Νοµογραφήµατα σχεδιασµού για τον υπολογισµό του βάθους

έµπηξης σε πασσαλοτοίχους τύπου προβόλου

Design Graphs for embedment depth calculation in cantilevered pile-wall
Παρασκευή-Βασιλική Κάλλου, ΟΤΜ ΑΤΕ
Ευαγγελία Χαρδαλούπα, ΟΤΜ ΑΤΕ
Απόστολος Κοζοµπόλης, ΟΤΜ ΑΤΕ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Στο παρόν άρθρο παρουσιάζονται νοµογραφήµατα για τον προσδιορισµό του
βάθους έµπηξης (Demb) σε πασσαλοτοίχους τύπου προβόλου. Αφορµή για την εν λόγω εργασία
στάθηκε η διέλευση του νέου αυτοκινητοδρόµου Κορίνθου-Πατρών (ΚΟ-ΠΑ) διαµέσου εντόνου
φυσικού αναγλύφου (islope > 40ο) και υπό δυσµενείς εδαφικές συνθήκες (επιφανειακές στρώσεις
κορηµάτων) περί την περιοχή της Παναγοπούλας όπου προτάθηκαν λύσεις µε πασσαλοτοίχους
τύπου προβόλου.Τα εν λόγω διαγράµµατα παρέχουν το ελάχιστα απαιτούµενο βάθος έµπηξης,
υπό στατικές συνθήκες εξετάζοντας: (α) µονόστρωτο ή δίστρωτο εδαφικό σχηµατισµό
(συνεκτικό ή µή-συνεκτικό),(β) επίπεδο (i=0o) ή κεκλιµένο έδαφος (i=30o) πίσω από τον τοίχο,
(γ) ελεύθερα ύψη πασσαλότοιχου από: Ηfree = 5 ÷ 11 m.

ABSTRACT: Comprehensive design diagrams for a first estimate of the pile embedment depth
(Demb) of a cantilever pile-wall are proposed. The initiative for the present study was the new
alignment of New Korinthos-Patra Highway through an area of intense relief (islope > 40ο) and
under unfavorable soil conditions (scree materials) especially near the Panagopoula Area. The
proposed graphs suggest the minimum pile embedment depth (under static conditions) for the
following cases: (a) single layered or double-layered soil profile (either cohesive or cohesionless
soil), (b) flat (i=0o) or inclined slope (i=30o) behind the wall, (c) retained height: Ηfree = 5 ÷ 11 m.

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Περί την Χ.Θ. 106+800 (περιοχή Παναγοπούλας) ο αυτοκινητόδροµος Κορίνθου – Πατρών της
Ολυµπίας Οδού διέρχεται από περιοχή έντονου φυσικού αναγλύφου (βλ. ΦΩΤΟ 1). Λόγω της
ιδιαιτερότητας της περιοχής επιλέχθηκαν «βαρειές» αντιστηρίξεις τύπου προβόλου µε µεγάλο
αντιστηριζόµενο ύψος, Ηfree = 9 ~ 11 m (βλ. Σχήµατα 3,4,5). Πρόκειται για µόνιµους
πασσαλότοιχους µε διάρκεια ζωής ίση µε 100 χρόνια. Στις περιπτώσεις αυτές, η εύρεση του
µήκους πάκτωσης (Demb) είναι αρκετά κρίσιµη. Για το λόγο αυτό καταστρώθηκαν διαγράµµατα
σχεδιασµού που σκοπό έχουν να διευκολύνουν τον µελετητή µηχανικό προς στη σωστή
επιλογή του µήκους πακτώσεως σε παρεµφερή προβλήµατα.

Περιοχή «νέου»
πασσαλοτοίχου.
Ενδεικτική θέση
στέψης αυτού.

ΦΩΤΟ 1: Περιοχή
µελέτης µε έντονο
φυσικό ανάγλυφο, i =
45 o~50o.

1
2. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Στο Σχήµα 1 δίδονται οι ωθήσεις γαιών σε πετάσµατα τύπου προβόλου. Παραδοσιακά, για την
επίλυση προβληµάτων αυτού του είδους, επιστρατεύονται οι εξισώσεις οριακής ισορροπίας για
τον υπολογισµό των ωθήσεων γαιών. Θεωρείται ότι ο τοίχος έχει ως σηµείο στροφής το σηµείο
‘O’ και η ισορροπία των δυνάµεων και ροπών εξασφαλίζεται µέσω των αντίδρασεων του
εδάφους.

ΣΧΗΜΑ 1: Κατανοµή
ωθήσεων επί του
πασσαλοτοίχου τύπου
προβόλου υπό συνθήκες
οριακής ισορροπίας (fixed
earth conditions), (βλ. [1]).

‘Ανωθεν του σηµείου πάκτωσης ‘O’, το έδαφος πίσω από τον πασσαλότοιχο βρίσκεται υπό
ενεργητικές συνθήκες (Κa), στην άλλη πλευρά υπό παθητικές συνθήκες (Κp) ενώ κάτωθεν του
σηµείου συµβαίνει το αντίθετο. Η κατανοµή των ωθήσεων που δείχνεται στο Σχήµα 1
απλοποιείται αντικαθιστώντας τις εδαφικές πιέσεις κάτωθεν του σήµειου ‘O’ µε µια ισοδύναµη
αντίδραση R. Το βάθος έµπηξης (dO) που απαιτείται ώστε να εξασφαλιστεί ισορροπία δύνάµεων
και ροπών (ΣFx=0, ΣM = 0) περί το σηµείο ‘O’ προσαυξάνεται κατά 20%, Demb = 1.2 dO, ούτως
ώστε να αντισταθµιστούν οι οποιές παραδοχές έχουν γίνει.

3. ΠΑΣΣΑΛΟΣΤΟΙΧΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΑΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ-

ΠΑΤΡΩΝ (ΚΟ-ΠΑ)

Όπως αναφέρθηκε αφορµή για την κατανοµή των διαγραµµάτων στάθηκε ο σχεδιασµός των
πασσαλοτοίχων στην Κορίνθου-Πατρών. Οι εδαφικές συνθήκες και η γεωµετρία τριών εξ αυτών,
ονοµαστικά: G518, G519, G522 δίδονται στα παρακάτω Σχήµατα (2, 3 και 4). Παρατηρούµε
ότι το αντιστηριζόµενο έδαφος πίσω από τον πασσαλότοιχο έχει µεγάλη κλίση της τάξης των: i >
40ο. Ο παρακάτω Πίνακας συνοψίζει τα ελεύθερα ύψη και τα βάθη πάκτωσης (έµπηξης) που
τελικώς υιοθετήθηκαν στην µελέτη-κατασκευή. Όπως είναι φυσικό, το µήκος πάκτωσης (ή
έµπηξης) εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από τις εδαφικές συνθήκες του στρώµατος εντός του
οποίου δηµιουργείται η πάκτωση. Ο βαθµός της πάκτωσης καθορίζεται από την
αναπτυσσόµενη πλευρική πίεση. Θεωρείται οτι µόνον ένα ποσοστό της παθητικής αντίστασης
µπορεί να αναπτυχθεί οδηγώντας σε συντελεστή ασφαλείας F.S.=1.50 που εφαρµόζεται στις
παθητικές ωθήσεις.

Retained Brief Geotechnical

Hfree : m Hembed : m slope Description of Embedment
ΠΑΣΣΑΛΟΤΟΙΧΟΣ ο
inclination: i Layer

G518 10,20 11,00 45 Heavily Broken Limestone:

c =30 kPa, φ =36ο
G519 9,00 13,30 45 Gravels + Cobbles :
c =15 kPa, φ =38ο
G522 11,00 12,00 43 Heavily Broken Limestone:
c =40 kPa, φ =38ο

2
ΣΧΗΜΑ 2: Χαρακτηριστική γεωµετρία και εδαφικό προφίλ σχεδιασµού για τον πασσαλότοιχο G518.

ΣΧΗΜΑ 3: Χαρακτηριστική γεωµετρία και εδαφικό προφίλ σχεδιασµού για τον πασσαλότοιχο G519.

3
ΣΧΗΜΑ 4: Χαρακτηριστική γεωµετρία και εδαφικό προφίλ σχεδιασµού για τον πασσαλότοιχο G522.

4. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝA ∆ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΥ

Προς διευκόλυνση των υπολογισµών αναπτύχθηκε κώδικας σε γλώσσα προγραµµατισµού

(VISUAL BASIC) θεωρώντας τις βασικές εξισώσεις ισορροπίας που διέπουν το πρόβληµα.
Αρχικώς υπολογίζονται οι οριζόντιες ενεργητικές και παθητικές ωθήσεις σύµφωνα µε τους
παρακάτω τύπους:
σ a = σ v K a − 2c K a σ p = σ v K p + 2 c K p
Οι παθητικές ωθήσεις λαµβάνονται αποµειωµένες κατά τον συντελεστή: λ= 1.50. Για λόγους
απλοποίησης έχει αγνοηθεί η γωνία τριβής “δ” µεταξύ τοίχου-εδάφους. Λαµβάνεται ισορροπία
ροπών ως προς το σηµείο «Ο» ούτως ώστε να ικανοποιείται η συνθήκη:

Στην περίπτωση του κεκλιµένου αντιστηριζόµενου εδάφους:

∆οκιµάζοντας διάφορες τιµές τόσο για:

(α) διαφορετικές περιπτώσεις «c & φ»,
(β) επίπεδο (i =0o) ή κεκλιµένο αντιστηριζόµενο έδαφος (i >0 o),
επιλύθηκε η εξίσωση ροπών και καταστρώθηκαν τα ακόλουθα
διαγράµµατα (βλ. Σχήµα 5 έως Σχήµα 9).

Υπενθυµίζεται ότι στην απλή περίπτωση όπου έχουµε

οµοιογενή εδαφικό σχηµατισµό και επίπεδο έδαφος,
το µήκος έµπηξης µπορεί απλοποιητικά να υπολογιστεί ως (δες [2]):

η οποία για ένα λόγο Κp / Ka =10 (περίπου σύνηθες) οδηγεί σε:

4
20
c=0,φ=30
D_emb Hfree
18
δ=0 ο c=0,φ=35
c = 0 , φ = 3 0
16 Demd β=0 ο ο

c = 5 , φ = 3 0
ο

14 c=0,φ=40

c = 0 , φ = 3 5
ο
12 c = 5 , φ = 3 5 c=0,φ=45
ο
Hfree = Demb line
10 c = 0 , φ = 4 0 c=5,φ=30
ο
c = 5 , φ = 4 0
8 ο

c = 0 , φ = 4 5 c=0,φ=35
ο

6
c=0,φ=40

4
σ = σ v K a − 2c Ka
2  φ   φ  a Hree=Dembed
Κ a = tan 2  45 o −  Κ p = tan 2  45 o +  line

 2   2 σ p = σ vK p + 2c K p

0
4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
H_free

ΣΧΗΜΑ 5: Εκτίµηση του (Demb) συναρτήσει του αντιστηριζόµενου ύψους (Ηfree) σε οµοιογενή εδαφικό
σχηµατισµό, επίπεδη εδαφική επιφάνεια µε θεώρηση µη συνεκτικού εδάφους «κορηµατικής φύσεως».

20
c = 1 0 , φ = 2 0
ο c=10,φ=20

18
Demb

c = 2 0 , φ = 2 0
ο

c=10,φ=30
16 c = 3 0 , φ = 2 0
ο

c = 1 0 , φ = 3 0
14 ο c=20,φ=20

c = 2 0 , φ = 3 0
12 ο

c=20,φ=30
Hfree = Demb line
10 c = 3 0 , φ = 3 0
ο c=30,φ=20

8 Hfree
c=30,φ=30
6 δ=0 ο
Demd β=0 ο

Hfree=Dem
4 bed

2  φ   φ  σ a = σ v K a − 2c K a
Κ a = tan 2  45 o −  Κ p = tan 2  45 o + 
 2   2  σ p = σ v K p + 2c K p
0
4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
H_free

ΣΧΗΜΑ 6α: Εκτίµηση του (Demb) συναρτήσει του αντιστηριζόµενου ύψους (Ηfree) σε οµοιογενή εδαφικό
σχηµατισµό και επίπεδη εδαφική επιφάνεια µε θεώρηση συνεκτικού εδάφους.
5
 20 c = 1 0 , φ = 2 5
 φ   φ  ο

Κ a = tan  45 o −
2
 Κ p = tan 2  45 o +  c=10,φ=25

18  2   2

Demb
c = 2 0 , φ = 2 5
ο

σ = σ v K a − 2c Ka
16 a
c=10,φ=35

σ p = σ vK p + 2c K p
c = 3 0 , φ = 2 5
14 ο

c=20,φ=25

12
Hfree = Demb line
c = 1 0 , φ = 3 5
c=20,φ=35
10 ο

c = 2 0 , φ = 3 5
ο
8
c=30,φ=25
c = 3 0 , φ = 3 5
ο

6
Hfree c=30,φ=35
4
ο
δ=0
ο
Demd β=0
2 Hfree=Demb
ed

0
4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
H_free

ΣΧΗΜΑ 6β: Εκτίµηση του (Demb) συναρτήσει του αντιστηριζόµενου ύψους (Ηfree) σε οµοιογενή εδαφικό
σχηµατισµό και επίπεδη εδαφική επιφάνεια µε θεώρηση συνεκτικού εδάφους (συνέχεια του Σχ.6α).

20
c1 = 0, φ1 = 35ο &
D_emb

Hfree c2 = 10, φ2 = 20ο c=0,φ=35

c1, φ1
18 &c=10,φ=20
c1 = 0, φ1 = 35ο &
c2 = 20, φ2 = 20ο
Demd
16 c2, φ2 c=0,φ=35
&c=20,φ=20
c1 = 0, φ1 = 35ο & c2 =
30, φ2 = 20ο
14
c1 = 0, φ1 = 35ο c=0,φ=35
& c2 = 10, φ2 = &c=30,φ=20
12
Hfree = Dembed line
c=0,φ=35
10 c1 = 0, φ1 = 35ο & &c=10,φ=30
c2 = 20, φ2 = 30ο

8 c1 = 0, φ1 = 35ο & c2 = 30, φ2 = 30ο

c=0,φ=35
&c=20,φ=30

6
c=0,φ=35
&c=30,φ=30
4
σ = σ v K a − 2c K a
 φ   φ  a
2 Κ a = tan  45 o −
2
 Κ p = tan 2  45 o +  Hfree=Dem bed

 2   2 σ p = σ vK p + 2c K p

0
4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
H_free

ΣΧΗΜΑ 7: Εκτίµηση του (Demb) συναρτήσει του αντιστηριζόµενου ύψους (Ηfree) σε δίστρωτο
εδαφικό σχηµατισµό και επίπεδη εδαφική επιφάνεια µε θεώρηση συνεκτικού εδάφους στην περιοχή
ο
έµπηξης. Οι ιδιότητες του πρώτου στρώµατος έχουν διατηρηθεί σταθερές: c1=0, φ1=35 .

6
ΣΧΗΜΑ 8: Εκτίµηση του (Demb) συναρτήσει του αντιστηριζόµενου ύψους (Ηfree) σε οµοιογενή εδαφικό
σχηµατισµό και κεκλιµένη αντιστηριζόµενη επιφάνεια µε θεώρηση µη συνεκτικού εδάφους «κορηµατικής
φύσεως».

ΣΧΗΜΑ 9: Εκτίµηση του (Demb) συναρτήσει του αντιστηριζόµενου ύψους (Ηfree) σε δίστρωτο εδαφικό
σχηµατισµό και κεκλιµένη αντιστηριζόµενη επιφάνεια µε θεώρηση συνεκτικού εδάφους στην περιοχή
ο
έµπηξης. Οι ιδιότητες του πρώτου στρώµατος είναι σταθερές: c1=0, φ1=35 .

7
5. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ

Περιοχή
πασσαλοτοίχου G519

Περιοχή ορύγµατος G522

ΦΩΤΟ 2: Πανοραµική άποψη από την κατασκευή του των ορυγµάτων

G519 και G522.
Περιοχή
πασσαλοτοίχου
G522

ΦΩΤΟ 3: Φωτογραφίες από την κατασκευή του πασσαλοτοίχου G522.

6. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Ο “πρακτικός” κανόνας ότι το µήκος έµπηξης Demb πρέπει να ισούται τουλάχιστον µε το
αντιστηριζόµενο Ηfree επιβεβαιώνεται περισσότερο στην περίπτωση του επίπεδου εδάφους.
Στην περίπτωση της κεκλιµένης αντιστηριζόµενης επιφάνειας το απαιτούµενο µήκος έµπηξης
αυξάνει δραµατικά και µπορεί να φτάσει την τιµή: Demb = 2 * Ηfree. ∆έον είναι σε επίπεδο
σχεδιασµού να χρησιµοποιείται η τιµή: Demb = 1.5 * Ηfree ως µια αρχική εκτίµηση. Επίσης στις
περιπτώσεις όπου λόγω εδαφικών συνθηκών απαιτούνται υπερβολικά µεγάλα µήκης έµπηξης,
δέον είναι να εξετάζεται µια άλλη λύση αντιστήριξης (πχ. λύση κλειστού τύπου Cut & Cover,
τοίχος από διπλή πασσαλοστοιχία, αγκυρωµένος πασσαλότοιχος).
7 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ
[1] “Decoding Eurocode 7”, Andrew Bond and Andrew Harris, Taylor & Francis ed., 2008.
[2] Introduction to geotechnical engineering : unsaturated and saturated soils /Jean-Louis Briaud.
[3] Οριστική Μελέτη Τοίχου Αντιστήριξης G518 από Χ.Θ.106+174.06 εως Χ.Θ. 106+275.23, Γ.Ε.32 - Τεχνική Έκθεση
& Υπολογισµοί, ΟΤΜ ΑΤΕ, Απρίλιος 2014.
[4] Οριστική Μελέτη Αντιστηριζόµενου Ορύγµατος G519 από Χ.Θ.106+327 εως Χ.Θ. 106+870, Γ.Ε.33 – Τεχνική
Έκθεση &Υπολογισµοί, ΟΤΜ ΑΤΕ, Νοέµβριος 2014.
[5] Οριστική Μελέτη Αντιστηριζόµενου Ορύγµατος G522 από Χ.Θ.107+062 εως Χ.Θ. 107+335, Γ.Ε.33 – Τεχνική
Έκθεση &Υπολογισµοί, ΟΤΜ ΑΤΕ, Ιούλιος 2014.
8