1.Šta su heterozidi i od čega se sastoje?

-Nazivaju se još i glikozidne droge.To su organska jedinjenja sa dvije gradivne

komponente:nešećerna komponenta ili aglikon(genin) i šećerne komponente koja
varira.Šećerna i nešećerna komponenta su međusobno povezane preko poluacetalne
hidroksilne grupe šećera ili atoma N,S ili C.
2.Podjela glikozida.
-Glikozide smo podjelili na:ciklična jedinjenja poput fenola i njihovih derivata,različitih
aldehida,ketona,antrahinona i na aciklicne glikozidne spojeve.
3.Kako djeluju heterozidi kardiotonične prirode?
-Djeluju tako što poboljšavaju kontrakcije oslabljenog srčanog mišića,povećavaju frekvenciju
srca i produžavaju refraktarni period srca.Male doze digitaloida mogu proširiti krvne sudove i
dovesti do povećane diureze.Zbog diureze i gubitka kalija odnosno pojave hiperkalemije
preporučuje se unos banane,paradajza,kalij u obliku tablete.U terapijskoj dozi digitaloidi ne
djeluju na zdrav srčan mišić ali svaka prevelika doza može dovesti do trovanja i smrti.
4.Digitalis purpureae folium(list purpurnog naprstka).
-Najznačajniji predstavnik digitaloida.Drogu čini lišće sakupljeno po suhom,toplom vremenu
i osušeno na temperaturi od 50 stepeni.Naprstak je dvogodišnja biljka koja može da naraste do
1.80m,sa dlakavom stabljikom,krupnim naizmjeničnim listovima.List purpurnog digitalisa je
slabog karakterističnog mirisa,a gorkog ukusa.Osušeno lišće mora biti standardizovano i
stabilizovano.Čuva se u tamnim staklenim bocama ili ampulama.
5.Kako se purpurni glikozidi A i B mogu podijeliti prema hemijskom sastavu?
-Iz lista jedne i druge pustikare skuplja se purpurni glikozid A i B koji može biti do 1% u
cijeloj biljci.Oni se mogu po hemijskom sastavu podijeliti u 5
grupa:digitaloksigenin,gitoksigenin,digoksigenin,gitaloksigenin,diginatigenin.
6.Opisati strophantus gratus.
-Strophantus gratus ima gole čahure,golo sjeme,koje je kod ostalih strophantus vrsta
glatko.Sjeme je dugo 1-2cm.Duguljasto,zašiljeno,spljošteno,žuto ili žuto mrke boje,veoma
gorko i prema tome otrovno.
7.Oleandri folium.
-List oliandera-apocynaceae.Koristi se samo pod kontrolom ljekara zbog izuzetno velike
toksičnosti.Glavni sastojak je oleandrin,daje mu veliku gorčinu i toksičnost.
8.Scillae bulbus.
-Primorski luk-liliacea.To je mediteranska biljka.Postoji crveni i bijeli luk.Lukovica se iskopa
u jesen,odstrane se vanjske tamne ljuske a koristi se bijeli dio u sredini.Najvece ljekovito
dejstvo ima ljuska u sredini.Suši se na temperaturi od 90 stepeni a glikozidi su
bufadienolidnog tipa.Najčešće se koristi aktivni princip scilaren „a“ ,glukoscilaren „a“ i
proscilaridin.Djeluje na srce brzo sa blagom kumulacijom.
9.Aqua amigdale amare-šta u sebi sadrži i za šta se koristi?
-Pravi se od bademovog ulja i u sebi mora sadržavati 1% HCN pa se zbog toga koristi kao
narkotik i sedativ.
10.Šta su ugljikohidrati i kako se dijele?
-Ugljikohidrati su polihidroksialdehidne ili polihidroksiketonske supstance veoma
rasprostranjene u prirodi.Sastoje se od C,H i O.Dijele se
na:monosaharide,disaharide,polisaharide i oligosaharide.Zovu se još i glicidi.
11.Sastojci i upotreba meda.
-Sadrži invertni šećer,smjesu glikoze i fruktoze,a u količini do 80% sadrži do 5%
saharoze,vode do 22%,veoma malo bjelančevina i mineralnih materija.Veoma je sladak zbog
fruktoze i pretstavlja kaloričnu poslasticu koja se brzo i lahko resorbuje.Zato se daje djeci za
jačanje.Djeluje povoljno na rad probave,korigens i blagi antiseptik(kozmetika).2 kašike meda
i čaša vode regulišu stolicu.
12.Osobine i upotreba celuloze.
-Celuloza je bijela,vlaknasta tvar,bez okusa i mirisa,ne otapa se u vodi i organskim
rastvaračima.Glavni je sastojak staničnih stjenki biljaka.Upotreba:osnova za fotografske
filmove,lakove,tkanine,umjetnu vunu i svilu,papir,celofan i brojne plastične materije.
13.Pamuk.
-Mekano vlakno koje raste iz sjemena biljke gosipium koja je grmolika a uspijeva u
Americi,Africi i Indiji.To je najčešće korišteno vlakno/platno na svijetu.Sjeme pamuka sadrži
27% ulja.
14.Šta je inulin i za šta se koristi?
-Inulin spada u grupu prirodnih polisaharida i produkt je velikog broja biljaka.Inulin je
skladište hrane i energije.Obično se nalazi u korjenu ili rhizomu.Ima ga najviše u
artičoki,cikoriji,maslačku,luku i bijelom luku.Djeluje pozitivno na crijeva,poboljšava
bioiskoristivost minerala,olakšava sintezu B vitamina.Probiotik je,smanjuje
opstipaciju,snižava holesterol,povećava krvni pritisak i šećer te pozitivno djeluje na dijebetes.
15.Opisati korjen maslačka i njegovu ulogu.
-Drogu čini korjen sakupljen u jese.Pod lupom u korjenu koji se nakvasi vodom zapažaju se
kružni otvori poprečno prerezanih mliječnih cijevi.Koristi se kao gorka droga i
holeretik.Pržen korjen gajenog maslačka koristi se kao zamjena za kafu.Svježe lišće mladog
maslačka se na proljeće koristi kao zelena salata ali se mora skupiti prije cvjetanja.Neke vrste
maslačka sadrže i kaučuk zbog čega se gaje.Medonosan je.
16.Agar-agar.
-To je iskuhana procjeđena osušena sluz različitih vrsta crvenih algi iz rodova gelidium i
sl.Pretstavlja smjesu 2 polisaharida(agaroza i agaropektin).Koristi se kao blag laksans(2-10g)
i kao podloga u mikrobiologiji(2%).Popularno sredstvo za geliranje i zgrušavanje.
17.Upotreba arapske gume.
-Koristi se kao emulgator,sredstvo za vezivanje,koristi se u industriji za izradu
boja,ljepila,mastila.
18.Althae radix-šta čini drogu i čime je droga bogata?
-Drogu čini korjen sljeza koji je skoro bijel,valjkast a u sredini brašnjav.Korjen je bogat
sluzima koje hidroliziraju do galaktoze.Bogat je pektinom,škrobom i dr.
19.Koji je aktivni princip i upotreba sjemena bijele slačice?
-Aktivni princip je sinalbin kojeg ima 2,5% i daje ljut okus sjemena,pored njega ima 30%
masnog ulja,20% bjelančevina,25% sluzi i dosta mirozina.Koristi se za draženje kože
odnosno kao rubefacijens,za izradu začina ili konzerviranje hrane.
20.Upotreba uve ursi folium.
-Koristi se za liječenje bolesti mokraćne bešike,mokraćnih kanala.Arbutin djeluje kao diuretik
i dezinficijens,a tanini djeluju kao adstrigens.
21.Koje droge spadaju u antrahinonske glikozide i opiši sastav seninog lišća.
-Droge koje spadaju u antrahinonske glikozide:rebarbara i sena.sena sadrži dosta slobodnih i
vezanih antrahinona,tanine,razne solinsmole i etersko ulje.Najznačajniji heterozidi su senozid
A i B koji se široko koriste u farmaciji i narodnoj medicini.
22.Opiši droge sa gorkim heterozidima.
-Gorki heterozidi pretstavljaju prirodne i sintetske derivate koji dati per os izazivaju lučenje
sastojaka želučanog soka.Draže čulo okusa,poboljšavaju probavu hrane,povećavaju apetit i
stimulišu eliminaciju hrane.Daju se uvijek prije jela i nisu otrovni.
23.Hemizam i upotreba gentianae radix.
-Droga je bogata gorkim heterozidima gencijopikrin i gencijomorin.Gentizin korjenu daje
žutu boj.Tu se nalazi nešto šećera,pektina,masti a gorčina joj se mjeri u stotim dijelovima
1/20000-1/80000.Upotreba:kao gorko sredstvo,stomahik,tonik.koristi se u narodnoj medicini
ali i za izradu alkohola.
24.Kako se ulja dijele prema sastavu masnih kiselina?
-Masna ulja dijelimo
na:nesušiva(maslinovo,bademovo,ricinusovo,kakaovo),polusušiva(sezamovo,suncokretovo) i
sušiva(laneno).
25.Hemizam i upotreba ribljeg ulja.
-Vitamin A i D.Glicerol od nezasićenih(85%) i zasićenih masnih kiselina.Bogat
arahidonskom kiselinom.Upotreba:antirahitik,epitelizans.Daje se na kašike ili u
kapsulama,djeci preko zime.
26.Upotreba svinjske masti.
-Za izradu različitih medicinskih sapuna,običnih masti,kao podloga da dermatološke i
kozmetološke preparate.Konzervira se sa 4% izmirne.Koristi se u prehrani i tehničkim
svrhama.Narodna medicina(lojanica).Izmirna(benzojeva smola-antiseptik,ekspektorans).
27.Osobine i sastojci suncokretovog ulja.
-To je bistra,svijetložuta tečnost,svojstvena mirisa i blagog ukua.Očvsne na -15
stepeni.Sastojci:smjesa glicerola,linolne,oleinske i dr zasićenih masnih kiselina.
28.Šta su voskovi i kako se dijele?
-Voskovi na običnoj temperaturi su čvrste amorfne mase koje se zagrijavanjem tope u bistru
tečnost.Dijele se na životinjske(pčelinji vosak,cetaceum,lanolin) i biljne(karnauba
vosak,kandelila vosak,palmov vosak,japanski vosak).
29.Upotreba i sastojci thymi folium.
-Droga sadrži do 3% eteričnog ulja,tanina,gorkih sastojaka,smole itd.Koristi se za
utrljavanje,fungicid,antiseptik,spazmolitik,ekspektorans,za proizvodnju pasti za zube itd.
30.Upotreba hajdučke trave.
-Anematik,amarno sredstvo,spazmatolitik,za njegu rana,ubrzava zarastanje i sprječava
infekcije.
31.Sastojci i upotreba menthae piperitae folium.
-Sastojci:1-3% eteričnog ulja,tanini,flavonoidi,gorki sastojci.Koristi se kao
spazmolitik,karminativ,antidijaroik zbog tanina,a zbog flavonoida kao holagog.
32.Sastojci korjena peršuna.
-Oko 0,1% eteričnog ulja,flavonoidi,sluzi i šećeri.
33.Šta čini drogu kore cimeta?
-Drogu čini osušena kora sa mladih izdanaka cimetovog drveta.Sa kore je struganjem skinuta
pluta i veći dio srednje kore.
34.Sastav i upotreba kakovog ulja.
-Sastav:preko 50% estara glicerola sa oleinskom,palmitinskom i stearinskom
kiselinom.Upotreba:idealna podloga za izradu supozitorija i vaginalnih globula.Koristi se za
izradu čokolade,kakaov prah itd.
35.Sastojci i upotreba maslinovog ulja.
-Sastojci:smjesa glicerola oleinske,linolne i palmitinske kiseline.Upotreba:koristi se za izradu
maslinovog melema,kamfornog ulja,medicinskog sapuna,,etanolnog rastvora sapuna i
dr.Interno se dalje kao holagog.Neutralno maslinovo ulje se koristi i za injekcije.Koristi se i
kao stomahik,a maslinov list je poznat antihipertenziv.