Professional Documents
Culture Documents
Mojizah
Mojizah
سال َ ُ ْ َ َ ْ اَّ ُ ْ آَّ َ َ ُ ُ َ َ َ
َّ َ
قل ل اسْ ئلک ْم عل ْي ِہ اجْ رًا اِللمودة ِفي الق ْربى.
-:پهريون ڇاپو (پاره 25سورة الشورى آيت)23
1000 -: تعداد :-تــرجـمــو -:
ڇپائيندڙ -:زوار ميان حسين بخش (ثاني) علوي مرثيہ خوان (اي رسول ﷺ انهن کي) چئو ته آئون هن (تبليغ رسالت)
گادي نشين درگاھ ڪافي ميان سائين جو پنهنجي قرابتدارن (اهل بيت •) جي مودت کانسواِء
قديم علم پاڪ سيوهڻ شريف ،ضلع ڄام شورو. اوهان کان ڪو به اجر نه ٿو گهران.
مختصر تعارف
درگاھ ڪافي ميان سائين هديـہ
درگاھ ڪافي ميان سائين 649هجري کان حضرت قلندر
شهباز جي خدمت گذار ڪافي رهي آهي .محرم الحرام جي بارگاھ حضرت امام جعفر صادق �
4۽ 5تاريخ جي وچ واري رات تي حضرت غازي عباس علمدار�
جن جو علم پاڪ (گجگاھ) جيڪو حضرت قلندر شهباز کي ورثي برائي ايصال ثواب مرحومين و مرثيہ خوان
۾ مليو .درگاھ ڪافي ميان سائين وٽان جلوس امام حسين� الحاج زوار ميان سائين ؒ
ڏنل ،الحاج زوار ميان سائين غالم محمد علوي
سان گڏ و گڏ ڪربال (سيوهڻ شريف) تائين هلندو پيو اچي .اهو
(اول) الهاشمي ،الحاج زوار ميان سائين پير محمد ولد غالم محمد
جلوس قديم درگاھ ڪافي “اوالدي امير” وٽان برآمد ٿيندو آهي
جيڪو پنهنجي مخصوص رستن تان ٿيندو حضرت لعل شهباز قلندر علوي الهاشمي ،الحاج زوار ميان سائين شاھ محمد ولد غالم محمد
جي قديم علم پاڪ جي صحن وٽ حضرت امام حسين� جن علوي الهاشمي ،الحاج زوار ميان هيڊ ماستر حسين بخش (اول) ولد پير
جي شهادت جي سلسلي ۾ پرسو ڏيڻ الِء اختتام پزير ٿيندو آهي، محمد علوي (اول) ،ماستر محمد نواز ولد حسين بخش (اول) علوي،
جتي آخر ۾ سڀئي ماتامي گڏجي جميع مومنين و مومنات الِء نيڪ ميان سائين ماستر علي نواز ولد حسين بخش علوي ،ميان سائين
تمنائن ۽ گناهن جي بخشش الِء دعا پڻ گهرندا آهن. ماستر غالم محمد (ثاني) ولد حسين بخش (اول) علوي،
جڏهن 1974ع ۾ ذوالفقار علي ڀٽو وزير اعظم پاڪستان ميان پير محمد علوي (ثاني) ولد امام بخش ،الحاج زوار ميان
جي حيثيت سان قديم علم پاڪ جي صحن جي توسيع ڪرائي ُان سائين غالم صديق ولد الحاج زوار ميان سائين غالم محمد
وقت قديم علم پاڪ جي ڏکڻ طرف کان اچڻ وڃڻ جو رستو
(اول) علوي ،غالم نبي (نبن) انصاري ،محمد صفر ولد قادر
ڪو نه هو تڏهن منهنجي والد صاحب زوار ميان سائين غالم محمد
بخش انصاري ،زوار ماستر ڪريم بخش ولد محمد رمضان
(بابو) (ثاني) علوي درگاھ ڪافي ميان سائين جن جي اتر وارو
حصو بغير ڪنهن معاوضي جي علم پاڪ جي صحن جي توسيع الِء انصاري ،زوار سائين ماستر قربان علي ولد محمد صفر انصاري،
ڏنو .ان حصي مان يارنهن ( )11تربتون مسمار ڪيون ويون جنهن محمد بخش عرف ممون شاھ انصاري ،زوار پريو ولد محمد بچل،
۾ رنگ محل واريون ست ۽ ٻاهريون اڇون چار وڏيون تربتون هيون، سائين ماستر اهلل بخش (شير شاھ) ولد نور محمد (مراد شاھ) سنڌي پٺاڻ.
)(6 )(5
حضرت امام جعفر صادق� جن ۾ حضرت قلندر شهباز جا خدمتگذار مدفن هئا .قبرن جي
کوٽائي دوران اهي بزرگ گالب ۽ ڪفن سان گڏ صحيح سالمت
حضرت امام جعفر صادق� ،پيغمبر اسالم جناب حضرت
ظاهر ٿيا ،جن جي جسم جو هڪ به وار ضايع ٿيل نه هو ،اهي سڀئي
محمد مصطفىﷺ جن جو ڇهون جانشين ۽ سلسل ءه عصمت جي اٺين بزرگ بعد ۾ درگاھ ڪافي ميان سائين جي آخري حصي جي هڪ
ڪڙي آهن .سندن والد امام محمد باقر� ۽ والده ماجده جناب ئي قبر ۾ مدفن ڪرايا ويا.
ُا ّم فروا� آهن .پاڻ پنهنجي آبا و اجداد وانگر معصوم هئا ،جيئن 16فيبروري 2017ع ۾ جڏهن حضرت قلندر شهباز جي
پاڻ فرمائين ٿا ته اسين ُاهي آهيون جيڪي خدا جي وحي جو ترجمو درگاھ ۾ بم ڌماڪو ٿيو جنهن ۾ هڪ سئو کان وڌيڪ زائرين شهيد
ڪندڙ آهيون ،اسين ُاهي آهيون جيڪي اهلل جي علم جو خزانو رکندڙ ۽ ٽي سئو پنجاھ کان وڌيڪ زخمي ٿيا تنهن وقت قديم علم پاڪ
آهيون ۽ اسين ئي معصوم (يعني هر گناھ کان پاڪ) آهيون ،اهلل! اسان واري حصي ۾ عورتن جي اچڻ وڃڻ الِء عليحده رستو ڪو نه هو،
جي ئي اطاعت جو حڪم ڏنو آهي .حضرت علي ابن ابي طالب� پر ايس ايس پي ڄامشورو جناب پرويز عمراڻي صاحب جي چوڻ
وانگر حضرت امام جعفر صادق� مختلف علمن سان ماال مال ۽ جناب سيد ولي محمد شاھ لڪياري سجاده نشين حضرت قلندر
هئا .سندن دوءر ُاهو دوءر هو جنهن ۾ شيعت کي تمام گهڻو فروغ مليو شهباز جي گھڻي اسرار تي مٿين مذڪوره درگاھ ڪافي ميان سائين
۽ شيعان حيدر ڪرار بنان ڊپ جي پنهنجي عقيده جو اظهار ڪرڻ لڳا. جي اتر واري حصي مان فقيرن ۽ عزادارن جي اچڻ وڃڻ الِء رستو
اهو ئي سبب آهي جو اهل تشيع (شيعہ) جي فقہ“ ،فقہ جعفريہ” جي ڏنو ويو .اهو رستو رضاڪارانه طور تي حضرت شهباز قلندر جي
نالي سان سڏي ويندي آهي. زائرين جي سهولت الِء قديم علم جي صحن جي ٻيهر توسيع الِء
حضرت امام جعفر صادق� جن جي والدت 17ربيع ڏنو ويو.
االول 83ھ مطابق 702ع سومر جي ڏينهن مدينہ منوره ۾ ٿي.
زوار ميان حسين بخش (ثاني) علوي مرثيہ خوان
حضرت امام جعفر صادق� جن جي والد حضرت امام محمد
گادي نشين درگاھ ڪافي ميان سائين
باقر� 114ھ ۾ شهيد ٿيڻ کان پوِء هشام بن عبدالملڪ بن مروان
نـزد قديم علم پاڪ سيوهڻ شريف ،ضلع ڄام شورو.
125ھ ۾ واصل جهنم ٿيو .هشام جي مرڻ کان پوِء وليد بن يزيد
بن عبد الملڪ بن مروان خليفہ وقت بڻيو .اهو خليفہ به پنهنجي وڏن
وانگر فاسق و فاجر ،عياش ۽ حد درجي جو ظالم ملعون هو.
)(8 )(7
ِ
حقيقت معجزه مختصر فرزند رسول حضرت امام جعفر صادق� جيڪي علم
َل ُد ّني جا مالڪ هئا ،ان وقت جي ڪيترن ئي ماڻهن اوهان جي علم
جيئن ته محبان اهلبيت• 22رجب المرجب تي ڪونڊن
مان فيض حاصل ڪيو ۽ دنيا ۾ پنهنجو نالو ڄمايو جن ۾ اهلسنت
جو مشهور نياز حضرت امام جعفر صادق� جن جي نالي جو
جي چئن امامن مان هڪ جناب ابو حنيفہ ۽ علم ڪيميا جو ماهر
پنهنجي گهرن ۾ ڪندا رهن ٿا ،پر عام طرح سان اهو ڏٺو ۽ ٻڌو
جابر بن حيان شامل آهن .هڪ ڏينهن ڪجھ اصحاب حضرت
وڃي ٿو ته انهيَء معجزه جي متعلق مومنين ڪرام وقت جي پابندي
امام جعفر صادق� جي خدمت ۾ حاضر ٿيا ته پاڻ دوران
۽ نياز جي ادب جو پورو لحاظ نه ٿا رکن جنهن جو ڪارڻ اهوئي ٿو
گفتگو فرمايائون ته زمين جا خزانا اسان جي اختيار ۾ آهن ،اهو
ٿئي جو سندن دعا مستجاب نه ٿي ٿئي ۽ اهليبت عظام جي ڀرپور
چئي پنهنجي پير مبارڪ سان زمين تي هڪ لڪير ڪڍي ۽ هڪ دٻو
خزانہء فيض مان کين خاطر خواه مقسوم به حاصل نه ٿو ٿئي .ان ڪڍي ڏيکاريائون ته ُان ۾ َ
سون جون سرون موجود هيون .اصحاب
ڪري مسڪين کي خيال ٿيو ته اهو معجزه آداب جي شرطن سميت
مان ڪنهن عرض ڪيو موال اوهان جي قبضي ۾ ته سڀ ڪجھ آهي
سنڌي زبان ۾ شايع ڪري سنڌ جي مومنن جي قومي خدمتگارن ۾
پوِء اوهان جي مڃڻ وارا پريشان ڇو آهن؟ پاڻ فرمايائون ته ُانهن الِء
نالو داخل ڪرائجي ۽ برادران ملت جا دلي مقصد پڻ پورا ٿين.
جنت آهي.
مومنين کي گهرجي ته 22رجب المرجب رات جو 3وڳي
حضرت امام جعفر صادق� جن جي شهادت 65سالن
اٿي گهر کي بلڪل صاف ۽ پاڪ ڪري پنهنجي وس آهر جھڙو
جي عمر ۾ بتاريخ 15شوال 148ھ سومر جي ڏينهن ٿي .سندن قبر
ٿي سگهي پاڪ ڪپڙو يا چادر يا غاليچو وغيره جو فرش وڇائين.
مبارڪ جنت البقيع ۾ موجود آهي1924 .ع ۾ سعودي حڪومت
جتي لوبان يا اگربتيون ُدکائجن ۽ پنهنجو جسم ۽ ڪپڙا پاڪ ۽ پڻ
پاران جنت البقيع ۾ اڏيل روضہء اقدس کي مسمار ڪيو ويو جنهن
خوشبو سان معطر هجن .هڪ پاڪ ٿان َو ۾ پاڻي وجھي جنهن ۾
۾ جناب رسول خداﷺ جن جي اڪيلي نياڻي جناب فاطمہ�
پنج پاُء اٽي سان گڏ کنڊ ۽ ڪجھ گيھ مالئي اٽي کي ڳوهجي ۽
سان گڏ و گڏ حضرت امام حسن مجتبى� ،حضرت امام زين
ان سموري اٽي مان چوڏهن پوريون (يا ٽڪڙا) ٺاهي گيھ ۾ ترجن.
العابدين� ،حضرت امام محمد باقر� ۽ جضرت امام جعفر
جڏهن اهي تيار ٿي وڃن تڏهن ٺڪر جا ٻه ڪونڊا يا پاٽوڙا صاف
صادق� جون قبرون شامل هيون.
پاڻي سان ڌوئي صاف ڪري هر هڪ ۾ ست ست ٽڪڙا رکجن ۽
آل سعود تي ۽ لعنت هجي دشمنان اهلبيت• لعنت هجي ِ
لوبان يا اگربتيون دکائجن.
تي .بيشمار....
)(10 )(9
مڙس سوير اٿي ڪنهن وڻ تي چڙهي ڪاٺيون وڍي رهيو هو ته اوچتو هڪ رات ُهن عورت خواب ۾ ڏٺو ته هوَء وزير جي گهر جي
سندس هٿ مان ڪهاڙو ُڇٽي وڃي زمين تي ڪريوُ .هن وڻ تان لهي صحن کي ٻهاري پئي ڏي ته اوچتو موالئي متـقيان آقائي دوجھان
ڪهاڙو کنيو ته کيس ُان هنڌ پوريل مال جو شڪ پيدا ٿيو .جڏهن مصحف ناطق حضرت امام جعفر صادق� جن جي اصحابن
ُهن ُانهيَء جاِء کي کوٽي ڏٺو ته اتي شاهي خزانو پوريل هو .هو ُانهيَء سميت وزير جي صحن ۾ تشريف آوري ٿي آهي ۽ پنهنجي اصحابن
خزاني کي ساڳي طرح لڪائي هليو ويو پوِء ان مان ٿورو ٿورو گهرج ڏانهن متوجہ ٿي فرمايائون ته اڄ رات ڪهڙي تاريخ ۽ ڪهڙو مهينو
آهر کڻندو سفر جو سامان تيار ڪندو رهيو .پوري تياري بعد باقي آهي؟ اصحابن عرض ڪيو ته يا موال اڄ رات 22رجب جي آهي
پوريل خزانو کڻي وڏي شان ۽ شوڪت سان اچي پنهنجي ڳوٺ پهتو تڏهن حضرت پنهنجي زبان معجز بيان سان فرمايو ته ڪو به شخص
۽ پنهنجي عيال اطفال سان ملي آرام سان حياتي گذارڻ لڳو. ڪهڙي به مشڪالت ۾ ڦاٿل ڇو نه هجي ۽ ڪهڙي به سخت ۾
هڪ ڏينهن ڪاٺير پنهنجي عورت سان خزاني ملڻ جي سخت شرعي حاجت هجيس 22 ،رجب نماز صبح جي وقت توفيق
سموري سچي حقيقت بيان ڪئي جڏهن سندس مڙس کيس مهينو ، موجب ميدي جون پوريون تري ٻن ڪونڊن ۾ رکي اسان جي نانُء
تاريخ ۽ وقت ٻڌايو ته اهو ئي وقت هو جنهن ڏينهن سندس عورت جو نذر ڏياري حق سبحانہ تعالى جي بارگاھ ۾ اسان جو واسطو
22رجب نماز صبح جي وقت امام جعفر صادق� جو نذر ڏياري ڏئي پنهنجي حاجت طلب ڪري ته سندس دعا مستجاب ٿيندي ۽
رهي هئي پوِء سندس مڙس به دل جي سچائي سان ايمان آندو ۽ انشاِء اهلل تعالى سندس حاجت پڻ پوري ٿيندي.
آئنده به اهو نياز ڏياريندو رهيو ۽ ڪجھ وقت ۾ هن پنهنجي رهڻ جڏهن خواب جي حالت ۾ ڪاٺير جي زال حضرت امام
الِء هڪ عاليشان گهر تيار ڪرايو. جعفر صادق� جو اهو ڪالم ٻڌو ته انهيَء وقت نـنـڊ مان سجاڳ
هڪ ڏينهن ُاها وزير اعظم جي زال پنهنجي محل جي ڇت ٿي ۽ صدق دل سان ُهن نذر جي نيت ڪئي ۽ 22رجب المرجب
تي چڙهي هوا خوري ڪري رهي هئي ته کيس اهو نئون عاليشان نماز صبح جي وقت ان نذرانه کي امام� جي حڪم موجب پورو
مڪان تيار ٿيل نظر آيو ٻانهين کان پڇيائين ته اها نئين جاِء ڪنهن ڪيائين.
جي آهي؟ ٻانهين عرض ڪيو ته انهيَء ڪاٺير جي جاِء آهي جنهن
جا ٻچا ۽ عورت توهان وٽ پيٽ پاليندا هئا .اهو ٻڌي وزير جي (هاڻي ڪاٺيرجي ڳالھ ٻڌو)
زال هڪدم ڪاٺير جي زال کي پاڻ وٽ سڏايو ۽ تفصيل وار احوال
پڇيو .هن سمورو سچو احوال بيان ڪيو پر بيگم صاحبہ کي يقين 22رجب المرجب فجر جي نماز وقت ،هتي ڪاٺير جي زال
نه آيو بلڪہ دل ۾ خيال ڪيائين ته ُهن جي مڙس ڪا وڏي چوري امام جعفر صادق� جو نياز ورهائي رهي هئي ۽ ُهتي سندس
)(14 )(13
وٺي کاڌي ئي ڪو نه هئي ته گرفتار ٿي اچي بادشاھ وٽ ڇانهينَء ڪئي آهي جنهن مان هو ايترو مالدار ٿي ويو آهي .وزير جي زال
سميت پيش ٿيو .بادشاھ فرمايو ته تنهنجي رومال ۾ ڇا َٻڌل آهي؟ جنهن وقت اهو بدگمان دل ۾ آندو تڏهن انهيَء وقت وزير اعظم
عرض ڪيائين ته ڇانهين آهي جيڪا بک جي غلبہ کان خريد ڪئي تي به اوچتو مصيبت اچي ُٽٽي .ننڍن وزيرن مان هڪ وزير جيڪو
هئم پر اڃا کاڌي ڪو نه اٿم ته گرفتار ٿي اوهان جي حضور ۾ سندس دشمن هو ،تنهن موقعو ڏسي بادشاھ وٽ چغلي ڪئي ته وزير
اچي پيش ٿيو آهيان .بادشاھ فرمايو ته رومال مان اهي رت جا ٽيـپا اعظم ملڪ جو شاهي خزانو ڦريو ۽ کاڌو آهي حضور جن کانئس
ڇو پيا ڪرن؟ جڏهن رومال کي کولي ڏٺو ويو ته شهزادي جو سر حساب ڪتاب وٺڻ فرمائين ته نيڪ روشن ٿيندو .بادشاھ هڪدم
ظاهر ٿي پيو .بادشاھ پنهنجي ُپٽ جو سر ڏسي روئڻ لڳو ۽ حڪم کانـئس حساب گهريو تڏهن وزير اعظم پورو حساب نه ڏئي سگهيو
ڏنائين ته هنن کي رات جو قيد ۾ رکو ۽ صبح جو کين قتل ڪرايو جنهن تي بادشاھ ناراض ٿيو ۽ سمورو مال اسباب ضبط ڪري
ويندو .وزير اعظم کي سندس زال سميت قيدخانہ ۾ موڪليو ويو. کيس سندس زال سميت شهر مان ڪڍي ڇڏيو.
رات جو وزير اعظم پنهنجي زال کان پڇيو ته اي ڪمبخت اها ڳالھ ً
اتفاقا وزير اعظم پنهنجي زال سميت جهنگ ۾ پئي ويو ته
مون کي اڃا تائين سمجھ ۾ نه ٿي اچي ته اسان کان ڪهڙي خطا اتي هڪ پاسي کين ڇانهيون نظر آيون .وزير اعظم کي سخت
ٿي چڪي آهي جنهن جي عيوض ۾ هيَء سزا ملي رهي آهي .سندس بک لڳي هئي تنهن پنهنجي عورت کان ٻه درهم جيڪي اتفاق
عورت ڪاٺير جو سڄو قصو ڪري ُٻڌايو ۽ چيئن ته مون کي ُان نذر سان وٽس رهجي ويا هئا ،وٺي ،هڪ ڇانهين خريد ڪري رومال ۾
۽ حڪم جناب امام جعفر صادق� جو يقين نه آيو .وزير اعظم َٻڌي.
پنهنجي عورت کي چيو ته اي ڪمبخت انهيَء کان وڌيڪ ٻي ڪهڙي اتفاق سان شهزادو شڪار تي ويل هو سو رات جو واپس نه اچي
خطا هوندي؟ تو ڇو جناب امام جعفر صادق� جن جي حڪم سگهيو جنهن ڪري بادشاھ نهايت پريشان ٿيو ۽ وزيرن کي چيائين
کي ڪوڙو ڪيو؟ توبنھ ڪر ،امام جو فرمان بلڪل سچو آهي. ته سڄي رات گذري وئي آهي شهزادو اڃا تائين نه آيو آهي اسان کي
القصہ -وزير اعظم ۽ سندس زال پنهنجي قصور جي معافي الِء سندس سخت انتظار آهي .انهيَء تي ُان وزير جنهن چغلي هڻي وزير
بارگاھ خدا ۾ سڄي رات گريو ۽ زاري ڪري توبنھ ۽ استغفار ڪندا اعظم کي ڪڍايو هو تنهن بادشاھ کي چيو ته جهان پناھ مون کي
رهيا ۽ دل جي يقين سان انهيَء نياز جي ڪرڻ جي پڻ نيت ڪيائون. معلوم ٿو ٿئي ته ُهن َمعتوب ٿيل وزير اعظم دشمنيَء سبب وجھ
خداوند سندن توبنھ قبول فرمائي تڏهن صبح سوير شهزادي به ڏسي شهزادي کي قتل ڪري وڌو آهي .اهو ُٻڌي بادشاھ هڪدم
شڪار تان واپس اچي بادشاھ جي قدمبوسي ڪئي .بادشاھ کيس سندس (معتوب ٿيل وزير اعظم جي) گرفتاري جو حڪم ڏنو.
ڏسي تمام خوش ٿيو ،شهزادي کان پڇيائين ته اي نورچشم، مقدر جي بدقسمتي ڏسو! ته اڃا تائين وزير اعظم ڇانهين
)(15
اوهان ايتري وقت تائين ڪٿي رهيوء؟ شهزادي عرض ڪيو ته حضور
اعلى ،شڪار نه ملڻ سبب جھنگ ۾ ئي رهي پيو هئس .بادشاھ
هڪدم شهزادي کي محل ۾ وڃڻ جو حڪم ڏنو ۽ وزير اعظم کي
سندس زال سميت قيدخاني مان گهرايو ۽ ُان َٻڌل رومال کي پڻ
روبرو گهرايو جنهن ۾ بجاِء ڇانهينَء جي شهزادي جو سر ظاهر ٿيو
هو ،بادشاھ ُان َٻڌل رومال جي ڳنڍ پنهنجي هٿن سان ڇوڙي ڏٺي
ته برابر ڇانهين آهي .بادشاھ وزير اعظم کان پڇيو ته هيَء حقيقت
ڪيئن آهي؟ وزير اعظم سڄو احوال جيئن پنهنجي زال کان ُٻڌو
هو بادشاھ جي خدمت ۾ پيش ڪيو .بادشاھ ،ڪاٺير ۽ سندس زال
کي پڻ گهرائي حقيقت پڇا ڪئي ته انهن به سڄي حقيقت بي خوف
خطر بادشاھ جي حضور ۾ بيان ڪئي .جنهن جي ُٻڌڻ سان بادشاھ
1972ع ۾ قلندر شهباز جي ميلي دوران قديم علم پاڪ جو ڏيک پڻ صدق دل سان ايمان آندو ۽ معتوب ٿيل وزير کي بي قصور
سمجھي ٻيهر وزير اعظم جي عهدي تي سرفراز فرمايو ۽ چغلخور
وزير کي سزا ڏئي ڪري ڪڍي ڇڏيو.
خدا وند عالم حضرات چهارده معصومين• جن جي
صدقي جملہ مومنين و مومنات جا صغيره ڪبيره گناھ معاف
فرمائي ۽ اسان سڀني جا دلي شرعي مقصد پورا ڪري ،الـٰهي آمين
ثم آمين.