Ang Kita Nagdidikta sa paraan ng
agkonsumo ng isang tao .
Mga inaasahan- Ang mga
inasasahang mangyari sa hinaharap ay
nakakaapekto sa pagkonsumo ng
kasalukuyan .
Pagkakautang-kapag maraming utang
na dapat bayaran ng isang tao ,
maaaring maglaan siya ng bahagi ng
kaniyang salapi upang maipambayad
dito .
Demonstration effect – madalig
maimpluwensiyahan ang tao ng mga
asunsiyo sa radio , telebisyon ,
pahayagan at maging sa internet at iba
pang social media .
Pagbabago ng Presyo – May
pagkakataon na nagiging motibasyon
ang prseyo ng produkto o serbisyo sa
pagkonsumo ng isang tao .
Pagkonsumo – ang Pagkonsumo ay
bahagi ng buhay ng tao na simula ng
pagsilang sa mundo . Habang patuloy
na nabubuhay ang tao ay patuloy pa
rin siya sa pagkonsumo .
Mapanuri - Sinusuri ang produktong
biihin . tinitignan ang sangkap , presyo
, timbang , pagkakagawa , at iba pa .
May alternatibo o Pamalit – may
panahon na walang sapat nap era ang
mamimili upang bilhin ang prodktong
binibili.
Hindi Nagpapadaya – May
pagkakataon na ang mamimili ay
mapapatapat sa isang tindero o
tinderang may hindi magandang
hanagrin .
Makatwiran – Lahat ng konsyumer ay
nakakaranas ng kakulangan sa salapi
o limitadong badget kaya sa pagpili ng
isang produkto ay isinasaalang-alang
ang prseyo at kalidad nito .
Sumusunod sa Budget – Ito ay
kauganay sa makatuwiran ng
matalinong konsyumer tinitimbang nya
ang mga bagay bagay ayon sa
kaniyang badget .
Hindi Nagpapanic-buying – Ang
artipisyal na kakulanagan na bunga ng
pagtatatgo ng mga produkto ng mga
nagtitindaupang mapataas ang presyo
ay hindi ikinababahala .
Hindi nagpapadala sa Anunsiyo –
Ang pangendorso ng produkto ng mga
atsita ay hindi nakapagpapabago sa
pagkonsumo ng isang matalinong
konsyumer.
REPUBLIC AT 7394 – Ang kalipunan
ng mga patakarang nagbibigay ng
proteksiyon at nangangalaga sa interes
ng mga mamimili .
Karapatan sa mga pangunahing
pangangailangan – May karapatan sa
sapat na pagkain , pananamit ,
masisilungan , pangangalagang
pangkalusugan , edukasyon , at
kalinisanupang mabuhay .
Karapatan sa Kaligtasan – May
karapatang bigyan ng katiyakang ligtas
at mapapangangalagaan ka laban sa
pangangalakal ng mga panindang
makakasama o mapanganib sa iyong
kalusugan .
Karapatan sa Patalastasan - May
karapatang mapapangalagaan blaban
sa mapanlinlang , madaya , at
mapanligaw , na patalastas , mga
etiketa , at iba pang wasto at hindi
matapat na Gawain .
Karapatang pumili – May karapatang
pumili ng ibat ibang produkto at
paglilingkod sa halagang kaya mo .
Karapatang Dinggin – May
karapatang matiyak na ang kapakanan
ng mamimili ay lubusang isaalang-
alang sa paggawa at pagpapatupad ng
anumang patakaran ng pamahalaan .
Karapatang bayaran At Tumbasan
sa Ano mang Kapinsalaan – Mga
karapatang bayaran at tumabasan sa
ano mang kapinsalaan na nagbuhat ng
produkto na binili mo .
Ang salitang "ekonomika" ay nagmula
sa Sinaunang Griyegong (oikonomia,
"pangangasiwa ng isang sambahayan,
administrasyon") mula sa (oikos,
"bahay") + (nomos, "kustombre" o
"batas") at kaya ay "mga batas ng sam
(bahay)an" .
mikroekonomiks ay isang sangay
ng ekonomiyang nagsasagawa ng pag-
aaral kung paano nagpapasya ang mga
tahanan at mga kompanya upang
magamit at itatalaga ang limitado o
kakaunting mga kagamitan o yaman
Ang salitang Kakapusan ay isang
problema hinggil sa ekonomiya ng
pagkakaroon ng walang hangganang
pangangailangan sa bansa o mundong
mayroong limitadong likas na yaman.
Sinasabi nito na ang lipunan ay
mayroong kapos na mapanlikhang
kayamanan o kagamitan upang matupad
ang mga pangangailan ng mamamayan.
Ang kakulangan o shortage ay
nagaganap kung may pansamantalang
pagkukulang sa supply ng isang produkto
kagaya ng kakulangan ng supply ng bigas
sa pamilihan dahil sa bagyo, peste, El
Nino, at iba pang kalamidad. Upang
malunasan ang kakulangan sa bigas, ang
pamahalaan ay maaaring umangkat ng
bigas sa ibang bansa. Inaasahan na
babalik sa normal ang supply ng bigas sa
sandaling bumuti ang panahon at
magkaroon ng saganang ani ng palay. Ang
kakulangan ay pansamantala sapagkat
may magagawa pa ang tao upang
masolusyunan ito.
Ang trade-off ay ang papili, o
pagsasakripisyo ng isang bagay upang
makamit ang isang kaukulang bagay.
Napakahalaga nito dahil makatutulong
ito sa paggawa ng mga matatalinong
desisyon.
Ang opportunity cost ay
nangangahulugan at tumutukoy sa
mismong pagkawala ng potensyal na
tulong o pakinabang mula at galing sa
mga piniling alternatibo pati na rin sa
iba pang alternatibo.
Ang incentives o insentibo sa tagalog
ay nangangahulugan ng salapi na
naibibigay sa iyo na tinatawag ding
bonus. Ito ang kadalasang inilalaan sa
isa na nagtatrabaho kapag nakagawa
siya ng mabuto o naging produktibo
ang isa.
Ang marginal thinking Ito ay ang
masuring pag-iisip o pag-paplano ng
isang desisyon tungkol sa isang
usapning benepisyo o usaping salapi
at gastos. Kinakailangan nito upang
hindi mabale-wala o mapunta sa
walang kabuluhan ang yaman o salapi
ng isang tao o isang bayan.
Ang production possibilities frontier
Ito ay angangahulugan ng
pagsasakripisyo ng ibang tao
sa paggawa ng higit sa isang produkto.
Lubos na nagagamit ang limitado o
kakaunting sangkap ng produksyon
kapag nasa linya ng kurba ang mga ito.
At hindi dapat lubusang magamit ang
sangkap nito kapag nasa loob ang
linya ng produksyon.
Karapatan sa Pagturo Tungkol sa
Pagiging Matalinong mamimili – May
karapatan sa consumer education ,
nagtatanong at nagtatangol sa iyong
karapatan .
Karapatan sa isang Malinis na
Kapaligiran – May karapatan sa
kalayaan , pagkapanatay pantay at
sapat na mga kalagayan sa buhay na
nagbibigay pahintulot sa isnag
marangal at maayos na pagkatao at
ikaw ay may malaking pananagutan na
pangangalagaan at pagbubutihin ang
iyong kapaligiran para sa kalusugan at
kinabukasan ng ating saling lahi .
Mapanuring Kamalayan – Ang
tungkuling maging listo at mausisa
tungkol sa kung ano ang gamit , halaga
, at kalidad ng mga oaninda at
paglilingkod na aing ginagamit .
Pagkilos – Ang tungkuling
maipahayag ang ating sarili at kumilos
upang makatiyak sa makatarungan
pakikitungo .
Pagmamalasakit na Lipunan - Amg
tungkulin alamin kung ano ang
ibubunga ng atging pagkonsumo ng
mga kalakal at serbisyo sa ibang
mamamayan , lalong lalo na ang
pangkat ng maliliit o walang
kapangyarihan , maging ito ay sa local
pambansa o pandaigdig na komunidad
Kamalayan sa Kapalagiran – Ang
tungkuling mabatid ang kahihitnatnan
ng ating kapiligiran ng ating kapaligiran
bunga ng hindi wastong pagkonsumo .
Pagkakaisa – Ang tungkuling
magtatag ng samahang mamimili
upang magkaroon ng lakas at
kapangyarihan at mapangalagaan an
gating kapakanan .
Bureau of Food and Drugs (BFAD) -
hinggil sa
hinaluan/pinagbabawal/maling etiketa
ng gamot , pagkain pabango at make-
up .
City/Provincial/Municipal Treasurer
– Hinggil sa timbang at sukat ,
madayang (tempered) timbanagan at
mapanlinlang na pagsukat .
Department of Trade and Industry
(DTI) – Hinggil sa paglabag sa batas
na kalakalan at industriya-maling
etiketa ng mga produkto, madaya at
mapanlinlang na Gawain ng mga
mangangalakal .
Energy Regulatory Commision
(ERC) – Reklamo laban sa pagbebenta
ng wastong sukat o timbang ng mga
gasolinahan at mga manganagalakal
ng “Liquified Petroleum Gas “.
Environmental Management Bureau
(DENR-EMB) – Namamahala sa
pangangalaga sa kapaligiran .
Fertilizer and Pesticide Authority
(FPA) - Hinggil sa
hinaluan/pinagbabawal/maling etiketa
ng pamatay-insekto at pamatay-salot.
Housing & Land Use Regulatory
Board (HLURB) – Nangangalaga sa
mga bumibili ng bahay at lupa pati na
rin ang mga subdibisyon .
Insurance Comission – Hinggil sa
hindi pagbabayad ng kabayaran ng
seguro .
Philippine Overseas Employment
Administration (POEA) – Reklamo
laban sa illegal recruitment activities .
Professional Regulatory
Commission (PRC) – Hinggil sa mga
hindi matapat na pagsasagawa ng
propesyon kabilng na ang mga
acoountant , doctor, engineer , atbp.
Securities & Exchange Commission
(SEC) – Hinggil sa paglabag sa
binagong securities act tulad ng
pyramiding na gawain .
Ang sisitemang pang-ekonomiya –
Ang sistemang pang-ekonomiya ay
tumutukoy sa isang institusyonal na
akaayusan at paraang upang
maiisaayos ang paraan ng
produksyiyon , pagmamay-ari , at
paglinang ng pinagkukunang-yamn at
pamamahal ng gawaing pang-
ekonomiko ng isnag lipunan .
Mixed economy - ay isang sistema na
kinapapalooban ng elemento ng
market economy at command
economy. Ito ay nalikha upang tukuyin
ang isang sistemang nabuo at may
mga katangian na bnga ng pagsasanib
o kombinasyon ng market at command
economy.
Alokasyon – Ay isang paraan upang
mapaayos na maipamahagi at
magamit ang lahat ng
pinagkakaunang-yaman ng bansa .
Command Economy – Ang
ekonomiya ay nasa ilalim ng
komprehensibong control at
regulasyon ng pamahalaan .
Market Economy – Ang kasagutan sa
pangunahing katanungang pang
ekonomiko ay ginagabayan ng
mekanismo nmg malayang pamilihan
Traditional Economy – Ang
kasagutan ng pangunahing
katanungan pang-ekonomiko at
nakabatay sa tradisyon , kultura , at
paniniwala .
Panganagailngan – ay mga bagay na
dapat mayron ang tao sapagkat
kailangan niya nito sa sa kaniyang
pang araw-araw na Gawain .
Kagustuhan – Gusto niyang mabuhay
nang marangal at maayos sa lipunan
kaya siya ay naghahanagad ng mas
mataas sa kaniyang mga batayang
panganagailangan .
Pangangailangang Pisyolohikal –
Ang pangangailangan ng tao sa
pagakin , tubig , hangin , pagtulog ,
kasuotan , at tirahan
Panganagailangan ng Seguridad at
Kaligtasan – Magkakakroon ng
pangangailangang ito kkapag
natugunan na ang naunang
pangangailangan .
Pangangailangang Panlipunan –
Kabilang ditto ang pangangailangan na
magkarooon ng kaibigan , kasintahan ,
pamilya at ng anak , at pakikilahok sa
mga gawaing sibiko .
Pagkamit ng Respeto sa Sarili at
Respeto ng Ibang tao – Kailangan ng
tao na maramdaman ang kanyang
halaga sa lahat ng pagkakataon .
Kaganapan sa Pagkatao – Ito ang
piankamataas na antas ng
pangangailangan ng tao sinabi ni
maslow na nag taong nkarating sa
anats na ito ay nagbibigay ng mas
mataas na patingin sa kasagutan sa
halip na katanungan .
Edad – Ang panganagilangan at
kagustuhan ay nagbabago ayon sa
edad ng tao . ang mga kabataan ay
nasisiyangang kumain bastat naaayon
sa ito sa kaniyang panlasa .
Antas ng Edukasyon – Ang
pangangailangan ng tao ay may
pagkakaiba rin batay sa antas ng
pinag-aralan .
Katayuan sa Lipunan – Ang katayuan
ng tao san kaniyang pamayanan at
pinagtatrabahuhan ay nakakaapekto
rin sa kaniyang panganagailangan at
kagustuhan .
Panlasa – Sa istilo ng pananamit at
gupit ng buhok ng mga kabataan ay
ibang-iba sa istilo ng mga
nakakatanda.
Kita – Kapag maliit ang kita ng tao
malimit na nagkakasya na lamang siya
sa mga pangunahing pangangailangan
tulad ng pagkain , damit at
pagkakaroon ng bahay .
Kapaligiran at Klima – Ang
kapaligiran ng pisikal ay nakakapaekto
sa pangagailangan ng tao .
Lupa bilang Salik ng Produksiyon –
Sa ekonomiks ang lupa ay hindi
lamang tumutukoy sa tinataniman ng
mga magsasaka o pinagtatayuan ng
ng bahay .
Paggawa sabilang Salik ng
Produksiyon – Ang likas na yaman at
mga hilaw na sangkap ay hindi
magiging kapakipakinabang kung hindi
gagamitin at gagawaing produkto .
Kapital bilang Salik ng Produksiyon
– Ay tumutukoy sa kalakal na
nakalilikha ng iba pang produkto
Entreperneurship bilang Salik ng
Produksiyon – Itinuturing na pang-
apat na salik ng produksiyon ang
entrepreneurship . Ito ay tumutukoy sa
kakayang kagutsuhan ng isang tao na
magsimula ng isang negosyo .
Agrikultura – Gawaing
pamproduksiyon at serbisyong may
kinalaman sa paghahalaman ,
paghahayupan pangingisda at
pangungubat .
Alokasyon – Mekanismo ng
pamamahagi ng mga pinagkukunang
yaman .
Anunsiyo – Isang paraan ng
panghihikayat ng mga prodyuser sa
pamamagitan ng iabt iabng media
upang dumami ang tumangkilik sa
produkto .
Appropriate Technologies –
Tumutukoy sa kagamitan o
pamamaraan ayon sa
pangangailangan .
Bahay-Kalakal – Sektor na
responsible sa pagsasmasama ng mga
salik sa produksiyon upnag mabuo ang
produkto o srbisyo
Batas ng Demand – Ito ay batas na
nagsasaad nga may salungat na
relasyon o uganayan ang presyo ng
produkto at ang dami ng kayang bilhin
ng konsyumer o mamimili .
Batas ng Supply – Ito ay batas na
nagsasaad na mayroong direktang
relasyon o ugnayan ang presyo sa
quantity supplied.
Brain drain – Pagkaubos ng mga
propesyunal na may angking
kasanayan o talent dulot ng kanilang
pangiibang-bayan upang maghanap ng
mas magandang opportunidad sa
paghahanapbuhay .
Business Process Outsourcing
(BPO) – Ang sistema ng pagkuha ng
serbisyong pang pribadong kompanya
upang gampanan ang ilang aspekto ng
operasyon ng isang kilyenteng
kumpanya.
Ceteris Paribus – Other things being
equal o ang hinuha na walang
pagbabago sa ibang salik na
pinagaaralan .
Cmmand Economy – Ang ekonomiya
ay nasa ilalim ng komprehensibong
control at regulasyon ng pamahalaan .
Consumer Act of The Philippines –
Republic act 7394 o ang batas na
kinapalooban ng lahat ng karapatan at
benepisyo na dapat makamit ng isnag
mamimili sa pagkonsumo ng mga
produkto o serbisyo .
Corporation o Korporasyon - Ang
pinakamasalimuot na organisasyon ng
negosyo , pagaari ng mga indibidwal o
sahare houlders .
Demand – Tumutukoy sa kakayahan
at kagustuhan ng isang taong bumili ng
isang produkto at serbisyo .
Demand curve – Grapikong
paglalarawan na nagpapakita ng
magkasalungat na relasyon sa pagitan
ng presyo ng produkto at quantity
demanded .
Demand Function – Matematikong
paglalarawan sa ugnayan ng presyo at
quantity demanded .
Demand Schedule – Talaan na
nagpapakita ng dami ng demand sa
ibat ibang presyo .
Demonstration Effect – Paggaya ng
mga tao sa kanilang naririnig o nakikita
at napapanood sa ibatibang uri ng
media .
Dibidendo – Bahagi ng kita Ng
korporasyon na ibinabayad sa mga
may ari ng sapingu puhunan .
Discounting – Proseso ng
pagpapautang ng bangko sentral .