weekblad voor de Universiteit van Amsterdam

jaargang 64 03/09/2010 nummer 01

+ =

Per jaar raken in Amsterdam 400 fietsers betrokken

bij een verkeersongeval. Folia zocht uit waarom.

UvA-pabo Asva UB = vol

De juf wordt lekker slim Onbetaalbaar of Hier studeer je in alle
overbetaald? rust en ruimte
 Mercator Sapiens
Official UvA Merchandise

ww w.me rc ato rs a pie ns .nl

Roetersstraat 35, 1018 WB Amsterdam, tel. 020-525 6159, info@mercatorsapiens.nl
 Sloterdijk Zeeburg I
A8

s118
A10 A10

s116
s101
Piarcoplein 1 200 Zuiderzeeweg 46 228
1043 DW afrit S102 P+R plekken 1095 KJ afrit S114 P+R plekken
Sloterdijk

Sloterdijk
Bos en Lommer Amsterdam Noord
Zeeburg II
Westerpark
s103 A10

Het IJ
Centraal Station
Bos en Lommer Jordaan
s104 Wallen
DAM Zeeburg I & II

Amsterdam Centrum s114

Artis
s100

A10
Dappermarkt

Leeuwendalersweg 23b 100 World Fashion Centre Zuiderzeeweg 4 400

s106
1055 JE afrit S104 / S105 P+R plekken Vondelpark 1095 KJ afrit S114 P+R plekken
Albert Cuyp A10
De Pijp
Am

World Fashion Centre Gaasperplas

stel

Olympisch Stadion A1
s107 Amstel

RAI s112 Diemen

A4 s110 Duivendrecht

Zuideramstel
s113
s108

!
A10

nd
pe
Gaasperplas

eo
Amstelveen
A2

G
Bijlmer ArenA
Amsterdamse Bos
ArenA
Koningin Wilhelminaplein 13 250 Loosdrechtdreef 4 320
1062 HH afrit S106 P+R plekken 1108 AZ afrit S113 P+R plekken

s211

Olympisch Stadion ArenA

Met
grati
open s
b
verv aar
oer.

Olympisch Stadion 44 250 Burg. Stramanweg 130 500

1076 DE afrit S108 P+R plekken 1101 EP afrit A9/A2 Ouderkerk P+R plekken

,935DGYWEYVWXGHQWHQB[LQGG 

WEG MET D JOSER

Groepsrondreizen op maat naar:
Afrika, Azië, Midden-Oosten
en Latijns-Amerika
Spaans en Nederlands
in Amsterdam (de Pijp).

Snel en leuk Spaans leren

in groepen of privé.

Cursussen en materiaal Nederlands

speciaal voor Spaanstaligen. Zeer
geschikt voor het basisexamen.
Vraag een offerte aan via
Kijk op
djoseropmaat.nl
www.spaans-bij-animo.nl
of www.cursosdeholandes.nl
voor alle informatie of bel
06-23546698.
inhoud #01
Opzij, opzij, opzij
Amsterdam is een fietsstad en fietsers
zijn er de baas. Nog even snel overcros-
sen voor het verkeer optrekt, telefoon
aan het ene oor, muziek in het andere.
Wie doet je wat? Nou, auto’s bijvoor-
Nieuwe opleiding
In Utrecht waren ze er al een tijdje mee
beeld. Of vrachtwagens. De fietsgevaren begonnen en sinds een september heeft
en -overlevingstips op een rij. 26 Amsterdam er ook eentje: een universitaire
pabo. Het is een goede zaak dat een van de
belangrijkste opleidingen van ons land een
kwaliteitsimpuls krijgt. Waarom de pabo de
belangrijkste opleiding is lijkt me evident:
iedereen in Nederland zit acht jaar van zijn
leven op een basisschool en krijgt dus direct
te maken met mensen die hun opleiding

Capaciteitsprobleem gevolgd hebben aan de pabo. En als je op

een slechte basisschool hebt gezeten, dan
Het Science Park kan de toestroom van studenten nu al heb je daar in de meeste gevallen de rest
van je leven erg veel last van. En daar school
niet meer aan. Wat te doen, inschikken of bijbouwen? 10 het probleem de afgelopen jaren. Keer op
keer werd duidelijk dat het droevig gesteld
was met het niveau van de pabo’s, en dat het

Vakbond in Amsterdam ronduit beroerd was. Het

ministerie heeft een aantal onafhankelijke
Ooit gevreesd door machthebbers, nu een vereniging op onderzoeken uitgevoerd en verschillende
malen is ook naar de mening van studenten
drift: de Werdegang van de Asva 12 gevraagd; de uitkomst was steeds identiek.
De pabo is qua niveau en uitstraling een
veredelde mbo-pleiding. Daar is op zich
Topuniversiteit niets mis mee, maar noem het dan geen
hoger beroepsonderwijs.
Tijdens de intreeweek organiseert Folia een debat Iets minder dan twintig jaar geleden
studeerde ik aan de pabo en in vergelij-
over ‘de ideale universiteit’. Alvast wat schoten voor king met nu was het een prima opleiding.
de boeg 18 Dat had vooral te maken met het aantal
contacturen dat ik als student had. Ging
ik in 1991 braaf vijf dagen per week naar

Juf Extra
school, dan mogen studenten nu blij zijn
met tien uur college per week. En dat is een
van de problemen. Lesgeven leer je doordat
HvA en UvA werken samen in de Universitaire Pabo van je zelf inspirerende docenten hebt die laten
Amsterdam, die dit studiejaar begint 20 zien hoe je iets overbrengt en die aandacht
hebben voor didactiek en inhoud. Daarom
ligt de lat hoog voor de nieuwe universitaire

Studiezaal pabo. Het niveau moet omhoog, en behalve

feitenkennis moet er veel aandacht zijn
voor de wetenschappelijke analyse. Daar-
Studeren moet wel leuk blijven, dus vijf tips: mooie naast moet er voldoende tijd zijn voor stage
locatie, goede koffie, prachtig uitzicht 22 en reflectie. Als dit goed geregeld is, dan
heeft de opleiding ruime kans van slagen.

En verder: Jim Jansen, jfj@folia.uva.nl

nieuws 5-9, opinie/scriptie 10-11, in beeld 16-17, Fen

is uit/het beste/eten 29, lezingen 31, Fresco/Moerbeek/ cover Pascal Tieman
weekblad
voor de Universiteit
jaargang van
64 03/09/2010 Amsterdam
nummer
01

overigens 32
+ =

Per jaar raken

in Amsterda
bij een verke m 400 fietse
ersongev rs betrokken

colofon
al. Folia zoch
t uit waar
om.

UvA-pabo
De juf
wordt lekker
slim
Asva
Onbetaalbaa
r of UB = vol
overbetaald? Hier studee
r je in alle
rust en ruimte

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis
redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Maud Janssen, Marit van Kooij, Margot Riedstra (secretariaat), Henk Thomas, Dirk Wolthekker medewerkers aan dit
nummer: Bram Belloni, Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Carlijn van Donselaar, Louise O. Fresco, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Marc Kolle, Monique Kooijmans, Harmen van der Meulen, Kimon
Moerbeek JeRoen Murré, Arjan Roodink, Floor Schrijvers, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek,
Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennart Verhoef, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen
advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: € 46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl
of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.

Folia 5
nieuws
meer actueel nieuws op www.folia.nl
Massaontslag bij economische faculteit
zz Zowel wetenschappelijk als
­ondersteunend personeel kan zijn baan
verliezen; er verdwijnen zestig fte’s.
zz Ondernemingsraad noemt maatregel
‘onvoorstelbaar radicaal’.
Eric Fischer, decaan van de Faculteit
Economie en Bedrijfskunde (FEB) heeft
een reorganisatie aangekondigd van de
in zwaar weer verkerende faculteit. Er
moet de komende jaren veertien miljoen
euro op tafel komen om van de FEB weer
een ‘gezond’ bedrijf te maken. Om dat te
bereiken zullen er zestig fulltime banen
(fte’s) verdwijnen: 35 wetenschappelijke
banen, 25 ondersteunende functies. De
faculteit telt in totaal 350 fulltime banen,
bijna een zesde zal dus verdwijnen.
Dat er een reorganisatie aan zat te komen
Weer onderzoek naar sloop BG-terrein
zz Rechtbank wil extra onderzoek naar
bouwplannen Binnengasthuisterrein.
zz ‘Potentiële rijkdom van de bodem
onder het BG-terrein is vermoedelijk
erg groot.’
Het stadsdeel Centrum en de UvA moeten
voor 15 september nieuwe bewijsstukken
aandragen om de noodzaak te onderbou-
wen voor de sloop van de Tweede Chi-
rurgische Kliniek (tegenwoordig Crea2)
en van een groot deel van het voormalige
Zusterhuis aan de Nieuwe Doelenstraat.
Sloop zou volgens het stadsdeel en de
UvA nodig zijn om op het BG-terrein,
waarvan de panden onderdeel uitmaken,
een nieuwe bibliotheek geestesweten-
schappen te bouwen. De rechtbank is van
die noodzaak niet overtuigd. Ze zegt dat
het onderzoek dat de UvA en het stads-
deel hebben verricht naar de noodzaak
tot sloop en nieuwbouw ‘niet volledig’ is
geweest. Ook wil de rechtbank weten of
de door het stadsdeel gevolgde procedure
bij het verlenen van de sloopvergunning
de juiste is geweest.
Zolang het aanvullende onderzoek niet is
verricht doet de rechtbank geen uitspraak.
De argumenten van de tegenstanders van
Van der Toorn en Doop herbenoemd
zz ‘Goed leiderschap is de komende
jaren noodzakelijk’.
De Raden van Toezicht van UvA en
HvA hebben Karel van der Toorn en
Paul Doop per 1 september voor vier
jaar herbenoemd tot respectievelijk
voorzitter en vicevoorzitter van de beide
instellingen. Voor de manier van lei-
dinggeven van Van der Toorn en Doop
bestaat binnen de Raden van Toezicht
6 Folia
was al enige tijd bekend, maar dat dit
gepaard zou gaan met zo veel gedwongen
ontslagen was niet verwacht. Het bedrag
van veertien miljoen bestaat voor de
helft uit het wegwerken van een exploi-
tatietekort en voor de andere helft uit het
opbouwen van eigen vermogen, lees: een
reserve. Elke faculteit moet een reserve-
kapitaal hebben of dat binnen drie jaar
hebben opgebouwd.
Roel van der Voort, programmadirecteur
van de Amsterdam Business School en
lid van de facultaire ondernemingsraad,
noemt het voorgenomen ontslag ‘heel
dramatisch’. Van der Voort: ‘Het gaat niet
om het exploitatietekort, want ik verwacht
dat dit aan het eind van het jaar weg-
gewerkt zal zijn. Waar het om gaat is het
opbouwen van het eigen vermogen. Dat
moet in 2012 weer zijn opgebouwd en dat
sloop zijn cultuurhistorisch van aard –
het karakter van de zeventiende-eeuwse
grachtengordel zou er door worden
aangetast – maar ook juridisch: er is
slechts een sloopvergunning afgegeven
voor de twee panden, terwijl die deel
uitmaken van een heel complex dat een
eigen zogenoemd ‘monumentennummer’
heeft. Voor dat complex is geen sloopver-
grote waardering, zo laten zij in een
persbericht weten. En goed leider-
schap is volgens de raden noodzakelijk
voor de komende jaren, die veel zullen
vergen van de ‘creativiteit, deskundig-
heid, communicatievaardigheid en
het doorzettingsvermogen’ van beide
bestuurders, te meer omdat maatschap-
pij en politiek ‘terecht veel van de UvA
en de HvA verwachten’.
Karel van der Toorn werd in september
lukt alleen met deze maatregel. Maar als
we meer tijd zouden krijgen, dan zou een
dergelijke ontslaggolf niet nodig zijn.’ Jan
Bergstra, voorzitter van de Centrale On-
dernemingsraad, spreekt van ‘massaont-
slag’ en een ‘zeer draconische maatregel’
die ‘onvoorstelbaar radicaal’ is.
De ontslagen zullen worden verdeeld
over alle afdelingen van de faculteit,
waarbij ook goed draaiende afdelingen
en afdelingen die gelden als ‘facultair
zwaartepunt’, zoals de Finance Group, niet
zullen worden ontzien en dat is jammer,
zegt Van der Voort. ‘We zouden moeten
kijken of er niet gedifferentieerd gesne-
den kan worden. Dat betekent dat andere
afdelingen dan een hogere prijs betalen
voor de reorganisatie, maar als je daarmee
kunt overleven is het misschien toch het
overwegen waard.’ (DW)
Crea2 / foto Arjan Roodink
gunning afgegeven. De besluiten waarin
de twee panden en het BG-terrein tot
rijksmonument werden verklaard zullen
nu in het onderzoek worden betrokken.
Ook vraagt de rechter zich af of het stads-
deel de ‘potentiële archeologische rijkdom
van de bodem onder het BG-terrein’ heeft
meegenomen in zijn afweging de sloop-
vergunning te verlenen. (DW)
2006 benoemd tot collegevoorzitter.
Daarvoor was hij onder meer vijf jaar
decaan van de Faculteit der Geesteswe-
tenschappen. Paul Doop, ook in 2006
benoemd, was tussen 1999 en 2005
partner bij multinational Deloitte. Ook
vervulde hij directiefuncties op het
gebied van vastgoed en financiën bij het
ministerie van OCW. In het verleden was
hij lid van de programcommissie van het
CDA. (TdO)
Informatica
Een internationale evaluatiecommissie
heeft het informaticaonderzoek dat aan
negen Nederlandse universiteiten wordt
verricht, waaronder de UvA, beoordeeld
als ‘zeer goed’. Het onderzoek werd be-
oordeeld op vier criteria: kwaliteit, pro-
ductiviteit, relevantie en haalbaarheid.
Alle acht onderzoeksgroepen van het
Instituut voor Informatica (IvI) van de
UvA scoren op de verschillende beoorde-
lingscriteria goed, zeer goed of excellent.
Twee groepen, te weten Information
and Language Processing Systems en
Intelligent Sensory Information Systems,
worden op alle criteria beoordeeld als
‘excellent’. De commissie oordeelt dat het
onderzoeksprogramma van het IvI ‘een
goede balans kent tussen fundamenteel
en toegepast onderzoek’. Vrouwelijke on-
derzoekers zijn echter zwaar onderver-
tegenwoordigd, vooral op seniorniveau.
Ook noemt de commissie het onderzoek
aan de UvA gefragmenteerd en pleit er-
voor dat het IvI en het Institute for Logic,
Language and Computation meer gaan
samenwerken. (DW)
Geroyeerd
Een corpsstudent van het Amsterdamsch
Studenten Corps (ASC), die in februari op
de sociëteit een medeverenigingslid in het
gezicht trapte, moet een schadevergoe-
ding betalen van 2200 euro. Dit bepaalde
de rechter op 23 juni. De schadevergoe-
ding is lager dan de 4500 euro die het
slachtoffer had geëist. Tijdens een feest in
het verenigingsgebouw van het ASC in
de Warmoesstraat ontstond een vecht-
partij. Het slachtoffer, dat op dat moment
achter de bar van zijn dispuut stond, werd
getrapt nadat hij de andere student had
weggestuurd. Hij werd hierbij verwond in
het gelaat en liep blijvende gebitsschade
op. Het slachtoffer deed aangifte. De
dader gaf toe dat hij het slachtoffer had
getrapt, maar deed dit naar eigen zeggen
om zich te verdedigen. Het ASC heeft
naar aanleiding van het incident de dader
geroyeerd. (DW)
Ondernemer
Hoogleraar orthopedagogiek Susan Bö-
gels is uitgeroepen tot de ‘meest onder-
nemende sociale wetenschapper’ van Ne-
derland. Bögels kreeg de toekenning op
8 juni bij de uitreiking van de prijs voor
de ‘meest ondernemende wetenschapper’.
Daar werd ze overigens derde bij. Willem
de Vos, hoogleraar microbiologie aan de
Wageningen Universiteit, kreeg de eerste
prijs, de tweede was voor Michel van
Tooren (TU Delft). De prijzen werden
uitgereikt door Science Alliance, de
organisatie die de samenwerking en ken-
nisoverdracht tussen universiteiten en
externe partijen bevordert. De rectoren
en decanen van alle Nederlandse uni-
versiteiten hadden veertien kandidaten
genomineerd. De prijs voor de ‘meest
ondernemende wetenschapper van Ne-
derland’ heeft als doel wetenschappelijk
ondernemerschap te stimuleren en te
waarderen. (FB)
 Studentenhotel
Het voormalige Elseviercomplex aan
de Jan van Galenstraat zal door aan-
nemer BAM omgebouwd worden tot

8-8-4 voor iedereen behalve FGw een studentenhotel. Daarnaast komt er

zesduizend vierkante meter nieuwbouw.
Het Britse bedrijf City Living, dat al
zz Nieuwe indeling collegejaar UvA- eerder een studentenhotel opende in
breed ingevoerd in september 2010. het Belgische Luik, gaf de opdracht voor
de metamorfose van het in onbruik
zz Faculteit der Geesteswetenschap- geraakte gebouw. Studenten kunnen per
pen krijgt twee jaar uitstel. week een kamer huren. De kamers zijn
gemeubileerd en beschikken over een
De Faculteit der Geesteswetenschappen eigen badkamer en gratis wifi. De prijzen
(FGw) krijgt twee jaar uitstel om het liggen tussen 95 en 150 euro per week,
‘8-8-4 systeem’ in te voeren. Dat nieuwe afhankelijk van het soort kamer. Als
systeem, waarbij het collegejaar op een welkomstcadeau krijgt elke bewoner een
andere manier wordt ingedeeld, is aan de gratis fiets. City Living wil ook studen-
rest van de UvA ingevoerd per 1 septem- tenhotels openen in Utrecht en Gronin-
ber 2011. Na veel protesten van zowel gen. (MvK)
studenten als medewerkers heeft de FGw
uitstel gekregen tot 1 september 2013. In

het 8-8-4 systeem bestaat een semester
uit drie blokken van acht plus acht plus
vier weken, waarin steeds één of twee
modules van zes of twaalf punten worden
aangeboden. Tot nu toe is gewerkt met
vijf- of tienpuntsvakken. Het onderwijs
wordt derhalve opnieuw gestructureerd,
wat volgens studenten ‘een zeer ingrij-
pende, tijdrovende en uitermate kostbare
operatie’ is.
In de nieuwe opzet van het semester is de
maand januari, waarin voorheen tenta-
mens werden gedaan, een collegemaand.
Deze als efficiencyslag bedoelde ingreep
is voor studenten uit het buitenland lastig,
want elders in Europa is januari wel een
tentamenmaand, waardoor het dus moei-
lijk is om aan de UvA een collegeblok te
volgen. Buitenlandse studenten krijgen
het ook lastig als het gaat om hertenta-
Studenten protesteren bij het Maagdenhuis tegen het 8-8-4-systeem, december 2009
mens: in het nieuwe systeem gaan die
plaatsvinden in de zomermaanden, terwijl
die nu plaatsvinden in hetzelfde semester.
Ook zal de nieuwe indeling van het
semester het lastig maken voor de FGw
om mee te doen aan het plan Duurzame
Geesteswetenschappen, waarbij wordt
samengewerkt met andere geesteswe-
tenschapfaculteiten in Nederland om
‘kleine studies’ levensvatbaar te houden.
De verschillende maatvoering in Leiden,
Utrecht en Amsterdam zal deze samen-
werkingsplannen bemoeilijken.
Decaan José van Dijck heeft afgelopen
jaar meermalen gezegd ‘niet blij’ te zijn
met het nieuwe systeem. ‘De FGw kent
78 opleidingen. Voor al die opleidingen
moet een heel nieuw curriculum komen,
wat een forse verhoging van de werkdruk
betekent. Ik begrijp dat het College van
Bestuur een uniform systeem wil invoe-
ren aan de hele UvA, maar ik had graag
een uitzondering gezien voor de FGw,’
zei ze in december 2009. Die uitzonde-
ring is nu gemaakt, maar het systeem
wordt ingevoerd. (DW)
Stapenning
Sander Bais heeft bij zijn afscheid als
hoogleraar theoretische fysica de Stapen-
ning van de Universiteit van Amsterdam
gekregen. Rector Dymph van den Boom
reikte de penning uit na afloop van de
afscheidsrede van Bais op 16 juni. Bais
ontvangt de onderscheiding vanwege
zijn bijzondere verdiensten voor de UvA
als wetenschapper, docent en bestuur-
der. Tijdens zijn promotieonderzoek
in de theoretische natuurkunde aan de
University of California (Santa Cruz, VS)
raakte Bais in het nabij gelegen Stanford
Linear Accelerator Center geïnspireerd
tot onderzoek in de fysica van elemen-
taire deeltjes. Binnen dit vakgebied
ontwikkelde hij zich tot specialist op het
gebied van verschijnselen gerelateerd
aan topologie, zoals magnetische mo-
nopolen. Buiten zijn wetenschappelijke

Honing als basis voor antibiotica
zz Microbioloog Paul Kwakman promo-
veerde op honingonderzoek.
zz Naast suiker en waterstofperoxide
zorgt ook een klein eiwit voor de he-
een sterke antibacteriële werking.
Voor zijn onderzoek scheidde Kwakman
honing, onder meer op de grootte van de
deeltjes in de honing en de lading van de
deeltjes. Steeds keek hij welk fractie van
honing stoffen kunnen worden gewon-
nen die bruikbaar zijn als antibioticum.
De mogelijkheden van het gebruik van
complete honing zijn beperkt tot toepas-
sing op de huid. Kwakman: ‘De werkzame
taken was hij ook vakgroepvoorzitter
en zeven jaar directeur van het Instituut
voor Theoretische Fysica. Ook heeft hij
een belangrijke bijdrage geleverd aan
de Nederlandse inbreng in het Cern in
Genève. (DW)

lende werking van honing.
Onderzoekers van de afdeling medische
microbiologie van het AMC hebben voor
het eerst de antibacteriële werking van
honing ontrafeld. Een ontwikkeling voor
nieuwe antibiotica die op de huid kunnen
worden gesmeerd, is hiermee in gang
gezet. De resultaten zijn gepubliceerd in
het AMC Magazine. Microbioloog Paul
Kwakman promoveerde op 1 juli op
het honingonderzoek.
Dat honing de eigenschap heeft om
bacteriën te doden, is al lang bekend. ‘De
volkswijsheid klopt,’ zegt Kwakman. ‘Al-
leen was niet helemaal duidelijk waarom
honing die eigenschap heeft.’ De hoge
suikerconcentratie in honing (ongeveer
tachtig procent) speelt een rol. Sommige
bacteriesoorten kunnen daar niet tegen.
Daarnaast breekt een enzym in honing
suiker af, waarbij enige waterstofperoxide
ontstaat. Niet schadelijk voor de huid,
maar genoeg om sommige bacteriën te
doden. Maar zelfs als de honing wordt
gemengd met een stof die de vorming van
waterstofperoxide blokkeert, heeft hij nog
de honing actief was. Na veel monniken- eiwitten in honing worden in het lichaam
werk vond hij een klein eiwit waaraan de snel afgebroken, dus honing eten om van
resterende antimicrobiële werking kan een infectie af te komen, werkt niet, op de
worden toegeschreven. De hoop is dat uit huid smeren kan wel.’ (DW)
- advertentie -
verhuurt
Ben je op zoek
naar (tijdelijke)
woonruimte in
Amsterdam?
Kijk dan op www.ymere.nl en schrijf je
in voor een studentenwoning.
ILO
Een landelijke onderzoeksvisitatie langs
de lerarenopleidingen van de UvA, de
RUG en de UU heeft de lerarenopleiding
(ILO) van de UvA uitermate positief
gewaardeerd. Daarmee staat de UvA bo-
ven aan de ranglijst van de gevisiteerde
lerarenopleidingen. Het ILO scoorde
goed op relevantie, kwaliteit en produc-
tiviteit van de opleiding. De commissie
waardeerde daarnaast het leiderschap
van het ILO-onderzoek en de sterke sa-
menwerkingsverbanden die de opleiding
heeft met andere lerareninstituten in het
binnen- en buitenland. Ook het vermo-
gen tot fondsenwerving maakte indruk.
Het ILO is per 1 januari 2010 als interfa-
cultair instituut opgeheven en maakt nu
deel uit van de Faculteit der Maatschap-
pij- en Gedragswetenschappen. (MvK)

Folia 7
nieuws
meer actueel nieuws op www.folia.nl

Jens Arnbak wint UvA-Scriptieprijs

zz Rechtenstudent Jens Arnbak
schreef de beste scriptie van het jaar.
zz Twee genomineerden wonnen
– ex aequo – de tweede prijs.
Rechtenstudent Axel Arnbak won af-
gelopen studiejaar de UvA-Scriptieprijs
2010. De prijs werd op 12 juni uitgereikt
tijdens de Universiteitsdag, de jaarlijkse
‘terugkomdag’ voor UvA-alumni. De
tweede prijs ging – ex aequo – naar de
medicijnenstudente Charissa Jagt en
naar studente medische informatiekunde
Marieke Schoutsen. Arnbak won de prijs
met zijn scriptie Alles onder controle? over
de invoering van de bewaarplicht voor te-
lecommunicatiegegevens, een onderwerp
dat hem met de paplepel is ingegoten: hij
is de zoon van telecomexpert en oud-baas
van telecomwaakhond Opta Jens Arnbak.
Er waren twaalf scripties genomineerd,
alle van ‘geweldig niveau’, zei juryvoor-
zitter en FMG-decaan Edward de Haan
tijdens de bekendmaking van de prijswin-
naars. ‘We merken dat studenten steeds
meer moeite doen om te excelleren.
Daarbij viel op dat de genomineerden
geen van allen exclusief op hun studie
gefixeerd waren geweest, integendeel. Het
zijn erg breed georiënteerde studenten die
veel naast hun studie deden.
Arnbak schreef een zeer actuele scriptie
waarin hij reflecteerde op de Wet be-
waarplicht telecomgegevens, een Euro-
pese richtlijn die bepaalt dat telecom- en
internetgegevens van alle burgers in de EU
bewaard moeten worden. Arnbak staat
daar zeer kritisch tegenover. Arnbak: ‘In
september 2010 zal de richtlijn worden ge-
ëvalueerd. Gelukkig begint er steeds meer
kritiek op de wet te ontstaan, want die is
echt een brug te ver. De wet is volgens mij
in strijd met artikel 8 van het Europees
Verdrag voor de Rechten van de Mens, V.l.n.r. Axel Arnbak, Marieke Schoutsen en Charissa Jagt / foto Bram Belloni
die de Europese burgers het recht geeft op
eerbiediging van hun privé-, familie- en alle mensen willen controleren. Honderd won drieduizend euro. Schoutsen en Jagt
gezinsleven. We kunnen en moeten niet procent veiligheid bestaat niet.’ Arnbak kregen ieder tweeduizend euro. (DW)

Nieuw mailsysteem broodnodig

zz Er wordt veel geklaagd door me-
dewerkers die niet kunnen mailen en
bakken vol spam ontvangen.
zz ‘De vervanging van de huidige mail-
infrastructuur heeft helaas vertraging
opgelopen.’
‘Onlangs was het weer zover: webmail lag
er drie dagen uit. Wie van huis uit wilde
werken kon dus niet bij zijn mail ko-
men. Wie hoopte via zijn eigen hotmail-
account te kunnen communiceren met
UvA-collega’s had het mis: hotmail blok-
keerde alle mail die was verzonden vanaf
UvA-mailadressen omdat er grote hoe-
veelheden spam vanaf die adressen wordt
verzonden. Vakantievierende collega’s die
hun zakenrelatie willen laten weten “out
of office” te zijn hebben zelfs al maanden
een probleem omdat het systeem door de
spam niet meer werkt.’ Louise Elffers, pro-
movendus bij de afdeling onderwijskunde,
komt het de neusgaten uit: het mailsys-
teem van de UvA werkt niet of slecht.
Ook medewerkers op andere afdelingen
hebben er last van, blijkt uit klachten die
bij Folia binnen komen.
‘De UvA heeft inderdaad last van grote
hoeveelheden spam,’ zegt Mark Moen
van de afdeling servicemanagement
van het Informatiseringcentrum (IC).
‘De huidige mailinfrastructuur is in
veel gevallen adequaat, maar als we alle
spam zouden afvangen, dan zouden
we intensiever moeten scannen op de
inhoud van de mail, met als gevolg dat
veel “goede” mail in de spambox terecht
komt.’
Moen zegt dat het IC veel van de proble-
men in de toekomst kan verhelpen, maar
dat UvA-medewerkers ook eens de hand
in eigen boezem moeten steken. ‘Een
tijdje terug vulden in een week tijd tien
UvA-medewerkers zomaar hun account
op een website in. Met die gegevens heb-
ben Nigeriaanse hackers spam verstuurd.
Ook de “out of office reply” wordt mis-
bruikt door hackers. En dat kunnen we nu
nog niet oplossen.’
Het spamprobleem is niet alleen een
technische kwestie, zegt Moen, maar het
zit ook in de aard van de organisatie. ‘De
academische vrijheid brengt met zich mee
dat je het netwerk niet helemaal kan en
wil dichtzetten. Maar het vinden van een
balans tussen vrijheid van werken en een
veilige digitale omgeving is een ingewik-
kelde zoektocht. We zijn bezig de huidige
mailinfrastructuur te vervangen door een
nieuwere en robuustere versie, maar dat
project heeft vertraging opgelopen: het zal
nog tot het eind van dit jaar duren voor het
nieuwe systeem zal zijn ingevoerd.’ (DW)

Immuuntherapie tegen huidkanker veelbelovend

zz Uitgezaaide huidkanker bestreden
door het opwekken van huidziekte
vitiligo.
zz Promovendus ontwikkelt therapie
met huidbleekmiddel monobenzon, die
bij muizen zeer effectief blijkt.
Uitgezaaid melanoom, een agressieve en
moeilijk behandelbare vorm van huid-
kanker, kan men in principe bestrijden
door kunstmatig een andere huidaan-
doening op te wekken: vitiligo. Vitiligo
is een kwaal waarbij de huid en het haar
pigment verliezen, waardoor witte plek-
ken op de huid kunnen ontstaan, zoals
bijvoorbeeld het geval is bij albino’s. De
pigmentcellen die kleur geven aan norma-
le huid, ontbreken geheel of gedeeltelijk in
een vitiligohuid. Bij vitiligo valt de eigen
afweer pigmentcellen (melanocyten) in
het lichaam aan. Die worden afgebroken
en er ontstaan witte vlekken op de huid.
Bij melanoom is sprake van woekering
van pigmentcellen; afbraak daarvan is
dan ook gunstig. Met behulp van het
huidbleekmiddel monobenzon kan deze
afbraak door het immuunsysteem worden
gestimuleerd. Dit blijkt uit het proefschrift
waarop AMC-promovendus Jasper van
den Boorn op 6 juli promoveerde. Van
den Boorn bedacht een nieuwe vorm van
immuuntherapie – MIC – die bij muizen
met melanoom goede resultaten ople-
verde. tig procent van de testmuizen belette MIC zich ook leent voor behandeling van men-
Bij die therapie combineerde hij mono- de tumorgroei en steeg de levensduur sen. Melanoom ontstaat uit pigmentcellen
benzon met twee immuunstimulerende aanzienlijk. Meer dan zestig procent van die het lichaam beschermen tegen scha-
verbindingen (Imiquimod en CpG). De de proefdieren bleef na afloop van de delijke invloeden van zonlicht. Daardoor
muizen met melanoom reageerden goed behandeling tumorvrij. In de toekomst zijn ze echter ook relatief ongevoelig voor
op de nieuwe behandeling: bij vijfentach- moeten klinische trials uitwijzen of MIC chemotherapie en bestraling. (DW)

8 Folia
ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl
prikbord
FdR Chinees recht
Het nieuwe Netherlands China Law Cen-
tre verzorgt vanaf dit studiejaar onderwijs
en onderzoek over recht en regulering in
China. Het is het eerste onderzoekcen-
trum in Nederland dat gespecialiseerd
is in Chinees recht en het enige centrum
wereldwijd dat zich specialiseert op
reguleringsvraagstukken in China. Het
vakgebied richt zich op de vraag hoe recht een bijdrage kan
leveren aan maatschappelijk verantwoord ondernemen in het au-
toritaire en zich snel ontwikkelende China. Hoofdonderwerpen
zijn milieuregulering, arbeidsomstandigheden, voedselveilig-
heid, grondgebruik en intellectueel eigendom. Het centrum staat
onder leiding van hoogleraar Benjamin van Rooij. Zie ook: www.
jur.uva.nl/nclc
Alle faculteiten Sint Pieter
Geen plek ter wereld is zo vol herinne-
ringen als de Sint Pieterskerk in Rome.
Aanvankelijk was de plaats aan de voet
van de Vaticaanse heuvel vooral een
keizerlijke lieu de mémoire. Gaandeweg
kreeg het graf van Petrus meer accent
in verbinding met de pausen. Nog wat
later, vanaf de Renaissance, raakte de
herinnering meer verweven met architecten en kunstenaars.
Intussen bleven pelgrims en gelovigen toestromen, waarbij zich
ook de toeristen voegden, katholieken, protestanten, agnosten en
atheïsten. Ten slotte is de Sint Pieter onderwerp geworden van
wetenschappelijk onderzoek. De hoogleraren Bram Kempers,
Lex Bosman en Arnold Witte vertellen erover op 15 september
in een bijeenkomst in Spui25. Zie ook www.spui25.nl
FMG Terrorisme
Op de studiedag Ethiek & Effectivi-
teit van inlichtingen op 10 september
wordt stilgestaan bij de centrale rol van
inlichtingen voor het contraterrorisme.
Vooraanstaande deskundigen op het ge-
bied van inlichtingen en contraterrorisme
reflecteren samen met ervaringsdeskun-
digen uit de praktijk van terrorismebe-
strijding op de periode sinds 9/11. Tijdens de studiedag reflec-
teren gezaghebbende sprekers, waaronder UvA-filosoof Pieter
Pekelharing, ook over de toekomstige rol van inlichtingen in het
kader van terrorismebestrijding. Zie ook www.nisa-intelligence.
nl/conferences.htm
APM Alexanders erfenis
In samenwerking met de Hermitage Am-
sterdam organiseert het Allard Pierson
Museum vanaf 17 september de ten-
toonstelling ‘Alexanders erfenis, Grieken
in Egypte’. De tentoonstelling richt zich
vooral op de erfenis van Alexander de
Grote (356-323 voor Christus) in Egypte:
daar smelten in de driehonderd jaar na
zijn dood Griekse, Egyptische en oosterse elementen samen
en komen wetenschap, literatuur en schonen kunsten tot grote
bloei. Tegelijkertijd is in de Hermitage de tentoonstelling ‘De on-
sterfelijke Alexander de Grote. De mythe, de werkelijkheid, zijn
reis, zijn erfenis’ te zien. Zie ook www.allardpiersonmuseum.nl
FGw Slavernij
Stephen Small is benoemd tot bijzonder
hoogleraar Nederlands slavernijverleden
en erfenis. Small is verbonden aan de
Universiteit van Californië in Berkeley.
Het Nationaal instituut Nederlands sla-
vernijverleden en erfenis (NiNsee) nam
het initiatief voor de benoeming. Dat
de leerstoel niet naar een Nederlander
is gegaan vindt NiNsee-directeur Artwell Cain geen probleem:
‘Waarom een Nederlander? We zijn er in Nederland pas de
laatste jaren mee bezig. Nederland heeft lang de slavenhandel
gebagatelliseerd. Dan heb je iemand nodig die een andere kijk
op de zaken heeft. Small heeft boeken en essays geschreven over
het zwarte tegenover het witte perspectief. Hij kent alle invals­
hoeken.’ Zie ook www.ninsee.nl
AUP Boek
Oud-minister van OCW, tegenwoordig
collegevoorzitter van de Universiteit
Maastricht Jo Ritzen, legt in zijn nieuwe
boek A Chance for European Universi-
ties uit hoe Europese universiteiten hun
concurrentiepositie kunnen verbeteren
door meer autonomie en private finan-
ciering. In zijn boek zet Ritzen uiteen hoe
Europese universiteiten in zijn ogen de strijd om talent verliezen.
De scores op de wereldranglijst zijn (op het Verenigd Koninkrijk
na) niet goed en door een constante uitstroom van toptalent naar
de Verenigde Staten dreigt een tekort aan goed opgeleide mensen
op de arbeidsmarkt. Ritzens oplossing: universiteiten moeten
meer private financieringsbronnen aanboren om de begrotings-
tekorten te vullen en meer autonomie en handelingsvrijheid
krijgen om innovatie en vernieuwing mogelijk te maken.
FEB Diploma
Vanaf 1 september kunnen studenten pas
hun diploma aanvragen op het moment
dat ze aan alle verplichtingen hebben
voldaan. Dit betekent dat alle resultaten
van de vakken op je goedgekeurde stu-
dieprogramma behaald en zichtbaar zijn
in Studieweb (niet op Blackboard). Ook
dient je studieprogramma goedgekeurd
te zijn door de examencommissie. Wanneer aan alle verplich-
tingen is voldaan, dien je in diezelfde maand je diploma aan te
vragen bij de onderwijsbalie. Neem een paspoort of Nederlandse
ID-kaart mee. De onderwijsbalie checkt, samen met de student,
of alles in orde is. Vervolgens wordt het diploma aangevraagd.
Als diplomadatum geldt de laatste vrijdag van de maand waarin
je je diploma hebt aangevraagd. Je moet ingeschreven staan voor
de juiste opleiding op die datum.
FEB Marketingbaas
Mervin Bakker, hoofd marketing en
communicatie aan de FEB, is gekozen
tot voorzitter van de Professional Section
Marketing & Recruitment van de Europe-
an Association for International Education
(EAIE). De EAIE is een non-profit organi-
satie bestaande uit verschillende professio-
nele secties, met als doel het stimuleren en
professionaliseren van internationalisering in het hoger onderwijs
in Europa en daarbuiten. De Marketing & Recruitment sectie van
de EAIE biedt een forum voor discussie en streeft ernaar een ken-
niscentrum te zijn voor marketingprofessionals en hoger manage-
ment bij universiteiten. Mervin Bakker wordt in september 2010
voor een periode van twee jaar geïnstalleerd.
Vluchtelingen
Twee Iraanse wetenschappers die in Iran
worden bedreigd met vervolging, hebben
een tijdelijke werkplek gevonden aan
de UvA. De Universiteit Tilburg en de
Rijksuniversiteit Groningen huisvesten
respectievelijk een wetenschapper uit
Bhutan en uit Iran, de TU Delft vangt een
wetenschapper uit Irak op. De Stichting
voor Vluchteling-Studenten UAF heeft
hierin bemiddeld. In samenwerking met
de Amerikaanse stichting Scholars at
Risk (SAR), een internationaal netwerk
van ruim tweehonderd universiteiten
en wetenschappelijke instituten in 26
landen, biedt UAF een nieuw perspectief
voor deze geleerden. Het idee is om de
komende tien jaar dertig wetenschap-
pers aan Nederlandse universiteiten op te
vangen. (FB)
2,8 miljoen
Het feest dat de Raad van Bestuur van
het AMC op 26 juni aanbood aan het
personeel kostte 2,8 miljoen euro. Er
kwamen meer dan tienduizend men-
sen op het feest af, dat dus 280 euro per
persoon kostte. Voor het feest was de
RAI afgehuurd en er trad een keur van
artiesten op, onder wie Marco Borsato,
Karin Bloemen, Ali B. en Liesbeth List.
Er was binnen het AMC van tevoren veel
gedoe over het kostbare feestje in tijden
van bezuinigingen. ‘Daar zijn inderdaad
vragen over gesteld, maar uiteindelijk is
het feest door iedereen enorm op prijs
gesteld,’ zei een woordvoerder van het
ziekenhuis tegen Het Parool. ‘Andere be-
drijven sturen hun personeel elk jaar naar
een grote dinershow. Dan ben je ongeveer
hetzelfde kwijt. Eigenlijk heeft het AMC
een slechte traditie wat feesten betreft. Dit
was de eerste grote partij in 25 jaar. Toen
werd het AMC-gebouw in fasen door de
diverse afdelingen betrokken. Om dat te
vieren besloot de Raad van Bestuur drie
jaar terug om vast wat geld opzij te zetten
om al het personeel eenmalig te fêteren.’
Informeel kon ook al vast afscheid geno-
men worden van RvB-voorzitter Louise
gunning, die per 1 september voorzitter
van de Gezondheidsraad wordt. (DW)
Asva-bestuur
Lodewijk Berkhout, vijfdejaars bèta-
gammastudent met een major biologie, is
de nieuwe voorzitter van de Asva. Samen
met vicevoorzitter Charlotte Dijkstra
(VU), penningmeester Lex Sietses en se-
cretaris Maarten Markus (HvA) en Frans
van Heest, tweedejaars geschiedenis aan
de UvA, zal hij het nieuwe bestuur van
de Asva vormen. Berkhout is mede-
oprichter van studentenpartij Lief (Lijst
Interdisciplinair en Facultair) en deed
bestuurservaring op als raadslid namens
die partij van de FSR FNWI. Sietses en
Markus zaten eerder als vrijwilliger in
de commissie huisvesting van de Asva.
Berkhout: ‘Huisvesting zal daarom een
centrale plaats krijgen in ons beleid.
Als je aan een student vraagt wat Asva
moet doen, is dat wat ons betreft huizen
regelen.’ (FB)
Folia 9
opinie
Koud
opgeleverd en
nu al te klein
Het gloednieuwe Science Park kampt nu al met een
capaciteitsprobleem, en dat belooft alleen maar erger
te worden. De oplossing ligt niet in strakkere roostering,
meent Brent Huisman.
M
et ingang van aankomend
collegejaar zullen de laatste
restjes van de Faculteit
Natuurwetenschappen,
Wiskunde en Informatica (FNWI) vol-
ledig verhuizen naar de nieuwe locatie in
de Watergraafsmeer, het Science Park .
Daarmee is de eenwording van de FNWI
een feit. Wat niet iedereen weet is dat
achter het Science Park een strategie van
ruimtelijke ordening schuilgaat. Niet
alleen huisvest de UvA hier haar bèta-
faculteit, ook is het de bedoeling meer
kennisgerichte bedrijven naar het gebied
toe te trekken en de internationale samen-
werkingsverbanden te versterken. Lang
geleden is besloten om de FNWI samen
te brengen onder één dak in de Water-
graafsmeer, om deze mooie gedachte een
fysieke plaats te geven waar bedrijven, on-
derzoeksinstellingen en de FNWI elkaar
in een atmosfeer van creativiteit, innovatie
en kruisbestuiving tot grotere hoogten
zullen stuwen.
Het Science Park is nu bijna af, en het
resultaat mag er zijn. Een modern ge-
bouw, een treinstation en binnenkort een
Dat het CvB nu geen
plannen heeft klaarliggen
om dit probleem aan te
pakken, is onbegrijpelijk
hotel en aansluiting op de A10. Prachtige
studieplekken, het Universitair Sport
Centrum, overal draadloos internet en
zalen vol technologische snufjes sieren de
locatie. Helaas is inmiddels ook duidelijk
dat er veel beter kan. Sinds vorig jaar is al
een groot deel van het gebouw in gebruik
genomen, waarbij studenten en medewer-
kers tegen die tekortkomingen opliepen.
Zo vallen werkplekken voor medewerkers
10 Folia
erg tegen (zie ook Folia 36, 2009) en zijn
de studieverenigingen hun bar en recre-
atieruimte verloren. Onderzoeksgroepen
klagen over de kleinere ruimten die ze
toegewezen krijgen en zijn niet altijd in
staat hun volledige werkzaamheden voort
te zetten. De kantine was afgelopen jaar al
vol terwijl het gros van de FNWI’ers pas
na de zomer voltijds op het Science Park
zal zitten.
Het kanon van Dymph van den Boom
is rokende: de vorig jaar ingezette groei
van studentenaantallen vertoont geen
teken van stoppen. Waar men in het
verleden doorgaans op een stabiele 300
tot 400 eerstejaars per jaar kon rekenen
is dit aantal vorig jaar gegroeid naar 600
en worden er dit collegejaar zelfs 1100
eerstejaars studenten verwacht. Deze
enorme groei kan het nieuwe gebouw
niet aan, zelfs niet wanneer er tot in de
avond wordt doorgeroosterd. In de om-
geving wordt gezocht naar extra lokalen
(tot het Muziekgebouw aan ’t IJ aan toe)
en men denkt er serieus over om minder
practica te geven.
Het is duidelijk dat de UvA zowel het idee
van iedere FNWI’er onder één dak als de
kwaliteit van het onderwijs heeft moeten
laten varen. Het nieuwe FNWI-gebouw is
te klein en ondanks het voornemen van
het faculteitsbestuur er het beste van te
maken, ligt de portefeuille gebouwbeheer illustratie Marc Kolle
bij het College van Bestuur (CvB), en
lijkt het erop dat zij ‘penny-wise, pound-
foolish’ is geweest. De plannen voor de aan de FNWI maar al te duidelijk. Het is eigen ambities serieus neemt en passende
nieuwbouw zijn al decennia oud, en keer de gedachte achter het Science Park dat huisvesting voor een groeiende FNWI
op keer is besloten geld te besparen door de locatie elke bètageïnteresseerde aan neer wil zetten, dan is ‘strakker roosteren’
het gebouw iets kleiner te maken. Dat de zich bindt en zo een prachtige sfeer van volgens de studentenraad FNWI geen
bouwplannen toch zijn doorgezet om het samenwerking, kennisoverdracht en in- structurele oplossing. Het vergroten van
project geen verdere vertraging op te laten novatie schept. Het is een gemiste kans als de capaciteit door bijbouwen is de enige
lopen is begrijpelijk, maar dat het CvB het Science Park door een te krap gebouw reële eindoplossing. yyy
nu geen plannen heeft klaarliggen om dit verwordt tot een halfzachte oplossing
probleem aan te pakken, is onbegrijpe- waarin geen plek is voor een aanzienlijk Brent Huisman, namens de FSR FNWI
lijk. Bètastudies zitten in de lift, en dat is deel van de studenten. Als het CvB haar 09-10.

Alert blijven op
ontsporingen van
ons rechtsbestel
Dit najaar wordt het bestaan gevierd van veertig jaar sociale
rechtshulp en 25 jaar Wetwinkel Amsterdam. Mies Westerveld legt
uit waarom beide nog steeds hard nodig zijn.
E
ind jaren zestig kwam vanuit de VS het be-
grip access to justice overwaaien. Het recht
werd ontdekt als motor tot sociale veran-
dering, de advocatuur werd ontmaskerd als
een bolwerk dat mensen die het meeste last hebben
van sociale onrechtvaardigheid in de kou liet staan.
Rechtenstudenten verenigden zich in rechtswinkels,
gingen in oude wijken spreekuren draaien en daar
rechtsbijstand verlenen aan iedereen die zich met een
juridisch probleem aanmeldde. Of nee, niet iedereen,
sociale rechtshulp is selectieve rechtshulp: werkgevers
en verhuurders die van hun werknemer of huurder
afwilden werden de deur gewezen. Rechtswinkels
Meer nog dan vroeger kunnen
kleine procesfoutjes fatale
gevolgen hebben
zijn er voor mensen in een maatschappelijke achter-
standspositie.
We zijn nu veertig jaar verder en er is veel veranderd.
De Orde heeft de eenzijdig partijdige advocaat in de
armen gesloten, de overheid onderkent het belang van
rechtshulp aan mensen die de markconforme prijs
van advocaten niet kunnen betalen en de toegang tot
de rechter staat als mensenrecht in het EVRM. Maar
ook de sociale context is veranderd. De burger van nu
is door de bank genomen mondiger en beter op de
hoogte van in elk geval de hoofdlijnen van het recht.
De wetgever heeft hierop ingespeeld door stukje bij
beetje de compensatie van procesongelijkheid uit
het rechtsstelsel te verwijderen. In het consumenten-
recht is de argeloze koper vervangen door de alerte
wederpartij die óók op zijn tellen moet passen. In het
bestuursrecht heeft de bevoegdheid van de rechter
om de onervaren burger een handje te helpen in zijn
gang door het bestuursprocesrecht plaatsgemaakt
voor een lijdelijke, overwegend passieve rol. Meer nog
dan vroeger kunnen kleine procesfoutjes daardoor
fatale gevolgen hebben. Tegelijk verhoogt de overheid
dit jaar de competentiegrens van de kantongerechten,
zodat mensen in nog meer geschillen zonder tus-
senkomst van een advocaat naar de rechter kunnen
stappen. Dat is goed nieuws voor hun portemonnee,
maar misschien minder goed nieuws voor hun kansen
om het recht dat hun toekomt ook te krijgen. De kans
dat dit het geval zal zijn neemt immers navenant af als
mensen voor een goede presentatie van hun case en
voor het nemen van alle processuele hobbels geheel
op zichzelf zijn aangewezen.
Wat ook gebleven is, zijn de rechtswinkels in allerlei
soorten en maten. Nog altijd bevolkt door gemoti-
veerde studenten, nog altijd gericht op het helpen
van mensen die het recht in de kou laat staan, of die
door hun maatschappelijke positie een gemakkelijke
prooi zijn voor partijen met meer kennis van zaken of
met geld om die kennis te kunnen inkopen. Ook de
banden tussen rechtswinkels en (sociale) advocatuur
zijn gebleven. Rechtswinkels zijn voor veel advoca-
ten de plek waar het allemaal begon: het opdoen van
de eerste praktijkervaring, de kennismaking met de
werkelijkheid achter de casus of het arrest dat ze als
student kregen voorgelegd. Maar rechtswinkels zijn
ook een motor tot politieke bewustwording. In de be-
gintijd van de rechtswinkels kwam dit tot uitdrukking
in discussies over de vraag of rechtshulp niet beter
‘structureel’ of activistisch kan zijn.1 Door problemen
bij de wortel aan te pakken, kan namelijk veel indivi-
duele ellende voorkomen worden.
Die vraag is nog altijd actueel, zeker in deze grimmige
tijden waarin grote bezuinigingen op ons af zullen
komen. Ook daarom is het goed dat de UvA nog
altijd zoveel springlevende rechtswinkels kent.2 Om
de vraag waar het recht voor staat of voor zou moeten
staan te blijven agenderen; om de gevestigde orde –
met een hoofd- en een kleine letter – alert te houden
op ontsporingen van ons rechtsbestel. En last but not
least, om als nieuwe toetreder het élan binnen de balie
te helpen hooghouden.
Om dit allemaal te vieren, worden dit najaar twee
feestjes gehouden. De aan de UvA verbonden
rechtswinkels organiseren in samenwerking met de
Amsterdamse Orde van Advocaten en de Vereniging
Sociale Advocatuur Amsterdam een symposium,
getiteld ‘Veertig jaar Amsterdamse sociale rechtshulp’.
Dit symposium vindt plaats op 3 september. Een week
later viert de Wetwinkel Amsterdam zijn 25-jarig
bestaan met een discussiemiddag gewijd aan de ver-
hoging van de competentiegrens. yyy
Mies Westerveld is bijzonder hoogleraar sociale
rechtshulp
1 Over beide begrippen is vooral onder rechtswinkeliers veel ge-
discussieerd. De grote lijnen van het debat en de gedachtevorming
worden geschetst in het boek 35 jaar sociale advocatuur, dat begin
dit jaar is uitgekomen bij de SDU.
2 Behalve de Rechtswinkel en de Wetwinkel Amsterdam zijn dit de
Rechtswinkel Migranten, de Rechtswinkel Bijlmer, de Belasting­
winkel, De Kinder- en Jongerenrechtswinkel en de Clinic, een rechts­
winkel op het gebied van technologie, media en communicatie.
scriptie
Oorlogsjournalistiek
Rianne Buls (24)
is net afgestudeerd bij commu-
nicatiewetenschap. Ze schreef
haar scriptie over het effect van
embedded journalism op Neder-
landse oorlogsverslaggeving.
‘Embedded journalism is een vorm van oorlogsjournalis-
tiek waarbij journalisten met het ministerie van Defensie
meereizen naar een oorlogsgebied. In het bijzonder heb ik
gekeken naar de missie in Uruzgan, Afghanistan, omdat daar
momenteel het meest gebruik wordt gemaakt van embedded
journalism. Voor mijn scriptie heb ik de invloed van deze
vorm van verslaggeving op de berichtgeving in Nederlandse
kwaliteitskranten onderzocht. Daarbij heb ik gekeken naar de
verslaggeving in NRC Handelsblad, de Volkskrant en Trouw
en heb ik met oorlogsjournalisten gesproken over hun erva-
ringen. Ik heb onder meer gekeken naar de vraag of embed-
ded journalism leidt tot positievere berichtgeving over het
defensiepersoneel en het overheidsbeleid in vergelijking met
de verslaggeving van journalisten die zelfstandig naar een
oorlogsgebied afreizen. Dit bleek inderdaad het geval te zijn.
Journalisten die unembedded en dus op eigen houtje reizen,
maken vaker gebruik van een humaninterestinvalshoek –
waarbij ze schrijven over de situatie van de lokale bevolking.
Toch zijn de verschillen in de berichtgeving niet heel groot.
Alle journalisten, embedded of niet, maken gebruik van
bronnen buiten defensie. Bovendien proberen journalisten
die embedded zijn altijd wel even buiten de poorten te gaan
om zelfstandig met mensen te spreken. Uit mijn gesprekken
met oorlogsjournalisten bleek dat ze zich zeer bewust zijn
van de kans dat je minder objectief bent als je met defensie
meereist, en dat ze daar rekening mee houden.
De kritiek op embedded journalism is dat het een negatieve
invloed zou hebben op de pluriformiteit en onafhankelijk-
heid van de media. Uit mijn onderzoek kwam een tegen-
overgestelde conclusie: het media-aanbod is juist pluriform
omdat kranten over het algemeen een combinatie gebrui-
ken van embedded en unembedded journalism. Zo krijg
je zowel de kant van defensie te zien als het verhaal van de
lokale bevolking. Op die manier krijg je, naar mijn idee, een
beter beeld dan wanneer er slechts een van de journalistieke
vormen gebruikt wordt. Tijdens mijn studie kwam embedded
journalism niet echt aan bod in de vakken die ik volgde, ter-
wijl ik het wel heel interessant vond. Met mijn scriptie kreeg
ik de kans om me een halfjaar op dit onderwerp te richten.
Sowieso spreekt oorlogsjournalistiek mij zeer aan. Niet alleen
om onderzoek naar te doen, maar ook om een keer in de
praktijk te ervaren.’ (Julie de Graaf)
Folia 11

‘D
e Asva? Dat is geloof
ik een soort vakbond
voor studenten.’
(Stefan Hennis, 22,
student wijsbegeerte)
‘De Asva probeert de huisvesting voor
studenten te verbeteren. En ze verkopen
natuurlijk fietsen.’ (Jesse Schreurs, 22,
student Europese studies) ‘De naam Asva
zegt me wel iets, al heb ik geen idee wat
ze precies doen. In ieder geval iets met
goedkope fietsen.’ (Gert-Jan Wijburg, 23,
student sociologie)
Van de Asva hebben de meeste studenten
‘wel eens gehoord’ en op de vraag wat de
Asva doet, antwoorden studenten met
‘geen flauw idee’, ‘een soort studenten-
vakbond’, ‘van die goedkope fietsen’ of
‘doen die niet iets voor huisvesting?’ Een
enkeling noemt Kersvers (intreedagen van
de HvA) als verdienste van de vereniging,
maar dat de Asva van oudsher ook de
belangen van studenten behartigt, is bij
veel studenten minder bekend. Dit jaar
bestaat de Asva 65 jaar. Wat begon als een
club van verzetslieden groeide uit tot een
ideologische club studentenactivisten die
opkwam voor de belangen van studen-
ten. Is dat anno 2010 nog steeds zo? Hoe
legitimeert de vereniging zichzelf na al die
jaren? En zijn haar activiteiten in over-
eenstemming met de hoeveelheid geld die
ze krijgen?
Want dat de Asva veel geld krijgt, is zeker
(zie kader). Van de UvA krijgt de ver-
eniging zo’n 200 duizend euro exclusief
huisvesting, computers en telefoons ter
waarde van 100 duizend euro. De HvA
doet daar nog 20 duizend bovenop. Vol-
gens Frank van Kampen, hoofd studen-
tenzaken van de UvA, staat dat bedrag
niet ter discussie. ‘Ik voer wel gesprekken
met de Asva waarin ik niet zelden zeg dat
de vereniging meer diensten moet leveren
voor hun geld. Maar kwalitatief wordt er
niet getoetst.’ Ter vergelijking: middel-
grote studieverenigingen als Machiavelli
(van politicologie, ruim duizend leden)
ontvangen zo’n vijfduizend euro; grote
verenigingen als de Sefa (economie, 3500
leden) ontvangen zo’n zesduizend euro
per jaar.
De Algemene Studenten Vereniging Am-
sterdam (Asva) werd in 1945 opgericht
en komt voort uit het studentenverzet. De
12 Folia
Asva
vakbond of fietsverkoper?
In 65 jaar veranderde de Asva van dienstverlener in actievoerende
belangenbehartiger en weer terug. Al die jaren zegt de vereniging zich in te zetten
voor alle Amsterdamse studenten. Maakt de vereniging de tweeënhalve ton subsidie
waar die zij jaarlijks krijgt? Floor Boon en Maud Janssen
toenmalige beweegredenen: een grote ver-
brokkeling in het studentenleven en een
hevige onderlinge concurrentie tussen wat
daar nog van over was tijdens de oorlog.
In een manifest stelden de oprichters dat
de vereniging zich vooral zou bezighou-
den met de behartiging van de gemeen-
schappelijke belangen van alle studenten.
Kamers, gezondheidszorg en kortingen
waren de voornaamste aandachtspunten
waarmee de vereniging van start ging.
In de jaren zestig maakte de Asva naam
vanwege het activistische karakter dat de
vereniging aannam – met als hoogtepunt
de vijfdaagse Maagdenhuisbezetting in
1969 waarbij studenten inspraak eisten
in het universiteitsbestuur van de UvA.
Vanaf dat moment werd de Asva geas-
socieerd met links anarchistisch gedach-
tegoed. Tot halverwege de jaren negentig
maakte de vereniging dat beeld ook waar,
maar daarna veranderden een aantal
gebeurtenissen de Asva ingrijpend. Ten
eerste werd in 1997 de Universiteitsraad
opgeheven, het belangrijkste medezeggen-
schapsorgaan van de universiteit waarin
‘In vergelijking met andere
verenigingen krijgen ze
ongelooflijk veel geld’
de Asva een actieve politieke rol speelde.
In datzelfde jaar fuseerde Asva met de
Organisatie voor Belangenbehartiging van
de Amsterdamse Student (Obas). In 1999
was er de fusie met de Stichting Studen-
tenunie, wat de naam Asva Studentenunie
opleverde. Sindsdien is de Asva terug
waar ze begon: dienstverlening aan de
Amsterdamse student.
Het verlenen van diensten, zoals het aan-
bieden van kamers en fietsen, het geven
van juridisch advies en het doen van
onderzoek, heeft de Asva volgens betrok-
kenen altijd goed gedaan. De Asva bestaat
uit een club gemotiveerde mensen met
de allerbeste bedoelingen die proberen
goede dienstverlening voor studenten en
verenigingen aan te bieden. Zo organi-
seert de vereniging een studievereni-
gingenoverleg, cursussen voor nieuwe
besturen van verenigingen, zo nu en dan
een debat in samenwerking met Crea en
komt de Asva in actie als ze het niet eens
is met landelijke thema’s als bezuiniging
op de studiefinanciering.
Toch heeft de Asva de laatste jaren steeds
meer kritiek gekregen, zowel uit eigen
gelederen als van onder andere Frank van
Kampen en Sjoerd Jans, directeur van
Crea, de culturele organisatie van de UvA.
De zelfverklaarde belangenbehartiging
voor alle Amsterdamse studenten zou te
wensen overlaten en de input van geld
niet te rijmen met de output die de ver-
eniging levert: de organisatie is met stip
de beste gefinancierde studentenvereni-
ging van Amsterdam, maar de Asva heeft
met een kleine drieduizend leden niet
veel draagvlak onder de ruim dertigdui-
zend studenten die er alleen al op de UvA
rondlopen. Volgens ingewijden is het gros
van de leden toegetreden om een fiets
van de Asva te kunnen kopen. Voor de
Algemene Ledenvergadering (ALV), het
belangrijkste besluitorgaan van de Asva,
komen meestal niet meer dan twintig
mensen opdagen.
Volgens Sjoerd Jans is die legitimerings-
kwestie geen typisch Asva-probleem: ‘Het
is iets van deze tijd. Mensen sluiten zich
minder snel aan bij een vereniging.’ Wel
zegt Jans te merken dat de Asva zich ook
realiseert dat ze weinig draagvlak heeft
onder studenten. ‘Dat is goed om te zien,
maar tegelijkertijd maakt de vereniging
geen keuze. De Asva hinkt al jaren op
twee gedachten: de ene groep zegt dat er
dingen moeten veranderen, de andere
groep zegt dat het ook een probleem is
van grotemensenvakbonden, en berust
daarmee in de status quo.’
Ook Stefan Titus, zelfverklaard voormalig
‘meubelstuk’ van de vereniging, ziet twee
kampen binnen de Asva. ‘Sommigen
vinden dat de Asva meer als belangenbe-
hartiger moet optreden, met de vuist op
tafel moest slaan. Anderen willen meer
concrete voorzieningen voor studenten.’
Titus maakte de Asva tussen 2000 en 2008
van dichtbij mee als medewerker van het
rechtsbureau, voorzitter van het presi-
dium en lid van de Raad van Advies. ‘De
discussie tussen de twee kampen is in het
afgelopen decennium nooit beslecht. Ik
heb niet het idee dat er veel is veranderd.’
Op het gebied van belangenbehartiging
en lobbywerk bij de gemeente is de Asva
nog steeds actief. Voormalig wethouder
van studentenhuisvesting Tjeerd Her-
rema bevestigt dat: ‘De gemeenteraad
overlegt over huisvesting meestal apart
met de Asva en als dat niet is ingepland,
regelt de Asva dat alsnog.’ Wat Herrema
betreft zou de Asva wel meer van de UvA
mogen vragen. ‘De UvA heeft veel panden
in bezit die meestal worden verkocht aan
de hoogste bieder, terwijl sommige van
de panden geschikt zijn voor studenten-
huisvesting.’ Wel is het de Asva volgens
Herrema zo’n vier jaar geleden gelukt om
campuscontracten te laten invoeren. ‘Ze
hebben afgedwongen dat afgestudeerden
hun studentenkamer binnen bepaalde tijd
moeten verlaten om ruimte vrij te maken
voor andere studenten.’
David Rozema, lid van de CSR in 2002 en
2005 en bestuurslid van het Interstedelijk
Studentenoverleg (ISO) in 2004, heeft
echter niet het idee dat de Asva veel bereikt
voor studenten. ‘Ik vraag me af of de Asva
wel echt verantwoordelijk is voor die cam-
puscontracten. Wat betreft belangenbehar-
tiging is de Asva al jaren een weifelende
‘Ze zijn steeds minder
goed in het mobiliseren
van mensen’
organisatie. Ze zijn vaak ook veel minder
succesvol dan andere clubs.’ Rozema doelt
op de landelijke acties tegen onderwijs-
bezuinigingen waarin de Asva wel een rol
speelde, maar waarvan ze meestal niet de
voortrekker was. ‘Ze zijn steeds minder
goed in het mobiliseren van mensen.’
In 2008 schreef Rozema een opiniestuk in
Folia, waarin hij betoogde dat de Asva het
met een kwart van de huidige subsidie kan
doen. Die mening heeft hij nog steeds. ‘De
Asva krijgt ongeveer evenveel geld als de
landelijke organisaties ISO en de Lande-
lijke Studentenvakbond (LSVb). Maar
uiteindelijk worden organisaties minder
creatief van veel geld krijgen. Iedereen die
iets voor de Asva doet wordt betaald.’
Bij de geldstroom die naar de medewer-
kers van de Asva gaat, zet niet alleen Ro-
zema vraagtekens. Vrijwel alle zegslieden
bestempelen die bezoldiging als ‘onnodig’.
Jans: ‘Dat mensen betaald krijgen voor

hun diensten is een verkeerde incen-
tive. Natuurlijk moeten studenten geld
verdienen, maar bij geen enkele andere
vereniging worden medewerkers betaald.’
Titus: ‘Het heeft grote implicaties voor de
cultuur die je creëert. Het gaat dikwijls
niet meer om de wil iets te doen, maar om
het schrijven van uren.’ Jans: ‘Vierenhalve
ton is ongelooflijk veel geld. In vergelij-
king met wat andere verenigingen krijgen,
steekt het grof af.’ Rozema: ‘Het College
van Bestuur zou zich wel eens kunnen
afvragen of het collegegeld van 170 stu-
denten, dat ze feitelijk aan de Asva geeft,
wel doelmatig wordt besteed.’ Titus: ‘Ik
kan me voorstellen dat een bedrag als dit
gerechtvaardigd kan zijn. De output die
de Asva levert, doet me echter twijfelen
of het geld wel op een handige manier
wordt besteed.’
Hoewel het moeilijk blijkt om grootscha-
lige veranderingen door te voeren, is de
Asva zich bewust van de situatie waarin
ze verkeert en heeft het vorige bestuur
een reorganisatie voorgesteld. Dave van
der Pol, de vorige voorzitter van de Asva:
‘We willen eigenlijk dat medewerkers van
Asva voor iedere vier uur die ze werken
twee uur vrijwillig iets doen voor Asva.’
Wat betreft de financiering die de Asva
krijgt, is de vereniging het niet eens met
de kritiek. Van der Pol: ‘We krijgen wel
veel geld, maar niet te veel geld. We doen
er ook heel veel goede dingen van.’ In het
beleidsplan 2010 steekt het bestuur de
hand wel in eigen boezem en constateert
zij ‘dat het de organisatie ontbreekt aan de
nodige dynamiek en dat zij soms nog te
veel naar binnen gekeerd is.’ Of deze eigen
signalering de legitimiteits- en bekend-
heidsproblemen van Asva zal oplossen,
blijft de vraag. Jans: ‘Asva worstelt al jaren
met zichzelf. Zo van: we zijn heel belang-
rijk, maar niemand weet het.’ yyy
De Asva
De Asva ontvangt jaarlijks bijna 200
duizend euro algemene subsidie (175
duizend van de UvA en 20 duizend van
de HvA), plus ruim twaalfduizend euro
aan bestuursbeurzen. Ook betaalt de
universiteit huisvesting, computers en
illustratie JeRoen Murré
telefoons voor de Asva ter waarde van
zo’n 100 duizend euro. In 2009 kreeg
de Asva in totaal 460 duizend euro
binnen, een optelsom van subsidies en
eigen inkomsten, waarvan 35 duizend
euro niet werd uitgegeven. De rest werd
onder andere besteed aan evenementen
(141.000) waaronder Kersvers (112.000),
personeelskosten (ruim 77 duizend); voor
onder meer de studentenbalie (21.000),
de medewerkers van het onderzoeksbu-
reau (15 duizend) en marketeers (bijna
9.000). Aan communicatie, promotie en
media-activiteiten gaf de Asva 37.000
euro uit. Op de post ‘evenementen’ is
het meeste verlies geleden; zo’n 23.000
euro. Tot slot valt op dat de Asva 3.600
euro aan rente ontving.
Folia 13
Studieboeken
Simpel besteld
Snel geleverd
Scherp geprijsd

De nieuwe, snuggere
studieboekenwinkel heet
studystore (voorheen selexyz).
Ga naar studystore.nl of
stap binnen in het filiaal
bij jou in de buurt. Tot snel.
 Wil je twee avonden per week van
World of Delights is een groeiende internationale retailorganisatie met inmiddels
17.00 tot 21.00 uur werken in een mooi pand
meer
dan 40 verkooppunten op met name luchthavens. Reeds 50 jaar zijn wij actief aan het Vondelpark?
op de luchthaven Schiphol. Van oudsher als delicatessenspecialist;
sinds juli 2008 echter ook als concessionaris van Souvenirs, Toys, Sport, Gifts & Swa- In een motiverende en een prettige
rovski. Voor onze winkels zijn wij op zoek naar:
werksfeer?
Verkoopmedewerkers (m/v) En ook nog eens goed verdienen
(minimaal 16 uur per week) (€ 9,18 (excl.8% vakantiegeld) voor
Voldoe jij aan de volgende eisen: 23 jaar en ouder plus een individuele èn een
• goede beheersing van de Nederlandse en Engelse taal; groepsbonus?
• geen bezwaar tegen werken op onregelmatige tijden;
• een open, gastvrije en representatieve uitstraling;
• woonachtig binnen een straal van 30 km van Schiphol; Dan is deze functie bij het callcenter van de
• minimaal 4 dagen of dagdelen per week beschikbaar.
Goede Doelen Loterijen misschien wel de
stuur dan een brief met CV naar:
ideale bijbaan voor jou!
WORLD OF DELIGHTS SCHIPHOL B.V.,
t.a.v. mevr. Linda Eliëns, Personeelsfunctionaris
New Yorkstraat 3-7, 1175 RD Lijnden Woon of studeer je in Amsterdam en ben je een
Of e-mail: l.eliens@worldofdelights.com serieuze, commerciële, competitieve doorzetter met
Tevens bestaat de mogelijkheid om op onze website
www.worldofdelights.com een sollicitatieformulier in te vullen. minimaal MBO-niveau en vind je het een uitdaging
Voor telefonische informatie: 020-4037043.
om telefonische verkoopgesprekken te voeren?

Acquisitie n.a.v. de advertentie wordt niet op prijs gesteld.

Pre-employment screening kan deel uit maken van de sollicitatieprocedure.
Neem dan contact op met ons op het nummer 020 - 6776805.

ELKE DAG VANAF 12:00 UUR

50% KORTING OP CABARET
THEATER & CONCERTEN
CHECK HET AAN
DAGELIJKS OP BOD
MOBIEL: M.AU JE
B.NL
LEIDSEPLEIN 26 (TERRASZIJDE) OPEN: MA-ZA 12:00 - 19:30 UUR ZO 12:00 - 18:00 UUR
adv Folia juni 2010.indd 1 17-06-2010 12:24:17
16 Folia
 in beeld

Carrousel
De nieuwbouw van het Acade-
misch Centrum Tandheelkunde
Amsterdam (Acta) is klaar. Af-
gelopen maanden zijn verhuizers
druk bezig geweest met inpakken
aan de Louwesweg in Slotervaart,
waar het oude pand van Acta
inmiddels leegstaat, en uitpakken
op de Gustav Mahlerlaan, vlak
naast het medisch centrum van
de VU op de Zuidas.
Afgelopen jaren heeft Acta in
haar nevenvestiging in Almere
uitgebreide testen gedaan met
een nieuwe onderwijsopstel-
ling van de tandartsstoelen, de
zogenoemde ‘carrouselopstel-
ling’. De testen in Almere zijn zo
goed verlopen dat een dergelijke
opstelling nu ook in Amsterdam
in gebruik is genomen ‘Tot nu toe
waren de tandartsstoelen altijd
in rijen opgesteld, maar deze
opstelling is voor zowel studen-
ten als de docent veel beter,’ zegt
Acta-woordvoerder Erik Weber.
‘De docent is omringd door zijn
studenten en dus veel meer dan
voorheen het epicentrum van
de les. De lijn tussen student en
docent is veel korter.’
De carrousels staan op de eerste
tot en met vierde verdieping,
waar met ‘echte’ patiënten wordt
gewerkt. Op elke etage staan mi-
nimaal zes carrousels, de meeste
bestaan uit zes stoelen. Vanaf het
tweede jaar werken studenten-
ten in de carrousel. Eerstejaars
werken in de prekliniek op de
vijfde verdieping, waar ze de
tandartspraktijk simuleren op een
tandartsmachine, de zogenoemde
Simodont.
Acta heeft dit jaar in totaal negen-
honderd studenten, waarvan 125
eerstejaars. De officiële opening
van het nieuwe Acta-gebouw is
op 25 november. Twee dagen
later vindt er een grote open dag
plaats. (DW)
foto Jan-Maarten Hupkes

Folia 17
Een tuin van rust
om na te denken
Aan de hand van een aantal stellingen discussiëren bestuurders, studenten en
wetenschappers tijdens de Intreeweek over actuele kwesties die de kwaliteit
van de universiteit bepalen. Vijf opiniemakers vertellen alvast hoe hún ideale
universiteit eruit zou zien.
Culinaire hoogstandjes in de mensa van Oxford University (Groot-Brittannië) versus kleffe gaarkeukenmaaltijden van huiscateraar Sorbon
Vincent van Rossem
bijzonder hoogleraar monu­
menten en stedenbouwkundige
vraagstukken:
‘Toen ik studeerde, in 1975, werkte het
simpel. Aan het begin van het semester
kregen studenten een flinke boekenlijst
en aan het eind een pittig tentamen. Later
zijn de werkgroepen ingevoerd, waar ik
mijn bedenkingen bij heb. Ik vraag me af
wat het rendement is van de werkgroepen,
veel studenten lopen de kantjes er vanaf
en zijn niet bijzonder geïnteresseerd in
een en hetzelfde onderwerp. Ik heb een
keer een excursiegroepje begeleid van stu-
denten naar Londen. Ik gaf een lijst met
essentiële literatuur op aan de studenten,
om enig inzicht te kunnen krijgen in een
stad met zo’n rijke geschiedenis. De meest
ambitieuze student had maar drie van de
twaalf opgegeven boeken gelezen. Voor
een kunsthistoricus is belezenheid essenti-
eel. Studenten aansporen om veel te lezen
is belangrijk, ik geef dan ook eindeloos
18 Folia
veel titels op, maar studenten hebben vaak
veel andere activiteiten, zoals bijbaantjes.
De studie zou wat mij betreft ook wel een
à twee jaar langer mogen duren dan in het
huidige bachelor-mastersysteem. Ik heb
zelf negen jaar over mijn studie gedaan
en die tijd ook echt gebruikt om te lezen.
Verder vind ik het belangrijk dat studen-
ten bij docenten aan kunnen kloppen. Nu
kan je tijdens kantooruren een kanon af-
schieten op de kunsthistorische faculteit,
iedereen zit zogenaamd thuis te werken
maar eigenlijk op z’n kinderen te passen
en wordt daar liever niet bij gestoord.
Voor studenten is het juist belangrijk dat
zij persoonlijk contact kunnen hebben
met hun docenten. Sommige hebben
meer hulp nodig dan anderen. Nu zijn
er echter wel steeds meer studenten, een
toelatingsexamen invoeren kan volgens
mij ook geen kwaad. En voor letteren is
gymnasium geen onterechte ingangseis.
Gymnasiasten steken vaak boven de rest
uit. Ik heb zelf geen gymnasium gedaan
en ik heb dat ervaren als intellectueel
mankement voor een kunsthistoricus.’
(MMJ)
Sander Breur
student Particle and Astro­
particle Physics en voorzitter
van de LSVb:
‘Aan mijn ideale universiteit studeren
studenten die weten wat ze willen voordat
ze met studeren beginnen en weten wat ze
van een studie kunnen verwachten, welke
vakken ze kunnen volgen en wat ze bij die
vakken kunnen leren. Mijn ideale uni-
versiteit laat studenten vrij de vakken te
kiezen die zij willen, aan extra keuzevak-
ken moeten geen kosten worden verbon-
den. Docenten moeten aan het begin van
het semester duidelijk maken wat zij van
de student verwachten en dit ook op een
persoonlijke manier brengen. Dat schept
duidelijkheid en een prettige meester-ge-
zel relatie. Ook zijn veel college-uren be-
langrijk, waarbij studenten gestimuleerd
zouden moeten worden om diep de stof in
te duiken. Ook eerstejaarsstudenten moe-
ten college krijgen van vooraanstaande
professoren, ook al komen die studenten
nog maar net kijken. Daarmee geef je aan
dat ook eerstejaarsstudenten belangrijk
genoeg zijn voor colleges van topdocenten
en worden studenten enthousiast gemaakt
voor hun vakgebied.
In het College van Bestuur van mijn
ideale universiteit zou een student zitting
moeten krijgen met medebeslissingsrecht.
Bestuurders hebben zelf vaak lang geleden
gestudeerd en hun beeld van wat een
student meemaakt is dus anders dan in de
praktijk. Tot slot zou mijn ideale univer-
siteit een ruimhartig openingstijdenbe-
leid moeten voeren ten aanzien van de
studiecentra. Die openingstijden worden
aan de UvA nu beperkt, terwijl die juist
zouden moeten worden uitgebreid. Ik heb
zelf natuurkunde en filosofie gestudeerd.
Natuurkunde vond ik geschikter voor de
vroege morgen, terwijl filosoferen zich
beter leent voor de avonduren. De ideale
universiteit heeft daarom ruime openings-
tijden, zodat ieder type student op de
universiteit kan studeren.’ (MMJ)
Louise O. Fresco
universiteitshoogleraar en (onder
meer) kroonlid van de SER:
‘Wat voor mij de ideale universiteit zou
zijn heb ik verwerkt in de diesrede die ik
in 2007 hield onder de titel “Het einde
van de universiteit (volgens een rapport
van de universiteit van Oeloemia)”. In
die rede, in de vorm van een parabel, laat
ik een buitenlandse commissie de UvA
bezoeken en hun kritiek uiten op het we-
tenschappelijk onderwijs dat vaak “geen
hoger doel lijkt na te streven dan jonge
mensen te helpen het televisienieuws te
volgen en een curriculum vitae te schrij-
ven”. De rede eindigt met het beeld van
een ommuurde tuin: mijn ideale univer-
siteit is als een tuin van rust waar wordt
nagedacht. De universiteit moet een
intellectueel vormingsinstituut zijn waar
studenten leren nadenken en analyseren
om kennis tot hun eigen gedachtegoed te
maken. De paradox van de universiteit is
dat er veel aandacht is voor onderzoek,
maar dat het merendeel van de studenten
nooit in het onderzoek werkzaam zal zijn.
Onderzoek is een essentiële manier om te
 Imponerende en inspirerende bibliotheek van Harvard University (VS) versus Ikea-bibliotheek van de UvA

leren denken, maar het is niet voldoende. leren ze te formuleren waarom ze het Kijk bijvoorbeeld naar de Universiteit aan om voor de tweede groep intensie-
Daarom moet de universiteit ook brede, niet eens zijn met anderen en worden van Wageningen. Iedereen weet: als je ver onderwijs in kleinere groepen te
intellectuele vorming bieden, waarmee je ze gedwongen hun eigen kennis beter te iets met voeding of leefomgeving wilt organiseren. Slim.
ook buiten de universiteit terecht kunt. verdedigen. In mijn ervaring is de univer- doen, dan moet je daar zijn. Niemand De universiteit wordt nu beloond als
Door meer mentoren in te zetten – en dat siteit nu te veel een plaats van consensus die daar aan kan tippen. Ik heb eco- studenten afstuderen. Dergelijke finan-
hoeven niet allemaal hoogleraren te zijn waar iedereen dezelfde mening vormt en nomie aan de Erasmus Universiteit ciële prikkels wakkeren massaliteit aan
– zouden we meer individuele vorming er weinig ruimte is voor tegenstrijdigheid in Rotterdam gestudeerd. We hadden en verlagen meestal de kwaliteit van het
kunnen aanbieden. Studenten moeten in en debat. Op de ideale universiteit leren tot en met het derde jaar alleen maar onderwijs. Mijn ideale universiteit zou
hun ontwikkeling gevolgd worden en ook studenten hun eigen mening te vormen multiplechoicetentamens in de grote die financiële prikkels niet hebben, of
op die leerdoelen afgerekend worden. De onafhankelijk van de groep en is juist het zaal van Ahoy. Het was erg massaal. Ik anders gezegd, er niet op zo’n manier
ideale universiteit toetst van te voren of vormen van die mening een belangrijk mistte het persoonlijke contact met de op reageren. Een universiteit doet meer
studenten echt intellectuele ambities heb- onderdeel van het instituut van kennis. hoogleraren en universitaire docenten. dan alleen mensen klaarstomen voor
ben of niet. Er vallen nu te veel studenten Om dat te bewerkstelligen, moet dat ide- De student gaat niet naar de universiteit de arbeidsmarkt, het gaat ook om een
af en dat teleurstellend en kostbaar. Indi- aal natuurlijk wel maatschappelijk worden om vervolgens les te krijgen van een stukje persoonlijke vorming. Mijn ideale
viduele begeleiding kan ook bij grote aan- ondersteund. De waarde van kennis is im- student-assistent. Studenten, docenten universiteit geeft de student elke dag een
tallen, als je het maar goed organiseert. mers moeilijk in te schatten. Grote inzet en hoogleraren zouden makkelijker reden om naar de universiteit te gaan.
In mijn ideale universiteit moet ook de van studenten is daarom vereist om de ideeën moeten kunnen uitwisselen. Aan het eind van de rit moet de student
fysieke omgeving worden aangepast ideale universiteit te creëren en het belang Studenten moeten kunnen sparren met niet alleen een diploma op zak hebben,
met zitjes, leeshoeken en vooral schone van kennis over te dragen op de rest van de hoogleraar. Dat is natuurlijk een maar ook veranderd zijn in een acade-
ruimtes met veel glas en mooi licht, liefst de gemeenschap.’ (FB) kwestie van budget, maar ook van slim misch wezen.’ (MvK) yyy
buitenlicht. Daar ontbreekt het vaak aan. organiseren. Er zijn nu al universitei-
Daarom ben ik zo blij dat in de hal van ten die twee manieren van onderwijs Op 2 september staat de Intreeweek in
het Maagdenhuis nu tafels staan waar Mark Harbers aanbieden bij de massale en verplichte het teken van de Studentenbeurs, dé
mensen kunnen zitten en praten. Nu nog lid van de Tweede Kamer voor vakken. De student kan kiezen of ze het informatiemarkt van de Intreeweek.
de tijdschriften.’ (DW) de VVD en woordvoerder hoger vak als een verplicht nummer zien of Het event vindt plaats in de Passagiers
onderwijs: dat ze dieper op de stof in willen gaan. Terminal Amsterdam, waar ook een
‘Mijn ideale universiteit heeft een Voor de eerste groep is dan een massaal groot debat zal plaatsvinden met als
Jan Truijens Martinez sterk profiel, met een focus op een of college beschikbaar. Het geld wat de thema ‘de ideale universiteit’. Zie ook:
student literatuurwetenschap meerdere faculteiten van wereldniveau. universiteit daarmee uitspaart, wendt ze www.intreeweek.nl
en winnaar van de UvA Essay-
wedstrijd 2010:
‘Als het aan mij ligt, is de ideale uni-
versiteit een instituut van kennis. Nu
is de structuur te veel verwant met het
bedrijfsleven: het gaat om rendement,
regels en succes. Zo’n structuur beperkt
kennis, want hoe kun je kennis vergaren
als alles is vastgelegd in kaders? Ik zal een
voorbeeld geven: veel docenten, zeker bij
geesteswetenschappen, hebben veel en
vaste uren waarop zij onderwijs geven,
waardoor er weinig ruimte overblijft
om onderzoek te doen. Dat is jammer
voor zowel studenten als docenten, want
studenten leren niet veel meer dan het op-
dreunen van teksten, omdat docenten hun
eigen kennis nauwelijks ontwikkelen en
daardoor terugvallen op oude routines. Er
moeten nieuwe wegen worden ingeslagen
op de ideale universiteit en één manier
om dat te doen is samenwerkend onder-
zoek. Een docent moet zijn onderwijsuren
kunnen gebruiken om samen met studen-
ten onderzoek te doen. Het gaat niet altijd
om het ontwikkelen van meer of betere
kennis, maar het gezamenlijk ontwikkelen
van kennis. Wanneer studenten gestimu-
leerd worden op elkaars werk te reageren, Schitterende ingang en torens van Cambridge University (Groot-Brittannië) versus de, okee, prachtige toegang van de Oudemanhuispoort

Folia 19
De nieuwe juf kan meer
Dit studiejaar start in Amsterdam de zesde
academische pabo van Nederland. Daar worden
vwo’ers opgeleid tot ‘nieuwe’ juffen en meesters, die
hun hand niet omdraaien voor een onderzoek of een
pedagogische diagnose. Het perfecte samengaan van
hbo en wo? Carlijn van Donselaar / illustratie Marc Kolle
D
e afkorting UPvA zal velen
niets zeggen, het volle-
dige Universitaire Pabo
van Amsterdam net zo
min. Niet vreemd: het is
de naam van een nieuwe opleiding die in
september start. Een primeur, want het is
de eerste fusie op opleidingsniveau tussen
HvA en UvA. Het curriculum van de UPvA
is samengesteld door medewerkers van de
pabo en pedagogische wetenschappen. De
doelgroep: studenten met een vwo-diploma
die een baan voor de klas én wetenschappe-
lijk scholing willen. Alle veertig eerstejaars
plekken zijn inmiddels vervuld.
Het idee achter de opleiding komt niet uit
de koker van HvA en UvA zelf. Hoogle-
raar onderwijskunde Theo Wubbels was
zes jaar geleden een van de bedenkers van
het concept. ‘We merkten dat veel aanko-
mende studenten die graag voor de klas
willen staan het zonde vinden met een
vwo-diploma op zak voor een hbo-op-
leiding te kiezen. Al deze mensen gingen
verloren voor het basisonderwijs.’
De oplossing vond Wubbels in een
academische pabo. Toen hij het idee aan
basisschoolbesturen voorlegde, merkte
hij dat ook in het werkveld behoefte aan
academisch geschoolde docenten bestaat.
Wubbels: ‘Een van de bestuurders zei
dat ze het te gek voor woorden vond dat
haar docenten niet precies wisten welke
methoden leesonderwijs er zijn. Van
verschillende kanten hoorde ik de roep
om meer docenten met een innoverend,
analytisch en onderzoekend vermogen.’
Meerwaarde
Inmiddels is Wubbels voorzitter van het
landelijk overleg van academische pabo’s
en betrokken bij de opleiding in Utrecht,
die al twee jaar bestaat. Na Utrecht
sloegen ook in Nijmegen, Groningen en
Leiden pabo’s en universiteiten de handen
ineen. In Amsterdam startte de VU vorig
jaar al een academische pabo, in samen-
werking met Inholland, Ipabo en Hoge-
school Windesheim.
Carien Nelissen is als opleidingsmanager
pedagogische wetenschappen verbonden
aan de academische pabo van de Univer-
siteit Leiden en Hogeschool Leiden. De
meerwaarde van academisch geschoolde
20 Folia
pabostudenten voor het basisonderwijs
is volgens haar groot: ‘Docenten met een
wetenschappelijke achtergrond kunnen
allerlei leer- en ontwikkelingsproblemen
sneller herkennen en diagnosticeren.
Bovendien weten ze globaal waar ze de
verklaringen moeten zoeken, dat heeft
groot praktisch nut voor het bedenken
van oplossingen.’
Docenten die van een academische pabo
komen, zijn op de hoogte van de laatste
wetenschappelijke kennis. Hierdoor wordt
volgens Nelissen voorkomen dat ze zich
blindstaren op populaire, maar niet altijd
effectieve oplossingen voor problemen.
‘In de pedagogische wetenschap is in
toenemende mate aandacht voor neuro-
biologische factoren. Hierdoor ontstaan
nieuwe inzichten over wat in het hoofd
van kinderen gebeurt tijdens bijvoorbeeld
het leren lezen. Voor de onderwijspraktijk
betekent dit dat op termijn de begeleiding
van kinderen met leerproblemen verbe-
terd kan worden.’
Het idee van academisch geschoolde
docenten sluit volgens pabodocent Remy
Wilshaus goed aan op het huidige debat
over functiedifferentiatie binnen het ba-
sisonderwijs. Wilshaus: ‘Vanuit verschil-
lende hoeken wordt gepleit voor docenten
die meer kunnen dan lesgeven. De UPvA
speelt hier op in door een nieuw soort
docent op te leiden. Die kan naast lesge-
ven onderzoek doen in opdracht van de
directie, bijvoorbeeld naar leerprestaties.’
Ineke Schaveling, opleidingsmanager van
de UPvA, vindt dat de UPvA medever-
antwoordelijk is voor de integratie van de
studenten binnen de teams van docenten
op basisscholen. ‘Onze studenten zijn
straks waarschijnlijk de enige docenten
met een pabo- en een academisch diplo-
ma. De stagebegeleiding vanuit de UPvA
en de betreffende basisscholen moeten
met elkaar in de gaten houden of en hoe
dit de relatie met collega’s beïnvloedt.’
Cultuurverschillen
De markt van de academische pabo’s
lijkt te groeien. Niet alleen neemt het
aantal opleidingen toe, ook het aantal
eerstejaars stijgt. Wubbels kijkt positief
terug op de eerste twee jaar in Utrecht:
‘De prestaties van eerste- en tweedejaars
zijn indrukwekkend. En de opleiding
zelf is met vijftig eerstejaars in het begin
naar honderd nu ook snel gegroeid.’ Een
tip voor de Amsterdamse concurrent
heeft hij wel: ‘Neem de tijd om eventuele
cultuurverschillen tussen beide onder-
wijsinstellingen op elkaar af te stemmen.
Binnen universiteiten ligt het primaat op
onderzoek, binnen hogescholen op de
praktijk. Hierdoor kan onbegrip ontstaan.
In Utrecht hebben we geleerd hoe belang-
rijk is het belang van elkaars inbreng niet
te onderschatten.’
Maar van cultuurverschillen tussen HvA
en UvA is volgens Ineke Schaveling, op-
leidingsmanager van de UPvA, helemaal
geen sprake. ‘Zo’n gezamenlijk CvB scheelt
natuurlijk ook. Hierdoor had iedereen het
gevoel dat het wel goed zat, van wantrou-
wen en onbegrip over of weer heb ik niets
gemerkt.’ Wilshaus, als pabodocent betrok-
ken bij de samenstelling van het curricu-
lum, bevestigt dit: ‘Het gezamenlijke doel
was echt iets nieuws creëren. Niemand
wilde een kopie van de eigen opleiding
vastplakken aan die van de ander.’ Als
voorbeeld noemt hij het vak inleiding
pedagogiek: ‘Onze studenten volgen bij
dat vak hetzelfde hoorcollege als studenten
pedagogische wetenschappen. Maar het
practicum is volledig aangepast aan het
basisonderwijs. Stof uit het hoorcollege
wordt hier vertaald naar de eigen praktijk.
De theorie achter verschillende opvoe-
dingsmethoden, bijvoorbeeld, wordt in de
practica benaderd vanuit de vraag hoe je
verschillen tussen ouders kunt herkennen
en hoe je het zelf kunt aanpakken.’
Amsterdamse scholen
De start van de UPvA in september volgt
op anderhalf jaar voorbereiding door
medewerkers en docenten van HvA en
Uva. Schaveling: ‘Eerst is binnen een
projectgroep een schets gemaakt van de
doelgroep en competenties waar afgestu-
deerde studenten over moeten beschik-
ken. Op basis hiervan hebben docenten
vervolgens het curriculum samengesteld.’
Het resultaat is volgens Schaveling een
gelijkwaardige mix tussen de twee oplei-
dingen: ‘In elk vak komt het karakter van
beide opleidingen terug, al verschilt per
vak waar het accent ligt. De uiteindelijke
puntenverdeling is volledig samsam.’
Behalve beide onderwijsinstellingen zijn
ook de gemeente en een aantal Amster-
damse basisscholen bij de UPvA betrokken.
Schaveling: ‘Wij leiden op voor het Amster-
damse basisonderwijs, daar zijn we heel
duidelijk in. Met vijf schoolbesturen uit het
netwerk van de pabo zijn we een samenwer-
kingsverband aangegaan. We denken dat dit
de meest interessante leeromgeving is voor
onze studenten. Kinderen groeien hier op
te midden van veel verschillende nationa-
liteiten en dat is uniek. De gemeente heeft
aangegeven het belangrijk te vinden dat
docenten al tijdens hun opleiding worden
voorbereid op een grote culturele diversiteit.’
Met de UPvA boren de HvA en UvA
volgens Schaveling een hele nieuwe
doelgroep aan: ‘Tijdens de selectie zagen
we veel mensen die anders nooit voor
pedagogische wetenschappen of de pabo
zouden hebben gekozen.’
Een van hen is Lisa Harrevelt. De pabo
leek haar altijd al leuk, maar ze vreesde
dat die opleiding te weinig uitdaging zou
bieden. ‘Toen ik van het bestaan van deze
opleiding hoorde, heb ik me meteen opge-
geven voor de selectie.’ Na het voeren van
een toelatingsgesprek en het doen van een
paar testen, dezelfde als bij de reguliere
pabo, werd Lisa toegelaten tot de UPvA.
Ze hoopt de komende jaren inzicht te
krijgen in het gedrag van kinderen: ‘Ik wil
kunnen zien waarom ze dingen doen en
zich op een bepaalde manier uiten.’
Alleen vwo’ers
Net als bij de andere academische pabo’s
biedt alleen een vwo diploma toegang tot
de UPvA. ‘Wij denken dat het programma
inhoudelijk te zwaar is voor havisten.
Een vak als statistiek bijvoorbeeld, vereist
toch een bepaald niveau aan voorkennis,’
verklaart Schaveling.
Jessie van den Worm is tweedejaars aan de
academische pabo in Leiden. Het eerste
jaar vond ze inhoudelijk niet heel zwaar.
Wel intensief: ‘Met stagelopen en colleges
volgen was ik vorig jaar zeker veertig uur
per week kwijt. En daar kwam dan nog
reistijd bij.’ Van de 48 eerstejaars die vorig
jaar in Leiden begonnen, vielen er tijdens
het jaar twintig af. Dit wijkt nauwelijks
af van het landelijk gemiddelde. Van den
Worm: ‘Omdat we de eerste lichting zijn,
was er veel ruimte voor onze feedback. Ik
geloof dat het volgende jaar iets minder
intensief wordt.’ Jessie is tevreden over
haar opleiding: ‘Door de drukte leerden
we prioriteiten stellen. En het was een
enorme uitdaging om na drie weken al
voor de klas te staan. Al die werkervaring
zou ik met een studie pedagogische we-
tenschappen niet hebben opgedaan.’
Wie de vierjarige UPvA afrondt, krijgt
twee diploma’s: een bachelor pabo en een
vrije bachelor pedagogische wetenschap-
pen. De keuze voor een eventuele master
is volgens Schaveling aan de studenten
zelf. Maar: ‘Vanuit de UPvA raden we
aan eerst een paar jaar werkervaring op te
doen, doorstuderen kan altijd nog.’
Ook Wubbels pleit ervoor dat de studen-
ten na hun afstuderen vooral voor de klas
gaan staan. Niet alleen om zelf ervaring op
te doen, ook om hun sporen te verdienen
binnen het al bestaande team van docenten.
Wubbels: ‘Het zou onverstandig zijn om als
beginnend docent naast het lesgeven met-
een onderzoek te doen naar bijvoorbeeld de
lesmethoden van collega’s. Eerst maar eens
laten zien dat je zelf kunt lesgeven.’ yyy
www.universitairepabovanamsterdam.nl
Folia 21
Studeren kun je overal
Artikelen lezen terwijl je uitkijkt op af- en aanmerende cruiseschepen of blokken
voor je tentamen in een volledig uitgestorven bibliotheek: Folia ging op zoek naar
alternatieve studieplekken in Amsterdam. Floor Schrijvers / foto’s Tjebbe Venema
I
n de tentamenweken strijkt stude-
rend Amsterdam massaal neer in
de UB of de faculteitsbibliotheken.
De wat avontuurlijkere student
fietst wel eens naar de OBA of
neemt zijn laptop mee naar de Coffee Com-
pany om de hoek. Niet echt inspirerende
plekken, vooral niet als je dagen achtereen
moet werken. Vaak is het ook vechten om
een stukje tafel en een stoel. Genoeg reden
dus om te onderzoeken welke andere, min-
der bekende studieplekken Amsterdam te
bieden heeft. Vijf plekken zijn door studen-
ten getest op studeerbaarheid, de aanwezig-
heid van koffie en draadloos internet en
natuurlijk de kans op een leuke flirt. Want
studeren moet wel leuk blijven.
Urenlang
moederziel alleen
Bibliotheek Koninklijk Instituut
voor de Tropen
Mauritskade 63
Als je via de rode loper het bordes bent
opgeklommen en in de prachtige hal met
22 Folia
marmeren zuilen terechtkomt, verwacht
je elk moment de vraag ‘wat doet u hier?’
In plaats daarvan word je hartelijk ont-
haald door de vrouwen achter de receptie,
die blij lijken dat hier iemand komt. Nadat
je je naam hebt laten opschrijven krijg
je een pasje en wordt er speciaal voor
jou een deur opengedaan naar de eerste
verdieping. Hier bevindt zich helemaal
achterin de bibliotheek: een achthoekige
ruimte met hoge ramen waar alleen het
gefluit van vogels doordringt en je de
komende uren door niemand zal worden
gestoord. Mocht je een passie hebben voor
genderstudies of ons koloniale verleden:
de aanwezige boeken kun je als student
gratis lenen.
Getest door Werner de Valk
(21), bachelor psychologie
‘De verleiding is groot om de hele tijd
om je heen te kijken. Het plafond is heel
mooi en de houten beelden boven de
boekenkasten zijn volgens mij heel knap
gemaakt. Toen ik vanmiddag binnen-
kwam zat hier nog een oude man, maar
sinds hij weg is zit ik hier moederziel
alleen. Als ik hier op de grond zou gaan
liggen om een dutje te doen, zou het denk
Werner de Valk in de bibliotheek van het Koninklijk Instituut voor de Tropen
ik een uur duren voordat ik door iemand
wakker zou worden gemaakt. Minstens.
Ik kan me hier minder goed concentre-
ren dan in de UvA-gebouwen. Als ik met
andere studenten in een ruimte zit, voel
ik de druk om ook te gaan werken. Hier
maakt het niet uit wat je doet, niemand
ziet je. Ik word ook veel te relaxed door
de rust en het uitzicht op de bomen. Deze
bibliotheek is vlakbij Roeterseiland, dus
als het daar helemaal vol zit, zou ik hier-
heen gaan. Maar dan zou ik wel een paar
vrienden meevragen.’
Internet: ja, de code staat op een bord bij
de ingang van de bibliotheek.
Koffie: nee.
Aanstaarfactor: als je eenmaal je pasje
hebt bemachtigd word je helemaal met
rust gelaten.
Publiek: geen.
Flirtfactor: mócht je gezelschap krijgen
en het ís de liefde van je dromen, dan is
dit wel een heel romantische locatie voor
de eerste flirt.
Budget: je kunt hier niets kopen, dus
goed voor je portemonnee.
Openingstijden: ma van 12.00 tot
17.00, di van 10.00 tot 17.00, do van 10.00
tot 18.30 en vr van 10.00 tot 14.00 uur.
Tip: Voor wie van plan is lange dagen
te maken, is dit de ideale plek voor een
ongestoorde powernap.
Relaxed lezen
met een lekker
broodje
Studio K
Timorplein 62
Veel studenten kennen Studio K van de
/K met Perenfeesten of van de films die
er worden vertoond. Overdag is Studio
K ook zeer aan te bevelen voor wie hard
aan de bak moet, en dat graag doet in een
ontspannen sfeer. Binnen vind je banken
waarin je lekker onderuit kunt zakken en
op de achtergrond klinkt rustige muziek op
precies het juiste volume. Bij mooi weer kun
je ook buiten op het terras zitten. Door de
muziek, de tijdschriften die overal liggen en
de tekeningen aan de muur (gemaakt door
Rietveldstudenten, sommige zijn te koop)
krijg je het gevoel in een huiskamer te stude-
ren. Een minpunt: het internet valt regel-
matig weg. Deze plek is dus vooral geschikt
voor lees- en schrijfwerk.
Getest door Rosanne Kop-
pert (23), master Discourse
and Argumentation Studies
‘Studio K is ideaal als je niet houdt van
doodstille studieruimtes. Het café is iets
te relaxed als je echt moet stampen, maar
perfect voor het lezen van een artikel. Ik
heb in een uur ongeveer vijftien pagina’s
gelezen. Als je even afleiding wil, kan je
een tijdschrift pakken of buiten op het
terras gaan zitten, lekker in de zon. Ik heb
net ook geprobeerd daar te studeren, maar
mijn papieren waaiden steeds weg. Echt
heel fijn dat je hier kunt eten en drinken,
want ik krijg altijd honger als ik studeer.
De broodjes zijn trouwens zeer aan te
bevelen! Een nadeel is dat er af en toe
etensgeuren langs waaien, het is moeilijk
om niet de hele tijd aan eten te denken.’
Internet: ja, de code kun je opvragen bij
de bar.
Koffie: zeker, en een uitgebreide lunch-
kaart.
Aanstaarfactor: niemand let op je.
Publiek: jong of voelt-zich-nog-jong.
Veel studenten en yuppen en incidenteel
een groep verdwaalde dagjesmensen.
Flirtfactor: dit hangt helemaal van jou
af. De verleiding is groot om te kijken wie
er binnenkomt en dan is oogcontact snel
gemaakt.
Budget: de bediening staat niet steeds
naast je om te vragen of je nog wat wilt
drinken, dus je kunt gerust een uur over je
koffie doen.

Openingstijden: ma t/m do en zo van
11.00 tot 01.00, vr en za van 11.00 tot
03.00/04.00 uur.
Tip: blijf hier de hele dag studeren en
beloon jezelf met een uitgebreide lunch of
een maaltijd en een film.
Centraal
een filmpje houd, maar ik voel me wel
een beetje een vreemde eend in de bijt
met mijn zakelijke studie. Dus voorlopig
houd ik het nog bij Roeterseiland, dat is
ook dichterbij. Wel ideaal aan deze plek
is dat je er pas vanaf 1 uur ’s middags
terecht kan: voor de nachtvlinders onder
ons een mooi excuus om het de avond
ervoor flink laat te maken.
Rosanne Koppert in Studio K
zitten kun je ongestoord je boterhamme-
tjes opeten.
Openingstijden: ma, di en do van 13.00
tot 17.00 uur.
Tip: spreek om 17.00 uur met vrienden
af op het terras van Vertigo, zodat je iets
hebt om naar uit te kijken.
van deze schepen is dit al vanaf een
flinke afstand te zien. Ook kun je op
de website een ‘cruisekalender’ vinden.
Als je binnen de borden met departures
en arrivals volgt, kom je terecht in een
grote hal die nogal surrealistisch aan-
doet. Verspreid over de grotendeels lege
ruimte zitten toeristen aan een tafeltje,
aan het werk op hun laptop of verveeld
hangend in hun stoel. Hiertussen staan
een paar kraampjes van ‘Thinking of
Holland’, waar je stroopwafels, pluchen
oranje klompen en koelkastmagne-
ten met molens kunt kopen. Verder is
geprobeerd de kale ruimte op te fleuren
met gigantische foto’s van tulpen en
een vloerschaakbord. Je kunt tussen
de toeristen gaan zitten, maar de beste
studieplekken vind je op de tweede
verdieping. Hier staan leren chaises
longues met uitzicht op het IJ, waarin
je kunt wegdromen bij de gedachte aan
een luxe bootreis naar de Cariben.

en toch intiem Tussen de Getest door Tina

toeristen met
Internet: ja, geen code nodig. Hoenderdos (20), bachelor
Koffie: nee. literatuurwetenschap
Bibliotheek Filmmuseum
Vondelstraat 69-71
Aanstaarfactor: je kan gewoon naar
binnen lopen. Het is wel handig om een uitzicht op het IJ ‘Het is hier heel rustig, waardoor ik me
goed kan concentreren. Ik heb net mijn
boek uit een van de kasten te trekken, essay voor taalfilosofie afgeschreven.
Of nee, pardon: bibliotheek van ‘EYE omdat je anders misschien in de wetboek- Passenger Terminal De Terminal doet me een beetje denken
– Film Instituut Nederland’, zoals het categorie valt. Amsterdam aan Schiphol, alleen minder hectisch.
Filmmuseum tegenwoordig heet. De Publiek: cinefielen van alle leeftijden. Piet Heinkade 27 Eerder vliegveld Eindhoven. Ik zat eerst
vrouw achter de balie corrigeert menig Flirtfactor: je raakt hier makkelijk met el- beneden, maar daar is het vrij donker. Ik
bezoeker met tegenzin: ‘Wij zijn er ook kaar in gesprek door de intieme studieruim- De Passenger Terminal is alleen open vond de toeristische kraampjes zonder
niet blij mee.’ De bibliotheek zit in een tes, dus de kans op een flirt is aanwezig. als er een cruiseschip staat aangemeerd. klandizie ook nogal deprimerend. Hier-
statig gebouw aan de linkerkant van het Budget: als je een beetje achteraf gaat Dankzij de gemiddelde afmetingen boven is het veel lichter. De stoelen zitten
museum. Binnen vind je een uitgebreide
collectie boeken, tijdschriften en cd’s over
film en twee studieruimtes met uitzicht op
het Vondelpark. De bibliotheek lijkt een
goed bewaard geheim, want binnen is het
erg rustig. Een buitenlandse student werkt
aan haar scriptie over films met als thema
de Tweede Wereldoorlog en verscholen in
een hoekje zitten drie giechelende meisjes
achter hun laptop. Toch zit het volgens de
baliemedewerkster soms wel vol: ‘Er ko-
men vaak meisjes met dikke wetboeken,
die stuur ik weg als het te druk wordt.’

Getest door Demmy Honoré

de Vries (24), master Business
Studies
‘Voor mij is dit geen goede studieplek.
Terwijl je aan het werk bent kijk je uit op
het terras van Vertigo, waar mensen lek-
ker in het zonnetje zitten en een biertje
drinken. Niet echt een goede stimulans
om te studeren of aan je scriptie te zit-
ten. Door de kleine ruimtes en het hoge
plafond is het hier vrij gehorig, vandaar
dat ik niet in de andere studieruimte ben
gaan zitten waar al enkele meiden aan
het werk waren. Deze plek is wel geschikt
voor filmstudenten. Die zijn waarschijn-
lijk uren zoet met de filmboeken en
kunnen hier anderen met dezelfde in-
teresses ontmoeten. Niet dat ik niet van
Demmy Honoré de Vries in de bibliotheek van EYE - Film Instituut Nederland (voorheen: Filmmuseum)

Folia 23
 Tijd
Problemen met studeren
in verband met

om je... een functiebeperking?

...punt
te maken
Voor informatie over studeren met een functiebeperking
kun je terecht bij: www.studerenmeteenfunctiebeperking.nl
Op zoek naar een leuke voetbalvereniging? De UvA studentendecanen: www.uva.nl/studentenzaken of 020-5258080
Kom eens kijken bij ons of train een keer mee! De HvA studentendecanen: www.sz.hva.nl/decanaat of 020-5951463

T.O.S.-Actief
Sportpark Middenmeer, Radioweg 63
020 6928314 / info@tos-actief.nl / www.tos-actief.nl

Op kamers in
Amsterdam?
Kom naar duwo!
Huur bij duwo,de grootste studentenhuisvester van Nederland.
duwo is actief in Amsterdam, Amstelveen,Hoofddorp, Haarlem, Den Haag, Delft en Leiden,
steden met een tekort aan studentenwoningen.
Openingstijden: maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur.

Kijk op www.duwo.nl
Uilenstede 108 • Amstelveen
T (020) 543 11 00 • E amsterdam@duwo.nl

adv_244x169_kamers-A'dam.indd 1 08-06-10 21:43

 Tina Hoenderdos in de Passenger Terminal Amsterdam

heel lekker en je bent in een paar stappen voor zich en lijkt daar helemaal in te zijn dere Collecties van de UvA, maar ik was Internet: ja.
buiten, als je even wilt pauzeren in de opgezogen. Je gaat vanzelf zachtjes lopen er nog nooit geweest. Ik voel me hier wel Koffie: nee, maar beneden zit een fijn en
zon. Handig aan deze plek is dat je hier om niemand uit zijn concentratie te halen. een beetje onwelkom. Toen ik vanoch- stijlvol café.
geen bekenden zult tegenkomen en je Als je naar achteren doorloopt en de trap tend binnenkwam, werd ik erg aange- Aanstaarfactor: hoog.
dus ook niet wordt afgeleid. En het is een bij het kopieerapparaat opgaat, kom je in staard door de mensen van de balie. Ze Publiek: zeer geconcentreerd lezende
fijne afwisseling van de UvA-gebouwen een gang met een paar prachtige kamers stuurden me eerst naar de kluisjes om studenten en grijsaards.
en de Openbare Bibliotheek. Als ik tot waarvan de hoge wanden volledig zijn be- mijn tas weg te zetten. Toen ik voor de Flirtfactor: alleen als je van uitdagingen
laat wil studeren en de UB is dicht of vol, dekt door boeken. In de kamer Rosenthali- tweede keer binnenliep vroegen ze of ik houdt.
zou ik hier heengaan.’ ana werkt normaal gesproken de archivaris, wel echt voor de collectie kwam en gaven Budget: niet echt, de prijzen in het café
maar als hij er niet is kun je hier stilletjes ze me een formulier met ‘huisregels’. zijn aan de hoge kant.
Internet: ja, de code kun je opvragen bij gaan zitten. Dit is de ideale studeerkamer: Ik was ook heel vroeg, daardoor viel ik Openingstijden: ma t/m vr van 09.30
de receptie. veel licht en een enorme tafel waarop je veel waarschijnlijk meer op. BC is tien minu- tot 17.00 uur.
Koffie: nee, je zult zelf een thermoskan papieren kwijt kunt. ten fietsen van waar ik woon, dus ik denk Tip: loop hier naar binnen als iemand
moeten meenemen. dat ik hier wel vaker ga studeren. Het is die hier perfect de weg weet, dan word je
Aanstaarfactor: geen, er hangen wel Getest door Joan Panhuyzen heel rustig en er zijn veel verschillende gewoon met rust gelaten.
overal veiligheidscamera’s maar deze zijn (26), bachelor Spaanse taal hoekjes waar je kunt gaan zitten. Ik vind
goed te negeren. en cultuur de bibliotheek ook wel inspirerend: ik
Publiek: Britse en Duitse toeristen. Veel ‘Bij de introductie van Spaanse taal en heb het gevoel dat je hier overal schatten
shorts met sandalen dus. cultuur had ik al gehoord over de Bijzon- kunt vinden.’ yyy
Flirtfactor: nul.
Budget: behalve de ‘traditionele’
stroopwafels is er nog de Subway. Je kunt
ook zelf eten en drinken meenemen en
een minipicknick houden op de houten
vlonder buiten.
Openingstijden: van 7 uur ’s ochtends
tot 12 uur ’s nachts, mits er een cruise-
schip staat. Ideaal voor zowel ochtend- als
avondmensen.
Tip: trek iets te korte shorts aan en sjouw
een zware koffer mee, dan kun je uren
onopvallend rondhangen.

Schatzoeken
in doodse stilte
Bijzondere Collecties,
kamer Rosenthaliana
Oude Turfmarkt 129

De bibliotheek van de Bijzondere Collecties

is heel geschikt als je lange tijd geconcen-
treerd moet werken. Rijen en rijen boeken-
kasten, geheimzinnige apparaten waarmee
oude fiches kunnen worden bekeken en een
bijna beklemmende stilte: hier zal je niet
de neiging krijgen uren voor je uit te staren
of onbeantwoorde e-mails bij te werken.
Iedereen die hier zit heeft een stapel boeken
Joan Panhuyzen in de bibliotheek van Bijzondere Collecties

Folia 25
 Toeristen
Je herkent ze van ver en leert ze al snel te ontwijken: zwalkende toeristen op
de herkenbaar felgekleurde fietsen. Voor toeristen is de Amsterdamse fietser
een hele verschijning. Drie kinderen in een bakfiets, twee vrienden achterop,
in maatpak naar het werk en bloemen, kratten met honden en boodschappen
aan het stuur. En dat allemaal zonder helm. De fiets is onderdeel van het Am-
sterdamse imago. Niet voor niets is de fietsflat bij het Centraal Station een van
de meest gefotografeerde objecten van Amsterdam.

Sterven op
het stalen ros
De bierfiets, de fietstaxi, de bakfiets. Amsterdam is een stad waar alles op de fiets
lijkt te kunnen. Toch zijn fietsers vaker betrokken bij verkeersongevallen dan andere
verkeersdeelnemers. Lang niet overal is het verkeer van Amsterdam goed ingesteld
op de fietser. Marit van Kooij

H
et is half drie ’s middags
en je staat met je fiets
voor een rood stoplicht
op de Amstelveenseweg.
Je hebt voorgesorteerd
om bij groen licht over te steken en
links de Zeilstraat in te slaan. Achter je
staan minstens twaalf auto’s ongeduldig
te ronken. Het licht springt op groen.
Terwijl je het kruispunt oversteekt, volg
je de aangegeven lijnen op het wegdek en
ben je blij dat je de door rood rijdende
taxi’s, de kuilen in de weg en de tramba-
nen effectief weet te ontwijken. Je haalt
opgelucht adem. En knalt vervolgens
bijna tegen een geparkeerde auto op. Je
zwengelt aan je stuur. Een toeterende auto
scheert rakelings langs je en weet je nog
net te ontwijken. Je fiets door en kijkt
verbaasd achterom. Dan zie je waarom
het bijna misging: het aangegeven fietspad
eindigt in een strook geparkeerde auto’s.
Een vreemde fout van de gemeente?
Boris
Amsterdam is, hoewel zelfverklaarde
fietshoofdstad van de wereld, nog lang niet
veilig genoeg om onbezorgd te kunnen
fietsen. Er komen per jaar ongeveer twaalf
tot vijfentwintig mensen om het leven
in het verkeer van Amsterdam. Fietsers
zijn nog altijd het vaakst slachtoffer van
verkeersongevallen in Amsterdam, soms
met tragische afloop. Gemiddeld komen er
acht fietsers per jaar om. Het aantal fietsers
dat in het hoofdstedelijke verkeer gewond
raakt, schommelt rond de vierhonderd
slachtoffers per jaar. De Amsterdamse
politiek werd in 2009 wakker geschud na
het overlijden van de 12-jarige Boris. De
jongen stond met zijn fiets te wachten
voor een kruispunt in de Marnixstraat en
werd toen op klaarlichte dag aangereden
door een vrachtwagen. De chauffeur had
hem over het hoofd gezien. De bewoners,
die al meerdere keren het gevaar van de
Marnixstraat bij de gemeente hadden
aangekaart, waren woedend en begon-
nen uit protest zelf de wegbelijning aan
te passen. Het had in hun ogen allemaal
te lang geduurd. De inmiddels afgetreden
wethouder van verkeer en vervoer Hans
Gerson gaf aan de aanpak van gevaarlijke
verkeerspunten te willen intensiveren en
hij trok 400.000 euro meer uit voor de
aanpak van verkeersveiligheid. In 2010 en
2011 heeft het college hier jaarlijks gemid-
deld €1.100.000 voor gereserveerd. Maar
het gaat veel Amsterdammers te langzaam.
Op internet zijn lijsten beschikbaar van on-
veilige routes in de stad. Straten (zie kader)
die al jaren niet aangepakt worden en waar
het, volgens forumbezoekers en bewo-
nerscomités, net als bij de Marnixstraat,
wachten is op het volgende slachtoffer.
Blackspots
Het kruispunt Zeilstraat-Amstelveenseweg
is een zogenoemde blackspot, een kruis-
punt waar in drie opeenvolgende jaren
minstens zes verkeersdeelnemers bij een
ongeluk betrokken zijn. De Werkgroep
Blackspots Amsterdam (WBA) van de
Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer
(DIVV) komt sinds 2001 twee keer per
maand bijeen om de blackspots te evalu-
De meeste ongelukken
worden veroorzaakt door
alcohol of door rood licht
fietsen
eren. In de groep zitten beleidsmedewer-
kers, afgevaardigden van het Amsterdams
Ingenieursbureau, mensen van de politie,
vertegenwoordigers van de stadsdelen
en stoplichtenexperts. Vandaag evalueert
de WBA enkele dodelijke ongevallen en
bespreekt zeven blackspots, waaronder het
kruispunt Zeilstraat-Amstelveenseweg.
Het verbeteren van gevaarlijke kruispunten
ligt soms voor de hand (het aanscherpen
van de wegmarkering, speciale wegvlak-
ken voor fietsers, het plaatsen van spiegels
die de dode hoek verkleinen), maar is vaak
een kwestie van keuzes maken. Een blok
beton dat voetgangers voor rechtsafslaand
verkeer moet beschermen kan opeens een
gevaar zijn voor de fietsers die vanaf de
overkant komen. Ook de Zeilstraat illus-
treert dit. In de spits geldt daar een stopver-
bod om meer ruimte op de weg te creëren.
Fietsers kunnen dan de parkeerplaatsen
van de auto’s als weghelft gebruiken. Buiten
de spits, als de auto’s wel mogen parke-
ren, levert dit een uiterst verwarrende
verkeerssituatie op. Een ander voorbeeld
is het dodelijk ongeval dat de werkgroep
bespreekt. Een fietser, naar later blijkt de
22-jarige student Tonio van der Heijden,
de zoon van de schrijvers A.F.Th. van der
Heijden en Mirjam Rotenstreich, komt in
botsing met een auto op de kruising van
de Hobbemastraat en de Stadhouderkade
en overlijdt. ‘Het kruispunt heeft enkele Verkeersveiligheid (SWOV) heeft in kaart
onvolkomenheden’, merkt iemand op. Zo gebracht bij welke overtredingen de meeste
staat de Stadhouderskade, een drukke doden en ziekenhuisgewonden vallen. Het
straat waar de auto’s de neiging hebben blijkt dat de meeste ongelukken veroor-
om hard door te rijden naar de verbinding zaakt worden door alcoholgebruik of het
met de Overtoom, nogal verdekt opgesteld negeren van rood licht. ‘Het is natuurlijk
achter de gebouwen. Het ongeval vond ’s de vraag waar de verantwoordelijkheid van
nachts plaats toen de stoplichten uitgescha- de gemeente ophoudt en die van de fietser
keld waren. ‘Moeten we overwegen om de begint,’ zegt Wytse de Lange, beleidsmede-
stoplichten de hele nacht aan te houden?’ werker Hoofdnetten en ook aanwezig op
vraagt men aan de stoplichtenexpert. Hij de Werkgroep Blackspots Amsterdam. De
twijfelt: ‘Een rood stoplicht is ’s nachts bij blackspot Molukkenstraat-Insulindeweg
weinig verkeer erg ongeloofwaardig. Je kent veel verkeersslachtoffers die het
loopt dan het risico dat mensen het ver- rode licht genegeerd hebben. ‘Moeten
keerssignaal juist negeren en ook nog eens we daarom maar degene die door rood
minder opletten.’ rijden gaan faciliteren?’ vraagt iemand
zich tijdens de werkgroep af. ‘Fietsers zijn
Kwetsbaar kwetsbare verkeersdeelnemers,’ vertelt
De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Manja Prijs, hoofdinspecteur van politie

26 Folia
Blackspots
Het aantal blackspots in Amsterdam ligt rond de zestig, waarvan er
opvallend veel in Zuid liggen. ‘Zuid kent een sterke verkeerstoestroom
vanaf de Zuidas richting het centrum. Bovendien worden veel kruis-
punten opgeknapt, waardoor verkeersituaties onoverzichtelijker wor-
den,’ legt Rob van den Ban van de Werkgroep Blackspots Amsterdam
uit. Andere gevaarlijke straten: de Vijzelstraat, de Stadionweg, de Kin-
kerstraat, de Stadhouderskade, de Marnixstraat en de Bilderdijkstraat.
Dode hoek
Het SWOV (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid) heeft berekend dat 41 pro-
cent van de ongevallen in de dode hoek dodelijke gevolgen heeft. De fietser wordt vaak overval-
len door de rechtsafslaande vrachtwagen en kan geen kant meer op. De vrachtwagenchauffeur
heeft niets in de gaten. Toen de 27-jarige dochter van Anna Enquist in 2001 overleed nadat ze
was overreden door een vrachtwagen, ondernam de dichteres actie. Sinds 2003 hebben daarom
alle vrachtwagens verplicht dodehoekspiegels. Inmiddels wordt gedacht aan verbetering door het
plaatsen van camera’s en een vooruitkijkspiegel.

foto ANP

Amsterdam-Amstelland. Door rood rijden
is daarom geen goed plan, aldus Prijs. ‘De
stoplichten staan er omdat ze nodig zijn.
De politie handhaaft dit streng, met name
op de blackspots.’ Met behulp van boetes
probeert de politie de fietser op zijn of haar
verantwoordelijkheid te wijzen. Door rood
gereden? Zestig euro boete. Geen licht?
Vijfendertig euro boete. Ook als je fietsbel
of remmen niet goed werken, kan je een
boete krijgen. Je bent dan respectievelijk
twintig en vijfendertig euro armer.
Oogcontact
Een politieofficier in Australië waar-
schuwde fietsers ‘tijdens het fietsen nooit
naar hun mp-3speler te luisteren tenzij
zij een diepe doodswens koesteren’. Ook
in de wereld van verkeersveilig Amster-
dam is men geen fan van de apparaatjes.
Manja Prijs drukt zich wat genuanceerder
uit: ‘Het is niet verboden om muziek te
luisteren of te bellen tijdens het fietsen.
Voor je eigen veiligheid zou ik echter zeg-
‘We moeten soms
de hevig slingerende
fietsers tegen zichzelf in
bescherming nemen’
gen: doe dat niet. Je hoort en ziet letterlijk
minder van wat er in je omgeving gebeurt.
Bovendien kan je met een telefoon aan
je oor minder goed manoeuvreren en
kan je geen richting aangeven. Als je de
verkeersveiligheid door jouw gedrag in
gevaar brengt, kan je daar voor vervolgd
worden.’ Prijs wijst ook op het gevaar van
de dode hoek. ‘Vrachtauto’s zijn gevaar-
lijk, vooral als ze rechts afslaan en jij als
fietser rechtdoor moet. Je belandt dan
snel in de dode hoek van de vrachtauto
die jou daardoor uit het zicht verliest. Je
hebt in dit soort situaties voorrang, maar
je kan beter wachten tot de vrachtauto
is afgeslagen. Als je wel voorrang neemt,
zorg er dan voor dat je oogcontact met
de bestuurder hebt gehad.’ Alcohol is een
van de meest voorkomende oorzaken
van verkeersongelukken. Na een avond
stappen springt de gemiddelde student op
zijn fiets waardoor ze zonder boetes thuis
kunnen komen. Toch? Helaas. De wet
kenmerkt fietsers als bestuurders en die
mogen niet onder invloed rijden. Maar
hoe streng controleert de politie hierop?
Manja Prijs legt uit: ‘De pro-actieve poli-
tiecontrole op alcoholovertredingen richt
zich op gemotoriseerd verkeer. Wanneer
de politie een dronken fietser aanhoudt,
is er meestal meer aan de hand. Dan heeft
er bijvoorbeeld al een aanrijding plaats-
gevonden. De politie controleert dan alle
bestuurders op het gebruik van alcohol.
Botsen is blazen. Maar wij moeten soms
de hevig slingerende fietser tegen zichzelf
in bescherming nemen.’ Voor fietsers
geldt dezelfde alcoholgrens als voor auto-
mobilisten: een promillage van 0,5. En dat
is slecht nieuws voor de alcoholminnende
student, want dat niveau bereik je al als je
meer dan twee alcoholconsumpties in één
uur drinkt. Fietsen in Amsterdam. Het is
oppassen geblazen. yyy

Folia 27
 Infoover
Info overde
de Educatieve
Educatieve CoAssistent
CoAssistent(ECA)
(ECA)
Studeer
Studeer je je
in in Amsterdam,
Amsterdam, Diemen
Diemen of of Haarlem
Haarlem aan
aan eeneen van de voor
instelling instel-
StudiJob Uitzendbureau: voor alle tijdelijke, vaste en lingen voor hoger onderwijs (hogeschool of universiteit) en
hoger onderwijs (hogeschool/universiteit) en sta je niet ingeschrevensta je niet
bij
flexibele oplossingen voor personeel! ingeschreven bij een lerarenopleiding, dan is misschien een bijbaantje
een lerarenopleiding, dan is een bijbaantje in het voortgezet onderwijs
in het voortgezet onderwijs iets voor jou!!!
misschien iets voor jou!
StudiJob staat voor kwaliteit, zorg en persoonlijke betrokkenheid. Met de
focus op het bemiddelen van studenten, begeeft StudiJob zich voornamelijk Het komende schooljaar 1
loopt in Amsterdam en omstreken het project
Het komende schooljaar 1
loopt
educatieve coassistent, kortweg in Amsterdam
ECA genoemd, en omgeving
waaraanhet project
middelbare
binnen de onderwijssector en de zakelijke dienstverlening.
educatieve coassistent,Deze
scholen deelnemen. kortweg ECAbieden
scholen genoemd, waaraan
studenten eeneen groot
goed betaald
aantal scholen
bijbaantje (vandeelnemen.
minimaal 4Deze scholen
uur per weekbieden
2
). studenten een goed
Op zoek naar personeel? StudiJob biedt: betaald bijbaantje (van minimaal 4 uur per week2).
Het kan dan gaan om het begeleiden van leerlingen bij:
- Een passende match; kan
• dan
huiswerk, zelfwerkzaamheid
Het gaan om het begeleiden van leerlingen bij:
- Intelligent, snel inzetbaar en betrouwbaar personeel; • • huiswerk,
praktische opdrachten
zelfwerkzaamheid
- Een partnerschap, waarbij StudiJob graag meedenkt in personele kwesties; • • praktische
practicaopdrachten
- Een persoonlijke benadering. • profielwerkstukken
• practica
maar ook:
• profielwerkstukken
Op zoek naar werk? StudiJob heeft: • het assisteren bij lessen (bijvoorbeeld het begeleiden van
maar ook: werkgroepjes)
- Kennisinhoudelijke functies, bij voorkeur gerelateerd aan de studie; • • het betrokken zijn bij ontwikkeling/introductie van nieuwe
assisteren bij lessen (bijvoorbeeld het begeleiden van
werkgroepjes)
leerstof of onderwijsmethoden
- De mogelijkheid tot het opdoen van relevante werkervaring;
- Een persoonlijke benadering waarbij de consulent meedenkt in je
• • betrokken
een leraar in staat stellen de lessen anders in te richten
zijn bij ontwikkeling/introductie van nieuwe leerstof of
onderwijsmethoden
ontwikkeling;
Combineer
• een leraar je dit met een
in staat educatieve
stellen de lessenminor,
anders daninkun je er mogelijk ook
te richten
- Boeiende opdrachtgevers.
studiepunten.
Combineer je dit met een educatieve minor, dan kun je er mogelijk ook
Loop binnen bij onze vestiging, of neem contact op met een van de consulenten. Kortom, in de rol van een ECA kun je verkennen of het onderwijs een
studiepunten meeverdienen.
aantrekkelijke werkgever kan zijn.
Je doet werkervaring op, die je later altijd van pas kan komen.
• Studijob is geopend van 09.00 - 17.15 uur. Kortom, in de rolgeld
Èn je verdient van en
eenmogelijk
ECA kunstudiepunten!
je verkennen of het onderwijs een
• Voor meer informatie kun je ook bellen naar 020 535 34 60. aantrekkelijke werkgever kan zijn.
• www.studijob.nl JeKijk
doet werkervaring
eens op, die
op de website je later altijd van pas kan komen!
www.apostartendedocenten.nl
Èn je verdient geld en mogelijk studiepunten!
2010/2011
1

KijkDit is opop
jaarbasis (40 weken)
2
eens de website www.apostartendedocenten.nl
VK_1_2p_STUDcamp_244x169_AMSTERD:Opmaak 1 18-06-2010 11:54 Pagina 1
1
2010/2011
2
Dit is op jaarbasis (40 weken)

Alleen voor studenten:

50%
korting
op de Volkskrant

+ gratis
trendy fiets
De Volkskrant heeft een superaanbieding voor studenten. Neem nu voor een jaar een studenten-
abonnement op de Volkskrant en je krijgt 50% korting en een supertrendy fiets. Je betaalt slechts € 13,45 per maand
en krijgt een Johnny Loco beachbiker cadeau. Ga nu naar volkskrant.nl/fiets om gebruik te maken van dit tijdelijke aanbod!*
*Alle info en voorwaarden op vk.nl/fiets

vk.nl/fiets
Fen is uit
De blije boodschap
Gospelfestival
Heineken Music Hall
Mijn oma zingt in een kerkkoor. Zij doet dit al jaren en
ze krijgt het er bovendien steeds drukker mee, omdat de
vraag naar optredens evenredig groeit met het aantal ge-
meentelijke sterfgevallen – en omdat de vergrijzing zelfs
in Geldrop haar top nog niet bereikt heeft.
Nu schaam ik me een beetje om het te zeggen, maar: ik
ben nog nooit naar een optreden van mijn oma geweest.
En dat terwijl ik, nota bene zelf muzikant, weet hoe
ontzettend fijn en egostrelend het is wanneer vrienden en
familie af en toe naar je komen luisteren.
Dat heeft niets te maken met de geijkte excuses die men
doorgaans ten aanzien van grootouders aanvoert. Ik vind
mijn oma geen verbitterde ouwe tang. Ik vind mijn oma
geen tweederangs gesprekspartner die niet weet wat er in
de wereld speelt. Ik vind het niet onoverkomelijk tegen
vrienden te moeten zeggen dat ik een middag in Geldrop
ben geweest en ik heb het niet te druk. (Of nou ja, eigen-
lijk wel. Maar dat is dan weer geen excuus.)
Nee, de reden dat ik tot op heden nog geen stap in de
dorpskerk van Geldrop gezet heb is vooral gelegen
in deze dorpskerk zelf. Of genuanceerder; in de wijze
waarop deze gemeenschap zich muzikaal pleegt uit te
drukken. Het is een open deur, dat weet ik ook wel, maar
teringjantje wat zijn christelijke kerkdiensten in Europa
toch vaak onvoorstelbaar saai, benepen, fantasieloos,
melodramatisch, oninspirerend en modisch volstrekt on-
verantwoord. Daar verandert mijn zeker-wel-leuke oma,
vrees ik, maar weinig aan.
Toen ik een jaar geleden in New York was, zag ik hoe ook
het anders kan. Hoe het evangelie, dat nota bene ‘blije
boodschap’ betekent, ten minste passend blij verpakt
kan worden. De gospel die door de kerken van Harlem
schalde was allesbehalve benepen en fantasieloos en op
geen enkele manier saai en melodramatisch. Zij galmde,
knalde en swingde als een tiet. Ik heb ook geen grijze
kokerrokken kunnen ontdekken.
Ik zou er goud voor geven mijn oma eens in die hoeda-
nigheid te kunnen aanschouwen.
Misschien dat 18 september inspirerend gaat werken. yyy
Fen Verstappen
Zaterdag 18 september 2010
Vanaf 13.00 (zaal open om 12:00) tot 23:15 uur
Entree 32,50 euro
Heineken Music Hall
Meer info op www.gospelfestival.nl
het beste
Huub van der Lubbe
Noor Spanjer (28)
masterstudent filmstudies:
Humor: ‘Arjan Ederveen: Theo en Thea, Creatief met
kurk, en nu het toneelstuk Lang en gelukkig. Een compi-
latie van bekende sprookjes die net even anders lopen en
waar ik me helemaal stuk om heb gelachen.’
Boek: ‘Meneer Ibrahim en de bloemen van de koran van
Eric-Emmanuel Schmitt. Een actueel verhaal over een
wijze Arabier die een joods jongetje bij de hand neemt
en dat groot is in elk opzicht: tolerantie tussen religies,
vriendschap tussen jong en oud. Geert Wilders en alle fi-
guren die star tegen andersdenkenden aankijken zouden
dit voor straf dertig keer moeten lezen.’
Film: ‘Rare paradijsvogels en vooral twee vrouwen die
sterk, autonoom en in control zijn: Bagdad Café uit 1987.
Mijn eindscriptie gaat over vrouwelijke heldinnen. Zo’n
krachtig vrouwelijke representatie zie je zelden in popu-
laire cinema. Het overheersende beeld is dat vrouwen
willen zorgen en in de armen genomen worden. Maar dat
is een vanuit de cultuur gestuurd beeld.’
Afknapper: ‘Vanuit mijn feministische hart: Stout, het
boek van Heleen van Royen en Marlies Dekkers. Om
het platte beeld daarin van vrouwen: de geile, lustobject­
achtige pop. Al die onechte, gefotoshopte foto’s, het
heeft niets met de verbeelding van krachtige vrouwen te
maken.’
Tijdschrift: ‘Linda. Absoluut niet academisch en lichte
kost, maar een ontzettend goedgemaakte wegleesglossy
met vernieuwende en confronterende foto’s (vrouwelijke
bodybuilders) en lekker voor op het strand.’
Muziek: ‘Mijn held Huub van der Lubbe met Concor-
dia. Hij is een poëet met sublieme teksten, die je pas echt
begrijpt als je zelf meemaakt waarover hij zingt. O, dat
bedoelde Huub dus over de liefde in “Iemand als jij.” En
natuurlijk ben ik stiekem verliefd op hem.’
Tv: ‘‘t Schaep met de 5 pooten. Een grandioos spelende
cast, een setdresser die losgaat bij de aankleding van
decors en acteurs, en ook de liedjes voegen iets toe.’
Kunst: ‘De tekeningen van Leo Vroman zoals het zelf-
portret waarbij de hand waarmee hij de spiegel vasthoudt
verdwijnt in de spiegel. Hij is inmiddels 95 jaar en scherp
als een mes: dichter, wetenschapper, kunstenaar. Hij
ontwerpt ook nog computerprogramma’s!’
Stokje: ‘Ik geef het stokje aan student wiskunde Apo ­­
Cihangir, een bescheiden jongen die heel charmante
e-mails schrijft waarin hij altijd heel duidelijk uitlegt wat
hij bedoelt.’ yyy Hans van Vinkeveen
eten
Frisse vis
Kyoto Café
Damrak 44
Met sushi kan veel mis zijn. De rijst plakt niet of juist te
veel, is te koud of te warm, de rollen zijn te groot of te
klein, de sushi is te standaard of te experimenteel. Het is
dus ook niet zo vreemd dat een bezoek aan een Amster-
damse sushibar vaak uitloopt op een deceptie en je de
sushi liever zelf maakt, ook al hang je dan minstens een
halfuur boven een pan met rijst te wapperen met een
oude krant om het perfecte plakgehalte te realiseren.
Het kwam mij ter ore dat er een sushibar in Amsterdam
is die zowel op internet als van kenners (de gevreesde
Johannes van Dam van Het Parool gaf het restaurant een
8-) goede recensies krijgt. Toen ik ook nog op de site zag
dat je er onbeperkt sushi kan eten voor slechts € 20,80,
was ik verkocht. Ik haastte me richting Damrak. Want
daar, op de onvoorstelbaar ongezellige ‘Rode Loper’ van
Amsterdam, bevindt zich sushibar Kyoto. Eens kijken of
de geruchten kloppen.
Het concept van Kyoto kom je niet vaak tegen in de
gemiddelde all you can eat-zaak: er is geen tijdslimiet,
geen buffet, geen formulieren en geen boetes voor niet
opgegeten gerechten. We nemen het basisarrangement,
wat meer dan genoeg is als je alleen voor de sushi komt.
We beginnen met een misosoep die naar mijn smaak
iets te zout is en iets te veel lijkt op de poederpakjes die
je bij elke toko kan kopen. De volgende ronde nemen
we de Californian rolls die knapperig zijn en een goede
balans hebben tussen de surimi en de komkommer. De
spicy tuna, de avocado-zalm en eigenlijk alle sushi die we
daarna proberen zijn duidelijk vers gemaakt, met malse
vis en rijst op goede temperatuur. We wisselen het geheel
af met gefrituurde garnalen, avocado-nigiri en salade.
Het leuke aan Kyoto is dat je alles kan proberen. Altijd
al eens ‘salmon belly sushi’ willen eten? Of rodebonenijs
als dessert? Zeewierslade als bijgerecht? Hoewel het wel
gewaardeerd wordt als je netjes je bord leegeet, kan je het
bij Kyoto allemaal proberen. De bediening is vandaag erg
goed. Uit niets blijkt dat ze ons, hoewel de zaak propvol
is, snel weg willen hebben. Dat kan een momentopname
zijn, want op internet is niet iedereen even lovend over
de rondrennende meisjes. Na twee uur verwisselen we
de frisheid van Kyoto voor het dampende en stinkende
Damrak. Advies: kom uitgehongerd, want Kyoto is een
dag hongerlijden zeker waard. yyy Marit van Kooij
Eten: heerlijk
Prijs: prima
Bijzonder: mogelijkheid tot karaoke-arrangement
Folia 29
 [ingezonden mededeling]

Peper
Nieuwsbrief van de www.ASVA.nl

ASVA verlicht je
studententijd
Het nieuwe studiejaar staat weer voor de deur! Dit
betekent weer zwoegen op opdrachten en hard leren voor
De cijfers
tentamens. Om jouw studietijd tot een succes te maken
is het erg belangrijk om een goede studieomgeving
te hebben. Als centrale belangenbehartiger van de
Amsterdamse studenten zet ASVA zich hiervoor in. Om
jouw studentenleven zo soepel mogelijk te laten verlopen
signaleert ASVA problemen en denkt ASVA na over creatieve
oplossingen. Daarnaast zet ASVA zich in voor goed
onderwijs en lobbyt zij voor meer studentenhuisvesting
in Amsterdam. Zo zijn de containerwoningen een idee
van ASVA. Verder verkoopt ASVA iedere donderdag de
goedkoopste legale fietsen van de stad. Deze fietsverkoop
vindt plaats op het Binnengasthuisterrein. Ook biedt ASVA
voordelige studentenverzekeringen aan. Het Platform
is er om je te helpen bij het opzetten van projecten en
Kijk wat ASVA jou te bieden heeft op:
evenementen. Heb je ruzie met je huisbaas of problemen
met de DUO dan kan je bij het rechtsbureau van ASVA www.ASVA.nl
gratis juridisch advies inwinnen. Kortom, tijdens jouw
studententijd is ASVA er voor jou.

Lid bij ASVA

ASVA in het kort:
Als ASVA-lid kun je gebruik maken van
• Gratis rechtshulp
al onze diensten en profiteer je van
• Kamerbemiddeling
aantrekkelijke kortingen. Voor slechts 15
• Voordelige verzekeringen
euro per jaar ben jij lid van ASVA. Ben je
• 2 X per jaar cursusweek
lid van één van onze partnerverenigingen
• Hulp bij het opzetten van projecten en
dan ontvang je nog eens 5 euro korting
evenementen
op het lidmaatschap. Je kunt ook op vele
• Onze studentenbalie in het Studenten
manieren actief worden binnen ASVA,
Informatie Centrum helpt je met al je
bijvoorbeeld door actief te worden
vragen over het studentenleven
in één van onze commissies. Kijk op
• Goedkoopste legale fiets van de stad
www.ASVA.nl hoe jij actief kunt worden
(alleen voor leden)
bij ASVA.

Een uitgave van de ASVA studentenunie. Vendelstraat 2 1012 XX Amsterdam. Reageren? peper@asva.nl
 - advertentie -

#01 lezingen-
GOED VOORBEREID HET DONKER IN.
het cultureel studentencentrum van UvA & HvA
ladder
Voor iedereen die is geïnteresseerd in lezingen,
FILMTIP VAN HET JAAR CREA Cursussen debatten en congressen, is er de Folia Lezin-
genladder. Iedere week vind je hier een selectie

CINEVILLE.NL van de meest interessante evenementen in Am-

sterdam. Kijk voor een compleet overzicht op
DÉ SITE VOOR DE AMSTERDAMSE FILMLIEFHEBBER
www.folia.nl/lezingenladder. Ter introductie een
overzicht van locaties om in de gaten te houden.

De Balie
Kleine-Gartmanplantsoen 10,
1017 RR Amsterdam
CREA biedt jaarlijks zo’n 500 cursussen
020 5535151
aan, in het najaar, in het voorjaar en in
info@balie.nl / www.debalie.nl
de zomer. Je kunt hier alles doen wat je
kunt verzinnen: acteren, modelboetseren,
streetdancen, schilderen, zingen, elektro-
nische muziek maken, mode fotograferen, Felix Meritis
broadcast designen... De najaarscursussen Keizersgracht 324, 1016 EZ Amsterdam
Op Cineville.nl vind je de complete filmagenda van de 13 Cinevilletheaters, met uitgebreide info starten eind september, inschrijven kan via 020 626 23 21 (kantoor) / 020 623 13 11 (kassa)
over elke film. Als Cineville Bewoner hou je via je eigen profielpagina contact met al je vrienden. de website. Felix@felix.meritis.nl / www.felixmeritis.nl
Check welke films ze bezoeken, schep op met je bezoekhistorie en nodig iemand uit voor die ene
film op je wishlist. In het Cineville Magazine kun je meediscussiëren over het laatste filmnieuws,
interessante bespiegelingen en nog veel meer. Een Cinevillepas is niet nodig, maar wel gemakkelijk Uit bij CREA Pakhuis de
Zwijger
online aan te vragen: onbeperkt naar de film voor maar €17,50 per maand! Lees meer op Cineville.nl.

NU OP CINEVILLE.NL Piet Heinkade 179, 1019 HC Amsterdam

020 788 44 40
info@dezwijger.nl / www.pakhuisdezwijger.nl
CINEVILLE BEWONERS
CLAIM NÚ JE EIGEN PLEK IN DE FILMSTAD!
De Rode Hoed
Keizersgracht 102, 1015 CV Amsterdam
020 6385606
In het CREA Theater en in de CREA Mu- info@rodehoed.nl / www.rodehoed.nl
ziekzaal kun je iedere dag naar debatten,
concerten, lezingen of voorstellingen, vaak
zelf geproduceerd. Zo is er natuurlijk CREA
Debat, ons wekelijkse programma van
Spui25
Spui 25-27, 1012 WX Amsterdam
debatten, lezingen en documentaires, maar
020 525 8142
er is ook CREA Plug & Play (nieuwe bands),
spui25@uva.nl / www.spui25.nl
CREA Open Podium, CREAtions (anything, als
Als Cineville Bewoner heb je toegang tot een eigen profielpagina. Hier vind je een Wishlist het maar cultureel is) en CREA Klassiek. Ook
met alle films die je nog wilt zien, lees je de Berichten van je cinefiele Vrienden en hou je
je persoonlijke filmagenda bij. Cinevillepashouders krijgen hier nog een extraatje bij: hun
zijn studentenorganisaties altijd welkom
met hun producties. De agenda staat elke VUConnected
Bezoekhistorie, een overzicht van alle films die ze bezochten met hun pas. Als Cineville Bewoner week hier in Folia, en op onze website. Veelvoorkomende debatlocaties:
plan je gemakkelijk een avondje filmkijken met de Filmplanner: binnen vijf klikken met de muis Amsterdam Bright City.
ontvangen je vrienden een uitnodiging en staat de afspraak in je Agenda. Lees meer op Cineville.nl. Claude Debussylaan 2-8, 1082 MD Amsterdam
Hoofdgebouw VU, Aula, De Boelelaan 1105,
CREA Café 1081 HV Amsterdam
Bezoekadres:
ZOEK JE NOG EEN DAK BOVEN JE HOOFD? VU-Uilenstede, Prof. E.M. Meijerslaan 2,

GA ONBEPERKT NAAR DE FILM 1183 AV Amstelveen, 020 5989292

VOOR MAAR €17,50 PER MAAND
ALLE DERTIEN FILMHUIZEN VAN CREA Café is dè plek om in de pauze van
AMSTERDAM DOEN MEE je cursus of na je college bij te praten en
wat te drinken. Het café fungeert tevens
als foyer van het CREA Theater en de CREA
email via www.vupodium.nl/contact / www.
vuconnected.nl
U organiseert een lezing of debat en wilt
daarmee graag op deze pagina staan? Stuur
een mailtje naar folialezing@gmail.com onder
vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’.

VRAAG NU JE PAS AAN OP Muziekzaal. Er is een uitgebreide kaart met

broodjes, tosti’s en (huisgemaakte) soep,

CINEVILLE.NL/PAS yoghurt, zelfgebakken taart en cake en

betaalbare weekschotels (pasta’s!).

CREA steunt
Wie iets cultureels wil ondernemen, moet
bij CREA zijn: voor goedkope studio’s of the-
ONBEPERKT NAAR DE FILM VOOR MAAR €17, PER MAAND 50
aters, voor hulp en advies, of voor subsidie
van het CREA Fonds. Nieuwe ideeëen zijn
altijd welkom!

Timorplein 62 (in Oost)

www.crea.uva.nl
Tram 14 of bus 22 en 41
Info/reserveringen: 6920422

Restaurant dagelijks geopend

Combineer Eten + Film

www.studio-k.nu
Fresco
Het onverwachte
Daar sta je dan, in Amsterdam, een van
de meest begeerlijke steden in de wereld.
Studeren is een voorrecht, inderdaad. Je
mooiste jaren, de echte vrijheid, jezelf
ontdekken, vriendschap, en de wetenschap
erbij – het kan niet op. Als je dat voorrecht
misschien nog niet besefte, dan is een blik
op het minder bedeelde deel van de wereld
genoeg om te weten dat wie studeert,
straks meer verdient, gelukkiger wordt
en gezonder blijft. En als je nog niet had
bedacht dat studenten in Nederland tot de
meest bevoorrechte behoorden, denk dan
even aan landen waar je wel mag studeren
als je goed bent, maar vaak niet je vak mag
kiezen en niets anders kan doen dan de
hele dag studeren, om de lening te betalen
die je familie heeft afgesloten.
Amsterdam herbergt tientallen musea en
theaters met een veelzijdig programma
dat zich kan meten met Parijs, Londen en
New York (waarvoor je als student nog
korting krijgt ook). Ook dat is een voor-
recht, want hoeveel mensen studeren er
overigens
Door het toenemende aantal studenten gaat de kwaliteit van onderwijs
achteruit en stelt een universitaire titel steeds minder voor.
Peter Sloot: ‘Absoluut mee oneens. Wel
moet de stelling ontkoppeld worden. Meer
studenten leidt niet direct tot kwalitatief
slechter onderwijs. Het eerste element,
groeiende studentenaantallen, moeten we
alleen maar stimuleren. Hoe meer, hoe be-
ter. We leven in een ongelooflijk complexe
wereld en de problemen die we in de schoot
geworpen krijgen, worden met de dag gro-
ter. Er zijn steeds andere banen nodig om
die problemen het hoofd te bieden; banen
waarvan we zes jaar geleden niet hadden
kunnen bedenken dat we ze nu nodig
hebben. Ook is de wereldwijde competitie
moordend met grootmachten als China
die enorm veel getalenteerde studenten
voortbrengen. Als we nog wat willen
betekenen over een paar jaar, moeten we nu
iets doen. Wat betreft de kwaliteit van het
onderwijs hoeven we ons niet zo’n zorgen
te maken. Multidisciplinair onderwijs heeft
32 Folia
niet in grauwe industriesteden waar niets
te beleven valt? Dus buit je voorrechten
uit. Doe meer dan colleges en practica
lopen, een vakantiebaantje, gezellig uit
en de krant op het internet scannen – dat
doet iedereen al.
Doe het andere, het onverwachte. Ga
naar concerten en musea, doe mee aan
discussiegroepen, doe vrijwilligerswerk.
En bovenal: lees! Doe dingen die je ver-
plaatsen naar een andere wereld: luister
naar klassieke muziek juist als je daar niet
van houdt, neem een poes als je een hekel
hebt aan huiselijkheid, lees over mensen
en landen die op geen enkele manier op
jou lijken, ga naar de Bijlmer als je daar
tegen opziet en ga naar een museum ook
al denk je dat het niets voor jou is. Zoek
het onverwachte, datgene wat je dwingt
tot nadenken. Van het verkennen van
het onverwachte zul je net zoveel van het
leven leren als van studeren. yyy
Louise O. Fresco
Frank van Vree
hoogleraar journalistiek
en cultuur
de toekomst en als we het aantal studenten
kunnen verspreiden over de huidige mid-
delen, kunnen we ons potentieel efficiënter
inzetten en zullen studenten kwalitatief
beter en breder worden opgeleid.’
Mirjam van Praag: ‘Als meer studenten
betekent dat het studenten zijn die eerder
geen toegang hadden tot hoger onderwijs,
dan zou deze stelling niet opgaan. Maar
met het egalitaire systeem dat Nederland
kent waarbij vrijwel iedereen gelijke toegang
heeft tot hoger onderwijs, betekent het dat
een groeiend aantal studenten zeer waar-
schijnlijk een verlaging van de kwaliteit
van onderwijs met zich meebrengt. Zeker
in onze cultuur van rendementsverhoging,
waarbij alles erom draait studenten zo snel
en efficiënt mogelijk te laten afstuderen,
betekent de instroom van meer studenten
óf dat er meer geld moet komen, óf dat er
Moerbeek
De laatste zomer
De zomervakantie voordat ik begon aan
mijn studie sociologie was ik op bezoek
bij mijn vader in Athene. Ik was daar
naartoe gegaan om wat dingen op een
rijtje te zetten. Op studievlak had ik al een
teleurstellende periode achter de rug. Ik
vond er werkelijk geen zak aan. Tja, moet
je ook geen bedrijfswetenschappen aan de
VU gaan doen.
Ik was dus in Athene en het was heet. In
een spirituele bui dacht ik, laat ik een berg
beklimmen met op de top een Grieks-or-
thodox kerkje. Daar vind ik vast antwoord
op mijn vragen. Spiritueel of niet, met
35+ in de volle zon door de smoglaag van
Athene een berg beklimmen is geen feest.
Hevig zwetend sjokte ik langs uitge-
droogde cactussen en liet de daken van de
Griekse huizen steeds verder onder mij. In
de verte kon ik de Egeïsche zee zien liggen
en iets dichterbij de Acropolis. Ergens
daar tussenin moeten op dat moment
hoge ambtenaren hebben zitten grinniken
om de poets die ze de EU aan het bakken
waren. Toen werd het zwart voor mijn
Mirjam van Praag
hoogleraar
ondernemerschap
en organisatie
moet worden bespaard op de kwaliteit van
onderwijs. En dan komt het Nederlandse
financieringsstelsel in beeld. Het geld dat
universiteiten per student krijgen, loopt
altijd twee jaar achter. Dat is belachelijk en
zorgt ervoor dat de kwaliteit van onderwijs
bij groeiende studentenaantallen nooit gelijk
kan blijven. Met de huidige groei is het
daarom belangrijk dat dat stelsel eens goed
onder de loep wordt genomen.’
Frank van Vree: ‘Er bestaat geen causaal
verband tussen meer studenten en minder
kwaliteit in het onderwijs. Bij grote oplei-
dingen als geneeskunde zou niemand zo-
iets accepteren. Het probleem moet anders
worden geformuleerd: de vraag is of het
aantal medewerkers en het onderwijspro-
gramma kunnen meegroeien met het aan-
tal studenten. Als voorzitter van een grote
afdeling heb ik gezien dat de arbeidspro-
ogen. Ik stond op het punt flauw te vallen
en werd bij mijn arm gegrepen. Ik keek
om, recht in de twinkelende varkensoog-
jes van een vadsige rossige orthodoxe
priester. ‘You are looking for something
my friend!’ Ik keek hem verward aan en
dacht vooral aan ijskoude cola. Wat ba-
zelde die gast? ‘I can see it’. Hij giechelde
een beetje en leunde met zijn immense
lichaam in zijn zwarte gewaad op een
houten wandelstok. Ik murmelde wat.
‘You just keep on searching, and you will
find your way, don’t worry.’
Dat advies heb ik de afgelopen paar jaar
maar in gedachte gehouden. En nu ik op
het punt sta af te studeren lijkt het me de
beste tip die ik aan eerstejaarsstudenten
kan meegeven. (Op de terugweg van die
berg heb ik trouwens gewoon het treintje
genomen). yyy
Kimon Moerbeek
Dit is de laatste column van Kimon
Moerbeek.
Peter Sloot
hoogleraar
Computational Science
ductiviteit enorm is gestegen. Dat moest
ook: sinds 2006 is het aantal studenten bij
geesteswetenschappen enorm toegenomen,
terwijl het personeel in omvang gelijk is
gebleven. Er komt een moment dat je als
instelling moet kiezen. De ene optie is een
verdunning van je onderwijsprogramma
– minder begeleiding, meer zelfstudie en
hoorcolleges – maar een zelfde normering.
Dat is de situatie bij economie en rechten,
waar door extensief onderwijs veel stu-
denten afvallen. De andere optie is kiezen
voor rendement, met als gevolg een verla-
ging van het onderwijsniveau. We hebben
nog geen beslissing hoeven nemen, maar
deze hangt als een zwaard van Damocles
boven ons. Universiteiten staan voor een
onmogelijke keuze.’ yyy Floor Boon
In deze rubriek reflecteren wetenschappers
op een actuele stelling.