Hyrje në ekonominë e

biznesit

Java e III
Format kryesore të biznesit

Prof.Ass.Dr. Samir Lleshi

 Pse studiojmë biznes

1. Për të qenë një konsumator dhe investitor i mirëinformuar

2. Për të qenë një punonjës më i mirë dhe më konkurent në treg

3. Për të hyrë në biznes si sipërmarrës

4. Për të qenë një menaxher i suksesshëm

 Rëndësia e studimit të biznesit dhe roli i tij në
shoqëri
Mundeson njerezve:
–Te ardhura
–Eshte burim kenaqesie dhe arritje
–Jep sensin e identitetit dhe vetrealizimit
–Mundeson konkurencen
–Burim inovacioni
–Ofron zgjedhje per konsumatoret
–Ofron mundesi specializimi
–Nxit sipermarrjen
–Rol social, bashkepunim, shkembim eksperiencash
–Nje shtet i forte eshte burim i nje biznesi te forte
–Rrit mireqenien dhe aktivitetin ekonomik
 Roli biznesit në shoqëri

Biznesi ka te beje me te gjitha llojet e puneve qe behen per ti

siguruar njerezit me te mira materiale dhe sherbime me synim
realizimin e fitimeve.

Objektivi kryesor i biznesit eshte fitimi

Termi fitim eshte ai qe dallon aktivitet e biznesit nga ato te

organizatave te biznesit.
 Klasifikimi sipas statusit ligjor

•Person fizik
•Person juridik

- Ndryshimi lidhet me të drejtën e pronës që u

përket këtyre dy entiteteve ligjore.
 Disa aspekte që duhet konsideruar para se të merret
vendimi për hapjen e një biznesi

- Nuk ekziston forma më e mirë

- Tatimet
- Kërkesat kapitale fillestare dhe ato të vazhdueshme
- Kontrolli
- Aftësitë/shkathtësitë menaxheriale
Llojet e formave ligjore të biznesit

Sipas formes se pronesise

1. Biznesi individual
2. Ortakeri
3. Shoqeri aksionare

Sipas statusit ligjor

 Persona fizikë
 Persona juridikë
Burimi: “Bazat e biznesit”, Donika Kërçini
 Biznesi individual
Përparsitë
1-Lehtesia e formimit dhe e
shperberjes se biznesit
2-Gjithe fitimi (pas taksave)
mbetet ne duart e pronareve
3-Pronari kontrollon gjithe
aktivitetin e biznesit. Merr vete
te gjitha vendimet
4-Ruhet sekreti tregetar me mire
sesa ne format e tjera te
biznesit
Dobësitë
1-Pergjegjesi te pakufizuar
financiare
2-Veshtiresi per marrjen e kredive
per shkak te kredibilitetit
relativisht te ulet
3-Pronari i biznesit duhet te
merret me gjithcka vete dhe te
punoje me orar te zgjatur
4-Ka deficenca ne menyren sesi e
manaxhon biznesin. Ofron
shanse te vogla karriere
profesionale tek vartesit
 Ortakëria
Përparsitë Dobësitë

1-Krijimi i ortakerise eshte nje proces 1-Pergjegjesi te pakufizuara per

relativisht i thjeshte detyrimet financiare

2-Prania e disa ortakeve presupozon 2-Jo fleksibilitet në vendimmarrje

njohuri relativisht te gjera per
biznesin dhe manaxhimin
3-Mundesi per mosmarreveshje dhe
3-Mundesi relativisht te gjera per te konflikt midis partnereve
siguruar financimet e nevojshme

4-Mungesa ne disa raste e

fleksibilitetit dhe e
vazhdueshmerise se biznesit
 Korporatat

Përparsitë Dobësitë

1-Përgjegjësi e kufizuar 1-Formimi i korporates eshte

relativisht i veshtire dhe i
2-Ekzistojne njohuri te specializuara kushtueshem
menaxheriale
2-Taska te larta dhe dokumentacion i
3-Lehtësi e transferimit të pronësisë konsiderueshem zyrtar

4-Lehtesi me e madhe per sigurimin e

fondeve financiare dhe ekzistenca e 3-Kërkesa të larta ligjore
ekonomise se shkalles
 Dallimi sipërmarrës-menaxher
Sipermarrja-marja persiper e riskut me qellim krijimin dhe
operimin e nje biznesi

◦ Sipermarres klasik: identifikojne oportunitete dhe investojne burimet

e tyre

◦ Sipermarres te brendshem: njerezit me shpirt sipermarresi te cilet

kerkojne te zhvillojne produkte te reja..

◦ Agjente ndryshimesh: individe te cilet kerkojne te rivitalizojne

bizneset ekzistuese me qellim qe te ruajne kompetivitetin ne treg.

 Ndryshon sipërmarrësi nga menaxheri i biznesit

 Dallimi sipërmarrës-menaxher

Karakteristika Menaxheret tradicional Sipërmarrësit

Promocion dhe Pavaresia, oportunitet per te

Motivimi shperblime te tjera te krijuar dicka te re, fitimet
firmes si pushteti, zyra etj

Arritja e objektivave
Vizioni kohor Arritja e nje rritje 5-10 vjecare e
afatshkurtra
biznesit
Aktiviteti Delegim dhe mbikqyrje Angazhim direkt

Shkalla e riskut E ulët E moderuar

Qendrimi ndaj riskut Evitim Pranim
 Faktorët kryesor në falimentimin e biznesit

 Mungesa e ekspertizes ne fushen menaxheriale

 Aftesia e kufizuar financiare

 Arsyet e falimentimit të biznesit

•Mungese eksperience
•Kapital i pamjaftueshem
•Lokalizim i gabuar
•Menaxhim i dobet i inventarit
•Mbi investim ne asete fikse (likuiditet)
•Menaxhim i dobet i kredise
•Perdorim personal i fondeve te biznesit
•Rritje e papritur e aktivitetit
•Mungesa e eksperiences menaxheriale
•Konkurenca e forte
Fazat e rritjes së biznesit
Fazat e biznesit, një tjetër këndvështrim…