3.

0 How Were Stars Formed

1. Threshold 2: Stars Light Up

Voordat sterren bestonden, was hrt universum relatief koel en gelijkmatig. Zwaartekracht bracht
individuele waterstof- en heliumatomen samen om gaswolken te vorem. Uiteindelijk werden deze zo
dicht, dat ze ontbranden als sterren. Groepen sterren vormden sterrenstelsels. Sterrenstelsels vormden
clusters van sterrenstelsels. Galaxy-cluatters vormden superclusters. Vanaf dat moment had het
universum milijarden en milijarden duurzame energiebronnen.

Ingredienten en goldilocks conditions: watterstof en helium, zwartekracht, kleine variaties in dihctheid

en temperaturen boven 10 milijoen garden celsius.

Nieuwe complexiteit: sterren, strerrenstelsels, galaxy clusters en superclusters.

Vragen: Hoe zafgen de vroegere astronomen dezelfde dingens anders. En wat kan dat ons vertellen over
de vooruitgang vandaag?

2. Infographic

Maak een eigen infographic over de levensloop van een ster. Gebruik hierbij de volgende bronnen.
* Live of a Star

Van geboorte tot dood van de ster:

* Live Cycles of Stars

1.
 2.

Lage massa sterren:

1.

NIeuwe ster: nevels en gaswolken zijn de geboorteplaats van sterren. De ophopende materie (waterstof
en helium vormt met behulp van zwaartekracht een ster. De samenstelling is 98% waterstof en helium.
Eenderde van het waterstof wordt omgezet in helium.

Red giant:De sterren bereidden uit en kunnen 100x groter worden dan hun oorspronkelijke vorm.
2.

Planetaire nevel: De buitenste lagen gas worden uitgeworpen en de kern van een ster verandert in een
witte dwerg.

Witte dwerg: Deze ster is samengesteld uit koolstof en zuurstof. Neon, magnesium en helium zijn ook
mogelijk.

Zwarte dwerf: Dit is een hypoththis overblijfsel van een afgekoelde witte dwerg. Het universum bestaat
nog te kort om dit te bewijzen.

3.1 Creation of Complex Elements

Door de life cycles van een ster is de basis van materie verder uitgebreidt. Onderzoek hoe dit heeft
plaats gevonden en welke materie waar en wanneer wordt gevormd. Gebruik hierbij minstens de
volgende bronnen.

* Threshold 3: New Chemical Elements

Het is moeilijk om een element t emaken. Het vroege universum had veel waterstof en helium, maar het
spul van onze wereld heeft meerdere complexe elementen nodig. De enorme druk en hitte van een ster
geven je elementen zoals koolstof, zuurstof en ijzer. Maar andre zoals goud, zilver en kalium vereiden
hogere temperaturen van de vurige dood van stervormende supernovae.

Ingredienten en goldilocks conditions: Verouderende en stervende sterren van waterstof en helium,

ongelooflijk hoge temperaturen en druk, Nucleaire fusie.

Nieuwe complexiteit: 92 elementen met unieke eigenschappen die op milijoenen manieren kunnen
worden gecombineerd om nieuwe verbindingen te maken.

Vragen: Wat maakt een element belangrijk in ons leven vandaag?

Verouderde grote sterren hebben zo een grote massa warrdoor ze enorme druk en temperaturen
kunnen creeren. De temperatuur wordt nog hoger als de waterstof van de ster opraakt. Hiedoor stopt
de samensmelting van de kern en stort de ster in. Deze temperatuur bij de instorting is zo hoog dat
helium kan samensmelten met koolstof. Als helium opraakt stort de ster weer in en begint het hele
cyclus weer opnieuw. De ster wordt weer erg heet en koolstof verandert in zuurstof. Het stort weer in
en herhaalt het proces om andere stogffen zoals silicium, stikstof en ijzer te vormen.

Enorme gigantische sterren die (uiteindelijk) sterven veroorzaken een explosie. Deze wordt een
supernova genoemd en is zo heet en ernergielijk dat er genoeg hitte ontstaat om alle andere chemische
elementen te creeren.

3.2 Stars And Elements

Wat is natuurwetenschappelijk onderzoek in het algemeen en in de scheikunde in het bijzonder. Wat
heeft deze discipline bijgedragen aan de wetenschappelijke antwoorden over ons universum

# crash course chemistry: The Periodic Table

1. dimitri medeleev

Dimitri Medeleev werd geboren op 1834 in Russisch Siberie. HIj had een moelijk jeugd en volgde op een
jonge leeftijd al een opleiding. In 1861 besefte hij dat er weinig ontwikkeleingen op het gebied van
chemie waren in zijn land. Hij werd op 27 jarige leeftijd een populaire proffessor en schref een boek
over moderene organische chemie. Deze werd gezien als het meest gezaghebbende boek over dit
onderwerp. In 1867 begon hij elementen te organiseren en uit te leggen. In die tijd werd alleen gelet op
atoomgewicht en gemeenschappelijke eigenschappen.

In 1861 ontdekte hij dat weinig van de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van chemie de weg naar
zijn thuisland hadden gevonden, maar hij besloot dat te veranderen. Op zijn 27ste werd hij een
populaire professor en schreef hij een handboek over moderne organische chemie aangezien er nog
geen een hedendaags handboek was. Zijn boek werd beschouwd als het meest gezaghebbende boek
van zijn tijd over dit onderwerp. Dimitri Medeleev wilde dit anders doen en maakte een set met alle 63
de elemyten en nam deze overal mee. In februari 1869 begon hij met organiseren van zijn kaarten
waramee hij 3 dagen en nachten bezig was totdat hij in slaap viel. In een droom zag hij een tafel met alle
elementen op hun werkelijke plaats. Hij schreef dit gelijk op toen hij wakker werd. Dit werd het
periodiek systeem. Hij liet ook nog lege plekken over voor elemeten die nog ontdekt moesten worden.

2. marie curie

Marie Curie werd geboren in 1867 in Warschau, Polen. Ze heette tioen Maria Skodowska. Ze had een
moeilijk jeugd doordat ze haar moeder verloor en haar vader werkloos werd. Ze had aktijd al interesse
in wetenschap. OP haar vijfde haalde ze haar middelbare school diploma met hoge cijfers. Doordat ze
verder wilde studeren nmoest ze polen verlaten. Dit lukte met behulp can een deal met haar zus wat
haar hielp met de financien. Ze koos voor Parijs omdat ze daar de griootste universiteit wilde volgen.

In Parijs veranderde ze haar naam in Marie en leerde Frans, ze haalde haar diploma als de eerste vrouw
voor natuurkunde in 1893 met de hoogste cijfers van haar klas. OP 26 juli 1895 trouwde ze met Pierre
Curie. Ze ging door met studeren op Sarbonne en in september 1897 werd haar eerste dochter Irene
geboren. Ook deed ze veel uitvindingen samen met haar vman zoals over X-ray. Er werd ontdekt dat
uranium een nieuw vorm van onzichtbare straling afgeeft, een soortvan smalle straal van energie. Ze
wilde weten waarom dit gebeurde.

In die tijd dachten wetenschappers dat de toen 63 ontdekte lementen alle elementen waren. Marie
voegde verschillende lemten samen, hieruit kam een stof uit die een mineraal was genaamd
‘pitchblende’. Er werd gedacht dat dit alleen bestond uit uranium en zuurstof, maar Marie ontdekte dat
plichblende betere rontgenstraling uitgaf dan zuurstof en uranium samen. Dus er moest een ander
element in zitten. In 1898 ontdekte MArie en nieuw element die 400 keer meer radioactiever was dan
een ander element: polonium. OOk ontdekt eze radium. Deze was 900 keer radioactiever dan een
andere element. Ze kwam met de term: radioactief, de stof vonden ze pas in 1902.

In 1903 behaalde Marie haar doctoraat voor natuurkunde. Pierre en Marie wonnen de nobelprijs voor
natuurkunde. Ze konden beiden niet komen doordat ze leden aan stralingsziekte door teveel werk met
radioactief materiaal. Pierre werd hierna professor in Sarbone en marie werd een leraar op een college
voor vrouwen. In 1904 kregen ze een tweede dohcter, en op 19 april 1906 overleed pierre. Marie nam
zijn baan ovetr op 5 november 1906.

Samen met Thompson ontdekte ze de beta-straling en alfa-srtraling. Marie ging hierna een theorie
onderzoken dat radioactieve elementen afbreken en veranderen naar alfa- of naar betastraling:
transformante theorie. door dit kwam Marioe op haar theorie dat radioactiviteir een subautomaire
eigenschap is.

3.3 Sorting Stars

* Crash Course Astronomy: Stars

Sterren liojken erg veel op elkaar, maar er zijn verschillen: Sommige zijn helderder andere vager. Dit kan
komen door het berschil in afstand maar ook door de verschik in de hoeveelheid licht die ze uitzenden.
OOk zie je verschillende kleuren. DE natuurkundige Max Plack liet zien hoe sterren licht van
verschiilende kleuren afgeven op basius van temperatuur.Hetere sterrren lijken blauwer en koelere
sterren roder. Payne-Gaposchkin toonde aan dat sterren overwegend uit waterstof bestonden, met
helium als het op één na meest voorkomende element.De zon heeft een oppervlaktetemperatuur van
ongeveer 5500 ° Celsius en is een G2-ster.

Sterren komen in bijna elke kleur van de regenboog. Hete sterren zijn blauw, koele sterren rood.
Tussenin zijn er oranje en zelfs enkele gele sterren.

Maar er zijn geen groene sterren. Een ster kan veel groen licht uitstralen, maar als hij dat doet, straalt hij
ook rood, blauw en oranje. En onze ogen vermengen die met elkaar om andere kleuren te vormen. Een
ster kan eigenlijk stralen meer groen licht uit dan elke andere kleur, maar we zullen het als wit zien!

we kunnen spectra gebruiken om veel over een ster te bepalen. Maar als je dat combineert met het
weten van de afstand van een ster kun je meten hoe helder de ster in je telescoop lijkt te zijn, en door
de afstand te gebruiken. je kunt berekenen hoeveel energie het eigenlijk afgeeft, wat astronomen zijn
helderheid noemen.
Veel van de fysieke kenmerken van een ster zijn gerelateerd: de helderheid hangt af van de grootte en
temperatuur.Als twee sterren dezelfde grootte hebben, maar één heter is, zal de heter meer
lichtgevend zijn.Als twee sterren dezelfde temperatuur hebben, maar één groter is, zal de grotere meer
lichtgevend zijn.

Een eeuw geleden maakten astronomen Ejnar Hertzsprung en Henry Norris Russell een grafiek, waarin
ze de helderheid van een ster uitgezet hadden tegen zijn temperatuur. ze kregen een verrassing: een
ZEER sterke trend. Dit wordt een HR-diagram genoemd, naar Hertzsprung en Russell. Het is niet
overdreven om noem het de belangrijkste grafiek in de hele astronomie. In deze grafiek staan echt
heldere sterren aan de bovenkant, zwakkere aan de onderkant. Hete, blauwe sterren zijn aan de
linkerkant, en koele, rode sterren aan de rechterkant.

3.4 How Old is the Sun?

* Crash Course Astronomy: The Sun

De Zon is een ster. De Zon zit bij de top 10% van de sterren in de Melkweg! In ons zonnestelsel, is het
duidelijk een dominant object: helderder, zwaarder en beïnvloed meer dan al de rest. De Zon is, eigenlijk
een grote bal van vooral waterstofgas. Het heeft een doorsnee van 1,4 miljoen kilometer. En het is
zwaar: 300.000 keer meer zwaar dan de Aarde.

De omstandigheden in de kern van de Zon zijn hels. De druk is verpletterend, 260 miljard keer meer dan
de luchtdruk op Aarde en het is er 15 miljoen graden Celsius heet. Onder deze omstandigheden is
waterstof volledig geïoniseerd, wat betekent dat de elektronen in de atomen verwijderd zijn van de hun
protonen. de protonen zijn hard tegen elkaar gedrukt door de massa van octiljoenen tonnen gas op
elkaar dat iets verbazend gebeurt: Ze fuseren.

Door middel van enkele ingewikkelde stappen, de waterstofatomen fuseren in een zwaarder element
helium. Tijdens deze stappen komt kernenrgie vrij die bewaard was in deze atomen De hoeveelheid
energie wordt beschreven in Einstein's beroemste formule E=mc2 , die meegeeft dat massa omgezet
kan worden in energie en omgekeerd.

De zon is een middel-aged ster. Dit is te achterhalen met de formule van einstein omdat je hiermee kan
berekenen hoeveel energie de zon al heeft verbruikt en hoeveel energie het nog bevat. Het is 4.5
milijard jaar oud. Dit weten we door het verval van het element rubidium in ene meteoriet dat op aarde
was gekomen te dateren, aangezien de platene van ons zonnestelsel en de zon op hetzelfde tijdstip
ontstonden.