300 ————————_ Wy dzialy — sekcje i instytuty
Sekcja Historii Sztuki*
Do roku 1968 Sekcja Historii Sztuki sktadata sig z dwoch katedr: Ka-
tedry Historii Sztuki KoScielnej, kierowane} przez ks. prof. Wladystawa
Smolenia, i Katedry Historii Sztuki Sredniowiecznej i Nowozytnej, kiero-
wane} przez prof. Antoniego Maélitiskiego. Dla potracb Sckeji pracowaly
réwnied 2 placéwki pomocnicze: Zaktad Technologii i Konserwacji Teore-
tycanej — kierowany przez Rudolfa Koztowskiego i Laboratorium fotogra-
ficzne. Od 1969 r., z inicjatywy 6wezesnego dzickana Wydzialu Nauk Hu-
manistycznych prof. Jerzego Ktoczowskiego, nastepuje rozbudowa Sekcji,
zostaja powolane nowe katedry: Katedra Historii Sztuki Starozytnej i Ar-
cheologii Klasyczne} (1969), Katedra Historii Sztuki_ Sredniowieczne}
(1970), Katedra Historii Sztuki Nowo?ytnej (1971), Katedra Historii Sztu-
ki Nowoczesnej (1971). Jako ostatnie utworzone zostaly: Katedra Historii
Doktryn Artystycenych (1981) i Katedra Kultury Artystycznej (1986).
Liczba pracownikéw naukowych w roku akad. 1991/92: profesor6w
— 2, docentéw — 2, adiunktéw — 8, st. asystentéw i asystentéw — 5.
I. Katedra Historii Sztuki Starozytnej
i Archeologii Klasycznej
Katedra zostata erygowana w 1969 r. WezeSniej akt ten poprzedzaly
zajecia ze sztuki starozytne} prowadzone przez prof. Rajmunda Gostkow-
skicgo. Od 1969 do 1992 r. kierownikiem Katedry byta prof. Barbara Filar-
ska, W 1992 r. kuratorem Katedry zostata dr hab. J. Kuczytiska. Kierunki
prowadzonych badari w Katedrze to: 1) topografia i architektura miasta
Rzym w okresie republiki, 2) koScioty Armenii na tle architektury starozyt-
nego Wschodu, 3) architcktura i sztuka pierwszego tysiqclecia na Zacho-
dzic, 4) ikonografia wezesnochrzeScijatiska.
Prof, B, Filarska jest autorem dwéch podrecznikéw: Poczathi architektury
chrzescijaiskie) (Lublin 1983), Pocegtki sztuki chrzescijarskie| (Lublin 1986)
oraz przygotowala do druku trzeci poswigcony architckturze sakralne}
V w. na Zachodzie. Ponadto kierownik Katedry polozyt ogromne zastugi
w procesie badari nad poczatkami architektury i sztuki chrzescijatiskiej w
ofrodkach naukowych kraju: PAN — wprowadzenie do tematyki obrad Ko-
mitetu Nauk o Kulturze Antycznej, ktérego cztonkiem jest od 1976 1
ATK - organizacja Katedry Archeologii Chrzescijariskiego Zachodu i pro-
wadzenie w je} ramach czterech catorocznych wyktadéw kursowych w la-
* Opracowali Jadwiga Kuczyniska i Daniel Préchniak.Sekeja Historii Sztuki 301
tach 1974-1989 (cmentarze i sztuka sepulkralna, koscioly i sztuka sakralna,
vorbis christianus antiquus”, ikonografia chrzescijariska); Komisja Nauki
przy Episkopacie Polski — corocne wyklady na zjazdach Sekcji Patrystycz-
nej z zakresu podejmowanej przez zjazd problematyki (np. eschatologia
Ojcow, Duch Swigty u Ojcéw, kult mgczennikow). W praygotowaniu pod-
recanik Archeologii chrzescijariskiej dla seminari6w duchownych
Dr hab. Adam Ziétkowski opublikowat szereg prac z histori Kogciota
wezesnochrzescijariskiego (w tym thumaczenie listow Sw. Antoniego Pustel-
nika i komentarz historyezny do Historii Kosciota Sokratesa Scholastyka,
Warszawa 19867) oraz z historii i topografii Raymu republikariskiego. Jest
autorem The Temples of Mid-Republican Rome and Their Historical and Topo-
graphical Context, L’Erma di Bretschneider (Roma 1992). Dr Bozena Wroni-
kowska zajmuje sie architektura i sztuka wezesnochrzeScijatiskiego Rzymu
Jest autorka Picturae sacrae. Motywy ikonograficzne malowidet przedkonstantyns-
hich w chrzescijanskich katakumbach Reymu (Lublin 1990). Dr Daniel Préch-
niak zajmuje sig wezesnochrzescijariska architcktura Armenii i penetracja
sztuki armeriskiej na terenach Europy (m.in. Kolonie armeiiskie i ich wplyw
na sztuke krajéw batkariskich w sredniowieczu, ,,Balcanica Posnaniensia” 4
(1989); Wezesnochrzescijariskie koscioty bezkoputowe w Armenii, RH 39-40 (1991-
-1992) 2. 4; Ecemiadzyn w IV i Vw. Z problematyki genezy chrzescijanskiej archi-
tektury Armenii, RH 26(1978) z. 4). Dr Ryszarda Bulas zajmuje sie ikono-
grafiq i sztuka chreescijatiska pierwszego tysiqclecia na Zachodzie Europy
(konografia piaskorzezbionych drzwi z kosciota Santa Sabina w Reymie, ,,Vox
Patrum” 1990, z. 18-19; Przejscie przez Morze Czerwone w synagodze w Dura
Europos (pot. XII w.) jako Akedah narodu zydowskiego, RH 39-40( 1991-1992)
z. 4).
Katedra zorganizowala przy wspétudziale Zaktadu Badaii nad Anty-
kiem Chraeécijariskim dwa sympozja z udzialem goSci zagranicznych: pt
»Aktualne problemy architektury i sztuki wezesnochrzescijariskiej” (1973)
i ,Relacje migdzy architekturg a liturgig w IV i V wieku” (1979).
Za granica wyklady wygtosit dr hab. A. Zidtkowski na nastepujqce
tematy: ,,Les comportement des Romaines dans Ies villes prises d’assaut”
(Lozanna 1987), ,,Le parcour de la Sacra Via” oraz ,,Les origines du culte
de Junon sur l’Arx” (Fryburg 1987), ,,The Roman direptio” (Nottingham
1990), ,,The making of a Roman temple: votum, locatio and dedicatio”
(Oxford 1990), ,,La topographic sacrée de la Ville de Roma dana l’Anti-
quite” oraz ,,Les limites du Forum Boarium” (Paryz 1990).
Il. Katedra Historii Sztuki Sredniowiecznej
Katedra powstala w roku 1970. Jej pierwszym kierownikiem byt prof.
Tadeusz, Zagrodzki. Po jego odejéciu na emeryture w roku 1984 kierowni-302 ——______ Wydziaty — sekcje i instytuty
ctwo Katedry objat prof. Tadeusz Dobrzeniecki i prowadzit ja do 1988 r.
W latach 1988-1992 Katedra miata kuratora, byt nim prof. Tadeusz
Chrzanowski. Aktualnic kicrownikiem Katedry jest dr hab. Jadwiga Ku-
cayfska, Pry Katedrze zatrudnieni sq réwnied: dr hab. Urszula Mazur-
zak (od 1976 r.), mgr Andrzej Frejlich (od 1984 r.), mgr Juliusz Gatkow-
ski (od 1992 r.).
Kierunki prowadzonych badai w Katedrze to: 1) Sredniowiecene
chrzcielnice metalowe w Polsce na tle chrzcielnic w innych regionach Eu-
ropy, 2) problem portretu zainspirowanego autora w sztuce Sredniowiecz-
nej, 3) koncepeja pejzazu sredniowiecznego w malarstwie; typy kompozycji
przestrzeni, 4) kult obrazéw i problem recepcji wschodniej doktryny obra-
z6w w Srodowisku polskim, 5) romaiiska rzedba architektonicana w Polsce.
Gtéwne osiagni¢cia naukowe to opublikowanic prac: J. Kuczyiiskiej,
m.in. — Sredniowiecene chrzcielnice kamienne w Polsce (Lublin 1984), Mosigéne
misy norymberskie (Lublin 1991); U. Mazurczak — Zagadnienie czasu przedsla-
wionego w obrazie na preyktadzie niderlandzkiego malarstwa tablicowego XV w.
(Lublin 1984), Motywy inspiracji w sredniowiecenych wizerunkach ewangelistéw
(Lublin 1992).
Dr hab. J. Kuczyriska wzigla udzial w migdzynarodowej sesji ,,Session
d’été w Gentre d’Etudes Superieures de Civilisation Médiévale” (Poitiers
1974) i w kongresie ,,Simboli ¢ Simbologia Nell’Alto Medioevo” (Spoleto
1975).
Ill. Katedra Historii Sztuki Nowozytnej
Katedra w obcenym ksztatcic powstala po podziale dawniejsze} Kated-
ry Historii Sztuki Sredniowiecznej i Nowozytnej, dokonanym w roku 1971
przez jej Gwezesnego kicrownika doc. Antoniego Maslifiskiego, ktéry fakty-
canie objai to stanowisko w roku 1966, po emerytowanym wéwezas prof.
Piotrze Bohdziewiczu (oficjalnie kierownictwo od 1968 r.). W ten sposdb
Katedra stata sig spadkobierczyniq pierwotnej Katedry Historii Sztuki, za-
lozonej na KUL jeszcze w roku 1945 przez przybytego z Wilna prof, Ma-
riana Morelowskiego.
W okresie ostatnich 25-lat w Katedrze byli zatrudnieni: ks. mgr Fran-
ciszek Makinia (do 1971 r.), mgr Jadwiga Kuczyaska (do 1971 r.), mgr
Jadwiga Tabis-Dawidowicz (od 1981 r.), dr Maria Piwocka (1972-1977)
oraz dr Roman Zwierzchowski (1976-1991). W roku 1987 prof. A. Masliit-
ski przeszedi na emeryture, zachowujac funkcj¢ kuratora Katedry do roku
1989, tj. do czasu objecia jej przez nowego kierownika doc. Jerzego Liley-
ke, jué od 1988 r. wykladajacego historig sztuki nowozytne} polskie).Sekcja Historii Sztuki —-——________ 303
Gléwnymi kierunkami badari — zgodnic z tradycja dawnej Katedry
Historii Sztuki — pozostajq zagadnienia architektury barokowej, szcze-
gélnie sakralnej, zar6wno w wymiarze regionalnym (prace magisterskie),
Jak i europejskim. Rezultaty tych badas, opartych o pogtcbiona analize
form architektonicznych i zwiqzanych z nimi tresci idcowych, przyniosty
zaskakujaca teze o blizszym pokrewiefistwie architektury baroku z anty-
kiem rzymskim, wbrew utartym pogladom o prymacie zwigzkow antyku z
renesansem (A. Mailifiski, Humanizm w sztuce. Antyk i cztowiek, Krakéw
1978), poprzez wykazanic wierniejszego stosowania w baroku humanis-
tyeznej, przej¢tej z antyku zasady antropomorfizmu i wywiedzionego z niej
systemu proporeji oraz gtéwnych motywow architektonicenych (Luk Try-
umfalny, rzymski kanon przesta). Postugujac si¢ wyodrebnionymi rodzaja~
mi poz i gestéw antycznych (kontrapost, ,otium sapientis”, ,,gest Brutu-
sa”), jako namacalnym kryterium humanizmu w sztukach plastycznych,
udowodniono stata jego obecnogé w sztuce renesansu i baroku oraz jego
wyraany zanik w dzictach manierystycznych (A. Matlitiski, Zagadnienie ma-
nieryzmu, Lublin 1977).
W obrebie sztuki polskie} obalony zostal mit 0 prymacie wplyw6w sas-
kich na architekturg stoteczna doby Wettinéw (J. Lileyko, Zamek warszaw-
ski, Rezydencja krélewska i siedziba wtadz Rzeceypospolite} 1569-1763, Wroctaw
1984) przez podkreslenie bezposredniej roli architektéw wtoskich i francus-
kich, w konsekwencji wyraénego rozdziclenia mecenatu krélewskiego (pry-
watnego) od paiistwowego (kontrolowanego przez parlament). Kontynu-
owane sq ted badania nad zagadnieniami strukturalno-przestrzennymi w
typie centralno-podiuznych kosciotsw Europy Srodkowej w kontekécie
przetomu stylu — postbaroku (R. Zwierzchowski, Porzadki architektonicene w
grupie péénobarokowych koscioléw Lubelszczyzny na planie eliplyczno-osmiobocenym,
Lublin 1990). Dokonano tez odkrycia pracjawéw romanizmu w ésrednio-
wiecznej architekturze Lubelszczyzny (Wojciech Koziejowski).
Z wynikami swych badasi zapoznai niemicckich stuchaczy prof. A. Ma-
Slitiski w trakcie cyklu wyktadéw wygloszonych na Politechnice Weimar-
skiej.
IV. Katedra Historii Sztuki Nowoczesnej
Katedra powstata w 1971 r. Od poczatku do 1981 r. kierowat nia prof.
Jacek Woéniakowski, przez pierwsze catery lata wspomagany przez prof.
‘Andrzeja Ryszkiewicza, petniacego funkcjq kuratora. Z chwila wydzielenia
z nie} Katedry Historii Doktryn Artystycznych (1981) prof. A. Ryszkiewicz
zostat kierownikiem Katedry Historii Sztuki Nowoczesnej, kt6re to stano-304 ——_____—_ Wyazialy — sekcje i instytuty
wisko piastowat do 1989 r. Przez nastepne trzy lata Katedra miata jedynie
kuratoréw: prof. J. Wogniakowskiego (do 1990 r.) i doc. dr hab. Elébiet
Wolicka (do 1992 r.). Od roku 1992 na czele placéwki stanal prof. Andrzej
K, Olszewski. Précz niego w Katedrze pracuja: dr Malgorzata Kitowska-
-Lysiak (od 1982 r.), mgr Dorota Kudelska (od 1988 r.) i dr Lechostaw
Lameriski (od 1974 r.), kt6rzy realizuja program studiéw histori sztuki
nowoczesnej, obejmujacy okres od kofica XVIII w. do wspétezesnosci.
Ich zainteresowania badaweze oscyluja wok6! problemu zwiazk6w
teorii i praktyki artystycznej ze szczegélnym uwzglgdnieniem: polskie} kry-
tyki artystycznej kofica XIX i poczatk6w XX w., relacji migdzy polska
plastyka i literatura w XIX w., ksztaltowania sig grup i srodowisk artys-
tycznych poza granicami Polski w 2. polowie XIX w., a takze wybranych
zagadnien z dziedziny architektury.
Katedra utrzymuje kontakty z analogicenymi jednostkami w innych
osrodkach naukowych Polski (uniwersytety, Instytut Sztuki PAN), a jej
pracownicy uczestnicza w licanych wspélnych przedsiewzigciach (semina-
ria, sesje, publikacje).
V. Katedra Teorii Sztuki i
Historii Doktryn Artystycznych
Katedra powstala w 1981 r. Poczatkowo jej nazwa bramiala: Katedra
Historii Doktryn Artystycenych. W 1992 r. zmieniono nazw¢ na Katedra
Teorii Sztuki i Historii Doktryn Artystycznych. Pierwszym kierownikiem
Katedry byt prof. J. Woéniakowski. Od 1990 r. kieruje nig doc. dr hab.
E, Wolicka. Doc. E. Wolicka zajmuje sig historig doktryn artystycznych,
estetykq i filozofiq sztuki. Opublikowata m.in.: Byt é znak. Filozoficene pod-
stawy semiotyki u Jana od Sw. Tomasza (Lublin 1981), Mit — symbol rozeinigty.
W kregu platoriskiej hermeneutyki mitéw (cz. 3, Lublin 1989, dwie poprzednic
czesci w ,,Studiach Semiotycanych”). Dr Piotr Rudzitiski zajmuje sig kry-
tykq artystyczna XIX i XX w. oraz recepcja twérczosci Cezanne’a na
gruncie polskim. Mgr Ryszard Kasperowicz zajmuje sig metodologia histo-
rii sztuki oraz dawna teoriq sztuk plastycznych.
Katedra zorganizowala nastepujace sympozja naukowe: w 1984 r. —
Sacrum i sztuka” (prey wspétudziale Katedry Historii Sztuki Nowoczes-
nejj materialy 2 sympozjum opublikowano w ksigzce Sacrum i sztuka, Kra-
kéw 1987); w 1990 r. — Nauki o sztuce wéréd dyscyplin humanistycz-
nych” (materialy z tej sesji opublikowano w ksiazce pt. Wobec sztuki, Lublin
1992); w 1991 r. — ,,Matejko i historia. Dyskusja wok6t ksiqzki Jarostawa
Krawezyka Matejko i historia”; w 1993 r. — ,,Slowo i obraz” (sesja polaczona
z dyskusja wokot ksiazek Waldemara Okonia pt. Alegorie narodowe oraz
Stukisiostrzane).Sekcja Historii Sztuki —————————_——_ 305
VI. Katedra Kultury Artystycznej
Katedra powstala w 1986 r. Od poczatku jej kicrownikiem byt prof.
Tadeusz Chrzanowski. W 1991 r. kuratorem Katedry zostat prof. J. Liley-
ko. Kierunki badai naukowych w Katedrze to: sztuka i kultura Polski
XVII-XVIII w. (ze szczegélnym uwzglednieniem malarstwa i rzemiosta),
zagadnienia sztuki pogranicza (architektura unicka i prawostawna XVII-
XIX w.) oraz malarstwo ikonowe.
Dorobck naukowy prof. T. Ghrzanowskiego obejmuje sztukg sarmacka
(Wedréwki po sarmacji europejskie), Krakow 1988), sztuke Krakowa (Ottarz
Mariacki Wita Stwosza, Warszawa 1985; Sztuka ziemi krakowskiej, wspolnic z
M. Korneckim, Krakéw 1982), sztuk¢ polska XVII i XVIII w. (Rzegba
lat 1560-1650 na Slasku Opolskim, Warszawa 1974; Graduat karmelitariski
z 1644 1. o Stanistawie ze Stolca, Krakéw 1976). Prof. Chrzanowski polozyt
ogromne zastugi w dzielo katalogowania i inwentaryzacji wielu zabytkéw
Polski. Mgr Ryszard Gapski zajmuje sig ikonografig malarstwa prowincjo-
nalnego (pozacechowego) w XVIII-XIX w. Dr Agnieszka Bender zajmuje
sig rzemiostem artystycznym (szpalery, kurdybany, meblarstwo), dekorac-
ja wnetrz patacowych oraz kamienic mieszczaniskich.
VII. Katedra Historii Sztuki Koscielnej
Katedra zostala utworzona w 1957 r., poczatkowo jako Katedra Sztuki
Koéscielnej, a od 1965 r. — Katedra Historii Sztuki Koécielnej. W 1966 r.
utworzono takze Zakiad Historii Sztuki Koscielnej. Kierownikiem Zakladu
i Katedry do 1986 r. byt ks. prof. dr hab. W. Smoles, a w latach 1986-1989
ks. doc. dr hab. Jan Kus; od 1992 r. kierownictwo objat ks. dr hab. Ry-
szard Knapiniski. Pray Katedrze zatrudnieni sq réwnied: dr Stanistawa Go-
mulanka (od 1974 r.) i dr Bozena Noworyta-Kuklifiska (od 1981 r.). Dzi:
talnogé badaweza obejmuje cata problematyke sztuki sakralnej, koncentru-
jac si¢ szczegdlnie na zagadnieniach: 1) religijne i ideologiczne aspekty
satuki polskie), 2) ikonografia sztuki chrzeScijatiskiej, 3) rola mecenatu ko-
Scielnego i Swieckiego w zakresie inspirowania i fandowania obiektéw sztu-
ki sakralnej, 4) religijny i sakralny charakter sztuki ludowej, 5) problema-
tyka koScielnego muzealnictwa i ochrony zabytkow.
Wyniki prowadzonych badait widoczne sq w dwoch sferach: teoretycz-
nej i praktycznej. W tej pierwszej powstaly, czesciowo opublikowane, pra-
ce naukowe dotyezace konkretnych obiektow artystycanych, ich grup, pro-
weniengji i powiazaf oraz zawartych w nich treéci ideowych. Sfera prakty-
cana dotyezy opracowania dokumentacji naukowej zabytk6w polskie] sztu-
ki koScielnej, niezbednej przy ich ochronie, a takze wytyczenie norm ochro-
ny, gromadzenia, zabezpieczania i cksponowania dzict sztuki.306 ——________ Wydzialy ~ sekeje i instytuty
Najwaéniejsze publikacje: ks. W. Smolen — Ilustragje swigt koscielnych w
polskie} sztuce (Lublin 1987), Poliptyk Mariacki Wita Stwosza w Krakowie jako
wyraz wiary w Boga objawiajacego sig w Chrystusie (w: Teologia nauka o Bogu,
Krakéw 1977), Od pigkna sztuki do pi¢kna mitasci. Brat Albert ~ Artysta i czto-
wiek (Warszawa 1978), Polskie oblicze dzisiejszego Chrystusa (Warszawa
1982); ks. J. Kus — Z najnowszych badari nad dziejami kosciota sw. Katarzyny w
Krakowie (Krakéw 1985), Mikuszowicki kosciét sw. Barbary w Bielsku-Biatej
(Katowice 1987); S. Gomuta — Golycki omat z Ukrzygowaniem na Jasne) Gérze
(RH 23(1975) z. 4), Zabecpieczanie obicktéw sztuki wycofanych z uzythu liturgi-
cznego (ABMK 54(1987)), Symbolika motywéw starolestamentowych w barokowych
haftach polskich (REL 38 (1990) z. 4); B. Noworyta-Kukliiska — Flamandzki
ottarz Swigte| Rodziny w kosciele sw. Bogidy w Gdarisku (RH 30 (1982) z. 4),
Protestantyzm i jego odbicie w sztuce sakralnej (RH 39-40 (1991-1992) z. 4).
Pracownicy Katedry brali czynny udziat w organizowaniu sympozjow
i sesji naukowych zwigzanych z problematyka sztuki koscielnej na terenie
catego kraju, m.in.: w I Ogélnopolskiej Sesji Naukowej — zorganizowane}
wspdlnie z 0. paulinami — nt. ,,Problemy naukowo-badaweze zwiqzane z
inwentaryzacja zabytkéw sztuki na Jasnej Gérze” (1969); w I] Ogélnopol-
ski¢} Sesji Naukowej — zorganizowancj wspélnie z 00. paulinami i Instytu-
tem Sztuki PAN w Gzgstochowie — nt, ,,Zabytki kultury polskiej na Jasnej
Gorze i obrona klasztoru przed Szwedami w 1655 r.” (1971). W latach
1970, 1975, 1986 zorganizowano wspélnie z OSrodkiem ABMK w Lublinie
sympozja naukowe dotyczace probleméw zwiazanych z ochrona zabytkéw
satuki koScielne} i muzealnictwa koscielnego. W 1978 r. zorganizowano
wspdlnie z Sekcja Sztuki Koécielnej Komisji Episkopatu ds. Nauki sesj¢
naukowa w Lublinie dla wyktadowcéw sztuki koscielne| w seminariach
duchownych i naukowych zakladach teologicznych. W 1980 r. zorganizo-
wano wespét z Instytutem Muzykologii KUL sympozjum nt. ,,Wnetrze
koscielne — swiatlo, barwa, déwick”. Ponadto pracownicy Katedry uczest-
nicza w licznych sesjach i sympozjach organizowanych na tercnie catego
kraju, wystepujac zawsze z referatami, Wyglaszajq rowniex goscinnie wy-
Klady w seminariach duchownych, ofrodkach diecezjalnych i parafiach
oraz szkotach. Zaklad i Katedra Historii Sztuki Koscielnej spetnia rownicé
funkcj¢ placéwki konsultacyjno-doradczej w sprawach sztuki koScielnej,
przede wszystkim dla polskiego duchowieristwa.
*
Zespét Katedr Sekeji Historii Sztuki stanowi integralna cz@sé ogélnej
struktury studi6w humanistycznych. Profil badawczy Sekeji ksztattuje sig
zgodnie z charakterem dzialalnosci dydaktyczno-naukowej Uniwersytetu i
Wydziatu, a z drugiej strony — zgodnie z zainteresowaniami i wlasnym
planem zadaniowym podejmowanym przez poszezegélnc osoby i harmono-Sekeja Historii Sztuki ————_—————_ 307
gramem nauczania. Sekcja realizuje ogéIny program studiow w uktadzie
chronologicznym w ramach katedr. Nastawione sq one na: 1) przygotowa-
nie zawodowe absolwentow historii sztuki poprzez ksztalcenie teoretyczne,
objazdy zabytkoznaweze, praktyki muzealne i inwentaryzacyjne w terenic,
2) podejmowanie prac naukowo-badawezych i ksztalcenie mlodej kadry
naukowo-dydaktyeznej.
Specyfike profilu naukowo-badawezego oraz dydaktycznego Sekeji wy-
znaczaja tray gtéwne, szczegélnie preferowane bloki problemowe: 1) bada-
nia nad histori sztuki i kultury artystycznej polskiej ze szczegdlnym
uwzglednieniem obszaréw wschodnich i kultur pogranicza, 2) badania nad
historia, ikonografig i ikonologig sztuki sakralnej (zwtaszcza na ziemiach
polskich), 3) badania nad historiq myéli 0 sztuce: estetyka, doktrynami
artystycznymi, teoriq i metodologig historii sztuki. Wokét tych dziedzin
skupita si¢ wi¢kszosé rozpraw pracownikéw naukowych oraz prac magis-
terskich i doktorskich.
Ad 1. Opracowano m.in. monografie zabytkéw i zespol6w zabytko-
wych sztuki polskiej: malarstwa i grafiki, rze#by, architektury (zwtaszcza
sakralnej) oraz réznych dziedzin rzemiosta artystycznego, monografie po-
szczegélnych artystéw oraz Srodowisk artystycznych i mecenatu:
Ad 2. Przeprowadzono liczne badania zabytkoznawcze, m.in. doku-
mentacyjno-inwentaryzatorskie zabytkéw sztuki sakralnej polskie) — daw-
nej i nowej. Powstato wiele prac z zakresu ikonografii sakralnej, rzemiosta
i wyposagenia wnetrz sakralnych, architektury sakralnej — projektowancj i
zrealizowanej. Podejmowano dziatania doradcze, dzialalnosé ustugowa w
réinym zakresie, m.in. pomoc w organizowaniu okresowych i stalych wy-
staw i ekspozycji muzealnych sztuki kogcielnej, dokumentacji, opiniowania
projektéw nowych inwestycji itp. Problematyka sztuki sakralnej z racji spe-
cyfiki catego Uniwersytetu zajmuje szczegélnie waine miejsce w programic
naukowo-badawczym i dydaktycznym oraz ustugowym Sekeji. Waznym
samodzielnym osiggnigciem Sekeji byto zorganizowanie dwoch konferencji
naukowych — Sacrum i sztuka” (1984) i ,,Stowo i obraz” (1993), ktére
zgromadzily artystéw i teoretykéw sztuki z catego kraju i odbily sig szero-
kim echem w Srodowiskach artystycznych, publicystyce fachowej i popular-
nonaukowej. Rozwijanie badan interdyscyplinarnych i miedzygrodowisko-
wych w kregu problematyki objete] hastem ,,sacrum i sztuka” uwazamy za
donioste zadanie naszej Sekcji ze wagledu na specyfike Uniwersytetu i ply-
nace stad szczegéInc kompetencje, oraz ze wzgledu na moiliwos bezpos-
redniego kontaktu z innymi placéwkami w KUL-u, zajmujacymi sig zbli-
zona problematyka, jak np.: Zaklad Badafi nad Literatura Religijna, Za-
Kad Badaft nad Antykiem Chrzeécijariskim, Instytut Ekumeniczny, Sekcja
Historii, Instytut Geografii Historycznej KoSciola w Polsce, Sekcja Filo-
logii Stowianiskiej, Wydziat Filozofii Chrzescijafiskiej.308. —————_—_———._ Wydzialy — sekcje i imstytuty
Ad 3. W zakresie refleksji teoretycznej i metodologicanej nad sztuka
powstato wiele opracowani polskie} krytyki artystyczne} skupionej wokot
czasopism spoteczno-kulturalnych (zwlaszeza 20-lecia migdzywojennego),
estetyki i krytyki praclomu XIX i XX w. w Polsce na tle publicystyki
artystycanej europejskiej, mysli artyst6w o sztuce w réznych epokach histo-
rycanych, wreszcie — estetyki oraz teorii i metodologii badai nad sztuka.
Temu ostatniemu zagadnieniu powigcone jest wychodzace pod auspicjami
Kota Naukowego Studentéw Historii Sztuki czasopismo, pdtrocznik
,Zwrot”. Interdyscyplinarne badania teoretyczno-metodologiczne stano-
wig waéna perspektywe przysztosciowa w planowanym rozwoju Sekcji
Na oryginalnosé dorobku naukowego Sekcji na tle ogéInopolskich ba-
dari nad historiq sztuki skladaja si¢ nastepujace watki tematyczne:
1) badania nad sztuka wezesnochrzescijariska, wezesnobizantytiska i
armenskg oraz nad infiltracja sztuki bizantyriskiej i armeriskiej na tereny
polskie;
9) badania nad sztuka i kultura staropolska w kontekécie sasiedztwa i
kulturowego pogranicza wschodniego, zwhaszcza obecnosci w obrebie tej
kultury pierwiastkow mnicjszosci etnicznych — Zydéw, Ormian, Rusinéw,
Hucutow itp; prace nad problemem ,,pogranicza kultur”, juz rozpoczete i
kontynuowane, stanowia punkt wyjscia planéw badaii podstawowych na
najbliasza. praysztosé;
3) badania nad ikonografiq i ikonologia sztuki sakralnej, z uwzglednie-
niem sztuki ludowej;
4) badania nad sakralnym rzemiostem artystyeznym na ziemiach
polskich;
5) badania nad sztuka nowoczesng i najnowsza ze szczegélnym
uwzglednieniem relacji migdzy artystyczng praktyka oraz teoria (krytyka,
polityka artystyczno-kulturalna, ideologia);
6) badania interdyscyplinarne wokét nast¢pujacych tematéw: sztuka
a literatura; sztuka a ideologia (rola sztuki i Srodowisk artystycznych w
przemianach ideowych danej epoki); sztuka sakralna a doktryny religijne;
metodologia badani nad sztuka — zwlaszcza zastosowanie metod semiotycz-
nych i hermeneutycanych w nauce 0 sztuce; ikonologia a filozofia sztuki.
Sekcja utrzymuje tez stale i owocne kontakty z osrodkami zagraniczny-
mi, takimi jak: Conseille de I'Europé w Strasbourgu, Centro Incontri
e Studi Europei, Seminario Pontificio di Archeologia Cristiana w Rzymie,
Scuola Storica Italo-Polacea w Rzymie, uniwersytety w Mediolanie, Lou-
vain-la-Neuve, Leuven, Nijmegen.