Czas na geografię – zakres podstawowy autor: Marta Pasiak

Temat 4.6:
Kierunki rozwoju transportu

CELE OPERACYJNE:
Uczeń:
l charakteryzuje zróżnicowanie rozwoju transportu na świecie i wyjaśnia przyczyny jego
szybkiego rozwoju
l wskazuje wpływ środowiska przyrodniczego na rozwój wybranych rodzajów transportu
l analizuje przyczyny wzrostu znaczenia transportu lotniczego i samochodowego
l na podstawie danych statystycznych ocenia zróżnicowanie rozwoju transportu w wybra-
nych państwach świata
l wyjaśnia przyczyny zmian w kierunkach i natężeniu ruchu osób oraz przemieszczaniu się
towarów
l ocenia wpływ transportu na tempo przekształceń krajobrazu
l ocenia znaczenie wielkich węzłów transportowych i nowoczesnych terminali w rozwoju
regionów.

METODY PRACY:
l podająca: wykład
l operatywna: praca na podstawie treści podręcznika i atlasu geograficznego, praca z ze-
szytem ćwiczeń
l aktywizująca: burza mózgów, mapa mentalna, praca w grupach, pogadanka.

FORMY PRACY:
l praca indywidualna
l praca grupowa
l praca zbiorowa.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
l podręcznik, zeszyt ćwiczeń, atlas geograficzny, zadania przygotowane przez nauczycie-
la, ścienna mapa fizyczna i polityczna świata, mapa: Świat – transport z niezbędnika na-
uczyciela Czas na geografię, projektor multimedialny z dostępem do internetu.

CZAS LEKCJI: 45 minut.

PRZEBIEG LEKCJI:
1. Sprawy organizacyjne:
l sprawdzenie obecności, podanie tematu i celów lekcji.
2. Nauczyciel, korzystając z ryc. 96 w podręczniku (s. 170) oraz mapy Świat – transport,
przedstawia zadania, podział transportu, czynniki wpływające na jego rozwój oraz jego
zróżnicowanie na świecie.
3. Uczniowie wykonują ćwiczenie 1 z zeszytu ćwiczeń (s. 82), a następnie na forum klasy
sprawdzają jego poprawność.
4. Nauczyciel dzieli klasę na grupy i rozdaje atlasy geograficzne oraz zadania do wykonania:

Na podstawie map tematycznych w atlasie geograficznym podaj po dwie, trzy cechy

środowiska przyrodniczego, które utrudniają rozbudowę szlaków drogowych i kolejo-
wych na obszarach:

© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. 2015

Czas na geografię – zakres podstawowy autor: Marta Pasiak

grupa I – Nizina Amazonki, kotlina Kalahari, półwysep Labrador

grupa II – Grenlandia, Wyżyna Irańska, Andy
grupa III – Wyżyna Tybetańska, Islandia, Półwysep Arabski
grupa IV – Nizina Środkowosyberyjska, pustynia Sahara, półwysep Kamczatka.

Po wykonaniu zadania chętni uczniowie przy mapie ściennej prezentują wyniki swojej
pracy.
5. Nauczyciel, korzystając z tab. 36 i 39 w podręczniku (s. 173 i 175), prowadzi pogadankę
dotyczącą wad i zalet różnych rodzajów transportu.
6. Nauczyciel prosi wybranego ucznia o przeczytanie fragmentu tekstu z podręcznika
(s. 172–173), a następnie uczniowie wypisują i odczytują czynniki, które wpływają na
zwiększenie roli transportu lotniczego i samochodowego.
7. Nauczyciel dzieli klasę na grupy i rozdaje zadania do wykonania:

Na podstawie danych statystycznych zamieszczonych w podręczniku dokonaj krótkiej

charakterystyki wskazanego rodzaju transportu w wybranych państwach. Zwróć uwa-
gę na:
l państwa o największych i najmniejszych wartościach prezentowanych wskaźników
współcześnie
l przyczyny wpływające na zróżnicowanie wskaźników w tych państwach
l przyczyny zmian wielkości wskaźników.

Rodzaje transportu
grupa I – przewozy pasażerów transportem lotniczym
grupa II – przewozy towarów transportem lotniczym
grupa III – zróżnicowanie długości dróg kołowych i liczby samochodów
grupa IV – przewozy ładunków transportem samochodowym
grupa V – długość linii kolejowych oraz wielkość przewozów towarów i pasażerów

Po wykonaniu zadania chętni uczniowie przy politycznej mapie ściennej prezentują wy-
niki swojej pracy.
8. Uczniowie razem z nauczycielem wykonują ćwiczenia 2 i 3 z zeszytu ćwiczeń (s. 82).
9. Nauczyciel zadaje pytanie: W jaki sposób transport przekształca środowisko natural-
ne? Uczniowie podają swoje propozycje, a nauczyciel zapisuje je na tablicy i uzupełnia
ewentualne braki.
10. Nauczyciel przedstawia cechy transportu intermodalnego. Wykład ilustruje materiała-
mi dostępnymi na http://pl.wikipedia.org/wiki/Transport_intermodalny, http://tirynato-
ry.pl/docs/raport_tnt_ebook.pdf (mapa Sieć terminali intermodalnych w Polsce) oraz na
stronie internetowej dowolnie wybranego terminalu lub firmy (np. http://www.dctg-
dansk.pl/, http://www.pccintermodal.pl).
11. Nauczyciel razem z klasą tworzą mapę mentalną dotyczącą charakterystyki terminali.

Schemat mapy mentalnej

l Zapisać nagłówek: TERMINALE W TRANSPORCIE INTERMODALNYM.
l Poniżej w jednej linii napisać: „korzyści dla regionu”, „korzyści dla transportu”.

PRACA DOMOWA:
Ćwiczenia 4–6 z zeszytu ćwiczeń (s. 83).