Tesis Final Body 2

Republic of the Philippines
Region VI – Western Visayas

Schools Division of Iloilo
ARDEMIL NATIONAL HIGH SCHOOL
Ardemil, Sara, Iloilo
1
KABANATA I
INTRODUKSYON
Bunong Kaalaman
Sa araw-araw na kaganapan ng buhay, hindi na
maitatanggi ang malaking gampanin ng pakikisalamuha at
pakikihalubilo sa kapwa bilang isang natural na
aktibidad ng tao. Ayon nga kay Le Bon (1985), kapag
ang tao ay isinama sa isang grupo, makararamdam daw
ito ng kahalihalinang impluwensiya galing sa grupo ng
walang kaalam-alam. Inihantulad pa nga niya ang
pakiramdam na ito sa isang taong sumailalim sa
hipnosis. Ganito maihahalintulad ang epekto ng herd
mentality. Ito ay isang mentalidad na naglalarawan sa
pag-uugali ng mga tao kung saan naihahalili nito ang
kanyang mga ginagawa ayon sa mga taong nakapaligid
sakaniya. Sinasabing ang isang halimbawa ng mentalidad
na ito ay ang pakikiuso. Ito ay isang kaugaliang nag-

2
uudyok sa isang tao upang sumunod sa kung ano ang
tinatangkilik o ginagawa ng karamihan sa kasalukuyan.
Pahayag ng Pag-Aaral
Ayon kay Pamintuan (2001), hindi malinaw ang
katayuan ng Pilipinas sa umiiral na sistema. Ito ay
nagbibigay sa atin ng kakayahang tumuklas at
magbahagi. Sa kasalukuyan, hindi na mabibilang sa
kamay ang samu’t-saring nauuso. Ang ilan sa karaniwang
makikitang kinahuhumalingan ng mga kabataan sa
materyal na bagay ay ang mga gadyets, damit, sapatos.
Nariyan na din ang iba’t ibang istilo ng buhok at
kaugaliang maoobserbahan sa mga kabataan sa paraan ng
pananalita at pakikisalamuha. Ayon sa perspektibo ng
mananaliksik, higit na mabilis ang pagbabago at
mabilis naaabisuhan ang mga tao sa kung ano ang bago
ng dahil sa teknolohiya at ang mga kabataan ngayon ang
masasabing henerasyon na lumaki sa impluwensya ng
teknolohiya at ang mga nanguguna sa pagsunod sa uso.

3
Lawak at Delimitasyon ng Pag-aaral
Ang pag-aaral ay isinagawa sa Baryo ng Ardemil, Sara
sa lungsod ng Iloilo dahil isa ang Iloilo sa mga
lungsod sa ating bansa na kilala sa kanilang mayamang
kultura. Ngunit sa likod nito, mapapansing namumuhay
na din ng ayon sa modernong panahon ang mga tao dito.
Ang mga bahay ay yari na sa bato at kumpleto na rin sa
mga makabagong kagamitan. Madalas nag pupunta noon ang
mananaliksik sa nasabing lugar at ayon sa
mananaliksik, hindi maikakailang maraming nagbabago sa
lungsod habang tumatagal.
Ayon nga sa mga matatanda, simula noong umusbong
ang teknolohiya, nagsimula nang mag hiwahiwalay at
naging kalat na sa iba’t ibang lugar ang iba’t ibang
tribo sa Sara at mas pinili na ding mamuhay ayon sa
modernong panahon. Kahit anong gawin nilang
pagsusumamo sa patuloy na pag-gapos ng pamilya at
kultura, pinipili na din talaga ng kanilang mga anak
na mamuhay ng ayon sa modernong pamamaraan.

4
Layunin ng Pag-aaral
Dahil sa maraming pagbatikos ukol sa pakikiuso,
nilalayon ng pananaliksik na ito na makuha ang
perspektibo ng ilang mga kabataan ukol sa paksang ito
at nang matutulungang mabigyan ang mga magulang ng
pagkaunawa ukol sa mga kabataan ngayon at ang
sinasabing generation gap na maaaring nagbubunga ng
hindi pagkakaunawaan. Ang mga kabataan rin ay dumadaan
sa panahon ng transisyon mula pagka-bata patungo sa
pagtanda.
Mga Tanong na Nais Masagot ng Pag-aaral
Tulad nga ng sabi ni Erik Erikson, ang edad na
ito na sumasaklaw sa 12-18 ay dumadaan sa proseso ng
pagbuo ng kanilang pagkakakilanlan. Ang mga kabataan
ay higit na naguguluhan pa sa kanilang kagustuhan at
higit pang nakatuon sa mga impluwesiyang nasasagupa at
mga taong nakasasalamuha. Kung susuriin, tinatangkilik
man ng nakararami o napapanahon, hindi naman lahat ng
uso ay mayroong mabuting naidudulot at mabilis din

5
lumipas. Kaya naman madalas madidinig ang batikos ng
ilan lalo na ang mga matatanda dahil dito. Kaya naman
naglalayon ang pananaliksik na ito na sagutin ang mga
sumusunod: (1) Ano ba ang katwiran ng mga kabataan
ukol sa pakikiuso? (2) Ayon sa kanilang karanasan, ano
ba ang positibo at negatibong naidulot ng pakikiuso?
(3) Ano ang pananaw ng mga kabataan sa pakikiuso sa
materyal na bagay at paguugali?

6
KABANATA II
PAGSISIYASAT SA KAUGNAYANG LITERATURA
Herd Mentality
Ayon sa ilang pag-aaral na ginawa ukol sa pakikiuso o
herd mentality sa mas malawak na konseptong banyaga, sinabi
ni Dyer, Ioannou, Morrell, Croft, Couzin, Waters, & Krause,
(2007) na kahit walang tumatayong lider o kahit walang
kinikilalang lider ang isang grupo ayon sa isang
eksperimento, malakas padin ang naging impluwensya ng
desisyon na ginawa ng karamihan sa grupo. Naakit ang ilang
kalahok na walang alam sa eksperimento sa desisyong ginawa
ng ilang kalahok na ginamit bilang taga impluwensya.
Pakikiuso at Pag-gawa ng Desisyon
Katulad ng nabanggit, sinasabi din sa pag-aaral ni
Torney, Lorenzi, Couzin, & Levin, (2014) na ang pag-gawa ng
desisyon ng ilang kalahok ayon sa isang pananaliksik ay mas
higit na nakabatay sa impormasyong nakukuha sa lipunan o

7
paligid kaysa sa sariling pananaw. Iminumungkahi din na
natural na sa tao ang makisunod sa desisyon ng nakararami.
Sinasabi sa resulta na mas higit na mataas ang
kompiyansa ng mga kalahok sa desisyong binase sa karamihan.
Iminumungkahi naman sa pag-aaral na ginawa ni Campbell-
Meiklejohn, Bach, Roepstorff, Dolan, & Frith (2010) na ang
opinyon ay madaling nakaka apekto sa kung paano nating
pinapahalagahan ang mga bagay. Sinisiyasat natin ang mga
nangyayari sa ating isip kapag tayo ay sumasang-ayon sa iba
ukol sa halaga ng isang bagay. Bagamat may ebidensya man o
wala, para sa pakikiuso, mayroong pagkakataon na kaya natin
itong baguhin. Sinasabi din na ang pakikiuso ay may
kinalaman sa reinforcement learning circuitry na bahagyang
nakakapag impluwensiya sa pagkalat ng isang bagay at
madaling pagkatuto ng mga tao dahil sa benepisyong
natatanggap dito.
Bakit Sumusunod sa Pakikiuso
Ayon naman sa eksperimento na ginawa ni Klucharev
(2009), ang utak natin ay nagkakaroon ng kusang pag-
aanalisa sa tuwing kaiba ang iniisip o nilalaman nito sa
karaniwang pamantayan o ginagawa ng karamihan. Ang ating

8
utak raw ay nagbibigay sinyales o tinatawag nilang
prediction error kapag tayo ay kaiba sa mga taong
nakapaligid sa atin. Ang proseso daw na ito ay ang maaaring
eksplanasyon kung bakit ang mga tao ay sumusunod sa uso,
sumasali sa mga grupo ng relihiyon, pati na rin sa iba’t
ibang kilusang pampulitiko.
Pakikiuso at Kulturang Popular
Ayon kay Tolentino (2009), ang kulturang popular ay
naglalarawan sa masa. Ito ay nagiging paraan upang maging
epektibo ang pagpapalaganap ng mga produkto. Ito ay
maaaring (THE BEDAN JOURNAL OF PSYCHOLOGY 2016 | VOLUME II
76)sa paraan ng telebisyon, babasahin at internet at
naglalayong gamitin pang hanap buhay, pang libangan o pang
pasikat. Sinasabing ang kulturang popular ang kumukonekta
sa Pakikiuso. Ito ay inihantulad sa kalakalan o negosasyon
na namamagitan sa mga nakikiuso at nagpapauso o negosyante.
Upang makamtan ng bawat sektor ang kagustuhan, ang kuturang
popular ay mayroon daw konseptong sado-masokismo kung saan
sinasabi rito na mayroong mga tao handang masaktan o
magsakrispisyo upang makiuso sa kulturang popular.

9
Pagbubuo
Mula sa mas heneral na konsepto ng herd mentality na
pinagmulan ng pakikiuso, sinasabi na mga pag-aaral na kahit
walang tumatayong lider sa isang grupo ay nagkakaroon pa
din talaga malaking impluwensiya ang ginagawang desisyon ng
mga nakararami sa isang indibidwal. Dalawang pag-aaral nga
ang nagtugma at nagsabing malaki ang kumpiyansa ng isang
tao sa kanyang desisyon lalo pa’t kung ito ay hinango sa
nakararami. Sinasabi din na malaking impluwensiya ang
naidudulot ng pakikiuso lalo pa kung mayroong benepisyong
nakukuha dito. Iminumungkahi naman na isang pag-aaral na
ang dahilan daw ng pakikiuso mula sa bayolohikal na
perspektibo ay ang pagkaramdam ng ating utak ng sinyales o
tinatawag nilang prediction error kapag ang indibidwal daw
ay nakararamdam na iba sila sa mga nakapaligid sakanya.
Ayon naman sa isang pag-aaral, ang kulturang popular daw ay
konektado sa pakikiuso. Ito raw ang konseptong
nagpapaliwanag na ang pakikiuso ay parang isang
imboluntaryong kalakalan na naglalayong gamitin upang
maging hanap buhay, pang libangan at pang pasikat. Sa
kabuuan, halos lahat ng mga nabanggit na pag-aaral ay

10
ginawa sa mga bansang kanluranin at ang datos ay kinuha
mula sa metodong eksperimental kaya naman nilayon ng pag-
aaral na ito na makuha naman ang datos ayon sa perspektibo
ng mga Pilipino at kunin ito gamit naman ang metodong
sikolohiyang pilipino.
11
KABANATA III
METODOLOHIYA
Disenyo ng Pananaliksik
Ang kwalitatibong pag-aaral ayon kay Merriam
(2009) ay naglalayong umintindi sa pananaw ng tao sa
mundong kanyang ginagalawan mula sa karanasan nito na
akma naman sa layunin ng pananaliksik na ito. Ang
katutubong metodo naman na ginamit sa pananaliksik ay
impormal na pakikipanayam at pagtatanung-tanong na
naglayong makuha ng mananaliksik ang pananaw ng mga
kabataang Pilipino sa paraang makakapagbigay sila ng
saloobin at Perspektibo sa paksa ng walang alinlangan.
Mga Kalahok
Ang mga kalahok na bumuo sa pananaliksik na ito
ay sampung kabataang pilipino na pasok sa edad na 16-
19. Ang mga kalahok ay halong lalaki at babae. Ang
pamantayan na kinailangan sa pananaliksik ay mga

12
kalahok na sumasang-ayon na sila ay mahilig sumunod sa
uso at nagmamay-ari ng kahit anong uri ng teknolohiya.
Ang mga kabataan naman na nakapanayam ng mananaliksik
ay mga tubong Baguio at dito na din lumaki.
Instrumento
Ang pananaliksik na ito ay gumamit ng mga
talatanungan na binubuo ng anim na tanong. Ang mga
tanong na ginamit ay open ended na naglalayon na
bigyan ng kalayaang sumagot ang mga kalahok ayon sa
daymensyong kaya nilang ibahagi. Gumamit naman ng
recorder ang mananaliksik upang maitala ang mga
pahayag ng mga kalahok.
Pamamaraan
Ang paksa ng pananaliksik na ito ay tumatalakay
sa hindi naman gaanong sensitibong usapan kaya naman
gumamit ng impormal na interbyu at pagtatanung-tanong
ang mananaliksik bilang Iskala ng Mananaliksik at
Gumamit naman ito ng pakikipagpalagayang-loob bilang

13
Iskala ng Pagtutunguhan ng Mananaliksik at Kalahok.
Nagsusuot lamang ng simpleng kasuotan ang mananaliksik
upang hindi maging kaiba ang imahe ng mananaliksik.
Binuo ng mananaliksik ang pakikipagpalagayang-loob sa
mga kabataan sa pag tatanung-tanong ng mga impormasyon
ukol sa kanilang pakikiuso at kanilang buhay bilang
estudyante. Nagkatugma naman ang ilang interes ng
mananaliksik dahil ang ilan dito ay mga estudyante rin
na nasa kolehiyo. Dahil mga kabataan ang kalahok, ang
palitan ng pahayag ng mananaliksik at kalahok ay
ginamitan ng tonong impormal upang hindi malimitahan
ang sagot ng mga kalahok at hindi mahiyang magpahayag
ng kanilang saloobin at para narin mapanatili ang
katangian ng sikolohiyang pilipino na pagkakaroon ng
pagkakapantay-pantay sa pagitan ng mananaliksik at
kalahok.
Pagsusuri ng Datos
Sinuri ng mananaliksik ang mga nakalap na datos
sa pamamagitan ng coding. Dito din sinuri ang

14
pagkakaiba, pagkakatulad at paulit-ulit na temang
nabanggit ng mga kalahok upang makuha ang malalim na
pakahulugan ng perspektibo sa pakikiuso ng mga
kalahok. Dito ay bumuo ng tema ang mananaliksik at
kinategorya ito ayon sa klasipikasyon nito.

15
KABANATA IV
RESULTA AT DISKUSYON
Katwiran Ukol sa Pakikiuso “Pakiki-In”
“...proseso talaga yan. Yung tipong gusto ko
kasing maki-in. Para anjan na din yung social status
na.. kahit na mahirap ako, Eh kasi nga gusto ko ngang
makisabay diba. Kahit na sabihin nating low class yung
ano ko, basta touch screen lang ako nay un. In parin
ako nun” - Kalahok #9
Ang pinakamadalas na nabanggit ng mga kalahok ay
ang “pakiki-in”. Ayon sa mga kalahok, ang tinatawag
nilang”pakiki-in” ay sumasaklaw sa hangarin nilang
maging pasok sa pamantayan ng nakararami at maging
pasok sa kung ano ang pinag-uusapan. Ayon sa mga
kalahok, kung hindi ka nakikiuso, ikaw ay nasa labas.
Hindi ka nabibilang. Nagkakaroon sila pakiramdam na
kakaiba sila sa mga taong nakapaligid sakanila at sa

16
lipunang pangkalahatan na tumutugma naman sa pag-aaral
ni Klucharev (2009) na ang ating utak raw ay
nagbibigay sinyales o tinatawag nilang prediction
error kapag tayo ay kaiba sa mga taong nakapaligid sa
atin. Sa ilalim ng tinatawag nilang “pakiki-in” ay
nakapaloob ang ibat’t-ibang rason. Andito ang pakiki-
in ng dahil sa (1) social status o kalidad ng
pamumuhay. Dito pumapasok ang hangarin ng ilang
kabataan na maging pasok sa pamatayan ang kalidad ng
kanilang pamumuhay. Nabanggit nga ng isang kalahok na
kung minsan, kahit mahirap ang buhay nila, napipilitan
syang sumunod sa uso dahil sa imaheng pagkakaroon ng
mataas na kalidad ng pamumuhay. Andito rin ang pakiki-
in ng dahil sa (2) peer pressure o pamimilit ng mga
kaibigan. Ayon sa ilang mga kabataan, nakikiuso sila
upang makipagsabayan sa kapwa nilang kabataan. Kung
minsan rin, dahil sila ay nasasabihan ng “baduy” o
“KJ” (Kill Joy) tumatahak silang maki-gaya o makiuso
sa kung ano ang patok o anong ang tinatangkilik ng mga
kasamahan dahil napipilitan. Ang ilan naman, bagamat

17
napipilitan ay nasisiyahan rin sa resultang
nagkakaroon sila ng maraming kaibigan ng dahil sa
pakikiuso.
Pagsabay sa Pagbabago ng Panahon
“Wala lang.. ahm, kailangan din kasi eh.. tulad ng
kwan, Gadgets.. kailangan sa school ahm.. sa
komunikasyon ganon.” - Kalahok #7
“Parang pag wala ka sa uso, kj ka or baduy ka o
kaya minsan, parang out of place ka. Kasi ano, alangan
naman na naka cellphone na yung mga tao ngayon tas
ikaw naka beepeer pa din yun bang ganun.” - Kalahok
#10
Ayon sa mga kalahok, ang pakikiuso nila ay ayon
sa kanilang hangarin na sumabay sa pagbabago na
nangyayari sa kanilang paligid. Isa rin dito ang
pakikiuso upang punan ang pangangailangan nila o upang
magamit sa araw-araw ng kanilang buhay. Sa bilis raw
ng pagbabago ng panahon, sobrang b ilis din ng mga
pagbabagong nagaganap sa ating paligid. Ayon sa

18
kanila, kung minsan, ang pakikuso ay nagiging daan din
upang mapadali ang kanilang pamumuhay na humahalili
naman sa pag-aaral na ginawa ni Campbell-Meiklejohn et
al. (2010) na nagsasabing ang pakikiuso ang may
kinalaman sa reinforcement learning circuitry na
bahagyang nagpapaliwanag kng bakit nanghihikayat sa
mga taong makisunod sa uso dahil sa benepisyong
natatanggap dito. Ito raw ay nag bibigay daan sakanila
upang mailapat o maiakma ang pamumuhay nila ayon sa
pagbabagong nangyayari sa kanilang paligid.
Pakikibagay
“...yun bang para iwas conflict nalang din? KJ ka or
tingin nila weird ka kasi sa kanila cool yun eh.
Parang katuwaan din kasi yun pero kung minsan naman
masakit din talaga. Pero ayun nga, parang nakikibagay
ka lang din. Pero syempre pag dumating na sa punto na,
kwan.. sobra na, mejo taliwas nako pero kwan, pag keri
naman, go with the flow.” - Kalahok #6

19
“...ewan ko parang nakasanayan na din eh.. para
bang ano anjan na sya. Ganun tayong mga Pilipino eh
para bang nakikibagay ka din kasi sa pakikiuso. Parang
pag wala ka sa uso, kj ka or baduy ka o kaya minsan,
parang out of place ka. Kasi ano, alangan naman na
naka cellphone na yung mga tao ngayon tas ikaw naka
beeper pa din yun bang ganun.” - Kalahok #10
Ayon sa ilang kabataan, sila ay nakikuso dahil
ito raw ay kanilang paraan ng pakikibagay. Ito ay
maihahalili sa konsepto ni Enriquez (1978) ng Kapwa o
ang itinuturing na ubod (core) ng sikolohiyang
pilipino at pinaka sentro ng estruktura ng Filipino
Values kung saan nakapailalim dito ang pakikibagay.
Kung minsan, kaiba man ang tunay na kagustuhan nila,
nakikisabay nalamang sila sa uso upang hindi sila
lumabas na baduy o lumabas na masama ng dahil sa
pagiging kaiba sa ginagawa ng karamihan. Ito rin ay
sumasaklaw sa hangarin ng ilang mga kabataan na
makisama rin sa mga kaibigan na humahalili din sa
konsepto ni Enriquez (1978) ng pakikisama na

20
nakapailalim din sa konsepto ng kapwa. Ang pagtanggi o
pagtutol raw sa tinatangkilik ng karamihan ay tila
nagpapahayag ng hindi pagsang-ayon.
Paghahangad ng bago (Thrill)
“May thrill eh. Kumbaga lalabas yung uso tapos
makikita mo yung mga tao ganito suot tapos parang
maiintriga ka. Parang bang gagayayin ko tapos ah, so
ito pala yon. Ganito pala yun. Parang exciting din
para sakin kasi bago eh. Kakaiba panibago sakin..
ayun.” - Kalahok #6
Ayon sa ilang kabataan, sila ay nakikiuso dahil
ito ay sumasaklaw sa hangarin nilang makaramdam ng
bago. Ito ay nagbibigay sakanila ng kagalakan dahil
ang pagsunod sa uso ay naghahatid sakanila ng
kasiyahan at kaaliwan dahil nga ito ay bago sakanila.
Bagamat mayroon itong pwedeng maging positibo at
negatibong kahihinatnan, kung minsan, hindi na raw
nila ito gaano alintala dahil nga sa kapalit sa saya o
aliw na dulot nito.Ito naman ay tumutugma sa konsepto

21
ni Tolentino (2009) na sado-masokismo kung saan
sinasabi rito na mayroong mga tao handang masaktan o
magsakrispisyo upang makiuso. Ang mga bagong bagay o
kaugalian na nasasaksihan daw nila sa kanilang paligid
ay nagbibigay sakanila ng curosity o nagiiwan sakanila
ng katanungan at akma naman nilang susubukan upang
matuklasan mismo kung bakit tinatangkilik ng mga tao
ang uso o kanila ring masubukan ito.
Nakasanayan
“Nakasanayan na kasi ng mga Pilipino na gumaya sa
ibang bansa eh like for example, sa damit, diba po
umuso sa korea kpop, syempre gagayahin din po kung ano
yung uso ngayon. Parang nakahiligan narin po.” -
Kalahok #8
Ayon sa ilang mga kabataan, natural na raw ang
sumunod sa uso at hindi raw ito dahil sa kadahilang
gusto nila o ayaw. Ito ay tumutugma sa sinabi ni Dyer
et al. (2007) kahit walang tumatayong lider o kahit
walang kinikilalang lider ang isang grupo, malakas

22
padin ang naging impluwensya ng desisyon na ginawa ng
karamihan sa grupo. Kung minsan daw, hindi raw ito
napipigilan o lumalabas nalamang lalo na kung akma sa
interes o kagustuhan nila ang mga uso. Para sakanila,
tila kahalo na ng ating kultura at pamumuhay ang
ganitong pag-uugali ng mga Pilipino at tila hindi
maiiwasan. Nariyan na daw ito at hindi na maalis sa
mga Pilipino.
Mga Naidulot ng Pakikiuso Ayon sa Karanasan Positibong

Naidulot ng Pakikiuso
“Meron akong nagagamit sa pang araw-araw. Nakakatulong
sakin yun.” - Kalahok #7
“Sa positive, tiwala sa sarili? ano eh.. pag nakiuso
ako.. para bang may dating ako eh, Nasa loob ako
ganun.. Di ako napag-iiwanan. May thrill tapos syempre
nagiging interesado sakin. Tapos minsan naman ang
tingin nila sayo, cool.” - Kalahok #10
Ayon sa ilang kalahok, isa sa mga positibong
naging epekto ng pakikiuso ay ang pagkatutuo nilang

23
makibagay. Ayon sa mga kalahok, ang pakikiuso ay
naging paraan upang sila ay madaling makapag adjust sa
mga pagbabago sa paligid, sa panahon, at natututong
makisama sa iba’t ibang klase ng taong. Ang sumunod
namang epekto ay ang pagkakaroon ng tiwala sa sarili
na tumugma naman sa pag-aaral ni Torney et al. (2014)
kung saan sinasabi sa resulta na mas higit na mataas
ang kompiyansa ng mga kalahok sa desisyong binase sa
karamihan. Bagamat pare-parehong binanggit ang
epektong pagkakaroon ng tiwala sa sarili, magkakaiba
naman ang dahilan nila dito. Una ay dahil sa hindi na
sila naiiba sa mga kasama at pangalawa, nagkakaroon
sila ng kaibigan. Ayon naman sa pahayag ni kalahok 10,
ito naman ay dahil sa pagkakaroon niya ng dating sa
paninginin ng iba. Ang sumunod namang epekto ay ito
raw ay nakakabata. Ayon kay kalahok 8, Siya ay labing
syam na taong gulang palamang ngunit dahil sa kanyang
malaking postura at matured na imahe, lagi raw siyang
napagkakamalang medyo matanda higit pa sa kanyang
edad. Kaya naman nakatulong daw ang pakikiuso sa kanya

24
na maging bata pa din ang tingin sa kanya. Ang huli
namang epekto ay ang pagtugon sa kanilang
pangangailangan. Nakatutulong daw ito sa kanilang
pangangailangan sa araw-araw. Ito ay maiuugnay sa pag-
aaral na ginawa ni Campbell-Meiklejohn et al. (2010)
kung saan sinasabi na ang pakikiuso ay bahagyang
nakakapag impluwensiya sa pagkalat ng isang bagay at
medaling pagkatuto ng mga tao dahil sa benepisyong
natatanggap dito. Napapadali ang paraan ng pamumuhay
dahil sa makabagong kagamitang nauuso. Itong epekto na
ito ay higit na sumasalamin sa pakikiuso sa materyal
na bagay.
Negatibong Naidulot ng Pakikiuso
“...ayan magastos tapos minsan ano, nagkakaroon ng
siraan. Yung ano.. kunwari hindi naman bagay sa kanya
nakikiuso lang! Yun bang ganun. Parang kahit ayun nasa
uso ka nga pero may mga taong naninira. Sasabihin, di
naman bagay nakikiuso lang.” - Kalahok #6

25
Ayon sa ilang mga kalahok, isa sa mga naging
negatibong epekto ng pakikiuso ay ang pagkakaroon ng
siraan. Ayon kalahok 1, ito daw ay kadalasang umaabot
pa sa sagutan o pagaaway sa social media. Ang isa pang
epekto ay ang pagiging magastos. Ito ay sumasalamin
halos sa aspeto ng materyal na bagay dahil kasangkot
ang salapi sa pagtangkilik nila nito. Nakitang mas
malaking porsyento sa mga kalahok ay gumagastos dahil
sa kagustuhan nila higit kesa dahil ito ay kailangan
nila. Ang sumunod namang negatibong epekto ay ang
pagkalimot sa sariling kultura. Hindi kaila ng ilang
kabataan na kung minsan, ng dahil sa pakikiuso,
nakakaligtaan na nila ang kulturang pinagmulan. Ang
huli namang epektong umusbong mula sa mga pahayag ng
mga kalahok ay ang pag balewala ng kanilang sariling
kagustuhan. Maihahalili naman ito sa pagaaral na
ginawa ni Campbell-Meiklejohn et al. (2010) na bagamat
may ebidensya man o wala, para sa pakikiuso, mayroong
pagkakataon na kaya natin itong baguhin. Ito nga raw
ay para umiwas na sila ay mapagdiskitahan at umiwas na

26
sa hindi pagkakasundo dahil sa pagtutol sa ginagawa o
inaasal ng karamihan.
Pananaw ng mga Kabataan sa Pakikiuso Materyal na Bagay

(Positibong Pananaw)
“Naniniwala ako na parte na yun ng kultura natin.
Kasi, may mga pagbabago naman talagang nagaganap eh
anjan na yan tas para ano, yun pakikiuso, kwan kahit
panandalian lang tapos lumilipas na, may benefits pa
din naman yan. Wag lang sumobra kasi lahat ng sobra
ayun diba… masama.” - Kalahok #6
“Sa tingin ko kinasanayan na siya eh.. tapos tayo
syempre kabataan.. parang technology kaya ayun tayo
active sa mga ganito. Tingin ko din kasi yung
pakikiuso, by generation yan eh. Yung mga nakakatanda
noon, mayroon ding nauso sa kanila na syempre satin
hindi na uso. Tas yung uso satin, syempre sakanila,
hindi.” - Kalahok #10
Ayon nga sa ilan, ang pakikiuso ay tila ba parte
na ng buhay, kultura at nakasanayan na kung saan

27
tumugma muli sa pag-aaral ni Dyer et al. (2007) na
kahit walang tumatayong lider o kahit walang
kinikilalang lider ang isang grupo, malakas padin ng
naging impluwensya ng desisyon na ginawa ng karamihan
sa grupo. Ayon naman kay kalahok 5, mayroong inobasyon
at pagbabagong nangyayari at ang pakikiuso ay parte
nito. Ito raw ay pagsabay sa panahon dahil tila
nagbabago ang paligid at ang mga tao, nagbabago rin
ang kinasasanayan at ang hindi pagsabay rito ay tila
nagbibigay ng pakiramdam na napag-iiwanan sila. Ayon
naman kay kalahok 10, ang pagsunod raw sa uso
nangyayari sa bawat henerasyon at ang pagsunod na mga
kabataan rito ay tila pagsunod sa kung ano ang
kinahihiligan ng henerasyon nila. Naniniwala naman si
kalahok 6 na kahit panandalian lamang ang mga mga
bagay na nauuso, may benepisyo pa din naman daw na
nakukuha rito na maitutugma muli sa pag-aaral ni
Campbell-Meiklejohn et al. (2010) at sinasabing
malakas ang impluwensiya at pagkalat ng isang bagay at

28
medaling pagkatuto ng mga tao dahil sa benepisyong
natatanggap dito.
Materyal na Bagay (Negatibong Pananaw)
“Nakakalimutan ko na yung sarili ko pati pag-
gastos ko, naaapektuhan.” - Kalahok #7
“…Nasa tao pa din kung alam nyang masama at sobra
na…kung against naman sa paniniwala mo, tigil na. Yun
din yung inaayos ko sa sarili ko madali ako madala.”-
Kalahok #10
Bagamat pabor ang mga kalahok sa pakikiuso,
naniniwala naman sila na kailangan din aman ng
limitasyon. Narito ang alalay sa pag-gastos at
pagkalimot sa sariling kagustuhan. Ayon naman kay
kalahok 10, bilang mga Pilipino, naniniwala siyang ang
pakikiuso ay nagpapakita na mahilig tayong tumanggap
ng tumanggap na kung minsan ay hindi tayo
nakapaninindigan sa ating sariling kagustuhan kaya
mahilig tayong makiuso o makigaya. Ito naman ay

29
maihahalili sa Iminumungkahi ng pag-aaral na ginawa ni
Campbell-Meiklejohn et al. (2010) na ang opinyon ay
madaling nakaka apekto sa kung paano nating
pinapahalagahan ang mga bagay.
Pag-uugali (Positibong Pananaw)
“Kasi alam mo, may positibo at negatibo talagang
resulta eh sa tuwing may pagbabagong mangyayari pero
nasasatin pa din naman yan kung paano mo dadalhin yung
pakikiuso diba.. Para sakin.. okay lang naman na
makiuso basta yung alam mo limitasyon mo kasi parte
nayan ng kultura natin eh. ” - Kalahok #9
Ayon sakanila, marami raw ang nauusong pag-uugali
kung minsan, hindi mo na mapapansin na ito ay uso
dahil tila nagiging parte na raw ito na kultura ng
kanilang henerasyon na maihahali naman sa pag-aaral ni
Dyer. et al (2007) na nag sasabing ang ugali nating
magaya o maihalintuad ang galaw o kilos sa mga taong
nakapaligid sa atin ay natural sa tao. Para sa mga
kalahok, walang masama pagdating sa pakikiuso sa pag-

30
uugali higit nilang pinahahalagahan ang limitasyon
nito. Mas maganda raw kung titingnan ang pakikiuso sa
pag-uugali sa positibong aspeto nito.
Pag-uugali (Negatibong Pananaw)
“Iwasan lang sigurong makasakit diba tapos yung
sobrang OA na halos gayahin mo yung ibang tao wala
nang matira sa sarili mo.” - Kalahok #6
Sa kabila naman na positibong pananaw, narito ang
ilang negatibong pananaw ng ilang kabataan kung saan
ayon sakanila. Ito raw ay nag papakita ng kawalang
respeto at tulad nga ng nabanngit ni kalahok 7 na
nagagalit raw ang matatanda sa kanila kapag ganoon.
Nabanggit din ng ilang kalahok ang tila pagkalimot sa
sariling kagustuhan sa sobrang pakikiuso na tumugma
naman sa pag-aaral ni Campbell-Meiklejohn et al.
(2010) na sinasabing bagamat may ebidensya man o wala,
para sa pakikiuso, mayroong pagkakataon na kaya natin
itong baguhin. Bagamat malaking bagay na ang naidulot
ng modernisasyon sa pamumuhay ng mga taga Ardemil,

31
tila mayroon pa ring alinlangan ang ilan pagdating sa
pag-uugali. Bagamat mayroong iba na mabuti ang pananaw
dito, higit pa rin nilang pinapahalagahan ang hindi
makasakit sa ibang tao.

32
KABANATA V
KONKLUSYON AT REKOMENDASYON
Konklusyon
Ayon sa resulta ng pag-aaral na ito, mayroong
ilang tema ang nabuo ukol sa katwiran ng pakikiuso.
Nakapaloob dito ang “pakiki-in”, pagsabay sa pagbabago
ng panahon, pakikibagay, paghahangad ng bago (thrill),
at tila nakasanay na. Mayroon namang naging positibo
ang negatibong naidulot ang pakikiuso na ibinase sa
kanilang karanasan. Ang ilan sa positibong naidulot
nito ay ang pagkatutong makibagay, pagkakaroon ng
bilib o tiwala sa sarili, pagkakaroon ng mga kaibigan,
ito ay nakakabata, at natutugunan ang pangangailangan.
Ang ilan naman sa negatibong naidulot nito ay ang
pagkakaroon ng siraan, magastos, pagkalimot sa
kinalakihang kultura at pagbalewala sa sariling
kagustuhan. Sa pananaw ng mga kabataan, mayroong

33
positibo at negatibong mga pahayag ang nabuo. Sa
materyal na bagay at positibo, ito raw ay hindi masama
dahil parte ng ito ng buhay at nangyayari ng dahil sa
inobasyon, ito rin daw ay nangyayari sa bawat
henerasyon at mayroong ding benepisyo nakukuha dito.
Sa negatibo naman, sinasabing ito raw ay magastos at
tila nagpapakita na tayong mga pilipino ay mahilig
tumanggap ng tumanggap na kung minsan ay hindi tayo
nakapaninindigan sa ating sariling kagustuhan. Sa pag-
uugali naman at positibo, sa pananaw ng mga kabataan,
hindi din ito masama dahil ito raw namuo na sa pang
araw-araw na buhay at nakasanayan na rin ngunit higit
nilang pinahahalagahan ang limitasyon nito. Mas
maganda raw kung titingnan ang pakikiuso sa pag-uugali
sa positibong aspeto nito. Sa negatibo naman, tingin
nila na ito kawalang respeto at pagkalimot sa sariling
kagustuhan. Bagamat nakikiuso sa ilang aspeto, higit
pa rin nilang pinapahalagahan ang hindi makasakit ng
ibang tao. Ang mga resultang nakalap sa pananaliksik
na ito ay mayroong pagkakatulad sa mga banyagang

34
literaturang nakalap ng mananaliksik at masasabing ang
ilan dito ay mayroong katugmaan sa resulta ng
ginamitan ito ng mananaliksik ng makapa-Pilipinong
metodo. Bagamat may pagkakatulad, nakita rin ng
mananaliksik na mayroong umusbong sa resulta sa pag-
aaral na hindi nakita sa ilang banyagan literatura at
tumugma sa konspetong kapwa ng sikolohiyang pilipino.
Rekomendasyon
Mairerekomenda ng mananaliksik sa mga susunod na
pag-aaral na kunin naman ang perspektibo ng kabataan
sa sentrong lungsod kung saan higit na pinapairal ang
pakikiuso at mas mayroong modernong pamumuhay.
Maaaring maikumpara ang magiging resulta nito sa
gagawing pag-aaral na bago at maaring makita kung
mayroong pagkakahalintulad at pagkakaiba sa pagitan ng
dalawang klase ng mga kalahok. Mairerekomenda ng
mananaliksik na mainam na gamitin pa rin ang maka-
Pilipinong metodo sa pag-aaral na iyon upang higit
ding magkaroon ng maka-Pilipinong datos.

35
SANGGUNIAN:
Campbell-Meiklejohn, D., Bach, D., Roepstorff, A.,

Dolan, R., & Frith, C. (2010). How the Opinion of
Others Affects Our Valuation of Objects. Current
Biology 20, 1165–1170.
Dyer, J. R., Ioannou, C. C., Morrell, L. J., Croft, D.
P., Couzin, I. D., Waters, D. A., & Krause, J.
(2007). Consensus decision making in human
crowds. Elsevier, 461-470.
Klucharev, V. (2009). Brain mechanisms of social
conformity. Neuron, retrieved 19 January 2014
from http://phys.org/news/2009-01-brain-
mechanism-social-conformity.html
Le Bon, G. (1985). The crowd: A study of the popular
mind. Project Gutenberg. Merriam, S. (2009).
Qualitative research: A guide to design and
implementation. San Francisco, CA: Jossey-Bass
Tolentino, R. (2004). Kulturang Popular: Kulturang
Mall. Volume 1. Anvil.
Torney, C. J., Lorenzi, T., Couzin, I. D., & Levin, S.
A. (2014). Social information use and the
evolution of unresponsiveness in collective
systems. The Royal Society Publishing, 1-9.

Tesis Final Body 2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tesis Final Body 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Republic of the Philippines

Region VI – Western Visayas

Sa araw-araw na kaganapan ng buhay, hindi na

maitatanggi ang malaking gampanin ng pakikisalamuha at

pakikihalubilo sa kapwa bilang isang natural na

aktibidad ng tao. Ayon nga kay Le Bon (1985), kapag

ang tao ay isinama sa isang grupo, makararamdam daw

ito ng kahalihalinang impluwensiya galing sa grupo ng

walang kaalam-alam. Inihantulad pa nga niya ang

pakiramdam na ito sa isang taong sumailalim sa

hipnosis. Ganito maihahalintulad ang epekto ng herd

mentality. Ito ay isang mentalidad na naglalarawan sa

pag-uugali ng mga tao kung saan naihahalili nito ang

kanyang mga ginagawa ayon sa mga taong nakapaligid

sakaniya. Sinasabing ang isang halimbawa ng mentalidad

na ito ay ang pakikiuso. Ito ay isang kaugaliang nag-

tinatangkilik o ginagawa ng karamihan sa kasalukuyan.

Ayon kay Pamintuan (2001), hindi malinaw ang

katayuan ng Pilipinas sa umiiral na sistema. Ito ay

nagbibigay sa atin ng kakayahang tumuklas at

magbahagi. Sa kasalukuyan, hindi na mabibilang sa

kamay ang samu’t-saring nauuso. Ang ilan sa karaniwang

makikitang kinahuhumalingan ng mga kabataan sa

materyal na bagay ay ang mga gadyets, damit, sapatos.

Nariyan na din ang iba’t ibang istilo ng buhok at

kaugaliang maoobserbahan sa mga kabataan sa paraan ng

pananalita at pakikisalamuha. Ayon sa perspektibo ng

mananaliksik, higit na mabilis ang pagbabago at

mabilis naaabisuhan ang mga tao sa kung ano ang bago

ng dahil sa teknolohiya at ang mga kabataan ngayon ang

masasabing henerasyon na lumaki sa impluwensya ng

teknolohiya at ang mga nanguguna sa pagsunod sa uso.

Ang pag-aaral ay isinagawa sa Baryo ng Ardemil, Sara

sa lungsod ng Iloilo dahil isa ang Iloilo sa mga

lungsod sa ating bansa na kilala sa kanilang mayamang

kultura. Ngunit sa likod nito, mapapansing namumuhay

na din ng ayon sa modernong panahon ang mga tao dito.

Ang mga bahay ay yari na sa bato at kumpleto na rin sa

mga makabagong kagamitan. Madalas nag pupunta noon ang

mananaliksik sa nasabing lugar at ayon sa

mananaliksik, hindi maikakailang maraming nagbabago sa

lungsod habang tumatagal.

Ayon nga sa mga matatanda, simula noong umusbong

ang teknolohiya, nagsimula nang mag hiwahiwalay at

naging kalat na sa iba’t ibang lugar ang iba’t ibang

tribo sa Sara at mas pinili na ding mamuhay ayon sa

modernong panahon. Kahit anong gawin nilang

pagsusumamo sa patuloy na pag-gapos ng pamilya at

kultura, pinipili na din talaga ng kanilang mga anak

na mamuhay ng ayon sa modernong pamamaraan.

Dahil sa maraming pagbatikos ukol sa pakikiuso,

nilalayon ng pananaliksik na ito na makuha ang

perspektibo ng ilang mga kabataan ukol sa paksang ito

at nang matutulungang mabigyan ang mga magulang ng

pagkaunawa ukol sa mga kabataan ngayon at ang

sinasabing generation gap na maaaring nagbubunga ng

hindi pagkakaunawaan. Ang mga kabataan rin ay dumadaan

sa panahon ng transisyon mula pagka-bata patungo sa

Mga Tanong na Nais Masagot ng Pag-aaral

Tulad nga ng sabi ni Erik Erikson, ang edad na

ito na sumasaklaw sa 12-18 ay dumadaan sa proseso ng

pagbuo ng kanilang pagkakakilanlan. Ang mga kabataan

ay higit na naguguluhan pa sa kanilang kagustuhan at