Professional Documents
Culture Documents
«Ο Δρόμος ο Λιγότερο Ταξιδεμένος»
«Ο Δρόμος ο Λιγότερο Ταξιδεμένος»
Στη θεραπεία της δειλίας αυτού του ατόμου ήταν ανάγκη, όπως
συμβαίνει και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, να τον πληροφορήσω ότι η
μητέρα του μπορεί να είχε παρακινηθεί από κάτι άλλο και όχι από αγάπη,
και ότι αυτό που μοιάζει να είναι αγάπη, συχνά δεν είναι καθόλου αγάπη.
Η περίπτωση ήταν τόσο πολύ έξω από κάθε σχετική εμπειρία του, ώστε
αναγκάστηκα να του απαριθμήσω ένα σωρό παραδείγματα για το τι
φαινόταν να είναι πράξεις αγάπης και τι φαινόταν να μην είναι αγάπη.
Δεύτερο, ίσως να μου παρατηρηθεί ότι η αγάπη, όπως την όρισα, είναι
μια παράδοξα κυκλική διαδικασία. Διότι η διαδικασία της έκτασης του
εαυτού είναι μια εξελικτική διαδικασία. ΄Οταν ένας έχει επιτύχει να
επεκτείνει τα δικά του όρια, φυσικό είναι να έχει διευρύνει τα πλαίσια
της ύπαρξής του. Έτσι η πράξη της αγάπης είναι μια πράξη αυτο-
ανέλιξης, ακόμα κι όταν ο σκοπός της πράξης είναι η ανάπτυξη κάποιου
άλλου. Εξελισσόμαστε μέσα από την ίδια την προσπάθειά μας να
φτάσουμε την εξέλιξη.
Τρίτο, αυτός ο ενιαίος ορισμός της αγάπης περιλαμβάνει τόσο την αγάπη
του εαυτού μας όσο και την αγάπη για τον άλλο. Εφόσον είμαι
ανθρώπινο ον και εσύ είσαι ανθρώπινο ον, το να αγαπώ τα ανθρώπινα
όντα σημαίνει να αγαπώ τον εαυτό μου, όπως και εσένα. (...)
΄Εχω πει ότι η αγάπη είναι μια δράση, μια δραστηριότητα. Η αγάπη δεν
είναι αίσθημα. Πολλοί, πάρα πολλοί άνθρωποι που έχουν ένα αίσθημα
αγάπης, και που ενεργούν μάλιστα ανταποκρινόμενοι σ' αυτό το
αίσθημα, ενεργούν με όλους τους τρόπους μιας άστοργης και
καταστροφικής συμπεριφοράς. Από το άλλο μέρος, ένα άτομο που αγαπά
αληθινά θα αναλάβει συχνά μια στοργική και εποικοδομητική δράση
απέναντι σ' ένα άτομο που συνειδητά αντιπαθεί, για το οποίο δεν
αισθάνεται στην πραγματικότητα καμιά αγάπη τη στιγμή εκείνη΄ και
ίσως μάλιστα βρίσκει το πρόσωπο κατά κάποιον τρόπο αποκρουστικό.
Και έτσι προχωρεί προς τα πάνω η κλίμακα της εξέλιξης, μια κλίμακα
αύξουσας συνθετότητας, οργάνωσης και διαφοροποίησης, με τον
άνθρωπο, που κατέχει έναν τεράστιο εγκεφαλικό φλοιό και εξαιρετικά
σύνθετους τύπους συμπεριφοράς, να βρίσκεται, μπορούμε να πούμε,
στην κορυφή. Λέω ότι η διαδικασία της εξέλιξης είναι ένα θαύμα, επειδή,
όντας μια διαδικασία αύξουσας οργάνωσης και διαφοροποίησης, κινείται
ενάντια στο φυσικό νόμο. Κανονικώς εχόντων των πραγμάτων, εμείς που
γράφουμε και διαβάζουμε τούτο το βιβλίο δεν θα έπρεπε να υπάρχουμε.
Αλλά τι είναι αυτή η δύναμη που μας ωθεί ως άτομα και ως ολόκληρο
είδος να αναπτυχθούμε ενάντια στη φυσική αντίσταση της ίδιας μας της
οκνηρίας; Την έχουμε ήδη ονοματίσει. Είναι η αγάπη. Αναπτυσσόμαστε
επειδή δουλεύουμε για την ανάπτυξή μας, και δουλεύουμε γι' αυτήν,
επειδή αγαπάμε τον εαυτό μας. Με την αγάπη εξυψώνουμε τον εαυτό
μας. Και με την αγάπη μας για τους άλλους βοηθάμε αυτούς τους άλλους
να εξυψώσουν τους εαυτούς τους. Η αγάπη, η επέκταση του εαυτού,
είναι αυτή η ίδια η πράξη της εξέλιξης. Είναι εξέλιξη εν πορεία. Η
εξελικτική δύναμη, παρούσα σε όλη τη ζωή, εκδηλώνεται στο ανθρώπινο
γένος ως ανθρώπινη αγάπη. Στους κόλπους της ανθρωπότητας η αγάπη
είναι η θαυματουργός δύναμη που αψηφά το φυσικό νόμο της
εντροπίας.