ВЕЖБИ – ХЕМИЈА НА КОМПЛЕКСНИ СОЕДИНЕНИЈА

1. Пополни ја следнава табела:

Бр. на Оксидац.број на
Комплекс лиганди К. Б. металот

[Mn(EDTA)]2–
[Co CN(en)2(NH3)]2+

[Pt(NH3)2Cl2]

[Co(P(CH3)3)4]2(SO4)3
Mg[CuBr(C2O4)2(H2O)2]
[Cr(CO)6]

2. Колку дентатен лиганд е EDTA? Кои атоми и колку од секој вид се донорни
атоми?

3. Каква е геометријата и како е хибридизиран централниот атом во следниве

комплекси:
а) [AlCl4]- б) [Ag(NH3)2]+

4. Нацртај ги геометриските и/или оптичките изомери на:

а) [Ni(H2O)4(NH3)2]2+

б) [Fe(C2O4)]3-

5. а) Нацртај ги дијаграмите за расцепување во кристално поле за следниве

комплекси:
• [Pd(NH3)2Cl2] (квадратно-плaнарен)
• [Ru(CO)6]3+
• [Ni(H2O)6+]2+
• [HgCl4]2- (тетраедарски)

б) Пополни ја следнава табела:

 Број на d- ∆ > или < P
Комплекс HS/LS Пара/дија
електрони

[Pd(NH3)2Cl2]

[Ru(CO)6]3+

[Ni(H2O)6+]2+

[HgCl4]2-

6. Кој од следниве парови има поголема енергија на стабилизација во лигандно

поле?
а) [Cr(H2O)6]2+ или [Mn(H2O)6]2+
a) [Fe(CN)6]3- или [Ru(Cl)6]3-

7. Пресметај ги самоспинските магнетни моменти на следниве комплекси:

а) [Fe(CN)6]4-, б) [Cr(NH3)6]2+ (l.s.) в) [RhCl6]3-

8. Самоспинските магнетни моменти на следниве октаедарски комплекси на

манган: K4[Mn(CN)6]·3H2O и K4[Mn(SCN)6] изнесуваат 2,18 и 6,06 борови
магнетони, соодветно.
А) Пресметај го бројот на неспарени електрони за комплексообразувачот во
секој од овие комплекси.
Б) Нацртај ги дијаграмите за расцепување на d-орбиталите на Mn2+ јонот во
двата комплекси и кажи дали се комплексите парамагнетични или
дијамагнетични и кој од нив е ниско-спински, а кој е високоспински.
В) Претстави ја хибридизацијата на манган(II) јоните во секој од овие
комплекси.

9. Даден е комплексот [FeL3](ClO4)3·3H2O каде со L е означен следниов лиганд:

Магнетниот момент на овој комплекс изнесува 6,15 BM, а бојата на комплексот

е жолта.
 A) Нацртај го дијаграмот на расцепување на d-орбиталите за овој комплекс.
Б) Имајќи ја предвид бојата на комплексот, предвиди во кое подрачје на
бранови должини ќе се наоѓа апсорпционата лента во електронскиот спектар
на овој комплекс.
В) Нацртај ги изомерите за овој комплекс.

10. Комплексната честичка [Cu(H2O)6]2+ нема идеална октаедарска симетрија.

Октаедарот е издолжен. Објасни го овој факт и нацртај го дијаграмот за
расцепување на Cu2+.

11. Со дијаграмите на расцепување во лигандно поле, објасни зошто квадратно-

планарните комплекси на Ni2+ се дијамагнетични, а тетраедарските и
октаедарските се парамагнетични.

12. Нацртај ги изомерите на сите [Pt(NH3)2Cl2Br2] комплекси.

13. Магнетниот момент на комплексот [Mn(CN)6]X- изнесува 3,94 𝜇B.

A) Колку изнесува „х“?
Б) Претстави ја хибридизацијата на мангановиот јон во овој комплекс.
В) Нацртај го дијаграмот на расцепување на d-орбиталите на
мангановиот јон.

14. Нацртај ги дијаграмите на расцепување на d-орбиталите во основната и

ексцитираната состојба на манганот во октаедарски високоспински Mn(III)
комплекси. Дали очекуваш овие комплекси да бидат обоени? Пресметај ја
енергијата на стабилизација во лигандно поле за виокоспинскиот октаедарски
Mn(III) комплекс изразена во единици ∆o.

15. Нацртај ги сите изомери за квадратно-планарниот комплекс [Pt(py)(NH3)BrCl].

16. Тргнувајќи од [PtCl4]2- при реакција со NH3 и со NO2- можно е да се добие cis
[PtCl2NO2NH3] или trans [PtCl2NO2NH3]. Имајќи го предвид влијанието на trans-
ефектот, напиши ги реакционите шеми за добивање на cis и на trans изомерот.

17. Да се напишат имињата на следниве комплекси:

1. K2[Ni(CN)4]
2. (NH4)3[Fe(SCN)6]
3. Na2[Co(CN)4]
 4. [Fe(ox)3]3-
5. [CoCl(NH3)5]Br2
6. [CrCl2(OH2)4]Cl
7. [Pt(NH3)2]Cl2
8. Na2[MoOCl4]
9. [Cr(OH2)6](NO3)3
10. [Fe(NH3)6]SO4
11. (NH4)2[CoCl4]
12. [Cr(NH3)4]Cl2
13. [Co(P(CH3)3)4]2(SO4)3
14. [Ni(OH2)6]Cl2

15.
(Да се означи и изомерната форма т.е. дали е fac или mer)

16. [CoBr(NH3)5]SO4
17. [Fe(NH3)6][Cr(CN)6]
18. [Co(SO4)(NH3)5]+
19. [Fe(OH)(H2O)5]2+
20. [(NH3)5-Co-NH2-Co-(NH3)4(H2O)]Cl5

18 . Да се напишат (нацртаат) формулите на следниве комплекси:

1. (cis-диаммин)триаквахидроксохром(III) нитрат
2. Калиум карбонилпентацијанохромат(III)
3. tris(етилендиамин)хром(III) пентацијаноникелат(II) пентадекахидрат
4. cis-бис(етиендиамин)дихлорокобал(III) јон
5. Tри-μ-карбонилхексакарбонилдижелезо(0)
6. trans-диамминдихлороплатина(II)
7. tris(бипиридин)рутениум(II) нитрат
 8. cis-тетраамминдихлорородат(III)
9. fac-траакватринитритокобалт(III)
10. trans-диакватетраазидованадат(III) јон
11. Аланинато-N,O-купрат(II)
12. Диаква-trans-диаммин-дихлорокобалт(III) јон
13. Mer-триакватриброморутениум(III)
14. Bis(етилендиаммин)цинк тетрајодмеркурат(II)
15. Амониум пентахлорохидроксоферат(III)
16. Fac-триамминтрибромохром(III)
17. Cis-bis(глицинато)платина(IV)
18. Магнезиум диаквадиоксалатокупрат(II)
19. Декааммин-μ-оксо- μ-хидроксодихром(III) јон
20. Диаммин-тетра(μ-ацетато)ди

Спектрохемиска низа на лиганди:

Trans-ефект: