PAMANTASANGNORMALNGPI

LIPI
NAS

AngPambansangSent
rosaEdukasy
ongPanggur
o

Kol
ehi
yongPagpapaunl
adPanggur
o

Fakul
tingmgaSi
ningatWi
ka

May
nil
a

KI
NIG-
SIKSI
K:PAGBUONGESTRATEHI
YASAPAKI
KINI
GTUNGOSAPAGLI
NANG
NGKASANAYANSAPAGLALAGOM

I
pinapasaNi
:

Cabat
lao,
December
-AnneN.

I
II
-4Bat
sil
yersaEdukasy
ongPanggur
o

I
pinapasaKay
:

Dr
.Vol
tai
reM.Vi
l
lanuev
a
 KABANATA1

ANGSULI
RANI
NATKALI
GIRANNI
TO

1.
1 Pani
mul
a

Angpagpapat
upadsabagongkur
ikul
um naKt
o12bi
l
angpr
odukt
ong
penomenanggl
obal
i
sasy
onaymaymal
aki
ngepekt
osaFi
l
ipi
nobi
l
angwi
kaat
asi
gnat
ura.Angr
ebi
syonsakur
ikul
um nai
toayi
sangposi
ti
bonghakbangupang
angpambansangwi
kangFi
l
ipi
noaymakasabaysamganasy
onal
/gl
obalnai
syu,
konser
n,athamon(
Mendoza,2008)
.Kasabayni
to,mar
apatnasi
pat
inkungano
atpaanomakat
utugonangkur
ikul
um saasi
gnat
urangFi
l
ipi
nosamgakahi
ngi
an
ngbawatmag-
aar
alkaugnayngpagkat
utoatpaggami
tni
tonamagt
ataguy
odng
i
sangpambansangwi
kangnagpapal
akasatnagpapat
ibaysapagkakaunawaan,
pag-
unl
ad,atpambansangkai
sahanatpagkakaki
l
anl
an(
Tangonanetal
.
,2016)
.
Pagdat
ing sa pagt
utur
o ng Fi
l
ipi
no sa aspekt
ong pangwi
ka,mahal
aga at
napakal
akinggampani
nngbagongkur
ikul
um bi
l
angpangkal
ahat
angpl
anosa
pagl
uwalngmgamag-
aar
alnadumaansamasi
nsi
ngpr
osesongpagt
utur
oat
pagkat
uto upangmagi
ngmabi
sangkomy
uni
key
torsaFi
l
ipi
no.Samakat
uwi
d,
nakat
uonangkasal
ukuy
angkur
ikul
um sapagl
i
nangngkakay
ahansaepekt
ibong
paki
ki
pagt
alast
asan ng mga mag-
aar
alna makat
utul
ong sa kani
l
a upang
makaangkopsanagbabagongpanahondul
otnggl
obal
i
sasy
on.

Angpaghubogsakakay
ahangkomuni
kat
iboangi
ti
nut
uri
ngnai
sasamga
esensy
alnakasanay
angnal
i
li
nangngmgamagaar
alkasabayngpagkakar
oon
ngr
epl
ekt
ibo/
mapanur
ingpag-
ii
sipatpagpapahal
agangpampani
ti
kan(
Gabay
Pangkur
ikul
um sa Fi
l
ipi
no 2016,3)
.Ang pagkakar
oon ng kasanay
an sa
epekt
ibongpaki
ki
pagt
alast
asanaynagbi
bigayngmar
ami
ngopor
tuni
dadsamga
mag-
aar
alkabi
l
ang ang kakay
ahang umangkop sa l
i
punan,pagkakar
oon ng
posi
ti
bong r
elasy
on sa kapwa,pagbi
bigay ng sar
il
ing sal
oobi
n/kai
sipan,
mabi
sangpagkat
utoatmar
amipangi
ba.Kungkay
a’tmar
apatl
amangnaang
kasanay
angi
toaymabi
gyanngt
uonngmgagur
oatmag-
aar
alsakabuoang
pr
oseso ng pagt
utur
o atpagkat
uto.Hi
gitl
alo sa gl
obalna pamay
anan na

1|
Pahina
may
roont
ayongay
on,
mal
akiangkahi
ngi
annamagi
ngmabi
sangkomy
uni
key
tor
angmgamag-
aar
aldahi
lsakal
auna’
ymagagami
tni
l
aangkasanay
angi
toupang
makal
i
khangmat
ibaynar
elasy
onsai
bapangbansa.

NangunasiChomsky(
1965)sapagbi
bigayngkahul
ugansakakay
ahang
komuni
kat
ibosapamamagi
tanngpagpapal
i
wanagsakonsept
ongkakay
ahanat
per
for
mans.Ay
onsakani
ya,angkakay
ahanayt
umut
ukoysakaal
amanngt
ao
t
ungkolsakani
yangwi
kasamant
alangangper
for
mansnamanaynauukolsa
kakay
ahan sa akt
walna paggami
tng wi
ka sa mga t
iyak na pagkakat
aon.
Mababat
idi
tomul
asakani
yangsi
nabi
:

“
…language i
s pr
imar
il
yconcer
ned wi
th an
i
dealspeaker
-li
steneri
n a compl
etel
y homogeneous
speechcommuni
ty– whoknowsi
tsl
anguageper
fect
ly
andi
sunaf
fect
edbysuchbysuchgr
ammat
ical
l
yir
rel
evant
condi
ti
onsasmemor
yli
mit
ati
ons,di
str
act
ions,shi
ft
sof
at
tent
ion and i
nter
est
,and er
ror
s… i
n appl
yi
ng hi
s
knowl
edgeoft
hel
anguagei
nact
ualper
for
mance.
”

Par
anamanki
naWi
l
kins(
1976)atWi
ddowson(
1978)
,hi
ndisapatang
kabat
ir
ang panggr
amat
ika l
amang upang magami
tnang mabi
sa ang wi
ka.
Mahal
agangi
saal
ang-
alangdi
nangi
l
angesensy
alnabagayt
uladngkaangkupan
ngsasabi
hinsasi
twasy
ongpaggagami
tanni
to.Nabanggi
tdi
nniMcDonoughat
Shaw (
1993)naangkakay
ahangkomuni
kat
iboayt
umut
ukoysapagt
among
mga makr
ong kasanay
ang pangwi
ka na i
ki
nat
egor
ya ni
ya sa dal
awa,ang
pr
odukt
ibo(
pagsasal
i
taatpagsul
at)atr
esept
ibo(
paki
ki
nigatpagbasa)
.Mul
asa
mga pagpapakahul
ugang i
to,mababat
id na ang pagt
atamo ng mabi
sang
kakay
ahang komuni
kat
ibo ay nakabat
ay sa pagl
i
nang ng mga makr
ong
kasanay
ang pangwi
ka hi
gitl
alo ang kasanay
an sa paki
ki
nig.Ang gani
tong
aser
syonaypi
nat
utunay
annar
inngpananal
i
ksi
knagi
nawaniRanki
n(1926)
,sa
70% ngar
aw nagi
nugugolngi
sangt
aosakomuni
kasy
ongpasal
i
ta,42% di
to
ang nakat
uon sa paki
ki
nig,hi
gitna mal
akikumpar
a sa i
ba pang makr
ong
kasanay
andahi
langnal
alabi
ng28% aypi
naghahat
ianpangmgai
to. Hi
ndi

2|
Pahina
magi
ging ganap ang komuni
kasy
ong pasal
i
ta kung wal
ang magaganap na
paki
ki
nig.Si
nusupor
tahandi
nit
ongpag-
aar
alni
naRal
phatSt
evens(
1957)at
Ranki
n(1930)sapagbanggi
tniBozor
gian(
2012)nanagsasabi
ngsakabuoang
or
asnagi
nugugolngt
aopar
asakomuni
kasy
on,
45%aynagagami
tsapaki
ki
nig,
30% sapagsasal
i
ta,16% sapagbabasaat9% sapagsusul
at.Bat
aysamga
pi
gur
angi
to,maki
ki
tanat
inangdal
asngpaggami
tngpaki
ki
nigdahi
lnagagami
t
nat
inangkasanay
angi
tosaanmangl
ugaratsaanomangpagkakat
aon.Hi
ndi
nat
inmapi
pigi
l
ananggawai
ngi
todahi
lhangga’
tmayt
unogathangga’
tmay
roon
t
ayongpandi
nigaypat
uloynanai
sasakat
upar
anangpaki
ki
nig.

Sai
mpl
i
kasy
ong pedagohi
kal
,maki
ki
tar
in ang dal
asng paggami
tng
paki
ki
nigsakl
asr
um kay
sasai
bapangmakr
ongkasanay
an.Kungbabal
i
kan
nat
inang mukhang kl
asehi
ndil
amang saFi
l
ipi
no,kaaki
batng i
ba’
tibang
makr
ongkasanay
anangpaki
ki
nig.Sapagpapabasangi
sangpar
ti
kul
arnat
ekst
o,
kai
l
anganngpaki
ki
nigngmgamag-
aar
alupangmaunawaanangi
pinapabasang
t
ekst
o. Kakambal ng pagsasal
i
ta ang paki
ki
nig upang magkar
oon ng
pagpapal
i
tanngi
mpor
masy
onmul
asanaki
ki
nigatnagsasal
i
ta.Gay
undi
nsa
panonood,upang mai
nti
ndi
hanang pi
nanonood aykai
l
angang maki
nig nang
mabut
iri
to.Samakat
uwi
d,saapatnakasanay
angdapatnamat
amongmgamag
-
aar
al,
mahal
aganamat
amongunaangkasanay
ansapaki
ki
nigsapagkati
toang
unanghakbangsapagkat
utongwi
ka.Dimat
agumpaynamai
sasakat
upar
anang
pagt
atamosat
atl
opangkasanay
annanghi
ndiganapnanal
i
li
nangngbawat
mag-
aar
alangkasanay
ansapaki
ki
nig(
Mangahi
s,2011)
.Mai
gti
ngnahi
nihi
kay
at
angpagl
i
nangsakasanay
angi
todahi
lsai
l
angmgaposi
ti
bongdahi
l
an.Una,
mal
aki
ng bahaging kaal
aman ati
mpor
masy
on aynakukuha mul
a sa mga
pasal
i
tangpagl
alahadt
uladngl
ekt
yur
,pag-
uul
at,pr
esent
asy
on,t
alakay
anati
ba
pa.Kay
a’tmahal
agangmagkar
oonngmat
aasnaur
ingpagl
i
nangsapaki
ki
nig
nangsagay
onayhi
gitnamakukuhangmgamag-
aar
alangmgaesensy
alna
kaal
amanmul
asakani
l
angmganapaki
ki
nggan.Pangal
awa,
kungi
hahambi
ngsa
i
bapangpar
aanngpagkuhangkaal
aman,hi
gitnamasmabi
l
isangpaki
ki
nig
dahi
lmaskaunt
ingpwer
saangki
nakai
l
angandi
to.Samakat
uwi
d,mababat
idang
kahandaanngmgamag-
aar
alkungsi
l
a’yakt
ibongnaki
ki
nigl
alonasamga

3|
Pahina
si
twasy
onngbi
glaangpagt
atanongnggur
osakl
ase.

Angkasanay
ansapaki
ki
nigaymai
tut
uri
ngnai
sangakt
ibongpr
oseso.
Nakapal
oobdi
toangpagt
anggap,pagt
ali
maopagsunod,pagbi
bigay
-kahul
ugan
samgat
unogatpaguni
taopag-
alal
asanapaki
nggan.Nakapagdar
agdagsa
pagi
ging akt
bo ni
to ang paghango ng i
mpor
masy
on mul
a sa t
agapagsal
i
ta,
pagpopr
oseso,pagbi
bigay
-kahul
ugan sa mga mensahe at kung angkop,
paghi
hikay
atnai
pagpat
uloyangkomuni
kasy
onsapamamagi
tanngpagbi
bigay
ngkar
ampat
angpi
dbak.Kasabayngpagl
i
nangsakasanay
angi
to,nahuhubog
di bapangmgami
nangi croski
l
lsoenabl
i
ngski
l
lsmul
asapaki
ki
nig.Bat
aysa
pagt
atal
aniHoppe(
2014)
,may
roongani
m nakasanay
angnal
i
li
nangmul
asa
akt
ibongpaki
ki
nig(
1)pagbi
bigayngat
ensy
on,(
2)mabi
sangpagpapasy
a,(
3)
pagni
nil
ay,(
4)pagl
i
li
naw,(
5)pagl
alagom,at(
6)pagbabahagi
.Mul
asapag-
aar
al
nai
to,mal
i
naw nanai
papaki
tanaangpagl
alagom ayi
sasamgaesensy
alna
pr
odukt
ongkasanay
ansaakt
ibongpaki
ki
nigathi
ndil
amangnat
atamomul
asa
pagbabasa.

Angl
agom bi
l
angpr
odukt
ongpaki
ki
nigaypi
nasi
mpl
eat
/opi
nai
gsi
ng
ber
siy
onngi
sangpr
osaober
so(
Cor
pinetal
,2017)
.Angi
ntel
ekt
walnagawai
ng
i
tonanat
atamomul
asaakt
ibongpaki
ki
nigaynagbi
bigayopor
tuni
dadupangang
mgamag-
aar
alaymagi
ngi
ntel
ehent
engt
agapaki
nigsal
oobmanol
abasng
kl
asr
um.Mul
ari
to aynat
utut
o si
yang umunawaatsumur
ing mgai
dey
ang
kani
yangnapaki
ki
ngganmul
asakani
yangmgamag-
aar
al,gur
oatsakungsaan
paman.Sakal
aunan,masnagkakar
oonngmapanur
ingpag-
ii
sipangmgamag-
aar
alnamaykasanay
ansapagl
alagom nai
sasamgapangunahi
ngl
ayuni
nng
Fi
l
ipi
nosaKt
o12kay
a’tangpagpapagawanggani
tongmgagawai
nayhi
gitna
hi
nihi
kay
atnamadal
asapr
osesongpagt
utur
oatpagkat
uto.

Gay
unpaman,i
sangkabal
i
ktar
ankungmai
tut
uri
ngnasakabi
l
angmga
pagpapat
unayngpagi
ginggami
ti
nngkasanay
ansapaki
ki
nigaymay
roonpar
ing
mgaobser
basy
onnghi
ndipagbi
bigay
-pansi
nsakasanay
angi
to.Anggani
tong
pr
obl
emaaynaunanangnapansi
nniSpear
ri
tt(
1962)sakani
yangpag-
aar
alna
kungsaan,kapansi
n-pansi
nangpagbabal
ewal
asapaki
ki
nigbi
l
angi
sangasal

4|
Pahina
pangkomuni
kasy
onl
alonasapagt
unt
ongngmgamag-
aar
alsasekundar
yaat
t
ersi
yar
ya.Angdahi
l
andi
umanonggani
tongobser
basy
onayangpagkakar
oon
ngkat
wir
anngi
l
angmgaedukador
,lal
onangmganasamat
aasnapaar
alan,
na
angpaki
ki
nigayhi
ndinadapatpor
malnai
ti
nut
urodahi
lnat
uralnamani
tong
gi
nagawangt
ao.Samakat
uwi
d,angpaki
ki
nigayi
sanggawai
ngbahaginang
pang-
araw-
araw nasi
stemangi
sangt
aokay
a’thi
ndinakai
l
anganpangi
tur
o.
Mar
ami
ngsal
i
kkungbaki
tnawawal
anngespasy
oangkasanay
ansapaki
ki
nigsa
l
oob ng kl
asr
um nguni
tang dal
awang pi
naka pangunahi
ng sal
i
k ay may
ki
nal
amansamgamag-
aar
alatgur
o.

Sapani
gngmgamag-
aar
al,
nagbi
gaysiUnder
wood(
1989)sapagbanggi
t
ni
naGi
l
akj
aniatAhmadi(
2011)ngmgasagabalsapagl
i
nangngkasanay
ansa
paki
ki
nigsapr
osesongpagkat
uto:(
1)hi
ndimakont
rolngmgamag-
aar
alang
bi
l
isngpagsasal
i
tangkani
yangpi
naki
ki
nggan,(
2)hi
ndinamaaar
ingi
paul
i
tng
mag-
aar
alangsi
nabingnagsasal
i
ta,(
3)angmgamag-
aar
alaymayl
i
mit
adong
bokabul
ary
o,(
4) ang mga mag-
aar
al ay hi
rap sa pag-
unawa ng mga
supr
asegment
alna aspekt
o,(
5)may kakul
angan ang mga mag-
aar
alsa
kont
ekst
walnakaal
aman,at(
6)hi
rapangmgamag-
aar
alnamagpokussawi
ka
mi
smo.Dahi
lsamgasagabalnai
to,nasasagkaanangpagl
i
nangngmgamag-
aar
alsakani
l
angpaki
ki
nigkay
a’tnahi
hir
apandi
nsi
l
asapagbi
bigayngkani
l
ang
mgasi
ntesi
smul
asamgakonsept
ongnapaki
ki
nggan.

Maymgaedukadordi
nnamangi
ti
nut
uri
ngangpaki
ki
nignai
sanggawai
ng
hi
ndinangangai
l
anganngt
ali
noatpagsasapr
akt
ika(
Nichol
s,1957)
.Idi
nadahi
l
an
sapagbabal
ewal
angi
toangkakul
angansapagsasanaysapaki
ki
nigngmga
gur
o sa kani
l
ang mga mag-
aar
al(
Lundst
een,1971)atkakul
angan sa mga
kagami
tangpampagt
utur
onanauukolsakasanay
angi
to(
Her
lman,1955;Ly
nch
atEv
ans,1963;Br
own 1967)sa pagbanggi
tniCeci
l
io(
2006)
.Mul
ari
to,
mababat
idnamahal
agangsal
i
kanggur
o,est
rat
ehi
yasapagt
utur
ogay
undi
nang
kagami
tangpampagt
utur
osapagl
i
nangngkasanay
ansapaki
ki
nigngmgamag-
aar
alnasakal
auna’
yhuhubogngkani
l
angkasanay
ansapagl
alagom.Mahal
aga
anggampani
nnggur
osapagt
ugonsamgapr
obl
emangkahahar
api
nsapr
oseso

5|
Pahina
ngpagt
utur
oatpagkat
utokat
uladngmgasul
i
rani
ngnai
tal
akaugnaysapaki
ki
nig.
Ang epekt
ibong pagt
utur
o at pagkat
uto ay nakasal
alay sa mal
i
khai
n at
si
yent
ipi
kongpr
osesoatmat
ali
nongpagpapl
ano.Angmgagur
oaymai
tut
uri
ng
namanggagawaatal
agadngsi
ningatagham (
Bel
vez,2000)
.Mahal
agana
magi
ngkapanal
i
gnggur
oangpedagohi
yasapaghahasangkasanay
ant
uladng
paki
ki
nig upang makat
ugon sa mapanghamong kahi
ngi
an ng kur
ikul
um.
Samakat
uwi
d,mahal
agang i
pagpat
uloy ng mga gur
o ang pagbuo ng mga
est
rat
ehi
yanal
i
li
nangsamgamakr
ongkasanay
ant
uladngpaki
ki
nig.

Maki
ki
taangugnay
angnabubuosapagi
tanngkasanay
ansapaki
ki
nigat
pagl
alagom gay
undi
n ang pagt
ugon ng mga mag-
aar
alatgur
o sa mga
pr
obl
emangkaugnaysamgakasanay
angi
to.Masmal
i
li
nangangdal
awang
kasanay
angi
tokungangmagi
gingl
unsar
anayi
sangepekt
ibongest
rat
ehi
yang
t
utuhog sa dal
awang kasanay
an sa pagt
atamo ng hi
ndinagmamal
i
w na
pagkat
uto. Masepekt
iboangpar
aanngpagt
utur
onggur
okungnagagawa
ni
yang makal
i
nang ng hi
gitpa sa i
sang kasanay
an sa mga mag-
aar
al.Sa
mapanghamoni
bini
bigaynakahi
ngi
anngkur
ikul
um samgagur
osaFi
l
ipi
no,
naki
ki
tangmgamananal
i
ksi
knanamay
roongsol
usy
onupangmat
ungunanang
mgakahi
ngi
angi
to.Angpagbuongest
rat
ehi
yasapaki
ki
nigt
uladngKi
nig-
Siksi
k
ayi
sangposi
ti
bonghakbangupangpat
uloynamal
i
nangangi
ntel
ekt
walna
gawai
ntul
ad ng pagl
alagom sa mga mag-
aar
alng I
kasampung Bai
tang sa
Mat
aas na Paar
alan ng Komonwel
tsa pat
uloy na paghubog ng kani
l
ang
mapanur
ingpag-
ii
si
p.Samakat
uwi
d,kungmabi
bigy
anngpuwangsaar
aw-
araw
na pagt
alakayang pr
oseso ng paki
ki
nig bi
l
ang kasangkapan sa pagbuo ng
pagl
alagom nabahagingkasanay
ansamapanur
ingpag-
ii
sipngmgamag-
aar
al
(
De Cast
ro atTar
uc,2010)
,ti
yak na magbubunga ang bawatgawai
n ng
mabi
l
isangpagkat
utot
ugonsakahi
ngi
anngkasal
ukuy
angumi
i
ralnakur
ikul
um.
Mai
nam namasi
patangi
ba’
tibangt
ekni
kopamamar
aanupangangpagkat
uto
aymagi
ngmakabul
uhanatpr
odukt
ibo.Magagawal
amangi
tokunganggur
oay
magkakar
oonngsar
il
ingest
il
oomet
odoupangangi
sangkonsept
onanakuha
sat
ekst
oonapaki
ngganaymai
kont
ekst
oatmagami
tsapang-
araw-
araw na
pagkat
utongmgamag-
aar
al.Sapagl
alapatngpr
osesongpaki
ki
nigbi
l
angi
sang

6|
Pahina
kasanay
an,hi
ndimal
ayongmagbungai
tonghi
ndinagmamal
i
w napagkat
uto
buhatsakani
l
angbi
nuongmgal
agom ati
toaynai
sakat
upar
andahi
lsagur
oat
angkani
yangmgaepekt
ibongest
rat
ehi
ya.
1.
2 Pagl
alahadngSul
i
rani
n
Sakasal
ukuy
an,
isanghamonpar
asamgagur
oangmal
i
nangangkasanay
an
sapaki
ki
nigngmgamag-
aar
aldahi
lnar
insai
l
angmgapr
obl
emangl
umi
l
itaw
kaugnayngkasanay
angi
to.Nakasasagabalangmgai
tosapat
uloynapagl
i
nang
ngi
bapangmgakasanay
ant
uladngpagl
alagom.Naki
ki
tangmgamananal
i
ksi
k
nai
sasaepekt
ibongl
unsar
anangpagbuongi
sangmabi
sangest
rat
ehi
yasa
paki
ki
nigupangmal
i
nangangkasanay
ansapagl
alagom ngUnaati
kal
awang
t
agpongCupi
datPsy
chenamayki
nal
amansamgai
syungpol
i
tikalsaBai
tang
10 ng Mat
aas na Paar
alan ng Komonwel
t.I
lan sa mga kat
anungang nai
s
mabi
gyang-
kasagut
anngpag-
aar
alay
:
1.
2.1Ano-
anoangmgasal
i
ksapagbuongest
rat
ehi
yasapaki
ki
nig
t
ungosapagl
i
nangngkasanay
ansapagl
alagom?

1.
2.2Paanonakaaapekt
oangest
rat
ehi
yasapaki
ki
nigsapagl
i
nang
ngkasanay
ansapagl
alagom bat
aysa:

a.pagpi
l
ingmgasusi
ng-
sal
i
ta

b.pagpapai
kl
ingmgai
dey
a

c.pag-
uugnay
-ugnayngmgakonsept
o

1.
2.3Paanonakat
utul
ongangKi
nig-
Siksi
ksapaghubogngmga
mag-
aar
alnamaykasanay
ansapaki
ki
nigupangmal
i
nang
angkasanay
ansapagl
alagom?

1.
3Lay
uni
nngPag-
aar
al

Pangunahi
ngl
ayuni
nngpag-
aar
alnai
tonamakabuongest
rat
ehi
yasa
paki
ki
nigt
ungosapagl
i
nangngkasanay
ansapagl
alagom ngUnaati
kal
awang
t
agpongCupi
datPsy
chenamayki
nal
amansamgai
syungpol
i
tikal
saBai
tang
10ngMat
aasnaPaar
alanngKomonwel
t.Kabi
l
angsamgat
iyaknal
ayuni
nang:

7|
Pahina
 1.
3.1mat
ukoyangi
ba’
tibangsal
i
ksapagbuongest
rat
ehi
yasa
paki
ki
nigt
ungosapagl
i
nangngkasanay
ansapagl
alagom

1.
3.2masur
iangugnay
anngest
rat
ehi
yasapaki
ki
nigsapagl
i
nang
ngkasanay
ansapagl
alagom bat
aysa:

a.pagpi
l
ingmgasusi
ng-
sal
i
ta

b.pagpapai
kl
ingmgai
dey
a

c.pag-
uugnay
-ugnayngmgakonsept
o

1.
3.2masubokangpagi
gingepekt
ibongKi
nig-
Siksi
kbi
l
ang
est
rat
ehi
yasapaki
ki
nigt
ungosapagl
i
nangngkasanay
ansa
pagl
alagom.

1.
4Kahal
agahanngPag-
aar
al

Angkahal
agahanngpag-
aar
alaynakasal
alaykungmasasagotni
toang
ugnay
anngest
rat
ehi
yasapaki
ki
nigsapagl
i
nangngkasanay
ansapagl
alagom.
Hi
ndimai
kukubl
inakaaki
batngbagongkur
ikul
um naumi
i
ralsasi
stemang
edukasy
onangi
l
angsamgakahi
ngi
angnagl
alay
onnamaspal
akasi
npaang
kasanay
angpangkomuni
kat
ibongmgamag-
aar
alnamagagami
tni
l
asapang-
ar
aw-
araw na gawai
n.Si
nisi
kap ng bagong kur
ikul
um na bumuo ng mga
hakbangi
ngmagpapai
gti
ngsal
ayuni
nnamagi
ngmahusaynakomy
uni
key
torsa
Fi
l
ipi
noangmgamag-
aar
al.Kungkay
a’thi
ndi
nar
innakapagt
atakanaganoonna
l
amangangpagbi
bigay
-tuonngkur
ikul
um saFi
l
ipi
nosapat
uloynapagl
i
nangng
mga makr
ong kasanay
an kasama ang paki
ki
nig na pawang pangunahi
ng
el
ement
ongkasanay
angkomuni
kat
ibo.Tunguhi
ndi
nngpagt
utur
ongFi
l
ipi
no
ang makapagl
uwalng mga mag-
aar
alna mayi
ka-
21 si
glong kasanay
an sa
mapanur
ing pag-
ii
si
p kung saan sakl
aw ni
to ang kahusay
an sa pagt
atay
a,
paghi
hinuha,pag-
uugnay
,pagbi
bigay
-i
ntr
epr
etasy
on,at pagsusur
isa mga
napaki
nggangi
mpor
masy
onomensahe.Kungsi
sipat
insakabuoanangmga
kasanay
angkaugnayngi
ka-
21si
glongkasanay
ansamapanur
ingpag-
ii
sip,ang
l
ahatngi
toaymagagami
tsapaghubogatpagl
i
nangngkakay
ahanngmgamag-

8|
Pahina
aar
alsapaki
ki
nig.Buhatsamgai
dey
ang napaki
nggan,mar
apatl
amang na
mat
utongmagsur
iangmgamag-
aar
alatangpagsusur
inai
toaymaaar
ing
mat
ayasapamamagi
tanngkasanay
ansapagl
alagom opagbubuod.Kapag
nagl
alagom o bumubuo ng buod ang i
sang mag-
aar
al,ki
nakai
l
angan ni
tong
si
pat
inangt
iyaknai
dey
amul
asanapaki
ngganatmagkakar
oonngpagt
it
imbang
kungi
tobaaymahal
agaohi
ndi
.Kapagangi
sangmag-
aar
alaynakapagl
alagom,
i
ndi
kasy
oni
tonamal
akasangkani
yangkasanay
ansaakt
ibongpaki
ki
nig.Ang
paki
ki
nigatpagl
alagom angdal
awangpangunahi
ngkasanay
anghi
nubogngmga
gur
odahi
lkadi
ki
tni
toangi
ka-
21si
glongkasanay
annani
l
alay
onnamat
amasa
ngumi
i
ralnakur
ikul
um.Bat
aysanabat
idnat
iyaknaugnay
anngkasanay
ansa
paki
ki
nigatpagl
alagom,t
inangkangmgamananal
i
ksi
knal
umi
khangi
sang
est
rat
ehi
yasapagt
utur
onamakapaghuhubogatmakal
i
li
nangngmganasabi
ng
kasanay
an.Masi
si
patmul
asai
nil
ahadnakaugnay
anngpaki
ki
nigsapagl
alagom
na mahal
agang mahasa ang dal
awang kasanay
ang i
to na magbubunga ng
epekt
ibongpagkat
uto.Mal
i
li
nangi
tokunggagami
tanggur
ongest
rat
ehi
yana
masmagpapal
akassanasabi
ngdal
awangkasanay
an.Mul
asaest
rat
ehi
yang
magi
ging bunga ng pananal
i
ksi
k,t
iyak na magkakar
oon i
to ng mal
aki
ng
kapaki
nabanganhi
ndil
amangsai
sangaspekt
ongpagt
utur
oatpagkat
utokundi
sakabuoangpr
osesoni
toatsapagl
aon,maaar
ini
tongmahubogangkawi
l
ihan
ngmgamag-
aar
alsapaki
ki
nignai
sasapi
nakakai
l
anganupangmat
amoang
hi
ndinagmamal
i
w napagkat
uto.Samakat
uwi
d,makat
utul
ongangmabubuong
est
rat
ehi
yasapagl
i
khangi
sangi
ntel
ekt
wal
i
sadongkomuni
dadpampagkat
uto
hi
gitl
alosamgat
iyaknagr
upongt
aooi
nst
it
usy
ont
uladngmgausmusunod:

Admi
nist
rador
.Mal
akianggampani
nngmgapunong-
gur
osapaghubog
ngdekal
i
brengedukasy
onsasi
nasakupanni
tongpaar
alan.Buhatsamga
desi
syongbi
nibi
tawanni
l
a,mar
apatl
amangnamagsi
mul
asakani
l
aang
l
ayuni
nnamakabuongmgamag-
aar
alnamaymal
ali
m napagt
anaw sa
pr
oseso ng pagkat
uto.Mai
sasakat
upar
an ang gani
tong l
ayuni
n kung
magkakar
oonngmai
gti
ngnaugnay
ananggur
o atangkur
ikul
um na
umi
i
ralsasi
stemangedukasy
on.I
sangpangangai
l
anganngmgamag-
aar
alang maay
os na pagpapasy
a na mul
a sa kany
ang punonggur
o.

9|
Pahina
Ti
nat
anaw naangpunong-
gur
ongi
sangpaar
alanangnamamahal
asa
kungpaanodapati
l
alapatangkur
ikul
um sasapagt
utur
ongmgagur
osa
l
oob ng paar
alan.Mar
apatna ang punonggur
o aymaal
am sa bawat
aspekt
onadapatni
yangsundi
nhi
gitl
alosakur
ikul
um nanakaat
angatsa
kasal
ukuy
angkahi
ngi
anngmgamag-
aar
al.I
sai
tongmagandangdaan
upangmat
iyakkunggaanongakahal
agahi
ndil
amangsapunonggur
o
kundisal
ahatngnapabi
bil
angsaadmi
nist
radorngpaar
alanangpr
oseso
ngpagt
utur
oatpagl
alapatngkur
ikul
um namaymaay
osnapundasy
onsa
kasal
ukuy
angmgakahi
ngi
anngmgamag-
aar
al.Makat
utul
ongsamga
admi
nist
radorngpaaar
alanangest
rat
ehi
yangi
toupangmakasi
gur
adona
may
roongpagbabagosapr
osesongpagt
utur
ohi
gitl
alosaasi
gnat
urang
Fi
l
ipi
no.

Gur
osaFi
l
ipi
no.Mal
akianggampani
nngmgagur
oupangmapadal
iang
pr
osesongpagkat
utodahi
lnakabat
ayi
tosakani
yanggagawi
ngmga
est
rat
ehi
yaatkagami
tangpampagt
utur
o.Mababakasangkahal
agahanng
pag-
aar
alnai
todahi
lmakat
utul
ongi
tosagur
olal
o’tpi
nat
it
ingkadng
bagong kur
ikul
um ngay
on ang mahahal
agang kasanay
an na dapat
mal
i
nangnggur
osakany
angmgamag-
aar
al.Mahal
agaangpag-
aar
alna
i
tosamgagur
olal
onasapang-
araw-
araw napagsabaksahamonng
pagt
utur
o.Gi
nagami
tangkasanay
ansapaki
ki
nigupangmakagagapng
i
mpor
masy
onnamaaar
ingmagami
tngmgamag-
aar
al.Buhatsamga
napaki
nggan,kai
l
angangmat
utuhandi
nngmag-
aar
alnamagl
agom o
magbuodngkany
angmganat
utuhandahi
ldi
tomat
atay
akungsi
yaay
nagkar
oon ng pag-
unawa mul
a sa napaki
nggang ar
ali
n.Kung kay
a’t
i
naasahananggur
onagagawangi
sangest
rat
ehi
yangmakat
utul
ongsa
pagl
i
nangngkani
l
angkasanay
ansapaki
ki
nigatpagl
alagom angmga
mag-
aar
al.Naki
ki
tangmgamananal
i
ksi
knaangmabubuongest
rat
ehi
ya
ngpag-
aar
alnai
toaymagi
gingmabi
sangkasangkapanngmgagur
osa
Fi
l
ipi
noupangmat
ugunanangmgal
umi
l
itaw nasul
i
rani
ngkaugnaysa
pagl
i
nang ng paki
ki
nig at pagl
alagom bi
l
ang mga kasanay
ang
nakapagpagpapal
abasnghi
ndi
nagmamal
i
wnapagkat
uto.

10|
Pahina
Mga Gur
ong-
Mag-
aar
al. Bi
l
ang i
sang gur
ong-
mag-
aar
al,mahal
agang
ngay
onpal
amangaynakapaghahandanasi
l
angmgaest
rat
ehi
yasa
pagt
utur
o upang kapag si
l
a’ymagi
ging ganap nang gur
o ayhi
ndina
magi
ginghadl
angangkani
l
angpar
aanngpagt
utur
osapagl
i
nangngmga
kasangkotna kasanay
an t
ulad ng paki
ki
nig na magi
ging l
unsar
an sa
pagl
i
nangngkasanay
ansapagl
alagom.Naki
ki
taangkaal
agahanngpag-
aar
alnai
tosamgagur
ong-
mag-
aar
aldahi
lmaar
ingmagami
tni
l
ait
osa
anumang asi
gnat
ura atant
as bast
a’tang t
inat
alakay na ar
ali
n ay
ki
napapal
ooban ng mga gawai
ng magpapal
akas sa kasanay
an sa
paki
ki
nigatpagl
alagom.I
sangposi
ti
bonghat
iddi
nni
topar
asamga
gur
ong-
mag-
aar
alayangpagi
gingpr
akt
ikalsapagkathi
ndinakai
l
angang
gumast
ospangmal
akipar
asamgakagami
tangpampagt
utur
oupang
mai
sakat
upar
anangest
rat
ehi
ya.Angkai
l
anganl
amangayangmabi
sang
pagsasagawaatgay
undi
nangmat
ali
nongpagt
atanongnggur
ong-
mag-
aar
alupang mat
uhog ang mga kasanay
ang nai
s mal
i
nang t
ulad ng
paki
ki
nigatpagl
alagom.

Mgamag-
aar
al.I
sasamgagawai
nsaasi
gnat
urang Fi
l
ipi
no nahi
ndi
masy
adongpi
nagt
utuonanngpansi
nayangkasanay
ansapaki
ki
nig.Ang
mgamag-
aar
alaynagkakar
oonngsul
i
rani
nsapagpapanat
il
ingkani
l
ang
i
nter
essapaki
ki
nigdahi
lnar
insai
l
angmgat
iyaknadahi
l
an.Unang
dahi
l
anayangkapal
i
gir
annapi
naggaganapanngpagt
utur
o,mahal
agang
sal
i
k sa pagl
i
li
nang ng kasanay
an sa paki
ki
nig ang l
ugarkung saan
di
nar
aosangpagt
utur
o.Pangal
awangdahi
l
annamanayangkaangkupan
ngest
rat
ehi
yanggur
o.Sapagl
i
nangngkasanay
ansapaki
ki
nig,mar
apat
l
amangnagur
oanggumawangpar
aanupangmal
i
nangngbat
aang
kany
ang kakay
ahan sa paki
ki
nig. Dahi
lmay i
i
lang mga sal
i
k na
nakaaapekt
o ng kawal
an ng kai
sipan o i
mpor
masy
on na kani
l
ang
mapaki
ki
nabangansanapaki
nggangt
ekst
ooar
ali
n.Samgagani
tong
pagkakat
aon,hi
ndi nakukuha ng mga mag-
aar
al ang mensaheng
i
nihahat
id ng napaki
nggang mga i
mpor
masy
on. Gay
undi
n sa
kasal
ukuy
angpanahon,kungsaanbahaginangpang-
araw-
araw napag-

11|
Pahina
i
ralngmgamag-
aar
alangmal
ubogsabi
rt
uwalnaespasy
oatgami
ti
nang
mga i
to bi
l
ang l
i
bangan.Mahi
rap na par
a sa mga mag-
aar
alang
magkar
oonngkasanay
ansapaki
ki
nignagi
nagami
tangmapanur
ingpag-
i
i
sip.Sakasal
ukuy
angpanahonkungsaannapakar
ami
ngi
mpor
masy
ong
ni
l
alakongkur
ikul
um samgamag-
aar
al,mar
apatl
amangnamakuhani
l
a
angkasanay
ansapagl
alagom buhatsakani
l
angmganapaki
nggandahi
l
i
to ang mag-
uudy
ok sa kani
l
a upang makuha ang mal
i
li
it nguni
t
kompr
ehensi
bongkonsept
omul
asamal
aki
ngt
ipakngkonsept
o.Ang
kasanay
annai
toaymahahasanggur
ongmayest
rat
ehi
yangt
atay
asa
kakay
ahanngmag-
aar
alsausapi
nngpag-
unawamul
asanapaki
nggan.
Mul
asai
l
angmgasul
i
rani
nnai
tonar
arapatl
amangnamagl
uwalng
est
rat
ehi
yang l
i
li
nang sa kasanay
an sa paki
ki
nig na magbubunga ng
kasanay
an sa pagl
alagom.Gay
undi
n,ang paggami
tsa est
rat
ehi
yang
magi
gingbungangpag-
aar
alnai
to,makakami
tngmgamag-
aar
alang
dal
awangkasanay
annanakapal
oobsamagkai
banguni
tmagkaugnayna
mga kasanay
an sa Fi
l
ipi
no bi
l
ang i
sang l
arangan,ang paki
ki
nig at
pagl
alagom.Sahul
i
,angmabubuongest
rat
ehi
yaaymaaar
ingmagi
ng
l
unsar
anupangmakabuongmgamag-
aar
alnat
agl
ayangkahusay
ansa
paki
ki
nigatpagl
alagom namakat
utul
ongsakani
yaupangsakal
auna’
y
magi
ngmabi
sangkomy
uni
key
torsaFi
l
ipi
no.

Mgasusunodnamananal
i
ksi
k.Nakat
uonangpag-
aar
alnai
tosapr
oseso
ng paki
ki
nig mul
a sa napaki
nggang t
ekst
o/ar
ali
n sa pagl
i
nang ng
kakay
ahan ng mga mag-
aar
alsa pagl
alagom mul
a sa napaki
nggang
t
ekst
ooar
ali
nkungsaanmaki
ki
taangdal
awangkasanay
an.Nagl
alay
on
angpananal
i
ksi
knai
tonamagkar
oonngmasusi
ngpaghahambi
ngatpag-
uugnaynamaar
idi
nggami
ti
nngmgasumusunodnamananal
i
ksi
kupang
makaki
ta ng i
ba pang ugnay
an sa l
arangan.Magi
ging sangkap at
mungkahi
ng padr
on ang pag-
aar
alna i
to par
a sa mga susunod na
mananal
i
ksi
kupangmaki
taangkaugnay
anngi
bapangmgakasanay
an
namaaar
ingmapaunl
ad.Gay
undi
n,sapamamagi
tanngpag-
aar
alnai
to,
maaar
ingmakaki
taangmgasusunodnamgamananal
i
ksi
kngi
l
angmga

12|
Pahina
 magkakaugnaynamgakasanay
ansaFi
l
ipi
nobi
l
angi
sangl
aranganna
di
rekt
angmagagami
tsapagpapaunl
adpangmgakasanay
annat
utul
ong
upangmakapagl
uwalngmgamag-
aar
alnat
agl
ayangmgakasanay
anna
magagami
tni
l
asapang-
araw-
arawnabuhay
.

1.
5Sakl
awatLi
mit
asy
onngPag-
aar
al

Angpag-
aar
alnai
toayi
sinagawaupangmakabuongi
sangt
iyakna
est
rat
ehi
yang makapagpapaunl
ad sa kasanay
an sa paki
ki
nig na magi
ging
pundasy
on sa pagl
i
nang ng kasanay
an sa pagl
alagom bi
l
ang pr
osesong
makapagr
eresul
ta ng awt
ent
ikong pr
odukt
ong mapapaki
nabangan at
makapagl
uluwalngi
sangmag-
aar
alnanagt
atagl
ayngpundament
alnamga
kasanay
anbi
l
angpangunahi
ngkahi
ngi
ansanagbabagongl
i
punanatumangkl
a
sagl
obalnapangangai
l
anganatpamant
ayankasabayngpagi
gingi
sangbuo,
ganapathol
i
sti
kongmamamay
annamay
roongkahusay
anatpagpapahal
agang
panl
i
punan.Bi
l
angangpaki
ki
nigatpagl
alagom ayesensy
alnakasanay
anna
magagami
t sa epekt
ibong paki
ki
pagt
alast
asan,mahal
agang-
mahal
aga ang
espasy
oni
toupanghubugi
nangmgamakr
ongkasanay
anngmgamag-
aar
alna
kapaki
-paki
nabangatnagt
atagl
ayngel
ement
ongkr
it
ikalnapag-
ii
sipnai
sasa
pangunahi
ng t
unguhi
n ng asi
gnat
urang Fi
l
ipi
no sa K t
o 12.Pangunahi
ng
obser
basy
onsabawatkl
asengasi
gnat
urangFi
l
ipi
noangl
ubhangpagkabagot
ngmgamag-
aar
alsai
ba’
tibangmgagawai
nnai
sasapangunahi
ngbal
aki
dng
pagt
utur
oatpagkat
uto,atmaki
ki
tanai
sangnapakal
aki
ngsul
i
rani
nsal
oobng
i
sangkl
asekungkay
a’tangsakl
aw ngpag-
aar
alnai
toaymakal
i
khangi
sang
awt
ent
ikongest
rat
ehi
yanamay
roongt
iyaknapr
osesohangosakal
i
kasanng
makr
ong kasanay
ang paki
ki
nig upang hi
gitnamakal
i
nang ng kasanay
ansa
pagl
alagom ngbawatmag-
aar
al.Sakl
aw ngpananal
i
ksi
knai
toangpagl
i
nang
hi
ndil
amangpar
ti
kul
arsamakr
ongkasanay
angpaki
ki
nigatpagl
alagom kundi
pat
ianghakbangi
nsapagpapaunl
adsapagl
i
nangngkasanay
ansapaki
ki
nig
t
uladngpagkuhangpangunahi
ngi
dey
aokai
sipan,pagkuhangmahahal
agang
det
aly
e,pagsunodsadi
reksy
onatpagt
alangmgai
mpor
masy
ongnapaki
nggan
(
Aut
oratCant
re,2001)
,ati
ba’
tibangkasanay
anghangomul
asapagl
alagom

13|
Pahina
kabi
l
angangpagpi
l
ingmgasusi
ng-
sal
i
ta,pagpapai
kl
ingmgai
dey
a,atpag-
uugnay
-ugnayngmgakonsept
o.Sakl
awr
inngpag-
aar
alnai
tonamat
ukoyang
i
ba’
tibang sal
i
ksa pagbuo ng est
rat
ehi
ya bi
l
ang pangunahi
ng t
unguhi
n ay
mapal
agoangkasanay
ansapaki
ki
nignamagi
gingt
ulaysapagpapat
aasng
kasanay
an sa pagl
alagom na magpapat
unay ng i
sang mag-
aar
alna may
kakay
ahang makabuo ng i
sang mai
kl
ing pahay
ag mul
a sa mga kai
sipang
nat
alakaysaar
ali
nnamagi
gingbakasngawt
ent
ikongpagt
utur
oatpagkat
uto.
Mul
a sa pag-
aar
alniSal
azaret
.al
,(2016)na Pag-
aant
as ng mga
Kasanay
ansaFi
l
ipi
no,
isasamgasul
i
rani
nnggur
osapagt
utur
osabai
ti
ng10ay
dahi
lnar
insamar
ami
ngi
naasahannakompent
ensinai
sinasaadsakur
ikul
um.
Dahi
lsamar
ami
ngkahi
ngi
annai
tonghi
ndinapagt
utuonanngpansi
nangi
l
ang
samgamahahal
agangkasanay
annadapatnahahasangmgagur
okagay
ang
paki
ki
nigatpagl
alagom.Masnabi
bigy
ang-
hal
aganggur
oangkasanay
angdi
git
al,
kasanay
an sa pagbasa,atpagsul
atdahi
lit
oraw ang kasanay
an na dapat
mat
amongmgamag-
aar
all
alo’
tpapunt
asi
l asSeni
asaant orHi
ghschoolat
i
naasahansaant
asnai
tonamaykahusay
anangmgamag-
aar
alsapagbasaat
pagsul
atnamagi
gingkasangkapanni
l
asapaggawangpapelpananal
i
ksi
k.Dahi
l
sapr
obl
emangi
tonaki
tangmgamananal
i
ksi
knahi
ndi
napagt
utuonanngpansi
n
angkasanay
ansapaki
ki
nigatpagl
alagom nakungi
babat
aysakur
ikul
um ay
dapatna ni
l
il
inang ang dal
awang nasabi
ng kasanay
an.Gay
unpaman,i
sang
aspekt
ori
nkay
anapi
l
ingmananal
i
ksi
kangant
asnai
toaydahi
lnar
insa
pagnanai
snamakat
ulongsagur
onamakal
i
khangmgaepekt
ibongsangkapsa
pr
osesongpagt
utur
oatpagkat
uto.
Angmgakasangkotsapag-
aar
alayt
it
iyaki
ngnaangmgamag-
aar
alay
may
roonnangsapatnakar
anasansai
ba’
tibangur
ingest
rat
ehi
yangi
pinar
anas
sakani
l
anadahi
l
anngpagkakar
onni
l
angi
dey
akungpaanoatgaanonagi
ging
epekt
iboangi
sangpar
ti
kul
arnaest
rat
ehi
yaupangmat
utunanangi
sangt
iyakna
ar
ali
n.Gay
undi
n,pi
nagt
utuunanngpansi
nangespasy
ongkahusay
anngmga
bat
a sa makr
ong kasanay
ang paki
ki
nig na magi
ging ubod ng pagl
i
nang ng
kani
l
angkasanay
ansapagl
alal
agom bi
l
angi
toangt
uonngpag-
aar
al.Nguni
t,sa
kabi
l
ang banda,maki
ki
tanahi
ndisakl
aw ng pag-
aar
alnai
to ang i
bapang

14|
Pahina
makr
ongkasanay
ankat
uladngpagbasa,pagsul
at,panonoodatpagsasal
l
ita
bagamannababat
idatt
inat
agl
ayangi
ba’
tibapangmgakasanay
angnakapal
oob
sapaki
ki
nigatpagl
alagom.Hi
ndimat
it
iyakngpag-
aar
alnai
toangnaagar
ang
mahahasaangkasanay
ansapaki
ki
nigatpagl
alagom.I
toaynakabat
aypar
insa
gur
okunggagami
ti
nni
yaangest
rat
ehi
yanagi
nawangmgamananal
i
ksi
ksa
pr
osesongpagt
utur
oatpagkat
uto.Gay
undi
n,mai
kl
ingpanahonl
amangang
gi
nami
tngmgamananal
i
ksi
ksapagl
i
li
nangngkasanay
angi
tokay
a’thi
ndii
to
magi
gingmat
ibaynasal
alal
ayanupangmasabinanal
i
nangnangmgamag-
aar
al
angdal
awangnasabi
ngkasanay
an.Dagdagpa,mapanghamonanghat
idng
kur
ikul
um saant
asnai
to,kay
a’thi
ndir
inmat
it
iyakngamgamananal
i
ksi
kkung
mahahasa ba ang dal
awang kasanay
an sa i
sahang pr
oseso ng pagt
utur
o.
Maaar
ingmay
roongsi
gur
ongmal
i
nangnai
sanguni
tnal
i
li
mit
ahani
tokungang
pagbabat
ayanayangdal
awangkasanay
an.Mar
ahi
lisasasul
i
rani
nnamaaar
ing
kahar
api
nnggur
osapagl
i
nangngdal anayangat
awangkasanay tent
ionspanng
mga mag-
aar
al.Ang dal
awang kasanay
an ayki
nakai
l
angan ng mai
gti
ng at
mat
ibaynapagnanai
sanggur
o.Dahi
lhi
ndimai
sasakat
upar
anangepekt
ibong
pagt
utur
ogami
tangepekt
ibongest
rat
ehi
yakunghi
ndimagi
gingepekt
iboang
gur
onasi
yangmagi
gingt
agapagpadal
oy.
1.
6Kat
utur
anngmgaKat
awagan

Sai
sangpag-
aar
alhi
ndimai
i
wasannamaymgat
ermi
nookat
awaganna
hi
ndipami
l
yarsamgamambabasal
alonakungt
ekni
kalangsal
i
tanggi
nami
tng
mgamananal
i
ksi
k.Angpag-
aar
alnai
toaygumami
tngi
l
angmgamahahal
agang
t
ermi
nookat
awagannakai
l
angannamabi
gyang-
li
naw atpagpapakahul
ugan
bat
aysal
awak,l
ali
m atl
ayonngpananal
i
ksi
kupanghi
gitnamagi
ngmal
i
naw
angpag-
unawasakont
ekst
ongpag-
aar
al.

Est
rat
ehi
ya sa Pagt
utur
o. Ang kahul
ugan ng est
rat
ehi
ya ay
on kay
Vi
l
laf
uer
te,etal(
2008)aykat
uladdi
nsamet
odo.I
toayi
sangpl
anadong
met
odo t
ungo sa pagkakami
tng mga l
ayuni
ng pampagkat
uto.Sa
par
ehongdomey
nngpagt
utur
o,t
inukoynamanni
naSt
onesatMor
ri
s
(
1972)angest
rat
ehi
yabi
l
angpangkal
ahat
angpl
anopar
asai
sangar
ali
n

15|
Pahina
naki
napapal
oobanngmgat
iyaknal
ayuni
natbal
angkasngpl
anoupang
mai
sakat
upar
anangnat
urangest
rat
ehi
ya.Samakat
uwi
d,angest
rat
ehi
ya
bi
l
angi
sangmahal
agangel
ement
ongpagt
utur
oaydapatnabi
nibi
gyang-
t
uonngi
sanggur
osakabuoanngkani
yangpaghahanda.Nakasal
alaysa
i
sangmabi
sangest
rat
ehi
yaangi
kat
atagumpayngpr
osesongpagt
utur
o
atpagkat
utosal
oobngkl
asr
um.Nagi
gingdaanangmgaest
rat
ehi
yang
gur
o upang mapagt
agumpay
an ni
ya ang kani
yang mga l
ayuni
n sa
pagt
utur
otul
adngpagl
i
nangsamgamakr
ongkasanay
an.Sapag-
aar
alna
i
to,t
atangkai
nngmgamananal
i
ksi
knamakabuoatmagami
tangi
sang
epekt
ibongest
rat
ehi
yasapagt
utur
onamakapagl
i
li
nangngkasanay
ansa
paki
ki
nig ng mga mag-
aar
alna magi
ging daan sa paghubog pa ng
kasanay
ansapagl
alagom.

I
ka-
21Si
glongKasanay
an.Angbal
angkasngi
ka-
21si
glongkasanay
anay
nagmul
asaP21atangmgai
nputnaki
nai
l
anganupangmabuoi
toay
nanggal
i
ngmul
asamgagur
o,eksper
tosal
aranganngedukasy
on,
atang
mgaeksper
tosal
aranganngpagnenegosy
oupangt
ukuy
inati
l
arawan
angmgakasanay
anatkaal
amanngmgamag-
aar
alupangmagt
agumpay
sakani
l
angt
rabaho,buhayatpambansangpagkakaki
l
anl
an,kasamana
r
it
o ang pag-
alal
ay sa mga si
stemang pang-
edukasy
on na si
yang
kakai
l
angani
nsakal
alabasanngpag-
aar
alngi
ka-
21si
glongkasanay
an.
Angmgagur
oatpaar
alansaEst
adosUni
dosangnangunasapaggami
t
ngmgai
toatgi
nagami
tdi
nit
osai
l
angbansaupangmai
l
agayangmga
kasanay
angi
tosagi
tnangpag-
aar
alsai
ka-
21si
glo.Angmgagur
oat
eksper
tosal
aranganaynagbi
gayngkani
-kani
l
angpahay
agnaangmga
mag-
aar
alaykai
l
angangmal
i
nangangi
ka-
21si
glongkasanay
an.Kung
wal
aangmgakasanay
angi
to,hi
ndimagi
gingmat
agumpayangkani
l
ang
paki
ki
sangkotsapandai
gdi
gangekonomi
ya.Hi
ndimagi
gingsapatang
kani
l
angkahandaanpar
asakol
ehi
yoatpagt
atr
abaho.Angbal
angkasng
i
ka-
21si
glongkasanay
anaymaypagkakai
basai
sa’
tisaatangt
uonni
to
ayangpagkakar
oonngpandai
gidai
gangl
i
ter
asil
abassapagkakar
oonng
amansaI
kaal nfor
mat
ionCommuni
cat
ionTechnol
ogyoI
CT.Ati
toayang

16|
Pahina
mgasumusunod:(
1)kaal
amangpangni
l
alamanatt
emangi
ka-
21si
glong
kasanay
an,(
2)pag-
aar
alatmakabagong kasanay
an,(
3)kaal
aman at
kasanay
ansami
dyaatt
eknol
ohi
ya,
(4)atcar
eerandl
i
feski
l
ls.

Kakay
ahangKomuni
kat
ibo.NangunasiChomsky(
1965)sapagbi
bigayng
kahul
ugan sa kakay
ahang komuni
kat
ibo sa pamamagi
tan ng
pagpapal
i
wanag sa konsept
o ng kakay
ahan atper
por
mans.Ay
on sa
kani
ya,ang kakay
ahanayt
umut
ukoysakaal
amanng t
ao t
ungkolsa
kani
yang wi
ka samant
alang ang per
for
mans naman ay nauukolsa
kakay
ahansaakt
walnapaggami
tngwi
kasamgat
iyaknapagkakat
aon.
Par
anamanki
naWi
l
kins(
1976)atWi
ddowson(
1978)hi
ndisapatang
kabat
ir
angpanggr
amat
ikal
amangupangmagami
tnangmabi
saangwi
ka.
Mahal
agang i
saal
ang-
alang di
n ang i
l
ang esensy
alnabagayt
ulad ng
kaangkupanngsasabi
hinsasi
twasy
ongpaggagami
tanni
to.Nabanggi
t
di
nniMcDonoughatShaw (
1993)naangkakay
ahangkomuni
kat
iboay
t
umut
ukoy sa pagt
amo ng mga makr
ong kasanay
ang pangwi
ka na
i
ki
net
egor
yani
yasadal
awa,angpr
odukt
ibo(
pagsasal
i
taatpagsul
at)at
r
esept
ibo(
paki
ki
nigatpagbasa)
.Mul
asamgapagpapakahul
ugangi
to,
mababat
idnaangpagt
atamongmabi
sangkakay
ahangkomuni
kat
iboay
nakabat
aysapagl
i
nangngmgamakr
ongkasanay
angpangwi
ka.Upang
mat
amo ang kakay
ahang komuni
kat
ibo ng mga mag-
aar
al,mar
apat
l
amangnamat
ukoynggur
oangt
iyaknaest
rat
ehi
yasapagt
utur
onangsa
gay
onaymal
i
nangangi
bapangmganakapal
oobnakasanay
andi
tot
ulad
ngpaki
ki
nigatpagl
alagom.

Kasanay
an.Ay
on kay Wi
nter
ton,J.etal(
2006)
,it
o ay kar
ani
wang
gi
nagami
tupangi
l
arawanangant
asngpaggawaoper
for
mance,i
toay
pumapat
ungkol
sakat
umpakanatbi
l
issapagsasagawangmgapar
ti
kul
ar
nagawai
n.Mapanghamonanghat
idngKt
o12,
iti
nat
ampokni
toangi
ba’
t
i
bangpr
ogr
amangmagpapat
ingkadsamgakasanay
anatkakay
ahanng
mga mag-
aar
al.I
lan sa mga pr
ogr
amang i
to ay may ki
nal
aman sa
komuni
kat
ibong kasanay
an,mapanur
ing pag-
ii
sip,pagkamal
i
khai
n at

17|
Pahina
kol
abor
asy
on.Mul
asamgakasanay
angi
to,l
i
tawnal
i
tawnal
ayuni
nngK
t
o 12 na magl
uwalng mag-
aar
alna hol
i
sti
ko atmay mal
akas na
kasanay
ankadi
ki
tangl
i
mangmakr
ongkasanay
an.Kungsi
sipat
inang
i
l
angmgapag-
aar
almahal
aganamal
i
nangnggur
oangkasanay
ansa
paki
ki
nignamagbubungangkasanay
ansapagl
alagom.Sapaghasang
kasanay
anmai
nam nahi
ndil
angi
saangnahahasanakasanay
ankundi
mar
ami
ngkasanay
anmul
asapr
osesongpagt
utur
onagi
nawanggur
o.
Mahal
agaangkasanay
ansal
ahatngaspekt
o.I
toangmagdi
dikt
asakung
paano banagagami
tang kur
ikul
um bi
l
ang sangkap ng edukasy
onsa
pagbuo ng makabay
an at mat
atag na si
stema ng edukasy
on na
t
umut
ugonsakahi
ngi
anngl
i
punan.Mahal
agangmagi
ngmant
ranggur
o
sapr
osesongpagt
utur
onamakal
i
khangmgamag-
aar
alnamayt
agl
ay
namgakasanay
annamagagami
tni
yasapang-
araw-
araw nagawai
n.
Samakat
uwi
d,angkasanay
anayt
umut
ukoysanal
i
nangnakakay
ahanng
i
sangmag-
aar
alsai
sangt
iyaknagawai
n,maaar
idi
nit
ongt
awagi
nbi
l
ang
kompet
ensi
.Ang pagl
i
nang ni
to aymaypr
osesong pi
nagdar
aanan na
kapagnapagt
agumpay
anaykaki
ki
taanngkaay
a-ay
angr
esul
ta.

Kasanay
ansaMapanur
ingPag-
ii
sip.Ay
onsaDeskr
ipsy
onngBat
ayang
Konsept
uwalnaBal
angkassaPagt
utur
ongFi
l
ipi
noK-
12,noong2013.
I
sinasaadnaangl
ayuni
nngpagt
utur
ongFi
l
ipi
noaymal
i
nangang(
1)
kakay
ahangkomuni
kat
ibo,(
2)r
epl
ekt
ibo/mapanur
ingpag-
ii
sipat
,(3)
pagpapahal
agangpampani
ti
kanngmgamag-
aar
alsapamamagi
tanng
mgababasahi
natt
eknol
ohi
yat
ungosapagkakar
oonngpambansang
pagkakaki
l
anl
an,kul
tur
alna l
i
ter
asi
,atpat
uloy na pagkat
uto upang
makaagapaysamabi
l
isnapagbabagongnagaganapsadai
gdi
g.Mul
asa
mgal
ayuni
ngi
tol
i
tawnal
i
tawnai
ti
nat
ampokngKt
o12angkasanay
an
saMapanur
ingPag-
ii
sip.Mar
apatl
amangnamat
amongmgamag-
aar
al
anggani
tongkasanay
andahi
lkaal
i
nsabayngkasanay
angi
toangmga
may
krong kasanay
ang may ki
nal
aman sa paki
ki
nig kabi
l
ang na ang
mapanur
ingpaki
ki
nig,
pagsusur
i,pag-
unawasanapaki
nggan,
pag-
uugnay
-
ugnayngmgakonsept
ongnapaki
nggan.Angmganabanggi
tnat
iyakna

18|
Pahina
kasanay
anaynakapal
oobsaKt
o12naki
tai
tobi
l
angmgakasanay
ang
nagagami
tatmaaar
ing hi
gitpang paunl
ari
n ng mga mag-
aar
alsa
pamamagi
tanngmasusi
ngpagt
utur
onggur
ogami
tangi
sangepekt
ibong
est
rat
ehi
ya.Angkasanay
angmapanur
ingpag-
ii
sipayi
sangkasangkapan
upang makal
i
kha ang mga mag-
aar
al ng i
sang kompr
ehensi
bo,
i
mpor
mat
ibo at epekt
ibong l
agom na manggagal
i
ng sa kani
l
ang
napaki
nggang ar
ali
n.Kadi
ki
tdi
n ng paggami
tng kasanay
an i
to ang
magt
atay
akungt
alagangmaykakay
ahanangmag-
aar
alnamagl
agom.

Kasanay
ansaPaki
ki
nig.I
sasapundament
alatbat
ayangkasanay
ang
pangkomuni
kat
ibonadapatmal
i
nangngi
sangmag-
aar
alangpaki
ki
nig.
Ang paki
ki
nig aybahaging l
i
mang makr
ong kasanay
an kasama ang
pagbasa,pagsul
at,pagsasal
i
taatpanonood.Angpaki
ki
nigayhi
ndil
ang
bast
anar
ir
ini
g.Hi
gitpar
it
o,kungt
ayoaynaki
ki
nig,dapatnauunawaan
nat
inangat
ingnar
ir
ini
g.Kunggumugugolt
ayonangmal
aki
ngor
assa
paki
ki
nig,
kai
l
angant
ayo’
ymagi
ngmabi
saatkapaki
-paki
nabang.(
Lor
enzo,
etal
,1994)
.Samakat
uwi
d,angpaki
ki
nigayki
nakai
l
anganngmabi
sang
pag-
unawa nang sa gay
on aymapagt
agumpay
an ang komuni
kasy
on.
I
ti
nut
uri
ngangpaki
ki
nignai
sangakt
ibongpr
osesodahi
lki
napapal
ooban
i
to ng mga pr
osesong pangkai
sipan na si
yang nagi
ging daan upang
mal
i an pang mga mi
nang ang i
l cro ski
l
ls.Sa pananal
i
ksi
k na i
to,
pangunahi
ng l
ayuni
n ng pagbuo ng est
rat
ehi
ya sa pagt
utur
o ayang
pagl
i
nang ng kasanay
an sa paki
ki
nig bi
l
ang t
ulay sa paghubog ng
kasanay
an sa pagl
alagom.Bi
nigy
ang-
tuon ang paki
ki
nig bi
l
ang i
sang
kasanay
annamahal
agangmal
i
nangngmgamag-
aar
alupangmagami
t
ni
l
a sa pagt
atamo ng i
ba pang mga kaugnay na kasanay
an na
makat
utul
ongsakani
l
angepekt
ibongpagkat
uto.

PagbuooPal
i
kha.Angpagbuoaynangangahul
ugannapagl
i
khangi
sang
bagaymaar
ingt
umukoysapi
sikal
,pi
l
osopi
kal
,teor
yaoi
sangkonsept
ona
hi
ndipanagagami
toumi
i
ralsamundonggi
nagal
awan(
Oxf
ord,1928)
Mul
asal
i
ter
alnakahul
uganni
tobi
nigy
ang-
pansi
ndi
nniKr
athwohlang

19|
Pahina
pagbuobi
l
angpi
nakamat
aasnaant
asnakasanay
ansaki
l
alang“
Bloom’
s
Taxonomy
”sakany
anggi
nawangpag-
aar
albi
nigy
ang-
dii
nniKr
athwohlna
angkakay
ahangmakabuo mul
asamal
i
li
tnai
dey
aokonsept
opat
ungong
i
sangbuoatkompr
ehensi
bongkonsept
oayi
sangpat
unaynagi
nagami
t
ngi
sangi
ndi
bidwalangkany
angmapanur
ingpag-
ii
sip.Bagomakar
ati
ng
sapi
nakamat
aasnaant
asaydadaanmunasal
i
mangant
asngpag-
unawa.I
toangmagt
atay
akungmakaaabotbasapi
nakamat
aasnaant
as
angmag-
aar
al. Angpagbuobi
l
angi
sangkasanay
anaymai
tut
uri
ngna
kakai
baohi
ndipangkar
ani
wan.Hi
ndil
ahatngmag-
aar
alaynakaabotsa
gani
tongant
as,subal
i
thi
ndii
tonangangahul
ugannahi
ndimakar
arat
ing
saant
asnapi
nakamat
aasdahi
lit
o’ynakasal
alaysagur
onamagi
ging
daanupangmaaabotngmag-
aar
alangant
asnapagbuo.I
sangpr
odukt
o
ng kasanay
an sa pagbuo ang kakay
ahan na makapagl
agom. Sa
kasanay
ansapagl
alagom bumubuongi
sangmat
ibaynai
dey
amul
asa
mganakal
apnakonsept
o.Kapagnai
sasagawangmaay
osngmag-
aar
al
angpagl
alagom,nangangahul
ugani
tonasi
yaaygumagami
tngi
bapang
may
krongkasanay
anati
toayangkasanay
ansapaki
ki
nigdahi
lmul
asa
kany
angmganapaki
nggangkonsept
oayhi
nabiosi
nur
ini
yai
tohanggang
samakabuongi
sangmat
ibayatkompr
ehensi
bongbuodol
agom na
magbubunganghi
ndi
nagmamal
i
wnapag-
unawa.

Pagl
i
nang ng Kasanay
an.Ang pagl
i
nang ayi
sa sa mga esensy
alna
kat
angi
an upang makabuo ng i
sang pr
odukt
o ang i
sang i
ndi
bidwal
nangangahul
uganangpagl
i
nangbi
l
angmasusi
ngpagsubokopagt
angka
nasanay
inohasai
npaangsar
il
isai
sangbagaynamaar
inggust
oo
i
nter
esngi
sangi
ndi
bdwal
.Gami
tangpagsasangkapngmgapagsasanay
aynagi
gingmat
agumpayangkasanay
ansapagl
alagom.Saakl
atni
na
Nar
cisoV.Mat
ienzoatRosal
i
naC.Mat
ienzo(
2012)Mahal
agangsal
i
kang
pagl
i
nangdahi
li
toangt
umut
ulongsai
sangmag-
aar
alupangmasl
umago
pasakany
angpag-
unawa.Bi
nigy
ang-
pansi
nni
Thor
ndi
keangkonsept
ong
“
Law ofExer
cise”nangangahul
ugan ang konsept
ong i
to na ang ang
gawai
nnamadal
asopaul
i
t-ul
i
tnagi
nagawaangmaymal
aki
ngpot
ensy
al

20|
Pahina
 sa mat
andaan. Sa pr
insi
pyo ng t
eor
yang i
to maki
ki
ta nat
in ang
kahal
agahanngpagl
i
li
nangngi
sangkasanay
an.Mul
asai
l
angmgapag-
aar
alsi
nasabina i
sa ang paki
ki
nig sa pi
nakamahi
rap na l
i
nangi
ng
kasanay
anmul
asal
i
mangmakr
ongkasanay
an.Dahi
lnar
insamai
kl
ing
at
tent
ion span ng mgamag-
aar
al.Mul
a sasul
i
rani
ng i
to mai
nam na
gami
ti
nangkonsept
opagl
i
li
nangupangmasl
ubosnamagagapngmga
mag-
aar
alangpag-
unawanamagr
eresul
tangi
sapangkasanay
ani
toang
kakay
ahang magl
agom.Ang pagl
i
nang ng kasanay
ang paki
ki
nig at
pagl
alagom angi
sasapi
nakamaki
ki
tangbent
ahenggur
ogumagami
tng
epekt
ibongest
rat
ehi
yadahi
lnat
utuhogni
yaangdal
awangkasanay
an.

Pagl
alagom.Bat
aysapagt
atal
aniHoppe(
2014)
,isaangpagl
alagom sa
mgakasanay
angnal
i
li
nangmul
asaakt
ibongpaki
ki
nig.Mul
asapag-
aar
al
nai
to,mal
i
naw nasi
nasabinaangpagl
alagom ayhi
ndil
amangi
sang
opsy
onalnabahagingpaki
ki
nignguni
tkasamai
tosamgat
iyaknabahagi
ngpr
osesogay
undi
nngpr
odukt
oni
to.Angl
agom bi
l
angpr
odukt
ong
paki
ki
nigaypi
nasi
mpl
eat
/opi
nai
gsi
ngber
siy
onngi
sangpr
osaober
so.
Angi
ntel
ekt
walnagawai
ngi
tonanat
atamomul
asaakt
ibongpaki
ki
nigay
nagbi
bigay opor
tuni
dad upang ang mga mag-
aar
al ay magi
ng
i
ntel
ehent
engt
agapaki
nigsal
oobmanol
abasngkl
asr
um.Mul
ari
toay
nat
utut
o si
yang umunawa at sumur
i ng mga i
dey
ang kani
yang
napaki
ki
ngganmul
asakani
yangmgamag-
aar
al,gur
oatsakungsaanpa
man.Sakal
aunan,masnagkakar
oonngmapanur
ingpag-
ii
sipangmga
mag-
aar
alnamaykasanay
ansapagl
alagom nai
sasamgapangunahi
ng
l
ayuni
nngFi
l
ipi
nosaKt
o12kay
a’tangpagpapagawanggani
tongmga
gawai
nayhi
gitnahi
nihi
kay
atnamadal
asapr
osesongpagt
utur
oat
pagkat
uto.Ang est
rat
ehi
yang mabubuo ng pananal
i
ksi
k na i
to ay
magbi
bigay
-daansapagl
i
nangngkasanay
ansapaki
ki
nigatpagl
alagom
bi
l
ang mahahal
agang kasanay
an sa pagt
atamo ng makabul
uhang
pagkat
uto.

1.
7Konsept
uwal
naBal
angkasngPag-
aar
al

21|
Pahina
 Angpaki
ki
nigbi
l
angbahagi
ngmgamakr
ongkasanay
anaymaymal
aki
ng
kahal
agahansapagl
i
nangngkasanay
ansapagl
alagom.Angugnay
angnat
ukoy
ngmgamananal
i
ksi
kmul
asadal
awangkasanay
angi
toangnagi
ngpangunahi
ng
bar
yabolsa konsept
uwalna bal
angkas ng pag-
aar
al.Ang mga pr
osesong
nakapal
oob sa akt
ibong paki
ki
nig ay ki
nakai
l
angan upang mai
pal
abas ang
kahusay
anngmgamag-
aar
alsapagbuongmgamakabul
uhangl
agom.

1.
7.1AngPaki
ki
nigsaPagpapal
akasngI
ka-
21Si
glongKasanay
anTungo
saMabungangPagkat
uto

Sapagl
i
nangngmakr
ongkasanay
angpaki
ki
nigsai
ka-
21si
glong
edukasy
on,mahal
agang-
mahal
aganahi
ndil
amangangest
rat
ehi
yang
gur
oangumaangkopsapangangai
l
anganngmgamag-
aar
alupangsi
l
aay
magkar
oonngmabungangpagkat
uto,dapatayi
sinasaal
ang-
alangdi
nng
gur
oangwi
kangkany
angmgamag-
aar
alnangsagay
onayt
ahasang
mat
utoangkany
angmgamag-
aar
al.I
toaypi
nat
unay
anniDunkel
letal
.
,
sal
i
broniBaday
osnaMet
odol
ohi
yasaPagt
utur
oatPagkat
utong/
sa
Fi
l
ipi
no.Si
nasabir
it
onakai
l
angangbi
gyanngi
bay
ongpansi
nnggur
oang
pasal
i
tangwi
kangkany
angmgamag-
aar
aldahi
lmal
akiangi
mpl
uwensy
a
ni
to at nakat
utul
ong di
n i
to sa pagpr
oseso ng mga nar
ini
g na
i
mpor
masy
on ng kany
ang mga mag-
aar
al upang madal
i ni
l
ang
maunawaanangi
sangar
ali
ndahi
lkunghi
ndi
,it
oaymaaar
ingmagi
ng
sagabalsat
ahasangpag-
unawangkany
angmgamag-
aar
alati
tor
inay
nagi
ging sal
i
k ni
l
a sa mahi
rap na pagpr
oseso ng i
mpor
masy
on.
Kai
l
angangbi
gyang-
pansi
nnggur
oangwi
kanggi
nagami
tngkany
ang
mgamag-
aar
alsakany
angpagt
utur
onangsagay
onaymat
utosi
l
aat
magkar
oonngi
nter
essakani
l
angnar
ir
ini
gsasi
nasabingkani
l
anggur
o.
Ki
nakai
l
angang pal
akasi
n ng gur
o ang paki
ki
nig dahi
lit
o ang
pi
nakamahal
agang kasanay
ang mal
i
nang sai
sang mag-
aar
al,dahi
lsa
paki
ki
nig,nat
utut
ong umi
nti
ndiang i
sang mag-
aar
alati
proseso ang
kany
angmganar
ini
ggami
tangkany
angmapanur
ingpag-
ii
sipatnagi
ging
r
esul
tai
tosamabungangpagkat
uto,naki
nakai
l
angangmai
sagawana

22|
Pahina
pangangai
l
angansai
ka-
21si
glongedukasy
on.

1.
7.2AngMakr
ongKasanay
ansaPaki
ki
nigsaPagl
i
nangngKahusay
ansa
Pagl
alagom mul
asamgaI
dey
angNapaki
nggan

Ang kahusay
an sa pagl
alagom aynal
i
li
nang kung ang gur
o ay
unangnal
i
li
nangangmakr
ongkasanay
ankungsaani
tonanggagal
i
ng.
Mal
akiangmagi
gingbent
aheni
tokungangkasanay
angi
toaymal
i
li
nang,
ang bent
aheng i
to ayt
inat
alakayniBuckl
ey( ang The
2004)sa kany
Canadi
anSt
udent
’sGui
det
oEssayWr
it
ing.Ti
nal
akayni
yar
it
onaang
i
sang t
aong maykasanay
ansapagl
alagom aymaaar
ing magami
tsa
mar
ami
ng par
aan.Si
nasabini
ya sa kany
ang mag-
aar
alna kapag
nagagami
tngmag-
aar
alangkasanay
ansapagl
alagom,kasabayni
tong
nal
i
li
nang ng kahusay
ansapagsupor
tasai
sang ar
gument
o.Dahi
lsa
pr
osesongpaki
ki
nigaynakapag-
ii
sipangmag-
aar
al.Atnat
utut
osi
yang;
una,magni
l
aymul
asakany
angmganar
ini
g,i
kal
awa;nat
utut
osi
yang
l
i
nawi
nangkany
angmganar
ini
gmul
asat
agapagsal
i
tanangsagay
onay
mapr
oseso ni
ya ang kany
ang mga nar
ini
g at l
agumi
n i
to nang
kompr
ehensi
bo,atdi
tonapapasokangi
kat
lo;pagbabahagingkany
ang
ni
l
agom mul
asakany
angmganar
ini
g.Kungsusur
ii
n,angi
sangmag-
aar
al
nanakakadaansat
atl
ongpr
osesoi
tongpagl
alagom,aymasasabinat
in
namaykahusay
annasapaki
ki
nigatgay
undi
nsapagl
alagom.

1.
7.3Kakay
ahansaPagl
alagom saAspekt
ongPagpi
l
ingmgaSusi
ng
Sal
i
tamul
asaI
dey
angNapaki
nggan

Angpaki
ki
nigayi
sangkompl
eksnapr
osesokungsaangi
nagawa
ngat
ingi
sipannal
apat
anngpagpapakahul
ugananganumangpasal
i
tang
napaki
nggan(
Baday
oskayWol
vi
natCoakl
ey,1979)
.Angpaki
ki
nigang
nagsi
si
lbi
ng daan upang mas mabi
l
is na makagagap,makakal
ap,at
makat
anggapngi
mpor
masy
on.Lahatngat
ingnapaki
ki
ngganaynai
tat
ala
atnagkakar
oonngt
ranskr
ipsy
onsaut
akupangmagi
ngkongkr
etoatt
iyak
namensahe,i
dey
aoi
mpor
masy
on.Nguni
tsakabi
l
ani
to,hi
ndil
ahatng
napaki
ki
nggan ay mahal
aga o may
roong kabul
uhan.Hi
ndil
ahatng

23|
Pahina
i
mpor
masy
ono mensaheayt
iyaknamakat
utul
ong atmagagami
tsa
i
sang par
ti
kul
ar na pangangai
l
angan. Upang mapaki
nabangan ang
paki
ki
nig,i
sangmahal
agang-
mahal
agangkasanay
anangpagl
alagom na
dapatnal
i
nangi
natmagkar
oonngsapatnakakay
ahansausapi
nng
mat
ali
nong pagsal
a at pagpi
l
i ng mga kai
sipang napaki
nggan.
Si
nusupor
tahanngpag-
aar
alniAkr
ani(
2010)naangpagl
alagom ayi
sang
kasanay
annakai
l
anganngmai
gti
ngnapat
nubay
,pal
agi
angpagsasanay
att
amangpagl
i
li
nang.Dagdagpar
it
o,i
sasakahi
ngi
anngkasanay
ansa
pagl
alagom ayanghi
ndidapati
tonal
alay
osapi
nagkuhanangkonsept
o.
Mar
apatl
amangnamagkar
oonngugnay
anangor
ihi
nalnakonsept
o
pat
ungong pagl
alagom upang hi
ndii
to makasagka sa usapi
n ng
kr
edi
bil
i
dadatkat
apat
ansani
l
alamanoi
dey
angnabuod.Sausapi
nng
pagl
alagom,mahal
agang-
mahal
agang sal
i
k ang kakay
ahan ng i
sa na
magkar
oonngmat
ali
nongpagpapasy
aupangmaskapaki
-paki
nabangang
mga konsept
ong mapi
pil
iatmasasal
a mul
a sa mga napaki
nggang
konsept
oati
dey
a.Sapag-
aar
alpar
inniAkr
ani(
2010)
,it
inal
ani
yaang
t
atl
ongmahahal
agangt
ekni
ksapagl
alagom,angpagpi
l
ingKonsept
o,
pagt
anggalngkonsept
o,atpag-
ugnayngmgakonsept
o.Angt
atl
ong
konsept
ongi
toayesensy
alupangmakabuongi
sangkompr
ehensi
boat
kongkr
etong pagl
alagom. Ang pagpi
l
i ng konsept
o ang i
sa sa
pi
nakamahal
agangt
ekni
ksapagl
alagom.I
toaymahal
agadahi
lsat
ekni
k
nai
tot
inut
uruannamagkar
oonngmasusiatmasi
nsi
nangpagpapasy
a
kunganoangdapatpi
l
ii
ngkonsept
omul
asamganapaki
nggan.Di
tor
in
dapatmaki
ta ang pi
nakamahahal
agang konsept
ong nasal
a mul
a sa
pi
nagkuhanangi
mpor
masy
onobat
aysanapaki
nggan.

1.
7.4 Kakay
ahan sa Pagl
alagom sa Aspekt
o ng Pagpapai
kl
ing mga
I
dey
angNapaki
nggan

Bat
aysai
ti
nal
aniAkr
ani(
2010)naTat
longMahal
agangTekni
k,
kai
l
angan di
n ang angkop at wast
ong pagt
anggalng mga hi
ndi
mahahal
agangi
dey
aatmgahi
ndimakat
utul
ongnakonsept
osapagbuo

24|
Pahina
ngi
sangl
agom.I
sanghal
i
mbawasaant
asnai
toangpagt
anggalngpag-
to r
uul
i epet
it
ions,pagt
anggalng mga hal
i
mbawa,mga i
l
ust
rasy
on,
day
agr
am,
mgaanekdot
a,mgakal sanor
abi edundant
,mgapahay
ag,
mga
t
alahanay
an,
atmgaest
adi
sti
kongdat
os.I
toangmagi
gingpat
unaynaang
mganapaki
nggani
mpor
masy
onaymaaar
ingmal
apat
anngt
ekni
kupang
angpagl
alagom namagi
gingkat
uwangni
tosapagbuongi
sangmat
ibay
napr
osesongpagkat
utongmgamag-
aar
alaymasasabi
nghi
ndipi
l
itat
pi
nwer
sa. Sa pamamagi
tan ng ng pagt
atagl
ay ng kasanay
an sa
pagl
alagom sa usapi
n ng pagpapai
kl
ing mga i
dey
ang napaki
nggan,
mal
i
li
nangangkakay
ahanngmgamag-
aar
alhi
ndil
amangsami
smong
pagl
alagom kunghi
ndisamasmal
awaknapagt
anawkat
uladngpagbuo
ngmai
kl
inguni
tisangkompr
ehensi
boatt
iyaknai
mpor
masy
onoi
dey
a
bi
l
angkabuoangmensahengdal
angnapaki
nggangkai
sipan.Ay
onki
na
Gar
ciaatCor
pin(
2017)
,angmakabul
uhangpag-
aar
alo pagkat
uto ay
mai
sasakat
upar
anomapapat
unay
anl
amangsamgamag-
aar
alkungang
mgai
toaymagkakar
oonngkakay
ahangi
ugnayangmgakaal
amannai
to
upang makabuo ng hi
git na kompr
ehensi
bo at mai
kl
ing
pagpapakahul
ugan.Hi
ndipar
inl
alay
osakonsept
ongpagpapahal
agasa
i
ntegr
asy
onngkaal
amant
ungosapagl
i
nangngi
ba’
tibangkasanay
an
mul
asanapaki
nggangi
dey
aathanggangsamasal
ait
oatmal
apat
anng
t
ekni
ksapagpapai
kl
ipat
ungosamakabul
uhanatkapaki
-paki
nabangna
pagl
alagom.

1.
7.5Kakay
ahansaPagl
alagom saAspekt
ongPag-
uugnay
-ugnayngmga
Konsept
ongNapaki
nggan

May
roong mga pag-
aar
alna magpapat
unay ng kabi
saan ng
pagl
alagom bi
l
angi
sangepekt
ibongsukat
anngpagkat
utongmgabat
a.
Bat
aysapagt
atal
ani
naMar
zanoetal(
2001)sakani
l
angpag-
aar
alna
Cl
assr
oom I
nst
ruct
ion That Wor
ks: Resear
ch-
Based St
rat
egi
es f
or
I
ncr
easi
ngSt
udentAchi
evement
,pangal
awaangpagl
alagom sasi
yam na
pi
nakaepekt
ibong est
rat
ehi
ya sa pagt
utur
o sa anumang asi
gnat
ura at

25|
Pahina
ant
as ng pag-
aar
al.I
sa sa mga sumusopor
tar
it
o ang konsept
o ng
r
eci
procalt
eachi
ng (
Pal
i
ncsar
,1984)na i
sang dul
og sa pagt
utur
o na
t
umut
ulongsapagl
i
nangngkasanay
ansapagl
alagom ngmgamag-
aar
al.
tangr
Bagama’ eci
procalt
eachi
ngaykar
ani
wangi
niuugnaysapagbabasa,
may puwang pa r
ini
to sa usapi
n ng paki
ki
nig dahi
lang dal
awang
kasanay
annamannai
toayhal
osmagkapar angmga r
ehobi
l ecept
ive
ski
l
ls.Sadul
ognai
to,
angpagt
utur
onggur
oayumi
i
kotsapagbuongmga
ugnay
ansamgai
dey
amul
asat
ekst
o upangangmgamag-
aar
alay
makabuo ng i
sang kompr
ehensi
bong l
agom.Sa par
ehong par
aan,
esensy
aldi
n ang kakay
ahang makapag-
ugnayng mga i
dey
a par
a sa
mabi
sangpagl
alagom mul
asaakt
ibongpaki
ki
nig.Sapr
osesongpag-
uugnay
-ugnay
,ang mga mag-
aar
alayi
naasahang magi
ng kr
it
ikalna
t
agapaki
nigdahi
lki
nakai
l
anganni
yangkuhani
nangpi
nakamahahal
agang
konsept
omul
asakani
yangnapaki
ngganatt
ukuy
inangkaugnay
anng
mgai
toupangmakabuongsar
il
ingsi
ntesi
s.Mal
akir
inangkahi
ngi
anna
magkar
oonngmat
ali
nongpagpapasy
adahi
lsapr
osesongi
to,
kai
l
angang
magpasy
aangmag-
aar
alkunganoangmgai
mpor
masy
ongdapatatdi
dapatnat
anggapi
npar
asapagl
i
khangkani
yangl
agom.

1.
7.6 KI
NIG-
SIKSI
K: Lunsar
ang Est
rat
ehi
ya sa Paki
ki
nig Tungo Sa
Mabi
sangPagl
alagom

Nat
ukoyniDev
ine(
1986)sapagbanggi
tniTaschner(
n.d.
)naang
pagl
alagom aynagsi
sil
bingi
sangkapaki
-paki
nabangnaest
rat
ehi
yasa
pagkat
uto na l
umi
l
inang ng kompr
ehensy
on,r
etensy
on,atpag-
alal
a.
Bi
l
angpr
odukt
ongakt
ibongpaki
ki
nig,anggawai
ngi
toayi
sasamga
naki
ki
tangmabi
sangpar
aanupangmasukatangnat
utut
uhanngmgamag
-
aar
al.Ang aser
syon na i
to ang nagl
uwalsa Ki
nig Si
ksi
k:Lunsar
ang
Est
rat
ehi
yasaPaki
ki
nigTungosaMabi
sangPagl
alagom.Bat
aysamga
nakal
apnapag-
aar
alatobser
basy
ongmaykaugnay
ansakapangy
ari
han
ng paki
ki
nig bi
l
ang kasanay
ang sangkap sa mabungang pagkat
uto,
nat
ukoyng mgamananal
i
ksi
knamakat
utul
ong ang est
rat
ehi
yang i
to

26|
Pahina
upangmal
i
nangangkasanay
ansapagl
alagom ngmgamag-
aar
al.Ang
est
rat
ehi
yangi
toayt
utuhogsadal
awangkasanay
an,angpaki
ki
nigat
pagl
alagom,sa pamamagi
tan ng mga t
iyak na t
ekni
k na maaar
ing
magami
tsapagt
utur
ongBai
tang10atsakal
auna’
ymaaar
ingmagami
t
sai
bapangasi
gnat
uraatant
as.Sapagsasakat
upar
anngest
rat
ehi
yang
i
to,mayi
l
ang bagayna dapati
saal
ang-
alang upang hi
gitna magi
ng
mat
agumpayangpagpapal
abasngkahusay
ansapagl
alagom samga
mag-
aar
al(
Tay
lor
,1984)
. Una,mahal
aganamat
ayaomasur
inggur
o
kungangbi
nigayngkany
angmag-
aar
alnapagl
alagom ayki
naki
ki
taanng
pagi
gingkompr
ehensi
boathi
ndinal
alay
osakunganopi
nag-
aral
annoong
ar
aw na i
yon.Mahal
aga ang kol
abor
asy
on ng gur
o atmag-
aar
alsa
pagt
atamongkasanay
annai
to.Pangal
awa,kai
l
anganaygamaynggur
o
angkany
angi
ti
nut
uroupangmat
ayani
yaagadkunganobaangdapat
bi
gyanngpansi
natkunganoanghi
ndi
namankai
l
anganbi
gyanngpansi
n.
Sapr
osesongpagl
alagom gumagami
tangmag- alngmet
aar acogni
ti
on
dahi
lkaal
i
nsabayngpaggami
tngmapanur
ingpag-
ii
sipangmag-
aar
alay
nagkakar
oondi
nng pagpapasy
akung ano ang dapatbi
gyang-
pansi
n.
Panghul
i
,li
bansapaggami
tngkasanay
annamapanur
ingpag-
ii
sipang
mag-
aar
aldi
naygumagami ong“
tngkonsept Phonet
icAwar
eness”Dahi
l
mul
asamgakonsept
ongkany
angnar
ini
gaynagagami
tni
yaangpag-
uugnay
-ugnayupangmakabuongi
sangpay
aknakonsept
o.Samakat
uwi
d,
angpagkakabuongest
rat
ehi
yangKi
nig-
Siksi
kaynakasandi
gsal
ayuni
nna
makabuongmgamag-
aar
alnahi
ndil
amangnagt
atagl
ayngkahusay
ansa
akt
ibong paki
ki
nig gay
undi
n aymaykahusay
an sa pagl
i
kha ng mga
makabul
uhang l
agom na sa kal
auna’
y makapagpapal
abas ng hi
ndi
nagmamal
i
wnapagkat
uto.

27|
Pahina
 Pi
gur
a1:
Konsept
uwal
naBal
angkasngPag-
aar
al

Kungbi
bigy
ang-
pansi
nangPi
gur
a1,gagami
ti
nngpag-
aar
alnai
toang
mgakasanay
angnal
i
li
nangsapaki
ki
nigmul
asapag-
aar
alniHoppe(
2014)

28|
Pahina
bi
l
angkongkr
etongbat
ayansapaghubogatpagl
i
nangngkasanay
ansapaki
ki
nig
pat
ungongpagl
alagom.Mul
asamal
aki
ngkonsept
ongpaki
ki
nigl
umi
tawsapag-
aar
alnamay
roongdal
awangur
ingpaki
ki
nig,
angakt
iboatmapanur
ingpaki
ki
nig.
Ang akt
ibo atmapanur
ing paki
ki
nig aymay
roong par
ehas na kat
angi
an at
kal
i
kasan.Tumut
ugonangdal
awangur
ingpaki
ki
nigsakat
angi
annamagagap
angmgai
mpor
masy
onnanahi
maygami
tangmasi
nsi
nangpagsusur
iatpag-
aanal
i
sasamganapaki
nggan.Kung papansi
nin saPi
gur
a1,ang dal
awang
konsept
oaymagkapant
ay.Nangangahul
ugani
tonaangakt
iboatmapanur
ing
paki
ki
nigaymaypar
ehasnakat
angi
annamahal
agaupangmal
i
nangangi
ba’
t
i
bangkasanay
annamayki
nal
amansapaki
ki
nig.Mul
asaakt
iboatmapanur
ing
paki
ki
nig ng mga mag-
aar
al,nal
i
li
nang ni
ya ang mar
ami
ng kasanay
an.
I
kinat
egor
yai
tosaani
m naesensy
alnakasanay
ani
toangmgasumusunod(
1)
pagbi
bigayngat
ensy
on,(
2)mabi
sangpagpapasy
a(3)pagni
nil
ay,(
4)pagl
i
li
naw
(
5)pagbabahagiat(
6)pagl
alagom.Mul
asaani tnaenabl
m namganabanggi i
ng
ski
l
ls ng paki
ki
nig,bi
nigy
ang-
pansi
n ng pag-
aar
alna i
to ang kasanay
an sa
pagl
alagom dahi
lnar
insai
l
angmgapangunahi
ngdahi
l
an.Bi
l
angmahal
agang
sal
i
kangpagl
alagom sapagt
atamonghi
ndi
nagmamal
i
wnapag-
unawa(
Bur
kley
,
2004)ni
l
il
inangdi
nngpagl
alagom angmgakasanay
annamayki
nal
amansapag
-
ii
sipt
uladngwast
ongpagpapasy
a,pagkuhangsusi
ngkonsept
o,pag-
uugnay
-
ugnayatangpagpapai
kl
ingmgakonsept
omul
asamal
aki
ngkonsept
o.(
Gur
thr
ie,
2003)
.Iki
nont
ekst
odi
nngpag-
aar
alnai
toangmgapangunahi
ngkahi
ngi
anng
i
ka-
21si
glongkasanay
an.Sapagsi
patsamgakasanay
anggust
ongi
pal
i
taw ng
i
ka-
21 na si
glong kasanay
an nakapal
oob di
to ang 4C’
s Communi
cat
ion,
Col
l
abor
ati
on,Cr
eat
ivi
tyandCr
it
icalThi
nki
ng.Sapagsusur
iniEst
herCar
esa
kany
angl
i
bronaAssessementandt
eachi
ngof21’
stCent
urySki
l
lsnat
ukl
asanna
may kadi
ki
tna mahahal
agang konsept
o ang apatna kasanay
an na i
to.
Pi
nagt
uonanngkany
angpag- alangCr
aar it
icalThi
nki
ngsakl
aw ngkasanay
ang
i
toangmgasumusunodnakal
i
kasan1)mapanur
ingpaki
ki
nig2)pag-
aanal
i
sao
pagsusur
isat
ekst
ongnabasa3)pagt
ukl
asngmgabagongi
dey
aokaal
aman
mul
a sa i
sang sul
i
rani
n.Pansi
nin nat
in na i
nihahant
ad ng i
ka-
21 si
glong
kasanay
anangdal
awangkasanay
anangpaki
ki
nigatpagl
alagom.Mapapansi
n

29|
Pahina
sakal
i
kasanngkr
it
ikalnapag-
ii
sipangkat
angi
anngpaki
ki
nigatpagl
alagom.
Bi
l
angsagotsamapanghamonghat
idngi
ka-
21nasi
glongkasanay
anmar
apat
l
amang na magl
uwalng mga est
rat
ehi
yang mayki
nal
aman sa paki
ki
nig at
pagl
alagom.Samakat
uwi
d,l
i
taw nal
i
taw angugnay
anngdal
awangkasanay
an
sapagpapal
akasngkr
it
ikal
napag-
ii
sip.

Kungpapansi
ninnat
inangi
l
ust
rasy
onngPi
gur
a1i
pinapaki
tani
toang
odongI
met nduct
iveomul
asamal
aki
ngkonsept
opat
ungongmal
i
it.Mul
asa
konsept
ongpagl
alagom gi
nami
tsapi
gur
angi
toanggr
api
konahugi
simbudo.
Kaaki
batnggr
api
kongi
toangi
sangbi
swalnar
epr
esent
asy
onngpagsasal
a.
Nakapal
oob sa gr
api
kong l
arawan ang t
atl
ong mahahal
agang t
ekni
k sa
pagbubuod.Nagi
ngbat
ayanngpag-
aar
alnai
toangpag-
aar
alnagi
nawani
Akr
ani(
2010)si
nipatni
yaangi
l
angmgamahahal
agangkonsept
osapagl
alagom
mul
ari
toaybumuosi
yangt
atl
ongmahahal
agangt
ekni
ksapagl
alagom ati
to
angmgasumusunod;
(1)Pagpi
l
ingsusi
ngsal
i
ta(
2)Pagpapai
kl
ingmgaI
dey
a(3)
Pag-
uugnay
-ugnayngmgakonsept
o.Angmganabanggi
tnat
ekni
knai
toay
nagpapaki
ta ng i
l
ang mga mahahal
agang kat
angi
an ng kasanay
an sa
pagl
alagom.Nat
ukl
asan sa pag-
aar
alniJones (
2007)na mahal
aga ang
pagkakar
oonngt
ekni
ksapaghubogopagl
i
nangngkasanay
ansapagl
alagom.
I
minungkahini
yanamagi
ngpadr
oni
tongmgagur
onanagl
i
li
nangngkasanay
an
sapagl
alagom.Dahi
lsakany
angpagsi
patsai
l
angmgapag-
aar
alpat
ungkolsa
pagl
alagom nat
ukl
asan na ang kasanay
an sa pagl
alagom ang i
sa sa
pi
nakamahi
rapnal
i
nangi
ngkasanay
andahi
lnar
insamasi
nsi
nangpr
osesoni
to.
Mapapansi
nnat
insaPi
gur
a1angpr
osesokungpaanonagl
alagom.I
pinaki
tai
to
sapamamagi
tannggr
api
kongbi
l
ognanagsi
mul
asapat
aaspapunt
angpababa.
Kung bi
bigy
an i
to ng r
epr
esent
asy
on,i
pinapaki
ta ng gr
api
kong i
to ang
masi
nsi
nangpr
osesosapagl
alagom.Angunasamgai
toayangpagpi
l
ing
susi
ngsal
i
ta.Si
nasabiniAkr
aninasapagpi
l
ingsusi
ngsal
i
taki
nakai
l
anganng
mai
gti
ngnapagpapasy
anananggal
i
ngsamapunur
ingpag-
ii
sipatpag-
aanal
i
sa
mul
asamganapaki
nggangmgakonsept
o.Dagdagpani
ya,kapagpumi
pil
ing
susi
ng konsept
o ang i
sang i
ndi
bdwalgi
nagami
tni
ya ang kasanay
an sa
pagsasal
ang mgai
mpor
tant
eathi
ndii
mpor
tant
eng mgakaal
amanati
to’
y

30|
Pahina
nai
sagawadahi
lnar
insapagkakar
oonngakt
iboatmapanur
ingkasanay
an.
Pangal
awanamanayangpagpapai
kl
ingi
dey
a,upangmakai
sakat
upar
anang
y
ugt
ong i
to ki
nakai
l
angan namaal
am ang bat
a sa mgasusi
ng konsept
ong
kany
ang napi
l
i.Gi
nagami
t ng mag-
aar
alang kasanay
an sa masi
nsi
nang
pagsusur
isamgagagami
ti
ngpar
aanngpagl
alagom.Say
ugt
ongmahal
agana
t
agl
ay ng mag-
aar
alang kakay
ahang magkont
rolng mga mahahal
agang
konsept
osamai
kl
ingpar
aan.Atangpangat
loatangpi
nakahul
iayangPag-
uugnay
-ugnayngkonsept
o,i
nihahant
adngy
ugt
ongi
toangkasanay
anngmga
mag-
aar
alsat
atl
ongP.(
1)Pagsusur
i(2)Pagpapasy
a(3)Pagt
atay
a.Si
nasabina
say
ugt
ongi
tomat
atay
akungangmag-
aar
almaykakay
ahannamagami
tang
kany
angmapanur
ingpag-
ii
sipdahi
lki
nakai
l
anganngmasi
nsi
nangpagsusur
iat
pagt
atay
asamgapi
nil
iatpi
nai
kl
ingkonsept
o.Angt
atl
ongt
ekni
knai
toang
pangunahi
ngpadr
onngmgamananal
i
ksi
katgur
onanagnanai
snapal
utangi
no
pat
ingkar
inangpagl
alagom hi
ndil
angbi
l
angi
sangkasanay
ankundibi
l
angi
sang
epekt
ibongest
rat
ehi
yasapaghubogatpagpapal
akasngkakay
ahanngmag-
aar
alnamagami
tangkasanay
ansapaki
ki
nigkaal
i
nsabayngkr
it
ikal
napag-
ii
sip.

Kung dadal
umat
in nat
iang pi
nakaubod ng Pi
gur
a 1 mapapansi
n na
pagkat
aposngpr
osesongpagsasal
ait
o’ymagbubungaomagl
uluwalngi
sang
est
rat
ehi
yamagpapat
ingkadsaugnay
anngpaki
ki
nigatpagl
alagom angi
toang
Ki
nig-
Siksi
k.Angest
rat
ehi
yangi
toaynagt
atangkanapal
akasi
nangkasanay
an
sapaki
ki
nigpat
ungongpagl
alagom.Mul
asamgapi
nagbat
ayangmgapag-
aar
al
mul
asamgadal
ubhasaoeksper
tonat
it
iyaknamakukuhangmgamag-
aar
alang
mahahal
agang konsept
o na magt
utul
ay upang mat
amo ni
ya ang hi
ndi
nagmamal
i
w napag-
unawaati
to’
ymai
sasakat
upar
andahi
lsamai
gti
ngdi
nna
pagnanai
snggur
onamagi
ngmasay
anguni
tmal
ali
m sadi
skur
soangpr
oseso
ngpagt
utur
oatpagkat
uto.Sapamamagi
tangngest
rat
ehi
yangi
to,mai
i
wasan
ang hi
ndimagandang pagt
anaw ng mgamag-
aar
alsaasi
gnat
urang Fi
l
ipi
no
bagkus,makat
utul
ongsakani
l
aangasi
gnat
urangi
toupangpal
akasi
npaang
i
ba’
tibangkasanay
annamagagami
tni
l
asapang-
araw-
araw nabuhay
.Dagdag
pa,pi
nal
alakasdi
nngest
rat
ehi
yangi
tokasanay
ansapaki
ki
nignat
il
ahi
ndi
nabi
bigy
ang-
pansi
nkahi
tnai
toangi
sasagami
ti
ngmakr
ongkasanay
an.Mul
asa

31|
Pahina
mgapagt
anaw bi
l
ang nakababagotnagawai
n ang mapanur
ing paki
ki
nig ay
makat
utul
ongangest
rat
ehi
yangi
toupangmasmagi
ngsi
yent
ipi
koatmasi
stema
angpar
aanngpagt
utur
oatpagkat
utonamagbubungangkakay
ahanngmga
mag-
aar
alnat
umukl
as,
mag-
ugnayatl
umi
khangmgakaal
amanatkonsept
ona
magi
gingsal
alay
anni
tosamapanghamonghat
idngi
ka-
21si
glongkasanay
an.
Magsi
sil
bingbat
isol
unsar
anangest
rat
ehi
yangi
tongmgagur
osapagl
i
li
nang
ng mar
ami
ng kasanay
annamakat
utugonsapagpapaunl
ad saasi
gnat
urang
Fi
l
ipi
nobi
l
angi
sangl
aranganatmahal
agangkasangkapansapagpapat
ibayng
ugnay
angpangkl
asr
um atpambansa.

KABANATAI
I

REBYUNGMGAKAUGNAYNALI
TERATURAATPAG-
32|
Pahina
 AARAL

Sa bahagi
ng i
to ng pananal
i
ksi
k mat
atagpuan ang i
l
ang mga
mahahal
agang l
i
ter
atur
a atpag-
aar
alna magpapat
ibayatmagpapat
atag ng
ugnay
ang pangni
l
alaman gami
tang mga kaal
aman o i
dey
a na dumaan sa
masi
nsi
nangpr
osesoopagt
atal
akay
.Nagi
gingdaandi
nangmgai
toupang
maki
taangdahi
l
ankungbaki
tmahal
agangmapag-
aral
anangkaal
amanoi
dey
a
napi
napaksangpag-
aar
alnai
to.Dagdagpa,angmgakaugnaynal
i
ter
atur
aat
pag-
aar
alangmagsi
si
lbi
ngsandi
ganupangmapal
akasatmapat
atagangmga
konsept
ongmayki
nal
amansapagl
i
nangngkasanay
anpaki
ki
nigpat
ungong
pagl
alagom.

2.
1.MgaKaugnaynaLi
ter
atur
a
Hi
ndimai
tat
anggiang mabi
l
isnapagl
aganap ng i
ba’
tibang any
o ng
pani
ti
kanatl
i
ter
atur
a.Kadal
asangt
umut
ugoni
tosai
l
angmgaumi
i
ralnai
syusa
at
ingl
i
punan.Kadi
ki
tngpag-
ir
alni
tosal
i
punannagagami
tnar
ini
tongmga
mananal
i
ksi
kupangmasmagi
ngmat
ibayatmat
atagangkaal
amanggust
ong
i
pahat
idngmgamananal
i
ksi
kMal
akiangnai
tut
ulongngkaugnaynal
i
ter
atur
ana
i
to upang masmagi
ng mabi
l
isatmadal
iang pagsusur
isa pag-
aar
al.Mas
pi
napat
ibay at pi
napat
atag ni
to ang i
sang dat
os at ebi
densy
a na
makapagpapal
akassabi
nubuongpag-
aar
algami
tangmgakaal
amanmul
asa
mgal
i
ter
atur
angnanakal
ap.
2.
1.1Kapangy
ari
hanngEst
rat
ehi
yasaPagt
atamongEpekt
ibongPr
oseso
ngPagt
utur
oatPagkat
uto
I
ti
nut
uri
ng ang pagt
utur
o na i
sa sa mga pi
nakadaki
l
ang
pr
opesy
ondahi
lnar
innakapal
oobdi
toangsi
ningngpagbabahagi
ngkaal
amanatkar
ununganpar
asapagl
agongmgamag-
aar
al.Sa
anomang any
o ng pagt
utur
o hi
gitl
alo saasi
gnat
urang Fi
l
ipi
no,
mahal
agang magi
ng mal
i
naw par
asamgagur
o kung ano ang
pagpapakahul
uganni
yasai
sangmabi
saatepekt
ibongpagt
utur
o
l
alona’
tpangunahi
ngl
ayuni
nngpagt
utur
ongFi
l
ipi
noaymakabuo
nghol
i
sti
kongmamamay
annamaykapaki
-paki
nabangnal
i
ter
asi

33|
Pahina
at mai
sasakat
upar
an l
amang i
to kung mapagt
it
ibay at
mapapal
akasnggur
oangkani
yangpar
aanngpagt
utur
o.Mar
ami
ng
mgapag-
aar
alnaangpangunahi
ngl
ayuni
nayi
l
arawanati
l
ahad
angmgabat
ayangkaal
amansaepekt
ibongpagt
utur
o.Angmga
pag-
aar
alnai
toayhi
gitnanagbi
bigay
-l
inaw sakungpapaanoba
dapathar
api
nnggur
oangkani
yangpagt
utur
onangsagay
onay
magi
ngmat
agumpayangpagkat
utosaasi
gnat
urangFi
l
ipi
no.

Ti
nit
ingnan ang gur
o bi
l
ang i
sa sa mga esensy
alna
el
ement
ongpagkat
utongmgamag-
aar
al.Kr
it
ikalangkani
yang
gampani
n sa l
oob ng kl
asr
um bi
l
ang t
agapagbahagi
,
t
agapagpasi
nay
a,att
agapagbuongkaal
amansal
oobngkl
asr
um.
Sat
agpuanngi
sangkl
asesaFi
l
ipi
no,mahal
agangt
agl
ayi
nng
i
sang gur
o ang mga posi
ti
bong kat
angi
an na makat
utul
ong sa
kani
ya upang mapagt
agumpay
an ang l
ayuni
n ng pagt
utur
o sa
Fi
l
ipi
no.Pangunahi
ngaser
sysonsaar
ti
kul
oniBel
vez(
1993)na
pi
namagat
angAngEpekt
ibongGur
ongWi
kanamahal
agangang
i
sanggur
ongwi
kaaynagt
atagl
ayngmgaposi
ti
bongkat
angi
an
nangsagay
onaymagi
ngmat
agumpay
angkani
yangpagt
utur
o.
Par
asaepekt
ibongpagt
utur
ohi
ndil
amangngwi
kakundimagi
ng
ng i
bang asi
gnat
ura,kai
l
angang mag-
angki
n ang gur
o ng mga
kakay
ahang pr
opesy
unal
,magandang sal
oobi
n atpananaw sa
pr
opesy
onatmagagandangkat
angi
angper
sonal
.Maaar
ingmagi
ng
qual
i
fiedt
oteacht
hel
anguageper
ohi
ndinamanmai
tut
uri
ngna
qual
i
tyl
anguage t
eacher
.Ang mal
aki
ng bahagdan kung baki
t
nagkakar
oonngmgasul
i
rani
ngpangkl
asr
um aydahi
lsamgagur
o
mi
smo.Hi
ndinai
sasakat
upar
anangpagl
i
nangsamgabat
ayang
kasanay
andahi
langest
rat
ehi
yanggur
oayhi
ndiepekt
ibo.Par
akay
Bel
vez,(
1993)
,isasamabut
ingpr
insi
pyosaepekt
ibongpagt
utur
o
atpagkat
uto ng wi
ka ayang pagbi
bigayng l
along mar
ami
ng
pagkakat
aonsal
ahatngmag-
aar
alsaakt
ibongpar
ti
sipasy
onsa
mgagawai
nsakl
ase,mul
asapagpapl
anongar
ali
n,pagsasagawa

34|
Pahina
ngmgapagsasanay
,mgat
alakay
anhanggangsaebal
wasy
on.

Bukodsagur
o,mahal
agangmaki
tar
innat
inangmal
aki
ng
papelna gi
nagampanan ng i
sang est
rat
ehi
ya sa pagt
utur
o sa
i
kat
atagumpay ng pagkat
uto.Dahi
lsa pagt
anggap nat
in ng
aser
syonnaangpagt
utur
oayi
sangsi
ningatagham,angpagbuo
ngi
sangest
rat
ehi
yaangmagpapat
unaydi
todahi
langpagbuoni
to
aykapuwapr
osesoatpr
odukt
o.Bahagiangest
rat
ehi
yasamga
pal
a-pal
agayngi
sanggur
okungpaanonat
utut
oangkani
yangmga
mag-
aar
alkay
adapatl
amangnamagi
ngmai
ngatatmat
ali
noang
gur
osapagdi
seny
oni
to.Pi
nat
utunay
ansaar
ti
kul
oniManal
o(n.
d.)
na sa pagl
alapat ng est
rat
ehi
ya ay ki
nakai
l
angan mag-
eksper
iment
o ng mar
ami
ng panunt
unan upang magami
t sa
pagt
utur
osamgamag-
aar
al.Ti
nit
iyakngi
sangest
rat
ehi
yaang
panl
ahatnapagpapl
anopar
asai
sangsi
stemat
ikongpagl
alahadng
wi
ka atbat
aysa i
sang dul
og (
Baday
os,2006)
.Dagdag pa,sa
pr
oseso ng pagt
utur
o aymal
akiang ugnay
an ng awt
ent
ikong
kagami
tan atgur
o bi
l
ang i
sang pundasy
on sa pagkami
tng
kaal
amansapagt
utur
osakar
unungangpopul
ar.Bi
l
angi
sanggur
o
ayi
ti
nut
uri
ngnakonsi
der
asy
onangmgaest
rat
ehi
ya.I
sasamga
est
rat
ehi
yang i
to ang paggami
t ng awt
ent
ikong kagami
tan.
Pi
nat
otohanannamanniRoger
snaangawt
ent
ikongkagami
tanay
angkopatkal
i
dadsai
ti
nakdangt
unguhi
n,l
ayuni
n,sapagt
utur
o
dahi
lbi
l
ang mag-
aar
alkai
l
angan ni
l
a ng i
nter
es,nat
uralat
makabul
uhangpaki
ki
pagt
alast
asan.Bi
l
angawt
ent
ikosapagt
utur
o,
anggur
o’ynag-
ii
sipngmar
ami
ngest
rat
ehi
yanamat
atagpuansa
l
oobatl
abasngsi
l
idar
alan.Pat
uloyatpaul
i
t-ul
i
tnagi
nagawaat
pi
nipi
l
inggur
o bi
l
angest
rat
ehi
yaatgawai
ngpopul
arangmga
awt
ent
ikongkagami
tan.

Dahi
lang t
uon ng pag-
aar
alaysa asi
gnat
urang Fi
l
ipi
no,
pangunahi
ng nakapal
oob sa usapi
n ng pagbuo ng epekt
ibong

35|
Pahina
est
rat
ehi
yaangpagl
i
nangsamgakasanay
angpangwi
kangmga
mag-
aar
al.Sausapi
nngpagpapal
akasngi
ba’
tibangkasanay
ang
pangwi
kat
uladngpaki
ki
nigatpagl
alagom,mahal
agang-
mahal
aga
angkal
i
nanganngmgai
togami
tangi
ba’
tibangdul
ogatl
api
t
upangmagi
ngpat
nubayatpag-
aangkl
ahanngest
rat
ehi
ya,t
ekni
k,
atmet
odoupangmagkar
oonngt
iyakangl
apatnadi
reksy
onsa
pagt
utur
o,hi
gitl
alo sa pagkat
uto ng mga mag-
aar
al.Habang
ni
l
il
inangangpaki
ki
nig,
hindil
amangi
sangkasanay
anangkasabay
nanahahasani
to.Kaal
i
nsabaydi
nni
toangpaghubogsamakr
ong
kasanay
an sa pagsasal
i
ta, pagbabasa, at pagsusul
at na
pangunahi
n ati
nter
disi
pli
nar
yong napapal
akas ng pagl
i
nang ng
bawati
sa.Kay
anaman,ay
onkayWel
l
s,angpal
i
tangsal
i
taang
pangunahi
ngy
uni
tngdi
skor
s.Angi
nter
aksy
ongpangl
i
nggwi
sti
ka
ayi
sangsama-
samanggawai
nnanagangai
l
anganngt
ri
yadi
kong
ugnay
an na nagpapadal
a(sender
),t
atanggap (
recei
ver
),atang
kont
ekst
ongsi
twasy
onsai
sangkomuni
kasy
ongpasal
i
taopasul
at
man.

Sa kasal
ukuy
ang panahon, mar
ami
ng mga gur
o at
mananal
i
ksi
kangnagt
atangkangbumuongmgapag-
aar
alnamay
ki
nal
aman sa pagpapaunl
ad at pagpapal
akas ng gawai
ng
pampagkat
uto.Kadi
ki
tngmapanghamongpagt
atangkanai
toang
pag-
usbong ng mga pr
odukt
ong kasanay
an na nakasandi
g sa
umi
i
ralnakur
ikul
um.Kasamasamgapag-
aar
alnai
sinasagawang
mgamananal
i
ksi
katgur
oang mgamaaar
ingmagi
ngi
nst
rument
o
ngmgagur
osapr
osesongpagt
utur
oatpagkat
utoati
sanar
it
o
ang mgaest
rat
ehi
ya.Mal
awakkung si
sipat
inang konsept
o ng
est
rat
ehi
ya.Mar
ami
ngmgadal
ubhasaangnagt
angkanabi
gyang
kahul
uganangt
ermi
nongest
rat
ehi
yaati
sanar
iyanangmanunul
at
atmananal
i
ksi
knasiJosephSor
iano2016ay
onsakany
aang
kahul
uganngest
rat
ehi
yaay i
sangmasi
nsi
nangpagpl
apl
anosa
gawai
ng pampagt
utur
o na nagt
atangkang mai
sakat
upar
an ang

36|
Pahina
i
sangl
ayuni
nnamayki
nal
amansapagl
i
li
nangngi
saohi
gitpang
kasanay
an.Mul
asabi
nigayni
yang kahul
ugansakonsept
ong
est
rat
ehi
yamaki
ki
ta sapagbuongest
rat
ehi
yamahal
aganai
to’
y
pi
nagpapl
anuhanatbi
nibi
gyanngpokusdahi
lkaaki
batni
toang
pr
osesongpagt
utur
oatpagkat
utonaesensy
alnasangkappar
asa
pagt
atamongl
ayuni
nnahat
idngkur
ikul
um.Kungkay
a’tupang
epekt
ibongmakabuongi
sangest
rat
ehi
yamar
apatnamagsi
mul
a
ang pagpapl
ano sa i
sang gur
ong mayl
ayuni
n na madal
a ang
pagt
utur
osapar
aangsi
stemat
ikoatepekt
ibo.Hi
ndimai
kukubl
ina
mar
ami
ngmgapag-
aar
alangl
umabasnanakapal
oobsapagbuo
ngi
sangest
rat
ehi
ya.Ati
sanar
it
osiBel
ves,bi
nigy
ang-
pansi
nni
ya
na ang epekt
ibong pagt
utur
o atpagkat
uto ay nakasal
alay sa
mal
i
khai
natsi
yent
ipi
kongpr
oseso.I
ti
nut
uri
ngangmgagur
obi
l
ang
mgamanggagawaatal
agadngsi
ningatagham.Kungkay
a’tmul
a
sapananaw nai
tomahal
aganamagi
ngmal
i
khai
nanggur
osa
pagbuo ng i
sang est
rat
ehi
ya.Gay
undi
n,mar
apatna kadi
ki
tng
pagi
ging mal
i
khai
n ang kakay
ahang sumandi
g sa i
ba’
tibang
pananawopr
insi
pyongmgadal
ubhasaoeksper
to.Dagdagpani
ya,
nabubuo ang i
sang est
rat
ehi
ya dahi
lna r
in sa masi
nsi
nang
pr
osesongpi
nagdadaananni
to.Dumadaandi
nit
osasi
stemat
ikong
par
aankungkay
ahi
ndimadal
iangpagbuongi
sangest
rat
ehi
ya
kai
l
anganmongi
saal
ang-
alangangmgapananaw pat
ungkolsa
mgahakbangsapr
osesongpagkat
utoatpagt
utur
o.Samabi
l
isna
dal
uyongngpanahonmar
ami
ngmgal
umabasnapag-
aar
alt
ungkol
samga hakbang sa epekt
ibong pagt
utur
o atpagkat
utoI
sana
r
iyangsiVi
l
lami
n,mul
asapag-
aar
alnagi
nawaniVi
l
lami
n(na
banggi
tniBel
ves2000)bumuoangmananal
i
ksi
kngsi
yent
ipi
kong
par
aanngpagt
utur
onanakabat
aysa“
Ani
m naHakbangsaSi
kl
o
ngPagt
utur
o.”Nakapal
oobsasi
kl
oang:
1)pagsusur
isakakay
ahan,
kawi
l
ihan,pangangai
l
anganngmgamag-
aar
alupangmakabuong
l
ayuni
ng makat
utugon sa t
inukoyna mga pangangai
l
angan,2)

37|
Pahina
pagpi
l
ingnar
arapatnakagami
tangangkopsakakay
ahanati
nter
es
ng mga mag-
aar
al, 3) Paghahanda ng mga pagkat
utong
si
twasy
unalatpagpi
l
ingnar
arapatnai
str
atehi
yasapagt
utur
ona
t
utul
ongsapagt
atamongmgal
ayuni
natt
unguhi
n,4)Paghahanda
ngmgay
uni
tinst
ruksy
unalatbanghay
-ar
ali
n.I
lahadangl
ayuni
nat
t
ekni
k na pagmumul
an na mapagsasangguni
an sa or
as ng
pagt
utur
o,5)Paggany
aksamag-
aar
alsaakt
ibongpaki
ki
lahoksa
mgagawai
n.Gabay
ansapr
osesongpagkat
utut
osapamamagi
tan
ng epekt
ibong mekani
smo ng pagbi
bigay ng f
eedback,at6)
ebal
wasy
on sa magi
ging per
for
mance ng mga mag-
aar
al.
(
Vil
l
anuev
a,2005)Samakat
uwi
d kung si
sipat
in nat
in ang mga
nabanggi
tnaani
m nahakbangsasi
kl
ongpagt
utur
oini
hahant
ad
ang mahal
agang ugnay
an ng gur
o at mag-
aar
al upang
mai
sakat
uar
anangi
sangepekt
ibongpagkat
uto.Angmag-
aar
alat
gur
o ay kapwa mahal
agang sangkap sa pagbuo ng i
sang
est
rat
ehi
ya atsa pagsasakat
upar
an ng epekt
ibong pr
oseso ng
pagkat
utoatpagt
utur
o.Ay
onkayAr
agon,etal(
2010)
,nabanggi
t
saakl
atniEsponi
l
la(
1990)
,angpagt
utur
oayi
sangsi
ningati
to’
y
mai
hahal
i
ntul
ad sai
sangt
ri
yanggul
o.Mayt
atl
ongsul
okatt
atl
ong
mukhai
to’
yki
nakat
awannggur
o,ngmgamag-
aar
al,atngpaksa,
par
aanatpamamar
aanngpagt
utur
o.Angbawati
saaymahal
aga
atkai
l
angansai
kat
utupadngmgal
ayuni
nngsi
ningngpagt
utur
o
saFi
l
ipi
noosaanomangasi
gnat
ura.Bi
nibi
gyang-
pansi
nsaakl
atna
i
tonasapr
osesongpagt
utur
onggur
o dapatnamasi
gur
o na
nat
utut
oang mgamag-
aar
al.Magi
gingt
otooi
tokungangmga
bat
ayangkasanay
anaynat
atamongmgamag-
aar
alnangmay
buongkahusay
an.Sakal
auna’
ymagagami
tni
l
aangmgai
tohi
ndi
l
amang par
a sa pansar
il
ing kapaki
nabangan kundi sa mas
mal
awakang aspekt
o.Tul
ad ng si
nasabiniOt
anes (
2000)sa
anomang pagbuo ng kur
ikul
um pangwi
ka, nar
arapat i
tong
nakapokus sa mga mag-
aar
alna ang pangunahi
ng l
ayuni
n ay

38|
Pahina
mat
utuhan ang wi
ka upang si
l
a’y makapaghanapbuhay
,
maki
pamuhay sa kani
l
ang kapwa, at mapahal
agahan ang
kagandahan ng buhaynakani
l
ang gi
nagal
awan.Sahul
i
,upang
makal
i
khangpamay
anangmaysapatnakaal
amanatmaysupor
ta
sapamahal
aang demokr
asy
a,ang mgapaar
alan aykai
l
angang
makabuo ng mga gr
adwey
tna mapanur
i,kr
it
ikal
,atkapaki
-
paki
nabang(
Par
aluman2003)
.Mul
asamganabaggi
tnapananaw
i
nil
alant
ad ang kapangy
ari
han ng est
rat
ehi
ya sa pagt
atamo ng
epekt
ibongpagkat
utoatpagka-
unawangmgamag-
aar
al.Hi
ndi
mai
kukubl
inamahal
agaanggampani
nngest
rat
ehi
yasapagt
utur
o.
Angest
rat
ehi
yaaynakapal
oobsakonsept
ongpedagohi
ya.I
sai
to
samadal
asnanababanggi
tngmgadal
ubhasasal
aranganng
pagt
utur
o.Mahal
aga ang pedagohi
ya dahi
lkadi
ki
t ni
to ang
pagt
atangka na mat
ugunan ang mga sul
i
rani
n sa usapi
ng
pampagt
utur
o.
Mal
akianggi
nagampananngest
rat
ehi
yasapagkami
tsa
mar
ami
ngmgakasanay
annakadi
ki
tngkur
ikul
um.Dahi
lmabi
l
is
ang t
ransi
syonng pag-
aar
alsangay
ondumar
amir
inang mga
nadadagdag na mgaest
rat
ehi
yanagt
atangkanamasol
usy
onan
angmgapr
obl
emangngedukasy
on.Sapanahongkasal
ukuy
an,
dahi
lnar
insahat
idngt
eknol
ohi
yanandy
anangmgagawai
ngmay
ki aman sa mul
nal ti
medi
a na nakapal
oob sa konsept
o ng
Di
git
ali
zat
ion oangpaggami
tngt
eknol
ohi
yabi
l
angl
unsar
ansa
pagt
utur
onggur
osapar
aangmasmakabul
uhannanat
utuhogang
mgai
nter
esngmag-
aar
al.(
Kmamar
skiatTal
si2006,
Zydney2005,
Br
emeratBodl
ey2004,Macci
ni,Gagnon,atHughes,2002)
.Hi
ndi
r
inmai
tat
anggiangpag-
ir
alngmgaest
rat
ehi
yangmayki
nal
aman
sal
i
mangmakr
ongkasanay
angpangwi
ka.Dahi
lkadi
ki
tit
osamga
kasanay
angdapatmat
amongmgamag-
aar
alsai
ka-
21si
glong
kasanay
anwal
angt
igi
langpagbuongmgamananal
i
ksi
katgur
ong
est
rat
ehi
yat
utuhogsal
i
mangmakr
ongkasanay
ankasabayngmga

39|
Pahina
enabl
i
ng ski
l
ls nanangy
ayar
ing mai
sakat
upar
andahi
lnar
insa
t
ulong ng est
rat
ehi
ya.I
sa sa mga mat
apang na nagt
angkang
bumuongpag-
aar
alnamayki
nal
amansapagt
uhogngmar
ami
ng
kasanay
ansiHoppe2014pi
namagat
anni
yaangkany
angpag-
aar
al
na“
Kasanay
angNal
i
li
nangMul
asaPaki
ki
nig”
,ni
l
alay
onngpag-
aar
alnai
tonamapat
unay
annamay
roongmgaenabl
i
ngski
l
lsna
nal
i
li
nangmul
asaakt
iboatmapanur
ingpaki
ki
nigngi
sangmag-
aar
alatmul
asakany
angmasi
nsi
nangpag-
aar
alaynakabuosi
ya
ngani
m samgakasanay
angnal
i
li
nangmul
asapaki
ki
nigi
toang
mga sumusunod,pagbi
bigay
-at
ensy
on,mabi
sang pagpapasy
a,
pagni
nil
ay,pagl
i
li
naw,pagbabahagiat pagl
alagom.Ang mga
nabanggi
taymai
tut
urngnaenabl
i i
ngski
l
lsnanal
i
nangdahi
lsa
paki
ki
nig.Bi
nigy
ang-
dii
n niHoppe (
2014) na nagagawa ang
pagl
i
li
nangnai
tosat
ulongnggur
onggumagami
tngest
rat
ehi
yaat
t
ekni
ksapagt
utur
o.Dagdagpani
ya,
masnagi
gingmakabul
uhansa
mag-
aar
alangi
sangpaksadahi
lnakukuhanggur
oangkany
ang
i
nter
es.Kungpapansi
ninangmgakasanay
annanal
i
li
nangmul
asa
paki
ki
nigmaki
ki
taangpagt
ugonni
tosakahi
ngi
annahat
idngI
ka-
21si
glongkasanay
an.Mul
asapag-
aar
alnai
tomapat
utunay
anna
maykapangy
ari
hanangest
rat
ehi
yasapagt
atamoopagpapal
akas
panggawi
ngpagpagt
utur
oatpampakat
uto.Gay
unpamanhi
ndi
nat
atapos sa pagbuo ng i
sang epekt
ibong est
rat
ehi
ya ang
i
kat
atagumpayngpr
osesongpagt
utur
oatpagkat
uto.Bi
nigy
ang-
di
i
nniVi
l
lanuev
a(2005)naangkukumpl
etosasi
kl
ongpagpapl
ano
ng pr
oseso ng pagt
utur
o atpagkat
uto ay ang pagwawast
o,
pagsusur
i,atpagt
atay
angpag-
unawangmgamag-
aar
al.I
toay
mai
sasakat
upar
ansapamamagi
tanngpat
unayoebi
densi
yang
pagkat
utut
o.Sa mga gawai
ng pampagt
utur
o at pagkat
utut
o
magmumul
aangkakay
ahangumunawa.Dagdagpani
ya,mar
apat
l
amang na ang magi
ng mukha ng pagt
utur
o ng gur
o aymay
kaugnay
an sa pagl
alapatna magi
ging pangunahi
ng daan sa

40|
Pahina
pagt
atay
a ng pag-
unawa ng mga mag-
aral
.Pi
nat
unay
an i
to ni
Bar
ron ( o na “
1998)sa konsept Doi
ng wi
th under
standi
ng”ang
pagkakar
oonngpr
odukt
onggawai
nangt
utukoyngpag-
unawang
mga mag-
aar
al. Nagi
ging mahal
aga i
tong pant
ulong sa
pagpapal
akas ng pag-
unawa na gumagabay sa pagbuo ng
pagpapakahul
ugan ng mga mag-
aar
alna sal
ami
n ng kani
l
ang
nat
utuhan.Ang mga gawai
n na sukat
an ng pag-
unawa ay
mahal
agang nakaugat sa pr
insi
pyong: akmang l
ayuni
n sa
pagkat
uto,sal
alaynggur
oatmag-
aar
alsapagt
utur
oatpagkat
uto,
madal
asnapagkakat
aont
ungosapagbabagoatpagt
atay
a,daan
sa aspekt
ong sosy
alat paki
ki
pag-
ugnay
an (
Vil
l
anuev
a,2005
bi
nanggi
tni
Bar
ron1998).

Samakat
uwi
d, hi
ndi nat
atapos sa pagbuo ng i
sang
est
rat
ehi
ya par
a masabina t
agumpay ang i
sang pagt
utur
o
mahal
aga ang na may
roong mapapanal
i
gang pr
odukt
o upang
mat
ayakungmay
roongnakuhangkasanay
anangmgamag-
aar
al
namagpapal
akassakany
abi
l
angi
sangi
ndi
bidwal
.Kungbabal
i
kan
angI
ka-
21si
glongkasanay
annakapal
oobsamal
aki
ngkosept
ong
i
t W.o Li
o ang L. vi
ng i
nthe Wor
ldi
to mga kasanay
ang may
ki
nal
amansapang-
araw-
arawnabuhayngi
sangi
ndi
bidwal
.Kadi
ki
t
ni
toangmgakonsept
ot adng,car
ul eeror
ient
ed,ci
ti
zenshi
p,l
i
fe
andwor
kangmgakosept
ongi
toangmaspi
nagt
utuonanngay
on
sal
oobngpaar
alan.Bi
nibi
gyang-
pansi
nni
tonamahal
aganaang
mgamag-
aar
alaymaykakay
ahangmaki
tasamasmal
awakat
awt
ent
ikong par
aan ang gi
nagawa ni
l
ang pagkat
uto dahi
lsa
pamamagi
tanni
tomasmar
aramdamanatmasmaki
ki
tani
l
aang
hal
agadahi
lnakaaangkop si
l
asakung ano ang nangy
ayar
isa
kani
l
ang pi
nag-
aar
alan at i
to’
y nai
sakat
upar
an dahi
l sa
kapangy
ari
hanngi
sangest
rat
ehi
yanabi
nuoatmasi
nsi
nangi
nar
al
ngmgagur
oatmananal
i
ksi
kupangmakat
ugonsamapanghamong
hat
idngkur
ikul
um.

41|
Pahina
 Mul
asamgapananaw nai
to,i
nihahant
adangmahal
agang
gampani
n ng est
rat
ehi
ya sa pagt
atamo ng makabul
uhan at
epekt
ibongpagkat
uto.Kadi
ki
tngest
rat
ehi
yaanghamongi
bini
gay
sa gur
o na si
yang magi
ging t
agapagpadal
oy o t
ulay upang
mai
sakat
upar
anangi
naasahangpagkat
uto.Angkapangy
ari
hanng
est
rat
ehi
yaaymai
tut
uri
ngnamahal
agaatkai
l
angansapagt
utur
o
gay
unpamannawawal
amanngsay
sayangest
rat
ehi
yakunghi
ndi
i
to mai
l
alapi
t,mai
l
alapat at mai
l
il
ipat sa l
oob ng kl
asr
um.
Mananat
il
iit
ong i
sang konsept
o kung hi
ndi mabi
bigy
ang
kat
arungan ng gur
o ang mai
gti
ng na ugnay
an ng konsept
o
pat
ungongkont
ekst
o.Samakat
uwi
d,mahal
agaangkapangy
ari
han
ngest
rat
ehi
yasapr
osesongpagt
utur
oatpagkat
utonguni
tmas
mahal
agaanggampani
nnggur
osapagpapal
akas,
papapaunl
adat
pagpapat
ibay pa ng konsept
o pat
unggong kont
ekst
o na
magagami
tngmag-
aar
alsapagbuongmakabul
uhangpr
odukt
o.

2.
1.2.AngPaki
ki
nigBi
l
angEsensy
alnaKasanay
angPangwi
kanaDapat
Mat
amongMag-
aar
al

Ang paki
ki
nig ay esensy
alsa at
ing pang-
araw-
araw na
pamumuhay
.It
o aymaykaugnay
an sa i
ba’
tibang kasanay
ang
dapatnapaunl
ari
nngbawati
ndi
bidwal
.Sakl
awngmgakasanay
an
sapaki
ki
nigangmasusi
ngpagki
l
ati
satmabi
sangpag-
unawa.I
to
angbi
nigy
ang-
tuonngi
l
angbahagipag-
aar
alni
naAr
agon(
2010)sa
kani
l
angakl
atnapi
namagat
ang“
MgaEst
rat
ehi
yaatmgaBanghay
-
Ar
ali
nsaPagt
utur
ongFi
l
ipi
nopar
asaEl
ement
ary
a”.Masasabi
ng
angpaki
ki
nigayi
sangmal
aki
ngt
ipakngkonsept
onanagbubunga
pangi
ba’
tibangmgakaugnaynakonsept
okat
uladnal
amangng
pagkakar
oonni
tongi
ba’
tibangmal
i
li
itnasangaybi
l
angkasanay
an.
Maki
ki
tang sa paki
ki
nig,i
ba’
tibang kasanay
an ang nal
i
li
nang
kat
uladngpagki
l
ati
satmabi
sangpag-
unawa.Naki
ki
nigangt
ao
upangmakagagapngmgai
mpor
masy
onatupangmasi
nsi
nang

42|
Pahina
i
prosesoi
tongut
ak.Sapamamagi
tanni
to,mabi
sangnauunawaan
nat
inangmgabagaynahi
ndil
amangnat
innaki
ki
tasahal
i
pay
nar
ir
ini
gdi
n.Kaugnayni
to,nabanggi
tsaakl
atnahal
osl
ahatng
mgaar
ali
nsapaki
ki
nigaynagl
alandassadal
awangmagkaugatna
dul
ogsapagt
utur
ongpaki
ki
nig.Angunangl
andasaynakapokus
sapagl
i
nang ng mal
i
li
itnakat
angi
anng t
unog.Ang i
kal
awang
l
andasaynakat
uon naman sa paki
ki
nig nang maypag-
unawa.
Samakat
uwi
d,ang paki
ki
nig ang magsi
sil
bing pundasy
on at
hahahawanngi
ba’
tibangkasanay
angdapatpal
akasi
ntungosa
pagpapat
ibayngmgapundament
alnakasanay
anngi
sangt
ao.
Bi
nanggi
tdi
nnamagkat
uladhal
osangmgakasanay
ansapaki
ki
nig
atpagbasa.Tunaynaangpagl
i
nangsakasanay
angpaki
ki
nigay
pagl
i
nangdi
nsai
ba’
tibangmakr
ongkasanay
ant
uladngpagbasa
atpagsasal
i
ta.I
toangi
ndi
kasy
onnaangi
ba’
tibangkasanay
anay
nagsasal
akupang pagl
i
nang sa bawati
sa.Sang-
ayon na ang
paki
ki
nig ay kasanay
ang nagbi
bigay ng apl
i
kasy
on sa bawat
nat
atamo ni
tong t
unog.Kung ang paki
ki
nig ang nagsi
sil
biat
nagbi
bigay ng kakay
ang makakuha ng i
mpor
masy
on, ang
nagsi
si
lbi
ngapl
i
kasy
onni
toayangbawatt
ugonsapamamagi
tan
ng pagsasat
it
ik ng mga napaki
nggang t
unog pat
ungong i
dey
a
pat
ungong kai
sipan. Sa pamamar
aan naman ng paki
ki
nig,
apl
i
kasy
ongmai
tut
uri
ngdi
nangmgat
unognanai
l
alapatsasal
i
ta
pat
ungongpahay
ag.Mai
tut
uri
ngkasanay
ansai
ba’
tibangaspekt
o
ang paki
ki
nig nai
nisy
alnanal
i
li
nang nasakabi
l
ang bandaay
nakapagpapal
akasatnakapaghuhubog di
n ng i
bang kasanay
an
t
ungo sa papat
aas na ant
as.Ang paki
ki
nig ay di
rekt
ari
ng
nakapagl
i
li
nangngkasanay
ansapagki
l
ati
satgay
ondi
nsapag-
unawa.Maymgat
unognanat
uralnanar
ir
ini
g.Nguni
tangmga
t
unognai
toaymaaar
inghi
ndimakabul
uhanatmaaar
inghi
ndi
kabi
l
angsapagdar
agdagngkaaal
aman.Kungkay
a’tdi
topapasok
angpagsasal
angi
mpor
masy
onngpandi
nig.Gay
ondi
nnaman,
ang

43|
Pahina
kasanay
ansapag-
unawaaydapatnakasabaynanal
i
li
nangng
kasanay
an sa paki
ki
nig.I
ntegr
alna mekani
smo i
to na dapat
t
agl
ayi
nngi
sangmag-
aar
alhabangnaki
ki
nig.Mahal
agangmat
iyak
atmat
ukoyng mag-
aar
alkung ano nga ba ang mensahe ng
kany
angpi
naki
ki
nggan.Atkasabayngpag-
unawahabangnaki
ki
nig,
ay mar
apatl
amang na ang mga mag-
aar
alay makal
i
kha ng
wast
ong i
mahe sa kany
ang i
sipan habang naki
ki
nig. Ang
kasanay
ang i
to di
n ay nakahuhubog ng mas mal
ali
m na
pagdal
umat sa pamamar
aan ng paki
ki
nig.I
to ang magi
ging
seny
ales na ang paki
ki
nig ang i
sa sa pi
nakamahal
agang
kasanay
ang dapatna aypat
uloyna nal
i
li
nang sa pagl
i
pas ng
panahon.Habangpat
uloyangpagdaanngpanahon,pai
gti
ngnang
pai
gti
ngangpangangai
l
angannangmakat
ugonsal
i
ter
asi
ngdapat
na aymat
ugunan upang makasabaysa panl
i
punang kal
agay
an
kung kay
a’tmal
akiang puwang ng kasanay
ang paki
ki
nig sa
pagpapaunl
adngi
sangganapatbuongmag-
aar
alt
ungosakapaki
-
paki
nabangnamamamay
anngl
i
punan.Mal
akiangpuwangng
mga epekt
ibong est
rat
ehi
ya sa pagpapal
akasng kasanay
an sa
paki
ki
nigdahi
lit
oangmagi
gingl
unday
ansapagl
i
nangngi
ba’
t
i
bangkasanay
annamakapag-
aambagsakaakuhanngi
sangmag-
aar
albi
l
angi
sangmamamay
angPi
l
ipi
no.
Kung bi
bigy
ang-
pansi
n nat
in ang pr
oseso ng paki
ki
nig
masasabinamahal
agaanggampani
nngt
unogupangmakagagap
ng i
mpor
masy
on.I
sang dahi
l
an kung baki
tumi
i
ralang i
sang
konsept
odahi
lnar
inbi
nigy
angkahul
ugani
tongmgamananal
i
ksi
k
odal
ubhasa.Kay
a’tkungbi
bigy
ang-
kahul
uganangkonsept
ong
t
unog mar
apatl
amang nadal
umat
ini
to sai
to sal
arangan ng
Li
knay
anosaI esayPhy
ngl sics.Mar
ami
ngkal
i
kasanangi
sang
t
unogsi
nasabinai
sasapi
nakamahal
agangsangkapsapagt
atamo
ngkasanay
ansapaki
ki
nig.Mul
asat
unogi
to’
ynagi
gingv
ibr
ati
on.
Sapr
osesongpagpapal
i
t,nagkakar
ooni
tongdi
rekt
angugnay
ansa

44|
Pahina
audi
tor
yner
venanagbi
bigay
-dahi
l
ankungbaki
tnakakapag-
impok
ngkaal
amansaat
ingut
ak.(
Rossi
nget
,al
.2004)Masal
i
muotkung
mai
tur
ingangpr
osesongpaki
ki
nigdumaani
tosasi
yent
ipi
koat
maka-
agham napagsusur
i.Gay
umpamankung si
sipat
innaman
ang l
arangan ng l
i
nggui
sti
ka maki
ki
ta na may mahal
agang
gampani
ndi
nangt ka.SaJour
unogsapagunawasawi nalnamay
nalofNor
pamagatnaJour ther
nLuzonpi
nat
utunay
annakasabay
ngpag-
ir
alngwi
kaangt
unog.Hi
ndimakat
atay
oangi
sangpant
ig,
t
it
ik(
pat
ini
g,kat
ini
gatangmgabay
bayngsal
i
ta)kungwal
aang
t
unognanagpapabi
l
isupangdi
rekt
angmat
andaanatmaunawaan
i
tongi
sangi
ndi
bidwal
nanakapal
oobsai
sangkomuni
dad.
Umi
i
ralangi
sangwi
kadahi
lit
o’yi
sinasal
i
tangi
saohi
git
pang i
ndi
bidwal
.Mabi
l
is na l
umal
awak ang wi
ka dahi
lit
o’y
nagagami
tsapaki
ki
pagt
alast
asan(
Bar
a,2010)
.Kungi
uugnaynat
in
i
toapr
osesongkomuni
kasy
on,
nagaganapangt
alast
asandahi
lsa
dal
awang makr
ong kasanay
an ang paki
ki
nig atpagsasal
i
ta.Sa
pr
osesongi
tomahal
agaanggampani
nngt
unogdahi
lmul
asa
pagsasal
i
tanakal
i
li
khaangi
sangi
ndi
biwalngt
unognamar
ir
ini
gng
kany
ang kausap.Di
to kadal
asan nagsi
simul
a ang ugnay
an o
t
alast
asanngdal
awangi
ndi
bidwal
nakasangkopsakomuni
kasy
on.
Mul
a sa hal
i
mbawa,pi
nat
utunay
an na mal
akiang sal
i
k na
nagagawangt
unogupangmai
sakat
upar
anangi
sangt
agumpayna
komuni
kasy
on (
Cragan et
, al
. 2008)
. Ang l
ahat ng
pagpapakahul
ugannat
insawi
kaaynagsi
simul
asat
unogkay
a’t
mahal
agang mabi
gyang-
pansi
nit
o sa pagl
i
nang ng i
ba’
tibang
kasanay
angpangwi
kat
uladngpaki
ki
nig.
Dahi
lnar
insapagdamingmgat
aongnaki
ki
pagt
alast
asan
angmgadal
ubwi
kaoeksper
toaynagkar
oonngmar
ami
ngmga
pag-
aar
alnamayki
nal
amansakomuni
kasy
on.Di
topumapasok
angmal
aki
ngkonsept
ongLi
nggui
sti
ka.Bi
nigy
angkahul
uganni
LopeK.Sant
osangl
i
nggwi
sti
kabi
l
angi
sangsi
yent
ipi
kongpag-

45|
Pahina
aar
alngwi
ka.Si
nusur
ini
toangakt
wal
napaggami
tngwi
kasamga
kat
utubong nagsasal
i
ta(
nat
ivespeaker
).Atbi
nabakasni
to ang
mgapagbabagonanangy
ayar
isawi
kasal
oobngi
l
angdant
aon.
Mul
asapal
i
wanagi
nihahant
adnamahal
agaanggampani
nngwi
ka
par
asai
sangi
ndi
bidwalkay
api
nagt
uonani
tongpansi
nupang
mabi
gyangt
ugonanghi
nahanapnasagotngl
i
punan.Nakapal
oob
sa konsept
o ng l
i
nggwi
sti
ka ang Si
ngkr
oni
kong Li
nggwi
sti
ks
t
inat
alakaydi
to ang mgaal
i
tunt
uni
nsapagsamasamang mga
t
unog o ponema (
ponol
ohi
ya)
,sa pagbubuo ng mga sal
i
tao
mor
pema (
mor
pol
ohi
ya)
,atang pagbubuo ng mga pr
ase at
pangungusap(
sint
aks)upangsaganonaymakagawangi
sang
gr
amat
ikananagpapahay
agsanal
alamansai
sangkat
utubong
nagsasal
i
tat
ungkolsakany
angwi l
ka(i
ngui
sti
ccompet
ence)
. 
Ang
pagsusul
atngmgagr
amat
ikaatdi
ksy
onar
iongi
sangwi
kaaymga
bungasapag-
aar
alnai
to.(
Sant
os,
1951)
.Kunghi
himay
innat
inang
mgakonsept
ongpi
nal
utangniSant
osmapapansi
nnat
innakadi
ki
t
ng t
unog ang wi
ka.Mahal
agang sal
i
kit
o sa pagt
atamo ng
epekt
ibong komuni
kasy
on. Kaal
i
nsabay ng pagt
atamo ng
komuni
kasy
onmar
apatl
amangnamal
i
nangngi
sangi
ndi
bdwal
angpagkakar
oonngmapanur
iatakt
ibongpaki
ki
nig.
Mai
tut
uri
ng na t
ulay sa epekt
ibong komuni
kasy
on ang
kasanay
an sa paki
ki
nig.Ang bawat t
unog na naggal
i
ng sa
nagsasal
i
taayl
umi
l
ikhangmensaheokaal
amannanakat
utul
ong
sapagpapaunl
adnggawai
ngpampagkat
uto(
Rubi
net
,al2001)
.
Si
nasabisal
i
broniSal
l gannamaypamagatna“
yMor HowHear
ing
Wor
ks”
.Bi
nigy
ang-
dii
nni
yanamahal
agaangt
unogsapagt
atamo
ng “
Phonet
ic Awar
eness”o ang kakay
ahan na makaunawa ng
bay
bayngsal
i
tamul
asanapaki
nggangt
unog.Dagdagpani
yana
sa pagt
atamo ng kasanay
an sa paki
ki
nig mahal
aga na may
kahusay
andi
nangmag-
aar
alnamagsur
ingt
unognanar
ir
ini
gni
ya
sakany
angkapal
i
gir
an.

46|
Pahina
 Hi
ndimai
tat
angginaangt
unogbi
l
angi
sangkonsept
oay
maymal
aki
ng gampani
n sa pag-
ii
mpok ng kaal
aman o i
dey
a.
Nakat
utul
ongangt
unogupangmabi
l
isangmat
amoangkasanay
an
samapanur
ingpaki
ki
nig.Dahi
lmahal
agangsangkapangt
unogsa
paki
ki
nigkadal
asanaynagi
ginghamondi
nit
osapagt
atamong
pag-
unawa.Saar
aw-
arawnapaki
ki
sal
amuhangt
aosakapal
i
gir
an
mar
amisi
yangnar
ir
ini
gnamgat
unognakadal
asanayhi
ndinaman
mahal
agaangi
banamanaymahal
aga.Mul
asagani
tongpananaw
nabuoangi
sangkat
egor
yangpaki
ki
nigangmapanur
ingpaki
ki
nig.
Bi
nigy
ang kahul
ugan niI
sider
io(
2016) sa kany
ang l
i
bro na
Komuni
kasy
onatPananal
i
ksi
ksaWi
kaatKul
tur
angFi
l
ipi
no ang
mapanur
ing paki
ki
nig ay kakay
ahan ng i
sang i
ndi
bidwalna
maghat
olatmagsur
ingkawast
uhanngmensahengnapaki
nggan.
,
Dagdagpani
ya,nai
sasagawaanggani
tongur
ingpaki
ki
nigkung
nasasabi ang pag-
uugnay
an ng mga kai
sipan o i
dey
ang
napaki
nggan;nasasabiangkai
bahanngkat
otohanansapant
asy
a;
ng t
otoo sa opi
nyon.Mul
a sa kany
ang gi
nawang pagbi
bigay
-
kahul
ugansamapanur
ingpaki
ki
nig,si
nasabingmgaeksper
tona
mahal
aganamat
amongi
sangi
ndi
bdwalanggani
tongkasanay
an
dahi
lnar
insabumubul
usoknamgai
mpor
masy
onhat
idngi
ba’
t
i
bangur
ingt
eknol
ohi
ya(
Casambr
e,1998)
.Samabi
l
isnausadng
panahon,hi
ndimai
kukubl
iang daming mga i
mpor
masy
on na
maaar
ingmakuhangi
sangi
ndi
bidwalsaanomangur
iopar
aan,
maaar
isapasul
at,pasal
i
taati
bapa.Kay
a’tmar
apatl
amangna
mal
i
nangngmgai
ndi
bidwalangmapanur
ingpaki
ki
nigdahi
li
toang
angt
utul
ongupangmakagagapngi
mpor
masy
onpat
ungosahi
ndi
nagmamal
i
w napag-
unawa.Kungi
kokont
ekst
oit
o sapaar
alan,
i
dini
dikt
angmgadumaannakur
ikul
um nadapatmal
i
nangang
mapanur
ingpaki
ki
nigsamgamag-
aar
alnguni
tmar
ami
par
ingmga
gur
oangnabi
bigonamal
i
nangi
to(
Acost
a,et
,al2017)
.Mal
akiang
gamapani
n ng gur
o sa pagl
i
kha ng i
ba’
tibang est
rat
ehi
ya sa

47|
Pahina
pagt
utur
onamagbi
bigay
-pansi
nsapagl
i
nangngakt
ibongpaki
ki
nig
samgamag-
aar
alupangsi
l
a’ymahi
moknamag-
isi
pnangkr
it
ikal
.
2.
1.3 Ang Pagl
alagom Bi
l
ang Kasanay
ang Lumi
l
inang ng
Mapanur
ingPag-
ii
sip
Kal
i
mit
ang bi
nibi
gyang-
kahul
ugan ang pagl
alagom bi
l
ang
pi
nai
kl
i,bi
nuod at pi
nag-
ugnay
-ugnay na konsept
o mul
a sa
mal
aki
ngt
ipakngkonsept
o.I
toangnagi
gingpagpapakahul
uganng
i
l
ang mga mananal
i
ksi
k sa konsept
o ng pagl
alagom. Dahi
l
mai
tut
uri
ngnamal
awakangkonsept
ongpagl
alagom mar
amir
ing
mgamananal
i
ksi
kodal
ubhasaangnagbi
gayngkahul
ugandi
to.
Dahi
lnagagami
tang pagl
alagom sa i
sa o hi
gitpang l
arangan
i
naasahang mar
amir
in ang kahul
ugang l
ulut
ang na maaar
ing
may
roongi
ba’
tibangpi
nanggal
i
nganokont
ekst
o.Sapaghahanap
ng kahul
ugan sa pagl
alagom ang nangungunang l
arangan na
madal
asgumagami
tni
toayangmgamananal
i
ksi
k.Si
nasabini
Moust
akas (
1994) sa kany
ang l
i
bro na pi
namagat
ang
Phenomenol
ogi
calResear
ch Met
ho,bi
nigy
an ni
yang kahul
ugan
angpagl
alagom bi
l
angpagpapai
kl
io pagsasama-
samangmga
nakal
apnadat
osoi
mpor
masy
onmul
asapangunahi
ngdat
osat
sekondar
yangdat
os.I
toaymasi
nsi
nangpagsusur
isamal
aki
ng
konsept
o pat
unggong mai
kl
inguni
tsa kompr
ehensi
bo par
aan.
Mul
asapananawnai
tomaki
ki
tanaangkahul
uganngpagl
alagom
sausapi
nngpananal
i
ksi
kaymahal
agadahi
lmayki
nal
amani
tosa
pangongol
ekt
a ng dat
osatmi
smong pagbi
bigayi
nter
pret
asy
on
mul
asamganakal
apnadat
os.
Sakabi
l
angbandanamankungbi
bigy
ani
tongkahul
ugansa
l
aranganngnegosy
oopami
l
ihansi
nasabi
niNi
ckl
esetal
(2016)
,sa
kany
angl
i
brongpi angUnder
namagat standi
ngBusi
ness,bi
nigy
ang-
pansi
nni
yaangpagl
alagom bi
l
angpagsusumasamgagast
os,
kapi
talatmgat
ubosausapi
nngpabebent
angkal
akal
.Dagdagpa
ni
yai
toangi
sasapi
nakamahal
agangsal
i
kngnegosy
odahi
ldi
to

48|
Pahina
nat
atay
akungmay
roongki
nit
aowal
aangmganegosy
ant
e.Usapi
n
di
nit
ongkasi
nupanatpagkakar
oonngor
gani
sadongsi
stema.Sa
pag-
aar
al na gi
nawa ni Ni
ckl
es (
2016) mapapat
unay
an na
mahal
agangsal
i
kangpagl
alagom sausapi
nngpagnenegosy
o.
Nabanggi
tangkonsept
onaangpagi
gingor
gani
sadoatpagi
ging
masi
nop ang kat
angi
an na dapatt
agl
ayi
n ng mga negosy
ant
e
upangmagkar
oonnangmaay
osnasi
stemaangkani
l
angnegosy
o.
Sal
arangannamanngmgamanunul
atngbal
i
tasapahay
agan
bi
nigy
ang-
puwangniCeci
l
iano-
JoseCr
uz(
1991)sakany
angakl
at
na Pamahay
agang Pangkampus par
a sa Mag-
aar
al,Gur
o,at
Tagapay
o bi
nibi
gyang-
pansi
n ni
ya ang pagl
alagom bi
l
ang
kapar
ehas na kahul
ugan ng paggawa ng ul
o ng bal
i
ta.Ang
pagbi
bigay
-tal
akaysa kal
i
gir
an atgami
tng pag-
uul
o ng bal
i
ta
magi
ngangsi
l
bini
tomagi
ngsamgasi
mpl
engbal
i
tangmal
i
mitna
nababasa.Sapagbuongul
ongmgabal
i
ta,mahal
agangl
i
nawi
n
ang di
wang bi
bigy
an ng t
uon na mapaki
ki
nabangan ng mga
mambabasa.Mahal
aganakunganol
amangangkai
l
anganni
l
ang
maki
tasaul
ongbal
i
taayi
yonl
amangangmai
l
agaygami
tang
mgapi
l
ing-
pil
i
ngsal
i
tananagl
alamanngbuoatkumpl
etongdi
wa.
Mul
asakany
angbi
nanggi
tnakahal
aghanngpag-
uul
ongbal
i
ta
maki
ki
tanat
inanghal
agani
tosapagsusul
atngi
sangbal
i
ta.Dahi
l
i
to ang dapatmakakuhang at
ensy
onng i
sang i
ndi
bidwalpar
a
mahi
kay
atsi
yanabumi
l
i.Magi
ginghamonpar
asamgamanunul
at
angpumi
l
ingt
umpaknasal
i
tapar
amagi
ngpamagat
.Sapunt
ong
i
tomaki
ki
tanat
innaangpr
osesonapi
nagdadaananngpagl
alagom
ayhi
ndibast
a-bast
a.Mai
tut
uri
ngnamasi
nsi
nanatki
nakai
l
angan
ngpokussapaggawangmai
kl
inguni
tkompr
ehensi
bongl
agom.
Mul
asat
atl
ongl
arangannanasi
patatmul
asabi
nigaynamga
kahul
uganngpagl
alagom.I
nihahant
adatbi
nibi
gyang-
puwangdi
n
ng paar
alan ang pagl
alagom bi
l
ang mahal
agang kasanay
an o
est
rat
ehi
yasapagl
i
li
nangngepekt
ibongpagt
utur
oatpagkat
uto.Sa

49|
Pahina
pag-
aar
alnagi
nawaniJones(
2007)sakany
angl
i
bronaSt
rat
egi
es
f
orReadi
ng Compr
ehensi
on:Summar
izi
ng.Bi
nigy
ang-
kahul
ugan
ni
yaangpagl
alagom sal
aranganngedukasy
on,
angpagl
alagom ay
mai
tut
uri sangenabl
ngnai i
ngski
l
ls.I
toaykasanay
annabumuong
or
ihi
nalna pagsasal
aysay mul
a sa napaki
nggan o nabasa sa
pi
nai
kl
inguni
tkompr
ehensi
bongpar
aan.(
Jones,
2007)
.Si
nasabi
na
nanggal
i
ngangsal
i
tangpagl
alagom saSwedi
shnasal
i
ta“
Lagom”
naangi
bigsabi
hinaysakt
o,bal
anse,att
umpak.Nguni
tsi
nasabi
namannai
to’
ynagmul
asasal
i
tangi
ngl
esnasummar
y(nagmul
a
sasal
i
tangl
ati
nnasummar
iusnaangi
bigsabi
hinaybuo,
tumpako
t
otal
i
dad)
.Mahal
agaangpagl
alagom samgamag-
aar
aldahi
ldi
to
ni
l
anat
atay
aonasusur
ikunganoangdapatnamat
andaanmul
asa
mga mal
alaki
ng konsept
o.I
sa sa mga hakbang ni
to ay ang
paghi
himayngmgakonsept
opapunt
asamal
i
itnakonsept
onguni
t
dapat ay mal
i
nang i
tong nagl
alaman ng kompr
ehensi
bong
ni
l
alaman.Dahi
lit
o ang mat
atandaan ng mga mag-
aar
alat
makat
utul
ongpar
amat
amoni
l
aanghi
ndinagmamal
i
w napag-
unawa..
(Jones,2007)Nat
utur
uanngpagl
alagom angmgamag-
aar
alkungpaanomami
l
ingmahahal
agangi
dey
aokaal
amansa
t
ekst
ong nabasa o napaki
nggan. kung paano magsur
i ng
i
mpor
tant
engkaal
amanathi
ndii
mpor
tant
engkaal
aman,atkung
paanomagdedesi
syonkunganoangdapati
l
agaysahi
ndidapat
i
l
agay sa par
aang magi
ging makabul
uhan at si
ksi
k sa
i
mpor
masy
onangi
sinagawangpagl
alagom.Maykakay
ahandi
n
pagl
alagom na mat
uruan ang mag-
aar
al na mal
i
nang ang
kasanay
an sa paki
ki
nig at pagbabasa. Ang pagl
alagom ay
maaar
ingmagami
tsaanomangl
arangan.(
Jones,2007)Si
nasabi
sa pag-
aar
alna i
to na sa l
arangan ng edukasy
on dal
awa ang
pagpapakahul
ugansapagl
alagom i
toayangpagl
alagom bi
l
ang
kasanay
anatpagl
alagom bi
l
angi
sangest
rat
ehi
ya.

Mul
a sa pagbi
bigay
-kahul
ugan sa pagl
alagom sa i
ba’
tbang

50|
Pahina
l
aranganmapapat
unay
annat
innaangpagl
alagom bi
l
angi
sang
mal
aki
ngkonsept
oaynapapaki
nabanganngmar
ami
ngl
arangan.
Hi
ndil
amang i
to nakat
uon sa si
mpl
eng kasanay
an na dapat
t
agl
ayi
nngi
sangi
ndi
bidwalnagagami
tdi
nit
osapagpapal
akasng
gawi
ngpampagkat
uto.Sapagsi
patsakal
ahagahanngpagl
alagom
i
to aybi
nigy
ang-
puwang niBuckl
eysa kany
ang l
i
bro na may
pamagatTheCanadi
anSt
udent
’sGui
det
oEssayWr
it
ingangl
i
bro
nai
toaynagl
alay
onnabi
gyangkahul
uganatkahal
agahanang
pagl
alagom.I
binat
ayang kahul
ugansakasanay
ansapagsul
at.
Bi
nibi
gyang-
pansi
nngmanunul
atkungpaanonakakapagl
agom ang
i
sangi
ndi
bidwal
.

I
pinapaki
tar
insapag-
aar
alnai
tonamay
roongmal
aki
ng
gampani
nanggur
osapagl
i
nangngkasanay
ansapagl
alagom.
Si
nasabi
ng mas nat
utunan ng i
sang mag-
aar
alang paksa na
t
inat
alakaynggur
okunggi
nagami
tnggur
oangpagl
alagom sa
hul
i
ng y
ugt
o ng pag-
aar
al.Ay
on sa i
sang pananal
i
ksi
k,ang
pagl
alagom aynangangahul
ugannapagpapai
kl
isai
sangi
sang
mal
aki
ngt
ipakngkonsept
omul
asamganapaki
nggan,nabasao
napanuod.(
Buckel
y,2004)Ang pagl
alagom ay magagami
tsa
mar
ami
ng par
aan.Si
nasabisa pag-
aar
alniBucl
ey na kapag
nagagami
tngmag-
aar
alangkasanay
ansapagl
alagom,kasabay
ni
tongnal
i
li
nangngkahusay
ansapagsupor
tasai
sangar
gument
o.
Dahi
lsa pr
oseso ng paki
ki
nig aynakapag-
ii
sip ang mag-
aar
al.
Mul
a sa pag-
aar
al na
gi
nawa niBuckl
ey pi
nat
unay
an ni
ya na may
roong bent
ahe at
kahal
agahan ang kasanay
an sa pagl
alagom. Una, kapag
nagl
alagom angi
sangi
ndi
bidwalnakapi
pil
isi
yangbahagimul
asa
mal
aki
ngt
ipakngkonsept
opar
abi
gyangpansi
natpal
awaki
npa.
Dagdagpani
ya,may
roongmgabat
anat
ini
ti
gnanangpagl
alagom
bi
l
angi
sanggawai
ngmahahasaangkani
l
angmapanur
ingpag-
ii
sip.
Sapamamagi
tanngpagkuhangmgasusi
ngkonsept
onagi
ging

51|
Pahina
bent
aher
inngpagl
alagom angkahusay
ansapagpapal
i
wanago
pagl
alahadsapamamagi
tanngpagkuhangmal
alaki
ngt
ipakng
konsept
o.Mul
asamgamal
alaki
ngt
ipakngkonsept
omaaar
ing
magl
ahadngi
sangmal
i
li
tnakonsept
onamakakat
ulongsapagbuo
ngi
sangmat
ibaynapaksa.Mahal
agaangpagl
alagom samga
t
aongnagsusul
atngabst
rack,
sumusupor
tangar
gument
osai
sang
debat
e,nagkakal
apngmgai
mpor
masy
onatnagsusul
atngpapel
pagsusur
isanapanuodonapaki
nggangpel
i
kul
amul
asar
ady
oat
t
elebi
syon. Sa gani
to t
ini
ti
gnan ng i
l
an ang kahal
agan ng
pagl
alagom sakabi
l
angbansahi
ndimai
kukubl
inasal
aranganng
edukasy
onnapat
unay
annamaymal
aki
ngnai
tul
ongpagl
alagom sa
pagpapal
akas ng gawai
ng pampagt
utur
o.Hi
ndimai
kukubl
ina
kadi
ki
tng pagl
alagom ang mga gawai
ng may ki
nal
aman sa
mapanur
ing pag-
ii
sip.Nagi
ging mas epekt
ibo ang pr
oseso ng
pagt
utur
oatpagkat
utonggur
odahi
lnat
utuhogni
toangmar
ami
ng
kasanay
an.

Mul
a sa pagbi
bigay ng kahul
ugan at kahal
agahan ng
pagl
alagom bi
l
angsangkapsapagt
atamongepekt
ibongpagkat
uto
atpagt
utur
o.I
nihahant
addi
nni
toangmgabat
isngkaal
amanna
magpapat
ibay sa pundasy
on na pagl
alagom bi
l
ang i
sang
est
rat
ehi
yaatkasanay
an.Hat
idngkur
ikul
um angmapanghamong
mgagawai
nnadapatmai
sakat
upannggur
oatmag-
aar
al.Kaaki
bat
ngmgagawi
nayangmgamabi
bigaynakasanay
annadapatna
mal
i
nang.Mai
tut
uri
ngnat
ulayangest
rat
ehi
yasapagl
i
li
nangng
mar
ami
ngkasanay
andahi
lnagi
gingkaaki
batni
toangmgal
ayuni
n
namagi
ngmat
agumpayangpr
osesongpagt
utur
oatpagkat
uto.
Dahi
ldumar
amiangdapatt
ugunannasul
i
rani
nsal
aranganng
edukasy
on hi
ndinaman mai
tat
anggina dumadar
amir
in ang
nagt
atangkang dal
upat
in atsi
pat
in ang mga maaar
ing magi
ng
i
nter
bensy
onosol
usy
onsamasi
kauunl
adati
kal
alakasnggawang
pampagkat
uto.

52|
Pahina
 Masal
i
muotkung mai
tut
uri
ng ang pr
oseso na di
nadaan ng
i
sang pagl
alagom (
Buckl
ey, 2004) Ki
napapal
ooban i
to ng
masi
nsi
nang hakbang atmga t
ekni
k par
a mai
sakat
upar
an ang
i
sangepekt
ibongpagl
alagom.Ay
onkayBuckl
ey(
2004)
,namay
pamagatTheCanadi
anSt
udent
’sGui
det
oEssayWr
it
ingangl
i
bro
i
sasal
ayuni
nkungbaki
tti
nangkani
y sang“
anggumawangi Study
Gui
de”i
nil
aanni
yai
tosamgagur
ongmagt
utur
ongpaki
ki
nigat
pagsasal
i
ta.Angpokusngkany
angpag-
aar
alayangmgamag-
aar
alnanasaant
assekondar
ya.Nat
ukl
asanni
yanaangmgagur
o
sa sekondar
ya aykadal
asang nahi
hir
apang i
tur
o ang dal
awang
kasanay
an.Dahi
lsamar
ami
ngTekni
knai
nil
alakongmgal
i
brosa
gur
ohi
ndini
l
aal
am kunganoangepekt
ibonggami
ti
nnamat
utut
o
angmgamag-
aar
al.I
sapahi
ndil
ahatngmgaTekni
kayakmasa
mgamag-
aar
alnat
utur
uanni
l
a.Kay
anapi
l
iniBuckl
eynagumawa
ngTekni
knahi
ndikai
l
angangmagpagodanggur
osapaggupi
tat
pagggawangmgakagami
tangpant
uropar
asapagt
utur
o.Ang
paggawangi
sangkompr
ehensi
boatdet
aly
adongmgast
udygui
de
sa pagt
utur
o ng kasanay
an sa pagsusul
at na kaugnay ang
kasanay
ansapaki
ki
nigatpagsasal
i
ta.Ti
nangkani
yangpal
utangi
n
ang t
ekni
kna pagl
alagom.Sa pagbi
bigayng mga hakbang sa
pagl
alagom i
sinaal
ang-
alangni
yaangi
l
angmgasal
i
kkadi
ki
tng
pagl
alagom.Una,angkakay
ahannggur
onamagsur
i,mag-
anal
i
sa
ngmgasusi
ngkonsept
onanapi
l
ingmgamag-
aar
al.Kai
l
anganay
mahusay ang gur
o sa pagt
it
imbang kung ano ang dapat
pal
utangi
ngkonsept
omul
asamgamal
alaki
ngar
ali
n.Pangal
awa,
kai
l
anganaymagal
i
ngsapagpapasi
yaanggur
oupangmai
tur
o
ni
yai
to sa mga mag-
aar
al.Kadi
ki
t ng pagl
alagom ay ang
kasanay
ansapagpapasi
yakung ano angdapatbi
gyang-
dii
nat
hi
ndidapatbi
gyang-
dii
n.Pangat
lo,ayangpag-
uugnay
-ugnayng
mgakonsept
o.Dapataysi
kapi
nnggur
onamai
tur
oangt
amang
bay
bay
,att
amanggr
amat
ikanakadi
ki
tngpagl
alagom.Mul
asa

53|
Pahina
t
atl
ong mga sal
i
kna i
to maki
ki
ta nat
in na hi
ndil
amang i
sang
enabl
i
ng ski
l
ls ang nahasa o nal
i
nang (
Buckl
ey,2004)
.Kung
bi
bigy
ang-
pansi
n ang mga sal
i
k na nabaggi
t sa i
taas,hi
ndi
mai
kukubl
inai
nihahandangpagl
alagom angmgagur
osamas
mat
aaspangmgagawai
ngpangi
ntel
ekt
wal
.Lant
adnal
ant
adna
angpagl
alagom bi
l
angi
sangTekni
katkasanay
anayki
nakai
l
angan
ng mai
gti
ng napagbi
bigayng pokuspar
amai
sakat
upar
an ang
t
agumpaynapagkat
utoatpag-
unawa.(
Buckl
ey2004)

Angpagl
alagom aygawai
ngmai
tut
uri
ngnasi
stemat
ikosa
dahi
l
ang dumadaan i
to sa masi
nsi
nan athi
ndibast
a-bast
ang
par
aan.(
Akr
ani
m,2010)Mar
ami
ngmgapag-
aar
alangsi
nasabi
ng
angpagl
alagom ayi
sangkasanay
angl
umi
l
inangsapag-
ii
sipng
i
sangi
ndbi
dwal
,gay
unpamanhi
ndii
tobast
a-bast
angnat
atamoo
nakukuha mahal
agang dumaan sa masi
nsi
nang mga hakbang
upangmat
amoangkasanay
ansapagl
alagom.Sapag-
aar
alna
gi
nawaniGaur aninamaypamagatnaHowt
avAkr oSummar
izea
Passage?Summar
izat
ionSki
l
lsTechi
niques nanai
sul
atni
yasa
t
aong2010.May
roongt
atl
ongt
iyaknamgapangunahi
ngl
ayuni
n.
Una,mai
pal
i
wanag ang hakbang sa pagl
alagom.Pangal
awa,
mai
l
ahadangmgapangunahi
ngkahal
agahanngpagl
alagom at
pangat
lo,mai
kont
ekst
oangpagl
alagom sapr
osesongpagt
utur
o
ng gur
o.Ang pagl
alagom ayi
sang kasanay
an nakai
l
angan ng
mai
gti
ngnapat
nubay
,pal
agi
angpagsasanayatt
amangpagl
i
li
nang.
(
Akr
ani
,2010)I
sasakahi
ngi
anngkasanay
ansapagl
alagom ,
dapat
i
to’
y hi
ndinal
alay
o sa pi
nagkuhanang konsept
o.Kai
l
angan ay
manat
il
iangdi
waatmensahenagust
ongi
pabat
idmul
asaor
ihi
nal
na t
ekst
ong pi
nagkuhanan.Mar
apatl
amang na magkar
oon ng
ugnay
an ang or
ihi
nal na konsept
o pat
ungong pagl
alagom.
Mahal
aga r
in na el
ement
o sa pagl
alagom ang kakay
ahan na
makapagpasy
angwast
oatangkop.Sapagsi
patniAkr
ani
m sa
konsept
o ngpagl
alagom,nagsal
i
ksi
ksi
yangmgapangunahi
ng

54|
Pahina
mga hakbang sa pagt
atamo ng epekt
ibong pagl
alagom
pi
namagat
an ni
yai
t ang Tat
o bi
l long Mahal
agang Hakbang sa
Pagl
alagom.Ki
nat
egor
yani
yai
tosat
atl
ongy
ugt
ouna,pagpi
l
ing
konsept
o,pangal
awa,pagt
anggalngkonsept
o atpangat
lopag-
ugnayngponsept
oAngt
atl
ongi
toaynakat
utul
ongupangmakabuo
ngi
sangkompr
ehensi
bongpagl
alagom.Angpagpi
l
ingkonsept
o
ang i
sa sa pi
naka esensy
alna Tekni
k sa pagl
alagom.I
to ay
mahal
agadahi
lsaTekni
knai
tot
inut
uruankanamagkar
oonng
pasusiatmasi
nsi
nangpagpapasy
akunganoangpi
pil
i
inmong
konsept
o.Nakapal
oob sa pagpi
l
ing mga susi
ng sal
i
ta ang
konsept
o na bi
nanggi
t niTay
lor ang “
Phonet
ic Awar
eness”
.
Ti
nat
awagdi
nangpr
osesongpagpi
l
ingmgasusi
ngkonsept
o
ang“
bi
l Cri
ti
calSt
ageofSummar
izat
ion”i
toangpi
nakamasi
nsi
nna
hakbangsapagl
alagom.Kadi
ki
tnghakbangnai
toangkonsept
ong
Cogni
“ ti
veLi
nggui
sti
cs”i
toaydal
awangkonsept
onasi
nasabi
ng
t
agl
ayangkasanay
ansamapanur
ingpag-
ii
sipatkahusay
ansa
wi
ka.I
sangur
ingpagt
atangkakungmai
tut
uri
nganghakbangna
i
to.Gay
unpaman si
nasabiniAkr
ani
m na ang pr
osesong i
to
mahal
aga na maal
am na maal
am na ang mga mag-
aar
alsa
kani
l
ang pag-
aar
alan.Mahi
hir
apang mami
l
iang mag-
aar
alkung
hi
ndini
yaal
am kunganoangpi
nakaubodnakonsept
onat
inal
akay
nggur
o.Pangal
awanghakbangangpagt
atanggalngkonsept
oit
o
ang i
sa sa pi
nakamahi
rap na pr
oseso ng pagl
alagom dahi
l
ki
nakai
l
angandi
tongmasi
nsi
nangpagt
atay
aopagsusur
imul
asa
mgakonsept
ongi
yongnapaki
nggan.Nal
i
li
nangngmgamgamag-
aar
alangkahusay
ansapag-
ii
sipatangpagt
atagl
ayngkahusay
an
sa mapanur
iatakt
ibong paki
ki
nig upang magkar
oon si
ya ng
t
amangmgakonsept
ongkakal
tasi
not
atanggal
i
n.Kasabayni
to
kagay
angnaunamahal
agar
inangpagpapasy
adahi
lkadi
ki
tng
konsept
ong i
to ang masi
nsi
nang pagt
atay
a kung ano ang
mahal
agaathi
ndimahal
agangkaal
amanatpangat
loayangpag-

55|
Pahina
uugnayngkonsept
oit
oangmai
tut
uri
ngnapi
nakahul
i
ngpr
oseso
ng pagl
alagom.Sa y
ugt
ong i
to mahal
aga na may mat
ibay at
mat
atagnakabat
ir
anangi
sangmag-
aar
alsakany
angnapaki
nggan
dahi
lmat
atay
ari
toangkahusay
anni
yasadal
awangkasanay
anang
paki
ki
nigatpagl
alagom.Li
bansamgakasanay
angi
tomat
atay
ari
n
kung ang mag-
aar
al ay may nat
utuhan mul
a sa kany
ang
napaki
nggangt
ekst
o.Angt
atl
ongi
tonamahal
agangsangkapsa
pagl
alagom aymananat
il
ingkonsept
o kunghi
ndii
toi
l
alapatat
i
kokont
ekst
onggur
osapr
osesongpagt
utur
onamagagami
tng
mag-
aar
alupangmapal
akaspaangkasanay
angmaaar
ingmagi
ng
bungangpagl
alagom.DagdagpaniAkr
ani
m,mahal
aganahi
ndi
l
ang t
anawi
n ng gur
o ang pagl
alagom bi
l
ang i
sang kasanay
an.
Kai
l
angan ay magami
t ni
ya i
to bi
l
ang i
sang est
rat
ehi
yang
magpapal
akassagawai
ngpang-
int
elekt
wal
.Maaar
iit
ongmagami
t
hi
ndil
amangsal
aranganngFi
l
ipi
nokundisamasmal
akiatmas
pi
nal
awak pang mga pi
nagkakadal
ubhasaan t
ulad ng agham,
mat
emat
ika t
a ar
ali
ng panl
i
punan.Nasa kamay ng gur
o ang
akasngmga enabl
pagpapal i
ngski
l
ls namaaar
ingmagagapng
mag-
aar
aldahi
lsaest
rat
ehi
yanagi
nagami
tnggur
o.(
Akr
ani
m,
2010)

Mul
a sa mga nabanggi
tna mga pag-
aar
alpat
ungkolsa
pagl
alagom maki
ki
tanaang pagl
alagom aymaymgasangkap
t
ulad ng mga hakbang,t
ekni
k o mga pamamar
aan par
a sa
epekt
ibongpagbuongi
sangpagl
alagom.Dumadar
aanangl
ahatsa
i
sangmasi
nsi
nangpr
osesonadumaansasi
stemar
ikongpar
aan
(
Akr
ani
m,2010)
.Angmgai
toaymai
tut
uri
ngnamgakonsept
ona
maaar
ingmagami
tnggur
osapagt
utur
oatpagl
i
li
nangmi
smong
mgakasanay
annat
agl
ayngmgamag-
aar
alatgur
o.Gay
unpaman,
hi
ndinat
atapossapagbi
bigayngkonsept
oangt
agumpayngi
sang
pagl
alagom,mahal
aganamadal
ait
osakl
asr
um atmai
kont
ekst
o
sapagt
utur
onggur
oupangmakapagl
uwalngi
sangmag-
aar
alna

56|
Pahina
 maykasanay
ansapagbuongi
sangepekt
ibongpagl
alagom.

Sa pagt
alakay ng mga dal
ubhasa sa mga sangkap ng
pagl
alagom ki
nakat
awanni
toangl
ayuni
nnamgamananal
i
ksi
kna
pai
gti
ngi
n atpat
ibay
in ang ugnay
an ng gur
o atng mag-
aar
al.
Kal
aki
pngl
ayuni
ngi
toangpagt
atangkanggur
onamasol
usy
onan
o mabi
gyang punan ang puwang sa pr
oseso ng pagt
utur
o at
pagkat
uto. Ang mga sangkap sa pagl
alagom ay nagi
ging
epekt
ibong l
unsar
an sa pagbi
bigay i
nter
bensy
on sa hamong
i
nihahant
adngkur
ikul
um.Samakat
uwi
d,mahal
aganamagami
tng
gur
oangmgasangkapnai
tosahi
ndil
angsausapi
nngpagbuong
i
sangepekt
ibongpagl
alagom kundisapagt
atangkar
innal
umi
kha
ngi
sangpr
odukt
onamagbubungangepekt
ibongpagt
ugonmul
a
sa l
arangan ng edukasy
on (
Akar
ani
m,2010)
.Ang sangkap ay
magi
ging makabul
uhan kung i
to’
y mal
alapat
an ng t
amang
pagt
ugonopagl
alapatngmagi
gingt
agapagpadal
oysapr
osesong
pagt
utur
oatpagkat
uto.

2.
2MgaKaugnaynaPag-
aar
al

Kadi
ki
t sa pagbuo ng i
sang kompr
ehensi
bong pananal
i
ksi
k ang,
paghahanap,paghahagi
l
ap,atpaggagal
ugad ng mga pag-
aar
alna si
yang
magpapat
ibayatmagpapat
atag sa bi
nubuong i
dey
a o kaal
aman.Ang mga
kaugnaynapag-
aar
alaydumaansamasal
i
muotnapr
osesot
uladngpagsusur
i,
pag-
aanal
i
sa,atpagpapat
ibaysa mga ebi
densy
a na magi
ging mahal
agang
i
nst
rument
oupangmasmapal
akasangpananawnabi
nibi
gyang-
pansi
nngmga
mananal
i
ksi
k.Kasabayng pagpapat
atag aynag-
aambag di
nit
o upang mas
mapat
ibayang ar
gument
o o punt
o na gust
ong pal
utangi
n na dumaaan sa
si
stemat
iko,kompr
ehensi
bo,atsi
yent
ipi
kongpag-
aar
al.Angmgapag-
aar
alna
i
to ay i
binat
ay sa mga i
ba’
tibang t
eor
ya,pr
insi
pyo,atpananaw ng mga
dal
ubahasaateksper
to.

2.
2.1AngPaki
ki
nigsaPagl
i
nangngI
ba’
tibangKasanay
an

57|
Pahina
 Sal
ahatngsandal
i
,kakambalnangt
aoang
kasanay
ansapaki
ki
nig.Saanomangpor
maopar
aanngpaki
ki
pag-
unay
an,kasangkotang paki
ki
nig kasama ng i
bang kasanay
an
upang magkar
oon ng makabul
uhan at ng mabi
sang
paki
ki
pagkomuni
kasy
onsai
bangt
ao.Kungkay
a’tay
onkayWi
l
ga
Ri
ver
s(1981)
,makal
awangbesest
ayonaki
ki
nigkay
sapagsasal
i
ta,
makaapatnabeseskay
sasapagbabasaatmakal
i
mangbeses
kay
sasapagsul
at.Pi
nat
utunay
ani
yanngsi
twasy
onngmgamag-
aar
alsal
oobngkl
asr
um.Upangmakagagapngl
ekt
uraatmga
ar
ali
n,pumangi
gibabaw angkasanay
ansapaki
ki
nighi
gitsal
ahat
ng dapatmal
i
nang.Paki
ki
nig sa l
ekt
ura,sa panut
o atbago
magkar
oonngt
iyaknagawai
n.Samagkar
oonngpagpapal
i
tanng
di
skur
so,paki
ki
nigangpr
imar
yangsandat
aupangmakapagsal
i
ta
atmakapagbi
gayngkur
o-kur
o.Nasang-
ayonnamansapag-
aar
al
niNi
da(
1957)naangpagkat
utongpagsasal
i
tangi
sangwi
kaay
nakasal
alaynangmal
akikunggaanomoi
tonapaki
nggannang
mabut
i.Ang paki
ki
nig ang magsi
sil
bing r
ecept
iveski
l
lo bi
l
ang
kasanay
angt
agakuhaatt
aga-
impokngwi
kaati
mpor
masy
onna
paghahahawanathandi tngexpr
ngmagami essi
veski
l
lst
uladng
pagsusul
atatpagsasal
i
ta.Sabahagidi
nngakl
ataybi
nigy
ang-
pansi
n ang pagpapl
ano ng mga ar
ali
n sa pagt
utur
o ng mga
kasanay
ansapaki
ki
nig,mahal
agangi
saal
ang-
alangnggur
oang
i
l
angkat
angi
anngpasal
i
tangwi
ka(
spokenl
anguage)
.Kai
l
angan
bi
gyan ng i
bay
ong pansi
n ang kat
angi
ang i
to dahi
lmal
akiang
i
mpl
uwensy
a ni
to sa pagpopr
oseso ng napaki
nggang sal
i
ta at
maaar
ingmagi
ngsagabali
tosapag-
unawa.SaMadal
i
ngsal
i
ta,
maaar
ingmakapagpahi
rapi
tosapaki
ki
nig(
Dunkel
l
,1991;
Richar
ds,
1983;Ur
,1984)
.Sa i
ba’
tibang aspekt
o ng paki
ki
nig,hi
ndi
mai
i
wasanangmgabal
aki
d.Kunghi
ndipagt
utuunanngpansi
nang
i
bangsal
i
knanakaaapekt
osapaki
ki
nigt
ungosamabi
sangpag-
unawakat
uladngpasal
i
tangwi
ka,magi
ginghadl
angi
to upang

58|
Pahina
makal
i
khangi
sangmamamay
angmaymat
ibayatmat
aasang
kompet
ensisausapi
nngpaki
ki
nigati
ba’
tibangsakl
awni
to.Dahi
l
nar
inngaangpasal
i
tangwi
kaangpangunahi
natkadal
asangmas
nauunawan na por
ma ng komuni
kasy
on sa pamamar
aan ng
pagbi
gayatpagkuhang mgapal
atandaano hudy
atnawal
ang
sal
i
ta sa pagi
tan ng mga t
ao,na kar
ami
han ay naki
ki
tao
napagmamasdanngmat
a.,mar
apatnamaspal
akasi
natbi
gyang-
t
uoni
tot
ungosamat
ibaynapundasy
onngpaki
ki
nig.Samakat
uwi
d,
mahal
aga ang paki
ki
nig sapagkat ang kasanay
ang i
to ay
nagbi
bigay
-daansapag-
unawa.Mul
ari
toaynakai
i
mpokngwi
kaat
i
mpor
masy
ongmagagami
tnabat
ayansapagsasal
i
ta,pagsusul
at,
atpagbi
bigayng kur
o-kur
o.Mahal
aga r
in na mapagt
uonan ng
pansi
n ang i
ba'
tibang sal
i
kna nakaaapekt
o sa paki
ki
nig.Ang
pasal
i
tangwi
kaaymahal
agangmai
saal
ang-
alangsapagkatmal
aki
angbahagini
tosapag-
unawal
alopa'
tkar
ani
wani
tonggi
nagami
t
sa komuni
kasy
on atpagkal
ap ng i
mpor
masy
on.Maaar
iit
ong
magi
ngbal
aki
dsamabi
sangpaki
ki
nigkunghi
ndibi
bigy
ang-
tuon.
Sa ganong banda,ang bat
ayang kaal
aman sa paki
ki
nig ang
paghahahawanngi
sangmat
ibaynasi
mul
asapagki
l
alani
tobi
l
ang
i
sangi
ntegr
alnakasanay
angmal
akianggampani
nsapaghubog
ngi
sangmag-
aar
al.Pundament
alkungmai
tut
uri
ngsapagkati
sang
mat
ibaynaebi
densy
ait
okungangmag-
aar
alaymay
roongsapat
nakaal
amansamagi
gingpr
osesongpagkat
uto.I
ndi
kasy
ondi
nit
o
nangmahusaynapaggaodsal
oobngpaar
alanngmgagur
osa
pagt
anaw na ang paki
ki
nig ang magi
ging kasangga sa bawat
pagt
utur
ongkaal
amanatmgakasanay
an.
Sakabi
l
angbanda,i
ba’
tibangsal
i
kangnakahahadl
angsa
mabi
sangdal
oyngpaki
ki
nig.Dahi
lal
am namanngl
ahatnaang
paki
ki
nigaymahal
agasasi
l
id-
aral
an.Magi
ngmag-
aar
alogur
o,
l
ahatng naki
ki
nig,nat
utut
o.Lahatnaman ng hi
ndinaki
ki
nig,
naki
ki
tangangpag-
aar
alsal
oobngkl
asr
um aynakay
ayamot
.Isang

59|
Pahina
komosy
onl
amangi
tonanagpapal
alangkal
i
tuhansapagi
tanng
pandi
nig(
hear
ing)atpaki
ki
nig(
li
steni
ng)
.It
oangpi
nagt
uunanng
pag-
aar
alniSwanson(
1997)napi angWho'
namagat sLi
steni
ngi
n
t
heCl
assr
oom?AResear
chPar
adi
gm.Mar
amiangnani
niwal
ana
angmgabi
ngil
amanganghi
ndinakakapaki
nignakungsaanang
kaal
aman,o kakay
ahan sa paki
ki
nig ay hi
ndimat
atamo sa
pamamagi
tanngi
nst
ruksy
onopagt
utur
o.Dahi
ldi
to,angpag-
aar
al
sakl
asr
um,sapagkat
utoatsakomuni
kasy
onaymadal
angna
nagkakar
oon ng ugnay
an sa t
atl
ong sal
i
k na nakaaapekt
o sa
paki
ki
nig.Angpaki
ki
nigaymaymal
aki
ngkakul
angansapagbi
bigay
-
tuon sa mga pag-
aar
alatpananal
i
ksi
k.Atsa kat
otohanan ng
komuni
kasy
on at pagkat
uto sa l
oob ng si
l
id-
paar
alan,kung
mani
niwal
atay
o samgapag-
aar
al,nagaganapkahi
tnawal
ang
paki
ki
nig.Bi
l
angbunga,
angpagbi
bigay
-pansi
nsapaki
ki
nigsal
oob
ng kl
ase sa mga pag-
aar
alo pananal
i
ksi
k atpagsasanay ay
mahi
gpi
tsa usapi
n ng pagkakat
aon.Sa r
eal
i
dad,kung wal
ang
epekt
ibongpaki
ki
nig,angpagkat
utoayusapi
nngkapal
aran.Kung
kay
a’tdi
topumapasokanggampani
nnggur
oupangmakal
i
nangat
makahubog ng mga mag-
aar
al na may
roong kakay
ahang
makat
amongpagkat
utosapamamagi
tanngpaki
ki
nig.Sausapi
n
namanngest
rat
ehi
yasapagt
utur
ongmag-
aar
alnamaki
nignang
mabut
iayi
sangpor
mangpamant
ayanngpaki
ki
lahoknakung
saanang mgamag-
aar
alatgur
o aymapauunl
ad ang paksang
pi
nag-
aar
alan(
Smi
th&Johnson,
1993)
.Sakabal
i
ntunaan,
anghi
ndi
pagbi
bigay
-tuonsagani
tongkasanay
anaymababanaagsal
oobng
paar
alansapanahonngay
on.Hi
ndi
nagaanongnat
utuhogangmga
gani
tongkasanay
anbagkusmasmahal
aganaangi
ba’
tibangsal
i
k
nahant
arangnamumut
awisal
oobngpr
osesongpagt
utur
oat
pagkat
uto.Anggampani
nngpaki
ki
nigaydumat
ingnasapunt
ona
angat
ensy
onngmgagur
oaynasapaksang-
aral
i
nkay
sasai
bang
komuni
kasy
on.Kabi
l
ang ay ang mga asi
gnat
urang kat
ulad ng

60|
Pahina
busi
nesseducat
ionbi
l
angmag-
aar
alatempl
eyado(
Gunkemey
er,
1992)
,vocat
ionaleducat
ion(
Queen,
1995)
,pagbabasa(
Guen,
1986)
(
Boodt
,1984)(
Lev
esque,1990)(
Johnson,1992)
,atpagsusul
at
(
Grav
es,1995)
.Mapapansi
nnat
innawal
angespasy
oangmga
pundament
alnakasanay
ankat
uladngpaki
ki
nigsamgakur
songsa
t
ingi
nnat
inayhi
ndiganonnangangai
l
anganngi
sangpar
ti
kul
arna
kasanay
an.Sakat
unay
an,hi
ndinanabi
bigy
ang-
puwangangmga
mal
i
li
itnakasanay
angi
tosapagkatbat
aysamgaobser
basy
on,ay
hi
ndinakai
l
anganpangl
i
nangi
natpal
akasi
ndahi
lit
onamanay
kusangnat
utut
uhanngi
sangi
ndi
bidwal
.Ay
onpar
inkaySwanson,
angl
umul
obongbi
l
angngmgaedukadoraynagi
gingmul
atna
dapatang mga mag-
aar
alaymat
uto kung paano ang t
amang
paki
ki
nig,at hi
ndisa paki
ki
nig l
amang mat
utut
o na. Hi
ndi
mai
tat
angginaangt
uonngbawatgur
oayangpaksang-
aral
i
nna
t
amanami
ng dapataynai
ki
ki
ntalsamgamag-
aar
alnguni
tsa
kabi
l
ang banda,mai
nam di
n na sa bawatpaksang-
aral
i
n na
nai
tut
uroaykasabayangmgakasanay
annamaykaugnay
ansa
mgat
inat
alakayangdapatdi
naynal
i
li
nang.Angpapelnai
toay
magsusur
ingkal
agay
anngpaki
ki
nigsal
oobngkl
asebi
l
angnagi
ng
paksa ng pananal
i
ksi
k.Pi
ntaunay
an ng papelna i
to na ang
paki
ki
nigangsi
yangmagsi
sil
bibi
l
angpar
adi
gmasakaunawaanng
nabat
id na at hi
ndipa,i
sasakat
upar
an o magkakar
oon ng
apl
i
kasy
onangpar
adi
gmanamagi
gingt
anaw bi
l
angkasanay
ang
hi
ndi
dapatmabal
ewal
a.
Sa pat
uloy na pagl
akas ng i
ba’
tibang i
mpl
uwensy
a sa
pagi
tan ng pagt
utur
o atpagkat
uto,hi
ndimai
i
wasan ang mga
bal
aki
dnadapataykahar
api
nupangangepekt
ibongpaki
ki
nigay
mai
sapr
akt
ikasabawatsi
l
id-
aral
an.Kaal
i
nsabayngmgabal
aki
dna
i
to,
may
roonpar
innamangmgapant
asangnagt
atangkanghumul
i
atmakal
i
khangi
sangepekt
ibongdaanupangmahar
anganang
mi
smong mga bal
aikd na i
tot
ungo sa mabungang pagkat
uto.

61|
Pahina
Bat
aysai
sinagawangpananal
i
ksi
kniPl
atornaTeachi
t ngLi
steni
ng
ang paki
ki
nig ang nagbi
bigaypundasy
on sa l
ahatng i
ba pang
si
ning ng wi
ka na kung saan i
to aynakabat
ay.Ang papelng
nasabi
ng mananal
i
sksi
k ay t
umat
alakay sa mga maaar
ing
kagami
tansapagt
utur
ongkasanay
ansapaki
ki
nigsai
ba’
tibang
ant
as.Angr
esul
tangmgapag-
aar
alaymal
i
naw nai
ndi
kasy
onna
ang pagt
utur
o ng paki
ki
nig ay nagpapat
aas ng kal
uwagan at
kadal
i
ansausapi
nngpaki
ki
nig.Nguni
tbaki
tngabanai
sasant
abi
ngmgagur
oangpagt
utur
ongpaki
ki
nig?Mar
ahi
l
,isangdahi
l
anang
kakul
anganngkaal
amannamayki
nal
amansamgapar
ti
kul
arna
mgakasanay
annadapati
tur
oatmgapar
ti
kul
arnamgakagami
tan
at met
odo na kung saan ay mar
apat na kal
angkap upang
epekt
ibong mai
tur
o ang mga gani
tong kasanay
an. I
sang
pal
atandaanmul
asamgapag-
aar
alnaangmgagur
oaynagt
utur
o
kat
uladngkungpaanosi
l
ati
nur
uan.Kar
ami
hansamgagur
oay
hi
ndinat
uruankungpaanomaki
nig,‘
dikay
anamanaynat
uruanng
paki
ki
nigsahi
wal
aynapar
aan.Kar
ami
hanngat
ingmgakwent
ong
mi
toaykasangkotangpaki
ki
nig,
kat
uladngmat
agalngpal
agayna
ang paki
ki
nig ay i
sang pasi
bong gawai
n,na ang paki
ki
nig ay
i
nvol
unt
ary aut
omat
ic r
efl
ex,na ang t
agapagsal
i
ta ay may
pananagut
anpar
asai
kat
atagumpayngi
sangkomuni
kasy
on,na
ang kasanay
an sa paki
ki
nig ayawt
omat
ikong naghahasa nang
hi
ndipi
napl
ano,naangmag-
aar
alaymukhangnaki
ki
nignaman
nguni
thi
ndit
alaga,naangpaki
ki
nigayki
nabi
bil
anganl
amangng
l
i
ter
alnapag-
unawanamul
asasal
i
tangt
agapagsal
i
ta.Habang
i
pinagpapal
agayngmgapag-
aar
alnamgami
tol
amangi
tonamay
kat
it
ing na bat
ayan,sa kasamaang-
pal
ad,i
to ang nagsi
sil
bing
bat
ayan sa kar
ami
han na mga edukador
.Nguni
thi
ndinaman
nakakabi
glasapagkatang i
l
ang mgagur
o aywal
ang sapatna
kabat
ir
an sa t
amang pag-
aangkop ng paksang-
aral
i
n,l
ayuni
n,
met
odoatmgakagami
tangmagagami
tsapagt
utur
ongpaki
ki
nig.

62|
Pahina
Samakat
uwi
d,nag-
uugatangl
ahatnghi
ndikabat
ir
ansat
amang
pr
osesongpaki
ki
niganghi
ndipagkamul
atdi
to.Bi
l
angi
sanggur
o,
mahal
agang-
mahal
agaangmgabat
ayangkaal
amansapagt
utur
o
nakabi
l
angangsapatnakaal
amansapagkakai
bangkonsept
ong
dul
og,met
odo,est
rat
ehi
yaatTekni
k.Di
tonapapasokkungang
i
sang gur
o aymaykakay
ahang makabuo o makal
i
khang mga
kagami
tang pampagt
utur
o na magdadal
a samga mag-
aar
alsa
t
amangki
napapar
oonanngpagkat
uto.Kungangi
sangedukadoray
wal
angkakakay
ahangmakagawangmgaawt
ent
ikongmat
ery
al,
hi
ndi
rini
mposi
blenaangmgamag-
aar
alaygay
onnar
innawal
ang
kakay
ahangmagkar
oonngawt
ent
ikongkaal
amanatkasanay
ansa
i
sang par
ti
kul
ar na kaal
aman. I
to ang i
sang mal
i
naw na
nagpapaki
tanakunganoangmganat
utuhanngmgakasal
ukuy
ang
gur
o ay si
yar
in ang kani
l
ang nat
utuhan noong si
l
a pa ang
t
inut
uruan.Hi
ndir
inmal
abongmangy
arinakunganoangnai
l
il
ipat
samgamakabagonghener
asy
onaysi
yar
ingmagi
gingi
dent
idad
ni
l
akungsi
l
amanaymagi
gingedukadordi
nsahi
nahar
ap.I
sapang
mi
skonsept
osapagt
utur
ongpaki
ki
nigayangpagt
utur
oni
tonang
hi
wal
aysai
bangasi
gnat
urao‘
dikay
anamanaypaksa.Tal
aga
namang i
i
sipi
n ng mga gur
o na nakauubos i
to ng or
as kung
pagt
utuunanpangpansi
n.Anggani
tongkai
sipanayi
mposi
ble
t
alaga kung i
i
sipi
n dahi
lnakat
akda ang paki
ki
nig bi
l
ang i
sang
kasanay
angmagkakar
oonngi
ntegr
asy
onsai
bapangkasanay
an
na dapataymal
i
nang sa mi
smong pagt
utur
o ng i
sang paksa.
Samakat
uwi
d,angpag-
aar
alngpaki
ki
nigaykasabaynapag-
aar
al
saanomangl
arangatdi
sipl
i
na.I
toayi
mposi
blengmagkar
oonng
puwang bi
l
ang i
sang pagt
utuunan ng pansi
n.Atbi
l
ang i
sang
kasanay
angnai
sasant
abingnakar
arami
,aypapasokangmal
aki
ng
gampani
n ng i
sang gur
o sa pagbuo ng i
sang kongkr
eto at
awt
ent
ikong pamamar
aan sa pagl
i
kha ng i
sang est
rat
ehi
yang
nakaangkl
asai
sangpar
ti
kul
arnadul
ognapaghahahawanngmga

63|
Pahina
mag-
aar
alngi
sangpagkat
utongpanghabambuhay
.
Sapunt
ongi
tonaangpaki
ki
nigayt
umat
ayobi
l
angi
sang
i
nst
rument
ongpag-
ii
mpokngkaal
aman,hi
ndipar
inmai
kukubl
i
angkal
i
tuhansapagi
tanngkonsept
ongpandi
nigatpaki
ki
nig.Sa
pananal
i
ksi
k na i
to,mar
apat na mai
l
naw ang kongkr
etong
pagkakai
bangdal
awaupangmast
iyakatpay
akangpagkaunawa
samganasabi
ngkasanay
anbi
l
angbahagingpr
osesosapagkal
ap
ngi
mpor
masy
onatmgai
dey
a.Nakasaadsapag-
aar
alniRostna
pi ang Teachi
namagat ng and Resear
chi
ng Li
steni
ng na ang
kamal
ayanayi
sangaspekt
ongpag-
ii
sipnakungsaanangpokus
ay pansar
il
ing per
spekt
iba at kaal
aman sa kapal
i
gir
an.Ang
kaml
ayanaydi
rekt
angmaykaugnay
ansai
ntensy
unal
i
dad– ang
i
ntensy
onnamakai
nti
ndiatmai
nti
ndi
han.Nabanggi
tdi
nsapag-
aar
alna i
to na kapag nasi
mul
an na nat
ing maunawaan ang
pi
syol
ohi
ya ng pandi
nig atpaki
ki
nig,mapagt
atant
o nat
in ang
nakat
agongmasal
i
muotnapr
osesosakakay
ahanmakaunawang
wi
ka at ng mundong nakapal
i
gid sa at
in. Gay
undi
n, sa
pamamagi
tan ng si
mpl
eng r
epl
eksy
on,mapagt
atant
o nat
in na
may
roongmgahi
ndipi
sikalnaaspekt
oangpr
osesoatpag-
unawa
na na dumar
aan l
ampas sa si
stema.Habang ang pandi
nig ay
nagbi
bigayngbat
ayansapaki
ki
nig,i
tol
amangangt
agapagpauna
r
it
o.Sa usapi
n naman ng pandi
nig atpaki
ki
nig aykadal
asang
nagagami
t at napagpapal
i
t sa pang-
araw-
araw na
paki
ki
pagt
alast
asan,may
roonpar
ingesensy
alnapagkakai
baang
dal
awa.Habang ang pandi
nig atpaki
ki
nig ay pi
napagana sa
pamamagi
tanngper
sepsy
onngt
unog,angpagkakai
bangdal
awa
aynakabat
aysaant
asngi
ntensy
on.Angi
ntensy
onayki
l
alasa
pagi
ging sangkotsa i
ba’
tibang ant
as,nguni
tang i
nisy
alna
i
ntensy
onayki
niki
l
alabi
l
angmal
ayomul
asapi
nagkukuhananng
i
mpor
masy
ongnakai
i
mpl
uwensy
a(Al
l
wood,2006)
.Par
asamga
l
ayuni
n ng pagbi
bigay
-kat
angi
an ng paki
ki
nig,ang konsept
o ng

64|
Pahina
kamal
ayanaymahal
agadahi
lnat
utul
unganni
tongmakapagbi
gay
-
kahul
ugan ng kont
ekst
walna kal
agay
an.Ang kamal
ayan ay
ki
nasasangkut
an ng akt
ibasy
on ng mga bahaging padr
on ng
paki
ki
nigngpi
nal
i
li
gir
angmundo.Angpagkakai
bangkonsept
ong
paki
ki
nig at pandi
nig ay nagsi
sil
bing t
ulay sa gawai
ng
pampagkat
uto.Napakal
akiatnapakabi
gatngusapi
nkungpr
oseso
ang pagt
utuunanng pansi
ndahi
lli
ngi
d saat
ing kaal
amanang
masal
i
muotna pr
osesong i
to ay ki
napapal
ooban di
n ng hi
ndi
pi
si
kal
napamamar
aan.Sapag-
ii
mpokngkaal
aman,
magpapat
iuna
ang gampani
nng pandi
nig sapaghul
ing mgat
unog.Gay
ang
nabanggi
tsapag-
aar
al,nakadependeanggampani
nngdal
awasa
i
ntensi
yon ni
to.Habang par
eho ang mga i
to na kasangkotsa
pr
oseso,
magkai
baangdal
awangt
uonsapagpopr
osesongt
unog.
Dahi
lsapagi
gingmasal
i
muotnapi
nagmul
anngpangangai
l
angang
emosy
onalati
mpor
masy
onal
,kadal
asan t
ayong t
umut
ugon sa
mal
i
itnapagkaabal
akapagt
ayoaynaki
ki
nigatmaar
ingmawal
a
angat
ingt
uon.Di
topapasokangi
nter
bensy
onnggur
onaang
mi
smongpaki
ki
nigangmagi
gingl
unsar
ansapagki
l
alangmga
ar
ali
n ati
to ang si
yang magi
ging daan upang bawatkl
ase sa
Fi
l
ipi
noayhi
ndimagi
gingkabagot
-bagott
uladngnakasanay
an.
Magi
gingi
ndi
kasy
ondi
nangkahusay
annggur
osapagt
utur
okung
nai
l
alapatnangwast
oangmgaar
ali
natnagkakar
oonngswakna
pagl
i
li
patpat
ungosagawai
ngpampagkat
uto.Sapag-
ii
mbakng
kaal
amant
ungosawal
angmal
i
w napagkat
uto,maaar
ingmagi
ng
l
unsar
anangpaki
ki
nigbi
l
angkai
bahanni
tosapandi
nig,nat
utul
ay
sa pag-
unawa.Mai
sasangkotang paki
ki
nig bi
l
ang pangunahi
ng
t
akbuhan pagt
amo ng i
mpor
masy
on kasama ang gur
o upang
mat
utoangmag-
aar
al.
Kung ang paki
ki
nig ang i
ti
nut
uri
ng na i
sa sa mga
pi
nakamabi
sang par
aan upang makapaghango ng kaal
aman,
mahal
agang mat
ukoy muna ang mga sal
i
k kung paano i
to

65|
Pahina
nal
i
li
nangsamgamag-
aar
al.Sapar
aanngpagt
ukoysamgasal
i
k
nai
to,hi
gitnamuunawaanangpr
osesongpi
nagdadaanankung
paanonagaganapangpag-
unawangmgamag-
aar
almul
asamga
i
dey
angkani
yangnapaki
ki
ngganatmul
ari
toaymat
utukoynggur
o
kunganoangdapatpani
yanggawi
nupangmat
ugunanangmga
sul
i
rani
ngl
umi
l
itawmul
asakabuoangpr
osesoni
to.Nagkar
oonng
pagt
atangka si Gi
l
akj
ani (
2011) sa kani
yang pag-
aar
al na
pi angASt
namagat udyofFact
orsAf
fect
ingEFLLear
ner
s'Engl
i
sh
Li
steni
ngCompr
ehensi
onandt
heSt
rat
egi
esf
orI
mpr
ovementna
t
ukuy
in ang mga sal
i
k na nakakai
mpl
uwensi
ya sa l
i
steni
ng
compr
ehensi
onngmgamag-
aar
alngI
ngl
esatangmgaest
rat
ehi
ya
sapagt
utur
oupangmal
i
nangangkani
l
angkahusay
ansapaki
ki
nig.
Ay
onsakani
ya,angmgamag-
aar
alaywal
angl
i
kasnakabat
ir
an
kunganoangdapatgawi
nsapar
asaepekt
ibongpaki
ki
nigkung
gay
on,r
esponsi
bil
dadnggur
oupangmai
paunawai
tosakani
l
a.
Angpi
nakaepekt
ibongpar
aanupangmai
tur
oangmgakasanay
an
sapaki
ki
nigayangpagl
i
khangmgagur
ongi
sangkapal
i
gir
anna
hi
hikay
atsamgamag-
aar
alupang magami
tang kani
l
ang mga
makr
ongkasanay
ankabi
l
angnaangpaki
ki
nig.Upangmal
i
nang
angkahusay
ansapaki
ki
nig,i
binabat
aydapatngmgagur
oang
kani
l
angpagt
utur
osamgat
eor
eti
kalnapr
insi
pyo.Kapagangmga
mag-
aar
alay nakapagpapal
akas ng kahusay
an sa paki
ki
nig,
nagi
gingdaani
toupangmal
i
nangpaangi
bapangkasanay
ang
pangwi
kat
uladngpagsasal
i
ta,
pagbabasa,
pagsul
atatmagi
ngang
pagsasal
i
n.Sapag-
aar
alnai
to,nakabuongi
l
angmgamungkahi
ng
par
aanohakbangkungpaanomal
i
li
nangnggur
oangkasanay
an
sapaki
ki
nigngmgamag-
aar
al.Una,mahal
agangmai
handaang
mga mag-
aar
al bago si
l
a maki
nig. Pangal
awa, mahal
agang
mabi
gyanngposi
ti
bongpi
dbakangmgamag-
aar
alupanghi
git
si
l
angmabi
gyanngi
nter
esupangmaki
nigpal
aloati
kat
lo,ayang
pagpapat
aas ng kamal
ayang met
akogni
ti
b ng mga mag-
aar
al.

66|
Pahina
Samakat
uwi
d,mapat
utunay
an l
amang na bagama’
tmadal
i
ang
gawai
nangpaki
ki
nig,
dumadaanpar
ini
tosamasi
nsi
nangpr
oseso
l
alonakungpag-
unawaangpi
nag-
uusapan.Sal
oobngpr
osesong
i
to,
nakapal
oobanggampani
nngmgamag-
aar
alnasi
yangakt
uwal
namagsasakat
upar
anngepekt
ibongpaki
ki
niggay
undi
nangmga
gur
onat
agapagpasi
nay
aatt
agapagbi
gayngpagt
atay
asamga
mag-
aar
alkungnat
amobat
alagaangepekt
ibongpaki
ki
nig.

Bukodsapamamar
aanatppaghahandanggur
onggur
osa
pagpapal
akasngpaki
ki
nigsal
oobngkl
asr
um,mal
aki
ngsal
i
kdi
n
ang kal
agay
an atpi
sikalna kat
angi
an ng mga mag-
aar
alsa
pagsasakat
upar
an ni
ya ng paki
ki
nig.Ay
on sa pag-
aar
alni
na
Ai
nswor
th atHi
gh (
1954)
,bagama’
tang mababang l
ebelng
per
for
mans pagdat
ing sa l
i
steni
ng compr
ehensi
on t
est
s ay
kadal
asangi
naasahansamgakl
asengki
napapal
oobanngmga
mag-
aar
alnamaykat
amt
amangpagkawal
angpandi
ni moder
g( ate
hear
ingl
oss)
,nat
ukoynapar
ehol
amangangkani
l
angant
asng
per
for
manssapaki
ki
nigkungi
kukumpar
asamgamag-
aar
alna
wal
angkompl
i
kasy
onsapandi
nig.Angmgamag-
aar
alsakol
ehi
yo
na may mat ka sa mga l
aas at mababang mar i
steni
ng
compr
ehensi
ont
estaynai
ulatnawal
angki
nal
amansakat
angi
ang
pandi
nig t
ulad ng t
ini pi
s ( t
ch)
,lakas, r
imo, speec-
t sound
di
scr
imi
nat
ion,atmagi
ngangaudi
tor
ymemor
yspanngmgamag-
aar
al. Samakat d, ang l
uwi i
steni
ng compr
ehensi
on ay hi
ndi
nakabat
aysaant
asngkal
i
nawanngpandi
nigngmgamag-
aar
al.
Upangmai
skat
rupar
anangepekt
ibongpaki
ki
nigkahi
tsamgamag-
aar
alnamaykompl
i
kasy
onsapaki
ki
nig,mahal
agangmat
ukoyng
gur
o kung ano ang pi
nakaepekt
ibong est
rat
ehi
yang gagami
ti
n.
Samakat
uwi
d,hangga’
tanggur
oaynakabubuongi
sangmabi
sang
est
rat
ehi
ya kung paano ni
ya mai
tut
uro ang paki
ki
nig,hi
ndi
magi
ging hadl
ang ang mga kompl
i
kasy
on at kakul
angan sa
pandi
nigngmgamag-
aar
alupangmagi
ngmahusaynat
agapaki
nig

67|
Pahina
atmagami
tit
osamabi
sangpagkat
uto.

Naki
ki
tar
in na ang mga pagsasanay atpagsusul
i
tna
bi
nubuoatdi
nedeseny
ongmgagur
oayi
sangeseny
salnasl
aiksa
nang ng l
pagl
i i
steni
ng compr
ehensi
on ng mga mag-
aar
al.
I
naasahannangmar
aminaangbi
gatngmauunawaanngi
sang
mag-
aar sangl
alsai i
steni
ngt
estaynakabat
aymi
smosani
l
alaman
ngmgat
ekst
onggi
nagami
tsapagsusul
i
t.Angar
gument
ongi
toay
pi
nat
otohanan na ng pag-
aar
alniKi
ng (
1959)na kung saan,
nagkar
oonsi
yangeksper
iment
omul
asamgamag-
aar
alnanasa
Bai
tang6sabansangBr
it
any
a.Bi
l
angr
esul
tangkani
yangpag-
aar
al,
naki
ta ang kabi
saan ng pagkakar
oon ng mai
kl
ing t
ekst
ong
i
papabasaoi
papar
ini
gsaanomangar
ali
ngt
inat
alakayupanghi
git
namagi
ng bal
i
do ang gagawi
ng pagt
atasang gur
o.Kung nai
s
t
alagangmat
ayanggur
oangkahusay
ansapaki
ki
nigngmgamag-
aar
all
alonasaant
asel
ement
ary
a,masmai
nam kungangt
ekst
ong
gagami
ti
nupangi
pabasaoi
par
ini
gaymai
kl
il
amang.Kungt
it
ignan,
l
alonasakal
i
kasanngmay
ory
angmgamag-
aar
alsapanahon
ngay
on,kakaunt
ina l
amang ang mga mag-
aar
alna mabi
l
isat
epekt
ibongnakakaunawangmahahabangt
ekst
opasul
atmano
pasal
i
tangpar
aan.Par
asai
ba,masmahi
rapangpag-
unawasa
nai
sipabat
id ng mga t
ekst
ong may kahabaan dahi
lhi
gitna
nangangai
l
angani
tongkar
agdagangpwer
saatl
akas.Sakont
ekst
o
ngpaki
ki
nig,madal
i
ngmabagotangmgamag-
aar
alkungangmga
t
ekst
ongi
pinapar
ini
gaynapakahabaatnapakakompl
i
kado.Bi
l
ang
r
esul
ta,nakokompr
omi
soangkompr
ehensy
onngmgamag-
aar
al
dahi
lnagkakar
onnngunt
i-
unt
ingpagbabangat
ensy
onngmga
mag-
aar
alsakani
l
angpnaki
ki
nggan.Sahul
i
,nagi
gingmababaang
pagkat
utongmgamag-
aar
al.

Upangmai
wasanangmgasul
i
rani
ngl
umi
l
itawsausapi
nng
pagl
i
nangngkasanay
ansapaki
ki
nig,mahal
aganggami
ti
nnggur
o

68|
Pahina
angi
ba’
tibangsal
i
knanabanggi
tupangmakabuongmgahakbang
upangmat
ugunani
to.Pi
nat
utunay
anngpag-
aar
alniPr
att(
1956)
na mal
aki
ng t
ulong ang pagkakar
oon ng mga ser
ye ng mga
pagsasanaysapaki
ki
nigupangmapat
aasangant
asngpagkat
uto
ngmgamag-
aar
alhi
ndil
amangsakol
ehi
yokundimagi
ngsaant
as
el
ement
ary
apar
ti
kul
arnasamgamag-
aar
alnanasaBai
tang6.Sa
kani
yangpag-
aar
al,naki
taangposi
ti
bongepekt
ongpagkakar
oon
ng l
i
mang ar
ali
ntungkolsa paki
ki
nig na i
bini
bigay nang may
l
i
ngguhangpagi
tan.Angmgaar
ali
ngt
inat
alakayaymayki
nal
aman
sapagmamasi
dngmgadet
aly tng cont
e,paggami ext
ualcl
ues,
pagsunodsamgapasal
i
tangpanut
o,pag-
uugnayngpangunahi
nat
sumosopor
tangdet
aly
eatangpagbuongmgamakat
wir
anghi
nuha.
Bat
aysa mga r
esul
tang l
umabas mat
apos ang ser
ye ng mga
pagsasanay
,tumaasangmar
kangmgamag-
aar
aldahi
ltal
agang
nal
i
nang ang kani
l
ang kasanay
an sa paki
ki
nig buhatsa mga
pagt
alakayatakt
uwalnapagsasanaysapaki
ki
nig.Napat
utunay
an
l
amangnaangpagl
i
nangsapaki
ki
nigayhi
ndimai
sasakat
upar
an
nangi
sangsesy
onngt
alakay
anl
amang.Dahi
ldumadaani
tosa
pr
osesongpagpapahusay
,ki
nakai
l
anganangsapatnapanahonat
pagsasanaynggur
o.Epekt
ibongnapapal
akasangpaki
ki
nigkung
angmgamag-
aar
alayakt
uwalnanakar
aranasngmgagawai
ng
kaugnaysakasanay
angi
to.Mahal
agangmagi
ngsandi
gannggur
o
angkonsept aasnal
ongpapat evelofcompl
exi
tysapar
aanng
pagl
i
nang ng paki
ki
nig.Kahi
tsapagsi
simul
a samgasi
mpl
eng
gawai
ngi
pinapagawanggur
obast
a’tki
napapal
oobannai
tong
paki
ki
nigaymaar
inai
tongmagi
ngsi
mul
angmasmal
awakpang
paggami
tngpaki
ki
nig.

Mar
aminangmagpapat
unaykungpaanomakat
utul
ongang
mga pagsasanay sa paki
ki
nig upang mapat
aas ang ant
as ng
pagkat
utongmgamag-
aar
alt
uladngmganabanggi
tsai
taas.
Nguni
tkadal
asan,hi
ndisapatangpagsasanayl
amangkay
a’tang

69|
Pahina
i
baaynagt
atakdami
smongi
sangkur
sonaangpangunahi
ngt
uon
ayangpagpapal
akassapaki
ki
nig.Nagl
ahadngmgaebi
densi
ya
ang pag-
aar
alniBi
rd(
1953) na magpapat
unay kung paano
nakat
utul
ong ang pagt
atakda ng mga kur
so sa paki
ki
nig sa
paghubogng l
i
steni
ngcompr
ehensi
onngmgamag-
aar
al.I
toay
nai
paki
ta na sa mal
awakati
ba’
tibang l
ebelng edad sa mga
paar
alanatkol
ehi
yoatkar
ani
wansamgaobser
basy
ongi
toay
maki
ki
tasamgamag-
aar
alsaant
ast
ersi
yar
ya.Lumabassamga
r
esul
tangkani
l
angpag-
aar
alnaangmgamag-
aar
alsakol
ehi
yona
nakakuhang mgakur
so namaysi
stemat
ikong pagsasanaysa
paki
ki
nigaynakakakuhangmat
ataasnamar
kasamgapagsusul
i
t
kungi
hahambi
ngsamgamag-
aar
alnahi
ndinakakuhangganoong
ur
ing mga kur
so.Ang gani
tong mga kur
so ay kadal
asang
ki
napapal
oobanngmgapagt
alakaykungpaanoangepekt
ibong
paki
ki
nig,
mgapagsasanaysaakt
uwal
naapki
ki
nignat
umat
agal
ng
7hanggang12l
i
nggo.Samakat
uwi
d,hi
nihi
kay
atngpag-
aar
alnai
to
angmgat
agal
i
khangkur
ikul
um hi
gitl
alosaant
ast
ersi
yar
yana
magl
aan ng mga kur
song magpapal
akas pa sa kahusay
an sa
paki
ki
nigngmgamag-
aar
alnangsagay
onaymai
taasangant
as
ngpagkat
utongmgamag-
aar
al.

Sa l
ahatng mga sal
i
k na mai
uugnay sa pagl
i
nang ng
kasanay
ansapaki
ki
nig,angkapal
i
gir
anangi
sasamgakr
it
ikalna
usapi
n.Mal
akiangepekt
ongkal
agay
an,kat
angi
anatkal
i
kasanng
i
sangkapal
i
gir
anol
ugarsapagl
i
nangngkasanay
ansapaki
ki
nig.
Tul
adsai
sangpag-
aar
al,
ipi
nauunawanamal
akiangkaugnay
anng
t
agpuanpangl
i
ngguwi
sti
kasauspai
nngpagl
i
nangngkahusay
an
sapaki
ki
nigngmgamag-
aar
al.I
toangnapat
unay
ansapag-
aar
al
ni
na Casambr
e,et al
.(2010) sa kani
l
ang pananal
i
ksi
k na
pi
namagat
ang “
Husay sa Paki
ki
nig sa Tat
long Kont
ekst
ong
Fi
l
ipi
no”
.Bat
aysapag-
anal
i
sangkahusay
ansapaki
ki
nigngmga
mag-
aar
alsa t
atl
ong t
agpuang pangl
i
nggwi
sti
ka:(
1)mul
a sa

70|
Pahina
pr
obi
nsy
angt
agal
ogangunangwi
kaatI
ngl
esangpangal
awang
wi
ka(
monol
i
ngguwalnaTagal
og)
;(2)mul
asapr
obi
nsy
angkapwa
gi
nagami
t ang I
ngl
es at Fi
l
ipi
no bi
l
ang pangal
awang wi
ka
(
monol
i
nggwalnadi
-Tagal
og)
;at(
3)mul
asal
ungsodnakat
utubo
angwi
kangTagal
ogatumi
i
ralkasamangmar
amipangi
bangmga
wi
kasaFi
l
ipi
nas(
mul
ti
li
ngguwalnaTagal
og)
,ipi
naki
ki
tangdat
os
ngkani
l
angpag-
aar
alangdipant
aynakakay
ahansapaki
ki
nigng
mgaest
udy
ant
esat
atl
ongt
agpuangpangl
i
nggwi
sti
ka.Mal
akiang
epekt
o ng est
rat
ehi
ya ng gur
o sa pagl
i
nang ng kasanay
an sa
paki
ki
nig ng mga mag-
aar
al sa anomang t
agpuang
panggl
i
ngwi
sti
ka.Angnegat
ibongkor
elasy
onsapagi
tannghusay
sapaki
ki
nigatsal
oobi
nsapasal
i
tangkomuni
kasy
onngmgamag-
aar
alaybungangkakul
angansat
amangt
agubi
l
inatgabaysamga
kar
anasang pangkomuni
kasy
on sa si
l
id-
aral
an. Ti
nit
ignan na
kasal
anani
tongmet
odongt
anongatsagot
,lal
onaangpaggami
t
ng mababaw na t l
anong (ower
-or
der t
hinki
ng ski
l
ls) na
nangangai
l
angan l
amang ng i
sa o dal
awang sagot
. May
pangangai
l
anganpar
asapagsasanayatmul
i
ngpagsasanayng
mgagur
oupangmamul
atangmgai
tosakal
i
kasanngpr
osesong
komuni
kasy
onkabi
l
angnaangpaki
ki
nigatmabi
sangmai
sagawa
angmal
usognasi
twasy
ongpansi
l
id-
aral
an.Ki
nakai
l
anganngi
sang
si
yent
ipi
kong kai
sipan ang t
umpak at mapanur
ing paki
ki
nig.
Napat
utunay
anngpag-
aar
alangpagbabaha-
bahagingmgai
sipna
nahuhubogsakasal
ukuy
angmgaest
udy
ant
e.Ti
nit
ignanl
amang
kapwanggur
oatest
udy eangl
ant i
steni
ngcompr
ehensi
onatmga
sal
oobi
ng si
yent
ipi
ko bi
l
ang bahagi ng magkakai
bang mga
di
si
pli
nangpant
uro athi
ndibi
l
angkai
sangbahagingpant
aong
kakay
ahan.
Ipi
napaki
ta ng pananal
i
ksi
k ang pangangai
l
angan at
mgaposi
bil
i
dadnai
pagpat
uloyangpag-
aar
alngkonsept
ongmga
ant
as o l
evel ng paki
ki
nig bat
ay sa pangl
i
ngguwi
sti
kang
kompl
eksi i
dad(deadensi
tyodamingmgai
dey
a)hi
ndil
amangng

71|
Pahina
l
ear
ning st
imul
us,kundipat
ing t
est
ing st
imul
us o paanong
napal
i
tawpar
asur
ii
natsukat
inangpagkaunawasapi
naki
nggan.
Sapangkabuoan,maki
ki
tanat
innaangpr
osesongpaki
ki
nigay
i
sangmadal
i
annguni
tmapr
osesonggawai
n.Bagama’
tnat
iyakna
ang pagi
ging gami
ti
n ni
to sa pang-
araw-
araw na gawai
n nat
in,
may
roonpar
ingmal
aki
ngkahi
ngi
ansapat
uloynapagl
i
nangni
to
dahi
lisai
tosamgapar
aanupangmapaghusayangpagkat
utong
mga mag-
aar
al.Sa pr
oseso ng pagl
i
nang ni
to,mahal
agang
mat
ukoynat
inangmgasal
i
knanakakaapekt
ori
tonangsagay
on
aymababat
iddi
nkunganoangmgadapatnaay
usi
natbi
gyang-
t
uonnggur
o.Kungangl
ahatngi
toaypat
uloynamapapal
akas,
hi
ndimal
ayongmakakami
tangpangunahi
ngl
ayuni
nngpagt
utur
o
ngFi
l
ipi
nonamagi
ngmabi
sangkomy
uni
key
torangmgamag-
aar
al.

Bi
l
angangkasanay
ansapaki
ki
nigayi
ti
nut
uri
ngnaubodng
pagl
i
li
nangngi
ba’
tibangkasanay
an,mahal
agang-
mahal
agangdi
to
magmumul
a ang kai
sipang magpapal
akas ng kakay
ahang
makapagsakl
awngi
ba’
tibangsal
i
ksapagbuoatpagpapat
ibayng
kasanay
angi
tokungkay
a’tdi
tonakat
uonangpag-
aar
alni
naNay
a,
Tadal
an,Ugal
i
noatYumolnapi angLi
namagat steni
ngAt
ti
tudeof
t
heEngl
i
shSt
udent
sofPol
ytechni
cUni
ver
sit
yoft
hePhi
l
ippi
nes:I
ts
Rel
ati
onshi
pto Some Sel
ect
ed Var
iabl
es na makapagl
ahad ng
i
mpor
masy
on sa mga t
aong kasangkotsa pagkat
uto ng wi
ka.
Makapagbi
gayngi
mpor
masy
onsakaugal
i
anhi
nggi
lsapaki
ki
nig
ngmgamag-
aar
al.Nat
ukoydi
nngpag-
aar
alnai
tonaangmga
mag-
aar
alaymagkakar
oon ng kakay
ahang mal
aman ang i
ba’
t
i
bangsal
i
knanakaaapekt
oatnakasasagkangpagkakar
oonng
mat
iwasaynapaki
ki
nig.Napakal
awakngsakopngpaki
ki
nigsa
usapi
n ng pagi
ging kasanay
an ni
to. Kapaki
-paki
nabang at
mahal
agang pr
oseso ng komuni
kasy
on ang paki
ki
nig nguni
tsa
kat
unay
anbal
i
ntunai
tokat
uladngpahay
agniJal
onggo(
1992)
.
Ay
on sa kany
a,ang paki
ki
nig ay i
sa sa pi
nakagami
ti
n nguni
t

72|
Pahina
pi
nakanapapabay
aang por
ma ng si
ning ng wi
ka.Ang paki
ki
nig,
bi
l
angunangnat
utuhanngbat
anadaanupangmakagagapng
i
sangpar
ti
kul
arnawi
ka,mul
apagkasi
l
ang,atsi
nusundanngi
ba
pangpor
mangsi
ningngwi
kaoany
ongmakr
ongkasanay
an,
kay
a
naman,nagsi
sil
bing pundasy
on ng mga makr
ong kasanay
an
kat
ulad ng pagsasal
i
ta,pagbabasa atpagsusul
at.Subal
i
tang
kar
ami
hanaynani
niwal
anaangpaki
ki
nigi
sangpor
mal
amangna
t
agat
anggap ng pasal
i
tang wi
ka.I
to ay pasi
bong gawai
n na
nangangai
l
angan l
amang ng kaunt
ing t
uon sa bahagi ng
t
agapaki
nig.Kaugnayni
yan,nakapagt
alasiWol
vi
natCoakl
eyng
mgadahi
l
ankungbaki
tangpaki
ki
nigatnapapabay
aanhi
gitl
alosa
l
oobngsi
l
id-
aral
an.Angi
kaani
m nadahi
l
anni
l
aayangkakul
angan
ng kagami
tang pampagt
utur
o na nakapokus sa pagl
i
nang ng
kasanay
an sa paki
ki
nig.Bat
ay nga sa bi
nanggi
tniWol
vi
n at
Coakl
ey,i
sangnapakal
aki
ngsal
i
kkungbaki
thi
ndinapagt
utuunan
ngpansi
nangpaki
ki
nigaysadahi
l
anngpagkawal
ang-
bahal
ang
mgagur
o sapagbuo ng mgakagami
tang pampagt
utur
o.Hi
ndi
nai
sasa-
alang-
alang ang mga kasanay
ang hi
ndi bat
id na
nai
sasawal
ang-
bahal
akat
uladngpaki
ki
nig.Sausapi
nngpagbuo
ng mga kagami
tang pampagt
utur
o, mas magi
ging kapaki
-
paki
nabangangmgai
tokungsakl
awatsakopni
toangpr
osesoat
kasanay
an na dapati
tagl
ay.Si
nundan naman ng Pag-
aar
alni
Ti
ndugan-
Cam naangsi
stemat
ikongi
nst
ruksy
onsakasanay
ansa
paki
ki
nig,kungmaay
osnamai
sasagawaatmai
sasakat
upar
anng
gur
o,may
roonkakay
ahangmapat
aasangpaki
ki
nignamaypag-
unawangmgamag-
aar
alsasi
ningngwi
kaatpagkat
uto.Gay
undi
n,
l
umal
abasnamahal
agaangpagpapasy
aatpagbuonggur
ong
sapatnamgamat
ery
alnamaykaugnay
ansamabi
sangpagt
amo
ngkasanay
ansapaki
ki
nignamaagi
gingpat
unayngpagi
gingi
sang
buo atganap na mamamay
an na hangar
in ng i
sang l
i
punan.
Bi
nanggi
tdi
nsapag-
aar
alnaangmahusaynat
agapaki
nig,kahi
t

73|
Pahina
anoman ang gawi
n, ay akt
ibong makapgpopr
oseso ng
i
mpor
masy
onsaut
akupangmagkar
oonngangkopnapagt
ugonsa
kunganomangnapaki
nggan,
nakapagbi
bigayngmayki
nal
amanna
mgakoment
o,atnakapagt
atat
anongngmaykaugnay
annamga
t
anong(
BrentatAnder
sen,1993)
.Samakat
uwi
d,kungangi
sang
t
agapaki
nigaymay
roongmahusaynapagki
l
ati
satmapanur
ing
kat
angi
an ng paki
ki
nig,kahi
tpa nakapi
ki
t,ay may
roon si
yang
kakay
ahanmagsur
iatmagsal
angi
mpor
masy
on,i
prosesoi
toat
i
sal
i
nbi
l
angmensahe.Mul
anamansapag-
aar
alniPi
nnelatJaggar
(
1991)
,angpaki
ki
nigkat
uladngpagsasal
i
taayhi
ndiki
nakai
l
angan
nggaanongt
uonatpangangasi
wangi
ba.I
toaynat
uralnapr
oseso
ngpagkat
uto.Sakabi
l
angdako,angpag-
aar
alni
naNay
a,Tadal
an,
Ugal
i
noatYumolaynagt
alangi
ba’
tibangmgal
ayuni
nngpr
oseso
ngpaki
ki
nigmul
asai
ba’
tibangpant
as.Ay
onki
naFl
oresatLopez
(
1990)angpaki
ki
nigaypi
nakamahal
agangl
unanngkomuni
kasy
on
dahi
langi
sangt
aoaygumugugolngkar
ami
hanngkany
angor
as
sa paki
ki
nig.Ang mahusay na t
agapaki
nig ay nagsi
simul
a sa
paki
ki
nig upang l
ubusang maki
sangkot sa si
twasy
ong
pangdi
skur
so.Sapr
osesongpaki
ki
nig,angmasi
dhi
ngpaki
ki
nigay
mat
utut
oangi
sangt
aonamakaki
l
ala(
recogni
ze)
,makapagsal
a
(
isol
ate)
,makat
ukoy(
ident
if
y)atmakal
arawan(
descr
ibe)ngi
ba’
t
i
bangmgasangkapatmgael
ement
ongbumubuosaboses.Mul
a
ki
na Wr
ayatMedwel
l
,ang paki
ki
nig(
li
steni
ng)aykadal
asang
nai
hahal
i
ntul
adsapandi
nig(
hear
ing)nanapagpapakahul
uganni
to.
Ay
on pa r
in sa kani
l
a,ang t
agapaki
nig at mambabasa ay
nangangai
l
angankapwangpaunangkaal
amanatkar
anasan,at
i
mpor
masy
onmul
asat
ekst
oupangmakal
i
khangmakabul
uhang
kahul
ugan. Sabi naman ni Fr
eeman, sa pamamagi
tan ng
i
nter
aksy
on na kung saan ang t
agapagsal
i
ta att
agapaki
nig ay
mal
i
naw nanagkakai
nti
ndi
han,angt
agapaki
nigaynagbi
bigayng
puna o t
ugon kung nai
nti
ndi
han ba o hi
ndiang si
nabing

74|
Pahina
t
agapagsal
i
ta.Sagani
tongpar
aan,
aay
usi
nngt
agapagsal
i
taupang
masmai
nti
ndi
hansi
ya,kungki
nakai
l
angan.Angmganagabanggi
t
ayi
l
angt
uonngpag-
aar
alni
naNay
a.Angpag-
aar
alnai
toayi
sang
t
unt
unganupangmagkar
oonngpadr
onupangmat
ukoyangi
ba’
t
i
bangsal
i
knanakaapekt
osakakay
ahanatkasanay
angpaki
ki
nig.
Si
mpl
elamangangnai
ssabi
hinngpananal
i
ksi
kni
l
aNay
a,babal
i
k
atbabal
i
kpar
int
ayosagampani
ngdapatt
ugunanngmgagur
o.
Bi
l
angi
sanggur
o,mahal
agang-
mahal
agaangl
ahatngkagami
tang
pampagt
utur
ong gi
nagami
tsa l
oob ng kl
ase.Dahi
lsa bawat
kagami
tang pampagt
utur
o,di
to maki
ki
ta ang mga nakat
agong
l
ayonnamakapagl
i
nangngmar
ami
ngkasanay
an.Kat
uladngmga
naunapang i
bang pag-
aar
al,nakasal
alayang l
ahatng sal
i
ksa
kamayngmgagur
okungangmgamag-
aar
albaaymaysapatnang
kakay
ahansai
ba’
tibanggawai
n.I
sangmal
aki
ngdagokkungang
mag-
aar
alngi
sanggur
oaywal
angkompet
ensi
ngnat
utuhansa
i
sangpaksa.I
sangmal
aki
ngbal
i
ntunar
inkungangmgamag-
aar
al
na i
to ayhi
ndinakar
anas ng i
sang mat
ibayna pundasy
on ng
pagkat
uto.I
ndi
kasy
oni
tonaanggur
oaykabi
l
angpagsasawal
ang-
bahal
a ng mga kagami
tang pampagt
utur
o ni
l
a.
Napakamakapangy
ari
hanngmgakagami
tangpampagt
utur
okahi
t
i
toma’
ymal
i
ito‘
dikay
anama’
ysi
mpl
elamang.Sabahagi
ngi
to,
bi
l
ang kasanay
an sa paki
ki
nig ang magi
ging l
unday
an sa
pagpapal
akas ng i
ba’
tibang kasanay
an.Sa kat
unay
an,ang
kasanay
an sa paki
ki
nig ay may mat
aas na paki
ki
sangkotsa
pagpapal
akasngapatpangmakr
ongkasanay
an:angpagbabasa,
panonood, pagsusul
at at pagsasal
i
ta. Sa pagbabasa, i
sang
mal
aki
ngsal
i
kdi
nangkasanay
ansapaki
ki
nig.Napat
unay
annasa
i
ba’
tibang pag-
aar
alna kasangkotang l
i
kas na paki
ki
nig sa
pagbabasa.Maaar
ingmasmai
nti
ndi
hanangbi
nabasakungmay
kaaki
batna musi
ka i
to.Nguni
thi
ndinaman si
nasabina ang
gani
tongur
ingpagbabasaayni
rer
ekomendasal
ahatngur
ing

75|
Pahina
mag-
aar
al.May
roonnamangur
ingmag-
aar
alnamasnat
utuhan
angkany
angbi
nabasakungbi
nabasani
yai
tonangmal
akasat
nar
ir
ini
g ni
ya ang kany
ang si
nasabi
.Mas nagpopr
oseso i
to sa
kany
angut
ak.Sakabi
l
angbanda,masmai
nam di
nangpanonood
kung may kaaki
bat na paki
ki
nig ng t
unog sa par
ti
kul
ar na
pi
napanood.Masepekt
iboangpanonoodkungnapaki
ki
nggani
to
bagama’
tmaymgapi
nanonoodnahi
ndikai
l
anganngpaki
ki
nig.
Nakat
utul
ong di
nang kasanay
ansapaki
ki
nig sakasanay
ansa
pagsusul
at.Sapamamagi
tanngpaki
ki
nigngmgai
dey
aatpahay
ag,
maaar
ingmakat
ulongi
tosapagpapay
amanngi
sangsul
ati
n.Sa
pagsasal
i
ta,l
i
ngi
dnamansaat
ingkaal
amannakapagangi
sang
t
aoaywal
angkakay
ahansapaki
ki
nigdahi
lwal
angpandi
nig,
mal
aki
angt
endensi
yanahi
ndii
tonakakapagsal
i
ta.Kat
uladngmgamay
kapansanan sa pandi
nig,ang mga gani
tong t
ao ay wal
ang
kakay
ahangmakagagapatmakat
anggapngt
unognai
popr
oseso
ngut
ak.Kungwal
angnat
atamongt
unog,wal
ari
ngkakay
ahang
makapr
ody
usngt
unog.Kay
a’tmar
apatnaangpaki
ki
nigayhi
nd
dapatnai
sasawal
ang-
bahal
a.Sa l
oob ng paar
alan,l
agi
’
tlagi
ng
nakasal
alay ang pagkat
uto ng mag-
aar
alsa gur
o.Kay
a’tmas
mai
nam kungangmgakagami
tangpampagt
utur
oaynakapadr
on
sa mga mapagkakat
iwal
aang dul
og na pag-
aangkl
ahan ng
epekt
ibong est
rat
ehi
yasapaki
ki
nig sapagt
utur
o ng mgagur
o.
Nabanggi
tdi
nnasapr
osesongpaki
ki
nig,angmasi
dhi
ngpaki
ki
nig
aymat
utut
oangi
sangt
aonamakaki
l
ala(
recogni
ze)
,makapagsal
a
(
isol
ate)
,makat
ukoy (
ident
if
y)atmakal
arawan (
descr
ibe)
.Mga
kasanay
angi
tonal
unday
anangpaki
ki
nigupangi
toaymahubog.
Sa pag- alnaman na I
aar nter
act
ive Audi
o St
rat
egi
es f
or
Dev
elopi
ng Li
steni
ng Ski
l
ls niSal
azar
,isi
nasaad di
to na ang
gawai
ng paki
ki
nig ay kapi
l
as ng pagsasanay sa pagbabasang
i
nil
arawanniGr
ell
et,nat
inawagni
yang“
Predi
cti
ng”"
(1981,p.
56)
,
bat
aysai
dey
aniMoody(
1976)
,atnakadi
seny
oupangmakahi
kay
at

76|
Pahina
ngmgamag-
aar
alnabi
gyangt
uonangest
rat
ehi
yangpaki
ki
nigsa
kat
utubong wi
ka kat
ul aasam o ant
ad ng pag- ici
pat
ing at
paghi
hinuha o guessi
ng,upang magkar
oon ng apl
i
kasy
on sa
paggami
tkasabayangkagami
tansabany
agangwi
ka.Dagdagpa
ni
ya,sakasal
ukuy
anaymay
roongi
ba’
tibangpaghahal
awanpar
a
sa paghahanda ng mga mat
ery
alna babasahi
n,nguni
tkaunt
i
l
amangangmganakadi
seny
opar
asapagl
i
li
nangngkasanay
ansa
paki
ki
nig.Sa kabuoan ng pag-
aar
al,kabi
yak ng paki
ki
nig ang
pagsasanaysapagbabasa.Hi
nihi
kay
atnaangmgaest
rat
ehi
yasa
paki
ki
nigsakat
utubongwi
kakat
uladngpag-
aasam atpaghi
hinuha
aymagami
tdi
nsai
ba’
tibangwi
ka.Mar
amisamgamat
ery
alna
maaar
ing magami
tsapagl
i
nang ng kasanay
anaynakat
uonsa
pagbabasahabangkaunt
ilamangangsapaki
ki
nig.I
toangr
eal
i
dad
sa l
arang ng pagt
utur
o.Paul
i
t-ul
i
tnang nababanggi
tang mga
gani
tongsi
twasy
onkungkay
a’ti
sangmal
aki
nghamoni
tosamga
susunodnagur
o namakal
i
khangi
sangmat
ibay
,kongkr
eto at
awt
ent
ikong kagami
tang pampagt
utur
o.I
to naang panahon na
kungsaandapatangmgagur
oaymul
atnasamasal
i
muotna
pr
osesongpi
nagdar
aananngpaki
ki
nig.Sakabuoangbahagini
to,
angpaki
ki
nigayi
sal
amangbi
nabal
ewal
angkasanay
anngmga
gur
o sal
arangan.Kung kay
a’tang mal
aki
ng hamong dapatna
t
ugunan ngay
on ayang pagt
aguy
od ng sapatna kabat
ir
an sa
kasanay
angi
tobi
l
angpundament
alnapaghahahawanngi
sang
mat
ibaynaest
rat
ehi
yasapagkatangpaki
ki
nigayi
sangi
nter
nalna
masal
i
muotnapr
osesonanakal
i
li
nangngi
ba’
tibangkasanay
an.
Samakat
uwi
d,i
sai
tongi
ntegr
alsapagkat
utongi
sangmag-
aar
al.
Sa hi
rar
kiy
a ng mga kasanay
an,ang paki
ki
nig ang nasa
pedest
alo nasa pi
nakamat
aas na ant
as atpi
nani
niwal
aan na
magl
uluwal ng i
ba pang makr
ong kasanay
an kung kay
a’t
mahal
agang-
mahal
aga na i
to ang l
i
nangi
n ng i
sang gur
o sa
kany
ang pagt
utur
o,mapa-
Fil
i
pino man ang kur
so o hi
ndi
.Sa

77|
Pahina
pamamagi
tan ng paki
ki
nig,t
ayo ay nat
utut
ong magbi
gay ng
r
eaksy
onsapar
aangpasul
atbasesaat
ingmganar
ini
g,nat
utut
o
t
ayongmagbi
gayngr
eaksy
onsapamamagi
tanngpagsasal
i
ta,at
nai
i
nti
ndi
hannat
inangat
ingmganapapanoodsat
ulongdi
nng
paki
ki
nig.Kay
akungsusur
ii
n,mal
akiangpapelnagi
nagampanan
ngpaki
ki
nig.Atangpagl
i
nangni
toangbi
nigy
ang-
dii
nniMangahi
s
angAngmakr
sakany ongKasanay
ansaFi
l
ipi
nol
ohi
yanai
nil
i
mbag
ng ej
our
nal ng La Sal
l
e noong 2011. Ani
ya, hi
ndi r
aw
mai
sasakat
upar
anangpagt
atamosat
atl
opangkasanay
annang
hi
ndiganapnanal
i
li
nangngbawatmag-
aar
alangkasanay
ansa
paki
ki
nig.Kay
a naman sa pagl
i
nang ng gur
o sa kasanay
an ng
kany
angmgamag-
aar
alsapaki
ki
nig,
inaasahannamagi
gingganap
ang i
ba pa ni
l
ang kasanay
an kung ang kani
l
ang kasanay
an sa
paki
ki
nigaymal
i
li
nang.Kay
anamanangpagt
amongkasanay
ansa
wi
kaayt
il
aisangmal
aki
ngpagsubokdahi
lhi
ndi
lamangkaganapan
sakasanay
ansapaki
ki
nigangnakasal
alayr
it
okun‘
dipat
inar
in
angi
bapangmakr
ongkasanay
an.Atangpaki
ki
nigangmagl
uluwal
ng i
ba pang makr
ong kasanay
an na si
yang papandaysa at
ing
kaal
amangpangwi
ka.

Ang paki
ki
nig na mar
ahi
lang pi
nakr
it
ikalna kasanay
ang
maaar
ingl
i
nangi
nsai
sangmag-
aar
al,hi
ndii
tomadal
i
ngmal
i
nang
athi
ndir
ini
todapati
sawal
ang-
bahal
adahi
lmar
ami
ngnakasal
alay
r
it
onai
bapangkasanay
an,hi
ndil
amangangapatnamakr
ong
kasanay
an,kasamanapat
iangmay
krongkasanay
annasi
yang
makat
utul
ong upang makasabay ang i
sang mag-
aar
al sa
nagbabagongdai
gidi
g.Angpaki
ki
nigangsi
yangmakapagt
atay
a
kung ang i
sang mag-
aar
alba ay nagkar
oon ng epekt
ibong
pagkat
uto mul
a sa kan’
yang gur
o.Ati
to ang pi
nat
otohanan ni
Mangahi
ssakan’
yangpag-
aar
al,i
sangpat
unaynaangkasanay
an
sapaki
ki
nigangsi
yangr
esponsabl
esapagpapandayngi
bapang
kasanay
an.Atkungi
sasakont
ekst
oit
osapag-
aar
alngFi
l
ipi
nona

78|
Pahina
si
yangt
uonngkan’
yangpag-
aar
al,angpaki
ki
nigaymaydal
awang
mai
l
uluwalnakasanay
an;angmay
kroatmakr
ongkasanay
anat
kaal
amang pangwi
ka.Ang i
sa sa pi
nal
i
li
taw na konsept
o ni
Mangahi
sayangpagpapandayngkasanay
ansapaki
ki
nigsal
oob
ngsi
l
id-
aral
ant
uwi
ngsakl
asesaasi
gnat
urangFi
l
ipi
no.Lay
uni
nng
kur
ikul
um saFi
l
ipi
noayangmagl
uwalngi
sangmag-
aar
alnamay
buoatganapnal
i
ter
asikungkay
a’ti
naasahannahi
ndil
amangang
l
i
mangmakr
ongkasanay
anangmal
i
li
nangnggur
osaFi
l
ipi
nosa
kan’
yang mga mag-
aar
al,kun‘
dipat
ina r
in ang kagal
i
ngan sa
kaal
amang pangwi l dapat l
ka dahi anguage l
i
ter
ate o may
kal
i
nangan sa kasanay
ang pangwi
ka ang i
sang mag-
aar
al.
Mapapansi
nsakasal
ukuy
angpanahon,mar
ami
ngumi
i
ralnamga
pag-
aar
alpat
ungkolsamgakasanay
angpangwi
kaatpagl
i
li
nangsa
kasanay
ang komuni
kat
ibo.Kung si
sipat
in ang kasanay
an sa
paki
ki
nig,mar
amii
tongmaaar
ingmar
ami
ngmagi
ngbent
ahe,dahi
l
di
to, nagkar
oon ng i
sang kompr
ehensi
bong pag-
aar
al ang
Uni
ver
sit
y ofMi
nnesot
a pat
ungkolsa usapi
ng i
to kung saan
i
si
nasaad ni
l
a sa kani
l
ang pag-
aar
alna mar
amiang maaar
ing
magi
ngbent
ahekungangkasanay
ansapaki
ki
nigaymal
i
li
nang,
mar
ami
ngmay
krongkasanay
anangmaaar
ingmal
i
nangnasi
yang
makat
utul
ong upang magkar
oon ng i
sang epekt
ibong
komuni
kasy
onangi
sangmag-
aar
alnguni
t,mat
atamol
amangang
epekt
ibongpaki
ki
nigkungangi
sangmag-
aar
alayi
sangakt
ibong
t
agapaki
nig.Nguni
thi
ndimat
atamoangl
ahatngi
tokungwal
ang
kaal
aamanangi
sanggur
otungkolsapagl
i
nangngkasanay
ansa
paki
ki
nig.Nakasaadsapag-
aar
alnai
sinagawa ngUni
ver
sit
yof
Mi
nnesot
a,hi
ndil
amangsapatnaal
am nggur
okunganoang
paki
ki
nig,mahal
agar
innadapatal
am nggur
oangmgaant
asng
paki
ki
nigomgaant
asnapagdar
aanansapagl
i
nangngkasanay
an
sapaki
ki
nig.Kasamanar
it
oangmgasumusunod;bent
ahekapag
angkasanay
ansapaki
ki
nigaynal
i
nang,
mgat
amangpag-
uugal
ina

79|
Pahina
dapat t
agl
ayi
n ng i
sang t
agapaki
nig, at hul
i
, kakay
anang
mai
sakont
ekst
o ang mga napaki
nggan ng i
sang mag-
aar
al.
Si
nasabisapag-
aar
alnakapagangi
sangmag-
aar
alaymat
atamo
l
amangangmgaant
asnai
to sat
ulongngi
sanggur
o atang
est
rat
ehi
yanggami
tni
to.Dahi
lisaanggur
oatest
rat
ehi
yasamga
susiupangmat
amoi
to.Dagdagpa,kapagangi
sangmag-
aar
alay
nakapagt
atamonangepekt
ibongpaki
ki
nig,si
yaaynagi
gingi
sang
mapanur
ing t
agapaki
nig kung saan l
ahat ng kany
ang
napaki
ki
ngganaynai
l
alagom ni
yaatnai
sasakont
ekst
oit
obasesa
ur
ingkont
ekst
onahi
nihi
ngingkany
angkadi
skur
so.Mal
ali
m na
angmaaar
ingmagi
ngkaal
amanngi
sangmapanur
ingt
agapaki
nig,
ay
onsapag-
aar
alsi
yaaynat
utut
onangmagkont
ekst
ongkan’
yang
mganar
ir
ini
gatkompr
ehensi
boi
tongi
sakont
ekst
o.Angmgai
toay
makat
utul
ongsai
sangmag-
aar
alsapagkatkapagt
agl
ayni
yana
ang mga nasabi
ng kat
angi
an,si
ya ayhi
ndina mahi
hir
apan na
umi
nti
ndi ng kan’
yang mga nar
ir
ini
g at mabi
l
is ni
ya i
tong
nai
popr
osesosaabotngkany
angmakakay
a.Nguni
thi
ndil
amang
i
yonangmaaar
ingmagi
ngbent
aheni
to,
maaar
idi
ngmakapagl
uwal
i
tongi
bapangmgamay
krongkasanay
anatkompi
tensikungi
toay
mal
i
li
nangay
onkayRi
dge(
1993)
.

Lagi
ng nakakabi
tang may
krong kasanay
an sa makr
ong
kasanay
an.Angdaal
wangi
toaymagkabuholnakapagi
nil
uwalay
l
agi
ngmagkasunur
ankungsaanangpagdi
dil
i
gsamgai
toaydapat
pant
ayatwal
a dapatnakahi
higi
tsa i
sa’
tisa dahi
lmal
akiang
magi
ging kapaki
nabangan ng mga i
to sa i
sang i
ndi
bidwal
.
Maaar
ingt
ignanangkasanay
ansapaki
ki
nigbi
l
angi
sangbi
nhi
,at
i
ti
nut
uri
ngnaanggur
oatangest
rat
ehi
yani
toangmakat
utul
ong
upangmapal
akatmapagy
amani
to.Angbi
nhiangmagsi
sil
bing
kasanay
ansapaki
ki
nig,anggur
oangmagmi
mist
ulangar
aw na
si
yangmagbi
bigay
-i
nitsakasanay
ankasanay
ansapaki
ki
nigatang
t
ubi
gayangest
rat
ehi
yanasi
yangmakat
utul
ongsapagl
agong

80|
Pahina
kan’
yangkasanay
ansapaki
ki
nignamaaar
ingmagbungakapagi
to
aynaal
aagan,
atangbungangi
yonayangkal
i
nangansai
ba’
tibang
kasanay
an.Mal
akiangpapelngi
sangest
rat
ehi
yasapagl
i
nangng
kasanay
andahi
langkasanay
anayangi
sangmal
aki
ngt
ulongsa
i
sanggur
oupangmai
i
mpokni
yaangmgakaal
amannanai
sni
yang
i
bigaysakan’
yangmgamag-
aar
alati
tor
inayt
ulongupangmas
mapanday pa ni
ya ang kasanay
ang kan’
yang nai
stuhugi
n sa
kan’
yangmgamag-
aar
all
alo’
thi
gitpakungi
toayangkasanay
an
sapaki
ki
nigdahi
lit
inut
uri
ngangkasanay
angi
tobi
l
angkasanay
an
namar
ami
ngnat
utuhognakasanay
an,
ati
sangkasanay
annanasa
pi
nakat
ukt
oknahi
rar
kiy
angmgakasanay
an,kungkay
a’tmaaar
ing
t
ignan na may mal
aki
ng mai
tut
ulong ang pagl
alapat ng
est
rat
ehi
yang gur
o sa pagl
i
nang ni
to.Atmal
akiang magi
ging
kagi
nhawaanni
tosagur
odahi
lkapagangkasanay
ansapaki
ki
nig
aynal
i
nang,i
toaymakapagr
eresul
tasai
sangmag-
aar
alnamay
l
i
nangnasakasanay
anatpagi
gingmat
ali
noni
tongmag-
aar
al.At
ang kal
i
nangang att
ali
nong i
to ay magagami
tni
yal
abas sa
i
naasahan ng gur
o na sa kar
ani
wang l
oob ng si
l
id-
aar
alan i
to
magagami
t.

Sapangkabuoan,kungsi
sipat
innat
inangmgagi
nawang
pag-
aar
al, hi
ndi mai
sasakat
upar
an ang pagl
i
nang sa mga
kasanay
an mapami
kro o mapamay
krong kasanay
an kung ang
pagl
i
nangsakasanay
ansapaki
ki
nigayhi
ndimat
utugunannggur
o
sal
oobngsi
l
id-
aral
an,dahi
lnakasaadsagi
nawangmgapag-
aar
al
naangkagal
i
nganatkal
i
nangansapaki
ki
nigaymakapagr
eresul
ta
sa kakay
anan ng i
sang i
ndi
bidwal na maki
pagsabay
an sa
pagbabagongmundoatmat
ugunanangmgapangangai
l
angan
ni
tokungangpi
nakamahal
agaatpi
nakakr
it
ikalnakasanay
anay
mal
i
li
nang,
angkasanay
ansapaki
ki
nig

81|
Pahina
2.
2.2 Ang Est
rat
ehi
ya bi
l
ang Tagapagpandayng Kasanay
an sa
Paki
ki
nig

Angpaki
ki
nigangpi
nakamahal
agangmakr
ongkasanay
ang
kai
l
angangmal
i
nangsai
sangmag-
aar
al,kungkay
a’tmahal
agang-
mahal
aganadapatal
am ngmgagur
okungpaanoi
tol
i
li
nangi
nlal
o
nangi
sanggur
osaFi
l
ipi
nodahi
langi
sanggur
osaFi
l
ipi
noaymay
l
ayuni
ngl
i
nangi
nangl
i
mangmakr
ongkasanay
anatnakapal
oodna
r
oonangpaki
ki
nig.Dahi
lkabal
i
ntunaankungmai
tut
uri
ngkungang
gur
oayhi
ndimal
i
li
nangangmakr
ongkasanay
anngkan’
yangmga
mag-
aar
aldahi
linaasahanngi
nst
it
usy
onongpaar
alannaang
i
sanggur
osaFi
l
ipi
noayhi
ndil
amangkaal
amangpangwi
kaang
kay
angmal
i
nang,kasamanar
it
oangmgamakr
ongkasanay
an.At
sa pagl
i
nang ng i
sang kasanay
an t
ulad ng paki
ki
nig,nagi
ng
t
agapangunasi
naLor
enzoetal
,pagdat
ingsapagbi
bigay
-kaal
aman
sa nasabi
ng kasanay
an sa kani
l
ang i
nil
i
mbag na akl
at.Di
to,
i
pinabat
idni
l
asamgamambabasaangkal
ahagahanngpaki
ki
nig
atangpagl
i
nangsakasanay
angi
to,atpat
inar
inangmgasal
i
ksa
pagt
amosaepekt
ibongpaki
ki
nig.Mahal
agang-
mahal
aganaal
am
nggur
oangmgapr
osesonapagdar
aananngi
sangmag-
aar
al
upangmal
i
nangangkan’
yangkasanay
ansapaki
ki
nig.Dahi
lkapag
i
toaynal
i
nangmaymgamay
krongkasanay
anomal
i
li
itnay
uni
tng
kasanay
annanasai
l
ali
m ngpaki
ki
nigangmaaar
ingdi
ngmal
i
nang
t
uladngpagl
alagom,pagpi
l
ingsusi
ng-
sal
i
taabt
p.Atpagdat
ing
namansapaggawani
yang est
rat
ehi
ya,dapatni
yang i
saal
ang-
al
angangmgasal
i
knanakaaapekt
osamabi
sangpaki
ki
nigupang
kapagi
nil
apatni
yaangkan’
yangest
rat
ehi
yaaymagi
ngepekt
iboi
to
atmagkar
oonngi
sangmag-
aar
alnamaykagal
i
ngansapaki
ki
nig
atsamgamay
krongkasanay
annanasai
l
ali
m ni
to.

Angpagbuo ngest
rat
ehi
yaayhi
ndibast
a-bast
alal
o na’
t
kungangest
rat
ehi
yangi
toaypar
asapagl
i
nangngkasanay
ansa

82|
Pahina
paki
ki
nig.Mahal
agang-
mahal
agaangpagsasaal
ang-
alangngmga
sal
i
knamaaar
ingmakaapekt
osapagbuoni
yangest
rat
ehi
ya.Kung
t
it
ignan,mar
ami
ngsal
i
kangmaaar
ingmakaapekt
osapaki
ki
nigng
i
sangmag-
aar
al,nar
iyannaangl
i
punangkan’
yanggi
nagal
awan,
gur
o,kasamasal
oobngsi
l
id-
aral
an,atangsi
l
id-
aral
anKungang
gur
o ay mai
sasaal
ang-
alang ang mga i
to,ang est
rat
ehi
yang
kan’
yang mabubuo ay magi
ging epekt
ibo atang kasanay
ang
kani
yang i
tut
uhog aykan’
yang mat
utuhog.Ang mal
i
li
ity
uni
tng
kasanay
anatmakr
ongkasanay
an.Sapagt
uhogngmgai
tohi
ndi
kasapat
annat
ignanl
amangi
tobi
l
angpagsunodsaki
nakai
l
angan
ngkur
ikul
um ngFi
l
ipi
no,
itoaydapatt
ini
ti
gnanbi
l
angi
sangbent
ahe
nakapagnal
i
nangaymakat
utul
ongsai
sangmag-
aar
alnakan’
yang
magagami
t upang makagagap sa pangangai
l
angan ng
nagbabagongdai
gdi
g.

Sakabi
l
angbanda,angpagbuonamanngest
rat
ehi
yaay
hi
ndi l
amang i
sang est
rat
ehi
ya na makat
utuhog ng i
sang
kasanay
an,i
todapatmakat
utuhogatmakal
i
li
nangngi
ba’
tibang
kasanay
an,kasama na r
it
o ang mga may
krong kasanay
an na
si
yang nakapal
oob sa i
ba’
tibang kat
egor
ya ng at
ti
ng makr
ong
kasanay
an.Dapatdi
ngt
ignanangkakay
ananngmgamag-
aar
al
bi
l
angsal
i
knakai
l
angangi
saal
ang-
alangsapaggawangi
sang
est
rat
ehi
ya,dapatal
am ng gur
o ang kahi
naanatkal
akasanng
kan’
yangmgamag-
aar
alnangsagay
onayal
am ni
yakungpaano
mai
l
alapatangest
rat
ehi
yangkan’
yangnabuopar
asakal
i
nanganng
kani
l
ang makr
o atmay
krong kasanay
an.Atkung t
it
ignan ang
hi
rar
kiy
a ng mga kasanay
an,kai
l
angang mal
i
nang muna ang
kasanay
ansapaki
ki
nighi
gitsai
bapangkasanay
andahi
lisang
mani
pest
asy
onnaangi
bangkasanay
anaynal
i
li
nangnggur
okung
angkasanay
ansapaki
ki
nigaynal
i
nangsakan’
yangmgamag-
aar
al,
ati
naasahandi
nnasapamamagi
tanngpagl
i
nangngkasanay
ansa
paki
ki
nig,magkakar
oonngakt
ibongt
alakay
ansakl
asepagkatang

83|
Pahina
est
rat
ehi
yanggur
oaynakat
utul
ongsakahi
ngi
anngkan’
yangmga
mag-
aar
alupangmat
utoatmaki
pag-
ugnay
ansakan’
yangkapwa
mag-
aar
al,atsagur
o.Angpagkakar
oonngkaal
aamansapagbuo
ngest
rat
ehi
yaatkagami
tang-
pant
uroaymar
ami
ngsal
i
knadapat
i
saal
ang-
alang ang gur
o upang makat
ulong ang mga i
to sa
kan’
yangkahusay
ansapagt
utur
o.I
tonamanangnagi
ngt
uonni
Gannaban sa kan’
yang pag-
aar
alna sa kan’
yang pag-
aar
alay
nagl
alay
onnaangmgasal
i
knanakaaapekt
osakahusay
annggur
o
sa kany
ang pagt
utur
o ng Fi
l
ipi
no sa kl
ase.Nagbi
gayng mga
pat
unaysiGannabansakany
angpag-
aar
alnasumusupor
tasa
kany
angi
bini
gaynamgasal
i
knanakaaapekt
ongkahusay
anng
gur
osapaggami
tngest
rat
ehi
yaatpagt
utur
oni
tongFi
l
ipi
nosa
l
oob ng si
l
id-
aral
an.Ay
on kay Hunt
er (
1989) ang mabi
sang
pagt
utur
o ayhi
ndinamamanangkapangy
ari
han,manapa,i
to ay
bungangmat
indi
ngpag-
aar
alatmasi
glangpagt
upadngt
ungkul
i
n
atangkal
i
dadngpagt
utur
oaynakasal
alaysamabi
sangpagt
utur
o.
Maki
ki
ta ang kahusay
ang i
to sa pamamagi
tan ng mga
est
rat
ehi
yang i
nil
alapat ng gur
o upang mai
nti
ndi
han ang
asi
gnat
urangFi
l
ipi
no.Hi
gitpa,mahal
agar
innai
saal
ang-
alangng
gur
o ang kahi
ngi
an sa pagkat
uto ng kany
ang mga mag-
aar
al
pagdat
ing sa pagbubuo ni
ya ng est
rat
ehi
ya dahi
lisa ang
est
rat
ehi
yanamakat
utul
ongupangmakami
tangi
sangepekt
ibong
pagkat
uto sa l
oob ng si
l
id-
aral
an at mawawal
an hi
ndi i
to
makat
utul
ongkungi
toayhi
ndinaaay
onsakahi
ngi
anngpagkat
uto
ngkany
angmgamag-
aar
al.

Angest
rat
ehi
yanggur
oaydapatnakahanaysakan’
yang
kagami
tangpant
uro.Sapag-
aar
alniGannaban,i
pinaki
tani
yaang
kar
ani
wangki
nahahar
apnggur
osakan’
yangpagt
utur
ongwi
ka–
i
toayangkawal
anngest
rat
ehi
yaatsapatnakagami
tangpant
uro,
mi
nsannama’
yangest
rat
ehi
yaatkagami
tangpant
uro ayhi
ndi
angkopsakahi
ngi
anngpagkat
utongkani
yangmgamag-
aar
al.

84|
Pahina
Kungpapansi
nin,
angkal
i
dadngpagt
utur
onggur
oaymasasal
ami
n
sa kani
yang par
aan ng pagt
utur
o,kung saan nakapal
oob ang
est
rat
ehi
yaatkagami
tangpant
uro.Kungi
toayi
aangkopsamga
mag-
aar
al,ang pagt
utur
o atpagkat
uto ng wi
kaaymangy
ayar
i.
Gi
nawaangpag-
aar
alnai
toupangmal
amankunganongabaang
dahi
l
anatmgabal
aki
dsapagt
utur
oatpagkat
utongwi
ka.Ati
sasa
mgadahi
l
angi
toayangpagpasokngcomput
erage.I
ti
nut
uri
ngang
hener
asy
ongi
tobi
l
anghener
asy
ongkr
it
ikalnat
uruanngwi
kadahi
l
angkani
l
angat
ensy
onaynakat
uonsat
eknol
ohi
ya.Kungkay
a’t
naki
ki
taniGannabannai
saangt
eknol
ohi
yasamaaar
ingt
ulongsa
epekt
ibongpagt
utur
ongwi
ka,
mar
apatnai
sabayangpagt
utur
ong
wi
kasapag-
usbongngmakabagongt
eknol
ohi
ya.Hal
i
mbawa,ang
paggami
t sa Facebook at Twi
tt
er bi
l
ang pl
atapor
ma ng
paki
ki
pagdi
skur
so gami
tang wi tng power
ka,paggami poi
ntsa
pagt
utur
osahar
apngkl
ase,
atbp.

Mahal
agaangpag-
aangkopngest
rat
ehi
yaatkagami
tang
pant
urosakan’
yangpagt
utur
ongwi
kanangsagay
onaymakami
t
nggur
oangepekt
ibongpagkat
utongkan’
yangmgamag-
aar
al.
Kung ki
nakai
l
angang i
sabayi
to sapag-
usbong ng makabagong
t
eknol
ohi
ya,
angwi
kaaydapatnapausbungi
ndi
nsapamamagi
tan
ngpaggami
tni
tosal
oobngsi
l
id-
aral
an,atsal
abasngsi
l
id-
aral
an
sa pamamagi
tan ng paggami
tni
to bi
l
ang wi
ka ng di
skur
so sa
bi
rt
walna espasy
o. Ang pag-
aangkop ng gur
o ng kan’
yang
pagt
utur
o ayt
il
aisang pagl
ulut
o na nangangai
l
angan ng mga
sangkap upang mal
i
namnam ang kal
alabasang put
ahe.
Nagmi
mist
ulangsangkapangest
rat
ehi
yaatkagami
tangpant
uro
sapagt
amongkaganapangpagkat
utongkani
yangmgamag-
aar
al.
Atang pagpi
l
ini
ya ng mga sangkap ay dapatnakaay
on sa
put
ahengkani
yangl
ulut
uin–angest
rat
ehi
yangkani
yanggagami
ti
n
aynakaal
i
nsunodsapangangai
l
anganngkan’
yangmgamag-
aar
al
upangmat
uto,
gay
undi
nangkani
yangmgakagami
tangpant
uro.At

85|
Pahina
bi
l
angr
esul
ta,kungangmgakaangkupangi
toaymat
amonggur
o,
i
toaymagpapaki
tangkal
i
dadatkahusay
anngkani
yangpagt
utur
o
sal
oobngsi
l
id-
aral
an.Angpaggami
tngangkopnaest
rat
ehi
yaat
kagami
tang-
pant
urosal
oobngsi
l
id-
aral
anaynakat
utul
ongsagur
o
upangmapal
akasangkasanay
anngkani
yangmgamag-
aar
al.Sa
usapi
n naman ng pagpapal
akas ng i
ba’
tibang kasanay
an,
mahal
agang-
mahal
agaangkal
i
nanganngmgai
togami
tangi
ba’
t
i
bangdul
ogatl
api
tupangmagi
ngpat
nubayatpag-
aangkl
ahanng
est
rat
ehi
ya,t
ekni
k,atmet
odoupangmagkar
oonngt
iyakangl
apat
nadi
reksy
onsapagt
utur
o,hi
gitl
alosapagkat
utongmgamag-
aar
al.Habangni
l
il
inangangpaki
ki
nig,
hindil
amangi
sangkasnay
an
angkasabaynanahahasani
to.Kaal
i
nsabaydi
nni
toangpaghubog
samakr
ongkasanay
ansapagsasal
i
ta,pagbabasa,atpagsusul
at
napangunahi
nati
nter
disi
pli
nar
yongnapapal
akasngpagl
i
nangng
bawati
sa.Kay
anaman,ay
onkayWel
l
s,angpal
i
tangsal
i
taang
pangunahi
ngy
uni
tngdi
skor
s.Angi
nter
aksy
ongpangl
i
nggwi
sti
ka
ayi
sangsama-
samanggawai
nnanagangai
l
anganngt
ri
yadi
kong
ugnay
an na nagpapadal
a(sender
),t
atanggap (
recei
ver
),atang
kont
ekst
ongsi
twasy
onsai
sangkomuni
kasy
ongpasal
i
taopasul
at
man.Angpagkat
utoangpangunahi
nggampani
nngut
ak.

Kungni
nanai
snggur
onat
uhugi
nangi
ba’
tibangkasanay
an
ngkan’
yangmgamag-
aar
al,
dapatal
am ni
yaangmgadul
ogupang
mat
uhogangmgai
to.Si
nasabisapag-
aar
alnaangpagkakar
oon
ngest
rat
ehi
yaangsi
yangmagi
gingdi
reksy
onni
yasakani
yang
pagt
utur
o. I
to ang magsi
sil
bing kan’
yang pat
nubay upang
magkar
oonngdi
reksy
onangkan’
yangpagt
utur
o,dahi
lnagsi
sil
bi
angest
rat
ehi
yabi
l
angi
sangi
nspi
rasy
onupangpag-
ibay
uhi
nng
gur
oangkani
yangpagt
utur
ohi
gitl
alopakungangnai
sni
yaay
mal
i
nangangkasanay
ansapaki
ki
nig.Angunangdapatni
yang
pakat
andaanayangpr
osesongpaki
ki
nigatangmgakasangkotsa
pr
osesoni
to,atsakanamagl
alapatanggur
ongest
rat
ehi
yaupang

86|
Pahina
mal
i
nangnani
yai
to.Ki
nakai
l
angangmayest
rat
ehi
yangi
l
apatang
gur
osapagl
i
nangngkasanay
angi
todahi
lmagkakar
ooni
tong
mar
ami
ngbent
ahekapagi
toaymal
i
li
nang,magl
uluwaldi
nit
ong
i
ba pang kasanay
an at may
krong kasanay
an na si
yang
makat
utul
ongsakan’
yaupangmaki
pagsabay
ansanagbabagong
panahon.Kungangkaangkupanngl
ahatngsal
i
kaynakat
utugon
sapangangai
l
anganngmgamag-
aar
alsakani
l
angpagkat
uto,
lahat
ngkasanay
anaymat
utuhoghi
gitl
alopaangnasapi
nakat
ukt
okng
hi
rar
kiy
a ng mga kasanay
an, ang paki
ki
nig. Dahi
lit
o ang
pi
nakakr
it
ikal
,lay
uni
n ng gur
o na bumuo ng mga angkop na
est
rat
ehi
yaatkagami
tang-
pant
uroupangangkasanay
angi
toay
mal
i
nang at magi
ng kapaki
-paki
nabang. Ang kal
i
nangan ng
kasanay
ang i
to ay may mal
aki
ng bent
ahe sa kani
yang
paki
ki
pagdi
skur
so.Dagdag pa,ang pagl
i
nang ng kasanay
an sa
paki
ki
nigaynakat
utul
ongupangmapag-
ibay
ongi
sangmag-
aar
al
ang kani
yang paki
ki
pagdi
skur
so.I
sang may
krong kasanay
an sa
paki
ki
nigangmal
i
li
nangkungangkasanay
angi
toaymal
i
li
nang–
ati
sanar
it
oangpagkakar
oonngkr
it
ikalnapag-
ii
sip.Angl
ahatng
napaki
ki
nggan ng i
sang mag-
aar
al sa kani
yang kapwa ay
nai
popr
osesoni
yaatsapamamagi
tanni
to,
nakapagbi
bigaysi
yang
f
eedbacksakani
yangkadi
skur
soatsapar
aangi
to,nai
papat
uloy
ang i
sang di
skur
song kani
l
ang nasi
mul
an.
Ang pagkat
uto ang
pangunahi
ngl
ayuni
nkungbaki
tanggur
oaynagt
utur
o,nguni
thi
ndi
i
toagar
angmat
atamokungangpar
aanngpagt
utur
onggur
oay
nakahanaysakahi
ngi
anngpagkat
utongkani
yangmgamag-
aar
al.
Nar
arapatnadapati
l
agaynggur
oangkani
yangsar
il
ibi
l
angi
sang
mag-
aar
alna mat
utut
o upang sa gay
on ay mabat
id ni
ya ang
kal
i
kasanngpagkat
utongkani
yangmgamag-
aar
al,
angkal
i
kasang
t
inut
ukoyr
it
oayangkahi
naanatkal
akasanngmgamag-
aar
al.
Magsi
sil
bi i
tong sal
i
k ng gur
o sa kan’
yang pagt
utur
o, sa
pamamagi
tanni
to,l
ahatngpag-
aangkopaymagagawanggur
o

87|
Pahina
 upangt
ahasangmal
i
nangangmgakasanay
angni
nanai
sni
yang
t
uhugi
n.
2.
2.3AngPagl
alagom Bi
l
angPr
odukt
ongKasanay
anngPaki
ki
nig
Bi
l
angangpaki
ki
nigayl
umi
l
inangsai
ba’
tibangkasanay
an,
i
sang i
ndi
kasy
on ang pagi
ging epekt
ibo ni
to kung may
roong
pat
unaynasapamamar
aanngkasanay
angi
to,
angmgamag-
aar
al
aymaykakay
ahangmakaunawa,masur
i,masal
aatmakal
i
khang
i
sangi
mpor
masy
ongbat
aysai
sangpar
ti
kul
arnanapaki
nggan.Sa
pamamagi
tanngpagl
alagom,i
toangmagi
gingpal
atandaankung
may
roonbangnangy
ari
ngpagki
ki
ntalsai
sipanngmgamag-
aar
al.
Ang paki
ki
nig ay i
sang akt
ibong pr
oseso ng pagt
anggap ng
mensahesapamamagi
tanng pagdi
nig atpag-
ii
sip.Akt
ibo ang
pr
osesongi
tosapagkatnagbi
bigay
-daani
tosai
sangt
aonapag-
i
si
pan,t
andaanatanal
i
sahi
nangkahul
uganatkabul
uhanngmga
sal
i
tang kani
yang napaki
nggan.Ang paki
ki
nig kung gay
on ay
kombi
nasy
onngpagdi
nig,nanagpapakahul
uganatngpag-
alal
a.
I
sai
tosabi
nigy
ang-
pansi
nni
naCar
pio(
2012)saBat
ayangakl
atsa
Komuni
kasy
on sa Akademi
kong Fi
l
ipi
no.Bi
nanggi
tdi
n sa i
l
ang
bahagingakl
atnaangpaki
ki
nigaymal
i
khai
ngkasanay
an.Ang
paki
ki
nig ayumaay
on sa nai
s nat
ing i
diseny
o sa at
ing i
sipan.
Kaugnayni
to,sa pamamagi
tan ng paki
ki
nig aynakukuha ang
mahahal
agang kaal
aman at i
mpor
masy
on na magagami
t sa
pagwawast
oopagsasaay
osngbuhayatmagi
ngnggawiatki
l
os
ngt
ao.Mayi
l
angmgamal
i
ngpananawdi
nsapaki
ki
nigangnai
tal
a
sanasabi
ngakl
atati
toangmgasumusunod:
(1)“
Hindi
kosul
i
rani
n
ang paki
ki
nig”
.Maymga t
aong nani
niwal
a na si
l
a ayhi
gitna
mahusaynat
agapaki
nig kay
samganasapal
i
gid ni
ya,(
2)Ang
magal
i
ng sa pagbasa aymagal
i
ng di
n sa paki
ki
nig,(
3)Kapag
mat
ali
noangt
ao,
siy
aaymahusaynat
agapaki
nig,
(4)Angpaki
ki
nig
aynapaghuhusayhabangt
umat
anda.Mat
utut
okahi
thi
ndimaki
nig,
(
5)Dapatnamagsal
i
tasahal
i
pnamaki
nig,
(6)paki
nggankungano

88|
Pahina
angnai
snamar
ini
glamangathi
ndi
kunganoangdapatmar
ini
g,(
7)
Maaar
inghi
ndimaki
nignangmabut
i,(
8)Angmgakasanay
ansa
paki
ki
nigaymahi
rapmat
utunan.Kaaki
batngmgami
skonsept
ona
i
to,
mai
nam nasapagl
i
nangngpaki
ki
nigaysapatdi
nangkabat
ir
an
sai
bangmal
i
ngpananaw atmi
skonsept
onat
inat
agl
ayngi
sang
i
ndi
bidwalnamaaar
ingpagmul
anngmgamal
i
nggawi
nupang
pal
akasi
npaangkasanay
ansapaki
ki
nig.Samakat
uwi
d,i
ti
nut
uri
ng
na akt
ibong pr
oseso ang paki
ki
nig dahi
lbukod sa i
ba’
tibang
kasanay
anangsabaynanal
i
li
nangni
toaynagkakar
oondi
nng
mal
i
naw nadaan o pr
oseso kung paano dapatmakagagap ng
i
mpor
masy
on.Upangmagi
ngpat
unayangkaakt
ibhanngpr
oseso
ni
to,i
sang sal
i
k ang pagl
alagom na magi
ging i
ndi
kasy
on ng
pagkat
uto.Si
nasabi
ngangpaki
ki
nigaykombi
nasy
onngpandi
nig,
pagpapakahul
uganatpag-
alal
a.May
roongt
endensi
yanahi
ndii
to
angmagi
ngl
ayonngpaki
ki
nig.Bi
l
angkasanay
angdapataypat
uloy
nanal
i
li
nang,sakabi
l
angbanda,i
tor
inaypal
atandaanngi
sang
mahusaynapagsasakat
upar
anngi
sangepekt
ibongest
rat
ehi
ya.At
i
sangur
ingbal
i
dasy
onngmahusayatepekt
ibongpaki
ki
nigang
pagl
alagom. Sang-
ayon na ang kat
angi
an ng paki
ki
nig ay
kombi
nasy
on ng pandi
nig,pagpapakahul
ugan atpag-
alal
a.Di
to
papasok ang pagl
alagom kung pang pr
oseso ba dumaan sa
or
gani
sadoatt
iyaknapamamar
aan.Tangi
ngangpagl
alagom,sa
kahi
tanomangt
ekni
kisagawa,ayi
ndi
kasy
onkungnaal
alabang
mag-
aar
alangnapaki
nggan.
Kaugnayni
to,
pagdat
ingsausapi
nngpaki
ki
nig,
mahal
agang-
mahal
agaangkonsept
ongpagt
andaatpag-
alal
asanapaki
ki
nggan.
I
toangmagi
ginghudy
atkungangnapaki
ngganbaayt
unayna
naunawaan atmay
roong pagpapanat
il
isa t
agapaki
nig.I
to ang
i
sangmahal
agangkonsept
ongbi
nit
awanniMont
gomer
y(1992)na
angsi
ningngpagpapanat
il
iaysi
ningngpagl
i
li
mi.Angkahal
agahan
ngpagt
atakngi
sangnapaki
nggansai
sipanayseny
alnai
toay

89|
Pahina
naunawanatnagkar
oonngpr
osesongmapanur
ingpagki
l
ati
sng
i
mpor
masy
onnabungangpagl
i
li
miosapatnaat
ensy
onhabang
naki
ki
nig.Sakabi
l
angbanda,
sinundannamani
tongpag-
aar
alni
na
Pi
nnelatJagarmul
aki
naPear
sonatFi
eldi
ngnaangakt
ibong
paki
ki
sangkotatpaki
ki
lahoknasusundanngmgagawai
ngmay
kaugnay
ansapaki
ki
nigatmakat
utul
ongnangl
agpassapaggawa
ngmgapasi
bonggawai
n.Saedukasy
on,ay
onsaCommi
ssi
onof
t
heEngl
i
shCur
ri
cul
um,may
roong4naant
asangpagkat
utong
wi
ka,i
toangpaki
ki
nig,pagsasal
i
ta,pagbasaatpagbasanasul
yap
mul
akayGol
dhaber(
1978)
.Kungmapapansi
n,angpaki
ki
nigayi
sa
sapi
nakabi
nibi
gyang-
tuonnapag-
aral
ankasabayngi
ba’
tibang
makr
ongkasanay
annamakapagpapat
unaynaangi
sangi
ndi
bidwal
aymay
roongkakay
ahannamaki
pagsabay
ansai
basausapi
nng
pagt
atagl
ayngpangunahi
ngmgakasanay
an.Bi
nanggi
tni
naBaker
,
Char
les atScabur
y(1960)na ang paki
ki
nig ayi
sang gawai
ng
nagbi
bigaypakahul
ugansamgasi
mbol
oonaki
ki
tanggal
aw ng
kat
awanopar
ehomul
asat
agapagsal
i
taupangmai
nti
ndi
hanng
t
agapaki
nig.Samakat
uwi
d,i
to ang nagl
i
li
patng mga hudy
at,
si
mbol
o,gal
aw,ber
balohi
ndiber
balnapar
aanngkomuni
kasy
on
upangmagkar
oonngpagpapal
i
tanngi
mpor
masy
onomensahena
nai
smabat
idngt
agapaki
nig.I
toangnagsi
sil
bingt
ranskr
ipsy
onng
kunganomanangdapatnamaunawaan.I
toangnagi
gingpr
oseso
ng pagsasal
i
n ng i
mpor
masy
on pat
ungo sa pag-
unawa.
Pi
napat
unay
an naman ng pag-
aar
alni
na Dawson,Zol
l
inger
,at
El
wel
l(1963)nadahi
lngamasmar
ami
ngor
asangnagugugolsa
paki
ki
nigkay
sasapagsasal
i
ta,mal
akiangpangagai
l
angangpag-
aar
alngpr
osesonai
to.I
toangi
l
angbahaginanasi
patngmga
mananal
i
ksi
k na nagpapat
unay na ang paki
ki
nig ay i
sang
kompl
i
kadong pr
oseso na nangangai
l
angan ng mat
indi at
mal
ubhangpat
nubayupangmagi
ngkal
angkapi
tosamabi
sang
dal
oy ng komuni
kasy
on atpaki
ki
pagdi
skur
so.Magi
ging i
sang

90|
Pahina
makabul
uhanangi
sangbagaynapi
nag-
aar
alankungkaaki
batni
to
angmasi
nisi
nangpagsai
l
ali
m sai
sangpr
oseso.Kungkay
a’thi
ndi
l
amangdapatnamagi
ngsapatangi
l
angmgapat
unayatmgapag-
aar
alkungi
toayhi
ndipamagbubungaatmasusundanngi
bapang
mgakaugnaynapag-
aar
alnamaaar
ingmasumpungansabi
ngi
tng
pangangai
l
angan.Gay
a ng i
bang mga pag-
aar
alna nabanggi
t,
pi
nangangal
awahanniMont
gomer
ynaangpaki
ki
nigayusapi
ndi
n
ngpagt
andaatpag-
alal
a.Angi
ndi
kasy
onngpagt
andaatpag-
alal
a
aymaki
ki
tasakasanay
angpagl
alagom napal
atandaankungang
napaki
ngganaynaunawaanatt
unaynat
umi
mosai
sangmag-
aar
al.
Mahal
agang-
mahal
agangkat
angi
anngi
sangepekt
ibongpaki
ki
nig
angpabi
bigay
-tuonsamgapi
naki
ki
nggan.Samakat
uwi
d,kungang
mgamag-
aar
alaymay
roongkakay
ahangmagbi
gayat
ensy
onsa
bawat pi
naki
ki
nggan, hi
ndi r
in mal
alay
o na magkar
oon ng
kaki
ntal
an o r
etensy
on sa bawati
dey
ang napaki
ki
nggan.Ang
pagl
alagom,bi
l
angkasanay
angnadapatmal
i
nangkaal
i
nsabayng
kasanay
an sa paki
ki
nig aybal
i
dasy
on kung ang pagsasal
i
n ng
pr
osesongi
mpor
masy
onaypat
ungosakaunawaanatpagkat
uto
ngmgamag-
aar
al.
Mul
a sa pag-
aar
al ni Wol
vi
n ( ang An
1977) sa kany
I
nst
ruct
ionalSt
rat
egy f
ora Li
steni
ng Awar
eness Pr
ogr
am na
nakal
at asaTheLi
hal steni
ngJour
nalnanagsasaadnaangmga
pr
ogr
amangpangkomuni
kasy
onsal
alongmat
aasnaedukasy
onay
nag-
aal
okl
amangngkaunt
ingpagsasanaysapaki
ki
nig.Angi
bang
mat
ery
alnanapabi
biangsabasi
l cspeechcour
se,atsapagbabasa
at sa mga Sent
ro sa mga kasanay
ang pampagkat
uto ay
kat
adal
asangpaborsamgapagt
at ao not
al e-t
aki
ng.Angi
sang
pasul
ongnakagawar
anodepar
tament
oaynaghahat
idngmga
kur
songkat
uladngpaki
ki
nig,
lal
onapar
asamgamagi
ginggur
osa
hi
nahar
ap at mga t
agapagsanay sa i
ba’
tibang l
arang ng
komuni
kasy
on.Samant
ala,
angpangangai
l
angansapagsasanayng

91|
Pahina
paki
ki
nigaynagpapat
uloy
.Ay
onpar
insakany
anakamakai
l
ang
l
amangsai
sangkumper asa car
ensy eereducat
ion,hal
i
mbawa,
nagkar
oonngpag-
aal
oksapanawaganmul
asamgaki
nat
awanng
busi
ness at i
ndust
ry car
eer
s par
a sa pr amang speech
ogr
communi
cat
ion na makapagt
atag ng mat
ibayna kasanay
an sa
paki
ki
nig.Magbi
gaysi
l
angt
aongkay
angmaki
nig,makasi
sigur
o
si
l
anai
toaysasanay
insai
sangpar
ti arnaj
kul obski
l
lokasanay
an
par
asa panghanap-
buhay
.Sa kabuoan,bagaman,sa kabi
l
a ng
mat
aas na pangangai
l
angan par
a sa pagsasanay ng mga
t
agapaki
nig,hi
ndiganoonangkahandaupangt
ugunanangpag-
unl
ad ng kur
ikul
um sa l
arangan.Ang pagkawal
ang-
bahal
a sa
pagsasanaysakasanay
angpaki
ki
nigayhi
ndil
amangpagkal
i
gta.
Hi
ndipangal
angnat
inganonnaaabotangl
ebelngpagkahandaat
pagkamaal
am sausapi
nngpedagohi
yangpaki
ki
nig.I
sasamga
pr
obl
ema sa pagsasanay ng paki
ki
nig ay ang hi
ndil
ubusang
pagkakar
oonngkat
iyakansamgaoper
asy
unalnakonsept
ong
pr
osesongpaki
ki
nig.Mai
pagpapal
agaynat
innaangpaki
ki
nigay
dumar
aan l
ampas sa ant
as ng pr
oseso ng pandi
nig sa
pamamagi
tan ng pagkuha ng pakahul
ugan na mga asi
gnat
ura,
ebal
wasy
on,pagpapanat
iior
l etent
ion,andpagt
ugon.Nguni
thi
ndi
nakabuongpagsusul
i
tnamaar
ingmakapagbukodngpr
osesosa
mgasal
i
knanakaaapekt
o.Noong1948,
nat
ukoyniNi
chol
sangi
l
an
sa mga sal
i
k na nakaaapekt
o sa paki
ki
nig.Ang pag-
aar
alna
i
si
nagawani
yaaynagbi
gay
-di
i
n samgasal
i
kkat
ulad ng edad,
kasar
ian,kat
ali
nuhan,pag-
unawa,kar
anasan,mga sal
i
k pang
edukasy
on bi
l
ang pampagana sa mga naki
ki
nig sa usapi
n ng
pr
oseso ng pagt
utur
o.Sapagkat angpag-
aar
alniNi
chol
s ay
t
inat
anawpanghabang-
panahongpananal
i
ksi
k,nasapunt
onat
ayo
ngpagt
anawsai
mpl angsel
uwensy ect
iveper
cept
ionandat
tent
ion
bi
l
angmahal
agasapr
osesongpaki
ki
nig.Angpr
osesongpaki
ki
nig,
ayki
nasasangkut
anngmal
awakngsakopngmgasal
i
knakung

92|
Pahina
saanayhi
ndimai
paghi
hiwal
ay.Angmgasal
i
knai
to,maaar
ing
magi
ngmal
aki
ngsagabalsapagsur
ingkakay
ahangmakapaki
nig.
Kapag ang pagganap ng i
sang i
ndi
bidwal sa pagsusul
i
t
pampaki
ki
nigayhi
ndimal
utas-
lut
askasabayngkany
angant
asng
bokabul
ary
o,napakahi
rapmagt
iwal
asamgadat
ossapagsusul
i
t.
Sakasamaangpal
ad,t
il
ahi
ndinagkakasundoatumaangkopang
pag-
unl
adngpagsusul
i
t.Kungkay
a’ kov
tangmgasal
i ari
abl
esay
napakal
aki
,angmgapapausbongnamananal
i
ksi
kaymadi
smay
ao
panghi
naanngl
oobathi
ndinamagbi
gayngt
uonupangbumuopa
ng mas maaasahan atmapagkakat
iwal
aan na mga pagsusul
i
t
pampaki
ki
nig. Ang hi
ndipagt
uon sa mga gani
tong usapi
n ay
pangy
ayar
ipasi
mul
anoong1960.Hi
ndinanasundanpangi
ba
pangpag-
aar
alpagkat
aposnggi
nawaniLundst
eennoong1963.
Samakat
uwi
dangpag-
aar
alnagi
nawaniWol
vi
nayt
umat
alakaysa
mar
apat na pangangai
l
angan sa pat
uloy na pagsasanay sa
paki
ki
nignakungsaanayi
sangmal
aki
ngpr
obl
emanaki
nahahar
ap
ngmgagur
osamar
amingt
aon.Maymgapag-
aar
alnai
nil
alahad
kat
uladsakl
asi
kongpag-
aar
alniPaulRanki
nnat
inay
akunggaano
kar
ami
ngpagkakat
aonni
l
alaanangkasanay
ansapaki
ki
nigbi
l
ang
kasamasakomuni
kasy
on.Atsapag-
aar
alniRanki
n,nat
ukl
asanna
75%angnakal
aansapang-
araw-
arawnapasal
i
tangkomuni
kasy
on,
mul
aroon,40%angnakal
aansapaki
ki
nigat35%angnakal
aansa
pagsasal
i
ta.Samakat
uwi
d,bi
l
angangkasanay
ansapaki
ki
nigay
i
ntegr
al,mar
apatnanal
i
li
nangatnahuhubogi
tokasabayngi
ba’
t
i
bang mga kasanay
an.Lampas sa pr
oseso ng pandi
nig ang
kasanay
an sa paki
ki
nig na l
unday
an ng pagpapakahul
ugan,
pagpapanat
il
iat pagt
ugon. Ang pagpasok ng gampani
n ng
kasanay
ansapagl
alagom angpaghahawanngbal
i
dasy
onkung
dumaanbasawast
ongpr
osesongpaki
ki
nigangmgamag-
aar
alna
magi
gingpal
atandaanngwal
ang-
mal
i
wnapagkat
uto.
Kungsi
sipat
innat
inangsi
stemangedukasy
onsaPi
l
ipi
nas,

93|
Pahina
i
hahant
adt
ayoni
tosamar
ami
ngmgapagbabagoomgar
epor
ma.
Hi
ndir
in mawawal
a sa bawaty
ugt
o ng kur
ikul
um ang mga
kasanay
ang i
dini
diki
tsa bawatl
ayuni
n na nakasul
atsa mga
l
arangan ng pi
nagkakadal
ubhasaan.Madal
as na i
nil
alagay sa
kur
ikul
um ang mga kasanay
ang t
utugon sa mga sul
i
rani
ng
ki
nahahar
apngi
sangbansa.Kadi
ki
tngmgal
ayuni
natkasanay
an
nadapatmal
i
nangnggur
osamgamag-
aar
alangmgai
naasahang
awt
ent
ikongpr
odukt
onanagi
ngr
esul
tasagi
nawangpagt
utur
ong
gur
o.Mai
tut
uri
ngnamapanghamonanggani
tongadhi
kai
ndahi
l
di
to nat
atay
a ang kahusay
an atpagi
ging epekt
ibo ng gur
o sa
pr
oseso ng pagt
utur
o at pagkat
uto. (
Mar
inas et
,al 2002)
Gay
unpaman,dahi
lnar
insamai
kl
ingpanahonnai
bini
bigayng
kur
ikul
um sa mga gur
o upang mal
i
nang ang mar
ami
ng mga
kasanay
an nagi
ging hamon sa gur
o ang mal
i
nang ang mga
kasanay
ang i
naasahan na mat
amo. Kung kay
a’t kadal
asang
nagi
ging i
nter
bensy
on ng gur
o sa gani
tong sul
i
rani
n ay ang
paghahanapngpi
nakamahal
agangkasanay
annadapatmal
i
nang
ngmag-
aar
alsapr
osesongpagt
utur
oatpagkat
uto.Kasanay
anna
ki
napapal
ooban pa ng mar
ami
ng kasanay
an.Dahi
lnagt
atangka
ang gur
o na makal
i
kha ng mag-
aar
alna may kasanay
an na
nakabat
ayonakasandi
gsai
ka-
21si
global
angkas.Sapag-
aar
alni
Cox (
2014)
,bi
naggi
tni
ya na sa kasal
ukuy
ang panahon,ang
i
mpor
masy
on, medi
a at t
eknol
ohi
ya ang pangunahi
ng
pangangai
l
anganngkasal
ukuy
angsi
stemangeduaksy
on.Kung
bi
bigy
ani
tongpokusmasmagkakar
oonngpagl
alapatsal
i
punang
gi
nagal
awan ng mga mag-
aar
alatmas nakagagami
tng mga
awt
ent
ikongkagami
tan.I
dinagdagpaniCoxnamasnagkakar
oon
ngmal
i
naw nat
unguhi
n,mapanghamonggawai
nipangmal
i
nang
ang mga mat
ataas na ant
as ng kasanay
an na i
binabat
ay sa
konst
ekst
ongi
sangkomuni
dad.Mul
asapananawnai
tomaki
ki
ta
nat
in na mahal
aga na sa pagpi
l
ing kasanay
an sa pagt
utur
o

94|
Pahina
mahal
aganamagdudul
oti
tongmat
aasnaant
asngkasanay
anna
magagami
tng i
sang mag-
aar
alsa kany
ang pang-
araw-
araw na
gawai
n.Nakapal
oobsai
ka-
21si
glongkasanay
anangkonsept
ong
4C’
s na kumakat
awan sa mga sumusunod, Komuni
kasy
on
(
Communi
cat
ion)
,Kol
abor
asy
on (
Col
l
abor
ati
on)
,Kr
it
ikalna Pag-
i
i
sip(
Cri
ti
calThi
ngki
ng)atPagi
gingMal
i
khai
n(Cr
eat
ivi
ty)angmga
i
to ay mai
tut
uri
ng na mahal
agang sangkap sa l
arangan ng
pagt
utur
ongwi
ka.AngapatnaCaymai
tut
uri
ngnakaagapayng
gur
obi
l
angpangunahi
ngmgakasanay
annadapatmal
i
nangng
gur
osamag-
aar
alsapr
osesongkany
angpagt
utur
oatpagkat
uto.
Angkomuni
kasy
onatkol
abor
asy
onaykadal
asanagmagkasangga
dahi
lsakasanay
angi
tonal
i
li
nangangpaki
ki
pag-
usapngmgamag-
aar
alnangmal
i
nawsabawati
sa.(
Zamor
a,2016)maki
ki
tanat
inna
angdal
awangnabanggi
tnakasanay
anangmadal
asmagami
tng
gur
o sa pagl
i
li
nang ng gawang pampagt
utur
o.Nguni
thi
ndii
to
nat
atapossasi
mpl
engpagbi
bigayl
amangnggawai
n.Si
nisi
kapng
mgagur
onabumuongi
sangsul
i
rani
nnakai
l
angangt
ugunanng
mgamag-
aar
al.Sapunt
ongi
tonani
l
il
inangnggur
osamag-
aar
al
angkr
it
ikalnapag-
ii
siphi
ndil
angdahi
lpi
nag-
ii
sipni
yaangmga
mag-
aar
alkundisi
nusubukanni
yangt
ayai
nkungnaunawaanbang
mag-
aaar
alangpaksasapar
aangmaymaki
ki
tangpat
unayang
gur
onapr
odukt
omul
asapr
osesongpagt
utur
oatpagkat
uto.Mul
a
sakr
it
ikalnapag-
ii
sipmal
i
li
nangnggur
oanghusaysapagi
ging
mal
i
khai
nsapamamagi
tanngpagbi
bigaypagkakat
aonsamga
mag-
aar
alnabumuongi
sangpr
odukt
omul
asagi
nawanggawai
ng
pampag-
ii
sip.Gay
unpaman,hi
ndinat
atapos sa gani
tong ang
gawai
nnggur
omahal
agar
inangkonsept
ongpagl
alagom sasi
kl
o
ngpagt
utur
o.Si
nasabisapag-
aar
alniNel
sonatSmi
th(
1992)na
may pamagatna "
The Ef
fect
s ofTeachi
ng a Summar
y Ski
l
ls
St
rat
egy t
o St
udent
sIdent
if
ied as Lear
ning Di
sabl
ed on Thei
r
Compr
ehensi
onofSci
enceText
".Bi
nibi
gyang-
pansi
nngl
i
bronai
to

95|
Pahina
namahal
agangmal
i
nangnggur
oangkasanay
ansapagl
alagom
dahi
lit
oangt
utul
ongsamgamag-
aar
alsapagt
atamongendur
ing
under
standi
ng o ‘
dinagmamal
i
w na pag-
unawa.Kaunay
an ng
pananaw na i
to ang si
nabisa l
i
bro na “
The Ul
ti
mat
e Jewi
sh
Teacher
’sHandbooknakapal
oobsal
i
brongi
toangKabanat
a24na
maypamagatna“
Cur
ri
cul
um Pl
anni
ng:AModelf
orUnder
standi
ng”
i
si
nul
ati
toniMoskowi
tz2003,si
nasabisal
i
brongi
toangi
l
ansa
mgahakbangpar
anmat
amoang‘
dinagmamal
i
w napagkat
uto.
I
sangmungkahigawai
nayangpagl
alagom opagbubuodngnapag-
ar
alan sa t
alakay
an ng gur
o at mag-
aar
al.Si
nasabi
ng may
kakay
ahan ang pagl
alagom na l
umi
kha ng ‘
dinagmamal
i
w na
pagkat
uto na magagami
tng mag-
aar
alsa kany
ang i
ba’
tibang
aspekt
ongpagkat
uto.Dagdagpapi
nal
ulut
angngpag-
aar
alnai
to
nat
umat
ayoangendur
ingunder
standi
ngbi
l
angi
sangkasanay
an
namagi
gingpat
unayoebi
densy
anaangi
sangmag-
aar
alaynat
uto.
Sapagsi
patsamal
awakangpagt
ananaw maki
ki
tanat
innamay
mal
aki
ng kaugnay
an ang pagl
alagom sa pagpapal
akas pa ng
gawai
ngpampagkat
uto.Kadi
ki
tni
toangpagnanai
snamai
punl
asa
i
si
panngmag-
aar
alangmgakonsept
osapar
aanghi
ndini
l
abast
a-
bast
amakakal
i
mut
an(
Moskowi
tz,
2004)

Dahi
lnaki
tasapag-
aar
alnaepekt
iboangpagl
alagom sa
pagt
atamo ng ‘
dinagmamal
i
w na pagkat
uto.Mar
ami
ng mga
mananal
i
ksi
k ang hanggang sa ngay
on ay nagsusumi
kap na
makabuo ng est
rat
ehi
ya o pamamar
aan sa pagt
utur
o na
mapapat
ingkad pa ang pagl
alagom bi
l
ang i
sang kasanay
an na
dapatkapanal
i
gansausapai
nngpagt
utur
oatpagkat
uto.Dagdag
pa,dahi
lri
nsai
l
angmgamagagandangr
esul
tangmgapag-
aar
al
nanagl
alant
adnaangpagl
alagom bi
l
angi
sangkasanay
anaymay
mal
aki
ng nai
dudul
otnapagl
i
nang ng kahusay
an pagdat
ing sa
mapanur
ingpag-
ii
sipatpaki
ki
nig.(
Moskowi
tz,
2004)

96|
Pahina
 Naki
tasamgapag-
aar
alnanagi
gingkapaki
paki
nabangang
est
rat
ehi
ya sa pagl
alagom sa pagpapal
akas ng kasanay
an sa
paki
ki
nig,
pagbabasaatpagsasal
i
ta.(
Moskowi
tz,
2004)

Bumuo ng i
sangpag-
aar
alsi
na Nel
son atSmi
th 1992,
pumapat
ungkoli
tosamgamag- alnamay“
aar lear
ningdi
sabl
es”
t
inal
akaysa pag-
aar
alna mar
ami
ng mga mag-
aar
alang hi
ndi
nakakaunawa dahi
lna r
in sa par
aan ng pagt
utur
o ng gur
o.
Nahi
hir
apansi
l
anggagapi
nangmgai
mpor
masy
ondahi
lmar
ami
ng
i
nihahant
adanggur
ongkai
sipannal
ubosnanagpapahi
rappar
asa
mgamag-
aar
al. Sapagdamingmgamag-
aar
alnamayl
ear
ning
di
sabi
l
iti
es si
nikap ng mga mananal
i
ksi
k na bumuo ng i
sang
epekt
ibong est
rat
ehi
yang magl
uluwalng i
sang hol
i
sti
kong mag-
aar
alnamagi
gingmahusaysapaki
ki
nig,
pagsasal
i
taatpagbabasa.
Nagi
ng hamon di
n sa mga gur
o ang kakul
angan ng mga
kagami
tang pant
uro na makat
utul
ong sana sa pr
oseso ng
pagt
utur
o atpagkat
uto.Mul
a sa mga gani
tong mga sul
i
rani
n
nagkar
oonngi
l
angmgapagt
atangkaanggur
onagami
ti
nang
pagl
alagom sa pagkuha ng mga susi
ng konsept
o mul
a sa
gi
nawang pag-
aar
al.Nguni
thi
ndinagi
ng madal
iang pr
oseso.
Nagkar
oonngt
atl
ongbesesnapagt
atangkaangpag-
aar
alnai
to.
Angunaatpangal
awangpagt
atakaayhi
ndnagi
ngmaay
osang
r
esul
ta.Mar
ami
ngmgamag-
aar
alanghi
ndinat
uwaatt
il
awal
ang
i
nter
es sa gi
nagawa ni
l
ang gawai
n. Nguni
t ang pangat
long
pagt
atangkai
mbi
snasapar
aanngpagsusul
atangpagl
alagom
i
si
nagawanggur
osapar
aangpasal
i
ta.Sapagkakat
aoni
tonagi
ng
mat
agumpayanggur
osakany
angpagt
atangkanamakuhaang
i
nter
eskasabayngpag-
unawasamgakonsept
odapatbi
gyang
pansi
n.(
Nel
sonatSmi
th,1992)Si
nasabir
inngpag-
aar
alnai
to,
habangnal
i
li
nangngmag-
aar
alangpagl
alagom aynahahasani
ya
r
in ang kany
ang kompr
ehensy
on sa pagbuo ng i
sang t
ekst
oo
sul
ati
n.(
Nel
sonatSmi
th,1992)Gay
unpaman,nat
ukl
asansapag-

97|
Pahina
aar
alna nagi
ging mat
agumpay ang i
sang est
rat
ehi
ya kung
nakukuhanggur
oangi
nter
esngmgamag-
aar
alnamagsi
sil
bing
i
nter
bensy
onnggur
oupangsol
usy
onanangi
sasapangunahi
ng
pr
obl
ema o sul
i
rani
n sa pagkat
uto ang kawal
an ng i
nter
es at
pagkabagot
. Si
nasabi sa mga kasal
ukuy
ang pag-
aar
al na
nagkakar
oon ng mal
aki
ng epekt
o ang pagl
i
li
nang ng
kompr
ehensy
on ng mga mag-
aar
all
alo na kung ang kani
l
ang
paksang t
atal
akay
in aypat
ungkolsa agham.Dahi
lmasy
adong
mat
aas ang i
naasahang mga kasanay
an na mat
atamo sa
est
rat
ehi
yangi
tonagkakar
oondi
nngnegat
ibongdul
otsamgamag
-
aar
al.Gay
unpaman,nai
i
wasan ang mga negat
ibong i
to kung
mar
unong magt
imbang ang gur
o sa ni
l
alaman atsa say
a na
mar
aranasanngmgabat
asapamamagi
tanngmgagawai
ngmay
kaugnay
ansakani
l
angmgai
nter
es.SaKabuoan,
angkasal
ukuy
ang
mgapag-
aar
alangnagmumungkahinagami
ti
nangpagl
alagom
bi
l
angi
sangest
rat
ehi
yanamagl
i
li
nangsakompr
ehensy
onngmga
mag-
aar
al.(
Nel
sonatSmi
th,1992) Dagdagpa,sapaggami
tng
est
rat
ehi
yang i
to mar
apat l
amang na t
agl
ayi
n ng gur
o ang
pagkakar
oon ng mahusay na pagpapasi
ya. Ang gur
o ang
magpapadal
oysat
alakay
an.Mar
apatl
amangnat
agl
ayi
nnggur
o
ang kat
angi
an na pagi
ging hol
i
sti
ko na makaangkop sa mga
kahi
ngi
anngkur
ikul
um atmi
smongmgamag-
aar
alnat
utur
uan.
Mul
asapag-
aar
alnai
tomaki
ki
tanat
inangpagi
gingepekt
ibong
pagl
alagom bi
l
angi
sangkasanay
annadapatt
agl
ayi
nngmag-
aar
al
dahi
lir
oangmagdadal
asakani
l
angmar ngenabl
ami i
ngski
l
lsna
maaar
ing ni
l
ang magami
tsa i
ba’
tibang gawai
n sa i
ba’
tibang
l
arangan.

Dahi
langpagl
alagom aymai
tut
uri
ngnaenabl
i
ngski
l
lsna
nal
i
li
nang mul
a sa paki
ki
nig(
Tay
lor
,1998)nakapal
oob di
n sa
pagl
alagom angi
sangkasanay
annamahal
agapar
asamag-
aar
al
i
to ayang kompr
ehensy
on.Ay
on kayBabal
ola atOy
edi
ran sa

98|
Pahina
kani
l
angpag-
aar
alnamaypamagatnaEssent
ial
sofUseofEngl
i
sh.
APr
agmat
icandCompr
ehensi
veAppr
oachbi
niby
ang-
pansi
nni
ya
angkahul
uganngKompr
ehensy
onbi
l
angkasi
ngkahul
uganng“
pag
-
unawa”
.Dagdag pa ni
ya,“
To compr
ehend i
sto under
stand”
si
nasabi
namal
aki
anggampani
nngkompr
ehensy
onsapag-
unawa
t
inat
awag i
t an na “
o ng i
l Powert
o under
stand”mahal
aga ang
pagkakar
oonngkompr
ehensy
onpar
asamgamag-
aar
al.Angi
sang
magandangpat
unayupangmat
ayakungangi
sangi
ndi
bidwalay
maykompr
ehensy
onaykapagnagbabasasi
yangi
sangt
ekst
oat
nat
ayangmag-
aar
alkunganoangt
amasahi
ndit
ama,i
sapang
hal
i
mbawa kapag naki
ki
nig si
ya sa i
sang nagsasal
i
ta at
nakakapagsur
isi
ya kung kapani
-pani
wal
a ba ang si
nasabing
nagsasal
i
ta.Ang dal
awang nabanggi
tna hal
i
mbawa ay i
sang
pat
unayangi
sangi
ndi
bidwalaymayt
agl
aynakompr
ehensy
on
maar
ingsapar
aanngpaki
ki
nigatpagbabasa.
Nanewot
orandAbi
ona(
1990)expl
aincompr
ehensi
on
as “
the ar
t of r
eadi
ng,under
standi
ng,and answer
ing
quest
ionsonagi
venpassage”(
p.69)
.
Sapagsi
patsakompr
ehensy
onbi
l
angi
sangsal
i
ksapagt
atamong
hi
ndinagmamal
i
w na pag-
unawa.Mapapansi
n nat
in na kadi
ki
t
pal
agi
nit
oangkakay
ahansapaki
ki
nigatpagbabasa.
Si
nasabiniOl
oghobo ( 70) “
2004: readi
ng t
akes a
maj
or par
t of t
he st
udent
’s st
udy t
ime. Hi
s good
per
for
manceatt
heuni
ver
sit
yisdi
rect
lyr
elat
edt
oagood
r
eadi
ngabi
l
ity
”.
Mul
a sa kany
ang l
i
nya,masasabinat
in na ang pagbabasa ay
nakat
utul
ongupangmal
i
nangangkompr
ehensy
onngmgamag-
aar
al. Dahi
l si
nasabi
ng ang pagbabasa ang i
sa sa
pi
nakamagandang gami
ti
ng est
rat
ehi
ya sa pagl
i
nang ng
kompr
ehensy
onngmgamag-
aar
almar
ami
ngmgapaar
alanang
gi
nagami
tit
obi
l
angi
sangest
rat
ehi
ya.Gay
unpaman,hi
ndil
ahatng

99|
Pahina
mgamag-
aar
alaygust
oanggani
tongest
rat
ehi
ya.Mar
ami
ngmga
mag-
aar
alanggust
opar
inngi
nter
aksy
onsakany
angmgakapwa
mag-
aar
al.Naghahanappar
insi
l
angkol
abor
asy
onsapagi
tanng
gur
oatmag-
aar
al.Sa nabaggi
tnapr
obl
emanagi
ngbat
ayani
tong
mgamananal
i
ksi
kupanggumawangi
sapangest
rat
ehi
yanahi
ndi
l
amangbast
amagdudul
otngpag-
unawakundimakukuhar
inang
i
nter
esngmgamag-
aar
alnamagl
uluwalngpagkat
uto.Sakani
l
ang
pag-
aar
alnai
sinagawamar
ami
ngl
umabasnamaaar
ingmagami
t
nguni
tnai
wansi
l
asat
anongnapaanonat
inmapapat
unay
anna
gust
oit
o ng mga mag-
aar
al.I
sa sa mga napagpi
l
ii
n ng mga
mananal
i
ksi
kayangpagl
alagom.Dahi
lnat
ukl
asansapag-
aar
alna
ang pagl
alagom aynakat
utul
ong sa pagpapal
akas ng gawai
ng
pampagkat
uto at pampagt
utur
o. Kadi
ki
t ng pagl
alagom ang
gawai
ngmayki
nal
amansamapanur
ingpag-
ii
sipngmgamag-
aar
al.
I
sapangkasanay
annanal
i
li
nangngmag-
aar
almul
asapagl
alagom
ayangkasanay
ansawast
ongpagpapasi
ya.
Kung si
sipat
in nat
in ang pagpapasy
a may mal
akii
tong
kaugnay
ansapagl
alagom.I
sasamgahakbangsapagl
alagom ay
pagpi
l
ingsusi
ngkonsept
om,mul
asahakbangnai
tomaki
ki
ta
nat
innamahal
aganamaykasanay
ansapagpapasi
yaangmga
mag-
aar
al.Par
amasmabi
gyangpat
unayi
toay
onkayKahnemanat
Tv
ersky sakani
l
angpag-
aar
alnapi angChoi
namagat ces,v
alues,
andf
ramesnoongt
aong2000bi
nigy
ang-
pansi
nnaangkakay
ahang
magpasy
aayi
sasakat
angi
annadapatmal
i
nangngi
sangmag-
aar
aldahi
lsi
nusumani
toangkany
angmgapani
niwal
a,pr
insi
pyoat
mgapananawnasi
yangdi
rekt
anggi
nagami
tpar
asi
yaaymakabuo
ng i
sang desi
syon.Kung kay
a’t mahal
aga na mahasa ang
kakay
ahangi
todahi
lkadi
ki
tngi
sangi
ndi
bdwalangmapahar
apsa
i
l
angmgapagsubok.Mul
asamgai
toki
nakai
l
angannagami
ti
nng
mag-
aar
alangkakay
ahanni
yasapagpapasi
ya.Nat
utul
ungandi
n
ni
toangmag-
aar
alnamagbi
gaypokusot
uonsamahahal
agang

100|
Pahina
konsept
onamagagami
tni
ya.

Sausapi
nngpagl
alagom hi
ndimai
tat
anginani
l
il
inang r
in
ngkakay
ahangi
toang“
deci
sionmaki
ng”opagpapasy
angmga
mag-
aar
al.Kung ano ba ang mahal
agang konsept
o sa hi
ndi
mahal
aga)
.Ki
nasasangkupanngkahusay
ansapagpapasy
aang
kakay
ahan ng mag-
aar
alna magsur
imul
a sa napaki
nggan o
nabasa.Mahal
agang mal
i
nang ng mag-
aar
alang kasanay
an sa
pagpapasy
asapagt
atamongkasanay
ansapagl
alagom.Dahi
ldi
to
mat
atay
a kung paano magagami
tng mag-
aar
alang kany
ang
kakay
ahannamagdesi
syonngwast
onai
sinasaal
ang-
alangang
magi
gingpr
odukt
ongkany
anggi
nawangpagpapasy
a.(
Kahneman
atTy
ver
sky
,2000)Dahi
lkasangkotsapagpapasy
aang kakay
ahan
namagsur
iomag-
anal
i
sangt
amaomal
i
,negat
ibooposi
ti
bong
r
esul
ta.Pi
nat
utunay
annamay
rooni
tongki
nal
amansakungpaano
ba nag-
ii
sip ang i
sang i
ndi
bidwal(
hedoni
c psy
chophy
sics)i
big
sabi
hinkadi
ki
tng kany
ang pagpapasy
aang kakay
ahanni
yasa
kr
it
ikalnapag-
ii
sip.Mai
tut
uri
ngnai
sangkahusay
anangkasanay
an
sapagpapasi
ya.Li
bansagumagami
tkangut
ak,
bit
bitdi
nni
toang
kakay
ahan na magi
ng sensi
ti
bo na pumapasok sa apekt
ibong
domey
n.(
KahnemanatTy
ver
sky
,2000)

Mar
amingnai
l
imbagnapag-
aar
alpat
ungkolsapagpapasy
a
ngi
sangi
ndbi
dwalatsapaggagal
ugadngi
l
angmgamananal
i
ksi
k
pi
nat
utunay
annamay
roongdal
awangaspekt
onanakaaapekt
osa
par
aanngpagpapasi
ya.Bi
nigy
ani
tongdal
awangur
iniKahneman,
angnor
mat
iveodescr
ipt
ive.Tumat
alakayangnor
mat
ivesamga
per
spekt
ibaopananaw nar
ati
onalonakabat
aysal
ohi
kalnamga
kaal
aman.Angdescr
ipt
ivenamanaymayki
nal
amansaper
sonal
napagbi
bigaykahul
ugan sai
sangbagay
.Hi
ndikai
l
angangmay
bat
ayanomayhal
ongr
ati
onal
i
smo.

Mul
asadal
awangnabanggi
tmal
akiangnagi
gingepekt
o

101|
Pahina
 ni
tosai
sangi
ndi
bidwal
.Kungi
kokont
ekst
onat
ini
tosapagpapasy
a
sa kung ano ang pi
pil
i
ing sal
i
ta upang maganap ang i
sang
pagl
alagom. Mahal
aga na gami
ti
n nat
in ang kat
egor
ya ng
Nor
mat
ive.Dahi
lnagi
ging kasangkapan i
to par
a mas magi
ng
l
ohi
kalatsi
yent
ipi
koangi
sangpagl
alagom.Mahal
aganai
sa-
alang-
al
angngi
sangi
ndi
bidwalangwast
ongpagpapasy
asapr
osesong
pagl
alagom.Mai
tut
uri
ngi
tongmasi
nsi
nangpr
osesoper
onal
i
li
nang
ni
toangkahusay
ansai
ba’
tibangl
i
ter
asiokasanay
an.(
Kahneman
atTy
ver
sky
,2000)

Mul
asamgapag-
aar
alnai
sini
l
atati
nil
ant
ad,maki
ki
tana
may
roongmay
amangmgakat
angi
anngpagl
alagom bi
l
angi
sang
kasanay
an.Mar
apatnat
agl
ayi
nit
ongmgamag-
aar
aldahi
lmal
aki
angmai
tut
ulongni
tosapagpapal
akasnggawai
ngmayki
nal
aman
sapagt
utur
oatpagkat
uto.Hi
ndimai
kukubl
inaangpagl
alagom ay
hi
ndil
angbast
aisangkasanay
an,nanal
i
li
nangbast
a-bast
a.May
pi
nagdadaaanan i
tong masi
nsi
nang pr
odukt
o,nguni
tkapag ang
kasanay
ang i
to ang kahubog sa i
sang mag-
aar
alay t
iyak na
magi
ging hol
i
sti
ko ang mag-
aar
aldahi
lmaymay
amang si
yang
kasanay
an na nagi
ng bunga ng pagl
alagom at i
to’
y
nai
sasakat
upar
andahi
lnar
insat
ulongnggur
oatmag-
aar
alna
kapwamahal
agangsangkapsakat
agumpay
anngkahi
tnaanong
gawai
nnamayki
nal
amansapr
osesongpagt
utur
oatpagkat
uto.

Mul
a sa mga nakuhang mga kaugnay na l
i
ter
atur
a at pag-
aar
al,
mapapansi
n na kar
ani
wan sa mga i
to ay nagt
atampok ng mga bat
ayang
kaal
amant
ungkolsapaki
ki
nigatpagl
alagom bi
l
angmgakasanay
angpangwi
ka
namahal
agangmat
amongi
sangmag-
aar
al.Bi
nibi
gyang-
pansi
ndi
nngmgapag-
aar
alnai
toangi
ba’
tibangmgasal
i
knanakakaapekt
osapagl
i
nangngmga
kasanay
annai
to.Naki
tamul
asamgapag-
aar
alsai
ba’
tibangpani
gngbansana
angpaki
ki
nigsakabi
l
angpagi
gingpi
nakagami
ti
ngkasanay
an,i
sai
tosamga
hi
ndinabi
bigy
ang-
pansi
nngmgagur
oatmag-
aar
alsapr
osesongpagt
utur
oat

102|
Pahina
pagkat
uto.Mul
asamgai
to,nat
ukoyngmgamananal
i
ksi
knawal
angmgapag-
aar
alang nagbi
bigay
-pansi
n sa pagbuo ng i
sang t
iyak na est
rat
ehi
ya sa
pagt
utur
onamagi
gingl
unsar
anngpagl
i
nangsamgakasanay
angpaki
ki
nigat
pagl
alagom.Kungkay
a,nagt
angkaangmgamananal
i
ksi
knagami
ti
nangmga
nakuhangpag-
aar
albi
l
angbat
ayansapagbuongi
sangest
rat
ehi
yasapaki
ki
nig
namaaar
ingmagami
tngmgagur
ohi
ndil
amangsakl
asengFi
l
ipi
nogay
undi
nsa
anomangasi
gnat
uraatant
ast
ungosahi
gitpangpagpapal
akasngkasanay
ansa
pagl
alagom.

103|
Pahina
 KABANATAI
II
METODOLOHI
YA

Mai
tut
uri
ngnasangkapsapananal
i
ksi
kangpaghahanap,paggagal
ugad
atpagbi
bigaysol
usy
on sa pr
obl
ema o sul
i
rani
n na kadi
ki
tng gi
nagawang
pananal
i
ksi
k.Sabawatpananal
i
ksi
kmay
rooni
tongpi
nagdadaanannamet
odoo
hakbangupangmai
sakat
upar
anangmat
agumpayangbi
nubuongpananal
i
ksi
k
(
Indust
ri
alResear
ch I
nst
it
ute,2010)
.Sa bahagi
ng i
to ng pananal
i
ksi
k ay
magpapaki
tangmgat
iyaknapamamar
aanomet
odonagi
nami
tupanghi
gitna
magi
ngepekt
iboatmat
ibayangpag-
aar
anamayki
nal
amansapagl
i
nangng
kasanay
ansapaki
ki
nigpat
ungongpagl
alagom.Angmgapar
teobahagii
toay
i
l
alahadsapamamagi
tanngmgasumusunod:(
1)Di
seny
ongPananal
i
ksi
k,(
2)
Lokasy
onngPananal
i
ksi
k,(
3)MgaKal
ahoksaPananal
i
ksi
k,(
4)I
nst
rument
ong
Pananal
i
ksi
k,at(
5)Pamamar
aansaPangangal
apngDat
os.Mul
asal
i
mang
esensy
alna bahagi
ng nabaggi
tmat
it
iyakna ang pananal
i
ksi
kna i
to’
ymas
magi
ging mat
ibay atmat
atag dahi
lmay
roong mga ebi
densy
ang dat
os na
nakal
ap na magi
ging sanl
i
gan ng kabuoang pag-
aar
alatdumaan i
to sa
si
stemat
ikongpr
osesongpangangal
apngdat
osnamakt
utul
ongupangmas
magi
ngmakabul
uhanangpagpapakahul
ugansamgadat
os.

3.
1.Di
seny
ongPananal
i
ksi
k

Gi
nami
t ng pag-
aar
alna i
to ang deskr
ipt
ibo-
kwant
it
ibo-
kwal
i
tat
ibo-
eksper
iment
al-
debel
opment
alnapar
aanngpagkal
apatpag-
aanal
i
sasamga
dat
osnat
utugonsamgal
ayuni
nngpananal
i
ksi
knamat
ukoyangi
ba’
tibang
sal
i
ksapagbuongest
rat
ehi
yasapaki
ki
nigt
ungosapagl
i
nangngkasanay
ansa
pagl
alagom atmasur
iangugnay
anngest
rat
ehi
yasapaki
ki
nigsapagl
i
nangng
kasanay
an sa pagl
alagom bat
ay sa:a.pagpi
l
ing mga susi
ng-
sal
i
ta,b.

104|
Pahina
pagpapai
kl
ingmgai
dey
a,c.pag-
uugnay
-ugnayngmgakonsept
oathul
iay
masubokangpagi
gingepekt
ibongKi
nig-
Siksi
kbi
l
angest
rat
ehi
yasapaki
ki
nig
t
ungosapagl
i
nangngkasanay
ansapagl
alagom.Angmganabaggi
tna l
ayuni
n
aykumakat
awansabuongpananal
i
ksi
katkadi
ki
tri
nit
osapagpi
l
ingmet
odoo
par
aanupangmasmagi
ngmabungaangmagi
gingpagkakal
apngdat
os.

Ang mgal
ayuni
n,sul
i
rani
natpamamar
aang gagami
ti
nsapagbuo ng
i
sangpananal
i
ksi
kaymai
tut
uri
ngnamahal
agangsal
i
knamaaar
ingmakaapekt
o
sapar
aanngpagpapat
ibayatpagpapat
atagngmgakaal
amannanakapal
oobsa
i
sang bi
nubuong pag-
aar
al. Sa bawat y
ugt
o ng bi
nubuong pag-
aar
al
kumakat
awani
tosapangunahi
ngpar
aanngpagsul
atati
toangpagl
alar
awan.
Kung si
si
pat
in ang sal
i
tang pagl
alar
awan nanggal
i
ng i
to sal
i
tang “
pag”at
“
lar
awan”
.Sapagbi
bigaykahul
uganniKr
athwohl(
1993)si
nasabini
yanai
toay
l
agpas pa sa mal
i
khai
ng pagt
ukl
as ng mga bagay att
umut
ulong upang
mai
saay
osangmganaki
tangepekt
okaugnayngi
sangpag-
aar
alnangsagay
on
aymai
ayon ang mgapagpapakahul
ugang i
to sat
iyaknamgal
okasy
on na
pagl
alapat
anngmganasabi
ngpagpapakahul
uganatgay
undi
nayupangmasur
i
atmabi
gyan ng pat
otoo ang mga pagpapal
i
wanag bat
aysa mga dat
osna
nakal
ap.Angsal
i
tangl
arawanayl
i
ter
alnanangangal
uganna“
pict
ure”oi
mahe
nguni
tkapagni
l
agy
ani
tongpanl
api
ngI
,paki
,atpagaynag-
ii
baangkahul
ugan
ni
to. Sa pagl
alapi
t sa kont
ekst
o ng pananal
i
ksi
k ang pagl
alar
awan
nangangahul
ugan bi
l
ang i
sang gawai
n maaar
ing pasul
ato pasal
i
ta na ang
t
angi
ngl
ayuni
naybi
gyanngpagpapakahul
uganangi
sangphenomenasapar
aan
ngpagt
atal
asai
l
angmgakat
angi
an,kahal
agahanatkaugnay
anni
tosai
l
ang
mgamal
alaki
ngkonsept
o.Ay
onkayJohnson( uonangdescr
2010)nakat ipt
ive
r
esear
chsapagbi
bigayngt
iyaknapagl
alar
awansai
sangpar
ti
kul
arnakal
agay
an
okat
angi
anngi
sangsi
twasy
onopenomena.Dagdagpani
ya,
ginagami
tngmga
mananal
i
ksi
kogur
oangpal
arawangpag-
aar
alupangmat
utuhanangpaggawi
,
opi
niy
on,
pani
niwal
aopag-
aar
alngi
stadi
sti
kangpopul
asy
onodemogr
aphi
csng
mgat
ao.Gay
unpaman,nagagami
tangur
inapananal
i
ksi
knai
toupangbi
gyang
kasagut
anangmgat
anongna“
ano”atnagagawai
tosapamamahi
tanngmga
si
stemat
ikong met
odo t
ulad ng pagpapasagot sa mga t
alat
anungan na

105|
Pahina
gi
nagami
to i
sinasagawa upang makakuha ng mat
ibay atmapapanal
i
gang
pr
imay
angdat
os.(
Bor
gatGal
l1989)

Mai
tut
uri
ng di
n na kahi
ngi
an ng i
sang pagl
alar
awang pag-
aar
alang
pagbi
bigaypakahul
ugansamgapr
imar
yingdat
osnanakal
apbuhatsagi
nawang
met
odot
uladngpagpapasagotsat
alat
anungan.Nangunasi
naGl
assatHopki
ns
(
1984)sapaggawangi
sangpag-
aar
alpat
ungkolsapr
osesoohakbangi
nupang
mai
sakat
upar
anangi
sangdeskr
ipt
ibongpananal
i
ksi
k.Angmgahakbangnai
to
ayangpangangal
apngdat
osnanagl
alar
awansai
sangpar
ti
kul
arnapenomena
at kal
auna‟
y pagsasaay
os,paghahanay
,pagt
ukoy
,at hi
git sa l
ahat ay
pagl
alar
awansamgat
iyaknadat
osnanakal
ap.
(Gar
ciaatCor
pin2017)
.

Nagi
ngbat
ayanngmgamananal
i
ksi
kangnasabi
ngpr
osesoohakbangi
n
sapaggawangi
sangdeskr
ipt
ibongpananal
i
ksi
kupangmagkar
oonngt
iyakna
kabat
ir
anatmat
ukl
asankunganongangkopnaest
rat
ehi
yasapagt
utur
oang
maaar
ingmagami
tnggur
o pangmal
i
nangangkasanay
anasapaki
ki
nigna
magbubungangkasanay
ansapagl
alagom.Nai
sakat
upar
an angpagt
ukl
asna
i
tosapamamagi
tanngpagl
alar
awansamgat
iyaknakat
angi
ankungsaan
nagt
atagpoangkasanay
ansapaki
ki
nigatpagl
alagom atkungpaanomal
i
li
nang
ang paki
ki
nig gami
tang i
sang est
rat
ehi
ya na ni
l
ikha ng mga mananal
i
ksi
k.
Nagi
ngbat
ayanngpag-
aar
alangmganumer
ikalnadat
osnanakal
ap.Mul
asa
pagl
alar
awannai
si
nagawanagi
ngbat
ayanngpag-
aar
alnai
toangmganakal
ap
nanumer
ikalnadat
osnanagi
ngbat
ayanngmgamananal
i
ksi
kupangmakabuo
ngi
sangebi
densy
aopat
unaynamagbi
bigayngmat
ibayatmat
atagnasal
alay
an
upangmapat
unay
anangpagi
gingepekt
ibo ngest
rat
ehi
yasapagt
atamo ng
kahusay
anngmag-
aar
alsadal
awangkasanay
an.Dagdagpa,nagi
ngt
ulongdi
n
i
tosamgagur
oupangmaki
taangpagl
alapatni
tosapagl
i
nangngdal
awang
kasanay
annamaaar
ingmakat
ulongsapagpapal
akaspasakahusay
angt
agl
ay
ng mga mag-
aar
al.Maki
ki
ta na ang pag-
aar
alna i
to ay may hapl
os ng
kwant
it
ati
bongur
ingpananal
i
ksi
kdahi
lnar
insapaggami
tngi
sangt
iyaknamga
por
mul
a upang mapat
unay
an ang i
sang kaal
aman na nakapal
oob sa
pananal
i
ksi
knai
to.

106|
Pahina
 Sal
i
broni
naBal
v inamaypamagatna “
anesatCaput Int
roduct
iont
o
Quant
it
ati
veResear
chMet
hods:AnI
nvest
igat
iveAppr
oach”bi
nigy
angpansi
nni
l
a
namahal
agasai
sangpananal
i
ksi
kangpagbi
bigayngmat
ibaynaebi
densy
ao
pat
unaybuhatsabi
nubuongkaal
amanokai
sipan.Masnagi
gingmakabul
uhanat
kapani
-pani
wal
aangi
sangpananal
i
ksi
kkungi
to’
ydumaansasi
stemat
ikong
pr
osesonamaaar
ingki
napapal
oobanngmgamet
odoodi
seny
ongpananal
i
ksi
k
nakaki
ki
taanngpagl
alar
awansapar
aanmaypi
nagbabat
ayanatpi
nananal
i
gang
sangguni
an.Sa pagsasagawa ng pananal
i
ksi
k na i
to gumami
tang mga
mananal
i
ksi
kngkwant
it
ati
bongpamamar
aanngpananal
i
ksi
kupangt
iyakna
mapat
unay
angami
tangmganumer
onai
papaki
tasapar
aangor
gani
sadoat
magi
ng ang paggami
tng mga est
adi
sti
ka upang mai
l
arawan ang gust
ong
pat
unay
an ng pag-
aar
alna i
to.Pi
nakahul
ugan niLeedy (
1993)ang i
sang
kuwant
it
ati
bongpag-
aar
albi
l
angi
sangmet
odosapananal
i
ksi
knanakat
uonsa
mga numer
o o anumang bagay na nasusukatsa pamamagi
tan ng i
sang
si
stemat
ikongpar
aanngpagsusur
ingmgapenomenaougnay
angnamasi
do
nat
ukoy
.Dagdagpani
ya,i
toaygi
nagami
tupangsagut
inangmgakat
anungan
kaugnaysamgaugnay
angnal
i
khabat
aysamganasusukatnabar
yabolngpag-
aar
alnamayl
ayuni
ngmagpal
i
wanag,maghi
nuha,atmagi
ngangmagkont
rolng
mgapenomena.Saaspekt
ongi
to,maki
ki
tanaangpangunahi
ngl
ayuni
nng
paggami
tngkuwant
it
ati
bongpamamar
aansapag-
aar
alayupangmagami
tang
mganumer
oatest
adi
sti
kasapagl
alar
awanngmgaugnay
annanagt
ulaksamga
mananal
i
ksi
kupangpal
ali
minpaangpag-
alam kaugnaysai
sangpaksa.
(Gar
cia
atCor
pin,
2017)

Hi
ndi nagt
atapos ang pananal
i
ksi
k sa pagbi
bigay ng i
sang
kompr
ehensi
bong est
adi
sti
ka gami
tang numer
o atgr
api
ko par
a masabi
ng
makabul
uhan at t
iyak na napat
unay
an ang i
sang pag-
aar
al. Hi
ndi i
to
makasasapatupangt
iyaknamapat
unay
anangi
sangpag-
aar
almar
apatnai
to’
y
mai
l
arawanatmabi
gyangkahul
uganangmganumer
ongnakal
ap(
Congerat
Hunt1999)
.Mul
asapananawnai
toangpananal
i
ksi
kdi
nnai
toaygi
nami
tanng
kwal
i
tat
ibong pananal
i
ksi
k upang mat
ukoyang ugnay
an ng numer
o atang
penomenanai
nil
alar
awan.Mul
asanumer
ongnakal
apngmgamananal
i
ksi
kna

107|
Pahina
nagmul
asasagotngmgamag-
aar
alsat
alat
anunganaynagkar
oondi
nngmga
i
l
angobser
basy
on,panay
am atdi
skusy
onupangdi
rekt
angmaki
taangt
ugonng
mgamag-
aar
alpat
ungkol
sagawai
ngmayki
nal
amansapaki
ki
nigatpagl
alagom.

“
Thei
nfor
mat
ionordat
acol
l
ect
edandanal
yzedi
spr
imar
il
y(butnot
excl
usi
vel
y)nonquant
it
ati
vei
nchar
act
er,
consi
sti
ngoft
ext
ualmat
eri
alssuch
asi
nter
viewt
ranscr
ipt
s,f
iel
dnot
es,
anddocument
s,and/
orv
isualmat
eri
als
suchasar
ti
fact
s,phot
ogr
aphs,
videor
ecor
dings,
andI
nter
netsi
tes,
that
documenthumanexper
ienceaboutot
her
sand/
orone'
ssel
finsoci
alact
ion
andr
efl
exi
vest
ates.
”
-
Sal
dana,
2011(
Fundament
alsofQual
i
tat
iveResear
ch,
p.
5)

Sapag-
aar
alnai
sinawaniSal
danamaki
ki
ta angmal
aki
ngpagkakai
bang
quant
it
ati
bong pananal
i
ksi
k sa qual
i
tat
ibong pananal
i
ksi
k.Mal
i
ban sa hi
ndi
paggami
t ng numer
o ay may
roon di
ng i
si
nasagawa ang qual
i
tat
ibong
pananal
i
ksi
knamayki
nal
amanpaki
ki
lubogopagkakar
onngdi
rekt
angugnay
an
sakal
ahokngi
yongpananal
i
ksi
kupangmakakuhangi
sangdat
osnamagagami
t
na mat
ibay na sandi
gan sa pagl
alar
awan ng i
sang t
iyak na penomena o
si
twasy
on.I
sang hal
i
mbawa na ni
to ayang paki
ki am o i
panay nter
view ang
gawai
ngi
toaymayki
nal
amansadi
rekt
angpagkuhangdat
ossai
saohi
gitpang
kal
ahokupangmakakuhangi
sangmat
ibaynamgakasagut
annamakat
utul
ong
sapagbi
bigayngi
sangmal
i
naw atkompr
ehensi
bongkaal
amannamaaar
ing
sandi
ganngmgamananal
i
ksi
k.Angpananawnai
toaymaaar
ingi
kont
ekst
osa
konsept
ong bi
nuo ni Jav
ier (
2012) kung saan bi
nigy
ang-
dii
n ni
ya ang
pagpapahal
agasaor
yent
asy
onngpaki
ki
pagkapwabi
l
angkapaki
-paki
nabangna
met
odongpananal
i
ksi
kkungsaansi
nasabini
yangmar
apatnabi
gyang-
hal
aga
angkapwabi
l
angpagkukunanngdat
osatmahal
agangi
paunawasamgai
tona
hi
ndil
amangsi
l
amgar
espondant
eomal
i
itnabahagingpananal
i
ksi
kkundiang
mga t
uon atpi
nag-
aal
ayan ng pag-
aar
al.I
nihant
ad niJav
ierang sal
i
tang
paki
ki
pagkapwa na madal
as na nababangi
tsa kwal
i
tat
ibong pananal
i
ksi
k.
Kaugnay ng pananaw na i
to ang konsept
o na bi
nigy
ang pansi
n niShank

108|
Pahina
per
“ sonalski
l
ltoi
mmer
se”oangkakay
ahannamaki
samaomaki
angkopsamga
r
espondant
enggi
nagawangpananal
i
ksi
k.Samal
awaknapagt
anawnag-
iwanng
i
sangmakabul
uhangt
ekni
ksi
naO'
Dwy
er,L.
M & Ber
nauerJ.
A.(
2014)upang
mai
sagawaangi
sangmat
agumpaynapananal
i
ksi
k.Mahal
agasakwal
i
tat
ibong
pananal
i
ksi
kangpagkakar
oonngnat
uralnapaggawiopag-
uugal
i
.Nakapal
oob
di
toangkakay
ahannamaki
angkopomagi
ngt
apatsai
yongmgar
espondant
e
upangmakuhamoangdat
osnamaaar
ingmagami
tsagi
nagawangpag-
aar
al.
Angpagkakar
oonngmai
gti
ngnaugnay
ansakal
ahokngpag-
aar
alangi
sasa
mahal
agangmat
utuhanomal
amanupangmagkar
oonngmabungangdat
osna
maaar
ing makat
ugon o makat
ulong sa pagpapat
ibay ng mga ebi
densy
ang
kadi
ki
tnggi
nagawangpag-
aar
al.Magi
gingmat
agumpayangpananal
i
ksi
kkung
mar
aramdamanngmgakal
ahokor
espondant
engpag-
aar
alnamakat
utul
ong
angi
yongpag-
aar
alsal
ugaromgabagaynami
smongki
napapal
oobanni
l
a.
Kungkay
a’tupangmakakuhangdat
osl
agpassanumer
ongbungangpagsagot
sa mga t
alat
anungan ang pag-
aar
alna i
to aynagsagawa ng unst
ruct
ured
obser
vat
ion kungsaani
nobser
bahanngmgamananal
i
ksi
kangmgamag-
aar
al
nakal
ahoksapag-
aar
al.Anggi
nawangobser
basy
onngmgamananal
i
ksi
kay
hi
ndii
ti
nakdaosi
nady
angmgamag-
aar
alatgur
ongt
agapasi
nay
asahal
i
p
gi
nawa i
tong nat
uralupang di
rekt
ang maki
ta ang pagsusur
isa nat
uralna
kal
akar
an sa kl
ase habang may
roong mga gawai
ng i
pinapagawa ang gur
o
kaugnay
an sa paki
ki
nig.Nakat
ulong ang gi
nawang obser
basy
on sa mga
mananal
i
ksi
kupangmaki
taangi
l
angmgat
iyaknapuwangnamayki
nal
amansa
pag-
aar
al.Angpuwangnanaki
tangmgamananal
i
ksi
kaymaymal
aki
ngambag
upangmapat
ibaypaanggi
nagawangkaal
aman.Kaugnayni
to,
naki
tar
inngmga
mananal
i
ksi
kangi
l
angmgat
iyaknaest
rat
ehi
yanagi
nagami
tnggur
oupang
magi
ngi
nst
rument
osapaghasangkasanay
ansapaki
ki
nig.

Sa punt
ong i
to,nagi
ng mal
aki
ng kahi
ngi
an sa pag-
aar
alna i
to ang
pagt
ugonsamgapuwangnanaki
tangmgamananal
i
ksi
ksaugnay
annggur
oat
mag-
aar
alatsapr
osesongpagt
utur
oatpagkat
utongmgamag-
aar
al.Kung
kay
a’tkai
l
angani
tongmai
l
apatatmai
sagawasakal
agay
angpangkl
asr
um.Sa
pagsi
patsapag-
aar
alnai
sinagawani
Sri
nagesh(
2011)bi
nigy
ang-
li
nawnaupang

109|
Pahina
mabi
gyanngmat
ibaynakasagut
anangi
sangsul
i
rani
nopuwangsal
oobng
i
sangsi
twasy
onopenomenamar
apatl
amangnagami
ti
nangeksper
iment
alna
pamamar
aan ng pananal
i
ksi
k.Kung i
kokont
ekst
o nat
ini
to sa nabanggi
tna
kahi
ngi
an pat
ungkolsa si
twasy
ong pangkl
asr
um ang mga mananal
i
ksi
k ay
ki
nakai
l
angan na makal
i
kha ng mga si
twasy
ong pang-
klasr
um na maaar
ing
makapagpat
ibayatmakapagpat
atagsabi
nubuongkaal
amansapagt
ugonsa
mgasul
i
rani
ngnakal
ant
addi
to.Angpag-
aar
alnai
toaynakaangkl
asapagl
i
nang
ng kasanay
an sa paki
ki
nig upang mat
amo ang kasanay
an sa pagl
alagom
maki
ki
ta na i
sang kahi
ngi
an ng pag-
aar
al na i
l
apat ang pr
insi
pyo ng
pagbabal
ansengpanl
oobatpanl
abasnabal
i
dasy
on,paggami
tngi
l
angmga
ki
nal
abasanupangt
ayai
nangpr
osesongpagkat
utongmgamag-
aar
algami
t
angl
i
li
khai
ngt
ekni
knanakabat
aysanaki
tangugnay
an,paggami
tngmgat
ugon
mul
asamgamag-
aar
alatpagsusur
isamganakuhangpunt
osngmgamag-
aar
al
bi
l
angmgabar
yabolnahi
ndimakapag-
ii
sangpag-
aar
alnaay
onki
naCl
arkat
Snow (
1975)aymgakat
angi
angmar
apatt
agl
ayi
nngi
sangeksper
iment
alna
pamamar
aan.ng pag-
aar
alna i
to aygumami
tng ur
ing eksper
iment
alna
pamamar
aannakungt nayt
awagi rueexper
imentnai
pinapay
oni
naRossat
Mor
ison(
1993)nagami
ti
npar
asahi
gitnamal
i
li
itnal
unanngpag-
aar
alkung
saant
utukuy
inangepekt
ongpaggami
tngi
sangest
rat
ehi
yasapagkat
utong
mgamag-
aar
al.(
Gar
cia&Cor
pin,
2017)
.

Sapagaangkl
asagi
nawangpag-
aar
alni
l
aRossatMor
ison(
1993)kadi
ki
t
ni
to ang kahi
ngi
anmaki
tao mat
ukoyang pagi
ging epekt
o ng paggami
tng
bi
nuong est
rat
ehi
ya sa pagl
i
li
nang ng kasanay
an sa paki
ki
nigt
ungo sa
kasanay
ansapagl
alagom.Mul
asapananawnai
to,
angpag-
aar
alaygumami
tng
debel
opemt
alna pamamar
aan ng pananal
i
ksi
k.Sa pagbi
bigaykahul
ugan ni
Mi
l
ler(
2017)sakonsept
ongdebel
opment
alnapamamar
aanngpananal
i
ksi
k
bi
nigy
ang-
dii
nni
yanai
to aynakat
uonsapr
oduksy
onng kaal
amannamay
l
ayuni
ngmapaunl
adangpr
osesongkal
akar
angpangkl
asr
um t
uladngpagt
utur
o,
pagl
i
khaatpagt
atay
asapr
osesongpagkat
utoatpagt
utur
o.Dahi
langpag-
aar
al
na i
sinasagawa ng mga mananal
i
ksi
k ay nakat
uon sa pagbuo ng i
sang
est
rat
ehi
yangmagl
i
li
nangsakahusay
anngmgamag-
aar
alsapaki
ki
nigt
ungosa

110|
Pahina
pagl
alagom bi
nibi
gyang-
li
nawni
naSeel
satRi
chey(
1994)naangpamamar
aang
debel
opment
alay hi
ndil
amang nakat
uon sa pagl
i
kha o pagbuo ng i
sang
est
rat
ehi
ya na magagami
tsa pagt
utur
oit
o ay mai
tut
uri
ng si
stemat
iko at
masi
nsi
nangpag-
aar
alnamaykaugnay
ansapagdi
diseny
o,pagt
atay
angmga
gawangpampagkat
uto,
prosesoatpr
odukt
onamayt
iyaknapamanat
ayan.Mul
a
sapananawnai
tomaki
ki
tanamahal
agangmagami
tngmgamananal
i
ksi
kang
est
rat
ehi
yangi
tol
alo’
tisasal
ayuni
nngpag-
aar
alnai
toaymat
agumpayna
makat
ugon sa epekt
ibong pagt
utur
o atpagkat
uto gami
tang est
rat
ehi
ya na
nakaugatsaugnay
anngmgakasanay
ansapagl
alagom pat
ungongpaki
ki
nig.

3.
2.Lokasy
onngPananal
i
ksi
k

Ang Mat
aas na Paar
alan ng Komonwel
tayki
niki
l
alang pambansang
mat
aasnapaar
alansaDi
bisy
onngLungsodngQuezon.Si
mul
apanoong1986,
ang paar
alang i
to ay nagsi
sil
bina sa mga nasasakupan ni
tong bar
angay
,
nakapagbi
bigayngpant
aynaopor
tuni
dadt
ungosakal
i
dadngedukasy
onpar
a
sal
ahat
.Kungbabal
i
kanangkasay
say
an,noongHul
yo14,1986,i
tol
amangang
kat
angi
-t
angiatnag-
ii
sangmat
aasnapaar
alannanai
tat
agsabuongbar
angay
.
I
toayi
sangmal
aki
ngkat
upar
anpar
asamgakasapingSama- sangnon-
Sama,i
gov
ernmentor
gani
zat
ionnanakabasesaKomonwel
tatpar
akayPaderJoel
Tabor
a,angKur
a-Par
okongSi
mbahanngKr
ist
ongHar
i.Noongpanahongi
yon,
angmgakl
aseayi
dinar
aossapamamagi
tanngmgai
mpr
obi
sadongkl
asr
um sa
l
oobngsi
mbahannamaymgamag-
aar
alnahumi
git
-kumul
ang800.

Habangpat
uloyangpagt
ataguy
odsanasabi
ngpaar
alan,i
toaynoong
t
inawagnaSanFr
anci
scoHi
ghSchool
-Commonweal
thAnnex.Sapagl
agoni
to,
noong i
ka-
20 ng Huny
o,t
aong 1991,ang San Fr
anci
sco Hi
gh School
-
Commonweal
thAnnex,nadat
ingpangal
anngCommonweal
thHi
ghSchoolo
Mat
aas na Paar
alan ng Komonwel
t,ay nal
i
pat sa Ecol
s St
. Bar
angay
Commonweal
th,QuezonCi
ty.Sapanahonngpanunungkul
anniDr
.Josef
inaT.
Per
lado,kal
aki
pangkany
angi
nisy
ati
ba,nakami
tngpaar
alanangpagsasar
il
i
mul
asat
inat
awagna“
mot
herschool
”ni
toatsawakas,i
toaypi
nangal
anang
Mat
aasnaPaar
alanngKomonwel
t.

111|
Pahina
 Sa kasal
ukuy
an,ang paar
alan aynag-
aal
ako ng Juni
orHi
gh School
,
Techni
cal
-Vocat
ional
Educat
ion,
Speci
alEducat
ionatSeni
orHi
ghSchool
.

Angpananal
i
ksi
kayi
sinagawasaMat
aasnaPaar
alanngKomonwel
t.
I
sinagawaangpananal
i
ksi
ksal
ugarnai
tobi
l
angpaar
alangki
l
alasapaghuhubog
atpagl
uluwalng i
sang mag-
aar
alnadumaan sawast
ong pamamal
akad at
kal
i
dadngedukasy
on;mag-
aar
alnamay
roongmat
ali
nongpagpapasy
atungosa
paki
ki
pagsapal
aransar
eal
i
dadnapag-
inogsal
i
punan.Bi
l
angangpaar
alangi
to
ayki
l
alasabansananagpr
prody
usngmgamal
aki
ngbi
l
angngmag-
aar
alkung
heogr
api
ko ang usapi
n,mai
nam na magsagawa ng mga pananal
i
ksi
k sa
gani
tongkat
uladnapaar
alan.I
sangpasul
ongnahakbangkungmai
tut
uri
ngang
pagsasagawangmgapag-
aar
alsamgagani
tongpaar
alansapagkatt
atakni
to
ang pagi
ging i
sang publ
i
kong paar
alan na t
iyak na makat
utul
ong na
makapaagpr
ody
usngmgamag-
aar
alati
ndi
bidwalnamaymal
aki
nggampani
n
sal
i
punan.

3.
3.MgaKal
ahoksaPananal
i
ksi
k

Angmgamag-
aar
alsaI
kasampungBai
tangPangkat1at41ngMat
aasna
Paar
alanngKomonwel
tnakapuwabi
nubuong40mag-
aar
alangmganagi
ng
kal
ahokngpag-
aar
alnai
to.Pi
nil
iangmganasaI
kasampungBai
tangdahi
l
i
naasahannaangmgamag-
aar
alnanasaant
asnai
toaymaymal
akasnang
kasanay
ansapaki
ki
nig.Bi
l
angangant
asnai
toangkr
it
ikalnat
ransi
syonngmga
ag-
aar
almul
asaj
uni
orpat
ungongseni
orhi
ghschool
,i
naasahanangmai
gti
ngna
kahi
ngi
an na ang mga mag-
aar
alay kay
a nang maki
nig nang kr
it
ikalat
magl
agom nangepekt
ibo.

3.
3.1.Pamant
ayansaPagpi
l
ingmgaKal
ahok

Angkl
asengBai
tang1at41ngMat
aasnaPaar
alanngKomonwel
t
angnapi
l
ingmagi
ngkal
ahokngmgamananal
i
ksi
ksapag-
aar
alnai
to.
Mi
nabut
ingpi
l
ii
nangpi
nakaunaatpi
nakahul
i ext
ngpangkat( reme
sect
ions)upanghi
gitnamat
ayaangkapekt
ibuhanngnabuongest
rat
ehi
ya
dahi
langdal
awangpangkatnai
toayi
naasahangmaymagkai
bangl
ebel

112|
Pahina
 ngpagkat
utobagama’
tnasapar
ehongant
assi
l
a.Dahi
lnar
inangpokus
ngpag-
aar
alayCupi
datPsy
che,
napi
l
iri
nngmgamananal
i
ksi
kang
Bai
tang10.I
pinapaki
tar
inngGabayPangkur
ikul
um saFi
l
ipi
nona
mar
ami
nggawai
nsaBai
tang10nanagangai
l
anganngpag-
unawasamga
i
dey
angnapki
ki
nggan.Bat
aynar
insamgai
sinagawangpaunang
obser
basy
onatpangangal
apngdat
ossapamamagi
tanngt
alat
anungan,
nabat
idngmgamananaal
i
ksi
knaang40namgamag-
aar
alsabawat
pangkatnai
toaymaykakay
ahannasapaki
ki
nigatpagl
alagom.Mul
asa
mgaobser
basy
ongnabanggi
t,mai
nam l
amangnakuni
nangdal
awang
pangkatsaBai
tang10namagi
ngkal
ahoksapag-
aar
alnai
to.

3.
4.I
nst
rument
osaPananal
i
ksi
k

Ay
onkayWoody(
1988)kany
angpi
nakahul
ugannaangpananal
i
ksi
kay
bi
nubuongpagpapakahul
uganatmul
i
ngpagpapakuhul
uganngmgapr
obl
ema,
pagbuongmgat
eor
yaomgamungkahi
ngsol
usy
on,
pagkol
ekt
a,pagsasaay
osat
pagsusur
ingmganakal
apnadat
os,
paggawangmgapagbabawasatpagbuong
konkl
usy
onathi
gitpangpagt
atay
asakonkl
usy
onupangmal
aman kungi
toba
ay nar
arapat na mai
sama sa i
sang bi
nubuong t
eor
ya. Mul
a sa
pagpapakahul
uganniWoody
,angpananal
i
ksi
kayi
sangor
gani
sadonggawai
nna
nagangai
l
angangpagsama-
samahi
nangmganakal
apnadat
os,pag-
aay
osng
mgai
tonangsagay
onayangpananal
i
ksi
knai
sinasagawaaymagi
ngepekt
ibo
atmagi
ngkapaki
-paki
nabang.

Angmgamananal
i
ksi
kaygumami
tngmgai
nst
rumentsapagkal
apng
mga dat
os na kakai
l
angani
n upang magi
ng epekt
ibo at magi
ng kapaki
-
paki
nabangangkani
l
anggi
nagawangpananal
i
ksi
k.Masusi
ngpi
nag-
aral
anat
i
sinaay
osng mgamananal
i
ksi
kang mgai
nst
rument
ing kani
l
ang gi
nami
tsa
pagbuongpananal
i
ksi
knai
toupangmakakal
apngmgai
mpor
tant
engdat
osna
maykaugnay
ansai
si
nasagawangpananal
i
ksi
knangsagay
onangpananal
i
ksi
k
nai
sinasagawaaymagi
ngmabungaatkapaki
-paki
nabang.Atangi
nter
pret
asy
on
at pagpapakahul
ugan na kani
l
ang mai
bibi
gay ay may kaugnay
an sa
est
rat
ehi
yangki
nig-
siksi
knaangt
uonayangpagl
alagom mul
asat
ekst
ong

113|
Pahina
napaki
nggansal
oobngkl
ase.

3.
4.1.Tal
atanungannaGi
nami
tsaPagkal
apngPr
imar
yangDat
os

Angmgamananal
i
ksi
kaybumuongi
sangt
alat
anunganna
makat
utul
ong upangmakakal
apngdat
osmul
asa34namag-
aar
alngCommonweal
thHi
ghschoolBai
tang10nakani
l
angnapi
l
i
bi
l
angmgakal
ahoksai
sinasagawangpag-
aar
al.Maydal
awang(
2)
bahagiangt
alat
anungan,atangmgat
alat
anungangi
toaynasa
any
ongt
sekl
i
st.AngunangbahagiayMgaHakbangsaPaki
ki
nigng
mga Tal
akay
an o Ar
ali
n kung saan l
alagy
an ng t
sek ang
t
alat
anungannamaybi
l
ang1-
10.Ki
nakai
l
anganl
amangnal
agy
an
ngt
sekngmag-
aar
alangmganumer
ongt
ingi
nni
l
aaygi
nagawa
ni
l
a bi
l
ang hakbangi
n sa paki
ki
nig sa t
alakay
an o ar
ali
n.Ang
i
kal sang l
awangbahaginamanayi i
ker
tscal
e namayapatna
pagpi
pil
i
an:Lubos na sumasang-
ayon,Sumasang-
ayon,Hi
ndi
sumasang-
ayonatLubosnahi
ndisumasang-
ayon.Lal
agy
anng
mgamag-
aar
alngt
sekangmgapahay
agnasat
ingi
nni
l
aaymga
kasanay
ang nal
i
li
nang kaaki
batng pagl
alagom.Mul
a sa mga
magi
gingsagotngmgamag-
aar
alokal
ahok,gagawangt
iyakna
hakbangi
nupangmaal
amankungsaangbahagingkani
l
agpag-
aar
almaaar
inggami
ti
nangest
rat
ehi
yangki
nigsi
ksi
kupangmas
mapal
akasangpaangkani
l
angkasanay
ansapaki
ki
nigt
ungosa
pagl
alagom.

3.
4.2.MgaI
stadi
sti
kangGi
nami
tsaPag-
aar
al

Sa pag-
aar
alna i
sinagawa niBal
vanes atCaput
i(2001)
I
ntr
oduct
iont
o Quant
it
ati
veResear
chMet
hods:AnI
nvest
igat
ive
Appr
oach bi
nigy
ang-
pansi
n ni
l
a na i
sa sa mga kahi
ngi
an ng
kwat
ati
bong pananal
i
ksi
kayang paggami
tng mgapor
mul
aat
i
stadi
sti
kanamagi
gingmat
ibaynai
nst
rumentsapagpapat
ibaysa
mgapat
unayomgadat
osnanakal
apngpag-
aar
al.Anggi
nami
tna
t
alat
anunganngmgamananal
i
ksi
kaybi
nubuongt
atl
ongy
ugt
o

114|
Pahina
kungkay
a’tangmgamananal
i
ksi
kaynagsumi
kapnamakabuo
maghanap ng mga por
mul
a na t
utugma sa kaangkupan ng
hi
nahanapnasagotngpag-
aar
al.

Angunangbahagingt
alat
anunganaynagl
alahadngl
ayuni
n
namat
ukoyangmgasal
i
ksapagbuongest
rat
ehi
yasapaki
ki
nig
t
ungosapagl
i
nangngkasanay
ansapagl
alagom,gi
nami
tngmga
mananal
i
ksi
kangpor
mul
ang:

Gi
nami
tit
o ng mga mananal
i
ksi
k sa upang magi
ng
or
gani
sadoatmaki
taangpagkakasunod-
sunodngmgasal
i
kna
nakakaapekt
o sapagbuo ng est
rat
ehi
yasapakj
i
kini
gtungo sa
pagl
i
nangngkasanay
ansapagl
alagom,
itoayi
nil
ahadngmgamag
-
aar
alatgur
o.Ang mga bar
yabolna gi
nami
tsa por
mul
a na
kumakat
awansamgasumusunodnadat
os:

ƩMP=summat
ion ngmgamag-
aar
al
atgur
o na pumi
l
isa mga sal
i
k sa
pagbuo ng est
rat
ehi
ya sa paki
ki
nig
t
ungosakasanay
ansapagl
alagom na
kani
l
ang i
sinagawa bat
ay sa kani
l
ang
kar
anasan.

N=kabuoangbi
l
angngmgakal
ahoksa
pag-
aar
al I
toayangconst
antv
ari
abl
e
ng por
mul
a kung saan may
roong
t
atl
umpu‟
ttat
longmgamag-
aar
alang
kal
ahoksapag-
aar
al.

115|
Pahina
 PAMANTAYANSANAKUHANGDATOSPARASA
UNANGBAHAGINGTALATANUNGAN
ANTAS ISKOR

1 0.
82-
0.99

2 0.
66-
0.82

3 0.
49-
0.65

4 0.
34-
0.48

5 0.
19-
0.33

6 0.
13-
0.18

7 0.
10-
0.12

8 0.
07-
0.09

9 0.
04-
0.06

10 0.
00-
0.03

Tal
ahanay
anBi
l
ang1:Pamant
ayanpar
asaPagt
atakdang
Ant
asngPaggami
tngmgaTi
yaknasal
i
ksapagbuongEst
rat
ehi
yasa
pagl
i
li
nangngkasanay
ansapaki
ki
nigt
ungosakansay
ansa
pagl
alagom

Nagpapaki
ta ang t
alahanay
an sa i
taasng par
amet
ron sa kung
paanoi
aant
asangmgasal
i
ksapagbuongest
rat
ehi
yabat
aysanagi
ng
t
ugonngmv
gamag-
aar
alatgur
osat
alat
anungannai
sinagawa.Magi
ging
pangunahi
nit
ong bat
ayan upang mabi
gyan ng t
iyak na pat
unayang
l
ayuni
nngpag-
aar
al.

116|
Pahina
 Sa pangal
awang bahaging t
alat
anungan gumami
t ang mga
mananal
i
ksi
kngpor angl
mul i
ker
tscal
enamay
roongpagpi
pil
i
angLubos
naSumasang-
ayon,Sumasang-
ayon,Hi
ndiSumasang-
ayon,atLubosna
Hi
ndiSumasang-
ayobi
l
angpangunahi
ngkasangkapansapagt
ugonsa
l
ayuni
nngpag-
aar
alnamasur
iatmat
ayakungpaaanonakakaapekt
oang
est
rat
ehi
yasapaki
ki
nigsapagl
i
nang
ngkasanay
ansapagl
alagom bat
aysa(
1)pagpi
l
ingmgasusi
ng-
sal
i
t(2)
pagpapai
kl
ingmgai
dey
a(3) pag-
uugnay
-ugnayngmgakonsept
o.Mul
a
samgal
ayuni
nnai
toangmgamananal
i
ksi
kaygumami
tngpor
mul
ang:

Gi
nami
tngmgamananal
i
ksi
kangpor
mul
angi
toupangmat
ayani
l
a
kungsapaanongpar
aangnat
utoangmgamag-
aar
alsakasanay
ansa
paki
ki
nig.Angmgasumusunodayangmgabar
yabolnagi
nami
tngpag-
aar
alnai
to.

MLSA = bi
l
ang ng mga mag-
aar
alna l
ubos na
sumasang-
ayon na nagi
ng epekt
ibo sa kani
l
a ang
est
rat
ehi
ya sa paki
ki
nig atnal
i
nang di
n ni
l
a ang
kasanay
ansapagl
alagom.
MSA=bi
l
angngmgamag-
aar
alnasumasang-
ayonna
nagami
tni
l
a ang est
rat
ehi
ya par
a mal
i
nang ang
kasanay
ansapaki
ki
nigatpagl
alagom.
MSA =summat
ƩMLSA: ionngmgabi
l
angngmag-
aar
al
nal
ubosnahi
ndisumasang-
ayonatbi
l
angngmga
mag-
aar
alnahi
ndisumasang-
ayonnanagami
tni
l
a
ang est
rat
ehi
ya par
a mal
i
nang ang kasanay
an sa
paki
ki
nigt
ungosapagl
alagom.
N=kabuoangbi
l
angngmgakal
ahoksapag-
aar
al.I
to

117|
Pahina
 ay ang const
antv
ari
abl
e ng por
mul
a kung saan
may
roong t
atl
umpu‟
ttat
long mga mag-
aar
alang
kal
ahoksapag-
aar
al.
K=ant
asngpaggami
tngest
rat
ehi
yasapagl
i
li
nang
ngkasanay
ansapaki
ki
nigatpagl
alagom.

Upangmat
ayakungnagami
tngmgamag-
aar
alangest
arat
ehi
ya
sa pal
i
li
nang ng kasanay
an sa paki
ki
nig atpagl
alagom ang mga
mananl
i
ksi
kaynagt
akdangpamant
ayanpar
amasmagi
ngmat
ibayang

PAMANTAYANSANAKUHANGDATOSPARASA
I
KALAWANGBAHAGINGTALATANUNGAN
-
0.9–0.3 HI
NDINAGAMIT
0.
3–1. 0 NAGAMIT
r
esul
tamul
asamgatugonnanakuhasamgamag-aar
al.

Tal
ahanay
anBi
l
ang2:Pamant
ayanpar
aInt
erpr
etasy
onsamga
Dat
osnaMakakal
apsaI
kal
awangBahagingTal
atanungan

Sai
kat
longbahagingt
alat
anungannagt
angkangbumuoangmga
mananal
i
ksi
kisangpor
mul
aupangt
ugunanangl
ayuni
nnamat
ayaang
pagi
ging epekt
ibo ng est
rat
ehi
yang KI
NIG-
SIKSI
K sa pal
i
li
nang ng
kasanay
an sa paki
ki
nigt
ungo sa kasanay
an sa pagl
alagom.Dahi
l
t
inangka ng mga mananal
i
ksi
k na bumuo ng est
rat
ehi
yat
utugon sa
pal
i
li
nangngdal
awangkasanay
anmar
apatl
amangnamabi
gyani
tong
mgapat
unayoebi
densy
anamasmagi
gingmat
ibaynasal
alay
anpar
a
masabinaepekt
iboangnabuongest
rat
ehi
ya.Kaugnayni
to,angmga
mananal
i
ksi
kaynag-
atassamgamag-
aar
alnabumuongsar
il
ini
l
ang
l
agom.Mul
ari
toaymasusukatomat
atay
angmgamananal
i
ksi
kkung
paanonakat
ulongangest
rat
ehi
yasapagl
i
li
nangngdal
awangkasanay
an.
Angmgamananal
i
ksi
kaygumami knacont
tngTekni entanal
ysi
sbumuo

118|
Pahina
 ngi
sangpamant
ayanangmgamananal
i
ksi
kpat
ungkosai
naasahang
mgasal
i
tangbi
bigy
angpansi
nngmgamag-
aar
al.Mul
asamgasal
i
tang
i
naasahan na sasabi
hin ng mga mag-
aar
alay bumuo r
in ang mga
mananal
i
ksi
kngi
sangt
alahanay
annanagl
alamanngI
naasahanatmga
nasabi
ngsal
i
tangmgamag-
aar
al.Sapunt
ongi
to,maki
ki
taangkonsept
o
ng pagkukumpar
a.Ti
nat
aya ng mga mananal
i
ksi
kang est
rat
ehi
ya na
kani
l
ang bi
nuo upang mat
aya kung i
to’
y nagi
ng epekt
ibo o hi
ndiat
i
babat
ay i
to sa nagi
ng t
ugon ng mga mag-
aar
alna si
yang nagi
ng
pangunahi
ngt
agapagt
ugonsanasabi
nghakbang.Buhatr
it
o,t
atay
ainng
por
mul
angi
tongest
rat
ehi
yanapi
nat
utunayatpi
nagt
it
ibayngpag-
aar
al
nai
to.

Angmgasumusunodayangmgamahahal
agangbar
yabolnagi
nami
tsa
i
kat
longbahagi
ngt
alat
anungan:

P1 =nakami
tnapunt
osngmag-
aar
almul
asagi
nawang
pagl
alagom na kumakat
awan sa SAKLAW NG MGA
SALI
TANG/
KONSEPTO NABI
GYANG PANSI
N mul
a sa
gi
nawangpagl
alagom.

P5 =nakami
tnapunt
osngmag-
aar
alnakapagl
ahadng
l
agom mul
asaapatnanagnakonsept
ongbi
nigayngmga
mag-
aar
al.SAKLAW ANGPAG-
UUGNAYngmgasal
i
tasa
pamamagi
tanngpagbuongi
sangpangungusap.

P5 =s
ƩP1: ummat
ionngmganakami
tnapunt
ospar
asa
pamant
ayan1hanggangsapamant
ayan5(
SAKLAW NG
NAI
BIGAYNAKONSEPTOOSALI
TA,KATI
YAKANNGMGA
SALI
TANGGI
NAMI
TATPAG-
UUNAYNGMGASALI
TASA
PAMAMAGI
TANNGI
SANGPANGUNGUSAP)

119|
Pahina
 Sa pagt
atay
a ng ant
as ng pagl
i
nang sa
dal
awang kasanay
an ang mga mananal
i
ksi
k ay bumuo ng i
sang
pamant
ayanmul
asai
kat
longpor
mul
angi
nil
ahadsai
taas.

PAMANTAYANSANAKUHANGDATOSPARASAI KATLONG
BAHAGINGTALATANUNGAN
81-100 NALINANG
66-80 BAHAGYANGNALI NANG
65-PABABA HINDINALINANG
Talahanay ang3:
anBi
l Pamant
ayanpar
aInt
erpr
etasy
onsamgaDat
osna
Makakal
apsaI
kat
longBahagingTal
atanungan

Sa pagbuo ng i
sang kwat
ati
bong pananal
i
ksi
k mahal
aga ang
gampani
nngmgai
stadi
sti
kai
toangnagpapat
ibayatnagpapat
atagng
i
sangpag-
aar
al.Ay
onkayO’
Dwy
er(
2013)pangunahi
ngt
atakngi
sang
maay
osangkompr
ehensi
bongpananal
i
ksi
kayangkaangkupanngmga
i
stadi
sti
kang gi
nami
tng pag-
aar
al.I
tor
in ang nagi
ging pangunahi
ng
sukat
anupangmat
ayakungangpananal
i
ksi
kaymapagkakat
iwal
aanat
dumaansai
sangmakaagham atsi
yent
ipi
kongpr
oseso.Mul
asapananaw
ni
yanai
to,maki
ki
tanamaymal
aki
nggampani
nangmgai
stadi
sti
kasa
pagpapat
ibay atpagpapal
akas ng gawai
ng pampananal
i
ksi
k.Mar
ahi
l
t
inut
uri
ng i
to ng i
l
an na mahi
rap atpi
nakakompl
i
kadong bahaging
pananal
i
ksi
knguni
tdi
tonakasal
alayangpagi
gingi
sangpagt
atay
amul
a
sagi
nagawangpag-
aar
al.Kadi
ki
tngbawatpor
mul
aangpagt
atangkana
magi
ngmat
ibayi
tongbat
ayanbi
l
angl
unsar
ansapagpapaunl
adngmga
kasanay
angt
agl
ayngnasabi
ngpag-
aar
al.

3.
5.Pamamar
aansaPangangal
apngDat
os

I
ti
nut
uri
ngnanapakahal
agangel
ement
onganomangpag-
aar
alang
met
odol
ohi
ya(
Raj
asekar
,et
.al
,2013)
.Par
asai
kat
atagumpayngi
sinasagawang
pananal
i
ksi
k,mahal
agang i
saaal
ang-
alang ang ser
ye ng mga si
stemat
iko at
or
gani
sadonghakbangnamakat
utul
ongupanghi
gitnamapat
atagangmga
r
esul
tangmakukuha.Kunggay
on,upangmakal
i
khangmgaawt
ent
ikongr
esul
ta
atmakabul
uhangi
nter
pret
asy
on,pumul
iatt
inukoyngmgamananal
i
ksi
kang

120|
Pahina
mgaepekt
ibongpar
aanngpangangal
apngdat
os.Sabahagi
ngi
to,
ini
l
arawanng
mgamananal
i
ksi
kangmgapar
aannagi
nami
tsapangangal
apngdat
osupang
mat
ugunanangmgal
ayuni
nngpag-
aar
alnai
to.

3.
5.1.Pagkal
apngmgaTekst
ongMagi
gingSanl
i
ganng
Pagpapat
atagkungBaki
tMar
apatI
sagawaangPag-
aar
al

Bukodsapaghangongmgakaugnaynababasahi
nsasi
l
id-
akl
atanngpamant
asan,
sini
kapngmgamananal
i
ksi
knamakapunt
a
samgasi
l
id-
akl
atanngi
ba’
tibangpamanat
asansaMay
nil
aupang
makakuhangmgapag-
aar
alnanagpapaki
tangugnay
anngpaki
ki
nig
atpagl
alagom bi
l
angmgamahal
agangkasanay
annanal
i
li
nangsa
mgamag-
aar
al.Bukodsamgasi
l
id-
akl
atan,nagami
tdi
nghanguan
ang i
ba’
tibang mga e-
jour
nal
s na maki
ki
ta sa i
nter
netpar
a sa
mahahal
agangpag-
aar
alkaugnayni
to.Sapr
osesongpaggagal
ugad
atpaghahanap ng mga mahahal
agang l
i
ter
atur
a,nabi
gyan ng
pagkakat
aonangmgamananal
i
ksi
knamabasaangpag-
aar
alni
Hoppe(
2014)nakungsaant
inukoyni
yaangpagl
alagom bi
l
angi
sa
saani
m namgakasanay
angnal
i
li
nangmul
asaakt
iboatmapanur
ing
paki
ki
nig.Mul
ari
to,naki
ta ng mga mananal
i
ksi
kna mai
nam na
bi
gyang-
pansi
n ang pagl
i
kha ng i
sang epekt
ibong est
rat
ehi
ya sa
paki
ki
nigt
ungosapagl
i
nangngkasanay
ansapagl
alagom bi
l
angi
sa
i
tosamahal
agangsangkapngpagkakar
oonngmapanur
ingpag-
isi
i
p.
Gami
tangkai
sipangi
to,
sini
kapngmgamananal
i
ksi
knat
ukuy
inang
mgasal
i
knanakaaapekt
osapaghubogngkasanay
ansapaki
ki
nigat
gi
nami
tit
oupangmakabuongi
sangest
art
ehi
yasapagt
utur
ona
l
i
li
nangsakasanay
ansapagl
alagom.

3.
5.23.
5.3 Pagsusur
iatPag-
alam saKal
agay
angPangkl
asr
um
ngmgaMag-
aar
al Pagdat
ingsa
mga Gawai
ng Nangangai
l
angan ng Kasanay
an sa
Paki
ki
nigatKasanay
ansaPagl
alagom

Sa kagust
uhang mai
sakat
upar
an ang pag-
aar
alsa i
sang

121|
Pahina
t
iyaknal
okasy
onatt
umpaknapagsasakont
ekst
oni
to,angmga
mananal
i
ksi
k ay kumal
ap ng mga i
mpor
masy
on pat
ungkolsa
kat
ayuanngmgagawai
ngpang-
akademi
kongmgamag-
aar
alna
mayki
nal
aman sapagl
alagom atpaki
ki
nig.
Tinat
anaw ang pag-
aar
alnai
tobi
l
angi
sangmal
aki
ngsal
i
knasi
yangkakai
l
angi
nupang
masmapagy
aman ang dal
awang pi
l
ing kasanay
an atang mga
may
krong kasanay
an na nakapal
oob di
to nang sa gay
on,ang
pagl
alapatng pag-
aar
alna i
tot
ungo sa kal
i
nangan ng mga
nasabi
ng kasanay
an ay magsi
sil
bing l
unday
an upang ang
mat
ugunanangni
nanai
sngkur
ikul
um nasapagt
ungt
ongngi
ka-
10
bai
tang ng i
sang mag-
aar
alna nasa sekundar
ya,si
ya aymay
mat
aasnaant
asnangpaki
ki
nigati
naasahannasi
yaaymay
kakay
anannangmagl
agom,pumi
l
ingmgasusi
ngsal
i
tamul
asa
t
ekst
ongnapaki
nggan,
pai
kl
ii
nangmgai
dey
angkany
angnar
ini
g,at
pag-
uugnay
-ugnay
inangmgakonsept
ongkany
angnakuhamul
asa
t
ekst
ongnapaki
nggan.Angmganakal
apnadat
osaymagsi
sil
bing
gabaysamgamananal
i
kskuopangmal
amanangkani
l
angmga
gawi sa t
uwi
ng may gawai
ng pangkl
asr
um na t
ungkol sa
pagl
alagom,atkasamanar
it
oangant
asngkani
l
angkawi
l
ihansa
t
uwi
ngmaygani
tonggawai
n.Angobser
basy
onayi
sinagawanoong
i
ka-
7hanggangi
ka-
14ngEner
onakungsaanangnagi
ngsent
rong
t
alakay
ansal
oobngkl
aseayangunaati
kal
awangt
agpongCupi
d
atPsy
che.I
nat
asannggur
oangmgapi
l
ingmag-
aar
alnabasahi
n
angunaati
kal
awangt
agponi
toatpagkat
aposayl
alagumi
nit
ong
mgapi
l
ingmag-
aar
alsabawatt
agpobasesakany
angnai
nti
ndi
han.
Di
to,naki
taanngkawal
anngi
nter
essapaki
ki
nigatkahi
naansa
pagl
alagom angmgamag-
aar
alsagawai
ngi
tonggur
o,dagdagpa,
naki
tar
inngmgamananal
i
ksi
kkungpaanomagl
agom angmga
mag-
aar
alathi
ndinakaki
taanngkal
i
nanganangmgai
tokahi
tsa
may
krongkasanay
ansapagl
alagom.Mul
asanaobser
bahanng
mgamananal
i
ksi
k,ki
naki
taannamal
akiangmagi
gingpuwangng

122|
Pahina
kani
l
angpag-
aar
alupangmal
i
nangangkasanay
ansapaki
ki
nigat
kasanay
ansapagl
alagom atangkasanay
annanakapal
oobdi
to.

3.
5.3 Pagpi
l
ing mga Gawai
ng Pangkl
asr
um na Kakai
l
angani
n
UpangMakat
ulongsaPagl
i
nangsaKasanay
ansaPaki
ki
nig
atPagl
alagom

Angpagl
alagom aymai
tut
uri
ngnai
sangenabl
i
ngski
l
ls.I
to
aykasanay
annabumuongor
ihi
nalnapagsasal
aysaymul
asa
napaki
ngganonabasasapi
nai
kl
inguni
tkompr
ehensi
bongpar
aan.
(
Jones,2007)
.Mul
asapagpapakahul
uganniJones(
2007)
,ang
mgamananal
i
ksi
kaynagkar
oon ng dal
awang kasanay
ang nai
s
l
i
nangi
n sa pagbuo ng pag-
aar
alna i
to;ang kasanay
an sa
pagl
alagom atangkasanay
ansapaki
ki
nig.Bi
nigy
ang-
tuondi
nng
pag-
aar
alna i
to ang mga may
krong kasanay
an na kai
l
angang
l
i
nangi
nsai
l
ali
m ngkasanay
ansapagl
alagom;pagpi
l
ingmga
susi
ngsal
i
ta,pagpapai
kl
ingmgai
dey
a,pag-
uugnay
-ugnayngmga
konsept
o.Ang mga kasanay
ang i
to aybi
nigy
ang-
pansi
n upang
magsi
kapangmgamananal
i
ksi
knamakabuongi
sangbanghay
-
ar
ali
nnamaymgagawai
nnasi
yangmakat
utugonsapagl
i
nangng
kani
l
angkasanay
ansapaki
ki
nigt
ungosakal
i
nanganngkasanay
an
sapagl
alagom.

3.
5.4PabubuongTal
atanungannaNakaay
onsaLay
uni
nngPag-
aar
al

Angmganabuongt
anongnanakapal
oobsat
alat
anunganay
nagl
alay
ongkumal
apngmgai
mpor
masy
ongmagsi
sil
bingdat
ossa
i
si
nasagawangpag-
aar
alngmgamananal
i
ksi
k.Angt
alat
anungan
aybi
nubuongdal
awangbahagi
.Angunangbahaginakungsaan
i
to aymul
a sa kar
anasan ng mga mag-
aar
al.Ni
l
alay
on ni
tong
al
ami
nangmgahakbangi
nnakani
l
anggi
nagawaupangmakami
t
angepekt
ibongpaki
ki
nig.Ki
nakai
l
anganl
amangni
l
angl
agy
anng
t
sekangmgahakbangnasat
ingi
nni
l
a’ykani
l
anggi
nagawaupang

123|
Pahina
makami
tangkani
l
angepekt
ibongpaki
ki
nig.Angi
kal
awangbahagi
namanayi
sangl
i
ker
tscal
enamayapatnahanaynamaaar
ing
pagpi
pil
i
an:ang unang hanay na l
ubos na sumasang-
ayon,
i
kal
awang hanay na sumasang-
ayon,i
kat
long hanay na hi
ndi
sumasang-
ayonatangi
kaapatnal
ubosnahi
ndisumasang-
ayon.
Lal
agy
anl
amangngt
sekngmgamag-
aar
alangmgahanaynasa
t
ingi
nni
l
aayt
umut
ugonsakani
l
angsagotmul
asamgapahay
ag
nanabasa.

3.
5.5PagbuongmgaTi
yaknaTekni
knaMagsi
sil
bingGawai
nna
Makapagl
i
li
nangngmgaTi
yaknaKasanay
anngmgaMag-
aar
al Bi
l
ang Pundasy
on at Paunang Paghahanda sa
KabuoangPagl
i
nangngKasanay
ansaPagl
alagom mul
asa
Tekst
ongNapaki
nggan

Upang mai
sakat
upar
an ang pagl
i
li
nang sa kasanay
ang
mar
apatnamat
amongmgamag-
aar
alt
ungokabuongpaghahasa
at pagpapal
akas ng kasanay
an sa pagl
alagom sa t
ekst
ong
napaki
nggan,angmgamananal
i
ksi
kaybumuongmgat
iyakna
t
ekni
knanakaangkl
abat
aysamganabanggi
tnakasanay
an.

3.
5.5.
1 Dugt
ong-
Sal
i
ta:Tekni
k na Sabay na Paghahahawan sa
Pagpapal
akasatPagpapat
ingkadngKasanay
ansaPagpi
l
i
ngmgaSusi
ng-
Sal
i
taatPagsi
siy
asatatPagpapat
ibayng
Kasanay
ansaPag-
uugnay
-ugnayngmgaKonsept
o

Bi
nigy
ang-
tuon ng t
ekni
k na i
to ang pagpapal
akas at
pagpapat
ingkad ng kasanay
an sa pagpi
l
ing mga susi
ng-
sal
i
ta.
I
pinagpapal
agaynat
aposnangbasahi
nnggur
o angbahagiat
mai
gingnapaki
ngganngmgamag-
aar
al.Sagani
tongbanda,sa
bawatbahagingbuodnai
papahay
ag,dapataymakapagt
alaang
mga mag-
aar
alng mga susi
ng-
sal
i
ta na kani
l
ang mar
ir
ini
g.Sa
pagt
ataposngpagbabasangbuod,kai
l
anganaymai
ugnay
-ugnay
ngmgamag-
aar
alangmgasusi
ng-
sal
i
tanai
toatgami
ti
nupang

124|
Pahina
l
umi
khangi
sangpangungusapnasasakl
aw sakabuoanngmga
pangy
ayar
isanapaki
nggangt
ekst
o.

3.
5.5.
2HashTagi
san:Mul
asaTekni
ksaPagbubukl
od-
bukl
odsa
Pagl
i
nangngKasanay
ansaPagpi
l
ingmgaSusi
ng-
Sal
i
ta
KasabayngPag-
uugnay
-ugnayngmgaKonsept
oTungosa
Pagbubukod-
bukodbi
l
angTekni
knaMagsi
sil
bingLunday
an
ngPagpapai
kl
ingmgaI
dey
a

Sa t
ekni
k naman na i
to,bi
nigy
ang-
dii
n ang t
ekni
k sa
pagbubukod-
bukod na magi
ging l
unday
an ng kasanay
an sa
pagpapai
kl
ingmgai
dey
amul
asamganaunangt
ekni
kkaal
i
nsabay
sapagl
i
nangngmgt
iyaknakasanay
an.Sapagpapasi
nay
anggur
o,
t
atawagi
tongmgamag-
aar
alnamagbabasangi
sang monol
ogo
ngi
sangt
iyaknat
ekst
o.Magkakar
oonnghat
ianupangmakabuo
ng dal
awang pangkat
.Sa par
ehong pangkatpa r
in,kai
l
angang
makabuoangbawatpangkatngi
sangmakabul
uhanghasht
agna
magpapai
kl
i at sasakl
aw na sa kabuoang kai
spi
an ng
napaki
nggangt
ekst
o.Kai
l
anganaymai
tampokatmai
pal
i
wanagng
bawatpangkatang kani
l
ang hasht
ag nanabuo.Gawang mga
paunang t
ekni
k na i
to, mai
hahanda ang mag-
aar
al sa
pangkabuoangpagl
i
nangngkasanay
angdapatnamat
amo.

Upang mai
sagawa ang kabi
saan atkaganapan ng mga
t
ekni
knai
to,kakasangkapani
nangpagsasagawangpaki
tang-
tur
o
na nagl
alay
ong makaki
ta at mapat
unay
an na ang nasabi
ng
est
rat
ehi
ya ay nagl
alay
ong makal
i
nang ng mga kasanay
ang
mar
apatna mahubog atmahasa sa mga mag-
aar
alt
ungo sa
pagpapal
akasatpagpapat
ibayngkasanay
ansapagl
alagom sa
t
ekst
ongnapaki
nggan.

3.
5.6PaghahandangI
sangPaki
tang-
Tur
okungsaanMagagami
t
angNabuongEst
rat
ehi
yasaPaki
ki
nigTungosaPagl
i
nang
ngKasanay
ansaPagl
alagom

125|
Pahina
 Mahal
agaangpagsasagawangpaki
tang-
tur
osamgamag-
aar
alupang magkar
oon ng bal
i
dasy
on ang kaepekt
ibuhan ng
nabuongest
rat
ehi
yasapagt
utur
ongpananal
i
ksi
knai
to.Gi
nami
t
nal
unsar
anangpaki
tang-
tur
oupangmai
tampokangmganabuong
t
ekni
k sa l
oob ng Ki
nig-
Siksi
k upang mat
iyak ang kabuoang
pr
osesongpagl
alagom ngmgamag-
aar
al.

Maki
ki
ta sa paki
tang-
tur
o mul
a sa t
atl
ong mga t
iyakna
bahagingpagt
alakaysapaksaangi
ntegr
asy
onngmgat
ekni
ksa
pagl
alagom nat
inukoyniAkr
ani(
2010)nasi
yangmagt
atay
asa
husaysapaki
ki
nig atpagl
alagom ng mgamag-
aar
al.Magi
ging
pat
unay di
n ang i
sinagawang paki
tang-
tur
o upang masabina
mal
aki ang epekt
o ng pagkakar
aoon ng i
sang epekt
ibong
est
rat
ehi
ya sa paki
ki
nig upang mal
i
nang ang kahusay
an sa
pagl
alagom ngmgamag-
aar
alupangmapal
akaspaangkani
l
ang
kr
it
ikal
napag-
ii
sip.

3.
5.7PagsagotngmgaMag-
aar
alsaTal
atanunganBi
l
angDaansa
Pagsasakat
upar
an sa I
sinasagawang Pag-
aar
alng mga
Mananal
i
ksi
k

Bi
l
ang pagsasakat
upar
an atpagt
ugon sa pamant
ayang
i
ti
nakdangmgamananal
i
ksi
kpar
asamganagi
ngkal
ahokngpag-
aar
al,angbuongkl
asengI
kaapatnaBai
tang-
PangkatDi
amondna
bi
nubuongapat
napung(
40)mag-
aar
al,
angmgai
toayhi
nikay
atng
mgamananal
i
ksi
knasagut
anangmgai
nihandangt
alat
unangan
mat
apos i
sagawa ang paki
tang-
tur
o na may ki
nal
aman sa
pagt
alakayng una ati
kal
awang t
agpo ng Cupi
d atPsy
chena
bi
nigy
angpansi
nangpagl
i
nangsakasanay
ansapaki
ki
nigt
ungosa
pagpapal
akasng kasanay
an sa pagl
alagom.Par
ti
kul
ar,t
iyakat
det
aly
adongnai
l
ahadngmgamananal
i
ksi
ksamgakal
ahokang
i
ba’
tibang bahaging t
alat
anungan.Kung kay
a’tmahusay at
masi
gasi
gnanapunanatnasagut
anngmgakal
ahokangnasabi
ng

126|
Pahina
 t
alat
anunganbi
l
angi
sasapangunahi
ngpagkukuhananatbat
isng
i
mpor
masy
onbi
l
angdat
osupanghi
gitnamakakal
ap,makagagap
atmakat
anggapmgai
dey
angkasasangkapani
nsapagpapal
awi
g,
pagpapal
awakatpagpapakahul
uganngpag-
aar
al.

3.
5.8Pagsusur
isamgaNakal
apnaDat
osmul
asaI
sinagawang
Pag-
aar
al Bi
l
ang Paghahahawan sa Pagpapal
awi
g,
Pagpapal
awakatPagpapakahul
ugansaPag-
aar
al

Angpagsusur
iatpagsi
si
yasatsamgadat
osnanakal
ap
mul
asamgakal
ahoksanasabi
ngpag-
aar
alayanghul
i
ng
y
ugt
o ng pag-
aar
alnai
sinakat
upar
an ati
ginaod ng mga
mananal
i
ksi
k.Sabahagi
ng i
to,ang mgamananal
i
ksi
kay
magbi
bigay
-kahul
ugan, kat
utur
an at kat
wir
an sa mga
pangy
ayar
ingnagi
nghant
adsangmganagi
ngkasagut
anng
mga mag-
aar
alsa mga kat
anungan sa bawaty
ugt
o ng
t
alat
anungan.Angmgapagpapakahul
ugangatpagbi
bigay
-
l
ali
m samgai
toaynakaangkl
abat
aysasai
ba’
tibangmga
pamamar
aan na gi
nami
t ng mga mananal
i
ksi
k upang
makakal
ap,makagagapatmakat
anggapngmgaangkopna
dat
osnat
utugonatsasagotnangkompr
ehensi
boatmay
bi
sasamgal
ayuni
nngpag-
aar
al.

Angmganakal
apngmgadat
osbi
l
angpi
naghahahawansapr
imar
yang
r
eper
ensy
anapar
ti
kul
arsapagsagotngmgamag-
aar
alsat
alat
anunganay
masusi
ngatkompr
ehensi
bongi
nil
ahadngmgamananal
i
ksi
knangsagay
onay
magkar
oonatmakapagt
akdangi
sangor
gani
sado,
sisi
temat
ikoatsay
ant
ipi
kong
pagpapakahul
uganatpagbi
bigayl
i
nawbat
aysamganagi
ngkasagut
anngmga
kal
ahok.Gi
nami
tanatdi
nul
ugandi
nngmgamananal
i
ksi
kngmgaest
adi
sti
kang
nai
l
ahadsapag-
aar
alnai
tonasi
yangmagi
gingpanungahi
ngt
unguhi
nbi
l
ang
mekani
smosapagsusur
iatpagt
atasangkoneksy
onnanagi
ngl
ant
adsapag-
aar
alnanagi
ngbat
ayansapagpapakahul
uganngmgamananal
i
ksi
k.Mul
asa

127|
Pahina
mga i
to,nakapagbi
gay ang mga mananal
i
ksi
k ng mga kompr
ehensi
bong
pagpapal
i
wanagnamakat
utugonatpundasy
onsakahi
ngi
anngpananal
i
ksi
kna
i
to.

Sapagsasakat
upar
anatbi
l
angpagt
ugonupangmagi
ngmasusiatt
iyak
napagpapakahul
ugansamgadat
osnanakal
ap,esesy
alnakasangkapanang
mgai
mpor
masy
onatdet
aly
engmaykaugnay
ansamgakal
ahok,
sal
okasy
onng
pag-
aar
al,sai
nst
rument
onggagami
ti
n,samgadi
seny
ongdudul
ugan,magi
ng
mgahakbangi
nggi
nami
tngmgamananal
i
ksi
knai
pinaki
tasamgat
agpongi
to,
aymagi
ginghul
war
anupangmakami
tatmat
amoangl
ayuni
nngpag-
aar
alnai
to.
Sagani
tonggana,i
pinaki
taati
nihant
adangmgai
mpor
masy
onsamgat
agpong
i
toupangmagi
ngkasagut
anatmagi
ngbat
ayansamgamabubuonghi
nuhaat
l
agom sapag-
aar
alnai
to.I
nil
ahadnangmaay
osangr
elasy
onngi
ba’
tibang
kasanay
anbi
l
angubodsapagpapal
akasngkasanay
ansapaki
ki
nigt
ungosa
pagpapat
ibayngkasanay
ansapagl
alagom sapamamagi
tanngmgat
ekst
ong
napaki
nggan.

Sapamamagi
tanngmgai
to,
maki
ki
tanaangpag-
aar
alnai
toaynagmul
a
sai
sang si
stemat
ikong pr
oseso mul
asapaggal
ugad,atpagsusur
ing mga
nakuhangi
mpor
masy
onatdat
osupangmapagt
ibayatmapal
ali
m paangmgai
to.
Samakat
uwi
d,sa pamamagi
tan ng masi
gasi
g na pagpapl
ano ng di
seny
ong
gagami
ti
n,pagt
atakdangl
okasy
onatpamant
ayansapagpi
l
ingmgakal
ahok,
pagdi
diseny
o ng mga i
nst
rument
ong gagami
ti
n,at pagt
atakda ng mga
hakbangi
ngsusundi
n,manganganakngmgamakabul
uhanatmakahul
ugang
r
esul
taatkompr
ehensi
bongpagl
alahadangi
sangpag-
aar
alnai
tonaunapa
l
amang ay nai
s makal
i
kha ng est
rat
ehi
yang makat
utugon sa kasal
ukuy
ang
kahi
ngi
angpanl
i
punan.

128|
Pahina
129|
Pahina
 MGASANGGUNI
AN

Acost
a,P.&I
gar
ashiT.et 2017)Dev
,al( elopi
ng Soci
oemot
ionalSki
l
lsf
ort
he
Phi
l
ippi
nes'LaborMar
ket
.Washi
ngt
onD.
C.:I
nter
nat
ionBankf
orReconst
ruct
ion
andDev
elopment
/TheWor
ldBank
Ar
agon,A.L,etal
.(2010)
.MgaEst
rat
ehi
yaatmgaBanghay
-Ar
ali
nsaPagt
utur
ong
Fi
l
ipi
nopar
asaEl
ement
ary
a(Bai
tang4-
6).QuezonCi
ty:Vi
balPubl
i
shi
ngHouse,
I
nc.
Ar
apof
f,N (
1967)
. Wr
it
ing: A Thi
nki
ng Pr
ocess. Nagmul
a sa: St
abl
e URL:
ht
tp:
//www.
jst
or.
org/
stabl
e/3585751
Aut
or,E.B.
,Ph.
D.,&Cant
re,M.C.
,Ph.
D.(
2001)
.Fi
l
ipi
noI
:Si
ningngKomuni
kasy
on.
Si
ngapor
e,Si
ngapor
e:Cust
om Cr
eat
ionPr
ogr
am.
Babal
ola,
H.A.
L.(
1999)
.Compr
ehensi
onandSummar
yWr
it
ing.I
nOl
uga,
S.O:Adewusi
,
C.
O;
Baday
os,P.B.(
2008)
.Met
odol
ohi
yasaPagt
utur
oatPagkat
utong/
saFi
l
ipi
no:Mga
Teor
ya,
Simul
ainatI
str
atehi
ya.Mal
abon:
Mut
yaPubl
i
shi
ngHouse,
Inc.
Bal
nav
es,M.&Caput
i,P.(
2001)I
ntr
oduct
iont
oQuant
it
ati
veResear
chMet
hods:An
I
nvest
igat
iveAppr
oach.Cur
ti
nUni
ver
sit
y:Depar
tmentofI
nter
netSt
udi
es:
Bar 2010)Cogni
a,B. ( ti
vePr
agmat
ics:TheMent
alPr
ocessesofCommuni
cat
ion
LondonEngl
and:ABr
adf
ordBook,
TheMI
TPr
ess
Bar
ron(
1998)
Bel
vez,P.M.(
2000)
.Angi
ningatagham ngpagt
utur
o:akl
atsapamamar
aanng
pagt
utur
ongFi
l
ipi
noatsaFi
l
ipi
no.Mani
l
a:RexBookSt
ore
Ber
nie,T.& Fi
del
,C.(
2012)21'
stCent
urySki
l
ls:Lear
ningf
orLi
fei
nourTi
mes.
Spr
ingerPubl
i
shi
ngHouse:
Uni
ver
sit
yofWashi
ngt
onD.
C.
Bor
g,W.
R.&Gal
l
,M.
D.( .Educat
1989) ionalr
esear
ch:
ani
ntr
oduct
ion,5t
hed.Whi
te
Pl
ains,
NY:
LongmanPubl
i
shi
ngI
nc.
Bozor
gian,H.(
2012)
.Li
steni
ng ski
l
lrequi
res a f
urt
herl
ook i
nto second/
for
eign
l
anguagel
ear
ning.Br
isbaneAust
ral
i
a:Queensl
andUni
ver
sit
yofTecnol
ogy
.ISNR
Educat
ion,
1-10.
Buckl
ey,
J.(
2004)
.Fi
ttoPr
int
:TheCanadi
anSt
udent
’sGui
det
oEssayWr
it
ing.(
6thed.
)

130|
Pahina
 Tor
ont
o:Nel
son.
Car
e,E.&Gr
if
fi
n,M.
W.et
,al
.(2017)AssessmentandTeachi
ngof21'
stCent
urySki
l
ls:
Resear
chandAppl
i
cat
ionSpr
ingerI
nter
nat
ionalPubl
i
shi
ngAG2018:Uni
ver
sit
yof
Mel
bour
nepar
kvi
l
le,
VIC,
Aust
ral
i
a
Car
pio,P.S.
,etal
,(2012)
.KSAFKomuni
kasy
onsaAkademi
kongFi
l
ipi
no.Mal
abon:
JI
MCYZI
LLEPubl
i
cat
ion.
Car
pio,
Retal
( .Pr
1989) ivat
eandPubl
i
cSpeaki
ng.RexBookst
ore
Casambr 1998)Husaysapaki
eA.J.( ki
nigsat
atl
ongKont
ekst
ongFi
l
ipi
noUni
ber
sidad
ngPi
l
ipi
nas:Sent
rongWi
kangFi
l
ipi
no,
Sist
emangngUni
ver
sidadPi
l
ipi
nas,
1998
Ceci
l
io,L.M.(
2006)
.Mgamal
i
khai
nggawai
nsapagl
i
nangngkasanay
ansapaki
ki
nig
par
a sa mga mag-
aar
alsa ant
as t
ersy
ary
a.MA Thesi
s,Phi
l
ippi
ne Nor
mal
Uni
ver
sit
y.Pr
int
Chomsky
,N.(
1965)
.Aspect
soft
heTheor
yofSy
ntax.Cambr
idge,Masachuset
ts:
Masachuset
tsI
nst
it
uteofTechnol
ogyPr
ess
Cl
ark,R.E.
,& Snow,R.E.( .Al
1975) ter
nat
ivedesi
gnsf
ori
nst
ruct
ionalt
echnol
ogy
r
esear
ch. AV Communi
cat
ion Rev
iew, 23, 373–394. Nakuha sa
ht
tps:
//www.
aect
.or
g/i
ntr
anet
/Publ
i
cat
ions/
Resear
ch/
index.
html
.
Cor
pin,M.K.B.etal
.,(
2017)
.Paggami
tNg Pr
oseso SaPag-
Uul
o Ng Bal
i
taSa
Pagpapaunl
adSaKakay
ahanSaPagl
alagom NgBi
nasaSaI
kapi
tongBai
tangNg
Pamant
asangNor
mal
NgPi
l
ipi
nas.Phi
l
ippi
neNor
mal
Uni
ver
sit
y
Cr
aranJ.
F.,
Wri
ghtD.
W.&KaschC. 2008)Communi
R.( cat
ioni
nSmal
lGr
oups:Theor
y,
Pr
ocess,
andSki
l
ls(
n.l
)
Cr
uz,
C.J.(
2010)CampusJour
nal
i
sm andSchool
PaperAdv
isi
ng.RexBookSt
ore,
Mani
l
a
DeCast
ro & Tar
uc.(
2010)
.Pagbasa atpagsul
att
ungo sa pananal
i
ksi
k.UNLAD
Publ
i
shi
ngHouse.LungsodngPasi
g
Gannaban,M F(
2012)
.IsangPagsusur
isaPer
sepsy
onsaatAkt
walnaKahusay
ang
Pangwi
ka

Gaur
av Akr
ani(
2010) How t
o Summar
ize a Passage? Summar
izat
ion Ski
l
ls
Techi
niques.(
np)Kal
ayanCi
tyLi
fe
Gi
l
akj
ani
,A.P.et
.al
.,(
2011)
.A St
udyofFact
orsAf
fect
ingEFLLear
ner
s'Engl
i
sh

131|
Pahina
 Li
steni
ng Compr
ehensi
on and t
he St
rat
egi
es f
orI
mpr
ovement
.Jour
nalof
LanguageTeachi
ngandResear
ch2.
5,977-
988
Gl
ass,G.
V.&Hopki
ns,K.
D.( .St
1984) ati
sti
calmet
hodsi
neducat
ionand psy
chol
ogy
.
Engl
ewoodCl
i
ffs,
NJ:
Prent
iceHal
l
.
Gonz
alez,
A(2000)
.AngWi
kangFi
l
ipi
nosaTaong2000

Goodman,R (
1996)
.Readi
ng:A psy
chol
i
ngui
sti
c guessi
ng game.Nagmul
a sa:
ht
tps:
//www.
resear
chgat
e.net
/publ
i
cat
ion/
232595451_
Readi
ng_
A_psy
chol
i
ngui
st
i
c_guessi
ng_
game
Gut
hri
e,J.T.(
2003)
.Concept
-Or
ient
edReadi
ngI
nst
ruct
ion:Pr
act
icesofTeachi
ng
Readi
ng f
or Under
standi
ng. I
n C. Snow & A. Sweet (
Eds.
),
 Readi
ng f
or
Under
standi
ng:I
mpl
i
cat
ionsofRAND Repor
tforEducat
ion 
(pp.115-
140)
.New
Yor
k:Gui
l
for
d.
Gut
hri
es,J.
T.&Wi
gfi
eld,A.etal
.(2004) I
ncr
easi
ngReadi
ngCompr
ehensi
onand
Engagement Thr
ough Concept
-Or
ient
ed Readi
ng I
nst
ruct
ion. Jour
nal of
Educat
ional
Psy
chol
ogy2004,
Vol
.96,
No.3,
403–423

Hoppe,
M.H.(
2014)Lendi
nganear
:Whyl
eader
smustl
ear
ntol
i
stenact
ivel
y.Wi
l
ey
per
iodi
cal
s,I
nc.
Hunt
,J.( .Tr
1999) ansf
ormat
ional
/char
ismat
icl
eader
shi
p‟st
ransf
ormat
ionoft
hef
iel
d:
ahi
stor
icalessay
.TheLeader
shi
pQuar
ter
ly,10(
2):129-
144I
ndust
ri
alResear
ch
I
nst
it
ute(
2010)Def
ini
ngMet
odol
ogyi
nResear
chSt
udy
.
I
sider
io,R.
P( .Komuni
2016) kasy
onatPananal
i
ksi
ksaWi
kaatKul
tur
angFi
l
ipi
no.
Kagawar
anngEdukasy
on

Jav
ier
,R.( .Angor
2012) yent
asy
onngpaki
ki
pagkapwabi
l
angmet
odongpananal
i
ksi
k.
Mal
ayJour
nal
.UPPr
ess:
QuezonCi
ty
Johnson,R.
B.& Chr
ist
enses,L. (
2010) Educat
ionalResear
ch:Quant
it
ati
ve,
Qual
i
tat
ive,
andMi
xedAppr
oaches
Jones,R.(
2007)
.St
rat
egi
esf
orReadi
ng Compr
ehensi
on:Summar
izi
ng.Ret
ri
eved
2008,
Januar
y29,
from.ht
tp:
//www.
readi
ngquest
.or
g/st
rat
/summar
ize.
html
.
Kagawar
anngEdukasy
on.“
Impl
ement
ingRul
esandRegul
ati
onsoft
heEnhanced
Basi
cEducat
ionActof2013(
Republ
i
cActNo.10533)EnhancedBasi
cEducat
ion

132|
Pahina
 (
Kto12Cur
ri
cul
um)
.”DepEdOr
derNo.43.2013.
2013.Kagawar
anngEdukasy
on.
DepEdComl
ex,
Pasi
gci
ty.Web23Ener
o2018
Kagawar
anngEdukasy
on.“
K-12GabayPangkur
ikul
um saFi
l
ipi
no.
”Web.23Ener
o
2018Ar
ts.Ur
bana:
Nat
ional
Counci
lofTeacer
s,Ur
bana
Kahneman,
Dani
el;
 
Tver
sky
,Amos,
eds.(
2000)
. 
Choi
ces,
val
ues,
andf
rames.NewYor
k;
Cambr
idge,
UK:
 
Russel
lSageFoundat
ion;
 
Cambr
idgeUni
ver
sit
yPr
ess.

Ki
ntsch,
E.&St
einhar
t,D.etal(
n.d.
)Dev
elopi
ngSummar
izat
ionSki
l
lst
hrought
heUse
ofLSA-
BasedFeedback:
Uni
ver
sit
yofCol
orado

Kmamar
ski
atTal
si2006,
Zydney2005,
BremeratBodl
ey2004,
Macci
ni,
Gagnon,
at
Hughes,
2002)
.
Kr
athwohl
,D.
R.( .Met
1993) hodsofeducat
ionalandsoci
alr
esear
ch:ani
ntegr
ated
appr
oach.NewYor
k:LongmanPubl
i
shi
ngI
nc.
Leedy
,P.D.( .Pr
1993) act
icalr
esear
ch:pl
anni
nganddesi
gn.New Jer
sey
:Pr
ent
ice-
Hal
l
.Nakuhasaht
tp:
//www.
soci
alr
esear
chmet
hods.
net
/kb/
sur
vsel
.ht
m
Lor
enzo,Car
mel
i
taS.
,DeLeon,Zenai
daS.
,SanJuan,Gl
ori
aP.( .AngSi
1994) ningng
Paki
ki
pagt
alast
asangPanl
i
punan

Luar
caR.P.andBanat
aoM.L.(
1999)
.AnAssessmentofLi
steni
ngCompr
ehensi
onof
t
he Fr
eshmen St
udent
s ofCol
l
ege ofEngi
neer
ing and Ar
chi
tect
ure ofPUP.
Pol
ytechni
cUni
ver
sit
yoft
hePhi
l
ippi
nes.
Mangahi
s,J.C.(
2011)
.Ang makr
ong Kasanay
an sa Fi
l
ipi
nol
ohi
ya.Mal
ay23.
2.2
(
2011)
.Phi
l
ippi
neE-
Jour
nal
s.Web24Ener
o2018
Mar
zano,
R.J.etal
.,
(2001)Cl
assr
oom I
nst
ruct
ionThatWor
ks.Al
exandr
ia,
VA:
ASCD.
McDonough,J.
,&Shaw,C.(
1993)
.Mat
eri
alsandMet
hodsi
nELT:ATeacher
’sGui
de.
Oxf
ord:
Blackwel
l
.
Mendoza,R.“
Kur
ikul
um naFi
l
ipi
no:SaanPat
utungosaHamonngGl
obal
i
sasy
on?
”.
Mal
ay20.
2.2(
2008)
.Phi
l
ippi
neE-
Jour
nal
s.Web.23Ener
o2018
Mi
l
ler
,S.
A.(
2017)
.Dev
elopment
alResear
chMet
hods.SAGEPubl
i
cat
ion,
Inc:
London
Moust
akas,
C.(
1994)Phenomenol
ogi
cal
Resear
ch.ThousandOaksCal
i
for
nia:
Sage
Publ
i
cat
ions.
Nay
aI.V.
,Tadal
anR.B.
,Ugal
i
noM.T.
,&YumolK.O.(
2009)
.Li
steni
ngAt
ti
tudeoft
he

133|
Pahina
 Engl
i
shSt
udent
sofPol
ytechni
cUni
ver
sit
yoft
hePhi
l
ippi
nes:I
tsRel
ati
onshi
pto
SomeSel
ect
edVar
iabl
es.Pol
ytechni
cUni
ver
sit
yoft
hePhi
l
ippi
nes.
Nel
son,J.Ron;Smi
th,Debor
ahJ.
;andDodd,JohnM.
,"TheEf
fect
sofTeachi
nga
Summar
ySki
l
lsSt
rat
egyt
oSt
udent
sIdent
if
iedasLear
ningDi
sabl
edonThei
r
Compr
ehensi
onofSci
enceText
"(1992)
.Speci
alEducat
ionandCommuni
cat
ion
Di
sor
der
sFacul
tyPubl
i
cat
ions.35.
.

Ni
chol
s,R.G.
,et
.al
.,
(1957)
.Li
steni
ngt
oPeopl
e.USA:
Har
var
dBusi
nessRev
iew
Ni
ckl
es,
W.G.etal
.(2016)
,Undest
andi
ngBusi
ness.McGr
awHi
l
lEducat
ion
O'
Dwy
er,
L.M &Ber
nauerJ.
A.(
2014)Quant
it
iveResear
chf
ort
heQual
i
tat
iveResear
ch.
SAGEPubl
i
cat
ion,
Inc:
London
Pal
i
ncsar
,A.S.&Br
own,A.(
1984)
.Reci
procalTeachi
ngofCompr
ehensi
onFost
eri
ng
andCompr
ehensi
onMoni
tor
ingAct
ivi
ti
es.Cogni
ti
onandI
nst
ruct
ion,
1(2)
,pp.117-
175.
Pampagt
utur
ongGur
o.Technol
ogi
cal
Uni
ver
sit
yoft
hePhi
l
ippi
nes

Pl
att
or,EmmaE.(
1969)
.Teachi
ngLi
steni
ng.USDepar
tmentofHeal
th.Educat
ionA
Wel
far
e Nat
ional I
nst
it
ute of Educat
ion nakuha: Pebr
ero 11, 2018 sa
ht
tps:
//Fi
l
es.
Eri
c.Ed.
Gov
/Ful
l
text
/Ed096647.
Pdf
Raj
asekar
,S.et
.al
,( .Resear
2013) chMet
hodol
ogy
.Bhar
athi
dasanUni
ver
sit
y

Ramaj
,A.(
2014)Rol
eoft
het
eacheri
nshapi
ngt
hest
udent
’swr
it
ingski
l
l.I
nst
it
uteof
Li
ngui
sti
csandLi
ter
atur
e,r
ulesofpunct
uat
ioni
nli
ter
aryl
anguage,
Tir
ana,
1981.

Ranki
n,PaulT.(
1928)
.The i
mpor
tance ofl
i
steni
ng abi
l
ity
.Nat
ionalCounci
lof
Teacher
sofEngl
i
sh.TheEngl
i
shJour
nal
,623-
630.
Ross,S.
M.,
& Mor
ri
son,G.
R.( .Exper
1993) iment
alr
esear
chmet
hods.Way
neSt
ate
Uni
ver
sit
y. CA: Sage. Nakuha sa
ht
tps:
//www.
aect
.or
g/i
ntr
anet
/Publ
i
cat
ions/
Resear
ch/
index.
html
.
Rossi
ngT.&Nev
il
l 2004)Pr
eF( inci
plesofVi
brat
ionandSound:New Yor
k:Spr
inger
Sci
enceBusi
nessMedi
a
Rost
,M.(
2011)
.Teachi
ngandResear
chi
nbgLi
steni
ng.Saf
fronHouse,6–10Ki
rby
St
reet
,LondonEC1N8TS:Pear
sonEducat
ionLi
mit
ed.nakuha:Pebr
ero11,2018
sa ht
tp:
//di
nus.
ac.
id/
reposi
tor
y/docs/
ajar
/

134|
Pahina
 (
Appl
i
ed_
Lingui
sti
cs_
in_
Act
ion)
_Mi
chael
_Rost Teachi
ng
and_
Resear
chi
ng_
_Li
steni
ng-
Pear
son_
Educat
ion_
ESL(
2011)
.pdf
Rubi
n L.
T.,Casanov
a A.
P,Ev
asco E.
Y.,Lagr
ada,H.
D.& Vi
dades,A.
B.(
2001)
Komuni
kasy
onatSul
ati
ngPananal
i
ksi
kMani
l
a:RexBooksSt
ore
Sal
azar
,J.(
n.d.
)CALI
COJour
nal
,Vol
ume7Number1.I
nter
act
iveAudi
oSt
rat
egi
esf
or
Dev
elopi
ng Li
steni
ng Ski
l
ls nakuha: Pebr
ero 11, 2018 sa
ht
tps:
//j
our
nal
s.equi
noxpub.
com/
index
.php/
CALI
CO/
art
icl
e/downl
oad/
23525/
195
30
Sal
azar
,J.T.etal
.,Pag-
aant
asngmgaKasanay
ansaFi
l
ipi
no.Pamant
asangAt
eneo
deMani
l
a
Sal
dana,
J.(
2011)Fundament
alsofQual
i
tat
iveResear
ch.Oxf
ordUni
ver
sit
yPr
ess,
Inc:
198Madi
sonAv
enue,
NewYor
k
Seel
s,B.B.
,& Ri
chey
,R.C.( .I
1994) nst
ruct
ionalt
echnol
ogy
:Thedef
ini
ti
on and
domai
ns of t
he f
iel
d. Washi
ngt
on, DC: Associ
ati
on f
or Educat
ional
Communi
cat
ionsandTechnol
ogy
.
Shank,
G.( .Qual
2002) i
tat
iver
esear
ch:aper
sonalski
l
lsappr
oach.NewJer
sey
:Mer
ri
l.
Pr
ent
iceHal
l
Sor
iano,
J.S.2006Si
ningngEst
rat
ehi
yabi
l
angTugonsaHamonngGl
obal
i
sasy
on.
Sci
enceCi
tyofMunoz:
CLSUPubl
i
sher
Spear
ri
tt
,D.(
1962)
.Li
steni
ngCompr
ehensi
on-AFact
ori
alAnal
ysi
s.Sy
dney
:Uni
ver
sit
y
ofSy
dney
Speci
alFi
l
ipi
noCur
ri
cul
um (
SFC)
:IsangMungkahi
ngkur
ikul
um saFi
l
ipi
nopar
asa
Day
uhangmagaar
al.TheNor
malLi
ght
s,10(
2),
182-
206.

Spel
l
ings, M (
2015)
. 21st Cent
ury Educat
ion. Mul
a sa:
ht
tp:
//www.
nea.
org/
asset
s/i
mg/
PubThought
AndAct
ion/
TAA_
07_
04.
pdf
Sr
inagesh,
K.(
2011)ThePr
inci
plesofExper
iment
alResear
ch.El
sev
ierPub.HouseI
nc.
St
ones,E.
,and Mor
ri
s,S.(
1972):Teachi
ng Pr
act
ice,Pr
obl
em and Per
spect
ive,
Met
huenandCompanyLt
d.,
London,
300.
Swanson,C.H.(
1997)
.Who'
sLi
steni
ngi
nTheCl
assr
oom?A Resear
chPar
adi
gm
Fai
rmont
,West Vi
rgi
nia 26554.U.
S.Depar
tment of Educat
ion Of
fi
ce of
Educat
ionalResear
ch and I
mpr
ovementEducat
ionalResour
ces I
nfor
mat
ion

135|
Pahina
 Cent
er (
Eri
c)nakuha: Pebr
ero 11, 2018 sa
ht
tps:
//f
il
es.
eri
c.ed.
gov
/ful
l
text
/ED407659.
pdf
Tangonan,R.B.
,et
.al
.,(
2016)
.Speci
alFi
l
ipi
noCur
ri
cul
um (
SFC)
:IsangMungkahi
ng
kur
ikul
um saFi
l
ipi
nopar
asaDay
uhangmag-
aar
al.TheNor
malLi
ght
s,10(
2),
182-
206.
TaschnerJ.(
n.d)
.Text
sandTasks.TheLi
ngui
sti
csSoci
etyoft
hePhi
l
ippi
nes
Tay
lor
,K.L.(
1984)Jour
nalAr
ti
cle:Teachi
ngSummar
izat
ionSki
l
ls(
Vol
.8,
No.1-Vol
.
38,No.8)TheBer
kel
eyEl
ect
roni
cPr
ess(
bepr
ess)nakuha:Pebr
ero11,2018sa
ht
tp:
//schol
arwor
ks.
wmi
ch.
edu/
cgi
/vi
ewcont
ent
.cgi
?
ar
ti
cle=2344&cont
ext
=readi
ng_
hor
izons

Ti
mbr
eza,
F.T.(
n.d)MgaSul
i
rani
natBal
aki
dsaPaggami
tngFi
l
ipi
nosaPagt
utur
o

Uni
ver
sit
yofMi
nnesot
aLi
brar
ies.Communi
cat
ioni
ntheRealWor
ld:AnI
ntr
oduct
ion
t
oCommuni
cat
ionSt
udi
es.(
2016)
.

Vi
l
laf
uer
te,
P.V.etal
,(2008)
.Pagt
utur
ong/
saFi
l
ipi
no:MgaTeor
yaatPr
akt
ika.Mut
ya
Publ
i
shi
ngHouse
Wi
ddowson,H.G.(
1978)
.Teachi
ngLanguageasCommuni
cat
ion.Oxf
ord:Oxf
ord
Uni
ver
sit
yPr
ess
Wi
l
kins,
D.(
1976)
.Not
ional
Syl
l
abuses.Oxf
ord:
Oxf
ordUni
ver
sit
yPr
ess.
Wol
vi
n,A.D.(
1977)
.Readi
ng Hor
izons Vol
ume 17,I
ssue 2 1977 Ar
ti
cle3
JANUARY1977TheLi
steni
ngJour
nal
:AnI
nst
ruct
ionalSt
rat
egyf
oraLi
steni
ng
Awar
enessPr
ogr
am.
Wi
nter
ton,
Jetal
(2006)
.Ty
pol
ogyofKnowl
edge,
Ski
l
lsandCompt
enci
es:
Cl
ari
fi
cat
ionoft
heConceptandPr
otot
ype.Luxembour
g:Of
fi
cef
orOf
fi
cial
Publ
i
cat
ionsoft
heEur
opeanCommuni
ti
es

136|
Pahina