Professional Documents
Culture Documents
Aşık Veysel - Dostlar Beni Hatırlasın - Yaşamı Sanatı Şiirleri - Özgür Yay-1991
Aşık Veysel - Dostlar Beni Hatırlasın - Yaşamı Sanatı Şiirleri - Özgür Yay-1991
;UK VEYSEL
DOSTLAR BENl HATIRLASIN
Dokuzuncu Bask1
lstanbul, Ocak 1991
DOSTLAR BENi
HATIRLASIN
Biitiin eiirleri, Sanati, HayatI
DERLEYEN
Ank.v?. C"'!d""' JI 2
�,.'jiu bt.uibul
Tei S2625 iJ 5191449
�IK VEYSEL'lN YA:;iAM oYKOsu
6
•Turkiye'nin lhyasi Hazreti Gazi>• m1sras1yla ba§la
yan §iirdir.
Bundan sonra biitiin yazd1klanm �ahp soyler ol
mu§tu.
1933 yilma kadar, koy11nden d1§an hemen hemen
hi� �1kmad1gi halde; bundan sonra biitiin yurdu dola§
m1§, yurdunun �e§itli §ehirleriyle kasabalanm, koylerini
yakmdan tamm1§tir.
Halk ozanlanndan en �ok Karacaoglan'1, Yunus'u,
Emrah'i, Dertli'yi severdi. <;agim1zm ozanlarmdan Ah
met Kutsi Tecer'in ayr1 bir yeri vard1 Veysel'de. Onun
arac1hgiyla Koy Enstitiilerinde bir sure saz ogretmenligi
de yapm1§b Veysel. S1ras1yla Arifiye, Hasanoglan, Qifte
ler, Kastamonu, Y1ld1zeli, Akpmar Koy Enstitiilerinde
bulunmu§tu.
1952 yilmda 1stanbul'da biiy11k bir jiibilesi yap1lan
�1k Veysel'e 1965 yihnda Tiirkiye Biiy11k Millet Meclisi,
«Anadilimize ve Milli Birligimize yaptigi hizmetlerden
dolayi» ozel bir kanunla vatani hizmet tertibinden ayhk
baglam1§b.
Veysel'in bir ba§ka ozelligi daha vard1; koyiinde ve
�evresinde ondan once bir tek meyve agac1 olmad1gi hal
de, Sivrialan'da ilk meyve bah�esini o yeti§tirmi§ti. Hem
oyle bir bah�e ki, i�inde elmadan kayis1ya, kirazdan cevi
ze kadar tiirlii tiirlii meyve ve �i�ek vard1. Veysel, karde§
lerinin yard1m1yla bu bah�eyi yapmaya ba§lad1gi zaman
koyliileri «Atalanm1z bunca y1l boyle bir i§ yapmam1§lar,
§U kor adam onlardan iyi mi bilecek ki boyle i§e kalk1§tI?»
demi§ler. Birka� yil sonra aga�lar yeti§mi§, meyve ver
mi§. Koyliiler onceki dediklerini hatirlay1p utanm1§lar
ve bu defa «O kor degilmi§, meger kor olan bizmi§iz» diye
rek A§1k Veysel'i kutlam1§lar. l§te boylesine uz$ goren
bir insand1 o ...
Yetmi§ y1l karanhk bir diinyada ya§ad1 (oliimii 21
Mart 1973). Fakat karanhk gozlerindeydi yalmz, i�i
apaydmhktI, §iirleri de oyle ...
7
Halk �iirimizin bu giiclii ozam yanm yiizy:ih a�km
bir siire yazd1klar1yla, cahp soyledikleriyle cevresine
1�1klar sacti. Samnm �imdi de mezannda son uykusunu
1�1klar icinde uyuyordur.
Yalmz cagim1zda ya�ayanlar degil, bizden cok sonra
ya�ayacaklar da Dostlar Beni Hatirlasm �airini unut
mayacaklar ve her zaman rahmetle anacaklardm
HALK �ttRt ve AfJIK VEYSEL
- Sabahattin Eyuboglu -
9
veri�leri, hele �iirimize bir yeniden do� tazeligi getirdi.
Tiirk �iirinin Cumhuriyete kadar ne tiirlii bir c1kmazda
oldugunu gormek icin eskiden begenilen herhangi bir �i
irine bakmak yeter. Halktan �ak kalmak �airlerimize
oyle pahahya malolmu� ki bugiin hicbiri kendi milletiyle
terciimansiz konu�am1yor. Halbuki �air kendi milletinin
terciimam olacaktI nerede? Ara da bul oylesini. Abdiil
hak Hamit biiyiik adam, dahi, milli deger, kabul. Gercek
ten cok �ey borcluyuz bu �aire. Kap1lar zorlam1�, yollar
acm1�, kadri de bilinmemi� say1lmaz dogrusu. Adm1 sa
mm bilmeyen okur yaianm1z olmasa gerek. Boyle iken
hangi �iiri, hangi sozii orta mah olabilir, koyiimiizde
agizdan agiza dola�abilir, giinliik konu�malanm1za ken
diliginden kan�abilir? Demek en biiyiik yaratma giicii
bile halktan ayn dii�tii mii hayattan da ayr1 dii�iiyor;
kendi kendine ya�ayam1yor. Bir de Yunus Emre'yi dii�ii
niin: Hamit'ten yedi yiiz yil once konu�mu�; sozleri mille
te devlet eliyle kitaplar dolusu dabtilmam1�, �an �eref
kap1lanna ad1mm1 atmam1�; boyleykeri onda bugiin soy
lenmi� gibi taze, aram1zda biri soylemi� gibi bizden, iini
versiteden koy kahvesine kadar her yerde, her kulagi ka
barttiracak kadar dokunakh sozler bulabilirsiniz. Yunus
daha m1 usta �air Hamit'ten? Daha dogru, daha derin
�eyler mi soyliiyor? Duyup dii�iindiikleri bize daha m1 ya
km? Hay1r; ama Hamit'in ister istemez uzak kald1gi bir
ce�me var ki Yunus'un �iiri onda yikanm1�: halk ce�mesi;
Dante'nin, Shakespeare'in Moliere'in y1kand1klan ce�
me. �iirimizin, devletimizle birlikte, bu ce�meden ad1m
ad1m uzakhr�mas1 uzun hikayedir. Nice yald1zh kuru
ce�meler bize onu unutturmu�; o da uzaklarda kendi ba
�ma halk icin, fakir fukara icin akm1�; hala da ak1yor. l�
te A�1k Veysel, ama artik hep birden ce�menin ba�mda
y1z.
Sivas'm Sivrialan koyiinden zaman zaman c1k1p
aram1za gelen bu gercek halk �airini on y1l once Anka
ra'da tamm1�tim. 0 zaman en giizel �iirlerini heniiz yaz-
10
mi§ degildi. llk bagland1gim ve o giin bugiindtir arbp da
eksilmeyen taraf1 olgun insanhgi, soztinde ve i§indeki
dtirtistltigu, her halinin yerindeligi ve anlayi§h inceligi
oldu. A§1k Veysel bildigini tam biliyor, bilmedigini rahat
ca soyltiyor, kar§1sma c1kan her yenilige saygih bir dik
katle her an ac1k duruyordu. Omriinti pazarhks1z, §ika
yetsiz bir comertlikle baglad1gi sazm1 diizenlerken, ca
larken, ektigi bugdayi bicen bir koylti kadar tabiiydi. Ay
m tabiiligi sazma §iir soylerken de bulacak ve bir insanm
aletiyle nas1l kayna§bgm1 §U unutulmaz m1sralarla an
latacaktI:
11
Bayramlarda, dugunlerde
Toplantida, yigmlarda
Sikilmca dar gunlerde
Turkuz, tarku <;agmriz.
12
Bir de gelenekten az �ok s1ynlarak yeni bir yol bulan
Veysel var:
•
13
DOSTLAR BENl HATIRLASIN
Ne gelsemdi ne giderdim
Gunden gilne artt1 derdim
Garip kahr yerim yurdum
Dostlar beni hatirlasm
14
DOSTLAR SENl UNUTUR MU?
23 Mart 1973
15
BOLUMLER
16
- 1 -
19
BU ALEM1 GOREN SENS1N
20
Kimden korktun da gizlendin
Qok arandm �ok izlendin
Goster yiiziin �ok nazlandm
Yiiziin mahrem ferde senin
21
SAKLARIM GOZUMDE GUZELLtGtNt
22
KIRK YA�;HMDAN SONRA
23
�KIN BEN1 ELDEN ELE GEZD1RD1
24
GOZ GEZD1RD1M DORT KO$EY1 ARADIM
25
Bahar gelir cicek olur ac1hr
Zaman zaman yagmur olur sac1hr
Ehl-i a§ka mey goriinilr icilir
Ne sen var ne hen var hir tane Gaffar
26
M1MAR
27
Bu �ark boyle doner durmaz
Ehli a!iklar yanar durmaz
A!ik meyinden kanar durmaz
Sevgi muhabbet yaratmI!i
28
- II-
31
DUNYADA TUKENMEZ B1R MURAD 1M1�
32
B1R DERD EHL! BULSAM DERD1M
SOYLESEM
34
B1R HAYAL PE$1NDE DOLANDIM DURDUM
35
DERD1Mt DOKERSEM DER1N DEREYE
36
GOKLERDEN SUZULDUM TERTEM1Z 1ND1M
37
DERD1M G1ZL1 KAPAGINI KALDIRMA
38
KARDE�tM
39
ANLATAMAM DERD1Mt DERDStZ tNSANA
40
- III-
43
TALlH Q1LE KADER SOZU BtR ETM1�
44
QOK YALVARDIM QOK YAKARDIM
45
YETER GAYRI YUMMA GOZUN KOR GtBl
46
�U GEN1� DUNYAYA SIGMAYAN GONUL
47
GONUL SEN1N 1LE GEL KONU�ALIM
48
GONUL SANA NAS1HATIM
50
DELl GONUL DEGME CAYDAN BULANMAZ
51
KADER
52
Nice zehir i�tim dost eli ile
Kafa �atlak gozii perdeli ile
Kirk ii� y1l eglendim bir deli ile
Tiikenmez derdim var sanma bu kadar
1nc-elekten elenirsin
Diyar diyar dolamrsm
Akar caglar bulamrsm
Hie bir zaman durulman rri1
54
- IV -
57
Ki�i ne \!eker dilinden
Hem belinden hem elinden
Hay1r ve �er emelinden
Hakikat bunun buras1
58
GEL B1RL1K KAVL1NE G1REL1M KARDAfJ
59
ALDANMA CAH1L1N KURU LAFINA
60
IqJLAK VER SOZUME D1NLE VATAND�
Kulak ver soziime dinle vatanda�
Uyma laklak edip gii.lii�enlere
Seni me�gul eder i�inden egler
Kan�1r tembel peri�anlara
61
1$DE HlYLE SOZDE YALAN OLMASA
62
Tamuda olmazd1 kullara ceza
Olsa temiz ahlak ve hiisn-i r1za
Hie �iiphe girmezdi goniile goze
t�de hiyle sozde yalan olmasa
63
SEKSEN YILLIK YOLU BlRAZ DU�UNEK
64
Hama sen skelede magzada
Mebusvari nianto alma avrada
vift�i isen �ank i§ler tarlada
Boyah iskarpin �irkince olur
66
-
V -
70
ASIRLAR EL1NDE BtR TESBtH GtBt
78
GAL1BA DUNYANIN SONUNA KALDIK
80
- VI -
GUZELL1G1N ON PAR'ETMEZ
�U BENDEK1 �K OLMASA
GUZELL1G1N ON PAR'ETMEZ
Gtizelligin on par'etmez
Bu bendeki a�k olmasa
Eglenecek yer bulaman
Gonliimdeki ko�k olmasa
87
SEVDAYI GONLUMDE YAR UYANDIRIR
Seher vakti ciimle ku�lar otii�iir
Biilbiiliin feryadi yar uyandmr
$afak sokiip tan yerleri 1�1rken
Sevday1 gonliimde yar uyandmr
A�1k olan sevda ile sava�1r
Giizel olan eda cilve naz ta�1r
A�1k ma�ukunu bulur kokla�1r
Sevip sevi�meyi yar uyandmr
A�1k oldum diyar diyar dola�bm
Nerde derdli gorsem derdimi a�bm
Ey - olmaz dermans1z bir derde dii�tiim
Hasreti kalbimde yar uyandmr
92
MEVS1MLER 1<;1NDE BAHARSIN YAR1M
Hayattaki miicadele
Ka�an firsat girmez ele
A�1khktaki mesele
Kalbde donen bir ate�tir
103
SEN B1R CEYLAN OLSAN BEN DE B1R AVCI
Tabiatm bi r cilvesi
A!i1klan yakar gider
Sevilip sevmek hevesi
Orniir boyu akar gider
110
- VII -
1 14
ARAMIZI KESTt DUMANLI DAGLAR
1 15
QIRPINIP 1<;:: 1NDE DONDUGUM DEN1Z
1 16
GELEN YOK G1DEN YOK UZADI ARA
1 17
AGLAR VEYSEL QIKMAZ SES1
1 18
S1NEM1 YAKIYOR SILANIN �KI
1 19
BENDEN SELAM SOYLEN VEFASIZ YARE
120
MECNUN GtBt DOLANIYORUM QOLLERDE
122
B1R ULU AGAQTAN B1R YAPRAK DU$SE
123
B1Z1M ELLER YAYIAsINA YURUMU$
124
stz SAG OLUN BtZ SELAMET G1DEL1M
130
TURLU TURLU SADA VERlR AGAQLAR
133
KIZILIRMAK - I -
135
KIZILIRMAK - ii -
137
G1RD1M DOSTUN BAHCES1NE
139
SULAR
140
TURNAM SEN1N SUNAM SENiN
141
AGACLAR AL GlYDt KU$LAR D1LLEND1
143
SEHERDE YUVADA UYANIR KUf;; LAR
144
UYANDIM KUi;iLARIN 1NCE SES1NE
146
BESEREK DAGI
147
TECER
148
QAMLIBEL
149
G1NE GELD1 QATTI SELtN ZAMANI
150
EMEKLER1M ZAYEYLEDt SEL BENtM
152
ORMAN
153
En sevimli meyv'agac1
Ormandan gelmilj anac1
Meyvesi doyurur a�1
Ormandaki varhga bak
154
Bizi besler ka�1k olur
Kap1 siive e�ik olur
Tabut olur be�ik olur
Onnandaki varhga bak.
155
TARI.AM
157
Yagmur bol olursa giiler yiizleri
Bahar giig ekini giiriir giizleri
9. ayir s:imen biiriiyiince dizleri
Okiiziin boynunu bo§lar s:iftPler
Kimi pulluk ko§ar kimi makine
Kimi eski s:if'ts:i kullamr gine
Bol bol giizii doymayinca ekine
$a§ar nidecegin ni§ler s:if'ts:iler
158
- X -
162
HEP1M1Z BU YURDUN EVLATLARIYIZ
163
TURKUZ TURKO CAGIRIRIZ
Bayramlarda diigunlerde
Toplantida yigmlarda
S1k1hnca dar giinlerde
Tiirkiiz tiirkii \:&gmnz
164
Yaylalarda yataklarda
Odalarda otaklarda
Koyun gibi koytaklarda
Tiirkiiz tiirkii �&ginnz
Su ba�mda sulaklarda
Tiirkiin sesi kulaklarda
Be�iklerde beleklerde
Tiirkiiz tiirkii �agmnz
Hep beraber gelin k1zlar
Bile co�ar o yild1zlar
Ko�ulunca �ifte sazlar
Tiirkiiz tiirkii �agmnz
lnler Veysel an gibi
Biilbiillerin zan gibi
Turnalar katan gibi
Tiirkiiz tiirkii �agmnz
165
UYAN BU GAFLETTEN
166
Dokiilen yagmurun kilogram1
01\:mii� bi\:mi� metre midir kare mi
Qok yatarsm azd1nrsm yaram1
Uyan bu gafletten uyuma yurtta�
167
ATATURK
169
1ddiac1 Tiirkiye'nin insam
Qah�makla kazandik biz vatam
A<; kurt gibi par<;alad1k dii�mam
�ecaat goriince aslamm1zdan
170
19 MAYISTA PARLAYAN ZAFER
171
Yurudu cepheye el birligiyle
lnanh 1manh bir varhk ile
Yamnda binlerce kurbanhk ile
Supurdu dufimam basb dayagi
172
AGLAYALIM ATATURK'E
.Aglayahrn Atatiirk'e
Biitiin diinya kan aglad1.
Siileyrnan olrnu11tu rniilke
Geldi ecel can aglad1
1skenderi Zulkarneyin
Cah11rnad1 buncalaym
Her millet Atatiirk deyin
Cerniyeti Akvarn aglad1
Atatiirk'iin eserleri
Soylenecek bundan geri
Biitiin diinyanm her yeri
Ah �ekti vatan aglad1
Fabrikalar icadetti
Atahgm ispat etti
Varhgm Tiirk'e terketti
Dondii �ark devran agladi
173
Tiren hatb tayyereler
Tiirkler giydi hep karalar
Semerkant'la Buharalar
111itti her yan aglad1
Bu ne kuvvet bu ne kudret
Varidi bunda bir hikmet
Biitiin Tiirkler 1nonii 1smet
Gozlerinden kan aglad1
Siz sag olun Tiirk gen�leri
Qah11anlar kalmaz geri
Mare11al'in askerleri
Ordular tegmen agladi
Zannetme aglayan giilmez
Arslan yatagi bo11 kalmaz
Yalmz gidenler gelmez
Her gelen insan aglad1
174
Z1YARET EYLED1M KOCA stvAS'I
176
ERZ1NCAN
Bu diinyanm meyvesini
Yesem amma yesem amma
Arasam bulsam hasm1
Yesem amma yesem amma
Amasya'nm elmasm1
Zile pekmez �almasm1
Sivas'm da k1ymasm1
Yesem amma yesem amma
178
Giizel olur TUrkmen k1z1
Yanaklan k1pk1rm1z1
Diyarbak1r'm karpuzu
Yesem amma yesem amma
Kastamonu'nun kendiri
Bursa'nm ipek mendili
Edime'nin ho11 peyniri
Yesem amma yesem amma
179
Samsun ve bafra tiitiinii
Alsam Urfa'mn atm1
Avlarda keklik etini
Yesem amma yesem amma
180
1STANBUL
182
- X -
DUNYANIN EN ZENGtN
AKLINI GORDUM
OKUL - 1 -
185
Qe§itli ta§itlar bir de trenler
Hekim olup her yareyi saranlar
Bunu sen mi yaptm yoksa erenler
Daha neler yapar dedi ki okul
186
OKUL - 11 -
187
HALKEVt - 1 -
188
HALKEvt - II -
0 resimler o heykeller
Bahtiyard1r yapan eller
Memlekete dogru yollar
Halkm evi Hakkm evi
189
Bir kolu var edebiyat.
Bir cevher ki yetmez fiat
Ehli a�ka verir kuvvet
Halk.in evi Hakkm evi
190
KOY ENST1TULER1NE
Enstitii bir kovana misaldir
Her tiirlii �i�ekten ahr bal yapar
Yurdumuz i�inde dogru bir yoldur
Memlekete kanat takar kol yapar
Mahmudiye Hamidiye Qifteler
Enstitii koylere yapacak neler
Bu toplu fikirle daglar1 deler
Kimisi makine kimi bel yapar
192
DUMLUPINAR DEN1ZALTISINA
( l) Unutma.
195
KOPRU
197
BALTA
Inza m1 senin adm
Nittin baltayi baltayi
On be� pangmotu yedin
Nittin baltay1 baltayi
Hanefi mi arkada�m
Karemetli garip ba�m
Satm ahp balta ta�m
Nittin baltay1 baltayi
Nere sen in memleketin
Yanh� yanh� hareketin
Yok mu senin merhametin
Nittin baltay1 baltayi
199
(QARIK-MES KONU$MASI)
Qank soyliiyor:
20 1
T�LAMA - 1 -
Olmayasm karaktersiz
Cok konu�an yerli yersiz
Adm dogru kendin h1rs1z
Karanhkta dola�1rsm
Soyle kime oldun a�1k
Gittigin yollar dola�1k
Yemek yersin kab bula�1k
Hamm sana ne pi�irsin
.Aglayam giilenleri
Goz ya�lann silenleri
Toplad1g.n yalanlan
Dostum ile bolii�iirsiin
203
Masum yavrulann nedir giinah1
Bu hareket giicendirir Allah1
Tiirk ordusu kullamrsa silah1
Tedavisiz derdin dort olur gider
1nsanhk kahretmi!J sizden ka�1yor
Nefret kapilan size a�1yor
Vicdan sizden �ok uzaktan u�yor
Zuliim var adalet nerd olur gider
Sanki din adam1 o al�ak papaz
Bulad1r diinyayi parmagi durmaz
Tiirkler haks1z yere adam oldiirmez
Bir giin Makarios mort olur gider
Veysel'in kafas1 kin ile dolu
Urumlar bu i!ji iyi bilmeli
K.ibr1s'a dii§erse Tiirklerin yolu
Lefko§e Tiirklere yurt olur gider
204
BlR SOFTAYA
Ey hocam kan�ma Hikmetullaha
0 derya derindir giren bogulur
Allah birdir inanm1�1z Allaha
lki diyen o dergahtan kovulur
Ashm Tiirktiir Elhamdullah Miisliiman
$iikiir Amentiiye etmi�iz iman
Kalbime yara�maz �irk ile giiman
Kalbimiz nur ile dolu say1hr
Kan�ma hikmete halini konu�
Mii�kiilat var ise iistad bul dam�
Bu s1rnn aslma eren olmam1�
Bir ermi� varsa veli sayihr
Sen mi attm diinyanm temel ta�1m
Ne bilirsin yaradanm i�ini
Gorsene diinyanm yiiriiyii�iinii
Burda soylen Va�ington'da duyulur
205
Yiirii ileriye bakma geriye
Nas1l i�ler bakmaz m1sm anya
Nar-d-Allahm Nur-d-Allahm nurriye
Cehennem yobazm yolu sayihr
206
PARASINI CAL.AN HIRSIZ'A
207
�1T
208
GtNE Mt AGLADIN K1RP1KLER NEMLt C l>
210
ANAMA
Dokuz ay koynunda gezdirdi beni
Ne cefalar �ekti ne etti Anam
Aci tath zahmetime katland1
U�urdu yuvadan y\ir\ittu Anam
211
Ben yiiriirdiim Anam bakar giilerdi
Huysuzluk edersem kalkar doverdi
Hemen kucaklard1 ok§ar severdi
Cirkin huylanm1 soyuttu Anam
2 12
GEZERKEN AKLIMIN EV1NE VARDIM
213
Baktim ki yalan geldi dikildi
Ger�ek geldi yalan ka�1 siluldi
Ararken ge�ekle yalam buldu
Hele gorsen orda seyir �ogidi
2 14
NEYZEN TEVF1K
215
MEVUNA'YI Z1YARET
Ziyaretim Mevlana'yi
Kabul et Allah a�kma
Bu fakiri divaneyi
Kabul et Allah a�kma
2 16
GECENlN lLHAMI
217
- XI -
Dii§iiniiliirse derince
Irak goriiniir goriin ce
Yol bir dakka miktannca
Gidiyorum giindiiz gece
22 1
GENO YA$1MDA FELEK VURDU BA$1MA
Gen� ya�1mda felek vu,rdu ba�1ma
Ald1rd1m elimden iki goziimii
Yeni degmi� idim yedi ya�1ma
Kay1bettim bahanm1 yaz1m1
Bagland1m ko�ede kald1m bir zaman
Nice kimselere dedim el'aman
On on be� ya�1ma girince hemen
Yava� yava� diizen ettim saz1m1
223
MEMLEKETE DESTAN OLDUM
N e gelsemdi n e g iderdim
G i.i nden g i.i ne artt1 derdim
Garip kal i r yerim yurdum
Dostlar beni hat 1 rlasin
G u n i k i n d i ak!;)am o l u r
Gi:ir ki ba!;)a neler gel i r
Veysel gider a d 1 kahr
Dostlar beni hat1rlas i n .