Masusing Banghay Aralin sa Filipino

I. Layunin: Sa pamamagitan ng Group Mapping Activity (GMA), ang mga mag-aaral ay

inaasahang:
a) nakasasagot sa mga katanungan tungkol sa binasang akda;
b) nakapagbabahagi ng kanilang mga opinion tungkol sa mensahe ng binasang akda;
c) nakapagsa salaysay ng mga pangyayari sa kanilang buhay na may kaugnayan sa
naging kalagayan ng mga tauhan sa binasang kuwento; at
d) nakabubuo ng isang mapa base sa naunawaan sa binasang akda.

II. Paksang Aralin: Mensahe ng Butil ng Kape

Sanggunian: http://filipino10niwarville.blogspot.com/2015/05/mensahe-ng-butil-ng-
kape.html
Kagamitan: mga tsart, mga larawan, fill tip pen, laptop at projector
Estratehiya: Group Mapping Activity (GMA)
Pagpapahalaga: Pagiging matatag sa bawat pagsubok na haharapin.

III. Pamamaraan

A. Tuklasin

Gawain ng Guro Gawain ng Mag-aaral

Panimulang Gawain

Magandang araw, klas! Magandang araw rin po, titser!

Kumusta kayo? Mabuti naman po, titser.

Mabuti kung gayon.

Handa na ba kayo sa bago nating tatalakayin? Handa na po, titser!

Magaling!

Balik-aral

Ngunit, bago tayo magsimula, sino ang

makapaglalahad ng mga natutunan ninyo tungkol
sa tinalakay natin noong nakaraang tagpo na
pinamagatang "Ang Tusong Katiwala". Ako po, Titser!

Okay, ano ba ang mga natutunan mo tungkol

sa tinalakay natin noong nakaraang tagpo? Base po sa mga tinalakay natin noong
nakaraang tagpo natutunan ko po na
kailangan nating maging matapat sa lahat
ng bagay para pagkatiwalaan tayo.

Tama!

Kung kayo ay magiging amo, kukuha rin ba

kayo ng katiwala na tulad ng tusong katiwala sa
akda? Hindi po! Dahil panigurado na
malulugi ang aking negosyo kapag
 ganyan ang katiwalang kukunin ko.

Kung kayo naman ang katiwala, gagawin

niyo rin ba ang ginawa niya? Hindi po. Dahil mali po ang
ginagawa niya. Hindi rin po siya karapat-
dapat na tularan sapagkat mali ang
magsinungaling.

Magaling! Batid ko na kayo ay talagang

nakinig sa mga tinalakay natin noong nakaraang
tagpo.

B. Linangin

 Bago Bumasa

1. Pangganyak

Klas, kung ihahalintulad ninyo ang inyong

mga sarili sa mga larawang narito, alin kayo rito
at bakit?

Sakaling wala naman sa mga larawang ito

ang bagay na maihahalintulad niyo sa inyo mga
sarili sabihin sa klase kung ano ito at bakit?

2. Presentasyon

Ngayon klas, ano kaya sa tingin ninyo ang

kaugnayan ng mga bagay na maihahalintulad
natin sa ating mga sarili sa tatalakayin natin? Siguro po ay ang tatalakayin natin
ngayon ay tungkol sa mga bagay na
pwedeng maihalintulad sa ating mga
sarili tulad ng mga nasa larawan?
Tama! Dahil ang akdang tatalakayin natin
ngayon ay may kaugnayan sa mga bagay na
pwede nating ihalintulad sa ating mga sarili. Ang
akdang ito ay pinamagatang “Mensahe ng Butil
ng Kape” or “The Story of a Carrot, Egg,
and a Coffee Bean” na isinalin sa Filipino ni
Willita A. Enrijo.

Ngunit bago natin simulan ang pagbabasa,

alamin muna natin kung ano ang kahulugan ng
mga salitang may malalim na kahulugan sa
akdang ating babasahin.
 3. Paghahawan ng Balakid

Panuto:
Alamin kung ano ang kasingkahulugan ng mga
salitang sinalunguhitan pagkatapos ay bilugan ang
letra ng tamang kasagutan.

1. Narinig niyang nagmamaktol ang kaniyang

anak na lalaki
a. nagrereklamo c. naaasar
b. nagagalit d. umiiyak

2. Kapag ito ay kumatok sa ating pinto, paano ka

tutugon?
a. aalis c. kakanta
b. sasagot d. sasayaw

3. Nais kong ikintal mo ito sa iyong isipan, ang

kumukulong tubig ay katumbas ng suliranin
sa buhay.
a. ilabas c. balatan
b. ipakita d. itanim

4. Tulad ng sigalot sa pamilya o mga kaibigan,

sila ay nagkakaroon ng tigas ng kalooban
upang hindi igawad ang kapatawaran sa
nagkasala.
a. patakaran c. problema
b. senyales d. pantasya

5. Pare-pareho itong inilahok sa kumukulong

tubig subalit iba-iba ang naging reaksiyon.
a. hinalo c. sinama
b. inalis d. inayos

Para sa unang bilang, ano ang inyong sagot? Letter a po tiser, dahil nagrereklamo
po ang kasingkahulugan ng salitang
nagmamaktol.

Tama!

Para sa pangalawang bilang, ano ang inyong

sagot? Letter b po tiser, dahil sasagot po ang
kasingkahulugan ng salitang tutugon.
Tama!

Para sa pangatlong bilang, ano ang inyong

sagot? Letter d po tiser, dahil itanim po
ang kasingkahulugan ng salitang ikintal.
Tama!

Para sa pang-apat na bilang, ano ang inyong

sagot? Letter c po tiser, dahil problema po
ang kasingkahulugan ng salitang sigalot.
Tama!
 Para sa huling bilang, ano ang inyong sagot? Letter a po titser, dahil hinalo po
ang kasingkahulugan ng salitang
inilahok.
Tama!

4. Paggamit sa pangungusap

Ngayon naman ay gamitin sa pangungusap

ang mga salitang sinalungguhitan.

Sino ang makapagbibigay ng halimbawang

pangungusap gamit ang salitang nagmamaktol? Siya ay nagmamaktol na umalis ng
bahay.

Magaling!

Sa salitang tutugon? Tutugon na ako sa katanungang

kanyang ibinigay sa akin.
Magaling!

Sa salitang ikintal? Ikintal mo sa iyong isipan na hinding-

hindi mo ako matatalo.
Magaling!

Sa salitang sigalot? Naranasang naming pamilya ang

pinaka- malaking sigalot sa aming buhay.
Magaling!

Sa salitang inilahok? Ang pinya ay inilahok ni Mama sa

fruit salad.

Magaling! Batid ko na kayo ay talagang

handa na para sa tatalakayin natin ngayon.

 Habang Nagbasa

1. Pagtatakda sa Layunin ng Pagbasa

Ngayon ay sisimulan na nating basahin ang

parabula ng pinamagatang “Mensahe ng Butil ng
Kape”.

Ngunit bago ‘yan, ano ang mga nararapat na

gawin ng mga mabubuting estudyante habang
may nagtatalakay ang guro? Makinig po, maupo ng maayos,
huwag makipag-usap sa katabi at maging
aktibo sa talakayan.
Tama! Ang mga iyan ay aasahan ko mula sa
inyo.

Ngayon ay may mga katanungan akong

ibibigay sa inyo na sasagutan ninyo pagkatapos
basahin ang akda.
Mga gabay na tanong:

1. Paghambingin ang butil ng kape sa carrot

at itlog nang ang mga ito ay inilahok sa
kumukulong tubig.
2. “Pare-pareho itong inilahok sa
kumukulong tubig subalit iba-iba ang
naging reaksiyon.” Paano mo maiuugnay
ang pahayag na ito sa buhay ng tao?
3. Mabisa ba ang naging representasyon ng
ama upang magkaroon ang anak ng
maliwanag na pananaw sa kahirapang
kanilang kinakaharap? Patunayan.
4. Kung ikaw ang anak, paano mo
haharapin ang hirap ng buhay?
5. Bigyang-kahulugan ang sinisimbolo ng
butil ng kape sa kuwento.

Pagkatapos magbasa at masagutan ang mga

katanungang ibinigay, gagawan ninyo ito ng
isang mapa base na rin sa inyong mga
naunawaan o sa inyong interpretasyon tungkol sa
binasang akda at tatawag ako ng isa sa inyo para
ipaliwanag ang inyong nagawang mapa. Opo, titser!

Naiintindihan ba, klas?

Okay, simulan na natin ang pagbabasa.

2. Pagbasa ng Akda

Mensahe ng Butil ng Kape

“The Story of a Carrot, Egg, and a Coffee Bean”
(Isinalin sa Filipino ni Willita A. Enrijo)

Isang araw, habang nagbubungkal ng lupa ang magsasaka, narinig niyang nagmamaktol
ang kaniyang anak na lalaki. Narinig nitong binabanggit ng kaniyang anak ang hirap at pagod
na nararanasan sa pagsasaka at pagbubungkal ng bukirin.

Ayon pa sa anak , nararamdaman niya na hindi makatarungan ang kaniyang buhay dahil sa
hirap na nararanasan niya. Sa pagkakataong iyon, tiningnan ng ama anganak at tinawag niya
papunta sa kusina.

Nilagyan ng ama ang tatlong palayok ng tubig at saka isinalang sa apoy.Walang narinig na
ano mang salitaan sa mga oras na yaon. Hinayaan lamang nila angnakasalang na mga palayok.
Hindi nagtagal, kumulo ang tubig. Sa unang palayok, inilagay ng ama ang carrot. Sa pangalawa
naman ay mga itlog. Sa panghuli, butil ng kape ang inilahok.

“Sa tingin mo, ano ang maaaring mangyari sa carrot, itlog at butil ng kape na aking
inilahok?” tanong ng ama.

“Maluluto?” kibit-balikat na tugon ng anak.

Makalipas ang dalawampung minuto, inalis ng ama ang mga baga at pinalapit ang anak sa
mga palayok.

“Damhin mo ang mga ito,” hikayat ng ama.

 “Ano ang iyong napuna?” bulong ng ama.

Napansin ng anak na ang carrot ay lumambot. Inutusan naman siya ng ama na kunin ang
itlog at hatiin ito. Matapos mabalatan ang itlog, napansin niya na buo at matigas na ito dahil sa
pagkakalaga.

“Higupin mo ang kape,” utos ng ama.

“Bakit po?” nagugulumihanang tanong ng anak.

Nagsimulang magpaliwanag ang ama tungkol sa dinaanang proseso ng carrot, itlog,at butil ng
kape. Pare-pareho itong inilahok sa kumukulong tubig subalit iba-iba ang naging reaksiyon.

Ang carrot na sa una ay matigas, malakas, at tila di matitinag subalit matapos mailahok sa
kumukulong tubig ay nagging malambot na kumakatawan sa kahinaan. Ang itlog na may puti at
manipis na balat bilang proteksiyon sa likidong nasa loob nito, ay naging matigas matapos
mapakuluan. Samantala, ang butil ng kape nang ito ay mailahok sa kumukulong tubig ay
natunaw ngunit kapalit nito ay karagdagang sangkap na magpapatingkad dito.

“Alin ka sa kanila? tanong ng ama sa anak.

“Ngayon, nais kong ikintal mo ito sa iyong isipan, ang kumukulong tubig ay katumbas ng
suliranin sa buhay. Kapag ito ay kumatok sa ating pinto, paano ka tutugon? Ikaw ba ay magiging
carrot, itlog o butil ng kape?” usal ng ama.

“Ikaw ba ay magiging carrot na malakas sa una subalit nang dumating ang pagsubok ay
naging mahina? O kaya naman ay magiging tulad ng itlog na ang labas na balat ay nagpapakita
ng kabutihan ng puso subalit nabago ng init ng kumukulong tubig? Ang itlog ay nagpapaalala na
minsan may mga taong sa una ay may mabuting puso subalit kapag dumaan ang pagsubok tulad
ng sigalot sa pamilya o mga kaibigan, sila ay nagkakaroon ng tigas ng kalooban upang hindi
igawad ang kapatawaran sa nagkasala. O maging tulad ka kaya ng butil ng kape na
nakapagpabago sa kumukulong tubig? Kapuna-puna na sa tulong ng butil ng kape, nadagdagan
ng kulay at bango ang kumukulong tubig,” paliwanag ng ama.

“Kung ikaw ay tulad ng butil ng kape, ikaw ay magiging matatag sa oras ng pagsubok. Higit
sa lahat, ikaw mismo ang magpapabago sa mga pangyayari sa paligid mo,” dagdag na paliwanag
ng ama.

“Paano mo ngayon hinaharap ang mga suliranin sa iyong buhay?” Ikaw ba ay sumusunod
lamang sa kung ano ang idinidikta ng sitwasyon o nagsusumikap kang maging matatag sa harap
ng mga pagsubok. Gayundin, patuloy ka rin bang lumilikha ng positibong pagbabago na dulot ng
di magagandang pangyayari?

“Kaya anak, ikaw ba ay carrot , itlog, o butil ng kape?” tanong muli ng ama.

Ngumiti ang anak, kasunod ang tugon – “ako ay magiging butil ng kape...” katulad mo mahal
na ama.

-Mula sa Elements of Literature nina Holt et. al. 2008. Texas, USA
 Pagkatapos Magbasa

1. Pagsagot sa mga katanungan

Nauunawaan ba ninyo ang binasang kwento,

klas? Opo, titser.

Magaling!

Ngayon ay sasagutan natin ang mga tanong

na ibinigay ko kanina.

Paghambingin ang butil ng kape sa carrot at

itlog nang ang mga ito ay inilahok sa
kumukulong tubig. Ang carrot ay naging malambot, ang
itlog ay tumigas habang ang butil ng kape
naman ay nagbigay kulay at bango sa
kumukulong tubig.

Magaling!

“Pare-pareho itong inilahok sa kumukulong

tubig subalit iba-iba ang naging reaksiyon.”
Paano mo maiuugnay ang pahayag na ito sa
buhay ng tao?
Magaling!
Maiuugnay ito sa buhay ng tao sa
kung paano nila hinaharap ang mga
problemang dumadating sa kanilang
buhay.

Mabisa ba ang naging representasyon ng ama

upang magkaroon ang anak ng maliwanag na
pananaw sa kahirapang kanilang kinakaharap?
Patunayan.
Magaling!
Opo. Dahil napagtanto ng anak na
hindi dapat basta-basta sumuko sa oras
ng kahirapan at maging matatag sa kung
ano mang pagsubok, pasakit, at
kapighatian.

Kung ikaw ang anak, paano mo haharapin ang

hirap ng buhay? Haharapin ko po ito ng buong puso
sapagkat ditto ko mapapatunayan kung
gaano ako katatag.

Magaling!

Bigyang-kahulugan ang sinisimbolo ng butil

ng kape sa kuwento. Para sa akin, ang butil ng kape ay
sumisimbolo ng katatagan natin sa
panahon pagsubok.
Magaling!

2. Pagbuo ng Mapa

Ngayon naman ay papangkatin ko kayo sa

tatlong pangkat.
 Ang tatlong pangkat ay gagawan ng
interpretasyon ang binasang akda sa
pamamagitan ng isang mapa.

Ang mapa ay isang drowing o dayagram na

naglalarawan kung paano ninyo naunawaan ang
isang akda.

Maaari kayong gumamit ng mga salita, iba’t

ibang hugis at linya sa paggawa nito.

Maaari ring ganito ang mapang inyong

gagawin:

O kaya ay ganito:

O katulad nito:

Naiintindihan ba, klas? Opo, titser!

Okay, simulan na ang paggawa ng mapa ng

interpretasyon.

Bibigyan ko lamang kayo ng limang minuto

para sa paggawa nito.
At mamarkahan kayo base sa mga pamantayang
ito:

Kaangkupan-------5
Kooperasyon------5
Pagkamalikhain---5

3. Pagbabahagi at Pagpapaliwanag ng
Mapa

Tapos na ang ibinigay na oras, maaari niyo

nang ilagay sa pisara ang nabuong mapa para
ipakita sa buong klase at maipaliwanag ito.

(Presentasyon at pagpapaliwanag ng kanilang

mapa.)

4. Panubaybay na Pagtatalakay

Habang ginagawa niyo ang gawain na aking

ibinigay, ano ang inyong nahihinuha? Nahinuha po namin na kailangan
talagang unawain ng mabuti ang akdang
babasahin para lubusan namin itong
maintindihan. At para makapagbigay rin
po kami ng mga sariling naming
interpretasyon tungkol rito.

Magaling!

Ngayon ay alam niyo na kung paano unawain

ang isang akda.

Maaari na rin kayong makagawa ng isang

mapa ukol sa inyong mga binasa base na rin sa
inyong mga naging interpretasyon.

C. Pagnilayan

Klas? Ano-ano ang mga natutunan niyo sa

akdang ating binasa? Natutunan ko po na ang lahat ng
bagay na nangyayari ay may dahilan.
Tama!

Kung kayo ang papipiliin, alin kayo sa tatlo?

Carrots, itlog o butil ng kape? Bakit? Butil ng kape rin po titser, dahil
gusto ko rin pong maging matatag tulad
nito.
Magaling!

D. Ilipat

Ngayon naman ay magsalaysay ng

pangyayari sa buhay ninyo na may kaugnayan sa
naging kalagayan ng mga tauhan sa binasang
akda. Magtala ng natutuhang mensahe sa
pangyayari sa buhay.
 Gamitin ang kasunod na grapikong
presentasyon sa pagsasalaysay ng mga
pangyayari.

Bibigyan ko lamang kayo ng limang minuto sa

paggawa nito.

At mamarkahan kayo base sa pamantayan:

Kaayusan--------------5
Mensahe-------------- 5
Gamit ng wika------- 5
Kabuuan--------------15

GRASP
Goal Ang mga mag-aaral ay makabubuo ng grapikong presentasyon
ng mga pangyayari sa kanilang buhay.
Role Tagagawa ng grapikong presentasyon ng mga pangyayari sa
kanilang buhay.
Audience Propesor, kapwa mag-aaral at gurong mag-aaral
Situation Gagawa ang mga mag-aaral ng isang grapikong presentasyon
sa pagsasalaysay ng mga pangyayari sa kanilang buhay para
isumite sa MMK (Maalaala Mo Kaya) at maipalabas sa
telebisyon.
Product/Performance Grapikong presentasyon ng mga pangyayari sa kanilang buhay.
Standard Pamantayan:
Kaayusan--------------5
Mensahe-------------- 5
Gamit ng wika------- 5
Kabuuan--------------15
Rubrics:

Hindi-
Pamantayan: Lubosnanaipamalas Naipamalas
gaanongnaipamalas
Kaayusan 5 4 3
Mensahe 5 4 3
Gamitngwika 5 4 3

IV. Kasunduan

Basahin ang akdang “Ang Kuwintas” ni Guy de Maupassant at gawan ito ng mapa
base sa inyong mga naunawaan.
 Republic of the Philippines
Department of Education
Caraga Administrative Region
DIVISION OF AGUSAN DEL SUR

Banghay
Aralin sa Pagtuturo
ng Filipino

Demonstrador:

Emely L. Toliao
Teacher 1 Applicant