immaculalis-
τ3 συνεχεϊ άμελεία καϊ τ?| αμαρτία κεχαυνωμένον, siwa, Sgassidua negligenlia et peccatis relaxalum,
Τνα πίστει κα\ πρόθυμη μέλπω σε πάντοτε. ui cum Gde atque alacrilate semperlaudes tuas ca-
nere possim.
Ό ; τοΰ Υψίστου βρονον, Παρθένε, ύψηλώτατον -Tanquam Allissimi tbronum emineniissimum, et
πάντες, καϊ χρυσήν λυχνίαν, κα\ κιβωτό ν αγιάσμα­ lucernam auream, a»que arcani saticliQcaliouis,
τος ύμνουμέν σε * Ευλογημένη συ έν γυναιξί, βοών- universi te, ο Virgo, laudamus/clamanles : Bene-
τες, πανάμωμε, dicta lu inter mulieren, ο inviolalissima.
Νοδς δ φρικτός σου τοκετός νικα κατάληψιν, θεο- Tremendus parius tuus mentis capium superal,
χαρίτωτε* θε&ς γάρ πέφυκεν άναρχος χρονδκήν ο Deo graiissima : Dcus enim qui estsine principio,
αρχήν οεξάμενος, δια τ& σώσαι τους πιστώς αυτψ principium temporis babuit, ut salvaret eos, qui
κραυγάζοντας· Ευλογείτε πάντα τα Ιργα Κυρίου cum fidc clamant ad illum: Benedicite, omnia opera
τον Κύριον. Domini, Domino.
Φέρουσα Χριστον έν άγχάλαις σάρκα θνητήν έκ C ο Virgo, quae Clmstum, qui ex te mortalem ear-
σοϋ λα^όντα, τούτον έκδυσώπεε, Παρθένε, αθανασίας nem accepil, iri ulnis luis ge?ftasli, euntdem de-
τυχεϊν, πανάμωμε, τούς σε πιστώς γεραίροντας, καϊ precare, ο immaculatissima, ul ilii qui le (ideliter
θεοτόκον μεγαλύνοντας, bonorant, el Deiparara magnificaHt, imraorlalila-
tem consequanlur.
Ex canone in sanclam et admirabilem Theodoram, rfieS (58* ). M

Sledereanims meae mnrbis ac passionibns i m - Ο Domina, quae Dominuru, Iuraen de lumine,

moderatis, ο Virgo Deo charis&tma, etsalvum me peperisli, $Q illumina animam meam negligentiae
fac» precor, lu quae Salvaloreiu ac Domhium supra et gravissjmarum culparum caecitate laborantem.
raLionis caplum corpore induisii. / Cogilationes lanquam stamina cum gaudio con-
Matrem Verbi, quod ante s#eula ex Patre ab&que glomerarts ac ncns, pulcberrimum Verbo veslimeu-
corruplione coruscan» emanavit, te solam agnovi- tum texuisti ex (uis sanguinibus, ο VirgA, quod
mus, ο sponsa Dei tttibaia, Propterea ad le clama- gesiabit in seternum.
mus : Ave, ο benedicta.Tequeprecaiuur, ui itupleas Interiice peccatum aoslrum vivens, tu quae vitam
gaudio animas nostrao. ^ vere exsisientem peperisii, ο sola Yirgo pura ac
Aniore lui allecta iUuslris Tbeodora, posl te, ο bencdicta, ut (e laudemus per univer&a saecula.
Yirgo, adducta esi Regi ex utero luo incarnato, Luce vulius tui iitumina jacentcm in Lenebris
cum animae exsullatione iripudians. passionum, ο poria lucis spiritalis. Ne me depre-
Yolunlarie attralior et inescor malorum pulchro hendat ei involvat nox raortis, ο ca»ta Doniina, a
aspectu, et coinquino animam mcani : propterea qua salutis meae spes penitus abscindatur*
converte me iniercessionc tua, et satva rae, ο
purissima.
*EK τον κανόνος είς rdv άγιον μάρτυρα KaXZlo- Ex canone in S. Calliopum martyrem die 7.
y

xor ήρέρφ ζ .
t
1

Ό νεύματι πάντα δημιουργών έκσοΰ" σωματοΰται Qui nutu coudidit u n i v e m , ex le ineffabiliter

ύπερ λόγον, Μήτερ θεου, ό τον άθλοφόρον στεφανώ- corpus assumpsil, ο Oei Mater, qui martyrem auom
σας, μεθ' ου πιστώς σε ά«\ μακαρΐζομεν. victorem cerlaminis coronavit, eum quo semper Le
fldeliler beaiificaiuus.'
(58*'*) Graeca desuiu.
 1091 S. JOSEPHI HYMNOGRAPHI 1002
Ο sanctissima Virgo/martyrum glorialio, et sa- Α Παναγία Παρθένκ, των αθλητών καύχημα, χα\
crorum apoatoioruni decus et omamentum : eos των Ιιρών άττοστόλων %b « μ ν ο λ ί γ η μ α τ ο υ ς 4ν
qui te laudibus cum gaudio conceiebram, libera ab αΐνέσιι σε χαρμονιχως άνυμνοΰντας ρΰσαι ταΐς
onini anguslia intercessionibus luis. πρεββείαις σου πάσης στενώσεως.
Tanquam vitis fruclifera botrum produxiili, ο 'Ος χατάχαρπος Αμπελος βότρυν Ιγιώργησας
fmmaculatissima, ex quo illis, qai le fldeliler bea- «ττυστάζοντα γλιυκος θ^ϊον, παναμώμητε τοίς πι­ 9

tificant, divinum mustum exprimitur, στώς άεί σε μαχαρίζουσιν.

Liberati, ovirgo, aprogenitorumnoslrorumculpa Λυθρωθέντες, Παρθένε, της προγονικής βι& σου
medianle opera.Lua, cum arcbangeto Gabriele, tibi, χαταπτώσεως, σϋν τφ άρχαγγέλψ Γαβριήλ σοι βοω~
ο intenierati&sima, claroamus : Salve, ο nnica om- μεν, πανάμωμε * ΧαΤρε, μόνη πάντων αμαρτωλών
nium peccalorum lalus : salve, roartyrum oraniura ή σωτηρία, χαίρε, πάντων μαρτύρων κραταίωμα.
robur flrmissimum.
Sana, ο casia, immensa anlmserneaepeccaia, et Μάτρευσόν μου» Αγνή, ψυχής tk Αμετρα πταί­
illumina mentem raeam, quae omniuni iransgres- σματα, κα\ φώτισόν μου τον νουν άε\ σκοτιζομενον
sionum QQ perpeluis in tenebri» versatur, ut te πάσαις παραβάσβσιν, δπως έν αίνέσει καταχρέως
debiiis foudibus beatiflcera. Β μακαρίζω σε.
Yenerandi uleritui frucius, oDelpara, vmflcavit Ό καρπός, Θεοτόκε, της σεπτής σου νηδύος ή μ ί ς
iios per fructum peremptos ac moriuos : propterea έζώωσε καρπψ θανατωθέντας* Μ σε καταχρέώς
te pro debito collaudantes, clamamus : Laudabi|is άνυμνοΰντες χραυγαζομεν* Ό των πατέρων θεος
Deiis patrura. εύλογητύς.
Jesura Dominuxn corpore amictum peperistl, ο Σωματοφέρον τέτοχας κα\ άγκαλαις έβάιτασας,,
Virgo inviolala, et ulnis porlasti, qui omnipotenti Αχραντε Παρθένε Ίησοΰν Κύριον,τον πάντα βαστά­
nula porUl u n i v e m . Qaamobrem lanquam Dei ζοντα παντοβυνάμφ νεύματι · δθεν ώς Θεοΰ σε Ανυ-
Malrem le laudamas, clamantes cura prceconio : μνοϋμεν μητέρα, βοωντες έν αίνίσει* ΊερεΤς, ευλο­
Sacerdotes, benedicitt; populas, superexaltale Do- γείτε, λαος, ύπερυψοΰτε»
ninum.
Mysiicis lucis l u » radiis menlia mese tonebras Φωτδς σου ταΤς άχτΖιη τα7ς μυστιχαΐς του νοός
elimina, ο Maler Dei; et gravissimam cogitationum μου το σκότος Απέλασον, Μητερ βεου, χα\ των
mearum lempeslalem seda, etad Iranquiltosportas λογισμών μου τ6 ,χαλεπ^ν χλυδώνιον χατεύνασον,
deduc ine, ο unica omniuni salus, ut le cum flde κα\ πρ6ς τους λιμένας τους γαληνούς δδήγησόν με,
beatam appellem. μόνη ή πάντων σωτηρία, δπως έν πίστει μακα­
ρίζω σε.

Ex canon$ in SS. apoitoloi Herodionem, Agabum, Έχ τον κανόνος βίς τους. αγίους άχοσιόΑονς
Ru[um 9Atyncritum, Phiegontem, ei Uermam, Έρωδίωνα, "Αγαβοτ, *Ρον φοτ, 'Ασύγχριτοτ,
die 8. ΦΛέγοττα, χαϊ Έρμότ, ήμέρφ η'.

0 Deipara compassione pradila, tpostolonim Συμπαθής θιοτίχε, Αποστό*λων το κλέος, τών

gloria, martyrum triumpliaDlium decui, fldeiiura Αθλοφόρων ή δύξα, καΐ πιστών στήριγμα, στήριξον,
firmameiuum, coniirma mentem meam^ precor, δέομαι, Ά ν περιτρεπύμενον τ%ϊς επηρείαιςτοΰ π).ά-
luvasionibus sedacloris exagiiatito, aique trans- νου, τον νουν μου σχοτούμενον ταΖς παραβάσεσι.
greusinnum tenebm obtcuralam*
Qui secunduin divinam «ubsiantiam inaccessi- Ό κατ* ούσίαν υπάρχων τήν θεΐκήν Απρόσιτος,
bilis est, accessibilis mihi factus eet, ο iuviolain; Αχραντε, προσιτός μοι νυν γέγονε, κα\ σαρκός προσ-
ei per carnis assuroplionem loius mibi unitus esi, λήμματι δλως ήνώθη δι* Ακραν ενσπλαγχνίαν.
propler auramam mi&ericordiam suaro. ^ *
Per eacrom verbnm Patris Verbum concepiili, Λόγω !ερ$ τοΰ Πατρός τ6ν Λόγον συνέλαβες πάσης
ο puella Dei g e n i t m , quod homioes liberai ab άλογίας τους (Ιροτους, θεσγεννητορ κόρη, λυτρού-
oinni rationalis verbi defeciu. Unde tediYiuis ver- μενον δθεν λάγοις πάντοτε μεγαλοφώνω; θε(οις
Itis semper magnifice glurificamue. σε δοξάζομεν.
Sola m lerris peregriuam prolem habuisli, qua? Μόνη έν γβ τοχετ6ν Ισχες ξένον, μόνον ήμΑς κα-
sola Patri nos reconciliavit, qui solus est sine ταλλάσσοντα μό^ψ τψ προανάρχψ Πατρ(* δίά τοΰ»ο
principio ante omne principium : ideo te solam μόνην σε ώς θεοϋ Μητέρα σέοομεν.
tanquam Dei Hatrera 91 vencraniur.
Lfgis arca flgurabat te, quae divinse legis pleni- Νόμου σε έτύπου,ή κιβωτός τήν δεξαμένην νόμου
ludinem suecepistl, tl in rarne peperisti, ti post θείου το πλήρωμα, κα\ σαρκ\ κυήσασαν, καΐ μ«τά
partum virgo perennis perman&iati, qualis ante τόχον μείνασαν άειπάρθενονώς προ τόκου, βεόνυμφε.
imrtum fberas, ο Sponsa Dei.
Novus Paradisus, in quo viiae lignura silum est, Νέος Παράδεισος ήμΤν ζιο&ις ξύλον, Αχραντε,
facia e* nobie, ο inviolata Virgo Dei g e n i t r i i ; cojus κεκτημένος γεγένησαι, οί ή βρώσης τους $ρώ-
1093 MARIALE. . 10?4
ast πεπτωκδτας άνεζώωσεν, άγνη βεογεννήτορ. Α esca cos qui per cscam cccideranl, nova* vita;
reeiiluit.
£fc προστασία* Εχοντες, άχραντε, οί δουλοί σου, Cum lc, ο inlcmerala, nos servi lui proleciricrm
χα\ προς τδν Γίόν σου μετά θε&ν μεσίτην άκαταί- opud Filium tuum, ac mediatriccm, φι% non con-
σχυντον, κινδύνων ήμΐς σώζε χα\ πειρασμών, fundilur, post Deum habcamus : libera nos a pe-
σεμνή, Ενα πίστει κα\ πόθψ άεί σε δοζάζωμεν. riculis et teiiiaiionibtis, ul te, oveueranda, seniper
cnm Odeel aQeciu glorificemus.
Φλογοφόρος ώς λαβίς ύπεδέξω έν γαστρ\ άνθρακα Tanqiiam forceps flammifcra susccpisLi in ulero
τδν νοητδν, καταφλέγοντα ημών τά πάθη, κα\ φω- carhonem spirilalein,qui passiones noslras combu-
τίζοντα τάς ψυχάς ημών, κα\ λύοντα τδ σκότος της r i t , aniinas nostras illumiuat, el idololalrix une-
εϊδωλομανίας, άχραντε Παρθένε, πολυΰμνητε, *"* bras dissolvili, υ Virgo inviolala, pluiimis laudihus
cetebranda.
Έχ του κανόνος είς τόν άγιον μάρτυρα Εύψύχιον, Ex canone in S. Enpsychium martijrem Cm&arien-
ζόν έν Καισαρεία, ήμερα θ'. sem, die 9.
Σαρκός δμοιώματι γεννηθείς i x σου δ Δεσπότης β Dominus in siniilituttine carnis geniius AC nalns,
έκαινούργησε τήν ημών πεπαλαιωμένην, κόρη, φύ- ο pnclla, iiaturam noslraiii inveieratam renovavit,
σιν, κα\ τους θνητούς ούρανίους είργάσατο. atque eos, qni woriales erant, coelesies effccit.
Τμνον χαριστήριον τών αθλητών χορός $δει σοι, Hymnum tn graiiarum aciioneui marlyrum Cho-
κόρη σεμνή, σου %αϊς δδηγίαις νικηφόρος γενόμενος. rus libi canit, ο puetla vetieranda, nam, tc ducc,
victoriam eonsecuius est.
Ύπερτίρα δυνάμεων τών επουρανίων συ χρημα- - T u , quae coclcsiium polestatum snblimior es,
τίσασα, σαρκικών παθών ύπέρτερον τον έμδν, Παρ* eflice, ο Virgo, menlem meain carnalibus cwicu-
Οένε, νουν ανάδειξον. piftcenliis superiorem.
Υπέρ τών είς σε τάς ελπίδας, πάντων Δέσποινα, Ο omnium Domina, intrrcede pro omnibus, qui
κεκτημένων πάντων πρέσβευε, δπως μελλούσης in ie spes s i m collocaverunt, ut a futura damna-
λυτρωθώμεν κατακρίσεως. tione liberentur.
*Ανο"ρθωσον συμπτωθέντα με δλον, ώς τοις πάθε- Erige me, qul loius lapsus sum, qnippe qui
σιν άνοίξαντα θύραν, κα\ τ$ έν σο\ αγαθή μεσιτεία passionibus januam aperui, et benignissima me-
προ; μετανοίας εισόδους είσάγαγε, κα\ σώσόν με ή diaiioue tua ad 92 p(eniteniise ingressus induc
του παντδς τδν Σωτήρα τεκοΰσα καΐ Κυριον. C me, et salva me l u , quae omiunm Salvatoreiii ac
Dominum peperi&li.
"Ορος προφήτης Δανιήλ σέ θεΕψ Πνεύματι έχά- Prophela Oaniel divino Spirilu afilatus, monlem
λεσε, Παρθένε, έξ ου λίθος Χρίστος άνευ χειρός le vocavit, ο Virgo, e i quo lapis GhrUius sine
έτμήθη, καΐ συντριβήν είργάσατο τών ξοάνων της manibus abscissus est, qui simulacra erroris con-
άπατης. trivit.
Συμπαθής Παρθένε, ή τον συμπαθέστατον τε­ U Virgo compassione ornata, quae Veibuui summa
κοΰσα Λόγον, τον άσυμπαθή με δωρεάν οίκτείρησον, compassione plenum pepertsli, me compa&sione
άπεγνωσμένον πταίσμασιν άμετροι;, καΐ μή επι­ carentem eommi&erare, ob innumeros lapsus dcspe-
στρέφοντα, άλλ* έν pαθυμΕα τον §ίον δαπανώντα. ratum, ei nequaquam de convcrsione cogiLaiitcm,
sed in negligentiu vilam absumeitlera.
ΦωτΙ της μετανοίας αυγασον, Ηαρθενε, της αμαρ­ Luce poenilenliac illuslra rae, ο Virgo, peccaii
τίας νυκτί με σ/.οτούμενον, κα\ (Ραθυμίας ομίχλη uocie oblunebralum, et negligentiae nebults cooper-
συγκαλυπτόμενον. lum.
'Ex του κανόνος ζ\ς τους αγίους μάρτυρας Τε- ρ Ex Canone in SS. Μ Μ. Terenlium, Pomponium,
ρέντιον,Ωομπότιον, Μάξιμονκ. ζ. Λ. ήμερα ι\ Maximum— eic. die
- - 10.
:
f
J Μ Λ

Τ μ ν ώ σε, Παρθένε, 6τι θεδν, πανύμνητε μόνη,
έσωμάτωσας έκ τών τιμίων σών αΙμάτων, παναγία,
καΐ υπέρ λόγον φρικτώς άπεκύησας.
Σώσόν με, κυήσασα τον ύπεράγαθον Κύριον, μήτερ
άγνή, παϋσον της ψνχής μου πολυτάράχον κλύδωνα.
Σέ, πανάμο>με Δέσποινα, πειρασμοΐςκυκλούμενος
είς βοήθειαν προσκαλούμαι · σπεΰσον, σώσόν με,
τδν Σωτήρα Αόγον ή κυήσασα.
Λυτρούμενος έπέφανεν, άχραντε, ό ΤΙός σου άν­
θρωπος γενόμενος ανθρώπους πάντας, πανάμωμε.
Κατάσκιον προεώρα σε δρος ό προφήτης Ά66α-
Laudo le, oVirgo sola omni laude dignissima ac
sanctissima, quoniam Dcum ex pretiosis sanguini-
bus tuis covporasti, et supra raiionis couceptum
formidabili ratione peperisti.
Salva me, Mater casta, quse opthnum Dominum
conccpiai : seda animse meae mullipiiciter lumul-
luanlcm proctillam.
Tc, ο Domina lota immaculala, tcnlationibus
clrcumvallalus in auxilium advoco : festlna, et
ealva mc, Ui quic Yerbum Salvaloreiti ppperistL
Ο inviolala, ac Lota imniaculata, filius luus faclus
bomo apparuit, ut universos homines Hberaret.
Monleiu umbrofium prsevidit te propheta Abbfr»
1095 S. JOSEPHI IIYMNOGRAPIir 1035
cnc t ο Deipara, ex quo Deus inefTabiliter processit Α *<ώμ, Θεοτόκε, έκ σου θεδς υπέρ λόγον προήλθε
incarnalus, m u n d u m q u e salvavit, dutu graviseima σεσαρχωμένος, καΐ κόσμον διέσωσε τ ψ κλύδωνι της
pcccatorum proccila c x a g i l a r e l u r . χαλεπής αμαρτίας δεινώς συνεχόμενον.
Humani generis p r i n c i p e s , q u i oliin obfoedisiimae 'Ρεύσαντας πάλαι ιούς γενάρχας παραβάσεως
Lransgresiioni» 9 3 delictum defluxerant, l u , ο D e i - άτοπου πλημμέλεια, έν νηδυΐ ;Χριστδν ά££εύστως
para, i n ulero C h r i e l u m sine fluxione concipiens, συλλαβοΰσα, προς τήν ζωήν ανήγαγες τήν άρχαίαν,
ad v i i u m aniiquam revocasli. Θεοτόκε.
Animam meam m o r t u a m vivifica , collapsam Νενεκρωμένην ζώωσον, πεπτωχυΤαν άνάστησον,
exsuscita , vulueratam sana, ο iuviolatissima, h n - τετραυματισμένην τήν ψυχήν μου Γασαι τϊ) λόγχη,
cea i l l a , q u « d i g n u m Salvaloris ex ulero tuo n a l i πανάμωμε } κεντησάστι θε(αν πλευραν τοΰ έκ
latus v u l n e r a v i t : quem pneri b e n e d i c u n t , sacer- γαστρός σου σσρκωβέντος Σωτήρος, δν παίδες εύλο-
doles laudant, populi superexalianl i n omnia sae- γοΰσιν, Ιερεί; άνυμνοΰσι, λαοί ΰπερυψοΰσιν , είς
cula. πάντα; τους αϊώνας.
I l l u i m u a , ο porta l u c i s , auiraam meam gravissi- Φώτισον, πύλη του φωτδς, τήν ψυχήν μου τα?ς
tnis iransgressionum tenebris obscuraiam acpe- δειναϊς άμαυρότησι τ ω ν παραβάσεων" έσκοτισμέ^ην
r i c l i t a n i e m : et fac rne divinse diei p a r l i c i p e m , u t κα\ κινδυνεύουσαν, καΐ της ημέρας κοινωνδν της
gloriBcem te, ο p a t r o c i n i u m fidelium, quod non θεία; ανάδειξαν, δπως δοξάζω σε, προστασία τ ω ν
confundilur. πιστών άκαταίοχυντε.
Ex canone in S. Aniipam marfyrem, episcopum Έχ τον κατόγϋς είς τδν αχιον ιερομάρτνρα *Ar-
Pergamij $e 1 1 . rixar έχίσκοπον Περγάμου^ ήμέρψ t-a'.
f

Lucis tuae f u l g o r i b u s , i r r a d i a ο puella innoceulis- Φώτος σου τιΧς άστραπαϊς καταύγασον, κόρη
sima (59), cor m e u m , qucnfr i n nocie passionum et πανάμωμε, τήν έν νυκτ\ παθών κα\ συμφορών
calamiiatum delinelur; t u enim jusliiia? Sbluin συσχεθείσαν καρδίαν μου, δικαιοσύνης ήλιον π&σιν 1

omnibus ineffabiliter o r i r i fecisii. ά ^ ή τ ω ς άνατείλχσα.

Redemptorem p^peifsti, ο i n v i o l a t a , q u i ab h o - Τυόμενον τους βροτους αίχμα"λωσ(ας τοΰ έχθροΰ,
stis caplivilate bormaes l i b e r a v i t : unde Le r c l i - Λχραντε, τδν λυτρωτήν τέτοκας · δθεν εύσεβώς σε
gtose g l o r i G c a n m s . ' δοξάζομεν.
T a l i s conservaHa es post p a r i u m , qualis anie Μετά τδκον ώς πρδ τόκου δίεφυλάχθης, Παρθένο-
p a r i u m fueras, Virgo mater incorrupla. Etenim μί^τορ άφθορε · τδν Δημιουργδν γαρ πάντων άπε-
o m n i u m Condilorem peperisli, q u i ex le humanum C κύ^σας έχ σου, τδ άνθρώπινον σώμα έχουσίως φο-
corpus voluntarie suscepit. ρέσαντα.
Diviniseimus i l l e Dominus, q u i erat i n f o r m a Oei, Ύπαρχων έν μορφ?[ τοΰ θεοϋ 6 ύπέρ&Εος έσκή-
babilavit i n ventre t u o , ο puris&ima, suscipicns ac νωσεν έν γαστρί σου, τήν μορφήν μου φορέσας 6
gestans f o r m a m m e a m . Κύριος, πανάμωμε.
Sanclus est.ille Duminus» q u i i n utero tuo b a b i - "Αγιος 0 σκηνώσας έν μήτρ<^ σου Κύριο; 6 έν
l a v i t , ο V i r g o p u e l l a ; et requiescil i n sanctis, et άγίοις, Παρθένε, Ιπαναπαυόμενος, καΐ δοξάίων
glorificat eos q u i ipsum vera cura flde gloriiicant. τους πίστει άληθεϊ τοΰτον, κόρη, δοξάζοντας.
Ex virgineis sanguinibus tuis i n c a r n a l u m est Αίμάτων, κόρη, παρθενικών σου σεσάρχωται ό
Verbura 94 coaelernum P a t r i , u t c o n t r i t i o n e m n o - Λόγος, δ Πατρ\ συνάναρχος τήν ήμϊν συντριβήν έπ-
strara restauraret. Benedicta es t u i n m u l i e r i b u s , ανορθούμενος· ευλογημένη σϋ ένγυναιξίν υπάρχεις,
ο Domina iotemeraiissima. πανάμωμε Δέσποινα.
Tanquam Mater Creatoris o m n i u m , lanquam d i - Ώ ς Μήτηρ τοΰ πάντων Ποιητοΰ, ώς θείον τέμενος
v i n u m l e m p l u m Omnipotentis, tanquam terra i n a - τοΰ Παντοκράτορας, ώς γή άνήροτος Λσταχυν άγε-
i a t a , quse spicam cullurae expertem germinavii, ώργητον βλαστήσασα, Παρθενομήτορ, τους πιστώς
salfos fac, ο V i r g o Maier, eos, q u i assidue cum fide ^ άεΐ κραυγάζοντας" Ευλογείτε, πάντα τ ά Εργα, τδν
c l a m a n i : Benediciie, omnia opera/eic. Κυρ ιο ν.
L u x nobis exorta est, ο puelia, ex lucifero utero • ώ ς ήμϊν ανέτειλε, κόρη, έκ φωτοφόρου σου νη-
l u o , c o n d i t o r solis, et s i e l l a r u m , et univer&a* crea- δύος, δ Δημιουργδς τοΰ ήλ'ου, κα\ των αστέρων, κα\
lurae : quem enixe precare u l eos, q u i te c o l l a u - πάσης κτίσεως, δν εκτενώς ικέτευε φωταγωγήσαι
dant, i l l u m i n e t . τους ύμνοΰντάς σε.

Ex canone in SS. et admWabxln Dimum ei Protionum, die 12 (59*).

T o t u m seipsum Creator exinaniens, quemadmo- d u m sibi complacuit, cx ulero tuo proccssit a m i -

(59) A n insontem, vel innocentem appellare pos- in Exsequiarum Officio eidcm B. Virgini o c c i n i i :
sumus bominetn, q n i q n a m r i s m u l l o lempore recte A o n esi prttler te iniwcent quitpiam, immacuiata
v i x e r i t , aliquando i n i e r soutes, nocenies vel reos Dei Genitrix. NCG non S . Bernaruus serni. i n Suhe
nunieralus est? Quomodo ergo B . Virgo innocen- Regina t d u m bis verbis B. Virginein 9 l l o q u i l u r :
tissinta, si i n n o c n i i l i s originalis praerogaliva i l l i i n lnnocent fuisli ab originalibus et vcliiaUbus, nemo
conceplu deftiit? Faverc v i d e l u r pcrpeluae h m o - ita prater Te, Domiua.
cenliaeB. Virginis ab originali Ecclesia Giaeca.tlum (59*) G i H t c a de&iderantur i i i l i b r i s intpressis.
1097 MARIALE» 1093
clut cafne, ο iinmaculatissiraa Domina; iti i m - Ο Virgo casta, iiiiptialia llialauti ne&cia, assiduis
A

morlaltlatis fojQtem lioininibua copiosiasime faccrot precibua, exora Chrislwn, quem getiuisii ui ani-
emanare. mabu» nosirissese propilium largialur.
Laudamusle, Virgo sanctissima, quoniam illum Divini sangutnis asperstoite redem;-»i, Oei nostri,
geauisli qui ab omuibus crealuris assidue gloriii- qui 9 5 e i L u 0 0
utero » Virgo, sine soniine nalus
caiur.
esl, ad te clawamus cum Gabriele venerando :
Tlironus Dei, ο purissima, facla es, et pcaeclaris-
Ave, ο divina gratia plenissima.
simum palatium, ac leclulus, in quo Dominus om-
niam reclinatus esl, ut priuium pareniem excita- Snpra rationis caplum Verbum concepisti et pe-
ret ac relevaret. perisli, et Virgo casia alque incorrupta fuisli :
Promptum ac paralum auxilium , eorurn qui ideo te pro debiio assiduis laudibus celebramus.
caduut, ereclioneui, Maireiu Dei nosiri, bvmiiis Fulgor radianlis lucis ex le coruscavit, ο Dei-
pertniiibus magniiieeniuo. para, atque universas res creatas divino lumine
Ex utero palenio ante luciTeruin exorius corn- roplevit, aique impietaiis nociem eliminavit: quara-
ftcasli, qui uterum immaculatissimum, ut corpus obrem le vocibus eoncordibus magnilicarnus.
assumeres, ingressus luisti. Β
Έκ τον Κανόνος ύς zbr άγιον Mapziror πάχα Ex Cononein S. Martinum PP. et M. die 13.
t

'Ρώμης, Ϋ^μέρα ι γ \
Ό κατά φύσιν τ^ν βείαν αόρατος ώράθη βρέφος Ille, qui secundum divinam naturam e»t invisibi-
έκ σοΰ άνθρωπος γενόμενος, δίπλας ώς αληθώς lis, vistts est infans, ex le faclus homo, habens in
θελήσεις ενεργείας τε προσφαίνον ύποστάσει έν μι$ * unica liypostasi vete duas voluniales et operatlo-
ζ> πρέσβευε, πανάμωμε, πάντα ήμ5ς σώζεσθαι τους nes. Htmc lu, ο purtesima, drprecare pro saluie
«όθω σε γεραίροντας. omiiium qui le cum affectu veneraniur.
Πατρ\ τον δμότιμον κα\ σύνθρονον ύπερ Αόγον jflqualem Palri ία honore ac ihrono ineflfabili
Ιγέννησας, ενεργείας δύο φέροντα κα\ δύο τάς θελή­ modo geiterasli, ο sanciissiina puella, duas vrtluu-
σεις, παναγία Κόρη. lates ac duas operaliones habentem.
Έν δύο ουσίας θεανδρικώς γνωριζόμενον της In duabus gubbtamiis divina ei hamana noiifica-
Τριάδος τον 2να έκύησας Θε6ν όμοΰ καΐ άνθρωπον, lum unum Tnniiaus peperisif, ο Ylrgo tota imina-
θελήσεις φέροντα καταλλήλως των τούτου φύσεων, culala, Deum simul et hominem, babentem duas
Ιίαρϋένε πανάμωμε. voluntaies juxta duplicem ipsius naluram.
Άπειρόγαμος Παρθένε, ή τον άπερίγραπτον Ηεον ^ Ο Vir^o, quaei sine virili commcrcio Denm incir-
σαρκΐ κυήαασα, της σαρκός μου τά πάθη θανάτω- c.uinscriptibilein peperisti in carne, moriifiea pas-
σον" ζο»ωσον δε την ψυχή ν μου νενεκρωμένην πλημ­ siones camis mese, ei animam meam delictorum
μελή μασιν. mort< peremplam atque exsiinclam vivilica.
Νόμοι φύσεως Ιν σο\ καταλύονται ά ^ ή τ ω ς γάρ Naturae lefies in te dissolvunltir, inelTahiliier enim
τίκτεις τον Πλαστουργών των δλων, Θεοτόκε παν- Creatorem omniuni paris, ο Deipara omnibus lau-
υμνητε, ώς θεόν τβ καΐ βροτον δύο θελήσεις δέ κε- " dibns celcbranda, Mater ei Virgo : lanquam Deum
κτημένον κα\ ένεργβίας, Μητροπάρθενε. et Jiominein^duas volumaies duasque operaiionee
habentem.
Ό θελήσεσι δύο χαΧ δυσ\ν ίνεργεεαις έκ σοΰ, παν· Qui cuin dnpltci \ohinlate, ac duplici ope-
υμωμε, τεχθείς άνερμηνεύτως, τους ουτω συμφρο- ratioiieex te ineQabilker naliis est, ο purissiina,
νοϋντας διασώζει κραυγάζοντας· 'U των πατέρων eos, qui boc idem seutiuul, salvat clamanies : B«-
ημών εύλογητδς εΐ, θεός. nedicius Deus palrum.
Άγιωτέρατών άνω στρατευμάτων, κα\ ΧερουβΊμ Saftctii>,r supemis exercitibus, et Ciierubim wi-
ύπερτέρα, Μήτερ θεού, έχρημάτισας * 6t6 βλάβης j ) bliinior facta es, ο Dei Mater: proplerea passioui-
παθών με υπέρτερο ν ποίησον. bus noxiis me superiorem elfice.
Φωναίς Πατερο)ν πειθόμενοι, δύο έν ουσίας, άγνή, Palrura vocibus obedientes, in duabus subsian-
και θελήσεσι τδν ?.να τής Τριάδος έκ σοΰ τικτόμενον tiis ac vuluniatibus unum Triniialis ex te, ο casla,
πιστώς όμολογοΰμεν, καΐ σε, Παρθένε, μεγαλύ- naium, fideliier confitemur,el te, ο Virgo magiti- f

νο*Λεν. (icamus.
Ex Canone in SS. Aristarchum Pudam tt Trophimum ex dUciputis sepiuaginta, die 1 4 (59 *)·
Ut eos qui inferiorcs erant nitzic supcrioribus siiie semiae ex iinpolluio uiero luo, qui homiiies
Goiijungeret Deus ob exces&tim miseiicutdia* sme f
corrupitone pcccali conlritos reparavil.
cameiu suscepii e& lc, ο inviolata, ei pennansit Ciira sis, ο inviolata, virlus mca, et praesidium
id, tjaod eral, eliatn posl incarnalioueui. mcum, niurusque inexpugnabilis, et apud Dcum
Lacte iiutris nuti tturcin mundi univcrsi, mttuui orairix, ab tcternis gehennae Jlauiuiis libera me.

(59**; Graeca de&uut.

PATIUJL. CV. 35

I
 1039. S. J O S E P H I I I Y M X O G R A P I H
SJCCI olim Isaias earraLissimc a diviuo Spiritu Α suos, lanquam 0 7 tiivtna fulgura per luundum uii-
1
iilutnitiaLtis cianiavil: lucce Virgo iucarnaitun Deum sit, til (Ideles illuminaret.
in ιιΐϋΓϋ habebit, propter incomprebeusibilem m i -
scricordiam ip»iue.
Peregrinus ca, ο puella, conceptus luus; pere-
gtiims horrore venerabili plcnus parius luus, qui
uaivcrsos a Ueo peregrinos facios, eidexn reconci-
liat, ac prislinam pulcbriiudinem impertitur.
0 bcala, ac veneranda, magni consiiii Angeltim
(x Spiritu saucio corporasli, qui divixios disciptilos inviolaia, divina graiia cumuUlisaima.
Ex Canonein S. Crctcentem martyrem, die 15.
lnrarnatus esl^propter excessum benignilaiis ex
te Dominus , ei propter nos similis nobis apparuii, β
qui nalura crai inaccessibilis, qucra enixe precare
pru uobis, ο Virgo purissima.
lllam, quae sola tnter mulieres modo inexplicabili
DOUJH pepcrit, universi Dominam aacris vocibus
honoremus.
Ooinina illa caslissima, quae crealuraruin omniam
Condiiortm biipematuraliler enixa esi, ob beneil-
cium pniprii plasmalis, condigne bcaiilicaiur.
Laudaiuus le, ο Deipara omni laude digitissima,
pcr quam a corruptione liberaii suinus, et ad le
ctamamue : Ave, niarlyrum exsultalio.
Tanquam ignifomieoi tlironum Domtui univer-
soruin laudamus te, ο Puella inviolau*, et lanquaoi
jucuudura palatium, et candelabrum, et ihalarauni,
ei mensam Dei recepiricem celebramus.
Sanciior Clierubim facta es, ο irumaculatissima,
Verbo concipiens Verbura PalrU, quod laudaoies
clamamus : lienedicta es imer mulieres, ο Domina
intemcraiis&inia.
9 8 0 miraculutit! Quomodo Deura peperisli
lioininem faclum, ο Deo charissima? quotnodo in*
comlmsla perseverasli, cuin iguem iittolerabilem
conlinuissfcs? Merilo te gratis vocibus gloriflcamus,
ci ctawamus : Oninia ooera, etc.
Lux nobis exorta est, ο Puelta, e i utero tuo i u -
cifero, Conditor solis ct lunae Cbristus Domimis,
quun inipcuse precare, u l auimas nostras lucis
fiuaj fulgnrc perfundai.
Ε» Canone in SS. mulieres Agapem, Irenem, el ρ
Ctiioniam tiie it).
l
Paris ineffabililer, ο Doiuiua, illum quem Paier
sioe semine generavii, et uberibus nulris ilhim,
qui nuirit uuiversa.
Rumpe peccaioruoi meorum crudele cbirogra*
phuiii, ο Domina, quae itnmaculato parlu tuo infe-
romm vincula dissolWali.
Doiuiniim universarum creaturarum, Domina,
incarnaluii» peperisli : quem deprecare, ο sanctis-
fcima, uiab liosLe dominante liberet i>os.
Iniercede pro me, ο Pudla, ut adveni&t mibi ftnis
iionus; ut limcam crueiaiui uunquain tini«ndo$
qu! iiiauenl iue, ei salvusuam.
Tunicas mortis petliccas abjiciens Adam a se
Humanam naturam comrislatam totam reno-
T a s l i , ο Virgo, novo pariu luo, naturse legibus a
le eupra naturam innovatis, ο gratia plena v i -
veiuis Dci Mater.
Libera m e a f l a r a m a gebennae, tu quse i u c e m mto-
lerabilem supra mentis concoplum peperisii, et ani-
roam meam accende desiderio et affeclu cognilionis
illius qui iguein \enit miltere in lerram, ο puella
Έκ του Κανόνος εϊς xbv &γ\ον' μάρτυρα Κρέ-
σχεντα *ήμέρφ.
ψ
Σαρχοΰται υπερβολή χρηστότητας tx σοΰ 6 Κ ύ -
ρςος, χα\ δι" ημάς ύρόίται χαθ 1
ήμδς ό t f j φύσει
απρόσιτος, δν εκτενώς Ιχίτευε ύπερ ημών, άγνή
Τήν μόνην Ιν γυναιξ\ν άνερμηνεύτως θεον
τέξασαν, τήν του καντ^ς Δέσποινα ν (ερολογ£αις τι-
μήσωμεν.
Έ τόν Κτίστην απάντων των ποιημάτων ύπερ-
φυώς χυήσασα, Ιπ* ευεργεσία τοΰ Ιδίου πλάσματα;,
ή πάναγνος Δέσποινα άξτοπρεπώς μαχαρίίεται.
Ύμνονμέν σε, δι' ?[ς τής φθοροίς Ιλυτρώθημεν,
πανΟμνητε θεοτόχε, χαΐ βοώμέν σοκ* Χαίρε, μαρτύ­
ρων άγαλλίαμα.
Ό ς θρονον τοΰ Δεσποτου των δλων πυρίμορφον
υμνολόγουμίν σε, Κύρη, χαΐ τερπνόν παλάτιον, χα\
λυχνίαν, χα\ παστάδα, χαΧ θεόδεχτον, 5χραντε, τρά-
Q πεζα-ν.
Άγιωτέρα των Χερουοίμ ώφθης, πανάμωμε,
Αόγψ συλλαβουσα Λίγον τδν τοΰ Πατρδς, δν ύμνοΰν-
τες άναχράζομεν* Ευλογημένη συ έν γυναιξίν υπάρ­
χεις, πα ν άμωμε Δέσποινα,
U θαΰμαΐ πως τέτοχας Θεδν βροτδν γενόμενον,
r
θεοχαρίτωτε; πώς άχατάφλεχτος Ιμεινας, πυρ
άστεχτον χωρήσασα; Χαριστηρίοες σε φωναΐς δδεν
δοζάζομεν, xaV βοώμεν ' Πάντα τά £ργα χ . τ . λ.
ν
Φως ήμΖν ανέτειλε, Κ ^ ρ η , έχ φωτοφόρου σου νη«
δύος ό Δημιουργός τοΰ ήλιου x a l της σελήνης Χρν-
στδς δ Κύριος * δν έχτενώς ίχέτευε, φωταγωγήσαι
τά; ψυχάς ημών.
Έχ τον Κανόνος Βίς τάς άγιας γυναίκας *Αγά~
Τΐχτεις άνερμηνεύτως δν Πατήρ ά ^ ε ύ σ τ ω ; ά π ·
εγέννησε, χαΐ μαζοίς διατρέφεις τδν τά σύμπαντα
τρίφοντα, Δέσποινα.
'Ρήςον των "πταισμάτων μου δ^ινδν χ*ιρ4γραφον,
Δέσποινα, ή τά δεσμά λύσασα τοΰ ό^δου τή άσπορω
χυήσει σου.
Ιωματούμενον Κύριον Ετεχες, Κυρία; πάσης της
χτίσβως, δν Ικέτευε (5υσθ*[ναι έν^ροΰ, παναγία, κυ­
ριεύοντας.
Τέλος μοι χρηοττδν προσγενέσδαι, Κόρη, πρέσβευε,
9 δπως φοΰώ τάς μένουσας με ατελεύτητους τιμωρίας
χαΧ σωθήσωμαι.
? ΝεχράΓσίως δερματίνου^ χιτώνας $ Α δ ά μ άποβα-
Π01 MARIALE. 1192
λων, τ$ σαρκώσει τον σου Γίοϋ, Θεοτόκε Παρθένε, \ pcr incarnaLionem filii l u i , ο Virgo Dcipar», sioU
καταστολήν θείας δόξης Ινδέδυται, δοξάζων σε περι- gloriae divins: iudulus est, glorificans te cuxu lae-
χαρώς ώς Μητέρα Θβοΰ παναμώμητον. lilia, tanquam Dci Hatrem ab omni Labe immu-
nera (60;·
Νέκρω#ον, Αχραντε, τήν ζώσαν, κα\ νεκροΰσαν inierime, ο inviohta, peccatum vivens, quod i n -
τ*ιν ψυχήν μου άμαρτίαν, κα\ ζωής μετασχεϊν άξίω- tr.rimit animam meam; et fac me dignura pariici-
σόν με θείας, ή τ^ν χαράν κυήσασα, κα\ νεκρώσασα palione viix divina , tu qua gaudium peperisti, el
1

τον 6φιν. seipenl^n) inleiemisli.

Σύμβολα φέρουσα πάλαι του σου τόκου, τους Fornax illa antiqua gereas flymbub panu^ l u i , ο
νεανίας ού φλέγει, Παρθενομήτορ, ή κάμινος, ως Virgo 99 Mater, pueros non combusail; qoem-
1

ουδέ την νηδύν σου το πυρ της θεότητος. adraodum neque ignis diviniiaiis combussit uteruin
luam.
Φιλάγαθε Παρθένε, τήν κεκακωμένην τ$ αμαρτία Ο Virgo bonorum amalrix, animatn meam a pec-
ψυχήν μου άγάθυνον, ή τδν πανάγαθον Αόγον άπο- caus depravalain bonam redde, quippe quse Ver-
κυήσασα. bum oplintum peperisti.
Β
τον KavOros είς ζονς άγίονς ιιάρτνρας Σν- Ex Canone m S. Symeonem Penam t et lociot mar-
μεώτα tdr er Itepcltii xai τους σϋν αντφ,
ήμερο: ιζ*.

Φέρεις χερσ\, Παρθένε, τον πάντα φέροντα, xai Fers manibas tuis, ο Virgo, fereniem univerut,
θηλάζεις ώς βρέφος τον χορηγον του γάλακτος · αύ- etlacte nuiris ut infaolem, lactis daiorem. Ipsuiu
τδν ουν Ικέτευε τδν λαόν σου άπαντα οίκτειρησαι ergo deprecare u i misereatur populi lui uuiversi,
πιστώς ύμνοϋντά σε. qui le ildeiiler collaudal.
Κατάρας προγονικής ήμδς ήλευθέρωσας εύλογίαις Α primorum parentuiu malediclione noi> libe-
- πάντας τδνστεφανώσαντα Λόγον σωματώσασα, Αγνή rasli, ο casta, corpore vesiiens Vetbum, quod
άει ευλογημένη, των αθλοφόρων έγκαλλώπισμα, καΐ onmes benedictionibus coronavit, ο seinper bene-
άμαρτανόντων έξίλασμα. dicta, mariyrum iriumphaDtium decus, et peccan-
lium propiliaiio.
Έκ σου δικαιοσύνης ό "Ηλιος έξανατείλας υπέρ Ex le, ο Puella Deocliarigsinta, jusiillae Sul inef-
νουν τήν οίκουμένην έφώτισε, θεοχαρίτωτε Κόρη, καΐ fabili ratione exorlus, uoiversum (errarum orbem
πλάνης τον χειμώνα διέλυσεν. C illuminavit, et erroris lempeslatem diseipavU.
Εύροι α ί σε, Δέσποινα, εξαιρουμένων με Ιν ώρα iQveniam te, ο Regina, liberairicent mearo a
δίκης της καταδίκης, 0 πιστώς δοξάζων τον τόκον daranaiione in die judicii; quippe ego partum iuutn
σου τον ά^ητον. ineffabilem Gdcliier glorifico.
Έκ σοΰ άνατέταλκε, παναγία, 0 Δημιουργός, κα\ £x le exortus est, ο sanilissima, Creator, et d i -
άκτίσι Θείας έπιγνώσεως τους tv νυκτΐ της άγνω- vmae «cientix radiis, eos qui ia noote iguoraBlije
σιας ε φώτισε ν. versabaniiir, illumioavil.
Ίασαι, πανάμωμε, πάθη της καρδίας μου, κό- Medicam manum adliibe, ο stimme illibata, pas
πασον τδν τάραχον τδν νουν μου χειμάζοντα, κα\ sionibus coidis mei; coinpesce turaulluanlem raen-
σωσόν με βοώντα * Ό θεδς, ενλογητδς ε!. lis mea tenipeslaien», et eaWum me fac vocifcran-
tem : Benediclus es, Deus, eic.
"Ινα τδν σεπτόν σου προσήλωση τόκον, βάτος Ut pariutn tuum veiterandum significaret, ο
άκαχάφλεκτος ώράΟη, πάναγνε· πυρ εν σπλάγχνοις caeiissima, rubus Incorabuslua appaiuit : tu enim
τδ θείον δεξαμενή, όλως οΰκ έφλέχθης · διό σε ά*- divinum igncm in visceribus suscipiens, nullam
υμνοϋμεν. prorsns passa es corubualionem; propterea le lau-
D dibus celebraraiis.
Φανωτάταις λάμψεσι, παναγία Μήτερ του θεού, 100 Lucidissiniis splendoribus tuis illuuiina, ο
καταύγασόν μου τδν νουν σκότει χαλεπφ αγνοίας snnclissima Dei Mater, meniem mcam, gravissimis

(60) illustrissimuro sane alque eflicacissimum esl
arginnentum istud ex admirabili dignilale Mairis
Dii immuniialem B. Virginis ab originali labe
inferre, in eoque exsuUanl Paires tam Graci quain
Laiini. Qui enim aileiite perpenderit quania sit
dignitas Matm Dei, plane comperiet banc gra-
liam seu privilegium praeservaiionis a peccato
origiuali ee*e maxime consentaneura, et stxo
quasi jure debilum Mairi Det. Non quia non fueril
graiia et priviteguim, &ed quia ΐιι lam profundum
gratiarum mare debuit etiain boc flumeii intrare.
Kiegiiiiler S. BonaveiUura iit opnsc. de taudibus B.
Muria tap. 7, Omnia, inquil, flunijna inlranl in
mare, et nure non redundat, quia omnia fiumina
gnUiarum inlranl in Mariam, et digniiatem eius
non exccduut.
Omuia B. Virginis privilegia voluil Scripiara
comprebendere, dum eolum inateniitatem Dei e i -
ponit. Unde S. Tbomas de Viilanova, speciali Spi-
rilus sancli prnvidentia, inquit, factnm esse, d
evangelist^ niUH &IHHI de Mana dicerent, DO ali-
qno priviiegio caruisse videretur. Sic enim babet
conc. S de iSaiivii. Vtrginis : t Yobis tolum erat,
pars scribcnda non fuil, ue pntares, quod ficiiplum
non fueral , ei forsitan defuissc. ι Sic ille»
 1103 S. JOSEPni HYMNOGHAPHI II04
Ignorantise lenehris occupalam-;nl d j v i n n m assccuitis \ χρατούμενον, ίιτως tuydiv θείου φωτιι μου τ£ μ £ -
i l l u s i r a l i o n e m , magnalta lua a r i n u i i t i e m , ο Virgo γαλεϊά σου κ α τ α γ γ ε ί λ ω , ' Α ε ι π ά ρ θ ε ν ε .
perpetua,

Cfliione i / i S. Acacium cphcopum MclilitHV, die 1 7 ( C 0 ' ) .

T u , quae a r c a n o a i q u e ineffabili modo Dco corpus Menlis mese mulationes, et cordis flucltiationrs
dedisti» ct noe repulsos atque r n j c d o s eiilenr r c - compesce, precor, ο V i r g o , misericordia t u a , et apec-
conctliasli, ο casta o m n i laude riigutssima, mcdere, cato, quo delineor l i g a i u s , libcra me, q u i te i i d e -
quaeso, passioriibus cordis mei passione filii t u i , et liler bealam appello.
salvtim me fac psatleiviein quolidie : Gloriose enim
T e , u t causam nostrae salulis, omnes servi t u i
glorificatus es, etc.
quoiidie laudamus, ο Deo charfsSJma., et cum fidc
Ο p o r i a , per quam nullt i r a n s i i u s p a l e i , poeni*
bealam nppellamus, dicenies;
lenlia? porlas, ο casla, aperi m i b i , e l i n vias reclas
Ο poella, quac es incorruptionis fluenlum, me
dirige m e .
p l u r i m o r u m peccaiorum i n u r i d a i i o n i b a s c o r r u p t u m ;
Y i v i t i c a , Domina, me m o r l u u n i : e l i n errorem
inductura ccleriter converle me, t u q u » ee via ab B
l l
' e n u i n f a c c u r a t i o n e l u a
» 0 V i r
«°-
«mni errore l i b e r a , atque o m n i u m manuduclio. Lticis i l l i u s , qnie i l l u m i n a v i l universa, jucundum
Qui nutto inodo Gcnitoris slnurn vacuum rcli- p r o p i t i a t o r i n m revera a p p a r u i s t i , ο Yirgo loia l u -
q u e r a l , o m n i subslamia superior, i n eimi l u o infans c i d a ; proplerca 1 0 1 iHumina nie peccatorum l e -
c o n t i n e r i visus est, ο Y i r g o ; accipiens sibi pauper- nebris i n v o l u l u m , u i le cum lide inagnifieare pos-
talem n i e a m , obcxceesum d i v i i i a r u m misericordi» sim.
suae.

Ex Canone in S . Thbodorum martyrem, die 1 9 .

llle q u i , secundura n a l u r a m , luceip habilat itiac- Ecce mons sancius : ecce aromataria spiriLu*
cessibileui, cum liabilassel i n u i e r o luo , ο p u r i s - oflicina : ecce pons, q u i omnee iransporiat ad
sima, iiieflabili misericordia sua f e c i l nos Paradisi D c u m , Dei Maier pueHa; quam bealam dicamus.
habiuiores, ex q u o propier serpentis i n v i d i a m ,
P r o p i i i a t o r i u m esto m i h i , ο illibatissima , apud
amandaii atque ejecli fueramus.
eum q u i ex le natus e s l , gravium debitorum rerais-
l l l c q u i secundum suarn naturam iramunis est a siouem impotrans m i h i , et d i v i n u m regni Dei i n *
leinpore, natus ex te i n s i m i l i l u d i n e m carnis faclus g r e s s u m , e l deliciarum f r u i l i o n e m , lucisque c o u -
esi 5ul> t e m p o r e , ignoscons lemporatibus peceatis sortium. -
laeie propier ineffabilem pielaiem s u » m , ο i m m a -
Ο ineffabitis myslerii p r o f u n d i t a i e m ! Is q u i o l i m
calatissima.
mauu plasmaviLboiainem, piasmatur carnem assu-
Sine parius doloribus Deum, q u i corporecarebat,
mens u t c r u m Virgiuis perpeluse ingressus, et s a l -
p c p e r i s i i , ο ptielta ; q u i E-vam priroam m a l r e m a
vat m c , c u m l i m o r e clamanicin.
doloribus parlus liberavit» et a doloribus i n f e m i
r e d e m i i cos, q u i vitam doloribus aique mieeriis p l e - 102 Hlumiua seniper oculos anima? ineae, ο Dei
nam degcbant. genilrix : ne me profundissimae pcccati lenebra
Ο p u r l s s i u u , qua? sola proprie ac vere es D e i - comprehendant; ncque desperationis abyssus a b -
para, t o r r o b o r a inc u t passionum, q u a r u m servus sorbeai me : sed l u me salva, e l guberna, protectio
faclus s u i n , d o m i n a t i possim, quatenus libcra ntcnle fidelium, quae non c o n f u n d i l u r .
^audens te beatificom, ο salus Qdelium.

Ex Canone in S. Theodorum, die 2 0 .

Nos per l e , ο puella , s a l v a l i ; tc i m m a c u l a t i s s i - D In hora tremenda j u d i o u salva me, ct redime me,

m i i i n inter muliutes» Deique Genitricem hyinnis ο sancti&sima 9 e l a gebenna eripe m e ; u t te b e a l i -
beaiain n u n c u p a u i u s , et itlud GabrielU, A v u , ad te Acera, e l meritis laudibus honorem, ο imniaculatis-
clamamus. A v e , ο causa reformatiuuis p r i m o r u m sima.
parcnlum. T u sola ο inviolata, v i t a m subsistenlem genuisti,
f

Te Hei Genitricera caslissimam puellani s a n c l o - faclorem o i n n i u m ac D o m i n u m , quein amans sanc-

r u m popttlus agiioscei»6 , ο sanctissinia v splendoris l o r u i n P a t r u m m u l l i l u d o , piaiu saiiclainque v i t a m
l u i luce inadiaLus est, et nunc i n coelis l e d o p r c c a - uaduxit.
m r , \ e r b u u i ex ic e x o i l u m c u m gaudio g l o i i l i c a n s , Tanquam p u l c h r a m , lauquam speciosam Verbum
ο Marta 6po:>aa D e i . speciosum te d i t c x i l , ο illibata, luumque u l e r u m
Tiialamns i m n i o r u l i t a t t s venier (uus faclus e s i , inhabitavit, ob nostruin fldelium redemptionem.
Virgo i i t v i o L a u ; ex quo sponsus Dominus c u m I i t u u i t tc rubus ille> ο iniemeraiissinia, q u i igue
fip'eudore procedens, sanclorum poputoe a i t r a x i t . circumdaius niilla ex parie c o m b u r e b a l u r ; olenim

(60*) Graeca IIUJUS canonisel d u o r u m sequenlium desideraniuc i n M c n x i s impreesis

1105.
divioUatis ignem geslasii, q u i t e υ V i r g o , sine com* Α p e p e r i s t i ; quod
t pronobi»
bustione servavit , e l posl p a r l u m V i r g i n e m i u c o r -
r u p u m cuitodivil.
103 Speciosa facta onramentis virtutum,
e l aareanini fimbriarum varietale circumdata,
ο V i go, speciosum supor onuies bomines Vcrhuni
7?* τον Κανόνος £Ϊς rbv άγιον fMpzvpa 7α-
rovdpior, καί τούς σύν αύτφ, ήμέρψ χα*.
Μακάριο; έστιν ό λαδς, Θεοτόκε, ό δοξάζων σε
ΘΞΟΟ Μητέρα άψευδήκα\ άε\ μακαρίζων σε, άχραντε,
χαθώ; προεΐπας ίερώς προφητεύουσα, όπηνίκα
Χριστδν Ινδον Εφερες.
'Ρήξον τάς σειρά;, θεόνυμφε, των αμαρτιών μου,
ή τα δεσμά δια^ήξασα τά του $δου τ ψ τοκετψ σου,
χα\ χαράς πάντα πληρώσασα.
Μεγαλύνωμεν τήν μόνην εύλογημένην, δι' ής μ ε -
γ ά λ ω ; πάντας έπευλόγησεν δ ν ι ω ; ό πανυπεράγαθος
έκ ταύτης σαρκούμενος.
Τ μ ν ο ΰ μ έ ν σβ, δι' ής τοϊ; έν σκότει φ ώ ; άδυτον
ανέτειλε, βεοτόκε, ό τ ώ ν δλων Δεσπότης, χα\ πόΟψ
μακαρίζομεν.
Έπ* ευεργεσία των ανθρώπων, σων έξ αγνών
αΙμάτων σεσωμάτωται θεος- ό Λόγος, δν εκτενώς,
θεομήτορ, αΓτησαι του σωθήναι τάς ψυχάς ημών·
Νέκρωσαν μου τ ά ; κινήσεις, άχραντε, τάς της
σαρκδ;, ζ ω ή ν ή κυήσασα, ζώωσον, αγνή, τήνψυχήν
μου ν t νεκρωμένη ν πάθεσι χα\ πολλοί; άμαρτή-
μασιν.
Ό σχηνώσας άφράστως Ιν μήτρα σου έαυτοΰ ol- G
κητήρίον Εδειξε τους εύσεβεϊς, πανάχραντε* φ
βοώμεν άπαύστως * Πάντα τά Εργα, ευλογείτε τδν
Κύριον,
Φωτ*ς του Ιν σο\ μαρμαρυγαΤς·τυφλώττουσαν τήν
ψυχήν μου φωταγώγησον, χαΊ χειραγώγησαν
Κόρη, όδοϋς σωτηριώδεις πορεύεσθαι, χα\ πλάνης
έχφυγεΐν τά προσκόμματα, δ π ω ; έν πίστει μακα­
ρίζω σε.
*Ex τον Κανόνος εις τον Sctov Πατέρα
Θεόδωρον τόν Συχεώζτ(ν ήμέρφ κ ? ' .
9
Ό άγεώργητος βότρυς σου έκ γαστρος ήνθητε ,
Παρθενομήτορ, γλυκασμίιν άναβλυστάνων αφέσεως
καί αφροσύνης, πανάχραντε, απασι τοϊς Ιχ της μ έ ­
θης των δεινών παραφρονήσουσι.
Νόμοι έν σ·\ της φύσεως, Παρθένε, καινοτονοΰνται·
τίκτεις γάρ ύπερ λόγον κα\ Δεσπότην, δν εκτενώς
Ικέτευε σωθήναι τους δούλους σου.
Μακάρια έκ γενεών πασών έδείχθης, Χριστδν τε-
χοΰσα μαχαρίως έργαζόμενον τους «ύτψ δουλεύοντας,
Παρθενομήτορ, άχραντε Δέσποινα.
'Ραννίσι τοΰ ελέους σου κατάρδευσον, πανάχραντε,
τήν έκτακεΓσάν μου διάνοεαν φλογμψ της αμαρτίας,
χα\ τον έσβεσμένον μου τής καρδίας άναψον λύχνον,
πύλη τοΰ φωτός.
Παθών με τρικυμία συνταράσσει, βυθός άπογνώ-
« ω ς χειμάζει μου ·οήν κ α ρ δ ί α ν κυβερνήτην κυή-
MARIALE. 1ΗΚΤ
ne ceesei deprecari.
Lucis habltaculuiQ oterus l u u s factus e s i , quae
omnduro diviuilaiissplendoribus illHiftittavU: p o r u
solis gloriae, gratiosissima iuter m u l i e r e s , sancto
r u m gloriatio, sanclissima i t q u e o p l i m a .
Ex Canone in 5 . Januarium, et tocio$ martyres,
die 2 1 .
Beaius populus, ο Deipara, q u i te veram Dci Ma-
irein g l o r i i i c a t , semperque beatificai, quemadmo-
d u m , ο immaculata , prsedixisii per sacrum v t t i c i -
n i u m cum C h r i s l u m i n u i e r o ferebas.
K o m p e catcnas peccatorura m e o r u r a , ο Dei
sponsa, quae inferni vinoula perrupisli p a r l u l u o , c i
Β universa gaudio replevisti.
Magnificemus unicam bcnedictam , per quara ille
q u i o m n i boiiitale esl superior ex illa incarnatus,
uuiversos vere magnifice b e n e d i i i t .
Laudanius le, ο Deipara, per quam l u i inoccidua
iis q u i i a lenebris versabanlur exorta est, o m u i u m
scilicel O o m i n u s ; leque cum affectu glorificamus.
U l hominibus beneficum sese oslenderet, ex caslis
saoguinibus tuis corpiis accepit Deus V e r b u m , quem
enixe, ο Dei M a t e r , precare pro saluie a n i m a r u m
nostrarum.
Meriifica, ο i n v i o l a t a , carnis meae motus : l u qnae
viiam g e n u i s l i , v i v i f l c a , ο c a s l a , animam meam>
passionibus raullisqoe peccalis inieremptam.
Qui ineffabililer io ulero l u o , ο ittviolala, liabi-
lavit, habiiationem suam fecit eos qui pictatem
colunt : eidem 104 n
iocessanter clamamus :
o s
Omuiaopera, benedicile Domino.
L u i i s i n le habitautis splendoribue ca?culientem
με, animam meam i l l u m i n a , ο Puella, et manu duc mc.
ut per vias satutis iticedam, ct seduciionis et e r r o -
ris oflendicula d e v i i e m , u t cum fide te beatam ap-
pellern.
-ημών Εχ Canone in S. Ρ. Ν. Theodorum Syceotam t rfii22..
Botnis ille, qui culloris operam nutlam b a b u i i , r x
ulero tuo eliloruit, ο V i r g o M a t c r immacDlaiissima;
e\ quo indulgenliae et l a e l i l i i E dulcedo efflvixil ou>
nibus, qiii ex malorum e b r i e u t e prudenlia2 sensum
amisemnt.
Nalurac leges i n l e , ο V i r g o , i n n o v a n t u r ; eienlm
supra ratiouis c o n c e p l u m , D o m i n u m p a r i s , quem
connixe deprecare pre salute animaram n o s t r a r u m .
Beata ex omnibus generationibus demonslraia es»
ο Yirgo Mater hiviolaia Domina, Chrisliuo e n i m
peperi&ii, qui sfbi servientes beatos fecil.
Stillicidiis misericordi» Uise i n i g a , ο i l l i b a l i s -
sima , menlcm meara peccali iticcndio liquescen-
t e m ; et exsiiociain c o r d U mei lucernara accende,
ο porta lucis.
Passionujm lempeslas conlurbat m e . : deupera-
l i o n U profundum exagilal cor mcum : ο Yirgo, qua>
1107 S. JOSEPHJ H Y M N O G R A P H I 1108
gubernatorem et SalVatorcro Chrislum peperisii, Α σασα Χριστών, Παρθένε, καΐ Σωτήρα» fiaat καΐ
libera roe, precor, et salva n^e. σωσόν με, δέομαι.
Speciem Jacob te elegU Deut^o Yirgo Deipara; Τήν καλλονήν Ιακώβ σε θεδς έξελέξατο, έν σοΙ
i n te habitavit, ei te post partum Virginem conser- κατεσχήνωσε, χα\ σέ διετήρησε, κα\ μετά τόχον,
vavit, qualis fueras anle partum. Παρθένον, ώσπερ ής πρδ του τόκου, Παρθένε θεο
τόκε. ·
Sacrse proplietarora voces le, ο Virgo, symbolice ΊεραΕ σε των προφητών κηρύττουσι φωνα\ συμβο­
prsadicant p o r t a m , montero, et tabernacuium, ac λικές πυλην, καΐ δρος, κα\ σχηνήν, καΐ τήν άγίαν
aanctam l u c i i nubem» ex qua sedentibus in lene- φωτός νεφέλην, έξ ής τοϊς fcv σκότει χαΧ σκιά καθ-
bris et umbra, exorlus egt βοί Chrislne lucis dator. ημένοις άνέτειλεν ήλιος, Παρθένε, Χριστή ο φωτο­
δότης.
105 Revercndue partus luus e«t, ο Deipara Ma- Φρικτή σου ή λυχεία, Θεοτόκε Μήτερ θεού/ δ"ιό n
ler Dei, propwrea te semper heatam dicimue, et μακαρίζομεν άεΐ και δοξάζομεν πιστώς αί γενεαΐ
ρ

Adeliier glorificainus gencraiiones generaiiomjm i n τών γενεών είς τους αΙώνας. Αμήν.
soecula. Amen.
Ex Canon$in S. Mairem ^ottram EH$abet Thaum*- Β *En του Κατότος €Ϊς τ ή ν όσίαν Μητέρα ήμωτ
iurgam, die%l. 'ΕΛισάβη *ήν Θαυματουργάν ήμέρφ χδ*.
Te, opurissima, quae eupra raentit conceptum i n - Σέ τήν τεκοΰσαν υπέρ νουν, πανάμωμε, τ6ν
Mparabile Patrie Verbura peperiali, ardentts&imo άίιαίρετον θεοΰ Πατρός Λάγον διαπΰρψ Ερωτκ πο*
amore, prosequens celeberrima Elisabet, Spirllue θοΰσα ή άοίδιμος *Ελισάίιτ, δοχείον άγ£ου Πνεύμα­
aancti recepiaculum facla est dWinis virtulibus r e - τος γέγονεν, θε(αις άρεταΐς δχαλάμπουσα.
fulgens.
Te eolam, puriesimum Yirginitalis leraplum glo- Παρθενίας σε μίνην το καθαρον τέμενος, ή πανευ-
rioaiuima Eliaabet cum Ude desiderans, ο tota i m - κλεής Ελισάβετ τ.ίστειποθήσασα, χαίρει, πανάμωμε,
maeulata, gmdel adducla filio tuo religiose vesiigla τ φ σφ ΤΙψ προσαχθείσα όκίαω σου άκολουθήσασα.
t«a subsecuu.
Sola Deum iDcamatam feri i a utero, qui prabet Μόνη θεδν φέρεις έν μήτρα ααρκούμενον, τον τδ
este u n i v e r t i s , qoero Eliaabet ex anirao coneupivh εΤναι π&αι παρεχόμενον, δν λ«εηο^6η«εν εκ ψυχήί»
et amavit, eidem spirilusliler deaponeata : ο Virgo τουτψ μνηστευθε^ς ή Ελισάβετ έν Πνεύματι, Παρ­
Deipara, angelorum m i r a c u l u m , et dsemonum v u l - θένε Θεοτόκε, τών αγγέλων το θανμα, καΐ δαιμόνων
nus, tota adinirahilis. τδ τραΰμα, πανβαύμαστε.
Superior eupernis potestaiibus facla e » , ο Virgo, ΎΊτερτέρα τών &νω πέφυκας δυνάμεων, Αόγον
Yerbum Patri coseternum et eosequale enixa : cu- κυήσασα του Πατρδς, Παρθένε, τον συναναρχον κα\
jus eplendoribus Eliaabet Deifera illuslrata, pasaio- συναΐδιον, οδ ταΐς φρυκτωρίαις ή θεοφόρος αυγα-
iHim nebulas dissipavit. σθεΤσα των 7εαθων τήν όμίχλην διέλυσεν.
Coucepisti i n utero i l l o m q u i e t t ante saecula : Συνέλαβες έν γαστρ\ τδν προαιώνιον, Αχραντε, χα\
peperiali lo carne eum qui naiura cet iucorporeus : τέτοχας έν σαρκΐ τδν φύσει ασώματο ν, χα\ γάλακτι
natriTisti lacte cura q u i n u t r i i uiiiversa; ο Def Ma- Εθρεψας τδν τροφέα πάντων, Θεομήτορ άπειρόγαμε.
ter innupla et invioiata.
Yide, ο Yirgo, tribulaiioitem meam, quam induxit Ίδε τήν θλ{ψιν μου, Παρθένε, ήν έπήγαγε τδ
roulliludo malorum meorum, et ab igne gehennae πλήθος τών κακών μου, καΐ γεέννης πυρδς έξάρπα·
eripe me clamantera : Benedictus, ο caslissima, σον βοώντα * Ευλογημένος , πίναγνε, ύ καρπός της
fructus reniris l u i . σής κοιλίας.
Gorpore amicturo peperisti, et ulnis geetasti, ο Σωματοφόρον τέτοκας, κα\ άγκάλαις έβάστασας,
Virgo inviolaU, Dorainum Jesum, qui portal u n i - j ) Αχραντε Παρθένε, Ίησοΰν τδν Κύριον , τδν πάντα
verea nutu suo oranipoienli. Quamobrem te tanquam βαστάζοντα παντοδυνάμω νεύματι · δθεν ώς βεου σε
^DeiMatrem collaudamus, clamantes cum praeconiifr: άνυμνοΰμεν Μητέρα, βοώντες έν αΐνέσει- ΊερεΓς, ε υ ­
Saeerdotes, beaediciie; 106 populus, saper«xaltate λογείτε* λαδς, ύπερυψοΰτε τδν Κύριον.
iDomlnnm.
Paree m i b i , Salvalor, qui natue, Genitricemtuam Φεϊααί μου , Σώτερ, δ τεχΘεΛς κα\ φυλαξας τήν
incorrupiam conaertasii post p a r i u m , cum sedebis τεκοΰσάν σε Αφθορον μετά τήν κΰηστ,ν, δταν καθίσης
u i judices op«ra mea, dissimulans iniquitates, et χρίναι τ λ Εργα μου, τάς ανομίας παρορών, κα\ τάς
peceata mea tinquam benignissimus, miseralor, αμαρτίας μου, ώς ύπεράγαθος, ελεήμων, αγαθέ κα>
bone, et amator hominura. φιλάνθρωπε.
E£ Canom in S . Basiteum epiuopmm Amnum, 'Βχ τον Κανόνος slc τδν άγιον 1$ρομάρτνρα Βα~
die 2 6 . <rLl8cor έχίσχοποτ A/i«<r&Ci ήμερν
t
fc

0 Virgo perpetua, refugium fidelium, c i validum Ή πιστών καταφυγή, 'ΑΕιπάρθβνε , ή κραταιά

auxtlium recurrentium ad t e , ab omoi necessitaie βοήθεια τών προστρεχόντων σοι άπδ πάσης ανάγκης
e i damno boatili salvos fac no«. κα\ βλάβης εναντίας ημάς δνάσωσον.
 1109 ΜΑΪ
Έκύησας τδν άναρχον βασιλέα έχ αού , Παρθενο-
μητορ, αρχήν λαβόντα* αύτδν ούν ώς φιλάνΟρωπον
έκβυσώπει αώσαι τους δούλους σου) πάσης έχ θλί-
ψίω; καΐ έχθρων αλώσεως, παναμώμητε.
Πανύμνητε , τών ανθρώπων έτοίμη βοήθεια , τά
Αγρια κύματα των πε.ιρασμών καταπράυνον, σώ­
ζουσα τους δούλους σου της τών εχθρών προσδοκίας.
Πόλις θεοΰ, περ\ 7|ς έλαλήθη δεδοξασμένα, ταύτην
σου τήν πδλιν κα\ πάσαν χώραν από κινδύνων, καΐ
λιμού, κα\ βαρβάρων, Θεοτόκε Παρθένε, λύτρωσαι,
μόνη προστασία πιστών άκαταίσχυντε.
Παναγία Παρθένε θεόνυμφε, ή μετά θεον προστα­
σία των δούλων σου, βαρβαρικής αλώσεως, κα\ κιν­
δύνων ήμας απολύτρωσαν
Ή μόνη έλπίς κα\ βοήθεια πιστών, θεογεννήτορ,
σπεϋσον, βοήθει τοϊς Εκέταις σου βυθιζόμενης ταϊς
θλίψεσι κα\ ήπορημένοις, Παρθένε , και έν οδύνη
t mersos, et consilii auxiliique inopes, ac proplerea
ύπάρχουσι, κα\ καταφεύγουσα είς σε έν πεποιθήσει
Καταφυγή Χριστιανών , βοήθίΐα τών έν δεινοΓς
συνεχόμενων, παναγία Παρθένε , μή ύπερίδ$ς ή μας
κινδύνοις κλονουμένους πάντοτε, κα\ πολλαΓς έφόδοις
τών πονηρών βαρβάρων.
Φωτοκυήτορ Παρθένε , μετά τών ασωμάτων αγγέ­
λων; αποστόλων, προφητών, Ιεραρχών, αθλοφόρων ιε
κα\ όσιων απάντων, τδν μόνον ύπεράγαθον θεον
έχδυσώπει ^υσθήναι. κινδύνων τ ας ψυχάς ημών.
V?» rov κανόνος 6ίς τόν άγιον Ispoμάρτυρα Συ~
μεώνα σνγγβτ^ν του Κυρίου, ημέρμ κ ? .
*Q; οδσα τζς κτίσεως ανωτέρα πάσης, τον Κτίστην
και θεον έν μήτρα συνέσχες, Παρθένε, κα\ έκύησας
βροτών εί; άπολύτρωσιν.
"Απας εγκωμίων, πάναγνε, νόμος νυν ήττάταί σε
άνυμνεΓν, θεόνυμφε, Λδγον θεόν τεκοΰσα , κα\ αγ­
γέλους ύπερβέβηκάς.
Μεμνημένος τον τοκον σου, δ προφήτης σε Άβδα-
κουμ προγράφει κατάσκιον δρος, Κόρη, 6 Θε6ς ημών
έξ οζ έπεδήμησεν.
Ύπερ ημών δυσώπησον Χριστον τον έκ τών σών
αγνών αιμάτων, άγνή Θεοτόκε , σάρκα ύλικήν ήμ-
φιεσμένον, καΐ βροτους άναπλάσιντα.
Ίάτρευσον τά ανίατα πάθη, θεόνυμφε, της ψυχής
μου, Ιατρον κα\ Σωτήρα κυήσασα τών βροτών τά
πάθη τοΤς αύτοϋ θεραπεύοντα πάθεσίν.
Παρθενομήτορ αγνή , το τών δαιμόνων τραΰμα,
κα\ τών ανθρώπων τδ διάσωσμα, αγγέλων ευπρέπεια,
τήν ταπεινήν μου ψυχήν έχθροΰ της πλάνη; £υσαι.
"Ινα σε φωναΓς, αγνή, χαριστή ρίοις τήν χαριτώσα-
σαν ημών τδ γένος ανυμνοϋμεν, σκέπε κα\ περιφρου­
ρεί ημάς, θεόνυμφε, Ικ πάσης βλάβης.
Φωτί με καταύγασον τψ θείω, φωτδς οίκητήριον,
Παρθένε, τών παθών μου τδ σκότος , κα\ τήν βαθυ-
τάτην δντως νύκτα σαΐς μεσιτείαις, θεοκυήτορ,
άπελαύνουαα.
ALE. 1110 ·
Peperisti regem xternum,qui ex fc, Virgo Maler,
esse cocpit in leaipore. Ipsiim erfio lanquam liomi-
num amaiorem exora, ul salvel servos luos ab
omni tribulalione, atque ab hodliuin expugnatione,
ο inlemeraiissima.
Ο omni liude dlgnissima, promptum hominum
auxilium, feros fluctus teotationum tranquilta, eal-
vans aervos tuos ab hostiuin eispccUlione.
Civitas Dei, de qua gloriosa dicta suut, hanc tuam
civitatem omnemque regionera a periculia, fame,
et Barbarorum armis libera, ο Deipaia Virgo, unica
prolectio fldelium, quse non confundilur.
Ο Virgo sanctissima Dei sponsa, quae post Deum
espraesidium servorum uioram, a Barbarica expu-
gnaticme ac periculis libera nos.
1
Ο spes unica et auiilium fldeluim , Dei genitnx,
fesiina, adjuva supplices tuos tribulationibus im-
in dolore versaiiies et ad te cum animi confiden-
(ia confugientes, ο Virgo.
lUfugjuni Chrisiianorutu, adjutrix eorum qui in
angusiiis detlnenlur, Virgo sanclissima, ne despi-
ciai nos 107 assiduif periculis! perculsos, muliis-
que Barbarorum pessimorum invaslonibus exngiia-
Ua.
Ο Virgo genilrix lucis, cum angelie Incorporeis,
aposiolis, prophctis, pontificibu», marlyrtbus, ac
sanctis omnibus, nnicum benignissimum Deum dc-
precare, ut a periculis liberet animas nosiras.
Ex Canone in S. Simeonem martyrem, qui fuit co-
gnatus Domtni, die 97.
Tanquam omni creatura superior, Grealorein ac
Dtuim in uiero concepisli, ο Virgo, et peperisli ίιι
redemptioncm houtiuum.
Omnis encomiorum lex vincitur nunc, ο casiis-
sinia Dei sponsa, in laudibus luis; Dei enim Ver-
bum peperisli, ct angelorum sublimilateni iranscen-
disti.
Inhiaius mysleriis parlus tui prophela Abbacuc,
ο Puella» describit te montem urabrosuttv, ex qno
Deus noster advenlt.
Deprecare pro nobis Cbristum, ο casla Deipara,
qui ex puris sanguinibus tuis nialerialem induil
earnem, elbomines reformavit.
Sana insanabtles anim* mcae pa&eiones, ο Dei
Sponsa, qiiffi medicum ei Salvatorem peperisti, qui
pasaionibus propriis liominum passiones curavil.
Virgo Mater ca$la, dsemooum Tulnus, hominum
salu8 aogelorum decus, libera miseram aRiiu»m
t
tncam a seductione iBimici.
Ut le gralis vocibns» ο casta, qu» genua nostrum
gralia replevisti, laudemus, protege et defende TIOJI
ab omni damno, ο Sponsa Dei.
Divioa luce perfunde me, ο Virgo, lucis habiia-
culum, passionum mearum lenebras, et penilus
profundi&aimam 108 nuxlero, intercessionibus tuis
dispeliens, ο Dei Getiitrix/
 S. JOSEPHI HTMNOGRAPHi 1112
Ex Canonein S. Zoximam, die 27 (60*).
Yerbum citra mnlationem incarnatiim in l e r n Λ nioriuos viue reslUuit; unde nos fldeles vocibus
p*peristi in reiormalionem hoininum, qui te vnci- gratiarum actionis te bealam proclamaraus, per lc,
bus iucessahilibus bcalificani, ο vere divina felici- ο laudibus digna, salvali.
late cuuiulaiissima. Lex divina et propbeiarum aenigmata prsenion-
Yirgo incomipia, ο casla, post parium perman- straverunt te, ο tota immaculata, pariiuram Jesum
sisii, ooncipiens modo inexcogitabiii, iJlum qui Qirisium Emmanuelem in ommum horarnum re-
abstulii corruptioncm : propicrca orahes le merito conciliationem, salulem, vitam et redempuoh^m.
beatam diciratig, ο Dcipara. Negligentiae dormiiatione gravatum, profundissi-
Thalamus toius hicidus, candelabrum toinm au- mus peccali sopor ine oppre$sit : quamobreni
renm locus sanciiGcationis thronus Dei ahissimiie»
t clamoad te, ut semper \igilantibus precibus tuisad
et palatium amplissiiuum facla es, ο Virgo divinn pcftniteniiae lucera excites me.
graiia cumulatissima. Voce graliarum aulionisadle clamamus : Salve;
Sanclior Cherubii» fuisli, ο laudaiissioia, dum jucundum ac sanclissimum Dei tabernaculum :
Deum inexplicabili raiione genuisti, qui voluil sal- salve, totius 109 niundi salus: salve,o benedicta :
*are Iiumanum genus, serpenlis dolo corruptum ac salve, ο abomni macula iramunis, per quacu a cor-
pcremplum. B ruptione ac damnaiione liberaii snmus.
Viiam peperUti, ο castis&ima, qure ob pomi esum

Ex Canonein S. Jasonem. apostoium, die28.

Puellse virum nescieniis apparuit ulius carne cir-
eumdatus propter niultam suara misericordiam ille/
qui nulla memis ralione comprcbendi polest, ui
eos qui pagsionibus cantis misere succubuerant,
a<l impassibilitalem mauifeste reduceret per pas-
stonem camis suae, cui de more psallenles dicimus:
Cloriope enim gloriitcatus est, elc.
Interflce, ο purissima, vivifica intercessione tua
peecaiura quod vivil in me, tu quse vilam genuisli.
0 Domina, thalami nuplialis nescia, salva mc,
Salvaiorem Verbum enixa, et a pericuiis alque ab
aeterua damnalione libora me.
Sicui pluvia in vellus, Verbum Raluliferum in
vulvam tuam descendit, et bomo ex te factus est,
ul salvarel nic, ο Puella, mediattonc lua.
Tti quae Christum io ulnis luis, tanquam thronus
igniformis geslasli, exora eumdem, ο innocenlia-
siraa, utpote Filium lutim ac Doininum, ui pacem
largialur mundo clamanti: Benedictus Deus psUrum
nostrorum.
Fornax, partus lui symbola oliin rcferens, ο
Virgo Mater, adolescenics non combussii, quem-
admoilum nec ignis divinitatis ulerum tuum.
Maier facla Emmanuelis in uLero luo incarnati t

Sanclior Cherubim apparuisti, dum in terra ^ deiflcasti, ο inviolatissima, naturam hunianam :

omnium Dominum corpore induisti, ο Domina in* propierea, ο sanctissiraa Dei Gcnilrix, te beaiam
violata, omni laude dtgni&sima. vocamus.

1X0 E% Canone in S. Memnonem dxelQ. t

Cum Deus ex le hominem assumpsisset propiei
Sttam bonitalem, ο inlemeraia Virgo, processit cum
•ItipSici operalione ei nalura; quem semper depre
care, ut te laudantes illuminet.
Verbum Dei impollula viscera tua inhabiiavii,
ο inviolata, atqne univcrsa bominwm peccata eli-
minavit.
Animam meam in profundum carnaliam volu-
mortis peremptorem, et viia? daiorem concepisii
et peperisti modo ineflabili alque inexcogiiabili, ο
castissima.
Α tempestatibus immensorum peccatorum libera
me, ο Puella, qu% sobi foriissimum es miserabi-
lium.adjulorium. et peccatorum propitinloritun, ο
benedicta in lnulieribus purissima Domina,
Hiseram animara meam gravissimis maiis^gro-
t

piaturn demersam oonfirma, le precor, inlerven-
tione t«a, ο Dei genitrix, quasola bonorum omnium
dalorem Deura noslrum genuisti.
Deum peperisti,et virgopermansisti, ο Sponsa Dei;
proplerea omues hominum lingaae le cum gaudio
beaiain dicunt.
MoniOca, ο Virgo, carnis meas prudentiam, quae
MENSISMAIUS.
111 Εχ
Canone in SS. rnartyres Tmotheum, et
Mauram, die 3.
Superaubsiautiale Verbum svbstantia factum ex
tanlem et pericliiantem, dignam fac, ο Domina
n Deo charissima, visiialione lua, et omnimodara IIIi
incoluxnitalem restitue, dum clamai.
Voce arcbangeli ad le Ixtabundi clamamus, ο
Yirgo : Ave, maiediclionis solulio, ganctorum con-
feasomm gioria. Patrum glociatio, prophetatum
pradicaiio, aique bominuro salus.
ΜΗΝ ΜΑΙΟΣ.
%
Εκ τοΰ Kardroc είς τους αγίους μάρτυρας Τιμό-
Θεοτ χαΐ Mavpar, ήμέρψ Τ ·
'Χηιρούζιος Λίγος ούσιωθ*\ς Ιξ αγνών αΙμάτων

(60') Uic canou cam duobus seqpieniibu* Graece non evsiat in libris editis.
 1113 MARIALE. 1114
σου έθεούργησεν ημάς καΐ φθοράς ε^ύσατο, άγνή· Α casiis sanguinibus luis, ileificavil nos, ac liberavif
δια τοΰτί 9ε πιστώς άε\ δοξάζομεν. nos a corrupiione : propierea le aeuiper cum ftde, ο
purisshna, glorificamus.
Ύπαρχων φύσει απαθής δ Υιός σου, Παρθένε, Filius Uius, cum essel natura impassibilift, ex
προιελάβετο σάρκα έξ αιμάτων σου αγνών , καΐ δια puris sanguinibus luis carnem suscepit, ο Virgo
πάθους σταυρού των παθών με, Αχραντε, ε^ύσατο. immaculata(61), et per passiones crucis, me a pne-
sionibus liberavil-
Άγνείας σκήνωμα, κατοικητήρ'.ον τοϋ Δεσπότου 0 casiitatis labernaculura, domkilium Domini
τών όλων, των προφητών πάντων περιήχημα, θεο- universorura, propheiarura omnium resonaiio,
i χαρίτωτε ναε, τους ύμνούντάς σε οϊκτεΕρησον.
templum Deo graiissimum, raisererc eorum qui te
collaudant.
Τήν καταιγίδα τών λογισμών, τάς επαναστάσεις CogUalionnm procellam, passiunum insurgentes
τών παθών, τών πειρασμών τ6 κλυδώνιον, κόπασαν, fluctus, lemationum Uinpesialein seda, ο Virgo
Παρθένε θεοχαρίτωτε, καΐ σώσόν με ύμνο Οντα τα dmna gratia cumnlalissima, el saWum fac me lau-
μεγαλεία σου. danlem magnalia tua.
Πανάγαθε Δέσποινα, τον πανάγαθον θεδν ή έν Β Omni bonUate praedila Domina, quae Deum omni
σαρκ\ κυήσασα, κεκακωμένην πάθεσι την ψυχήν bonitate plenum, in carne peperi&ti, aoiotaiii meam
έμήν νυν άγάθυνον, ίνα πίστει χα\ πόθω μεγαλύνωσε. passionibus male aflectam ac depravalam, bonaiu
eftice, iil cum fide ei aflectu niagniiiceni le.
Ύπερύμνητε Παρθένε, ύπερύμνητονβεον άποκυή- Ο Virgo superlaudabilis, qiwe superlaudabilem
σασα, τους υμνούνται σε κοινωνούς άνάδειξον φω­ Deum peperisii, cos qui le collaudaul effice parli-
τός, και 0υσαι γείννης κα\ φλογός, κα\ πάσης βλά­ cipes lucis» ei libera eos intercesstonibus tuis a
βης τοΰ έχθροΰ ταϊς Ικεσία:; σου. gehenna et flamma , el ab onini laesione inimici.
Όραιώθης, Παρθένε , άποκυήσασα ώραιότατον Speciosa facia es, ο Virgo, cum peperissee spe-
κάλλει Χριστδν τον Κύριον, θείαις τους πιστούς ciosum forma Uirislum Dominum, divinis eplen-
άγλαΐαις φαιδρΰνοντα, δν ύπερυψοΰμεν. doribns fideles illusirantem, qticin nos superexal-
tarous.
ΦωτΙ τφ σψ μ ε , θεοχαρίτωτε έν γυναιξί Παρθένε, 112 "Muslra me, precor, ο \irgo inter
L u c e l u a

καταλάμπρυνον, δέομαι, κα\ πυρός αιωνίου με λύ­ onmes mulieres Deo cbarissima, ei ab igne aeier.no
τρωσα όπως σε μεγαλύνω , δπως δοξάζω σε, δπως redime me, ut le magiiificem, m te glorificera, ot
καταχρέος ανυμνώ τά μεγαλεΤά σου. pro debito laudem magnalia tua.

Έχ τον Καγόχος SIQ tbr dywr άχόστοΛον 'Αν- Ex Ceftone in S. Andronkum apottolum et Juuiam,
dpartKor χαϊ lovrlav Ϋΐμέρψ t f ,
t die 17

Όμβρισίν μοι, Παρθένε, πάντων τών πταισμάτων Deplue super me, ο Virgo. omnium peccalorum
άπολύτρωσιν, κα\ διόρθωσιν βίου, τ^ έν σο\ μεσιτεία; redemptionem et emendalionem vilae, mediatione et
καΐ χάριτι. gratia tua.
Ουκ Ιστιν άχραντος πλήν σου, Δέσποινα, κα\ ούκ Nullus est Immaculatus prxter te, ο Domitia:

61) Per litulum immaeulata additum .Virgini , 1

nominetur, si auiem sub lege ori^inalis non com-
exprimi ejus immaculatam concepiionem, videiur prehendaLur, optime hujusmodi utulo abeque ulla
suaderi posse ex synodo Tridenlina, quae sess. v iimitalione insigniri poiest. Nemo conciliarium
t

ad flncm Decreii de peccato originali, B. Vircini actionumgnarussuspicari potestimmaculala? titulum

appo3uitepuheton immaculatae, ut rorte hunclitufum illic expreesum, bic praetermissum, absque maturo
propriam esse mysterii conceplionis intelligeremus, consilio et singulari aliquo myslerio, ctim ex &ci i -
et in appellaiione Yirginis immaculabe iramaculβ­ ptts Patrum, qui concilio interfueruul, constet ca-
n

ίαιη conceptionera includi agnosceremus.« Decla- " nones et decreta a peritissimis deputatis confecia
rat. inquit, liaec ipsa sancta synwhis non esse su;e in congregationibus legi, ei adeo dislricio exmnini
inteniionis comprehendere in boc Decreio, ubi dc subjici, ut ob unius vocis, imo apicis collocaiio-
peccaio originali agitur, beaiara et immaculaiam nem ssepe ad deputatoriim incudem revocentur,
virginem Mariam Dei GeniLricem. ι Cujus declara- donec communi judicio probari mereantur. QuaiU
lionis per»picua eenlentia est, inquit Armamenta- ditigenliam, si unquam alias, in articulo de con-
rium Serapliicum pro tii* Immacutatce Conceplionis, ceptione Virginia eiquisitissiiae adbibitam necesse
pag. i 5 0 ! c Bealam Virginem Hariam iu communi esi faleri, controversia vigeute et prsesentibus
lege peccati necessario non comprebendo, sed ut uiriitsljue ophtionis defensoribus. St ergo litulus
ab omni macuia liberam pie a fldelibus immacula- iminaculaUe ex inagna aliqua causa iribuitis est
tam dici, exemplo doceo. Ha»c concilii mens valde Virgini, cum solum declarabatur iu regula gene-
illuslraiurex seas. v i , can. V>: Si quis honiinem rali de peccati originalis contractione non neves-
semel jusiiQcatuin dixeril pos»e ία tota vila pwccaia sario comprehendi ; et praelermissus, cum tau-
omnia, etiam venialia, vitare, nisi ex gpeciali Dei quam certum Ecclesiae dogma siaiuebatur omnibus
privilegio, qnematfmoilum de B. Virgine lenel Ec- tenialibus caruisse : aul t i i c causa aseignand»
clesu, AnatUema sit. Hic non audilur lilulos iro- est, vel coucedendum veram es*e cau&am a nobis
nmculat», quU purilas ab omni peccato acitiali prolatam, scilicet per titulum immaculatae addilum
UOD sufllcil ut pcrsona aliqua omuimode in toia Virgini eiprimi (ut cgo arbitror) eju^ Hninaculalam
vocabuli laiiiudine ct per cicellcniiam immacuiaia concepiiouem.

I
 1115 S. JOSEPHI HTMNOQRAPHI 1116
• u t l i u tti irrepreheneibitis p r e t e r te, ο loia pura : Α ίστιν άμεμπτος πλήν σου, πανάμωμε' τοΰ θδοΰ γάρ
t U n i m aola Dei oroniom habiiaculura facia es (62). των δλων χωρίον μένη Ιχρημάτισας.
T « temper, ο Virgo Deipara, omnes fidcles con- Σε δια παντός, Παρθένε θιοτδχε, πάντες ol πιατοί
o w l i Toce laudamus, Lanquam tuliftsimum et ad συμφώνως ανυμνούμε ν , ώ ; ασφαλή χα\ ύπέρμαχον
propugnandum aptusiraum praesidium, e t . a n i m a - προστασίαν, χα\ τών ψυχών ημών t i j v λύτρωσιν.
m n t noitrarufi^ r e d * n p i i o n e m .
T e , ο sanctiMiroa Puella, propbetarum chorus i n Σβ, παναγία Κόρη, τών προφητών 6 χορός προεχα-
eaeri» ayroboliu pneaignavii fuiuram e s s e D e i g c n i - ραξεν ΙιροΤς εν συμδολοις, ΙσεσΟαι Κυρίου λοχεύ-
Iricem. tptav.
R o i i faeti suut d i ? i n i ingressu» Domini i n te, ο ΑΙ θεΐακ του Αβσπ^του επί σο\ πορεία*. Ιγνώσθησαν
innnpta, q u i carnem abs le emehdicavit, e i ditavit του σαρχα πτωχεύσαντος^ x a l π).ουτίσαντος πιστούς,
fidele*. απειρογαμι.
Ο Domine, q u i i n ulero Virginia babiUsti, ti Ό &ν γαστρ\ της Παρθένου οϊχήσας, x a l εν aurfl
Adana In 1peo reforrmasti, benedictus e t iu saecula. τον Αδέμ &ναπλάσας εύλογητος ι ΐ εις τ ο υ ; αιώνας»
(

Κύριε.
Tanquam forclpe, m a n i b u i carbonero defers, ο Β 'ύς λαβίδι χιρσ\ν Ανθρακα φέρεις, βράσον θείον
T i r g a , q u l dWiiiuw r o r e i n , super eoe q u i i n i n - πηγάζοντα, Παρθένε, τοΤς τ ψ φλογμφ της πλάνης
cendio erroris p e r i c l i u m u r , eJTundii, ct c o m b u r i t χινδυνεύουσι, φλέγοντα 5ε πάθη τών ύμνολογούντων
p»aaione* eoriun q u i ipsius regnum laudibus c o n - αύτοΰ τήν βασιλεΕαν.
celebraut.
0 . Virgo fmmaculata, ab o m n l prorsua labo Φωτκσμον ήμΤν αίτησαν, ή το φώς τεχοΰσα , xaV
para (63), q u » lumen peperieli, postula l u m e n , et αμαρτιών άφεσιν, χα\ ψυχών σωτηρίαν τοίς εΐ&σι σε
r e m i s i i o n e m peccatorum, et saluiem animarum pro άληθη βεοτ^χον, Αχραντε Παρθένε πανάμωμε.
i l l U q u i te veram Delparam eaee cognoicuni.

113 EsCemne in Fetto$anctorum mariyrum Ρσ- Έη tov Karoroc εϊς ζοϋς άγιους μάρτυρας
ir^Dionytii, £l $oeiorum, die 18. Πέτροτ, άίοτύσιοτ χαϊ τους σντ αντοϊς, ήμέ~

Tanquam thronara r e g i f , ta q u o c u m ille sedis- 'ύς θρόνο ν σε, Παρθένε, του βασιλέως, Ιν φ χαθ-
S6t, iedeai coBteslem fidelibui praeparavii ic, ο Virgo» ίσας το?ς πιστοίς χαθέδραν ούράνΜν ήτοίμασε, γε-
vcneramur, et com afftjelu beaiiflcainus. C ραίρομβν, χα\ π(59ψ μακαρίζομιν.
SoJa Yirgo manetis paris, sola mysterii maximi Μόνη παρθενεύεις τίχτουσα, μόνη μυστηρίου με­
vere m i n i e i r a noiiflcata es c u m Deum peperisti, ο γίστου δντως διάκονος εγνωρίσθης βε6ν τεχοΰσα,
Delpara MaWr Virgo. Θεοτόκε μητροπάρθενε.
0 Virgo v Dei g e o i t r i x , o m n i laude superior, Ύπερύμνητε Παρθένε βεοχυητορ, τους ύμνητάς
talva laudatores taosin te confldeniee, abomni σου σώζε έπ\ σοΙ πεποιθοτας πάσης περιστάσεως
c i r c u m s U n t i periculo ac i r i b u l a l i o n e . κινδύνων xat θλίψεων.
Spon&a C l i r i s l i i n n u p t a , p e r q u a m ab anliquo tie- Νύμφη Χρίστου ανύμφευτε, δι' ής τοΰ παλαιοϋ
Itiio liber&ti, Hlii lecundun) graiiara facti sumus λυθέντες χρέους υ!ο\ χατά χάρ<ν ώφθημεν Πατρός
P a l f U ccelestis, cualodi eos q u i te coHaudant. επουρανίου, τους ύμνοΰντάς σε φυλαττε.
Tanquara fecundas ager, g e r i n i n a i t i , ο Deipara v *0ς άρουρα καρποφόρος τον στάχυν Ιβλάστησας,
apicarm vilae, a qua fldeles ^ u t r i u n i u r , et erroris θεοτόχε, τής ζωης τ ο ΰ ; πιστούς διατρέφοντα, χα\
fames e terra Tere r e p e l i i l u r . λιμον της πλάνης Ιχ τής γης αληθώς άναστέλλοντα.
Arrtm D e i , u r n a m mannaa divinae, aureura Tfyf χιβωτον τοΰ βεοΰ, τοΰ θείου μάννα στάμνον,
eaudelabrum * c mensam, montem sanctum, Dei- χρυσην λυχνίαντβ χα\ ιράπεζαν, το δρος τ6 άγιον,
param oranes fideliter Iaudeiuug. D τήν θεοτόχον πάντες πιστώς ύμνολογοΰμεν.

( 6 i ) Petru* Galalinus l i b r o De arcanis cathotkm concipereiur, ipsa concepU e * l ; eoncludilur f g i l n r

verttalit, c a p . 6 . exponena i l l u d Pauli, Omne$ in
Adam peceawunt, a i l : « Omnes scilicet q u i etib-
r u n l solum A d « regulani, neque aliiorem aortlon»
l u r gradum. H i enlin i t i Adam ver« petcatorcs
t u n t , ac In orlgitiali peccato conceptl. Gloriosa a u -
lem Virgo, cum ad sublimioretn, quam A d a m ,
aecenderil gradum, dici non potest i n peccaltim
Adse ceddUee, quonlam ipsa sola inter caeiera»
omnes creaturas lioc privilegio donata f u i l , ut i n ea
F i l i u s Dei conciperetur. Quod autein hic f u c r i l
cjus ullimus flnit ac suse conceplionis, ex eo p o -
lisaimum paleC, quod nuuquam alia ureaitira, prse-
ter i p i a m , ad boc concepta fuit, u t i n ea F i l i u s l>ei
i n c a r n a r c l u r ^ u i a i n nulla alia quam i n ipsa F i -
lius Dci incarnalus eai. Ergo ut Ln ea Filitts Dei
F t l i i Dei incarnaiionem conceptionis ipsius Y i r g i -
nis causaro flnalein exsillltse. Q u 3 r e , ut ex prae-
missis rationibus c o l l i g k u r , o p o r l u i t materiam e i
formam ip&ius immaculatae Vrrglnis perfectiorem
atque subJimiorem quacunque aiia materhi el
forma i n genere humaao fuiase. ac si/»e peccali i u i -
tiaiis infeclione productam. > Sic Galatinus.
(63) Nonuebsecverbaclartssimeelsineullaproba-
bili tergiversaiione oronem prorsos peccali labem a
Maria reieganl? Si autein prorsua nmitein rclc-
gani, cur non eiiara labem peccaii originalis, qu;e
8ub uoiversali eomprehendilur, e i pejor m u l i o e s i
quam labes peccati actualis vetiialis, a qua Heipa-
ram Runquara vel ieviseiuie fuissc afllatam neiui>
dubiut?
1117 MARIALE. <
1118
Νοητον Ιλαατήρων πέφυκας» τάς απάντων δεήσεις Α Spiritale propiliatorium fat ta es, a quo om-
δεχόμενον, χα\ τφ Τ\ψ σου, πάναγνε, αναφέρεις είς nium prece» suscipiuntur, quas filio IDO offers, ο
λύτρον των μελωδούντων * Ευλογείτε, τά §ργα, τον castissima, in prelium redemplionis eorum qui s*u.t-
Κύριον, viter canunl: Bene;liciie, opera, Dorainum.
Φωνή ν σοι πιστοί περιχαρώς προσφέρομεν τοΰ Tibi, ο Dei Sponaa, vocem angeli nos iideles Le
αγγέλου, θεονύμφευτε* Xatpc, βοήθεια ανθρώπων, labundi offerimus: Ave, ο hominum auxilium
μαρτύ ρων, αποστόλων κρζτα ίωμα, καΐ πάντων martyrum et apostolorum robur, omimimque pro ;

προφητών περιήχημα» βεογεννητορ παναμώμητε. phrlarum reaonalio, Dei Genitrix immacnlatis-

tima.
τον Κανόνος βίς τόν άγιον μάρτυρα &αΧΖε+ 114 Canone in festo S. Thatlelcei martyri»,
Λάϊον ήμ&ρφ χ'.
$ (
dis SO.
Κυριοτόκε Παρθεί, των εύσεδών καύχημα, ή Dominfpara Virgo, piorum gloriatio, angclonnu
των αγγέλων χ «ρ μονή, Χριστιανών το οΊάσωσμα, gaudium,Ghristianorum salus, peccanlium expia-
άμαρτανόντων Ιξίλασμα, γέφυρα έχ γης μετάγουσα tio, ponse terra transferens (ideles in ccelum, sal-
τους «ιστούς «Ις ούρανδν, σώζε δούλους σου. voft fac servo» luos.
Λαμψον μοι φως» Παρθένε, μετανοίας* εν σκότει Β Irradia super me,^» Virgo, luce pcenitcntiae ; i n
γαρ κατάκειμαι τής αμαρτίας φρενοβλαβώς, κα\ tetiebris enim jaceo peccati ob meam stuUUiam;
παράσχω μοι τήν λυσ;ν των έπταισμένων, δπως σε el concede mihi remissiouem peccatorum meorum,
δοξάζω» πανάμωμε. ul le glorificera, ο carena omni macuta.
"Ιεροί προφήται τήν σήν λοχείαν πάλαι προ- Prophetae sacri partnm tuam olim praectemave-
ανίφώνουν, βρος μέγα κα\ κατάσκιον, πύλην τ* κα­ runl, appellanies te monleni magnum, alque um-
λούντες σε, δι* ής Κύριος, μονή αγνή, διώδευσεν. brosum, et poriam per quara Dorainus iransivii, ο
eola raeta.
ΥΙους φωτός άπέδειξας τους σχοτισθέντας πάθεσι, Ο Domina, omni janciitate cnmulaUt, lu effeci-
Πατρός απαύγασμα κυήσασα Χριστον τον φωτοδότην,
sli fllioe Itiris eos qui in passionuin tenebria ver-
παναγία Δέσποινα * δια τοίτο πόθψ σε μακαρί-
sabantur, Pairis splendorem enixa/Cbristum lucie
ζομ<ν·
datorem : propterea ciim affectu le gloriftcawus.
Έλυσας των δεσμών μβ της αμαρτίας, τβχοϋσα Α vinculis peccali me dissolvisii ctim Dominum
τον Kupcov, τονλύσαντα τά τοΰ $δου, «εοτίκε, βασί­ peperieti, ocasta, qui ittferni regua dissolvil, om-
λεια, χαΐ παντας συνδισμοΰντα προς τήν - o t a t o v J ^ ™ ^ ^
έπεγνωσιν.
Εϊς τήν 0οήθ«αν ημών, θδοχαρίτωτε Κόρη, σε Exsurge palain in auiiliuin noslrum, le preca-
δυσωπουμεν σαφώς, άνάστηθι χα\ λύτρωσαι ήμας mur, ο Puella Deo gratissima ; et redime nos a ten-
πειρασμών αίωνίων χαΐ πάσης απειλής. lalionibus el comminalionibus aempiiernis.
Ίλασμδν τών έπταισμένων μοι, ηαναγία άγνή, Postuh mihi, ο santtissima caata, propitiationem
αΓτησαι, χαΐ δ<5; μοι χείρα έν πελάγει τών δεινών peccalorum m e o n r t n , et ntanuin luam poni^;
δεινώς χειμαζομένψ, Ενα σε μακαρίζω, ίνα πιστώς mihi i» pelago affliciiOMim graviier fluctnanti; ui le
κηρύττω τήν σήν βεβαίαν προστασίαν. beatiiicem, ut iideliter priedicein flrniissiraum pa-
trocinium Inurp
Φώτος δοχείον γεγένησαι, Παρθένε, και θρόνος τοΰ Lucis receptacu'um facta es ο Virgo immaf u -
r

«αντάναχτος, άχραντε, εν 4» καθήσας τοΰ παλαιού
πτώματος ήγειρεν ήμα*ς, κα\ τ|) συνεδρεία τ|) θεία
έτίμησε τους έν «ίστει χα\ π6θψ σε μεγαλώνοντας.
Έχ τον Κανόνος ·1ς τονάγιον μάρτυρα ΒασκΙί- l> \ 15 Εχ
σχον ι\μέρ$
^**—<" χβ
% die 22.
Πόχονπροεώρα Γεδεώντήν άχραντον γαστέρα σου,
δρίσον τήν ούράνιον, Παρθένε, δεξαμένην, θάλασσας
ξηραίνουσαν, Κόρη, της αθεΐας, καΐ ταχείσαςάρδεύ-
ου σαν φρένάς.
Ευροιμί σε, πάναγνε, χειραγωγούσαν με πάντοτε
προς άρετάς, χα\ προς μετανοίας»τάς όδους έμβιβά-
ζουσαν.
•Ο Πατρ\ ομοούσιος ώφθη κατά πάντα βμοιος άν-
θρώποις, σαρκωθείς, καθώς ηώδόκησεν, έχ τών σων
αΙμάτων, παναμώμητε.
Σαρκός εν όμοιώματι τέτοχας, θεοτόχε, τον 'άκα-
τανόητον κα\ άπερίληπτον Κύριον.
Συντρίμματα της άθλίαςψυχήςμου, χ%\ τά χρόνια
laia, et ilironus Regis uoiversi, in quo cuin conse-
diseet. ab aniiquo casn exoiiavil nos, et »d divi-
num coitsessuin praiparavit eos qui cura flde et
affeciu magiiiflcani te.
Canone in fetto S. Ba&ilisci martyris.
Sub velleris typo praevidil Gedeon iiumaculatuu»
utemm tuum,o Virgo pnella, coelestcm rorem ex-
cipientem, ac maria tnfidelitatts exstccautern, nicn-
tesque iucendio liquescenLesirrigauicm.
Inveniam te ego geniper, ο castissiina, manudu-
eentem raead virtutes, et ad poeniieiuia; vias iiulu-
cenlem.
Consubilantialis Pairi, apparuit pcr omivia sf-
milis bomioibus, incaruslus, juxla b^neplacitum
fiuum, ex sanguinibus luis, ο tota iinmaculata-.
Incarnis similitudinem peperisti ο Deipara, Do*
minam inintelligihilem et incorap^hcnsibilein.
Conlriliones uiiserrinix aninta? nie*, ct tcii>pw-
1119 S. JOSEPHI HYMNOGRAPHT HSO
rales paasiones sana, ο Viirgo, quaeanimarum et cor- Α Ιάτρευσον πάθη, τδν Ιατρδν των ψυχών xct\ σωμά-
poium medicum inexplicabili ralione gtmuieti, et των άνερμηνεύτως, Παρθένε, κυήσασα, κα\ σώσόν
s^lva me, ο iminaculatissima, qui spes meas in te με τδν έπ\ σα\ τάς ελπίδας, πανάμωμί, θέμενον.
reposui.
Ecce Virgq, quam magnus Isaias in Sptritu pne- "Ιδε, ήν Ιφησε Παρθένον έν τψ Πνεύματι 6 μέ-
dixit, D«um in uiero concepil ac peperit, cui sua- γας.Έσαίας, έν γαστρί τον θεδν συνέλαβε καΊ τί­
Viter canimus : Domine Deus, benediclus e«. κτει, φ μελψδούμεν Κύροε 6 θεός, εύλογητδς Ε!·
Lalior coelis apparuisti, Deum in utero com- ΏφΟης πλατυτέρα ουρανών χωρήσασα Θεδν έν
prehendens, ο Puella tota sancta ; qtii a perniciosa μήτρα τον στενοχώριας πονηρές £υσάμενον τους
angustia liberavit eos qui concinuot: Laudaie Do- μελψδοΰντας, παναγία Κόρη · 'ΊΓμνεΖτε τδν Κύριον,
minum, et superexaluie tn omnia saectila. καΐύπερυψοΰτε είς πάντας αιώνας.
Natura quidcm Deus e* ; sed suetijiuisti circum- Φύσει μεν πέφυκας θεδς; άλλ' ήνέσχου περιθέσθαι
dari nalura huniana, vulvam immaculatara sponte τ^»ν άνθρωπον, μήτραν άμώμητον έθελουσίως είσδΰς,
jngivj&tis, ο amator bominum ; unde duas nalura- φιλάνθρωπε · δθεν δίπλα·; τάς φυσιχάςείδότες θελή­
les volunlates in te agnoscentes, te raagniiicamus, σεις σου, αϊ μεγαλύνομεν, τήν Μητέρα σου πιστώς
Mairera luam Hdeliter bealificaules. ^ μακαρίζοντες.
1 1 6 Ex Canone in festo S. Apottoli Carpi, dk 26. '£» tov Κατόνος εϊς τότ άγιοτ άχόστοΛοτ Κάρ-
Ttor, ήμερη, χς'*
Paricos Virgo ineffabiliter,el nalurae innovans Κύουσα Παρθένο; άνερμηνεΰτω; κα\ τους της φύ­
leges, facti es mater semper Virgo, proplcrea le σεως θεσμούς καενίζουσα πέφυκας Μήτηρ αε\ Παρ­
beatlOcamue. θένος, δώ.σε μακαρίζομεν.
Novtim tanquam puerum peperisli illum, qui Νέον ώς παιδίον τέτοκας τ6ν προ των αιώνων εκ
antesaecula aPatre exonusest ineffabililer, ο Dei του Πατρός άνατείλαντα άπο^ήτως, θβογεννήτορ·
Genitrix : ideo te glorificamiis. Sta τουτύ σε δοξάζομεν.
Iiilelleelualiter vidii le, ο Dei Genitrii Puelia,
( Νοβρώς 0 θεοφόρος, θεογιννήτορ, δρος σε βλέπει
prophela Deifrrus mftnlem magnura et umbrosum, μέγα κατάσκιον, Κόρη, έξοδ έπεδήμησε σαρχΐ ό
e i quo Deus nosier in carne advenit. Θεδς ημών.
λ sordibus mcnlis et corporis eraumia menmtc, Τύπου ψυχής κα\ σώματος χαΟάρισόν με νυν,
ο beneJicla, nuln tuo atque iQcliiiatione plena m i - ευλογημένη, εύσπλάγχνω σου ($οπ||, δπως σε υμνώ
saricordiae;ut le prodebiio laudem ac iuagniflcem, C ^ μεγαλύνω χαταχρέο;, πανύμνητε.
κ α

ο omni luude dignissinia.

Peperisii, ο immsculaiissima, siue dolore Crea- Έκύησας ανώδύνως τδν Πλάστην, πανάμωμε,'τάς
torem, qui aufert doiores et labores nosiros, et δδύνας κα\ τους πόνους ημών άφαιρούμενον, χαίτης
detinis omni dolore carentibus dignum facit bu- ανώδυνου άξ^ουντα τρυφής ib ανΟρώκίνον.
manum genus.
Tanquam coelis latior, eicepisii, ο Virgo, in utero Ός πλατυτέρα ο5σα των ουρανών έν μήτρ^
tuo Yerbnm quod a nulla recapi potcst, el quod έδέξω Λόγον τδν άχώρητον, Παρθένε, λυτρούμενον
redimil ab omni anguslia genus hominum. στενοχώριας πάσης τδ γένος τών ανθρώπων.
Coelum facla es, ο Deiparens, cx quo ortus est Όφθης ούρανδς, θεοκυήτορ, έξανατέλλουσα ήμίν
aobis Soljusiitise, qut illumiuat noa luce cognilio- τδν της δικαιοσύνης "Ηλιον, φωτίζοντα ήμας φωτ\
oie, ο Deigenitrix casia. έπιγ Λί»σεωί θεογεννητορ άγνή.
,
ι

Vocem libi ftabrielis exhibemus, ο Virgo, escla- Φωνήν σοι προσάγομεν, Παρθένε, τήν του Γαβριήλ,
mantes:Ave, nubeslevis; ave, terra, quje SJDQ άναβοώντες· Χαίρε, κούφη νεφέλη, χαΤρε, γή άγεώρ-
agricoke cutlura spicani speciosam fruciiHcasti, γητος, στάχυν ώραΖον καρποφορούσα τδν τροφέα της
nutritorem scilicet omnium creaturarum. D χτίσεως*
1 1 7 Ex canone in[e$to S. Eutyckit martyri$ rfiei3. *£χ τον Κανόνος εΙς ζόν &γιοτ μάρτυρα Εύτνχέα
f 9

In carnissimilitudineapparensamator hominumex Σαρκδς δμοιώματι επιφανείς δ φιλάνθρωπος έκ

te,o loia iminaculala, mundum salvavii perf.uolem
aiqtie errori subjeclura, uude te honoramus ac
heaiificamus.
Mentisraese lenebras, oDeipar», luce toa, pre-
cor, tanquam benigiiissima, disstpa, el intercede
pro rac, ui per pcenitemiam melioris vitae raiionem
insliluam, ut cutn (Ide le glorificem.
Proplietarum coliegium scripsii ante, le essevo-
lomen, oYirgo immaculata Deo desponsaia, in quo
Verbum Pat*is digito scriplum est, quod fidcles
f^scribit in libro vil&.
σου, παν άμωμε, κύσμον διέσωσεν άπολλύμενον, κα\
N πλάνη ύπαρχθέντα, Μ σε γεραίρομεν καΐ μακαρίζο-
μεν.
Νοός μου τδ σκέτος, Θεοτόκε, φωτ\ τφ έν σο\, ώς
άγαθ)], έκδυσωπώ, δεάλυσον, κα\ μετανοίας τρύ-
ποις με βελτιωθήναι πρέσβευε, δ πώς έν πίστει δο­
ξάζω σε.
Τόμον σε προ έγραψε τών προφητών, άχραντε
Παρθένε, ό σύλλογος, έν φ δακτΰλφ κατεγράφη του
Πατρδς 6 Αόγος, βεόνυμφε,βΕβλφ της ζωϊ)ς χατα-
γράφων πιστούς.
U21 MARIALE. 1128
Νεκρούμενος πάθεσι κα\ λογισμοΐς, πανάμωμε, Α Interemplus a passionibu» et cogitationibos
προς τους οίκτιρ^οδς· σου καταφεύγω προς t*jv θερ- meis, ο suinme Immaculata, ad mtseraliones tuas
μήν σου προστρέχω, Δέσποινα, σκέπην κα\ βοήθειαν confugto, ad ferventem protectionem luam el auxi-
ημών, μόνη θεοδόξαστε, ζωοποίησον, σώσόν με. iium erga nos, accurro, ο Domina sola a Deo suinmc
glorificata : lu viviftca el salva me.
Λιμ^ν γενου μοι, πανάμωμε, προς δρμον σωτη­ Portus esto niilii, ο libera ab omni labe, diri-
ρίας Ιθύνουσα τψ Θαλαττεύοντι έν το?ς του βίου νυν gens mead qaieiam sialionem salulis, dum agitor
κύμασι» κα\ τών σκανδάλων 0υσαι του πολεμή* marinis fluctibus vitae, et ab boslis scandalis l i -
τορος. bera me.
Έν τοϊς κόλποις τοΰ Πατρός άπερινόητος Τί&ς Filius inintelligibilis qui sedet in sinu Patris, in
καθήμενο;, έν κόλποις σοα της άγνζς, ώς βρέφος tuo eiiam sinu, ο pura, tanquam infans residet ad
καθέζεται, έπ' άνακλήσει ημών, φ κραυγάζομεν · revocandum nos; cui clamamus: Patrum Dominus
Ό τών πατέρων Κύριος κα\ θεδί, εύλογητδς εΤ. el Deus, benedictus es.
Συνήψας τά πάλαι διεατώτα, Παρθένε θεοχαρί- Copulasti ea, quae olira disjuncla erant, partu
τωτε, τψ τόκω σου· δθενώς αϊτ£αν σε πάντων μα- Ιυο, ο Virgo Deo gratissima : quamobrem te lan-
καρίζομεν τών αγαθών, κραυγάζοντες ψυ-χήΐ ευθύ- Β q ornnium bonorum causam beaUficamue» cla-
u a m

τητι - Tbv Κύριοι υμνείτε, τα έργα. manlcs cuni rectiludine atiimi: Laudale, opera, Do-
nuiium.
Φώτισον, Αγνή, ψυχής μου τά δμματα, παϋσον Illumina, ο casla, oculus aninaae meae, seda icm-
τον κλνοωνα τδνέπιγινόμενον της τών δαιμόνων παρ- pesialem perturbalionis daemonum ingruentium,
ενοχλήσεως, καΐ είς όδδν κατεύθυνον τών θελημάτων el in viam dirige voluntatum Christi, menlie raeae
Χρίστου τοΰ νοός μου, πάναγνε , τήν στένωσιν, angusilain, ul le H8sempercum flde beaiilicem
t

δπω; πίστει ά&\ μακαρίζω σε.

ο castissima.
Ex Canong in SS. Tkeodulum, ac Therapondem, die 28 (65*).
Sacerrimus Propheiarum cborus pr&monsiravit
a longe le fuiuram vere Dei Genitricem, t> Viigo
sublimior Cberabim, atque homtnibug creaiuris.
Arcanain aique itiscruiabilem parlus *lui pro-
fuitdilaiem bumanus intellectus assequi nullo modo
potest, ο Augusta : Deus eniin seipsum propier
suam misericordiaru exinaniens in uUjro luo, me
lotum iterum plasmavil.
Tanquam portam ferenlem ad ingressum divi-
nuin, tanquam alium ParaJisum, Unqium inielli-
gibilem l*cum sanciiGcationis, tanquam speciem
Jacoh, Virgiuem Iteatificeraus.
Post Irememlum partum virgo, qualis anle fue-
ras, per&everasli : Dcus enira erat qui nascebatur,
qoi immulalomnia voluniaie &aa, ο Maria innupta,
Dei graiia plenissima.
Έκ τον Κανόνος είς tor άγιογ μάρτυρα Έρ-
μειογ, ήμερα Λα'.
\Αγ(α Παρθένε, Μήτερ Χρίστου, μαρτύρων η
δόξα, καΐ αγγέλων ή χαρμονή, συν τούτοις δυσώπεt t \
τον Πόν σου, τοΰ οίκτειρήσαι κα\ σώσαι τους δού­
λους σου.
Στόματι καΐ γλώττη σε θεοΰ πανάγιον τέμενος
ομολογώ, πάναγνε · διό με πάσης £ΰσαι κολά-
σεως.
'Τπερύμνητβ Δέσποινα, τον έν τοϊς άγίοις άνα-
παυόμενον Οπερ λόγον άπεκύι\σας· διά τοΰτο Ομνοις
ν ganctis requiescit, inefTabili ratione peperisli; ideo
σε γεραίρομεν.
Νοεράν σε λυχνίαν πάλαι ό προφήτης κατείδεν έν
^ Πνεύματι κεκτημένην, Κόρη, τ6 λαμπάδιον Χριστον
ibv Κύριον, τ6ν φωτΛ ά^ήτω πάντας ήμοί; φωτ-
αγωγουντα, τους πιστώς σε τιμώντας, πανάμωμε."
Verbum iiitra viscera tua corpus factum stne
sem:ne,perfeeius homo apparuit, innovans naluris,
prout Deum dccebai, quemadmodum solus ipse no-
vit, υ porla Deo cbarissima, ab omrii naevo immuius.
llle qui sedet in sinii Genitoris incircumscripli-
bililer, in sinu monunc residet, ο intemerala, cir-
curascriptibiliter, fonna lua circuraamiclus, propler
salvationem Adae faclus novns Adam.
Α prislina maledictione redempli per parturo
tuum , ο Puella omni benediclione rumulata, ac
divina graiia plenissima, ad te vocero Gabrielis
emiltiinus : Ave, causa salmis omnium.
Lucetua illusLra me, quaeso, ο Virgo inler mu-
lieres Deo graiistdma, et ab igne perenni redhne
me, ut te magniftcem, 1 1 9 ui te glorificem, ulde-
LiLis laudibus extollam magnalia lua.
Ex Canone in festo S. Martyrti Hermei, die 3 1 .
Sancla Virgo, Maler Clirisli, marlyrum gloria, el
angelorum lajliiia, una cum illis eupplex precare
filium luum, ul misereatur et salvos faciat servos
tuos.
Ore et lingua te sanclissimum Dei lemplum con-
fiteor, ο toia casta : propterea ab omni supplicio
libcra nie.
Ο Domina omni laude superior, lu eum qui in
te laudibus veneramur.
Olim vidit te, ο Puella, propliela in spirilu can-
delabrum intelligibile babens luceniam Christutu
Dominnm, ineffabili lucc nos oinnes perfundenlent,
qui le,o immaculalissima, fideliler bonoranius.

(65*) Deest in Mci XMS impressis.

1123 S. JOSEPHI HYMNOGRAPHI 1124
Laclc divmitus nutris eum qui nulu nuirit uni- Α Θηλαίας θίοπρϊπώς τ6ν νεύμβτι r i v r a ; t f i y w t a ,
versos; ulnis coiitineset complecleris, ο purisKiiua άγκάλαις τχριχροηζϊς, πανάμωμί Alfffcoiva, τί,ν
Douiina, eum qui continet omnia : quamobrera le πάντας κατέχοντα * 6;ά τβυτο πίντ&ι καταχρίος ae
fideliier pro debho gloriftcainus. δοξάζομεν.
Speciosa facU es , ο Virgo, speciosum forma Όραιώθης, Παρθένε, τ&ν έν κάλλει ώρα?ον Χρι­
Ghrislum cnixt, qui siiniJis factus «st nobi», atque στών κυήσασα ήμΐν όμοιωθίντα, καΐ πάντα; «τυντρι-
ocn nes contiUos» au vium reformavit : unde le βέντας icp^c ζωήν αναπλάναντα- δθιν πιστώς as aci
semper lideliter hyinnis glorificamus. δηξ&ζομζΊ έν Ομνοις.
Lniior coelis facia es, ο Virgo, cmn continueris "βφθης πλατυτέρα ουρανών, χωρήαααα βε6ν Ιν
in utero Deum ; quem setnper exora, ut liberet nie μήτρα, δν αε\ δυσώτκι τ η ; στενοχωρονσης μι νυν
HUDC a peccalo, a quo nunc iu anguslias raligor, αμαρτίας ^υσαβθαι, Παρθένβ, δπως πλατυν^μινος
ul pieialis operibus dilaiaiiis, le fiJeliter beatilicem. Ιργοίί βύίηβιίας πιστώ; σε μακαρίζω.
Deus, qui gestavit me procewiiei te; induens
t Φορέαας με προηλΟ* βεός έκ σου αφθαρσίας έν-
i»e vestimento iucorrupLionis, cumob pravas meas δύων με Ενδυμα τον πονηρδ γνώμη γυμνωθέντα
cogiutiones divina stola nudatus fuissem; ο Dei θίίας στολτίς, Hsoysvvr/wp Δίσττοινα, πάντων των
Gtsnitrix Oomiua, omniuia bominum refugiuiQ , Β άνθρϋπων καταφυγή, μαρτύρων τκφηφ^ρων κρα-
marlyrura raurue, et robur a quo coronantur, et ταίωμα, κα\ τβΓχο;, κα\ των αγγέλων άγαλλίαμα.
angeloruui exsultaiio.
1 2 0 MENSIS JUNIUS. ΜΗΝ IOVMOS.
Ex Canone in fe$to S. Dorothei martyrii, epitcopi του Κανόνος είς zdr &γιον μάρτυρα Αωρό-
Tyri, die 5. iteor, kstlcHcstur Τύρου, fyiip$ tf*
Dcplue snper mc, ο Virgo, precor, compunciio- Όμίριαόν μοι,Οαρθέυβ, δέομαι σταγόνα κα τα νύ­
nis eiiltain, qua* iithajreiues inilii eordee abster- ξεως, τον ενόντα μοι ^ύπον άποπλΰνουσαν, οπως
gai, ut gloiiilcem le. δοξάζω σε.
Toimti cor meutn illuelra lnce divina, ο poria "υλην τήν καρδίαν μου τφ θεΈκψ φωτΐ λάμπρυ-
lucis, pcr.cati lenebras depellendo. νον, «ύλη φωτός τ^ν τ η ; αμαρτίας σκοτασμόν έκ-
διώκοντα..
Α lcuutionibus, alque a morlifera vita? tempe- Πειρασμών με διάσωσον, χα\ τοΰ ψυχοφθόρου του
slale salva me, ul cum fide te beaiiflcem,o sanclis- βίου κλύδωνος δπως πίστει μακαρίζω σε, παναγία
tfima PuellaMaltsr Virgo. G κόρηΜητροπάρθενε.
Oriens Solis, qtii aute Luciferum coruscavit, facia Ανατολή Ηλίου προ Εωσφόρου έκλάμψαντο;γέ-
e9,o immacnlaia; per quem illi qui in teuebris γονας, δι* ·υ φως ol έν σχότει, Αχραντε, δεινών
maloruin veriabaiuur, lucem videruni. έθεάσαντο.
Deum» qneiii peperisti bominem faQtum supplex Παρθένε, δν έκύησας θεον άνθρω7Κ>ν γε*>όμ«νον,
ora, ο Virgo, ui liberei me ab igne et lormento. τοϋτον Ικέτευε λυτρωθηναί με πυρδ; καΐ κολάσεως.
0 Dei Genitrix, eripe a vinculis peccati infdicem 'Ρϋσαι δασμών της αμαρτίας τήν άθλίαν μου ψυ-
aoimam nieam; ei tnediante perfecta Cliristi cUa- χήν, βεογεννητορ, καΐ αγάπη θεοΰ ύπόζευξον τελεία,
ritatc libiTam redde eam, ul te, oDeipara, fldetiter ινα πιστώς δοξάζω σε, Θεοτόκε, εΕς αίώνας«
iii sax-ula glorificem.
Speciosiesima faciaes, o\irgo, specioeissimum in 'ύραιοτάτη, Παρθένε, ανεδείχθης τον ώραιότατον
uluio concipieus ac fereus Ycrbum, cui psallimus : Λόγον κυοφορούσα, $ ψάλλομεν* Ευλογείτε, τά Ιργα,
JJenedieiie, ouuiia op*ra, Dominum. KUpLOV.
0 pura, qua* mauibus poriasli Cbrisuim, universa Φέρουσα Χριστδν έν χβρα\ φέροντα τα πάντα νεύ-
divino nulu porianiem; eumdem asstdue depre* ματ: τψ θείψ, άγνή, αύτον &ι\ δυσώπει των χειρών
care, m dirlgat elevaiiones manutnn no&irarura ^ ημών τάς- επάρσεις εύθΰναι τούτου ώ; θυμίαμα
lanquara Ihymlaroa in conspectu &uo. ενώπιον.

121 & x
Canone in fetto S. Ttnodoti Aneyrant,
martyrit, die 7.
Ob exccssum misericordiae Filius Dei iuciinavil
coelos, et uescfiidil, -tque ex le incarnaius est, ο
casia, ut salvarei liomittes a seduclione serpenlis.
Intuiiua a longe diviiiiloquorum piophetarum
chorna profe:ulit;iicni rayelerii tui, multiformibus
vocibus, le Dei Mvitein casiani praedicavit, ο ta-
slis&ima Sponsa Uei.
Cum Crcnior conservassei te post pavtum virgi-
rera inconu^iam, qualis fueras auie partum, ha-
'£κ χον Κανόνος είς tdr άρον μάρτυρα Θεόδο-
τον Άγχύρας, ήμερα ζ.
Υπερβολή εύσπλαγχνίας τους ούρανοΰς κλίνας
κατα6έ6ηκεν ό Υίος δ τοΰ Θεοΰ, κα\ έκ σου σεσάρ-
κωται, άγνή, δια σώζων τους βροτους πλάνης τοΰ
6φεως.
Ίδών σου πό^^ωθεν χορδς προφητών θεηγόρων
μυστηρίου το βάθος, πολυτρόποις έν φωναί; θεοΰ
Μητϊραάγνήν σε κηρύττει, πάναγνε θεόνυμφε.
Φυλάξας άφθορόν σε μετά κύησιν, ώς προ τόκου
παρθένον, ό πλαστουργός φκησεν έν μήτρα σου,
1125 MARIALE, 1126
καΛ τους φθαρέντα; τξ πλάνη έκαινούργησεν ώς Α biiavit in utero t u o ; et lanqunm plenu» mtiericor~
ευτπλαγχνος. - dta, eos qui fraude dlaboli corrupU fneraot, i n -
fliaoravit acrenovaviu
Σωματωθέντα τδν άλτ^θή Λόγον τοΰ Πατρίς εκ των Verura Patris Yerbum, ex venerandis sanguiiiibui
σεπτών, άγνή Παρθένε, αιμάτων σου, τέτοκας εν δύο tuis, ο Virgocasia, corporalum peperisti i n duabus
τελείαις φύσεσι, μι$ δε ύποστάσει, ΘεοχαρΙτωτε. perfeclis naluris, unica autem bypostasi, ο Dco
cbari&sima.
Ό πάση; έπέκεινα νοούμενη; αληθώς χαΐ ερω­ Jlte, qui vere eal supra omnem creaturam, q u »
μένης κτίσεως μήτραν ττ|ν σήν ύπέδυ παναληθώς, inlelligi aui vidcri possil; verissime uterum luum
χα\ σαρξ έχρημάπσε, του; βροτους άναπλάττων, iugre&sus est, et caro facius eat, u l hominea refor-
*Αειπάρθενε. maret, ο Virgo perpetua.
Μίαν φέροντα ύπδστασιν Ικύησας τον Αόγον, Μ η - \erbum unicara babens hyposUsim, duaaque
τροπάρθενε, διπλάς έχοντα τάς θελήσεις κα\ τά volunlaies» et naturalia ipsius idiomala, uamiifeete,
φυσικά αύτου Ιδιώματα σαφώς* θεό; γάρ εστι κα\ peperisli, ο Matcr Yirgo : Deus euira est el homo,
βροτδς ό 6t' ημάς σαρκωθίίς. qui propier DOS incamalus est.
Τητορεύουσα γλώσσα τοΰ μυστηρίου σου τδ Β Lingua quaclumvis eloquens ac diserta nou po-
άπό/^ητον βάθος είπεϊν ου δύναται. Αόγον γάρ θεδν teslinfeffabilem myslciii tui prefundilalemexplicare:
ύπερ λόγον ίκύησας, πάναγν* Παρθένε, είς πάντων Terbum enim Dei supra verbum genuUti, ο Virgo
σωτηρία ν. castissima, in salulem universoruin.
Φων?) αγγέλου τίτοχας τδν άναρχον Αόγον λα- Hedianle voce angeli peperisiiVerbum curens priu-
ϋόντα σάρχα ίννουν τε καϊ έμψυχο ν , Παρθένε παν­ cipio, quodcaruem accepil menie alque aniina prae*
αγία, έκ των καθαρών αιμάτων σου, και τους άσαρ­ diiam e t luis purts sanguinibus, ο Virgo sanctia-
κους εχθρούς καταβάλλοντα, χα\ σώσαντα ημάς πάν­ sima; bostesque carnU expertes devicit, Rosque
τα; τους αληθή βεοτόκον όμολογοΰντάς σε. omnes salvavil, qui le veram Deiparam coutilemur.

*Εχ τον Κανόνος *1ς zoi/ς αγίους μάρτυρας ΆΛέξ- 122 Canonein fetto SS. martyrum AUxaudri,
ardpor καϊ *ΑττωτΙναν, ήμέρφ et Anionina, die 10.

Ό δημιουργήσας ώς θεός τάς αόρατους δυνάμεις
βουλήματι, ϊσχεν ώ ; αΐτίαν σε της πρδς ημάς, Παρ­
θένε, αναπλάσεως* τούτον ουν δυσώπει τδν κόσμον
σώσαι, πανάμωμε·
Παρθένος κυήσασα βεδν ώράθης μετά γέννησιν,
χα\ σοΰ τδ θείον, άχραντε, πρόσωπον χορο\ παρθέ­
νων νΰν λιτανεύουσι, μεθ' ών ήμϊν αίτησαι Ιλασμδν
καϊ έλεος, καϊ δεινών παντελή απολύτρωσαν.
*βς Ιχουσα, πανύμνητε, Ισχύν σε κα\ στήριγμα ή
"Αντωνίνα, καρτερεί τά δυσαχθη χαΐ θλιβερά, και
ρίπτει τδν τύραννον κα\ συμπατεί ποσίν ώραίοις,
τ
ί xaptit τοΰ έχ νηδύος σου Λό ου έκλάμψαντος.
ν
Κατάβαλε τους άεΐ πολέμου ντάς με δαίμονας, χαΛ
άπραχτεν τήν βουλή ν αυτών ποίησον, άχραντε, Ατρω­ oppugnaut, et irritum reddeconsiilumeoruni; serva
των με σώζουσα τ η ς , προσδοκία; τούτων, Κόρη,
δπως άεΐ μακαρίζω σε,
νέκρωμα ι ψυχήν ταΤς παραβάσεσιν, έπίσχεψαί
με, ζώωσον, τήν ζωήν άποχυήσασα Χριστδν, δν οί
εύκλεεί; μεγαλομάρτυρες πάντων θεδν, Παρθενο-
μήτορ, χαθωμολόγησαν.
"Ιίσπερ τοος τρεΓς πάΚα; ού κατέφλεξε κάμινος
ή Χαλδαϊκή, ούτως, άχραντε, σήν νηδΰν πΰρ τδ τής
θεότητος άφλεκτον έτήρησεν, άλλά βοώ σοι· Κατά-
φλεξον Ολην πικράν τών παθών μου, άγνή, όπως δο­
ξάζω σε.
*Απειράν6ρω; τέτοχαςθεδνήμίν όμοιωθέντα, Παρ­
θένε, δν έκδυσώπει, παναμώμητε, άε\ σώσαι τους
κραυγάζοντας · Ευλογείτε, πάντα τά £ργα, Κύριον.
Qui creavit tanquam Deus invisibites poiestatea
decretosuo, liabuit te lanquam causam reformalio-
uis nosirae, ο Yirgo. Hunc ergo etora, oimemefa-
C ii?sima, pro mundi salitle.
Cum Deum genuisses, post partaf» Yirgo appa-
r u i s l l , ο i m p n l l u u ; divinuiuque vullum tuum chori
\irginum ounc deprecanlur, cum qoibus po4tula
pro nobis propitiationem et miscricordiam, etoai*
Diroodam a malis liberationem.
Cum Aaioniiia haberei le, ο omni laude dignie-
sima, fortitudinem ac fulcimentum, toleravit aspera
acdura suppiicia ; projecil lyrannum, conculcavit-
que eum pedibus speciosie, mediaole graiia iliius
Yerbi, qaud ex utero luo coruscavit.
Dejicc, ο immaculata, daemones, qui me poi-peluo
me illiesum a vulnere, praeler spom eorum» ο Puelia,
Tj u l te semper bealilicem.
Animain transgressionibus inieremptam ac mor-
tuam babeo : visiia et vivifica me, tu quae vil.»m
Cliristum peperieli, quein itlustres magntque raar-
tyres omniuni Deum esse conCessi s u n l , ο Virgo
Mater.
Quemadmodum ires pucros non combiiSKtt for-
nax Chaldaica, ita ulerum tuum, ο unviolata, d i v i -
niiatis ignts incombuslum servavil. Egovero clamo
ad le : Combure amaram sylvam passiomim mea-
r u m , ocasta, ut le glonflcem.
Absijne viri experieutia Deum peperisti» ο Virgo,
factum similem nobis;queni suppliciter exora as-
sidue, ο libera ab omni wacula, uL salvet ros, ψή
clamani: BeDeditilc > 1 2 3 o m i l i a opera. Dominum.
1187 S. JOSEPHI HYMNOGRAPHI
Ο caatissima, o r i r i fac milii nunc in lenebria so- Λ
cordiae jacenli, lucem, qua dissolvas nubes, excae-
cantes menlem meain , ac perpetuo allissimam
quieLem pacemque concedas ammse mege, u l g l o r i -
ficare possiin te, ο mundissima*
ExCanone in SS.martyres, Meleiium,
Yenerandum virginiiatis uionuraenluin, montem
verealapicid* nianu iniactum, Spirifus sancli i b u -
ribuLum, Dei inatrem, orthodoxorum gloriam, fide-
les uuiversi beatilicemus.
Corporalum Pairis Verbtim ineffabili ratione ge-
nuisti, ο ptira Deipara, unilum hominibus propler
summam boititatem suam ; <juod enixe precare, ut
servos luos a periculis erjpiat.
Leges naiurae in le innovaiitiir ; nara legis dato- Β
rem vere pepertsti, qui universis vita; leges consli-
l u i l , et peccalorum coutra legem commissorum flu-
vios repressil, ο Yirgo omni ex parle illibala, mar-
tyrum gloria, el fidelitim salus ei gloriatio.
Solidissimam gioriam, regale sanciumque ve-
hiculum, thalamum D e i , pomem, transmiltenlem
ojnne» ad immateriales mansioues, i m i n d i p r o p i -
N nam effice, el a durilie qua nunc deiineiur, libera
lialorium, Virgiuem Mariam laudibus celebmmis.
Morlifica carnis meae lascivientes moius, ο i n -
1128
Φως μοι τφ κεομένω, πάναγνε, Ιν αμελείας σκέτα
νυν έξανάτειλον, τά τυφλοϋντά μου τον λογισμδν
νέφη λύουσα, καΐ εϊρήνην βαθείαν, πανάμωμε, άε\
εργαζομένη έν τ?) ψυχϊ| μου, του δοξάζειν σε.
Suphanum et Joannem, die 10(63").
temeralissima, tu quae viiam peperisti, et passio-
nuni tempestatem in iranquilUiaiem commuia, a j -
que esto mihi adjuirix, ab hujus viiae periculis e r i -
piens me.
Peceati Iuto me JIIIIIC infixum erige, ο Sponsa
Dei, soia Dei Genitrix, el dirige ad impassibilila-
tem, iniense 124 clamanlem, etc.
Praeligurabaile rubus i1!e, qui olim Moysi oslen-
sus est, dum arderet, et non comburereiur : vere
enim, ο castissima, divinitalis ignem porlasti, qui
te nulla ex parte combussit; cui cuinlide clamainue:
Pueri, benedicite,'elc.
Amica bonorum Virgo, qua? bonum Dominum
ac dominatorem peperisti, animam meam rninc
mulliludine malorum viliatam, tanquam bona bo-
eain precibus luis, u i le siae cessatiouexnagniflcei.

Ex Canone tn fesio S. Acyiinte marlyris, die 13. Έκτον Κανόνος είς tr\v άγίαν μάρτυρα
rr\r ήμέρ$ ιγ\
f

Qui cum Patre principii expcrle simul inlelligi- Ό τφ άνάρχφ Πατρλ συννοούμενο; Οπέδυ μ ή -
l u r , ingressus esi uteruin tuum, ο Maria Deo de- C τραν την σην άνθρωπος γενόμενος , και ίσωσεν
iponsata, faclus homo, el sahavit nos, qni succu- ήμ5ς κακία ύποχύψαντας, xal πλάνη βουλωθέντας
bueramus malitiae, et secvi facti fuerarous seduc- του εχθρού, Μαρία θεονυμφευτε * διά τούτο τζίσχα
tione inimici : atque iiieo le cum (Ide cl afleclu αε κα\ πόθφ μακαρίζομεν·
gloriiicamus.
Te sponsam innuplam, purumque Greaioris la- Νύμφην αε άνΰμφευτον, κα\ καθαρον, άγνή, σκή­
beniaculum, et Cherubinis sanctiorem, ο casla, co- νωμα τοΰ" Ποιηιον καΐ άγιωτέραν ΧερουδΙμ Ιπι-
gnovimus. ατάμεΟα.
Dormilalione negligenLtae somnus peccali depres- Νυαταγμψ αμελείας με Οπνος αμαρτίας, Κίρη»
l i t me : lu vigilanti inlercessione tua exsusciia nie κατέλαβε» τ^ άγρύπνω Ικεαία αου διανάατηαόν μ«
ad p<Enitenliara. προς μετάνοιαν.
Wos omnes a datnnalione primorum parenlum Λελυτρωμένοι πάντες προγονικής καταδίκης τφ
redcmpii per partum luuin, ad le clamamus; Ave„ τ(5κψ αου,ΧαΓρε, σο\ προαφωνοΰμεν, κεχαριτωμένη
grntta plena, o m u i laude dignissima. παννμνητβ.
U i hoino fierel Deus, Deua visus est ab bomini- Ίνα Θε6ς ό άνθρωπος γένηται, θεος ώράθη άν-
b u s natus cx visceribus luis, ο Yiigo, iuexplica- j) Ορώποις, Παρ6ίνε,έκαών λαγίνωνάνερμηνεύτως τε-
bili i-alioite, ei pcrmanens id quod cral absque ulla χθε\ς, καΐ δπερ με Ενας άναλλοίοπος.
miitalione.
Peperisti, ο Yirgo, euni qui nos ab omni cor- Tbv καταφθορδς ήμοίς πάσης, άπολυτρούμενον τέ-
rupiione redeiuit, piopterea uiuversi te glorilica- τοκας· διά τοντό σε πάντες, Παρθένε, δοξάζομβν.
tuus.
Angeli voce ad tft, ocastissima, cbinamus : Ave, Φωνήν σοι του αγγέλου, πάναγνε, βοώμεν ΧαΤρε,
ο omnium bomiiMim salvalio, ei gtoriosissimoruiu ανθρώπων απάντων διάσωσμα, καΐ πανενδόξων μαρ­
iaart)Tum corona divina τύρων θείον στεφάνωμα.

125 Canone in festo S. Tychonis ihuumaturgi, Έκ τον Κάτοχος εις τδν aywv ηα\ θαυματουργών
die 16. Τύχωνα, ήμερα ις'.
Erexisii nos, ο casta, qui iti perditionis profun- Ανώρθωσας ήμας άπωλείας είς βάθη πεπτωκότας
1

dum cullapsi eramus, cum Chrisium ex immacnla- τον Χριστον κυήσασα, άγνί·. έξ άχραντων λαγόνων

(65**) Decst in Menaeib impressis

 MARIALE. 113«
σου. Τούτον ouv ώς πα£(5ησίαν κεκτημένη Ικέτευε \ lis visceiibus tuis pepensti: ipsum crgo tanquam
λυτρωθήναι κινδύνων τους δούλους σου. liberam habens eonfidentiam deprecare, ut a peri-
culift liberei servos tuos.
Τδν τ ή ; Τριάδος άπεκύησας 2να, πανάμυ»με , Uitum Trinilnlis pcpcristi.o puris$ima qui nos an- t

άναπλάττοντα ήμας τοϋ; συντριβέντα; τ6 πρότερον
κακίατοϋ δφεως τού πολεμήτορος.
Ταθυμία συσχεΟίντα, κα\ παθών άμαυρότητι
ολον σκοτισθέντα, χαΐ αμαρτία δουλεύσαντα, τον iline tolum obtenebratum, peecatoque serviencem,
άναμάρτητον Λόγον ή κυήσασα, φωταγώγησον και
πρδς ζω ην χειραγώγησον.
'Ρυομένη φάνηθι έχθρων επαγωγή; xal Βαρβά­
ρων επιδρομής τους σους δούλους, άχραντε, τους
κεκτημένους σε κραταιάν άντίληψιν, καΐ πρεσβείαν
άκαταίσχυντον.
Α γ ί α Παρθένε, τ^νψυχήν μου ήν ό εχθρός δολίως
κατεσπίλωσε τή αμαρτία, ώ ; αγαθή, δυσωπώ, άγά- Β quam hoslis dolose pcccato inquinavit, Ui namquc
Ουνον κα\ φωτί σου καταλάμπρυνον.
Πάντων ώφθης αρωμάτων, οία Μήτηρ του θεου,
δντως υπερέχουσα, δν έκδυσωποΰσα, Παρθένε, υπέρ*
τερόν μου δειξον τδν λονισμδν σαρκικών ηδονών·
ΊερεΤς κα\ λαο; εδφημουσί σε, παντευλόγητε κόρη
πανάμωμί, τήν εύλογίαις απαντάς στεφανώϊασαν,
«ίστει μελφδοϋντες· Ευλογείτε, υμνείτε τον Κύριον.
k
Φωτδς οϊκητήριονή σή, πανάμωμε, παναγία ^μή­
τρα γέγονεν, ζ» φωτιζόμενοι του σκότους λυτρού-
μεΟα της πλάνης ύμνουντές σβ, χαΐ πόθω άληθεϊ
μακαρίζοντες, μόνη ανθρώπων έπανόρθωσις.
lea malitia serpentis bellatoris coniriioif, restaura-
vii.
Menegligentia occupaiam, el passioimm nigre-
lu qua; Verbum impeccabile pepcristi, iJImniita, c l
manudtic ad vilain.
Appare, ο immarulala, el abbnstium invasionc,
ct ab incursu liarbarorum Jibcra servos luos, qui
habcni te fortem defeiisionetn, et intcrccssioucm,
quee non coiifundiiur.
Oro le,Virgi>sanela,bonain reddc animam mcam,
bona es, et illuslra oam lumineluo.
Oinuihus spirilibus incorporeis snperior appa-
r n i s l i , uipote vcre Maler D d : quum suppiex d«i-
prccans, ο Yirgo, fac mentem mcam supcriorem
cnrnalibus voluplatibus.
Sacenloies et populus concclebrant le, ο puella
omni benediclione plena, et vacua ab omni macul»,
quae beuediclionibuscoronasii omnes, cum lid.: con-
cinentcs, Bencdicite et laudate Domimim.
Lucis habiiaculum facius esi saitclissinins uiern*
luus, ο sujnme iinniaculata (64); qua iltmninaii a
tenebris erroris liberamur laudantes tc veroquc
affectu beaiillcanie», ο sola boininuin resuutaiio.

126 & x
Canone in S. Forlunalum martyrem, die 19 (64*).

Oriene fuietitu, ο iinmaculati&fcima, in occasu C Cum mortuus fuissel Adam ob praeccpti a Crea-
naiuvai nostrae, propler benignaatem Sulis ju»l^Li;«, lorc imposili (ransgrcssiunem, ad vitam veris&itiii)
qui apparuit. rcvocaliiu fuit vivilicanlc parlu tuo, ci prisUna;;)
Gigneus, ο Virgo, illtini qui csl Palri coaHonius, paradisi babiiationHin recepii, psalleus : ODcue-
liontuiibu» siniilem faclum : genuisti eiiaui apo- dicta, qii3B Dcum iu carnegenuisti.
steJorum ornamenium, el maityrmii coronam. Pueruiii ltovum nobis vcre pcperisti iti lcrfa, n
Per te uobis illuxit, ο Deipara pttclla, Sol inoc- pura, qui onte oinnia saxuhi ab iotcrno Pasr.
ciduus, tedenlibus in umbra mortis. ineffabilitcr geiiUns f u i i , ο iuviolala; ct nos cor-
Corpore induius apparuit cx le, ο inviolaia, luptione invetcralos, ad novitaicm rcvocavit.
Deus qui a earne erai immuiiis, ut passione sua Illum fers, (jni tomnia divina polcnlia sua;<-l
a camalibus pussi<niilms liberarct onnies, qui ic nuliis ab ubeiibus tuis, ο casiissmia, illum qui nu-
cum lideassidue beatam appellant. l i k oninein qnoest spirilus vita3. Miraciiluui tuuiii
ftumpe, ο Virgo puella, calena» peceatorum omn! cogiutione superius angelosstnporc pcrcellil
ineorina, c l ilhiminaiioitc Lua lenebrosam iueiUein atquc boinincs, qui lc perpeluis laudibu$ celcbianl,
meaoi ilJusira, υ saius iiJeliun*. et curn affeclu bcalam appcllant.

ΈκτονΚανότος ειςτόν άγων άχόστολοτ Ιούδα, & 127 &χ

Canotie in fetlo S. Judas apatioli, die 10.

Πίστις ήγείσΟω μόνη κα\ μή άπόδειξ-.ς των υπέρ Fides sota, et non demousiralio sitdux ad mira-
νοΰν θαυμάτων, θεογεννήτορ, πάναγνε, τδν άκατά- ctila ina qiuc suni supr^ omuem nientum, ο ca-

(G4) El quoinodo B. Virgo non solum iinmacn- astrHur: itam ex radicc iinmacnlaUB concepiionis
lata, sed smuiiie immacitlaia, si ejns eliam non sit - piTiiosinn hmic h o n o i i s ac boneslalis iniclurt»
immaculala conceplio? Porro qui Vir^iniMii iiiuna- Vjrjio dticerpsit. tii l m i n a c u l a l a , iino s n i n m c int<
culalam appellari dignum existiniatit, tion wso i i n - m.tciil-tia, aiqiti! iunuactilatissimn appcllari m e r c a -
uiacidaiam canceptiuuem, fiucium lamJant, eL a i - tur. Vidu A r u r j i u o n t a n m u S i T a p b k u i n pro litulo
borem railicitus exscinduul. Si voio iinmaculata ('.tmcepliiMiis l n i m a c u l . i U ; pag. t 5 ( i .
conccplio sfiiiiper dicerctur, ot non eliam lri:qucu- (Oi*) Desidcraiur in Mciuvis impre&sis.
K?r iunnarulaia Vir^o, scrvala atbr»ic iVmius invi-
P A T U D I . . <in. C\ . 3G
tW S. JOSEPHI HTHNOGRAPHl iI32
lissima Del Gcnilrix : Deuru Yerbum, incomprc- Λ ληπτον Θεδν Λόγον τίτοκας ένδυσ^μενον τδ άνΟρώ-
Jiciisibilcm peperisii liumano corporc iiulutum. irtvov. /

Erce ία, ocasla, supcr u n i v c m s graiia repleia Ίδοΰ συ υπέρ πάσας, άγνή, κεχαρίτωσαι, υπερ­
l u i s l i ; sanctilate univcrsas supcrasli : universas έβης πάσας τη άγιότητι, πάσας ύπερήρας κα\ πα­
t m i s c o m l i s u , sublimior omnibus coeleslibus po- σών ώφθης υψηλότερα των ουρανίων σαφώς δυνά­
leslatibus manifeslc apparuisti, mater Dci cffecta. μεων, μήτηρ του β*οΰ χρηματίσασα.
Cuin ineflabiliter faciorcin, et Deum luum, ο ii>- Άφράβτω»* συλλαβοΰσα, πανάμωμε, τδν ποιητήν
Lcutcrutjssiina, conceperis, eumdem cxora, ut ncs a σου κα\ θεδν,· δυσώπει σώσαι κινδύνων ημάς, καΐ
pcricuHs servcl ilteisos, animarumque salutem !au- ψυχής σωτηρίαν βραβεϋσαι τοις ύμνουσί σ ε , Δέ­
tlanlibus le, Domina, largialur. σποινα.
Moriifiea passiones meas, ο Dei Genitiix; Η ani- Νέκρωσον τα πάθη μου, θεογεννήτρια, κα\ τήν
mam meam peccali morsu peremptam resuscUa, ο ψυχήν μου τήν νεκρωθείσαν αμαρτίας δήγματι άνά-
Maler veras rcsnrreciionis. στησον, μητερ της βντως άναστάσεω;.
Sanctissima Domina Dcipara, libera mea cor- Παναγία Δέσποινα Θεοτόκε, £ϋσα( με φθοράς, καΐ
ruplioue, et passionum Lumuhmn. compusce, lu παθών τδν θόρυβον κατάπαυσον ή τήν πηγήν τ^ς
qusc impassibiliiaiis fontcni ppperisti. Β άπαθείας χυήσασα.
Ore ct ntenie le universi Dciparain praRdicamus, Στόματι κα\ γνώμη σε θεοτόκον άπαντες κηρύτ-
o l u i a casla; Deum entm gcnuisii, cui omnes con- τομεν, πάναγνε.θ3δν γάρ έγέννησας, φ πάντες μελ­
ciuimus : Bencdicios os, Deus- ωδού μεν * Ό θεδς, εΰλογητδς ε!.
Veniie, bonoremus pulcliriiudinoni Jacob, Ma- Δεύτε, καλλονών τοϋ Ιακώβ τιμώμεν Μαρίαν τήν
riam iminaculatam, concordi voce clamanles: άχραντον συμφώνως κράζοντες· Πάντα τά Εργα, τον
Omnla opcra, Domiuum Jaudate, el supercxaltale. Κΰριον ΟμνέΓτε, xal ύπε^υψοΰτε.
Taiiqnaii» eiiixa creaiurarum omiiiuni Coudiio- 'ύς τεκοϋσα, πάναγνε, των κτισμάτων τδν δη­
rem, ο castissima , eupra oiune qnod creatuni esi, μιουργών, κατά παντδς γεννητοϋ φέρεις ιην άρχην
gciis priuoipalum incomparabilem, ac pr&staniis- άσύγ^ριτον Εχουσα ύπεροχήν καιύπερφερη · δθεν τον
shnatn habens excellenliam: quamobrem prolctn
τόκον σου προσκυνοΰντές σε δοξάζο^«ν.
luain adoranies glorificainus.

l%%Ex€anone in (etfo S. Eusebii marttjris epi- *Εκ του Κανόνος είςζόναχιοτ Ιερομάρτνρα Eb-
scopi Samosateni, die σέβιον έπίσχοχοτ Σαμωσάτωτ , ι\μέρ$ κβ'.

U bencdicta, quse Deum peperisli, benedic nunc, u

ο immaculata, benediccntibus te, et Imple eos cJivi-
nifi Tirtntibus, ac Jribue vires canendi iis, qui Do-
mino psailunt, diceuies ; Glorio&e eniin bonoriFi-
catuse&t, elc,
Voluutaie Palris, advenienie Spiritu sancio,
Verbuiu pcperisli, ο saiictissiuia Maier Virgo, pon-
tificum glijria ; quainobrein ic bymnis w l e b r a -
IIIUS.
Ore, lingua^ ci cordc contiteor tc, ο casta, Ma-
trem Creaioris, libique &uppHco, iiradia auiruain
meam delictorum teuebris uffusam.
Candelabrum illnuiitialivuiit divinam fcrons htccr-
nam cognila es, ο Dei Geniirix, quod illumiual w n -
nes iiiius tcnie. D κέρατα.
Jmmcusam my&terii lui pro unditaicin, ο puolla,
p
)irophelcC diviuiioqui mctile inspicicntes, illnd ina-
niiesle priemoiHtjavtrunt per utui^maia diviitas-
que praedicliunes. Eteuim Verbum Pairis, Supra
verbum corporaeii, ο castu.
Naiurae leges, ο V\r%o mirabilUt;r iunovas paviu
} Νόμου; της φύσβως, Παρθένε, ττ) κυήσει σου
tuo, et nos pessima transgressione corfuplos, in
inUgrum rcstituis ac recudis : unde te pro debito
celebramus.
Tan<juam sablimior divtnis ceisitudinibus, aftis-
^siimim Yerbum peperisti, ο IaudabilissFma; qirod
ejalfavrt a terra stibstaatiam horaravoi quac cor-
Ευλογημένη θεον ή κυήσασα, τους εύλογοΰντάς
σε νΰν, άχραντε, εύλόγησον, καΐ Εμπλησον ένΟέων
αρετών, κα\ ψάλλειν ένδυνάμωσο^; τψ KufJo) ψάλ­
λοντας · ένδόξως γάρ δεδοξασταν.
Βουλήσει Πατρός τδν Λίγον τέτο/ας, επελε-ύσει
Πνεύματος, παναγία Μητροπάρθενε, αρχιερέων δόξα,
6Qsv σε ύμνοΟμεν.
Ιτο"ματι, αγνή, καΐ γλώσση καΐ καρδία καθομο-
λογώ τοΰΚτίστου σε Μητέρα, κα\ δυσωπώ σε, καταύ-
γασον τ^ν ψυχήν μου ίσκοτισμένην πλημμελήμασιν.
Φωτιστική λυχνία, θερκυήτορ, τδ θείον λ α μ - ά -
διον φέρουσα έγνωρίσθης, πάντα καταυγάζον τά
Νοήσαντες Οεηγόρος προφήται μυστηρίου σου τδ
άπειρον βάθος, τοΰτο σαφώς προεοήλωσαν, κόρη, δι'
αινιγμάτων κα\ θείων προ^ήαεων. Τον Λόγον γ«ί(ρ
τδν τοϋ Πατρδς W7t€p λίγον, αγνή, έσωμάτωσας.
καινίζεις παραδόξως, κα^ φΟαρέντας ημάς κακίστη
παραβάσει άναχωνεύεες · oOsv σε κατα/ρέος εύφη­
μου μεν.
Ό ς άνωτέρι τών OtUav υψωμάτων *Ύψιστ',ν
Ιτεκες Λόγρν τδν άπδ της γης άνυψώσαντα την πε-
σοΰσαν ούσίαν ανθρώπων, πανύμνητε.

Amica banorum V/igo, honam effice animam ΦιλάγαΟε ΗαρΟενβ, xfv )(€χαχίβμένην τή ajwtpria
1133 MARIALE. 1134
ψυχήν μου άγάΟυνον, ή τδν πανάγαθον Αόγον σαρκ\ Α mcam pficcali muliiia dcpravautm, lu quoe Veibum
κυήσασα. omni bonitaie praediium in carnc ppperi.sti. ·
129 Ex Canone in feslo S. Mkhaelh archangeli, die t$ (64").

Ο V i r g o , universis celebranda laudibns, ange-
lorum decus, hominum auxiliura, lu milii auxiliare
:n pelago flucluauli, et peccatorum lerapesiaie
assidua jactato, atque pericliUnti.
Jlte qui immaieriales mentes voluntale sua <»rea-
vit, in ulero luo ntaleriali voluniarie habiiavit, ο
ab oiuni labe purissima; cum in carne cerneretur .
is qui erat hivisibilis.
Partus tui paradoxum, ο Viigo, sigmficavit oUm
intellectualiter eacrorum mystcriorum niagisier, in
spirilu raontem umbro&um aspiciens le mamfeslts-
sime, ex quo venlt sanettis Deus incarnatus.
lntellectualium angeloruru subliiuiureia le Deus
ostenditt ingrediens in ulerum luuin, ο inviolala, tit
ab omni macula immunis : quem assiduis precibus
inlerpelia pro saiuie animaruin nostrarum.
Ceatus populus, qui seinper bealificat te, ο bcata,
quse bealuni Dcum peiperisti, qtii propier sitam
miseiicordianr homines iticflal/ili uninne deiticavit.
Mentis magn% Verbum selernum videns Gabri< I
archangelus in le vcro, ο puella, iuhabiiassc inef-
fabititer ac glupende, excjamavii : Ave, ibrone
Altissimi, ο benedicta.
Nnpiiarum sequester divinus archangilus stans
cxclamavil t i b i : Ave, ο Sponsa Dei illibaia, ange-
lorum gloria, liomhium salus, et munimenlunn
Ail vocem angeli Gabrielis, concepisli, ο lota
Β sine ulla maoitla» J)eum Verbum, qui vcrbo coc-
l»*fiies exercilus creavit, a verbum prneslai quo
laudare possimus saitclam ipsius bumilialioncm ac
demissionem, qua? esi super omne verbum et cogi-
lationcm.

*Ex τον Κανόνος $1ς τόν Οσων Πατέρα ι\μών 130 Ε* Canone in Festo S. Pairis David Tltes-
άαβϊδ τον έν βασσαΛονΙκίβ, ήμέρ$ κς-'. snlonicensh, die 26.
*12φθη; ώραΐσμένη τψ χάλλβι των αρετών , κα\ AppaiuisU decorala pulchritudine v i r l u t u m , et
Χριστδν τόν ώραϊον, · Παρθένε, άπεκύησας βροτους CbrisLuin decoruin, ο Virgo, peperisit, qui liomines
ώραΐσαντα τοΣ; ώραίαις κάλλεσι της θεότητος, aet- decoravii deroris pulchrtiudinibus divinitalis, υ
πάρθενε. virgo perpetua.
*Αγγ*λων τιμιωτέρα ώφθη; κυήσασα τδν αύτους, Angelis bonorabilior facta es, ο Virgo, pariens
Παρθένε, δημιουργήσαντα · δθεν Ικετεύω σε,· αγνή, illuin, qui ipsos creavil : quamoLrem precor le, ο
άγίασον τδν νουν μου, κλ\ τήν καρδέαν φωταγώγη­ casia, sancliiica mentem mcam, ci cor ineuiu iU
σαν, νέφη τών παθών έκδιώκουσα. C lumina, deptiltens nubes passionum.
Ύμνουμέν σε, πανύμνητε Δέσποινα, τδν ύπερ- Laudamus te, o o m n i lauue dignissima Domina,
ύμνητον βεδν άνερμηνεμτως κυήσασαν, τήν τους χο­ q u ^ omiii laude superiorcm Dctim inciiabiliter
ρούς των αγγέλων τφ κάλλει άσυγκρίτως νικήσασαν. genuisti, et angelonim cboros puluhviludine incotn-
• parabiliter superasti.
"Ίθυναν τδν βίον μου# κα\ τά κινήματα της διά­ Dirige vilam meam, et molus mentis meoe, ο
νοιας, αγνή Παρθένε, πρ&; τ& θεϊον βούλημα τοΰ Virgo casla, ad divmum consilium illius qui ex le
έχ σοϋ ά^,όήτως ήμίν έπιδςμήσαντος. ad nos inodo in&xplicabHi procesftiu
Έ ξ αγνών αιμάτων σου έξυφάνΟη σαρξ ύπερφυώς Ex purissimis sanguinibus t n i s , supra nalnrce
τφ δημιουργήσαντι τ6ν δνθρωπον, θεοτίκδ · δθεν liiorem compacta est caro i t l t , qui homitiem crea-
άξ£ω^ ύμνοΰμέν σε. v i i ; uniJe le, ο Deipara pro dignHalelaudamiis.
Λέλυταβ τψ τόκ<μ σου άρας το άνθρώπινον , μόνη Liberaium cst per parlum uiutn a inalcdiclionc
παντευλόγητε * διό σε δοξάζομεν ώ ; κε/αρίτωμένη, Itumanum genus, ο sola omni bencdtctione cuinu-
Θεοτόκε, εί< αϊώνας. l a i a ; propierea le gloriQcamus tan<{^iam gratia
plenam, ο Deipara, in saecula.
Σε τήν καλλονών του Ιακώβ τιμώμεν, θ ε ο ; ήν D Te puldiritudiuem Jacob lionoramtts, qiiam
ήγάπησεν, ήν έξελέξατο, πάντως ώ ; μόνη ν άγνην Deus amavil, et elcgit : omnino tanqnam solam
εύλογημένην άνυμνολογοϋμεν είς πάντας τους casum ei benedictam le laudamus in omnia sa:-
αιώνας. cula.
Φωτοφόρον πύλην σ3 προεώρα Έ ζ ε χ ι ή λ , δι 1 Luciferam poriam prsvulit te Ezecbifl, pcr
διήλθε το φώς τό αληθινών Χρίστος ό Θεός ημών, quam iransivit Itix vera Chrislus Peus nosier,
ον εκτενώς αιτητα*., αγνή, της μετανοίας μοι δι- quem impense precare»o casla, le o r o , u l mibi
ανοΐςαί πύλας δέομαι. pooniteiilire ponas aperiat.
του Κανόνος έΐς τό* Bctor Πατέρα ι\μών 131 Ex Canone in festo S. i\ Sampsunh Xeno-
άμψονα τόν ξενοδόχον, ήμέρ$ κζ'· dochi, die ?7
Ζϊ τοΰ θεοϋ τήν 6π:ρ λόγον λοχεΰτρεαν, ώ ; κρα- Te Dci incffabilHer Ccnitricom, lanquam vali-
ταιάν άντίλ^ψιν πάντων , πανάμωμε , των καταπο- dissimam dcfensioncm omuimu <\m laboic pre-

(Gi") Menxa improssa uon habont.

U35 S. J O S K P H l ΗΥΜΝΟΉΙΛΡΠΙ 1136
r

inumur, gloriflcamus iticessaiilcr, ct beaiificamus, Α νονμενων δοξάζομεν απαύστως, rxal μακαρίζομεν.

ο mundiftttima.
Aniinx mentisque nieae lenebra» dispelle, ο pura,
el 4> mibi, ui sicut in die, Uouesle ambulem alqne
couverser, ac salularia prs&cepla exseqaar.
Te, ο lota munda Domina, luciduin Yerbi
palatium lijmnis cdebranius, ac beaiam appel-
lamuft.
Te, ο aanclissima casia, specieni Jacob, fldei
Ψυχής μου και νοος, άγνή, άπέλασον τό σκότο; ,
x«t δίδου, ώς έν ήμ^ρα, εύσχημόνω; πσλιτεύεσθαι,
τά σωτήρια πράττοντα προστάγματα.
Σε, πανάμωμε Δέσποινα, το φωτέινον παλάτιον
τοΰ Λόγου άνυμνο/.ογοϋμεν χα\ μαχαρίζομεν.
Σε, παναγία άγνή την καλλονήν του Ί α χ ώ β ,
(

divinae vocibualatidamus, quae geimisli nobis Dcum πίαχζωζ Οείαις φωναίς άνυμνοΰμεν, χυήσασαν ήμϊν
carnem feremem, qucin oninia cmilremiscunl. Θε6ν σαρκοφάρον δν τρέμίΐ τά σύμπαντα.
Coelum siiblime omnium regis Dei lacta ««, ο *0 ούρανδς ύψηλδς εχρημάτισας τοΰ παμβασιλίως
aadequaque puri&sima; mundumqiie illius pala- θεοϋ, παναμώμητε» κα\ χαθαρον παλάτιον, xat
iium, el Ihalaraua divina gralia coruscans. παστάς φωτεινή θεία χάριτι.
Velhts otim praenotavit cusLissimum utcrutn 1 | Ό πόχος ποτε προεδήλου τήν άγνήν, σεμνή, γα-
tuuiu , Ό veneranda, qui excvpii in se divinum Β στέρα σου είσδεξαμένην τήν ούρανιον δρόσον τήν
rurem irroranlem universos, qui siii peccati labo- πάντας δροσίζουσατν τους χεχρατημένου; τ^) δίψη
raul, ο omni laude digna ac beacdicia, qusc Dftura της αμαρτίας, «Λνυμνητε ευλογημένη, ή θι^ν σαρχΐ
iii carne peperisti. χυήσασα.
Seda iiuuc gravem passionum mearum icmpe* Στήαον παθών μου τ6 δε'.νδν νυν χλυόωνιον αγνή
ν

eialeoif ο casla benedictaque puella; ct oppugna ευλογημένη, χα\ τ:ολίμη(τον ττάντας τους αφειδώς
«mnei incorporcoe bustes, qui imuianiter lusultanl τ$ έμ5 ιττωχεία, χόρη, επεμβαίνοντας δυσμενείς
jaupertali me«, ul fioeliier le lauilem, άσαρκους, δπως πιστώς ύμνώ α*.
Lucidiasimis lampadibus illius qui ex \t supra ΦαΕίνοτάταις λαμπάσι του έχ σου σαρκωθέντος,
menlis capium incaroatus ett» saiiciis&ima Virgo, Παρθένε παναγία υπέρ νουν, ol βεοτύχον είδότΕς
t

illuntinemur nos, qui le Deiparaco lideliier ugno- σε ψωτιζόμεθα πίστει, xal σκότους εκλυΐρούμεθα
scimus, el a pa&sionum leoebris, aiqtte a peri- παθών, χα\ κινδύνων χα\ πάντων τοΰ βίου περιστά-
culla cunctieque viue ariverMtalibus liberemur. σίων.

χ %
1 3 2 Ε Canone in fetto receptioni$ reiiquiantm Ex του Κατόγος είς τήν άνακομιβ^ν ζώτ Jst-
sanct-onm Cyri, et Joannii, die 28. C •^arujr twr άχίωτάτιφγύρωτ Κνρσυ xal Ίωίίκ-
rov f ήμέρφ χη'.

Tanquam ea, qtaeob boniuiisexccssnm libi DOS 'Ος τά ημών ύπεροολ^ άγαθ^τητος οίχειουμένη,
faroiliares facis, ο casiissinia, Deoque gratistima, πάναγνε θεοχαρίτωτε, αμαυρώσεως πάσης, χαΐ
ab omni obtcurilaie, leinpeslaie nc periculo libera ζάλης, κα\ κινδύνων παντας διασωσον,
nnifersoe.
Virgo illibalissiraa, quae peperisii illum qni Τά; νόσους των βροτών τδν άφαιροΰμενον τε·
toltit morbos hominam, n»edicam adbibe manum κοΰσα» παναμώμητε Παρθένε, της ψυχής μου τά
conlriiionibus animae n»eac, carnisque meae iniir- συντρίμματα χα\ σαρκός τα νοσήματα θιράπευσον.
n.iutjbut.
Opulenlas misericordiaf luas asperge eopcr DOS, Συνήθως εφ' ήμας τά πλούσια σου έλίη, Παρθένε,
ο Virgo, justa consueludinem tuam, varios mor- ^Wtvov, νοσήματα παύουσα ποικίλα ψυχών, των έν
bot curan* animarum illorum qui cuin fide ad le πίστει προσιόντων σοι τή τών χολών αίτία, πολυύμ-
accedunl, quae es caiisa bonorum, ο plurirnum νϊ τ£
D » *
laudnnda.
^nininosiesunae animae mex fluctus Iranquilla, Κύματα πράϋνον της παναθλίας μου ψυχής, δέο-
obsccro; ei dolores tarni* meae itcda, qua sola μ α ι , xal τής σαρκδ; παΟΐον τάς όδύνας, ή μόνη
absqite doloribus Deum cerporalnm peperisti. τεχοϋσα Ανευθεν όδίνωνθεόν σωματούμενον.
InlellecUialibus Buperior poieslaiibu», omni seductoris malitia supcriorem mc fac iuierceasionibus
luifl» fkiin te cum graiiarum actione semper gtoriiirsu.
Ab hpmimbus infeatis, a daeaionibus maliguig, Ανθρώπων δεινών χα\ δαιμόνων πονηρών καΐ
et ab omni alia aJvcrsiiate, casu, omnique laesione πάσης άλλης κακοπραγίας xa\ συμπτώσεως xal
libera mc, Virgo saucta, «L cuslodi me concioeo- πάσης χαχώσεως (&ϋσα£ με, αγία Παρθένε, κα\ συν-
(em; Bcuediclus es, Deus Patrum. τήρησον ψάλλοντα* Εύλογητδς εΐ, δ θεος ό τών Πα­
In siinililudine camis i l K qui esi snperdivinus, τέρων.
ex ic apparuil, ο Yirgo casia, quem incessanler Έν όμοιώματι σ^ρχος ό ύπερΟεος, άγνή, έχ σοϋ
4eprecare, itl miscrralur noslri, q«i cum xnalilia ώράΟη, δν άπαύστως δυσώπει έλεηϋήναι ημάς κακία
1137 MARIALE. ιι:κ
συζώντας, καΐ τρέμοντας της αίωνιζούσης, Παρθένε, Α convivimus c l a*lcn»uiu lormcnUiin conirewi-
ειμωρΕας. ecimug.
•ωτοειδης ώς νεφέλη, τον της δικαιοσύνης κατ­ Facia es, ο casia, v e l u l iml»ea l u r i d a , qnjp j n -
έχουσα άγκάλαις σου, αγνή, "Ηλιον άδυτον «έφυκας · gtitiue Solera inoccitluum nthig contietiisti Ϊ ideo
6 i i τούτο βοώ σοι· Πολλοίς Ισκοτισμένον με χακοίς ctaiuo ad t e ; Hlumina me, ο puetta, m u l i i e tnafe
φωταγώγησον, κόρη, άπαύστως o*s γεραίροντα. obtertebraitim, d n m le incessanier hoeoro.

133 Ex Cauone in S. U$patium 9 die 48 ( 6 4 " ) .k

Salvaiori ac Deo ex enstis sanguiiiilme itiis <or- Ο m i r a c u l u m o m n i u m m i r a c u l o r u m maximun»,

pus d e d i s l i , ο Virgo i i m n l a U , qnl dedit nobis &»- quofl Virgo cofKipiens s l n c v i r i l i opcra t n utmi
pienlem Hierarcbam & m i m , saluitferum ac ferven- suo i l t u n i qui imiversa complectitur, i l h i m IIOHI

lem defensorem, vt-rcadmirabilem H y p a i i u m . coarclavti.

E$lo m i h i ptopilia i u die C h r i s l i formidabili ac Ο Dei sponsa V i r g o , q u x absque miptialis ib:t-
irememia, ο Dei Mater, Virgo g e n i h i x Maria, quae laini experimenlo, et absque seminis corruptione
omnibus F i l i i t u i creaiuris es nublimior, quippe Unigenitum Patris concepisti, c l i n carne pepc-
qnae sola ipsum supernaturaliter l a c u s t i . r i s l i , ex immaculatis sanguinibus t u i s , nc ccsses
Vtrgo Maier, qtue Deura incarnatuui peperisli ^ preces effundere pro salule n i u n d i .
graves el iiinuniei abiles aitiinse meai lapsus expians, Me multis periculis c i r c u m d a m m , e l peccalorutn
salva ine iuiercetsioue i n a . Uiinpesiate pcriculosissime j a c t a t u m , d i r i g e nnnc
Gratiarum liiarum fluvil, e l fontes c u r a t i o n u m , S p i r i t u s sancii auva ad pacatissimam stationem, ο
e i d i v i n a n i m divitiarui» d i s t r i b u l i o u e s d m d u n i u r , Dci genilrix Domina, p o n u 3 eniin es Ctiristiano-
ο Dci S p o i m , c x m a n u l l l a , uude v i i a p r i u c i p i u m r u t i i ; quamobrem te 134 laudaroes i n <wmia
h a b u i l , Oiii»ipotenlis q u i ex utero l i i o naius est. sxcula.
SapuMiti:im fiubftistentcm peperisii, iuviolata Matcr C r r a t o r i s l u c i d i s ? i r a a mocgtorum consols^-
Virgo Deipara, q u x sanclos sapictitiaeiinos fecit, t i n , p e r i d i t a n t i u u i proteotio, et l a b o r a n t i u m a u x i -
per qnos maUtise a r c h i i e c l i cecidit fasiu.s, c t pes- l i u m , atque a i g r o i a m i u m velox v i s i i a t i o , l u me,
i i m a niachmamenta. quandiu v i x c r o , c u s t o d i .

ΜΗΝ ΙΟΥΛΙΟΣ. MEMSIS J U L I U S .

τον Κατόνος βίς τους αγίους μάρτυρας Κο~ E% CanoneiH festo SS. Cotma, el Damiaui marty~
σμάν xal άαμιατύν, ήμϊ/φ ^ · C rum, die 1 .

11 του θεοί» το χωρίον, τήν νοητών τραττεζαν, τήν
καλλονών του Ι α κ ώ β , τήν άδιάοατον Υΐν^ραν, καΐ
άδιάαειττον κλίμακα, αχραντ*, αϊ γενεα\ τών γενεών
μακαρ{£ομεν.
*0 φοββρ^ς ταΤς Ανω ατρατηγίαις fev σο\ αφράατο);
φκησε, καθαρωτέραν εύρηκως ορατής κα\ νοουμέ-
ντ\ς άγνη Παρθένβ, φύσίως* διό σε μακαρΐζομεν.
t te o m n i n a l u r a v i s i b i i i ,
Ή λαμπάς τοΟ θίίου φωτός, ή ανωτέρα πάντων
των ποιημάτων, ή τον άνθρωπον Οεώαααα, ώς βεον
κυή?ααα , κα\ Θεοτόκος δοξάζεται,
Άνάτειλον μοι, Δέβποινα, ακτίνα 8είας γνώσεως ^
τ ω έν τ φ σκότω τ^ς άγνωαίας δεινώς αυνιχομένω,
κα\ πρ^ς φως όδήγησον μετανοίας, άχραντε, πύλη
ούαα τοΟ φωτό;.
ϊωσόν με, ή τεκοΰαα τδν Σωτήρα • βυθός γάρ
συνταράσσει μβ αμαρτημάτων,
κλυδωνιον ηδονών, καΐ ζάλη τ ώ ν πνευμάτων της
πονηρίας εκθλίβει με.
Καταβήσεται Χριττδς, ώς ύετος ίτά πίκον, i v τή
γαστρΕ σου, θεοχαρίτωτε , καΐ τους χείμαρρους της
ανομίας καταπαύσει ώς θεός, καΐ άφΟαρσίαν καΐ
ζωην πηγάσει τοίς μέλπουσίν ΕΟλογητος ό θεος 6
) l a l i U L e u i ac v i l a m i n n i o d m i i fontis emaoabil i i s
τών Πατέρων.
Te Dei scdem ac posseseionein, niensan» s p i r i -
l a l c m , 8pecicm ac p u k h r i l u d i u e m Jacob, pontetn
irajeciu feiicissimuin ac f a c i i l i r a u m , scalain sta^
bilem alque i m m o b i l e m , o m n c s b n m i n t i m g^ne-
rationes cum affeclu beatam nuncupamus. ο iiit-
maculaia.
I l l e q u i formidabilis e s U u p e r n i s exerr.iiibus» i n
Lc i n e n a r r a b i l i modo habilavit, ο ca>ia Virgo» c u m
alque i n i e l l i g i b i l i purio-
rem invenisset : propterea lc beatam appeKamus.
Lampas divinac lucis, superior omnibus erealtt-
ris, q u * bominem dciAcayit, quippe q u * Detwu
pcpererit, Deipara g l o r i l i c a t u r .
O r i r i fac siiper m e , Domina, r a d i u m diviitre c o -
gnitionis, c u m lenebris i g n o r a n l i x g r m t e r oppres-
sus s i n i ; el dciluc me ad h i m e n poenitcntiae, ο
iinutaculaia, c u m sis porta l u c i s .
Salva m o , t u qu£ Salvatorcm peperisti ; p r o -
κα\ χζιμάζζι με i u a d u m quippc peccalorum conUirhai m e ; et exa-
g i l a l ine tempestas concnpisceiiliarum, inaliguo-
rmnque s p i r i l t i u m procella aflligil Tnc.
135 Dcsceitdel C b r i s l u s s i c n l phjvia t n velhis, i u
u i r r u i n t u u m , ο Deo cliarissima ; c t l o r r e m c s >ni-
q u i i a i i i cessare facict, utpoie Deue ; aique i n i m o i -
qui canuiH : Beuediclus Dcus P a l r u m .

(Gi***) D t s i d e t a l u r i n Merucis
1 39
J
S. J O S E P H I MTHNOGKAl-Hi 1140
<Ex sacris sanguintbus luis incarnatus c s l C r e a - Α Έ ξ αιμάτων σου Ιερών βεσά^χωτα: ό Πλαστουρ­
l o r o n i n i u m , atqiie c i i v i i a h itLeio t u o , virginem γ ό ; 6 πάντων, καΐ σου προηλθεν έκ γαστρδς, σέ
le conservans. Ο m i r a c u l t i m m i i a c u l o i u m ! ο novo- παρθένον διαψυλάξας * ώ θαϋμα θαυμάτων! ώ
rum mysieriorum i n a i i i f c s l a t i o , quae i n ic facta καονών μυστηρίων ψανέρωσις εν σο\ πεπραγμένων
sunl i n omnia snecula. ε ίς ζ ά ν τ α ς τους αιώνας !
Ο v i r g o , q u » ipsis C h c r u b i m superior a p p a r u i - Φανεϊσα, Παρθένε» τ ω ν ΧερουβΙμ ανωτέρα, άνώ-
sti, eflice inenlem meam carnalibus concnpiscen- τερον άπέργασαι τδν νοϊν μου των σαρκικών ηδο­
l i i s v i i i r q u c l e m a i i o n i b u s superiorem ; e l conceJe νών, κα\ του βίου πειρασμών, καΐ δίδου βαδί£ειν
m i l i i u l expediie facilequc iiicedam p r o semilas εύσταλώς τάς σωτηρίους τρΕβους, τάς. φι ρούσας,
salutares, quae d u c u u i ad supernam civilatem, ο Αχραντε, πρδς τήν ανω πόλιν.
immaculaia.

Εχ Canone alio ί » SS. Anargtjros Cosmam, et Damianum.

Salvaiorem ac Deuro ex castis sanguinibus l u i s T e m p l u m m u n d u m fecit l e , Domina, m u n d i s s i -
c o r p o r a s i i ^ o pura e l i n v i o t o u , q u i dedit nobis mura 136 V e r b n m , quod d i v i n a m A n a r g y r o r n m
salutares medicos passionum nosrrarum, et ferven- Β Ecclesiam signis ac prodigiis semper magnilicat.
les defensores, eapientes Anargyros t u s p i r i t n .
Ο Maria virga quje germinasli ex radice Jesse,
Te speciosissimam i n l c r mutieres elegii Deus, et
p r o l u l i s t i , iiiviolata, florem C h r i s l u m , q u i v c l u t
ex te corporalitcr, ο casta, nasci coniplacuil s i b i ,
floribus, miraculis exontat famulos suos Anargyros.
q u i requies<ii i n sanrlis s u i s .
Perenipla est mors i n l e ; v i u m enim subslantja-
Coiqpassione lua dignuin mc fac, ο V i r g o i n v i o -
tem peperisti C l i r i s t u m D o m i m i m , ο i n v i o l a t a , pro-
lata, q u x peperisti Verbmri unice compassivi&si-
tectorem vhae noslrae, q u f Anargyros medicps dedi»
m u m , quod concessii univetsis ilnibus lerrae S a n *
i i & q u i c l a m a n l : BenediciLti oraitia.
ctos compaiientes medicos, et m i r a c u l o r u m p a l r a -
tores. F a r l a cs, ο \ i r g o , d o m i c i l i u m lucis iHhia, qua
Sapienliam Dei substanlialem peperisli, o V i r g o universa i l l u m i n a v i t , »t luciferos lanctos nuuc
i i m o l a t a Deipara, quae sancios sapientissimos n o - concessil, q u i m o r l i f e r a r u m passionuro lenebras
bis concessil, per quos maliiiae a r c h i t e c i i cecidit i n spiritu e i i m i n a m , o s o l a semper inviolata Virgo*

fastus, et gravissima straiagemata.

Ex Cauone atioin SS. Anargyro* Cotmatn, el Pamianum.

Effunde super noe, nunc, ο casta, slillas misera C P a r t u 1 1 1 0
c o n j u o x i t , o caslissima, cuafodiat i n i r a n *
l i o n u m ' t u a r u m , t u qiiie b o n u m , et piuua, e t mise- q u i l l o eiatu nos, q u i te laudibus e x a l u m u s .
r a i o r e m ineffjbiiiler peperisli, ?tque universorum Mons Dei, e t quo Veriias manifesUiur, l u e s ο
nunc prsesidium exsistis. Virgo 137 easta, i n qtio e u m inbabita&sel ille,
llte q u i s o l n s e s l bonus, solus iniiiue niisericors, q u i c s i incomprebensibilig, buminibus v o l u i t s i -
iminaculaiam vuivara l u a m ingressus e s i , ο lota m i l i s iieri propier excessum raisencordi* suse: c u i
jinmaeiilalaj volens itos passionibus pollutos r e - psallimus : Benedictus es, etc,
fomiare. Ecce, ο anima mea, poria l u c i s , quae m i n c ape-
I n t c , ο Virgo Dei Maier, Bpes meas repo&ui, r i l aditus poeiiilenliae : ecce spccies Jacob; unica
ine ab omirfbosLis m a l i l i a esse l i b e r a n d u m . bomimun lulula a c d e f e n s i o : festina per iiilerces-
Ο Domina casla, quae Doum iiiearnaluin i n - siones i l l i u s con«equi m i s e r i c o r d i a i n .
comprebensibili modo p e p e r i s i i , cuuutetn semper Agnosrenies i e , ο Domina, vere lucidam essc
deprccare, u t me a c^rnalibus passionibus, e l ab nubein Solis j u s i i t i x per luajn imercessionem ab
octernis l o r m e n t i s c r i p i a t . obscuriesimis icnebris, et ab seteruo supplicio libe-
l l l e q u i inferiora superioribus io supernaatura!: r e m u r , ο ab o m n i naevo libera.
D
ExCanone in fetio S. Thomm Patceensh et SXy- f
Ex τον Κανόγος εϊζ ror άγων Βωμάν rdr ir
riacw martyri$ die 7 .t
τψ ΠμΛαιφ, xal ti\r άγίατ μάρτυρα Κυριακών,

Mortis i m p e t u m represstsii, ο c a s u , C l i r i s i u m 'Ρύμην, άγνή, τοΰ θανάτου άνέστειλας αθανασία;

i i n m o r t a l i i a l i s dalorein e n i x a , qaem c u m infernus πρόξενον Χριστδν χυήσασα, δν * θανέντα ^ου·
v o l u n i a r i o decrcto m o r t u a m vidiss«t, c o n l r e n i i i i t . λήαβ& έκουσία Ιθών ^τρίμαξεν.
Ο Y i r g o , q u x subsisientem Dci Sapientiam pepe- Σοφίαν του θεου τήν ένυπόσταχον τεκοΰσα, Παρ­
r i s l i , a soptiisia malitiae libera me mediatione tua, θένε, του σοφϊστοΰ με τής κακίας έκλύτρωσον μεσι­
ο sola carens o m n i labe. τεία σου, μόνη παναμώμητε.
L i b e r a , ο V i r g o casiissima, ab o m n i bostis lae- Τϋσαι πάσης κακώσεω; του δυσμενούς, Παρθένε,
fione, eos q u i noverunt le verata esse Dei m a - τους βίδότας αληθώς θεοΰ σε μητέρα, πάναγνβ·
trem.

(W*) Hic canon cum sequenii decst in Menaais impressis.

1Η1
Έλυαας, Αχραντε, των πρηπατόρων τήν άραν, Α
τέςασα άνευ σαρκός, σεμνή, θελημάτων τον πάντα
τψ αύτοϋ θελήματι Οείω σαφώς ούσιώσαντα.
Βασιλιά κυήσασα Χριστον οΓάπερ βασίλισσα, ϋεο-
χαρίτωτε, τους ίπ\ σο\ προστρέχοντας ουρανών βα­
σιλείας άξίωσον.
Ό μόνος θ ε δ ; μόνην ευρε καΟαράν την σήν γ α ­
στέρα, καΙ* σωματουτιι κα\ γνωρίζεται άνθρωπος
σώζων τδν Λνθρωπον ' δΟεν ώς καλών σε αΐτίαν επι­
σταμένοι ψάλλομεν · Ευλογημένη ή βεόν σαρκι, κυή-
σασα.
*0 ύπεροΰσιος θεος ούσιώΟη καθ' ήμας έκ σου,
Παρθένε, χ α : ώράΟη ώς βρέφος ό προ αιώνων ΙΙατέρι
κα\ 6είω συνυπάρχων Π ν ε ύ μ α τ ι ' 8 0 ε ν ώς αύτου σε iufans, ille qui nitte ssecula cst ctun Palre et Spi-
δοξάζομεν μητέρα.
Φωτεινοτάταις λαμπάσι τοΰ έκ σου σαρκωθέντος,
ΙΙαρθένε παναγία, ύπερ νουν ol Θεοτόκον είδότες σε
φωτίζόμεθα πιστει, καΙ σκότους έκλυτρούμεθα π α -
Οών, και πάντων κινδύνων και πάσης περιστάσεως.
NARIALE. 1Η2
Oissulvisli, ο inU;mora!a, priniorum parciuum
maleriiclioncm, cuui pcpensll sine vulmtraic carnis,
O veneramla, i i l t i i i i qui vohmiale sira d i v i m ma-
nifesic u m v m a pnuluxit.
Ο Deo graLissima, qua>. rngeni Cbrisiuni pcpc-
risti, utpoie regina , cos, qui ad lc nrciirrunl, d i -
gnos Facregni roilnrum.
Deus, qui csl solus, solum υίοι-ιιιιι lnum piirinn
iuvenil, el corporalus esl, el agiiitu* honio sal-
vans hoinincm : umie le unqunui causam lioiui-
rum agnoscenles, psaUitmis : Benoilicla l u , q u »
Dcum in rarne pcpcrisli.
138 Supersubstamialis Deus subsmniia nostia
factus est ex le, ο Yirgo, et appartiit lai;qnam
ritti diviuo : quare tanquam itlius malrem ic
glorilicamus.
Lucidissimis lampadibus i l l i u s , qni cx tc, ο
Yirgo sanciissmia, supra meulis capUim incariuiius
esl, ims, qui lc Uciparam fldelUer aguosclmus,
iUutuiiiemur , el a lenebiis passiomim , omiiique
pcriculo aique adversitate iiLereinur.

ExCanone in SS. Patermutium, et Coprum, die 9 (61*"").

Moriifica cordis niei affectionea, tu, quas viiam
noslrain Cbrisium ineflabiluer pcperisti, ο Virgo
niipiiaJis ibalami nescia, spes eorum qui recurrunl
ad ie,
Ο porta salutaris, jnBhitemise portae, ulpotebe-
nlgua protectrix, aperi m i l i i , et a peccati partis
libcra nie, cusiodiens me divina poienlia lua.
Corpus accepit ex vi&ceribus tute Ueufi Verbiim,
ο Oei gunilrix puella, c i ut infans visus est, cxbi-
beus universis admiraadain ac slupore plcnain re-
gmieralioiiem.
flle qni erat perfeclissimus, facius liomo cx le,
o Y i r g o imiuput, corrupiam bominuro csscnliam
deiiicavit.
Inccssabili voce ad tcclamamus: Gaudc, ο i n -
lomcralissima: gaudium ciiiui omnium CbrUliuii
gcnufbti; atquc univcrsum primuc mauis Evai
moorniv,m cffugasii.
EcceArca illa legnus prsefigurabal iiierum liiui»
comineuiera Manna Ciiiisluin escam uostram, ο
Dui genitrix sola cnsta, bcneilicia.
C Ccelis sublimior ,-ippaniisii, dum Verbum Deum,
qui nosad sublimia cvexit, peperisii, qiicm super-
eialial omuig spiriLUs, tuuquam Dcum ousiruui,
ia saecnla.
[jiicis luaa radiis itiumina, ο Sponsa D c i , ani-
maii! mcam, 139 i» socordi» profundo jacenttiin;
cxsurgc, aiquc bostrs prulurba ac dejicc, qui sem-
pcr divcxant cor mcum, et a<l libuliues meas &e-
clainlas iinpcllunt mc.

Έχ τον Κανόνος είς τους αγίους μάρτυρας Πρό- Ex Canone ia festo SS. marlyrum Vrocli, el IIHa-
χΛον χαϊ ΊΛαρίωνα, ήμέρφ ιβ'. rionis, dte 12.

Γδν των άκοων της προμήτορος Εδας Γαβριήλ Vrnenuin, quod' prinia maler Eva auribus au- ,
σοι προσφωνών το Χαίρε αληθώς έξετίναξε, Δέ- diendo imbibcraL, Gabriol t i b i , Λ ν ϋ , acclamaus
σ :οινα"μόνη γάρ τ6ν άναιρέτην της κακίας του 6φεως D Ycre ejcctt, ο Domina : tu eniin sola ablaiortin»
ύπερ νουν τε καΐλόγον έκύησας. nnalitiie serpcntis snpra omnis cogiiaiionis ac ser-
nionis caplum pcperisti.
Λΰσον, Π?ρθένε, τον δεσμον των κακών μου« Dissolyc, ο Virgo, caienam malorum mcorui»,
συνδέουσα τη στοργή με τοΰ έκ σοϋ τεχΟέντος colligans me amore Verbi, quod cx te, ο mundis-
Λόγου, πανάμωμε, κα\ σώσόν με, Δέσποινα, ταϊς sima, nalum e s i ; etsalvum me fac, ο Domina, pre-
Ικεσίαις σου. cilms tuis.
Σύντριβε ν τη παραβάσει τών χειρών σου το π ο ί η ­ Confracitim ob Iransgressionem , opu^ nianuum
μα κατοικτείρων, Λόγε, μήτραν άτείρόγαμον φ χ η - luarum coiumiserans, o V e r b u m , ulernm virilis
σας, καΙ έν δυσΐ τα?ς ούσία'.ς προελήλυΟας, αφθαρ­ copnke nescium babiiasti, et in duabus subsiautiis
σίας καινίζων όδους τοΖς είδόσι σε. proccssisli, renovans vias itnmorlalilalis scienii-
biis le.
Τίς δύναται το σον έρμηνεΰσαι μυστήριον, ώ Δέ • Quis tuum valrat explicarc tnysterium, ο Domina

(64"·*) Monaea nou liabcnt.

1143 S. JOSEPIII HYMNOGRAPHl llii
Deipara ? emnium cniin Crcalorem iniiff.ibililer Α <*ποινα Θεοτόκε · τον γαρ κτίστην των ολων άφρά-
corporasli. στω; έσωμάτωσχ;.
Ecce Virgo eoncipiet (exclamavit olim Isaia-) Ίδου ή ΙΙαρθένος, άνεβόα ό Ησαΐας πάλαι, βου­
«nagni consilii angelum Eiumanuel, Deuni, et Domi- λής άγγελον μεγάλης Εμμανουήλ τον θεον, καΐ
num, el Salvaiorem auimavum nostraruro. Κΰριον, χαΐ Σωτήρα τών ψυχών ημών συλλήψει.
Tanquam sanetior omuibus creaturjg, pepeiisii, 'βς τών χτισμάτων πάντων άγιωτίρα, αγνή Παρ­
9 casu Virgo, ο Virgo immaculaia, benedicu θένε, άπεκύησας τον κτίστη ν καΐ Κυριον, Παρθένε
Afater, semper gloiifiraia, Crealorein ct Domiinun. αμίαντε, ευλογημένη Μήτερ άε\$εδοξασμένη.
Iucarnaius ex impollulis sanguinibus luis Deus, 2αρχωθε\ς έξ άχραντων αιμάτων σου ό Θε6; 6
qi«i fecit, et plasmavit me, ο Dei genkrtx Domina, ποιήσας χα\ πλάσας με, θεοχυήτορ Δέσποινα, άν-
rccupcravit mundutn, ita clamantam : Benedfciie, εχτήσατο κόσμον ουτω βοώντα * Ευλογείτε, υμνείτε
U laudale Domiaum. τονΚύριον.
Lticis dozuictliuui f.icta es, ο casia, eauciissima Φωτο; οίκητήριον, αγνή, γεγένησαι, παναγία
riaier Virgo, in malcria visibili corporis, a qua μητροπάρθενε, fcv 5λβ όρωμένη του σώματος, καΐ
umnes qni in 140 lenebris vitam irabuni, illumi- πάντας τους έν σχότει φωτίσαντος· δθεν σε πίστει
nanliir : quamobrem le cum iitie bealam appcl- Β μακαρίζομεν.
lamus.
Ex Cauone in Synaxim, seu eoilectam areitangell '£« τον Κανότος είς zf\r <rvra£ir τον άρχαγγέ-
Gabrielis, dk 15. Λου Γ α φ ί ή , Ι , ή/^/>£ ιγ'.
Ubi Gabricl, elc. Άγνήν σε, χ. τ . λ.
(ldem e$t cum Canone diei 26 Martii.)
141 &x Cunone * f**io n
Goiinduchce marfyri$ 9 Έχ τοΰ Κατότος είς τήν άγίατ αάρτνρα ΓοΛιτ-
die 13. δουχτρΤ) ήμέρψ ι γ .

Α sordibus malitix volens Creator naluram no- Τύπου κακίας τήν φύσιν δ Πλαστουργός τήν
glrain mundare, ex ulero tuo mundo incarnatus ημών βουλόμενος έκκαθ£ραι, εκ της ση; καθαρός
est, ο Deipara; propterea te omnes gloriftcamus. σεσάρχωταϊ γαστρδς, βεοτόκε · διό σε πάντες όοξά-
ζομεν.
Mauifcsic cognovimus Deinn vx castis sangui- Γνωστώς χατίδομεν θεδν σαρκωθέντα, Παρθένε,
nibus luis iucarnatuin esse, ο Virgo, uostramque C έξ Αγνών σου αίμάτων, δι* οιχτον νυν τήν ημών
nunc formam misericordia adductum susccpiase; άναλαβόντα μορφήν. Διά τούτο πίστει σε δοξά-
quamobrem le cum fide glorilicamus. ζομεν.
Vincu!utn Iran&gressionis dissolvisti, bonornnt Δεσμον διέλυιας της παραβάσεως τών καλών τδν
ditorem cum cxccssu betngnitalis entxa : propter- δοτήρα υπερβολή τέξασα χρηστότητος, Παρθενομή-
ea iifts fideles le, Yirgo Mater, glorificamns. τορ. Διά τούτο οί πιστοί σε βοξάζομεν.
Cuiu sit luens mca mullis iransgressionibus i n - Με.μολυσμένος τδν λογισμον κα\ ήχρειωμένος ταΤ^
quinata ac delurpaia, precor t c , ο Dei Alaler, πολλαϊς, Μήτε ρ θεού, παραβάσεσι, σέ καθικετεύω,
uni<e inimaculaia (05), miserere mei, et salva me μόνη αμόλυντε, οίκτεΐραί με χα\ σώσαι τΐ) μεσιτεία
mediationc tua-. σου.
Cum contexuissel Aitissimus sibi ipsi amictum Τφάνα; "Υψιστος έαυτφ περιβολών έκ τών αγνών
ex pnris eanguiitibns tuis, n hiunaculala, eos qni αιμάτων σου, τους γυμνωθέντας θείαις καταστο-
divinis veslibus nudalt fticrant, exornavil; proplcr- λαϊςέφαίδρυνεν, άχραντε. Διά τουτό σε πόΟψ μακα-
e.i rum affecin te beaiam appellaiuus. ρίζομεν.
Prupiiialorium apnd Dcum te semper habemus, Τλαστήριον κεκτημένους, πανάμωμε, προς τ$ν
ο snmme immaculaia : crue nos a futurx vitre D θεόν σε πάγτοτε, έζελοΰ ή μας τών εκεί βασάνων
tertibilibus lortncnlis, ac libera nos al> oinnibus φοβερών, κα - λύτρωσαι πάσης απειλής Χα\ επιβου­
ν

minis et conatibus lioslium l-jm visibilium quam
iuvisibiiium.
Tu qu% pnrtu tuo universam seductoris mali-
liam slcrilem reddidisli, ο casia, cor meuin om-
nium bonoruni 0[>erum steriie, fruciifcrum effice,
Deum mibi propiiium reditendo.
142 Mediamc voce angcli, concepisu, ο casla,
λής ορατών και αοράτων έχθρων,
Ή τψ τάχφ σου ποίσαν άποστειρώσασα τήν κα-
κίαν τοΰ πλάνου, πάσης στεφεύουσαν πράξεως,
αγνή, αγαθής την καρδίαν μου δίϊξον καρποφόρον,
θεδν ίλεουμένη.
Φων^ αγγέλου, άγνή, συνέλαβες Λόγον Πατρδς

(65) Hinc Joat>. Trithcmitis abbas de laud. S. An-
nw cap, 7, :ιίι ad rem nosiram : * Digna Dei Maler
futsse crcditur siite origiuali mamla concipi, quae
illui» erat Virgo panlura, qni loiins mundi ddercl
rrimina. Nolo miretis Dei Gcniliicem praeter na-
lavit) consueiudiitcm ab oriuinali or%&crvatam c r i -
inine, quam sibi mansionem paravrrat Deus tnfu-
snr grali^e. Coiisiilera naiain l>ei Geniliicem, el non
niiraberis sine macula concepiionem. Magna sunt
πυ.Έ dicunlur, sed vera, sed sancta, sed Cenitricem
Dei decentia, cujus concepiiouem praeveuit gralin,
et binc miratur i.aiura. > Sic ille.
1)45 MARTALE. 1!46
ήμϊνόμοιωΟηναι Οελήσαντα, δνδοσώπει εύρειν ημάς Α V * r b u m Γ;ιΙι is, q n o j nobis v o l u i l assimilari : illu.l
Ιλεος, κα\ των αμαρτημάτων λύαιν, πανάμωμε idem nmic drprecare, ο m u n d i s s i m a , pro nobis
όθεν εύχαρίστοις σι φωναίς άε\ δοξάζομεν. ut niisericordiam, e i peccaimum absoluiionem i i i -
veiiire possirous, quamobrci» gratis vocibus, te
semper gloriflceimis.
%
Εκ τον Κανόνος είς τόν άγισν άχόστοΐοτ Άκν- Ex Cafwtie in fcsto 8. Aquitas apotloti, die ii.
Λαν ήμέρφ ιδ\
9

Λόγω, σ ε μ ^ » Λόγον έν μήτρ^ι συνέλαβες τδν διά Y c r b n m mciltaiiie verbo i n uiero c o n c e p i s i l , ο

λόγου άπαντα; δημιούργήσαντα* δια τοϋτο σε λό- vcneramla, quod per r e r b u i n universos t r e a v i t :
γοις έν&είοις άνυμνοϋμεν, θεοχαρίτωτε« ideo te verbis divinis c u l U u d a a i u e , ο Dei gralia
cumulatissima.
Ό μόνος καθαρδς, ό μόνος Κύριος, σ& μόνην ώς SDIIIS muudus, solos Domintis, o l t<i agnovil
Ι γ ν ω καθαρωτέραν πάσης κτίσεως, πανάμωμε, ές Sftlam, o m u i creatura m u n d i o r o m , ο inimaculaus*
αγνών σου αιμάτων σεσο)μάτωται. sima, ex caslis sanguinilms tiiis c o r p o n l u s esi.
Νοητόν σε παλάτιόν, κα\ ύψηλδν τοΐ> βασιλέως Te spirhuale p a l a i i u m , et altissiimim Rcgis
θρόνο ν, Θεοτόκε δέσποινα, δνομάζομεν. ^ i h r o m i m , ο Deipara Domina, nominamiis.
Μήτηρ χα - δούλη Χρίστου τον σαρχωΟέντος δι*
1
Maler es c l ancilla Cliri&li incarnali proplcr
ήμα*ς γέγονας, δν εκτενώς πάντοτε δυσώπχΐ τοΰ nos : quem semper impense dr?preoare t i t salvos
σώζεσθαι ήμ&ς τούς σε θεοτόκον αγνήν ονομάζοντας. faciai nos, q u i ic Deiparam caslam siuncupaniDS.
Κυρ'.ώνυμε χόρη πανάμωμε, τον άγαθοδότην θεον Ο puelta i i n m a c u l a t i s s i t u a , cujus uomen d o m i -
ή χυήσασα, τους σε ύμνοΰντας πάντοτε πειρασμών n i u m r e s o n a i ; qme Deun. Uonorum dalorem pepe-
πολυτρόπων διάσωσον. - i s i i ; eos q u i te collaudant aesidne a muHiformihus
entationibus salva.
Νεχροΰται το πρ\ν δ Α δ ά μ φΟοροπο«ρ βρώαει, Morluus est o l i i n Adam leiliifero cibo deguslalo,
πανάμωμε, σΰ δε τεχοϋσα τ^ν ζωήν ημών, τούτον, ο summe pura V i r g o : l u a u i e m enixa v i t a m n » -
Παρθένε, έζώωσας * οθεν ώς καλών οε αιτία ν άνυμ- s l r a m , enmdem viviOcastt : unde le tamiuam bono-
νοϋντες χραυγάζομεν * Ευλογημένη ή· θεδν σαρκν r o m causam luudantes, clamaiiiiis : Henediuta l u ,
χνήσασα. q u x D^um i n f a r n e genuUli
'ίϊς τδν παναέτιον θεδν ύπερ πάσα ν αληθώς, C u m Deuiu r e r u m o m a i u m r a n s a m , supra o m -
άγνή, αίτίαν έν,γαατρί συλλαβουσα, καΐ δ;' ημάς c nem causam vere, ο casta, Ι·> ulero conccperis, ac
χαΒ* ήμας όφθέντα τεκοΰσα, πανάμωμε, τούτον propier nos simitem itobis efleclum pepererig,
έχδυσώπει ύπερ των σε ϋμνούντων. t u m d e m , ο intenieratissima, suppliciter exora p r o
i l l i s , q u i t6 la»dibas exornant.
Ζϊ φωτιστικών λυχν(αν προεώρα προφήτης το φώς T e lucernam i l l n r o i i i a t i v a m p r s v i d i t propbeia, ο
τ ^ άνατεΤλαν έκ φωτδς, ΠαρΟενομήτορ, βαστάζου- Yirgo 143 m a l
cr, gestaniem l u m ^ n o r u i m <te
σαν, τ6 φώτισαν πλουσίωςτά πρίν εσχοτισμ'να τ α ϊ ; l o m i n e , quod ea q u « antea tenebris offnsa e r a n l ,
αΰγαΤς της αύτοϋ ανέκφραστου, πανάμωμε, θεό- splendoribus inpffai/ilis d i v i n i t a t t s s*tfc copiose i l l u -
τητος. m i n a v i t , ο immaculatissima.
του Κανόνος εΙς ζοϋς αγίους μάρτυρας Κή- Ex Canoue in SS. martyren Cerkum ei Jttlittam,
ρνκοτ χαϊ ΊουΛίτζην, ήμεροι ιε'. die 1 5 .
Κατήργηταλ θάνατος διά σου, χα\ &δου τδ χέν* l r r i l i facti sunt conauis m o r i i s , et rnferni s i i -
τρον ήφανίσθη, Μητερ άγνή· σΰ γάρ τδν άθάνατον m u k i s extevnvinatns cst per te, Mater casla : t n
Δεστ;όνην θανατωΟέντα σαρχ\ άπεχύησας enirn i m m o r t a l e m D o n t i n u m , q u i seouiidtim r a n i e n i
m o r n i u s eBt, peperistL
Μή χενίόσας τους κόλπους τους Πατριχοϋς, D Verbtmi i l h i d sopersubslanliale, quod> omneni
δχραντε, Λόγος 0 τδ π2ν ούσιώ^ας σου τήν παν- stitisfaiuiam t r e a v t t , n o n dcserens Patermtm s i -
άμωμον γαστέρα φκησε, κα\ σαρξ 'άτρέπτως IIUIII, i n u t c r o l u o mundissimo babiravU, ο i m m a -
ώράΟη, χα\ βροτοΰς έθέωιεν 0 ϋπερούίίος. culata, e( caro sine utfa mutalioite apparutt, l i o -
minesque d e i i k a v i i .
Νόμοι φύσεως, πάναγνε, εν *ϊ\ ύπερ φΰσιν κυο­ Naiurae leges i n p a r t u l i i o , q u i f u i l supra n a i u -
φορία σου έναλλάττονται· τδν Ολάστην γάρ ύπερ r a , niulalai s n n l , ο castissima; ctenim Creaio-
νουν χα\ λόγον άπεκύησας. rcm modo inellabili aique inexcog tabili pc-
perisii.
Ό θεοΰ θίδς Λόγος σάρκα άνελάβετο Ιννουν κα\ Deus Verbum Dt-i r a r n e m nientc alque anima
ίμψυχον έκ σοϋ, παναγία, κα\ δι' ο*κτον έγενετο p r a d i i a m asMimpsil ex l e , ο Snnclissiwa , et m i *
άνθρωπος, και έϋέωαέ με τ?[παραβάσει άπωσθέντα, scricordia m o i u s , faeius est l i o m o , meque d e i f i -
δν Ικέτευε σώσαι τά σύμπαντα. cavit, q u i n j o c H i s ac pcrdilus c r a m , ob iransgrcs-
sioncui. Hunc l u dt*prccare, ut omuibus saluieia
ronccdaL
llll S. JOSEPMI HTMNOGRAPIIl ins
A o n t i a s i m a iutercessionis lunc fatee, auiputa, ο Λ Προ,-^ξους τ φ τ μ η τ ι κ φ σου δ ρ ε π ά ν ι της πρε­
^ u d l a , a r a d i c i b u s pravas c o g i t a l i o n c s a n i w a : inea»; σβείας έναπόκοψον, κόρη, τους πονηρούς λογισμούς
•n(>qiie f r u c l i f e r u i n redde, p r e c o r ; omniuni cniin τ ^ ς ψυχής μου, καΐ καρποφόρον ανάδειξαν» δέομαι *
Satorem Deum, et Satvatorcm peperisti. απάντων γ ά ρ τδν φυτουργδν .τδν θεδν κα\ Σ ω τ ή ρ α
έκύησας.
Verbis l n i s i n l i x r e n i e f t , o m n e s g e n e r a l i o n e s te 'Ρήμασι σο?ς άκολουθοΰντες μακαρΕζομεν γενεαΐ
beaiam d i c i m n s , ο p u e l l a , beaii Dei m a i r e m f a c t a i n , πδσαι, κόρη, μακαρίου θεού Μ η τ έ ρ α σε δειχθεΐ-
q u i c r e d e n l e s i n se, f a c i l e s s e beatos. σαν, τους ε!ς αύτδν πιστεύοντας μακάριους έκτε-
λουντα.
Verbum ex i m m a m i l a l i s s i m i s s a n g u i n i b u s luis Σαρκωθε\ς ό Λόγος εκ τ ω ν πανάχραντων σου
i n c a r n a l u m , ο puella i m m a c i i l a t a , eog q u i ad i r - α Ι μ ά τ ω ν , κόρη, τους προνενευχότας πρδς τ α άλο-
r a l i o n a b i l i s s i m a a c a r n U passiones ante propende- γ ώ τ α τ α τ η ς σαρκός π ά θ η , έ π ι γ ν ώ σ ε ι θεία. έΟέωσεν,
r a n t , d i v i n a scienLia d c i f t c a v i t ; i d c o n o s i l l u d s u p e - άχραντε, δν ύπερυψοΰμεν είς πάντας τους αίώνας.
rexallamus in omnia siecula. I
.144 IHumiiia, ο pona lucis, atiimam meam ab Φώτνσον, πύλη τοΰ φωτδς, τ ή ν τυφλώττουσαν ψυ
a f f c c l i b u s excaecatam, p r a v i b q u e c o g i L a l i n u i b u s o b l e - Β χήν μου το?ς πάθεσι, καΐ πονηροϊς λογισμοϊς ά μ α υ -
n t b r a t a m , ac p o r i d i l a r i i e m ; nteque a l e n l a l i o n i b u s t ρωθεισαν κα\ κινδυνεύουσαν, κα\ έξελοΰ με πειρα­
p c r i c u l i s , ac t r i b u J a t i o n i b u s c r t p c , u l g l o r i l i c e n i l e , σ μ ώ ν , κινδύνων καΐ θλίψίων, ?να δοξάζω σε, τήν
i l d e l i u i n spem ac i o r t i t u d i n e n i . ελπίδα τ ω ν π ι σ τ ώ ν κα\ κ ρ α τ α ί ω μ α .

Εχ Canone in festo S. Aikenogenis mattyrh, Έκτον Κανόνος είς τδν άγιογ μάρτυρα Άθηνο·
dte 1 6 . γέντ\ν, ι)μέρ$ ις-'.

V e r b i i m s e t c r n u m , ex s a n g u i n i b u s l u i s , ο i n n u - Σάρκα γεγενημένον έκ τ ω ν σων α ι μ ά τ ω ν , άπειρό-

p i a , carnem f a c t n m , ' supra m e i u i s verbii]ue coui- γ α μ ε , τον αΐώνιον Λόγον ύπερ νουν τ ε καΐ λόγον
prehensionem, peperisli. έκύησας.
Coelis s u b l i m i o r f a c l a es, ο easia, et S c r a p h i m "Ωφθηςί ουρανών, αγνή, υψηλότερα, ναι των
e a n c t i o r , q u i p p c quae o m n i m n ftegcin ac D o i u i n u i u Σεραφ\μ άεΐ ά γ ι ω τ έ ρ α , ώ ς τον απάντων Δεσπότης
s n p r a nattirae o n l i n c m geniieris. και Βασιλέα ύπερφυώς κυοφορήσασα.
i&iuatiscum Genilorc poLestatis ac t h r o n i , s u - 'Ισοδύναμον, σύνθρονον τ φ γεγεννηκότι τδν ύπε-
pmubstantialem corporasli, ο i m m a c u l a l i & e i i n a , ^ ρούσιον έ σ ω μ ά τ ω σ α ς , πανάμωμε, τοίς βροτοίς δι'
q nmi eum h
t ioom
miinn ij buuuss u
pr<>{
ronler suam miscricordiam o t x t o v όμιλήι
όμιλήσαντα.
t^nversalus esi.
Mairem ac Y i r g i n e n i lo totam sanclam agno- Μ η τ έ ρ α κα\ Παρθένον είδότες σε παναγίαν συμφω­
scenles, concordi voce te v e n e r a m u r , e i devole ν ώ ; γεραίρομεν, καΐ εύσεβώς μαχαρίζομεν.
bcalam appellamus.
T a n q u a m .ititeMigibiiis arca, k g i s l a t o r e m p o r l a - *1ΙςνοητΙ} κιβωτός τοννομοδοτηνέβάστασας, λυχνία

s i i : l a n q u a m lucerna splendida lumen peperisli : ώς φωταυγής τ ο φως άπεκύησας, ώ ς βίζα ά π ό τ ι σ τ ο ;

lanquam radix uutiquam irrigata vilje r a c e m u m , ο της ζι*»ης τδν βότρυν, Θεοτόκε, άνεβλάστησας.
Deipara, proiuli&li.
Yerbum, quod supra v e r b i compreliensionem
-
Ο ν άπεκύησας Λόγον ύπερ λόγον, θεογεννητορ

p ^ p e r i s t i , ο Dei g e n i t r i x M a r i a , p r o n o b i s eiura, Μαρία, ύπερ ημών έχδυσώπει, των πιστώς σε

q u i l e c u m fide c o l l a u d a m u s , ac b e a t i f l c a m u a , ο ύμνούντων, καΐ μαχαριζόντων σε, άχραντε.

immaculata.
L i b e r a t i p e r l e ο i n t e m e r a i i s s i m a , ab a n l i q u o Λυτρωθέ*ντες, πανάμωμε, 5 t i σου, τ η ς αρχαίας τ ω ν
t

p i i m o r u m pareiUum l a p s u , tibi clamaraus, Ave, ct Π **?°r ε κ π τ ώ σ ε ω ς , τ δ , Χ α ί ρ ε , σο\ βοώμεν, καΐ

iva>v

c u m fidc g l o r i f i c a m u s e u m , q u i p e r l e nos a c o r - π ί ι τ ε ι δοξάζομεν τδν δχά σου έκ φΟορόίς ημάς £υσά-

ruptioue liberavit. μενον.

Fers i n u l n i s Doum ferenlein o m n i a ; n u l r i s n u - Φέρεις έν άγκάλαις βεδν τ δ ν φέροντα πάντα,

trilorem, 1 4 5 0 c a
$ l a , ^obis s i m i l e m effeoium; τρέφεις τδν τροφέα ήμίν, ά γ ν ή , όμοιωΟέντα· δν ικέ­

<|iiem d o p r e c a r e , u t a c u n c l i s asperis a l q u e advcr- τευε τ φ λ α φ σου δούναι π ά ν τ ω ν δυσχερών τ ή ν άπο-

λύτρωσιν.
sis l i b e r e t p o p u l u n i l u u r a .

Ex Cwtone t » fe$lo S, Mannas martyris, die 17.

%
Εκ τον Κανόνος ε\ς τ^ν άγίαν μάρτυρα Μαρί-
vi]r, ήμ£ρ& ι ζ ' .

Reccptaculum capax divinae g r a l i x facta cs, ο ΔοχεΤον χωρητικδν γέγονας τί|ς θείας χάριτος,

Dci g e n i t r i x i t n m a c u l a l a : p r o p t c r e a M a r i n a alTectu θεογεν/ητορ άχραντε* διό σε Μαρίνα ποθήσασα π α ρ -

v i r g i n e o le p r o s c q u e n s a c desideran«; F i l i o l u o a t j - Οενικώς οπίσω σον τ φ σ φ Τ Ι φ προσαπενήνεκται.

d u c l a est p o s l t e .
V c r c ac p r o p v i c l c D c i p a r a m n o s fidcles \cncra- Κ υ ρ ί ω ς κα\ αληθώς σε θεοτόκον ot πιστοί σέβο-
MW MAHIAJLfc. 11 Μι
μεν, πανάμωμε' συ γάρ θεον τέτοκας σάρκα γεγο- Α m u r , ο murida ab o m m J a b e : tu e i i i m Deum car-
νότα. nem facluiu p^peristi.
Flnxus corruptionis compescuit V i r g o , incorrupte e n i m geuuil i l i u m q u i c o r r u p t a m liominum
n.ituram a corruplione v i n d i c a v i t .
Ή πχνάμωμος κα\ μόνη άγιωτέρα τών Χερου- Ο i n i m a c n l a l i s s i m a , qir« sola sanclior Cherubini
6 : μ φσνεΓσα, τάς ψυχάς ημών σώσον πάσης περι­ a p p a r u i s l i , s a h a animas noslras ab oinni c i r c u i u -
στάσεως, των πίστει ύμνούντων σε, Αχραντε, Παρ­ fctanii adversitaie, riuin le cum iide laudamus» c
θένε θεδνυμφι. immaculata Y i r g o , sponsa Dei.
θάλασσαν σπαργάνωσα; ομίχλη βουλήματί κυοφο­ Creator, q u i nebuia tanquain fascia mare cir-
ρείται 6 Κ τ ί σ τ ε ς εκ παρθένου, κόρη, άπειρογάμου, cumdat, sua volunlale ex puella Virgine innu-
ώσπερ βρέφος, κα\ σπαργάνοις ά££ήτως ιίλίσσεται. pia g i g n i t u r lanquam infaae, et fasciis modo inef-
iabili circumvolvilur.
ΙΙαρθένε μόνη ώς καθαράν σε άβ(άφθορον Λόγος Ο Yirgo unica, te uipate p u r a m e i i n c o r r u p i a m
καθαρός ήγάπησε, καΐ έκ σου άνεπλάσατο σαρκού- Y e r b u m ittuil p u r u m d i l o x i t , tsi ex te i n c a r n a t u m ,
μένος, κόρη, τον ανθρωπον, δ Μαρίνην δοξάσας ρ hominem r e f o r m a v i t ; quod M a r i n a m tniraculis
τοις θαυμασι. glorificaviu
Ώφθης υπέρτερα ουρανών θεον ούράνιον άπο- A l t i o r coelis apparuisti Deum coelestem e n i i a , c
κυήσασα τον ούρανώσαντα, πάναγνε, γηγενών δλον ca&tisgima, q u i coeliiicavit universam raassam ier-
τδ φύραμα, κα\ ί ή ς Μαρίνης τήν οεπτήν μνήμην r t g e n a r u m , ac venerandam Marinae niemoriam i l -
φαιδρύναντα, $ β ο ώ μ ε ν Πάντα τ ά έ ρ γ α υμνείτε τ!*ν h i s l r a v i l ; ad quem c l a m a m u s : Oinnia opera, iau-
Kuptov, dale D o m i n u m .
Φ ώ ; ήμΐν ανέτειλα; μήτρας έξ άπειράνδρου σου, L u c e m nobis o r i r i fccisli ex inviolalo utero t u o t

Παρθένε, ή ταΐς φυκτωρίαις ένθέοις κ α τ α υ γ α σ Μ - ο V i r g o , qut spicndoribiis d i v i u i s i l l u s l r a i u s , lu>

σα φως έχρημάτισεν, ή της χαράς επώνυμος, θεο- eva&ii, ο Ι)βϊ g e n i l r i x , Maler virgo, cujus nomen
κυήτορ Μητρόπάρθενε. resonai laetiliam.
Έχ τον Κανόνος εΙς zor άγιοτ μάρτυρα A//it- 146 &x
Cuncne vi festo S. Jtmiliani martyris,
Atardr, ι\βέρ$ ιη'. dte 1 8 .
Ισχύς μου, κα\ υμνησίς, καΐ φωτισμός τ ή ς x * p - F o r i i t u d o mea, et laus mea, W u m h i a i i o cordis
«ία; μον ύπαρχε:, πανάμωμε, Χρίστος ό Κύριος, c m e i e s t Cbtiatus D o m i m i s , quem peperisti, ο
δν έκύησας έν δυο ταίς ούσίαις, μι$ ύποστάσει δε i u m m e i l l i b a t a , q u i i n t e l l i g i t u r i n duabus subslain
κατανοούμενον. l i i s , una autem bypuslasi.
Νόμους τους' της φύσεως λαθοΰσα έν τ φ ύπδρ Naiurae. leges ignorans u\ partu l u o , qiti f u i l su-
φύσιν τοκετψ, παρθένος μετά γίννησιν, ΠαρΑενο- pra n a i n r a m , ο Y i r g o M a i e r , post p a r i u m V i r g o
μητορ,! ίμεινας" τον Πλαστουργών γάρ,· άχραντε, permansisli : o m n l u i n enim c r e a l u r a r u m Condito-
άπάσης κτίσεως τέτοχας· r e m , ο i n v i o h l a , peperisii.
Αγιάσματος σε τόπον του ή μ δ ς άγιάσαντος, παν- Te, quse sola sanctiiicaiionis sancUiicantis nos
αγεα κόρη, μόνην εύρεθεΐσαν δοξάζομεν, δι 1
ου ο£ locus esseinvenla f u i s i i , ο puella toia sancia, glo-
γήν κατοικουντες ούρανωθησαν, κα\ ζωής αληθινής r t U c a m u s ; per q u e m , i r r r a m inbabiiantes, cocle-
ήξίώθησαν. sies facti sunt, veraque Tiia digni r c d d i t i sunt.
Τομφαία τρωθέντα με της αμαρτία; Γασαι τψ Me peccaii gladio vultteraium sanasii efucacin-
δραστικωτάτφ σου φαρμάκφ, ή τον Σωτήρα Χρ'.στϋν fcima medicina t u a , ο i m m a c u l a t a , quse Salvalorem
χυήσασα, λόγχη xbv τρωθεντα δί' έμε, άχραντε, καΐ C b r i s l t i m pcperisti, q u i propler me lancea vulae-
τρώσαντα την καρδίαν τοΰ δφεως. ralus» cor serpetitis ipse v u l n e r a v i t .
Εΰα μεν έτρΰγησε τοΰ ξύλου καρπδν θανατηφό-J) Eva quidem*decerpsil f r u c i u m arboris morlife-
pov · συ δε, πάναγνε, ζωής τδ ξύλον καρπογονεϊς, ο ί r u m : l u aulem, ο caslisshua, vilie arborein f r u c t i -
ή γεϋσις απαντάς τους θανόντα; άνεζώωσεν. iicasti, cujus gustus ontnes, q u i m o r t u t cranl>
vivificavii.
Κυριώνυμε^θεόνυμφε, τδ, Χαίρε, σο\ πίστεΕ κραυ- Ο Dei sponsa, d o m i n a n l i nomiiie ornata, t\b\ t

γ ά ζ ο μ ε ν κα\ γάρ εκύησας χαράν άνεκλάλητον X p t - cum lide ciamamus, G a u d e ; etenim gaudium ineffa-
στδν τδν Kuptov, φ κραυγάζομεν Ό των Πατέρων bile C b r i s t u m D o m i n u m peperisti, ad quem vocife*
Κ ύ ρ : ο ; καΐ θεδς εύλογητδς εΤ. ratnur : P a i r u m Deus, et DOQQUIUS benediclus e&.
Σταγόνα μοι δμβρησον ελέους, πηγ^ν τοΰ ελέους ή Deplue super me siillqm misericordiae, l u , q u a
κυήσασα, κα\ της αμαρτίας μου ξήρανονόμβρήματα, miseiicordiaa foniem p e p e r i s i i ; peccalique mct im«
κα\ τ ή ; ψυχής μου πράΰνον άγρια κύματα, Παρθένε brea e i s i c c a , ac feroces animae meae iluclus tran»
Θεοτόκε Μαρία, ινα σ* δοξάζω είς πάντα; τ ο ΰ ; αιώ­ quilla, ο Yirgo Deipara M a r i a , u t l e i n oninia sae-
νας. cuia g l o r i l i c e m .
Φωτί με καταύγασον τ ψ σ<Τ>, πανύμνητε, τδν έν i l l u s l r a nte lucc lua i n tencbns a m b u l i ' l e m , ο
oxorsc πορευόμενον δίδου-μοι χ^ιρα βοηθείας· τά oinni laiidc distuissiuia : porri^c mihi manuin
1151 S. J O S E P H I H Y M N O G R A P I I I 1152
mtxiliatricem nubes animie dispelle; passiomim Α νέφη της ψυχής μου άπέλασον* παθών μου τδ κλυ-
uiearum tempesLaleni geda, ο refugium despe- δωνιον κόπασον, απεγνωσμένων καταφύγιον.
rutorum.
147 Εχ
Canone iti fetto S. P. J!V. Dii con(esuort$ t
*Εκ τον Κανόνος 8ΐς τ ο γ
^fftcr Πατέρα ήμων
die 19.
Solis spiritualis taberaaculum facla es, ο ab Ηλίου του νοητού, πανάμωμβ, σκήνωμα γέγονας
imni lahe pura, qui nos divinis splendoribus pie- ταϊί θεικαϊς λαμτίρότησιν ήμά*ς εύσε6είας καταυ-
laiis illuminavit, atqrte ignorantiae nebulas dissipa- γάσαντος, κα\ τήν άχλυν διώξαντος τζς άγνωσίας,
vit, ο Virgo perpcma. *Αειπάρθενί.
llabitavit in te, ο immaculata, ille, qui habit.il Ένφκησεν έπΙ σοΙ ό κάτοικων του^ ουρανούς,
iii ccelis; qtiem euixe roga, itt salvel aniinas lau- Αχραντε, δν εκτενώς αίτησα; σώσαι τάς ψυχάς των
JiinLium le. ύμνουντων σε.
C:tndelabrum luciferum, te divinum spiendorcm Φωτοφόρον σε λυχνίάν το θεΤον φέγγος έν τ$
in utero geslaiiiem agnovinius, ο Virgo: unde te γαστρί βαστάσασαν ίγνωμεν, Παρθένε- δθεν δυσ-
iupplkes deprecarour, ut luee Itta irratlies animas ^ ωποϋμέν σε, φωτ£ σου καταύγασον πάντων τάς ψυχάς
omnium qui te collaudant. των ύμνούντων σε.
Inieritce animaefneae afleclus, ο inculpabilissima, Νέκρωσον της ψυχής μου τά πάθη, πανάμωμε,
qu;e vitam omnium ineffabili Vetbo peperisti : et ή τήν ζωήν των απάντων άπο^ήτψ λόγω κυήσασα,
menlem meam conturbaiani paciflca, ο purfla. καΐ τον νουν μου ταρασσόμενον, κόρη, «Ιρήνευσον.
Clierubim eancliorem effecil le, ο puella, Dcns Άγιωτέραν των Χερουβίμ σε άπβιργάσατο, κόρη,
^anelus manifesie, qui saiiclifical clainanies, De* ο θεος ό άγιος εμφανώς, άγιά£ων τους κραυγάζον­
uedicLa lu jn mulieiibus, ο Domiua iinmacula- τας* Ευλογημένη συ I V γυναιξί, πανάμωμε Δέ­
tissima, σποινα*
Ccelis lalior appaniisti, Deum in tc capiens, ο "Ωφθης πλατυτέρα ουρανών θεδν χωρήσασα, Μα­
Maria caetissima; quein deprccare ut liberel me a ρία πάναγνε· δν καθικέτευε pϋσα! μ< τών παθών των
pa&sionibus detioeniibus me, alque a fuiura trcf- συνεχόντων με, κα\ της μελλούσης φοβέρας δίκης
ittenda fteiiUnlia eripiat me clamantein : Laudale, με ^ύσασθαι τ6ν βοώντα- Πάντα τα δργα, εύλογεϊτ*
omnia opera, Dominum. τον Κύριον.
Parcc mihi, Christe, qtiando veneris cum gloria Φείσαί μου, Χριστέ, όταν ίλΟϊ|ς κρΤναι τον κόσμον
ad judicaiidmii niiindum, cum habeas depiecanlem Q μετά δόξης, έχων δυσωποΰσάν σε, Αόγε,τί^νθεοτό-
le, ο Verbum, Deiparam semper Virginem, et κον τ^ν ά&ίπάρθενον, τά τών αγγέλων τάγματα,
aiigelot um ordiiws, wiuctorumque concitium. κα\ τών οσίων την όμήγυριν.

Εχ Cauone in fe$to S. Elim Prophetm t die 20. *Εχ τον Κανόνος εϊς τον άγιστ αροφήζιιτ *HAtov t

Supersubstamialis Deus, ex le, ο mundissima, *0 ύπερούσιος θεδς, πανάμωμε, εκ σου σεσάρκω-

hicariialu» esl, et propter nos liomo facms esi si- ται, χα\ δι' ήμά< ώφθη καθ ήμας δ άνθρωπος, δν
1

iiiilis nobis ; qucm impensc roga, ο castissima, ut
me, qui supra omnes 148 homincs peccavi, salvel
i-t liberet a supplicio.
Ο porta jmpervia, perquam transilur ad Ocuni,
pceniteitli» portasaperi nulii precor, abluenssordes
peccatorum ineorum imbribus misencordiac tuae, ο
pudla Deo ciiarissima.
Cum omnibus coelestibus ilrtulibus, cum omni-
IMIS prophetis et mariyribus, cnm aposlolis el cun-
fessoribus, prcces cfTunde, ο Domina mnndissima,
ut ego, qui mulia peccavi, saluteni consequar, eta
fuluris poenis cripiar.
Super ift lauquam imber descendii Verlium su-
pcrsuUstanliale, quoU deprecare, ο puella innocen-
lissima, ut super uie nuuc mundas compunctionis
stillas depluat, quibus omnes imniensonini mato-
rum meorum sordes abluninur.
Ο poria Dei, tUvinos ingressns oslcnde miscra3
aniimm ine;r, quos ingrediar cum confc&sione, ma*
lorumque absoluiioncm recipiain , ο Deipara.
Laudo te. ο iota laudabiiiu. cl tiia^tiilico, ο Dcu
εκτενώς Ικέτευε ύπερ πάντας ανθρώπους, ήμαρτη-
κότα με, πάναγνε, σώσαι χαΐ κολάσεως £υσασθαι.
*Αδιόδευτε πύλη, ή προς θεον φέρουσα, πύλα;
μετανοίας μοι, κίρη, άνοιξον, δέομαι, άποκαθαίρουια
αμαρτιών μου τον ^ΰπον 6μβροις τοΰ ελέους σου,
θεο/αβίτωτε.
Μετά πασών τών ουρανίων δυνάμεων, μετά πάν­
των, Δέαποινα πανάμωμε, τών προφητών, κα\ τών
αθλητών, κα\ τών άποττόλων, κα\ τών όσιων. Ικέ­
τευε τυχεϊν με σωτηρίας τον πολλά άμαρτάνοντα κα>
(5υσθήναι μελλούσης κολάσ?ως.
Έ«\ οϊ ώσπερ δμβρος Αόγοςκαταδέδηκεν ό Οπερ-
ούσιος, δν δυσώπεβ, κόρη, έπομβρήσαί μοι νυν
καχανύξεοϊς καΟαράς σταγόνας άποπλυνούσας πάντα
^ΰπον τών άμετρων κακών μου, παν άμωμε.
Ή πύλη ή του θεοΰ, εΐσόόους θειας ύπόδειξον τ?)
ταπεινή μου ψυχτ), tv αίς είσελεύσομαι έξομολογού
μένος, κα\ κακών rijv λύσιν, Θεοτόκε, άπολήψομαι.
Τμνώ « , πανύμνητζ, κα\ μεγαλύνω, θεοχαρίτωτε,
11T>3 MAR1ALE. ΗΓ4
βήν αγνήν σου λοχεία ν βοήθησαν μοι βίουτοϊ; κύμασι Α g i a t i s s i m a , casltim p a r l i t m i m i m : adjuva me viup
/^ειμαζομένψ, και δίδου χατάνυξιν τη ταπεινή μου fluctituis e x a g i u t u m , ct concede c o m p m i t l i o n e i u
Ψ χίι καθ αρχική ν των μολυσμών.
υ
misorabili auintae meae, qtia illius fasdilales einuii-
ilonttir.
Νομοθετών εύσέβειαν v a l διδάσκων μετάνοιαν ό Legislator pietatis, e i magibler poemusmio?- E m -
Εμμανουήλ έκ σοϋ τ-χθεΊς έπέφανεν, δν νϋν έχδυσ- uianuel ex te nalus a p p a r u i l ; fjuein nunc suppli-
ώπησαν, ύπεραγία Δέσποινα, της δικαιοσύνη; ύπα- ciler exora, ο supersancia Domina, ul justiiia? ρ υ ι -
νοϊξαί μοι πύλας, και σώσαΕ με βοώντα· "Ιερείς, tas m i l i i desuper pperiai, et salvol me clamantein :
ευλογείτε Κυριον. Sacenlotes/bcnedicile Dominuin.
Φωνάς των οίζετών σου, ώς αγαθή, μή παρίδ^ς, Voctis fainulorum l u o r u i n , ntpoie benigna, no
πανάμωμε Δέσποινα, άλλ* εκτενώς αίΐήσαι τδν πάν­ (lcsph-ias, inculpalissima Doinina : sed omittnm
των Δημιουργών τψ βασ.λεϊ τά τρόπαια, κα\ τήν Condilorein enixe roga, ο V t r g o , u t rogi Uopasfl,
εύρωστίαν τήν ψυχικήν δωρή?ασθαι, Παρθένε, και animique f o i l i t u d i n e m , ac regni divini c o n s o i l i u u i ,
θείας βασιλείας τήν μετουσίαν κοΛ λαμπρότητα. splendorcmque l a r g i a t u r .
149 Ε Cauoue hiS. focam mariyrem
χ
y die£3(65).
Solula est p r i m o r u i n parentum poena • Deum Β i n i n c o n upto utcro Ιιιο, ο puella sancttssimn ,
e n i m , q u i esi aule sascula, peperisii, ο i l i i b a i a ; vi maliiiae torreitUi dtvina poiemia sua cxsic-
qui faclus novus iufang, omiiem h u i u a i u m sub- caviu
siantiam penilus t e n o v a v i l . Conquassaiam ac d i r u l a m animse meae doinmn,
Deus e i te incarnaius, propter viscera niiseri- t u . u t p o t e benigni&eima, poenilenttae aclibus t c n o v : i t

cordiaesuse, horaimbus u n i t u s est, ac sustulit m a - ο casiissima puella, q u « univursam hominuin ua-

l e d i c i i o n e m , ο s o l a - o m n i beneditlione c u m u l a i a ttiram parlu Ιιιυ r c f o i m a s l i .
Domina. A r c a l e g i s , et urna qtue manna conlinebai, figu-
V i r g o a nuptils i m m u n i s , Y i r g o benedicta, p o n - rabat le, ο casiissima; inensa d i v i n a t et lucertm
liflcnm gloria, m a r t y r u m oinnium c o r o n a , libera a auro collucens, qua: lumen illud in revelationnn
periculis ac tribulalionibus eos q u i Goncinuul l a u - genliam peperisii, qnod diviita &cientia universum
des luas. lerrarutn orbem i l l u m i n a v i l .
Saplenlia Dei aediflcavii sibi d o m u m , pront ftibt Uluinina, ο pura, animam meam, peccaiormu
placilum f u i l , ex puris $anctisque sanguinibu» tuis, tenebris i n v o h i t a m , ei a flatumis ac tenebris aelei-
ο Domina. uis libera me mediatione l u a , u i c u r n animi exsul-
Tanquam imber salutaris, Yerbum effueum esl C u i i o n e magnitudinein tuam concelebrera

*Ex τον Karoro? $1ς tr\r ayiar μάρτυρα Xpt-
Συνέλαβες Λόγο ν τδν του Πατρός ααρχ\ ένωθέντα
καί** ύπόστασιν τήν έκ σον, δν έπιποθήσασα Χριστί­
να τοΰ μαρτυρίου τδ χλέος ίχτήσατο.
Στ^σόν μου τδν τάραχον των λογισμών,
Δέσποινα, παϋσον ψυχής πόΐσαν άθυμίαν, τδν Χρι-
στδν ή χυήσασα.
Προφητών σε 6 Ενδοξος πάλαι Ησαΐας
ώνόμασεν, άνθος φέ ρου σαν τδν Κύριον, β&οτόκε' μ ή -
τερ άειπάρ Οενε.
Νεκρόν με τ^ αμαρτία γενόμενο ν ζώωσον, ζωή^
άναμάρτητον, άγνή Παρθένε, χυήσασα.
Νοήσαντες θεηγόροι προ^ήται μυστηρίου σου,
Παρθένε, τδ βάθος,«ρο^ητιχώς προχατήγγειλαν Οείφ D tnysterii tut p r o f u n d i t f t l e m , ο V i r g o ; propbetice
χαταλαμπόμενοι πό^^^αθεν Πνευματι
παναληθη του Δεσποτου των δλων γενήσεσθαί.
Νόμους, Παρθένε, υπερβάσα τους τής φύσεως τ $
Οεί^ι σου συλλήψει ύπερ φύσινθεδν έχ&ησας βοώσα"
Εΰλογητδς εΐ, Κύριε ό θεδς είς τους αΙώνας.
Ή κραταιά βοήθεια των πιστών,
£ϋσαί με της πλάνης του δολίου δράχοντος δεινώς
150 £ ζ Canone in fe$lo S. Ckriitinm ntartyris,
die M.
Concepisii Yerbrnn Patris carni u n i i u m secun-
dum bypostasiu qu?c crat cx 1«; quod ardenu-r
amans Cliri&fuia m a r i y r i i Rloriam ailepia esu
άγνή Seda, ο casla D o m i n a , c o g i u i i o n u m mearuni
t u m u l i u m , aufcr oinnera auiuii cotisiernationeiu,
tu q u a Clirislum pt*ferisli.
0Δ€δον Prophelarum gloriosi&simus Isaias oltin le v i r -
gam noitiinavii, quae florem Uoiuinuiu proiuln>ii, c
Deipara mater semper v i r g o .
Me propter peccala m o n u u a j vivifica, ο Yirgo
caaia, quue vitatu i m m o n a l e i n peperisti
Menlis ucalo iuspifientef diviniloqui proplielx
μητέρα σε a longe praenuntiavcruiht, diTino S p i r i t u i l l u i l r a i i ,
futuram le mairem vcriseimam Domini univer-
soruin.
Cunt n a i u r e Jeges iranscendisses, ο Y i r g o , divins
conceplione laa, Denm supra i i a l u r a ordinen» pe-
peTisti, clamans : Beiiedictus es, Doniine Deus in
saecula.
άε<πάρ6εν€, O V i r g o perpclua, Talidissimum iidelium auxh
liuro, libera rae a seductione fraudulenii draconi& ;

πόλε μουντός μ ε , χ α ΐ ταπεινώσαι σπεΰδοντος* σϋ γάρ qui graviter oppugnai me, atque buniiiiare mise-

(65*) Dccst \n Mcnaiis imprcssis

1155 S. J O S E P I H TIYMNOGRAPHT 1156
rumquc mc reddere saiagil: tu enim dux cs infalli- Α απλανές των έπΙ σοι πεποιθότων υπάρχεις οδηγία
bitis atquc oiwii errore carens, eorum qui coniiduul τών βοώντων άπαύστως· Λάος» ύπερυψοΰτε Κ ύ -
in te, atqne incessanter clamanl ; Populi, supei- pcov.
exaliale Dominum.
Ο Virgo amica bonorum, animain meam peccalis Φιλάγαθε Παρθένε, την κεχαχωμένην τα?ς άμαρ-
malignaiam, bonanTeflke, et ab aelerna flainma l i - χίαις ψ^χήν μου άγάΟυνον, κα\ αιωνίου φλόγες με
ln:ra me inlercessionibufc luis* ($νσαι πρεσβείαις σου.
151 Εχ
Canone in S. Fanlinum mart. die 24 (65*").
Ο Caslissima, qua? lucein divinam atque imina- pesslmorum daemonum, qui me conlurbaul, vexa"
culatam in lucem edidisii, lenebras, quae in rae lione, ei ab igne gehennae libera me, qui te cuui
sunl, dispelle, cordis mei nubes dissipa, illumiiia tide coJlaudo.
me, poria luminis, qui te cum iide magmfico, Quemadmodum non combussit olim ignis forna-
Deumqiie giorillco : gloriose euim glorilicaius est. cis prudemisaitnos adolescemes; ila nec vulvant
Ille, qui duplici praediius natura inielligitur, tuaoi, Deigenilrix Virgo, combus&it nunc ignis D i -
Deiis et homo, Paternuin sinum nulla ex paiie B
vinilalis, quse in le naturae lerminos innovavii.
derelinquens, in siiiu.iuo, ο Virgo inviolaia, r e - Morbo affecios, atque ad lerram incliuaios, el
sedil circumscripiibiUs, cuin sil incircuiuscriptus peccato palam servtenles, Dorainus omnipoieus,
suaple natura. cum Inhabiiassel uterum luum, salvavil; unde
Deus coelestis intra viscera tua babilavit, ο nunc firma lide clamanl ad eum : Pueri, elc.
Puella, aique liomincm deiftcavii, teque universo- Corruptam lerrigenarum subsianliam parlu Uio
l u m patrociiiitim praesidiumque consiituii. incorruptibili redintegrasli. Quamo6rem vocifcror:
Legales lypi prsefigurabam mysleriurn conce- Rediniegra me qui lolus concupiscentiis pravis
cepiiouis luae, quonuo nos hituentes exiium glo- corruptus sura, 1 5 2 ulpole benignissioia» et se-
riflcainus te, ο Virgo, quae facla es omniuin bouo* mitas dirigenles ad viiam demonstra m i b i ; tu
ruin causa, et genus nosirum gratia replevisli. eniro esdux ooinium, qui recurrunt ad le, ο pu-
Respice in ine, ο Deo gralissima Regina, et a rissiiua.

Fx Canone in [esto SS. Uermotai, et $ociorum mar-
iytutu, du 27.
Rcdde niilii Cbristuni propitium, ο Virgo loia ^
tinc macula ^>6), liberans xne in die i u d i c i i a i r e -
menda damuaiionis seitiemia.
Libera nie, ο immaculatissima, a gravissima
tempe.siate peccaiorum, ei cogiiaiionum, quae c r u -
deliier iuvadiiiU cor meuiu.
Tanqaam llironus iguiformie, Dominum fers, ο
divina gralia cumulaiissima; quein deprecare ut
ealvos facial iios ia pcccaii salo periclitanies.
liabenies te, ο Virgo, patrociuititn, refugiuin,
nrmaiiique defensioneiu, pcr le libcremur ab omni
iribulatione.
Teinpesias immcn&orum peccaiorum mcoruni
ronturbaL mc, el in profundnm despcralionis sein-
per dejicil me, ο Puella : at tu praevenieus, por- I )
lige milii manum tuam, et da i n i l i i , tit in Lran-
-qnillo poeuiieiuiai ponu securus itigredlar.
Virgo oiiiiii sancliiatc pr&dita, quas Deum iiicar-
natum peperisii, ab o m n i pcccuio, e l tribulalione
salvum fac populuiu luum clamantem: Benfdiclus
cs, Deus Patium.
*Ex τον Καγότος είς zor afior μάρτυρα Έρμό-
Aaor xal τους συν αύζφ, fyap{i κ ζ ' .
"Ιλεών μοι, Παρθένε, τ6ν Χριτιον άπέργασαι, πα-
νάμωμε, tv ήμερα της δίκης φοβερά"; καταδίκης
έςαίρουσα.
'Ρΰααί με, πανάμωμε, αμαρτιών δεινού κλύδω­
νος, χα\ λογισμών των έπεμβαινάντων αφειδώς i f j
καρδία μου.
"Ωσπερ θρόνος πυρίμορφος φέρεις τον Αεοπότην,
θεοχαρίτωτά, 8ν Ικέτευε σωθηναι ήμοίς αμαρτίας
αάλφ χινδυνεύο^/τας.
Ά πρόσταζαν, καταφυγών, καΐ βεβαΕαν άντίλη-
ψιν κεκτημένοι, Παρθένε, ^υσθείημεν, διά σοϋ, πάοης
Θλίψεως.
Κλόδων με τών άμετρων πταισμάτων συνταράττει
χα\ βυθΐρ παραπέμπει διηνεχώς άπογνώσεως, κ<5ρη*
άλ/λ προφϋασασα χειρά μοι δρεςον, και δίδου μοι
προς γαληνούς μετανοίας λιμένας 6ρμίζεαθαι.
Παναγία Παρθένε, ή θεον σαρκαφ<ίρον ά^οκυήαασα,
έκ πάσης αμαρτίας κα\ θλίψε ως βοώντα τον λαύν
σου περίσωνε* Ό τών Πατέρων ημών θεΛς, εύλογη-
τδς εΤ.

(05'*) Menaeas non babcjit.
1(ίϋ) Cuusonal S.Amadeus Lausannensis antisles
bomil. 7 d c l i - Y. dum indiicens Chrismm Matri
sua; in coelum subeunli gruiulaiilem. i» iiunc mo-
duut scribit : « Durninus assisieits egressai do cor-
pore, iia prxdicaL laudes ejus.-s T o w pnlchra c s ,
Maier inva, el niacuta ιιοιι e$l iu Te. Toia, ait,
pulclira es : pulchni iit cogitaiu, pulclira in verbo :
IHilctira in aciu, pnlclira aborlw usqnc ad linem. >
M c i l l o . IJm orlus non luuiviiaLeiii, scil concopuitn
passivum sonat, a quo ortu, sive principio viix
vts^ue ad linem fri tuorle, beala Yirgo lola, juxta
Amadeum, perpeluo n i l u i l absque omni prorsua
inacula. Alio4|mn, si Amadeus signiiliaro \oluis·
sctorluiii cx ulerOj nimiruni nativiiatem, dimimi-
lissintus inissci, imo fahuni dixissnt, cum Oeipara
fuerit pulclira per graliam anie nalivituiciii suam,
u i omnes couoodnut. Yidc Nierembcrg, in Sacro-
sytlabo ΰ , pag.
11·<7 MARTAl.E. 115f
ΣΙ τδ τερπνόν παλάτιον καϊ φαιδρών ενδιαίτημα χ Tc jucumliim palalium, ct splcndidum domici-
του παμ€ααιλέως, παναγία Δέσποινα, υμνούμε ν, lium nmuiuni Itcgis, ο sanclissinia Doniiua, lauda-
δεόμενυΐ, ναοΰς ημάς άνάδειξον του έκ σου τεχΟέν- mus, obsccraniiis, ut eflieius nos lempla F i ii l u i ,
τος, καΟαρεύσαντας πάσης χακί ας εναντίας» και purgaios ab oiiini aJverauiile malilia, ci iucessabili
βοώντας άπαύστως* Λαδς, ύπερυψοΰτε Χριστδν είς voce clainaules : Populi, supcrcxaUaleChiishim in
τους αιώνας.
Φεΐσαί μου, Σώτερ, ό τεχΟε\ς κα\ φυλάξας τήν I'urce iuilii, Salvalor (qui nalns, servasti Gei.i-
τεκοΰσάν σε άφθορον μετά τήν κύησιν οτανκαθίσ^ς Iriccm luam iucorruptatti posl pariuin), quaitdose-
κρϊναι τά σύμπαντα» τάς ανομίας παρορών καϊ τα; debis judicaturus 153 uuiversa ; iinu respiciciis
αμαρτίας μου, ώς άναμ^ρτητος ελεήμων, ώς Θεός inif[uiLatcs meas, ci pi-ccaia niea, Lanquam impcc-
και φιλάνθρωπος. cabilis, et misericors; lanquam J>eus, c i aumUir
bominum
*Εκ τον Κανόνος είς τους άγίονς άχοστόΛονς Ex Canone in [esto SS. apostotorum Prochori, Λ'ΐ-
Πρόχωρον> Νικάνορα. ΊΊμωνα, καϊ ϋαρμήναν, canoris, Timouh, et farmenw, die 28.
ήμέρφ κη'.
Πορεΐαι αί τοΰ θεοΰ, πανάμωμε, έν σοΙ έγνώσΟτ Π ΓIlineia Dei facla iu te cognila sunl, ο immacwla-
σαν γεγενημέναι ξένψ τοκετψ άσυγκρίτω τε ενώσει U s s i m a , per parlum l u u m p e i T g i i n u m , alqiu*
όθεν ώς πάντων δέσποζαν των ποιημάτων σε δοξά­ uniontMti incompamtiilom : omle Umquara omnium
ζαμε ν. crcalurat um Doniinain le gloi ificaniu6.
Σταλάζοντα γλυκαιμδν κα* άπολύτρωσιν κακών Boimiu Dominum siillamem dulcedinent, e,i rc-
τέτοκας τ6ν άγαΟδν Κύριον, άχραντε παρθένε παν­ dempiionem a malis, ptipcristi, ο inviylala Vir^o,
άμωμε. carens omni mucula.
Άπειρογάμως έκύησας θεδν Λόγον σωματωθέντα, Sine v n i copula pcperisli Dcum Verbum corpo-
πάναγνε, ύπερ νουν και λόγον* δθεν καταχρέως σε raium, ο casii&sima, supra- omnem verbi cogita-
Παρθένον δοξάζομεν και χρεωστικώς μακαρίζομεν. tionisque comprebeasionom; unde pro debito
te Virginem gloriiicamus, jure bealam appi.*l-
larnus.
Τμνοΰμέν σε δι' ,^ς της φθορά"; έλυτρώΟημεν, Luudatnus lc, ο Hbera al> omni labe, per quam a
πανάμωμε , τοϋ άδυτου, και της πρ .ν τυραννούσες
Ν
corrupltone barathri, ci u malitia Ituslis, qua prius
κακίας τοΰ άλάστορος. tyraunice pretiiciiamui', Jiberaii sumus.
Τάξεις σε ασωμάτων άγγέλο>ν γεραίρουσι, και C Jncorporeorum aiigelonjm acics te veueranlur,
αποστόλων χορεΐαι, και μαρτύρων δήμοι, θεοκυήτορ' ο Deigeiiitrix, una cum aposiolorum choro, ao
τδν γάρ πάντων Βασιλέα άφράστως έκύησας. mariyrum lurba : omuium quippc regcia iiioflubi-
liler peperisti.
Λόγω τον Λόγον τδν τοΰ Πατρός, κόρη, τέτοκας, Per verbum poperisii Verbum Pairis, ο puella,
λόγω ουρανον ποιήσαντα και τήν γήν, καϊ δοξάζεις quod verbo cceluin tcrrair.que croavit: el glorifaas
τοΰτον, πανάμωμε , λόγον παρέχοντα τοΤς καθαρώς illud, ο caslissima, dum praebel verbum iltis» qnt
αϋτφ νϋν πιστεύουσιν. n u n c jpure crcdunl sibi.
1
Ιδοΰ Οεηγόρων αί φωνα\ πέρας έδέξαντο, άποτε- Ecce divinHuviuorum voces finem acceperunl»
κούσης σου τδν ύπερούσιον Κύριον, ύπ εκείνων τδν
1
pariente le supersubsiaitlialem Domiuum, ab illis
δηλούμενον, είς σωτηρίαν των πιστών, Οεοχαρίτωτε, declaraium ac deinonstralum, ο Deo gfaiissima, iu
των βοώντων Πάντα τά £ργα Κυρίου, ευλογείτε τδν balutem iidelium clamamium : Benedicile, omnia
Κύριον. opera Domini, Domino.
Φωνήν σοι βοώμεν, Παρθένε, περιχαρώς του άρχ- 154 Archaiigeli voce ad te cum gaudio excla-
αγγέλου · Χαίρε, ή χαρά τών αγγέλων, των άποστό- ρ mainus : ο Virgo. <iau<je gaudium angeloruni, t i -
t

λων τδ σεμνολόγημα, καϊ προφητών τί) κήρυγμα, lulus honorificus aposlolorum, praconium oro-
καϊ τών μαρτύρων τδ στεφάνωμα, piieiarum, marlyrumque coroaa.

*Εχ τοΰ Kavovoc είς τονς άγίονς μάρτυρας Σύ- Ex Cattone in festo SS. Syla!, et Sylvani, et saclo-
Λαν ΧιΛονανόν καί τους σύν αϋτοϊς, ήμέ-
%
rum mart. die 50.
9

Τπερύμνητον θεδν ά ^ ή τ ω ς τέτοκας σάρκα έκ Supcviorem omni laude Deirtn incaniatum ex le

σοϋ φορέσαντα δ*/ αγαθότητα, ύπερύμνητε άγντ/
δθεν έν φωναΖς ευχαριστήριοι,* ύμνολογοΰμέν σε κα\
μακαρίζομεν, ώς πάλαι προεφήτευσας,
Evptov σε τών αγγέλων καθαρωτέραν ύπέδυ τήν
γα™ερχ σου τήν άγίαν ό φώς οίκων άπρόσιτον,
i-Hvzixz, καϊ ώ^Οη άνθρωπος 4κ σου σαρκούμένος,
έν δυσι ταϊς γ0σ:3ί γνωρ'.ζόμενος.
propter suam bdniiatem, iiietfabiliicr peperisii, ο
casia oniui laude superior : quarc curo \oclbus
graiiaruin aclionis te laudamus, dicimusque bea-
lam, queinadinodiiin olim tu ipsa propheiasti.
llie qni lucem babiial inaccessibilem, cum i n -
venissct te, ο Deipara, angelis sanciiorem, ingres-
sns esl in ulerum tuuin, et homo facius esl incar-
uaius a\ le, ΐιι duabus naluris iiotificalus
US9 S. J O S E P I H IIYMNOGRAPITT
Hiraculorum omnhim cmincnLissiiHUin csl m i - \
raculum foclum in te : cienim praster consudas
natufte leges, legislalorem Chrislum peperisli, qui
priinorum parentnni transgressionem abolovii»,o
inimaculaiissiraa.
Te anlea tlescrip&it Davitl niomem coagulatam,
mouicm Dei n o s i r i , monlem pinguein. In ΙΙΜΊΤΪ »,
ο puclla, noiae faci;e suiu illius viac, dum carne^
t χ te ejnenriR-avil, nosquc atl prisLinam diguilatem
reduxii.
Cum Factor te decoram pulchiiiudiiic invenisset,
iu tu po»uil labcrnaculum suum, cl specio&us s»i-
jver omnes filios terrigenaruin apparuii corpora-
lus, ο sanciissima Virgo, omai laudc diguissima.
Dissolve fuues peccaiorum meorum inlercesMOiie
tua, ο casia , et colliga me perfecte charilate boni
F i l i i tui : namiadies longius discedo ab eo per de-
fonues cupidiues. ·
Parce n i i b i , qui iterum venlurus es cum gloria
diviiuUtis judicarc orbem lerrarum, ο oinnipo-
tcns Domine, 1 5 5 P* iiitercessiones illius, qnae
T
noscicns virum peperU le : ei ue in igneui dejicias
ine, ob peccata desperatum.
Ex Catwtie in fttto S. Eudvcimi justi, die 31.
Tanquain animatum Uei Ibalammn, c l thuribu-
l u n spiriialis >iiatisque carbonis, Deiparam sein*
per bcatissiutam bymnis ceJebreaaus, vociferantus :
Ave, causa saluiaiis re&iauraiionis.
Cum esses. angelis bouorabilior, angelorunt
Cresiorem luo gremio tulisti, ac pepevisli, ο Dei
maler in redcmpiioiieni bomiiiuin couciueuliuiu
libi : Νon est sauclus, ο immaculaia, praHer le,
Domina.
U oiuni laude digni&sima Virgo perpeiua, lu pc*
perlsti Deum, vere liomincm facium, quem supeiiii
luudanl exerciLus. Eumdciu pro servis tuis &up-
pliciler exoiarc nts ccsses.
UJuin, qui ex te incarnalus est, ο Yirgo Maier,
seuiper deprecare pio nobis laudamibus te, u i a
paseiuuibuK et periculis inoriiiedit, a malis ac
iribulatiOiiibus, ab scieina Daiuma, ac poena libe-
remur.
Elccla a Deo ftitsti, utpote speciosissima, ο Ι>
Y i r g o , faciaque u» ejusdem sedes ac posses&io
spaiiosifisima, ei ihalainus, CL lucurna, ci meusa.
Illum, qucm pepcrisii, iteprecare bemper, ο
Yirgo, ul Jiberei me a s*rviiule passionuui daiuna-
l i o n i s , a gravi duritie qua± dcUnet me, ei ab i m - σης με δεινής πωρώαεως, και της τών Ολκβόντων
perio eotum, qui semper iribulanl aie, ο Deo clia-
rissima.
Aihe Formator, ex sanguinibus tuis, ο casia,
formalus esl lacieqne luo nulrilus, qui u u l i i i
f
omne quod spiial, ο Deipara Yirgo; unde te lan-
quam Dei.Matrera glorilicamus.
Lucis illttiiitnanlis oraitCA liabilaculum ct labcv-
tiaeiitum i j u s , ci pons el scala iu excelsmn l e r n -
11G0
θαυμάτων ύχερίχον πέφυκε τδ έν σοΙ γενομενον
Οαυμα* νομίμων γάρ άνευθεντής φύσεως τδν νομα·
δίτην Χριστδν άπ&τίκτεις, τεντών προπατόρων πϋ-
ράβασιν λύοντα, παναμώμητε.
Σε 6 Δαβίδ προδιέγραψεν 6ρος τετυρωμένον, J5po:
1
του θεοΰ ημών, ορος πΤον* εν σο\ γ ά ρ κόρη, έγνω-
;
ρίσθησαν τούτου α! πορεΓαι σάρκα πτωχεύσαντος,
καΐ πρδς τδ άρχαΐον ημάς έπανάςαντος.
Όραίαν σε κάλλει ό Ποιητής εύράμενο;, έν οο\
έσκήνωσε, κα\ ώραίως ύτιέρ απαντάς υΙους των γ η ­
γενών ώφθη σωματούμενος, παναγία Παρθένε παν-
ύμνητε.
Λΰσδν μου τάς σειράς των πταισμάτων τή μεσι-
β 1 ε£α σου, άγνή, καΐ xij αγάπη τελείως τοΰ άγαθοΰ
Υϊοϋ σου πρόσοησον, μαχρυνόμενον καΟ' έκάστην έζ
αύτοΰ δι' ηδονών άτοπων.
Φεϊσα( μου, ό μέλλων έν δέξτ) πάλιν Ερχεσθαι θίά-
τητος yp?vat τήν οϊκουμίνην, παντοδύναμε, Ικεσίαις
τής άπειράνδρως, Δίσποτα, τεκούσης σε, καΐ μή ίΐς
πυρ έκπίμψβς με κατεγνωσμένον άμαρτήμασιν.
*Εχ τον Κατόνος είς tlr δσιοτ xal dixatorEb-
δόχψΟΥι ^ΐμέρφ λα*.
*Ω; παστάδα Εμψυχον θεοΰ καΐ θυμιατήριον του
νοητού κα\ φωτοφ^ρου άνθρακος, τήν άειμακάρισ:ον
άνυμνήσωμβν θεοτάκον κραυγάζοντες· Χαίρε, ή αί-
r τία της σωτηριώδους αναπλάσεως.
Υπάρχουσα αγγέλων τιμιωτίρα τδν Κτίστην των
αγγέλων τ^ σζ νηδύΐ έβάστασα; κα\ τέτοκας, θεο-
μ^τορ, βροτών ε ί ; λύτρωσιν των μελψβούντω^ σοι*
Ούκ ίατιν, άχραντε, άγιος πλήν σου, Δέσποινα.
Πανύμνητΐ τδν άνω στρατηγίαι; ύμνούμενον θεδν
άπεκύησα; Λνθρωπον δντως γενόμενον, δν υπέρ ιών
δούλων σου έκδυσωποϋσα μή παύση, άειπάρθενε.
"*Γπέρ ημών τδν έκ σου σαρκωΟέντα, Ιϊαρθενομη-
τορ, πάντοτε δυσώπειτών σε ύμνούντων, τοΰ λυτρω-
θήναι έκ παθών xal κινδύνων, ψυχοφθόρων κακών
κα\ θλίψεων, κα\ αίωνιζοϋσης φλογός καΐ κολάσεως,
Εκλεκτή τψ θβψ έχρημάτισας, ώς ωραιότατη ,
χιορίον εϋρύχωρον τούτου, Ηαρ&ίνε, γέγονας, κ*1
παστάς xat λυχνία χα\ τράπεζα,
"Ον Στέκες, Δέσποινα, άείδυσώπει, δουλείας |$υ-
σθήναί με παθών τβ κατακρΐσεω;, χα\ της συνεχού-
με άε\ επικρατείας, θεοχαρΕτωτε.
Ό του Αδάμ Δημιουργός έξ αίμάτων σου, άγνή,
δημιουργείται, καΐ γαλακτοτροφειται δ διατρέφων
πάσαν πνοήν, Παρθένε θεττέκε , δθεν ώ ; θεοΰ σϊ
δοξάζομεν Μητέρα.
Φωτδς ενδιαίτημα τ / j παντας καταυγάσαντος, και
σκηνή καθωράθης, θϊοχαρίτωτε, γέφυρα και κλίμας
HCl MARIALE. 11*2
*p*€ *ψος τους γηγενείς άνάγουσα, κόρη, διό σε γβ- Α genas deduecns ftppaniisii, 156 puelta Oco 0

ραΐρομεν xaV πιστώς σε μαχαρΐζ^μεν. charissima; ideo le vcneramur, ot cmn llue beaii-
ficamus.
ΜΗΝ Α Υ Γ Ο Γ Χ Τ Ο £ . MENSIS AUGUSTUS.
Έ * f o f Raroro? είς τήν χαταχομώ}\γ τον τιμίου Ex Canone m Transtaiionem tanttte crncis α loc$ 9

σταυρόν ά&ό τον σχ€νοφυ1ακεΙον t)/clpp «*'.

9 in quo sacra vasa asservamur, die 4.
"Ελεγεν ή πάναγνος κλαίουσα· "Οτε σε τέκνον t Dicebat caslissima cum fletu : Cum le ο F i l i ,
(

άπο^(5ήτως βτεχον, ώδϊνας Εφυγον, καΐ πώς νυν\ δ/η
οδυνών πεπλήρωμαΕ; όρώ γαρ σε κρεμάμενο ν ώς
κακοΰργον έν ξύλψ, τήν γήν ασχέτως κρεμάσανχα.
* iuquam, qni lerram vi insuperabiJi suspendisti.
Νενεκρωμένην τήν Ζωήν έπ\ σταυρού θεωρούσα,
κα\ μή φέρουσα των σπλάγχνων τον πόνον, έδονεΤτο
ή σεμνή Παρθένος άνακράζουσα" ΌΓ μοι, T U μου, τί
σοι δήμος άνομων πεποίηκεν ;
Παρθενικής, Τέκνον, έκ μήτρας σε Ετεκον, κα\
όρώσα ξύλψ νυν κρεμάμενο ν, έπαπορώ χα\ ού συ να ρω
Οψος μυστηρίου, καΐ βάθος πολλών χριμάτων «ου,
ή πάναγνο; έβόα , ήν φωναϊς άσιγήτοις ώς Μητέρα
Θεού μακαρίζομεν.
Έ ν σταυρφ καΟορώια τον δι* αγαθότητα έκ σοΰ,
πανάμωμε, Οπερ νουν τεχθέντα, έδονήθηςτά σπλά­
γχνα και Ελεγες· ΟΓ μοί, θείον τέκνον I πώς υπέρ
?ιάντων δδυνασαι, προσκυνώ σου το εύσπλαγχνον,
Κύριε.
Νηστεύειν ημάς, άγνή, κακίας πάοης ένίσχυσον,
καΐ φαύλων καΐ πονηρών άπέχεσθαι πράξεο^ν άεΐ
ένδυνάμωσον, προστασία πάντων των ανθρώπων junemut»; etCOITOIHHU nos ut a pravis ac perver3i*
χρηματίζουσα.
ineffabililer peperi, dolores noii sensi : et quo-
modo nmic lola dotoribus plena stini? Vidco cnim
te suspensum, lanquam facinorosum in ligno, lo,
Cuw v i u m in crnce inottuam veneranda Virgo
jnluerelur, non suslineus vtsccruii) dolorem, com-
movebalur, aique exclamabat : HeL n i i i i i , Filiaiu
(hiqiiieus), quid libi fecil populus Iniqnorum ?
Β
Ex ntero Virgiuali pcperi te, ο Fili, el nunc v i -
dens lc in ligno suspeu^mn, aitceps hxr^o, ncc
intelligo altiludinoni mysLerii, et profuudilatem
judiciorum tuorum : sic exclamabat casus^inia,
quain incessabilibus vocibtis Unquaui Oei Malrem
beaiificamus.
Cum a&piceres in cruce illum, qni propier bo*
nitatci» suam ex le, ο iromaculaiissima, supra
nienliB conccpium naius est, eommovcbaiitur v i -
6C«ra lua, ac dkebas : llei ιυϊΐιί, divina prole*;
quoiuodo pro omnibus dolore aOicerU. Atlore,Dumi-
ne, liUiniam miscvicunliam luam.
Ua nobia vtres, υ casia, υΐ ab omni malitia je-
£ aclibus 1 5 7 P abslincamus, cum sis omniutn
S t i m e r

Νοδς μου τήν στένακην τή σζ πρεσβεία πλάτυνον,
Δέσποινα, ή στενώσασα πάσας τάς μεθοδείας του
ττολεμήτορος , καΐ δι" ύδοϋ με στενοϋ κατευόδωσον
τρρδς πλατυσμον τής ζωής βαδίζειν, Μήτερ θεοΰ.
liominum patrociuiuiu.
Dilala nteniis me% :ii>gtiAtiam inkrcifsione lu.1,
ο Duinuia, (juae in im^usiias redegisli « 1 coareiaeti
insidiosa& vias hosiis; ci per viam angustam fuc
nie feliciler incedere, ut ad iaiiludincin vilx pet- 1

veiiiaai, ο Dri Maler.

Νυν ώς άρνίον άκακον καθ ορώ 3α κρεμάμενον χα\ Nunc taii'iuam Agnuni innoccntem videns le
ύπο άνομων τφ σταυρψ πηγνύμενον, Τίέ μου προ- suspcnsum, ei ab iuiquis ciuci a(Hxum,o Fiii m i ,
άναρχε, κα\ όδυρμοϊς συγκίπτομαι, καΐ ταίς μητρι- omni principio caieiis, alque omnta antecedtins» «*t
καΐς περιστατοΰμαι όδύναις, ή πάναγνος έβόα, ήν fletibos querelisque conficior, et doloribus materni*
φωναΐς άσιγήτοις ύμνου με ν θεοφρόνως είς πάντας circumdor. lla casiissima exclamabal, quam irre-
τους αΙώνας." quielis voclbus» divina cum orudeulia laudunuis ϊιι
oiiinia ssacula.
Φθορδς σε δ£χα τέτοκα εκ γαστρ&ς, προ α Ιώνων Siue corruplione peperi te ex ulcro, quem Patcr
Πατήρ δν έγένν^σεν, κα\ πώς φθορ5; άνθρωποι σπα- ^ ante Sifcula gentravil : ei quomodo corruploros
ράττουσί σε, ΥΙέ, και τήν πλευράν όρύττουσι λόγχη, bomines nunc te dilareraut, ο F i l i , ac laius luum
κα\ τάς χείρας συν τοίς ποσ\ν ήλουσιν άπανθρώπως; lancea perfodiunl, manusque CIIIU pedibus crudc-
ή πάναγνος έβόα, ήν επαξίως μεγαλύνοαεν. liter.afliguiU ? Sic caslissima eiclanuibal, qiiain nos
pro dignkaie magnificamus.
Ex Canone in SS. Septem pncro*, die S (66*).
llle qui suapte nalura purus est, cara invenisset Novuaj infanlem peperisli, ο Virgo, qui niun-
te, ο casLissima, omnil»us creaturis purtorein, dum jani diu scnio confecLum, divina scicntia rc-
inliabiiavil in (e, volens, tariquam homiitum a m a l o r , novavit; propterea le glorificaiMtis.
c l i i n i n a r e r u l p a m , qux babilaveril in Adamo. Dissolve, ο Virgo, animae moae duritiom : et
Cnm me ex divinis sanguinibus tuis Cbrislus cpnccde mihi proniplc ac faciliier divinie Filii t u i
tanquam ve&Limeiilum stiscepisset, ο iuviolata, sanciionilm^ obiemperare, atque inhser^re»
olim nudaium gralise ve&Libus induil. Moriilica carnis meaa fastunt ac ferociam, ο pu-
(6fi*) D4*esi in Menaiis.
PATROL. GR. CV. 37
 1163 S. JOSEPHI HYMNOGKAPHI 1164
rissima, 158 1 u a e
Vilam illam poperisii*. quaj Α ablue, e i staiue me anie omnipolcniis Dei trlbuitstl
morle niorteno s u s i u l i i , et pueros admiranda eusci* ciim omniraoda salute, u i possim c a n l a r e : Omnla
talione v i v i i i c a v i l . ojiera, etc.
Angeiis excellenlior apparuisli, ο D e i g e n i t r i i : Fere ulnis i u i e q u i d i r i n a manti sua conlinet
t

apparaisii revera A t h l e i a r u m r o b u r , apparuisii sa- universa, quem euppliciter o r a ο V i r g o , u i tue, q u i

f

lus o m n i u m i l l o r u m , q u i le verissimam Domini e m m u m maxtine damnatus sum , propter *ii*cer»

Cenitricem agnoscunL tmmen&x pieUtie euae ampleciatur, et tfalvmn
Aniime meae aegroianli m e d i c a m ' m a n w n adhibe, fariat.
ο Virgo, et passionuin sordes m i l t i inhaerentea

Ex Canont in [etfo SS. PP. NN. haacii, Datmati,

et Fausliy die 5. Ίσαάκιοτ % atUpatcr κάί^Φανστοτ % ήμέρψ γ*,
Ο glorio&a, q u a Deurci peperisli, a paftsiiiniim Δεδοξασμένη βεδν ή χυ^σααα, τής άδοξίας μ* τών
dtdecore libera me, e l ooneedfe mMri, ο Viigrt pura, παθών άπάλλαξον, xot\ δδς μο% λογισμδν, Παρθένε,
cogilationes compunciionls» e i poenileniiee fulgore χατανύξεως, χα\ λάμψον μετανο&ς φωτισμδν, Αγνή,
iliustra menlem ineum, u l BQagnifleem te, quae o m - JJ i v διανοία μου, δπω; μβγαλννωσε τήν Ζάντας μϊγα-
nes magnificasii. λύνασαν.
T e spiritalem lucerham, ac splendidisslmam Νοητή» σβ λυχνίαν xai φώτανγή Ι γ ν ω μ · ν , Ινδον
a^novimus, quae ignem iniolerabileni i n le recfc- δεξαμ^ίνην, Παρθένε, τ6 « ΰ ρ xb Λστ«κτον, 8eiov πα-
pisii, ο Virgo : le d i v i n u m p a l a l i u m , ac t b r o n u m λάτιον, χαΐ ύψηλοτατον ΰρόνον, έν φ ουράνιος άν-
aUissimum, i n quo ccelestis ilie supersubslanlialis ςπαύσατο ό ύπερούαιος.
rcquievit.
Dormitatioue socordiffi peecati somrms ad l e r - Νυαταγμφ άμελίίος με δπνόί αμαρτίας, Α γ ν ή ,
r a m dejccii m e ; (u vero, ο casia, vigili iuterces- κατέβαλε, t j ίγρύτίνψ Ιχεσι'α ασυ διαναστή^όν με
sione '.ua, ad poBiiiienttain e x s u s c i u rae. πρ^ς μετάνοίαν.
Omnes generaltoaes le t e r a m Deiparam g l o r i - Αληθή etordxov ftcl<rat γενεαέ σε οβξάζόυαιν,
ficant, ο immaeulaia, quae angelis sanctlor mstni* άχραντε, τήν άγιωτέραν των άγγίλων σαφώς χρη-
fcsle f u i a t i ; propierea vociferor ad \3, 6 puella μΐτίσ*σαν, παναγία χόρη. Διό βοώ σοι, ΆγΕασόν μον
s a t K l i s s i m a ; sanciiflca animam ineam $ai&lcmlbt>s ΐήν ψυχί^ν μολυνθεΐσαν τοίς πάθεσι.
inquinatam.
Aiiimam roeam peccatis, atque omnibua bosliura C W
Ν Μ ο ΰ < , ά ν
ψυχ^ν άμαρτίαίς xal «αντοίάις
vesationibu» 159 aegrolaniem, v l s i l a , ο s a u c t i t - τ ώ
έχθρων έβηρείαις επισκοπή, παναγία Οαρθένε,
ν

sima Yirgo, ctleriter ealuiifera visitaiione l u a , e i σωτηριώδει σοι> τάχο; έπΕσκεψαι, x a l Γασαι, ώς
curarue, utpote b^ntgna, ο Deipara, spc&mea omni r
άγαθ^, Θεοτόκε, ελπίς μου, Λανύμνητ*.
laudc diguissima.
M o n h hitpeium reludtsii ac reprosSisli, i m m o r - Έστησας /ίύμήν του Θανάτου τδν άβάνατον τ ε -
taiciu Oeum euixa, ο sela casla Deipara, quem κουσα Θεον, μόνη Θεοτόκε αγνή, φ πίστει μ « λ -
c u m ilde collaiklantes d i c i i n u s : Benedietus es, Ου- φδουμεν ΕΟλογητος εΐ, Κύριε δ θεος.
mino Deus.
Uominus, q u i j^abilavit i n ulero l u o impolhito, Ό κατοικήσας Κύριος τήν άμδλυντόν μήτραν σου,
l o i a m le puram ac lucidam eitecit : propterea ΙΗΘ δλην καθαράνκαίφωταυγή σείδίΐξέν* Atb μολυνθέντα
veuenoei& morsibue, itoxiisque infasionibus adver- με τοίς \ο6όΙοις δήγμασι κάΙ ταίς βλαβεροί; των
sarioruni ioquinatum emunda, ο V i r g o ; et fac mo εναντίων έφόδοις καΟάρισον, ΙΙαρθένε, κα^ άξίωσον
Uiguumut psatlere pos&im: Ο populi, superexallate ψάλλειν* Λαδς, ύπερυψοΰτε Κύριον είς πάντας τους
Dominuin i n omnia sietula. αιώνας.
Ο
Ο p o r u l u c i s , illuuiiua c o r m e u m a malilia eicae-
u
Φώχιοον^ πύ>ΐ) τόΟ φωτός, τήν καρδίαν μου χαχίψ
caium ; et nesiuas me uuac obdormire i a m o ^ t e m , τυφλώττουααν, και μ\ είς θάνατον παραχο>ρήατ)ς
q u i semper iaipuraruin c o i { i u t i o n u D i leuebrU o b - νυν άφυπνώσαί με, τδν άχαθάρτοις λογισμούς άεϊ
v o l v o r ; ut le c u m gratiaruia aciione gloriQcem, ο • σκοτίζόμενον, Ινα δοξάζω σε ευχαρίστως, θεατό.ι
Deipara t o u immactttaia. ιεαναμωμε.
Εχ CartoM in festo S. Euugnii martym, dk 5. 'fi^ rov Karovcf βίς ror dpor μάρτυρα Etori-

Abolila P S I ikiatediclio, cessavil I r i s l i l i a , per Λίλυται ή κατάρα, πέπαυται ή λύ^ιη τ { κυήσεε

p a n u m l u u m ; ο puella onini benediclione c u m u -
lAt* fidelium laetilia, ab tmmi labe I m m u n i a .
Omaia desideria mea erga le eioveo, ο easia
Regina : a carnalibus concupiscentiis quanlocius
libera me.
' Ο sanciissisoapuella^ Virgo perpetua, tu peperisii
σου, παντευλδγητε κδρη, τ ω ν πιστών ευφροσύνη,
πανάμωμε.
Όλην- μου την 2φεσιν πρδς σΐ χινώ, άγνή Δέ­
σποινα, των σαρκικών επιθυμιών με διά τάχους απάλ­
λαξαν.
'ϊσοδΰναμον συν θρόνο ν τέτοκας τδν Αίγον ΠατρΙ
 MAMALE
naft Πνεύματα, *ν Ικέτευε αωθηναί με, παναγία χόρη Α Verbum eadem potcslale eoderoqtie I b r o a o prasdi
άειπάρθενε. tutn ciim Paire ac SpirUu sanclo ; i i l u d ipsttm t l c -
t
Ό Λόγο; l v νηδύϊ σου, άχραντε, σωματονται,
Αλόγων τοϋ σώματος παθών τδν κόσμο ν (λυόμενος.
Εηράνασα τά φυτά τής κακίας τ$ Ιν σο\ άναΰλα-
στήσει τοΰ Λόγου, Μήτερ άγνή> έχ ^ϊζώντής ψυχής
4&ου τας πονηρός ενθυμήσεις άπόχσψον, *α\ φύτευ-
σον των αρετών t i ωραία, Παρθένε, ρλαστήματα.
ΝΙον έχύησας παιδίον δν έγέννησε Πατήρ προ
τ ώ ν α Ιώνων Θεοτόκε αγνή, φ πάντες μελφδβΰμεν'
t
Εύλογητδς εΐ, Κύριε.
Συμπαθής Παρθένε, § ε δ » συμπαβέστβτον άποτε-
κουσ*. συμπαθείας θείας παντας χιταξ(ωσβ* τους lienlera p e p e r i a l i ; d i v i n a compassione dignos fac
μελωδοΰντας· Ευλογείτε πάντα τά έργα, Κύριου. & omnes, q u i coucifiunt t Beneditrite* omnia e p m ,
Dominum.
Φωτισβν, πύλη το5 φωτ^ς» τής Λαμίας μ*υ τ α
όμματα t £ & μ α ( , χαΓς άμαυρότηαι τής αμαρτίας
αποτελούμενα, χα\ δεχτιχά των θβΐχών οείζον I t t t -
λάμψεοον, Ινα γ ε ρ ι ί ρ ω νε έν φωναϊς αγγελιχαίς,
παναμώμητε...
%
£% τον ΚατόγΌς *1ς tdr άγιοτ μάρτυρα 6bxAor y
ήμέρψ ια'.
Αβιμπρύνας «ου Χριατος t l j v νη$ί>ν τήν φαϊφ6ρν* %
xij χαθό&ψ τί) φριχτή ώς ήλιος, αγνή, τοίς έ-β χόσμψ
ανέτειλε, λΰων τής πολυθβίας τήν άχλΟν τήν * α χ -
έαπερον, χα\ φωτίζων του κόσμου τ α πίρατβν
%
0 Θε6ς έν μέσφ σου κατασιΐήνώιτας οΰδ' της
παρθενίας χλείθρα t f j f ση< Ισάλβασεν ^ αγνή, δν
εκτενώς Ιχέτευε στηριχθηνάι πάντας τβΰς ύμ-
νοΰντά; αε.
Λιτανεϋουνιν ot πλούσιοι ΐοΰ λαοΟ σου σε τήν
τεκοϋσαν, κόρη» τον πλουτίσαντ* παντας θείαις
Ικογνώσετι Χριστον τον βεδν ημών.
Τ π ε ρ τ έ ρ α πίφηνας αγγέλων άληθως> των α-^γε-
λων τδν Ποιητήν δπέρ νουν χυήσασα τον 6οξάσχντα
τους αγίους μάρτυρας» παναγία μητροπάρθενε.
*Ώ6αΰμα παράίοξονί π ώ ; τίκτεις πείρα ν ανδρός
μή γνοΰσα; πώς θηλάζεις δε» Παρθενομήτορ, τ6ν
χορηγον αληθώς τοδ γάλακτος» χά\ τροφέα πάσης
χτίσεως^ - Maler, i l l u m q u i vcre laclis «st atict(»r, et oraniuna
Ί ν α σου την δε ία ν μήΐραν χ*μ(νος ή Περσική D
τύπωση, πα ν άμωμε, σώζει νεανίας άφλεκτους άνα^
βοώντας • Κύριε ό βεος» εύλογητος εΓ.
Άραιώθης » άγνή παναμώμητε , υπέρ πβίσαν
αγγέλων εύπρέπειαν, τδν ποιητήν κυήσασα τ ώ ν
βροτών χα\ αγγέλων» ψ μελφδοΰμεν * Ευλογείτε, τ *
έργα,ϊδδνΚύρ;ον.
Φωτός σου Ι ν σβ\ μαρμαρυγαϊς, Θεόνυμφε, τήν
ψυχή ν μου φωταγώγησον. Κείμενο ν §όθρφ ά πώλε ία ς
άνάστησον, έχθροϋς καταισχύνουσα τους θλίβοντας
&ε\ την καρδίαν μου, κα\ προς τ ά πάθη συνωθούν-
τ * ; μ«·
*Ex tov Κανόνος βϊς roi>c άγιους μάρτυρας ΦίΗο*
xai 'ArUfiTor, ήμέρ$ i ^ .
Παρθένος χα\ πρδ τοΰ τόκου, Αχραντε» x a l μετά
Ht»
pvecare pro saluie mea-
Verbuia ia uiero tuo vot-puB assumpsit, ο t n v i o *
lala, q u o d mundui» a b irt&lionalibtie corporis p*s-
sionibus l i b e r a u
Ο casla Maler, q n « per g e r m i i t a L i o n e m Verbl i f l
" l e , 1 6 0 malili» p l a n t t s arcfeciati; absciude a r a -
dicibus pravas cogilulioues ania>fc meae» et plama
ibidem, υ V i r g o , specioea germina v i r l u U i o h >
Novuin puenira peperUli, ο ea*ta Deipara, qnem
Paler auie s*cula gentiU, t u i omnea t o u c i n e u l e s
d i c i m u i : Beuedictus « β , DoiMine.
ϋ Virgo compaiiens, quae Deum smntiw compa-
l i l u m i o a , ο porlu l u c i ^ Obfcech), oeuloe cordis
nrei, peccaii leaebris obcaecatoe; et capaces f a t
eos d i v i n f t i u m i i l u s t r a i i o i i u m , «1 Μ toeibut» a n -
gelici» bonoren*, ο eumme pura aiqne m m u -
cuJaia.
Ex Canene in fuio5. Eupli marfttria die \U
9
C a m ventrem t u u m hiciferkim € b f i s l u * Hliimi-
nauet, ο c»sta, exiiti borroris ac t e n e f t t t o n i a
p t e n * , t a n q u a i u sol b a l r i u i i i i b u s i n mendo exoitus
est 9 idololairi» fiebulam dissokvens qdse m&tofum
Twperaui indircebat, a c muiidi flnee ilhimkians*
Cum Devs i u medio 4 t i i babitaeaet, j i u l l o niodo
T i r g i o i l a t i s taae clanstra commovit : queiu enfie
precare, ο casta, u l l e laudames c o a Q r m e t et aia-»
bHes eiflciat.
Oiviies plebis luae l e deprecantur» ο puella, quai
peperiaii Christuin Deam n o s t r m n , q<ii diviui
scienlia universos d i U T i t *
S u b l i m i e r aiiftetis vere apparoisii, ctim attgelo*
r n m FaClorem supra m e n t i i 6apiuro peperieii» q u t
sanctos marlvres gloiiScavit, ο sanciiseimaMaier
0 sLupore plenum n i i r a c u l u m l Quemodo parie
stne v l r i experieniia? quomodo lacte n u t r i s , Virgo
creaturarum e n n t r i i o r ?
Ιβΐ U t d i v i n u m g r e m i u m i i i u m fornax l\U Vet-
stc3 figuraret, adolescenies sine combtistioite $er-
v a v i t , c l a m a n l e s ; D o m i n e Deue, bencdittua es.
Speciosa lacta es, ο loia c;isia, atque iuimarulata
super omnem augelorum decorem, aiigeiorum b o -
m i n u m q u e F a c t o r e m e n i x a , c u l hymnos modulanlea
d i c i m u s . Benedicite, oxunia opera Doroirtum»t
Lucie» quaein le est, apttHidoribusi ο Dei spw»sa,
illuDtiua a n i m a m m e a m : i u fovea perdttioufft j i C i i i -
lf m eAauscila, pudore ealfuudens hosleg» q u i aem-
i
p t r divexaiU c o r meuni» e t n t « ad pasaiones s e « l a n -
das Impullutiu
Et Canone itt f r s u SS. PhtHi et Anittti werfyfN»*»
Ει ;mic partnm e l posi p a t l u m V i i g o verisslmo
ΙΚΊ S. JOSEPHI H Y M N O G R A P H I 1153
comprohuU es, ο immaculala, Deum euim siipra Α τδν τόκον ώς αληθώς έδείχθης · τδν θεδν γαρ ΰπερ
rationis capium peperisii, q u i saticlos martyres posl λδγον Ιτεκες, τον τους άγιους μάρτυρας ένηθληκό-
confectitm cerlamen coronavit. τας στεφανώσαντα.
I l a b i t a v i l in le, ο Dcipara, Domiims ilie, qui h a - Ένοΐκησεν έπ\ σοΙ 6 οίκων τους ουρανούς Κύριος
failatin rcelis, alque a nobis ouinein iraudera er.o- κα\ έξ ημών άπασαν πλάνην, Θεοτόκε, έξφκισεν.
remqueeliminavit.
Tanquam speciosa, speciosum poperisti, ο Virgo 'ίϊ; ωραία άπεκύησας τον ώραΐόν, Παρθενομήτορ
Matcr inviolala, q u i speciosissiuios fecit niarlyres, άχραντε, τον ωραιότατους δείξαντα τους μάρτυρας
qui conslamer decerlavcnwl, alquc impielalem στε££ώς εναθλήσαντας, καΐ τήν άθε!αν μειώσαντας I
dcminuerunl.
Quis iuun> valeal explicare roystcrium, ο Doniina Τις δύναται το σδν έρμηνεΰσαι μυστήριο ν, ώ Δέ­
Deipara? Elenirr. supra raiionis oralionisque con- σποινα Θεοτόκε* ύπίρ νουν γαρ κα\ λόγον θε6ν άφρά-
oeptum, Deum ineflabiliter pcperisLi. στως τέτοκας.
Praeier nalursc leges, v e r u i n legislalorem, ο i m - Νομίμων άπεκύησας δ£χα, πανάμωμε, τον αληθή
maculatissima, peperisU : quem supplex exora, u t νομοθετών, δν δυσώπει νόμω της αμαρτίας τ^ν
animae mese, pcccali legibus obnoxiae, miscreatur, n ψυχήν μου τροπουμένην οΙκτεΓραι και αώσαί με.
et salvet me.
Tanquam ccelis l a l i o r , ο casta, Yerbum, quod a *ΰς πλατυτέρα των ουρανών, αγνή» ύποδέδεξαι
nulla re eomprehendilur, supra quam menie concipi Λόγον μηδαμοΰ χωρούμενον υπέρ νουν, στενωτάτην
pos&U, suscepisti, ο lota iraiwaeulala ; quod a m b u - τους Οδεύοντας δδον, πανάμωμε, προς πλατυσμδν
lanles per viam 1 6 2 angustissimam, ad l a t i i u d i - είσάγοντα θείας ζωής.
nem divinae v i t » perducit.
Ο Virgo sancta quse Deura supcrsanctum peperisti, Α γ ί α Παρθένε, ή Θεον τον ύπεράγιον άποκυήσασα,
qui graiia sanctos martyres suos coronavit, salva e l τον στεφανώσαντα χάριτι τους αγίους τούτου μάρτυ­
sanctiflca nop, q u i aitirao prompio atque alacri c o n - ρας, αώσον, άγίασον ήμδς προθύμως μέλποντας ·
c i D i m u f t : Bencriicile, otttnia epera, Dontinum. Ευλογείτε, πάντα τά Εργα, Κύριον.
lUumina nos, ο Virgo»tuquai luceui inaccessibi- Φώτιαον ημάς ή τεκουσα φώς τδάπρόσιτον, Παρ­
lem peperisii; reple nos Iseiiiia, animtquealacHlate» θένε, Ιμπλησον ημάς ευφροσύνης, καΐ θυμηδίας,
ac divina scieniia, d u m te puro corde icligiose ac καΐ θείας γνώσεως τους καθαροί καρδία σε εύσββο-
prodenierbeaiam appellamus. φρδνως μακαρίζοντας.
Ex Canone in [e$lo S. Myronis die 17. ^ *Ex τον Κανόνος βίς tdr άγ^ον μάρτυρα
man^th, Μύρωτν,
'ϊ&έρφ ιζ*.
Sola Dexim nuptialis tori n«scia peperisti, qw;m Μόνη Θεον άπεορογάμως έκύησας, δν αθλοφόρο;
decertaiorcs martyres confessi, similem nobis fa- μάρτυρες όμολογήσαντες ήμΐν όμοιωδέντα, κατήρ­
c t u m , s e d u c i o r i s a s l u s i r r i t o s reddiderunt, o.Domina γησαν την πλάνην, άχραντε Δέσποινα·
iutacta.
Impietatis atque infldelilatis morbo laborantem Νοσούσαν αθεΐα τήν πόΕσαν κτίσιν θεδν κυοφορή-
cmnem creaturaxn, t u , ο Virgo, Deum medicum σασα ίατήρα, Παρθένε, έθεράπευσας παραδόξως *
enixa admirabiliter curavisli. Propierea graiias ageo- εύχαριστουντές οοι διδ κραυγάζομεν, ώς Ούκ εστίν
les ad le clamamus : Nemo esi sine macula praeter άμωμος πλήν σοϋ, Δέσποινα.
te, ο Domioa (67).
Magwum ac tremendum partus t u i my&lerium, ο Το μέγα κα\ φρικτον μυστήριον της λοχείας σου
casia, stupore perceltit omnero mentem.quia Deus καταπλήττει πάσαν, άγνη, Ιννοιαν, δτι βεδς έναν-
ex te homo fieri sibi complacuit propter k m i i a t e m θρωπήσαι έκ σου άγαθότητε εύίόκησεν, είς σ ω τ η -
buani, in salulem ac restaurationem m u u d i . ρίαν κόσμου καΐ άνάπλασίν.
I l l u m , qui ex te incamaius est verbo ineffabili, ^ *Γπέρ ημών τδν έκ σου σαρκωθέντα ά^ήτψ
pro nobis deprecare, ο benedicla, u l ab omuibus λόγω δυσώπεί, ευλογημένη, δπως ^υσθώμεν δρω­
hostibus lam visibilibus, quam invisibilibus libere- μένων κα\ πάντων αοράτων εχθρών, πανάμωμε, ol
mur iios q u i te castam Deiparam p r o n u n t i a m u t , ο σε βεοτόκον άγνή^ καταγγέλλοντες.
'«mmunis a b o m n i labe (€8).

(07) U l n i l i i l pro conceplione immaculata m a n i - (68) Ergo i m m u n i s etiam ab originali lal>e,

febltus, ita n i h i l rtici potest illuslrius. Nam quid
illastrius atque expressius islis verbis : < Nemo
esi sine macula pr^eter le, ο Domina? ι Quibus ver-
bis onmino aftirmatur Deiparam solam i n t c r o n i -
nes creaturas fnisse sine macula. A u t enim ista
S. Josephi auctoritas e&l negaitda vel coucedenda.
Noi» ueganda, crgo coucedeuda. Uujusmodi autem
u i i c l o r i u t e concessa, nulla alia expiic;»lionu opus
tisi ad cognoscendum cx Josephi raenie, B . V i r g i -
IICIH solain sine macufa concepiam csse.
alioquin ab omnt iabe non fuisset i a i m u n i s . Prubu
Joannes de Agaciis doctus auclor et peraniiquus i n
Tractatu de conceptione Virginis apud N o v a r m u m
i n Umbra Virginea n . 2 0 9 : « S i c u l , inquit, Kva
fuil sintilis Adse ad corrupiionem, ita B . Virgo
Maria similis fuil Chrislo ad reparationeni, e i sic
noccsse iuil u l esset a pcccato i m m u u i s , suui et
ipse Chrisius. » Sic ille, Non fiiisset autem imsnuiiis
ab onini labe, sicut ipse Christus, si pcccali o r i -
giuatis (abe fuissci inlecia.
tl69 MAIU ALE.
Νόμοι έν σο\ καινΐζονται, Παρθένο, τ ή * φύσεως * Α
δπέρ γάρ φύσιν σου τον i f l φύσει άκατάληπτον θεον
Εμμανουήλ παραδόξως τέτοκας , εΐ; ημών των
« ι σ τ ώ ν άναγέννησιν.
Χωρίον βεοΰ χαί παλάτιον τερπνόν χαΛ θειος θρό­
νος, έν φ καθίσας ήτοιμάσατο πάσι καθέδραν ούρά-
'νιον, ώφθης, παναγία Παρθένε - δια τοΰτό σοι κρά-
ζομβν · Ευλογημένη ή θεδν σαρκΐ, κυήσασα.
Νυγε>ς τ ψ βέλει τοΰ έχθροΰ τήν ψυχήν, όλοτελώς
έτραυματίσθην, καΐ ανίατα πάσχω • ή τδν Σωτήρα
Χριστδν ά ^ ή τ ω ς τεκοΰσα, πανάμωμε , Γασαί με,
σώσον, έλπίςάπηλπισμένων.
Φωνήν βοώμέν σοι πάντες του αγγέλου, Παρθένε,
παλάτιον χαί θρόνε του βεοΰ · Χαίρε δΓ ής ήξιώθη-
μεν ουρανών βασιλείου, ο£ πάλαι άπωσθέντες τβ Β quam digni facti sumus coelorum regno, qui oliin
φθορ$, καΐ τδ κάλλος τδ πρώτον άφρόνως άπολέσαντες.
*Εχ τοϋ Κανόνος είς roiiQ αγίους μάρτυρας Φ.4ώ-
ρον xal Α.ανρον ήμέρμ ιη'.
9 die 18.
Παρθενικής άπδ γαστρδς έβλάστησας, ρίζ% άττό-
τιστε, τδν φυτουργδνπάντων άνθρωπον γενόμενον,
χα\ πάθη ύπομείναντα, δν ποθοΰντες οΕ θεϊοι πιστώς
ένήθλησαν μάρτυρες, άχραντε Παρθένε πανύμνητε.
Μπειρόγαμε κ4ρη, δι' ής ήμϊν Ιλαμψε Λόγο; δ
επέχει να πάσης αρχής νοούμενος, σώζε τήν πόλιν
σου,κα\πάσαν πό)ιν καΙ χώρα ν πάσης περιστάσεως,
θεοχαρίτωτε.
C silale, ο Deo charissima.
Ό ς καθαράν τ ώ ν γενεών έξελέξατο, Θεοτόκε, σε C r e a t o r o m n i u m ac Deuft, le tanquam mundam ex
τήν Άειπάρθενον δ πλαστουργός πάντων καΐ θεδς, omnibus generationibus elegil seniper virginetn, ο
χα\ τήν αήν γαστέρα παλάτιον άπειργάσατο άμόλυν-
τον δ μόνος Βασιλεύς τ ώ ν αΕώνων, καΐ έκ σου τοις
άνθρώποις έπεφάνη.
Τδ πρδ πάντων αΙώνων , κόρη , άποκείμενον
μέγα μυστήριον, δπερ ούκ έγνώσθη γενεαϊς προλα-
βούσαις, πανάμωμε, δια σού έφάνη, Λόγος Πατρδς,
δ πρδ αΙώνων σαρχωθείς κα\ γενόμενο; άνθρωπο;.
Νοσοΰσάν μου τήν ψυχήν τ$ αμαρτία θεράπευσον,
τδν Εατρδντών ψυχών κυήσασα, πάναγνε, δν οί θείοι
μάρτυρες χαθομολογουντες, Ιατρο\ παθών έδείχθησαν.
D
* β ; (^όδον κοιλάδων σε .του βίου. Κόρη, θεδς εκλέ­
γεται, κα\ έν σο\ κατοίκησα; σαρκ\ προήλθεν εύ-
ωδιάζον ή μά"; θεογνωσίας πνοαϊς, παναμώμητε, τους
βεοτόκον άεί σε δμολογοΰντας.
Άγιωτέρα πέφυκας τών αγγέλων, κυήσασα,
Κόρη παναγία, τ ώ ν αγίων "Αγιον δ . οϊχτον γενόμε­
1 1
νον άνθρωπαν, ώσπερ έσμέν,άφύρτως, σώσαι τους
αύτψ άνα6οώντας άπαύστως- GE παίδες, ευλογείτε,
Ιερείς, ύπερυψούτε Κύριον.
Φριχτή σου ή . λοχεία, Μήτερ άγνή · ουρανών
γαρ δν τρέμει τά τάγματα, Λόγον θεοϋ &ν6ρωπον
γενόμενον έπΙ γής ύπερφυώς έχύησας , μείναϊα
1170
Naiurae legesin le innovanlur, ο Virgo : eientm
tu supra naturam peperi&ti adniirabiliterEmmanuel
Deum, q u i a natura comprehendi n o n polest, u t
nos fidelea regenerarel.
Regioac possessio Dei, illiusque palalium j u c u n -
d i i m , 163 ac Ihronu» divinus, i n quo residens,
omnibus coelesiem seJem praeparavit, apparuisti, ο
Virgo sancli&sima; ideoad le clamamus: Benetlicla
t u , quac Deum i n carne genuisti.
Percus&us i n aniina hosiili j a c u l o , totus undiquo
vulneralus euin, e i incurabiles paiior dolores : l u
ο puriss'ima,.q'tae Salv»iorem Gbristum ineffabiliter
peperisti, sana, et salva me, ο spes desperatorum.
Angclicis vocibus ad te clamamus omnes, ο
Virgo, palaiiuiu, ac t h i o n u s Doi : Salve, ο t u per
propter corruplionem procul repulsi eraraus, ct p r i -
m u m decorem insipienter amiseramus.
Ex Canone in fesio SS. Ftori, et Lauri mariyrum,
Α Virginali gremio p r o t u l i s t i , ο radix nunquam
i r r i g a t a , planiatorem omaiura, homiaem facium,
paesionihus lolerandis o b n o x i u m , cujus amore a t -
lecti d i v i n i mariyres, 6deltter decertavenmt, ο V i r g ^
intemeraia, o m n i laude celebranda.
Opuella, nupiiaiis i h a l a i n i ne&cia, p e r q u a m Y e r -
b u m , quod superius o m n i principio i o t e l l i g i l u r , no-
bis i l l u x i i , salvam civiiaiem iuain, omitemque aliam
civilatem ac regionem a b o n u i i circumslantc adver-
t
Deipara: liiumque venirem palaiium fccil i n i m a c t i -
l a t u m solus K c i sa?culorum, et ex le hominibus
apparuit...
Magnum m y s l e r i u m , ante omnia ^ecula abscon-
d H u a i , quod nequaquam t o g n i i u m f u i i a generaiio*
nibus praeccdeitltbus , per te , ο jnculpalissima ,
mauifostaium e s t : Verbum 164 ^dlicei Pairis,
qnod eiat atilc ss&cula, incarnatutn, et h o m o f a c t M r a .
yEgrolantein peccalis animam meam, medica
manu cura, ο caslissima, l u quae aniiiiarum m e d i -
cum genuisti, quem d i v i n i marlyres contitenles,
medici passionum facti sunt.
Tatiquam rusam convallium, te Deus elegit ex
v i l a , ο puella; cumque i n te ii»liabilasset, secuudum
carnem proce&sit, aiflans snavisshno divinae scien-
liye lialttu nos, q u i le Deipai ;nn seinper conlitemur,
O ptiris&ima.
Sanclior a n g e l i s i u i s i i , ο puella sanctiesima, San-
ctum sanciorum enixa, propter suarn misericonliam
homiuem factum, quales pos surnufi, sine ulla per-
m i s l i o n f , ut s a k a r e l eos, qtii incessanter clamant
i l l i ; Pueri, benediciie ; sacerdoios, superexaliate
Doinirium
Tremendus est p a r i u s t u u s , o c a s l a n i a l e r ; Ver-
b i i m enim Dei, quod c<cloruni acits coiiireiniscuni,
l i o m i t ^ m fuctuni, i n lerra, supra «aiufaj ordinein
Wt S. JOSEPni HYMNOGRAPHl 1172
peperisti, Yirgo permanens, quemadmodum anlea Α παρθένο; ώσπερ τδ πρίν * σ? θεοτίκον
lueras. Propterea le Deiparam et lingua ct cordf.
% γλώσΛτι κα\ καρ5** όμολογοΰνκς μεγαλύνωμεν.
confltenlea, magniOcamus.
Ex Canotut itt fetto SS> Mart. Andrw dncu w r * %
Εκ τον Κανόνος *}ς νους άγίογς μάρτχφος *Ar-
citus, et tocibrum ejvt duorum miltium, quingea- 6piar xcr σχρατι\Χαχον^ χαϊ χους irbr αϋνψ
torumnoTtagiata trtum, 4U 19.

Qui c i auperabundanua beniguitatie. eiwe, e i ie t

oitnmaculalissima, verc carne inriulufl esi, propler άμωμε, εϊς σωτηρία ν πάντων των «(ατών αληθώς
faJutem onjnium fldelium, Peu$ gimulei liomo,du- ένδυσάμενος, βι^ς όμοζ> χ«\ ^νβρωτκ^ ί ^ & ν ς %*1ς
plex naturis noiiAcatur. φύηίι γνωρί£εταιι.
Ο Dornina, Virgo» Dei spon&a, tu universi Domi- Ταέμ&νον τους βροτοϋς της τυραννίδοί τον ^χ*
mim pepertsii, qui liomines ab hostis lyrannide Βροΰ τέτοχας, τον τοΰ τταντίί ΚΟ^ιον, δέσποινα
liberai. Παρθένε Θε6νυμφε,
Omnes hominwn tmguas eelebrainus te gloriam ^ "Κυφημοϋμέν σε,τί» καύχημα μαρτύρων, )««λ
mariyrum, el salulem fitleliam, 0 iipmuni& ab αηιιύ των πιστών διάσωιμα,πάααιτών ανθρώπων y/uijscn,
niaciiia : J g g l>eum eniro pepcrbui, ac Virgojnvio- πιναμώμητΦ'θ«&ν γάρ ιχύηςβί μόνασα Παρθένας
lata permannsii, αμόλυντο;·
Jntmici defecerunt nunc frameat in Anem, cum 'ΡομφαΙαι του Ιχθρου vuy e l ; τέλος έξέλιπον, τ«*
t n oDeipara, peperisti eum qui lancea vulneralue χούνης σου, βεοτόχε, τον t j λόγχη tpwfilvxa xaV
(

rst, ac mundum reformavit. σμον άναΐίλάσαντα.

Peperisii ineiplicabililer co&ternum Patri, simU Τέτοχα; άπο^ήτω; Πατρός τον συνάναρχον
tem Cactumliominibos, supra ratlonie aique oratio- δμοιωθέντα ανθρώηοι< ύπίρ νουν χα\ λίγον, θίβγιν-
nis eoneeptum : quem exora, ο Deigenilrii , ut a v?j-wp 6ν δυοώ^ίΐ λυτρωθήναι xtvddvtw τοΟ; δού­
t

perioulis liberet gervoi luos. λους 90U.

Tit quae homiiies supernaturali ac divino parlu
v
Ή τους ανθρώπους τψ ύπβρ φύσιν Θείίρτ4χφ σου,
tiio minifeste deiflcastt, quippe quae Deum ineffa- Κόρη· «ρο^ιονως θεώσααα, ώ ; ©ελν άπο^ήτως σω-
biliter corporasii, benedicta ea in imilieribue, ο ματώσασα, ευλογημένη σϋ iv γνναιξί υπάρχει;,
puelia Domina, lota pura. πανάμωμε Αέσποινα.
Ο Virgo lancla, quaa supersancturn Detiffl ineffabi- Αγία Παρθένε, ή βεδν τον ',ύπεράγ«ν ά^ήτως
Hier peperisit; quem sinclissimi mariyree in sladio ^ τέξασα, δν βΐ πανάγιοι μάρτυρες εν σταβίψ ώμολέ-
f onfe&si fcuul; sanciiftcationem alqua illuminaiio- γησαν, άγιασμον κα\ φωτισμών χατάπεμψον τοΤς
neip riemitie papttlis clamaDlibue; Omnia opera, λαοΓς, τοις βοώσϊ * Πάντα «ά Ι ργα, εύλβγβίτε τον
benetlicite Dominum. . Κύριον,
Ο Domina, quae Clitislum nutu suo omnia por- Φέρουσα Xpurcov tv αγχ&λαις νεύματι φέροντα
tamem, ki elnift tuis porlasii; eunideni eupplei τά πάντα, τούτον έχδυσώπει χειρός με τοΰ άλλοτρίου.
f i o r a , ut ab alicai manu; erjpiat mo, qui oribodoxa ^ΰσααθαν, Δέσποινα, τον $ρθο*δοίον n^trtci σε άχατα-
flde le inces3abiliter magniflco. παΰστοκ μεγαλύνονΛα,

JSx Cntwne in fcsie & Samuelis prophett8 4ie20.

t *Εχ τον Κανόνος βίς tdr άγισν ζροφήφφ ίβ-
/4ονη^, ί)#4ροι Χ'.
Qul erat cuin Patre tanquam Filiua ante sxcula, Ό ών σΰν τω Πζτρ\ ώς Ylb; πρδ αΙώνων, έπ %

novissimis lempotibus incarnaLus, Fitius luus vere
faclus esi^alHiimaculau (09); faciens filios Dei per
fblenir omnea qui &aevissiini hostis servilia preme-
ΙλίιΙιΐΓ.
Εχ. te pr<?ces^H lesus CbrUtuA corporatos, et
εσχάτων σαρχωθείς, ΊΓ14ς σου αληθώς ίχρημάτκσεν,
άχραντε, πάντα; τε υιοθέτησα; τ,φ θ(ψ διά π£στ*ως
' δουλω^ντα; δεινφ ττα/εαήτορι.
Έχ σ&ΰ προ^λθεν Ιησούς ή Χρεστ^ς αωματονμ2-

(-09) Si Virginis roncepiio verc maculaU dieere- incarnaretiir. Eamdem etiam proporiiorvem mlmi
Hir, ipsa eiiaui B. Y i r p maculala mioriiparetur m ad suas parles luluna suece&sivum, quale e^t vita,

S ropna persona (inquit in auis Excepliombus cap. roinparala ad omnes succe&sus ac gressus sui sta-
. Joap.. Eiitebuis Niertnibergiug).: nam macula dii qu*m loluxn permanens ad *uas bahet partes,
t

parti inejiietene, in tolum, sallem quod denomw
)ialionem vakl redundare. Si sola aJiqua aaoro-
v parii applicalum, sc parrigit ad denomitiandum
rum corporalium exiremitas» airainento aul aliqua
atia feorde atjpersa essei, ipsa corporalia dicerenuir
immuoda ac plane indigna au indeceutia, ui in eis
corpus Chrisli collocaretur. vel ob uaius pariis nia-
cniain aut nigrorem : pari igilur ratione etiam per-
sona Virginis maculaia diceretur ob maculam, qna
ejua conceplio deformurctur, ac conaequenter mi-
nuue idonea, u( in ejue vieceribus JFUiue Dei vivi
Porra gi nomen posinvum ac limiialum, «ewel
lotntii; quantomagig nomcn negailvuin c lmmacu-
4ala% » uuiverfralius &c quasi nescium voarciari,
uni toti attributuin, ad denominandam partem &e
diffundet? Igitur ratio t iminaculaLae, » qu;e uibuilur
Yirgini uc lothis viUe suae decursui, poieril deno-
minare conceptionem imraacuiaiam, uipoie pariem
principatem istiusmodi toiiua guccessivi incboaii*
vam, Sic Nierenibergius,
1173 MARIALE. 1174
vo;, xal έΟέωσεν ημάς σαρκδ; προσλήψει - δθεν, ^ dellkavil nos carne nosira accepia , ο iramaciH
πανάμωμε, ώς Μητέρα σε τούτον γεραίρομεν. hiissima : quare. lanquam illius Malrera te vene-
ramur.
*0 τους κόλπους μί) κενώσας του Πατρός έν τοΤς Palernos siuus uon derelinqucn&, in sinu tuo
χόλποις σον , νέογ ώσπερ ϊβρέφο; , έπανακλιθή- reclinari lanquam IIOVUS infans sibi complaeuil, ο
ναι εύδόκησεν, έπ' άνακλήσει, ΠαρΘέν;, των ψυχών Virgo, ut animas nosiras ad ae revocaret: quam-
ημών, φ κραυγάζομεν Δόξα, Χριστέ, τ$ ίυνάμεισου. obrem uoeeidem clauianles 106 dicimus: Gloria,
Christe, virluti IUK.
ΜεΘ* ίιμών γενόμενος δι* οΤχτον ό Σωτήρ έξ αιμά­ Nobiscura faclug Salvalor, propier suam niiaeri*
των σου Ιερών 0«ερ νουν, πανάμωμε, σεσωμάτωται, cordiap, ex sacris sanguinibus tuis, supra mcn-
χα\ Θεος κι\ Ανθρωπος ό φιλάνθρωπος γνωρίζεται. tis captum, corporalus est, Q ijmnaculaiissima; e'
amaior bominum, Deus et bomo cognoscilur.
Λελύτρωται των ώδίνων ή Ενα, παν άμωμε, άνω- kiberaLa esl Eva a doloribus» parienle le, ο pu*
6Ενω; σου τεκουσης Χριστον τδν θεον ημών, τδντά ris&iwa , eine ullo doloro Cbrisium Deum no-
•πάθη πάντων χα\ όδυνας σαφώς θεραπεύσαντα, ιιτμίΒ, qui pasaione» et dolor^a pmnium manifesia
Β curavit.
Όφθη; άφλεκτος- τεκοΟσα, πάναγνε, ώς αληθώς IqpuBibuela pernuDBieii» ο cflslis&Sma» verie&imt
το. πυρ της θεότητος · $ιδ τά ύλώδη μου πάθη, θεο- Peiuiie ignem e n i t a ; proplerea pas&ionum aiea-
κυήτορ, φλέξον,ώς συμπαθής κα\ φιλάγαθος. rum gylvam combure, ο Deigenitru, lanquain cona-
paliens, ac bonorum amairix.
Συμπαθείας τής σης με άξίωσον, συμπαθής καΐ Compassione lua dignum me fac, ο Domina com-
φιλάγαθε Δέσποινα, xal τής γεέννης £ΰσαί με, καΐ patiens, ac bonorum amairix, el a gebenna alque
του σκότους εκείνου του εξωτέρου, ?ν* πίστει καΐ a lenebris illis exterioribus libera nie, ut cuiu iide
πόθψ γεραίρω σε. et affectu venerer (e.
φ3οραν μήγνωρίσασα άνδρδ^, τον άφθαρτον Ιν νη- Viri corruptionem ignorans Verbum inear-
f

δύΐ οποδέδεξαι Αόγον ημάς καταφθαρέντας £υόμενον rupiibile in ulero su&cepisti, quod nos m»llit
πολλοί; παραπτώμασ·., τψ πάθει τής άφθαρτου σαρ­ peccatis corruplos, passtone in^orreptibilis caruis
κός αύτον, Αφθορε μόνη παναμώμητε. eu» libcral, ο incorrupia sola omm laude dignift-
sinia.

167 E x
Canene tn S. Andream 4nctorcm exercitu* t die W.
Id£ip eet cuip superiori, ad dlem i 9 .
rov^ Κρόνος elc »or άγιον άπόστοΛον C Ex Canone dupticl in ftsto S. Thaddm ap**tcti et t

Ba^SatQr wl t^r 4~lar μάρτυρα βάσσην.

t

Δέσποινα των απάντων ώφθης των χτισμάτων,
τον δεσπόζοντα άπο^0ήτως τεχονσα^ Θεοτόκε Παρ­
θένε πανύμνητε.
Συνέλαβες Αίγον τον τοΟ Πατρός άνευθεν ώδίνων,
παναγία» τφν μητριχών,χα\ τούτον ά^ήτως ύπερ
Ο Deipara Virgo, omni laude celefcranda, omniura
creaturarum Doinina facla es, cum Dominuio inef-
fabiliter peperi9iL
Verburo Palris filne maiftrnis doloribus co«-
cepieli ο ganctissima; aique iHud ineffabuiier
f

λογονείς σωτηρΕαν ημών άπεχύησας*
Νόμου προχαράγματα χα\ προφητών φωναί, Δέ­
σποινα, σοϋ τον φρικτδν τόκον άριδήλως, θεςμήτορ,
έδήλωσαν.
Νεκρωθέντα με Ρρώσει παρακοής Εσωσας, μόνη
τήν ζωήν τετοκυϊατήνίνυπόστατον, Κόρη π^νάμωμε ·
supra verbi conceplum in ealuiem noetram p#-
perifli.
Praecedenles legis flgurae, et proplietarum voces,
Iremendum parlnm tutnn roauifeete declavabant, ο
Domina, Dei Maier.
lle ob gustatum inol*edientiae cibum jam mor-
ttium salvasii, 168 ο puella innocenlissima (70),
*

(70) Gabrlfcl Biel scbolastica doclnna et anliqul- D runt, eiegeni gioria Dsi Rom. n t &ed justiika-
t (

late ci liibr)B in eerm. % de concepiione, Bcribene

i
t tione postlapsum. ilujus solius de ulttmis Qnibus,
de B. Virgine lanquam de mtiliere foili, his verbis
ejus innocenliani fectoribus reprssemai : < Procul
deuhimistinilius pretium ejus. ι Proverb. ullimo.
i.Innticealia flnig esl buroaiti generis, nam ab i n -
nocea*ia principium sumpsit. la innoceniia enim
crfaias est Aflam, ad iunoeentiam eiiam reducc*
tur, cum omnes praedesiinali illuc assumeniur, quo
nibit ingreditur imiuinaiiim. Ab bis haque termi-
nts, 6ive finibus, a quo et ad quem, id e&l inno-
cenlia. qui procul sunt a caeleris bomiuibus, pre-
(ium liujiis fortissimK mUieris oaeierorum homiiium .
pecuaiuoi non de innocentia, quia > omties peccave-
id est innocentia, rccie prelium aliollilur, quam
milia Utiquiwn, nec ori^hialis, nec actualis culpa
macufavu. Propter quod eliam angelus a Deo ad
baiu: ibcolocon missus, ab ejns iimorenlia laudea
exorsui csi : Ave * quod inlerpmaiuiii esi, siuc
vx, utique maculae culps. > Sic" BieJ. Qui ei Serm.
5, subtiil : ι Opponiiur Evae Maria quainum ad
personalia, e( quaiiuirn ad propagaiionis principia.
Quanlum ad persoiialia, id esl propria personarum,
siveactns per&onales, £vse Maria opponiiur, lam in
cnrum produdiooe, quam io conversaiione, quo-
niam Eva de massa innocenliac, costa videiiccl
 1175 S. JOSEPHI HYMNOGRAPRI
quoe sola snbsistentan viiam pepcristi; qnam- Α Μ
o b r e m t e s e m p e r b e a l i s s i m a m n u t i e p r o d c b i l o bea-
tam appcllamus.
Tanquaut O e a t o r e m « n i x a ; crealurarum o n i n i u m
Regina facta es : p r o p l e r e a le g l o r i f i e a n i u s , ο DeL-
p a r a , sola s e m p e r V i r g o (71)*
innoceutis Tiri A d * formata, sibi innocentiam per-
d i d i l , nobis o r i g i u a l e p e c c a l u m i n v o n i l : M a r i a
v e r o <le mas*a p e r d i t i o n i s , sine p e r d i t i o n e concepta
pt-ccatiim o r i g i n a l c p e r d i d i t , p r i r n o i i m o c e t U i a m
i n v e n i t , e u m q n e , <fui o m n i u m d i l i i i i p e c c a l a , i m -
i u a c u l a t u m e d i d i t i m m a c u l M a . > Hsec i l t e .
S.wiciius e t i a m a P o r i a o r d . Praedic. i » suo M a -
r i a l i s e r m . 1 5 , d e liac Y i r g i n i s i m i o c e n l i a l o c u i u s
d r x i t ; · Eva h a h u i t duo n o m i n a : p r i m u m , i n s t a i u
irinocenti» v i r a g o : s e c u n d u m i n s i a l u naturae
c o i r u p u e , E v a . S t u l d e virago l o l l e A , s c i t i c e t A d a r a ,
q n i i l b i m s»auim p c r d i d i t , et r e m a n e t v i r j o , ad
I i m w m J t r m , q u o d s i a t u s innocenliae, p e r d i i t i g p e r
A d a i i i , r< eupoi a t u r ei r e d u c i l u r per V i r g i n e m . »
f l i a c P. H i M i e n s i u s P a l l a v i c i n t i s Soc. J<*su i n s u i s
E l o g i i s ρ.'ΐιΐο. ι, elogio 4 , de illil>ata c o n c e p i i o n e ,
iie M a r i a l o q t i e n s , a i t i n t e r a l i a : * M o n s i r u m
r s s e t , i m i o c e u l i m i n o n esse ejus ( B . V i r g i n i s ) ge-
n U t i n u u , qiiie sola sub h o r o s c o p i o c o n c i p i l u r j n n o -
ceiiliue. Eva nocens p r i m a p e c c a l u m concepit : E v a
imineens p r i m a sine peccato c o n c i p i l u r . » Sed de
eailem V i r y m i s i m i W R n l i a prseclare o i u n i n o P e t r u s
P a z m a n y S. R. E . c a r d i n a l i s i n sua c o n c i o n e de
i m m a c u l a i o B. Y i r g i n i s c o n c e p t u , d u m a i t : E o
m a j o r i a s s e v e r a i i o n e d i c i pnlest b e a l i s s i n i a m D e i *
pfttain i i o n f a i i l u m al> o r a n i o i i g i n a l i labe iuigse
i n n o c e u i e i n , q u o o r i g i u a l e pccc3tunt est d o t e r i t i s
ac magis extliabiW\ q u a m o m n i n m i t i i d i t o t i n s v e -
nialra peccala. I l l u d est fons e t r a d i x a c t u a l i u n i .
(Juo e l i a m ex c a p i l e a r g u m e n t a t u s A u g w s l i n u s « o n - ^ n i l a l e s o l i u s c o r p u r i s , hicc e n i m n o n pote&t d i c i
i r a J u l i a n i i n i oap. 9 , snb fiticai, p r o b a i C h r i s l u u t
n u n q u a m pcccassc, eo q u o d o r i g i n a l i tabe inTectus
H O » f u e r i i , e i a d j u u g i t : PioTeclo peccatum e t i a i n
ruajor fecisset, si p a r v u l u s babuisbet. » Stc i l l e .
Qui ei intra addil : < Magnuin t r i b u n a l i u i n axioma
<\st, q u o J si de q u o p i a i u quaestio s u b o r i a t u r , reusne
s i t , a n i n n o c e n s , i n n o c e n s debeal censeri, donec
m d u b i t o l i s i n d i c t i s c l luce c l a r i o r i b u s denionMr«ri
p o s s i i i l l t i m esse r e t n n . Y i d e A r i s t o t e l e m P x o b l . ^ 9 ,
ρ 13 : * U e u m l i b e r a r e v o l u m u s p o l i u s n o c e n l e m ,
([uani c o i H l ^ n m a r e i n n o c e i i t e i n > I d e i r c o c u i n bea-
t i s s i m a m Y i r g i n e u t o r i g i n a t i s N O X » r e a m esse i n d u -
b k a t i s o t . e l a r i o / i b u s luce i n d i c u s o s u n d i n o n p o s s i i ,
i i u o i l l a i n defendere siae u l l o e r r a r e licuat per
E c c l e s i a m , i d nos i l l i n o n n e g a r e l e n e n i u r . P o r r o
i n d ie j u d i c i i n o n v i d t t r e u i r deceus m i n u s esse
e o u i p l e l u m i n Iioc o m n i p o t e n t i a m ei m u e r i c o r d i a m
d i v i n a m , ncc g l o r i o s u m J u d i c i C l n i s l o , (jui d e d i v i -
nis p r a c e p t i s r a l i o n e u i t u n c a c c i p i c l ab l i o m i n i b i i s , D m i n u s fuissct p u r a , e t i n t e g r a , ei v i r g o ,ab o m u i
si i l a M a l r e m ipse non h o n o r a v i s s e l , ut n i t n i u i u s
a n g e l o r u n i cceli i n n o c e n i i o r , q u a i u i l t a , appareret
i u i l l o ftio, c u m h i i n t o i o a w > suo a p p u r c b u n t
i m i o c e i i l i s s i m i sine ulla c u l p a , e o i u i n l a i n e n R c -
g i n a , ei M a i e r s u n i n i i y a n c i i et o n i n i p u l e i u i s , a l i -
q u a n d o c u m m a c u l a fuisset. Ptane n o n v i d e i n r
m a g i s decens n i i i n i s i n boc curasse C b r i s i u m <lc
h o n o r e M a u i s e t osienLalionesu^; Oiuiiiiiio.ta; p u r i -
l a i i s et m i s e r i c o r d i ^ , l u i n arcendo a M a t r e b a n c
u i i i i o r e m p » « r o g a l i v a i n , q u o d pousenlangefi i n p n -
b t i c a l i u n e i l l i u s d i e i d i c e i e , i i i u o c e n l i o r t i s esse i p s j
siia Rtigina, l u m e x a l t a u d o s u a i u m i e e r i c o r d i a m ,
q u o J noii d o f u c r i l i n e x c e l l e n l i s M i n o r e d e i i i p t i o n i s
inodo <!tiaiu a po.ocalo o n g m a l i earu p r ^ s i r v ; m s .
Nant, n l Aiili>iiius N a v a i i u s cx D o i u i n i c a n a t a n i i l i a
i n ^ n i i o n e dti coiiceptiono B. V i r g i n i s a i t : ι S i
Deus atigfflos t e c i i s p u i t u s Jiinuidjssnnos, c u r non
c o r u m r e g i n a m p u r t o r e m f a c e i e l ? Vas m u u d u i u
ΙΙ7β
σε αξίοχρέως τήν άειμαχέριατον νυν μακαφί-
ζομεν-
'βς τ^ν Κ τ ί σ τ η ν κυήϊα^α π ά ν τ ω ν ποιημάτων 6>φ-
0ης βασίλισσα · δ;ά τοϋτο* ffe δοξάζομεν, βεοτ4χ3 μόνη
άειπάρθενε.
elegit E t i s e i t s , i n q u o m i l l e r e t u r sal B a n a t u r a m
a.pias J e r i c l i o ; i t a et vas m u n d i s s i m u m e i o r n a -
l u m onani lapide p r e i i o s o i u i t B . V i r g o , i n q n o r e -
c o n d e r e t d r C h r i s t u s safus v e t a p o p u l o r u m , q u i i n
aqnis f i g u r a n l t i r , j u x t a i l l u d J o a n n i s : Aquee muttce y
populi mutti. I n m a t e v o l a m a n l m a t n n o n i n t ioibil
s a p i e n t i a , nec h a h i i a b i t i n c o r p o r e s u b d i t o p e c c a -
l i s , a l i o q u i n d e r i d e r e i et s u b s a n n a r e t d i a b o l u s iii
voce e x s u l t a t i o n i s , q u o d p r i u s possederit i n s u » m .
D q u a m posiea Deiis i n M a i r e m c l e g i t . N o n s i f i t D e u s r
n t d x m o n c o l u m l t a m a s e u m e r t t ad d e c i p i e n d a m
E v a m ( t u b c o l u m b i n a e n i m specie » s i c u l s u b
vestimenlis o v i u n i , melius coiilegctelur simulata
f r a t i s q u a m sub serpentina pelle), q u i a c o l u m b a m
t
a s s u m p t u r u s e r a t S p i r i t u s sanctus i n b a p l i s m o
C h r i s t i ; i l a nec i l l a m , de q u a nas< i t i i r u s e r a l F i -
l i u s D e i , decebat sedeni fnisse u n q n a m Satanae. ι
Sic i l l e . Ne i g i t u r i n die j u d i c i i c<£le3(es s p i r i i u s
e o n i m R e g i n a a p p a r e r e i u i n n o c e i u i o r e s , hsec fiine
alii|ita peccaii m a c u l a f u i t o o n c e p t a , a t q u e lioe
f o r ^ i i a n i n t u i l u a S. Josepbo t i t u l o innucentissimsD
compellata.
(71) Quia sola t a m i n c o r p o r e q u a m i n a n t m a at>
o n i n i c o n t a m i n a t i o n e a l i e n a . F a v K S. Anaatagiue
S i u a i i a d u m l i b r o i< in Hexaemeron Deiparain a p -
pellat : Α L u n a m pTenarn, q u x n u n q nam miuula
a u t d e f e o i i , a n t p r i v a l a f u i i essentiali l o m i n e ,
n e m p e stia v i r g u i i i a i e . > L u m e n n a m q u e essen-
tiale explican» v i r g i n i t a l e m , n o n l o q u i l u r de v i r g t -
Jumen e&sciuiale gratiae e i s a i i c u t a t i s , n a m p o l e s i
ejus c a r e n t i a c o m p o n i c u m e x i m i a s a n c i i t a t e e x
l u m i n e g r a i k s , s i c u t a c c i d i t S. A n n s e ; sed l o q u i -
l n r de i n t e g r a v i r g i n i l a l e scu p u r i i a t e v i r g t n i s , c o r -
p o r i s scilicet e i a i i i m % c u j u s p u r i i a i e i u o m u i m o -
t
d a m v o c a r u n t e t i a m P a l r e » imegriLatem et v i r g i *
i i i l a i e u i . I i a q u e Y i r g o sacraussima n o n e s l passa
d c l i q u i u m a u t defectum i n i n i e g r U a l e s u a , t n m
c o r p o r i s , t u m auimse, quse c u i n i n s a n c l i l a t e
c r e a l a f u i s s e l , n u u q u a r a f u i l orba l u m i n e e s s e n l i a i i
graiiye i n a n b u a , nee splendore s u p e r a d k l o i n c o r -
rupiiotiis i n corpore, a i m i r u n i oinnimoda v i r g i n i -
t a i e e l p u r i t a i e . S. A u g u s l i n u s e t a i i i P a t r e s d n e *
r u n i p r i u s coDCepisse V i r g i n e m Y e r b u i o m e o i c ,
q u a m . c a m e , deootanics l i d e m ejus e l v o l u n t a l e m
reiniiSiLam ad assusoplioiicm l i u m a n i u i i & i n e j u s
v e n l r e . I l a q u e v i i l u s animae ad concepUonem d i v i -
Bam r e q u i s i l a f u i t . Q u a p r o p t e r s i e i e b a t u t n o u
c o n t a m i i i a t i o u e cuipae aniuta M a r i x , q u a i n ejus c a -
r o p u r a et i u c o i T u p t a . E i n e q u i s intelligercL i p s i i f i i
AuasLasinm i o q u i s u l u m de perpetua v i r ^ i i i i l a l e
c o r p t H i s * ipse S. Anasiasius se e s p l i c a t subdens :
c Per&cveraL M a r i a v i r g o q u o a d a n i m a m : > p e r -
peiua a u l e m v i r g m i l a s q u o a d a n i m a m , est perp+>
tua i n l e g r i l a s , q u o a d p e c c a l i i i n , vel a c l u a l e , vel
originaie. Y i J e jNiereiiibergtiun i a Excepliouiki»
cap. 15.
B . A l b e r t u s Magtius cap. 1 8 1 , supttr Mhsiu est
f
deflniejis esseutiaui p i o p n i s s i n u m v i r g i n i i a t i s , sic
i n q u i l : c Y i r g i i i i u s e s i recessus ab u m n i m a i p , >
l a m m a l u m anuDa?, q u a m c o r p o r i s cooiprebeudeiis.
E i 4|uidctn m a j o r r a l i o b a b * U fuic a Lteo p u r i i a i i s
s p i n i u a l i s , quam iategriiatis corporatie, q u i a , ut
i l o o u i l A u g u s l i n u s l i b r . x , Oe mendacio ad Con-
t>ei\t cap. 20 : ι M i n u s cst q u i d q u i d i n corpure»
tt
v
q u a m q u i d q u i d i n aiiitua v i o l a i i potesL >
 Η 77 MARIAU5. ll g
7

Άλατόμητον δρος σε πάλαι ΆΜαχουμ προεϊδεν Α Montem a lapicida? n»an» ; i m m u n e m p r x v i d i t

έν «νεύμϊτ!., ό Θεδς έξβυ έπέφανβ, χαΐήμάς, Παρ­ olim te, ο Virgo, Abbacuc i n s p i r i t u , ex quo Deu»
θένε, διεσώσατο. manifeslalus cst, nobisque salutein dedil.
Σεσαρκώμενον Λόγον fitnXrjv Ινέργ*.ιαν φέροντα Verbum incarnaLum dnptici operaudi virtute
τέτοκας, άπβ-ρόγαμβ Κόρη, μείνασα παρθένος [α­ prgeditum in lucem p r o l i i l i e t i , ο puella i n n t i p u , et
μίαντος· Yirgo impolluia permansisii.
Τ ζ ς προμήτορος Ευας νυν άνεχαλέσω τήν ήτταν, Primae Matris Evx cladeni nunc restaurasti,
χυήσααα Αυτρωτήν των δλων, χα\ Σωτήρα χα\ Κ τ ί - Redeinptorem, Salvatorem, CreAtorein, ac D o m i -
στην x a l Κύριον, θεομήτορ μόνη, έν γυναιξίν ευλο­ num omnium e n i x a , ο Dfei M a t e r , gola inter
γημένη. Διά τοϋτό σε πίστει δοξάζομεν. mulieres benedicta : ideo te cutn fide gloriilca-
mus.
ΝέονήμΤν βρέφος άπεχύησας Πατρός τον όμοούσιον, N o T u m nobis infanlem peperisii, consubsian-
φθαρεϊσαν φύσιν των ανθρώπων προς τ& άρχαΐον, tialem P a l r i , ο casta, q u i liumanam naturam c o r -
άγνή, χάλλος αυτήν πάλιν έπανάγοντα. ruplam ad antiquam suam p u k h r i l u d i n e m i t e r u m
redociu
6
Πελάγη αμαρτιών χα\ κύματα άπογνώσεω; χει- Pelagi peccatorum, fluclu&que despcraLioni»
μάζουσί μου τον νουν · σπλαγχνίσθητι, Δέσποινα, cxafitant menlem nieam : ad roisericerdiam mo-
χα\ χείρα μοί εκτεινον, κα\ διάσωσόν με, τον Σω­ veanlur viscera Ltia, ο Doinina , manumque luaru
τήρα ή χυήσασα. extendens m i l i i salvuna me fac, t u quse Salvalorem
peperisti.
Γνώμη οικεία ολισθαίνων, καΐ πράξεις άτυπους Mea bponle collapsus, foedisque aclibug c i r c u m -
περιχείμενος, Ιπ\ σε καταφεύγω* βοήθεε μοι, Δέ- da(us,ad teconfugie: adjjiva me, Domiiia , habiluin
αποινα, μετανοίας τρόπους παρέχουσα t f l Taratvfj poenilcntiae prsebeus niiserae aniiuae meae, u l pos&ini
μου ψυχ^, ίνα δοξάζω σε. le gloriGcare.
'Ρήξον τάς πολύπλοκους των έμών εγκλημάτων Rumpe implicaiissima deliclonim meorum v i u -
σειράς, θεόνύμψε, τ&ν αΓροντα του κόσμου Θε6ν cula, ο Oei Spoitsa benedicla; et casta, semperqno
τήν άμαρτίαν, υπέρ λόγον κυήσασα, ευλογημένη g l o r i o s a ; quae Ucuin, q u i (ollit pectalum m u n d i ,
4γνή, άε\ $εδοξασμένη„ supra sermonis conceplura genuieti.
Νόμου το σκιώδες άπεπαύθη, Δέσποινα, σου κυη- Legis UTiibrositas cessavit, p;nienle l e , Domina,
σάσης νόμου τον δοτήρα, χάριτι φωτίζοντατήνοίκου- C daiorem legis, q u i gratia i l l u m i n a t orbem ter.ra-
μένην, δν άε\ δυσώπει, νόμω με τροπεΰμενον τψ t u m ; quem semper p r e c a i e , t i l me peccali
τής Αμαρτίας o i x « l p a t διά τάχους. legi o b n o x i u m , misericordia sua celeriier d i -
guolur.
Ό ουρανούς τψ νδύματι, καΐ την γήν τ ψ βουλή- 169 Verbum P a t r i s , quod coelum n u l u , t e r r a m -
ματι Λόγος του Πατρδς δημιουργήσας, άχραντε, κα\ que voluntate creavit, atque horainem p l a s i n a v i l ,
πλάσας τον άνθρωπον, έκ σου σαφώς ήνέσχβτο σάρκα • ex le, ο immaculaia V i r g o , inaniteste corpus c a r -
έαυτψ, οίκοδομήσαι την φύσιν ημών άναχωρβύων iieum sibi sedificare non esi dedignatus u l u a t u * r

συντριβεϊσαν άπατη του δφεως, Παρθένε, ό μόνος rani nostram, serpentis fraude c o n l r i l a m , re&iau-
ελεήμων, rarct, unice misericors.
Φιλάγαθε Παρθένε, τήν κεκακωμένην ταϊς άμαρ~ Ο Virgo bonoruai a m a l r i x , bonam redde animaui
Τ *αος ψυχήν μου άγάθυνον, ή τδν πανάγαΟον Λόγον mram peccalonim malilta depravatam, l u q u ^
άποκυήσασα. * Verbum opttmum peperi&li.
Φιλάνθρωπον τεκοϋσα καΐ λυτρωτήν, θαυμαστή Amalorem bominutn et redeinptorem «nixa , ο
κα\ φιλάγαθε Δέσποινα, αμαρτιών λύτρωσίν μαι Dnroiua admirabilis, e( bonorum amatrix, redem-
δίδου σα?ς πρ*3ευχα?ς, κα\ τήν ψυχήν μου, πάν- piionem a peccaiis concede m i h i precibus tuis, et
αγνε, τήν κεκακωμένην τοϊς λογισμοΐς άγάθυνον, auiiiiain meam cogiiatlunibus pravis v i i i a t a m , bo-
χαΐ δεεξον παθών θανατηφόρων λελυτρωμένην, πάν­ natn redde, alqne a luorliferis pas&iouibus reilime
α μώμητε. 4*am ο lula casta, cl immaculata.
t

Λ
Εχ τον Κατότος διχΛον είς τους αγίους μάρτυ­ Ex Catione duplici in fe&lo SS. Martyrum Agaifiomct,
ρας Α.γα$όΥΜθτ,χα\ Αονπχοτ, ι\μέρφ*Φ-
Ύ
et Lupi t die 22.
Θαυμάτων έπί κείνα τδ μέγα Οαϋμα, σεμνή τής Magnum parttts l u i inhaculiiii», ο veneramla t

λοχείας σου καΟοράται· τίκτεις γαρ έν όμοιώ- iniraculonitQ stipreiituiit a p p a i e t ; p r p e m i i siquideui

ματι σαρκδ; γενόμενον Χριστον δίχα τροπής καΐ
φυρμοΰ.
'βς δρθρος ευπρεπής εκ >αγόνων άν(ίχεις Ί η -
σοΰν τον φωτισμδν απάντων και Θϊδν, άΐτειρ^γαμε
Δέσποινα» νύκτα τε πολυθεΐας έκμειοϋντα, ταϊς
λάμψεων άν
in simililudine cainis faclum C h r i s l u m sine u i u t a -
tionc, aut perrmslioiic.
Tanquani aurora pulctierrima, e vi&ceribus t u i s ,
ο Uoiitiua i n n u p i a , educis iositm illurainalioneri
ei Deum omuium ; q u i idololalriu? noctein spleu-