Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Ρεθύμνου

Eργασία Σεμιναρίου : Βιολογία : Διδασκαλία και μάθηση για τους ζωντανούς

οργανισμούς με διερεύνηση ( Ε02Σ08 )

Διδάσκουσα : Μαριάννα Καλαϊτζιδάκη

Επιμέλεια Εργασίας : Ορέστης Μάριος Μαυροχαλυβίδης

Τίτλος Εργασίας : Τι θα συμβεί αν κόψουμε από ένα φυτό ένα μέρος του ?

Υπάρχει τρόπος να εμφανιστούν ρίζες σε αυτό το κομμάτι ?

Υπάρχει τρόπος να δημιουργηθεί ένα νέο φυτό από αυτό το κομμάτι ?

Ημερομηνία : 23/12/2019

1
 10-11

Απορώ PRI-SCI-NET Χρονών

Ερευνώ

Αξιολογώ

Συνδέω

Επιστημονικό Περιεχόμενο : Βιολογία

Ένοιες & Δεξιότητες : Αν κόψουμε ένα τμήμα από το βλαστό ενός φυτού και
το βάλουμε σε νερό αυτό δεν θα ξεραθεί , αλλά μπορεί να μεταφυτευτεί ώστε
να προκύψει ένα νέο φυτό .

Ηλικιακή Ομάδα – Στόχος : 10-11 χρονών

Περίληψη

Αυτή η δραστηριότητα έχει στόχο να γίνει αντιληπτό από τα παιδιά ότι αν

κόψουμε ένα κομμάτι από ένα φυτό και το τοποθετήσουμε στο νερό , δεν θα
ξεραθεί και μεταφυτεύοντάς το θα προκύψει ένα νέο φυτό . O Στόχος είναι η
κατανόηση από τα παιδιά μέσω διερεύνησης της αναπαραγωγής των φυτών. Ο
εκπαιδευτικός αφού προτρέπει τα παιδιά να παρατηρήσουν το φυτό που έχει
εναποθετήσει μπροστά τους , Θα κόψει ένα κομμάτι από το βλαστό του φυτού
και ρωτά τα παιδιά τι πιστεύουν ότι θα συμβεί σε αυτό το κομμάτι , τώρα που
αποσπάστηκε από το φυτό. Επίσης ρωτάμε τα παιδιά τι θα μπορούσαμε να
κάνουμε ώστε να μην ξεραθεί το κομμάτι που κόψαμε και παρουσιάζουμε
φυλλάδιο με περιεχόμενο τις προυποθέσεις αναπαραγωγής ενός φυτού .

Επιπλέον Στόχος είναι τα παιδιά να φτάσουν στο συμπέρασμα ότι το φυτό

είναι ζωντανός οργανισμός .

2
Στόχοι : Στο τέλος της Διερευνητικής διαδικασίας τα παιδιά πρέπει να :

Κατανοήσουν ότι τα φυτά είναι ζωντανοί οργανισμοί.

Κατανοήσουν τις προυποθέσεις αναπαραγωγής των φυτών και το

τρόπο φροντίδας τους.

Να αντιληφθούν ότι αν κόψουμε ένα μέρος του βλαστού και του

προσφέρουμε ευνοικές συνθήκες ανάπτυξης , το κομμάτι αυτό θα
ακμάσει και θα αναπτυχθεί ανεξάρτητα από το αρχικό φυτό.

Υλικά

Φυλλάδιο με εικόνες για το τρόπο ανάπτυξης των φυτών και τις

προυποθέσεις της .

Φυτά που υπάρχουν στο εξωτερικό χώρο του σχολείου

Κυπελλάκια πλαστικά για να βάλουν τα παιδιά μέσα στο νερό το βλαστό

που θα κόψουν. Κυπελλάκια πλαστικά και χώμα για να φυτέψουν το
βλαστό .

Πρόκληση του ενδιαφέροντος των παιδιών

Αφήστε τα παιδιά να βγουν από τη τάξη και να παρατηρήσουν τα φυτά που

υπάρχουν στο χώρο του σχολείου . Προκαλέστε συζήτηση με τα παιδιά όσον
αφορά τις παρατηρήσεις τους για τα φυτά που είδαν και το πως μπορεί να
γίνεται η αναπαραγωγή αυτών. Ρωτήστε τα παιδιά τι χρειάζονται τα φυτά για
να αναπαραχθούν ; Προφανώς απαντούν ότι κάποιος τα έφερε ή ότι κάποιος
τα αγοράσε από κάποιο κατάστημα. Ρωτήστε αν μπορούν από αυτά τα φυτά να
προκύψουν άλλα . Πιστεύουν ότι αυτό δεν είναι δυνατόν . Μετά ρωτήστε τι θα

3
γίνει αν κοπεί ένα μέρος του βλαστού κάποιου φυτού που υπάρχει στο χώρο
του σχολείου . Προφανώς και η απάντηση των παιδιών είναι πως θα ξεραθεί .

Παροτρύνετε τα παιδιά να κόψουν ένα μέρος του βλαστού από ένα φυτό και
ρωτήστε τα αν μπορούν να παρατηρήσουν την ύπαρξη ριζών . Φυσικά τα
παιδιά μέσω παρατήρησης καταλήγουν στο συμπέρασμα πως το κομμένο
κομμάτι δεν έχει ρίζες . Στη συνέχεια ρωτήστε τι πιστεύουν πως θα γίνει με
αυτό το κομμάτι . Μπορεί να ζήσει και να αναπτυχθεί ? Τα παιδιά απαντούν
πως όχι εφόσον δεν έχει ρίζες και αποκόπηκε από το κεντρικό κορμό του
φυτού.

Διερεύνηση

 Παρουσιάστε στα παιδιά με χρήση οπτικοακουστικών μέσων τρόπους

αναπαραγωγής φυτών .

 Συζητήστε με τη βοήθεια του φυλλαδίου για το αν μπορούν να

εμφανιστούν ρίζες στο κομμένο τμήμα του βλαστού ανάλογα με τις
συνθήκες που θα του προσφερθούν.

Χωρίστε τα παιδιά σε ομάδες και πείτε τους να κόψουν τμήματα του

βλαστού ενός φυτού που έχετε προσκομίσει στη τάξη. Καλέστε τα να
το παρατηρήσουν και να καταλήξουν στο συμπέρασμα πως δεν
υπάρχουν ρίζες σε αυτά τα τμήματα.
Δώστε στα παιδιά εικόνες όπως την παρακάτω (
https://imgur.com/a/cittt97 ) , η οποία απεικονίζει το φαινόμενο
της μονογονικής αναπαραγωγής το οποίο και διερευνάται . Στόχος
είναι να μάθουν οι μαθητές να ξεχωρίζουν τους όρους Μονογονική
Αναπαραγωγή στην οποία τμήματα κλαδιών , φύλλων, ριζών κάτω από
κατάλληλες συνθήκες μπορούν να εξελιχθούν σε ξεχωριστά <<άτομα>>
& την Αμφιγονική Αναπαραγωγή που αφορά τα ανθόφυτα όπου ο
Ανθός αποτελεί και τη μονάδα αναπαραγωγής του φυτού . Στόχος
είναι στη συγκεκριμένη δραστηριότητα η κατανόηση της Μονογονίας
και τα βασικά της χαρακτηριστικά τα οποία είναι τα παρακάτω :

Ένα άτοµο δίνει απογόνους από µόνο του

Οι απόγονοι είναι ίδιοι µε τον αρχικό οργανισµό

4
 ∆ε δηµιουργούνται εξειδικευµένα αναπαραγωγικά κύτταρα
(γαµέτες)

∆ε συµβαίνει γονιµοποίηση και δε δηµιουργείται ζυγωτό

Απαντάται σε µονοκύτταρους οργανισµούς, σε φυτά και ορισµένα

ζώα ( Δεν θα αναλυθεί στην παρούσα Διερεύνηση )

Δώστε χρόνο στα παιδιά να παρατηρήσουν την εικόνα και να

περιγράψουν το τι βλέπουν . Συζητήστε για τη μονογονική
αναπαραγωγή και προχωρήστε σε εμπειρική διαπίστωση μέσω της
παρακάτω δραστηριότητας.

Χωρίστε τα παιδιά σε ομάδες. Κάθε ομάδα θα κόψει από δύο

βλαστούς. Ο ένας βλαστός θα τοποθετηθεί σε ένα θρανίο και ο άλλος
θα τοποθετηθεί από τα παιδιά σε ένα πλαστικό κύπελλο μέσα σε νερό .

Στο επόμενο μάθημα μετά από τρεις μέρες τα παιδιά θα πάρουν στα
χέρια τους τους δύο βλαστούς , αυτόν που είχαν μέσα στο νερό και
αυτόν πάνω στο θρανίο.

Καλέστε τα παιδιά να παρατηρήσουν τους δύο βλαστούς και να

συμπεράνουν ποιες είναι οι διαφορές . Τα παιδιά παρατηρούν ότι μόνο
ο Βλαστός που ήταν μέσα στο νερό συνεχίζει να διατηρεί τα
χαρακτηριστικά που είχε ως τμήμα του αρχικού φυτού από το οποίο
αποκόπηκε.Ακολουθεί σύγκριση με το βλαστό που κρατούν στα χέρια
τους τα παιδιά και το φυτό στη γλάστρα από το οποίο αποκόπηκε . Ο
βλαστός που τοποθετήθηκε πάνω σε ένα θρανίο άρχισε να μαραίνεται.

Ξεκινήστε συζήτηση με σκοπό τα παιδιά να καταλήξουν μέσα από αυτή

την πειραματική διαδικασία ότι ο βλαστός που αποκόπηκε από το φυτό
στις ανάλογες συνθήκες δεν μαράθηκε αλλά παραμένει ακμάζων .

Κάνετε συζήτηση με διερευνητικό σκοπό , του τι θα συμβεί αν ο

βλαστός που τοποθετήθηκε στο ποτήρι με το νερό φυτευτεί σε

5
 γλάστρα και συνδέστε την όλη διαδιακασία με τα συμπεράσματα που
προέκυψαν με τη βοήθεια της εικόνας που δόθηκε στα παιδιά.

Έπειτα καθοδηγήστε τα παιδιά να φυτέψουν το βλαστό σε πλαστικό

ποτηράκι , το οποίο φροντίζουν καθημερινά ποτίζοντάς το με λίγο
νερό.

Στο επόμενο μάθημα 3 μέρες μετά ,παρατηρούν ότι δεν έχει

αναπτυχθεί ακόμα αλλά δείχνει ζωντανό και ακμαίο .
Προκαλέστε συζήτηση με θέμα τα φυτά ως ζωντανούς οργανισμούς
και γιατί πεθαίνουν μόνο όταν οι συνθήκες δεν είναι ευνοικές . Επίσης
συζήτείστε για το τι προσφέρουν τα φυτά στον άνθρωπο και στο
περιβάλλον ( Κύκλος Νερού , Κύκλος Άνθρακα , Καλλωπισμός του
περιβάλλοντος στο οποίο ζούμε ) με στόχο την πρόκληση οικολογικής
ευαισθησίας .

(Σε επόμενα μαθήματα τα παιδιά παρατηρούν την περιοδική ανάπτυξη του

φυτού και όταν αυτό έχει αρχίσει να μεγαλώνει, σε επόμενο μάθημα τα παιδιά
θα μεταφυτέψουν τα φυτά σε γλάστρες, και θα εξακολοθήσουν να τα
φροντίζουν μέχρι το τέλος του σχολικού έτους).

Αξιολόγηση

Συζήτηση που θα γίνει με τα παιδιά για να αξιολογηθεί κατά πόσο

επιτεύχθηκαν οι σκοποί και οι στόχοι της διδασκαλίας.

Η Συζήτηση θα ξεκινήσει με την έκφραση του πως αισθάνονται τα

παιδιά με το αποτέλεσμα της δραστηριότητας καθόλη τη διάρκειά της .

Έπειτα ακολουθεί συζήτηση όπου τίθενται ερωτήματα από τον

εκπαιδευτικό για τις απόψεις που έχουν διαμορφώσει πλέον τα παιδιά
για το πως επιβιώνουν και εξελίσονται τα φυτά αλλά και για το τι

6
 προσφέρουν αυτά στο περιβάλλον που ζούμε και στον ίδιο τον
άνθρωπο.

Στόχος του εκπαιδευτικού είναι η πρόκληση ενσυναίσθησης και ο

προβληματισμός των μαθητών ως προς τη συντήρηση του
περιβάλλοντος .

Τα παιδιά καταθέτουν τα συμπεράσματα τους μετά την προσωπική εμπειρία

που είχαν στο πλαίσιο του πειράματος που πραγματοποιήθηκε

 Τα φυτά είναι ζωντανοί οργανισμοί αφού όταν ο βλαστός τοποθετήκε

στο νερό και αργότερα σε γλάστρα όχι μόνο δεν πέθανε αλλά άκμασε .

 Τα φυτά ζουν και αναπτύσσονται και ευδοκιμούν κάτω από τις

κατάλληλες συνθήκες .

 Από ένα φυτό μπορεί να προκύψει ένα άλλο

 Τα φυτά είναι απαραίτητα για το περιβάλλον και τη ζωή του ανθρώπου

.

7
ΦΥΛΛΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

Ωθήστε τα παιδιά να παρατηρήσουν Φυτά της αυλής του σχολείου αλλά και
φυτά που βρίσκονται στον περίγυρό τους . Και προχωρήστε στις παρακάτω
δραστηριότητες .

Αναθέστε τους μελέτη φυτών και παρατήρηση των τμημάτων των φυτών
ώστε να μπορούν να αναγνωρίσουν Φυτά που αναπαράγωνται μονογονικά και
ζητήστε από τους μαθητές να συγκρίνουν τις συνθήκες αναπαραγωγής του
εξωτερικού χώρου με αυτές που παρήχθησαν κατά τη διάρκεια της
εμπειρικής παρατήρησης με το φυτό Τηλέγραφο στο χώρο της τάξης .

Οργάνωση Περιπάτων και επίσκεψη σε μουσείο Φυσικής Ιστορίας καθώς και

σε Πάρκα για περεταίρω έκθεση των μαθητών σε περισσότερα είδη και
οργάνωση διαφόρων δραστηριοτήτων.

Χρήση Διαδραστικών βιβλίων ώστε να γίνει πιο κατανοητό το αντικείμενο της

Διερεύνησης .

8
Τι είναι η Μονογονία & Ποια τα χαρακτηριστικά της ;

Απάντηση

-----------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------

9
Ποιες είναι οι συνθήκες κάτω από της οποίοες τμήμα ενός φυτού
αναπαράγεται σε ένα νέο άτομο του ίδιου είδους ;

Απάντηση

-----------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------

10
Χάρτης Εννοιών . Συμπληρώστε τον Πίνακα με έννοιες που συνδέονται με τα
φυτά και μάθατε κατά τη διάρκεια των μαθημάτων.

Φυτά

11
12
Δραστηριότητα Ημερολογίου : Παρατηρώ Και Φωτογραφίζω

Ιανουάριος
2020

Sunda Mond Tuesd Wednesd Thursday Frida Saturd

y ay ay ay y ay
1 2 3 4
https://imgur.com/a/dfXn
0yC
https://imgur.com/a/TsBi
5 6 7 8 aLf 9 10 11

12 13 14 15 16 17 18
https://imgur.com/a/eum
lVNS
https://imgur.com/a/1A9
19 20 21 22 t1EB 23 24 25

26 27 28 29 30 31

13
 Βιβλιογραφικές Πηγές

• Πως μαθαίνει ο Άνθρωπος, Επιστ.Επιμ. Παπαδημητρίου Ε. ,

Αγγελάκος Κ. , Καυχίτσα Κ. ,2012. Εκδ. Κέδρος

• Harlen, W. , Elstgeest ,J.(2005) Unesco, διδασκαλία και μάθηση των

φυσικών επιστημών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Εκδόσεις
Τυπωθείτω, Αθήνα.

• Xαλκιά, Κ. ( 2012 ) Διδάσκοντας Φυσικές Επιστήμες , Θεωρητικά

ζητήματα , Προβληματισμοί , Προτάσεις. Εκδόσεις Πατάκης , Αθήνα.

• http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL101/560/366
9,15931/

• Βιολογία Α’ Γυμνασίου

Τελος Εργασίας

14