BUCKET DRUMMING

Ο ρυθμός μπαίνει σε τάξη

Rhythm goes to school

Έφη Μακροπούλου / Efi Makropoulou

Ακουστικό υλικό: Δημήτρης Βαρελάς

Audio material: Dimitris Varelas

Fagottobooks
Main Office: Valtetsiou 15, 10680 Athens, Greece
Phn: +30 210 3645147, Fax: +30 210 3645149
Branch: Zakynthou 7, 31100 Lefkada Phn/Fax: +30 26450-21095 e-mail: info@fagottobooks.gr www.fagottobooks.gr
ΘΕΩΡΗΤΙΚO Μ EΡΟ Σ theor y

1

ΕΙΣΑΓΩΓΗ/INTRODUCTION
Τι είναι όμως το bucket drumming;
Ο ρυθμός είναι ένα ουσιώδες συστατικό όλων των μουσικών
ειδών, είτε πρόκειται για πρωτόγονες κοινωνίες είτε μουσική
παραδοσιακών δυτικών ειδών είτε μουσική της σύγχρονης
ποπ κουλτούρας (Radocy and Boyle, 1997).
Τα τελευταία χρόνια κάνει θραύση σε Αμερική, Καναδά,
Αυστραλία αλλά και Ευρώπη μια
μουσικοπαιδαγωγική πρόταση: το bucket drumming. Μια
γρήγορη έρευνα στις πηγές του διαδικτύου είναι αρκετή
για να διαπιστώσουμε πόσα βίντεο, ηχητικό και ψηφιακό
υλικό αναφέρονται στο bucket drumming. Όπως δηλώνει
και η λέξη στο bucket drumming χρησιμοποιούμε, αντί για
κανονικά κρουστά όργανα, κουβάδες διαφορετικού
μεγέθους και υλικού (πλαστικοί ή μεταλλικοί) τους
οποίους χτυπάμε συνήθως με μπαγκέτες ντραμς. Το
bucket drumming προέρχεται από τους μουσικούς του
δρόμου οι οποίοι στη δεκαετία του 1980 και πρωταρχικά
στη Νέα Υόρκη άρχισαν να παίζουν ρυθμική μουσική με
ευτελή, πολλές φορές αυτοσχέδια μουσικά όργανα. Η
«ναυαρχίδα» ήταν ένας κουβάς συνήθως χωρητικότητας
20lt αλλά παράλληλα χρησιμοποιούνταν και άλλα
αυτοσχέδια μουσικά «όργανα» για την
ηχοχρωμάτων όπως γυάλινα μπουκάλια, κατσαρολικά
κ.λπ. Πρωτοπόρος ήταν ο Larry Wright από τη Νέα
Υόρκη (ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε πλαστικούς
1 Ένα ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ για τη ζωή του Larry Wright υπάρχει
στο διαδίκτυο στη διεύθυνση https://youtu.be/vSFa8STqSWk
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ
κουβάδες) ο οποίος άφησε εποχή για την εκτελεστική του
δεξιοτεχνία τη δεκαετία του 19901.
What exactly is bucket drumming?
Rhythm is an essential component of all musics, whether of
primitive societies, non-Western societies, traditional
Western art music, or contemporary popular styles (Radocy
and Boyle, 1997).
νέα
In recent years, bucket drumming has made a grand
entrance on the stage of musical education, from the U.S.
and Canada, to Australia and Europe. A quick survey of the
Internet will suffice to show the immense volume of
related videos, as well as audio and digital references. Its
name is self-explanatory; buckets are used in place of
standard drums, buckets of plastic and metal, in various
sizes, most often played with drumsticks. Bucket
drumming emerged in New York in the 1980’s when street
musicians began playing rhythmic music with inexpensive,
often makeshift musical instruments. The “crown jewel”
was usually a large, 20 L, paint bucket, accompanied by an
assortment of improvised musical “instruments”, such as
glass bottles and pots and pans, to enrich the pallet of
επίτευξη sound. Pioneer Larry Wright of New York, the first to use

Σήμερα το bucket drumming εξακολουθεί να παίζεται για
βιοποριστικούς λόγους από μουσικούς του δρόμου,
παράλληλα όμως παίζεται και από γνωστά μουσικά
σχήματα, όπως οι Chicago Bucket Boys και οι Funk
Plastic, οι οποίοι δίνουν παραστάσεις σε διάφορα μέρη
του κόσμου. Αυτό όμως που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον
είναι το γεγονός ότι το bucket drumming
μεταλαμπαδευτεί από τον δρόμο στις τάξεις της
μουσικής και αποτελεί μια νέα εκπαιδευτική μουσική
δραστηριότητα, προσιτή σε όλα τα παιδιά, γεμάτη
ενέργεια και ρυθμό.
10 + 1 λόγοι για να ενσωματώσει ο
δάσκαλος της μουσικής το bucket
drumming στο μάθημά του
Πολλές έρευνες έχουν αποδείξει τη συμβολή της
διδασκαλίας κρουστών στην ανάπτυξη μουσικών και όχι
μόνο ικανοτήτων. Νομίζω ότι η πλειονότητα των
μουσικοπαιδαγωγών θα συμφωνήσουν με την
άποψη ότι η ανάπτυξη της ρυθμικής αίσθησης
είναι πρωταρχικό μέλημα της διδασκαλίας της
μουσικής. Και ο φυσικότερος και πιο αβίαστος
τρόπος να αναπτύξουμε το ρυθμό είναι μέσα από
τη χρήση κρουστών οργάνων.3Η χρήση κρουστών
έχει οργάνων αποτελεί άλλωστε ουσιώδες κομμάτι
της προσέγγισης Orff και Dalcroze. Όπως
χαρακτηριστικά αναφέρει ο ίδιος ο Orff
«ενθάρρυνα την ενεργή συμμετοχή των μαθητών
παίζοντας τη δική τους μουσική… επομένως δεν
ήθελα να τα εκπαιδεύσω στη χρήση περίπλοκων
μουσικών οργάνων, αλλά σε όργανα που ήταν
BUCKET �DRUMMING
plastic buckets, made history with his virtuoso street
performances in the 1990s 2.
κυρίως ρυθμικά, εύκολα στην εκμάθηση,
πρωτόγονα και ανεπιτήδευτα». 4
10
Though bucket drumming is still a way for street musicians
to make a living today, it’s also made its way to big venues
worldwide with bands like Funk Plastic and the Chicago
Bucket Boys. What’s most intriguing is that what started
on the street has now spread to the classroom and
2 A short film about the life of Larry Wright can be viewed online at
https://youtu.be/vSFa8STqSWk
3 Η γνωστή ερευνήτρια Campbell, για παράδειγμα,
υποστηρίζει ότι τα παιδιά δείχνουν τη φυσική τους αγάπη για
τον ρυθμό σε καθημερινές δραστηριότητες, όπως στο παιχνίδι.
Πόσες φορές δεν έχουμε παρατηρήσει μικρά παιδιά να
χτυπούν εκστασιασμένα μία κουτάλα πάνω σε μια κατσαρόλα!
THEORY ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ
9
comprises a new, energetic and rhythmic musical activity,
accessible to all music students.
10+1 reasons teachers should incorporate
bucket drumming into their program
As shown by numerous studies, drumming helps develop musical,
as well as other, capacities. Most teachers will agree that
cultivating a sense of rhythm is crucial for learning music. The
easiest and most natural way to develop rhythm is through the
use of percussion instruments. 5
And of course, percussion
instruments are an essential tool in the Orff and Dalcroze
approaches. As Orff himself notes characteristically, “I
encouraged the active participation of students through their
own music-making … so I didn’t want to teach the use of complex
musical instruments, but rather of instruments that were
primarily rhythmic, easy to learn, primitive and unassuming”. 6
4
Από την ομιλία του Orff κατά τα εγκαίνια του Orff Institute τον
Οκτώβριο του 1963.
5 Children display their innate love of rhythm in everyday activities, like playing,
as noted by renowned researcher Campbell. The most common example being a
toddler ecstatically banging a pot with a wooden spoon!
6
From Orff’s inauguration speech, in October of 1963, for the Orff Institute.

Πέρα όμως από τα καθαρά μουσικά οφέλη, η χρήση κρουστών
οργάνων ευνοεί και άλλους τομείς όπως καθαρά ιατρικούς (όσο
παράξενο κι αν ακούγεται, η συμμετοχή σε ομαδικό μάθημα
κρουστών μπορεί να συγκριθεί με τα οφέλη ενός μαθήματος
αεροβικής γυμναστικής), ψυχολογικούς και κοινωνικούς. Τα
κρουστά χρησιμοποιήθηκαν σε όλες τις κοινωνίες από
αρχαιοτάτων χρόνων για λόγους θρησκευτικούς,
τελετουργικούς, αθλητικούς, επικοινωνιακούς, θεραπευτικούς.
Ο σύγχρονος άνθρωπος φέρει επομένως μέσα του το
αποτύπωμα αυτής της ανάγκης.
Ας δούμε λοιπόν για ποιους λόγους αξίζει ο δάσκαλος της
μουσικής να εισαγάγει το bucket drumming στο μάθημά του:
1. Η αγορά του εξοπλισμού είναι πολύ οικονομική. Το μόνο που
χρειάζεται για κάθε μαθητή είναι έναν κουβά και ένα ζευγάρι
μπαγκέτες. Μπορούμε επίσης, όπως θα δούμε και παρακάτω,
να χρησιμοποιήσουμε λιγότερους κουβάδες από τον αριθμό
των μαθητών μας και αυτοί να εργάζονται σε ζευγάρια ή σε
ομάδες.
2. Ο εξοπλισμός του bucket drumming είναι ελαφρύς και μπορεί
εύκολα να αποθηκεύεται και να μεταφέρεται ακόμη και σε
διαφορετικά μαθησιακά περιβάλλοντα/ τάξεις μουσικής.
3. Το bucket drumming είναι μια δραστηριότητα που μπορεί να
προσαρμοστεί σε όλες τις ηλικίες.
4. Με το bucket drumming εμπλέκονται όλοι οι μαθητές
ταυτόχρονα, γεγονός που ευνοεί το αίσθημα συνεργασίας και
καλής ροής του μαθήματος.
5. Οι δραστηριότητες bucket drumming βοηθούν στην
αποφόρτιση της έντασης και μπορούν να χρησιμοποιηθούν
και ως δραστηριότητες ενεργητικής χαλάρωσης.
7
Το βιβλίο της Lucy Green «Άκουσε και παίξε!» κυκλοφορεί
μεταφρασμένο στα ελληνικά από τις εκδόσεις fagottobooks.
BUCKET �DRUMMING THEORY ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ
But beyond its strictly musical benefits, drumming collaboration skills and facilitating an 11. Το bucket drumming είναι διασκεδαστικό κι αυτό από
also fosters psychological and social well-being, as uninterrupted learning experience. μόνο του είναι ένας λόγος για να το δοκιμάσει
well as improved health. (Surprisingly enough, a κάποιος!
communal drumming session is comparable to an 5. Bucket drumming activities help alleviate
Επιπρόσθετα είναι ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο
aerobic exercise class). Percussion instruments have tension and can be utilized as active relaxation
για τη διδασκαλία δημοφιλούς μουσικής, μουσικής δηλ.
been used worldwide since antiquity for religious, exercises.
που ακούν οι ίδιοι οι μαθητές μας, στα πλαίσια μιας
ritualistic, athletic, communicative and healing
άτυπης μουσικής μάθησης.
purposes. It’s only natural, then, that contemporary
women and men still bear the imprint of this deep
connection. Σύμφωνα με την ενδιαφέρουσα έρευνα της Lucy Green7
11 τα πέντε χαρακτηριστικά της άτυπης μάθησης είναι τα
6. Αναπτύσσεται ο κινητικός συντονισμός και εξής:
Let’s see why bucket drumming is a valuable asset for ταυτόχρονα ενεργοποιείται ο εγκέφαλος για
music educators. να επεξεργαστεί τα διαφορετικά ρυθμικά • η άτυπη μάθηση ξεκινά με μουσική που είναι οικεία
μοτίβα. στους μαθητές
7. Οι μαθητές μαθαίνουν αβίαστα και εμπειρικά • βασική μέθοδος εκμάθησης είναι η αναπαραγωγή με
1. Purchasing the necessary equipment is very
τη ρυθμική σημειογραφία ακόμη και το αυτί
inexpensive. The only things you need are a
περίπλοκων ρυθμικών μοτίβων.
bucket and a set of sticks for each student. You
can also use fewer buckets that students will
8. Δημιουργείται ένα κλίμα σύνδεσης και
share in pairs or teams, as we’ll outline below.
ευγενής άμιλλας στις δραστηριότητες που
δουλεύουμε σε ομάδες.
2. Bucket drumming equipment is lightweight and 12
can be easily stored or even transported to 9. Αποτελεί μέσο αυτοέκφρασης και αποβολής 6. Bucket drumming develops motor coordination while, at the
αρνητικών συναισθημάτων same time, activates the brain to process varying rhythmic
different learning environments or classrooms.
patterns.
10. Οι μαθητές μαθαίνουν να βιώνουν την
3. Bucket drumming is an activity that can be παρούσα στιγμή και να αναπτύσσουν το πεδίο
adapted for all ages. 7. Students learn rhythm notation empirically and with great
συγκέντρωσής τους.
ease, even that of complex rhythmic patterns.
... και αν οι παραπάνω λόγοι δεν είναι αρκετοί:
4. Bucket drumming involves the simultaneous
8. Group activities especially, create a spirit of connection and
participation of all students, fostering
fair play.
 BUCKET �DRUMMING THEORY ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ

9. It’s a form of self-expression and a means to shed negativity.
10. Students learn to live in the moment and increase their
attention span.
…and if that isn’t convincing enough:
11. Bucket drumming is fun, which is a good enough reason
in itself to give it a try!
In addition, it’s a very effective tool for teaching popular music, in
other words, music that students themselves listen to, within an
informal music education framework.
As noted by Lucy Green in her fascinating research, the 5 basic
8 learning
characteristics of informal learning are:
• lessons begin with music that is familiar to students
• playing by ear is the basic learning method
• η άτυπη μάθηση μπορεί να επιτευχθεί ατομικά ή ομαδικά
• κάθε μαθητής ακολουθεί τον δικό του τρόπο μάθησης και
συντελεί τη δική του πρόοδο
• ακρόαση, εκτέλεση, αυτοσχεδιασμός και σύνθεση συνδέονται
άρρηκτα σε όλη τη διαδικασία μάθησης.
Από τα παραπάνω γίνεται προφανές ότι το bucket drumming
μπορεί να συνδεθεί αποτελεσματικά με την άτυπη μάθηση της
δημοφιλούς μουσικής και έτσι να εμπλουτιστεί η στοχοθεσία και
το πεδίο του μαθήματος της μουσικής στο σχολείο ή σε
άλλο εκπαιδευτικό περιβάλλον.
Σε ποιους απευθύνεται
Όπως προαναφέραμε το bucket drumming είναι μια
δραστηριότητα που μπορεί να προσαρμοστεί σε όλες τις
ηλικίες και σε όλα τα μαθησιακά περιβάλλοντα, από το
νηπιαγωγείο, στη σχολική αίθουσα του δημοτικού και
του γυμνασίου αλλά και στο μάθημα οργάνου και
θεωρίας στο ωδείο. Και αν φαίνεται λιγότερο προφανής
η χρήση του στο μάθημα ενός οργάνου, δεν έχουμε παρά
να αναλογιστούμε ότι η εκμάθηση κρουστών οργάνων
αποτελεί βασικό μάθημα στις περισσότερες μουσικές
ακαδημίες του εξωτερικού. Ανάλογα με τη στοχοθεσία
του μαθήματός μας θα επικεντρωθούμε, για παράδειγμα,
στην εκμάθηση ρυθμικών μοτίβων πρώτα μέσα από
μίμηση (σε ένα μάθημα γενικής μουσικής παιδείας) ή
στην εισαγωγή σημειογραφίας (σε ένα μάθημα θεωρίας
της μουσικής ή οργάνου). Αυτή η ευελιξία του bucket
drumming ενυπάρχει και στο βιβλίο που κρατάτε στα
χέρια σας. Ανάλογα με τους στόχους του μαθήματος
μπορεί μια προτεινόμενη δραστηριότητα να απλοποιηθεί
για να χρησιμοποιηθεί με παιδιά μικρότερης ηλικίας ή να
εμπλουτιστεί για παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας ή πιο
προχωρημένου επιπέδου.
• informal learning is effective both one-on-one and in
groups
• students follow their own chosen pathways and
conduce their individual progress
• listening, playing, improvising and composing are
inextricably linked throughout the learning process.
It’s apparent, then, that bucket drumming can be
effectively partnered with informal popular music
pedagogy, broadening the aims and enriching the
field of music classes in schools and other
educational environments.
Who is it aimed at?
As previously mentioned, bucket drumming is an
activity that can be adapted to all ages and all
environments, from kindergarten to
elementary and middle school classrooms, to
conservatories where students learn the theory and
practice of playing an instrument. And though its
usefulness may seem less obvious for the
instrument learning process, we need only consider
that percussion studies are a basic part of most
music academy curriculums across the globe.
Depending on our class aim, we can, for example,
focus first on teaching rhythmic patterns via
imitation (in a general music education class) or on
introducing notation (in a music theory or
instrument class). The flexibility of bucket
drumming is an integral part of the book you are
holding as well. Its exercises can be simplified for
younger children, or supplemented for older or
more advanced students, depending on the goals you set
for your class.
13
Η χρήση του bucket drumming σε
διαφορετικά μαθησιακά περιβάλλοντα
Η εισαγωγή του bucket drumming στο μάθημα οργάνου,
για παράδειγμα στη διδασκαλία του πιάνου, ίσως να
ξενίζει κάποιους εκπαιδευτικούς. Παρόλα αυτά είναι ένα
ιδιαίτερα αποτελεσματικό εργαλείο για την ανάπτυξη
της ρυθμικής αίσθησης στην οποία δυσκολεύονται
συχνά οι μαθητές. Η δυνατότητα που δίνει το bucket
drumming για κιναισθητική μάθηση, απομόνωση
δύσκολων ρυθμικών μοτίβων, μίμηση, αίσθηση του
παλμού, των δυναμικών και των μοτίβων και όλα αυτά
με βιωματικό τρόπο χωρίς τη διαμεσολάβηση της
σημειογραφίας συνάδουν απόλυτα με τις σύγχρονες
μουσικοπαιδαγωγικές θεωρίες. Χαρακτηριστική είναι η
θεωρία του Edwin Gordon 9 ο οποίος επικεντρώνεται
στην εκμάθηση ρυθμικών και μελωδικών μοτίβων
πρωταρχικά μέσω μίμησης και αυτοσχεδιασμού. Η
εισαγωγή της σημειογραφίας έπεται κατά αναλογία με
τον τρόπο που μαθαίνουμε την γλώσσα, πρώτα
προφορικός και στη συνέχεια γραπτός λόγος. Πράγματι
ο καλύτερος τρόπος για να εσωτερικεύσει ένας μαθητής
ένα δύσκολο ρυθμικό μοτίβο ή τον παλμό ενός
κομματιού είναι να τον παίξει με διαφορετικούς τρόπους
αλλά και με διαφορετικά όργανα!

8 The Greek edition of Lucy Green’s book “Hear, Listen, Play” is available at 9 Το βιβλίο του Edwin Gordon «Roots on music learning theory
Fagottobooks Publishers. and audition» επηρέασε βαθιά τη μουσικοπαιδαγωγική σκέψη.
Δυστυχώς παραμένει αμετάφραστο στην ελληνική γλώσσα
 BUCKET �DRUMMING THEORY ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ

Πώς μπορούμε επομένως να εντάξουμε το bucket student to internalize a difficult rhythmic pattern, or a αποτέλεσμα είναι η κρούση νερομπούκαλων των 18 is the use of 18L water jugs that can be played, preferably,
drumming στο μάθημα του οργάνου; Μπορούμε να το musical beat, is to play it in different ways and with various λίτρων με μαλακές κατά προτίμηση μπαγκέτες. with mallets.
χρησιμοποιούμε ως ζέσταμα στην αρχή του μαθήματος instruments!
ή ως κίνητρο-επιβράβευση στο τέλος του μαθήματος Οι
μαθητές συνήθως αγαπούν πολύ αυτή τη So then, how can we include bucket drumming in the
Βέβαια αν θέλουμε να πετύχουμε διαφορετικά τονικά
δραστηριότητα και θα είναι πιο προσεκτικοί κατά τη process of teaching a musical instrument? We can use it
ύψη, φροντίζουμε να αγοράσουμε και κάποιους
διάρκεια του μαθήματος αν γνωρίζουν ότι στο τέλος θα for warming up at the beginning of a class, or as an Naturally, if we want a range of tones, we need to have a
κουβάδες μπάσο (πιο μεγάλους) και σοπράνο (πιο
υπάρχει χρόνος για bucket drumming. incentive-reward at the end. Students usually love bucket variety of bucket sizes available for bass (large) and
μικρούς).
drumming and will be more attentive during their lessons soprano (small) parts.
if they know they’ll have time for it at the end! Στους μαθητές μεγαλύτερης ηλικίας μπορούμε από την
With older students, we can start bucket-drumming
αρχή να διδάξουμε το bucket drumming με μπαγκέτες
Πώς οργανώνουμε το μάθημα του instruction with drumsticks. They love it because they feel
ντραμς. Τους αρέσει πολύ γιατί αισθάνονται και οι ίδιοι
bucket drumming like real drummers! If cost is a problem, we can make our
ντράμερ! Αν το κόστος είναι αποτρεπτικό μπορούμε
own sticks using 30cm wooden dowels wrapped with two
εύκολα να κατασκευάσουμε οικονομικές μπαγκέτες από
Βασικός εξοπλισμός layers of electrical tape to protect them from
14
Utilizing bucket drumming in various learning Προμηθευόμαστε πλαστικούς κουβάδες με κατάλληλη
environments διατομή και μέγεθος, οι ιδανικότεροι είναι αυτοί των 20 How to organize a 15
λίτρων με σχήμα λιγότερο κωνικό και περισσότερο bucket drumming καβίλιες μήκους 30 εκατοστών που θα τις επενδύσουμε
The incorporation of bucket drumming into the process of κυλινδρικό. Για να βοηθήσουμε τους μαθητές μας να class με δύο στρώσεις μονωτική ταινία για να τις
instrument instruction, in a piano lesson, for instance, might put χτυπούν αποτελεσματικότερα στις διαφορετικές προφυλάξουμε από τη φθορά (και σε διαφορετικά
off certain teachers. Yet, it’s an especially effective tool for περιοχές, μπορούμε να κολλήσουμε χρωματιστές χρώματα)11. Στις μικρότερες ηλικίες όμως καλό είναι να
Basic equipment
developing a sense of rhythm, something students often find κολλητικές ταινίες στις τρεις ξεκινήσουμε με μπαγκέτες από άλλα υλικά: για λιγότερη
difficult to do. Bucket drumming provides hands-on potential for βασικές περιοχές (κέντρο, We obtain plastic buckets of adequate diameter and «ηχορύπανση» κόβουμε τα «μακαρόνια» που
kinaesthetic learning, the isolation of difficult rhythmic patterns, στεφάνι, πλάι). Είναι αυτονόητο depth, ideally with a 20L capacity and a cylindrical, χρησιμοποιούμε στην κολύμβηση σε μήκος 30
imitation, feeling the beat, dynamics and patterns, all without the ότι παράλληλα μπορούμε να rather than a conical, shape. To help students εκατοστών, καθαριστικά φλογέρας, μεγάλα μολύβια
intervention of notation. In addition, it’s finely attuned to modern χρησιμοποιήσουμε και effectively strike the right spots, we can attach χωρίς μύτη, χονδρά καλαμάκια.
music pedagogy theories like the work of Edwin Gordon10 who μεταλλικούς κουβάδες επειδή coloured tape to the three basic “targets” (centre,
proposed that rhythmic and melodic patterns should be taught όμως παράγουν πολύ δυνατό rim, side). Metal buckets may, of course, be used as
primarily through imitation and improvisation and only later using ήχο πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ως προς τον αριθμό well, but these will produce a much louder sound,
Διάταξη της τάξης
notation. Just like in language, where we first learn to speak and τους. Μια εναλλακτική λύση με ενδιαφέρον ηχητικό so it’s advisable to keep them to a limit. An
then to write, notation follows playing. Truly, the best way for a alternative solution with interesting acoustic results Έχουμε επομένως προμηθευτεί τους κουβάδες και τις
μπαγκέτες που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε στο

10 Edwin Gordon’s book “Roots on music learning theory and audition” was 11Στο διαδίκτυο υπάρχουν αναλυτικά βίντεο που δείχνουν για παράδειγμα http://www.thebucketbook.com/blog/how-to-
highly influential in the field of music pedagogy. Unfortunately, it has not yet been βήμα-βήμα πώς μπορούμε να φτιάξουμε μόνοι μας μπαγκέτες, tape-bucket-drummingsticks
translated into Greek.
 BUCKET �DRUMMING THEORY ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ

μάθημά μας. Όπως και σε κάθε νέα δραστηριότητα το swimming noodles or use flute brushes, large pencils • Οι μαθητές κάθονται σε κύκλο και οι κουβάδες αλλά- • Students sit in groups of 4 or 5.
κλειδί της επιτυχίας και εδώ είναι η σταδιακή ένταξη του without a point, thick drinking straws.
• Students sit in a circle and
bucket drumming στο μάθημά μας. Βασικός κανόνας: δεν
buckets change hands according
ξεκινάμε με το να μοιράσουμε μπαγκέτες και κουβάδες σε
to a simple “choreography”
όλα τα παιδιά αλλά καταρχήν εξοικειώνουμε τους
μαθητές μας με τη χρήση της μπαγκέτας (βλ.πρακτικό
μέρος, σελ.28). Class arrangement In all cases, a designated
number of students play
Η διάταξη της τάξης μας μπορεί είτε να είναι σταθερή είτε So we’ve already acquired the buckets and sticks we need buckets while the rest play
να εναλλάσσεται ανάλογα με τον στόχο της to use in our class. Like every new activity, the key to rhythmic patterns with
δραστηριότητας. Προτεινόμενες διαρρυθμίσεις στον success is to integrate bucket drumming gradually with their sticks, either in the air,
χώρο: our teaching program. Basic rule: Don’t hand out or on their legs.14
drumsticks and buckets to
all students before you We can, of course, choose to give
familiarize them with the all students their own bucket. In
use of drumsticks (see page this case, it’s best to use the
28). circular layout.

Class arrangement can be

constant, or vary, depending on activity aims. Proposed
student positioning:
Σε όλες τις περιπτώσεις είναι πάντα ένας αριθμός
• Οι μαθητές κάθονται σε ζευγάρια με έναν κουβά μαθητών που παίζουν στους κουβάδες ενώ οι υπόλοιποι
ανάμεσα στα πόδια τους παίζουν τα ρυθμικά μοτίβα με τις μπαγκέτες τους είτε 17
στον αέρα, είτε στους μηρούς τους.13
• Οι μαθητές κάθονται αμφιθεατρικά σε δύο
παράλληλες σειρές Βέβαια μπορούμε πάντα να επιλέξουμε να μοιράσουμε
16 κουβάδες σε όλους τους μαθητές οπότε η καλύτερη
wear (also available in different colours)12. With younger students, • Οι μαθητές κάθονται σε ομάδες των 4-5 παιδιών διάταξη είναι η κυκλική.
it’s best to begin with improvised “drumsticks” from alternative
• Students sit in pairs with one bucket between their legs
materials: for less “noise pollution”, we can cut 30cm segments of
• Students sit in a semi-circle in two parallel rows

12 You can find step-by-step videos about making your own sticks online, for 13Τα παιδιά που παίζουν με μπαγκέτες χωρίς τους κουβάδες 14 Students should try to follow the hand movement of the
example, at www.thebucketbook.com/blog/how-to-tape-bucketdrumming- προσέχουν επίσης την κίνηση των χεριών, δηλ. δεξί χέρι χτυπά στο δεξί exercise playing only sticks, for example, right hand strikes right
sticks μηρό στο R, αριστερό χέρι στον αριστερό μηρό στο L leg on R, left hand strikes left leg on L.

Μπορούμε επίσης να έχουμε δημιουργήσει και μια
«ρουτίνα» για την αλλαγή των κουβάδων που να
ενσωματώνεται στο ρυθμό. Ένα παράδειγμα:
σημάδι αλλαγής δάσκαλος παίζει στην
switch mark teacher plays during
Ο ήχος που παράγουν τα παιδιά στο bucket drumming
μπορεί να είναι πολύ διαπεραστικός. Ένας τρόπος να
μειώσουμε την ένταση είναι να καλύψουμε τις μπαγκέτες
στην άκρη με μια μονωτική ταινία ή με κάποιο άλλο αφρώδες
υλικό (στο εμπόριο κυκλοφορούν και έτοιμα λαστιχάκια που
προσαρμόζονται στην άκρη αλλά το κόστος είναι πιο υψηλό).
Μια άλλη ιδέα είναι να καλύψουμε τον πάτο του κουβά με ένα
αφρώδες υλικό (όπως στρωματάκι γυμναστικής κομμένο στις
σωστές διαστάσεις).
Μαθαίνουμε στους μαθητές μας να παίζουν ένα
ρυθμικό μοτίβο εναλλάσσοντας δυναμικές (p, mp, mf,
f). Το αποτέλεσμα θα είναι πιο μουσικό και επίσης
15Από την αρχή εξοικειώνουμε τους μαθητές με τη διεθνή σημειογραφία των
κρουστών όπου R το δεξί χέρι και L το αριστερό.
BUCKET �DRUMMING
μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τις δυναμικές
όταν η «ηχορύπανση» είναι δυσάρεστη!
αλλαγή....
the switch...
18
We can also create a
sort of “routine” for
switching the buckets that’s embedded within the rhythm.
For example:
The sound children produce while bucket drumming can be
intense. One way we can reduce volume is by covering stick
tips with electrical tape or foam material (you can buy ready-
made tips that fit drum sticks but these are pricey). Another
idea is covering the bucket bottom with foam material (such
as an exercise matt cut to exact dimensions).
We teach our students to play a rhythmic pattern with
fluctuating dynamics, (p, mp, mf, f). Not only will the
result be more musical, but we can also take
advantage of dynamics when “noise pollution” is too
distressing!
Εισαγωγή σημειογραφίας
16 From the start we introduce the international system of
percussion instrument notation where “R” means “right hand” and
“L” means “left hand”.
THEORY ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ
Από τα παραπάνω έχει γίνει προφανές ότι το πότε κι αν and only later introduce notation so that students are
θα εισάγουμε τη σημειογραφία ενός ρυθμικού σχήματος absorbed first and foremost by their sound. If we recall the
εξαρτάται από τρεις παράγοντες: την ηλικία των basic principles of informal learning, expertise is achieved
μαθητών μας, το επίπεδο των μαθητών μας και τη by reproducing songs by ear, also known as ear-playing.
στοχοθεσία του μαθήματος. Μια γενική οδηγία είναι ότι
ξεκινούμε ακουστικά, με μίμηση, και στη συνέχεια In this book and especially in its last unit (Part Three:
δείχνουμε τη σημειογραφία ώστε οι μαθητές να Student materials) three different notation styles are used:
ασχοληθούν στην αρχή με τον ήχο τους και μόνο. Να a single line for younger children and for exercises where
ξαναθυμίσουμε ότι αν ακολουθήσουμε τις αρχές της only the centre is used to produce sound, a double line for
άτυπης μάθησης τότε η απόκτηση δεξιοτήτων βασίζεται slightly older students where more sounds are added, and
στην αναπαραγωγή κομματιών με το αυτί. finally, the five lines of the musical stave. In all cases,
children first learn to play rhythms with just sticks, and no
Στο βιβλίο και ειδικά στο τελευταίο μέρος (βλ. Υλικό για bucket, so here is an example of elementary notation 16:
τους μαθητές) χρησιμοποιούνται διαφορετικοί τρόποι
σημειογραφίας: μία γραμμή για παιδιά μικρότερης
ηλικίας και για ασκήσεις όπου η παραγωγή του ήχου
γίνεται μόνο με χτύπημα στο κέντρο, δίγραμμο για λίγο
μεγαλύτερους μαθητές όπου εισάγονται και άλλοι ήχοι
και σε τελικό στάδιο το πεντάγραμμο. Ούτως ή άλλως
πρώτα τα παιδιά μαθαίνουν να παίζουν ρυθμούς μόνο με
τις μπαγκέτες, χωρίς τους κουβάδες, οπότε μια
προτεινόμενη αρχική σημειογραφία είναι η ακόλουθη15 :
Introduction to notation
From what we’ve already outlined, it’s clear that
when and if we introduce the notation of a
rhythmical piece depends on three parameters:
student age group, student level and class aims. A
general rule is that we start with listening, imitation, 19

Δεύτερο στάδιο σημειογραφίας (όπου [R] το δεξί χέρι, [L]
το αριστερό που χτυπάει το στεφάνι και χιαστί νότα για
χτύπημα στις μπαγκέτες):
Σε πιο προχωρημένο στάδιο θα εισαγάγουμε τέσσερις
διαφορετικούς χτύπους στο bucket drumming. Μια
έρευνα στη διεθνή βιβλιογραφία έδειξε ότι δεν υπάρχει
ένας ενιαίος τρόπος σημειογραφίας αυτών των χτύπων.
Σε κάποια βιβλία υιοθετείται η παρτιτούρα κρουστών
Orff (δηλ. 4 γραμμές, μία για κάθε χτύπο), σε άλλα βιβλία
υιοθετείται το πεντάγραμμο. Ακόμη και σ’ αυτή την
περίπτωση όμως υπάρχει ασυμφωνία ως προς τον τρόπο
γραφής των χτύπων. Εδώ ακολουθείται η παρακάτω
σημειογραφία η οποία συμβολίζει το τονικό ύψος
και είναι εύκολα κατανοητή:
κέντρο πλάι στεφάνι
center side rim
BUCKET �DRUMMING
Second notation style where R means right and L means
left. The left hand plays the rim. Cross-notes designate
playing sticks on sticks.
At a more advanced bucket-drumming stage, we’ll usher in
four types of drum strokes. A look at the relative
international literature shows that different methods of
notation are used for these strokes. Some books adopt the
Orff percussion score system (four lines, one for each
stroke), others the musical stave. Though even here, there
remains disagreement as to how the strokes are
represented. In this book, we’ve chosen the following
notation, which signifies tone height and is easily
understood.
μπαγκέτες
sticks
THEORY ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ
20 συνηθέστερη στάση για να παίζουμε τον κουβά είναι να είμαστε
Πώς παράγεται ο ήχος καθιστοί και ο κουβάς να ακουμπά στο έδαφος, ανάμεσα στα
πόδια μας. Μπορούμε όμως να χρησιμοποιούμε την
εικονιζόμενη στάση.
Στο bucket drumming μπορούμε να παράγουμε 4
βασικούς ήχους:
How sound is produced
• Χτυπώντας με την μπαγκέτα στο κέντρο του κουβά Α In bucket drumming we can produce four basic sounds by:
• Χτυπώντας με την μπαγκέτα στο στεφάνι του κουβά Β
• Striking the bucket centre, marked A, with the stick
• Χτυπώντας με την μπαγκέτα στο πλάι του κουβά Γ •
• Striking the bucket rim, marked B, with the stick
Χτυπώντας τις μπαγκέτες μεταξύ τους Δ
• Striking the bucket side, marked C, with the stick • Striking
one stick against the other D
Α
B
C
D
Σε προχωρημένο επίπεδο η παραγωγή του ήχου
τροποποιείται και από την αυξομείωση του ηχείου: οι
πεπειραμένοι ντράμερ με το ένα πόδι ανασηκώνουν
At advanced level playing, sound can be changed by
στιγμιαία τον κουβά και έτσι ο ήχος ακούγεται
manipulating the bucket drum’s “sound box”: experienced
περισσότερο ή λιγότερο βαθύς. Άλλοι ντράμερ πάλι
drummers use their foot to lift the bucket off the ground,
τοποθετούν πολλούς κουβάδες τον έναν μέσα στον
thus adding depth. Others place smaller buckets within
άλλον για να έχει ο ήχος τους περισσότερο όγκο. Η
larger ones, creating greater sound mass. The most
 BUCKET �DRUMMING THEORY ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ

common playing position is seated, with the inverted bucket on the ground between 21
the drummer’s legs. A few alternative positions are shown below.

Αν πάλι θέλουμε να εντάξουμε και κίνηση, τότε στεκό- If we want to stand or walk while we play, we can hold the μαστε Ακουστικό υλικό play along σε ψηφιακή Play- along audio source in digital format μορφή
όρθιοι κρατώντας τον κουβά με το ένα χέρι όπως bucket under one arm, like the image. (διαθέσιμο στην ιστοσελίδα……)( available on www… )
δείχνει η εικόνα.
We can also use a belt to hang the drum from our waist
Μια άλλη όρθια στάση που μας επιτρέπει να έχουμε τα for another standing position that allows us to have both
χέρια μας ελεύθερα είναι με τον κουβά στη μέση που hands free. τον συγκρατεί μια ζώνη.
Φύλλο εργασίας για τους μαθητές Student worksheet
(βλ. Τρίτο μέρος Υλικό για τους μαθητές)( see part three “Student materials” )

Προτεινόμενες ακροάσεις Suggested recording

Προτεινόμενη ζώνη-επίπεδο Proposed belt level

Πρακτική συμβουλή Practical advice

Επεξηγήσεις συμβόλων Symbols explained

22 23
 Π ΡΑ Κ Τ Ι Κ Ο Μ Ε Ρ Ο Σ με
δραστηριότητες και ασκήσεις

Practice
including activities and exercises
ΠΡΑΚΤΙΚΟ

Δ Ο Μ Η Τ ΟΥ Π ΡΑ Κ Τ Ι Κ ΟΥ Μ Ε Ρ ΟΥ Σ /
H O W T H I S PA R T I S O R G A N I Z E D
Το πρακτικό μέρος του βιβλίου είναι χωρισμένο σε
ενότητες. Σε πολλά σημεία υπάρχει παραπομπή ή/και
επεξήγηση για την αντίστοιχη δραστηριότητα από το
τελευταίο παράρτημα «υλικό για τους μαθητές»
(βλ. σήμανση: )
Η πρώτη ενότητα θα μπορούσε να τιτλοφορείται
μαθήματος για ζέσταμα, παίζοντας είτε κάποιο παιχνίδι
προθέρμανσης είτε κάποιες ασκήσεις. Το όφελος είναι διπλό, οι
μαθητές αποκτούν καλύτερο έλεγχο και συντονισμό ενώ
παράλληλα η ομάδα «κουρδίζεται» καλύτερα και μπορεί πιο
συγκεντρωμένα να εκτελέσει τα ρυθμικά μοτίβα της ημέρας. Η
πρώτη ενότητα επομένως παρουσιάζει κάποιες βασικές
ασκήσεις τεχνικής, οι παραλλαγές
όμως είναι πολλές έτσι ο δάσκαλος
μπορεί να δημιουργήσει το δικό του

2
«πρωινή γυμναστική». Η μελέτη οποιουδήποτε οργάνου,
ρεπερτόριο που θα αποτελεί την
ως γνωστόν, περιλαμβάνει καθημερινές ασκήσεις
ιεροτελεστία της «πρωινής
τεχνικής που προηγούνται οποιουδήποτε μουσικού
γυμναστικής» του. Η δεύτερη
έργου. Αυτή η λογική διέπει και τη διδασκαλία του bucket
ενότητα εξοικειώνει τους μαθητές με
drumming: αφιερώνουμε λίγα λεπτά στην αρχή του
βασικά ρυθμικά μοτίβα (grooves) και

και ιδέες για ενσωμάτωση κίνησης στα bucket drumming.
Κι εδώ η μουσική συνοδεία (play along) υποστηρίζει και
αναδεικνύει τη ρυθμική συνοδεία. Στην τελευταία και
τέταρτη ενότητα συνδυάζονται τα βασικά grooves με
στόχο τη δημιουργία απλών ή πιο περίπλοκων ρυθμικών
BUCKET �DRUMMING PRACTICE ΠΡΑΚΤΙΚΟ
τα συνδέει με ποικίλα μουσικά είδη, όπως ροκ, ρέγκε, choosing either to play a warm-up game or to complete
ποπ, μπλουζ, τζαζ κ.λπ. Βασική φιλοσοφία του βιβλίου certain exercises. Students develop both greater control
είναι ότι οι μαθητές ήδη από τα πρώτα μαθήματα and coordination while also “tuning” as a team, achieving
ενσωματώνουν τη ρυθμική τους συνοδεία σε μουσικές με a higher level of concentration and the ability to perform
ενδιαφέρουσες ενορχηστρώσεις ώστε να διευρύνεται το the rhythmic patterns we set as goals for each class. So,
μουσικό τους αισθητήριο αλλά και το ενδιαφέρον τους although specific basic technique exercises are presented
για το μάθημα. Η τρίτη ενότητα έχει τρία κεφάλαια: in the part’s first section, these exercises can be diversified
πολυρυθμίες (από πολύ απλά δίφωνα μοτίβα μέχρι πιο in multiple ways, allowing each teacher to create a
περίπλοκες ρυθμικές πολυφωνίες), αυτοσχεδιασμό (τα personal repertoire, the unique ritual that will comprise his
γνωστά «γεμίσματα» που εκτελούν οι ντράμερ στο τέλος or her “morning exercise”. A basic premise of this book is
μιας φράσης) Each section provides detailed, hands-on, that students should, from the start, incorporate rhythmic
lesson plans paired with proposed activities from accompaniment into musical compositions with
corresponding Student Materials. interesting arrangements, broadening thus their musical
sensibility and enjoyment of learning. Thus, the part’s
( see symbol: ) second section familiarizes students with basic rhythmic
patterns and connects these with a variety of musical
genres, like rock, reggae, pop, blues, jazz, etc. Finally, the
part’s third section presents three essential components
The first section could fairly be named “Morning
of drumming: polyrhythms (from simple two-part patterns
Exercises”. As we know, the study of any instrument
to
involves daily technical exercises that necessarily
precede each musical piece. The same approach 27
underlies bucketdrumming pedagogy: we dedicate
the first few minutes of every class for warm-up,
ενορχηστρώσεων. Στο τέλος της ενότητας Το υλικό παρουσιάζεται σε τρία επίπεδα: βασικό – μεσαίο – προχωρημένο. Ο δάσκαλος μουσικής μπορεί όμως
προτείνονται ενδεικτικές ενορχηστρώσεις παράλληλα να εφαρμόσει και έναν διαφορετικό τρόπο διαβάθμισης του υλικού ο οποίος αρέσει πολύ στα παιδιά και
γνωστών ποπ και ροκ κομματιών που αρέσουν αποτελεί κίνητρο μάθησης και επιβράβευσης, τις ζώνες 17 : σε αντιστοιχία με τις ζώνες των πολεμικών τεχνών ο
στα παιδιά. μαθητής παίρνει μια ζώνη ανάλογου χρώματος μόλις ολοκληρώσει με επιτυχία μια σειρά κομματιών. Στο βασικό
επίπεδο αντιστοιχούν οι πρώτες ζώνες, λευκή και κίτρινη, στο μεσαίο επίπεδο οι ζώνες πράσινη και μπλε και στο
προχωρημένο επίπεδο οι ζώνες κόκκινη και μαύρη. Στην πράξη μπορούμε απλά να ζωγραφίζουμε το χρώμα της ζώνης
σε κάθε κομμάτι που παίζουμε και να έχουμε προαποφασίσει μια μικρή τελετουργία για τους μαθητές όταν
καταφέρνουν να πάρουν μια ζώνη. Μια καλή ιδέα είναι να κολλάμε χρωματιστές ταινίες στις μπαγκέτες και ο
17Η ιδέα με τις ζώνες υπάρχει και στην εκμάθηση άλλων οργάνων. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το βιβλίο «Recorder karate» του Barb
Philipak για την φλογέρα. Και στο bucket drumming όμως έχει υιοθετηθεί αυτό το σύστημα στη σειρά βιβλίων «Bucket drumming karate» του Missus
Bee
 καλύτερος παίχτης να είναι αυτός που έχει τις
περισσότερες ζώνες στην μπαγκέτα του (αυτό βέβαια
προϋποθέτει ότι κάθε μαθητής θα έχει τις προσωπικές
του μπαγκέτες). Στο βιβλίο προτείνονται συγκεκριμένες
ζώνες για κάθε άσκηση και κομμάτι είναι όμως προφανές
ότι ο δάσκαλος μπορεί να αλλάξει τη σειρά ανάλογα με
τους στόχους και το επίπεδο της δικής του τάξης.
28
more complex rhythmic polyphonies), improvisation (the drum
“fill” commonly executed by drummers at the end of a phrase) and
ideas for incorporating movement into bucket drumming. And it’s
here that “playing along” reinforces and highlights rhythmic
accompaniment. The part concludes with a selection of well-
known rock and pop arrangements that students are sure to love.
Material is divided into three levels: basic – intermediate –
advanced. However, music teachers can spice things up by
utilizing a reward system that’s motivating and fun for students,
earning belts9: each time students successfully complete a series
of pieces, they’re awarded the belt that corresponds to their new
level, just like in martial arts. The first belts, white and yellow,
correspond to basic level, green and blue to
intermediary/intermediate level and red and black to advanced
level. In practice, you can designate the level of each piece by
marking it with the correlating belt colour and create a small
awards ceremony for students that manage to play the piece. You
can also attach coloured tape to students’ playing sticks so
the best player, with the most belts, will be the one with
the most colourful sticks. (In this case, each student must
have his or her own personal pair of sticks.) In this book
we suggest specific belts for each exercise but teachers
may, of course, change the order according to their class
goals and level.
9 The belt system is also used in teaching other musical instruments. A
characteristic example is the book “Recorder karate” by Barb Philipak.
Missus Bee’s book “Bucket drumming karate” adopts this system as well.
Βήμα1ο
Εξοικείωση με τη ρυθμική σημειογραφία
Πρώτοι ρυθμοί – ρυθμικές συλλαβές First
Rhythms – rhythmic syllables
Όταν εξοικειώνουμε τους μαθητές μας με τη
ρυθμική When we familiarize students with
rhythmic notation, σημειογραφία, ιδιαίτερα στις
μικρές ηλικίες, μπορούμε especially younger ones,
we can combine rhythmic patνα συνδυάζουμε τα
ρυθμικά μοτίβα με αντίστοιχα terns with
correlating spoken ones. For instance: λεκτικά. Για
παράδειγμα:
Παί - ζεις μό - νο ό - ταν πω
πως χτυ - πά - με το κρου - στό
You - play on - ly when I say
Σε όλα τα στάδια όμως εκμάθησης νέων ρυθμικών
μοτίβων μπορούμε να χρησιμοποιούμε ρυθμικές
συλλαβές αντίστοιχες με αυτές που χρησιμοποιούν κατά
την εκμάθηση παραδοσιακών κρουστών˙
χαρακτηριστικό είναι τα παράδειγμα της ινδικής μεθόδου
Κονακόλ. Εδώ προτείνεται ένα παιδαγωγικό σύστημα
εκμάθησης ρυθμικών μοτίβων που στηρίζεται στη
μέθοδο Κονακόλ αλλά είναι πιο «εξευρωπαϊσμένο» άρα
και πιο εύληπτο κατά τη χρήση του μέσα στην τάξη
μουσικής, γνωστό ως «Τακεντίμι». Η θεμελιώδης αρχή
StepOne
και των δύο συστημάτων είναι ότι η ονομασία ενός
Familiarization with Rhythmic
ρυθμού Notation
δίνεται βάσει της θέσης του μέσα στο μέτρο
(ισχυρός ή ασθενής χτύπος) και όχι βάσει της ρυθμικής
αξίας αυτής καθαυτής.10 Έτσι υπάρχει μια «μοναδική»
συλλαβή για κάθε υποδιαίρεση του μέτρου. Στη μέθοδο
«Τακεντίμι» υιοθετείται μια λεπτομερής και συνεπής
ρυθμική γλώσσα, εύκολη
10 Ένα πολύ ενδιαφέρον βίντεο με κινούμενη εικόνα που δείχνει τη
δομή του «Τακεντίμι» μπορεί κάποιος να δει στην παρακάτω
διεύθυνση:
https://youtu.be/Gcq16NIqKLk
how we strike the drum to - day
The same applies, as well, for all new rhythmic patterns
where rhythmic syllables, similar to those used in learning
traditional percussion, can be utilized at all stages of
learning. A characteristic example is the Konnakol drum
language of South Indian Carnatic music. Here we propose
a “westernized” pedagogy for rhythmic patterns that,
although rooted in Konnakοl, is more intelligible for
students – known as “Takadimi”. Both rhythmic systems
share the fundamental principle that rhythms are named
not for their rhythmic values per se, but rather according
to their position within musical bars (strong or weak beat).
10
So, for each subdivision of the bar, there is a “unique”
syllable. The Takadimi system adopts a detailed and
consistent rhythmic language that’s easy to use, assists
communication between musicians and is an
10 An informative animated video that explains Takadimi structure can
be viewed online at https://youtu.be/Gcq16NIqKLk
29
 BUCKET �DRUMMING PRACTICE ΠΡΑΚΤΙΚΟ

παραπάνω:

Βέβαια δεν είναι απαραίτητο οι μαθητές μας να μάθουν Of course, students mustn’t necessarily learn to read all
στη χρήση της, που βοηθάει την επικοινωνία μεταξύ των effective tool for expressing complex and difficult rhythμουσικών και μπορεί να αντιμετωπίσει
πολύπλοκα και mic patterns. Furthermore, rhythmic syllables enable the δύσκολα ρυθμικά μοτίβα. Επιπλέον οι ρυθμικές συλλαβές coexistence of
επιτρέπουν την συνύπαρξη σύνθετων και απλών μέτρων,
elaborate and simple rhythmic motifs, essential for our musical tradition. The following
examιδιαίτερα σημαντική για την παραδοσιακή μας μουσική. ples will explain what we’ve outlined so far: Ακολουθούν κάποια παραδείγματα ως
επεξήγηση των

να διαβάζουν όλα τα ρυθμικά σχήματα που

θετα είναι πολλές φορές θεμιτό να μάθουν να εκτελούν
παίζουν, αντί- the musical patterns they play. In fact, it’s often prefer able that they learn to play complex
rhythms by imitaπερίπλοκους ρυθμούς μέσα από τη μίμηση και η σημει- tion, with notation following, rather than preceding, the

ογραφία να έπεται της δραστηριότητας (ή ακόμη και να

activity (or even being completely absent, depending on
παραλείπεται ανάλογα με το επίπεδο και την ηλικία των
class level and student age). An easy way to approach
μαθητών). Ένας αβίαστος τρόπος για να προσεγγίζουμε new rhythmic sequences is by translating them into body νέα ρυθμικά σχήματα είναι να τα συνδυάζουμε με ηχη-
ρές κινήσεις (body music), όπως παλαμάκια, χτυπήματα music, like hand-clapping, thigh and chest-slapping, foot-
στους μηρούς, στο στήθος ή στα πόδια, στράκες κ.λπ. stomping and finger-snapping (as is commonly done in
(όπως συνηθίζεται στις μουσικοπαιδαγωγικές Orff and Dalcroze approaches). One example:
προσεγγίσεις Orff και Dalcroze). Ένα παράδειγμα:
 BUCKET �DRUMMING PRACTICE ΠΡΑΚΤΙΚΟ

Μαθητής
Student

Δάσκαλος
Teacher

Μαθητής
Student

Δάσκαλος
Teacher

30 31
Παραλλαγή: Για να κάνουμε τη δραστηριότητα λίγο πιο ζευγάρια που κάθονται αντικριστά. Εκτελούν μας τους κουβάδες, είναι σημαντικό να τους on the last beat of each measure they slap their partner’s hand.
ευχάριστη και απαιτητική χωρίζουμε τους μαθητές σε όπως παραπάνω τις κινήσεις αλλά στον τελευταίο εξοικειώσουμε με τον τρόπο που πρέπει να
χτύπο κάθε κρατούν τις μπαγκέτες (αρχικά με μία και στη
μέτρου ενώνουν συνέχεια με δύο). Όπως φαίνεται στο παρακάτω
τις παλάμες τους. σχέδιο, υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι StepTwo
κρατήματος της μπαγκέτας. Ανάλογα με την
Familiarization with sticks
ηλικία και το επίπεδο των μαθητών μας εμείς θα
επιλέξουμε τον πιο ταιριαστό:
Βήμα2ο Before we hand out buckets, it’s important to familiarize our
students with the proper way to hold their playing sticks (initially
with one stick and then with two). As you’ll see in the following
Εξοικείωση με illustrations, there are various ways to hold them. Depending on
τις μπαγκέτες
32 student age and playing level, we’ll select the most appropriate:
A variation: To make the activity more entertaining and
Προτού δώσουμε challenging, we split students into pairs that sit opposite
στους μαθητές one another. They perform the piece as noted above but

Μπορούμε να εφαρμόσουμε διάφορα παιχνίδια για να
εξοικειώσουμε τους μαθητές μας με τις μπαγκέτες, εδώ
προτείνουμε δύο απ’ αυτά οι επιλογές όμως είναι απεριόριστες
και φυσικά μπορούμε να προσαρμόσουμε παιχνίδια που ήδη
γνωρίζουν οι μαθητές για τις ανάγκες του μαθήματός μας18:
ένας είναι ο οδηγός και ο άλλος ο καθρέπτης του.
Θυμίζουμε στα παιδιά ότι η κίνηση πρέπει να ξεκινά από
τον καρπό κι όχι από ολόκληρο το μπράτσο!
ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Το πιο γρήγορο πιστόλι!
18 Όπως το παιχνίδι «το πιο γρήγορο πιστόλι» που στηρίζεται στο
διασκεδαστικό ομαδικό παιχνίδι «ζιπ-ζαπ-μπόινγκ»
BUCKET �DRUMMING
ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Κάνε ό,τι κάνω εγώ
Στην αρχή όλοι οι μαθητές κάθονται αντικριστά
από τον δάσκαλο κρατώντας μία μπαγκέτα,
είναι ο «καθρέπτης». Ο δάσκαλος εκτελεί
διάφορες κινήσεις με την μπαγκέτα του και οι
μαθητές τον μιμούνται. Αρχικά οι κινήσεις είναι
μεγάλες χειρονομίες και σταδιακά γίνονται κινήσεις μόνο
του καρπού σαν να χτυπάμε ένα φανταστικό τύμπανο.
Όταν τα παιδιά καταφέρουν να ακολουθήσουν με
επιτυχία τον δάσκαλο, χωρίζονται σε ζευγάρια όπου ο
Οι μαθητές κάθονται με τις μπαγκέτες στα χέρια
χαλαρά πάνω από τους μηρούς.
Μπορούμε να χρησιμοποιούμε μια συνθηματική
φράση για αυτή την στάση ώστε να μπορούμε
όποτε θέλουμε να ανατρέχουμε σ’ αυτήν, για
παράδειγμα: «θέσεις!».
Στο πρόσταγμά μας (π.χ. στη λέξη ζιπ) οι μαθητές
πρέπει να σηκώσουν όσο πιο γρήγορα γίνεται τις
μπαγκέτες προς τα πάνω χωρίς να μετακινήσουν
19 Like the game “The Fastest Gun” which is based on the
entertaining team game “Zip Zap Boing”.
PRACTICE ΠΡΑΚΤΙΚΟ
GAME
Do what I do
We start with all students facing the teacher, holding one
stick. The students are a “mirror”. In this game, teachers
execute various motions with their stick and students
imitate them. At the beginning, gestures are grand but
gradually they’re confined to finer movements of the
wrist, as if striking an imaginary drum. Once students are
able to follow their teacher, we split them into pairs where
one is the guide and the other, his or her mirror. We
We can play various games to familiarize students
remind
with playing sticks. Here we propose two such
games but there are infinite choices and, naturally,
we can adapt games that students already know
according to the needs of our class19.
33
τους καρπούς. Στο επόμενο πρόσταγμα πρέπει να επιστρέψουν στην αρχική θέση (π.χ. στη λέξη ζαπ).

Στο τελευταίο στάδιο του παιχνιδιού οι μαθητές χτυπούν
με το μπόινγκ ελαφρά τους μηρούς και έτσι παράγεται
ήχος. Όταν μάθουν καλά το παιχνίδι μπορούμε να
τοποθετήσουμε τους κουβάδες μπροστά τους και να
χτυπούν με το μπόινγκ μια φορά τον κουβά.
34
students that movement begins at the wrist and not the entire
arm!
GAME
The fastest gun!
Students sit, holding their sticks, with their hands resting on their
thighs.
We can us a code phrase for this position so we can return to it
when necessary, for example: “positions!”
BUCKET �DRUMMING
At our command (the word zip, for instance) students must
raise their sticks as quickly as possible without moving
their wrists. At the following command, they must return
to the first position (at zap, for instance).
In the final stage of the game, students must lightly strike
their thighs at boing, thus producing sound. Once they
master the game, we place buckets in front of them, which
they must strike, once, at boing.
Βήμα3ο
Παίζουμε τους πρώτους μας ρυθμούς
PRACTICE ΠΡΑΚΤΙΚΟ
Ίσως η σημαντικότερη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι Perhaps the greatest difficulty students face is the
μαθητές είναι η συντονισμένη και ρυθμική εναλλαγή coordinated and rhythmic alternation between right and
δεξιού-αριστερού χεριού, μια δεξιότητα απαραίτητη για left hand, a necessary skill for performing rhythms in
την εκτέλεση ρυθμών στο bucket drumming. Εδώ bucket drumming. Here we propose a simple game that
προτείνεται ένα απλό παιχνίδι που θα βοηθήσει τους helps students switch hands simultaneously. Though this
μαθητές να εναλλάσσουν ταυτόχρονα τα χέρια τους.
game is used in the very first stages of bucket drumming
Παίζουμε το παιχνίδι αυτό ήδη από τα πρώτα βήματα
instruction, we may return to it whenever we feel our class
εισαγωγής του bucket drumming, μπορούμε όμως να
needs to refresh their technique.
επανερχόμαστε όποτε θεωρούμε ότι η τάξη μας
Step3 χρειάζεται μια υπενθύμιση αυτής της δεξιότητας.
We play our first rhythms
ΠΑΙΧΝΙΔΙ GAME
Κόλλα το! High Five!
Οι μαθητές κάθονται αντικριστά σε ζευγάρια. Students sit facing each other in pairs. They adjust the
Δοκιμάζουν να ενώσουν τα χέρια τους ώστε να distance between them so they can comfortably reach
σιγουρευτούν ότι αγγίζονται οι παλάμες τους (το γνωστό their partner for a “high five”. Teachers and students play
«κόλλα το»). Παίζουμε ένα ρυθμικό σχήμα με τα χέρια, a rhythmic pattern with their hands, specifically, centre hit
δηλ. ο χτύπος στο κέντρο παίζεται με το χέρι πάνω στον is played with hand on thigh and rim hit is played with a
μηρό του κάθε παίκτη και ο χτύπος στο στεφάνι με τα clap. We allow students to repeat the same rhythm for 8
χέρια των παικτών να ενώνονται. Αφήνουμε τους bars and then change the rhythmic configuration to
μαθητές μας να παίζουν σε επανάληψη τον ίδιο ρυθμό something a bit more difficult. An example:
για ένα 8μετρο
και στη συνέχεια αλλάζουμε ρυθμικό σχήμα, λίγο πιο δύσκολο.
Ένα παράδειγμα:
Ρυθμικό σχήμα Α / Rhythmic pattern A
μηροί παλάμες μη - ροί παλάμες thighs clap thi
- ghs clap
 BUCKET �DRUMMING PRACTICE ΠΡΑΚΤΙΚΟ

35
Ρυθμικό σχήμα Β / Rhythmic pattern B 36
Εναλλαγή χεριών (κέντρο) Hand alternation (centre)
μηροί παλάμες μηροί μηροί παλάμες μηροί thighs
clap thighs thighs clap thighs Στις παρακάτω ασκήσεις υιοθετείται η σημειογραφία σε In the following exercises, we adopt the single line notaμία
γραμμή όπως απαντάται συχνά στις ασκήσεις για tion style commonly used for percussion instruments. In κρουστά
=
όργανα. Σε αυτή την περίπτωση επικεντρω- this case, we can focus on hand alternation and the exeνόμαστε στην
εναλλαγή των χεριών και στην εκτέλεση cution of rhythmic patterns at the bucket centre. ρυθμικών μοτίβων στο κέντρο
του κουβά.

Οι παρακάτω ασκήσεις μπορούν να παίζονται στην αρχή The following exercises can be played at the beginning of each
κάθε μαθήματος ως ζέσταμα της ομάδας για να μπούμε class as a team warm-up, facilitating a smooth transition into
αβίαστα στη δραστηριότητα της ημέρας. the day’s programmed activity.

Πρωινή γυμναστική Morning exercise

Στο τελευταίο μέρος (βλ. Υλικό για τους μαθητές)
προτείνονται ενδεικτικά κάποιες ρυθμικές ασκήσεις που
παίζονται σε κάθε μάθημα μαζί με την ίδια ηχογράφηση. Η
ηχογράφηση παραμένει η ίδια αλλά τα ρυθμικά μοτίβα
αποκτούν διαβαθμισμένη δυσκολία ανάλογα με τη ζώνη στην
οποία βρισκόμαστε. Παρακάτω δίνονται επιπλέον ασκήσεις
που μπορούν επίσης να παίζονται στην αρχή κάθε
μαθήματος. Πολλές από αυτές τις ασκήσεις είναι κατάλληλες
για όλα τα επίπεδα,
όμως το τέμπο ποικίλει ανάλογα.
In the third part (Student materials) we propose examples of
rhythmic exercises that can be played during every class with
the same audio recording. The difficulty of rhythmic patterns
will gradually increase, according to belt rank, while the
recording will remain unchanged. Below we list additional
exercises that can also be played at the beginning of each
class. Many of these are appropriate for all levels, but the
tempo varies.
 BUCKET �DRUMMING PRACTICE ΠΡΑΚΤΙΚΟ

37
 Τονισμοί / Accents Περισσότεροι ήχοι More sounds
BUCKET �DRUMMING PRACTICE ΠΡΑΚΤΙΚΟ
Τι κάνουμε όμως αν θέλουμε οι μαθητές μας να παίξουν και What do we do, then, when we want our students to play
38 άλλους ήχους διαβάζοντας τη ρυθμική σημειογρα- other sounds while reading rhythmic notation? If they’re
39
φία; Αν οι μαθητές είναι μικρής ηλικίας τότε προτιμούμε young in age, we suggest the two-line system, for examτο δίγραμμο, για παράδειγμα: ple:

Αν όμως οι μαθητές μας είναι πιο προχωρημένοι και If, however, our students are advanced level and we wish θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε και άλλους
ήχους εκτός to add sounds beyond those played at the bucket centre, από το χτύπημα στο κέντρο τότε εισάγουμε το πεντά we should introduce the musical
stave. The potential for γραμμο. Οι παραλλαγές των ασκήσεων είναι άπειρες, variation is infinite, but we’ll limit ourselves here to just a εδώ δίνονται μόνο κάποιες πρώτες ασκήσεις τεχνικής τις few introductory exercises that teachers may supplement οποίες ο δάσκαλος μπορεί
να εμπλουτίσει ή να παραλ or modify depending on the needs of their class.
λάξει ανάλογα με τις ανάγκες του μαθήματός του.
 BUCKET �DRUMMING PRACTICE ΠΡΑΚΤΙΚΟ

40 41

6/8
 BUCKET �DRUMMING PRACTICE ΠΡΑΚΤΙΚΟ

42 43
Παρακάτω δίνεται ένα παράδειγμα για το πώς μπορούμε Below is an example of how we can gradually introduce a
να εισαγάγουμε σταδιακά έναν περίπλοκο ρυθμό: complex rhythm:

Βήμα 1ο (μόνο με μία μπαγκέτα) / Step 1 (using only one stick )

Βήμα 2ο (με δύο μπαγκέτες) / Step 2 (using both sticks )

Βήμα 3 ο / Step 3
Συμβουλές για πιο καθαρό και ρυθμικό παίξιμο: Tips for accurate and more rhythmic playing:

Δεν ξεχνάμε τις ασκήσεις τεχνικής και τα παιχνίδια προ- Don’t forget technique exercises and warm-up games at the
θέρμανσης στην αρχή του μαθήματος. Αν παρόλα αυτά οι beginning of each class. If, despite these, your students are μαθητές μας παίζουν άρρυθμα τότε
μπορούμε να κάνουμε out of beat, you can try the following: τα εξής:
 BUCKET �DRUMMING PRACTICE ΠΡΑΚΤΙΚΟ

• Play the rhythmic pattern slowly and repeat it many times

• εκτελούμε το ρυθμικό μοτίβο πολλές φορές πολύ αργά
• οι μαθητές παίζουν το ένα χέρι στον κουβά και το άλλο
πάνω στον μηρό, στη συνέχεια αλλάζουν χέρια. Μ’ αυτόν
τον τρόπο μπορούν να απομονώσουν τον ήχο κάθε χεριού
και να αντιληφθούν καλύτερα ποιο χέρι χρειάζεται
εξάσκηση.
as a class
• Have students play the bucket with one hand and their
thigh with the other, then switch. This helps isolate the
sound each hand makes so they can “hear” which hand
needs more practice.

44 45
Δομή του μαθήματος / Lesson Plan

1 2 3
Παιχνίδια προετοιμασίας Μίμηση δασκάλου- μαθητών Ρυθμός μόνο με τα χέρια
Ασκήσεις τεχνικής με ηχηρές κινήσεις πάνω στους μηρούς

Preparation game Teacher-Student imitation Rhythm played only with

Technique exercises with body music hands on thighs

4 6
Ρυθμός μόνο με τις 5 Εισαγωγή του ρυθμικού
μπαγκέτες (αρχικά και με μία Ρυθμός πάνω στους μοτίβου σε ένα κομμάτι ( play
μπαγκέτα) - Σημειογραφία κουβάδες along, ηχογράφηση...)
Rhythm played only with Rhythm played on the Introduction to rhythmic
sticks (initially with a single buckets patterns in a song (play along,
one) - Notation recording..)
 Η έκτη ζώνη μου!
Προσπάθησε να παίξεις αυτή τη μουσική. Τα κατάφερες; Συγχαρητήρια!Μόλις
πήρες την έκτη ζώνη σου (μαύρη). Είσαι πια ένας έμπειρος bucket drummer!

My sixth belt!
Try to play this music. Did you succeed? Congratulations! You just earned your sixth
belt (black). Now you’re a master bucket drummer
ΜΑΥΡΗ
BLACK

Track 20

Σημείωσε το δεξί [R] και το αριστερό [L] χέρι πάνω από κάθε νότα. Κάτω από τις νότες βάλε
ρυθμικές συλλαβές.

Mark right [R] and left [L] hand above each note. Write rhythmic syllables below each note.

144