PANANALIKSIK: Kahulugan, Layunin, Katangian at Uri
Kahulugan
Ayon kay:
-Good(1963)
ang pananaliksik ay isang maingat, kritikal,
disiplinadong inquiry sa pamamagitan ng iba’t ibang
teknik at paraan batay sa kalikasan at kalagayan ng
natukoy na suliranin tungo sa klaripikasyon at/o
resolusyon nito
-Aquino(1974)
ang pananaliksik ay isang sestimatikong
paghahanap sa mga mahahalagang impormasyon
hinggil sa isang tiyak na paksa o suliranin. Matapos ang
maingat at sistematikong paghahanap ng mga
pertinenteng impormasyon o datos hinggil sa isang
tiyak na paksa o suliranin at matapos suriin at lapatan
ng interpretasyon ng mananaliksik ang mga nakalap
niyang datos ay mahaharap siya sa isa pang esensyal
na gawain—ang paghahanda ng kanyang ulat-
pananaliksik
-Manuel at Medel(1976)
ang pananaliksik ay isang proseso ng
pangangalap ng mga datos o impormasyon upang
malutas ang isang parikular na suliranin sa
siyentipikong pamamaraan
-Parel(1966)
ang pananaliksik ay isang sestimatikong
pagaaral o imbestigasyon ng isang bagay sa layuning
masagot ang katanungan ng isang mananaliksik
-E. Trece at J.W. Trece(1973)
ang pananaliksik ay isang pagtatangka upang
makakuha ng mga solusyon sa mga suliranin.
Idinagdag pa nila na ito ay isang pangangalap ng mga
datos sa isang kontroladong sitwasyon para sa layunin
ng prediksyon at eksplanasyon
-Parel(1966)
Formulated in a more comprehensive form,
research maybe defined as a purposive, systematic, and
scientific process of gathering, analyzing, classifying,
organizing, presenting, and interpreting data for the
solution of the problem, for prediction, for the discovery
of the truth, or for the expansion or verification of
existing knowledge, all for the preservation and
improvement of the quality of human life.
Layunin
Ayon kay:
-Good at Scates(1972)
The purpose of research is to serve man and the
goal is good life.
Calderon at Gonzales(1993)
a) Upang makadiskubre ng mga bagong kaalaman
hinggil sa mga batid nang penomena
b) Upang makakita ng mga sagot sa mga
suliraning hindi pa ganap na nalulutas ng mga
umiiral na metodo at impormasyon.
c) Mapagbuti ang mga umiiral na teknik at
makadebelop ng mga bagong instrumento o
produkto
d) Makatuklas ng hindi pa nakikilalang substances
at elements.
e) Higit na maunawaan ang kalikasan ng mga dati
nag kilalang substances at elements
f) Makalikha ng mga batayan ng pagpapasya sa
kalakalan, industriya, edukasyon, pamahalaan
at iba pang larangan
g) Ma-satisfy ang kuryosidad ng mananaliksik
h) Mapalawak o maverify ang mga umiiral na
kaalaman
Katangian
-Ang pananaliksik ay:
a) Sistematik
b) Kontrolado
c) Empirikal
d) Mapanuri
e) Obhetibo, lohikal at walang pagkiling
f) Gumagamit ng mga kwantiteytib o estadistikal
na metodo
g) Orihinal na akda
h) Akyureyt na imbestigasyon, obserbasyon at
deskripsyon
i) Matiyaga at hindi minamadali
j) Pinagsisikapan
k) Nangangailangan ng tapang
l) Maingat na pagtatala at paguulat
ANG
MANANALIKSIK: Mga Katangian at Pananagutan
Katangiang dapat taglayin ng isang mananaliksik:
a) Masipag
-kailangan niyang maging masipag sa pangangalap ng
datos at pagsisiyasat sa lahat ng anggulo at panig.
a) Matiyaga
-kailangang maging pasensyoso sa pangangalap ng
datos
a) Maingat
- kailangang maging maingat sa pagpili at paghihimay-
himay ng mahahalagang datos
a) Sistematik
-kailangang sundin ang mga hakbang ayon sa
pagkakasunod-sunod
a) Kritikal o mapanuri
-- kailangang maging mapanuri sa pagieksamen ng
mga impormasyon o datos upang matukoy kung ito’y
valid, lohikal, mapagkakatiwalaan at may batayan
Pananagutan ng isang mananaliksik:
-Katapatan ang pinakapangunahing pananagutan ng
isang mananaliksik. Nangangahulugan ito na:
a) Kinikilala ng mananaliksik ang lahat ng
pinagkunan niya ng datos
b) Bawat hiram na termino at ideya ay
kanyang gagawan ng karampatang tala
a) Hindi siya nag nanakaw ng mga salita
ng iba kundi sinisipi ito at binibigyan ng
karampatang pagkilala
a) Hindi siya nagkukubli ng datos para
lamang
palakasin o pagtibayin ang kanyang
argumento o para ikiling ang kanyang
pagaaral sa isang partikular na pananaw
-Pagtiyak na mapaninindigan ang lahat ng
interpretasyon na kanyang binuo batay sa
kanyang masinop at maingat na pagsusuri
ng datos na nakalap.
Ang Isyu ng Plagyarismo:
Plagyarismo: pangongopya ng datos, mga ideya, mga
pangungusap, buod at balangkas ng isang akda,
programa, hiig at iba pa nang hindi kinikilala ang
pinagmulan o kinopyahan
Halimbawa ng plagyarismo:
— Kung ginamit ang orihinal na termino o mga salita,
hindi ipinaloob sa panipi o hindi itinala ang
pinagkunan.
— Kung hiniram ang ideya o mga pangungusap at
binago ang pagkapahayag, ngunit hindi kinilala ang
pinagmulan.
— Kung namulot ng mga ideya o mga pangungusap
mula sa iba’t ibang akda at pinagtagni-tagni ang mga
ito ngunit hindi kinilala ang mga pinagkunan
— Kung isinalin ang mga termino, ideya, pahayag, at
dahil nasa ibang wika na ay inangkin na at hindi itinala
na isalin ang mga ito,
— Kung ninanakaw ang bahagi ng isang disenyo,
balangkas, himig, at hindi kinilala ang pinagkunan ng
“insipirasyon”, at
— Kung ginamit ng isang mananaliksik ang mga datos
na pinaghirapan ng iba at ipinalabas niyang siya ang
nagkalap ng mga datos na ito.
Parusang maaaring ipataw sa isang plagyarista ay ang
mga sumusunod:
— Pinakamagaang na parusa na para sa mga
estudyante na mabigyan ng 5.0 (lagpak na marka)para
sa kurso,
— Kung mapatutunayan na matindi ang pagnanakaw
na ginawa, maaaring patalsikin ang estudyante sa
universidad.
— Kahit nakagradweyt na ang estudyante at ilang taon
na ang nakalipas, ngunit natuklasan na ang kanyang
pananaliksik ay kinopya, maaari siyang tanggalan ng
digri o
— Maaari ring ihabla ang sinumang nangongopya
batay sa Intellectual Property Rights Law at maaaring
sentensyahan ng multa o pagkabilanggo.
ANG PAMANAHONG PAPEL
Pamanahong Papel – isang uri ng papel-
pampananaliksik na karaniwang ipinagagawa sa mga
estudyante sa kolehiyo bilang isa sa mga
pangangailangan sa isang larangang akademiko. Ito ay
kadalasang kulminasyon ng mga pasulat na gawain
kaugnay ng pag-aaral ng isang paksa. Tinatawag din
itong term paper.
Mga Pahinang Preliminari:
a) Fly Leaf 1 – ang pinakaunang pahina ng
pamanahong papel. Walang nakasulat sa pahinang ito
sa madaling salita blangkong papel ito.
b) Pamagating Pahina - ito ay nagpapakilala sa
pamagat ng pamanahong papel. Nakasaad din dito
kung kanino iniharap o ipnasa ang papel, kung saang
asignatura ito pangagailangan, kung sino ang gumawa
at komplesyon. Nagmukhang inverted pyramid ang
pagkakaayos nito.
c) Dahong Pagpapatibay – ang tawag sa pahinang
kumukumpirma sa pagkakapasa ng mananaliksik at
pagkakatanggap ng guro ng pamanahong-papel.
d) Pasasalamat o Pagkilala - tinutukoy rito ang
sinumang nakatulong ng mananaliksik sa pagsasagawa
ng pananaliksik gayo’y nararapat na pasalamatan.
KABANATA I: Ang Suliranin at Kaligiran Nito
a) Ang Panimula o Introduksyon- ay isang
maikling talataang kinapapalooba n ng pangkalahatang
pagtalakay ng paksa ng
pananaliksik.
b) Layunin ng Pag-aaral- inilalahad ang
pangkalahatang layunin o dahilan kung bakit
isinasagawa ang pag-aaral. Tinutukoy din dito ang mga
ispesifik na suliranin na nasa anyong patanong.
c) Kahalagahan ng Pag-aaral- inilalahad ang
signifikans ng pagsasagawa ng pananaliksik ng paksa
ng pag-aaral. Inilalahad
dito kung sino ang makikinabang sa nasabing pag-
aaral.
d) Saklaw at Limitasyon- tinutukoy ang simula at
hangganan ng pananaliksik
e) Definisyon ng mga Terminolohiya- ang mga
katawagang makailang ginamit sa pananaliksik at ang
bawat isa’y binigyan ng
kahulugan. Maaaring itong:
Operational na Kahulugan – kung paano ito
ginamit sa pananaliksik
Conceptual na Kahulugan – istandard na
kahulugan. Makikita sa diksyunaryo.
KABANATA II:
Mga Kaugnay na Pagaaral at Literatura
> tinutukoy ang mga pag-aaral at mga babasahin o
literaturang kaugnay ng paksa ng
pananaliksik
> tukuyin ang bago o nailimbag sa loob ng huling
sampung taon.
> gumamit ng pag-aaral at literaturang lokal at
dayuhan.
Ang materyal na gagamitin ay kailangang:
a) Obhetibo at walang pagkiling
b) Nauugnay o relevant sa pagaaral
c) Sapat ang dami at hindi napakakaunti o
napakarami
KABANATA III: Disenyo at Paraan ng Pananaliksik
a. Disenyo ng Pananaliksik – nililinaw kung anong uri
ng pananaliksik ang kasalukuyang pag-aaral. Para sa
inyong pamanahong-papel, iminumungkahi ang
pinasimple na, deskriptiv-analitik na isang disenyo ng
pangangalap ng mga datos at impormasyon hinggil sa
mga salik o factors na kaugnay ng paksa ng
pananaliksik.
b. Respondente – tinutukoy kung ilan sila at paano at
bakit sila napili sa sarvey.
c. Instrumento ng Pananaliksik – inilalarawan ang
paraang ginagamit ng pananaliksik sa pangangalap ng
mga datos at impormasyon. Iniisa-isa rin ang mga
hakbang na kanyang ginawa at kung maari, kung
paano at bakit niya ginawa ang bawat hakbang
d. Tritment ng mga Datos – inilalarawan kung anong
istatistikal na paraan ang ginamit upang ang mga
numerikal na datos ay mailalarawan. Dahil ito’y isang
pamanahong-papel lamang, hindi kailangang gumamit
ng mga kompleks na istatistikal tritment. Sapat na ang
pagkuha ng porsyento o bahagdan matapoos mai-tally
ang mga kasagutan sa kwestyoneyr ng mga
respondente
KABANATA IV: Presentasyon at Interpretasyon ng
mga Datos
Sa kabanatang ito inilalahad ang mga datos na nakalap
ng mananaliksik sa pamamagitan ng tekstwal
at tabular o grapik na presentasyon. Sa teksto,
inilalahad ng mananaliksik ang kanyang analisis o
pagsusuri.
KABANATA V:
Lagom, Kongklusyon at Rekomendasyon
a) Lagom - Dito binubuod ang mga datos at
impormasyong nakalap ng mananaliksik na
komprehensivong tinatalakay sa kabanata III.
b) Kongklusyon - Ito ay mga inferences,
abstraksyon, implikasyon, interpretasyon,
pangkalahatang pahayag, at/o paglalahad batay sa mga
datos at impormasyong nakalap ng mananaliksik.
c) Rekomendasyon - Ito ay ang mga mungkahing
solusyon para sa mga suliraning natukoy o naatuklasan
sa pananaliksik.
Mga Panghuling Pahina:
• Ang Listahan ng Sanggunian ay isang
kumpletong tala ng lahat ng mga hanguan o sorses na
ginamit ng mananaliksik sa pagsulat ng pamanahong
papel.
• Ang Apendiks ay tinatawag ding Dahong-Dagdag.
Maaaring ilagay o ipaloob dito ang mga liham,
formularyo ng evalwasyon, transkripsyon ng intervyu,
sampol ng sarvey-kwestyoneyr, bio-data ng
mananaliksik, mga larawan, kliping, at kung anu-ano
pa.
PAKSA at PAMAGAT-PAMPANANALIKSIK
Mga Hanguan ng Paksa:
Ilan sa mga maaaring paghanguan ng paksang
pampananaliksik ay ang mga sumusunod:
1. Sarili- Maaaring humango ng paksa sa mga
sariling karanasan, mga binabasa, napakinggan, napag-
aralan at natutuhan.
2. Dyaryo at Magasin- Maaaring paghanguan ng
paksa ang mga napapanahong isyu sa mga pamukhang
pahina ng mga dyaryo at magasin o sa mga kolum,
liham sa editor at iba pang seksyon ng dyaryo
3. Radyo, TV at Cable TV- Maraming uri ng
programa sa radyo at tv ang mapagkukunan ng
paksa. Mas maraming programa sa cable dahil sa 24
oras na balita, isports at mga programang edukasyunal
4. Mga Awtoridad, Kaibigan at Guro-
Makakatulong ito upang makakuha ng paksang hindi
lamang napapanahon kundi kawiwilihan din ng ibang
tao.
5. Internet- Isa ito sa pinakamadali, mabilis,
malawak at sopistikadong paraan ng paghahanap ng
paksa
6. Aklatan- Sa aklatan matatagpuan ang iba't-ibang
paksang nauugnay sa anumang larangang pang-
akademya.
Mga Konsiderasyon sa Pagpili ng Paksa:
Ilang konsiderasyon din ang dapat isaalang-alang sa
pagpili ng paksang-pampananaliksik, gaya ng
sumusunod:
1. Kasapatan ng Datos
2. Limitasyon ng Panahon
3. Kakayahang Finansyal
4. Kabuluhan ng Paksa
5. Interes ng Mananaliksik
Paglilimita ng Paksa:
Maaring batayan sa paglimita ng paksa:
a) Panahon
— Pangkalahatang Paksa:
Karapatan ng mga Kababaihan
— Nilimitang Paksa
Karapatan ng mga Kababaihan sa
Panahaon ng Komowelt
b) Edad
— Pangkalahatang Paksa:
Mga Inventor na Pilipino at ang Hinaharap
ng Teknolohiya sa Pilipinas.
— Nilimitang Paksa:
Mga Batang Inventor na Pilipino (Edad 13-17)
at ang Hinaharap ng Teknolohiya sa Pilipinas.
c) Kasarian
— Pangkalahatang Paksa:
Ang mga NGO Bilang Tagapuno ng
Kakulangan sa Serbisyo ng Pamahalaan.
— Nilimitang Paksa:
Ang Papel ng mga Kababaihan sa NGO
BilangTagapuno ng Kakulangan sa Serbisyo ng
Pamahalaan.
d) Perspektib/ pananaw
e) Lugar
f) Propesyon o Grupong kinabibilangan
— Pangkalahatang Paksa:
Pag-aaral ng Wika ng mga Bakla
— Nilimitang Paksa:
Pag-aaral ng Wika ng mga Baklang
Parlorista.
g)Anyo o uri
— Pangkalahatang Paksa:
Persepsyon sa Kababaihan sa Larangan ng
panitikang Ilokano.
— Nilimitang Paksa:
Persepsyon sa Kababaihan sa Larangan
ng Panulaang Ilokano.
h) Partikular na halimbawa o kaso
— Pangkalahatang Paksa:
Efektong Pangkapaligiran ng Turismo sa Pilipinas.
— Nilimitang Paksa:
Efektong Pangkapaligiran sa mga Beach
Resorts sa Pilipinas:Kaso ng Puerto Galera
i) Kumbinasyon ng dalawa o higit pang batayan
Pagdidisenyo ng Pamagat-pampapanaliksik:
- Sa pananaliksik, ang pamagat ay kailangang
maging malinaw (hindi matalinghaga), tuwiran (hindi
maligoy) at tiyak (hindi masaklaw).
- Ang mungkahing bilang ng salita sa pamagat
hindi kasama ang pantukoy, pananda at pang-ugnay ay
hindi kukulangin sa sampu at hindi hihigit sa
dalawampu.
Halimbawa:
Isang Pagsusuri ng mga Pamamaraang Ginamit sa
Pagsasalin sa Filipino ng mga KatawagangLegal sa
Bagong Konstitusyon ng Pilipinas
PANGANGALAP NG MGA DATOS, IMPORMASYON AT
SANGGUNIAN
Mga Hanguan ng Impormasyon o Datos:
Ayon kina Mosura, et al. (1999), ang mga hanguang
primarya (primary sources) ay:
— Mga indibidwal o awtoridad,
— Mga grupo o organisasyon tulad ng pamilya,
asosasyon, unyon, fraternity, katutubo o mga minorya,
bisnes, samahan, simbahan at gobyerno,
— Mga kinagawiang kaugalian tulad ng relihiyon at
pag-aasawa, sistemang legal at ekonomik at iba pa, at
— Mga pampublikong kasulatan o dokumento tulad
ng konstitusyon, batas-kautusan, treaty o kontrata at
ang lahat ng orihinal na tala, katitikan sa korte, sulat,
jornal at taalarawan o dayari.
Ang mga hanguang sekondarya (secondary sources)
naman ay:
a. Mga aklat tulad ng diksyunaryo, ensaklopidya,
taunang-ulat o yearbook, almanac at atlas,
b. Mga nalathalang artikulo sa jornal, magasin,
pahayagan, at newsletter,
c. Mga tisis, disertasyon at pag-aaral ng pisibiliti,
nailathala man ang mga ito o hindi, at
d. Mga monograp, manwal, polyeto, manuskrito at iba
pa
Hanguang Elektroniko o Internet:
> Maituturing ang internet ngayon bilang isa sa
pinakamalawak at pinakamabilis na hanguan ng mga
impormasyon o datos.
> Sa isang pindot lamang ng daliri ay may mayamang
impormasyon ka nang makukuha.
> Ang teknolohiyang ito ay bunga ng kumbinasyon ng
serbisyong postal, telepono, at silad-aklatan.
> Sa internet ay maari ka ring magpadala ng liham-
elektroniko o e-mail sa alin mang panig ng mundo.
- Samakatwid, mas mainam ito kumpara sa
pagpapadala ng impormasyon sa pamamagitan ng
koreo na aabutin ng ilang araw at sa pagpunta sa mga
silid-aklatan sa malalayong lugar o kaya’y pangangalap
ng mga datos gamit ang telepono.
- Kung ang internet ay maaaring pagkunan ng
impormasyon o datos, nangangahulugan lamang na
malaking tulong ito sa pananaliksik.
- May ilan lamang katanungan sa kawastuhan ng
paggamit nito, gaya lamang ng mga ss.:
• Gaano kahalaga ang impormasyong manggagaling
sa internet?
• Ano-ano ang sukatan ng kahalagahan nito?
Narito ang mga ilang payo hinggil sa bagay na ito:
a.Anong uri ng website ang iyong tinitingnan?
b. Sino ang may akda?
c. Ano ang layunin?
d. Paano inilahad ang impormasyon?
e. Makatotohanan ba ang teksto?
f. Ang impormasyon ba ay napapanahon?
Pangangalap ng mga Impormasyon o Datos:
Una, tukuyin kung anong uri ng impormasyon o datos
ang kailangan gayundin ang klasifikasyon kung saan
maaaring matagpuan ito sa silid-aklatan.
Halimbawa:
Tanong: Ano ang obsesyon?
a. Impormasyong hahanapin
1. pagkakaiba o pagkakatulad sa hilig, gusto at
adiksyon
2. kailan masasabi na may obsesyon
b. Mga posibleng sanggunian
1. ensayklopidya, aklat sa medisina at sikolohiya
2. mga artikulo at kolum sa pahayagan at magazin
3. mga artikulo sa mga profesyunal na jornal
4. panayam sa mga eksperto
TATLONG YUGTO NG PANANALIKSIK SA SILID-
AKLATAN
Yugto 1: Panimulang paghahanap ng kard katalog,
sangguniang aklat, bibliografi, indeks at hanguang
elektroniko o internet.
Yugto 2: Pagsusuri na kinasasangkutan ng browsing,
skimming at scanning ng mga aklat at artikulo at ng
pagpili ng citation mula sa mga babasahin.
Yugto 3: Pagbabasa at pagtatala mula sa aklat,
sanaysay, artikulo, computer printouts, at iba pang
sanggunian.
Ang tatlong yugtong ito ay dapat sundin kung
gusto ng isang mananaliksik na maging sistematiko
ang kanyang pananaliksik. Talakayin natin ang unang
yugto – ang panimulang paghahanap.
Tinukoy nina Bernales, et al. (2001) ang mga
sumusunod na uri at gamit ng kard katalog sa aklat
nilang Pagbasa at Pagsulat sa Iba’t Ibang Disiplina.
1. Kard ng Paksa (Subject Card) ang dapat hanapin
kung ang malinaw pa lamang sa mananaliksik ay ang
kanyang paksang tatalakayin.
Nangunguna sa entri ng kard na ito ang mismong
paksa bago pa ang ibang impormasyon tulad ng awtor
at pamagat ng libro.
2. Kard ng Awtor (Author Card) ang kailangang
tingnan kung ang mananaliksik ay may naiisip na agad
na awtor na awtoridad sa kanyang paksa. Nangunguna
sa entri ng kard na ito ang pangalan ng awtor bago pa
ang ibang entris.
3. Kard ng Pamagat (Title Card) ang pinakalapitin
ng mga mananaliksik na hindi pa tukoy ang paksa o
awtor na gusto nilang saliksikin, kung kaya parang
naghahanap pa sila ng kanilang paksa sa mga librong
familyar sa kanila.
Sa ikalawang yugto, pagsusuri ng mga nakuhang
informasyon o datos ang dapat isagawa. Gamitin ang
mga kasanayang browsing, skimming, at scanning sa
mga aklat at artikulong posibleng magamit sa pagsulat
ng pananaliksik. Alamin kung ito’y may kaugnayan sa
paksang tinalakay at makatutulong sa isinasagawang
pananaliksik.
Sa bahaging ito, ang mga napiling informasyon o datos
ay kailangang salain upang malaman kung magagamit
ito, gayundin ang dapat gawin sa mga sangguniang
hindi makatutulong sa pananaliksik. Gamitin ang mga
sumusunod na gabay na tanong sa pagsusuri ng mga
nakalap na sanggunian.
1. Ano ang kaugnayan nito sa paksa?
Isinasagawa ang pananaliksik upang tugunan ang
isang paghahanap o pangangailangan. Tiyaking ang
mga informasyon sa mga sanggunian ay
tumatalakay sa paksa ng pananaliksik. Magagamit mo
ba ang aklat ukol sa sayaw na pinamana ng mga
dayuhan halimbawa sa paksang katutubong sayaw?
2. Mapagkakatiwalaan ba ang may-akda at
tagapaglathala?
Hindi mo nanaising pagdudahan ang
iyong gawa, hindi ba? Kung gayon makabubuti kung
ang sumulat ng mga sanggunian ay
mapagkakatiwalaan o mga awtoridad sa paksa.
Tingnan kung may sapat na kaalaman at karanasan ang
mga akda sa kanyang paksang sinusulat.
Pakaisipin mo: Gaano kahalaga ang informasyong
makukuha ukol sa pag-awit mula sa akdang isinulat ng
isang mananayaw?
3. Makatotohanan ba ito?
Ang pagiging makatotohanan ay hindi
lamang nasusukat sa may-akda. Ang totoo noon ay
maaaring kasinungalingan na ngayon. Hangga’t maaari
ay iwasan ang mga sangguniang limang taong mahigit
na sa tagal, maliban kung ang sanggunian ay isang
hanguang primarya.
Kaugnay nito, iwasang gumamit ng sanggunian mula sa
tabloyd, digest at review. Bakit? Sapagkat ang mga
nakalathala rito ay malamang na hindi siyentifiko ang
pagkakasulat o lumaktaw sa masinop na pangangalap
at pagtitiyak ng datos. Piliting gumamit ng mga
sangguniang magagamit bilang mabigat at malakas na
evidensya.
Ang ikatlong yugto ay ang pagbabasa at pagtatala ng
ma informasyon o datos mula sa mga napiling
sanggunian. Mahalaga rito sa ikatlong yugto ang
pagsasagawa at paghahanda ng mga tala ng
impormasyon o datos.
Dalawang paraan ng pagtatala ng impormasyon o
datos:
Ang tuwirang sipi ay paggamit sa aktuwal na sinabi ng
awtor/may-akda sa teksto ng pananaliksik. Maaaring
ito ay isa o higit pang parirala, pangungusap o talata.
Ang epektibong pagbubuod ay pagtatala ng
pangunahing ideya at mga pansuportang detalye at
pagtatanggal ng ibang mga hindi-kahalagahang
detalye. Ginagamitan ito ng sariling pananalita ng
mananaliksik. Paraphrasing ang tawag dito.
Interbyu: Kahulugan, Layunin at Kahalagahan
Ang interbyu ay isang uri ng pasalitang diskukrso
ng dalawang tao o ng isang pangkat at isang indibidwal
– ang una’y interbyuwer at ang ikalawa’y
interbyuwi. Ang interbyu ay maaring itinatakda – ang
petsa, araw, oras at lugar – at maaring namang
hindi depende sa abeylabiliti ng dalawang panig.
Ang layunin ng interbyu ay makakuha ng mga
mapanghahawakang mahahalagang impormasyon
mula sa interbyuwi hinggil sa isang tiyak na paksa.
Mangyari pa, upang maging matibay ang
impormasyon, kailangang maging maingat sa pagpili
ng interbyuwi.Samakatwid, mas awtoridad, mas
dalubhasa, mas mabuti.
Sa pananaliksik, ang interbyu ay isang
napakamakabuluhang paraan ng pagkuha ng mga
impormasyon na magagamit sa pagsulat ng papel-
pampananaliksik. Isa rin itong mabisang paraan ng
pagbe-verify ng mga datos o impormasyong nakalap
sa mga nakasulat na hanguan
Pagpili ng Interbyuwi
Ang mga ispesipik na katangiang dapat taglayin ng
isang taong iinterbyuwin, kung gayon, ang sumunod.
a. May malawak na kaalaman. May sapat ba
siyang kaalaman sa paksa ng pananaliksik? May
awtoriti ba siya upang magbigay nng mga hinihinging
datos o impormasyon.
b. Relayabol. Maaaring maibigay ng
interbyuwi ang mga impormasyong kailangan ngunit
kalimitan,
hindi lahat ng impormasyon ay angkop sa ginagawang
pananaliksik.
May mga dahilan kung bakit may mga
pagkakataong hindi maaaring panghawakan ang mga
datos o impormasyong naibigay ng interbyuwi.
Samakatwid, kailangang isaalang-alang ang mga
sumusunod na tanong:
1. Siya ba ay makatotohanan? Maaari bang
paniwalaan ang kanyang mga pahayag?
2. Makatwiran ba ang kanyang pananaw?
Kalimitan, may mga sariling pananaw ang interbyuwi
na nagiging dahilan upang maging biased ang kanyang
mga ipinahahayag. Kailangang maging maingat at
palamasid, kung gayon.
Mga Hakbangin sa Pormal na Interbyu:
Sina Arrogante, et al. (1983) ay nagbigfay ng ilang
tagubilin na dapat tandaan bago mag-interbyu, sa
takdang oras, sa oras ng pag-uusap at pagkatapos ng
pag-uusap.
a. Bago Mag-interbyu
1. Tiyakin muna ang layunin ng interbyu.
2. Pumili ng interbyuwing nagtataglay ng mga
katangiang natalakay.
3. Itakda ang interbyu. Alamin ang abeylabiliti
at preperd na lugar at oras ng interbyuwi.
4. Hangga't maari, kumuha ng pahintulot upang
mag interbyu sa interbyuwi o iba pang kinauukulan sa
pamamagitan bg sulat.
5. Hangga't maari ,alamin ang lahat ng
nahihingil sa katauhan ng iinterbyuhin.
6. Pag-aralan muna ang paksang tatalakayin sa
interbyu.
7. Tiyakin ang mga sasaklawing kasangang-
paksa at ang panahong gugugulin sa interbyu.
8. Maghanda ng balangkas o mga gabay na
tanong.
9. Magdala ng mga kakailanganing kagamitan
tulad ng teyprekorder, bidyo kamera, bolpen ,papel at
iba pa.
10.Magbihis ng presentable.
B. Sa Takdang Oras
1. Dumating ng mas maaga sa itinakdang oras
sa napagkasunduang lugar.
2. Magalang na magpakilala at ipaalala ang
pakay.
3. Maging masigla at magtiwala sa sarili.
C. Sa Oras ng Pag-uusap
1. Maging tuwiran at matalino sa pagtatanong.
2. Magpakita ng kawilihan sa interbyu.
3. Huwag gambalain o putulin ang pagsasalita
sa interbyuwi.
4. Huwag labis na pakahon sa mga inihandang
gabay na tanong, subalit umiwas din sa paglihis sa
paksa ng interbyu.
5. Makinig ng mabuti.
6. Itala ang mga kakailanganing mahahalagang
kaalaman sa di kapansin- pansing paraan.
7. Huwang makipagtalo sa interbyuwi.
8. Maging magalang sa kabuuan ng interbyu.
D. Pagkatapos ng Pag-uusap
1. Huwag pabigla-bigla sa pagtatapos ng interbyu.
2. Iayos kapagdaka ang mga datos o impormasyong
naitala.
3. Kung nakateyp ang interbyu, intranskryb agad iyon.
4. Sakaling may alinlangan hinggil sa kawastuhan ng
tuwirang sinabi ng interbyuwi, makipagkita o
makipag-ugnayan agad sa kanya nang sa gayo'y
maliwanagan at nang maiwasang mamis-
qoute
ang interbyuwi.
5. Hangga't maari, bigyan ang interbyuwi ng kopya ng
transkrip ng interbyu o ng awtput nginterbyu.
Ang Sarbey-Kwestyoneyr:
Ang sarbey ay isang malawakang paraan sa pagkuha
ng mga datos o impormasyon sa isang deskriptibong
pananaliksik. Madalas itong gamitin sa pagsusuri ng
kalagayan ng lipunan, politika at edukasyon.
Ayon kay Good (1963), ang kwestyoneyr o
talatanungan ay listahan ng mga planado at pasulat na
tanong ng isang tiyak na paksa, naglalaman ng mga
espasyong pagsasagutan ng mga respondente at
inihanda para sa sagutang ng maraming respondente.
Sa madaling sabi, ang kwestyoneyr ay isang set ng mga
tanong na kapg nasagutan nang maayos ng kailangang
bilang ng piniling respondente ay magbibigay ng mga
impormasyong kailangan upang makumpleto ang isang
pananliksik. ( Calderon at Gonzales, 1993)
Ang kwestyoneyr ang pinakamabisa at pinakamadaling
instrumento ng sarbey. Sa mga pananaliksik na
pampaaralan ay napakagmitin nito dahil sa mga taglay
nitong adbentahe. Ngunit may mga dis-adbentahe rin
ito na dapat isaalang-alang ng sinumang mananaliksik
Ang Adbentahe at Disadbentahe ng Kwestyoneyr:
Mga adbentahe:
a. ang kwestyoneyr ay madaling gawin.
b. Ang distribusyon nito ay madali at hindi magastos.
c. Ang mga sagot ng mga respondente ay madaling
itabyulet.
d. Ang mga sagot ng mga respondente ay malaya.
e. Maaring magbigay ng mga kompidensyal na
impormasyon ang mga respondente.
f. Maaring sagutan ng mga respondente ang
kwestyuner sa oras na gusto nila.
g. Higit na akyureyt ang mga sagot ng respondente.
Mga disadbentahe:
a. Hindi ito maaring sagutan ng mga hindi marunong
bumasa at sumulat o mga ilitereyt.
b. Maaaring makalimutang sagutan o sadyang hindi
sagutan ng ilang respondente ang kwestyoneyr.
c. Maaaring magbigay ng mga maling impormasyon
ang respondente, sinasadya man o hindi.
d. Maaring hindi sagutan o masagutan ng respondente
ang ing aytem sa kwestyoneyr.
e. Maaaring hindi maintindihan ng respondente ang
ilang katanungan sa kwestyoneyr.
f. Maaaring maging napakalimitado ng pagpipiliang-
sagot ng mga respondente at ang kanyang tunay na
sagot ay wala sa pagpipilian.
Mga Tagubilin sa Paggawa ng Kwestyoneyr:
a. Simulan ito sa isang talatang magpapakilala sa
mananaliksik, layunin ng pag sarbey, kahalagahan
nang matapat t akyureyt na sagot ng mga respondente,
takdang-araw na inaasahang maibabalik sa
mananaliksik ang nasagutang kwestyuneyr,grantiya ng
anonimiti, pagpapasalamat at iba pang makatutulong
sa paghikayat sa respondente ng kooperasyon.
b. Tiyaking malinaw ang lahat ng panuto o direksyon.
c. Tiyaking tama ang gramar ng lahat ng pahayag sa
kwestyuneyr.
d. Iwasan ang mga may - pagkiling na katanungan.
e. Itala ang lahat ng posibleng sagot bilang mga
pagpipilian.
f. Tiyaking nauugnay ang lahat ng tanong sa paksa ng
pananaliksik.
g. Iayos ang mga tanong sa paksa ng pananaliksik.
h. Iwasan ang mga tanong nam mangangailangan ng
mga kompidensyal
na sagot o mga nakakahiyang impormasyon.
i. Ipaliwanag at bigyang- halimbawa ang mga
mahihirap na tanong.
j. Iayos ang mga espasyong pagsasagutan sa isang
hanay lamang.
k. Panatilihing anonimus ang mga respondente.
DOKUMENTASYON: ESTILONG PARENTETIKAL
Kahalagahan at Tungkulin ng Dokumentasyon
Isang mahalagang pangangailangan sa
pampananaliksik ang maingat na pagkilala sa
pinagmulan ng mga hiram na ideya, datos o
impormasyon.

Gumaganap ng mahalagang tungkulin sa isang papel
pampananaliksik.
Nagbibigay ito ng kredibilidad sa mga datos o
impormasyon na kanyang ginagamit.
Nagiging lubos na kapanipaniwala ang mga datos o
impormasyong iyon kung binabanggit ng mananaliksik
ang awtor.
Estilong A.P.A.
(American Psychological Association)
Istilo ng pagsulat ng bibliograpiya o pagbanggit sa loob
ng papel ay karaniwang ginagamit ng mga
mananaliksik sa disiplina ng agham at mga pang-
akademikong papel.
Higit na simple at madaling gawin kaysa footnote.
Nagagawa nitong maging tuluy-tuloy ang daloy ng
teksto sa pagbabasa.
h) Kung may babanggiting dalawa o higit pang
akda ng iisang awtor, banngitin na lamang ang
mga akda at paikliin hangga’t maari. Ipaloob sa
panipi o iitalisado ang mga pamagat.
Inilalagay ang talang parentetikal pagkatapos ng salita
o ideya hiniram at ito’y ipinopposisyon bago ang
bantas sa loob p katapusan ng pahayag maging iyon
man ay tuldok(.),tandang
panananong(?),padamdam(!),kuwit(,),tutuldok(:),tuldo
k kuwit(;),tuldok-tuldok(…),o panipi(“..”).maliban sa
tuntunin g, laging kuwit ang ginagamit na bantas sa
paghihiwalay ng mga entris sa loob ng parentesis.

Sa paggamit ng APA, pagkatapos banggitin ang

"paraphrase" kailangang sundan ito ng apelyido ng
awtor at ng petsa kung kailan ito nailathala o
nabanggit ng awtor.
a) Kung nabanggit na ang pangalan ng awtor sa
mismong teksto, taon na lamang ng
publikasyon ang isulat sa loob ng parenthesis.
b) Kung hindi nabanggit ang awtor sa mismong
teksto, banggitin ito sa hulihan ng
pangungusap kasama ang taon ng publikasyon.
Paghiwalayin ang dalawang entries sa loob ng
parentesis sa pamamagitan ng kuwit.
c) Kung dalawa ang awtor, banggitin ang apelyido
ng dalawa at ang taon ng publikasyon.
d) Kung tatlo o higit pa ang awtor sa mismong
teksto, banggitin na lamang ang unang awtor sa
loob ng panaklong at sundan ng et al. bago taon
ng publikasyon.
e) Kung may babanggiting dalawa o higit pang
awtor na pareho ang apelyido, banggitin ang
inisyal ng mga awtor bago ang kani-kanilang
apelyido at sundan ng taon ng publikasyon.
f) f) Kung pamagat lamang ang available na
impormasyon, banggitin ang pinaikling
bersyon ng pamagat at sundan ng taon ng
publikasyon. Ipaloob ang pinaikling pamagat sa
panipi o di kaya'y i-italized ang tipo ng font.
g) g) Kung babanggitin ay bahagi ng akda may
higit sa isang bolyum, banggitin ang bilang ng
bolyum kasunod ng pangalan ng awtor o mga
awtor, ngunit tutuldok(;) ang gamitin bantas
upang paghiwalayin ang unang entri sa taon ng
publikasyon.