ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΤΟΜΟΣ Ι

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 21

Άκανθος 21
Α. Γραπτή Κεραμική με επιδράσεις από την Ανατολική Ελλάδα 30

Α1.Αμφορίσκοι 30
Α2.I. Υδρίες 35
Α2.II. Μικκύλες υδρίες 36
Ι. Με γραπτή διακόσμηση 36
ΙΙ. Με ημικυκλική κηλίδα μελανού χρώματος στο άνω τμήμα 38
ΙΙΙ. Ερυθροβαφείς 39
IV. Αβαφείς 39
Α4. Οινοχόες-Τριφυλλόστομες οινοχόες-Όλπες 40
Α4.Ι.Οινοχόες 40
Ι. Με ταινιωτή διακόσμηση 40
ΙΙ. Με «γάνωμα» 41
Α4.ΙΙ. Τριφυλλόστομες οινοχόες 42
Ι. Με ταινιωτή διακόσμηση 42
ΙΙ. Με ταινιωτή διακόσμηση και πεταλόσχημα μοτίβα 44
ΙΙΙ. Με κηλίδα στην πρόσθια όψη 44
IV. Με «γάνωμα» 45
Α4.ΙΙΙ. Όλπες 45
Ι. Με ταινιωτή διακόσμηση 46
Ι1. Mε επίπεδη βάση 48
Ι2. Όλπες με βάση 49
ΙΙ. Με ημικυκλική κηλίδα χρώματος στο στόμιο 50
ΙΙΙ. Με σφαιρικό σώμα και γραπτή διακόσμηση 53
IV. Με μία μελανή κηλίδα χρώματος στο σώμα 53
A5. Θήλαστρα 54
Α6. Κύπελλα 55
Ι. Με εξωστρεφές χείλος διαχωριζόμενο από το σώμα με μία εγκοπή 57
ΙΙ. Με εξωστρεφές χείλος και βαθύ πιο στενό σώμα 59
ΙΙΙ. Με χείλος εξωστρεφές ενιαίο με το ευρύ, αβαθές σώμα 60
IV. Με χείλος ενιαίο με το σώμα, αδιαμόρφωτο 62
Α7. Σκύφοι με υποπρωτογεωμετρική διακόσμηση 63
Α8. « Ψευδοκάνθαροι» 65
Α9. Άποδες κύλικες 65
Ι. Με γραπτή διακόσμηση 65
ΙΙ. Αβαφείς 69
Α10. Κύλικες με στενή βάση 70
Α11. Σκύφοι 71
A12. Μόνωτα φιαλόσχημα αγγεία 71
I. Με ταινία στο χείλος και στον πυθμένα 72
Ι1. Με απλή βάση χωρίς ιδιαίτερη διαμόρφωση 72
Ι2. Με διαμορφωμένη βάση 74
II. Με ημικυκλική κηλίδα χρώματος στο στόμιο 74

B. « Χαλκιδικιώτικη » κεραμική 75
B1.Πιθαμφορείς με οριζόντιες λαβές 79
Β2. Υδρίες 103
B3. Λέβητες - Κρατήρες με προχοή 113
Β4. Κρατήρες 115
B5. Πυξίδες 116
Β6. Λεκάνες 117

Γ. Τεφρόχρωμη κεραμική 118

Γ1. Λέβης 122
Γ2. Οπισθότμητη πρόχους 122
Γ3. Όλπη 125
Γ4. Μικκύλο πιθαράκι 125
Γ5. Μόνωτο κύπελλο 125

Δ. «Ασημίζουσα» κεραμική 126

Δ1. Αμφορέας 128

Ε. Μιμήσεις μελανόμορφων αγγείων 129

Ε1. Κιονωτός κρατήρας 129
Ε2. Κύλικα 130
Ε3. Οινοχόη 130
ΣΤ. Μιμήσεις κορινθιακών αγγείων 131
ΣΤ1. Αρύβαλλοι 132
ΣΤ2. Αλάβαστρο 132
ΣΤ3. Κοτύλες 133
ΣΤ4. Λεκάνη 134
ΣΤ5. Θήλαστρο 134

Ζ. Μιμήσεις ερυθρόμορφων αγγείων 135

Η. Αγγεία με γραπτή διακόσμηση 136

Η1. Υδρίες 136
Η2. Αρυτήρες 136
Η3. Σταμνοειδείς πυξίδες 139
Η4. Μικκύλος κιονωτός κρατήρας 140
Η5. Μυροδοχεία 140
Η6. Πινάκια 142
Η7. Κάναστρα με ταινιωτή διακόσμηση εξωτερικά 143

Θ. Αβαφής κεραμική 145

Θ1. Αμφορείς 145
Θ2. Αμφορίσκοι 148
Θ3. Υδρίες 150
Θ4. Οινοχόες-Τριφυλλόστομες οινοχόες-Όλπες 150
Θ4.Ι. Οινοχόες 150
Θ4.ΙΙ. Τριφυλλόστομες οινοχόες 152
Θ4.ΙΙΙ. Όλπες 154
Ι. Χωρίς βάση 154
ΙΙ. Με βάση 155
Θ5. Χύτρες 155
Ι. Με ψηλό σώμα και λαιμό 156
ΙΙ. Με σφαιρικό σώμα και εξωστρεφές χείλος 157
ΙΙΙ. Με πώμα 158
Θ6. Αρυτήρες 159
Ι. Με ανακαμπτόμενο χείλος 160
ΙΙ. Με εξωστρεφές επικλινές χείλος 160
ΙΙΙ. Με εξωστρεφές χείλος με πεπλατυσμένη επιφάνεια 162
IV. Με εξωστρεφές χείλος και σώμα διαχωρισμένο σε δύο τμήματα 163
V. Με πεπλατυσμένο χείλος και γωνιώδες περίγραμμα 166
Θ7. Σφαιρικές λήκυθοι 168
Ι. Με εχινόμορφο χείλος 168
ΙΙ. Με ψηλό λαιμό και απλό χείλος 171
Θ8. Λοπάδες 172
Ι. Με κάθετο χείλος 174
Ι1. Σώμα με ενιαίο περίγραμμα 174
Ι2. Ο ώμος σχηματίζει γωνία 174
ΙΙ. Με απλό χείλος 175
ΙΙΙ. Με ταινιωτό χείλος 176
IV. Με λαβή σε σχήμα θηλιάς 177
Θ9. Σταμνοειδείς πυξίδες 178
Θ10. Ασκοί 178
Θ11. Θήλαστρα 182
Ι. Με ψηλό σώμα 182
ΙΙ. Θήλαστρα με σφαιρικό σώμα 184
Θ12. Μικκύλοι πίθοι 186
Θ13. Μυροδοχεία 187
Θ14. Ιατρικό μικκύλο δοχείο 188
Θ15. Λεκάνες 189
Θ16. Κύπελλα με βαθύ σώμα 191
Θ17. Κοτύλες 193
Θ18. Μικρά κάναστρα 195
Ι. Με απλό χείλος και βάση 195
ΙΙ. Με εσωστρεφές χείλος 198
ΙΙΙ. Με απλή, επίπεδη βάση 198
Θ19. Φιαλίδια με βάση 200
Ι. Μεγάλα φιαλίδια με βάση και εσωστρεφές χείλος 200
ΙΙ. « Αλατιέρες» 202
ΙΙ1. Με απλό χείλος 203
ΙΙ2. Με εσωστρεφές χείλος 204
ΙΙΙ. Με αυλακωτό χείλος 205
Θ20. Επίνητρο 206

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 207

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

ΚΑΡΑΜΠΟΥΡΝΑΚΙ 218

Ι. ΚΕΡΑΜΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΙΚΙΣΜΟ 229

Α. Κεραμική με γραπτή διακόσμηση ή « γάνωμα» 235
Α1. Πιθαρόσχημα με γεωμετρική διακόσμηση 235
Ι. Πιθαρόσχημα με ομόκεντρα ημικύκλια και ομόκεντρους κύκλους 236
ΙΙ. Πιαθαρόσχημα με ζώνη με δικτυωτό 239
Α2. Κρατηρόσχημα αγγεία 241
Α3. Αμφορείς 243
Α4. Οπισθότμητοι πρόχοι - Οινοχόες 244
Α4.α. Οπισθότμητοι πρόχοι 244
Α4.β. Οινοχόες 248
Α5. Αρύταινες 250

Β. «Ασημίζουσα» Κεραμική 251

Β1. Αμφορείς 251

Γ. Μονόχρωμη Κεραμική 254

Γι. Μονόχρωμη κεραμική με σχετικά χονδρά τοιχώματα 254
Γι.1. Κρατηρόσχημα αγγεία 254
Ι. Με συμπαγή λαβή 254
ΙΙ. Με ταινιωτή λαβή 256
Γι.2. Κύλικες 257
Ι. Με εξωστρεφές χείλος και λαβές ταινιωτές ή κυκλικής διατομής 257
ΙΙ. Με ελαφρά εξωστρεφές χείλος και διχαλωτή λαβή 259
ΙΙΙ. Με απλό χείλος 260
Γι.3. Πινάκια 260
Ι. Με εξωστρεφές χείλος 260
ΙΙ. Με πόδι 261
Γι.4. Μικκύλη οινοχόη 262
Γιι. Μονόχρωμη «Ωοκέλυφη» κεραμική 262
Γιι.1. Οπισθότμητοι πρόχοι-Τριφυλλόστομες οινοχόες-όλπες-Οινοχόες (mugs) 263
α
Γιι.1 . Οπισθότμητοι πρόχοι 263
Γιι.1β. Τριφυλλόστομες οινοχόες 264
Γιι.1γ. Όλπες 265
Γιι.1δ. Οινοχόες (mugs) 266
Γιι.2. Άποδες κύλικες 267
Γιι.3. Λεκανόσχημες φιάλες 271
Ι. Με ωτία 272
ΙΙ. Με χείλος τριγωνικής διατομής 273
ΙΙΙ. Με λοξότμητο χείλος 274
ΙV. Με απλό χείλος και ταινιωτή λαβή 274
V. Με μικρό κάθετο χείλος 275
Γιι.4. Μόνωτες λεκανόσχημες φιάλες με προχοή 275
Γιι.5. Αρύταινες 276
Γιι.6. Υποστατά 277

Δ. «Χαλκιδικιώτικη» κεραμική 277

Δ1. Υδρίες 277

ΙΙ. ΚΕΡΑΜΙΚΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ 277

Α. Μιμήσεις κορινθιακών αγγείων 278
Α1. Κοτύλες 278
I.Κοτύλες με γραμμίδια στο χείλος 278
II. Κοτύλες με γάνωμα στο μεγαλύτερο μέρος του σώματος 279
ΙΙΙ. Μελαμβαφής κοτύλη 280

Β. Κεραμική με γραπτή διακόσμηση 281

Β1. Κιονωτός κρατήρας 281
Β2. Εξάλειπτρα 282
Β3. Κοτύλες με κυματοειδή ταινία 283

Γ. Μονόχρωμη «Ωοκέλυφη» κεραμική 284

Γ1 .Οινοχόη 284
Γ2 Άποδες κύλικες 285

Γ3. Μόνωτη Φιάλη με προχοή 285

Γ4. Μόνωτη λεκανόσχημη φιάλη 285

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 286

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 295
ΣΙΝΔΟΣ

Ι. Κεραμική από τον οικισμό 298

ΙΙ. Κεραμική από το αρχαϊκό νεκροταφείο 301
Α. Κεραμική με γραπτή διακόσμηση ή γάνωμα 302
Α1. Οινοχόες-Πρόχοι 302
Α1α. Οινοχόες 302
Α1β. Πρόχοι 303
Α2. Κιονωτός κρατήρας 304
Α3. Σιπύη 305
Α4. Κανθαροειδείς κοτύλες 306
Α5. Εξάλειπτρα 309
Ι. Εξάλειπτρα με γραπτή διακόσμηση 309
ΙΙ. Καστανοβαφές εξάλειπτρο 311
Α6. Μόνωτα φιαλίδια με βάση 311

Α7. Άωτα σκυφίδια 312

Β. Τεφρόχρωμη κεραμική 313

Β1. Κανθαροειδείς κοτύλες 313
Β2. Εξάλειπτρα 314

Γ. Μελαμβαφής κεραμική 314

Γ1. Κοτύλες 314

Δ. Αβαφής κεραμική 315

Δ1. Χύτρες 315
Δ2. Αρυτήρες 315
Δ3. Μόνωτη λεκανόσχημη φιάλη 316
Δ4. Καλαθίσκος 316

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 317

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 321
Συνοπτική εικόνα της τοπικής κεραμικής στη Χαλκιδική και στο μυχό του
Θερμαϊκού κόλπου
Κεραμική με επιδράσεις από τον ανατολικοϊωνικό χώρο 333
«Χαλκιδικιώτικη» Κεραμική 333
Ι. «Πιθαρόσχημα» αγγεία 334
ΙΙ. Αμφορείς με κωνικό πόδι 336
ΙΙΙ. Αμφορίσκοι με οριζόντιες λαβές 336
IV. Οινοχόες 338
V. Κρατήρες 340
Με πόδι 340
Κιονωτοί 345
Σκυφοειδείς 347
VI. Στάμνοι 348
VII . Σιπύες 349
VIIΙ. Σκύφοι – Κοτύλες 351
IΧ. Λεκανίδες 354
Χ. Επίνητρα 354
Διακόσμηση 354
Χρονολόγηση 358

Μονόχρωμη κεραμική 360

Ι. Με χονδρά τοιχώματα 360
ΙΙ. «Ωοκέλυφη» κεραμική 360

Γραπτή κεραμική 362

Τεφρόχρωμη κεραμική 363

Ι. Υδρίες 364
ΙΙ. Οινοχόες -Τριφυλλόστομες οινοχόες-Οπισθότμητες πρόχοι 364
ΙΙΙ. Λέβητες 365
IV.Κρατήρες 367
Ι. Κιονωτός κρατήρας 367
ΙΙ. Σκυφοειδής κρατήρας 367
V. Μόνωτα κύπελλα 368
VI. Κέρνος 369

«Ασημίζουσα» κεραμική 369

Ι. Πίθοι 370
ΙΙ. Πιθαμφορείς 370
ΙΙΙ. Αμφορείς με κάθετες λαβές 371
IV. Πρόχοι 371
V. Λέβητες 372
VI. Λεκάνες 372
VII. Μόνωτες φιάλες 372
VIII. Σκύφοι -Κοτύλες 372
Διακόσμηση 373
Μιμήσεις κορινθιακής κεραμικής 373

Μιμήσεις αττικών μελανόμορφων αγγείων 374

Μιμήσεις Ρυθμού Αιγάγρων 375

Μιμήσεις ερυθρόμορφων αγγείων 375

Μελαμβαφής κεραμική 375

Αβαφής κεραμική 375

Κεραμική με επικασσιτέρωση 376

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α 377
Μακροσκοπική μελέτη δειγμάτων κεραμικής της αρχαίας Ακάνθου
(Σβετλάνα Βιβντένκο)
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β 384
Μακροσκοπική μελέτη δειγμάτων κεραμικής από το Καραμπουρνάκι
(Σβετλάνα Βιβντένκο)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ 386
Ανασκαφή στο Καραμπουρνάκι: Χημική ανάλυση κεραμικών
οστράκων με φασματοσκοπία ατομικής απορρόφησης και
φλογοφωτομετρία
(Ινστιτούτο Πολιτιστικής & Εκπαιδευτικής Κληρονομιάς. Μονάδα Πολιτιστικής Κληρονομιάς -
Εργαστήριο Αρχαιομετρίας, Υπεύθυνοι Δρ. Δ. Τσιαφάκη και Δρ. Ν. Τσιρλιγκάνης)
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ 397

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 412

ΤΟΜΟΣ ΙΙ

Κατάλογος

Σχέδια

Κατάλογος πινάκων (των αντικειμένων που δεν συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο)

Πίνακες